Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell
Huybert van Buchell (1513-1599)
Meer informatie over de collectie is beschikbaar op:
http://repertorium.library.uu.nl/node/2732
Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:
• de rug van het boek
• de kopsnede
• de frontsnede
• de staartsnede
• het achterplat
This book is part of the Van Buchell Collection
Huybert van Buchell (1513-1599)
More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:
• the spine
• the head edge
• the fore edge
• the bottom edge
• the back board
E. oct.
4S3
-ocr page 4- -ocr page 5- -ocr page 6- -ocr page 7- -ocr page 8-E. oct.
-ocr page 9- -ocr page 10- -ocr page 11-catechismus
EX DECRETO
IcONCIlII TRIDENTI-
I NI, AD PAROCHOS, i
i III H. PONT. MAX. tftjjti edtms.
I hac editionc, prætcr mendas pliirimas cotre» étas,adicâactiam funt pafsim in marginecum lcripturarum,tum patrum loca,in ex-
! emplaribus reliquis.præfcrtim Romanis,onfiffa.
Coloniae
LxCHdebat Henricus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;
1). LXb^II, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
-ocr page 12- -ocr page 13-CATECHISMVS
EX DECRETO CON-
ClLll TRiDENriNT,
AD PAROCHOS, Sanâifl. D. N. Pii. Quinniußu editus.
c^l hfimamt mentis, intel* ligentin ratio, vt, cum alta mul* ta, qua ad diuinarum rerum co~ gmttonem pertinent, ipfa per ß, magno adhtbito labore, cß diligentia,inueftigauerit, ac cognouerit, maximant tamenillorum partem, quibus at erna {aim com-par atur, cuius rei in primis caujjahomo condi-tiss,atq^adimaginem nbsp;/imilitudinem Dei créa
ttis eil, natura lumme tlluftrata cognofiere, aut cernerenumquam potuent. Inuifibiliaquidem Dei,'Vtdocet ■/ipoflolus,àcreaturamüdiperea, i quafaila{unt,tntelleldaconppiciunt:{empiterna qgt;toq^ eiits virtue, cy diuinitas: verum myjlerium tllud, quod abfionditum efl à faculis,Ct generatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .
ntbus, itahumanamintelltgenttam fifpcrat,vt, Col. i, ni/imantfeflii fuifletflniiis, quibus voluit Deus fldei munere notasfacere diuitias gloriaßerame-ti hutus in gentibus, quod efl Chriilus , nulla fludio homini ad earn fapientiam ajpirare li-cuiJJet.Cum autem fides ex auditu concipiatur, Roma, loa perflicuum efl, quam necejfiaria {emper fuerit
ai z ad al er*
-ocr page 14-Rom.IO.
Heb. I.
Ifa.49. loc!. 1. Ifehr.i, 2. Pct.i.
Ephe. 4,
4 CATECHISMUS
4i!/ aternam faintem confèi^nenciam, doHorii le* gtttmifidelu opera,ac mtntHerium.’ßcjutdem di-Unm efl-^ Qno modo andient ^nepradtcantett^no mßdo vero pradtcabnnt, nt/imtttantnr?tßejui-dem ab ipßm mnndi ortgtne, clementi/stmm ac benigntjsimus Tient fnù nnmejua defntt, fed mnl tifarte, mnlttfnjuemodit locntns eUTatrtbrnin prophet it, ei fijne pro tempor nm condicione ad Cte-lelltm beatitndinem certum, ac dtrellnm tter monUramt. Sed cjuoniam pradixerat, datn-rnmfe dollorem tnllitit in Incem gentinm, vt effet faint eint vf^ne adextremnm terra,nomßi-me locntnt eil nobts tn Fdto, ^ttem etiam, voce ecalo delapfa àmagntficagloria, tußitvtomnes andtrent, etnßne praceptis obtemperarent. Deinde vero Filtnt altos dedit ApoHolos, alias Prophetat,altos Pallor es, ^doElores, tjuizer* bnm vita annnnciarët, ne circnmferremnr tam-(juam parnnli, ßnllnantes omni vento dullri-naßdfirmo fideifundamtnt 0 adharentes, coads-ficaremnrin habitacnlnm Det, infjnrttnfanllo.
lt;s^c ne tjnis verbum anditnt Dei ab Eccle-
Ephcf.2.
Verba pa- miniHris, tamejuam verbum homtnnm, fed, clcfiæ^am nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verbum ChrtHi acciperet,tlletp-
quam DciT^ SaluatornoHer tantam auElorttatem eornns verbi rcci- magtHerto trtbnendam eße (latuit, vt dtceret:
pienda. nbsp;nbsp;nbsp;Qui vos audit, me audit-, cß ejui vos ff emit, me
LvT'o^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qnidem non de ijs tantum, tjuibus
*' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Ut»
TAROCHOS.
cum ferma htibebatttr, intelUgi voluit, verum de omntbue ettam, cjui légitima fucceßiene do-cendi munus obirent, ejutbut fe omnibut diebut vf^ue ad. confummationem ficuli affuturum fJJipolltcttHt eït. zAt vero, cum hac dtuinHver-bipradicatio numijuam tni ermtttiin Eccleftade- Matt.18. beat, turn certe hoc tempore maiori fiudto, pKtate elaborandum eH, vt fana, (ß-incorrupta do^rina, tamojuam pabulo vita, fideles nutrtan-tur, coffirmentur, exierunt enim falfipro-1 roin.4. pheta tn mundum, de ejuibus dixit ßDominw:^^^‘^^’^^' Non mtttebam propheta^ , ipß currebant: nonlo^ueb-tr adeos, fßipftprophetabant,vtva-fijsdoElrints, ep-peregrinis, Chrilltanorumani-mos depranarent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in re t Hor um impietas,
omnibus Sat ana ambus infiruEla, tarn longe progrejjd ell, vt nullis fere cert is fimbus con-tmeripo/fie videatur.ac, niß Saluatoris noHri praclara ilia promifiione niteremur, tjui fè adeo fiabile Ecclflia fita fiundamentum pofiitjfie ^fi-firmauit, vt porta Infert aduerjks earn praua-lere numquam pofstnt : maxime verendum effet, ne hoc tempore, tot vndie^ue hoHtbus ob-fiffa, totmachinis tent ata, amp;nbsp;oppugnata, con-eideret.
Nam vt omittamus nobtlifiimas prouin- Q^oaf^^ ciAf, ejuaohmveram, catholtcamreligionem, hæfetici ^uam amatoribits ac cep er ant, pie, nbsp;nbsp;fanSle re- fmt vli ad
S tinebant.
-ocr page 16-0 CATECHISMUS
P ttnebant, nunc autem derebnquentes wam rt^ gmata in.
fundcnda errauerunt, atcjuetneoJemaximepteta-' tem colerepalamprofitentur,^ucd à patrum fùo rum doUrina quam longijsime receJJ'erunt^nulla tam remota regio, aut tam mumtui loctu, nulltu Chrtlitantt reipubltca angultu tnueniri pote^, ^uohac pellis occulte trreperenon tentant. Qui entmfideUum mentes corrumpere fïbipropofue-runt, cum fierinullomodopo^e intelligerent,vt cum omnibus coram collocjucrentur, tn eo~ rum aures venenatas voces tnfunderent, idem alia rattone eaggrefst, multofacthus, ac lattus tm-pietatiserrores dijjeminarunt. Nam, prat er t lia tngenttavolumina,e]utbus cathobcam {idem euer tere conattfitnt,a /putbus tarnt cauere,cum aper-tam harellm contmerent, non magnt fortajje labor is, ac dtligentta fuit, infmttos etiam libellos confiripfrunt:/^ui cum pietatisßiectem prafefer-rtnt, tncredtbtle eil, cjuam factie incautos lim-Trid.Sy. plictumanimosdecepertnt. Qt^amobremTatres acumentcaTridcttna Synodt, cum tant o, tam pernicioß huic malo (alutarem abijuam medtci-nam adhtbere maxime caperent, non fat is effe putarunt, grautora cathobca doUrina capita contra noilrt temporis hitre/esdecernere,/edtl-ludpraterea fibi faciendum cenfiserunt, vtcer-tam abyuam formulam rationem Chnilia-tu popub ab tplis fidei rudtmcntis tnflttuendi, trade-
-ocr page 17-T A RO CHOS. 7 traderent, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in omntbtu Eccleftjs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
rentur, quihtu legit imi T*a(iorù, doSloris mit~ nus ohetsndftm ejfet.Multi qnidem adhuc in hoc firtptionügenere cum magna pietatis doSlri-na laude verfitifùnt.'fid tarnen Patrihus uifùm eSt maxime referre, Ci liber fanSta Synodi auSlo-ritateederetur, ext^uoT’arochi, velomnes alip, putbusdocendimunus impofitumeSi, certapra-cepta petere, at que depr orner e ad fide hum adi-ficationem pofsint -, vt quemadmodum'vnus eSt Dominus, vna fides, ita etiamvna ßt tradenda Ëphcf,4. fidei, adommaque pietatis officiapopulum Chri-fiianum erudtendi, communis régula, at que prafiriptio.
Ergo cum multa Ent,qua ad hanc rationëper- Catechif-tincre videantur, nemo exifiimet, illud fanSla Sy nodo propoßtu tuiffe, vt omnia Chrifliana fidei do gmata vno libro comprehenfa,/ùbtiltter expltcct-renturtquod ab ijs fieri filet, quifi profit entur v-ntuerfii religtonis infiifutionem, et dofilrinam tra dere : id entm infiniti pene operisfuißet, in-fiituto minus conuenire perfincuum efi.fid quo-niam Parochos,fiicerdotefijue, animarum cura-tores,earumrerum cognttioneinfiruendos fîsfice-pit, qu£ pafl oralis muneris maxime propriafitnt, e^!quot; ad fi^lium captum accommodata, ea tantum in midium afferri voluit, qua hac in re plum PaStorumfiudium, ß tn diffiictliortbus dtui-
A 4 narum
-ocr page 18-Ioan.17-
I. Cor.i
Aclor.4.
i.Ioan.i.
! CATECHISMUS
rtxrum rerum dtjputattombue non it a verfitifne Tint, utiiuuare pojjent. Qua cum ttaßnt, ante ^uam ad ea fingillatim trallanda ac'cedamue, tjuibut huiui doblrtna jumma continetur, tn-fiitutA ret ordo pollulat, vt pauca t^uadam ex-ponant ur, ejuA Tail or es conßderare,fibicjue ante oculos proponere tn prtmis debent-^ vt fctant, e^uo-nam , veluti ad finem, omnta ear urn con/ilta, labores, fludta referenda ßnt-^ t^uoue pallo id, e^uod volunt, factbus confilt;]ui, nbsp;nbsp;efftcere poßmt.
Jlludtgtturprtmum vtdetur el]e,vt femper me-mtnerint, omnem ChrtHtant homtnts jcienttam hoc capite comprehendi, velpottus^ejuemadmo-dum Saluator noHer att, Hac ell vita At erna, vt cognofiant te filum verum Teum, cß, quem mtfisit, leßm Chrtßum. Quamobrtm tn eo practpue ecclefialltci doHons opera verfabi-tur, vt fideles fare ex antmo cuptant lefum Chri-fium,(ß hunc crucifix um ; fibiquecerto perfua-deant, at que intima cordis ptetate (ß rcbgio-ne credant, abud nomen non eße datum ho-mtnibus fteb caIo, in quo oporteat nos falues fiert ; ßquidem ipß proptttatto ell pro peccatis noHrts. iyft vero quia in hoc fiimus, quoniam cognoutmus eum, fimandata etus obfiruemus ; proxtmum eil, (ßcum eo, quod dtxtmus, maxime coniuntlum, vt fimul ettam »slendat, vi-tam a fideItbus non in otio ß deßdta degendam fJjit
-ocr page 19-T'AROCHOS.
tffe, wrum oportere, vt, cjuemddmodnm ipfè am balautt,ita amp;nbsp;nos ambulemusje^lemitrcjue om-1- ff’ niü»dioiuflttisim,pietatem,fidem, charttatem, mtin/f(etndtnem:dedtt enim fimettpfumpro no- * * ' bis,vt nos re dimer et ab omm tntejuttate, mun-daret/tbipopHl(tmacceptabilem,fèUatorem bonorum operum^ejutt Apofiolus Pajbortbuspract-pit, vt loquantur, amp;nbsp;exhortentur. Cum auie'Do - Ma tt.ix. n)tnus,ac Saluator nojter nonfilum dtxerit,/id etiam exempleßto demonfirarit, lege, nbsp;prophe-
tas exddeUtonependere-^itApoflolusdeinde con '■Timo.r, {irmartt,charttatem eße finem pracepti, aclegts ‘J* plenitudine-^dubitare nemo poteß, hoc, tamcjuam pracipuum munus omni diligentia curandum eß fe,vtfidelis populus ad immenÇam TDei erga not bonitatem amandam excitetur,ac dtuino C]uo-dam ar dore ineen fus, ad (ummumtllud tfj' per-fePlifstmum bonum rapiatur-, cui adhitrere,fili-dam, veramfelicitatem ejfe is plane fentiet, ejuttlludprophetadicerepoterit; Quid enimmi- Pfalm. 7t, h i efl in Ciclo, (ßate quid voluißtper terramlHac i • Cor. 1 x. nimirum efi via illa excellentior, quam idem A-pof olus demon fr auit,cum omnemdoldrinee, (ÿ- i.Cor.ij. tnfituttonii fuet rationem ad charitatem, qua numquam exctdit, diriger et. Siue enim creden-dum, flue ljgt;erandum,ßue a^endii aliquid propo-natur, ita in eo femper iharitas Domini nopîrt comendar t debet,vt quiuis perfneiat,omnia perlt^ ƒ feefa
-ocr page 20-10 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CATECHISMUS
felht Chriliiana virtutis opera non alinnde, I. Cor.16 lt;juam à dtleIlione,ortMm habere, neq^ ad altwn finem, quamad düe Ilion em, referenda ejje.
Catcchif- Cum aatem in omni re tradenda plurimant modo aUejutd doceeu: pt'ü cuiut- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoe in Chrifiiant popnlttnfinnttonema
ijuc accom nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;momentiexiflimandâejl. Obferuanda efi
rnodata. entmaudientiitit.tas,tngeninm,mores, condteto, i.Cor.9. vtlt;jMidocendimuniuexercet,omnia omntbnsef i.Cor.4. ßctatur.'vt Qx omnes Chrtlio lucrtfaciat, fe tp/ftmfidelem mintfirum, (fr dtfifenfitorempro-barepofia, acvelatt feruM bonus, nbsp;nbsp;fide lts, di-
i.Pct.i.
i.Cnr.5.
gnusßt, ejui fiuper multa conllttuatur à Domi-hhttli. no. Neejue vero vnius tantum generis homines fdei fuA commiffos ejje ardutretur, vt pra/cri-pta ejuadam., tß certa docendt formula erudtre, atsjueadverampietatemtnfittuere asjue omnet fidelespoßit:ßd cum alij, veluti modo genitt infantes fint, alij in Chrtilo adolefiere tnciptant, nonnulii vero ejuodam modo confirmât a tînt ata-te:necejfe ell diligiter confiderare, tjuthus lalle, e^uibus filtdiore ctbo opus fit, ac tingulis ea dollri nitalimentapreebere,^ua finrttum augeant, donee occurramtis omnes in vnitatemfidet, efi agni tionisfilij Deiinvirum p erf ell urn,in men fur am atatisplenaudinis ChrtHi. Id vero Apojlolus in fe ipfi omnibus obfiruandum indicautt, cum dt-xit,fi Gracis, c/ barbaris,fi.ptenttbus, infipten tibus
-ocr page 21-A ROCH OS.
ùhus debitorHffi:vt videlicet intelUgcrent, qui adhocmintflcriumvocatißint, it am traden dis fideirfjyflerij!,acvitaprlt;tceptis,doSlrmd ad aa-dientwtnfinÇnm,attpi mtelbgenttam accomoda~ rt opart er e;vt,cum eorii animas, cjui exercttatas finfits babent,lpiritHalicibo expleuertnt,ne mte-rmpuruulos fame périre patiantur, vt^uipane petant, amp;nbsp;non ßt quifrangat eis. Het^ ver a cuiufThren .4. eyuamfudium in docendo retardart debet, pro-ptereatyuodinterdum neceffe ßt audit ore ear urn rerumpraceptis mfirut, lyua leuiores, nbsp;nbsp;humilia
res videntur,necfine molefita abifi pottßimum traSlart ßlent, quorum animus tnfitblimtum re~ rum contcmplatione verfiatur, ac conquießcit. Namßtpßiiterni patris fidpientta in terras de-fcendit, vt in carnis noHra humdtta te caleilis vi-tapraceptanobistraderet-, quern noncompellat chantas Christ, vt paruulus ßattn ^^diofra-^fi^^^'^ trum ßiorum, (fi tamquamnutrix fouensfitios ' Juas ita cupideproximorufalutemdeßderet, vt,^^ Thcfi’i quoddefetpfio j4poßo/us teflatur, eis velit non folumeuangeltû'Het,fièdettam anima traderei
Omnisautem doSlrina ratio,quii fidelihtu tra denda ßt,verho Dei continetur, quod infin pt u- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
ram,tradittonesq^dtflributfimeït.itaque nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«-ho
meditatione Taft ores dies, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hcæconti.
verfiahuntur,memores tlltus Dtui Tauli admont- nctu r fcri-ttonis, quam ad Timotheum ficriptam, omnes, ptura amp;nbsp;quicum-
-ocr page 22-,z CATECHISMUS.
xnTiüom-quicum'jueanimarHmcur^pritpoEti/unt, ad^ bus tum (lepertinereexifttmabunt.eflantem hitcadmonttt» f!^rjmquot;quot;n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;leSltnni, exhortatto-
ns Decalo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;doSlrinx:\:) ejtentmotnntsfcrtptttradtutnù-
^n^onùo tustnfpiratavtihs addocendum, ad arguendit, ne Oovainï adcorripienduin,aderHdiend»m tn tuiiitia, vt pci^eSlmEt homoDei, adomne optu honum in-k ' T'iin ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijunntam,cjuadwinttM tradttafue
runt,mttltafunt,(^varta,vt necitafacdtaut a-nimocomprehendi,aut etiam,mente comprehen /à, memorta tenen poßtnt, vt, cum ß ob tuier it do cendt occa/io, ear urn parata Et amp;nbsp;prompt a expti-catio-^ fapientifttme matores nofbrt totam hanc vtm.ôrrattonemfalutarts doElrtnx, tn quatuor htc c-tptta red^^Ilam, difirtbuerunt, Apoflolorit Symbolum,Sacramenta, Decalogum, 'Domini-cam orationem.nam omnia,ejut Chrifitana fidei dtfctplina tenend.tfitnt,Eue ad Hei cognitionem, ßue admundi creationem t^gubernattonem, ß-ue ad humanigenerts redempttonem lj}eStet,ßue ad bonorum pramia, (ß malor um pœnoi pert meant,SymboltdoSlrina continentur. Qutautem ß gnafunt, cß tamqua inftrumenra ad dtutnagra-ttam confitjuendam, hac fiptemßcramentorum doSlrtna compleShtur. lam vero eyuttad leges refer un tur, quorum finis eß charttas, Tyecalogo de-i.Tim i. fcrtptaßsnt.Q'-udqutddenitj^abhomintbus opta ri,fperari,ac/alutartter pettpo/sititd ‘Dominica
preca^
-ocr page 23-z/iT) T^AROCHOS. IJ pre cation e comprehendttur. Qnat efe^uitur, vt, explanatts i^uattHor his cjuaji communtbusfacret firipturatocis,nihilfere ad eoram wtelltgentta, Chnfiiano homtni di/cenda^unt, dejiderari poßit.ltaq^vijttmefl monereT^arochos,'vt^ t^uo-vßt venera, vt altejuem tnterpretentter tuan gflij,velt^nen}uis alwm diHtna/criptura locum, welltgant,eMS loci,quicuTni^ iifuerit,lententt‘a cadere Cub vnum altejuod i^uattuor tllorum capi-tftm,ejUitdixfrKKS,^uo,tan)lt;juaad eues doblrtnet fontem,ejuodexpltcandum fit,confugient.exempli catißa,fiexplanandumßt illud euangeltu pri-met domintca Aduentus.-Erunt figna infile cir Itt tia,cßc.epHitadeamrationem pertinent, tradita fint tlloSymboli articulo, K’:nturui cSl iudicare 'Viuos,cfi‘mortuos:ejttibm inde ajfimptis Paß or vna eademq^ opera fidelem poputum (fi Symho-lum, cfi Euangeltum doeehit.Q^are in omni do~ cendi, cfiquot; interpretandi munere, hanc confietH-dinetenebit dirigendiçmnta ad primat Ha ejuat-t nor genera, ad ejua referrt unifier firn diutntfiri ptura v:m, atij^ doblrtnam dixtmw.
Docendtautemordinem eum adhibebit, qut Cr per fonts, temport aicomodatus vide huur: nos Patrum aublorttatem fiectiti, qtti intttandts Chrtfi'o domtno,(fi in etusdtfciplina tnflttseendie homtnthus,à fidet doblrtnatnttiumfecerfint,ope~ faprettum dtixtmMs,qtiaadßdepertinent, prtw
ex~
-ocr page 24-n. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CATECHISMrS
Hebr.ii,
Matth,14, amp;iy.
Luc.17.
Iacob.1, Galat, ƒ.
txpiicare.Sedtjuoniamin diuints litterismultt-plexefi fideiftgnificati.0, hic de ea loejmmur, cuius vt omntno aßenttmur ijs, qu£ t radttafunt dtutnt-tsu.Hnncaütadfalutemconßcjuendam eße ne-cejjdna, nemo ture dubuabit,priefirttm cumfiri-ptü fitßnefide tmpofstbtle efiplacere Deo. Cum enimfiinis,Cjuiadbeittitudtnemhomttnpropoßtus e5l,alttor fft,cjuam vthumanA mentis acte per fit et poßtt, necejje ei erat,ipfgt;us «« Deo cognitione ac-ctpere. Hxc ver o cognitto nihtl aliud efi, nißfiides: cuMsvirtusefificii,vt tdratii habeamus, e^uod À T)eo tradttum eßefaniltfsimit matris Eccleßa aU Hont as cöprobant.'nulla enimfideUbtss poteft ac-ctderedubitatiotnijs, cpuorum Deus auHoreß, ^ui ePi tppi vent OS.ex quo intelhgtmus, quantum enter banc fidem, quam Deo habemus, tnt er Zit, (ß tllam.quam humana hifloriafiriptoribus adhtbe mus.Fides autem,quamqua Dte pateat, lt;ßma-gnitudtne, ac dtgnttate différât, (eH enimfic infia cris ht terts, ACodicafiidet, quare dubitaflii ß, tß^agna ePi fides tua: (ß i.'Adauge nobis fidem: item, Fides Fne operibus mortua: ß. Fides, qua per chantatem operatur} tarnen ePl tdem genere, (ß diucrßs fiidei gradtbus eadem de ff nittonis vis, ß ratio conuenit. Quam vero fruHuoß fit,ß quantam exeavtihtatem capia mus, in articulorum explicatione dicetur. Qua igitur pnmum ChriHtant homines tenere de
bent.
1
-ocr page 25-T^ROCHOS.
if
bent,illaff/nt,i^ui£ßdeiiluces do^eresijue JànUi ty4poÜolt,diumoßgt;mttiafflcttt, duodectm Sjm-boli arciculis dt^tnxerunt. Ntim cum manda- -l. Cor. tumaDomino acceptaient,-vt pro ipfo legatione^^^^^-'^^' fangentes,tnvntuerfitm mttndum proficifieren-ittr,ati^ue omni creatttra euangeltnm pradtca-’'m, Chrtïitanitfidei formulam componendam^'^°^'^‘ ^(nßterunt, vtfciltcet id tpßtm omnes fintirent, ac dtcerent,neejue vUa effent inter eosfchtfinata, ^uos ad fidei vnttatem vocaffèntfed effent perfe~ ^t in eodem fenfuicf' tn eademfint ent ta. Hane «utemChrtTitandißdei, (fiff et profejsionem à fi compofitam, posait Symbolum appellarunt: dae cjtiia ex varijsfiententfs, eyuasfingult tn com-ntttne contuleruntyConflata efi: fine ejuia ea ve-itttinota,(fi teffèra cjnadam vterentnr, ejua de-firtos, (fi fübtntrodttblos falfosfratres, qui euan-geltum aduberabant, ahijs,quivereChrtslimi-litia Cacr ament 0fi obltgarent,facile poffint inter-nofiere.
Credo înDeum. CummultainChrifiia^ nareligionefideltbui proponant ur, quor um fin-gtHatim.vel vniuerfe certam (fifirmam fdem habere oportet,tumvero illudprimo,ac neceffa-no omnibus credendum efi, quod veluti veritatii fundamentum ac fummadediutna effentiavni-tate, (fi trium perfinarum dtfiinblione earum-que abliontbui, qua pracipua quadam ratione
tlltt
-ocr page 26-tu CATECHISMUS
tilts attribuuntur, Dettsipfe nos doemt- Huiut jnyllerij dolirtnsim bresstter tn Sjmbolo it^fpO“ ftolorum comprehenfam ejfè, Parochus docebtt. Nam vt maiores noltri, sjstt tn hoe argumenta pie, (^accurateverfatißtnt, obftruauerunt, itt tres pott/simumpartes tta dtUrtbutum vtdetur, wtnvna,dtntnanaturaprtmaperfina, (^mt-rum creattonis opus defertbatur-^ tn altera,fecun da perfina, et humana redempttonis myHertum-^ in tertta,terttattem perfina, caput, fans fin-iiitatts noflra,'varijS,cfi apttfstmtsfententijs con-eludatur. Eas autem fintenttas, limtlitudtne ^uadam à Patrtbus noltrüfrequent er vfirpattt, articulas appellamus. t‘^t entm corporis membra articults dtHinguuntur: tta etiam tn hacfi-det confefitone, qutdqutddtflinPle, (fifiparatim ab alto nobis credendum eSî, reUe, appo/îte ar ticulum dicimus,
Credo in Deiim patrem omnipotentem, creatorem cacli,amp;: terræ.
His verbis eafententtafibieUa ell: certo cre-ao,ac (ine vlla dubttatione profiteer Deum pair tnt, prtmam fitltcet Trimt atis per fin am, qui fua omnipotenti vtrtute calum tpfùm , (fi ter-ram, (fi omnia, qua cab, (fi terra ambttu con-tinentur, ex ntbtlo condidtt, (fi condtta tue-tur, ac regit: nequefilum eum corde credo, (fi «re confiteor, verum fiimrno lîudio, ac picta-
teai
-ocr page 27-T^AROCHOS. 17 te ad tllum, velnttfiimmum, j)erfen:ißm}um i)ontim,conteneio. Hacigiturdt breuis tjuadam pyt»n hflt;ifu arttctth comprehenßo. Sed quontam magna myft er ia tnßngulis fere-verbts latent,ea nunc diligent lus ‘^Parocho perpendendaßmt : vt r^aantHin Dominuspermi/èrit, ad eins mate^la-tts glmam contemplandam cum timore,zlrtre~ tnorefidelis populus accedat,
Jgitur credendi vox hoc loco,putare, extlli- ylt;ïrtgt;ihu-tnare,optnari, non/ts'ntficat,fèd, vt docent facra Γ’’ 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ z' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maten»
uttere, certtjsima. ajjentionis vim habet, tjua gjeicuan-men5‘Deo,(ùamy^ieriaaperienti,firme,conftan- gelicæ acce terijue aftintitur.tbQuamobrem is credit, (quod ptio, amp;nbsp;ad huius loci explicationem attinet) cui aliquid pro^cfsio, ftne vlla hafitattone certil, (ßper/uafum eft.Neq^ *llt;oma.4. vero extsitmare quijquam debet, (idei notitiam minus certam eße, quodea non cernantur, qua nobis er edenda ftdes proponit. etenim dtuinum lumen, quo ea perctpimus, tametß rebus perfti-cuitatem non afferat, nos tarnen de his dubitare nonßntt.Deusenim,quidixit de tenebrislucem ftgt;lendeftere,tpftttluxtt in cordibusnoftris,vtnon Ht li^bbis Oper tum euangelium,ßcut ijs, qui per eist, lamvero, exijs,quadi£laßint, conftquitur,eum qui cakni hac (idei cognttionepraditus e^, in-quirendi cwioßtate liberum eßi.Tdeus enim cum stsßsit nos credere, non diuina ludiciaßcrutanda, eorumque rationem,e^ caußdm perquirendam nohis propoßtit,ftdtmmutabilemfidempracepit,
B qua
-ocr page 28-tf ’ CÂTECHISA^rS
vt animus tn at ernt, vent at is not it ill
Rom» λ a. contjtsiefiat.AcprofeHocttm^pofioltsstefietKrquot;, Deiss ver ax efi, omnis antem homo mendax-^ fiof
rogantùi^r impudentishomints ejl, grant acfi-ptentiviro alttjuidaffirmanti fidemnon habere, ßdpratereavrgere, vt tjnoddtxerit, rationtbtts, autte^tbusprsbetur.-CMius temer it at is, attjttea-deo flttltttiafuerit, T)eivocesaHdientem,cale‘
Pfal.jrp
A(ior.4.
Rom. I.
fits acß'tstaris dodtrtna rattones reeittixere ifides itaejtse, feilnfaomninon folttmambignttate, fid ettamdemonflrandtflttdio, tenendaeil. Vernnt Hhtd prat er ea doceat Tar oc bus, ettm, t^utdtctf Crcklo, pratenjuam ejtsod intimtsm menttsfist affenfnmdeclarat, ^ui interiorßdet adtts efi, de-bere td, quod ammo tnclufism habet, apertafidei proftfiione pra:eferre,Jumma^alacrttate palam fateri, ac pradtcare. Oportet enim fideles eum fiiritum habere, quo fretus Prophetadixtt :Cre-dtdt propter quod locutus fitmttmitari ^^pofiolos, qui ad principes populi refponderunt: Non pojfiu-mus, qua vidimus 0“ audiutmus, non loqut: diui Taultpraclara ilia voce excitarf, Non erubefio Euangelium.J^irtus entm T)etefi iniàlutem omni credenti. It em quo maxime hums ftntentia veritas confirmâtur ; Corde creditur aeliufittiam,
ore autem confiefiio fit ad falutem.
Roma. IO. Deiim. Htnc iam Chrtlitana fipientiadi-gnitatem, tß prafiantiam, ex edque, quantum di-tunabenitati debeamus, cognojcerelicet, qutbus ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;datum
-ocr page 29-Tgt;AR0CJ103. tg
ditnm ffl,ßtuim ad rei prafi^/mtifsinut, mAximé^ ^ue expetenditcognitionem ejuafifidei gradihut adftendere, nbsp;hoc enimwultum inter Je differ Ht
Chnriiana philojophta, (Jr hniHißtctdtffiptentia^ tjuod hdc (jHtdem naturalis tantum luminii du~ ^u ab effe^tbus, 0“ ab ijs tjuafenUbus percipiun-tnr, paulatimprogrejjdnonnifi post longos tabo^ res vix tandem tnuifibilta ‘Dei contemplât ur,pri~ mamejue omnium rerum cauffam attüorem *S.”ofitt, attjue intelligittcontravero lila huma-na mentis aciem it a exacuit, vt in calum nullo la-hore penetrare poßit, atcf^diuino Jplendore col-luJlrata ,prtmum ejuidem aternum ipjum lumi-ntsfontem, deinde cjua infra ipfiimpoßtafunt, in-tuert-^ vtnosvocatos effe de tenebrisin admira-bilelumen,e]uodefiapud e^pojlolorum Princi- i.Pet.t» pem, cum fiimmaanimi iucuditateexperiamur,
credent es exult emus latitta inenarrabih. j pct^i j Heigttur ^delesprimofiinDeumcredereprofi-tentur,cutwmaie^atem ex Hier ernt a fintentia incomprehenßbtlemeffedicimus:Luccmenim,vt HJcre jii
Apoftolus,inhabitattnaccefstbtlem,quem nul i.Tim.6, lus hominum vidit, fednec videre poteJl.cume-nimad Ädoffen loqueretur, JJ/on vtdebit me,tn-quit, homo, (Jr viuet, Nam vt mens noflraad Exod. jj, *Deum, quonihileJifiibltmius,perueniat, neceffe ejb eamomnino à ftnfibus ab^raUam effè t cuius reifacultatem tnhacvtta naturaliser nonhabe-tnui. Sed quamuis hac ttaßnt, non reliqutt ta-
B i men
-ocr page 30-ta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAT EC in S MVS
men T)ew, vt tnejmt ApoIlol(fs,JemetipJumJîne Afl:o,i4. telîimonio benefaciens, de cAe dam plnntas,
temporafrttlttfera, implem ctbo, Utitta cordât homintim. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caujjafuuphdo-ophünthtlabte-
Humde SDeofinttendt, nbsp;nbsp;(juidtjutd cor pore urn,
qutdijuid concretum admislum ell, ab eo longißtme remouendt^ cui etiam bonorum om~ mum perfellam vtm, (ß copiamtrtbuerunt, vt ab eo, tamquam à perpetuo quodam, inex-haultofonte bonitatis ac bentgnitatd, ommaad omnescreatm res att^ue natures, perfella bona dimanent-^ejuemfapientem, veritatis auliorcm amantem,tulium,beneßcenttßtmum, (ßalß nomintbus appellarunt, tjuibus fùmmajtjrabfi-luta peßeHto conünetssr : cutus tmmenfam, elp tnfinttam virtutem, omnem complentem locum, amp;per omnia pertinentem eße dtxerunt. Hoc ex diuinis lit ter is longe melius conllat eßHlufirtus, Ioan. 4. nbsp;nbsp;vt tllo loco, Spiritus ell Deustit em efiote vos per ~
Matth. felli,ficut amp;nbsp;Pater vesler calellis perfellus elle Kom^n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuda et apertaßsnt oculis eiust^ tl-
Ronia:3.' altitude diuittarum fipientia eßfiientia Ioan. 14. Deitdetnde,Deusveraxell; nbsp;nbsp;Egofumvia,^^
Veritas, dr vita.preterea, lufiititia plena ell dex-J • 47 • zr« tuatdent^j. Aperies tu manu tuam, dr impies animal benediHtone ; poHremo, Quo tbo ' ' àjpiritu tuo, dj‘t}uo à facie tuafugiam?d!‘, St ad-fiendero in camp;lum, tu tllic es: fldefiendero tn infer num, ades:ßßtmpfiro pennas rneas dtlticulo,ds‘ habt-
-ocr page 31-T A RO Ö tl o s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;st
habitiiuero in extremis marts, i^c. nbsp;nbsp;nbsp;J^anejutd .,
nonatlttm,amp;terrAmegotmpleo,dtcitDomtnM?^^'^'^^' Magna, amp;praclara hacfitnt, lt;jtia de Det nattera, tàcrorum librorum atiHoritate confintanea, amp;nbsp;confeejuentta ex rerum eff'etlarum inuefitgatione philofiphi cognouerunt. c^uantjuam in eo etiam caleß^is doHrtna necefsttatem cogno[cimus,ß ani-maduertamus, fide non Co lit hoc prafiare,ejuem~ admodum fitpradtHumeH, vt, cjuaviritantum fiipientes longo fiudto conficuti fitnt, ea rudtbus ^tto^,Çp-tmpgritts hominibusfiatim pateant,atlt;Jj^ tnpromptufint-,'verum vt rerum notitio,lt;juafi-dei dtfitpltna comparatur, multo ceri ior, at que ab pmni errore purior in mentibus nofirts inftdeaf, quamfieas ipfiures, humanafitentiarationibut comprehenfds, animtu intcUtgeret, Sed quanto prafianttor dtuininuminis cogmtio cenfienda etl^ adquam non communiter omnibus natura con~ templatio,fidproprte credentibus fidei lumen a~ ' dttumpatefecit?hac aut Sjmboli articuliscontine tur, qui nobts diuina ejfientia vnitate, et trium per fionarum dtflinHionem, tum vero ipfiùm Deunt ejjevltimum hominis ^nem aperiunt,à quo ca-tesiis Aternaq^ beatitudints pojfiejsio expellanda fit: ftquidem à diuo ^aulo dtdicimus, Deumin-quirentibus ft remuneratorem ejje. Hac quanta , fint, (fi aneius gener is fint bona, adquahumana cognitio adftirarepotuerit, multo ante eundem Apofiolum Ifitiaspropheta his verbis oflendit: A
B 3 fiiculo
-ocr page 32-it CATECHISA^rS
Jaculono» atidterttnt, ne^ aurtbus percepernnt! oculus non vidtt, Deiu, ab/quete, qudt prapara-fit expeldanttbta tf.
Sed ex ijs, qudt dtxiwus, vnum etiam Drum eß Vnum nbsp;nbsp;nbsp;fi, nonplnres Deos,conßtendiiefl. nam cum Deo
pe^fe^'otJcmtribuamM, plurcs. nbsp;nbsp;fic^tgt;sonpoteït,vtid, quod fummumatq^abfolu^
tißimum efl,inueniatur tn plurtbus. Quodßali-qutdadfùmmumdeeft, eoimpetfeElus e^l:quare necDetnattsra tlliconuentt. hoc autem mul-Deut.($, tisfacrarum htterarum locis comprobatur.firi-ptum esl enim ; ty^udi Jßaet: Dominus Deus no fier, Deus vnus e^. prat er ea efi Domtnt lujjum: Ex o d. X o : JVon habebis Deos ahenos cor a me.dem de per Pro Etalæ 41. phetamßpeadmonet; Ego primus, (ß egonoutß ^4- nbsp;• Emus,cßablq^ me non eSÎ Deus.ApoHolus ettam
■'** palam teflatur; Knus Dominus vna fides, vnum b.ipti/ma. EJeq^veronosmoueat, quodinterdum ßacra lit er a. Det nome creatis ettam naturis impo-pfjl g,, nunt. Nam qu'odprophetas lt;ß indices deosap-Exod.ii. pell-trunt, non gentium morefaPlume^i, quafibi 1. Cor. 8. pluresdeosfinite nbsp;nbsp;tmptefinxerist, fidquadam
loquendt confisetudtne fîgntficare valuerunt excellent em altquam virtutem,velfnn£honem,qua Dei munere tllu concrßa fit.De um tgitur natura, fubflantta efßntiavnum, quemadmodumad con firmsndim vent at e tnSymbolo Nicent Concilij d'Hn efl, ChriHdtnafides credit,(ß profiretur,fid »Itiusetiaadßendens ttavnütntelltgit, vtvnita-
tem
-ocr page 33-T A RO CHO S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2 J
tem in trinttate, trinit atem in vnitate ventre-tnr:de(jnonobümtflerto nuncdtcere tnctptendfi efi.fiejwttfr entm in Symbolo, Pa crem ./f ijwnia patrtsvox nanvna ratione Deo tribnitur, illud ■prtiti declarandum trit, rj!i£ fit magisfroprta htt itts locißgntficatio. Deum nonnulh etinrn, quorum tenebrù fides lucem nonattulit, lt;tternamfùbfian tiAm ejji intellexerunt, dquA res ortamp; effent, CMiHsprosiidentia omniagubernarentur,fi(umq^ ordinem Qquot;fl at urn confi r narent Ex humants igi tur rebus dublafimilttMdtne,quemadmodu eum, a quo famthapropagataen, cuiujque conßlto,(^ imperio regitur,parrem vocabat ; it a hac ratione fatlum e^l, vt Tüeum quem omnium rerum optfl-cem tßreElorem agnofiebant,Patremappellari voluerint. eodem nomine/acra etiamlitterav/i flint, cum de Deo loquentes vntuerforum creatio-nem,poteH'atem, admtrabiîémqueproutdenttam ei tribuedam indicarent.legtmus enim: Nunquid Deut, 31Î nontpfleH pater tuus, qut pojjedttte,ç^fectt,^ creauit te?amp; alibi: Nunquid nonpat er vnus ow-Malach, niumnoflrum?Nunquid non Deus vnus crea-uit nos?i^t ver0 mult0 frequenttus amp;nbsp;peculiari quodam nomine, prafirttmtnncuttcflamentilt-^otiM.i. brts,Deus pater Chrtflianorum diet tur, qui non acceperunt flnritum flruitutts tn ttmore, fed acce-peruntjptritum adoptionts filiorum Dei, tn quo clamant Abba pater; earn entm charitatemde-eiit nobis pat er,vt filij Dei nominemur, amp;nbsp;Emus:
B 4 quod
-ocr page 34-24 C^TECHISMrS
Roma. 8. t^uodßôr heredes:heredes quidem De't, cohe-’ Hebræ 2 tiwcm Chriflt, ijui cftprtmogcnituf in mul-’ ’ ttlt;jratribtii,nec confundttur 'vocarenosfrAtres. Siueigitur communem crentionis prfuiden-tiA,fiue prAcipuamJpirttualû adopttonü caujjam ppelles, njerito fideles Jdeum patremfi credere profitentur.
Pia médita Uerum prater eas notiones, ejuas explicaui-tio circa mtts^Piitrts nomme audit0, adaltiora myileria nomenJ’a- nientem ertgendam efii Parochm docebtt.Qwd ufnh'^SC d c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tjua inhabit at Dem,
pcrfona- magü reconditum,^abPlrftfitmePt, e^nod^^ha-rum pro- manaratio intelligentia non confècjut, autne priera ci- Jùfincart guident poteral, idPatrisvocabulo di~ Mina oracuUi nobis apertre incipinnt. Indicat aile hoc nomen, in'vnadiumitatiseJJ'entia non 'vnam tantumperfinam,ftdperfônarttm diflinblionem cr eden dam ejfie. Tres entm fitnt in 'unadininitate per fin A, Patris, ejstt ànullo genitm ePl-,Ftlij, tjui ante omnia ficnlaà pâtregenitKS e'?; Spiritus fitnSli, ^ut itidemabAternoex patre,(fifiltoprocéda. At(juipater eït tn vna diuinitatis fab^ian-tta, prima perfina, qui cum vnigenito filiofito, (fi (ptritufiinSlo vnits ell ‘Deus, vnus efl dominus no tn vnius fingularitatcperfinAjfidin'untastrini-tateJûbflantiA. lam verohatresper/onA,cumtn ijs quidquam difiimile, ant difiar c agit are nefiat (ît, fifistantummodo proprietatibus diflinPlAin-telUguntur.Paterfiquidem ingenitus efi:Filius à pâtre
-ocr page 35-T A RO CHOS.
pat regenitM: Spiritusfin^ÎMsab'Vtro^ue proce~ dit. Attjuc it a trium perfinarum etmdcm cjjen-tiam, tandemfiibßanttam confit cmur.pvt in con~ ftfiione veritfempiterme^^ deitatis, nbsp;nbsp;tn per finis
proprietatem, ^tnejjentiavnttatem, ^tntrt-nitate gcjtutlttatcmpte, tfifiinble colendam cre-damus.Nam ^uodpatns primant ejfiperfimam dictmus,hoc non tta acciptendum e^bfiertnde ac fialKjtttdin firinitate prins aut po^leritts, mattu autminns cogitemns. ab fît enim hac à fideltnnt mentibnstmptetas, cum eande aternitatem, eatt dem gloria maieîiatem in tribus per finis Chrt.‘ flttana religio pradicet. Sed patrem propterest lt;]uod ipfie fit princtpitsm fine principio, primant effè pcrfinam, vere, tfifine vlla dtsbita ttone afiir-mamtutejua qisidem 'utipatris proprietate dtfim-bla eît, tta in vnam illam prccctpue hoc conuC’. mt, tpuodfilitsm ab aterno genuerit tjemper enint Deum fimul patremfiutjfi nobis fignificatur^ cum Dei çfipatns nomma coniunSla tn hac con-fefiionc pronunciamus. Hrrtim quonia in nuUtut rei, quàm huiiis omnium altifiima, ac dtffictlltmit-notttia,atq. cxpltcattone,aut pertculofius verfit.-rt, aut grau tus errare pojfiumus, doceatParochus, reltgiofi retineda efie ejjentia, tfi^'perfina propria ojocabula, quibus hoc myîlcrtum fignificatur, çfi fie tantfideles 'unit ate cjjé in ejfientia, dtfimSlionent auteminperfinis.Sedhac fitbttlitss exqutrereni-hiloportet, cum meminertmus illtus vocistQM
B ƒ fiiruta-
-ocr page 36-te C^TECHISMrS
Proucr.1 ß^utittor mateflatü, opprimereturàghria^Ji» tif emm vtdert debet, ejuodHde certum nbsp;nbsp;explo
rât um habeamus, nos à Deo (cwus oracults non «IJentiri, extreme, flultttht atq^ mtfirin eßjtta edo blos el[e.T)acete,inejwt,omnesgentes, bapttzjin-Mjtt.18. tcgfQf innomtnepatris,(^filij, (ptritusfîtnbli.
I loan nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tresßi.n ejui tejlimontum dant tn C£lo,pa-
ter, verbum, nbsp;nbsp;fjnrttwfiinlltu, Qquot; bt tres vnum
Junt. or et tarnen afitdue, acprecetur 'T)eum, eßquot; patrem, ejui vniuerfi ex nthtlo condtdtt, dißonitj^ omnia fuauiter, ejut dedtt nobispoteflatem fiUot Det fiert, ^ut Trtnttatis myslertum humane menti patefecit : or et, inquam,fine intermtfistone, ejui dtutno heneficio hac credit, vt altcfuando tn eter-n.t tabernaculareceptus dignus fit, ^ui vtdeat, ^ut tata fit Detpatrie fæcunditas, vtfe tpfum in-tuens, atejue intelligent, parem nbsp;nbsp;a^ualemfibtfi-
hum gignat ; ejuoejue modo duorum idem plane (ß par chantatis amor, (jui fiiirttus fitnblue eÜ, àpatre c^filtoprocedens, genttorem, efigenitum aterno, atque tndtjfiolubtlt vtnculo inter je conne-{lat-,at:^ue tta d'uina trtnttatis vnafit ejfientta, (fi“ tnumperßnarum perfiebla dtbitr.bho.
Omnipotentem, filentfacra latera mttltit nomintbus TDnfiummam vim, efi immenfdm ma-ieflatem expltcare,vt oflendant Cfuanta rehgione amp;nbsp;ptetatetlbus fanbltfiimum numen colendum fit;fed in prtmis doceat 'Parochies, tlit omnipoten-*tm vtm fretjuentifiime tribui. Jpfi entm de fie died,
-ocr page 37-T^ROCTIOS.
tit,Ego dominmommpotens.et rurßuIacob,cum cn.17. flItos ad lo/èph mitt er et, ua illu precatM cfitDetù autemmeusomntpotensfaciatvobis eumplacahi *^‘=quot;•43quot; lemideindeveroin ^pocalypftfcrtptum eil, ‘Dominus Deus, c]uiefl,^t^ut erat, cjui vcntutus efi omnipotens.et altbi, Dtes magnus Det ommpoten-tisappellatur.Nonnuncjuaettamplurtbuf-verbis .
i/ludidefigntficart filet. j^ti^^hucp(rttnet,ejuod P ' ' dtcitur: Non erit impoßthile apud Deumomne y „(.æj, verbum. Nunejuid manusDomint tnuahdaeli?'^tyrr',\i. item, Subefittbi, cumvolueris,pojfi.(ß‘ aha gene Sap.i». ris etufdem.ex cjutbus var ij s dtcedt formis td per-ctpitur, cjuod vno ommpotentis verbo cnmpre-hendf perfiicuumen./nte/ligimtts autem hocno-mine, nthtlejfi, nihil animo nbsp;nbsp;nbsp;cogttattone fingi
poffe, ^uod Deus efiicere neejueat. etenim non /o-Ium hac, (jua tarnetfimaximafunt, ahejuo tarnen modo in cogitattönern noliram cadunt, effictendi poteflatem habet,nimirum,vt omnia adnthtlunt rectdant, at^^vt pluresmundiexnthdo repente exifiant-^verum etiam multa matora milltus po~ tefiate fit a fitnt, tjua humane mentt, nbsp;nbsp;nbsp;intelli
gentie/ufitcart non licet. Neijue vero, cumom-ma Deus pofiit, menttrt tarnen, aut fatlere, aut fillt, aut peccare, autinterire, aut tgnorare ah-tjutd potefi. hec enim in earn natur am cadunt, cuius tmperfebla ablio e^l: Deus vero, cuiusper-feEHfitmafimper eit all 10, ideo hec non pofie di-tttur,eiuia, po(le ea,inßrmttatüell, nonfumme
-ocr page 38-CATECHISMUS
in finit A omnium rerum pot eil at is, ejUdmillt habet. It a igitur Deum omnipotentem ejje credi-mui, vt ab eo tarnen longe omnia abejje cogite-mtis, tjuaperfcbla eins ejjintia maxime contun-Ha fp-conuenientianonßtnt.
Tides de Relle autemfapieniére^uefaHum Tarochus tcinia’Dei °^^^‘^‘^fgt;'^^gt;p^‘'^*^^tnifsisalijsnomtntbus, ^uade tjiiàm ne- Tgt;eodicuntur,hocvnunobtscredenduminSym-ceflaria ÖC boloproponeretur.Namcum Deum omnipoten-*tilis, tern agnofiimns,ßmul etiam fateamur necejji tsi, eunfl omnium rerumfiientiam habere, omnia item eiiu ditioni c-r tmperio fubiella ejfe. Cum vero, omnia ab eo fieri pofii, non dubitemus, confiyuens omnino ell, vt cetera etiam explora-ta de ilia habeamus, yua fi definit, quo modo om-nipotens /ît,prorfits int eiligere non pofiumus. Pra-terea nulla res tarn ad fidem, (fi fitem nofir am confirmandam ualet, quam Ji fixum in animis noslris teneamus,nihtlnonfieri à Deopojje. quidquid enim deinceps credere oporteat, quamuis magnum nbsp;nbsp;admirabile/it, Yerumq^ordinem,ac
modumfuperet, till tarnen fiactle hurnana ratio, poHquam Dei omnipotentis notitiamperceperit, y fine vlla hi/itatione affentitur : quin pottus, quo matora lint,qua diuina oracula docemt, eo Itben-ttusfidem eis habendam eJJe exillimat. Quodfi boni etiam altquid expellandumfit, nunquam animus rei magnitudme, quam exoptat,frangi-tMr,Jcd erigitfifi, at que confirmât,Jape illud cogi-
tan
-ocr page 39-TAROCHOS. 2^ tans, mhtleffè, ejuod ab omntpatentt ‘Deo efftcs non po/sts, Qnarehac fide practpue munit os nos ejji oportet,vel cum admiranda aligna operaad proxtmoriivfftm ç^vttUtatëederecogtmur, vel cum à Deo precibtts tmpetrare aliqstid volumus. ^Iterumenirnipfi Dominus doctttt, cum ^po-flolistncrcdulitatem obijctens dtceret : Si habue- Matth.17. ruis fidemßcfstgraniifinapis, dicetismontt huic, trantihinctlluc, (^tran/ibit, ^nihtl impoßibtle' ent Vobis. De altero aüt/an blus lacobus it a tefla tus e/l:Pofiuletinfide nihtlhaßtans.tjuientmha-ßtatßmtliseslflubiui maris, qui vento mouetur amp;nbsp;circuwfertur. non ergo extblimet homo ille,^ quod accipiataltquidàdomino. Aïultapraterea hac fides commoda atq^ vtilitates nobis prabet,tn primis vero ad omnem animi 1 modebltam hu~ militatemnosinbiituit :ßcentm tnquü Prtnceps apoflolorum:HumiltamtmfabpotêtimanuDei. i.Pctri J. menet ettamnon eße trepidandum,vhi nonßt ti~ mor,fidvnumDeum timendum eße,in cutuspo- Pfal. tebîatenos ip/t, noslra^ omniapofitaßnt. inquit Sap.7. enim Saluas or nofiert Ojlendamvobisquemti-meatis. Ttmete eum, qut poblquam occident, Lucx 11. habet pot ebiatemmtttere ingehennam. l^timur deinde hacfide ad immen/a erganos Dei benefi~ eta cognofienda, (ß celebranda.
Nam qut Deum omnipotentem cotfitat, tarn ingratoanimo eße non pot ePt, quin /aptus excla-met:Fectt mtht magna qui potes ePl.Sed quod pa- Lucz i.
trem
-ocr page 40-CATECHISMES
trem omnipotentem tn hocarttculo ‘voca.mus, ne-wtnëeoerroredtecioportet, vt arbitretftr ttatlli hoc nomen mbutüejje, vtfiUo ettam, Jpirttui fin cio commune non /it. N.^m ejnemadmodMnt Tyettm Putrem, Dettm F. Inm, Deum Sptrttnm finchtm, ne^j tarnen tres Deos, fed un nm Deunt ej]e dictmsDi: It a ac^ue pâtre acfiltum, (^fitrttnm fiinSlMm omnipotentem, neq^ tarnen tres omntpa tentes, fed un nm omnipotentem ejje cofitemur. At 'vero,prlt;tcipna quadam rattone,Patrem,^HUt emnts ortgtnts fans efi, hoc nomine vocamtts, uti eti.im filto cjni aternnm patrts verbum efl,fipten~ ttam, ^fiiritui finlio, ^utavtriufiueamoreit, bonitatem trtbutmus.'tjttamuis hac, ep- aha hu-Mlmodi nomma communtter tn trtbus perfinis, ex catholtca fidet regtila,dtcantt{r,
Creatorem cæli, Sc terrx.
Qfim necejfiarium fuerit, ommpotentis Dei eogntttonempatdoanteßdebbui tradt,exijs ejua nuncdevntuerf'orHm creatione expltcada erunt, perßnctpotell. Tantt entm opens miracttlum fa-cdtHS creditur,i^ttod nulltu de tmmenfi créât orts potellate dubttandi loctu relmi^uitur. Dew e~ ntm non ex materia alt^ua mundum fabricatw eli,fidexnthilo creautt, tdj^ nulla vt, aut recefi fit at e coallw,fidfùaßtonte qt voliitate mßttutt. Plec^ vero vlla altafutt caujfi, cfua tllum ad oput creattonis tmpelleret, nil! vt rebw, ejua ab tp/o eßfe Ra ejfient, bonttatemfiam tmperttretur.nam Dei
naturd
-ocr page 41-T^ROCHOS. ft
natura ipfiperfi beatifstma,nulUn! reiindigent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
til, vt int^uit Dattid, Dixi domino, Dew mew et nbsp;nbsp;Pf*!.!f.
tu, quoniam bonorum meorum non eges. Qwm~ admodum autem fua bonitate addubius, qua--cunc^ volutt,ficit:ita non exemplum aliquod,aut firmam, qua extrafipofitaejjit, cum-vniuerfit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Conder et,ficutw ebt: verum quia rerum omnium exemplar dtutnaintelUgentta continetur,tdfun» mwartifextn fiipfiintuens, acvelummttatw, jumma fiiptentta, öftnfimta virtute, qua ipfiut proprtaebl rerum vniuerfitatem tnttto procréa-uu:Jp/è enim dixit, ^fablafùnt: tpfi manda-utt,z^ creata/unt.Uerum cali-ô'tt^^^nomine, qutdqutd calum (fi terra compleblitur, intelligen dum ebl .Namprater calos,quos opera digit or um eiw Propheta appellautt,fills ettam filendorem, lunaque amp;nbsp;ceterorumfiderum ornatumaddtdit, at que, Vt ejfint in figna, (fi tempora, (fi dies, (fi , annos,ttacalorum orbescerto^conbîanticurfù^^^'^^ ’ ’* temperauit, vtnihilperpetuaeorumconuerfione mobtltus,nthtlmobtlttatetllacertiwvidertpofiit. tioncanoe
* Tratereafiiritualem natur am, tnnumera-\ox\sm, bfles^ angelos, qui Deo mintfir ar ent, atq^ad^- muiidi yifi fi erent, tpfi ex nihtlo creauit, quos detnde admi-
t . r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;et ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uifibilis, ac
r août gratta Jua, (fi petestatts munereauxtt at q,^ ernautt.fNamcumtlludßt in dtutnis lu terts,dta- mini», holum in verdate non fietijfi -^perfiticuum ePl, loan. 8. eum,reltquos^ defirtores angelos ab ortw fut tn-uto gratta pradttosfutjfi.de quo tta ebl apudfan-
blum
-ocr page 42-3^ nbsp;nbsp;. CATECHISMUS
lib. élnm Auguflinuw:Cumbonanoluntate, ideßquot;, de Clui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cafio,qtiotllt adharent,angeloscrea^
tareUci, ttitfimulineù condens natttram, crlargtent grattam.T'ndeßne bona volantate, hoc efi Des amoroj nnncjuam fànSlos angelos fuiffè creden-
t Rcquot; 14
° slbtdjacrarumlttterarumtesîimontHnsfTHdomi ne mt rexßtpiens es, /sent habetßipientiam ange-Iw 'Hei, vt tmelligoi omntafàper terram.Totefia tem deniejtse eis tribstu diainas Danid illts ver-Pfâl loi. ^^•P^i^^’'^t^^‘^l'gt;'iftt^yf‘ictentesverbMmillttss.atq^ ob earn rem ßpe in/acris Ittterii vir tut es, nbsp;nbsp;ex-
ercitus ‘Domtni appellantttr. Sed lt;juamuts om-nesijcaleM’iiS doms ornatt fuerint, plurimt ta~ men,(jtu à ‘Deo parente, Cr creatore /uo defece-runt, ex alitßtmts tllisßdtbus deturbati, at que in obßurißtmum terra carceremincluri, at er nos ßsperbiaßtapœnas luunt : de qutbus Prtneeps A-pofiolorumjertbtt in hunc modum : Angelispec-canttbusnonpeperctt,ßdrudenttbM Jnferniäe-' ' tra[lostnTartarumtradtdttcruciandos,intudi-cium referuari.
At vero terram etiamfùperfiabilstatemßsant ■nc fundatamDeus verbo fito tußttsnmedtamundi ’ parteconEfiere ,effecit^ vt adßenderent montes, (ß de/cenderent campt tn locum, quemfun-dautt etstac, ne aquarum vis illam inundaret, terminant poßtit quem non tranfgredietur, neq^ confer tent ur opersre terram. Deinde non filum ar-horibust
-ocr page 43-TAROCHOS. S3
btnbmyOmntqHe her bar um, flor urn var iet at e conueFituit, at que ornauit, fedtnnumerabthbm et Mm antmanttum generibnt, quemadmodum anteaaquat, aéra,tta etiamterrOtS compleuit. Poliremo, ex Umo terra hominemfic corparé^ effe-Rum, conRitutum effinxit^vt non quidem natur aipfim vi, fiddiutno bencßcio rmmortalis efl fit,^ impafsibtlü. Quad autemadanimam per-tmet, eum adimaginem, ßmilitudinemlitam formauit, liberttmque ei arbttrium tribuit:omnes prat er ea motw antmt,atque appetttiones ita in eo t emperauit, vt rationis imperia numquam non pa rer ent .Tum origin alts tajlitia admirabile donum addidtt, ac deinde ceteris animanttbus praefle voluit tquaquidem facile ent Parochd adfldeltum inflitutionemexfacra (fene/is htilortacegnofce-re.Hactgitur devntuerforumcreatione, call, terra,verbis intelligenda fiint:quaomniabrcutter quidem Propheta camplexus eii tilts verbis: Tut fient cali,^ tuaeR terra.-orbemterra cßple- Pfal.88,' nitudinemeiustufundaPlitfedmulto et tarn bre-uius Patres N^ceni Concilij, additts tn Symbols duobus Ulis verbis, vMilium, ^tnuißbilium,ß-gnifcauerunt. Quacunque entmrerumvniuer-fitate comprehenduntur, atque à Deo créât a efli Confitemur, eavelfisbfinfumcadunt, (ßvtfibtlia dicunt ur, vel mente, tntelltgentia perctpt à nobis pOjflunt, qua inutfibiltum nomine figntfcantur, Nec vero ita Deum creatorem.atque effeRorent
C ' ornnmni
-ocr page 44-, nbsp;s 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CATECHISMES
cmninmcredere oportet, vt exi(limemtu, perfi* EIo, abfolutoijue opéré, ea, e^ttizAb ipfi effecla /etnt, detncepsftne infinit a eine virtnte conftare potutfi fè. Num qucmadmodum, omnia vt ejfient, creator risßtmma poteslate,faptentia, honitateeff'e-ilnmeSl titaettam, ntficondttis rebut perpétua et us promdentta adejjet, atcjue eadem vi, cjua ab intttoconfiituta /ùnt,illat conferuaret,flatimad nthilum redder ent. Atcjue idfcriptura dedarat, gap. II. cumintjuit : Quo modopojfit alt^utdpermanere, nifituvoluifiis, autt^uodàtevocatumnon ejjet, conferuareturINon /olum autem Deus vn tuer Ja, lt;juetfiint,proutdentta fiua tuetur, at^ueadmini-firat, verum etiam, quamouentur, ejraguntalt-quid intima vir tute, ad mot um, attp^ achonem ita tmpelltt,vt, quamuisfecundarum caujjarum efii dcntidnonimpediat, praueniat tarnen, cum etut occultifsima vù ad Ungula pert meat, (Jr, quemad !. ii^'^'^^dum/àpiens tefiatur, Attingatàfinevj^ad finemfortiter, (Jr dtjponat omnta/uautter. Qua-re ab Apojlolo dtblum efl, cum apud Athenien-
'^7fls annunciaret Deum, quemignoratescolebant: Non longe efl ab vnoquoqjnoflrum.inipfo enint vtuimits, et mouemur, (JrJumus.Atque hacde pri mtarttculi explicattone fiitis fuerint-,fitamenil-lud et id admonuerimus,creattonis opus omnibut fanSla (J' tndtuidua TrtnitatisperJonis commune efifie. Nam hoc loco ex ApoSiolorum deJirina,pa-trem crfatorem cab, (Jr terra confit emur: tn Jen-
‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pturif
-ocr page 45-T^ROCHOS. gy , . pturlsfàcrü legimt-u de filto. Ommaper tp/kmfa-ila/ünt.'ó“deStdritu/anilo, SptrtttuDotnmife- loan.i. rebaturfiiperatjstai.-ç^altbi, f^erbo
prmntt fnnt.etjpirnuoris etta omnts wrtHi eoriii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5’'^
Etinlefum Chriftiirrijfilium eiiisyni-cum,Dominum noftrum.
tS\r[irtficam, amp;nbsp;vberrtmam eJJevtiUtatem, tjM ex buiw articMltfide,(^ cnnfefitone confluxit 'etd bumiinumgenits, dhtdfaniU Ioannis teilt-moninm oflendtt: Qui/èjuis confejjksjueril, (jtto-WMm lefiu esl filins '^Dei, Deus tn eo manet, amp;nbsp;tp~ fitnDeo:beatitudinis praconittm declarat, lt;]uoda Chrtfio domino tribntdefiprinctpt apoflo lord,Tieat H5 es Smon Bariona, t^uia caro, çp“fân-guis no reHelatiit tibffid pater mens, ejm in csuits efi.Hoc entmfnndamentttmfirmtfimftm efi no-fira/alntis, ac redemptionis. Sedquoniam admi-rabtlis huttts vtilttatisfrttUtts maxime exfeltcifi ßmt illiw fiat its rtttna intelligitttr, in ejtto Detts prmos homines collocarat, incttmbatin hanc cm-ram Parochtts,vtfideles communium mifiriarn, f^ArumnartimcatiJfam cognofiant. Cumenm à Det obedtentia defeittifiet Adam,interdiSium-tjtte violaßet tllttd. Ex omnt ligno par adtlt come-de,de ligno antemfiientia bont, lt;fi-mali,ne come dastin /^tiocnntp^'enim die comederis ex eo, morte . mor terts tinfismmam tllam inctdit calamitate, vt fanSHtatem,cl!‘ ittßitiam, in ejua con fltttttitsfHerat, amitl cret, et reliqtiafisbtret mala quafan II a
C i Triden-t
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
-ocr page 46-concT-' Catechismus
Tn fèf'j TrtdentinaSjnodusvberimexpUcautt.Propter-C.I.amp; iTc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccatum, (p-peccattpnenatn vno Adum
6,ca,i. nbsp;nbsp;nbsp;^onconfiittjpicomemorabiit,/èclexeo, tmmejuam
exfemme nbsp;cauffd ad omnempofieritatem ture
permanaffe. Cttm igitnr ex ahttjsimo dtgmtatis gradu concidtfjit nofirnmgenus,fublettarimde, (^m priflmum locum refl it ui nullo modo pot er at hommumaut ange lor it virtbus. qtsare relu^uum erattllud ruina, ef“ malor um fitbfidium, ojtT)ei filijinflnttavtrttts, ajfumpta carnis noflra imbe-ctllitate, tnflnitam toller et peccati vim, e^nos re~ Conciltaret Deo tnfaniiuinefuo. Huius autem re-dempttonisfides, ef“ confefsio homtnibus adfalu~ tem confli^uendam necefjarta el^.fimpe'ri^uefuit, quam Deus tnittopramonflrauit.nam tn tlla dam natione htsmantgeneris, quaflatim peccatum con fecuta esi, oHenfi. etiam fuit flies redempttonis tilts verbis , quibus proprium dtabolo damnum, quodexhberatione hominumfallurus erat, de-Genef j ^»^ciauit: Jntmicitiasponamtnter te,(^mulie-rem, firnen tuum, (fi firnen Uhus : tpfa conterct caput tuum, tu inlidtaberis calcaneoetus. fjquot; detnceps eandem promtfsionem fipe confirmautt, matoremque fuicon/îlqfîgniflcattonem ijsprafir-ttm homtnibus dedit, qutbus volutt fingularem , heneuolentiam praltare. tnterceterosvero, cum patriarche lt;gt;^brahefitpenun(ero hoc my IIer tum figntflcaffet, tum eo tempore apertius declarauit, sumtlle Tdetiufitsobedtens, filtumfuum vntium
J/aae
-ocr page 47-zAD T A ROCHOS. 37 JCMcimmolire valait.-inijMtenim:Q^afearii hiinc rem, (^nonpeperctsitfilto tuo vntgenuo, be nedtcamttbt, (^multtpltcabo (ementuamficat fielloi eelt, öquot; velat arenam, ^a£ efi tn lit tore ma~ ris,poßidebtt fernen tuum pon at tmmtcoram too rum, ôr benedteentur tn femine tuo omnesgentes terr£, tjuui obediïlt voet mca. Ex ciutbus ver bit facile colligi poterat, ex progenie Abrahx futurum, t^ut omnibus ab immantfitma Sat ansi, tjran-ntde libertatù Calutem aferret, ilium autem Dei fltum,natum ex fimtne Abraha.ficnndum car-nem fore necefje erat. Non itamulta poil Dominus,vt eiuflem promifstonismemorta confer-uaretur, tdemfœduseum Iacob Abrahanepote ^''^'^-'^^' finciuit.namcumtlletnfimnù viditfcalamflan-tem ßiper terr a,({7 cacumen illtus tangens calot, angelos Dei adfeudontes elr defiendentes per earn, vt tellatur fcriptura. audiuit et ta Dominum inntxü fcal£,dtcentem/ibi: Ego fum Do- Gcn.18. minus Deus Abrahampatris tui, nbsp;nbsp;Deus Iftac.
terram, in ^ua dormis, tibt d.abo, fimtni tuo, eritq^ fernen tuum cjua/t puluis terra. Dtlatabe-ris adorientem,et occtdentem,lt;f7 Teptentrionem, C7 meridiem, ef benedteentur tn te, ef tn femme tuo cuniht, trtbus terra. Necfue polslea deliitit Deus, eadem fitt promtfi memoria renouanda, Ç7 generi lt;t.Abraham, ef mult is prat er ea ho-minibus Saluatoris expAlationem lommoueret liquidem ludaorum republtca, ef rehgionecon-
C 3 fittutsi
-ocr page 48-S g CATÉCHIS-MrS fiitutanotior populo fito fieri cœpit. nam mu-tlt;t resßgmficarMnt, et hominespradixerunt, qua, Gr' c^ftanta nobis bona /àluatortlle, f^redemptor noil er Chriitus lefiu allaturus ejjii. prophète ejutdem, quorum mens celefli lumine il-lustrata fuit, filijT)ei ortum, admtrabtliaopera , que homo natus efftett, dofilrtnam, mores, confaetudtnem, mortem, refurrefihoncm, cete-raque eins myAlerta, hecomnta, qua/i turn ad-efent, palam docentes, populo pranunciarunt-Tta vt,ßfuturi, (ß pret ernt temporis tollatur dt-uerfitOÂ, nihil tam inter prophet ar is predtfila, vA'poilolorum predicationem, nthilinter vete-rum patriarcharumfidem, ß noilram interejße •uideamus. Sediam de tingulis articuliparttbus dtcendum videtur.
tue« I.
Matth. I.
Icfiis, proprium eil nomen eins, qui Tiens, homo eïl,quodfiluatorem figntficat, non qui-dem fortuito, aut hominum tudicio, ß volun-tate,fidDei conßlto, ß precepto tilt impoßtum, tingelns entm Marie matrt ita annunciautt: Ecce concipiesinvtero, ßpariesfilium, ß vo-cabis nomen eins leßim. liÀc deinde lofiph vir-'• gtnisfronß non filum, vt eo nomine puerum ap-pellaret, precepit,ßdetiam, curitanominandus eßet, declarautt : inqutt entm : lofiph, filt Dautd, noli timere accipere Adariam contugem tuam: quad enim in ea natum eil, de Spiritu fanilo eil: pariet autemßltum, vocabis nomen eins le-ßsm:
-ocr page 49-T A RO CHOS. nbsp;nbsp;nbsp;39
entm/iluumfacietpopuluwfitt/nàpec catù eorttm. ntHltt ejutdem hoc nomme fuerunt tn dimnis litterd. nam idem nomen Na~ F ccle. 4. lt;ï'-ne filiofitit, e^fti Moyfi (kceeßit, q- popttlum à Moyße ex AE^ypto Itberatnm, tnterram pro~ mtßtonii, ynod tlà negatum fuerat, dcduxit. Eodem etiam nomme lofedech, ßcerdotesfilins tippe Hat HS e^i, Sed quant 0 vertus Saluatorent noslrum hoc nomme appellandum exiFltmabi~ muslqui non vni alicuipopulo, fiel vniuerds omnium atatum hominibus, non quidem fame, aut t^iEgyptiaeo, vel'Babylonico dominatu opprefi fis, fid tn vmbra mortis fidentibus, efi durtp fimis peccati, Dtaboli vinculis ob^rtclis, lu-cem,libertatem, (fifalutem dederit-,qut etsca-lelbisregniius, efi bereditatem acquifiuerit-^ qui eos Deo patri reconctltauertt. in tilts Chr i si um Domtnum adumbratum vtdemus, àquoijs bénéfices, qua dtxtmus, cumulatum eisl genus huma-num. Quapraterea nomma pradtElaßmt Dei Ifa. 7. 3,9. filtodtuinttus tmponenda, advnum hoc lefits no- 15« gt;»e« referuntur.cumenim cetera fiilutem,quam nohisdaturuserat, aliquaex parte attingerent, hoc tpßim vniuerß fàlutis humana vim, ratto-nemque complexum e^i.
lefits nomtni Chrfii ettam nomen additum eSi, quodvnblum /îgntficat, nbsp;nbsp;honoris, qtojficij Chri
nomen elt, nec vnius rei proprium, fid commune ftus, re\',ri multorum.namveteres tlliPatresnofirichriflcs cer'^o», oC
C 4 appclla- ■
-ocr page 50-CjéTECHISMrS
Fuprtmus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;équot;reges,(]uosT)empro
pter muneris dignitatem vngt praceperat. Sa-cerdotes entm ij[unt, ^nt popalnm a/stAHÜpreci-bus Deo commendant, tjsti facnßcia Deofactnnt, tjntpro populo deprecantur. Regtbns antem jjo-pnlornm gnbernatto toir.mijjaejp^ ad eos^.per-ttnet maxime, legüman£lorttattm,tnnocenttt'.m uttam tuen, et nocentutm audaciam vlctPçi.Quo mam igitur vtraejue haru^rlfurl^honumDeI ma-te^attm referre interns vidttur, ideo ejuivel ttdregium, veladJaierdotalemunusobeundum deleitierant, vnguentovngebantur. Prophetas ctiam 'vngëdt mosfutt, qui Deiimmot talis inter-pretes,et interntmcij Cteleflta arcananobis aperue runt, atq^ ad cmendandos mores falutarihus pra^ ceptis,lt;:^‘futurorupradicattone hortati(unt.Æ 'n erg cum lefiu Chrijltts Saluatur nofler tn mun-dum ventt, trtum perßonarüpartes, óf officia fuff ceptt,propheta,facerdotis, ac régis, at que ob cas cauffoi ehrt (I us di£tus efi, nbsp;nbsp;‘vnRus ad iHorum
munerumfunphonem, non quidem altcuius mor-talis opera, fid calefiis patris virtute, non terre-no unguent o./edfpirituali oleo, qutppe cum tn fan Phfsimam eius animam Spirit usfanSli plenttudo, grattaq^, (g“ omnium donor urn vbertor copia ef-fufaflt,quam tj Ila aha ere at a natur a caperepo-tuertt.atque id praclare Tropheta oslendit, cum Pfal, 44, redemptorem tpßsm affatus diceret:Dtlextfli tu-flttiam, 0“ odtfit iniquitatem:propter ea vnxtt te
Deia
-ocr page 51-TAROCHOS 4/
Tfeiti tuns oleo hctitix pra confortthM tttii. Idem ttiam ac multo apertius Ifatas ijs verbis demon-firautt:Sptrttus Domtnißtper me. eo t^nod vnxe-rtt Dominies me, ad annnnciandum manfuetis mi/itme.Itaejtielefns Chrtilns/itmmus prophe-^^^^'^^' ta (ß magtiler fuit, ejui nos Dei volnmatem dotait, a CHWS doElrtna orbis terrarnm patris titleHis cognittonem accepit : cjnod et nomenprlt;t-clarius,acpraFfanttiesconuentt, t^uodomnes t^at-cuneiueprophet£nomine dignati/itnt, etns dtfei-paltfaerant,at^ obtliampritctpHitcanjpim miß Ji, vt prophetam hune, cjut ad ßluandos omnes venturus erat,pr£nunctarent. Chrtsltssttem/à-c er dosfuit, non i^utdcm ex or dîne, ex t^uo in vetert lege Leuttica trtbusfacer dot es extiterunt, ver-rum ex tUo, de lt;juo T)auid proploeta cectnit : Tu pßj jj, esfacerdostnaternumfècundum ordtnemTldel-chtfèdec. cutusrei argumentum ApoStolus ad\lz\s.’i.7 Hebrisos firthens, accurate perfecutus esi. fed ChriSîum, nonfilumvtTieus, verumvt homo, ac noßric naturaparttceps ef, regem et tam anno-jetmus : decjuo angelus teflatusefl : Regnabittn Luc« i, domo Iacob tnaternum, (ß regnietus non ertt finis. Quod i^utdcm ehr tilt regnum ßnrttuale eil, ati^ aternum, tnterrts^inchoatur,tncaloperfi-^Ifi.'jl ettur..,4cregisejuidem offjicta admirabiliproui-denticsfüapraSlat Ecclejtatipfi earn regit, tpfe ab hoiltum impetu, att^ue inßdiptuetur : tpfe ei le~ gesprafcrtbittipfi non filumßnftttatem,iulli-
tiam
-ocr page 52-4i C^rEcmSÄiVS
ttam largitur, verum ettam ad perfiuerandunt facultatem, vires prabet. quamciuam autem huius regnifinibui tam bont, quam malt c ont mean tur, attj^ adeo omnes homines ture ad illud per-tmeant-^ij tarnen pra ceterisfummam régis
nofiri
bomtatem, beneficenttam expertuntur, lt;jut ex etus praceptts integram, ate^ue tnnocentem vi-tamdegunt. netfue vero hoctUtregnum here-dttario aut humano iure obttgit, tametfi genus 4 clarifstmis regtbus duceret, fed rexfutt, proptereat^uod‘Deustntllum hominem contulit (juidijutd potefiatis,amplttudinis, dignitatis ho-I. Cor.ij. minisnaturacaperepoftet, llhigiturtotiusmun-diregnumtradidit, eicjue omnia, ejuod tam fieri cœptumeil:,plene perfc^lecjue indie iudtcijfitb-ijcientur.
Filium cius vnicum. Hts verbis altiora myÜeria de lefu credenda, fr contemplanda, fideltbus proponuntur, ntmtrurnfilium T)etejfe, eft verum Tteum, ficutipater cSl, i^ut eum ab at er no genuit.praterea ilium dtutna Trmitatts fecundam per/onam ahjs duabus omntno acjua-lem confitemur. nihtlentmtmpar, ^dtfitmtle in dtutnis perfonis aut ejfe, aut fingt ammo debet, cum vnam omnium ejfentiam, voluntatem, po-tefiatem agnofiamus. ejuad cum multis patent dtutna ftriptura oraculis, turn praclartfiime tllud Icin.'i. nbsp;nbsp;^fiendit fitnbli Ioannis teilimonium : Inprtn-
etpto erat verbum, eft verbum erat apud Deum,
(ft
-ocr page 53-T^AROCHOS. 43
amp;DeUi erat verbum. Sed cum leßtm filium T3ei ejjè audtmtis, mhtl terrenum, aui mortale de etus or tu cogttandum efl-^ verum or tum tllum, t^uo ab omnt £t emit at e paterfilium genutt, quem rattone perapere, atqueperfeblettitelhgere nullo modo pojjumui, con^anter credere, fumma animi ptetate colere debemut, ac veluti myfl erij admira t\one obßupefaclt, tlludcü Prophetadicere,Ge- Efd.ß» nerationemeitte quii enarrabit ?Hoc igitur cre~ dendum efl,filium eiufde ejfe natura, eiufdem po-tefiatis, fiptentia cum patre, vt in Symbolo Ni cano explicatius confitemurtinquit entm:Etin le Jum Chrtflumfiltum etus vnigenttu, ex patre natum ante omnta ficula, Deum de Deo, lume de lumine, Deum verum de Deo vero,g(nitum non faElum, conftibßantialcmpatri,per quem omniA fabla funt.Ex omntbue aute, qua adindicandum modum,rationemque aternagenerattonis ßmili~ tudtnes afferuntur, tlla propiM ad rem videtur accedere, qua ab antmt no^rt cogttattone ßtmi~ tur. quamobremfinÜM Joannes filium eins ver-^ ijoan.ri bum appellat. Kt enim mens noslra,fi tpfam quo~ dam modo intelligens, fist efftngit tmagine, quam Zlerbumtheologt dtxerunttita T)eus [quantum tarnen dtuinis humana conferrtpojjunt)fi tpfam intelhgens, 'Uerbum aternum generat.etjipra~ fiat contemplart, quadfides proponit, amp;nbsp;fince^ ra mente lefam Christum verum T)cum , (Jr verum homtnem credere, (fi confit er i, genttum
quidem
-ocr page 54-44- CATECHISMUS
^tndem, vt Tient», ante otnmntn facnlorum itt4-tes, ex parte, vt homtnem vero natum tn tempore exmatre Marta vtrgine. Ç;- cjuae^uam dnpUcet» etut nat tun at em arrnofcamw, vnum tarnen fi-Itum effe credtmut. Tna entm perfona efl, tn Cjuam dtutna, (^humananaturaconuenit. Etcjuodad d'.uinam generattone atttnet, nullosaut fraires, aut coheredes habet, cum ip/e pair is vnteusfiltus, nos vero homines figmentum, opus manuur» eins limns.ey^tfl hum an urn or turn eodderemus, multos tile non fllumflratrum nomtne appellat, fedfratrum etiam loco habt t, vt vna cum eo paterne nereditatis glortam adtpifiantur. ij Jitnt ^ut flde Chrtflnm Eominum receperunt, fldcm,ijuamnomineprofitentur,retpfli,et chari-^oma.g. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ojficijs praflant.tjuareprimogenttustn mul-
tisfratrtbus ab Apoflolo vocatur.
Dominum noftrum. Multaflsnt, lt;jua de Saluatore noflro tn facris lit terts dicuntur.-i^uo-rum alta, vt Deus efl,alta vt homo,tpflconueuire per flue num efl, cjuoniam à diner/is natur is dtuer-flis earum proprietates accepit. Igitur vere dici-mns Chrtifum efli omnipotentem, aternum, tm-menfnm, Cfuodà diuina habet. Rur/us detllo dtei-mus,paflnm,mortnnm ejfle,refnrrextfle, ejua nature hominum conuenire nemo duhitat. Herum prater hec cjuedam alta vtrique nature con-grunnt, vt hoc loco, cum Tlominnm noflrum dt-cimus. Igiturfl ad vtramij^naturam hoc nomen referatur.
-ocr page 55-ARO Clio?, 47
Teferatur,mertto Dominus nobler pradicandus efi.Namt^Mfmadmodum tpfiaternus Deus eit, vtipateryttaettatn omnium rerum ncjue Dominus etl,(tc pater. amp;eiitemadmodumtpfi nbsp;pater
non efl alius,atip^ alius Deus,,ftd tdipUne Deus, tta et mm tp/e, et pater non efi abus, ate^abus Dominus. Sedrecte etiam mubis rattonibus, vt homo etl, Dominus notier appellatur. Ac primum ^utdem,lt;^^uoniam ip/è redemptor notlerfust,at^ apeccatts nos bberauit, lurehancpotefiatem accepts,vt vere Dominus nobler cjjet,acdicerctur. ttaens^ Apostolusdocet: Plumtbauit/emettp-ßsm faüusobedtensvjt^ue ad mortem, mortem^^'^^‘ aut cruciitpropterejuod c^Deus exaltautt tllum, donautt ilbnomé,e^uod eSl/ùpcr omne nomen, titinnomineic^u omnegenußeblaturcaleßium, ter reßrium, er infernorum.-sÿ- omnts bngua con ßteatur,i^uta Dominus le fits tn gloria ePl Dei pa-tris. Att^ tpfe de fepofl reßirreblionem, Data efl, tnejutt, mihi omnispotettasin C£lo,(^in terra, ob Matth. iS, earn tjuocjue rem Dominus dicitur, cjuodtnz'na perflna dua natura, diutna, humana, contunbla fint. hac entm admirabtb contuncltane meruit,vt ejuamuts pro nobts mortuus non eflèt, tarnen Dominus conblttucretur communiterejui-demomnium rerum. e^uaconditafunt, pracipue autemfidebum i^ut illt parent, attjuefummo ani-mifludio imPruiunt.
^digttur rebquumefl, Tarochus fidelcna
popH-
-ocr page 56-46 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Quantum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad earn rationem cohortabitur, vt
Chriftii- Aquifsimnm {[Je pra ceteris homintbw, nus Chri-innen mus, Chrt^tdnrejne ftodcbcat. 'vocamur,c^,qMantlt;ttlletnnos beneficiacontule- -rit, ignorare nonpoßimm, obtdmaxime, ejuod eins munere hac omniaßde intelligimw-, Ae^uttm ejße, in quam, nos tpfts, nonficus ac manctpta, re-demptori nofiro, ‘Domino in perpetuum addi-cere, amp;covficra,re. Et tjutdem, cum bapttßno gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;initiaremur, ante eccleßafores td profeßifismus.
declarauimus enir», nos Satana, (fi mundo re-nunciare, (fi le fis Chrtflo totos nos tradere. Quod ‘ Ji,vt Chrifliana mtlitia adfiriberemur, tumfiin--
il a, ^filemni profefiione nosipfis Domino no-flro deuouimus:quo fispphcio dignierimus,fipoßi lt;juamecclefiamingrefitfismus, Dei voluntatem, Cfi leges cognouimusi, poUquamfiacramentorum grattamperceptmus, exmundt, dfDiabolt pra-ceptis,ac legibus vixerimus-^ perinde ac fi, cum haptifmoablutt fismus,mundo, (fi Diabolo, non Chrl^io Domino, ac redemptori nomen dedijji-musifid cutus animum amorisfacibus non incen-dat,tanttDomini tarn benigna, fipropenfii in nos voluntas,^ui, tarnetfinos in potefiate fua, fi dominatu velutifiruos fitnguine fiso redemptos habeat, ea tarnen charitate compleblitur, vt, lean.K. non firuos vocet,fid amtcos, fed fratres ? Hae profeüo iufltfiima caufia eFl, atepue haud fit» an omnium Gt maxima, cur eum perpetuo de-
beamtU
-ocr page 57-tL^D ^AROCtJOS. 43 beamus Domtrmm non:rMm agnofiert, venerari, colere.
Qui conceptus eft de Spiritu fanifto, nacus ex Maria Virgine.
tj^aximo (juidem, (irJtuguUrt beneßcio hn“ manumgenusà'Deoaff'ebtumeJfè, (juinos èdu--rtßimityrannt firuitute in hbertatem vindtcn-rit, extjs, ^u£ fitpertort articula déclarât a frnt, int eiligerefideles pojjunt.
i^^fuero Hcon/ilium etiam, rationem,ejua pnttfisimum td efifitcere voluit, nabis ante oculos ponamus,pr(ifeblo nihil diuina tn nas beneficentta acbonttatetlluilrtus,nthtlmagntficentius ejfe vi~ debitur. Eius igttur myFlertj magnitudinem, ^uodnobis, tamtjuam falutis noflra practpuum caput,fiacra lit ter te confiderandumfiptßtme pro^ ponunt, T^arochusàtertij articuli expltcatione elendere inctptet; cuius hanc ejjifint enttarn do~ ' cebit, nos credere, cp- confiteri, cum ipfum Jefum
Chrtfium vnicum Dominu naflrum, Detfiltum, ■ cum pro nobis humanam carnemfiifieptt in vte‘-ra Virginis, na ex virtlifemine, vt alij hommes,fed fispra omnemnaturaordinem pfirttusfimbit vir* tute conceptuntejfi,ita vteademperfina^etss permanens, ijuod ex at erna at e er at, homo fieret, ^uod ante non erat. Ea autem verba it a acci* pienda effi,exfdert Concilij Con^antinopolitani confiefiione plane perfptettur: intuit entm: Qtà propter nos hommes, efipropter noHram fiilutem
-ocr page 58-CATECHISMUS
defiendit de cAis: q!' mcarnatM eit de fpiritu Jànllo ex M.irt.i virgtne, ór homofaSlm e^. At-tjfte ldettamfinchu Joannes Euangelifltt expli-cantt^vt exip/lus DontmtSalnatorù peJlore, ültißtmi hnitu my a er Ij cognittonem hahnijjit. nam cunt dimni verbi natur am declarajjet tllu verbis An princtpto erat verbum, et verbum erat lotn.i, apudDeum, ^^Deus erat verbum : ad extremum conclu fit : Et verbum carofaftum eil, habitauit in nobis.Ttrbum enim cjuoddiuine na-J ura hyposlafis esl, ita human a natur am ajjum-pfit, vt vna, er eadern ejfet,diuinit, nbsp;nbsp;humana
natura, hypolia/is ,acperfina. cjuofaJlum eil, vt tarn admirabilis contuniho vtriu/^ue natura acliones, (Jrproprtetates conßruaret, attj^, vt e Ji apud CanElum Leonern magnum ilium Eontifi-
dAec inferiorem confumeretglorificatio, nee lt;le nat?^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ajfumptio. ,
Domini Sedquoniampratermittcndanon est verbo-• rum explanatio, doceat 'Parochus, cum dicimus, T)eifiliumßnritus fanili vir tute concept um effe, vnam hanc diuina Tnnitatis perfenam incarna-tionts miJlerium non confectjfe. Q^muis enim vnus films humanam natur am afjumpfirit, tarnen omnes diuiuaTrinitatis perfona, Eater, Filius, er Spiritui fànclus huiusmyfiertj auJlores fuerunt.Jicjuidemtlla ChriJhanafideiregula te-nenda eJi: Omnia, cjuaDeus extra /ein rebut treat is agit, tribus petfenis communia ejfe, neejue
vnar»
-ocr page 59-TAROCHOS. 49 vnam magü tjuam aUam, autvnamßneedtaa-gfTe. Q^d Mtem vna per fin a ab alta procédât, hocvnmn omnibui com une ejfienonpotefi, nam fiUusàpatre tantumgeneratur, fiirttm fianilus à pâtre, t^fihoprocedit. qutdqutdvero extrada las ab tpfts proficifiitur, trcsperfinatinevllodifi crtmtne agunttattj^fX hocgerterefiltj T)ei tncar-natio cenfènda efi.Quamtjuamvero hacitafihit béant.filet tarnen lacralitteraearumrerum-^ejuit omnibus perfinis communesfivnt, altam alijs tri-buere-.^ ejuentadmodii fitmmam omnium rerum pot estât em patri,fapicntiam filio,SpirituifiinSlo amorem adfcribunt. Et ejuoniam atuina incarna tionis myfierium Cingularem, atq^ immenfiimDei erga nos benignitatcm déclaras, ob earn rem pe-culiari quadam ratione hoc opus Spiritui Jan Ela tribuit ur. Jn hoc my El er io eyuadam Jupra natura ordmem, cjuadam natura vi effeEla ejje anirnad-uertimus.Nam,{juodex purtfitmo 'Virginis matrisJânguineChrtfli corpus format urn credimus, ineonaturamhumanam agnofetmtu-, cumillud omnium homninum corporibus commune fit, vt txmatris languine formentur. Qwdvero q-ha tisraordinem,humanam intelligentiamJitpe-rat,illud ejl,fimul atejue beat a vtrgo angelt verbis ajfienttens dixittEcce anctlla Domini, fiat mi- Lu esc. i, hl ficundum verbum tuum.fiatim fanEhfitmum Chrißi corpus formatum, eufue anima rationis compos contunEla ejt, atej^ ita in tpfo temporis ar-
ÈD ticulo ,
-ocr page 60-r»
cArEcmsMt^s
ticulo perfeElus Deui, amp;nbsp;perferius homo fuit- ; Hoc autem nouum fuijfs, at que admirabdeßgt;trd ttufàncli opus, nemo äubttare pot efl, cumflerua“ to natura or dine, nullum cor put, nifi intra pra/cri ptumtemporieflatium, homtniiantmatnforma^ ? ri queat. Deinde vero tllud accedit, maxima ad^ mtratione dtgnum, quod,vtprimum cumcorpo^- i re anima coniunbla fuit, ipfa etiam diutnitas cum corpore, coanima copulatae^. quare fimulcor- i pmformatum, atque animat urn esl,corpori, nbsp;nbsp;j
anima diuinitas coniunbla. ex quo fit, -vteodem * temporispunlioperfeÜui Dem, i^rperfecbtu ho- { mo efi'et, nbsp;nbsp;virgo/anblifiima vere, proprie mit J
terTfei, hominis dtceretur, quodeodemmo- j mento Deum, cPquot; hominem concepijfet. Hoc autt ab angelo eifignificatum efl, cum ait: Ecce conci-Lucæ I. piesin'vtero, rlrparies filium, nbsp;nbsp;nbsp;vocabisnomen
eius Jefitm:hic ent magnus, cPquot;films aliifitmi -vo-cabttur.Eteuentu comprobatum efl, quod Ifaiai Ifa.7, pradixit: Eccevirgoconcipiet, cp‘parietfilium.
Idem quoqueEli/abeth, cumSpiritufiinblore-pleta,filij Dei conceptionem intellexijfet, his ver-Lucs! I, bisdeclarauit.-Hndehocmihi, vtveniatmater
Domini mei ad me ISedquemadmodum Chri-ili corpus expurifitmis integerrima uirginis fin guinibus fine ulla viri opera, vt antea diximus, •verum fila Spiritusfinbli virtute for mat um efl; tta etiam,vt pnmum conceptus efl, illius anima •vbemmam fliritus Dei coptam, atque omnem charijma-
-ocr page 61-J
T A RO CHOS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fl
tharifinatum abundant iam'acceptt.netjue emm, •ut alijs homintbm , tjni (ar. Utt ate, (ir gf at la ornantur, tpfi ad menfitram, vt teilatnrfin-£Im bannet,dat Dem jpiritnm, fèdomnemgra-ttam tam afßuenterineim animam mfftdtt, vt deplenitudtne etmnss omnes accepenmm. Neef ne tarnen filtum ‘Det adoptitium appellare U-cet,^uamuii (ptritum tllnm habtterit, ejtta fanbit homtnet filtorum TOei, adoptionem confè-^nHntnr.namcumnatura filtm Det fit, adopt to-nii grattam, ant nomen in eum conttenire nullo modo exiftimandnm e fl. Hac fient, qua de admitabtlt conceptionis rnyflerio expltcanda vifd fient, ex qtnbm vtfaltet artefrublm ad nos redun-dare pofitt, tlla tn primis fideles memoria repe-tere, ac fipim cogttare cttm animisfieis debent, Deum effe, qut htemanam carnem ajfumpfit- ea verorattone homtnemfabliem, quam mente nobis ajfequi non beet, nedum verbis explicate-, ob eum deniquepnemhomintm fieri v(ilmjfei,vt nos homines fili] Dei renafieremttr. Hetc cum attenteconfideraKerint,tum veto omnia my fl e-ria,cjua hoc articula continentur, hum tit, ac fi-deltammo credant,adorent•,nec curtofe,quod dne periculo vix vmquam fieri potejl, t/la tnuejlt-gare,ac per/cr atari velint.
Natus exMaria Virgine. Hac altera efi huim articultpars, tn qua expltcanda Parochtet dtligenterver/abttur, eum fideltbus credendufit,
D 2 lefiem
-ocr page 62-ii CATECHISAdrS
If/um dotKin» non Jolum concept urn Spirittußnt ^tvtrtnte, ßd etium ex Muna •uirgtnenatum, 0“ in lucem cdttnm e/Jè, cuim myßer ij fidee ijuart tacumfatith, (ß tucunditate antmtwedttanda Jit^angcli vox, cjntprimus feltctfiimumnunciur» ^fsndo attultt, déclarât: in/jtsit enim:Ecce ettan-' gcltzji vobis gattdtum magnum, ejuod erit omnt populo. Turn ex tlltus caleslts militta canttco: Lucæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;altißtmis 'Deo, dr t» terra pax homi-
■ tnbus hona voluntatis, ejuodangels cecinersint.fa ede esl snteiligere. Hinc etiam amplißimumSl-, lud Dei promijßsm ade^brahamsmplers ince-pit, cm died urn edi,forealiijuando, vtineius fi-tnine omnes gentes benedscerentur. i.^aria entm, ejuam vere matrem Despradscamses, et co-Ismus, ejsiod earn perfinam, cjuaßmul Deus,dr homo er at, peperit, à Damde rege origin em du-xit. Sed^uemadmodum conceptto ipß natura - nbsp;nbsp;nbsp;ordinem prorfiu vtn ci testa tn ortu nshsl non dsus-
num Iscet contemplari. Prat er ea tjuo nshsl admi-rahslisss did omnino,aut cogitari pot esl, nafiitter exmatrefine vlla materna virgsnitatis diminution e. dr modopodlea ex/epulcro claufi, o*n. 'eio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atq^addsfcipulosclau-
fisi tnuisintroiust.-vel, nearebti5etiam,tjuana-turaejuotidsefiersvidemus, dsficedatur, ejuo modo fills radij concret am vstri fitbfiantiam penetrant, neejue frangunt tarnen, aut altejua ex parit ladunt : fiimili,tnquam, dr alltort modo le fia
Chrtfitti
-ocr page 63-n^AROCUOS. li
Ch-fi^uitx materna aluo, rin ez Ho mat er nit’ll ir-^tnttatü dctnmenta, edüus ef}. tpflüscmm, ncor-r apt am, amp;nbsp;perpétuant vtrgintt at em iterifiimis laudtbM eelebramut.Qaod cjaidem Spirit tu /a»-
’ ilivirtule effeSlum eÜ, qaitn fiHj concepttone, amp;nbsp;par tu, matri it a affuit, Vt ei (iffrtcanditate m dederit.^perpetuamvtrginitatemcon/èruarit.
' nbsp;nbsp;nbsp;Salet int er dum t^palialus Chrt^um leßtmno-
utßtmum i^dam appellare, eumejueprimo nbsp;nbsp;nbsp;i.Cor.iy.
dam conferre.nam vt in prima omncs homines moriuntur, itainficundonmnes advttamreuo-canturtatijue vt i^dam, ejuadad naturalem can diet an em peri inet,humant generis parens fait, ita Chnslus gratta, amp;nbsp;gloria auSlar e^i. .’td cam modum nobts etiam Itcet virgtnem matrem cum Eua it a c onferre,vt priori Eaa fecunda Etta, e^ua eil Äiaria,reppondeat, cjuemadmodum ficun-dum i^dam, hoc eil ChnSlum, primo e^dam
' reffndereoïiendtmus. Euaenim,lt;juiaférpen-ttfidemhabuit, maltdtSlum, eßmorteminhu-manum genus inuexit : nbsp;nbsp;Adar ia pofl^uam an- Ecclc. x ƒ.
gelo credidit, Dei bonttate effeSlum eH, vt bene-diHlio, 'Vita ad homines perueniret. propter Eua na/ctmurfilij trata Adana leßtm chridlum accepimus, per c^uem filij gratia regeneramur. EuadtSlueii;Indoloreparies filtos.Adariahac Gen.j, ^ogefiluta ell, vt ejua falua, virginahs pudtcitue integritate, linevtlo doloris finfis, vt antea di-Gum cGflefitrnfiliumDeipeperit.
D J Cum
-ocr page 64-}4 CATECHlSÄ/rS
Cum igitur tanta, nbsp;nbsp;tam mult afint admirai
tx'conc^. ‘^'^^‘**^‘’gt;”‘^‘P^*^”^gt;^”^“uitatufacramcnta, ptionis St diutnaprouidentht confientaneumfinit,vteamul natiuitatis tLfiiguris,(^oraculù figntfiicartntnr. Q^arehuc lefu Chri- pertinere fintti doElores intellexcrunt multa, ft '• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qua tn varies fier a fici-iptura locis legimut, pract-
pue vero Portam tllam finEluarij^ quam En.e~ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; item laptdem de monte dne
manibus abficijfium, vt est apudDantelem, qui fiaüui efl magnuimons, (fiimpleutt vniuerfam Num 17 nbsp;nbsp;terram : deinde i^aronvtrgam, qnavnatnter
virgoi principum Ilraelt6germinanii:et rubum, Exod. J. nbsp;nbsp;lt;]uem Adojfies viditardere, (finon comburt.Adul
Lucæ 1, nbsp;nbsp;tie verbis fin ft us Euangehfta Chrtfit nattuita-
tishifiortam de/cripfit. qua derenihilesl, quod Roma. 1$. pluraanobisdicantur, cum eateftio Parochom promptu fit. Danda autem tilt eft opera, vt hacmyfieria, qua ad do ftr tn am noftramfcripta Junt, tnfilxa ammo, et menttbus fideltum hareant-^ primum quidem, vt tanti benefiicq commemora-tione aliquam gratiam eius auflort Deo refie-rant-, deinde,vt extmtum hoc, cj}-lingulare hu-militatis exemplum eis ante oculos ad imitan-dum proponat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enimnobievtilius, at que
ad animorum nofilrorum fiperbiam, efi elatio-nem comprtmendam accommodattus e/fiepotefil, quam fipius cogitare, Deumita fie/e humtltare, vt cum homtntbus gl
oriam fiuam communicet,
fir homtnum infirmitatem,firagtlttatemqHe affiu mat‘^
-ocr page 65-TAROCHOS. fj
mat- 'Dcum hominem fieri, mfinitiimmatefiatem homtntminiïirare,aelcMr-Mi nutum columna clt;tU, vt inejuü/criptura, con~ tremtfiunt, et pauent, eum^ tn terra nafit, quem tn cisUi angelt adorant? QMdtgitur, cumhae Deus noSîra cauffafiaciat, e^uid, tntjuam, nos, Vt-till obfieejuamur,facere oportet?quam Itbenti, at^ lt;jue alacrt ammo debemtu omnia hutmhtatü officia amare, ampltili, prlt;t.flare?r'tdeant fideles, ejuamfalutari do^lrtna Chrtfiusnafiensnosin-fitt uat,anteejttam vocem altquam emit tere tnci-piat. Naficitur egemts ; nafittur vtperegrintu tn diuerfirto ; nafcttur in vihprafiptomajcttstr media hieme. it a enim /cribtt finbltu Lucas : Fa-Hume^i, cum effent tbt, tmplett/ùnt dtes,vtpa-reret, peperttfiltumfuumpnmogenttttm,ôquot;^''^^^*i pannti eumtnuoluit, ô'feclinauit eumtnprafi-pto, ejuianon er at et locuitn diuerfirto. ‘Fotuit ne euangeltSla humtltorthus verbis omnem cali, amp;nbsp;terra mate^latem, ^glortam includere?Ne-ijue vero /crtbit,non fut/Je locum tn dtuerfirio, fèdeinon fuifje, ijuidtcttttybLeus eHorhùter-\?Ç3\.e^^^
amp;plenitudo etus. Quod etiam altus euan- loan.i. gelt^a tedatus efi : In propria venit, (frfitteum non receperunt.
Hac cumfidelesfihi anteoculospropo/uerint, incarnatie» tum vero cogttent,Deum carnisnofira humilita nis fili} tem,amp;fragilttate fubtre veluiffe,vthumanum^c.\. my-genui inalttfitmo dignitatisgradu collocitretur.^^^^'^'^
D 4 Nam
-ocr page 66-fS CATECTlTSMrS quinto pie ^amilludvnnm pitis déclarât excellentemho-d^o\cco' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;prlt;cstantiam,(^u£tlltdiuino
Icndum, beneficia trtbuta ePl, tjnodhomo fnerit, ejttitdem verM,etperfe£lnt Dew /ïttvt mmgloriurtnohis ltceat,filiitm Dei os noslrntn. et c.irnem nojirn m ejfe : (jttod beacifsimis tllis (p-.ritibns non heet.
Heb.i, nn/èitt.tmenim, vteslaptsd ApoPlolum.ang-los apprehendtt. quot;Tramp;tere^ cauendum ePi, ne m t-xtmo noPiro malo enentat, vt, ejuemadnoodnm dli tndttterfario Bethleem loens, vbtnafcerctnr,définit,tt a etiam, ejnando tam tn carne non nalat ar, locum in cordtbns noPlris innemre non pofsit,vbi in finritn nafcatur. hoe enim, cum fialutis nojlret cupidifsimus fit, vehementer optât, nam vt tlle Spiritus fianPh virtute fiupra natura ordinem homo faPlus, amp;nbsp;nat us epi, fimPlustjue, attjue adeo fianßitiiu ipfii finit : it a nos oportet, non ex joan.i. fingutntbus, netjue exvoluntate carnis, fed e.x Deonafct,ac deinde velutinonam creatnram tn nonttate fitritus ambulare, fânPlitatem tllam, Rom. 0,7. noentis Integritätem cnjlodtre , t^ut hommes jpirituDeiregeneratos maxime decet.hac entm rationefianPht huiusfitij Detconceptionis, ^na-tiuitatis imagtnem ali^uam tn nobis tpfis expri-memus, cjuamfideh antmocredimus, çficreden-Cor 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fitpienttamm myPlerio, tjua abfiondita
' ’ tPi,fis!j)icimus,(fiadoramus.
PalTiis fiib Pontio Pilato,criicifixiis, mortuusjâifepukuî
Quan-
-ocr page 67-^T) T A RO CHOS.
OjMUtam bi^beat neceßttatem httiM Oftictili, togmt to, et qttum dtltg enter T^arochm curare de-heat,'Vtfideles dominiez paßtonts mefnortawß~ ftßiweammorepetant, docet Apo^olus, cjuinihil aliudßfiire teftatw eïl,ntfilefüw Chrtjlum, i.Cor.*.’ ^hunc cruciExum. Quare tn hoc argumenta omnefiudtum, (fi opera adhibenda ell, vt e^uam waxtmeilluilretur,fidelesqj tanti benefiiij com-mtmorationeexcitati,totosßad'Det trganosa-morem, (fibonttateno fußtciendam conuertant. Fides tt ai^ue prior e arttcult parte(nam altera po-ftea diceturj tllud nobis credendum proponit, Chrtrium^ominum.CHmTontttts Pilatus Tjbe rij Caßristu/ßs ludtamprouinciam admtniftra-ret, cruciapfiixum eße.namcaptus, irrifus, varijs iniuriarum, fi cut tatuum genertbtu afftPlus, de-wumincrucem(ublatus eït. Neeverocuitjuant dubitandumeSl, eius antmam, e^uod ad niftrto-rempartem attinet, ab ijs cructatibus libera, non fiuifi'e.nam ejuod humanam natur am vere afium-pßt, neeeßieflfateri,ammo eltam grauilsm.um doloremfienfijß, cjuare intuit.‘ßriflisenantma^^^^-^^* meavßue admortem. Nam etßperßona. diuma humana natura coniunbla fuit, tarnen propter earn coniunPhonem nihilo minus pafsionis acer-bitatem ßnßt, ejuamß ea contunblto faSla non futjjet,cum in vna le/u Chrt^iper/ona, 'vtriuß^, tiatura diutna, efi humana propnetates ßruata ßnttattjue idetreo, quod erat paßtbile efi morta
ls i k,
-ocr page 68-CATECHISAïrS
le, pafitbik mortale permanfit: rurjiu ver« ^uod tmpafitbtle, immortale erat, ejftalem ejfie dtuinamnatttramtntelligtmui, fikam proprteta-tem rettnutt. Q^od atttem hoe loco tam diltgen-ter obfiruari’vtdemus, Jejüm ChrtUumeo tempore pafijkmefifi, t^Mo T^onttM T^tlatns ludaam proteïne tam proc nr ar et, idearefaElumefii do-eebit Tgt;arochiii, ^utatantaret, ^tamneee/Ja-riacognitio exploratior omntbiee ejje pot er at, H rei gelî/t eer tum ((juod ab Apo^lolo T^aulo i.Tim.ß. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legimui) tempus defiriberetur : turn e- '
tiam, t^uia i/s verbis declaratur, tllam Saluatoris pradi^ionem exitu comprobatam eJJe : tradent. Mat th. 1 o. tnejuit, eumgentibus adtlludendum, et flagellan-
dum, (fi cructfigendum.
Cur Chri- ejuodpotifeimumin ligno cruets mortem ftus in li- pertultt, hoc etiam diutno confilio tribuendum gnOmOr-
temper- z- z- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
peffiis. Jurgeret./erpensenim, cjui tn hgnoprtmosparentes meer at, mblus eità Chrtflotn ligno cruets.
Plures eins reiafferri rationespojfitnt, ejuas fan-Pli Patres latius perficuti fient, vt ofiendamus eonfentaneumfuifie, redemptorem noflrum mortem cruds pottfsimufuhtre-E'trum fat is ejfie T^a-rachtes admoneat,fifideles credant tllud, genus , mortis a Saluat ore delePlum ejji, ijuodcjutdem ad humanigeneris redempttonem apttus, atcjue accommodatites vider et ur, cfuemadmodum eerie nullum turpius, ati^ indtgntus eJJi potuit. Non filum
-ocr page 69-TAROCHOS 59 folum cmmapud (jentties crució/tsppltcium exe~ crandtiW, amp;nbsp;‘^^decorü,ignomtntlt;t^^plenifsimum fimptr exi^limatum eïi, Derum etiam in lege homo appellatwr, piut pendet • tn hgno.Neejue vero Parochui hntits arttcuh ht- ' fiortamprittermittet,e^u£dtltgentifiime àfanElû euafigeltPlts expo/ita eil, -vtfaltem fùmmaeins myiierij capita , ejue. ad confirmandamfideino~ fara vent at em magie necejjdrta vtdtntur, fideles cognitahabeant.Hot entm arttculo, ‘veluttfun~ dament0 ojnodam, ChriSltana religio, (fafides ni-titar-^ eoij^ pofito reht^tta omnta reble conilituta fasnt. Namf! ijuid aliud humana menti, (fa intelli-gentia diff'icultatem (tfifiert-^ certe crucis mjble-rium omnium difficiUtmum exisltniandum ebl, quot;^tx^ percipià nobis potell,falutemnefiram ex cruce tpfâ, fa ex eo, tjutpro nobis ligno tlli affixus ebl, pendere. Sed tn hoc, ut docet t^poilolus, fummamDeiprouidenttam licet admirart.Nam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
(juia in Dei faptentta non cognouit mundus per fapienttam Deum,placuit Deo per (lultitiam pra-dtcattonis faluos fiacere credentes. Quare mi-randum non esl,fiprophets ante Chrtiliaduen-tum,lt;!^pobtolipoPl eiiu mortem, farefiirreblio-nemtantopere laborarunt, vt homtnibueperfiua-derent, hunc ejjimundi redemptorem , eofajue in crucifixipotefiatem, atq^obedienttam rédigèrent. Quare Domtnuit,cum nihiltam ab humants rations remotum ejjet, quam crucis mjbierium, faattni
-ocr page 70-CATECHISMES ft at im po il peccatum nunicjuam deftitittumjî^ gftris,tumprphetarftm oracAüfilij fiti mortem ßgnifica,re. z^t^ue vt defigttrts, tumpAuca cjUA-Gen,4. dam atttngamut,igt;Mbelprimnm, eputfratrüin-utdta occi[ki eiî,deinde Ifiacßtcriftcittm,prater-ea agntu, epuem Ittdai, cam i terra Aegypti tgre~ derentar,tmmolarurit:tum fèrpensanetu, e^aem Ex^quot;diiz' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defertoexaltaaitßhrtFitHominipaß
Num il ßonü.ac mortis figurant pramofiftrabant. Quod Ioan. 3. nbsp;nbsp;aut emad prophet as pertmet, enttarn multt exti-
t ertnt, qut de ea vaticmatifùnt, id ver o mu!to no tius^n,e^uamvtexplicarthocloco oporteat. Sed pra ceteris, vtT)auidemomittamtts,^tii omnia pT'tcipua redemptionis noilra mßlena in pfal-B. Hiero. fniscomplextüeSI:, J/aia oraculatam aperta, in cpift. ad clara fitnt, vt reSle did cjueat, earn potius rem PauJinum. geftam expofisififie, cjuam faturampradtxijji.
Mortiius, amp;nbsp;fcpultus.His verbis Parochut credendis exphcabit, lefium ChriPium,poftijuam crucifixus eH, veremortuum, acjepultum ejfie. PPtcjue vero fine cattfi'a hoc fieparatim fide It bus credendumproponitur, cum non defuertnt, ejui earn in cruce mortuum negarentaUi igitur errors hanefidei doSlrinampinds Apoïioli meritoop-ponendam cenftserunt : de cutus articuli veri-dubitandi nullus nobis loctss rehnejuitur. Marei iyY' tiamomnes euangehfla confintiunt, lefitrnfitiri-Lncæi3. tumemfiffi. Tratereacum ChrtPlus,verus,ç^ I»an.ilt;). perfieUsts homofuerit.vere etiam mon potutt.-mo
rsttsr
-ocr page 71-tAD T ARO CHOS. 6t
ritur aitt homo, cum anima Jêparaturà corpore. Qi^re cum lejum mortuum ejje dtctmits, td fi-^mficamui ,etM ammam acorpore ditlifam ejfi: ncque tarnen concedtmits dminitatemfetunilam à corpore.-quinpotiM eon^anter credtmw 0“ fitemur, anima eins d corpore diuifa, diuimtatem tum corport in/epHlcro,tum anima apudinferos coniunÙdfimperfuiJfc.Uecebat autemfiliunti^c^tx.t, T^ei mort; vtper mortem deslrueret eum, qui habebat mortis imperium, td eff dtabolum, Itberaret eos, quttn ttmore mortis per totamvi-tam obnoxq erant firuituti. Sed tlludin ChriSla Domino fingulare futt, quod tune mortuus eJ?, cum tpfe mori decreutt, nbsp;mortem non tarn alié
na VI t Hat am, quam voluntariam obijt. Nec vero mortemfilum,fid locum etiam, et tempus, in quo moreretur, tpfifibiconflitutt.itaentm Ifàtasfcri- Ifa.ßj pßt: Oblatus eSl, quia ipft voluit. lt;t^tque idem ‘Dominus de fiante pafsinnem dixit : Egopono Ioan. lo. ammam meant, vt iterum fumam earn: nemo toHtt earn àme,fid ego pono earn à metpßtpo-tefiatem habeo iterumßtmendi earn. Quod autem ad tempus locum attinet, tum Her odes dusvitAinfidiaretur,tpßinquittDicitevulpiitli, Lucx ij. ecce eijcio damonia, ö“ fanitates perßeio hodie, eras,ef’tertia die confUmmortveruntamen oportet me hodte, ef-cras, fequenti die ambula-retquia non capa prophetam pertre extra Hte-ru/ualem.llle igiturnthtlinuttus,aut coablusfe-
ett.
-ocr page 72-62 CATECHISMUS
cit, fid ijjfi fifè volens obtulit, atque inimicii loan.iS. fuióobuhtmprocedens dixit: Egofùm.'ôffion-tefuit ea omnia /tippbciapertultt,i]Hibnf tllum in~ tMÏle, (fi crude liter ajfecerunt. quo qutdem m- i htl ad commouendos antmi noUrifinJits maio~ rem vim habere pot eil, cumpaenat t armentâque eitu omnia cogitatione perpendtmui. Nam ft qut/ptam noHra caujja omnes doloret patiatur, non quos tpfifita voluntate/u/cipiat,fed quos vt-tare nequeat, hoc vero baud magni beneficij loco anobii poneturtverum ßnollro tantum nomine mortem, quam defugere pot erat, libenter occum bat,profeilo hoc beneficqgenus tantuefi,vt om-nemnonfolum refereda, fidetia habende gratia facultatevelgratifiimo cuiq^eripiat.ex quolefu Chrfit fitmma, nbsp;nbsp;eximia chantas, etusq^ diut~
num, O' tmmenfum tn nos merit u perfiict pot ell.
Sepultura: Jam vero quodfipultumfuijfi confitemur,hoC Chrift^icur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;articuli pars non conUttuitur,
mcntio St nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;difficultatcmhabeat,pra~
quid de il. ter ea,quaiamdemortedtllafi(nt. NamfiChri-lius pafsio fiummortuum credtmtu.facileetiam nobisper-n c rn cd i- Juaderi pot ell, eumfipultum e/fie. U er urn hoc ad-undum, dttum efi,primum,vt minus dub it are de morte It ceat'^ cum maxima argumenta /it,altquemmor-tuum ejfie, fieius corpus fipultum probemus: deinde, vt refurreclionts miraculum magis decla-retur,atqjeluceat. Neque verohocfolum credt-mus, ChriHt corpuisfipultum ejfi,fidtllud pr act-
put
-ocr page 73-TAkQCJlÖS 6t
J»te,his'verbii credendumproponitttr, Deumfi~ pultum eJ}è,lt;jKemadmodti exßdei catholicis. re~ ^ula. vertßtme eita dtcimus,Deitm mortMHm, exvirginenatHmeßße. nam cum diuinttM num-^uam dtutfafuerit à, corpore, c/uod tnfepulcro con ditum e^-^reile conßtemur Dcumfepultum eße. Ac degenere /guident, locofepultwieißaPa-rochofatü erunt, tjUitàÇan^Hseuangehflts dilda Mat. 17. funt.Duovero tnprtmis obferuandafunt,AlterM, Marei if. Chrtjh corpui, tnßpulcro nulla ex parte corru-pium eße : dei^uo Propheta tta vattetnatus erat; nbsp;nbsp;nbsp;quot;*,y'
PJondahiißanHum tuumvtdere corrupttonem. A herum eß, ejuod ad omnet huius articuU partet atttnet,fepulturafctltcet,paßwnem etia,etmor tem ChnSlo leßujVt homim, nonvtT)eo conue-mre. nam pati (ß mort, tn humanam tantum naturam cadunt ; cjuamuie T)co ettam hac om'^ matrtbuantur-, ejuontam de tlla perfona quaß-mulperfeblus ‘Deus, peßeclus homo fuit, recle dictperßteuumefi. Hiscognttis, ea de Chrtïli pafstone,crnforte Parochus explicabit, ex lt;]ui~ bus tanti myÜerij immenßtatem finon compre-hendere,contemplartfaltem fideles pofstnt. tAc primum (jutdem confiderandum e^l, quis tlleßt, tjui hac omnia patitur. Etejuidem nullis verbis eiusdignitatem expheare,aut mente comprehen loan.i. dere poßumus. Sanblus Joannes verbum eße di-ctt,ejuoderatapud Deum. Apoßolusmagnificis Heb.i. verbis def mbit in hune modum : Eße eurmjuem
Deus
-ocr page 74-64 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C^TE C a IS Mrs
Deus cottfltlutt heretiemvntuerforum,per Ojuent fectt (^[Mula.'Cjui ell Jplendor glorta, figura fubflanttte. etus, (juiportât omnta verbo virtu-tisfH£. Htc tgtturpurgationem peccatorum fa-Ciens,fidet ad dextram mateliatistnexcelfis. adrtp^vt vno verbo compleElamttr, patttur Je fits ChrtHusDeus d;' hotMo : patitur creator pro ijS, tjuos ipfe condidtt.'patttur Domtnus pro /eruts,pii tttur ts,per cjuem angelt,homines, cab, elemen- : tafablafiint,tlletnejuam,inejuo,perlt;juem, (^ex Roms.Il, lt;^uo/unt omnia.Quare mirandum nonell,fi, eo tot pafitonum tormentis commoto, tot um et tam ad fie turn coneußum efl.nam, vt tnejuit ßrtptura, Matth, 27. 'rerramotaefi,(ßpttrafitffà/ùnt.'tenebraetiam Lu cæ 2j. fiabla per vntuerjam terram, etfilobfiuratus eit.
Quod fi mutt, et tarn res, erßnfik car ent es, creators fiui pafistonem luxer un t, cogitent fideles qutbus lacrymis ipfi, tamcyuani vtut lapides huiiu tdtficij,dnloremjuum declarare debeant.
ChHfti'* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caujfis. etiam pafitonis exponenda
caufla SC fiunt.vteomagis dtutnterga nos chant at is made grauita gnuudo, (ß vis appareat. St ejus tgitur ejutrat, tc rclaben- ejutcasßufiuerit cur (Ibut Detacewifiimampaß tium, nbsp;nbsp;nbsp;fionemfubiertt, h.mcpottfiimum fuße tnuentet,
prater heredttartam labem primorum paren-tum,vttta,^ peccata.tjut homines à mundt origine vftyue ad hanc diem admiferunt, ac detn-ceps vf^ ad con/ummattonem /tcult admtjfiuri Jun t.hoc enim tn pajsiene Q- mortefilttu Det Sal-
uator
-ocr page 75-TAROCHOS.
Mt or. nofierfigt;encitiit, vt omnium £tatum pecca-taredtmeret, ac deler et, (y pro etspatrtubunde, cumulât ei^uefattsfac er et. lllud ettamaccedtt ad augendamretdtgnttatem, ijuodnonfiolum Chri-fi US pro peccatoribus pajfius efi,fed et tarn pœnarii omnium,ejuas pert ulit,peccat ores,^auliores,et mtnifirt(uerunt:de quo .Apoflolus admonet, ita ad Hebraos firtbens : Recogitate essm, lern (usltnuit à peccatoribus aduerfus femetip-fum contradiblione, vt ne fatigemmi animisve-firis déficientes, unique hac culpa omnesteneri tudicandume^l, quiinpeccatafaptusprolabun~ tur.nam cum peccata noilra ChriHum Dominum imputer int, vt crucii fiipplicium fitbiret-, profeblo qut inflagitijs, amp;fcelerihus volutantur, rurfiis,quodtntpfisetl,crucfigunt in fimetipfis Heb. 6, filiumDei, osientut habent. Quodquidem fielus eograuius in nobis vtderipotefi, quamfiue-rit in lud Ais, quodilli, eodem^poslolo teHe.
Si cognouifient, numquam Dominum gloria cru i. Cor.i* ctfixijfient:nos autem amp;nbsp;nofieeum profitemur-, tamen,fiabiisnegantes, quodammodo -01010^0,5 eimantavidcmurinfierre. Seda patreettam,ö‘ Àfemet ipfi Chrtfium ’Dominum traditum efie fiter a lit ter a tefiantur.inquit enimapudlfiaiam;
Propter/celuspopulipercufiieum.tfiquot; pauloante Ifa.H' tdem propheta, cum Dominum plagis, efi vul-neribut ajfeblum, Jpiritu Dei plenus vider et, dfxit: Qmnes nosquafi ones trrauimus, vnus-
£ qutfi
-ocr page 76-CATÊCHlSMf^S
^utßjue in vum ßiam declinauit, amp;pofuit Df minus tn eo tni^unatem cmntHm noÙmm. Dt ‘’•JJ. ^7io atitem fcnptwn e^: Stpoßseritpropeccatt
Animum ßiam, vide btt firnen hngxHism. Sei eitndem rem ^poliolusgrauioribtss etiamverbii exprersit,cumtAmen ex altera parte vellet ofieH dere, cjtsanttsm nobis de tmmcnfi, Dei mifiri' cardia bomtate fierttre liceat : tnejnit cntnt: 0x1 ettam proprtoßlio fito non pepercit, fidprs nabis omntbtss iradtdtt ilium., quo modo none-tiam cxm tllo omnia nobis donatsit ? Sequttsi/t ntsnc, vt, quanta fuertt paßionisacerbitas, Pa--rochus doceat.quamquamfi memoria teneamus, * • Jitdorem Domint faßum vt guttasfitnguinis de-current is in terram, cumilletormenta, cßcru-ciattss antmo perciperet, quibus paulo pofl afft-ctendus erat-, factie ex eo vnufqut/que intelhget, tnhilad ilium dolorem addt potutffe.nam fima-lorum immtnenttum cogitatto tarn acerbafutt, idquod fingutnis fitdor declarauit ; qutdipfint perpeßtonem futjfi extsltmandum e^ ?Sedtarnen Chrt^ium ‘^Dominum ßtmmis tum animi, tum corporis dolortbus affe Slum effe confiât. x4c prtmumquidem nulla futt eius corporis part, qua grauißimas pœnas non fenpertt.nam ^pedes, nbsp;nbsp;manus clautscruciafftxa, caputfptnis coftt
punSlum, cSf arundtne pcrcußism, pactes Jputif foedata, alapis cafi, totum corpus flagellis ver-ber at um efi. Prat tr ta omnium amp;nbsp;gen er uns, tfior-
-ocr page 77-lATi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6i
ordinnm homines connenerunt invnumad-uerHu Dominum, aduerßu ChrtsÏumeiui. Gentes enim (^luditi pafstonis fitafires, aurores, mtmïlri ftterunt : ludmcum prodtdit, T^e-trusneaautt, ceteri omnes defèrutrunt.Iamve-
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LuCXi*»
rotncruce tpfaacerbttatem ne,anignomintam, /m vtrumcjuefimtil tjueremur ?Acprofe£lo nullum aut turptM genus mortis, aut acerhsus ex-cogitart eo potutt, ejuo aff'tct non ntftnoccnttfsi-amp;fceleratijsimi homines conßieuerunt, (ß tit ^uo ßsmmt doloris, er cruciatus ßnfum mortis diuturnttas vehementiorem eff'tciehat. Augt-hat autem pœnarum magnitudinem tpfa clori-Sli lefit corporis conilitutto, (^r habttus: e^uod (juidem cum Spiritus finSli virtute formatum fßet,multoperfeSiius,(ßtemperatius fuit,quam altorum homtnum corpora ejfe poßunt ; atqus ideo acriorem quoque ftnttendt vim habuit, grauius tormenta tlla omnià perpeßum erb. Q^d vero ad inttmum antmt dolorem perti-net, nemo dubttare poteib , qutn ßtmmus in Chriibo fuerit. ßanbtis enim homtnibus, qui-cumqueJupplicta, (ß cructatuspertulerunt, non défait anima filatium diuinittss datum,quo re-creati, tormentorum vim aquo animo ferre poß fint : mms 'vero in cructatibus plerique intima latttia efferebantur : tnquit entm ÎApoSïo-lus: Çaudeo in paßtonibus pro vobis, adim- Col.i. fleoea, qua deßsnt pafiionum Chriili incarne
-ocr page 78-i.Cor.y.
Apoc.i. Col.i, loan. li.
Pfal.ö.
Cor. y
66 CATECHISAdrS me A pro corpore eiM, ^uod eü Ecclefia. alibi: Repletus frm confilattone .-/Mperabundo gaadio in omnt trtbulattone no^tra. Verum Chrtfius Domtnui amartßima pafitonii cahccm, cjuem btbit, nuHa juauitate permiHa temper.iuit.huma naenimnatura, cjuam ajfiimpferat,fentireom‘ niatormentapcrmißt, nonficue, acßhomo, non etiam Densßuijßet.
Relujuum modo e^t, vt commoda etiam, nbsp;nbsp;bo
tia,quaex paßsione Dominiperceptmtu, aParo-choaccurate expltcentur. Trimumigitur^Do-mtni paßiQ,, peccatt Uberatio fuit.nam, ■vte^ia-pudßnttum Ioannem,Dtlexttnos, (ßlauttnos à peccatü noPirii in fanguineßto; nbsp;nbsp;ti^fposiolM
inejuit: Conuiutßcauifvot, donans vobis omnut deltPla, dslens quod aducrßm nos erat chtrogra phum decreti, cjuod erat contrarium no bis, cß tp-film tulit de medto affigens illud cruci. Tietn-de à damonis tyrannide nos eriputt: ipß enim Dominus incjuittNunc tudicium efi munditnune princeps huius mundt eijcietur for as: (ß ego,E exalt atusfuero à terra, omnia traham ad me tp-ßim. Tccnam praterea peccatis nePlris debi-tam perfiluit. Dumvero ^uia nullum grattus, • (ß accept WS Deoßicrifictum aff'erri potuit, patri nos rtconctliauit, eumcjue nobis placatum, (ß propitium reddidit. PoPiremo ejuontam pecca-taßißubt, calorumetiamaditum, communt humant gentris peccato tnterclu/um, nobispatefe-cit-
-ocr page 79-TAROCHOS. 67
(it Atcjue id zyfpo^oltu fignißcaud iUù verbis: Habemtssfiductam tn tntroitußtnblorum tnßsn-gmneChrtfli.Nequeverotn veten lege huius my Jierij figura, (lt;7tmago ejuadam defiwt.nam Uü, putbus tnterdiblum er at, ne tn patriam antefum mtfàcèrdotis mortem reuerterentur, hocfîgmfi-cabant, nemtni, ejuamuis tttfle, ^pie vtxtjfiet, a-dit um in calent em patriam patere, antecjuam fitmmtutlle,ateiueaterntisfàcerdos Chriïius le-fits martern obtret. ejua qtttdem obtta,flattm cAi fores patuerunt tjs, ejuifàcramentis expiatt,fide-^ue,fpe, chant at e pradttt, paßionis etus participe sfiunt. Hac autem omnia maxima, (ß diutna bona Parochtts docebtt ex Domtni paßtone ad nos peruentjß.-primum t^utdem, ejuta e^i integra, atq^ omnibus numerisperfeblaßttisfablio, ejuant admtrabili cjuadam ratione lefus Chriiiics pra peccatts noßris Deopatriperfiluir. Neejueve-ro pret tum, ejuod pro nobis perfoluit, debit is nofins par filum, cra^uale fuit, verum ea longe fuperauit. Detnde ficrificium Deo acceptißi-mumfutt-,ejuod cumillifilttis in aracrucisobtu-tit,patrtstram,ateiuetndtgnationem prorfus mi-tigauit. atc^ue hoc nomine Aposlolus vßts t¥t, F.phe.fj cuminqutt: Chrtilus dilexit nos, (ftradidit ß-met tpßtm pro nobis obLttionem O' hoiiiam Deo in odorem faauttatis. Praterea re dempt to, de tjua est apud ^A'poïiolorum Prtncipcm: Non etrrupttbilibus auro, vel argent or edempt i eîlis i.Pct.r«
Es
-ocr page 80-êg C^rECHlSMrS
de vanit ve^ra conuerßttione paterna traditla-nü, fid pretiofi fangmne t^ua/ïagmimmaculati ' ChrtÜt, ó‘tnco7itamtnatt. ^poïlolttf docet: Chrtftus HOS redcmtt de malcdiUo legis, fallus pro nobü maledittHm.f^erum,prêter Iom rmmen fe. beneficia, tllud etiam vel maximum con/ecuti fiumus, vt in hac vna pafsione, omnium virtutum clarifsima exempla habeamw. nam Cy patien-tiam, (^humilitatem, extmiam chantai em, manjuetudtnem, obedicntiam, fium~ mam animt confiantiam non fólum in perfieren-quot; du propter luïlittam doloribtu,fid ettam in morte oppet enda it a orten dit, vt vere dicere pofii-mus.faluatorem noflrum, cjuacumque vita pra-tepta toto pradicattonù fita tempore verbis nos docHit, ea omnia vno paflionù die in fie ipfo ex-prefisifiji. jdtejue hac breuiter de Chriïit Dominifaluberrima pafisione nbsp;morte diEla/ùnt. Kti-
namvero hacmy^leria in antmis noflrù afitdue ver fient ur, vna cum fiDomino pati, cfi mort, (ff fièpelirtdtficamus-, vtdeinde, abiefilaomtnifiorde peccati, ad nouant vit am cumillo refiurgentes, alicjuando tandem, tpfiius gratia, (fi mifiirtcordta, dignifimus, ejutcalcfilurègni, (figloriaparttctr pes efifitciamur.
Dcfcendit ad inferos,tertiadie re-furrcxitàmotuis.
^filfiaxime qutdem refiert nojfie gloriamfiipulf gttra Domini no^ri leflt Chriflt, de qua proxime dsäune
-ocr page 81-T A RO CHOS.
âtElum e^i;fid plus inter eflfldelis poptili, cogno-fc ere Üluïires triumphos, cjuos e.gt;: dcwäo Dtlt;tbo~ lo, amp;nbsp;fl/oUatis tnferorum fidibus deportauit.’da putbus,dmiiltjne de refurreHtone dicendtsm eft. cjttt locus etfifiparattm per fereHetrullartpofi Jit: nos tarnen, fiinllorum patrum auHorttatent. ficuti, eum cum dejcen/uadtnferoscentungen-dumputauimus.EvM tgiturpriortpartehoc no.-his credendum proponttur, Chrtsio iam mortuo, eiusanimam adtnferos defeendsfle, tbtq^tamdtu manfifle, quamdiu eiufidem corpus tn fipulcra fuit. His autem verbisfimul ettam confitcmur, eandem Chrifli perfenam eo tempore (Japudtn^ feros^uiffi, (JtnfipulcrotacutJJi. Q^dspuidem cumdtcimus, ncmini mtrum vtderi debet: propt er ea quod, vt fipe tarn docuimus, quamuis anima a corpore difceffirtt, numquam tarnen dtuini tas velabantma,velà corporefiparata est.
Sedquontam arttcuUexplanationi plurimum De muItL-' lHCtsafferrepotefl,liParocbuspriusdoceat,quid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
hoc loco tnferorum vocahulo tntelltcendum dt, monere oportet,tnperos hoc loco projepulcronon acctpi,vtqutdamnonminustmpie,quamtmperi- amp;nbsp;de Pur-teputauerunt fiipertortegt;itm articula, Chrthlum gatorio a-fipultume/fi, edobli fumusmecnulla ‘»naarum, eauffd erat, cur tnfide tradenda alto, cj qutdem abfiurtori loquendigenere idem à fitnclis apofio-iis repeteretur : verum tnferorum nomen abdita illareceptacula figntficat, tnquthusantmadeti-
nentur^
-ocr page 82-79 CATECHISMUS
rientur, tjuacAeliem btatitudmemnon ^ntcon jtCHtii. It a vero Jacrx htierit harte vocem mul-
Phil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vfurparunt. nam apud tA'poslolnm
■ legtmwtln nomtne lejü omnt genuflelh calefltü, KGt ’ terrelirtumyó' tnfernorum. tSrtnAIlu apoHo-lorum D. Petrui teliatur : Chrdlum Dominum fùfcttatum filutisdolorthtu Inferni. Ne-(jue tarnen ea receptacula vnttti, nbsp;nbsp;etufdemge-
nertifuntomnta. eHentm teterrtmus, ^objcu-rtftimus career, vbtperpetuo, nbsp;nbsp;nbsp;tnextmgutbi-
lugne damnatorum animaßmul cum immun dis ßnrttibm torejuentur, t^ut etiam gehenna,abyß amp;nbsp;propria hignificattone Inferniuvocatur.
Prat er ea eil pur gator im ignis,. tjuo piorum a-A oc ii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;definitum tempm cructata expiantur,
° ■ ■ 'vteis in aternam patrtam ingrejjiupatere poß ßt, in ijum nihtl coincjuinatum in^editur.
lt;t^c de huim ^uidem doUrtna veritate, quam Con. Flo- (^firtpturarum teftimomjs, amp;nbsp;apoHoltcatra-rentinum r^ttione confirmatameße fanlla Conciliadecla-amp;Trid. rant,eo dibgentim, amp;fiptm Parocho dtßeren-fcf.if. dum ent, quod in ea tempora tnctdtmm, qui-bm homines ßanam doHrinam non fulhnent. Tertttim polir emo re(eptacult gtnm eil, in quo aruma fianllorum ante Chrtlli Domtnt aduen-tum exetptebantur ■ tbiquepne vllodolons fen-Ju, beat a redemptions ßefiuHentati, quietaha-bttationefruebantur. hör um tgitur ptor um animae, qui tnßnu Abraba Saluatore expeHabant,
Chrifiue
-ocr page 83-TAROCIIOS. 7,
Christus ‘Damm U s ad mferos defccndens Itbe^ raua.Nec vero extiiimandum ell, efempc nd tn-feros defcendi/fe,vt etus tantummodovis acvir-tus,nofi etiam antma, eoperuenerit. Sedomnino credendum ell, tpfamanimam re, etpraj'entia ad mferos defcendtjjè: de e^uoextat firmijstmum tl-IttdDauidis telhmonmm:Nonderclim^uasam- Pfal.if. wlt;îw meam in Inferno. Dcrnm etfi Chrtlîtts ad infefosdefiendtt, nihtl de eins ßtrnma poteliate detraUum elf.-neejneetttsfànihtatü jplendor mA eula alloua ajjieritu.-cum pottt/s hocfili» verijsima ejfe omma, e^ua detlltns ptnlhtate célébrât a erant ettmffltum Dei ef/e,'jnemadmodit antea tot prodt^ijs declaranerat, aperttßime compro-haium fit.td tjnod facile intelltgemtu,ficattjfas, ittr ChrtUtis, alij homines tn ea loca venertnt, inter fi conferamtis. Cetertenimomnes capttnt^^^^' 87^ defienduntttpfiverotnter mormos liber, c^vi-Ilor,adprofiigandosdamones, aquibttstlliobno-xamtnclft/i, conliriEhtenebantttr, defiendtt.
Praterea afi omnes,cjut defienderunt, partim pœ nis acerbifitmis torciftebatttr,parttmvero,vt alla doloris finfu carerent, tarnen Deiaffieblu priua-tiffifie beat a gloria, cjuam expeliahant, fifienß torejuehantnr. At ChrillMDomintti défi en dit, non vt ahcjuid pateretur, verùm vt fiinllos, (fi tttslos hommes ex mifira illtits ctiflodia molefiiA liberaret, eiscj^pafsionisfùafrutlum impertiret. Q^d igitnr ad Inferos defiendtt, nnlla prorßs
Es de
-ocr page 84-7 t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CATECHISMUS
deßtmmaeius eitgnttate, amp;nbsp;po teil ate dtminuti« faHa eit.
Htsexpoßtie,docendum erit, propterea Chri-C h ri ft u s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘Dominum ad inferos defiendtjße, vt, ereptit
ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ceteroßue
dcfcandc- pios è carcere liberatos ficum adduceret in cant. Ium. quodab eo admirabiliterßummaejuecunt gloriaperfeltum eli. fiatim entm illiM aßeciiu clarifstmam lucem captiuii attulit, eorüfUejue animos immenßi Utttia.gatsdiót^Metmpleuscejui-bm et tarn optatifsimam beatitudtnem, t^uatn ‘Dei vißone conßliit, impertiuit. tjtsofaclo, td comprobatum eit, ejuod latroni promßerat iHts Luveij, verbis: Hodte mecum eris tnparadtfo. Hancve-ro pifirum liberationem Ofias tantoante pradi-’5’ .'cerattnhancmoditmtEromorstuaßmors.'mor-ßistmts ero tnferne.Hocetiamfignificauit Za-chariaspropheta,cumatttTue^uoejfte tn fingui-neteßamentiTUi emißiii vinUostuosdelacu, in ^uo non esi acfua. Id tpßm demesne exprefsit ApoHolitstllwverbii:Expolians princtpatw,^ poteßates, traduxit confident er palam trium-phans tllosinfemettpß.Terum.vt htstusmyflerij vim melnuintelltgamMsßapetlltsd memoria re-pet eredebemus^pios hommes non ßlumt^Mi post aditentum ‘Domini in lueem editi erantßedtjui tllum poIilt;tMdam anteeeßerant, vel ejuivßtte ad finemfictslt futurißunt, eins paßionis bene-fciofalutcm conficutos ejji. Quamobrem ante quam
-ocr page 85-T^ROCHOS. 7t tjuant ille mor er et tir, ac refiirgeret, atli partit ne-mint 'umrjuam patuerimt :Jèd piornm anima, cum è 'vtuis excejsijfent, veltnßnnm Abraha de~ ferebantur, Tjel, quod etiam nunc ijs continqit, ^uibus alt^tiid dtluendum, perfiluendum eti, ^Purgatorij igné exptabantnr. Eii tlla prateren caujfa, cur dcfcenderit ad inferos Chri 'slns Do-mtmu, vt tbt ettam, ejucmadmodum tn calo, çj-mtertis, tjimfuam poteîiatémlt;iMe declararet, omnino, vt tn nomine eim omnegennfleblere-tur cale^tttm, terreHrium, crinpernorftm. loco qutsfummam Dei benignitatem ingentu hn manumnon admiretur, Cy obfnpefiat. ejni non modo pro nobie acerbtßimam mortem fiibire, fid infimoi ettam terrapartes penetrare 'volfterit, vt ßbi chartfitmai animas deinde ereptas, ad bea-tttndinem tradnceret?
SetjHitnralteraarticulipars.int^tta explican-^^ glorio daejuanttim labor are Tarochnt debeat, decla-rant ilia itylporiolt -verba tMemor efio, Domi- clii iftl my num lefum Chriftum refurrexijfe d mortuts. (icrio. ^uodenim Timotheopraciptt, idemetiarelit^uis i.Tiro.x. animarumcuratoribus praceptum ejji dubttan-dum non efi.Ea autem arttculi efi ßntentiatPofi-tjuam Chrtfitts Demtnusßxta ferta, hora diet no na, tn cruceflnrttum emißt, nbsp;nbsp;cadem die veße-
reßpultus eß ab eins dtjctpulis,ejUt‘Pilatt prlt;tß-dispermiß'ucorpus'Domtni è crucedepoßtuw i» preptnçiui hertt monumetum ntuum tntukrunt ;
tertta
-ocr page 86-74 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CATE CH IS Mrs
tertio A marte die, t^uifutt '^Dominicus, fitmmt manedliusunimacorpori iterttm contunllaeli: Mtlt;]ue tta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;trtdnum tllud mortunsfuerat, ad
'vttam,exlt;^»a mortem dtfcejjirat,redijt, clj-ßtr-rexit.fedrefiirrellionii voce non tHud jolum in-telligendumesl, Chrislnma mor tuts excitatum ejji.tjuodmultisalijs communefatt,fid fuavt,ae vtrtute refitrrexiJJ'e, quod pr opr turn in dlofutt, (fi ßngulare. Neque enim natura patitur, nec vUt ho mint concefium efi, vtfi tpfitm pofiit vtrtutefita à morte ad vit am reuocare, Hac vero ßtmma ‘Dei potelfatitantummodorefiruatumefi,vt ex illit Apoltoli verbis intelligimus; Et/i cructfixuseli i.Cor.ij, exsnfirmttatefidviuttexvtrtute'Dei. quaquo-niam neque à Chrifbi corpore in fipulcro, neque ab antma cum ad tnferos defiendtjfit, fiiunllA J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vmquamfuit, diutna vts turn tn corpore tn er at,
qua anima itetum coniungi, turn tn anima, qua ad corpus denuoreuertip^et : qua (fi licuit fisa • nbsp;nbsp;nbsp;vtrtute reutuifiere, at que à mor tuts rejurgere. id
vero Dauidfitritu ‘Det plenus pradixtt his ver-97« bistSaluauttfibi dexteraeius, (fibrachiumfitn-
Hum etus. Detndeipft Dominus dtutno orisfuite-fitmomo conßrmautt : Egopono animam meam, Ioan. 10» w iterum fumam eam:^ potellatem habeo po-nendt earn, (fi iterum fismendi eam.Iudais ettans ad confirman dam do Itrina ventat em dixit: Sol-Uan.t. utte temp turn hoc, (fiin tribus dtebus excttabo illud.Q^d quidem tametfidetemploilio magnifie«
-ocr page 87-'PAROCHOS. 7f
ficeex lapidibtuflruUetnt eiliger ent, tile tumen, vt /crt^tnritverbii codent tn loco decluratum eß, dicebat de templo corporüßti. Quamutsantem tnfiaptuns tnt er dum legamm, Chrtflum Tgt;omt numàpatre fufcitatumeßetbocad eHm,vtadho^^°' minem, referendum e^itejuemadmodum ilia rur-fui ad eundem,vt Deum,ßeEl:ant, ejuibtußgntfi-catur, enm fra virtute refitrrexijfe.
Sedtlludetiam pracipuum Chrilltfuit, cjuod pr imui ommum hoc diuino refürreflionts bene feto affefdiu e^l.nam in fr ip turn tß primoge-nttusex mortuis, primogenitus mortuorum vocatur. iA'ti^uevteïlapudApofiolumjChri- Cor. if« refurrextt a mortuis, primitne dormientium:
' ejuoniam ejutdem per hominem mors, er per hominem refurrecliû mortuorumt cf feut in Adam
omnesmoriuntur,ita (fin Chrflo omnesviutfi-cabuntur. ntufiuiusij^ autem infito ordtne pri-mitia Chri^lm: deinde ij, qui fern ChnUi. Qua quidem verba de perfebla refitrrertöne interpre tanda fùnt,quaadtmntortalemvitam,omni pror fus moriendi necefitate /ublata, excitamur. Attjj in eogenere Chrifius Dominus prtmu locum obtt-net^amfiderefurreEltoneloquimur, hoc eil, de redit u ad vit am, cuiiterum mortendt neceßitas adtunclaefi-^ante Chrtflum multialij à mortuis excitatifunt-,quiomnes tarnen eaconditione re-uixerunt,vt eistterummortendumejfettat Chri-ßus Dominus ita refurrextt morte ftbabla, cf op prefft,
-ocr page 88-7/ CATECHISMUS
preHajVt moriamplius non pojjet'anod ejuiderft Roma. 6. aperttfsimotllotelitmontoconfirmatur.'ChrilhU re/urgens exmortuu Mm non montnr : mors tHi •vitra non dominabttur. Qwdvero arttcuload-duur, Tertia die, ParochoexpUcandumertt, ne fideles arburentur, totostpfis tres dtes Dominum tnfipulchrofuij/i. nam cjuod integrum naturalem diem, partémtjue tum antecedentis, tumconjiquentts dteitnfepulcroconduuseil, ob earn rem venßtme dtettur trtduo in fepu Icro ia-cutJJi,actertMdieàmortuis furrexijße. Ktenim dtumttatem[kam declararet, refi.rrettionem ad finemßculi dtfferre noluit. rurfusvero, vt eum vere hominem, vereij^ mortuum ejji crederemus, non flattmpoH mortem, fed tertto die reuixu: (juod temporisßatium adveram Äiortem com-probandamfktts ejßevidehatur.
‘Patres prima Conß atinopolitana Sjnodi huie loco addtderant. Secundum feripturas. Quod (juidemabt^poflolo acceptum, tnfidet Sjmbo-lum pr opt erea tranfi ulerunttejuod reßirrefiliorit myllerium maxime necejpirtum eJJi, idem ^po-I. C o r. I f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;docuerit ijs verbis:St Chrtfius non re[krre-
xit, tnanis eil ergopradtcatto nofira, tnanis efi fides vefira.'iSrfiChrtfiu!, non re[urrexit,vana eßt fides vefira : adhuc entm ejlis in peccetis vefirts. D. Auguft. Quap^‘H.Augufl:intts,cumhHitisarticuli fident in Pfal. 1X0 admiraretur, ita firtpfit:Nonmagnumeslcre-dere,quta mort um eil Chrtfius. hoc Cr Pagani
(iritt-
-ocr page 89-^AWCJJQS 77
omnes tniqui credunt:hoc omnes crt dunt, ejUMmorttiuseiÏ.-fides Chri^itanorum re-/wreEtto Chrtsli e^ .• hoc pro magno habemw, tjuta credtmtts eum repirrexijji. ext^nofaclnm
-vt firecjuentifiime Domtntts defùa re/urre-il^ione locutjis fit :ac narmjMam fere de pafitont fifa cum dtfitpulis coUocutus esi, ejttin de refitrre-ilione locjueretur. ejuarecum dixijfiet : Fdtus ho' Luc« il* minis tradetur gent thus, (fitlludetur, labttur, conjpuetitr, ^ypofiejuam flagellaue-rtnt,occident eum:^d extremum addidit, Et ter-ttadierefierget. Q-cumludaiabeopeterent, -vt ali^uo Egno, miraculo doUrinamJuam com-prob ar et,re fitondit, nullum aliudfignum eüda- Lucæ n. tumiri,ciuam Iona prophete fignum ficut enim fuit lonoi in ventre ceti tribus dtebtts, cfi tribus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n,
nolltbM,ficfuturum affirmauit, fUtum hominü tn corde terre tribus dtebus, dr tribus noUtbus.
Uerum,vthumtarticulivim, di’finfitm wr-De nccefsi liusperfinctamus, trianobis tnuefiiganda, ^co-gnofcendafùnt, Primum cjutdem, cjuare necefi'e fuerit Chrtjlum refurgere-, deindecjut refùrre- ^ion;/jg-tiionis,finis, fi}- (copus fit, (fitjue abeavtilitates, fu Chnfti. dr commoda tn nosfint proféra. Quod tgitur ad primûattinet,necefifefuit eum refurgere,vt Det iuftttta oflenderetur, àe^uo maxime decebat eut» extollt, ejut,vt lilt obtemperaret,deprefius,at(^ue omni tgnominta affeblus erat. Hane itApoilolus ttuffiam attitltt, cum ad T’htlippenfis minuit.
Hftmtliit^
-ocr page 90-7t CATECHlSMrS
i.Cor.ij’, i.Thcf. 4 J.Petri 1.
^Roin,4.
HumtlaHUfimet ipfitm facing obedtens v/^ue ad mortem,mortem a.»tem crncis, propter ^uod^pquot; Dew exultante ilium. Pr ater ea, 'vt fides nostra confirmaretur, (ine tjua hominis iuflitia confiare non poteß.tllud enim maxtmo argumento effe debet,Chrt^ um filiumT)eifuiJfe, tjuodfua vir tute d mortuis reßtrrexitedeinde vt(pes noslra alt er e-tur, atc^ueßiflentaretur. Cum enim Christus re-ßirrexerit, certafpe nitimurfore, vt nos etiam re-furgamus:(iquidem membra capitisßticonditio-nem conficjuantur nece(]e eit.ita énim Apostolus argumentations concludere videtur, cum ad Corinthios, ((e“ TheJJalonicenfisfiribit. tefrà Principe apoflolorum Petro diflumefte'Benediflus Deus (ij- pater Domini noitri leßt Chriflt, ^uife-cundum mtfirtcordiam Çuam magnam regene-rauit nos inJpem viuam per reßtrreflionem lefit Chrtfit ex mortuis tn hereditatem tncorruptibi-lem.'Poftremoobeametiamrem Domini refiir-reflionem necejjariam fuiffe docendum eit, vt falutts, redemptionis noStra mjfterium abßl-ueretur. Christus enim mortefua nos à peccatis liberauiterefiirgens vero pracipua nobis bona re-fl itutt, cjuapeccando amifiramus. Q^re eit a-pud Apojtolum diilum : Chriitus traditus eit propterdeliilanoitra,.^refitrrextt propter iu-flifcationem noitram. Ne ejuidigitur humant generisPalutideelJit,cjuemadmodü ilium mort, ttarefitrgereetiam oportuit. Exijsvero,lt;puaha-iienuf
-ocr page 91-*PAROCHOS. 7^ gt;
l^enus dl cl a fMnt,perJptcerepoJJumM, quantum Vttlttatis Chrtfli domtnt rejurreiltoßdeltbus at-tulertt.Jn rejurrethone enim,T)eum ejje immor-talem.pknum glorta,mortù^ eitahobviiiorem, agnofctmus.'quoddeChrtfio hßt finevlla dubt-tattone credendum, confitendum eil. Detnde Christ refurreblto nobisettam corporisre/Urre-Utoneni pepertt ^tum qutaeius myïlerijeffectens caujfafutt-.^ turn quia ad Domtnt exemplum re-fur ger i omnes debemus. Nam quod ad corporis reßtrrebltonem atttnet, «^pofiolus ita teîta- ï. Cor.lf» turf Per hominem mors, Qf ptr hominem refiirre iito mortUorum. quacumque entm Deus in re-dempttonis no^ra my/lerto egit, adomnia Chri-fithumanttate, tamquam effictenti inFlrumen-to,vfus eil. Q^reetus refurreblio inflrumen-tum quoddamfutt ad refurreblionem noitram effictendam: exemplarvero diet potea,lt;yuoniam Chrifit Domtnt re/urreblto omnium efi perfeblip ßma : ac quemadmodum Chribli corpus refitr-gens ad tmmortalemglortam tmmutatum efi,ita nofiraettamcorpora,qu£ prius imhectUa, ^mor taltafuerant,gloria, immortalitatt ornata re-fittuentur. Kt entm iApoblolus docet,Saluatü- Phili. 5« rew expeblamusDominum noblrum lefitm Chri fium, qut reformabtt Corpus humtlitatis noHra conßguratum corpori clarttatisfiia. Hoc etiam de antma in peccatis mortua diet pot eil : cui qua fablo Chrtfit refitrrtblio exemplar proponatur,
f idem
-ocr page 92-ia CATECHISMUS
idem ï^fpoflolM ijs verbis oflendit: Quo modo Chrtfb us furrexit à mor tuis per gloria patris, itit ç^nos in nouitate vita ambulemus. denim com-plantatifaEh fùmus ßmilitudini mortis eiw, ß-mul (ß)“ reßirrellionß erimus. cßquot; paucis tnrerie~ Hisßnijuit: Scientes ejuod Chrifiusrejurgense.v-mortuß, I am non m oritur: mors tilt vUra nun do-mtn.tbititr.Qupd entm mor tuns eSl peeeato,mor tuns esl femel: ejuod autem viutt, vtutt Deo. It a (f/vas exiflimate, vosmortuos ejuidcm ejjepec-cato,vtuentesautemDeotn Chrislo I,fu.
Duo igitur à Cbnfii reßtrreHione exemplape QU'S Ct. teredebemus.Alterumcßfvt,poßejuampecca~ Chiifti rc- fimaculaseluimus, nouumvitaoenus tnliitua-furreCtio- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n
nc cxcm tntts,tn cjuo morumtntegritas,tnnocentta jariclt' pla fumen- t-it,t»odefiia,iuflitia, beneficentia, humtlitas elso «ia. ceant.Alterum elt,vt ineo vitainflituto ttaper-feuer emus, vt, adiuuanteDormno, àtuliitia via, ejuamfemel ingreßifuertmus, nonexctda-mus. Neejue ver o Apoßolt verba idfolum demon firant, ChrtUt refitrrelhonemad re/urrelltonù exemplum nobis proponi: verum et tam refur gen dl vir tut em nobß prabere, virefjue,efß)irttum largßi, ejuo in ßinilitate, (y iußttta ptrmanea-mus, ac Dei praceptaßruemus, declarant.nam ejuemadmodum ex eitts morte non filum pecca-lümtriendi exemplum captmus, fid vtrtuteno ettam haurtmus,lt;jua peccatß moriamur:ita eiM reßtrrellto ad iuHitiam confequettdam nobit
vires
-ocr page 93-ARÖCHOS. i!
vires affert, vt deinde pie, nbsp;nbsp;fanüe Deunt co~
lentes, tn nouttate mtetambulemus, adi^uam re~ fitrgtmus. Hocenim maxime refurreti tone fia Dominus eff'ecit, vt ejui antea vna cum tUo pec~ catis, ^huic Çaculo mortui eramus, cumtUoe-tiam ad nouam vita infiitutionem, cp- difctpli-nam refitrgeremits nbsp;nbsp;Cutus refurreldtonis tjua
potißimum fgna obfru.ind.i fint, z^poilolus -nosadmonet.nam cttmimjuit : Si conßirrextilis cum ChrisJo, qua furÇumjMt quartte, vbi Chri-gt; fius eil in dexter a Dei fedens t plane oiiendit, eos,qusvitam,honores, otium, dtuittastbtmaxi-me,vbi Chriilus eil, habere cuptunt, verecum Chrtilofurrexijfe.cum vero addit : Q^aßirfitm fitnt faptte, non qua fuper terram: alteram e-tiam hanc veluti notamappo/uit, qua perjptce--. repofstmus, numvere cum Chriilo ftirreximus.
Vt enim corporis affeflionem valetudinem guilus indtcarefolet: ita,fi, quacumq^funt vera, quacumque pudica,quacumque iusla, quacum-quefancla alicuifapiant, i/que caleiliumrerum tucunditatem intima mentis fen ft percipiat, hoc Philip.4., maxima argumenta effe pot eil, e um, qui tta affe-üus fit,adnouam,et ftiritualem vitam vna cum Chrtilo lefitfurrexiffe.
Afcenditad cxlos,fedecad dexteram Dcipatris omnipotcncis.
Dauid propheta, cum beatä, cf gloria fam Do-mintafien^one Jpiritu Dei plenusconteplaretur.
tmntf
-ocr page 94-S2
CATECHISAïrS
omnei ad eum trtumphumfitmma Letitia, nbsp;ga»
Pfal.46.
4.Reg. ».
Dani..14.
Atto.8.
dio celebradftm illis verbis hortatur, cum tnejutt: Omnesgentes plaudite mantbus, iuhtlate Deo trt voce exultattonis: afcedtt Deus in tubdattone.ex ^uo tntelhget Parochus, maxtmoßudio hoc méfier lum expltcandum ejjè, ßbtcjue diligenter cu-randum, vt fidelesilludnon filum fide, (Entente per ciptant, fid, ejuoad etusfiert potent, iuuan-te Domino,faLlis etiam, cß vtta exprtmereflu-deant. Quad tgitur adfixtiarticuli explanattönern atttnet,in lt;^uo pottßtmutn de dttuno hoc mj-ß^erio agttur, à priori etusparte tnctptendum est, fß,ejua etus fit vis, atquefintentia aperiendum. De Christo enim lefis tllud etiamfidelesfine vlla dubitattone credere oportet, eum, perfieLto iant abfilutoredempttonis nofira myiterio,vt homo e^t,tn calü corpore,cfi animaafiendtjje.nam, vt Deus efi, numquam ab eo abfuit, vt i^ut dtui-nitate fitaloca omnia compleat. t^fcendtfie au-tem fita vtrtute, doceat, non aliéna vt fisblatum, quemadmodum Heltas, ^ui igneo ctsrru inca-Ium eueclus eft.'vel Abacuch propheta, vel Philippus diaconus, ejui dtuina vir tute per aerem de-lati, longinyua terrarumfpatiapermearunt- Jfife-^ue vero filum, vtDeus, prapotenti dtuinitatis virtute tn calos afiendit, fidetiam, vt homo eit. Quamuisenim natur alt vtid fieri nonpotuerit, tarnen virtustlla, ^ua heataChrtftt animapra-ditaerat,corpus,vt hbuit, mouerepotutttcorpuS
vet»
-ocr page 95-TAROCHOS. S3 vero, cjuodmm glortam adept um erat,mouentis antma tmperto factie par ebat. ^tejue hac ratio-ne,vtDeM, çfvt homo eH, Chrtjiumtncalum fita virtute a(cendtffe credtmue. In altera articu-Itparte hacfitnt :Sedet ad dexteram patrù.cjHo loco tropum, tdtil,verbi immutationem heet ant maduertere freejuentem tn àiutnis Ittteru, cum humanae affeHtones, nbsp;membra ad no^ram fi~
telhgentiam accommodates, Deo tribuimut.neq^ enim, cumfnrtttafit, cjutdcjuam tn eo corporeum eogttaripoteii. Sed quoniamtn humantsrehw etmaioremhonorem tribuiexiflimamus, quiad dexteram collocatus eSl ; eandem rem ad csleflta etiamtransferentes ad explicandam Christ gio rtarK,quam vt homo pra ceteris omnibus ade-ptus ePl, eum in patris dexter a ejfie confit emur. Sedereautemhocloconon fitum,clrfiguram cor ports figntficat, fid earn regta fummaque pote-fiatis,acgloria firmam (fiftabtlempojfiefisionem, quam àpatre accepit, déclarât.-de quo ait i^po-ftolustSuficttans illumamortuis, (fi conftituens^i’^'^'^' ad dexteram fiuam in cale/itbut fitpra omnem principatum, pote^latem, çfi vtrtutem, çfi do-mtnattonem, (fiomne nomen, quodnominatur non filum in hoc fitculo, fid etiam in futurotclr omnia fithiecit fitb pedtbus etus. Ex qutbus •verbis apparet,hancglortam adeo proprtam, efi lingular em Domtnt ejfie, vt cutuis alq create natura fonuentre nonpofistt. Quare alto locoteÜatur:
F 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L^îd
-ocr page 96-U CATECHlSÄtrS
Heb.I. lt;^uem autem angelorum dixit ali^uando: Sedeà dextris meu?Sed artictdt finßim Paro~ chui liitMS cxpllt;inabit,ajcenfionis htfioriamper-Acto.i, fei:jiiens,(]»amfanilui Lucus euangelt^iatnn^-Hu apoH^olorftm adnnrabdiordtne definp^t. /n cutiu explicattone tlludprimum obfiruure opor-tebu, cetera omnta mysleriaadafienßone, tarn-quam ad. finpm, referri, meoijue omniumperfe~ LltoKem, (ßabfiluttonem conttnert.nam, vtab tncarnattone ’^^Domini omnta reltgtonis noüra tny^lertainttiumhabent ; itaafcenßone eiuspe^ regrinatto concludttur. TratcreaahaSymbo-li capita tjua ad ChnslumDomtnumpertinent, fummam eisu humilttatem, (^contempttonem o^iendunt. neejue enim abißhus, aut bumiliM (juidtyuam cogttartpote^, tyuam ^nodfilius Dei pro nobis humanam naturam, tmbecilhta-temaßumpferit,patitjue, (ßmori valuerit. t^t vero, cjuodtum fupertort articula à mortuisre-ßurrexijße, nunc verotn calum afiendtße, (ßad 'Dei patris dexter am fidere confitemur, nthtl ad eins Lummam glortam , dtutnamcjue mate-fiatem declarandam magntficenttut diet, aut admirabtliuspoteil.
Ch r i ft i i n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jam bis expoEtis, accurate doc en dum efi, cu‘
cælû aCcc” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrßus Dominus tn calos afeende-
lionis caul _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J
fa K q II s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘’j lt;-'e^d.it,propterea eyuod eiui cor
nobis inde port, Cjuod immortalttatis gloria tn reßurre fil tone beneficia, donatumfuerat, non terrent hutus, (ßobfeurt babtta^
-ocr page 97-A RO CHOS. gj habit Ationü locut-^fid alttßmum, ßlendidtfsi mum call dorntcthnm conueniret: rtec vero filnm quot;Vt eiua g Iona, nbsp;nbsp;regm fitmm potiretttr, quodfan
guine mer »erat, vcrttm et tam vt ea, qna adfalu-tem noßram perttnebant, cur ar et: deinde,vt re-gnum fuumnon effi ex hoc rnundo,reipfàcom-probaret.nam mitdi régna, terrena etßuxa ßtnt, magnu'que opihtts, amp;nbsp;carnü potentta nttuntur; Chrißtitero regnumnonterrenum, quäle ludtn expeilabant,fidjpirituale, nbsp;nbsp;aternum.ttemqus
etui opes, dtutttasfpintuales ejfe tpfe oYiendtt, cumßtamfidemin calls collocautt.tn quo quident regno illidtttores, amp;nbsp;omnium bonorum coptaaf-fluentiores exißimandijunt.qut ea, quaDet fisnt, dthgentius quarunt.nam fanElus Jacobus te-flatur , Deum tlegiffe paupcres in hocmundo, dtuttes in ßde, heredes regnt, quod repromißt Deus dthgenttbus fe. Sed tHud ettam Dominus noßer in calum afiendens eßicere voluit, vt nos eum afiendentem mente deßderio pro-ßequeremur.nam quemadmodummorte, (ßre-furreJlione fua moriendi, refurgendt ffintu exemplum nobis reliquerat, ttaafcenfu nos do-cet,atqueinßruit, vt tn ternspoßti,tncalumnos cogitatione conferamus,confitentej nos peregn-^^^^'^’' nos, nbsp;nbsp;hoßites efße f aper terram,ac patnam in-
quirentesCluese^efanaorum,etdomeßtcosDet. HoJlraentm,vtideminquit ApoJlolus, coff«er-ßatioin calis eß.Jam vero vtmftß magnitudinem
F 4- intxplt-
-ocr page 98-96 CATECHISMUS
tnexplicabtlium bonorum, lt;jux in nos T)ei beni-Pfal.67. gnitas effundit, diutnus Dautd, i^p'^fiolo inter-P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prete,multo antecectnerat tllisverbis: Afiendes tn alt um captiuam duxit captiuitatem, dedit dona homtntbus. nam dectmo die jptritumßtnclum dedit, cuius virtute atejue vbertate compleuit pra/entem iHam ßdehum multitudinem. (fr vere Ioan 16 ' magntfica tlla promtjjd perfoluit: Expedit ‘ wbis, vt ego ojadam-ß entm non abiero, para-cletus non ventet advos: fi autem abtero, mtt-
tarn eum ad vos. zAfiendit ettam tn calum ex jJçIj p _ ApoHoltßntentta, vt appareat nunc vultut Dei pro nobis, eß apudpatrem aduocati oßtctofun-gatur.Ftliolimet,tnijuitfinHus Joannes, huefiri-X.Ioan.i. nbsp;nbsp;i/obis, vt non peccetts : fed nbsp;nbsp;ß ejuts peccaue-
rtt, aduocatum habemus apud patrem lefum Chrtfium iußum, (ß ipfi eit propitiatio pro pec-catis nollrts. Nec vero cjutdejuam esl,vnde fideles maioremlattttam, antmtiucundttatem
capere debeant, cfuam Jefum ChriHum patro-numcaufft, ac deprecatorem falutis nolha conflit ut um efße, cutus ßt apud at ernum patrem Ioan, 14* fumma gratia, nbsp;au£l ont OS. Tarauit dentq^no-
bis locum, ejuod etiam flfaJJurum promt/erat, atcjue omnium noJlrum nomine caput tpß leßu Chrtlius venit in caleJlis glortapofßefstone. nam in calumabtens, portas, ejua Adami peccatotn-tercluß fuerant, patefecit, nobißjue viammu-Huut, quaadcaleïîem beatitudinemperuentre-
mus-.
-ocr page 99-kAD T'^ROCHOS. »7 mw-^ejuentadmodum tpfitn cena difitputiifuturum pntdtxerat.ejuod ^utdem vt ret et tam euen-tu aperte comproburet, ptorum anima'S,lt;juasab tnferit eripuerat,Jecum tn aterna heatti udinis do mtciUumtntroduxtt.Hanc caleftlum munerum admtrabtlem coptam fdlutaris tlla cnmmodorum finesconficuta efi.pnmum enim fidet nofira me rtto maxtmus cumulus accefstt. nam fdes earum rerumeU, tjuaM afie^lum nott cadunt,atlt;jue ab hominumratwne., actntelhgëttaremotajunt. Q^re fi Dominus à nobis non difceßiljet, ßdei loan.io. noilra meritum minueretur: /itiutdem a Chrtflo Tdomino beati pradicantur, cjui non viderunt, credtderunt.'Rraterea Chri^liin calumafcenjus ad confrmandamffiem in cordibus noïlris magnum momentum habet, nam e^uontam Chri-fium hominem tn calum afiendijfi, (ß huma-nam natur am tn dextera Dei patris collocalje ere eltmut, magna tn Ifsefumusfore vt, nos et tam, etm membra, tlluc afiendamiu, atcjue tbt cum capite tioÜro coniungamur.'Cjuod ipfe Dominus his ver-bistellatusejr.'7ater,ijuosdediHimiht,volo,vt, loan. 17. fum ego, Uit fint mecum. Deinde hoe tjuo- ' ^uevel maximum benefetum conficutt fismus, ^uod amorem noÜrum ad calum rapuit, ac dtut-no fpirttu inflammauit : nam vert/sime difium tfi,tbicornoflruejfi,vbtthefaurusnofier efi.j4c Matth. 6, profeblo, fi Chrtfius T^ominus tn terris verfire-tur,omnis nofira cogitatio tn ipfi hominisafieblu,
P S
-ocr page 100-t9
CATECHISMUS
confie!fidinedefixa effetcfftlinm dttmtaxat hominemffgt;elli:iremni,ejnt nostantts bencfitijs af ficeret, ettm^ terr en a cjuadam bene (totem ta fequeremur : 'verttm tn cAitm afcendens amo-rem noltrum Iptrttttalem reddtdit, efiecttfi vt, ijHem nttnc ah[entem cogitamtu, ettm, vt ^ettm veneremMy\ et dtligamm. ld atttem partim Apo-ffolorftm exempta tntettigimits,cjuihtti dnm pra-fins affuit Domintis, taitmana fereffnfk de tlto tu-dicarevidebantur-^partim vero tpfftts Domint te (•in i(ï fttmonto confirmatHmesÏ.CHmtn^ftit:Expedit i/obie, vt eg o vadam. Nam imperfeltttsitle amor, ^MO Chrtftum Ie firn prafintem dittgebat, dt'ttnn moreperficiendm eratfióf^ffirittts/anlH adtt^n~ tttttjuareßatim addittSi enim non abtern, para-ctetM non verliet ad vos. Accedit et tam, cfuod irt terrrts domitmfiam, td elt, Ecctefftnm, amplifica uit, ejttaffiritm fàncH vtrtttte, ff- dtfituguberna retHr.euts vero vntuerfx. inter hommes Palto-rem.ffrßummttm antißem Petrum Apoßotorum principem,retit^Mit.tum vero dedit tjuo/dam cjut-~ , f demApoffotos,ejuofdama(tt prophetM,aliosve^ ° roeuangetifias,attosautempaliores,(ff doltores. att^ue atijs tta ad dexter am patrisßdens, alff. at~ ^ue atijs diuerfi d»na femper impertttur. nant Apoliotusvntcuiejue noßrum datam effe gra~ tiam ßcundum menfiram donationis ChnlU. Ad extremum vero, ejuod antea de mortis, ff- re-furreOttonü mjslerio docuimus, idem etiam de
affcenfi
-ocr page 101-T ARO CHOS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!9
tßenfit fideltbut cogitandumeS^l. cjttamuii enint Chrtfli paßtont falutem, redempttonem no-firam dcbeamus, (juimentoßio aditum tuHtt adcalnmaperuit: tarnen dus aficnßu nonfolum velutt exemplar nobtspropoßtum eil, quo altt ßedare, ßnritutn calum afiendere difiamus, feddiutnam ettamvirtutemjquatd eßtcere poß ßmusßargtius e^.
Inde venturiis cft indicate vinos, Sc morenos.
Triaßtnt Domintnoßri lefu Chrifit adfitam ßccleßam decor andam, (ß tlluflrandam tnßgnta oßicia,^munera, redemptionis,patroctnii,et tu dicij. cum autemJ^uperiortbus arttculis abeo genus humanumpaßtone, (ß morte redemptum eß Je,afcenfuettam in calum, noflram caujßam, lt;ß patrocimum tn perpetuum jufeeptum conßett fiquitur,'vt eius tudtetum hoc articula de dar e-tur: cuius articuli ea vis ed:, ß ratto, fummo il-lo die Chrt^lum TOomtnum de vniuerfi homi-numgenereiudtcaturumeße. Sacra entm litte— ra duosfilij T)et aduentus ejße teflantur, alt er um, cum falutis noYlracaußd,carnem ajßumpßt, ß homo in virginis aluo eff'eElus eïî: alterum, cur» in conßimmatione ficult ad tudicandos omnes hommes ventet. htc aduentus in ßicris lit ter is dies ‘Domini appeHatur: de quo zApofiolus ait : Dies i.Thef. fl Dommi, ßcutfurinnod:e,ttaventet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Match.ij.
ttripße :De die autem iHa , ß hora nemo ßit.
At
-ocr page 102-90
CATECHISAdrS
Ac deßimmo iudiciofatisßt tlla auHorttas Ap»“ ftolt:Omnes nosmantfe^tari oportet ante tribunal Christ,vt refer at vnußiuiJqMe proprtacor-i.Cor.y, ports,pr0^geßttßuebonumßue malum. Plena entm eH;^craßrtptura tesltmontorum, e^ua paß ßm'Parochisoccurrent, adremnon folum com-probandam,fid etiam fideltum ocuhs ßbijcten-dam-, vt, cfuemadmodum à mundt inttio dies tlle Dommt, (juo humanam carnem induit, omntbut optatißimusfemperfutt, Cjuod m eo myflerio Itbe-rattonis/üa ßempoßtam haberent-, itadetnceps poftfiliy Det mortem, zp“ aßenfum in calum, alte-rum dtem ‘Domini vehementißimo ftudio defp-deremtts, expeflantes beatam ftgt;em, (ir aduen-Tit.». tumgloriamagniDei.
Sedduo tempora Parochis ad rei explicatio-ad*^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘1**^^’**^ vmcutejue ne-
uentii Do- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Domtntventre, (ßftngu-
mini: amp;nbsp;dc lurumcogitattonum,^allionum,verborumde-nccefsitatc nieyue omnium rationem reddere, demumejue tu-gcncralis dicispraßntemßbireftntentiam. ‘Pnmumeil, iudicij. nbsp;nbsp;cumvnuf^uif^noPirummigrat evitatnamfta-
tim adDet tribunal/iPlitur, tbt^ de omnthus iu-fttfttmaejuaslio habetur, eyuacumc^ aut egerit, aut dtxerit, aut cogttarit vmcjuam. ateyue ho( prtuatum ludictum vocatur. eyilterum vero, cumvno dte, atcfue vnotnloco omnesßmul hommes ad tribunal tudicis (labunt, vt, omntbut •mniumßculorum homintbut tnfteblantibus, tß audien-
-ocr page 103-T^ROCHOS.y 91
Mdienttbui, ßngttli, (juid de tpßs decretttm, tndicatumfuertt, cognofiant;cMWfententut pro~-nunctatio mpijs, (ß' fieleïitbus homtnibm non mtntma futur a e^l pœnarum, ßtppUctorum pars.rurßu ver ofij, ettu^tnon par um ex ea prte-mtum,fruElumt^ percepturt junt, cum, ^ualü ^uui^tn bac vttafuertt,appurebit.hoc autemge~ neraletudtcwmappellatur:decjuo tllud necejja--rtooflendendum, efl, cjuitcaußafuertt, cur,pit~ ter prmatum deßngulis, alterumettam de vni-uerfis homtntbM iudtctum exerceretur.nam cum vel tpßs homtntbus mortuts tnterdum ßtperfiites fint filij parentum tmitatores, relujui fint Itberi difètpult, exemplorum, orationum, aEltonum a-matores,acpropugnatoret,t]uibM rebue ipfirum mortuorum pramta, pœnoi auger t necejße eïl-^ cum bac vel vtihtas, velcalamttas adplurimot pertinent,non prtusfinem habtturafit, ejuam ex~ tremusveniat mundo dieS'^ aejuum er at de vni~ uer/àbacreEle, aut perperam faElorum, dtElo~ rumtfrationeperfeEla ejuaftionem baberi :ejuod fieri nonpoterat,ni/tfaElo communi omnium ho* minuiudicio.Acceditetiam, quad, cumpiorum famafipe ladatur, tmpij vero innocent ta laude commendentur'^ diuina iuElitta ratio poEîulat, vt pij ereptam iniurta apud hommes exijltmatio nemin publico vniuer/orum hominum conuetu, ffitudtctorecuperent. deindeveroboni, cfimali hommes quacun^ m vita egerunt,cum non fine cerpt~
-ocr page 104-P CATECÎlISMrS
torporihm egertnt-, omntnofecjuitHr,'VtbenefÀ‘ n:a,ftMemalefaEta ad corpora etiam pert meant, t^uaabltonütpfarnmmßrumentumfuertmt.Adit xime tgttftr comtentebat, corportbm vna cttm eo-rttm antmts débita at er na gloria pramia aitt fùp~ P he ta impertiritejuod tjHidem neep/tneomniuko-minum reJttrreEltone, neq^fine generali tudtcio fie ri pot er at. Pofiremo .tjuoniam tn adMerßs,e^ (i-cnndü homtnum rebut, tjuapromifcue nonnnm-tjuam bomt eß malts ettemnnt, probandnm erat, nihtl non infinit a Deifipientia, tß- tit flit tagen, ac gHbernart-, par fait,nonfolam bonts pramta, im~ probitfiippltcia tn fat uroficulo conflittti, verum etiampublico, ac generali tudteto decernii^ ejuo omntbus notiora, cß tlluflrtora fierent, atq^ vt Deo luftitia, pr out dent la laut ab omntbus tri-bueretur,pro iniufta tlla querela, qua fanPbi etta vindeplorare interdum, vt homines, foie bant, cumtmprobos valentes optbut, ifr honortbut flo-Pfal. 71. nbsp;nbsp;rentes animaduerterent .nam Prophet a. Met, tn-
quit,penemottfunt pedes, pene effu/ifunt greffut met, quia z,elauifitper tniquospacempeccatorum vtdens. (ß paulo poSlt Ecce tp/ipeccatores, (f“ abundantes in ficulo, obtinuerunt diuitiat ; eß dtxi-. Ego /ine cauffa tu/ltficaut cor meum: (ß laut inter innocentes manut meastQ'futfagella-tustotadie,C!‘cafl:igatiomea tn matuttnis. At~ que hacfrequent querela mult or urn futt. Ergo neeeffe erat, vt generale tudteium exerceretur’
Ht
-ocr page 105-T A RO CHO S.
tie farte hommes dicerent, Detsm circa car dînes nbsp;nbsp;nbsp;i''*t
call P er ambulantem non curare terrena. Hac autemveritatis formula,tttre vna ex duodeam j;det ChriHianit arttculis conHitutae^i, vt,fi quorum animt tn promdentta, tj;“ infittia Oetnu-tarent, hniHS doflrtna rat tone conßrmarentttr. ’Praterea,propo/ito ludtcio pios recréari, impies terreri oportebat,vt, cognita T)et iu^îttia, lUine dedeerent, hi à malts, aterni fisppltcij meta, at~ ijae expeElattone, renocarentur. Quare Tio-miniu, Salaator noFicr, cum de extreme die loi^Meretur, declarauit futurum altejuando generale ludicittm-, fgnàejue aduentantis eitssMitth.'t^t temporis defcrip/ittVtiCMmilla vidertmus, ftncm Jacult prope ejfe tnteliigamus. ac deinde tn ça-lum afeendens angelos mipt, ejui i!^po^olos,e~ lits abfintia msrentes, his verbis confolarentur: Hicleßtssjuta/fumptuseiià vobis tn ctlum, fieAQo.r. veniet,ejuemadmodum vidiïlis eum cuntemin
calum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftns
'üerum,ChriIlo T)omino non folumvt Deo,^'-^'^ iudex fid etiam vt homini hoc iudicium datum efie, /à-era littera declarant, e^uamuis enim tudtcandt pjæ, fote^ias omnibusfiinUaTrinitatispcrfinis corn-cedentibm munis fit: praetpue tarnen filio earn tribuimuS’, b'dieij fi-^uodtp/i ^uoejue faptenttam conuentre dtcimus. ^’’‘’« ‘‘^'‘5 Ç^odautem, vt homo.mundumtudicat unis fit, rzîquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. tcntw.tno»
Jjomint testimonio conjirmatur , ^ui tnejutt: Sicut pater habet vitam injemet tpfi. fic dédit nbsp;nbsp;loan.y.
-ocr page 106-y# CATECHISMES
filto habere vit am in feme t tpii, nbsp;nbsp;poteliatem de
dtt et luâictttm facere, epma films homtnis eli-fDecebatautem maxime a Chrilto Domino hot indictum exercert, vt, cum de homintbus decer-nendum effet,till corporels octtlts indicem vtdere, Craurtbns fèntenttam, tjuaproferebatttr, audtre poffent,ef‘omninoiHdtcitsm illttdftnßbtts perd-pere. Ac prat er ea atjnifstmum erat, vt homo ille, tjtst tniepttifstmis hominttm fententijs condem-tiatusfiterat, omnium deinde iudex federe ab omnibus conjficeretur. Quamobrem ApoHolo-rum ‘Trtncepf, cum in Cornelij domo fumma Chrtfiiana religionis capita expofuiffet, docuif-fit^^ Chrtfium a ludats in ligno fujpenfum, atcjue occifum, tertta vero die ad vit am refurrexijfe, fubiunxitsEt pracepit nebis,pradicare populo, iß A So IO nbsp;nbsp;tefiipcari, ejuta ipfi eil, eput conftitutus eîî à Deo
tudex viuorum, mortuorum. Sedtria hac pret-ctpua ligna tudicium antece/Jura ejfe, facra ht-tera declarant, pradicattonem euangelij per vniuerfitm orbem, dtßeßtonem,Anttchrtllum: Matth. 14. tni^utt emmDomtnus.'Pradtcabttur hoceuange-hum regnt in vmuerfo orbe in teflimonium omni^ busgetibus.et tune veniet confummatto.^’Aptf fiolus nos aamonet,ne ab alttjuofeducamier,epua-X The.t. dies ‘Domini: quoniam nt/ivenertt dtf cefsi0 prtmum, reuelatus fuertt homo peccati, tudiciumnonfiet. Q^aautemtudicij forma, (fjquot; rattofuturaßt ,Tgt;arecl3U ex ‘Damelis oracults,'
tunt
-ocr page 107-r^ROCHOS. 97
tum ex [MElornm e nan ge hor um, (^iy^'posloli doElrma facile ent cogna je ere. Tr ater ea,Jent en-tta,qM£atudice pronunctanda fit, diligent ttu hoc loco expendenda ent. ChriRlut enim Saluatar nojier, Utii oculis pios à dexter a Jlantesintuens, It a de tills tudtetum jumma. cum benignttate pro-nuncmbittKenite benedtJltpatrismei.'po/sidete nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^1'
regnum, ejuodparatum ejlvobii àconJlttutio~ ne mundi. Qtnhtts verbis nthil lucundius au-diri pojji tilt intelligent, cjut ea cum tmpiorum damnattone contulerint,ac cum animo Juocogi-tauerint,ijs verbis pios tjrtuflos homines à labo^ ribusadejuietem, 4 lacrymarum valle ad fum-mum gaudium, 4 mtferijsad perpetuam heatitu-dtnem, quam till chantatis ojftcijspromeritt fue-rtnt, vocart.Deinde ad eos, cjui a finiflra flabunt, conuerjus , (uam luilttiam tn eos effundet hrs verbis : ‘Dijcedtte à me malediclt in tgnem ater-num, lyutparatus efi diabolo, ange lis etus. Prt» nbus tilts verbis, Dtjcedite àme, maxima pana ßgntficatur, cjua tmpij pleRlendt erunt, cum aDet ajpeblu cyuam longtjsime eijcientur : neeyuevlla fires eos conjolan potent, fore alt^uando, vttan-^ tobonoperfruanttfr.ateyue hac cjuidematheolo-gispana damnt appellat a eil, ejuodjctlicet imply apud tnferos diutna vtfionis luce perpetuo cart-^ tun fint. Quod vero additur, AdaledtJif, mt~ rum tn modum augetillorum mijertam, efica-lftmttatem.fienim,cumadiutna prajintia expel-
V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G l.ndi
-ocr page 108-ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CATE cm s Mrs
lendi ej]int,alti^t{afaltem benedtEltone digfii ierentur-^ hocprof^blowagno eü filatto ejjepa* tuiffit.at (jMoriMm nthii etufinodi ipfis expeSlan* dum e^i, lt;juod calamttatem leuioremfactat-^ tff re Optimo, cumexpeHcntur, dtKinain^itM eot «mm maledi^itone per/ecjuetur. Sequitur dein* de:in tgncm aternum.qnodcjtttdem alternm pa* riArum genus, panam fen fus theologt vocar^nt: propterea lt;^uod fenfit corporis perciptatur a 'Vt ^nverbertbus, çf-flage Uis, altotte gramere jisp* phciorum genere, inter tjua dnbitari non pot efl, ignis tormentafitmmnmdoloris fenfitm efficere. €ui malo ctsm accedat, 'yt perpetuum tempus du* raturum/it-,ex eo oil enduur, damnat or um pa* nam omnibus fùpplicijs cumulandam tffe.attise isocmagis decUrant verba illa, ejua inextremit fint ent la parte po Uta fint: Qui par at us eil dut* Jtolo, (f - ange lis eius. Cum enim it a compara* turnfît, vt, omnes moleiltas leuiusferamus, fi ca* iamitatis noilra focium aliejuem, ff-i^otiforteni habeamus, cuius prudentta, at que human date ahqua ex par te iuuari pofsimus: quatandeme* rit damnatorummifiria, quibus tnt antis arum* nis àperdtttfiimorum dtmonum fictetate dtuel* itnumquam licebttiçf’ hac quidemfintentiaitt impios iuiltflime à ^Domino Saluatore noilr! referetur-^ vt qui omnia ver a pietatis opérant* glexerint, tff efurientt,ac fttenttnec cibum, net potummtntfirauerint, hojfttem nontxceperint, nudunt
-ocr page 109-^AROCHaS.
nudum non operUermt, aut in car cere inclußtm, etgrumejue non vi^tartnt. Hac fitnt, ^ua Pa-Jtoresfidelis papule aurtbw fipt/stme tnculcare debent. nam hutut articult verttM fide conce-pta maxtmam vim habet ad frenandae prauat animt cupidttates, atcjue apeccatis homines ab-firahendos. QMre in Eccleffa^lico ditlum rfi: Eccl.7, in omnibus operibtu tuis memorare nouifiima tua, tn aternum non peccabis. z^c profe~ ilo vix ejui/quam adeo praceps tn f:elerafieretur, ^uem tUa cogitatio ad pietatis fludtum non re^ uocet.forealiquando, vteiapudiu^tfisimumiu~ dicem omnium non Jolum fiablorum, dtldorum-^ue , fid occultifiimarum ettam cogitationum ratio reddenda, (^pro meritispoenaperfeluenda fit, luflus vcro ad colendam tufittiam magii ac magis tncitetar, Ôc fiumma latitia efieratur^ necejje eri, quamuis ettam in egeilate, itfiamta,
' cruciatibut vit am degat, cum animumadeum diem refert, ejuo,poil arumnofi huius vita certa-mina, viHor vntuerfis homtnibus audtenttbm declarabitur, çfidiutnù, atcjueillisi^utdemateri, nishonoribiu,incaleÜem patrtam recepttts,af-ficietur. QMd tgttur relt^uum e^i, hortarifidelet oportet,vt optime viuendt rationem comparent, ad omne pietatis fludiu fi exerceant, lt;juo po/sint aduentantem magnu ilium diem Domini,maio-' re cum ficuritate animi expeblare, atq^ adeo,vt ^9i de(f(, cumfitmma cupiduate expetere.
Ç a Credo
-ocr page 110-ID, cArEcinsMrs
Credo in Spiricum fancflum.
HaElenm, nbsp;nbsp;adprimam, q!quot;feettndamfait*
Hitt Trinïtatis perfonam pertiaebant, cjitant»igt;l^ propofiti argumenti ratio poflutare videbatuT, exp opt apint.'fiijuitur nunc, vt ilia etiam, ejtta fymbolo de tertia perfena, hoc est, de Spirit afati' , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tlo tradunttir,explicentur. QaainredeclaraH
da omnefludtum, (pdiligentiamT^aSlorcsad' hibebant, cumhomini ChriSltano non magis It* ceat hanc partem ignorare, -veldeeamintisre* Aft.19. nbsp;nbsp;nbsp;^te fentirt, cjuam de alijsßtperioribiu articulii
exifitmandam. Qaare zy^poSlolm non permift Ephefioi cjuofdam Spirit titfan bit perfenam tgno* rare:à cjuibta cum cjuiipffet,an piritumfanbitttrt accepiffent, cum illi, ne p Spirituspm blus ejuidetit effet, p fcire repondipint,flattmrogauit:lnqnigt; ergo baptitjtti ebiis iejut^is verbis pgntpcauit, dtbltnblam htttusarticulinottttampdehbusm/i* xime neceffariam effe : ex qua eumpraetpuefru* blum capiunt,quod cumattetecogttant,p,quidquot; quid haben t, Spirit us pnbltmunere, (f beneficii conpeutos effe'.tumveröde feipps modebltus,Cf humilitispntire, (ftnDeiprapdtoomnem pern ponere tnctptunt .• qui primus homtnt Chribitano gradus ad fummam fapientiam, nbsp;nbsp;felicttatent
ejfe debet.
De pro- Hutus igitur articuli explanationem àvi,tf pria SçiTÏ. nottone, qua hoc loco Spiritus fànbli vocabuh tus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exordiri eportebit, nam cum tllud
aque
-ocr page 111-T A RO CHO S.
te/uede fiatre, ^filioreEhfstme dtcatur-^(vter- ßg^ißc»-lt;]MeenimIpirttw e^l, z^finÜHS.'ßqtiidem Deum '•‘°quot;** fpiruum ejje confitemurJ deinde vero hac voce An gelt etiam, amp;piorum animAfigntpcentur-^ cauen dttmeii, ne pop Ans verbt amhtgwtate inerro~ rem tnducatur. Quare docendum eH in hoc articula, Spiritui fitnSlt nomme iertiam Trinitatie perfionam tntelligi-^i^uo modo inJàcrii Utter ist um veteris nonnumejHam, tumnouiteflamentifre-
(juenteraccipttur.nam Dauidprecatur: Et Spiri Pfa 1 • f o. tum fiinüum tuum ne aufieras àme.tn Ubro fa-pientiA legtmus: Senfim tuumijuis feiet, nifitu
dederisfapientam, cß miferis Spiritumfanldum nbsp;nbsp;nbsp;. . , ,
tuum de altifiimis ? cßaUbitipfecreauitillamin Spiritu fiin^o. In nouo vero teïlamente ittbe-murhapttzart innommepatris, çp‘filij,(p‘Sptri~ tut fanElt.c^ fanchfiimamvtrginem de Sptritu j fiinlloconceptffilegimus. tum veroafianHo Ioan Lucx i. ne ad Chrt^um mittimur, ejui nos SpiritufanHio loan.i» baptiiiAt : ac plurtmis praterea alijs m locis ea VOX legentibtu occurrit. Verum nemo mirari debet, tertiaperfôna, quemadmodumprima, fecunda,proprium nomen tributum non efje.nam ficunda perfima tdeo proprium nomen habet, cß filius dtettur, quta eius aternus à patre ortus pro-priegeneratto vocatur, vtin fuperioribus arti-culis explicatum eil. Vt igiturertuitlle,gene-rationis nomine pgnipcatur ; tta perfonam, quit tmanat, proprte fiUum appellamus, cf‘,a qua
G 3 emanat,
-ocr page 112-tes
CATÉCHlSA^rS
emanat,patrem. Nunccttm tertncperfinlt;tprl‘ duEitont proprium nomen mpoßtumnon ßnratto, (ßprocefsto appelletur-^fequitur, utC' tta.m per[ina, cjua. productturßuo nomine careii' Nullum autem proprium nomen eim emanni^t habet.'propterea ejuodnomma, ijua Deo tribuun^ tur, arebuscreatii mutuari cogimur ; inejuthid tjuoniam nullam altam natura, {ßeß'entiacot»“ municanda rattonem, tjuamgenerandt virtutt, ttgnofiimits, ob earn cauffam fit, vt rationetUf ^ua fi tpfium totum Dem vi amoris commun*“ eat, proprio vocabulo exprimer» nonpofstmui. Quare communi Spiritus fandbi nominetertd perföna appellat a est. ^uod tjutdemtlltmaxirid conuenire ex eo intelligtmus, cjuia jpiritualelt wtam in nos infundtt, ac line ettu finElifetmt ini' minü afiflatu nihtl aterna vita dtgnum efficeft pojfiumus.
Spîritum fandû om nino Patri Ä Filio in omnibus f;i]ualcm.
Aâo.p
’rum, explicata vecabuli /ignifiicatione, doct* dus in primes ent populus, SptruufinSiumit^id aepatrem filtumDeumeJJi, eidemaqualertt aijue omnipotentem, aternum, (ß infinit a perfc Elionis, fümmü bonum, acfiapientifiimit, eiufdetit tjuecumpatre, (ßfilionatura. Qtiedt^uidetlhn^ vocü, ii\,cumdtcimus, Credo in SpintumfianÜ* pro prie tosfittü indicat, e]ua, ad exprimendat» det nofira 'vtm,fingulù Trimt atu per fonts appoß taefb. Atefue id etiamaperta fderarum litteriquot; rum tefiimonia confirmant, nam cumfan fl us P*
trtd
-ocr page 113-TAROCnOS. lts
trtu in AEtù ^pofiolorum dixtjjet: x4naniaeur tentauu Sathanoi cor tttit, menttri teß)trttutfan nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Ho-^mox inijuit: Non es menütus hominibuSyfed Deotejuem printfpiritnmfimtlmn appellauerat, tnndem ftattm Deum vocat. jlpoflolns etiam ad Corinthtos, quem Detsm dsxerat,fpirttSfànElum ejfimterpretatur. Diui/tonesjnejtitt, operatioaS^'^^^-^^ ßsnt, idem vero Dens, ejsti operatnr omnta in om~ mbus.deinde fstbtungtt: Hacatttem omnta opera turvnus, atejue idem fptritui, dtutdens fingulis profit vultSPreterea in Acits apoflolorttm, e^ttod vni Deopropheta trthuiit,ille Sptritwfanbbo ad-firtbit.dixeratenim Ifaias: AndtnivocemDomti-^^. ♦ ni dtcentù. Quem mitt am? (y dixit mtht : Kode, amp;nbsp;dices populo hüte. Exerça cor popult huius, dures eius aggraua, (pquot; oculos ettu claude:nefor~ tevideatoculüßiis, amp;nbsp;auribsufutsaudiat. Qud verba cum Apoflolus cttaret:Bene,tnqutt,Spirit Aclo.iS, tiufinÜM locutusefl per Ißttampropheta. Deinde vero cum fcriptura Spiritusfanfli perfinam cumpatre cp‘filto comungit, vt cum pat ris, fi-
Ipf^dus fanSli nomen in baptifmo ad.htbe-rtpracipit, nullus nohts de huius myfierij veri-tate dubitandi locus relinquitur. nam fipaten Deus e^, é'filius Deus-^ cmninofateri cogimur^ ' etiam Spiritum fànSlum, efut cum eis pari honoris graduconiungitur, Deum efje. ^yfccedit au-tem, ^uodis,lt;]ui tn nomine cuiufsts rei er eatlt;t ba-ptii^tur, nullum ex eo fruSlum confiqutpotest,
g 4- Num-
-ocr page 114-CATECHISMUS
i.Cor.i, Mumejuid in nowine Pauh, inc/utt, haptiMtie-' flis?vt olienderet hoe ets nihtladcomparandam ft lutem profuturüejje. Cum- tgttur bapttz^emur V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in nomme Spiritusfaniti, eum ejfe Deumfatert
oportet. Sed hunc e un dem trium perjonarunt ordmem, tjuo Spiritusfan ci t dtutnituscomproba-tur, heet antmaduertere turn in epiliola lottn-
1. oan.j., nistTresfuntqui teslimonium dent tn ettlo,pater, lier bum, nbsp;nbsp;Spiritus fanllus, nbsp;nbsp;hi tres vnurn
fun t .-turn ex praclaro tUo fan Site Tr mit at is elogto, e^uo dtuma laudes tjr Pfalmi eoncluduntur, Gloria patri, (f- filto, Spiritut fanlio. PoUrcmo, ^uod ad earn veritatem eonfirmandam maxirnt pertmet, cjuamp;eumejue Det propria ejfe eredimtu, ea Spiritui fanlloeonuentre faera latera teilan-tur. QMre tilt templorum honorem tribuunt, Vt ^ C.ot,6, eum Apofolusatt: An nefsitis,^uonMmm(m‘ i Thef 'veflra templum funt Spiritus farcit i It eat loan ó' ' f‘talltficattonem, (ffviutfieationem-^Crferutari profundaDet-^ fj-perprophetaslot^ui-^ Cr'vbtcjtie effetcjua omniadtutnotantumnuminttribuenda '’ct.i. funt. Sedt/ludpratereafideltbusaeeurateexpia-*• nandum eli, Sptrttum fanlium tta Deum eJfe, Vt eum tertiam perfonam tndiutna natura à patre, (ff filto dtjltnUam, amp;voluntateprodu-it.18, nbsp;nbsp;piam eonfiterioporteat.nam,vt ahafertpturaru
ïeHimoniaomittantur, bapttfmt forma, cjuaai Sa'uator noHer doeuit, apertifstme eslendit Sptrttum fanlium tertiam ejfe perfonam,ejud,tii
dtuina
-ocr page 115-t^D T^ROCHOS. w;
iiuina natftra per fè confiée, ab alijs eitSlinEla fit.Qwd ettam ^poHoli verba declarant, inejntt, Gratta Domtnt nofir t le fit Chrtfit, cl/ cha rttoi TDei, nbsp;nbsp;commttnicattofitnlltfinrttttt dt cum
omnibus vobis, Amen. Idem vero multo apertttts demonfirant,ej(ia Patres in Confianttnopoiitano primoConctlto hoc loco, ad confitstandam imptant 'lacedonij amentiam,addtder(tnt, ç^in f piri-tum fancftum dominllm,^^'^«//^clt;l»^^w, e^ui ox patrefiltosjtteprocedit : qui cttm patre dt' fiH^ fimtil adoratur, nbsp;nbsp;nbsp;con glorifie at ur, qui locutut
ell per prophet as. O^d tgitur fiiritum fianEiitm Dominum confitentur,tn eo declarant,quant urn angelisantecellat-,quitamen nobtltfitmt jpirtius a'DeoconditiJunt.tllosenimomnes/dnEhis'Pau- Heb. i. lus te fiat ur ejfie adminifiratoriosfiant us, tn mtni-fiertum mtfios, propter eos, qut hereditatem ca~ piunt (alutis.viu i f i can tem vero appellant, quod amma cum Tleo coniuncla magts vtutt, quam corpus anima coniunElione alttur, ac fullinetur. Q^niam vero finritut fianllo fiera litter a hanc anima cum ‘Deo coniunElionem trtbuunt, re~ Eltfiime vtutficantem finritum finllum vocari perfincuumeil. lam vero quod Jequitur, Qui tx patre,filio^ procedit, docendt fint fideles, fin-ntum finEhtmàpatre, efifilio,tamquam ab vno prtncipio,aterna procefitone procedere. tdenint ecclefiafitca régula, à qua Chriltiano non licet aberrare, credendumnobis propontt, (fidtutna-
Ç f rum
-ocr page 116-CATECHISAdrS
toi
ConcïIiB Floren. timim. loan.iö.
rum litter arum conaltorum auUoritate eoth firmatur.namCbrtfiuf Dominue, c urn de ßiirttie finElo loi^ueretur,dtxit.‘llle me clartficabit, ijuta demeo acCfptet.Hoc idem ex eo colltgitur, tjuod
Ioan.14.1y. infiripturüficriiß)trttuifan[lus nonnum^uant Jpinttu Chrt^tt,interdum fjnrituipatrie appella-tur:modo à patre, modo à fHio rntttt dicitur, vte-^ue àpatre, (^ filto procedere non obfiure /i^nifi-
Rom.8. cetur.Q^i ßiirttum Chrtfitnon habet,ine/uitfan-iluiTaului, hicncn eïl etue. (ßtdemßirttuin
Galat. 4. Chrtftivocat,cumad(jalataeinlt;juit:Mt/itDettt
lt;fFeftibu$
amp; donis.
Jjnrttumfitijßii tncord^ veïira, clamantem Abba pater. Apud/anEium Matthäum ßnritui pa-Matth. 10. appellatur ; Non we eElie lt;]ui loqutmtni, fidfptrttus patrie veElri. cßDomtnusincenam-^utt: Paracletue,ejuemego mtttavobie [piriturtt verttatte, ipuiàpatre procedtt, eile teEitmontut» perhtbebtt de me. Tum ahhi eundem JpnrituM finElum àpatre mit ten dum affirmai hie verbis: Quemmittet paterinnommemeo.Sxejutbuevef bte cum procefstonemJptrituefanElt tntelltgamus, perjptcuüefl, eundem abvtrotj^ procedere. Hü . ßs»t,t^uadefpirttusfän£hperßnatradendaerut.
T^ocere praterea oportebit, quo/dam e/Te lih ritus fanfti /anttiadmirabilee effeElus, cß amplifsima quadam munera, qua ab tpfö, tamquam àperetini honitatiefonte, er tri, et manare dtcuntur. Quam-
uis emm fan^lifstma Trtnttatts opera lt;jua ex-trinjicusfiunt, tribmperfinü communiaßnt:eX
-ocr page 117-tAD TAROCHOS. ter
tAWenmultafpirttui fan ci 9 proprta tribuuntur, vt intelligamw tlla mnosà Dei immenfà chartttt te profictfct.nam cttm fpirittts fanUus a dtttina va luntate,velKtt amove tnflammata,pigt;-ocedat,per-' ^ici potest,eoseffeilus, ejntpropvte ad Jftritam fanclumreferuntur,afiimmoerganosTiei amove ortrt. Quare ex eoconfiquitur, vt fpiritusfatj-i?»«Donu m appelletur. nam dont vocahulo fgnt ficatur td,i^tiod bentgne, ^gratuito, nullaffe re-munerattonts propofita donatur. zAc protnde tjUACumtjue bona, tf}-beneficia à T)eo in nos col-i,C-otgt;ti» latafimt,(i^utdautem habemus,^uodà ‘Deo, -ut tntjuitApoilolus, non accepertmtts?) eanobisffi-vitusfanüiconceffu,cfmunere data ejjifpio, cfr grata animo agno/cere dehemus.Eiw autemplu-veseffeilMfunt-nam vt mundi creattonem, créa tarumque ver urn propagationcm, (f^gnberna-tionem omittamtu, de tjutbus in prtmo articula commemorauimus ; vtuißcationem fpiritui fàn-ilo propria tribuf, paulo ante demonSlratum ttl,etEuchtelisteÜtmontoconßrmatur:Dabo, Ezec.57« tntjuit,'vobisßnrttum, ^viuetis. ‘Practpuos ta-men,(^ maxime propriosßnritus fanHt ejfeilue Propheta enumerattSpiritum fapientta, et int elle BW .n. ilus,Jf!trttum con/ïlij, ^fortitudtnis,ß)trttum fei-(ntta, (fr ptetatis, et jfirttum ttmoris Domintte/ua donaßtritM fànili vocantur: int er dum aut en» Jpiritus fanUt nomen eis tribuitur. Q^are fi-f tenter Dtuus Auguiltntu monet, Animaduer-
tenduTU
-ocr page 118-10 f CATECHISMUS
l^b' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuminficrü litt erts httiusvocisSçi
Trinit^'^c ritusfancli we«fzo fit,vtdijftdtcarepofstmM, 18. amp;, 19 nbsp;nbsp;tertiam ne Tnntta.1 tsperfinam nn ettts ejfeElns,
atque operattonesßgnificet.nam hitt dno eodent interuallo diflingnenda fiint, ijtso ettnm create-rem à rebus creates differre credtmus. Atejtte haC eo diligent Hts explicandafisnt, ejtiod ex htfie jjji-ritnsfan Eli donis, ChriEliame vita pracepta hats rimtts,fentire^ poßkmus, an Ipiritus ßanEtus in nabis fît.ytrttm,pr£ ceteris eins amph/simis maner i btt s, gratta illa pradicanda eEl,lt;^tia nos tttllos facit, fgnat^^lptrtttt promtfstonts fànElo, i^ut eli Ephef. 1. pigntts heredttatis noslra.hac enim mentent no-flramarEitfstmo amoris vinculo Deo tungitteX ^uofit, vt fitmmo pietatis (ludio accenfi, nouarti i.Pet.r. nbsp;nbsp;vit am tn(tttuamus,sac natura diuina participes
x.Ioan.j. ejfeEli, filij Deinomtnemur, tfi'vereßmus.
Credo fantflam Ecclefiam cacholicam.
Quanta diligentia curare Pastores debeant, vt hutus nom arttcult veritatemfidehbus expli‘ cent, fi duo potifsimum confiderantur, facile co-S. Auguft.^«oyc/ potent. ''Primum entm, te fie S. August-con.i.in prophetlt;tplanius,cfiapertius de Ecclefia,^uatn , deChrtfio,locuttfunt,cum tneomultoplureser-rare, ac deetpi pojjè, cjuam incarnationisfacrame to, prauiderent. Netj^ enim defuturi er ant impijgt; tjui ad fimia. imitatitnem, cjua fie hominem ejfe fin git, fàlosfi catholicos efje profiterentur, amp;nbsp;catho-iteam Ecclefiam apudfi tantum, non minus ne-farie,
-ocr page 119-tAD T^ROCHOS. tof
farit, t^udm ßtperhe affïrmarent. Detn(ie,fî^uis hanc veritatemfirmo ànimo conceptam habue-rit,factie horrendum harefis pertcttlttm effugtet. Non entm, vt cjHtfcjue primum in fidepeccarit, hlt;t rettens dteendus e^l,[ed ejut,EccleßA anElorttate negleela, impiae optntones perttnaci animo tne-tm. Cum tgttnrfiert non pojsit, vt altejutsfie h^re-ßspefiecommacnletyßijsfidemiidhibeat, ejutt tn hocarttcnlocredendaproponuntur-^ curent om-ntfiudio Padlores, vtfideles, cogmto hoe mydle-rto,contraadMerfarij artes mumti, in fide t veri~ tateperfiènerent.Pendet autem htcarticultsàfiit-pertori.-i^ttta cnm iam demonflrattimßt,fptritMm f wblum omntsfiandhtattsfiontem, (ß largitorem efifie.nunc ab eodem Eccle/ïam fiantlitate dona-tam confitemur.
v^cquontamEccl'ßa vocemijatinià (fnecis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pf®-
mnttiatt,podl dtnnlgatumeuangeltnm adres fia- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
crastranfilulerfst-,lt;jnamvtmhabeathocvocabtt- chriftia h)tlnm,apertendumedl. StgntficatautemExcle- „is intclli-ßaeuoeationem-verum/ertptorespofiea vfitrpa- gendiim:
runt pro conctlio, ßconctone. Net^vero refert, niy vtrumpopulus tlle vert ß)ei, an falfà reliaionis ‘-oquot;' ; nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Acy J r ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tincat.
cultor extiterit. tn j4etts enim de Ephefmo popu-loficriptum edt, cumficrtba turbosfiedajßet, dtxiß
fie. St lt;juid autem alterius ret ejuantts, in légitima Ecclefia poterit abfilui. Legttimam vo-catEccle/iampopulum Epheßnum, ‘Ediamo cul-tut addtblum.Neij^filumgenteSjquit Deum non
nouerunt,
-ocr page 120-ut CATEClITSMrS
nouerunt,ßd ctiam malor um, et impiorum hortii numconctltatnterduEccleßa nomtnantur. Odi“ Pfal. i y ui, inquit Propheta, Ecclefiam malignanttunt, à cumtmpijs nonfidebo. Communtvero deinde fi' crarum firtpturaum confitetudine hac wx remp. CrtFliitnam, fideltûm^ue tantum con^i' gationesftgnificandas vjùrpata eEi-^ ejuifitltcet lucem verttatis, amp;nbsp;Det notittam perfidem voc*' ùJuntyVt reieblis tgnorantta,'errorum tenebrii, ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TJeum verum, tß vtuum pie , fände ctr
lant, illtcjue ex toto corde mftruiant. atefue, vt nico verbo hac res tota abfiluatur, Eccleßa, Dt S; Au gu ft. ait fàndus e^uguslinus, eEl populus fidelis pl^ in Plalm. gt;vniuerfumorbemdifi!erfits. Necvero leuia mf fieriainhocvocabulo conttnentur. etentmtn t-
uocatione, quam Ecclefiafigntficat,fiatim diur nagratta benigmtas, frfilendor elucet, tntelU' gimufiiue Eccleßam ab ahjs rebus public is maxime dtjferre. ilia entm humana ratione, (f - prüden tia nttuntur:hac autem Dei/aptentia, ifr con-filto confittutaeib.vocauit entm nos tntimo tjui-demfinrttus fanblt affiatu, eput corda hominait aperit,extrmfecus autem Padorum tfrpradtca-lorum opera, ac mtmjlerio.Praterea ex hac voct ( tionetjuis nobis finis propofituseffè debeat,nimi-rum aternarum rerum cognitto, et pojfefiio,is op-ttmeperfiiiciet, ejui animaduerterit, car oltmfide lis populusfûb lege pofitus, (jnagoga, td efi,cott ■ffegatto dtceretur.namt'Vt docet S.AuguHtntu, hot
-ocr page 121-^AROCHOS. Hl hm einomen impofîtumesl, ejuia pecMdnmmo-^^^^' re, quibtn magu congregart conuentt, terrena, gj^ ’ 'f^cadncatantiem bona Jpeblaret.tjttare mertta Chrt^tnnuipopuliei, non finagoga, fid EcclefiA dicittfr:quM terrents, çfimortmubtti rebm con-temptis,citleiles,(fiaternoi tantttntmedo confi~ ilatur.Muhapratereti nomina, ejaa plena fant tnjfleriis, ad Chrijtianam rempub.fignifican-damtradnüafünt. nam domtu adificittm Dei ab Apoïlolo vacatur,Si tar dauer o, im^wt ad Timotheum, vtfitas quo modo oporteat te tn do- ’.Tinio.J. moDei conuerfari, qua efl Eccle/ia T)ei viui, co-iumna, firmamentum veritatü, Domue au-tem Eccleßa idetrco appellatur ,quia ßt veluti vnafamtlta, quam vniu paterfamilias modera-tur, in qua eïl bonorum omnium fpiritualium communia. 'Dicitur etiam gr ex ouium Chriilt, E2ech.34. quarum tlle ofttum e^l, amp;nbsp;Paflor. f^ocaturfponßi Chriflt.T)efiondtvosvniviro virginem caflam exhibere Chrifio,inquit Apofiolus ad Corinthios. IdcmaàEphefios: Ktri diligite vxorcs veftras, E-phcf. j. ficut et ChrtSlus dilexit Eccleßam. Acdematrt~ monio: Sacramentum hoc, inquit, magnum e^l, ego autem dtco tn Chrißlo, cfi in Ecclefia. Dtcitur ^^tq^ßccleßacorpus ChrtSii,vtadEphefios, ^F.pbe. u Colo^enfislicetvidere.Et hacfingula plurtmum valent adfideles excitandos,vt fi di^nos immen~ fiDeiclementta,cfrbonitate prabeant, qui eos, Vt populus Dei efiit, tlegit.
-ocr page 122-Ite CATECHISMUS
Ecclefia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;expltcatis, neceffè erit Iing»llt;a Eccïe
amp; ^^riu menttm trare, earumijj differenties doce-phans ii;xC3.''^f,‘jgt;tomagtsdileIleEccleliA natftram,proprti‘ tur,X tates,dona, (If grattas populns perctptat, oi quofnam eamcattffam fanllifiimMm'Det nomen Uttieri complecta numcjuamtntermittat. Eccleffaautem dnapiquot; ttßimttm/ifntpartes, quardaltera TrtstmphanSi altera Milttans 'vocattsr. Trtttmphans ell, cætm elle clarißtmus, fehcißimtis beatorum ßiri‘ tnam, (ß ear um, cftti de mundo, de carne, de tni‘ ^uiftimo dxmonc triumpharunt, ßab huius tii' tamolellß bbertactutt, at erna beatttttdtneßif untur.Mditansvero Eccle/ta eil, cœttis ommarl fideltHm,^ qut adhttc tn terris vtuttnt : qua idtl Mditans •vocatur, ejuod till cum immanißirtd hoslibue, mundo, carne, fathana perpetuum
Ausuft. lib bcli^Ynt. Neq^idctrco tarnen duos eße Ecclefiti îû'ei cenßndumefl;fedeiußiemEcclelia,'vtanteaci)quot; ' ximus,partesdu£funt,e^uaruvna anteceßit,(3 calelltpatrtaiam potitursalterain dtesfitjuitut, donee aliquando cum Saluatore nofiro coniunlli tnfimptternafelicitate comjuiefiat. lamin défia Militanti duoßtnt homtnum genera, bono' rum (fi tmproborum .• (fi tmprobi Cjuidem eortitt-dem facramentorum participes eandem ejuoip tpuam boni, fidem profitentur, 'uita, ac mortbi^ dtrstmtles : bont vero tn Eccleßadtcunturij, non folum ftdeiprofeßione, et commumone facriquot; iKentorum,fidetiam Ifiritugratia, (fi charité
-ocr page 123-TAROCHO^. m
tii vinculo mt er fe comuncit, nbsp;nbsp;colltgati fint:de
^uibns dicttur: Cognotitt DomtnMS,e}tußtnt etus^ nbsp;nbsp;Txm. i»
poffknt vero etittm hommes altcjuibtts conie^st~ risofinm, cjttinamßnt, ^uiad hunc piornm ho-mmumnnmerum pertineant, certoantem fiire mimmepoffunt. QMitre exißrimandumnoneSi, Chrißumfaluatorem de hac Ecclefiit parte locu-^ tumejfe,ctim ad Eccleßam nosremßt, eiquevt pareamits praceptt. nam cum ilia Et incognita-^ cut cerium eße pot entf ad cuties iudicium confu-giendum, cuius auiloritati obtemperandum fu Isonos igttur, qt tmprobos Eccleßa compleäi-tur,ciuemadmodum amp;diuinalittera, ^janblo-rum worum fcriptateflantur:In quam finten-tiamfiriptume^ tllud Apoiloli.'È'num corpus, Matth, i. Crvnusfiiritus.
Hac autem Ecclefia nota efi, vrbiqueßipra EccleCa montem ftta comparata, quavndiqueconfitct- quitus fi-illiab omnibusparendufit, cngno- g“”® fiaturneceße est. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bonos tantum, fidmalos
etiam compleblitur, vt multis par abolis cuange-liumdocet, veluticum regnumcalorum, tdeÜ, quinam ab Aß/««»«»? Eccleßam,ßmileeßefiigena inma- exclure mtßacommemorat-^ vel agro, tn quo sc.i-t.ania dantur. fitperfiminata fitnt-^velarea, inquafrumentum cum paleis centinetur-^ veldecemvtrginibuspar Matt^ip timfatuis, partimprudentibus. Scdmultoante Gen.7. etM?» in area Noe, qua nonßolum munda,fid e- i.Pct.ji tiam immunda animantia concludebatur, hums
H Eccleßa
-ocr page 124-114 CATECHISMES
Eccleßaßgurain, ismilitudinem licet intueri» Atttem, bonos, nbsp;nbsp;malos ad Ecclefiat»
fer [mere, cat holica fides vere, amp;nbsp;confiant er af-firmcttex ijfdem tarnenfidei regalis fidehbtes ex-flicandum ell, vtrittf^partis dmerfamadmo-dnm rattonem efiè.vt entm palea cumframentt tn area confi fafùnt, veltnterdum membra varie intermortna corpori coniunlla: ita etiam mai in Ecclefia conttnentur: ex qtto fit, vttriatan-ttemmodo hominttm genera ab ea excladantuft primo tnfideles, detnde haretici fihtfmattct, poSlremo excommunicati : ethntct tjutdem, ^aei inEcclefia numqttam fuerunt, neejue eamvnf (jttam cognotterunt, nec vlltus fàcramenti participes tn populi Cbrifiiant ficietate falli fint: hareticivero, at^uefchifmatici, t^aia abEcclf fia defciuerstnt. tienne enim idi magk ad St' clefiam [jiellant, tjuam transfuga ad exercituiD pertineant, à ejtto defecerunt. Non negandnA tarnen, ejstinin Eccbftapoteliatefint,vt^uiaii eain iudtcittmvocentur,pttniantttr, c^anathe-mate damnentttr. PoUremo etiam excommftquot; nicati, tjuod Ecelefia tudicio ab ea exclufi, illius communionem non pertineant, donee re-fipifeant. De ceteris antem cjuamtsis tmprobis, Ù fceleratis homintbus.adhuc eos in Eccletia pet-feuer are dubitandum non ell : tdcjue fidehhat traden dum afitdue, vt, ft forte Ecclefiaantifii-tum vttaflagaiofi fit, eos tarnen tn Ectbfin
net
-ocr page 125-T^Roertos. „f
Heepropterea qutdquam de eorum potefiate de-trahtcertolibi psrfuadeant. E~erumvniuerjt.e~ ttam Seele lilt partes, Eccleßa nomtneßgntßcart ßo lent,i/t cum ^polbolKS Eecleßam,ejuit eîi Conn-1. Cora, thi, Galatiit, Laodiccnfium, TheJfilonicenSum'^ nomtnat, priuatas ettam fidelium fimtltas Ec-cleßtu vocat.namTrifcit,cß Aejtttht domeiltcam Eccleßam filutari tubetatem alto in loco, Salu- ,, Cor. j6j tant VOS, intuit, tn Domino multum Aquila, cß Prißilla cum domeßtea fua Ecccleßa.Ad Phile-nonem etiam ßrtbens eandem vocem vfirpa-nit. Interdum quoep^ EccleSa nomine eius praß-des,ac Pafloresßgnificdtur: St te nonaudterit,rn Mac 18. quit ChriIlus,dtcSecteßa ,quotnlocoprapofitiEc cle/it deßgnanturtßd locus ettam, in quern populus Sue ad concionem, Suealtcuiusrcificritcauf-hCot.' * fi conuentt,EccleSa appeSatur.Practpue vero tn hocarticuloEecleSabonorumßmul, cp- maloru
multttuäinem, nec prlt;tßdesfolHm,jed eos etiant, ^uiplt;treredebent,/ïgKifcat.’
't
ty^pertnd^Mitemfintfidehbiu huin) Eccle/îi. tcclefia? r» propnetates, exffmbm Itcebuagno/cere, ejnanto ' 'rma-beneficto 4 Deo aff'ebli ßnt, ejuibm contigertttn ^^.5 piæ. eanafit,at(^ueedticart. Trimatgtturproprie- rogaciuæ, tiU tn Syrlobolo Pettrum defertbitnr, ojt vna.[lt: deque lt;nbsp;iu» Vnaenim,tnatiit,eli columbamea,vnaeFl fhecto v'fibih fu-fimea. Vocatw antern vna tanta hominnm mul P tttudo,lt;jttatam longe, latccjue difftißi ejl ob eas faftjjîu, qui, ab t^rfpoilolo ad £phe/ios [cripta Can.6|
H i fnnt:
-ocr page 126-tt6
CATECHISMUS
Ephe, 4. ßmttvnum enim T)ominum, vnamfidcm, Ep • baftt/ma tantum ejje prédicat : Vnus ell etMt» etttsrellor,acgsiberttatar, tnmßbilü ^utde Chrr fint, cjuem aternuspater dedttcaputfùperonf nemEccleftam, ejuaeilcorpmetui, ytßbili! tem IS, qui Romanam cathedram Pétri Apofif rumPrtnçipis legitimusßscqejßor, tenet;detju* fuit nia omnium patrum ratio, (ßfintentiacott’ fintiens,hocvißbtle caput ad^nitatemEccleU^ condituendam, confiruandam neceßirvs# fuiffe.quod praclare (ßvidit, amp;ßcrtpßtfanden * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;contra loutnianumijs'verhii'
loui circa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^‘amp;’*''‘^M,capite conflituto,fihißnatistii
medium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;occaEo.i^ adDamafumEaceßfat inuidd
Epift. ad Eomaniculminisrecedat ambitiotcumßccefff Da.quæ in repißatoris, (ßdtfiipulocrucisloquor. Egonnl^ cipit. Quo lumprimum, nißChristum,fiquensbeatitudit^ tufto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cathedra Tetri, communione confif
Mattii 16, dtor.ßiperillampetram adificata eccleEam fctlt;i'
£xod. li. Gen. 7. B.Irenæ. li.j.con. hær.ca.3. B.Cypr.
Qmcumejue extra, hanc domum agnum comf der it, profatittselftSi ejttiiinarca Noe nor fix' rit,peribtt régnante dtluuto.quod cß longeantet ab Irenaoprobatur, tß Cypriano, qui de 'vnitoK Ec c le fia loquens ait. Loquitur Dominus ad Pf traaâ.'3.dc t^tsm-Ego Petre dtco tibi, quia tu es Petrus,ßß lîmplicit. perhancpetram adißcaboEccleEammeam.St-Prælator. pf^ unum adißcat Eccledam: ß quamuis apigt;ßgt; Matt. 16, lùoj^nibus,poflreßfrreIHonemßiam,parempii' loa a. 1 o. tefiatem tribuat, (ß dicatsßcut mißt me pater, ê
-ocr page 127-T A RO CHOS. uy f!l’fgomitto 'Vos.'acctpiteSpirùum finSlum; tarnen,vt 'vnitatem manifefiaret, quot;dnttatis ciußlem mgtnem,ab vno inctpientem, auSloritatefita dtf pojhtt, (^c. Optatus deinde Mtleuitanui ait: I- Optatusin norantia tibi adfertbi nonpoteïi,fiienti in vrbe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
Romana, Petro primo cathedram eptfiopalem Parmen. eUecollatam m ejua fideritomntitmcyPpo^iolo-'Dono.ù. rumcaput ‘Petrtu-, in ^uovno catbedra'vnitas abomnihuf firuaretur, ne ceterizAposloli/Ungulas fihi quijcjue defender ent-, vt iamfchifinati-eui, ôr ptAuaricator effet, lt;jui contrafinguïarem cathedram alteram collocaret. Poft wro3lt;2/?-S.Ba.Jio. liui Picfiriptum retiquit : Petrtu collocatw ePl «« 2,9 .qu æ eft fundamento.-dixit entm-.Tues ChrtSlutüliusDei Pæquot;^quot; P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tcntis«
•viui: elr vicifim audiuit, fe ejjè petram, licet e-nimpetra ejfet,non tame petra era fut Chriflus. nam Chriflus-uere immobilisPetra: Petrufue ro propterpetra. Dtgnitates enimfüas Deus lar-gttur alijs facer dos ePl, Qr facit fàcerdotes.-petra esî, drpetram facit : (f qtiafuafunt, largiturferais fuis.P oSlremo vero fanShu Ambro/ttu ait:Si (}uis obijciatJSccle/iam,'vno capite, amp;nbsp;flonfe lefit Chri^o c ont ent am, prat er e a nullum ree^uirere-, tnprompturejponfo eSi. “Vt enim ChriflumDominum Pngulorum fàcramentorum nonfilum auSlorem,fidinttmumetiam prabttorem habe-mustfiam tpfl efl ejui haptiïxit, cf- ejui abfolutt,et tarnen is homines fàcramentorum externos-mi-niflros in^ituit) /ic pcclefîa, ijuam ipfè intima
H s flàritu
-ocr page 128-ni
CATECHISMrS
Jpiritu ffgit, ho mtnem[ns, potefiatu vicgt;!r'tnm, et mtntßrum præfecit nam cum vt/ibtlù Eccleßa, •vt/ibth captte tgeai:ita Saluator nofier Petrunt •vniuerfi ^deltum generii caput, (ß pajtotcf» conßituit,cum till ouesfitM pafeendM verbtsam-ph/smii commendauit,vt cjui eißtcceßijfet, ean-
Ioan.XI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;planetotius Eccle/îaregendit, (ßgubernart'
Ephe. 4.
da poteïlatem habet évoluent.. Knut prat ere/t, t. Cor. IX. fdemi^He e^iIpirttut, inquit tyfpoPlolut ad Cm rinthios, ^ui fdehbut gratiam, penndeatquetf nima corporeù membrts vttam, imper tttur. tAti tjuam vnttatem Ceruandam cum Ephefios hot-taretur, tnt^uU : SolUcitiferàare vnttatemßtr't-tut tn vinculo pacii : vnumcorput, t^vuneßi' ritus. Quemadmodum enim humanum corptU maltis conslat mtmbris, ea^ue ab vna anmi
Ephe.4.
Ibidem
T.Cor.i.
tph;.4.
aluntur,ciua oculis vt/um,auribwauditum,Ct uHjsfenftbus dtuerfas vires fùbminifiratttta cor-pus ChnÜimyflicum, tjuod ejl Eccleßa,exmul-lis fidebbus compofîtum ePl. Zlna ejuocjuetsi ffgt;es, vt tn eodem loco idem e^poPielus tehatur, ad t]uam vocati fumus : Eijuidem omnes eandern rem, nempe aternam amp;nbsp;beat am vttam, jjitrm mua rgt;ia est dentejue fides.e^ua omnibus tenen-da ePi, ac praCtferinda. Nonrtnt,tnciuit tyfpo-ßolut, in vobts fchtfma'ta: atejue vnum bapttf-ma.cjuodcjutde efi Chnftianafidet Jacramaum. tgt;4ltera propriet as EccleEa ePl, -vt fa fanpla: efuod à Principe apoßeterum acceptmsu eo loco!
ru
-ocr page 129-TAROCIIOS. trf
i.Pct.a,
9/ antemgentu ele^ium, gens fanSla. Âpl?(Hotter autemfrnEla, ejuod Deo confecrata, dedtcit-taeiuelit.licenïm Citterahttwfinodi, ejHsintquant corporea /înt,finila vocart confiuu rtmt, cum dtuino cult Mt itddiEltt, (ÿ dedtcutapint, cuius generis ßtnt tn lege vetert vafa ,vesies, cpulturMt m tjua prtmogentti ejuoejue, ejttt Deo altißimo dedicahmtur, ftnEhfitnt appellatt Nec tntrtim cttiquam vtdert debet, Ecclefiam diet fanblam, tametfi multos peccatores conttnet. /ancliemm Vocantur fideles , qut poptthu Det effeSit funt, quiMefi,ßde, baptifmatefufiepto, Chrtflo con-(icrarunt ; quamquam tn multis offendunt, (ÿ, qua ptlltcittfunt, non prallant . quemadmo-dumetiam, quiartetn altquam pro^tentur, et ft artüpracepta non feruent, nomen tarnen artifi-tumretinent. QuareD. ‘Daultts Cortnthiosfin-bbficatos, fanbios appellat tin quibtu nonnullos ^utffeperfficuum ebl, quos,vt carnales, epgrauio rtbusetiamnomtnibusaertter obturgat. San bl a ettamdicenda ebl^quodveluttcorpus cumfanblo capite Chrifio domino, tottus finblitatis fonte, coniungttur, aquojfirittu fdnllt chartfmata,cp dtuint honitatis dtuitta diffunduntur- 'Tra- Augufh* dareßnbltu lt;gt;^Mgufltntu interprétant verba in pfalm. illaprophett, Cublodi anirnammeam, quoniam i8lt;. fanbltisßim-., Audeat,tnqutt, c^corpus Chriilt, audeat efr vniu tile homo, damans à fmbus ter-Ta cum capite fit» dtcere, fanbltu ßtm ; accepte
Leu 1.17.
Exod.lji
i.Cor.i.
i.Cor.j.
fi 4. enïm
-ocr page 130-Jit CATECHISMrS
enimgratiam fîinü»a.tis,graüam baptifmi, amp;re mifsionù peccatorttm.iy^c paulo poFi.St Chrtflt^ ntomnej, (ir fideles, tn Chri^iobaptiz/itt, tp/ùr» Gsl» t- 3. nbsp;nbsp;tnduerunt, ficut t^po^olus dicit : Quotcjuot in
Ephe .y, chri^o baptizAtte^ü,ChrijHiindHtfiù : Umem brafitntfiaEltcorportseins, (^dicuntfifinblo! non ejfi, caput tp^factunt tnturtam, cuius mein' brafànfla fisnt. is^'icceduetiam, tpuodfila EC' clefia legittmtitn ficrtficij culturu, cfifalutatein habet fier ament or um vfum ; per ^ua , taut-ijuam ejfitcacta dtuinagratia tnfirumenta, DeUi quot;veram (ànDùatem efficitfita vt, tjuicumejue 'vere finilt (unt,extrahancEccleliam efi neU pofimt. Pat et tgitur, Ecclefiam eJfi /anilarn, ac finElam qutdem-^ quontam corpus eïl Chrb Ephe . àquo finEltficatur, cutufiue fingutneablui-tur. TerttaproprtetasEcclefia lt;?lt;îlt;’f/,wCatho-lica, '^empevntuerfalls, voccturiqua appellatit vere tllitributaest:quoniam,vt teilaturfanEui fi^ù »rtu vfiue ad occafiim V-jSi^detcm tiiusfideißlendoredtfifiundttur. Neque enim,'Vt pore. itt humanis rebuß. aut harettcorum conuenti-bus, vntus tantum re gm terminis, aut vnoho-minum genere Ecclefia definitaeshverumont-neshomtnes,Eue tllibarbari fint, fiue ScythA,fiue firui, Hue Itberi, fiue mafiult,fiuefeminit, charitu tis finu compleblitur. Q^are fcriptum eEi: Re-Apo. y. demifli nos Deo in fanguinetuoex omni tribu,
Zß lingua, efi populo, óquot; nat tone, (fifeciiltnos . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dee
-ocr page 131-TAROCHOS.
t2l
Deo noUro regnum. De Ecclefia. dicit Dauid;
Tofi:»^ 4 me, çj“ dabo ttbigentes hereditatem^^^^'’^' tuam,etpofièfstonem tuam terminas terra. Item: Memor ero Raab, 'Babylonis fetentium me. Ó'tHomo natw esi tn eafiPraterea omnes fideles, tjutabtAdam mhtsncvfiq.j dtemfnertint, (juwe faturtfùnt,cjttamdiumundKS extabit, veramfi~ dem Profiten tes, aà e andern ficcle/iampertinent, (l»itfitper fundamento apoftolorstrnfundata cïi, etc prophetarum,ejui omnes intllo lapide angula-rï Chrilto,i^uifectt •vtraepuevnum, amp;pacemijs, ^uiprope, ijs, ^ut longe, annnnctatiit, conftttnti fitnt;(fi‘fundatt. Uniuerßilis etiam ob earn cattfi famdtMur,eiuodomnes, ejuifilfttem aternam^'^'^'^' confirm captant, earn tenere, amp;nbsp;amplecli de-beant, non ficus, acepui ar cam, ne dtluuiopert-rent,tngrefsifitnt.
Hactgtturveluti certtfiimaregula tradenda æ^’ e^,^uavera,(fifalfa EcctèRa iudicetur: fidex fadigno-origine etiam,cjuamretielata gratta ah Aposlolis feendæ ccr ducit, ecclefia'ueritatemagnofctmits.ficjutdeeitts tifsimi re-doclrinaveritasefl,nonrecens, necjue nuncpri-7w«»? orta,fid ab Apoïlolis tam oltm tradita, (fi in omnem orbem terrarum dijfeminata. ex ejuo fit, vtnemodubitare pofiit, impias hareticorum voces longe à ver a ficeléfta ßde abejfe, cum doblri na ficclefia, epua ab Apoltolii ad hanc dtem prlt;t-dicata eil, aduerfentur. Quare vt omnes tntelli-gerent,tpua.namejfitecclefiacatholtca, Patresin
H ƒ Sjm~
-ocr page 132-ta
cATEcniSAïrs
Symbol. Symbol» tilud dmmitui addiderunt, Apofto« Conihnt, {iC3.m.EtemmJpirttM ^titEccle/ïépri-^îdet, earn non per altudgentts mtniflrorti, per apofiolicum, gnbernat. Qw Jjnrttw prim um t^uidem Aposlolls tribfttue e^^, deinde verofinr ma 'Det bemgnitate femper in Eccleßa manKt, Sedipuemadmodamhiic vna Ecclefiaerraremi^ poteïhnfidei,ac mord difiipltnatradenda, cum à /pirttu ßinilo gabernetur :tta cet er m omnes, , tjuafibt Ecckfiitnomen arrogant, vt qua diabd* fpiritu ducantur, tu doElrtna, amp;nbsp;morum pernr cto/ipstmtserroribuiverldrtnecejjeeli. SedquO’ ' niammagnamvtmhabentfigura wteris te^tf mentt ad excttandos fidelium animos, reuocM' damijj rerum pulcherrtmarum memoriam,cuuil ret potißimum caujßa Apofl olt bis vfifiunt-^ tllam qKocq^ doUrina partem, qua magnas vt dit at es hi bet, Parochtnon pratermittent.ln bis autemtlbf
Cen*f.5. firentßgntficationem habet area Noe: qua oh tamrem tantum diuino tußu tonflruclae^, vl nullus duhitadi locus relinquatur, quin Eccle/lam iplamßgntficet-,quam Deus Pc conflituit, vt, qui‘ fumq^per bapti/müdlam ingrederentur, ab omni mortis at erna periculo tuti eße poßent, qui vero extradlam eßent, quemadmodum i/s eusnit, qui in ar cam recepttnon ßint,fielenbus obrut-
Oalat.4.’ rentur. cy4liafigurac^,magnailla ctuitas Htt-Heb. 11. rußtlem,cuius nomine flriptura fipius fanUam D«ut. iilt; Eccleßamßgniß.cant.Nimirumtn tllaßla offet-rt
-ocr page 133-T^ROCf/OS. C
feDeofamficta hccbut :^uia tn fila etiamT)ei Ecclefia.netjne extra eam 'v 'èiHam,'verus cultm^ veramc^ueficrificiant reperttar, ej»od‘Deopta-' ctrevllo modo po/su. lam tllad ettam cxtremo dt Eccleßa docendum ertt, ejttanam rat tone nos ere-dere Ecclefiam,adarticsilosfidet pertineat. natst etficjtnuts rat tone óf fi nübtts perct^tit, EccleEan» tdell, homtnum contient urn in terris effe, cjui Chri fioDomino addicli, Ój“ f^f^ftcrattjunt, netp^ad eam rem animo conctpundafide opus eJJ'e vtdea-tur-^ cum tfec ludat.nec'Turcit^utdemdeeodu-bit ent: tarnen tlla my(leria, ejuatnfanlia Dei Ec-clefia contineri parttm déclarai urn elÏ,partim in ficramentoordinisexpltcabttur, mens fide tan-tummodoillufirata, non vllisrationibus conui-üa,tntelligere po teil. Cum igitttr htc articulât non minus, tjuametteri, tntelbgentit nofira fa-cult at em, nbsp;nbsp;Vires fiiperet-yure optimo confite-
mur,nos Ecclefitortum, munera, óf dignitatem nonhumana rat tone cognofeere, fid fidei oculit tntuert. Neyue entm homines hums Eccledn auHores fuerunt,ftd ^eustpfi tmmortalis,ejui eam fttperfirmtfitmam petram tdtficauit, teilt ‘Eropheta: Ipfe fundauit eam altifsimtts : ^uam . . , ob cauffam her edit as T)et, óf Tllei populus appel- pQ j ’ * latur. Nec poteilas, tjuam accepit, humana ofex i eil, fid diutno munere tribu ta. Quare tjuemad-modum natura viribus comparari non poteil:
ita etiamfide fiolum intelhgimus ,in Eceeßa da- Mat, iS.
tstt
-ocr page 134-loin.io, Matth,i8 Hehr. IJ.
CATECHISMUS i24 ues regni cAorttm ejjè, ei^ potesiatem peccaii rcmitten/ii, excommunicandi, 'verumj^ Chri^ corpus confierandt tradttam:deinde ctHes,quif2 ea mornntnr, non habere hic ctnitatem pernti' i nentemfidfutnraminqwrere.Tnam igiturl^' ' clefiam fiinllam, catholtcam ejfi, necejfini credendum eli. tres entm Trinitatis perfindh Patrem, eir Filtttm, Spiritnm fanSlum, tti credimns, tjt in eis fidem noltram collocemttt' Nnnc autem mut at a dicendtformafinllat», j non, infeinfiam Ecclefiam, credere profitemttf', vt, hac et tam diuerfit loquendt rat tone, Deus otHquot; mum effeSloràcreatü rebus dtfltnguatur, prte clara^ t/U omnia qua in Ecclefiam collatafisnti beneficia, diutna bonitati accepta ref eramus.
I,Ioan.I,
Sandrorum communionem. Cum fitnÜi^ Joannes Euan ge hit a de dtuiuis myFlerijs adfidt' les firtber et, cur eosin illis erudiret, hancratunt attulttiT•: (fi VOS, inqutt, focietatem habeatis nf bifium,(fificietasnoflrafit cumpatre,etcuf»fi' Ito eius Ie fit Chrtllo.Hac fielet tts tn communio»^ Jdnilorumfita ell, de qua in hoe arttculo firing habetur.-uttnamvero tn eo explicando ecdéfit' rumprafides, Tault, (fi altorum apollolorum diligent iam immitarentur.efi entm non fiolum qut-damfitpertoris articuli tnterpretatio, doElrinajj vberri morumfruduum,fid et tarn, quis vfits nr^' P’ertorumejfi debeat,qua Symbolo continentstft déclarai.omnia enim eins ret eaujfia pcruefligan-dt
-ocr page 135-TAROCHOS.
dafknt,(tcpercipiende{, vttn hanc tamamplam, (^beatam foctetatet» fàn^torum admittamur, admißtcj^ conftantifSime perfider emus, cumgau-diograttas agentes Deo patri, ^ut dtgnos nosfecit in partem fort isfanblorum in lumine. In primis igttur fideles docendt fint, hunc articulum ejje il-Itus, qni de vnafancla Ecclefia catholica antea po fit M efi, veluti expltcationem quandam.vnitas emmjfrrttus àquotllaregitur, efficit, vt, quid~ quid in earn collât um efi, communefit.omnium e~ mmfàcramentorumfruHus ad 'vntuerfes fideles pertincttquibus facramentis,velutt fäcris vincu-lis, Chri^o conneEluntur,et copulatur, amp;nbsp;maxime omnium baptifmo, quo, tanquam ianua,in Ec cleßam tngredimur.Hac autem finit or um com-muntone,facramentorumcommunionemintelli- Symbol, gidebere,'Eatresin SjmboloEgmficant illisver-bis .'Confiteor 'vnumbaptifma.Raptifmum vero inprtmis Euchariflia, çfideinceps cetera ficra-menta confiquuntur. nam etfihoc nomen omnibusfieramentis conuenit, cum'Deo nos contun-gant,illius ^participes, cuiusgr at i am recipimus, efficiant-^ magis tarnen proprium eil E.uchari-fiis:,quahanc efficit communionem. Sedaliae-^' tiamcommunia tn Ecclefiacogitanda eil. Qua-
l
Col. I.
cumq^enim pie, finitcq^ab vnofùfitpiuntur, ea ad omnespertinent, fß, vt Ulis pro fint, charitate, que non qutertt, quefit.t fisnt, efifiicitur. Id ver o cumS.Ambro/iitcil'.moniocomprobatur,qutto- S. Ambro.
cum
-ocr page 136-in pGIm, 118. i'tr.8.
Hi CATECHISAfTS
Matt.6.
f.Cor.Ji,
cum dlttmpptlmi explinans, Particeps fgf) fini omnium timemium te, tta tncjutt: Sicutmtnf L,m p.irnccps tjfe dtctmus tonus corpons.fic coti' tuntlum omnibus timentibus Deum. Q^re Cbtf fius e.tm nobis orandiformam prlt;tfirtp/it,vt ceremus^antmnoPlrum, non meum-^ acreli' ^ua eins gentris, non nobis tantum, fid om-mum fiiuti, commodis perfj)ictentes.lt;iydt ver» h^c bonorum communtcatio, membrorum hutH'^ nt corporis apt iptmafimtlitudine tnfdcrts btttrii fipe dcmonÜratur. nam tn corpore mult a flint membra : fid etfimultaßtnt, vnum tarnen cor’ pus conilituunt, tn tjuo fingula proprio, nonaU’ tern omnia eodem munerefunguntur. JSlecvert omma eanefi dignitatem habent,aut a^uevtilet, Cfr decorasfunihones exeejuuntur : nuUt^ fium, fidtotiuscorporiscommodum, att^vnlttas pro-pofita esl. Omnia dem de tarn apt a inter fi, cfi cott nexafunt, vt, H vnum alttpuod dolore afficitur, cetera item natura cognattone, (fi confinfu do-leant ■,/! contra bene a^eElum ePl, communis dt omnibus tile tucundttatisfinfus. zyftejuehac ea-demtn Ecclefia licet contemplart: tnepuaetfidi-tserfa fimt membra, nempe varia nattones. la-daorum, (fentium, Itberi, (fiferut, pauperes, (fi diuites, cum tarnen bapttfmoinitiantur, vnun* corpus cum Chrtslo fiunt, cuius tile caput ePl, f^ntcutg^praterea tn hac Eccle/ia fuum munut ^fitgnatSefi.vt enimalijtnea apofioh, alijdobi»
rei.
-ocr page 137-TAIiOCHOS. fif
*
f*
1/
t i
'( t
«ƒ, tmnei vero puhhca vttlitatiscaitjpifitnt con-ßttu/t:ita alt or um esl, praej[e,ac elocere-^ aliorum ttem parère,etfrbteElosej/i. vero tot,tantu^ munertbus, ac bonts dtutnttus collâtts tilt fruun-tur,t^ut m charitate vit am Chrifltanam degunt,
amp; chart Deoßtnt.Ädembra vero mortuat nimirum hommes feelertbus obftrtSlt, lt;^à Dei f^ratiaaltenati,hoc^uidembono non priuantur, vt huius carports membra efe definant ; fed cum ßnt martna,frutlumßjtrttualem, tjut adtuHoff amp;ptas homines peruentt,non perctptüt. tametlt^ cumtnEccle/ia (int,adamt(Jàmgratia, vttamq^ t^ecuperandamabijsadiuuantur, i^uijjnritu vf uunt, eosfruUus captunt, quorum expertes ef fi dabttart non poteft, ijui omnino ab Ecclefa fitnt jrrtctß.Necvero tantum communiafunt ea do-^' na,ijult;ehomines charos Deo, ac tuHos reddunt, fedgratta etiamgratis data,in ijuihus numeran-tur,ßtetttia,propketta,donum linguarum,ac mi-raculorum, qquot; cater a huius generis: ^ua dona malts ettamhomtmbus, nonprtuata, fed publica vtilttatis caufa,adadtficandam Ecclefiam con-teduntur.namfanttatisgratta,non tlhus, ijui ea pradttus efi,fed agrott curandt caujfa tributa e^t.V'^cnihsl tandem àvere Chrtiîiano homt-
Cor.iiJ
fiepojstdetur,^uod fibtcuin ceteris omnibus corn-Kune effenon f xifttnaredebeat. ejUiiread fitble~ uandart, •ndigeratummi/triati’prompti, aepara tiefedtbeni. num e^m huiujmodi bams ornatut
-ocr page 138-I.Ioan.J.
Pfal. 83.
CATECHISMUS eli,ji'vtderitfratrem jnnm egere, necilltßibut'' nerit, is Det char it at em non habere plane conaiH' j citur.Qsiit, cum ttafe habeant-^ fat is constat, eos, ^ui in hacfanlla communion efunt, ejuadamfelb citate perfrui, vere tllud dtcere pojfe: Qt^ 1 dilelta tabernacula tua Domme virtutum ; coit‘
CMpifctt, deficit anima mea in atria Donttnt' dr beati, ejui habitant in domo tua ‘^Domine-
Lu ex 14.
Remifsionempeccatorum. Nemo est, j cum videat, hunc articulum de remifiione pe^', catorum,in ceterisfideiarticulis numeratumt^-fi,dubitarepofsit,eononfolum diuinum ali^M^ myliertum,fidetiam adfalutem comparandaill maxime necejfarium contineri.namantea dech' ratumeîl,fine certa eorumfide ,e^uitinSjmbdgt; credenda proponuntur, nemtniadChrilttanaf^ pietatemaditumpatereMerumfiid t^uod pefß omnibus notumejfedebet, aliquoetiam tefiigt;»'gt;' mo confirmandum videatur,fatis illud er it, ' Saluator nosier paulo ante afienptm in calum di ea re tefiatus elt, cum dtfcipulis finftem aperait, m intelligerent feripturas: Oportebat, inejint, Chrifiumpati, d^Ttefurgere à mortuis tert ta du, dr pradicart in nomine eiuspanitentiam, mißionempeccatorum inomnesgentes incipief' tibus ab Hierofilyma. Qua verbafiParochi ani‘ maduerterint,facile intelligent,cum cetera, cjHi adreligionemperttnent,fidelibus tradendadnt, tumveropracipue huius articuli diligenter eX‘ , pltcandi
-ocr page 139-tAD TAROCHOS. 129 plkandi magnam eis à Domme neceßitatem im-poßtam eße. Mumu tgttur Parochi erit, lt;juod ad hunc locum attmet, docere, non/olumpeccato-rumremißionem tn cat hohe a Eccleßareperiri, de t^ua I/ataspradixerat: Eopulus cjui habitat tn If 55« eil, auferetur abeo trntjuita^:ßd et tam pot efiat e peccata remit tendt tn ea eße:qua ß rite, ficun-dum leges à Chrtilo Domino prafiriptas facerdo tesvtantur, vere peccata remitti, nbsp;nbsp;condona
ri credendum e^. Hac autem venta, cum pri-mumßdem profit entes ßtcro baptißno abluimur, ade o cumulate nobis datur, vt nthil aut culpa de lendum, ßue ea origine contrada, ßue cjuidpro-pru voluntate omijßsm, vel commißumßt, aut pœnaperfoluendum reltnijuatur. E':rumper ba-ptifim grattam nemo tarnen ab omni natura infir mit at e hberaturti^utn potiits cum vnicuit^ue ad-uerfiu concupifientia motus, ejuanosadpeccata incitare non deßntt, pugnandum ßt, vix vllum repertas, tjut vel tarn aertter reßdat,vel tarn vi-gilanterfälutem ßuam tueatur,vt omnes plagas vitarepolsit.
Cum tgttur neeeßi fuerit,in Eccleßa poteda-tem elfe peccata remtttendi, aha etiamratione,
I*
tUtconcredui fiint, ijttibus poßun vntcuique pa-nit enti, etiam ß v/lt;^tte ad extremum vita dtent peccajjit, deltbla condonari. Clartßima huiut rei te^tmonia in ßicrii litterii habemtu : nam l apud
-ocr page 140-is* CATECIIISMrS
Mat.16. nbsp;apud fane tum ÆattbAum DominM itaadPtquot;
trnm loejuttur : Tibtdaboclauei regntcttlorur»: quodcumq^ Ugatteris ßtper terram, ertt Itgatu ç^tn calts : (pquot; quodcumq^ foluerü fuper terrant, Mat.18. eritfolutum c^incatis. Itcmijuacumei^alligaHf ritiifuper terra, erunt hgata nbsp;nbsp;in calo : or
cumq^fibteritü paper terra, erunt foluta et in Or lo Detnde/anblm Joan.teflaturDominum,cuiigt; oan.io. tfißtpßajjpet Apofiolie, dtxijje:Acetptteßgt;iritu[iU^ blu:ejuorumremi/eritiipeccata,remittttntHreit: Ô-tjuorumrettntterttü, retentafunt. Netj^vert extjlimandS efl, hanepoteflate certes ^uiba/di peccatorttm genertbus definit am ejji. nullum f nim tarn nefariumfiacinus veladmitti, velcogit* ri pate si, emus remittendipoteflatem fanbla £(• clefia non habeat. cjuemadmodum etiam nemo lt;t‘ deoimprobus, Q-fceleflusfiuerit, t^uemlierratOquot; rumfiùorù verepantteat-, certaetveniafliesprf podta ejfie non debeat.Sed neejue htc eadem pott-flat fta ctrcumficribitur, vt prafinitofiolum alt^uo tempore ea vti liceat. nam cjuacumcjue horapcc-catorad fànitatem redire voluerit, reijcienduni
Matth. 18. non ejfiedoemt Saluator noPler, cumPrinetpia-poflolorum interroganti ejuottes peccatoribut tgnoficendumeffit,anfipties, rejpondit, Non fl-pties, fiedvj^ueJiptuagies fipties. Kerumrtmi-flros dtuina huius potePlatis fleblemus, ea minM late patere vide btt ur. Dominus entm non omnù ius, fed Epifi opts tantum, nbsp;nbsp;Jâc er dot thus ta»
fitnlti
-ocr page 141-TAROCHOS. tji
findi muneris poteïlatem dedit. Idem etiam cenfèndnmertt, quad ad rationemeimpocefla-tü exercenda pert inet, nam per fier amenta fit~ lam, ßeoram forma fir net ur, peccataremttti pojjimt : aider vero nullam tm a peccatis filucn-dt Ecclefia datum eit. ex quo fiquttur, turnficer* dotes, turn ficramenta adpeccaia condonanda velutunilrumenta valere: qutbtts ChrtFlue TDo^ minus auüor tpfi, tfi largitor filutis, remi/sto-^ nempeccatorum, clr iuftttiaminnobtsefftett. Kt autem fideles caleFlehocmunus, quodßngulari in nos T)ei mifirtcordia Eccleßa donatum e^, magisfifiictant, atqueadetusvfum, (fitraHa-tionem ardentiori ptetatisfiudio accédant, cona-^ bitjtrT^arochus hutus gratta dignitatem, (fiam-plitudinem demon^rare. ea autem ex hocpottfi fimm perljgt;icitur,fi, cuius vtritutis fit peccata remit tere, (fi homines ex iniuFlis iu^los redde~ re, diligenter expofitum fuerit. Confiât entm, infinita , immenfia ‘Det vi hoc effici ; quant eandem in excitandts mortuis , (fi tn mundi Creatione nece/fiariam ejfi credimus. Q^d ß
I ttiam, vt t^uguHtni fintentia conßrmatur, pj, Auöu’’ H matusopus exßitmandum eü, altquem ex im- traâa. 71, (t pio ptum facere, quam calum, (fi terram ex ni- ‘i't^ lotn, hilo creare, cum tpfa creatio non nifi ex infinita virtute pofiit extilere: confiquens esî, vt mul-
r to magis peccatorum rcmifiio tnfiinita pote^lati I tribuenda fit.quart venfiimas ejji prtfiorum pa-
I i trun»
-ocr page 142-tii CATECHISMUS
trum voces agno/cimus, e] sitbus confitentur^ab v no Deo peccuta homsnibus condonari, net^ueni altum auHorem, eju.sm ad fkmmam etus bontta-tetn, zllpotenstam, tam mirtficum opus referen-^^’•43- dumel[e.Egofum,tncjutt, tp/iDomtntssperPrii’ phetam, ego fismip^e, sjuideleosnti^uttatesiusis, diam/celerum remtttendorum eadem ratsovt-detssr ejje,quam tn pecunia débita firuare oportet. Quemadmodum igitur a nemine, ntd à creib tore pecunia, ^uadebetur, remittipotelititity cum vni Deo peccatts obilrtlh Emus, (Esjutder» Matt. 6. i^ftotidie oramus, Dtmitte nobis débita noUrs) perjjncuum eit, a nemme,prater ilium, débita nobis condonari poJJ'e. Hoc ver o admtrabtle, Cf utnum munus, antecfuam Deus homofieret, nnib creatanatura tmpertitumeli. ‘Trimus omnium Chrtilus,faluatornoller,vt homo,cum idem virus Deus ejfet, hoemunusacalefHpatretradr 9 • tum accepit. Htfi'iatis, induit, tjuiafilius hominis habet pote Hatem int erra dimittendipecc^ IMar nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prttaiyttcotfitrge, tollegrabatum tuum, Ù
■ vadein domum tuam. Cum igitur homo fadm ejfit, vt homtntbus hancpeccatorum veniam lar-gsretur, prtufijuam tn calum aßenderet, vtibi ad dexter am Det inperpetuumßderet, eampo’ t eHatem Epißopis, (ß prasbyteris in Eccleßa ctm ceßit.-eyuamquam, vt antea docuimus, Chrißn^ ßiaauHontate, ceteri,vt eiusmintflrt, peccat* dimittunt.Quamobre E qua infinit a virtutt efit“
-ocr page 143-tAD T A RO CHO S.
ÜAßtnt, maxime admtrari y nbsp;nbsp;ßtfiipere debe~
mucfatù intelbgimtM,pretio/ifstmum hoc munus ej[e, (jMod Christ Domint bemgmtate Eccle/ÎA donatum est.fid tp/à ettam rat to, tjua Detu, cle-mentißimus pater, mundi peccata de lore confli-tutt,animosßdelium adhtttw beneficij magmtu-dtnem contempladam vehementer excitabitt/àn guine entm vntgeniti filij fitfèelera nofira expta-rtvolatt,vtpœnam,^tlt;amnospropeccatii come-ruimus,vltroitleperfiîueret,tnflMs^^proiniuslis damnaretMr,tnnocenspro reis morte acerbifstma afftceretnr. Quare ctsm animo cogitabimus, t as noncorrupttbtltbus awo, cßargentoredemptos tße,fid pretto/ô fàngntne cjua/îagniimmacsdati Chrtslt, (ßmcontaminattt, factießatMem»s,ni-hilnohisfalabriHs conttngere potmjfe hacremtt-tendipeccatapotefiate, qtsatnexpltcabtlcm Dei prouidenttam , fitmmamcjne erga nos charita-tem oß'endit. Ex hac atitem cogttatwne maxi-musfrHclns ad omnesperaentat, neceffe e^.nam ^uiDeummortaU alicjtsopeccatooffendtt-, lt;juid~ ejutdmeritortimex Chrtflt morte, ^crucecon-ficHtHS eü, flattm amtttit, (ß omntno paradt/i aditu, (juem prttss interclufitm Salttatnr nailer pafitone fîsa omnihtss pe’.tefecit,prohibetur. Qwd tjuidem cam in mentem ventt, facere non pojjù-mtss. e^atn hamana miferia confideratto veliemen ter jolltcitosnos habeat. Kerum ß animum ad hanc admirahtlem poteftatem referamus, ejua
I J Eccle-
-ocr page 144-iî4 CATECHJSMrS
Eccle/îicdiuinituftrtbfitae^-, amp;huiwarticuüß de confirmatt, oblatam vnicuiquefacultatem diimus, vt pofstt diutna ope adtfittts in prtfltnti^ dienst at tifiatif/nrefiitiiittnncvero cogtmur/Mit* mogaudiOy et latttta exult are, et immortales grattas agere. t^cprofeblo fîgrata, wcunlt;^ medtcamenta uidert filent, qua nobis medico' rum arte, tnduflria, cumgrautalujuomor^^ laboramus,parantur: quanto tucundtora ejfi dt' bent ea remedta, ijua Detfaptentia ad antmorx^'* curationem, atcjue adeo ad vit am reparanda^ tnflitutt Icum prafirttmnoni^uidemdubtantßlt;^‘ lutisficm, vt medicina tlla, ^ua corportbusad' hibentur,fidcertifitmam fi, ijuifinari cupiM Jalutem afférant.
Erunt igitur fideles hortandi, pofiijuamtM tfmpli,cfi praclari muneris dignitatem cognoui' rint, vt tllud etiam fiudeant ad fiuum comtno' dumreligiofi Conner tere. Eixenimfiert pot efi, vt cjui re vttli, Qf neceffaria non vtatur, earn contemner e non cxt^ltmetur •, prafirttm vero cttrn fiominus banc potellatcm remittendt peccat^ ea re tradiderit Eccle/ia, vt omnes hoc fitlutari remedto vterentur.nam cjuemadmodum nemo Ene baptifimo expiaripoteilnta, e^utcumejueba-ptifini gratiam, mortifier is fielertbus amtffam, recuperate voluerit, ad aliud expiât toms goM, nimirum panttentue fiacramentum , confugiat neceffi tti. 'Uerum hoc loco admonendi fint fidclet
-ocr page 145-7^ROCr/OS. r^f
fideles, ne, tamampla veniafAcultate propoßta, (juam ettamnulliM temporis termina defintrt de clarantmw, veladpeccundttrnfaciliores, vel ad recipiendum tardiores reddantur. tn altera enim cumtniuriaß, contumehafiin hancdiuinam poteflatem mantfefie deprehendantur, indtgni funt,cjuihus Deus mifirtcordiamßtam imper tia-tur sin altera ver o magnopere verendum e^t,ne morte pr£occupati,fruflra peccato rum remtfsto~ nemconfeßi fuerint, ejuamtarditate (frprocra^ fiinatione mérita amtfsrunt.
Garnis refurreótioncm.
sSMagnam huius articuli vim ejje ad ßdei no~ fira veritatemßahtltendam id maxime ofiendit, i^nod diuinis litteris nafèlum cr edendut fidelibut proponitur,fid multit etiam rationihut confirma tur.i^uodejuidem cum in alijs Symhaliarticulis vix fieri videamut, intelltgi pot eil, hoe velutifir-mifsima fundament o falutisnoilra ffiemntxam eße nam, vt j^pofiolus ratiocinatur: Si mortuo-rumrefitrre(itononei'i,neq^ Chriftusrefurrexit; i.Cor.jj; ^uod p Christus non refurrexit, inanis efl pra~ dicatio nofira, inanis efl sfiquot;fides veftra. Ineo igi~ tur explicando T’arochus no minus opera, eßfiu-dij ponet,lt;juam in eo euer tendo multorum impie-tat laborarit.magnas enim et praclarat vtilitates exea cognitione ad filium fruftum redundare, paulopofidemofisrabitur Sedhoetnprimis atten dere oportebit, refurretlionem hominum tn hoe
I 4- artieulo,
-ocr page 146-CATECHISMUS
Sap.i. 3. Matt.io,
2Z.
If. 40. loan.i.
I. Tim. I t, Tim. 1.
• Garnis
Articula, carni^ re/ùrreUtonem appellari.tjMi qutdemßne caujju faldum non ejl. namdtcere valuer unt i^po^olt td^cjuod necejjarto ponen/li eß,ammam ej[e immortalem.i^uAre ne ^uufirtt eamßmulcum corpore tnteri^jße, vtrum^j vero iigt; vit um reuocari exifltmaret, cum antmam pltiri‘ mie fucrarum litterarumlocie tmmortalem eße plane confiet, ob earn rem carnis tantumßfiitn» da mentio in articula facia eH. amp;nbsp;quamijuatnß pe etiam in fard firipturü cara integrum hominem, vt e^ apudIJatam, Omnts carofenum-^ é apud/an^um Joanne, Et verbum carofalltei» fhl-,ßgnificet .• hoc tarnen loco carnis vox corpm déclarative duarum partium anima (Jr corpora, epuihus homo confiat,alteram tantum,nempecef pui corrumpi, ór inpuluerem terra, ex cfua com-paJlum eJl, redire, antmam vero incorruptei» manere intelligamue. tgt;^t vero, cum nemo, niH mortuiitfuertt, advitamreuocetur, anima pro-prie non dicitur reßtrgere. Carnie i^uo^ue mentio faUaeJi, illiue hare/ts confutanda eauffa, ejtea, , viuoApoJiolo, Hymenai, CrThiletifuit-tjutß firebant, cum de refitrreJiionein firipturü fierté ageretur, non de corporea,fiddeJjnrituali, ^ua à mort e peccati ad vit am tnnoc entern reßtr-gitur, acetptendum eße. Jtaejue hù verbùpli*-num fit, eum errorem tollt, (ß ver am cor porie rt-ßtrreJlionem confirmari.
, * Ker um P ar oc hi partei erunt, hunt ver it ate tBu-
-ocr page 147-TAROCHOS.
i ( i ( 1
illu^îrare exemplts ex vetert,nonoq^ tefiamen- rcfurrcflu to,^exomfnEccle/tafltca hislorta deproruptts.
«lijentmabHelta,(^Helifèotnvelertteïlamen tcftimo-to,alij,pritter eos,tjuosChri^MS Domtnttsàmor- nijs corner nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;permultts probatur.
rettocatt fitnttqftx refttrreiho mnlto- 3-^^§'’7' rumhutftsnrttcuUdoilrtnamconfirmât.vt enim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4’
plttresàmorte excttatos credtmus:ttavntuerjós tûcæy.S. advitam rettocatumtrt credendume^. ejutne- loan, n, ttamprecipuasfrutitte, ejuem nos exhutttfinodt Aóto.j.io nnrCAulù capere debemus, tile est, vtfitmmam fidetn hftic arttculotrtbuamtis.SMnt mnlta tefit-monM,^ttit Tarochts, t^Mt tnfacrü Ut ter is medto-crtter verfattfitnt,factie occ nrrent. Jlluïlrtora ve rolocafitntmvetertejutdemteSlamento, ^uale- Iob.19. gunturapud Iob,CMm ait, fein carne juo con/pe-tlurum Deumfttttm : amp;apnd T)antelem deijs, Daniel, ix. ^ui tn puittere terra dormtut, altos tn vttam ater~ nam, altos in opprobrium femptternum eutgtla-turos:innoHo autemtetlamento, ^uaS. Adatth. Matth. 11. refert dedtfijutatione, ^uamDominiu cum Sad^ ducais habutt.'pratereaqua Euangelt^la narrant de extremo tudtcio.iAtque hue ettam referenda fitnt,qua ApoilolM,ad Cortnthtos,(fr adThefJd-lontcenfies fertbens, accurata orattone dtjferttit. Sed quamuis hoc fide certifstmum fit, multum ta menprodertt, velexempUs, velrationtbus oft endete, td.quodfides credendü propontt, à natura, aut abhumanamentis tntelUgentia non abhor-
rere.
-ocr page 148-CATECHISMUS
rere.ita/^ue ApoSîoIm ejuerentt lt;juo modo reßtf’ gerent mortui, (tc reßjondtt: In/tpiens tu ^uo^ I. Qax,\^,ßminM, non viutficatur, m/iprtus moriatift' fß quodfeminas, non corpus, ejuodfuturum eSt, ßminiu,fed nudum granum, vtputa tntici, altcuius ceterorum: TDeus autemdat tIUcorput
ßcut vult, cß paulo polt tnquit; Seminatur corruptions, furget tn incorruptione. tAd eat» ßmilitudinem multas praterea adiungi poft, 5. Gvego.firtlius (fregonus oHendtt: Euxenim, inijUit, ltb.T4.n)o. ejuotidtet^ua/tmoriedooculisfitbtrahitur, et rufquot; •^P» 30‘ fissc^uafirefurgendo reuocatur, (ßarbufla virr ditatem amittunt, cß rurfits cjuafirefurgendo rt‘ parantur: (ß femtnaputre/cendo moriuntur,^ rurfttsgermtnando refurgunt. Rattonestlla prtquot; tere a, cjua ab ccclefalticisferiptorihus affèrutlquot; tur,frtis ad earn rem probandam accommodaquot; ta videripoffùnt.iy^cprimumejuidem cumaniquot; ma immortales ßnt, (ß tamsjuampars homing ad humana corpora naturalem propenßoneta habeant,easa cor portbus ßiunSias perpetut manere , prater naturam exilitmandum eil' Quoniamvero quodnaturaaduerßatur, acvtOquot; len tum eli, dut urnum eße non poteli-^ confintaquot; neumfore videtur, vt denuo cum cor port bus tun' gantur ex quo etiam fiquitur, vt corporum rtquot; ßtrrelliofutura fît. quo quidem argumentant Matt, Xi. genere Saluator ipfe nolter vßts est, cum adquot; fterßis Sadduceaos dtßutans, cxanimarum im-mortiquot;
-ocr page 149-t^D A RO CHOS. i39
mortalitate corporum refitrrreUinnem conclu-
*, ßt. Deinde cum malts ßtpplicia, bonts pramtit À tusiifsimo Deo fint propofita ; ex tilts vert ' nbsp;nbsp;nbsp;(juamplurtmi, antecjuam débitas pœtias per fil-
' nbsp;nbsp;Hant,exhismagnaexpartenullisaffeni virtutit
pramijsè vita décédant: necejfie eïi iterum ani-mas ciim corportbns conùtngi, vt pro/celcribtts,
* aut relie fablis corpora, ejuibus velutipeccatifi * cijs hommes vtttntur, vna cum anima pœnaaut ’ pramio aßiciantur. cjui locus diltgenttjstme tra-’ Siattueii lt;jJan^oChryfislomotnhomtltaadpo- S. Chryf.
pulumtyînttochenum.Q^resgt;4pofiolum,cum^'om.nd p» de refurrellione dtjfiereret, Sun hac vita, lt;juit, tantum m Chrt^ofigt;erantesfitmKS,mi/ê-^' rahiltoresfitmtis omnibus homintbus. Qsuejtit-
“ nbsp;nbsp;dem verba nemo adantma mifiriam referrt ex-
** nbsp;nbsp;nbsp;tUimabtt ; (jui cum tmmor faits lit, e^uamuis cor
pora non refircgerent, tnfutur a tarnen vit a bea-
' titudine frui poffet ; verum de toto homine tn-telligenda fttnt, nifi enim corpori débita pra
* laboribns pramia reddantur ; necejje eSl, vt,
* ^ut, (juemadmodumi^polîalt,tot arumnas, çlf calamitates tn vitai perpefsi funt, omnium fint mtCerrimi. Idem vero multo apertius docet ad
* ’Thejfalontcenfis his verbis : ^loriamur tn Eccle-' lits Dctpropattentia veltra, çfifide tnomnibus “ perfecuttonibusveslris, cfi trtbulationibus, tjuas ’ fuÉlinetts tn exemplum iusli tudtcij Dei, vt digni ' habeamtniinregno Det, pro e/uo (fi paümini:
-ocr page 150-140 CATECHISAïrS
ß tarnen iufium eit apud Deum retribueretri^ lationem ijs, tjtti vos trthulant, nbsp;nbsp;vohss, tjW trthi^'
lammte reejntem nobifcum tu renelattone Dof»'quot;* lefts de calo, cumangelisvirtutis entstnflanHH^ ignis dantis vtndtilam ijs, ejni non nouernnt um, nbsp;cfut non ohediunt euangelio Domtm no^
lefts ehr tilt. Adde etia, non poße homineSitjH'^’'* dtuantma à corporefeiunila eil, plenam felv^ tatem, nbsp;nbsp;bonis ommbtts cumulât am adtptfci.
De varia rcfurgcn-tiurn con-dicionc.
ï. Cor.iy,
enim quAibet pars à toto feparata, tmperfeli* efi.-ita et tarn antma, ^ult;t cor port non eiladtK^' ila: ex ^uo fes]uttur,vt tHt adßtmmam febcitiquot; tem nthtldeftt,corporum refurrecltonemntce^^ riam ej]e.
S.
His tgitur, atij.j alijs hutußnodi rationibtu P*quot; rochus fideles in hoc arttculo erudirepoterit.Pgt;^' plicare prat er ea dtltgenter oportebtt ex Apofio^ doiirina, e^utnam ad vitam fitfittandtHnt.M^i adCortnth.ft:rtbens,Sicut tn Adam, in{juit,oiK‘ nes moristntur, it a (fitn Chrtiloomnes vtutfic^ buntur. Omni ttac/^ malorum, honor um difit^ mtneremoto,omnesamortuis, ejuamejuam nofi nmntum par condtetofutura eil, reßsrgent, bonafiecerunt, tn reftsrreilionemvita,cjui vtTgt; mala egerunt,in refurreilionem iudicij. Cumaif' tem omnes dicimtu, tarn eos intelltgimus, lt;]tu uentateiudicio mortui tarn erunt,lt;juam eos, mortentur.Huicentmféntentta, e^tta aßerit onr nes mortturos ej]i, nemine except o, Eccleßam ac sjuteßtrt
-ocr page 151-T^^ROCHOS.
tjuiefiere, ipßm^fententiam magù vcritati con-uentre, firtptum 'reltqmt ßnilus Hieronymni. ^-Hicroi idemfentit (ßfiniltis
huic Cententu repugnant ^po^olt verba, ad Alcxan TheJJalonicen/esfcrtpta: Adortftt tjtatn CZzrzjZo i.Thtf,4. ßnt, reßrgent prtmt: deinde nos, ani vtutrnm, (jm relm^utm»r,ßmul raptemnr cam tn iHis nubi nbsp;nbsp;nbsp;t
hmohutamChrtsioinaïra.nam/anblus Ambro. S. Ambro. cumeaexplanaret,itatnijuit:Intpfiraptft mors prauentet, quafiperfoporem, vt egrej]a anima in moment o reddatur: cumenimtollentur, mo-risntur, vtperrienientes ad Dominum, pra/entta Domtni rectpiant animos, cfttia cam Domino mor imejjenonpojfunt. Eadem^ fententia compro-baturÇanbit Auga^hni an Dont at e in hbro de Ct nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;cjuf
uitateDei.Cumveromaltamreferat, nobisccr- ßgi ça. lo toperfuaderi,hocipfam,atq^ adeo idem corpus, tjuodvniufiaiaj^ proprtumfuit, quamuis corrupt urn fit,CS“ in pulaerem redierit, tarnen ad vi-tamß/cttandam ejje illud cttam Parochus accurate explicandumfitfiipiet. Hac ApoÜoh efl fin- Cor.if. tentia, cum im^uit : Oportet corrupttbile hoe in-duere incorruptionem : eavoce, Hoe, proprium corpus aperte demonfirans. lohetiam deeo c/iZ-lob. 19. rißime vaticinatus eD : Et in carne mea, tre^utt, vtdebo Deum, ijuem vtfurus ßtm ego tpß, cß oeu-li mei conßeDurtfunt, et non abus. Hoe idem colligit ur ex lp fins reßtrreblionis defimttone. eile-iitmrefisrrcblio,aMDoreDamafccno,adeumfia~ Da. lib.4.
turn,
-ocr page 152-CATECHISMUS
decays nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ceciderü,reuocatio. T)eni^, /ïconH“
deremfts, cuius ret cuujß refurrellwnem fui»quot; ram paulo ante demonliratü eli-^ mhil er it, ‘]uoi cuiufquam animum hac tn re duhium facere poß ». Cor, y. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^fttem corpora excitanda ejfe äocut-
mus, vt referai vnuf^uif^ propria corporis pnift geßit,puebonum, /tue malum. Homtnumtgitttf «X ipfo corpore, cuius opera velTDeo, quot;veldsmoitt firututt,refùrgereoportet-^ vicumeodem corpO“ re triumpht coronas, amp;pramia confitjuaiur, out pœnas, etfüpplicia mtferrima perferat. Neq^ vcr^ corpus tantum rcßtrget, fid i^uidt^utd adtlltut SA u nbsp;nbsp;naturit'verttatem,att^^ad hominis decus,fß orü*
li'b 1’ dc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^li-Eraclarutt
ciuit.Dci cadere/anlltAugufltni tellimonium legtmUi' ca.i^.äC jNthltuncvitij,tni^uit, incorportbus extllet:fi^‘ cnclii. cap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plus pinguedtne obeß, (ficraßt extiterint,
9 ®« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non tot am corports molem aßument,ßed tpuod tl‘
lam habitudinem ßtperabtt, reputabiturßtpf^quot; fluum;amp; è diuerfi, qustcumeiue velmoribus, vd fintum confecit tn corpore, reparabitur per Chri‘ fium'vtrtutedtuina,'vt,fialtsjui propter macrm remfuerintgractles,quia ChriHusnonfolumrif biscorpusreparabtt,fidejuid^uid per mtfiriar» S; Auguft. h^^'^^'^dafuertt nobisademptum.Itemaho loco: enchiri. nbsp;nbsp;^»n refümet homo captllos, quos habuerit,ß^
eip. 89. nbsp;nbsp;i^uosdecuertt,tuxtaillud:Omnino capillt capitis
Mat.io, nbsp;nbsp;•uefiri numerattßtnt,i^uißecundumdiuinamfi’
pttnüamßtni reparandt. Inprtmisvero, tjuoquot;' niaM
-ocr page 153-T AR O CHOS. i4i niant membra ad ver a at ent hnmanet natura per tine»t,ßmKl reîlttttentur omnia. Qut entm velalr r nbsp;nbsp;nbsp;tpßortu oc tills captt fient, vei ob alicjuem mor-
1 bttm Itemina amifirunt, clandi, at que omnin» 'i mance, nbsp;nbsp;quibtsfiiis membris debiles, intégra, a c
perfeblo corpore re/urgent. aliter emm anima t nbsp;nbsp;nbsp;de/tderto, qua ad corporis coniunSlionem propen-
t ji fielÏ,mmmefattsfablum ejjit: cuius tarnen cu^ i piditatemtnrefurre^tone explendam ejji, fine » nbsp;nbsp;nbsp;dubitatione credtmus.T‘rlt;iterea,/atts con^at re~
I nbsp;nbsp;nbsp;fitrreblionem £ejue,ac creationem, inter praci-
) nbsp;nbsp;pua Dei opera numerari.Quemadmodum igttur
I nbsp;nbsp;nbsp;ommaà'^Deoinitto creatinnts perfecta fuerunt,
( nbsp;nbsp;nbsp;tta etiam iti refiirreäione futurum omnino affir-
( nbsp;nbsp;mare oportet .Neqfid de martyribus folumfaten
dum esl,de ejiübus fiinElus t^uguSlinus tta te-. ßatur; Non erunt abfepue illis membris: non e- vide lib. , nimpoj/ètillamutilatio nonejjecorpons vittum: ii.de clut. . altoijuin, i^ui capite trtincatt fuut, deberent^^^^^^'t . linecapite refurgere. veruntamen extabunt I eorundem membrorum articulis gladij, ctca-. nbsp;nbsp;trtces refulgent es fùper omne' aurum, lapi-
. dem pretio/ùm, veluti amp;nbsp;cicatrices vulnerui» . nbsp;nbsp;Chritli: cjuod de improbis quo^ue verifiime dt-
I tttur, etli tllorum culpa membra amputat afue^ ; rint. nam ijuo plura membra habebunt, tante { acerbiori dolorum crutidtu confcientur. ^uareil ( la membrorum re^ttutio non ad eorum felicita-■ temfied calamitatë,ac miferta eti redundatura-,
fum
-ocr page 154-1^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CATEC TUS Mrs
cum mérita non ipßs membrtsßdperfint, cuuu cor port contunSlafitnt, adfirtbanttcr.nam panitentiamegerf(nt,ad pramittm-^ illis veroiji^ tandem contempfefint,adfnpplicium reÜttitttiquot; tw.Hac ver0fi à ‘Tarochts attente confiàeref tar,nwi)tpifameisrerMmQ;‘fiententtarum copt^ deertt ad excitandos, tnflammandos^ pietitl^ fitedtafideltumanimoS'^ vt vttahuws molesliSSt (fi arumnas cogitantes, beatam tllam refaire , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eitonis glortam, qua tu^lis, (fipijs propofita eÜi
atttde expedient.
Seqtiuarnanc, vtfidelesintelligant, ffeajjie il emus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;carports fisb^iantiam confiitnant,
ejuamuts tlltidtpßm, atq^idem corpus à mor tu» rcttocart oporteat, efuod antea exttnElumfaer^^ longe altam tarnen et dtaerfiim eitss condtcmneH^ fore.vt enm cetera omittamus, tn eo maxtmere furgentium corpora omma à fe ip^s different, e^tsod, cum anteamortislegibus fubielda effent, po^eaijuam ad vitamßfcitata fuertnt, fiiblnti bonorum malorttmj^ dtfcrtmine immortalitnte^ affeefuentur.Quamejuidem admtrabtlem ntttH' ra reütttstionem infignis Cbrifii vtblorta mernit, ejttamde morte reportaute, eiuemadmodumff er ar umfiripturarum teSlimoma nos admonent'-fcriptumefientm-ffracipttabttmorteminfimfi oie^i ternum.(fialibi‘,Eromors tua,ömors,t^uodeX-j Cor. ly- pbcans Apofiàm^tstteNouifiimatnimicadefirnt Apoca. XI. ntors. apudfan^ium loannem legimntt
Mori
-ocr page 155-TAROCHOS. 14}
n tl ■li
Iquot;: e i
JIdnrsvitra non erit. Decebat autem maxime, Hcbr.i. Chrtslt Domini merito, ^uo mortie imperium e-Herß(me^,peccätum Adi longo interuallo fupe-r art. Idem etiam diutna tußditt conjèntaneùfuit, vtboni beatavitaperpétuafruerentur-, malive-rofempiternoj pcenoi luentes-, cjuarerent morte, i^nonwuentrent-, uptarentmori, nbsp;nbsp;mors fuge- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9»
r t, II
retabels. Atep^hacefuidem immort alit as boriii, matisq^communis ertt. Habebuntpraierea fan-blorumrediuina corporain/igniacjusda. etpra-clara ornamenta, ejuthMsmultonobiliorafutura ßnt,t^uam vmtjuam anteafnennt. T’raetpua ve-ro funt cjuatuor tlla.cjuit dotes appellantur,ex A-poSlolidonrinaa Patribns obferuata.earum prima ePl impafsibilitas, munusfcilicet, nbsp;nbsp;dos, t^uet
eficiet, ne molePlt altcjuidpati, vlloue dolere,aut incommoda affici cjtieant. nihtl enim aut frigo-r urn vis, aut flamm a ardor, aut acjuarumimpe-
' ttisobeff'eeispoterit.Semmatur,tncjuiti^posio- i.Cor.iy,
(» o r
It*
II
lw,tnci)rri{ptione,furget tntncorrHpttene.Qiiod atitem impa/sMttittèpotius, (juam tncorruptto-nefiholajlictapptllartnt, en ctiptjjajmt^ vt, i^uoei efl proprium corporii glorioß, figntficarent.non tmmtmpafsibilitas tllü commnnu ei^cum dam^ nmù, ejnorum corpora, heet me or y uptthilta fint, tfiuare tarnen pojfunt, atcjuealgere, varijjejue cruciattbw affict. Hane confecjuitur claritois, cjuafàn^orum corpora,tamejuamfoLfulgebunt. «fit enimapudfin^iHm Matthanm tejlatur Sal~
K uator
-ocr page 156-CATECHISMUS
f*gt;ttorflofler:Jtifli,mi]utt,fulgebtintfictttinregtn ‘ patris eornm. tyEc ne ejnis de eo dubttaret, jnt transügnrattofiis exempledeclurdutt. Hgt;incm-Pliil terdum tMpoïlolM glortam,modo cl.iritatemiip pellat.Reformabit,inijuit, corpus humtltt!ttis nir I. Cor IJ Conßgurittum carportclarttatisfuit. (^rKf' ExoJ.34, fismsSemtn^turtn ignohiht^te, fitrget inglorti-I, Cor. J. Htuus etiam gloridt tm^gincm Cjuandam cidit populus Iß-ael tndefirto, cum fMies Moy[islt;i, calloejHio, nbsp;nbsp;nbsp;prafentta Tyet tta colluceret, vt i»
eamßlij Ißaeloculos intcndtre nonpojjent. ‘veruclarttas htc fulgon^utditm exßmnni misfelicttate ad corpus redundans, it a vt ßt tjtts-dam commumcatto tlhus beatitadmis, ijua tinf ma frattar : cjuo modo etiam anima tpfa beatgt; ejftcitar, ejuod tn earn pars diuina fehcitatis dcff' ui tur. Hoc vero manere non acjue omnespi^' tnde ac primo ornari credendum eil. t^atdemfintlorum corpora omnia atjue impafi^' hilta,ßd eandem fplendorem non habebdt, natttt lit teilatariyfpoilolas, z^^ltaclarttasfills, ahi clarttas lana, cir aha claritasfiellaram .• fid^ entmaflell.t dtffert in claritate, fic CSquot; refirrdl» mortaoraiii. Cam hac dote conianSla est th e^uam agihtatem vacant, cjua corpus ab onert, ^uo nunc premitar, hberabitar ; f.icil'tmeqneiit ejuamcamsjuepartem anima voluertt,tta mous-rt potent, vt ea motione nthtl celer ms ejfi Oitied tpaemadmodum aperte fiiaSltu i^agttiitnw i»
Itbri
-ocr page 157-TAROCHOS.
lArodeCiuitateDei,^^ Hteronymus inJfii.tm, Ang.li.io,' docnermt. QHgt;ireiibtgt;^poyiolodtn:i'!meïi:Sc- ciuitdt. f»inaturtntnjirniitAte,fHrgttin'virtnte. Hisve-roadditaeH,ijii-tvocatftrfgt;ibti/itiii:cft}tiivirtii- ^.^p'jg tecorpM af!im£ imperto omninofubijcteiur, ctij^ Hivr. inca feruiet,ó‘ ‘idnutam prxibo ent : cjuod cx Ulli nbsp;nbsp;nbsp;4o.lti. i'u-
ponoli'verbiioflendttffr.Semti'iiitur, tnejutt, cor- ptnüa ver
animale, ^eet cerpM fbtntt/.ile. Hitcfere '^^‘ . -i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' y'i . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, bainlurti-
Jn»tpr£cip»acapita, tjiix inhuiusarticuliexpli-cationetradenda erunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
Vtautemßdelcsfiiant,ejuemfrfiblumextot, Ouarn f taniornm^ne mjPlertorum cognitime capere pojsint ; primum declarare oportebtt, maximaa articuloKv
, anobü Deogratiae agendasejjè, tjHihAcfapten-tibueab,fondent,renehisitrttparuMÜs. quot;ùr IruXis
. enim viri vel prifJtfitt£ lande pricslantes, , /îngulari doblrina prtdttt, tn hac tam cet iave-I, yttatecaciplanefnernnt ? Qt^d igtturnobistHa . patefeccrtt, cjuibiu ad eamtntelligentiam adjpi-rarenon licebat, eFl quodfitmTnam eim bentgni-( tatem, çr clementiat» per pct nie lattdibin cele-I bremtie. Deinde ntagnite etiam tile fi'nUtte ex , hmus articuli meditatione conficfuetnr, quod I fciltcet in eorum morte , qrti nobte necejsttndi-, ne, vel beneuolentid coninnbli fnnt, facile tn»i { alios, nos ipfs confilabimur. qno quidem gene-. reconfilattonis t^poFlolum v[ùm ejje conFlat, I cumad TheJ/àlànicenfès de dormientibtts fcr»-i. Tlicff. ) beret. Sed tnomnibtu ctiam alijsanimnis, (îr tn I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/C «Î calfi-
-ocr page 158-CATECHISMUS
cAamitatibui, futur a rcfitrrelltonis co^itatii fitmmanohis dolorttleuattoxem ajferet-, tjuet^ lob. 19. admodumfànllilobexsmplodidittntM,(]ut'Vti‘^ hacjpe affliHum, et mamp;r entern anitnum [ulienH bxt .fore ahquando, vt in refurrellione d'jminn’i^ Deum fuum cónfjiiceret. TrAtereu, hoe ph«'“ mum valebit ad per/uadendum fideltbuepepK“ lü,vt reélamvitamjntegram, ab ommt^uepf^ fits peccati labe pur am agere quam dibgentifr me curent. 4emm cogitauertnt, ingentesillttt^' uitias, qua refurreclionem co/equuntur,tp/isp^*‘ polit OS ejfe, facile ad virtutu Qr pietatisfiui*' allu tentur. Contra vero nulla res maiore vim bitura eil ad comprimendas animi cupidititti^' hominef^ afielenbus auocandos, quamfifap^ admoneantur, qutbufnammalis, ^cruciatil^^ ' improbiafficiendtfunt,quiextremoillodtepf^^^
dent tn refurreêlionem tudicij.
Vitam oeternam.
Sanlli Apolloli, ducts noflri, Sjmbolutn,^'^ fidei nofirafumma continetur,aterna wtaarl“^ lo claudt, eirterminari voluerunt-.^ tum quiapgt;‘ carnit refurrelltonem nihdaliudfidelihus txf Handum eil, ntü at erna vita pramium-, tto» ro, vt perfella illa félicitas, (ir bonis omnibus mulat a, nobisfimper ante eculos verfaretuh ceremurque in ea mentem, cogitationes fräs omnes defigendas ejfe. Quare Parocbi''^ trudtendisfidelibus numquam mtermittet,^^
-ocr page 159-TAROCHOS.
149
fii itterna vita propo/îtis, eornm animos accen~ dere:vt, ejttacftmq^ veldtj^icilhma Chrifttan t no-ffH mtnis catijfa fitbeunda efi docnerint,factlia, at~ ,lf adeo tucunda extïltment, promptiorci'ijue 0ll adparendum Deo, nbsp;nbsp;alacriores reddamur. Sed
ejnomamfitb hu verbis, ejnaadheatundinemno-^ram dec (ar an dam hocloço v^urpantur, plari-
,is ma myfleria tn occnlto latent, ea ßc aperienda fmt, vt, tjaantum cttiujèjue tngenium ferat, om~ ntbuspatere pofsint.addmonendtigitnrßsm fide-lesßisvocibw, Ktt am at er nam, nonmagis per~ petuttatemvita,cftt etiam damones,fielerattejtie homines addiilt ßtnt, quam in perperuitatebea-titudmem, qua heat or urn defiderium expleat, fi-
/ ^’^tficart. Atqueita intelligebat legisperttus tlle, quiàDomtno Saluatore nofiro, quidfibt facten-dum ejfet, vt vit am aternam pofstderet, in euan -gelio qutfiuit.’pertnde ac ddiceret: Qua nam mt- Luc.18 • Zi( prsSlandafunt, vt ad eum locum, vbtperfe^a felicitatefruiliceat, perueniamilnhuncvero/en^ota ^.
ß ßsmßtcra latera hac verba accipiunt, vt multis in locis licet antmaduertere'. Hoc vero potißt-mum nomineßsmma tlla heatitudo appcllata efi, ne quis exi^ltmaret earn in rebus cor por eis, est ducis, qua at er na ejjc non pojjunt, conß^lere. Ne-que tnim hac ipfa heatitudinis vox fttis expltca-repoterat, quodquarehaiur-, pra/ertim cumnon jd nbsp;defuertnt homines inanis cutu/dam faptentiaopi-
,f nione infiati, quifiimmum bonum in ys rebus po~ jfS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K 3 nerent,
-ocr page 160-CATECmSAdrS
AdTitü
_______________
nerent, ^ua perctpinntur finfibns.hac enimpèl reant, ß veterafiant ; beatttudo ver o nallo temporis termino deßnienda e^. t^uin pot tas terrent hac longifsime à verafecthtateabßsnt: 4 cjutii lt;]ttam maxime recedit, ejtst mttndt amore, ßde-Jiderio tenettsr.ßrtptum eSl enim.-Nolite àtlt-gere mandum, necjueea, ^na in mundo junt.Si i ijuisßligd mundum, non e^icharitasPatrum eo.cßpaulopon.-iiPisndtistranHt,cßconcupi/ctn “ tia eins. Hac igitur ‘Parochi fideltummenli-btu imprimenda diligenter curabunt, vt mor-taliacontemncre, nullamque tn hac vtta,in pit non ctues, fed adtienaßtmtußehcttatem obttncri poße tn antmum inducant. Quamciuam bic c-tiambjic beati mcrtto dicemur, Ct abnecrantesim-pietatem,acficularia defideria, ßbric,ßinfl;gt;
I Gr pievixetimusinhoc faculo, expcsiantcsbea-
tamIpem, (y adnentumglort£m^jgntT)ei, amp;nbsp;faln^itoris noilri- lefn Chrtïlt. Jiacautcm cnrfi per mul; !, qm/ibitpßs ßipientesviiiebaniur, mf ntu tntelhgerent, (ß tn hac vtta felicitatem rcndam pwarent, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß’ m maxi
ma^ calamitates tnctderttnt- Sed tlludpraterei ex vt huiw nomma, Vttam aternam, percipi-mus.ßmel adeptamfeUcdatem amitti num^Ham pojfii quot;Vf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonnulli fußicattfunt.nam félici
tât ex omnibni bonis Une vHamah admtfiwne (umulatar ; cju£ cum hominis deaderlum expie at, in at erna vita necejßario conßPiit. ne^ue
entf»
-ocr page 161-lAD I^^ROCIIOS. m fnim potesf be^^tw non magnoperevellcyVtillit bonis, (ptiasleptwesi, /ibtperpétua frm liceat. Qgpire,nn'ien praßpiojl(ibilts,(^ certa /ît,maxi’‘ »»i crucMtH t’.moris angutur necejfe eFb.
'iJtrunt,ejusint.t/ît beatorum, ejunncileSîipa ''nenar» trtAviiiunt,feliciras, edejueabtpièstantum,prs:-^^'^^ terea nemme comprehendtpoßtt, hatpße voces, cum vitarn beatameitcimus, fâtis demonflrant. præmijs tf nam c:tm ad rent altejuam dignißcandatn eo no- Icn tialibus rvne vtimur, cjuod cum mu lits alijs commune fii, f icde intelligimus deejjiproprtam voeem, tjgt;tn.resillaplaneexprtnti-.tur. Cumiiriturfeitet-lasiitvocibus declaretur, eju£gt;tonmagistnbeei-tos, ejuamm omnes, ejutperpetuoviuant, reble conuentunt,hoc nobis argumenta effe potebl, altto rem,ejprasîantiorem e^uandam remejfe,eiuam Vt proprio vocabuto perfeble flgntficare ettts ratio nempoPstmus. nam et fi plurtmaalta nomma cale fi hitte beatuudiniin facris ht terts tribuuntur, ctr.ufinodt funt regn um Det, Chrisli,cdlorum,pa radiPiu, fanllactuitas, noua Hteru/àlcm,domus p.itris : tarnen ptrficuum ebl, nullum exijsad eiusmagnitudinem expheandampuiseJfe.Oua- Luc i?. re Parochi hoclôco oblatam pbioccafionemnon Apoc.ii. pratermtttent, fideles tam amplis pramijs, vit a et erna nomme declarantur, ad pietatem, (Ir lublitiam , (p- omnta Chriblinana reltgionis officia iniittandi. Can Plat entm, vitaminma-xintisbonis, tjuanaturaexpetuntur, numerari
/olere.
-ocr page 162-IS 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CATECHISMUS
feiere.atijut hocpotifstmum bono, cum vita dtff“ nam dictmtu, beat tt ado deßnttur. Qwd fi hac, nbsp;nbsp;calamttofa vita, cjaa tot, lt;fe tarn varies nil
fert^i fubiebla e[l, vt mors verius dicenda /it,nihd ma^it amatur, nshtlaw carias, aat tac.wdiM tf-fi potefl-.ijuo tandem animtfludto, lt;^aa contentto~ ne tternam ill-im vttam ^aarere debemas, defanllis omnibas malts, perßeUam, abfeln“ tam honor am omnium rattonem coniunUim bd‘ het^nam, vtßan^i Patres tradiderant, tterM vttdfeltcitas, omnium malar urn liber at tone, bonorum adeptione deßnienda esl. De malts eld-rißsim t fetnt ßanPlarum litterarum teflimonui: Ptpoc.^.i ï.fcrtptum ePl emm in Apocalypfl;non efurtcnt,rt t]ue (itient ampltastne^aecadet fupertHosßl,nt-e^uevllasa^Ms. errurjus; ylbflerget Dtasomquot; nem lacrjmam ab oculis eoram : (fe morsvlttn non ertt,ne^He lunas,neque clamor, ne^uedolot ent vitra, e^Ud pnma abterunt. lam vero be it ord immenCa gloria, ànnumeraejue /oltdd letittd, amp;nbsp;volaptatts genera futur a feunt ; cutas glom ma-gnuudinem cum animus nojler capere, aut ilia in antmos noPlros penetrare nullo modo poftit, ne-cefeeePl-^ nostntllam, nempe tngaudium Domini,tntrotre, vt eoerreumfufi, mentis deßderutm cumulate expteamus. Qt^muisautem,vtfin-5 Au fer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AuguPlmus fcribit,factltas mala, t^utbus ci
ir.o. 64.de i^itterifitmas,eiuambona,acvoluptates,e]uashaii vtrbis do dun fumas, numer an pofeivideanturtdandi
tamtti
-ocr page 163-fAD TAROCHOS.
tarnenertt opera, vt, ejuafideles fttmmt. illttu fe- mi.Et de licttatù adtpijCenda cffptditate tnflamntarspote- Sym bol o runt, breuiter, (p- dtlucide exphcentttr.Sedtlla m frtmis dtflitj^tonevttoportebit,ejuamàgranifst'^ mis diHinaru rerum/crtptoribsts accepnntts.ije-ntm duo bonorum genera ejje ßatuunt.-ejuorü alte rum ad beatttudtnis natur am perttnet: alterum tpfàm beatttudinem confiejuttur. tjuare tlla ejjin-t lalta, hec Hero acceßuria bona, docendt cauß'a ap pellarunt. Aefohda qutdamp;m heatttudo tjuameß Jenttalem communi nomine Itcet vocare, meo fi-taeÜfVt^^Deum vtdeamus, etu/ij^pulchruudtne fruamur,ijut eïl omnis honttatts, ac perfeSlionis fans, amp;principtum. Haceibvttaaterna,tncjuit
Chriiîus Dominus, vt cognofeant te folum Deum *7» verum, cjuem mtßfii lefum Chrifiu: cfuam (in tentiamfanSlus Ioan, vtdetur interpretart, cum au: CbariJsimt,nuncfilijDeifrmus:cP‘ nondüap-paruu.cjutdertmus/ctmusejuontam, cum appa-ruerit, ßmtles ei erimus, ejuoma videbimus eum, ßcutiefl-.Rgnißcat entm beatttudinem exifsduo-bus conßare-,tum eijuodTDeum intuebimur, ijua-lis in natura fua,acfitbßantta eil ; tum ejuod ve-luttDi) effutemur.nam tjui tllofruuntur, cjuam-uis propriam fübslanttam rettneant, admtrabi-iemtarnen^uandam,(p'prope dtuinamformana
‘mduunt.vt Di4pottus,(juam hommes videantur. Hoc autem cur tta ßat,ex eo perßneuum Ht, ^uod vnaquai^ res vel ex eins ejjentia, ve lex eins
K- J ßmilitu-
-ocr page 164-CATECHISMUS
Emthtftdine, fpccte cagnofcttur. At t^uenitttf nthtlefi Deiftmile, ctstus ßmihtudmii adiftneent^ j adperfeSl-tm eitu notutam peruentre po/nfn»^', ct)nfe(]ttenseli,vt etiu natur am, etîpgnti-'gt;gt;n''tt‘ | dere netniniUceat,nt/t hiC eadetn dtutna eldin!gt;‘* I t.Cor.ij. fenohi^coniunxertt.at^ueid Apotiolt'verhadn'', Egniftcant: Hidemm nttnc per Jptcidutn ni gmate,tfincai4tem facie ad factcm. nam quodin' j S. Auguft. (jwtAn anigmate-, tnterpretatur fànlhu An^H' '. ■ ’ fl mus tn fimilitudmead Detim inteüiqendnm itt‘ ■ S^Dæn^f t^timmodata. Qitod ettam fanSlus'^DionylÎM'^' AreopaCTi- f^'i'te olîendtt,cumalfltrmat,nulla mferturtitnR' ta CÀ. i.de mthtudme fuperioraperctpipoffè.neejueenimeü , diui.nom. alictiiusreicorpore£iim’lttudtnk,e’us,i^uiccorpe‘ recareat,eflentta crfuhiîantta coenofct potesi', cum prafèrtim necefléfit, rerum /inahtudtnei ml' ' nus concrettonis habere, magtsflintualesefl, ' ej'samrestp/ds,cj;tarunitmagfnereferHnt:cilt;tcm- ' admodum m omnium rerùcognitione, fad, 'et-perimur. ^uornavero fierinonpotefl,^! '.licmm r et créât a fimilttudo ACfua pura nbsp;nbsp;Jpiritu,d lt;,st
De:is ipfè ell, reperiatur; ita fit vt ex nullaEmilh i lud'.nedium.tmejfentiam perfie£le tnt eiligere pop flmiul Accéda etiam,epuodomnes creatarester' taperfeSlionis terminis circùjcribttnturiat Deus tn finit us est, n:c^u; vllius rei creata limilauàs eiusimmenCitatem capere potest. Quocirca vn» . ilia ratio diuina fubstamia coonofcende relini^ut-tur, vt eafi nobis coniungat, nbsp;nbsp;mere b tbtlt e/HO'
-ocr page 165-T^AROCHOS. /ƒƒ (iîw modo intelligentiam noflram altttu extot l“t ,atq^ ita idonct ad eins naturiiJpeciem contem fbwdam reddamur: id ver o lumine glurta ajfl-gnemar, cum eo fllcndore tlluïirati, 'Deum lumen verum in eim luminè vtdehtmue.nam heati 'Denmpnflntemfemperimuentur:cjuo^uidem nbsp;nbsp;nbsp;}f.
üono omnium maxtmo, pranantdsimo, dtutriit eflcntU participes eJfcEli, 'vera,(^folida beatitu-dtnepotiuntur : epuiiin nosita credere debimtes, vt^eam'JDei beritgnitate cumcerta fltenobts ex-fleclandam efle in S'fmbolo Patrum definitunt Jl'dnijuttcnimtExpeblorefurreblionemmortuo- Symbol.
Tjttam venturi ficult. T)iuina hac plane ßtnt,ncauc vllis verbis expheari, aut Cogitatione comprebediànobis poJflint.Uerum Itcet alttpuam htiius beatitudinis imaginem, in ijs etiam rebus, lt;]uit.fl:nflt percipiuntur, cernere. Nam tÿiem-eidmodumferrum,admotoigni, ignem concipit, (^,ejuamuis eins fltb^antia non mutetur, fit ta-men,* vt diuerjum ipuippiam, nimtrum ignis efl fevideatur.-eodemmodo, epuitn caleslem illant gloriam admtfli flint, ‘Det amore inflammati, tta aflictuntur, cttm tarnen td, cjuod funt, ejje non deflnant, vt muit o magis dt^areabijs, cjui inhac vita flmt, ment o dici poflint, cjuam ferrum candens ab eo,^uod nullam caloris vim in Ji conttneat. Ut igitur rem paucis comple^amur, fiummatlla, tfi abjoluta beatitudo,epuam ejjentta lem V'jcamuSftn DeipoJJefitone conjhtuenda ePl,
Qtud
-ocr page 166-ti6 CATÉCHISÂMES
' Rom,!.
Quid enim ei ad perfellamfe licit at em deejfe pi“ teJl,ejm‘I)etimopttmiit», (jrpet'felh/sitttawpop ßdeti Eerum adtHam tarnen quadam accednnt ornament a, omnibiu beatü communia-^ ^tt£ èjnif niam ab humana ratione minttt remotafùnt, ve^ hementiwquot^animosnoflros commonere, lt;ƒ excitarefilent- Huiwgeneris eafknt, deqmbtU Apoiloltu ad Romanos videtnr int eiligere.' Gio-ria,(f‘honor,^ pax omni Oper anti bomsm. nant gloria qtsidem beati perfruentMr,nontlla/olfim, quam tandem ejfintialem beatitudine, 'velcur» tins naturamaximecoiunllam effioftendimui'-fèdeaetiam,qu£ conllat exclura, nbsp;nbsp;aper ta no
Mat.if.
Pfal.ijS.
tit ia, quam finguli de alterius extmia, çpquot; pra/lu»-tidignitatehabuturißsnt. Atveroquantustlh honor extUtmandus eli, qui eis à Tiomino tribut- ■ tur, cu»t non amplius fèrui, fèdamici, fratres, filij Deivocenturiquare ita elellosfuos amanttf-/imis, (ß honorißcentißimis verbis Saluator no-fier compellabittEenitebenedilhPatris mei,pop Iide te paratum vobis regnum ; vtmerito licedt exclamare, Nimis honoripcati funt amici tut Deus.Sed laudtbus etiam à Chrillo Domino, coram pâtre caleßi, nbsp;nbsp;angelis eius, celebrabuntur.
Tramp;terea, fi hoc commune omnibus hominibut deßderium natura tngenuit honoris, qui à vtris fitpientiaprafiantibus habeatur, quod eos locu-pletißimos virtutis fisa telles fore exilîiment', quantum beatorumgloria accefiurum putamus,
-ocr page 167-tXD T A ROCH OS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tjr
ßuad aliui aliumfiimmo hoKore profeijnetur? In-fintta ejjit omnium obleEl.itionum enumerntio, ijuibus beatorumgleriacumuhta erit,acne cogitation e t^atdsmfing ere easpoffumut.Sed tamttt hoc fide lib Ui perfiifiitm ejje debet, ejutcumi^^no-hieiucunda inhac vita contingere, vel etiam op-tariqueant,fiueea ad mentis cognitionem, fiue ad corporis perfieilum habit urn pertineant, ea-rum rerum omnium copfi beat am cale^ium vi-tam circumfiuere : cjuamuii hoc alt lore cjuodam modo.cjuamoculitsvidit, aut auris audiuit, aut tn car hominis afcendit, fieri Apostolus afifiirmat. i. Cor. t. »lt;jw corpus cjuidem, cjuod antea crajjum, nbsp;nbsp;con-
cretumerat,cum in Calo, detraSla mortalitate, tenue, fiiritale efifieClumfuerit, nullis amplttu alimentis indigebtt : anima autem at er no gloria pabulo,^uodmagni illiut conuiuij auctor tranß-ens omnibus mtmilrahit, cum fumma voluptate, exfiaturabitur.-Quis vero pretioßis vettes,aut re- Luc* itt gales coporis orrt^us defidcrarepotcrit,vbinul-lui harum rerum vfius futurus /it, omnes^ immer talit ate, efi- jpledore amibli, amp;fimpiternagle riacorona ornati erunt ? Sed /i ampla etiam, (fi-magnifies domus pofjeßio ad humanam fehet-tatem pertinet ; ijuid calo tpfi, lt;^uod ‘Dei c tarit ate vndt^ colluilratur, -velamplius, velmagnifieen-tiuscogitaripoteSt? Quare Propheta, cumeiut domicilijpulchritudinemfibiante oculos poneret,
adbeatoi tlhts fides perueniendt cupiditate änderet.
-ocr page 168-Pfal.8j .
ij S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CATE CH IS MHS
Ioan.14.
i. Cor, 3.
Ifa.jî.
arderct.Q^mdileHa, iricjuit, taberrtiîcala tuf Domine virtMum : concupt/'cit, deficit anima mea tu atria Dominttcor meum, 'ej/ caro mei exaltaucrunt tn Deam viaum. ^tcjue, vt hießt omniumfidclinm animm, hac comunis omnium “VOX, cjuemadmodum ‘^Par acht vehement er optii-re, tta etiam omntfiudio curare debent. nam, Jn domo patris met, ini^uit Domintes, manßonei multa funtpn tjuibus maiora, çr minora prdmia, vt cjwficjue prom er it Ui er it, reddcntnr.Q^ui eninf parce fiminat,parce met et, eßr cjui fiminat tn be-neàilitontbui,de benedtSltonibus amp;metet. OuA“ re non folum ad earn beatitudinem fideles exd-tabunt, verum etiam eius confiejuenda certani rationem hanc efifiefrequenter mené bunt, vtfide, (Pquot; chart täte tnslrucb, zß moratione, cß-facrA-mentorum/dlutarivjuperfiuerantes, ad omniA benignttatùoffictatn proximosfi exerceanttttA entm Dei mifiricordiafiet,^ui beat am tllamgh-rtam diltgenttbusfiprapraui^vtalttjuandonn-pleatur, quod dtblum eÙper prophetamtSedehit pop U lus meus tn pulchrtiudtne pacis, (fi in taher-naculis fiducia, tfitn requie opulent a.
DE SACRAMENTIS.
Hm omnis Chrtiliana doFlrintpars fitenttam, dtligentiâme^ue defiderat: tumfàcramentorum dtfitpitna, i^ut (fi Det tufiu necejfiaria, (fi vtthtati vberri'
-ocr page 169-‘T J ROC Hó s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ùif
vherrrima eü, ‘T.^Arucin facukatem, indu-JtrMmpoilfilat ringttlarem-^ eins accisrata.eic fre ^»enti p;rcepno/iii fideles tales etsAdant, eptsibm prs.sianttJsimA, acfancdtjstmitres digne, cf;-(alts-tartter impertirt pofsint, ô'ficerdotes abtlla di-stmamterdiblire^tslanon difiedant: Nolitefan- Matth- 7. ö«gt;w canibns, neque iMitatis margaritat vêtiras ante porcos.
Trtnctpto ignur, tjrsoniam vniiterfè de totoge-ttere Jacramentorum agendum eïl, ah ipßns no-mwisvi, attjise notione oportet inciperere, ettsp ^iseambigisam Pignificatione explanare-^ vt,ejftlt;t htutisverbifenttntia hoc locoprnpria fit,factliUt intelhgatur.cjtsare docendi Jnnt ßdeles,facramen tinomentjisodadpropo/;tamremattinct,aliierà prof.ints, !j»am à facrts firiptorihns, acceptum eße. nam ah] anhlorcs Jàcramenti nomine ohli~ gatienem illam figntßc.srt valuernnt, cum ttjra-tialti]»oferuituti.s vinculo cb^ringimur, ex^uo tulturandum, cjuoJemtlttesfidelem eperamretp. pra^aturos polhccntur, fàcramentum milita~ rediilum eSÎ. ate^ue hac fresjuentifsima huitis vocabuli hgnificatio apud illos videturfiuijjè.
'Uerum apud Immos patres, ejut res diuinat jertptis tradiderunt,(acramcnttnomen alicjuam remficram,i]Ult;e.iirocculta latet, déclarât,ejuem-admodum (firaci, ad eandem rem pgnifican-dam, mysierij vocabulo vfî funt. in earn vert» fententiMn .Jacramentt voeem accepiendam
lt;!jj*
-ocr page 170-169
CATECHISMUS
Ephef. I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tntelUgimm, cum adEphcEosfcribtturTt
tttmfaceret nobu Eicramentttm volnntatd fri^ i.Tirn.j. ^eindeadTtmotheum.-Magnum elÏ pietattsjil'' crament um.Prater earn Itbro faptentte: Nelctt-
’pi n. 1. jrtintptcran}entaDei.Q^bwtnlocis,i^alijsniitl tts, beet antmaditertere, (acramentum nihillt;i‘ bttd,ntE rem pier am, abdttam,atejueocenltitt»gt; pgmßcare. Qt^cre La tint do Hore! Pgna ejutd^’!^ fenfibui pbieHci, tjitagrattam ejuam rff’ictunt, ß‘ mul et tam déclarât, ac velutt ante oculos ponintti (acramenta commode appellan pojfè extlbt»'^“ P' runt.Qt(anauam,v‘ D- Greoorioplacet, obidf^ in can. 16. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ r! .
1 Rcg fu crament a diet pojjnnt, ijitod diuina virtus fub rf per illudt fftm corporearum tegumetttis occultefiluterntj Diicttus fictat.Necziero i^utji^u.tm putet hoc vocahalu’)^ cd 1'piritus nnper in Eecleßam tndulium ejje. nam tjui nominiin pj-gf Hieronymum, Auvußmum leoertt-fcctlt Bauid. „zi - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;■ n , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J
perjpictet, antiejtios reltgioms nostra jcriptores m eam,dee^tealoejutmur, rem demonllrandamfr‘ pt/stmepicramenti nomine, int er dum veroetu'-t»
• Symboli, vel myßtci Egni, vel pcripgni vett vfos ejpe. Atcjue hac defacramentt nomine diHn pntt^uodtjuidem veterts eiiam leßs facramtn-tis conuenittde (jutbus nthtl opw ePl PaHonhut praceptatradere, cumeaeuangelij lege, tpgri’ De pro. ^^‘^('^blutarmt.
pria vi,3tq5 nbsp;nbsp;Herum,praternominis notionem, eyua hallt-
natura fï- flM declarata eil, rei et tarn vis, fp natura dtli- ■ cramenti. genter inueiltganda, çp, qutdpcramentumßt,
-ocr page 171-TAROCHOS. i6t
fideltbns aperiendum eSÏ. Sacramenta enim ex genere ear um rerum ejje, ejuibut fàlm tufittta comparaeur, dubttare nemo potefi.Sed cum mul tA rationes/int, ejuAadhanc rem explicandam aptA, accommodatA videantur, nulla tarnen plantus, Q- dilucidius earn demonfirat, cjuam de-fimttoà D. iy^uguilino tradita, ejuamdeinde j’g omnes doblores fcholallici fècutt Junt. Sacra-mentum, inquitille, e^ßgnum retficrA:vel,'vt cjpj. ali)sverbü,in eandem tarnenfententtam,dtblum ebl,ficramentum eil inuitibilisgratiA vi/ibilefi-gnum, ad noblramtuslißcationem inïiitutum.
Qua qutdem deßnitto -vt magis pateat, /ingula eius partes l^ifloribui exponenda erunt. Atcjue tn prtmis docere oportebit, rerum omnium, qua Jenfibus percipiuntur, duo effe gen er a. alt a entm ob idtnuentAßtnt, vt ali^uidßgnificent.' aliA non alterius reißgntficandA,fid/ua tantum caujja eß-feblAfunt.-quo in numero omnes pene res, lt;jua natura confiant, haben pojßunt. At vero mpriori genere vocabula rerum, Icriptura, •vextlla, imagines,tub a, alia huiußemodt permulta ponen daßint.nam fiex vocabulis vim ßgntßcandi de-traxeris,ßtblata 'videtur eße caujßa,ejuamobrem vocabula inilitueretur. Hac igitur Rgna proprie dicuntur.tlludentmßgnumeßeßtnblus Augufli,^ jj nus teßatur,quodprAterrenf, ejuamfin/ibuf obij ßßö-
, ctt,eßtcitetiam, vt exßalteriusreicognitionem ftti, Chri ’ eapiamus t Cicut exvebltgio, ^uodterrAimpreßVt\.zo^.t‘
4 ßm
-ocr page 172-CATEC ins
i6x Jumtntuemur, tranpffe ahqmm, cuit(^ velft^ gium apparet, fai tje cjgnofiimw. nbsp;nbsp;QttiS-
tta je habeant-^ Jacramtntum ad hoc nrttmgf ni-ts,tjKlt;t Egntficandt cauJJatn^itMaliint, refer-rt, perfjgt;nuum eil : hi^utdetn fpecte cjuadam, àquot; Itmilttndtne tdnobu déclarât,ejHod Detutnani-nns noSlrti fua vtn Ute. ejua fenfn percept nonpo-teil, epfictt. Baptt/tntnentm, (vt, ejuoddocettir exemple notimfiatj ettm, adhtbttù certt5,(f;‘ßl‘ lemnibm verbti,aejHa extrtnficui ablutmur, boc figntficat-^ Sptrum fanSlt vtrtute omnempecaiti macutam, amp;nbsp;turptindtnem tnteriw elut, nimM noilras predaro tllo celeElii mShtte dotti äugen,atcjue ornan: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ea cor porte ablutio,
W polie a fùo loco explicabttnr, tllud tn antmo ef-fiett, ejuodEgntficat. Sedex fertpturii ettanttt-p rte colUgitur, facramentum tnterfîgna nurne-randum effi. iy^poilohes entm de ctrcumctßone, •veterts legte facramento, epua t^brahampdtri omntum credent tum data erat, tta ad Romanos '^oxo./^.fcrtbit:Etfignum acceptt ctrcumctßows, ßgna-Rom.6. culttmtullittit fidet. Etalio loco, ctsmaffirmat nosomnes, e^ut baptizjtttßtmttstn Chnllo le/ts, tn morte tpfiw bapttr^atos effe, hcet cognofcere, ha^ttfmnm hunts ret Egntficattonem habere, m-Rom, 6. fnt'-um. vtatttdem s^polloltts,nosconßpiiltos ejfe cum tllo per baptt/mumtn mortem. EletjiK vero p.trumprodent.ß ßdelii populusfier amenta ad pgna perttnere mtelUxertt.ita etnmßet,
vt,
-ocr page 173-iÀD l^AROCHOS. i6} ^ttquAillisß^^ntßcantur, continentnr, /tt^ueeffi-* twnturfinUa, augura effifactlim fîhtper-ßtadcat 5 cognitacjne eornm fanttttate, ad duü-ftitm erganos beneficentiam colendam, Mvene~ tandam manii excitetKt'.
O
Setjunurnunc, ut ver bailla, Rei Sacrx,^»^ Sacratrcn-exalteradsfinitionispars,explicentur. cjuod. tjui tumclTe rcï dem vt commode fiers po Gtt, paulo altisu repeten facræ fi g-dafunt, nbsp;nbsp;nbsp;delignorumvarietate/an^usAu-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» S“®
guFiinus acute, nbsp;nbsp;fubttliter dtpputautt. Quadam quot;j j - fi
enm figna naturaha dicuntur, t^uxpraterfètp- g, Aug.li^ fialterttu reinottttam (ejuod omntbus ßgnis i. dcdoft. communeeffi,anteademonhratumc^l) tnani- Chrift. c» mtsnoslris gignunt,veluitfum({s, exi^uofiatim ignemadeße tnteHtgitur.attj^hocßgnumoh earn caußam naturale appellandum e^l, cjuodßumus tion voluntate ignem fignificat, fed rerum vßM eßicitjVt, fi cjuis fumum tantumvtdeat, natur am fimuletvm Ignis,^utadhuc latet,fiibeßße,mente,
cogitatione perciptat. Quadamveroßgna natura non confiant, fed con^iituta, at que ab hominthus inuenta funt, Vt (ÿ' colloqui inter fi, (fi alijs animißui fifißi explicare, vtctßimque 4-liorum fint enttarn, (fi confdiapojßent cognofce-re. Hicautem quamvaria, (fi multipltctafint, ex eo licet animaduertere, quodnonnulla ado-culorum, pleraqui ad aurtumfinfu(n,reliqua ad ; ceteros finfus pertinent. nam cum altqutd alt^
CHtmnutmtts, (fi,exeniplicaußd,ßublatovexdlo
4« i q»tp-
-ocr page 174-CATECHISMUS
(jutppiam declaramiU'^ fitü confiât, eamfignfi cationem ad oculos tantum referrt; ejuemadmo-dum tubarum, ttbtarum, aut ctthara /onus, nonfiolum deleliandt,fid plerumquefignificitrA caufiafunditur, adaurium indiciumjpellat:^ii^ quidtm practpue fenfu verba ettamaccipiunttff, tjuamp;ad exprimendiu intimai animi cogttatteM^ maxtmam vim habent. C’rum, prater illa/tg»^gt; tjua homtnumconfenfit, ç^voluntateconslitnti elje,ha^enui diximiu, aha quadamfimt diuini-tm data, cjuorum tarnen non vnum genttseft omnes con/èntiunt. ityilia enimßgna oh enn^ tantum rem aDeo homintbui c ommendat a vt ali^uidfignificarent, vel admonerent,cutaf-modtfuerunt, legtipurtficationes, panù aztmiu, (Ij- aha per muit a, cjua ad Mofaict cultui carintif ntas pertinehant : aha ver o ‘Deusinllttuit, non figmficandi mode, (èdeffàciendt etiamvitn haberent.atque in hoe posteriorißgnorum gt-nere facramenta noua legis numerandaejfi. It-^uido apparet.figna enimfisnt dmmitus tradita, nonabhomintbus muent a, tjuareicuiufiiiamfier a, ejuam declarant, effictenttammficonttne-recerto credimus. ' Sed auemadmodum m multiphct varietate etje oSÏendtmus ; tta e-tiamres Jacra non vnius modt extSltmandaeSi-Quod ver o ad propofitam facramenti defimtio-nem attinet, dtuinarumrerum fertptores, làcn retnomtneDeigratiam, ejua'nos/anllos efftcit, AC
-ocr page 175-T A RO CHO S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i6j
ac omnium diuïnartiin virtutum habit» exor-nat,demon Girant, hüte enimgratta propriamfi-cri rei appellationem trtb»endammeritoputa-rum, (juippe cum eiut benefieto animta no^er T)eo confècretur, coniungatur. Quare, vt ex~ plicatius, ^utdfacramentumfit, declaretur, do-cendumertt, rem efiefènfibus fiibteElam, ejuaex Det inHttHttone,fiin£Htatü (fi' tujhtta turn Itgni-ficimda,tum efftctendavimhabet.'exejuo fequi-tHr,vtfacile (juiuii pofiit tntelligere imaginesfin Ü OYum, cruces, (fi aha id generis, quamuisficra-rumrerum lignaRnt, nontdeo tarnenficramen-gt; ta dteenda effie. Hutus autem veritatis dobirt-nam facile ent omnium ficramentorum exem-plo comprobare, fi, ^uod an tea de bapttfino ad-monuimus, cum dicebamusfollcmnem illam corporis abluttonem lignum ejje, cly efficientiam ha-bererei facra, t^ua intertus Spiritus finbltvifiie-ret, tdemetiamtnalijS ficramentis exercere ali-(juis vela. lam vero hi/ce mfitcislignts, ^uaà Deo iniltttita funt, illud ctiampracipue conue-nit, vt exDomini tnilituttone non vnam alicjuam rem^ fed plures fimul Rgnificent. Quod tn Rn-gulislacramentis licet cegnofeere, epuanonJolum finblitatem, cfiiuilitiam noilram, lidpraterea duo alia cum tpfi finblitate maxime contunbla declarant, Chrtilt fcilicct redempt oris pafito-ncm, qua finblitatis cauffiieit, efi quot;vitamater-nam, caleiiemquebeatitudinem, adquamfin-
D 3 ^itas
-ocr page 176-'ièi CATECHlS/i^rS
nostra, tamcjuam ad finem, referriddxt^ Q^d qutdem cum tn ommbmßicramentü ßtci poßtt, ment o facri doßores vnicutcjue facru-mentoritmtrtphcem /igntficandt vtm tneffetrA^ dtderunt-^tum tjuta altcmw ret prat er da memD-namaßeratpum tjuitt allantpraßntcm indicet, acdemofjfiret-^tttm qttta altamfatftran7pran»ti‘ ciet. Neque ver o exißtmandum eß,hoc it a Hhf doceri, vtetiam farißarnmfirtptnraruntteÜt-Rom. 6, fnonio mtn probetur. nam cum a^poßolm
Qaicumque baptiZAtifamus in Chrißo leß morte ip/tm baptiz,ati Cmmu ; plane oßendit, iccirco baptißKumßgnum dtcendugt;n,eße, Dominica paßtonis (ß mortis not admoneat. Deinde cum in quit : Conßpulti entm ßumus coti^ tlloper baptißnum in mortem, vt, quo modo Chrt fiuißrrexit à mortuis pergluriam patris, itu ß nos tn nouitate vita ambulemustex ß verbis pen ßicuum eß, baptifmum figi^um eße, quo caleilii gratia in nos tnfufa declaratun: cuius munett nobis datum eß, vt nouamvitam inßituentes, omnia vcra piet at is officia,f,teile, et libenti anint» Rom,6. exequamur.T^aßremo cumaddtt.Sientm com-plantatifaßißmus fimtlttudtnt mortis eius,ß mul (ß reßrreßionis erimus: apparet, baptif-mum vita et tarn at er na, quam per ilium conß-cuturi funtus, non ohfeuram Hgnißcalionemdit-re. Sed prater hac, qua commemorauimHS, v/t-yettßgntficandt genera, ß rationes, ßpe etiAtn euenit,
-ocr page 177-A ROC HOS. 1^7 eMfnit, vt jacr ament um non vn’.mtantumrern praf entern, fid plures demonslret, ac not et. id vero fan^ifiimum EuchartFita facramentum intuenttbm factie e^ tntelltgere, ppeo vert corporis, er fiingumis Domtnt prafentta, neenongratta, (^uam non tmpurefacra myïlerta fiumentej perctptunt,de/ignat»r. Ex ijs tgttur, ejua dtila fient, Paüortbui argumenta deejjenonpoterunt, t^Hibus oPlendant, quanta d'utnttatts potentta, quotaicanamiraculafacramentts noualegütn-lintytt, ea lumma cum reltgtone colenda, (fifüfi (tptendae/fi,omntbus perfùadeant.
'Oirum adrePlum facramentorumvfkm do- Sacramen» cendumnthii accomodattus vtâeripotePl,quam ji’ç” diligenter caufias exponere, cur facramenta tn- u^g^elicje, ftttui oportuertt. Plures autem numerart fi- mfti-iquarum prima ePl, humant ingenij tmhectl- tuta, litas. (iqutdem natura tta compararatum vtde-mut, vtad earumrerumnotittam, qua mente, atque tntelligentta comprehenfii funt, ntfiper ea, qua altquo fenfitpercipiuntur, nemtntadfitrare Itceat.Ei tgitur, qua occulta ‘Dei vtrtute effiictun tur.ficilitu intelltgere poffimtis,tdem fitmrnus r» rum ommum arttfex faptentifstmefecit, vt earn ipfiim vertutem altqutbtts fignts,qua fubfinfum cadunt, pro fua tn nos bentgnttate declararct.
nam, vt praclareà fanPlo ChryfoPlomo dtPlum g . tft-,fihomo corporis concretionecarutjjet, nuda Ipfia bona, neque vllis tntegumentts inuoluta ei Matth, SC
4 4 tblata
-ocr page 178-i6S CATECHISMUS
ho. do. ad oh lat a ejfent : quoniam vero anima corpori con-pop. Anti, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ommno opm fait, vtrerum, qttifen-
ttnntar -, adminiculo ad ea intelbgenda'vtm-tHr. Alteraverocaajjdeit, qaodanimatno^er ha ad factie commouetar ad ea, qaa n o bh promit-tunt ar, credenda. Q^re Dem à mandt exordto qua facer e inllituerat, verbhqaidemfrequen-nfiimeindtcare confaeait; interdam vcro, cam optu aliquod tnsiitaeret, cuim magnitudopro-mißtfidem abrogare pojfet,alia etiam Cigna, que Exod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttonnumquam mtracult jpeciem haberent,verbii
° adiunxit. namcam Deus Moyftn ad IßaelttM ‘ popali Itberattonem mit ter ettlle ver o, ne Det nbsp;nbsp;nbsp;।
dempracipientts auxilio frétas, timeret,neowit ' fibt gr autos imponeretar, quam vtfail tn ere pof-Exod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fit-,001 ne populos diuintsoracults, ^dibiofrt
non adtungeret ; Dominas promifitonem fram I malta fignorum vartetatefirmautt: Quemadmo | dam igttur tn veteri teil amen to Deasfrcerat, tC magnt alicuias promifitconflantta fgnis teflifilt;^‘* retaróta etiam tn noua lege Chriitus,fduatorno fier, cum nobis peccatorum venia m, calefiemgt^ tiam, Spiritus fanilt communicationem polbct-tas eil, quadam flgna oculis, cfi(inribas fitbieil^ ; tnflitutt, qutbus eum qua ftptgnoribus obligatttt^ ' haberemas, at que it a fidelem in promißisfrtH“ , rum dabitare numquam pojfimas.
S. Ambro, Tertiacauffafuit, vt tlla tanquamremedh^ lib.$. de fa vt firibitfinilus zMmbroftas,atque euan^^eltc^
Samad'
-ocr page 179-Ta4ROCnOS. tig
S.mant MH medic amen ta ad animarumßinita- era. cap. 4. temvelrecuperandam, vel tuendam peetri0 eß’°' feut. K'rtutemenim,ejU£expaßioue Chrisit manat, hoc eil gr at tam, cjnam Ule nobii tn ara crucù meruit per pacramenta, cjuaßper alueum cjuen-da, m nos tpßs dertttare oportet.ahter vero nemt-mvllaßlutisfliesrelt^uaejßepotertt. Quare cle-menttfsimtts Domtnitsfacramentaverboßto, amp;nbsp;promtfsione fanetta rehnejuere tn Eccleßa voluit, pet (jui pafsiontsßtafrt'Elum nobisretpfa com-muntcari tine dubitatione crederemus ; Umodo 'vnußuifijue nostrum adfe earn curattonem pie, dfrehgtoje admoueret.
Sed t^uarta ettam caußd accedtt, cur facra-mentorummPlituttonecejßaria vidert pofstt-, vt fciltcetnota Cjuada cßßmbola eßent, qutbttsfideles imernoßerentur,cum prßerttm nullut homi-num coetusejueat ,vt etiam à Diuo t^^uguriino D.Auguft. etaditumcUßuevera, Uuefalfirehgionts nomi-ne,e^ualivnumcorpiiscoagmentari,nißali(^uovi ' * ’ fibiliumpgnorumfeedere contungantur. V*rum-tjue tgtturprailant noua legis ßacramenta, cjua (ß ChrUltantfidei cultores ab tnfideltbtts dtfltn-guunt, ßipßsfideles finHo quodam vinculo inter fie connebiunt.
Prat er ea, aliam etiam iubitßimamfuiße cauß fam facramenta inpiituendt, ex tills ^poblolt ver bls,CordecredituradiuUtttam,ore autem cok-Romai 10. fifsiofitadfalutcm,oPiendipot(Pt. Sacramentü
L p enim
-ocr page 180-tJ* CATECHISMUS
De mat»-ria,Ä forma fa era-méto rum, eorunitjj
enimfidem noUramtn homtnum confpeHupfS' not am facer e videmur. O^nfeadh^“ pttfmttm accèdent es, palam teliamur, nos ctt' dere, etm aqtsa vtrtute, ejua in [acramento ablni“ tfsnrjffnrttua/em anima p nrgat tönern fiert. Ati', gnam deinde vim habentfacramenta nonfiolui* | adfidemin animes noUris excitandam. amp;nbsp;extf j cendam,fsd etiam earn charitatem mftammi»quot; dim,ejtiaam.ireinter nos dcbemics, cnm.arthf'-fimo nos vincnlo colligatos, vniiis corporti memb- a effiellos eße, e.v facrorum myslcriorKtit commumone, recordamur ; ToHremo, ijuod fi Chrifiianapietatis fiudioplurimt faciendum til, humana mentis fitperbiam edomant, accompliquot; munt, »ofitjue ad humilitatem exercent ; dum Jenßbtlibua dementis fabifcere nos cogimur, Ht ‘Deoobtemperemus.à^uoanteaimpie defecerii- ; mus, vt mundt dementis feruiremus. Hacfirnt, j epua potfitmum de (àcramenti nomme, nalttru, inlfituttone, fideltpopulo tradenda eße vifàfuntt ; epuaposieatpuamà PaÜoribttsaccuratee.ßgt;olltt ) fuerint, docere deinceps oportebit, cjisibus ex re- ! busfingulaßacramenta consent, cjuaue fint til}- ' rum partes,ac prat er ea cpui ritus, tß carimesH addtta tllis fiuertnt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|
Trtmum igttur,expltcandum est,rem fenfitr bilem,ejuafiuprain facramenti definitionepofits esl,nonvna tantum eße, eyuamuis vnumligntm cÿnfiitui credendisßt. ‘Duo enintfiunt,ex tjuAm
^uodlAet
-ocr page 181-TAROCHOS. 171
tjiiodlibct facramentuw confiâtur: quorum alte- cæn'n”*-rummatertarationemhabet,atq^elementumdt-Citurtalterttmforma vtm, nbsp;verbtim comuni vo-
cahiilo appellatitr;f!c enim àPatrtbus acceftmut.
qua in re notii ePl, atq^ apud omnes peruulgatum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
tlliidS.Auou(itntte(itmoniftm:Accedita.’erbum
J I ‘^'^7/'/' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rt-- r traöü.oOe
aa.ciementi{m,^p,tfacri}imentHm.Kettgïturjen joaQ.. fibtlts nomme tw» matertam, fine elementum in-teliigunt,'vtin fdcramento hapttfini aquam,con-firmationie chrifima, et extrema vnbitonis oleum, qua omnififiib afierittm cadunt-, turn pratereu iteroa, qua forma rationem habcnt, atq^ad au-riumfenfttmpertinent.zApoïloiits vero vtrum-que apertemdicattit ,cum inquittChrtsltts dilexit Eccleriam, ß tpfum tradtdttpro ea, vttlLint faniitficaret,mundane earn lauacro aqua in ver-bo vita. Quo m loco materta, forma fiicra-meniiexßimitur. n^Addendaautem erant ver-j ba ad materiam, vt apertior,clartórquerei, qua Igerehatur, Hgmficatto fieret, l^erba entm inter smnia ligna maxtmamvim habere perfiiicuum efi::ac,litpßidejint,plane obfcurum erit.quidnam materta fiicramentorum deCignet, ac demon-firet. Igt;lam,vt tn bapttfino licet vtdere,cum a-
I j qua non minw refrigerandt,quam abluendt vint
I habeat,c7vtriuf^rei fymbotum ejji pofsit,ni/t ' nbsp;nbsp;verbaaddantttr, vtrum horum tn baptiftno fignifi
lt; eet,aliqmsfortajfeco’nicbiura altqua dijudicabttt, j nemo autem ea de re qtappiam certi aff'irmare gt;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;audebit;
-ocr page 182-172 catechisaties audebitiat cum verba adhibëtur, fiattm !fltell^l^ j mui,abluendivim, cItquot; Egnificationem habere. , j
In hoe autem noUraßicramenta antiejUinle' ) i gisfàcramenttsplarimum praflant, quod in iHn । adminijlrandis nulla, quod quidem acceperingt;itilt; J définit a formaferuaretur-, quo etiamfiebitt,vt tnquot; cert a admodum, cE obfilura ejfient : nosira ven nbsp;nbsp;।
formamverborum itaprafiiiptam habent,vt,ii forte ab ea dtfeedatur,fiicramentt ratio conlian non pofiit ; ob eamcp rem clarifstma funt ao nd-lum relinquunt dubitandi locum. Het 7-partes, qua ad natur am, c^ßthliant'. .■er.-' ment or um pertinent, exquibw vnumqrodiiee facramentum necejfario conihtuitur. His MCt-dunt cartmoniat qua tarnet Epratermitti Ene fee-cat 0 nonpojfitnt, ntß aliud facere tpfa neitsit '^ cogat-^tamenfiquango omtttantur, qu ri.unrei natur am non atttngunt,nthtlde veri /.’oramenli ratione imminui credendum esl-i^Tc merito tjnr demaprimüvfq^Eccleßa temporibus illudfem-perfiruatum ell, vtßcramenta fillemnibits q»*-bufdam carimonijs miniHrarentur. ‘Trtmum e-r.im maximedecuit,ficris miHerijs euin reltfie-nis cult urn tribuere, vt finit afan Hi trait are vi-deremur. praterea, queßteramenta efitcinntnr, carimonia tpfit magis declarant, ac velutt ante 0-culos ponunt, earum rcrum finHitatem in am mos fidelium altiusimprimunt.Deinde verotnett t es illorum, qut eas in I uentur, (ß diligenter obfir-uant,
-ocr page 183-lt;^D TAROCHOS. t73 »^znt,a.dfabltmiiigt;nrerumcogitationemerigunt,
(15, amp;nbsp;churttatem excitant : ejuo maior cura, diligentia adhibenda erit, vtfidelesvm camp;nntoniartim, quibns fingnla facramenta con-ficiun£iir,cogmtam, perjfeblam habeant.
Seijuitur, vtpicramentoriimetiam numerus^’^ neccf-explicetur. ijua tjuidem cognitio hancvtilitatem •offert,t^uodpopn/tts eo maioripietate omnesani-mijm vires ad lattdandam, amp;nbsp;pra.dicandam Dei cramcnto-crga nos ftngiilarem beneficentiam conuertett rum. 7»» plura Jalntis, ac beata vita adistmenta no-bis diuinitns parata ejje intellexerit. Catholica tgitur Rede/ta fàcramenta,epuemadmodum ex jeripturis probatur, amp;nbsp;T^atrum traditione ad ttigt;spersienit,et Conciltoram teslatur anbloritoi, fiptenario numerodefinitafant. Curautemnec^ P^ttra,neii^pauciora numerentur,exîjsetiamre~ bus, ejua per /imihtudinem à natur ali vita ad fpi-ritualem transjeruntur, probabili quadam ra-itens oPîendipoterit.Hominem enim ttd viuen-duni,vitamijue confertiandam, amp;nbsp;ex fiia, rei^ publica vtilitate traducendam, hacfiptem neeeß-firia videntur-, vtfcilicet in lucem edatur,augeti tur,alatur,ßin morbîi inctdat,finetur-^ imbecil-litas virium reficiaturßeinde, quod ad remp.at-tinet, vtmagiflratics numquam de/int, quorum aubloritate, dr wiper to regatur^, ac posiremo, légitima fibolis propagatione fi ipfum,(ß huma- 'y-numgentis confiritet. Qita omnia quoniam vita
illi
-ocr page 184-CATECHISMUS
'Deoviuit^ rejpondere fiitii ret,exijsfacile facramentorumnumerw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
tur. Trimus emw eli Baptifmus.velutt ceterorn j tanua, quo Chrilio rena/ctmur ; deinde Conf'' I mat 10-^ cuiui virtute fit, vt diutnagratiaau^i^' 1 mar, ^roborcmur bapttzAtis emmtam't/lpO' D.Auguft. Jlolis,vtT)iuus Augullinus telEuuryinqttttili“ epifto.108. Sedeteinciuitate,doneeinduamimvd^lt;* Luc. 14' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EuchartjHa,qua, tamquamcAgt; j
vere cttlellt, finrttus nolter alitur, (j;’fu/lintlK''' lom 6 deeaenimdiltumeflaSaluatoreiCaromtaVC^f
efi cibui, çlrfànguis meus vere elîpotus.SeqKil«^ quarto loco Punttentta-^ cutus ope fanttoi refiituitur, posîqua peccatt vulnera accept)^»^' Toliea vero extrema 'Cnlho, qua peccatonfH^ reliquia tolluntur, Cranimi virtutes recreanW-lacot y. fiT^idemTIiuuslacobus, cum de hocfitcramen-
tofiqucretur, tta tesiatus ell : Et Ein peccatisfih remittentur ei. Sequitur Ordo, quo publtcuß' cramentorum mintfierta perpetuo tn EcclelÎAtX-ercendi, fàcrafque omnes funlitones exequendi pot estas traditur. Tolîremo additur Matrimf mum, vt ex maris, nbsp;nbsp;femina légitima, lt;3-fiind^
contunlltonefilij ad'^^Deicultum, humarult-nerts confiruationcm procreentur, fy relt^tfi _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. educentur.
Depræfta- . , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, a
tiaamp;diftc- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;animaduertendum est,
rcntia fa- quamuisomniafiicramentadtutnam,lt;^admirit‘ çramento- hilemvtrtutemin fi continerent, tarnen non pis'
rem
-ocr page 185-T A no en OS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17t
Tvmammisi!' uecejsitiitem^itttt digfii- riin,,5f fO-tiitcm,^nt vrMW, e^indem^^/ignißcundt vim ha-here. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.xip tna junt,Cjnatamet/inoneadira
tione. tamcpra cetertt neeeßarta dicuntur. bapttf rnumemmvnicuKjjßnevHaadtunbltone neceJJ'a TM effi,SalttMor htsverbttideclarautt: Ni/iejttis °*quot;* renatuifaertt ex acjua, etßttrtta, non potefl introi retnregnu Dei.Panitentta veroillis tantumodo neeeßana eß, qmfe post baptifinu aliquo mor tali peccatoebßrinxerunt. ncque entmaternumext-twm effitgerepoterunt, nifi eos admtßt peccati rtteptnitaeht. Ordopraterea, eßß non Cingtilit fidelibm^tatitame Ecleßa omntno necejfartns eß. f'^trampdignitm infacramentii ße bi et ar, Ea-tbar^Mjanblitate, (ß myßertoram numero, at ntagnitutudine longe cateris antecellit. qua om~ ntafacilim intelligenter, cemfiiolocoeaqaaad ßngullt;tßcrameniaperttnent,explicabentMr.E)e tneepsvidendumeii, aqeohacJacra, nbsp;nbsp;dwina
tnibierta acceperimne. neqae entm debttan-dum eil^qmn praclart altcmut munerts dignitae, etm, a quo donem tpfum profeblem eß , dignt-tate, pritiiantta qeummaxime augeatur. Sed ea qatiito dtffictlem explicationem habere non poteil. PJam cum TDem nt, qm homines lubios tffictatip/a nero [acr ament a tublitia adipißen-da mtrißca quadam tnblrumenta Enttpatet, v*-num eundemque Deum tn Chrisio tuSitficatio-ßuramentorum aubierem agnoj'cendum
-ocr page 186-t76 CATECHISMrS
ej[e SPr liter eil,fàcramenta earn vim, nbsp;nbsp;ejficieit- '
Ioan.I.
ttam continent, eju£ ad tnttmam anima pénétrât. Cum vero vntus Detpotentta propriumfit, in cor da, or mentes hominum ilLibi-, ex hoc etiam per-Jptcitur, fter ament a a ‘Deo tp/o per Chrtflum m-fiitutaeffei, ciuemadmodum,abeo t^uoc/^intusib-/jienfart, certa, amp;nbsp;con fl anti fide tenendum (si' hoc entm te^tmontum de illo acceptée JnnSi^ loannes affirmât, cum ait; Qui mi Pt me bapfitJ-re tn a(jua,tlle miht dtxtt -^fiuper epuem vtderil fftritttm de/cendentem, et manentem fuper eum, btcea,^uibaptiii.atin fliritufmcto. Sedipu^m-ftisDeuifacramentorumaublor, nbsp;nbsp;dtffenfingt;^
fit,eat amen nonperangelos,verumper homtnH miniHrart in EccleEa voluit, non minus emm mi' ntflrorum ojficto,tpuam materia, et forma, ad fier am ent a confie ten da opus ejfe, perpétuafände-rumTatrumtraditions confirmandu ell.jldi hi tjuidem miniElrtperfona, epuontam mfiera »//gt;lt; funbhone non fua,/ed Chrifliperfima egerunt, re fit,vt,ßue boni, flue malißnt, modo ea formai çf materia vtatur,auam ex Chrifii inflituto per Ecclefia catholicaßruauit, tdqffacerc propn' nant,ipuod Ecclsßatnea adminiflratione facit, vere ficramenta confidant, (ß conférant: ita t't^ grattafrublum nulla rcsimpedirepoflit.mf, ea fufctptunt.feipfos tanto bonofraudare, ßfitti tutfiintdo velint ob/iflere. Hancveroin Ecelt^ eert am, ß expltrat amfent enttarnfintperfatjfi.
S.An^tt'
-ocr page 187-tAD TAROCHOS. 177
S. Au^ftfi. tnijsdtlputationibus,cjUiis adtterfiu Auguft.’i» Donati^M confirtp/it, clart/stme demo^lrantt. Dqqj* Qi^dfietMmfirtptifrittei1imonialt;jti£rtmM,tp-fitr» Apojlolum, hit verbis lo^uacm,at(diamm: Ego,tnqMt,pldtani: Apolla rtguKicJid Deits in-erementumdedu.neq^entm qui plantai, eSlalt- i.Car.5, quid,neque qui rigat. fed qui increment um dat ‘Deiu. Exquo loco/àtistntelligitur-^quemadmo-dumarbonbus nthilobeii eorum improbita^.qua rum manu fata/unt-^ita nihilvitiq aliéna culpa co trahi tills poffc, qutmalorum hominum mtniple- Ioan,4. no Cbrifloinfti funt. Quare, vtex D. Ioannis ( euangelio fanPti Patres noslridocuerunt, ludas etiam Ifcariotes plures baptiz.autt,ex quibits ta~ mennemintm it er urn baptiz^atH fuiffe Icgimus; itav/praclareD. AugufcriptumreliquerittDe H. Agu.
If
(gt; K
bapti/mum ludas, non baptizxitum eji pofi trad. 5.iri Judamidedit loannes, baptttaitueflpof Ioan nem.'qma. Pt datum efl a luda, baptiflna Chrifli eratiquodautemàloanne datueiî,loanmserat: nbsp;nbsp;nbsp;' non ludam Ioannt,fed bapttfinum Chrtflt etiam perludamanus datum,bapti/mo Ioannis,etiam permanus Ioannis dato, reilepraponimus.
* ti ri‘ {*.
Hequevero Pallores, alij defacramentorum Sacrament niintnrt,cum htc audtunt, (atis Pibiefl'earbitren ta noua; le tur,li, poUhabita morutntegritate,acconfiien-tiAmunditia,illudtantumcogitent,qHomodofi ri-mi abillis rite mmiflrenturad enim etfl ftrarc, qui diligenter curandum (H, tn hoc tarnen omnta, pemicio-
M qua
-ocr page 188-tri CATECHISMUS fum ipGs ^mcadeamfun^ionempertinet,po/itanonJîtUi* amp;'dc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(liitem fimpercltbent,facrame»gt;*
effcûu, dmmam ejnidem vtrtntem, (juntUüineli,
q»amamittere,at V(foimpure ea mintHra/i^'^ liternc.m pcrmciem, (^mortemaff'erre.Si»«^*^ cntm,cjuod fimeliterumac ftrpttisadmuf’^' Pfal. 49, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oporict,ßtnlle, et rehgwfe tratlandttfuntEl^
caton.vt ejlapudTrophetam,dtxit Deus-Oll*' re tu tnarrM luflitiat me as, iQ'AjJumis tellargt;i‘’gt;‘ turn meumper os tuis? tu vero odiift dtfctph»^'^' Qttodß homint peccatis contaminato minus de rebus diumü agere : tjuuntum abeofielus Cipiexifitmandum era, ejutfîbtmultorumfidt“ Yumconßtus eil, nee tarnen fiera myfieriapl' lut o ore eonfieere, vel tn fœdas mantu (umere,psi trellare,atlt;^uealijs porrtgere, (ß minißrarei/t“ reatur?cum prafirtim apud [anblum DionilîuO fin’bola (itaenimfieraient* Ectie. \iic- appellat) ne eontmgere tjuidem permtjfianeß rar.cap.i. Sanblttatem igitur , fierarum rerum mtnisbs in prtmis ßelentur, pure ad fier amenta fir anda aeeedant, atejue it a fiadptetatemtX' ereeant, vt ex eorum fretjuenti trallatione,^ vfi,vberioremtn dies grat tarn, adtuuante El'll confètjuantur.
Sed lam, his rebus explteatie, doeendunt er'^i cjuinam (acr ament or um eff'eilus ßntttd emmß' crament! definition!, ejua ßupra tradstaeil, parum lucii allai urum videtur. ij autem duopii ctput
-ocr page 189-tAD TAROCHOS. ,7^ tipue numerantur. Acprincipem qutdemlocum merite gratia fila obttnet, ijuam vHtato à/àcrie dobiartbtu nomine, luitificanttm vocamui. ita ' *ntmApon:olits apertißime nos docuit, cum induit', Chrißum dflexiße Ecclefiam, cß/eipfum^^^^'^' tradidi/jc pro ea, vt tllam fanblificaret, m un dans eamlauacro aqua in verbo. Otto autempaolo tan la res, cif tarn admirabilu perßteramentum effi~ ciatur,vt,quemadmodum S. iu4ugufltnifcnten tiacelebratumeïl. t^qua corpus abluat,^^quot;cor Ioan * tangat-^tdquidembumanaratione,atquetntelli~ gentta compreflendi nonpoteH. Conßitutum e~ tttm ejfi debet, nuHamrem [inllbilcmfimpte natur a eavi praditaejß, W penetrare adantmaai queat. tÄi fidei lumme cognofiimus, ommpo-temis Dei virtutem inßtramentis ineUi, qua tdefffctant, quod ftsa vt res ipßnaturales pra-fiare nenpoJfunt.Qi^ctrca,ne vUa vmquam hu- , iueeffebius dubitatio in animis fide hum refîde-ret,cummintbîrarifacramenta cap tum esl, vo-lutt clementiJsimusDeus, quidtllainteriuseffi-cerent, mtraculorum fignificationibus declara-re-^vteadem perpetuotnterius fienconfiantijst-mecrederemits,quamuülongednoblrisßnfibue remotaejfient. ltaque,vt omittamus,Saluatore * noblro in lordane baptizjtto, calos apertos ejjè, df Spiritum fimblum columbst ßiecie apparutß fie-,vtadmoneremur, eiusgratiam, cumfilutari fionteablffimur^in anirnam noftrainfundttvt boe
(gt;
'lt r
K/ M l' (( y H'
tl 5*.
If
}gt; tf lf.
tfï H' i'
th
igt;
lH n tl
Ai »
ttiqaam
If» CATECHISAMES
incjuam omittamw, (magù emm ad baptifmtf^ j Ihßcattonem, ejttamfier ament t admindirattD“ i nem pertinent) nonne legtmus, cum Eenteco^ftl
Aflo.i. dieApoflohSptrttumfinllttmacceperunt, deinde adpradteandam fidet vent at em, adenK' daejae pro Chrtfli gloria perteitla alacnoresfi forttoresfaentnt, tuncfiSlo repente de calo tu, tamjuam aduenien tts fitrittu vehementis, parmfje illis dijpertitas lingua,! ejuali tgnùlex tnt elle Hum efificramento confirmât tonueun^* nobdJpiritum tribut, eafij^ vires addi, ejutbiu Jîmus carni, mundo, (^Sathana, perpetuisfd^ cet holitbus no(lri5,forttterrepugnare, reßi^^ re. Atcjuehac mtracula,quottes ApoHoltfitX^' ment a iHa mintlirarent, inttto nafeentis Eccldi^ altquandiuvtfi funt,donee, firmat a tarn fide, Ù corrcborata,fiert deEerunt.
De excel- T.X ijs tgitur, qua de priori ficramentoru efit“ j létia facra- [iu,gratiaficilicetiufitficante,demonfiratafiitntlt; mencorum fUud etiam plane conliat, excellenttorem, d
quamoltm veteris legis ficramenta habuerunt'-voinpj I *iCO / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ct 'S
dc a 7«lt;« c»»» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;egeantqueelement,
Charaäe- b tnquinatos finllificabant ad emundatiotieiH re. carnis, non anima, quare, vt Egna,tantumei-b Heb^ rerum, qua myltcrijs nofirts efificiendstfi-
' fent,tnfittutafùnt. At ver ofier amenta nottsitquot; Heb gisexChrtiit latere manantia, quiperfitrttta» finHumfimet tpfim obtulitimmaculatumDet,
tnmfquot;
-ocr page 191-tAD TAROCHOS. tfr
H ' r , ■I '1
t'
'it
t,
rmundant confiientm rtoflram ab opertbus mor-tuis adfirutendü Deo vtuenti, atejue tta eamgra ttam, ijuamfigntüc tnt, Chrtjlt fianguinu vtrtMe optrantur.Qwctrca/tea cumanttcjieii tacramen ttsconferamm, prater^t^am ejuod plies eff.cactit habent,vtilitatevberiora, ^fanbhtateaugtt fiioraefie tnnenientur. Alt er ver o fiacraminto-rum effeüus non t^utdem omnibus communis,fid mum tantummodoproprtus.hapttfini, confirma tionii, cz ordinis facrt, efl charaïler, lt;juem antma imprimant.namcumsy^poflolts att, f^nxitnos i.Cor.’* Deus, ijui Cjßgnautt nos, eß dédit pignus JJ’tri~ tus tn cordihus nofiris:vocetlla, SignaMtt,n'jn ob~ ficure charaHerem defiripßt ; cutus proprium efi, ahijutd/ignare, (ß not are. Efi autem charaEti r velutttn/igne cjuoddam antma tmpreßum, quad delen num^uam poteß',ei^ perpetuo inharet; de ^uoitaapudS. Augu^tnumfirtptume^l. t^n D.Aug. li. minus forte ficramenta ChriHtana, Cjuam cor- 2- cont. e-poralis bacnota,e^uafitlicet miles tnfignitur,po-teruntlilla namijue mttiti,admiltttarn,quam de-ferut]fet,reuertentt,nonnouaimprtmitur,fidan- circi mo tiqua cogno/citur, çp- approbatur.fam vero cha- dium.
t,
raüer hoe pra^at, tumvt aptiadabejutei/acri fufitpiendum,vel peragendum efficiamuy, tum vt alicjua nota alt er ab altera tnternofiatur. Ac b.iptt/m cjtitdem char allere vtrumcjue confe~ ^uimnr, vt ad aliafacramenta perctpienda red-damnr tdanet, tè“ eo praterea fide lis populw à
3 genti~
-ocr page 192-ti» CATECTIJSMVS
gentibui, ejux fidënon colunt, diiT-tnguattff. Tdlt;iO Autem in chara^lere confirmattenu, firn or- ’ dints Itcet cognojcere.'cjuorism altera velntt Chrr fit mt'ttes ad ettts nomtnis pttblicam confeßiO“ j (^propugnattonem, accontrainßtttmno-bishoilem,et finrititaltaneejwttxtncAleiltbw^'' mamitr, atijne tnFlrutmur, ßmttle^ue ah nnper hapttzjiti, tant^nam modogenitiinfintit fûnt, dtfcerntmur; alter verotnm potefiatemßquot; cramenta conficiendt, amp;nbsp;mtntslrandi contnti-Ilam habet, tum eorttm, ejut etufmodt pote^iatl prxdttt fiunt, à relttjuo fidehum catu diSlMio-mem oFlenda. Tenenda igttur e^l catholtcx Eccb fia régula, qua docemur, tria hacfiter amenta rallerem tmprimere, neque vllo z'mquamtttn-pore tteranda ejfie.
PJaefunt, qua generatim defacramentis tri' denda erunt.tn cuiw argumenti expltcattone,fi fiores duo potfitnoum officer e omntfiudto conttt' tur. T‘rtmumeil,vt fideles intelhgant, eluant* honore, eficultu, cr venerattone hac dtuina,^ talesha munera dtgna fint : aUcrum vero, Vt, quoniam à clementtfitmo Deo ad communem oiK mum fiilutem propofita fitnt, ijs pie (firtliffß vtantur, atq^itaChriPtiana perfcEltonisdeMf rio exardefiant, vt,fipanitentiapraftrtim rfiEi ch.trislia fiilubtrrtmo vfu ahquandtu carearA plunmum damnt fi feciffe extPliment. HaciOf lem facile Pasmores affequi poterunt, fi, qmit
Jacrir
-ocr page 193-T ARO CH OS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifj
ficr/imentorum diutnitate, (^fru^lufipradi-üaßtnt, cturibus fide hum /lt;t puu tnculcubunt, pri ntumaDomtno fAuatorenoSdro, at^uonihttntß perfieSlißimum profictjctpotesl,tnlittuta eße.prA terea, cum mtntdrantur, ßjiritus ßinElt inttmA Cordts nodri permeantts efficaaßtf»um numtn prefi0 e]Je:detnde, admtrabihy amp;nbsp;certa curanda~ rum antmarum virtuteprAdita ejji:tum, per eit tmmenfas tllas Domtntc£ pafstonts diuttmu ad nos dertuart.Podremo vero odiendent, tot um Chrt~ fitanumitiitfictumfirmifsimo tjutdem laptdtsan~ ^ularisfundamento tnnttt, verum, nißverbi Dei prisdtcattone, ßacramentorum vju vndti^ful~ CMtur, magnopere verendum eJJ'e, nemagnaex parte labefaPlum concidat.vt entm per (acrame~ ta in vit amfitfitptmur :tta hoc veluttpabulo alt-mur, conferuamur,augemur.
’DE’BAPTISMI SACRAMENTO,
EX ijs i^uidcm, ejua haPlenui deficramends vntuerfe tradttafunt,cagnofitpotefi, tjuam neceffartum ßt ad ChrtPltana rehgtonis vel doPirtnam perctpiendam, velptetatem e.x-ercendam, eatnteiligere, cfuade tllorumßngu~ lis er edenda catholtca Ecclefia propontt :ßd, It ejuis dtligentius tMpoPiolum legertt, Itne dubi-tatione tta'fiatuet, perfePbam baptifmi cogni-tionem afideltbus magnopere recfuiritadeonon (olum frequenter,fedgrautbus verbis çfjfirttu
M 4- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dei
-ocr page 194-CATECHISAMES
Tietplenis, eiusmylferij memortam renouât,ii-uinttutent commendat, ate/ue tn eo redentpiorii CololT. i. nojiri mortem, fepulturam, ^reßerreütonint ' ' »obis ante oculcs tumad contemplandum, tum ad imttandum conflttutt. Qttare Pall or es nuttt-cjuamte fattM multam operam, nbsp;fiudtum in bür
ins facramenti traüattone codocaffe arbitre»-ftrsverum, prater eos dies.tn cjutbus moremM-rum dtuina baptifmi n.yileria pottjsimum expU-nandaeJJ'ent, tnjabbatho magnoT’afcha,(^Pe» tecoPles, tjuo tempore Fxclefia (umma cum reli-gtone,maxtmtflt;^ue cartmonijs hoc fàcramentni» celebrarecon/ueuerat,altjs etiam dtebui occaPe-tiem captent de hoc argumenta dtfferendi. eAt-^ue tllud tn prtmis tempus maxime tiportrnnin ad earn rem vtden potertt, Ittnterdum, ctan bo-pttfinus alicut mimPtrandus fit, fidetis popub multitudinem conucntffe animaduertertnt.ttsnc enim factlius muit o ent, P minus Itceat ormn» capita,epitaad hoefacramentum atttnent,perfe-^ui,'vnumfiltem, aut alterum dacere,cumßele-ies earumrerum doPlrtnam, epuamaurthiuper-ctptunt, (imul ettam ßtcris bapttfmt csenmoKip txpreffam vident, ptoejue (fr attenta animo coti-tempianiur. Ex epuo deinde fiet, vt vnuft^uip epue, ijs rebus admonttus, epua tn aha ge ri videat.ß cum recordetur,lt;^uafeJpon/ioneDeo oblgauent, cumbapttfmo tnttiatus eSî-^^pmuhj^tlludccgitet, an vit a, (f}- mortbus talem fi prabeat, ejualetn fff*
-ocr page 195-tAD T A RO CH OS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tgf
ii
* :
ipfa ChriHtant nominis profefsto poßicetur. Ht igitur,iji(£docend.a erunt, dtlucide exponantur^ (juitniimßt bapttfintjiatura, f^fitbflantia, ape-rtendum e^l-^ßpneu tamen tpßüj 'vociifîgmfîca- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
f
)*
tldexplicetur. yîc bapttfmtisc^uidem gritcttm eß^^^ fe nomen nemo ignorat:i]uod eißinfàcris litteris nonfolum earn ablntionem, ejna cum (àcrarnento contunbla eß:, fed etiam omne ablutionii genus j (tjuodahcjuandoadpaßtonem tranßatum eilßfi-gnificat-, tarnen apud Eccleß/tfcript ores non qua-uu corporis ablutionem déclarai, ßed earn, cjust cum facramento coniungttur,nec [Ine pritfirtpia verbornmformaminiblratur.ejuaejuidcm ficatione tApobloli ex Chrtblt Domini tnbittu- j.Pet.j. tofrei^uentijstme vfifunt.
!( if
Alta ijuoij.^ nomtna ad e andern rem fî^nifcan-dam fanbit Patres vfurparunt. Sacramentum e-nimfidetappellari^ qttod tllud fußiptentes, uni-uerfimChrifianareltgionis fdemprofiteantur, ®. «Auguftinus teslatur. ty4lip vero.ejutafide cordanofratlluminantur,epuam bapttjmoprof - s.DionyC temur, hoc facramentum Jllumtnationem vo- Areop.c.5. carunt.nam(ß Apoflolusiiainejutt.’Rememora- cede. miniprt(ltnosdies,tn qutbus tllumtnatt maonum
' /Cf a r- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hcbr.10.
t,
certamen justinutSTis paistonum : tempus ntrni-ru,t^uobapiit^tierant,/:gntficans.Chryfofiomus g pratereatn oratione^^uamadbaptizsttoshabutt, to^. 5. tumexpurgattonem,ejma per bapttfmum expur-gamMVetusjermentum,'vtßmus noua conjper-i.Cor, y,
M g fio.
-ocr page 196-, iS6
C AVEC H IS Mrs
JSo, turnfipulturam, turn plantattonem, tumcril* cent Chrtfit nomtnat.'tjuarum omnium appellate num caujjûm ex epifiolu ad Romanos finpta !gt;■ ■
Roma. 6. cetcolligere.CurautemT).Diony/iusprincipM» S. Vi'ionyi.fanllifsimorummandatoru vocauertt,perfl!iciiit ecclef. fß-.^ cumhocfàcràmetumvelutiianua/itjqutd icrar. c.i (l]yfPli^„^yif,ip,cietatem tngredimur,at(j^abei i diuinispraceptisobtemperandtinittumfacimiU-1 ,Atqjhacdenominebreuiterexponendaerunt.
Qj^dautem adret definittonem attinet, tß niTtofumquot; exficrts firtptortbus aff'errt poffunt,tll* pti defini- tarnenaptior,commodtor ejfie vtdetur,qMtgt; tio,materia f-v verbis Domtraapud loannem, rlpoliohß fotms, efieEphe/toslicet tntelltgere. nameuni Saluatordr ftus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;--- ■ minibus potefiatem filtos T)ei fiert, ijs quicriquot; dunt in nomine eius,qui non exfanguinibm, ex voluntate car nd, neq^ ex voluntate vtrtfidtH Deo nattßtnt. Sedquibufiumquetandem verkk baptifinmaturam explicari contigerit, docendiU ^atth. 18. eritpopulus, hocfiaçramentum confictablntiontt eni ex Dtmim Salssatoru inßuutocerta, é' I'd: Itiniid
cat : Ntßcfuis renatusfuerit ex acjua, cßßintifi non potell tntroire sn regnum ^Dei:^ j^pofioln^: cum de EccIeEa loi^ueretur-^ Mundans earn cro atjua tn ver bo: it afit vt relie, nbsp;nbsp;appoiite dt-
finiatur, bapttfinttm ejje fitcramentum regeniri' tionis per aqua in ver ho. Natura enim ex Adff filij ira naficimur,per baptifinum vero tn ChriH^' fi/y mifericordia renafitmur tßqutdem dedit kf
Ioan. J.
Ephe. J.
I Kphef. 1.
Ioan. I.
tAD T ARO CHOS.
iSr
'i
0
I,
^ii
’!lt;
Itrnniaverha necejfario adhtbenttfr, lt;^uemadr»o dumfirnjgt;er(anldtPatresdoctteritnt.cjuod^tper- D. Au»u, üßimosiloT). Atigufltni teFbmomo demonjira- traft-So. tur:Accedtt verbum ad elementum, fitfacra-tnentum. Idvero eo ddigettus montre oportebit, ne forte fideles in eum errorem inducantur, vt exiUimentjCjHod vstlgo dtct filttum eÜ, acjuam ipfam,lt;^Hei ad confictendum baptifmumin ficro fonte ajjèruatur.fiacramentnm ejje.tttnc enimfia-cr ament tftn bapttfmt dtcendttm efi, cum ai^ua ad ablaendttm altquem,addttb verbis, qua lt;i Domino tnibtistafiant, re tpfit vtinour. /am vero, quomi ßngulafiacramenta ex materia, (ßforma conbii^ taitnitto diximus, camgeneratim de omntbus factamentisageretar, tccirco, qua vtracj^ßt tn ba-pti/mo,a Pafiortbus declaradam erit.Materiant igitarfiue elementam hams/àcramenti, ejfe om-ne nataraUs aqaa genas,ßue ea marisfit, fiuefla-tiij,/iuepaladts,ßae putei, autfontis, quafine vlln adtanfhone aqua diet fielet.nam (fr Saluator da-caittNißquisrenatusfHerit ex aqua, (f'fpiritu,
. nonpoteilintroireinregnumfDei.efrApoilolas inqait-^EcclePam lauacro aqua mundatamejfe. , -Et tni. Ioannis epislolafcriptum legimus: Tref fiant, qui tejlimoniu dant tn terra, fittritas, aqua, Ö“ fianguis. Quod ettam alijs facrarum litte-rarumteihmonijscomprobatur.Quodvero à Io- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8.10,
anne'Baptiiia diilum eil, venturumefife Demi- Matth.j,
, nbsp;nbsp;nbsp;num, qut baptizaret tn fiterttu fanUo, (fr tgne-.
-ocr page 198-jn CATECHISMVS
Afto.i, |
tdqutdem nullo modo de bapttfmi materiainti^ Itgendum esi-^fed veladinttmum ßtrttHsj--nd^ eff'eblum,velcertead miraculum ref cm dtbtllt; quod die Pentecoblesapparutt, cumßtritusbquot;*' blus è Calo tn Apoblolostgnts fiecte delapfust^' de quo alto loco Cbriblus ‘Domintu nosier prtdr |
Ailo, I, | |
xttAoannesqutde bapttz^auit aquatvos aûibt' : ptizjibtmintßiritu fanblo ndpoff multos hos diel' | |
Figuræ 8e |
Kerum idem quoqueà quot;Domino tumbl,'^’ |
tt turn propkctarum oraculls flgmßcatum efi il dtutntijcrtpturts anttr.aduerttmm. Dtluutnmt' nim, quo mundm pur gat m e^t, quod mult a
antiqu æ bap til ini, Cjcncf. 6.
hominum eßet tn terra, cut;bla cogt«tt^ cordis intenta effet ad malum, huttu aque
loan, y,
Ifi.îy. £zech.
limilitudinemgefstjffe, Apoßolorum PrinCtP tn priori epiHola obi endtt. Et maris rubri ttit^f ft urn etufdem aqua ffgmficationcm hahuijffe, Dgt;‘ uusEaulus, ad Corinthiosfctibens, e.vpigt;biii''O‘ interim omittamus turn Naaman Syt abtnli^ nem, turn probat tea pifiina admirabilem vift alta tdgenus mult a, in quibus huius myfletij holum tnejfefactie apparet. De pradtbliotnbu» it'* tern dubitare nemopotebl, quin aqua tlla, adqquot;** tarn Itberaliter Jffiaspropheta omneslitieniesif'
ß)ir»uvidtt,tumpr£tereafons tile, ^uem
É)'ttnd habttantibns Hternfulcpar at um tn «kitt' ’J- ttonempeccatorts, et menfiruataZachariaspttt nuneiauttad lalutarem baptijmt aqua ittdic«quot;' ditt^i
-ocr page 199-lAD T‘AR0CH03.
exprtmendam perttneant. Quantum ver a baplt/mtnatura, vtrtuti confentaneufut-ru, vt eiui prepria rnateria aejua tnfiuueretur, plaribtisejuidem ratientbui D.Hteron. adOcea- 3. Hiero. naw fcribensdemonßrautt.Sed ejuodad hunc lo~ toni.j. cum attinet, Fail or es docere tn prtmü poterunt, ^»ontam hoefacramentum omnthm fine vlla ex-cepttone ad con/etjuendam vttam nece.J[Arium e-rattccircomatertam,ejMa.numciuam non prt^a
atijj ab omnthui factie pararipoteï}-, maxime
, idoneamfutjfè. 'Deinde acjua effebliim bapttfini maxime fignificat.vt enim aejua Jordes abluit,tta etiambapttftnivtm,atejue ffficicntiam, ijtto pec-
' catfirum macula eluuntur, optime demoniJrat.
’ iAccedu illud, Cjuod ejuemadmodum aejita refi i-
'J. gerandis corponbus apti/sima e^^, Fe baptifino cupiditatum ardor magn a ex parte refltng uitur. tlludveroanimaduertendumeFI, cjuamuisai^utt
* ßmplex, (juamhil aliud admi^um habet, mate-. riaapta fa ad hoe facramentum conficiendum, I ^uoties (cilicet baptijha mintsÏrandi necefsitM incidataamen ex ylpoïiolorum traditione/em-
* per in catholica EccieFa ob/erHatum effe,vt, cum Jollemnibus carimonijs baptifinus conficttur,fà-“ crumetiamchrifmaaddatur, quobapti/mieffe-
Hum magis dec larart perjficuum cii. Docendus tjuotjue era popultu, etFalit^uandoincertum ejji ’’ pottH,vtrum hac an tlla veraaejua Ft,ejuaUm ’ ficrarnentt perfeHio requirat, hoe tarnen pr» '' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terte
’i
-ocr page 200-t?o CATECHISAMES
cert o hAbendnnt ej]e, nttmquam ex aba materia quamex aqnit,natxralislii^uore,bapnfi»i facrgt;f mentum vlla rat tone confia fiojje.
Qu SRI Ct nbsp;nbsp;nbsp;Sed duarttm partium, ex cjutbtis bapttfimt»
ncceflaria confiare debet, poHi^uam altera, hocell m»it‘ ■ forms ba- rta,diligenter expbcatafuerit, fludebuntPollt' ptifmi co- nbsp;nbsp;eadem diltzentia formam etiam tradere,
£nicxo* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J
° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;est altera eius pars maxime neceffiaria. In hmul !
au^mfidcramentt expbcattone, eo maion cur^t (fi- fludto elaborddum putabunt,t^uodtantfigt;nll* mylterij notitia non folum fita Jfionte fideles vt' hementer delellare potell, e^uodejutdetn tnot»' ni diuinarum rerum fctentta communiter (»f nit,'uerum etiam ad v/us fere ijuotidtanosfia»quot; mopere expetenda ett. Cum enimfipe indicant tempora,ejuemadmodüßto locoplanitu dieetnfgt;^ tn cjuibus turn ab alijsde populo, turn fipißim‘^ muliertbus baptifinum mintlirari oporteat-, «quot;* fit,vtpromt/cue omntbusfidebbus ea, queadiiK^ iusfacramenttßibjlantiam pertinent cognita, perfipe bta ejfie debeant. Quare dtluctdis, et apertti verbis, c/uafactie perfiptci ab omnibuspoCsmt,!^' fiiores docebunt,hanc ejfe perfebla efi abfiilnt)Sgt; baptifimiformd,EgotebapttZ,otn nominepattH, Crfili], amp;fiptritusfiânili.Ita entm à Domino, à SaluatorenoHrotradttuejl,cumApofiiolisap'^
• 18. Adatth.pracepit.'Euntes docete omnesgentes,i^ ptiz.antes eos tn nomine patris, cfiquot;filij, (^Jptrtttit (îuilii.€xill«aüt verbo,Baptisfidtes, catholic»^*
-ocr page 201-II
II
tAT) T^AROCHOS. tçt tlejta, dtuimttts edobla, optime tntcllcxit,in hu^ tmficramenttforma abltone minißrt expriment da eßetojuod (jutdemfit, cum dicitur, Ego te bapti zo. ÂC ^uonid,prater mintfir os, tum tliius per/o-nd, cjmbapti'zatur,tum principale caujfiam, cjua baptifinum ffifictt, figntficare oportebat, tccirco illud pronomen,TE, amp;nbsp;diEhnEta dtuinarum per~ ßnarum nomina adduntur, vt abfioluta ficra~ ntenit forma ijs verbts concludatur, tpua modo ex-poEtafunt,Egote bapttzo in nomtnepatris,drE-lij,é‘figt;trtimfinbli. Necjue enim/olafilij per/o-«•iji/elt;i loannefertbttur-^ Eheeïl,qutbaptt~
il
fe^ßtntil ontnes fàn£i-lt;t Trtnit'itis perfin^ bapttjniificramenttimoperantur. Qpod lem, Innomme,non,tn ommbtu, dtbinme^, hoe planedecUrat vnamTrinitattsnaiuram, ç^di-Mmtatem.Etentm hoc loco, nomen ad perfönat pigt;nrefertHr,/ed dttttnaßtbslantiam, vtrttttem, Ùpine^atem,eju£ vna amp;nbsp;cadcm eSiin trtbut perfoms,lignificat.Sedinhacforma, ejtiam inte-gre.nt,^perfebld ejje o^iendtmui, ob/erttandunt tll,^uitdatn pror/üs neceßaria ejfe,lt;juait omttta-tw,pMrantentit confict no potent,i^mda vero non ttanecefdrta,^,fide/int,fieramettratio non con
'j, flet,CMnfmod’ eflvoxtlla, Ego : cuinfws in ver-toBaptizo conttnetur .■ immo vero in EcclcEis Grucorttm vartata dicendt ratione proitermitti confueutt; propterea ejuod nullam fieri oporter» wmfirtmtntionom tudicarunt.ex quo fabiii efi^
il
V»
-ocr page 202-tg 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CArECHTSMrS
•ut in baptijmo hacforma pafsim vtantur, 'Sapti’ Z.itur/erntuChriHitn nomine patrie, é' Jjnrttns/ànth.atju’.bm tarnen perfect efacramtti
Condl^Florenttnifententti, ßcquot;imcn amp;äefimtioneapparet-, cnmijsverbie,fitisexf^ cetnr td, nod ad bapußni ver it at em attinet, »r TKirnm ab Int 10, ijna tnnc re tpfa peragttur. Qm^ fietiam aliejnando tempus fiitjji dicendnm eÜ, A^îa.i.8. cum iyfposlolttnnomine tantum 'Domini hf io.ÖL lÿ. ChnUt bapttt,arent-^ id cjutdem Jpiritutfinäi afflatu eosfecijfe explora tum nobts ef]e debet-, lit tnitio nafcentis Seele fia, lefu Chnfh nomine prf dtcattoilluflrior fieret, dinindcjue, (ffimmenji CMS poteflas magts celebraretur. Deinde nett. rem penttns tntrofiieientes, facileintelhgetn^’ riullam earnpartium in ea forma defiderarKtji^ ab ipfo Saluatoreprafiriptafisnt. qut entm lefi\ Chriflumdicit, fimul et tarn patrie perfinamf ejuo vn^^ite, cf-ffnritumfanSium, ejuo vnilgt;ud^lt; Jignificat.QiMncpuam dnbiumfort affe videri pf teil, an huiufmodi forma Aposlolt alnjuemb^ S, Kmyoto.ptiz.auerint,/iAmbrodi, cfEadlij,fanclißitnt' 1*1’ ?• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum,efi‘grauifsimorum Patrum, aufloritetei»
fpirit. ßcjn, volumus,:juttta bapti/mumin nominelef S^ßalil^'dc interpretati funt, vt dixerint, fiverb^^ fpirit. iin.fifpiificari bapttfmum,non epuià Ioanne,fedijiii* capitc 12,, Chnfio Domino tradttue effet, tametßà cotnun et vdtata forma, lt;^u£ dtÜinfla trium perfónarH^ nominacontinetf Apofioltnon difcederent. f’^ji, hii
-ocr page 203-kAD ^AROCHOS. 19 Î ktc lo^uendi genere Patthu etiam tn epiflola ad Gdatae vfus vtdetur, cum tntjutt.’Qmcumejfte tn ehrten bapftz^att en:i4, Chrtjttem tnduiHi^.-vt /i~ ^nificaret,tn fide Chr d'h, nec alia tarnen forma, ^nitmtdem Saluai or ^Dominm nofierjeruan~ diwt praceperat, bapttijitos ejjè.
HaclenM tgitur de materia, ô“ forma, ettta ad bapttfintfitbifanttam maxime pertinent, fideles l'il nbsp;nbsp;nbsp;^iicerefàtie faerit. Qt^niamvero tn hocfacra~
fl mento conficiendo leguimx etiam ablutionura’ ß nbsp;nbsp;nbsp;timemfiruari oportet-,tccirco etiii eptioepue partis
i dablrina lt;i Pailoribus tradenda efl, al que ab eis
Ih j bremter explicandum, communi Eccle/ia mort ,f tf confuetudme recept um ejji , vt baptif/ntss vno aliquo ex tribus modis confictpojfet. nam qui hoc fiicramento inttiari debent, vel in aquam ' mergitntur, vel aqua in eos tnfundttur, vel aqua
fi afiterfonetinguntur- Ex hisautemrtttbusqut-
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feruetur, baptifmum vere perfici cre-
( denäum cÜ.aqua enim in bapti/mo adhthetur ad
If i fi^’^fica’tdam anima abluttonem, quam cfficit: y quare baptt/mus ab a^poiîolu lauacrum appel- Ephef.J.
latuieh.i,,^blutio autemnonmagisfit,cumali~ ljl ' quis aqua mergitur, quoâ diu a prtmis tempo-
rtbusin Ecete/ia obferuatum animaduertimus-, quamvel aquaeffufone, quod nunc tnfrequenti vfitpofitumviätmus,velaß^erlione,quemadmo- , tium à ‘Petro fa SI urn efife colltgttur, cum vno dte
, iria milita hommu ad fidtiverttatemtraduxu, A-fto. i.t i' ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e-
-ocr page 204-nf4 C^TECHISÄirS
(èquot; bapti'Z'tuit.'Uirii vero vnica, an trina ablatit Jiat, mhil re ferre sxiïlimandttm efi. 'utrsftis enim modo ó'antea inEccleTta baptifmnntverecoU“ i nunccunfctpojjè, exD.tjreger^ '
‘ ' ‘ ret.RetincndnseH tarnenafidebbusisritWi^jiif ' vnufqutß^ tnßta Ecclefitifèrttart. animaduertf rtt.ylt^tHttdpractpxemonereoportet, non^atf ; bbetcorpoyió partem, fèd pottßimü caput, tn nbsp;nbsp;j
omriei tum tntertores, tum externtfirißu vi^enlgt; a bluendum,ßmMlejue ab eo, cjui bapttz^t,ni)n an-t e, aut poPl ablutionem verba/acramenti,tjttij'^ mam continent, fedeodem tempore, ejuoablnta tpfa peragitur, pronuncianda ejfe. Hu expolitüi conuentet praterea docere,attain memoriainß^ liumreducerè, bapttjmum, ^uemadmodumS reltqua facramenta, 'a Chrt^o Domino in^dif tumefje. Hocigitur ‘Eaftores fret^uenter doet’ bunt-^ exphcabuntQj duo dtuerfa tepora baptifi^ notandaejje-, alt er um, cumSaluator eumtnff' tuit'^ al ter um, cum lex de eo ßtfeiptendo fincti* eSl.Hc, ijuodadprimumattinet, tuncàDon»'’^ hoc far amentum inflttutumeffiperf)tcitur,ciigt;^ tpfè àloanne baptiz^tus Jânà^ificandfvirtUtc^
B.Gregor, aejuatribuit,tefanturentm/ânfhÇregoriuibb* Nazanze. z.anzxnMi,(frHugufitnns, eotemporeaijMVi» in^na wlcrp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnfnritualemfciltcet vitam datât» f
Saluatoris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^bo loco ita firiptumreltejutt: Exijuo
circa fine, ßtu tn a^ua mtrgitur, ex eo omnia pecc ata a»
-ocr page 205-tAD *? ARO CHO S. tfT
^nii,EtAtbi : BdpÜTjttMrDomtriM, f nbsp;nbsp;Äurt tndigens y fid taEltt manda carnû
mundmStVtvimablaendihabeant.
tam rem illfid maxima argumenta efie poeuit, ^uodtunc fitnilifüma Trtnitas, in cuiut nomine baptffinus conficitur,numenfuumprafins decla-rauit. KIX entm patrie audita cîf.'jiitj perfina Mjtth.jlt;
'f, I ader at nbsp;nbsp;Spiritui fimStua tn calumbajpecie de~
1 Jcendit:praterea caliaperti fiint, cpuo nabis lar» baptifmum licet afiendere. Quad (î epuis
' fitrecHpiat, quanam ratione tanta, tam diui-p 1 fiavirtus 4 Domino aquis tributa fit-, id quid er» Pf ' bnmanam tntelligentiam fùperat. Hoc ver» ànobis potePi, h.ipti[moà‘Domin» fnfcepto, finSlifiimt, puri/simi eues corporis j tatlu aquam ad baptifini falutarem vfitmcon-j fecratam ejfi, ua tarnen, vt hoc facramentum, C Santé paptonem inüitutum fuerit, àpafsio-ne tarnen, qua omnium Christ aSlionum tam-quamfinis erat,vtm, cpquot; efficienttam duxtjfie, cr»
1 dendum St.Sed de altéra etiam, quo fiilicet tem-fore lex de bapti/mo lata fuerit, nullus dubitan-dt locus reltnquitur.nam inter fiicros/criptores tonuenit,poiîDominireJûrreSlionem,cumtA- Mar jSi foSîolis fracepit-, Euntes docete omnesgentes, Mat.aîlt; baptizantes eosin nomine patrie, amp;filq, (p'/fii-
û ritus fànSli ; ex eo tempore omnes homines,qui falutem aternam confiecuturi erant, lege de ba-ftifitt» ttneri cœpilfi.Q^d qutdem ex ApoÜolo-
.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H t run»
-ocr page 206-CATECHISMUS
I.Pct.t.
Ephef.f.
rum Prmcipü auHontate colltgttur, cum t/i^nitgt; Rfgenerawt nos tn ß'emvmam perrefumütr nem leßtt Chnfltex mortuis. IdemcpexilloP-tr bloco-^ Setpfumtradiiiitproea, vtiiagt;n/ir'amp;tgt;‘ caret, (cum de E.Cdelta lo^uerttur.) mutitbiii earn lattacro atjuatn verbo-^ heet cn^riofiere.wC ^ue emrn baptifmiobligationcm ad tenpfu,tliigt;^ mortem Domtnt canpècutum ed, iiiderurrttir
loan.j.
hffè :vt dubttandumnulk modo fit,verba illam Saluatorès', Nt/i qttis retiatus fuerit exa ej»a, et fpiritu, non poteSÏ tntroire tn regnttm Dit, td tplum tempus ßtedajj'e, ^uod pod pa'stut!'gt;gt; futur um erat.ExijSJgiiur, fi accurate à Tdf rtbus trad ent ur, baud dubtum ejfie pettd, fideles maximum tn hoc fier amen to dttpM^'^’^ etgrtofeant, ac jummaantmt pietatevercrtetiC prafèrttm vero cum cngaarint,prtclara tUa G' ampltfsima muncra, qua, cum ChriduiDlt;»i^ nus bapttiatretur, miraculorum (gnificaWiH' bus déclarât afient, En gu lis, cum baptizanturl''', ttma Spiritusfindt vtrtute donar t, atque tntflf 6. ttri. Ut enim li, quemadmodum Eltfitipad contigit, nobis ocuhttaaperirentur, vtcalfih^ res tntueri poffemtis, nemo adeoccmintimfii* car ere put an dus effet, quem dtuina ba pl ifm gt;»p fleriatnmaximam admirationem non trailtitt-rent .• cur tdem ettam euenturumnonexiiiim^
tnus, cum à Padortbtu hutus lacramenttdix«'^ ita expo fit a fuertnt, vteas fideles fi non corp«^ tcM
-ocr page 207-tAD T^ROCHOS. tfr
ttulis, at mentis acie,ßdeiß)lendore illuminâttt, tontemplariepueant?
lam vero, à quibus mtnifiiris hocßacramen- Qui pro. Iumconßciaturnonvttltrermodo,ßdneceßdrio, pnj mini. tcadendum videtur-^ tumvtij, cjuibuspracipue^^ci baptiC, ^oc munui commiJßumePi,illudßanlte, drrelt- quot;’*•
f curarefittdeant ; turn vt ne quü, tancjunm t’''‘es/ftos egreffici, tnaltenam poffejstonem intern pesliue tngrediatur, velßtperbeirrumpat: cum omnibus ordtnem ßruandumejje nbsp;nbsp;post olm
^dmoneae. 'Dsceantur igiturßdeles, triplicem *jjeeoruM ordinern :ac tnprimo cjuidem Ept/co-P^^tamp;fMerdeees collocundos ejje-^ ijuihus duturrt turefuo, nonextraordinaria, altquapote~ fi‘ite, hoe munus exerceant.ijs enim tn t^po^o-^^preceptumenà Domino-^ Euntes baptizate: ^iamuis Eptfeopt, negrauiorem illam docendi populi curam dtferere cogerentur^ buptifmi mini fleriii facerdotibus reltni^uere folitt cjjent. Ouod ^cro facerdot es ture fito hanc fun£ltonem exer-^eant,itavtprafènteetiam Eptfcopomintflrure ^npttffHumpoJsint, ex dofïrina Patrum, fjquot;vfu ^ccleHitconjlat.namcuntadE.ucharißtamcon- t. Cor. lo, ficrandam tnjlitutifint-^cjMe ePi pacis, cf'vnitatis ficramentum: confentaneum fuit, potePlatem ijS dan omnta tlla admtntPlrandi,per epua, necejfaria buius pacis, ç-f vnitatis cjuilibet partteeps fieri P^jjet, Quodßaltcjuando Patresfàcerdottbus,/i~ Vide Leo fitEpt/copivenia, baptiiatndnuspermijfumnon -pift.gs. *
Matth, xS.
i tfi»
-ocr page 208-CATECHISAdrs
tj[e dtxerunt-^ iddeeobaptt/mo, qui cert is dut» dtebui/ollemni carimoma admint^ruri conjuf Herat, tntelltgendntnvidetMr. Secundummiiir fir or um locum obttnent Dtacont-^ qutbtu,li»ei-pt/copi, autficerdotis conceßu, non Itcere hocfiquot; cramcntii admtntflrare, plurtmafanPlorumPit' trnmdécrétatefiantur. ExtremtuordoiUerut» c. Diacon. esi,qHi,cogenteneceßttate,/inefQPentbusciritgt;ii ntjs baptiz.arepo£ùnt:quo tn numero[unt omnts, et ta de populo,Ciue mares, ßuefemtna.qHamci^ dift C3* profiteantMr.namamp; Judaisqgt;lotj^'tgt;• K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;as cogtt, hue
munns permtjjum esl:/ïtarnen id ejftcerepropejr tum els fuerit, quodEcclefia cat bolt ca in eoathm Conc.Tri. rtiflrattonisgenereeffictt.Hacautemcummnl^* feil'. 'j-tt^-'veterumPatru, Qr Conciliorum décréta cotifr' po. 4. de marunt,tum'veroàfacra7ridentinaSjni)doant bap'- thema tn eos Cancttum eSl, qut dicereaudeant, baptifmum, qut et tam datur ab bar et tets m nepatris, ó'pili}, cr Spiritus/dncli, cum intentif nefaciendt quodfacit EccleEa, noneffe verum pttfmum. In quo profeclo fummamDomini bonitatem, (ßfapientta heet admtrart.nant cic» boe facramentum neceffano ab omnibus pert*quot; piendum ft-.^ quemadmodum aquam eius nam insiituit, qua nihtlmagis commune ej/epe-teslt fic etiam neminem ab etus adminiflratioxl excludi voluittquamuis, vtdtilum efl,nonoi)»i^ bus he tatfollemnes tarimonias adbtberetnon tjor del»
-ocr page 209-T^ROCHOS. /ff itm (juod rnm, attt cxrimonig ptm dignitittü, fed ^nod nece/sftatü, quam facramentü, habeat. Neque vero munw tta omnibuspromilcue per-mijjum effe,fideles arbttrentw,qHin ordinem ali-quemnnniflrorum flatueremaximedeceat, mu berenim Hmares adßnt, laicus item prafente cle-rtCQ, turn clericus coram facerdote, bapttjmi ad~ miniflrattonem fibifumere non de bent. Quam-ijuamobfletrices, quabaptiz^are confueueruntt improbanda non funt, ßinterdum, prafente ali~ quovtro, quihutus jdcramenticonficiendiminime ^erit tu ^t,quod altos vin magts proprium of-fictum vtderetur, tpfi. exequantur.
Acceditautemadeosminifiros,qui,vthable- De pitr!. mu declaratum e^, batifmumconfciunt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bapti
etiamminiflrorum genus,qui ad facr am, (ßfalu taremablutione celebranda exvetufitßtmaco-thohca Eccleflo confuetudute adhtberi (oient, q nuncpatrini,olimfMfceptores,ffon(ôres,fiufide-iuffores, communtvocabulo, àrerum dtuinarum firiptortbus vocabantur. T)e quorum munere, quoniam adomnes fere laicos perttnet,accurate 4 Pafiortbus agendum erit-,vt fideles tntelltgant, qu£ potifitmumad illud rePleperficiendum ne-ceffarta Hnt. In prtmis vero expltcare oportet, qua cauffa fuerit, cur ad bapttfmum prater (âcra mentinuniHrospatrinietiam,^ fisfceptores ad-iungerentur.quod quidem ppttmo iurefailu ejfè, ttumbus videbttur, (î memtnennt, bapttjmunt
-ocr page 210-tot C ATECHISMrS
eße jpirttualem regeneratwKe,per ejuamßij Dd t.'Pct t, n^ißtmHr. de ea enim na loi^uitur 1). 'T.^etrni:St‘
CMmpdo genitt tnfantes rattonabtles, ßnc doli lac cocupijctte. Ut tgtiur^poß^näalnjuistnhant luccm editui (Ei, nutrice, (ß padagcgo mdtget, (jnorumope, at(jue opera edticetur,acdoblrini, cßbonüarttbm erttdtatnr:ttaetiamnece!]et^, ut, ojtit ex bap,‘t/mifonte vit amßirttualem vtat-retnctptttnt,altcuitt( fidci, (fpfudenttacemmu- • tantar, a cjtio Chrt^liana rehgtomspracepta heth rtre,adomnemejuepietattiration(niinnitMpi)l’ ßnt,at:jMe itapaalattm tn Chrtiio adolefet'eßf nectandem virt peyfeElt, t»uanteT)ommo, eM' dant \ cumpra/ertim 'Ta^ionbtts, (^utpublice rochtarum curattontprepo/ttifunt, t ant um tempor ts non ßiperßt, vt prtuatamtlL;mcuramputros tn ßde erudtendiftfitperepoßtnt. Hunts ti»-tem vetusiifsima confuctudmis pradarum te-S.Dionyf. fitmontumaD. Dtony/îohabemus, cumtnijuit: 5?P; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Diutnis noiiris ductbus (lîc entm apodolos vo-
hcclei. hlC 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;rr r r
rarch cat) inmentcm ventt, (ßvijumeEi fufctperttn-fantes, fecundumtslum fanbiummodum, tiuod naturales parentes pueri eum cutda dobiotndnn nts, velutt pttdagngü,trader ent, fub cjuo,ßctit dtutno patre, cßfaluattonisfan bi afufceptore, reli Hioinius tpuumvttapuerdegeret. Sandemvirofentetitm ppToe CÓ- tconf rmatHiginijaubloritas.Quuntamfapientij-fcc.difi:. 4. fmeàfànclaEcclefiaconftitutuefi,vtr,onßlgt;tm c.in cath. is, qui baptizjit, cum baptizaito,fedettam fitß
-ocr page 211-TAROCHOS. adt
nptorCHmeo.cjuemcumein^vcriipai°- 4'’-fentthusaff'inttate dewnctantur.'ttavt It^titnhi fixfttarumfœdera inter hos omnes mirt nun poß ftnt, at^ue mua dirtmantur. T^raterea docere tffortet fideles, e^aefint fitfieptoris partes.eremm hoe muntu adeo negligent er tn Ecclefia tra~ ilatnr, vt nudstm tantum huius fiunctionü no-tnenreltilumfit-^ ejuid autem fitnilttn eo conti-^eatur,nejufi)icart ejutdem hommes vtdeantur. Hoe iguurvniuerfi fùfceptores/emper coguent, fit hac pottfisimum lege ob^lrttlos ejfie, vt fifitrt-fualesfiliosperpetuocommendatoshaheant, at^j mijs,^ua ad Christtana •vua milttuttonem fiie-Uant, curent diligenter, •vt tilt talesfië tn omnt vi-tapraheant, cjuales eosfiuturosejje fiollcmnt cert-monta Ifioponderunt. Audiamus ejutd ea de re fiantlus i}tonpfïusficribat, verbafiponfiorts expri- Dionyf.lo ttsensiSpondeo puerum tndu^lurum, cttmad fa- w fupcr trammtelligentiam'venertt, fiedulis adhortatto-ntbusmets, vtabrenunctet cotrarijs omnino,pro-fiteatur,peragat^^ diutna, (jua pollicetur. hem diuus Auguïimus,'Uos,ini:^utt, ante omniatam D.Augun. viros,^uammulteres, tputfiltos tn baptifinate fit-ficepiflis, moneo, vt cognofcatis,fideitijfi)res '^quot;1^’°quot;^’/' Denm extitififiepro tilts, i^uos vfieftü dej'acro fon- i q ' tefkjcipere. Acprofiello decetmaxtme eum, ejui Vos. alujuod offictüfufcepit, in eo dtltgenter execjuen-do numtjuamdefiatigarf^ (fi-lt;jutfièaltertui pada-
(fi cultodem prof ejfitu eH, minttt. ep iti El f ilium
-ocr page 212-goi cArEcHisMrs
ilium e/Ji deßrtMm,qttemfimelm ßdem, telamßidm recepit,donectllum opera, preß-dio fkoegeretntelltxerit. Qua autemfiltjsßirt' tualibui tradendaßnt,paucts diuus nw comprehends, cum de hoc ipfi fitfcepsr rumofftctololt;^ueretur:inlt;juttemm-, ‘J)ebem«is admonere,'Vt caflttatem cu^todtant,iuflttiamigt; itgant, charsatem teneant, (ß“ ante omnia ß'^r/f bolum, tßorationem‘Dominicameos doceant: i Decalogum ettam, ^ cjuaßnt prtma Chrtßitani religtoms rudtmenta.Qua cum tta Ce habeantß eile tntelligimus,cuinam homtnumgenerifanllt huius tuteht admtniClratto commmtttenda not! fit, ntmtrumijs, lt;jui earngerere autfideltterno-i:nt,aut fedulo, cß accurate non ejueant.Quocif-ea, prater naturales parentes, putbus non heet earn curationemfufeipere (vt exeotnagis appi-reat, tpuantum hacßjtrttualü educatto à carndi dtßet) harettet tn primis, ludat, tnfide les ab hoc »lunereomninoprohibendißtnt, vtijuiineaccß . tat tone, (ß curafimper verfintur,vtfidetvera^ tem mendacijs obß:urent,ati^ue omnemChrijlù-nam pietatem euer tant. Flures cjuoejuene bapti-■sjstum de bapttßmo fitfitptant, fed vt vnui ton-C nc Tri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”oulter, veladßummum vnat,
feff”4-c.i. lt;i^'^”f*ßErtdentinoCoctltoflatutuefl-^ tumcjda r c fo r m a r. dtßtpitna, at que inflttutionis or do à multttudmt Hatn'iso. ntagtflrorumperturbari poterat^tumquiapro-
atdere oportebat, ue inter plures etuCmodti^i-
nitatts
-ocr page 213-7 A ROC H O S, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttf
tiitat es consungerentur, impedtrent, (]uo mi~ nus légitima matrsmomo vinculo homtnum titter hommes fociet as lattus diÿunderetur.
^edcumceterarum rerum cognitio, t^ua ha- Qi’/’m ns-Vertueexpoi'ttafient, fideltbusvttbßima haben-da ltt‘,tum vero nihil mages nece[fariu'.n vtderi poteSî,^uam vt doccantur, omnibus hominibus tâadultîs, batifim legem à Domino præ/criptam ejje,ttavt, quam in-nipper baptifme gratiamTieo rena/cantur-, »«fintibuj, firnpiternammi/enam, amp;nbsp;tnteritum,àparenti-bas,ltiee lUipdeles, due infidèles ltnt,procreentetr, JÿturfitpitesàPaÜoribusexplicanducrit, t^uod apud Euangeltpla legitur: Ntfi t^uis renattesfue- nbsp;nbsp;” • I*
ru ex aefua, etfpirttu, nonpotefl tntroire in regnti T^ei. Q^am legem non filumde ijs,ejui adulta *tutefient,(edetiam de puer ts infantibusintelli-gendameffe tdq^ab apofloltca tradtttone Eccle-damaccepijfe, communis Patrum /ententta, (fi ^uPlaritas confirmât. Prat créa, credendum cPi, noluijfe ChrtsiumDominum baptijmifàcramentum, (figratiam pueris denegari, de quibies dtce-bat,Smite paruulos,et noltteprohibereadme ve ntre.'taliu enim ePl regnumcalorîé.ejuosample-tcabatur,pieper tjuos mantes tmponebat,tjuosbe-nedicebat.Deinde,cum legtmus,iota alupuamfa mtlta à Paula baptizjttam e/Jè,fàtis apparet,pue nbsp;nbsp;nbsp;ig '
rosetia,ejutintliorü numero erant,falutartfonte Gcnef.xj. ahlutos eJ/e.TDeindectrcumci/io, ^uafigurafutt Leuit.n. baptifmi,eum more maxime comendat. Puerosl.ViCxi,t,,
enme
-ocr page 214-Colonquot;, i.
Roma.y.
CATECHISMrS enim o Plano die circumcidi felitos, nemo ePl, ignoret. Ac qnibus circumctfio mannfiaPla in eX-poliattone corporis car nis pr oder at ijfidem bapth’ mum, qni eft circnmctrio Chrtftt non mant:fallt, prodejfè perfptcnnmesl. PoPlremo,vt Apoilol'*' i docetfivnius delicto mors regnautt pir vnutn, ; multo magis abnndanttamgratia, nbsp;donationti,
acciptentes, in Vita regnabunt pirV'^ num lefttm Chfifin. Cum ita^ per ^dttptcc^lt;* ' ftten ex online noxam contraxennt-multomiquot; gii per Chrt^um Tiominumpoj/untgrattam, tuß-triittn confitjui^vt regnent in vit am: dem fine baptifmo fieri nullo modo potent. docebunt Pallor es, infant es omnino baptitat^o^' (fi deinde panlat tm t ener am atatem Cbrtßi‘gt;'’* religionis praceptis ad veram pietatem mandam elfie.nam, vt à fapiente praclare diQun^ Proucr. 11. nbsp;nbsp;nbsp;zu4^dolefi:enstnxtaviamfitam,etuimcuntfi
nMertt,non recedetabea. Neejne enim dubitari licet,ejuin fidetjacramenta,cum ablHnntnr,»tC^ plant non qnia mentisfua afifinfione credant quia par ent urn fide,it parentes ßdelesfuerint, h» nvnits, fide (vt ^D. eyfugupltnt verbis epift.iï.ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi,
ionifaciu vntuerfit/octctattsfanplorum mumuntKf' ‘ etentmabi]somnibus rePledtctmus eosbaptifi^ offierrt,quibus placet, vt offerantur, cfi quoiui» charitate ad communtonem (anUt jpiritus aii' iunguntur. Hortandi autem ßtnt magnopereli' deles, vt hbensfitos, quamprimum idfine pertcigt;’ h
-ocr page 215-^T) 7AROCHOS. «ƒ
io facer e bceat, ad F.ccle/iam defer endos, nbsp;nbsp;fol-
lemnibm cartmonijs bapttz^ndos curent, nam cum pueris infantibus nulla aha falutis compa~ randaratio,n!fieu haptijtmu prabeatur, reltbla fit facile intelhgitur, ejuam graut culpa tlh!efe ob firmgantf^ui eosfacramttigratia dtMttus,ejuam necejsttas po^ulet, carere patiuntur-^ cum pra-fertim,propterlt;ttatis imheciUitatem, infintta pe-nevititpericulatiltsimpendeant. Dtuerfamvero rattonemin ipferuandam effe, epuiadulta at ate fint,efperfeblumrattonis 'vfum habentyCjutJct-hcetab tnfie/eltbus oriuntur,anti^uie Fcclefacon /uetudo declarat.nam ChriFltana cjutdem fdes lilts proponenda eïl,atq. omntfludioad earn fufct ptendam cohortandi, alltctendt, inuitandi fimt.
t ejuodfiadDominumTleumconucrtamur-, turn veromonereoportet,ne vltratemptts, abEccle-fa pnfcrtpium, baptifmi facramentum dff rat. namcumfcrtptum flf, Non tardes conucrti ad y.
1 ‘Dominum, (Ir ne diff tras de die tn diem: docendi /mt,perfetlam conuer/ioncm in noua per baptif mumgtneratione pohtam effe.'praterea, ejuofe-rtus adbaptfmum veniunt,eo diMtus libi caren-dum ej]e ceterorumfacramcntorum 'vfit, amp;nbsp;gratia, tjutbM Chrtïltana reltgto colttur, cum adea Itnebapttfmo nullt addttuspatere pofstt : deinde «fww )wlt;îx«wo frubluprtuari,^uem ex baptifmo . percipimus : (ieiuidem non filum omnium fcele-’’ rHm,lt;juaantea admtfa funt, maculam for-
■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Ifft
-ocr page 216-aolf CATÉCHISÂMES
des,btiipti]wi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eluit,ac to Uit,fid diiàii*
gratia nos ornâtcuf ope et auxilto tnpoUerû itii peccata vit are poßumm, tttfiutam^^, et innocentit lueri:ipu.t in refiimmaChrifltantt vitt coafiarefi itleoisinteUtgnnt.Sed^uis hacitaßnt-pnonconfit ( tnttameEccleUabapti/mtfàcramëtShmc homtnn , generiflatim trtbitere,fid ad certü tepns differcii-dit ejfie cofittttit.neçj^ enim en dilatto^ptcfthtm, i^noi ^utdëpuerts imminerefùpra dtlli efl, contnnëin’t ’ habet en Ulis, ç rationis vfît pdtt ifùnt. baptifim fif‘ cipèidifpoUtü, atq^ confîhit, et male aUt vitiptni tentta,[atisfintura lit ad gratta, et tufittta, U reptU nnsahejutscafits tmpedtat, lt;juo mtn'’fàttitart ablui pofiint. Contra vero hac dtlatto alt/^nas tiidt' tur vt tilt at es ajferre. Primit enim, ^uonia ab £ct^* fia dtligeterpptttdendit efl, ne ijttts ad hoc fiicraintt tisfiHo, fßj-fimttlato animo accedat,eorti volant^’ Conciü ? bapti/mispetîit,magisexploratttr,at(}.^lpii:‘quot;'^' Agâthéf cnitisretcanßainanttq,s Concilias decretUUg’quot;’'' ei.ij, nbsp;nbsp;nst q, ex htdais adfidë catholic a venittnt, ant e^
pt tjmiss tllis admin iflr et nr, aliejttot menfes int et d techttmenos ejjèntideinde, tn fidei doëlrina,ejnaf^ fit er e debët, et Chrfltane viti tnflitutiontb'et'idiit ittrßfelUfts.Praterea, maior religtonis cstlt^ mëto tribfttturficëflttntis tantü Pafihf, amp;nbsp;coflesdiebns,folemnicitrimonia haptifmUfifl'E ant. Sed tnt er dît tamë baptifmitëpns tttfla ali^tsti et nec ejfaria de caujfa differ en dit no efl, velaoß''''* t a^ic ttlit tnfl are videatttr, acpfertim litlb ablnttt dt,ijMt tamfidei mjUtriaplene perceptrtPt-
-ocr page 217-t^D TAROCHOS. 207 guider» Phibppit, amp;nbsp;^poUoloru Principem feaffe fttii confiât, cum alter Canclacii regina £unuchu, alterCornelium nulla interpofita mora,ficlfiattm, vtfe fidem ampleüt profefit fient, bapttzMutt. Docendu prat er ea, et populo expltcandu ertt, iju9 modo ajfieü:t efii debet, cjut baptt^xtndi (unt. in pn^ mis itaq^opui efi,vt velint.propofitüip^ tills Cd, baptt finîtfitfetpere.namcû 'vnufejudq^tn baptijmo,pec~ catomortatur, noua tiita rattone, (fi dtfitplinant ju!ctfMt,aijuum efi,noninutto cui^,aut reeujanti, fidtllutantü, qutfijontefita, nbsp;nbsp;Itbett animo accipt~
unt, baptt/mii prabert.^uare exJdnbla tradatone fimperfiruatuanimaduertimus,tjt nemint baptif mut mmifiretur,nili prutstntetrogatus fuertt,an veltt bapttzjtrt.Piec vero inpueris cjuocj,^ tnfantth. ea voluntatedeejje exifiimandü efi, cu Ecclefia v lutas,^proillis fi)odet,obfiura efiènopofitt.Prater^ ta,ametes, (fifurtofis,‘jui cu altquado capotes men tis efient,tn tnlantd deinde tnciderut,vt t^ui eo lepo re nulld baptifini fulctptendi voluntate habcat,ntlï Vtta pertculü tmmineat,baptizlddos nö clfietcüauts in vite dtf:rtmtne verf tntur,fiantc^furereincipe rent, ewsvoiutatis fignificattonëdederüt, abluëdi fitnt;finmtnttt,dbaptifmtadminifirationeabfiinë-dü efi. Idemtj^tudictu de dormtentihfieri debet. Quodfïtnmëti)potefiatenum^fuerut,ita vi nullit rationisvfitm habuerint, eos tnfide Scclefîanon ficMs,acpueror,ejut rattone caret,bapttzfidus efie, £ccle/taaubloritas,(fi cofitetudo finis déclarât.Ee-rüprefer bapttfim voluntatë,fidet etia ea rattone^
-ocr page 218-ici
CATECniSMT^
cjua de voluntate eFl, ad confi^uendM jàcr amenttgrattam maxime neceßaria eFl. Ett-mm Difiilitnue, Saluator noFler doemt: Qiti ^’^.16. credtdertt,e^ baptiz^atMfitertt,ßduusertt. ‘Dt-tndevt ejMemlthetadmtß'orum/celerum, amp;»gt;lt;gt;' I le aFia vitapamteat, atcfue vt idem tnpoFlerMO J a peccates omnibus abflinere flatuat, opitieif. atuer emm, ejui it a baptifmum peteret, vt Ilmen peccandt conFketiidinem nollet emends omnino repellendus ejjet.nihilenim baptißm^f^ tM, virttiti adeo répugnât, ijuam eorum menh Cr confilium, ejuinultu-vm^juampeccandi^ncH Jibi conFltuunt. Cum itaq^ baptilmus obeamrit* expet endus fit, -vt Chrijium tnduamus, tßtntl eo contungamut ; plane conFlat, merite ißctl ablutionereijciendum e/ße, cui tn vitijs, O' tts perßuerare propofitum eFl ; prafirtimverh eputa mhtleorum, qua ad Chriflum, Ecclefiegt;gt; pertinent, fruFlra fufitpiendum efl: inaneinijiilt; bapttfinumfi luFlttta, tßfilutis grattant fletlt-mus, m eo fat ter urn effe, fltis intelbgimiis, pm fl Rom. 8. c^undum earncmambulAre,non ficundum flttt turn, cogitattetfi, puod adfiter am ent um pertinet, perfellam eius rattonem ßne vlla dubttatisul con'eputtur, fimodo, cum ritebaptiz^atur, tnant-mo h ibeat idacetpere, cfuodà fànFla Eeclefiai^’ miniFlratur. Quamobrem ‘Trtncepia^peiidi-rum m.ign.t till hommum multttuàini,put, -vtn*, fcriptur, acompunFli corde, ab eo, et à retipms jliliti
-ocr page 219-T AROCHOS. 209
cjittd ßhif-iciendumejjet, cjn.i/îuerant,tttt ïejjipnclu:Piinittntiatigite, btiptfi^eturvnuj-(juijque 'versïrnm. óquot; alto loco, pAmtemtm, tn-
conuertmnm, vt deleantur pcccata'ue-^fa.ltem beatm Paulus, adRomanos/cnbens, aperte endtt, et, epuibaptiz^atur, ommnomo-nenduw ejfe peccatis; cpuare nos monet, ne ex-, hibeatnus membra nofira arma tniejuttatu pec~ cato,fedexhibeamM nos Deo,tamejuam exmor-■tuis vusetestHac vero Pt fidelesfipe mcdttati fue~ ftnt, primum cjutdem Jummam Pdtet bonitatem ’Vehementer admirari cogentur, lt;^ut nthtltaie me renttbm, tamfingulare diuinum bapttfmt be~ neficium,fiila Jua mifirtcordta addublus trtbuit; deinde, cum pbi ante oculos proponent, epuama-Itena ejfie de beat ab omni er imine eorum vita, epui tanto munere ornattfunt-^ illud etiamin prtmis a ChriPliano homme retputrtfactle intelligent,vt tpuotidte tam fianPle, amp;nbsp;rehgiofie traducere m-tam fludeant, pertnde ac Jiea ipfa die baptifini filerametum, efigrattam confecutt ejfient.epuam-epuam ad tnflammandos ver a pietatis fludto a-nimdsmhtlmagisproficiet, epuamfi PaPlores accurata oratione explicauerint, quinam fint baptifini effeflus.
fDehis tgitur quoniam fipe agendum ePl, vt fidelesmagisperfigt;iciant,fiinahifisimodignitatis gradupofitoseffie, neefieab eo deipct vlhsaduer/a- adfcribitur rq infidijs, vel impetu^ vllo vmquam tempore culpæ.
O pattan-
-ocr page 220-at»
C^TECniSMJ^S
patiantur-^ hoe tradere oportet, peCC^ tMm pue à, primitparentibtti ortgtne eontrabliti Jiue a nobts tp/is commpum, cfuamMió et tam niif titfartum Jit, vtne cogttayicjMidtmpnpeviitse tur, admtrabihhutM ptcramenttvirtuteretntt' ttt^^fcondonari Jd ver o muit o ante ab Ez.(chieli pranunciatumebi, pere^uem'DominMDiut^^* 'Zcc.56. loejuittfi :EJfundam fupervot acfuatn muttdiitii, (p mundabimini ab omntbm tnejutnametituve, prü. Et t^poEiotui ad Cortnthios. poEf liii’p’’' peccatorum etiumcrattonem, fubtecit.'Ethectjt^
*■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;demfuiEHi,fedablHtieEiii, Jed fattUtficaittii^'
^ttjue hanc doblrtnam perpétua à fanbla Ecclf
Pj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eatradttam ejjè, perjpicuum ebl.
li 'i dc^quot;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bbro, ejuemdebaptifmopartt»^^
cat, mirk^ rumconp;rtp^t,itateliatur:generatecanelgt;'^ amp;nbsp;rcGiif. tum contrahtturpeccatMmortgt»ale:regetitf^ cap.IJ. ƒƒ autem Jpirttu, non Jolum orginalium,{t^^ tiam voluntartorum peccatorum fit remilnquot;'^ B.Hicron. firnblw Hteron-^mus ad Oceanum, Omtiia,!’*' to.j.cp.ft. ejMtt,in baptipnate condonataptnt ertmtna-ad Occa- dubtte^re amplttu ea de re cuiejuam ircTiunquot;^'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Concthorum depntttonem,fatft^
Tr'd Syn. Trtdenttna Synodtu idemdeclarauit,^'^ f fT. j. c a. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hema tn eos decreutt, t^ut a liter fentire
non.j. rent, e^uiue ajjeuerarenondubttarent, ijit/tit»‘^ peccatain bapttfmoremittantur, eatamenp''^ Jiu non tollt, aut radtettm euelll, fed ^aotbi''^ mtdoabradt, tta vt peccatorum radices att'^
-ocr page 221-TAROCHOS. i„
ff ' 'nfixt Atihuc remaneant. Namcjne, (vt etufr
i dem fanUe Sj/nndi verbii vtamur) m rena-
lt;1 tu mhd odtt 'Dem : ejuia nthtl dAmnattbnü eSi ® V hii,tjMvere con/epultt funt enen Chrtiloper bà-r ftt/ma in mortem ; cjttt non fèeundnm carnem Il ambulant -, fid veterem hominem exuentes, ó“ d gt;touum,^uificnndum Denm créai lu e's'l,tndnen
tes,innocentes,tmmacnlati,pHri, innoxij, ac Deo dilebii effeid-i fünt. e^c f.ttert ejuidem oportet,/ïcut eodem loco ip/im Sytiodi atibloritate de-cretum eÜ, tn baptiMtie concwpifientiam vel fomitem remanere: fed iIIa vere peccatt ratio-nemnonhabet.nam ex diuicjuoe^ue iyiuguflini nbsp;nbsp;Aug.lu
fententia, in par nuits baptti^tt te concupt,centta^ de peu.
_ir ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nier. re-
reatus ab uluttxr , ad agonem relinqnitur. at- n-
J I I , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;æ'quot;- ‘•®’ 4*
laem alibi teïiatnr.^ Con.cftpilcentia reatw tt lib.j.
tn baptißnate fohtttnr (ed injirmttM »jlt;îz/fr. coiir.i.cpi Conciiptfcentiitentm,ejUit expcccato eH, wz/jzZlt;/-^ol-Pcla. liud eFt, nifîanimi appetttto, natura ßta ratio- , ... nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Idem iib.i.
W répugnant : ^ut tarnen motus ß voluntatis confenfum, aut negligent tarn contunßlam non conc.Zzj; haheat,avera peccatinatura longe abeil. e^c cumD. Paulus tnejuit.^ Concuptjccntiamnefite- R.om.7. bam,nißlexdtceret, Noncocupißens-^exhisver bis,non tpldm concuptfeendt vtm.fed valut at is vi ttumintelhgi voluit. EandemdoPlrtnamtradit Grequot;. D Gregorius, ttafcribens: St ejutl'ùnt,ejutdtcant üb p.re^-peccatainbaptifmo/upcrßcie tenus dimtttt,cjutd ftriepift, eil hac prsidicattone tnßdelius ? cum per ßdet'i^ 59«
O tt ßer^-
(f'i
ƒ' 'r!
dl
'f
f-
f' d*: li' ii/ r id td 'xlt;
ii2 CATECHISMUS
fàcramentum anima, à peccatü radicitiu abfol»-1 a, lolt Deo tn har eat. tMtcjue ad earn rem detmn firandd Saluatoris noilrt tefitmonio vtttur, cuit apudlantlum loannem att:Qut lotM eil, nom«' Ioan. i4' diget, niEvt pedeslauet, fidesl mundut tclitt' Qt^odß cut expreffam hutm reifig^uraw, amp;nbsp;gmem hbet intueri, proponat /lïn adcontempl'Cl“
4.RfS-ï’' dum NaamanSyrijleprofihtfioriam,ijUiCMmß pties lurdand a^uaße ablutljit, tcsldteJcriptncl^ ! tta à lepra muridattts eStjVt etw cara, caropicti videretur. Quare baptißni pr opr tue effedmed, peccatorum omnium, /tueoriginült;vttio,riitei'‘‘ firaculpa contrasta lint,remtfsio.-cutMretcittiff* à TDomtno, Saluatore noStro tnSlitutum efi clarißimis uerbis eMpoitolorum Trtnceps
Afto.i. teflimonia omittamut) exphcauit, cumU' t]uit: Punit enttarn agite, fß'bapttz.eturvnußmfquot; ^uevefiruminnomme leßt Chrtilitn remißtc
Pcrpaptif nempeccatorum.
mura non Jamvero, inbaptifmo non/olumpeccaWf peccatorum et tarn, tß fctlerntl
car.i,fed'il. omnesà Deo benigne condonantur. nxlh lorü ctiam etfi omnibmßicramentte hoc commune eß, pœiias tQ. per lila vtrtus paßtonit ChriSti Domintcommif niitti : Sc nic‘tur:deßolotamenbaptifinodiSlumeilabÄ-cur 1)0 rc^ c» t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, r,
ft ttiatu ,P^^gt;'o,tiosperip/um ChrtSlocommon, (ßcoiß ftjtus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tteo ßanSla E.cclefia femper mtellexit,
tur.v inte- Enemaximafacramentiinturiafierinonpoßti'^'^ gf*. ft, qui baptijmo expiandusßt,eiuß»odi ptct‘tiit oßicvt)
-ocr page 223-kAT) T a RO ch os. 21S tfftlfi^y^iükvfîtato normnefinclt Patresoperafii Rom.Ä. usfachonisvocarûtjimponantttr.Nec vero,i^Htt Colof, i. hat loco tradantur, veteris Eccleßa, conßteludtni aduerfintur : qua oltm ladais, cum hapttj^aren-tfir,pritciptel’at, vtcjuadragtnta conttnttosdtes ietunarent.neque tllud tnlhtutum ad fatufaElio-rem pertinebat-^ fedqui battßnttm perceptßent, Grrg l!./, earationeadmonehantur, vtfacramentidignita tem'venerantesdeitinijs,^orationtbusalicjuam- ’ dmfinetntermifstone operam daret. Sed Cjuam-in bapttfmo pœnas peccatorum cotidonari exploratum cffe debet: ab eo tarnen pœnar um geriere, ejusciutltbustudicijs ob grauealtejuodfce-lasperfoluendie funt, nemo Itberatur, it a vt, e^ui mvrtedignus/it, per bapttfmum à pœna, ^ua legi bus con'dttuta eii, eripiatur. tametßvehementer laudanda ejj'eteorum Prtnctpumreltgio, eP“ pietas,ejui earn ipuoepue antmaduerfionem,vt Dei gloria tn fists facrament is tlluririor fieret, finti-bus remit ter ent, ac condonarent. Efftctt praterea bapttfinus poil huitis vita curriculum, pan arum cmntum, tjuaorigtnale peccatumconfee^uuntur, liberattonemtßcjuidem merit o mortis Domini fa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Hum eil,vt hac confètpuipoßemus. Baptifmo ats-tem, vt /upradiHum esl,ei comorimur. St enim, Rom, vt incjutt o^poilolus, compDntati faili fismtss ßmilitudini mortis eins, ßmul (ß reßsrreblionis ertmus.
Qwdfie^uxrat altquis, cur ftatim poil baptiß O j I rzum
-ocr page 224-ti4 CArECHïSMrSi
mm in hac etiam mort alt vtta
I
I
I
J
I
tJon careamKS, aiij^adperf,ElnmlÜMih dtan^ ttit^ao Adam prtmtti humant getierttf^' rent ante peccatum col/oiattaffuerat,/ncrdigt;i^'*‘ ttonii vtrtMe non transferamttr, td ejutdem it**' hm pofstmttm de caùfsis 'faClHm ejji, rej]gt;oi!^^ httnr. O^arum prtma edi, ejuodnobii, bapttfmum Chrtih cor port contunbli, (ttijut fquot;*', ntembra cjfebltfitmut, pltts alt^uiddignd^'‘t^'''' huendtim non erat, c}uam tpßcapitinoflto turn fjjet. Curn igitur Chrtfltis domttnd, eib tnttto orttu fiat gratia, cß •veriiatii d'nem habutt, tarnen humana natura tern , cjUam fafceptt, non ante depojitit, pafsionis torment a, nbsp;nbsp;mortem pertuht,
de ad tmmortalis vttagloriam refirrexitA^*^ mtretur, cumvideatßdcles, tjuiiamptfquot;bufV mum caleflti tuflittagraitam adepttjutit, ttobu^ tarnen caduco, t^fragtltcorpore lt;ve^tri,‘Vt,pofi‘ tjuam mult is labor thus pro ChriSlo perfittibik morte obtta denuo ad vitam reuocatt fttetA [ tandem dtgnt ßnt, e^ut cum Chrt^ioetto ternoperfruantur ieyflteravero caujpt, । nobis poÜ baptifinum tnfirmitas corporis, t»»^' bus,do lor urn fenfits, concupißentiamotturib»-(juatur, tlla ei't',iitfctltcet tamquam fegetetn, amp;nbsp;matertam virtutis haberemtts, ex tjua vbertorem gloria fru^lum, atejue amplioraffis^ mta confee:^ueremur,nam cumpatitntiantmo'^'*'
-ocr page 225-T A ROC HOS. ttj tiincommoda omniatoler.tmus, prattafîjue atii-minollrt affellwnes fubrattotiuimperium diut-ïni ope fùbijcimm^cerra ßjentti debemuf,fore,vt, fi cum ^po^lolo bonum certamen certauert- Tim. ' ' nuts, curjum confümmemerimm, fidemférua-uermtui, repobtam Cjuoque luslu t£ ci/ron.irn red-diit nobis lyominui tn ill.i die tu^w iudex. S'c vero ettam cum filijs Ifrael videtur Domtnue ‘ÿT^'^ifosetllab}^egjptiorumferHttute,Phii-^‘*»ne,at^ueetm exercuutn mare dtmerfo, hhe-
, tarnen non ß-atim in beat am illam promip bonuterramintraduxit. (edprtiuinmultie, fta-cafibue exercutt-, ac deinde, cum eos in promifie terra pojJefiionemmi^JJet, cettrosejui-dem tncolat è patrijs fedtbui exiurbauit-^ tjuap dam vero nationes rebtjuaa ficif, cjuas delere von potuerunt, ojr populo Dei bellica virtutis, (fi fortttudints exercendaoccafio numejuamde-tjfiet. Hue acceltt, tjuodß per bapttfimum, prater dona aleHta , ejuibui anima ornatur, corporis etiam bona trtbuerentur, dubitari me-rttopojjit, (juin multi, pra/entts Vita commoda, ^uam futura ßoeratam glortam confieHanteSy ad baptifinum venir ent •, cum tarnen non falfà htc, Çr incerta, tjua vtdentur, fid vera, atejut et erna, tjutnon vtdentur, bona Chrtß'iano ho-minifemperpropoßta ejfie deheant. Sed interim tarnen huius vtte condtcio , ejue mi/iriarum i.Cor, plena eit, fuis voluptattbus, amp;nbsp;lettiijs non caret.
’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O 4.
-ocr page 226-2! 6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CATECHISMUS
Ioan .ly. nbsp;nbsp;Quid enim nobts, (jnt iam per baptißnum, veM
palmitesdnltttßtmM in ChriIl^m,incundius,Mt opt ab thus ejje pot eil, ejuam, er ule in humeros ntr firosfttblata, eumducemfii^ui, nulUfqueautli-j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bortbus defatigari, aut periculis retardari,:tjiiigt;
minus adpramium fitperna 'vocationis Deions-fti jiu Ito contendamus, alij virginitatis laureans, alij doSlrina^ ep-pradicationis coronam^alijmor-tyrij palmam, aUj alta 'virtutum decora à Domino accepturt? Otta cjuidem praclara laudis injt-gnia neminidarentttr, nißprius nostpfrsinbuitU arumnofa -vita ßädio exercuijjèmus, atg^inacit
Dc cximi■ s fbetiffemus,
baptifmi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;baptifmi cffeDus oratio redeat, ex-
' {leLitiisus. ponendum ertt, httius fieramentt-virtnte nos non ßilum à malts, eptta vere maxima dteend* fint, îiberari, -verum etiam extmijs bonis, mn-nertbus augert. lt;tMnimus enim noHer dttun^ gratiarepletur,eyHaiufH, (fi filijDeieffelltitter-na cyuocyste falutts heredes tnlittutmur. nam, ut fertptum ed- tjui crediderit, (fi baptizatusfiterit, Marc.16. fiiluusertt: mundatam^ue Ecclefiamlauacrone ïiphef.y. iyua,tn -verboApofiolus tefiatur Efl autêgratm, ejuemadmoduTrtdentina Synodus, abomnibsts t^nedendum, pœna anatbematispropofita decre-pq’jj ’ Mtt,non filum perejuampeccatorumfstremsfsso, fid dtuina tjualitasin anima inharens, acveln-ti filcndor cjuidam, (fi lux, t^ua antmarumne-drarum maculas omnesdelet, ipfifipue amm» pulChrti-
-ocr page 227-RO CHOS. ti7 pttlchriores,amp;jfilendtdtoresreddtt. Atcjueidex'^'^'^-V facrùlitterii aperte colltgttnr, cum grat iamef-fundidiC(tnt,eam^ß}irtttnfanEltpignttsfaleant^^ «ppellare.Huie autem additur nobtlißimtts om-mum wtutum commitattu, tjua in anima, cum gratia dtumitusinfunduntur. QtMre, cum Apo- Tit.j. flolufadTitumatttSaluos nosfecitper lauacrüre generationii cè renouationiifjnritw fanSh,lt;]uem effud.it in nos ahunde per lefum Chri^um/alua-torem noflrum. D. Augufl.uerhaillajAhundè effudit,explanans, Nimirü, inijuit,ad remi/sione peecatorüm,ö' copiamvirtutum. lam veroper baptijmum, et tarn Chrtflo capiti tamcjuam membra copulamur, conneSltmur. Quemadmo-dumigiturb. capitevis manat, qua ßnguiacor-poris part es ad propriasfunbitones apte exequen- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
dasmoueraur.'ita ettam ex Chrifit'Dominiple-'^^^^'^' nitudinem omnes, quiiuffficantur, diuina virtue, eff gratia diffundttur -, quanos ad omnia Chribltana piet at is off^icia habiles reddit. Neque Wo'mirum cuiquam 'videri debet, ßcum tanta nirtutum copia inftrubit, cß ornatißmus, tarnen non/ine magna difficultate,cß laborepias, hone-fiasq^ablionesinchoamus, velcerte abßluimus. identm oh earn rem noninuenit, quod Artutes, à quibus abiionesipfd. proflcifcuntur,Ti)ei beneflcto nobis donat anon /int i^ßd quonidpobl baptißnum Galat, f, acerrima cupiditat is pugna aduerßssjpiritu relira eSî.in qua tarnen contentione antmofrangi,
O s ,
-ocr page 228-eiS CATECHISMTS
Aut debthtart Chrisii^num hominem non dieet-^ Cfim^Tiei bentgnitate f’eett, optimaßienili debeamtu,fjre,vi cjttotidtana rede viuendteX-
ercitatione, e^uitcumq^ pudtcafuntjCjUtcumq^i»“ da, ejHACurntj^fanda, e adern etMmfactlM,0rtgt;^
Philip. 4. cnnda vtdeantur^ hac hbenter cogttemui, hec»-A.Cor.ij. Inert animo agamns,vt Dms pacts fit nobtJiniH' '
Praterea, p^r baptifinit confignamur charaHf re, iptti ex antma delert nttmoptam poeesitde tj««, nthil ed vtphtra hoc loco dtjperantur-cam Itcetil exijs,e]!taf'itpradidafitnt, c»m vninerfidefo“
cramentisageretttr,fàtis mnlta, ejttaad hoc ttr-gttmentum pertinent,in httne locum trant ferre.
Bjptifmfj fine facri-legio itéra ri non pof fe.
Sedquontam ex ch tracteru vi, natura ab Ecclefia definit Urn ed, baptißnt fàcramentunt nullaratione tterandum effi, eade refideles,«! altejuando in errores tnducantur,jape, et diligen ter à Padortbus admonendt erunt. Hoc vert
Ephef.4 docuit Apodolus,tnejuiens:l‘^ntu‘T)ominM,'V»i . fides, vnum bapttfina.Detnde cum Romanos hur ‘ tatur,vt mortui per b.tptifmumin Christo, es-
B-om.iS. uerent,nevttam,lt;!iuamabtllo accepiff'ent,amit-terent, cum tnsjuittQuodenim Cbrifisus mortuM efl- peccato, mortuiu efl fimebhoc wdetur aper- ' te figntficare,ficut ille mort iterumnon potejl,iti nobts denuo mort per baptt/mù non Itcere. Quan
Symho. f-tndaettam Scclefia,fi vnum baptifinum ore-Confiant. dere,palampro{itetur. quodejuidemretnaturi, fîrrattoni vehementer confintaneumejje, extt tntedh
-ocr page 229-TAROCHOS. tif inuiïigttur^ (juod bapttfmm est qmdantIpirttua lùregeneratw. Quemadmodum tguttr natura-
j It Virte icmel tAmumgeneramut, et t/i /ace edi
D. AttguSï. att, werus non potelé D.Auguft. tepett:ßcethim Dna eïiß/tritualugeneratio, nee f
-yll^ vnt^uam tempore tnt er andm eH.
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’''^’'0 tjtttfcjuampalet earn ab Eccle/ia ite-
.adhibtt a hata/înodi ver bor am forma
I nbsp;nbsp;i‘*,‘tliejuemablatt,deejaoineertamrïl.an bapti-
, ^‘iiasrifSitarsbapttzAtas.tenerumnonbapti ^ihueronondum baptfzatttses, egotebaptiz.0 fl nomme p^ifrte, (yp/tj, ifrßitruaifinnit. itae~ nm non impie tterart.ßd/anile cum adtunilio^
J • n^baptt/mamadmtntflrari, dtcendam eft.Qai» j tn re tarnen diligent er à Paîîôrtbtts alicjua pro-uidenda/ant.in cjuibuiferei^aottdienonßnemct : xtma/acramenti tntaria pcccatur.nei^^ enim de-; funt.ejui nullam fielusudmuttpoZ/iarbttretur, I filt;}uemuii line deleilu cam adtaniltone t/la ba-i nbsp;nbsp;ptizent : tjuareßinfant ad eos deferatur, nihil
' prorftu epuecrenda patat, an is pruts ab lut its fut-rit,jed jiatimeibaptt/mum trtbaunt : epuin e-tiam.cjuamnis explorât am habeant, domißcr/t i nunttt adminifiratam eße, tarnen fàcram ablu-‘ tionem in £ccleßa,adhibtta filemni cartmonia, camadianilionerepeterenon dabitat.epuodepui dem fine facrilcgioftcere non po/ßantteß earn ma cuta /aftpiunt, epuam diainara rerum f^riptoret Jrr égalant at em vocat. nam ea baptifmiforma,
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tJt
-ocr page 230-229 CATECHISMUS
Li.;, ^ccrc Ex AlexandriPapitanHoritate, in Ulis tantum amp;nbsp;eins ^f.p^''^UtitHr,de(jutbits, re diligent er perejni/ltti, äu ca. Dc dubinmrelini:juitnr,an bapttJmHmrtteJufcepi-^uibuf. nbsp;nbsp;nnt.aliter Tjero nttme^unm fits est, etiam cumA-
tun Ilion e baptijmum ithcut tterumiidmimlint-reSPrater entera vero t^un ex baptttmo eonf/jui-mrir,tlludvelutt extremum eSl,i^uorelitjua om- I nta vtdentur referri, ^uod fcthcet caIi aditum, propter peccatum prtus tnterebefum, vnicuitjui • noPlrumpatefactt. Hncautem, ejuntnnobuhi' pttlmi vtrtute efficiuntur, ex vg plane intelbÿ poffùnt, qu£ in Saluattp is baptijmo contigiijfi
Matth. 3. EuangelicaanHorttM confrmautt. Et(ntmci‘\ lt.apertilunt,(frffirttsu fanlius columbäljxciein ChriHum 'Dominum defeendesapparuit-tx Jtgnificatum esl,eis, cjui baptiz.antur, dimni uir minis ch.irifmataimpertiri, if;- cnlorutn ianust» referari-^non ejtttdem, vt, Umulatsjue bapti’A* Juntjedvt m.tgis opartuno tempore ingredisn-tiirinUlam gloriam, cum omnium miferiirtttu expertes, aun in beat am vita cadere non polfu^^’ pro mortali condittone inimortahtatem affeipttt tur. tMttjue hi ijuidemfiint bapttfmi frulhu!, ßuos, T^uidem picramentt vimßiellemits, ad omnes pert mere duhitari non potell tem. cjuo ejui/c}^ animo affcHus ad tllum dumacceff'ertt,confideremtss-^ plus minttßie eth' fi is gratia, ef;quot; fruHus ad vnum alie^uem, lium.peruenire, omninofate-ri oportet.
-ocr page 231-zAT) TAROCHOS. 32t
Reîldtnunc,vt,eji{£âe hmtu/acramentipre-^^ preca-cittunib.rutbni,(Vtradend^fint,aperte, amp;nbsp;bre-filterexplicentar.Nam!jH!gt;d.i^poflolni de bn-^narum àonoadmonatt,c(imtnejMtt-^ Sinefru^ltt qjJs ba-tjre,!i,eja£altejMislotjuitarjafidelibut non tntelli- ptifmi. g^ntartidem fere admits, cÿ“ Citrimontoi tranßt. Cot, 14. /cm poteFi. tntai^tnem eum, dgmücattonem carum rerumprAfifernni, (juàtnfacramentoge~ f'fi»titr.cjuodßdlorttmßgnorHmvtm,(ßpoteda~ temß4std poptilttt igiioreti, non magna admo^ dam cmmontnrnm vtilitaa futur a eße videbi-tar.Danda eß igitur 'Raflortbus opera, vt easfi~ deles int elligant, certoejue dbt per/ùadeant ,ßnrit~ nos neeeßart£ ßnt,plurtmi tarnenfactendas, ma-gno^ in honore eße oportere. Jd vero tum in Fitt u-enttarn aucloritas, qui ßne controuerßa finbli ApiiHohfuerunt,tumßnis, cuius caußa clt;iirimo~ nias adhiberi'voluerunt,fatû docet. it a enimfi-cramentummaiorecum reltgione, ac ßnblttate lt;idmtniFlrari,ac velutt ante oculos pont praclara
exrmiadona,quatn eo conttnentur, animos fideliam immenfa Det beneficia magis ffnprtmi,perßicuum efified omnes carimoniit, cß precattones, quibus tn baptt/mt admtniFlrattone Ecclefia utitur, ad tria capita redigcnda funt, vt Weisexpheandis ctrtusordo apalloribusfirua~ rtpofsit, ß qua rradita ab illtsfiuertnt,audtto-rum memoriafactlus rettneantur.^c primum quidem tdarum genus eil, quit,antequamacce-
datur
-ocr page 232-»13 CATECHISMUS I datnr ad bapti/mifantem, feruantttr ; aittruni earum, eju£,cnm ad fpj^am fnntcm ventutn esi, j adhibentar.’terttum earttm^ etna, peraün ium bit j pti/mo,addifvl nt.ln pnmü tgttar aejua purnn-da eil, ^tea ad bapttfmum -vit opart et. Con feem-tur enmt bapttßntfons,.addito my fl tea vnUtonii oleo.netj^ td omnt temporefieri permijjitm eiitlti morematorttnï, fefit quidam dies, qui ommunt celeberrmt, Crfianlltfltmi opttmo tare habend fitnt, expellantur, in quorû vigtlqs fiera ablutto-nis aqui conficiturtquibtas etia tantum dtehut,ni Leoepift. ünecefisttoa alitet'facere cogifi'et,tnveterts£ccîe 4.ad Epif- Æe morepof;tufiuit,'vt baptijmtss adminiEretur-copos Sici 5^^quamuis Sccleßa hoc tempore, propter communis vitapericula,eam confietudine retint»- ■ dd non tudtcarit-.,tamëflllemnei tllos dies Pafibti, drPentccosles,qutb. bapti/miaqnaconflcritni» ' efl,fiumma cum religione adhue ob/êruauit.Po^ | confiecrationë, ahadetneeps, quabapttfmit antecedut, expbeare oportet, afferuntur enim, veletid adducuntur, qui bapti/motnttiddi fiant, adScclefiafiores, atq^ ab eins introitu omnino pro-htbentur-, quodtndtgnt fint,qui domûDeiingrt-dtdtur,antequdàfeturpifsimaferuttutts wgunt repulerint,^ t otos Je Chrtilo Domino, etufqut iufltfitmo tmpertoaddixerint. T um ver 0 Jàcer-dos abeüexqusrit, qutdnam ab Ecc le fia pétant, quo cogntto, primum eos ChrislianafidetdoHri-W4, quaminbapts/moprofiteri debent, inllituit'
iJ
-ocr page 233-tAD T' A ROC HOS. 12S idautemCtitechifmo (ff'icitur. cuins inilttutto-nii mor cm a 'Oormnt Saluatort^ pracepto rna-nitjje,nemodnbttare po/eH-, cur» tpfe Apoilolu wjerifltetnmHnduwvnmerfùm, ^doceteom nesgentes, baptisantes eos tn nommepatris, et fi-docentes eos firuare omnta, ejHtcam-tjuemandautvobis, Ex^uo Itcet cogno~ jcere,b tptifmum non ej/i admini^irandii, prtuf-^»amfummafaltem rehgionisnoflrti captta tx~ pooantur. Quontans vero Catethifmt ratio ex malt IS tnterrogattombu) confiât,E is,ejuitnflttui lar,adiiltaittatefuertt-, adea,qis£rogantur, tpfe per je rejpOndet -^E auttm infar.s Et. pro illoJponftr rtte rejpondet.joUemnem^jponEonemfactt. Se-tjuitur Exorctfmtu.cjutad expetlendum dtabo-ium, eiu.'tjue vtresfrangendas, debditandas, [itcris,(jj‘religtoEsverbtsac precattomhus confi~^ tttur. Accédant ad Exorctfnum ahst canmonteet ^lt;sarumfmgidit,vt tjaa myf tea fänt, pr opr tam, attfue tHuHrem Egftficattonem habent. nam tamfaltn t/lins os, tjui adbaptifmam adducedm efl,tnferitur,hoc Egntficare perjptcuum efl,eum fidei doflrtna, (jrgratta dono confecuturum ejji, vt à peccatoram ptttredine hberetur.faporem-tjue bonorum Oper um perctpiat, ejr dtutna fapt-entia pabulo delefietur. Obßgnantur prater.. eaEgno cruets frons, or uh, pt blns, humert, aH~ res; cjua omnta declarant, bapttjmi my si er to fenfui bapttsati aperiri,ac roborart, vt Deum
txet^
-ocr page 234-82 ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C^TECIIISMrS
excipere,priiceptài^ue eim intelligere,itcferiilt;i'i'f poftit.‘Püfiea -vero ilU nares, ó“ auresfaliuit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
untur,fi-attmi^adbaptifinifaniem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
lom, 6,
cjnemadmodnm acm tile ettangelictts, tjutm Dn“ ' mmus iujferat ocnlos lut o dittos Uloes aejuaablxf“ J r f, lumen recupcrautt-, tta et ta. tntelitgamus ab luttants earn vim ej]e, vt ments ad cttlefte Wtr , • tatem perßucienda lumen adferat. Hts peraditi ad abptt/mt fontem veniunt, tbi^^ aha cerimarit, f^ritfts adhtbenturexejutbw Chrttliant rtb’ . gtonisfitmmam Itcet cognofcere. Sacerdos ttit»'' | ter conceptis verbis, eum,eiui bapttz^ndtu tiigt; tnterrogat, ^brenunctAS Satana, qt omfibK^ eperibits edts, omntbus pompts etuslat tilt, etus nomine patrtntts, adßngulas tnterrogittit^^^ refpondet, ^brenuncio. Jgttur ejut Chrtflo dattirtis e^,bocprimum fanble, ç^rehgtoftftl' Itcert debet,/e 'Dtabolu tß- mundum deftrere, ti , nullum vmquam tempus fore, tn ejuo vtrutf^ . velutt hojbem teterrtmum, non detejletur. Dtti*quot; deadtpfitm bapti/mtfontem confislens, tnterrr gatur aftcerdote hoc modo; Cr edts tn Deumf^ trem omnipotentemlcuitlle refjiondet, Creth-a^t^ue tta dein ceps de relttjuis SymboU artictib rogatus,fidem fuam folcmnt rehgtoneprofltettit' tjutbusfane duabtts fion/iontbus omnem Cbrtjlh na legis vtm, (ß dtfctpltnam c ont inert perfncttutH eH.Sedcumiambapttfmum admtnßrareo^ttquot; tet,^ult;trit facerdosab eo.qut bapttumdtts eÜ',
Nhi»
-ocr page 235-e^D TAROCHOS. atp
'i f h
? *
f\ »(■
bitptiz.ari veht^i^uo tjuidem perß, vel etue nomine, lànfunsßt, patrino annnente, fiattm tn nomine patrie, ^fili^, ^ßirittu fin^i, faint art equa eum ablùtt. Quemadmodum enim homo, Ina vohtntate ßrpentt obedient, merito damna-tm eü:ita Dominm neminem adßtomm nnme~ titm, nifivoluntarntm militcm, adßribtvolutt-^ vtdiHinisiufu ßonte obtempérant, at er na fain-tim confcjuereturjam poll^nam baptifintu ab-folutai ell, facer dotfitmmum baptitjati verti-(imchrifmate pernngit-,vt tntelltgatßabeo die ChrifocapititamijHam membrum comnnElnnt tfe,atcjueenu corporiinfitum, amp;eare Chri^ita-num à ChriHo, Chriflnm vero à chrt/mateap-pillari. Qmdvero chrifina figntßcet, exijtifitii
tntelligi,qMatnncficerdotorat, D. zAmbropm D Amb. teslatnr. Induitpoileaßcerdot baptizjitHm ve- 'ib.i.de fd-fie alba, dicent ; tyicetpe vellem candtdam, ^uamimmaculatam perferat ante tribunal Do-
‘ mtninofiri left Chrtht.vt habeas vitam aterna.
•*' Infantibus vero, cjui vellttu non vtuntur, ijfdem ' ’ verbis album ßidariolum datur.^uo fymbolo H-
lt;!■
if
f
1, I*
imßcarifrnEtiTatres docent tum refitrreElionii gllt;iriam,adtjuamperhaptifi»umnafitmur-^tum ftitorem, dr pulchritndtnam, (jua, düMispeccitto r«w maculis, antma in baptt/mo ornatw-^ tum , innocentiam, attjuemtegrùatem, tjuaminomni vttabaptiîjitus firuare debet. Et deinde cerettt «rdens mmemitm trttdttitr, tjui oftendit,fidem
(hart^
-ocr page 236-ils CATËClilSMr^
charitateitjAammatam, cjnam tn bnpti/me acct' pit, honor urn 0pgr um (hidtoalendam, atejueuft“ gendam e^fe. Ad cxtrtmKm vero nomen baptttJ to tmponitnr : quodqutdem ah altquo fumenduif efi, qui propt er excellent em antmtpietaiem, religionem tn fantlorum numertim relatw eli' it a enimfactiefiet, vt qututcnomtnu Hmtlttuditu fid vtrtutis, cf-ptnUttatis imitationem excite tur-^ acpretterea, quern imitartfludeat, eumque que precetur, et fperctfibiaduocatum adplutet» turn ammf turn corporü defendendù venturittit èlje.Quarereprehendendifunt^quigenfihutitnii । imna,!^ eoru practpue,qui omniumfceleratfn“ mifueruntj tam diligent er confeilantur, :ÿpne rù imponunt: cum ex eointelhgi polsit, qn-itt'* Chrtfliana pietatis (ludtufaciendum extflitut^’ qui impiorum hominum memoria tantopore deh (larivtdentur, vtvelint fideltuau^'eshutHfrodi profanis nomtnthm undiq^ circumfonare. de bapfi/mifacramento fi à Pafioribta expluM^* fuerint, nihileorumferepratermiffum ejfe vide bitur, qua adhanc cognttionem maximepertine re exifimandapint. Demonfratu ep emm, quid ippum hapttfmi nomen Itgntficet-^ qua/iteituni' tura, cf}“ fubf/antia-.^tum, exquthwparttbt^ con-ftet.DtPbumep, àquotnAttutuifuerit-Attii”*^^ firt ad conpciendumperametumneceffarqfine, quofue tamquam padagogos adppentandamP pttMtiimbecilittatem adhtbere oporteatlTtadf
turn
-ocr page 237-T^ARamp;CHOS. 227 iKm eH etiam, qnibfts, ejMernddmodfiin antmo nff 'elïû bapttfmus ad/»tni^rari debeat-^ qua fît (Mi virtui, (ÿ' eff'icientta:paîlremo,quirttus^amp; tarmomaferuentur, quAntum propofîtA ratio po fiulabatjÇatis copiofe expUcAtttm eîl. Qua omniet ob earn practpue caujjam docendaejje Paîioves rnominerint, titfideles in hac cura, (S’cogitât tone perpetuo verfintur-^vt in qs,quafiinble, et religio fiJpoponderunt, cum bapt tfimo initiât sfuntfident firuent.atq^ eam vit am tnîlitUAnt, qua fanblifst~ ma Chrifitani nomtnisprofiefeiani refitondcat.
TiE CONFIRMATIO NIS SACRAMENTO.
S/ tn fiicramento Confirmationis explicando
Puilorum dthgentiA requirenda vmquant fmt,nunc cert e opui eîî, tllud quanomaxtme tllu~ firare-^cum infan^la OeiEccle{ta hocßcramen~ tumàmultisamninopratermittatur- pauctfsirni vero fiïit, qutdtuiniegratiafrublum,quem de berent, ex eo capere Jludeant, Q^refidelesitade hmus facramenti natura, vt, dignitate, tum in die Pentecoîles, quo pracipue die adminiflra-ripolet, tum alijsettam dtebm, cumidPaîlores commode fieri pojfie iudtcauerint,docendi erunt, vtintelligant, non fôlum negligendumnon ejfie, fedfimma cum pie täte, (fi reltgione fùfcipien-dum-^ neipfirum culpa, maximoque maloeue-fiiat, vt frusîra tn ets diuinum hoc beneficium
P 2
-ocr page 238-t2g CATECHISMUS
collatumejjivideatw. Sedvianomineinitiiim ßimMur, Confirmationem ab Eccleßa hocfacrf mentum icctrco vocari, docendum efi.t^uonMVh nbsp;nbsp;,
^ut bapti-Latw efi, cum abEpifiopofacro chrißi^ nbsp;nbsp;,
t e vngitur, addttts fillemnthut dlis verbù-^ teßgno cruets, cß confirma te chrtfmate/al»tigt;i innominepatris,cßfilij, (jrfiirttus/anblKnifi*“ liud(àcramentt efftcientiam impedtat, noM'Of^\ tutis roborefirmior,atijue adeoperfeêlus Cbtiß* ' mtles ejfe inctpit. In Canfirmattone aute vern^i
cß propriam facramentt rationem catholics
S. Melchi. cle/iafimperagnouit:t]uodcßMelchiadesPoii' papa in e- tifex,(ßpluresettamali^fancltßtmi,(ß'uetiiP^‘f pift. ad
Hifpan^æ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dollrtnamgrauiorifintenb^
S. Cleraés comprobare non potuit: inquttenim: Otnffb'^ papa epi- felltnandüm eü ßne mora renaßci Deo, fto!. 4. ad mum abEpifiopo conßgnari, ideSÎ/êptifarmii’' lulianum, gratiam SpiritusßtnlU perciperecumdbtip^
’ tjut inturia, (ßvoluntate,nonautemnecefsiti^^ compul/us, hoc facramentum pratermifirtt, à 'S. Petro accepimus, cß ceteri itMpoIioli, prf cipiente TEomino, docuerunt.Hancvero eandtt^ fidemdollrina ßtaconfirmarunt, epuieedetnf^ ritu pleni pro Chrtlio fanguinem profuderunli Urbanus, Fabianus, Eußbius, PomaniPantifr ces, tjuemadmodum dix eorum decretis Itcetpf“ jpteere. t^fccedtt preterea/ànlicrum Patrn”^ coli“
-ocr page 239-tAD TAROCHOS. 320
(mfèntiens auElorttas: inter cjuos Dion'jlttu ^gt;4-reopagita, iiAfthenarumEpifioptü,ciimdiceret,
lt;j»a rattone hoe (Àcrum vngHenmm confie ere, ^o- nbsp;nbsp;nbsp;fi
lt;juevttoporteret, ttaint^wt: BaptizAttimfiacer-dotes iudunnt ve^ie congrtta mnnditnt, vt ad Pontificem ducantnlle ver o, fier o at que prorfiu diutnovnguento haptixjttumfignans.fiicrattfisi-mt. communtonió partteipem fiactt. Eufiebius quaque Cmfiarien/ts tantum huicfi^ttmentotn-buit, vtdicere nondubitarttNouatum hare- cap.45. ticum Spiritumfànblum promer eri non potuijji: quia, cum baptizatua ejèt, ingraui agritudine ßgnaculo chrtfinatis non eil Egnatui. Sed ePa-rtfiima habemus hutui ret teiiimoniatumaD. D. Ambr; tAmbroßoineoltbro,quemdeijs,quiinitianturfi'o. fine ca. infiripEf,tuma D. «^uguPt.inItb.quosaduer- 7- nbsp;nbsp;nbsp;‘j’
fiu Petiliani DonatiPiaeptsiolat edidtt.-quorum
J 1 ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ init.amp;h.j.
vterque aaeo de hutm Jacramentt veritate nt- ^jc faeva hildubttart pojfic exiPiimauit, vteamfiriptura cap.i. eüam lociedoceat, acconfirmet. Quart alter D, Aug li. qutdem verba ilia lt;iA'poPloli-, Nolite contriPla-1- .cont.lit. reSpiritum finPium Dei, in quo Egnati nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“P'
alter vero, quod in pfiilmit legit ur-, Stcut vnguen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
turn tn captte, quod defiendit tn barham, bar- traDon. bam Aaron-., tumtllud eiufidem ApoPlolt, Cha- cap.ifi. ritas Det dtffufit ePlin cordtbiu noPtrisperSpi- F.phef.4. rttum fianPlum, qui datusePl nobis ; ad confir-
1 mationü fiicramentum referri tePlatm ePl.
QMmuts autem à eJTpCelchiade dtPlum Et.^ ba-
P 3 ptgt;F
I
-ocr page 240-CyîTECinSMrS
3?Ô
covftrmationi maximeconiuÜuweifc! i dîô cpi ft. nbsp;nbsp;nbsp;idem tarnen facramentum, fed ab altere bn“
ad efitco, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;extfitmandtimeft, confiâtemingt; .
Hifpan. 'uarietatem ^'atta, (juam ßngttla facrament^ Si. eizimx trtbntent, amp;reifèn/ibusiubiebllt;£,‘^iMiDfamgtf-ddgnifcat,efficere,vtvariaejfioijttesirdutd | Dc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;btbt. Cum tgunr bapttfint etatb j
homines in nouam vitamgtgnantttr-, confirm^“ J' tionii atttem facramento, cjni tam geniti frnti j. Cor. 15. '^’■^^^gt;^^dant,euacuatM, ^fta erantparaalkfiquot; tis intelbgttur, ciuantftm tnnattiralivttagentquot; , ratio ab incremento difiat, tantandemmterfe differre baptifmnm, e^m regenerandi vim habet, (Ir confirmationcm, cmm virtttte fideles aagt-ficunt, slrperfiebitimantmirobttrafittr.wnt.Ptt.-tere a, ^noniamnouuntatcjne dtglmPltim fêtera- . menti gemu conPlitftendismeïl, vbiantmtuttt nouam alicjuam drffitcultatem mcurrit ; facib per fite i potePl, cjucmadmodum baptifmi gratta ad ment cm fide tnformandam indtgemtu, itet ettam maxime condttcere, fideltum animosti-lia gratta confirm ari, étnuUo peenarum, fiepfiiquot; Ciorum, mortis per ten lo, aut metuavereefdei ttonfiejstone deterreantur. cjuod cjuidem cum fs-trro Confirmattonis chrtfinate epfitciatur, ex co et-pert e colligitur, huius feieramentt rationem à ba-S.M^lcb. ptifmodtuerfi'amejfie. Quare Adelchiades Ponti-papa in e-fexntriuf^uedtfcrimen accurata orattoneperfe-pift. fiipra /p»ttur,itafcrtbens:Inbaptffmatehomoadmtliquot;
tiett»
-ocr page 241-tAD T A RO CHOS. 23t
tiAm recipitar, m Confirmatione coarmatnr adpugnam. In fante hapttßnatü jpirttm plemtudinem tribuit (id tnnocenttam, Confirma çô^cc. dill. none autem perfieiboncmadgrattam mtmsirat: 3 co. Spiri-inbapüjmo rcgeneramur ad vit am, poü bapttp mumadpugnam cfirmamur : in bapttfir.oablui^'^^' mur,pofi bapti/mnm roboramurtregeneratio per
I fiiluat in pace baptt/hmm recipient es, Confir-matio armai, at tnflruit adagones.'Oerum hac iam nonJolum abalfi Concilias trade ta,fid praci-pue à fiacra Synodo Tridenttna décréta fun t-^ojt Syn.Trld. lam de ijs nonfilum aliterfintirc,fidne dubitare fcH'. 7. tjutdem vllo modo liceat.
Q^niamverofitprademonfiratumejl,^uam^lt;^ origi-necelfiartumejfit,communiter de omnibus tacra-mentisdocere,aquonamortumhabuerint- idem etiamde Confirmatione tradereoportet, vt jide- rramtnti leshuius ficrameti [dnSlitatemagis affiidantur. Confinna Igitura Pa^oribui expltcandumePl:,Chrtnum tionis, Do»2j««w non filum eius aublorem futjfi, fed,, fianblo Fabiano Pontifice Romano teile, chrtf-“^-^^^' . matisritum,et ‘verba,lt;3Uibtis m eins ((dminfira-tione catholica Ecdefia vtitur, praceptjfi. eyuod q\,æ^cft ad e^uidcmijsfacile probaripoterit, e^iui Confirma- Epiic, I j ttonem fiacramentum efie confitentur’, cum fà-bends. i crlt;? omnia myiteria humana natura vires fk-1 perent, necabalto, eyuamàJDeo, pofiint tnilitui.
lamvero,cjuafint eins partes,ac prtmum cjutdem demateriadtcendum eil. HacautemChrijma ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appella-
-ocr page 242-CATECHISMUS
appe Hatter-^ quo nomine, à Grads accepta, et/î iaat fcriptores quodlibet 'vnguenti genus b cant, tUudtarnen, qutresdtutnastradunt,cii^' fnuni lequendt conßtetudtne ad illudtantiimtiss vngueatum accomodarunt, quod ex oleo, amp;nbsp;famo,fillemni Epifiopi confier at ione,conßcdtd' Qt^re dua res corporeapermtsla, Conjirmad^ etis mat er iaht prabent: qua quidem dtuer/arü rum compofitio quemadmodum multiplicetn^^ rittu faaSltgratiam, qua confirmatis trtbitttidi déclarât^ it a etiam tpfius fiicrametiexcelleHti‘^’^ fat is oHendit. Q^ofi autem ea fit hums fiter tt materia, cumfanSlaEcclefia', cP conctbapf^' S.DJonyf petuodocuerunt.tumàfanSloDtonybo, (fic'/tf“ de Eccle. plaribfualqsgrautfstmts Patribtestradititefd^ ‘Tonttfice,qutapofÏoloschrif fÄ p p * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confebltonem à Domino accepiffi, nobfinf
in i. e'p ift, teltquilje te^latfu efi. He que vero vlla alia matt' ad Epife. rM, quam chrtfmatts, apttor vtdert poferatei orientales illud declarandùm, quod hoc facramento eft' Ä cicati^r. Oleum catm, quod piague fit, naturk dift 5°ca nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;manet,ac dfßuatgratiaplenttudinem expti
liercris ve- tttd;quaper Spirttum faadumà Chrtflocaptt!
ftr s.
Pfil.i.ji, Pf.l.44. loin.i.
ta a Hos redaadat, atgue rff'aadititr,f)cat vngtKtf tam, qttod defcendit ia barhamon, ta or am ve^timenü eitu : Uaxtt enim etmi Detd ole o lat it ht pra confortthtufuit-^ac de pleaitudtnt eau nos omaes acceptntus. balfamam vero ctt' uu odor at tes iucttndtßimtts e^i, quid abnd/gnif-eat,
-ocr page 243-T A RO CHO S. nbsp;nbsp;nbsp;333
eat, ^U(tm fideles, cumfiàcreimento Confirmation nisperficiunttsr, earn virttstum omniumfuauita-tem ejfiundere, vt tllud ^po^oU c^ueant dtcere-^ Chrii'hbonus odorfumus Heo? Habet prat erea *• C”*quot;* *• balfamum earn vim, vt, cjuidcjutd eo ctrcumli~ tumfi(erit,putrefcere non (inat. e^uod cjuidem ad buitu fileramentt vtrtutem figntfic an dam valdt accommodât urn vtdetur-,cum plane confiet,fiden humanimoscalciligratta, tjuatn confirmationt tribuitur, praparatos facile 4 fielerum conta~ gionedefendt pojfie. Confiecratur autem chrtfina fillemntbuscaremonijs ab Epifcopo.tta enim fal-ttatorem noftrum docuijfie tn extrema cana, cum chrtfinatis confictendt rationem ^posioliscom-mendaret,FabianusT‘ontifexfitnbhtate,amp;mar S.Fab.pp. t'lrijgloria clarifsimustradidit. epuamcjuam, cur Vafieri debuertt, ratione etiam oslendi poteïl. tteniminplerifijuealijs/àcramentü ChriHus tta, ttrum materiam infiituit, vt fiinclitatem Cjua~ ^ue tile tribuerit.nonfolum enim aijuam elemen-tumhaptifmiejfie voluit,cum inejuit:NtRejuisre- loin, ji fuerit ex acjua, efi fi}tritu,nonpotesl introi-
rein regnum Det:fed cum ipfe baptizjitus eRi, efiecilvteadeinceps vtfiinlltficandt pradita effet. quare dtUumaS.Chryßflonio.Hqua baptif- S. Chryfo. tntpurgare peccata credentium nonpoffiet, ntft^“'°'^^'^' tabluDominictcorporis/anblificatafuifiet.Quo-uiamtgitur Homtnus banc Confirmationis ma-tiriamvfiiipfi, ç^trablatione non fiterauit we-beturho.
f tejlan
-ocr page 244-2?4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CATE C HJ S MT S
ceJJ'arïumeJl,'vtJanJlis,amp; rehgioEs precattiini‘ Matthæ^'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eaconfe£iio,ntlt^^
' Epifcopâ, perttnere potefl-^cjui ewfder» facramt^ tt ordtnartut mimJJer mjlitutai eJî.Sed expbciUi daertt prlt;ttcrea altera pars, ex cpua facramt^' , tttm coaflttttitttr,formafitlicet, (P“verba, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
facravnblionem adhthentur :mQnendKj^fdeltSt vt m hoc fàcrament o frafctptettdo, tune maxiwtt i f«»? ea pronuticiart animaduertunt, ad pittU' tem,fidem,i^ rehgionëantmos exctttnt,nelt;jiii^ ealeiiigrattaimpedimenttejje pnfsit. JlistgitKf verbis Confrmattonisformaab/oluitur: Sig^ti ßgno cruets, nbsp;nbsp;confirmo te chrtfmate Salutts, ifgt;
nomme patris, çp’filif, ßtiritusSanJii. Sedt^‘ men,fi ad ventât em rattonem ejuot^reuocemtUt tdemfacile probari potefl.etemmfàcramenttfr’ ma ea omma continere debet, tjua tp/îm jderi' menti natur am, tfi fubJlantiam explicant. dt-^ut maxime hac t rta in Confirmatione obÇeruan-da funt,diutnapoteJiM,^ua vt,principaliscuttf-fit infiterarnento operatur-,, turn robur animt, fi figt;iritui,ejuod per fiter am vnJltonemfidelihiu ai fialutem tribuit ur-^ deinde Egnum, e^uo notaturts, epuiin eert amen ChriJliana mtlttiadefcenPurat eJl.'tA'c prtmum quidem ver bailla-^ Innomme patris, elr fili],(fifiiritusfitnJli-, t^ua extremo lo“ CO pofit a funttalterum ea-^ Confirma te chrifinn-te/alutis-,^ e^ua in medio hunt: tertium, ^uetn prtnctptoformit locantur-. Signa te Egno cruets: fins
-ocr page 245-l'AkOCHOS. au fitis declarant. Q^ametuam, (i etiam ratione ahqua prohartnonpofsit, hanc eJfehnitM (acra-menli veram, abfilntam formant, EccleßA catholicA au^loritM, cuiut magtsiertojta fimpcr edobhfmmM, non patitur nos ca de rc qatdeiuam
‘huslaL'’'
‘Docere etiam Tafiores debent, cjuthtts potifsi- crament i mumhutwfacramentt admtntslratio comrniffaconittma^ ßt.Namciim mstlti/int,'Vte^l: apndprophetam, tio“is nii-lt;jntctirrant,neq^ tarnen mittantur-, necejfe eƒ/, . tjniveri, cflegittmi enu mimilri fint, vtfideJispopalw Confi.- mationis facramentum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fine'
confequipoßit. Solum ttaque Eptfeo- cpiftol.ad pumkutus facramentt confictendt ordtnartam ° és Chri-pote^atemhabere,fàcraUtterao^iendunt. nam in Aüis Apodolorum leotmust cum Samarta j
, r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cS 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-id Enilco.
t’erbum'Detaccepifiet,Petrum, (ß loannem ad cite Sz eosimjfosejfc,qui oraueruntprotpfis, 'Utaccipe- Campanis rentjjnrttum tanblum.nondùemminquemquamc Circa me illorumvenerat .fed baptttjitt tantum er at.
in loco licet vider c,eum, qui baptizAuerat, quod^^ rofpe-tantumeffet Diaconus, conjirmandt potestatem nullam habuiße, fid munus tllud perfeblioribus orthodo. mtniPlris,hoce^ Apo^îolis,referuatueffe. Qtfin d Epift. i. etiam,vbicumt^^^ facra fcriptura huiusfacramen- “5^ D cccn-ti mentionem factunt,tdem obfiruaripotefi. ne^ e'E^ift^ s's ' ad eamremdemon^lrandam défuntfanblorurn nbsp;Germ
Patru, atq^ Pontificii,^ffirbani,}3 Eufibij,cDa- Gallis maf,à lnnoceti],el-‘^onis clarifsimatefiimonia-, Eipfeopo« quemad~
-ocr page 246-»i 6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CjiTECHISMrS
ifuemadmoinm ex eorttin decretûperjjticuui» e^lSD. qaoejue t^tigu^iinM nrAuiter t^neritur de corrttpea Aegypttorftm, Alexandrtnorunt ionßtettidine,ejtiorftm/acerdotesandebant Cott-firmat fontsfrcramenttsm admtnt^irare. t^ic nt' re cjuidem hoc fablum ej]e, vt eiufinodt mumU ad Epißopos defiêrretur,hac /imilttudinepojfunt PaHores de dar are. E~t emm in extrttendisadifi-tijs, etß fahrt, qut tnfiertores mtnifirtfant, cemeii‘ ta,calcem,ltgna, (ßreltt^tsam materiamparant, at lt;yue component, ab/oltttio tarnen operis adoT' thttedumfpedat.'ita ettam hoc fitcramentttnt, ^uo vdttttjptritttale adtfictttm perficitttr, alio,niß fikmnno ficerdote, admintdrart opnt erat.iyfdditur vero et tarn patrtnta, tjuemadmtf dum in bapttfino fiert demonslratum e[b. Nat» ß,cjui gladiatoriam dimicationem fiibeunt,alh tuiustndtgent, cutusarte, eßconßlio doceantaf, sjuitfltbtu.ac petittontbus, fitluistpßs, conficttt aduerfitrium pofisint.'/juanto magtsfideles, cat» fiacrament0 Confirmattonü, quafifirmifiitnisar-mis, tefH, ac munttt tn Jpirttuale certamen, cat aternafaltts propofitaed, deficendunt,ducis, ac monnoris indtgebuntlRecle igitur ad huius lt;jac' ejueßicramenti adminiTlrattonempatrini adtto' candtßtnt, eyutbus cum eadem ßiritualis affmi“ tos coniungitur, ^ua legittma nuptiarumfiosdeta impedtt,vt antea docuimtts, cum de patrinis a‘, geretur,qui ad bapttjmum adhtbendi/ùnt.fgt;c^
qtto-
-ocr page 247-iAD ^AkOCHOS. 2if ^jHoniamftpe euenit.vtfideles in facrameto fiufi~ ctptende aut prapropera fieslmatwne, autdijji~ lut a gundam negltgentta, amp;nbsp;cun£latione vtan^ tur-^ (nam defi, lt;jui adeum tmpietatts gradum venerunt, vt tllud contemnere, d^afiernariau-deant, nihtl efl t^uod dicamtts) aperiendum e^t ettam PaHoribus, ^ui, cjua atate, ejuo piet at û fludio pradttieffedebeant, cjuibus Confirmatio-nem dare oportet. Atq^ tlludtn primés docendum eUfioc[acramentum eiu/modt necefiitatem non habere, vt fine eofaluustjuts effènonpofiit, qua-^uam vira necefidrium non ePl, à nemtni tarnen pratermittt debet:fidpetites maxtme cauendum ell,netn re/ànblttatisplena, per qttam nobtsdi-Htna munera tam large tmpertiuntur, altqua ne~ glgentia committatur.quod enim omnibus com-muntteradjanPitficattonem^eus propofiutt, ab omnibus etiam fummo fiudio expetendum eéî. AcCanélus cjuide Lucas, cum admirabtlemtllâ fiiritusfinblteffuffonem defcrtberet,ita Etfabluseslrepentedecalo/onustanefuamad-uenientisjjtirttus vehementis, ç^repleuit totam domum. T)einde,paucisinterieblis: Etrepleti funtomnes ßnrttu fitnElo. Exqutbtes verbts licet intelltgere-^quontamdomus tllafanbiaEccle-ßafiguram, nbsp;nbsp;tmagtnem gerebat, ad omnes fi
deles Cenfirmationis facramentum, cuius ini-tium ab eo die duU:ü efi, pertinere.At^ id etiam exipfiusfacramenti ratione facile colhgitur. tlli
entm
-ocr page 248-ziS CATECHISMrS
enimfiera chri/matje coKßrmari debent, - fiirttMiilt increment0 opus esi, cjni ad pofi
iitim ChrtîiianA rcltgtonis habitfim perdùcendî fint, at nulli id non maxime conenit. vt enim hot field at natura,vt, ejut tn lucem eduntur,adi)lf {cant, atq^ adperfeHa atatem perueniant, etutt’* ß mt er dum, t^uod vult, minus ajfiecjuatttr: it a est» munis omnium mater catholtca Eccle/ia vebs' menteroptât,vttneis, ejuosperbaptifmumre^ir tierauit, Chripîiani homints forma perfeble ab-foluatur. idautem tpuoniam mjfitca vnlhomsfi , cramentoefficitur,per[ptcuum csl, earn ad vnb uerfisfideles a^ue pertinere. in ^uo tllud obßf' uandum eîi, omnibus ejuidem post baptifinut» ■ Confirmât ton is (acramentum pojfie admtnislr»-ri-Jedminus tame expedite hoc fieri, anteejtstit» puerirationisvpsm habucrint. ^uareßduodf । cimus annus non expeßlandus videatur-., ' adfipttmum certe hoc ficramentum differrt, maxime conucnit. neepue enim ConUrmatto filutis necejsitatem iniiituta efi,/èd vt eius Dtt' tute optime tnfirubli, cp paratt inuentrcmMtt, cum nobts pro Chniltfide pugnandum effet: ad. epuodfine pugnagenus puer os, ejut adhuc vfu rit‘ ttonis carent, nemo apt os ejfe tudicarit, E.x bis igitur eßicitur, vt, cjui adult a iam atate confit-mandtfunt,Elt;^utdem huiusficramentigratMtn, dona confeejui cuptant, ees nonfilumfidem,
pietatem afferre,fedgrautora et tarnpeccata, tjM
-ocr page 249-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l^AROLHOS. 2^^
«dntißrunt, ex animo dolore oporteai. Q^in reelaborandiemen, vc peccata etiampruu con~ fueantur, (p- PaPlorttm cohortatione ad letunia, Cr a/tapietatii opera Çafctpiendatncitefitar, ad~ inoneanturlt;^ue,laadab:kmtliamantioitia Eecle- Dcconf ßa confiietadtnem renouandam ejße^vt non
ieiuni hoc facramentnm fußtperent. cjModtpaiA^ '-^i\iei[^ demlideltbm facile perfàadcri poße, extfliman~ dum ebi, h hi i s fàcramenti dcna, admirabiles^
tnleliexerint.
^^^^f‘^ßores docebunt, Conßrmationemhoc cum ceteris Çacrament is commune ha here, vt, niß iwpedimentum altquod inferatur, nouam gr a-tiam tribuat.etenimhicc ßitra, myfitca figna ciufmodi eße, demonfiratum efi, qutcgratiam de~ clarantjate^Heeßictunt: ex^tio fetjuitur, vt pec~ cata etiam condonet, ac remit tat ; c^uomam gra~ fMmfmul cum peccatoneßngere quidem nobis bcet.Sedprater hac,quacum alqs communia een ßtidafunt,primumquidem illudproprie Conßr-^ittionttributtur, quodbaptifintgratta perfictt, ^uientmper bapttjinum Chrtfltani eßetitßunt, cjftafiinfantesmodogenititemeritatemadhuc (ß WoUitiem quandd habent-, ac deinde chrilmatis ßicr ametoaduerßts omnes carnü, mundi, tß quot;Dia ^olttmpetusrobußiores fiunt-^ cß. eorum ammus fufide omnino confrmatur ad confît en dum, cß glortficandum nomen TDomini noPlri Jeßt Chri-ftttexquo etid nomen tpßum inuentum eße nemo
dubi-
-ocr page 250-249 CATECHISMUS
Con.Tn. dnbitarii. NetVue enim, vtcjuidamnonrni''lt;^ impiefixersint, Confirmatuflt;^ Confirm vocabulumabeodedncitur,quodoltm, qui tes baptfLuti erant, cum iam adulti effent, adSp fcopum adducebantur, -utfidem Chriltiarm^' quant in bapti/mo jufceperant, confirmarent : vt confirmatio nihtl à catechefi differ re videi' tur:cuius conßtetudints nuHum probatumteslr monium afferrt pot ell:fed ab eo nomen retimpud turn ell,quod humfacramenti virtuteDeuii^ nobistdcenfirmat,quod baptifmo operari c(epgt;h nofque ad Chrilltanit foUdttatis perfellton(t9 adducit.-necvero confirmât folum, fid augeti'
S Mclchi ti^m.'dequo Melchtades tta tellatur-^ Sfritu^ papa loco fiinllus, qui fitper aquru baptifini falutifero df I'upra ci- fiendu illapfu,tn fonte plenitudinem tribuit od ta to. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnnocenttam, tn Confirmattone augmentum
flat adgratiam ; deinde non auget modo, fid admerabilt quadam ratione auget. Hocautott pulchemme indumenti tranflatione firiptur^ figmficauit, at que exprefitt : tnquit entm ddontf nue faluator, cum de hoc(deramenta loqueretur: Luc« 14. Sedetein ciuitate, quoad v/que induamini 'viT-Mte ex alto. Qiud (i Pallor es 'volucrint diui-nam huius facramentt efficientiam oitenderf, (hoc vero ad commouendos fideltum animos maximum vim habtturum ejfi, dubitan nonpo-teil)(dtts erit, quid ipfts ApoHoUs euenertt, ex^ pluare. JIU entm ante pafsionem, velfitb tpfam pa/siotiH
-ocr page 251-TAROCHOS. 24t
ftißionis hor am adeo tnfirmi, nbsp;nbsp;remifsifuerunt,
vtyOumDommw comprehen/ui en,fiatim/é in Matth.x6,’ fagamcontecerint-^ Petrtu vero, ^ut Eccleßape- Matt.16. tra, fnndamentum deffgnatuterat, ^Jnm-mam confiant tarn excelfique animi magnitudi-nemprafitulerat, vntiu mMberctiht'uoce per terril tu, fi lefu ehrt fit difitpulttm effi^nonfemels aut iterttm,fidtertionegauertt-^ acpoHrefurre-üionem omnet metnm ludaorum inclufi domi fi conttnuertnt. vero in dte Pentecoïies tanta fiirittufànili wrlute omnes repleti funt, vt, dum euangehum, e^uod eii commi/jum er at, non folum Jadaornm regione, fidvnmerfi orbe audabler, libéré dippergerent, nthtlfibife-hetus accidere poffè exiFltmanerint, quam ejuod dignt haberentur, cjui pro ChriPh nomine con-tumeliam, vincula, torment a, cruces perfer-rent. Habet praterea Conßrmatio eahs vim, vt charabterem imprimât : quo fit, vt nulla vm-quam ratione iterari pofsit : quod etiam in ba-ptifino fkpra obferuatume^: ac de Jäcramento ordtnis quoque fito loco plantte exponetur.
Hac igitur lià ’PaSioribusfipe, accurate ex-plicata erunt •, vixfieri potent, quinfideles,co-gntta huius fiteramentidtgnitate, atque vtilita-te,illudfitmma cum diltgentiafitn^e, öl' rehgtofii fufiipere fiudeant.Re^^at nunc, vt aliqua etiam de rittbus, (fr cartmonijs, qutbusin hoc ßcra-mento admintfirando cathohea £ccleftavtitur,
Q breuiter
-ocr page 252-et» CATECHISMrS ( kreuiter perfirtngantur. eju£ expItcatiotpuMH vfutfuturaßt, Paß^ores int eiligem,H, que. nntt^ i / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diïhifknt, cum htc locus trail ar et ur, repeitri
voluerint. Quiigitur confirmanturfacro chnß mate, tn fronte vnguntur. nam hoc facramentt , Jptritusjanliusin antmos fide hum fife tnfandil, ( tnetufijuerobur, fortttudtnemauget,vtiHfi‘‘ ' ritualt certamtnevtnltter pugnare: netjatjsr ; mis hofltbtis refiîlere ipueant. Quocvca decUrf tur, eosnullometuaut verecundta,cjuarumlt;ƒ felltonum ßgna maxtme tn fronte fiilent appatf re, à libera Chrifliant nominis confefsione abfiei‘ rendos eJJe.Praterea nota tlla,e]uaChrtfiuintis^ ceterisvelutimiles infignibus ejutbufdamabtuip diPlinguitttr, in tlluSlriort corporispartetmpt^' menda erat. Sedtlludquoejuefollemni reltgngt;tgt;^ in Ecclefia Deiferuatum eß, vt in Pentecoftepr^ K£to 1. nbsp;nbsp;ctpue hoc facramentum adminiiiraretur-, ijuo^
hoc maxime die A poll oh, finrittts fin Hi viriuti robor ati,^ confirmaitfint-,cuius dtuinifalhire-cordatione fideles admonerentur, ijua, ejuanti-^uemyfleriatnficra vnPlione cogitandaejfent' ‘JDetndevero, i^ui-vnlltsi, amp;nbsp;confirmaties eß,vt meminerit (è tam^ftamfortem athletam par»' turn ejje oportere ad omnia aduerfatnuiHoMr mo pro ChrtHi nomine ferenda, manuleutterd maxilla ab Epifiopo cadttur. PoSlrtmo antent pax ei datur, vt intelhgatft gratia cale ft is plenh PhiIIp.4. tudinem, çrpacem, quaexuperatomnemfen-ft’”^
-ocr page 253-T^ROcr/OS.
, fKm,coï:ficMumeJJi. Atquehitcßtmmdeoruin I fa, ejuit de chrtjmatte ßtcrameato à '^Pafiorthm non tam t^ntdem uadis ver bis, nbsp;nbsp;oral tone, traant
Mflammato quodam ptetatts jiadto expltcanda
I fimt, vt ea tn antmis, tnttmtfqae fide It am cogtta-I ttontbastnjererevtdeantar.
DE ETC H ARISriAE
SACRAMENTO.
QVemadmodam ex omntbas facris my fiertés, cjaa nobis tamtjuam diutna grana
certifiima tnflramenta Dominos fàlaator nofl er
commendaait, nullum efl, tjuodcum fianflt/stmo Euchartflia fltcramento comparart cjueatsitae-tiam nullagrauior altcuiusfieleris animaduer/io a Deo metuenda eft, e^uam Eres omnisjanfiita-tisplena, velpottos qua tpfum fanflttatisaufio-rem, (fifontem continet, neque fànfte,neque re~ ligiofi ddelibos trafletur. Idverot^pofiolos
amp; flipienter vidit, (fl de eo nos aperte admonuit. nam cum declaraflet, quanto tilt fielereobflri-Hi eflfint, qui corpus Domtninondijudicarent, flatim fubiecit ; Ideointer vos multi tnfirmi, (fl imhecdles, dormiunt multi. XJt tgiturfidelis populus, cam caleftt huicfacramento dtutnos ho~ norestnbuendosejfe intellexerit, (flgratiavbe-resfruHus capiat,et iufltEtmam Det trameffu~ giatjtllaomntaà Pafioribos dihgentiflime expo-Hendaerunt, quaetus maieflatemagistlluflrare 0^2 poflo
-ocr page 254-244 CATECHISMUS
pojje vtdeantur. Qua in re opw ertt, -vt Pauli -dquot; poÜolt rat tone fecutt, ejut fe^ t^uod à Domino acci‘ per at, Corinthijstradidijfeprofeffitsen:, inpriini^ huiuifacramentttnflituttonefidehbui expliciH^' it a vero geßd rem ejje, ex Euange/ißaperjpci^ Ioan.IJ. colligttur. Cum enim Dominusdtlexißßtjuot,'^^ ßnemdilextt eos.cuius ejuidem amorisvt dtuo’i^ alt(]uod,atcjue admirabtlepignus daret,fcien5bii ram tarn aduentjße, ut tranfîret ex hoc mundosi Patrem-, ne-vUo vmquam tempore aßtis aheßtlt;’ inexplicabih conCilio, ^uodomncmnaturaordr Leo fcr. j. ncm, nbsp;nbsp;condtcionemfuperat, perfecit. Etcn^’
ne do^in'°quot; c^l^l^^ata cum dtfeipulis agnipafchaliscena, nt Matt.xö. fguraveritati, 'vmbracorpori cederet,panc sC‘ Marc.14. cepit, Deoeiuegratiics agensbenedixit, acfrtfftgt; Luc. 2.1. dediti^ue dtfitpulis fais, cß dixit ; Accipite, amp;nbsp;j. Cor. II, manducate: Hocefl corpusmeumy^uodproVit“ bis tradeturthoc facile in meam commemoratiS“ nem.Simtliter cß caltcem accepitpo^fejuamctn* Ult, dicens : Hic calix nouum teflamentum eil i» meo pinguineihoc facite,e]uottefiume]ue bihetts, in meam commemorattonem, Huiusergoadmr rabilis ßicramentt dignitatem, ate^ue excelledquot; Chryfoft. tiam, cum facri fcriptoresfieri nullomodopo]l‘ ho. 24. in int eiliger ent, it vno vocabulo demonflrarent, j. ad Cor^. pi„yfPff^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nominibusexprimereconatifinit’
' I ” tnterdum enim Eucharitliaappellant.-quodtitr“
Calix bc- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ n .ei
n ed i â io bum, 'velbonamgrattam, velgratiarum aittonei Rom.ó. latineredderepoßitmus. AtreSequident.bo»*
-ocr page 255-quot;P AKOc uuü.
gratia, dtcendum efi-^ tttm (]uta vttam Atcrnam, de ejH^i firiptum e^Ï, Çratta Dei vita lt;tt erna,prit-/igmficat-^tnnn^uta Chnfium Dofninttm,ejuive-ra gratia, attpue omnium charifmatumpons eïl, in jè continet. Nee verominut aptegrattarum aüionem interpretamurt/îquidem cum hanc pu.-rißtmam hofitar/j immolamw, immenfas cjuoti-diegratiat pro vniuerßs in not beneficies Deo agi-nnis,at(jHe in primü pro eins gratta tam excellen tibono, tjuam nobis hoc fiacramento tribuit. Sed id ipfism etiam nomen cum ijs, i^ua à Chrtfio 'Domino gefla ejje in hoc myß'erto infiiruendo legi-mits, optimeconuenit. Etenimpanem acciptens^^tc. tß. fregit,ac grattas egit. Dauid^uoeeue,ciim hutus myllerij magnitudtnem contemplaretur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cor\(
tjuam carmen illud pronunciaret ; Ademonam pf^i j feett mirabthum fitorum mifericors, (ßmifiera-tor Dominus, eficam dedit ttmenttbusfe-.gratta-rum abitonem praponendam exiftimautt, cum iniyuit:Confe/sio, magnißcentta opus eius. Fre-lt;euenter etiam nomtne fitertficij declaratur : de tjuo myflerto paulo poiî latius dtcendum ertt.Ki-
catur praterea Communio; eyuod verbum ex itlo jjo., Apoiîoliloco fiimptum ejfielttyuet,vbiait:Calix benediblionis, cuibenedictmus, nonne communi-catio fitnguinis Chribiiebt ?^panis,^uemfran-gtmus, nonne parttcipatio corporis Dommi esl?
Nam.vtDamafienus explanauit, hoc fiicramen pmiafc.
tum Chrtfi» nts copulat, at^,etus carnis, çfi det- bb. 4. or
Q i tatü
-ocr page 256-CATEctijSMrs
thod. fidei tatü participes efficit, nojque internos in eodet» ChriÜo conctUat, ac contungtt, nbsp;nbsp;nbsp;vel»tivniir)i
corpnscoagmentat.ExcjHofaliume^i,'vtÇMra-
Autruftin ^^»tumetMmpacü,cd}'charttatisdiceretur,'at trad. zó. intelltgeremns,ejt{amindtgnißnt Chrtïitanowr in loan. nbsp;nbsp;nbsp;mine, (jui tnimtcittas exercent, odiaijue.dißtdia,
dt/cordiM,vt teterrtwMfidelinmpefles,omni no extermtnandas ejße : cumprafirtim i^uottdiii^ ! no reltgionis nodîra ficrtßcto, nihil nos ßudm-flits fer nare cjnam paccm, ^charitatem.proß-teamnr. Sed Kiaticum etiamfreijnenterà fi-cris fcriptoribns appellatur-,tume^niaßitritualii cibnsefl, ejuo in hniM vita peregfinationefr-fientamnr ; tnm ejuia viam nobis ad aternsm [
C.cii\c.C2rglortam, cp-felicitatentmunit. Quare exveteri j Eccle/ia catholicatnilititto feruari videmus.vt ' no. 77. 8( nemo fide hum fine hoc fiacr ament 0 évita exce^ ». Cor II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vetuihfisimi cjtttdem Tatres, ./Ipoiloli
aufloritatem fiecntt, Cena etiam nominefiacrain , Euchartfitam mterdum vocarunt, cjundintlli ' noMifisima cena fialutari myfierto à Chnfio Domino fit tnslituta. neejue vero propterea à cibo, aut pottone Enchari^tam conficcre, aut fiùmere licet, ^uod ab vy^poflolis fitlutariter tntrodulla confitetudo, t^uemadmodum veter es fcriptores memoria prodiderunt, perpetuo retenta, acfer-t) Aug ftata eft,vt àietunis tantumperciperetur. Sed, pift.nS. explicata nominis ratione, docendum ent, hoc verumefifiefiacramentum,atque vnumexfiiptem diu
-ocr page 257-TAROCHOS. 147
inis, fonHa. Rccleßa, fimf/er rehgiofi coluit, ucveneratae^t.nam cum ca/iciiconfecratio fit, my^ertuf» fidet appellatur. Prlt;tterea,vtinfintt(t pene ßicrorum Jcriptorum tefltmonia omnta-mM, tjut hoe tnterverapicramentanumeran^ dumejje,perpetuofinfèrunt-, extpfaratione, tiAtura facramenü tdem conumettnr. Etentm ineoflgna ßtnt externa, efr finfibui fubictla. habet deinde gratia figntficationem, amp;efftcten-tiam.praterea de Christ inpiitutione neijue E-ttangeltfia, neqae Apoflolitt duhitandilocumre^ lintjuimt. Qua omnia cum in vnum conueniant adfacramenti ver it at em confirmandam-, nullü alijs argumentis opM ef/e perjptcttur. Sed tl-lud diligenter Pafloribus ohferHandumeïl,mul tain hocmyiierio ejfe, ejutbuealicfuando facra-menti nomen (acri ßriptcres tribuerunt. Inter-dum enim confecratto, efr perceptio,fret]uen-tfr tiers (frtp/tem Domini corptu, /angtiis, funt Lan-^ut tn Eucharilliacontinet fir,facr amentum tio-franci con-cariconßieutt.intuit enim D. ^ugußtntis,fii-'^p^ Bcreg. cramentum hoc duobusconflare, vi/ibiltfiilicet^^^ elementorum ßiecie, amp;nbsp;tnuiflbili carne, cß fan- dè'có-guineipEus Domini no^ri le/uChrislt.^t^^ad fcc.’dift.i. eundem modum hoc Jacramentum adorandum cßt'b'si fi* ejji,ni»ierumcorpus etßinguinem Domini intel-ltgentes,ajfirmamus. Uerum hac omntamintu^^'^^^'^^^ propriefacramentadiciperjpicuuefi.Ipfiautem^^^'j^-^ jud, efr vint jfiecies veram,^ ab/olfitam huius cap.s.6*
2^ 4- uominis
-ocr page 258-24i CATECniSMrS
nominù rationemhabet. Sedejuantumhocficfi mentum àreltejHtt omntbut differ at, factie coUil* tur.nam cetera facramenta mat er ta ni fit perf ctuntur, dum fcdtcet ahçui adminifirart ea con-tingit. Bapti/miu enim Jacrametinaturamtun^ I adtpifiitur, cumreipfahomo aejuaabluitur:*^ | niero ad EucharisHa peifeBlionem fatk ell tpfi^ materia confecratio;'utrum^ueenimfitcramtti'‘ j tumeffe non definit, ejuamuitinpyxide affertU' I tur.T)eindeinconfictendiialijs facramentùnitl' la fit materia, at/^ue elementiin aliamnaturM ' mtttatio. Et enim baptifini atjua, aut chrifinati^ 0 leum, cum tUa facramenta adminiflrantur,prigt; rem atjua, efr olei natur am non amtttuntiin Ei*‘ chariflia vero, tpuodpanit^'vinum ante confia crationemerat, c onfeEi a confier atione, mere eil corporis (irfinguinis‘Dominifubfiantta. Idcet autem duo Ent elementa, pantsfciltcet, (fivinXi ex cjuibus integrum Eucharifita fitcrameniitfif conficiturinon tarnen plura facramenta, fed vni tantum effe, Ecclefia auEloritate doEli confite-mur. aliter enimfeptenariusfacr ament or urn numerus, tjuemadmodum fimper traditum,atlt;^lt;f Concilias, Lateranenfi, Florentino, efi Tridenttno, deer et Ü efi, confiare non potent, nam cum huM facramentigratta vnum corpus my [lie urn efficiA tur, vtfacramentum ipfum rei, Cjuam efficit, con-ueniai-,vnu effe oportet, atej^vnumejuidem, non lt;juta tndiutduum fit, fid quia vnius reifignifica-
ttonent
-ocr page 259-7AR0CH0S. 349
ùonem habet. Nam (juemadmodum cibta, po^ tw, qu£ dua dtaerfi res ßent, ad vnam tantum remadhibentur, utfitltcct vtres corporis refician tur Uta etia duas tllü diuerfasßtcramentiß^ecies rejjiondere, con/entanenm fait, lt;^»£ cibam jptri~ tualemügnificarent, ejuo mentesßtfltnentur, recreantur. Quare à Tyomino /aluatore diElum tfltCaro mea vere efi cibw,amp;fanguis metts vere efl potus. Sed diligenter expltcandum eft-, i^utd Euchartfiiic/àcramentum/ignificet.'vtfideles fa~ era mylierta oculis tn tuent es, fimttl etiam dtuina-rum rerum contemplatione antmum pafcant. Trtavero/unt,lt;juitnobis hoc facramentotndtcan tur.Primum efi Chrifii domtnipafiio, yuaiam praterijttipfe entm docuit, Hoc facit c tn meamExex t-ij eommemorationem : Apofiolsu tefiatus efi, ’• Quotiefcumtp^manducabttis panem hunc, et cali-cem bibetis, morte Domini annunctabitie, donee vtniat. Alteru efi diu in a, tf}quot; calefiis gratia, cjua prtfins adanimam alen dam, (Ir conjeruandam hocßicramento tnbuitur.Quemadmodum enim baptiftno tn nou'a vitam gignimur, Confirmâtio-neroboramur,vt Satans repugn are, lt;fr palam Chrtüinomen profit ert pofsimustita Euchartfiia fiicrameto ahmur, acfuElentamur.TertiumeEi, ^uod futurum pranunciat, aterna iucundttatis, amp;nbsp;gloria fr uil US, yuem in caleEli patrta ex Dei promifstone capiemus. Hlt;tc igitur tria,yult;t^n-fiantis,pr£t^riti, cfr canfiquentis temporis tsa-
Q i rietatt
-ocr page 260-2^9
CATECHISMUS
Mat.16.
Marc.14.
Lucx 21.
(oan, 6.
twit.14.
net ate dilttngtti per^picuum eli, ptcris myliertjl ita/ignificantur,vt totum facramentù, qnamuii ex dtner/tijpeciebus conllet, ad/ingula hornt» declaranda, tanqtta ad vniiu retßgntpcattonern, referatur.Sedtnprirxie cognofienda elî à Pasi«' nbtte htiittsfacramentt materiaytimvt tpft tttl tllnd peßint confieere-^ tarn et tant vt fideles adme néantur, cwus reifymbolSßt, atcp^ eues retß'tt^’^ ßgnificatßHdio, defiderto exardefcant. Duplex itaque est huitis fäcramentimatena, altera pants ex tritico confelhts, de qua primo age-tur:de altera postea die en dum ertt. Ham, Vt docent euangelifta, Matthaus, Marcus, cas, Christus ‘^Dominus panem tn manus acce-ptt, benedixtt, (fr fregit, dtcens-. Hoc eit corput meum.Apudloannemquoqj idem Saluator nofier ß tpfum panem appellauit, cumtnquit: Ego /um pants viuus, qui de calo de/cedi. Cum autetn vartaßnt pants genera, vel quta materia difie-rut, vt cum alius ex tril ico, alius ex ordeo, aut ex legumtmbus, certis^ terra fruEltbus confettfH ejl, velquta diuerßsqualttattb.praditt/unt.f'Ui’* entm ferment um addttur, alter vero ferment expert eßepotelt)quodadprtmum atttnet, Sd’^ uatoris verba ollendunt,panem ex trttico conßet oportere.communi enim loquendt confaetudtne, eum pants abfilute dicitur, panem ex triticotn-telligtßitisconllat. Jd ettaveteris tefiamenttß-gura declaratur.praceptum entm à T)ominofa‘’
rii
-ocr page 261-T^ROCHOS. 2^1
rat,vt panes prnpoftttonis, ejuihoc faramentunt figntjicabant, exßmtla conficerentur. Seda»em-adfnodtemnitllaspanis,nttt truiciw,aptaadfa~ er ament um materia putandus e^i.ßboc emm A~ pofloltca traditio nos docuit, amp;Ecclefia Catho~ lica au^loritasfirtnauit) ita etiam ex ijs, ejua Chrt fiiu Domtniugeßit, aij^mum ejje debere, factie Matth. lAt intelligitur.tpfe.entm primo az.ymorumdie, nihilfet mentati domi habere Judaic licebat, hoc Jacramentum confecit, atejne tnEhtutt. Qtiod^ ‘juis Ioannis Euan gelt fa aubi or It at em opponat, tjut hac omnia antefeblum dtem Pa/cha abla effi commémorât-^earatiofacile dt/foluipotePl. Ete~ ntm quern primum atj^morum dtem ceteri cuan-gelAa appeliarut, quodferta quinta veffert dies ieftaz.ymorum met per ent, quo tempore Salua~ tor nobler Pafcha celehrauit-^ eumtpfum dtem^ Eannesprtdie PttPchafui/fede/cribit-^wquidiei
natur altsffattu,quod ab oriente Sole inchoatur, nbsp;nbsp;chryf
tnprimts notandum extblimartt. Quapropter hon, gi. d'.utts etiam Chryfiflomus primum azjymorum in MattJi,» dteminterpretaturcumdtem, quoad vefferam azjma comedenda ejfent. Sed ati.jmtpants confieratio quantum conueniat integritati, efi mentis mundttia, quam fideles ad hoc fdcramentum afferre debent, ab érPpoblolo docemur, cum tn- i.Cor.y. quit; Expurgate vettts fermentum, vtptis noua confierpOydeut ebitsaz.ymi; etenim Pafcha no firumtrnmolatut tbi Chribiiutitaque epulemur
no»
-ocr page 262-252 C^TECHrSMrS
non'infermenta vet eri, neejuein fermenta mali“ tt‘2,amp;nelt;juiti£feiiin azymis/încerttatts,^w Con^fcff vitatis-Neque tarrieneei cjualitas adennecejptrii vkima ex^fi^m^ind({e^t,'vt, liillit panidefit,facrii'mtn-t um can fiel non pofsit: vtrumejue enim pants gs-mts ver am, ô'propriam pants rationem, ^nomen hab et. Quamcfttam nemtni Itcct prtuata an-iloritate, velpotitts tementate laudabtlem EC‘ clefiaftia ritum trnmutaretatciMe eo minus tdfi-Libr de- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Latinis facerdotibus permijjum est, ejuibm
crctal.tit. pretterea ‘Tonttfices Adax prtceperunt, vt exe-de cclebr. xj^mo tantumfacra my fl eria conficerent, tyfup mif.cap. hac de altera hums facramenti materia exft-litteras. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fat isfit tin quo tarnen tllud antmaduerten-
dumesfquammulta materia ad fiicramentum conficiendum vti oporteat, definitum non ejfe\ cum illorû etta cert its numerus defmri nequeat, (jui aut pofiint, aut debeant facra mjsleriaperct-pere. Super eft, vt de altera humsfacramenttma-teria, elemento dtcatur. efi autem vinum ex vitisfruSlu exprefium, cut modicum aqua per-mtflumfit.nam Dominum faluatorem vino in ha Mittb.iô. ius facramenti infitutionevfism ejfie, catholics Mar. 14. Ecclefiafemper docuit-, cum tpfe dtxerit-. Non btbam à modo de hoc genimine vit is vfqfn diem
S.Chryfo. ,11^^
.Qt^in loco Chryfoftomus, De genimine, Mauh quot;quot;nbsp;inquit,vitis,qu£certevtnum, nonaquam,produ Cone.Flo- xit.E'ttantoanteillorumhlt;ireEm,qut aquamfi-rsnt. Car- tn htfie myflcrijs adhtbendam finferunt, eonueh
-ocr page 263-fAT) T A RO CHO S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sjj
fonuellere vulereiur.lt;^:ju^m vero, TOàEccle-fiAvinofimperndmifcuit-^primü, i^uodtda Chri^'^' ^0 Domtnoftièlnm ej[e, Conctliorftm anElori-tate,i^fnnthCyprtiinttesitmoniocomprobMur'^ S.Cypr. i. detnde, cjuodpinguinii, acjHA, qux ex eifis Ia- j'cæcil tcreexierun[,hiicpermi^mne memoria re«oalt;î-liun’_ tur.Tumveroaejait, vttn Apocalpp/îlegimtfs,po Apocai.7. pulâ deftgnant -.quare acjtta vino admiiia,fidelis popnli cam Chrtïlo captte coniunbhonemfigntfi~ cat. j^tcjue boe exapofioltea traditione perpetao fancta Eccleffaferaauit. Sedijuamuis ac^tta ad~ mijcedit tt.igrades rattones Ent, vt earnfine mariait peccato pratermtttere non liceat-^ ea tarnen fi défit.facr amentum conslare poteSi. Iliad au-tem/acerdottbus animadaertendumeEl, quem-admodumtnjdcris myllerijs aepuam vino adhi-bere oportet, fie ettam modtcam tnfandendam ejje.nam ecclefialiicorum /criptoram fintentia, yfiiudtcio.acjaaillamvinumconaertitur. tjuareHonorius de e0 Honortas pontifex, tta feribtt: PernicioEus hb. 5. d ccre intaisparttbus tnoleatt abufùs, videlicet, tjuodcA. lit. De niaiorqaantitàsa^uainfiicrificio,quamvini,ad-ce-hibetar, cam,fecandam confitetudtoem rationa-bilem Ecclefia generalis, longe plus vint, quam aqua, adhtbendam fit. Haius tgitur fiteramenu bac duo tantum élément a fànt: ac mertto pluri-bus decretis fanettum eli, ne quid altud prater panem, vinum, quod nonnuflifacere nonvere-baniur,offerreliceat.SediamviekndHm elî, bac
duo
-ocr page 264-CATECHISMUS
loin.6,
ätto partis,^ vintjymbola ^uam apt a Ent adeM res declarandas.ejuarum(acramenta eJJ'e credr mas, or confitemnr.Ertmftm entm Chnflum nlt;i* btsEgnificant,-vtveraeli homtnamvtta, tpfèf ntmquot;Dominus ait : Caro mea vere ell cibut,lt;^ fangnis mens vere ell pot us. Cum igitur corpus Chrtfli ‘Domini, vita at erna aliment um illu prf heat, i^ui einsfiicramentum pure, (Irfianllejufii' piunt • relie ijs pottfiimum rebus conßcitur, (jur bus hac vita continetur; vt fideles factiepoCnnt intelltgere,prettoEcorporis, fianguinis ChrtÜi communione mentem,animum^jaturari. Nott“ nihil ettam hac ipfii e lernet a adid valent, vt eent cognitionem acctpiant hommes, ejje infiacramen-t» corporis, amp;nbsp;[anguints ‘Domini veritatem.niitif cumpanem, çrvinumtn humanam carnem, Ù fanguine vt natura cjuottdie tmmutart antmA' uertamtss,factltus adduct pojfitmus hac Emilittf dtne, vt credamus,panis, et vintfitbfiantia in ve-ram Chrtlit carnem, verumq^ etusfanguinem ci lellt benedilltone conuertt. Ajfert ettam alte^uiil adiumentthacadmirabtlis elementorum muti-tto ad adumbradum, ejuod ft in anima. Kt entm, etfi nulla extrinfecus panis, et vini mutatio appi-ret, tarneneorum/ubflantiain carnem, ^fitn-guinem Chrtfi vere tranfttita ettam, tametfitn nobis nthtl immutatum vtdetur, mterius tarnen ad vttam renouamur, dum veram vit am Eucha-rtfltafacrameate acctptmus. t^ccedtt ad hsc-, quod
-ocr page 265-Tv4R0CH0S. aff
^uod cfif» vnnm Eccleßd. corpus ex mult is mem-bris compoHtumßt, nulla re magu elucet ea con-wnliio,sjuampanis vtns^elementis. pants entm txmultugrants conficttur, ^vinum ex multt-tudine racemorum exiiltt. at que tta nos, cum tnulttlimiu,hutus dtutnt myiterijvinculo artliß lime colltgari, dr tanquam vnum corptu eff'tci declarant.
Sequitur nunc, vt de forma, qua ad confecran- Eii ch a ri-dumpanevttoporteat, agatisr, nonquideetus ret ftiæ confi-cai^a,vt hac myßeriafidelipopulo, ntßnecefst- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;for
taicogat,tradantur-,(eosentm^qutfacrisinittati non/unt,de hts erudtrineceffdrtunon eiljfedne, (nifjndi, brmatgnoratione,infacramento confictendoaßt ctrdottbusturptßime peccetur, itaq^à fanSlise-uangeli^lis, Matthao, dr Luca,itemq^ ab ^pofio Matth. i S, b) docemur, illam effe form am. Hoc eft corpus Marc,i4. ^^ctm.ßrtptum eilenimtCenantibus illtsacce- Lucæii, P‘tlefuspane, drbenedtxtt,acfregtt, dedittfdtß ctpulu fuis, dr dtxit.-Acctpite, dr maducatetHoc tfl Corpus meu.Qua quidem coficrationisforma Amh.li.4. cum à Chrtflo Domtnoferuatafit,ea perpetuo ca tholtca Eccleüa zfa efi. Pratermittendafunt hoc chryf ho locofanStoruPatrumteitimonia,quitinfinitüeß Je prodi-* fet enumerare, dr Concilij Florenttni decretum, tione lu-quodomnibuspatet, atquetnpromptueil-^ cum prafirtimextiltsSaluatorts verbis-^Hocfacttetn means commemorationem ; tdem Itceat cogno-fiere.namquod ‘Domtnus faciendum pracepit,
non
-ocr page 266-2j6 catechismus
non folnm ad id, quod e^erat,fed etiam ad ea, dtxcra!,referrt debet, atque ad verba maxtngt;^ pert mere tntelligendam eil, qua non rnintu ef^“ ciendt, quam figmficandi caujjd pro lat aérant’ Sedrattoneetidtdfacile per/uaàeripotcsl. natif forma eae^, qua tllad Egnificatnr, quad in bot j facramento ejficttnr. cum autem hac verba i^t quodfit,lignifcent,ac déclarent,hoc efipanùtoU ; nerfionem tn verum ‘Domini no^lrt corpus-, f‘ qHitur,formam in tiltstplis verbis confiituendat^ effe.in quamfentent tam, quod ab ê'uangelifloxH' Matth.ió. Hum efl,'Benedixit,licet acctpere. perindeenim videtur int eiligen dum, ac fi dixijfet, accipiens nembenedtxit, dicens-, Hocefi corpus metitn-Quamuis enim Euangehfla verba tlla, Accipbt, come dite, prapojuerittillis tarnen non matent ‘ ' confecrationem,fed vfum tantummodoßgnifioii’ rtperiptcuumefl.quareà facer do te q ut dement' wtnoproferri debent,fed adfacramentum conf ctendum necejfaria nonfunt .■ quemadmodum t‘ tiam prefertur contunHtotlla,Ênim,incorporis, ffffànguinis confierattone:aliter enim fiet, Vt, ƒ hoc facramentum nemini admintflrandum fitt confici non oporteat, aut non pofitt quidern-, cum tarnen dubitare non liceat, qutn fàcerdos, prolatis exmore,atque inflitutofemblaEcclelî*
. nbsp;nbsp;verbis Domint,aptam pan is mat er tam vere con
fier et-, quamuis detnde conttngat, vt nullt vrit“ t^uamfitcra Eucharislia admimflretur.lant ve- । eo, (
-ocr page 267-TAROCHOS.
y o,quo d ad vim, qua eH altera huimfacramenti materia, coßcrationemattinet, ob eandem cauß Jim,quam/üpra cömemoriautfr/Hi,opw efi,vt/à verdos ettu forma cogmt a, et perßeäam hab eat. Ram tgitur his verbis comprehendi, certo creden dumesi-^ Htceslcalixfanguinis mei,noui, dfa-termtefamenti, mysleriumfidei, quiprovobis, dr pro multis effundetur in remifstonempccca-torum. Ex qutbus verbis plura qntdem è Jacris firipturis colliguntur: quadamveroin Eccleßa ex zApnilolica traditione conferuata funt. nam quoddtcitur:Hice^icalix:aD.Luca, drab'tyi-pofiolo (criptum ePl.quodverofiquitur:Sangui- ‘ fis mei, velJànguis meus noui tesiamemi, qui provobis, dr pro mult is effundetur tnremifito-
. fempeccatorum:parttmàT).Luca,partimaE). 2,5 Matthao dtilum eil. Verba autem illa,lt;tA[eter~ fi',dr,Myjleriumfidei,/ànila traditio, catholica veritatisinterpres, drctsftos nosdocuit. Zlerrtm de hac forma nemo dubitarepotent, /î, quod an~ tea ddtum efl de forma confecrationis, qua ad pants elementum adhibetur, hoc etiamlocoat-tendatur.confiât enim, ijs verbis, quavimfiib-fiantiamtn fiinguinem Domini conuerti fgntfi-cant, huius elementiformamcontineri. Quare eum verba tlla hoc aperte déclarent, perfitcuum eil, aliam formam confiituendam non effe. Exprimant autem praterea quofèiam effußßngui-nistnpaßione Domini admirabiles fiu^lits, qui
R ad hoc
-ocr page 268-25S CATECHlSMrS
Hcb.io.
Rota.J.
Hcbr,9.
Hcbr.p.
Ibidem.
adboc fàcramentum maxime pertinent. VtttU eil, aditus ad aternam hereditatem, qua nom, at‘ queaternitefiamëtiiureadnos 'ventt. Alter tfi, adttui adiu^lttiam per my^ertum fidei-,^ lefurni' nim per fidem in fangutnem eins propttiatoret» Deui propofüit, vt ipfè ßt iuflm, (ß tuiltfic/i»gt; eü,qut ex fide efi leyu Chrifit. Tertius e^l, rerruf-Ho peccatorum.Quonia ver o hac ipfa confeerttW' nis verba plena myïltrioru funt, apttfsimequeA^ rem conueniunt, dtligentitis perpendere ea oput' tet. Quodverodicttur-^ Htceïl,calixßnguinit met-, ßc intelligendum efi: Hic efifanguis mtus, qui hoc cahee continetur. Reble autem, ß appofi‘ te, dumfanguis hic, vt eblfide hum potus, cofien-tur, caheismentio facienda efi, neque enimfan-guis hutufmodi pottonem fittü Hgntficare videre-tur, niß vaße altquo except us eßet. Sequitur deinde, fßouiteblamentitquodquidem obeamretn additumebi, vtintehigeremus Chrtilt Domini fanguinem nonfigura, quemadmodum in veten testament ofiebat (de eo enim apud tgt;4^pofiloluni ad Hebraos legtmus, Sine ßinguine teßamen-tum dedicat um non eße) fid vere,cß re ipfà homt nibustradf quod adnouum te fi amentum perü-net square nA^poblolus mquittldeo noui teilamcn timediatorell Chrtslus, vt morte intercedente, repromifstonem acciptant, qui vocatifùnt, ater-na her edit atis.Her bum ver o, Aeterni.ad heredi tatem aternam, qua Chrisli Domini,aternitefit torii
-ocr page 269-tAD T^ROCHOS.
toris morte ad nos iure p crue» it, referendum e^. Quodfùbiungitur-^ Alj 'ütriumfidet-,, non rei ne- ' ntatem excludtt,fid, ejuod occultelatct^atejuc ab oculorum finfù remottfsimum efi, certafde credendum ejfe figntficat.TJtuerfâ vero hifie ver bis fententia hoc loco fubielda esl ab ea, ejuam ha~ bent, cum baptifino ettam tribuuntur. nami^uod fangutnem Chrtili, fubvintipecie latentem^ fde cerntmus, myHertum fdei dicttur.at baptt/mus, sjuoniam vntuerbam Chrtfiiana fidei profefsto-nemcompleblttur, àno bis fidei Jacr ament um, à, Gracismyilerium iureappellatur. Quamejuant alla etiam ratione fiangutnem Domtnt, fidet my-fiertumdicimus, quod fctltcet tn eo maximeplu-rimum difiicultatis, df negotij humana ratto ex-periatur, cum nobis fides credendum proponit, ChriSlumDomtnum,verum “Det filium,/imul~ ^ueDeum, dr homtnem, mortem pro nobis per-cjuidem mors fangutnis facramento nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/
dellgnatur, Quapropter appojite hoc loco po-tius,^u.imin confecrattone corporis, pafisto Domi ntcacommemoratur, his verbis-, Quiejfundetur ' inremtfiionem peccatorum. Sanguis emm,fie-parattm confecrattes, ad pafiionem Domini, dr mortem, dr pafitontsgenus ante omnium ocutos ponendum, maiorem vim, d/ momentum habet. Sed verba tlla,ejuaadduntur-, Provobis, dr promHltis,àtJMiatthAo, drLuca, fingulaà/în-gulls Jùmpta fiunt -, tjua tarnen fanSla Eccleüa, Luc.ii» J^tritu
-ocr page 270-I
260 CATECHISMUS
Ilcbræ,
fjiirttH T)et inlirttlta, Itmttlcotttunxa:pertinent autemadpaßionüfruliurti, at^^vtibtatemde-clarandam.-natn ft eiia virtutem tufpiciamui’, proommum jAlute fingutnemà Saluatore effn-Jttm elJe fatendtem eritTfiiierofrnIlttni, ejutm eX eo hommes per ceperint, cogttemui, nonadont' nes, Jedadmultos tantum earn 'vtitthtatemper-uentre, factie intelltgemus. Cumigitur, Prove-bis, dtxtt, vel eos, tjat aderant, vel de Ie II os ex lx-dsorttmpopulo, tjuales erant di/cipult, excepte In da, cjutbtss cttm loejuebatur,fignif!cauit. Cum tut-tem addidit, Pro muit is, reltt^uoselellosexln-dais, aut genttbus tntelltgi volutt.ReÜeergof-Hum ePl, vt pro vntuerßs, non dtceretur, cum hec loco tantummodo de fruHtbus pafsionisferme ef fit, cjua falutis fruit urn delellis filum attultt-9- Atcjue hue feil ant verba ilia if^poHolt, Chri-lius femel ob latus ell ad mult or um exhaurien-
da peccata. Et i^uod Domintu apud loannent Ioan, 17, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p^g nbsp;nbsp;rogo, non pro mundo rogo, fd
prohis,ejuosdediHtmtht, ejuiatutfunt. Plurimn alta in huius confierdtionis verbis latent m'lfii-ria,^ua TaHoresafitdua rerumdiuinarummt-dttattone, (flludtoipfiperfi, tuuante Domine, factie affequenttsr.
Sed tarn ad ear urn rerum explicationem ent-tio r euer tatter-^ e^ua vt à fidebbus ignorentur, nulla modo commtttendum elt.ii^c ejuoniam ttApo-I. Cor. II, fobts admonet, grautfstmum fielus admitttsb ijs, qut
-ocr page 271-TAROCHOS. 261 ijs,ejmnimdijudicant corp tu Domtni-^ hocmpri~ mii docemt P adores, animum at/^tte rattonem findbui omntfludto auocAndAm ej]o.ß entmfideles ea tAntum m hoc facrAmeto conttnersßhi per-fisafennt, t^uie finftbtts percipiunt -, in fiummam tm ptetateaddacantttr, neceJfieeÜ-^ cstmnthilaliud, prtt er pant's,ac vintfioectem, oculis, taEltt, odora-tu, guflufenttentes, panem tantugt;»modo,acvi-ntim tnfiacr amenta ejji tudtcauerint. Cttrandum tgitur efl, vtfide hum ment es, cjuam maximefieri pot efl, à fenfuum tudicio abflrahantur, atcjue ad tmmenfam Det virtsitem contemplanda exctten tur.Tna entm fitnt maxime admtrdda.atq^ßfit-pienda ejua in hoc (acrament 0 verbis confeçratio-nis effict,fides cathohca fine vlla dubitattone ere-. dit,ac confiteturSPrtmum eH,verHm Chrtflt Do mini corpus, tlludidem, cjuodnatum ex virgtne, incalisfiedet addexteram Pair is, hoc facramiëto contmeri. zAlterum efi, nullam in eo element or ii fiubiianttam remanere-, quamuts nihil magis à finfibus alienum,cfi remotum vidertpofisit. Ter-tiumeïi, t^tiod ex vtrotjue facile colhgitur, verba conjecrationis id maxime exprimant, accidentia, cfuaaut oculis cernttntur, autalßfin-tibuspercipiuntur, finevllarefubiePlaeffie, mira (fuadam, atqueinexplicabtltratione. e^epanis (juidem, efi vini accidentia omnia licet vtdere: (jua tame nullt fiubflantta tnhtrent,fid per fi ip fa, confiant-, campants, efivint fubfianttaintpjum
R 3 T)omini
-ocr page 272-»62 CATECHISMUS
Damintcorptn,et fangwnem ita muteturjVtpH' nis, ^vini/ubsliintia omnino ejji de/inat. Ve
rum, vt priui de primo agatur, conentur Ta^u-res explicare, quam per^icua, amp;nbsp;dar a fint Sal-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uatorts nofirt verba, ejUte cerporis eiiu veritatetn
in fier ament o demonllrant. nam cam inijnit-, Matth. 16. gPlcorpusmewn, Hicellfineuismem-ne-Marc. 14. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;.1
Luc 11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modo fana mentis /it, ignorare potest,
e/md nobis intdligendumEt ; prafirtim cum de humana natura firmo habeatur: cjuam tn Chri-fio verp fiuiffe, catholicafides dubttare nemtnev)
S.Hilar.
lib.8. tie
Trinit. tra ftâs illuó: Vt fine V-num Hie,
patitur : vt vtr fimdifstmui, atefue dodißim^ Hilarius praclare firipfierit, de veritate carnts, amp;fingHinis Chnsli, cum ex tpfists Domimpro-fefisione, df fidenoUra, caroeius vere fit ctbtU, reltdum non ejfie amb^endt locum. Vtrttm alter praterea locus a Pasîonbus enucleanittt
di-, ex cjuo aperte licet cognoficere, ver urn Do- ' mini corpus, amp;nbsp;fianguinem in Eucharilita con-tincri.nam nHpofilolus pollea^uam commemo-rauit panem, efiquot; vtnum à Domino confiefatum, I. Cor II fiacra mjlierta ttHpdiolis fists adminifirati
efifie, (ubiungit : Probet autem fe ipfim homo, M fic de panetlloedat, (fi de calice bibat : ejuienint manducat, efibibit indigne, iudtctumfihiman-ducat, efi btbit, non dijudicans corpus Domini, Qiudfi, vthareticidtdiiant, nihilaltudtnfia- ' cramento venerandum efifiet prater memoriam, ^figdum pafisionts Chrfiit, cfuid opus erat tarn
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;graut-
-ocr page 273-tAD T A R O CHOS.
grauibui verbisßdeleshortari, vt fet^ßsproba-I rent?(.lrautentgt;n tllii,ls\'iic^yVocedetaratttt A-' po^aliu, neß.irttim ali^nodßelus ab eo admuti,
ttnpure ßntens corpus Domtni, ejuod tnEu-chartfiia occssite laset, ab also cibortsm genere mn dt^itnguit. ^uod ettam ßpratn eademepi-fiola vbertus expltcassit ts^posiolus bis verbis; s.Cot, C«//x benediEltonts , ctti benedsci»itis, nonne communtcatto ßtiguints Chrtn:t edi ? pants^ /^uem ßangsnstis , norme participaeso corporis Domint eil ? Qm i^tstdem verba ver am corpo-rts, Panguims Chrtilt Domsnifabblanttam de^ tnonFlrant.
Hactgtstsr ßriptura loca Pa^orsbsts explican daertsnt, atcjuetn prtmtsdocendum, nihilmets ditbij, aut incertt relt^umejß, praßrttm cum htcEccle/sa Deifacrofantla astldoritaa interpre tat afittad csstw ƒmtentm cognitione dssplict vta, amp;nbsp;ratione pojjitmus perttensre. Prirr/ae^, cttm Patres, ejuiab tnitto EcclePsa, at^ue ommdein-~ ceps etateflortserunt, Eccleßa^ica doürinit eptimiteilesftsnt, cott/ssltmus.htverofkmmocon fenfuomnes buiiu dogmattsveritasem apertißi~ rne tradtdernnt. (jtsorum Engttla tePhmonia af-ferre, cjuontam opexoß laborts eßet,fitts ent pau-canotare, vel mdicarepotms, exe^utbusttsdiciu p
i de ccterts factie fieripoterit. Primus tgitur D. [js (\rti ^mbroftus fidem ßuam proférât, i^ui in Itbro nbsp;nbsp;myft.
ijs,qui initianturmjfierijs, teSlatuse^l, verum cap.9»
R 4. Chriili
-ocr page 274-, nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CATECHISMUS
* Lu 4.de Clrfiïiicorpminhoeficramotofumiy/icttt wTi ■tV^Chr^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fitmptKtn ell, td/j^certtfsimaßdete-
ad populü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^ho locodocet, ante conficratw-
Anti.ho. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fanem. tbiejfè, poïl, confecrationemautertt
6a,61. ■ carne Chrifit. Accédât alter tefiis'^ D.Chry.noti S. Augùft. ntinorisfidehamp;gfanttatistejnie^uidemcftmmui Sn' ■ iT^d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tpfimverttatemprofitetar,amp;
quod \ docetytumveropracipne 'i’ homilta 6o.dèijs,^iti Ken. II fc.ficra ^yfieria tnopureßamunt, ttemejue hotw cundû yo.ha-^-tf - amp;nbsp;4-y-inßanclttmloannene.’incyttitemr»'-legitur'; Et Eareamnt Deo, nequecontradicamns-^ Ucttwl ' fcrcbatur cogitationibus, velocnltsnofirismdeaturadder-busX'i'!' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■' cnim ferma tnfalltbilis
S.Cyr.\ï.i\^^^ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiolter factie fedneitur. Hts vert
info. c. 13. exparte cpnfeniiunt,^HaD. Auguliinm, 14.amp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'cathohea fidei propngnator , fetn-
' cap.13. per doenit, atqne tn primis titulum plalmfs-
S. IU ft. ap O exponèsfcnbit enim : P or tareß in manihmßun, Anto” 'piû ^^pcfibtle ell, filtque ChrtPlo conueni- ■ ]5. Ire. 1 i. 4. nbsp;nbsp;potell : ferebatnr entm tlle tn mantbui fuis, I
c-^iy.Sc\f ^ttando commendans ipfum corpusßnum uit, 'gt; côt.bærc. Hoc eflcorptts mcum. zAlc CyrillusprAtereA, a c, 5, cccl. ItilEntts, cf Irenaus adco aperte Itb. 4.. in Joan-Jucrarch. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ir.
b iib 8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fe“''c^^cntoejje
Ttinit. rifirmat, vteius verba nttllts pofint fallactbus, CIO. 3. epi. fcapttops interpretationibtis obßnrari. Quod ad Dama, E Pallores aha etiam Eatrum telltmonia rc-eytiirent, factie ertt fnclos a Dtonypum, b HtU-'S*' num, c Hieronjmum, d Damafcennmaddere.
innumerA-
-ocr page 275-TAROCHOS. 26^ wnumerflbtles^aliosji^ttorumde hacregrauipi-mds fententias, dabt or um, ç^ptorum homtnum induiîrta, Q-labore tn vnum congédias, pu/stm o, ti,o. (iJ, legimus.Altera refiat via ^uafan cl a Scclefîa tu- cap. 14. dictum in fi, cjua adfidem pertinent, mue^ttgare liceat, contraria Jcihcet doblrtna, çf opimonis damnatto.At vero confiat,fi:mper,corporü Cbri fiiverttatemtnfitnblo Eucharisliafacramento, ttaper vntuerf cm ^Ecclefiam dt^u'am, er dtjfe-minatam efie, cf“ confinticnti voluntate ab om-ntbuifidelibuireceptam,vt,cum ante ^umf^tn-tosannos'Eerengarius idnegare au(ùi effet, ibi-ejue Rgnum tantummodo efiè affereret,fiaiim in Vircellenli Concilia, quod Leonts ix. aublorita-conuocatumfuerat, omnium [entent fi condem-natui, ipfi hare/îm fùam anatbemati addtxe-rit. ^ut posiea cum ad eandem impietatis tn-fantd rediifiet, trtbus afis Conctlfi Euronenß, Cr duobus Romanis quorum altcrum Ntcolaus 2. aiterum ([regortus 7. Eontifices Adax. conuoca-runt,damnatu.sen. Eamposleaßntenttamln-nocenttM s-in Concilia EateranenE magna con- Conc.Lat. firmauitiacdeincepsà Florentina,amp;Tridenttna , Synodis eiufdem veritatts[des apert tus déclara- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j'g'
ta, acflabilitae^. Hactgiturßpafioresdiligen- Salami n. terexpofùerint-fivtmhtldtcamusdefi,qui erro- Conc, Tr ribiis obcacati, nihil magis,quaz'erttatis lucem, fell. 15. oderunt) cß infirmas confirm^re, cf ptorum mentes fummaquadamUtu ta, ervoluptate afficere
R i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pot er un t-^
-ocr page 276-266 CATECHISMUS
poterunt-^cumprufirtim fidehhus dubitarc «un liceat, ijumtnter cet er os fideiarticalos hnimr' ttam dogmatis fides comprehendcttur. nam ctivt 'Het fitmmam omnntm rerum poteflatem cre-dunt, ôr confit entur, credant, ettam necejfe efi pgt; tefiatem et non defutffe maximt hutus operis eff' ciendt,qftodtn Euchnrifliaficramento admirii-mttr, cohmus. T)einde cum credttnt fanlhs»* Eccleßam catholicam, necejfiirio fet^wtur, Vtß-mul cred-int earn e(fe, qunm expltcauimus, kuint facramenti veritatem. Sed nthtl eji profeblo, tjuod ad piorum iucunditatem, firuHum adH pofsit, cum hutus altifiimi filer ament i dggt;ntigt;' temcontemplantur. TrimumemmintelligvA, quanta fît euangeltca legis perfelHo, cut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
ejl, id re ip/a habere, tjuod fignis tantum
ris Moftiica legis tempore adumbratumfuerat' ; S. Diony. Q^are dtuinitus dtbium ejb à DtonyUo, Eeclt' de cccleli. Earn noflram medtamejfe inter Synagogam, d' ac propt er ea •vtrtufljn^ P**'*’*^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;participem. Acprofiello fittts mirari fidelesnun-
(puam poterunt Çanlla Ecclefiaperfeliione, einfi^ ipueglortaaltitudinem,cum inter eam,et cdeft^ htatitudinem vnus tantum gradus interefle vt-deatur. Hoc enim nobis cum calitibus commani efl,vtvtriip^ Chrtflum Tleum, cß hominem prs-fentem habeamus.fidßrpuo vnogradu ab eis difl'^ mus) till prafintes beat a vifione perfruuntur, ws prafentem.,^ tarnen ab oculorufinfii remotnr»’ fiicrt-
-ocr page 277-tAT) TAROCHOS. 26f ficrorum mjfleriorum ddmtmhili integument» feoccultantcm,firma, nbsp;nbsp;confiantifide venera-
mar.Prlt;s.terea,fideleshocficrameto ChrtfitSal- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
uatorts nofirtperfeilifstmam charitatem expert Kntur,eius emm bonitatem maxime decuit,natst ram,cjuamànobisfumpfèrat, à nobis nunejuam Jubtrahere,Jed, /quantumfieri pofiet, ejfie, v er firs-(juenobtfèum veile,^1 tllud omni tempore vere, amp;propnedtblum videreîur, Delicia mea, ç^Prouer. î. cumfilijshominum.
lam vero hoe loco a Pafioribus expltcandum efi,nonfi)lHm,verü Chrtfitcorpus, (tp- qusd^utd^p adveram corporisrattonempertinet,veluttojfif, amp;nbsp;neruos,fedettam totum Chrtflum tn hoe[dera po^is'^Chri mento contineri. Tdocere autem oportet, CZ?h-ftiin hoe fiumnomen ejje ^Dei,efi hominis, vniusyf/Äcrt facraracto. perfona, tn tjuo dtuma, epr humana natura coniun llapt.e^uarevtramejuefiubfianttam, ep' tpua v-i riufijuefitbflantta confequentia fint, diuinitate, (p'totamhumanamnaturam, qua ex anima, (fi omnibus corporis parttbus , (fifianguine etiant confiât, compleblitur: qua omnia in ficramento efie credendum efi.nam cum tn calo tota humant tas diuinitati in vna per/ona, nbsp;nbsp;hypofiafi coniun-
bla/it-,nefias efififiicart, corpus, quod tn fiacra-mento tneli,ab eadem diuinttate fèiunblum effi. In quo tarnen Paflores animaduertant, necejfi efl,non omnia eademratione, autuirtute tnhot facramsnto conttneri.
Qiuditnt
-ocr page 278-26g CATECHISMUS
Quitditm (mmfnnt, (juxexvt, confecrationü mfScrtimento ejjè dicmns. nam cnm verba lila efficiant, ejnid^jwdfigmficant- U ejjeinfacramento cx vi (acramentt, diumarum rerum firiptores appellarunt, i^uod verborum forma exprimitur. it a ß contingeret, vt aliijut^ abalijs rebus ommno ßetunSlttm effettdfolam, ^uodformaßgmficaret,tn facramento ejje, csät-ra non Item e]fe doenerunt. ejusidam vero in fier ament o continentur, qnod illn rebus coniunSbl rint,cjitlt;ii forma exprimuntur. nam cum forma, adpanem confierandum aähibetur, corput ‘Domini ßgnificet-^ cumdicitur-^ Hoc eil cor pul menm-^ipfnm Chriili SDomini corpttsex vt fier ament t inEuchartfita erit.At ijuta corporifan-guis, anima, cß dittinitas conittngttter, hac tjuotp^ tnfacramentoerHntomniä,noncptiidem lt;-jv confier at ionis vtr tute, fid vt ea, i^ua cor port eoniun-blafunt.AtipMe hac ex concomitantia in facra-mento ejfiedicisntur;cjua ratione totitm Chriflum tn facramento effi perfitcuum eil. ß enim duo alicjua inter fire tpfi coniungantitr- vbtvnum ßt,tbi alteram etiam ejfi necejfie efl. Seiijattur itaip^totum Chriflum vfiue adeo tarn tn panis, tjuam in vini jpecie conttneri, vt, tjuemadmoduni tnpanis [pecte non corpus modo, fed ettam fatt-gtsis, ef-1 ottts Chrtfltts vere tneilßc contra tn vi-ntjpecie non filtsmfanguis, fed corpus, çfitotus Chriiius vereinßt.Sedquamquam hac ttafi ha-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b:re,
-ocr page 279-TAROCHOS. 269 here omnibus fidelthus eer tum et per^ttaßfsimtsm eße dehettopttmo tarnen utre inflttutit efi, vtßpa rattmdtsa confecrattonesfier ent. ‘Trtmtsmentm vt pafito Dotnint, tn sjuapängms a corpore diuijtis eil, magts refierattsr: cuttts rei canßa m confecra-tionelangwneeff'ufum eßemermmmtis. Demde maxims confintaneisfutt, vt, quoniafäcr ament 0 aä alendam animam vtendum nobts erat, tam^ ctbus ß potHs inflitueretur, ex qutbus perfeilurn corporis alimentftm conilareperfincuSeil. Neq^ vero illud prat ermittendum, nonfdum tn vtraq^ fiecte.fed tn quatds virtuf^fiectet particula totii Chriflumcontinert, ficenimAugnfi.fcrtptumre Citatur hquittSinguli acciptunt Chriilum Dominum, D e co n fc. in fingulis porttontbus totus eil;nec per fingulos dift.i.ca. minitttur,ßd integrum fi prabet tnfingulu. .^4tqJ^'^''' id prat er ea ex euangeliilis facile colitgt poteii. jÿ jj enim credendum ell,fingula pantsfruft a pro ; con ti a pria verborum forma à Domino cortfecrata eße, Berengar, fideademfimulomnempanem, qutadfacra mq~ fteriaconfcienda,arq^.ftpoftoltsdiftrtbuenda(à~ tisjuturus eßet.'id quodde cahceftElum eße ap~ paret,cumtpfe dtxtttAcciptte, (ßdtutdttetnter VOS. Hailenus qua explicanda Junt, eo pertinent, vtoilendant Paftoresverum Chrtilt corpus, ^Luc.ii. fanguinem tn Euchariftiafacramento continert. Nunc quodalterum erat propofitum, docebunt ' nbsp;nbsp;ettam pants,et vintfubftantiä tnfacramento poft
conjecrattunem non remanere. Hoc vero quam-uia
-ocr page 280-e7o CATECHISMUS
«w maximam i^dmirattone merit o habere pofsit, tarnen cnm eo,ejuodprins demon^ratum efi, nt-ceJJarioconttingitnr.Etemmße^ vernmChrtfii torptiijnbpams, eb'vmi jpecte pofl confierato-nem-^ omninonecefii efi cnm tbt antea nonejjit, hoe vel loet mntatione,velcreattone, velaltentts ret in tpÇnm connerfionefablnm efie, verofit rinonpoficonfiât, vt Corpus Cbrifii m (ùcra-mentofit ,lt;jnod exvnoin alium locnm venerit. tta enim fieret, vt à caltfidtbus abejfiet: ^nontam nthil monetur, nifi locum de fir at, à qno monetttr-Creart antem corpus Chrfih minus credibtle eSÏ, SIC ne incogitattonem^nidem cadere hoe poteft-relin/^nitnrergo, vtinfacramento fit corpus dll' mini, cjuodpants in tpfium conertatnr.^nare null* pantsfubfiantia remaneat,heeej]e efi. HacruM ne adduct I Patres i^ maiores nofiri, tn Concilijt,
Lite. cone. Eateranenfi magno, efi Florentino, hums arttcU' — - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;It ver itat emapertis deer etis confirmarnnt.àfri'
«p.i.
4.in cplf.
Fugenius denttna vero Synodo explicattns tta definitum ePl: St quts dixerit tn filer ofianPlo Euchartslit ficramentoremanerefisbPlanttam pants,amp; '^l' ni,vnacnm corpore, efi fanguine domini nollrt IE SK C H R J STEanathema fit. hseevero eX tePltmonijsfiripturarnmfacilefutt colligere-, fil mum, quod tn eins fileramentt inslitnttone tpfi
ad Armc-nios data ’ approban-te Con. Flor,
domtnns dixtt-. Hoc ePl corpus menm. vocis t' M a 11 h. 16. wzw?, h o c, vts ePl, vt omne ret prafientis fuhfiM Marc. 14. tta demdfiret.quodfipanisjubfiattaremaneret, nullt
-ocr page 281-1gt;AKOCHOS. 27t
tiullomodo vere dici videreturt, Hocefl: meum. ‘Detnde Chrtfifts domtnus apttd Ioan~‘ Kem,panii,in(jHit,ejuem ego dabo, car o mea eH: promnndtmta-^ pancTn zadeUcet carnem fiiam vacante vy^cpaulo poft-fitbiecit-^ 'nifi manduca-tteritts carnemfilij homtnii, nbsp;nbsp;nbsp;htberttts eius/an-
g»tnem,nonhabebitisvitamin vobü. c^rurfiu: Carameavere eH; ctbus, (dngws meus vers eïï potus. Cum ergo tnm clans, c^perjptcuu verbis carnempsam panem, cïf cibum verum, fàn-guinem item verum pot um nomtnauerit,fatis vi deturdeclarajji,nullaminfacramento/ubHan-^ . ttampanü,lt;^vintremanere. vAtcjue harte per- jeSj petuo finblorum Patrum confinttentemfutjji do^^^^a entis blrinam,ejuieoseuoluertt,facileintelhget.D. cjuiz^.-ç^. dem Ambroftusùafcrihtt.'Tu forte dtcis: meus panis efi v/itatus:fedpanü tfte,pand efl ante ver baficramentorumivbiaccefferttconfecratio, «/tfpfalm. 1^4 panefltcaro Chnnt.tjuode^usdemvtfaedtusproDc confclt; bare pojjit, varta deinde offert exempla, ^fimi- dift. 1. cap . liiudtnes.^libt ver o,cum verba ilia mterpretare^'^^'^'^' tur. Omnia,quicumq^ domimu voluit, fecit tn clt;t lo, in terra, Licet, tn^uit,figurapanis, ^vini videatur,nihil tame altud,^ caro Chrifi-i,^ fan guis,pofi con/ècrationëcredenduefl.Atq^ etfdem fere verbis eademfiententia fianllus Hilarius ex-pone s,docuit,ejuamuis extrinfiicus panis, nbsp;nbsp;vinti
'videatur,vere tarnen corpus, çfi' fànguinëDomini effe.Sed moneat Pafit or es hoc loco,mirandii non
-ocr page 282-Z7i CATECHISMrS
e/Je,lîpoU canficrationem,pants etiam vocttttf-hoe nomme Ettchariflia appellari confiseMit^ tnngt; sjttia pantsIpeciemhabeat-^ tum quia nattsralct» altndi, nbsp;nbsp;nutrtendi corporisvm, quapanù pro-
prta esl,adhuc r e tin eat. Earn aut em facraru ld' ter arum confùetudme, z’tresita appellet, cmn^' modi eße vtdeantur,ßtis oflendet, quod to Genf Cen. 18. Jidiclüen,tresviros A^rahaapparuißè,quitn•
men tres angelt erant. Et duoillt, qui Apofioln AAo.j. ajCendcntetn Calum Chriilo Edomino apparat'
runt, cum eßent angell,uiridtcutur. Difftctllitni ■ efi omnino huius myllerij exphcato-ßedtamecf nahuntur Pastores, qs qui magis in dtuinarum rum cognitione profecerut, (nam qtù adhucintbe cillioresßtnt verendu eßet, ne rei magnitudint ep prtmerentur}conabuntur, inqua, tradere haias admira bills couerEonis modum: qua it a fit, vt to-tapantsfubßatiadtutnavirtuteincorporis Chrt fiißtbllantiam, totäque vinifitbilantia in tot am ßm^umts Chrt^iföhfianttam, Ene 'vlla Domini i no^lrt mutât tone, conuertatur, neque enim Chri-flus en im aut generatur, aut mutatur, autan-geEtt,fedtn ßa fubßantia totuspermanet.quoi p A/nbr. toyßeriumcum dtuus lt;!gt;4mbroEus declararet, Sa- Ktdes,tnquit,quam operatortusEtfirmo Chrifli-ctiSBgt; c. 4. S« ergo tanta vis efl tnfermone domini defl, vtin-
Ct per ent eße qua non erant, mundusfitlicettquatt tomagis nperatorius ePl, mt Ent qua er ant, aliud commutentur? Inquamjententiam aHj - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiant
-ocr page 283-tAD T A ROCHOS. nbsp;nbsp;273
ttiamveterej, grafttfsimiPatresjcriptumre- Citatur hi^ueruncD. ^utdemAugnÜinus.'Ftdeitterfa-^'-'^ no miff murante confecrattonem panemeJJe,Q‘vmü, ijuodnatura formauit, poficonficrattonem'vcro ré carnem Chrifl^t, Pangutnem,tjU(idbenedin:io pcritur a-confècrauit. T)amafcenni:Corpusficundumve-]gt;ud. Lan-rttatem contunblum efl dtutnttati,torpiu e.xfan- fr^ncû ex iia virgtne-^ noncjuod tp^ùm corpiteaj/umptum decdo defiendat-^ fed quad tp/ipanis,^vtnum incorptu,^ßngumem Chrtfli tranßttutentur, Damai, lî. Huius ttaque admirabilis conuerfio conuemen- 4. dcortli. ter,etproprieaßnblacatholicaRcclefiatranfub fidc-ca. 14. ^antiatioeflappellata,quemadmodüfïicraTrt- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
den. Syn.docuft. F~t enim gener at to naturalù^ c.13. •4« quod forma tn ea mutafur, reble, amp;nbsp;proprie trap formatie dtctpoteftita etiam, quod tnÇacramen-to Euchartjlta totavinu^rei Jùbfanttatntotam altertiu retßibfiantiam tranfèat, verbum tran- , fubflantionüreble, amp;fipienteràmatortbwno~ firistnuentum ebl.
Sed tllud fiptfsime à finblü Patrtbue repeti-turn fideles admonendi funt, ne curtoß'M inqut-rant, quopablo ea mut at to fiert po/stt. nee entm rift, fatra-percipiànobispotefl,nectnnaturalibusmutatto- me-ntum. nibus, auttn tpbarerumcréationseiuaretexem- P'c creden plumaltquodhabemus.'Uerum, qutdhecßt,fide ç” cognofiendum ebi-, quo modo fiat, curioPusnon f(-ri,can, inquirendum. Hon minor em ver o cautionem Pa j u ra. fiores adhibeant, oportet, in eoetiammj/blerio £.zz[z.-^,
S expli-
-ocr page 284-Luc.I.
i74 cArEcHisMramp; expltcando,ejito modo ChrùliDomtntCorptii'V^^ tn minima pants particnia totum connneutxi' •vix entm vnejuam hatufinodi dijptitattones tnftiquot; , :tu£nd£erunf.fèdtamen, ^uandoChrtriianad}^ rit as hoc pnfiulauertt,primttm tjuidsm memitii' rtnt, fidelwmantmos tlla vocepramuntre-^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
erittmpoßthtleapfid TJettmomne ver bunt. inde vero doc eant, Christ um Dominum in hol fàcramento, vtin loco,monej[e,etentmlocuitd ip/às conficjuttur, vt magnttudtne aliqua prédita funtt Chrißium vero Dominumearationet» facramento ejje non dicimus, vt magnus,aut per-uus esl, tjuod ad cfuantitatem pert inet, fed vt ßtbriantfa eil. fub^iantia enimpanis inChritli fitbUantiam, non inmagnitudtnem, aut ejuanth tatem,conuertttur. nemo verodubitat,fubflati-ttam asjue tn paruo atepue tn magno ßatio con- ' tineri.nam (ß-aeris fubUantia, totacjue eiusnn-tura ftc in parua, vttn magna aeris parte,ttem-^ue tot a atjua natura non minus in vrnula, cjuatn in flumine tnßt, neceffe eïl. Cumtgiturpanù fub^antiie, corpusDomtni noUn fuccedat-, fa-teri oportet, adeundem plane modum tnfacrA-mentoe/fe, quo modo pants fubilantiaantecon-fecrationem. ea vero vtrum fub magna, an fuk parua quantit at e effet, nthil ad rem omnino per-ttnebat. Tertium replat, quodtn hocfacramento maximum at que admirabtlevideatur-^ quod quidem, tam duobus alijs expltcatts, facihusà
jPaPîori-
-ocr page 285-A ROC HO S.
T^a^oribus traElari nbsp;nbsp;nbsp;exifiimandum eîl-, pa-
nisvtdeUctt,f^vintJpscies tn hocfrcramento fine cliqua re fubte^tt condare. NumcMmanteA demonflratMm fît, corpus Domtni, or (fingumem 'veretn facr ament o ejje,tta vt nulla amp dus Jub-fii pana, vtntfubjlantia-^ quonsam ea accidentia Chrtiltcorpori, finguiniinharerenan pop-fmttreltnt^uitur, ’Vt/upraonsncnatura ordtnem f 'Attila alia re nija,ßtflentent. Hacperpétua. coniians fuit catholica Ccclepa doârina'^ tjua etiaw facile eorum teftimoniorum au^ort-tate confirmart poterit, e^uibus anteaplanumfa-ilumefl, nullamreßdere inEuchartilia pants, aut vint fübflantiam^ Sed nthtl magis fdeliunt pietatt conuenit, quam. omifsisfubtilioribus qua-fliombits, hutiu admirabilis[deramentt maiefia-temvenerari, nbsp;nbsp;colere.ac deinde in eofummam
Dei prouidentiam fujptcere, quod ßacro fan fl a m^/fleria fitb pants, c/ wwi fpecie adminifîran-da inSlituerit, nam cum à communi hominunt naturamaxime abhorreat, humanacarnisefia, aut fangutnis pot tone vefet, fapientifsime fecit, 'vtfinflifsimum corpus cß finguis fub earum re-rumßiecie, panis, tnquam, vini, nobisadmi-niflraretur, quorum quotidiano, communi alimenta maxime deleflamur. iAdiunfla ve-ro etiam fitttt dua ilht utilitates: qtiarum prima ed, quodabtnddeltumcalumnqs liberatifitmus, quas facile effugere non poJfemus.fîDomtnûfub
froprtit
-ocr page 286-276 CATECHISMUS propria fl/ecte cotr.edere videremttr: alter^f^’ c^Mod, dttm corpus, nbsp;fangutnem Domtntitaß',
■mimus, vt tarnen tjuodvere fit,finEbMj non poßtt, hoc adfidemtn antmisnoftrts ph*^*quot; ' mum valet.'quafides,vtfianllt (firegorij ór.ho.16 tiaperuulaatumell.'tbinonhabetmerttum, luper cuan , ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rr
gehum numana ratto prabet expermentum.
tem,ejuahallenttsexpoßtafi(nt, non nifimaß^^ adhtbtta cautione, pro audienttum capttt,(è't^’^ por um necefittate expltcanda erunt.
De multi- ’fum, tjttade httius admtrabtlt ficrametigt;' plici 8C ad- virtute, Gr fruIhbuidicipofiMnt,nulleimeJfiegf mirabili ntts fideliur/} exiftimandam eSl, ad ejuos ear»!» Iruftu tati rerum cognitto non pertineat, putbus ntaxtt»^
HtentmEucbariquot; ; fitavnlttatemfideles intelltgant, obeampotfi^quot; mum caujjdm, qua de hoe fiter ament o tam ngt;nb tis verbis difieruntur, cognoficendafunt. Sed qnoquot; niam immenfia eius vtilttates, (fifrullusnulh f ratione expltcari pojfunttvnus, aut alterlocus^ Pafiortbus trail andus erit, vt oHendant, quanti in fiter ofitnUis tllis my Herts bonorum omntumci pta, Cl affiuentia inclufa fit.hoe vero altquaei par te it a ajfiequentur, fi,omntumfacrametitorii VI, atque natura patefaHa, EuehriHiamfond, cetera rtuulis comparauerint. vereenim, acne-cefifiariofons om niumgrattarum dtcenda eft, cum fontem tpfitmcaleHtum chartfinatum, (fidono-rum,omntumtj^ fiacramentorumauHorem Chri-
fium !-
-ocr page 287-tAD TAROCHOS.
ßum DomtnKm admirabtU modo tnfê continent, 4 ijuo tnmejMnm 4 fonte ad aha facramenta, cjutd-^Mid boni, perfeblionü habent, dertftatur. Ex boe tgttur dtuina gratia amphßtma munera nobis boefieramento tmperttnntnr, factie colhgi poterant. Commode ettam ßert videbitar, E panh, (ß vini natura, ejua huiusfàcramenttßm-bola fitnt, perpendatur.nam quos vßti corpori, panü, vinum affert, eos omnes anima faluti, amp;nbsp;tucunditati, ac meltori qutdem ac perfebhori ratiene, EuchartUtafacramentumprabet. Nc~ lt;}ue enim hoc (àcramentum tn fitbfiantiam no-flram, vt panie, cß vntum, mut at ur fid nos quo-dammodo m ettu natur am conuerttmur:vt re-bieiUud D. nAugubltni ad hunc locum tranß S. Aug. IL fempofstttCtbut fùmgrandtum.-crefie, cß man-1 • confef. ducabisme.-nec tu memutabutnte.Ecutctbum carnutua.ßd tu mutaberis in me. QuodEgra- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g,
tia, nbsp;nbsp;veritoi pcf le/ùm Chrtblum fabia eïl-,tn
animam t^uoijue influât, ebl necejfe, cum eum pu-'quot;'f, amp;nbsp;fanbie accipit, qui de fi tpfo dixit-. Qui manducat meam carntm, nbsp;nbsp;hibtt meum fan-
gumem, inmemanet, (ß ego in illo. nam qui pie-tath, religionu fludio affeblt hoc flier amentum fumunt, neminidubium ejfe debet, quin it a filiumDei in fl admtttant;vt ettu Cor port tam-quam viua membra inferantur : flqutdem firi-ptum efl:Qui maducat me, (fl ip/i -viuet propter me. Itim:‘Eanis quemego dabo,caro meaefl pro loin.d,
S J mundt
-ocr page 288-17 s nbsp;nbsp;nbsp;CAT ne nis Mrs
® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vita. Q^nt locum Cyrillus dum inferf»‘l’
si'14 nbsp;nbsp;C' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inijuu;T)eiverbum vmensf tpfùmpri“
pif. 10. aipr^itcarnlfecittpfàmvsutficatiua.Eumergode-Neftorium cebatmiro c^uodam modovniricorporibusperfi‘ cram ctus carnem, nbsp;nbsp;prettofamJàngutntm,
accipimus tn benedtlhone viutpcatiua in pane A vmo.r^ritm,lt;iuoddtcttur Eutharisltagrattant tribut, Pafiores admoneant,oportet, tta tntelltgi' dum non ej]c,pcrtnde ac necejji non fit, vt, ejut re ipfit hoc ficramentum vtthter percepturus ed, gratta antea adeptusfuerit. ConHat cnim, ^ne-admodum mortuis corportbus naturale altme»-tum nthil prodesl, it a etiam antma, ejuapptnlit non viuit,facra myfterta non prodeffi.ac propter-ea panis, efy vint fpectem habent, vtßgnißcitur, non lyuidem reuocanda vit am anima, fid invita conjeruanda caujfia inlîituta ejfi.
'll er um hoc idea dtHum efi, tyuontam pritni etia gratia [lt;yua omnes pradttos eJfi oportet, ante t Cor II ^’^^rufacraEuchartfitdorecontingereaudeartt, ne tudictum Ctbi manducent, et bib ant) nemim tri huitifr,nifi hocipfitm fàcramentüde/iderio, (ffVt toperciptdt. Efi enim omniiifitcramentorufind, ■ ffi Eccledafiica vnitatis, ac contunihonisfirrtho-lum t netp^ extra Eccletlam confieyui gratia vilus potefi. lietndeeyuoniamvti corpuscibonaturdi non coßeruatur modo, fid etiam augetur,gujlitt-^ue nouam eyuondte exeo voluptatem, efifiatti-tatem peretpitata etiam Jacra Euchanfita cibtu
ttm
-ocr page 289-iAD TAROCHOS.
«on folum animam /uflentitt, fed vires Uli addit, efficftg^vt JptriiKs dtuinarä rerttm deleH^atione rûngis commoueat nr:ob e^m canjfamfit, vt,gra-üamhocßcramctotribuireÜe, cf verifiime catMr.iHre enim mannA cetnpiiraripotefi, ex cjua omnisfaporisfu.iHitas perctpiebntnr. Remitti ve ro SHchartUta, condonnrileuiora peccata,qua venialta dicifilent, non efl tj^uod dnbttari de beat. QaidijHid enim cnpidttatis ardore anima amifit dam leut alicjua tn reparum offendit,totum Eu-chanfta.eastpfas minores cutpaa abfiergens, re-fluutt.'i^uemadmodum etiam (neij^ enim à propo-fita ßmilttudtne dtfiedcndü videiufquod innati calorie vtcjuotidiedetrahitur, ac depertt,paula-tim addi, refict naturaltaltmento fenttmtu. Quaremertto à D. Amb.dehoc caleFltfäcrame- 9quot; todiUum eU.-Jsle panu quottdtanus fumiturin ''-4 Sa-remedium ejnotidiana infirmttatis. ferum heec jj j de i]s peccatts intelltgendafient, ciuornmfinfie, cf-deleblattone antmtei no permottetur.Illa prat créa in facris myilerijsvisefi, vtnos à crtmtntbttt pures,cf integros,atejue à tentationum impettt tncolumes firuet, actamqaam calellt medicament o antmam praparet, nealtcutusmortferii perturbationis veneno facile infict, ac corrtempi ^ueat. oAtque ob earn etiam cattjfam vt tefia-
tur D. Cypri. cum olim àtyrannüfideles ad tor- g Cypj.iJ cadempropter ChrtHtaninominie con epift.i. ad fefsionem vftlgo raperentur-^ne tlltforte dolor um Corncliü.
5 4. acerbi-
-ocr page 290-aSo CATECHISMUS
acerbitate vdlt, tn/alutari eert amine deficerent, •vetw in Ecclefia catholtca mos fuit, vt eü epifiigt;quot; pis Demtnici corporis, eir fanguinisficrawetit* praberentur.Sed car nis etiam lihidinem cohtbtt, ac reprimit. dum enim charitatis igne animif magts incendit, concupifientia ardorem refit»' guat, necejfe eÜ. Posiremo, vt vno verbo ownt^ huius facramenti vtihtates, nbsp;nbsp;nbsp;beneficia congt;'
prehcndantttr, dteendum eiî,/acraEMchartat^ Jummam vim ejje ad at er nam gloriam comp»' randam./criptH eft enim: Oui manducat mea nem, ed'btbit meumfanguinem, habet vit aw»' ternam: egorefufcitaboeumin nouifsimodie, Huius videlicet facramenti gratia fideles, dut» hancvitam degunt fumma con/cientiapace, e? tranquillitatc perfruuntur-^ deinde eins virtnti recreati, non /ecus atcjue Elias, tputfùb cinericij p» J, Reg. I?' nisfortitudtneambulauit vfijueadmontemDei
Horeb, cum ex vit a emtgrandt tempus aduemt, ad aternamgloriam, et beatitudinem afeendunt. Hac omnia à TaPtoribus lattfsime expltcabun-tur, ßvelD. loan.ca.óanquo multipliceshutui ficramenti ejfellus aperiuntur, traltandufam' pferint -, vel admiranda Chrilti Domini fatht per current es, ofienderint, cum eosiure acme' rito beattfsimos fuiffe exillimamus, in quorum Luc.19. ntortalis receptus ell, vel qut illtus ve-Mat. y.ii^.flis, aut fimbria taPiu fiinitatem recuperarunt., multo nos beatiores, feltctores efie,tn quo
rum
-ocr page 291-tAD TAROCHOS.
rumantmam tmmortaltgloria pradtttts ingreäi nongrauetur, vt etias •vulnera{ànet omnia, amphßimü munertbtu ornatam, /ibi conmngat.
Vfr Mm docendttm efi, à cjittbiu ingentes lUi/a- c vfu ü. crdSMchart^lit frtt£his, quimodo commemorati'^°^° jMnt,percipipoßsmt,neij^vnamtantMm ej]e com-mtimcanatrationem^vtfideli^populi^^äi/cat mc boracharifmataemMlari.Rebleigttiir, ^/apien paratione termaiores no^lri, vt in Tridentina Synodo le- cuanimi, gimm, tres htitus fàcramenti fitmendi rationes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ctiam
di^inxertsnt. Alij enim facramentum tantum acciptunt,'vtpeccatores,ciuificram:jtlertaimpu g' ro ore, corde accipere non verentur, ejuosApo-ftolusatt indigne manducare, bibere corpiu i.Cor.ii. DominiSDchisT). AuguFiinusita/cribit: Qui D.AuguR. nonmanettn Chri^o, (ßtncftiononmanet Chrt- tracla.ió. fiuSyproculdubtononmanducatJpiritualiter eins ( arne, licet car naht er, nbsp;nbsp;vißbiliter premat den-
tibusfacramentacorporis,(^fanguinis. Qißita-^' sjMe hoc modo affebli facra myßeria acciptunt, nonfolMm ex his nullum capiûtfruElum, fid ipfo tApoÜolo teile,indicium fibi manducant, nbsp;nbsp;bi-
bunt. zAlij vero Ipiritu tantummodo Euchari-fliamßtmere dicuntur :i]fitnt, lyui deEderto, (fi voto propoßtum cale/lern tllum panem comedüt, fide'utuatncenE,tyuaper dilebhone operatur : ex
I ^Mo ƒ non omnes maximos certevtilitatisfrubluf eonfiquuntur. Alij denit^fiint,quificrameto, çfi Galat.;. ßnrttuficram Suchariiltam perctpiunt-^qui cum
S s ex
-ocr page 292-CATECHISMES
I. Cor.
Ioan. 13.
-, ex Apofl.doibina priusfi probauerint, ac nupttiilt ornati ad dtttinam hanc me,tpim acceffl rwt, ex Eachartfita captunt vberrimos illos, ’ antea dtximitifrubtM. Qaare pcrlpicunm e^gt; eosßmaxtmu, calefitbns bonit priaare, tnm ad corporii Tloimnißcr amentum ettar».!^ mendum parati ej]e poßint,fatis habent tantum facram communionem acctpcre. Se^ iamdocendumelb,qua ratione praparatos Hum antmosejjeoporteat, ante quam ad mentalem Euchartfiia perceptionem venfanl' Aeprtmum t^utdem vt pat eat, earn praparattO' nem maxime necejjariam ejje. Saluatord ne^’^ exemplum proponendum efl. Nam ante cjuat» Apoflolis pretioficorporie,(ß/angutnisflti fact* menta daret, quamuts tarn mundt ejjent, pe^*’^ eorumlauit-^ vt declararet omnem dthgentiattf adbtbendam ejje.ne quid noble adfummam artb mitntegritatem, (ß tnnecentiam de/lt, eunt foquot; era my'slerta percepturtfitmus. Detnde vero les intelligant,eiuemadmodum,fl optime affeble, ey praparato animo Euchartlltam ahquù fit“ mat, ampltfstmit caleliis gratia muneribw orna-tttr,ita contra, (iimparatus accipiat, nonfolttnt nihdeommodt, fid maxima etiam tneommoda, amp;detrtmentaeum accipere. Optimtsentmrc“ bus, çfl maxime Jàlutartbus, hoc proprium esl, vt,fîin tepore fl vtamur, vehemeter proflnt-, ftt I aluHo tepore adhibfantttTfperntctë, cß exittuaf-
ferant,
-ocr page 293-^Tgt; TAROCHOS. sfj
ferant.Quart mirandum non esT-, tn^entiaejtto^ ^ue, O'praclarißima T)et dona, cum bene confit-tut o ammo accipiuntur, ad caielefiem gloria con fiquendammaximonobieadtumento ej]e-,at ve-ro, cum ijinos tpfos indtgnos prabemus,fempit er-nam mortem aff'erre. Id vero area. Domim exem plocôprobatur.arcaentmfœderii,lt;jua nihdpns- iQß,j j flatitul-raeltticMpopubu hahuit,cutetiam per amp;nbsp;6. tlUmmaxima, tnnumerabilta beneficta minus trtbuerat, à Phihfieis ablata fummd tilts peftem, calamitate cum At er no dedecore con-tundam importauit. fic etiam cibi, qui ore accepts infiomachum bene affeliumillabuntur,corpora «lunt,ô‘/ùfientanti, qutveroinfiomachû vitto-Rs humortbui plenum tnfundifolent,graues mor bos efficiuntSPrimam ttaq,^ illamprAparattonem fideles adhibeant,vtdifcernant menÇamamen-fii,hane fier am abalqs prof ants, calefie hunc ponem à commum.atq^ hocfit, cum certo credtmus joß prefenseJfe'uerucorpus,'(fifinguinemDomini, ifa. 6» quern in caIo angelt odor ant,ad cutus nutum column a caU contremifcunt, cß pauent, cuius gloria plenumeslCAlttm, cd terra. Hoc ntmirum ells. Q^r. ii» dijittdicare corpus domini,quod tHpoHohu ad-monuit scums tarnen mylterij magnttudinen* venerari potttu oportet, quam tn dtfiputationi-bus,eius'veritatem curtofius perqutrere. Altera veroiliaprAparattomaxtmeneceffarta efi, vt v- Matth. J*. nufquifq^ à fe tpfo quArat,numpace cum alqs ha-
beat.
-ocr page 294-zu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA TE CH IS MTS
hitbeat num proxtmos vere at que ex anima eli-Itgat.St ergo offers munw tuumad altare,,lt;;^dt recordatuifuerts ejuta frater tuns habeat altqtstil aduerfum te,reltn^uetbtmunus tuumantealtère,z^vade prtus recomttltartfratrttfto, c^ttsnc vemens offeres mutins tuum. Deinde confiicntr am noflramfeut art dt/igenter debemui, nefarte extttalt alujuo peccato contamtnati [ïmns, euM panttere neceff'e ftt,'vt prins cotrittonn, confef (ionis medteamento lUttd eluatur. definitum e^
Bo.n,
Matth. S.
Ioan,II.
Mâts. îi.
Syn Trid, enitnafancla TridentinaSj/nodo,nemsnikcere, fetr. 13. ca- cfHemmortalispeccattconfctenttafimulet,ßhactr dotió facultas data Et, ante cjnam fi/acramentak confeEtone purgarit, cjuantumuisfibi eontrftut effe vide at ter (acram Euchanfttam accipere.Prtt tere a tacatcum antmis noflris cogitemns, quant tndignifstmns, quihns dtuinum hoe benefetuntit ‘Domino trtbuatur : quare tllud Centurtonis, tie quo idem tpfe Saluai or teflatns efl,fi non tnuenif fetantamfidemin Ifrael,ex animo dicendurneff-‘Domme,nonfiem dtgnns, vt intersfub teHum me urn. Exqutramns ettam à nobis tpEs, an tllufl Pe' tn vftsrpare nobis Iteeat.Domine tu fits, quia amt te. Meminiffe entm oportet, eum, qtei ßne ließe nupttalt tn Domini conututo accubuerat, interie-brofum care er cm contePlum, fempit ernte potnis addtplumfutjje. Neque vero antmtfolum,fed eth am corporispraparatione opus e(l. nam tetunttià pier am menfam accedere debemus, it a vtpit ent
-ocr page 295-tAD TAROCHOS. iSi
ndtmidia. antecedentis dtetnoEle, v/èjue adillttd temporis punclstm, ejno EuchartflMr» acciptrnm, nthil ommno comedertmM, aut btberimw Pudss-latettamtanttjacramenttdtgnttas, vt, sjtst ma~ tr monta tun bitßtnt, alit^uot dies à concubitu vxa rum abftineant, Dauidis exempta admoniti, ijut i c«gt;» panes propo/titonis à facer dote accepturus, ejfit,purum Çe, (^puerasfùas ab quot;uxorum conjue-tudtne tres tpfos dies eße profeßits e^. Hacfere /um,(jua maxime ob/eruart a fideltbm oportet, vt fe adfacra my^erta vtiliter acctpienda a ntea parem.relttjua enim, cjua hac in re proutdenda tJ/è'vtdeantur,adh£Cipfà capitafactleredigi pater um.
Sedneforte aliejui/egnioresadhocfacramen- Fucli/f*-tum perctpiendum reddatur-, ejuod tant am prlt;c-parationem adhtberegraueadmadum, amp;dt/ft-eiteducant,fideles fàpeadmonendt/ùnt,omnibus quotics, 5t earn legempropo/itam efje, utßtcram Euchart- à quibus fu /Itamacctpiant.Pratereaconflttutumesl ab Sc- æcndum. clefia, vt qui Temel (altem finvulis annis in
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tcr.Cjn. XI«
noncommuntcauerit, ab EccleEa arceatur.
Necj^tamen/ideles hocfatùhabeant,fe hunts de- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Je
treu auElorttatt obtcperantes, femel tant ümodo cret.tic. de corpus Dominiejuotannisacctpere-,'verumfitpius pænit. fie iterandam Euchart/ita communtonem exiPli-met.VtrumautemTmgulis menEbus, velhebdo-*nadis,'veldtebtistdma^isexpedtat,certa omni-luuregulapra/crtbtnonpoteß,'verMntamen tlla
cd
-ocr page 296-3i6 CATECHISMUS
j^^^ftfinSiAugufiintnormacertifstma-^ Sic 'viiiti Earochtpartet^
18 qui
fu mp t U s cor port tnJingulos dies aliment urn fubmintflrax! eft ex neceJJariumputanttitaetiamepMotidiehocfrcrA“ brol.lib. mentoalendie,0s‘ nutricndaanimacura nonab^ de facra.
ijctant.nei^enim minusJptritualt ctbo antmam, qttamnatnralt, corpus mdtgere perjfiicuume^-Vehementer autem prodertt hoe loco repeter! noiiximn illa, eb“ diuina beneficia^epute, vt ante a rif
cap.4.
monflratum efl, ex Euchartflta[acrametali cor» muntoneconfeejwmur. Illaettam figura eritad-Exod.id denda, cum Cmgults dtebus corporis vires manni reflcereoportebat-^ itempuefinllorKm Patrtu» auHoritateSj^uafrepuentemhuius facramenti perceptionem magnopere commendant.neepttet' ntm vnius fin lit Patris Auguslini ea fuit finten ferm 18 tta:Quottdtepeccas,eiuotiatefime:fed,fitpMisdh de verbis hgenter attenderit, eundem omnium Patrunt, domiiii nbsp;nbsp;nbsp;tpuidehacrefcripfirunttfinfimfutjfi,facile cent
periet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c tempus epuidem oltmfutjfe, cumfi
deles epuotidie Eucharifiiam acciperent, ex Apo-AÄor. I, Plolorum AHis intelligemus. omnes enm, put tuncChrtHianamfidem profitehantur,vera,t3‘ ßncera chantateita ar debant,vt, cum fineinter-mifstone orationibus,(^ alipspietatisofficips vacA rent, epuotidie ad fier a Tlominici corporis myfle-S. Anaclc. riafimendaparatiinueniretur.Eampojleacon-epift.i. amp;nbsp;fHetHdtne,epult;zmt€rmitttvidebatur, AnacletM, finlii^
-ocr page 297-ARO CHOS.
Jànütfsimusmartyr,^ Pontifex,ahyuaexpar- r”''11* teretiouMtt:prit.cepttenim,vtmtntflri,ejtttAPif^°'^ ‘ p *•,' fifacrtficio intereff(nt,comm»nicar'it‘^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ö£
Apoftolüconfiittituttiejjiaffirmaret.DMetttim dift,^. cap. »» EccleRti tile mot fuit, wßcereios,peraüofacri Pcra fta. ficw,cumEftchartfliamfampliJ/et, adpopttlum, lt;puiaderat,coniierfui,hie verbùadfacram men-fumfdeletinuiturettHenite fratresad commu- cap.j^par.j ftionem.tunc tjuiparatt erant,fnmma cum relt-'gtonefacrofanSla myfleria /umebant. Sed cum deinde charttM, (f pietatisfludium adeo refri-gt;^’fit,vt raro admodumad communimemfide-lesaccederet-JancitîteftàFabtanoT^onttfice, vt g PabJjnus ter^uotannts,NataltDomini,et ReCurreblione, Papa.cpift.
Pentecode omnes Eachartflïd fumerent, id^-^d Hilar, 9«»^/pojlea à multts Concilias,prafirttm vero ab Ep Agathenßprimo confirmatum efl. Ad ext remit, eumeoresaddull:aeffet,vtnon modofanilatlla jjß. nbsp;nbsp;^^p'
falutariipracepttononferuaretur,fedinptu- Pt fi, fesetiam annot facr£ Eucharifliis, communia dtf Cotie.Kgi-ferreturflecretum efl tnEateranenE Conctlto, then.ca.38. vtfimelad mtnusfinqulis annisin Paflhafide- C°nc,Lac. 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/-m- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cap.11. ÖC
les omnes jacrum ^Domini corpus ‘flt;^ctpcrent-^ ^ui 'verotdfacereneglexifflnt,EccleE£adttMpro Extra de biberetur.E'erüyuamms hxc lex Hei,et Eccle- pæni.amp; re-Eitauiloritatefancita,adomnesfidelespertineat'^ quot;hfl. cap, docenda efl tarnen eos excipi, eputnondiirationts ’cfiimpropteratatüimbecillitatëhabet, hienim ve^facramEuchariiliam à profana, cß comuni
pane
-ocr page 298-zSS CATECHISMES
pane fciunt dtfiernere, neque ad earn acrtpttf-dam ptetatem antmt, et reltgtonë aff'erre pof sant. att^uetdetiamàChrtltt ’Domtm mß-ttuttone 4-Matth.iö. liemßtmum'videtttrstncjttitenim ; agt;4cciptte,(^ comidtte.lnfantesaate idoneos non eße,
'rian fcr* ctptant,!^comedant,fàtisconIiat.EetKsqutdittt y^dc' lapiis dlafnittntjtttbttfdamlocisconfisetudo, vt tnfin-poftmed. tibttsetiamfàcramEuchansiiamprtberentßä
tame tum ob eas caafja^, qua ante dtHa fitnt, tngt;n ob altos, Chrtfitanapietati maxime cofentaneas, iamdtu etufdem Eccleßa aubloritateid fiert de-fiit-Quaveroatate puerisfacra myfieria dand* fint,nemo melius conslttuere potent, quampn-ter, ^facerdos,cuiilli confitenturpeccata. add-los pertinent explorare, nbsp;nbsp;àpueris percunEari,
an huius admtrabtltsfieramenti cognittonem a-liquam acceperint, gull um habeant. zAmett-tibus prat er ea, qut tune à ptetatis finfu alieni fint,fier ament a dare minime oportet: quomuis, ß, ante quam in in fantam tneidertnt,ptam, re-ltgtofim antmi voluntatem pra/itulerunt, licehit ^onc.Car etstnfinevita,ex Conetlij Carthaginenl/s decre-
4. Euehartfliam admintlirare-, modo votmttt- ! • 7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qjel alterius indtgnitatis, eß ineommods peri- i
culum nullum timen dum fit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Quodvero ad eommunteandi ritum pertinet j doeeat Paroehi,finIlaEcele/ia lege interdiflut» i e(ße,ne quis fine ipßus Eeelefiaaubloritate,prater | facer dot es, corpus ^Domim tnfdertfieto conßcien-' tes.
-ocr page 299-TAROCHOS. 2^9 tes,ßtbvtraejtte Jpecie /èicramRttchariTiiamJu-mat.natn,ziiàTridenttna SynodoexplicatueSi, tjudmuis CbrtSïits Domtnm in vltimn cena al~ ttfsimum hoe fier amentum inpanü, ^vinifie-ciebui mßituerit, nbsp;nbsp;Apollo lis tradtderit : exe 9
tarnen non effiettur, hanc legem à, Tiomtno filua~ toreconfitutam e/Jè, vt omnibusfideltbttsfacra mj^leria fùb vtra^ fiecie admtnijlrada Cmt.Et-enim idem Domtnus no^er cum de hoc ficrame-toloqueretur, ait erius tantum jpecieifipiusme-nnmt, •vtcum tnquittSt quismanducauerit ex hoc pane, vtuet in aternum : nbsp;nbsp;Eanis quem ego ’■°® ” • •
caro mea eSl pro mundi vitatQquot;, Qut man-ducat hune panem, wuet in at er num. Multis ve~ to, e^ijsqutdemgramßtmis rattontbus adduc'd cjji Ecclefiam patet, vt hanepottfstmumJuh alte ta fpecte communicandi confietudinem non fi-lum approbaret,fidetiam decrett auEiorttateßr maret. ^rimum enim maxime cauendum erat, nefinguis Dommtinterram funder et ur : quod quidcmßacile vitari poße non videbatur, ft in ma gna popult multitudine eum mintflrare oportuifi ßt. Praterea, cumfiera Eucharin:ta agrotis pra~ floeßedebeat, magnoperetimendumerat, ne,fi dtuttus vintfiecies affiruaretur, coacefieret. Per multi prat er eafint, qui vinifiporem, a,c ne odo~ rem quidem perferre vllo moao poßint. Quare ne,quodß)trttualisfilutis caujßa dandum eel, cor ports valetudint noceret, prudentißtmeßancitit
T ePiab
-ocr page 300-»9» cArE.cnisMrs
eÜ ab Eccîefia, vt pants tantnmmodcjpeciem les acctperent.Accedtt ad alias rationes, t^aodin plnribus prontncijs fitmrna vint penurta laboTA' tur tne^netdalfunde, (inemaximtsimpenfis, 4^ nonntßlongißimis, eßdiffictllimis itfneribus,tof^ Med)tpoten. T)einde, ejuod maxime omnnsm A remperttnet,c(intseUenda er at eornm hssreps,^»^ negahant Jdb vtracjtie jpectetotam Chrtftumeß fi,fid corpus tantum exangue Jub partis, fingut' nem autem vintppecte continert aj/erebant. Idi igiturfidei catholtca verttas magis ante ommafi oculos poneretur, ßtpienttßtmo Con/ilto altertM ßeciet, hoceft panis communio tnduEia eil. Sunt amp;nbsp;alta rationes, abijs collegia, t^utdehocarg»quot; mento dißerunt-^cfua, Hopus effividebitur, aPa-rochis affern poterunt. lam de miniero, ejuam-uis id à ne mtnefere tgnoraripoßtt, agendum ell, ne i^utd pratermtßsm ßt, tjuodadhuiusfacra-menti doSlrinamperttnere videatur, ttaque tra-dendum ell,folisßcerdotihus poteßatem datant eße,vtßcram Eucharifiiam conficiant,acfidelt^ bus difiribuant. eum autem moremix Eccleßa fimper ßeruatum ejßt, vtfidelispapulusaficer-dot thus ßacramenta acciperet, facerdotesauttm
feiriî ^'^^'dentina Synodus explicauitollenditiyue harte conßsetudinem, tamejuam ab i^^polloltca tra-ditione prof eSlam, rehgiofi retinendam eße-, cum praßrttm huius ret illuSlre nobis exemplum Chri
ftut
-ocr page 301-^AkOCTJOS.
jins Dominns reliquerit, qui faniT-tfsimum cor pusfitH/nconfecrauit, Apoflolü mantbntpor Matt.iefJ rextt.Verum^vtijfittcHmijuerationetantifacra-menti dtomtats conßtkretur, nonmodoettts ad-nnm^irandi pote^lm filesfiicerdottbw data e^l, f rdle^eettam Eccleßa vetutt, netjtsis, nificonfe- cicatur du cratweffet,[acrava/a, {tntea,(ßaltainfirumen- conf, difta tiii,ejutta(ltlltns confefltonem necejfariafuntytra- i-ca-In Hare änderet-, modo grants alterna neceßitas non inctderet.Ex quo turnfacer dot es tpE,tum reltqui fideles mtelkoerepoffunt, quanta religione, etfin Hitate praditos effe oporteat, qui ad Euchari-fttam velconft.randam, veladminiflrandam, vel fumendam accedunt. Quamquam, quod an-
tea de ceteris Etcramentis dtflum eft, ea non mi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,
Hus per tmprobes adminifirart,E,qult;ead dlorum perfeHamrattonem atttnent,rtte feruetur,idem valet in Euchariflistfacramento.neque enim hac omnia msntfirorum mertto niti, fed Chrtfti Do-nnm vtrtute, efr potefiate geri credendum efti Hacfitnt, qua de Euchartflta, vtfacramentunt esfexpltcanda erunt.
Nunc,quod re flat dicendum, -vt facrificiu eft^ explanare oportet-^ vtinteUtgant T^arochi, qua pottfstmum de hoc myfierio, quemadmodum ptn-
j flaSqnodus decreuit, Dominicis feflis diebus Trid.Syngt; 1 fidelipopulo traders de be ant. Et enim hocfacra- fdi.ix. c.8 ' mentit non folum t hefaurus eft calefiiit dtuittarü-^
T 1 quo
-ocr page 302-CATEC H JS Mrs
lt;jKoß benevtamur, Deigrattetm nobis concilia* mM,^amorem:/elt;iineo prActpua tjnadamra-tto Meii, (jua et pro imn^entis m nos coll Atu beneficies »Itceuamgreittam refierrc pofinmus. Atvero hAcvtJltma lirtte, legutme tmmoletur, tjuanf grata,^ accepta Deo fit, exhoccolltgttur. Ste-mm veteris legts facrtficta, de tjnibtts jt riptiteft-, Pfal.;9. Sacrtfictnm, amp;oblattonemnolmslt; ^tterurtf, Pfal.50. volnifies, facrtficiHmdedijjemtvttce^holocsu-
fits non dele Jlaberis titaplacnertint Domtno, in' /cripturaDeumodoratttmef/eodorem/HaHttti-tis,id efi grata et, ^accepta fatffetefietttrtejnti nobis fjterandttm de eofacnficio, tn cjtso tile tple tra molatur, atejue offiertur, de ijtto caleJiis vox bü Matt tsftdita esl, Htc eflfiltns mens dtleJlus, tn
•P ’7- Ijt benecomplacut i HocigttnrmjfieriumParo-cht diligenter exponent, vt, cum fidelesadrem dtuinam conuenertnt,attente, (fr reht^iofe/acri illa,inteuthtistnter/unt,medttart dtfcant. Jnprt-mis autem docebunt, Euchartfitam duahus de caußts d ChrtPio Domino tnßitutam ejfie.alteri ' eii, vtcalefie animanofirAahmentum effet, vit am fptrttualem tuen, lt;fr conßruare pofiemw: altera, vt Eccleßa perpetuum facrtfictum habe-ret, teuopeccatanoßra expiarentur, (frcalcPlis pater, fielertbus noflris fiepe grautt er offen fus, lt;sb | tra ad mißncordtam, à tuSlee antmaduerltonts fiuentate ad clementtam traduceretur. fJuiM amp;fimilitudinem in agno Pafchah lu
cei
-ocr page 303-tAD nbsp;nbsp;nbsp;KO CHOS. 2çi
cet animaduertere, nbsp;nbsp;nbsp;vt fdcrtfictnm,^ (dcru- Deut.ii»
mentum a filijS Ifraeloff'errt, et comedt conlueue^ rat. Necvero, cumSaluatornoflerDeopatrtfè ipfùm tn ara crucü oblaturns r^t, vllam fult;t er~ ganostmmen/i chant at n tllustrtoremfignifica-twnem dare potutt, cjuamcumnobis 'vtlibdeTa’-enflelum rebcjutt, ejuocruentttmtllud, femeltn cruce paulo po^ immelandum, tn^auraretur, etu/que memoria vßjue tn finemJicult cjuottdte [umma cum vtthtate ab EccleKa pervntuer/ùm orbem dff'ufa coter et ur. ^Dijferunt autem plurimum inter fe ha dua rattones. Jacramentume-nimcon'ecrattone perfiettur:omnisvero faertfi-eij vis tn eo eH', vt offeratttr. Qttare fiera Eucha-riflta, dum tn pyxtde conttnetur, veladsgrotum defertur, ficramentt, nonfaertfieij rattonem habet tdetnde etiam, vtfacramentum en.ijs.cjut di-utnam hoFham fumunt, meritt caujjam afiert, omnes iHas vtilttates, cjua Jupra commemorate finttvt autemficrtflctum e^l, non rneredt (olum, [ed fatisfiettdt cjuo^ efftctentia continet.nam vt Chrillus Domtnus tn pafttonefita pro nobis meruit, ac (atisfectttßc e^ut hocficrtßctum offerunt, ^uo nobifium communicant, Dominica pafstonis frubltts merentur, acfatisfaciunt. lam, de huius fiertdei^ tnphtuttone nullum ambigendt locum finbla Tridentina Synodus reltcjutt tdeclarauit enim.inextremacenaaChrtßo Dominoinflttu-
Trid.Syn.
tumeffe -^ßmulque anathemate eos damnauit, no.i.
„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T s qui
-ocr page 304-294 CATECHISMUS
e^ttt ajjerunt, verum et proprium fiicrificium T)t* non offerri, aut, ojferre, nthtl altud ejfe^ cjuont Chrtfium ud manducandu dart. Nee ver o tllud. Eiiifd. Sy. prdtermiEt, ejuindtligenter expUcaret, vmDto n od. fef. 11 facrtfictumfiert.nam etfi Ecclefia tnterdÜ
inmemonam, (^honorem fan cl arum célébrer e confueutt, non tarnen tllu facrtficium, fed vu*
* Deo, ^ut SanSlos immortaliglorta corenaMt,cf’ fern doemt. Quare nee facer dos vmcfuam dicer efolet, OJferottbt/àcrifictum Petre,vel /e,fed dum vntfolt ‘Deo tmmalat, gratiae tilt off pro bcatifsimorum martfrum tnfgnt viilortO, eorumcfue patroctmum tta implorât, vt ip/i nobis tntercedere dignentur tn calü, ^uoraoi memoriam factmus tn terns. Hac autem, cjn* de hutus facnfictj ventâte a catholica Ecclef tradita fitnt, ex Dominiverbtsaccepit, cumtx-Luc.i5. trema tlla nocle hac ipfafiera my^eria nAfO-I. Cor. II, doitscommendans, Hoe factte,tnifuit,inmeam commemorationem, Eos enim, ejucmadmodunt Conc.Tri, à fanPia Synodo definit urn efi,tune facer dotesi»-' fittutt,pracepityue, vtipft,lt;ft’rjuteistnfiicerdo-tall munere fucceffuri effent, corpus etue immo-
■ baadCortnthtos fcriptafittsdemoflrdtsumatt: Non potePhs calicem Domini btbere, amp;nbsp;caltcem damoniorum.'non potePlis menfi Domini parties pes ejfe, efr menfà damontorum. Ht enim pro do-woniorunt menfi alttire,tn ‘juq eif immolabatur, intelltgeii-
-ocr page 305-tyfD TAROCHOS.
int eiligen duw eH:ua etiam (vt, quad ^poÜolut proponit, probabih argumentatione concluda-iar)menfaDommtnthilaltud, nifialtare, inquo fiicrtßeium Dominoßebat,fignißcnre po teil.
Quod/tex veteritejbamento huiw ücrtficijfi- Euchan'-guras, nbsp;nbsp;oracularequtramiu tprimumcjutdem c
deeo ej^nlachtas apertiCtime vatkinatue eFl, I I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ns lt;sc pro
wler/»».- i^ibortufilis vje^ueadoccafumma- phetijs ve-g’tum eFi nomenmeum ingentibtu ilrinomnit^di tefta-loco ücrtßcatur ; offertur nomtni meo obla-tio munda: auia maonum eFi nomen we«?»;«
J ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Malach, X«
gentinut, aicit Donunus exeratuum. Pratere.t, btc hoFlFi tarn ante,ejuam pofl latam legem, va-! rijsßcriUctorugenertbus pronuciata eFl.Etenim bona omnia, tjua ^s ßtcrißcijsßgntficabantur, hlt;tc tma viFlima, tamtjuam omnium perfeFiio, nbsp;ab~
Jolutio, complexa eFl. Uerumtamen nulla in re 14^ ««lt; imaginem magis exprejfam licet vtdere, l’fal.109. (juam in t_Flfeltht/èdec facrißcio.ipfi enim Sal- IIcbr.7, nator,facerdotem ßcundamordinem tybCelchi-fedec fe in aternumconFlitutumdeclarans,cor-pM, orfangumemfuum tn extrema cenafiibße.-ciebus pants, ç/ utni Deo patri ûbtultt. Ununt ttaoiue,ettdemßicrißctum eßifatemur, habe~ rt debet, quodin Mijfa per agit ur, cfcjuodtn cru ce oblatum eß: ejuemadmodu vn.i eFl, nbsp;nbsp;e,adem
hoflia, Chrtflus videlicet Dominus noFler, cjui/À iplumin ara cruetsfimeltMttumodo cruentuim-molauit. Netj^ enim cruttAió-incruenta hofiia,
T 4 duit
-ocr page 306-zgô CATECHISMES
dua funt hofiia^ fidvna tantum: cuiusficri^quot; Luc. 1 î. nbsp;nbsp;ctum,pofiquam Dominus itapracepit-^ Hoc fact'
i. ^*^^’^^ f£inmeam commemorationem tn Euchrißt^ quotidie in^auratur. Sed vnus etiam, at^ idti^ ficccdos efl Chrtfius Dominus.nam mini fri, cjtst ficrtficiumfitciunt, nonfisam, fid Chrifliperfo-nam fisfcipiunt, cum eius corpus, et fanguine co»' ficiunt.idquod (frtp'Ius conßcrationiswrhiso' fiendttur,neij^ enim facer dos inquit-^ Hoc efi corpus Chrifti-^ fèd, Hoc efl corpus meum:perfona i'lt; delicet Chrifli Dominigerens, pants, çpquot;vintfrit' ßantiä, tn 'jeram eius corporis, fanguinis, (ÿw ni fubfl antiam, tn veru eius corporis, Qrjanguinit . Jùbjlantia conuertit. Q^cumtta/int-^ßne’vlla fe^'^ ■gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dubitattone docendum efl,tdi^uod etiamfinda
Sj/nodus explicauit,/acrofiinlium MiJjACacrif-cium. eße nonfilum laudts, fßgrattarumaütO' nts, aut nudam commemorationem ficrifcij, (juodcruce failum elî, fed ■vere etiam propitia-toriumfacrtficium, cjuoTieus nobisplacatus, amp;nbsp;propitius rsddttur. Quarefipuro corde, (fi acceri fa fide, (fi-intimo noitrorumfcelerum dolore af fe£ii loanefifinlisjstmam hofitam immolemus, (fi offeramusfiubttandum non eli, ejutn mtfertcor-Hcbr,4. diam a‘Domino confiecuturtfirnus, (figrattam in auxilto oportuno.huius entm viblinja odoretta slelellatur Dominus, vt gratia., (fi panitentia donum nobis tmperttens peccata condonet. Qua-obrem (fi fiolUmnis est illaEcclefia precatio-,
-ocr page 307-TAROCHOS. 297
QtMties hutm hofin commemoratio celebratur, toties op(M noflræ frltttis exercetur: ntmtrumv~ herrimi Uit craentn ho^lu fruElus per hoe in-cruentuntficrifictum ad nos manant.'Deinde ■ue Trid. Syn. ro haius ficrificij earn vim ejje, Parocht docebüt, nbsp;nbsp;nbsp;xi
vt non filum immolanti, ßtmentiproßt,fid omnibus etiamfideltbui,fitte tilt nobifcum in torris vtttant,ltue tuminDomtnomortui, nondum phine expiattfint.Neque enim minus ex Apoflo lorum certtfstm.t tradtttone pro hls v till ter offer-tur,^Htimprovtuorum peccatis, poenis,/attsfa-liionibus.ac cjuibußtis calamitatibus, eß nngu-flijs. Ex quo facile perfpicitur, omnes Mijfaa com munes cenfindas e/fe, vt qua ad communem omnium ^delium vttlitatem, (ßfàlutem perttneant. Habet autem hocficrifictum multos,eo^^ maxime inßgnes, as fillemnes ritus, quorum nullus /u-peruacaneus,aut inanis exi^imandtfs efl-^ verti omnes eo jpe^lant, vt nbsp;nbsp;tanti facrtficif maiefas
magis elucetot, eßftlutarthus my^erijs intuendis adrerumdiutnarum,quittn eofacrificto occulta fitnt,contemplationem fideles excitentur. Sed de htsnihilestvtpluradicamtss-,tumquta hoe argumentum longiorem explicationë poßulare vi-detur,quampropofitlt;£tnfittutiont cÖuentat-, tum quiainnumerabilespene libellos,^ commenta-rios, qui de hac re àpijs et dociifsimts viris con(cri pttfunt,facerdotes inpromptu habebunt. Ha 'cle nusigiturfatisfuerit,earumrerum, qua ad Eu-
T f chart-
-ocr page 308-tçg CATECHISMES
charißiam, tum t^uta facramentum, tum cjUfi* facrtficium Itt,pertinent,potior a capita, iuuatttt 'Egt;omino, expofuijfe.
DE TAENITENTIAE SACRAMENTO.
QE’madmodu humana naturafra^ÜiW, ZS“ imbectUitas ommbiunota efl, eamtj^f tnJ eip/o t^ut/cp^ facile experîtur.-ita quant am ha-beat necefsitatetn panitentia fàcramentum i^ct-rare nemopotejb. Quqd !t ddigentiam, qua a rochtsin vnoquoq^ argumenta adhtbenda efl, tx ret, quam trallant, magnitudine, nbsp;nbsp;pondéré me
Trid. Syn. fcf. 14-
S. Hicron. in j.cap-Ifa.fupcr illud.Ruit HicrufaJé «ce.
ttrioportet-, omninofîtebimur,eosnumquam in hunts loci explicatione adeo diligentesfuturos elfe,vt/àtüvtderipofstt.’ qutn et tarnde hocfitcrti-mcnto,qHam de baptifmo, eo accurattus agendum eft,quod ba pt fmus femel tantü admintfra tur,nec iteraripotefi-, parutettavero totiesloctU datur,eiu/que repetenda tottes neeeßttasimpof-taeß,quotiespojl baptifmumpeccare contingat. ita entmàTridenttna Synodo diElum efl, facra-mentum panitentia non fecus lap/ts pof baptif-mum,ac baptijmus nondumregeneratts,adlâlu-temnecejj'arium ejfe.vulgataque tlla/ànSli Hte-ronymifententia ab omnibus, qui detneeps resfa-crastradiderunt, magnopere comprobatur, pa-nitenttarn effeficunda tabulant.Et entm, confra lia
-ocr page 309-TAROCHOS.
Ha nam, unnm vita feruanthn perfugium reltejuii tabulam alicjuamde nuafragio liceat arripercita, pofi amijjitm baptifim innoceiiat», nid(jutsadpanitentta tabulam confujiriat, line du bto de eins faiute dejperandnm efi.Hacautc nou ad Paß ores ƒdum, fed ad reliejuos et ta fideles ex-citandos dicta /inti^ ne forte tn ets ret maxime necejjària tncuria reprehendaïur, Primum e-nim communis fragilitatts memores omnifiudie opiare debent,-vt diuina ope adiutißne cafu, aut ptolapfionealiejua tn ziia ‘Domint progredt poß Jiat.cjuodfnonnumsjuam offen denn t, tum vero fiummam IDei bentgnitatem intuentes, ejut tant-tjuambonuspafior ouiumfisarum 'vulnera obli-’E.ïçz.-^^ gare,eif^uemedenfolet,hoc faluberrimum pani-tentiA medtcamentum' numsiuam in altudtem-pus dfferendum efie cngitabunt.
r autem rem tpfàm aggrcdtamur, prins ex-plicanda elt varia huius nominis poteflas, cÿ- «o pg tttio-^nealtcjuisambiguitiitevocisin erroremin-piii pænî ducatur.PPannulli entmpanitenttarn profiatisfa- tentiæ fig Hioneaccipiimt. Alipà Catholtca fidet dofilrina quot;‘ficatia-longifsime rem.oti,cum arbitrentur panttentiam nullam temporis prateriti rationem habere, nihil aliud, cjuam nouam vitam effe defniunt. T)ocendum ePl tgitur , multiplicem effe hutut nominis dgnificationem. Primum enim pi-^ nitentia de ijs dicitur, ejuibus alicjutd dtffli-tet, çiuod ante placuerit, nulla habita rationa
huiui
-ocr page 310-300 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TE C H IS Mrs
x.Cor.7.
G ene. 6.
hmtis cogitattonif,bonif ne an malum fuerit. Stc emnespinttet, cjuorum trtfittta ficundumjitci*' lum eit,non lecundum T)eum: cutuftnodt tentta nonfalutem aff'ert, fèd mortem, iiy^lte^^ eli pitnttentta,cum (juisex fee 1ere admtffo.tjuo^ ^uidem antea plact'bat,dolorem non Dei, jedfit^ tpfius cauß'a concipit. Tertia eH, cum non foh^'^ admtfsi fcelerii caitßa intima animifenlü dolt' mm,ve leim dolor ii externum et mm aliejuodß-gnum dämm, vel um vntm T)ei caufjd tn eoftiie
rarefiimus. Ac ft 'ngularis cjuidem panitentut gt' nertbus, qua commémorât aßent, panitentta voX proprie conuenit.ioam cum tn facrts litt erts Dett»^ petnttere legimus, id per tranßattonem diet cuum eß. eo enim loijuendigenere, quad ad howt' » Reg.jy nummoresaccommadatumeli, faeraltttertV' Pßlm 10$. tuntur, cumDeum nsutarealtqutd conlittttijß Ilitre. 16. declarant:quodnonali.terfacerevtdeatur,qtt^gt;^ hommes, quosßaitcuiissretpantteat, eamcoiot-mut are omnt (iudto laborant. Sie ergo fcriptn^ Gen. 6. nbsp;nbsp;esl,Panttuißi eum, quad hominem fectßet. (ß'tt'
ho-,qund Saul regem const st ui/ßet. rtrum intet has panitent ta dgnificationes magnum dßtimett obfiruare oportet. Prima enim tn vttto ponendi efitaltera eil quadam commoti,ef}- perturban a-ntmt ajfePlto; terttam tum ad virtutepertmere, tumßcramentum efße dicinsus. qua ßgnificatie hutus loci propria elt.ac prtnrumqutdemdetpfà, W vtrtuttsparte, agendum eli-, nonßlum, qutaf dein
-ocr page 311-ezfD TAROCHOS. 3^ delis populns ad omne vtrtutisgenm in^ttsiid Païlwibw debet-^fedettam,i^wa hinw iurtMis-aiiiones tantjuasn matertamprttbent, tn lt;^fta pi^ nitemiis, ^acramentum verjatur-^ ac ntjipritts^ quA Ut pAmtenttA virttu, reSle mtelhgatur,JacrA menti ettamwm tgnorart necejje ePl. Quare in prtmts monendt, hortandicjue fitnt ßde les, vt om~ nt contenttone, Pludto tn tntima antmipAmten tia,ejuamvtrtutemdtcimus, élaborent-^ fine ejuA ea, cjUA extrtnfecui adhtbetur,parum admodum profutura est. Intima autem pA'^ttentia ePiilla^ cum ad Deum nos ex ammo couerttmus, com mtjjàànobüfcetera detePtamur, odio babe-mw-^dmulq^tlludnobis certum, de lib er at um ftl,malamvttA confuetudtnem, corruptoftp^mo~ res emendare, non line jpe veniA a ’^Dei mtbertcor-diaconjeejuendA. Hane ver0 dolor, trtPittta, tjUAperturbatto,!^affebltoesl, amp;nbsp;paßtoä mul-tti vocatur, conjec^uttur, velutt comes peccatorit, det eil at tom adiunbta.i^uamobrem apud complu res ex fànüis Patrtbus pAmtettAdefimtio hutufi modiantmtcruciatu declaratur. Herum tneo, tjitempAnttet,fides pAnitetiam antecedat,necefi~ fi eil.necjue entm poteit Cjuifquam fi ad ‘Deum conuertere, ejuifide car eat.ex lt;^uo fit, vt nulle ma dopAnttenttApars refile dtct pofstt. Quodautem tnt ima bac pAnttentia, vt antea dtxtmu-s, ad virtue em pertinent, aperte ofiîendunt multa, ejua de pAmteniM traditafitnt, pracepta. Lex emm de
il»
-ocr page 312-soi CATECHISMrS
ijs tantHaclionibM, ftt/cipiuntur cum virtu--te,prdcipit. Negure praterea nemopotefi, ^utn dolere,tjuundo, ejuomodo, (^ejuntemu oportet, vtrtutts fit. hoc (tutem vt retle fiett, pxnttentti mrtitipraflat. Interdum entmeuentt, vt extid-mtfsti fcelertbm minor em, sjuam par efi, dolorem PrOuer i hommes capiant.ejnin ettam,vt a Satomonelcfh ptum efi, nonnnlhfiant, lt;^ui, cum m-tlefecermt, htquot; tantur.rurCnsvero aUjitafemetroriantmt, eyet-grtttidini dedttnt, vt de fiabste ettam pr or fies de-* Gene. 4. [pc^ct: ejuahsfiortajj'e Catm vtderipotefi, ^ut ait', Ma «h. 17. Arator efitmejuttas mea, e^uamvt ventam me-rear;t:fi ejualts certe Juda-sfatt, lt;jui panitentta du blM,fùfi)endto vit am, efi animam amtfit. Vt igi* iur modttmin dolore tenere pofiimus,petgt;ntentte vtrtate adtUHamttr Sed tdem etiam ex ijS rébus colbgtpoten,ejuas fibi tamcjteam finempro-ponit is, ejuem vere peccati panttet. Prtmum atetem hoc et propofitam ePl, vt peccatum abo-leat, omnemque anime culpam, (fi maculam ab-slergat.AlterumeFl, vt pro feelertbtts adrmfisd Deo fatisf.tciat.’ciuodcjuidem adtufiitiam refer-ripetfiicaumell.nametfiinterDeum (fi homines propria tufittia ratio tn t er ceder e non pot efi, cam tam longo interu.illo inter /? dtftent: alitjua tarnen efifie iaPlitiam confiât, caiufmodt efi inter patrem,(fifiltos,inter dominum,(fiferuos. fier-ttum efi, vt homo tn Detgratiam redeat, in cutui efifienHone, nbsp;odium propter peccati fœditate m-
currit.
-ocr page 313-T^ROCHOS.
turrit-Hue veroomniafatis detlarant,ptnitenttarn ad 'viriutemjpeUare.
Seddocendttm efl etiam, ejuihwgradtbw ad hanediuinam vtrtntem liceatafiendere. itaijueDetmtfericordta nosprxuentt, cordarjne ten^jæ Kofiraadfleconitertit.Qiwdcftmprecaretttr^Pro ucniatuf. pheta-^ CanHerte,tni^tttt,not Demine ad te, Thren.c.y. ttertetnur. T)etnde hoc lumtne tlluflrati, perfidem ad T)eMm animo tendimw. Credere e-tiimoportetaccedentemadDeum,vt ^pofloltu Heb. ii, teßatttr,gtttaefi,dr tm^ftirentibue fl remnnera-torfit. Praterea motfti timorie conflquitùr-^ efl fapphetortem acerbitate propoflta, antmtti à pec ^aturefiQcatur At que hue vident ur fle blare ilia IfliA verba, Sicttt qua concipit, cam approptn-quanerit ad partum, dolens clamat tn dolonbus flü.ficfablifiumus. Hue deinde accedtt fles im~ petrandaà^P)eoTntjertcordta,qua er ebt t, vit am Ù mores emen dare conblitutmui.Poflremo chant ate corda no fir a accenduntur, ex qua liber alts die timor,probis, cfltngenuisfilijsdtgntu, oritur utq^ it a vnum tllud veriti, ne qua in re Dei mate-blatem Udamus, peccandi confltetudtnemom-ntnodefirtmus. Htfleigitur qualt gradtbus ad hancprablanttfsimam panitentia vtrtutemper-ueniturtqua prorfits dtuina celeblis virtue ext-stimandaefl- cuifitltcet regnum calorum facra htterapollteentur.namaputd fanblum Aiatthauyi^ott}\. 4,
enine
-ocr page 314-304- CATECHISMUS
entm regnum atlorum. amp;nbsp;apud Ez^echiclem: Si £zcc,i8, impins egeritp£nitenti(im ab omnibas pecattis /ms, qaa operattts eli:lt;/r cuslodtern omnia prtce-ptamea,^feceritMdtciam, (/-MHinam,
Ezec. 33. ‘viaet.tumalto loco: IIolomortemimpij,fid'Vt conuertatur imptus à ait a/sm, nbsp;nbsp;vittat.
tjMdem de at erna, (Ir beatavita intelltgendsti» ej}e,plane conitat. T)e externa vero panitentitt docendamesl, earn ej]e,m qaa facramenti rttii« conlillit, habereqae externas quajdam res/êttli-basfabieclas, qutbus déclarât ar ea, qaa tnterim in animafiant. In primis aatem explanandamfi‘ de Ubas vide t ar, qaarefailamßt,vtChrtsl!isi^o mtnas panttent tarn in nameram/acramentorar» referrt volaerit. Haias aaterei tlla ommno cattfi-/afatt,vtnobisderemi/stone peccaforam,
£zk. 18. DeaspollicttaseIi,camait,Stimptasegerttpism-tenttarn (Irc.mtnus dabitare nobis Itceret. vehementer entmpendere antmo detnttma paniten-tta Opas ejjit, ctem defito caiqae iadtcto tn ijs, qMt agtt,merit otimenda Ht. Ttigitar dominus htttc noHrafolhcitadintßtbaentret, panitentta facra-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mentumtn/lttatt,qaoper/acerdotü abfilatione
peccatanobisremij/dejjeconfidertmas, confitert ttaqueno/lraobfidem, qua facramentorurrt vtr-tutt merit 0 habendaesi, pacattores redderetur. Neque entm altter acctpteneia eli vox ßtcerdo-tts, peccata nobis legtttme condonantis, qua Chri
Matt. 9. litdomint,qutattparalytico:Confidefili: remit-tuntttr
-ocr page 315-7 RO CHO S. 3of tuntttr ttbipeccatataa. DeindeverOtCumnemo per Chrifittm, eitt/^uepafsiontsb'ene ficto,con/eijtupoßtt, confentaneum^nobißue vti-lißimumfttUf etufmodt[acramentum tnshtnt, eu tus vt, e^fuientia Chriîh ßnguü ad nos deßu- gt;nbsp;tns,peccatapoïl baptifinum admtjßa elueret,at~ guettareconcthattond beneficium tilt vniSalua-torinoÜro accept um refierre profiiteremur.
Quodverop£nttentMficramentumßt, Pafio r’æf'i’en-res tta facile oilendent. vt enim bapttfmtu lacra- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®
mentum est, tjuiapeccata omma, acprajerttm nientumj ejModorigtnecontrabtumfuit,delet:eademratto- amp;nbsp;itenri Wf ptnitentia, ijuapeccataomnia, post bapttßnu pofle, voluntate,vel abhone ßtfiepta,t0llit,'uere,cß pro prie fiacramentum dtcendum eSl. Deinde ejuod Caput ebl, cum tlla, ejua extrinßcus tum àpantten te, tum à ßc er dotefiunt, declarant ea, tjua tnte-rtus efi-tctuntur tn anima .• ^uis neget, ptniten- -tiamvera, ^rpfop^Mßcramentirationepradi-tarn effeffiejutdem fiacramentumfiacra rei ftgnum tlî:peccatorautem,^uempanttet, rerum, amp;nbsp;ver borum notü plane exprimit,fie animum àpecca-ti turpitudine abduxtßi ; itemque ex ijs, qua à fiacerditegeruntur,^ dtcuntur, mifiricordtam T)ei, peccata ipfi remittentis, facile cognofii-miu. Quamquam hoc aperte indicant lila Sal-i uatorieverbat Tibi daboclaues regni calorum-, Öquot; quodcumque fioluerisßper terram, eritfo-lutnm in calis. e^bfelutto entm,fiacerdotts verbii
-ocr page 316-306 CATECHISMUS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
•verbid enunctata, remijswnem tUam peccatortint - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tn antrn^i efftett. Necfne vero fihtnt
ßleles (locendi/nnt, panttenüaminnumero fier ament or um habcndamejfe, fid eorum etutm tjMttentrt poJJunt. Qu^entt enimPetro,nut» Match, tZ-ßpties venia peccatidanda effet, ‘Dominus rt-jpondtt : Non dtco tibt vfejue fepties,fed vßutfi' ptuagies fipties. Quare ft cum etu/modihotntVf bus agendum fit, ejutfumma Det bonitati, (fi di‘ menttx. dtfi'tdere videantur -f confirmandut ent tllorum animus, ati^ue ad fpem dtuinagratia en-aendus. Quod tpuidem facile confiquentur tut» hutus loci, (fi^aliorum trallatione, ^uiinficris litteris permultieccurrent-^ turn vero if sr attorn- '
S. Chry'fo. bus, argumentis, tjua exfdnilorû Chrjfofio“ to. y, li. de fnt Itbro delapfis, Ambrofijltbrisdepanitettalt-lapft repi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
D^AmVr-i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sjuant hutus facramenttmaterta-, ^gt;-
contraNo' tteridumeli, tn ço maxime hoc ficramentunutb uatianos. alijsdtfferre, ejuodaltorumfiicramentorumnKt-teria ell res aftt^ua naturales, vel arte effebla-, Trid.Syn. facramenti vero panitentia epuafi matertafint fcf.14, c.3. alluspanitentts, nempe contrttio, confefiio, ei' fàtisfablio, vtà Tridentina Sjnodo declaratutn ell : put puatenus in panttente, adintegritater» facramenti, (fi plenam, ac perfeblampeccato-rum remtfstonemex Dei tnÉlttuttonereputrun-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tur, hac rattonepartespanitentta dtcuntur. he-
pueverohi aHiu, puafimatertadfianliaSpnodo appellan-
-ocr page 317-T^AROCHOS. -gtr
UppeSantur, t^uia vir^ materilt;t rationem non hibeant, fed ejwa etns generis materianon^nt, ^U/t extrinfectu adhibentnr, vtrttjua tn 'Rnpttf-mo, chrifma tn Confirmattone. Qttod autem ab alijs di^lmn eÜ^peccata ipfa hniusfacramen-ti maiersatn ejje-^ mhilplane diuerfum dicivide-bitur, ƒ diligent er attendamus. Ut enim ignis materiam lignaejjèdtcimiu, ^uaviignisconßt-mantnr: na peccata, cjua panttentta delentur, reEle hunts facramenti materta voeari pojfunt, Sed forma etiam explicatio ’RaElortbtts pratermitt enda non eEi, Cjuodeins rei cognitto excitet fdelium antmos ad perciptendam fitmma cum religions hunts facramenti gratiam. eEi autem firma, Ego te abfiluo:quam non/olumextllis •verbis heet colligere, Quacumt^uefolueritisfis-per terram, erunt foluta t;^ tn calis-^ fed ex eadem Chrtfii Domini doElrina ab zyfpoElolis tradi-tam, accepimns. Ac cjuoniamfacramenta id figntficant, i^uod efftciunt-^ tlla, Ego teabfeluo, ofiendunt peccatorum remifsionem hunts ficra-mentiadmtniEiratione effici : planum eEi, hane eße panitentia perfeElam formant. funt enim peccata tamejuam vtncula , cjutbus conElriEla anima tenentur, cß ex ^uibtts panttentia facra-mento laxantur. ^uodcjuident non minus vers de tllo etiam homine facer dos pronunciat, t^uiprttts ardentifsima contritionis vi, accedente tarnen confefstonis voto,peccatorum ventam a Deo con-
a.
feewM
3«» CATECHISMUS
ficutus (It. Adduntur praterea complttres ptf ces, nonejntdem ad for mam necejfarta, fedvt c* remosteantur, qut.Jacraments vtm, nbsp;nbsp;nbsp;efftctett
nam tlltn cstlpa, cut admtntHratKr, tmpedtre poffent. Quamobrem peccatores Deo tngentes grattas agant, i^ut tam amplam poteflatemitH Eccle/iafacerdotthus trtbuertt, EJecjue emm, vf olimtnvetert lege facer dotes tesltmoniofitoah-Leui.ij.i^, cjuem à lepra liber at um ejfi, dumtaxatrenun-
ctabant, start une in Eccleda ea tantum poief/t^ facerdottbusfaSla efl, vt altquempeccatis abfi-lutum effi déclarent:fid veretami^uam Deimi' ntflrtabfoluunt-, idtjuodDeustpfigra'tfiamp;iH'' | ftittaauflor^ac parens, effictt. Dtltgenterveft ! rttiu ettam, ejui ad hoc facramentum adhibetur, fideles obfiruabunt.ita entm fiet, tit antmo ma-gishareant, i^ua hoc facramenta conficutt fint, ntmtrum fi tamcfuamferuos clementtfitmoDo-mtno,velfilios potius optima parenti réconcilia- : tos effiitfi fimulfact hue int eilt gant, ejuid eosface-re oporteat, cjuttieltnt (veile autem omnes de-bent)fitantibeneficijgratos, efimemores prohare, nam cjuem peccatorum panttet, ie fihumtli, ac demtjfoantmo ad pedes facerdotù deijciti^tit, cum fit am humtlitergerat, facile pofitt agnofcere, fitperbta radices euellendas effi, à ejua omma feeler a, ejua deflet, ortum hahuertnt, (Renata (Int. Infacer dote autem, ejut in eum legitimus tu- ( dexfidtt, Chnfit Domtniperfenam, zlrpotefia-
tem '
-ocr page 319-tAD TAROCHOS.
tcmveneratur. Sacerdosentm, ejuemadmodum in ali^i, ita tn panttentM facramento ttdmintjiran do Chnfltmuntis exe^juitur. Deinde peccata[ma finttens ita ennmerat, vtfe maxima, acer-bißtma antmaduerfione dtgnum ejße fat eat ar fapplextjue deltEloram veniam petit, ^aa fane omnia vet uil at tefita certißima te^ltmonta àfan- s. D i n oy f, bloDionyßohabent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Arcop, iti
SednthilprofeElo tarn pr oder it ßdehbue,nihtl- ep'ftol • ’ ^ue matorem lUu alamtatem ptenitentia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fj
ptendeafferet, ejnamßaTarochtsß^p^^xphca-^^^^^ tumfuerit, tjuantam exeavttlitatemcapiamae. if^us cx pi vereenimdepanttenttatÜHddici po fe tntelhget, nitcntiæ eitu (jttidem radices amarae, fruLlru vero fita-^^^r^mcn-Mifstmos ejfe. Pamtentia ttaepue omnts in eovts^° percipi-eti, vtnosmDetgrattamrefiituat, cumeocjtte^'^^'^^’ fumma amtcttta coriutngat. Hane vero recon-cihattonem tnterdum tn hominibus pijs, ^ui hoc facramentumfanSie, religtofe percipiunt,ma-xtnta cenfetentttt pax, nbsp;nbsp;tranejuiUitas, cum fum-
ma ßtrttiu incunditate conßiyui ß(et. nullum e^l entm tarn graue, tß nefartum feeitu, quod ptnttentia facramento non ejuidem femel, fed iterum,(ßlip»unondeleatur.Q^aderettaDo-mintu per Prophetaminijuit:Sitmpiiu egentpa-nitentiamah omnibus peccatts fius.ejua-operatus eil, tf cu^odtertt praceptamea, ^fecerit iudt-ttum, (ß tußttiam-, vtta viuet, iß'non mortetur-^ »mntum miquitatum eius, eyusu operatus eil,
H j non
-ocr page 320-3f CATECHISMV'S
i.Ioan.i. nonrccordabor. Etfincim loan. Stconßte*quot; ffMr peccata noflra, fidelü eïi, insitu, -vt re-I. oan.i. nobis peccata noUra. Etpaulo posi, Si quió peccanertt, in^tttt, nullnm videlicet peccati gentu exctpiens, aduocatnm habemtis apndp^‘ trem Icfnm ChrtUnm infium, lÿ- ipfe esl propi-t tat topro peccittts nostra, non pronodrisautet» t.Mâch. ç, tantum, jidettamprotottus tnttndi. Quoda»^ temtnjcriptnns legtmusi ejttofdam à Domino tni firtcordtamnon ejje con/ecutos,ejf{amuü eam vehementer tmplorauertnt ; tdvero tdctrcofaSlutn e/Ji tntelltgtmw, tpnodeosvere, atcjue exanttnt dehSlortimnonpamtebat. Qnare cnm hniuitno-dtfententia tnjacris litt erts, vclapndfànSlos
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ires occurrtmt, cjuibtts videntur affirmare alt-
ejua peccata remittt nonpoße, ttii eas tnt erpreta-: rt oportet, vtdtpftctlemadmodMmeJJeventeirn-petrattonem tntelhgamus. Zlt entm morbus ah-epuis ea re tnßinabtlis dtcttur, ejuod agretus tta of-febttu ßt, vt faits tarts medicina vtm odeiit:li( ipiioddamebipeccatigenui,ep»odnonremittttnr, nec condonatnr ; propt er ea cjuodpropriumfiiln-: tis remedinm, Det grat tarn repelltt. In hancjcn-n. Aug.lî. tentiamàD. is^^ngufiino diLiamcß-^ Tanta la-I de (crm. tgt;gs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pobiagnttionewDei,
Domin, in pgr grattant ChrtbÜ oppugnat alnjuis fraterra-ca iaem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^fadnerftistpfam gratiam innßitt faci-
btisagitatnr, vtdeprecandi ktimtlttatem jnbire non pojstt, et tarn fi peccatttnimala confiscntta agaofe-
-ocr page 321-tAD T^AROCTTOS. iH
A^nofcere, öquot; annunciare cogatur.Sed,vt adptt-naenttam rettert.tmur, hxc adeopropria eit-u vis efi,vt peccata deleat, vtfine panitentnf remifiio-nem peccatorum tmpetrare, aut nefperare ejui-dentvllomodo bceat./crtptume^ienim;NifipA- Luc.i^. mtienttam habsterttis, omnes finnliter peribttis. ^Hodqmdem degratsiorthus, nbsp;nbsp;mortifertspec-
catis dt£lum à Domino eil : etfi alujuo etiam pii~ nuentia genere indigent leutora peccata, ijna venialta vocantur. (anüus entm t^d’ueulltntts Jf*
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ I ïo.homilii
tnqnittcumqnadampt panitentta, qttaquottate nbsp;nbsp;nbsp;homi-
in Eccle^a pro peccatis venialibns agttur, tliafà- üa j o. nefrnsira efiet, Ctpeccata venia ha abj^ paniten-tiadimitttpofiènt.
Sed quoniam de ijs rebus, quaaliqUornodoinDe parfï-an:wnemcadunt,nonfittiseEivnifserfiloqtti-^ c»- bus inte-^ rabunt Pafiores fïgillatimeatradere, exqttihtu g‘'s pxni-vera , fiilutaris pamtentia ratio à fidehbus perctpi queat. EÈi autem haius facramenti proprium, vt prater materiam, amp;formam, qua omnibus Çacramentis communia funt, partes e-tiam, vtantea dixtmus, dlas habeat, qua tam-quant tot am, integramque panitenttam confii-tuant, contrittonem fcihcet, confefsionem, (fifa-tisfailionem.’dequibus D. Chryfisiomus his ver- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
bis loquitur: Panitentia cogitpeccatorem omnia je pxnit. hbenter fisfferre, in corde etus contritio, in ore confehio, tnopere tota humilitsu,vel frucltfer a fitisfabUe. Ha autem partes ex earumparttunt
F d- genere
-ocr page 322-ÎI2 CATECHISMUS
generc effe dtcnntur, ejnxaelalt^Hodtotumcefi' jittitendum neceJfmriAfunt : cjuonta, cjutmadw^^ dnm hominis corpus expluribus membru coflet, mantbus,pedtbus,octtlü, (I)quot; alijs httiufmodtpatt* bus, (junrum aliejua fide/it, meritotrnperfeilttnf videiittur,perfeblum 'uero,finull(i def^eretur.,^’^ dem ettam modo plt;tnttentta ex htfce tribus parü‘ bus it a cojlituitur, vt, optaruMs, cjuodad ettssW^' tura ntttnet, contritto, ^confefsto, t^utbushom^ iuHus effictturjatis Ut: tame, nißtertta etta p^^gt;' id eft jattifaiho, accedat, altquid et ommno perfeïltonem deßt, necejßeßt. Quare adeo intef fi hlt;e. partes connexafisnt, 'üt contritio conßtendi, cßßtisfaaendt corüium, tßpropo/Itum tnclußr» habeat, confefstonem contntto, fitisfaaendtUO' tuntOS, föttifaHione vero dua reltejua anteced^-Harum autem triumparttü earn rattonem aßer repojjßsmus, lt;^uodanimo, verbis, ß re, tpfa pecc* ta in Deum comtttantur. Quare cofintaneüfutt, vtnosipfis Eccleßaclauibusfuhijcientes, sjuibut rebus l)eißanlltßtmü numena nohis vtolatur» ejßet,ijfdemettameiustram placare, ßpeccato-rum venia ab eo impetrare conaremur.Sedidem etiamalio argumente confirmari potelt.Etenins panttentta eil veluti cfuada delillorum compen~ fiitio, abeiusvoluntate prof eil a, c/uideh^utt, sc Heiarbttrto,tnCjuempeccatu cdmißumeil, con-ftttuta. Q^re ß voluntas compenfàndt ret^m-vitur, in quo maxime contritto verjatfsr, ßps-
mtetts
-ocr page 323-TAROCHOS.
nitensßicerdottsiudicto,lt;]fiiDetperfonam gertt, fe fttbijnat,necejji eft, vt pro feeler um m^gmtu-dine pœnam co flauere tn eum pofstt, exejuo tum confeßtonis,tumfatisfaElionis ratio,eßnecefitttts perjjncitur. Qt^niam vero har um partium vim, natur am tr aderefideltbui oportet,pruts inct~
piendum e^l àcontritiOne, eaijue diligenter ex~ plicanda.netp^ entm ad vllum temporis pun ci um, tum in memoriam praterita peccata redeunt, velcumalu^uidoffendtmtts, contrtttone animus ç^onc Tri debetvacare. Hanepatrestn Concilto Tridetino fef i^'c. itadefjniunttContrttio eilantmidolor, ac dete- dcpxnit. üatio de peccato commijfo, cum propo/ito non pec tandt de cetera.Et paulo poEl,de contrittonis motußibijcttur: It a demum praparat ad remtfsioni peccatorum.ß cum fiducta diuina mifertcordia (ßvoto prailandt relt^ua contunliusßt, c^ua ad rite /u[ctptendum hoc facramentum reijuirun-tur. Ex hacitacjue definittone intelligent fideles, tontrttionis vim tn eo tantum portam non efie, vt ^uis peccare deßnat-,aut propofitum etftt,nouum vit A genus tnsîttuere, aut ip/umutminSlituat, Eed tn prtmis male all a vita odium, amp;nbsp;exptatione fitfitptendam effie.ld vero maxime confirmant tilt fitnllorum ^Patrum clamores, cjuos in facris lit— terisfrecjuenterprofufosejjilegimus; Laboraui, tncjutt Dauid,ingemttumeotlauaboperfingulas pfalm. 6. noblesleHummeum.Et.'Exaudiutt domtnusvoVin, jS. temfietusmei, rurfus alitu: Recogttabo tibi
omnes
-ocr page 324-CATECHISAdrS
omnes annos meos in amaritudine anima mei-Quas certe, eff altos huiu/modt voces, vehement quoddamanteablavita odium', çff peccatorurn detePlatto exprefiit.
Contritio Qmdautemcontritiodoloredefinitaefl, ko-nis pro- nendifunt fideles, ne orbitrentur eum doloreiu prw VIS ÊC corporisfènfupercipi.Contritioenimest, voltsn-cfficjMa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d J I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f
' tatis aüio.Etfiinblus xiugufltnus tefiatur, dohn
Pfalm. II,
Matt. II.
rempxnitentf^ comttem ejjè, nonpknttentia.Ei' rum pee cat t deteflationem odtttm, do loris V0‘ cabalo Patres lï^mfioarunt-^ tumcjuiafacra littt ra tta vtunturttnsjutt emm Dauid., dduamdtupo nam confilia in amma mea, dolerem tn corde mes per dtemltum t^usa dolor tn infer tort animap/tt' te, eju£ vim concupt/cendt habet, ex ip/a contrh tione oritur-^vt non incommode contrit io dolore àefinttafMertt,(]uoddolorem effictat,adeumcjfie declarandumpanitentes vePiem etiam mut are foliti/int.de ejuo dominus apudfanblum Adattha timinsjuittP'atibiCoroz.aim, vatibi Bethfuda: e^uta [itn Tyro, et Stdone fa PI a effent virttues, ijM faPiaffsntinvobû, olim tncilicio, zff cinere pa-nitentiam egiffènt. RePle autem contritionis nomenpeccati detedtationi,de ^ua loi^utmur, ad Egnificandam vim dolorû tmpro/itum c^t, data ßmilttudine à rebus cerporeis, cjua minutatmt ffixo, aut dur tore altijua materia conftngunttsr: vt eo vocabulodtclararetur, corda noslra, qua fisperbta obdssrutrustt, pamtentisevs contundi,
ntque
-ocr page 325-TAROCHOS.
3tf
ttejue conteri. Quare nttllm aliui dolar z’el ex parentum filtorum obttM, vel cuiujnls al~ tertui calanjKatii CAttffit ßtjeeptHs, hoc noiKme appellater; fid tllius tantum dolarii proprtnm eü nomen, ^no ex Amijfii ‘^Dei gratia, atcjue tn~ nncenttaafficimur. Kerum alfi t^uoejue voca~ huhseademresdeclararifilet, nam nbsp;nbsp;coiurttio
cordù dicttur :quta cordd nomen freejuenter fier a latera pro voluntate vfirpant.vt entm à cor de motionum corporis prtnetpium/umitur;tta vo luntas rehijuas omnesanima vires moderatur,ac ^egit. Kocatur etiam àfincits Patribus cordis ^om, j. compunPlio-, ^ui librosde contrittoneconferiptos de compuniltone cordis tnfirtbere maluerunt. Etentm tjuemamodumferro tumtda vlcera fi-cantw, vt inclufitm virus pofsit erumpere: ita corda,lt;^Mafifcalpello contrittonis adhibtto, tnei-dHntur,vtpeccatimortiferum virus ejueanteij-cere.^uare (fifitßto eordis loelepropheta ap-pellata eU: Conaerttmtni, inquit, ad me in fota Corde vePlro, in tetunio, nbsp;nbsp;in jietu, nbsp;nbsp;in planblu,
^fiindae corda vejtra.Summum vero (fi maxi mum dolorem ex peccatis, e^ua comifi'a fiint,fujci-panduejje,aavt nullus mator excogitaripoßit, factie ent hifie rattontb. demoflrare.nam citper-fecla cfiritio fit chantatis aüio, cjuaab eo timore nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
lt;]utfdtoruefi,^ßctfiitur-.patet eunde chantatd, et cotritfonis modü ßatuendu effietat quonia chantas,qua Dcu diligtmustJifeSlifiimMS efi amor,
tontrl-
-ocr page 326-St6 CATECHISMUS
eontritto vehementtfsimum ammi dolorem co»-iunllum habeat.vt entm maxtme dtii^endwefi Tlem: ita, ijgt;t£ nos a ^eo attenant, maxime dete-(lartdebemM.Intjua eüam illud ob/eruandunt efi, eodem locjuendtgenere, charitatis, nbsp;nbsp;contri-
tionis magnitudtnemtnfacrü litterts /igntficari. Deut. 6. DecharttateddltsmentTDtligesdominü'Deur» tHHm ex toto corde ttto.Rurfiu, ^uod ad contri-ttonem pert met, clamat dommus per prophet
‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cduertiminiintoto corde vefiroIPraterea,/i,vti
E)ens ßtrnmü bond efi mter omnta, cjua diligendst fitnt,ttaetiampeccatumfiummum efi malumitt ter omnia,ejult;t odtjje hommes debent,tlltsd fiijuh tur,vttjMamoh cauffam Heumfîtmme diltgen-dum ejfe confitemttr, ob eandem rterfiu peccatt fitmmum odium nos captat necejji ßt. Ommbtu “vero rebus ‘Hei amorem anteponendum ejje, ’Vtne 'vttacjutdem conferuandacaujjapeccarets M’t.io.iÄ. ceat,apertenosdocenttlladommiverba:Oitt x-
' • mat patrem,atst matrem plus tjuam me,non est me dignus.'zl!' tjui valuer it antmam fisamfiluartt facere,perdet earn. Sed illudettam antmadMer‘ tendum elt,vt,e]tsemadmodum,finllo Hernat-do t efi e,nullus finis,elr modus char it at t preficri-bitur-^^AIodus enim,in^uittlle,diligendiDtam, ci rca^m c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diligerefine modo) it a peccatt detefla-
diumli.de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nullus modus deßniatur. Sit prat er ea non fia
diligendo ^timmaxima,fidvehementifsima,atijjadeopet-fabla, omnemque ignautam,amp;fiocordtam exch*-dat.
-ocr page 327-T^AROCHOS. 317 d4t.EtenimtnT)eMteronomto/crtptumefl:Cum Deut. 4. (juitfieris domtnHmT)eumtMum,mMentes enm,fi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l|
I tarnen toto corde ejua/teris, ô‘ tota trtbulattone amma tuA.^^apftd Hieremtam: Q^uü me, inuentetts, cHqualieritit mem toto corde veßro, Hiere. ilt;,. cßmuentaràvobü,attdommtts. QMmquam jî tdmmus confeejtet nobis hceat.'vtperfeblafit, ra tarnen çfi efftcax cotritto efié pote^i. fipe entra vfit z'emt,vt,cjfsit fientîbw fnbtebla fnnt, magis, e^uam fimtttalta, non affictant, quart nonnulU inter dum maiorem exfiltorum obitu, quam ex pec-caü turpitttdme, dolorisfienfium captunt.Idem e-ttamiudicium faciendum en,fi lacryma doloris acerbitatem non con/equantur:qult;t tarnen tn pa-fntentiajummopereoptanda, (ß commendanda S. Auguft. fitnt.praclaraeïtenimeaderefinEli z^dfuguili- iern?o .41. ttijententta.' Nonfunt, inquit, in te Chrûltane deSanftis. charitatis vtfiera, fîluges corpus, à que rccefiit a-*gt;ima,animd'Vero,à qua recefsitDetu, non luget.
Atq^hucJpefldtillaSaluatorisniiftriverba, qua ”• fitpra allataJùnttKa. tibi Coroz^aim, va ttbt Beth-
j nbsp;nbsp;fatda.-qutafitn Tyro et Sidonefafia efset vtrtutes^
qua faciafîtnt tn vobis, oltm in etnere, et ciltcio pa-nitenttam egtffentXametft ad earn rem coproban damfàtisejfedebentclartfsimaNiniuttaru,QDa- fon« j. utdis,peccatrtcis,apofiolorûPrincipis exempla: quiomnesplurimtsJacrymisT)et mtfericordtam'~''^ tmplor antes,peceatorum veniam tmpetrarunt.
Aiaxime autem hortandi, nbsp;nbsp;monendifunt fi-
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deles.
-ocr page 328-Sit CATECHISMrS dele!,vtad (îneitla mortalta crimina proprift^ in o rtilia contritionts dolerem adhtbere ßudeanctta entn^ in contri- Ez^echtaecontrftionemde/crtbtt,CHnt att: Reco-quot; tionc ex- gitabs ttbi omnesannosmeosinaTKAritadtnedW primeiitia mxme,t.etcnim, recogitare omnesarmos, e^ü“ amp;nbsp;óetcflan^^^/ƒ^^JJ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exetttere, vt ea ex animo dolea-
g mits.SedaptidE'ii.echielemqstoqHefiriptumlt^* r.ztc I's, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ffnpiui egerit partitentiam ab omnibm
Lib. de \\,peccatisftiis,vitavtuet.Atq^tn hancßntenttitft n amp;nbsp;filii ßin£hts Aftguflinas inqnttt Conßderet pecat“ pænit. cap.rsr quahtatemcrtmtntstnloco,i!ttempore,in'V^ ’4' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rietate,mperftna. Neq^tamen hacin rede^jri’
rent fideles de fitmma Dei bonitate, nbsp;nbsp;clemctiit
iseni!n,cum noîlrafitlutis cupidi/simusfit, rtnl' lam moram ad tribnendam nobis peniam inter-pontt,Çed peccatorem paterna ch ar it ate compit-\ Rlttur,Emtilatqaeilleß collegerit, (ß'vniuerfa pecca: ittetdeteßatttsfquadetndealio tempore, JI facultas erit, lingula tn memoriam reducere,ttc ■ dctefiari in anima habeat} adTDontinum ficon-uerterit.ita enim nos per Propheta usbetfiter are, cum mquittlmpietas impq non nocebit ei, in qua-
33« cunque die conuerjusfuertt ab irnpietatefua. Ex htsigitur colligipoterunt, quaadveram contri-tionem maximefiunt necefifaria:d.e qutbus fidelem populum accurate oportebit docere-^ Vt quifi que tntelltgat, qua ratione comparare earn pofi Et',regulamquehabeat,qua dijudicet, quantum abßtab etus virtutis perfeEltone.Primum entm necejß
-ocr page 329-T A RO CHOS. 3,^ ntcejjeeil pecc.ita omnia, qua admißmut, odtß fe,amp;dälfre-, ne,/itjnadcm tantum doleamw, ß-£la,ó‘^tntilata,neejuefilutartspanitentia àno~ bisjitfiipiatur.nam, vt àßnUo lacobo .^^pofiolo dtilum eß-^ Quicum^ue tot am le tigern (eruauerit, «ßendit autem mvno, fallut err omnium reus. lacobi ir ailterur/t eïl, vt ipfa contrttio, conßtendi, qj-fa-tufaciendi voluntatem centun^am habeat: de ^Uibusposleafito loco agetur.Tertium eß, •ut pa-nttens mta emmdanda eer tam, ßabtlem cogi-tattonemßfciptat.hocvero Propheta hts ver bis Eiec. i8» aperte nes docuit: Si tmpius egerit panitentiam ab omintbus peccatisfuis,lt;jua operatus ePl:(lr cu-flodiertt omnia praceptamea, (ßfecertt tudictu amp;tttßictam,vttaviuet, (ßnonmonetur-^ ommü tniquitatum etus,epuas operatusefl,non recorda-hor:(ßpaulopofitCum auertertt fi tmpius ab impie täteßia, (jua m operatus eïl, çffecerit usdtetu, dr tufltttam,ipfeanimam fuam vtuißcautt. Ac paucts inter te bits,Conuertimini, incjutt, (ß agite pemttentiam ab omnibus tnitpuitatibtu vefiris-, iß non ent •vobts, tn rutnam int^uitastproijctte àvo-bts omnesprauaricattones veflras,tn cjutbus pra-uartcati efiis^facite vobts cor nouum, ßjfiri-
, tum nouum.Idem et tarn Chrtflus domtnus muhe ri,^uainadultertodeprehen/a eß,prafcrip/tt;Ka detn(juit,d!‘tamampliusnoltpeccare.Iteparalj tieotlli,queadprobaticaptfetna curauerat,Ecce, nbsp;nbsp;nbsp;j,'
Mßtinusfabius es, tarn noltpeccare.Sednatura
quo-
-ocr page 330-32t CATECHISMUS
tjuolt;]ue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ratioplene oilendunt, duo ilbitd
contrtttonem ej[e in primis necefjaria, dolorer» fiilicetpeccattadmtßt, (ßpropoEtü cauttonettf epue ne e^utd huiufinodt in pofierrtm committi-tMr.Hamejui amicoreconctltarivelit, ejnem t»' inriaalttjMaff'ecerit-^ t^doleatoportet, tfefodi» enmmtnrtofns (ß contumeltofiufuerit- (ß diligenter relie^Mo temporeprouideat, ne ejua in re 4-mtcitiam letÇiffe videaturtejua duo obedientiaitd-iunSlam habeant,neceJJ'e efl.homtnem enim leß, fine natur ali, nbsp;nbsp;dtuina, (tue humana, ejuibtuf»lgt;-
teSlnseIt,parei'e conttenit. Quare fi^wd puni-tens altert per zum, aut per fraudem abSlubt, ^e-Situât,oportet-^ itemcjue altcutus aut commodi, aut offcij compenfittone tlli fitüfaciat, cuiw th-gnitatem,autvitam dtSio,faSloue violauit. tri-tumentmeH: omnium fermone, cjuod apudßn-Hum AuguSitn/tm legtmw-^ Non remittitur pec e ' i ft 4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reSlituatur ab lat um. Netjue vero m-
ad Mace- ter cetera, ejua ad contritionem maxime perti-donium. nent,minus diligenter, (ß necejfarto curandum ef ,vt,ejutd^uidinturiarum ab alt er o acceperis, id tot um remittatur, ac condonetur. ita enim D»
6. minus ^Saluator notier monet, attjue denun-ciattSi dimifiritis homtntbuspeccata eorum, di-mittet (Sf vobispater vefter calellts deltHave-fra\,ßautemnon dimiferitishomintbus, necpater 'uefier dtmittet vobis peccata vefira. Hat funt, qua ßdelibus in contrttione obfiruanda funt:
-ocr page 331-tAD T A ROCHOS. git ßmt : cttera, qua ad banc rem colügt à ^a^ori~ biu facile poterunt, efficient quidem, vtin fua genere contritio litmagis perfe^la, (fr ^bfàluta: verum adeo neceffaria exiflimanda nonfitnt, vt fine bis ver a, cfifalutaris panitentia ratio conflare non pofiit.
Sedquoniamnon fàtù effèPaîiorihm debet, YrvLamp;w Si. fidoceant^qua adfalutem videnturpertinere, m- vtilitates Hettamomnicura induHria taborent, vt ^.contritio-de les ad eamip/àm rationem, quaillis pra/cripta eîi,vttam, aïhonefquefüas dirtgant, vehementer proderit, contrittonis vim, cfivtilitatem fit-pius proponere. Nam cum pleraque alia pieta-tüfludia, velutt benefcentiain pauperes, ietu-fiM,preces, nbsp;nbsp;alia tdgenusfianbla, (fi bnne^tao-
pera, bominumculpa,à quibusproficifcuntur, à Deo interdum repudientur ; tpfa certe contri-tio numquam illigrata (fi accepta ejfie nonpotefi. nam inquit Propbeta : Cor contritum(fibumi-^^^^’^- To. Itaturn T)eus non defficies. Qwn etiamflatim, vt earn mentibus noïlris concepimw, peccato-rum remifiionem nobis à Deo tribui, alio loco eiufdem Propbeta verba ilia declarant : Oixi, confitebor aduerfumme iniuslittam meam Do- Pfal.ji. mtno, (fi tu remifi^iimpietatepeccAtimei, Atq^ eius reifiguramtn decemleprofis animaduertt-mus^qut à Saluatorenoflro ad facerdotesmifisi, antequammifiiadillosperuenirent, àiepraltbe- Luc.17, ratifiuntfix quo licet cognofiere, vera cotritionis
X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(de qua
-ocr page 332-S22 CATECHISMrS
(det^ua/ùpradiciume^) eamvimeffe, vttHim beneficia ontmum deliitarum 'veniam fiattm i ‘^Domino tmpetremns. PlnrirnHm etiurn wiebit ad fidelium mentes excttandas, dPanoresra-tianem altcjuam tradtdertnt, cjua fè ijutj^ue ad contrittonem exercere pofitt. AfonereautemD-portet, vtomnes confiaenttamfiiamfifetjucnttr excuttentes, videant,nttm,ejMitaDeo,/iue Eccle-ßailicu fianEltomhus pnccepta fient, feruartnt. quad fiquis alicmtufie 1er ts renmfi efie cognoue-rttfiatim Jetpfiemaccitfèt,/Mpplexlt;jiteà Domina ventam expofiat, (yfiatiumtum canfitendt, tttmfiatiifiactendt dbt dart pa^iuletnnprmtfiitc dttttnagratia prlt;tfidio fie adtnuaripetat, ne m pm fi er nm eademtllapeccata admittat, tpuaadtm-fijfie vehementer panitet. Car an dum ertt prater ea ’PaÜortbns, vt in peccatnm fiummumfide-bumadtum toncitetur-^ tnmcpma fümmae^id-ItmfiœdttM, efitttrpituda-^ tumeptttagraufinnA damna, (fi calamttates nabis aJfiert.namDet bent ualentia,àejna maxima bana acceptmtts, longeipj matara expeUare (fi canficpui bcebat, a nabis abi benat, (fi fiitmmarnm dolarttm cructanbus peï-Deconfef.petfioafficiendas,fimpiternit martinasaddtcit. fionc^acra HaPlenns de cantritiane : nunc ad confefsio-irenti I æ- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e^:altera panttentta pars, veniamut.
nitentiæal ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, r
tera parte, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;curit(fidtbgenttatneaexphcan-
Sc illius nc dapanere Pafiares de beat, ex ea facile tntelhget cefsitate. quadamntbui fiere pipsperfiuafiumefi, quidputd hac
-ocr page 333-TA RO CHOS.
koe tempore fan^litatie, pietatie, e^reli^tonü,in Rcclcßa jummo Det beneficia conferuatttm e^, tdmagnit ex parte confefitoni trtbuendum ejfi-vt nuiii mtrandßßt, humant generü hoftem,cum ßdem catholicam fiundittts ettertere cogttat, per miniftrostmpietatiefua,ç!rfiitellites, hanc velttti Chrifliana vtrttttùarcem tot is viribus oppugna-reconatitmejfie. Primttmttat^tte docendum eit, confießionis tnflitutionem nobts fitmmopere vti^ lem,at^fte adeo necejfiariam ftttjfie. 'Vt entm hoc concedamus, contrtttone peccata deleri-, t^uis tgno rat tOam adeo vehementem,acrem, tncenfam efi ß oportere, zit doloris acerbitas cumjce 1er um ma, gnttudine atjuari, confemejuepofittiat ejuoniam pauciadmodum adhunc gradum peruenirent, fit bat etiamvt à paueißtmts hac via, peccat or um venia Jperanda efjet. ejuare necejje fuit, vt cle-mentißtmus Domtntu factltort rattone commua nihommum falati conjuleret.cjuod ejuidemad,-mirahili conßlio effecit, cum claues regni cttleitis Eccleßa tradtdu. Etentm ex fidei catholtcx do~ tlrinaomntbus credendum, (ß- coniianter ajfitr-mandum-, ßquisitaanimo affeitusßt, vtpecca~ ta admtjfia doleat,fimul^ue tn poiterum non pec~ careconJUtuat-, etfi eiu/modt dolore non afftcia-tur,ejuiadtmpetrandam ventam/atis efiepoßtt-, ei tarnen, cum peccatafiicerdoti rite confejfits tue rtt,viclauium /cetera omnia remitti,ac condona rirvtmertto à/an£lt/stmis virisTatrtbusnoflric
X a célébra..^
-ocr page 334-324 CATECHISMUS
celebratumßt, Eccleßamp;clnuibmadttii inetlunt Con^c iii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cjuo nemintäabitare foi ePî,cnmàtllt;gt;
Decrcto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Concilio decretftm legamm, pitnttenttt '
Eugenij fjfePlfim.eß'eabßlutionemapeccatiä.'üerumeX
eo pntterea Itcet cognoßere, (juantam ajßerat cutt fefsio vtditittem, ^uodijs, ejnorumePi corrupts ’vitn conßetttdo, nihtl tam prodejß ad mores t‘ mendandos experimttr, epttamflinterdnm occuP tas animiflsi cogitationes,faPta, dtPlaque omnia, prudenti, (flfidelt amtco patefaciant, quteum opera, (fl conflltoinaarepofiit. Quare ad ean- ( dem rationem maxime falutare exiflimandut» eïtijS, quifielerumconflientiaagitantur, vtfi-cerdoti, tamquam ChriPli Domtnivicario, cni per petalflUntijßuerifiima lex propoflta eß, animafisa morbos (fi vaincra apersant.fiatim entm paratafibi médicamenta inuenient, quanonfi-lam prafentis agrit admisfitnada, ver am it a pra-paranda anima calePiem qaandam vimbabent-, gt;nbsp;vt deine ep s facile fut ter um non fît, in eiufident morbi ifs'vitqgenusrecidere. Neq^verotllacon-fefsionisvtilitas pratermittenda, qua ad vita fi-cietatem cèquot; cffniunPlionemmagnoperepertinet, confiât enimfîfacramentale confefiionem è Chri ftiana difiipltnà exemeris, plena omnia occaltis, efl nef an dis fee 1ert bas fut ara ejfe : qua pofiea, amp;nbsp;' alia etiam multo grauiora, homines,peccati eon-fiietudine dcprauati, palam commit tere non ve-rebuntar, etenim corifitendt verecandia, dehn-quendt
-ocr page 335-t^D TA RO CHO S. 325 ^uentii cupiditati, et licentia tamquamfrenos tn-improbttatem c oer cet.
Sedtam confe/sionûvttltteiteexpofita, qttlt;t/tt Conftfsio eins natura, (^vii,Pa^ortbiutradendumertt.'^^^ i r ■ ir /r. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;metalis dc
£.am tgttwdejintunt ejje peccatorumaccujatto- fcriptio ££. nem,qu£ adficramenttgenttipertinet,eo fuße- natura, amp;nbsp;ptam, vtveniam vir tute clauiumimpetremus, qgt;'gt;s eius Reble aut em accufatiodtcitur, e]uodpeccataita^'^^^°'^’ commemoranda non fient, c^ualî fie tier a nobîra oblentemtts,vti]faciunt, lt;]ui Utanturcumma-lefecerint, aut omnino enarranda, vt ß rem ali-^uam geilam otiofis audit orihui deletladt eau fi fit exponamus. 'Verum aceufiitorio animo tta enumeranda fient, vteaetiamtnnobiivindiea- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
recupiamui. quot;Ventit autem impetrandaeaufia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in '
peecata eonRtemur : tjuontam hoe iudtciumlon- Gcnci. ge difiimUe eblforenfibue eapitaltum rerum c^ua-fitonibue, tn ejutbut eonfefeioni pœna et fùppltctû, non culpe. Uberatio, iß errati venta conllituta efi. In eandem ferefiententiam, cjuamuis alijs verbü, fianblifiimi Tatres videntur eonfeßtonem defi~ ntfie : veluti eum fànblw lt;i^ugufttnus intjuit-Confefito ebl, per cjuam morbus latens fie venia apertturtßfiinblus Gregorius-, Confefito efipee~ catorum detefiatio.-ejuarum vtraejue, ^uodtnfit-periori definittone eontinetur, factie ad earn refer rt potertt. Sed iam,eiuod omnium maximtfacien dumefl, docebistTarochi, acfinevUadubitatio-nefidelibtutradent, hoc fiter amentum à Chrillo
X 3 I)omino,
-ocr page 336-32i ' CATECHISAIS^
Domino, qui bene omnia, (j/ziniHsfalutiinoliri caujjafecit, ob eimßtmmam bonitatem, ricordia inShtntum eße. Apojlolis entm,pofi re-ßerreSlionemvnunt m locum congretnfnf-loin.in, flauit, dtcens: Acciptteßiritum/änbiu;quorunf remifiritii peccata, remit tunt ur eis-^ cß quorii re-ttnueritis, retentafunt. Cum igitur Dominus pote flat em rettnendt, (ß remittendipeccata Sicer-dottbus tribuerit ; perflicuu efl, tpfos etiam eadt Ioan, II, retudteescdflitutosfmßi.Atq^tdêE^iflcareOli-fus efl Dominus, cum Apoflolis id negotq dedit, vt l.att..arum, à m or tuis excuatum, à vmculisfil-S. Augufl. uerent,quibusconflriiluserat.namfanSius Au-æ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oocplanattipfl tnquttflcer-
nit ca^ n) dotes plus tarn poßitntprtfficere, plus confitetibus Ä fer. 8. d é par Cere, qutbus crimen rcmittunttDomimufcib' verbis do. cet per tpfos Apoflolos Lazstrü,quem tarnfitfiittt uerat, obtuht difitpults foluendumofiendenspo-teüate foluendt effc conceßdmfäcerdottbuSiQuo (.uc. 17. etitm pertinet ,quodijs,qui àleprain innere cura tifùntfpraceperat, vt facer dot thus fi oflenderet, illorumq^ iudtctum fubtret. Cum igitur Dominus poteflate remittendt, eß retmendtpeccatafaceer-dotibus tribuerit ; perfltcuÜefl, ipfos ettam ei de re tudices conflitutosfutffc.at, quoniam, vtfânÛa Cöc, Tri. TrtdentinaSynodusfapienteradmonuit,deqtia-fef,i4. c. y. hbet re veris tudtcium fiert, atq^ tn repetendis crt minum pœnts tuflitia modus tenen non pot efl, ni-ƒplane cognita, çfl perfleUa caujfafuertt^ex eofe quitter,
-ocr page 337-TAROCHOS. 327
^tiitur,vt ptnitentiS confe/stone lïngiliaüm pec~ catti omfiM fàcerdottbtts patefacteda fint. Hite igi tur P aflor es docebunt, cjun à /anPla Tridcttna Sy nodo decreta,ac perpetuo à catholtca Seeleßa tra dtta funt.St enimßsnlltfstmos Patres attente legi m'M,nu''jua noaperttptma teflimontaoccurres, qwbiu coflrmetur, hocßacr ament û à ChrtPio PDo mmo tnflitutu ejße, confeßionie ßcramentalis legem, (cjHamtlliexomolegeßn, (pexagorcufin graco vocabulo appellantpamejua euangeUcam acctpiendam ejje. Q^d ß etiam veteris te flamen tt figuras exe^utrtmus-^ ßnedubtoadpeccatorum confef nonem videntur perttnere varia iliaßacri-ficiorumgenera, ijua ad expianda diuerJi generis peccata a facerdotibusflebant.
Sed t^uemadmodum confeßionema T)omino He ritlbu» Jaluatore inflitutamejjefideles docendtjisnt-, ita etiam monereeosoportet, tjuojdamrttus, c^fiol-lemnes cartmonias Fxcleßa aucloritate addi- a4hibgdi5 tose/Je-, e^uaetßad fàcramentirattonemnonflie-filant, eius tarnen dignitatem magis ante oculos ponunt, (Jg confitentium animos, pietate ac-cenfos, ad Dei gratiam factltus confie/uendam préparant. Cum enim aperto captte ad pedes Jàcerdotis^abtepli, demijjb interramvultu,/up~ plicesmanus tendentes,altacjue huiujmodi Chri~ fltana humilitatis ßgnadantes, cjue, ad Jacra-mentt rationem necejjdria non fitnt, peccata confitemur, exhisperflicueintelligimw, turnin'
X * facra-
-ocr page 338-32S CATECHISMUS
facramento dtleliem vim agnofiendam, tum lt;i nobü diuinAm mifirtcordtam fiimmo jludto re-tjuirendam, at que efflagitandam ejji. lam ve-ro, nemo exifiimet confe/stonem 4 Domino quids tnflttutam,fidtta tarnen, 'vtetu! vßtmnecejfa-rium ejje nonedixerit. Etentm fie fiat uat fideles, oportereeum, quimortali/celerepremitter, con-fefiionisfacramento adfiiritualem vit a reuocaii dum ejfetquodquidem pulcherrimatranfiationt Mât th. i6. Domino aperte fgntficatum videmui-,cumhu-tut fiacr ament t adminiUradipoteflatem, dauern regntcaloru appellauit. T'tenim locum ahqusnt ingredt nemo pot dl, Ene eius opera, cuiclaues commijfa funtsEc intelligimus neminem in edunt admitti, niEfores à fàcerdotihue, quorum fidei claues Dominus tradidit, aperiantur. e^lliter enim nullus plane clauium vfîst tn EccleEa efie videbitursacfrufirais, cui dauiumpotefias data efi, quempiam call adttu prohibe bit,ftarnen aha via introïtus patere que at. Hoc vero praclare hi) oquot;ho nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'sMuguIlino cognitumdl, cumtnquit:
' Nemo fibidicat, occulte ago apudDomtnumpa-nitentiamtnouit Deus, quimihiignofiat, qutdttt Mâtth. iZ.''°^‘deago:ergofnecauJJàdid:um, Qi^Jôluerttis in terra, foluta erunt tn calolergo Ene cauffa claues datafisnt Ecclefa Deilt^tq^ tn e andernfen-S Arabro f^’^damfindus Ambrofissinlibrodepanitentia ii.i. de ^re-fidptumreliqutt, cum Nouatianorumharefm nit. c)sp.t..conuelleret, qui fill Domino potellatem pecca-
tare-
-ocr page 339-Tgt;AROCHOS. s2^ ta remit tench refer nandam affer ebant: Ecejuu T}eHm,wc]Htt,inagii veneratur, ne mandant tlluisabtemp er at, an cjut refiSlit^Tyens nobit tufttt, etut mtntrirtt obtemperare: cfuthtu cum pareamut,honoremfill Deo defertmut. Sed cum minime dubttart po/tit, corfeftiontt legem ab ipfo Domtnolatam^ conHuutam ejfe-, /ecjuttur,vt videndum hit, epuinam, ipuo at at it, dt“ anni tempore et parère debeantSPriwum ttacjueex Latera I.atcr.CS-nenfit Concdijcanone,cutut tnitium ePl, Omnit til-cap'ii» Wiu/cjuefexut,perjj}tcttur, nemtnem confeßio-nttlcgeadfirtclum efi ante earn atatem,tjua rations vfum habere poteil. necjue tarnen ea atat certo alicjuo annorum numero defintta ePltJedtl-ludvntuer/ePlatuendumvidetur, abeo tempore confeftonem puero indtPlam eße, cum inter bonum, malum dtf ternendi vim habet,in etuß que mentem dolut caderepotePl. nam cum ad id vttatemput quifijue peruenertt, tn quo defrlute at erna deliberandum ePl, turn prim urnfacer doti peccataconfitertdebet-^cum ahterÇalutem faera renemtnt ltceat,qut feeler urn confiientta premi-tur.Quoveropotfßtmum tempore confit eri opor Later, C5 teat,eocanone,dequoanteadtximut,fanPlaEc- cil.ca p, ele/tadecreuit:iuhet enim femelfaltem quotan-nis fideles omnetpeccata fita con fit eri. K'.rum (i, quidfalutisnoPlraratiopoPlulet, con/ideremuf, profePlo,quottes velmortit pertculumtmminet, velaliquam rem traPlare aggredtmur,cuius tra
X J Platte
-ocr page 340-S30 CATECHJSMrS
ilatio hominis peccatis contaminato non conuf mat, veluts cttm facramenta admintfiramuS) antperciptmus, toties confeßto praiermsttendi nonefl.Atq^tdemomninofiruare oportot-, cnm veremMr,nenosalicutuscnlpa, cjnam adtwjeth m»s,oblwto capiat.nei^tteentmpeccata confirctt
pojfumus, e]ua non memtnimm: netp^ peccatoru/if ven tam à Domino impetramw, ntß ea panitenini ficramentumperconfe/sionemdeleat.
Sedquontammultatnconfetstaneobfèruand» cionibus _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, j r- ‘ •
S( circum Jt*tit,'juorumatiaaafacramentt naturampern-
ftantijs AAnent,aUanonitaneceJJartafünt-,dehii accurate confcfsio- agendumertt.neq^ entm défunt Itbellt, ßf com-mentarij, ex putbus factie eß, horum omnium ex-pltcationem deprornere.1/ludautemm pritnis do ceantT^arocht,tn confeßtone curandumejfe, vt tntegra, çf abßlutafit.etentm omnta mortaha
ncm requi 6tis.
peccatafacerdotiaperire oportet, nam vemalia, tjua nos à Dei gratta non diueUunt, ßr « tjit'* freipuenttus labtmur, tametTt reble, ate^ue vti-liter Çcjuod ptorum vfus demonblrat) confite-mur,tamenßne culpa pratermtttt, mulitßjuea-lijs rationibus expiart poffunt. at mortifera pec-enumerandafunt^
' eata,vtiamdiximus,Cingula
ejuamuti etiam occultifitme lateant, ßr etus ge nerts fint, c^ua duobus tantum extremisT)eca-logi capitihus interdtcuntur. Sape enim euenit.
vt eagrauitis animam vulnerent, quam iUa, tjua apert e,ac palam peccare hominesfolent. it a ve-
roA
-ocr page 341-tAD TAROCHOS. iff
roA/anElit TrtdentinaSynodo dtfinitu, At/j^ca- Trid.Syn,' thaltca £^cledaÇemper tradttdefl ejucmadmodii fef.14'^quot; ftnfloru Pat ram teflimonia declarant, efl enmt ApndfanPlum Amhrofium tn hunc modd; Non piteß:tjntsntfiificartàpeccato, niH confejftttfue-
rtt peccatum.Sann-ns etiam Hieronymtu tn £c~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
cleßaßetdemplaneconfirmatttniftiit entwSicjtiëpfcr.fuptr ferpësDiaboluioccultemomordertt,et,nullo con ülud cap. fcto,eumpeccatt veneno tnfecent, dtacuerit, nbsp;nbsp;nbsp;lo.Si mor-
penitenttd non egerit,nec •vutnm fuunofratrt,aut
valuer It conßteri. }nagtfler,lt;fMi hnguam habet ad CHrandu,prodeJfe non potent. Praterea fanHw Cjprtanut tn firmone delapßs aperttfsi-mehoc docet,hiiverbif:O:tamuisnullo'facrtficij Autltbellifacinore conflribhßnt,cjuoniamtamen nbsp;nbsp;lapfis *
deeocogitauerutjtdtpfum apudfacerdotes ‘Deif-i^ç^ ^nót dolenter confiteantur.Deni^ hac onintu Ecclefia doblorum contmunis vox efl, atq^ fintentia. Sed in confelsionejumma tlla cttra, dtltgcntta adhi henda efi,(juar/i tn rebut grautßtmis pon ere Jole-mut.omneejueftudtum tta eo conferendum, vtfit nemiu antma vulnera,(p“peccatt radiceseuella-mus.Netfue vero folum peccatagrauia narran-do expltcare oportet, verü etiamilla, qua. vnum~ quodq.peccaturK ctrcurnflant,etprauitatëvalde augent,velminuunt.Qtudam entin circuPlantitt
I nbsp;nbsp;nbsp;adeo grauesfùnt,vt pcccatiwortiferiratto ex tilts
tantu cÖfi et,quare hac omnta ßmß cofitert oportet.
St quts enim Isomineinteremertt, expltcandum ePl,
vtrttm
-ocr page 342-CATECHISMUS
vtrü Uk/àctii initiât Ui,an profanusfuerit.It snh ^ue Ecum multere concubutt, matrtmonij ne le^e Itbera, aut altenus vxore, aut proptntjua, aut altcutusvott f)on/ione '^Deoconfecrata, aperut, neceffe eli, hac entm dtuerfi peccatorum gen ert conflituut,ita,vt prtmü ^utdëfimplex forntcatto, alt er urn adult er turn, terttum incelius, ejuartut» Jacrtlegium à dtuinarum r er urn doHoribus appel letur.Furtumettamin peecatisnumerandu ell: •verumlitjuisaureum nummum furetur, leuiut emnin0peccat,lt;puamii, epui centum, (vel ducen-tos.vel ingentem altcjuam auri vim,prafirttm ve ro ejuifacram pecuntam abUultt. Qua et tam ratio ad locum, ad tempus per tine t: cjuorum exempla nottorafitnt ex muit or urn Itbris: ejuam vt à nobii commem orentur. Hac tgttur, vt dtximtu enumerandaßinttijuavero prauitatem ret ma-gnopere non augent, ßne trtmine omtttipojfunt. Sed ad confeßionem adeo necejfartü ell, vt (lt;^ued anteadtxtmui)tntegra,(ßabfolutaßt, vt,ßejuii dedtta opera, alta ejutdem ex ß, ejua explicart de-bent,prat ermtttat,alta ver o tantummodo confi-teatur,nonfèlum ex ea confefstone is commodum nullum conßipuatur,ßd et tam nouofielerefiob-Sirtngattneq^ etulmodt peccatorum enumeratio confeßtonis nomtne, in cjua ficramenti ratio wdt, appellenda efl; cjuin potius panttenti con-feßtonem repetere efl neceffe, fè^ue ipfum tlltus petcati reumfacere, sjuodfacramentt fanllttatt
-ocr page 343-ezf® TAROCHOS.
fimuhtione cofefsionts violauerit. At vero, /ialitt tie cattjfa confe/stont alicjutd defutjje videatur, vel ejUM ptcmtens nonnulla. crtmina. oblitmfnerit, vel ijttin confctentie/Ù£ lat ehr as non ita accurate ferijuißuertt, cum tarnen illud tn animo haberet, vt tntepre peccata omnta confiteretur-^ nihil ei Opus ent confeßtonem tterare-^ ßtis autem habe-bitßquandopeccata,t^ua oblttuserat,inmcmo-nam redux ent, eafacer dot t alio tempore confite rt.ln quo tarnen antmaduertendum eFl, ne for te nimitdijfolute,cf rerrufe conjctentiam nofiram ficrutattllmus, adeoque negltgenterpeccata ad-mifa memoria repetere Fluduenmus^vt eanere cordon quidem voluijfe meritovidertpoßimus. idenimfifiaFlumfuent, confie/sionem iterare om nmooportebit-Praterea curandum eFl, vt con-feßtonuda,ßmplex, cf apertartt,non arttficioß Comporta, vt a nonnullisfit, qui pot tus vitaßta ttonemexponere, quampeccata confiterividen-tur.ea emmconfiefistoejß debet, qua nos talesß-cerdoti aperiat, quales nos tpfis nouimus, certaq^ pro cents, ac dubia pro dubijs demonFlret. Quod R velpeccata non rect fentur-^ velalieni à re, qua traHamus,fiirmonestnfiruntur-^ perfiicuum eFt, confießionem hac virtute carere. Kthementer ttiamcommendandi ßsnt, qui prudentiam, cf verecundtam tn explicandis rebus adhtbent. ne~ queenimnimismultis verbis agendum eFt, ßd, qua ad cuiufq^peccatt natura, (f rattonemper-
«enr,
-ocr page 344-CATECHISMTS
ttnent, hr eut ratione, ejua modelt tam coniun^M bitbeat,ajgt;ertenda/untjllud. vero tum confitenü, tumfacer dot I maxime labor an dum efi, vt eorut» fir mo tn confefstonefecreto habeatur. tjuarejit, •vt nemini omntno nequeper nunctum, necjueptT lit ter as, cjuoniam ea rattone nthtl tarn occulte fotefl,peccata c on ft er t Itceat. Sed nulla res fidlt;quot; libus adeo cur it effe de bet, quam vt fretjuentt pet catorum confefstone antmam fl'udeant explore, etentmcum altquts morttfer o fie I ere vrgetur,»* hil et magts fitlutare ejfi potefi, oh mult a, ^ui ini' pendent, vttapericula, ejuam dattm peccataJuO confitert.nam, vt (ibi qutfèfue diuturnum vtte tium polite er I epueat, turpe profe£lo eji, cum tn e~ luendis corports,aut veilium fordtbtu tamdth'
gentes/imus, noneademfiltemdtligentia curo-reneantmee fplendor tttrpifsimis peccatimacultt De obfilefiat.
tif miniilro huiusficramenti dicett-fionis fa- ‘^**'^fft-E^^tautemfàcerdotëeffi,i:jutordtnO-cramenta- riam,aut de le gat am abfoluendi potefiatcmha-heat, ex Eccletiasitcisf tniltontbus fitis apporet. haheat enim oportet non filum or dints,verum ec I amp;nbsp;**‘*''^ turifdièitonts potefiatem, ejui hoc munert Euge 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dllts^re vero hutus mintfierijteilt-
lis niini-ftro.
Con. La-
decrcto da moniuprabcnttllaTDominiverbaapudfanilum to Arme. loannemtQuorum remifertttspeccata, remittun tureiS', ô'‘juorumreitnueritis,retentafunt.nei}f Ioan, 10. omnibus,fid Aposlolis tantum hete dtbia
-ocr page 345-TAROCHOS.
fuijjiconfiât-^t^utbustn hacfunbiionefacerdotei (ùccedunt:tdq^ etiam maxime confintaneam e^. nam cum omne gratia genus,cjua hocjacramen-to tribuit ar, a Chnfio capite ad membra deriue-twi^mertio debent carport Chrtfitmyfiico, ideH fideiibus i/iudadmintiirare, qutfoil verum etufi dem corpus conficiendipotefiatem habenti, cum prtferttmfideles hocipfo panttentiafacramenta adfacram Euchartfitafumendam aptt, idonettp^ reddantur.Kerum cjuanta oltmreltgtonetn antt-^utfsimaEccle/ia lus ordtnarij facerdotisconfir- 9.quxll, t uatumfuertt,ex vetertbus Partum decretisfaci-leintelligttur-,eiuthuscauturne^, nequisEpifio~ pus,autfacerdos tn alterius parochia altqutdge-rere auderet, Ene eius aubloritate, qui tilt praefiit aut ntfi magna necefstfias cogere videretur. Jta veroab Apofiolofancttisefi, cum Titopraceptt,^it. i. 'm inßngulis ciuitatibusfacer dotes confiituereti, qui [cilicet doblrtna, etfàcr ament or is calefit pabu lofideles alerent, nbsp;nbsp;educarent.Quamqua fimor
tispericulumimminet, Cfproprq facerdotis facultas non datur^ne hac occaEone aliquts per eat, Trid. Syi in EccleEa ‘^Deicufiodttumfuijfe. Concilium Tri- fcf.14. c. denttnum docet,vtvnicuiq^[acerdott he er et,no filum omni peccatorumgenere, cuiufcumque po tefiatis Et,tlla condonare, fid etiam ab excom-muntcattonis vinculo filuere. Iam,prater ordinie
iurtfdiElionis poteaatem,qua prorjits neceffa-nafftnt,in prtmts opus eU,vt hutus facrameti mi ntsler
-ocr page 346-S?6 CATECHISMUS ntfler tum fiïentia, eruätttone,tum prudentie prtdtttußt.indicts enim, nbsp;nbsp;medici fimnlperßquot;
nam gent. Ac cjnociadprtmHmattinetßatis co»' ^at, non ‘vulgärem ßienttam necejßartam eße, lt;jua cß peccata inue^igare, cß exvartjs peccate S B (i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ejfiagrattia, cjua leutaßnt, ßO
‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CMufcjne hominis ordine,(ßgenere ludtcare peß
breuiori - autem medicus e^tßumma epuocjue prndot bus quæft. tiaindiget.etentm diligenter prouidendum eil, zi^.SC Cö vtearemediaitgrotoadhibeanturjtpuatlltusant“ Oll. Later, mamßanandam, ^inpoilerum contra morhi *•*?•*'*• vimmuniendamaptioraejßevideantur. ExejUO poteruntfideles intelltgere,cutHs maximo ßndio curandumeßße,vt eum Ebt ficerdotem deligut, epuem ‘vita integritas, doSlrtna,prudens tudtc tutte commendet-^epui, etepuantumineoofficio,cuipti eil,pondérés ac momcnttßt, cß cjua cui^uefieleri pcenaconuentat, (ßgaivelfiluendt, vel hganth ßnt, opttme nouent. Sed /^uontam nemo eil, tjut non vehementer cupiat, fcetera, cß turpitudtttt fuam occultari-^ monendt funt fideles mhileße, tjuod titneant, ne ea, ijua ipE confeßsione patefece-rint, à Etcerdote v/lt vmquam tndicentur, neue A-liepuod ex ea pericultgenusßbi vllo tempore créa Ex Leone ripofsit-ßacra enim faniliones grauißstme in eos Papa epif. facer dotes animaduerti voluerunt, ijut peccata ^óc Lat otnnta.quaalii^uisets confieffus ßuerit, perpetuo, cap.îi * f^'^^llßffßEl^^^tocompreffanontenuerint.ßßia., trt m ConcÜM Eateranenfimagno tta legimus.-Ca ueat
-ocr page 347-7AR0CH0S. SS7 »ent omnineficerdos, ne ver ho, velßgno, vel alio ^ftouie modo prodat alicjuatentupeccatorem. nbsp;nbsp;D e condi-
Sedtamordorer»nipü[l»lat,Cfim demtmflro cionibus dihlam /ît, vt amedam praciBMa capita expltcen-
’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ lioncni VC-*
ï»r, cjH^ad confe/stonu vfnm, dr trailationem pæni-non paramfant accommdata. zJ^agna emmn « -dehampars, cjatbas valgo nthdlongtas viderifi- ceflanj s» let,quam,vt dies illi, qut Eccle/iafiicalegecofeJ^ ßam prafimti fimt, efßaant : tantum abjant à Chrifltana perfeUtone^ vt vixpeccatorum fiio~ rum meminennt, qua ficerdoti patefacienda eß J'ent,nedHm cetera diligent er curent, quaaddi^ ftinamgratiam eonciltandam vtm habere maxi mam perjpicuumeïi. Q^are cumtUorum/alutt »mnißudto faccarrendumßt-, hocprimumfacer dotes in panttente diligenter obfèruabunt, live~ ram peccatorum fuorum contritionem habeat, certumque ills fit, acdelsberatum, in pofierum à peccatis abHinere. Qt^dd ttaanimoaff'ehtum ejfe antmadaertersnt, moneant, (ß vehementer hortentur, vtpro tanto, (fitam/ingularibeneß~ eto maximal grattas Deo agat-, ab eoque calehit gratiaprafidtum petere numquamdeßnat-, qu» munitM, ac teclus, facile poterit prauis cuptdi-taübue reßflere, ac repugnare. Docenduse^i etiam, vt nullumpatiatur ejfie diem, quin aliqutd de pafstonisDomini no^rimyßerqs meditetttr, ad eumque imitandum, amp;nbsp;fumma chantate tmandumipfi ß excitet, atquemfiammet.hac
emm
-ocr page 348-ii» CATECHISMrS
tnim méditât tone ajjecjuetur, vt ab omnibus di-moniitentatiombuiin dies Jetuttoreeße finttat. JSlei^ue entm -vlla aha e^l caußa, cur tarn cito,vd kuiter ab hoße tmpugnatt, antmo, et wribtu fm^- ' cumbamw, cjuamauodex calefitumrerutnedi-tattonediutnt amorts tgnem conctperenonflude-T»us,^uomensrecreart, atcf^ erigtpofstt.Sinaute facerdosintellexertt, eumjijut-veltt cofitert, adif ptccata fita non do 1ere, vt vere cotrtttu dicendiu ßt-^conetur magnocotrttionii defldertoeum aß-cere, vt deinde hutut praclari dontcuptditatetn-c en fits, tllud à Dei mijericordta pet ere, (fj- efflagt-tare tn antmutnducat.Jn primis autem repnrne-da eft ejuorundam fuperbta, t^uifielerafiua excH-fittone alicjua vel de fen der e, vel minora fiacere j nttuntur. Nam exemph caujja, cumali^uufatea tur,fe tra vehementtus commotûfiutjfie, dattm bis ; tus perturbattonis caußam tn ahum cofert, à prtus abt intunam fail am eße ijueritur. Monen-due tta^^ efi, hoc elatt animt, (ß hominispeccati ßetmagnitudtnemveldefincientis, velplanetgne rantis, fignum eße:tum vero etufimodt excufiatto-nisgenus, ad augendispotius, tjam mtnuendum peccatumperttnere.nam quitta fabtumfuùpn-bare contedtt, hoc vtdetur profit ert,/e tunc patte-tia vfurii eße, cum à nemtnetnturia htdetur. ijut tjutdem mhil homme Chrifltano tndtgntus efie poteSi. Etentm cum tlhusvtcem dolere maxime . debuerit , lt;jut tnturtam fiecd. tamen non peccati !
» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prautta- i
-ocr page 349-TAROCHOS.
j^attitate commouetur, fedfratriira/citur, 4c, cff/n et praclara occaßo eblata fnertt, vt Denm pMtentia colere, (^rfratrem manp^etudtne fua । fofitt, /alntis matertamad perntctem fitumconuertu. ‘TermciUor autenteiltllorunt cnlp^texdiimanda, ejw flultaquadtimverecun-dtn tmpediti, peccata c on fit en non andent. nbsp;nbsp;hie
^ttur hortando antmos addere oportet : monen-dtque fttnt, mhtleffi, quodvitia fuaapertre ve~ remtnr nuHiqtte mtrum viden debcre, ßtn~ telbgat hcn.tnes peceare ,• qui qutdem commu~ nd en omntum mor bat, ©• in humanam tm-bectHitatem proprte cadtt, funt, qut vel quad raro peccata confiterifilent, vel quad nul-igt;tfn curar», (ß cogttattonem tn peruelligandte ßd feelertbiu pefuerunt, nee commtfia. confefi fione expedtre.nec, vnde ettu oßtcqtnttium du-cendunt Ut, ßtd fitunt : quos certe acriui ob-turgare opui e^, at que tn prtmd docere,prtus quam ad facer dot cm altqud adeat, ommdudi« cterandum ef[è , vt peccatorum Jdorum con-trutone comrrtoueatur : id vero pranari nulla modo pofe, nt/î ea remini/cendo figtllattm rt-eognofcerefiudeat. Quare, fifacerdos hutufi modi hommes prorfus imparatos eße cognoue-rtt, humantfiimu ver bd à fedimtttet, hortabi-turque, vt ad cogitanda peccata altqundfiatium ßmant, ac detndereuertantur.quod fi forte af-firmauermt, fi m earn rem omne fiudium,
T a dthgen-
-ocr page 350-349 CATECHISAMES
Âihgentiam Çuam contnlijfe ; (qftoniam faett' dott maxime •verendtint ell, ne Jemel dtmtfd, ampktes non redeant) audtendt ernnt, pre/er'-tim vero ß emendanda wlt;t fiudtum altcjnoi prafiferant, adduct^ue po/nnt 'utnegligenttant füam accuÇent, ejttam fe alto tempore dthgenti, é accurata meduationecompenfaturospromH' 'tant.tn lt;^uotarnen magnacautto adhtbendaeÜ-ßemm, audtta confefitone, iudtcauertt, nei^tiei^ enumerandis peccatie ddigenttam, net^uetntlf teslandie dolorem panitentt emnino defitiffe, ah- I ßluipoterit.ßn autem wumque tneodeßder«e ri antmaduertent'j anHortllt, (fr fuafor ertt,vt matorem cur am, quod anteadiHumeil, inex-cutienda confcientta adhtheat, hominemquttVt hlandtßtmepotent, trallatum dtmittet. Sed quoniam tnterdum conttngit, vt muiter et, abquot; cuttußelerü tn prton confifstone oblita, iterum adßacerdotem non audeant redire, quod vertan- ! tur, ne vel tn fußticionem magna tmprobitatu populo veniant, vel ßngularürehgionulaudetn quarere extHtmentur; fape tum publice, tum priuatimdocendum eil, neminem tantamento-ria eße, qui emntaßtafalla, er cogttata mt-miniße queat;quapropterfideletnullaredeter-rendot eße, quo mtntu ad ßacerdotem reuer-tantur, ß in memortam alicuiui crimtnis redtt-rtnt,quodanteafueritpratermißum. Hacigi-tur, atqutalia huttu generis multainconfeßie- l ttei
-ocr page 351-7 ARO CHOS. 34^1
Kt à fMtrdottbus obferuandaerttnt.
Nnnc adterttitm pAmtentm partent, quAfà- D« fatîsfa-tüfaHioappellatnr, venudumeFl.T^rimitmita- ôi ’quot;c pae-^ne fatitfalltonù nomen, (p“ vitexponendae^i. nitenti» Hinc enim cathoUcx Eccle/ta halles amplam oc- '
- J I- , I r ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^1 ■ que CXC-
eahaneat/sidij, dijcordta, cummaxima Chri- qugjæ „g, fltani popuhpernicie, arrtpnerunt.EH autempi- cefsitate. tfsfa£lio,ret debttatntegra foltttio:nam(]uodfà-tisell, einihtlvidetur deejfe.qnare cttm de gratte reconctUattone loejttimur tdem fatisfacere p-^ntficat, quod ait er itantnnt prepare, e^ttantum ttato antmo ad vlctfiendam iniurtam fatis ejje pQptt. attune ita fatüfa[lio nihtlaltudefl, qniir» tnmrie altert tllate compenfàtto.Quodautemad banc locum pertinet, jàtüfalltonu nomen dtui-narum rerum doElores ad declaranda earn com-penfàtionem vjitrparunt, cum homo pre peccatû eommißis Deo aliqutd perfolutt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ia genere
quoniam multtgradus ejji pojjunt, htnc fit, -vtfa-tisfallto varie acetpiatur. Ac prima quidem,^ prejlantifstma ilia e^, quaprofcelerumnofiro-rum rattone,etiam fiDeus (ummo ittre nebipum veiltagere, quidqutdanobisdebeatur, cumula-t e per/olutum elï. Hec ver o eiufmedt ejje dtei-tur, qua nobü Deum propitium, cpplaeatunt r eddtdit, eamq^ vnt Chrin:oDomino acceptaferi miu, quiincruce pretiopropeccatitnofiris/oltt-toplenißime ‘Deo fitùfecit. neque enimvlla res matatanti ejßepotuit, quanostamgrauidebito
r 3 libero-
-ocr page 352-CATECHISMUS
hberaret : dtque, vt S. loan.tellatur, ipfieït propitiatio pro peccatii noHrü, non pronoUrü dutem tantum,/idettam pro totttts mundt. HïC tgtturplena, nbsp;nbsp;nbsp;cumulât a eil /atüfallio, ßelt-
runt omnium rationt, ^ud tn hoe freulo commß Jà funtjpariter, dqualitert^ue rejpondens : cuius pondéré hominum alliones apud Deum plnri-mum valent, ac ßne eo nullaprorßa alltmationt digna haberentur. ti^Itejue huc'Dautdüverba vidtturjjtellare: ejuipofie]uam,fecum ipfère-Pfalm. ris, putans,tllud protuhjßet, QutdretribuamDomino pro omnibui, t^ua retrtbuit mtht ? nthtlprieter hanc fatüfallionem, cjuam caheis nomme eX-preßit, dignumtot, tantife^ue beneficies muenire potuit : cjuare fiubiecit : Caltcem falutarù acci-ptam, nomen Domtnt inuocabo. lt;gt;^lterum fiatisfialliontsgenus, t^ua (ß canontcaappellatttr, (ß eer to temporis fiat to definit a perfitcttur.ejiMre dntiijuifsimaEccle/iitvfureceptumefi, vt, cum panitentes à peccatis fiôluuntur, pœnaaliteuaeis irrogetur icuiuf pcena fàlutio, fattsfalliovocari confiueuit. Eodem vero nomine eeuodlibet et tant pœnæ genus fignificatur, ejuam propeceatisnon i^uidem à facer dote côilitutamfiedfponte noftra teptam, atejue à nobis ipfîs repeat am, fiilitne-mut. U er um hete ad panitentiam, vtfàcr ament turne fi, mmirnepertinet-^ fedilla tantumfitera-mentt pars cefiendd efi, ejua diximus expraeepto Jketrdoits D.eo propeccatis dependf, hocadtun-
Ilo,vt
-ocr page 353-T A RO CHO S. nbsp;nbsp;nbsp;i4i
Slo,vtflattttumcum animo, nbsp;dehberatam ha-
btamnf,peccata in poSleritm omni fludio vttare. uaentmnonnullidefinierunt:fatiffacere,enDeo nbsp;nbsp;nbsp;‘
debttum honorem impendere. cjHod atttem nema debttum honorem T)eo pnfsit tribttere, ni/î (jHt peccata ommno vttare constituât, fitis appa-fet. Et fàtisfacere, est cauffas peccatorum ex-cidere, (p' eorum f tg^eiltont aditum non tn-dulgere. Jnejuam fententtam ali^ajjcnferunt, fatiifatlionem eßt purgattonem , ejtta elttttur, qutdijuid ftrdwm propter peccatt maculam m antma, refedtt, attjue à pœnis tempore définit is, tfHibui tenebamur, abfiSutmur. Qua cum'ttit tint, facile erit fidelibwperfiuadere, e^uam ne-cefjartum fit, vt panttent et tn hoc (dtùfa^tonif fiudto fi exerceant. Tiocendt enim fiwt, duo tjfie, cjui, peccatum confie^uuntur, maculant, (fi panam : ac quamuis fimper, culpa dimt/fit, fî-mul etiam mortis at erna fuppltaum, apud in-ferot confiitutum, condonetur, tarnen non firn-per contmgtt, quemadmodum à Tridenttna Sy- ç g, nodo declaratum ett, vt Domtnut peccatorum relu^utas, panam, certo tempore definttam, lt;]ua peccattsdebetur, remit tat. Cutus ret per-fiicua fitnt exempla tn fitcris litteris , ÇfWtf/jiNum.u. tertio capite, Num.xfi (fixxt^.tfi alijt permul-tislocts: fed illud Dauidis clanfstmum (fima-t,, R=g« **■’ xtme iltuitre tntuemur: cut etH Hat han dixe-rat Doimniu quoque traniiuht peccatum
T 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuum,
-ocr page 354-344- CATt.CHJSMV’S
tuum, nonmorieris, ûtumengrauifstm^pttn^t vitro fiihijt, ‘Det mtfirtcordtam hü verbis dus Pf«lm. ^o. fjoüeftjHe tmplorans: tyfmpltus lauameabttti'
^Mtate ntea, à peccAtomeo mnndume.'tjUO’ mam tniquitatem meam ego cognofco, pee-tat urn meum contra me e^i/emper. Quibus verbis illnd pctitnmeH à Domino, vt nonfoium crimen,/ed pœnametiam crimint debit am condo-nar et, atc/ue à peccati relu^teijs purgatum, m prtïiinum decoris, epquot; integntatis fiat urn refii-tueret. t^Atcjne hac cumfiimmis prectbstspeter et , eum tarnen Dominus, tum filij ex adulte-rio fu/cepti, turn o^bfialonis, cjuem vnicediltge-bat, defeUtone, cp-morte multauit, alifi^uepeelde, tp“ calamitatibus affecit, qua^ilhanMain-Exod.ji. tentarat. In Exodoetiam, et ft Dominus Moj-fis precibut exoratus, populo idolofatra pepereer at, tarnen minatusen:,fiètantt flagiti^jgraues pœnas repetiturum ejji, ip/èq^ Moyfis teftatus efi fore,vttllud Dominus feuerifisimeintertiam, amp;nbsp;(juartamvÇcjuegenerationemvlcificeretur. Hoe ver o àfirn £l is Patrihus in. Ecclefia catholicafèm-per tradttaejje,ipforum auilorttate aperttfitnte comprobatur. Zlerum yua de caujjd fafluns fit, vtpana omnispanitentiafreramento,aeiue ac baptifino, non codonetur,praclare àfan El a 7ri Pfalm; dentinaSjnodo explicatum efi his verbis Dtui-Trid.Syn. naiufiitia ratioextgere videtur, vt aliter abet c.g. ingratiam recipiantur, ^uiantebaptißnumper
fgntrau-
-ocr page 355-TARO CHOS. 34f if»»r4ntMmdeltquerint; aliter verotjutfimelà feccati, dr damoni^feruttute bheratt, nbsp;nbsp;accepta
J]gt;fritus/ân£li dono.•fitem est emplit ‘Deiviolare, fitritttmfin cl Hm camrtfiare non formtdane-rint.Et dtumam clementiamdecet, ne tta nobü abfiae vlla fiitisfaütone peccata dtmittantur, vt,occaßone accepta, peccata leuter a putantes, velut inturij, amp;nbsp;contumeltoli(pirituifinblo in gr a tiiora labamur , thefaurtzjantes nobis iram in dteira.Procttldubio entm magnopere à peccata reMocant,(fi cjuafifreno tjuodam coercent hafit-ttsfailortapœnlt;t,cauttorefiiHe vtg^lanttores m pallerum panttentes efficiunt. Accedtt,vt tam-^uamteiÏtficattones tjuadamfint doloris, tjuem txpeccatis commtfsis captmustejua rat tone Eç-tleßafitfiitis, ^ua nofiris fielenhut grautter ofi-fienfii eil.nam,vt fianPlus Augusltnui ait-^ Cor j tontruMm,cß'humtliatum Deus nonfiermt. ve-rum ^utaplerum^ue dolor altertus cordis occul-tus eil altert,nesjue tn aliorum notittamper verba,vel alia tjuacumque flgna procedit-, reble ab i}s,ejui Eccle/iaprafiunt,tempor a panitentta con-fittuuntur,vt EcclefiA,tn o^ua ip/a peccataremit-tuntHr,fiatisfiat. Praterea panttentta noilra exempla altos docent, lt;juo modo tpfi vit am inslttue-re,(^ptetatemfiei^utdebeam.Cum entm pœnas nobts pro peccatts irrogatas ceteri homtnes in-tuentur ; fÿ- jùmmam cautionem Ebt in omni vita adbtbendam,amp;moresprtiitnes corrtgendosejfi
T j iaeteUt-
-ocr page 356-S46 CATECHISMUS
wteltigant.Q^refipienttßtme t/lud ab Ecclefl^ «bfernatnm eil-,vt, cum ah altqtto publice flagi' ttum comtßum effet, pubbca ettampunitentta ei tndtceretur-^ vt cetert timoriperterriti, detncept peccata dilig entiw vit ar ent: quod ettam in occitl tie crimtntbu),qu£grautora effent, tnterdumße-rifolttumerat.Sed, vt diximtu, tn publicts hot perpetuum fuit, vt, qui ea comtßtrant, ante quant puhltcam panitentiamfufcepiffent, non abfolue-rentur.interim vero Pail ores pro illorumfalute Deum rogabant, atque, vt tp/i etiam paniteth tes idem facerent, eos hortari non de/inebant.
Quo tn g enerefummafuit fan bit lt;gt;y€mbr»sij ctt-Paulinus ^Jollicitudo: cuius lachrymis fertur quant“ Ambr. fub P^^^tmos, qut duro ammo adpanttentiafacra-mentumacceff'erant,itamollttoseffe,vtVera con trittonie dolorem conceperint. Herum poHea tantum de veteris difctpltnafeuer it ate remtffurtt efl,at que tta chantas refnxit, vt lam plertque txfidelthus,ad peccatorum ventam impetran-dam, nullum intimum animt dolorem, atque ge-mitum cordis neceffarium put ent-, fed illudlatis effe arhitrentur, ft fpeciem tantum do lentis ha-beant. SDeinde vero hutufmodt pœnarum per-Hebrne. z. pefsione eonfèquimur,vt capitis noflri lefu Chri-PH,tnquopaffiu ellipfe, (ff tcntatus, fimtlitudt-nem,cff tmaginemgeramus. nthilentm tamde-lö, ‘Rctm, forme videripotefl, vtàfànblo ‘Bernardodtblii efl, quamffubffinofi capi(e délicat urn ejje mem-bruin.
-ocr page 357-TAROCHOS. i47
hrnffJ.imw,teß'e^poflolo,coheredesfttmw Chri Rom.8. ^li\/itatnencowpattmur, e^uodaliolocofcri-^ lim. t, cowmortw fttmns, contttttemus-^ ßfuflt-
nebimus, (ÿ- conregnabintHs. D. et Mm BernArdnt duo affirmât tnpeccato reperirt, maculam
amp; plagam: ac turpitudinem tjuidcm ipßm * iDetmifèrtcordta tollt; verttmßnandü peccato- æ^ni, r«»/ plagt! valde neceßarietm eße earn curam,
tn remedio panitentM adhtbetur^ ejuemad-tnodum emm,fanato vulnere, cicatrices qua-dam reman ent, qua (ßtpfa cur anda funt; itatn amma,culpa condonata, füperfunt reltquta pec-catorum purganda. Idem plane D. Chryfi- p Chryf. Cornus fententta confirmât, cum ait; Non fa- ho. 8o. ad fagtttam è corpore e.xtrahi, fiedplaga quo- p o p u 1 u m que,àfiagitta tnfliEla, fànanda esl; fic ettam in Anchioc. Anima poSl accept am peccati veniam paniten-iia cur anda e?i, plaga reliEla. Frequentißtme enim à Tan El o ty^uguEltno docemur, duo hae^‘ inpänttentiaantmaduertend.ae[ße, Dei àj yeH'^Ec cordtam, iuflttiam;mtfericordtam,quapec- ve cata,cßpoena!aternas tills débitascondonat;iu- ritatetn di-Elttiam, qua poenis tempore definttts hominem pu lexifti. ntt.T’oßremo, panitentta pœna à nobis fitfiepta T)et animaduerTonern,ßtpplictaque in nos con-ßttuta anteuertit.ita entm docet ^poßolus, cum Cor.iu ait.ßnofimetipjos dijudtcaremw, non vttqßudt-caremur;dum tudtcamur autem,àdomino corri ptnjur,vt non Ium hoc müde dfanemur.Qua cum
fidilt^
-ocr page 358-CATECHISAdrS fiäMutexpltcatafnerint, vtxfiert poterit, (jUf rmnw nd p^nitenttiit opera maxtme excttentur-Etuiauiemejuantavis/ït, exeo colligitur, tjuod tot a d Chrifii domtni pafistonts mertto pendet. A nbsp;nbsp;•
^fto ettam hone^its aUtontbtts duo ilïa maxintit bonaconfitjutmur. alterüefi,vt immortaliegloria pramia mereamur-, ita vt cahx etiam aejM 1'iatth. lo. fgt;'!gAa,qua»tinetusnomtne dedertmut, merci-de non careattalterum, quot;vtpro peccatts noflrit fi-ttsfaciamut. lgt;lequevero td perfebltfisimam, lt;3quot; cumulattfsi/nam Chrtglt domtnt fiattsfiabltonet» obficurat-^fidilludüotius contra euenit, 'vtmulto I clartorcm, cfi tllufirtorem reddat. Eo entm copu- nbsp;nbsp;[
dor Chrtfiigratta videtur ejfie, t^uod non filur» , ea nobtfium communtcantur, efua ipfè fi lus,fed tl la ettam , cjua tamcjuam caput in membra tàû fànblis, ifir tuftis homtnibus promerutt,ac perfel-ttit.-ejuaraüenefieriperfptcuumell, vtiuEa, hone (la ptorumaHiones tantum ponderis,drólh gnitatishabeant. ChriUusenim domintu, tam-tjuam caput tn membra, vitis inpalmites.gra-tiamluamtneos,ejui/ibtper charttatem contun-Sli/unt, continent er diffiundtt. Qua lt;]utdem gratta bona opera noslrafiemper antecedtt, comita-tur, (f- confiijuitur, clrfine cjua mereri, cfifitttsfia cereTdeo nullo modo poffumus.ic^4tq^ ttafit,'Vt tu ilis nthtl deejfi vtdeatur, cum opertbus, ijaa E)ei •utrtute effictunt, dtuina legi pro humana mortals^ condteionefattsfitcere, (fi -vit am at er nam, quam
-ocr page 359-T A RO CHO S.
^uamfciltcetyßDetgratia ornatt è vitadecejje-rtnt,confi(jtient»r,ngt;ereripoßmt: nota efi emm ilia Salnatont vox: Qutautem btberit ex haca~ 4-lt;jna,quam ego daboet,non Utiet tn aterntim-Jèd aqua, quam ego dabo et,fiet tn eofans aquafallen tis tn vttam aternam.
Sedduopraciptteinfatisfamenerequiruntur. Quæatl vg primtmieil,vtif,qutfittsfactt,tuftiisfit,ac ‘Dei ram fatisla amtcus. opera entm, qua lineßde, (ßcharttate âioncm re ßnnt,nulle modo Deo grata ejje po/Jitnt.alterum, vt etufinodt opera fufiipiantur, qua natura fua do lorem,(^molefitam afferanttcum entm pratert-torumfcelerum compenjattones tint ^at que,vtfan blus martyr Cjprianift ait, rédemptrices pecca-torum'^emntnoneeefieÜ,vtaliqutd actrbitatis S.Cyp.Ii.i babtant.quamquam non/emper tllud confequt- cpif. j. poft tur,vt,quifi tn tilts molefits abltontbut exercent, dolorisßn/um habeant. Sape enim vel patiendi fonfitetudo, velaccenfa tn Deum charitas effi-ctt,vt,quaperpejfu grautßimaJunt, ne fenttan-turqutdem. Nequetamen tcctreo fit, quo minus ta ipfà operaßttsfiactendt vim habeant.^qutdem proprium ebifiltorum Dei, it a etus amore, amp;pte~ täte tnfiammart,vt acerbtßtmts lab or tb m cructa ti,autnthtlfere tncommodtßntiant, aut omnia lattfiimoanimoperferant. V'erum omnefiatùfa-blionisgenus Pastores docebunt adhac triapra-cipue confierendum eße, orattonem, ietunium, ele-imoßnamtquaqutdem tribus bonis,antmq, cor-
-ocr page 360-g}» CATECHISMUS
por is, amp;nbsp;ijs, externa comm o da dicnntur, ejtti omrnaa^Heo accepimns, rejpondent. nthtlvt-roaptntSióquot; connementtns ad exttrpandasot»'
j,. pecccatornmradtceseJfepoteïi.Hamcitttt omne,ejnodesitn mnndo, concnptfcentta carnt^ ßt, aut concuptj'centta oculorum, aut fuperbia vr t£-, nemo non videt, ht fee trtbm morbt caufsts tott demmedtctnaSjprtortfiiUcet tetuntum,altertele emoßnam, tertta orattonem retitßime oppont-Pragt;erea,rteos ettam, ^uipeccatisnoHrts offtf duntur, Jpeblemus-, factieefl tnteiligere, cuflt;^^ hactria pottfstmum omms fàtisfabito referatttr-htvero funt 'Deus, proxtmM,nos ipß. Qugft Deum orattone placamus: proximo eleemoijna fatisfacimus: nostp/ös vero tetunto casligamui. Sedcjuoniam mulia vartaijue arumna, (pcalit^ mitâtes, dumm hac 'vita fumus, nos pre munt', tUud maxime fideles docendifunt, eos, qui patten-ti ammo, qutdqutd laboriofi, eß tncommodt Deus tmmtfirtt,ferant,amptam fattsfaciendi, tf“ me-~ ' rendt materiam naflos effet, qui autem tnutti, I er répugnantes peenam hutujmodt/ufitneant, I omni fiittsfaftionis fruklu prtuari, fed Del tantum , peccata tufio tudteto ‘vlcifcentts, am- ( maduerftonem, et fttppltcium perferre. In eo vere fumma'Dei bonitas, clementtamaxtmislau-dtbua, (f-grattarum aftionibus pradtcanda efl, quihumana tmbectllttatt hoc condonauit, wv- *
pro alttro fiittsfacere. quod qutdtm huiut
-ocr page 361-A^OCHOS.
f»iius partispMttentt-i maxime propriit e^l.vt e~ nim,lt;^Hodad contrutonem, confeßtonem ai~ ttnet,nemo pro altera dolere,af(t confiteri poteß: it a, cjut dmma^ratta pradmfdnt, alteruts norm-nepoßdntjtjtfod Tdeo dehetur, perfiluere. quart fit,vtquodampa£io alter altertus oneraportare vtdeatur^Nec ver o de hoe cutquam fide hum du- Gal»t. Ä» bitandt locus re hel us efi, qut tn Apofiolorum ßwbolo, finclorum comm union em confitemur. nameum omnes eodem bapttfino ablutt Chnfilt renaficamur, eorundem /acr ament orum participes Citnus, tn prtmis vero etu/demcorporis, efifan-^wnts Chrtßt domini cibo, efi potu recreemur-hoc aperti/stme demonjlrat, nos omnes eiufdem eße corporis membra. Quemadmodum igitur nique pesfiuetantumßedetiam oculorum vtiltta-tis cauffa munere fiuofungitur-^ neq^ rurfus, quod ocult videant, ad illorum propriam,fed ad com-munem omnium membrorum vtilitatem referendum eü.-ita communia inter nos fatisfabiio-nis officia extbitmart debent, file que tarnen id fine vlla except tone verum eßß commoda omnia,qua ex ea captuntur,ß}eflemus.namfatüfa-ciionts opera, medtetna ettam efi curat tones qua-damßtnt,quapanttenttad/anandos prauos ant-mt affeblus prafcribuntur: quo qutdem vttltta-tis frutlu eos, qut per ft non fitisfaciunt, prorftu earere perßneuum ebi. Hac tgiturde trtbus parut entta parttbtu, cotrttione, confeßtone, efi ßitts-
fabltent.
-ocr page 362-3f3 CATECHISMUS
f^IHane^copiofij^^dtlHcideexphcandaerftnt-
SedtHudtnprtmts àfacerdonbm obfifftari 'i' partet, vt, audtta peccatorum confefiwne, antf ^nampitnitentem à peccatts ab/oluant, dtbgf^' ter curent, vt, Equidille forte de re, aut de extfi^ mat tone proximt detraxerit, cuius peccatt dam' nandusmerttoejfe vtdeutur, cumulât a fàtùftgt;’quot; Ht one compenfet.nemo entm abfiluendus efl, prtus,quacutuf^fuertnt, reflttuere polliceatuf-t^ftquoniam multijunt, quthus,etfi prolixe pal' ltcentur,fe offlcto fitis ejfe falluros, tumen ct^‘ turn ell, ac deltberatum nunquam promtffa exol' uere-^ omnmoij cogendifitnt, vt rellttuant: fl' peque illud ApoIloJt eis tnculcandum ell, quot;Oh qutfurabatur, iam non furetur-^ magis afttettt laboretyOperundomantbusfuis quod bonumc^t vt habeat vnde tribuut necefsitatem patient!-In trroganda autem fatisfallionis poena, fleer-dotes nthil flbi fuo arbitratu flatuendum effe, fed omnia iuHitia, prudentta, (p- pietate dtri-genda exifltmabunt. z^4tque, vt hac reguU peccata metiri videantur, (p- panitentesJcele-rumfuorumgrauitatem magis agnofcant-, ope-raprettumentinterdumeis Egntfcare, quapK-na quibufdam deltHis ex veter urn canonum pre-feripto, qui panitentiales vocantur, conllttutt fint.Igitur vniuerflfltisfalltonü modum, culpa ratio temperabit.Sedex omnifltisfaliionugene ' re maxime eonuenit panitenttbue pracipere, vt eerttf
-ocr page 363-^TAROCHOS.
ierth' altlt;jitot, definite diebus orationi vacent, lt;ic pro ommbM, prafirtim pro ijs, ^ui ex hac vi ta in Domino deceffiruntypreces Deo facial.Hor tari ver o etiam eos oportet, vt fipe eademfatûfit iltoniiopera,àfàcerdoteindi^a, vitrafafiipiat, ac répétant-^ 'at que ita mores ßtos componant, vt, tjs omnibus, (jua adpanitentia facramentum pertinent, diligenter abfolutis, tamenvirtutis pani-tentiafludia numijuam intermittant.quod fi inter dum, etiam ob publicamojfenfionem, publica panitenttaprafcribendafuerit, quamuis earn pa-nitens réfugiât ac deprecetur, non erit facile au-dtendus : verum perfùadere ei oportebit, vt, qua tmifibi, tumalijsfilutarta futurafient, libenti, amp;nbsp;alacri animo excipiat. Hac de panitenttafacra mentofingultfq^ eim partibtts ita docenda erunt, vtnonfolum ea fideles perfeble intelligant, fèd etiam, iuuante Domino, reipfà pie, amp;religio/i prAflare,animum inducant.
TE EXTREMAE VNCTIONIE
SACRAMENTO.
CVMfànüa fcripturarum oraculaitado-ceantfin omnibus operibus tuis memorare Eccle.7» nouifiimatua, c^inaternumnonpeccabis-^taci-teTarochiadmonentur, nullum tempus prat er-mittendumejfeüdelem populum cohortandi, vt in afstdua mortis meditatione ver/ètur. Quo-tiiam autem extrema vnHionis fàcramentum
Z non
-ocr page 364-354 CATECHISMUS
non pot eFl ßtpremitlliM àtetmemonam coniatt-Flamnonhabere, factie tntelhgttftr deeo fiipe/r-genddmejfi, non folnm ob earn caujjam, tjnodtl-larum rerum myfieria, nbsp;nbsp;nbsp;adfaintempertmit,
apertre, et esepltcare maxime coniicntt,jed etiaiit ^tita fideles,moriendi necefsitatem omnibus pro^ pofitam ejfe, animo repetentes, prauaa cupidita-tes coerce bunt, cjuare liet, 'Vt tn tpfa mortis expe-flattone minus feperturhart fentiant,fedimrnor-taies T)eo grattas agant, cjw, vtbaptifmifàcra-mento aditum nobu ad ver am vitam patefecit, it a ettam, vt ex hac mort ait vita decedent es, ex-peditiorem ad calum viam haberemus, extrema vnflionis/àcramentum inFlttutt. 'Ut igitur, ejua ad earn expltcattonem magis necejjarta funt, eodem fere or dîne, eput tn alips facramentis fer-itatHS esl, exponantur,primum tHudtradendunt erit, hoc ^cramentum tcctrco extremam vnflto-nem appellat um ejjè, epuod hac omnium facra-rum vnflionum, epuas Domtnus Saluator noFier Eccleßafita commendautt, vltima admintfirati-da fît. Quare hac ipfà vnflto àmatortbusno-fir 'tsfàcramentum ettam vnfltonis tnfirmorunt, dr (àcramentum exeunttum dtfla eß:eputhus vo-cabulis fideles in memoriam nouifitmi tllitu temporis facile redire pojjunt. Quodautem extrema . vnflioni propria facramenti ratio conuentat, tn prtmis explanandumefi.Idvero perfpicuumfiet, i fi verba, tputbusfànflus lacobtts ApoFlolus hutat facri-
-ocr page 365-TAROCHOS. s!S
fieramentt legem promtilgauit, attendamus. In-firmaturejuu tn vobu ftnqutt: Indncat presbyte-ros EcclefiityÇfi or entfkper eum^vrigentes eumo~ leo in nomine Domini : (fi oratio fidetfalstabit tn-alleuiabit eum Domtniis:^^, ß in pec-
catii lit, remittentttr et: Nam tjuodpeccata con- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_,
donari i^dpo^lolns affirmât, tn eo déclarai fiter ament i vim, natur am. Hane vero catholica Ecclelta de extrema vnElioneperpetuam doblri-namfutffe, cum aha plara Concilia teflatur, turrt à Tridentina Synodo hoc ita declaratumePl, vt Trid Syn» tn eos omnes anathematù pœnam eunslituerit, ^nt aliter docere,autfen tire audeargt;.r4c/nnocen-tms ejuotjue primus hoc facramentum fideltbus [nnoc cpi-rnaxtme commendat.ConElanter itatjue docen- ftol.i.ad dum ell lt;j PaPiortbus, verum facramentum ef- Dccct, calt; fi\necplura,fedvnum, ejuamuisperpluresvn- citatlt; liiones admimPlretur ; t^uarumfingulis propria preces,acpecultartsformaadhibendaefl. Vnum perfluumj tjero eslnon parttum conttnuatione, t^uadiuidi non pofitntyfed perfePhoneicuiuJmodifunt cetera omnia, cjuaexpluribttsrebusconfiant. Nam tjuemadmodum domus,cjuet ex mult is, (fi dtucr-fis rebus compofita ell, vnatantum formaper-feiturtita hoc fier amentum, (fifiex plurtbus rebus, tfi verbis eonPlituitur, vnum tarnen fignum efl,drvntus rei,lt;^uamfigntfcat,efficienttam habet . Docebunt praterea Tarochi, e^ua fint hunts ficramentipartes, elementum, tnejuam, (fiver-
Z 2 bum.
-ocr page 366-n* CATECHISMUS
lacobi y. hac enim à finllo lacobo ^AtermiJJa noit quthnsfingnlü fita, myfierta Itcet antmad uertere. Eins igittrr elemcntum, (ine materM, Concilia,acpraciptseTrtdenti-éc Extra * decreutt, ell oleum ab Eptfiopo confient' vncïi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tum, Itcjuorfeilicet non ex quauisptngui, (T etttß
fl natura, fed, ex oie ar um baccis tantummodo exprejfus. Apttfstme autem hac materia illuà H-gnificat, quod vifacramenti interins in anima ef fcttur, nam vt oleum ad mttigandos corporis dolores magnopere proficittita fàcramentt vtrtM anima trtflitiam, ac dolorem minuit. Oleum ptor tereaftnttatëreiîituit, hilaritatem affert, é“ mini tamquam pabulum prabet.’tum vero ad re-creandas defatigati corporis vires maxime ac-commodatum eîl. Qua omnia, quid in agroto dt-uina virtute per hums facramenti admintHrt*' tionem efficiatur, declarant. Hac de materiafa-tisfint. Forma verofacramenti eli verbum, amp;nbsp;fillemnis ilia precat to, quamfacer dos adfingubu vnSltones adhibet, cum in quit : Per if afiinllam vnSitonem indulgeat ttbi Deus,qutdqutdoculo-hcobi f nbsp;nbsp;rum,fiue nariii, ßue tallus vitio deliquilli.Qup,t^
autem hac ver a ßt, nbsp;nbsp;propria humsfacramenti
forma , fiinllus lacobns tMpollolus fignificat, cum ait : Ft or ent fiiper eum, (fi oratiofideifitl-uabit tnfirmum.Ex quo licet cognofiereformam precattonis modo proferendam effe-, tarnetfi, qui-buspottfiimumverbisconciptendafit, eMpofi»-lut
-ocr page 367-T ARO CHOS. SJ7
(uinon exprejferit. 'UertimhocatinosfidehT^a-‘ trum traditione permanauit, it a vtomnesEc-tleßi eam formut rationem retineant, quaom^ nwm mater, magtîtraJàn^a Ecclefia Roma~ navtitw.nam etß altejui nonnHllaverhatrnmu-tmt,cumpro-, lndulgeatttbtDettt-,po»unt, Re-mittat, velParcat,interdumettamSanet, quid-^uid co mmtßili.-tamen, e^ttontam nallafitßnten-tia tmmutatto, confiât ean de ab omnibus form a rehgiofiferuari. Necverot^uifijuamiretur, cur fablumfit, vt alioriifacrament or üforma vel ab-filuteßgmficet t^uodefftctt, vtcumdtcimus‘,Ego tebaptrz.o-,äut, Signo teßgno crucis-, vel tam-tjuam ab imperantibus pronunaetur, vt cum in facramcnto ordtnü admimPlrändo dtcitur,s^c-tipe potelîatem .• hac vna vero extrema vnüio-nit forma precationeijuada abfiluatur. id enim opttmo iure con^itutum eïl. nam cum hoc fier amentum propterea adhtbeatur,vt, praterfii-ritualem gratitim, quam trtbutt, fanitatem e-ttam rejhtuat agrotuttamen,quia non femperfi-quitur,vt agri à morbis coualefcant, ob earn caufi fam precationeforma confiâtur^vt à Det benignt täte td impetremus, quod facramenti vis confiait ti,(^perpetuoordtneeßtcerenonfolet. Adhtben tur autem rttus pr oprij tn huiuf quoq^ fier amen-ti admintfiratione :fid eorum maxima pars pre-cationes conttnet, qutbusficerdos ad agrottfalu-tem tmpetrandam vtttur. nullum entm efi altud
2 3 fiera-
-ocr page 368-35S CATECHISAdrS
VnSionis
facramentum, cjuod pluribue preetbus conßeia-turtac reble cjutdemtciuontam potifstmum tempore fideles pijsobfecrattombue adiuuandt fùnt. epuare alij omnes, ejuos tum adejfie conttgent, erpractpue Par acht de bene or are De um ex animo,^ eim mifiricordht, labor ant és vit am (fi fit‘ lutem omnifludto commendare.
T) er um cum demon^tratum fît, ext re mlt;if»
cxtrcmæ fa yn^tofjem vere, proprie in fêter am ent erurtt cramentu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;! t j rr n j ■
numero haben dam ejjettllud etiamfc^uttur, eitu
àChrifto n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* fr
inftitutu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a Chrtito Domino profcElam ejjf\
sc quibus ^uapoHea àfanHto lacobo ^poslolofideltbuf p^»
conferen- pofita, et promulgata eli.Quame^ua idem Salua-™ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tor hunts vn bl to nesffectmen cjuoddam dedtjfie vi-
fies eit, cum dtfctpulos (kos btnos, (fi binos ante facte m fuam mifit.de tills enim apud Euangeltftam Ma 1 c. S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fPi, Exeuntes pradtcabant, vtpa-
ntt enttarn agerent, (fi damonia multa eljciebant, (fi vngebant oleo multos agros , (fi fanabant. epuam cjuidem vnblionem non ab z^^pollolis tn-uentam, fed à Dominopraceptam, non naturali aliejua vir tute pradttam,fied myfltcam,pottus ad fiinandos antmos, ejuam ad corpora cur andatn-rv, r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftttjje credendum eil. cjuam remfiinlli
li'b ’ de^ä Egt;ionjEus,lt;if4mbroßus,Chryföfiemus,(fiGregigt;-cerd o t. a n - nbsp;nbsp;nbsp;magnits ajjerunt, vt nullo modo dubttandurn
te mcd. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnum ex feptem cathclica Ecclefla
fiiicramentis fumma cum reltgtone accipere opor-teat.Sed docfndijunt fideles, epuamuls hocfitera-mentnt»
-ocr page 369-tAD T A RO CHOS.
mentum ad omnespertineat, cjuadam tarnen ho-mtnum genera exctpH, ejuibut admmirirandum non Ht. Ac primum exctpiuntur, cjuifàno, firma car pore ßtnt; ijS entm extremam vnblionem trtbuendam non eße. et Apoïtohu docet, cum tn- lacobî ^uit-^ Infirmât ur tjuis tn vobùtcfi’ ratio oSîendit-ßejutdcm obeamremtnlîitutaeli, nonmodovt anima, fid etiam vt carport medtctnam aff'erat. Cum tgitur tllitantum, qui morbo laborant, eu-rationeindigeant', icctrcoijs etiam, quiadeope-riculofie agrotare videntur, vt, nefiupremtu illis vita dies tnilet, metuendum fit, hoc fàcramen-tum praberi debet. Jn quo tarnen grautßime peccant, qui tllud tempuaagrottvngendtohfèr-uarefiaient,cum, tam omnifialutiófieamijfit, vi-ta., efi finftbus car er e incipiat. can Hat entm, ad vberiorem fiàcramentt gratiam peretpiendam plurtmum valere,/!agrotus, cum tn eoadhuc integra mens, (fi ratio viget,fidemque, ^reltgto-fiamammivoluntatern aff'errepoteH.fiacro oleo Itntatur. Quare Parochis animaduertendum eH, vt eo pottfitmum tempore calesîem medtCt-namadhiheant, illamqutdem fièmpervifiuaad-modumfiàlutarem, cum eorum etiam pietate, (fi religione, qui curandtjùnt, magis profiuturam intellexerint. Nemini fgttur,quigraui morbo afi-febhu non St, fàcramentum vnUtonis dare licet, tamst S vita periculum adeat-, vel quia periculo-fiam nauigattonem par et ; vel quia pralium initu-
Z 4 ruifit.
-ocr page 370-g6o CATECHISAdrS
rus fît, à e^uo eert a mors tlli impendeat-^ vel etiarrt, H capttis dumnutus ad ßtppliciKm raperetur. Omnespraterea, tjuiraüonis vfit car ent, ad hoe facramenttsm ßtfeipiendum aptt non funt ; amp;nbsp;pueri, tjut nulla peccata admtttunt, ^uorumre^ liejuias fanare httius facramenti remedto optU fit'^ amentesitem, (ffttriofi, nifiinterdttmraüo^ nis vCum haberent, nbsp;nbsp;eo pottßimum tempore pi)
ansmt ßgmficattonem dar ent, pet er entlaste vtfl-cro oleo vngerenttsr.namqui ab ipfoortunam-^uam mentis cß rationis compos fuit, vngendut non eft .-ficus vero fisgrotus, cummenteadhuc integra huiusfacramenti particeps fieri voluift fit,po^ieatntn/aniam,zßfuroremtncidtt. Non । fitnt autemomnes corporis partesvngendit, fed ca tantum , ciuas velutt finfüum in^lrumenta natura hominiattribuit, ocult propt er vifionem, aures propt er audttum, nares propter odora-tum, os propter gu si um, vel fermonem, mannt propter tafium-, cjut tametßtoto corpore s/^ua-bltter fufus eSl, in ea tarnen parte maxime\vi-‘ get. Hunc autem vngendi ritum vntuerjalii Eccleda retinet, atc^ueetaim huius ficramenti natura optime conuenit : medicaments enimeÜ inîiar. t^c lt;)uoniam tn corporis morbis, c^uam'quot; uü vniuerfum corpus maleaffeElumßt, tarnen Uli tantum parti curatio adhsbetur, aejua,tam- nbsp;nbsp;i
^uama fonte, cß origine, morbtssmanat, icetreo iJ.on tot Um corpses , fid ea membra, in tpuibstt
' potsfsi-
-ocr page 371-ez/7) TAROCHOS. 361
potißimumßntiendt vis emmet, renes etiam, ve~ btuvottiptatis, hbidtnisßdes,vngtintur-^ tum pedes,cjuinobismgrejßu, (ßad locum mouendt principiumßmt. In tjuibus tlludobfirunre oportet,tnvna, eademtjue agrotattone, cum Ager in eodem vit a periculo poßttu e^,femel tantum vn-gendumeßi. Qwd fipo^l fitfieptam hanc vn-bitonemitger conualuerit-^ejuottespobleatnid vi tadfcrimen tnciderit,tones eiufdemßicramenti fabßdtumeipotent adhiberi.exejuo patet, tneo-rumfacramentorum numero, t^uit derartfilent, teponendam eße,
Quoniitm vero omni biudio curare oportet, ne
I- ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .Extrema
fict amentigratiam tmpedtat-,et vero nthtl magis aduerfitur,ejuamalicutuspeccatt morti- præparatio fericonßientia-^firuanda est catholtca Eccleßa nelufci-perpetua conßtetudo,vt, ante extremam vnblto p'enda. Hem, Panitenna, eß EuebariPha [acramentum admimliretur.Ac deinde agroto perßtadere Pa J' rochiPludeant,vt eafidefe vngendum facerdo-ttpr£heat,quaolim,ejuiah ApoPlolisfitnandie-rant,fi ipfisoßerre conÇueuerant. Inprimisau-temanimafalus, deinde corporis valetudo cum illa adiunblione,ßea adaternam gloriam profutur a /it,expetenda ePi.Nec verodubitarefideles debet,cjuin fimbtailla, eßfillemnes preces à ‘Deo audtatur,lt;^utbus facer dos non fuam,fed Eccleßa, eß domini nofirt lefii Chrifiiperfonam gerens v-utur. vna maxime re cohortandtfunt,vt
Z J huiM
-ocr page 372-362 CATECHISMUS
hutus fàluberrtmi olei facramentum fanSle, rehgtofi fibi admintÜramium curent, cum acrtorpugna tn^lare, vtres cum antmt,tnm corfntris deficere wdeantur. lam ver o, auis eX-tremavnEiionis minister fit, abeodem tApotlo-lo,lt;jut domtni legem promulgauit, didictmiu: tn-lïcob. y. (juit enim-^ Jnducat presbyteros. e^uo nomme non eos /tgnißcat, lt;jut atate proueEliores/unt, ^uemadmodum faptenier Trtdentina SjnodiU Trid.Syn, expofutt,aut qui tn populo prtnctpem locumob~ 3' tinent,fidfacerdotes, qui ah tpfis Epifcopisper impoßtionem rite or din at ifunt. Sacer-dotiigitur huiusßcramenti adminiilratto com-mißa e[t. Ißeque tarnen exßin^la Ec de/ta décréta cutuisfacerdott,fidproprio Padori, qui turip didionem haheat,ßue altert, cut tile eius munerù fungen dl potettatemfecerit, hocfacr ament u ad-miniftrarelicet.Illudvero maxime ammaduer-tendum eii, facerdotem tn ea admintflratione, quemadmodii etiam id alijsfacramentisfit. Chri fiidomintnodri, nbsp;nbsp;f^rida Ecclefia, eius fionß,
perfanamfufiinere.Explicanda etiam fitnt accu rattus vttlitates, quAs ex hoe facramento capi-mus;vt, ft nihilaliudfideles ad eius vfumpoßit al Itcere, ipfa faltem vttlitate ducantur: cum ita comparatum ltt,vt omniaperenoftrts commodis mettamur.T)ocebunt igitur Tadores,hocficra-mentogratiamtrtbui,quapeccata, cf^tn prtmis qutdem leuiora, nbsp;nbsp;vt communs nomme appetlan
tur,
-ocr page 373-T A RO CHOS. 36} tur,'venialM,remtttit:extttalcs enim culpm, pA~ nttenttitfacramenta tolluntar. nett^ue enim hocfà cramentum prtmario loco adgrauioram crtmi-num remißionem in (I nut um efi: ßd bapttfmM t am urn, cß' pienttentM vifua hoc tfficiunt. Altera eïljacra vnbltonii vtilitoi, quod antmam 4 languore,^^ infirmitate, quamex pcccatts con~ traxit, à ceterii ommbut peccatt reltquqs Ithe rat. JempHsautemhuic curatloni apartunifsi-mum ext^tmandum eïl, cum graut mor bo affli-blamur.ac vtta periculum impendet. Et entra homtninaturatnfttume^, ojt nthtltn rebus hu~ manis itque,ac mortem, pertimejcat. auget au~ tern magnopere hunc ttmorem prateritorumfie-ler urn me mir ta-, cum praperttm graut/sima con~ fiienthe noSlra accujatto nos vrgeat.nt emmfirt-ptum efl: Kenient in cogttationem peccatorum Sapient,4, fluorum ttn^tdt, e^traducenttllos ex aduerfi ini-quit at es ipflorum. Demde tlla cura, cß- cogitatio 'Vehement er angit, quodpaulo po^flare opart eat ante tribunal Dei,à quo de nobis tuflifstma pra eo, ac meritifluerimus.fententtafcrendaflt. Sape autem euenit, -vtfideles hoc terr ore perculß,(i mi ris modis exagitari fintiant. Nthtlautem ad mor tistranquillttatemmagisconducit, quam ß tri-flittam abqciamus,!^ htto animo T)omtniaduen tumexpeHiemits-,paratiquefimus, depoßtumno Slru, quandocunq,, illud à nobis repet ere 'voluerit Itbeter redder e.Ht igttur hacfillicitudinefidehü
mentet
-ocr page 374-3Ó4 CATÉCHISÂMES
mentes ltberentur,animftfiiue pto, z^fanclo gaucho repleatur, extrema vnUtonis facramentnnt efficit. Praterea, aliud etiam (i^itod mérita ont-niummaximûvtderipotefi) exeo confeqatmHT. nam et/ihumanigeneris hofiis, cjuoad 'viuimui, numcfnam definit de interitu, (fi exitio nofiroco-gitaretnitllo tarnen tempore, vtnos omninoper-dat,ac,fi fieri pofsit,figt;em nobis distin a mifericttr-dit eripiat, vehementtus omnes nemos contett-dit, tjuam citm fapremstm vitt diem appropin-^ttare animaduerterit. Qt^mobremfidelibusar ma, efi vires hoc fàcramento fitbmtniriranttif, ^wbiu adtterfarij vtm,(fi impetnmfrangere, fi tlbfortiter repitgnarepofiint-allestatur enim, fi er tgititr tgri animus diuittt bon it at is fie-, ea/jut confirmatus morbitncommoda omnia fer t leutUSt ac ipfius Tütmonis, calcaneo inpdiantis, artifici», (fi calliditatemfacilius eludit. Accedit pofire-mo (ficjuidemprofuturafit] etiam corporisfani-tas. QsMdfitgroti hoc tempore earn minus confe-t]uuntur,idcjuidem non fiacramenti vitio,fedob earn potius caufiam euenire credendum eH, cjuod eorum magna pars,velejiuifacro oleo perungun-ttir,velàlt;puibus adminiltratur, fides infirmier ,
’3quot; eft.tellaturentm Euangelilta, Dominumapud fiiosmultasvirtutes nonfecififie propter incredu-litatemillorum.cjuamcjuamettAm refile did pote fil, Chrtfilianam religtonem, ex epuo altius tarn-quamradicesegttinanimishominii, minus iam
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;huiufint-
-ocr page 375-TAROCHOS. 36j isMußnodi mtraculorftm admintcnlü indi^ere, ‘ tjuam ohm najcentii EccIcHa tnttio neceUaria efi (evtdcrentur.Sedtamenhoclocofidesmagnope-
i nbsp;nbsp;‘ Xf excitanda erit.vtcttmque enim, lt;]uod ad corporis valetudinem atünet, Tyet confiho nbsp;nbsp;volun
täte cectdertt, eer tajpe nittfideles de ba, fi hums ficrtoletvirtute Iptntualemfànitatem conficu-taros ejfifiuturumip^, vtfieos vtta decedere con-ttngat,praclara tlhusvocis frtin:um peretptant, •jaa/crsptum eli, Beati mortal, (jat tn Domino Apoca. 14. tnoriantar. Hac de extrema vniitonis fiter amen tobreaiter^aidem diilafant:veram, Bhxcipfi rerum capita à ^aüoribas latias, ea, cjaa de-eet, diligentia explanata erant, dabitandam non ti^,lt;jain fideles ex hac do^rina maximum pieta tisfru^lum percipiant.
R)E ORDINIS SACRAMENTO.
« C Icjuis aliorumfiteramentorum natur am, O rationem diligenter confiderarit, factie per-fineiet, ea omnta ab ordtnisjacrament 0 it a pende i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te,vt fine tllo parttm confict, (fr adminiftrart nul-
( nbsp;nbsp;nbsp;lo modo (jueant-,parttm follemni cartmonia, re
ligfofi (juodam ritu,ac cuit a car er e videantar. Qaarenecejfie^, vt Pafiores iniîitutamfiicra-mentorum doPlrinam perfiejuentes, eo dtltgen-fias de ordinis ettam ficramento fihi agendum arbitrentarSProderit aatem maxime hac explt-tattoprimamijaidem illistpfîs, detndealijs, ejui ecclefia-
-ocr page 376-36S catechismus
eccie/ialitc£'vit£ rationemtngrefstfunt, postrema ettdmßdelfpopf(lo:tpfîs, cjtiod, dam in hmut argumenti tratiaüone verßntar, ad eamgra-Uam excttandam, qaam hoeßeramento adepti fant, magts eommoaentar, alijs, (jat in firtem 'Do mini vocatißant, partim 'm eodem pietatis Ita-dio affieiantttr, partim vero, -vt ear am rerum cognittoncm perctpiant, ejuibiu tnlÏruDi lt;vMnt Ebt ad vùertoresgradwfactline manire poßint. Relii^uüautemfidehhas primum cjuidem -vtin-telligant^ejHohonoredigntEfit eccleEa mintlîri-, deinde,^aoniam ßpe contingit, vt multiadEnt, •vel t^ui ppe liberos faos adhac infames eccleßt mintliertodeftinartnt,'vel cjai ßa fonte 'vo-luntate illad Vita genas fiqut vehnt-^ cjaos eerte tgnorare minime acjaam eil, epaa pracipae ad hanc rationempertinent:primam itaepuefidelt-bas tradendam eit, epuanta Et haias inIlttiiti,E fammam etw gradam, hoc eitfacerdotiam feil emas, nobtlitas, exce lient la. nam cam Eptfo pt, cßfacerdotes tampaam 'Det interprètes, amp;nbsp;tntcrnancip puidam Ent, put etas nomine diutnam legem, epj- -vitet pretcepta homines edocent, amp;nbsp;ipEas Deiperfonam in terrisgerant-^ perfpicuant efi, earn effe tllorumfunlltonem, paa nalla mator excogitartpofstt.puaremertto non folumangeli, ßdDip ettam,puod‘Dei immort alls vim, namen apud nos teneant, a ppe Ilan tar. Qaamais aa fern omni tempore ßmmam dignitatem obti-
naerint-^
-ocr page 377-tAD TAROCHOS. 367 üuevint-^tarnenHOM tefiamentificerdotes cxte-rts omnibus honore longe anteceUunt. poteflase-mm turn corpus, fangutnem Domini conßcien-dtyClrofferendi,tum peccata remittendi, cju£tilts coll^a en, humanam ejuo^ue rationem, attjue intelligentiamfuperut-^nedum nbsp;nbsp;alit^utdpar,
ftmile tn terns tnuentre ejueat. ‘Deinde vero, ^uemadmedum Saluatornoneràpatre. eyfpo- loan.iol floliautemacdifcipulttn'vniuerfum mundum 4 Matth.vit. ChrifloDominomi/stfunt-, ita ^uotidie/acerdo-tes,eadê,ijuatllt,potefiatepritditi,adconfiimma- Epl'tf.4. ttonemflinnorum tn opus min iß er ij tn adificat tönern corporis Chrtni mittuntur, Hutus igitur tmt! officij onus nemtnitemeretmponendum efl, fidijstantum,ejut tlludvitafanUttate, doilrtna, fide.prudenttafisfltnerepofstnt. Nccojero ejutf-^’^'^^ ijuiimflsmat llbt honorem, Jed ejui vocatur à Dea tamcjua ,^aron. Hocart autem à Deo dicuntur, tjut à legitimiis Ecclelïa mtntflris vocantur. nam tjuitnhoc mintflcrium/e tp]os arroganter infe-runt,atejuetntrudunt,dvhts Domtnum intelle-xiffedocendumen,cUmtncjuit: Hon mittebam^Aittc. 15. ‘l’rophetas,07 ipflcurrebant.^uo (juidem homi-numgenere nihtltnfeltctus, ac mt/ertus, nthil Ec-cle/iit Det calamttollus ejjé potefl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quata cir-
Sedcjuontamtn omnt abltonefu/ctpienda ma- cumfpefti gnopere rtfert, tjuem fibt ejutfejuefinem conni-tuatffoptimo entmfinepo/ïto,reneomnta confi-ijuutur)de hoetnprtmis,lt;jutfacrisintttarivolüt, dcndui».
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;admo-
-ocr page 378-iif CATECHJSMrS
I. Cor. 9.
loan,loj
Eicc. 54;
admo»endißttit,'vtmhtl/ibi tanto ntfinere indi‘ gnumproponant.cjtticjutdem locus eo dtltgetJttut traElandus erit,ijuograutus hoctemporeeatnrf peccare fideles Jolent. iAlij entm eo confilto ad hanc viuendi rattonemfie conuertunt, vt, cjua ad vi^um, vefiitumque nectariafunt,parent, it a, vt, prater /jsta^u, nihil altud in facer dot to, admodumvulgo ceteri omnes tn lt;juouis ferdtdi artificij genere, fiieblare videantur. Q^mtitt entm, exîy^posloltfintentia, natura, diuina lex iubeat,vt qut altarifèruit, ex alt ari viaat: tarnen,ijuaSlus,(f-lucrtcaujjaadaltare accede-re, maximum fàcrilegium e^. Altos honorant cupiditas, (fi ambitio ad fàcerdotalem or dînent ducit.AlijVero, vt diuitijsaffluant, initiarivo-lunt, cuius quidem ret illud argumente efi, tjaod, niß opulent um altquod ecclefîafiicum beneficiant ijsdefieratur, nullam facri ordinis cogitationent habent, ht verofient,^uos SaluatornoHer mercenaries appellat-,(fi ejuos Ezechiel dtcebat,femet ipfios,(fi non euespafcere.tjuorum turpitude, (fi tmprobitas nonfilumfacerdotali ordtni magnat ten ehr as off'udit,ita vt iam nihilfere à fide h populo habenpofiit contemptius, fi abteElius- -verum etiam efficit, vt ipfi nthil ampltus exfacerdo tio confi^uantur, cjuam ludas ex Apo^lolatus munere-,ejuod tlltfempiternum exitium attultt, Jllt autem ofiio tn ecclefiam introire merite di-euntur, ^ui à Tfieo legitime vocati ecclefiaftica
munera
-ocr page 379-T A ROC TfOS. nbsp;nbsp;nbsp;gff
Ittunera etw vntns ret caujja./kßtpiiit, vt T)ei honor i mfirmant. Nei]^ tarnen hoc tta accipiendun» efi, tjiuffeadem lex aejtte omntbtu nodt tmpo/Ita.. Hommes enim ob earn rent codtttfùnt, vt Deunt colitnt.ejuod pracipfte fideles, ejut bapttfinigrattant confècutipunt, ex toto corde, ex tota anima, amp;extotisvtrtbus pra^laredebent. Uerstmcjui ordmlsßcrantento tmttart volunt, hoc fibi proponant optes esî, vt nonfiltern Deiglortam tn omnibus rébus t^te£rant, fiU(idijitidemcHntontnibtts, item maximefidehbtts commune ejje conHat-^fid etiam vt altctst certo Ecclefia mtni^ierto addtEli, in fincittate, çfr iufittta tiltfirutant. Nam vt tn exercnu omnes t^uidem mtlites imper at or is legibus parent, fid inter eos tarnen alttss centurto, a-Itus prafelties eft, al^ alt a munera obeunttita, ^teamuts omnesfideles ptetatem, cfitnnocenttant fiElart omni (iudio debeant, cjuibus rebus maxi-me Deus colttur, eos tarnen, ejui ordtnis facramen to fient intttatt,prsictpua e^uadam munera, (fifun ütones tn Ecclefia exe/^ut oportet.nam ^fiacra profieipfis^ (fi pro omni populofiiciunt', (fi dtutna legis vtmtradunt.,ad eamciue prompt o, fi alacri antntnfiertsandam fideles hortantur, et inilituüt-ffi ChrtfiiDomtntfiicramentA,ejutbus omnisgra ttatmpertieser,fiaugetur,admtnt^lrant-, (fi, vt Vno verbo compleflamur, à relic/uo p opulo fegre-gatt, tn omnium longe maximo, (fi praflanttfsi-tuo mintflertofit extrcerih
Hit
A»
-ocr page 380-!?t CATECHlSAdrS
t)eduplici Hisinittir explicatii^accedent ParochitdeM T)OtCil3tC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
tcclcfiafti ^^^‘^^gt;^da,ejuitproprta hutM facramenttßtnt,vt cj ordinisfideles, ejw m £ccle/iantcum ordi-amp; iurifdi- nem cooptari volttnt, ad quodnam offtcijgentu öio ms. nbsp;nbsp;lt;vocentur, ejuantatjue tpßEccleßa, em/que w/w*
firispotedasdnunttus tribut aßt. Ea autem duplex eil,ordtnù, ^iurifdtiltonis. Ordtniipote-ßas ad verum Chrßlt Domtnt corpus inßcrofia^ ßla Euchartfiia refertur. lurtfdtSltonis vero pote ßastota tn Chrislt corpore myfitco verjatur.ad earn entmfiieilat, Chrifiianum populumguber-nare, cß moder art, ^adaternam, caleftem^ue beatitudtnem dtrtgere. E~erum ordtnupoteilat nonfilumconficranda Euchartiltavtm, ^ßpo-teiiatem continet, fid ad earn acctpiendamho-tmnum ammospraparat, (ßidoneos reddtt, cetera^ omnia compleblitur, ejua ad Euchartiltatn ^uouis modoreferri pojjunt. Sius vero pltsra eX fiacrû litteris tefltmonia afifierrtpojfimt', fidtlla praclara, et grauifsimafunt, efua apudfanilos Io-annem, et Äßatt kaum leguntumncjutt entm Do-
Ioan,20. minus tSicut mißt me Pater, (ß egomittovos: acctpite fitrttum fianPlum : cjuorum remfiritis peccata, remittuntur eis •, (ß cjuorum retinae-
Matt.iS, ritts, retenta ßsnt. Et:ty^mendtcovobis:ijaa-cumcjue alligaueritis fuperterram, erunt hgata (ßin calo-^ cjuacunejuefilueritisfit per terram, erunt ßluta ^ß tn celo. Qua cjutdem loca à Pa-fiortbus exfiin£lorum Patrum doblrina, (ßaa-ilontate
-ocr page 381-T ARO CHOS. sn tloritate explanata, maxtmttm 'verttati lumen ^fferrepoterunt.Hxc autem poteHas plurtmum till pritfiat, in naturel lege certu homtmbm, tjui re.! fierai cur ar ent, tribut a esl. Nam ettlla ^tM, ^ue firiptam legem antccefstt, fium ficer^ dotium, fiamcjue potellatem ßnrttualem ha-huerit, neeefie eil, cum legem habuijfi /atiicon-fiet.hxc duo enim tta comunila ejfi teilatur A-posiolus, vt, eorumalterotranßato,ßmulcttam Herb. alterum transfcrrtnecejjeßt. Cumigiturnatu-raliinilinHu hommesagnof '.erent, Deum colen-dameße-^ confiijuens erat, 'vtmquauiirepublica aliqut fier or um, (ß diutni cult tu procurattoni preficerentur, quorumpoteiloialiquo modofiiri tualisdiceretur. Eademetiampotestatepepulut Jlraeltticus non caruit : qua tametßdignitate fu-periorfuit, quam illa, qua tn lege naturafacer dotes praditi erant, longe tame inferior, quam legii euangelica fiirituali.! pot eil as extilimanda eil. bee enim cale fits eit, omnemque angelorisetiam •virtutem fuperat, neque à facerdotio Aiofiico, ' nbsp;nbsp;'
Jed à Chriilo Domino, quinonftcundum Aaron ficerdos fuit, fidficundum ordinem tJACelchi-fidec ortum habet,is entm, qui fimma potefiate gratia tribuendi, ßpeccata remittendi praditiu fuit,hanc poteslatem, quamuisvirtute defintta, (ßfacramentis adjtriblam, Eccle/ia fua reliquit. quare ad earn exercendam certi miniitri inft it it'd fint, (ßfeütmnireligtone conficratt.-qua qui-
Aa a dent
-ocr page 382-S7gt;
CATECHISMUS
dem con fierAtto ordtnu facramentum, velfacrt 0' dtnatto vocaturfPlucHtt autemJanShi Tairf-hns hocvocabnlovtt, ejuodlattfstma/Igntficatto-tiemhahetj'vtdtgnttAti cfl“excellentta mtntftro-rnm 'Deiinduaret. Efl enim or do, ftpropna etui vtm nbsp;nbsp;not ion em accipiamtu, dflofttto Juperto-
rum. (ft infer tor nm rerum, cjuti tnter fi it a aptattt fiint, vt vnAad alteram referutur. Cumita^pn hoc mintflerto multt ftnt grudtu, (ft vArufuth Phones-^ omnta vero cert a rat tone dtflrihuta fint, (ft cofiocata-, refile, commode ordtnii nomen ei imp 0fit urn videtur.Q^dautem tnter cetera Ec-cleftttfderameta, facra ordtnattonumerandafit-TriAAyn./anfilaTrtdettna Sjnodutrattoneilla, ejut/npiM fefl. 1?. c.j, repetttaefil, comprehautt. nameum facramentu doftiin«. ßtreifacraftgnum-^ tdvero,t^uodhacconfeeratto ne exirtnfecuf (it, gr at tarn nbsp;nbsp;potefilatem ftgnifi-
cet. (jua tilt trihuitur,lt;^ut confecratur- omntnofleert i per/ptcuum efl, ordtnemvere ac proprte ]a~ cramentum dtcendum ej/i. ejuare Eptfeopm ei caltcem cum vino, (ft acjua, (ft patenam cum pane porrtgens, i^ut facer dos ordtnatur, mejutt • Ac-ctpepotefilatim o/flerendtfticrifictum (ftc. tjuibfU •verbis fimper docuit Ecclefta, dummatirtaex-htbrtur,poteflatfi confe cran det Euchartfitu, cha-rafilere ammo imprefto, tradt, cut gratta adtun- i fila fit, ad I Hud munus rite, (ft legtttme obeundû: nbsp;nbsp;I
^uod Apofilolus hisverbis déclarâtAdmoneo ( te, vt re/û/fitesgratiam Det, ^ua efl tn te,per tm-
polltftf
-ocr page 383-tAT) T A RO CHOS. nbsp;nbsp;nbsp;379
poRtiotiem mMunm menrnm non eniw dédit no-bi^ quot;^Deui jptritû timer u, [ed virtntts, amp;nbsp;dileCho-Vti,amp;fobrteteuii.
Itim vero,'vtfi,crASynodi verbis vtamur^CHm Sscramen-dimn.ires Gttdnti facerdotijadminiftratio^ con-'^^ ordim» fentaneumfiftt,tytso dignitts, £•«!gt;» rutioneexercertpej/it, vt tnEcclefitt ordinattlst- crcendinii mndifftofittone plnresejjènt, nbsp;nbsp;nbsp;ditserfiminiftro- niftros.
rumordines, t^ntfacerdotioexojficio deferutrit-^ Syn.Trid. *t(jae ht sfUidemttA dtfirtbiiti, vt cyut lamclert- ’ lt;=*•ƒ, 5. c 1. talitonfura inligntti eßent, per minores ad mata-resafcenderent. Docendnm tgttur ent.hoj'ce om-nes or dînesfeptenario numero conttnert, /emper-t^ueitaabcatholica Ecclefia tradtt um eße ; quorum nomma hacfient, Ofltarius. Leflor, Exorci-fia,y4cotyius,SubdMconus, Diaconus. Sacerdos. Hune autem mmifl-rorum numerum reEle ita definitum eff'e,prohart poieEt propter ea mimfle-ria.cyuaad lacroCanElu mißet ßtcrtßctum, (fj'Eu-tharißiam vel conßetendam, vel admmtflran-dam ÇcHMS caußßa practpue funt mßituta) neeeß. fana vident ur. Ex hts a lij matores, cjui etiam fd-ert dicûtur. alij minoresßnt. Matores, velfacri, funt.Ordo fàcerdotalki, Dtaconatut, (fSubdta-tonatustad minores n feruntur Acolytt. E.xorci-fllt;t, [.eElores, Ofliariy : detyuorum lingulu pau~ ta dteenda funt, vt haheant Ear oc ht. vnde eospa tißimum inßituant, eyuos nouermt alteyuo or dint tntttandes ejft. Jneipiendum e fl autem à prima
Ala f tonjurae
-ocr page 384-CATECHISAMES
tonßira:quam ^utde, doc ere oportet, cfttartda prit-parationem eße ad or dînes acctptendos. Ut emnt hommes ad baptifinum exorctjmii,ad matrirnoquot; niumßonlaltbnsprapararifolenttita, cum, tonß captlio, Deodedtcàntur, tamquamadttusador-dmisfacrametum illù aperitttr.declaraturemm, qnalü eße debeat, qui facris imhui cupit. Nart clerici nomen, quod et tunc primum imponitttr, abeodedublumen:, quodDomtnum JorterUjÔ' hereditatemfuamhabere inctpiat-^ quot;velutiquitt Hebraoriipopulo,dtutno cultut mancipatt erant: quibus 'vetuit TAomtnus altquam agrorum pttt“ Num 18« terrapromißionis dinribut, cuminquit: Ego pars, hereditär tua.tyfc quamuis id omnibus fidelibus commune /gt;t, practpua tamenra-tioneijs conueniat heceße eil, quife Deimtntfle-rip confecrarunt. Tondenturvero capilltadcoro-na ßeciem, pß ßmilitudinem, quam perpetu» conferuare oportet : (ß vt qutfque in alt ton dein-ceps ordints gradu collocatur-^ßc eins orbis forma latior ctrcumfirtbi debet, quod quidem ex Apoll.tradttione acceptumeße, docet Ecde/iai^ S.Dionyf. cum dehuiu/modi tondendtmore fanbliThonj-ds Eccle- ßus Areopagita, August. Hteron'^mus, vetu-fiä.hicra.c. fltßimi, ^grauißimt Patresmeminertnt.Prtmu Ceolt'rid’' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ApoPlolorumPrtnciper»
, in epiftol, ^‘*^*'°tfitetudtnem induxtße admemortamco-9US; cft n.fona.quitexßtntscontexta, Saluatorisnojlrica-pud Beda pittfuittrnpofita-.^ vt, quodtmpiq adChrtfltigno-
mtntam
-ocr page 385-T A RO CHO S. nbsp;nbsp;nbsp;!7}
miniam,(^cruciatumexcogtttirunt,eo^poiloli^'^- S' h'^o* ^ddecw,^glortamvterentttr-^/tmulcjue/tgntfi-tarent, cnrandftm ejjeàmintflrisEcclelia,vt om '■’P' nthusinrebus Chri^it DomininoHrt Jpeciem, amp;nbsp;ßguram gerant, Q^m/^uam nonnulh ajji~ rant,hac nota regiam dignitatem declarari, e^tm ^t maxime, tn fartem Domtnt vocati Jitnt, vtdetnr connentre. Quod enim Tetrtu posiolm ßdeltpopulotribiMt-^'Oos genus ele£lum, regalefacerdotium,genus fan£la-,pecultart efua~ dam, amp;magts propria ratwne ad Eccleßafltcos mtnt^lros perttnere factie tntelltgtmHs. etfi non défunt, ^ut velperfeiltorts vtta profefsionem lt;i Clertcts fußeptam circuit figura, ^ua ommunt perfelitfitma e^, dgntficart exi^tmet,velexter-narumrerum contempttonem, antmiejueab omnibus humants curts vacuitatem declarari pu-tent', tjuod captilt, fitperuacanenmejuiddamtn corpore, tondeantur. Pon primam Tonfisrant adOUharij ordinem primus gradus fieri confue-utt. Etus munus ePl, templi claues, (fTquot; ianuant cuPlodire, (p' aditutempli arcere eos, tjuihustn-gredt interdtblum erat. Ad fanblum etiam Ä4tfi fifàcrtfcium aßtPiebat, curaturusnetjuts pro-ptus, tjuam par effet, ad facram aram accede-ret,etfacerdotem rem diutnamfacienteminter-pellaret. Alia etiam mtntPleria tilt commiffae-rant', vt exritthus, qua adeius conficrationent édhibentur.ptrjficipoteiî.nam Epifcopw claues
Aa 4 ex
-ocr page 386-, CATËCHISA^rS
ex alt art acceptai et tradens, ejuem Offiarittt» vultinfittuere, Sic age, im^ait, ^uaßreddtturtu quot;Deo raiionempro ijs rebui, tjua bjis clautbus reclu dfinttir.Adagnam autem tn antiijua Eccleßa hih ins ordtnii dignitatem fuiße, ex eo tntelltgitur, Cjttodhiitempjrtbustn Ecclefia fèrHartammad^ ucrtimtts. Nam Thefassrarij nffictum, tjut erat ideficrarij custos, qnodadOfttartos perttnebat, inter honefiiores Eccleßa fnnSltones ettamnune habetnr. Secundus ordtnis gradtu eSt LeËorit munns. Ad essmpertinet, tn Ecclefia veteris, amp;nbsp;nout teFiamenti Itbros clara voce, dtfitnSere-cttare,prafirttmvero eos, ijtst internoSlttrnat» p/almodtam legt ßlent. Eins tjuoq^partes erant, prtmareltgiontsChrdltana rudtmentafidelthm tradere. Epißcop. ita^tie,pra/entepopulo, tnettu erdtnattone hbrum, ejMo deßrtpta Jünt, ijuaai hancfnnUtonem atttnent, tßt trades, tntjntt: Ac-cipe, e^o v^bt Det relat or, habttMrtu,ßfideli‘ ter, (ß vttltter impletseris ojftctttm tuum, partem cam ijs, ejtst verbum Det bene mtntflrarunt abinttto. Terttus eßt ordo Exorctßtarum, putbus potefias data efi nomen Domtni tnuocandt tn eos, ^ui ab tmmundis Jpirttibus obfidentur. ejuare E-ptfiopus, cum eos tnfittutt, hbrum, in cjuo exorctß mt conttnentur, eis porrtgtt, vfus ea formula verhör um:yiccipe, cß commenda memorta, amp;nbsp;babe potentate imponendt manus/upetf energumenos, ßu« hapttMtos,fiue catechumenes. Acolßorur»
sjuar-
-ocr page 387-tz/T) T^ROCHOS.
^uartHS gradus, -vlttmuf eorum onintum ijut wmores, non [acrt, appe/luntftr.eorMfn mu nm e^,mtnifir os matores Subdtaconos, QT tonos,inultAru mtni^erto ajjeüari, etf^ue ope~ ra dare.Pr^terea lumtna deferunt, affermant, tam MiJ]a fàmfictum celebratar,practpMe ver o CHmeuangebam legttssrsex ejuo nbsp;nbsp;eer of er ar-ij a-
Isonomtne vocatslunt. cum ttaejne ordsnantur, hic ritus ab Eptfcopofèruart confüeuit. ’Trtmum t}utden't,poïttiua»s eos officij fut diligenter admo-nuitjlumina eorumßngulistradit tn hunc rnodü: *-^cctpeceroferartumcumceree, (p'fctas te ad accendenda eccle/ia luminaria manctpart tn nomme dommi.Detnde item vrceolosvacuos, ejui-kut atjua (ÿ vtnum tn facrifcio mintPlratur; Ac-(ipevreeolosadfisggerendum vtnum, ^a::juant in Euchartiltam fangutnu ChrtPlt tn nomme ‘Do rntni. A minoribus ordtntbus, ijsdem^ue non fu-(ris,de (jutbus haplentu dtEium esl, admatores, amp;facroslegitimusadttus, nbsp;nbsp;nbsp;afcenfuspatet. In
torum primo gradu Subdiaconus collocatur; tuius munus eÏt(vt nomen tpfttm déclaras) Dta-conoadaltareinferutre. facra emm ltntea,vala, panem,^vtnum, adfacrtficij vlum necejfarta, parare debet.nunc Eptlcopo, (ß facer dost ae^uam prahet, cum manus tn Mtjpt facrtficio abluunt. EpiHotamettam,ejua ohma'Diacono tn Mijfa re cttabatur,Subdtaconus legit, actamcjuam tefiit ad/acrumajstlitt,prohibetejue ne facer dos facra
-ocr page 388-379 CATÊCHISÂïrS
fact en s à quopiam per turban pofsit. Hnic autem, ^uaadSttbdiaconi mmfienum JpeElant, exfol-lemntbus aerimonijs, tjitet in tUws confier attent ^dhthenturjtcet cognofeere. Trimttm entm £-ptfeopus legem perpétua conttnentta hutcordini mpofitam ejfe admonet, edtett^ue nemtnem ttt Subdtaconorum ordtnem coopt andum eJfe, eut vl tro banc legem acetpere non fit propofitum: detn-de,po^tfillemnem litaniarum precattonem, Subdtacont munera, nbsp;nbsp;fun II tones fint, énumé
rât,atcjue exponit. HisperabliSytorum /inguli, tjut ordtnantur,ab'Ept/copo (jutdem caltcem, amp;nbsp;Jàcrampatenam acctptunt,ab Archidtacono ve ro, (vt tntelltgatur Subdtaconum ‘Dtacont ofiieit fitbfèrutrefvrceolos, vtno et aqua plenos, vna eu lebete,(fxhnteolo, quomanusabfierguntur, décente Eptfeopot Ktdete, cutufinodt mint^eriurn tjobis tradttuntdeo vos admoneo, vt tta vos exbi-beatis,vt Deo placerepofsitis..Adduntur prater-ea altapreces. e^/d extremum, cum Eptjc-ficru vejltbus Subdtaconum ornauit, ad quorumfinffi , las proprta verba, cl/ cartmonta adhtbentur,ira-dtt eteptHolarü Itbrum, ac dicittÆctpe Itbrum eptfiolarum, nbsp;nbsp;habepote^latem legetfdi eas tn ec
ele/ta fanüa Det tampro vtuis, quam pro defutt-Slù.Secundu autemjacrorum ordtnum gradum Diaconus obttnet: cutus mtntflertü lattus potet, fitneituf^femper habttum eH.ad eum entmpe^f* lttt,Eptßopa perpétuafequt, conctonantem
-ocr page 389-. tAD T ARO CHOS. 379 Jire, eicjue, i^^facerdottfiicra facienti. vel alni fa cramentaadmtnirlranttprAFloeJji, tnAdiJJÀ fimßcto euMgeltum legere, oltm veroßdehunt mtmgs fepim excttabat,vtfi.cra at leder ent .Jan~ guinem ettam dontmt mi)n^irahat,in ejwbtuec-clefits ea conjuetudoerat, vtßdeles EuchartHta ßttb vtraejueßiectejumerent. ‘Dtacono praterea ecclefiasltcorttm bonorum dißienßatio commijßt trat,vt vnicutejue necejjdria ad mbdum fitbrni-niflraret. itAd Dtaconum ettam atttnet, tam-tjuam Eptfcopt ocHÎum,perueittgare, ejutnam in vrbepte,ç^ reltgtoß, tjutuc ßecus vttam tradu-cant, efut adßacrtßctum, concionem Hatte tem portbm conneniant, tjut rttr/ue non conuemant: 'ot, cumdeommbue Eptßcopü certiorem fecertt, die vel priuatim vnurntjuem^j hort art, admone-re, velpalam corrigere, dr obturgare pofsit, vtifi magie profeHurum ejße tntellexerit. Catecha-menorum ettam nomma récit are debet, nbsp;nbsp;eot,
lt;jui ordtnts Çacramento inittandtßent,ante Epi-jcopttmßatuere.Licet etpraterea,ltabßt Eptfio~ pus,(^facerdos,euangeltum explanare, non tarnen efiipertori loco,'vt tntelltgatttr hoc eine proprium muntte non eJße.Quanta vero dtltgetta ad-htbenda/tt, neejuts eo munere tndignusadhunc «rdtnts graduafiendat, ApoHolus ofiendit,cttm adLtmot.Diacontmores,virtMe, (ß tntegritatïéi.'l^'mt^iit expofùtt. Hoc tdë faits etta déclarant rittte,et fallenes clt;trtmonia,qutbM abEpi/copo confecratttr.
H^lttri-
-ocr page 390-gf» CATECHISMUS
Aftor.g,
Sap.4.
PlnrtbM enim fan Ut or tb itf prectbw ad Di^ cont,tjitam ad Sub dia com ordtnattonem vtttur *pi(copHs,cIr alta addttÇacrarum veß:tfimorna~ menta.Pratcréa, manuseiimpomt: tjuodcjuidt ab Apaliolts faEHtatum ej]e legimiu, cum prt-mosT)iaconoftnIhtuerunt. Demtjtte euangeltf rum Itbrumet tradtt hts verbis: Acctpepoteil‘i-tem legendt euangeltum tn Efcle/ia Det tam pr9 vtuis, cfuam pro defunlhs, tn nomine domtnt. Ttf tins, omntumtjuefacrorum ordtnùjùmmus gra-dus ell facer dottum:i^utverotllo praditijunt, tuf veteresPatres duobus nomtntbm vocarejolent. tnterdum entm Presbyteros appellant, ejuodgrace fenioresßgntficat,non filum propter atatts ma turitatem, cjua hutc or dint maxime necejjarut efi,fed multo magis propter morumgrauttatem, doHrtnam,^ prudenttam.vt enim fcrtptume^, Senelltuvenerabtlts efi,non diuturna, neq^ati-norum numero com pu tat a. cant autem [unt len-Jùshominis,^atasfenellutis vita tmmaculata. Interdum vero Sacerdotes vocant, turn t^uta T)eo conficrattJunt.tum cjuia ad eos perttnetÇa-er amenta admintllrarejacrascjue res, 0“ dtut-nas trallare. Sed ejuontam duplex facerdottum tn facris Ittteris defcrtbitur, alt erum tntertus, alter urn externum-, vtrumsjue dtslinguendumefl-, •Vt.detjuo hoc loco tntelltgatur, a Paflortbusex-phcartpnfsit.Quodtgttur ad tntertus facerdotiii at t met, omnesfideles,pofiquamfalutart aqua ab-luti
-ocr page 391-l'AKOCHOS. itt
hfi fitnt,facer dot es dtcgt;et)ir,pritcipue ver o tufai, /pirt/nm Det h^bent, dtutujtgratttt bene~
jicio, /efa Chrifitfammt facer dot is, vina mtm~ bra efaeHtfant. ht entm fide, ejut charttate tnßatM matttr,tn altart mentts JMlt;e fatrttuales ’Deu hortos tntmoUnrtejuo tngenere bonst omnes, h»-neileeafiltones, ^ttas std Det glor tarn referuni, nu-mlt;randtfiunt. Quaretn Apocaljp/iital'gtntus: Chrtfitu lauft nos àpeccatis noflru tn fangutne fao,eifs ctt nos regnunt, facer dot es T)eo. et pa-trtiuo in (juawjententiaw ab ApofiolorS Principe dtfilurn efltipfitamejuam laptdes vtui juper-tdtficamini dnmw fairttuales. facerdotium fiin-ilum,afferentesfatrttuales hofiliof, acceptabdes Deeper Jelum Chrißum.Et Apoflolus noshor-tarttr,vt exhtbeanttu corpora noPira hePltam vp-ttentemfanfibano.'Deo placent em,rattonabtte oh-Jicjuium noPlrum. T)autd ttem multo ante dtxe- j rat.-Sacrtfictum Deo (pirtttts contrtbulattcs: cor tontrttum, humtltatum ’Dens non delpictes.
omnia ad tntertui facerdottum jpeDare. facile tntclltgitur. Externum vero facerdottum, non omnium fideltum multitudint,/ed cents ho-minihui conuenu.e:jutlegtttma~manuum impoff-ftoneffollemnibtuejuejanflt E.cclefit ctrtmonijs tnfittutt, Deo conftcratt, ad altcjuod proprium Jacrumefue mintflerium adfcribuntur. Hoc facer dotfi dti'crtmen tn vetert ettam lege ohfiruari po-ttß.»amdttn(ertort Damdem Icstctum effe, pa»
I« ante
-ocr page 392-CATECHISMUS
lo ante demonflratum eH. ext ernt nero, neme norare poteß-, cjnam mnlta dominm AleyTt^ (ß Aaront pracepta dedertt. Praterea, vntuerfAr» leutttcam trtbnm miniflerto templi adßcrtp/it,‘t‘' ' । catiit, ne cjnis ex alta trtbn tn eam fanlhom i.Pjral.iöAmfirreänderet:efitare OzaaeRex lepraàdotni no percttjjùi, ejnod facer dot ale munw vfurpafset, arrogant ht, ^facrtlegij fuigrauißimoi pœnas de dit.Qftia tgitnr eandemfacer dotij dt^tnbltonem in lege enangeltca licet antmadnertere- docendt erunt fideles, nunc de fàcerdotio externe agi, ^uodcerttshomintbus attributumefi. hoc emm tantumodoad ordinüfacrament um perttnet. Sa cerdotieigitur munue eft, ‘Deofacrtfictumface- , 'gt;'e,ecclefiaflicafiacrametaadmtnin:rare, ijuem- ! admodum ex conficratioms rit thus perfincitur', । Nam Epifiopue cum alicjuem facer do tem tnfih i tutt,prtmum ejuide mantis ei, ojna cum omnibus ficerdotibus,^utadfunt, imponit: deindeflolant humer is apt ans, eam ante peSlustn cruets forma compontt.'i^uo tjutdem déclarai ur,facerdote vtr-tute tndut ex alto, ejuapofitt crucem Chrtftt demi nt, efr lugum fitaue diutna legis perferre, eamcjue non verbisfilum,Ced vitafanflifstme qt honefitf fime all et exempla tr adere. Pofiea mantisfacre o-leo inungititum vero caltcem cum vino, (f-pate-nam cum hojlta tradtt, dtcensi Accipe poteflate । offerendt facrtfictum Deo, Miffasip^ celebraneh tampro vtuss, epuampro defunStis. Qutbus car 's-
mon^t,
-ocr page 393-tAD TAROCHOS. gSf
utmijs, et verbü interpret, ac mediator Dei, et ho mmnm conltttuttttr:qua pracipua facer dotitfun üto extÜimanda eSÏ. ad extremum ver o, mani~ bas tt er urn etta capttt impoßtis, Acctpe, tnqutt, ^tritum fan^umtquoritm remifirtepeccata, re-mittuntur ets-^eß quorü retmueris, retentafitnt. eujuecdileflem tllam, quam f)ominMs dtfiipulit fiti5dedtt,peccataretinendt,ac remtttendipote-fiatemtributt. Hacvero fantfacerdotalts or di.- loin,; nii propria, (ßpractpuarnttnera: qui tametdv-nus e^, varios tarnen dtgndatü, (ß poteflatit gradut habet.Primus e^i eorum, qutßcerdotes ßmplicitervocantur.' quorumfun^-iones haüe-tiw declarataßmt. Secundus efi Eptfioporum, qutfingulis epifiopatibus prapoßti fùnt-, vt non filumceteros eccle/ta minislros^fedßdelem pn-pulumregant, çf eorum faluti fumma cum vi-gilantta,^ cura pro/piciant. quare in facris lit-teris Paflores outumßpe appe/iantur: quorum munus,^ officium Paulus defcriplit, vt in Apo-ftolorumabiislegimus,inea condone, quam ad Ephe. habuit.Idemque à Petro, e^^poPiolorum Principe, diuiuaquadam Epifiopalis mint/lerq j regulairadtta ePl: ad quam fi Epifi opi aPl tonet fisas dtrigerefiudeant, dubitandum non erit, quin Pafioret bont et lint, eß habeantur.Sed ijdtEptfio pt et Pontifices dtcutur, accepte ab ethntcis nomi-tie,qut Principesfacerdotum, Pontifices appeltare tößseuerunt.Tertiusgradut efi Atchieptfioporu,
Ϋ»
-ocr page 394-CATECHISMUS
^uiplttribta Epiftopts prifuncefutMetropoltt^-nt et tam voccintur, ejttod illarum vrbtnm antifii-tes/ïnt, cjnt. tatnejuam mutres habeantur tllttU prownciit.i^uarefùpertorem, ejuam Eptfiopt, Id-cttm,^ampltorem pot eitat em habent, tametjt ab Epifcopts ordination e nthtl differ um In tjuar-togradüpatrtarchacollocantur, tdefiprmttfitquot; premt^^ Patres. Ohm tn vninerff, Eccleffaypt*quot; terßimmum Romanum Pont.^uattuor tantant T^atrtarcht namerabantur, necjae omnes tantet* dtgnitate parts, nam Confianttnopohtanus, ttß ad earn polt omnes altos htc bonos delatus efld*“ tnen ob tmpery m aie fiat em alttorem locum ohti-nutt. Proxtmutu efi t^lexandrinus, cutus Ec-ce dam eybtarctu euangeltfia tujju Prtnctpis A-poftelorumfundautt. Terttiis Anthiochenus,vbi Petrtu federnprtmo locautt. Extremum graàu habet Hterofolymitantu, cjuam eeclefiam Ittco-. bus,fraterT)omint,rexit. Prater hos omnes ca-thohca Eccleßa Romanum Pont. Max. Cjuem /* Epheiinst Synodo Cynllus Alexandrinas Ar-cbiepifcopumjotiusorbis terrarumpatrem, tß Patriarcham appellat,femper venerat a efi.cum emm tn Petri isM'pofiolorHm Prinapis cäthedra fedeat, tn ejua vftj^ ad vtta finem fedtffe confiât, fammum tn eo äignitattsgradum, çfr lurifdidi» nis amplitudtnem non ejuidem vUü Synodtcit, aut alijs humanü conltttutionibus, fiddiumittU iatamagnofcit. tjuamobrtm omntumfideltum.
-ocr page 395-tAD T A RO CH OS. nbsp;nbsp;nbsp;gff
amp; epifcopornm, ceterorumque antifiitum, ejuo.. cnn^ lUi munere, (^poteHate prixdiü /int,pater, ucmndtrator Vfituerfah Ecclelia, vt^ttn(üc-
Chrtfit^j ’^Dominiverui, amp;nbsp;legitimus carius, prifidet. Ex hü ttaef^ Paß ores docebstnt, amp;nbsp;ijua /int Eccle/tafiicorü ordtnum, acgraduum prtccip/ta mstnera, ^fttnbltones, cj»ts huttts cramenti mimSler ßt.confiât entm ad epißopunt tam adminsflrationepert inert : cjuod ettam Jan~ bl arS lit ter ar um aubloritate, certijstma traduia ne,omnwm Patriitefltmonio, Conctliorum decre fi^,S.E ccleßa vÇu,et conßet udtnefactie ertt com probare.Q^amuisautem nonnullis lt;sylhbatthui permißism ßt, vt minores, ^non fieras or dines interdum admtntfirent : tarnen hoc proprium E~ pifcopimunuseße nemodubitat-, cut vnt ex omnibus, praterea nemini, licet relu^uis ordtntbus, ^uimatores, fieri dicuntur, tntttare. Pfiam Subdiaconos, Dtaconos, Sacerdotesvnus tantum Epfeopui ordtnat: Eptfeoptex zApoblolo-rum tradittone, cjuaperpetuotnEcclefacublo-dita eSl, à tribus Eptfiopis conficrantur.
Sequitur nunc, vt explicetur, quinamadhoc picramentum, inprimisqueadficerdotalemor- .^^^^^ ß dmem apti fint, fß qua in eis pottfitmu requtran- cerdoti j tur.exhocenim dißtctle nonerttfiatuere, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;admitti.
tn alijs ordinthui dandis, pro cutu/que officto, efi dt^nitate, obferuare oporteat. APaximam autem in hoc ficramtnto cautionem adhtbendam eße.
-ocr page 396-CATECJIISMrS
TitutP J. j.Tini.j.
Lcuit.ii.
tt^coHigttur, (juodcetera gratiam adtllortifift“ thficationi, tr:bani,at^atbM perctpinn-t MT ;at ver o qml^cru tuit tam ur, ob eamrcm eelt' fiif gratta participesßunt, vt eorü »iitit/lerio, Ec clefiet,attp^adeoumntHm hominnmfalstttcnn/ubi-tnr.ex qHofaiiitmeJJetntelligtntns,vtflatte tan-tummododiebtu, quibus el tarn follernntaicmnitt ex vettislißimo catholtca Eccle/ta more irdicnH' tier, ordinal tones flant :vt fctlicet ftdelis populuf ettifmodi flier ar um rerttm mintElgt;ospijs, :fl /hn-Eld precattonthm 4 Deo tmpetnt, qutad tanti mtntÜerij pot efl at cm re Ele, tfl cum Eeclcflu vti-litategerendam apt tores ejfle videantur, ’Trimi ttaejuetneo, ejutSacerdoscreandtu e Ei, vit a, (■!' morum wtegritas commendetur magnepere o-portee-, nonfelumquia, flaltcwns morttferipec-cati confciui (e tnitiari caret, ve! etiam patta-tur,nouofle, (fl maxima feeltreobslringtt,flede-tiam, quia virlutes, fl innocent ia lumen a!qspre-ferre de bet, ea de re quid ^poElolm Tito, fl Tt-motheo praetpiat, TaElortbus declarandum erit: fl flrnul tllud docendum, ea corporis vitia, qtu invetert lege ex Domtnt praflnptione altquem ab altaris mint tier to excludi bant, tn euan^eltcit le^ead anima vitia prtcipue transferenda ejfle. QaarefanEdamillamcenfluetudmem inEcclelia fleruart antmaduerttmtts, vt qut flaerdinitiandi flunt, prim panttentta (acramento confitenttatn pur gare dihgentcrfludeant. Trat créa tn Sacer-
dott
-ocr page 397-A RO CHOS.
^ote non folum e.icognttio rei^uirenda eii, ejft4 «dfacfamentorftm v/nm, nbsp;nbsp;tra^lationemper-
ttnet-^d et tarn facrarum litt er ar umfcienttn tta inHruäum ej^e oportet, Tjt populo Chnnianetfi-det mysleria, nbsp;nbsp;dtutnlt;(^legif pnecepta tradere,
ad vtrtutem,dr pietatemtncitare,avttijs reuo~ care fideles po/stt.Sacerdotis enimduo fiünt mu~ nera: quorum alt er um e^, vt /àcramentarite conficiat, 0' admtntilret .• alt er um, vt popu/um, fidetfi«tcomifis4m,ijsrebus, e^tn^itutis, cjua ad fialute necefiariafunt, erudiat. Alalachtas entm ita te^iatur :Labta Jacerdotis cufl^odtent fcitn~ Malach/:^ ttam, legem reejuirent ex ore eins : cyuia ange-huT^omint exerctttsumeïî. Ht sgttur tn horum altero,/îmedtocri cogntttone fit ornatue,pradla.’ ye,tjuoddebet,pofsit-,alterum certe non vulgare, fi‘^d exqut/itam pot tus doflrtnam defiderat- cjua... uistt^ueab omnibus Jàcerdottbusfemme recon.^ dttarum rerum fitentta non extgatur, fedeyuie ad fiufceptt offitcij, amp;nbsp;mtnifierijfunütone vntcutcj^ fà~ tiseJfiepofitt.Pueris aut, óffi!trtofis,vel amëtibus, cjuodvjurationis tarent, hoc fiacramentum dan~ dum non efi': cvuauis, fiijs lt;]tinij^ admtniflraretur, fileramenti charaElerem, tneorumanirnamtm^ primi, certo credendum fit. Qui vero atatù an-nus in ßngulis ordintbus fit expe^andus, ex fà- _ criTridenttnt Concilijdecretis fiacile eritcogna-
jeere. Excipiunturettamfiruitneejueentmdtui- i-éforJ nocultui dediçartdebet, ejutnon fin mris, fedtn mationis,
'S b i alte-
-ocr page 398-CATECHISMUS
altertM pot e (late e(l:viri prat ereafangumuttt, t! homtcida, tjuia EccleEadica lege repeltuntur,et-ejne irreguläresfunt.'lpurij (jtsoip^ nbsp;nbsp;nbsp;ij omnes, jn*
ex legiitmis nuptijs noßsnt procreatt.decet cntt», vt, lt;juificrie addtcu}Jtur,nihtltnfe habeant, ejH» abalijsmeritocontemni, acdejpicipoJJ'e'videan‘ tur. Ad extremum et tam admit tt non debet, tjni alitjuo inpgni corporis 'vitio deformes, autniM-ct [unt:ea entmfœditas, nbsp;nbsp;débilitât to tum offen-
ßonem habet, tum verofacramentorum adminh fl rationem impediat, necejfe eil.
De præcla ’ Sediamhisrebns expofitisßiperesl,vtFailo-risfacr.1- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;doceant, cjuifnt huttu facramentt (ffelltsi-
nicntiordi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ i- ■
ms eftcdi- Constatvero, ejuamutsordtnts/acramentum,vt antea dtllum eil, maxime adEccleEavtilitn-tem, ©quot; pulchntudtnem ff eilet, tarnen tneiut cjuocjueanima, ejuifâcrisinitiatur,fanllt(îcatio' nisgratiam efftcere ; cjuaidoneits, habtliffuead relie munus fitumfungendum, facramentajtte admimslranda. reddatur : ejuemadmodum e-ttam bapttfmi gratia tjuthbet ad alia(àcramenta percipienda aptus efficttur, lt;sAltam ejuojue gratiam hocfacramento tribui perfficuum eit, practpuam -videlicetpotellatem, ^ua adfanlhfsi nrsm EuchariHtx (deramentum refertur,in facer do te ejuidem plenam, cß perfellam, -vt ejut Do mtnt nojlri corpus ((rfanguinem vnus potelt con-feere, tn alijs -vero inferior um ordtnumminidris mater em, minor emue, quo qutfque mintiterioffo magü
-ocr page 399-TAROCHOS. 3i9 wagii minußte ai alt artsfacrameta acceitt.At-que hac ettarit charan:er/]iirittsalts dicitur-^ ejuod lt;]ai/acris imbuti/ùnt,tnteriori quadam nota,ant tnaïmprejjh^ ab alijs fidelibasdiflingtsantur, ac diuino cultui mancipentur.adsjaam Apoïiolus videtur fpe^laße, CHT» ad Timotheum att : Noß ^‘l^^gere grattant, qua inteelt, qua data eriti- x.Tim.u per prophetiam , cum impoßtione mamtum persbjterij. Et ahbi: Admoneo te, ut refiifcttes ÿratiamDei,quaefltnte, pertmpoßttonemma-ttuum mearum. Hac de ordinüfacramento Catis dtblaßnt.potieraenim tantum rerum capita Pa-fioribustradere profejsißemus, ut illis fidelu po-pultdocsndi, ç^tn Chrtfitana pit täte erudtendi argumentafuppedttarent.
‘HE cm:atrimonii sa-
C R A M E N T O.
aKoniam PaPloribns beata,^ perfecta
Chrtßtani popult uita propoßta eße debet,ijsquidem maxime cptandum effet,quad A-poilol.fi cupere adCorinthios firibebathtsuer-bts : Kolo omnet homines effe Reut me ip/ùm : ni-mirum.utomnescontinentiauirtutemfiSlaren-^' tur: nihil enim beatiusinhac uita fidelihut po-teEi contingere, quamut animus, nutlamundi euradi^lra^hUffedataque, reflinbla omni carnis libidine, in uno pietatisßudio, (ff cale-ßium rerû cogitatione conquiefcat.fid quoniam, quot;Sb i vt
-ocr page 400-399 C:4TECHISMrS
(.Cor,/, quot;vtidem i^^oHoltu te^^■attir, vnn/ijutf^ue pr»-prtnm donum habet ex‘T)eo^altui Cjuidemlic,a' but veroßc-^amp;matrimomum magnis, cß dtutnii t/onis ornatum en,ita vt inter aha cathohctt Ec-cleßa facramenta vere, proprte numeretur,M (oin.î, J)ominiu nupttarumcelebrttatem prafentia fttA honeElartt:/atic apparet,eius doEinnam traden-dam eße-^ cum praßerttm hceat animaduertere, tum/dnElum Paulum, tum ^poïïolorum Pnn-cipem, (juanon filumad dtgnttatem, fidettam ad officM matrimonij perttnebant, plurtbut locii accurate fcrtpta rehejutJße.Dtuino emmßnrttuaf flati opttme mtclhgehat, quanta, nbsp;nbsp;quam multa
comntoda ad ChrtEhanam /octetatcmperucnire po//ent,flfideles matrtmonij/ànElttatemcognita h.iberent, rßmuiolatam/eruarent- contravero ea tgnorata,velnegleEla,plurtmas, maximafque calamttates, t/’detrtmentatn Eccleßamtmpor-tari. Prtmum ttaquematrtmonij natura, /rvis expltcandae/l.nam cumvitta /apehonePltPmi-btudinem gerant’^ cauere oportet, ne fideles, fal-fiinMtrimonij jpectedecepti, turpitudine,(ßne-farifs Itbtdintbus animam commaculent :cuius rei declaranda caufld , à nomtnit flgniflcatione or-diendum ehl.
Mitrimo- tJEbCatrtmonium ab eo dicitur, quodfcmina nij defcri- iccircomaxtme nubere debet, Vt mater fiat-, vel ptio, vis amp;nbsp;^uta prolem concipere, purere, educare, mairie natura. mftnus eß:. Cotitugium quoq^ à coniungendo ap-pelUtftr,
-ocr page 401-t^T) nbsp;nbsp;A RO CHO S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3^1
pellatur, quod légitima mulier c-tnt viro cjuafi•lino mgi) adfiringatur. Priterea nuptt-t, quia. vt in quit fan elm Ambro/iw,pudurii gratiapucllitfè'^' Anib.Ii. obnuber enttquo etiam decLirari videbatur, vtrù obedientes.fùbieElafqueeffe«portere. It^ vero communitheologorunt fententiadeßnitur : Arfa-trminium efl vin, nbsp;multerü martralis contun-
blto inter legitimeperfinao, induttd im vitlt;i: co-fuetHdinemrelinens.CMim deflnititnis partesvt pl.imiu intelhgantur, docendum efl, qunmuis btc omnia in perfecto matriminio inCint., conjen-fiu videlicet interior, pattio externa, verbis ex-prelfi,obltgatio, cdrvinculum.qnodexeapabiia-necfl^!Citur,c^ConiHgu copulatio, quamairimo-nium confummatur-^ nthilhorum tarnen matrimony vim rationem proprie habere, nifiobli-gnionemtllam, iamp;nexum, quiconiunPlionisvo-cabulo figniflcatns «{t. Additur vero, A'laritalts, quoniam aha pabtionumgenera, quibits virt, (dP mulieresobhgantur ,vt fiht mut n am eperamprie-fient, velpretij, velalteriua rei caujja, prorfus a-liena funt à matrimony ratione.Sequitur deinde, Inter légitimai perfönastquoniamqui ànuptia-rum coniunPiione legibus omnino excluß funt.ip matrimonium mire non poffimt-, neque,ßtneant, ratum efl.exempli emm gratia : quiintraquar-tum gradum propinquitate coniunbliflsnt,puer-que ante decimum quantum annum, aut pneüa ante duodecimum, qua at as legibus con tin ut a
quot;Bb 4 elî.
-ocr page 402-992 CATECHISMUS
est, nd mntrinionij iujlafœdera ineunda apti ejß non poffunt.Quod vero extremo loco po/àum ell, JndtMtdiMm 'vita confitetttdtnem rettnens, tndtf-folubilie 'vinculi naturam declarnt, quo vtr, (ƒ ■vxorcolUgnntur, Exqstgitttr pat et, matrimony natter am, nbsp;nbsp;rattonem tn yincttlo illo conß^ere.
lAam quod aha clart/stmorttm vtrortem deßni-ttones hoc videntur confenßei trtbnere, vt, curst die un t, coniugium ejje confinfum maris, ô'fc' mina, hoc it a accipiendum eli, confenfum tp/um Cone. Flo- matrimonij caujfiim effellricem ejjetquod Td-ret.in epi-zwz« ConciltoFlorettnodocuerunt.Etenimob-jlol.Eu^ge- Itgatio, (fi nexus oriri non potelt, nifi ex con-fenfis, amp;palhone. Sed itlud maxime necelpt-num est, vt confinjus verbis, qua prafins tempus Cignificant, exprimatur. neque entm matri-momum ell fimplex donatio, fidmutua padto; at que (ta fit, vt confin/us alterius tantum, ad tnatrimonium contungendum fiatis efienon pofi Jit,fed duorum inter fe mutuum e/Je oporteat.at-qui ad declarandum mutuum animi confinfiim verbis opus ejje, perjpicuum ell. St enim ex inter tori tantum confinfis, Une altqua externa ß-gnificatione matrimontum conîlare pofit, il-lud ettamfequi vider et ur, vt, cum duo, quidifi tunSltlsimis (J maxime diuerfis tn locisejjent, ad nupttas confintirent, ante quamalteralteri vo-luntatem fùamvel litteris, vel nuncijsdeclarap fit, vert, (fifiabilis matrimonij lege comungeren-
ttsri
-ocr page 403-^T) TAROCHOS.
tnr^ijtiod tarnen à rat tone, amp;nbsp;fanEla Ecclefia con ruetudtne, órdecretisalienumefl.Re^e autem dtcitur oportere, vt confinfm verbù expnma-tar, pmfintii temporis /ïgntficattonem ha~ beant:nam,lt;^uafuturum tempus mdtcant, ma-trimonium non coniungunt,fedjpondent.deinde tjuafutura funt,nondum ejfe perfticuum e^lirjua Vero non/ient,parum,velnthilfirmi, aut fabitis habere exiftmandum eSi. Qt^re nondum connu bij lus tn earn milterem cjuifcjuam habet, ijuant fe m matrimonium dublurum effepollicetur,neque fiatim ab eo impie turn efi,quodfefablurumpro~ mifit.tamet/i ßdem prafare debet; quod ft non ft CMt,violatefideireuseJfeconutncttur. le^t vero quimatrimonijfaederealtert tungttur, quamuis po^eapaniteat, tarnen, quodfablume^f, muta-'re,irruumue, cfquot; tnfecium reddere non pot el I. Cum ttaq^ coniugij obltgatio nuda promtfsto non rtt,ßd.eiufmodtabaltenatto, qua retp[d wrmu-beri, victfsm muiter viro corporisJut pote^la-tem tradit,tcctrco necejfe e^i,ver bis,qua prefins tempus defgnant,matrtmonium con trahi; quorum verborum vis, pojlquam etiam enunctata fitnt,permanet, vtrumque tfi vxorem tndijfiolu-btlt vinculo conPlriElos tenet.Sed verborum loco turnnutus,lt;è'/igna,quitinttmû confinfttmaperte tndicent, fatis ad matrimontum efi'e pojjunt, turn tpfàetiamtaciturnitas, cum puella propter ttcrecundiam non rejp0ndet,fid pro ea parentes
Bb i loquun-
-ocr page 404-CATECHlSÄfrS
ioj'4Mttur, Ex ijs igitur Ear acht fideltbnt tracient .matrtmonij natur am,vtm tn 'vincula, nbsp;nbsp;obltgatiane litam effi,ac prater confenrum,
ea, cjuo dibturn eil, mnda expreffitm, vfveruttt matrtmatHum extslat, concuhitum necejlario nanreijtttrt.nam (pr primas parentes antepecca-tum, ^ua tempore nuUa inter eos carnis copuhf intercejferat, vt Eatres teFlantiir, uero ma-tnmonia tunldos fatffe plane con^at. ejuare ù Gen 1 finblisEatribtudtElume^l, matrimonmm nan S. Ambro. Concubttu,Çed. confèn/u exiElere: cjuod enam à dcinflit. fànEla 't^fmbroEomhbtode Eirgimpij^ rcpeii-virg.cap. 6, sum legimtu.
lam 'vero, htfce explicatti,illHd dncendum erit, matrtmonium dupltcem rattonem habere. Nam velvtnaturahs comunnto, Cconnsaium cnimnan nj ratio, , . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0
vtcftin ofhomtntbusinuentnm,Çedanaturajvelutft-hcium na- cramentum, cunts quot;vts naturaliumrerttmcondi-turæ, 3c vt cionem fitperat, conßderandum e/l.ac t^uoniant facramcn- grattanaturamperfictt,(necjue prius ijuodffnri-faale eli ßd tjuod antmale, detnde tjuodjjnritua-le;) rei or do poslulat, vt de matrtmonto, vt natura conslat, ad natur a officium pertinet, prtttt agendum ßtttum vero, cjua tilt, vt facramtn turn e^,conueniunt, explananda erunt. In pri-mts itatp docendt fùnt fideles, mat rtmontuà Eco inlittutum effèt/criptum ell enim tn CjenedtAdaC Oene.i. nbsp;nbsp;culum,^ femmam creautt eos, benedixitij^illit
C«ne.a, Eletts, cß Crefiite, multtpltcamtm: d;'.,
Not
-ocr page 405-‘T y} ROC nos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S9t
Non efl bonum hominem ejje/olMm,faciamni et adwtonttmßmüefibt. Acpsulopofl: Ada vero nonmueu’.ebiUttraditttorßmilis ettti.lmmtßt ergo dommm TOem ßpore in Adam: cumq^ obdor-imßet,ttdtt vnam decoßic enti, çp- repleidt car-nem pro ea, (ß itdtficeiMtt dominus lOew cosÏam, t^uamtulerat de Adam,in mulierë, ^adduxit earn ad Adai»-,dixitq^ Adam-, Hocmtnt os ex ojsibus meis, (ß caro de carne meashac 'Vocahitur '^’nag 0, e^nontam de vßo ftsmpta eRt. e^uamobrent relin-ijuet homo patremduum, ß matre)n,ß ad-her ebit vxorifda, ß eritt duo in carne vna. Qua, ipßo^Domtno auclore apudfinblu Adatthaum, o-jiendunt matrtmontu dimnitits mblttutum eße. Matt.19.' Neq^ojero Dem matrimomum tantummodo tn-fiitutt,verum,'VtßnblaTrtdentinaSynodusde- Srid. Syn. clarat, perpetuum etiam, ß indißolubdem no- fcfl.x4.in dumeiaddidit.ßquideSaluatorait-, QuodDetts ‘foö.dc coniunxit.homononfeparet. Ouamutsemmma-
. ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~n rr ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mltt.IQ.
cjuatentu natura ejt ofpctum, conue-ntat, vt dißolui nonpoßit ; tarnen td maxime fit, cjuatenuseflßcramentit cjuaexre etiaminom-nihus,(ju£naturalegeetus propriaßnt,ßmma pepebiioneconßeiyuttur.tarnen etprohs educanda flud'.o, et alijs matrimonij bonte répugnât, vt eitu vtntulum dßolubdeßt. Quad vero à domino di-bluefl-, Crefette, et multiplicamini-,ideo fleblat, vt, cuttu rei caußa matrimonium inflitutu erat, de dar et,non vt fingulie hominibtu necefsttaten»
impf-
-ocr page 406-Sq6 catechismus
tmpanat.nnnc entm,aullo iam humtinogenere, non ftilum v'la lex vxorem dncere altcjuemnon cogtt,fedpotiitsvirginittu[unimopere commen-datnr, nbsp;nbsp;vnicuicjue in ficris httern fuitdetnr, vt
m:etrimonij slat te praflanttor fit, matorerntj] tnfe perfeSlionem, fiinStttatem continent :Do-minttsentmSnlmitor nofler tta docieit- Ompo-AJ nth. 19, teftcapere,captat:(^i^pofiolusttit-, de Engwi i.Cos.j, bttsprncepttemDomtntnonhabeo- conliliumau temdo,tamqteam mtfericordtam confiée têtus, vt ^mfidelts
Matrimo- Sedejuibtisdecaufiisvir, 0“ muiter coniungi nium qui- dtbeant,expltcandumejlSPrima iaiturell heC bus caulsis . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,
i n tu nd Û. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a-tuerhfiexus natura tnsltntlu ex pet it aficte-
tM,mututauxilijjpeconciliata-^ vtalter altertUi ope adiutus, vita incommoda facthtu ferre, fine Slut is imfiecillitatemfiieflentare cjueat. Altera eslprocreattontsappetttus, non tarn ejuidemob earn rem, vt bonorum, nbsp;dtuttiarum heredes re-
ltnquantur,cjuam vt verafidei,çfireligioniscul-tores educenturtepuod tjuidem maximefanllis il ltsPatriarchis,cum vxores due er ent, propoUlu fiuififii, exfieris lit ter isfiat is apparet. cjuare Angelus,cumTobiam admoner et, tjuopaSlo malida-
Thob.iJ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vimpofifietrepellere-,Oslendam, inejuit, ti-
bi,ejuifiùnt,ij»ibies praualere pot ell damontum.ij namcfue, ejut coniugium ttafiefeipiunt, vt Deunt àfiiea mente excludant, fir fia libtdini tta vacent, Ecutetjuus fir mulus,quibiunon ellin-telie-
-ocr page 407-T A ROC HOS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;397 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!
teHeüus, habet pateel at em damontumfuper eot. T)etndtfMbiectt:Accipiei'vtrginem ctttn timoré nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
^Domini, amore filtorum magù, cjuam iibidine datias-^ vt ittf;mtne Abraha benedtbitoneittfiHts conPetjuaris. Attjue vna etiam hac caujjdfmt, * cur T^eus ab mit io matrimonittm influuerit-tjuit cefit, vt tllorumfitfielnsgrauijsimum, qui matri monto iunbli, medtcamentts vel concept urn impe diunt,velpartum abigunt. hac entm homictda- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
rumimpia confinratto extUtmanda efl-. Tertia e^, qua poFl primiparentis lapjum ad altos caufi
fitsaccefistt-, cum propter iuilttia, in qua homo
condituserat,amtfstonem,appetitusrebllt;erattoni
tatur.de quo ita Apoflolusfcrtbtt:Propt er forniA'^’^'^quot;'^’
cationemvnufquijquefitamvxorem habeas,
vnaquequefuumvtrumhabeat. Acpaulopofl,
cumdocuifiitanterdumorattonis caujjaàmatri ' i-debit0 abiitnendum ejje,jubiectt: Rt tte~
turn reuertimini in idtpfum, ne tentet vos Sata-naSypropterincontinentiamve^ram. Haigttur Junt caujfie, quorum a hquam fibi proponere qatfi que debet, qut pie, nbsp;nbsp;reltgiofi, vt/anbiorumfilios
decet,nuptiM veilt contrahere. Q^d/tadeat
taulflts aha etiam accédant, quibus homines indtt
blimatrtmontumineant,atquein habendevxe-
ris deleblu hanc tilt praponant, vt heredis relin-
quendi
-ocr page 408-y? ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CATUCHISMrS.
^uendi defîderwnt, diuitiii,forma, generisfillin'^ dor, worum fimduudo-^ huiufmodt fane rationes damnandanon fitnt.cum matrimonij fmihtaii norepugnet. nett^ entm tnfacris lit terts Iacob Pa-Gene, xp. triarcba reprehenditur, ejuod Rachète, ciwpul-chritudtne illeclus, Lta pratulerit. Hac de matri-monto,'ut naturalis coiunPtio efi, docenda erunt: vt autemjdcramentum efl, expltcare oportebtt, eiusnaturammulto prdtflanttorem efle, çromni no ad alt tor em flnem refirn. Quemadmodu entm matrimonium.vt naturalis contunllto,ad propa gandum humanum genus ab tnitio tnflttutunt efl:itademde,vtpopulus adveriTIci, órfalua-torisnoflri Chrtfli cultû, zf - religionem procrea-retur, atejue educaretur, facramenti dignttas tilt tributaeii. Cum enimChrtilus dominus vellet arplißima tllius necejiitudmis, epua ei cum Eccle-fiatntercedit^fuaejueerganos tmmenfi. chanta-tis certum altcjuod flgnum dare, tanti mpilerip diutnitatemfiac pottflimum marts, (ß femina fan II a contunllione declarautt. ipuodtputdema-ptifstmefallum effe,intelligi exeo potefl,ejuodex omnibus humantsnectflitaiibus,nullainterflho mines magis, ejuam matrtmonip vinculum con-liringit-, maxtmatjue interfevtr, Of vxor chant ate, eß beneuolentta deuinllt flint. At^ic circa fit, vtfretpuenterfltcra lit ter a nuptiarum Imi-Iftudine dtuinam hanc Chrtflt, (fl EccleRa copu-lattonem nobis ante oculosproponant.
Jattt
-ocr page 409-t^Tgt; T^ROCHOS. 399
lamVero., matrimontum fàcramentum ejje, Matrim«^ icçle/îa ^poßffh uuilotttate confirmât a, certü mum facr»
exploraiHfrtjèmperhabutt.'ttaenimadEphe- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efle,
ßos jerthtt: Kiri debent dihgere vxores fitOâ, vt corporafùa.Qritjüam 'vxorem dtltgafeip/um dt g[j cuanoe itgit.nemoentm vm^team carnentfitam odioha- i,cæ. buußdntitrit, amp;nbsp;fouet eam, Ecut
Ecclefiamti^uia membra Gtmui corporü eins, dt. Carne eim, de ofsibta ettu. Propter hoc rehn-^uet homopatrem, nbsp;matrefuam, nbsp;nbsp;adhart bit
uxori/üa-, erunt dtto tn carne vna.Sacrami « tum hoc magnum cfi-'ego antem dico in C'hrtflo, ^in Eccleha.PJam cjttodtni^rttt, Sacramentum hoc magnum eïl’^ nemini dubtum ej]e debet ad watrimomû refrendumejfe: cjuodjcihcet viri, (It muUerts contunilto, cuitu Deiee aublor cfi, fanblißtmitllMi vinculi, ijuo Chrtßus domtntu cum Eccle/ia contunottur,jacramentum, id eflfit crumftgnum ht. ..dtcjue hanc ejfe eorum pro-prtam nbsp;nbsp;veram /ententiam, tieteres fancli Pa-
tres,ejui eum locum interpretatt fùnt, oflendunt: tdemq^fimblaTridentina Synodus expheautt.-^^-^^ g Conflat ergo,virum Chrtflo,vxoremEcclehaac -dpoflolocomparari, vnum ejJ^ caput muheris, vt ell ChriPlus Ecclehet-^aey^ rat tone fiert,vt vir
' vxorem dtbger e, (fi victflim vxor vtrum am are, et coleredebeat.Chridits enim dtlextt Ecclehd.et proeafeme!ipßumtradidit rurflts verr,'ittde poflolut docet, Ecclefia Jubtebla efl Chnflo. Sed gratiam
I
-ocr page 410-40t
CATECHISANTS
TrH.Svn. fef. 14 '‘I doClil. de tnacri.
^rattam qHo^jne hoc facramento ffgnificari, é* Tribut, tn (jtto maxime ratiofacramentt tntH, ett ■ Synodiverba declarant: GraTtamvero, (’uana-Turalem tllam amorem perficcreT, indiffiliibh lem vnitatem confirmaret, coniMge/ejuefinlltß-carct,tpfe Chrtlslm, vtnerabilium facramento-rum in si It ut or, atcjue perf Ilor,fua nobis pafito-ne promeruit.Qi^re docendumefl, huiusfacra-mentigratia cffici, vt vir, vxor,,mutua chart-t atis vinculo coniunlli,alt er tn alterius benetto-lentiaconi^uiefcat,alienofjHe,cftllicitos amores
Gcno.îî,
concubttusnónijuitrat,Jedin omnibus fit hono rabtleconnuhtum, torus immaculatus. Sed ejuantum matrtmonijficramentumijs matrimo nijs prafiet, ejua ante, velpolt legem iniri file-ban t, ex eo licet cognofiere,e^uod gentesma-trimoniodiuiniali^uid inejfe arbitrabantur, at-epue ob earn rem vagos concubitus à natura lege altenos effe, itemcjue Hupra, adultérin, (fi aha li-htdinisgenera vtndieanda effe ludicabant, tame eorum connubia nullam prorfùs/àcramentt vim habuerunt. Apud ludaos ver o religiodus omnina nupttarum leges firuart confiteuerant: netjue du bttandum,eiuin eorum matrtmonia maiortfan-èittatepradita effent. Cum enim promtfstonent ar ceptffènt, fore alttjuando, vt omnes gentes tnfirn ’fit i.y4brahabenedteerentur-^magnaapudeo! pietatis offcium ment o effe vtdebatur, filios pro-(reare,iieliipopultfobolem,exqua ChriHus do-
uttnM
-ocr page 411-tyiD T A ROC H O S.
mitJtti Saluator nosler, ^nod ad humanam natur am atttnet, or turn habiturtuejjet, propaga-re;fedilhtquoijue coniunbltonesveraßtcramenti rattone caruerunt. Hucaccedit, t^Modftue nattera,poSlpeccatMm,ßue tj^ofîs legem jpeclemtu, factie antmaduerttmui matrtmonium à primi ortus fut décoré, amp;nbsp;honeslate decidtjfè. dum e-ntninatura lex vigebat, multos ex antti^uis Pa-tribusfutfje compertmus, qui plures Hmulvxo-res ducerent. ‘Detnde vero in lege Modspermiß fumerat, datorepudijltbello, ficaufjdfutlfet, di- Deute. 14, uorttum cum vxore facere: quorum vtrumque Matt.19. ab euangeltca lege fublatum, matrimoniumque tn prißtnumfiat um reilttutum eil. Nam quod poljgamta à matrimonij natura aliéna effet, (etfi altqui ex prtfcis Patrtbus accufandi non funt, quodnonßne^Deitndulgenttapluresvxo-res ducerent) ChriPlusDominiu oHendit Hits
verbis .'T’r opt er hocdtmittet homopatrem, nbsp;nbsp;nbsp;Matth, 19
matrem, adharebit vxort fisA'^ erunt duo oJ w carne vna. lt;tyAc deindefubiungtttltaque tarn non funt duo, fèdvna caro, Qutbus verbis planum fectt, matrtmonium ita a Deoin^lttutum ejfi, vt duorunt tantum, non plurium, coniun-dione defintretur. Quod etiam alibt apertif-ßme docuit : inquit enim : Qutcumque dimiferit Mar.io, vxoremfuam, et aliam duxerit, adult er tum com mitttt fitper earn ^eßfi Vxor dtmtfirit vtrum Puum, nnpfirtt, moechatur. Namfiviro li-
C9 «tret
-ocr page 412-401 CATECHISMUS
feretpluresvxoresducere, »ulla omninocdußf^ e£i videretur, cur magieadulterijrew dtcendui ejfet, cjttodprater earn vxorem,ejuam domi habe ret, ahamduceret, tjummejuod, priore di»gt;ijfigt; cttm aha coniungeretur. At que abeam remfieri inteUigimus, vt, Einfidelie quijfitam, gentiefu* more, confitetudtne, plures vxoresduxifiet, cum ad ver am religion em conuerfius fuerit, ui' beat eum Eccle/ia eet er as omnesrehnqutre,ae priorem tantum tufiba, (Ir légitima vxoris loco hi bere. HerumeodemChrtIhSDominiteslimomo factie comprobatur, nullo dtuortio vinculum mi-trtmonq dtjjolut pojfe. EenimpoH Itbellumrepu-dij muiter à vtri lege foluta effet, liceret et/inevl-Mitth 19 londulterijcrtmine alterivtronubere-atqutDo-Mar.io. ' minus aperte denunciat-, Omnis, quidmittit Luc.16. vxorem fisam, lt;fralteram ducit, mcechatur.
Q^re eontugij vinculum nulla re, nt/imorte, di-rumpiperjpicuumelï. quodqutdem ApoIÏolut i.Qor.ji etiam confirmât, cum in quit: Mulier alltgata eit legt,quato tempore vtretusviuit-^ quodfidormit rtt vir eius, liber at a elt à le geteut vult, nubat, Ibidem, tantum in Domino.Et rurfiss:His, qui matrimo-nio iuncltfunt,pracipto, no ego,fid Dominas, VXt rem à vtro non difiedere-, quod ridifiejfirtt,mant re tnnuptam, aut, vtrofuo reconciliari. Earn vero opttonem Apollo lus muiteri, qua tuft a de caujfa vtru reliquiffit, detulit, 'vt aut tnnupta maneat, j stut Vtrofuo reeoncthetur.neque entmfanHa Ec-slefia ' I
-ocr page 413-T A RO CHOS. 4»3
clt/îa vir o, et vxortpermittft,vt/inegrauiortbM caufsts alter ab altero dtfcedat.
tyfcne fortealtcuivideatftr duriormatrimo-
nij lex, (jtiodnulla vmquam rattonedtJfolwpoP-^^^-^^^ . j-ßt-,docendumefi, cjuadntcum eavtilitatescon- je triplici wnfla. Primum entm homines in coniungendis biom ma-noatrimonijvirtHtempotnts, ç^morumdmtltttt- trimonij. dmem,ejuam dtuitias,et pulchraudtnem ßgt;eflan dam ejjetntelligant tcjua cjuidem re communifo-ctetatt maxime conßtli nemo dubitare potefl.
Praterea, ßdtuortto matrimoniû dtßolueretur, vtx vmtjuam dtßtdendi cauffd hominibtts, ejita ets ab anttejMo pacts, pudtcittahoße quottdtt obijcerentur, deeffent. Nunc vero cum fidelesfi-‘ cam cognant, ejuamuis etiam contugij conuiflui amp;nbsp;confüetudihe careant, fi tarnen matrtmonif vmculo confirtflos tenert, omnemtjue altertus vxorisducenda figt;ent fibtpracifamejfe-^ earefit, vt adtracundtam, (ß dtfstdiatardtons elfiecon~ fiteuerint. Quod ß inter dum ettam diuortium faciant-, amp;nbsp;dtuttus coniugis deßderiumferre non pofitnt ; facile per amicos reconctbati ad eius con-uifldredeunt. Sedhocloco pratermittenda non trit T^aflortbus/anflt Augufitnifalutarisadmo S. Auguftj nitio.isentmvtoflenderet fdeltbus,haudgraua-^^'^' °® tefaciendum ejfie, vt cum vxoribus,quas adulte-rijcaujjadimififfent,ßeas debfit pander et,in gra, Uamreducerentur ., Cur,ini^uit,virfidelis non re-cipiet vxore, tjuam reciptt pcclefialaut cur vxor
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cc 2 m
-ocr page 414-404-
CATECHISMUS
vir o adultéra, fid plt;enttenti,non igno/cat, ctdt-Prouer, i8. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tgnouii ChrtlfttslNam cfuod/mptura^lHl-
turn vocat, ijui tenet adult erm- de eafenttt, tjut Cum deh^uerit, panttere, (fr à cap ta turpttudine defiliere recu/at. Ex ijs uacfue perfitcuum ell, fideliumcontugiaperfelitone, (finobtlttate, tutu gentilium , turn ludaorum matrimonies longe prall are. Docendt prat er ea fimt fideles, ma efiimatrimonie bona, prolem, fiidem,fiacramen-turn : quorum compen/attone t/la incommoda le-1. Cor.7. tiiuntur, qua Apoftolus indtcat his verbis: Tn-hulationem carnü habebunt hutufmodi. Efi ficiturque, vt coniunlltones corp or urn, qua extra matrimontum mento damnanda effent, cum ho-neliate contunlla fint. Trimum igitur bonum eliproles, hoc ell hberi, qut ex tulia^ (filégitima fiu/cipiuntur vxorettd entmtanttfecttii./4poflo-i.Tim.i; lus,vtdtceret-^ Saluabitur muiter perfiltorumge nerationem. Nec vero hoc deprocreatwne jo-lum,fiddeeducationectiam, çff dtfitphna, qua filij ad piet at em erudtuntur, tntelbgendum efi.fic flatim fubdit itApoHolus •, Si in fide permanfe-rint.tff^onet enim/criptsera-^ Filif ttbtfiuntleru-
Eccle.7. diillos, cficuruaillosapueritiaiilorum.ideme-tiam zApoHolus docet-^ etufiqueinSittutionis pul-cherrimaexemplaTobias, lob, (fialqfiinlltfiimi Eatres tnfiter is ht terts prabent. Qua vero fint parent um, (ff filiorum officia, tn quarto pracepto latins expltcabttftr. Sequitur fides :quod ellalte-
rum
-ocr page 415-T A RO CHOS.
rum matrtmonij bonum,non tile virtutii habit tu, lt;jitotmbMmur,cum bapttfinum percipimut-^ fid Me lit at lt;iaadam,(ji(amutKovtrvxori, (fivxor vtrotta fi obflrtngft, vt alter altert fiti corporis poteilatem tradat ; fanSlttmtjtte tllud coniugij foedtu numquamfie vtolatttrttm polltcetur.id facile colltgitur, extüis verbis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à primo parettte
cnttnciataÇunt, cum Ettamvxorem fitam accept; qua detnde Chrtrius Dommus tn Euange-Ito comprobauit. Q^re relinquet homo pa- Gcne.î, Crem cir matrem, cf adharebitvxort fits, Matth. 19^ »quot;««; duo tn carne vna.ttem ex eo ts^porioli loco: tSPdulter fut corpertspoteslatemnonhabet,fid'^^°^'^'' vir : Umiliter autemcf vir fui corporis poteila-Cem non habet, fed mulier. quare optimo iure grautfiima antmaduerEones d Domino tn adulte cos,quodhancmaritalemfidemfrangant, tnve- j terilegecon^itutsterant. Poflulatpratereama- Numêr. ƒ. tttmonij fides, vtvir, cf^xorfingulariquodam, finitoque, (f pur0 amore contuniltlint :neque vtadulterttnter fiament-, fid.vt Chriiius dile-xtt EccleEam. hanc enim lt;ty4poilolus regulam Ephef j, prefirip/it, cum att : Eirt, dtltgue vxores veSlras ficut cf Christus dtlexit Ecclefiam, quam certe immenßiillacharitate, non fist commodigratia, Jedlponfi tantum vtthtatemfibtproponens,com-plexuseit. Tertium bonum, Sacramentum ap-pellatur, vinculum fctlicet matrimonij, quod ifumquam dtjfiluipoteil.nam, vt eit apud ^po-
Cc } fiolum.
-ocr page 416-4«6 CATECHISAMES
flolumiDominMiprdceptt vxoremà vifo/JoJiJ' cedere -^cjitodß dtfieljerit, man ere innuptam, ant virof(to reconctlMrt:et vtr quot;nxorem non dimtttat. St entm matrimonntm, vt fàcr amentum eß, Chri fit contttniltonem cum Eccle/ta fignat ; neccßi eil, vt ChrtHus fiab Ecclefianumejuamdifiun-gtt, itavxoremamro, ejuodadmatrimcnijvinculum atttnet, feparartnon pojje. 'Uerum Vt hacfinlla fictetoi fine querela factltut conßnte-tur, vtri, vxoris ojftcta, quaà/ànllo Paulo, amp;nbsp;à Trtncipe tA'poIlolorum Petro defiript^ /unt,tradenda erunt.
M u tua vi- nbsp;nbsp;Ergo virt munue efi, vxorem Ithraliter, nbsp;bo-
ri SC yxoris norificetrallare. qua in re memtntjfe oportet, E-pfiFicia. nbsp;nbsp;nbsp;uamab tyldamo ƒKiam appellat am efie, cum tfi-
quittAdulter, quam dedtftt mihtÇoctam. cutui rei caufid altqut Patres faPlum ejfe docuerunt, vt ea non ex pedtbtu, fid ex latere virt formaretur: quemadmodum ettam excaptte condtta non eß, vtße vtri Domtnam non efie intelligeret,fedvire pottusJubtellam. Decet prat er ea vir um in a-Itcutiu hone It a reifludto femper oecupatum ejji-, tum vt ea fitppedttet, quaadfamtlïdßtHentan-dd necejjarta fitnt, tum ne inertt otto langueßcat-, ii quo Vitia fer eomntafluxerunt-ßetnde verofa-mtliam relie conllttuere, ömntum mores corriger e,fin gulo sm officio conttnere. Rurfitsautem vxoris partesfitnt,quas Apoßolorum Prtnceps t.Pet.j, (n»merat,CHmtnquit;AMulieres/ubdtta/intvirit
Juii
-ocr page 417-TAROCHOS. 4^02
amp; fiijuinon ere dut verbo,permulierum conuerfittonem fine verba lucrifiant^ conßderantes tn timoréfantam coniterlattone vefira, e/tta-rnm non fit extr 'tnßcw captUatura, aut circftnda tio anri, autindumenti vefttmentorii cultw^fid ejMab/condttus e^ cordü^ homo in tncorrupttbtli täte ejMieti, nbsp;nbsp;nbsp;modest jpirttue, ejai e^t m con~
jjgt;eldM Dei iocnples.ßcenimalttjttando ^(ànElet malleres ßierantes tn Deo ornabant fe ßtbtebht proprijs viris^ßcut Sara obedsebat i^^braht, Dominum eam vocans. Darum quo que praci-puam fludtumßt,filiosin religionü cultu edu-care,dome^iicas res dibgenter curaxe. Domiveto Itbenter ficontineant, niß necefsttoi exireco-gat : idqueßne vtrt permtßu facerenumquam aadeant. Deinde, in quo maxime mar it alia contunbltoßta eil, memtnerintfimper, fecun-dum Deum, magie quam vtrum, neminem di-hgendum, eove pluris faciendum eße neminem-cai etiam omnibus tn rebus, qua Chriiliana pie- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
tati non aduerfantur,morem gerere, ç^obtem-perare frmmacum alacritate antmi oporteat. Harum rerum expltcationi confiquens ent, vt Pallor es ritus etiam doceant, qui tn matrimonio contrahendo feruaridehet. de quibus,non eß ex-pellandum, vt hoc loco pracepta tradantur, cum aßmbla Tridentina Synodo, qua hac in re wei-Tricl.Sytu xtme obferuanda ßnt, copioß, accurarecon-^^^'^^' fiitutafuertnt-,neqjilluddecretum à Pafiortbus
Cc 4 ignorti-
-ocr page 418-40» CATECHISMUS
ignorari pofstt.fatis tgitur efl cos admonerCtVt, ^uaetdhatic partem at t tn ent, cfacri Conctlyäi)-lirinacognolcerefiiideant, cacjue fidelibus dtH-genter exponant.Inpnmts autem, ne adolelceti-tes, puelU, cut atatt tnefl maxima imbécillité con/llij, jalfi nupttarutrs nomine decepti, turpiuift amorumfœderaincaute meant, Japt/sime docebunt, ea neejue vera, ne^ue rata matnmonia buben da ejji, cjUA praßnte Faroe ho, vel altofacer do te de ip/ius Tar acht vel ordtnarij Itcentia, certo^ telltum numero non cotrahantur.Sedquamatrt moniumettamimpedtunt, expltcandaerunt. irt ^uo argumenta plertejue graues, doHtßtmi vtri, ejut devttijs, crvirtuttbtuconfiripferunt, adeo diligenter verfall funt, vt facile omntbut futurumßt, ^ult;e tllt firtptu ßtii tradtderunt,tn hunc locum transferre ; cum praferttm neceffe habeant Pall or es, eosipfoslibrosnumciuam fere è mambus deponere. ttaijj tum tllas praceptio-nes, tumejua à fanfla Synodofan citajunt de tm-pedimento, ^uod vela cognatione ßiritualt, vel à iuilttia publica honeflatü, vel àforntcatione oritur, attente legent, ^tradenda fidelibuscu-rabunt. Ex cjuibut perfptet potefl, tjuo ammo aff Alos efß oporteat fideles, cum matrtmontum contrahunt. ne^ue entm ß humanam aliijuam rem aggredt, ßd dtutnam put are debent-, in ^ua ßngularem mentis integritatem, amp;nbsp;pietatem ad-hibendano efß, Patrum veterü legis exemplafa-
tü
I
-ocr page 419-TAROCHOS. 409 tù ofienäunt.'ijuorum matrimonia tarnetß/acrei~ menti dignitate pradtta non erant, ea tarnen maxima fimper cum reltgtone, amp;nbsp;fandtmonia co-lenda ejje extiltmarunt.
Inter cetera autem maxtme hortandijuntfilij Matrim o-familtaf,vtparenttbus,amp;ijs,inejuorumfide, çÿ-nium clan-potefiatepint, eum honorent trtbuant,vt tp/is ««-lieftinemi-fitenttbus,neduminuitts, ^repugnanttbui,ma-^^^^ trtmonta non meant.nam in vetert tepamento nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
cetantmaduertereplios àpatribusfemper tn ma trimomum collocatos eppe-cjua tn replurtmum tl-lorum voluntati deferendum ejji, Apollolu! etia videtur ijs verbie indtcare',Qtp matrtmomo tun-gtt vtrgtnem Çuam, bene facit-, nbsp;nbsp;ijui non tungit, '•
melius factt.Extrema ilia reliât pars, ejua ad ma trimonijvfum pertinent.de eputbus it a agendum efi à Eaftortbus, vt nullum ex eorum ore verbum excidat, cjuodfide Hum aurtbus tndtgnum ejfic vi deatur, aut pia-s mentes ladere, aut rfitm mouere ^ueat.Ft enim eloquia domini, eloijuia caflafiiint: pfal, n. it a etiam maxime decet, Chrtfiiani p opuit doEio-remeiufmodi orationisgenerevtt, ^uodfingula-rem ^uandamgrauitatem, (tj- mentis int egrit ate prafeferat. Quare duo tlla maxtme docendt funt fideles,prtmum cjuidem non voluptatis, aut Itbi-dtnis caujja matrtmonto operam dandam ejfi: fid eovtendumintratllosfines, ejui, vtfupra de-monfirauimus,a domino prafiripttfunt. Ademi-ntfife enim conuentt,^ued Apofi. hortatur-, Qid i, Car.^.
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cc f habent
-ocr page 420-4t» CATECHISMFS
S.riier. \i.hahentvxores,tamt^uitmnonhabentes/tnt. tuW 1. contra Io wroà S. Hter.dtUum ej]e-^ Sapiens Vfy wdtcio ujnianum dfljgf tornareconwgem,non affe^u: reget impc-quot; tns volfiptatis, nec praceps feretur ad coitunt-
NthtlefifosdtMs, cjtsam vxore amare cftiaßadulter am. Sedqtiontambona »mntafanüispreea-tionibtts à quot;Deo impetranda Jnnt-^ alterum eil, i^uodfideles docere oportet,vt Deumorandi, amp;nbsp;ebßcrandi, caufia, à matrimonij officio inter dum abïitneant-.^inprimij^idfibi obfieruandûfctant, tribusJaltemdiebtts,ante quam finer am Eucha-rtfttam percipiant,fiipius vero cumfillenia Qua-drage/imaietunia celebrantur, quemadmodum Patresnofirireile, (fifan^le pritceperunt,itae-ntm fiet, vt tpfit matrimonq bona maiort in dies di ' uinagratta cumulo augeri fientiant-, efiptetatä ftudiafie£lantes,non modo banc vu am tranqtùl-It, amp;nbsp;placide traducant,fed at erna etiam Det be Rom. ƒ ntgnitate conjêquenda, ver a nbsp;nbsp;ftabilt fie, qua
non confundtt, nitantur.
DE DEI PRAECETTIS IN DE-CA.LOGO CONTENTIS.
DEcalogum, legum omnium fiemmam, epitameneJfie,S.ii.Auguflinuslttterü com 14 o. fii p e r mendauit .Cum mult a locutus Et dominus, dua ta Exodum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tantum tabula dantur^J^oyElapidea, qui
dicuntur tabulatellimonijfiuturi in area, nmi-rum cetera omnia, quapracepit Deus ex illis de
cern
-ocr page 421-iAT) ‘PAROCHOS. 411 iim pracepiii, ij/uie duabtu tabftlts cöfiriptaßtnt, penderetntelltgumur,ßdtltgenterqHlt;traniw,(^ rede tntelltgantur.-qno modo hmcipfa rurfits de-cemprtoeptaex duobus ilbs, dilebltont! fiiltcet'M.iit.i.z.
amp; proximi, tfJ qttibm tot a. lex pedet, nbsp;nbsp;Pro~
phetxJtaque cumßttottus legisfummet, Paflo-res oportet tn eins contemplatione dte, noßluqfie •verfart-^ nonvtvitam^Ham modo ad banc nor~ mam componant-^fid etiam, vtpopulum, ßbi cre-ditum tn lege domini étudiant.Nam labta facer Malach.s. dotts cttfiodiunt fitenltam, 0“ Ifgttn requirent ex ore eiM.-quta angelus domtni exercituum eïi: quod ad Paß'ores noua legis maxime pertinet. qwDeoproptores, àclarttatetn clarit ate trans- i.Cor.j, formart debent, tamquam d domtni Jpiritu; Qr lum eos lucts nomine nuncupauit Chrtfttts domi-ni{s,proprtd! funt tllorum partes, lt;vt ßnt lumen Matth, y. eorum,quttntenebrisfunt, erudttores tnfipten-^°^’^‘ tium, magiflri tnfanttum, é“ fiq»is praoccupa-ttufuertt in altquo deltElo, ipf, qut ffirttuales fimt, hutufmodt tnfiruant. Jn confefsionibui e- ’ * tiam, tudicü perl onamfudinent, ac pro genere, et modopeccatorum 'fèntenttamferunt. quare niß fuam fbt tn/cittam, ntfi alijs et tarn ejjefraudt ve~ ltnt,in eofint,necejfeef,quam Tjigtlanttfisimb^^ indiutnorum praceptorum interpretatione exer atatifsimt, vt ad hanc dtuinam regulam, de qua-tumq^ (fi aßltone, (fi off ei) pratermt/sione iudtctu facer e pofstnt, zp-, vt efi apud Apoßolumfanam,
dobhi-
-ocr page 422-4t2 CATECHISAPrS A *
doJlrinamtradant, ideit qua nullum continent
errorem, animorwn morbis,ejUitßintpeccatn, medeatftr-^ vt /itpopulw Deo acceptus,feblator bonorum operum. Jam ver o in hutufiemodttrx-Jlattontbui ea Pa flor Jibi, galijs proponat, t^uP bm legt parendumefli perfuadeat. Inter cetera autem,ciMAanimos homimtmadhwtts legisiuffA firuanda pojifltnt tmpellere,tllttd maximam wm habet,T^eum ej]e huim legis auPlorem. quamud entm per angelos data eJJ'e dtcatMr,nemo tarnen dtsbitare potefl,ipfitm Deum e/Je legü atsäorem. cutns retfates amplttm tePltmontum prabent non filum tpfiui legtflatoris verba, qua paulo poJl ex-plicabuntur,fid tnfintta pene/crtpturarum loca, qua Paflortbusfactie occurrent.Nemo enim eJl, qutnflbtà TJeo legem in antmo tn tit am efle fen-ttat, qua bonum à malo, hone fl urn à turpt, tuflum ab tntuflo pofstt ficernere. cuius vis, ej;- ratio legis turn ab ea, qua/cripta efl, dtuerfd non fit, quis ffl, qui vt intima, tic fcrip ta legis auUorem Deum negare audeatiHanc igttur diutnam lucent,pene iam prauis moribus, diuturna peruer/itate ob-fcur at am, cum TJeus^ypCofi legem dedit, eant pottus illuPlrtorem reddtdtjfe, quam nouam tulip fe, docendum esl-^ ne forte, cum populus audit legi AJo/is derogatumefji,putet hts legibus fi non teneri.'Certifsimumenimefi, non propterea his praceptis parendum ejfi, quod per AJofen data fitnt, fed quod omnium animis ingenita, (fl per
Cbri-
-ocr page 423-tAD TAROCHOS. 413 ehrtum dominum expltcata fùnt, (^confirma-ta.iuuabit tarnen plurtmu, qT adperfuadendum magnum habebtt momentu tUa cogitatio, Tieum effe, tjut legem tultt:de cutusCaptent ta, (Ct Aeiuita~ te dubitare non poj/umus, nec etm infinttam vim, atque potentta effugere Qu are cum per prophe-toi Deus tuber et firuari legem, dicebatfe domu-num Deumeffi.çCrtntpfi Decalogi exordio-^Ego Exod.io. [umdominus Deus tuus.amp;ultht-,St dominusego M»lach,u [um,vbieYl ttmormeus?Nonfolum autem exci-tabtt fideltum animos ad feruanda Deipracepta, fed ad gratiarum ettam adtonem, ejuod fuam Deus, e^uafilutem noflram contineret, volunta~ tem explicarit. Quare non vno loco f 'triptura met ximum hoc beneficium declarans,populum com-rnonefacit, vtfuam dignitatem, ac domini benefi- ' tenttam cognofeat velutt inDeuteronomio; Hac D cu. 4. eCi,tnijutt,vefirafaptentta, eCrtntelle^lus cor am popults, vtaudtentes vniuerffprAceptahAC, di~ tant-,En populusfapiens, tntelltge)is,gens ma-gna.ç^rurfustnpCàlmo; E/onfeett taliter omniPÇi\.jnj, nattont, cCr tudteta [ua non manifeflauit eis.
Eerum Et Parochus rattonem praterea lata le- Qulta m«. ! gis ex feriptura auCloritate demonfirartt, facile iclhtc lex tntelbgent fideles, ejuam pte ac fuppltciter acce- Öccalogi ptam ‘Dei legem colere oporteat.trtduo entm an-tee^uamferretur lex,DeituJfu diElum eEtomni- *9« bus,vt veSiimenta lauarent,vxores non atttngt flt;nt,quofanEliarts,acparatiores tjfent adacct-
ptendam
-ocr page 424-CATECHISANTS pientiam legen/' vt ad diemtertiKm adejjent' deinde, cum ad mon tem ejjent addulli, rnde domtnui tilt per Mofem leges erat latttrus, uni tJANoyfi ditlum elî, ut tn montem a/cenderet; ^ttoTletumaxima cum matellateuentt, amp;io-cuwtonuruisyfulgoribus, igiie, den/îsejue nebtt-lii ctrcumfudtt, ac loaut cum tJANofi cœpit, eitjue leges dédit.lt;juod dtuina fapientia nullam aliam eb caufldmfablum uolutt, ni/î nos ut moneret, callo,humilti^ue animo legem domini accipien-damejfe: cjuodfi pracepta négliger emus, paratas nobis a dtuinatuflitta pxnas imminere. Qtgtt etiam, legis iujjd difficultatem non habere ofien-dat Parochiis: (juodveluna hacrattone exSan-£lo AuguHino docere potent, cum ütctt: Om, ^ult;tfi,dtcitter impofstbileeJTe homint, amare,a-mare, incjuam, créât or em beneficum, patrem amanttßimum,deinde etiam, carnem fuam I.Toan.ij. itt fratrtbusliitslat uero tjuidtltgit, legemimple-Ronia. y. utt.QiMre Joan. Apofl.precept a Det gr aida non effl, aperte tefiatur. nthtl entm iuflitts, nihil cis ma tore dtgnitate, nihil cum firuUu ab homme, tefle B. Bernardo, exigt potuijfet. ejuamobreflsmmam Tlei benignitatë admiratusefl Auguflt.flc tpfünt Tieum afflatus: Quid efi homo, quod amante ab touislamp;linon factat, tn gent es minarts pœnaslait non fat is magna hec efl, finon dtltgam telQuod S quit earn ajflerat excu/atione.,impedtrife, quo minus fDeum amet, tn fir mit ate nature-^ docendunt
-ocr page 425-tAD TAROCHOS. 415
amorem recjmlitiit arnoris, vm m-
/irerecordibwperJpirttuSfun/K.'htcautem ttu bonus petenttbsu à patre cstlefii datur:vt nbsp;nbsp;- 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 j
rttofanblus ^stguß^tnsesprecatm t^Modsu^^ confef bes-^ et wbesjtsodvis.QuMigitssr Deiass.xsliSpr£c,-!,^_^i,^-^^
i fio nobis efl,7naximepD^t Chrifii domini morte, et dc bono per ^uamprinceps hsttus mundteic^us
^on efi cjttodqutjtjtta rei diflicultatedeterreatur:’^^^'^°' nihdentmefi amantidtfßctle.Prlt;tterea ad cande remperfuadenda plurimum valebtt, li expltcahi tgt;tr,neceff'ario legt obtemperandis ejji^praferttm ettm noflris temporibns non defuerint, (jui, /inefi^ tdd, fitte dtfjictlù ßt lex, ad/à lutem tarnen ne qua quam necejfariam eJJ'e,impte, magno tpforum ntalodicere nonverittfunt. Q^rttm nefariam, trnpiami^fententtamfacrtt/crtptura tefltmonifS x Parochits confutabit, etufdem maxime Apoßolt, euiMilli auUoritatt tmptetatem Jüam tuerico-«antur. Quidtgitttr ait Apoiïolus non prapM-^'^°^'7'
! titim,non circttmcißonem quidquam ejji,fedtb-ßrttationemmandatorum'Det. Quoditeroean-demßntentiam altbircpeitt,nottam creatura ’ in Chrdlo tantum dictt valere, intelltgiwtu plane earn nottam creaturam tn Chrtslo dtcere, qui mandata Deiobferuat.Isenim^qut habet man-data'Dei,ac[eruatjdtltgit Deum,domino tpfo te fieapud ioannem-^ Stquit dihgit me,firmoneni^^^'^‘^ meumßruabtt. Nam etfi iufiincart potefi homo, tt;quot; ex tmpio fieri pius, ante quam ßngula legü
praee-
-ocr page 426-CATECHISMUS pracepta exKrnü acliombut tmpleat.'tarnenferi nonpotefi,vt,ejutper atatem rat tone 'utiejueat, ex tmptofiat tuflus, nifi antmum babeat paratut» ad omnia pracepta Deifiruanda. Ad extremum vero,nelt;juidpratermittat Parochtts, ^uo fide lu popMltes addficatur, vt legem fier net, aam fint etui vberes,/itafte.lt;^firulitei demonUrabttttjuod factie poterit ex ys, qna pfalmo decimo otlaut fcripta/untyprobare.tneoenimlegis T)et laudes celebrantur: ejuarum bac eit velmaxtma, ^ua Detgloriam, amp;nbsp;matellatem muit o ampliusexpli cat,lt;juam decor efko, atejneordtnefiactant ipfa ca lefita corpora; lt;]tta vt omnes /^teamuis barbaras nationes tnfitt admtrationem raptunt, itaeffici-Pfâlm.18. mt,vt rerum omninm opfiets, eïrcondttortsglo-rtam,/àptenttam,ac potenttam agnofcant. eAc lex^utdem dominiconuerttt antmas ad'Deum. agnofientesemmvtasetus, fi-DeifianUfiimam voluntatem per legem, conuertimus pedes no-fir os in vtas domint. At e^uia filt ttmentes Deunt 'verefipientes ftent-^ boe tilt deineeps trtbuit, vtfa pt ent tam pt afiet parttults. Htnc veris gaudfi, myfiertorum dtutnorum cognittone, tngenttbtu praterea voluptattbtts, cir pramfi, i^in bacvtta, (Ir infuturofiecttlo tlii cumulantur,ejut Det legem «b/iruant.Nec vero tam noltra vttlttattsgratia, ejuamT)et caujfia, nobis efiferuandalex,lt;juifua hominumgenerttn lege voluntate aperuit.-ejuant sum cetera creatura [equantur,hominem tpfiunt eandent
-ocr page 427-TAROCHOS.
emdemfèqui multoeslaqutm. Neiäqtiidemß~ lentto prlt;itereundfi e(t, velin hoe maxime fiiam m nos Desim dementia, fitmma bonitatü dtni tiasodendtjjê-, quodcumUnevllo pramionospo-tuijjèt, vtfüaglorta féruiremw, cogéré-^ voluit , tamenßiam gloriam cum vttlitate nodra comun gere-,vt, quad homtm vtile, idem ejjet Deo gloria fitm. Quomam tgttur id maximum pradartf~ fimumeil, docebitT^arochus, vtaProphetavl-ttmoloco didumed, incudodiendis tllis retri-P^^^^^»^?^ » buttonem multam eße. Non enim tantum ilht nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
nobis benedidionespromißafrnt, ejuaadterre-^^^^'^^* nam magis felicitatem ßedare videbantur, vt benedtdtjïmusinciuitate,benediditnagro-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
copioßi nterces tn calls,(ßmenßura bona, confer- Luc^ó ta,coagitata, faperfluenspropeßtacd, cjuam Pf Studisadtonibus meremur diuina mtjeri-cordia adtumento.
Ego film Dominus Deus tuus, qui eduxi' te Exod.
de terra Aegypti,de domo feruitutis.non habebis deos alieiios coram me. Non faciès tibi fculpcile,amp;c,
Quamuis hac lex Judaisin monteàDomino data fueritßamen,(juoniam natura omniumen- Rom.ri tibusmultoanteimpreßa,eßcoUgnata erat-, attj^ ob cam rem Deus vniuerfós homines illiperpetuo parère voluit-, plurtmum prodertt, ver na tlla, tjui bus, Moy ft mtntftro,atlt;^ue interprets, He brais promulgata ed, (ftpopuli Jftaelici hidoriam,
Dd
-ocr page 428-CATECHlSMf^S
^u£ mylleriorfittt eH plena, diligenter explicare, Principió narrabit, exommbm natiombus, ijui ßtb Cflo erant, vnnm Deum delegtjje, ortum habuttab Abraham, ejuemp^egrinumeßeilii-lute tn terra Chanaa:cuites poffe/sionc cumeipol^ he HUS ejjet, tarnen e^iHe, nbsp;nbsp;poliert etus amphtu
^uadrtngentds annos vagifuerunt, ante i^ua pro-mijjam terramincolerentetn lt;pua ejutdent peregri nattone numquam eorum curamdimifit. tranCt-pfal. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘]'**‘^fi^dltdegenteingentem, e^deregno
ad populum alterum: fidnutlam ume^uamillH iniuriam fieripajfiuefl, immoveroinregesant-maduertH.prtufquam autem in Aegyptum défi en der ent, vir um pr ami fit, cuius prudent ia amp;nbsp;lt;nbsp;tilt, Aegjptijfame Itberarentur. In t^egjpte veroea illosbenignitatecomplextss ell, vt,répugnante , (Ir incumbente ad tllorum perniciein Tharaone, mir urn tn modum augerentur : amp;nbsp;cumvalde affligerentur, actamejuam fierutdu-nfistme traliarentur-^ ducem Mofèm excitamt, ejuieosinmanupotenti educeret.hutuspraetpue liber at tonic, initto legis meminit Domtnus his vet bis.-Egofum Domtnus DeKstuus,)puteduxitede terra Aegypti,de domo feruttutis.Exhisverotl-lad maxime Earocho animaduertendum ell, v-namexvniuerfis nattontbus à TDeo delellamefi fi,ejuampopulum vocaret fitum, Çr cuifi eogno-fiendum, et colendum pr ab er et, non ^uod c et er as tfeflitta, aut numero vtneeret, epuemadmodu He-brtoi
-ocr page 429-RO CHOS. 4'9 irMS manet Deus, fèdtjuodip/t Deo /ïcplacuit, potius vt gentem exignam, tj;“ inopem uttgeret, Ó'locitpletaret, ^uoeiuspotentia, bomtasno-tior apudomnes ejjet, tllnslriar. Cum igitttr eel tjjet tllorum homtnum condtcio, ijs conglutinatus D cut.io f
amp; hos eimeisM, it ei vt, cum eJJet Dominus ca- *
h, terrA , non confunderetur 'vocari Deus eoruin, quo cetereis gentes ad Amulationem pro-nocaret, vt, perJpeEla /Jfaelttarum felicitate, omnes homines ad veri Dei cultum fè confer-rent t quemadmodum etiam Paulus te^iatur,/è, Rogt;n«n-^ gentium felicitate propoft a, (fveraDeicngni-itone, qua eas inslruxerat, adamulationem car-tiem jiiam prouocare. Deinde fideles docebit, Dsum Hebraos patres diu peregrinari paffum ejfe, posleros etiam ditrtfsima feruitute premi, diuexarique permifi/fe, obeamrem, vtidocere-mur, amtcosDeifiertynonnidmundtimmicos, ac
I peregrinos in terrütitaq^ tn Dei familiaritatem faciltus recipi, ß nihil omnino nobis ßt commune cum mundottum vero, vt ad Dei cultum tranßa-dintelltgeremus, quanto feltciores demum lint ij.^iti Deo, quam qui mundo firuiunt : cuius rei
' nosfiriptura commonettinquit enim ; 'Derumta-t.'PitoXa^, men feraient ei, vt fiiantdiilantiam ßruitutis mea, (iruitutis regni terrarum. Draterea, txplicabit, poit ampltus quadringentis annis Deitpromiffa prAflittße,vt tile populus fide,ac fpe tleretur. ailumnos entm fisos Deus àß perpétua
I ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dd n pende-
-ocr page 430-420 CATECHISMUS
pen der e vult,at que tn ctta bomt ate omnem ^enf faacollocare-, vtinprimipracepti explanattone dtcetKr. Po fir emo, locum, ac tempus notabit, aai-hm hanc legem populM Jjrael à Deo aiceptt-, nempe,poflej(iam ednShts ex Aegypto in defert» vemt-, vtbenepcijrecentis memoria alle Ilm, amp;nbsp;loet alternate, tnciuoverfabatnr, deterrttm, ad acctpiendam legem apttorredderetur, hommes enim ijs maxime deuinctuntur, cjuorum bene-ficenttamexperti fitnt-, atcjuead Det prsßdiHnt confnginnt, cum fe omnt jpe humana deßitutos eße agnofcunt. Ex ijno Itcet int eiligere,fideles ad cnmpletiendam calePtem doclrinam eo propeti-flores efije, cjno ft magis a mnndt tllecehris, ôiquot; garnis voliiptatibnsabfiraxerint-,/tcu.t per Prophetd firtptttmell-, Quemdocebttfitenttam, (ßtjaem tntelltgere faciet audttum ? ablallatos à lalle, annljos ab vbertbtis. Enit at nr ttaejue Parochm, eft, ejuantnmpotell, efficiat, vt fidelis popfilm hitc verba fiemper tnanimo habeas-^ Ego fiam Dominus Deus tum: ex ejutbrn intelligent, legfia-torem,ft e rent or em habere, à ejuo et conditijunt, eß conftruantur : luretjue tllud vjtsrpent-^ Ipfe efi pfalm. 94. Dominm Dem noHer-^ tß nos populm pafiut etm, eues manm eim. Quorum verborum ve-hemens, et freejuens admonitio earn vim habehit, vt ad legem colendam fideles promptiores reddam ur, eft à peccatis abltmeant. Quod au-temfiecjuitur-^ Q^ eduxite de terra Aegyptt, de dornt
-ocr page 431-TAROCHOS. nbsp;nbsp;421
domo fir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etfi ludAÜtantum vtdeturcon-
Hemre, t^fegyptiorum dorntnatu hberatü-, tarnen , ß intenorem falutü vniuerfi rationem ^eilemiti, muit o magis ad ChrtYtianos homi-nespertinet, qui nonex lt;lt;yiegyptiacaferHttute, Colof.t fid peccati regions, (fypotefiate tenebrarumà Deo ereptt, atqueinregnumfilqdtkntonisfiut tranflatt fient.cutta beneficij magnitudinemin-tuens Hteremioi prtdixtt illud-^ Ecce dtes ve- ' nient, dtcttDominm, ^non diceturvltra,Ui-^^’^^‘^^’ ttit Domtnui qui eduxit filios Ifrael de terra ' fid quot;Vtuit Domtmu, qui eduxit filios
Ifratlde terra Aquilonis, (fi devniuerfisterris^ lt;td quas eieci eos, reducam eos. in terramfitnm, quant dedt Patribuseorum.ecceegomittampi-fiatores multos, dicit T)ominM,?fiptfiabuntur ‘os: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiquuntur. Pater enim indulge»- roan.n;
tifsimus per filtum fuum filtos, qui er ant difperfi, Rpm. 6, ^^ttgregauit tn Z'num, zjt iamnonvtfirui, pee- Luc.i. e^tofid iuPiiti£,firuian:us Uit infànblttate, tfr iu Initia corant tpfà omnibus diebtts noPiris. Q^re fideles omnibui tentationibustamquam clypeum opponent tlluds^pofiolf, Quimortuifiumus pec-sato, quo modo adlouc viuemut in Ulo I iam non Roro.tf, fisntus noilri, fid eius, qui pro nobis mortuus eil, tfi refitrrexit. Ipfi eil Dominus Deus noil er, qui nos fùofiinguinefibi acquifiuit, quo modo peccare potertnius tn Dominum Deum noilrumltp'ùmq^ tterum cruci affigere?Ut igitur vere Itberi, (fi sa
Dd f qutdent
-ocr page 432-^22
CATECHlSAïrS
Sxod,
qutdem hhertate,(jUitnos ChriSlta liberauit,lle- j ut exhtbueramui membra Hoflra firutre tma-fiititt, ttaexhibeamM feruire iuHttiit in finblh ficattonem.
gt;■ Non habcbis Deosalicnoscoram me.
‘Priorem m Tiecalogo locum obtmere, nbsp;nbsp;nbsp;ad
Deum pertinent,poflerwrem ver o, ejua ad proxi-mum,docebtt Parochui : ejutaeorum, ^uaproxi-mo pr^fiamm, caujjd 'Detu e^. tum emm ex Dei praceptoproximü diligimui, cum propter Deur» dthgtmui.ea ver o funt m priori tabula defiripta. i Secundo loco, m verbu ijs, i]uapropofita /unt, du- ' plex conttneri praceptum o^ïendet : ejuorum al- i ter urn tubendt, alt er urn probtbendi vim habet. nbsp;nbsp;I
Nam ejuod dtcitur-, Non habebis Tdeos altenot coram me ; earn habet fint enttarn coniunblant, me verum Deum coles, altenis dijscultumnon adhtbebis. In priori autem continetur pn-ceptum fidei, Jfei, nbsp;nbsp;charitatis.nam cum Deum |
dicimus, immobilem, incommutabilem, perpettt» eundem manentem, fidelem, relie line vlla ini-ejuitate confitemur, ex ipuo etus oracults ajfen-tientes,omnem tpfifidem, et auHoritatem tribua mus, necejji est;tjui vero omnipotentiam, clemen tiam, (f'adbenefactenelum fiictlttatem,acpro-penjionem ilhus confiderat. poterit ne ffes omnes fuasnon tn illo collocare? At ft bomt at is,ae dile-ilionisipftusejfiu/às in nos diuitias contempletur, iHum nepeterit non amart ? Hinc eil illudprooi-
mium,
-ocr page 433-tAD T A RO CHOS. 43!
9Ùnm, hinc tll4 conclura, qua in practpiemia, mandandoqne tnfiripturavtitur. Deus ego Do-mtnw. lt;lt;..4ltera autem prtcepti pars ilia ell ;
Non habekis TDeos ahenos cor ans me. qua lo-quendt formula legtßator vfùs eFl, non quod fa-tis explicata non effet hac fententia affirmation» praceptt tn hunc modum, Ade sinum De urn co lest denim Deus eFl, vnua efi : fèdproptercacitatem plurtmorum, qui ohm Deum verum fe colerepre-fitebantur, multitudtnem tarnen deorum vene-eabanturecutufmodt inter Hebraos ipf is permul- nbsp;nbsp;„ j j j ’
ttfuerunt, qui, vt Hehas eis obijctebat, induas^' partes claudicabant.'quod et Samarita ficerunt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”
qutDeum Ifraelis, (ß deos gentium colebant.
Hu exphcatis, addendum erit hoc effe pracc-ptum omnium primum, çôquot; maximum, non or dine tantum tpfo,led ratione, dignitate,prlt;eß-antia. Debet entm obttnere Deus apud nos tnfinitù partibus maiorem, quam domtni, quam régis, charitatem, ^auFloritatcm. Jpfenoscreauit, idem gubernat : ab eo in vtero matris nutriti, atque tnde in hanc lucem eduFltlitmus:ipfinobis ad vitam , viFlumque fitppeditat neceffa-rias. Peccant autem tn hoc praceptum, qut fi-dem, Ifem, (fr charitatem non habent : quorum peccatum latifsime patet. Sunt enim in hoc numero,quiin harefim labistur-^qui non creßunt ea, qua (dnFla mater Eccleda credenda proponit- ‘ ■ qutj'omnijt,augurijs,ceterifque vanifstmis rebut
• A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dd 4- fidem'
-ocr page 434-424 CATECHTSAdrS ßdem habent, ^ui de fua fainteIpem abijciunt, nec dwina bond at i confidHt, qut dtuitijs tantum, ^ui corporis valetudine, ac vtrtbiss nituntur. qui fußus ab ijs explicatafitnt, qm de vitijs pecca-tis confiripfirunt.
D e cultu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'iderum illud etiam in huius pracepti explica-
Si. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;venerationem, amp;
âorum tnuocattonerrt fantiorum angelorum, acbeata-rum animarum, qua caleilt gloriaperfruuntar, aut etiam corporum ipförum^ ßnÜorumq^ cme-rum cultum,quemfimper catholic a Eccle/iaad-hibuit,huiclegi nonrepugnare. Quisenimadee demense^, qui,cdicenterege, nefeproregequiß quam gerat, aut regio cultu, at que honore ajftci patiatur, continuo put et nolle regem, ßtis vt ma-giflrattbus honos deferatur ? Etß emm angelos Christiani adorare dtcuntur exemple fanSlo-rurn vet er is teSlamenti, non earn tarnen tllisve-nerationemadhibent, quamDeo tribuunt.quod fi legimus interdum angelos rccufajfe,nefe homines venerarentur-^ eo feciß'e intelligendum eSt, Apo.19.ii quod ßbieum honorem haberi nolebant, qui fill ludic.is. Deo deberetur. Spiritus enim fanSlus,qui ait-.,
«.Tim.I.
Deut.jj
Solt Deo honor, amp;nbsp;gloria-Jdempracepit, vt honore paretes,(jr ßniores afftceremtis. San^iprs-
terea virt, qtiiDenm vnwn colebat, reges tarnen, ‘vt'efl in diuinis lit ter is,ador ab at,id ejt/ispplices
I ^e'T.’i4. y^^^^'^hantur. Quod/ireges,perquosDeuswun t 'paral.2-9. iitttngHbernat,tanto honore afficiuturtangelicis ^irith
-ocr page 435-TAROCHOS.
Jpiritibus, quos T)eus miniflrosfuos ejji voluit, quorum opera non modo''ad Eccleßa fua,fed etia ad reltquarum rerum gubernaitonem vtitur, quorumque ope maximis turn anima, turn corporis pericnils quotidie liberamur, etic.m (iß nobis rnconßcblunon dent, tanto maiorem honorem nonhabebimus,quanto beataillamentes dignit cite regibus ipßs antecellunt?Adde charitate, qua Dani cl. to. nosdtligunt, qua dubli pro tys proutnciqs, quibus praßnt,vtexßripturafacileintelligitur, preces^oti.iz. fundunt.'quodettampraßareijs, quoris funt ipß cuiîodes,nedubitanduqutdemeß:no^lrasenim Apoc.8.'
J»quot;ec es Deo offerunt, ór lachrymal. Quamohrem ineuangelio docuit dominus,pufillos(candalisc/in ' dos non ej[/e:ejtiod angeh c or um sn cttlis,femper vt dentfactem Patris, qui in calis ejt. Inuocandi tta-quefunt-.^quod(^perpetuoT)eummtuentur, putrocintum/alutts noslra, /ibi de lat urn, hhentiß Urne [ufitpiunt. Extant diuina fcriptura teHimo-nia huius inuocationts. lacobenimah angelo, qui tum lublatusfuerat,petit,vtßbt henedicat, im-
Matt.13.
Gene.^x. Ofcæ 11,
mo etiam cogtttfe enim non dimtjptrum ilium pro fitetur,nili benediblione accepta:neque folumßbi ub eo tribui,quem intuebatur, fed ab eo etiam, quem minime videbat, tum cum dixit; Angelus, qui eruit me de cunblis malis.j benedicat pueris * t^is.Ex quibus ettam colligipoterit, tantum ab~ tjje,'vt fanblis,qui in domino dormierunt, honore ^ficiendis,atqueinugcandts, ^facris eorumre-
*Dd ƒ iiqu^s,
-ocr page 436-42^ CATECHISMUS
hijuijs, ctneribMfj^ venerandti,‘Detgloria minu» tur-^ vt eo maxime augeatur,lt;juo magis homtnu Jpem excitât, confirmât-^ (ÿ- ad/ânliorum imita-tionem cohortatur.tjaodofficium Nicenoaltéra, Can.Con Gangrenß,acTrtdentino Conctlijs,(^ ßmllo-cil.cap. 10. fifffj Tatrum aulloritate comprabatur.Quo au-Rfllquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnUruHior Parochus,
lt;^uihutC'Verttattaduerfàntur,JanIlos, Hteronj, Damaf li t^ontraKtgilantium,c^T)amaf'cenumpotifsMÜ 4.de orth. Icgat.adcjuorumirationem,lt;juodcaput ell,acce-fid.cap.i6, ditconfuetudoab iMpoflolnfùfcepta, ^inEc-cleßa Tgt;etperpetuo retenta, amp;nbsp;confèruata.cwM retcjuisfirmiue, aut dar tut retjuirat argumentum diuin»friptur» ttPhmonto, cjuaftnUorum laudes célébrât admtrabiltter?extant enim qua-fàndorum ^luina praconta: querum ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;laudes cum facris litterts celebrentur, Cfutdelî,
tjuodtllis lingularem honorem non habeant hommes? Etßob earn cauffam magie etiam colen-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;di,(ßtnuocandiß(nt, epùodprofiilute homtnunt
preces aßtduefaciunt, multatjue eorum mérita, (y gratta tn nos ‘Deus confers beneficia. Si emm gaudtum est in calojuper unopeccatore pantsen üam agente-,nonneettamcaledes ciues,p»niten tes adiuuabunt? nonne rogatt peccatorum ve-niam impetrabunt, conctltabunt nobis Dn grattam?Q)t^dßdicatur,'vt à nonnullts dtcttttr, fisperuacaneum efßeßndorumpatrocintu, i]uod Deus fine mterprete prectbusnoIÏrts occurrat:
-ocr page 437-T^ROCHOS. 32T
impiorum voces tllaS. ^uguslmt facile con- g. Au», q.’ Mhcunt,mu!taDeumnon concedere,mfïmedta- i49,fupcr
ac deprecatoris opera,^ officiumacce^rit. l^xo.SC fcr; Qfioddlufiribus ylbtmetec, dob amtcorum^'^'^'^?^ confirm tturexcmplis: cjttorum peccatanon ntfi *^igt;ral}am,(firlobprectbuscondonawt. Ä'vr-job4i. ^oe;tamafferatttr,feri tnopia, çf imbeci/lttate bdei,vtfantlosinternuncins, nbsp;nbsp;patronos adht- Matth 8
beamtu.’quid ad tllud reßiondehunt Centurtonis exemplum,'{jut velinfingulariillo (ideipraconio, ^Mod domtnus ‘Dem impertiuit, ßntores tarnen luditorum ad Saluatorem mtfit, vt laborantiYMc.j, fiierofalutemimpetrarentl Quarefifatendum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
eiï, vnum nobis media! or cm propodum Chri-slum dominum, qui jet licet vnm nos per fan- i.Tim.». guinem Patri caleslireconciliauit, çfi qut, at erna rcdemptione inueta,ßmel in SanPla ingrejßu, pronobisintepell'arenonceßdt:exeo tarnen nul- Heb.9, j Io modo ßqui potePi, quo minus ad CanPlorum grntiam confugere Itceat. Nam fi propterea fubfidijsfanblorumvtt non liceat,quod vnum pet tronum habemm lefùm CbrtPlum-^numquam id commidßt ^pofiolm,vt ß 'Deo tant o ßudiofra Rom.iyj trumviuentiumprecibmadiuuarivellet. neque Hebr.ij. 5 enim minus vtuorum preces, quam eorum, qui m calls (unt, ßnPlorum deprecatio, Chrtilt me-diatorisgloriam, nbsp;nbsp;dignitatëimmtnuerent,Sed
cuifidem nonfac/ant efi honoris, qui fanëlis debe tur, (fi patrocinij.quod noflrtfujetptut, mirabiles
effePlst
-ocr page 438-42^ CArECHISAdrS
eff'ect^ res ad eorumfèpulchra, nbsp;nbsp;ocitlis,^^ ma-
ntbtss, membrtj^ omnibus captis, tn pri^linunt ^atum rc^ïitutts, mortuis ad vitam reuocatis, ex corportbus hominttm eie^is dlt;tmonijs?i^uii non uudijji^vtmulti^nonlegiffe, vtplurimi graut/si-mi 'viri, fed vidtjje, testes locuplett/simi fanbli S. Ambr. Ambroßus, iß Augufiinus litt cris prodtderunt. cpilr.8y. amp;nbsp;Qßßmulta?/tvefles,fiidaria,HvmbraJàn^orû, S^Alu(T^li ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rjuam è vita migrarent, depultt morbos, vi-
zz dc%iui. restitua: cjuis tandem negare audeat, D ei cap. 8. Deum perßacros einer es,ojßa, ceteraft^ue ftnbio-et epift.157. rumreliejuias eademmirabilder eßicere?Decla-Aäo. 19.6. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idcadauer illud,tjuodfortetllatuminfepul
i? ^^num Elifet, eius tablo corpore, fubito reuixit. hxo d” i 0'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verofecjuitur-^ Non facies t ibifctilptile, ne-
t^ue omnem ßmiUtudinem, qua est in calo, ß tjM tn terra deorfitm, nec eorum, ijua fint in atjtsü fibterrat,Nonadorabisea,netjue coles: quidam hoc alterum praceptum exiPtimantes, duo pofire S.Aug.fu- ^•^ffi'vniuspr£ceptiviconttnerivoluerunt-,vt p«r 'E.sioi. fi»tlfti AuguPtmusilla extrema diuidens, hac quseft. 71. tpfaverba ad primumpraceptum pertinerevo-^gt;^‘*ntfintentiam, quia tn Eccleßa Celebris *’* nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;elt,ltbenterfiquimur.Et^inprompturatioefttl-
laverißima, confentaneum fuijfe,pritmium, ß pœnam cuiu/que cum primo pracepto coniungi. Neevero quts existtmet, omnino ptngendt,fn-gendt, aut ßulpendi artem hoc pracepto prohibe-ri. nam inferiptut is, iujfi Det, ßmulachra, ß
»nagi-
-ocr page 439-TAROCHOS. 42^
imaginesejfsclaslegimus, Cherubif», ferpentts Exod.ij' anet./upereSltgtiHrjViimagines obeamremue-titas interpreternnr, ne ^utd rimulacrts, Cjuafi dijs colendts, de vers T/ei cidtu detraheretur, DHpli~ ctautempotißtniumrattone,ejHod ad hocprace-ptum atttnet, Det maiefiatem^ehernemer htdi perßncHum efi-^altera,fiidola, amp;nbsp;imagines, tam-^uam ‘Tgt;ens, colaniur, aut credatnr tnejße aiiqua, tn bis dtHinitas, velvirtus, propter cjHamßnt.co-lenda, velejuodab eisflt alitjutd petendam, vel tjHodfidHctatnimagtntbns fit figenda, veluti o~ hmfiebat agettbas, nbsp;nbsp;nbsp;tn tdolts ßem ßtam collo~
cabant, lt;jnod pafiimfacra Utter a reprehcndunt: altera, fi ejuts conetur dtuinitatis for mam altejHO artificto effingere,epHaft corporets ochUs conßtici, velcoloribHS ant figMris exprtmi poßtt. Qwse- Damafc.H. nm DeKm,vt tncjHitT)amafeenni,epKtfisb aßte-Ham non cadit,cjut corporis expert eit,tpHinuUis terminis ctrcHmfcribi, nec vlla fgnra defcrtbi qiteat,po[stt exprimereiejMetres tn altera Nicena Synods vberms explicatnr. Prête lare tgitnr Apo-ilolns,eos rnntafje Dei incorrupttbtlisgloriamtn Kohi.r. fimilitudinemvolucrum,ejuadrupedhrn, acfer-pentHm.dtxit.hetcenim omnia tamtpuam ‘^Denm venerabantur, cum illi har um rerum imagines poner ent .cjHoctr ca Iiraelttlt;e,t^uiante uittilt Cimu-
lacrumclamabant, ht [unt TDijlHiIßael, quite Exod. 31. eduxerunt de terra zAegypti-, tdololatria fiint appellatt,quta mutartintglortamfuamin tintih- Pfal. ly.
tiidinem
-ocr page 440-4.3t nbsp;nbsp;' CATtCBISMVi.
tndintm vit ult comedcntii Cum liltin' 'Domintu deos altenos coli prohtbuijftt, vtpeni-tiu tdololatriam tolleret, tmagtnem dtuinitatii • ex lt;t.re duci, aut aha quauii materiaßeri prohi-’ huittt^uod Ifaias declarant wtjuit: Cut/lmtlewje ctfiis Deum, aut tpuam imagmemponetu eilAt-^ue in hoc pracepto hancJent ent la contineri,pater Jändlorum Pairum{cripta,^ui eam,(juemad D eut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modum in feptima Sjnodo expo/itu efi, Uc inter-
’ nbsp;nbsp;nbsp;pretantur, tlla etiam Deuternomij vtrba Jàtii
declarant,vbt Älo/is,populum aucrtere ab ido-lolatria cum vellet,atebattJ^on vidtflts alit^uat» limtlitudtnem in die, cjua locuttu efl vobis Dominus in Horeb de medio tgnis. Quad fàpten-, tifiimus leghßator idea dtxtt,ne cpuo errore du-üt,dtuinttatistmaginem finger ent, Deotjuede-bitumhonoremreicreatatrtbuerent. Nemo tarnen propterea contra rehgionem, Deit^ue legem epuidejua committiputet, cumßnblt/sim£ Trini-tatis altcjuaperfina tjutbufdafignis exprimitur, ^ua tarn in vetert, epuam in nouo teflamento appa ruerunt.nemoenimtamrudisefl:, vtilla tmagi-ne diuinitatem credat expremttfid illts déclara, rt doceat Paflor propriet at es alttpuas, aut afiho-D»me.7. fjes,epu£ Deo tribuuntur-, veluti cum ex Daniele pingitur anttepuus dierum in thronofidere, ante ^uem Itbrt apertt funt, Det at emit as, çr infinit a ßipientta ^gnificatur, epua omnes homtnum efiquot; oo gitationes, (Jr abltones,vt de ijs iudictumferat,in
tuetur.
-ocr page 441-AROCHOS.
* tuetMY.tingelt! etiam turn human a /pedes, tum *Uaffingunrur,vttntelltgantfideles, c^uampro-fen/t dnt tn humanumgenus, et tAmquam para-tl ad minis Ier ta Domint exequenda.-omnes emm Hebt. i. admini^ratorij Jptritwfitntpropter eos, ^ui he-redttatem captttntJdlutts. Columba ver o fiecies, G‘lmgtta,tamquamtgntsmEitangelùi,çp‘AcHsMatt, j, igt;4podolorum cjuof fi)irtttis Jdnhb proprietates Marc.i. fignificent, muit o not hu esl, cfuam vt oporteat plurtbtu verbis exphcart.At vero cum Chriütu 'ij domtniu,eiu/^ue fanbitfisima, ö“ purt/stma mater,eet en que omnes fanbli, humana praditi natura,humanam fiieciem gefièrint, e or urn imagines pmgi,at que honor ari,non modo hoc prace-ptointerdiblum nonfiutt,fiedeliam fiandum,^^-gratt antmi certifsimum argumentum fimper habitum e^: quod ôquot; i^posioheorum tempo-tummonumenta, œcumentca Synodi, tot finbiijsimorum, dodtfitmorumque ‘Tatrum inter fie confientientiumjeripta confirmant. Nonfi-lumautem Itceretn Ecclefia imagines habere, efi dits honore, efi cultum adhibere, oflendet Paro-chiu,cHm honos,qui eis exhibetar, referatur ad prototypa, verum etiam maximo fide It urn bona adhancvrq^diemfiadumdeclarabit-, vt exDa-mafeeni Itbro, quern de imagintbtu edtdit, fipti maSynodo. quit efl-fecunda Ntcena, intelhgitur.
E'iruquiafiandt/simû quodq^ mfiitutu ho/fis hu-tnanigenerisfitisfraudtbiu,etfiallacijs depr attar e
coo-
-ocr page 442-4it CATECHISMUS
contendit ‘^ft (juid. fort e populo hac tn re pecciitfint Tri d • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paroohui, I rtdenttni Conctlif decret uinft
eiui fieripoterit,sÏudebit corrigere.
ac decretumcjuidem ipfum, cum res t uitrit,poptt lo tnt erprctabitur-^t urn rudes, zf-ejuiuMginunt ipfàrum inllttuturn ignorant, docebtt, imagines fallow ad vtriufèjue tefamenti cognofcendam hi-Ilortam, atcjue ttus memortam ttenttdem reno-uandamtcjua r er urn diuinarum ntemoria excitA tt,adcolendum, at que aman dum ipßtm T)eum 'vehemcntius tnfiammemur. fanHorum quoqtte imaginesm templispolïtas demonflrabit, vt (fquot; colantur,^ exemplo moniti,ad eorum vttam,ac mores nos tpfos conformemus.
Egofum dominus Deus cuus,fortis zelotcs, vificaus iniquicatcm Patriim in filios,iii tertiam, amp;nbsp;quartam generationcm co-rum,qui oderuncme; Et faciens mifcri-cordiaminmilliarjsjquidiliguntmc, lt;5^ cuftodiiintprxccpcamea.
T)uofunt tn extrema parte hutus pracepti diligenter exphcada. Primum ef, quod et Hobftwt-mum fcelus prauartcattonis prtmtpritceptt,at-quc hominttm ad id committendumpropenHone, apte hoe locopœna proponitur, communis tarnen cfi omnium appendix praceptorum.omnts entm lex ad praceptaferuanda hommes poena, (ÿ* pn-mio inducit,hincillatam frequentes tnfacrisht-teris, drerebra Deipromtfiionnes. -vt enim tnnu-merabi-
-ocr page 443-^ARQCTIO^.
werabtlia pene teil ament i veterii te^imonia pntertnittamMi, m Euangelio fcrtptnm tiltSi vü ad vitam tngredt, ferua mandata. £t ahbt: Mattfi- : Qatfacitvoluntatempatrùmet, ejuitnclt;tltsesl, tpfi intrabit tn regn urn calorum. Tam tllad: ’ Omnùarbor, ejuttnonfacttfrnElumbonum, ex- quot;nbsp;cidetur, tn tgnem mittet ar. Et: Omnu, ejui irafiitarfratri fuo, rem ertt tadicio. Ate^ue alt-bi;Si non dimt/èritù homintbnt, nee pater veiler dmittet vobü peccataveilra. eyilterumeÜ, ^nod longe aha ration e per feilt, aha carnales homtnes hanc appendtcem docendifant. Perfe-auenim,ejmJpirituDeiaguntur, eitjaeprompto gj amp;aldcrtantmo parent, tnilar eil caiufdamla-tifsimtnunci], amp;nbsp;magnum argumentum propen-ft in eos dtutna voluntatis, agnofeunt enim fuia-fnanttßtmi Det cur am, ^ut nuncpramijs^nucpœ-nisadßitcultu, amp;nbsp;venerationem homtnes prope compellat. agnofeunt eins immenfam tnfe beneua lentiam, tjut/ibtimperare, fitatj^operaaddiuini nomtnis gloriam vtt velit.neq^ folum agnofeunt, fid magna ßgt;efunt, tllum, cum, ejuod vult, iubeat, etiam daturum vires,(jutbus legt ipiius purere poßtnt. isgt;Pt carnahbus, ^uinondumßirttu fer-uitutit Itberatt fitnt, magifejue metu pœnarum, tjuam amore vtrtutis abiltnentà peccatis, eint appendtcis ßnfai grauis acerbus eil. ejuam-obrem/ant pijs exhortationibus fitbleuandt, eßquot;, ^uo lexj^eilat,quaß manu deducendt. Paroebut
amp;e autem.
-ocr page 444-CATECHISMUS
Pfal.z«,
intern, (juoties alicutM explicandt prlt;ecepti 0CC4’ fio inctderit, eadem htc fibi habeat propoEta. Cat naltbtis per inde tarnen, ac Jjnritualtbus, duo tit primie cjuaE aculetfunt admouendi, ejui ad leg em obfirttadam hac ipÇa in appendice po^tt, homines maxtme incitent. Nam ejuod Deu-sforlis diet-tftr, ideo diligent litt elt explicandum, lt;iuocare fipe, ejua terroribus diuina comminationie minus commmetur, variasfibi ipfa rationesfingit, tjuh bus tram Dei efftsgere, aepropoEtam pcenamvi-tare pofiitecssi autem certo perftsa/üm efl, Deunt fortem ejfe, illud magni Daitidis vfurpat-, Qug tbo à ßiiritti tuo, dr ijiso afaciettsafugiamlEor dem ejuoejtte, ditsinisinterdum dtfftfa promifsis, tant as hofiium viresejjecredit, vt ad fuHtnen-dum minime parem fifi ejje exiSlimet. iAt firma, amp;fiuhilisfidesnihiltitubans, cimdittina VI ac vtrtiite nitatur, homines contra recreat,at-que confirmat:inquit enim : Dominus illuminatie ' me a, dr fàlus mea, quern timeboInMlter vero acu leus,z.elus ipfi diuinus eSl. nonnumquam enim ho mines put ant. T)eum humananon curare, netl-ludquidem, legem ipfius feruemus, anneghga-mus:ex quo fequitttr magna vita confufio.cum autem^Deum z,elotem credimus, eiusreimedi- । tatiofiacile nos in ojficio continet. Zelusvero,qui Deo tribuitur, nstllam animi Egnificat p er tier ba-tionem, fid diuinum Ulum amorem, dr charita- , tem, qua Deus nullam à fi animam patiturim- ,
-ocr page 445-T ROC nos.
funefornicitri:ejuoejMotaftteinab eo fornicatttr, ferdtt.Efi itaq^ T^eltu ‘Dei, trTtejmlUßima, eiui,^ßn certßmaof^iHjittia,qui AnintA falfisoptniontbus,
cuptdttaübtu corrftptA, repHdtAtftr, (SC
lt;i Dei coniugio tAmquAm AaulterA remoHetur.
^tvero z.el((m hune Dei fitAutfitmum, Acdttl-ctfsimnm experimttr, cumfdmmA eins,At mere dtbtlùin nos voluntoi %..elo ipfi demonflrAtfsr.nea tnimAMAmor Ardentior inter homines, AutmA~ iw, Ar^liorp^ coniunSlio, e^uAm eorü, pui conittgia e opulAtifunt, repent ur. Igitur, pu Am nos va Ide dtbgat, o^^end^tDeus, cum crehrofi,veljj!on/ó. VelnsArito comparant, Zelotem vocat. Quam.-obrem doceat Earochus, hoc loco ßc dsutnicul-tw, at pue honoris cupidos homines ejjidebere, vt zxlantes potius , puam amantes, iure dici poßsnt, illtus exemple, put deße ipfi, Zelo, mpuit, hiatus fitm pro Domino Deo exercituum.tm-zi^o^^ lÿ» wo ver O Chnsium ipßsm tmitentur j cuises il-ludeiisZelus domus tua comeditme. ERl äußern comminationis expUcanda fententia, «o^pfjj gjji inultospeccatorespafifisrum TOeum, fid eos vel\o7,t\,-!.^ tampuam parentem caRligatterum , vel tam-puam iudice acriter, ac fiuere in eos animaduer-fitru.Quodalio in loco ßgnsficans Mo fis,Etfcies, inputt, puia Domin tes Deus tuns tpfeefi De tes ^orD eut.
^is, dr fide lis, eufiodiens paiîum, çfi mifiricQr~ diam dtligenttbusfie, cß ijspui cufiodtunt prace-ptaetus, tn millegenerationes, (fireddensodien-
Dt » tibtte
-ocr page 446-436 CATEÇHISÂdrS
lofu» 14. tibusfidatim.^lofue.NonpoterttisJrtt^uit.Jb'“ tare Domino: Dem entm fanilm, nbsp;fortü arnu-
Luor eît,nectgnofietfieleribtu veßrü,at^»epeC‘ tttiii : fidimijintis Dominum, nbsp;nbsp;firuteritu dijt
altenii, conuertet fi, if}quot; ^ffl'get vos, atejuefùbutr-tet. Docendm autem populus e^i,comminatio' nü pœnam adterttam, qusirtamcjue imptornt», f.ictnoroforumgenerationem pertinere-, nott tjuod poHeriores matorum fcelerum panas fern-per luant-, fed licet Hit, ltberilt;jHe eorumtmpune tulertm, non omnù tarnen eorum poileritasirant Dei.pœnamejuevitabit :ejuod fofia Regiaccidit: huic enim, propt erfingularem piet at em, cum pe-i.Par*' 54' percijfiet Dem, dedtfietcjue, vtinpacetn/epulis- crum matorum fitorum infierretw, nevideret 4,Reg. Il, confiejuentiütemporummala, ejua,propterMa~ nafsts aut imptetatem, luda, et HieruQlem erant
euentura, eo mortuo, pofieros etm efi vltio Dei confient a, fie, vtnefiHjstjuidemJofiapepercerit. Xzec.18. nbsp;nbsp;Quaautem rattonehaclegis verbafintentiailli,
cjut e^ apud Prophet am, non aduerfintur-, Ani
ma, (juapeccauerit, tp/d mortetur-^ fimdi Gregorij auldorttas, cum rehe/uis omntbm antitjuis, Patrthm confient tens, aperte oHenditsinsjuit e-JÇ. Greg, li. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.• Quificjuisprauiparentis intijuitatem imita-
ij.nio a- tur,ettamexetmdeliUo conPlrtngitur.-tjuifitjuu liuni c, 11. a^ffff/pjirfntisiniejuttatemnontmttatur, netjua ^»amdeltblo illtmgrauatur. vndefit,vttnitjuM filtm tntipM patris nonjolumfita, qua addtdtt, fid etMnt
-ocr page 447-f^D nbsp;nbsp;nbsp;RO CHOS. nbsp;nbsp;437
ttiam patrü peccata perfolnett-^CHm vitijs patris, tjutbus tratum Dominu non ignorât, ettam/nam «dhnc malittam adtungere non forrntdat : tu-jium ejt, vt ijui fitb dtsiriblo indice vias parentis inicjHi non timetimitari, cogaturinvitapraltn-ti,etiamctstpasparentistntejut perjolnere Com-memorabit deinde Parochies, cjtsantum Dei lufli tiamfnperet eiu/dem bonitas.ac mtfèrtcordia. tra foitur tertta, ejuartatjue generattont Deus, mi-fericordiam ver o tnmtUia imperttt. Ineoautem ^noddtilum eSi-,Eorum ijui oderuntme: peccati ^agnttudo oïlendttur.Quid enimflagittoiitis,ac deteilabtltus, cjuam ßtmmam tpfàm bond at em, fiitnmam verttatem odij]e? Hocveroadomnes feccatoresicctrco pert met, tjuodejuemadmodu, tjni habet mandata Dei, amp;firuatea, Deumdt-hgit-^itaejut legem Domini contemnit,et manda-^lt;1 eins nonferuat, Deum odijje merttodtcendus Ioan.14; Quod vero extremum e^i‘^ Et ijs,ejui dtti-Spnt me-,(erHanda legismodum,acrattonem do-ttetmecejji eÜemm, eos, ejut legem Deifiruant, eadem chant ate, atcjue amore, ejuo tn Deum funt, ad etus obedienttam adduct: tjua detnceps in lingulispraeeptis commemorabuntur.
Nonaffumes nomen Domini Dei tuiin
vanum.
Quamejuam primodiuinalei^ispracepto, ejuo ^eumpie,/anSleque colere iubemur, hoc, ejuod H *i»id«locofiquttur, necejjdrio continetur-.^ (nam
Ee S ejui
-ocr page 448-CATECHISMUS
^utEbt honorem tribui vult,idem po fiulmt, ß, vt (ùmmo verhör U honore profeejuamur, prohtbet-^âlach, I. ^»e contraria-^quodfSr tllaDomintapudMalit-chiam ver ba aperte tndicant'. Filing honorât p^i-trem, etßruM Dominum(uum;ßergo 'Tater ego /ùm, vbi eH honor meui?) Dette tàmenpro rei nta gnitudtne banc de fùo ip/ùu diuino, egr fànbUtatis plenifsimo nomme honorando, legemßparaüm ferre, idq^nobù dtfèrrie, etperßicuieverhüprit“ feribere voluit.quod fine Parocho ipfi argumen-to tn primis ejfe debet, nequaquam fiitù fore,li bac de re generatim loquatur-^fed eiufmodtlo-cum hune eJfe, m quotpfidtuttuecommorari, amp;nbsp;quacumque ad hanc traSlationem pertinent, di~ ftmcle, dtluctde, accurateque apudfideles explb care necejfe Et. Neq^ vero nimia bac dtligentia cenfinda eft'^ cum non deßnt^qui adeo errorum te nebrii ohcacatt fint, vt, qutm angeliglorificant, et maledtcere non vereantur. neque entm lege firne lia ta deterrentur, quo minus Det mateflatent quotidie tmminuere, immofingulis pene hor is, ac moment is, tmpudenttfsime audeant. Quisenint ». - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non vide at, omnta iureturando affirmart lomnta
imprecationibus, nbsp;nbsp;nbsp;execrattonthus refer ta ejfi?
vfiueadeovt nemo fere vel vendat altquid, vet emat, vel negotium aliquodgerat, quinoniußu-randt reltgionem interponat, Deiq^finSlißtmttm nomen mtllies, vel in re leuifstma, (ß inani, terne-fenonvßerpet?quomator Partchocura ßdtli-
gentta
-ocr page 449-TARO CHOS. 4S9 Itnt'madhtbendaert, vt fipefidelesadmoneat, ' graue hoc/ielus dete^labtle.lamve-^o.tn hutuspracepti expitcattone td prim um con-fttt,cumeo,cfuoalexfieriprohihet, earumetiam ter um pracepttonem coniunüamejje, quaspra-fi‘tre homines debent.vtrum^ autem fiparatint tiocendumeß^, primum tjutdem, vt ea, lt;]U£ traden da litnt, faciltns exponantur.^uod tubeat lex, trtox etiam quidvetet.nam qua tmperat,tllafunt, nomenDei efii honorandum, acpertllud/änEle wrandii.hac rurßts,quaprohtbet:nemo diutnut» nomen cotemnat, nemo tllud in vanum ajfumat, ntve peripfiem autfialfi, autfufira, auttemert iftret. In eaùaq^ parte, qua tubemur diutno nomi-nt honorem tribuere, Tarochus pdeltbue praci’ pMt,Deinomen,ipfius inquam Utter as, (fi“ fillabas, aut omninoper fe nudum verbum tantum-tnodo attendendû non ejfe.^ßd in earn cogitât tone veniendum, quid valent ilia vox, qua omnipo-tentem,acfimpiternam maiefiatemvniusdrtri-ni numinis fignificat. Ex his autem facile colligi-tur,inanem ejfenonnullarum ludaorum fisperfii tionem,qui, quod fcrtberent Deinomen,pronun-ciare non auderent, qua/t in quattuor tllis litteris, non in re,diuina vis eßet. Sed quamuis fingulari numeroprolatumßt-^ NonaffismesnomenDei-^ id non de vno aliquo nomine, fid de omnibus, qua Deo tribut filent, intelltgendum efi. mult a enim Deo tmpoßtafitnt nomina, vt Domini, omni
Et 4 poten-
-ocr page 450-44t CATECHISMUS
pot ent ù, Tomtniexercttuum, rcgiireguM,fot-tie, amp;nbsp;ahaidgentts, ejttit tnfcripturts le^untur-, parem, eandemifue venerMtonem hahent cmnia. Detnde docendnmelÏ, ^ftomododiuiiiD nomtni debttns honor adhtbeatur.nei^ enimChri fltano populo, cuint ore Det laudes afsiduecele-brandafunt, rem vtilifiimam, perneceJ/àrMrtt adfalutem, ignorarefas eit.
Dem qui- Q^muis autem multiplexlitratio laudandi deejuibusdetnceps hicdtcetur, vts,(^pondus ommunt wdeturejfe. Prtmumigitur laudatur Deus, cumtnonimitm conjpeblu Deum ac Domtnum noslrut» fideti-ter confitemur, Chrilium^ue filutis Horem quemadmodü agnofiimut, tta etiam prs-dtcamus. Itemquecum verba Det, ijuoVoluntM etus enuntiatur,finite, ör dtltgenter operam da^ mus-, tnetusmedttatione afitdue verfimttr-,ft»~ diofiilludaddtjcimus, aut legëdo,autaudtendo, perinde vt cuiufiue per/onst eir munert aptnm, conjentaneum eli.Detnde diuinum nomen vene-ramur, coltmus, cum officij, rehgionis cauP fi diuinas laudes celebramus, ac deomntbtu rebus turn projperis, turn aduerfistHifingularesgr» Pfa I, I o i. tias agimus- iniputt entm T^repheta; ISenedic anima me a Domtno, nbsp;nolt obhutfci omnes retrtbn-
üones etus. Extant^plurtmtDauidpfalmt, bus egregia quada erga Deum pietatetlbus dtnt-
, nbsp;nbsp;nas latidesfitautfitme decantat.Extat admtrabi-
le
z n, P' «1 e, o
I É ‘ t
I f I « (
I 1 I
TAROCHOS.
Itillitdpattentiit exemplum Job-^ ^ui cum in ma~ xmatllai, hoiTtbtle/ijue calamttatet tncidtj]it, Tleum tarnen excelfi, c^tnutäto ammo lauciare num^uam intermtfït.Nos tta^ue cumanimi, cor port/^ue dolortbus cructamur, cum miferijs, amp;nbsp;^nmntstoripuemur,fiattm ad'Deum laudandu onneßudtum, animt noSlrt vires conuerta-
niu,tllud lohdtcentes-^Stt nomen domint benedi Hum. Netjue vero minus Tiet nomen honora-tHr,lt fidenter opem eiut imploramtu, tjuofctli-fetautnosab tills ltheret,aut ad eadem forttter perferenda conHantiam, óf robur largtatur. hoe tnimfiert vult dominus.Tnuoca, tnejutt, me tn dte tnbulatti)nis,(^ eruam te, (ir honorificabis me. ^Mwtmplorattonis cummultisalijs tn locis,tum prtcipue tnpfalmis, tó. 4-3. amp;nbsp;ttS. illuürta re-pertuntur exempla. Pr at er ea, Tiet nomen ho-^tireprofie^wmur,cumfidei factenda caujjd te~ Hamur Deum: tjUt modus à /upertorthus valde ^fert.Nam ejua/upra enumerautmus, itafua-ptenatura bonaßtnt,attp^expetenda,vt nthtlbea dtu,nthtlhomtntoptabiltus po/stt ejji, epuam Hin Hitsfedulo exepuendtsfe tpjum dies, noUeJp^ ex-erceat. Benedtcam, tncjutt Dautd,Domtnum tn •mnitempore.fiemper laus eius in «re meo. ./dc tußurandum heet bonum Ht,eius tamenfretjuens vfiu minime eÜ laudabtlis. Huius autem dtjeri-minis ratio tn eopoßaefi, tpuod tußuraudum ea. *^fgt;tumdecaujjainßitutumeli,vt ejjit tamepua.
lob, I,
Pfalni.49lt;
PftL JJ-
Et i rentf
-ocr page 452-44i CATECHISMUS.
remediunt qnoddam humanA imbecillitatû, ad probandum, ejuod dicimiM, necejjartnm infira mentum y( entm carport médicamenta adhibe-
, renonexpedtt,nifineceßeßt-^eorHndem'verojrt tpuentano perntciojà omnmo eti; ita ettam, mü cnmgrauts tß tulia caujja fitbelb, tureturanda 'vtt no eUßilutare.-tjuodßfipitu adhtbeattrr, tan tum abefi, vt profit, vt magnum detrtmentum cf Chryfoft f^'^cit. ejuamobrem praclare docet S. Chryfoßo-hom.16. ' rnui,non nafiente, fidiam adulto mundo, cutn ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mala longe late/jjpropagata'vniuerfum tcrrard
Ancio. nbsp;nbsp;nbsp;orbem occupaßint, nthtlt^ fuo loco (ß- or dine con-
ßßeret,fedperturbata ß- permilia omnia, ß-'-ßtm,deorßim,magna rerum confußone,firregt;t-tHr,et,ipuodmalorum omntum ^rataßtmurnefl, mortalesfere omnes tnfœdam tdolornm ßruitn-1emfiipfisabtecißint-ßum dentqßon^o fàneia-teruallo iu/iurandum in homtnum confuetudtne irrpefiffi.nam cum in tanta hominum perfdta, et intijuitate nemo facile ad credendum adducer/ • tur, '^Deum tellem inuocabant.
Tu rj re, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f »rn tn hac pracepti parte pracipuaßt
quid valeat illarattodocendtfideles, ejuomodo tu/iuran tunt tpud fcri, pte.fanEletjueadhtberedebeant^primumdtcen-ÿtaras. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lurare nihil aliud efße, nißTßeurdfelia’
ri, (juacumejue id verborumforma, ß- conception ne flat.nam ß. Telt is efl mihi Tdeus, ß, Ter T)eum,idemßtnt.Efletiam tllud iußurandum, eum adfacienda fidem per res créât at turamtu, vi,
-ocr page 453-TAROCHOS. 443 vt, perfïtcra Det Ettangeliüjper Crttce,perfin~ Hornmrelicjmai, gnomen, amp;nbsp;ceteraidgenw. tiei^jenimhxcipl'aperfe iureiurando auHortta-tan, aut roburali^uodafferutit, ßd T)eui ipfi hoe pra^at, cutut dtuina maie at isßlendor tllû in rebus cluceftit.exijuoßejuitur, vtper Euangei hum titrantes,per “Deumipjum turent, cuius verbas Euangelto continetur, declaratur.fimth-ter Qyer fanblos, cjui temp la Dei funt, cjuiejuf euangehea verttatt credtderunt, eamque omni ohCeruantta coluerunt, pergentes, tÿ“ nationes latißime diffiniinarunt. Eadem ratio e^l illtue ist rtlinrandi, cjuodper execrationem pro^erturte^ua iee^iUudjâncltPaulf,Ego teEiemDeuminuo- i.Cor.i. co in antmam meam, etenim hoc pan:o altejuts Det iudicto tamquam mendacij vltorißthijcttur. Eleq^proptereanegamus nonnullasex hifcefor-mulis it a accipi pojß, quafi turtfiurandi vininon habeant.ßd tarnen vtile eïi, qua. de iureturanda dillaßnt,in hii etiam Çeruare,atque adeandent prorßusnormam^ régulant dirigere. Duoau-tem lient iurandtgenera,primum quidem, quad ajßertorium appellat ur,nimtrum cum altquid de reprafenti,aut praterita reltgioße affirmamMS,vt Apoflolusinept^olaadGalatas-^EccecoraDeo, _ quta non mentior. e^Alterum vero promijßorium ’^*^*** dicttur, ad quod etiam communicationes refer un tur.futurütempuißeblans, cumaliquiditafore pro certo polltcemur, confrmamus: cutußmodi
eri
-ocr page 454-444 CATECHISAMES
tllndT):{Uidti,cjuiT^erfah£Coniugi,iuransper 3' d(imtnsi‘DeumÇMum,promtltt Salomonent, etus fltum, regniheredemfore, atijuetn tpdm locui» Iticcejptrtim E‘:rum enimuerohcet adtu^iuran^ dttmfatd fît/Deumtcflem adhibere-^ tarnt», vt reIlKm,/à»Ilum^ue fît, mttlt o piura reiputruiur, •pttafttnt diligenter explicanda.ta vero breuiter, Iî;er.4.amp;: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T)iuo Hieronymo, Hieremtas en um er at,
in eundcm dHmin^utt:lttrabis,vtnit^DonnnKi in veritate, S°hquot;' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tudicio, in inltttta.QinbM fane vtrbu tl‘
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;labreniterfitnimiatimijue complexits esl, cjuthut
emnis iuriltnrandi per ft Uto continetur, veritate, incjuam, iudtcium, (fr tuHittam. Prtmum itatp^ tft , tttreittrando locum veritM habet, nimirum vt, ^Mod ajferitur, amp;nbsp;tpfum verum lit, nbsp;nbsp;nbsp;qui wrat,
id It a effe arbttretur, non qutdem temere, aut le~ ut come blur a addun:us,/èd certifsimis argumen-tû.Alterum vero turt/iurandigenut,quoaliquid promittimui, eodem plane modo vent at cm requi rtt.namqutaliquid pollicetur, it a animatui ejft debet,vt, cum tempus aduenerit, id re ipfa prse ftet,^promtjfum exoluat. neque entm vir pro-busidvmquamfefablurum recipiet, quod fan-Rifimis Dei praceptis, voluntatt aduerfari putet,fid,quidqutdpromtttere, ittrare Itcue-rit,idfemel promtjf 'um numquam mutabtt-, niH f»rtafji,commutata rerum condtcione, tale effe inceperit-^ vt tarn, ßfdemferuare, fir promifin fiart veht^ Dei odium offenfiontm fubtret-
Eeriifi*
-ocr page 455-tAD 7 A ROC HOS. nbsp;nbsp;nbsp;43^
Keritatem autem tureiurando necejpiriam ejjè, Dj.ttullt;jiioquetndicattltiiverbi: QMturatpro-^^^^'^' *4« ximojuo,Qrfion decipit. Selt;]uttitr jccundo luca
\ MdiciMm:ne!jj emm türiurandum tenure, in-ton/tderate, jed con/ttlto, cogitatoadhiheri de bet.ItaijuettiraturM, prtmnm ^utdem confide^ tet,vtritmneceßitatecogatur, necne-, remçpto-
I tamaccurateexpenda.t,aneiufinodtßt, vtture^ j nbsp;vtrando tndtgere videatur.Tempus prat er ea Jjte-
biet,locum attendat,altaque permulta, ejua re~ bus adtun^a ftsnt, circumjptctat, non odio,non ei-more, ctut emimiperturbutioe altqua impellatur^
j fcdip/ius ret vt, amp;nbsp;neceßitate.etenim, ntfi hac tenlideratto,cß dthgens animaduerßo emtecejje-yu,faneiu/iurandumpraceps, nbsp;nbsp;temerartume-
ftt.'CMupnodt e^l tllorum trreltgiofa affirmatie, ^ut tn re leutfitma, (ß inani, nulla ratione, aut con Uto, fidpraua cpuadam confitetudtue iurant. td , nbsp;nbsp;vero pafstm tjuotidte à venduoribus, çr emptori~
busfieri vtdemus. nam tllt.^vt epuamplurimo vendant,hi rurfiss, vt cjuammtntmo emant,res vena iesvelliiudare,vel vituperare tureiurando non dubttant. Cum ttatjue tudtcio, prudentia opus ft-,puertverottaacuteperfi)tcere,ac difiinguere nondumperatatempofsmt: tcctrco confittutuen tflàS.Cornelto Pont, ne à pueris ante puberta-tern, hoc efl, ante X1111.annumtufiurandum Honcftum txtgatur. Relttjua eft tufîttia, epua maxtme m ptromtfstsrseputrttur. tpuarefiquts tntufium alt-
tputd
-ocr page 456-CATECHISMUS
Mare. 6,
Deut, d.io
Pfalin.öi.
^md^^inhoneft-umpromittit, inrando peff* cat, ^promt/ft^factendis [ceinsJielere cumulât, extat hutfts renn euangelio exemplum Herodii temer arto lureturando obJlriElus,pMel läfaltatrici caput loannù Bapttfia, tamejua[al-tationiipramtum, dedit. tale ettamfuttJudtB-rum iufiurandü, ejuifi ipfis, vt eH in Allis Ap»-slolorum,ta condictone deuauerunt, nihilgu[a‘ turos, donee Paulum occidijjint. His it a expltca-tis, nulla plane dubttatto relinejuitur, t^uin tllitu-to iurare liceat, ejui hac omnia/iruauerit, ejuicjue hifee condictombus, tamcjuam praßdijst^utbup dam,iuliurandum munierit.fed amp;^ssltis argu-mentis id probare facile efl,nam lex P)omtni,ejua immaculataeli,^/anEla,hocpreteepit. Dominum,inipuit,Deum tuum time bis, cßillifilifiy-uiestac per omnem Uhus turabis. itß à Dauide ' feriptum ell-^ Laud^ihuntur omnes, cjtu iurant ift ' eo. PrittereafacritlitterA indtcant, ip/aEcclt-Ctt. lurmna,fiinlltfstmos t^pollolos, iureturand»
nonnumejuam vfis ejfe: idejue ex ^pofloli epi-i..Coxa. Hohs apparet. ^dde, ejuod et angeh tp hint erdi ^Theffz’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;afanUo loanne euangeltflatn Apo-
kpo 10* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eit, angelum ittraß'eper vtuen-
temin/àcula.quinetiamQrDeustp[èiurat,ange lorum dominusin vetert teflamento multis ttt locis Tieuspromtfstonesßtas iureiurando confir-mat,vt Anrahie,amp;‘Dauidi, efutilluddeDetiu-reiurandoprodidft.Turauitfinqutt, dominus, é“
non
-ocr page 457-TAROCHO». 447
non pinitebtt eum: tu esJàcerdos in Atef nSÇ^cun Hebr.Ä'. dumordineMelchtfedec.NetjjVero obfiuraeil Genc.-Li, ratio adexpUcandHm,cnrMiurandum laudabi
, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rj r Pulai.109.
ie fit/iauts attenttus tot a rem conlideret,et tp/ius ortumfinemq^intueatur. Etenim tuEttrandum à fide origine ducit,tjtta hommes credunt E^tum totiw veritatit ejji autT:orem,(jM nec decipt vm~ ejuam po/sit,nec alios decipere: cuius oculis nuda funt omnia, aperta.Q^deniçi^-vntuerfisrebu« humants admtrabiltprouidentiaconfultt, mun-dumcjue adminiÜrat. Hacigitur fide hommes , imbutifiDeumveritatistefiem adhtbent, cuifi-dem non habere,impium,ac nef ar tum erit.Quod 'vero ad finem attinet, eo tendit tufiurandum,atej^ id omninoppe^lat^vt hominis iuiîttiam, nbsp;nbsp;inno-
centiam probet,finem/^ue littbus, amp;nbsp;controuer-liisimponat.i^uodetiam ^pollolus in eptfiolaad Hebraos docet. neijue huic fintentia verba ilia. Hcbr.iî. Saluatoris nofiri apud fanElum tybüatthaum repugnant.-^udifiis, t^uia dtüum efi antiejuts-^ hlonperiurabis ; redde s autem domino turamen~ ta tua.Egoaîst dico vobis,noniurare omnino,ne^ quepercalum, quia thronus Det efi-^neq^per ter-ram, quiafiabellum pedum eius-, neque per Hte-rofiljmam, quiaciuitas e^l magni regis-, neque per caput tuum iurauerts-, quia non potes vnum capillum album facere, aut nigrum. Et autem firmovefer-^en, eü-^non, non: quodautem hit abundantiHS til,à malo eH. His enimverbit
iuliuran-
-ocr page 458-44i C^TECHISAdrS
wJiurMdum gtnerattm, vniuerfecjue damnari non esÏ dtcendum, cnm tamjupra vtdentnus dominum tp'ttm, ^poÜoloJcjMe fretin ent er turajji: /ed pernerfitm ludt-orttm tudtctum redarguert Dominus voluit, ejuoftbt instnimum induxerant, nthilin tureiurando cnuendum el]e,prAter men-djcium.itatjjderebusleui/simis, çpj nuHttu mu' menti, ipd lurabantflt;tpi/stme, çpr ab alijs tu/Î4-mndtsm extgebant. Hunc morem Saluator re-prehen dit, at!^ tmprobat, docetc/^ omnino à inre-iurando ub^ltnendum ej]e,nißidflagitet necefst-tas.nampropter humanum tmbectllitatemitifiiigt;-rundum inHituturn eH, reuera malo pro-uenit .• ejuandoi^utdtm aut iurantis mconilitn-ttam in die at, aut lUius, cuius cauß'a turamus, con-tumactam ^ui,vt credat,aliter adduci non po-
* teH.Sedtameniurandi neceßiteu excufattonem habet Et t^uidem, dum inijuit Saluator- Sitferma ve^er, e^t, eil-^ nan, non-^ hac loejuendiformu-la Jatis déclarai , fe turandi confuetudinem in collot^uijsfamtliartum, (ß leuium rerum prohiber e. e]uamobrëtlludpraetpueàDomtnoadmo-nemur,nefaciletntmtum propenfad iuran-dum Itmus.idq^fedulodocendum era, fidehi auribus tnculcandumtinfintta enim fere mala eX Mtmia iurandi confuetudine emanare, facrxri la ter ar urn aubloritate, fanUtfsimorumPa- । trum telltmoni^s comprrobatur. Jn Eccle/îaPiict Icclef.ij. fcriptum e^; lurationi non ajfuefcat os tuuns:
multi
-ocr page 459-TAROCHOS.
inulti emm cttjw in tlla. Itë: Ktr multninrans, nbsp;nbsp;S. Baf î n il
plebitnriniqunate, f^nondtfcedetàdomoilliM^'^^^^
Plurahacde re legt pojjwit ^pnd SadhitOr Angußinùm hbrü contra/nendaciû. fu©, £t haëlentu deiufsis,nunc devetitis die Mur.
Uetanuer diuinnmnomentn vanumaffiime- Quando, ^f 'itppareteniw, eumgrawpeccatafiobflringe- Kfubqui-^cgt;cjMnonconfilio,fedterneritateadiitrandMfer pœnis tur. (ßraufßtmu aute deltëlum hoc ejje,tlla etutm f^erbadeclarant-, NonajJumesnomen'DettMtn tianam.ijMali rattonem ajferret, cur hoc facintu ßelefiuadeo, acnefarium/it, nimtrumpropter-ca eijHtd etui mateßos minuitur, cjuent nos T)eum
ÇrDominum noflrum effeprofitemur
. Hocigi-
pracepto prohibesur, ne hommes falfùm tu-^cnt.namejuiàtantofielerenonrefugit, vtT)eii falfo teëietur, htc infignë Deo iniuriamfacit, tjuip pc ‘jMi aut tlU m/citta not am inurit, dum ip/ùm a-Ikmm ret veritatem latere arbttratur, aut certe improbitatù, ç^prauiaJfeëlM, ijuimendaciunt t ejltmonio veht cofirmare. lurat autem falfono» U folum, ejui, ejuodfalfum fat, verum ejje turan-do affirmât, fedtlleetiam quiiureiurandoid af-fertt, lt;iuodcum verum fit, tarnen ip/ifalfîtmpu-tat.nam cum mendaciu ea re mendactufit, tjuod contramentem, animifèntentiam profertur, perfficuum eSÎ, hune plane menttri çfi perturum effe. Simili ejuo/^ue rat tone peierat, ijuiidiurat, •[•ftdverumextëîimat, ^tarnen reutrafalfitm
-ocr page 460-•H9 CATECHISMUS
• fJtS, quantum potuit, cur am, diligentiant udhibuent, iit totamremcompertam,atq^explf 'yatamhaberet. quamuis emm tpfiw or ano men’ ttcon/entiat,tamenhuiui pracepn reusefi.EmSquot; dem vero peccan reut ce/tndut e^, qwfe altqutd iureiurandofablurum promttnt, cum tarnen aut ( promyj'umtmplereinantmo nofuertt, aut,/ifutt, quodpromißt, re tppt non praEtat: quod et tarn ad eospernnet, qut cumfe votiflonEone Deaobltga- ।
non praitant. ‘Traterea in hoc prtcepiom j peccatur, fidefit tuflitia, qua ex tribut luriCiuran’ dl comittbut vna eSi. Jtaquefiquit luret jtpec-cat urn altquod mortiferum commißurum^exetn-pli caufifa,cadem homtnit, huiut praceptt reus efi, dicet Ule firio,atque exanimo dicatfffiiufiuran-dumveritatemhabeat, quam primo loco requin declarauimut. His adiungi dehenttllaiuran-di genera, qua à contempt u quo dam profici/cun-tur, cum quit iurat fé non obtemperaturum e-ttangelicit concilqs:cutufmodt/unt, quaadcdu bat urn, et paupertatem hortantur.quamuis emrn nemo ea necejfiario fequi debeat:/!quit tamen its-ret,nollefiillit parère conctlijs,is eo iureiurandt diuina concilia contemnit, cfi violât. Traterea, hanc legem is violât, (fi iudicio peccat, qui, quod verum eH,turat,tdque itafi habere exi^iimat, leuiut quibufdam conteblurts addubius, (fi longe petitit. nam et/i huiufmodt lufiurandum ventos comttatur,/uben tomen aliquo modofalfim:
nat»
-ocr page 461-A ROC HO S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 fi
Kam cfuificncgligenter iurat, in magno peteran-i dtpericttlo ver/atur. Falfi prat erea turat, ejutper falfos deostnrat.tjutd entm efi à verttate altentut cjuammendaces epquot; fiEitcios deos, tarn quam verum Deum,teElart? l^erum quontam firtptftra, cum per turtum interdtxtt, tnquit: Nec polluet Leuit. i,« nomen T)ei tttttnegleElto prohtbetur, quafugien-daeEl in reliquis, quibtts ex htttw praceptt auElo-ritate honor debetur.quale efi verbttrnDettcuittt maieElatem non filumpij, fed tnt er dum ctiam impijreuerentuTjVtin ludtcttrnhiEloria de glon Moabitarum Rege memoria tradttum efi.
Det autem verbumfiumma iniuria affictt, qui-cttmquefiter am firtptttram à reEla, efi ger mana etutfententia ad impiorum dogmata, efi harefit fleElit. cutusficeler is admonet nos T^rinceps Apo-Elolorumverbis ttlis.'Sunt quadam difficihain-^’^*^’^ teüeElu, qua tndoEli, efi tnElabiles deprauant, ßc-nteficeteratferipturas, adfiuam ipfirum per-dutonem.Pratereafœdit, efi tnhoneElts macultt fiacrafiertptura contamtnatur, cum eitts verba, efi fintentias, qua omni veneratione coleda fiunt, ad profana quaquenefarij hommes torquent, ad fiurrtlia ficihcet, fabulofa, vana, ajfientattones, detraEltones, fines, libellos famofis, efi ßqua funtatiaidgenus: in quod peccatumficraTri-dentina Sjnodw animaduerti iubet. deinde vt Trid.Syto q T)eum honorant, qui etut opem at que au- 4» ntltum in Juts calamitattbtts implorant: it a de
lf » bftum
-ocr page 462-CATECHISMUS
bit tint Deo honorem is negat, ijut tlitus fitb^dun» Pfil.ij. nontnuocat.• tjHosredar^wt'Dofttd, cuminqutt: Deum non tnMocaneruntt'Jhc treptdaHtrnnt more, vbtnon er at ttmor. At ver o loge magis de-teftahiUfielere ft ipfis adfirtngnnt, t^nijacrofan-Etum Det nomen ab omnibus creaturts benedi^ cendttm, fitmmis laudtbfss extollendum, auf eMmfanllorumnomen, cum Deoregnantiunt, tmpnro, amp;nbsp;contaminai o ore blafgt;htmare,at(j«t execrari audent. tjuod ^tsidem peccatum vfjue adeo atrox, attjne tmmane tit, vt tnttrdnmfieri litter a,fide blafithemtaferma tncidat, benedilln J.Roe, ii. nisnominevtantier.Qwniamveropoenijfffiip-iob.j.î. nbsp;nbsp;plieijterror ptccandt hetntiam vehementer coer
cerefilet-, iccirco Parochus, vt hominum animos magis'ptrmoueat, at^ue ad hoc praceptumfer-ttandumfacdint impellat, alteram tlhus partem, efcjuaCi appendteem diligenter explicabit. Hee Exod, io‘ enimhabebitinfontemDominusetim,lt;}uiaJfMm-pfirst name Domini Dei fusfiullra. Ac prtmum t^uidem doceat, fumma ratione fallum effe, vt huicpracepto mina adiungerenttsr : quoi^uidem ffi peccatsgrattitas, et in nos Dei benignitas agno fiituntjsts cum homtnum perdstione non deletie-tur, ne tpftu sr am, efi offen ffenem fiibtamus, hifee falutarsbtis minis not det err et, nsmtrum vt ilium heneuolum potius, ejuamiratum experii-mur. Urgent htsne locum Pallor, inlietqut fummo fiudiOf vt popultss fceltris grauitatem agntf
-ocr page 463-tyfD TA ROCHOS. J Itgnojcàt, tllud deteHetur vthementiui, nbsp;nbsp;tn
toeMtandomaioremdtligenüam, amp;caMtonem adhtbeat. OHendatprtterea, quantaßt homi-num procltuitat ad hoc peccatum committen-dum, vt nonßitüfuertt legem ferre,niß etiam mi naadderentur. Jncredtbtle enime^, quantum btc cogitatw vtilitatù habeat. nam vt nthilaque nocet, at que incauta quadam animißcuritoidta ptopria tmbectlUtatii cognttio plurimumprodefi. Turn iHud etiam declaret, nullum à Deo cer-tnm fitpplicium con^ttutum fmßi,fid tantum vniuerfe minari, quicumque fe hoc fielere ad-ftrinxent, non impune laturum. quapropter di~ nerföfupplicia, qutbtu quottdte a^tgtmur, huiut ptccati admonere nos debent.htnc entm factie k-cetconijcere, hommesearetn maximas calami-t*tes incidere, quad huicpracepto non obtempèrent. quibus /ibipropo/îtù, cautiores eosin pofie-rumforeverißmtlee^l. Ftdelesitaque,fan£loti-^ ' ntore pertemti, omni fiudto peccatum hoc fu-gtant.nam ß omnss verht otioßm extreme tudtcio reddenda ratio elt:qutd degrautfsimis Cceleribut dicendum, que magnam dtutni nommis deßieien tiamprafferunt?
Memento,vt dicm fabbathi fandlîfi'ccs. 5ex diebus operaberis, 3c faciès omnia opera tua:
Septimaautem diefabbathum Domini Del tuieft.
Non
F£
-ocr page 464-4i4 CATECHISÄ/rS
Non facie« omne opus in co tu, amp;nbsp;fil fus tuns, amp;filia tua, ÓC feruus tous,Mancilla tua,iumcntum tuuni, amp;aduena, qiiicft intra portas tuas. Sex enim diebus fecit Dominus cælum,amp; terram,mare,amp; omnia, quae in eis finit, Ä requieuit indie feptimojiccirco benedixit Dominus diel fabbathijtfe fandlificauiteum.
Hoc legü pVAcepto externw Ule cultus, lt;]fti Deo ànobü debetur, reEle, atcjue ordtne pre./cri-btturteEleramhic velutitjutdam priorüpritce-ptifruElustt^uoniaw ejuem tnttmis finßhuspie co ltMus,fide, ^ße adduEli, tjuam in eo pofftam hit hemus,non pojjumm cum non externo cultu 'eener an, eiderntjuegratiae agere. Et (juomant htc ab ijs,ejui humanarum rerum occupationibusde-r ttnentur, nonfactie pncllartpoj/unt-, certum tempus El at ut um eEi, ^uo ea commode effici tjueant. i Jta^uecumhocpraceptum eiufinodißt, 'Vtfru-Gum,lt;ytUttateme]ue admirabtlem afferat-, maxime interefi, Par achtfttmmam in eo explicando ' diligent tarn adhiberi. ad etus aut cm tnfiamman-dum Eiudtum magnam vim habet prtmum illad pracepti verbum, Ademento. nam quemadmo-dum fideles talepraceptum meminijfe debenttUc Fall orü eEi, in eorum memoriam tllud tß mo-nendo.clr docendofape redtgere. Quantum ve^ ro fideltum referai, hoc praceptum colere, ex eo perctpitter, tjuod, eo diligenter celendo, adrehtjua legis tujfaferuddafacilius adducetur. Cumetttm inter
-ocr page 465-tyfD TARO CHOS. 4ff inter cetera, cju£ dtebue fe^is praflare de bent, ne tejjihabeant,verbi ‘Det andiendi cnujja, adee~ clertamconnenire-^ cum edoLlifuerint diuintu tu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y
fitSicattones,tllud eüam con/e^uentur, gt;ut ex tote corde cußodtant legemTiomtnt.ejuamobrem fi-pt/stmejabbathicelebritat, cultuf^ue pntctpttur mÇacrtelitterti, vtExodo, Eeuico, Deuterono-niio, apud Ifaiam^ Hier ernt am ttem, nbsp;nbsp;Ex^chie-
lernprophetaevidereItcet; cjuibutomntbusinlo-cishocdefàbbathicaltutradttumefiprtceptum. Deuter. t.Monendt vero, hortandt funt Principes, amp;nbsp;Hiere, 17. magt^ratut,vtinijsmaxime, cjueadhunc cul- Ezech. 10. f«w 2)« retinendum,att^ue augendumperti- 4'5-tient,eccle/îte Prafidesauiloritateßiatuuent,iu-beant/juepopulumjàcerdotumpraceptüobtem-perare.Quodautemadhuius pracepti explana~ tioaem attinet, danda opera efi, vtfideles docean tnr, putbus rebus hoc praceptum cum ceteris con nemat, e^uibufise différât ab eie. hoc enim paido (auffamtlle, rationemque cognofcet,sjuare no» fiabhathum , fed diem Dominicum colamus, fanilumijuehabeamus. Certaigitur illaäiffe- ' rentta vtdetur , ejuod reliqua ^Decalogi prss-cepta natur alia fisnt, nbsp;nbsp;perpétua, neque mu--
Ian vHa ratione pojfisnt. quo faüum e^ , vt, quamuislex t.^€o/is ahrogatafit, omnia tarnen pracepta,quaduabus tabulis continentur,popu-lus Chriiltaniu feruet. quod ideo fit, myri quia Adofiesitawffent, fed quod naturaconueniunt^^
Ff 4 cuiut
-ocr page 466-43^ nbsp;nbsp;nbsp;CATEC HIS Mrs
cut us vi homines ad ilia firuanda impellunmr. Hocautemde fabbatht cultu pracel)ttim,ßßa-tutum tempus ßeblatur, non Çixum,^ confiant eït,fed mutabtle-^ necjue ad mores,fedad cartmo-mas pertmet-, neef^ naturale, (juonta non à natara ad iddoäi, aut tnfiituti fumus, vt tllo die pottos, ^uam alto externum cultum Deo tribuamos: fid ex eo tempore, quo populus Jfiaelttinu à P ba raonu ePi firuttute Itberatus, dtemfàbbathtca-luit. Tempus autem, quo cultus tollendtu erat, illud idem est, quo ceteri Hehr aid cultus, cart-maniaque anttquanda erant, mortefit lie et Chri-fti.nam cum tllacserimonia fint quafiadumbra-ta imagines lucis, nbsp;nbsp;veritat 'u-, tllud vtiquene-
teffi erat, vt lucis ac veritatis, qua lefiu Chru fius est, aduentu remouerentur. qua de re fan-Gal.4. nbsp;nbsp;Zf«/ T^aulus ad Çalatasita firipfit,cumty^O‘
jaici rittu cultores reprehenderet-^ Dtes objir-uatis, efi menfes, cß tempora, cßannostttmeo WS, neforte fine cauffa laborauerimin vobis. nbsp;nbsp;|
ƒ« quam etiam fintentiam feripfit ad Colojfen-Colof. i: ƒ«. Et hac de differentia. Conuenit autem hoc praceptum cum reliquts, non ritu, cf carimonijs, fed quia aliquid habet, quod ad mores naturaque tus attmeat.nam Dct cultus, ac I religio, qua hocpracepto exprimitur à natura | exiPtit, cum illud natura comparatum fit, gt;
vt aliquot horasinqs, qua ad Dei cultssm pertinent, verfiemur. euhu res ar gurnet 0 efi, quod apud
omîtes
-ocr page 467-TAROCHOS.
tnmesnationes,flatasquajdamfierias, ea^ pub-ItcasfiuifièccrnifKtis,qult;iifiicrùrebits, ac dtutnû obeundss er ant confierata.efi entm naturale ho-mtni, vt is cerium quoddam tempus necejfiarqs re rumfiunbltontbus det, veluti carports quiets,fim-no, O' atijs eiufmodi rebus. quemadmodunt cor pari, it a eadem natura rationefaElum e^, vt mentsaliquidetiamtemporisconcederet, quoin Deicontemplattonefiefireßceret. at que it a cunt aliquatemportsparsefii de beat, quo res diuina coluntur,cultusque Deodebitus tribuatur, hoe fimead morum praceptapertinet.quam eb caufi^ Jam ApoJtols e.v Ulis Jeptem diebus eum, qui primus efi, ad diutnum cult urn confie crare ^latue-runt,quem Domtntcumdtem dixere.nam (p-Jan iisuloannesin Apocalyp/i.Domintcidteimemi-ntt:^ ^pofiolusper vnam fàbbathi, qua efi dies i. Cor.'i « Hommtcus,vtfianblus Chryfiufiomusinterpreta- S.Chryfo, tur,colleblas fieri iubet,vt tntelligamut,tarn turn ho.43.in i, »J/e. Jam ver o, vt fciantfideles, quid eo dte age-^ re, àquibufiteaElionibusabft'inere debeant, non ^henttm efi, vt Parochtis totum praceptum, quad in quattuor partes re^ie difiribtti poteft , ad verbum ddigenter interpretetur. Itaque pri~ mum generattmprop3nat,quidijs verbis prafcri-batur,^\emznto^-yz dicm fabbatlii fandlifi-ces.ob earn ver o cattjfiam initio pracepti verbü il~ htd,Ademento,appo/ite addttum eitjquod huiut ff ƒ leid
-ocr page 468-45 t CATECHISMUS
the I cult Ui ad carimonioi perttneat.QtM de re pt puliM admonendut effe vtdebatur, cum natura lex,et/ialtij'M tempore Deum reltgtonu rttuco' lendumej/idoceat, hoc tarnen, tjuo pottfiimitdie Hert deberet, nonprafcrtpfSt. Praterea fideles do^ eendt fttnt,exijsverbùmodumzfi‘ rat tönern colh gl pOjJi, (fua in tot a hebdomata opuefacet e conue mat. It afcilicet, vt dtem feflußmperjpeHemus, ^uadiecumallionum, amp;nbsp;operitnofirorum Det tjuaßreddendaratto(it-^ eiufmodt opera efficia-mut, necejje eil, t^ua neeiue T)et iudtcto repudten-tur, neijuenobis, vtfcrtptum efi, tn /tngultum i.Reg.xy, /tnt,(Irt»fcrupulumCordts. Toflremo iddoce^ mur, ^uodcerte antmaduertere debemus, no dt-futuroi fciltcet occafiones, cjuamobrem nos huiiU praceptt captatobliuio,velaliorum, efuitlludne-gligunt, exemplo addullos, vel/fieilaculorurn, Ittdorumcjue Iludto-, cjutbiuplerumejue ab hutut (bet fänllo, religiofique cultu abducimur. Sed tarn ad td ventamus.ejuodßibbatht Hgnificatione demonliratur. Sabbathum, hebratcum nomen, (i latine interpretaris, cejjdtio dicitur. fabbath tt.are propterea cejfare, tß’ ree^uießere latino vo-cabulo appellatur. ejua /ignificattonefallum eil, vt/àbbatht nomine dies fiept tmus diceretur, i]UO' mam, abßluta, perfefilae^ue mundt vniuer/ita-ßjjjj , nbsp;nbsp;nbsp;10,1^01»ab omniopere,ijuodfecerat,requieutt:
Exod.io, nbsp;nbsp;nbsp;huncdiem tn ExodoDominus vocat. Posiea
ßeut.jf. nbsp;nbsp;‘iterononfolum fieptimushtcdies, fid ob eius di-
gnita*
-ocr page 469-TAROCHOS. 459 fnitatem ipfïi etiam hebdomada eo nomine ap~ pellata eïl. in qttemfenfttm phartfim apudfin-binmLucamdtxtt:leinnobu infabbatho, ^!tehoci^utdemde/abbathtjïgntficatione. San-bbtficatto OMtem fàbbatht facris tn Ittterü cejjd-tioe^, (juafità corporis laboribns, ^d nefot^s, vtaperte o^lendunt hac, (jua fisjftuntnr, pra-ceptt verba, non operabcris. neque veroidfoltern Sgnific at-, (abler entmfdtiefniffèt dtcere in DeMteronomto-, Obferna diem Jabbatht) cnmin eodem loco addatnr, xt fandifices cum,ihoe verboofienditur,fàbbatht dtem religie fiinieJ}i,dMtnifqneailionibtu, (frfin fits r er une officijs conficratum. Itatjne dtem fibbathi tumplene^perfelle celebramtis, cnm ptetatis amp;nbsp;religtonts officia Deo prallamtis : hocquepla- nbsp;4* •
nefabbathtimell, e^nod Jfiias delicattt/n appel-lat.-ijttontamfefli dtes funt velnti dclicia domi-
amp; piortem hominnm. Qnare ftreltgiofo huicfanfloijuefabbathi cult ut mifericordiaad-iungitur opera- 'certe maxima fint, (f;- multm pramta, qua eodem capite nobts propontintur. Itaque vertu ac propritu huttu praceptifienfut eojpellat, vthomo (^antmo, dr corpore tri eai a curam incumbat, vt statut o altquo tempore, * anegotijs,corporifiue lahortbtu feriatus, 'Deuiie piecolat, ac vsneretur. t^bera vero pra-cepti parte demonllratur , diem fêpttmuru T)ei cult ut diutnuMs dtcatum ejje. nam ttaf
pttun
-ocr page 470-46» CATECHISMUS
pt HW f/?;Sex dies opcraberis,amp; facies omnia opera tua:Septimo autem die fabarhum do-mini Dei tui eft. cjttxverb^adestmfententtxnt referHntHr,vtfab bat hum Tiomino confecratum interpretemur, ettjue eo die reltgtonis officia trt-ht(Amue,fiptimKm^^ dtem tmelligamni (ignum ejfe qutetis Domini. Htc vero dies dtuino cullui dicatui e(t-,, cjuia rudi popttlo mintu expediebat habere eamfacnltate temporû arbttratufuo de-Exo d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hgendi, ne forte Aegyptiorum /hera imitaretnr,
■ Ita(j^èfèptemdiebftf,vhit»ttead Denmcilendii deleblfteejitt^ut ejtndem res plena my fieri] efi.
Exec xo '
/tgnumvocat:Tidetetta^,tlletnejtMt, vtfabba-Exod. JI, thsimmeMmcttfiodtatistcjMiaEgnmneliinter»te ($-vostn generatwnibtti veftru, vt feiatis tytda ego T)omtnue,ciHifanSltfico vos. itaq^ fignifait, quodindicabat hommes Deo fe dedteare oporte-re,fan£lo/^eidemprabere,cum dtemetiam vi-deamtu ei dicat urn e{fe:liqMtdem tile diesfanPlnt efi,qModtum pracipue fanthtatem (fy reltgione homines colere debeant. Deinde flgnum efl, amp;nbsp;qttafi monnmentstm condtte hutus admiranda v-muerfltatu. Stgnum preterea fuit Jfraelttaruns memorie tradttu, quo admeniti,fe Dei auxtlio a durifsimo Aegypttacefersatutis iugo folutos ac It berates effe memmilfenttid quod Dominus eflen-B eut. y. nbsp;nbsp;dit illis verbis.’tJMemento, quod efr tpfeferuieris
in Aegypte, (fleduxertt te tnde domtnus Dem tutu
-ocr page 471-TAROCUOS. p 46t tutu in manu forti, nbsp;nbsp;nbsp;brachto exttnto; iccirc»
fracfpit tibt, vt ob/eruares diem fibbathi E^i /ifnttmitemtumßiirttMalü, tum Cdleilü fahba-tm.^ptruftaleautemfiibbathum tn fitnüa ^ua-tjwete con/i^it, mmtrttm, tum vttui homo, Chrt^io con/epultus,ad vit am reno- £p jf Matur,att^uetn ijs a£liombMt,ciult;t Chri^itana pie-ftui conuent»nt,ftudiofife exercet.debent enim, aliijuando traut tenebra,nunc autem lux in-dumtno lunt,vtfilijlucisambularetn omnt boni-Me,tuïhtui,amp;verttate, ntij^ communicare ope ^tbui tnfruLluo/îs tenebrarum. Calente verefab-bathumeß',vtait D. Cp tllus. eum locum Apo- g q jj ^oUtriitlans'^ReltntputturergofabbathtJmuipo loan.* puto ‘£)et-^ dia vita tn ^ua omnibus bonts cum c»p. Si. Chrfilovtuentesfruemur,peccato radicitusex- ^^eb. 4. tirpatOy/ecundum illudtNon erit ibileo,necpra- 5 ua bcdiatlluc afcendet,/êd ertt tbt vta pur a, ^iafanSla vocabdurtomnia entm bonatn vtfone Tietmens fanUorü adtptfttur.Quarefideles hor tandt erunt hitverbts, amp;a Tailore incttandi^ Eeiltnemtu tngredi in illam recjuiem. Prater dtemfepttmu habebat pepulus ludetu alios etia feïïos,^ficros dies diuina lege con^litutos, ^ui-' bm maxtmorum beneficiorum memorta reno-1 uaretur.Placuitautem Eccle/ta Dei,zt diei/ab-bathicultui, ^celebritasin Dominicu transfe-ratur dtem.nam vt eo die primum lux orbt terre-j rumtlluxittßs R.edemptoritrgt;ofiri,quiadvttant
ater-
-ocr page 472-46i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CATÉCniSMÎ^^.
tternam nobis adttnm patefecit, reßtrrc^iont, tjun eo die fuit, è t ene bris ad luce vita noflra re-Mocata efltvnde (y' Dominicum dtem zApoîioh did voluerunt. Sollemnem præterea hunc diet» ejje infacris litt tris animaduertimus, i^itod eo die mundicreatioinitium habutt, ejuodfptritusfin-ihu Apofiolisdatus fit. Ahosautew dies fehlet ab Eccleßit, initio, (fr confeejuentthus deinde tem-portbus Apofloli, tfr ßinfh Patres noslri tnfli-tuerunt,vt pie (frfin Eie Dei benefictorum mema riam coleremus. Inter eos autem celebemmi habentur tlli dies, lt;jui cb redemptionis noslratnp-fieria religioni confiecratifint, deinde i^utfhnEliß JitnA Kirgtni matri, tum ver o A polio lis,ac mur-tyribus, ceterifque j'nnElis cum ChrtHo regnanti-vus dtcdnturtin quorum viEloria Dei bomt as amp;nbsp;potentialaudatur, tpfis debiti honores tribuun-tur, atque ad eorum imitationemfidelts popu-lus incitâtur. Et quoniam ad hoe praceptum Jlruandum, magnam vim ea tp/tus pars habet, 'qua tills verbis expreJJdePl-, Sexdtcbus operahe-risfiptimus autem diesfibbathum Dei efi.-Pare thus de bett Ham partem diligenter expHcare.ete turn ex his verbis colligipotell, fdeles hortandos ejji,ne otioPi defidesvttam traducant:fidpo-I.Thefl*, 4, tins jdpoHohcavocts memores, negotium Puitm qutf^agat,etoperetur manibusfils, ficut abeo praceptufuerat. Praterea hoc pracept 0 illud EDo-minus ttsbet, vt fex ipfis die bus opera noiira eff-
etamus'
-ocr page 473-TAROCHOS.
tiamus^ ne ali/juid eorum, ^uitalijshebdomadit diebus fieri, agwe opart eat,tn dtem ^efittm retjcia tHr-,At(jueita animus arerumdtuinarum cura, iiudto^ue auocetur. Tertta deindepraceptipart txpltcanda eH, Cjua, cjuodam modo deßribtt, aua rattone fabbat ht dtem colere debeamus-^ praciput autem expticat,ejutddlo die facere prohibemur, ^uare tntjutt Domtntts ; Non fades cmne opus tn to tu, abus tuus, zfr filta tua,ftruus tuus, et an-alla tua, tumen turn tuum, amp;nbsp;aduena, e^ui efi intra portas tuas. Qutbus verbts ad td prtmum inllttutmur, vt, tjuacumejue dtutnum cultum tmpedtrepoffunt, omntno vitemus. facile emm perßgt;ictpote}l, omneferutlts operugenus prohibe ri,non qutdem ea re, e^uod fra natura aut tur-pe,aut malum fit, fèd cjuoniam menttm no^ram ^dminocultu, ejui finis praceptieil, abHrahtt. ^uo magis peccata fidelibus vitanda funt, ^ua
I fon folum animum à diuinarum rcrum iludt» aHocant,fed nos à T)ei amore prorfits fiiungunt. d^on tarnen eaaBiones, ne^ue ea opera vetan-tur,lt;jUit ad dtutnum cuit um at t inet, etiamUfcr-Ufha Rint, vt altare indîruere, templa, altcuius feiitdtet caujfa,ornare, relujua hutus gene-rts. tdeotjue à Domino dtblum e^-^ Sacerdotes Matt.it, in templo fabbathum violare, fme crimint tjfe. Sed neque earum rerum opera hac lege prohiber i exiftimandumefir, ejuorumiaflura-facttndafitffî dtefedîo prattrmùtantur, ijuen*-
admt-
-ocr page 474-464- CATE-CHISMrS
Lib. Z. dc~ admodumfiicrisettam Qanontbufpermijjkme^. D^férft' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TiominHS m Eu.mgeltofeflts diebnf
cao Licet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;declarauit, nbsp;nbsp;nbsp;facileParochus afud
’ fànbios td^Latthautn (br loannem obfiruabtt.fei vtnullares pratcrmttteretur, cttttu ablione hic Jabbathi cultus (Kspedtretur-^fabla eH: iumenti mentto-^ ejuo animalMmgenere itnpediuntur hc-mtnes,lt;juo mtnus fabbathü.diem colant.ß emits dtefabbathialtcui op er is autant tumen ti vfusde-^inatur,neceßariaefi etidad id hominis opera, ^uiiumentumagat.itaij^folumperfeopusfacere | «ö» pOtejlfèd homine, qui illud molitur, adtuuat. eo autem dte nemtni opusfacere heet.ergo neq^ ttt j mentis,quorif opera adtdhomtnesvtuntur.ltaqf | hutus praceptt lex eo etiamJpeSlat, vt, (i iuwento rum laboribus hominesparcere Deus vult, eo eer temagisipEcauere debeant^ ne inhumani ßrit ia eos, quorum opera, atq^ indu^lria vtuntur. Ne-queveroParochusilluaprittermitteredebet, vt idthgenter doceat, quihus in opertbus, atqueablio tttbus Chrtfiiani homines dtebus fesïis exercere | fi debeant. lila ver o etufmodiftint, vt ad Dei terts plum accedamus, eoque loco fine er a, ptaque arth mi attentionefacrofanEla Altjfafiicrificto inter-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fimusßiuinaEcclePa fàcramenta, qua ad faits-
temnoflraminlîttutalisnt,adanima vulnertsrts curationem crebro adhtbeamus, nthtlvero ell, quad oportunius aut meltus Chrtltianis homs-ntbus fieri pofstt, quam ßpeccata fuafacerdots-
-ocr page 475-T ARO CHOS.
hus fapeconfiteantar.adqHam remperfictedam potent Parochtis popalum adhortari, ßtmpta hutuiprobunddi rei rtuione, nbsp;nbsp;copia ex ijs, qua de
pxnitentta fiter ament o fito loco tradita, ac pra-cepta litnt. Neque ßlum ad hoc fiacramentum populum excttabit,ßdfidulo etiam at que etiam ad i/lud adhortabitur,vtfiicrofinSi;^^/» Suchari-fita ficramentum crebro percipiant. z.Attente pntcrea.dtbgenterquejacra conciofideltbus au~ dtenda e^itnihtl enim minut ferendum e^, ne que tamprofe^o indignum, quam Chrtßi verba cen~ temnere, aut negligent er audire. Exerettatio item, at que fiudtumfidelium in precibus, dtuinifi que laudtbu! frequens ejfie debet, pracipuaque eiufdem cura, vt, qua adChrtiltanavitain^i-tutionem pertinent, ea dtltgenter addifiat-^fiedu-loque ß exerceat in ijs officqs, quapietatem continent, paupertbui, egenü eleemolynamtri-buendo, agroshominetvt/ttando,marentes, qui-que dolore affltEli iacent,pieconfilando.namvt eil apud fiandum Jacobum ; Religio munda cß lacobii^ Immaculata apud Deum (ß T^atrem, bac eJt, vi-(Itare pupillos, nbsp;nbsp;viduas in tribulatione eorum,
Exhii, qua dtEla fitnt, facile ertt colligere, qua contra huiw pracepti regulam committuntur. Parochi vero ojfictum in eo item effie debet, vt certos quo/dam lo'cos in prompt» habeqt, vnde rationes, atque argumentafùm tt, quibuspopulo illud maxime perfisadeatur, vt huius pracepti
Cg legem
-ocr page 476-CATECHISMES
rabtlta bénéficia accepimui.
legemfitmmo fludto.accHratatjne dtltgentiaÇer-uet,adhoc plurtmttm valet, vtpopului fcdicet tntelbgat, ac plane perß)iciat, cjuam wslum, tient confentanenm fit, nos certes ejHo/dam dies habere,i]uostotos dtutno cnltstt trthnamus, De-mtnumejMe noflrtsm, à ejuo fitmma (fi tnnume-agnofisamw, cola-tntu, (fi veneremur. fientm tstfiifiet nos ejuottdte fibt reltgtonùcMltumtrthssere,nonneprofitiser-ga nos beneßcijs, ^sta maxima fi tnfinita funt, omnù opera danda eJTet, vtprompte, alacriqne ammo, etHsdtUoaHdtenteseJJèmus ?nuncvero, paacts ad eius cultamtnflitutts die bus, nonell curnos négligentes, at^ue difficiles tneius offiâj funlltone fimus, ijuodline gramjstma culpa pro-termittere non poffumus. ‘JDemonllret deinde Parochus quanta huius praceptt virtusßt, cum ijquitllud reEle firuauerinttncenffeElu T)eiep fi, cum eo/^ue collo^ui videantur. nam fi preci-bus factendù Dei matefiatem contemplamstr, fi cum eo collocjuimur : fi conctonatonbus au-diendis, Deivocem acctpimus-^ e^uaadaureSno-firaseorum operaperuentt, ejuiderebusdiutnis pte,fiinElet]ue conctonantur, turn tn altarisfiterb-ficio prafintem ChriElum Dominum adoramus. fi his qutdem bonis tilt maxime fruuntssr, ijui hocpraceptum fèruant diligentert^ui vero banc legem omnmo neghgunt, ij, cum Deo fi Eccle-Eanonobedtant, nequeetuspraceptumaudiant,
lt;fi
-ocr page 477-AROCHOS. 46^
^Det, fanilarum legum hófiesfunt ; t^nod Mimaduertt poteil ex eo, cjuod praceptum hoe etufmodi e^t, vt nttllo laborefiruart ejueat. Cnm emm Detu non labor es nobis tmponat, tj nos vel difftctlbmos eins caujjd fisfitpere deberemns, fed ijntetos tHis dtebns feslis à terrenis curis Itberos ejji iubeat ; magn£ temeritatis indicinns eïl, hn~ «lt;« precepts legem reenfare-exemplo nobis ejfè debent fispplscsa, que de silts Dens fnmpdt, epni iHsid vsolarnnt, vt ex Itbro Numerornm Itcet sn-telltgere. Netgttnr snhanc Desoffenßonemin.-^'^°''^^^ cidamiss, operepretsnm erst, fiipe sllnd ver bum. Memento, cogstattone repetere, magnafcjnetl~ bss vttlstates, incommoda fibs ante ocnlospro-ponere, ejne exfefiornm dsernm cultnpercsptfn~ pra declaratnm eßet mnlta alta ad id gen tu per^ tmentia, quebonnscßdiltgens'Taftor, vtocca-ßonis ratto poSînlabit, copto/e, late^ne perfiqni poterit. '
Honora pattern tuumjamp;matrerrt tuam,v£ fislongæuns fuper terram, quam Dominus Deus tuns dabit tibi.
Cumin fisperioribtu preceptis fismmaßt vis, ^dignttas-^ mertto,ejuenuncper/e^nimtsr, quta maxsmeneceffariaßsnttproximnm loess obtsnet. namtlla finem, ejut Dens eil, continuo Ipeilant: hecnosadproximt charitatem erudiunttetfi lon-gius progrejfa,ad Dess,id eil tllud extremu, cuins gratta proxsmum ipfitm dtlsgtmns, perducunt.
(jg 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q^nt^
-ocr page 478-46S nbsp;nbsp;nbsp;CATEC h us Mrs
Quamobrem Chn^îus Domtnm pracepta ifU duo de dtltgendo Deo proxtmo (iimliatnterft eJJidixit.Htc autem locHs,dici vtxpote^tj/^uan' taehahciit 'vtdttates-^ cum cr juos fruilw ferai, •vberes tllos cjutdem, ac prtflanies-^ lîttam-Joan.4. (jtiam Ugnum, exejuoprimtpruceptiobedtenttn, cultusclucet. Quinondilga^nsiuitD. loan-nes,fratre»tfnum,ejuem videt,Deum, ejuemnon 1 •utdet, t^ftomodo poteÜdiltgere ? e^deundent | modum, ftparentes, ^uosfecundum Deumdili-geredebemus.non veneramur, (^coltmus, ctsnt | nobis tn confpeElu fere fémperßnt : Üeo, ßtmmo par ent i, (Ij'opttmo, cjut nullum fub a/joeÈlumca-du, quem honorent, quem cuit um tribuemw lex ejuo perjptcuum eSl, vtrai^ue pracepta tnter ß congruere. Hutus autern praceptt v/iu Itutfi fime pat et. nam prater eos, ejui nos genuerunt, multtpraterea Junt, lt;^uostnparcntum lococole- ' re debemui, velpote^latis, vel dtgnttatis, vel vttlttatii, velpraslantüaltcutusmunerü, amp;of' pctj nomine. Par ent um praterea, maiorum-t]ue omnium laborem leuat.cum entm idtnpri-mis curent, vt, e^uos habenttn fua pot estate, ij re Lie, dtuina legt conuententer vtuant, ent htç cura perfactlis, ßomnes intelUgant, Deo auLlo re, (Ir monitore, fummum honorem parentibtu tribui oportere.tjuod vtpraLlare pofsimus, ne-ceJfeeLl, nojfe ejuandam differ enttarn, qua ell inter pracept a pnmee c-r/ecunda tabula- Ergo bee prtmunt
-ocr page 479-TAROCHOS. 4-69 frimum à Purochofttnt expltcandacide^ae in prt'^ mii moneat, dimnn Decalogi prMepta fuijfè in duabnf tiibu lis tncifà -tn cjutirum altera, Cjuemad modum à (an£lis Patrtbns acceptmtts, triatlla, conünebantttr, cjuit tam fünt expo/ïta;reltejna ve-ro in alteram tabttlam erant tnclnja atejite hic nobisperappoßtafutt defcrtptto, vt praceptornm rattonem or do tp/è dtfitngueret.nam ^utdejuid tn {àcris ht ter is dtuina lege tttbetnr, ant vetatur, td duorumgenernm oritnr ex alt er o. aut entm er ga Igt;egt;i,at(t erga hommes charitastn omnt offictoj^e ^atur. Et ijnidem charttate in Deumfüperiora, tna pracepta docent t t^ttod vero ab hominis con~ iunilionem amp;ƒtcietatem pert met, id reh^ttisfi-ptem praceptis cotmetttr. QMCirca non fine cauP-ƒ« eittßnodt eit fa£la dtflmilio, vt alia ad prior e, aha ad altera^ tabulapracepta rtft rantur. nam fapertoribus tribus praceptis, de tjMibns dtilnm eit^'cjUAfifubieila materies, qttam traitent, eit Detss, td eiiJttmmnm hontsm, ceteris ver o proxi-fnibonum- tllis (ummns, his proximsts amor eil propo/ittts, illafmem, hacautem ea,qult;tadfinem refertmtur, ßieilant. 'Trlt;tterea charitas Dei ex, tpfo pidet.Detss enimperfi,non alterins rei cauf-fitfomme dthgendus eil: chantasantemproxi-mià char it ate Dei ortttm habet, atqtse ad earn tamqttam ad cert am regulam dirtgenda efi.nam Jiparentes charos habemtu, fi dommisparemus, fi dignitate antecedentes retseremur ; id ea re g g i maxime
-ocr page 480-4? a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CATECHISAdrS
maxime faciendum en, ej node or um pro creator en Dew, eoftjue alijs pntejfe voluit, /quorum opera c et er os homines regit, ac tueturtcjui cum nobis aunorfit, vt eiufinodt perfinas vereamur^tcchco id praflare debemw.ejuiad Deo hoc ipfi honore dignanturte.x^uofit, vt honor, cjuemparenttbM habemw, Deo potiw, quam homtntbw, haberi vtdeatur. fic entm apud fangum tj^fatthtuni Matth 10 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obfiruantia in ßtperiores agitur:
‘ Qw rectptt vos, me recipit. nbsp;nbsp;ixAponolw tn epi-
Ephcf d. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adEpheffos,firuosinnituens, Serui, tntjuit,
obedite domines carnalibw cum timoré, c^Tfre-more, tnßmpUcitate cordis venri, peut Chri-fio, nonadoculumfirutentes, tpuaßhominibut plaçâtes,fidvtßrui Chrtm. Accedtt,t^Hod Deo nullus honor, nullapietas, nullw cultw fatis dtgne trtbuttur, in quern amor augeri infinite poteil. Deut 6. proptereaque nonra erga tllum charitastndtes Lu c. I o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ardentior, necejfi en. quem eins iujfu ex toto
Mitth. iz. corde,extotaanima,ex omntbw viribusamart debemw. At char it as, qua pr oximum complebii-mur,fistsfintbus circumpribiturtiubet emmDo-mtnw proximos dtligere, peut nos, tpfos. quodfi quis hosfines egrefiwfuerit, it a vt parem Deo proximis amor cm tribuat, is maximum peins Luc. 14. nbsp;nbsp;admittit.Si quis venit ad me, inquit Dominus, (fi
non odit pat remfitum, efi mat rem, efi vxorem, et filtos, cPfratres, et fir or es, adhuc autem animans faam, non poten mew effe difetpulw. tn quarts
fentett-
-ocr page 481-tAD Tgt;.4R0CH0S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^71
fèntentiam item dtbbftm eïl-^ Stne vt mortuippe-Itant mortuosßtostcttm ejutdam prtmum humare Luc.9. patrem vellet,poHea Chrtflum pqw. cutm ret di-lHctdtorillaapMdfanblüt.^^attheium explicatto^^^^^^“ ’** eß:Qutamatpatre,aHt matreplue qteam me,non efl me dignm. Nec tarnen vlla dnbttatto esl, (juin parentes vehementer amandt, obfiruanditj^ /mty fed ad ptetatem in primés neceJftriHmen:,Deo^
parens, effeblor e^ omnium,practpnu honorem, epcultum tribtevideocpjmortalesparentes amart, vtad caleflemfèmptternttmq^ pâtre to ta amoris vis referatur. epnod !t interditparetum inffd Dei praceptis repttgnent-^ non dubittm eH, ^utnltbert parentstmcttpidttati, ^Deivoldiatem anteferredebeat, dMinailltsufintetiamemores-^ fiamp;or.ft
QwbnsrebMexpoptu, Parachm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ionorsite
ceptnnterpretnbttur, att^tHudprimii, Honora-re,^fitd^t:eIÏenim,eieabejuohonorifice finttre, lïabeat
0',cfitailltus fitnt,maxtmi putareomnia. Huic^iMA fcrL-autem honors hac omnia coniunila fstnt, amor, pturas, »bfiruantia, obedientia, (Pettittes. Seite att-tem in lege poßta e^l honoris vox, non amoris, attt me tits, etiam ß valde amandi, ac metuendi parentes lint, etenim ejui amat, non ßmper ob-
‘ firttat, (p veneratttr : qtti metuit, non femper diltgit : ejttem vero altquis ex ammo honorât, itemamat, (pveretftr. Haccum Paroehusex-plieariti tumaget depatribits,qitiijtteßntij, tjtti
Çg * vocentur
-ocr page 482-472 CATECHJSMrS
'uocentur hoc nomine.nam et fi deijspracipuet)*’ tribus lex loquitur, ex t^utbusgeneratt fitmw.'ta-men ad altos t^ttoque pertinet hoc nomentattose-tiam compleili lex vtdetur, ^tteistadmoattmex . plnribus dttsina firiptttra locts factie colltgimtu,
Enter illos igitur, tjninos procrearunt, patrar» genera, item aha fitnt in filer is lit tens, quod antea att igimits, cjutbtis fingulis funs honor debetttr.ac prtmum Eccle/îapra/ides, Ea^ores, tfrfacerdot es,pair es dicunttsr, qtiemadmodum ex Apo-i.Cor,4. (loloconslat,ijgt;siadCorinthiosJcribens, Non,in-tjtttt, vt confnndamvos, hacferibo, fidvtfihos meos charifiimosmoneo. nam E decern milita pa-- dagogorum habeatie in Chrilfo, fed non multos patrestnamin Chnilo lefts per Euangeliumego Eccle- itOt.'^osgenui. EtinEcclefiaPhcofcriptHmeil,LaU‘ demtts virosgloriofos, (fquot; parentes noHros in gene ratione fita. Deindeij, t^uibitsautimpcrium,aut magiPlrattts, aut potcilas commijfa ell, tjut rem-pubhearngfibernat, patres appellantttr.Stc Naa 4.Rcg- 5- ^^i^i^^farnttlispatervocabatMr.Praterea,patres eos dicimits, quorum procurattoni, fidei,probita-tifapienttaq^ altj commendanturtcuiufmodifunt tutor es, efi cur at ores, padagogi, ifrmagtfiri-
Reg. Qnare Eliam, (f- EUfeum filij prophet ar um pa-4,Reg-'3' trem vocabant. PoHremo patres,dtetmtu fines, efiatate confeblos, quos ettam vereridebe-mus. Jtyîtque hoc tn Parochi praceptis maximum Et, vtdoceat patres, cutujeumq^fint gene-
-ocr page 483-iAD TAROCHOS. 47i rii.pritferttm ver o eos, ex (juibtte nati/ümus, àno bió hogt;iorandos:de tjuibm dintna lex prlt;tcipue lo~ ^Mtur.funtenimimmortalisDet quafiejuMam (imMlacra,inijJ^neortM no^lrt tina.gmemintKe~ fnur:ab ijs vita nobts data eït: ijs lyem vftts eH, vtinobis arttmum, mentemq^ tnipertirettab ijs ad Jàcramenta dedubli,adreligtonem, ad humanH ealtumsnidentqjtnflittitt, admorum tntegrtta-temç^fctn^idatem erudittfamtts. Doceat vero Rarochm,merttonomen,'Nlt;.3.t’cis^tnhocpracepto exprejjum^vr etM beneficia, Cy mérita er ga nos conlideremtu, /quanta cura, nbsp;lillicitudine nos tn
tjtfanto cum laboreac dolore pepe-^erit,^ educarit.Porro ita obferuandipar entes fitnt, vt, (juem eis tribuimus, honor ex amore, at-tjue intimo animifènfit deprompttis videatur, ejui but hoc ofjlctum debetur maxime, cumerga nos {int tta affebli, nullum vt labor em, nullam conten tionem,nulla pericula nosira catijfia réfugiant, ni hiltjue tilts accidere pofstt tucunditis, e^uam vtfi-Ifi char osfi ejfi fint tant, cjuos maxime dtligunt, lofiphcum in Aegypto honore cfi amplttudtne Gene.4tf.
proxtmM,patrem,lt;yuiin Aegyptum ve ner at,honorifice exceptt:lt;fi Salomon matri adue tiienitafiurrexitt,eamcjueveneratHS, regiotnfi-^' Reg *. fto ad dexter am collocauit. Alia praterea ßtnt ho noris ‘officia,^u£ in parent es conferri debent, nam eogt; turn et'iam honoramMS,cum 4 Deo fiuppliciter fetimus, vt etfdem bene (fiféliciter omnia cue-
G g s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mant.
-ocr page 484-CATECHISA/rS
niant, vtin maxima gratta honore /int apud hommes, vtip/iT)eoac fan£iie, tjut tncaltsfitnt, commendattjstmi tint. Item parentes honora-mus, cum noflraj rdttones ad eorum arbttrtum, ue
Prouer. y, luntatemtj^ conferimue.cutui retfua/órSalomon, Audi,inlt;^utt,filtmtdifctpltnampatris tut, (è ne dimittas legem matris tua, vt addaturgratta copie t tuo, et torcjues collo tuo. cutufmodifunt et tam
Ephef.6.
Colof.y.
Gene.ii.
Hier.jy.
‘D.Panhcohortationes: ftltj obedite parentthus veftris tn Domtnothoc entm inflnm eji.JtemtFtlij obedtte parenttbsts per ommat hoe entm placttunt efl in ‘Domino. nbsp;tanllt/stmornm hommn exem-
pits c onfir matter, etenim Jfaac, cum à pntre adfa-ertficium vinciretstr, modelte ac /ine reenfattone paruittelr Rechabita, ne à patrtsconfibovmtjMa difcreparent, vinofe tn per pet num abfltnuerunt. Item,parentes honor amtts, cum eorumreliefa-Ila, morefèjueimttamur. ijs entm pltirimumtri-buere vtdemur, cjuoris ejfe volumus cjuam /imilii-mi. Item,parentes honoramus, quorü conRlia non modo extjuirtmus, verum etiam fèijuimur. Item, ^uibusjuhuenimus ea impertientes, epuavtlias, cultu/^deßderat: ^uodChrifli tefiimonio com-probatur-.^ cjui pharifiorum tmptetatem redar-guens, Q^are nbsp;vos, ait,tra^redtmini mandatü
Dei propter traditionem vefiram; nam Deus dixit,Honorapatrem, eßmatrem?ep“-, Quimale-dixertt patrt, vel matri, morte moriatur. vos aut elicit isQl^cterntj^ dixerit patri, vel matn, munns ^uod
-ocr page 485-T A RO CHOS.
tjuodcHmcjUt eü ex me, tibt pr oder it, nbsp;nbsp;non ho~
nortficabtt pattern/uum, ant matrem Caam: irrttum fearHs mandatum Dei propter tradi-tionem vefira.Et honorts cjmdem officta parenti-huitribuerefèmperdebemus, fed tum maxime, tumpericulofe agrotant. danda emm opera eft, neijuidprAtermittant, e^uod veladpcccatorunt confe/stonem at tin et, vel ad relttjua j'acramtnta, tpat à Chrtfîtanis hominibuepercipi debent, cum mors approptnejuat: tde^ue nobu cura fît, vtpij, rehgiofîi^ue homines eos crebro tnteru’fint, tjui velmtbectllos confirment, lt;:ficonfihoiuuent, vel optime animates ad fiem engant tmmortalita-tis-,vt,cum mentem are bus humants excitar tnt, t otam convciant in De um, fie fiet, vtfidet,fipei, (fi chantatts heatifisimo comitatuac religionis pra~ fidto muniti, mortem non modo non perttmejcen-dam, cum necefifiaria fit, fed, cum aditum ad ater-nùatem expédiât, etiam appetendam cenfiiat. Poilremo vel mortuis parentibus honor tribut-tur, fi fi fumts fadmits-, fi exe^uias cohonefia-mttsfi honorem fépultura imperttmus-,fi iufia et fiertficta anntuerfarta curamiis-,fi, epua ab fi lega tafiunt,diligenterperfi)luimus. Honorandi aute funt non modo ip, ex ejutbits natifitmtts, verum e-tiamalip.epui patres appellantur, vt Eptficopi,(fi facer dot es, vt reges, vt principes, vt magiflrattts, vt tutor es, vt curat or es, vt magtflri, vt padagogi, vtfienes,et ceterieiufinodi:dignienimfitnt,qut
eharttate^
-ocr page 486-476 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CATECHISMUS
aalat.4.
i,C or.9.
Eccl»./.
Hcbr.ij.
Matth. 2j
char tt Ate, ex obedtentta, ex ope nofir a frucltu^ perctpiantJedaltmaltomagie.'De Epficopis, tilij Pailonbiu itafcriptum efi.-Qutbenepn/unt presbytert, dupbct honore digni habeantar, maxi me qttt laborant tn ver bo, óf doblrina. lam vero, ^Mantt erga ApoHolum amorts documenta Calata dederuntle^utbui ts praclarum tHud beneuo-lentta telhmonium tribuit: Tefitmontam enim perhibeovobif,(]uta.fifieri pojfiet, oculos veHros erutjjetii, dedtjfietù mthi.p^tfin etiam [acerdo-ttbHieaJuppeditanda/fint,(iult;tad vita vliu ne-cejfarioi recjutruntur.ejuare e^Ipoflolus, Quii, 1» ^utt, militât fuisfiipendfi vmcyuam? Et tn Ecrit Eafiico feriptum efi-, IJonortfica facerdotes, G!quot; propurgate cum brachfi-^ da tlhs partem, /icut mandatum ell ttbi,primitiarum, (f purgattonù. Jibs etiam obtemperandum effe docet Apofloliu: Obedtte, tncjuit,prapo/dis veHris, etfubtacete eit. tpEenimperufgtlant,tjuafirattonem pro anima-bus veftris reddituri. Quinpottus à Chrtfio domt no pracept urn efl, vt vel tmprobts Taflortbus ob-temperemus,cumdicat-. Super cathedra Moybi fideruntfcriba, cr pharifittomnta ergo, t^uactsm-tpuedtxerint vobts,feruate, c^rfacite-fiecundum •peraveroeorumnohtefacere: dtcunt entm, amp;nbsp;nonfaciunt.ldemde regt bus, de principibusde magtHrattbus, et relujuis, cjuorum poteHatifub-ijctmur,dtcendum efl.ijs verotjuod honoris, cultus, obferuantttgenus tribuendumfit, t^poHo-lus ad
-ocr page 487-T A RO CHOS. nbsp;nbsp;nbsp;477
lus ad Romanoi late explicat: pro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ettam Rom.i}.
or an dam eJJemonet.Q- diuas Petras, Sab teilt, m i.Tim.i.-tjHU,eiloteomnihamana creatarapropterDeà, *■ fiae regi,e]Maft pracetlenti, fiae dactbas, tamcjaam ab eo mifsts, nam H cfuem eis cuit am tribaimas, is adT)eamréfertar:habet enim venerattohomi-nam excellentes digmtatis gradas, qata dtainsi poteilatts efi inilarttn t^ao ettam Det proaiden-tiam veneramur, cjui publict manerts procaratto nem y s attribatt, (juibaf■jae vtttar tame^aarn po-tefiatisßsaminiitris.necenim hominam impro~ bitatem,aut neyaittam, d taie s fant magtilra-tus,ßd dtutnam aailoritatem, cfua in illis eil, re-^ aeremur:vt, yaod permirumfortaj[e vtdeantar, yuauts tn nosfint tnimtco, tnfienficj^ antmo, yaam-ttis (mplacahiles, tarnen non fàtts digna caafiafit, car eos nonperoffictofe obfiraemas.nam çfi T)a-aidis magna tn Saalem officia extitertmt, cam ei tameeffet offen fi or: yaodinnait tille verbis:Campp^\^^ ys,yat oderant,pacem, eram pacificus. At vero,fi yaidtmprobe, firjatdtnirjuetmperet, camidnon expoteilate.fed exintafititta, atyae animi per~ uerlitateagant, omnino nonfnnt aadtindt. P'bi hic Parochasfigillattm expofaertt, deinceps con dderet.yaodnam pram turn,ejuamctae confinta~ neumys propodtamfit.cjut dtuino hfiic pr acept a ohedtant.nam tn eofrailas efi maxtmtts, vt dta viaant-,propterea^aoddigntftint, yat beneficia yuamdiutifiime peifraantar, catus mcmoriam
per-
-ocr page 488-CATECHISA/rS
perpétua conferuant. Cum igitur, nbsp;nbsp;parentes e»
lf(nt,ijsgratiamreferant, a ejutbsts lnmÓ!' •vfurant habent,ti4re ^mertto vttamad fttmrna feneciutemperducunt.Tum adtungenda ejl diui napromifstonu illuftrts explanatio. net^ emmß‘ , lttmßmpuerna,ac beata, fedhMisu ettam, (jttawS in terrü agtmus, vtta nbsp;nbsp;nbsp;promsttitur. cuiusftn-
i.Tim. i\gt;tentiainterpreseflD.Pattlus.cuminqHit: Pietas adomniavttlis efi,promifsionëhabens Utta, nunc ePi, furura. Nee ver o hac merces aut exi gua ePl, aut contemnenda, ettans ßfancltfsimis vtrisyVt lob,vtDautdi, vt Pattlo, morsfuerite-Phi'l'i' ' ptabtlts, cpr arumnoßs ac mißris homintbus vita ' propagatio/îttntucunda.namtllorum verborut» udiunPHo,(P^\3.m'Dosninus Deus tuns dabit tibi,«o» modo temporis dtuturnitatem adviuen dumjed otium, e^uietem, tncolumitatem ad bene Deut y viuendumpolhcetur.namin Deuteronomionon Bphcf.ö ßluminejuit-, longo viuas tempore-^ fidtilud etiam addit-^ Kt bene fit tibitijuod deinde ab Apo îlolo repet It um ePl. Hac autem bona eis ßppe-tere dtcimus, cjuorumpietati Deusgrattam refe-rattabterenimdiuini promifstfides (ß conPlan-tianonerie,cuminterdum, cjui maiorempieta-temparenttbuspnPltterunt, ijsvua breuiorßt: ^uibus td ejuideno contingit, veh^uod ijs optime confitlitur,cjui priusvitaexcedunt, epuam avir-tut is, eß officij rehgione difcedanttrapiuntur e-”■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiim,nemaltttatnutetintellePlum eorum, aut nt
ßili»
-ocr page 489-7 A RO eno s. nbsp;nbsp;nbsp;479
decipiat ammam tllorum: lt;vel tjuia, du»» permetes rerttm omnium perturbattoimpen-det, e corportbui euocantur, vt communtum tem-porum acfrbitatem euadant: Afatte enim ma-littA,tnqutt Propheta, colieblut eSi iuPim: i^uod fit, ne ear urn aut vtrtm, aut filtu periclttetur, cum amortaltbueflagtüorupœnai repent Detu: veine tribti/stmis t emportbui, ex propinqu or urn, nmicorumi^ue calamuattbut acerbtjsimos luPlut fintiant. Quart metuendum es~t maiorem in mo-dum, cum vine bouts immatura mors accidtt: ac tjuemadmodumijs,e]uigratiinparentesfunt, of-fieij merces frubius ebl à T^eo propo/ttw: fic tngrati (^imptj filtj grautfstmis poenis refir-uantur;firiptumesientm-,QutmaledtxerU pa- p ^tiCuo.vel matri,mortemoriatur.Et, Quiaffli- Leuit.io.' gn patrem, d/fugit matrem,ignommto/us ePi,et Prouer.19. tnfelix.Et-^QMmaledtcttpatrtßso,velmatrt,ex- Proue, lo. ^Mguetur lucerna etus tn medijs tenebris. Et-^ Ocuium,lt;^uifiubfimnat paire, (^e/uidefiiictt par-iummatris/ua.eff'odtant eum corut de torrenti-
amp; comedant eum filij ai^uiU. Qui parentt- Prouer.jo» bui tniurtam intulerunt, multos fiuijje legtmus: in ejutbus vlcifiendts, Det iracundta exarßt: non entmDautdemtnultum rehojuit, fed fceleride-buaspœnasdedtt.i-Abfalon,quern,obeiusfielus, tribus habits transfixum puniuit, ^De ijs vero, ijut ficerdotibus non obtempérant, fcriptum^^'^^'^^'
Omi fin^hierit, nolens obedtreßicerdotis
tmperiot
-ocr page 490-4S» cArECHisMrs
imperia, ejaieo tempore mimfirat domino T)et Itto, ex décréta indicts mortetur homo tlie. Ef ^tfemadmodnmdwinalege/ancttttmefl, vtpa-rentibtssfilij honorem habeant, vt partant, vt ob-fiqnaninnfic par en turn propria ofßciaßtnt, attjj manera, vtfànElifsimis difeipltnis, ac moribtssfi-iios imbaant, nbsp;nbsp;nbsp;optima dent viuendipracepta-,
Diniel, ij. vtadreltgioneminflrtsßi, dfparatiy^Denmfan-tte,inutolateepnevenerentHr. ^ttoda parentibtts Safannafacium e/Je legimns. Ita^ Sacerdosparentes commaneant, vtfi liberis magtßros prx-beant virtatis, a^uitatts, continentia, mode^iia, dr[ànElitatis:triacjue prafirtim déclinent, in bus fipe offendere confttenertit.'prtmnm, ne quid acerbtttstn liberos aut loquantur, autflatuantt Colof.j; zyfpoftohss in epiPlota ad Colloffenfes ita pracipitfPatreSfftolitead tndignationem prouo-carefilios veHros, vt non puflllo animo fiant.nam periculum c^l, nefran:o, abieUoq^ animo fint, dum omnia timent.Qt^retlludpraciptat, vt ni-miam ßueritatem effugiqnt, malintque liberos corrigera, quam vlctßi:deinde, ^qua culpa cont-miffa e^l, cum neceffaria Ut caiiigatio, (fi obitff-gatio,nequid liberis per indulgentiam diffolttte r emittant :fipe enim filij par ent um nimia lenita-te, cfifiacilit ate deprauantur.-quamobrem à diffo j.Reg.i; lutaindulgentiadeterreatexempto I1eli,fiummi fiacerdotis-,qut.quodtn liberos indulgcntiorfue-ratimaximoffipplicio e^ affeblus:poflremo, ne, quad
-ocr page 491-vYD TAROCHOS.
tjuadfœdtjsimii efl, infiliorum educattone acdth-£irfna,prlt;tpoflera confilta ineant. etenim permul ttinhacvna cogttatione cura^verjitntur, 'Vto-pes, w pecunta^, vt laut um, amp;nbsp;amplum patrimonium Itberù relin^uati, e/uos non ad religione, note adpietatem, non adhonarüartiumdt/ciplinam, fid ad auaritia ad rem familtarëaugenda cohort antwri, nec de filiorit extilimatione c^r Mute flntflolliciti, dumodo pecuntop fint, et perdiuitet;
quid diet, aut cogitari turpiue poteSîàta fit, ytadillosnontam rerumeoptas, ejstam/uaflele-
amp;flagitia transférant, putbus tandem non aet alum fl duces prabentjfld ad infer or um Jupplt-M fempiterna. Sacerdosigitur optimis praceptie purentesinflttuat,eofl^ue adTobia exemplum ac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■
fimilem virtutem excitet-, vt, cum filtosadDei cnit um, efl fàn^imoniam probe erudierint, abij$ etiam amoris, amp;nbsp;obferstantta, (fl obfequij vberri-nosfruElus captant.
Nonoccides.
t^PCagna ilia,quepactficù hominibuspropo/t- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
efl, félicitai, quoniafilij Dei vocabuntur, Ta-
ftores maxime cemmouere debet, vt praceptt hu-iui diflipUnam fidebbus diligenter, accurateque tradant. nam ad conctltandoi hominum volunta-tes nutla melior ratio inirt potefl, quam ft etufino-di precepti lex, reble explicata,ab omnibus ita, vt oportet fanbleflruetttr ; quontam turnflier are b-ttt,vtfiimma animi eonfin/ione coniunbli homi-
Hb »es
-ocr page 492-CATECHISMUS
nef concurdtam cy pacem maxime cobtnt. Sei ^uam necejje fit praceptumhoccxpltcart, exeo pcrfitemer, e^uod, tmmenJatUa vntuerfii terre tmtnlatione faUa,hoc vnummprtmü ell, i^uod Defuhomtmbuiinterdixtt, Sangmnem,tncjutt, reejmrum antmarum vefir ar urn de manu curt-It ar Km belitarnm, dr de manu homtnic. I» Euangeho ertam, ejue primum vet er es leges à Domina explicate fint, tn tjs hec prima eïl, de ^naapudS. fiMattheurntta fcriptumeîl:Di-ilttmelîentmj Nonocctdestdrrefiua, ejuebac eiere eo ipfo locodeinceps commemorantur. Et-deles preterea attente, hbenten^ue preceptutn hoc audire debent.fienimeiui vis fiseElatur, ad Vttam CHiufijKe tuendam valete^nontam ^s ver-bis, Non occides, homtcidtnm omntno mterdi-(lum eEl. itaque finguli homines tanta cumvo-Iseptate antmt tilted acctpere debent, perinde ac Ji, traDei propofita, grauifitmùejue alijs poenis, nomtnatim prohtbttum fit, ne cfteis eorum leda-tter. ergo vt precepttem hoc atedttu iucundum efi: tta euespeccatt cautio, cjteodpreceptoprohibetar, ttecunditatem habere debet. Cum autem hteuit legis vtm Dominus explicaret,in eo duo conttne-rtoElendit-, ait er um,ne occidamus, ejuodànohil fieri petttumeEl-., ait er um, ejuodfaceretubemur, vt concordt amicitia, charttateejue tnimicoscont pleElamur, pacem habeamtes cum ommbue, cun-ila demque ùttommoda patienterferamw-
tt
-ocr page 493-T A RO CH OS.
eoAUtem, cades prohtbetur, illudprcmum docendume^, tjuacades /inteiufmodt, quahac pracepti lege non vetentnr. nam, beÜieuocctdi prohibitum non eil ; cjuoniam ß, illisveJci^/iTyeo hominibus eit concejjum-^ fas item eil, iHmoccI-dt.quadere ita,Janlius e^uguilinus-^ Cumau-dimus, inijutt, Non occtdes, non acciptmus hoc diilum effe de fruiietis, ejuia. nullus eil eis fen~ fus, nee de irrationabtltbus animultbus ; quiu nuün nobis rations ficiantur. a^llterum per~ ntijjitm cadis genus eil,^uod ad eos magiflratus perttnet, cjuibus data eil necis poteflas, ejua,ex legHm,prafirtpt», tudtcioi^ue, tn factnerofos hommes animauertunt, innocentes defendunt. lt;juom munere dum tuileverfantur, non modo ij cadis non funt rei, fid huic dtutna legi, (jua cades vetatur, maxime obediunt. cum enim legt huic finis is propo/itus /It, vt hominum vita, Ja-luticjuecDn/ülatury magiilratuum item, quile-gitimißtnt feeler um vtndices, animaduerßones eodem jpeilant, vt, audacia, iniuriaßsppli-tijsrepYeJ]a,tutafithominumvita. Quare ‘Da-uid, In matutino, incjuit, interficiebam omnes peccatores terra, vt dtflierderem de ciuitate Domini omnes opérantes ini^uitatem. Qm ratio-ne ne tlli cjuidem peccant, qui iuilo bello, non cu-piditate, aut crudelitate tmpulß, fed filo publica vtilitatisfl:udio,vttam hoß:ibus adimunt.Sunt praterea huiujmodt cades, quanominatim iuffis
S.Aug.ljji de ciuita,
DeijC.îoi
Hb a Deis
-ocr page 494-CATECHJSAïrS
Deifiunt. Leutfil^ nonpeccauerunt, t^ui vnx the tot mtllta hominum occtderunt. ijua cadefallit, Exod. 15. ItcadeoslocMM eïi Moßs: Con/ecrajlùmitnM vefiroi hodie Dommo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vero huiM pncepti
f retueH,ijtttnonJponte,neqMemedttato,/edflt;gt;r“ “ tuito hominem occtdit:tjttadere inDeuterono-mij Ubro ita eSt: Qm percujferit proximumfimt» nefitensy (^ßt^ttthert^ nndtw t erttw nullum coH tra eum odium hlt;tbutjfe comprobatur, fid abijfi cum eo flmplicner tn filuum ad Itgna cadenda, ffiinÇucci^onelignorumficttrisfugertt manurn, , ferrumejue lap/um de manubrto amicum enH i percujfierit, occiderit. Ha cades etufinodt fi*nt, lt;jua t^utanonvoluntate^ne^detndußrU inferuntur,propterea non omntno inpeccatis nu-S. ka^yiii.merantttr.-tjuodS.t^ugu^tnifintenttacompro- I *P*rt. t^^.batur. zHbfit emm,intjuit,vtea,t^uaautpro‘ I bonum, aut ticitum facimusßquid per hat * praterno^iramvoluntatem cuiquammaliacch derit,nobis imputetur. In quo tarnen duabtudt caufsts pec cart pot ell, altera, fi quit in re intudt occupatue,homtnem Occident; exempltcaujjd:ß quisgrautdam muiterem pugno, vel calce perçu- i ter et, ex quo abortus fiqueretur.fuiffitqutdetu illud prater percuffiris voluntatem, non tamitt prater culpam, cum tilt non lieer et vllo modogr«*- ; uidammulierem per cut ere. ty4ltera,fi,nonigt;m-ntbus circumjpellis, negltgenter, efi tncauteali-quern occtderit.qtM ttiamratione,ßqMÜfilut{i
-ocr page 495-TAROCHOS.
fi/tdefendendte camJJa, omni adhibitacautione,'— nlterum mttremeru, hac lege non tenert[àtù ap-faret.iy^tq^ hd ejutdem, ejuoi modo commémora-ntmus,cades lîtnt,q»a hoc legis pracept o non con-dnenttsr.-i^subM exceptie, relttpua omnes prohtbe-tw,liue homicidd ^uisßieUet, fisse ejm occieUtnr, Hue modos, ejssibus cades fit. nam quod ad eos per-tinet, qui cadefaciunt, nemo plane exctpitur, non dfuites, non potentes homines, non Domini, non parentes : led, deleHluomni, difirimine remote, occiderevetitum e^lomntbtts. Siveroij ßte-ilantur, qut interficiistur, adomnes hac lex per-tmettnec quifquam eil tam humtlis efrabieila condicionis homo, quin legis huitts vi defendatssr. Neq^verofetpfitm interficere cutpia fas eil,cum vita jita nemo ua poteilatem habeat, vtfito ar-bttratu mortem fibi conjctfiere Itceat: ideoque legis huius verbis non ita prafcrsptum eil. Ne ahum occtdas,fed /impliciter. Ne occtdas. ftn au-temmultiplicem cadis facienda modum attendi-mus:nemo eil, qut excipiatur.non folisentm fists cuiquam mantbtss, autferro, aut lapide, aut bacula,aut laqueo,aut veneno, vit am homini eripe-re nonlicet,fidcon/ilio,ope, auxilto,velaltaqua-sumq^ rationetd fieri prorfiss vetitumeil.inquo fitmma tardttas, fluporqtse ludaorum fuit, qui erederent, fi hoc praceptum firuare, fi mantu tantum à cade abiltnerent. fed homini Chrifiia-n», qui, interprets Chriilo, dtdicithanclegem
Hh i ^iri-
-ocr page 496-CATECHISMUS
Jpirttualem ejji, nempe qm non mcinmfolumpu* TM, fed Animum etium callum, fincernmijue nos habere iubes, tHudnon fitù omntno elb, ejuodtUi fitis csinsulate fè pralbare arbitrabantur. nam, ne tratet ejuidem cmejssMn lieere, in euangelto trU ^atth.;. dttum eli, essm dtcat Dominus : Egoautemdtco vobis: Omnis, lt;^Ht irafettur frasrt fiso, reuserit wdiciotejMatstemdtxerit frettrifuo, Racha,reus er it ge hennit ignis. Ex lt;^mbsts verbis per ft-‘ csiumell, eunt culpa non car ere, ijuifratrtfuc-cenfiat, quamuis tram animo tnclufam conti-neat-^ t^ui vero etuspra /Ignificationem aliqua de-derit,grauiter pec care, at multograutus, ijui non vereatur durefratrem accipere, cf ei conuictum facere, ejuidem hoc verum ell, H nulla lubßt trafeendt caujfa.nam ira caujfa, ^uaa Deo le-gtbuf^ue cone edit ur, eaell, cum tneosanimad-) uertimus, c^utnoHro tmpertopoteilatt^^ parent, /iin eis fit culpa ; Chnfltani entm hommis ira non à carnisfenßbus,ßd à fpiritufanlloprofictfct debet, cumnostempla fanlli ftrttus, tn/^uibusle-t.Cot.6. fid ChriSlushabitet,e0i conueniat. Multapri-terea fimt aDomtno tradtta, cjuaad perfellam huius legis rationem pertinent :lt;jualiatllaßint, non re^fiere malo, fedße^uis tepercujfent tn dex tram maxillam tuam, prabe tlh alteram : équot; ei, cfut vult tecum tn tudteto contendere, tfi-tn-nicam tuam tollere, dimttte ei (p-pallium:(f tjui-eumque te attgariauertt mtllepajfus, vadecum ide
-ocr page 497-TAROCHOS. 4gr
ito aliA dxo. Ex hü, iam cnmmemorati» Jxrit, animjidfiertere heet prochua /int hommes adea peccata, ejitit hoe praeepto vet Utt ßtnt,ejunmt(e multt reperiantstr, (jui Hmmtums-n«, animo faltem elt;edis feehu eommittunt. Et tjMontam hute tam perieulofó morbo remedta tn facets httertsadhibitafunt^ Paeoeht e^l offiemm, ea diligenter ßdelibus tradere. pracipttum ast-tem tihtd ePl, vttnteliigant, ejuam nefariumfit peccatttm, homtnis codes : idt^ne vel plurimis, naxtmi/ejMe fanShirttm litterarum te^imonijs
' perlpict pote^l. vfèjue enim adeo homicidihm de~ teïïatnr Deus tn fànRts Ittteris, vt ab beTiijs, Gen. hommam cadts pœnam fi repetuurtsm dicat^ acbelltsam, ejtto hominem loferit, occidiiubeat. ^e^ue aliam ob catiffam à fanguine hominem ab-horrere voluit, ni/ivt omnirationeancfariaha-mtnu code amp;nbsp;animum , efquot; mantis ab^tneret. funt enim homictdo humant generis, atcjue adeo naturo hofies acerbifsimt, qut, tjuantum tn eis eß, vntuerfum Det optss euer tunt, cum hominem tol~ laut, cuius caujfa is omnia, ejuocumcjue procrea-tafunt,ft fectjfe te^latur. immo vero tn (fene^i, cum prohibitum ßt, hominem occtdi, cfuia tUum Deus ad imaginem fuam, eßßmtlttudinem crea^ uit,tnßgncm Deointurtam is facit, cjuaßcjue violentas tilt manus afferre videtur, cjut euss tma-gtnem è medio tollit. Hoc diuirfa antmi coißta-ttone medttatus DAmd,grautfstme de ßtnguinsc-
Hh 4 rift
-ocr page 498-4!f nbsp;nbsp;nbsp;CATEC H IS Mrs
rij! hominibm cont^uellM ell tllis verbû-^ relocet pedeieorum adeffundendftm fàngMmem,neqni Jimplicüer dixit, Occidfit,fid, Eff'unduntfangni rgt;em:i^ui verba, ad detellabiln t/luufielerùam-pltficationem, immanemtj^ tUorttm cr»délit atent oUendendam, pro tula, vt^ declararet tn pri-mà, tjuam practpites lUt dtabolico (juodamtm-pulßi ad idfactnuiferantur, dtxit-, Idelocespe-det ear um. Jam vero (jua in hocpracepto/er-uanda ejje ChrtIiuiDomtnwtubet,eo]jgt;eIlant, vt pacem cum omnibui habeamue: tnijua, enint, cum hunc locu interpretaretur : Si offers muntU tuum ad alt are, et tbi recordatuifuerts, ejuiafrater tuus habet altt^uid aduerfitm te, reltnejuetbt munus tuum ante alt are, firvade priturecon-ctltari fratri tuo, nbsp;nbsp;nbsp;tunc veniens offer es muntu
tuum : amp;nbsp;c/ua fiejuuntttr. Qua tta à Tar och» exphcabuntur, vt doceat, Ene vUa excepttone am nes charitate compleHendos effe: ad cjuamm htt-iutpracepti explicattone fideles, e^uam maxime potertt, tncitabtt : t^uod tn eo proxtmtdtbgenth vtrtus maxime elucet. Cum enim odium hoc
pracept0 aperte vetetur, ^uontam ijutfratreti» fiuumodtt, homtctdaeJi-^certetUud confecjuttur, vt amoris charitatis praceptum detur.cum-•jue hac lege de charitate elr amore praceptum Jit, cum omnium etiam tllorum offtctorum, at-ipue aSltonum, qua charitatem tpfitm confequi filent,praceptatraduntur. Chantas pattensell, tnquit
-ocr page 499-vAD TAROCHOS. 4^9
inqMtT)SPatibu.patienttaigHHr nobtiprxctpt- i.Cor. ij» r«r,«« ijHit nos antmuu nofirMpoßijjitros eJ[eSA~ Li’c. 2. lt;• uatordocet. BeneficentM deinde charitatsi co-'' mesefi, (^ßcta: tjnontam chantas benigna eit. Benignuatisautem,atq^beneficenttit wtHs late patetjcrnsq^ officium tn^s rebus maxime verfr-tttr,vtpauperibus/itppeditemus res necejjdnas, etbum efisnentibwffitienttbus pot urn demus,nu-dos veftiamus ; et lt;^uo lt;]utffij opis nos ira magis in~ dtget,eoin lUumplus bberalitatis conferamus, hicbeneßcentia, sjr bonttatis officia, tjua perji [unt illuslria, eofiunt tlluslrtora, fi tntmicis pra-fienturtait enimSaluatort'Diligite inimicesve- Matth.y. firos:benefaciteijs,ejutoderunt vos. ^uodettam sApofl alas monet tilts verbis: St eßsrierit mimi- Rom.is, f»« tuus,ciba ilium ffifitit,pot urn da tllithoc entm fattens, carbones Ignis congeresfitper caput eiust gt;toli Vinci à malo,lid vince tn bono malum.T)eni-tjue, (icharitatis legefitebiemus,cjua benigna efit: emnia, cjuacumque ad manfuetudinem, lenita-tem.aliafiq^tdgenerisvtrtutes pertinent, officia colere, ea lege prafirtbt tntelligemus. e^t vero longe omnium praitantifiimum officium, quod tharttatis plentfstmum eil, in quo maxime nos exercer e conuentt,illud eil, vt tniurias,quas acce ptmiu,itquo animo remtttamus,atque condone-mustquod vt plane efßctamus,/ipe nos diutna lit-teri,vt antea dtilum ejl, monent^ at que hortan-tur-jCum non beatosfolumeosdicant,quittapror
Hh s
-ocr page 500-1
CATECHJSMTS ftußtciitnt./fd err at or a etiam veniam ijfdemi Deodatamafiïrmfnt. (jttivero hoc ipfumf icere negltgUt, automntno recufant, t/la non conjecjuKit tnr.Sedt^Honta'ulctfcidt libido homttiKmentthtU feretn/ttaefi,Parochui maximar» tn eo diltgen-nam ponat, necejje efi, vt tniurtarH obbutfit, eafij^ remitiere ChndtianS hominem oportere, non do-eeat folumßed penittn ettafidelibta per/itadeat, hactpfi dereapndjdcros fcriptores mul-tafiitmetitio, eosconfitlat ad refellendatllorur» perttnaciam,e^min vlafcendt cupiditate ammo objiinatofant^at^ obfirmato.argumeta in prompt u haheat, ejna tilt Patresgrauifstma, ffi ad earn rem maxime accommodatapieadhibaerunt. Ee rum hac pottfisimu tna expbcandafunt. primunt efi, vtyt^utfi iniurtam accepijfieputat, et maxime perjuadeatur,t/lumdetrimentt, aut tniuriepreci puam caufiam nonfutfii, cfuem tpfe vlcifct cnptt. Sic admtrabihi tile lob feat, i^ui à Sabaie homtni-biu, à Chaldals, (fi à damonegrauttcr lafiu, nulla tarnen eorum habita rat tone, vt vir reblus, (fi homoadmodumpiw, reble, pie^ueijs verbis vfits ePl-. TDomintis dedtt, ‘Domtnus abPlultt.ha-ejue patienttfiimi tlltus vtn orattone, (fi exempla, ChrtPltani homines pbi perfuadeant, ijuod vertfstmum efl, omnta, e^uacum^ue in hac vtta patimur,aT)omino,ejut thPlttiaomnis mtfertcor-ƒ nbsp;nbsp;nbsp;dtaqueparens efl, (fi auclor, proficifci. Netjue
Vtr0 file nos (ejuei ettu ePl immenfia benignttas) vt
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;emmi
-ocr page 501-T^AROCHOS.^ 4^ inmicospunit,fedvtifiUoscorrigit, nbsp;nbsp;nbsp;caHtg^it.
Neeprcfeclo,fi reÜe antmaduerttmits, tn hiße rebtu honjtnes altttd omntno Cttnt, nßminifierij, ^‘e^tmßPdteHites Det, (ßicjunmi^uam homa po-tefi m.de aliqucm odtße, pe/stmeque tllt ettpere, tarnen, ntHpermißuDei, nocere nttllo modo potent.Hac rattone adducltu loßph,fratrtimtm- Genc.45'. piaconfî!ta,fic'Daiudtmtiria{/îbiàSemettllatM^ tquoantmotMlit. z^d hatteitemrem illudar- ’*5* gttmentt gentis valde pentnet, ejuod fanütu g , Chrßo^lomutgrautter, attjue ettidttepertra- j'jnhoæ äa({tt,nemtnemjctlicet, ni/t àfitpjo, ladt.nam Qiiod ne-^nifettiiftrioßtraPiatoseJß opinanturßremre- molæditur üafecttm'viitreputent,compertetitproßibo,ttftl-lanofeabalß ittiuriam, attt damnttm acceptjße. et/? emm, ejntbtu tpßladuntitr, ea extrtnfectu ette ttitint-^ tarnen(t maxime ipfioffetidtmt, cttmani-mum odto, cupidttate, tnuidta nefarie contaminant.ty4lterHm efi, ^uod dtto practpua commoda complehittttr,cjnlt;iadtllospertinent, (jtiipio ergu Deitm (ludto addMiinturtat Itbenter remittttt. quorumprimum tllud e^l, e^ttod aliéna débita re-mittentibtupromtfit Deasßre,'vt tpffettampec- Matt.il. catoram ntentam tmpetrent. ex ^uo promi/ß, tjuamgratum tilt ßt hoc pietatis ofßctum,factie apparet. Alt er um commodttm eß, ejMod nobtlita-tem quandam, ep“ perfe£ltonem aßetjutmurttjuoi-niam, condonandts iniurß,^nodam modo Dei ßmtles effictmur, qwfolemfttttm oririfacitßper Matth, y» bonos,
-ocr page 502-492 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CA TE CH IS MTS
. Ioan. X.
bonos, équot; snulos, fluttfisper tssitos, iniuflos, Pollremo,expbcaneliifssntfncömodaslla, tn (jUi nostssm inctMmw,ctsminisiriaSitjss£nobis tllati fisnt,coniionare nolumus. Jtaij^ Parochsis Hits, tjut Ebttn(tnimuminducerenonpofiitnt, ut tntmtcis tgnofcant, ob ocsslosponat, odutm non filumpee-cattsmgraMe ejji,fid dtutsfrmtate peccandtgra^ uttss inharere. ctsm entm is, in cttitts ammo htc^-felites infiederit, inimicifieifitngttinem /cittat-, H-lius ulcifiendißjeplenns,diet,nollefq^in pereti^i e^stadam mala mentis agitations it a uertatur, Ut nstrnquam à cadis,aut nefartaaltcuttts rei cogtt* tionecefiàreutdeatur.cjHofit, utisuel nutjuatn, uelma.xtmo negotio ad id tmpellatstr, ut asst prof fnsignojeat, aut alte^stafialtem ex parte tmartiU remittat-efMaremertto usslnert comparatur, cni telttm infixum bar et. Mult a prat erea incommoda et peccata funt,lt;^ua hoc uno odw peccato,tjua-fi vinculo t^uodamtunHatenentur. ideotp^ diuus Joannes in hanc fint enttarn it a dixtt: Qm fratre fitum odit, in tenebris ambulat, nefett tjuo eat: tjuia tenebra obcacauerunt oculos eues, itat^uefi-ptus labatur,necejfie efi.Etentm cjuo pallo ßeripo tell, vt dtlla alujuis, autfall a tlltus probet, tjuem oderitlbtnc temer aria (fiinn^ua iudteia exiflunt, irlt;,inuidia, obtrellationes, aha etufinodi-^ t^ui-bus slit ejuoc^ tmpltcart pilent, ^ut aut cogitatione, aut amicitta tunlli ftsnt.ttacjue [apefit, ut ex uno peccato mu It a extJlant.no^ tnturta dicitur, hoc
peccatum
-ocr page 503-T A RO CHOS. nbsp;nbsp;nbsp;493
feccatumejJiT)tabolt:!jttan(jftiäemipJea(gt;inttto homiadafitit. QMmobrem ^Heifilms Dotmnsis Hofier Jefiu Chrtfitu cumfibi mortem pharif.it stfferre cnperent, tHos à patre T)sabologenttos ejji dtxtt.Sed prnter hac, e]ult;t dtfiafitnt, -vrideficeler is lowus detefiandt rattones petipofjiint^ aha ejuoc/^ remedta, (ft“ eaprofeldo maxime oportuna, Jan~ Harttmlttterarü monumentü tradtta/ünt. Ac frtmHm omntum remedium, eff maximum e^t. Saluai or IS nosïrt exemplum, ejuodaà tmitandii Hohlsproponeredebemus. is entm, cum ne mtnt-rna cjuidempeccatt/ufincio in eum cadere pojjet, quot;virgisctifits,fi)tniscoronatus, ^cruci dentq^afi-fiixus,eam habuit orationem plenifitmampieta,-tis‘, Pater dtmttteillisinon entm ficiunt e]utd fa- Luc. 15. ttunt.Cutuiafier/tonemfianguints,tefiattfr Apo floliu^mtlius loi^uentem,ejuam Abel. Alterum Hcb.11, Hutem remediumab Eccleliafiico propoßtu efl, vt mortem at que ilium iudicq dtem recordemur. Jhtemorare,tnquittlle,noutfistmatMa, ^in ater-^’'^^^'T* Humnonpeccabis. qua fiententia eodem Jfieflat, HcTtdicat: filludfiape etiam at que etiam cogita, breut fore, vt mortem obeas: proinde, quia tali tempore tibi optatifisimum ertt. maxime ne~ tejjàrium,fiùmmam 'Det mifiiricordiam impetra re.eam ttbi ob oculos tarn nunc,perpetuoq^ proposas,necefifle^i.itaenimfiet, vt tmmunis tlla vl-ttfiiendtcupidttas ttbi exhauriatur, cum admi-fericordiam Deiimplorandamnulluaptius, ma-
M»ve
-ocr page 504-494 CATECHISMUS MsvererKtdtttm muent as, cjuam oblittionem intth rtitrum, amorem m eos, ^ut te,aut tuos re,attt or At tone violArint.
\ Nonmocchabcris.
QuontAm wt, Q- vxorts vinculum Arlli/simtt tfi, cr nihilvtricjue lucunditis Accidere potesl, (jUAm mteiltgerefemutuo quodam fingulari Atnoredtligt-,canfM,nthtlmoleflius, sjuamfenti-' redfidebttumetlegttimumamoremado tranf ferr i-^r elle ejutdem, at que ordme tllam, cfUJt homi nts vttam a cade tuetur, legem hlt;tc, cjua de mœ-chia,/ïue adult er to ell, confiiputtur vt Jànllar» illam (S’ honorabilem matrimonij coniunEto-nem, vnde magna chant at is ws exiflere Colet, nemovllo adulterij [celere vtolare, aut diritnt-reaudeat. Sed tarnen tn hac ip fa re explicandti cautus admodum ßt Faroe bus, (ß prudent, 0quot; tellisverbisremcommemoret, i^ua moderattth nem potius delîderat,ejuam orationis copiam.ve-rendum esientm, ne, dumislate, atejue copte-finimtsexpltcare fludet, t^utbusmodis hommes ab hu tus legis prajertpto dtßedant, in tllarum re-rum firmonemforte metdat, vndeexcttandalt-btdtntspotiusmateria, cjuarn relitng^uendittlltiU ratto,emanarejolet. Sed t^uontam hoc pracept» tnulta contmentur, qua pratermttteda nonfunt, ea/uoloco expltcabuntur d Par ochis. Etus tgttur duplex vis eil,alt era, qua dtfirtis verbis adult e-rtum vetatur-^ altera, qua eam fent enttarn tn-clufim
-ocr page 505-tyfD T^ROCHOS.
tlufàm liebet,vt animi, corportsq^ caßttatem camp;~ lumus.Kt aut ab eo,(juodfrohtbttum efi,eiocendi tntttumßtmatur-^ Adult erium efl legttimi ton tn iurta, lïue ahenw,/iHe propriuf tlle dt. etcnund maruHs cum multere filuta rem habet,fuum tpfe torii violât: ft ver ofilutw vir alienam cognojcat Vxorem.adultertj labet or m alienw tncjutnatur. Hoe ver o adult erij mterdiUio omnia prohiber!, quot;Hiuus ftAimbrofitu Augu^intts auclores D. Aug. funt, tjUACumcjue inhoneßa Junt, tmpudica. /i.fuper dn hanc fint enttarn hac verba accipienda efifi, x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
fierultttertitùmveterû, tum noui teil ament i heetc.olltgere:namprateradulterium, aha ltbi-^^^^'^^‘ dims genera apud tfiMiofin puniuntur. Edi luda tn Çjenefi tudtetum tn nur urn fitam. Etl praclara illainDeuteronomio tJ^Eofislex,ne defiliabtu Ifiael Vila ejfit meretrix. Extat praterea To-biaadfilium etufinodiadhortatio: Attende tibi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
pltmiabomntfornicattone. EccleEailicuittem, Rrubefette, tntjuit, (t refieblu mulierüforntcariii. dneuangeltoettamCbrtflus dominm tncjuit, de corde txire adult er ta, (fifornicattones,t^uit coin-^utnant homme. Apoiloltu vero Paultu hoc vi-tium fape multts grautfitmtst^^ verbis detefiatur: Hacefi,ait,voluntas'^Deifinfhficatioveflra,vt abjbneatis vos à fiinbltficatione.et,Fugite fornica ttone.efi,Ne commtfceamini fornicarijs.Fornica^Cor'j' tioaut, tnt^uit, et omnistmmudttta,autauaritia, Ephcf.y. tcecnomtnetftrin vobts. et,lfie^forntcari^.)necjue i.Cor,lt;s.
-ocr page 506-^496 CATECHISMUS
Trîd.Syn fef.x4.c,8 reformat, matrim.
Caftlcas
VBKuiqtlc
adult eri, neijue molies, uetj^mafculorum concttbi-tores regnum Tgt;etpoßtdebuntlPraapue vero ob earn rem adult ertum dtjirte vetuum eSl, ejui^ prater turpttudinem,^uit Hit cum alijs intempe-ranttagenertbus communis elt,tniuilttilt;t ejuoqttt peccatûnonfilumtnproximum, fidetiam tn ci- ' utlem/octetatemadiunim habet. Eli tlluditem certum, lt;juiß à ceterarum hbtdtnum intempe-rantianonabßinet,eum ad hanc, e^ua adulterij efl, inconttnenttam factie labi.Q^re hoc adulte-rij tnterdtciofaciletntelligtmus,omne tmpttrtta-'tis.clr tmpudtcttiagenus, quo pollsutur corpus, prohiben.’tmmo vero omnem tntimam antmilt-btdtnem hocpracept0 vetttam ejji, turn ipßus le-gisvisEgntficat, quam flnritualem ejje constat, turn Chrtflus dominus docuit ilUsverhis:tgt;4udi-Ilis, quia dtllum ell antiquis. Non mcechaberis: Ego autem dico vobis, quia omnis, qui viderit muiter em ad concupifiendueam,iam moechatut efleamin cordefuo. Hacfunt, qua fidebbuspu-bltce tradenda duximustßtamenea addantur, quaaflnllaTriden.Syn.tnadulteros, eos,qui Icorta, cß pelite es alunt, décréta fùnt.pratermtfeis mul fis alß, ac varß impudtcitia, et Itbtdinisge-nertbusydequtbus priuattm vnufqutfqj à Paro-eho admonendus ertt,vt temporis, (ßperfinaru ratiopoflulabtt.
Sequitur nunc, vt ita expltcentstr, qua iubendi vint habent.Docendiigiturfnntßdeles,ac vehe
menter
-ocr page 507-TAROCHOS. 497
»enter hor tandt, vt pudtctttam, et conünentiam ommfiudto cobint, mandenttjuefe ab omni tnejM nbsp;nbsp;nbsp;„ cccf-
namento carnü, jptrttitf, perfictentes Jancltfi- fario fer-cattonemin timore‘Det. In prtmts afttemadmo-wia.ii. ntndtfunt, ejuamuücaftttatie vtrtw in eorum'^'^^^ T* ' hominum genere magie eluceat, qui pulcherri-^ mumtllud,ac plane dntmum wgtmtatis prope-dtamfan^le (^religtofe colunt, tarnen ijsetiam eonuenire, velqui caltbem vit am agunt, ai el ma-trimonio tunSli, à vêtit a libidine paros fi efi tnte-^osfiruant. Qaoniam vero multa àfanUiis Pa-trihnt traditaJùnt, qutbtu docemur domttoi habere Itbtdine s, (fi coercerevoluptates, eaTaro-thus Hudeat populo accurate exponere, atq^in bac tra^latione diligentifiime verfitur. Hac autem etufinodt/ùnt, parttrnquain cogitation» tonHHunt, partim quatnacltone. Quodtnco-gitatione remedium poUtum eft, id in eo maxime ver fat ut, vt tntelligamus, quanta Ht huiut feccatitKTpitudo, nbsp;nbsp;permctes-^qua cogntta,faci-
borfet eius dete^iandi ratio.perniciofùm vero fiehu effi,intelligi ex eopote^', quoniampropter hocpeccatumè 'Det regnopelluntur,atq^exter-minantur homines ; quod malorum omnium vl-timume^l. Pt hac quidem calamitas omnium fielerum communie ePl : illud autem hutue pec-cati proprium: quod, qui formcantur, in fùa ipH corpora peccare dicuntur, ex fient entia ey^hpo-ÿ:oli ita fcribentie-^ pugitefiorntcationem;omne x. Cor.lt;.
li emm
-ocr page 508-49^ CATECHISAMES
emm peccatum, cjuodcfànijue fecerit homo, eX‘ tra corpus ell: tjuiautem forntcatur, incorptu fuumpeccat. Qt^odobeamcau/Jamdtclumei^, ^uoniam tllud tniurtofe trallat, cumetusvtolAt i.Thef,4. Jdnlittatem.tjuadereadThe/fàlonicenfesitaD‘ ‘Paulus: H AC eïl, induit, voluntas Det,fdnlitßca-tio veflra, vt abiltneatis vos à fornicationej vt fctat vnußfutf^ue vesîrum vasfuum po/sidereirt Jànbltficattone çlx honore, non tn pafstone de/!de‘ rij,/icut gentes:]UA ignorant Deum. Detnde, id i^uodfcelefiius ell, ßhomo Chris Itanus mere‘ trtcs tterptterfi dedat, membra, (jua Chnlii lûntgt;
i.Coi.6: eameretricisfacù:itaenimD. Paulusatt-, Nt‘ feitisejuontacorporavellra, membra fisnt Chri-fltltollens ergo membra Chrilli,factam membra meretricissabfit.an nefcitis quoniam cjut adheret meretrici, vnum corpus ejf'tcuur ? Eli praterea i.Coï.6. homo ChrtHianus, vt item telîatur, templum finrttus fanUi ; tjuod vio lare nthtaltud eîi, ntß ab eo fiirttum fanilumeijcere. In adulterijau-tem fielere magna inell tnujuitas. fi emm, vt
J.Cor,/. vulttyPpoIlolus,^ui matrtmonwiunlltjunt, ita eorum alter altertuspoteUatt manctpatus ell, vt neuter fisi corporis poteliatem, iufèpse habeat, fid mutuo tjuodam ßnt inter fi ^ttafifieruttuiü vinculo ita deuinlii, vt vtr advxorisvolunta-tem,contrai^vxoradviri nutum, voluntatemcfj feaccommodaredeheat, certeß alteruter corpus fuum, ^uod eli alttntiwis, ab eo, eut tllud aditri-
Ilut»
-ocr page 509-TAROCnOS.
^um eSi, dtfiungit, ii admoAü tnilt;jftns efi, ne-fitrtiis. £t cjuontd. tnfitmtx metns ad ea, ejua iup pi fitnt, vehementer incitât hommes, çp à vetitis nagnopere deterret,docebit Parochns adult eriS homimbtts tnfignem turpit admis not am tnttrere. namfàcris litterisitaproditftmeft. Qatadalter^'^^'^^'^-efl, propter cordis tnopiam, per det animaptam: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ g°*
turpitudmem (p tgnomimam congregat Itbi, amp;nbsp;opprobrium illiae non dele bit ur. î^eram hmus Çce loris magnitude ex fùpplicij fiuerttatefacile per-ßgt;ici pot e/b.adulter i enim, legeaDomino tn vetert tefiamëto pra/cripta, obruebatur lapidtbus.ejuin ettam, obvniusItbidmë, nonfolumt^utfielusad-mißt, fèdvniuerfainterdum ctuitas,vt de Sicht-mitislegimtts,deletaefl. APultadtuinaanimad-uer/tonis exempla tn Jacris ht ter is prodita funt, ejUA ad deterrendos à nefarta libidine hommes Parochus colltgere poterit, vt Sodoma, epreli-quarum finittmarumvrbtum interttus-, Ifraeli-tarum, ^uiforntcati/ùnt cum filiabus Moabin Num.if» dePerto,fitppltctum-, Deniamitarumdeletio.Qui lud.to* vero mortem effitgtunt, tntolerabtles tarnen dolor es,ac pœnarum cruciatus,e]utbus fiepe pleSlun tur, noneffugiunt.nam mente caci (ijua pœnst grauifiima esl) it afiiunt, vt nee]ue Det, neejuefame, netjue dignitatis, neejuefilter um dentcpue, vi-ttejue fut rattonem habeant : hocejue pablo a-deo nequam, cPquot; mutiles fiunt, vt nihil graue commttti eis debeat, Q“ tid nullum fere offtcij mu
lt n nui
-ocr page 510-
tof CATECHISAfrS ».R.eg,u. nusidoneißnt. Huiùi ret exempla aDauide.d“ Salomene petere noble beet ; tjuorum alter poll’ e^uam adulteratuse^l, repente futdtfitmillimui, ex minfumo crud elle extutt, vtK'tarn op time de | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
^uidem de vtrgine. Sunt mult a dtntcjue, ac pene innunterubtlia exempla malorum, ^ua ex ecu-lerum |
ezfP TAROCHOS. jot
Itrum alpe^u ortunt habuernnt.fic rtxStchen peccauit, hoc^jttettempaldo SufànniicaiMmntatores delujuerunt. Eleganttor ttemornatut, quo ocnlorum finftuvalde excita-' tur,occafionemlibidtni nonparuam fipeprabett ideoqne EcclefiaSitctu monet'^ z^^uerte faciem £^çjg tuam à multere compta. Cum igitur muiter es tn ntmio ornât tu fiudio verfentur, non alienuerityfi ^arochus altquam tn eo diltgentiam adhibeat, vt eas tnterdum momat, obturgetque verbis, qua hoc de genere grauifsima tyipoHolm 'Te- j pgj.p trtu ttaprotHltt‘.^tJ^uliertmgt; nonßt extrtnfecw capillatura, aut ctrcundatto auri, autindumenti veüimentorumcultw.D.^ Paulusitem, Nontni.Tim.*.' tortis, tnqutt, crinibus, autauro, autmagaritis, velvette pretiojà.multa enim,atsro, nbsp;nbsp;margari-
tis adornata, ornament a mentit, corporis per-dtderunt. Hoc autem Itbtdinis incitamentum, quod è ve^ium exqu-fito ornatuexi^ere folet, ^Iterumfequttur, quod e^t turpis obfientque fer-monit. nam verborum oh(cenitate, quaß faca quadam fitbiebla, adolefcentum accenduntur antmt. Corrumpunt enim mores bonos colloquia mala, inquit ApoHolus', hocqueipßtmcum i.Cor.ijl' maxtme efftciant delicatiores, molltores can-tw,acfaltationes,abqsquoque diligenter cauen-dum eil.quo tngenere numerantur item libri obscene amp;amatortefirtpti:quiitavitandtßtnt, vt tmagmes, qua aliquam turpitudtnis Jpeciem
li 9 praß-
-ocr page 512-702 CATECHISAMES
prA/iferunt : cum ad turpes rerum tllecebras, irh ßammando/^ue adolefcentum animas i/istnillii /h maxima. Sed Earochm in primis curet, tit, Trid.Côc. t^uade ijsà racrofanllo Tridentmo Cenciliopte, r *d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt, ea fanUtfiimeferttcrh
but, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiint,ß magna adhibito fludta,cura^uevitentur,
omnis fare libtdtnis materia taHitur, fidadiHiui vim opprtmendam maxime valent fret^uens CoH fefsianü, (ß EuchartHiA vfiu: turn afiidua, ac pit (juidem ad Deum preces, cum eleemaÇmis at que teiunio contunUa. EU enim callitas danum Dei, t.Cor.io. ^Kod reüepetentibus nan denegat, necpatitttf
nas tent an /upra td, cjuad poßumus. Corptss aa-tem non ieiuni^s modo, crijs prafèrtim, tpua fatt-r It a Ecclefîa inilituit./ed vtgilijs ettam,pijs pere~ fnnationibus, at que ali^saffltllationumgenert-us exercendum epl,finßtumqueappeittionesre-r prtmendi.-inhisenim, atq'uealijsetu/modt rébus I, Cor. p. maxime cernitur tëperantia virtusnn quam Çen-tentiam ad Corinthiosita D.Paulus fcrthu:Om-nis, qui magane contendtt, ab omnibus fiabsîu «et: (ß tilt quidem vt corrupttbilem coronam ac-eipiant, nosautem incorruptam.tß paulo poli, CaPtigo, inquit, corpus meum, ^in firuitutern redtgo-., ne forte, cum alijs prlt;tdtcauerim,ipfere' Rom,IJ, probusefftçiar. Etalioloco-^Carniscuramnefe-çeritis in de/iderijs.
Non furtum facies.
Zletitrent
-ocr page 513-iAD T^AROCHOS. 30S
'Veterem hunc Ecclefhz moremfutjje, vt huius prtcepet vü, dr ratio tnculcaretftr audttortbtu, tndtcat tlla apud ApoHolum obittrgatto eorum, lt;]Miceteros ab ijsvitijs maxime deterr er ent, qtti Rom.xj ipficumulati repertebanturtQM emm, inquit, a^ Itumdoces, tetp/umnondoces?quipradicasnon fftrandum,furarit? Qm doürinx bono nonfolum frequent tllorum temporum peccatum corrige-bant,fid ettam turbos, ac lttesfidabant,alialque malorum caujjas,qutt furto commouert (oient. In ijs de kbits, cll deltblorumincommodis, atque ealamttottbus cnm nollra etiom hoc atas mtfi-reverfitur-^ ad exemplumfanblorurn T^atrum, Ù Chrtlltana dtfcipltna magtslrorum, Parochi bunc vrgebunt locum, ^afiidue, ac dik gent er huiui pracepti vim, ac fintentiam expkcabunt.
’sAc primum offtctum, cfi dtligentiamfuam confèrent ad declarandum bDet infinitum amorem er ga genus humanumtqui non modo illis duobus inter diHis, Nonocctdes, Non mœchaberis, quafi prafidijs, çfi vit am, corpufque nollrum, amp;famam, exilltmattonemque tueatur fide-tiam hoc pracepto, Non furtum facies, tamquom cudodia quadam externas res, ac facultates muniat, atque defendat.quam enimhac verba fitbieblam habent notionem, nifiearn, quam fit-pradiximus, cum de alijs praceptisloqueremur? vetare videlicet Deum, bona hoc nofira, qua in eins tutela fint, à quoquam auferri, aut vio-
It 4 k'’-ri
-ocr page 514-504 nbsp;nbsp;nbsp;CATE CH IS Mrs
i.Cor.6.
I. Cor.y,
lari. i]nod dtuina legù benefictttm quo maim eli, eonostn ipHui beneficij auilorem TDeumgratin' res ej[e oportet. £t quomam haben da, re-ferendagratia, nobis opttmaratto propo^taeH, •vt non tantum pracepta Itbenter aurtbus acct-piamus,/ed ettam re tpfi probemtu-^ad hoc coleti' dum pracept t ojftctum fideles excitandi, Cfirt-filammandt fiunt. Eli autem hoc praceptutn, quemadmodum fitperiora, dtui/umtnduaspar-testquarum altera, qua furtum vet at, aperte ell annunciata-, alterius fintentia, ^vü, quai»“ bemur benigni, (f- liberales ejfie inproximos,in priore occulta eli, (f- inuoluta.de priore igituf prius dicetur-^ Hon fur turn facies. Inquoillud antmaduertendum ellfurti nomine non td mode intelligi, cum occulte ab tn uit o domino aliqatd aufertur,fid ettam, cum altqutd alienum contra voluntatemfitentts domtnt pofstdetur, ntfiforte exislimandum eli, eum,qui fur turn prohibeat, raptnas fall as per vim, cfiiniuriamnon impro-bare-, cum ext et tllud Apoll oit-. Rapaces regnum Dei nonpofitdebut. quorum omnem ratianem,et confitetudinem fugiendam ejfe, idem fcribit A- | poHolus. Quamquamvero matuspeccatumra' pinafint, quam furtum, qua, prater rem, quam altcui adtmunt, prat er ea vtm ajferunt, (f- maio-rem imponunt tgnomintam : mtrandum tarnen non ell, quod leutori hoefurtt nomine not at urn dt dtuina legis praeeptu, non rapina.td enimfumma
ratfom
-ocr page 515-tAT) TtAROCHOS. jof rationefaElnm efi-’i^Mtafnrtiflatiuspatet, (^tid plura perttnet, quant rapine, quM tantumodo t!U facerepoj]unt,q»ipotentta, ç^virtbw prefiant. quamquA nemo non videt, exclußs etu/dem gene ris leuioribuspeccatis, grauwra ettam factnora prohtbert. yarijsaut nommbus notatttr intufl/t pojjifsto, vfits r er urn alienarum, ex var iet at» forum, qult;t amp;nbsp;tnuttü, (ß tnfcijs dommis auf er un-' tHr.nam Hpriuatum qutd priuato adtmttur,furtum dicitur, iiÇurripttur publtco, peculatus ap-pellatur.plagtatumvocant,ahomo hber,velfir-UHs abenus tnfiruitutem abducitur. ß ver o facru reseripitur, nomtnatur facrtlegtum: quod facinus maxime nefartum,acfielc^ium adeo mmo-resmduilume^yVt bona, qua necejfario amp;fii' fror urn cultui, cß eccleßa mmtitris, nbsp;nbsp;paupe-
rumvßipte, ac fipienter fuerant attribut a, tn prtuatas cuptdttates , permciofi/que bbtdmes tonuertantur. Sed, prater tpfitm furtum, id eit txternam abltonem,furandi etiam animus, amp;nbsp;voluntas,Det lege prohibetur. eil entmfnritua-lis lex, qua animum,fontem cogitattonum con Ciliorum, injpicit. De corde entm, inqutt Dominus apudS.Matthaum,exeuntcogitationesmala,ho'^iM.\t' micidta, adultertaforntcationes,furta, falfatefii monia.Sedquamgrauefielus furtum/it,ipfi no. turavis, (gratia ßtis oilendittesi entm iuili-tta contrarium,quaßtum cuique tributt. Liam ' bonorum dtßrtbutiones, (ß aßignationes, tam
inde
-ocr page 516-io6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CATECHISMUS
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inde ab initio iure gentium conliitutas, diuitiise-
ttam,(^ humants legtbus confirmât as, ratas ejjè oportet,ut vnu/cjut/^ue, nifi humanam fictetate J, Cor. 6 tollerevelumu,eateneat,eju£etture obttgerunt. nam,vt Apoll oins ait, Ne^fures, net^auari, neij^ ebrtofi, neejue maledtct, netjue rapaces re~ gnum T)et pofstdehunt. Etd hutus fceleris imporquot; tunitatem, (fi“ tmmanttatëpermulta declarant, ejuafstrtum confecjuuntur, Ftunt entm tudtcia temere, (fi“ tnconfulto, multa de multis; erunf punt odni: fitfitpiuntur intmicitia: extUuntin-terdum acerbtfstma tnnacenttum homtnum dam nationes. Qwddtcemus de ea necefsitate, s/ua dh S Au U ^l^dustmpofitaesl omntbiisfàtisfaciendiei, cm c'itl î4'ad ttb^uidademptum/ie?Nonentm, tnejuit Augn-Maccdo- Hittus,remittttur peccatum,niltrellttuatftrab-n i U tn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;latumttjua re H it ut to, cum ejuis ajjiseuertt ex alie-
nis locupletari, quantum habeat difficsdtatem, prater td.quod vnu/qutjque cfi“ ex ait or um con-ßsettsdine,(fi“ dejuofenfitiudtcare potefi, exte-Hibac.i, Slimonto Habacucprophetalicet tntelligere: in-quitentm: Ca et,qui multtpltcat non fisa vfque-quo,(fi“ aggrauat contra fe denjum lutum. Ltt-turn appellat denfum, r er urn altenarum pojfiefito-nem, vnde emergere, (fi“ expedtrefè homines difficile pofiint. Furt or um autem tam multafiuntge nera, vtea denumerarefitdtfificillimu.quarede bis duobusfiurto, (fi“ raptnis, dixijfiefiatts ent, ad qua, tamqua, ad caput, reliqua, qua dicemus, refe
runtttr.
-ocr page 517-T^ROCHOS. je7 fmtftr, ad ea i^itur dete^tanda, (^adßdeiem po pulum afcelefiofactnore deterrendam, cotiferU omnem curam ac diltgentiain Parochi.
Verum hutus generts partes perfcejuamnr. Dcvarîjs Sunt igitssr fares ettam,cjui furto /ublatas res munt,velaltejuo modo inuentoj, occupâtes, ttdemptMretinent:aitenimS.Auguflintis:Sitn-]^^ uentfii, (^non reddtdiflt, raputflt. Quod ßrerum m i, 9. amp;nbsp;dommusnullarationetnueniri potefi,tllaßsnt bo de verbis namvfiispauperuconferendatque vt reflituat, Apoft. fer-tjutadductnon potePl,earefactie probatfevndi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^9-
^tte ablaturum omnta, ßpofsit. Eodern/e alltgant fielere,cjuitnemendis,vendendtfjue rebtufrau~ des adhibent-^ amp;nbsp;vanitatem orattonts, horum fraudes vindtcabitT)ominus. Grautores, ^tnt-Çllt;uoresin hoefurtorum genereßtnti^, ^uifalla-lt;:es, corruptas merces vendant pro verù,et in~ tegris-^cjuiue pondéré, menfitra, numero, ac régula dectptunt emptores. c^ï enim tn Deuterono- Dcut.ij’. mto.'Non hahebts inßcculo diuerßpondcra. (ÿ-mLetùtico;Nolttefaceretnicjuu7n alti^utd tntu- Leuit. 19. 1 dicio, tn régula, tn pondéré,in menßera; statera tu^ia , atjua ßnt pondera: tufiu-s mo-dttu,isejuuf^ fextartus.Eßlalio locotzAbomi- Proue, lo.
ePl apud TSomtnum pondus, er pondus, sia fera do lofa none fl bona. Furtum ettam apert urn efl operartorum, or arttfeum, quttotamefrtn-tegrammercedem exigunt abijs, ejwbustpßiu-ftam,ac debitam operam non dederut- Nec vero dißin-
-ocr page 518-5eg CATECHISMUS dtllitiguuntur à furtbiti ferat domtnarum, rf rumcjue CHltodes tnfidi-^ ^uin etMm ea(unt dett-fiabiUoreSjtjuamrelttjMfures, cjut claatbui ex-clMdnntMr, t^Hodfuractfiruo mhil domi obfignA-’ turn, aut occlu/nm ejje poteli. Furtum prxtereA facere vtdentur, ejw fiHis, ßmulattjque vtrbts, ^Hiuefallact mendtcaatepecuniam extorquent: quorum eo grautM eil peccatum, quodfurtur» mendacto cumulant. Uit quoque tnfur urn numero reponendi funt, qui cum adpriuatum altquod, velpubhcumoffictum condutltfint, nullamvel paruam o per am nauantes munui negUgunt, mer, cede tantum,ac prettofruuntur. Reliquamfiff-’ tor urn multttudmem, àfolerti auarttia, qua orn-ues pecunia viaa nouit, excogitatam, perfiquilote gum eli, cP“ vt diximui difficilltmu.ttaq^ de rapt-nd,quodeli alterumhorum (celer um caput, dr-tendu videtur,ßpriui monuerit Tarochut Chtt Ihanum populum, vt meminerit tllitu Apefio i.Tiai.6. lifententta-, Qtu volunt diuttes fieri,inciduntitt tentationem, amp;nbsp;laqueum dtaboli. Nec vllo fibi /«* Mitt./. copatiaturexciderepraceptumhoc: Quacumi^ vult is vt faciant vobis hommes, vos facit e tlld-Tob,4, nbsp;nbsp;Et tllud cogitent perpétua-^ Qgmd ab alto oderis
fieri tibt, vide ne tu altquando alten facias. Rapt' naigiturpatent latius.nam, qui debitam operlt;t' rqs ntercedem non perfoluunt, fient rapaces.'qtftt S. lac obus adpanit enttarn inuitat illit verbis: À' la eobj. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nune dtuites,plorate vlulantes i» mefirijs ve
firù.
-ocr page 519-^AROCHOS. to9 adutnient vobts.cuttupanitentu cauf-fiimJubtnngicEcce cntm merces operartorum, gt;]ut meffuerunt regwnts verbrM, eju^tfraudata eH: I« vobti, claj»at:^ clamtr corum tn attres do~
wimfiibbaoth tntrotutt. qnodgenm rapinarittn Leuttico, in 'Deuteronomto, apttd Adalachiant, et ^pttdTobtam vehementer tmprobatnr. Jn ^flCMalach.jj tanninerapacttatieincluduntur^^ui, tjua Eccle- Tob.4. fitprtfidibus, magt^lriittbmdebentur, ve^i-galta,tributa,decimat, (ffreltijua hwwgenerit non diJpAuunt, velmterttertunt, amp;‘idfi transfe-tttnt. Hue etiam referunturfoeneratores tn rapt-nts acerrtmi, (fi acerbtfeimi, ^ut mtfiramplebem c ompilant, ac trucidant vfitrts.ESl autem vfura, ^uidijutdpraterfirtem, amp;nbsp;caput tllud, lt;]uoddu tum eA, acetpitur, (tue pecunia fit, Eue ejutduis a-liud,ejuodemt,aut aSîtmaripofsit pecunia, fie e-nmapudEti,echielem/criptumeÙ:Pfitram, (fi fiiperahundanttam non acceperit. fi ‘Dominus ApudLucam: Mutuum date, nihtltnde fieran-tes.Grauifiimufimperfuit hoef acinus, etiam a-pudgentes, fi maxime odiofùm.hincillud:^ Quid fopten fenerarAciuid hominem,incjuit, occtdere.^ Nam de qpa vû tjuifenerantur, bis idem vendant, aut id vendut, H e A m br. ^uodnoneft.Itemrapinasfactuntnummarij tu- cap.14.lib, dices,^uivenaliahabentiudicta, fipretio munt nbsp;nbsp;Tobia«
ribufq^ de Unitt opttmas tenutorum, fi egentium caujfits euertunt.Fraudatores credttorum, fi tn~ pCMtores, quique fiimptt temporis fiat to ad fil-
uendum
-ocr page 520-jio CATËCHlSMrS
PfaI.jiî.
Exod.xi.
Proucr. II,
uendum,ftta vel Aliénaßde mer ces emunt, ncejut ßdem libérant, damnabtintar eodem crimine ra-pinar um: quorum etiam debit tm grauius ell, quod mercatores, illorum deSltttitionis, acßrauda ttonis occadone, mamo detrimente ciuitatis ven-dunt omma cartus.tn quos illa ‘^Dauidü fententiA videtur conuendetMutuabiturpeccator, etnoü ßiluet. Qmd de locupletibus dtcemus ijs, qut ab tilts,qutjoluendo non funt, qttod commodarunt, exiguntacerbtus, ^ptgnora etiamea außerunt contra Det tnterdiilum, qua ad eorum corpus tuendumfitntnecejßiria? inqutt cnim Deus: St ptgnus à proximo tuo acceperis vellimentum, ante Jolis occafum reddaset: ipßum enim ellße-lum,quo operitur indumentum carnis eius, nec habet aliud,tn quo dormiat: fi clamauerit ad me, exaudtam eum, quta mtßrtcors fum. Hornnt exa£ltonisacerbttatem,tttre rapacitatem, at que adeo rapinas appellabtmus. Ex numero eorum, qui rapt or es dicutur, à Jan il is Patrtbits,ßtnt, qtù t^ft^ugum tnoptacoprimunt frumentu, ßaciunt-que vt fua culpa carter, ac dttrtor lit annonatquod et tarn valet tn rebus omnibus ad viilu, qt ad vita necejßariqstad quos illa Salomonis perttnet exe-cratio: Qmabfconditßrumenta, malediceturin populis.Quos,ßuoruJee 1er um admonitos, Parochi itberius accujabunt,ac propoßtastllis peccatispee nbsp;nbsp;i
expltcabunt vbertus.Hac de vetttutnunc ad tujjh ventamusttn qutbusßatisfaiiio, vel refiituüt primum
-ocr page 521-T^AP.OCHOS. 311
frrimum locë habet, peccatum enim non remitti~ tiir,nif( reflttftatur ab lat tem: fid ejuoniam non is ßlii,qteifurtHmfectt,et, cttifaratusefi, id debet resittuere,fed omnes praterea, ^tn^arti partict-pesfuermt,haclege refiituttonistenentHr-^ ape~ riendti efl,^ui lint tlli,ejtit hancfitisfactendi, vel reflituendtneceflitateeffttgere nonpofsint. Sunt Mtemplura hominumgeneratac primum efl eo-rd, (jMtfurari imperant: e]nt non modo funt ipß fartorHmficij,amp;auStores,fidetiam in tllofttrd genereteterrtmi. f^lterdgenus par 'volantate prmis,poteflate diflar, in eodem tarnen jar am gradaponendd, e or am,qui cam iubere non poß ' ßnt,fHaforesfitnt.atqj tmpalfores fartorit. Ter-twm genus efl e or urn, qui cum fur thus confintiutt Qaartumgenus eileorum, qui parttctpesfurto~ tam,tnde lucrum tpß etiam faciunf.ß lucrum di cendumeii,qaod,nißreßpuertnt, eos addictta-ternis cructattbus:de qatbus fic loquitur T)antd: Stvtdebasfarem,currebas cum eo.Qmntumge- p^. nuseitfaram-^ qut cumfurta pofitnt prohtbere, * tantii abefl,vt tllis occurrant,^ ob/iflant, vteo-tumltcentiampermittant, atq^concedant. Sex~ turn genus efl eoram,qai cam,etfurtum faSlum, (lrvbtfablumßt,certofitant,non indicant rem, fid etiam ji fctre dtfsimulant. Poüremum ge^ nus ea,qaod omnes compleblitur furtorum ad-iatores,cuslodes,patronos, qaïqae tllis recepta-tulum prabent, ac domtciltamtqut omnes
fittsfit-
-ocr page 522-Ht CATECHISMES.
frtisf^cere debent ijs, quihue ali^md detraHu» fit, ^nd illttdneceJjArtum ofßctii vehementer tohortandt/Hnt.Nehmtu ^nidemJceleris omnh nofunt cxperteî^approbatoresfnrtoru, laud* tores. Necveroettnm ab eadem culpaßtntalte-nifihjfamiUas, drvxores, tjut pecuntas à patri-bue, vins furrtptunt.
De operî- verohusc pracepto iUa fubielia finten-busmifcri- tiaelî,vtpauperû, çfi tnopum mijereamur, ee-cordiæ per rumq^dtfficultates.cfiangulîioinoslrûfaculta-«lecmofy- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;officijsjùbleuemus. cjuod argumentant
cjuiafipifstme, (fi coptofifiime trailandu elî,pe-‘ tent eaParochtexv^rorumfilnIllßimorum, Cfi prtani, Ioannis ChryfiHomt, Gregory IVazanve-ttf, (fi altorum Itbris, ejut de eleemojjna praclare Jirtpfirut,yusbushMC muntrifàtisfaciant. Sunt entm tnflammandifideles adHudtum, (îr alacri-tatem opitulandiijs, tjutbtis aliéna mifirtcordii vtuendü esl. Sunt vero etiamtlocendi, yuantam habeat necefittatem eleemofina,vt videlicet re, (fi opera nofira tn egent es fimus liberales, vertfish moilloargumento.yuod/ummoiudicy die dete-slaturus fit eos Deus, (fi fiempiternis ignibtuad-dtHurtu. cjui eleemofina ofïicta pratermifirint, acneglexerint-, illosautem collaudatos in patri* calellemtntrodullurus,lt;jut henignefecerint in-digentibus. ellvtraeiue Chrifit domtni ore pm-Matth, ty, ffffficiatafintentiu: EenitebenedilUpatrismei, fofiidttf par at»m veins regnum. (fisTlifieditt * tnt
-ocr page 523-TAROCHOS. fjf
tne male dill tin ignem aternum.Ktetttur prater-eaPacerdotesaccomodatis tilts adper/ùadendam locu fD.ite,(ß dabttarvobte. Profèrent Detpro-mtjjam, ejuo nthtlvberttu,nthil magntfictnittts ne cogttarie^uidempotePi. Nemoefi, cjutrelitjaerit ' tßc-tjut non acetptet centtes tantît nanc tn tempo te hoc, tn ftcalofutaro vit am at er nam. Adij-cient tllad, tjuodà ChrtPlo 'Domtno diblu ePl-^ Facile vobis amtcosde mammona tniejuttatts :zt, cam defeceritis, recipiant vos in at erna tabtrna-cuia. Hants ver o neceffarij maneris partes expo-ttent,vt t^at largiri nonpojfunt egenttbtts,e]MO vi-tam fusement J altem commodent paupert, tux-tti ChrisldDominiprlt;tfcrtptum:AdutteSdate,ni- Luc, (?, htltndepperantes. -dlt/j^ httttu reifelicttatem bea~ twTDeiMidexprefiittïucundus homo, t^ut mtfire-ttfe,et commodat Efl atttem Chri(hanlt;t ptetatie, ni/i fît altunde facttltae bene merend/ de ijs, ^iti~ bus ad vtbtfi aliéna mtfertcordia opue efl-, vitandi etiaotij cattffd,labore, opera, ac mantbue ea cjtiet-rerelcfuibus tnopSindigenttam leuare pofsint, ad tdomnesfttoexeplohortaturinepinolaadThef- Thefl'. falonicen/is t^poflolm tllk ver hie: Ipfi enim fct-tii, i^uemadmodiéoporteat tmttartnos. Itemad'^-'^^^^' 4' eofdemtOperam dette, vt t^wett ïïtte, amp;nbsp;vt veflrû negotid agatù, operemtnt manihiu vegt;lris,ßc-M pracepimtti vobts. Et ad Ephefios ; Qui far a- LpLef.4lt; batar,iam non fiereturtmagis autem labor et ope-rondo mambm,qMod bonnm e^, vt habeat vnde
Luc.fî.
Marc. 10.’
Luc.iö.
trtbua6
-ocr page 524-CATLCHlSMr^
tribuut neceßitatempatienti. Esl etiam tati confulendum, parcendumt^ bonis ahenu, nt ceteris graues, aut moleiit Cnnus, qua temperart-tta faaetjuam elucet tnomntbsu Aposlolis^fei tnaxime enunct in D. fPaulo-^ cuius tilud e^ttti ï,Tcflquot;-!. ThcJjalonicenjes; Memores esHs,fratres, laborii no^lrt, (ßfatigationist noEle, (ß die opérantes,itt tjuem veSlrum grauaremus, pradtcauimus tn his euangelium Dei. zA'tejue idem alto loco ApOquot; a.Teff.j, floltU‘,lnlabore,zßfsittgattoneno£le, (frdteopt^ rantes, ne c^uem vesirumgrauaremus.Sedtit ab wiiuerfo hocgenere nefartorum factnor urn ab-horreatfidelis populus, Parochisàprophetispt-tere, amp;a reliquü diuinis Itbris fumere par erii deteElattonem fur tor urn, e^r raptnarum, çir hor-rtbiles minasàDeopropofitaseis, c/uiillafielera AmosSi committunt. Clamat Amos propheta: Audits hoc, ejuiconteritis pauperem, drdeficerefacith egenos terra, dtcentes, ejuando tranfbit menfs,et venundabtmus merces, amp;fabbathum, ç^aperit-musfr urnen tum, vt immtnuamus men fur am, tä augeamus ficlum, dTfispponamusfiaterasdolm fas?Sunt ineadem fententiamultaapudHiere-miam, inProuerbijs, et apud Eccle/iafiicum.Ntt vero dubitandum eEt, ejuin hacmalorumfemt-. nbsp;nbsp;na, e^utbus malis opprimitssr hac at as, magna tx
parte in hisinclufaßntcaußis. 'Uerumvtaffiie-fiant ChnPliant hommes proßcjui omni hberalt-tatis, ac benignttatis officio egentes, et men dices,
quoi
-ocr page 525-Tgt;AROCHOS. jt)
alteram hauts prtceptipartem pertinet, preferent'T’arocht maxtmapramta, tjtta benefit tis, largü,et tn hac, zlr tn altera vtta daittrH fi Tyeoi palhcetur.Sed tjttta ntn defltnt, Cjm etiamfè fartiiexcMfint, admonendt/ant^fore, vt nullam earampeccattexcufittonem accipiat Detu-^ tm-ntoverofitturS,'Vttlla purgattone non modonon leaetar peccatftm, fèd mirnm tn modum augea^ fnr, Ecce, nobtlwm hominumnon ferendadeli-CMyijiit cttlpam extenaarefibi vtdentHr,fife afftr ftgt;arint,non cupidttate,aftt atsantta ad detrahen dam altert ƒlt;ta defcendere,fèd tttenda cattfjd am-plitudinisfamtlia,(p‘ matorü fitorttm, ejuurHext-fltmatio.ac dtgnitas rMeret,ntlt rerit alunartstn »ccefttone falctretw. Qatbtu perntctofus error friptendus eEt-^/tmulq^ demontlrandam, vnam ' *J]erationem conferttandt, (f'amplificandtopes, ' nbsp;amp;nbsp;Copias, matornmijHeglortam, it Tiet volantati
p'triterint, lieias praceptafiraarint-^ sjatbus Con-temptis,fisndata, opttmecon^itieta opeseuer-i titntur-^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exregio foho, amp;fummogradaho^
norii pracipttes exttsrbantur-^ tn sjuorttm locum inßmi tnterdum hommes, cjutftsmmotn odio illis fiterMnt,dtuintttss vocantur.lncredtbile e!b, ! ^uantopere his fisccenfeat Deus, cuius rei tefits elÏ Ifatas, apud cjuemßmtillaDetverbatT’rtn-*' j etpes tui, tnßdeles, ficijfurum ; omnes dtltgunt munera, Jeejuuntur retrtbuttones. propt er hoe Mt dominus Deus exercituumfortis Ifraehßheu
Kl^ i tonfi-
-ocr page 526-CATECHISMUS
confoLthor fitper holttbut meii, (^vtndicabordt tntmtcii meii, et conttertammdnnm meam ad te.
Cr excoijuam adpuramfionam tuam. Hon défunt,e^’unon tam tllam afférant cauffamIplendo-gloria, fed iiillui, (f vita commodtorettt faculteitem, (fe eleganttam. ^titrefellendt fent, docendi^ejuam tmpia ft e or urn abho, oratio, e)ut vllam commoditatem ante fer ant Det vo-luntati.ffegloria-^ejuam, neghgendo eiuiprtce-pta, offendimui mtrandum in modum. etß
Ecclcj.
Ephcf 4.
pot eil effetn furtocommoditas, e^uodfeemmatn-commoda confeejuantur I Super furem entm, ta-^uit Eccteßallicus, ell conf ufo, efe panitentia. Sedfaceffe, vt cumillunon agatur incommode: dedecorat fur dtutfium nomen : répugnât etui fanSlifetma voluntati: falutaria ipfiut pracept a contemntt. ejuo ex fonte omnu error, ongt;nisim~ probitae, omnis fluit impietae. Qwd,lt;juodati-dtre licet tnterdum fur es, ejuinthtl feeopeccare contondant, ejuod detrahant ahejutd locupleti-bus, copoßs homintbus, ejuiea dctrabltone ni-htl damnifactant,ne fentiant qutdemimiferafine, (1) pelltfera defenfeo. TIutat alttu fatûfa-Dtonem fitam acctpt debere, c/uod earn furandi confuetudinem cepit, vt non facile pofsit ab tlla mente, (fe all tone dealtere : ^ui nt/îaudterit tyf-poHolum dicentem-, Qmfurabatur, tarn non ftu retur-, velit, nolit, etiam confitetudinem caput uternorftmfuppltciorum. flonnuUtfunt, e^utex-
cufeatt
-ocr page 527-t^D T A RO CHOS. JI7 tupmtfe, occaftont data, altert aliattidaderMiJ/è.
enim illud tritum firmoneprotterbiutn-^ Furet ijHt non F»t, fien occaßone. hac ratione [ùnt de nef aria fententia deducendt, re/î^îendnm t/feprattü cupiddattbas. Nam fîcontinuo re pcrßciendum td, t^uod Itbtdo per/i{afirit-,e^uü mo-
finit erit /celerum, ac flagitiorülTurpif -Uma tgitur e^tlla defenfio,velfitmtmapotittttn-temperantia, tniuHitiit confefsio. namtjtndi-^'t,finon tdeopeccare, tjuia nullam habet peccamp;n di occaftonem-, idempropemodufatetar,fefim-fff, ob lata occalione,peccaturum. Sunt, qui fur a dicant vlcifiendt cauff^, quod ab alqs ead‘. nt inturia fint affefli. quibui it a refpondendum eil: pttmum nemtnt Itcere inturiat per/equt ; deinde
P'^Jß quemquam reifite, iudtce ejfe:tum mul~ dominusconcedt, vtpœnas ab alqs répétant eo-^itm,quAalij in eum peccauerunt. ‘FoSlremo^qui dam fur tumßttt illaratione defienfiim,teflumq^ ^tbttrantur, quad, cum fint erealienooppre/st, bitter eo Itberari non pofsint, ntf illudfurto dtf filuant. quibufium it a agendum efl, nullum ef[i gtauiut at alienum, ^quomagisprematur hu-manumgenus, quam debitum tllud, cuius in dtui na precatione quotidte memtnimus-fDimitte no- Matth, 6, bis débita nofîra-, quare illud infânifitmt homtnis tfie,plus veile Deo debere,id efl pluspeccare, vt, quod debet hominibus, difoluat-, multoquepra-fiare, conijciincareerem, quammandarifisp^pli-irk nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ctf.i in-
-ocr page 528-C^TECHlSMrS.
cijs infer or um femptt ernte ; longe etiam ejjegr^ uttu, Det, cjuam homtnum tudtcto condtmuari: porro autemfuppltces tp/of ad Det opem, acpteia tern confugere debere, à tpuo tjutd opw fit, pofstnt tmpetrare. Sunt alta excu/attonum genera but Parocht prudentes, a,c fitt offtctj dtligenttlsi-mt, factie pot er un t occurrere, vt altcjuando htt' beaut pppulumjeidaiorem bonorum operunt. Non loqiieris contraproximum cuiim fal«
film tcftimoninm.
ticob.j,
Quant am non modo vttlttatem,fèd etiamne-cejsttattm babeat afstdua buttes amp;nbsp;pr tec epttex-pltcatto, officijadmonttto,nosD. lacobt mo-net aubiorttas, tllwverbts :St cjuistn ver bo non ojfendtt, btc perfeblus cbtvtr. c^tdem : Lmgutt modicum tjuidem membrum ejb, O'magna exaltât: ecce epuantus tgms, o^uammagnamrtluatn tncendit. é“ ftejuuntur tn eanatm fentett-ttaml Qutbue duomonemur,primum lattfstme patere boc lingua vttium : tjuodettam tlla Pt o-pbeta fententta confirmatur-, Omnn bomo mtn-dax: vt propemodum fit vnum hoc peccatum, ^uodad omnes homines perttnere vtdeatur. ail-terum, tnde proficifit mala innumerabtba, cum /ape maledict hominie culpafacultates,fama, vita, antmafilusamittatur, veleius, (jutladtiur, ^uod contumehas patienter ferre non pofsit, fed eas tmpotentt ammoperfeejuatur-, veletus, ejut la-dtt, quodprauo pttdore, falja cutufdam ext-
fitma-
-ocr page 529-tAD TAROCHOS. ^9
(Hm/ttionis opinione deterritui, adducinonpop Ut, vt ilU,ejM offenfiußtyßuiifactat.Quare hoc loco moncndtfideles erunt, vt eiuateu pojßtnt maxi-WM Deo grattas agantde hoe fahstari pracepta non dtcendtfalfi teltimogt;jij-,tj»o nonfilttmtpfi alijt intttriamfacere vetamiir,fid eüam hac obedten-tiaabdliordinittrMprohtbemur.KerHmhocfra-ceptoeadem ratione, ^^viaprogredtendumen', ^uainceterts progreßt fumtts, vt videlicet ani-wadnertatur tn eo dtta leges-,altera prohibent, ne falßtm dicatnr tefltmoniü^^ ntbens altera, vt,ßmtt latione,fallacijf^jßiblatts,dtbla, e^failanoßra fimpliciveritatemetiamnr.Caius o^cij ^poslo-hü Epheßostllisverbisadmonnit; Keritatemfa- Eplicf.4* tient es in char it ate, crefiamwimllo per omnia. Sed prior httins pracepti pars habet hanc ratio-nem, vt, sjtsamutsnomtne falßtcEiimonijßgnifi-cetur quidtjitid inbonam, vel tnmalampariem dealtero constanter dtcatnr,ßneinifidicio, ßne extra ludictum, tarnen pracipneprohibeaturil-ladteslimonutm, quodtnindicio, falfidictturà turato.iitrat entm per Denmtellis,quodita tefii-ficantts, eßdtutmtm nomen interponentis oratio plurimttm fidet habet,eß ponderis.itaquepertcu lofitmeSt hoc teiHmontttm, iccircopracipnepro-hthetnrtiuratos enim teSles, nißexceptiontbus le~ D eut.15 gitimisexclftdantur,auteoritmfttapertaimpro-bitas,atqueperuerßtas, ne index quidem ipje po-tefl reqeere, prafirttm cumextet ittßkmditdna MitihaS^
4e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legist
-ocr page 530-iio C^TECHlSA/rS
leg ts,vt in ore duorum, veltrtumflet omde verbum. Sed vt prlt;tcept(tm fideles plane intellt-gant, docendt erunt, ejutdfignificet hoc, proxi-in i^vocabulumin qitem faljumte^ltmontumdt-cere mtntme licet. EU autemproxtmus, vt ex Luc.io. Chrifh Domtns doUrma colltgitnr, ^MCtim!jue eget opera noflra, Utteillepro^m^uwllt,ßHeA-Itenas, fJue etuis, fitte, aduena, fiueamtctts.fiut tui-mtcw.nffas enim e^l ext^ltmare, contra hoSlet Itcerefalfitm alu^utd dtcerepro teshmonto, ^tto‘ gt;nbsp;lujjk Det, ac ‘Domint no^iri-dthgere oporteat.
*quot; ^Hinetiam, ^utaftbttjuipQ^ tjuadamrattonepTO-xtmtts efi, nemintfas egt tn fifalfium tefitmontutn dtcere-^ t^uod ^ut commutant, ßbt tpfinotant tWi-rentes tgnominiit, acturptt/tdinis, cß'fetpfis, amp;nbsp;Ecclefiam htdunt, cuitttfiunt membra:^uontoda ettam, ^utfiht mortem confictfiunt,nocent ctuda-S ƒ iigu.li. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apud fianüum lt;t.yfugunini(m‘,
D ci ca 1'tntelhgenttbw pot er at vidert, non ejfie ' prohibitum, vt adtterliu fietpfitm quifijnamfal-fits teFlis afslier et, eo cjuod in pracepto additurtt finit. Contra proxtmum tuum.Sed non tdeo, li ad-uerfttf fè ipfum tjuif^^faifum teiltmontum dtxe-rit. ah hoe crtmtne (è put et alten urn, ejuando regu lam dthgendt proxtmi à lernet tpló dilehlor atce-ptt.Uerusiitta prohthemurproxtmum Itderefial fio tesiimonin, nemo propterea contranit permit-ttnobtsarbitretur, vtpeterandoItceat concihare ei,lt;jut nobificum natur a,ac reltgtone contunbhn lih
-ocr page 531-1^AROCHO3.
521^
ßt,alt(jttid vtthtatii,aut commodt. Nemïm entm mendacto, djquot; vanttati, tnttlto mtnui peritfrio ßti-dendnmeSl.Qt^refinElMAugu^ltnKidemen- S.Aug. ca. dactoad Cre(centtudocet ex ApoHolifintentta, ƒ!•gt;? de ntenditctM tn teHimonijs numerandU ejj'e^ ttiamfi in cutufcjuam fa Ij a laude dtcatur. Nam locum tllum trail ans, Inuenimur ailt t^falfi te-lies Dei, ßtellimoniüdiximus aduerjus Deum, ^uodfußestauerit Chrsfitsm, ejuem non (sßettautt, ßmottutnonreßrgunt. Falßm,snejust,tellimo-»sum vocat Apoflolusßi^ul, de Chrtfio, (ß i^uod ttd ettu laudem videtur pertinere,mentsatur. Slt;t pifstme vero et tarn çonttngit, ut, e^ut alters fauet, ob/ttalieri.certe errands caujßa afßertur tudsii, lt;jui snterdumfallss telishsts addulit^s, contra sttt ficundum snsursamflatust, nbsp;nbsp;sudscare cogstur.
Nonnumtjud etsamßt, ut, ejus obfalfrm alscusstt teilimonsum caußam sudscso vscerst, sdejue sm~ pune tulerit, exult ans insinua vsilorsa, aßuefcat corrumpere, adhsberefalfts tefles,^uorstope-fa Jperat ß poßi ad sd, ejuodcüip^ concupsertt,per-uenire. Eli vero sd (ß spfitests ^rausßstmum, tjui amp;nbsp;ah eo, ^uem suresurando fubleuarit, et adsutte t'stßalfsts, nbsp;nbsp;persursti ag^noßssturs (ß ipfe, tjuod ei
» fintentta fuccedtt fyelsu, cjuotsdse snasfrt exer~ (itatsostem eß confuetudsnem capstsrnpsetatts cß audaciit Fquot;; sgstur telltum vanstaa, mendacta. eß persursa prohsbentur-^ Ec cß aceußatorum, eß. ■ trtiirum,lt;ß patronorumsognatorum^ß proeu’
S ratorunh
-ocr page 532-f22 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CATECHISAMES
ratorum,Aduocatorum, omnium deniijue,^ui iudicta constituunt. Pofiremo vttat T)eMi omnt testimonium non modotn tudtcto/edetiam extra iudtctum^ (juodalterute tncommodunt, aut detri-Leuit.ip. mentumpofittaff'erre.ESientmmLeuit, e^uolo^ co hitcpracepta tterantur,hts verbis: Nonfacie-tü furtum, non menttemint, nee dectptet vnuf tju’.fsjueproximumjuum.vt nemmt dubium ejji pofstt,lt;^uina 'Deoomne menductum hoe price-ptoetellum condemnetur. tjuod apertifsmete-j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Slatur‘Dautd tn hune modum: Ter des omnes,
’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tjuilosjuunturmendiictum.
D etreiSi- nbsp;nbsp;Prohtbetur autem hoe pneepto non modoftl-
tionis viti- teSttmonium,/iddetefl-abtlis ettam hbtelo, et um quam confùetudo detrahendtalterits^ua expefie^tncre deteftabi- dtbtleeSt, ^uammulta, (ÿ- quam^auta ^tti-commoda,(^malanafcantur.Hocvittumniale-dtce, contumeltofè dicendt occulte tn alt er nm,
pa/simtmprobantdtutnahttera Cum hoc.inqmt Pfal.io. nbsp;nbsp;T)auid,non edebam-ö“ Sanllus Jacobus: Noli-
lacob.4. nbsp;nbsp;tedetraherealterutrum,fratresmei. j^eevero
pracepta/olumfacra lut er a, fed etiam exempla fitppeduant, qutbusfielerù magnitude declara-Eft.ij.’ tur.nam et tffman,confiais ertmtntbusadeo m-cendit in ludaos t^ffuerum, vt ù omnes etus gert ttshomutestmperant occtdt. Refer ta efi huitdmt dt exempltsfàcra htfiorta:quorum commemora-ttonefacerdotes operam dabunt, vtfideles àrei improbttate deterreant. Et autempeccatt htatu vit.
-ocr page 533-TAROCHOS. Ui
vis,^gt;to de altera detrahttur, ómnino perjptcta-tar, fciendttm efl, nen tantii adhibenda calftmnsa effendt hammam exiRimatianè.Jed et augendis, «mphßcandtsq^crtmtnthH»: /i tjaid accuUitu äh altsjaa commijfam fit^cjuod vht re/cttum fae- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y
rtt,graue,aut turpe lit ad fama,eam rem ejai, v~ hi,eiuandu,cjatbtts non neceJJeTa, perMalgartt,ii ohtreblator, nbsp;nbsp;maledicui tare diet tar. Kerum t»
Uns obtreblattonii nulla capttaltor efi, Cjuam e orii tjMcatholiCit doblrmaetuf^jpritdtcatortbtti ohne blant. Jnßmili culpa lunr.ejui malarum doblrtrnt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
team, errarum magifiros extallant laudtbus.
l^ec vero ah hör um hommum numero, nbsp;cuJpa
jetunguntur,cjutdetrahenttbus, (ßma'edtcenti-hus homimbaipatefactentes aares,non reprehen dunt ohtrt Harares, fed tilts Ithenter ajßnttuntur. 'Detrahere enim vel detrabentem audtre, Icru- lt;nbsp;tj- • . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 Jl
huntfänbh Hierorfjmat, amp;nbsp;Bernardru, vtrum cpiftol. ad damnabtlttt» fit, non facile confiât, nan enim ef- Neopolit. jent,ejat detraberent, dnon adejjint, tjui detra-bentes aadtrent. In eodem gtnere /ant, tjui Jùisartificijsdilîrabunt hommes, amp;tnterfecom „(jonc ajj mtttunt, manopere^ueßrendts dtfcordijs dele- Eugen, ii» liantur- ’vtfttmma.'S coniunbltones,ac foctetates itw. ßbl s lermonihus dtrtmentes amtetßtmos viras ad tmmortalestnimtcittoi, ^adarma co'mpellant, Hanc peslem/ic dstefiatur DommiutNoneris Leuit.19. crimmator,neejue fa[arro n popu:o. Taies e-i.Reg.
rant multi ex conUltarijs Saulu , qat ettu va-
iunttt*
-ocr page 534-524 CATECHISMUS
htntatemaDauidealtenare, nbsp;nbsp;inillam, regent
incttare conabantftr. Peccant deniq^ tn hanc partem blandi homines, çlr nffèntatores, qui btandi-amp;ßmulatts lattdibus tnflaunt in anres, m antmos eorum, cjuorügrattam, pecnniam, honores aucupantur, dicentes, vtefl apud 'Prophe-tam. Malum bonum, (ß bonum malum, auos vt arceamits, (^ßpellamtts à confttetudinenoflra,nto Pfal. 140, Dauidtlla oratione: Complet meiuHui tnmtfiricordta, ç^increpabitme: oleum aut ent' peccatoris non impinguet caput meum. Quant-tjuam enim ilh proximo mintme maledicunt,tarnen et maxtme nocet, ejut, vel laudandts eim pec-catis, afferunt tpfl cauffam per Feuerandt tn vttijs, tjuamdiu vixerit. Et e^uidem tn hoc genere tllet efiaßcntatio deterior,ejua ad proximt calamita-tem,^perntctcmadhtbetur.ßc Saul, cumT)a-utdemfuroricßferroThtltliaoruob'tjcere cupe-ret,vt occideretur, ei blandiebatur Hits verbis, Eccefiltameamaior tJMierob:ip/àm dabo tibi vxorem:tantumodt efiovni‘fortts,etpritltare bet E)omint.SicludaiinßdtofabrationeChriliunt domtnumß(ntaff'ati-,MagtHer,ßtmus,e]uiave-rax es, nbsp;nbsp;viam 'I)et tn verttate doces. Longe au-
tempernictoßor oratio eßamtcoru, affintum, (ß cognatoru,quaadeosinterdum viuntur aßen-tatorte,lt;juimorttferomorboaßellt, iam Entex-'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tremoßtritu-, dum affirmant nullum eße tum ei
Càmortepericulum-, dum Uturn, amp;nbsp;hilarem efe iubent,
-ocr page 535-iATi TAROCHOS. j29 tub ent, eumcj,. à peccatorum confeßtcne, tAmejiui itrtflif^sima cogitattone det errent ßum deminut tius antmttm auertunt ab omni cura, amp;nbsp;medtta^ ttone extremorupertculorum,tn quihw maxime verpit UT. Qt^refugiendum efi omne mendacio~ rum genui,fèd tlludinpnmii, (juo grauidamno ^utfcjuc.m afßctpoßtt, Plentßimum ver o tmpte-tatii esi mendacium,cumejutstnreligionem,vel dereltgtonementttur.Sedtlhs ettammaledtEliiJ amp;probrtsgrautter offen duur Deus,^ue commit tuntur libellis,ejuofpamofót vocant, (ß alß huiut generis contumelß. Preterea toco, vel officÿ cauffafadere mendacto, vtß nemo tn til o vel dam num,vel lucrumfecertt,tarnen omnino indt^nü eflttta entm nos tApoflolus admonet: Deponen- ®P^®' 4« tes mendactum, loejutmint veritatem. Nam in. eo efl adfrecjuens,grauiufij^ mendactum magmt proc butt as ■ ?ß ex tocofis mendacß captunt bomt nesmenttendt confitetudmem, vnde ventunt tn opintonem,non effe ver aces.efuamobre, vt fident jactat eorum oratto,neceße habent turare perpe-tuo. ‘PoflremOjprtore parte huiuspreceptt fimu latio repudtatur; nec modo ejueßmulate dtcttn-tur,lid^Hxuafiunt,cum feelere coniun^laßtnt. tamenimverba.ipuamfabla,notde, acßgnaejua-dam fient eorum, ejua funt in animo cutuf -jue: ob tamtj^ cauffam Dominusfipe Pharifaos arguens, hypocritas appellat.Eil bac deprtorepracepti lege, ijua ad vetandum fieclat.
Nunc
-ocr page 536-J2i C^rECHISÄd^S
D c ia A iciexpltcemus, ejutd tn altera lubeat T)orfA Fn'i'^labr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;rattoati
liter mini nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;tx legibus foren/ia tudxta exer-
ftranda. ceantur, neue occupent hommes, v/urpent itt’ d'cia. PPun enim^Oi effè alienïifèruum tudicare, Rom.14. vtjcrihit Apnfiolus,ne,re, amp;ctiu[Jd incognita, fint enttarn fer ant. tjuo tn vtttofutt facer dot um, et firibarumconrilium,ciuide fànPlo Stephanatudi Kfies. T. carunt.cjuoditempeccatitfuit magifiratui Pht-fiQ.0.16. Itppenftumtdecjuibtuintjutt Apoflolw^ Ca/osnot publtce indemnatos, homines Romanos, mtfe-runt tn carcerem, ^nunc occulte nos eijCiunt. Ne condemnent innocentes, aut nocentes abfal-uant, ne pret 10, aut gratta, re odto, aut amore mo“ ueantur.Sic enim Mofes fentores admonet, tjuot
D eu 1.1, nbsp;nbsp;popult ludtces conflttuerat.Qwdtuflum efl, ttt-
dicatefiae ctuis (it tile, (tue peregrintut nulla erit i dislantta perfinarum: it a paruum audietis, Vt magnum, nec acctpietts cuiuflcjuamperfinam, ijuia Det tudictum efl. De rets autem, et fonttbtu, •vult eos Deus verum confitert, cum ex tudicij far mula tnterrogantur. eft enim teflimonium, ac pradicano cjult;tdam,tlla confe/sto laudis, ^glortt lofu./. Det,extpffus lofua/ententta.cjut^tyichanadvert confefstonem adhortatus intuit.' Ftlt mi da^la-rtamdomino‘Deo Ifrael. Sed^uoniamhocprtt- 1 ceptum teflespottfsimumattiogit, de hts ettam à Tarocho diligenter agendum ent. nam prt-(tptt vis tacfl, vt non filum prohtbeat falfum teflimif
-ocr page 537-iAD TAROCHOS. 127
verum et tam diet imper et. Efl entm ttt humants rebus maximus vßes vert teilt-monij-^ejuodjunttnnumerabtlesres, e^uasànobû ignorarinecejjißt,nißeai extefiium fldeco^no-ßamiu.Q^remhtitamneceßartum esl, e^uam tesitmontorumverttMtnijsrebus, cjuas nec ip(t jetmtts, neejue tarnen Itcet tgnorare. ‘T)e ejuo ex-tattllaßnbli Auguiltnt fententia; Qut verita-n.c^.^.n^, temoccultat,?ßi:iuiproditmendactum, vtert^ue Quiftjuit^ reuseß.ßleyijutaprodeße non vulthtc,gt;]uiano-cere deßderat. Licet vero tnterdum verum tacereßd extra iudtcium, nam in iudtcio, vbi te-flis legitime tnterrogatur 4 iudice, vera omnina patefactendafunt. Qm loco cauendum tarnen eit teilt bus, neßta memoria nimium confi/t, i^uod txploratumnon habent, id pro certo affirment, Relujuißsntpatrontcaußarum, eßaduocati, et-Hores deinceps, nbsp;nbsp;nbsp;petit or es. Jlli igitur opern
^epatroetnto fuo non de er un t necejfarijs homi-tium temportbus, (ß egenttbus bentgne fubue-nientttum tntuilas caujjas defendendas nonfuf-ctpient,neejue calumnia Utes protrahent, neca-lent auarttta. Q^odadmercedem attinet laho-Tts, Opera fuaßla twe, cß tt^uo mettantur. Petit or es vero, ß aceußtores monendt fisfit, ne cui-^uam amore,aut odio,aut cupidttate altejuaad-duiltpertculum inii^uts criminationibus créent, lußum hoc denic/ue diuinitus deferiptum eft piss »mnibus, vt in congreßtbus, ß colloquijs vert
femper,
-ocr page 538-f2f C^TECUISÄ^rS.
femper, équot; ex animo loejuantur, nihil cheat, tjuoâ ahertus exiFltmationt pofsit ofßcere, ne de illù qui dem,à cjnibm lecdi je, nbsp;nbsp;exagitariinielU'^Hnt,
cum tlladpr opo fil a habere dehtant,fibtcnm illit earn necefiitndinem, or [ocietatem tntei cedere, Dt membra fint em/dem corporis. Ktauicmlt^ bentiM hoc mendact] vittam cane at fideles, prf pon et eis Parochiesßammam hatus fcelerismtß-nam, ac tu^pttudine. nam infàcns litt erts, men-loan 8 dacijpater deemondicttar. lt;^Hod entm diinonin ‘verttatenonftetit,mendaxePt,^mendacppn-rens. eyfiwnget ad eijctendum tantum flagi-ttum eamata, cjua mendactu confeejuuntuntifi ejuontam fiunt innumerabibaßontes, capita tn-Commodor um, er calamitai um commonflrahit: ac prtmumtn ^uantam cadatTfiiti ojfenfionem, epuantumue ettts odium tncurrat homo vamu, (ll' Prouer. 6. mendax, SalomontsauPlorttatedeclarabiteolo-coßexfunt, cjua odit 'Dominus, fipumum de-teflatur anima tius, oculos fubltmes, Imguarn mendacem, manus effundentes tnnoxtumjangtà nem, cor machinant cogitationes peftimas, pedeS veloces ad currendum in malum, proferentem mendacta. tejlem falLicem: egj- cjua jeejuuntut-Quistgttur et prs filet incolumttatem, (jut tn tn-figntodiofit apud Deum,,cjuo minus grautfsimts afficiaturfupplieijs?DeindeejU‘d tmpurius, aut lacob. nbsp;nbsp;nbsp;foedius, vt fan Hus inejutt Jacobus, Cjuam m eadent
hngua, qua benediLimus Deum, ejr Patrem, ma-ledtcert ,
-ocr page 539-t^D nbsp;nbsp;A RO CHOS. nbsp;nbsp;nbsp;}29
ledicere homines, quiadtmagtnem, /tmilttudi nem DeifaUtfunt, it a vtfons de eodem foramtne emmet dulcem, ^amaram aejuam? Quitetnw linguaprita lattdem, t^gloriam Deo trtbuebat, poilea, cjumtum in ea ejb, eum ignommia affictt., ac dedecore, menttendo, cfuareßt, vt a calejtn bea fttudinis pojfefstone mendaces excludantur. Cum enimtnhuncmodumejuareret aDeoDaMd-,Do mineijuis habuabit tn tabernaculo tuo?rejßondit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i4lt;
ßirttus /dnEtus-, Qut lo^uttur verttatem in cor~ deÇuo,(jut non egtt dolum in lingua t'ua.tSMaxi-mum vero ettam tlludtn mendacto tncommodum ell, ejuod fere eEi infanabtlis is antmi morbus. Cum enim peccatum, ejuod, tnferendo falfo cri~ mine, aut proxtmifama, cf-exiEltmattontobtre~ Hando, commiffum fit, non remittatur,ntlt calumniator et, ejtiem criminatus fuertt, fatufaciat tniurtarum-, td aut em difficile fiat ab homtnibus, primo, vt antea monuimus,pudore, efi“ tnant c^ua-damdignitatis opintone detemtis :ejuitn eopec-cat o fit, hunc addtbium effe aternts infer or urn pants, dub It are non poffumus.ne^ueenimcjmf-e^uam (jgt;eret,ficalumntaritm, velobtreclattonis wniam conficjut pojje, ntfipriusei fatisfactat,de CUIUS dignitate, efiquot; fama aut publtce.tn tudtcto, aut ettam tn priuatis, (fifamtltartbus congre fit-bus altejuid detraxertt. Prat er ea, lattfsime pat et hoc detrimentum, Cf tn ceteros diffunätturie^ua vmttate, (ß- mendactofides,ac verttas tolluntur,
LI strfltfiimd
-ocr page 540-fio CATECHISMES
Rom,8,
arliifsima rinctthfoctetatü hftmanit.-^utbtu fiib latü, felt;^rutur ftiwma vttlt;£ confufto, -vt hommes nihil a dimontbus àtfferre -videantur. Docebit porro,vit.mdam ejje lot^stacttatem, Parochns.'cst tus vttatione c:Ij‘ reli^ftapeccatafugtuntur, équot; ffi mag/ia cauno mendacij : à ejno loejuttcesßbi hand facile temper are pojfnnt. PoSlremo ifs ilium err»-rem eripiet Parochus, i^uife tn vanitate orattonis excufant, ó'mendactum, prüdentium exemple defendant: cjuorum ejfeatunt, mentirt intent-pore. T)tcet ld, cjuod vertßimum eil, prudentiant ca.rnu,mortemef]e. Hortabitur auditores, vttn diff-icultatibtis, anguIiijsTyeo confidant, ne/p^ ad artifictnm mentiendi confiu^iant. nam tlli, ‘Vtuntarperfugio, factie declarant, fie fuamap^ls nttiprudentia, epuam tn Det protstdenttafiem p»-nere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caujjdm fut mendacij conférant tneos,
Roni.iî,
aepuibus funtmendactodeceptt, hi docendifitnt, non heere homtnibus fi tpfès vlctfci, neq^ malum malocompenfandumejfe, fed potuwvincendum in bono malum:e]uod fi et tam fias effet, hanc referre gr attam, nemtnttamenvtile,fe fuo vlci/ct detriment o ; effe autem id grauifsimum detrimen-tum,ejHod mendactodicendofacimus. lie, tjut afférant humansinatura imbeciHitatem, (f fiagi-lttatem,tradendum erit hoc offteij praceptum, vt dwtnum auxtltum implorent, nec infirmaatt hu-manitatis obtempèrent. Qui confuetudinemop-ponunt, admonendtfunt, fimenttrt afueuerunt,
vident
-ocr page 541-TAROCHOS. S3i vt dent opera, vt contrariam confuetudtnem caftant vere locjaendt, praferttm cum, ejui ufit, canßtetudmepeccant,grauitu délinquant, quam ceteri.Et quontam non defitnt, qui/e tegant excu fattoneceterorum hominum, quospafstmmenti-amp; peter ar e contendunt, hacratione Uli abed eptnione deducendt funt, non effeimitandos malos, fed reprèhendendos, nbsp;nbsp;corrigendostcum au-
tem tpß ment mur, mintu aufloritatisinrepre-benjione, efr correflione alt ernes nofiram habero orationem. Altos fe it a defendent es, quod ver a di oendofipe incommodo fint affeflt, fic refe lient fa cerdotes, ejfeillam accufationem, non defenlio-nem-^ cumßt officium Chrtsliant hominis, quam-uispottusfacer eta fluram, quam mentiri.Refat duo genera eorum, qui Je tn mendacio excufent^ alten, quidicant, fèiocicaujfamentiri^ alteri,fi idemfacere vttlitatisgratia, quippe qui bene nee enter ent,nec venderent, niß mendacium adhtbe-fent.vtrofqued fuoerrore Parochi auerterede-bebunt. egt;4c fuperiores qutdem ci vitio abducent, (ßdocendo quantum coin genere pcecandicon-fiietudinem augeat vfies mentiendt, zfquot; tlludtnquot; culcando, omnis otioßverbi reddendam effe ra-tionemiproxtmosautemhosacerbiusetiamobiur **• gabunt ; quorum in excufatione grauior inlit il-lorum tpfor urn accufitio, qui prttfiferant,fimini me tills Dei verbisfidem, et aufloritatem trihue-^^5 Odißfiteprimumregnum Dei, QriuflitiamTAKt.Si
eim.
-ocr page 542-J32 CATECHISÂïrS
etw, (^hAComnta adi'ctentarvobi-j-
Non concupifces donmm proximitiinnfd defidcrabis vxorem eins, non fcruuni, non ancillam, non boucnij non afinuni, nee om n ia quæ illius fiin t.
In hii duobui pritceptis, (jMlt;r po^remo loco trA dit a /unt,tlludtnprtmi^/ctendum e^l, rationed fere confit ut, qua cetera prlt;cceptaferuentur. Narn quodhts verbes prAfcriptunt eïl, eojpeblut, Vt.fiquü(ludet fupertora legù tuJfaferuare,hi)C tnaxtiKefactat, ne concupifcat: quontam qutnon concuptfeet, (uü contentus, aliéna nonappetet, altorum commodd gaudebit, Deo immortab gloriam tnbuet, grattas etdem maxim as aget, (àbbathutM colet, tde^ quieteperpétua fruetnr, tnaiorerque venerabitur : neminem dentquene-quere, neque verbis, nequevllo aho modo ladet, /^am(Itrps, ac fernen malorum omnium eilpra-ua concupi/centta-^qua qui ineenf ßmt.pracipttts feruntur in omne flagitiorum, feeierum ge‘ niu. His animaduerfis, ebf ‘Darochw in ijs, qM fquuntur,tradendis dtltgenttor, fideles adaH dtendum erunt attentiores Sedquamquam hac duo pracepta coniunxertmus, propt er ea quod, cum non difsimileßt eorum argumentum, ean-dem docendi vtam habent : Parochus tarnen (ƒ cohortando, nbsp;nbsp;nbsp;mon en do poterit communtter, i
velfieparatim,vt commodités fibi videbttur, ea ' tra ci are:fin autem Decalogiinterpretanditnu'
mu
-ocr page 543-t^D T^AROCHOS. jf;
iimßtfieperit, demon^lrabit, cjuis. Gt horumduo-rum praceptorum dtßtmditudo, cjuidue vna con-cupijcenttii ah altera differattt^uamdtff'erenttarn hbrotjuantonum tnExodumT). t^ugHdï.de~ D. Aug.q. clarai.NamexijsalterafilumffteElatjt^Htdvttle /*• ßt,ijutdfru£luofum .-altert propoEtu funt libtdi-
voluptates.St t^uts igttur fHndum,aut donum concttptfctt, ii lucrttm pot nu, ç^quod vttle fd, confeblatur, cjuam voluptatë: ß vero aliénant Vxarem appétit, non vtilitatis, ßd volnptatis cu-pidttateardet'. U er um horum prlt;eceptorum duplex fuit neceßitat, altera, vt ßxßfiptimtij.^ prlt;e-eeptifintentta exphcaretuf. nametfiquodam nu turet lumme tntelleblum efl, alienit vxorù potiun-de cuptditatem prohiber!, vêtito adulterto^ nam üconcupifiere Itceret, fae item effetpotirittamen plertq^ex ludaü, peccato obcacatt, ineam opinio nem adductnonpoterant, vtcrederent, td à Deo prohibitum effe :tmo vero, lata, eßcogniia hac Del lege, multi, qui fe legit effe interprètesprofi-tebantur, tn eo errore verfàttfunt.-tdquodani-naduertere Itcet ex tllo Tdomint fermone apud^M\\,^, ßnElum AEatthaum-,lt;tyiudtïlû,quta dtElum e^t anttquis-, Non mœchaberùtego autem dtcovobis:
qua fèquuntur. gîtera eSl horum'pracepto-rumneeeßttas. qaodaltquaddimble, expltcate-
I que vetantur, quaßxto, (ß- fèpttmo explicate non prohibebantur. nam, exempli cauffa, fiptimum praceptumprohibutt, ne quü iniuHe concupißat
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1-13 aliéna.
-ocr page 544-CATECHISMUS
altena, aut ertpere conetur. hocantem vetattit vllo modo (juis concnptßat, et ftntre, legecjue ajß‘ ^ut td poßtt, ex cums adepttone proximo dam-num importun Tjideat. Sed tllud tn prtmie, ante-ejuam adpracepü expHcationem ventamas,fideles docendi erunt, nos hac lege non ad tdfilum in-fiitui, vt cuptdttates nollras cohtbeamus ; fied etiamDet trga nosptetatem, ejuatmmenfiaeli, cognofiamas. nam cum fiupenortbas legis pte-ceptisnos i^Htbufidam ejuafipraiïdijsmunififit,tgt;( ^uis nos tpfos, aut nolira vtolaret, hoc aditsn-tlo pracepto, tlludmaxtmeproHtdercvoluit,nf appetttiontbus noflris nos ipß lader emus : tjuod factie futurumfuit, ß omnta cupere, atcjue opt/t-re liberum nobis,at^ue tntegrum efjit-hactgitut non concuptficendi lege prafcrtpta, tllud à ^Deo prouifiumeli, vt cuptdttatum aculei, t^uibus ad perntctofii t^uaejuetncttanfiolemus, huiaslegtsvi ^uodd modo excufsi, nos minus vrgéant, mainfi^ propterea temporis ßatium nos mo lelt a ilia cti-piditatum ßllicitudine liberatt, adea prall an da piet at is, (ßreligionis officia habeamus, tjuaip’ fi Deo mult a, maxtmaepue debcmus. ßletjue id fiolumhac lex nos docet, verum etiamtHudo-Rendit, legem Dei etufinodt effe, ejuanonexier-nis alum munerum fiunUtontbus, fid etiamin-timoantmißnßs fieruandaßt :hoctjueinterdiut-nos, (fi humanas leges interest-, ejuod harebus tantum externis contenta funt-, ilia vero, cjuo-
ntam
-ocr page 545-tz/D TAROCHOS.
tiUm Animum Dem intuetur, ipfim anime param, linceramqae cafittatem, atque, integrita-tem recjutrunt. E'sl t^itar diaina lex, quafifjie-calum qaoddam,tn qua natura noßra 'üuta tntue mur. quamobrem dixit Apofiolm-^ Concupt/cen- Rom, 7. tiamnefiiebam, ni/ilexdiceret-^ Noncocupi/ces. Cam entm concupifientta, id eEt peccatt fames, qm ex peccato origtnem habutt, perpetuo nobis tnfixus tnhareat, exhac agnofcimus,tnpeccato nos nafit :quapropter fapplices adeumconfugi-mus, qut folaspotuil peccatt firdes eluere. Ha-bentaiitem hac fingulapraceptatlludcum ceteris commune, vt parttmaliquid vêtent, par tint iubeant. Quod ad prohibendivtmatttnet, ne quis farte arbttretur, concupifeentiam dtam, que vit to caret, altquo modo vit turn ejfie, vt concu pifcere fiiritum aduerfits carnem, vel expetere wsbficattones Det tn omni tempore, *d qt*od Dauid/ùmmopere cupiebatfiParochus doceat, qua concupifientia ilia fit, quam huius Icgis prafirtpto fugere oporteat. Quare feiendum eil, concupifientiam effe commottonem quan-dam, acvim animt, qua impulß hommes, quas nonhabent, resiucundas appetunt. çfiquemad-modum reltqui antmt noi^lri motus non perpe-tuomali fitntutahac concupifiendivis non /cm-per in vttio ponenda. neque entm propter-ea malum eït, fi ctbum, aut fi pot um appetimus-,, autcumfatgemHs,lîcalefiere-, aut contra, cum
-ocr page 546-CATECHISMUS calemui, ß frigcfiere cupimtu. (juidcm relitf hiec cunCHpjfcenai vis, ‘^Deo anHore, nobis à natu-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mßtaell: fed prtmorfsw pnrentnm nolïrorunt
peccatofaliSeli, vltlUnsituris. fines tranfiltens, vf^ue adeodeprauaia Jit, ad ea concuptficendA Jape incitetnr, cjnst.finritfit, ac rattont repugnant. Qwn ettam h^c vts, fi moderata ell,fiuifejuefint-bus conttnetur,jipe ettamnon mediocres vttlita-( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tes prabet, nam tUud prtmum ejfictt, vt afstduis
prectbus Deum oremus, JuppUce/ejue ab eopetit-mus, qua maxime cuptmtu. oratto entm cuptdi-tatis nolira interpret ell. quod fi relia haccon-cuptficendt vts abejjct, non tam multa precesefi fenttn Ecclefia Det. rff'tcitpraterea, vt charter a Ent nobis Dei munera. quo enim vehementtori altcutus rei cupidttateflagramus, eo chariorilbt nobis res ell, atquetucundior, cum eamadepti fumus: turn vero deleSlatto tp/a, quant ex re con-cuptta ßnttmus,factt,vt maiorepietategrattas Deo agamus. ttaque, ft concuptficere ahquando ltcet,flateamur necejfie ell, nonomnemconcupi-Rom,/. flendt vtm prohibit am eße. eß quamquam D.
Taulus concuptfcentiam pec cat urn eße dixit-, id tn earn tarnen /ententlam accipiendum eft, in Exod. zo. ^uam Moyfies locutusesl, cuius diet efttmoniutn ajfiert id, quod ipfius Apoflolt oratio declarat.na tlld carnts concupt/ccntia vac at in ept fIola ad (qa Calat, f. lat.Spiritu,inquit,ambulate, ß defideria carnts nonperfictetis. Haturalis tgitunllacupiditatis
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vts
-ocr page 547-ty/D TAROCHOS. JS7 vis, (fi^moderata, epua finesfitos non egrcdttwr, non vetatur, multotj^ mtntu flsirttualts tlla re fl a mentis cuptdttas, (jua adeorum appettttonem tn-cttamur,i^ua carntrepugnant. ad banc tpfiam e-nimfacralitterlt;t nos adhortantur: Concuptfitte Sap.6. fermones meos. Tranflte ad me omnes, ejui concupi/cttts me. Jtaejue hoc interdiflo non ipfaconcuptfcendtvis,ejua tumad bonum, turn ad malum vti hcef. fed vfius praua cuptditatis,
(jntcarnüconcupi/centia, (^peccai: fames vacatur, ac, (i animt affinHonem adtunUam ha-heat, femper tn vitijs numeranda efl, omnma prohihetur. Ergo ea tantum concuptfcendt li-btda vetita efl, (juam carnis concuptfientiam vocati^Epoflolui, tilt fithcet concuptfcendt motus, (jut nullum ration^ modum habent, necfue finibm à Deo conflttutts continentw. Hac cu-piditas damnat a e^, vel cjuia malum appétit, ve-luti adult erta, ebnet at es, homtcidia, nbsp;nbsp;aha etufl
Gal. y.
modt ntfaria /celera. de ejutbus tta z^poflolus, Elon fimui, tnejuit, concupi/centes malorum, ^uemadmodum qx tilt concupierunt-, vel c/uta, etfiresnatura/ua mala non fimt, cauffa tarnen aliunde extat, tjuare tllas concupt/cere nefas fit. ^uo ingenereJunt ea, efua nepofltdeantue,T)eus aut Ecclefla prohtbet: non entm ea nobis appe-tere licet, Cjua pofsidere omntno nefas/lt. qualia ohm tn vetert lege fuerunt, aurum, çf argen-tum,ex ^utbtu tdola confiât a erant, epua, Domi-
I. Cor. I®.
Ll ƒ nus in
-ocr page 548-K# Ca^ECHISMrS
Deat./,
laîob.i.
Ecclef f, Ifaj.
tiKsiti Detiteronomiovetuit,ne cjtiis concttpifie“ ret. Ob earn pr£terea caulfam bac cuptdoi vb ttof t prohtbetur, ejuomam, qua appetuntur, aliéna funt, vt domus fer UM, ancilLt, ager, vxor, bos, aßnM,^ aha multa, i^ua cum ahena /int, ea con-euptfcere vetat dtutna lex. r er um que etufmodi eupiditas nefarsa e^î, in peccatts grauifsimh nHmeratHr,cum tUts concuptfcendù antmtpn-betur ajfenßu.nam tum peccatum natura exi-iiie, cumpcHmalarum cupiditatum impulfui» animus rehtu prauis deleilatur, at que his vel aßcntitur, vel non repugnat:id quod D. lacohin, cumpeccatiortginem, progre/sionem oHen-dit, ilhs verbis docet, Vnujquipque tentatur à coK cupifientiaßta ahSlrabiui, illeciMsdemdecon cupifcentta cum conceperit,parit peccatum.pec-cat urn ver o,cum confummatumfuerit, general mortem. Cum tgitur lege ita caueaturi, Non con-cuptfces-^ hacverbaadeumfenfiim referuntur, vt no^lroi cuptditates rebM alienis cohibeantus. ahenarumenimrerum cupiditatts fit is tmmen-Ja en,atque mfintta,neque vmquamfatiatur,vt Jcriptum eii, eyfuarus non implebiturpecunia.' de quo It a eil apud Ifaiam.'Na, qut coniungitis do mumaddomum, agrum agro copulatie, fed ex hngularum vocum explicatione factlitu tn-telligetur hutus peccatifceditae, magnitude. Quare Parochue docebit, domus vocabulo non locum modo,quem incohmM,Jed vniuerfam he-redi-
-ocr page 549-tAD T ARO CHO S.
Teditatem fignificari, ut ex dtuinorumfirtpto-rnmvfu, conftietttdtnequecognofcitftr.In Exo- ExoJ.i. dofcrip:nmeft-, ObÜeirictbitià‘^E)oTKinodomos ejfi itdtficatai.fententia eofpeblat, vt itlarumfa-tultates ab eo attblae ejje,atque ampltficatas tts-terpretemur. Ex hac tgitur tnterpretatione ani-ntaduertimM, hac praceptt lege vetitum nobû ejji,ne diuttias autde expetamns, neque altenù opibtti, potentia, nobtlttati inutdeamus, fid fia-tunoïtro, qualts qualts ille/tt, Eue humtlis, ßuo excelfits, contentt Emus, iy^ltena deinde glo-rieappetitionem vêtit am eße, int eiligere debe-wtu.nam hoc item ad domum pertinet. Quod verofequitur.^Hon bouem, nonaßnum-^ido^len-dtt,non ßlum, qua magnaßunt, vt domtu, no-bilttas, gloria,ac cumaliena fint,concupifcere nobtsnon licere,fedetiamparua,qualia tlla Ent, ßue animata, Eue manimata. Sequitur dein-ceps-^Nequeferuum.quodintelligendum efl tarn decaptiuts, quam de reltquo genereßeruorum, quos, vt cetera altertus bona, concuptfiere non debemus. Itberosvero hommes, qui voluntate ßruiunt,velmercede conducH, velamore, ob- , firuantiaque tmpulE, nullo modo neque verbis, nequeße,neque pollicitationibus, ncqtte pntmqs quts eorrumpere , aut folhcitare debet, vt eos déférant, quibtußipEßonte addtxerunt:immo ver0,(1 ante td tempus, quo fe in iHorum famu-latufore promijerant, ab illü recejßerint, huiiu
pracepti
-ocr page 550-CATECHISA/rS precept i auront ate admonendtfitnt, vtad tos tpfós omnino reuertantur. Quod autem tnprace-ptomentto {itproxtmt, td eoperttnet, vt homtnïi vittHm demonftretw, qui vtctnos agros, aut pro-ximas domos,aut altam rem etufmodt, quaJecum conttnens Et, appetere filent. Ktcnwas emm, quitinparteamtcttiiponttur, abamore ad odtif cuptdirattsvitio,traducitur. Hoe veropracc ptum ij minime violant, qui res, quasproximi venales ha bent, emerede illis cupiunt, aut iuflo pre-Ito emunt. ij enim non modo proximum non li-dun t,fid valde a diuuant, cum ei pecunia maiori commodo,vfuiq^fritura Itt, quam res tHamp;, quiS ipfe venditat. Hanc de re altena non concupi-fienda lege altera fiquitur, qua prohtbet, ne alte-nam concuptfeamus vxorem. qua lege concupi' fiendi libido non ea quidem tantù prohibita cen-fetur,qua adulter altertus vxorem appétit, fed etiam, qua affeblus aliquis alterttu vxorem tri matrimoniu ducere concupifctt. eo enim tepore, oumrepstdqpermittebatur libellus, tllud factie euenire poter at ; vt, qua ab vno repudtata ejfet, cam alter vxorem acctperet.at hoe Dominus ve tuittne aut mariti ad vxores reltnquendas follici tartntur-,aut vxores marttisdifficilesfe, ac mo-rofasitaprabcrent, vt earn obcauffiam quidam quafi necefsttas vtris tmpeneretur tllas repudtan-dt.nunc verograutus estpeccatum, cum muhe-rem, etiamfià viro repudtatafit, alten in matri-
montum
-ocr page 551-t^D TAROCHOS.
Moniam dacere non liceat, ni/i marito mortno.
lt;jni alterna vxorem concuptfctt,factie ex v-natnaliamtnctdet cuptdnatem: aut entm tllna vtrum niort,aut adulcenit admittere cuptet.atq^ hoe idem de ijs muitertbta dicitur, ejua altert de-jjionfata(unt.neQ^emm htuttemconcuptfeerc licet, Cum ij, ejut hacpan:a ref dndere indent, violent fanchjsimumfideifœdta. o' ejuemadnsodä, ^tta altert nupta eFl, earn concupi/cere omnino nefoi eU.-fic, ejua ad Det cult urn, rehgionemcjne ellconficrata,nullopailolicet tllamvxorem ap petere. St vero ejuts muiterem, ejua nupta e^, cum earn tnnuptant effe optnetttr, vxoremfibt da ttconcupiicit,neaij, fl tn matrtmonium alij collo-Catam tntelbgeret, earn nuptam fibt dart cuperet, tdcjuod Pharaont, (fi Abtmelech contigt^e legi-^us.^uiSaraminmatrtmontohabereconcHpte- Gene 12.
cum earn mtntme nuptam, ^^braha/juefo-torew,non vxoremarbitrarentur-^tllecerte, ejut eoanimo tH, etufinndt praceptt legem violare non vtdetur.
Sedvt Paroebtaremedta patefaciat, ejua tollendum hoccuptdttaiis vtttum accommodata r , t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JI noxias co
junt,expucarealteta praceptt rattonem debets, cupifccn quetneoconflHtt,vt, ft diuttta affluant, cor non apponamm, eaf^^ptetatis,(f‘ dtutnarum rerum Pfal.éi.
1 Hudto abijcere paratt fimta, efiquot; tn fubleuandoi pauperu mifirioi Itbenter pecuntam erogemus-,fi de/intfacultMes,egeliatetequo, htlart antmo
-ocr page 552-t42
CATECHISMUS
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feramui. amp;nbsp;qmiemßrehw noflris diinclis Ither^
ütatevtemur^rerum alienarum CKpiditates reft mguemus. De pauper tatii atttcm laudebus, dtui ttarumejftedefticientia,infacriiltttegt;-ii, ßapuei , ftwllos Patres factie eru Parocho multa collige-re, et fidelt populo tradere. Hac item lege pracipt-tur, vt ar dent i ftMdio,fitmma^^ cuptdttate opte-mttstdpottfstmûeffict, nonguod nos concuptfti-mt4s,fid i^t(od‘DesM vult, lt;]»emadmoddDo»uni
MattJi 6 orattonecxponitur.Kolantasautè Deimeotna-xtmeeftytst nos fingulari cjuodam modo pin él t if ( ftciamur,animumq^noftrum/èncerum at que ab omnt labe purum, tntegrumque conferuemus, amp;nbsp;exerceamw nos in ijs mentü ac fttrttus offcijs, qua corporis repugnantfinfibui-^ hör um edomi its appetttionibus, rattone, ac fttrttu duce, re-Ilum vita curfum teneamue-, quiue prat er eaftn-fiu matertam cupidttattbus noftris, Itbidtrnque prabent,eorum vim maxtme reprimamtu. Sed ad hunc cupidttatum ardorem reJiinguendutn, plurtmum etiam hoc potell, ß, qua tncommoda ex tllis acctdunt,ea nobis ob oculos proponamus. Primum vero tllud incommodum eft, quod, quo-ntatn etufmodt cuptdttattbtu par emus, in anmta noftra regnat fitmma peccatt vis ac poteftas. quamobre monuit Apoßolus-, JMon regnet pecca ■ tumtnveftromortaltcorpore,vtobedtattsconcu I ptfcentijsettts.Namquemadmodu,/i cuptdttati- I ins reßftimus,peccatt vtres conadentt tta,/iijfde nbsp;nbsp;)
fticcum-
-ocr page 553-TAROCHOS.
(uccumbimué, Dominttm a regno fito expell:.'nut, dr tn et its locum peccatummtroeiucimui. z^lte-ruw prieterea incommodum e^l, r^uod ah hac con
. cuptjcendtvi,velutifonteejuodam,omniapecca- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
ta manant, vt 'D. lacohut docet. D.item loanne's, fa cot. t, Omne,ini^utt,i^uodeiitnmundo, concuptfcentta i loaii.i, carnii ef, concupifcentia oculcru, et/ùperhut vita.Terttu tncowmodum tn co eSl, ejuontam re~
I ß«»» antmt tudtcinm hts cupidtta tthut oh/cunt-tttr. homtnes enim ijs cupiduatum tencht is obt lt;-
1 cati,honefia,(y' praclara putant emnta,c^udcun~ ^ne tpCt cocupi/cunt. Opprtmitur prlt;eterea concu-ptfcendi vt verbum Det, ejuod tn animü nofirü à tnagno tllo ^ricola Deo tnlîtum eft. ßc emm apud Ji-Afarcufcrtftum eftt^H^ funt, (jui tnftinis fe- Marc.4. wrnrtKïwr; ht ftnt, ^ut ver bit audtunt, dr to-umna, ftcult, dr deceptto diutt taru, dr ctrca reliejua con
( tup:fcentttemtroeuntes./ujfocant verbum, drß-«efruUHeffcitur.lamvero, epuipra ceteris hoc cupidttatis vttio labor ant,ejuoftjue propterea Pa-rochut ad colendum hoc praceptum dthgenttus fohortart dehet, tlltfunt, ejui lußontbus non hone-ftts delellantur,aut i^ffi ludis immoderate abu-! tuntur.-mercatoref^ item, ejtn rerum penurtam annoneejuc carttatemexpetunt, attp,td agrefe-
1 runt,vt alif prater tpfts ßnt, (jui vendant, aut e-( mantfCjuocariitsvcndere, aut viltusemere ipß I foftni: e/ua tn re ttem peccant, ^ui alios egere tuptunt, vt aut vendendo, aut emendo tpji lu-
crentur.
-ocr page 554-T*/ CATECHISANTS
crentur. Peccant ettam milites, ^ut bellum expe-tttnt, vtfuran tpHs Itceat: medtct uem, cjut morbos deader ant: tureconfulti, cjui caujfarû, littutn-quevtm, coptantcfj concuptfiunt: turn artifices, । e^uallits autdi, omnium, ejuaad v til urn, cultumtjj pertinent,penurtam exoptant, vt inde plurtntts lucrifiaciant. In hoc prat ereagenere grämtet I peccant,,qut ahena laudis glonaepue autdi, att^j appetetesjunt, non Jine alicfuafiama alteriusoh-treElatione, idij^ prafertim, H, epui tllam appetunt, ignaui, nuHiu/ejue pretij hominesfuntfiama enitn Crgloria,vtrtutts,atijuetndufirta, non tgnauutj aut inertia,pramiuno ejl.
T) E O RATIO He.
Tn O FF I CIO, cj“ munere Pallor alt cum primis necejjaria efitadfalutemfidelis popult, praceptio Chrilltanaprecattonts-, cuius vtrn, ac rationemmultosnecejfeefilignorare, ntdpia, (J fide It Paft or is diligentia tradit a fit. Quarnohrem pracipua Parocht cura verfttri debet tn eo, vtptj audttores intelltgant, ejuida Deo. (Jtjuomodo . orandumJt.Omnesautem ne ce far ta precatio-nisnumeros continet dtuina ilia formula, cjuam Chrtftus dominus lApoftolis, (J pertllos.eorum-ejuefucceffores, omnibus demceps, ^ui Chnftta-nam religionem fujciperent, not am ejfe voluit. CUIUS verba, atejuefint ent las (ic ammo ac memo- I ria comprehendere oportet, vt tn prompt u habest
mus. I
-ocr page 555-T A RO CHO S. j4r mm. Ht autem in hac orandirationeßtppeditet Tarochts facultM inflitnendi fideles anduores-(jnemagis oportnna, vifia fient, htc propofiutmus, fumpta ab ijs firtptortbus, cjuorum eotngenere doblnna, amp;nbsp;copia maxime landatnr :nam reli-lt;j(ta, fi opns finer tt, P adores ex etfidem fiontibni haurirepoternnt.
De necefsitatè orationîs.
I Pnmnm igitttr docendnm ePi, ejnam fît oratio necejjaria : cuius precept um nonfiolum confili^ caufia traditum ePl,fid etiam necejfiartj iufist wm habet, quod à ChrtPto Domino déclarai um ePi Luc,i8, tUisverbis-, Oportetfimperorare. Hancorandi necefsitatem tpfia, etiam illo Dominica precatio~ nis quafiprooemio, oilendit Ecclefîa.^ Preceptis fialutartbus moniti, amp;nbsp;diuina inPiitutione for-tnuti, audemus dicere. Itaque cum ejjet necefi finrta precatio ChrtPiianis hominibus, (fr illud (jLuc.ilJ dtficipulis ipfi rogatus ejfiet ; Domine docenos o-t^o^re-, prefertplit eis orandi fiormam Deifilius, fiem attulit impetrationis eorum, que poPlula-tent : nbsp;nbsp;ipfie documentumfinit precationis, qua
nonfilum vtebaturafisidne, fed etiam tnea per- Luç.ff.' noPlabat. cnins deinde ofifiici), ijs, qui fe ad lejn ChrtPltfidem contulijjent, ÀpoPloltpracepia tra dere non dePhternnt.nam Jan Pli Petrus, i.Pct. j. 4.'' loannes, deea diligentijsimepiosadmonent:çj-tins rationis memor t.A'poîlolus pluribus lacis ChrifiMnosbortaturadfalntarem orandinecefi nbsp;nbsp;nbsp;‘P*
felm fitatem.
-ocr page 556-Ui CATECHISMES
Hîcron. In ca. 7. Mat, Luc. Il, loan.ié.
fit Atem.T TM créa, tAm multùtndigemwbonù, (jr commodü, ad animum, corpwtuendunt necejfiirijs,'vt adprecAtione confugere oporteat, tamtjUAm ad vnam omnium optimum ^tndi-gentut nolira Interpretern, (jr conctltairicem eo-rum, tjutbiu egemus. Nam, cum nthtl cuujue dt‘ beatDetu-^ reltquum profelloell, vt,ejuinohii opui fiint, ah eo prectbut expet amus-^ quas precet tamquam inlirumentum necejjdriumnobù df dit ad td,lt;juodoptaremus, confiquendumtprtltt timcum quadam efieconllet, qua m/ieiusadtu-ment o non Itceat impetrare. Habent entm fAcri preces prafiantemiUam'virtutem, quamaxitn^ damones eqcitaitur. ESI enim quoddam dAmoni» rumgenue, quodnon eijciturni/t tetunio, ^orA-ttone. Q^re magnam fiibt adimunt facultA-tem lingular ium donor um, qui banc confietH“ dmem, exercitationemque non adhibent, pteAC diligenter orandi.petitiene entm nonßlum hont’ fta,fed etiam afiidua optts ell ad impetrandur», quod concupifeas. Nam, -vt inquit S. Hiere-nymus,firiptum eÜ, Omni petenti datur.ergoß ( tibinondatur,obtdnondatur,quianonpetù-pt- j tite ergo, nbsp;nbsp;acciptctis.
De vtilitateOrationis.
Habet autem bac necefisitae iucundifiitnAtn vtilitatem, qutfruHtti ex fi edit 'vberrtmos:quO‘ j rumcopiam fitmentTaîloresà/àcrisfiriptori- I
Çt^m opuifTtt tHosimpertirifidelt populo.nei
-ocr page 557-T A RO CHO S. nbsp;nbsp;nbsp;347
txea copia ah^uot elegimtts, (jaoshntctepoytac-commodato! duximm. Prtmm aMtemfruiluit lt;jaem tn de captmm, eH ij, quod or ant es Deo honorem habemM.'/iquidem efi quoddam reltgtonis argumenta oratto, qua tn dtutnis Utt erü thymta-mattcomparatur.Dirigatur entmdnqait Prophe *4^-« îlt;ï, oratio mea, fitut tncenfùm tn con^^iePiu tuo. Q^re nos hac rattone Deoßtbtetios ejjeprofite-mur-^ quem bonorum omnium aubiorem agnofci-tntu, nbsp;pradtcamus-^ in quem folum flie^amus-
quod vnum tnoolumitatis, falutifqueprafidium, atqueperfugium habemus. Hutus frun:us Ulis etiam verbis admonemur-^ Inuoca me in dte tri-bHlattonis,eruamte, ç^honorificabisme.Sequi-^^^'^'^^\ ‘ turfru^usampltßimus, (Iriucundt/simus oratio nis, cum à Deo preces audiuntur : eH enim, ex S.i^ugusltnifmt ent ta, call clauis oratio. Nam afcendft, inquit, precat io, et deßendit Dei mißra tio.Ucet altdßt terra, ahum calum : audit tarnen Deus homtnis liuguam. Cuius orandt muneri^ tanta vis e^t, tanta vttlitas, vt ea re caleßium do-norum amplitudmem confiquamur. Nam impetramus nobis, vt duam, (ßadiutoremad-htbeat jptritumfinblum:^fidei aßequimur con-firuattonem, (ß incolumttatetn, (ß vitationem panarum, diutnum patrocinium in tentatio-ntbus, cß ex Diabolo vin:oriam. omnino tnePl in precatione lingularis gaudij cumulus.quam-obremßc loquebatui Dominusi, 'Petite, amp;acci- loan.xS^
Atm st nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;piet is,
-ocr page 558-34g CATECHISMUS
fnetii, vtgaudtMmveHrum Et pitnum. Hecvi* ro,iiutn huicpetittoniprillo/it, occurratDef bentgnttMjVllm reliclw ell dubitadt locus, ^uo^ mult a comprobant diutnst firtptura telltmotil^gt; ^ua, tjum/unt in promptu, tlla modo apud Ifitiant exemplt cauffa attingemus : Tunc entm tnijuit, tnHocabis,et Dominut exaudiet.-clamabis, ^tii' cet, eccetidfum. zir rurfits: Ertttp^ ante cjuam cltt~ ment,ego exaudtam: adhuc tilts lotjuentibusel» audtam.Exempla autem eorum, tjut Deum eXO’ rauerunt, tjutapropemodum fitnt Qj-tnfinita,^’ popta ante oculos, omttttmus. nMt interdumfitgt; vteiuit pet’mus, àTieo nonimpetremus.ita ell: fed turn maxime projpicit 'vttlitatt nollree 'DeiU‘, velejuodalta nobis matora, zir ampliora bona iw pertttur-^ velejuadnecnecelfartum nobis eSl,
vttle, tjuodpetimus ; immo vero fortajfe fuper-S Auffuft *“tcaneum id futurum (it, ftdedertt,atejuepeili-fcr. îj'de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qj*^damenim,inejuttfanllus Auguff
Verbis Do-^^tgat propitiusDeus, ejuaconcedit tratus. mini. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nonnumsjuametiamfit, vt adeo remijfe, ac negb
gent er oremus, vt ne tpE cjutdem, ^uoddtctmus, attendamus.Cum autem fit oratto, mentis afien-lus ad Deum : Etn orando antmus, ^ui ad Deunt referrt debet,peregrtnatur, nullocjuefiudto, nub la adhibit a piet ate, temer e precattonts verba funduntur- tjuo modo inanem hutus orationisfo’ nttum, Chrtfiianam precationem effe dtcemusl Qwre minime mir um eü, E Dew noflra nonob-fiquitnf
-ocr page 559-t^D T^ROCHOS. J49 ficjuitur voluntati ; cnm velip/inolle td nos, ejuod petimus, pene probemus, noHra neghgenst^i amp;nbsp;tgnoraüone precAttonis-, vel po^lfftefnt^^ ea, cjttet nobiißtnt ohfutura. Contraverofcienter,acdt~ Itgenterpetentfbw mnho plustributtnr, ejuamd Deopo^lttlauertnt. ejuod (jr i^fpoFloltti tePlatttr inspi^ola adEpheftoS'^ nbsp;nbsp;nbsp;tllaprodigtfilij ßmili- Ephcf.j;
tudtnedeclaratur-^ ejuipraclurefecnm ailum eß Luc.iy. ß ext^imaturwfistt, fiin loco mercenarijfanete~ U eum habutßit pater, (ß H relie cogitanttbns, nonfolum poHnlanttbus nobis ctemtdat grattant /uamT)eus,non modomttnerttmcopia,Jedetiam celerttate trtbuendt.quod oHendunt dwina ht-tert, cum tlla vtuntur loejtsendtformula-, Defide- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9*
rium pauper um exauditut ‘Domtntts .tnttmise-nim, nbsp;nbsp;tacit is egentium fiudijs, ne expellata
tfuidem eorum voce,‘Deus occurrtt. z^ccedit eo ettam tlleJruHus, cjuod orando antmt vtrtutes cß exercemus, cß augemus, maxtme verofidem.vt enimrtte tlltnon orant, cjui fide Deo non habent: Qunniodoentm,tnquit, tnuocabunt,inquemnon^otta., lo. credtderunt ? ßc fideles, ^uo jludiofitu orant, eo maiorem, accertiorem fidem habentdtuintcu-tta, (ßprouidentit-, ejuapottfsimum idre/^uirit à nobu, vtadßdeijs, e^ut nobis optts/ùnt, re fer entes, omnta poltulemus. P effet vero Deus non pe- nbsp;nbsp;gt;
tenttbus, ne cogttanttbus ejuidem, abunde nobis omnia dtlargirt,^uo modo (Jr animanttbusratio-nis expertibus cunlla Jùppeditat ad vfiis vita
Aim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;necejfa-
-ocr page 560-C ATECHiSA^rS
f5lt;f
tiecejjarios ; ßd beneficenttfsimw parens vult à filijsinuocart: vult nostjuottdteruepetendo, peter e JidenttM.'vult, impetratisijs, cjua poUula-mus, tn dies magü te^tficari, ae pradicarefuat» innosipfis hemgmtatem. t^tnphficatur etiunt charitas ; nam tllum au^orem agnofientes omnium bonorum vtilitatumtpue no^lrarum, ejuati-ta tum pojjumtis maxima charttate ampleblf mur : (ß, vtamantescolloquto tj“congrejjuma-gisad amoremtncenduntur-^ Ecpijhomines,(jUigt; Ji plus Deo factentespreces, et etui implorantes be nignitatem, qua fi cum tpfi colloquuntstr, eo maio-rt tn fîngulas precationesaff'eili latitia, adeum amandum, q/ colendum tncttantur ardenttus-Propterea nos bac vti vult exercitationepreca-tionis, vt flagrantes petendt (ludto quod opta-mus,tantumea afliduitate, (ßcuptdttateprofl-ctamus, vt dtgnt fimus, inquostlla conferantur beneficia, qua antea tetunus, (JanguSlusanimus noiler capere non poterat. 'Dult prater-ea nos td, quod eil, tntelltgcre, acprlt;t nobts ferre, fl gratta caleilis auxiltodeferamur, noilra opera nihtl conj'eqm pojji, proptereaque toto ammo ad orandum tncumbere. 'Dalent autcm maxime hac tamquam orattonis arma contra natura no^ra hoiles acerrtmos: inquù entm fan-Hus Hilarius: i^iduerfus Dtabolum, armaque eius, orationum noilrarum fonttu certandum eSl. Praclarum praterea tllum orattonis fru-
(lum
-ocr page 561-TA RO CHOS. TTi ünmaJfècjuiThur, tjuod.cam prodines ItmusaA mmlnm, nbsp;nbsp;adItbidntis'varias appetttnsvitiom-
firmitatis ingeaKlt;t,patttnr,fe no^ris cogitationi-bas conctpt-^ vt, dumiUumoramns, crmereri tins cantendtmns mnnera, accipiamus innocen-tht volantatetn, ah omni labe , deltdornm omnium amputatione, purgemus. PoFlremo txßtndt Hieronymt féntentta, tradsuinare/ifiit S.Hicr.în oratio.ttacjue /icadiJi}€ayfimloctttuse^Deus-^ cap.y.Ic-P)mitteme:cumqutdem pœnas eum abtUopoAf^-.
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ‘ f , J r, ..illud.Non
pulopetere 'volentem, prectbus ttnpeairet :nihtl tntrae^, ejuodatjue Deumleniattratum, e- mihi. tiara par at um ad plagasfieleratisinferendas, lt;e- Exod.ji.. qneretardet, (^reuocet à furore, ac pree es pio-rumhominum.
De partibus,5i; gradibus oracionis.
Exporta neeeßttate, ep'vtilitate Chrifiiatia precattonis, fiirepraterea oportet fidelepopulu, quot, amp;ejuibuspartibtisea confietoratio: ide-nim ad huius off'tcij perfedionem pertinere teda-tur Apofiolus-^quttnepifiola adTtmotheumcohort ans ad pie, fandecjue orandum, orationü partesdiUgenter enumerat. Ob/ecro,inejuit,pri- i.Tini'i« mum omniumfieri obficrationes, oratàones,pofttt lationes,grattarum adiones pro omnibus homini bus.Quodvero fiubtilis quadam ed harumdifi^ ferenttapartiumßeius explicationem auditori-busParochiconducere exidimabunt, eonfulent
inter
-ocr page 562-CATECHISMUS
S. Auguft. inter ceterosS. Htlarittm, Augufiinum. Sed epin.59. (jtioniamduit fitntprAcipue partei orationii,po-fiulatio, (^grattartimallio-^àejMbnf, tamcfMitt àcapite, manant rehejua.'mtmme eaepntermit-t endos duxtrntts. Nam ad De am accedtmus, vt, cuit um ci, ac venerationem adhtbentes, vd abeo altejuid tmpetremus, vel tpfi de beneficies, ejutbus aßidue ab eins ben tgmt at earn amur, pj* J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Utram^ue hanc,
' nbsp;nbsp;• maxime necejjartam, partem orationis, Deus tpquot;
fepronunaautt ore Dauidis, tilts verbis- InuoCi metndietrtbulationts-, eruamte, cß- honorifica-bis me. Quantum autem egeamiu diuina H’ beralttatis,ac bonitatis, quis ignorât, modofisnJ-mamhominum egeilatem, Qf mifiriaminttsea-tur ? Quam vero /a propenfa Dei voluntas in genta humanum, quam effufa in nos benignitas, cm nes tnt eilt gunt, quifinfiù oculorum, mente pre-diti lint. Nam quocumque oculos conqctnna, quocumque nos cogitatione conuertimta, nobis admtrabtlis luxdtutna beneficentia, acbenigni-tatis oborttur. Qutdenim habent homines, quod à Dei largitateprofeblum non (it! O' Homni* funt cita dona, ac munera bonitatis, quid ell, quod non omncs pro vtrtbta beneficenttfiirnum Deum laudibus celebrent, rß' gr at tar urn abltone profequantur ?Sed vtrtufiq^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;petendi ali-
quid a Deo, ei'ei grattas agtndt,multifunt gradue ‘quorum alita alto elî alttor, at que perfieÙtor.
Vt
-ocr page 563-TAROCHOS. 5!^
Vt igitur fidelù popultts nonfilum oret,ßdetiam iptimefnngatur tUo mttnere orationü,proponent tiPaÏloresfitmmam, perfeitame^ orandiratto^ nem, (gr ad, eam^ejtfamdtltgenttfsimepotertint, hortahnntur. Sed quinam esl optinitts orandi tnodns, grÇummus precatwnis gradtu ?nempe ts, ^^opÿ, griufif homines vtuntur-^ qttifretivertt fidetfiabtlifundament o, quihufdamopttms. men orationtfq^ gradtbus in ilium locum perue-‘niunt,exquo tnfinitam^ei pot ent tam, immcn-fan benignitatem, acßpientiam contemplari pojjunt.'vbtetiam tnfem certifttmam veniunt, fe gr quidquidpetierint inprafentta, gr illam in~ expltcabiltum bonorum Tjim confecuturos ejje, quapolltcituiesl TieM largiturumfi qs, qm di~ uinumauxiltumpie, gr ex animo tmplorarint. His, quaßduabui alü, elata tn calum anima, ar-denti Studio peruenit ad Tbeum-^quem omni gr a tiarum gr laudum honore profiquitur, quod fum misabeo beneficijsaffeHalit-gum vero ßngulari stdhibitapietate, ac veneratione, quafi flius vnt~ eus charifsimoparenti, quid libi lit opus, non dubt tant er exponit. Quemprecandi modum, effun-dendivoce,exprimant diuimt littera.tnquit enim 'Propheta-^ Ejfundo in cnnfeclueius'orationem Pïal. 141. meam, gr trtbulationem meam ante tpfam pro~ nuncio. Qt^ vox earn vim habet, vt nihilreti~ ceat,nihil occult et, fid effundat omnia is, qui ad »randtsm venu, fidenter confugten s inCmü aman
Mm3 tifsimi
-ocr page 564-554 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CATECHISMES
Pral.«?r.
Pfal.î4;
S. Au g. En chir.ca,/
ü/stmi parentis T et. ad td enim nos doUrina cab lits hortatnrillis verbiSt^Effsindite coram illo cor da veflra.'ôr-, laSlafuper'Dominum curam tua. Hune autem precationisgradum figntficatfan-Uns AuguÜmus,cum incjutt in eoltbro,c]ut tnfiri ptusellEnchtrtdton-^ Qwdfides creditffes charttas orat.Altsss efl: e or um gradue,morti-feris peccatfs opprefst.fide tarnen ea, ejua mortua dicitur, nitunturfi fi erigere, or ad De um aßen-dere,fèd,propter intermortuas vires,fismmarni^ fidet imbectllttatem,ß alttiis à terra tollere non poffunttverumtarnen fuapeccata recognofeetes,
Mâtth.n,
Luc.iS.
eorum confient ta, ac dolore cructatt, humilf ter, ac demijfi,ex tllo maxtme longtncjuo loco pit-nit entes, feeler um a Deo ventam, pacem implorant.horum orattoftsum obtinet locum apad Deum.nameorumprecesaudtuntur, immo ve-ro hutufinodt homines Itberaltßtme mtfir 'icors Deiuinuitat: Eenite, inqutt,adme omnes, ^ui laboratis, oncrati eHis-^ ego reßetam vos. ex hor urn hominum numero fuit tile publicanus, cjuicumoculosad calumtollere no änderet, ex^t tarnen, tnsjuit, è templo magis luUtficatus, ijitam pharifriss.EItpraterea eorumgradtss, ^utnon-dumfidet lueemacceperunt, veruntamen, diui-na benignitate exiguum tllorum natura lumen accendente, vehementer excitantur ad Itudium cupiditatemijueveritatist, cjuam vtdoceantur. fismmtsprectbuspetunt, qutfi manent tnvolun-
tatCi
-ocr page 565-T A RO CHOS.
täte,àT)ei dementia ear um dudiumtion repn-dtatur. Quod exempta Cornelij Centunonis lo, eomprobatum'vtdemui.nemintentm,td ex ani~ mopetentijclau/dfitntfores diutna henignitatis.
Tosiremus e^ gradue eorum, quos non modo factnorum, acflagittorumnon pAnttentes, Çede-ttam fcelertbus Jcelera cumulantes, tarnen non pudetfitpe à 'Deo pet ere peccatoru ventam, tn qui busvolunt perfeuerare-^ qui tali ^atune ab ho~ minibus qutdem audere de berent, vt libt ignofie-rent,populäre horumoratioàDeononauditur. Mach.9, HoentmdetAlntiocho fcriptume^l-^ Drabatau-tem hic fcele^us Dominum, 4 quo non effet mi-firtcordtam conficuturus. Quare vehementer hor tandt fùnt, qui tn graut tlla mtferta ver- ' [antur,vt,abted:apeccandivoluntate, vere zîr ex animo fe conuertant ad Deum.
De ijs quae petenda fiinc.
I Sedquoniamtnßngults petitiontbus quid po-fiulandum,quid non, i'uo loco diceturffatts htc e-rttfdeles vniuerfè tllud admonere, vt, qua tuda, qMtuehoneïiafnt,àDeopetant hommes-^ ne,fi, 10, contraquam deceat, altquidpoflularint,tllore-fionforepellantur-^ Ne/ettts, qutdpetatis.Qutd-^o^na^. quid auttm reble optaripotebl,petere'licet.quod tlla Domini vberrima promijfa tefiantur-, Q^d-cumque volueritis, petetie^ Crfiet vobts. omnia enim fi conceffurum polétcetur. quare pri-wum optatuniy ac defiderium nosîrum ad eam
regu-
-ocr page 566-s!6 catechismus regnlamdirigemw, vtadDeum, cjutptmmftm eil bon(tm,fummumi'lHdMm, deßderiumq^ re-feratur. Deinde CMptemus ea, ejnei cum Deo nos maxime coniungant: cjue. ver o nos indefetungat, aut caulpim altcjnam aßer^nt dt/iuniltonis, ab omnt Hudio, cnpiditate naîtra remouenda June. Hinc licet coiltgere ficundum lUud fum-mum, perfellum bonum, cjuo modo reh^na, ^ui dicuntur bona, optandaßnt, nbsp;nbsp;à parente
Deo poftulanda, Nam hac corporis ijua vacant, (ß externa bona, vt fanstas, robur, pulchritude, dtuttta. honores,glorta, ejuia facultatem, ac ma-1 eriam^epe dant peccato, (cjua re fit, vt non ont-nino pie, autßlutariterpetantur^ erit tlla petttie bispralcrtbenda finibw, vt hec vtt/t commodapo Hulenturneceßsttattscaußd. ipua precandt ratio reftrtur ad'Deum.Licet entm nobis caprecihus petere, ejua Iacob, i:ß SalomonpoHularuntalle Genc.18. entmin hunc modum, St dederis mihi panent ad veßendttm, cß vellimentum ad tneluendum, Prouer.jo. ffit mihi dominus in Deum:Salomon his verbis-, Tribue tantum vtHui meo neceffciria. Cum ve-ro nobis Dei benignitate fûppeditetur adviHu, ad cult um,par eil, vos illtus ApoHoh cohort a i.Cot.j, recordari-Qm emunt tamejuam non popf-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dentes,^ qutvtuntur hoc mundatamguamnott
vtantur.-pratertt entm figura huius mudi. Item-, rfäl, £s, ‘Diuitiafiaffiuant, nolitecor apponere. ejuarunt frullum, vßtm tantummodonoHrum ejje,ftd ita,vt
-ocr page 567-^AKOCHOS. 357
ttafVt cum Cet crû communtcemut,iibij)fo dotlo-re Deo didicimusA 'vulemus-^firebquii exterms
carports bonts abundamus-^ eo tlla nobü trtbu-tdejje memtnertmus.^'Vt çp-facthus Deo in/erutre pofstmus, proxtmo omnia etusgenerts commo-dareJngcnij autem bona, amp;nbsp;ornamenta, cuius generts/ùnt artes, at^ue doblrinlt;t,petere non licet,Jèd ea tantum conditione,/inobts ad Deiglo-ftam, f^ad fàlutem profutura fient. Quad autem omnino.ôr fine adtunbltone, aut condtcione iiptandum,^u£rendum,poSlulandum cfl, ejuem-admodum ante a dtxtmus, id Dei ç lorta esl, et de-tnceps omnta, e^uetfùmmo illsbono contungerenos ^ueantfVtfides, ttmor Dei, amor, de quibus ple-ntusdtcemus tn expltcattone petit ionum.
Pro quibiis orandum fit.
Hisautemcognttis, ijuapetendafint, docen. efi fide Its populus, pro ijuibus or are de beat.
Conttnet autem oratio petittonem, (figrattarum lt;tlltonem: tjuareprius depettttonedicamus.0-
I tandum tgitur e^ pro omnibusfine vUa exceptio nevel tntmicitiarum, velgentis, vel reltgtonis.
) namßue hollts /tt, due at tenus, due infîdelts, pro-xtmus eïltquem quta Det iufiit amare debemus, fiquitur, vt preces quoque [quod amorii officium ell)pro eofacere oporteat. nam eo pertinet tlla tApofiolicohortatto-^ Obfecrofiertorationespro i.Ttmo.t. omnibus homintbus. Qua tn oratione prtmum pe tenda funt, quafitlutem anima complebluntur,
deinde
-ocr page 568-ti» CArECHISMVS
deinde (jHttcorporü. debemusautem hocpreat-tionis officiumprtmHtn Pa^oribw animarutn-buere, ijuadab Apoibo/o eins exemplo monemta'-Colof.4. fifibttenimisad ColoJJènÇes, vtorent profe, Vt ßbt “Dew aperiat oshum Cer moms, i^uod item flt;i‘ htadTheJpilonicenfis.ESipvtueremnAüuA-poftolorum-^ Oratiofiebat Une intermtßtoneah S Pafil EcctefiaproPetro. Cuiusetiam officija D.BaH' nu 56 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*'’*’^bbrisdemortbusadmonemur: pro ijsentr»
ral. ca.' ƒ. orundumejji, tn^uit, ^uiprafïsnt verbo verita-tts.Secundo loco pro prtncipibns nos p-r écart oportet e.x eiufdem i^pofloU/ententta, truant o enim publtcobons princtptbuspijs, ç-r iuÙis vtaniur, nemotgnor^t.ititQ. rogandus efi Deus, vt tales ßnt,:puales eße oportet, iput reliquis homintbus prefint. Extant exempla fanbiorum homtnü, ijid bus monemur, vtpro bonis etiam, pijs^ue depre-cemur.Egent enim cßilUprectbtss ahorumitjuod dtutnttus fablum eA, ne Jùperbia efferantur, dum intelligunt fe inferior um fuffragtjs indtgere. Matth Jteßttpraterea^Dominus precartproperfeijuen-S Aunuft tlbus,cßcalumntanttbusnos.l/ludettamS. Au-epift.107. gtefhnitefiimoniocelebratumefi,hanceßiacce-adVit.amp; ptamconßietudtnemab Apoflolisproijs, qui ab li.r.dcbo. Eccledafitntaltem, preces, óf fotafaciendi, vt no p erfc- infidelibus doneturfidestvt tdolorum cuJtores ab ucr. ca. ij. impietatis errors liherentur.'vt ludatdtfiußaani morum caligine, lucem veritatü acctptant: vt ht retictrcdeuntes adfamtatem, cat holtet doblrtnt
prtet-
-ocr page 569-TAROCHOS.
pricceptis erudiantur:vt fcbißnattc:, à qua defci~ • ueruntfan£lißtntxparentii Ecclcftit commun tone, cum ea it er um ver a c harttat is nodo iunilt co-pulentur. Q^ntamaulemvim habeantpre-ces pro huiufmodt hominthus faSla ex ammo, con Hat, tarn multis exemplts omms hotwnumgenesis, quos quottdie, er ept os à pot efiat e tenebrarum transfert Deus tnregnum filq charitattsfuA, 0*
VA fis trA, facit va/â mtfertcordtA. tn quo pluri-mum valere piorum obfècrattonem, nemo, qui qut reble fenttat, dubitare poteH. Preces au-tem,quA promortutsfiunt, vtab tgne Purgato-^ rij ltbcrentur,exi^poHolorum doblrtnafiuxe-runt.quadere fattsdtblum ebl, cum de/acrtü-ciofJbpCtfiÀloqueremur. Iniqs autem, qutpec-caredtcuntur ad mortem, vtxqutdquam preci-bus, vottfqueproficttur. Kerumtamen ebî Chri-fttaKAcharttatis, (frprécart pro tlhs, eâquot; tachry-mts contendere,an et s pofitnt reddere pacatum Deum. Execrationes verofimHorum hominum, quihus tn tmpios vtuntur ex patrufmtentta, confiât eJfevelprAdtbliones eorû, quA tlbs euentura funt,veladhthttas contrapeccatu,vt,/àluts homi nibus,peccati vts tntereat. Jn altera partepreca-tionts,maxtmasDeograttas agimus pro dtuinit etus,tmmortaltbufq^beneficijs, qutbus cßfemper affecit, cpquot; quotidte affictt humanû genus. Maxime autfungimur hoc munere grattarum abltonts finbiorum s/mmii caujfit,quo tn ojficto fngulares
Dea
-ocr page 570-j6a CArECHISMrS.
Deo laudes tribuimus, eorum uiiloriit, trinmphi, ejuevsde omnibus intimis, exter-nii hoiltbus eius benignitate deportarunt. Hue perttnet prima itla pars ^y^ngelica filutationü, cum ea adprecandum vtimtrr:Aue Maria,^rA-ttaplena:Dominus tecum.'benediSla tu in muhe rtbus. Nam Deumfitmmis et habendis laudtbus, (y gratijsagendis celebramui, cjuodfanÜtfstmA virginem omni caleslium donorum munere cu-mulauit-^ ip^ijue virginvßngularem illamgratu lamurfelicitatem. Iure autemfin Ila Dei Eccle-fia huic gratiarum allioni precesetiam ^itU' plorattonem finllißima Det matris adiunxit, quM pie atq^fappliciterad earn confugeremus, vt nobispeccatoribus fia intercefsione cociharet Deum, hona^ tum ad hanc, tum adaternam w-tamnecejfiriaimpetraret. Ergonos exules,fil^ Eua, i^ui hanc lachrymarum •vallem tncolimus, afiidue mt/ericordia matre, aefidehspopuUad-Mocatam inuocare debemus, vt or et pro nobù pec catoribus,ab eatjue hac prece opem (ß auxihum implorare,cuius (fipratlantifiima mérita apud Deum ejji, fimmam voluntatem iuuandi hu-manumgenus,nemo,nifitmpie amp;nbsp;nefarie, dubi-tarepotefi.
Q2.iisorandiisfit.
Deum autem orandum ejfie, nbsp;etus nomen iU'
uocandum,tpfilotjuiturnaturifvis, infita in he-minummentibustnonfelumtraduntdiuintlitte-rt,
-ocr page 571-7 A ROCHOS. nbsp;nbsp;jh
rit,in ^utbiis hcet audtre tmperantem Deum, /»-Mocametn dietribuhttonu.• fedDeinomtne ^erfnM inttUigi oportet. Secundo loco confugi-mw adauxilt.i Janüorum, ejniincttlo Jttnttcjui-biu et um preces ejfe fac tendon, tta c er tum eil tn Ecclefia Det, vt pijs nulla de eo dubitatiopofstt ac ctdere. ^ult;t rest^uta fiparattm fito loco esî expli-cata eo^ ‘Rarochos, (f ceteros tranpmtttimtu. Jedvt tollatur omnù error tmperttorum, opera-prettum era doc erefidelem populum, ejutd inter-fit inter hanc inuocandi rattonem.non enim eo-dem modo Deum, fanSlos tmploramoi.nam precamur Deum, vt tpfivel bona det, vel liber et atnaltità[ànElis autem.ejuiagratto/i funt'apud Deum.petimas.vt nojlrt patrocinium fitfiapiant, vt nobu à Deo tmpetrent ea, tjuorum tndtgemas. hmc duoi adhihemas precandi formulai, modo diferentes. ad Deum entm proprie dtcimiu, Adt-firere nobif, ’^Audi not: ad/anSlum, Ora pro no-Qiiamquamltcet etiamaliacjuadamrattone petere à fiinPlu ipfs^ vt noHri mfiereantur : fiunt enim maxime mtfertcordes. ita^ueprecaripojfu-rnuieos, vt, condtcionii no^'retmtferia Vermut, fitanos apud Deum gratta, ac deprecattone iu-uent. Quo loco tlludmaxime cauenduth eil om-tiibut, ne, ^uod Detproprium eil, cutquam pretter ea tribuantdmmo vero, cum ad imagine m fan (lialtcuiw ejuü dominica orationem pronunctat, tta tum/enttat,/e ab illo petere, vtfecum or et, ß-
Nti biqut
-ocr page 572-^62 CATECHlSAdrS btijne poFlukt ea^ejux Dominica or adonis form» la continentur, fui denujue fit interpret, de-precator ad Deum. nam eos bocfungt officio do-Apocal, 8. euttfàn£hu loannes Apoilolusin Apocalyp/t.
De præparacione adhibenda.
Eittn diutnii litteris-, teinteorationempra-Ecclc.18, para anmamtuam, nbsp;nbsp;nolt effè tjua/ihomo,
tentât DeumiTentat enim 'Deum ù, cjui ctsm bene or at, male agit -, amp;nbsp;cum loejuatur cum Deo,» prectbus antmtts eiMaberrat. Quare cum tand intérêt, tjuo tjutféjue antmo Deo precesfacial, traden t Faroe ht vtat precationumpijs audit ortbfü-*Primw tgitur gradue ad orationem erit, vere humilii, ac demijjw animus, feeler um tjuotjoe • recognitie : eiuibus feeleribus intelligat, tjuiai Deum accedit, feed non modo dtgnum non ejfe, qui quidquam impetret à Deo, fed tfui ne in enu quidem confpebium veniat oraturus. Hutm praparationis fetpifesimementtonem faciuntdiui-Pfalm.ioi. nalittera, quaçfe illudloquuntur-,ReJpexit ino-rationem humtltum, et non Jpreuit preces eorum-Eccle,3sr. Oratio humiliantü fe, nubespenetraht-Sed occurrent Pabloribus eruditie loci tnnume-rabtles, qui in earn fent enttarn conuentanttquatn-obrem plurtum non neceffearia commemoratto-ne fttperfedemue, tantum vero, quaahas attgi-mue,nein hac quidemparte, quia feentappo/lta adhanc rationem, duo t/la exempla pratermit-
Luc.jB. temtee, Publtcantee eÜ tUenotifesimw, qui longe (on/i-
-ocr page 573-TAROCHOS. s«S sonß^ensyoculoshumo tollere non audebat. ESÎ ettam mulicr tlla peccatrtx, ^ua doloreccmtnota, Luc-7« iacr'^mis pedes Chrt^lt Domtnt ptrfudft.vterq^, tjnantum afferat or attont fondue humilttae Chri Ü. ana, declarauit. Sei^uitur angor ejutdam tn re-^ tor datione debtor um, vel fait emahrjuis dolor ii fen/us ob earn c wjßam, lt;^uod dolore nonpo/stmust tjuorumvtrumque, velcerteaiterum, ntfiapa--Wente adhtbeatur, venta rmpetrart non pot eil. Sedejuia funt ijuadam feeler a, i^ua maxtme'ob-ftant, lt;^uo mtnue tn precattone Deue pollulattoni uoflra concédât,vt citdes,eiftllata vu,manue ab-fitnenda funt ab hac crudelttate, cf vtolentia. de ejuofactrtoreßc Ifaia ore lotjuttur DeuetCum Iß-/* txtenderttis manue veFtrae, auerta oculos meos a vobis : cf cum multipltcaueritie orationem, non exaudtamtmanusentmvefi''lt;e fangutneplena fient. Fugtendaeilira,acdifetdtumcjuama-gnopere etiam tmpedtunt, nepreces audiantur. dequibus entllud Apo^olt-^ F'olovirosoraretn^-'^^'quot;'’*'* omni loco, louantes pur as manus dnetra, (l^di-fceptattone.'Lltdendum efi pritterea,ne nos tmpla cahtles cuicjuam prabeamus in tnturta :nam fic Mar.ji, affeili Deumprectbusadducerenon potertmus, vt nobis tgnofcat. Cumentm fl:abitis,tnejutttpfi, ad orandum, dimitttte, d ejutdhabebttis • yJ'Matth, non dtmtfiritie homintbus, nec pater vefi^er di-mittetvobis peccatave^ira. Cauendumtjuoijue efi,nedurtfstmus,et inhumantegentibus.nam tn
Nn 3 etufmt-
-ocr page 574-j64 catechismus
Iacob. 4. j.Pet.y.
Proue. 18.
eiufinodthomines tllud dtfilutnell: Qui obturât aurem juamad clamor cm pauperis, amp;nbsp;tpfiecla-mabit, t^fnon exaudietur. Qutd dtcemus defiu-perbta?qti£ quantoperc ’^Deum off'cndat, teHit elitllavox, Deusfitperbts refiUtt, humthbusau-tem dat gratiam. Qtdd de contempttone dtutno-rum oraculorttm ?tn quam extat tllud Salomo-nis:Qui decUnat aures Jiias ne audtat legem, ora-tto etus ertt cxecrabths. Qtpo tarnen loco non
excluditur deprecatiofafihttnturtic, non adis, non iracundta, non tlltberalttatis in pauper es, non ßtperbta, non defpicientta diuinaorattonü, non denique reliquorum fielerssm, fi tgnofcendi venia petatur. Est vero ad hanc quoque prepa-rationemanimi,fides necejjdria-^ qua fidéfit, ne-que de fiummi Patris omnipotentta, nequedetl-hus mifericordta, vnde tarnen orantie fiducta 0-
ritur, habetur cognttio-^ quemadmodumdocutt Mattb. 11. ipfiChrtIluiTIomtnus, Omnia,inqutt, qutcum-que petierttif tn or at tone er eden tes, aectptetd. fcrmo^” 6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fide fir tbit (aniliis i^uguItinM
de verbis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Domtni: St fidesfeett,oratio perijt.Ca-
Domini.
Rom.10.
put tgit ur ell ad rtte orandum, quod tarn dtfilum elt, “Vtfide ftrmi, acfixifimus. quod iApoflohu ex contrario oUendtt : Quo modo tnuocabuntfin quern non crediderunt ? Itaque credamus opor-
tet, vt amp;nbsp;or are pofstmiti, eprnenos fides ip/à de-ficiat, epua ßilutariter oramus. Fsdesemme^, çiu£preces fundtt :precet factunt, vt ommdu-bitatie»e
-ocr page 575-T A RO CHO S.
hitatione fùbUta, fiabilii, ac firma fitfides. In hanc fiententtam JanElus hortabatur Ignatitu^^°'^^^'^' tos, ejutad ‘Deum adtrent oreiturt : Noh dubio ejfie ammo tn orattone: Beatm elt, t]»i non du-bitauertt. Qt^re ad impetrandum e^uod ve-hmtu a Deo, maximum pondtts ajfiert fides (fi cert a fies tmpetrandt.quodmonet fan II us laco-bus-^ PoHulet tn fide, nihil haUtans. zfildfulta
fitnt, tjuibtts nos confiidere oportet tn hoc ofifitcw precattonis. Efl tpfit TIet in nos perfiefla voluntas,ac benigmtas, cum lubet nos fie pair cm appellate, vt eius nos ejfie fiiios tntelligamus. Efi prope tnfinitus numerus eorum, cjuiDeumexo-rauerunt. Esl fummtis tiledeprecator, ^utno-bisfimper prafio efi, Chrtflus ‘Dominus, de lt;juo tic efi apud fianflum loannem-, St e^uispeccaue-fit, aduocatum habemus apud pattern Je/um Chttflumiufium, nbsp;nbsp;ipfeefi propiitatiopropec-
1. Ioan, zi
Rom.8.
i.TJmot.i/
Heb.i»
catis nofiris.item Paulus vrlpoftolus lefiis, ejui mortuusefl, (mmocjui tfi refurrexit, qui efl ad dexteram Det, qui etiam tntetpcllat pro nobis, ttem ad Ttmotheum : Unus enim Deus, vnus mediator Dei, hominurn homo Chrtflus le-jiss.tum ad HebraosIUnde debuit per omnia fra-tribus afisimilari, vt mtfiricorsfieretf fp fidelis pontifiex ad Deum. Qttare etBnosindigni fiu-mus,qui impetremus, tarnen optimt dfinitate inter pretis, ac deprecatoris lefiu Chrifitfierare, amp;nbsp;magnopere confidere deb emus, nobis omnia,qua
Nn s per
-ocr page 576-fSS CATECHISMUS ' per ilium ritepetierimus, concejjurum TDeum. Denique nolird auSlor eH precationis fpintus fanSlus :ejuo duce precet noÜrM audire necejfi Rom 8 t^cceptmus entm ßttntum adaptionts fi~
ItorumDet, tntjuoclamamus, i^bbapater.tjui tputdem Jptritus infirmitatem, qui tnfcttiamno-firam adtuuatm hac orandimuneretimmove-Luc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poflulat pro nobügemittbus inentte
' rabtUbus, Quod ß qui titubant tnt er dum, ntc ft fatü ejfe firmes in ftde ftntiunt-^ vtantur tlU Marc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zA’poïiolorum-, Domme adauge nobts fi‘
dem: eßacitlltut, zMldtuua increduhtatent meam. Sedtum maxime (^ftde, nbsp;nbsp;ppevige»-
t es, omnia à Deo opt at a confequemur, cum ad tp~ loia.ï^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;voluntatem, omnemmentern,
aSltonem, ç^orationem noftram conformabimiu; St man fint IS, entm tnqutt, tn me, tßverbamea in vobis manßrint, quodcumque voluerttu, petetis , dr fiet nobis. quamquamad hanc tm-petrandt à Deo omnta facultatem , in primis necejfaria eCl, vt antea dtximus, obltuio tutu-riarum, dr beneuolentia, ac benefica voluntas tn proxtmos.
Q[gt;æ ratio in orando reqiiiritiir.
tT^axtme autem refert, quo modofiter is pre* cibus vtamur. nam etfi precatto bon urn eil falu* tare, tarnen, ntß relie adhtbeatur, mtnimepro* deSi 'quodenim petimus, fiepe non affiequimur, vt Itcob.4. fttnSlui inqutt lacobtu, ob tam cauffam, quta malt
-ocr page 577-TA RO CHOS. nbsp;nbsp;nbsp;367
MAle fetmui.Ergo docebunt Parochifidele^uptt lit opttma ratio pet en dt, pnuatmoj ac pabltce oradt. ^itlt;e pracepta Chrtfttant orationii iraditaptntexChrtfltDomtntdtfctphna.Elitgi ' turorandumtnJfiirttu, Qquot; verttate.nam pater tales ejstartt, ejui adorent earn tn fltirttn, •ueritate. or at autem eo modo, ejat mtimum, acfla grans animt findium adhtbet.à ^ttajpirttnalt pre candi rattone vocalem non excludtmtti tisertim-tamenprincipatum iure trtbuendam dncirnttstl li,i]naà vehementi animo proßcijcitur, ob/ecra-Uoni:ijnam Dem, empâtentoccnltahomtnum cogitattones, audit, ettam dnonore prnferatur. tAudimt ty4nna,etus,cjuafmt mater Samuelts, ’-R'S-’* intimas preces ; de cjua tllud legimtu, fientem
amp; tantum labia mouentem. Orauit hoc modo T)auid: imjuit enim:Ttbi dixit cor meum, extjut/iuit te fades mea. Huiufinodt exempla in diutnis Itbrts pafitm legenttbus occurrunt.Habet autem vocalisorattoproprtam vtilitatem, necefiitatemtnam ineendit antmi fludtum, ^re-hgionem orantù tnfiammat. ejuod ad Probam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
firipiUt/àniiusAugufltnushocmodo.-Nonnum- '-^^^^ ^uam verbis nbsp;nbsp;ali^s fignis adaugendum de/îde- cap. 9.
rtumfanElum, nos tp/Iacrtus exettamus. Cogi-mur tnterdum vehementi animi cupidttate, pietate, verbis efferre fèntentiam.nam exultante animo letitia, par etiam eil,linguam exul-tare.amp;vere decet nos sumulatum tllud fàcrtfi-
Nn 4 cium
-ocr page 578-^6! CATECHISMrS
ctumfacere anim£, Q“ corporis, tjisem ApoHo' lorum orandt morem ftsijje, ex AElis, ex Apo' il oio mulris locis cognofcimus.Sed qtsontam du' plex precandt ratio efl.'priuata, pubhca.-prtuit titorattonis pronunciatwne wmur, 'vttntimnrn fiudiMtn, ptetatemadiuuet-.,tnpttbhca,ejusad tncttandam fidelis popuU rehgionem tnß-ttuta eil, cert is, ilatifejste temportbus lingttitojficiojù-ptrfederi msHo modo poteii. Hane vero fjgt;i-rittsurandi confuetudmem, proprtam Chrtilia-norum homtnum, in fide Its minime colunt : de
t^utbisstta licet Chrislum Dominum lotjuentem 6. audire; O'antet noltte mult urn lor^ut, /icuteth-fiici faciunt : putant enim, quod in multiloqttto Jtso exaudiantur. nobte ergo aßimulari eistfiit tnim pater veiler, quid opus ßt vobis, ante quampetattseum. Cum autem prohibeat Io-quactiatem ; tongas tarnen preces, qua à vehe-mentt, ac diuturno animi (ludioproficifiantur, tantum abeil, vt reqetat, vt etiam (iso exemple nos ad earn rattonem cohort et ur, quinonmodo I-uc.(S, noiles tn precattone confitmpßt, fedter eundem Matt.iö. fermonem repetqt. Tantum t^ttur ftatuen-dttm eil, mant verbot um ßono minime exorari Heum. Hec vero ex animo orant hypocriu: a quorum nos conßuetudine deterret Chrtflus iDomtntst tn hanc fententiam : Cum oratis, non Matth.6. eritis ficut hi/pocrita, qui amant in fynagogis, amp;nbsp;in angulis plat ear um fiâmes, or are,vt vide-anttar
-ocr page 579-TAROCHOS.
»ntur ab homintbns.amen dtco vobii, receperunt mtrcfdemjuam. Tttautem cum orafterti,tntra incubiculumtHum, nbsp;nbsp;claufiofito, ora patrem
tuumtnabfconduo-^ nbsp;nbsp;pater tum, ^ui vtdet in
abfcondnOyreddettibt.Cubtculum, cjuod hoclo-co dicnur, ad cor homtnts referrt poteft-^ t^uod non fatts eß tngredtjedpraterea occludt oport et, ne^atdtrrumpat, veltnßnat tn animon extrin~ feem, cjuo precattonis mtegritas vtolart pojstt. tumentm caleÜti pater, omnium mentes, (Pquot; occultas cogitattones maxime perfpicit oran-ttspofhtlationi conceâtt. Relt;jtttrit praterea ora~ tioaiSiduitatem-i^Mie ejuantamvtm habeat,tudi-cis tlUus exemple, Det filius oïîendit; ejut cum nec timer et Deum, nec hominem reuereretur, quot;VirtM aßiduttate,ac dihgentia vtdua, ettu po^in lationi concefsit. Jtae^ue afstdue Deo preces factendt fient-, nec tmttandi tlli,cfMi femel,aut ite~ rum or antes, ntfi cjuod petunt, tmpetrannt tn o-rattone defatigantur nulla entm hutus ofßcij laP litudo effe debet tcjuod nos Chrült domini,(f‘z^-poïlolidocet auPlorttas.ejuodfitnterdum -volun-tasineodefecerit,prectbtu à Deo petamus per-feuerandi vtm. Kult etiam Det filttts oratto-nemnoßram adpatrem fuo nomine,peruentre; ^ua eim merito, (f - gratta deprecatorts id pondus affeejuitur, vt à calePii pâtre audiatur: eFle-nimetusillavoxapudS-loan. .Amen amendtCQ^°^^'^^ vobis: St quidpetierttis patrem innommemeo,
N i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;da bit
-ocr page 580-f70 CArECHlSMTS
Ioan.i4gt;
Colof.i.'
Philip, 4,
dabit vobis: vfcjue modo non petislis (juidtjuant innominemeo,peltte, e^acctptetts, vtgandnnn veïlrumptplenum. iterum-, Q^dcum^ue pet tent IS patremtn nomtnemeo, hocfaciam. Ingt;i temur ardent fanüorum hominum iludiutn, i^uod tn orarido adhibebant. Gratiarum autcnt aclionemcum precatione iungamus, Apo^lolo-rum exemplo-,e]ut hanc confretudtnem per pet ito Jeruarunt.ejuemadmodum apud Apotiolumli-eet vider t. leiunium ver o, Çj- eleemofinam ad o-rationemadhtbeamut. letuntum i^uidem certt maxtme eß: cum or at tonefietatum. nam ejui etho
potufuntonufli, horummens oppreffdeïîfiCt vt neeiHeT)eumtntuert, neejue tjutdfibi veltto-ratio, cogitare poßtnt.Sequitur Eleemofyna-,cjut magnam eß ipja cum oratione focietatem habet, ^uii enim, cutfacultatßt benigne factendi ei, tjui aliéna mtfericordta vtuat, nec opituletur proximo, ßfratrifuo,fe char date pradttum dtcere audeatlaut eyuo ore is, ejut expert /it chanta-tit, Dei auxtltum implorabtt? niß tum peccati veniamprecatur,ßmulcr àT/eo['uppltctterpostulat charitatem. Quare diutnitusfaSlumeSl, vtfilutthominumtnpltct hoc remedtoßtbueni-retur.eum enim peccando vel offendamus 'Deit, velproximot vtolemut, vel not tpfot ladamut, Ça-crit preetbtu placatum reddimus T/eum-, eleemo fyna redimimus hominum offenfionet-, ieiunio pro prias vitafir det elutmus. ß quam quam Ungula
pro-
-ocr page 581-TAROCHOS. 37t froßntad omniumfielerumgenera, tarnen pro~ frie fïnguhs ijs peccatu, qua dixtmw, appoßia, accomodatajunt,
PATER NOSTER QVI
ES IN GAEL IS.
I nbsp;nbsp;lid hacformula Chriflianapre
cationió, à lefit Chrifo tradtta, viam, or, ante quant poftulattones^ venia~ i! miu,certiiverbielocopruœmijna ' bü vtendum fit, qutbuf pie ad Heum accedentes,fidentrtu etiam idfacere pop Jmus, Parochi cffctu eß, tlla difitnile, dtlucideq^ declarare,vtalacriorpint populus ad preces a--deatßq^ cum par re Deo alluru intelligat. Prooe-nuum aittß fjjelles verba, breutfstmu efi,ß res lt;lt;-filmes, ^rautftimu, myfiertorumq^ plentßimum, Acprt^a qutdem vox, qua Dei lujßs, tnflitu-Uone vtimur tn bac pretatione, efi pater,«lt;lt;7W etH Saluai or no fi er diutna banc or al tone pratexere potuil altquo verbo, quod plus matelbatis haberet exempli caußa, Creatorisaut domint,tame bac o-mtfii, que timoré fimulnobis aßerrepoßent, tllud aîît adbibuit,quod or antibus,et altquid à Deope tenttbus,amore,fiduciamq^ conciliât, quid enint tucundius efi patrisnominelquod indulgentian* fonat, (3' cbaritatem. Qutbus autem rationibus patns namen Deo coueniat,ßppedttabitfacultas docendi
-ocr page 582-CATECHlSMrS
docendifidelem papiilnm, ex locls creattonis, gH‘ : bernationis^ac redempttanie. nam cnm Dok hominem creauerit ad imagtnem fiam, nee illam ceteris animanttbns tmpcrtusera, ex hoe /ingttlti-rimnnere,ejuo hominem or naait, tare ommunt hominum, nee fideUetm modo, fid etiaminfide-hum, Pater in dminis fcriptttrts appellatur. gtAernatione veroßsmere potent argamenturn, ipuod, projjnciendo, confulendo vtiUtati ho- । mintsm, pracipno ejuodam cura, ^prontdenti* modo nobis praiiat patriam charitatem. Sed vt hftiusexplicationeargumentipaternamDti de hominibtu citram mebusagnojeat, decufilt;i~ dtaangelorttm,tnlt;]uorum tutela fttnt homines, aliejsuddtcendttmvidetur. Eii enimDeipro-uidentia datum hoc negotium angelis, vtcuilo-dtant humanum genus, fingulisepue homintbiu pradlo fint, ne grauius ahejuod detrimentum M-etpiant. nam vt parentes, fi infedta, periett- ! lofa via flijs iter faciendum fit, cuHodes adhi-bent, (f; periculorum adiutores: fic caleslis parens inhocitinere,epuo adcalePlem patriamcon-tendimus,pngulis nobisprapofuit angelos, quorum ope, ac ddigentta tebli furttm paratos ab hoiltbus lai^ueos vit ar emus, (frfablos in nos hor-nbiles impetus repeller emus, ijfepue ductbtu reBum iter teneremus-, ne obieBus ahejuis error à faltaci aduerfario, nos de vta pof/et deduce-re,epuaducit incalum. Qt^m vero habeas vti-
- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lita-
-ocr page 583-c
TAROCHOS.
ktatem hac de hominibm Det cura, acproMide»-ttd ßngMlaris , cuim mnnHs, adminijiraeio mmdtita ejl angelü^cjuorum inter Dtnm hommes medm efl, tnteriebla natnra, put et exemple, ejMorü copiam/tippeditant dittinit litt er it, tjitiiteflantarjape Det henigmtate fablumejfe, vtmipeEhinttbus homintbtts angelt mirabtles res rfficerent, quibns maner enjstr mnumerabtlia etttt generis, tjuafub oen los non caderent,àcuflodibitt ftoftra falntis angelts effici vttliter, acßilntariter.
Raphael angelus, Tub ta comes, O' dsfx ittneris dt-’To\3.lt;;.6. tunitus adiunilns,tl!nm dnxtt, et redstxit incolu- Tob.n. mem.cui (ßadtnmentofuit, ne ab immani ptßce de nor ar et Str-, (ß quanta eßet in eins ptJets tecore, felle, amp;nbsp;corde vis,demonflrauit. Ule damonittmTo^-^’ expnlit,eiufque tmpedita, (ß colhgata pot eft ate, tteTobilt;enoceret,ejfecit.illeverum,et legttimum^°^-^^' matrimonijuts, çpquot; vfùm adolefientemedocHit. llle Tubia patri oculis capto, lumina refiituit. tyfngelusitem ille, Prinetpis zyPpoïlolorum liberator,vberem prabebit materiam ad erudten-dum pium gregem de admirabilt frnlitt cura, tuUodiaque angelorum, cum demonUrabunt Parocht angelum carceris tenebrasilluftrantem (jfPetrumtaUo eius latere èfomno excitantem, foluentemcathcnas,dirumpentemvincula, mènent emvtfturger et, fequefumptts cahgis, çp-re-Itquo veftttu ftequeretur-, cum docebunt ab eo-demangelo Petrum per cuUodtas hbtre eduUu
èear-
-ocr page 584-i74 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CATEC ms
ècarcere,f^apertadentq^tunuain tnto coHoC^-^ tttm. Hmusgenet ü exemptorum, ejuemadmodn dtxtmM,referta eftfinldatutn htterarHtnhtflo-rtUyt^utbitf intelUgimut quanta lïfvis beneficium rum, qua confiert tn homtnes.TeM, ange Its inter-pretibtts, 0quot; tnternuncijs, necJolum cert a attqnt^ (^prtuataderemtfists,fidà prtmo or tu, nesîri cura prapoEtis, amp;nbsp;m (tngulorum ho tn tn urn fiaht-tie pra/idto collocatis. Hane dotlrtna ddtgen- i ttam tlla vtilttas confiequetur, vt audienttut» gt;nbsp;| mentes erigantur, ad agnofiendam, ac ve-nerandam Dei paternam de fie cur am, aepro-uidenttam excitentur. Commendabit autettf hoc loco Parochus, in prtmifque pradicabtt dmi-
- ttoibentgnitatûDeiergagenus humanû, quint cumàprtmoparenteno^lrtgeneris, lt;^peccati, vfque ad hanc dtem ofifienderimiu flagttijS, uc 'ficelertbusinnumerabtUbus,rettnet tarnen tn nos chantatem , neque praetpuam tllam de nobis cur am deponit. Qt^em fl quts ext^tmat ho-mmum obltuifci, amens eSt, tn Dcum iaett indigntßimam contumeham. Jrafettur Ifiaeli j T)eM propter etuigentis blafitemiam, quafiear-bitrahatur calent ope defier tarn ejje. Esl emm m
T^i^f‘i'*^^'*^^‘dAominumßtcentes-,E^ ’ ne Deus tn nobis, annon?Etapud Ez^chtelem, fiuccenCet eidem populo Deus, quod dtxerat • non vdet dominus nos-, derehqutt dominus terrans. Ergofideles hts aubiorttattbus à nef ar ta tlla opt- nbsp;nbsp;1
mont
-ocr page 585-TAROCHOS. 37} Hione deterrendifnnt,fieripojji, vt Deum capùte hommttm obltuio- In i^unmjen tem tam attdtre Itcet conquer entern de Deo apudl/atamlfiaelt-ticumpopulttm,contractie, Deam ^lultam emo Cttertmoniam henigna fimtlitudine refellentem. Eïienim fbi:Dixit Syon: DerelictiitmeDomi~^^^-^9*
; (ÿ* Domintu ob Ut tu efi met. cui Detu, num-CHid obhtii/ct poteß: mttUer infantem ^num, vt ^onmifireaturfiUovteri/HiietßtllaobUtaftierit, fgo tame non obltutfiar tut. Ecce tn manibtu meie defirip/t te. Quibus locis clt;*amcttam id Itijfiido confirmatttr,tarnen,vt pentttu ftdelt populo per-fitadt ttur, nullttm pojje tempw acctdere, cuo de-ponatDetu bomtnûmemortam, quoeû nontri-buatpatria charitatû officia-, Parochiremcla-rifîimo prtmorum homtnum exemple comproba-bhnt: tjuat, pofi negleÜum, Dtolatumcue Tdei ittffum,cttm acerbttu accufàtos, horribilitlla fententia condemnatosaudû-, tJAdialedtbia ter- Gene.j* rain opéré ttio, tn laboribiu comedes ex ea cun-ilis dtebtu -vitatua-^fpinat, (pr trtbulosgermina-bit tibi- çpr comedes herbas terra: cum vtdes èpa-radtfi exputfos, amp;,vt omnts r edi tusffes adtmere tur,cumtnadituparadtß collocatum legü Chérubin flammeum tenentem, (^verfattlem gla- Qjjjç , dtum:cum ab vlctfcentefùam iniunam 'Deo tllos intimis, externû mole^lijs confliblatos intelli-gis:annon adum de homme puteslan non credos non modo dtuino illum auxtlio nudatum.
-ocr page 586-Gen.J.
PIaI.7(î.
Abac.j.
Mich./,
CATEC hts Mrs
JedetiiimcutMistnufriit propo^tttm ? Uertimta-tnen tn tmtu dimriittrit (p- vltiomsitidtcip abort it tTt luxt-jutdam Det in eoscharitntis.’Fcctt enim t«lt;Jftit,‘Dominus'Deus Ada,vxortems tmt-cmpelliceM, ^induit eos: ejuodmaximum j’ntt argumentum,homintbKsnullo vmejuam temptf re defuturum 'Deum. Hutus et tarn fententiit vtm.noriexhaurirtT)ei amoremvlla hominum tttiurta, ‘^Dautd exprefsittHis verbts-^ Humi^uid conttnebit Dstu tn ira fita mifericordtoi Çutts^ Hane AbacucHeum aff'atus expofiit, dumm-lt;]utt-. Cum iratusfuerts, mt/ericordta recordabe-rts. Hane fic Adichsas aperuit ■ Quts Dem firntlit tui?e^ut au fers tnitjuitatem, nbsp;nbsp;nbsp;transfers pecca-
tum retu^utarum hereditatts tua-. non immsttet vitrafurorem fuum, ejuoniam volens mtierieor‘ dtamefl.Omninores itafe habet: cum maxime perdttos nos, tf^s Dc* praffdto Jftoltatos arbitra-mur,tum maxime,pro tmmenfafua bonttate,nos e/uarit, Cy curat Dem-^ fuTltnet enim in ira gladtum tuflttia, nec cejptt ejfundere tnexhau-Tfos mtfirtcordra. thefauros. Adagnam tgitur vint habent ad declarandam pracipuam Dct ratto-nem tn amando, tuendoepue homtnum genere, treat 10, exgubernatto. fedtamen tllud opus re-dimendt hominem lîc emmet inter duo fuperto-ra, vt beneficenttfstmus T)etu, parenfejue no-fler /ummant tn nos binignitatemtertto hoebe-neficto cumulatamtlluTlrartt. Qaare tradetffi-
ritua-
-ocr page 587-t^D TAROCHOS.
fttualibui filijs Parochfu, aßidut eorum au~-nbus tnculcabtt hatte praüattttfstmam ‘Det er ga fioscharitatem, vt tntelltgantfi, ejuiaredempti fint, admirabtlemtnmodHmT)eifiltos euaßjje: Dedtt enim, inijuit loannes, eispotesiatetn filtos Igt;etfieri, (fi-exDeo nattfunt. Qt^m ob cauf- loan.u film bapttßnus, ejuod prtmum redempttonis pi-gntu, fß monument um habemtu, ficramentum ^egenerationis dtcitur .• inde emmnafetmur Dei filij.'namtnejuitipfe'Dominus .• Qt^dnatumePl^ozn.ß exfpitritu, finritus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oportet vos najci denuo.
Item ‘Petrus Apollolus, Renatinonex femine eorruptibili, fidtncorrupttbtli, per verbum vtui.Hutus pondéré redempttonis, eß (piritum fandum accepimus, (fr Tieigratia dtgnati fiu-tnus. Quo munere Dei filij adoptamur, cjuemad-ium ad Romanosfiriptit Apofiolus Paulus-,Non occepifiis firuitutis iterum tn timoré, fed accept-filsjptrttum adopttonis filiorum, tnejuo clama-mus Abba pater. Cutus vim, (fr effiicactam ado-ptionis explanat findus hannes ad hunc lt;ium-,Zlidete ejualem charitatem dedit nobis pater,vtfilij Det nominemur,(frßntus. Htsexpoß-tis admonendus ePlfidelts populus, ejuid ipßvi-eißtm debeat amanttßtmopatrtDeo, vtintelli-gat ejuemamorem, acpietatem, ejuamobedien-tiam, ac venerationem er eat or i, gubernatori, acredemptoripretllare,lt;jua ße,ac fiduciatllum inuocare oporteat-Sed ad erudtendam inficittam,
Oo dtngen-
-ocr page 588-lobip;
Pfal.SÏ.
lob
Hicr.51.
Tob, II.
Vf C^TECHISAdrS
dir’.gtvdanxjue feKter:t;aperfferßtaltrat cornr», filt;^ntlanitiwmoiio/ecnndatres, (ßprcfpcrumvi tt curfun/ a'gMSKtruo eße exifitmatit, Deutr. cott Jirnarencbts awortm rebus auters, deiner-
CT* ealnnittdttbue, cnm à, Deo exercemttr,
*’/A figriymho^ltlis tnnos ammt, çp- prorfiu «b-, 'lenditi 4 nobu àtsunt voluntatis ■ demon-^trffidum ent, cum tangtt nos noanue Domini, n-,ume td hofltlacr facere ‘Dummum, verum percutiendo fanare,c^pDgamà Deovcntenient eße medtcmam. CaHtgat enim peccantes^ vt eA dißspltna meltores factat, (ßprefintt anirnad-tter/ioneredimatahexitio fcmpiterno. Namvi-fitat quidem tn vtrga tnisputtates noSltas, ißt» ver her thus pec cat a nuilra, mtfcrtcordtam auteret ptam non äußert à nobis. Quare monendifrnt fideles, vttn e^Mfmodlca^itgationepatrtam Dei charitatemagnoficant, (ß tlludapitdpattentßst-•mum Job tn memorta, ß tn ore habeantitpfi vainer at, ß medetur.-percuttt, cß manus etusfana-bunt.-vt tllud vfurpent, ejuod fiuh perfona Ifiaeli-ctpopuhfcnpfit Dieremtas-^ Canigaßtme,ß erudttuißum, tpuafi tuuenculustndomttus-, Conner te me-^ ßconuertar-^ t^uta tu Dommtu Dette meus. Ut Tobia exemplum Hbt propenant, cjtti cum tn tlia ptaga cacuatis paternam T)et ma-num cadentem fenßßit, cDmauit : Benedicote Domme Deus Ijirael, efuta tu cailtgailime, ß tußaluaili me, Jnquomaxime cauendum efi
fidelthtu.
-ocr page 589-TA RO CH OS. nbsp;nbsp;nbsp;i79
fdehhui, ne, etMmß cjuouü inconntnodo affeUt, ^HMts calamttateaffliili/int, Deurntdignorare èiciïbment : ait emm ipfe: Capilltu decapit e ve-firo non perthtt. immo vero fetpfi tHo dtutnt ora-edit fi lut to confolentar, t^aodint^^pocalyp^ di-^^^'“'^’' Humeïl-^Ego,i:yuosamo,argtto,(i!‘caShgo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,2,
^welcant tn lt;!y^po^oll cohortatione ad Flebraos, Flit mt, noh négligere dtfctpltnam Domini, ne-ijitef.itigeriis, dam ab eo arguerisityuem enim di-hgtt Domintu, caFiigat, flagellât autemomnem flUum, cjttem reciptt .• tjuod ft extra difitphnam 0IÎÙ, adulterinteFiio, nbsp;nbsp;nbsp;nonflhj. patres tyutdem
Carnis noFira erudttores habuimtts, reuereba-tnur eos-, non malto magis obtemperabimttspa-tctflnrttuum, dr viuemm?
Nofter. Cum patrem inuocamus (înguîi, drnoiirumappellamui,docemur, ex dono,ac tu-fedtutna adopttonis con/eejut necejjarto, vt fra-tres fint fideles omnes, dr tnt er fi firaterne ama-
_ Mitth. ij.
7e aebeant ; Umnes, emm tneyutt, vosfratres e-fiis, 'vnuseFi entm pater veFler, lyut tncaliseFt. Qj^re et tarn tn epislolie, fideles omnes,tf^poFloli fratres appellant. Ex tjuo item conflettur tlla confecutto neeeßaria, vt eadem adoptione Dei non (olum inter fle fideles vntuer/ifraterna neceflsi tudineconiungantur,fed,ejuta homoeFlvnigeni-ttu Deifiltiti,fratresetiam eitaet nominentar,et fint.namtnepflolaadHebraos, cum defilto Dei loijueretur, ƒ~,ripfit ApoFlolus, Non conf un da «r Hcbr. *«
O0 a fratret
-ocr page 590-fSa CATECHISMUS
Pfal, 11. fratres eoi vocare, dicens, Nftnctabo nometuui» fratribui meis.cjuod tanto ante Dautd de Chrt-ft o Domtno prlt;tdixerat. Ip/è ver o ettam ChrtHut (ic apud EnangeliH^m lot^udur ad mulieres, Matth. iS. Ite,nunciatefratrtbusmeù.vteanttnCaltlMM', tbtme vtdebnnt. Q^od tam ab eo dtlium (Jft conftat, cum tam excttattu à mortuis immortali tatem eftet conficMns,neijntsextfttmet frater-nam hanc cognattonem, etus re/urredtone, incalttmafcenflidijfolutamejle. Tantum enttrt abeli, vt hanc coniunlltonem, charttatent
Matth i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;extllamateSl^i-
‘ tis, (Ir gloria fede, turn, cum de omntbns omnts memorta homintbus tudtcaltt, fide hum minimot abeo, fratrum nomine, appeliandos acceperi-mus. Q^tauttm fieri pot eil, vt Chr iHi fratres Rom.8. nonfimus, cutus coheredes dtcimur? Eli entrn, Hebr.i. primogenitus ipfè, conftitutus heres vniuerfo-rum,nosvero fècundo locogentti, coheredesemt, pro modo calellium donorum, pro ratione charte atie,e]ua prabuertmus nosmtntllros,(lrcoad-iutoresfpirttusfianllt, ejuoauUore advtrtutem, falutarefque alltones tmpelltmur, et tncendtmur, vt eins frcti gratta tn eer tarnen falutis for titer defcendamui, tjuofapienter, conplanterijuecon-feUo, decurfit^ue huiw vita ffatio, tuft urn corona pramiumcaptmusacaleftt parente,omnthus, cjut eundem curfumtenuertnt,conftitutHm.Non
Hebr,6. tntm,vt au Apoftolns, iniuftitseSlDetu,vtebli-uifca-
-ocr page 591-T A RO CHOS.
ui/cat(tr operiinofiri, ç^dtleEUonù. Qit^mvero banc ex animo voce No ft cr prof erre debeamm, S. Chryfo^omt fententia declarator,eym Deum inquit libenter Chrillianu audire nonfolompro î’’^“ z-v-j I J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J d ‘ perlciti in
Je,fed pro ah er o de precant a juod pro je or are na- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj
ï»ri« ff7, alterogratti-pro fe necefittOA cogtt, pro alterofraterna chantai hor tat or. cjutbta tlla, fitbtunxtt.'Iocondior esl Deo, (juam charitoifra-terna,commendat, lt;joam ea,lt;yoit necefsitate pro-nttnctatttr.ln hac tanta matenafàlutaris oratto-^ii, montre, nbsp;nbsp;hor tan debetTarochm omnet
omnis at at is generis, ordtnii, vt communis hotta frat erna neceftttodinis memores, comtter,etfra-ternefegerant., necjue fe ahjs alij praferant info-kntiHs. Nam etlitn Eccleha dnser/ifunt offtcio-rum grados : tarnen tlla varierai gradoum, efr monentm frat erna neeeßitudtnü conionlltonem minime tollttttjuemadmodttm in hominis corpore varim v/üi,(jr dtuerfifisnJliomembrorom nihtl agit, ejuamobrem hac, vel illa corporis pars mem-brtmonta, cßnomenamittat. Proponetibteom, ^Htregia fit potentate: an is tghur, ft fidelis tJl, frater non eil omnium, t^ui Chrtfiiana fdei com-muntone continenturlmaximetjutd italquia non ef Deta ahui is, e.x ejuo diuites, cß reges nati Pont, abeo,a ejoo pauperes, ßj’iyui in regom po-t eilatefiint, extiterunt,fed vnta Deta, et parens, cJrDomtnuiomnium. Itaejuevnafpiritualiser-... tus omnium nobilttai, vna dignitas, vnus jflen-
Oo 3 dor
-ocr page 592-5X2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CATEC HIS Airs
dor generii-, ci^m omnes excodem fpiritu, exee-demfidetfucramentonaiifimtts f/yllei, dem h er edit at 16 cohercdes. Nec veto ahum Chri fittm Deurn habent coptoli, nbsp;nbsp;potentes hommes,
Ephef.y,
Galat. 3.
ahit tenHtores,(I;‘ tnllmt-^ non alijsfacramttis fimt tntttaii, nccaham heredttatem regniclt;tle(itgt;eX-peUant.Fratresfumtts omnes, (Ir, vt inqttit impost olus ad Ephe/Ios, membra fitmw corporis Chnllt, de carne eins, Qr de o/sibw eiiu. Quoii tdemtn eptHola ad Galat as ftgntficat
Ine ; Omnes fiHj Dei eHü perfidem in Chnllo le-Ju.-cjuicttmsjue entm in Chnllo baptiz^att eHu, Ctortllum tnduiUis; noneli J»dAtes,nequegr^ CHS, non elifernsts, neepue Itber, non ell ma feulas, netpsse femina:omnes enim vos vnum cftis m Cbri ßo lefH.Hstcaatemaccurate verfanda reseliPi fioribns antmarum, fcienter tHis tn hac fenten-tta commorandumtefl emm accommmodattu loens non minus ad confirmados, et exettandos mopes, (Irabicllos homines,ipHamadcoercendam, deprimendamtpue arroganttam locupletam,attj^ pot ent turn. Cuthominum tncommodovttmede-retHr,vrgebat dlpollolus fraternamhanc chari-tatem, (frtnculcabatfideliHm auribiu. Cumtgt-turhas Deoprecesfaliurtu es Chrtsitane, memi nerts te tamipKam filtumadpatrem Tdeum accéder e.ttatpue cam precationem ordiris, (friHad, ^PaternoIler, pronuncias, cogtta, epuemmtocum tefamma Dei benignitas extulertt, eput non vt feruam
-ocr page 593-T A ROC no S. Ai fèruumad DomtnSadiré muuitm,ac timidum, fid i)t ad patremßlmm volft/ttartum, Jecururrttj^ confagere tajjerit. Qjtam memorta, Q!quot; cogitatia-»e, ejtio vicifstm findia, nbsp;nbsp;ptetate tibi orandura
ftt,eonßdera: danda enim e^i nbt opéra, tevt talent prabeas, tenaient ejfè decet Det filiu'gt;n,td tsi. vtoratto, aRlionestitit nontndigna tint dim-nogenere, quo te dignari volmt beneficentali-tnui Dette. Ad banc off'tcij rattonem nos Aposlo- Ephef. lus cohortatur, cum att : Eclate ergo tmttacores ^ei,ßcMtfilij eharifsimitvt -vere de nobie dtct poß fit,quodipÇe Apoflo/tts fcrtpßtadT^beJ/alomcen-t- Theff.p fis-,Omnes vos filij lacis eRite, (fi (ilij diet.
Qiii CS in cælis, ConRt.it inter omnes, qui feile de Deo fintiunt,vbtque locorum, ^gentium eße Deunt, quod non ita intelligendum ell, quafi tpßediflrtbutus in partes, vnaparte locum vnum, alia ahum occuper, actueatur.nam Deus jptritus eil, onmis expers dtutfionis. Quit tntm audeat Deum, tamquam in veihgio poE-tum, loci ahcutus finibus circuwfcribere, cum ipfede (t dtcat-, Numquidnon calum (fi terram Hier, ijj ego impie0 ? Q^d rurfitm pc acctpiendum eil, Deum calum, ac terram, quaq^ calo, ac terra com prehenfi funt, vt ßta, acvirtutecorppleilt, non autem ipptm vllo loco contineri.adefi enim rebus omnibus Tieus, velcreans ipfits, velconfiruans creatas, nuUa regions, nullis finibus vel circum-Jeriptus, vel ita definttus, quo minus (fi natur am,
Oo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(fipo-
-ocr page 594-i!l4 CATECHIiAdrS
Pfal.138.
(ÿ pote^atemÇuum prafèm vbt^fte conflitaat. ^uod beat us Dautd exprefstt tilts 'verbis-^ St afiett derotn calum, tu tlltc es, f^erum etßprafins adlît | *Deus tn lacis rebus omnibus, nullis, vt dixi-mtu, terminis definitus, tarnen in dtutnisfertptu-rts/apedicitur habere domictltum fuuminalo-e/uodtdeofaSlumvidcmuSj^uodcali, ^uos ctmus, fitnt nobtlißtma munâipars,ijdemt^ mo--nent tncorrupti, prafiantesvt, magnitudtne,ac pulchritudme ceteris corporibus,certi/^ue acfl^ btlibus mottbuspradtti.Ergovt excttaret homh num animas Deus ad contemplandaminfinitartt fuam poteßatem, ac maieliatem, ejua maxime élue et tn opéré calorum,fe in dtuinisfiripturis ha hit are teflatur in calis.'fipe etiam, tjuodres eÜ, déclarât^ nullam ejje mundt partem, c^ua non pra fintiDei natura, poteflate comprehenß fit-Quamquam in hac cogitattone fideles non fio-ium communis omnium parentis imaginem fi-biproponent, fidetiamincalo regnantts Dei-, ut oraturt meminerint, mentem, animumepue ef-fe referendum ad calum-, epuantumque fiei, ac fiductaaffiert eis patris nomen, tantum Chrifiia-na humtittatts,ac pietatis adtungat praÜanstl' ta natura, ac diutna mateilas patris noUri, ^ui e^ltn calls. Qua verba prafiniunt etiam or anti-bus, i^utd petendumfitsOmnis enim poHulatio no fir a, ^ua ad huius vita vfitm, ac necefiitatem pertineat, nificum calefttbus fft coniunSla bonis, e^ad
-ocr page 595-t^D TAROCHOS. ^8] amp;nbsp;ad iliumfinemdtrtgatur, tnaniseß-, Qrindt-gna Chnfliano. Qt^re monebtfnt ptos audttores
I Parocht dc hac rattone precatiofJtsAamp; admoni-itonem illa Apofloli auÈlorttate comprohabunt-^ Stconßtrrexi^lfs cum ChrtPla, qua fiirfiimfitnt ColofT.j qitarite,vbt ChrtPiiu efi in dextera Det Jèdens-^ ^»aßtr/um fùntfàpite, non qua fifper terr am.
Sanftificetiir nomen tuum.
Quid à Deo petendum, quoue ordtne id agen-dumfit,magtfleripfi,ac dominus omniu docuit, amp;nbsp;imperauit.nam cum fiudq. defiderij noflri nuncta (it, amp;nbsp;interpret oratio, tum reble, dj“ ratio ne petimus, cum poflulationum or dof^quitur or~ dinem rerum expetendarum. Monet autem nos liera chariias,totum vt animum, ac üludium con flramus in Deum.qut quoniamfolus ebt infe ipfi fîtntmum bonum, iure efl practpuo quodam, ac (ingulari amore dtltgendus. P^ec vero ex animo amp;nbsp;vnice potebi aman Deiss, nid rébus ac naturis omnibus ettf s honor, gloria praponatur. bona enim, (Ir noflra, aliéna, omnino omnta, qua-cumquebonivocabulonominantur,abillo profe-fiafummo tpflbono cedüt. Quare vt ordtne procéder et oratio, Saluator petitionem hanc dejum-mo bono principem, caput conflttuitpetittonii reliquarum,docensnos,prtus quam ea, qua nobis aut proximo cuiq^ opus dnt.poflulemus, qua propria flnt Dei gloria, peteredebere, ip/ique 'Deo fludium,^^ deddertum eius rei noflrum expo-
Oo 8 nere.
-ocr page 596-siü Cj^TECHISMTS
nere. QttofiiElomanebimtis tncfficto ch.irit^ tts-^ i^tt.'idocefMurjf^plusDenw, i^uamnosipßs, dtligere,ç^prtmitmpetere, qmt, Deo cuptamM, deinde, qitlt;t nobts optemtts. quoniam de^ ßderittm, amp;nbsp;petitio fimt e^nsm rerum, putbus caremm-, nec vero Deo, td efi eins natura, fieri ttccefsto poteii, aut äugen vlla re diutna fiub~ ilantia, ejua inexplicabilem in modum ejl orn-nt perfebhone cumulata ; tntelbgendum esl, extra hacefifiè, cfua à Deo, tpß Deo peeimtu, amp;nbsp;adexternameiuiglortam perttnerc. CMpumUt' rnw.ßrpetimtts, vt Det nomen notnu Utgertti-busyt eiutregnumamphficetur-^ vtpluresagt;iO‘ tidie obediant dtuinonumint. cjuatna, Nomen, Regnum, Obedientia, non tn illo ipft ßtnt tntt-mo Deibono, fed ajjumuntur extruificus. l^e-rum vt, ha pent tones ejuam vtm habeant, quid H valeant, plantut intelhgatur, Pabioris erunt partes, monerefidelem populum, verba ilia, Si-cut tn cala, ^i» terra, ad lingulas rcferri peß prtmarumirum poPlulationum^ vt, Sanbhfice-tur nomen tuum,ricut tn calo, eßin terra-item, ^yidueniat icgnumtuum,rtCHttncalo,^^^^ terra-, Rmtliter, Fiat voluntas tua, Fcut tn calo, é“ in terra. Cum autem pettmus, vt finbhSce-turnomen T)ei-, tdfienttmus, vt augeaturfian-blitas,0!quot;glori.t dtuini nominis. Qug loco Pa-rochus antmaduertet,ac docebitpios audttores, Hbniddicere Saluatorem, vt eodem modo fan-
1 bltfice-
-ocr page 597-ftzTD TAROCHOS. jSj Rißcetur t» terra tjtto in ctloßd lt;vt amplitu-dme terrefirts fanfltficatio cdeHem cxtetjuet: hvcenim fierinftllopa[lopoteSi;fed vt ex chari^ täte, ex mt two antmtfl xdto td agatxr, et ft vertfl-ßmttmtliudesl,/tcnttCil, dtumum nomen per Ji finUificationenonegere, cum Janldum, ter-ternbile/it, cjuemaämudum ipfe Dew Juapte na- Pfal.n •. turafanbltuebi-^ neepue et vlla/anblttas, epuaab emniitternttatepradttwnon fuertt,pofitt acce-dcrexamen, auodtn terr it longe minor i honore ^ffiatur, cjuam par en',nonnumtjuam et tarn ma-Itdtblts, dr nefarijs noctbui violatur, propttrea cuptmus,acpetimut,vt laudtbus, honore, gloria ctlebretur ad exemplum laudum, honoris, dr gloriit,i^H£ till tn Calo trihuuntur-, td ebi, vt fie honor, dr cultus tn mente,in ammo, tn ore verfetur, vt omntveneratione dr intima, dr externapro-J«jMamur,omni celebrttate excelflum,purum, dr gloriofum ‘'Deum ad imitationem fupernorum, ac ctleblium ciutum compleblamur, Vt enim Calites (umma c on (inflone. gloria, dr pradicatio-ne efferunt TOeurntfic precamur,vt idem contin-gat orbt terrarum, dr omnes gent es ‘Detmt co-gnojcant, colant, et veneretur-, vt nullt plane mor tal€sreperiantur,(puinon dr(u/ciptant Chriflia-namreltgtone, dr(itotosDed-dteantes, credant ex eo omnem fanblttatisfontem extbiere, net^ue (jwd/^uam ejjepurum, autfanblum, Cjuod nona [atibiitatediutni nomints ortatur. Teflatter entn»
xipofle-
-ocr page 598-CATECHISMUS
jSS
Ephcff. Apoflolusmundatamisjft Ecclefiam in huacrt vfrbovitit.ftgnißcatantcm, verbttrnvi-ta,nomen putrù,^Iptritiufànlh, tn tjno baptiz-arnttr, ßmlitficamur. Itai^, ejuontar» nulta cittufci»am expiât to, nulU mundttia, çlf tn-tegritoi ejje potell,/tiper lt;juo non fit inuncatum dituniemnomen^ cuptmus, petimus à Deo, vt omne hominnm genus, rehltis tmpstr^ infidehta-tts tenebrts,ac radijs dtuini Ittminis tllufiratutH, huttts vint nomtnis agnofcat fie, vt in eo vera (jM rat fànlhtatem, elr innommefan fit, (^ineltiii' dua Tnnitatis bapttfmt facramentHm ßtfeipietts ipfiw Dei dextera,perfelld vtmßmfditatis con-fitjuatur.Pertinet vero opt at um, et poitulatione Ura non minus étiam ad eos,tjuiflagttijs, ef-fiele-rtbus contamtnati,puram bapttfmttnte^ritate,et tnnocentniflolam amiférunt: quare faflumeU, vt in tllis miferrimis fùam iterumfidem imptf-rifstmus Jftrttus collocant. Optamus igttur, (f precamur à Deo, vt in ipffs etiam fànihficetur no meneius-^vtadcor, tfradfanitatem redeuntes, fiictameh to panttentia redimant prilimamfan-nttatem,féq^ tpfospurum, acfiinilumDeo tem-lacob.i. nbsp;plum,ac domicilium prabeant. Oramut dentq^ lu
men vtfùum Deus praferat omnium mentibut-, quo vtdere poßint, omne datum optimum, (f- ont nedonùmperfellum, defeendens à Tatre lumi- . num, ad nos diutnitus effe de latum, quo temper an tiam, lufiitittam, vttam,falutem, omnta dentque antmi,
-ocr page 599-iAD TAROCHOS. ;g^
«nimf, corporis, externa, vit a ha, acfalutaria bo~ na Uit accepta referaat-^ à cfuo, cjaemadmodA pra- hont, dd-dicatEccleßa,bonacun£laproceduni:“gt;■ cefaafilfii^Mtdrelt^tta /idera motn,etcarfa pro~ yamp;«/ horntnigenert-,/!ctreumftt/o hoeahmurJpi-rtti4-,ß terra^rngnm, fruEluum vbertate vit a fitïlinetomnittm-,/! opera magtflrattium quiete, actranqatlhtatefrnimur-, amp;nbsp;hac, hatusgene- ''' rts bona tnnumerabtlia nobts (appeditat tm~ menfa‘Det benignitas. Qain ettam, ^aMphtlo~ fiphificandas caujjds apeliant, interpret art de~ bemw, mirabiliter effeblas ejttafdam, ad vfum noflram accommodatas Dei maniu, ejnibnt nobis fua bona dißrtbait, aclonge, latend jfundit. Q^dantem maxime rem continet in hacpeti-ttone,tlliidelb,vtomnesagnofiant, ebquot; veneren-tur fanblißtmam Ie fit Chrifltjpon/am, Qr par entern noflra Eccleßamdnqua vna eil fans tile am-pltßimas, atij^ perpetuus, ad einen das, cß expi-etndas omnes peccatorumfordes, vnde hauriun-tur vniuerÇa/alutts, (ß fanbltficattonisfacramen ta-, ejtttbus ejuaflcalelitbus ejuibufdamfiflttltsin nos à Deo tlle fanlittatis ros, Ittjuor effunditur: ad tjuam folam, adeos,ejHosJûo ßnu, ö‘gßc~ ntio complexa eli.pertinet dtutni illtus implora-tio nominis, ejaod vnumßbcalo datum eIlho-h-^.ot.Af. mtntbus, in quo oporteat nosfaluosfieri. E'er um T^arochi maxime hunc locum vrgere debebunt, boni eßefilij, nonfolum patrem Deum orarever-
bts.
-ocr page 600-f^o CATECHISMrS
hù,fidreetiam, a^ltone canari, vt eine eat iit ipfó lann:ificatto dMim notntnts. Kttnam non ep fint,ejut, cum orattone hanc ‘^Det notntntsfanïlt-ficattonema/sidHepofittlent, facits, i^nantumtrt tp/!sefl,tllMdvtoLint, attj^contaminant: ejuorsttn Rom.i. culpa interdum tpß ettam Deo maledicitur.itt e^uosdtUunt ef ab ^dpo^olo: Name'Det per vos blajphematur tnt er genres Etapud Ez.' chtelent Ezcch. 56, legtrntuslngrefstfiintadgfntes,ad quaa tntrote-runt, or polluer unt nomenftnldum rntit^ cum di-ceretur de eia, populus Domtnt tfle esl, et de terra etus egrefst funt-Q^lts entm eft vita, çp vt fant eorum mores, qut rehgtonetn profitcnturßicde religtone tpfa, deetus auElore rebgionismultt-tudo tmpertta tudteare folet. Quarequt vtuunt ex Chrtftian.i rebgione, quam jH/ceperunt,(ftad euis regulam orattonem, eft abliones dtrtgunt fuM, magnat»facultatemprabent alijs laudandi nomen caleftts parentts, (ft omni honore, ft glana celebrandt.Nobts entm ipfehas partes impo-ßut domintu, et illuftrtbiu vtrtutis abhombiu ex-citemus homines ad laudem, (ft pradteattottent dtutni nomtntssad quos loquitur tn hunc modum apudEuangeLftam:Stcluceat luxvedlra core.ttt hominibtis, vt vtdeant opera vedlra bona, ftglo , nficent patrem veflrum, quttn calts e^l. Et pi.i. -t- Prtncepsigt;-4poftolorum:Conuerfàtioneveflratn intergenteshabentes bonam, vt ex bonts operi-bus vos conßdtrantes,glortpcent quot;Deum.
aidue-
-ocr page 601-zAD T^ROCHOS. jgt
Adiieniatregnum Euum.
Regnum calefte, ejuoct altera hacpetitiene po-flulamus, etujmodt eil, vt eo referaiur, ac termt-netur omnu euangelij prenitcatto. tiam inde txorfite ef ad pantt enttarn cohortari Sanilus longue: Matth'J.
am es Ba ptifla, dum, ‘Panuentia m, in quit,
approptnejualut entm regnum citlortini. Nee aliunde ft CU tnitiumfilet pradicationü Saluator humantgenerti-, çfinillofàlutattjermone, ejuo beatuudints viasdtjcipults tn monte menflrauit, tamcjuam propodto orattonis argumenta prtn-ciptumduxit à regno ceilorum: nam, Beatt, in- Matth,}’. ^uu, pauper es fpirttu; ejuoniam ip for tem efl regnum calorum. Quin etiam eumreitnere cu-pienttbus, attuht tllam caulfam necejfaria pro-fellionts: Etalfictuitattbttsoportet me Euan- Luc.4. geliijireregnumEevejutaideomilfusfùm. EIoc idem pofea regnum pradicare iuftt c^poilo-los-, ^illi, ejui fe ire ad fepeltendum pair cm ' fuumvelledtxerat, rejfondit- Tuvade,annttn-ciaregnum'Det.Cum 'verorefurrexifet à mor-tuis,pertllos ejuadr agin ta dits, ejuibus apparuit -dpoftolisloi^uebatur de regno Dei. Quare rocht hunc/ecundipoilulatsnnts locum ddigen-ttfsime trailabunt, vt ßdcles audit ores, truant a ßttnhacpetutonevts,ac neeeßuas, intelligantt Primumautemtpis adrem fcienter,lHbttltter-tjue expltcandam magnam facultatem dabit ea coguatio, quod, eji hac pet it to con tun il a (it
cum
-ocr page 602-C^TECHISAdrS
cum reliants ommbw, earn tarnen feparattme-ttam adhtbert wjferit à ceteris, vt, ^uod peti-Matt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jfnu[kmmo ^Ittdto cjuaramusdn^uit entm: Quit-
rtteprnnumregnum Dei, ôquot; tufitttametus'^dr hacomnta adijcientur vobis. Et t^utdem tanta vis, copia caleiiium munerum hac poiiu-lattoneconttnetur, vt omnia comple^latur, ijHi ad corpoream, [piritualem vttam tuendam Ent neceffdrta. quern autem regio nomine dtgnu dicemus,CKteacurlt;t non Ent, qua regnifalutem conttneant?qaodEfunt homines de regnißtitn-columitate foUtciti: quanta regem regum omnium cura, fß prouidentia tuen credendum eH amp;vitam,^falutem hominum? Hac igiturre-gnt‘Detpetttione comprehenfißsnt omnia, qui-bufcumqueinhac peregrinatione, velexiliopo-titts indigemus, qua coneejjisrurnß Deus benigne pollicetur: nam ^tatim iUa Esbiunxit: Et hac omnia adijcientur vobis^ Quibus omni-no declarauit,fi eum eße regem, qui generi hominum copioje omnia, largequeßtppeditat-pn CUIUS tn^nita benignitatis cogitatione infixus Da uid cectnit-, Domtnus regit me-, eßnthtlmthtdee-Pfalm, tt. rit.Kerumminime/atis esl, vehementer petere
Det regnum, nifi ad petitionem nofir am adht-beamus omnia tamquam in^rumenta, quthus tlludquaritur,eßtnuenttur.nam nbsp;nbsp;quinquefa-
tua Virgines Eiudiofi tlla quidem petierunt ad Matth, ly. hunc modü,Domine Demme aperinobis.verun-tamen.
-ocr page 603-TAROCHOS. jQS
tamtn, ^uod tlUits po^Mlationis prafidia non ha-beret,exclgt;ififHnt:nectnturt(i ; eït enimtllaDei ore pronunciata f’n tent ta ; Nen omnù, lt;jtii dicit Ma tth. 7, tniht Domine Domine, intrabit tn regnttm calo' rum. Ouamobrem haurient animarum cur at 0-res Sacerdotes ex vberrtmts dtuinarum ltttera~ rum fonttbusea, cjUA fideltbus deßderium fiu^ diumcjue commoueant regni calorum’, ejua cala~ mitofam ßatiu nofirt condtcionem illie ob oculot ponant - qua ficeos afficiant, vtrefitctentes, coUtgentesfi, in memoriam re de antfiumma bea-titudtndi d?quot; inexplicabihum bonorum, ejuibut redundat at erna parentis T)ei domus. Exules entmfitmui, (jr plane eins lociincola, in tjuo habitant damones : quorum odtumin nos nulla ra-tionemittgari potefitnam junt infi^iifiimi, et tm-placabtles ingesius humanum. Qutddornefitca, inteÜtnaq^ proslia, quaint erfi corpus, et anima, caro, fiiritus afiidue gerunt?quibus, perpetuo timendum eil, ne conctdamus : ttmendum au-tem?immoi)erofiatim conctderemus, ni/ipropu-gnaculo dtuina dexter a defienderemur. Quam ojim mtfiriarum cumfintiret jdpofiolus, Infelix, inquit, ego homo, quis me Itberabtt de corpore mortis huius? Hactnfelicttas noHrigeneris, qua-quam per ß cognofrttur, tarnen ex contentione reliquarum »aturarum, (fi creatarum rerum factltus intelligipoteH. In Ulisßuerationis,li-tse ettam finßfs fxperttbf/s raro fiert videmus,
-ocr page 604-394- CAr£CHl5MrS
'ut ah qua n At ara à propres aElionibfti, à 'Velmotu inCtto declinet lie, quot;Vt à ftropofito, con-Jhtutofine defle(Hat. Hoc apparet tn befifi agre-fttbw, nantthw, volucribtu yVtret declaratione non egeat. Quodß calum fttfiexeris nonne ve-yifsimum td eße intelhgls, quad 4 Dautde dtblum Pfal.118. eH'In itterni{ngt;,Domtne,'verbnmtuumpermtt-
net tn Clt;tlo. Nempe tUud continente motft,eè' petua Connerfione fertur, vt ne mtnimnmqftt“ dem à prlt;efintta dintmtm lege dtfiedat. St terrnm, tß reltquam ’vntnerßtntem confideres, facile Videos, aut nullo, antexignn ex parte de-ficere. t^t mtßrrtmHm homtnum genus fi' ptfstme labitnr, rar o, qua reble funt cogitata, perfiquitur, plerumque fis/ceptas bonos abliones abijcit, atquecontemnit, quamodoplacuerato-pttma fententia, fubito dißlicet, (ßilla reteblitgt; adturpta Con/ilto, fibtque pernicioßidelabttur. Qugnam igitur ebt huiustnconblantta, mifirit-que caußa ? Contemptio plane dtuini afflatus, claudtmui enim aures bDei monitis : oculus tollere nolumus ad ea,qua nobis lumina diuinitus praferuntur, nec caleblem partem filutariter pracipientem audtmtu. iQuare hue tncuni-hendum ent ‘Tarochis, vt (ß mtferias oculisfith-ijciant fide lis populi, (ß commémorent caußas miferiarum, cß remediorum vtm oblendant. quorum omnium tills facultas non deerit, com-parata tx wis fiinblifitmis, loanne Chrjfi-
Jlomtt,
-ocr page 605-tAD ^AROCHOS. ^9} fiûfno,^ Afigu^iino, maxtmeveroexijs^ Symboli expo fit tone poßitntus .nam, tilts cogni-tts,tjttis era è facinorofirttm homtnam numéro, { ^Htn adtumento T)ei grattte praeuntis euange- Luc.ip Itco.illo prodtgi filij exempta conetur exurgere, (t}“ ertgere fe, at^ue tn ctcleÜis regis, patrijcjue conipetdum ventre? Hisexpltcatis,ejUitßtfide-Itum frubtuoPà petato, apenent, quidiit, cjuod bis verbis 4 Deoposiulemus, prsferttm cum vo-cabulum regni DeimuUaßgntficet.'^uorumde-claratto (ß ad reli^uam ßrtptHratntelligentiam non erd tnuttlis, (ß eii ad huitu cognatonem tact neceßaria. Communis tgdur ejuadam regni Dei fignificatio, quafretjuens eil tn dtutnis late-fis, eil non filum eitss pateilatis, quam habet in omnem homtnem, rerumque vniuerfitatem, fedetiam prouidentia, quacunilaregd, ßmo-deratur. in manu entnt eins, inqua Drophe- Pfalm.it, ta,ßintßnesterra. Qiubusßnibusinteltiguntur etiam, qua occultaßint, nbsp;nbsp;abdda in inttmis ter
ra, ac rerum omntum parttbut. In hancßntenttarn tßAdiardochaus loquebaturillisverhis:Do- Eft.ij. tntne Deui, rex omnipotent : in ddtone entm tun cunila funt polit a ; (ß non eil, qui poßit tua r e lift er e voluntati. Dominus omntum es-^ nec eil, qui j re/iilatmaieilatttua. Item Dei regno declara-t ur pracipua illa, ac ßngularis pr out dent ta ratio,
I qua Deus piot, S, homtnes tuetur, et curat.de qua propria, et extmia quadam Dei cura diilum
tll
-ocr page 606-PÛI.X1.
Z
^ora.14.
Gîl.x.
lut‘^7‘
i9^ CATECHISA^rS.
eSi illttd à T^auide: TJ)ominttt régit me, nihil mihi décrit.tum ab If ata: 'Domimu, rex nailer, ipf faluabit nos. In c^ua Det regia pot e Hate et/ipre-cipua rationefunt in hac vita ij, ejuós dtxtmus,fin Hl, ac pij homines: tamenmonmt Pdatum ipfi Chrifius Dominus, regnum/num non ejfe ex hoc mundo, hoc eil, minime ex hoc mundo, qui (y condttuseil, intertturus, ortum habere,nam eo, cjuemdtximus, modo dominantur imperato-res, reges, rejpublictt, duces, omne/^ueij,cjufvel expetiti, acdeleili ab hominibuspreßtnt ciuita-tatibus, atejue proumcijs-^ 'velpervim, c/tmu-rtam dominatum occuparunt. Chrifius autem Domtnus conilitutus eil rex à Deo, vtatt Prophet a : CUIUS regnum, ex tAposioli fententta, iu-fiitia eil, intuit enim: Kegnum Dei eil luili-tia, (irpax, ifigaudium tn/piritu fanSlo. Regnat autem in nobis ChriHus Domtnus pervir-tutes intimas, fidem, fitem, charitatem, ejuthus vtr tut thus regni cjuodam modo partes effictmur, (Ir, Deo pecultari cjuada ratione fubieHi, ad etus cultum ac venerationem conrecramur:'vt,ejuem-admodum dixit Apofiolus ; f^tuo aMtem,iam non egot, viuitvero in me Chridus-fitanobisdtcere , liceat',Regno ego, iam non ego-, regnat vero in mt ehrt Hus. Id autem regnum iufiitia dicitur, lt;juta Chrtfii Domini luHitta confiitutumeH. Ac de hoc regno fic locjuitur apud S. Lucam Dominus, Regnù Det mtr a vos efi. Nam etfile/us Chrifius
per
-ocr page 607-7 A RO CHOS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^97
fer fidem regnxt tn omKtbm, t^uigremio, acfintt ßnütfiimt. matris Ecclefia continentur, practpus tarnen modo regit eos, tjuiprafianti fide,jpe, charttate prutdttt, fi, tamtjttam pur a quetdam, amp;nbsp;quot;vtua membra T)eo pretbuerunt, tn his Det gm tta regnum ej[e dtcttur. EH vero etiam T)ei gloria regnum tllud^de quo Chr^^^um Tgt;ominum apud fanUum ADatthaumloquentemaudtmus-Uenite benedtidt patrie met, po/sideteparatum Matth, t y, Vobis regnum à conihtutione mundt. Quod idemabeoregnum, apudfanElumLucam latro admirabtltter, fua(ielerarecognofcens, expete- Luc, 15.
tn hunc modum -,T)omtne, memento met cum veneris in regnum tuum. Sancius ettam loan-nesmemtntt hutus regni: Hi/iquis renatusfuerit Ioan, j.-ex aqua, fpiritu, non poteH tntroire in regnum Det. ej^eminit item t^poiloltts ad Ephe dos: Ephcf.y. Omnis fornicator, aut tmmundui, aut auarus {]uod eïl tdolorumferuittss) non habet her edit a-temin regno Chrt^t, (^'Dei. Eodempertinent Manh.ij. aliquot fimtlttudmes Chrtjii Domini, loquentit de regno calorum. Hecejfe eft autem, pritts ponere regnum gratiit. neque enim fieri potciî, vt in vllo regnet Dei gloria, nif etufdem gratia, intlloregnarit. verogratia,tpßtssfententta^°^'^'quot;‘' Saluatoris,fonsaqua fitlicntis ii^vitam aternam. (floriam autem quid ejfe dicemus, nißgratiam quandam perfeblam, (ß abfolutam ?quamdiu tnim fragilihoc, (ßmortali corpore vesltti fù-
Dp J miss.
-ocr page 608-S9S CATECHISMUS
IfaJ4‘
nt Ui yd um tn hac c£ca peregrtnattone, et exilto v* et tmbeetiles abßtmtM à Domino, fiepe btbtmur, (fi cadimiu, abtello regntgrati£ aclmtntCMlo,i]i(O nttebamur : cum autem regnigloriit, tjuodperfe-clum eil, lux nohts tlluxertt,firmt, acfiabtles perpétua confiUemui. omneenim cßvitium, (fiin-commodum exhaurtetur : omnis infir mit as confirmât a rohorabitur :tpfè deniejue no^ratnani-ma, ^tn corrpore regnabitDeus. ^uaresvhe-rttsstnSymbolotrallataeli, cum derefitrrellio-fie car ms a^eretur. His expofitis, qua comma-nem rcgni Deifiententiam déclarai, quidfibi hec petit 10 proprte velit, dtcendum eil. ‘Eettmtu au-temaDeOyUtregnum Chrtfti, quodeslEcclefia, propagetur-,^ vljead (idem ChrtHt Dommi, ad acctpiendam vert Det cognitionem conuertant infidèles, (ß ludat-,^ amp;ficht/matici,ac haretictre-deantad fanitatem, efiad SccleEa Detcommu-nionem, à qua defiiuerunt, reuertantur. vt com-pleatur, çr ad exit um per duc at ur, quod Ifiaia ore dtxtt DominusiTyilata locum tentorij tui, drpil' les tabernaculorum tuorum extende,longosfac funiculos tuos, nbsp;nbsp;clauos tuos confohda.-ad dexte-
ram enim, efiad lauam penetrabis.-quta domina-bitur tut, qut fiecit te. Et idem: Ambulabuntgen-tes tn lumine tuo, QT reges tn fitlendore ortus tut: leua tn circuttu oculos tuos, cfivide, omnesiHi congrrgati feint, venerunt ttbi.filijtui de longe ventent, çfefiliatuadelaterejurgent.lderüquta fient
-ocr page 609-RO CHOS.
f»ntinEccle/ta, qui ver bü confitentcs Deumfa-'^^^-^' ilis negantes, déformât afidem prafèferat,in qui-bus propter peccatum dlt;t,mon habitat, ac domina tur taquam tn proprijs domictlijs-,pettmus ettam, vt ad eos vemat regnüT)ei -, quo tilt, peccatorum dtfcuffa caligtne, radijs diutna lucts tlluFlrati, feflituaturtnfiltoru Det pri^tnam dignitatem-^ “vt, omnibus èfuo regn o, caleflis pares,Jublatis ha-^ ^ettcis, atq^jchtßnaticis, eteilif^ offenßontbus, ac fielerü caußis,ared purget Eccleltit,qult;t Deo cul-tum pte,fanblecpadhtbendo, quieta,ac tranquilla pace perfruatur. Petimus dentque, vtfiltu tn no-bisvtuat, folus regnetDeus-,neßtpoïlhacmórti'^‘^°^-^^‘ locus, fèdvt ilia abforbeaturinvtHortaChriFîi Domini no^ri, qui, dtßeßlo, ac dißtpato omni ho^ium principatu, potentate, vtrtute fro otnntafrbijciat tmperto. Erit autem curs. Paro-chts,vt (quodpoiiulat hutusratto petttionis) fidelem populum doceant, qutbus cogitatonibus, Ô'meditationibtu tnïlru[lus,has pie Deo preces facere pofiit. ty4cprtmumhortabunti{r,vtvinj, acfententiam intueatur tlliusfimilitudinis à Sal-uatore introdubls-^ Similee^l regnum cslorum^^^^^'^a^» thelauro abfiondito tn agro : quern qui inuenit homo, ab/condit, prsgaudiotlltusvadit, (ß vendit vntuerfa, qus habet, et emit agrum ilium, nam qut nouent Chrim Dominidtuitias, isprs Hits omnia cotemnet, huicfacultates, opes,potetia or de fist. nthtl enim efi, quod tilt fismmopretio co-
T^p 4 parari.
-ocr page 610-^09 CATECHJSAdrS
parari, tmmo ver o quad in cofpeH. u eim flare pofl-fit.Q^ire,lt;^uihundnoflicontigerdexclamabant Philip,}. j^poilolus-^ Omnia detrimentum feci, amp;nbsp;arbitrer vt fl er cor a, vt Chriiîum lucrtfacia.Hec efl ilia inflgnis euangelij margarita, inejuamtjiti pecuniam, ex omnium bonorum vendtttone redt Cid, er Ogar it, ùbeatitudinefrueturfèmpiterna. Mâtth. 13. O nosfeltces,ß tantum luminis nobis praf err et It fits ChrtHtts, vttllamviderepoflemusdtutntgt/t tit margaritam, tjua tpfe regnat infuis : nam amp;nbsp;nolîra omnia, dr nos tpfos venundaremtu, vt emptam tllam tuer emur .turn enim dengue no-Rom. 8 ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dubttanter dicer e ltberet:Q^ nosflp*
rabit à jbaritate Chrtlit cpraflantem vero regni gloria excellentiam,ß, qua fa, îcire volumut, tandem de ilia dr Tr ophet a, dr ■^poliolivocem,ati}j Efa fententiamaudiamaS',Oculusnonvidit,neqjau-l. Cor. λ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;audiuit, neq^ in cor hominis afiendtt, qutprt-
parauit Deus ijs, qui diligunt ilium, f^roficiet autem ad impetrandum maxime,quod petimus, It, qui/tmus, ipfinobifium reputemus, idefl A-dam progenies, iureè paradtfi eielli, drexules, quorumtndignaas, ac peruerßtasßtmmumDei tuc.iS. odium, aefimpiter nos poenas poHularet. Quare demiffo turn, dr abieflo ammo fimus oportet, IVoflra etiam er it plena Chrtfliana humilitatis oratio ; dr omnino nobis ipfl diffidentesilhus more publicani confugiemus in Dei mifericor-dtam-j totumque eius hemgnitatitrtbaentes,ip/i
grattas
-ocr page 611-ttAD ^AROCHOS. 69t
^üMs age mus immortales, nobis fuumjfti-riturn ra elargitw, quofreti clanjare audeamas, tAbbapater.ffffitptemas etiamillam caram, nbsp;nbsp;Rora.S.
cogttMtonent, quid agendum, quid contra vttan-dumfit,'Utad calerteregnu peruentre pofsimus. non enim à Deo ad otium nbsp;nbsp;ad inert tarn vocati
fumus.-quinimoinqutt-, Regnumcalorumvimpa},iitt\i. it, taur,^violentirapiuntillud:^, Si vis ad w-Matth, it), rtt)« tngredt,ferua mandata. Itaque non ejifat is, pet ere regnum 7)01, nififttum ip/i etiamfludium, amp;nbsp;operam adhtbeant hommes, nam adiutores lint, oportet, dr admtntfirt Dei gratia eo tenendo curfk,quoperuenitur tn calum. Numquant nos defèra'Deus-, quinobifcumfefuturum perpétua poHtcttus ell.'vnum vt nobisvtdendufit,ne 7)011, dr nos ipfos defiramus. tAcDei quidem funt in hocEcclefiaregnoomnia, qutbus dr warn tue-tur heminum, drfalutemperficit fimpiternam, dr qua fub afieSium non cadunt, angelorunt copta, dr plemfstmum vtrtutts calciiis vtEthde hoc munus facramentorum. In his tantum no^ bispralidij eft diuinitus eonliitutum, vt non modo ab acerrtmorumhoHium regno tuti ejfi,fed ipfum etiam t'/rannum, eiusque nefartos fittelli-tes proHernere, dr conculcare pofstmus. Qtsan vehementer ad extremum petamus à Det fpi-rttu, nos vt omnia iubeat èfit a voluntate facere-Satana vt tollat imperium, nullam vt tn nobis fummo illo dte poteliatem habe at ; vt vtneat, dr
T^p y trtum-
-ocr page 612-4« CATECHISMrS
triumphet Christ m-^vt vigeant eim leges toto or be terrarum-^vt décrétaferMentur-^nHllta ut pra-dstor,aut defertoretus (it-^fid tales fe prabeant omnes,uttnregis Det conijiebium nm dubttan-ter uemant, confittut am tilts ex omni aterntta te pojjefitonem adeant regnt calefiis, ubt beati cum Chrtfio/emptternoauofruantur.
Fiat voluntas tua.
Cum à Chrtiio domino diHum fit-^ Non omnis ^uidtctt mtht, Domine, Domme, intrabit tn regnum calorum^/ed, ejui facit voluntatem patris met,ijuitn calls e fl, ipfe intrabit tn regnum calo-rum:i^uicumijj tn illud calefie regnum pcruemre cupiunt,tda'Deopeteredebent,utfiat voluntas eins. Q^mobrem hac loco pofita petit to eflfi^t-ttmpofiregnicalefiispofiulattone. yt autemin-telligant fideles, ;^uam necejjarium id nobis fit, tjuod hac prece pofiulamus, ejuantamejue vint falutarium munerum ex ettu tmpetrattone con-fequamur, demonfirabunt Faroe hi, t^uibusmi-fir^s, dr arumnis opprefiumfuertt hominumgenus propter peccatisprtmt parentis.Nam aprtn-cipto Deusproprij bont appetttione creatts rebtu tngenerauit, vt naturaU ejuadam propenfione Juum ejuarerent,dr expeterent finem, à t]uo tilt nurnsjuam, ntßobieflo extrinficus impedimenta, décimant. Hac autem tnttiofuit in homme expe-tendiDeum.fita beatttudinis auflorem, paren-temcjj,eo praclarnr, et prafianttar vts, quo dis capos
-ocr page 613-7 ARO CHO s. 60s
fosejjètr(itionii,at^ con/tlij. Sed hune amorem fibinaturaltter ingenitum, cum rehcjua naturm rationù expertes conferuaffènt^ quA vt tnttio pro-
' creatAfuerunt natura, bona, ßc m eoft atu, nbsp;nbsp;con
ditionentanferunt,hodieq^manent-.,mifirumho-minum genus curftum non tenusf.non entmfolum bona tufttttA originalis a}nißt,quthus à Deofitpra naturaftuafacultate aublum, ornatumq^ fuerat, fid etiam tnfitum in ammo pracipuum virtutis ftudtum ob/curauit. Omnes, tmjuit, decltna-\^Ç3\^_^^^
, uerunt,ßmulinuttlesfaElt funt. non e^î, lt;^ui facial honum,non eïi v/que ad vnum. Nam fenfiss Gene. 8.
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cogitatio humant cordis in malum prona funt
I ab adole/centta (ua,vt inde facile tntelltgi pofi
I nbsp;nbsp;ßt,neminemper fefàlutariter fiipere,fed omnes
' ad malum ejfi propenfis, innumerabilefijue efte hominum prauas cuptditates, dumpro cltuesfunt esquot; ftagrantiftudto feruntur ad tram, ad odtum,
■ ad fuperbtam, ad ambitionem, ad omne fere malorumgenus. Qmbus in malts quamquam-p^Qjj^_j^ afiidueverfemur-^tarnen, sjUA fummaept noPlri generis mifèria,permulta ex Hitsfunt, lt;juA nobis minime mala vtdeantur, lt;^ua res infignem ar guit hominum calamttatem, ejiti cuptdttattbus ac libi-
[ nbsp;nbsp;dinibus obcACattnon videant,t^UA fttlutaria opi-
nantur,plerumipy effi pefttfera,mmo vero adtlla perniciofamala,tamf,adoptabtle amp;expetendis bonû,rapianturprACfpites,abijs, cjUAvere bona funt, efi honefta, tam^ à contrarias rebus, abhor-
reantgt;
-ocr page 614-^04- CATECHISMUS
reant. Hane opintonem,corruptumejne tudteiunt I fa y. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;detefiatur Dem t/lii verbüß Va, dtcuts ma
lum bonum, elr bonum malum,ponentestenebras lucem, amp;nbsp;lucent tenebras, ponentes amarum nt dulce, amp;nbsp;dulce tn amatum. Itai^ue, noSlrisyt fitbijctant ocultsnollras mtfirioi, comparant nos dtutna Ifttera ijs, t]ut verum guilandi fenfunt amtjèrunt: ^ua re fit, vt à fidubri vi^u alieni ßnt, appetant^^ue contranum. Cum a^otii praterea nos confierunt. vt enim illi ntß mor-bum depulertnt.fànorum, e-!“ integrorum honti-numoffictaacmunera obtre non pojjunt: ßc nos aIHones,(iua Deo grata fint, fiuficiptrefine diui-na gratta adiumento neejuimtu. Q^d ß que-dam ßc afifieSli aficquimur, leuta tllafunt, nbsp;nbsp;qM
ad con/equendam caleslem beatitudtnem pu rumvelnthtl mom ent t habent .t^t Deum, vt par efl:,amare,çpr co tere, quodmaius qutddarn Ct altiut elt,quamvt nos hqmillrati td humants vtrtbus ajjequamur, numqu.am poterimus, nt-fiadmtniculo dtutnagratta(ubleuemur. Qosm-quam aptt/stma efi etiam tllacomparatio adß-gnificandam mifieram humani generis condicio-nem, quod ßmiles ejje dtetrnur puerorum, qui fiùoreltHiarbitrio fernere mouentur ad omnta: puert inquam fiumtts, (Ir imprudentes, ludicris fiirmontbus, cr inanibus aHtontbus dedtti.ßa di-utno praßdto defieramur. ßc enim nos obiurgat Sa Proucrb.i. pientta:Vfiquequoparuultdiltgitistnfantfam, or z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftulti
-ocr page 615-iAD T^jIROCHOS. 6of fiulttea.quitfibißtntnoxia, cupient? Et inhunc modftmhortiitMr Apofi.Nolttepuert effictfinß- i.Cct, 14 • hw-Elfi maiort in inanttate, et errore verÇiimttr, ejnamtlla pMertbslt;itM:cui tantii abefi hnmaria prudentta,adqienmtAmen perßtemporepotefi peruemre-^ cum ad dtuina prudentiam, qttii, ad fdtttem necejjdria eß. nos mfi Deo auLlore, et ad~ tutore aßnrare non pofstmus. ntß entm praß o nobisßt Det attxiltti, reteblü ijs, cjua vereßtnt bona, ad interiti rHimtii voluntariti.Ac ft tjttis, difiuß ßdiuinttttiantmicaligine, has videat homtnunt mißerias, et fublatoßnporeßenttat lege membro-rHm,acßenfits cnptdttateSjßiritM répugnât es re-tognoßattOmnem^diljiiciat natur a naßra pro-pen/lonemadntalü-, cjutpoteritnon ardentt fiu-diooportunutantohutc malo, tjuo natura vitio premtmur, remedtum quarerejalutaremi^ tllam régulant expetere, adcjuam Chrtiiiantbominù vttadirigenda,es‘ conformandaßt? Hoc igttur illud ePl, quod tmploramw, cum tta precamur Deum, Etat voluntas tua. Cum enim abiclla «bedtentia, Dei voluntate neglt [la,jn hos mi-ßertasinctdertmM,vnum itlud tant or urn malo-rum remedtum nobis dtutnitus propoßtum eß, vt \ ex Dei voluntate, ejuam peccando contcmpls-mus,ali(juandoviuamus; omneßue cogitation es CZ abltones nofiras ea régula metiamur: tjuod vt aßetpui po/simus,fuppltctter illud à Deo peti-mm, Fiat voluntas tua. ld vtro illis etiam ve
hement
-ocr page 616-CATECHlSUrS hementerpetendumefi, in quorum animis iat» regnat Deus,quiqueiamfuntradiqs diutntlumi-nts tUuHrati-^cuiusgr/ctii benefit to, T)ei obtempèrent voluntatt.Q^bfti licet tta comparatispro lac.i, 4. nbsp;nbsp;priitamen cttptdttaies aduerfantur propter pro-
cliuitatem ad mnlum, inCttam in homtnumfin-fibue, vt ettamfit alesfimw, magmtm tarnen hoe loco nobispenculumfit ànobis ipfis,ne abfiralli, (y tlleElt à concuptficentijs, qua militant in mem-brisnoftris, it er um de fialutis via defleHamus. de quo nospericulo Christus dominus admonttit Matth, i 6 verbis; Ktgilate, (if orate, vt non intretis ' in tentattonem; finrttus quidem prompttu elt, caro aut ent infirma. Non entm eH in hominis pot eft ate, nein eins quidem, qui per Dei gratinm eit lu^tficatus, tta domitos habere carnis «ffe-£ius,vt num quam tllt po^ea exettentur: qutp-pecumeorum, qui iuüificatt funt, mentem ft-netDetgratia,nonetiam carnem; de qua tllud Rom.7. fcriplit e^poflolus: Scio enim, quia non habitat in me, hoc eft in carne me a bonum. Nam vtfemelprimus homotuftitiam originalem, quo tamquam freno quodam cupiditates regeban-tur,amirtt,minime eaa poÜea ratio it a corn mere pot uit in officio, vtea non appelèrent, qua e-tiam rationi repugnant. Itaque in ea hominis parte peccatum, id eft peccatifiomitem habi-tare feribit vAposlolus, vt intelhgamM eum non ad ttmpus, quafi hoffitem, duserfdri apud ms.
-ocr page 617-TAkÔCUOS. 607
Tios, fed, cjttamdtM viutrnw tamcjttam incolam no^iricorporütn dotntctlto membrorum hetrere Jferpetfto. Ergo dome^tcis inteitwü ho~ afsidne oppugnatt,factie tntelbgimus, con-’ fugtendum ejfe ad Dei auxthftm, petendumque, vtfiat in nobii volttntoi eitte. Jam vero facten~ dumeJijVtfitant fideles, qua fit huttu petttf ortie 'vii.quo loco,mftltis omifsts, qita 4 doJlortbwfiho lailtcisdeTJeivohtntate vtiltter, amp;coptofedi-fitttantKr, 'voluntatem htc accipi dictmtu pro ta, quam figni appellare filent, hoc eJi, pro eo quodDeusanobts fieri, aut cauert iujfint, aut tnonuerit. Quare voluntatis nomme hoc loco com prehen/a. fint vniuerfi, qua nobts ad caleJîtm beatttudtnemcomparandam proponuntur, flue iHa ad (idem, /lue ad mores perttneant-, omnia de~ ntque,quacumquenos ChrtJlus dominus per fi, '^el per Eccleßam fuamfacere aut tmperarit, aut prohtbuertttdequavoluntateita/crtbtt zApofl. J/Jolttefieri imprudentes.'fed intelltgentes, qua^’^'^^'quot;' fit voluntas TJei. Cum tgitur tllud precamstr, Etat voluntas tua-,pettmtssinprtmisnobts,vt P a ter caleJiis facultatem concédât obtemperandi dtutnis tufits, (fi infèrutendi et in fanflttate (fi tte-Jlttiaomntbtssdtebus noflrts-, vt ad nutum, (fi voluntatem etus omnia factamus-,vt ea colamut efficta , de qutbtts in ficris Ittt^rts admonc“ mur-, vt tpfo duce (fi auJlore reltqua omnia preftemttt,quaees decent,qui non ex voluntatt
carnis.
-ocr page 618-6tg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CATECHISMUS
Xosn.i. carnü,fèd ex Deo natifitnt, exemplum ChriSH Phil'ppquot; dommificteti, qui f^iUtis esi obedtens v/qne ad mortem,mortemautem crude, vt paratipmiu omnietperpett potim, quam velmtmmum ab eins voluntatc dtfcedere. JNec ver o quifejuam e^, ^ui huiui Iludto, Cyamore petttionû jlagret ar-denttuj,tjuamis, cui conce^um Ut, vt Jummant gt;nbsp;nbsp;nbsp;eorum dignitatem tntueatur, ejui Deo obedianti
Idem enim illud veri/stme diet intelligit, Serutte Deo, till obedire, regtiare effè. Qweunf Matth, li. que, ine^uit Dominus, fecertt voluntatem patris mei, qui in calls ell, tpfe meus frater,firor, epf ma ter ell, bocesl, cumtllojum omnibus amoris amp;nbsp;benettolentiei. vtncults coniundtfstmus. Nemo fere ell ex vtris f'andis,qutnpr£Cipuum huitupe ttttonismunus à 'Deo vehementer popular it: ae praclaraquidem omnes,fidvartaperfipe oratio nevftfùnt'.inquibus mirificum fuauifsimuru Dauidem videmus illud varie poHulantem.
Pfal, iii.modoeniminquit: Ttinamdirigantur viamei ad cultodiendas iuHtficattones tuas. Inter-dum : Deduemeinjemttam mandatorumtuo-rum. Nonnumquam: Cqrejfusmeos dirigefi-cundumeloquiumtuum, ^non domineturmei omnisiniuftitia. Hue pertinent tllaiDa mihi tntelledum, vt dtfeam mandata tua. Indicia tua doce me:da mtht intelledum, vt[ciam tedi-monta tua. Sape atijs verbis eandem tradat, verjatquifintentiam.qui loci diligenter animad uertendi
-ocr page 619-TAROCHOS. 6clt;^ uertendifant, fidelthfts explicandi, vt quanta Çt tn prtma hutut petittonù parte vie, fi“ copia faint ar mm rerum, omnes tntelligant. Secundo loco, cumtllud precamur, Fiatvoluntastua-,de-teiiamuroperacarnie:dequibuifirtbtt Apo^o- Gal.y.-lui:Afanifeita funt autem opera carnis ; qua funt formcatto, tmmunditia, impudtcitia, luxurta, etc. CJ*, fecundum carnem vixentii, mortemtni. Roæ.8. petimufque neßnat Deue ea nos perficere, qua fen/w, qua cupiditas, qua imbect/htas noilra lùa~ fertt, fid vt noilram voluntatem fita voluntate moderetur. ty^heni fitnt ab bac voluntate voluptuary homines, qui in tetrrenarum rerum cura, cogttatione defixifimt. Feruntur enim Itbidt-ne précipités adpotiundum, quod concupierunt, nbsp;nbsp;nbsp;''
amp; in t/lo fruHu praua cupidttatisfe licit at em po-nunt, vt beat urn etiam ejfi dtcant, qm, quod-cumque optant, confiqu.ttur. Nos contrape-timtu à Deo, vtait t^poilolus,ne carnis cur am faciamus in defiderijf,fid vt fiat voluntas ems. et ft non facile adducimur, vt precemur Deum, vt cupiditattbus noilris non fatisfiactat. habet e-ntm difficultatem hacanimi induilio : quod tpH quo dam modo, id petentes, nos vtdemur odijje.' incorpore, fid nos fiultittefamam fiibeamus It-benter Chrtili caujfa.cum eit ttlq fententiatSi quit vult poll mevenire, abneget femettpfùm, Matth.’id,' prtferttmcumfciamw, multoprailare, idopta- Luc.j,'
Qq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re, quod
-ocr page 620-i„ CATECHISMUS
re, (juodreSlnm, tttslftmejue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illndafli'
quod À rat tone, avtrtute, a Det legtbtu fit altcnum. certe detenore loco it e^t, qatcumqut adtdperuentt, qttodtemere acltbtdtnü impulfit cttpiebat, quant qui,opttmeqtfodoptauit, nonafi fiequitur .quamquam non td modo pettmm, »t concedatur nobüà Deo, quodtpfinoUrafiionte cuptmus ; cum fiudtum noftrum deprauatunt ej/i conUat-^fednetdettamdetur, quod, /ùafi-re, (fi tmpullire damone, fimulato lucisangelo, tamquam honum interdum poUulamue. rellif-ßmum tllud ‘Trincipti ApoUolorumfiudtum vù debatur,pietatij^ plenfisimum, cum Dominum AconUlto profictficendtadmortem auocare conu-batur : nbsp;nbsp;tarnen eum, qut humanisfienftbut, non
dtuina rattone ducebatur, Domtnue acrtterob-ittrgautt. Qwdamantiuitn Dominum vidttur eo poUulart potutjje, quod fanUi wt lacohm, loannes, tllu tratt Samarttanii, qut magi-fir urn hofittio accipere noluijfient, ab eo pttu-runt, vtt tuber et ignem è calo de/cendere, qm dur os illos cfi inhumanos abfiumeret It^t à Chri-fio Domino reprehenfifunt tills verbis: Nefii-tis, cuius fitirttus eUis : Ftltus entm bomtnis non venit animas perdere, fid faluare. He que ve-rofilum, cum, quodcuptmus, malum eU, aut mail Jpeciem habet, Deum precari debemus, vtfiat voluntas etus, fidetiam, cumreverama^ lum non eU-^ velutt (um volunttu fequitur pri
mat»
-ocr page 621-7 A RO CHOS. Sa mAmillamnatuTit, tncltnattonem, vtappetateat tjnlt;t natur am conf truant, nbsp;nbsp;nbsp;reijCtat, ejua ei con^
trarta ■otdeantur. Qt^', j,rca, cum tn turn lo-! cum vent urn eU, vt alttjutd petere velimus hu* Utt generiittum vero dicamue ex anim'j, Etat vo^ luntM tua. tmttemurtUumipfum, àt^uofalutem, amp;nbsp;filutie dtfctplinam acceptmtu ; ejui cum na~ turahterinlito cructatuum, acerbifstmttmor~ tùttmore commoueretur, tarnen tn tdo horro-re fummi do lork, fuam ad Dei patrie retultt voluntatem:Non mea, tm^utt, voluntas, fedtua Luc.xai ! . fi^t. Sed mtrabiliter deprauatum e^l homtnum genus : ^ut cum vim etiam ßea attulerint cupt^ ditatt, cam^uediutnavoluntatißthiecertnt, ta~ rnen ßne Dei auxilto, lt;juo lt;i malo protegtmur, amp;nbsp;tn bonum dtrigimur, peccatavttarenonpo/^ fgt;*nt. Ergo confugiendum eii ad hanc preca~ tionem, petendum à Deo, vt tn nobis tpfe tnfii-perßciat, Vt exultantes cupiditatis motui oomprtmat, vtappetitusrationi obedient es off's-citu, vt nos denii^ue tot os adffsam conf or met vo-luntatem. Precamur etiam, vtDeivoluntatit
! i^ognittonem tottss or bis terrarum acciptat-^ quo
I dtuinum myßerium, abfionditumà ficulis^ Cólof.i^ gtnerattontbM,notum ac peruulgatum lit apud omnes. For mam praterea, ^pra/criptionem hu~ tus obedientiap9'lulamus,vt videltcet adeamre gulam dtrtgatur, quam in calo firuant beati Angels, (ß coltt reltquus caleÜtum ansmarum
Q^q a (horfu,
-ocr page 622-ii2 CATECHJSÄtrS
chortu, vt t^uemutdmodftmtlli ßtonte, ^furnmn cum voluptate obedtunt dwitio nttmint, ßc nns Dei voluntatt, cjuo modo ipfi maxtme -vult, It-benü/stme pureamtu. Q“ vero in opera, ßtt-dto, tjuod Deona(famus,/ftmmumanobu amo-rem Detu , nbsp;nbsp;eximiam chantatem re^wrtt-,
vt, ettam ft ßie calestittm pramiorttm totos nos ei dtcauerimtu, tarnen tdeo tUa fperemtts, ijuod, vt in earn (pern tngrederemrtr, placutt dtutnt maierittti. Qt^re tota nttatur tllo tn Deutrt amore noHra Jpes, ^ut mercedem amori noîiro propoßtit aternam beatttudtnem. Sunt emnt, ^ut amant er altcui fermant, fid tarnen pret^ can ff a, t^tto amorem refer unt. Sunt praterea, cjM tantummodo charitate ptetate commoti, tn eo, cuidant operam, nthtl jpeSlant, nt/itHnu bonitatem, attjue virtutem cuitu cogitationi, er admtrationefe beatos arbttrantur, ^uod eifuu offictum praïtare pofitnt.efi hanc habet finten-ttam tlla appofitio, Stcut tn calo, tn t er a. Maxime entm nobis enitendumeft, vt Deo fimtu obedient es, qttemadmodum beatos mentes effe dixi-Pfal IO 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;laudes in tlloftmms obedient ta mu
nere obeundo, eopfalmo perfiejuitttr Dauid : Benedictie Domino omnes virtUtes eius, mtniflri S Cypr.in*'^’ ^ilfix^dii'voluntatemetus. Q^odficfuis,
Cyprianum ficutus, fictllo interpreta-nicam. tur, vtdtcat, Incalo, in bonis, pijs-^ In terra, tn tnalis,çfr tmptjstnos vero etiam etus fent enttarn
Compro-
-ocr page 623-9gt;fD TAROCHOS. 613 comprobamns-^ vt pro caloIpiritm, pro terra car o intelhgatur-^ vt (^omnes, ó“ omnia tn omntbne Det volantatt obedtant. Graüaram üem a£lio-nem continet hlt;tc petitto. Ueneramur enim etm fanHifstmam volantatem, c^maxtmo per-fait gafidto (ummis laudtbui, c^gratulattoni-bas omnia CMS opera celebramus, ejfti certofcia-mm eum omnta bene fectffè. cam enim con^et, ejje omnipotentem‘Deam-^ necejjarto ficjnitar, ut omnia eiainutu faEla ejfe intelligamits. cam ver o etiam ip/àm, ^cati eSl, fammum bonum ejjè ajfirmemas ; nihil ex eias operihas non eJfe benam, camomnibasipfi fitamimpertiaerit boni-tatem, conßtemttr. Qt^d fiin omnibus diainam rattonem non affèquimar, in omnibus tarnen, ambigui caujja negleEia, c^reie^bacmnihafita-tione, illad s^polloli profitemar,tnueFiigabiles^Q^ ejji vias etus.Sed ob id maxime etiam Dei volan-tatemcolimus, ^uodabeo ctleSlt lamine digna-ti fumus.Ereptos enim de potentate tenebraram, Cololf. i. tranPlulit tn regnum filij dilen:ionis ßia. Sed vtextremo loco id explicetw, quod admedita-tionempertinet huiuspetitionis-, redeandum e^ ad id, ejuod initio attigimas, debere fidelem po-puluminhuius pronunciatione petitionü ejfii de-mtffb, (fibumilt animo, reputantemficum earn, ^uainnaturaeSïinfita, cupiditatumvim, diui-na volütati repugnantem,cogitantemfiineo officio vinciànaturis omnibus:de tjutbus itafiri-
Qq 3 ptum
-ocr page 624-êi4 CATECHISMUS
* ptumeli-^ OmnMfiritiuntttbi:maximeciueïm-hectUem ej]e, qui nullum op tu ‘Deogr at um non tnodo non perficere, fèd ne inPlttuere quider» pofstt, nißDei adtumentofubleuetur. Quonutm •vero nthil magnificentimell, nthilprailantiiu, quam, vtdtximu! , Deo Jcruire, (ßvttamtx eimlege, acprttceptüagere-^ quidoptabditueJIf potell homint ChrtHtano, quamambularetn vift Domtni, quam nthtl agitareantmo, nihilalltii-neßtfcipere, quodàdiutna volantateabhomat? vt ver o earn exerctationem capiat, ^tlludin-Jlitutum teneat dthgentitu, petat ex diutnii li-bris exempla eorum, qutbtu, cum tilt conliltorutn fuorum rattonem non retuhjßent ad Dei volun-tatem, omnia malececiderunt. Aloneantur po-firemo fideles, vt in lïmpltci ^abjoluta Det vo-luntate acquieficant-^ ferat lt;equo animo condicio-nem fud, quifibt infertori loco vtdetur effe, quant ettudtgnttas poflulet-^ ne defier at ordtnemfuum, Jedtn ea vocatfonemaneat, inquavocatuselt, (•r proprtum tudtctum fiubijciat Dei voluntatt, qut nabis melius confisltt, quamtplioptarepofisi-mtts.lt anguUia reifiamiltaris, ficorporis valetu-dtne,lt perficuttontbtu, lialijs molelÏijs,^^ ango-rtbuspremtmur-^ certojlatuendum eil.nthtlho-rum (ineDei voluntate, qttet fitmma omnium ratio eil y nobisacctderepofifie-^ ideoquenon debere nosgrauitts commoueri, ßdtnuiEio animo fierre, fimper tlludtn ore habentes, Domtni voluntas fiat:
-ocr page 625-TARO CHO S. nbsp;nbsp;nbsp;6,^
fiat:^i!lud beati Tob-^ Sicut Dominophieuit, nomen Domini beneddtum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;° *'
Panem noftrum quotidianutn da nobis hodie.
Quarta petit to, c^relt^ua deinceps, epuibtu anima, nbsp;nbsp;cor pork fùbfidia proprig, acnomtna-
tim poHulamui, ad fuperiores petitiones refe-runtur. habet enim hunc ordtnem, acrattonem precatto ‘Dominica, vt poÜulationem rerum di~ utnarumconfeejuatur earum petit to, t^ua ad corpus, ad hancvitamtuendam pertinent.nant quot;vtad Deum, tamefuam advltimum finem, re-feruntur homines ; (tc humana vita bona addiui-na eadem ratione diriguntur. ejua ejutdem idea eptanda, ac petenda jùnt-, vel t^uoditadiuinus ordo po^ulat-, vel efuodtliisadtumentisaddiul-norum bonorum adepttone indigemus, vtijsad-mtnicults propo/itum finem confèt^uamur , t^ui regno, gloria caleFlis patris, atejueijs prace-ptis colendts, firuandt/qugcontinetur, qua Dei voluntas effe non ignoramus, quare omnem vim, (frrationem hums petitionis adDeum, eiufque gloriam referre debemus.Prafiabut igiturfitum officium Parocht fideltbus auditoribus, vt intel-hgant, in qs petendis, quaad vfitm, acfrubium pertinent reru terrenarie, effeintendendumani-mu, ac fludtum noftrum adDet prafcripttone, nec inde vlla ex parte decltnandum.Ham in eo, quod ftribit e^poftolus-^ Qmd oremus, ficut oportet’^ora.Z^
Q.‘i “t- nefii^
-ocr page 626-6 li nbsp;nbsp;nbsp;CArnCHISMVS
nefcintus ; maxime peccatttr his pojiuiationibut terrenarnm, ç-j- caducarumrerum. Er go pe tenda fitnt bonahic, vt oportet-^ ne, per per am ali-eputdpostulâtes, retponßem tllud à Deo feramuf, Matth.io- E/efcitüi^utdpetatis. Erttautemcertaiudtcan-
dtnota, ejuapraua ßt, t^uauereSiapetitio, conß-lium,(ßpropoßtumpoflulantts. Namßcjuii ter-rena pettt eo antmo, vt tlla omntno bonaextSli-met, (ßintllis, tamquam tnoptatofine,conejuie-ßes,nthtlpraterea retjutrat-^ finedubtonon orat, S. A n g. H. 1 nbsp;nbsp;nbsp;ƒ oportet. ESon enim, tn^uitfan fil us AuguSii-
de fer. o- p-ttmus temporalia hac tamquam honano-mi.inmon. 'rj. ' rr' fi
te traftans/'’'^’ l‘^ ^‘^’^‘^»‘^’^»(cefaartanoSlra. Apostolus illudjtiuæ etiamtn eptStolaadCorinthtosdocetomnia, rite pi tmii fpefilantad'ufas ojttanecejßartos, ad Detglortam amp;c Ltcpi- reßefrtoportere. Stueen^mmaducatiä,tn(jutt,li-t^C^t\’o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiueahud^uidfacttü, ommatnglorta
■ Detfacite.Sed vt vtdeant fideles, tpuanta habeat hacpetüto neeeßitatem'^ commemorabuntEa-rocht ejttantaadvtfiium, (ßadvttamcolendam tndtgentta ßt externarum rerum. quod magie intelligent, fi comparatto fieteorum, cjuaprtmo tilt p.irentt noSlri geltens, q- n lte^uis detneeps homintbus fuerunt ad vtitendum necefaaria. nam et fi tlle in amplißimo tnnocentiafiatu, vn-de or tpß, (ß etus culpa omnts poSlerttas cor-rutt, neceße habutffit adhtbere itbum etd ref-ciendM vires : tarnen tnt er Uhus, çfi- noSlret vita necefsttates multttm tnteresï.nonentmctve-ßtbus
-ocr page 627-T A RO CHOS. nbsp;nbsp;nbsp;fSç
ft thui ad tegument um corpora opus fui/ffit, non te^loadperfugium, non armis ad defen/ionem, non remedies ad valetudtnem, non alijs multd, (quorum jub/tdto nos ad banc natura imbecillita-tem, ac fragilttatem tuendam egsmus. fatisei fuijfit adtmmortalem vttam tllefrublus, cjucm fehetfstmavitaarbornuUoeitu, aut pojierorum labor e prabuijjet. Necktie vero futur us erat homo in tantisparadiß deltcijs ottoftis, qutm aid agen-dumDeus tn eo voluptattsdomtetltocollocarat; * wrumnullaei operamole^a, nullumofficijmu-nus non iucundum futjjet. tulijjet tile perpetuo fitautfsimos frublus ex cultura feltctum horto~ rum-^nec eum vmquam opera,aut jpes fefelltjfit. Atpoflerorumproles non filum frublu priuata mtalis arboris, verum etiam horrtbili tllafenten-tiacondemnataebl-^zß^rCaledibla terra tn opere Genc.j, tuo-,tn laboribus comedes ex ea cun bits diebus vi ta tua-,fjgt;tnas,tfp tribulosgerminabtt tibi, (ßcomedes herbas terra.'in fudore vultus tui vefee-rispane tuo,donec reuertaris m terram, deejua ßtmpttts es.'tjuia puluis es, (pquot; tn puluercm reuer-tetis. Nobis igitur contra euenerunt omnia, a!e^uetllt,(ßposleris conttgijjit, /îT)eidtbloau-dtensfutjfit t^dam.ttacjue verfcifunt omnia, cß mut ata tn deterrtmam partem In i^uo iUudgra-uiCsimum elt, ejuod maximos Jùmptus, jum-mum laborem, ac ßidorem fapifstme nullusfru-blus confequttur:,cumfruges dataindetertorefi
Qq s
-ocr page 628-6ii
CArP-CHISM^S
i.Cor.j.
Pfal.116.
e
Luc.if.
gf tem,veljuccrefcenttagresltuw herbarum ruate opprimuntur^vel mmbts, vento ,graniitne, vredine, rubigine perculfi, et poftratt tntertunt-, Vt omnis annt labor,extguo tempore, ahejui cab, vel terra calamitate readat ad nthtlum.ejuod ae cidit immanitate no^lrorum ßelerum-^ atjntbui auerfiu Deiu nofiris minime benedtcit opertbui’, fed horrenda manet fententta, ^uam de notas initio pronunciautt. JLrgo Pastores in huius loei tranattonem incumbent, vt [datfidelis populus, fua cutpa homines in hos angufitas, mife-rias inctdere, vt int eilt gat defudandum ejuiderH, amp;elaborandumejfein parandisijs, t^ua ad vi-uendum funt necejfaria, veruntamen, nifï labo-rtbtu nofirii benedixerit 'Deus,fallaccm jpem, cf inanem fore omnem contentionem. Nam ne-fueejuiplantat,esi ali^uid, necfue t^ui rigat,fcd ^ui incrementum dat Tiens. Et-, NtdDomtn tss adtHcauerit domum, tn van urn laborauerunt, t]ui adtßcant eam.T)ocebunt igitur Parochi, eferes pene tnnumerabiles, ejua d nobis deßnt, vel vi-tam amittimus, vel agimus tnfisauem, Hac enim cognitarerum necefitate, naturacjue im-becillttate, ChriHtanus populus caleiiem Ta-tremadirecogetur, abeoterrena, dtleilta bona fupplictter petere. Tmitabitur prodigum ilium filium, qui cum in regione longtnqua cœ-pijfèt egere, nee effet, cum efur tret, qut ei (iltquaJ daret,altquandoadfe rediens^ intellexit, mato-
rum.
-ocr page 629-T^ROCHOS.
rUm.quibus premebatur,nuflt;^uiimni^a. patre ef fiexpetendum refnedinm. Qw loco accedtt etia fidentiwadorandumfidebspopulw, /tin cogita tione difitna benignitatü recordabitur, paternoi aures perpetuo paterefiltorü vocibtu.nam dum hortatat nos,vt panem petamus, eafe re/lepe-tentibtis abitnde largitWMm polbcetur. docenda entm,cjuo modo petamtu,hortatur:hortando, im pelbt-jmpellendo,Jpondet-^ßjondendo,nostnß)em certtßstma impetrationió tndttcit. Excitatit igttur, nbsp;nbsp;inflammatif antmts fidelis popult,/è^ui
tur, vt, c^ntd hac petttione po/luletar, declaran-dttm fït.prtmttm, lt;]tits ßt tile pants, quem petimus. Sciendum igitur eß,in diuinis litt erb hoc pantt nomine multa quide ßgntficari,fidilladuo pra~ ctpue,primum quidqutdtn viSlu, ceterijque re-hus,ad corpus, uitarnque tuendam adhtbtmus. deinde,qutdqutdnobis adßgt;iritus, cèquot; animavt-tam,ac frlutem Dei munere tribut um esi. ‘Te timus autem hoc loco huius, quam in terris agi-mus, Vita fubßdia, finSlorum Patrum tta fen-tientium auSlorttate. Quamobrem minime ßtnt audtendi,qutdtcunt, non licere Chrt^tanis hominibus à Deopetere terrena huius vita bona, nam hüte aduerjantur errori,prater confentien-tem Patrumfententtam, exempla ^ermultatum veterts, tum nout teftamenti. Iacob enim vouens, ßc or abatSifuerit Dominus mecum, cu- Gcne.iî Hodierit me in via, per quam ego ambulo,
amp;de-
-ocr page 630-CATECniSMVS.
dederit mihi panem ad vefcendur», nbsp;nbsp;vest
ment nm ad tnditend»m-^ rener/nCsiMe fnerofro-jperead domum patrü met-^ ent miht'd)omtnus tn T)enm, amp;nbsp;lapis tfle, lt;pttem erext tn tttttlum, vo cabtturdomus^Det-^cunSorumejue, ejna dederis mthi,dectmas Opfer am ttbt. Salomon etiam eer-t ttm petebat haiw vitafiibßdium, cum tlludpre-Prouer.jo. cabatur-^ Aiendtcitatem, amp;nbsp;dtutttas ne dederis
Matt.14,
lacob.y.
Rom.!)'.
mthfjrtbue tantum vtSui meo neceffaria.Qmi, ^uodSaluator humant generis tlla tubet petere, ^ua nemo negare audeat ad corporis vfitmperti-nere?Orate, tnejutt, vtnon fiat fuga veSra tn hie-me, velfabbatho. QuiddtcemusdefanSloIaco-bolcttius iliafinteTrtSatur alujuis vejlrumloret: aepuo ammo efl?pfallat. Q^de Apofiolol^uific cum Romanis agebat: Obficro vos firatres per dominum nodrum lefiiem Chrtflum, amp;per cha-rttatem fanSifisiritus, vt adtuuetis me in ora-tionibuspromead Deum, vt Itberer ab infide-hbus, tjuifitnt in Judaa. Ouare, cum diuini-tus concefium fit fideltbus, vt petant hic fubf-dta rerum humanarum, efr perfecta hac à Chrt-So domtno tradtta fit orandt formula- ne tllud qutdem dubium reitnejuitur, vnam ex feptem hanc e/fe petitionem. Petimus jsrat ere a panent epuottdianum,id eS vittui necejfaria-, vt panis nomine,e^uoâ Tatis fit, ^veStum adtegendunt, Cfcthtadve/cendum, fiue panis is fit, fiue caro, fiue pifeistfiue quodcumque afusd, intelltgamus.
vtde-
-ocr page 631-TAROCHOS. 62!
videmns enim ejji hoe lo^uendt modo Ehfèum, cum regemmoneret, vlpritberetpn-nem mtlmbM t^Jsyrijs^ejutbus magna ctborum copia dataeïi.Jllttd ettam de Chrtfio dominofcri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
ptum(iimm-^IngreJJta eil in domttm cum/dam prtncipis Tharylt;torumfibbatho manducarepa~ ncm.quavocejipttit adctbum, cyuaqne adpotum perttnent,ßgnificari videmw. ty^d hntui pe^ titionis abfohttam fignißcattonem prdtereaani~ madHertendnmesÏ, hocpanis vocabnlo non a~ bundantem, (ß excfwlitam ciborum,ac veriium coptam, fid necejjartam, ac fimpltcem intelligi debere: ^uemadmodnm ßcripßt t^po^loliu-^ Habente s alimenta, cymbiti tegamur, his con-1. Tim. 6. ttnti/imut: Et Salomon, vt dtxtmui., Trihue^^°'^^^'^°’ tantum viblut meo necejjaria. nbsp;nbsp;Huitts /yuotjue
frugalitatis, çrparfimonmilla voce, ejuaproxime feiyHttur,aâmonemur. cumenim, N'ofirum, dictmw,panemtllumad necefiitatem no^lram, non ad luxuriam petimus: non enim NoHrum dictmH},lt;jUtaeumnobis opera nojlra,ßne T)eo, pararepoßimw.'CeSlenimapudDauidem-^ Om- l’falm.ioj: niaàteexpeblant, vt des illis efiam in tempore: dante te tUis, colligent: aperiente te manum tuam, omnta implebuntur bomt at e: (ß“ alto loco-
Ocult omnium in te {perant ‘I)omine,et tu daa eß PfaI iji .j 44.. camtllorum tn tempore oportuno) fid eyuia ne-ceffarius efl, ß- à parente omdtum 'Heo, eput omnes fiia prouidcntta altt animantes, nobts
Attribu-
-ocr page 632-C^rECHTSMTS attnbutui.Obeam cjHQCjttecaMjJampams notier appellater, ^aodinre eil à nobis aci^nirenciiu, non tnturta, fraude, aut fur to parades, ejustemm nobismalts arttbm conctltames, non notîrafunt, Jed aliéna, Jiptn/èjue illorttm calamttofa etl vel adeptto, vel poffe/sio^vel certetaHura.contra ve^ ro honeilis,ac labortoßs ptorum homtnumlucrts, ex 'Eropheta fententia tranejutlhtas tneti, amp;nbsp;Pfaljj/. magna félicitas. Labores eràm, tntjuit ,ma~ ntiitm tuarum cjaia mandecabis, beattts es, 0quot; bene tibi ertt. Jam vero ijs, ejui ttstio labore vtJlem lt;jult;trunt,frubhsm fea benignttatis eo Dcut i8 f^^bceter Detu ; Emittet Elomines bene-dtHionem fuper cellaria tea, cf;- /ùperomntao-pera maniium t star urn, benedtceti^ne tibi. Ne-ijuefolempetimesaDeonobis, vttlla vtt liceat, ^Mod notiro fudore, ac virtete peperimtss eius adiumento benignitatisad enim vere dicttur no-tirum: ftd etiam bonam mentem potlulamus, vt retie partis,retie item, ac prudent er vttpof-Emus, (^lotidiaiuim. huicetiamvoctfibietia eti ea not tofrugalttatts.,ac parßmonia, cjuam proximo dtxtmus.non entm multiplicem,aut dehca-tum ctbum potlulamus,fed eum, cjuinatura ne-ce/sttatifattsfactat:vt eospudeat hoc loco, tjutfa-tlidto communis cibt, tßpotionis, concjuiEtifsima efiarum,ac vinorum genera perfecjuuntur. Nec minus hac ejuotidiam voce tmprobanturij, cjui-b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus horrtndoi tllas mtnas proponit Jßiias-, E'a, ^ui
coniun-
-ocr page 633-iAD T^ROCHOS. 62} soniungitisdor»um,adiiomufn, nbsp;nbsp;agrum agr»
cepulatts vßjfte ad terimnum loa: nnmtjutd Tja^ huabuii vosfiU in medto tem ? Et enim eït inex-flebtUt hor um hominum cupidttas, de (jutbftstl~ lndfirtptum e^l à Salomonc'^ i^Estarusnonim- Eccle.ygt; plebttur pecunta.adt^nos dtcittm et tam tllttdper ünet ^pofiolf^Qtüvoluntdtuttesfieri inctdunt t.Tim.tf» in tentattonem, ór laejueum diaboh.Qttotidianii praterea panem appellamns, qttod vefictmur e» adreficiendum Vitalem humorem, ejui ejuotidte conjumitur vt naturalis caloris. E^l denti^ue tHa huius ratio nomtnts, i}uod afitdue pet en dus efi, vt in hac con/itetudnte amandt, nbsp;nbsp;coledi ’^Deum re~
tineamur-^nobtfg^ onintnoper/uadeamus,id cjued efi,vit am, ac fiilutem nofiram ex Deo pendere. Da iiobis.Q^ntam haduavoces matenapra-beant ad cobortandum fideles, vt infinitam ‘Dei potentiapte,fian£leque colant, cp- venerentur, in cutus manufunt omma, et vt nefiaria tllam Sata-naofientationemdetefïentur-^ Mthitraditafunt Luc.4. omnia,(^cuivolodo illa-^ nemo non vtdet. nam vnius nutu Dei dtflrtbuta cunfla, nbsp;nbsp;confieruan-
tfer, augentur.Sed qua dtuttthus hac c^l impo^ fita necefisttas, dixerit qutfptam, petendt quoti-dianum panem, cum rebus antmus abundent? Hactüisnecefiitai efl orandt tn hunc modum, non vt dentur eis, quorum Det benignitate ha~ bent copiam,fidne, qua abunde illis adfitnt, a-mittat.Quamobrtm, vt/crtbit a^pofiolus, Hmc i,Tim. 6.
di/cant
-ocr page 634-624 CATECHISMUS
dtfiant diuitcs nonftthltmefapere, ne^ftefperare tntncertodtHttt(irum,ffd inTIeovtuo^ejut prtt-flat nobis omnia abnnde adfruendttm. Hwsu ante necejfarta petitionis hanc caujjam a ff ertJan Hom. 14. PltuChry/oIiomus, nonßlnm vt nobts fuppetat cibns,fid vteu nobtsfnppednetDomtnimanas, Matth. ^tt^tfalubrem, ateyueadeo ßilutarem vtrn infè-
rens panityuottdiano, effictt, viÓTCtbue corpori profit, tß- corpus anima feruiat. Sed tyutd eff Ijuamobrem^ Da nobis, numero multttudmu dtctmus,nonautem, mtht? Quia proprium tHud eil Cbnllianacharttatis, non vt lyutf^ue de fe vnofilltcttus fit,fed vt prat er ea de proxtmo labor et, ^tncura fùavtditatts memmertt ettam aliorum.accedtteo,ejuod, ^ua altcut muneradt-utnttus trtbuuntur, non tccirco trtbuuntur, vt
folusis ea poßideat, velin this luxurtofi vmat, ßdvtcumalijs communicet, eyua necefsttatt ff-Bafil.ho. perfuerinttnamimywuntfänlliBafllius, (ßÄnt 6. in dite- broflus.Efurientiumpanisefl, quemtu dettnes: ros. Et ngt;tdorumtndumentumest,ejuodturecludts:mt-Amb.fer. (er or um redemptio eH, abfolutio, pecunia, 81. tjuamtuin terram defodis. Hodie, eAdmo-net nos hac vox communis inÇrmitatis. eyuis enttn ejb, lt;yui, flmtnusJita vnius opera prouidere fe pof fiff er at tn longincjuum tempus neceffarios vtti fumptus,/altem in dtem villus fùbfdia par at u-rum non confdattSedne huius tyutdemfiductaff cultasnobtsÀDeopermittitur, quinos finguloru ettam
-ocr page 635-tAD 'TA no en OS. 6^^
ttiam dier um ctbnmafe pel ere lufsit. nbsp;nbsp;nbsp;[enten
tiii h^bet neceßarMtn ruttonem, c^uin Cjno-ttdtanapa'll egemitf omnes, tj'tondte etiam Dominica precat tone /ingnlis vtendttm ejfe. Haq de pane, qui ore perceptus, corpus abt, at que [ù- Matth. ßentat, qui communis fi de bunt, cb“ infidelitfm, piorum, (^[rtmpiorum, admtr.ibtli'Deibonttiite, q’ttfilem(kum ortrtfiacti [uper bonos, nbsp;nbsp;malos,
pluttfitper ludlos, cp‘iniu[ios, ommbus tmperti-tur. Rebquus eït Iptriiualis panis^ quem et tant hoc loco petimus. Qao lîgnficantur omnia, quet-cumque tn h.ic vtta ad Jpirttus, coanima/alu~ tem, (p-tni^dumit'atem requtruntur. vt entnt multiplex eslcibtis, quo corpus-ilttur, ^[isfien-tatunHc non e^l vniusgenerisefia, qult;t[ptrttus, animt vitam continet, nam vet bum Dei
ctbus e^ anime: fipienttaenimmquit-, Demie, Prouer. Comed'te panem m-ftnc[r b.bte vtnum, quad mi'cui vÿbis. Hutus autem zerhi fi.icultatem xum adtmtt Deits hom'ntb'ss, quadefifiictrefilet, cumgrautus nodi' ti [celeribus ojf 'enditur, fame dicitur prem re gemss humandm. fie cum efl Amos 8« upud LufmostEmittamfimemtn terram,nnnfia-mem pants, neque fitim aqua, fedaudtendt verbum Domini. Vt au'em illud efl cert urn pr»-pinquamortts fignum. cum nonpofstnt hommes velcibum [umere, vel mmptum ret mere, fie magnum efl defierata filutis argumentum, cum vel non quarunt verbum Det, vel, fiadfit, non
Rr fufltu
-ocr page 636-[ob. il.
loao. 6,
Aâo.f.
Apoc.i.
loan, d;
ï.Cor.ii.
626 CATECHISMUS
Juliinent, illam impietatis lt;vocem in Deunt ejfttndnnt-^Recedeànobie,fiietMm Tjtrtrnm tua-rum noluwM. In hoc furore ammt, mentit ea-cttate ver/antur tilt, ant negltliu ijs, nbsp;nbsp;nbsp;iigtttme
ets praßtnt,catholtcü, amp;nbsp;EptJcopts,^ficerdoti^ htu, (f-àfinlla Romana Ecckßa deJctfcentes, corrttptorthw Det verbt harettcisfetndt/cipbna tradiderunt. lam vero pants efi ChrtHtu domt-nus,antmacibiu:inijutt entmtpfe deEgofant pantsviuMt, ijtttdecalo defcendt. Incredthtleef, quanta voltsptate, ac letitia perfttndat piorutn a-ntmas htcpanistum, cum maxime t err end mo-iefiijs, (fr tncommodis confltHantttr. exempla no-btsellfanütts tile chorus tyfpofiolorum, de^tti-hus ext at-Jlit cfutdem ihant gaudentes à ceJpeEtt conctlij. Refertt funt eiufmodt exemplis hbrt de vi tafanUorum homtnum-^ de tnttmis his bonorum gaudijs it a lotjuttur TDeus-^ Eine ent i dab» manna ab/condttum. Traetpue autem pants no-fer eli tp/i Chrtilus domtnus, qut tnfiter amenta Euchartfita fitbfianttaltterconttnetur. Hoc iu-expltcahtlepignus charttatis dedtt nobis redttu-rus adpatrem, de tjuo dtxtt : Qui manducat me-am earnem, et btbtt meum fiingutnem, tn me ma-net,amp;egotn illo. t^cetptte, (fi manducate, hoc eli corpus meum. Ea potent Parocht, lt;jua adf-delispopulivtiUtatempertmebut, ex eoloco,ipuo fiparattm hutui facramentivis, ac rat to continet ur . Et vero sUcittfr htc panis no^er, ^uta
-ocr page 637-ijlTf ^AROCHO^. 627
fiJeltMm modo hominum e^, id eit eorum, char Katern cttmfide contttngentes,fanKentu fa-’ crament 0fir des elxnnt peccatorum, ejtu non di~ mit tent es memoriam, fiHeifiltos effi, dtutnum facr ament Mmfkmnnt, (fi colnnt, quant a maxi~ ma pofifmtfanllttate,acvenerattone. Qnotidia-nus vero quamobrem die at nr , in prompttt dn-plex ratio ell, all er a, qnodtnfiicris CbriHianet £.cclefia mjfierijs qnotidte équot; offert nr Deo, nbsp;nbsp;da
tierptefiinlleq^ poftulantibtu-^altera, qnodqMoti die/»mneduseil,velcerte it^vif(endnm,vtquo ttdie, quoad eius fieripofitt, dignefitmere quea-fnus.Audtant, qut contrafentiunt, nifilongotn-teruallofitlutartbue his epulis anima vefii nono-portere, quid fan tins dtcat Ambro/ius : Si quoti- s_ Amtro.’ dtanuteilpanis,curpoflannumillumfitmislSed inlib, j.de tn hacpetittone adtlludpracipue cohortandifient Sacramét. fideleSfVt, cumrelle (ficon/ilium, induflriam “P‘4» fitam pofitertnt in comparandis rebus vita necefi^ fiirqs,retexttum ‘Deo permutant, fitumquede~^^ Rderiumad eius référant voluntatem , quinon dabit tn aternum fluHuattonem lullo, Nam vel concede 11)01*1, qut petuntur, fr it a fitum optatum confiquenturvel non concedet-^ ^id ertt certifitmum argumentum , nec filutara tlludejfi,necvttle, quodpijsÀ Deonegatur, cut magis curt ell de eorum falute , quam Ulis ip~ fis. Q^m locum inSiruere poterunt, expli-candis qs ratuntbus, ‘Paroebi, qut à fitnilo
Rr 2 Augu-gt;
-ocr page 638-C ATECHISMrS
S, Auguft, ^uguntnoinepi^olaadPt obafnpr/tclareeoHi-epift.iii. g^nttir. ExtrtTHumtllndertttnhutKStrailatio-ne petittonit, VI memtnertnt diuttes fiicultates fit0.5, (^copttu Deoficceptutn referre, cogttentijj feicctrco tlluhontó ej]e cumulât os, vt tUa diflrt-huant indigent thus. In cjuamfintentiam conue-’•Tim. 6. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;primaeptliola ad 7iMotheum ab
.Apolloto dijjeruntur: vnde magnam vim 'Paro-chts petere Itcehit diutnorum prtceptorum ad hunclocum vtiluer, ac falutarttertlluflrandum. htdiinitte iiobisdebita noftra, ficutó^nos ditnictibiisdcbitoribtis iioftris.
Cum It a mult a lint, ejuainfinitamDeipoten-tiam cum pari/(ipicntia,ac bomt ate coniunliatn, Jignificent, vt, cjuocumcjue oculos, cogitationimq^ conuerteris, certijsima ßgna immen/i potellatu ac benignitatis occurrant nthil profello eil, ^uod fummum eins amorem, admirabdem
in nos chantatem magis declaret, ejuam tn exph-cablie mplleriù /e/u Chrilit paßtonis, vndeperennis tile funs a-I eluendas peccatorum for des trupit ; ^uo perfundi, expiari, Deoduce, aC largn o’e, exopt. imui,cum illud ab eo pettmw, Di mitte nobis d. bita noDra. Continet autemhac
penttofhmmamcjuand.meorumbonorum, ejui-bus per Itfum Chnßum cumulatumesl huma-If», ij. nbsp;nbsp;nbsp;num genus.ld enim docutt IfaiastDimittetur, in
tuit. mi Juttas domui Iacob, et tHe omnisfruHus, Vt auf er at ur peccatum eins .quod Dastidettaia often-
-ocr page 639-T AROCHOS. 6^9 oflendit, beat os preedtcans eos, ejut /dlutarem ilium fruUiem perctperepmuerunt,hbivtrba:Bea Pfjlm }*• U (juorum remtjfafient tnicjuitates. Quare lt;nbsp;rt ac-, curare, ac diligenter quot;RaslurthM huim pofiula-ttonésantmaduertenda, órexponendafementia,. ^uamadceelefhm vitam conpèejuendamranruni valere tntelbgimue. Ingredimur autew nouam precandt ratwnem. nam haHenus a 'Deo non fó-lum at erna, amp;nbsp;ffiritualiabona, Ced caduca,tfr ^uaadhancvttam pertinent, cummoda pettui-mtu : nunc ver o mala deprecamur anima, cfr corporis, (ir hutus, g^fimptterna vita. Sed ejno-ntam adimpetranditm, cjieodpoflulamw, recjiei-ritur rebla poitulandi ratio ; ejuomodo affeUos ejji oporteat eos, e^uiDeum hocorare'velttlt,el^-cendum vtdetur. Arionebunt tgitur Parochtfidelem populum, primumnecejjè effe, vt is,ejutad hoe petendie veltt accedere, fiuum tpfe peccatum agno/cat-^deinde, vt etm fènifi,acdolore commo-iieatur-^tum,vt hbi omntno perfuadeat. Desem rn
I hac effe voluntate, vt ijS, cjuipeccaseerient, tta, vt dtximtes. affieldis, (fr compara is, sgnofiat ; ne forte acerbam dehdlorumrecordationem, ac reco-gnittonemtlla veniadcfferatto confecjuatur, ejua c/«wj óf ludaantmieoccupauit-, ejut Deum Ma modovindtcem, óf^dorem, non etsam mitem, Órmifericordem. exdhmarunt. Ergo tn hacpe-titione ßc ajfepltßrnus, oportet,'Vt dolenterpec-
I catanodïrarecognofcentes, adDesim,tameiuam
Rr
Ad paren-
-ocr page 640-CATECHISMUS
»d P ar ent ent, non ejuaß ad ittdtcem cottfngia-mw,àt]Mo, non vtex inßitia nohtfiumagat,Çed ex mtfincordta, poHnlemm. Factie antem ad-dttcemitr, vt pe cc at um nollrum agnofiamui, ß I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tpfum audterimw T^eunt not in Cacru litt erts hu-itts rationis admonentem:eli enim tllud apud Dtt Pfal. ij.yi' uidem: Omnes declinauerunt,ßmulinutilesfa-
Ui/tint : non cH, ejui faciat honum, non efi 'vßjue ad vnum. In eandem feutentiam loquitur Sa-lomon’^ Non eïi homo tufl-Ms in terra, epwfaciat honum, (ß »on peccet. Qw tllud ettam pert met-, Prouer lo 02^ poteH dicere, mundum efl cor meuWt purusfumapeccato? Quodttem à S. loanne,ad I .loan. I. dotorrendos homines ab arrogatta, fcnptum efi-, Stdtxerimus, ejuoniam peccatumnon habemus-, i^ßnosfeducimus, (ß veritas tnnobfs non eil. Et Hier.». aHieremia-,Dixiflt,ab/èjuepeccato, (ßtnnocent
Mileuita.
ego fum: propt er ea auertaturfuror tuns à met ecce ego iudtcio contendam tecum, eo t^uoddi-xeris,nonpeccaui. Quorum fententias ommunt idem.eputeastllorum ore pertulerat, Chrtflus dominus hoc pettttonispraferipto confirmât, quo tu-bet not deltHa nofiraconfiteri.td entmßcus in-terpretariprohibuit auUoritas Aftleuitant Con-.Con. ca.8, cilijtnhunemodum:Plaeuit,vt, quicunquever-amp; rep en- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tlomintca orationts, vbt dtcimus, Dimitte
TricT 6 débita nofira, tta vult àfinlUs dtei, vt hu-cap. II. ' tniliter, non veraetter hoc dicatur-, anathema fit. Qws enim ferai orantem, (finonhomint-bfU,
-ocr page 641-tAD A RO CHOS. âji hM,fid Domino menti entern, cjui labijt ßbt di cttdimuti veile, corde dicit, ^uitfiht dtmittan~ tur debda, non haberelb^erum tn neceffdrut gt;nbsp;eco-gnittonepeccatorumnon eil fatti, iHa le utter re-c or dart, nam.^ vt acerba nobts ^t ea memoria, vt cor pungat,antmumfitmulet,et dolorem inurat, neceJJ'e eft. Quare pertrailabunt locum huns dihgenterT^arocht, vt non/o'um facinorum,ac flagtttorum fuorttmmeminertnt, fideles audtto-res,fidvt molejle, doleutercjue meminerint,vt, cum angantur tntimts fenfibui, conférantfié ad patrem 'Deum, àejuo,vtinh£rentcs euellatfce^ lerum aculeos , fuppUctterpetunt. Nec vero (olum erratorum turpttudtnem fiudebunt/übij-cere ocults fidehs populi, verum ettam indignt~ tatem,ac fordes hominum, tjui, cum nihtl/lmus, nifi putida caro, nilt fitmma fcedttoi incompre-hen(ibtlemtllam Deimaiefiatem, amp;nbsp;mexplica-btlemprajlanttam, mcredibtlem tnmodumau^ deamM offendere, prefer tim à tjuo procreati, Itberati, tnnumerabtltbus, maximisi^ue bene-ficijsauiltffmus .• vttjutdlvt abaltenatt à paire ^000,1^»fitmmum bonumea,turpifsimapecca-tt mercede, Diabolo nos oddtcamM tnmifirri.. mam firuitutem. netjueenim dtcipoteil, ^uam crude lit er tile dominetur in eorum antmis , tjui repulfi fitaui tugo Dei, ruptot^ue charitatis a~ mabtlt/stmo nodo , ^uo parentt Tieo Jpiritue n^tr adfirfngttur,ädhoflemacerrtmumdefct-
Rr 4- ueruntt,
-ocr page 642-CATECTTISA/rS
6}2
loan.Tl.I, F.phe. 6.
lob.41.
Iß, 16.
i.Cor.j.
Pfalm. J7,
'4 Merunt, qui eo nomine princeps (ÿ-reüor mundi, drprmceps lenchr.^rum. i^rtx Enpervmuerfis filios/uperbia, diitiu-gt; indtutni.gt; htttru.in eos^^nt-tem, qnt dj.monte tyrannide opprtmun'ur, vere conutmt lUa vox Ifàtet ; ‘Domme 'Dein nosier, pofjiderunt nos domini abique te. the dnos-minus moucni rupin, faderucharitatts, moueont certe calnmttates, 0“ Hirumnit.tn quas per pecra~ tum tncidimus. violâtur enim^fantinas anima, quam Chnilo deß^onQm ejje icimus, profannm ft täud idem tl mplum D mint, quodqut contaminant,tn eos dicit Apofiotus ; Si quts autem tem plum Deiviolauerit, dißierdet ilium Deus. In-numerabtlia funt mala, quapeccatum inuthit ,, in hominem: quam pene tn finit am peplem Dautd his verbis exprefsit ; Non ett fànttas tn larne mea, à facie ira tuatnon etipax ofsibus mets,à facte peccatorum meorum. Ntmtrum norat hanc plaga vtm, cum nullam fui partem petiifero peccato intaPlam fateretur.peruaferat entm in oj]a peccati virus,id efi rationem, et voluntaKM, qua ma.vime filtdie funt antmlt;t.partes,infecerat. hanclate patentem pefiemtndteant facra htte-ra.cum peccatores. claudos, fur dos, mut os, cacos, et ommbus membrts captos appellant. Sedprstef dolorem, quem expeccatorum quafijcelerefentit hat, magts etiamangebatur Dautdextra Dei, quam tn (i prgpffr peccatum commotam tn-telligi bat. 'BeU.um enim e^l feeler at ts cum Deo, quorum
-ocr page 643-TAROCHOS.
fielenbui increäihil'ter offcnelttur: intjutt tnim ^poftolm:fra, intiignutio,tribMlatio, »igußia wumntm anima huwinii operantii ma~ inm-nametritranfierit aüio peccatt,ramen pec-tatum macula c^reatu permanet-^ cut Jémper tmminenstra'Dettlludtnj'eejuirtir, tamcfua vm-hra corpus. Cumigitur T)autdbis vulneraretur ticuleii,ad pet en da dehnorum vtntam excttaba tur.cuiut amp;nbsp;exempm dolor is, nbsp;nbsp;doblrtna rat tö
nern, ex cjUtnijMage^mo etus pfitmo depromptam proponent Tarochi fidelibus audnortbus, vt Pro phetatmttatfone cb/ ad dolor is flnfum, td ePl ad Verampanttentta, zbfad venierppem erudiripop ßnt.Q^ntam habeat vttbtatem hac docendt ra ^0,^! ex peccant doler e difiamus, tlla Dei apud Hteremiam déclarât oratio, ejui cum Ifraelèad panitenttam hortaretur,admonehat eum,'Vt ma lorum fenfùm percrperet, tjua peccatum conß~ ^uuntur: Kide enim, tntjutt, ejuia malum, (ß a- Hîcfi ; tnarum efl,relt(juiße te domtnum‘Deum tuum, noneffl timoremmei apud te, dictt dominui Deus exercttuum. Qjù carent necejfario hoc re-tognutonis, ac dolorts /enÇu, apud prophetas, J/àtam, EtL'chtelem, (ß Zachariam, cor durum, lapideum, adamanttnum habere dicisntur. tzcch, jg ßuntentm,inftar laptdis,nullo dolore mollitt, nul- Zach.7, lum vita,td efl/alutaris recognittonis ßn/um ha-hentes. SednepeccatorumgraUttate deterritut, fepopuluj vemd impetrarepoffe dcßeret-, ipfitm
Rr i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad
-ocr page 644-6i4 CATECHJSMJ^S
adjpemvocareParochi debebitt hù rationibtu-tjuod Eccleliit Chrtfltii dominus pot eHatem dedu remtttendi peccata, t^uemadmodufacrofitn üt Symbolt articula declaratur, çffhac petittone docuit,e^uanta effet Dei bonitos, oc liber abt as m ratus Deusadcondonandumpeccata panitenti-bus, numtjua nobis hanc precandi formulam pra^ fcripnjfet-, Dtmitte nobis débita noflra. Q^am~ obrem illud fixum in antmis tenere debemus, fore, vt is paternam mifirtcordiam nobis tnt~ pertiat, tjutipfam his precibus iußtt expoßere. nam omntno fieb hac petitione, ilia eH fubtebla Jententia,ßc ejfe in nos affeHum Deum, vt vere ponitenttbus bbenter ignefiat. EH enim Detss is,int^uem,abieHa obedtentta, peccamus-^cuius ordinem fapientio perturbamust, quantum eH Etumtnnobis,ejuemoffendtmus-,i^uemfaHts, ds~ Htftjue vtolamus. Kerum idem eH Hie bene-fcenttfsimusparens, tjui, cumpoßit omnia con-don are, non modofi id veile dec larauit,ßd etiant impulit homtnes,vtaß veniam pet er ent, ejui-hus ver bis id facer ent,docuit. Q^renemtnidu-htum effi poteH, ejuin, illo auHore, tn 'noflra pote-Hate lit, nobis ‘Detgratiam reconctliare. Et cfuo-niamhac teHificattopropenfi, ad ignofiendutn dtuina voluntatisfidem auget, flem altt, chari-tatem inflammat-,operoprettum eH, ornare hunt locum nonnullis dtutnis teHtmonifs, homi-
num
-ocr page 645-TAROCHOS. ójr num exemplis,ejutbm maximornmfcelerftmpit-nitentibus Detu vernam concejjertt. ejuam fin-tentiam quoniam perßcutt fumw, ejuantum resferehat,in proœmto hutns precattonii, tn ea Symbolt parte, lt;j(i£ efi de remittendùpecca-‘ tii,tnde ajfumtnt Par acht, qua ad httnc locum inÜruendHmpertinerevidebuntftr, relt^ua hau rtent ex dttnnarwin Ittterarum fonttbut: tum veroevdemvtanturin^ttMo, ^tto tn ceterùpe-ùt tomb Ui vtendS duximus, vt int eilt gantfideles, sjHtdhtc, Débita, figmficent, ne forte decepttam-btguo, ahnd ab eo, ejnam ^nodpetendn fit, pofin-lent.Prtmumaiitemficireoportet,mintmepetere nos,nobüvtremtttatur amor ex toto corde, ex tot a anima, et ex t ota mete nofira, quem ommno 'Deodebemui,etcmtudébatfolntto efi ad/alnte necefifiaria.Nei^ vero, ejnta, debat nomme etiam, obedtentta, culttis,veneratio, cß cetera huita generis officia continentur, poSîulamus, vt non ampitui ea debeamm, fid precamur, vt liber et àpeccatii.fic entrnfisnUuiLneai eil interpréta- Luc.ii, tus.'ejtti peccata pro débats pofitit, ob earn cauff fam,e^nodtllis commatendis ret effictmnr Deo, débatspanispropo^tt, cjnasvelfatisfaciendo, velpattendo pendtmw. Hniusgenerts débitnm fn't,lt;juodChrtsîas dominas locntus efi ore Pro-phetit',Q^nonrapai,tnncexoluebam.QfMP«Pfalra. 68. verba fententia licet intelligere,Hon folum nos de bu ores ejje,fed etiam non efifie folaendo-^ cam pec- .
cator
-ocr page 646-636 CATECHlSMrS
car or pgy ftf.itufacere riMÜrimridopoßit. Q^re conf'lt;s^icndumni)bió efb ad Det »nßricordtant! C»tej.-t!.1 pariK^ittarcjJrondet, cuimefiretwen-ttfsimia Dcttn, 'Vten iani ertt deprecatione, (ßpit trocinru pa stum-! d'irnintnoßri Ie pit Chnßt- ßne tjuanemo vuq-t iM vemetm debplornm tmpeira-utt.a ejHa omms idrmf ictendi vtt, et ratio tam-tj’tam ex fonte prnßaxit. nam pretium tUnd m cruceaChriîiodomtnum perfelutttm, nobtp cum per fàcramenta, re, vtl Dudto, ac elt/ide-rtoadhthita, communtcat/tm, tantteß^ 'utnohis impetret,^confictat,i^uodhac pttiiionepoßuht miti,vt peccata noßra remtttantur. Qug pco nontdmodoprs leuibus erratic, (Pfactlltmifad tmpetrandam ventam.fèd prograuibus,(j^mor-tferüpeccattsdeprecamur. e^uit precatto tn feeler urn grauit ate pondtunon habebit, ntPtdapc-nitentUfacramen. 0. re, velcerte defidtrto fußce-pto: vt tarn ditlum eil, ajfumpftrit. Dictmui autem. débita noilra, longe altter, atcjue, Ta-'nemnoilrum,antea d’xrmui. noHer emmilleeil pantSytjuta nobtsDet munere tribuitur; atpeccata noilrafunt, lt;3 Uta illorum culpa reßdet tn no-bitrnamnoilra vo'untate (ufciptuntur-^ejutpec-cati vtm non haberent, niPt effent volantaria. IVos igitur, earn culpam (uHinentes, eß conßtett-tes,adexpiandumpeccata necejfartam Det cle-menttam tmploramtu. In (fuo non vtimur ex-eufitune cuiufquam, ntc cauffam tn quemejuam
transfe-
-ocr page 647-P A RO CHO S.
iransfertmm.vtprtr»t hofKinesGene.j.. fecerunt-^ipti nos tndtcatniu, papimw, Pi'ophet't p'recattonem adhtbentts, d\ion dich- Pfal, 140, cor mcstm tn verb t malittit ad excu/andat txcujationestn ptccatis. JVec vero dtctmus, dtmittemiht,fed nobis, Cjuod frat erna necelsutt’ do, charttM, ■juitnter omneshomtnestnterce-dit,anobts (ingaitspoitalat, vt de commant pro-xmorum fdlate folltciti, cum pro nobis preces fa~ ctmai,pro tlhs ettam ^epr, cemur. Hane orandi ntorem.à Chrtflo Domtno tradnam demceps ab Eccleßa 'Dei acceptum, perpetaoi^ae firaatum, ipR (ir maxime tenaerant e^poßfgt;li,^vt cet tri adhtberent, aadores faerunt. Hatw autemflagrant is dadf (f-cuptdttatistn deprecando pro fltlute proxtmoram, ksabemustn vtrocjue tefta-mento fand or am Adoy(is, 11(7 'Taait praclarum j, , exemplumiejaorum alter (ic Deam precabatar-Aat dtmttte ets hac noxam,atit,(t non facts, dele me de libro taotalter tn hunc modam-^ Optabam ego tpfeanathema ejji à Chrtdo f^o ffatrtbas . mets.
Si'.ut «Si: nosdimittîmiisdebitori-, bus uoftris.
Iliad. Steal, daplictter tntelltgipotefl’t nam (f)* ^mtlit admis vtm habet,cam videlicet à Deo pe-timas,vt, (juemadmodum nos inttertas, ef con-tumelias remittimus ijs, à tjutbus Itdfamw, de ipfi nobis peccata condonet.efi prat er ea condtcio
ntsno-
-ocr page 648-CATECHISMUS
msnota.-in quMn feut enttarn Chrtlftu domintH Matt.tf; eamformttlatnterpretatur:Stentm dtmtjeritü, tnejntt,homintbuspeccata eorum,dtmittet nbsp;nbsp;Vf
bis pater vefler caleflts deltHavefira-^ fi autent non dtmtjeritis homintbus, nee pater veSterdi-mtttet vohts peccata veltra. Herttm habet vtertjj Çen/ùs eandem tgnofiendt necefiitatem: vt, ßvolumes TDettm nobis ventam concéder e deltHord, parcamuitlhstpEs neeeßeßt, àt^mbus tnittriam accepimtu. Ctcenim Deus ohUwonem tnittruS' rtsm,mutuumi^Me fludmm, eßamorem retjuirit ànobts, vt eorum, qut ingrat tam non fient recon-ciltatt,dona,ac/acrtfictareijctat, afiernetttr. Efl ettamnatttralegefincttum, vttalesnos alijs prabeamtes,^fiales eos tn nos eße ceeptmtestvere vt tmprudenttßstmus tile fit, ejui pofitelet à T)eo, Vt fut fceleris poenam pratermtttat, cum ipfi tn proxtntum antmum rettneat armatstm. Qmo-re paratt,et promptiad tgnofeendum eßidebent ij,ejtubtsstmpofftajunt tntttrta-^ ettm elr vrgean-tur hacprecandtformula-, apudfanHum Lu-Lucae 17. camtd tubeat Deus-, St peccauertt tn te frater tuus,tncrepaillum-,lt;^ßpanttentiam egertt, di-mtttetllt-,(fißfipttes tn dtepeccauertt tn te, (fi fipttestndte conuerfusfuertt ad te, dtcens, pa-nttet me, dtmttte tllt. Et in euangelio fimlli tßMatthatEtfiDtltgtteintmicosveliros-. (fi tM-Rom.11. poftolus,(fianteeumSalomon feripfirtt-, Siefu-VsoMes.ii. rtertt intmtcus tuus, ctba tllum-, fifitit, potum da
-ocr page 649-K/fD T^AROCHOZ. 63^ dtUlt: ^ßt apftd fan cl urn Marcum cMAngelt- Mjrc n.
Cum ft abuis ad orandttm, dimtttue Ucjuid habetii aduerftts alu^uem-^ vt (ß pater vefter, ^ui tn calü e^t, dimtttat vobis peccata veilra, Sed t^uoniam, deprauata natttra vitio, nthtla^ grius fit ab homme, t^uam vt inferenti condonet tnutrtas,omnem conférant Par acht animi (fr m-genijvtmadcommutandos, (frfiecledos animot ftdeltum ad hanc lenitatem, (fr mtftrtcordiam, Chrtfttano hommt necejfariam. Commoren-tw in tra^atione dtttmorum oracnlorum, in putbus audtre heet imperantem T)estm, intmicit *g’^ofcendu. Pradteentid, ejuod vertfstmum eft, tjjè argumente homintbus, eos effe ftbei fhosß facile remittant miurtat, nbsp;nbsp;mimtcos di-
hgant ex animo. Elucet enim in eo, ejuod intmt-cosdthgimus, ßmthtudo quadam cum parente Heo, cjui ßbi inimtcifsimum, mfe^tfsimum genus hominum, ^lij ftti morte ab eterno exitio redemptumyreconctltauit. Sit autem huius co-hortattonis,(frpracepticlaußtla illud Imperium Chrt^idommt,t^uodrecu/are nonpojfumus fine /ummo dedecore, (ft pernicie-^ Orate properft- Matth, f. ^uentibus, (ft calumniantihus vos,vt fit isfilij pa-tris veSiri, c/ut in calts e^t. hierum hoc loco non vulgaris Pailorum prudentia reejuiritur, ne ^uis, cogntta hutus dt^cultate,ac nece/sitatepra cepttfalutem defter et.Sunt eninj, ejui, cumfe de itreintelligant conterereiniftrtof obliuione vo-
lunta-
-ocr page 650-i4t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c Artems Ädn.
lnntitri-i, fos àtbgere. /jut Uft run', td cttpiunf, Cf pro vmbut f.a tunt ,jedvntuerpim memortiitn innrrutrunt !ibt exhatirirt non poffe fentittnt .num re.idennn animo j tJt i.im reli/j»M /imultans: ^»■imobrem magnis agttanrur confctentn. flu-tiibus,verent(s,ne,parumftmpliCfter, ^candb-dr pofîtis inimicilijs, Dei luj]/) non obedtant. HiC igitur PaHores contraria iittdta carnts, (yßgt;i-ritm expl cabunt,cjuodt!ltiti fin.lt;iu /it ad vindt-cat tönern procliuis,ha,wratto pr open fa ad igné-feendum, hinc tnier ipQs p. rpetuam tttrbam, a c rixam exi^lere.-juare(alutt mtntme dtfßden-dam ejji demonflrabunt, reclamantthm efP ad-tterfàntihuarationt,corrupti£ natura, appetttto-titbus, modo fftrittu per diet tn officto (fr volunta-lerimtttendttniuritu, prnxtmumejue dibgendi. Quad autem alttj'ti fort affefult; rint. ejut cum non-dum antmum tnducere pofsint, obßtt iniur:ai, ament tnimicos, propt er ea dtttrntt ea, ejuatn dixtmui cond'tione hutut: petittonii/Dommtca precattonenon vtaniur_dftgt;tt 'tit rat tonet afferent Paroch'.ejutbui exttto/itm hunc errortmil-Itt erip'.int. Nam juiui.t vnus è ßdehi/m numero preces hoi faett tot tut SccleGa nomme ; n ejua piat tjjealtjuod neceffe efl ejut deb'tnrtbut ea jut htc Commemorantur, débita rrmtffrunt, t^ccedit eo.^juodidà T)eopetentes, vna ettam pettmut, ^utdejutdad lUud impetrandum tn eampetttiorie d nobts necejffdrio conferenduw efi.pettmut emm
amp;
-ocr page 651-*PAkocrïös.
venitm peccatprum, nbsp;nbsp;domtm ver a piniten-
tM: petimtu ^acuitatem inttmi dolorietpoflula-mtu, vt à peccatu abhorrere, iHa /'acerdoti Vere ac pit confitert pofstnmt. Jtatpuecum ne-eeffeettamnobufit ''arcereijt, tjut damnum, aut nialum altcjuod dederinf, cum, vt nobis Ticut ^gno/cat, pfecamur,fimul oramus, vt fiaculta~ tem largtatur reconcdiandt nos tllis, ^uos odb* tnus. Quare deterrendt [ùnt ab ea opinionef ^unnant, Q'prauotllo ttmore commouentur,nt Jibi Deum reddant offenüorem bac precatione, tontrapue etiamcohortandt adfreejuentemprêtât ionis v(ùm, tjuo à parente Deo poilulent,vt übi det earn men tem, vt ijs, qui Itßrtnt, ignofiant, eä'tntmic'os dihgant-, Sed, vt precatto omnma frubluofà fit, prtmumhectnea e^cura, medi-tattaque adhtbenda^nos Deofiuppltces effe, eÖ“ ub eu vernam pet ere, qua non datur, nißpamtentu itaq^nos ea charttate, pietate, praditoseffi eportere, qua panitentibtu conuentat-^conueni-re autem maxtme ijs, fttbteB^a quaß ocultspro-prta flotgttia, atque facinora lacrymis expiare. Cum hac cogttatione coniungenda eil cautioin poil er um earum rerum, in quibusfuit altqua octa fto peccandi, quaque nobis anCam dare pofiit ad vffendendum parentem Deum. In bis curis verßt batur Dauid,cumdtceret-^Etpeccatumeumcon Pfalm, foj tra me eilfern per. Et alto loco-, Lauabo per fingu-latnoHes leHutfimtum, lacrymismttsftratum^^^'^^-^-
St
menm
-ocr page 652-CjiTECHISA'frS
meum rtgabo. Proponaf Pb’pritterea vtiu/èjtii/^ oraniiifludtumeorum, epnt à Dea frecibui tmpetranerunt veniam debPlornm, zt fubltcnnnihnf, ejui longe confiflens pra pttdore, ac dolore , óquot; oculü humtdefixis, tantnmpul-JabatpcDtti ,eam habensoratlonem, Deuspro-I-ue.18. p’^ttuseflomthipeccatori: Tumtlbmpeccatricù ^uc. 7. nbsp;nbsp;nbsp;tnHlteru,ejH£ Chrtflo domino,retro Dans, rigatot
afietnipedes, captllu ettam ahlierflus ofiuiahti-tnrtTetrtdentiftte Prtnctpü adpoflolorum,(jMie- -Mitth. i6,grejfluforas, flenit amare. Deinde cogitandum egt;l,epuo tnftrmioresfisnt homines, amp;nbsp;ad morbos antms,eistt fient peccata,propenflores,eoplMrtbM, er frei^aentiortbHS medicament is indigere.fimt ant em agrOta anima remedta panitentta, Ets-chartflia. Hac igitstrfipijsime adhibeat fidelii poptelnstdeinde eleemofyna, ^nemadmodum tra-dient duetna littera,medicina eft accommodât a fanandis anima vulnertbftt.ejteare, epnipte hac pre cevticupiunt, pro virtbus benigne factant egen-tibtssejuantam enim vim habeat ad delendas fee-Tob. IX, lernm maculas, teflis eD tn Tobia angelus domt-nifan flus Raphael, cuius eD tlla vox-, Eleemo-fjnaamortehberat, amp;tpfaeft, tjua purgatpte-cata, (flfacit ittuenire mifiricordtam, (fl vit am
Dan. 4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TeftiseD Daniel,^ui Nabuchodonofer
regemftc admonebat-, Peccata tua eleemoijnis n dtme,(flinilt;juttates tuas mtfirtcordijt pauperis. Optima autem Drguio , (fl tmperttenda mtd-ricordut
-ocr page 653-T^ROCHOS.
ficordta ratio, efl obltuio ihittriarum, ö'bona lt;vo~ luntai ergaeos, cjntrem, velexifitmattonem, vel corpui tnum, tnorumue vtolartnt. Qtucuncjue tgunr Cftptt m fe ejje maxime mtfiricordem De-Hm, te tp/i Deo (itas danet tnimtctttas, remittatcpHO omnem offen/ionem, pro hofithiu Itbentrfstme deprecetter, omnem captans occafionem de tUu tpfis bene promerendt.Sed cjuoniam hoe argnmen. tHm explicatumesi, cnm homtetdij locum tra~ S:autmite,eoreijCtmut Parochos. ^ui tarnenhanc petit ton em hoe fine c oncludant ,nthd iniufltus efi Jé,aittfingipofie, tjuameum, tjui cumhomtnibui dierusltt, vt neminifi dit ad lenitatem, idempo-Lczh.ii^ (Inlet, vt tnfie fit mit is, nbsp;nbsp;benignus Tiens.
Et nenosindiicas in tencationem,
Non dubmm ePl, (juin fiHj Deiposl impetra -tam deliblorum veniam, cnmtncenHfindio adht-bendt Deo cnltnm, cÊT venerationem, calefle re~ nbsp;nbsp;i
gnumexoptant, omnta dttitno nnminitribteen tes piet at te ofifiicia,tgti pendent à paterna eine vo-Inntate.ac pronidetia, tnmeo magie hnmanige-neriehofiieomnesadteerfne tllos artes excogitet, omnes machinas par et, e^utbns oppngnentnr de, Vt verendam fît, ne, labefaHata, ^mutatafien-tentia , rwfiitm tn vitia delabantur, longetjtee deterioresettadant,lt;juamanteafnennt. Detjni-tnstllndPrinciple fiipofiolornm tnredicipo(stt‘, Meltuser at tHte, non cognofiete vtam tufiitta, jnam poil agnittonem,retrorfinm canner tt ab eo,
St i qnod
-ocr page 654-c^rÉcnisMrs
quod tHis tradttumeSi,fan[}o Mandata. QMft nobtt lt;( ChrtiJo Domino datum eÜ httiuipetttto-nis praceptttm, vt quotidte nos Deo commtnde-tnM, eistjà^patrtam cur am, praridium implore msu, minime dnbttantesfore, vt, H dejeramstr dt-tnno patroctnio, vaferrimt hoflü laqueis irreti-ttteneamitr. NeqMeverofilstm ik hacorandi regnlamfstt à Deo pet ere. ne patiatnr nos induct m tentattonem,fed in tlla ettam oratione, quant lojn i?. nbsp;nbsp;(ld facros ty^po^. hahuitßtbtpßtm mortistem-
Matth, cumquidem tpfos mundos effè dixißet, ets hutiu officij hts verbis admonutt ; Orate, vt non intretis tn tentationem. Qua tterum a Chnfia Domino adhibita admonitto magnum diligentta entu tmponit Parochts excttandi fidelem popu-lum adfirequentem huinsvfism precattonis,vt, cum tanta homtnibtu ab hoße diabolo tn Cmgu-las horos pericula hunts generis Intendantur, à Matth.16. Dfg^ JilusiUa propulfarepoteH, petanttllud a/sidue, Ne nos indue as in tentationem. Inte lltget autem fidelis populsts, quantoperregeat diutnthuttts adiumenti, fi fua tmbectllttatis, tri-fittiaqtsememinertt’^/i recordabittsr tlLsmChri-fit Domtntfintenttam,ß)iritits qutdem prom pt us ell, caroauteminfirma-^ fieivenertt tn mentent, quam graues fint, cß exit tales homtnum cafits, tmpe fient e damone, nififiufiineantur dextracale-fitsauxtlio. Quod illufirttts ejfii pofisit humane Matth.16. tnfirmitatie exemplum, quamfacer tfie chorttt
-ocr page 655-7» A ROC HOS. nbsp;nbsp;nbsp;64j
ApnHolorii. ejHt magno ant ta ammo cum ej^ent^
|s prtmotjuBijue obietloterrore,reUtioS.duatorf, tllttflriui etiam efi tllud fgt;rtn-
cipto Apojtoloru, cfttt in tanta profejstone fingula- Matth, 15j I Ó'fortttttdtntó, amorti tn Chrtfium ''üomi~
num, cum paulo ante,ßht bene fidens, tta dgt;xijjit-,^ Steportuerttme morttecii.nonte negabo:fiatim Matth.xó,
, vnitis voce muiter cult perterrttm, /i Dominum I non nojje, tureturando afftrmautt. ntmtrum tlh tn I Jumma ßnrttfu alacrttate non reflion le bat vires.
I Quodsvtrt fanHi/stmt humant naturtfragtlita
I CUI confide bant,grautter peccauerunt; ejuiel non timendum eß ceteris, (jut ab eoris fanEhtatt ab/unt longtfsime ? Quare proponat fideli popula Rarochtu prcelta, ac pericula, tn ejutbui aßtdue verfiamur, dum anima edl tn hoc mor tali corpore,tfuos vndtejuecaro.mundtu.cß Satanas oppu-
( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qutdtra, ejuid cupidttas in nobis poSit, i^uo~
tufijue eß, ejut magnofiuomalonon experiri coga~ turlQßs non hislaceßiturßtmultsltjuis nonjen-tit aculeos ? i^uisßtbtebiis non vritur ardtntibus factbus ?(ßejutdemtamvarij fimtiPlus, tant di-uerß pettttones, vt diffictlltniumßtgrauem ali-ejuamplagam non accipert. Ac, prater hosini-micos, ^ut habitant, cß viuuntnobtficum, fiunt prtterea tlh hoßes acerrimt, de ejutbus ßriptum
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Non edi nobis collublatio aduerfius carnem, Ephcf.tf«
amp;ßnguinem,fedaduerfus Principes, cßpoteßa-tes,adiurßumudi redlores tenebrarum harum,
! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S s j contra
-ocr page 656-é46 C ATLCHISMrS
contra ßiiritualta netjuitta in calefitbui. Acct- ' dunt entm ad iniimoé ptf^na^ ext ernt twpetttt tmpreßtones damonum -^ ^ut et aperte nospetunt, ç^rpercnniculostnflnftnttnantmas nofirat, vsx vt abtllticattere pofstmue. Illos principes ap-Cphcf.6, pellat Apoflolw propter natura excellenttam:
(namnatura homtntbus, nbsp;nbsp;eet er ù, ejua/ub/tn-
fùmcadunt, creatie rebus antecellunt) (^pote-fiâtes vocat, tjuod non /oium natura vt,fidpO‘ teftate et tam (uperanttet rcElores nominat mun-di tenebrarum : non enim darum, tlluflrens Mundumregunt, td eH bonos, drpios,fèdobfiu-rum,et caligtnofHm,nëpeeos.^utflagsttofa, (^fa-cinorofi'vttafirdtbus,acienebrts oheacati, duce tenebrarum diabolo deledantttr. I^uncupat e-. tia damonesfiiritualta ne^uitiateSl enitn nbsp;nbsp;car-
amp; Ijnrttus neejuitia. Carnalis qua dicitur ne-quitta, tncendit appetitumad libidines, (^volu-ptates,quaperciptuntur fenftbus. Spiritualtane-quitta funt mala ftudia , praua cupiditates, quaad/uperiorem pertinent antmapartem-, qua tant o peiores Junt, quam reltqua, quantomens ip(a,c:^rattoalttoreït, atque prafianttor. Qua Satana nequitta quta maximefiedat illuc,^ ct-le/bt nos hereditate priuct-^ propterea dixit A-poftatus, Jn calefiibus. ex quo heet intelligere, nsagnas ejfie hofltum vires, tnuidum animum, tmmane tn nos, tj}- infinitum odium : bellum e-ttam perpetuum eos gerere nobtfium, vt nulla
pax
-ocr page 657-^-D Tgt;A^0CH03. nbsp;. 647
pAX ejfi cHm tUls, nnlli indtUKt. fieri pofstnt. Q^ntuntvero Mdeant, déclarai Sàtanaapud U^rophetam vox, In calam conficendam :aggrefiifa, jïw ell primas homines in paradifo : adornu eit ‘Prophet M : appetttnt A poft oio s, vt, c/ssemad-modum lo!juitttrapudEitangeliftamDominus, Luc.«/ Cribraret eof ficut trittcum : ne tpfum cjutdem Chriftt domtni os erubtstt.itacjue ettu tnexplebt-lem cupiditatem , tmmen[am diltgenttam fiinlltis Tetrusexprefistt,cum dixit-, ^duerfa~ ’.Pet-rttssvefterT)iabolus, tamcjuam Ie o rugtens, circuit, tjuarens ,lt;juem denoret. Quamejuam non vnw modo tentât homines Satan,fiedgregatim interdumdamones tnlïngulos impet urn factum: lt;]Modtlle confejfiu eli datmon, ^ui rogatus à Chri- nbsp;nbsp;re.
fto domino, (juodfihi nomen ejjet, reftiondtt,legio mihi nomen eil, nempe damonum multttudo, tjtsa mtfertsm tllum diuexarat. de aho fcri-ptumelt-^A/lumttfeptemaliosftiritusfècum.ne-^tiioresfe,drtntraniethabitant tbi. Adulti/unt, ^w.tjuodtmpulfiis, atejue impetus dtmonumm fie minime fiintiunt, tot am remfalfism efifie arbt-trantur-, ejuos ipfios à demonibus non oppugnari mirumnonell, quibus/eftgt;onte dedtderunt.non ell in tills pie tas, non charitas,non virtus illa Chri ftiano homine di^naiejuare {ît%jt toti lint in pote-ftate dtaboli-, nec vllts tentationib.opus ell td eos euertedos, in ejuorü ïam animis, tp/îs Itbenttbus, co mor at ur. At vert, ^ttifii Deo dicauerût, in terr it
St nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(O:-
-ocr page 658-CATECHlSAirS
I.Cor.
Tob. I.
cAeiiem vit am agentes, ij maxime omnium Satan* incurTthus petuntur, hos acerbirstme oetit, hh tn Ungula temporis mornet a firutt tnUdtas plena eÜhtfl^oria diutnarum lttteragt;um fanilorum homtnum, ^uos prafintt etiam animeß-antes, vel Vt,velfraude perucrtit.yldam, Dauid,Salomon, alijijue, cfuos enumerare difficile fit, experti fint damonu violentos impel tis,et calhdam ajlutiatn, cut re/tïli non pofitt confilto, aist kumir.tim virt-htu. Quis tgitur/efiio praßdto fatts t uturn exikli-met ?Ita^ pie, castecjue petendum à ‘Deo ell, ne nostentarifinat fiupra id, ejuodpofiùmus,fedfi-. dat etiam cum tentatione prouentu, vtpo/stmus /ujlinere. Verum htc fideles confirmandifunt,lï ejutantmiimhellitate, aut reitgnurattone dsmo-num vimperhorrefiunt, vt ipf!tentattonumflu-iltbus agnati, tn hunc precationis portum con-fiugiant. non cntm Satan tn tanta potenna, (fi pertinacia, in capitab odto noSïrt genens, »tec cjuanttm, nee tjuam diuvult, ten tare nos, aut vexare pote^, fid omnts ettes poteklas Dei tiutu, (fipirmtfiu guhernatur .notfisimum eÜ exemphs lob tdetjuo ntli Dtabolo dtxtjjet DetU', Eccevntuerfii,e]ua habet, tnmanutuajunt-, nihil eitu Sate nas atttgififiet: contra vero nifi ad-dtdtjjet ‘Domtnuliltrantt m tn eumne extendos manumtue,m-,vno DtabolttSiu cumfilijstpfifio-cultatibufi^ concidijjet. Jtaautem alhgataeflda mon um vtSfVt neporcosquidli illos,de putbus fiti
bunt
-ocr page 659-TAROCHOS. 649
hunt,Eu^ngcbfla,non permit ten te Deoinuade- Msrc.f, repotuijjet.Sed adtntelltgendam huitu petthonie' Luc.8. fiw dictndittn eEi, ejutd htc tentatio /îgmficet, tjuid Item, tndftct m tentationem. £fi Autem,tcn~ tare,pertCHlumf,icere deeo, i^ut tentetur,vt ab ipß, cjMod CKpimtu, eltcientes, verS exprmtamus.
ten tandt modus tn EDettrn mmime cadtt. ejutd Heb, 44 entm efl-, t^nod nefciat DemlOmma entm, tnejutt, nuda, (ß apert a funt ocuUs eiiu. ESI alter um ten-tandt genw, cum, longita progredtendo, aliud ejuari ßlet tn bonam vel tn malam partem: tn bo~ nam,cumearetentaturalicutui vtrtm-, vt, Uht perjpeEla, cognita, is commodts, honortbtu augeatur,eturlt;jMe exemplum ceteris tmttandum proponatur, ac dentque omnes ob id tpfum ad Dei laudes excitentur. cjua tentandi ratio fola Conuenit in'^Deum.huius exemplum tentationù Ojut ij. efl tlludinT)eut. Tentât vos domtnus Deus ve~
fler,vtpalamfiat,vtrumdtligatis eum, an non. Qm modo etiam tent are dictturfuos T)etss, cum inopia, morbo, cß alijs calamitatum genenbus premtt, tjuod probanda eorum pattentia cauffd factt,(ßvt alijs documentum /int Chrifltantof-ficij. In hancpartem legimus Abraham eJJ'e ten-tatum, vtfiltum immolaret.ejuofaElo,fuit is obe-dientta, çr patientia exemplum lingulare ad me-moriam homtnum fempiternam. Jn eandem fint enttarn dtElumelldeTobta-, Qutaaccepttu tras Deo,necejfifutt,vttentattoprobaret te. In
Gene.tir
Tob lts
Ss T malam
-ocr page 660-6!o catechismus.
Matth.4.
Pfal.f.
Iacob,I,
ntalampartent tentantur homtnes, cum ad pee* cat um, aut exitium tmpelluntur: tjuod proprium dtaboli ofpctum efi.ù enim eo antmo tentât homines, vt dectptat, agatejuepritcipnet, ^uamobrent Tentator in diutnu ist terts appellat ur. In ijs wra tentationibus modo inttmos nobis admouens ßi-mulos, antmaaffelltones, (^commottonesadhi-bst admintitras-^ modo nos exagitans extrtnfi-cus,externisrebus vtitur, velprojpens ad effe-rendos, vel ad frangendos aduer/lf, nonnum-ejuam habet emij]arios, excurfires perdttos h» mines,tnprimifèjue htreticos,ejutfedentes tn ca-thedrapelhlentii, malar urn doElrtnarum mor-ttferapiminadi(pergunt,‘vt illos,lt;jut nullum de-llt;Ilum,autdt/crtmenhabent wtutts^ ^vttio-rum, homines per fi prochues ad malum, nut an-tes,acpracipitantes tmpeliant. Titcimur autem induct tn tentattonem, cum tetattombus fuccum-himus. Inducimtrr vero tn tentattonem du-pltctter,primum,cumdefiatudimoti, tn td rui-mus malum, in tjuod tentando nos altijuis tm-pulerit. ty4t nemo ^uidem à 'Heo hoc modo tn tentationem inducttur. quia nemtnt ell peccati auHor Deus, tmmo vero odit omnes, qut operan-tur iniquttatem. Stc vero etiam ell apud fin-blum Iacobum:lilemo,cumtentatur,dicat, quo-eiam a Deotentatur: Deus entm in tentât or malor urn eß. Deinde dtcttur nos tn tentattonem tn-sisoctrtit,qutet/inontentat tp/ifneq^ operadat,
qut
-ocr page 661-T A ROC HOS. 6st tentemur,tentare tarnen dicitur, ejuia, cum poßtt prohibere, ne fd acctdat, aut ne tentatwni-basfuperemur.non tmpedtt. Hocrrtodo T)eui bonos, pios tent art tjuidem (init, veruntamenfitti grattafisflentatos non deßrit. Nec vers non inter dum iufio, ^occulto Del tudtcto, no^ïris id ßelertbut poilnlanttbns, nobis tp/trelt^li, conci-dimui.Tratereanosin tent at ion em Dem tndtt-tere dtcitttr,cumetm beneficies, ejsta nobis ad retint er» dedtt, absstimur ad perniciem, g“ patris fstbfiantiam, vt prodtgus tllefiltm, dtfstpamm, vmendo In.xurtofie, noflrts cupiditattbus obß-eenentes. Quamobretddtcere pofiùmm, ejuodde legedixttzApoftolus-, Inuenttsm eftmiht, man-datism,tjuod erat advttam, hoc ejfie ad mortem. Oportunum rei exemplum efi Hteroßljma, tefte £‘Lechiele-^ejuamT)emomniornamentorumge-nere locupletarat, vt eins ore Propheta diceret Deus;^ Perfe£la eras tn dec ore meo, einem pofise-ram fiuper te:^ tarnen tlla ciuttas ätutms cumulât a bonis,tantumabefi:,vt opttme de fi mertto, acmerentiT)eogratiamhabens, calePltbt/s bene ficijs ad beatttudmem confiejuendam, cmusgratta ea acceperat, vteretur, z’t, tngraüßima tn pa-rentemDeumabteEla fliecogitatione calentum firuiluum, tantum prafenti abundantta luxurio-fi, ac perditefrtsereittr.eiuod Ezechiel eodem ca-pite plurtbm verbts perf tcutÿs efi. Quarefiint eodem loco tngrati th Deum homines, cpuipra-bttam
-ocr page 662-ift CArËCHlSMVS hit am (ïbtabeo dtuinitus vbetem materiam re^ {lefaElorttm.advunt, Ulo permittente, conuer-tunt. Sed oportet hitnc ditttnit fcripturtt morem dtltgenter attëdere^tjuit Deipermi/stonem ys tn— terdftmverbiefignificat,ejut^roprießacctpMn- gt;nbsp;tur,tam!^uama£ltonemin Deo lïgnificanttnant inExodoficefi-.lndurabocor'^Pharaonii, (ß ei-
Ro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ifaiam:E^clt;tca, corpopuU bwtts: eïf ttd Riy
**• nbsp;nbsp;nbsp;manosfcrtbtt t^A’peflobu: Tradtdtt tlhs Deus ttt
pafttones ignommnt, et tn reprobumfenfitm. Qhi-bneinlocis,alviftjjltmilibiu, non id omninoe/Jea-Dftm à Deo,fedp'rmijfnm,tntelligendu eU. HÙ poUtu, nonerttdtftictlefctre,ejutd tnhac prtcif-tionü parte pofiMlemns, Nee ver o petimui,ne omnmo tentemttr.Efl enim homtnum vtta, tett-Iob.7. ' tat 10fttperterram Eëtautentearesvttlis,^frit Eiuojd hominnm genert. nam tn tentattontbui nos tpßs, td efi vtres noëlras, cognof:ww qttam-i.Pet.f* obrem etiarnhumiltamur/ub potenttmanuDei, virtltteri^ue decertantes, expeëtamm tmmar-t.Tim.x. cefitbilem coranam gloria Nam ejnicer-tat tn agone,non coronatur,niElegtttme cer/aue-lacob.i. rtt-,^ vt tntfuttfinëhts lacobus.Beatus vtr, ejtti fußert tentationem-^ qt{ontam,cttm probattu fue
‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rtt, acmpiet eoronam vtta, t^nam repromtEt Deus
dtltgenttbns fe. Qaodß vrgemur nonnum-tjuamhofltumtentattonibtu-,, magna nobts erit leuattont ilia cogttatto, habere nos adiutorem Heb r. 4. fonttficem, ejwpofitt compati tnfirmttattbiu m-Sirit,
-ocr page 663-T^ARÖCHOS.
flris. t entatmn tpßm perotnnta. Quid hw igi~ tur pettmus?ne dtutno prafidto dejertt, tentu-ttombus vel decepti aßintiumur, vel ceditmut afßtilt-j vtpritllojit nobu Deigrutia, qu«, cum üefecertntnosproprt£vires, tnmalis recreet,ae reßctat. Quare (^^enerattm 'Det opem implora-re debemw tn omntbui tentattombw.^ nomina Um, cumßngulü afßigimur, adprecattonem con fugereoportet, quoda Dautde faUum legtmui pene tn vnoquoque tentationum generet nam tnmendactoßc precabatur; J^e auferas de ore Pfal.iiS^ meoverbumverttatisv/quequaque. tn auaritia
ad huncmndum-, Jncltnacor meum in lefltmo- Pfal.uSt niatua,(ßnontnauarittam. Jn rebut verotn-ambui hutus vita, tßr tllecebrü cupidttatum, hac prece vtebatur: ey4uerte oculos meos, ne deant vanitatem. ErgopoÜulamut, ne morem geramut cupidttatibut, neve defatigemur in tentattontbusfu^tnendis, ne decltnemus de via Domtnt, vttamtn rebut incommodit, quam in proßterts, aquttatem animi, confianttamque/er-uemus, nullam noflrt partem T^eut ßua tut eia vacuamreltnquat, Tettmusdenique, vt Sata~'^°'t^‘^^gt; nam conteratßtb pedtbut noßris. Rehquum e^l, vt fide lern populum ad ea Parochus cohort et ur, queinhacprecationema.ximecogttare, (ß me-ditari oporteat.tn qua ent tlla optima ratte, ff, quanta fft hommum tnfirmttiu, tntelligentes vi-rtbuf noPlru dtfifidemus, omnt ^e noPira
-ocr page 664-6!4 CATECHISMUS
incolumitatis «« 'Dei benignttate colloCAt«, et fr eu patrocittio, vel tn maximts periculii magnu nnimum habuertmus, pretferttm cogitantes, i]Mammtsltoshac/})e, atejnehoc animo pradttos ex h tant lb Ui Satanafattcibtti libérant Dem. An Gen«. }^. nonlofeph vndiq^ctrcumeiatum ardentibus tn-/ànitmulierisfacibia,cfiimmoertptum pericul» adgloriam extttlit?non Snfannam, à Satanemi-nt^ris obfiffam, turn, cum nthil propius effet, e^uam vtnefarijs fintentijs interficeretur,feri(a-uitincolumenfneque mir urn: er at enim, inquit, cor eiui fidticiam habens in Domino.lnrignis e^l Daniel, 13. laus,cè‘gloria lob, tjtti de mttndo, de carne, de
Satanatnumphautt. Plurimafunt httitugeneris exempla, ejuibtts Parochtu diligenter ptum po pulum ad earnfftmfiduciamijue cohortari debe-bit.Cogitentettamfideles,ejfiem in hoUiumten-tationibui ducem habeant, nempe ChriPlum do-rntnMm,ejuivtlloriam ex tllo certamine retulit.
Lue.n. f^tctttpfiDiabolum.eliiitllefortior, t^tti/»per- . ueniens fortem frperauit armatum-^ cjuem armu nudautt, eff-ffiolijs. De eins vtHoria, ejuam de mundo reportautt, eH apud fanHum loan-
loan.itf. nem-, Confidtte,egovictmundum. intApo-Apoe.pö. calyp/idtctturtpfeleo vincens,c^ exijjevtncens,
vt vmceret.-ejuia tn viEloriafuie et tam cut tor thus facultatem vincendt dedtt. EH tiApoHoli ad Hebr.U. Hebreos epiHola plena vtHerijt /anHorum ho-
mmum, qut perfidem deuicerunt régna, obtura-
uerunt
-ocr page 665-' JT) TAl^GCHOS.
Herum ora leonom: (fr (fu* fiejuunmr. Exhù
•vero, ejua ffc ail a leg'.tmts, eas viilortas co gu at to
ne complt ilamur, quM tjuondte reportant ex tn-ttmù, et ext er nu datnonum prœtijs hommes fide, fj)e, (fi chant at e praslantes.-ejua tam multifient, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l,
tamcjue tnitgnes, vt, dfiubafieilum caderent ocu lorum,nthd fretjuentnu acadere tudtcaremtu, nthilglonofiwtde ejuorum hoSltum clade hû ver
1 hû/crtpfit faniltu loannes: Scrtbo vobù, luue-xdesvrt.v, nés, tjuontam fortes eilts, (fi verbum Dei manet m vobù, (fi vtctilis mahgnum. Kmcitstr autemSatanas nonotio,fomno,vtno, comejfiatio-ne, hbtdme,fid oratione, labore,vigtlta, abiltnen tM,conttnentta, cafiaate. Ktgtlate,^orate,in- Matth, itf. ^ntt, vtiam dtxtmtu-, vt non tntretts tn tenta-
twnem. Qut ijs armts ad tllam pugnam vtuntur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' '
infugamconuertuntaduerfartos: ejut enimrelt-
ilunt E)tabolo, isfugiet ab eis. In hts tarnen[àn- lacoc. 4,
,, ilorumhominiiviilorijs,ijuas dtximw, nemofi efferat tnfolentnu, vt fe futs virtbtu hofitles da-
I monum tentatienes, tmpetufiue fitflinere pofie confidat.noneilhocnaturanoslra, nonhumana rmbectllitatis. Ha vires, tjutbus proHermmtu Satana(atellttes,dantur àDeo-^ tjutponit, vt ar-eumareum, brachia noifra-, cuius benefictoarcus fort tum fiuperatus eil, et tnfirmi accinili fimt roboret^ qut dat nobts proteilionem falutis'^ cutusnos dextera fitfciptt-^ ejut docet manus no- j» flrsu adprœbum, nbsp;nbsp;dtgttot nêilres ad bellum; nbsp;nbsp;™'
vtvai
-ocr page 666-0^6 CArECHISM^S
vt vni Deo pro viClorta Hnt agenda, nbsp;nbsp;habende
gr at ta, lt;] no vno (^attElore,^ adtntore vtncere poJJ„mltJ_q^gclpgclt Apofl-olastincjuitenim:Deo antemgrattiü. tjut dédit nobis 'Vt^lortam per do~ , minnmnoiirnm Irjitm ChriUttm. Ettndeman-
ilorem viDoria pradtcat caleflts tlla vox tn j4po calypfi:FaDa eft/ihts, vtrtsts, regnum Dei nofirt, pote^ias Chrtflt etus-^ quta proteDus efi accnfator fratrnm noßrornm^ tp/t vfcerttnt enm propterfan game agni. Teflatnr idem liber, L hnßt domini,partant ex mttndo, carne^, viÜo rtanteolnco-,Htcitmagnopngnabnnt, ^agents vtncetillns.Hac de catijfa, de modo vincendi.
Qiiibusexpofitis, proponent fide It populo Earo-chia Deo paratas coronas, cf' conjhtutam vt Bortbus fimptternam pramiorum ampUtudtnent. ejuortsm ex eadens odpocalypfi dtuina profèrent tefttmoma-, Qm vicertt,non ladeturàmortefe-cunda.et alto loco-,Qut vicerit, /tc veDietur vefi mentis albis, non delebo nomen et us de Itbro
Apoc.5.
vtta. cp-. Confitebor nomen etus coram patre meo,^ coram ange Its etus. Cjquot; paulopoB Deus ipfeac Dominus noBeritalocjuttur ad loannem: Qui vicerit^ factam tllum columnam tn templo Det met, for as non egredtetur ampltus.Tum tmyutt: Qut vicertt, dabo ei federe mecum tn throno meo, ficut cpr ego vies, cPquot; fidt cum patre meotn throno eius. Dentine cum fitnBo-rumgloriam, çfrperpetuam tdam bonorum titm,
qui-
-ocr page 667-TAROCHOS. 6iT
^uibui tn ctlo ß-uentftr, expofittjfct, adiunxtt-^ Qutvicerttypufsidehtt hic. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apoc.ti.
i'ed libera nos à mal o.
T^oflremu hlt;ic petitlo e^l tnftar omnium, (jU* ‘Det filitts dtuinam banc orationem conclufit ; cu~ nu etiamvtm, pondut ostendens, eaviiiscSi omndtclau/kla, cumè vttamigraturus, Deum patrem pro homtnum falute deprecaretur.-Rogo, enim inquit, vt firues eos a malo. Ergo bacpreca~ nbsp;nbsp;nbsp;• *7«
tionii formula, Cjuam pracepto tradidit, exemplo confirmait, ejuaß quadam epitome fummattm complexe efl vtm, rattonem cete-rarumpetitionum. Cum enim id, cjuodeaprece continetur, tmpetrauertmus, ntbtl, auRlorefan-Uo Cfpriano, remanet, tjuodvitraadbuc debeat S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
po^ulari.-cum femelprotebhonem Dei aduerfiu malumpetamus:i^aaimpetrata, contraommai tjua diabolui (S' mundta operantur, ficurt da~ mm, (^ tuti. Quare,cumtantt lit bacpetttio, quanti dixtmui, debebit Tarocbm tn eafideltbtti explicanda fummam adbibere diligenttam. Dif~ fertautem bac, df proxima petttto.ejuodtllavi-‘ tationem culpa, bac poena liber attonem pofiula~ mm. Quare non lammonendmefl fidelu popu^ f lm,ejuantopere laboret ex tncommodte (^ ca~ lamitattbm, calefiis egeat adtumentt. nam ^uot (^ ejuantis miferijs propofita fit bominum vua,praterejuam ejuodffi facrt, (fi profianifirf ptoreibof argumentum fient copto/îfitmeperfè-
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ît tuti.
-ocr page 668-S CATECHISA/rS
cuti,nemofere efi,lt;jum inttlligat fuo (f-alien» pertculo.per/uafitm entm efi omntbtts, tjnod cxem plum pattentta lob memorta prodtdtt. Homo na-
lt;ob.T4. tHsde multere, brcutvtueni tempore, repletur multù mtfèrijs, cjutcjuafifloiegredttur,(^conte-rttur, (^fugit velut vmbra, et numt^ua tn eodem ft atu permanet. KTec vero vllum pratertre dtem, ^ut proprta altcjua molellia, aut incemmodo nota n non poftit, tellis esl tlla ChrtHt 'Homtnt vox, Matth. 6 ^^ff‘^tld.'ftrnalattafùa.Etftcendtctonemhuma na vita déclarai ipfittt Homini momtum tllud, ejuocrucem ejuottdte Jumt, feijue docutt fei^uio-
J-uc.9, nbsp;nbsp;nbsp;poi't(re. IJt tgttur ^utftjue fenttt, cjuam labortoftt
Jit clrpericutofa haevtuendi ratio, tta factie per-fuadebitur fidelt popul» malorum hberationem a T)eo tmplorandam ejfe, prafirttm cum nulla re magü ad or an dum adducantur homtnei,ejuam cupiditate, Jpe liberattonis eorum incommo-dorum, ejutbui prtmuntur,aut tjuatmpendeant. EUenimloacinlita rattain antmühomtnum, vt Pp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rnalis (latim ad Dei auxtltum confugiant,
* 'Si. Qm de re tllud ftrtptum-^ Impie facieseorum ignomtnta, cl^cjuarcntnomen tuumT)omtne. Sed (i tllud fere fua Jponte faciunt homines, vt tn pertculia calamitatibui innocent Deum-certe, ejuo modo td refle facere pofsint, ab ^s, quorum fidet ac prudentia commtjfa eil eorum falus, maxtme docendt (imt. Non enimdeßtnt ^ut contra Chrtlit Domini iuffitm frapoller»
vtantur
-ocr page 669-Tgt;ARQCH03.
Vtanturordtneprec^tionü.namcjui iußittiosadP!i\. 94; /f c onfngere tn die trtbulationts, idefM orationis or
' dinënabispritlcrtpbïcvolftttenimvt primtjuam I precaremnr vt nosliberaret lt;j malo, peteremtu vti nomen ‘Dei finbiifiCAretfir, amp;nbsp;adneniret re-r gnum eins, nbsp;nbsp;reliejust pofinlaremns, cjuibns qiMfi
gradibns epntbis/diim tn hunclocttm pernenitfsr. fedc]Midjim,ficapft!, ß latus, (tpes condoltüt, S rei famibaris iaLluram faciunt. It minit,, û peri-CHla ab mimicis mtenduntttr, in fame, in bello, in pefl lient ta, omtßts medijs Dominica precattonis gradibus tanttsm petunt vt extllis ertptantur ma lis. htsic conßtetttdtni répugnât Chrtïii Domini tuffism: QuanteprimumregnumDei. Jtaijue'iAitzh, 1 cjut re^e preces faciunt, cum deprecantur cala-
mitates,incommoda, malorum depulßonem,id referuntad Deigloriam.ßcDauidilliprecatio- Pfal,6.
i ni.^ DorHine ne tn furore tuo arguas me-^ßsbtccit I rationem,(juafeDetglorilt;itcupidtßimumofien-
dit : mejuit enim: Qmanon efl in morte, ejutme-morßttui, in Inferno autem ^uis confitebiturti^ btlEttdem. cum or ar et Deum,ßbt vt mtßericor-diam tmperttret,fisbtungit tllud : Docebo initpuos Pfil, yoa Vias tuas, ^impij adteconuertentur. Adhanç erandt falutarem rattonem, amp;nbsp;ad exemplu Pro-
J pheta mcitandi funtfideles auditor es, (f- fimulda cendi, cjuantum interfit inter tnfideltttm, (fi Chri fltanorum hommum preces. Petunt vehementer^ tilt ettam àDeo,vt pofitnt exmorbis,vulneribufij^
Tt 2 ctnua-
-ocr page 670-éât nbsp;nbsp;nbsp;CATEC Hl S Mrs
• conualefiere^bt vt ex vrgenttbm, vel immin en-tibtu malis enadereltceat-^ fed tarnen tlhm preci puamIpem Uberattonüponunt tn remedijs^natu-ra, velhomtnum tn das Ina comparatis : t^atne-tiamfibt datum à cjttouü medtcamentum, ettan* ß cantiontbtn, ß veneficijs, ß damonam opera con~ fillum ft, ßnevllarehgieneadhibent, modo alt-^aa valetadinü Jpes oslendatar. Longe aha eil ratio Chrtfttanorumt^ui tnmorhù, tn om-»tbtts adaerfis rebw hab ent fitmmam perfu-gium, t^fpraßdiumfilutiiDeam-^ vnumtliam omnii aaclerem bont, óf Itberatoremfum agno-ßunt, ac venerantur-^ remedijs ver o nbsp;nbsp;nbsp;tneli ad
ßnandumvic, tnftamà T)eo effe pro eert o bakent, tantumt^ue dia agrotü prodejfe extSlimant, ^uantam tpfe voluent Detu. ell entm à Deo data hominam generi medictna, ejuamorbosfina-ret. Htnc ell tUa Eccleßalitctvox ■ t^lttfsi-Ecclc.38. mui creauit de terra medtetnam, (fvtr prudens non abhorrebtt illam. Itacjueejui lefu ChrtHo nomen dederunt, non in tUii remedies fummam femreponunt recuperanda valetMdtnii,fidtp-ßmedtetna auLloriDeo maxime confidunt.Qua-i.Paral.iói re etiam tn dtuinis Ittteris reprehenduniur 1], tpui, medictna fiducta, nullum Dei auxtltumre-^uirunt; immo ver o, ejutvttam agunt ex diui-nis legtbus, abjlinent emntbut rtmedijs, tjua-cumt^ue ad curattonem à Deo non adhtbitaeße tmfet.quod ß etiam eorum vßt medteamento-runf
-ocr page 671-tAD TAROCHOS. 66,
y Hm t HL fit explorât a fies fiinitatis,tarnen abijs, vt canttontbne (fi àamonum artificijs, abhorrent, t^dtd autem fideles cohortart oportet, vt Deo confidant : ea emm re iufiit nos beneficentt/stmns parens Überattonemmalorum pofiulare, vtinea tpfio, cfuod infstt, fient etiam tmpetrattonis ha~ oeremtu .WMlta fitnt in fiacris btteris hmm ret txempla, vt cjtti minus rationibus adducuntur *d bene fierandum, exemplorum multttudme confidere co^antur. nyfbraham, Jacob, Loth, lofiph, Dautdfisnt tn ocuHs, lecuplettfistmi teJles diMina benignitatis. fiicra noui teHamentilitte-r«« tarn multos énumérant, ijui ex maximis di-ficrtmtnibuS ereptt fitnt pte pondéré precationis, vtres exemplorum commemoratione non egeat, vna tgttur tlla Prophet a fient entia content, eri-mus, tjuavel tnfirmifitmum tjuemejue mare poteSf. Clamauerunt entm, inejutt, iufii, amp;nbsp;Domtnus exaudiuit eos, çfi ex omnibus tri-bulattonibus eorum Itberauit eos. Setjuitur hutus vis ratio petitionis, vtfide les intelligant, non omnino pet ere nos hoc loco, vt à malts omnibus li-beremur, fitnt enim quadam, cjua communtter mala putantur ; tjua tarnen fitnt tills fruUuofit, lt;}ui pattuntur-, vt tile fitmulus, sjui tyJpoilolo erat adhtbttus, vt Det gratta adtuuantevtrtus in infirmttate perficeretur. hoc, H cogntta fit eorum vis.fiumma voluptate pios afficiunt : tantum tibelî, vt à ‘Deo pet ant, vt aufeYantur. Qj^re
Tt s tan-
-ocr page 672-662 CATËCHISÂirS
tat um en mala deprecamur, lt;]ua nulla anima vti litatemafferre, reltqua minime, modo alitjuù indefilutarisfruilui extHat. Omnino igitur huic voet ea fubteUavü e^, vta peccato liberatt, à tentationts etiam pertculo, ab intimù, externif-lt;^ue malu eriptamitr-^ -vt tutt Cimw abaijua,ab tgne, fulgure ; ne grande noceat fiugibus-^ne an-nona cantate, fiditiontbus, bello laboremm-, pc-timus à Deo, w morbos, pe^lem, va^itatent arceat, vinctila, carcerem, extltum,prodttiones, tnßdtas, ceteratjue omnia prohibcat incommoda, ^uibue maxime terr eri, acpremi folet homintint •vita., omnes dentcjue flagttiorum eß facinorum caujjas auertat nei^ue hac filum, ejua omnittm con fen Hone mala Jùnt, deprecamur : fed illae-tiam, (jua pene omnes bona confitentur, diuitias, honores, valetudtnem, robur, hanc tp/am tiitam, petimus, inquam, ne ad malum eff ad anima nolira exttium hac conuertantur. Oramus e-tiam Deum, ne morte opprimamur repenttnai, ne tn nos tram Dei conettemus ; ne, cjua tmptos manent, fiipplteta fübeamui-^ ne tgnepurgatorif t or^ueamur-^ à ejuo vt alij liber en tur, pie ep“fiin-U^e precamur. hanc petttionem cp' in Mtffia, cp' on Lttanijs Cic tnterpretatur Eccleßa, nos videlicet ea prat ent a, prafintia, futur a mala de-precart, Non vno autem medo Dei nos beni-gnttas eriptt à mails : nam impendentesprohibet ealamitatestquo modo legimiu magnum ilium Jacob
-ocr page 673-TAROCHOS. 66$
Ixcob ejji hberatum ab tnimicû, tjuos in ilium cnn citarat Stchtamitarttm cades:extatentm tllud, Gcne.js Terror Det inuaUt omnes per circuit um ciuitates^ ^non fitnt aufiperfe^ui recedentes. Ettjutdem beatt omnes, cfui cum Christo Domino in calü re~ gnant, omnibus malts Dei ope liberatifitnt.nos att tem,ejuttn hacperegrinattone verfàmur, ab omnibus incommodis jôlutos tffe minime vult, (ed ertpit à quibufdam. et fi funt tn^lar liber ationis malorum omnium ea folatta, qua dat inter dum Deus ijs, tjui rebus premutur aduerßs. His fe con-filabatur Propheta, cumilladicebat-^Secundum pfal.pj* multttudinem dolorum meorum in corde meo confolationestualatificauerunt animam meam.
Traterea 4 malis hommes libérât Deus, cum illas tn vllum diferimen adduflos intégras fèruat, dr tncolumes.-^uod dr puer is tilts tn ar dent em fornacem conieEhs, et Danie It contigtjje legimus. Da n. 3. S, tjuem leones nihtl la[irunt, tjuemadmodum ne-ejue pueros jlamma violauit. APalus tsero etiam exfintenttafanbiorum'Ba/ilijmagni,Chryfillo- Chryfho^ mt,dr Auguß^tni practpue dtcitur damon, lt;yund-°-^^ homtnum culpa, id elt fieleris, dr pec cat i aublor ?
fuit : eyuo ettamminiliro vtitur Deusinrepeten- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
dis poenis à fieleratis dr facinorofis .• dai enim Deus omne malum homtntbus, tyuodtlltpeccati cauf/apattuntur. in ijuam fententiamloejuuntur dtuina Itttera tilts verbis-. Si erit malum in cwt-täte, quodDomtnus nonfecerit litem. Ego Domi- Ifa. 4 j.
ttM,
-ocr page 674-664 CATECHISMUS
nui, ù“ none si alter,furmans lncem, ^créant tenebragt;5,factens pacem, créant malum. AEa~ lm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dwttur dttmon ob earn caujjam, i^uoä,
et Enihü eum lefertmm, tarnen perpetuum bellum nobu tnfert, capitalt nos tnfeSlatur oäio. tjuod ß nobti ßde ar mat is, tnnocenttate-üunocere non poteSl, tamen nullum finem factt tentandi nos externis malss, çr quacumejue pe-teiî rat tone dtuexandi ejuamobrem Deumpre-camur, vt nos à malo Itberare veht. Dtcimtu autem 4 malo, non à malts, ob td, ejuod mala, ejut tnnosaproxtmis proßcifcuntur, tllt aßtgnamtu, tamejuam auüort, tmpulfirt.ejuo minus e-tiam proximis träfet debemus ; cjutn odtum amp;nbsp;tracundiam tn tp/umSatanamconuertereoportet, acjuo hommes ad tnferendam inturtammt-pelluntur. Jtaejue fi te altcjua re lafertt proxi-mm, cum pree es facts parenttDeo, pete, vtnon modo te Itberet à malo, id eil ab ijs, ejuas ttbt pro-ximm tmpontt, tnturijs-, ßd tllum tp/um enpiat proximum ex dtabolt manu, cutus tmpulfu hommes m fraudem mducuntur. Illud deniejue fitendum eH, ß tn preetbus ör votis non libera-mur à malts, de ber e nos, ejua premant, ferre pattenter , intelligentes placere dtuino numtnt, vt toleranter ea patiamur.Quare mmtmenostndi-gnart, aut do 1ere parefi, ipuodprecesnoilras non audtat Deus, Jed omnia eins nutum ac volunta-tem refetre oportet, extfitmantes tdvttle,tdeffe
faluta-
-ocr page 675-T^ROCHOS. 66^ faltitare,quod,Deoplacet, vt it a fit, nonaMem id, ijlbod fecui nobts vtdeatttr. Poilremo docen~ dtfttntpij auditores, dwm tn hoe vitx currtctilo 'verfamHr,eosadomneincommodor»)n Cinla,-mttatuntgenuinonfolitmittjMo, fed etiam gatt~ denttammoferendumparataseffe debere. Om- i-Tim.;-nes emm,intjMt^lt;jmpievolMntinnere tn Chrtfg Ie/ii,perfecuttonempatientur.Item,Per multat AQor.i4' tribulationes oportet nos tnt rare in regnnm T)ei. Rwfum., Nonneh£C oprtutt pati Chrtlinm. amp;nbsp;Luc.z4. tta mtr are in gloriamfitam i Non enim acjunm eil,firMMm matorem effe dominofko'.fîcuti turpe eil, èfintentia fan Ht Bernardi, membra effe de-bcata fub fjsinofô capite. Praclarum tllud eii exemplum h'riapropoftnm ad imttandum, qui, adhortanteTIauide, domi vt fi contmeret, m~ i.Rcg. il quttttrPrca 'Plei, Ifrael, (fi luda habitant in paptltontbus, (fi ego mgrediar domum meami Hùtnilrulltrattonibus, ac medttationibus fiad erandumventtmui,illudaffequemur, vt, fiminus vndtqjCmlli, malfque ctrcundati,quemad-modum tres tilt pueri tnt ail i ab igné,fie nos tnuto- Da n, j. lattferuemur,certe,'Ut Alachabei, cafitsaduer- z.Mach. jr. fis confiant er ac fortiterferamus.In contumelijs, (ficructattbusfacrosimttabimurtyfipoflolos,qui aSo r.y. ftfy? verbertbus, vehementer latabantur, quod dtgnt habitt effent, qui pro Chrtflo lefù contume-haspaterentur.fic nos tta comparait canemus tl-lafummaaietmt voluptate-. Principes perfecuti Pfil.iiS.
Tt i funt
-ocr page 676-‘666 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CviTEC H IS Mrs
ßtnt me gratis, verbis tuis formtdauit etr menmtUtabor ego /isper eioquta l»a, dcut qttt m-tsentt ßgt;oha malta.
Amen.
Hancvocem, /ïcutiejb, (Ignacalttm erationis S. Micron. SDomtntcaappellatfanlltts Hieronymus tn Cent-Qnarevtadmonui-mus anteaßdeles de praparatione, quaadhtbetl-daßt pruts quam aggrediantur ad dtuinampre-cattonem -,ßc nunc faciendum duxtmus, vt claa-Juht acfinis tpfiusprecattonis caußam, rationem-qstecognoficant. Non entm pluris eil dtutnas preces dilisenter ordtn, quam reltgiofi abjolue-rejciattgitur fidelts populus multos eße, (f- eos vberesfrullus,quos exlDominica orationis fine perctpimus.-Jed omnium vberrimus ac latißtmus fruHtis eil eorumtmpetratio,qult;tpollulautmw: de quo fapra fatis dtllum eil. Non fiolum au~ tem confiquimur poflrema hac parte precatio-nis,vtnollra pre ces audtantur, fed quadam e-ttam maiora acpraclartora, quam vt verbis ex-plicari pof sint, nam cum oranäo hommes cum Cypri.cir- q)eo colloquantur, vtfiinllus Cyprtanusait,fit « finem . anadam explicabtli modo orantt dtutna mate-fermo.de orat dom nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pratereafingu-
lartbus ornat muneribustvt qui pteTDeum or ant, quodammodo cum ijs.qui ad tgnem accédant, comparartpo/sint.-qui ß algent, calrfcunt-fi calent, ttHuant.ßc tUt afstfientes ad TDeum pro mo-
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;do pie-
-ocr page 677-T A ROC JT OS. nbsp;nbsp;nbsp;667
ào piet atü, ac fidei ardentiores efiadfigt;it:inflam-matur entm eoruw animtts adDeiglorta, ment tlluJlratnradmirabtlemtnmodum, omnino cu-mulanttir dtuinis munerihtts. efl enim tlludpro-dttumßnclislnterü,PritMentTli eum tnbenedi- Pfalm.»©. Jlionibutdulcedtnü. Exempta efl ommbutma-gmtiUle Maßes,(jmaDeicongreßi coltoejmo digredtens dinino ejuodamfulgore collucebatßc, vtIßaelitaeüitoculos, osmtuerinon poßent. Omninoejtiivehementt illofiudioprecesfaciunt, Det benignttate ac maießate admirabtUterper-fruttntur.Mane aflabo,tncimt Propheta,(ßvide^^^^^'^‘ bo^qtioniam non Deus volent inßuitatem tuet, htc (juo magitnofiuntlaomtnet, eo Deum vebe-mentioricultuac pietate venerantur-^ eo ettam fintt(tntiucundms,(juamfaauts pt Dominus, (ß ejuam verebeattpntomnet, ejuifper'dtineo,tum vero c tarifs tma illa luce circumftiß, ejuanta fit eo~ riihumihtas, epuantaßt Dei mateflas, coPderant. efl entm illa S.t^ug. regula:Nouerim me. Itaq^ fit, vtßit viribus difßdentes, totosß committant Deibenignitati, minime dubitantet, ejuinttipfios paternaillaßaadmirabtltcharitate camplexus,abundanter ijsomnta fiuppeditet, quaßnt ad Vita, tßßlute neceßaria, hincfie ad agendas D)eo gralias couuertant, ^uantas animo maximal ca-pere poßunt,lt;]uantasoraticne copleJltiejuodma-gnit Damde fscijfie tegimusiqui cum ita precatio »e inJlituißet Sesluu mefiac ex omnibus perfique
tibui
-ocr page 678-66g CATECHISMUS
Pfalm. 7. tibus f»e-^pc earn abfilnu-^ Confit ebor Domino/i-cftndttm tuliutam etus, qT p^llam nomint Domt-nt alttfitmi. Stint ettifinodt fanHorttm proces tn-nHmerdbtles,cfitartimexordtum elt ttmor is plenum, clanfitlafiet bona lattttaij^ referta.fied mtra btle esi, cjnam eo tn genere entte at Dautdis tpfint precattones.nam cttm metapertttrbatas CtcorA'
Pfaim.j. reejjetexorfiàSyMaltttnfiargant adaerfium me, maltt die ant anima mea, non ell [alas tp/itn Deo etattconßmattu ali^aando, gaadeoqae perfafitts, fabtanxit paalopoU, I\lon time bo milita popalt ctrcamilantts me. alto etiam pfalmo,fiiam cum deploraffit mtfiriam,adextremam Deo confißu, incrédibiliser latatttr fie fem pit erna beatttadi-ms, In pace, in idipfium, inqatt, dormi a requie~
Plum.4. ficam.Q^dtUalDomtne ne tn faroretaoarguas 1 faim. 6, ^e,neque tn ira tua comptas me-, quanto cum tremore, c^pallore Tr ophet am dtxijje creden-dum eSllcontra,qua deinceps fiquuntur, quarts ßdenttaclatantianimol Dt/cedtte àme, tnqutt, omnes quioperamtnt tniquttatcm-, quontamex-audtutt Dominus vocem fletus mei. Cum vers Saults tram,fiuroremque pertime/ceret, quam hu militer ac demifie Dei opem implorabatlDeus in 1’falm.g. nominetuofitluummefac, tn vtrtute tuaiu-dtea me. es tarnen hilare ac fidenter tn eodem pfialmofubtecit-,Ecce entm Deus adiuuat Dominusfufeeptor efiantma mea.Q^re qutfi confert ad filer as preces fide, fieque munit us, paren-
-ocr page 679-tAD 'fAKOCHOS. 669 farentem adeat Tfeum, vt fe td confetjui jfnffe, ^Hodeiopuißt,nMllowodo dtffidat. Suntantem w extrema hocdintnitprecationis verba, Amen, muit a ejuafißmina ^Mlt;tdam earum rattonum, cogttattonMmejue, t^uas dtximtu. (ß tjutdem adee frequentfmthac Hebraavoxm ore Saluatoris, Vtjfirituffttniloplacuertt, vt tn Eccle^a Det re-ttneretur.cut vocitUa. qttodam modoßtbie^lafia tenttaen.'ScttotUMaudttat eße preces. habete-nim vim reßondentis, (fi tlltt, qttt preabm, quod veht, tmpetrarit, cum bona gratta dimittentis Dei. Hane fint enttarn perpétua Ecclefia Dei confuetudo comprobawt, qua tnfàcrtfcto Adißa, eumpronuciatur or at to Domintca,nonreifacrlt;t mintsîrts, quorum partesßtnt tlla' dteere, Sed li~ beranos à malo, attribuit hanc vacem Amen, fid ipfificerdoti, accommodatam, refiruautt-^ qui cum E)ei amp;nbsp;homtnum Et inter pres; T)eum exor atumeße populo reßondet. Neet amen hic rttus communis efi omniumprecattonum, quip-pecuminceteris mintflrorumEt munus reßon-dendt, Amen-.Çedpraprius E)omintca orattonis. nam tn alijspreetbus conßnfum modo, deßderiu-que Egniflcat,tnhacreßonEoeß, Deum or antis poßsdattoni confinEße.zAc vane quidem à mul-ttseilinterpretatum hoc verbum, e^men. Septuaginta interprètes verterunt,fiat. aß reädi-derunt, veretsßEquila, ßdeliter, couertit.fid par-»irefert, hoc, antllo modo Et redditum-, modo habere
-ocr page 680-67» CATECHISMUS
habere intelligamut earn vim, e^nam diximm, conßymantisfacer dot is concejfitm id ejje ejuod pt tebatur.ctuusfintenifii teßüesi Aposîolitstne-fc. Cor.i. ptflola ad Corinthios.Quotcjuot emm,tntjmt,pro mißiones DeifKnt,tn tllo ell, tdeo per tp/um 1^4men Deo,adglortam nofl ram. EH etiam hiC nobis accommodatavox, tnejseainesi conßrma-tio cjuadam earstm petitionum, tjua^ adhncad-hibsstmtts.'i^na etiam eos reddit attentes, cjut dant Oper amfacrts precibtts.flt enim fipe, vtinpreca-tione difirallt homines varies cogitattombtss, alio tradacanturtimmo vero (iimmo flttdto petimns hac ip/d voce, vt omniafiant, td eSi concedantar, ipua antea petimns-^ vel potins intelligentes nos tam impetrajje omnia, ac fen tient es prefentem vimdiMiniauxtlij, illnd vna cam T^ropheta ca-Pfalm. yj. nimusi, Ecce enimEDeits adiuuat me, et Dominus
ßijCeptor ell anima me a. Nec eft, ^uod ^uifi ^Hamdubitet,ejain nbsp;nbsp;nbsp;nomine fili] fiti,
C7-vcrbo,quo fdpifisime is v/us est, moaeatur Deus,lt;]uifimper,
Hcbr. ƒ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lit ait ApoHolus, exau~
dttus eli pro fita reuerentia,
('à
-ocr page 681-
INDEX CATECHISMI. BEAT IB V S permif-fiirn eft VC interdum minores ordincs ad miniftrent, Pagina jSy Abrahæ percgrinacio 418 Abrahxfinus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;71 Abfolucion.s forma 507 Abfoliiendi qui lint 504 Abfoliiendi poteftas quibns data nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;518 Abfolutio qiiando pænitcn* tibus dcncginda 559 Abfolutio pcccatornm eft cf. fedus pænitentiæ 559 Accidentia in Euchariftia; fa-cramento manent line fub-icfl:o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;174 Aûiones Deo gratas lincad-iumento diuinæ gratiæ fuf-cipere non polfumus 604 Aûio gratiarum erga Deum quo modo fiat in petitionc de facienda Dei voluntate ^'5 Aiftio gratiarum eft vna de partibus orationis 5J1 Adam libi amp;nbsp;polteris donu iu ftitiæ originalis amifit 617 Adamcibo indigebatin ftatu innocentiat ad reficiendas vires nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;616 Inter Adam nccefsitates amp;nbsp;no liras mulcum intereft Adam non indignilfet multis rebut quibus nos indige- |
mus, li non pcccaftct 617 Adam in paradifo voluptatii ociofus no erat luturus 657 Adam in paradilo nulla mo-icltia aftciftus fuiftet 617 Adam poftcritas frudu vitalit ai boris priuata amp;nbsp;horribili feiitentia malcdida Cij Adam amp;nbsp;Chrifti comparatio Adultcrium quid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49$ Adultcrij interdicto qux pec cata prohibcantur 49j Adultcrij deteftatio 49^ Adultcrium quarc prohibi tum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;496 Adultcrij interdiiSoomncita puricat.s SC impudicitiaf ge nus quo corpus polluitur, probibetur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49lt;S Adiiltcrio intima animi libido probibetur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;496 Adultcrium infignem turpi-tudinis notam inurit 499 Adulterorum fupplicium SC damna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;499 Afteftus carnis iti domitos habere vt omnino non cx-citentur, non eftin hominis ctiam iuftilicati pore-ftate. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;éoî Alfinitas patrinorû cum quibus contrahatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xoo Amcm quid fignificct 669 Amen interpretatio nbsp;nbsp;nbsp;669 Am« |
INDEX.
Amen cur in fscrificio miffa: rcfcrua ur faccrdoti pro-nunciandum Amor Dei in rcdcmptione er gi homines oftenfus J76 Angelorum crc.itio 51 Angeli ah ortiis lui initio sra tiapræditi Angeli fapientia St potentia ornati Angclicæ falutationi adiiinxit tcelcfia preccs amp;nbsp;implora-tionem bcatæ Virginis ^60 Angelorum plurinii cxcæle- Ribus fcdibus deturbati 31 /»ngeli quare virtutcs didi 31 Angeli quo modo adorentur '*-4. Angeli quare Humana fpecie eilingantur Angelica falutationc Deus laudatur Angelica falutatio eft adio gratiarura Angelorum cuftodia erga ho mines Angelorum obedicntia erga Dcum Angeli non adoratur vt Deus 4-4 Angelorum operaquotidicà |
maximis pcriculis libera mur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41^ Ab anima Chrifti numquam fcparata cR diuinitas 65 Anima Chrifti re amp;nbsp;prælentia ad inferos defccndic 73 Anima Chrifti defeendens ad inferos communicauit me-ritum pafsionis animabus patrum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;74 Anima eft immortalis nbsp;nbsp;nbsp;13Ö Anima: piotum ante Chrifti mortem ad finum Abraha: dcfcrcbantur Anima quæ pcccaiierit, quo modo moriatur 43(5 Animænô nihil deeft ad fum mam felicitatem, dum eft feparataa corpore 140 Anima feparata à corpore propenfionem habet ad corpus Anima duabus alls ad cælum Apoft. quare à Chrifto dati 4 Apoftolorum audoritas, cis Apoftoli duodecim articulis diftindum fymbolum com Apoftoli cærimoniarum in-ftitufores Apoftoli a Domino Chriftn* tis compofitioncm didice-runt Appeti- |
Appetitioproprij boni rebus omnibusingeneratur 6oi Appcterc Dcunj à principio homini datum 6oi Appetitionibus corruptæ natural ctiam reclamatibus Si aduerfantib’ volûtas remit tcndiiniurias fufficit 640 Artibus malis quæ acquirun-turnoftranon fuut 6ii Articuli quare difti 16 Afcendit Chriftus vt homo eft corpore SC anima in cae-los Afccndcns Chriftus in cælum fedetad dextram patris, SC quo modo intclligatur 8$ Afcendit Chriftus propria virtute Afcenfto Chrifti eft tamquam finis ad quern ceteia roy-ftcria rcfcruntur 86 Articuli fidei, primus ij Secundus 3$ Tertius 47 Quartus $6 Quintus 70 Sextus 85 Septimus 91 Oftauus looNonus 108 Decimus 118 Vndccimus ijy Duodccimus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ijy Articulus deafeenfione Chri fti eius maieftatem SC gio riam déclarât âfcenûonis Chrifti io cxluu |
Beneficia quas et afeenfione Chrifti nobis donantur 8S Aflentatores homines vitio obtreftationis peccant 514 Auari reprehenduntur Î54 Baptifmi cognitio maxime ne ceflaria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igj Biptifmus quarc à Parochi» fit docendus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;184 Quo tempore Parochis de ba ptifmo dilfcrendum 134 Eaptif.vox quid fignificstiSy Baptifmi facramétum quibus nominibus fignificatur 18f Baptifmi vtficramentiim eft, definitio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;85 Baptifmi facramétum qüibu» quot;r^bus conficiatur 187 Aquaquæ in facro fonte ad baptifmum conficiendutu alTcruatur, non eft facra-. mentum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;187 Baptifmi materia eft aqua clc-mentaris In baptifmo quare chrifma additur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;189. ax; Baptifmi forma 190 Baptifmi forma apud Græcoe varia Cur baptizabant Apoftoliin V T SaptijC* |
Baptifmiis tribus modis con-fici pojcft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;193 In baptifmo vnica »n trina ablutio fiat,nihil refcrt 154 In baptifmo caput abluen-dum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;194 In baptifmo verba fimul cum ablutionc prolerenda 194 Baptifmus à Chrifto domino inftitutus,Slt; quando 194 Qua 11 do vis fanâificandi a-quis fucrit tributa 194 Laptifmi lege quo téporcho mines tcncri cocpcrunt Paptifmi rainiftri 197 liaprizare facerdotes quare præfente ctiam cpifeopo polfunt Ordo inter baptifmi mini-itros fcruandus Baptizandos fufciperc qui-bus non liceat Baptifmus nccclfarius ad falu tern Baptifmi facramentum pueris dandum Baptizanturpucri in fide pa-rentum amp;nbsp;ecclefiæ Baptizandi funt filij quampri mum In baptizandis adultis diucr-fa ratio eft feruanda ab ea, quæ in pueris Baptifmus adultis quando fit ftatim confeiendus zo6 |
/ND E/. Baptizandi quomodo iffeâi eftedebeant Baptizandi interrogantur, an vclint baptizari x’O/ Quando baptizandi amentes amp;nbsp;dormientes zof Ad baptifmi gratia cófcquen dam fidcs eft nccelfaria 107 Baptizandum peccatorum pas niteat oportet io8 Baptifmi facramento oran« peccatum condonatur 109 In baptifmo prorfus tollun-tur peccata, amp;nbsp;radicitus e-uelluntur In baptizatls concuplfcentia rcmaiietjfcd peccatum non eft Baptifmi proprius efi'eâus peccatorum omnium re-rriifsio Peccata peccatorum pœnæ per baptifmum rcmittun-tur Pœnæ ciiiilibus iudieijs pcr-foluendæ per baptifmum non condonantur iij Poft baptifmum quare non reftituamurin ftatumnatu rae inteoræ Baptifmus charaâercm impri mit Baptifmum itcrari facrilcgi-um eft laptif- |
INDEX. Baptifmus cæliaditum pace-lacit Cærimoniæ 8C precatioiics in baptifmo fiunt, ad tril capita rediguntur iii Fons baptifmi confccratur ad ditooleo mylliciE vndio-nis Ccrti dies cxpeftantur ad confecrandain baptifmia-quam Baptiz.itit quæ nomina inipo ncnda Beatitudo cflcntialis in quo fita Bcati lumine gloriae cleuan-tur ad diuinam cflentiani videndam Bcatitudinis imagines amp;nbsp;fimi litudincs Bcatitudoaccidentalis inquo confiflat Bella inteftina hominis $95 Bellü fcclcratis cum Deo 632 Bencdiâionibus Dei opera noftra profperc cednt 616 Benignitas Dei non vno modo eripit nos à malis 661 Elafphemare nomen Dei Si fanâorum deteftabilc fcc-kis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4$2 Bonahumanse vitae quare o-ptandaSC petenda nbsp;nbsp;nbsp;öiy Bona temporalia quo modo petenda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iif |
Bonahumanas vitæ ad bona diuina dirigunt 6if Bona humanx vitæ adiumcn-ta funtad diuinorum bonorum adeptioncm 6if Catcchifmijncccfsitas 4.8, Catechifmidoftrina ad cap-tum cuiufc^accómodata 10 Charader trium facramento-rum eflcâus Charaólcr quid præftet 181 Charaâcrem imprimit con-firmatio Charaéteiem imprimit ordi-nis facramentura Charitatis præeepta duo 469 Charitas proximià charitate Dei ortum habet 469 Caftitasnon folum virginib, fed qui cælibcm vita agunt, St ijs qui matrimonio iun-fti funt conuenit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;497 Caftitatis remcdii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;497 Caftitatis rcmt'dia quae in a-âione confiftunt nbsp;nbsp;nbsp;yoo Cautio adhibcnda in pcccato rû occafionibus vitadis Cærimoniæ Si ritus, quibu» facramentum confirmatioquot; nis confertur 24I Cærimoniæ quæ ad pænitcn-tiæ facramentum adhiben-tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;508 Cærimoniæ quæ in facramen toextremæ vnélionis adhi V 1 bentur |
INDEX. bentur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jy/ Cibus multiplex amp;nbsp;dclicatus non poftuladus à Deo 612. Cibus niultiplc'xanimæ 6xy Clerici nomen vndc dedu- Cleiicorum corona vndcor-tu Ill habucritjSC quid (igni fieet Communie vnum ex nominibus £uchariniz Ante communionem nraepa- ratioqualis effe debeat, Ä quam lit nccellarii Præparatio ad cómunioncm eft pace CÜ alijs habere 184 Communioné fumptuius a- niorc erga Deû liabeat 284 Communicandum omnibus cflefaltem in pafchate 2.87 Communicaudi fub vna fpe- cic quare ccclefia conlue-tudincm approbauerit 190 Communia tribus perfonis diuiuis a non cómunia 48 Clauium necefsitas in cccle- Clauium dignitas amp;nbsp;amplitu do Conrupifeetia in renatis re-manet, fed peccatum non eft Concupifeentia praua ftirps malorum omnium Concupifeentia rerum aliéna |
rum amp;nbsp;vxoruin quid inte» fe différant Concupifeendi VIS non fem- perin vitioponenda 333 Concupifeendi vis refta Deo auftorc à natura nobis in-fitaeft Concupifeetia primorum pa rentum pcccato deprauata 31'5 Concupifeentia: vis (î moderata eft, quafnam vtilitatcs affcrat Concupifeentia quareà Pau lo peccatum lit difta 336 Non concupilccs, quern fen-fumhabeat Concupifeenda non eft alié Concupifccre aliéna vxorcm quam periculofum lit 341 Concupifeendi vitio qui ma Confefsio peccatorUjÄ eiui Confefsio quareinftituta 313 Confefsionis vtilitas Confefsio accufatio dicitur, a quare Indicium eccleffafticum quod fit in cófefsione,longe dif-fimilc eft forenlibus iudi-eijs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;323 Confefsio» Chriftoob eius b»« |
INT) EX. boniratem amp;nbsp;mifcncordi-am inftituta Confefsionis legt quinain pa rcredebcant Confcl'sio quo tempore pue-ro indifta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jip ConI’cfsio quâdo iterâda jjj Confefsionis minifter tdo- In confefsione fcclera non «eufanda Culpa eorum qui verecun. dia impediti peceata confi-tcri non audent Peceata ddigcnter peruefti- Confedor quando à fe psni-tentesdimittcredebcat 559 Confiderc oportet in officio precandi Confirmationis facramétum 1^7 Confirmationis nomen xiS Confirmatio cft vere facra-mentum Confirmationis facramétum à baptifmo maxime diliun dum Confirmationis facramenti origo Confirmationis facramenti, Chriftus auiSor xji Confirmationis facramentü «juarc chrifma appellatu iji |
Clirifn;atis materia ip’ Chrifma cpifcopi confiera* tioiic conficitur xji Chrifma quare ex oleo SC bal (amo conficiatur iij Chrifma qnibus carrimonijs, Sc quando conficiatnr ^34 Sacris precationibus chrifma conficiendum 254 Confirmationis facramenti forma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;234 In confirmatione tria obfcr-uanda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;234 Confirmationis facramétimi nifter proprius 25^ Ad confirmationem quare pa trinus vocctur 136 Affinitas quï cum patrinis có firmationis contrahitur 236 Confirmandi qua aetatc eiie debcanC Confirmationis facramentü quo modo fit ncccÜarium i?7 Confirmationis facramentü ad vniucrfos fideles æque pcrtinct Confirmationis farramenttï fufeipientes adulti dolere debcntdcpecca'.is 238 Confirmationis fàciamcntû præcedere debetconi'cf'sio inadultis Confirmationis facramentü nouamgratiam tribuit 239 Vv 3 Con- |
INDEX. Confîrmati'oni'j vocabulum vndededuftum 140 Confirmationis cfFeftus 141 Confirniatio non potcft ité ra ri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141 Confirmationis facramenti cærinioniæ amp;nbsp;ritus 141.141 Confirinationis facramttum quo tempore potifsimum adminiftrctur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141 Contritio quid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;313 Contritionis vis amp;nbsp;tfficacia 314 , , Contritionis proprius dolor ad fingula peccati morta-liaadhibcndus 518 Ad contritionctn veram qua: fint neccfl'aria Ad contritioncm excitan-dum cum, qui de pcccatis nondoleat Corona: vinccntibus paratæ Crcationis opus ab ijs faci-lius creditur,qui de Dei ora nipotentia non dubitant 30 Qjare’Dcuscreaiiit omnia 30 D-' crcatione angelorum, 31 Deus creator vifibilium, Si Deus,quae creauit, confetuat 54 Crcatura noua in Chrifto Verbi huius credo, in materia |
fidei euangelica: acceptio Quis fit qui credat 17 Quid primo credendura 4 Credens inquirendi curiofi-tatc eft liber Credendum elfe Deo 18 Credens intcriorem fidci a-ûum aperta fidci profefsio-nc proferre débet 18 Cbrillianoium omnium v-nus fpiritualis ortus $8l Chriftiani hominis fcientii vio capite eóprehenditur 7 Chriftiani doûoris opera in quo præcipuc verfari de-beat Chriftiani vita non in otio degenda Chriftiana philofophia fc-culi fapicntia in quo différant Chtiftianus homo quantum Chrifto debcat 47 Chrifti regnum fpirituale 41 Chriftus aducrlis natuiis di-uerfas proprictates accepit 44 Chriftus quarc dominus no-flerdicendus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4) Chriftus non eft dicendus fi-lius Dei adoptionc,fed natura nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yi Chriftus à Dauidc origincm traxit fecundum carncm 51 Chriftus |
Chriftus quare nouifsimus Adam appcllatus $5 Chriftus nafcens falutarido-ftrina nos inftituit 55’ Chrifti finguine fcelcra no-ftracxpiantur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;13 j Chriftus facramÆntorutn om nium auftor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lyy Chriftus torus in facramenco Fuchariftiæ continetur 167 Chnftus qua ratione fit in fa-cramento nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;174 Chriftus qua ratione pæni-tcntiæ iacramcntum infti. tuerit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;304 ChriftiSC cius matris 8lt;fan-öorum imagines oingi^non interdicitur præcepto legis 4P Chriftus frater nofter 44.46 Chrifti refurreftio fraternita tem Chrifti cum homini-bus non dirimit 580 Chrifti diuinitas nunqjuam à corpore feiunfta 61 Chriftus pro poccatoribus pafius Chriftianiquarefanéli dican tur Chriftus quo modo in nobis regnet Chrifti caufl'a libenter ftulti-ti.r fama fubeunda 609 Chriftus imitandus in referenda noftra voluntate ad |
IN'DEX. voluntatem Dei 6n Chriftus dominus, panis ell 616 Chrifti pafsionis rayfterium maxime Dei potentiam 6C benignitatem oftendit 62,8 Chrifti pafsionis patrocinio veniam peccatorumimpc-tramus Circunftantias peccatorumin confefsionc narrantur 331 Clauibus r.ccicfiæ ^ditus in cækim aperiri Clericorum corona quid fi-gnificet Colcrc dcos alienos quare ' Deus prohibuerit 430 Concio facra à fidclibus at-tenteaudienda Contra cos qui medicamcn-tis vtuntur dæmonum arts compofitis Creatio omnibus perfoni? Trinitatis communis 34 Creatura noua in chrifto eft, qui mandata Dei obferuat Crucis Chrifti pretium quare ti fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;636 Cultus diuini cupidos homines elle oportet 43? Cultus externus Deo præci-pitur adhiberi tertio pra:-cepto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45? Cultus fabbathi,quo tempo- V 4 r* |
INDEX. re tollenduserat 4$6 Cultus dici fcfti qiiare infti- ïutus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;456 Cupidifjs vitiofa quarepro-hibcatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;537 Cupiditates propriæ ctiam iu ftis aducrfantur 606 (J93 Datmonu odium in homines Dscmoiijfimulato lucis angc^ lo, qua: bona no funt tamej : bonapeftularepfuadet610 Dæqjonum externi impetus amp; imprefsiones 646 Dxmoncs quare principes ap pellati amp;nbsp;reftores mundi te nebrarum Paemones perpetuum bellum nobifeum gcriint 646 Dæmonutn visalligata 648 Dæmon quare malu^ praeci-pue dicatur Pæmoni afsignamus omnia mala, quae in nos à proxi-mis prolicifcuntur,tamquâ auâori amp;impulfori 664 D;bita,quædemitti poftula-mus,quælînt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;63$ Cuius debit! folutio fit ad fa-lutem necclfaria 6^$ Débita quare dicantur no-ftra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;63^ |
Decalogi pratcepta 410 Decalogilegum oraniufum-ma 8i cpiloguS 411 Decalogi præcepta decem ex duob.charicacis pendét 411 Decalogi Dcum elle autto- rcra crcdcrc maximam vim habcntadcam legem ob-feruandara Decalogi lex quanta maiefta- Defeenfus Chrifti ad inferos caulla Ante Chrifti mortem anima: piorum ad finum Abrah® defercbantur Defidcria exaudit Deus 549 Dcum vnum folum efle non pluresconfitcndum eft a Deus quare pater vocatur 13 Deo omnipo.vis tribuiturxd Deus omnium creator 31 Deus quæ creauit cófcruat 34 Deo amp;nbsp;non fanâis, facrifici- um offertur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;194 Deus eft legis auâor 414 Deum amare facile eft 414 Deus quare zclotes appella- tus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43f Deus quare poenam ad terti- amamp;quartam generatio-nem comminctur 457 Dcibonitas fupcrat ciufdem iuftitiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;437 Dei nomen quo modohono retur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;440 Deomulta impofita nomi na |
J NT) EX.
Deus non babebit iiifontem cum, qui nomen eius fru-ftra afFumpfciit Deus primus diligcndus, deinde parentes Deus defideria exaudit $49 Deus omnium hominum pater vocatur Deus hominum non obliui-feitur Dei benignitas amp;nbsp;mifericor-dia erga homines Dei amor erga homines in re-demptione oftenfus 576 Dei manus cum nos tangit,iJ non hoftilitcr facit, led a-manter Deus quart caftigat quos a-mat Deus calamitatcs noftras non ignorât Deus omnium Deus efl 581 Deus ell vbiq;, amp;nbsp;quo modo î8j Deus quare in cælis efle dica-tur Deus quo modo ex animo a-metur $8$ A Deo quid primo petendum Dci gloria quo modo peta- |
Dci nomen quo modo fanéti heari peramus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çScî Deinomé fanâlûSlt; terribile fantlifîçatione nô eget 587 Dci nomen re,non verbis tan um,fanûificandum $90 Dci prouidentia erga hominum falutem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$91 Dei potetia £lt; preuidétia Deus non ad otium amp;nbsp;incr-tiam nos vocauit 601 Deus nunquâ nos deferit 6oi Deus adminicula nobis con-cedit ad regnum cælorum confequendum 6oi Deumamare, vt par cfl, fin« diuinæ gratiæ adminiculo nonpodumus 604 Ad chriflianam prudentiam, nilîDco auélore, amp;nbsp;adiu-torc,nos afpirarc non pof-fumus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6oy Deus in iuflificatis mentem fa nat,non carnem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;606 Deus rcquirit fummum amo-reni in opera SC ftudio quod ci nauamus 610 Dei opera omnia bona 615 Deus omnibus operibus fuis fuâ boniratc impertiuit Dci voluntatem quare maxime colaoius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;614 Dci vise inuclligabiles 61 j Deus nobis melius confulit. |
INT) E X. ^uam not optarepoflumut 614 Ad Dei gloriam omnia ad v-fus vitæ neceU’aiia funt referenda Dei infinita potcntia colen-da Deus promptus 8C paratus ad condonandum pcccata pæ nitentibus Deus beneficentifsimus parens . Deus iuftitiaeretinentifsimus 636 Deus quo modo tentet fuos 649 Deus quo modo tentari finit bonos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;651 Deus quo modo nos in tenta tioné inducerc dicitur 6$i Deus dat vires ad Satanara profternendum Deibenignitas non vnomo-doeripitnosà malis 662, Deus non vult nos ab omnibus incommodis folutos elfe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;663 Deusdat folatiaijs, qui ad-uerfis premuntur Deus vtitur dæmone mini-ftroin repetendis pœnis à fcleratis Deus fuis nunquam defuit 4 Diaboli crudelis deminatut ‘i« |
Diabolus quare mundi prîn-ceps Si tenebrarum dica-tur Diaboli proprium officium 6^0 Diabolus quo animo tentet homines Diabolus quare tentatordi-catur Diabolus quibus modis vta-tur ad tentandum Die dominico quid a ocre SC à quibus abftinerc fideles o-porteat Diuites quarepanem quoti-dianum petere debent 624 Diuites facultates fuas Deo acceptas référant 618 Diuites quare bonfs cumulau tur à Deo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;614 Dotioris lesitimi fidelisope ra neceflaria Doiärina catcchifmi ad captura cuiufquc accommo-data Doftrina fidci catholic® quibus rebus contineatur 8 Doctrinæ Chriftianæ capita quattuor Dolor ex peccatorum cogni-tionc Dubitarein oratione non de heraus Prophet® planius deEcclefia quam |
INDEX.
Ecclefîæ nominequid fitpro-prie intclligendum 109 Eccleûæ, amp;nbsp;fynagogæ difte- Ecclefia multis nominibus vo Ecclelia militans Sf trium- phans quarcdicatur 111 Ecclcfiæ militantis amp;nbsp;triutn- phantis differentia m Ecclefia; figur* amp;nbsp;fiinüitudi-nes Quinamab ecclefia excludan Ecclefia: catholicæ propric-tates Sc prærogatiuæ nj Ecclefix caputvifiliile . 116 Ecclefiæ vnitas Ecclefia fanéèa appellatur 119 Ecclefia catholica no Ecclefiævcræ dignofcendae à falfa cercifsima régula m Ecclefia eft Apoftolica m Ecclefia non potelf errare iii Extra ecclefiam verus cultus non reperitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m Ecclefia originem fuæ verita- tis traxitab Apoftolis ill Ecclefiam vniuerfalcm omnes tenere debent,qui falutem confequi cupiunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ixo Ecclcfiæ auftor Deus nj Ecclefiam claucs legnl cxlo-rum baberc fide ïntelligi-mus |
Quarecredcrefanftam cede-liam,5C non in fiindam, di-catur Elcemofynæ nccefsitas 511 Cobortatio ad eleemofynan» facicndani Labore ac manibus c» quæ-renda, quibus inopum in-digentia Icuari pofsit 511 Eleemofyna medicina cifac-commodata fanandis ani. mï vulncnbus 641 Epifcopi tantum SC facerdo-tes poteftatem habent re-mittendi peccata ^iji Epifcopi adminiftratio quas 385 Epifcopus tantum ordines confert Efcarum conquifirifsima genera pcrfequi non licet 61X Euchariftiæ vfu quialiquan-diu carent plurimum dam-nipatiuntur Euchariftiæ inftitutio 145 Euchaiiftiæ dignitas SC excel lentia Euchariftiæ facramenturn plu ribus nominibus appclla-tum Euchariftia quart dicaturcoia muni» |
index. snunio Eucharifliani pod cibiim amp;nbsp;potû fumerc non licet Euchariftia vcre eft facranicn-turn Si vnum ex fepté 146 In Euchariftiæ faciamento 1, dorainus corpus amp;nbsp;fangui-nem Chrifti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^7 Qitæ proprie facramenti ra-tioncm habeant in Eucha-riftia Euchariftia: Cum ceteris fa-cramenris differentia 148 Euchariftiae facrametum per-feftura facit matcrias con-fecratio • Euchariftia eft vnum tantum facramentum amp;nonplura 148 Euchariftiæ facramentum nia fignificat Euchariftiæ facramenti materia duplex Aqua modica vino quaread-mifeeatur InEuchariftiæfàcraméto quid lignificct panis SC vini'i 25'4 Euchariftia facramenti forma 15$ Foütiaconfccrationi» vini SC eins declaratio 257 In facramento Euchariftiæ tria flint tnaxirneadmiran-da nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;161 In Euchariftia verum corpus |
Chrifti SC fanguinem contt neri Euchariftiæ facrametum non eft tantum fignum corporis Chrifti In Euchariftiæ facramentoto tus Chriftuscotinetur In Euchariftiæ facraméto qux lint ex concomitantia 268 Duæ confccrationes quart fe paratim fiant in facramen-to Euchariftiæ 269 In quauis vtriufq; fpecici par-ticula Euchariftiæ totiit Chriftus continctur 169 Panis Sc vini fubftantii poft confecrationem in facri-mento Euchariftiæ non re-manct nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;169 Polt confecrationem quare Euchariftiæ facramentum panis vocatur 172« Conuerfioadmirabilis in fa-mento Euchariftiæ tran-fubftantiatio vocatur Euchariftiæ (acrametum non curiofc fcrutandum 17} C^ua rationeChriftiis fit inEu chariftiæfacramcnto 174 Panis Sc vinifpccics in facra-mento Euchariftiæ fincali-qua re fubiefta manent 27$ Euchariftiæ facrametum quare fub pants SC vini fpecie admini- |
•dminiftrarî Chriftus in-ftituit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X7J Éuchariftia fons omnium gra tiarum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;176 £uchai iftia quo modo gratiä tribuat Prima gratia nemini tribui-tur, nifi prius Euchariftiæ facramcntum voto perce-peric nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;178 F.uchariüia omnium facramé-toium finis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;178 luchariftix figura eft manna ^79 Euchariftiæ vcilitates nbsp;nbsp;nbsp;179 Eucharifti.-e facntnenti fu-mendi tres rationes z8i Maximis bonis 1'e priuant.qui Cum parati fint faciamcn-taliier lumerc corpus Domini, fpiritu tantum acci-piunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iS* Eiichariftiam acciperc nem'ni licet ante facramcntalcm confcfsioncm,(i facerdotis facultas data lit, fi pecca-tum mortale confeientiam ftimulet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;184 leiuniad Euchariftiæ facramc turn accedere debcmus 184 Aliquot dies ab vxoribus ab-ftinendum ah ijs qui matri monio lundi funt, cum ad communionem accedere Toluat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aS; |
Euchariftiæ communio fae-pius itcranda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18; Euchatiftii facraraento quo-i tidic alcnda eft anima z8iS Euchariftiâ olim fideles quo-tidie fumebant xSd Ab Euchariftiæ communions excipiuntur qui per aeta-tem rationis vfum non ha-bent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;187 Euchariftia quare infantibue negetur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;188 Euchariftiæ facramentum a-mentibiisnon detur 188 Euchariftiam fub vtraque fpo cic laicis fumerc non licet 189 Quare Eccltfia confuctudi-ncm communicandifub v-traqj fpecie ,phibucrit 189. ^90 Solis facerdotibus poteftas tradita eft Cicramentum Eu chariftiæ conficiendi 190 Qui non eft cófccratus, fa era vafa tigere non audcat 190 Euchariftia eft facrificium 19I Euchariftia vidima Deo gra-tifsima nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1J2, Euchariftia! Chrifto inftitu-ti duabus dccaufsis 19* Euchariftia, vt facramcntum eft, non folum metendi, fed ctiam fatisfaciendi vim habet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19^ Sucha^ |
INDEX. luchanftiæ facrifîcium quan do inftitutum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;195 Eucbariftiæ figura: amp;nbsp;otacu- Eucliariftiæ facranientum in-cxplicabile pignus charita-tis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;616 Euchariftia: ficramcntû qua-rcdicacurpanis noRtr 6’ô Euchariftiæ ficramctum quarc dicatur quotidianiK pa-nis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;617 Exempli quae adbenefpcran dura nos inducerc poUunt 661 Exitus rcriim Dco permitten tibus Ealfum tcftimoniû quid J19 E'alfi tcftimonij damna $11 Ealfum ceftimonium non fo-lum in iudicio, fed extra iudicium vitetur $ii Ealfum teftimonium dicerc contra fc, non licet $10 la falfîs reftimonijs mcxada-cium numeratur ^11 l e! arum dicrum præceptum 45? |
Eefti dies præter dicm domî-minicum quare inftttutiab Dies cclcberrimi in Ecclefia 46a Fcllis dicbiis quibus operi-bus Cbriftianifc exerccre dcbcant Félicitas in quo confiftit 150 Félicitas femel adepta num- quam amittitur 2.^0 Fides ad falutem confequen-dam necclîaria Fidci multi gradus 14 Quid primo credendum if Notitia quæ fidci difciplina comparatur, multo certior cft, quam quæ humanis ell rationibus comprthcnfa 19 Fides de omnipotentia Dei ouam ncccHaria amp;nbsp;vtilis x8 Fides redéptionis ad falutera neceflaria femper fuit }6 Fides veterum £i noflra ca-dem Fides pænitentiam antecedac oportet Fides quid fignificet 17 Fides non vcrc dicitur pars pænitentiæ Fideles ad complcftendam catlcftcm doftrinam quan-do fintpropenforcs 301 Fides neceflaria in oratione |
JNT^nx. Fidefirmos effe, caput cft ad ritcorandum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^64 Fiducia de Deo vnde ortum ha beat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5Ö4 Fiduciam conciliât nomen patris in oratione 619 Fiducia orationis vnde in no bisoriacur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;619 Fides .ad iuftificationem ne-celfaria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;80 Figuræ conccptlonis amp;nbsp;nati-uitatis lefu ChritU ^4 Figuræ crucis Chrifti 60 Figuræ confefsionis jiö Fifius Dei amp;nbsp;vete Deus lefus Cliriftus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41 Forma facramenti Euchari-ftiæ declaratur Forma facramenti extremæ vnäionis Forma confirmationis facramenti Formula orandi diuerfa ad Deum amp;nbsp;ad fanamp;os $61 Fornicationis pcccati calami-tas propria Frugalitati confulendum $14 Fruftus Arboris vit® Furti præccpti vis auditori-bus inculcanda lurtipræceptoDei benigni- |
tas ergi nos Maximeperci- Furti præceptumin duas par. Furti nomine quid intelliga-tur Rapina maius peccatü quam furtum Quare feptimum præceptum furti nomine, non rapin®, notatum fit Furtum,quod eft iniufta pof-fefsio, äC vfus reruin alicna-rum varijs nominibus no-tatur Furandi ctiam animus lege Dei probibetur Soy Furtum quam graue fcelus fit Furti immanitatem declarant qu® furtum confequuntur 306 Furtorum multa genera $oÄ Rapin® lacius patent quam itirta Rapaces qui fint, SC rapinarum varia genera Furti excufatroncm nullam accipitDeus Excufationes, quibus fe bomt nes defendunt in lurtis Caudia intima fanSorum |
INDEX. öloria ineoarrabilis fanûo-rum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jji Gloria Deiquo modoinora tioae petatur 586 Gradus quibus ad orationcm accedunus Graciam quo modo Euchari-ftia Conférât Gratiarum adio cum oratio-nciungcnda Giauitas rclabcntlum 6j Ilætcticorum artes quibus I'unt vfi ad impia dogmata infundcnda H.ireticus qui dicatur 109 Hatrcticoruni pcftis quo irre-pfcrit Hebræoruin gentern quare Uebraicipopuli liberatio ab Hcbrseos durifsima feruitu-tc premi quare Deus per-miferit Hebraeo populopromifla præ ftita poftjoo, annos quare Locus amp;nbsp;tempus inquolfra. . el legem à Deo acccpit 4x0 Homicidium prohibens præ-ccptum,auditu iucundum 481 la prxcepto, Non occides. |
duo conrinentur 48* Homicidium quod hoc præ-cepto non vetatur nbsp;nbsp;48} Occidete vetitura eft omnibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48^ Omnes homines huius Icgis vijNon occideSjdcfendun-tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;484. 48? Seipfum non licet occidere 487 Lev, non occidendi, non fo-lum manuSjfed animumco hibct nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;487 Homicidium peccatum eft ne farium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;487 Homo ad imagincm Sc fimili-tudincm Deiformatus 33 Homo poftremo creitus non vi naturæ, fed diuino bcne-ficio immortalis 35 Prima hominis ruina jy Hom» Chriftianus quantum Chriftodebcat qd Homines diuini cultus Cupidos cfle oportet 43^ Homo quid debcat Deo Hominum mifcriæ propter pcccatü primi parentis 601 Homo quae bona per peccatum amiferit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;60} Homines comparâtur ægris, amp;nbsp;ijs qui gulium amifcrunC 604 Homo pucris coroparatut 604 Hom» |
/NDeX. Homo etiam luftificarus non ita habet domitos carnisaf feiäuSjVt illi poftca cxcita-ri non p.ofsint 606 Homines voluptuofi à diuina voluncace aljciii Hominis inftabilitas Hominis imbccillitas 608 Î95 614 Homo qua malediftione con Hominis infcitia imbeciU Præccptum de honorando tum Præccptum de honore paren-467 Honorare quam vim habcat „47lt; . Honoris vox rite in præcc-ccptopcifita Honorandi à nobis patres . cuiufeumqut generis 471. ,471 Honoris officia quæ in paren tes conferri debent 473 Honor mortuis parentibus tribuendus , nbsp;nbsp;nbsp;474 Improbis etiam paftoribus o-bediendum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;476 Regibus parendum 47Ö Honorantes parentes quos Iruâus percipiant 477 Hoftes humani generis, oni- nes aduetfuc nos artet ex- |
cogitant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;Î4j Hypocritac animo non orant yô8 Hypocritarum mos in oran_ dofugiendus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'$63 Icfum Chriftum filium Dei credcntcs,quam vtilitatcm capiant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jy Icfus Dei filius folus potuit nos Deo reconciliare jd lefus quid fignificet 38 lefus ChiiftuSjRcx, facerdos, âCprophctafupremus 39 lefus tilius Dei amp;nbsp;verus Deus 4i Incarnatio verbi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47., Incarnationis myftcrium non vna perfona confccit 48 Incarnationis verbi opus,qiia rcfpiritui lanfto peculiari quadâ ratione tribuitur 48 In incarnationis myftcrio quædam fupra naturæ or-dineiTijquædam naturæ vi. cft'eäa 49 Mirabilia quæ in verbi incar-nationeacciderant 49 Simul Chrifti corpus forma-tum atque animatum, SC corpori amp;nbsp;animæ diuinitas , coniunCla nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yo Anima Chrifti vbcrrimatn fpiritus fanôiÿ copiam ac-cepit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y O Chriftut non cft filius Dei ÿx adciptio. |
rNDEX.
»Joptione, fed natura yi Klaria virgo vera Chriili mater nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ji Klaria Euæ refpondet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5^ Incarnationis IcfuChrifti my ftcrium quanto pictatis ftu dio rccolcnduni Iciiinium orationi fociandum $7« Imagines vencrari vt Dcos prohibitum eft 419 Imagines in Ecclcfia liabete non foliim licet, fed maxi-mo fidclium'bono faftum 43' Ad imagincm fandorum cum quis orationcm dominicain cnunciat, quid fentien dum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5Î9 Incommoda omnia æquo a-nimo ferenda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;66^ Indi^nari non debemus cum noftras pieces non exaudit Deus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;664 Indigentiam babemus exter-narum rcrum ad viftum vi-tamep cxcolendam 616 Infelicitas hominis quo modo cognoftri pofsit 595 Inferni (ignificatio 71 Inoratitudo hominum erga Deum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dji Inhumanhasin egenos fugi-enda ab co, quia Dco vult ejwudin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JßJ |
Iniuriæ remirtendæab eo,qiiî vult, vtDeus fibi ignoftae ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O Iniuriariim obliuionem à no-bis rcquirit Deus 617 Iniurias condonare nolentes in quæ in commoda inci-dint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;491 Remédia ad deuonendas iniii rias nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;495 Iniurias remittendi voluntas fuft'icit rcclamantibuscor-rupiæ naturæ appetitioni-bus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(!.!9 Iniurias non obliuifci inanimé habentes vti debent bac prccationis conditio-ne, demitte nobis débita noftra, ficut 3c nos 638 Inimicis parcenduna fi volu-mus nobis peccata diæit-ti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;541 Inimici diligendi ^’8 Inimicis non parcentes quid. à Deo pctcrc debeant 641 Inimici inuifibilcs 64^ Inftrumcntaqiiibui cuær tur amp; inuenitur regnû Dei 394 Interpretatio Cypriani ver-borum,ficut in cælo fie in terra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;614 Interpretatiobuius vocis,a-men nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;669 ludicium finale nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;91 Tria Chrifti officia ad fuam e celé- |
TNT) EX. eccleSam deeorsndam ju Diesdomini Chrifti aducii-tus nouifsimus dicitur 9t Quarc Chiillus ad ludican-dum vcntüriis Duplex Chriftiad nos adiicn lt;us ludicij generalis ncccfsitas Iudex omnitim Chriftus ejua-reiuturus ludicium præccdétia (100396 ludicij Sé forma,S( ratio ludicantis Chrifti fcntcnci.e ludicij vniucrülis articulus ludicia forenlia iurc amp;nbsp;ex le gibus adnnniftranda $16 lulliificari non potcft,qui non ell paratus ad omnia Dct præccpca fcruanda 416 luftitia originalis fupra natu- rjt facultatcm homini à Deo data lurandi lex qiiæ iubeat, Si quæprohiheat 459 lurandi frequens vfus mini lurarepcr creaturas, lufiuian- lufiurandum per cxccracio- luliuraadum «Dertoriura H |
promifrornim 445.444 lufiurandum vt reft um fan- étumij lit quæ rcquirantur 444 luraturus quae confidcrarc de lufiurandum non cxigitur à pucrisaiitepubertatcm 44$ lultificatio impij magnum o~ put luftificatur impius per f*cri-menta tamquam perinftrn menta luftitia maxime in promifsis lurando pcccatqui iniuftuni aliquid promittit 445.446 lurare cui non liccat 446 lufiurandum quando fitlau- dabile nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;447 lufiurandi à fide originem ducit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;447 lufiurandum ad. quem fiijem tendere oport’eat 447 Quodnam iufiurandi'i à Chrt fto prohibcatur 448 lurandi necefsitar excufatio- ncm habet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;448 lurandi nimia confuetudo multa mala-parit 448 Graui peccato fe adftringit, qui temereiurat 449 lurare falfum prohibitum eft fecundb-pra’cejiito 449 lufWt falfum eft. pcierare, SC » quoB |
ejiiot modis peicrant honii-nes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;449 lurandi præccpto qiiarc nii-næadiunciæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4?! Summa höminum procl ui-tas ad pcicrandum 4^3 Propter pcriuriiim diucrfis fupplicijs alfligimur 455 Lacryniae in pxn.tencia fum-tnopere opta ndæ 317 Lex naturæ à lege feripta non diuerfa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;411 Lex in dccalogo contéta non cit noua leXjl'cJ naturæ Icx illullrata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;412, Legis iuifa dil’ficultatcm non habent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;414 Legi obtcnipcrandum 413 Legis obfcruâttæ truâus 416 Ad Icgcm obfcruandam pro-peniiorts nos reddit, feire Deumeirc Dominum no-flrum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;411 Lex omnis ad prscepta ftr-uanda homines præmio, autpœna inducit 431 Legis feruandæ modus amp;nbsp;ra Lege non concupifccndi præ Lex Dci intimo animi fenfu feruauda Pifterentia inter diuinas amp;nbsp;humanas leges 334 |
Lex diuina quafi fpceuluts quoddam tft,in quo naturæ noftræ initia intuemur Loquacitas vitanda 330 Liberum arbitrium homini datum Loquacitas in orationc pro-hibctur,non longæ prêtes 363 Lucris honeftis tranquillitas inert Mala cum patimur, ad Dci au xilum coiifngimus 638 Malorum omnium liberatio— nem non petimus 661 Mala quædam quæ coromu-niter mala putantur, funt tarnen irubluofa 661 Mala ilia deprecamur, quas nullam anima: vtilitatem afferre pofl'unt 66i A quibus maks liberari peten dumfit Mala quæ in nos à proximis proficifeuntur, damoni af fignanda Malorum liberatio à Dco im-petratida Mala anima* amp;nbsp;eorporis de-precari debemus 639 Maria Dei amp;nbsp;hominis mater vcrc amp;nbsp;proprie dicitur 30 Mar« |
INDEX.
Miria vere mater Dei quaic Mariæ perpétua amp;nbsp;incoiru-pta virginitas Mniæin partu Spiritus fan-ftusaft'iiit Maiia cum Eua confertur $5 Miria ex regibus Oita Mari* Iclicitaté gratulamur, cum earn angelica laliita-mus Mirij m iurc oramus,vt nobss peccatoribus veniam fua in tcrcefsione concilict $60 Maria mater mifcricoid. 560 Maria aduocata noftia y6o Mali* msrira apud Dcura praeftantifsima y6o Mariæ fumma voluntas adiu-uandi humanum genus yrto Maledicilo qua condemna-tus eft homo poft Adæ pee catum Materia facramenti Euchari-fti* duplex Materia facramenti pænitcn-tiæ Materia facramenti extremæ vnâionis Matrimoniû vndc diâû J90 Mâtrimoni) facramétû varijs nominibus appellatum 590 Matrimonij deHnitio SC cius dcclaratio Matrifflonium inir« non pof. |
funr, qui legibus à matrî.' mouij confortio excluduta Mitriraonij vis SC natuia iri quoconlillit Confenfus matrimonium cf. licit Confenfus verbis, quæpræ-fens tempus (îgnificanr,cx-primatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;391. 393 Confenfus altcn’us tantum ad matrimonium coniun-gcnduin fatis clic non po-teft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;59J. Matrimonium non contrahi-tur per verba luturum tem pus figniHcantia 39} Verborû loco in matrimonio nutus Se ligna fufficiût 595 Prætcr coiilcnfum vt verum matrimonium exiftat,con-cubitus nectlfario non re-quiritur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;394 Matrimonij duplex ratio, vt cR in officium naturæ,K vt eft facramentum 394 Matrimonium,vt eft officium naturæ à Deo inftitutû 384 Matrimonium indilfolubile Matrimonium quibus caufsis inftitutum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;391? Matrimonij natura vt facramentum eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;308 Matrimonium quid finnifi-Xï j cet |
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;39S hlairimonium facramcntum c()c,i\ vnum de fcpcem legis cuangelicæ facramen-tis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;399 Matrimonij facramcntum à Chnfto inßittitum 399 M.itnmonium gratiam figni-ficatii tribuit 400 atrjnonij facramcntü qui-cum piacllct matrimonijs aiitclccem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;400 M itrinionia ludæorum 400 Quare aniiqui patres plurcs limiil vxorcs ducercnt 401 Libellus repudij quarein lege Mulis conccHus 401 ^latrimonium duorum tantum Je non plurium con-iueCtione definitur 4CI Infdclis ad veram religio-nem conuerfus primam ceteris rcliftis pro vxore habcat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4Oi Matrimonij vinculü nullo di iiortio didolui potvll 401 M.itr monium diliolui non p Ile vtilifsimum cA 402, Fid-'uum coniiigia perfcäio-nc amp;nbsp;nobilitate gentilium Je ludarorum matrimonijs longe praftant 4tgt;4 Matrimonia bona tria 404 Marrimonia clandcftina neep rcra,nc^ rata eile 409 |
Matrimonij impediméta 408 Matiimonium contiaheiires quomodo aftedi ellcde-beant Matrimoni) vfus qui elfe dc-beat A matrimonij ofamp;cio intcr-duni orandi caiilla ablü-nendum Moccliari prohibitum eft pra: teptofexto Mccchia quarc port homici-dium proliibeätur 494 Præceptum de mœcbia qui-bus verbis tradandü 494 Moechiæ præcepti duplex vis 494 In medicina remedijs quo modo ipcs ponenda 660 Meditationes dcChriftipaf-lione Mendacium plenifsimum im-pietatis Mendacio fallere ioco amp;nbsp;otti cij caulfajindignum eft 52.$ Mendaci) fumma miferia amp;nbsp;turpitudo Mcndaci) pater dæmon 528 Mendacium quæ mala confe-quuntur Mcndaci) vitlum eft ferc in-fanabile Mcndaci) vitium latifsimc pa tec |
inde X Mendacia etcußre error jjo Mendacio nemo ftudeat yii Mensbonaà Dto poftulan- Meritum noHrum diuinagra tiaadiuuatur Meritis imparia redduntur praemia in cxlis ij8 Merentur fruftum pafsioniï, qui facrificiuni Euchariftiae oflerune Mentum præmij glorias im-mortalis operibui noftris tribuitur Mciitum operum noftrorum ex meritopafsionit Chri-flipendet Meritum noftrum non obfcu rat Chrifti pafsionem, fed multo clariorem reddic . 548 Mercndiampla occafio, pa-tienti animo labores amp;nbsp;in commoda ferre jfo Merentur orationes noflrae exaudiri permeritum Chri fti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;569 Mereri poffiimus cum diuina gratia vitam æternam 549 Minifterfacramenti baptifmi proprius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;197 Miniftrorum baptifmi ordo quiferuanduseft 199 Minifter proprius facraacnd |
confirmatlonls Miniftrum coiifefsionis fti— cntia Ei ptndtntia piædi-tum effeoportet ßö MiniQri facrincium facicntcî Chrifli perfonam fiilti» piunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;191S Miferiat humanae cauflae 594 Mifei iæ hominis propter pec catum primi parentis öo'j Mifcria fumma liumani generis qux mala funt non vc maleiudicare 6o} Miferiat hominumvnde 618 Miifat faerificium idem eft cum eo quod in cruce ob- Iitumcft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipy Miflæ faerificium non eft nu da commemoratio facrifi- C! j in triiee peradi, fed ve-re propitiatorium 196 Milfe faerificium pro mor-tuis oftertur, amp;nbsp;illis pro-detl Milla: ritus non fuperuaca-nei CurChrlftusin ligno mortem pcrpelfus Chriftus veremortuus amp;nbsp;fc-pultus Chriftus locum, modum, SC tépus fuas mortis elcgit 61 Anima Chrifti quo ad infcrio Xx 4 tem |
rem p3trem,cruciata $7 Mulicr quare ex latere viri formata non ex pedihus, autexcapite nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;406 Ncccfsitate noflra cognita ad pattern adiré cogimur 618 Necefsitati noflræ quæ fuper funt cum alijs communi- canda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;61} Noqiiitia carnis Sf fpirit’ 646 Nominaimponenda bapti’za-tis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;116 Nomina gentilium imponen-tes baptizatis reprehendun tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itô Nomen Dei Tetragramma-ton non pronunciarc ina-nis eft fuperftitio 4:59 Nomina Dco impofit* 459 Nomini diuino quo modo verus honor attribuatur 440 Nomen clerici vnde dedu- 574 Nome Dei quö^odo fandi-ficari petatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$86 Nomen Dei finftum amp;nbsp;terri- bile fanâificationc non eget nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;587 N s nen Dei re nó verbis tantum,fandificandum 5'90 Non certa iudicandi qu:c fit prana,qur reda pctitio 61Ö Obcdirc debent omnia diui-nac-voluntati nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;614 |
Obttcdfatîo vitiû pcfsimG jij Obtrcólacórum multi funt genera Odium dmonum in nos in finitum 646 Officium Parochi,quod audi toribus præftare debet Opera nóftra ex Chrifti gra- tia merentur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;349 Operibus regnum Del com-paiatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;60I O^'US redimendi hominum genus eminct inter opera gubernationis amp;nbsp;creatio-nis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J7lt;ï Orandus primo Deus, deinde fantti ^60, Orandi optimus modus Pro quibus orandum Orandi fanüijflt qua rationc vt noüri mifcreintur 561 Orandi ratio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f Orandum eft in fpiritu Si vc-ritate nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;07 Orandi in fpiritu confuetu-dinem infidèles non ha-bent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jóS Orandum in nomine Chriftî ÏÖ9 Orandus Deus, cum proxr-mus nos lædat quo modo 664 Orantes Deo honorem ha-bemus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;07 Oranti maiefias diuina fit |
pro-
-ocr page 707-
INT) E X. propior nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;666 Orantes cum Deo colloquun tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;666 Orantium fruüus amp;nbsp;muncra 666 Orare (ïcut oportet debêmus Sc qui non fic orent 616 Multi funt gradns pctcndia-liquid à DeOjSC gratias a-gcndi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5$i Modus precandi voccm cftun dcndo Quos pcccatores in orationc Deus cxaiidiat SC iuuct 554 Psccnda à Deo quæ Qiiid fit fineadiunftionepe-tendum Execrationes fanftorfl in im-pios funt prædiftiones Oratio ad Deü neccfi'aria jqy Chriftusin oratione perno-dabat Orationis vtilitas 8C fruflut Oratio eft quoddam rcligio-nis argumentum Obferuatio legis ncccftària adfaltitcm Omnis doftrina: ratio fidcli-bus tradenda, in fcriptu-ram SC tiadittonem diftri-buitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n Opcribus ciim gratia Dei (a-disdiuinx legi fatisfaccre poffumut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;34g |
Opcribus noftrisv’tam a ter» nam conlequi pollumus 548 Opera, qu.T fine fide Sc charî-tate fiunt,grata elle nó pof-(unt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?49 Oratione Deo nos fubiedes ellcprofitemur 547 Oratio eft cæli clauis 547 Orationis vis Sc vtilitas $47 Oratio quibus partibus con-ftet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j$t Orationis partes præcipue duæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îji Oratio corum qui nondum fidci luccni acceperunt $54 Oratio quorum non exaudia tur à Deo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5jy Oratioties pro impijs fadx Orationcs pro mortuis 'in purgatorio ab Apoftblis nuxere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J59 Orationibus prcrpeccantibus ad mortem non proficitur ÎT9 Orationcm dominicam ante imagines fandorum pro-nuntians quid fentirc de-beat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$6t Oratio humilis Orationis præparatio $6x In orationc qui vult exaudi-rgà quibus ci fcclcribus abftincrtdum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^6i Xu li nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O[t~ |
J NT) E X. Orationcm noftram facit cxe crabilcra conccmptus diai-næ Icgis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;565 Oratio dubitationcm non ad mittit Oratio niétalis vocalem non excludit Oratio mentalis principcm locum tenet Orationis vocalis propria v-tilitas amp;nbsp;ncccfsitas Oratio priuata amp;nbsp;publica $68 Oratio faéla pro altcro oran-tiprodcft Oratio ncinanit fir, quid re-quirat Oratioiics funt arma contra fatanam Orationis in principio timo-^is plcn.T, ira fine exultatio-nis Ordo fcruandus in orations lt;5$9 Ordinis facramentum multos habet gtadus amp;nbsp;varias funrtioncs Ordo facer inter ecclefiæ fa-cramenta quarc enumcran. dus |
Ordincs maiorcf amp;nbsp;minore» 373 Ordo oftiarij, munus 576 Ordo IciäoriSjOfticium 37(7 Ordo cxorlîllarü,munus 376 Ordo Acolytorii,munus 377 Ordo fubdiaconijofticiû Ordinibus facris lex perpétua: continentiæ imponi-tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;378 Ordo diaconi, munus 378 Ordo faccrdoci) Ordincs facri quibus fint dan O dines facri fiunt flatis dic-bus ctiam iciunia indicun-tur Ordinandi prius lacramento pænitentiæ confeientiam purgent Ordinis facramentum pucris amp;nbsp;luriofis non conferen-dum Quiætatis annus in fingulis ordinibus expeftandus 387 Ordinis facramentum gra-tiam confère Ordinis facramentum chara-derem imprimit 387 Originalis iiiüitiæ donum o ... homini datum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;35 Panis nomine multa in diui-nis litteris fignificari 619 Pancm petendo quid à Deo peta* |
I A’7) £ X. Pjnis ad nccefsita‘em,non ad luxuriarn pccendus Panis à nobis iiirc acqniredus non iniuria vel Iraudc 611 Panis quare quotidianiis ap. pellatus Panis afsidiic à Deo pcten-dus quare Panem quotidianum quo mo do dilutes peterc dcbcat 615 Pams fpiritualis pctedus 62.^ Pams fptrituajis quid fignifi-cct Pams,qui Chriftus cü, incrc-dibili lætitia pcriundic pio rum animos Panis noflcr Chriftus in Eu-chariftiæ facramento fub-ftantialiter continetur 6z6 Pafsionis Chrifti myfterium maxime Dei potentiam amp;nbsp;benignitatem oftendit 6zS Pafsionis Chrifti tempus quate obferuatur $8 Anima Chrifti, quoad inferiorem partem cruciata yy Pafsionis Chrifti caufta 64 Palius eft Chriftus poenas gra uifsimas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;66 Pafsiones Chrifti acerbiores quam faneforum 67 Pafsio Chrifti qui commoda nobis Conférât nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;68 |
Pafsio Chrifti nobis yeniam peccatorum impetrat 6^6 A pafsioneChrilii omnis la- tisfaClionis vis amp;nbsp;ratio flu- paftorum ccclcfîæ verba tam- quam Dei verba rccipicn- Patris vox quid in Deo figni-ficct Pater quare dicatur prima perfona in diuims ay Parentum honor 467 Patris nomine qui vocencur 471 Patres cuiufeumqj generis à nobis honorandi 471 Parétü otticia erga -fîIios 480 Parentes nimiam Icueritatcm amp; indulgentiam fugiant 480 Pater quare in principio ora-tionis politum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yyi Pater omnium Deus nbsp;nbsp;nbsp;y7i Patrini baptizandorum 199 Patrini quareadiunöi ad ba-ptifmum prætcrfacramcn-timiniftros nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;199 Patrinorum affinitas cum qui bus contrahitur zco.xoi Patrinipartes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;101 Quaibus non liceat baptizan-dosfufcipcre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xoi Patrinus quare ad confirma-tioncm vocctiir ( 136 Patrini conhiiBationis quam afta- |
IND E X.
«ffîniratem contrahnnt ijä Pjtioni caulfarum t ftici.i Patriarchirum gradut 384 Pjtriarch.r quattuor 584 Peccatumamp; p'ccati pœna tx AJam ad not pcrnianauic Pvccata qttæJani rcmitti non pollc,lt;]uo modo intelliga-tur Pcccata cogitationis confitc-ri dcbenius Peccara diligenter pcruelti-ganda Piccatum confeouuntur duo Pcucati fomes Peccatum amp;nbsp;pcccati fomes v-bihabitet Pcccatorum noftrorum im. manitare anerfus à nobis Dens operibut noftris non bcncdicit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6 8 Pcccato omiies addiSos efle 630 Pcccatorum recognitio qua-lis elfe debeat Peccarorum turpitudo 63t Pcccati peftis Peccitu,etlieins aftio tranf. ieri’,macula tarnen amp;nbsp;rea peccitum femper infequitur Peccatorum dolor X feufut |
quam fi: necefTariu» 635 Pcccata p.T aitcntibus condo-narCjIcmpcr proniptus clt filt; paratns Deus 634 Peccatis Deus otfenditiir 635 Pcccata quarc débita dican-tiir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tqj Pcccatorum remifsionem pe-tentes exculationc non vtt mur Pcccata (inc Dci auxilio vita-re noii poH.imus Peicrat is qui iuraudo iiiftî-titiam deferit Peierare vari)s modis fola-mus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;449- 45® Propheta; falfi cxicrunt in mundum Prophetarum falforum impie tas quam longe (it progreffa purgatorius ignis ante Chri-üiaduentum Pœnæ grauifsimæ quas Chri-ftus perpcfl'us cft Pœnæ poftulanda cft libera-tio Pænitcntix vfu carere pluri-ma damna afl'crt Pænitcntiæ facramentum cft ncccffarium Pænitétia reiterari debet 298 Pænitcntia fecunda naufragij tabula Pæni- |
Krnitcnt'æ varia notio, amp;nbsp;po tcftas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^99 Pænitcntia multiplex 199 Pænitere Dcum per tranfla-tionem dieimus 300 Pænitcntix variæ li^nificatio nes in quo oiftcitint 501 Pæniteiitiam ßdes antecedac Pænitcntia intima quare fit virtus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;501 Pænitcns vcrc quid fibi pro-ponat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;oi Quibus çradibus ad pæniten tiani licet afcendcrc 505 Pænitenrix regnum cadorum facrælictcræ pollicétur 50} Pænitcntia exterior eftfacra-mentum P.rniccntiæficramentu qua-ic DvUS inOiruerit 30^ Pænitcntiæ facramenti mate Pæiiiîcntiæ c.ïrinioniæ amp;nbsp;ri P.cnitentiæ facramenti fru- Pa?nitcntia nos in Dci gri- i Pænitcntiæ partes integrales I Pænitcntia quare ex partibus Pænitentia publica quare pub Ucopcccatoiadicacur 346 |
lu paenitent'a duo anîmaduer tenda Pxnitcntiar pœna à nobis fuf cepta Dei animaduerfio-nem antcuei tit 347 Petrus fummus pontifex, d£ caput omnium Apoftolo-rum Petrus 1 Clirifto caput Eccle-fiæ conftitutus Pétri fuccclfor eandem cum Petto potcftatcm habet 118 Pericuia, in quibus afsidue vcrfainur ante oculos po-nenda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;64^ Permifsioin Dcoquo modo intclligatur Pcrfonariim diuinarum proprietäres nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14 Perfoua prima indiuinis qui rc pater dicatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15 Quæ ael diuinas perforât pertinent,fubtilius exqui-rcrc non oportet if Petitores Si accufatorcs quo modo (int monendi 317 Petére quid primum à Deo debcamus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fSf Petere regnum Dci non fatis cft ad illud acquirèndum Peterevt Deus nodris cupU ditatibus non fatjsfaciat, difficilius aaimum induci-mut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;609 Peter» |
INDEX. Pctcre non dcbemus abundantem St exquifitam co-copiam ciborum öii Petcre fubli'dia return Iiiima-narumà Deo po/Tumus 619 Petcre non fibi fed omnibus, eft propriumChriftiani cha ritatis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6x4 Pctere dimitti débita,quid (i-bi velit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;618 Petcre non debemus vt om-nino non tentemur 6$1 Petcre non debemus omnino ab omnibus malts libciari 661 Petere debemus,vt Domini man» cibos fuppeditet 614 In pctendis his quæ ad vfum return terrenarum pertinent, animus ad Dei præ-fcripiioncm intSdatur 61Î Petentibuspijs hominibus fi quid negat Deus,argumen turn eft id cis vtilc non fuiHe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;664 Pttitiode regno Dei cum o-mnibus coniungenda amp;nbsp;fc-paratim lacicnda Î91.591 Pecito, fiat voluntas tua, que ordinem habcat 601 Petitiones quibus corporis fiC animaefubfi^iapctutur 6iy Philofophia Chrtftiana à fas-cularifapicntta quid difi'e-rat |
Philofophi quid de Deo fen» fcrint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10 Pontifex Romannus catholi-cæ ecc^ii.c Pontifex 384 Pontifici Romano fumma di-gnitas Sc iurifdiftio diui-iiitus data nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;384 Pontifex Romanus modeia-tor vniuerfalis Ecclefi3?,Pc tri fucccHor Chriftt vécus Si legitimus Vicarius Pollulatio de regno Dei ma-gnam vim donoruin Si io.-piam continet Poftulatio dimittendi débita de quibus intclligatur 656 Precationc dominica finguli quotidievti debent óxy Prccantcs omnes ecclefiæ nomine prccantur 640 Decern præccpta ex duobus pendent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;411 Præceptû primû dccalogi 417 Piaceptorü ordinis ratio 41^ Præccptum duplex continc-tur in verbis primi piæce-pti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;411 Præccptum omnium primum amp;nbsp;maxunum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4a.3 Præcrpti primi tranfgrelloret Præcepto primo non prohi-beturars fculpcndi,pingen dqamp;fingcndt 441 Pr«- |
PrafCfptum prîmum quarc à feciindo feparatum 458 Præccpti Iccûdi lex quid pro-hibcat,amp; quid iubeut 459 Praecfpti de diliçédis parent! b’ vfus latifsime patct 468 Præccpta dcca'oni duabus ta billis incifa,amp; quare 469 Prxceptum de dilipcndis pa-rentibus quarc matrem cx-p’i«t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47? Præccpta vltima duo quare fimul coniunâa Præccptorü duorum vltimo-rum duplex neccfsitas $55 Prcces Deo afsiduæ facicndæ Prcccs ctiam pro proximis fa cicndæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6!7 Prcccs Chrinianorum amp;nbsp;infi-dclium in quo différât 660 Prcccs cum non audit Deus, indignari no debcmus 664 Prices quæin Ictanijs hunt, quarc inffitutaî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;66i Pretium crucis Chrifti quanti fit Prædicatio diuini verbi num ' quam intermittenda Prædicarenon debet aliquis nifitnittatur Prædicatio verbi Dei fidem j nobis acquirit ! Przdicantium verbum Dei |
Præmia vidorib’jppofita Præparatio ad orationcm in quoconfiffat Præparatio ante communio-ncm qualis amp;nbsp;quam nccef-faria Præparatio ad communio-nem requirit vt ieiuniacce damns Prouidentia erga homines Proximusqui Pudicitia amp;nbsp;continetitia omni ftudio colenda Purgatorius ignis 72. Rapinæ amp;nbsp;quod carum genera nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;504407 Ratio impeträdi quod à Deo pctimus Redemptionis pondère quid acccpcrimus Regnum Dei ante omnia po-ftulandum Regni Dei poftulatio ma-gnam donorum vim continet Regni Dei multæ fignificatio ncs Regnum Chrifti non eft d* hoc mundo Regnum Dei quid fit 596 Regnum Dei intra nos 59S Regnum Chrifti quare iufti« tiadicatur Regnum |
INDEX. Regnum gratiæ Dei in qui-bus (it Rcgnû gloriæ Dei quid yçy Regnum gratis prius ponen-dum quam lt;;loriæ Regnum Chnfti quod eft cc-clelii Rcgni ecclefiæ propagatio Î98 Regnum Dei quo modo ve-niat in peccatorts Regnum Chrifti quo modo petatur Rcgni cælorum cxcellcntia 599 Rcgni cælorum confequendi adminicula à Deo nobis concéda Regnum cælorum ingredi cu pientes peteredebeta Deo vt fiat voluntas cius 601 Remedia ad diuerfas noxias cupiditates Remedia ægrotantis animæ, pæniteutia, de Euchariftia 641 Rcmifsio peccatorum in ec. cicfia reperitur 119 Rcmifsio peccatorum beneficium quanto, ftudio fit fuf-cipiendum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;154 Remittendi pcccata potefta-tem Chriftus cpifeopis de faccrdotibus in Ecclefia cö-cefsit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jji |
Pcccata noflra Clirifti /anguine rcmittuntur ijj Remifsiontm peccatorum ne mo fine panitentia confe-quitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;311 Rcmilia culpa, non fcmpcr poena quæ pcccato debetur condonatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;34J Quarepoena omnisin pæni-tentiæ facramento æjuc ac in baptifmo non rcmitti* tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;344 Reftitutio pænitenti eft ne-ccHaria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;310 Qui cogendi funt vt icfti-tuant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;381 Refurreftionis definitio 511 RefutreCtio Chrifti,lt;x de cius gloriofo myftcrio 75 Chriftus lua viitutc refurre-xit Rcfurrcftióis beneficio Chri ftus primus omnium eft aft'cûus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77 RtfuncxifTe Chriftum tertii die quo modo inteiligatur 78 Refurredionis Chrifti myfte rium maxime neccffaiiu 79 Refurredióis Chbfti finis 80 Refurredio Chrifti quic nobis exempla fumenda pio-ponat Refurredionis fpiritualis fi-gn* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8} Refur- |
Refurreôioriis mortuorum fi de fides noftra innititur 15$ Refurrectio hominis quare rciurrcftio carnis dicatur Rcfurrcöio carnis exemplis amp;nbsp;teftimonijs comproba-tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;157 Refursentium varia conditio o 140 Refurrcéburi, omnes moritu-rifunt nemini excepto 140 Refurgent corpora noftraim mortalia Rcfurrcóhio mortuorum pro-batur Eorum qui refurgét dotes 14V Ex refurreihonis articulo qui frudus capiantur * Sabbathi celebritas quare in facris litteris (æpifsime prae cipitur Sabbathû quid fignlficet 4^8 Sabbathi fanôtihcatio quid 4Î9 Sabbathum quare Domino confecratum Sabbathum (îgnnm fuit 460 Sabbathum quare in dicra do minicum tranflatum 46t Sabbathum qua ratione co- Sacerdotibus folis data cftfa cultas lacramcnturo Eucha |
rifliae conficiendî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apcJ Sacerdotes quando ChrilUm inftituerit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipy Saccrdos filétio peccata in con fefsioneaudita cóprimat 330 Sacerdotes Dy ôcangclivo- cantur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;56Ö Sacerdotes noui teftamenti cætcris omnibus præftan-tiores nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;367 Sacerdotum poteftas roaxiin» 507. . . Sacris initiandi quem finem libipræponercdebcnt 369 Sacerdotes mcrccnarif 568 Sacerdotes per oftium ecele- fiæ ingredientes 368 Sacerdoti ab epifeopo quan do potefias trâdatur 371 Sacerdotes în Omni lege 371 In facerdotibus ordinandis cæn'morlii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;381 Sacerdotalis ordo tamctfiv- nus cfljvaries tarnen amp;nbsp;dignitatis amp;nbsp;poteftatis gra-dus habet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-383 Sacerdotes (ïmplices 383 Quid in eo qui facerdos creâ- dus cftreqùircndum 38Ç Saccrdos quam cogitionem haberc debeat 387 Sacerdoti) duo munera 387 Sacerdoti) nobilitas fiCexcel lentia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;367 Sacerdoti) onus neminiterne ■Y y re |
INDEX.
re imponciidum 567 Saccrdotij poteftas duplex 570 Qui ad facerdotium vocari dicantur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$67 Sacerdotij legis cuangclicæ potcflas plurimum præftat facprdoti legis naturæ fcri ptæ _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?7‘ Sacerdotij cuâgclici poteftas à Clirifto ortum habet 571 Sacerdotium duplex nbsp;nbsp;nbsp;580 Sacerdotij munus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;382, / Sacerdotij funètio præcipui 581 ■ Sacramenti nomen quo modo accipiatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijÿ Sacramentum quid 160 Sacramentis falus amp;nbsp;iuftitia comparatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i6r Sacram.definitioexAug, 161 Sacramenta inter cas res, quæ fîgni(icant,rcfcruntur i6i Sacramenta funt figna à Deo tradita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;194 Sacra res eft gratia Del 164 Sacramentum fanftitatem fi-gnificat amp;nbsp;efficic i6y Sacramenta non funt, imagines fanftorü 5C cruces 16$ Sacramenta pluies res fignifi-cant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i6y Sacramenta Icgis euangelicæ quarc inftituta iCj Sacramentum quodlibet ex duobus conficitur, ex materia SC lormi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i/s |
Verba inter omnia figna ma-ximam vim habent Sacramenta nouæ legis for-mam verborum pratferi-ptamhabcntjà qua fi difee datur,facramcnti ratio con ftarc non poteft 171 Sacramentorum cærimoniæ fine peccato prxtermitti non poflunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;171 Sacramentorum cærimoniæ 11 omittuntur, nihil reuera de facraméti rationeminui tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;171 Sacramenta quare folénibus cærimonijs miniftrcturi7» Sacramentorû numerus 175 Sacramentorum dift’erentia inter fe Sacramenta quare per homines Deus admîniftrari vo-lucrit Sacramentorû miniftri Chri-fti perfonam getunt 17^ Sacramenta noua: legis impu ra confeientia miniftrare, quam perniciofum fit ipfîs miniftris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;178 Sacramentorum eftcftus 178 Sacramenta gratiam iuftificaii temeonferunt 179 Sacra- |
INDEX. Sacramentorum nous legis exccllcntia ad vetera com paratorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i8o Saciamcnti tria charaiâcrcm imprimunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i8i Sacramentorum vfu Chriftia-num ædifîciû fiilcitur 185 Sacïamcntû Eucharaltia: foli facerdotes conhciunc 190 Sacramenta pcrimprobos, fi, ijuæ ad corum reftam ra-tionem attinent, rit® fer-ucntur,conficiuntur 191 Sacramenti SC facrificij differentia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;195 Sarificium vul Deo amp;nbsp;non fanftis offertur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X94 Sacrificium vnum funt cruen ta Sc incruenta hoftia 196 Sacrificium idem eft quod in mifla,8C quod in cruceob-latum eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;195' Sanétorum communio quain vtilis, SC quid fignificet liy Sanftorum communionc om nes Chriftiani vnura corpus fiunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;116 Sanftorü cultus,in fanflis vc neradis Dei gloria non mi-nuitur fed augetur4i4.4x6 Sanftorum patrocinium non eft fuperuacaneum 417 Chriftus etfi mediator propo fitus fit,non propterca fe |
quiturquinad faniSorum gratiâconfugere liccat 417 Sanftorum imagines pnigi non prohibetur diuino Satanæ incuifibus qui maxi me omnium petantur 648 Satan non poteft tentare qui do Sc quantii vult,fed quan do Sc quantum a Deo per-mittitur Satan quib.rebus vincaturójy Scifmatici qui fint S^tisfaftionis nccefsitas 545 Satisfaftióis nomen vndejqi Satisfaâio varicaccipitur 341 Satisfadio quæ nobis Deum placatû reddit, quæ fit 341 Satisfadio Canonica 342. Satisfaâioà nobis fumpta 341 Satisfaâio qua; eft fatramen- Satisfaftlonis definitio SC nc-cefsitas Satisfaâio noftra Chriftifa-tisfaâioné non obfcurat,fed multo clariorcm reddit 548 Satisfaâio vera quæ requi-rat , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?49 Qui fatisfacit iuftus eft 349 Opéra pœnalia SC affliâiua fufcipiuntur in fatisfaâio ne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;349 Yy i Oinne |
Omnefati'sfaLÏionjsgens ad tria præcipuc cófcrtur 349 Satisfacicndi vim habent in-cómoda ÖC. labores à Deo immifsi, li patcnti animo ferantur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;550 Satisfacere vnus pro altcrp potcft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;35Ô Satisfaduriim fe proximo ,fï quid de rcaut exiftimatio-ncdc£raxerit,polliceri debet pænirens priufquamà pcccatis abfoluatur 3J1 In fatisfaélionis pœna irro-ganda quid (it feruandû jfz Satisfaftionis modum culpæ ratio tcmperabit Satisfaiftionis opera à facerdo te indifta pænitcns fvpe ctiam vitro fufcipiat 353* Scruirc Dco, iiiliil magniii-centius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;614 Sanûiquomodoà nobis in-uoccntur Sanûioncs Ecclcfî«fticæ Ca-cerdotem confcfsionis ini niftrum cOc déclarant 334 StDulturæ Chrifti cur Sat ex-prcfTamentio Sepulcura, pafsio. Si mors Chriflo vt homini, non vc Dco conuenit Signa à natura adinuenta Si diuinitus data 1Ö3. 164 Signa quæ dicantur 161 |
Signa anteiudicium 96 Sicut Si in csclo amp;nbsp;in terra ,ad tres primas poftulationcs rcferri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j68 Inter omnia figna verba ma-ximam vim habcnt 171 Signaculum totius oratio-nisdominicæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;666 Spcs impctrandi maximum pondus ad impetrandum afl'ert nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jôf Spes cælcflium præmioriim modo nos Deo dicare dc-bcamus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6u Spcsnoflra inamore inDcû tota nitatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;611 Spem habere debemus impe-trandi vcniam pcccatorum 54'^ Spcs in tentationibus ex qui-btis nafeatur Spcs habendi cum tentamur in Dci patrocinio 6^1 Superbia magnopere Deum oft'cndit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;564 Spiritus fanftiperfonam non debemus ignorarc 100 Spiritus lanôi propria (igni-(icatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;100 Quarc perfonat tertiæ in diui nis proprium nomen tri— buturn non lit 100 Spiritus fanûus patri amp;nbsp;filio in omnibus irqualis 102. Spiritus fandus eft Deus 101 Spiri- |
INDEX. Spiritus fanöus àpatrefilio-que procedit Spiritus fanfti admirandi ef-feftus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;106.107 Spiritus fanftus quare dominus appellatus ( Symboliabapoftolis compo ficum amp;nbsp;quarc fic appslla-tutn Symbolurn in tres partes di-ftributum In tentationem ne induca-mur,orädus cd Deus 644 Tentationum frudibus agita ti in prccationis portum confugiamus Tcntandi genera multa 649 Tentari homines in malam Tentator quare diabolus di-catur In tentationem quando indil cimur Tentât qui non impedit tentationem ■ 6yi Tentatio eft vita hominis fu-perterram Tentationes .tquo animo fe-rendx Terrain media mundi parte confiftit Teftimoni) falfi nondicendi præceptum |
Teftinionij lalfi non dicendi præceptum linguae vitiun» cohibet Teftimonij falfi non dicendi præccpto duæ leges conti-nentur,vna iubens 519 Quid præcepto non dicendi fatfum teftimonium prohi-bcatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;519 Teftem iuratum iudex reijee-renonpoteft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;519 Teftimonium falfum in fc di-cere non licet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î2.0 Teftimoniü talfum quid $11 Teftimonij falfi damna yii Teftimonium falfum non fo-lum in iudiciOjfed extra indicium vetatur $11 Quod modis falfa dicedo cx-iftimatio hominis oä'endi- tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;53-Î Teftimonium eft confefsio laudisDei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;52.6 Teftimonij veriin rebus hu-manis maximus vfus Teftes in iudicio caueant, nc, quod cxploratum non habet,pro certo affirment Tondendi caput in coronas ipcciom confuctudinc Petrus primus induxit 374 Traditionc Apoftolica dccla ratur purgatorius ignis ji. Traditionc patrum petue-nirc ad nos formatA verbo rum extremæ vmäionis 50 Y y 5 Tradi, |
7 NT) Traditione Apoftolica capil-li in caronæ ipccicm clcri-cistondentur Traditio Apoftolorum , qua cpifcopus à tribus cpifco-pis confecratur Traditio de numerô facra-mentorum T raditione apoftolica Epifeo pus eft minifter ordinandi ad facros ordincs 38$ Verba paftorum ccclefiæ tam-quam Dei verba recipienda 4 . . . . V’erbi diuini prædicatio num quam intermittenda y Verba inter omnia figna maximam vim habent Verbi prædicatione amp;facra-mcncorum vfu Chriftiam'i ædificium fulcitur Verbum Dei cibus eft animae 6iy Verbi Dei fames quare à Deo mittatur Verum confitcri debent rei et fontes, cum ex iudicfj forma interrogantur 517 Verum tacere interdum licet, fed extra iudicium $17 Vicarius poteftatis Chrifti cc elefiae præpofitus 118 Vigiliæ tentationes vincunt. |
Vir quare vxorcm diligerede beat Viri officium erga vxorc 406 Vita æterna quid fignificet '49 Vita xterna magis cxplicatho minis felicitate, quam bea-titudo Vita hominis tentatio Vita 8C falus noftra ex Deo A vitio linguæ innumerabilia malaproficifcuntur $18 Vnótionis extremæ facramcn tum,quare lie diftuni- 35'4 Vnöionis extremæ facramen to in afsidua mortis medi-tatione verfamur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;35; Vnftio extrema eft vere facra mentum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;355 Vniäio extrema eft vnum fa- cramentum tantum 355 Vnftionis extremæ materia et forma Se ritus 3^6. 357 Vnftionis extremæ facramcn tum quibus fit conferco-dum , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;359 Vndionls extremæ facramen turn à Chrifto inftittitû 558 Vnftionis extremæ facramcn turn quo tempore adhibea tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;359 Vndionis extremæ facramen turn fufcipereaptinó funt qui rationis vfu carent 3 öo Quæ |
INDE X. Quæ partes corporis fiiitvn-gendæ Vnétionis extremæ facramen tum poteft iterari Vnâionis cxtrcnja: miniftcr 361 Vnâionis cxtrcmæ vtilitatis 361.363 Vnâionis cxtremæ remplis oportunifsimum 363 Vnâionis cxtrcmæ facramen téfufcipicntesxgroti quarc non fanentur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;364 Voluntas Dei vt fiat,quarc pc tamus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6oy Voluntas Dei,quam fieri peti mus,eft voluntas figni 607 Voluntas Dei vr fiat, qui ma xime petcre dcbcant 609 Voluntas figni quæ 607 Voluntas Dei vt fiat, maxime |
defiderandum 610 Voluntas tua fiat, quo modo Deo ex animo dicendû 611 Voluntacem fui Chriftus ad patris voluntatem retulit in maximo acerbifsimae mortis do'orc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;611 Volunratc diuinâ to tus mun-dus cognofccrc débet 611 Voluntas Dei in terra feruan da,ficutin cælo lcruaturóii VolantatcDci fummaeftotn Voluntate Dei omnia cucniuc 614 Voluntatem Dei quarc maxi-mecolamus Vxorein vir diligere debec Vxoris Sc viri mutua officia 40 6 Vxoris partes ergavirum 401 |
FINIS.
errata QVAEDAM LEVIA ET PERPAV-ca,qu.e in aliquot duntaxat excmplaria irrepferunt. | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
480 II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;commoncat. Reliqua leâor candidus facile fupplcbit. |