V ERTVMNVS

IOANNIS COROPII

B E C A N I.

ANTVERPIÆ,

Ex officina Chriftophori Plantini Architypographi Regii.

do. !□. L X X X.

ÏAMUIÆ riîMINGORVM

INSIGNIA.

ET ERVDITIONE ORNA:

T I s s I M O V I R O ARNOLDO FLEMINGO

W INEGHEMI DOMINO,

Chrißofhor^i^ Flantintis S, D.

Vm m-ihi Vertvmnvs inter cetera opera à doôtifT viro loanne Goropio Becano confcri-ptus, iam pridem vt meis typis excuderetur 5 traditus effet : facilè ex eo collegi audlorem id vnicè ftuduiffe, vt hoc opus tamquain certum fui erga fratrem tuum

loannem Flemingum, amp;nbsp;te amoris beneuolentiæque fingularis monumentum pofteris relinqueret : non autem folùna vtipfiusfratristuidoólrina,ingeniique rara virtus ac familiaris confuetudo cum vtroque ve-ftrùm habita innotefceret, verùm etiam vt quàm amplis , infignibus ac opulentis agrorum poffeflionibus amp;nbsp;latifundiis fit Celebris veftra familiâ ( idque paucis ab vrbe Antvverpia lapidibus , in pago Wineghem, cuius quidem vos Domini eftis) non obfcurè fignifi-caretur : quippe cùm nullum eo amœniorem, nullum magis magnificum ac heroicum locum vicinas Ant-vverpiæ ditiones habere exiftimem:ita vtmirum vider! minimè debeat, fi Goropius fuum Vertumnum à tam raro ac beato veftriprætorijpomario aufpicari voluit :certè omnium iudicio idmeritô fccifle puta-tur. Quæ res me mouit, vt onus huius libri impri-mendi eo lubentius fufceperim , quo doólorum vi-rorum memoria amp;nbsp;fama'ex otio litterato comparata, t 2 dein-

dcinceps pafGm toto orbe cclebràrctur. Ncque vcro, hoe exemplo prouocatus ,comæittcs, vt diutius penes te quail ncgleÓba lateantreliqua tuifratris fcripta, Elegix, amp;Epigrammata,lucisque vfura fruftrentur: fed vt finguk potius in ordinetn redigantur, amp;nbsp;typo-grapho cuipiam immortalitati confccranda commen-dentur, maximopere cuperenii nihil enim tux fami-liæpræclarius eucnice poterit, quam vtfratris tui vir-tus, ingeniique præûantia, atque cruditio apud pofte-

• ros clara xternaque permaneat. Vale. n

INDEX

FINIS.

Regts Priuilegio fancitumeft, nequis OferaomnU Gürepij Becani'^eirtimahefncndfittay-fa,r-eorum partem aliquam, citra Chriftophori Plantini voluntatem, à die cuiufq. cditionis abfolutæ intra decern annos, imprimât,auc alibi imprcfla importer venaliaiie habeat, fub poena confifcationis librorum: vtlatitis patctin literis datis BruxellispænultimaNouembris. M. d. lxxihi.

Sig'll mt.

I. de Witte.

IOAN. GOROPIÎBECANI

\ VERTVMNVS.

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..4,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

- lt;■ ). . .. ..

' -ïr , ,-bquot; Jnterlociitôresi'^ '

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F AX,K E N B y r'0 V s • G Ó R o p IV Si

bm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dï;: E f FLAMIN G VS. '

s’)!,-! • V H-i; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ?■ quot;

gt;•■ FAtKÈKBVkGVSi

' E B A R equidem me primum Riaui lartiflîmæ hums aurorae luce perfruicurujita marutitnim me eripur portis: vcrum'hic opinio me fefellitjatque vtinam fbla hoc die fallat. Videoenim alium fuburbanæ aurae primitias ante ' me decerplrfle ; Si ni prorfüs cæcutio, Goropius eft, de-' ambuladonis tarn impense ftudiofus, vt cum ipio Hero-dico certare poftic. Quin igteur hominem mclamo? Goropi, Goropi,g o ro p.' Qiiid hoc mon-ftri ? adeone fubità'citra talaria amp;nbsp;Abâris làgittara raptùs HuminGræciam? Quisvocat? bétie reshabec^bonisaui-bus vrbem exiui :; Falkenburgum cerno, qui fi comitera fe mihi præbebif, vt (blet, quàm humaniflimè ,diem hune mihi Jepidiifimis fuis collo-quiis amp;nbsp;eruditis fahbusquibus lemper abundât,beaiierit, Defino nunc mitariGræcam falutationem : eùm enim nemo plures audores Græcos deuorauerit, nihil miri, fi Græ-caerudet. RefpondeatigicunGræcovatiGræcusvates : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• •

âiû) 00/OffatppiOT O’WOT/zêPOiFaç. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■'*

Quid hoceft,Falkenburge,tamnemane meinuitasadGræcandüm? fai. ïnuico fane, (êd prias tarnen ad ambulandummcc me comitem alpernaberis, nifi amp;nbsp;aliû forte hominem hodie indueris, Si Homerici illius fis oblitusj

O'üVTt J/’ ip^ouivoio 3«o) Ji^'oaatv àpte/va.

Scîfne non tantum dé Anftotelis placitis, quibus lubenter fbics imraorari, lcd de louis cciam {ententia,humanæ naturx fblitudinem adueifari? Quid quod Socrates tous adeo fucritfolitudinisinimirus ,vt vixvmquam Athenas exiuerit-, ne (bluseffet. Vt igitur fperogratum raeumaduentum tibieffe : itademiror ,qui folus exiucrisambulatuni. G O R O p. Alij nullo negotio de commuai prouerbio apud vernaculos noftros omniu ore detritorelpondiirem, præftare multofolum quempiam èlTe, quàm male comitatU} fed tu ,cui minimè plebeiam hanc vocem obiici conuenit,fic habeto, me numquam minus folum e(re,quàm cùm ab omni hominum prxfcntia quàm longiflimè ab-lum : neque verb putes libris etiam opus effe, vt in eremo dulci veterum allocutiunc fruar.quam quidem fateoramp;iucundilTimam elTcjamp;s longecommunibus hominum (êr-monibus vtiliorem: fed ip(à nobis natura vbique fuppeditar,quo otium omncjornnilcj. folitudo procul excludatur. Vidé'(he vt vtraque foffarum quibus via hæc includitur, ripa varia herbaru virore nobis arrideat,amp;ad colloquium inuitet?Habe'nrnehicoculi amœniflîmum fpedaculum .’habetne lingua in quo lèexerceat.vtdiuerfasè diuerfis faporibus facultates colligat ? habentne nares varios odores, vt amp;i ex illis de natura iu-dicium petatur? Ha:c igitur tanta varieras quantum, rogo,materia:adfcret ad interna mentis colloquia diu multumquealenda, prxfcrtim mihi,qui in medicina tum difcen-datum facienda totam ferè confumpfi ætatem. Dum cerno ex eodcmcœno ôc ra-nunculas feruentinîmas,amp; nymphæam frigidiflimam oriri, amp;nbsp;continuum capere nu-trimentum ; vixpoffum fatismirari hanc tantam ciufdem terra: diuerfitatem ; vt Si vrenti flammac,amp; congelant! fngori .alimentum large fundat. Hinc mox in veterum laudesrapior-qui terrxfymbolum fie feccrût,vt quàm plurimismammis elTct infigne, nihil aliud eôindicantcs, quàm admirabilem harte lacbs turn copiam turn varietatem,^'’

A a lt;^uo

X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V E R T V M N V S?

quo omnia quæ de aluo fua protulit,ptolpor£îonè ci)iufq. nutriat. Quantus,bone Deus, hic campus cft ad excurrendum; quem qui animo luftrabit,numquam cum (ôlitudinc expoftularc po£eric,dceiïè fibi quod diicat:contrà-potius idcoquetatur, tantam ofFerri rcrum variecatem , vtadeam mente complcdendam nulla fatislonga ietas clTepoflît. lam vt infinitam banc ccrrae potelïatem omittas,ih‘qua humquâm deeft de quo am-pliusfitcogitandum : annon amp;:ip(èacrauium cantu ad diuinas laudes nos rapit,amp;in-numeras fuppeditat contemplandt occ^ones^Qutd cælum, quid Sol obliquo fuo cur-fu? an non fatis habet latitudinis ad quantucnu^s .m^jgna diicurfys ipaciä, in quo mens quantumuis Ce excrceac, numquam tamé ad optataln cognitioriiS tndïatn poterie per-ucnirejèmperlèfè vlteriusaIiquoquot;dtFe'rcntc,quodlpenitiusintelligercdefideret i C^id niiikis ? iât bene coniitatus eft qui fibi non deeft : cùm in fe perpétue habeat quicuna non ad vnum modo diem, fed pei:petuà loquatuC;amp;: id quidem non de rumufculis, amp;nbsp;rebusfriuolis jfedde iisquorum menitu S)£.,iç amp;nbsp;Qeura nouifie poflic. Quamuis igi-tur nihilominus quàm Socrate? femper aliquidxhfçcre aucamus ; non tarnen a;què atq. illerusamp;: filuas fugimusjquandoquidemin iis comitésamp;libri defint,nondciùnctarnen infiniti magiftEi,,,. f a l içlt;iTu fottafie Napa:as,ifaunos,amp;id genus ruftica numi-na audire confuefti.- j-c o r o p. Non nego amp;hosquidem frequenter occurrerc,dum per totum vniuerfitatisamphitheatrum extatischs volamus: verùm licet hæcnomina è cuiitatc tua pocciça ad nps noii yênifiÇçnt ; plantas umen arbotes haberemus, qua-fum alloquiis ibiitudo omnis in ipia fblitudinc excluderetur. f a l k. Sentio profe-6lô te non minusquàm Satyros auritum elfe, vt qui arbores ipfas fufurrantcs intelli-gas,amp;: perindearque Apollonius Tyancus, audiastefàlutantes. Sed alias,quoties voles, harum cofuetudinc fr,ueris : hoc die ego tibi, nifi quid vetet,folitudincm adimam. Die itaquequô cogicaris,' G o r o AdHygiæfanum ;vteiexercitationehac pro thure amp;nbsp;mola litem. -F a L K. Teneo quid dicas,amp;: nihil aliud tibi negotij eflçyindignçFpr-tèferrentSpartani, qui fuis ambulationeinterdixilTe narrantur. mihicertè id ex âni-mi fententia cecidit, te non alium tibi itinerisifinem,quàm bonac valetudinis cqnfir-mationem propofuifle. Quantum cnim intclligere pofium,tua nihil referet,quorfuni casj modoÆfculapij tibi filiam concilies ambulando, Quodigiturpbifrequenci^mc dedijVt complura raillia paiTuum tecum otiofus conficerem ; id ego hodie vicilfim abs te mihi dari velim. c o r o p. Lubentifiime profedo, amp;nbsp;id quidera,vtdicis, cx^debi“ tOifed dicquorfum mefisdudurus. fa lk. Àd Arnoldi FlemingiWininghcmicuin pra:torium. g o r o p. Nihil fane accidere potuit optatius, fed quid te illuc inuitat? FALK. Iple Flemingus, nec is folus, fed ipfi ctiam lani Flemingi fratris piæ memotias manes eôdem impellunt. g o r o p. Huius fuauilfimi mei patroni non poflum citra accrbilTimum dolorem meminifle,qui eo me grauius affligit, quod mors tam repen-tina fuerit, vt omnem operam meam præueiterit. Crediderim equidé Parcas metuifle, ne rurluSjVt bis antca in Hifpania,ab Orci faucibus amicum reuocarem. f a l k. Nec minus ego quoque ægritudinis perfentio. Nam quamuis non ita vetus inter me amp;nbsp;eum notitiaefletj ranto tarnen ardiusaraicitiac vinculum fuit, quanto calidius ego Mufa-rum myftas ampledot; in quorum numero quis fuerit lanus Flemingus, tefruftra do-cerem , vt qui ei non hîc modo, led in Pintiana etiam villa ante multos annos fueris familiaris. c o r o p. Ita eft. f a l k. Equidcra fuauius, clegantius.acutius, làlfius ingenium non puto me vlpiam gentium nouiftejquod fi totum Mufisdedicaflet,facile cum fummis laudatiftimi fieculi vatibiiscertarc potuifiet : verùm, vt mos eft noftrati-bus,à Camoenis ad Mercurium collybifticum defecit: in eo recens lafparis Sccti foceri fui exemplum fecutus, qui cùm inter poctas palmam facile ferre poftet, maluit in foro amp;nbsp;reip. luce maximus haberi, quàm in facris Heliconis iugis hedera coronari.

FALK. Non male tarnen Goropi ita comparatum eft, vt diuiniflima quædam ingénia abhacftudiorumamœnitatefefeadremp. conférant;quo ij qui in tenui re Mufasco-luntjfuos habeant patronosamp;: Marcenates, citra quorum lubfidia difficile eft otium litterarum tueri. Ceterùm, quia te non minus bene quàm me ipfum erga communis amici manes aftedu m video : dicam qua gratia ad fratrem eius hoc diluculo properarc coepcrim. Non potui committere , quin optimo cùm vati turn ftudiolórum omnium patrono epitaphium cancrem ,quod modô pro virili quidem parte mea ablblutum ad « i . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fratrem

V E,R T V. M.N/V^s.'

fratrcm fcro: amp;■,{! lubcr, vteius.lcóbpne.itineris udium fallarnus j amp;nbsp;aurcs milai ad iu-diciuni ciium commodajquo(j.quid ceofFcndat, mihipriusfîasA/inarchus,qiiàin ab al lis carmen hoc Icgatur. ’ g or. b i». Non exfpedaueram tantüm’mihi hodic felicita-tisoblatumiri,vtnoncomitcm modb amp;congcrronem lepidifTmum nancifCcrcr, led carmine ctiam inter eundiim demulcerer. Qiiôd autem me cchlbr-iam virgülam ar-ripere vis,id tu quidem facis de loiica tua modeftia, nc dicam Socratica quadam ironia. ïquidera dim non ignoremquid Manyæolim dieatur aceidiflejdiJigenter caucbo,ne quern poccam temerarioiudicioirritem. Sed agclis,incipe modôrecitare^ ö quid erit quod non aflequar^eiusego rationem potius amp;nbsp;interprctationeni rogabo,quarh vtotio-fis tantum auribiiSjihenteinterimalioperegiinante,videar'aûdiuifre. falk. Le-gamitaque: fedfubuereor, neiuéhiofum argumentum amp;nbsp;Doricà lingua teoffendat. Quamobrem velut adHecates tecœnam inuitaflem ,quæ delûiatis palatismiinimè grata eft îitapromulfide ftomachumtuum exacuam,quo quantiimuis dnrsi’ad con-coquendum ,amp;arripere auidQ,amp;: probeconfiçerepoflît. g qkj? P.-.Attqliftj ne vna lecum oxyporum aliquod, autcoiymbadis, autgarum Sociorpm^an fortaffe Icoro-dalmen aliquam ex Ariftophanis culiha.qua mihi Janguentem ftómachum famelicum xeddas? f a lk. Nimis cralsè medicè verba meà capisjquafi ego Apiclanam cm-bammatum officinam circumferrem. Suauiore longe intinólu non linguatn;féd aures irritabo. Habeoin finu non pauca lani Fleming!carmina, qua:ad fratrem, àqno legenda accepi, reporto, tam delicata, tam làHà', tot -vrbanis leporibus condîta',.hihil vc magis elegans, nihil vtmagisaupitu iucundû elle quear. Ex his aliquot cpigr;gt;mmata tibidabo delibanda,quibus difperçarnniô te reddam flagranti^,uium ad cetpra au-dienda:quoru turn locoepitaphium meum fubiieiam'; quoEeruentibqs adhucauribus citramoîeftiaindeuoretur. gorôp. Quamquam nihil opus cràt incitamdntis ad carmen tuumaudiendum : qura tarnen ingenium Flemingi amœniftimum gratia-rum plenum (cioEuiflefi nihil poteft gratiusaccidere, quam ii des aliquot eius epigrara-mata deguftanda. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;... ■ .,i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.óïinr) ■ (V

CAROLI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S E M P E R A V amp;nbsp;V S t’l.

Per loannem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dominum in Wineizjieiif. - A

• JI?' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;lOLE? •

Carole dum mrftî perfoluuht débita iufta' Nata Nepofque tibi /fe''föllemni möit'parentanrY-^^A Funebrem ad pompätnr'f^talia numina Parcæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rr’ri

Conueniunt ƒ Diuürhdbb abj, tunt force

Fatali commora'Vriiä^r‘ptóèonia'fam^-'-^ Io*' - prfL.n bul Clara tuæ, parcumque erbî'per funcra^çælum,, i Dum memoranc; mrftrs'numeris‘fufit'talitcr ör^:''* rjpilA Nos tibi Regales'ortusjRegalia'feeptra, '

Ec dedimus p^uèro‘ tt.bi’ fltlréncilEtnia 'regna, q

Romanum iuueni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/mbxQjrb'is habenas^^^^^^]^'^ 1

Tradidimus, fuperis fimEil amp;nbsp;plaùdchtibus aftrisxy'n 3iid iHl Quæ cibi nafeenti vel felicrffiina csbïó

Fulfeiunc. Sic ipfe cuo loui^ ales itV oftd ionolni gt;? Confticic, acque tibi geiiii^ micucit^ofonit?^^ A Hæc oriens, medio ftjétirlàlcera veftfct? éæli, 'gt;^*'1 cuj jd Vtraque Cæfareos qiiottdhpa^ órnatufa^tHumpHos;' ‘‘7 Inde nouo pacer annipoteMd^tatüii aForhno, Aufpiciis tentata tuis'beàé’prœlia ^vtftit.' ' 'd'

-n üT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hi 3.

Sic

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V Ë R^T V N V s. ’

Sic mox Heîpêriæ magna cum laude tumultus ' Componens, pacem populis iura dedifti.

; , ƒ Sic infperato vidi certamine Galli,

; , illumina Ticini fufo tinxêre cruore: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r- -

Et triftis captum defleuit Gallia Regem*

'lt;' Sic alias inuida fuo cum Præfule Roma

‘ Capta fuit, dominas^ue orbis domfnatus es vrbi.

, Armaque Threïcium fugientem augufta mannum

’• .nJlP^P'^bius pater afpexit,jfluidufque Tibilcus. juîG’.irrSic Ctiam Libyeis tua profpera prœlia buftis b Africa teftacur. Ceflit tibi vida Tunete:

' '-gt;f' Ceflit amp;nbsp;înceiifa prædonum claflc Goleta.

ëelgica déiiide nouos agitat dum forte tumultus'

“ ^erra parens, non hoftiles tranfire per agros . x , nnn î veritusb, fide Gallorum difetimine magno

n G rConfifus : cibi tanta fuit fedare cupido

î Hi.;;.glàndiorüm motus, patriæque parare quietemlt; Ecce fed occulto confpirans Geldria bcilo

J[ -Regc: tibi fuit altera caufli ßj ,i ”Vincendf ; pefuuIgatQ fic vnius vrhis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Excidio- Sine cæae virum, fine fanguiiie fufo

-.;i. Progrefliisi'gentem indomitam, genus acre Sycambros Vicifti. Galloquc nouas noua fœdera pacis

^Conccdeqs, fiicerta paras fprtifiimus arma^ ' ■ Cæfare digri^/quibus difeors G ernrania tandem

Vida, tuâi§ Aquilas amp;nbsp;feeptra potentia fupplex Agnouit: Çundique tibi cefiere rebelles, Q^in etiani àufpiciis alib noua Régna fub axe Parta tuis. Obeunt, quqs eft mirata vetuftas, Antipodes,tua, iulTa. Nouus tibi fcrui't amp;nbsp;Orbis. Hæc bello. Nunc quanta fuit prudentia'pacc, [ Dum populpsrcgis imperio acmoderamine miti. nbsp;nbsp;,

luftitiamque colens, Diuûm ftudiofus honoris; ■ Relligio tibi prascipuèfuit vnica curas. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7,

Ah quantoçqllapfa tibi dfetit ilia labqre, Difeordes dum per difçordia dogmata gentes Compofuifle ftudes\ Niâ fors conatibus impat Turbalfet ipçdips, proj yota per irrita curfus. 111a fuit pei^pe tuis çontraria.çœpiis^^.t „ Et terra pelagôquegraufdefeniit irait ] j . Sicinfelicitentaraelb^è^abello^j,,,q . Aduerfante Deo-pcI^^ quûjViderat ante' j , Signa tua Hercuieasyjtr^prplatacqlqmnas. j Ne've tuis tqmm^dtmis^çedcrçtÆquqr^ Sæuiitinclafîcin'. Si^amp;rmaniapxïÛxj./ our Indignata iugum,fuinptis fc vindie^ armis., , nbsp;nbsp;nbsp;' , ;

V.ERTVMNVS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

Tu tarnen h«c varia* feinpèr lüdibria foftil Ingenti vicifti anifôô/ Visoria tandem “ De te ipfo poftrema fuit, dum cunôla refigiians Magnanimo viuus naco tua Régna Philippo^ Otia décrépira' qua:ris tranquilla fenecStæ, Priuata:que ftudamp;s vita-S folique quieti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' '

Nolnimus: ruptôqüe tua! lîiox ftajltine vitre^ luflimus accédas tandem noua glofia cælo, Hîc Manors tibi fbrtè locum qua portitor Helles, Aut vbi ßgniferom Rellis ardentibus ornât, Scorpius clegit : legit tibi proxima figna Alma Venus, qua Libra micat radiantibus aftri§. Contra Aftræa foo voluit deiigere federn Auftriaco , qua parte poli foa lid era fulgent Virginis Erigones tardo coniunifta Booti;

At pia Relligip Diuum pr^efecerat arrç Fulgenti late c$lo, fed noluit ipfe luppitcr, angufta qui cæli parte locatuni Præfecit te nempe fuis lanólo ordine ftelliSj Qtias pius ille fenex arçu fixafquc fagittjs Et manibus , cubitoque , amp;nbsp;toto corpore ChirofI Suftinet, amp;nbsp;claro radians diffundit Olympo: Vnde tuos foueas feinper procliuis Iberosî Vnde tui femper Capricorni proxiina fpedlgs Quæ fullere tuis orientia ftdera cunis, Hie fores fcruans cæleftis lanitor aulre, Te, ft quando lubet Diuum fuccedere teóHs, Inducet cælo: nam ftc inandaueraf olim luppirer, amp;nbsp;Super! pleno aflensêre fenatu, Hic pietatis bonos : bare vitæ forriter aâæ Præmia: quæ nee mors j non vlla iniuria Erdei Temporis. Hæc ternæ pariter cecinere Sorofes,» Singulaque æratis mox infculpsçre tabellis,

E P I T A P H I V M MARI,!

REGINAE HVNGARIAE,

Fvnebres basexequias,funebriaiufta, Et de more pias foluimusiiiferias,

Manibus b Regina tuis: p feinina princeps, Noftra cui nullam fæclatulere parem/ Crudelesdiui-cur tanta licentia morti eft?

Siccine erat fubito præcipitanda malo?

An quia mors magnum confecit Cælara, prædam Hancdignam titulis credrditeftè fuis?

Atropos, vtfamæ,ôc virtutibus inuida, vitæ, Stamina præcipiti rumperet vfa manu?

A a 5

Ilia

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VERTVMNVS.'

Illa tarnen,veluti fi quis de Httorefoluens Nauiget, amp;nbsp;placiduin perinare tutüs eat, Leniter exceffit: vitæ fecura beataj, Afpedu æterni fie fruitura Dei.

Natalem Belgis, fatum donauit Iberis:

Vtraquefic tellus quod veneretur habet. * lllius ingenium, virtusjanimufquevinlis . nbsp;nbsp;: '

Claruit Eois Occiduifque plagis. \

Atque ea florebunt, famaque fuperftite viuent: Inuida Mors cefia, hic nil tibi iuris erit.

IO. F LEM IN G VS I V N I O R ' A R N O L D O ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

PLEMINGO FRÂTRI CHARISSIMO S. D, P.

A c c I p E perpétuas à charo fratre falutes Frater, amp;: hæc vitæ nuntia feripta meæ.

Hadenus adTamifimLondina viuimus vrbe, Anglica non aliam qua tenet ora parem:

PulchrafirUjpöpulofa viris, magnifque fuperba Cenfibus, amp;nbsp;cultu eft fufpicienda fuo.

Multa quidem exhibuic vifu dignifljma, fed quæ Omnia fit longus commemorare labor.

Non procul hinc qua terra plagas videt ifta cadentes, Vna fed è multis Regia celfa iacet,

Quæ modo præfentem holpitio clariffima Regem Excipit, atque fin Principis ora videt.

Hunc ego, laus fuperis, vidi, fed fæpe videndo Nonoculos potui, non fatiare animum.

Ilie decern, vt memorant, coniunxic quatuor annos. Et peragit vitæ tertia luftra fuæ.

Tanta fed eft puero placidi reuerentia vultus, Quanta vel annofo vix queat efte feni.

Os nicidum, placidafque genas, frontémque ferenam-Luminaque humani plena fauoris habet.

Corporis eft habitus, quern fi depingat Apelles, Non aliquapingi pulchrior arte queat.

Addequod ingenuis animum féliciter ornât Artibus, vtftudiis vix ferae ille parem.

Hinc affabilitas, hinc ilium Regia virtus, Mirandum cunftis gentibus efte volunt.

Certe ego fi nihil hac aliud regione viderem, Non poteroexatftæpœnituifteviæ.

Haótenus hæc. nunc propofiti fententianoftri Quæ fit, inexpleta nofeere mente voles.

Proxima cum referet roftos aurora iugalcs, . nbsp;nbsp;nbsp;’ :

Protinus inceptum perficiemus iter: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Et quà

V. ERTVMNV'S;

Et qua fe latis panditCornubiacampis^rnJ.! i,’. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;......■

Ibimus occiduæ fub regione plagæ ; - i ; nbsp;nbsp;'n')

Atqueibijiiilpræter ventos expeóbo fecündoSj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l ; ;.

Flabraque ad Hifpanum qiïæ cito littus eant. , j , Tu modo, vt abfentem^ tueantur numina fratrehîj ■ lt;

Sis memor attento fepe rogare animo; ?f! -j / ' ' iv jK

Vtque habeant feitipór faciles mea carba,fa ventos, Etreliquumtutanaueper æquor earn.'*

. I IO)ilt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ji ('J if

'iUa.léjXtf.Decembris i^^î. Londini» lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ . gt;!j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f ■ ■

EIVSDEM IN AB ÏT VM,. N'EÆRÆ

E L E G I A PRIMA. ‘

Ergo dies venit, qua di/iungemuf amahteSy ' ' ; Flebilis, amp;nbsp;lachrymis fæpe riotarida meis-

Qua procul Eine fine mé^ fie fors tulic improbä, debes ' ' ƒ Ire pcreorinas,chafaNeæra, vias? ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' '‘ .

Et me rclliäum lachrymis, fæuôque dolöfi

Ah comitem lateri non licet ire tuo? '

Febris enim miferum infolitis ardoribus vrgens, Detinet ingrato languida membra toro: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s - a

Et ftoinachus nullamlanguens admittitorexim. Qui folo appofitas horret odore dapes.

Vna Iltis nullis vmquammihi deficit horis,* Quam fimul exhauftinon leuet vnda Tagt.

Sic mihi natiuosmaciesinueótacolores •

Abftulit,amp; toto pallor in ore fedet:

Inftabiléfque gradus prono firmare bacillo ' ; x Ante diem iuuenis cogor, amp;nbsp;efic fenex.

For fitan hæc poterampatientius omnia ferre, Vnaquemultorum noftra querela foret.

Et fpes venturæ quondam conceptafalutis Non erat afflidoparua medela animo.

Verùmabitus, mea vita, tuoSjtriftéfque reccfliis,

Quis nifi cum magno ferre dolore queat?

Nil grauius propter Bri/èida fènfit Achilles, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Mouit vt iratum rapta puella ducem.

lllius ereptos dum fufpirabat amores, Nempefuictantodigna querela viro.

Nec minor eft nobis iufti data caufia doloris. Quern grauis in trifti pcótore verfat amor.

Chara Neæra, Neæra, mihi me charior ipfo, Dum mæftam hinc fine me te procul ire queror.

Tequegrauidefideriovotifquerequirens, gt;nbsp;Ah quoties falfis ludor imaginibus. - '

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aa 4 Occur-

« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. VERTVMNVS.

Occurront mihi blanditiæ, amp;nbsp;confueca voluptas^ Gaudiâque alternis fæpe iterata iocis.

Et quæcumque imhi tecum iucunda fuerunt, Niincgrauis afflidifunt dolor vfque animi.

Sic mihi nulla dies, non nox fert vlla (|uietem. Et viuo viüx nefcius ipfemeæ.

Et,nifi fpesreditusjquanitu mihi blandadedifti, ' ’'j ' Vulnera ccii medica noftrafoueret ope, ’’

Cette ego, cùm nequeam tanto fupcreile dolorî, ,Optarem fuh fila recifa'inei.

Nam quem vita fuo defatigata dolorc, Anxia continuis aut iuuét 'vlla malis. Ergo tibi fi cura mei eft,cura vfque reuerti Ocyus, aut duro fradus ainore cadam.

Etgrauis aducrfi fuerit mors finis amoris, Quôd fi poft nullus funera reftatamor.

At tu fi quando te fortunata reducant Fata, memor noftri viue,Neæra, precor;

Et diffunde meo gemitus, lacrymasquefepulchro: Ilia decent cineres vnicadona meos.

Conqueritur de (tmore qttodfe folùm fuis arms impet at nbsp;nbsp;nbsp;dt-

greditur ad ISlearam 'vt fe amare y élit or ans,

I

Elegiasecvnda.

Ergo ego non potui prima vitare iuuenta Tela piiaretrati perniciofa Dei?

Sæue puer, quid me infultum tam fortiter vrges? Et rude ram magno corripis igné iecur?

Parce precor vido iuueni tua ligna fequenti. Qui noua militiæ iam capit arma tua?.

Parce, nec infeftis miferum profterne fagittis, Hoftibus hæc tua funt arma mouenda tuis.

Vre, fed immodica noli confumere flamma-

Vre, patent flammis pedora noftra tuis.

Sentiat amp;nbsp;fimiles formofa Neærafagittas: Ah nimium formæ fifa puella fuæ.

Sentiat ilia tuifit quanta potentia nerui, Sentiat hæc quanto numine regnet amor.

Atque, faces expetta tuas, patiatur amari, Difcat amp;nbsp;obfequio mollior elle meo.

Tune ego vota tuis foluens follemnia templis, Munera cum grato thuris odore feram.

Arque tibi de more nouos facrabimus hymnos,

. Et quæ fint laudis carmina plena tuæ.

/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c ?i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T uque

TuqueNeæramei'iuftiftimacau-fraealoriSj ’ -Pi' ^^ Vt tua fac flammas temperet aura meas. ?•

Perge nee ingrato iuuçnem delüdere faftu, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-o gt;

Nepenitiisdurofraólusamoré'cadam. - • i

Sufficiant lacrymæ, gemitus, fufpiria, queftus Etdcfiderijfpérquetrietûfquemei. / nbsp;nbsp;nbsp;’ v' ’

,Sufficiat dolorjafRi(ftum qui luce fatigatj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* ï ƒ

Nee minus obfèufa me quoquenode premif*

Sic ingrata Ceresgt;ingcataque munera Bacchi, Et me, fi qua venitjnoniuuatf vlla^quies.

Morfque in amoremeoeft,nifi tu chariflima rcrürtt Auxiliumfeflb quolibet arte/cras. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Et mea quæ medicas non,funt euranda pet artês' Vulnera, fada tuo fana fauore, leues.

Sic fueris mihi ‘caufla naali, mihi éa'ufta falutis, Non fecus ac qupddam Pclias baQa fuit. ,

Seruatufque tuoqicaix) tibi mupere grates, Noftraque erït iaódis prodigua Mufa tuæ. i 111a tuum longo cantabic carminé nomen, ,

Et dieet formæ ftogbla dona çuaî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• rr * i

Quantaque tam râro fît virtus lunda dccorn , '‘i

Quæ tibrcerteànjmosnonjfinat çflcreros. j Sin fee us îatqueliidç dfVjÇtw Amor, dura inde Neæra

Persitism nopiq^dpriterc^numl^

Ipfe lubens moriap/neç-erunt mé^ funeralaudi,;. a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rj.,p,

siueCupido'^iîtiïiÿè^tibK^^i

Vtqueeaventurx^mqueantiuJpjriafccns,

Taie mini intul-nu^parmorç^carmen cntïp j ^q Hiciacct aducrf3^uàîs;pçoteu0gt;nQta.'’„

CauflaneèismilcrodufaN/çr^fuit-, (

E N doiiiinæ colles vrljtis^f^cr^qjye rgma:^ Quæ veteris Rom^^iunc nifi normen habpnt.

Aft nbsp;nbsp;nbsp;c^tfttüiïi ïiiffehridi fórtéVitóruni . J A

Relliquiæ i leéHó'óótbi^a fiifalaqent.’ P t

En pompæ celebreSj arctic, ücralrtótïöÏöffi'j”^?r-r ncjjnl En,fednaarii)pribu$nuOtbc^tr4'’ftlis‘?^’ Ir-., tlH _ Ccrnite vc in fftbditöi'crhcfesfint’di^niavcrßr*^?^’.

Vilis amp;cxtcrno fabulafintpopulo;^'' ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t ■ • '-’■jd ■

S ic licet aduerfutiï ittb^ümentà Ëelebria’tèrtipà'S ’ ’ ? ' nbsp;nbsp;nbsp;'j ‘

Bella gerant, alF^uö^tèftipörê’viifta cadtint.^’' i ' Necmodôresipfæ'ràtitûrnis'paflîbps æui/ '' ' Ipfa (edamp;rcrumnorninatfitäiaccnt.quot;'^’^^^^

■' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

,Q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V E R*ZP^V,M,N'V;iS« s,

triftitiafquç,fxiea^jnterque doiotes - .Alor,- ’ '

Concentus dura forte hbenter ero, f r^ j j. ;r , Nam fi cunôha fuo confuqiiinc remporta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{

Et finem noftris ilia dabunt lachrymis,n',, nin-on ;-. ' » ik ijrgt; j-î'îiql ' .,j?r nbsp;nbsp;nbsp;■ - ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• vir»-, ; /

EIVSDEM IN’CARtAM CO $ M O G R APH ICAM

iO. G V I CCIARDJNI M E R G AT.Q Ri ? : F L O R'fi N TI N I, ab (çd^m in carcere «/intuerpi^no/a^am,,:pf,^i j '..

f {

N Aso Tomitano durn viüctét cxul'irforbé’ \ quot;b ■“ -

Inter inhumanos, indoinitôfqu’e’Getàs/ quot;nbsp;' ’ Leniit exilij’mæftum per tasdia carrtfen, Cumque auétore fuo’ maêfta poëfis eratf^ Sic Guicciardinus dum triftiin carccrc^iram

Degit, amp;nbsp;hic lopgo tempOre mæftu^agitj Repperit hæc dufse'folatià dulcia*forti?/'

Scilicet in magno ma'amp;nu;blbuis alitF'inîiftdum ’’ Pingcrc præclatæ duod foret artîs'^pbuâ?^ .

Vt licet in parua poHetfpatfaricr

Parte tarnen mundi qüafi’bet illé i j lt;. ; ji*j ; i

Et nunc Eoos, amp;nbsp;nuiic fpeéia'ret'lb'erósf^ ‘ nbsp;nbsp;nbsp;. j'P^ ’ '

Nunc loca fpb geminis tbrifpicienda polis.'

Nunc varióffiontes J dîùérfaque rerræ, Æquora nunc tumidis'âü^a Viderét aq^üis?

Denique fie fofftémque’fuamï amp;nbsp;faftidia’vicie ’ Carceris, atquc animj'tódiaiqn^iJniv'^?^^

Ne tarnen auóloris labor Hïé priuata^Vplfiptas, Publica multorum fçd fôret vtilitâîî^^^,‘'f‘ quot;

Edidit, atquc orBcm f^eôtafidùiH WâÈült brbi^isoctoiH Sic vt non alia clariuSf ârcé^qucat. '^'^

Ergo fyi qpiçutn^quç vidc$ i^opvnicp^JabpFis^ E V I 3 lure illf grates candide lcdor agas.'^^^ a a 3

A N •V’fi' ^Ö'-B I'1?V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K1

cinxlEîi H -rmn jl7- rr/zirjjav xnO Avdierant ParçæhQ^xIegos ^Âepqç^armciji,j Molfa, quod interit^ çqp^ioit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, T^npilîaJI

Indoluere deæ, f^ti^^uc jujjcntibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j «xqrnoq n:i

Fila, fed inuita præfç^UW-WWiu.^ juHiioi n;.rn b^l jj3 Tum pacer arcii^}eiiç,;.f^çujkfpræçQS^lt;ÿ|çftus„ jvsnirnoS» Funera, fatiJîcos Kos dçjdipprç, ogî^jzo lô ziliV Molfa breuis tij?j|,yÀtàj^uc-gt; fe^‘^arrnina ÿwçpFhjubt isud □i'' Hæc tiia,qnælt;puOppccç,5pa;^.5^toq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’gt;

Ec quæ faca tuæ de(pplçcppi^jF^flqppr^,)4f^;|f^ lt;,3iôbom osp -Auôla dabo fainæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;blql

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Inter

Inter amp;nbsp;AoniosMolfipcecass nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ji ;

Donccego Latijrlt;3aîôîiôis auótpr erö.- tr• . r.

Etineaiampride^nViuo^feidebita.UMrns, ,:-b , ;j . .

Buftafupcrfparfiiftet,tuacélfacomis: ' ■ gt;lt;_ i■ *cö

Vndepétantpaflimivent^npræmiftvateSi \ jjui.i in ’ Et tua cuni.iu.fto (ata dolore legapi^ion^, ; j

Terquetuosfacro vetièraricariTiincniiancjj.ùi ,1'^ 7;^’ nbsp;nbsp;nbsp;'

T erra, rogent, cinercs npn grauict wlUituoSï 03 nu •

, . ƒ'A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 ' f.n^! ouf .)

EPIS t'o EiA''^A'M‘Ê'T'ö*R-Ï A f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» •

‘-E'lV S£gt;‘Èïif^''”TL ÈM'ÎN Gl. ' ■ . ,?(vir! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prn; '

A N D R o M A c H E noftri inotrix iücunda càlôrîs, Vnaquies vitæpræfidiumquéiTQeæ, *

Hxc tibi perpetüaihi'perfert ab amante falutcm' Litteraj languenti'Vixipcraratâ inanu;

Hîc vbivicinasProüinciacônfpïcît Alpes

Gallica, amp;nbsp;cft Lisurum iunifta Nicæâ rnäft

TerraproculBelgiSjVblte,meavîta^télitiqucns,' ’ Sum paflus longæ tædiamultaviæ.’ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Me calor ætherius Nemeæiquc ira Iconis

To-rruit, æftibumSoIetcnenteCanem. ’ -

Mî montes, mihi Taxa fuis in montibus altis •' • .

Obuia, feftinas impèdiere vias lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' '

Me mare viciqum multis infame piratis Sollicitum, merkO terruit vfque metü.

Omnia felici fuperaui fortiter aufu.

Et mihi nunceadem'eft,quæ fuit ahtèyfaiüSé ' ’

Dij faciant fimili viuas contenta falute/ Et precor vt tibi-fit maxima cura meî.

Eft tibi, nec dubito, fed amp;nbsp;abfens multa Ÿéferi: Forfitan amp;nbsp;vanos cogor habere metus.

Da ven i am ni mi um ternere peccaffe fatenti. Si te non faifto crimine lædit amans.

Quod fupereft, ego te folito compleôlor amorc^ Imperiumque mei peôloris vna tenes.

Et inemorvfquetui viucns noéléfque diélque Torreor, accenfo duin iecur igné calet.

Etquamquam meus ignis abeft,tamen vrimurigni, Dum procul abfentem me tuus vrget amor.

Ille graues agitat confufa in mente dolores, Durus amp;nbsp;afiiduis me premit vfque malis.

Teftor ego deprompta imo fufpiria corde, Atqueeadem lachrimis humida faôbameis,

Qualia Threïcius vates, in rupibus Hæmi Edidic, amifta flebilis Eurydice.

Audiie

n VER/TVMNVSy

Audiit hacc lads fundataLutetiacampis, nbsp;nbsp;nbsp;/nr ?

Quaque repardtis Sequana fcttur aquis.

Et Ligeris potiiif noftfäs'audiflc'quctielas, ’■’qr-nd j Gallica qua fparfis pcfluitartitf vadis. ' rJ'-Et manfuctus Afatycurfu fortäße-fetcrtto!^ ■ ’aq -Conftitir ad queftüs ,indolüitqneymcos. -

Ipfe pater RhodanUS ooftris eft fletibus audus, j -gt;■■■ EtfolitorapidislföïriöriuitaquWrH:

Concullique meis rigidas fingultibus Alpes, Ipfaqqeeonfpiqui^borrida faxaiugis. 3 nbsp;nbsp;-

Dij neinorum , refojian^^ue imU inlt;yallibus Echo, Sæpius ad gemitus ingcmuere meos.

Méque dolor pótuit faxo rautarç’vel;orno, \ .lt;■ , Seu flentem in liquidam vertere fonds aquam.-

Ccrta ndi noftrps minuUleiT/ gaudiajuólus, Per lachriinas memorem dum licet eûe tui.

Sic mihi funtrifuS jfuntvno tempore fletus, gt;, Cerrantquc akernis gaudia cumdachrimis, nbsp;nbsp;nbsp;'

Vt conftare libi dicas contraria fccum, Vfque adeo forti numine rcgnatamor.

Flamma abit in lachrimasquot;, lachrimæ ficcantur ah ignc: Sic lachrimæ flatnmam,flamma iuuat lachrimas.

Cur ira ?nata mari Venus eft, fed natus in Ætna Éftamor; hic flammas, ilia facit lachrimas.

Horum ego dum vitæconceflb munerc fungar, Numina follemni relligione colam.

Dumque illis meritis ftatuemus honoribus aras, ■ FurnabuntfacristhuraSabæafocis.. ,

Et circum, fi paraa iuuantquoque muncra diuos, Certè ego quæ potero qualiacumque feram.

Atquc ea cantatis deuotè ornabimus hy mnis, Quos légat atquc auidè læpe recantet amans.

His nomen, laudéfque tuas, mifcere iuuabic Andromache, amp;nbsp;formæ munera rara tuæ.

Virtuti coniunda fimul, quæ maxima fulgens Eft tua cum magnis aftocianda deis.

Tempus erit, fi non nobis contraria fata

Impediant animivotapreccsque mei;

Cùm tu, dij faciant, noftri miferatacaloris

Præbebis vitæ tempora læta meæ:

Damnabisque moras, dilataque gaudia lelt;fti, Penfabis longis blandula deliciis.

Tune mecum mca Mufa ribi deferuict vni, Inque tuo promptum nomine carmen erit,

Qjiod fonet Andromachen, quod fie te laudibus orner, Vc magis ipfa tibi iurc placerc queas.

Cur ira credi4«Thbubi:proxifïiifomniateöofs; bór;; * tl Si modo noftra aliquod ïbmnia numen hahçMt*;

Langucbam fâc-oriftcs agitabainlt;pe£tore curas,rüi oon /1 Ipfeque erac noltri caufa dolóris amon r -IJÔ ’’ '

Cum Cytherea ineasinortauerfata querclas^^x• j i gt;nbsp;nr Afticit amp;nbsp;blanda euiti genicricc puer* - upxudn.fu ■ Arque aitï^ ô iuuenisfolito iam parcedolorijboup ur : s lt;nbsp;Si lieer, ipfa itiea reftitueris ope*'gt; -m n » ? • .

Namquenifi pugnCnt fatis contraria fata^ ' c ? Nee mea fint alio Nuinina vióla DcOj lt;nbsp;; ; i. .

Ipfa fui pridcm quæ te deuicitamorc, r, . v.-.îJ-Andromache thalamis ceder arnica tuis:/ /lt;•

Fclicesque ambos Anlor amp;nbsp;Concordia dulcis ' rm . Coniugij ad fummum nurriet vlquè diem.- i. ; riâ.

Si tarnen ambitiOjfeu mens auerfa parentum, ' i Ah defiderio pugnct.iniqua tuo: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,k- ; -

Aüerfusque Deum genicor lunone finiftra, . ir? •• Opponat votis numina dura tuis; :?n /.n

Andromachesque niæ,ne quod modo fperat'amp; öptat^c i Aud^cin thalamos fponfa venire tuos. n oi.ioh . i

Certè egoquænoftri repütéiis doha fauoris,', - -ïci * r Concordes foueam iemper amore animosïf 'rjUjOt, jC Quem non vlla dies ƒ non vlla occafio rerum V/emr. : L Eruec ex huius peólore fine tuo. j .c,,3'^!arT;3 uC

Hæc præfens Cythèrea, fuæ fed amp;nbsp;ipfc parenti, Annuit, amp;nbsp;meritis dicta probauitamor. rü/Cii. '

Somnus abir, curnqucipfa Deum mox nüminafbmnOj^ Aëris in liquidas rapta abicre vias.

Senfi ego quod menrem iam confirmauerat iaegram*^ Coniugij Andromache fpes mihi faóta tui. Z if lila ramen fccum nondum fccurâ laborat,

Maiorumquetimec.quóferatam'bicio.’ ’ , ; . !

Ah percac fi iaippridcm fperata duorum —• j / r r;: Optati impediadfoedera coniugij./ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Er du lees naros, ÖcquariVenus aurea fppndet, ! r . r- u Pignoralegicimirurbetiniquathori. j p

Dij precor vt tan tos liceat vitafiê dolores, Nee videantnoftriîtam mala fata dies. ? z ’ ‘

Neue, quod heu verepr, fati imperiofa poteftas, Alterius focium me velit effe thori.

Præ^ipiççin rapiat ( nolim, fed dicerc cogor) In non quæfitifcedera coniugij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r ,

Si tarnen hiG.vifiiipfuperis amp;nbsp;forte maligna, Debeturtanris anxia vitamalis. ,

Heu mihi quam mulcos patiar fine teftc dolores,» Quantaque in affli^lo. triftia corde feram.

Bb /

14' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V E R T V M N Y S. V

, AHdc quôd Qccultos grauediflimularc dolores^.' n kjI .

Sitque^atïpCEnam quàmtacuifle minus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

Sola, nec ilia ramen, mots interrumpet amorc« ! . 1 ç Triftis,amp;humanisinuidioG bonis, n m gt;

Nam tua præcipices fi rumpunt ftaminaParcæ, ’ ’ ' rrn?

Funeribusque velintme fupercfic tuisj j gt;nbsp;/

Amittam quodamo - lêd mors non tollet amorems

Mortua namquecadem cura futuramihies. -

Ofia tua amp;nbsp;cincres venetabor fæpe fepultos, ; nbsp;nbsp;. ..i, ,

Et tua pro magno numine bufta colamj

Dona ferens,|acrymas,gemitus,fufpiria,qucftus^

Quæ dabit îfïgentividus amore dolor:

Andromachesejuc meo, feu viuæ fiue lèpultæ^

Nomina nulla dies au fere t ex animo.

Sin veto me.fatamhunt inopina priorcm,

Et fiierint vitæ ftamina rupta mcæ:

Non tamenextinôlumfolitofruHrabisamorc, , r.;

Nec tua cum noltro funere flamma cadet:

Sed foUra möóspictas tua maxima mânes, Perfoluettumulodonafuprcma mco. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.....

Non violas,nonipferofaSjtriftéfuecuprelFus lt;nbsp;lt;• Cedo,necaGcenfisaridatburafocis. .

Andromache/gemitusdabisamp;lacrymantia verba ƒ '

Quac moneant cineres ter repetita mcos. . 5 .

Quæ procul Ely fiis in vallibusaudiaLvmbra,

Et fuerint reliquis manibus inuidiæ. ■“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ; i ;. !

Dijtamcnâufpiciis mutent mclioribus ómen, r

Et precor à noftro mors fit amore procul.

interea dum me fpes amp;c timor vrget amantem, , lt;

Fluduatamp;dubionoftra carina mari; _

Et percgrèâchara.rapiordiftraôtus arnica,

Anxiusinnumerisfollicitudinibus:.-; i

Andromache mea vita, amp;vitæfolavoluptas}

Si qua tamen fine te vita placere poteft,

Viuememornoftri, feu mefprslætarcducat^ jlt;

Seu peregrè cogat viuere, fiue mori. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ . i 1

lOANNES F.LEMING-VS SVAE

CHAR3SSIMAE ANDROMACHAB. t -J'T: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U? .7 f

Andromache ,chàra'Andromache ,mca maxima cura

Andromache,ôflammænbbilis'^auramcæ, iquot;“

Viuemeifcmpcrmemof,amp;mihimutuus ardor ■ llle tui, fummum non cadet antediem.

Communi ficmixtafluet dulcèdiricviraj - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■*

, Solaque mors, noftd finis amoriscric.*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

. V E R T V M N V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15

V R O R, amp;nbsp;occulto te propter torrcor æftu. Tuque pari mecum non minus igné cales. Noftra tarnen fecreta manet, nec flamma notatur Mutua, dum nofter diflimulatur ainor.

T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

H E V quantus dolor amp;nbsp;turbatis anxia cura Mentibus eft tacitas occuluiiTe faces. „ Mors optandamagis, quôd fi fuafunera palîîs. Nullus abocculto reftatamore dolor.

Mors amp;nbsp;amor duo tela gerunt^ fie faucius areu Aligeri gelidæ fentiit arma necis.

infelix ah vita hominum, fi vita vocanda eft, Quam mors, quam trifti funere lædit amor. *

A N D RoM A c H AE confuetamcis feruoribus aura, Qui pridem noftrum corripuere iecur.

Viue prccor, noftrique memor fis femper amoris, Mutuus vt fummum durer adufque diem.

Gratus vt accenfos ignis qui torret amantes, Ille etiam noftros^luceat ante rogos.

A R D E O, fi video, mors eft non pofie videre, Sic mifèrum ex omni parte fatigat amor. .. Tu vero, fi quid malim, chariflima quæras-Flamma mihi, fed non mors in amorc placet.

Ipfa voluptati eft quæ fpes non fallit arnorem: Qua fruftratus amor, magnusamarorerit.

IN IOANNIS FLEMINGI DOM. IN » ». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• « r

WiNEGHEM, SYMBOLVM,'^ QJVOD ERAT, ' -;Môrs et- Amor, ' Joânnis Latomi CArmen. gt;

Mors amp;nbsp;AMOR,dirum miferis-mortalibusomcn, In quos pro libito Ixuitvterque fuq: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;•

Scilicet vt veteres à morfu nomen vtrique, ( M O R in vtroque tenes ) impofuifle putem.

Quid, nifi nos mordetfquos tam malè traólat, vterque, Afficit amp;nbsp;tantis commoda noftra malis?

Mors femel, ifte.diu ihièe fleditur ifte, vel ilia:

Ilia vorat totum,vifççp mordet amor.

Mille genus morbis prodentibus vtitur ilia, - ’

Vulturis hic roftrumfpèm gerit atque metum. Blandus hic, ilia feróx’; tarnen optât vterque timeri, Cum iaculis falcein mors quatit,ifte facem.

15^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bb 1 Ncutti

Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V É RT’V.M N V s:l

Neutri funt oculi, tarnen infidiatur vterque; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« o

Etfacit hæc nudus, mors anus,iftcpuer,--

Scire velim,noftrum quid mouerit ergo F L E MIN Giv wj '

Symbolon è noftris fecerit vndemails? '■ p a

Die Erato. Summus vates fuit ille, fciebat

Hos necis amp;nbsp;vit^ ius penes elTefutei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘t’-p v

Demeruide quidem leiàra fperaueratambos,

Hoc habito tjtuli prorfus honore noui: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f *

Et cerrèdignusfueratjcui viótus vterqUe ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J uz;

Parceret, amp;nbsp;vacuos vellet abire dies. ,

Atnimis,heu,durum toties expertusAmo'rem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

PromilTisfacilem,perfidiaqueleuem; ‘, i?'’ •'

Occiditinfidiis vtriufquc,amp;nodepetitus, ConiugisiiTtepidodum'fbuetofl'a fihù.quot;' *

Illa fouet gehdum, mirata quid vfque tacerep

Heu dolor, exanimem fentit habétqùe virum.

Sic rapuitnoftrum malè telfera culta 'F L Ê m i n g vm^

Ominis infaufti telfera'/M o r s amp;nbsp;Amo r. '

A L I V D - E I-V S D E

Mors amp;nbsp;Amor tumulofimul hiccondunturinvno. Scilicet hoc tegitur mortuus orbis amor. .lt;30'’ .. -V i ;

G E R A R TI F A L K E N^B V R G E fN O B I- \ TVM I O A N N I f f'L E M ïli’Gquot;!

CARMEN. -,

O TOP t^J^a.Troä'dCp'n^

VP (Pi7\5P ''^T^KûùPi, }(^ iij;^aj)iTéarip a7rs;^3'î5. (pÂ-ûfÀ.iyÇop/èTi'cuô.^ii^ À,s p-o7(rcq.

PU^ Tê^i3Cif,7rC^T£Ç i^lUn'Pamp;iyÄVKV^M^PSÄOP^ 'Tquot;'

CP ^syce/pc^ gt;(^Tê}c^pâ.ç ch iT stt’spyop *

7ra^cx.7rôifÂ.(^4ï/cù^oiA o^^OitIj j

Kcû (j) Slt;:^MSßsÄS/U.PülfyS^ T c/^eiÄi'(ß l^ü)Ct^. ‘ aÀa.^(à (pÂYifziyÇop, S7röaól^gt;i^'^ fZQÏ(rai? =

7rô(nP ai oi^oy^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Q^PSTt , S/U,0lJ^lt;pCtSS0TP^i^P^,7r^(pl7^Ct^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-;i;b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

dps^^a7r’^ciiisôp(^ozM Çt.(p^yopn

-L. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fl’S:!

V E R T V M' N V Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

^'/bcoi,or nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ö-’êpvô^^ .

ai' oTi ^S(f^'fjèüp6ài^i/cér(àç Ä g^ «Av^etf^'-n jt's od^ cdô.^(à lt;^7lt;yifii.i^ov ^iTiDudl^itj-i (5s ]iMQi(rai, • V'Rlt;^ 'v t --^ '

IvTl èVîllï^à^^'^^'êp^ClQigt;a.lt;S, - ■ lt;-:'; V.iA b 4, ivQpbct. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TToÂvÂwç'} s«^5-ce,-A(^ tox-^ y

7rioviô\,a(Â.ctm§fî'^cp7{i^-ïïgt;[^(n KccÂid^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuji,»»

«ç è^Ç (^ èrio^\y^ d.pc€l'lt;^^dhg‘ TTOTl

TTo/^ciKi lt;p7\y}fj^iyÇ6û çûi.lt;faA^ ^^opetow^ ^rn.-»ax ''•:^ aiî\g r cil^u.oißo^a 7toTS TroiKiÂôyapüç dtjS'd^ ■gt;’lt;; '‘■', '^, rbjj(à ^Vp,QViCàVA^'^(^ÔpiJLiyf^Âtyd^^ ■ t «:'îüT ^s' ifLW}(gbdf'(^ai/^ud4[eçvu^ipcuÂi7rovnÂizcti^ü'pièp^^^ )(^^piÿ'ix.ç s^l'}ipy^^ç yôoçvyf/û^^st/JioûH/^ yliXsT’àxi lt;^ÂYifzi'^ç rè^-MÂû^ci) d^^ÂoiGJ Äggt;'öi'‘S«?'.lt;'^'^'%'‘'^.' ’’■‘4^ o^ov d7rMgt;^amp;^èigt;^j k£?roçkp/i/di^ à.Ti^77\Sj d*''' SVlt; K CAI ^éûr(p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vs^^ÂspoJV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,V

)(çù fJkS'Kâjciosiiv ’totç jOi’CA ç,i(pi*A^oi(n

vtoj )(güi kattciç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tt^ajt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r ’ .^

iiiw)(^o(koçda^kôç,^ê7f€ilt;:pÂnpc{yf(^d7rêT^v

cdd^üü(pÄnp,iy[ov'^iKDudl^gt;i(nlt;S\^'e^^f^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Il'0

TrdQa ttÔâiç yodà/o^ d^çQV oT^ioie. ^à7\iTl(Jü^yquot;^^^!^

rôÀç 7rd(/cuç '^sTàA^ kèi(a^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ii'^p^Trls ê'ûÂi^ç^cêna.r}ÎÂteamp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'îv-v’v

dT^ci, ÂQyQç ildcà k^npd âAJTid^iQç o^KCà. ’ ''

GïX d^êkiç-TlùkaTrèÂi;)^t'(rôrèf '»■'ù •'• ‘‘-

îv^o'^dy-gt;dç'iü.vj)iLtdk(àV'

CllZ TTl^èTrei OUTHy'.cdt^pi^OÇ

TTOLcnç Ti^dça. ttoM’ dya^oitjiv érou^tç^ lèrèlMkQÇ Tïïl\i S’i’^oê'ÔkOÇ’ fJLiT^Oy cflUÂd^Ciç ^y TTiz^dy^^ (piÂnas, SsÄoy^ t saoj-g 4g(3%4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ( . i

‘^’a^(y 0An^/7^öP..,g7ra4a^«cn J\s/z.(3?crotf. ,r j . . ; if- Ai

^«^TToXpi Tyetvdtjiy, stt«' (^Aw/z/ydTrlw^cA^ pC'üG'Tr 07\StGl TTCiTy^p TÉÂS^amp;)yj}(Çf^ TTOTViX fA.dTyip,

’^rldd'TroTÏ oikoy'tdM/ciydoi^ài;

, (pèpcjûv Tl fzéÂvdjotoy a^J y\d7\ïipLa.^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, '

h ßi^Äoy vsoTVK^y, oq dÂiâ-icM oêoy îw^s' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x’.f ■

TTölo^S«; Ê^cuTij i(g^ cidfA.vgt;~i'oijt ^oyoïcrj, }(^ TfCiT^iy ckx. crud ^cûTiycp dTrèTramp;p.'^s.

l8.i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V E R T.-V M N V s. V

MW ygàJTTôWOW TTöMöI f^Cê^STTO^^

v.ûijU7iÂieMi’7roÂV/U.p;:^'ÔGigt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii

Ç8X in Tci^i^ç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j?/ •

r7n}(^\,dÄipi) KdÂ^fzoç,

7\i(Âû^lu.èÂèiorï aiuj d^bhóyoicii^öÄamp;)f2‘ Ù uifCî ivi'i

dçdp,a,(pÂn^iyÇa^(2gt;6Ây^yoiuja7rdKii/bt.ûicrci,^yyi^j

càd^ù) lt;pÂiijU,iy!oigt; ' é7rctid.^-d(n J^g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y.yyvTj

ai ai fzoï^ Kazd, Tiçi ru (ppêigt;etç 'iHTrsTrô^çfajj-^ j» lt;r^KÂüi'^^TpfjLÇi'^S lt;^Ul^J-^ddgt;^^^.§ d^é. ■ d?-iXÂ/v^CT: îi$’i:'^e^zftî{r^^ggçÇ«g£nt3P(^';^9ow^^j/^ iiT-s/tS-i

TTOtû) Tâ^ d^vdio^diivaK^vC »wir ^^tgt;^g^ggoy/-(U/i/az?^ath(^ TT^XeaiaW^ wî'I

nui raJ\^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7rlt;^g^ç-op STr^^fiëç ƒ,

7M£^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i3’Ç*-9‘é»gt;iyi';tAù

vfxkvj^ QC X

}(gi) ^dov'fi ;|^Ôizoj/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

cdd^ù) (pÄrifz.^QV, iTTCUct^ütri .^g

ctMa fjLi ^Kpv;fQiQv^7fQ^^yo^çl\7rislydpi^ 'uà: s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

orlt miriyva.'^Çj 'd cutâ^nvct^ :• • wkäOii'.

4gt;«^z.Z^;j-rlt;'û)i' uoiQeiçi^yf^ ts A«$;« J« ; :: .\t f i-Qquot; v' KÂo/ponip^aç-Klsdramp;n'-fc Trtçi^ dp./ZkÂiKetjfictJi.',y^ Jy, r

rlfjüov iS^dv iS^pKiCô ajÙTV cp7\.^fziyfoy lt;(^g€^\ .;ö' nbsp;nbsp;nbsp;. äc i;

in ^î5r(^ lt;p'N(\ü!v^i(à TTC^â-è^ç giö'Ä*4 nbsp;nbsp;nbsp;' .\ 'x)Alt;.vgt;

Ck ;|;û£/plt;Tà)J/ êplgt;(^ TTSTi^as'fjSfJOV.^ ÊiÇ dx^V d^VÇj y -^:.} Ó /LCo'lTCUÇ_lt;ptÂ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' - - S '1

^wrQç a2/5’©^aolt;J’oTTOÀbç fjÂy Q^é^w,~ .•? ; :i . «• \d ■ '^.'?

Idew Latine redditum. , v

A\- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ■* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àÂ- * -'■■X- -

ÎOAN. FLEMINGI-’EPITAPHIVM. lt;

DefieoFlemingumjMufis latryiTiantibus heujheu. '

Flemingus cecidit, quem Mufæ fæpc requirunt, QuemCharitesviuum,quemcomcusâmauitApollo, t

Defleo FlemiilguiTijMufis lacrymantibus lieu,heu.

Nox erat, amp;nbsp;dulcis carpebant münera fomni

Stertentes famuli, nec crat faber vllus in vrbe

Excitus ftratiSjOrani cùm calTa pudore' ’

Venitodoratura pulfansinorsatracubile, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

In quo Flemingus coniuxqueiacebac honefta, ' ■

Et iaculo emiflb vicalia ftamina rupit.

Defleo î

VERTVMNVS. H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Defleo Flemingum, Mufïs Uçrymantibus heu,lieu: h Vxöratvt fubita fublacum morte.maritum Srd Vidic,aie, Coniux öculiÈ mihi carior, vnà ul ; Ocyus aufugiam hune tefugiente^ub vmbfâs;

Ncc volô, nec cupiohnete {uperefTémariro; î g-jÎj • Hei mihi quod inemet redimi morientehequiresj j, Hei mihi nemo poteftcrudelia vertere fata.’nu^LüJv ' Defleo Flemingum, Mufis îaerymantibus heu, heui czî

Eft locus egregia Flemingi nobilis arce . nbsp;nbsp;nbsp;. .70; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

Nomine Vinnegemum,celebem'mus vbcrcglcbSi î Mercuiij procnl haud fano,quàcunda quotannisjLi Alma Ceres largis granaria frugibus implet.oi sud Sæpe ibi Hamadryades vicihi in limite faltus o t J£1 Flerningo faciles viuo duxere choreas-, .. j )rbfiofzlt; Sæpe illi'accinuit cichara philomelà canentijfrrrd 1 ouB i Placauicqueanimi variomodulamine curas'.en 1 ' Nunc èc Hamadryades filuæ loca opaca relinquunr. Et querulæ gemitu volucres torquencur acerbo/ Flemingumque dolent inopina morte peremtum.quot; Ver crac æ'ternum,flores, violæque, rofæi^ue, 0 rr • Lilia nec raediæ deerant ibi tempore brumæ;

Nuire ôé honoshortiflorumqucemarcuit omnis, iU’ Nuncpéritarx,dominusquôd fæuisoccubatvmbris.-Defleo Flemingum, Mufis Iaerymantibus heu, hemmen

Vrbs dolet amiflum,quononpræftantior alter, Infignem virtute* viru rn^ amp;nbsp;præ'diuire cenfu. Integer virus ératvitæ, fine fraude dolilqucj ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

VeridicuslèrrrtoilliusJ'ceuiurefuiflet — lurando firmatusyérac. Nec in ædibus auri Indicaceu formica, fuoscondebacaceruos^ j Haud quicquam,eerta fuèrat fi lege rogatus^ Jpfe negate folet (.nequecunôla petunrüf honeftè) Mulra aliis, fed plura dabaefibi fanguine iùnôlis.gt; Præfentes hilari vultu traéfabatamicos, Attamen vtcuiuis,cùm vellet, abire liceret.

Defleo Flemingum, Mufis Iaerymantibus heu,heu. Efuriunt vates, quorum patronus amp;altor, î -, I Dum vixit,Fleminguserat,matérquepatérqué.' -Nullus ad illius vcniebatlimina vates

Carmina vel cantans tûrba coraitante fororum, Velquid habens libri, quem ntimquam viderat ante. Qui femel infeôta reddcedebat: at omnes , Et menfa amp;nbsp;verbis mulcere ftudebatamicis, Nec dimittebat magno fine munere quemquam.-En fa6lumagricolam,qui floruit ante poëca, Ecce alius ponco nuire nauica viuit amp;nbsp;aura,

B b 4 In ma-

ao nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V E R T V M N V S.

In manibus iiunc ne.utcr habet fua gaudia libros, , Aker habetclauum calamum,librum aker aratrumgt; Ni cum fuauiloquis malieperiiflè Camenis. • Sic cuirpFlcmingo Belgarum Mufa fepuka eft.

Defleo Flemingum,Mufis lacrymantibus heu,heu. Hei inihi parca ferox-j quæ te dementia cepit? Murarunt manuum naturam fila tuarum.

Namqué piislouis imperio vitaeficfolebat i lt;nbsp;Longior amp;nbsp;meliorypéior breuiórque profanis. j Hæcvèrfâeftferies. Nulli pietate fecundus , Haudpotuitlimen'Flemingus adiréfeneélæi,’n , Sed fine iure duces, pópuli qui fanguine gaudent. Et fakatores fpeciofa vefte fuperbi, Mendacéfque diu fine follicirudine viuunt.

Defleo Flemingum,Müfis lacrymantibus heu, heu. Sed bonalugentem mefpes fuftentat alitque.

Nam cùm Flemingo prolem natûra negarir, : Huic animo amp;nbsp;virtute pari fuccedere fratrem Heredem video, cui funt quoque carmina curæ; Quem quando imueor, Flemingi ôccurrit imago. Et lupereftSchetus,Flemingi quifocer jillud j Duke dccus Charitum, qui nobilis Heffide Mufa, Schetus/Eobani qui porrus amp;nbsp;aura Camenis. -y-Schetus a’mat vates vatum dodiflimus omnes.

ALIVD EIVS DEM. quot;V

V N D E tot Aoniis è vallibus audio queftus? u . Quid Charitum lacrymis ora rigata nitent? -, nbsp;nbsp;' .

Fata repentinæ rapueru ne inuida mortis , nbsp;nbsp;' ;

Pierij columen præfidiumque choti. .

Quis fuerit dubitas ? Flemingi eft nobile nomen. Qui carus PhœboMercurioque fuir.

Diuitiis clarus, fed clarior arte fruendi, Vatum Mæcenas, ipfe poëta bonus.

Eximiè coluit reôhi fibi confeius omnes

Officiis homines, pietate Deum.

Ergo quid hune mæfti tantum lugetis amici, / - . Cui nunc in cælo eft certa parata quies?

EIVSDEM FLEMINGI 'EPITAPHIVM, •AVCTORE I O. LATO MO. nbsp;nbsp;nbsp;quot;

Hoc quis fub tumulo cubet, viator. Hue illuc oculos agens, requiris Qui te rem doceat. docebo. Quis tu? Qui eecum loquor,vmbra. Quæ? Poëtæ. Vbi? Poft tabulam. Quid ergo dicis? *

Hoc

VERT V. WN'V S. T Jî 7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M

Hoc quod tu loqueris. Q^od illud? Ipfum^ Quod nefcis. maneas inepte; necdumdk S CIS quod nefcieras. .Rl e m i n'g v bille, Omnes (^em poterant amare praui, Omnes debuerant amare fani, nbsp;nbsp;,:. gt;, •

Hîc iacet. nihil addo^iNec neceflei j -Nouit cetera mündus vniuerfus; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;. H - ■

.geqoï-.-j 'iiCi.

NATHAN GH YeT\R Æ I CARMEN.

-î?oio! •

IN c L Y T E Maecenas J Gharitum cultiffime donis, Qüem colit vt fidutn Mufica turba pattern:

Forlitan vnde^tuas amp;c cur niittantur ad ædes Ignora dubitaS carittina fcripta manu?

111a peregrinis veniens GhjTræusab oris Mittic, vt inde tibi notior efle queat?

Scilicet es facie non illi nofüs amp;nbsp;orcj

Notus at eloquio iudicióque tuo.

Tantus enim fplenddrlaudum eift virmagnetuaruiù^ Tanta eft ingenij gratia vifque tui-

Longinquis VC te multi mirentur in ofisj Etiungantfpatiofepropiamp;retibii J

In quorum numero non me poftrema teuere, Teftis erit Mufis iunctus Apollo fuis.

Teprasfensreue/entcr^imp , te longiüs abfêris Sulpicio, tantum deuenerótque virum.

Et cum certa tui mihi fint data fiçua fauoris, ; \ • Carmina noftratibi duni'placuiffe refers:

Gratulor ipfe mihi, te laudatQre tritutiphans^, y .J ’ Laudatos inter qui loca prima, tencsjîir [r-

Dedecus efl'e puto, fi quem plebs infcialaudetj i ' Gloria fed canto vera plaeere viro eft.'. r , î Cl f.--

Nec tarnen vfqueadeômetaséxcedo pudoris, : ci ii.- -Non adeô nobis carmina noftra placent. »

Biffex Faftorumlibros ab fo luim us annis; .i?. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Quatuor, amp;nbsp;pars eft, vtpuüQivifatibhjc h'’,- ? '■ Iinperfeótatarnenfuntcunól:a,indignaqüe dodis A •

Auribus, aut tali qualis es ipfe viro.u; u.q

Sed fi certameis concefferig_Q$iaMufiSj-J^hquot;u'il’13ji. i Qui fedet ætheria retftor in arçe Deus: i c . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Forfitan ilia magis quæ iam placuete placebunt,

Gum fuerint lima cunô^i^pplita grauijsod

Magne viramp; Clariæ niti4iflimafteîla cohórtis, • ‘Oi-quot; ' ■'u ) Mæcenas doôlis prjç^fidjurrrqueiyirîsjzamcfrH u

Si vacat exigu um tenui dare tem pus amîco','':

Commenda egregiis m^quçlibrôfquô viris.

slhM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pollici*

za nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VERT VMN vs.

Pollicitufquc meo velut es prius ipfe fodali, Patronus ftudiis efto paterque meis.

Vc tenui mea fubfidio releuata crumenä, Gallorum doótas poflit adiré fcholas.

Pallor an ipfe Deus, per te mea cœpta iuuarc,' Et vult propofitam continuare viam.

Mufarum imbellis chorus eft; vtpingitur. Sc qui Pofiideat certas non ita femper opes.

Hine tutore illis opus eft, certifque patronis. Excitât in certis quos Deus ipfe locis.

Quos Deus iple opibus cælefti munere donat, Vt ftudia Sc Mufas cœptaque pulchraiuuent.

Quoque iuuant pluresj hoc illis plura rependitj Fœnora id, à fummo ferre, foluta, Deo eft.

Hic quæ pauperibus vel Muhs dantur egenis, Illa fibi rurfum perfolüenda putat.

Nec rarô fortem crefeentia fœnora vincunt. Durât amp;nbsp;in feros res ita parta dies.

Sed cùm nota mihi tua fit vir magne voluntas, Pluribus hic verbis non opus effe reor.

Viue valéquediucara cumconiugefaluus, Relponfumque mihi, fi placet,ede breui.

AD F L A M EN G V M.

Siquis appellet monitor poëtam. Quo fuum nomen trahat è tabellis Crédit!, verfus dabit in folutum ’ Promptius auro.

Attamen fretus gemini fauorc Numinis, Ditis puta Apollinifquc;

Pro meis Vates cupioreponat

Verfibus aurum. ? ' Suadet hoc Phœbus tories ad Idus Veélus, vt lunæ fuperent renaræ Quas Aquilgrani merui coronas p Pâtre medendo.

Nec feretPiutus male, fi coæqucnt Aurei menlês tories reueôlosj f i lt;nbsp;Vt fit ad lani fora terna triplex ’ mr i

Fœnus in annum,'-” Quod mo ram penlèt diuturniorem, Quodque non merces, fed honor fit artis, Artis illiuscuipraefidêrc - ;

Gaudet Apollo.-

Mille vix feclis fimili catena

Plucus amp;nbsp;Phœbus coîere vindi:

Fata Flemingi fociant vc ambos Fœderediiios.

Quifquisex aftris bona mentis atquc Corporis jnec non quod ab Antiace Pofcitur diua, vel ab Herculano Numineduxit|

Ille nidextrum genium Iccutus

Promouec Mufas ope liberalij

Sifypho fiée Danaique proli Seruus in Orco.

Proprium non eft, quod habes-opumte Diftributorcm fuperi locarunt;

Vt fit accept! ratióque penfî lufta ferenda.

Hinc vt ad noftram rogo cantioncm

Lef biam ducas facilis cnoreamj

Vatis vt vaCes videare pleôtro Rite raoueri.

Tftftt I. G. B. ex tempore.

VIKO ET HVMANISS. GENE sjss.'q^e Ioanni Flemingo, domino SVO BT PAT RO N O.

Acroßiehü, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;f*

I G N1 s vt abfcondi ncquit, in tenebrifque tcncri O ccultusjlatè fplendor quin cmicet inde, A tque iubar partes de fc difiundac in omnesî N ecdoôlrina latere poteftjgenerofaquevircus, N on caridôr niueüs,ilec rara modell;ia,queîs tU E xcellisreliquosjfug.ientia Phcetnis vcaftra.

S inr,quibusextoilantan]mos,nataliumorigo, ‘ F ortunæquefaces,velopum numerofus aceruus^u (L ubrica fors quæ cunéïa tibi tarnen addidit vni) E ffer munitum benc Pallados ægide pcôluSj M ufarumqueopibus farôlurn: depromc bcatos l'ngenij fœtus, vena loçuplete reponens: N aturamqiicducemcolito. ficviuidatollct G loria te genio femper comitata perenni: V irtutéfqüe tuas,doôtrinæque arduadona S arclis* narrabit, Vel nie aufpice vatej futuris.

Tai nommisfludioitß. deuotifsk^.' ' , ' H. L Ji'led. liißor,

24 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;( i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,lt; x: 'Vf if w y: sv'

Fleming. Videte quanta fn pomarij^ nof^ri benignita^ ^guantamalorum pyro-rumque diucrfitas, quam fccundus hic nobis ik auiumnusquam henignè i^uerit Pomona : vellcm Goropius nomina fingulorum vna tum facultatibus cxplicarèt, quo amp;nbsp;valetudinis ratio in corum efu haberetur amp;nbsp;pöftllac Latinè dé iis dillcrere poflemus. G o RO p. Scilicet ego vel mcdicum’me'intcrhomines optime valentes prxftabo, vel poctasdoccbo,quïnam Latinè iit 'déómni ponaornm gcncrcloquendum jqiiorü canta cft varieras ex infitionibus infinitis uata, v,t ß v’çJ jplè Plinius rcdeat.vix paucßaliqua fit agniturus. f a l K. Apud alios,cüm vples^de facukatibus difputabiSjamp; delicatiffimu quodque pomuni infaluberrimnm dices; vt aliis dcterritiSjCo lolus vefcaris : hoe tempore quoniam amp;i. ipfa poma, iple hbfpcs in hiihc fcrraoné nos trahere videtur maio-rem in modum ca audirc cupio quæ vel hudinftçrtius vel nudiulquartus te dicebas de Vertumno Pomonæ maiito in Hermatheua tua annotafle; quibus non me modo, fed Flemingum etiam plurimum tibi obligabis: pr«xfertrm fi Propertij Elegiam Vertumno dedicatam vna opera illuflraueris. g o r o p. Quin tu Falkenbnrge potius nobis de Aganippe tua depromis,quæ pyraFuper pyris in Alcinoi hortis crcuerint,amp; quæpoma fuerintdc quibus Poetacecinit,

urea mala decem mifi, eras altera mittam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et rurfum :

CM,alü me Galatea petit la feiua paella.

Tumetiamquodpomumfuerit quodParis Veneri adiudicauit. kalk. Immohoc ipfum etiam abs tedifeere auemusçvt pro Flemingo etiam refpondeam;cüm id longe tibi, quam mihi, fit facilius : vel quia poefim cum philofôphiæ ftudiis fcmpcrconiun-xeris, vel quia Morlionum habueris magiftrum ,fingularem tum naturaj lecretorum, tum antiquitatisremotioris thefäurum. go rop. Vtinam Morlionus arcana illa quorum erat omnium peritilTimus.mihi tarn candidè rcuclaflet, quam vehementer ad eorum cognitione inflammauit; fed vt erat ingenio Silenico,priusfuiflet validis vincu- ' hsconftringendus,quam quiequara myfleriorum apcriret;quod opus fane longe maio-res vires poflulaflex^ quam vtego vel tentareai^erem . Ceterum quam ille viam in facris aiTriquiCatis f^mbolis endcleandis fit ihgreflits, licet non omninö feiara -, tlt;èn-tum tarnen ex diHtiùiiihcGnuidü föbodoratusfum ,vt intelligerem, non eandera mc teuere : atque idcircoin Vortumnifabula.dcqoa.tribus retrodiebustibi fum locu-tus, non Morlioni ,fed Hermathenæ mcæ fequor duÓtum : illi tarnen libenter laturus acceptum,quod me ad hæc ftudia aemulatione quadam Hefiodica cxcitarit. Quando igitur vobis ira vifum eft, vt Propertij carmen exponam : agite, poftquam exempta fames amor comjîi’èflus edendi,hidcdifeedamnsad ipfum pomarium,vtipfa Pomona de marito fuo locuturo veritatera infpiret. Fleming. Bcne mones GoropL Abca-musitaqucadXyftumillam quam|totâm,vidctis pampinisamp; vuisytnbrofàm ;vt non Pomonam tantum,fed Bacchum etiam habeamus benignum,citracuiusopem nulla carmina vel féliciter ^nt, vel féliciter explicantur. gorop. Tantum profedô hîc vitium cerno, vt locûs' ditionis ruæ nomini optime refpondeat. Quid enim aliud cfl: \Vininghemum,quàra domiciflurhofirsqui vini eft amator. Verùm quia Sd hodie fatis ambulaui,amp; modoifïanfis execcitatîo minime efl: vtilis; fedeamusin lætiflîmahac vmbra, amp;nbsp;quiden\Jxjngc caraniodius fe ppopofitonoftro aptius,quàm fub illa Acade-micis celcberrima ^|atano ;ed;quqd-^ Bacchi munçra capitibus noftris im.pendcntia iplum deum nobis conciliabunt, çuius numen poëtis dicis prrçlidcre ;amp; fi diutius lo-quendo faucesreddantur ficciorcs^'in promptu erit vuarum copia , quarum pedare li-ceataridum guttur ir^gare. Id9e î'gitür, Fleminge,vt puer quifpiam Propertiumc bibliotheca tua adlcrat nobis ;Vt fi memoria nosfallàt,liber luccurrat;

FLEMING. Ocyus puerTioullüm j Gatulluni, Propertium apporta vnà ciirn Mureti annotationibus,amp; vnàadfer Aftnÿyketbienfis commcntariavvt videamus qui Goropius amp;: Annius in Properjçio ç^poilèndo fint cpnfènfuri., r,c o r o'p. Redè dicis Fleminge , cundem ego feriptorep} popofçiflem, fi puja^em eips rit»} nugas tanti efle , vt inter libros tuoshaberes : vcrunfnulfusfèrc tam'raaluseftauâor, vt riûllàm adferac vtiiitatcm. Si non aljî^d^d^QFAS 3!ditumhtùm,hQqfa|t^m præftabit.vt quara in Proper-tio Icèlionem fit fècqtuSjCogijalcân^us^. Fleming. Quantum Anniofittribuen-dum, de Croniis iuîs âîdici,^'n ciîra maxunam admirationcm, quînam fadum fit,vt

• a J. ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tara

V ï R T V M N V s, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xy

tam fallax fcriptor tam multos habuciic ledores ; qua in te perfpcxi qüàm fupina negligentia,quamqucexiguo iudicio quidam aliorum fcripta èi. legant amp;nbsp;lequantur, Sed en tibi libros. g o r o p. Volucrcs mihi pueros videris habere, ita velocitct hîc recur-rit.ExordiamurergOjVerdm ciciailla prolegomena,quis Sd cuiasfueritPropertius,qui-bus parentibus natus, quo tempore fcriplènt ,quem locum inter poêtas mereatur, an hic eiusgcrmanus lit fétus,amp;: id genus reliqua, quæ vt totum aliquem auâorem expo-ncntibuscônueniunt,ica minimè eum decent qui vnum durataxat carmen paucis ver-fibuscontensum interpretatur. F A lk. NoHem tarnen tecclare, quid de patriæciusprlt;,;,jr^ÿ amp;nbsp;nominisantiquitatearbitreris, quandoquidéiplê Vmbrum fe fateatur •,amp; Plinius Marcus Antonius harte gentem omniû antiquilïîma dicant, amp;nbsp;his antiquior amp;nbsp;grauior auâor Bocchus feribat vercrû Gallorû propaginem elPejcùm tu non lèmel mihi dixeris, amp;,ni fallor,etiam fcrip(cris,Cimmerios elfe in kalia vetuftilîîmos colonos. g o r o p, cimmer^ Quo, bone vir, meauocas ?Si haevia amp;ratione delingulis mihi dilfercndu elTet huius poêtæoccafione in dubiu vocari polTent, quo tandé fine concluderéorationem?

FALK. Nonefiabsrcquodterogo,neccitra maximam caufiam banc moueo quæ-ftionem 5 propterea quôd in hoc Propertij carmine infignia funt Romanæ antiquitatis monumenta ; amp;nbsp;in iis cxplicandis non dubito quin fis Cimmeriorum linguàm ad no-, minum originesprolaturusjquoniam earn primam in Iralia fuifie.fi reftè mcmini,mihi fæpius alïéueraris:quod neicio an queat iis conlentire quæ de V mbris feruntLir,ni(î eql-dem Vmbros amp;nbsp;Cimbros cflè dicas. gorop. Non male colJigis , FalkenburgCi lidem fane homines diuerlîs-his nominibusfigmficätur. Cimmerij quidera àComero fiueCimmeroIaperi filio maximonatu,à quo amp;nbsp;Cimbri,vein Croniisà meefi: annota-tum. HincGræci totam Italiam, vcl Hel'pcriam, quod iplisad Hefperum iaceret ; vel uefieri». Aufoniam,quôd àCimmero teneretur, vocarunt : eoquôd hic2tu-foti, idellÇimmc-riotu lingua, filiusfenior.fiue maximus natu inter lapcti liberos fuifl'ec : vt enim proiv «n. fus ridiculum eft, Baiisà Baio Vlyflîslbcio nomen mutuari.cdm hac Cimbrica voce amp;; olim amp;:nuncetiam balnea,quibus hic locus maxime Icatec, vocçntur ;ita non minoris vanitatisfuir, Aufonem nelcioquem Vlyflisex Calyplcgt;filiumcomminifci,quogcntis nomen referretur: quia nemoqueatnegare,hocnomine Cimmerum merito dici, quia lanifilioruin maximus natu fuilfet. Aulbnergo Cimberfuit ipfi lapcto, baud lècusaç Cimmero Afeanius, qui amp;nbsp;ipfe eadem de cauffâ «D’aut?fon fiue 'îTô’autnoii, præpofitq attieulo, cil vocatus gt;qua ex voce Theutonum nomen eft corruptum. Qua verb de Theutemt. caufla iidem à pofteris Vmbri fint vocati, Plinius expofuit, nomen à Græca voce deriuans, quôd nimirum à pluuiiscataclyfmi feruati fuifienc. Verùm gentis anriquitas vix admittit, vt peregrinum nomen quæratur, co minus quôd Halicarnaflæus teftetur àGræcisbanc regionem Aulôniam amp;nbsp;Hefperiam didam fuilfe : deinde ctiam boçdo-ceatjVmbrosantePclafgorum inItaliamaduentum amp;nobi!esfuiire ,amp; multas vrbes babitalTei tantum abcll,vt nomen iplôrum vel Pclafgis vel aliis Grecis debeacur. Quôd fi velimus.àdiluuio (ibi nomen Vmbrosdedilfe, quo eius perpétua apud pofteros memoria homines à giganteis vitiis deterrerct :originem non à Græcis petemus , Içd ab iplis Cimbris,apud quos(ßn-toct fignificat tempeftates amp;nbsp;procellolàspluuiasjàqua voce Græci quoquefuum (iuÇ,e9lt;^ traxerunt.quamuiseopro pluuiis dumtaxat vtantur. Amphus cogita de Ombros amp;nbsp;Imber,an fortèabcan, vnde cntirr. Duplex autc digama Cimbroru proprium,alias omitiitur,alias in litteras tranfit vicinas, amp;nbsp;frequenter quidé in Beta, vt hoc loco in oizêeÿç amp;nbsp;Vmbcr,in quibus v in fj. mutatû videmus,amp; apud Latinos quinta vocale pro quaita locari. Si quis maioré buius mutationis caufiam quærec, in promptu erit dicere, Vmbros pro Cumbris cfle diclos, ad Comerum nomenclatura alludcntc.in quaCappa fucrit ademptuin,ne idem nomen cum latronibus nobililTima gens bâberc viderctur. Cùm enim peruerfa confuetudo pro Gomeris Cumbros dice-ret,atq. lt;£urnbcr apud ipiôs is vocaretur qui molefiiam amp;nbsp;damnum adfert, quod Feftus ßu« quoque tefiatur, nomen fie commuta runt, vt amp;nbsp;ab hacinfamia dcclinaret,S^ præterea ad diluuij memoriam alludcicr,non folùm de Græcorum bngua,fed delùa etiam ipfo-rum origine petita. «ßoincr igiiur, quo bonæ famæ bomomotatur , corrupte «Conirr amp;C «Som«. Comterdicluscll ,quoê vocum allufione conuicium.genti impingeretur ,quæ cetero-quin antiquifiiraa clfet, amp;; primæ nobilitatis, amp;nbsp;ab ipfa bonafama in lingua fua fe-rens appellatiqaem 5 umetfi apud Hcbræos perfedum notet, quod non longé à bona - ' , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C« fama

zé nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V E R, T V M N V s.

fama eft remotum. Nunc itaque obiter diâum fit, Cimmcrios, cum quibus Cimbrt iidem furir» alio nomine Aufones, alio Vmbros fuifTe nuncupates; apud quos vetuftiffi-inam linguam , qua hadenusCimbrivtunturj viguiftejUon video qui negari poflît. Quôd autem Vmbri genus ab antiquis Gallis duxifle dicantur, id verum quidem, fed non ita, quaft è Gallia trans Alpeis lira in Italiam peruenerint ; fed quôd vetcrum Gal-lorum qui cum lano appulerunc.fuerint coloni,vt in Gallicistrado. ,

Falken. Optarem , vt qux de Gallorum amp;nbsp;Romanorum-Ogygia antiqiütatein aduer^ariis babes,toti Reipub. communicares:ceterum pofteaquam id vel négocia tua, vel temporis iniquitas, vel frigida erga lirteratos prrncipum corda videnturirapcdirc; faltem hoe nobisêx iis modó deprome, qua caufla Vmbrorum parentes Galli fint vo-cati,amp;an hocnomé in Europa prius,anin Phrygia fiieritinucntum; cum in Afia etiara Cybeles làcerdotes Galli fuerint vocati ; à quibus amp;nbsp;fluuio Gallonomen datum vide-tur. G o R o p. Video quid agas : vis me à Propertio .ad Vmbros, ab Vmbrisad Gallos, amp;nbsp;ab his ad Cimmerias tenebras abirc. Minus certè is peccet, qui Troian um bellum à Ledaîis ouis exordiatur. f a l k e n. Fateorequidem hæc paullo ciTeremotiora ab CO quod nunc tibi agendum propofuimus : fed quandoquidem Vmbros longe clarius quani quifquam antehac cogitarit, depinxifti. vehementer te oro , ne graueris hunc fcrupulum mihiamouere, quem ipfe vetcrum Gallorum mentione inieciftl. Quos cnim mihi Gallos fomniare poiTum ipfis V mbris in Italia vetuftiflimis vetuftiores, ni ft extra Italiam eosqu.Tram ? Ecnefcio quid mens mihi præiàgitde hoc nomine abs tc ‘diólum iri, quod pcrindc ceteros lateat atque illud quod modo ex Mercurio tuo amp;nbsp;Pal-lade docuifti. G OR o p. Plusprofeûôfarcihæimponis,quàmiplèmetexiftimes;itavc nihil miri fit, fi tardius iter inftitutum abfoluero : vereor ne hæc dies lat longa.fit fu-tura carmini huic Propertiano explicando, fi redo fetmonis noftri curfui eiufraodi remoras crebrius obiicias. Cetenim quoniam non Tyrannorum modo preces, ad ami-corum etiam, aifentiendi necefiitatem adferunt;non repugnabo voluntati tuæ,maxime fi Flemingo hæc mora non difplicebit. Fleming. Nihil mihi prolixum erit, quod quidem ad ignoras eiufmodi gentium origines nouæ amp;nbsp;hadenus non vifie lucis adferet : nec habemus modo necelTe, fic vni adhærere propofito, vt non liceat ab co quopiam euagari, maximè fi quid inuitet ad ca cognofeenda, quæ vel ad clariorem Properriani carrainis faciunt intelligcntiam.vel ad audoris patriam amp;nbsp;Romanam anti-quitatem, cuius hie infignem partem célébrât, illuftrandam pqrtincbunt, q o R o p. Sunt fané hæc quæ de Vmbrorum Gallorum antiquitate quæruntur, non prorfus aliéna à Propertij interpretarione: immô fi verum faterivolo, nonpoflem eorum quæ didurus fum, fidem vobisadftruere,nifi antiquilfimægentis turn origo tum lingua co-gnofceretur;vt in fermonis progreflu, nifi me impcdiatis,liquebit. At qui Galli fuerint, ïciri non poteft,nifi nomenclaturæ nobis ratio confier, qtiam Diodorus Siculus retulic ad Galatam , quæ Herculis femme fufeepto, Galatem pepererit amp;rgentis amp;nbsp;nominis audorem: alij too 7stÂa»Toç,id efi,à lade voeem deriuantj atq. hinc Virgihum ce-cinifÇe aiunt'.tumlaâfeaCOffa ^urûtnneôfufur.alïj propiores vero à’Sj idefià fludibus deducunt, eo quôd fludibus fuperftites fuerint. quorû opiniones nihili efle arbitramur; quia prima fabulofa fit, nec cur Galataita dida fit,ofiédit: duæ reliquæ vna fpongia dc-leantur;quôd videlicet nome ab externa gen te Gallis mutuétur,amp; cas addant rationes,quibus nihil à ceteris hominibus Galli difiinguantur.Iofcpus Comerios,quos Cimmcrios amp;nbsp;Cimbros efle dixi,à Græcis,non ab Hcbræis,Galatas vocari fcribit:quoclarc demonfirauitjvanoseos elîe.qui noraé Hcbrææ origini adfcribût.In Atuaticis abfurdi-'taté corû notaui,qui propria nacionû vocabula ad peregrin as rationes ablegât; à qua vos longé abefle Icio. Quo ramé amp;nbsp;Gallorû nomé,amp; Vortumni, amp;: non pauca alia ad fuos fontes deducam;ncccflariô mihiquædam principiaex Hermathena mca promentur, quæ qui mihi non conccdet,cum eo frufira fim de prim is voeu naralibus dilputaturus. Pofiulo itaque in primis hoc mihi dari ; vocabulum duabus aut pluribus linguis commune, primogenio iure ad illam efle referendum, in qua ratio cius optimainuenitur. FALKEN. Nemo fané hoetibi negabit, nifi omnem etymologiam tollat, c oro p. Demde fi qua lingua propriam quandam amp;nbsp;peculiarcm in vocibus formandis rationera habeat, amp;: nomen aliquod ipficum aliiscomnmne ad hanç fabricatum eflecernatur; tum efle pronuntiandum, nomen hoc ab caad aliam tranfiifle. Fleming. Ne hoç • nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v\,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidem

VERTVMNVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2/

quidem vel ego, vel Falkenbiirgus, vel alius etiam quifquam in dubiiim vocabit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

G u R o p. Scitorc jgitur adrnirandam quandam linguæ noftræ efle proprietatem in co Cimlfrtx li» conftirucanKquod primus cius architeólus qualdam voces eaarte fccerir, vt conuerfæ i-’** atin.tra-retro pronuntiatæ aliquid notent, quod magnum momentum adferat ad id cogno- in •veabuf

rccndum,quod reóto Hue prorib litterarum ordine fignificabatur: qua in re tali vius eft iudicio, vt aliquando veria vox proriæ fit contraria, tum nimii um ciîm contrarij colla-tionequicquamclariuscluceieit: aliquando non fit veria vox proriæ contraria, ièd iîc connexa, vt eins notatio plus ponderis habeat,quàm comparatio contrariorum . Non addam nunt illud , quod iolius noftræ linguæ proprium eft, omnes primas vocum ra- prim Lm. dices vna dumtaxatiyllaba conftare: eo quôd faber eius, ipiam rerum naturam quàm poiTet proximè fequendo.fruftra pluribus fieri putarirjquodæquècommodè pauciori-bus poiTet abiblui : amp;nbsp;præterea nihil credideric vel tempore pretiofius, vel moleftius orationis prolixitate, apud homines præfertim volucri ingenij celeritate pollentes.

Quod il hoc amp;nbsp;ipfi naturæ, amp;nbsp;præftantiflîmis animis eft conuenientiflimum j qui ne-gari poterit,perfeébonem hanc non iblùm maximam efle, verùm talem etiam , vt dè ca colligi poftït, earn linguam, quæ hanc habeat, ad diuiniorem architeblum efte refe-rendam; amp;nbsp;confequenter earn ceteris, quas hac laude vinciCjeiTe vt natura,ita tempore quoque priorem : quandoquidem omnium cum poé'tarum tum Philofophorum confcirioncconftctjtanto vnamquamque rem ortus habere vetuftiores,quanto propius naturæ principiisconfentit.

N v N c itaque videndum an Galararum amp;nbsp;Gallorum nomen poflît ad Cimmeriam rationem vocari,pofteaquam loièpi teftificatione darum lît,Galatas Cimmerios eiTc) minime verb omnes eos qui fluébbus fuperftites fuiflent. Æquum enim eftCimme-riægenti Cimbricam aiîignarenomenclaturam j quod li fiat,minusabfurdum videbi-tur, quôd Vmbros quoq. ad eandem originem amp;nbsp;genus amp;nbsp;nomen referredixi. Quara* vis autem Galli amp;nbsp;Galatæ nomine nonnihil difterant; figriificationis tarnen vi nullam gentis inducunt diuerfitatem. Galli enim alacres,amp; placidi, amp;nbsp;gratiomnibus populi GaSi. à Cimbris vocantur. Galatæ verb ij, qui vultum omnemque geftum alacrem habent, caiau. amp;nbsp;omnibus gratum. Quia verb vtraque didio compofîta eft, amp;nbsp;prior compofitionis pars vtrique communis,earn ante aperiemus , quàm ad pofteriores partes accedamus. lt;t5ai monofyllabicôs, vt duæ vocales in diphthongum coêant,id nobis iignificat,qubd fie placet, vt id nobifeum eflecupiamus : à qua voce Latini Gaius retinuerunt, terrai- CatM. natione ièrmoni fuo propria adieda : Franci haâenus lt;l5at pro alacri amp;nbsp;hilari dicunr, eo qubd genti huic alacritas hilaritas gratiftîmæ fint. Noslt;15attdiciraus,pro co quod Latinus diccret,Ita placet, vt id mihi contingere velim; vel id mihi contingere gratum eflet: Vnde Latini Gaudeofecerunt. lt;6ai itaque noftras eflefiue Cimbricum,tum ex CaudtOi tt ctymologia,tumexanalogiafermoninoftropeculiaridemonftrabo.'©aideranobiseft quodco,cxnaturalitteræ G , quadocui in Hcrmathena perfeélionem dcnotari;amp;: A vocalis, quæ lignificat, dura fbla profertur, motum ad locum. Ipfius igitur mobilis ad locum, vt taie eft, cûm nulla alia fit perfe(ftio,quàm ipfe motus ad locum ; meritb ©a nobis erit id quod Latinus diceret, ad locum moueor,fiueeo: in qua verbi fabrica vi-dereeft, quàm reâè motus apud Ariftotelemdefinitiofitipfiselementorum pigmen-tis exprefla. Quia tarnen G amp;nbsp;I conlbnans magnam habent Ibni vicinitaté; multi G in I mutarunt, vt fadum eft in Sa particula fermonis affirmante; quafi diceretur, progre- 3a. dere in loquendo; quod eius eft, qui diâis aftentitur: item in lanus, qui ab eundo, Ci-ceronetefte,diduscft,vtin Beccelèlanisannotaui. Non mirum igitur 7»^« apud Græ-cos dici, quod Graramaticè docet à Jàa fieri, in quo Iota pro Gamma polîtum vide« mus,quod ira efle, etymologic! Græci feriptor facilèadmittet, qui Gigantem à quod;:^«^« interpretatur, dici pofle feriplit. A ©afitî©af/quadiphthongo magna cundi adaliquid cauflaexplicatur;cura id ©ai nominetur, quod dignum iudicatur vc fitadeundum. Omnium enim animi adeaquæplacent ,redacontendunt,idque tam Volucri amp;iubtili velocitate , vt eius notio nullo alio elemento, quàm exiJiflirao Iota melius exprimi poflît. Cûm ergo ©ai amp;nbsp;Gaius Latinis amp;nbsp;nobis commune fit; nobis eius origo tantifperdebebitur,dura meliorem ipfi, quàm nos,fignificationiscauflam adducent, vt ad ptimum noftrum conlèquitur pottulatum . Deinde eft amp;nbsp;altera nota

Ce Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clarilfima.

XS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ V E R T V M N V s.

clarin)ma,quæ ex fecundo axiomate meofumpta, hoc vocabulu noftrasefleconuincic.

Sic enini faâû eft.vc verfum, cocrarium eius fignificetquod prorfum denotabat : quotas. niam *Oaî illud fit quod nobis adcfie velimus ; 3iag veto idem fit quod expello, vel ho-nüircr perlcquor. Quamobrem fievobis ftatuendum,vt vel qviæ antèmihidediftis,ea nu ne negetis jvelconcedatis vocem lt;6aiànobis ad Latinos ,non ab his ad nos venifle. CaîM. FALKEN. Scio equidcm Caius per certiam Latinorum Jitteram l'criptum præno-menRoinaniscfie, amp;àGrarnmaticisannotatum jtertiam hîc litteram per lèptimam Latinorum pronunciari: iajn ôé illud, à gaudio hoc nomen deriuari,ita vt qui cum gau-dioedituslît, hoc prænominedignus cenfeatur. g o k o p. Mea nihil refert, male ne an bene Latinifua fcribanc ; id refertquofônovocabulum ,dcquoquæritur,efferant: nec magni id facio quod Caium à gaudio deriuent ; cfim ne huius quidem rarionera vllam de Latino fertnone ^dferre poffinramp;gaudium potiusàGaio, quàm hocabillo Huxiffevideatur. Noftrosccrtè à Romanis hanc vocem minimè accepific^finon ex illis quæ dixi liquerct jatfaltem hinccolligeretur, quodante communis vocis huiusvfus apudRomanos pericrit,quàm in Galliam artnis luis penctrarunt. lam indeenim ab antiquifiîma Latinorum memoriaquæ quidem litteris prodita fit, nemoCaij nomen vfurpauit,præterquamin prænomine ,amp; nuprialibusfacris : cùm intérim apud nos ab omniæuo vernacula loquendi confuctudine, cîpat/gait/ gaten/ gaing/amp; multa ab cadem radiceexortafuifie videamus, f al ken. Non habeo quo contra nitar: fed vt verba ilia in priftonuptiarumritu pofitaquorum modo meminifti.enuclces ,eo magisrogo, quo minus clarèfolidequc à iuris antiquitatumque profeflbribusexponuntur.

G O R O P. Obrues tandem me rogando : quo quidem grauis non efies, fi tantundem mihi pro huius vocis vindieiis (bluercs,quantum Alciati amp;nbsp;Socini pro tricofàfcrutarix alicuius 11tis coniùltatione folent pollulare . Verùm vt nihil aliud perfoluas, fàtis raa-gnæ mercedis loco ducam , fi fatearis, iuris tuilacerdoteshac parterituum vetuftoruin imperitiores videri, quàm cum qui per totam ætatem arterias amp;nbsp;matulas habuit magifiras.

(^lintilianus primo Oratoriarum inftitutionum librofic habet, nifi memoria me fallat: Quid quæ icribuntur aliter quàm enunciantur? Nam amp;nbsp;Caius C littera notatur, quæinucrlà mulierem déclarât : quia tam Caiasefle vocitatas,quàm Caios, etiam ex nuptialibus làcris.ipparcc. Scdquoniam quibus in verbis id apparuerit, non adiccicj Plutarchum Latinarum Græcarumque opum principem confulamus, qui fe Roma-niscgrçgium præditit myllagogum. Hicquærit ,quæcaufiafuerit, vt ij qui fponiàm intiodutebant, diccreiuberent m 'yaioç,iyà‘)aict ,id eft, vbi tu Caius, egoCaia: quoloGo Gaius reâcfcripfit per Gamma : amp;dc caufla antiquilïîmi huius ritus ita con-ieduram fecit, vt Caium amp;nbsp;Caiam communiter pro quouisconiugum pari poni ctcr dat, non aliteratquc apud luriiconfultos Caius, Seius, Lucius amp;Titiusexempli caufla pio quolibet dicuntur,ita vt fignificetur par vtriufque ius in domo futurum'; quam îententiam pleriqueoranes fequuntur. Addit tarnen Sdaliam huius ritus occafionera fortaflls fuifle à CaiaCæcilia fumptam ,quæciîm optimæ fuerit amp;nbsp;laudatiflimæ vira: i vxor, boni oiuinis caufla à fponfa potuerit nominari, tamquarn (è quoque talem fore pollicerctLir. Sed fit fané, vtamp;T Caia Cæcilia talisfuerit ,amp;eius nomen fauftum omen habuerit: quid inde? an ex hoc nuncliquet vocis huiusoriginatio?Quærovlterius vnde Cæcilia Caia fit vocata : amp;nbsp;an prius hæc verborum follemnitasnon conlùeuerit conci-pi ; quàm ilia (èprobam matremfamilias præftitiflet. Equidem ficut vocabulum hoc Cimbricum efle docui ; ita ritum quoque àCimbris ad Romanos venifle contendo, quofuerit oblêruatum,vt fponfa (ponfo diceret ,Si tu Caium te mihi præftiteris, ego / quoque me Caiam præbebo: quo nihil aliud flipulabatur,quàm fe omnibus modis vbi-que laboraturam, vt raarito placeretamp;gratificaretur; ea tarnen conditione ,vt fponfus naturæ principatum fecutus in hocgratiarum certamine præiret. Sicut cnim viri eft puei[æ amorem ambire,amp; prius omni officij genere,vt placeat, anniti.- nainconnubio eiuldem eft perpetuô fe placidum, hilarem amp;: iucudum vxori præbere; amp;nbsp;cxcmplo fuo demonftrare, qualem fociamamp;: velit amp;mereatur . Quid quod hadenus in fponfalf-bus ciuldem (ententiæ verba piofcrantur,dum facerdos amp;: fponfum amp;nbsp;fponfam rogaf, an plaçeat ipûs eonnubio iungi. lam fi fimplititcr mea Caia à noftrati dicatuq yxqr

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* inteHigi-

VERTVMNVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ZS)

intclligicur, aut faltem ea qux vxoris loco habetur ; amp;nbsp;fimilitef fi qua Caiutti fuum appellee jmaritu ra, autcertè qui mariti officium præfl:ec,intelligit. Nee id in hominibus durataxat vins tenet,fed in bruns eciam aniraantibus, in quibus «lÖai vel femellam Vel mafculu voeamus,quod in auibusferèhypocorifticosfacimus, vt vocediminyente pro gai gaiftcii dicamus. Hæc li Cicero nouiflet, non tam temerè in eos fuiflet inuedus qui om nes vxores quæ coemptionfcsfeciflent, Caiasvocabant ; illud potius reprehen-difletjCas Iblas quæ coemptionesfeciifentjhoc nomineapud lurifperitosfuilTenuncu-patasjco quod cuiufuis condicionis vxores Caiæ dici mercantur : tametfi id non nega-uerim, per excellctiæ hguram eas præcipuè tales dici polTe quæ coëmptionem fecerint, quodmaritum habeantarâiusdeuinâum. Verùm hæclatiusin Gallicisjquæiara diu in hominum manibusveriàta fuiffent, nifl vetus illud Anaxagoræ ad Periclem didum vçriffim um elfe hoc tem pore experirer,amp;; maxime in illis qui omnialludiorumpræfî-dialatiffimisfuisfimbriis,velutiplagisquibufdam.occuparunt. fle m in CiQuod-nam illud eft Anaxagoræ diôfum ? g o r o p. Dicat Falkenburgius, apud quem (cio recentem eiuselTe memoriam : nec mihi decorum fit apud te illud exponcre,quemde minima Opera fratri tuo prælbtalam fenferim liberalem , quales fi principes Só ceteri opulenti Pluti elTent, nullus querimoniæ locus relinqueretur. F a L K E N b, Scio ■ modo quo fpelt;äes;ad illud lcilicet: Qui lucernacuiulpiam vti velit,eurn debere oleum affundercj, ne fiama vel contabefeat vcTcxtinguarur. g o R o p. Hoc ipfiim indica-* bam. Sed pergam. Satis motlô pro tempore præfenti occafione docui quid Gai no* tct,nec id fine appendice: rcliquum ert vt ad Gallorum nomen applicetur.

. Gomer ciim colonosalios aljis fauftis nominibusnuncuparet,quofdamfuoru lt;i5aj-ïte GMi vnd» nominauit ; hoc nimirum Deurn oraqs, vt talcs eos redderet aiquc conleruaret quales dicerentur; vnà perpetuam admonitionem in hoc nomine rclinquens,vt quocumq* locorum venirenc,lèmper fibi inter fe, Sc ahislefe gratiofos, alacres,amp; hilarcspræbe-rentjfummatim taies elfe ftuderentjVt nomine fuo digni apud omnes haberétur. Non dubito,quin diuinoinfbntlu hanc dederitappcllationemjqua non folùm fuos videtur ad hanc morum comitatem amp;: iucundos congreffiis adhortatus ; fed hoc etiam prædi-xifle, Gallos olim cam fibi regionem oecupaturos, cuius cælum amp;nbsp;totius terræ confti-lutio talis elfet, vt lætam hanc amp;nbsp;amabilem morum fuauitatem amp;:excitareamp;: alerô polfec. Videtejquætô ,amp;ab omni hilforiarum antiquitate repetite, quid de raoribus G/jZ'w;»« Gallorum ex idoneis auôloribus colligatur ;an non id, eos femper alacres, hilares, co- ’»em. mes jbenignos,hafpitales præ ceteris omnibus nationibus fuifie ? quales etiamnum çfle vel iplbrum hoftes coguntur fateri. Quôd ante levies eos Si inftabiles quidam elfe dicant, id inde videtur prouenire, quôd morum facilitas, hilaris conuidus, amp;nbsp;prom-pta'cum quouiseonlociatio fivpemalignorum hominum fraudibusSô impofturis fele obiieiat üc exponat. Quanto enim quifque amabilior,facilior, promptior, candidiot; tantomagisellobnoxiusfallacibusinfidiis hominum fraudulentorum.Hinc necelTario confequitur,vt firaulac dolos, technas,amp; perfidiam viri boni lènlèrint jfubitô irafeico-gantur iisquibus,tamquam fui fimilibus,benignos felè amp;: apertosfingulari quadâgra* tificandi procliuitate præbuerunt. Vnde fit vtcandidi amp;nbsp;aperti viri inconftantiæaccu-làntur, quia non pergunt eos amare, quos improbos amp;nbsp;verfipelles efle, amp;nbsp;aliud in oregt; aliud in mente habere, fuo periculo iam femel deprehenderunt. N une itaq. qui Galli Galatt 'vtiJi fint,amp; cur ira didi,fcitis; addam quid Galatæ nomine fignecur. Uat,amp; compofitègdat idem eft quod vultus, amp;: totius corporis geftus : vnde gai-Iateu denotabit qui toto cor-porisgeftu gratiofura lèfe præftat. fal Ira te Gratiæomnes Gallis côcilient,vtnulla tabula melius,quàm his nominibus,Gallorum ingenta,mores amp;nbsp;vfirata totius vitç ratio depingi polfent. Hoedemum eft veras vocabulorum rationesaffignare: quaseô rnagis admiror,quôd amp;nbsp;minime contorræ fint,amp; fie tarnen rerum naturasexplicent,vt exipïà-lum intimis finibus nara, non ex hominum arbitratu profeda videantur.

GOR o P. Videdhe igiturqui fint Galli ilii qui Vmbros procreavunt?

FALKEN. Video fane : (edrurlùs dubito , quare Vmbri ex Cumbrisfadi fint, amp;nbsp;rwW. non potius rctinuerint vel gentile nomen , velfauftiffimam illam Gallorum appella-tionem. g o R o p. Non omnium legum ratio apud veftros iuris interprétés reddi fo-Jet. Si enim de malis moribus,aut incommodis cauendis,ob quæ bonæ leges latæ olim

Cc 5 fuerunt.

V E R T V M N V S.

fuerunt, hiftoriæ nos celant: quæ pocerit certa e.irum ratio explicari? Eodcm modo varia? funt nominum commutandorumoccafiones ; quaslîvetuftas amp;nbsp;longa obliuioex omnibus memoriæ tabulis fuftulit,quidccrti, quæ!o, poteil pronuntiari ? In hocigituf gcnerequarftionum, in quibus nos certa hiftoriæ iules déficit, probabiles conieduras lèquamur:amp;quianuncdocui, Gallos Cimmeriosfuifle,amp; Vmbrositem CimmcrioS} ïjc exiftimemus, diuerfis Cimmcriorum coloniis diuerlà fuifte nomma danda, diftin-dioniscaufla , in quibus ponendis non caluaut forte vfi ftint fapientilfimi illi noftri maiorcs, fèdconfilioprorfusdiuinoamp;fà’peetiam fatidicojvtimodôin Gallorum no-fadum fuifte dcinonftraui. Primùm igitur Cimmcrij cos in Phrygiam colonos loni à dm- emiferunt,quos Gallos vocarunt; quorum magna pars in Italiam tranlhaigrans,nomen WW» zro»/’-j-etinuit. At poftquam amp;hi numéro audi gentem fuam diuidcrent;illosquidera,quos v4n«X^j”ad nouas lèdcs fecundum mare Adriaticum , ac deinde vitra Padum emileranr, vêtus Gallorum nomen voluerunt feruarc; propterca quod præuidercnt, cas ab his regiones occupandas, quibus hoc nomen maxime conueniret. Alteram veto partem , quæin Apcnnini latcbrislcdcs fuas vetuftas adhuc tenebat,eo nomine à ceteris diftinxerunt, quo amp;nbsp;vetuftiorcs, ccu corum qui emifti crant, patres fignificarentur, amp;nbsp;fimul memó^ riadiluuij rctineretur;qua pofteri perpetuô monerentur, quantalæuitia Deus furorcm fuumineoseftundat,quià vitiorum sifcelerum fordibus nullis minis auocari poftime. Ecoptimèquidem hoc nomen à procellis amp;nbsp;horrida tempeftate fumptum in meditul-lio Italiæ retenrum fuit, vt æquè ad omnescataclyimi recordatio manarct. Ac-cedebat deinde amp;nbsp;ilia ratio, quôd eodem nomineexigua foni in vna vocali diuerfitate iplare-ïOin-tore. gionis indoles, quam Vmbri à ceteris Gallis relidi tencbant,exprimerctur. Nam «0ni-torr/fi € vtwSGræcorum vetuftomorepronuntiatumfonat, eftèratur* idem eftquod Latinus diceret, vndique in circuitu defendens . Talis enim Vmbria cft , vt vndiqua Apenninofatisab hoftium impetu defenfà videatur. Sed iam làris de Vmbris,amp; pluf-quam fatis;quocirca ne quidamplius interpelles, Atat non male vertit hæc tua de Vm* bris amp;nbsp;Gallis curiofa percontatio. Quæ enim ex Hermathcna mea ad Gallorum no-minis interpretationem fumpfi; ea non lèrncl vfuieruntin Propertij carmine enu-cleando: amp;nbsp;veto etiam illud non parumin rem meam facietjquodoftcnfum fit, Vm-bros Gallos efte, amp;nbsp;hos cfte Cimmeriis parentibusortos, quoniam exeoliquear, Vm-Sabini. bros Cimbrica lingua olim vfosefte.Deinde quia ZcnodotusTrœzeniusSabinos Vin-bros efte (cripfir-confequitur amp;nbsp;illud,Sabinos quoqtiefermonis fui originem a Cimbris duxifte;qüod non de locbrum modo vicinitate probabile vidctur,fcd de multisetiam ptifeis Sabinorum vocabulisjatqueadeô deipfo gentis nomine f uo loco docebo. Nunc igitur ad noftrum Vmbrum,quem in manibus habemus,quem Muretus Sex. Proper-sex. Projier tium vocauit, ccteii Sex. Aurelium Propcrtium,qu3 in appcllationepraenomen notum ordiuc nafceiidi, vii amp;: Qjjindus, fortafte fadum . Aurelius, nomen gentile, quamuis ab aura videatur deduci, mea tarne fententia Vmbrum eft, fiue Cimbricum, eum fignificans, quiabipfisfuis maioribus nobilitatsm ducit,quafi:Jfliiü)cr eeldicatur, aquoduplexdigamma abiedum , îïurrifacit. Ab Aurelo igiturquopiam vel Sabino vel Vmbro Aurelij defeenderunt, perindeatq. à Tulio Tullij: vtenim gensomnisab vnoaliquopropagatur, ita omnia gentilia nomina deriuatorum formam fequuntur. pro/xrtiM Propertij autem vox elegantiftimum fignificat,fi de Vmbra lingua interpteteris,in qua c'iegancifiîmum diciturjà quo Propertius fieret, fed lenioris fonicaulfafibilus efteiedus. Quod ft hæcabfurdavidentur;abfurdum item videatur, raagnam partem Romanorum à Sabinis originem duxifte ; non raro vocum fuarum rationes Latinos ad Sabinos referte. Deinde liberum vobis eft, meliorcs his vocibus, ft poftitis, origines aftignare. fa lken. Quid alij fint inuenturi, hand fcio : ego certè ne quærerc qui-dem velim meliores. Miror interim Propertio cognomen hoc contigifte , quod ele-gantiiftmoipfius carmini quam optime conueniret.

Pi-ffertijrer- G O R (J P. Infcriptioiiem catminis fabularn Vertumni hibemus.inquaid confide-random,fibulas Silenis Alcibiadis fimileseft'e, quia lob f.dfa narranone, frequenter abfiirda , maxima myileria delitefcunt, Ego tarnen pro fabula pocius fignum pofuif-fem , fi arbitrato ineocarmen inf ribendom fuift'ct ;quia nimirum ipfum Vertumni fignum Propertius loom fecerit. Audiamus agi cur ftatuam loquentem :

V E R T V M N V s» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JI

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mir are meas tot in 'vno corpore formM:

ccipe Vertumni fignapaterna Dei. --

Thufctts ego, Thufcis orior ; necpœnitet inter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Prckiia Volfmios de fermée focos.

Hic primùm cenfèodc nomine Vertumni diflerendum; proptereaquôd totum car-mende Vertumno agat.^ illudferè tantum quærat,quare hicdeusycrtumnusnomi-nctur. Propertius valde conuenienter argumento quod iradat, in varias felèformaj Vertit, aliam amp;nbsp;aliam nominis cauflam quærens in ea tarnen tandem acquiefeens, dç ' qua Vertumnus dicatur,quôd iéle in omnes formas vertat. Si igitur vera nomenclatuur ræ ratio ànobis apcriatuf;ilaiim omnia quæ de Vertumno quæri polTunc, è Cimme-‘ riistenebris in clariâlmam lucemeruentur. Primùm igitur hoc mihiex Aurelio no- • ftrofumam, VortumriumThufeumçire,amp;nomendepatriafualinguaaccepifle. Veï igitur vêtus Hetrufeorum iermo idem fuit cum Romano, vel diueilps; fi idem,fruftra Propertius Dei patriam indicauic,,yt ab eius yernaculofermonenomenclaturamin-tcrpretareturrfidiucrfus, quarc Deum diâum cfle dicità vertendo,diélione Latina, non Hetrufea. Quo hacin controuerfiaad ipiàm veiitatem afpirarc poiTimussncceira-rium iudico, vtquisfucritantiquiflimusThuicoruni.fermo , intclligatur. Summatim igiturex Romanis meis originibusea repetam quæ ad hune locum fteere videntur,

laphet fine Iapetus cùm ex Afia in Græciam,amp; poftremôex Peloponefo in Italiam laftttu Ut-nauigaret, primùm ad cam Hefpcriæ laciniam appulit, quæ lînu Tarentino à Brutiis dirempta ert, camque à nomine fuo lapygiara vocauit, quafi diceret, ^apctsDufßt/ vel ad nefieru fyncoptôs31apj3Öucgt / amp;nbsp;exemptaadipiratione, quolenius compofitio cocat,34pfugt/ »t' idefi:,Iapetigaudium,vnde poil lapygia fuerit nominata. Spiritus enim Dei,qui amp;nbsp;na-uem, amp;nbsp;mentem pij viri diiigebat, animo fuggerebat, in hac regione ad earn felicita-tem amp;amplitudine|n imperij pofteritatem lùam peruenturam, quam Nochus pater diuinitùs prædixerat. Non malo igitur iure ^lapfujjtcam promifiæfibi terræ partem nuncupauit, in quam primùm exiuit. Corner itaque ipfius maximus natu filiuscum fuis vlteriùsrcgionis.modo inuentæ littora circum nauigauit, ôenon antelèdem

fixit, quam Cumas vcniret.quod oppidum gemina ratione ita nominauit: priorc,quôd itaitamvt-illic primùm in terram veniflet, quod Cimbricè «iTum-anfiue lt;Coin-andicitur. Altera, quod eadem vocclt;îEoin-an progreifus ad perfedionem notetur,quo iîgnifîcatu bonum porteritatis fuæ incrementum ominabatur. Et quia in eo erraucrat,quôd non potiusin SinumBaianum priusappuliflctjdeterritusfortaflîsfumis, amp;nbsp;flamis, amp;nbsp;tetrolùlphuris odore;amp;: eminus forte conieâans magnum aliquem amp;nbsp;reduélum amp;nbsp;vndique claui'um finura efic,quicquid maris hinc vitra Prochytenamp; Ilchiam ,hinc intra littus Italicum ccrnerctur : piomontorium illud quod circuraiuit, Mifienum vocauit, à Jillinen/quod Mijpenum eft aberrate, amp;C rem commodiorem præterirc. Hîcigitur primùm Cimmerios iùos col-locauit, quorum memoria ad ipfum vique Homerum peruenit, qui Vlyffem fuum per horum ipecusad inferos demittit. Ab bis igitur Baiæ locailla dicta funt,quæ thermis abundabant.vti haClenus lingua noftra Saieiiquæuis balnea vocantur.Ab his item Pu- cânturfr^' teoli nomen leruarunt ; co quod locus il le n i hil aliud haberec, quam puteos amp;nbsp;antra, mùm. id eft,lamp;ut-tn holen/ vndc Puteoli. Neapolis autem non eftin veteribus Cimmeriorum vrbibus, led noua Græcorum,quod amp;nbsp;nomme præicrtur. Ab his locis Cimmerij paul- puteoU. latini iecundum littora ad Tibcrim vlque progrclTi funt, medio quafi itinere Caicta conditarqua voce nihil aliud fignificatur, quam lætum , Seamœnum , atque gratum coram. caput, à Cat ócïjct fine fioft; quorum illud quid fignet modo didum; hoc caput notât: quo nomme Cimbri non caput tantùm , led promontoria etiam appellant : quorum phrafim Itali amp;nbsp;Hi pani à Gotisöc Francis acceptam hadcnusfcruant,promontorium ijoct.

vocantes. Ç^àmapre hanedederint nomenclaturam , ille ignorare nonpoteft, qui vcl lemel Caictam viderit.Eidcm genti nomen amp;originem Circæidebent,quo- ctrco.' rum oppidum amp;nbsp;prom.ontorium ceu infulaquædam altiftima, amp;nbsp;vario herbarum généré i;ccunda,amp; à continenti paludibus Icparata , lt;Cirfcc/ id eft, maris ornamentum eft nuncupatuni ; àquoobetymologiæignorantiam S amp;nbsp;Caffiniracemin Latinorum pronunnationem Circe poltea did cœpit. Sediamfatis de Cimbri primo in Italiam aduentu: reueitamurad lapetum.HicfecundummarisAdriatici littorapaullatim ad

Ce 4 Padi

VERTVMNVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î}

GoRop. Id ß faceretur, mecum faceret: f'edquia nihil aliud habes, fententiam hanc méam eö firmius tenebo,qüöd fic apta fit ex ipfa veritate amp;: vltimo iäcrificiorum fine,nulla vt queac vel vox vel vociscaußainuenirij quæ fignificantius idem exprimere pofiic. Pfæterilludenim,quôdea ftatim nobis indicecur, omnem corporis amp;nbsp;animi turclam amp;conferuationem, amp;nbsp;malorii depulfionem à Deo pendere,amp;: inde nobis eße impetrandam.-tum hocetiam exipfa vi vocabuli elucefcit, ioli Deofacrificandum eße; satrificatniM quia folus Deus,amp;: non alia vlla poteßas cußodire nos poißt, vt ipfe per prophetas non{emcl,fedcreberrimc inculcat. Quocircafimulatq. hocfacrificij 'nomen intelligi-tutjomnis idolomaniaeuefligio conuellitur,amp;:radicitùsexflirpatur:eoquôd aperte nioneri nos fentiamus, illi ioli facra facienda,amp; diuinos exhibcndos honores,qui lólus nos ab omni malo poreß tueri. Cdm igitur per cufiodiæ tutelæque excellcntiam fupremamfôli Deo queatadfcribi;in{àniat oportet qui facrum hoc nomine prilcisno-llris maioribus fignificatum, alij vlli vel in caelis, vel in terris, quàm ipfî ilH qui lólus

* lèruator eß omnium, facere aufit.

A B hac itaque vocula quædam etiam alia ad facrificiu ptopriè fpetîiantia nomencla- Thut, thatii turam mutuantur^qualia funt Thusapud Latinos, S-ûoç, apud Græcos prO facrificio.vcl, vt Hippocrates vins eß^pro fuß'umigio; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;item, amp;nbsp;Thymiama, amp;nbsp;Thuia arbor, amp;

pro thuribulojÿe Thymus pro herba. Præcipuum enim lymbolu in lacris fumo fuberat. Nam nifioratio noßraamp;tota mentis noßrae ara fumet, nihil agimus. Vtenim fumusà folo igne amp;:ardore eeneratur; ita neceße eß,omnem orationem, omnem cul-tum diuinu,omnes cærimonias,omnes hymnos,omnes vicnmasabiplo interno diuim p^ntn j^who-amorisigne proficifci i amp;:quemadraodû fumusnumquam fuafpontead inferiora,fed iitmmjutrù. lèmperad cælum fcrtur ;ita nec vlla noßra vota, nec vllas preces, nccvlla facrificiaalio debere tcndere,quam ad patriam ca’leßem,in qua fola vera eß cußodia, amp;; conlèruatio perpétua felicitatis humanç. Quis tam ßipes vel truncuscß,vt Deum putet extcrno fumo deleclarßlplcfcilicet omnium odorum creator inhiat his noßris craßis fuffumigiis? Abfit hæc vcfania à mentibus noßris. Deus hæcexterna cultui fuo adhiberi voluit, vti fymbola amp;teßeras eorum quibus hominum animiDeogratiamp;acceptifiunt,quæ fi define , vana eß amp;nbsp;inanis omniscærimoniarû amp;: rituum apparatus, amp;: Deoctiam odio-lus ;cuiin primis difplicet fallax pietatis larua, qua fe lànéfitatis fimulatores hominum SacrificierX oculisfolent venditare. Eiufmodi apud Efaiam homines increpat, dicens : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mihi

wtdtitndinerH'viiiimArum'veliraruni? f lentis fum holocAHsloarietum, nbsp;nbsp;adi^epinguium-,

languinetn vitulorum dr hircorumnolui. Ét mox Ineenfum abowinatio nbsp;nbsp;nbsp;Et ite-

ru m ; Calendas vepras foUemnitates 'veslras odiuit AnimA me a, ^a^'i eßis mihi in fAtie-tAtem. Idem 49. pfalmo apertiflime expreßit, fibi nimirum minime grata elfe externa id genus facrificia ,vtpote quibus nihil ipü omnium rerum Domino opus efl'e poßit. Eödem fpedantcum alia infinita prophetarum verba, tum ilia quibus ieiunium amp;nbsp;afilidiones corporis, citra abßinentiam ab auaritia ceteris vitiis,Elaiæ capite ƒ8. vt moleßa öd odiofa Deo opera reiiciuntur., Cdm igitur aliis locis hæc grata Deo eße di-cuntur,vt cdm dicitur, OdorAtus eil Detis odorem fuAtiitAtis^ tum fieeß cogitandum,externa ita commendari, vt laus omnis ad ipfa fignificata transferatur. Thymiama igitur fiueThyos a^^ütódicuntur, quia lignafunt eiusaßedionis animi quæex caritatis flamis data hominem àterreniscurisad cælum rapit,citra quam omnisoratio, omnes vióli-mæ,omniafacrainania funtomnisvtilitatis. Hine amp;nbsp;Thuia arbor odoriferanomen accepit, quodea quoquein facris ad lulFumigium edendum cremaretur ,cuius loco apud prifcos Romanos Sabina ponebatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sMnlt;t ar-

S E D ceteris cundis aromatibus thus prælatum videmus;quôdfymbolu diuinitatis eße illi tradiderut qui tria diuerlâ Magoru dona Chrißoleruatori noßro oblata inter- lum Adim-pretantur.Aurum enim vt regi, myrrham vt homini mortali, thus vt veto Deo dicutur dediße. Fleming. Quæ igitur fignificationis vis in thure inuenitur, vt hoc magis Deo,quàm cetera illa, videatur oßerendu? g o r o p. Id clare perfpici nequit,nifi thu-risnaturamexpendamus. Eiusin primishæcdoseßjVtfacillimeflamam concipiac,amp;rZzarfc»«?«. fuauiflimum odorem longé latiflimeque diffundat. Deinde nihil eo præfiantius ad dß-ficillimaquæquevulnera,etiam cerebri membranarum conlolidanda : vlcera omnia, quamuis maligna medicisobflinatcrefiflentia, perlanac. Oculoru caliginem egregie

dilcuciCjj

34 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VERTVMNVS.

difcutitjamp;alia quamplurimareraedia pra:ftat,qua:fupernacaneumfit hîcenumerare.

Vidcamusitaquequidciufmodi vim habeat, vt quod thus facie in corporis vlceribus AmorDeiin vulneribusque,id ab ipfo fiatin animislethali vulnerefauciis. Quid,inquam,eftinani-nofttis quod amp;nbsp;hoc, amp;nbsp;cetcraquæ thuris ope in corporc fiunt, prxftare poflit ? Vel fauciù id D. Pauilus, quid dico D. Paullus, vel ipfa me Veritas fallit,vcl nihil eft aliud,cui hæ vi-quad nbsp;nbsp;fnbui qucant, quam Dei amor,qui diuina benignitate animisnoftris infufus,lethale

\Tl”cer2tii vulnus à dracoHc infliótum confolidat, nos cum eo colligans amp;: vniens,qui lolus omnes nui/itnbùfq. animi ægritudines curare poteft.Morbus enim mortalis quern nobis peftilenslerpentis

morfus infiixit,eam fol nit continuitatem amp;nbsp;vnionem quæ inter caput erat amp;nbsp;membra; quo fit vt nifi rurfus capiti noftro vniamur,falui efte ncqueamus. Vnirinon pofliimus nifi amoris glutino: quod ad nos turn demum diftillat ex arbore milèricordiæ, amp;nbsp;boni-tans diuinæ, cum nos mifèriam, paupertatem, vulneraamp;fœdavlcera nobis à dracone inflida diligenter cxpendimus,amp; deinde mentis apicem ad infinitam Dei clementiam amp;nbsp;infinités bonitatis thefauros attollimus. Ex hac enim collationehumilitas nafeitur, primus gradus ad felicitatem.Nam fola animi deiedio delperationé,amp; ruinam,amp; præ-cipitium adducit,nifi naturam eorum quçad aliquid dicuntur,fccuti,humilesnos prre-beamus,re('peôlu immenfæ bonitatis diuinæ,amp; cius infinitæ mifericordiæ. Nam fi mens noftra ab egeftate iua intueatur, quàm poteft humillimè amp;nbsp;abie(ftiflîmè,ad diui-tiaseiusqui fummè bonus eft, amp;: folusoptimus vocandus ; non poterie fieri, vt is qui fummè bonus,non communicet aliquara bonitatis fuæ fcinrillam , qua animüs notter accenfus ftatimfurfum feratur, amp;nbsp;rurfus ei vniatur à quo fœdovulncre amp;nbsp;mortali fuit difiraôfus. Hue rota Diotimæ fabula referenda, quæ ex Penias amp;nbsp;Pori coniunclione Amorem producit, meritô Diotimæ à Platone attributa, quôd non alius fit louis honor rnaior, quàm animum hominis fuam agnolccre inopiam fœditatemque, amp;nbsp;ei compatare diuinæ bonitatis infinitatem. Hac igitur via ad illud peruenitur quo natura humana Icthali vulnere à capite amp;nbsp;fponfb fuo diuulfa, rurfus ei vnitur, amp;nbsp;ipfà vnionc particeps fit iuftitiæ illius qua nos filius Dei in cruceabæterna morte liberauit. Hæc igitur eft ilia caritas, amp;nbsp;ab ipfa veritate nbsp;nbsp;nbsp;à D. Paullo ,amp; ccteris tuni Prophetistura

Apoftolis prædicata ; citra quamomnia ftudia hominum,omnia làcrificia,omnes procès , omnia ieiunia minus lune quàm inanis fiftrorum tinnitus. Quia igitur hæc caritas foiueam vnionem conglutinat amp;nbsp;cólólidat; non male Thuris lymbolo fuit notata. Quemadmodum enim thus non loliîm vulnera glutinat turn interna turn externa, léd maligna etiam vlcera curat;ita amp;nbsp;caritas omnes animi fordcs deterget. Quid porro eft quod oculos mentis magis purget ab omnibus Saturniis lemis, quàm amor quo puriftimæ diuinæ bonitatis luci adhæremus? Hoc igitur nobis thus offerendum, vt omnium horum moneamur: amp;nbsp;quemadmodum ipftim facillime accenditur, fuauiflimu odorem fpiraq ita amp;nbsp;nos amoris diuini flamas promptiflîmè fufeipiamus, amp;: iis ad cæleftem patriam euehamur, vt Deus mentis noftræ fentiat odorem ,amp;fuum in mW/«- nobis ignem agnolcat. Vt igitur femel concludam. Thus caritatis amorisque tefleram tu t'y umerti prifei facroriim antiftites efle voluerunt. Hine mox perfpicuum fit, quare thus inte-^ui'inte- 8’’'-'^ ’gni iniiciendum : quod in Leuitico non femel roonetur. Deus enim qui lé , non zelotera elle dixit, non vult amorem diftradum , led integrum , iuxta Chrifti præce-cBnfr»aur?gt;, ptum ; Dtliges Donnnum Deum tuum ex toto corde tuo, ex tota Anima, tua, ex totamente 'dumtotum ter repetitum ingentem amp;admirandam oftendit Dei zelotypiam, c^'erenuum. qua nullo modo quicquam ferri poteft amoris fibi debiti particeps. Totum itaque thus ,non coufradum ,offeramus ;ne is cui id offerimus, dum eius quod integrum debetur, particulam aliquam fibi deefle videt, nos non amoris igne foueat, fed æternis ignibus cruciandos tradat.

Ego tarnen necdum id qhod præcipuumin thuremyfterium continet, expreffi:

quod n audiaris, cric quod in primo huiusfymboliinuentore maiorera in modum ad-rniremini. Q^madmodum cnim thus ab integræ valetudinis hominibuslargius fum-ptLim ebrietatcm quandam amp;nbsp;furorcm inducit: itaamorisproprium eft,hominum animos nullo morbo corruptos diuino quodam furore accendere, acque ad eum modum reddcre temulentos,quo Apoftoli flamisSpiritus fanâi inccnfiapud populum publiée bacchabancur. Habent poêtæfuum furorcm quo inflammantur,de quo didum:

Efi Deitf

VE R t VM Ü V è. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3|,

EB Detts în nùbis, agltafïte calefci»2Ui iüo. .

Sednihil adhuncigncm,quo rum Apofloli,tum Prbpheta;,amp;Sibyllæ,amp;alij ihhume-riolim corrcpti fuinensrraiètiir;quem thus, non flama tantum,quafàcillimê éxar-defcit, fedócrultaquadam facilitate amp;nbsp;1'piritu intus delitelcentereprælentat. Tanta autem èft huius diuini furoris vis amp;nbsp;efficacitas, vt ij in quibus excitatut Si efFeruefcit,_ omnia quæin hoc mundo occurrerepoflLint,füe profperäfint fiueaduerfa, pro nihilo ducant, necplurisfaciantinftantis ihinas Tyianni,quam vanas pægmatum làruas. Thus itaque Dcofoli otfcramiisj thus integrum »thuscahdidiffimum ,in quo nulla macula tcrtcna, nulla labes anioris corporei, nulla inflamationis tarditas reperiatur: jrque hac amoris t eifer a nos illi deuinciamus , ciiius folius attradu petduci poiTumus ad felicicatem'amp; cuilodiam animorum fempiternam. Quanto bona Hecatedodius Sgt;i melius Virgiliusincantationem fuam inftituit,quam fortaflis velipfe cogitarit,vclfab temilliquiverfusipliusinterpretäntur! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;... -

E^er aqnam, amp;.mvÜi cinge htecaltariavittài Eerbenâpjue adolepingues, mafculathura'.

Nequeenim ligandi vim jn cindu,amp; vitcis,amp; verbenis,quasin Beccelelanisexplicaui, tantum expreflit ,{ed in thure etiam occultauit :quod fi Græco nominedixiffet,ftatim Gimbrisamoris vinculum indicaflet. Thusitaque facrificiis diuino prothisconlilioad- Tku^facrip lubitumjquo notaretur, nihil noltras preces, nihil vota, nihil vidimas prodefle, nifi amor nos Deo colligetatqueconncdatjtum etiamfurore quodam accendat,vt omnia cetera præ hoc vno, cui iungi cupimiis, nihilifaciamus. Hoc cnim demum verurn eft làcrificiû, in quo hæc Thuris (ignificario veritatéfuam tuetüi jqtiahdoquidé Deiisneq. lachrimam arboris,ncq. eiusfumü,ncq. externi ödofts fuauitatemquæritj fed illud fold , quod thuris fymbolo primi facroruantilliteSindicauerut. Hine Hieremias Hebrços Verba Domini non audientes,Slt;: proiicientes legem eins, (ic in perlhna Dci increpat:r^

mihi tht^sde Sabaaffertü ? quad dicerer: non hoc thus è Sabæorû filuis allatu volo, led animum amore illo flagrantem,quo lex Prophetarum præccpta complentur. Ex hacergo antiquiflima Theologia,thuris acerra, thuribulum ad Romana (àcra venit, tot ante Nuinam feculis,quot vocumharumLibanusScThusvfusprxceffit. Quam-obrem miror Arnobium aiTeruüTe,Thuris vium Heroicis teporibus in facris non fuifle; idqueeo inagismiror,quod Leuiticus mulroante Heroes Græcorum feriptus fit, in quoclariffimum hoede Thureadolcndo pracccptumextare,non potuitnefeire.

Ex hoc tefferæ huius explicatu cazrimoniarum ratio, quas in zelotypiæ l'AcnEcio Deus feruari iufiit,clara reddetur. Si, inquit Dominus, l^irittt^concitaueritquot;'^.'quot;^.^^^ 'virum contra 'vxorsm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qttx velfolluta cgt;i, vel falfa fui^icione appetitur-, adducet eam niarü

ad fdeerdoiem, nbsp;nbsp;offeret eblationempro ida, deeimam partem farinlt;e hordeaceæ-,non fun-

det fuper earn oleum, nec imponet thui quia facrißeium zelotpphe eB, amp;nbsp;oblatio initeßi-^ gans adtdternim. Cernitis ne in bis Domini verbis vetari ,ne thus zclotypus facrificet* Æquumccrtecif,amoiisrclTeramab eo facrificioexcludi,aquoomnisamorisexclula ert cogicacio. Nec oleum quidera mifericordiæSô clementiæ lÿmboium Deus ab eo of» ferri voluit,qui ad adulttiij vindidam conlcquendam làcra fieri vellet. Fleming. Numquani profedô quicquam audiui concinniùs explicatum . NonpofiTum itaque vllo modocommittere, vt hanctuam de thuris iymboloopinionem non vehcmentet laudcm. g o r o p. Vt tarnen temagis adhucconfiimem,aliud ex eadem Hermathe-nanoftradepromam,dequotam clarc veiitaselucelcet, vtvelàcæco manibustangi polTit. Tora Afia amp;Gr.Tciacommuniolirn conlenfu Thus Libanum nominaueruntil»ii»»ff-/ÄMi, quam vocem Hebfai ap’; quod ch album.elfe dcriuantjco quod lucidi/fimum amp;cân'-didiflunum .thus in facris maxime comraendetur. Verum quia vox Libanum comrhti-nis eftomhi.rhuri.non vero mafculo thuri,quod foldm candidura eft, peculiaris j nec .. .albcdoadodorcin amp;: cetera qua in thure quæruntur,magnam vim habeat; turn etiam , quod plurimisin rebus, Seferè infinitis, longé maior albedo, quam in mafculothure ceinatur: non video qui tam lupinus fucrit vocis architedus, vt ab albi notatione nos ‘ Vol net it in thuris potins ,quàm gypfi, velcrctae ,vcl calcis, vel liliorum venire cogita-tioncm. Sit fané latisfadum Hcbræis hoc tarn iraperito res per voces diftinguendi modo; nos corum paceillud quxtamus, quod plus vcilitaii$adferac,û fit inuentum. Nec

quæren-

^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VFXTVMNVS.

quæfcndum diu. Ecee vltrô fefe olFert. Dixi rhusamorisîn facrificiotypum c{re,amp; amoiiseam elfe vira, vt nos Dco alligct atquedcuinciat. Videteigitur quid fit UrbbanL an nonaraoris vinculum ? Qjjid, rogo,apertius? quiddiuMiisrebusconuenientius? Ipfa âaeim vox exprimit, amorcm thure in làcrificiis notari j deinde illud addit.quoamor vinculum efle inter nos amp;nbsp;Deum intclIigatur.Confcrte nunc etymologiam de Cimbri«-CO (ermone fumptam ,cum eaquam Hebræusadduxitiexaminate vtra plushabeatfo-lidæ reconditæquc facrorum dilciplinæ. F a l K e N b. Tu me nunc eôacduxifti, vt durn deamorisfymbolo loqueris, mein mirificum quendam Hermathenætuaeamo-rem rapueris,exqua video quafiè Sibylla quadam omnium myfteriorum emanate ve-ritarein. g o r o p. Vide quid agas, de zclotypia cogita ; mihi rocos finito amorcs, tu vel Diotimam vel Afpafiam Socratis magiftrasamplcdarisamp;exofculeris. Hebræos tarnen in hancopinionem venifle video , vt Libanon abalbedine dici putarent, quia Libanusmons nine perpétua, veluti Alpes, candidusindc duxerit noinenclaturamj

dicerCjVt pleriqueoinnes, Thufeos^adiedionedumtaxat fyllabica audos,eosdici,qui ßcrificiis euftodiæ fui fuorumqùe (unt inrenti. Verûm malim ira vocem exponerc, vt fit conipofitaex ïD’gîtifinelt;fiui/amp;^toto;quo pofteriore fignificatur accurate infpi-cio amp;nbsp;conlîdero : ira vt 'STfitiifrotu nihil aliud fit, quàm is qui accuratè confiderat amp;nbsp;attente inipicit, tum quî fit facrifi^ndum,tum qui publica amp;nbsp;priuata finteuftodienda. Duplcxautem digamma,quo Latini carent.abieôlum efl:,amp;: vfitata Romanis vocabu-lorum terminatio fafta, fibilo in locum eins iiibftituto. lanus igiturgentem à le legibus amp;nbsp;moribus formandam fie nuncupauit, vt geminam fimul moneret euftodiam ad. durationcm amp;: perennitatem elfe necefiariam : Priorem in cultudiuino conftitutam, quæ quia primas renet, generis nomine digna eft vifa hominibus prifcis: Alteram in diligentia, amp;nbsp;prudenti omnium domi forifquë procuratione. Qui cnim Remp. faluani eue vult, ci in phmis curandum,vtorationesamp;f4criricia rite fiant: quod Apollo,quami uis cetera pleraque mendax, veriflîmè Athenienfibusre(pondit,cauflam niinirumi cur Lacedaemonij mcliores return lùcceffus habcrent,quàm Athcnienlès,cum hi mul-to magnificentiores hofiias,quàm illi immolaient,earn efl'e,quôd meliusorarent. Vi-dendum itaque ante omnia ei qui Senatus populique rem diu incolumem amp;nbsp;integram feruare cupiet,vt nonlblum facrificet arque oretjlcd ctiam magna diligentia circum-fpcëtaque difquifitionc curer, vt nequid hac parte peccetur -, quod ficret, fi honor Deo fingulariterexhibendus, creaturæ alicuicommunicaretur.Nonlatisitaqueefle ôuov^Çt , lèd accedat oportet vt fint ôt^oo-xôo/jfipcrmittaris hanc vocem abcadem origine,à qua nomen Thufeorum, manafie. Ab eodem ^coto fit Icopus, amp;nbsp;anoTria, Si- quæ inde vel componuntur, vcl deriuantur : in quorum numéro cft Epilcopus, quo diligens infpc-(flor notatur ; qua voce Athenienfes proeo vtebantur.qui audioritate publica proivn-cias amp;ciuitatescircumibat,quovideret,an redèà magiftratu gubernarentur. Noftra religio ad lacradumtaxat hanc vocem retulitjad quam loquendi confuctudinem idem ThufcatBer- fcrèctit Epifcopus, qui Thufcus. Quamobrem mirum non clEfuilfequi Thufeurn cui'A Herculis filium dicerentj cûm reuera lanusmeritô potuerit, vt gentis auôl:or,ita pri-luéior quoque vocari Thufcus ; eo quod Epilcopi munere non lolùm gemina facie, led «üWó fMW/àiiquando etiatn quadruplici fungeretur. Si quis vmquam poft Nochum (nam æquuin

*efl fummum déçus huic manerej verèpotueritvel Thulcusvel Epifeopus vocari; is cértèau't lanus fuit,aut nemo mortalium ; qui hacdecaufla non Iblum nunc bifrons.

imttsvnde uiunc quadrifions amp;nbsp;dicebaturSé pingebaturdèd lani etia nomen accepit,ab eo.quôd perperuôad fuüsvifitandos in itinere cflet. Thufcusergo, Thufcæ gentiscondiror, Herculis, quo nomine Nochum vocatum fiiiire, alias docui.filius reuera fuit; quam-quara qui hoc tradiderunt, adhancintelligentiain non adfpirarunr. lanus itaque con-innicMiam. dîta fiunc Thufi ia , laniculiim collera Tiberi imminentem de nomine fuo vocauir;

in quo, vt modo indicaui, co lubentius domicilium habuit, vt amp;nbsp;Cimnieriis amp;S Tbufcis æquè poflcc adcflci amp;i, Ci qua controuerüa de limitibus exonretur(vii frequen-ter fieri

V E'ß. T V M 'N'V S.quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'37

-ter fieri fbîet Wenfinitimos^'éarhfipfe præfcns audoritate'fuà tömponcret arque fcdaret.' J-/-ji ■gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- j}/ :: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-i .j - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

i ■'•'Verumenihïüerôenfn 'hoô fiiôdo Sâ Thufcos amp;- Cimmerios paterna cura in pietate

probis moribus cohièruaret i arqué eius rei famaiam apudfracrcm.Ghamum fiue chumui ßut Cbamefètn, vVProÉarchüfTrâîlianuséum vocat-, percrebui/TetY-ïion potuit impro- chumeies ne-büs, amp;nbsp;fraternise fclîciratis înuidus animus fè continerc, quin ad fratrem nauigarec, fi- ,4^10-rriulatione forCafle bén'ignæ arhabififquc vifitationis vfus ; fed aliud longé fub præcof- m-diis verfans. Hifcà lano (vt fimplex.cartdidus amp;: bonus vir facilè decipitur) magna hü-manitatefufceptuÿ.adparte regni eftadmiifusJCGterùm diu celannon potuit impro-bum pedus,quod rotura non præpofterâ modo libidine æfiuabat, fedfanatico etiam idqlofdm cultuftirébat. Coe^itfcfiim'paullatim inter Cimmerios maxime, in quorum limité confidebat iniàniam lù'a'fïi -feminare; amp;'quæ eft hominum ad vitia procliuitas, Tnaximam HefpeŸiæ'partem côffüpiflèr ; nifiSaturnus, fine Nochus,huiusrei certior fadus,mox labentibUsrebus fuecûrriflet. Hicigitur ex Afia in Cretam,inde in Aufo-niam deuedus-’, Tiberim intraüit amp;’Cbamefem rtefarium fuum filium è Cimmerio-/f’”«^^«A‘’' rum amp;s Thufcorum Itmitibus eiecit-qui in Africam reuedus, amp;nbsp;nihil amplius paths au-doritatem metuens,quia ob decrepitam ætatem non videretur Africam vltcriüs vifu- chamta lu^ i-us,nefandam docuit idolomaniam , amp;nbsp;iê non minimum deorum in ftolido fidicii fui^quot;quot; tæli fomnio cônllituif, fed louem-fe Hammonem voluit vocari,de fiiaipfius nomen-datura cognomen mutuatus,quod alij Ham,profunda adfpiratione, alij Cham folent pronuntiare; qua dé re Hieronymus in annotationibus ad Genefim confulatnr. Satur-nus aütem iam grandior æuo ,quàm vt diutius ferre poflet perpetuos terra mariq. dif-curfus, quibus ad earn vfque ætatem adfuosin verareligionecontinendosvfusftie-ratj fedem fibi amp;nbsp;vltimam domum è regione laniculi, in quo filiuS habitabat, confti-tuit; quæ poll:Saturnia de nomine ipfius eftntincupata. Totaautem regio, vtaliassa/wr«/,«. oftendi, Latium, quafi lactjSöutn/ id ert poftremum domicilium, nominata eft : qua in LMium. orbis’parte ea dé caufla vitam finite voluiflc videtur ; amp;nbsp;quia optimum , amp;nbsp;maximis Dei' promiifis præ ceteris infignèm filium haberet vicinum, amp;:quôdfpiritu diuinople-nus iam turn præfentiebat hoc loco fummum in terris imperium futurum , cui ob id nomen ßooin videtur dedifie, potentiam per vniuerfum orbera iadandam manife- ïVoont. dahs; vt mox aperiemus. Hammon autem iecurusiam omnis generis icelerum machi-nator, mendaciainfinitafeuit; amp;:vtviuum pattern numquam non ignominia aft'ece-ratjita de mortuo multas fabulas confinxit, inter alia ,cum ipfe non taro à patte fu-gatus fuiflet, iuflit pofteritatis memoriæ tradi, fe pattern fuum regno pepulifie; quic-quid denique factotum nominum efiet, id fibi fuiiquc fcortis amp;nbsp;cynædis iuflit appli-cari.Sed his obiter indicatis,ad lanum reuertotjquiinThufciaoptimam Reip. formam fanxit, amp;nbsp;totam fic pietate, religione , feientiis , artibus amp;r moribus inftruxit, vt Romani vix quicquam polt in ciuitatc fuahabuerint laude dignum , quod non inde Cc fumpfiffe fateantur.

Por Ro quia in huncantiquitatis campum Vottumnusnos traxit, Thufcuin fe efle dicens ; non puto me pluiquam Ogygiam huius Dei vetuftatem vobis probare pofTe, nifi prius de iis paucula dicam, quæ Græcorum amp;nbsp;Latinorum quorundam fabulisde hac regione circumferuntur. Herodotusenim , amp;nbsp;eum iécuti plerique alij fcriptoreSjTyrrhenos Lydosfaciunt, aTyrrheno Atyos filio,ob ingentem famem,Tyrrhmi. è patria in hancHefperiae partem dedudos.His Virgilius ceteriquepoc'tætantoluben-^-^'^*' tins aflenierunt, quod hac occafionemagnus carminibus ipfotum acceiferit ornatus: Veriim horum omnium opinion! ipfa Tyrrheniæ cum antiquitas, tum'mores, amp;: vitæ inftituta exdiametro repugnant ; quæ apud Lydos tam abfurda fuerunt, vt filias fuas proftitui paterentur : quod tantum abeft vt decorum apud Tyrrhenos haberetur, vt Spurinaforrrlofiifimus iuuenisfaciem cicatricibus defoedarit, ne qua honefta filia pul-chritudinis huius illicibus capta in lufpicionem veniret léipfi fubdidilferquod raimmé fecilTet, fi Lydorum mores ad Tyrrhenos hæreditario iure veniflent. Sed quid hie labo-rem , aut argumenta quæram fuperuacanea ; cum nihil abfurdius cogitari poflit,Tyr-rhenorum Remp, cetera laudatiflimam apud omnes fuifle, amp;; in eo principio turpiter ceipitafle, in quo omnis honeftatis per fobolem propagandæ feminanum continetur.

D d Addam

38 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VïRTVMHVk'

„Addam ramen tefitmonium omnium grauifiimum amp;nbsp;locupletiflîmum , contra quod Xanthv ty. ne àhtigiofifiimo quidem calumni tore vlla poffitexceptio inueniri,Xanthi nimiiutn

h,]!ort- Lydivviii ,fi Dionyfio Halicar.naRcodiligentiRimo veritatisinquifitori fidcs babenda, antiquitatumipefitia.omniumilcrc principis : Hic-cùn» in ceteris cam nicruerit apud eruditiffimos laudcrn,quid iudicanduscfi prafiititre.in patriafuahifioria? Quid-igiiur,

an hictanius vir, tamque accuratus omnis veteris memoriæ inuefiigator, hoc tam in-figue patriædccus cacitus traiifiiflet.* num coloniatfl Tyrrhcnoducein Hefperiam du-dam, ceu rem nullius aut gloria; auca’ftimationis filuillct? Atqui hic tarnen Atyos mc-.minit, Sc duorum ipfius filioiura Torybi.amp;c Lydij quorum vtrumque commémorât in tAfia manfifle,amp;: vtruniq.de nomine luogentem»hun,c quidem Lydos,ilium Torybos eondidiile. De Tyrtheno vcro,aut Mæonum aliqua in ltaliatn colonia, nulla vlquam nienrio , ne verbo quidem aut htterac vllius apice tentisj fada. Hunc igitur velut Her-•’ nbsp;nbsp;nbsp;' culanum teltcm omnibus iis oppono vel poétis vel-hitl;oricis,qui huiufmodi fabularuni

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' monflra poRcris prodiderunt ./Abeat igitur AnniuSiquo dignuseftjabeat, inquam, ne

c. A, quid atroeivisdicam ,ad lcombros amp;nbsp;thynnos,qui tarn mtilta nugarum piauftra nobis cum de Mæonibus , tum de rota Hctrulcorum genre obtrufit. In Mæonibus tarnen, quiaerroiislui clarilfimos habuitduces , amp;nbsp;in hisHerodotum , Virgilium , Horatium, vt ceteros prxrcream'; dignus eRexcufätione: verum in illis quæ de Thalmudifta fuo cmulget,dilperc.im , liquid vmqu.im viderim frigidius , in quibus magna cura pueris Tj-rrfere/Ly. fonwu coufiiigir.CoiifLt nunc,vti teRati(fimum,Tyrrhenos Lydos non fuifle-,confiée äi »■gt;» fve- item, quod mdeeificitur.Græcam linguam à Lydisin Italiam nonelTeinuedamiatque ^CrlcaiinoKa u fi ufira Lboraic,qui vetei um Thufcarum vocum origines hoc prætcxtu ad Gie-« Lydk ços aut Mæoiics folciit refei ie . Hinc fit, vt ne Thulci quidem nomeii à Græcts fum-

ptum fit, non magis fane quam lani aut Sarurni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

A'erum quia in Iwnc locum,dum errores pcrfequimur,abrcpti fumus ; agite,amp; hoc uo and.te,quod non paruin ponderis iis addetqux de Gimbricæ lingu.i; in Italia primatti raGrl«””»«/ mcdida funr. H.rlicarn.ifleus, ad fuperfiitioncm vfque Romanæ antiquitatis accura-Af.fl’»«««» tJlimuscxpifcaror, fatetur Italiam ante Pelafgorum incurfioncs, quasfacic antiquifli-junirtjereä^. nias,genus ipfum ad Nepeunum relegans,Saturniam à Saturno nimirum fuifieiiomi-natani.QLia vero de lingua Saturnus hoc nomen accepei it,facile vobis effet explicate, fi idem in prima Sacurni amp;nbsp;Satoris fyllaba tempus inuenirctur. Nos,vci lani nomen

apcrtilfimcad nofiram lingu.im pertinet, vel Cicerone id coniiincente ,tameifiquid sxiurnuiv». agat nefciatjitaSaturni quoque nomen ex eadem pctitum effe affeucramus:quod fi ita diüM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f/feétum nobis credemus, vetuftiffimam in Italia linguam noflram fuific?

voc.ili longa fernen nobis fignificat : cuius conuerfio id indicatad quod femin.! ab ap /;«e îc.'s.ipla natura flint comparata. 'äöenim vocali item longa, efcam fignificat;vox prima Î6 ad ab quo motus ad vltcriora fignatur, vt in Hermathena docco;amp;; fibilo,quo id quod fignatur, docctur ad longum ad vltcriiira motum pcrtincre. Quod igitur fernen ab2€sf ipfius mundi fine perennitatis fpeifict , conuerfa ipfius ,^at vox , quxefi'STajS/quafi lt;e

iiö/id cit, ad cCc,im,inlt;jicabic. Sicutcnim nobiscfcadurationcraætatisnoftræcontinet: itjgeneraüm fémina totius huiusinundi durationem pcicnnant. Iamï)?/qux altera in Saciirnus fyllaba cil, perfedionem amp;nbsp;abfolutum quiddam notât: cuicontra-iii.im connerfa vox Jün notât,vnde Rude Latinorum. ^atur igitur perfectum amp;nbsp;abfolu-tiim fernen notât, quævox integra viderctur.amp;efTe pollet integra ctymologia, fi Lati-ni perindeSaturius,arque Mercurius dicerent. Mercuriusenimex eadem nollra lingua abfolutus ôc peifeClus confiderator vocatur: cùm Jßerc nihil aliud fit,quam confi-dero. FALKEN. Obrtupelcerem,nifihæcfæpiusmihidixiires,amp;: multiscxcmplisôi rationibus confirmafies,®?. perfedum amp;: abfolutum notate, g o r o p. Ad hanc vo-culam explicandam omnia argumenta, quæin Herraathenafuntjadduxificm-, nifiSi apud vós, qui hæc .à me crebro audiuifiis, verba fa cere m -, nbsp;nbsp;omnem , quoad ciu.s fieri

poteft virarem prolixitatem. Videtur aiitem Saturnus hand lècus poftremam fyllabani acccrfiuifre,atqucFaunus, cuius expofitionem fuo loco refèruo. Sic igitur Saturnusdi-ôtus quafi^at lîE-uot/ideft, neceflariusad lèmen perfedum ÔC ablôlutum. jSotcnini vocali ionga fine J^oût neceffitatem notât: amp;nbsp;quia nccellitas nos ad omnia difcendaco-git, \ t de Plittaco cecinit Perfius ; vedA vok qux cR lt;oon/ fignificat oüendo, demoii-ftro,do-

‘V Ê It t V M N V’s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'0

ftro, docco. Hinc igitur Saturnus terminatione ad Latinam foirmain àccommodata, is dicker, qui necc(Tarinsfuit hurnano fcmini perficiendo: Vel li podrctna (yllaba negli-gatur, perfedns ïeminator; quod vocabnlum pnraum quidem Deo,deinde porellati-bus raundi feminario præfeélis.deinde Adamo inter homines,poftremnm Nocho,qui-bus Deus hanc fingularem ('eminis humani propagandi gratiam conceflit, tribui debet. PJerumque tarnen Nocho dari (biet ; partim qnód eins, vti propinquioris,qnam i^ochtu Adamus lit, recentior fit memoria: partim quöd diluuij memoria horrendam pcccato- s‘Jurn^^tü-rum ptrnam iii Nöcho ob oculos ponac. Saturnus itaque, qui naue in Italiam vedus anur, eil, Nochus fuit, lapcti liue lani pater, aduentu luo promifliones lano faäas de latitu-dinegeneris .amp; imperij ligillans, quas Chamefes vt vlürparet,atqUefratri- eripcrct, in Jtaliam fortall’e venerat, putans le homines vitiorum blandimentis ad fuas partes per-trahere pofle,arqueita lummi imperij ledern occupare ; quali loco, non lano, Deus Jianc dedilTct prx-rogatiuam . Qiiocirca meritöfuit aSaturno patre com pullus ad re-gionem libi delignatam redire. Vidensne itaque quantum Saturni nomen ad noftram hnguam relatum vtilitatis adferat antiquitati Romanæ? Italia ergo de lingua noftra saturnia ii-Saturnia vocata eft, amp;nbsp;id quidem primo tempore, vt inde,quis primus in ea lermo fue-nt, fiatclarillirnum. Pollhacitaque nullas amplius veritusobiediones.conllanter pri-Icas voces ad nollri (ermonis origines reuocabo, procul ad coruos amandato Samuele ,Thalmudifta, Anniano, cum tota illa mendacium audlorum enncade,quam in Cröniis deßellaui.

- Quamobrem interrogandi linguænoftrar penates, qiia de caulTa Thufei Tyrrhcni Tyrrheni qu» vocatiTuerint; amp;nbsp;id maxime apud Græcos, amp;r exteras nationes. AntiquilTimum Tyr-fchenis maris imperium fuifle, ex eo liquet, quöd Pelafgos,quos antiquillimoseorum pelaf^i. facümtqui Italiam è Græcia impetiuerunt, omnem nauticam difciplinam aTyrrhe-nisdidicilTe, Dionyfius HalicarnalTæus de vetuftillimis audoribustradat. Quocircà fiKCfi necelTc eftj änte Pelalgorum aduentum Tyrrhenos re nauali plurimum valüifle, arque longé latcqiîè omhia maria percurrcre folere; idque eo maxime, quöd Pelälgi dicantur de commérciis Tyrrhenorum nauigatipnis peritiam libicomparalTe : quod fieri non potuitjuilî Tyrrheni prins Pclafgorum oras fre^jnentalTent. Non mirum ita»« que, fi Thufei àpud Græcos leiaéhirent eos elTe, qui omnia littora, omnes finns, ôm-fiesoras, omnesinfulasadircnt lùmmatim omnia perenrrerent ; quod vnavoceryrrfcwiv« lt;Hrrricnnfn/ liue.vtnunc loquimuf, îDitr rhcniicn/ mutata tenui in mediam, diceremus.

'ÎCMtTficti eninl fiue îîEiurrljm lîue ©oirï)cti idem elfe quod dblerrimè pereurro, an quemt qnamelTc putat-is qui non intelligat ? Turrhenniergo fe apud Græcos amp;: exteros cete rosnominabantyqud fibi imperium maris, amp;: potellàtem ad quafuis oras penetrandi arrogarcntjSi'hSddîiàâppellatiôneclficercnt, vt dnm aliie nationcs ira.ipfos nomind^ rent,hanciplis eoneedereamp;côiifirmàre poteftateih viderentnr. Deinde haciplà fuà nomenclatura fiè-primum gentis andlbrem réferebant, vt cùm ille abeundo lanus vo^ caretnrjipfi le à cclerrimo percurfu nominarent, quali dicerent, tantum abclTe vt pa-trîs veftigiis non infificrent, vt etiâm lé vclle præncrterenomine fuo profiterentur. Ne-que dubium cft,quin laphets^ebiAfia minor, amp;: Græcia,amp;:cctcræEufopæ partes, vt ' Colonis freqiK-ntandæ crant, i'ralégibus amp;nbsp;difeiplinis inftruendæ , amp;nbsp;à vitiis, fiqua’ irrel. '' pfilTent, repurgandæ ; plnrimà ndUigarionè vfus fit, quo itinera Tua minore temporis dilpendio conficeréc, atqne Epifeopatus muricre fungi expeditins-celeriufquc polTec'. Qua derc nihil rnrrandum.fi Tyrrhchni tnm’inrcnanali pluritnum excelluerint.tnrn dé maxima perenrrendi celeritätelibi nomenfnmpfcrint : quodeo grarius fuir, quöd CO patris amp;nbsp;Itndium amp;nbsp;cogtlomcn hôn lôlùniféferre, led etiam fnperare viderehtud Atqne hæc quidem de Tyrrhennica appellàtiône, qnæ nihil ad Mæones ncc ad Ly-l dos fpedat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' -v; .mm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.1

quot; VtrumenriTincrö.qnia tam^antiqlra eft hæcde LydiSopinio; videtur non citracaùP nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z

fam irrcpfilTé. Experi’amur igitùr/'an éam etiam queamns pcrueftigàre. Vnde Afiatici Lydi vnde Lydi nomen acceperint,nunc non quæro. Xanthus'à Lydo Atyos filio datum Icriplît:,''*quot;®'' At hoc quæro, qui faélum fit, vt Tyrrheni Lydij pntarentur ; fi verum fit, numquam quemqnam Tyrrheuiim Atyos filinm fnilTe ,nedum coloniam adThufcorum duxifle fines laphet. Qnrd GomariS fignificer, paullo ante darum feci : ad cuius vocis fignîfi-

■ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dd 2 catum

40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V E R T V M N vs.

iiï. catutn id feqnitur quod Cimbris Uiebi defignatjcum co vocabulo ide notctur^ac G L»-' ^\fnu lt;?0. tiniis diceret,populosaugeo,promoueo,amp;r adfiugepcrduco.Utcenim populii^^i vocali Jonga,augeo, promoueo,amp;adfruge duco.Qiiia veto Larini diphthogo ie caret, pro ea hoc loco duplex Iota üueypfilonf'ublHcueiûtjproqua tarnen in libero Saturni cogno-niine à populis gignendis dato, I longum dumtaxat pofuerunt. Qua dectymologia perlpicuum fit, idem fere in lano quod in Tyrrhenno accidiflejvt quemadmodum hic tanu^ tjim patiis nomeu non (óliim eft imitacus, fed etiam præuertit : ira amp;nbsp;lanus Lydus fitco-gnominatus ,non à gignendis tantum populis, led etiam augendis amp;nbsp;promouendisj qua in re aroplius quiddam eft, quam in nuda populorum gcncratione. Quamobreni lanus Lydus didus eft ab eius promiflionis dono quam Nochi ore Deus ipfi fecerat; fic nimirum audum amp;nbsp;prornotum iri ipfiuspofteritatcm,vt non lôlùm Semi fedesoccu-T^rrhenui parct,fedChamietiam progenieseileruirccogerctur.Tyrrhenusergonon maleLydi »»«X/Tve*-lanus Lydus fit, ex ipfa iacrofanda louispromiflione, tatur. quam Nochus fauftis amp;nbsp;felicibus verbis apud diuinum Mofem Icgitur concepifle.

Quamobrem verum eft illud quidem ,Tyrrhenos Lydiosefte,id eft.a Lydogenusdu-cenics: ied fallum, ab Atyos filio vcl duólos in Thufeiam, vel accepifte nornenclacura; Atque hinc illudeft errorum feminarium , quos amp;nbsp;auide Herodotus eiusque ledatores arripuerunt ; poctæ in præcipuisopçrum luorum flolculis coIlocarunt.Videte quam hæç omnia amp;nbsp;monbus gentisamp; facris litterisconlentiant,quamque fignificantef de Cimbricolermoneexplicentur.nullo vocibusadliibito tormento. fiemin c.Quis hæc vmquam moitalium cogitalfct ? quis vmquam tarn clara veteris memoriæ monu-menta,quis tam conlcntanea Mofis hiftoriæ in lucem protuliflet jnifi tu hæc de Her-mathena tua nobis deprom pfifles ? Made igitur tam cælcfti dono perge ad reliqua; amp;nbsp;ea benignitate qua cetera apcruifti, illud etiam nobis cxplica, quamobrem Thulci non modo Thyrreni, fed etiam Etrulci fuerint vocati.

netrufiivn- G o R o p. Scntioquid agas,laudis me ftimulo pupugifti.quo plus mihi finetcm ouc-ris imponi. Etriiriam amp;nbsp;Etrufeos vnde dixerint Ianigcnæ,quiuis facile intelliget,fi apud vetcresfcriptoreslegerit.cum omncsdilciplinasamp;artes,turn religionero in primisapud Thu'feosolim maximè viguilTc: quod tamctfi nemo litterisprodidiiret.tamcex eofero nccclTaria efficitur conclufionc,quod lanum gentis fuæ non conditore modô amp;nbsp;Icgum latorem,(cd nomophylaccm etiam habucrunt,amp; pædagogum,quippe qui (èdem luam in Thufcorum limite collocarit. Inter cetera igitur nomina voluit amp;nbsp;illud efle quo perpetuo moncrentur,vtvbjque mentis aciem adipfum verum dirigèrent, qua qua: poteft elfe adhortatio maior,quod maius incitamentum ad omnes (cientias auidè hau-ricndas, titra quas ipfius veri cognitio non poteft haberi. Difficile mihi fit verbis aflè-qui,quantLim ponderis hæc habçatadmonitio.quam Etrufei nomine tam aperte video potari, vt notari clariusnon ppftit. Quis Cbnftian^rum nefeit ,immôquis omnino I’hilofópbörum nefeit, in ipfius veri contemplatione totam contineriamp; abfôlutam fe-.licitatcm .’eSicut 'Sîfinffûto fignificat, ad facrificia amp;euftodiam attentus fis : ita ÏJtt trüget. jiûïB nihil aliud eft,quàm ad ipfum verum fis attentus. ^toUJ quid fit,antc didum, l^ct -Cru. vocali breuiaiticuluseftjcuiihs notationem ,ipfum. Latinorum vox ,exprimit. lt;ni Croüj. idem cftquod,verum: quod Britanni de vetuftafualinguahadenus feruant.NosCroïn Wojt. dicimus conuenienter primævoci.s origini,quam ichnæa oftendit conuerfio:

enim idemeftquod verbum ,primum primo verbodandum ,cum quo ipfum verum prorfus eft idem. Sed hæcfublimiorafunt,quàm iis hîcfitimmorandum, Hetrufeus ergo ƒ no T adcrnpto, lenioris foni gratia, is dicetur qui ipfius veri diligens contempla' tpreft : qua voce Thufeos ad perpetuam veritatis inquifitionem is qui nomen dédit, incitauitjquem non alium,quam ipfum lanum fuifle,credo.; proptcrca quod tantum hàbeat hæc adhortatio diuinitatis,vt hoc audore minime fit indigna. lam Hetruriadi-Jîetruri» citur quafi ï^tt tvu-rpc, id eft,ipfius veri regnum: vnde adempto C, Hetruria apud La* , tinos vocatur. .f a lkenb. Tu res hadenus-maudiras itademonftras ad veritatem .quadraic,vt mihi videaris in veritatis regno educatus. faLihus modo Tito Liuio credo, Romanos pucrosad lirterarum tulrum capiendu ohm lolere in Hetruriam mitti. Sed fi permittis, ad Vortumnum te reuocabo, ne forte,dum latiusin Hetrufeorum origines adfccndis,ui Gmiuiam filuam abenes, è qua diificdesolini cxiius fuilfc/uiftorici tradûc.

G o R o P.

V E R T V M N V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t4I

G O R O P. Non male mones: vix enim me leneo.quin omnes ThürciTantiquitates vobis exponâjita admirabiliquoââ,dum in cas incido.rapior ardorc. Voi tumnusXbu- rorturujût (cura iè dicic,quôd eins fimulacrum primiim in Thnfcia pofitû fuerit,amp;: id qnidc apud VoHînios.quos (e ait dcièrniiTe.Nefcio quid hicpriraùm lit exponendû,nomen ne Vor-tumni,an Volfinioriim ; an illud, quod Vortumni figna Propertius appellant paterna. Certè tota carminis materia in eo veriatutj vt vnde Vertunus dicatur,cxpIicetLir:quod magnam ob earn canlTam afFert difficultatem,quôd ip(ê Vortumnns fatcaturje nomen VrrtumnM fui/m de patria lingua habere,amp;: tarnen addat,fè non Romanum origine,(èdThuicura en'e.Primdmergo cófideremus,quid Vortumnns lit in eo Icrmohe quo lanigcnæ ohm inHetrnria vtebantur:quo cognito,omniumeorum quæ de Vortumnoindubiu voca-ri pofluntjipla luce meridiana fient clariora.Pntanit Propertius, Vertumnum per lecu-dam in principio vocalem fcribendu;amp;: idtirco nomen à Latinoru verto deriuandum. Quôd fiadftruere voluiiret,priusdcmóftraf(et, verto in Thufeoru lingua idé quod apud Latinos fignificare-quod quia necfecit.nec facere potuilTet; paniam conllantiæcurain videtur habuilFe. Nos lie exiftimamus, apud prilcos Latinos aliud vorto, alind verto, fuifiejquamuis pofteriora lecula originu verarum ignara, inter has voces nnllu agnoue-rint dilcrimen.Ànimadnertendû itaque,quoiplà le veritas prodat, geminam elle apud vertt.duflici Latinos iplius verto notationcni; alteram,qua verterequippiam dicimur,tùm priorem cius conliitutionem mutamus,vel iplum contra ponimus.quàm prinserat collocatum. Altéra veiô,de qua dicimus,Deus bene vertat quod agis;quæJocutio non vult,vt Deus rem quæfit.contraquaminlHcutaelLcollocetautconuerrat.lèdvtid quod fit.promo-iieat.profperct atqnebcnefortunet. Donatus in Terentij Adelphosfcnbens lignifica-tionem hanc non male quidem animaduertit, fed inepte omnino ad prins fignificatum accommodanit,dnm dic!t,Vertumnum Dcumeire,qui rebus ad opinata reuertentibus præfit.Neque enim res quæbene fuccedunt, quod dicunt bene vertere,ad opinata re-uerrunturjled ad id quod animodertinatur,procedut. Videmusitaque,non àreuerten-do.autconuertendo Vertumnum dici; nec res quidé tum bene vettere,cum reuertun-tur ant conuertutur-,l'edcum fecunducurfnm propofitii benepfomouentur.citra orane conuerfionem , qnæ bono fuccclTui non opitularetur ,fedapertuadferretimpedimcn-tu.Qtiamobrcm ftatuimus,Vertoquidcad conucrfione pertinere;led Vortodicendum rertt. eire,cdm profperum rerum fuccelTum volumusindicare:amp; hoc quidem verbu in Cim,-bricolermone,quem primum in Italia fuifiedixijClaros habere natalcs.l0oj enim apud fm. nos ante fignificatjà quo ©og idem eft quod ad anteriora.fiue vlterius.Hinc verbii tnou. idem fignificatqnod promoueo vlteriiis;cum quo idem eft ïöojöetderiuatum à compas laoiocr, ratiuo. Harum vocum vtralibetvtimur, dumeuipiam opcrisqnippiam agenti,felicem fuccefTum precamur.quod neminénoftratiu poteft latere. AVojtergoLatini prilci vorto fecerunt,verbum longe diuerfum amp;nbsp;origine amp;nbsp;lignificatione à verto. A 10ojt fit laojt# bonv veluti à Ûpt ÛptbonV à ïBijjJ Wgfùcm/amp; cetera id genus mnlta.iaojt ôûin nihil aliud ©oitbom. eft, quam profper l'ucceirus;àquavoce Cimbrica hic norter Deus vocatus ell Vortom-nus,eieófa littera media;quôd duplicatio fuperflua videretur amp;nbsp;molerta. Quamobrem Vortomnus is deus crit,qui prolperos dat agentibus fucceftusiquo rtatuto,nihil ell vlte-rius quod non perfpicue queat exponi, amp;: ad veram antiquiflimoril religionem accom-modari. Simulatquecnim cogitabimus ,quis deus fitqui omnium hominum res pro-mouere amp;nbsp;profperare poteft: nihil dubij rclinquetur, quis lit Vortumnus, amp;nbsp;quod ei conuenientiflimum vel fignum vel templnm.

Nemo qui modo fanæ mentis eft, amp;nbsp;nullaidolomaniæcontagione infeäus.dubita-re poteft,vnu foliim Deum efte, qui omnibus no humanis modo, fed calcftibnsetiam rebus promouendisprælit,qui idem ficcreatoramp; patcromnium.Quaraobrcfigna Vor-tomni, figna paterna à pontificij iuris peritis dida funt ; quia figna eftent ipfius partis in omnibus rebus à fecreatis omne fuccertiim moderantis. Quamobré bene à Propertio didum eft: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^j^iceVortomnißgnapaterna Dei.

lam quod Vortomnus nihil aliud fignificet,quàm Deum omnia in omnibus profpe-rantem;TibuIlus infigni epitheto declarauit.fclicem eu appellansjco nimirû,quôd om. Tibutti efr~ nisamp;t mortalium amp;simmortaliufelicitatisdifpenfatoreiretatquelargitor.Etne dubita-remus,que hue Deum erte credcret,dc prilco ritu adiecit templu ,non hominû man ibus

D d 3 aui fa«

’41 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V E RTVMK V s.

aut faâum aut dedicatum ; fed illud , quod ipfe fibi molitus eft anteqiiam hominem fecifletjlucidiflîmum videlicet, ac maximu,quod alias cælum,alias Olympûvocamus.

T alii in lt;sterno feltx Vortomnus olyrnpo

CMille habet ornatm, mille decenter habet.

Hos verfus alij aliter legerunt ; quibufdam pro æterno, fubftituentibus extrcmo, qui-bufdam ætherio ; quorum vtrumquefngidum , amp;à vetufta leâione longe rccedens. Annius nugaciftimisquibufque nugacior,quo habcret quod ad hune fcrupulû eximen-Hum faccre videretur, nouum quendam amp;i. omnibus inauditum Olympum commen-tus eft de Hetrufcorum,fi Dio fidio placet,difciplinajamp;r quofentétiæfuæ tefté haberer, Xenophontem nelcio quem de Æquiuocis in mendaciorù theatrum induxit,cuius au-doritate conftaret,Olympû inter alia dicifoiram,quævrbi condendæcircuducitur.Nec contentus fidicij auéloris larua,Plutarchum etiam aduocauit,quem ait de Rorauli vita feribentem afl'erere,hoc foflæ genus Olympia nominari.De Xenophontequid fèntiam, Croniameademonftrant:quid PJurarchusdixerit,ex ipfius verbisintclligetis;quorum CO facilius memini, quôd tam abfurdè fuerint ab Annio ad fua iômnia venditanda de-torta: funt autem hæc.‘ khäquoi J's ßoGpov toStov,^ toc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ovÓijmti ^zovi'cTop. Quid

his clarius’Vocant,inquit, foiPim Iranc Mundum, nomine eo quo amp;nbsp;Olympum. Quis hie tam vecors eft, vt àPlutarchodici putet,foflam Olympum nominari;cum aperte dicat, Mundum vocarijamp;eandem vocem ipfisinvfuefle, proeoquodGræci Olym-{)um nominant. Si Annium necdumfuis coloribus à me depidum vidiftis : ex hoc oco, tamquam ex vngula leonem aeftimate. Verdm quia non videbat quare Olympus pro fofladici poftet æternusjaliam fibi finxit defuo cerebro ledionem,malens elegan-tiftimos poeræ verfus corrumpere, quam fuas ineptas gerras teftimonij prætextu ca-rere. Pro æterno itaque legit extremo ; quoniam hæc fofta extremum vrbis eftet. Quamobrem Annianis chartis pro fpongiisvti licebitad cosvlus quos noftis;amp; Ti-bullum àfœdo mendoliberate;cuius hæc germanaamp;ledio eftamp;fententia, Vortom-num in æternocælo leefte, vticeterosdeos Romani in templis dedicarunt. Signum flamefiiter-cnim ciusin vico lugarioa lunonis lugænomine nuncupato.fub ipfo cælo lineæterno *”* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Olympo fuerat collocatumj vt eo indicaretur,ipfo illo Deo,à quo omnis félicitas amp;nbsp;fè-

cundafortuna proccdit,non aliud fanu,quam ipfum cælu dignum efle.Iam que omniu adionesintueriSd promouere adfelicemexitum volebant,eum parietibusincludi,rebus mortaliu minime putabantconuenire.Quidquôd non humanis modoadionibus fecundandiSjfed ipfisetia cæloru orbibus perenni volutione promouedis præftdere cre-debaturnta vt in eo maximè coledus Videretur templo,in quo maxima ipfius vis amp;nbsp;po-teftas cerneretur. Hine Propertius eodem refpiciens, fic eum facit loquentem:

1 //tec me turba iuuat, nec templo Itetor eburno.

Quem verfum fic Annius exponit, quafi in Hetruria templum ipfi eburnum fuiftet, ■ quo apud Romanos lubenter caterer. Sed hoc item, vt alia pleraque omnia, impcrite.

Dicit enim Deus, tantum abefte, vt vlloomnino templo,vt nepretiofiftimoquidera atqueadeo elephantinolætetur ;fed nihil malit, quam in media hominum turba flare, quo nimirum ab omnibus æquè videatur, atque ex æquo omnium rebus profperum fucceftiim adfpiret. Nam quilegunt, Neeme turba iuuat non vident,feegregiè fällig propterea quôd nec probabile fit, prlfcos facrorum rituum antiftites tam return luarura fuifte imperitos, vt Deum, qui à turba abhorreret, in vico conlecrarent frequentiftimo: nifi fortafte non propitium, led aduerfarium eum vellent. Contra profedo rem habere ipfe indicat, dum dicit;

Romanum Çatis e/i fojfe 'videre forum.

Et iterum, dum optât: Romana per auum r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T ran feat ante meos turba togata pedes.

Legendum igitur.-

//tec me turba iuuat, nec templo lator eburno.

Necporrô credendum,aliter apud Hetrufeos,aliter apud Romanos fignu eiuspofitum fuifte: dim potius honor augendus, non diminuendus fuiftet, fi beneuolûquidé ipfius numen Romani haberevellent.Quæ enim illavel peruerfitas.vel in Vortomnuiniqui-tas fuiftet, Deum ex eburno templo allatum , nullo rempli honore dignari ? Sic ergo K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxifti-

VERTVMNVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4Î

cxiftiman{iiim,do(3:i{rimèamp;ritui prifcoconucnicnciHlmcà Tibullodiólumefle;

Talü tn lt;£ter^6 feUx Vortomnui Olympo.

Nee minus eleganter à Propertio: Nee temfgt;lo l^etor ehurno.

Quo voluitindicatum, Deum ne pretiofilfimi quidem fani, nedum vulgaris aÜcuius Define fr,. templi.cupcre honores.Prifca profedôhæc figni huius dedicatio egregièquadratcum »ioßffimiqah noltra rcligione,quain lanotuiile.qui neget, isetiameam a Nocho tollat. Quidemm jumyuiïaris fidei noftræaptius,quàm Deum nutu fuoomnium reriim progrcfTusmoderantcmjamp;fe»»/’/». ad optatos fines deducenrem,nullis mûris inclufum haberciiedlubaperto carlo fignum eius collocate: quodnimirum iudicarentilludipfum maximetemplum decere,quod ipl'e fibi fabricaliêt; iuxta illud Elàiæ: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;extendit velutnihiltim calos, dr /xpandit eos

Çicut taherfiaculumadinhabitandum. Quamuisenim omnem turn corporis turn mentis capacitatem Deuslongèlateqne excedatjfi tarnen templum aliquod luum propriè habere dicetur, quod oculisquidem corporis cerniqueatjillud certè fuum habebit, quod Olympum Græci ab integra totius lucis vifibilis comprehenfione nuncuparunt. Apol- oZ^w^»« ti~ lo,cetera mendax, illud veiè dixit, Deum in igne habitare inacceflo;quod de immen-lódiuinifplendoris abyflb , ad quem ne angclicæ quidem mentes pertingunt, intelli-gendum. At fi quid fit oculis humanis obiediim , in quo Dei magnificentiaamp; maie-llascerni poflitjcertèid ipliirn cælum erit dicendum. C£ltim, inquit Dominus per os Elàiæ , fedes ntea., amp;nbsp;terra ptaheüum pedum meorum. eïi istadomtis quam adifi-cabitis mihi? drquüeïlifle Iocm requietis mea? Videte itaque,quam omnia aptafint amp;nbsp;concinna ipfi religioni quæ de Vortumno canuntur.

Et lünt quidem proilus iftadiuina.quæde templo eins hwdo dixi Jcd nee minus cum vortumni veritate quadrant,qua;de variis huius Dei formis accepimus. Sic enim ftatua eius faóta eratjVt ad quemuis cuiufuis hominis ornatüm luleipiendu idonea efiet: quo non aliud denotatum putetis,qu3m Deum ,qui quorumuis hominum laboribus promouendis præeft,nullura habere difcrimen perfonarum;('cdæquèomhiu partes tueri,amp; quorumuis pcilónam acciperejquo fe monfiret omnibus æquè veile opitularijdenique fe omnia fieri omnibus, quo omnium ftudia profperet ac fccundet. Idem enim Deus agricole Dtutomnia agricolaeft.futori futor, melfori meflbr , magirtratui magiflratuSjfèruo feruus,dum in/^ emmbtu, fingulis fingula officia adminiftrat,amp; felici promouet fucceffii. Statua itaque Vortom-ni fic erat exprefla , vt idonea ad quemuis cuiufuis habitum fufeipiendum viderctut; non aliter atque Deus promptus eff ad cuiufuis amp;: pieces audiendas, amp;nbsp;labores profpe-randos. Ex his bene confideratis non putoobfcurum forc.quæ'nâm cauffa fit,cur Vor-tomnus quamuis formam decenter accipiat ; ciim pro votorum diuerfitate aliud amp;nbsp;aliud officiû hominibuspræffct.atq. tot hominesinduat,quotadiuuat,amp;l«Ttis fucceffi-bus adoptatum finem perducit. Deus profedo omnia in omnibus operatur, nec quic-quam operis perficitqr, quod non ipfi Ibli debeatur . Quod viuimus, quod fpiramus, quod fentimus, quod intelligimus,quod ambulamus,quôd manus, quod cetera membra mouemus.qufid loquimur,quôd aramus,quôd ferimus.quôd metimus,quôd flores dcceipimus,quôd deniq. quæuis muniaobim us;id totu ipfius effrita vt meritô tot perlo-nas gerat,quotlunt opetationum adionumque varietates.Monebanturergo homines hoc Vortomni figno,nihil om nino aggrediendû cfle,ad quod non ante omnia Dei auxi-liû inuocaretur,quo fauffû felixque quod fieret,effe vellet.Quamobréeo vrbis loco po-fitum erat.in quo maxima hominû turba ver(aretur;vtnimiru veluti benignus quidam pater omnibus filiis decælcffifuo templo affiilgeret, atque profperosfuccefliisadlpira-rcr.Quid aliud,quaslô,indicabatur,dû felicitatis præfes in æterno Olympo,non in fano aliquo hominû manibus exffrudo, cernebatur ; quàm quod nosin oratione Dominica omncTheologiæ medulla complexadicimuSjPrfrrr noßer,quiesi» caltscon-uenientiifimèprifcæ religioni Propertius célébrât figna paterna,amp; Tibullus felicé Ver-tomnûin çtcrno Olympo; quorû hic epithetofuo clariffîmèexpreffît,à Vortomno omnem procedere feliciiatêrcui cfim cçlum dédit templû,quid aliud fecit quàm fi dixiflet, Vortomnum pattern noffrum elfe,qui in ca:lis habitans,omnium mortaliû opéra promouet atque iortunat.Opinor equidem hæc eum haufifle de arcana ritualiû librorum dilciplinajôd longe melioré veriorcmquelèntentiam protulifle,quàm ipfemetcogi tarit.

Dd 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Neque

44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V E R T V M N V S.

Neque enim de Romana lingua intclligere poterat, Vortomni nomine non aliud quam ptolperitatem notari : quod fi intellexiflet, numquam earn vocis rationem ex-plicafict, vt hunc deum ita voeatum diceret, quod fe in omnes formas verteree atque inutarec. Longé aliter cccinifletj'andiufque etymon demonftrafletjfiprofperamlor-tunani hac nomenclatura fignificari feiuiuet.

Fleming, Facis tu fanc,Goropi,vt de Fortunæ nomine,cuius profperiratem Vor-tomno includis, Vortomni amp;nbsp;Fortunæ coldem eredam efic natales, g or op. Non ‘ male id credis, Exiguum enim inter V amp;nbsp;Fdifcrimen eft,nec aliud eft forruna, quam dca,fiuediuina voluntas, profperitatisfauorem rebus mortalium adfpirans, Alij enim alij ƒ o#t/ dicunt pro codem . Hine ƒ ojt-iun / id eft , profper fauor, fine fauor pro-fperitatis: équa voce compofita, Latini Fortunæ nomen, exempta I eonfonante reti-nuerunt. fa lkenb, Tu tandem omnia Latina vocabula ad Ci mbricas radices reduces, fi hanc viam ingredi pergas. g o r o p. Quid ni id faciam.cum de vera hiftoria conftet, lanum amp;nbsp;Cimmcrum Italiam primos pofiedilTe: quo fit, vt minime lit ablur-dum, quam plurimas voces ex illorum ferroone apud Italos manfilTe, Elegantifiimum itaque nomen eft Fortuna,includens non eaufiam per accidcns,fed fauorcm profperi-taris, quo mox incitamur ad cogitandum, cuiufnam hie fauor fit, qui res noftras, prar-' rertonfilium noftrum,leeundet-atquead felicem exitum.citra operam noftram.pcr-ducat, Quoddum facimus, tandem eô re(ftotramitedeucnimus,vcprimam taufiam nobis nihil tale cogitantibus fauifle intelligamusjamp;: non aliud Fortunam exiftimemus, qiLini Dei voluntatem, res noftras, præter opinionem noftram, felici fuccefTu promo-uentem , Quamobrem magnopcre peccant, qui Fortunæ cæcitatem imputant, quo-niam nihil dilcriminis fit inter fortunam amp;nbsp;Dei prouidentiam , nifi quôd hoc nomen ad omnia amp;c mundana amp;nbsp;fupermundana fpedet ; illud dumtaxat referatur ad fauo-rem , quem Deus hominibus prætcrexfpeâationem ipforum adfpirat, Cùm autem Forsdieitur, promotio quidem fignificatur, lcd fauoris mentio nulla fit, Hinceluce-Icit, Vortomnum amp;nbsp;Fortunam ab eadem origine deduci ; fed eo dumtaxat differre, quôd Vortomni nomen pro Deo ea ratione ponatur, qua resnoftras, quasconliilto aggredimur, promouet : Fortuna verô Dei fauor fit, ex inopinato rebusnoftrisadfe-rens prolperitatem , Quôd fi Dei poteftatem licconfideremus, vt resomnes catena

ratum vnde ^'^^dam à nuila vi rumpenda alligatas tenet ; Fatum vocatur : quæ vox, non minus quam Vortomnusamp; Fortuna, de Cimbrico fonte manat; contraomninoatqueilli

arhitrantLir, qui eam à ƒoJ deriuanc . l^at enim idem eft quod comprehcndo; à quo ficLK àî)ojtî5ojtboin/pro comprehenfione, qua Deusomnia potcnti fua manu fufpcnfa tenet, fa lken b. Agnofco catcnam Homericam in hac Cimbrica interprctatione ; quam infinito lubentius ampleótor, quam cotum commentum qui à For Fatum deducunt.

G o Ro p, Sed hæcobiter, nunc ad Vortomnum reuertamur. AnniusPropertio crcdens, V( rcomnum.à vertendo fe in varias formas diâum cHcjCX hirco fiio Thalmu-difta nefcio quasnugas emulget,Vortomnum aiens Aramæis Vadimona dicijco quod vado apud cos idem lit quod Latinis vcrto. Non quæram hic quos Aramaos dicat: ego ccrtè nec à Syris, qui ab Aram zXramai dicuntur; nee à Scythis, qui amp;nbsp;ipli Aramæi, fed alia ratione,vocantur,vado dici credo pro verto:hocfcio,quod Annius hoc loco «75 id eft mentitus fit,amp;: li Hebraum vocabulum vadimon efTe velit,quod nihil aliud fit futurum poHT quam mendacij fimulacrum,quod hie nobis Annius erexit.Videteobfecro egregium Thalniudiftam,quiex mendacij figno Vortomni fignu fecit.Nonconrentus tarnen ipfi mendacio ftatuam dedicafie.adiecit,Proto idem Ægyptiis notare,quod Latin! vercodicunt:acquehinc Proteum eundem cflccum Vortomno amp;nbsp;Vadimone. Hoc demu eft VOCÛ rationes inucnii'c,hoc feite artificiofeque mendacia contexcre.Proteum TMt'-ayjM'îiîPÔ'Aur.fiueprimam materiam efie.atqucde eins potentia Idotheam educi.in fit, Nilolcopio tradidi;quô vos,fi id elarids difeere vclitis.amando.At quid Vadimon figni-ficet in prima Hctrulcorum lingua,hic explicate conabor. IBat idem cfiequodcom-prehendo velapprehendo,vobisnotû.Hincîf)at-ojapprehédo auricuIa:Oreniro auris, vt feitiSjà quo Latinorum Auris.Ex©at-oj Latini fecerunt Vador,mutatatenuiin me-diam j quod verbum vt notæ eft figmficationis , ita hadenus fuit originis ignotar.

5eruius

V E R t V Kî N V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4/

SeruinsautSoreft, nuriculani njvaiotix,vt frontem Genio ,lt;3igitosîvlincmæ,génua mifencordiæjcofccratam cfîe. Quamobrem qui in ius quempiam vocabat,aiiriculam ^urUulàt» eins apprehcndebat,ne obliiiifccretur: vnà ctiam præfcntium quempiam anteftaba-turjcui Item auriculam apprehendebat, vt memot tiret altcridicm didura eire,quülè apud iudicem liftere deberet; hucallufit Virgilius,

Cùm Ctinerem revts amp;nbsp;prcelia, Cynthit/s Aureni Fellit, amp;nbsp;Admonuit: pafloremTit^repingucs Pafcerc oportet oues.

Hoiatius ipfum hünc in ius vocandi ritum ad verbum exprellîc: ^^0 tu tuppißime, magna

Exclamat voce, amp;nbsp;licet ante fi art. ego vero Oppono auriculam. rapitin iui.

A î^at fît î^afî pro lirmiter corn prehenlô : bine Vas is Latinis dicituf qui pro ab'o tede- ©afï. turtqüam vocem malèderiuant à Vado,eum cuius amp;nbsp;lignificatu ex diametro pugnat, liée tempore confentit,quod in illo breue,in hoclongum.Iam Vadimon iseft qui auricula apprehenlà quempiam monct.vt feapud iudicem lîrtatjà©atjamp; Jl)an,èquoMo- /nan ƒ«* neoLatini fccerunt,tempusquodin ilîûn longum clt,malècorripientes.Vadimoniüm igitureHfatisfachoeius qui per auriculæapprehenfionémonituserat, vt feiudicioûfte- Kadimania. ret. in qua voce,o longum ex vocali longa a manlit. Nee miru, ex man mon fadum efle, ciirn Allemanniquoq.pfomanmondicant,dum Lunam lignificarevolunt. Quisitaq. jnaon. Deus apud Hetrufeos Vadimon fuent, ex hac interpretatione coniedare licet : is baud dubièqui vadimoniis prælidebat. Sacrolànda enim vadimonia cfle volueijunt primi Reipublicaeconditores; proptereaquod ad pacem conferuandam nihil æquènecciratid iït,atq.eum qui in ius vocatur,obedire;ne quotidianæ hxa; amp;nbsp;pugnaeorianturjamp; præ-terea iusipfum,quodlàndiffimûefthumanælocietatis vinculum,contemnatur. Hine grauiftîmam oportuit eirecauiram ob quam vadimonium delérereiur. Quis veto alius amp;nbsp;vadimonij non præftiti amp;iudiciorum contemptusvindexeritquærendus,quàm iple ignis infernuSjin quo omnia Icclera, amp;nbsp;præfertim ea quæinremp. committuntur,func punienda. In hune Herns Armenius tyrannos amp;nbsp;tyrannis ftmiles coniici vidit, vti Plato in Rcpublica fua exponit ; hac fna appendice indicans, nullam humanam Ibcictatcm latis tutam cftc,nifi tormentorum infuturol.Tcnlo metuseam côferuet. Vadimonergo deuseric,nefariosamp; fceleftos homines ftibteiranco igné torquens. Qnamobré maxime circa lacus vel bullientes vel fulfur fpirantes colebatur ;quod horum monitu,ignis in^ ferni in mentem venirct. Hinclacui cuidam paruo in agro Amerino fulfur exhalant! Vadimonii datum nomen Vadimonis,in quo infulas natare,amp; Plinius commémorât,amp; eius nepos in epiftolaqnadam.copiosè eleganterque depingit. Titus Liuius tradic ad Vadimonis lacum Hetrufcosexercitum in extreme.pcriculolegilfe : ex quo loco colligi polTe vidc-tur.noneum lolumlacum Vadimonis fuilfe nuncupatum quia Pliniisdelcribitur ;Ièd illumenam qui apud Viterbium fullurcisaquis bullit,adquem propiüseavidccürfpe-dare qiiæ de prœlio illo narrantur quod ad Longulam eft commilfum. Ad has igitur bullientes aquas facrata, vt Liuius inquit,legeexcrcitns itaeft coadus, vt vir virum le* gerit,amp; ita alius alij le addixerit, vt pifiegregium le virum in prœlioprxftitiftet,caput fùum infernis ignibus deuoueret. atque hoc illiid eft quod copias facrata lege coadas cfte dixit; in quibus nimirû omnesea condicionc amp;: eô facramento coiilfent, vt nififefe in prœlio fifterent,atque patriam defenderent,infernis le tormentis confecraient,

Veiùm quo commentum hoemeum probabilius leddam.quædam in mediûaddii* cam de diis Palicis/vctuftiflimis illis quidem , fed non minus quàm iple Vadimon ha-denus ignotis. Virgilius Pahei mc^minit libro Æneidos nono:

,^em rnifierat rcens

Eductum Martis luco Simatnta circum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Elumina, ptnguis vbi cfi placahilis ara Palict.

Macrobios de Palicis diis Virgiliani verfus occafione diligcntilîimè veterum lèntentias colleiTit; ledeorum omniun^ verba defiderantur. Diodorus Siculus libro Bibliotheca; vndccimodePalice vrbe à Ducetio códita tradans.tcmpiu Palicoru deorum antiquif-fïmum fuilfe fçnbit, in co dateras, ftue cxiguos amp;; anguftos lacus perpétua fcruentiu.

aquarum

4S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V f R t'v m'-’n V si*

aquarum (caturigine , non fccus atqüe Icbetcs fuper igne magno freraitu in fublimc ebullientcs;amp;:,quöd mirabileadniodiim eft, nbc effluentes vmquam, nee déficientes; odorem autem fpirarefulfureum jamp;r eum quiderti veberoenteni ?ad hos iurameta fieri tanta religioncjtanto metii, vt vix quÜquam'vmqüam deprehenfusfir non ftetifie iis Thalia Pali- quæ hîc iuraflèt, Macrobius fabulam adiecitjThalianij neicio quam,adSimæthum in carum dtorä gicilia fluuium à louc comptefTam fuificjatque earn inetu lunonis optafle, vt fibi ferra ■ dchifcerctjquod «Sô factum fuifTc; amp;nbsp;pôfi, ciîm tempus partus adefiet, infantes è terra prodiifle; qua de caufia, quôd in lucem rediifientj t5diétos efle Palicos. Horum tam celebrem apud Grafcosfamâ fuilfe, vt Æfehylus, vt Gallias, vt Polemorr, vt Anaxagoras corum fecerit mentionem. Quöd fi quis peicraflet perhæcnuminajvel vitam,vt Macrobius ait, veloculos, vt Diodorus (cribit ,amitrebat;atque idcirco cratères implacabiles vocabantur. Quamobrem nefeioan apud Virgilium legendum fit: PtMgud zibi implacabild ara Palici. Quamquam amp;: exemplaria omnia aliter habent, amp;nbsp;Seruius aliter exponit, placabilem Palicum diäum aiens, quia ciirn primum huma-nas hoftias fibi poftularet, poft aliis quibuldam facris fueritcontentus. Ego, fiplacabilä legendum fit, id voluifie Virgilium credo jfacillimum Palicum efle ad mitigandum; quod non aliud polcat, quam veritatera atque fidem, quam non difficile fit fcruarc. jDeÄ (Tate- Macrobius crateras hos Delios ab incolis vocari fenbit : de qua voce rnox id collegi,ve-tuftiffimum huncritum apud Siculosfuifle, atqueadep abipfis lanigenis induólum. aratiicn. nbsp;nbsp;nbsp;Wefleix apud nos,fiue tuallcti, cbullitiones appellantur; vndeàrticulo praefixo, nbsp;nbsp;nbsp;tücHcn,

asajien. exempta littera qua Græci amp;nbsp;Latini carent, riltn, ©’rilni, c qua voce Delios fecerunt, ignorantes lèlê non aliud dicere, licet vocabulo corrupto , quàm bullitiones. Bttüio. Latiniabeadem voce WannxBulliofecerunt,mutatodupliciGamma in Beta. Qua vero de caufla Pälicidicti fint dij his bullientibuscrateribus præfidentes, ex eadem hn-îâai. guaèquaDelli vencrunt,petcndum.^ai idemeftquodfatisfacioamp;loiuo;^te æquum notât: hinc j^at-licæquum perloluens. SuntitaquePalici dij æquitatiseuftodes ,pcriu-rosea poenaafficienresquaseos lucreæquum efl. Ex eadem profcâôratione,amp;eadcni prilcorumhominumfide,amp; hæc,amp;: Vadimonis religio originemduxit ;cxeo nempe, quôd omnia periuria ,omnia fcelcra ,quantumuis occulta, fubterraneis ignibus pu-fiienda crederent ; atque idcirco ad fulfuratas aquasiurabant, non aliter verba cönci-pientes,quàm fidicerent, Sifcfellero, Deus me flamis puniatinfernis,amp;fceleri meo iufta tormenta Ibluat. An non videtis,quàm reftè dij Palici vocentur, qui par pari red-duntj fi de Cimbrica lingua vocabulum interpreteinur ? Fabulæ aùtem Græcorum fua etiam afleri potefttum ratio,turn vctufl:as;fidicatnus,Thaliam è loue concepifle Pali-Thaîia cosj id eft,Deum ex penu fuo,è quo omnibus pro mentis paria facit, Palicos protulifle, cakit miniftrosnimirum ad iuftapræmiaperloluéda. lt;almenim amp;nbsp;25ctalcnpcr{olucrefigni-îBetaieit. fieare, non eft quod vos doceain : à qua voce Talia fortafle nominata mater omnis luftælôlutionis,quara fub terra maxime ius fuum exercerc Platonicus tyrannoru career dôcct', qui iniquorum hominum fceleribus itiftas pœnas æternis ignibus inffigit.

' P A L I c v s igitur Sé Vadimon non longé diffident; eo quôd ille nomine fuo profite-tur,fe talionem rédditurum; hic moneat,ea lcruanda quçiuris funr,amp;: ciuilisfociétatis:' amp;nbsp;quemadmoduniqui memorem quemquam efle\olcbät,auriculam vellere confiie-ucrunt;ita Deus etiam Vadimon poreft Vocari, quia nôs monct,fe nos cornprehéfurum amp;nbsp;collocaturum in flamis æternis, quorum meraoriam feruenris amp;nbsp;fulfuratæ aquæl'ug-gerunt,hac iplâ de caufla Vadimoni confecratæ^Quifquis ergo Vadimonis lacum iura-mentis dedicauitj hoc ipfo monuit pnos tartareis ignibus corripiendos efle,fi fidem ''frangamus. O bonc amp;nbsp;iufte Vadimon ,qui apprehertfionisæternæ nos monesO Pa-. lici iuftiffimi,qui par pari fôluitis! quàm optandurri eflet, vos fëmper omnium auriculas vellere , amp;nbsp;admonere, implacabilem Dei iraraomnibus Iccleribus, quantumuis occultisjigneostortortsamp;vltrices Hamas adhibiturum ; nec illas quidem temporeas, fed fèmpiternas. Vtinam impij hominesamp;athei ,quorum numerus , prô dolor, indiens fnagisatq, m'agÎ9‘îrlèrefcit,hæccxpenderent, viderentque.quàm veruftiffima Italiære-Bgiocum Chriftiana vcritarc quadret. Nonne in Vorturanti inuenimus, pattern no-fti’um in cælis habitantem ? Nonne cundem animaduertimus nullum habere perfona-jum dilcrimen .,‘fed ex æquo oniniu'm amp;fingulorum perfônas furfifere ,quoexæquô i“ « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnium

V E R T V M N V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47

omnium kibnres ftudia promoucatatque forcunet ? Nonnetiirrum deprehendimus eandcm efTc de pœnis apud inferos ôc vecerum illorum patrum,amp; Ghriftianorxim len-tentiain ? Vefùtn iam facis de Vadimonc, ciiius longé alum conlîderationem, quàm Voi cumni elfe, nune'vobis puco liqucce,

Necvcrum magiseft, Vortnmnum eundcmeiTecum Ianô,quod AnniusfutilibuS quibuldain concliidunculis collegic,quàm cum Vadimonc amp;nbsp;Proteo. Cùm enim darum lîr, lanum à«ôan/id df, ab cundodidûeflc; longe angufliiisamp;arâius vis eins con-clida cfl, vrpotc ca qnæ nonlongius Icfe porrigat, quàm eUncibus conncniat. Poteftas enim ilia diuinaquæ iter facientibnspræfidioeft, primümhac nômenclatnra dénota-tnt à qua ad lapetnm tranfiuit, propter inlignem itinerum turn freqnentiam tnm fc-licitateni. Quamobrehi vc hadenus quodiiis opus facicntidicimus ,45obbo;tiiJ/ vcl) quod idem eft üâ vfitatius, lt;6ob tjojtcr to/ pro eö quod Lacinus diceret,Dcusre promo-ueatvebprofperet : ita quopiam ennti ad hunc modura bene precamur : ^inrt 3atto ßflfprnbcftr.tt’i5mrou)Snün5pnirtto/id eft,Sandi l3nidiidusamp; làndæGertroudis amor lie tecum. Sed noftrates vetuftæ huius confuctudinisoriginern ignorances,lani nomen ad diuum loannem tranftulcrunt, Gertroudis ad diuam Gertroudem j baud Iccus atque fidnm monftraui in Adnaticis , V'alburgim , qua Pallas apud veteres nOtaba- t'ranß^nm. tur, ad Virginis cuiuldam Chriftianæ in diuorum numerum rclatæ nomen trahfiifte. Ctnrcuat^. Fuir hoc Chnftianis dodoribus ibllemne ,vt antiqnas iupeiftitioncs qtias hominum animispenitiiseueilerenon poirent,easad Chrirtianum ritum accommodareno quod amp;nbsp;hiccontigifte,animadnerto. Video enim olim dici folere ,^aiirt gdepZ pro lani dedudionc;cui addebant amorem Gertroudis,quæ dea eratfidam cuftodiam acw,.tiaAt4.\ iis præbensquiquærendæalicuins rci'gratia quopiam proficilccbantur. Nequeeiiiin apud Chriftianos hæc vox nata eft; fed de Chriftianornm maioiibus ad Chriftunos venir. Verùin quia ante religionem hanc fufcepcam id genus voces dininis poceftari-bus primuin datæad fœdam idolomaniam dcgcncrarant-, Chriftiani antillites eas ad ritus fuos craduxeiunr. ^^uia igitur Ioannis amp;nbsp;lani nomenclaturæ non mtiltiim tiiftcr-renc,prxlertim li moreHebrarorum lehan pronuncieiur; honores lani ad diuum loannem deriuaiunt. Hine antiquitatum imperiti friiftra quxrcnt, qui fadum lit, vtdiuus Joannes Baptifta itineribus patrocinctut; tiira vir ille minime conftieueric in vita kiazgt;quot;#« lt;gt;lt;'are peregiinari.fed perpetuô manferit in quadam folitudinis ad lordanem parte,ad quam omnes difeendi caulfa confluebanc. Non à loanne profedo,led à Iann,tonluetudi-lt;7««r,. nis huiusratio proHuxit ,quem feimus à vetuftiflimis cuntium patrocinio pja.’fcduni fuifte.Eadcm de caulTa Artemilia vocata eft apud vernaculos noftros Iter ba landi Ioan-nis ; quia videlicet codem nomine lanum amp;nbsp;loannem nominate confueuerunt. Hanc » ferunt habere cccultam facultatcm ,vtli quis earn fecum ferat, is hullo eundi bore fit defatigandus: atque hac de caulfa Cimbri cam 25incct nominarunc, tttii vniiiA dicerent ,hanc lingularem vim à Deo obtinuilTc, vt pcdibus cuntium litadiumento/*quot;^quot;^“^'quot;’ quodiplo nomineOôi-uoctprafertur.ad verbum lignificante id quod pcdibus adeft amp;:opitulatur. Eft quidem huius herbae mira quædam amp;nbsp;nobilis vis ad partUs, omnia ea quæ partui plerumque Iblentobftarc, profliganda : atqUe idcirco ab Aitcmide fortitaeftnoméclaturanijquoniam ei h.rc à Deo poteftas fit tributa, vt parturientibus amp;nbsp;fuppetiasferat,amp;omni modo prælit: quade caulfa Ephefnquoquedida,quod in ea EhitpaArn-vrbe tcmplum Dianx omnium celeberrimum viferetur. Vcriim aliam habet facilitate quot;quot;I“*-lingularem,qua horainu ex itineré lalforum pedes lie recreatevt nihil in rcrum natura reperiaturquodeifitconferendum ;à quaamp;: nomen noftratcsdcderunt,amp;earn laiio itinerum ac peregrinationu patrono dcdicarunt. Ego fane non femel,nec in vno id luni, expertus,eo maxime incitatus, quod amp;nbsp;nomen noftras,eas indicaret vires,amp;: pix-terea lanoa prilcis auorum maioribus fuilfet conlccrara. Quilquis pedes defatigatos habet,huiusdccodo cos foucat amp;nbsp;lauec, atque tarn prxfentem eins vim cognolcet, vc poftridie non plus lit fcnfuruslallicudinis,quam li nullum iter confcciffct. lanoitaque à lanig mis multoantè fuit conlecrata,quàm diuus Joannes in ludæa vel Chriftiim ad-eft'e prxdicarct, vel ex Elilabetha nalceretur ; led quia ex lano indoéla amp;nbsp;luperftitiola pollcritas idolum libi finxit, quod vefana mente adoraret ; Chriftiani cacodxmoni.s honores ad loannem ccanftulcrunc, Arcemiliam diui Ioannis herbam nominantes^

Hine

Hinc'Cönfuetudö inualuit, vtadhuius diui natalemmmnes fclearcemifia cingerent, necdum omnrnö'vèteri abolira iùperrtitione , qua credebatur, hanc herbam cærimo-rnis quibirtdam amp;C carminibus lano confecracam,eam nancifcifacultatcm,vt homines toto anno à Lemuribusamp; dæmonio mcridiano itinera obfidentibusredderet fecuros. Hine amp;nbsp;illudfaïtum opinor, vt nuiquam gentium lani nomen^quàm apud Cimbros, fit frequentius’jqui omnes qaibus’Ioa'nnis nomen in facro fonte datum ert, lanos vo- ' îlana. cantjquos Allemanni Hanlos dicunt, ad lehan vocisHebraicæ portcriorem fyllabam propius alludentes. Quod verb Gertroudisamorem,dum ad iter accindo bene pre-» camur, adiicimus ; id inde eft, quod non (bliim faurtum ei iteropremus, fed ipiam fi-dem etiam oremus j vt citra fraudem , citra rixam , citra pugnam , id quod defiderat, adipifei portit: atque adeo fände hunc morem apud patres noftrosobfèruatum memi-' ni, vt dilcedentibus femper poculum præbiberetur, quod à lani dedudione amp;nbsp;Ger-r troudis amore nomen haberetj née fas efietabituro ante iter ingredi,quàm æqnali hau-rtu eiidem numinibus iacrificafiet. Ex hoc ritu fatis perfpicuum cfTe puto, aliud Vor-quot; tumni,aliud lani nomineindicatum fuirte.-amp; hoc quidem nihil aliud rtgnificare,quàm - nbsp;nbsp;nbsp;“ ' '‘diuinam potertatem iter facientibus opitulantem j illud veto Deum omnium opera

•t pfó'mouentem.' - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ?

■ Niincigitur ad illud quod feThufeum efie dicit, amp;nbsp;focos Volfiniosdeferuifle. la.-- A. -,n? nus ita totam Hetruriam videtur dirtribuifle, vtahud in aliis ciuitatibus fieret atque * ■ exferceretur : amp;nbsp;apud VolfinioS quidem has præcipuè Reipub. partes conrtituifle, vc ,,, pueri amp;nbsp;adoleicentes apud eos omnibus lis formarentur, quæ ad communem falutem rhZ77w«w»Zo-pertinerent. Quamobremeum locum delegit, qui amp;nbsp;faluberrimuselfct amp;nbsp;amocnirti-(Mfaiuherri- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omuc cxeicitationis genus maximis naturæ dotibus accommodatus ; turn

in magna omnium rerum copia,præcctcrisHctrunæ parnbus,inngnis.Certe liquis Betruria, Vortcnæj Vt nunc cartellum in Vólfinij minis ædificatum vocatur, confideret; non po-tcritnon fateri, hunc locum vel ipfoHelicone amp;nbsp;Parnafio Mufis efle conuenientio-Trie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

remjnec dceflequicquam, quod ad ftudiolorum comraoditatcsfacereportTit. Vinum fitpimarum pr^rtantilTmium copiolum ad hunc lacum , cui incumbit, ad quern hac ætate mons Flalconus fuauirtSmo Bacchi liquore celeberriraus ert non apud Italos tantiim.

fed apud remotiflimos eriam Germanos. Nee deert olca, ram hoc agro gaudens, vt Plinij tertificatione , portprimum plantationis annum fruäum prodiïcac. Non video ßncvbi PomonæmaritLis, vbi poëtarum chorus Baccho facer, vbi Mineruaoleæin-uencrixlubentiusaut v^icaut portie habicare. lam accedir amp;:illud , quod à mari fatis longèabert, quod omnium morum corruptelam per mercatores dedecorum pretio-i'os emptores folet importare : quamuis hac mala contagione careat, habet tarnen cam commoditatem , vt non fecus atque in mari, iuuentutem liceat nauali inrtruere difciplina. Ert præterea fihia non exigua, lunonisolim lucus, iucundiflimum ærtatis hofpitium,adquodnondedigncnturiprt^ Nymphæcum Satyris venire , præfertim ß vitis vicinæ liquor non defit,quo crediderim vel iprtim Silenum pofle vinei, vc omnium return originem femina fuauirtimis verlibus exponar. His de cauflis lanus videtur hunc locum delcgifiertudiorum vniuerfitati,amp; nominefaurto Volfinium nuncupafle: ' quod vocabulum compofitum ert ex Î9ol/quo plenum, Sc ^iti/quofen(us,ingenium, èc. intelligendi facultas denotatur ; ita vt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nobis idem valear, quod Latinus

dicerer,plenum fenfibiis,ingeniis,Sóintelligentia. Aptaamp;: congrua prorfus nomencla-turaeiciuirati in qua torus omnium feientiarum orbis abfolueretur : Etcoetiam libe-ralium difciplinarum fcholisconuenientior; quod Rinnen etiam pro iis vlurpemus, qui ingenio, follertia, omni cogitandi, inueniendi, iudicandique facultate plurimum portent: qualium illic magnam copiam efieoportet, vbi Mu(is amp;nbsp;Apollini perpetuoeft operandum. Moncbaturitaqueciuirasipfofuo nomine,vtquam plurimos ingenio Sd cruditione prærtantes viros magna cura conquireretjquo pueri rtatim à teneris vngui-culiseadrtcercnt,quæ nee dcdifcenda portea ertent,amp;: firmum iacerent optima Rei-pub. fundamenrum,in recta huiusætatis informatione maxime conrtitutu. Annius ab Hebræis vocabuli natales mutuatur,quart Vol,à nhs quod idem ert quod conlenuit fine inueteratum crtjdeduceretur ; atque hincnelcioquasanilesnugasfibifingit,qui’ bus ad Ceteras eius infanias relegatis, nortra perlequamur. Ex ©olfin itaque Volfinium nuncupa-

V E R T V M N S.

tilincupahim, in Hetrutia prima fuit difdplinarum ièdes, è qua dodiflîraus qtiifqüe ad Reip. gubernaciila accerfebacur. Quonia ergo pueri omniû eorum quæ ad commune amp;nbsp;priuatam hominum falutcm fpeâanci hic rudimentacapiebantjamp;: primos ad maio-ra progrciTüsexordiebantur* voluit lanusVortumni lignum in media vrbe collocarc, quo omnes hortareturamp;: commoncfacerct, Deum elfe in omnium ftudiorum la-borumque initiis pia mente orandum,vt quod aggrederentur,fclici luccclîii pro-fperaret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

Idem aliam vrbem conftituit,fummam totius. Thülcorum regionis cüriäm, cüi quia omnes magiftratus, hoh fauorisfufïi‘agiis,lcd iiixta cuiufque eruditionem conftk tui vellet,vt nimirùm is honoratilîimuselTet qui plurimùm fcientia valeret; Vetulonix nstu nomendedit.voce dedudaàWete-Iooii/quacompolitadiâionedcientiasprfiEmium no-bislignatur. de hac Siliuslibrooâauo:

M£onitt^decmijuendantFetul»n!àgentù: .

Eiffenos hæc frima dédit fracedere ^afces^

Et tunxit totidem^ tacito terrere fecures.

H£C altos ehoris decoratüt honore eurulesi Et prince fs Tyrio 'vefiem frotexuii ofiro\ Hac eadem fugnas aceendere frotulit orCi Quo loco hæc vrbs olim fuerit,noh video conftaré inter fcHptoresiplerifq. tàmeh pla- iriterluiiti cet, Viterbum èLonghola Vctulonia,amp; Tyrrhena Volturna à Defideriofadum clTe: qua de re cui asgroti veteris lôm nia legere lu ber, Anilium confulat, qui miré te tor-quetjquadecaulTa Defiderius vrbê Viterbum nominarit. Nobis id clarilfimûeft.'cüm 3©lter-bou non aliud lignificct, quàra ampliorê ftrudurâ 5 quam fecit, dum tria opidula vetufta vno muro cinxit, mediis inter ilia fpariis etiam cômprchelis,itavt nihil opus fit Cabalifticis Annij nugis.qui vt varias de Viterbi nomine opiniones adduxit,ita no minus le torfit in F.À.V.L quas notas in niimisVicerbiéfibus cudere Defiderius permilît: fed ne in his quidéquilquâ inuenit.quôd vlla ex parte ad verûacccdat,nedû contingat. Nos necelTe non habemuSjVt qüæ rccêtiora funt Ogygiis illis tcporibus,examinemus: fàtis eft Vetuloniæ antiquû nomen ad origine earn vocalTe, de qüa patefit, magiftrattü apud Hetrufcoslcientiæ,nonnobilitatisautdiuitiarum premia fuifle.Sufpicorinterim Longhulam principiô vicum dumtaxac Vetuloniæfuburbanû fuilTe, in qtlO ei qui ma-giftratumerat initurusjnfignia darentur ,quibüs ornatus Vetuloniam intraret: SLoon ïoon. cnim præmium;g?ôul/amp; fyncoptôSfl’BuIjinaugurationem fignificat.quaquisfollemni «ejjui. ritu publicamahquam accipit poteftatem. Quo fit, vt minimèilli abcrrarint,qui Lom ghulam Hetrufeorum cum adfpirationein lecundafyllaba feribendam efleiudicaue-runtjtametli cauflam ,cur ita faciendum elTet .ignorarent. Volturnam didam opinor concisè à Voltorrena,quôd plena tunibus elfer, ad armamenta amp;nbsp;bellicas machinas, turn etiam ad vrbisprincipisconferuandam lècuritatem. Vetulonia igirurnominefuo uobis indicat,vcrum id elle,quod ciimalijjtum Diodorus feribit, maxima noncetera-rum,modô,lèd militaris etiam difeiplinæ apud Tyrrhenos præmia fuilfe conftituta, in quorum monumcntisid præcipuè notandum ,amp; omnibus principibus amp;nbsp;ciuitatibus pro ilIuftrilTimo exemplo habendurti ,maximosamp; fplendidilfimos honores non diui-tiis, non generis no bil i rat i, non fauori ; fed foli feientiæ amp;nbsp;petitiæ reipublicæ domi fo-risque beneadminiftrandædebcri. O vtinam totus Chrillianus orbis Vetuloniæ nomen mercretur : non habetemus hasquibusoppiimimur,calamitates,amp;totarumre-gionum euerfiones. Sed valeant lamenta nihil profutura^ Quandoquidem igitur aliarum artium,amp; huius ciuilis lcientix,qua homines apti lîunt ad pacis amp;nbsp;belli clauum bene tenendum, apud Volfinios fundamenta iacercniurjrcdilfimè piilfimeq. fadum eft,vtapudeos maximè Vorromnusinuocareturjquô puerorum ftudia fie promoueret, vt inde quàm plnrimi l'ummis hnnoribusdigni exiftercnt,

Quandoautem lignum hoc Romam,amp; àquo tranlîatum fit,non admodiim liqticre cerno. Propertius Annio lie videtur intelligcndus, vt à Lucumonc, fuppetias Romulo fcrente,vo!nciic allatum fuilfe; propterea quod dicat, Vortomnum interprœlia non tr»nfl»tù fit pœnitere Vollinnij deferti' : quæ tarnen verba fie capi polfunt, vt dicat, le non pœnitere inter prœlia quôdRomam cônaigraritico quod Romanorura virtus inprœliis maxime

£e eluxcric,

JO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V V E R T V M N V s.

cluxerit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oftenderit vrbis prolperitacem. Per me tarnen licet, vt ad pros-

lium contra Sabinos in foro commiffiim^dumtaxat referatur ,quod Vortomnus iè di-cic vidHîc ; quqd Anniusadfignum militare Lucumonis refcrt,quafi tum in foronon ftccerit Vortomni fignum, fed tantum in pilo fuerit poitatum ; quod tarnen non fatis -aprè cuin perfona.ltacuæ, cui verba füà Propertius tribuit, congruere videtur, Vtcum-que res habeac, quifquis primùm Rqmam Vqrtomnum ex Hetruriatranftulit, is vnà videtur imperij maicftatem tranfi;ulifie,amp;: cam Roraæ firmaire.Quamobrera,minime XXral/4quot;^^”'^'Jmfit cogiçatu7vcl à lanO’à Sat.urno ipfo.illo ccmporc tranfiatum fuiffe, ^«M'w./’f^-'CÜm'ijnftinâ.ttdiuinoSaturniaacciperet fuperbam Romÿ«nomcnclaturam,qua potcn-poftendcbatur ; de quâ fé.prje ceteris omnibus quæ vmquam forent vel fui{rent,iaâaropofreç.iÛoonrenimKiem eftquod iadopotentiam inquauis rcperfr-Romnvnit cicnda jderiuatum à ßonr vocali breui ,quo istfignifiçaturt çui magna cfl: facultas .ad riooin nbsp;nbsp;nbsp;quiduis prompte peragcndum : quæ vox compofitacft àûa,quod efi: cito «Sc prom-

fioni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptè, amp;nbsp;Ó1U/ id eft, circum ; quafi diceretur, is qui prompte fe çircumagit : qua rc , ciîm

ad alia, tum ad militaria facinora maxime opus eite, quiuis intclligit. Hine lia om, amp;: elifa priori vocali lloiu, promptus robuftusquc diectur : cui veria vox contrariuin mor. fignat depeculiarilinguænoftræforfnatura . JBoreuiinadomnem pcrtinec imbecil-moito. litatem; vndejîîctüjà jTOcr amp;Do»ui.llud diciturquod imbccillc eft ad tàsSlum ,quod moit. , Latjni molle dicunt. Hinciitem-Jöcrt pro,.vioIcntaiO,£GifiGqe,qua roburomnq, tol-moïtsr. nbsp;nbsp;litur :abeadem origineJÏiojt€T , lt;ïu.od in mjn.irï)as parteseft confradum : LatiqiMor-

Arlt;?ri,«r, ,bum!Mortem ab eadenf-tadice^duxerimt. A-ûcin fit ßouiniri, pro co quod eft: Mïonimci. jfobuftc amp;nbsp;ccleiiteffurfum amp;nbsp;deorfum vitro .citroque fefe moucre : à quo iipiiund amp;: jfrommeur. jCiomintlcr, proiis qui viribus his prasditi hint. Ab epdem ûoin amp;:fer, quo pulchrum ^ronf'“ JJOtatur, fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exempta per fync9penfyllaba,^roiu,pro co qui Grxeis di-

.citur jtaAoç z’ a^-9-oÇé Herodotus pro .Trom nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dixit, proptercaquod digam

ma careret,60 yplilon intericcit,quQd’Græcis frequens eft . Ex iisigitur quæ mihi dedifti principijs,pcripieuc efficitur, iloom noftras efle yocabulum,amp; à noftra lin-.gua, ad alias tranfiilfe'jquoniam in prima radix,amp;: vocis fabrica ipfi peculiaris . inucnitur i „Græci pcü/aliù pro potentia fimpliciter pofuerunt : pobis, durn ,yocalis longa eft, non potentiara, led iaetantiam v.iriura defignat : ita vt Roma de lanigena-.rura lingua nihil aliud fignificet ,quam vrb.era hanc talem.forc ,vt fedc potentia fua Ä001«. prx cazteris omnibus iaâare poifit. Verum ûooin aliudpræterca notât,illam nimi-lum laCtis vaccini pattern quæ pinguiflima eft, butyri ^'c^fei naturam continens. ,Hinc foi tafte fabula, Romara à Romulo çonditam,amp;^orauium cducatum fuiftenon matris fuæ laóle , fed robuftiflimo ladis vaccini alimcijtOj quod Lupa, id eft, publica mcrctrix ipfi dabat, non de fuis mamillis ,fed de vaednis vbeiibus muldum . Quia enim ex aftîduo laâis bubali vfu,è quo nec cafeus,neç butyrum fit extraôium,corpora fiunt robuftiflîma;nonraalèàlloinjilooinpro Ipâe^çft vfurpatum. A ßooin pro lade Ruma. Ruma Latinis venir in vfum, pro mamma, Lupa porro nicretrixeft,non à fera qua-drupede ita nominata,quod quidam putaueruntjfcd àUut,quopopulus fignificatur, pat, qnod eftcontentura reddo. igitur, vnde Latini Lupa fccerunt, ea'dice-

. tur qua; non vnius , fed totius populilibidinifatisfacit. QuicquidigiturdeRomaamp;r Romulo feribitur, id totum ad fabulas amp;nbsp;allegoriam referendum exiftimo ;cdm Romas nomen non à Romulo aliquoproceflerit,fed aperte Cimbricam habeatqriginera, perinde atque Baiæ, Gaicta,Circe, amp;nbsp;quamplurimaalia vocabula vetufta. Sollemnis hiceftignorantias prætextus,de vrbis nomine conditorem comminifei ;quodnemo ; melius nugiuendoAnnio prasftitit. Gum primum regem ignorarunt, Romulum fibi .finxerunt.amp; iânè omnes Romariorum reges Romuli poterantvocari,obeam cauflam, qubd ßoomDult gt;nbsp;vnde Romulus, eum fignificet qui Romanx vrbis cuftodix eft inau-ïjuit. guratus. Neque enim Roraum primur» regem eftc voluerunt ; eo quod hoc nomen nihil prxtcr potentix iadantiam notaret : Romuli verb appellatio illud adde-ret ,iVt legitimo ritu adfummara potentiameuedus viderctur, Sed deins alias for-taife latius : nunc non alio hxc de Romx nomine attuli, quam vt verifimile fie-* ret, codera tempore Vortomni fignum jranflatum efle, quo Saturnia Roraanura nomen accepicq.,-,r'i; . »L

v-?É-K T T'M-xii V S.’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;51

P E R G A M modô, amp;nbsp;ceteftu-recicabo verfusi qbos eo brcùius pcrcurram, quôd ex iis qux modo dixi.iàtis eluxerit,tum quisÆt Vortomnus^turaim^uoPfopercius erratic. Quid quod amp;nbsp;hi verius clan’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mödè expofiti. Si, fux reftitucidncègritati,

Rfac me turba tuuat, nec templo llt;£tor eburno:

Romanum Çatis eïi polfep^idere-fontm^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-J's« 's/i nW

Videbatenim forum Romanum è vico Iugario,è quo omöeni feiicitatem vrbi ad* fpirabat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘urJO^icpulnnn z. jp,otî-j ) .rc.ti J nnj.nn'tiq*

-tuidiE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rcE o^t*j'i btrj ■:

qro jF ‘^'iRe'^^ümgt;inditorpértvadapulfa:'fenos. iior.oä. iii L5; ujo» ï^ÿ fuh rantum c^oieeßtti aittmnü, up -fborritjr --rmoE r.ifi:-

‘^i^^tiomntti^i$Vjlt;ß)-Äioor^ ämnede(tfi^i- i. • .nr o mror) Interduascauflas qux vulgô fetebanturdcVortomninomenclatura, hæcprioreftin eo pofita,quôd diccrent,deum à conuerfoRumine dici,cùm Tiberinus duoicum infan-tium Remi amp;: Romuli mifertus vndas fuasretraheret arque retro Vetteret, ne Mauor-tium feiWn It^mefgecetlï!^ 'habUladccxpofitiS infantibus, lippis amp;nbsp;tonfbribus no^à. •TiberiflvpOtiiitsnomenfcXiattlinemus, delt;|ubalij aliud prodiderunc. T. LiuiusîAlbu-îam Tlbej’ithin'öilien aecbpilfc dicätJ T^rinó rege,Capetiapud Albanosfucceflbre, qurin hhöJfli^rftincfiieric lubmérfus.-quodSeruio non placet. Virgilius regem quidem quot;Tibrim^iei-ftd-vbi^rei^atW/non addit: • mor. ai.-ou nu. Ti^..\iayiq'}unirf^anjts\Aiußoniit'f'd^'pented'‘VinereSicana-,- quot;nbsp;'

-■ (. ':i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;nomen ptfàit Saturnia teUm, '■gt;

'-^Tum femes',a(fer^gt;'immani corpore Tihrd, 3u : .-îi J ijita poß Ital^fiutitum copnomine 'Tihrim

■■ 'i-^'Diximw, amißt 'Verum vetm Albula nomen:

Suntqui hiinc TibrimThttfeixregem’fuifle dicant. Seruiustotuseft in'foflaquadam Syracufana-,qux à c0ptiüis Athenienfibusamp; Afris fada,Tibris dida fic,quaft têgxç, quia pencontumeliam hoftium eirct-elcauata ad vrbem muniendam ; ad quod figmentum nimio'plus fibi placens,mihi nimis valde frigcns,Theocritum aduo-catjquem-eqifidemThymbridosin primoIdylliömentionemfecifle fcio, Tibridos non recordor.-Fuiflent veroSicanxgentes tamabomnir3tionealieni,vtflumenamœ-biflïrntftn Siprofundiflimum, vei foflæ intra Syracuiàna mœnià à- (èruis fadâ: compa-rarent ,velpârcontumeliam putarenc nominandiim ?cùm cxomni hiftoriariim me-■rhoria diicaïnus, omnes vias à noiiis colonis iniri folere, quibus Joci numina propitia fîbi fofeputarcnt. Nobis tam abfurdis amp;nbsp;à communi fènlù abhorrentibus conieóturis nihil opus-eft; quippe quibus prifca lingua amp;r perpétua rerum confonantia ipfam often- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.(.

dät veritatem. Ammianus Marcellinus,derecondita ritualium librorum, vt videtur, 'difciplina, Romam ,li memoria non fallat,non lemel appellat vrbcm æternam: quod ctfinecab hoc pnec ab alio audore fidedigno dióium eftct ; fatis tarnen ex ipfispu-blicis lanis conftitiflet, in quibus per quatuor anni partes ætcrnitas fcmperexprimeba-tur. larh quid fibi Anna Perenna volebat,quid perpetuus Veftæ ignis, quid duodecim vultures Romulo adlcripti ; An hi aliud lignificant ,quam certa fiiturorum prouiden-tia, cuius vultur fymbolum gerit,legitimo amp;nbsp;rite inaugurato Romano impcrio duode- DuoàmttrîMt narium addici ,quo apud Cimbrosabfoluta ætcrnitatisamp; totius machina: mundanx^j^'*^^^^^ computano^’éontinetur ’ Solienim Cimmerij ad duodenarium vfque in numerando»»»»»/»»««. progrediuntUr, nulliusantè numeri nomine repetito ; cuius rei cauftam, ft Deus ad-fpirct,alias apcriemus. Optimè itaque amp;nbsp;dodiftime ex abditis lacrorum codicum ar-canisOftiUddinoratione quadam Scipioni à Liuioattributum : Si ego,inquit, more-rer;mecufn exfpiratura Rcfpublica, mecum cafurum imperium Pop. Romani erat? Né iftuc ‘lupitcr Opt. Max. Icierit ; vrbem aufpicatodiis audoribusin xtcrnum con-‘ditam huic Sc mortali corpori æqualcm effe. Hue item fpedat illud quod in ' hoc carmine Propertiano habemus, votum, quo Vortomnus optât:

’ Sedfaaat dititim fator, vt Romana per auum

Clarius

JI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r e/r T V M N v;S.’

ClatiusidipfcIupiterVendriapud Maronem promittitî .îoo ilt;. nL irn w a :gt; gt;. 5 ’ minde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te^mi^eLetuf) :J3tan-3r„-jh ^;n:l,ixibóuofn-x ;

^iiRem^duä'.excipMt.ßentem, amp;nbsp;MattûrtiA cv».d(f hsJ. ' ifS '/ r óup { . i (j^eenia, Romanoftjue fuo de nomine dieet, w, a:. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-ü;

His ege nee met as rernm,.nec tempora ^onet A;

bi. rJiv Jmfcriunißne fnededi. , , lt;nbsp;ui 1, , (ii, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cr.'.Jiol inin'Jief’

Hxc dePontificum fenniis fuppilata e/Tcjquis non fufpicetur?

A B eodemergo ,amp; Saturnia*arcis ,amp; Aibùlæfl.uôij noïjrcn perniuçaxmp arbitrant «flra- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illiusquideincaufTam oftendimns,huiusianijn tpanibuste;ien3us. Tempus

omnia domare,nemo eft qui.neiciatJ.atque hac de nota Grasco cuidam ;}^^e;7r»rJ'a/^a-Tup didus eft. quam eandem eius violentiam puIccrrrmèOifidius exprtllic: fil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itis/ax rerum , tuquetnttidtoCavetufiasA ô'gt;liJ7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjnl

-n.dii: - Gmniadefiruitis , 'vitiatâque dentihtts auinrj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• jjjb hôiip.r-!- . . j c-j

-lonnM •:Raaliatim lenta confumitis emnia morte, - vi u -q jmJ n .Quaittdbrem qui vrbem æternam efle omnibus.votiscxpctebantjllud nomen flumi-ni pofuerunt, quoamp; deum flumini prxfidentem orarenOj.vc fluminis.beneficio ad-//«»»;»« ^[li uerius cartofamivetuftatem Romain defehderet; amp;nbsp;vnà qminarentur. id .quod orat frtflmt. fcnt^fefèxonlçcuturos. Nihil profeclo eft quod opida vbl diutius conlèruec ;veldi-ruta fadlius reparet, quàm magni fluminis amp;nbsp;pro(unjdi,.C!ommoda namgatio; qu» non (blùin à (uperioribits lods magnas adfcrt vitae com modi cates, fed ilia etiam per mare fuppeditat,quæ vljjiam omninoterrarum queunt inueniri. Quis nefdt,quantum LondinumTamefi acceptum ferredebeac,cuiusbeneficioper totfecula regni totius habuit principatum ? Sexcenties Antwçrpiæ nomen perii(Ter,'nee feiretuc nunc, vbi Cimbri Galliam inuafuri impedimenta depofuerint, niii Scaldis aduer-fusvalidos mordadsxuidentes perpetuo vrbem defendiflet. Quid,opus roultis in je pcrfpicua? Flumina quamuis non omnia praeftare peffintqua: ad æternicaeem requi-.runtut;tantum tarnen ad earn facitfnt, vc vix quicquam inuenias quod par habeac momentum. Cum igitur vrbi fefe perpetuô de potentia fua apud.exceros iadatu-rx æternitatem precarentur conditofes j ad earn impetrandam cum alia quampluri-ma prudenter pieque cogitarunt, turn earn quoque flumini dederunt nomenclatu-ram qua genius eius amp;: moncretur amp;nbsp;oraretur, vt ciuitatem contra temporis iniuriaia conleruaret. Quid enim aliud eft Cp lu?r ! quàm is qui contra tempus rem quanif Tibrufl. piam défendit ? Ex'îTpüJcr Latini Tiber fecerunt, ac deinde Tibris. Ex'STptoertn, tempus defendere, fadus eft Tiberinus. Auditrfne hie nihil efle U£i«t«ii. eoadum, nihil longé petitum, nihil quod non mox à quouis intelligatur ? Rurfus num quicquam poteft aptius fiumini tribui, num quicquam magnorum altorumque fluminum naturæcongruenties optari,quàm vt vrbem adiacentem importandi exr portandique commoditate tueatur aduerfus longi temporis omnia conftimentis eda-eitacem ? lam vt amnium perennis ad nauigandum vfus opidis conciliât perennita-tem :ica viciftim célébrés amp;nbsp;florentesvrbes ampliflimum nomen fluminibus fuis pa-riunt, pro beneficio acceptq maximam nobilitatem reponentes. Videte , quxfo, quàm late pateac hxc nominis ratio; quamquevel lanofilio velSaturno patredigna videatur. Videte ex aduerio,nihil abfurdius, nihil à fàna mente reraotius, quàm cogitare, vetuftiflimos illos aureifæculi homines fluuiis ad maximos mortalium vfus à Deo Opt. Max.fadisamp;comparatis, nomina infaufta amp;nbsp;mali ominisautad contu-meliara , aut ad ablorpti cuiulpiam exprobrationem dedifle ; quorum illud faten-dum cftcc,flSeruio;hoc,fi velLiuio vel Virgiliocrederemus:ciim certofciamus.nc ferrex quidem xtatis hominibus eiufinodi nomenclaturas placuifte. Si miles, ft dux mall nominisdifpliccbat Romanis: qux tafldem impudenda eft,fandiftimis ipforuni maioribushancfiueinfipientia:amp;: vecordiXjfiuc impictatis innrere notam , vt dican-tur amni fuo, quern patrem vocant,nomen fecilTe tarn abomiriandum ? Abfic hxc tanta contra maiores iniquitas ; quos certö mihi perfuadco non citra magnas rationes prins nomen immutalfc, ncc vmquamiramutatuiosfuiire,niß aufpicatiusamp;: felicius indcre voluiftent.

Prior

V s K T V M N V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y?

Prior appellatiö de fluminis natura proccflic ,qu± talis eft^ Vt non ântè contcii* tus diuitiis fuis lit, nec ante in mare easdcponerevelic,quàm multis fluminibus rece-ptis jplurirais lorrentibus adimmenfum auâus amp;nbsp;ipfe plenus intumefcatjamp;omncs pianos montium colliumque,quibus cocrcetur,finusimplcat, inundet. 3ll-bul çnim AOuUf. nihilaliüd lignificat ,quàm omniarcpleo :è quoDigammain Betatranfiens,vt IbJet frequentiflimc.cùm olim jtum hodicapud Hilpanos Albulam fccit. Quàm verô ab ueum fuum replcac Plinius docet ;certo argumento colligens , aquarum altitudine nihil ccderc Nilo jfluuiorum maximo ; quas non mirum elt cum habere,ciim infra ArctinuraGlanimduoamp;quadragintafluminaablôrbeat.præter fontes amp;nbsp;torrcntes, quosinfinitos cliuirupium anfradusquibuscontirtetur,eriundunt.Verûm primi illi fluminisaccolæjVt in flumineiullam altitudinem amp;£. plenum alueum nauigationi per-commodum videbant jita ingentes illas inundationes iamp;c omnes vallest campos vi-cinos tumido vndarum æquore complentcs, non admodum fibi vtiles fore fcntie-bartt t eoque hacquafi oblitterata naturæ notatione nomen illud indiderunt,quo lôlo omnisvotorum fnmmaeontineretur ,vrbisnimirum contra ipflus temporis iniurias defenlio Icmpiterna. Primdm ergo Tiber,inde Tiberis, poft Tibris fvncoptós flu- Tiberitrcfit. nius didus eft,amp; ab infinito fignificandi modo 'îTptortcn Tybcrinuscualit. Quan-tam verô aliquando plenitudinem aquarum omnibus vicin is campis adferar, Romani huius ætatis norunt,quorum vrbemquxincampo Martioamp;: Vaticano maxima llii parte hoc tempore fita eft,totam aliquando inundat amp;nbsp;replet: tametfi duplo nunc altior lit ca planities, quam olim fuifle videatur. Vidi iple in foro Romano pauimcn-ta marmorca^rui, de quibus conieduram feci, quantum ex xdificiorum ruinis altitu-dinislblo accreuerit. Incampo item Marcio,pixter ceteras ftruduras, ipfum Pan-theum ,amp;columna Hadrian! ,amp; obclilcorum bafeSjqui ante Augufti maulbleum olim ftabant,nunciaccnt jclariflime dcmonftrant, quanto altior ab ilia xtate terra eualcrit. Ad hxc ehim luperbilTima opera olim erat adlccndendum , nunc ad eorum pauijnenta multis gradibus eft defcendendum : qux resconiedandurelinquit,quanta altitudineapud prifeos illosSi primes vrbis conditores Ibleat flumen attolli,li nunc ctiam in Iblo tot gradibus fublimiorealtilflmam aliquando aquarum molcm dirfun-lt;lac,itavt pciagus,nonfluuiuSjcfle videatur. Quamobrem vetus Albulæ nomen bene -illud quidem indolem moresque fluuij expriraebat ; fed eo minus placuit, quod omi-nofum amp;:inaufpicatum viderctur ,damni magis quàm vtilitatis habensnotationenn Nec cxiftimandum, à colore nomen datum fuifle : turn quia tanto ramqucalto flumini,tantumque aliquando pclagusattollcnti,diminuons vocabulum minimccon-gruebat: turn quod flauus,nonälbus,cernatur,vtinte oculis fubieda Horatij teftb monium omittam. Rctuli nuncigiturTiberino patri has proaquisfuis,quas per trien- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

nium bibi, gratias; vt pofthac poftliminij iure ad veras nominum fuorum rationes pof- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

fit redire, amp;Hè àcalumniatorum iniuriis vindicate.

FALKEN. Egregiè. Quin tu potius gratias agis multo maximas Vefuuio,cuius beneficio fepius Grxco caluifti. g o R o p. Hoc tu vtriufque noftrum nomine facies, ciîm æquè, aut magis etiam, optimi liquoris parent! fis obligatus. Sed cRne aliud quod in hac mea Tiberis ctymologia difpliceat ?

Falken. Id vnum hîc reprehendo, quôd tam diu hanc ptilcæ Cimbrorum fiuc Janigenarum theologiæ mcdullamj quæ has tibi origines fuppeditat, nobis inuideas.

G o R o P.- Id curat Icilicet aut Hippoclides aut Falkenburgus, quàm mox ego, quibus domi meæ mecum fruor,ea in publicum proiieiam omnium pedibus proterenda. Sed hæc eruntjVt Deus volet. N une ad hiftoriam quam Propertius hîc indicauit,quam ,vos melius, quàm ego, recitaretis.

Totvm illud Ipatium quod inter Palatinumcollemamp; rüpem Tarpeiam iacet, olim paludibusamp;rftagnisfœdum crat,Tiberis reftagnationeperpetuam illuuiem inue--^^f’,“'”^j’’ hentc. AtpoftquamRomoamp;rRomulohîcexpofitis,Tiberis rcceflu fuo benigne lo-r«-cum darct,ne lemen fcilicet diuinum pchrer.atque Lupa,quosalcret,inf3ntes haberet; cœpit locus paullatim deficcari : cui hominura qi^pq. curam crediderim acceflifle,qua fadum fit,vtvnalata folîa per medium duda plurTmum vtrimque vliginis fit exhau-Hum. Qjiodautemhinc habicabilis teirx eftparatura,idThulcis ceflllfejpropccrca , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ee 3 fortalTis,

K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V E R T V M N.V S.

forrafljs, quod hic loens propter foflam quæ in Tiberim ducebat, iis maxime idoneus videtetur qui nauali rei amp;nbsp;mercatui operam datent j quales Tyrrhenos fiiifle , paullo ântèdemonftraui. Nam totum illud ftagnum à Curtio lacu inter Tarpeiam rupem, amp;nbsp;Pallanteum,amp;Auentinum ,ad flumen vfque pertinens , non parum vtilitatis vrbi præbébatjtum quôd nauigari pollet,turn quôdomnes pluuias,omnia êxcrementa,om-nesfbrdesjomnelutum vndiquefufceptuminTjberira exoneraret . Quidius de lacu Gurtioquædam ad banc rem facîentia cecinit ,quæabs te, Falkenburge,velim reci-tari; eo quod recentiorera habeas poëtarum quibus cum quotidie loqueris,memoriani quàm ego , quem iam ad trigintà’propè annos ab ipforum regioneexulare Ælculapius coegit ,ne pili quiderri faciens, hanc rationem patri fiio fcmpergraiillimam fuifle.

■■ F A L K E N B. Mihi profedô numquam lie videris medicinam fetilTe, vt non ali-quandoad florida horuni prataexcurreris. Quamobrem mallem hac mei interpella’ tione lermonem tuum non abrupiUës ,quem tantopere cupiocontinentem elTcjVtvix qulcquâm aulim intërrogare. Netamenamp;: ipfenunc in moralim , verfusquos me-nioiiateneo, habete: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j:. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Hoc'i'bi nunr j'orafunt tenuere paludes: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.;i

redundanti föffamadebat aejua.

Curtifis tUe lacn^, fjccM qui fiistinet aroi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ Nufjc [olidAefi teÜtis : fed lâc'ii ante fuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nr; i

^(a yelabraquot;'fêlent in circum ducere pompant,

Nil prater filicei craf^aq^ canna fuit.

Sape fuburbanoi rediens contiiua per vndas

' Cant at, ér ad nautas eb^ia verba iacit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•'

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nonâuni conueniens diuerfts ifle figurts nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

'■ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nomen ab auerfo ceperat amne detts.

•GORO p. Satis ell vcrfuiim. Nam hoevnum volebam oflendi, paludes hic olim fuiire, amp;nbsp;m medio earn mcorriuationcm aquaru ,quac Velabrum dicebatur,qua(ia3u^ lebrun « id eft, fœda aqua, qualisefle lolet turn in paludibus ,tum maximè iis locis ad qux vndique foeda illumes defluebat. Hac de re Tarquinius cloacam , telle Plinio, hoc iplb loco tanram fecit jVtvehisfoeni ea capi poiret,in quam ceteras cioaeas dcri-uabat. Bene igitur Tibullus pullam aquam dixit,propterlutumamp;: Ibrdesomnisgeneris admillas:

1 qua Velabri regio patet, ire foiebat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. a. -

ExtguttspuUa per vada linter aqua. ’ 7

Non eft igitur Velabrum à vclatura, vt Varro voluit, didum j cum remis potins in eo,quàm vclis locus eflet, vt ipfe quoque Propertius annorauit. Neque abaliispu-tetis Velabrum nomen accepifle, quàm ab iis à quibus vel Tiber, vel Albula, vel ipli Roma lumpfitappellationern. in quo nihil mirandum,diphthongum ui in e longum elle rnuraram jproptereaquôd ea, vt amp;aliisquibu(da, Latini carerent. Ea igiturparte Velabriqua ficuserat Ruminahs, aqua refluens liccum locum infantibus reliquit. dc qua Ouidius:

^rbor erat, remanent vesïigia : qua'quevecatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

Rumina'fiunc fcui, Romula feut erat.

F A L KE xz. Satis perfpicio, quid Propertius dicatf nee ad earn rem opus eft interpre-tationetua Illud mallem nobis ex oflïcina tua Cimbricadepromi, quid Üuidius velic cum luailla ficu Romula,quam ficante vocatam fuifle,quàm Romulus illic lacerer, videtur indicate. Et funt qui.nelcio an ex Varronis audoritate.dicant, ficum hanc Ru-minamconfitam à paftoribus fuifle, vt ad earn Ruminæ deæ facrilîcarent ,quo laólis vbertatem augeret. g o r o p. Si perfpexifles, iplemet cauflam explicafles ob quam ficum hanc paftores Romulam appellarinr, Modó expoftii, amp;nbsp;vos mihi negare non. poteftis, üooin lac integrum , amp;nbsp;rotas nutriendi vires retinens, vocari. Ab hac igitur lignificationeûonnil ficus haicdicla,ob earn cauflam , quôd eflet eleda ad ladiscufto-diam amp;nbsp;tuttlam; non aliter arque Romulus, dura ab vrbe Roma nomen ducitur,is ell qui Ibllemni rituelcâuseftcuftos,amp; protedor Romanæciuitatis. falkenb. Quid ficui cum vaccis ? egregiara veto ladis tutelara amp;: prorfus ficulneam.

Conor*

VERTVMNVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒƒ

GOROP. Prifci illi viri llatuis non ferè vtebantur, ipfo ctiam Varrone telfificato, simuhtrt Romanos plusannos centum amp;nbsp;lèptuaginta Deosfine flmulacro coluifle . Qiiód fi Verum elf, quod de lano amp;nbsp;Nocho , fiue Saturno fulpicandum ;illud nempe, nihil iplis .Tqué ac pui urn Dei cultum citra fimulacra placuilfe, atque hæc præcepta polleris mo^prinjùm tradidifl'e, ne Deum vellent auteius minillros llatuisimitari ; ne videlicet abiplo nu-mine, quod non vidèrent, ad id cultus tr3nfirct,quod oculisobieólum eflec: qua in re quàm lubricLis lit mortalium lapfus, qui necdum intelligit, eum frultra quis iulcipiac docendum. Dionyfius Halicarn3fleusamp;: Plutarchus Numam templa quidem tradunc crexiflTeJed nullafîmulacra in iiscollocaHc:Simulacra veio à Tarquinio Prifcode Græ’ canica vanirate fuifle Romam primdm allata. Fleming. QLiôrfum Jiæc dicas,ncc-dum video: hoc interim clarèccrno.tetibi ipfi aducrfari.fi hxcquidem, qu.-e modo ex his au^oribus adduxifli, vera credas. Qiiid enim abhudius, quàm doceie, Voicom»-ni datuam tempore Romuli in Vrbe collocatam fuifle, vel etiam antea mulio ftctilTe:

modo eos laudare, qui negent Romæ vllaante Tarquinium fuifle fimulacraj Quod fl has mihi tibias confonas oftendes:,næ tu teegregium præfliteris mufle um.

G o R o P. Satins,ita me Vortomnusamet, fuiffet, nullam Romulæ ficus facere men* v tionem; quàm in banc incidere difficultatem. Verùra quandoquidcm vox femel emif-fà rcuocari non poteft: agite,exquifamusaliqùid : non quo ego à contradidione libérer; led quo gràûés'^hi Icriptofésoftcndanturà Propertio amp;:Ouïdiodi]igcntilîimisRo-manæ antiquitatisinquifltoribus non diflenfllfe. Arduum profcôlô negotium elf : ,vix video,qua parte aggrediendum . Conabor tarnen : conatum Vortumnus promoueat. Aio verum elfe , àïité Græcam Tarquinij leuitatem nulla Romx Dcoium fimulacra fuifle . Sed nego, nulla fuifle fymbola fiueftatuas fymbolicas, quibus lànæ fententiæ notarentur. Vortomni ffatuam non femeM’ymbolum vocaui : at flmulacrum

elf , effigieni vcl fli'n'ilitudinem alicuius referre , id verb numquara vel dixi vel dicam/aOT** ƒ2,7, -Diuerlà hominum vota diuerfls formis indicabat, non ip!um Deum , adquem \»onßmui»-teridcbant : interim tarnen hoe monens, Deum nee marem neefeminam efle, nec‘’^“'quot;’' huic vel illi flmilem ;lcd omnibus adefle , adea promouenda Ifudia’quibus quilque auxilium eius aduocarct. Prastcreaquemadmodum prilci homines fymbolis.eorura qua: agenda elfe mönebant ; ita deinde amp;nbsp;lieu it amp;nbsp;receptum fuit, fimulacris ima- simulacris tt ginibus , non minus quàm litterarum notis, res gellas reprælèntare; non quidem , cuiufquam in iis fiéret adoratio , aut cuiquam picturæ aut Iculpturædiuinus cultus ex-hiberetur : fed quo memoria rerum piæteritarum oculorum adiumento refricaretur.

Vtenim verbaquot; amp;nbsp;I’ermones per aures ea nobis fignificant quæ in altcrius mente iVer-Gntur ; ita pidura j’fiue litterarum e.a fit, flue flmulacrorum , per oculos luggerit quæ voces aurium medio menti irnprimunt. Nihil itaque illicitum aut nefariurn ell aut in fimulacris, autimaginibuspidis ; modo non ad aliumvfum accommodentur, quam iplæ htteræ amp;nbsp;voces,quæ non minus fignoium habent naturam, atque ilia de quibus dilputamus. Qua'igiturdecaulTa flraulacris amp;; Dei amp;nbsp;minillrorum eius vetcresilli ab-llinuerunt’PlurinTîE lànè rationesadferri polfent;quarum apud Plutarchum ea ell vna, siinulacrit quodnefas putarent , pr.Tflanriora deterionbus alfimilare: altera , quod Deum non

I • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ • iT n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I mtnfjtrornm^

alucrquam menteattïngi poHe exiltimarent. Noseam primanam præcipuara di-z/ert-ref cimus, quod inrelligerent, quàm Corporcac fint hominum cogitationes, quàm omnis ^oman, itigt;~ noflra corrupta natura à Deo ad creaturasfit procliiiis,quàm Dæmon perpetuo agat, vt infidiis amp;nbsp;fraudibus fuis ad idolorum cultum infirmes animos trahat, amp;nbsp;à qtio-uis potius auxilium petere fuadeat, quàm àcreatore. Quia igitur hunc periculofliri-rnum amp;nbsp;prorfus hominum animis lethalem abufum omnibus modis vitandum puta-bant ; malebant fimulacra nulla efle, quàm illorum occafione quemquam à vero Dei cultu aberrate. Verumenimuerô quia ex altera parte cernebant, homines tarn tardos eflead menrem è corporels tenebris ad cælellem lucem erigendam , nequevbique amp;nbsp;symMa^ut-lemper doctoresadelie poliejqiu ad diuina incitarent: ad earn ventum elt lenrentiam, leterihtia Ro^ vt fimulacra qüidem nulliuserigerent, led lymbola quædam collocarent,quorum ad-

Ipeólu homines monerentur, oculos femper furfum attollendos efle ad Deum om-^7zra»«üi« nium creatorem amp;nbsp;leruatorem : quorum in numero Vortomni fignum vetufliflimum«r«i»4. iu Italiafuiflc credo. Græci vetullilfimià Cimbris primis Athenarumamp;5parta: con-

£ c 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dreonbus

ys nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V E R T V M N V s.

ditoribus Hermas retinuerunt, quos a^ eum modum forraabant, vt quadrats: pila?ca^ put imponcrctur, quo nimirum omnes monerentur, omnem rcrum humanarura fir-mitatem , quani quadrangula figura notât, à capite penderc . Quis enim, cùm caput ‘ vidercc, non cogitaret, quod'nara illüd caput effet j cuiiis, qui ftatuam pofuiffent, in .tmentem venire vefient. Poftcùm litteraruro vl'uslatiùs propagatus effet, fèntentia: quædam breucs his Hennis inferibebantur, vteas homines abiplp capite proficiiei exilbmarcnt. Hinc faôtuin, vt qux fie vera effent, vt ab ipfb omnium capite profeââ viderentur, ea Hcrmx Triimegifio inferiberentur ; cuihac via multa millia Jibrorum fuerunt attribuca : cùm tarnen nemo vmquam vixeric, cuius hoshbros proprioseffe vellcnt : id vnum hoc titulo notabatur, quæ libris illis continerentur gt;nbsp;ea prorfus pffe diuina,amp;ipfó omnium capite digna.ïjet-inanenim nihil nobis aliud fignificar, ‘ nbsp;nbsp;' quam publicum monitorem . At cuius hæ ftatuæ monebant i Nempeipfius capitis;

Qua de cauffa Hermes lt;0iiet vocatus eft , id cft, capuCjUUod Græci diphthongo hac lt;carcntcs,Theut dixerunt. Sed de his alias , fi Hermes ipfe volet, magis fetio. Cete-rfim vt omnia in peius ruunt, nee quicquam tam bene eft à raaioribus inftitutum, stataaram quod 0011 poftctitascotrumpatj ex hac ftatuarum fimplicitateprorfus lymbolica,64 ^fTorßu'^fym- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maximum idolorum Oceanum miferi mortalesceciderunt, tam graui

boiica.t^vti- amp;: exitiofa ruina ; vttotum fere orbem fecum in præcipitium traxerit; amp;haclenus, tametfi Chriftusnoshbcrarit.non paticos teneatinaltacaliginedepreffos. Nunc ita-qiic liquereputOj quæfimulacraprifci illi reiicienda, quasitem ftatuasadmittendas iudicartmt : atque hinc concordia exiftit inter póëtas de Vortomno agentes, amp;nbsp;intet iJlos , qui omnes fimilitudines Dei amp;nbsp;Deorum reiecerunt. Reuertor ad ficumRo-mulam ; à qua me diuertiftis. falken. Nimio citius quàm vellem, ita me, ‘ quæ de Hennis ex te nunc primûm audiui, delecftarunt. Bone Deus, quàm infinita haélenus in altis tenebiis fcpulta iacent, de quibus tarnen integra volumina funt con-fctipcai GOROP. Id paullatim magis ièntics. Quoniam modo,aperui, diligenter ‘ cautum fuiffeà prifcisfacrorura præfedis, ne rudes animifimulacrisadhærerentjopus tarnen effet aliquoincitamento, cuius auxilio ad Deum adfcenderent: iymbola funt cxcog.itata, amp;: in iis etiam plantæ amp;: arbores, in quas diuinicaris aliqua opinio non vi-» debatur cafura. Ficum itaque hanc conftitutam accepiraus, ad quain pallores Rumi-nælàcrafaccrent, ad laâiscopiam impetrandam ; id eft, diuinam poteftatem rebus fuis adefie vellent, vt ladis abundantiam conlcquerentur. Q_uid enim non poffit Deus inaniinahbus ad lac generandum fadis præftare; qui arbori etiam tantum ladis infu-'«J??»’« differ, vt quauis parte emanaret? Ficus igitur teffera erat, de qua cogicarent, de infi-ZitïZ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dei bonitate non cetera modo, fed ipfum etiam lac profierfei ; atqueidcirco ab

co effe ipfius abundantiam petendam , quam hominibus negaturus non effet -oranti-bus, fi arbori quidem tantum ladis concelîîffet ncc roganti, nec lèntienti, nec beneficium intelligenti. Ficiitem Iade,animalium lac coagulatur : quaratione amp;nbsp;ilia ho-minum vota lignât, quibus petitur, vt lac plurimum cafèi amp;nbsp;butyri contineat jquæ duo in lademulto magis expetuntur, quàm eius citra hæc copia quamuis profulà. Adiicere poffem amp;nbsp;alia,led vitanda prolixitas, quam vtut vito, ipfa rerum amp;nbsp;copia amp;: diuerfitas traherelècum videtur. Romula igitur hæcprimùm diccbatur : quiaeius di-uinæ poteftatis tefferam habebat, quæ laéU turn augendo turn conlèruando reuera præcflet.Vt igitur à Roma ciuitateRomulusjitaà Rooma pro lade, Romula ficus nomen acccpit,lcd vtrumque in Cimbrico fermone: cuius quia Itali, qui externa fua lingua priorem loquendi fîneeritatem corruperunt, ignari effent ; fabulas de Romulo amp;: Romula fieu confuerunt, incertis tarnen audoribus, an hæc ab illo, an ilia ab hoc no-menclaturam haberet. Audorum certc ingens diffenfioin Romulo amp;: Roma nihil cer-tius demonftrat, quàm nihil certi de vrbis vel origine, vel audorc, vcl nomine, nec à Græcis,necàLatinis haberi.

Re LICT A igitur hacconiedura, qua putatura cft, Vortomnum àconuerlb Ti* berididum effe; ad alteram tranfeamus, quam fie Propertius exponit:

Seu ^lüa vertentU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pcrcepimtts anni,

Vortumni rurÇtti credidit effe faemm.

In horum altero, credicur,pro,credidit,Iegendum cxiftimo,lapfu non admodu diffîcilî, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vtût;

V,E R T V/H N V. S. ..

e(fe facr^ eanimirum fentcntîa : CrediturVor-tomni rurfus facruni..a4,i|ifcó nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;friidum peicepimüs. Suntenim hæ

duæpriores de Vortumni^uotij^neopiniohes pon ad aliquam certam pciiônam referenda;, fed ad vulgarem quandam perfuaâônçmi quam mox famam vocabit ,additu-rus, eam mendaccm elfe, Sc^neutram harum opinionum reçipicndam . Annius hic aliud egic;amp;dum fomnia fua ipeculatur, pïirumanimaducrtit quid vel Vortomnus, Vel Propertius canter: qua in re tam ell ineptus; vitres ratiopcsà f^ropertio addudas lîgillatim verasciTcdicat,non agnofcensj duas prioreselTe retcdas. Creditum itaqueà quibufdam fuiiîe , Vortomnus dicit, nom.çq,ihdè datura fibi efTe, quia anni vertentis fruâum iam turn hominesperçeperin.t »^àtqueidcirco(acrum rurfus ipfi celebrét.quo gratis cultoribus (êquenrem annum iterum bene vorrat flue profperet. Àgebanrur hæ feriæ Oélobri menlè, quinto Varronis de lingua Latina hbro lie docente : quod quidem ration! maximè congruebat, vt quo tempore vindemia vltiraa fruduum w«»/. meHas iam effet perada, Dçogratiæ agerentur, quodomnem agricolarura laborcm, omnem fatum, omnem arborum vinearuraque cultum , fic fchçi fuo affiatu promo-

. uillet, y,i modo totius anpi,ft;udum in hotrçis amp;nbsp;apothecis homines haberetit. (^ód fi igitur annum verrentero.qui ell integrâ folis à pundo quopiam Zodiac! a^d idem re-iiolutiojVtvicclimolccundotradit Ammianus Marceilinus, métiri velimus eXagrorum cuicujnec aliunde annum jncipiemusgt;quam a noilalemente^pec alio line termi-nabirnus, quam iplis Vinahbus*quaeetiam Qdobri menfeiara vmo deguftato agi fo- rinJu, o-lerc idem Varƒo tradie., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Terîî^iMt

Poltirex his Vortomni feriisquifquam fufpicari, Automnum amp;nbsp;Vortomnumnong^*^*^„/”^ Dei,fed eiuldem partis anni habere lignificationem : quod taqaen nequaqu^n ita çfle, ex CimbhCalinguaperlpicuum fict:equanon lolûm hæcdiueditas eiucefcet;Ver^fió omnes anni partes è fuis nominibus amp;: nominum rationibus lient illultriorcsjquas,excepta hierac,omneshic Propertius frudibus fuis vel defcriplît, vel indicauit; Automnum pomiSj Ver ceralis,Æftatem lïiorisamp; ceteris muneribus fuisornans.-FellusIcd-bit,quoldam putaffe, Autumnum abaugédo didum cffcjquód tune homines agrorum frudibus coaélis maxiraas opes haberent. Nos contràdicimus, Automnum anniïpnjqm cffciquoniam eo tempore amp;nbsp;frudus amp;nbsp;folia ex arboribus cadant, aut in eis, nifi decer-pantur,contabcfcant:tum etiam quiacalor omnis.velunin lénio,exllinguatur,amp;éana: pruinç amp;nbsp;niues terram,vcluti decrepitu quoddam liliccrniü.mox inde lint cooperturæ. Automnus igitur optime hominisfcniocomparatur,inquohaturalis vigor omnis elan-guefcit iam iam fiigore totus fuperandus exllinguendus.Slutom enim fiue3tubom fe-nium fignilicac,nulla omnino litterarum immut*tione,eodcm mqdo quo ïBogoni pro- faratur. fperitatem,'tEriöoin nobilitatcm.ßprbom diuitias.quæ deriuantur ab nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßpr/

formula nobis vlitatilîîma. Nee mirum, hanc anni partem vêtus Cimbrorû nomen re- juKtom/«« tinuiffcjciim cetera: quoque ex eadem lingua ha béant appellationes.Hiems enim fit ab ï^uinivquodextra compolitionem elljï^iiifirim/id eft,cullodi domum,fiue lerua te do-mi.Friuv'ilum enimell,Romanos hanc vocem à Græcis mutuari-,cùm nccapud Græcos tiVptiioin. quicquam fignificet,ncc ab v(i»,id eft,pluo,hîec anni parsdici dcbeatrnifî tam fimus rei rullicæ,amp;: medicinæ,amp;: omnis denique naturalisphilolbphiæimperiti,vt pluuias in hie- i0ui. meoptemus. Effne quifquam,qui ignorer,exhalitu calorelolisexhumidiscorporibus eleuato,pluuiasin aere concrefcjere? Quod fi negari non potelljquîcouenit.vtcùm Sol minimum virium habeat,amp; terra frigore fummoconclufa ad petrxmodum induruit, tum pluuix potilfimùm fieri dicantur? Galore profedô opus cil ad imbriùm generatio-nem,amp;eo quidem tanto, vt amp;nbsp;terram aperiat,amp; halitus,lîue,vt Icholxloquuntur, va-porcs ex eins humore in aerem tollat;nec tarnen eam vira habeat,vt quem humorem extraxit,eum penitus abfumat. Infaniuit fcilicet Virgilius cùm dieeret,

Hiemes orate ÇerenM (^gricolte \ hiherno lattßirna puittere farra^ Lat’ts ager.

Hiemis proprium efl, terrarn clauderc, quô femina calore intùs in le coado, amp;nbsp;idcirco JiitinUtmttt-roborato, foueantur,amp; vim genitalem audiorem adipilcantur : quam adrem Borex adiumencum natura adhibuic, cuius!n conllringendo quanta vis fit, fi quis ignorer,

is mihi

V È R ¥ ▼'m îï V s.'\ is raihi vel cura Slt;rdanapalo fera per m gyha:ciolâtûHréVîdctur;Veitotàia«taWin îtt vâpbrarhs Germanicis tranfegilTe. Sed àudiamvis'ifefütn Virgllium: zulnn in. i. .. ■ . Nec tibi tam frudens quififuitin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;□bzjintin

Hib.b Fidurem Borea rigidam J^iFädie woucrel nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;■ bc o fi i

Ruragelu tum claudit htems^'^n'eVfiminê'ia£lo^^ f ’ Concretaw fatitur radicteni-'‘àffi^cre rrzrié; ‘' 9* ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;=

Oftitna vinetis fatio elb cùtA'vért^rubentP nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ■

Candida quot;venit auis longis iüuija^cblubris: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;’on,3c

. Brima vel z^utùmni Jub nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rafidds'^BôP ^'''

‘ Uondum 'htèiitém coniingit e(fais\iitrn frait/îtiejbds'f^^ ‘ Fcr adeb frondi nemorum i r ér -^ilefiluisi^” ■ '■ 'T Vere tument terra , genitalia feinina fo^cunt'd^^ ■ rnuu J F um patier'omnifoièns fecundu imbribus dfherquot;^ um- • ,j 1 kJeI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lata difièndit, amp;nbsp;omnes « ’ '

' i *' Magnus Mit magno commiflds'coi'^ôre 'fœtui'. ' ,'

Dodiflithus poêta elegantilîîmè noBîs dépinxit, ad qùani partem annî pluuîa: fpe-dent;amp; rurfus quîe'nâm fit hiemis naturà, quam illi mihi Grammatici ignora fie vi-dêdtûr, qui hieraisnomen à pluuiisdeduxerunt ;nifî forte primusnominû architedus huius tam fupini érroris fit àccufandus. Tolerabilius Fuiflet vcl à ventis,in quibus prin» 'cipatum Boreas tetiet.^Vel à nimbis '. ’Vcl'àgelu dare nomehclaturarn ; fi ab ineómmo-dis anni hæc pars fuifiet nuncupanda. At in iis quia nec bonum omen, nec id quod optad'diim, ccrnebatUtj prudentiirimêhllüd êxcogitatum eft nomen, quod vt tempe-ftati hiberna* nihfi exprobrarét, itahominibus confilium daretfaniflîmum . Hefio-düs antiquis proximus, fi vera de aureo tripode cantat, vira huius vocis,licet earn igno-farcCjöptimè expreffit: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

vraplt;r’7S/^j;^'aAx?;oi''’flaxor.^ €7r’aZéa■«

ôn’OTi Kpt/oç dte^ç éip'yov nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'' '■'i '' ‘

Hxc^öidaliud völunc, quam fi diceremus : hiemc, cura vehcmens frigus hömjncs conftringit,accede adfocum , amp;:eam domus partem qux calore fuohomrries'detincc in cdrloquiis fuaui confabulatione. Virgilius velue apicula omnes'Vctcrum poc-tarura floiculos delibans, hoc etiam fuum fecit, led lie, vc multo comptius copioüuC-que reddiderit:

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hiems, '\x\ç^\z yi^nAKA colono.

Frtgoribui far to agricole perumq. fruttntitr, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;'

Mutuâqtte inter fe l£ti conuiuia curant; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . gt;nbsp;.

Inuit at ge niai is hiems, curâpjue refoluit.

Noftrates hoc tempore illud nomen pro hacanni parte in vfu habent.quoipfum iï-ludquodVirgiliuscantat, exprelTum ell. Wiiitcrenim nihil aliud e(l,quàm lucrum abfumo: cirrn î©inlucrum,lt;crabfumo fignet.-quod tarnen vocabulum tantoartificio faôtum ettjVtficitracompofitionem intelligatur deriuatum àîDint/quod ventum lignât, nihil aliud fit, quàm ventura faciens. ÎKintà Wein/id clt, verto amp;voluojco quôd omnia vertat : à quo Latini vend nomen feruarunc. Sed audor nominis ad prio-rem rationem magis refpcxit, hac intedm non neglcda. An'neeandem orrinino expri-roit lententiam vox tgt;u-cin/admonens,eo tempore omnem nollri cuftodianl'^in domo confirterc; atque idcirco ea æftate clTc comparanda , quæ ad lèdentariam eiufmodi vitara funt ncccfiaiia- ne domum exire, amp;nbsp;Boream ferre cogamur? Videant modo Latini i^vtrum mahnt videri à Græcis hanc vocem mutuati elfe, maxima cum rerum im-peritia, amp;nbsp;contra omnium mortalium vota; an vero potiusducantamp; præfiant!us,fido-ceantur, hoc vnum adhucefleex illis vocabulis quæincorrupta fcrcabipfis lanige-nisad hanc vfquedurarunt ætarem.Magni fit numifraa,quod eleganter vel imperaro-ris cuiufpiam batîlicam, vel aliud quippiam eius temporis exprelTum habet; at quanto pluris illud'fieri debet mbHirmentum, in quoclarc cernitur, quàm longa amp;;córttïnuaT3 lèrie Kornani àb ipro îânô amp;r Cim merio defcendant, in quibus maioribu«?ithperq fui acceperunt promilTióiiïifrrTNeeporrô 'hxc'vdx primos P^ôma: conditorcs tanïfim no-

V E R T V M N V S.

proponic infpiciendös; fed eoruni etiatn demonftrat prudentiam in no^ninibus fAbricandis. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h

.itV.çnî'ni video me mox rogandum ceteræ anni paries vetufta fuanonpina ( oonfertiarint. GoHferuarüntdànè, Ver quidem omnino noflras eft; quod Varro vcl vefitçpdoatvet.aji^orededoxifl'ct, nilî lonesvidiirecobftare,apudquos ait/3»ppróeo-^, dem diet Nobis'flfjfet fignificataeris temppriçin , àî^afr/quod eft cu(lodio.amp; tuçîor:,aiaeer. qwiaaçris cemperies.rnortalium vitam tue.cur arque euftodit. lam aries etiam Wert no-EOmaturii Wer qnód.eft defendo; quoniam- is fe capite fuo egregiè defendat ..-.Älludit praeteneapercognatipnem litterarumiVVad25crfineJÔaer/quod gignoamp;pario.de- ?8ct. i)ocar: quo fit, vt veris etiaip- ilia dos pxp.r;imatur qii^ anni partibus longiffirac-®^''^ praeftaty iQtipniamjVerô femper opranius j yc.gràta aeris jtemperies rcuertaturj ncc vm-^alT) posôclàtiafevçpouiterumear»nobisadeflevelimus : faäymefl:, veWeer pro»^«’'/ ancft/ iterum fine rurfum in vfum venerit. Tribus igiuir rationibus primus linguæ noftræ fa.

bpçator primam anni partem Weer vocauit. Vna gt;nbsp;quia rum aer teinperatiflîmù^ eft: Kan« rdti«-qpod nid fendbusdatis crederetur j Galcni audoritate docuiflem. Maronis tarnen ”'^* Mqfàm lubentiùsaufeulto, quifummapi hancaëiistemperiem.fummafuauitateeft, imitaws. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

i\it..\^.^vJ^oft.alilt;)fpr/maGr,e(ccnt/sçr.t^ine}nun(li i.;;,b , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Crediderim : Ver illud erat.^j’vcx.magnus Agebat

Orbls , amp;nbsp;hibernis parcebdfit-^fl^tibus Euri.

Cum primum Ittcem pecudes haufere , 'virum^ ,, Ferrea progenies duris cafuty^eictiilipAruiSi • Jmmipæd fer a filais , (fi fideracalov,^^ , î ■ t; li .? 'Nee res^ihitne;te-nirie’fiof pjrferrie laboremt ; ,. -. -

.'F'ti'.-'J -■'sJtiteri.(fii-,€^eipe-r(t cfiiiyin^^entlA terrÀSi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r-'jjr; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n-fii

Q.r^dmirabileiB.doâifTimi -poctæ , ôd’ primi lingua: iioftræ fabricatoris confenfumi, .Qÿamvjsen’myeris originationem^pqd,Latinos non (haberet :• fie tarnen-çam ex-, preflÎE,*vt clarius non pofrct,dum dixit ad primos amp;nbsp;teneros rerum exortus hac caeli in-.dylg.enW?ôpus efteiquo tesyaloris ô^fngoris inediocritatc conferuarcntur.Wfcr itaque, àWaer/ideft, cuftodioamp;conferuodedudumefTejfi quis Maronem docuiflct;an non putamuseura in maiorem fui admirationem venturum fuifTe, agniturumqueaüquid diuini in poëtis effe, cuiusinftindu raeliorà, quàm ipfimct exidiment j çarmina frequenter effundunt. Arque hæç fit prima ratio à temperamenri præftantia defumpta, ob quqni prima pars anni Weer voceturj. Altera accipitur ab eo fignificatu, •quoWcetJ arietem notât. Solis enim in Arietcm ingcefTus Veris facit principium : quod notius eft apud Artronomiæ peritos, quàm yt opus fit longiore explicatu. Tertia caufia delitefeie in vi.ciniaWamp;B.Gùm.€nimIones;20cerdicunt,inmentemnobisvocant25crfiue25aer?; ’-K quodeftproduco,pârio,,gigno. Ver enim plurimum parit amp;nbsp;gignit inter omnes anni • • f aptes,aejeô vt hæc ratio vcl prima baberi meritô poffit, tametfi in deriuatione littera ' prima in cognatam tranfeat. Quartaçaufla hisaccedit: Quia enim rurfus,quod Weec etiaip dicimuSiSol nobis nouum annum reducit, amp;nbsp;iterum calorem fuura viuificum tam propinquura nobis reddit,vt frigora caloribus paullatim cedant, amp;nbsp;ipfi terræ gra-mma7,\rarboribuscomæ , hominibus vigor amp;: alacritas redeat : non malè hoc tempus Weer eft nominatum ; proprerea quod omnia ea iterum repræfçntct.quæ femper cupi-musitçmmadefTe. lones duplex digammainBetamutarunt.Latinifimplex digamma rçtinuerunt ; quoniam amp;nbsp;hi amp;nbsp;illi duplici hac littera carerent. Falken. Hoc de-.raum eft eximium amp;nbsp;infigne vocum fabricandarum artificium, quod non vnam tantum , fed multas rationespb quas rebu.s rjomina conueniant, comprehendit ; hoc, in-quanijcft origines amp;nbsp;inuenire amp;nbsp;explicate.

Perge igitur,quæfo ,adcam,quac fola reftat, partem, vt Autumno totius anniintef-pretationem debeamus. g o r o p, Iq bac, vereor vt vobis probate poifim id quod -vtxit lèntio. Æftasenim citra omnem çontrouerfiie vllius fufpicionem ab æftu dici videtur, quamuis yarro.d.ubitetjanab«lt;ô«^dcriuetur.Sed hicegoprimùm interrogabo,

. '.r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Â'ftuS

VERTVMNVS.

æftus dicatur; quod û ab aJ;Ö€lt;9j dcducanr; rurfus quxram, quînatti bæc vox æflui Wa-rino conucniat, in quo nullus caloraut ardor dotninatur. Ego (ànè longé aliud aeftus nomine fignificari puto, rationede Cimbricolermone duda, inquol^aefl perdiph-thongum pronuntiatum,immodicam feftinationem notat. Siueigitur adaquam,fiue ad ignem referatur, jcftus ingentem celeritatcm qua vnda vndam, amp;: fiamma flam« nwm , feruens vapor vaporem trudit amp;nbsp;impellit citra vllam ce/Tationem, notabitP ira vt æftus didus videatur ab ^acfîfîou/ id eft, celeriter impello, pergcminatarum lit-rerarura ad fimpliccs redudionem . Proprie igitut æftus cum ad calorem refertur, di-cetur ingens ille feruor vibrationem quandam fradi luminis circa terrae iupeificiem in campisoftendens, in qua maxima cernitur vis celeritatisj à qua ad calorem etiam alium eft tranflatum, extra tarnen germanam notationem . More item æftus fuos ha-' beredicitureademrarione, quia perpetuoagitätur, vndavndam protrudente. Hine æftuo,quodeftagitari, inquietum efte ; quodnon ad flammastantiim,amp;feruidos vapores, amp;nbsp;maris perpetuum fluxum refluxum ; fed ad ventos etiam, amp;nbsp;hominuni animos applicator, qui æftuare dicuntur, dum nulla in cogitatione aut propofito quic-feunt» Sic Syrtes Horatius vocauit æftuofas, quodcclerrimis aquarum vorticjbus agi-tentur. Hane fignificationem Cicero feite admodum expreflit in quarta Verrinarum: Itaqueæftuabat, inquit, dubitatione, verfabat fein vtramque pattem , nonfolüin mente, verumetiam corpore. Nec minus proprium verbi vfum Horatius oftendit, dum feftinas hominum mutacionesdeferibens iic concludit:

mea. cum jgt;ugnat fententia fecum, ^uedpetiit f^ernit, repetit quod nuper omifitf AEjiuat, vitie diÇconuenit ordine toto: Diruit, ædificat, mutât quAdrata. rotunàù.

Numquam igitur Grammaticis eredam , æftum ab o/flecSjdici, nec propric calorem fi-gnificaiCjicd vehementem agitationem fiue ea in aquis fic,fiue in ventis, fiue in vapo-ribus, quoscaniculanbusmaxiraediebus celerriraaquadam vibratione micare vide» mus. C^odfiitaeft, nulla ratio permittet,vtæftas ab æftu dicatur, niiî id ei pfopriuni faciamus, quod eft commune plurimorum ; amp;nbsp;anni partem maxime couftantem ab agitatione nominemus. Videaraus itaquequid Æftatisnomine veteres notarunc. Seruius apud antiquilTiinos in duas partes annum diuifum fuilTe fcribit, hiemera amp;nbsp;æftatem jidque Virgilij docetaudoritate ficcanentis:

Nunc veneranda Pales, magno nunc oreÇonandum. Incipiens flabulis edico in mollibus herbam Car per e oues, dum moxfrondofa reducituræfias.

Hic certè hiemem tantifper produxit, dura æftas inciperct ; quafi ver æftatis pars eftetj Idem alibi quoque ver æftatis nomine comprehendit in hoc verfu:

^tverb Zephjtrù cum lata vocantibus aflas.

jeflutu no-^ In quo quis non videt, de primo vere, fub æftatis nomine locutum ciTe ; quod tamen Kir. admodum alienum à vocis proprietate iudicandum eflet, fi ab æftu caloris æftas dicc-iihut. retur. Rogabo igitur meam Hermathenam,ecquid habeat quod fimul amp;nbsp;veram vocis originem oftendat,amp; poetam antiquitatis ftudiofifiîmum nihil contra dixifle, atq. ilia poftularet. Dixi modo hiemisnomen homines admonere,nofolùm,vt domi maneant, ad frigora amp;nbsp;ceteras aëris iniutias vitandas jfed hoc etiam, vt curent ea omnia ad manu habere,per quæ liceat hanc domefticam cochleæ vitam perferre. Idena quoq. alterum nomen Winter, quo nunc vtimur.indicat j quoniam fruftra quis eiim hortetur qui nihil repofuit adfuturam neceffitatéjVt ea quæ lucratus fuerit,abfumat. Quamobrem fiin hiemead ignem defidendum,amp;conuiuiafub tedo celebranda: necefie eft partem anni efte,perquam copiam omniumeorum nobis comparemus,quæadeiufmodigeniales dies ,amp;lætas compotationes, amp;nbsp;luculentos focos requiruntur. Hanc nemo nelcic æftatem efte, qua iemper hominem impigrura efle oportet, atqueaoxror, vt Hefiodus ait; quo domum hieme omnibus neceflariis habeat inftrudam,

‘velut ingentem formica farrü aceruum,

ÆpM vnAe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cum populantj hiemis memores, teüoq. reponunt,

àtéi». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hæc igitur anni pars quæ vidui conquirendo reponendoque ad hibernos vfus eft apta

vocatur.

. V E R. T V M N y S.

■vocatUv æftas: qtiolt;) vOcabulnni li in duo diuidas,'vt fic^cjSX^iS) idem dixeris vernacu- îtea. 16’H(jgt;ftro (èrmöiie /quod barinu's fuo diceret,,;âlimeotum amp;nbsp;pabulqin coacerua- SlcjS ènim nobisnon hominum modojfci^bmniuni animaptium, iminQnon animannum tantum omnium Jèd omnium eorumiquæ nutriutuç, pabulujijn/crt amp;nbsp;alimentu m ;,adeô VC igPhctiarO'mac'émm amp;nbsp;fomitem cÔmprehéndat..‘ Quamöbrem qjui' dicit, cbaceruationem pmnis generis;alimencorumdefî.gaat.j;hoc ipfqamp;s iguispabulum, quo 111 hieme maxime o0us!ert, compleâens, Qpismottalium aptiùsqucat vnica iyllaba exprimere ommaea quibus adddfidem otiolamlucmis vitam opuseft?cui cum altera (ÿJla?balt;ajSàGcedic,'oftenditur non iàtis elfe , paucula quædam- feruari amp;condi;fed ifttêgl'ósaceriiös'aDimentorum efleGongefcndoSi,lt;ajS enim non qnemuisacerutydgni-s fièat;,fed eium''qiiitotam domtim lèrtiaieacfaturarc poflitiquod de formula Ichnæaru didionum rtatim lè'ptodit .■ ^ai enim nomen conuerfum per veftigia dedueft ad cam êat. - r'. tnenfuram,quair| lt;àj8 due aceruusad vfum hiemisçongerédus requirit.Ex quo amp;nbsp;illud sat-perfpicuura,La^inorum Sat,amp; Satis,amp; Satur à noftral.ngua Latinis remâfifleiquando-fluidetn chatddér noflris peculiaris eos huius debiti reddat manifeftos.^ejS item lî con-Hertas,moxdôcebit qua via omnepabuli genus fit acquirendum.,^acenim ideell quod iamp;ae. fétô.iQuoCirea^qôi volet àlimefttum.neceflehabebit vt lèratiquod conuerlioclariflimè denïonllrat.Q^tidhieadhncaicisdéiideratur.’Quis vmquam Latinorû tantum inæfta-tisdomine myftehôtû quæfiuilTec? An non duabusfyllabisomnia complexus ell archi-tedus,quæ plu'fimis ptæceptis Si philofophi Si poëcæ tradideruntiatque id tanto vocum formandarum artifiwo, vt in liimma breuirate lyllabaru maius id fit amp;nbsp;longé excellen-tius,quàm vt vllaaltcriuslinguæ voxcumiisqueatepmparari ? Nuncigitur vidcmus, quàm conuenienter etyraologiæVirgiliusÆftatisnomen ipfietiam Veri comunicant; eain re veternmorurh conluetudinern fecutusjcuiusiamolim Latinis nu la ratio, nulla caolTa, Si netaufiasquidem coniedura vlla conftabat. Qiiantum enim temporis ell, quo hiemis neccfiitàtibus poteH prouideri; tantum intcHigimus ællatis nomine com- a prehendi. Qtiocitca Ver, quo fœnUm,quo butyrum amp;nbsp;caleus,quo flores varij Si varij sflatit afparagi condiendi reponuntur ; primam arftatis pattern facerc dicetur. Neque veto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Autömnus potell ab huius vocabuli latitudine excludi; qui, û qua pars alia, egregiç meretur hanc æflatis nomenclaturam ;cùm in eonon alij modo fructus,lèd ipleetiain fuauillîmus vuarilm diquor condatur. Errat itaque Scruius, dum in bipartita^illa anni' diuifione Automnum hierae comprehendi tradit ; neque bene explicat lo

cum ilium, t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1,

, Humidd fûlflitia, ac h tentes orate Çerenas.

in quo poétam prælicenter putat folftitia pro folrtitio vfurpafle. Ego nihil ambigo, Virgilium Solftitij nomine Sôlis apud nos in Cancro llationem intellexifle; quôd alte- soißitium. rum Solflitium ablèntia.potius Solis,quàm Statio nobis fit vocanda: atque hac ratione iulfifléjVtagricolae pluuias circa atfliuaomnium annorum Iblllitiaorarcntjquocum alia fuaui imbre fuccrelcerent, turn frumenta etiam maiorem molem ante melTem adipi-feerentur. Non malèSeruiusilludquidem animaduerterat,annum à prilcisin duaspar- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;»

resdhiiliiin fuifleilcd partitionem ipfam perperam peræquinodiorum circulum uitjfex menlès hiemi ,fex itidem asftati alfignans ; cùm Virgilius Automnum etiatn se-fiu. ftatisnorhine primo Georgicorum apertilTimèad hunemodum comprehendat:

.^td tempeflates ^utomni fidera dicant, '^tque xtbi tant hreuiorque dtes, amp;nbsp;molltor dtflas, Z!igiLmda quot;virü, 'vel cwm ruit inibriferum Fer?

Hinc amp;nbsp;illud elucelcet,cur vetuftiffimi homines ante Olympiadum computationem, ÆflMtsfro allâtes pro annis pofuerunt j quod Seruius in illud Virgilij annotauit: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tum vet^'

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te tant (eftima portât nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;res, td^ mut.

,1 Omnibus errantem terris edsquot; fluÜtbus aß:as.

Nam gemina llatim ex iis quæ de ællatis origine dixi, caulTa emergit ; altera, quôd allas maiorem partem anni compledatur : altera , quôd earn anni partem, qua domi otiofiseratdefidendum .indignam iudicarent quæ annoannumeraretur: quoniam id temporis,quod vitra fenium reliquum eiret,filicernium potiuscapulare,quàm parsanni videreturj quippe in qua nihil vitæ terræ fupereflet, Sole vitædatore per circulum

Ff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obliquum

Ci. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V E R T V M N V S.

o'bîfquum longiflitnè rcmoto. Quid quód tertia dari ratio poteft ex-vrbanorum lio-nunliin ibércatoruïn Vita defomptOirquos fi interrogemus gt;nbsp;qqani partem an ni vi^ du! amp;nbsp;opibus quærendis-dedicâfîdam exiftimeift r reïponde.buntquot;,- ni t'allor, non banc aot lUahi partéïîhV fed'tetégrum annum : cui quidem hominfim generi totus an-fins a*rtas potcft hbmïnâPi ; quanMoquidem nullum tempus vacuum efle finant ad ea toai'ci uanda, quæ don nifi vidus'caulfareâlèquæruntur. Et certè pauperes ærumno-fi agricôlæ/quarés: plè'Hque omnès funt Campanî Brabanti, nullam fiç anni partem ncfülaifi habent , vt cam polfinc'integram genio füo conlècrare ..jQuamuiî; eniin ttna ckiLila fit; tantum tarnen fub tèâo'habent'negotij, vt nullusdefidiaz locus félin? qüatuf. QùidigfÉur miîijæftate^-prôanrtis'olim computatasfuiflej fi tot, cur id fier et* flreronés- de voçiS^ intcVpretatiônç ùliciantur. Nomen -quo'nunçaioftrates pro æRat^ £gt;3!nct. ’ ÿtnrfeandélfi proffiis expiiniit fèntentiam ^ottirr enim dici^uç à ^cm/,q«od no-èaju ' b^V éfl: muka i'n vntim colligo; à'^êram/qnod eft coniungo; propterea.qudd is qui muka nin vffum accruûm dolligif, lèmfAïf àliquid coniungat. ^amfacictnajSAde quoiin Goto, . danicis lèripfi. conuerfum »oô f'acit, id fignans,quod vel fparfu-mjacetjVflfindi-

ginrinek vt in fùmmaïn vcniàt. Exhac peciilia'ri nobis vocum formatione liquçt,, à summu. ^à!n ad Latiuos Suminam venifiG’,''non è contrario. roomer iraquecoaceruatorôiji. fi-} gnificat, qu'alem vnicuique æflatem elfe dcberàv fi pluribus doeçam. ,• in'cptiiîima vos cnecem prblixitatc Id interim'-'idmïratione dignuraftam egïcgièantiquum æfiaris ^óïnek, ?^liofc hodiernum , inter le conuenirelt;} ncc minus vêtus nomen hieuw» dioc/quo Hufi'e vtimur, ad vetu'kifljmorum poctarum iêntentias quadrare. rrraei

‘Nirnc igiru'r ad Vortómni vefba/quivulgo credebatur omnibus, vertentis an ni fru-•ftibtrs'prxfiderc, atque idcirco , etîm vertens annus rurfus ceraîàattuliifet,eoi um pri-•mitias Vorromno ofierri: amp;L item primas fpicas,adhuc huraente sV quafi ladentefémi* népra-gnâtes: necalitervuas,fimuldénigrcfcereiam cocpifient.-cumetiâprimaautom? liaha, qiiæ maxime laudanda, propterea quôd condita toto anno lèrucntur. Nobis in- '

■v^ru nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;piunorum s aiictas cft,Vt Romanisquoqueolim Plinij tempore , qui tarnen afbi?

tratiir Catonisætate præter filueftria nulla cognitaifuifie : quod an firma collcdione concludat, raea non refért: id (altem inde liquet, de norainisorigine Latinos.non cffeinterrogandosicùm verifimilcfit, peregrinum frudum peregrinum (ècum nomen

. Græci jtozxLyxnZa vocant ; amp;nbsp;id quidem,Vt Nicandenindicat,quafi

ixr.?\ov. Qt’id autem cuculo cum prunis fit, ego me nclcire fateor. Panem cuculi me-»!«/lt;». dici nokri Oxyn Diofeoridis vocant : fieri potefl: vt principio , cùm agrefiia dumta?

xat prima nota effent, cuculi malâ fucrint nominara, id eft dignà hominibus rardis, amp;nbsp;qui nec domum, nec pomarium haberent: propterea quôd guftantibus acerbà

' fiiaramp; ingrata. Galcnus inter alia , quæ (uibus potius ùgreftibus, quàm hominibus ^r«-àlcndis apta dicit , Brabyla numerat: quo loco (atis clarè figpificât, fe de prunis no-”'*• ftris agreftibtis intelligcndum . Hæc igitur cuculi malaprimùm dida exiftimo, amp;nbsp;do hofum fimilitudine idem nomen ad domeftica pruna tranfiifle , quæ iam non çueu-lortim foldmsfed hominum etiam elegantium' poma vocari mererentur. Pofletquis fufpicari, ab eo cuculi mala nominata pruna omnia generatim fuiffe , quôdaluntn laxam reddant; qualem quamuis amp;nbsp;aliæ aues , tarnen accipitres præ ceteris maximè habere (blent, inter quos cuculus vix contemptilPimus numerafi poteft, roftro dumtaxat fimilis amp;nbsp;plumis, ceteroquin timidiifimus, ôi: caloris (emper indigens Coeeyz'u ma- alieni, Quamobrem pomum aluum ciens, Coccygis potuit proprium dici,quôd al-uum mollirct, amp;:liquidam redderet, amp;nbsp;prætcrea vilcera refrigeraret. Hinc amp;nbsp;illud videtur fadum, vt Siculiamp;: Rhodij omneprunorum genus Brabylanominarint,quafi ßapn'ßoÄa, vt Stephanus in linguis rationem affignat : quæ (i vera fit, communi vfui, quem Galenus in Brabylorum nomine (ècutus eft, répugnât -, cùm hæc potius Trimtim vn-adftringant, quàm (bluant. Pruna nos lt;amp;juimen vocamus, quas iMr-nùinen/id eft, mera'euacuantia; ea nimirum cau(fa ,,qua Brabyla Siculis dicuntur; quia ad nihil aliud conducere videantur, quàm vt euacuent inferiorem ventrem . Quamuis ergo in-ÿiwuiitn. ter Coccymala Sc Brabyla illud oblèruatum à plcrifquc fitdftcrimen , vt ilia cuka-rumarborum fint, hæc (ilueftrium : Brabyli tarnen etymologia illis magis conuenit, qùæ aluum lubricam redduntj Coccymeli contra ilhs, quæ fuccofunt vehementec

adftringen-

V - E R T V M N V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ö)

adftringente, amp;nbsp;prorfus inamœno,nec aliis, quàm cuculis pro cibo quærenda, qiütar-ditate (ua in banc incidunc ncceffitatem, vc dum ab aliis meliora impetrare nequcunCj, cumiùibus vidum quærerecogantur. Conuenienter igitur nominis rationi ccciiiic Theocricus, dum Brabylapyrisamp;:malis,optimispoinis,adnumerat: • (

o^vobf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,j, t

△a'^/AîdôçixeA/rc/feS,gt;p opTmjdç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ko.'^hp'iôriV'nQ

quod ß velitis ex tempore Latinum J fie habet: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ .

Fyra pedes circa , circa latera vridtque mala nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;('

DapfiUa abuolni, nobis fundiijueptperne

Deprepi ad terram Brabplorum pondéré rami.

Non permittit hicnobis poeta dubitare, quid Brabylorum nomine inrellexerit, ■ ’ -optima videlicet pruna,amp;:fi interpreti credimus,ipfa adeo Damafcena, de quibus vamafeein Martialis :

Sume pere^rinx carie rago fa feneefa Prttna, foie nt duri fo lucre -ventris onus^

Quibus verfibus videturexprefliffe amp;nbsp;Brabylorum amp;: priinorum originem;fiillaqui-dem /3oeÿ6êoA5:,ideft,voracitatisfaburramdepcllenti3;hæcvcrô|ôiir-nuincn,ideft,me« ra vacuantia, pro eo ac vocabula polcere videntur, interpretemur. Græci igitur viden-tur vel negleâa vel ignorata vera nominum fationcj contra qua m debuifient, Brabyla pro agreibbusaccepifle, quæ Galenus inter ftomatica medicameta numerauit: quam-quam nonabfiirdum erit, fi agreftibus quoque ventris dciiciendi vis tribuatureo tempore, quo pleno autumno ad tardam dcucnerint maturitatem ; nihil fortafle turn Tamar-lndis, fine daâylisacerbis Indorum vel iapore vel facultate cefliira. Nec con-temnenda omnino,tametficuculorum maladicantur,non Ibldm quia faucium tonfillarum inflamtnationibus egregiè refiftunt Jed quia à Marcello etiam ad calculo-rum remédia vocantur. Latini iraque Prunorum quoque nomen noftrati linguæac-ceptum ferre debent, tametfi N pro M adfeiuerint. Quod fi difficilius fibi perfuaderi finent ; dicant ,vnde Rumicis nomenclaturam acccpcrint, multo ipfis, fi vera dixit Plinius, quam pruni antiquiorem: vel adferant caufiam de fermone fuo : velfateantur aliunde in ciuicatem Romanam venific. Quid eft tergiuerfandu, Rumicis vocabulum 'Rumex, r«-ex antiqtia lingua rcliquviefte, fi Ûuùu nihil aliudeft, quam quippiam vacuum reddo: quod qui nelcit Lapatho conuenire, is nec facilitates cius herbæ nouit qua nunc vulgô ßutm. de Grxca voce Lapatientia vocant; nec icire videtur,nomen hoc à ^^Ttàfa, id eft, va-cuojfadlum efte. Idem igitur Cimbrice Rumex ,quod Græcis Lapathonnotare^ma-nifefto tenemus: cquoquis non vider liquerc, Rumicis nomen abeodem Ûuini/à quo

ÎSiuinn / amp;nbsp;Prunum deriuari ,amp; vtrumque vocabulum noftras efte de prima Italiæ lin- ‘ guaapud Romanos reliiftum. Inantsapud medicos opera luditur,dum contentione niagnaquaituntjquxfint Daraaiccna dicenda : ciim nihil referai, quo olim nomine poma , quo nunc vocentur ; modo de facultatibus corum nihil fit controuerfiæ. Qrtæ quis volet ant Damalcena aut Armcniaca nominct ; dum hoc faltem nobis per-mittaCjVt nonaliis Damafeenoruraloco vtamur, quamiis quæ lubricam faciunt al-num: nonaliisitem Brabylorum Gaicniloco,quam iis quæ ftrennuam adftringendi vim guftantibusoftendunt : quæ nominarint Ccica,amp;: Ccreola,ccræcolor;quæColumella onychina ,Onychis fplendor oftendir.

D E Cerafisapudantiquos maior dilTcnfio; Romaniscotendentibus, à Lucullopri- Cerafum u» mum è Ccrafuntc opido ailatafuiirc; Græcis Diphili Siphni) teftimonio docentibus,’'^7' multoante LucuIIum fibi cognitafuifte,qui Milcfia ceteris præfcrt. Theophraftuscer- cerafut äi»-cèfic cerafum delcribir, vt prorfus maximam earn arborem depinxifle videatur jqtiam Bononiæ fepius fiib nomine maioris loti confpeximus. Fucrunt qui putarintCratæ-gurn abipfodeicriptum, Cerafum noftram cfie;quàm vcrc, noniudico: id interim dif-plicet.quod filueftrem mefpilum vidcri dicat,amp;: fucco mefpilumreferre. Quicquid huius elfid faltem negari non potcft,exiguam prorfus huius arboris notitiam turn apud Græcos,turn apud Romanosantiquiorcs fuilfe ; amp;; idcirco neque nominis rationem ab iis petendam. Fit autem huius pornum omnium apud nos priraum, ita vt ei euangelia

videan-

(S'4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V E R T V M N V S.

videanturdeboriPomonæad hemifphxrium noRrum reucrtentîs. Et quia banc àna* ’ tura habet fingularem cùm erga iè prærogatiuam ,tum erga homines bcncficentiam; vifumeftmaiôribusnoÜris.inde dare nomenclaturam quo cum gratias referre non poflent tanco munerc dignas, oRendercnt tarnen gratum animum, ipfo nominis monumcnto inæternum apud omnes amp;nbsp;audiendo, amp;teftificaturohanc arborem efic quæprimum arboreum fœtum pofl triftem hiemem mortalibus oftendit jamp;eoipfo nunciat,non verbis, (edreaplé, tempus alimentoriim redire. ïtcrr idemquod re-uertor, reuertifacio jcHe ititisjamp; Äeß nifi ipfi antè intellexiiTetis alimenti omne genus notai e, modo de iis quæ dixi, potuifletis docei i. ïîcer-ar^ ergo nihil aliud eft, quam faciens reuerti alimcntum . Longas autem inbreueselTc muratas,nonadmi-rotjcdm amp;nbsp;nos, quo vox monofyliaba fieret, iîccrsS ex ittcraeÿ fecerimus, magna Cerafut fi- diligentia bieuitarem vbique aflèdantes. Bcnciraque pro veris figno Ccralós poluitj {anèelegantiùs,quàm ipfemet poé'ta potuerit (ufpicari: quoniam non fru-boreum fœtâ lt;äus modô hanc IxtiiTimam anni partem defignet,fed nomine etiam fuo poHiceatur, rcducere tempus alimenti coaccruandi,id eft, ællatem. Quôd dulces ceralos dixit TfiLdtt. * poeta , id fecit fane tarn bene, de mea fententia, vt nullum pomi genus fit quo lubcn-Cerafirum tius vefcat : led tanta nunc eft varieras tum arborum, tum fruduum, tum faporum • vt »ftthtton. vix aliud genus inucnias in qua naturæ benignitas tanta lulcrit luxuria amp;nbsp;diuerfi-täte , A pedali enira aut paullo pluschamæcerafi altitudine in altifiimas arbores amp;nbsp;la-tiflima ramorum tabulata progrcditur ; tantum abeft, vtquoddeCratægoTheophra-ftusdixitjhuic arbotigeneratim qucatapplicari. lam in hac tarn varia copia funt amp;nbsp;amaraccrafa,omnium minima-,non illaquidem lauio infira ,vt Pliniusluaætatefadn commémorât ; led de fuo fcmine citra adultehum nata, qualia apud Tridentinos non vno loco memini videre.

Et hæc quidem de gratiftimi alimentorum reditus fymbolo. Nunc ad Mora, quæ adultæ æftati tribuuntutjquorum nomen non minus eft,quam ceralbrum, ob-Horui ar- Icuræoiiginis. Excutiant Romani,excutiant Græci omnia fua Ichnia; voluant amp;nbsp;reuol-uant omnes fuas antiquarias mcrces, amp;nbsp;minimaetiam, fi vclint, fcruta recenlcant ;non inuenient tarnen quo Mori vocabulum quear referri. Nobis in promptueft, fapien-tillîmæ aibori nominis rationem affignare fapicntiftimam : amp;nbsp;baud fcio tarnen an lapientiorem,an maioreartincio comprehenfam. Romæ nomini amp;nbsp;robui amp;nbsp;roboris iaóiantiam fubefte,paullo ante didum.

fßoj. Didum item jlDorvoccm verfam contrarium eius notare quod prorla, quæ Gom aoni. eft , fignificabatur. Quamobrem non vna ratione Morus nomen luum eft fortita.

Morifiuifu-s Principio frudus adeo omni robore caret, vt neque corticc tegatur, nec ofte intus fir-»aw« óquot; nietur ,lcd folofucco amp;: carne conftet. Deinde tam imbecilli nexu pcdiculo fuo hæ-ret,vt frequenter velleuiftima iniuria décidât ante matuntatem, lam maturo quid mollius ,quidcitius computrelcit ? Soluitur mox velut in lutum quoddam ; amp;nbsp;terra fRoojA«« quæluto conftar,pari rationeJlioo;apudnos vocatur;eo quod amp;: mollis fit,amp;: in-ipcio«. ualidaad pedes animalium fuftinendos. An non maxima igitur decaufbi Morum ab imbecillitate amp;nbsp;mollitudinc nominandum videtur : Si li necdum haberct norncn-clacuram ,num ab alia nota earn dandam putaremus,quàmabea per quam à ceteris pomis omnibus differt dilcrimine prorfus immani i Et hæc quidem de Mori A/on arhrù ftuctu ab imbccillitate nominato, nunc ad arborem. Mæc præter ramorum fragili-tatcm illud habet peculiare,quod Pvomano nomini maxime aduerlaturjquia nimi-rum minime fit inter omnes arbores aut fuperba aut iadabunda. Cùm enim ceteræ arbores,quam polTunt citiflimè, vires Inas ingcrminando,841èle foliorum ornatu deco-randis , oftentent -, hæc Ibla nihil properat, led omnibus ceteris præcurrere permilfis, tandem in medium prodit, amp;fefe ram Ipilfo viroreveftit.vt nifimodeftiaeirctfingu-lari,dc eo lèfe iaètare poftet. Quid porróconlcquitur hac lua modeftia, amp;nbsp;Fabiana tar-ditate ? Illud nempc , vt longilfimam vitam conlcquatur,amp;: materiam præftet ad multas ætates duraturam. Roraus præcoci fua iadantia dicitur periiftè : Morus contra, modeftia fua tendit ad æternitatem. Non igiturobeam tantum cauftam arborum fa-pientilnma dici poteft, quod non ante germina protrudat, quàra æftiuus calor certam præftiterit contra frigus Iccuritatern.ledea etiam ratione,quod minime fit iadabunda:

V E R t Ÿ M N V s.

qnandoquidem nullum fitrâpientiæmàiusindiciuffl,quàm modeftiaamp; matüra tardi-tas: nullum ftultitiæamp; vanicatiscertius argumentum , quàm gloriabundaarrogantia. Q uæro ntinci vtrum arboris maior fit fàpienria, an mains artificium iplîus nomencla-toris, qui non naturam foliim fruduum vocabulo l'uo cxpreffit, led vtililïîmum etiam præceptum ad vitam prüden ter agendam , turn arboris exemplo, tum nomine iplî iaclantiæ ex diametro repugnant! cadem opera conftruxit. Sciebat nimirum fru-ftra nosnaturælecretalcrutari, nili caad làna vitæ morumqueinftituta referamus: ciim nihil fcientiaprofit, quænon redo tramite ad lummumbonorum contendat. Nefuovnde Mori nomen ad Alexandrines veneric ; cura ceteri Græci hoc pomura lt;rigt;xa/t;ror vocent: taraetfi non immerità {ùfpicariqueam,idde occultiorelàcerdotunr lingua,quæeadem cumnoftraticfatjemanaire . Ceteraquæ de Moris dici polTunt, in vulgus nota funt, tum de generibus, tum de foliorum ad fcrica vtilitate, tum etiam de rto matico medicaraento ex iramatuiis eius pomis parando* ita vt hæc nihil debcanc nos demorari.

Propertius non contentus his enumeratis fruduura primiriis, quibus vertente anno Deus hic folet ornari vlterius coronam è pomis faâam adiecit,quam infitorcs vo-torum rei loluere confueuerunt, dura feliciluccelTu inuitas pyros mala,vel malos pyra, vel alias arbores diuerfæ naturæ poma ferre coëgcrunt. Pomofam autem vocat femof» eorn. coronam , quævarij generis poma continebat : quæ varieras è diucrfitateinfitionum”'*^'”’**’””** maxime Iblct oriri^quæ facit, vt non lât lànihominismihi elfe videatur, fiquis huius ætatis vel mala , vel pyra, vel alterius generis diuerlà ex infitione poma ad veterum nomenclaturas cogéré nitatur. NouilTe cuiulquefuccosco iudicio, quofimpliciumpo»,(,r«OTc$» mcdicamentorum facultates font examinandæ, id verô dignum iudico in quo boretur. Quid mea refert,quæ fuerint Sefiiana, aut quis fuerit Seftius,primus vel in-iitorvel arboris inuedor ? Nihil profeâô, quantum ego quidem videre polTum: aut faltem non pluris refert, quàm feire, quis fuerit Laurcnticlus, à quo Ua«litn0 pcrcti; aut quis Wilhelmulus, à quo Wülcamp;niïJ peren ; aut quæ Elilàberha, à quaUpfbet peren vocan-tur. Habuerint Romani Orbiculata delicatifl'ima, habuerinr Melimela, habuerinc Mattiana, Scandiana, Picena, Amerina, Syriaca, Pekifiaca, Quiriniana, Setania, Pla-tania,Muftea, amp;nbsp;fi feminis placet,habuerint etiam pannucea : num mihi ob hanc di-uerfitatem laborandum , quæillorumquibulcum noftrisconucniant? Infanaeftom-nis inquifitio, in qua inuentionis nulla eft régula aut certitudo : inlànior etiam ilia, in qua nec certa via eft ad veritatem,nec vlla Vtilitas veritaris inuentæ. Scimus Seftia- Sefiima fut na poma, fiue,vt Columella habet, Sextiana, non verô Ceftiana, vt malè apud Gale-num vocantur, inter ea numerari, quæ adftringendi vi tum in ftomaticis mcdica-mentis, tum etiam in ftomachicis aft’eâionibuscrclaxationenaris magnam liabent vtilitatem: Ea tarnen de caufla nobis minime difputandum, quæ fint Seftianapoma: ne nobis vana quærentibus, illud quod Cornario, nifi memoria fallat, in hoc porno accidat, vtSeftiana Hefperidum mala credamus; amp;nbsp;tandem cura Mattianisetiam confundamus,àquibus credi poftet Hifpanos hoc tempore omnibus nialis nomen ïnutuari.quo videantur omnia paria Mattianis olim laudatiftîmis. At hoc agendum, vt inueniamusmala,quæ adftringendi facultate non cedant Seftianisjqualia quàm plurima reperiuntur: amp;: nifi inuenirentur ,ad Appij imitationem ,aliis malis Cotoneo infitis fieri poftenr. Mattiana à Mattio diâa, illo fortafte Caio, quem Co-lumella de re ruftica lcripfifte iradit, quæ Athenæus à vico quodam Aquilciæ vi-cino adferri dicit. Plinius Valerianus non parum commendat ad pulmonis amp;nbsp;icci-noris afteélioncs, addens amp;nbsp;lânguinem reiicientibus conuenire: c quibus notis con-iieio, adftringendi vi vnà cum grata quadam amp;nbsp;pingui dulcedine prædita fuifle., Hæc Domitianus vefpere non raro efitafte fertur. quo loco Martianum codex meus habet , vt vitiosè etiam in Macrobio legitur Martianum, pro Mattiano i Mirorquôd in mentera vencrit Natali de comitibus , vtBattianain Athenæo verteree pro Mattianis: vel hæc funt, vel horum loco edi poftunt,quænosï^oI-crfcn/Hifpa-ni Canioz.4s vocant. Nominum quorum diuerlæ admodum funt amp;leues aliquan-do occafiones; nulla cura habita, fie tarnen, ne quæ apud veteresfunt feriptores, negligentia noftra corrumpantur » ad ipfas vires animum perpetuô conuertamus,

Ff 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;ad

66 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VERTVMNVS.

amp; ad cas vfum ipforum difpenfemus. Sic nee magni noftra intcreft, Galennm in Pcr^ lico malo, quod Citrium fno tempore nominariait, non fat proprièfèminisnominequot; illud etiam f'ucculentum comprehendifTe, in quo vera fèmina continentur: ciirn fatis apertè inter verorum fèminum ficcam amp;nbsp;calidam facultatem, huius fucci acidi vires, magnum collocet interuallum.

Falken. Nimis anguftisfpatiis nos includis, fi non vlterids aut dubitare aut in-quirere lieebit, quam tui Themifones permittent. Qmd quód raea non intcreft, nee opinor etiam ipfius Flemingi,quam pomum habeat facultatcmjmodö guftanti gratum* fit. Hoe mihi malim expediri, quo fefe Dipnofbphirtæ quoque in Laurentij conutuio Hefferidum torferunt; quæ nam ca fint mala quae Hefperidum apud poëtas vocantur. de ceteris fà-nè, quae haâenus primus raortalium nobis aperuifti, amp;i, nunc ingentes gratias agirons, amp;nbsp;pro co ac debemus perpetuó habebimusjquas tarnen multó habebimus maiores, fi hac etiam acccllione beneficium cumulatius reddas : quod teeo magis faccrcdeccc, quo Vortomni corona clegantior reddatur. gorop. Quandoquidem video mihi hanc imponi neceffitatem , vt totum hoepomeridianum tempus nugis meis tranfiga-tur: non magni facerem, qua de re me loqui ve]letis;nifi viderem non fatis fpatij diem huncnobisdaturum ad ea quæfuper reliquisPropertij verfibuscogitaueram,explican-da. Nee eft fanè quod Athenæo addi pofTe videatur, qui veterum hac in re diligenter enumerauit lenten tiasjtSó in ter eos Paraphilus,Diisapud Lacedæmonios Hefperidum mala apponi folere, prodidit illaquidem gratiffimum odorem fpirare, veriim nonefTe efui apta. Meminit Ariftocrates in Laconicis, eadera Hefperidum amp;: Perfica mala faciens, de quibus Diphilus Siphnius fic eft locutus, vt ab aliis Coccymala vocari dicar, nee mali fucci efle , immo plus nutrite, quam cetera mala : quo quid fibi velit, ipfe vident. mihi bis per omnia videtur aberrate, fi de Perficis fiue Medicis malis loqua- ' tur ; quorum nec cortex , nec caro, nec fuccus, nec fèmina bonum fùccum generare perßeumm» poffünt-, ciim prorfus ab alimentorum mediocritatc ad infignes excelTus déclinent: cuius generis quæ funtjOon video quis medicus ad boni fucci copiam augendam queac tnaium. adhibcfc,nifi idem forte pharmacum dicatamp;r nutrimentû . Philotimusinalimentoru libris Pcrficum malum pingueamp; miliaceum cfrc,amp; oleum excoexprimi poftedicens, de cortice cura carne videtur locutus. Quoniam veto apud Lacones aliud nomen ha-buerunt; cquidem crediderim illud minime idem cura Græco prunorum nomine Coccomaia. fuiflcifcd fcribendum efle Coccomala, nonCoccymala,àgranis nimirum,quæ acido oxjmai». Perficorùm malorû fucco continentur; amp;nbsp;ab ipfoillo acido Oxymela,id eft,mala ace-tofâ fuifte nominata. Ab AriftophaneigiturGrammatico in linguis non malèdictum fuerit, »o3tKo^t«Aa nominata fuifte apud LaconesOxymala Perfica , fine malaacetofà Perfîca:Verûm cùm addit,àquibufdam Adrya eadem vocari; maximam mihi mouec fufpicionem.hæc nominanon beneab ipfofuiftediftinda.Nam videturdeptunisage* re,quæ ànpôS'pv» etiam dicuntur,amp;: fÿncoptôs aSpua,nec non amp;nbsp;fM^pva, quafi uoÄoSpva:. quæ nomina cùm antea Brabylisliue prunis fint tributa;vereor ne paru ad medica ma-, la faciant,quæ hic ab Athenæodicûtur. Sed relinquamus has tricas,quibus veteresim-quot;' plicirps videmus: id quæramus, an Perfica, fine Mcdica, fine Aftyria,fiue,vt pôftdida. citriumalu. funt,.Gitriaeadem fint cum Hefperidum malis, an diuerfà. luba Mauritaniæ rex in iis quæ de Libya lcripfît, Citria ait Hefperica mala ab Afris vocari, amp;nbsp;inde Herculem • aurea mala in Græciam tulifle , nomine colorera fecuto. Hunequidara audiendum’' negant, afterentes Citrij nomen apud veteres non re periti •, quod amp;: Galen us videtur’ indicarejdefcribi tarnen arborera à Theophraftofub mali Perficæ fiue Medicæ nomine, quæ needum ea tempeftate patriam fuam egreftà effet : Tantum abeft, vtinfigni errore carere ea putem , quæ nefeio quam ad Bacchum de Coccymalis amp;nbsp;Oxymalis Perficis Athençusadduxit.Cùm igiturdocfiflîmus Theophraftus Medica malaquam-optimè libro quarto, vt vidifte vos nihil dubito, depinxerit, nec Hefperidum, nec au-reorum fecerit mentionem malorum, nec dixerit Græciæiara ohm ab Hercule illata: non poffum mihi perfuadere,vera ca efte quæ multo pôft lubacommentus eft.Qjiôd fi vel minima fufpicionetactusfuiftct, hæcea efte mala , quæ Hefperidum aurea di- : cu.ntur; non opinor tara nobilem apud Græcos fabulam filcntio tranfiiffet. Vcrùm vc me expediam, fulfragium colophoniumadducam Theophrafto prorfus confenfu ru m.».

î ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Virgi-

V E R T V M K V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;éÿ

yirgiliuSj dum fiïigulis regionibus peculiaria fint amp;nbsp;prorfus fua, hanc arborem ytij Medoruin propriam amp;nbsp;Italiæ necdum illatam, depingit:

triples fuccos tardumque fa^orem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

Felicüfi^aLi.^quononfrtefèntttiS'vUftmy

PocuU ßtjuando ßeuie infecere nouercte^ • ■ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ,

FltÇcueruntqueherhM, amp;nbsp;noninnoxiAuerbd,

acmembrisagit AtrAvenena.

IgfA ingens arbos ^faciémqae fimiüimalaurOf

Et ß non alitim late ialEaret odorem,

Laurus crat-, folia hatidvUis labentia “ventisi Flos apgrtma tenax : animas amp;nbsp;oientia Medi Ora fouent illo, fenibus medicanttir anhelis^ Seruius audoritate Appuleij de arboribusfcribentis, eô propcnfus eft,vt bancarborem quæ hîc defcribitnr, Citrum efle neget : quod cur faciat, non video : cùm Theophra-fti amp;nbsp;Virgili) defcriptio egregièconfentianc 8c inter fe amp;: cum raalis noftris Citriis.Pro-biisniniis inepte Rhododaphnen hîc defcribi credidit. Miror (ànè tum huius fupinu iudiciiun, 8c ab omnibus medicorum pueris deridendum ; tum illius aut vecordiam, quôd potius Appuleio,quàm Plinio accefieritjaut negligentiam , quod huius Jibros in-l'picere non curarit, in qui bus claris verbis exprefTum eft, Citrium à Gra;cis malum medicum vocari. Video etiam in tardo fapore Grammaticos valde tardos efie, necfat poctæ acumen aftccutos. Ego fic locum intelligo, vt putem Virgilium cum arbore expoftulare, quod tarn Felix malum, 8c tot dotibus nobile, tarn tarde Romanis dedcric guftandum. Sitigirur hoc nobis firmura, Mcdicum fine Perficum Græcorum malum à Theophrafto 8c Virgilio bene depidum , Citrium malum Romanis vocatum fuifie, de Plinij 8c Galeni grauifilmorum teftium audoritate ; quicquid interim vcl Seruius, vel eiusdux Appulcius obganniat. His accedit amp;Pamphilus in linguis illudquidem' beneteftatus, apud Romanos Citrum vocari; Fedin co paritercum luba ièdiidusà veritate, quod idem HeFperidum malum putarit : quod equidcm prorFus nego ; quo-niamnec Theophraftps.diligcntifiimus Medicæ raalidelineator, nec Virgilius hunc; imitatus ; ram antiquam pomi huius nobilitatem vllo modo iubticuifl'et.fi hocaureum Herculis malum apud poetascelebratum exiftimaflet. Elegantiffimushic poeta cùm nuFquam non diuina cecondita: eruditionis oracula promeus vbique Fui fimilis fit, tum in ilia Eclogæ parte niinimc dormitauit: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r,

D h. Malo me Galatea petit, lafcitta puelia-, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et fugit ad falices : fed fe cupit ante ^gt;ideri. . j.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Etiterum: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v» v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

ME. ,^iod potui, puerofilueflri ex arbore le^a v^urearrtaladecem miß, erasalteramittam^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

Quis hîcviterius tergiuerFandi locus iis qui neg3nt,aliaaure3, alia Medicaefle ? Aurea mala decern legit ex arbore ; Medica fcilicet ,quæne in ipfis quidcm Apgufti hortis-turn temporis çrelcebant Minime gentium. Nec hoc erat partons, ilia magnisFum- » ' '' ptibus è Perfia adueda de bulga Fua comparare;nec ipfe partor, vt talc quippiam Fulpi-cemur, locum vllumrclinquitjdumdicitjFeaurca poma nec emifle, nec è cuira,aut* domcftica, fed filuertri arbore legiftc, Quæ igiturerunt aurca hæc mala quæ pauperri-’ mus Menalcas cum magna attenuatione muneris ad amorcs Fuos mirtit ;primu dices,b J^oobpotui idemdc eaddetys ,f/luefiri ex arbore le^a-ptt fibi nihil proprium, nihilquc; luum oftenderet : portremo, vilisamp;filuertris muneris,quod numcrari non mcrebatur;gt; numerum exprimcnSjVnaconFelTus paruum ilium quidera efle in tarn nihilidono;{ed feerashodiernampænuriam alterisdecerncompenlaturum?Qui,rogo,hæcquadranc‘ cum Citrio , quod necdum gurtum Fur Romanis dederat ■gt; Melius ominemur,quam poctam tam decori immemorem Fuifle,vt decern Citria pauperrimus partor Sc mitcar, amp;nbsp;vile munus efle Fitcatur ; cùm co tempore vel tria à primario homine non ruris, fed ciuitatis Romanæ ipß Augurto gra,tiflimi muneris loco dari potuiflent. Quid quod ne Claudij adhuctempore in Italia Citrus colcretur, Columella alioqui tradituro,qui-pam lerenda tradandaque eflet. Martialis muitoport earn de hac dote celebrauir,

FF 4 quod

^8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VERTVMNVS.

qnôd in Aflyria pomis numquam carerct; quod iraelTeæalladius dicit ié póft in Sardia* no amp;nbsp;Neapolitanofundis fuis deprehendifle, ceu rem in Italia amp;nbsp;locis vicinis non antè viiàm. Quamobrem ne id quidem mihi Democritus, quiCquis is fuerit dipnofophifta, perfuaferic, Antiphanem veterem Comœdiarum (criptorcm in Bœotiu (uode Citrio malo cfteintelligendum, dum Baiotum fuum amatorem,vt equrdcm coniicio,ftc ingt; troducit pueilæ loquentem:

Kaù fjLfv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rà Aé^-wr,

aavip nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aAAst toüt) Ästjjamp;axtf

Tmpô'ivi Tei (itiXa miÄctyt, KaÄei J'nf à dtoJ. Ftûiÿ-/ TO an-ip/na tcüt ««p/^juevoP, tiç Tfltç aSmaf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r ßaathia^

mp tazrep/J'iav ap.luj r« tLu) ipeaa-ipoQpff ÇaTÎv Tei ^vo'ee pXXa trot’ • Tp/ae fMV oKiyy T^i xaAor Tmt^^S i(gil Titkov.

In bis vcrtendis Natalis in ipfoftatim limine impegifle videturL fed is,vt vcliti nos fie ex tempore:

Sit fanl ifjeptum 'vel lo^jui de opfonio, Ceu cum heluone fermo Çtt : fed accise Hac virgo mulu fulcra , fulcra fer deor. Non f ridem Atnenas mifit hac rex femina: Cenus futo Hel^eridum, fer afirum Cffridû^ Ef^e aurea hac dicunt. T ria at tantum modo Sunt fulcra, rara, rara vbique gentium, Eretijj^ magni.

Hos verfus Eriphus non tarn vt ftios faccret, repetiuifte videtur, fuis quibufdam addi-tis, quam vttrium pomorum donum ab Antiphancindudum derideret. Neque indicate videtur, Medicapoma à Bœotioamicæfuaî data; cfira vixoboli faciat. At pluris fuiflent tria citria tum temporis Athenis, quàm triginta oboli ; amp;nbsp;fortafle pluris, quàm triginta drachmae. Deinde mox liquet ex comparatione Granatorum quae Eriphus aureisHefperidum malis opponit ,minimèvcl ab Antiphane vel ab Eri pho de Citriisfuiftecogitatum;feddeviliorealiquogencre,quam fint mala punica. Quod fi rede quis confideret quæ ab vtroque dida fint;vidcbit, ni fallor, Meliboeam nihili aurea poma facere -, amp;nbsp;ea quæ de aureis pomis à Venere in Cypro plantaris ferc-bancur,ad punica mala detorfifle. Sed valeat Eriphus cum fua ruftica Melibœa, qua; Dianam à virorum confortio alienam , quàm Veneris fidus iurare mauult: ex quo folo perfpici poteft,omnia ca quæ Venerisfunt,ab eacontemni, amp;nbsp;vix obolariacen-feri. Ego aliter longe Antiphanem ,quam Dipnoibphifta intelligens,aio, elegantifli-mè amp;nbsp;ingeniofiffimèeum in tribus aureis pomis veriatum cfte ;tum quod ad numc-rum fpedat, turn etiam quod eorum fernen dicat non itadudum à rege Athenas mif. Ter»«««« f efle. Ternarium enim amoris vinculo conuenire, Virgilius etiam nouit ; amp;nbsp;multo wo7« T/wf«- ante omnes amp;nbsp;Latinos amp;nbsp;Græcos ipfe Salomon funiculum triplicem dicens difficilius Jo cenumit. rumpi. lam poma Veneri facra efle, amp;: ca quidem Cydonia de quibus Comicns agit, nioxapertum reddam. Quoautem Bœotius rufticum amp;nbsp;exile munus raagiscommen-tr». daret ;addidit, non de vulgati Cotoncorum gencrehæc mala efle ;ied omnium longe pulccrrima-, amp;: quo pluris fiant, fernen allatum dicit è Perfia: quod minim non eft, ciim hodie quoque Cydoneorum ea præftantiffim«a fint amp;nbsp;maxima, quorum iemen ex Lufitaniavfqueadnosaftertur. Porrôquôdà Regedicat fernen venifleamarulentum, habet criminationéin Athenienfes neicioquos,qni regiis pecuniisquas per aurea mala indicatje finerent corrumpi. Nihil igitur minus hiccogitatum eft, quàm de Mcdica malo: potiuscogitatum eftde auro Pcrfico,quo Græci le non raro allici finebant, vt Perfarum magis rebus,quàm patriæinæ ftuderent : quod vt false admodum àComico obliquis verbis amp;: aurcorum malorum mentione notai um eft -Jta parum bene ab co animadiierfiim ,qui collegit poma hæcCitrcafuifleex eo quod Iemen editione régis fuiflet allatum. Gerte fi Aniiphanis iara ætate arbor in Attica fuiflct,idq. tam commii-xuter,vc

nicer,vt etiam Bœotius fhde pomahaberet; muJto prins ad Roilaantjs, qtwtn,VirgiIiu$ nafceretur, veniflet: nec Theophraftws verèdixiflfcc, Malum Medicanl fuaadliDP«täte Mcdiæ Si. Perfidi efle pcculiarem ; nec opera fua dignum exiftimaiTec, tam dihgen-* . tem cius dare delineationem, quægiulto ante beneficio cuiulquam Perfarum Regis

in Græciam fuiflet tranflata. Hxc pluribus quam vêllem. Sed quidfacerem? Antipha-nes mihi videbatur defenfionein imp'lorare contra eos quihuiustamfaHàeaflertionis

facerent teftc amp;nbsp;patronum. Quæ verô mala dederit incelligenda,ipla Meliboea fatisin-dicauitjdum errore virgin! ruftieje non indeeoro,Punica mala a Venere in Cyproconfia ta fuifte dicit: quæ fabula non ad Pqnica mala , fed ad Cydonia pertinebat; de quibuS Ouidius Metamorph, libro decimo ipfam Ven.erem ficloquentcmadducitr

ETt ager, indigene EamaÇenum nomine diennti Tellur is Cypria pars optima y quam mihi prißei Sacrauere (enes, tcmpltsq^ accedere dotem Hane Miffere meis :'medio nitet arbor in aruo Fulua comas y fuluo ramis crepttantibus aurai Hine tria forte mea veniens decerpta ferebam

urea poma manti.

H«caic fe Hippomeni dediife, quo Atalantxobieda amp;nbsp;curium demorarentur ,• ôê . ,

amoris darcnt incitamentum. Theocritus tertio Idyllio idem expreflit: l'TrOTjUêyHç oKa Sii rav mpQhov üdeÄe yS.(Jtsn,

MaAa Ir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;avviv' ci^ à'^Âavm

n'ç i'cAf, tû( i/uâfn, «ç êç ßuQt)v aAAêT «gjoTO.

Ha:c nec pari elegantia nec pari gracia Latine, fed eadera dicam breuitate: Hippomenes ctifiens Âtalantam indncere.leclOi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

C^Lala 'volis fumens curÇum perfecit : at ilia

' Kt videt, vt fnrit, vt altuw rapta eit in amorenti

Quænam hxc Atalanta fuerit, magna eu inter poëtasamp;eorum intetpretesquæftio. AtahMà.

Thcocriti interpres amp;nbsp;plerique alij geminam faciunc ; alteram Arcadicam, laii 5 alteram Bœotam,Schœnei filiam : amp;hanc Hippomeni dant vxorem,illam Melanyoni. Mominic huius controuerfiæ inter ceteros Apollodorus, fed lite pendente dilceflîti Ælianus, Arcadicam non folùm fagittisjcd Sc pedibusplurimiim valuiffejfàtis ollen-ditjdum velocitatem eius aftrorum cadentiûamp;fulminis celeritaticomparauit. Theocritus hoc loco videtur indicate, Hippomcnem amp;nbsp;Melanyonemeundem fuifle,no-men pofterius per illud, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tA«p d.yuv», quad dicetet, Hippomenes inde Me-

lanyon didus cft, quôd jUwAw Mu,, quod eeteri perficere nequiuerunt. Nomen itaque alterumde vidoria datum apud poëtas induxit confiifionem. Sedhæc propter viam. Vidcmus itaque in Gra:cia nulla vmquam «tare, poft faltem quàm Hercules Helpe-ridum hortos fpolia{ret,aurca mala defuiflejcdm tarnen Medicæ malianteTheophra- ' ftum nullus vmquam meminifte videatur. Quæigitur auiea mala fint, ex Pliniodi-fcamus, qui inter Cydonia ea Chrymela vocat, quæ aurco colore ceteris praeftant: chrymela. quod numquam fcripfifict,fi Cirria,quæ amp;ipfe amp;nbsp;eeteri Romani iam cognofccbànti Chryfomela,fiue aurea mala apud veteres fuifte, cxiftimaflet. Quamuis verô ex his chryftmela. lacis perfpicuum efte puto, Cydoniorum genus illud quod aureo colore maxime eft cydoniama* infigne, aurea mala elfe, amp;nbsp;idcirco etiam mala Hefperidum : oftendam tarnen quid Propertius de Virgilij aureis malis lenferit ; cuius iudicioqui ftarenolet, is cadat in quot volet errores. Eius ad Lyncen. hi funt verfus cclcberrimi: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ffeiidum ma

Cedite Romani feriptores, cedite Gray^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lajunt,

'Jgt;ijicio ^tiid mains nafeitur Iliade: Tu car,is 'c mbropi fubter pineta Galeß

Thj/rßn, çlr at trit is Daphnin ar undin ib list Vtßj decern popfent corrumpere mala puellam, Mißßus amp;nbsp;impreßfus hadus ah 'vberibus, Felix qui lt;viles pomis mercaris amoves.

Quis hie non videt, vilia poma fuilTe, quæ aurea Virgilius vocauit, minime verô ex Aftyiia vfque Sc Media magnis fumptibus adueda. Non efte autem Scandiana,auc

Matciana,

If

7d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V'E'R T V M N V S.

Mattiiria^aut Melimda, iHefn iri eo carmine quo tn auaritiam puellarum fui temporis inueliitür,itaclarèlt;femonftrac,vt nullam tergiuerfationem vel obHinatifliraoaducr^ fàriôJrclinquat.’ ^f-f^’^*’'quot;^ ' ' 'bf uVn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l i;; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:

^uondai^'facata tnnefttutf ^. ,? , a.

-cH’pn:? lyiititiæ'qttortiW fneffù amp;arhor eranti v ^ i i ■ . i . n

.r':2:..flr Etdare'^pwiiceüplena:cânt-flra.r0fis. nbsp;nbsp;nbsp;gt;'1' __

S^ccitîâtPropercioPalladius, qui vnöverbo litem dirimet: ^■'^^^•i/-Cuwfrlt;tßet'cun£lifi€fuluaCydoniapümKf”- i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

' ^Jiltenusi'vtttllo ttreditur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Roborü ext ernt librutn al^érnataßtperbit, '' lt;- -

Seit tantum nulle crejier'epoÇje decits. '

Videmus hîc fuluam -Cydoniare propter poma vocat'am : videmus fuperbiam déçus au ri ; quid reliquub*'elt,vt non tota aurea dicatur Nolo nunc prolixius morari in errore hoc eradicandofad^ieA tollendu,vel folusVliniuslàtis grauis auclor efTe debe-batj quem tarnen in eadcrfi fententia Columella« præceflerat, tria æquè.ac ipfe C.y~ donioium gênera tradens. His igituraudoribus quineedum credet,aurea Heiperi-jjgt;eriiu mt^i» dumT'ttiäla, magnum iHcrculis inter cetera ornamentum, Cotonca mala ede ; eum dignum iudico,qucm Pomona folisplumbeisNomentanorum malispaicatjnecvm-quam aurea cognolcat. lubam igitur iubebimus Affis fuis narrare,Hefjjeridû mala amp;: Citria eadem elfejnec fincmus nos tam longe à verrtate detrahi,quàm Hanno conter-raneusciusnauigauit. Poterant quidem amp;nbsp;huceaadduciquæ in Herculis quibuidara ftatuis poma vifunturi fed quia non in omnibus cadem eft malorum forma,malui hoc nobis in re man ifefta argumentum deeflcjquàm exobfcuro iudicio rationibus clarif-fimis tenebrarum aliquid otFundi. Vcriim quàm Virgilius bene dodeque de Hefperi-dum malis,liue aurcis, fende ; cam redèea araatoris munus fecit ; in eo amp;nbsp;Antipha-Av i'' nem ,amp;Theocriti non vnum locum , amp;:quamplurimos alios poÄas fecutus;quorum r»ma Ventri (Jg{cripiisnonobfcurèquiuisintelligic, poma V*cncri donum eflegratidîmum. Quis nefeir. Paridis iudicio, Éridos pomum Veneri datum ; amp;nbsp;earn hac caufla vidricem vo-cari. Eadem è pomea Dionyfij corona maladecerpfit,quibus adamoresconciliandos vteretur. hincPhiletas:

' ' * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'rd 01 tnTi K‘Ufsynt, iXoiaa,

.v«-.- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicùvvmu Saxzfx.QÿTa'ipav.

Quade cauifa Theocritus Mindio fuoamatori pomaad Simetham dédit ferenda:

paAst fdiv cv KQÂmiai àiavumto

Hinc illud quod modo ex codem adduxi:

TTCt^ TTÂltbpîiffi Jg

Ad quem locum incerpres malum Veneri facrum dicit ; amp;nbsp;idcirco ad lacera quibus conciguafêdes ert illius animæ quam fub phrenib'us Plato collocauic ,quamt}ue maxime Venereos ludos vigere oportec, rcliquis duabus partibus otiods. Hinc amp;nbsp;illud apud Euftathium, nelcioanex Anacreonte:

juiïAg! epamp;JTîç ’Z/bv rpvytStn.

Et illud Ar'iftophanis ex Nephelis:

/ittihai vsm TiüpvtS'iou nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quamobrem non otiose ab Homero faólum,

quod in Phçacum hortis dixit fanÄisti dy\ctoxdpt!riiç,pulcm\n\inem nimirum malis pro-“ ' priameife ratus amp;nbsp;peculiarem ;amp; idcirco malum à Paridedatum pulcerrimæ. Quod Cyiianiama- veio noii genetatim quæuis mala æquè Veneri grata fuerinc, fed Cydonia præ ce-Z4 prA ceteru oQjnjbus Stcdchorus facis indicac in Helena, vbi commemorat, in reeis cur-ve/jeTt grata, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

rum inter myrti folia rolarum violarumque corollas , mulra quoque Cydonia coniedafuide. Plura pofTentadferri de Græcis,quibus mala Veneri facra,non alia, quàm Cotonea.cde docerencur. Veriim ne dm prolixior , pro multis vnum adfe-ram Antiphili cpigramma,quo Struthion ad Venerem fuam railfura ad hunc fecic loqui mod urn :

lyea çpisûaov oTrÂoTipnç su Tteitiç

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dó/QV i/iap^ lt;^uÄcto:Totaavav'

V’E K T V M N V Si

/ .-Î aint'iXovtetpTtybvoiinVf 1 ?!’;! 1 • iJ.i.iO 'axfpltv'^7nTcï?lt;óii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dKp'ipi^at'.. J • -i ■ ■..

t. .-.m ' . eeftç*;^ei^pnt{ç 'cardhov-^îç^^, ô’ç ae T araortty,

I. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xpvpxiii è':^çp(popéè.i'i ' nbsp;nbsp;nbsp;‘J,. .

qtiod nos, etiî non pueri gratia, Latinum tarnen faciemusf

Malitrn ego Strathion maturum gramine mollig Seruatum, ihtegritnt^ eórpta adhurretinens, Jia-id n£ui, hand ruglt;e, par elî lanugo recenti^ F rondofo in ramo me-vigor Tjfque tenet.

Rarum hiemis donum ^ fed tali hruma.'vel ipfa -d Regina in gelidis poma ferai niuibui.'.

Inter cetera lanuginem fuam adhuctecentem Venerevim hod tnalum commcndatgt; quhfn* Zona's ëtiâ'rfi irt’epigrammatdquodam-vtipomo decoram laudauir, dicenS:,/,,u or fin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'roSï-fiUÄuvi ojh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,

Nee Philippus item earn neglexit j fic canens in quodara hottulani cuiufpiam ana-thematc;

iziïAop J'’ n^vTTi’iiV TnTmzcàfjLinov 'cideft,. .sv. ’-liialum amp;nbsp;odoriferum, cr tenui lanttgine tcdiumt

Optime igitur A'^irgilius vt omnia Veneris poma’cana dixit, id eft, alba lanugi- Venerù ne veftita: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.1

t ener a lanugine mala} ,

'ïn'SnxohiTnrbidórialégitiifjVeneris iniptcrum regione fimulacnim fuifte, cuius fînifti'à nia aiiréa poma tencret; quæ res cum Gypria maloab Ouidio deferiptaegre-gic conientit : Gyialdijs narrât,! ieamp; Cœlio fuo Imperatoris Numeriani nuraiima ■'Viftim, in ciiiùs aueria parte ftolata mulier viéloriolam dextra tenebat, liniftia triarg-uînm æqùilatcrum ,in cuius fummo apice paruus circnlus ftabat cnm inièri^ ptionc jVENERiviCTRici. Hoc paruo circulo Cœlius vmbilicum ,Gyraldus ■fpcGidum Ggriafi putabat. Egorvix dubito ,quin triangulus amp;nbsp;tergarius malorumiri Venere Saxonica idem notant; amp;circulus nihil aliud fignificarit,quàm rotundura pomurn , qUod triangiili veluti pyramidis è quatuor triangulanbus faciebus pri-inùm conftitutæ faftidium coronarct. Sine enim ternarium tribus pomis , line tribus lincis vnam pomi figuram'fuftinentibus indices ; eôdem res tendere videtur. 'Ahü'd^eft quod'eredo vos cxpeftarci Sed fruftrà, niiï quis Deus ex inopinato ad-lit. Vultis vtgt;dicam , vhde Cydonia amp;nbsp;Citria nomina lùa fortita fint; cûm nec Grarca nec Latilla videantiir? Nam quôd Cydonia à Cydonc Cretæ vrbe deriuent; id J'aciurit non tam quôd ita fit, quàm quôd, nifi id ex allufione vocum inuenifrent,nihil babJrent quo nomen referrent. Quôd fi à Cydone nomen traxifient, nemo, puto, id nielius feire potuiiret, quàm ipfi Crctenlès. At hi hæc poma non Cydonia, fed Cody- Ccdymal». mala vocant,nihil minusquàm ad Cydonem alludcntes; tantum abert,vt inde credant -nominanda. cuius rciteftiseft Hermon in linguis Creticis. Apollodorus itemamp;Sofi- . .bius Godymali nomine Cydoniura intelligunt ; quod ciim non faciant de communi vfu loquendijnecefte eft de Cretica confuetudine ftatuifte, iuxta Hermonis interpre-tationem. Nec Veneris apud Ouidium narrationi conuenit,aurcamala prim dm è Cy-donéCretica venifle. Mihi ridiculum quiddam in mentem venir,quod vix aufim om-nino proloqui, nifi Socratis pallio mihi frontem obuoluatis. f l e M i N g. Tu tibi frontem perfrica: nihil eft in verbis flagitij. Si quid mali,id in rebus eft jUon inrerum notis. Eteftalioquinabfurd«m,medîcu pudore lùlfundi. De nobis nihil fis follicitus.

-G OR O P. ScitiSjOpinor, Allemanis malum hoc tottcvocari ;amp;:eodem nomine apud »«ttt. nos membrû mulicbreintelligi. Qua de caufla maioiesnoftri,ne pomudicentes,31te-rum illud nominafie viderentur; vocabulum inutilarunt,alterafyllaba ex u vocali conr fonanrefada,vtpro«Cutte fit4Sut,Cin Qjinte V confonantem femper tranfèunte. «iaMc-apjgt;el» £x hac tarnen abbreuiationeid difcimus,e in «ïTutte longû efie dcbere,fi pomu notetup; breue verô,fi pfo membro dicatur,quia turn paragogicû dutaxat habeatur; verô firmum fignificat,amp; propterea etiara legitimum connubium quod firmum efic debet. Malum ergo nomen accepit ab vlu co quo pomum hoc piielias dabatur, veluti teflera

firmi

VER TV MM VS.

firmi nexu.s cum membro ipfius faqeiendi • quod adamuflîm ^Eut-cc, ad pleniorem fonum «Cuttec nobis lignificat-.quod Latinis diceretur.Jegitirnum^çum cunno connu-bium. Quicquid igirur de Veneris malis,apud antiquos legimus, id ad Cotonca mala eft referendum ; qua de caufla dodiflime Virgilius Gana mala amoxis tefteram fecit

amp; in eo: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 n ■ ■ .

urea mala decem miß, craf altcramittaw. . .?

Hos duos Theocriti verius quos eft imitatus , longe fuperauit w) cTêJta juaAa eöju’c.}£êAlt;ó JtaSsiAftCTV, zj^tJatiexôrâ'MaSzoz’aûr..., v,, quos, verbum de vCrbcs-fic reddere poflemus:

En tibi mala decern porto ; ilLinù carpfi, vbi tu me \ e*lt; f!'? Carpifre tttllißdc àibi crut mox altéra porta, s i b r r M«Ao,Samp;A«i' igitur*apudiGiæcos-i nonyîvt vulgus Grammaticorum opinatur, à quo-uis malo traxit ori^inem ; icd à Cotoneo, vt poëta Latiiius omniserwditionisantiquàî tlïefaurus indicauitï Quod igiturAriftophanes dixit,^orAi»/3A«ôizî,.id eft, pomo;impe-titus J amp;nbsp;Theocritus;

piv pliÂoiat Tûv oèéTtQÂov a K^iapiça. iw

Et iccriiin;

.1 ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r^'TioiiuLvt'iV'tit.'^etXdTeia.pitÄQiinv.

eft ille quidem (îm^liciter imitatu,s ad hune modum ;

Malo me Galatea petit, lafciua pue lia.

Sedquod malum intelltgi voluerit,turnexpreifit,dum cana mala,amp;aurea ,ad.idem fymlx)lumadduxic;.qliod bi quos(ccutuscft,non indicarunt. lamveram etiam anti« qui nominis,quoamp;f olim Cydonium vocatnm fuit, amp;nbsp;hadenusà n »bis^vocatur, inter-precarionem itanb ociilos pofuit, vt melius nonpoiTctj tametfi linguae nollræ pcritus ÊbifTer. Qiaideniai hoccll .• [ed fe cupit ante vtdcri-.vnix ipfiim quod dixi jCunni lt;oiihubiura priiüà voce iignificatum? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Verum video i}jihi obiici pofle vqui fiat, vt nobis nulla huius iymboli memoria exgt;-tet, fi tioftrati vocabulo tota eins ratio cotinetur? At egoaio,minime oblitteratam efie, licetomnium vernaculi fcrmonis caufiarum tanta fit, non apud plebem modo, fed. apud dodillimos etiam quoique imperitia,vt me vel Archæomanem vel Blitomaniam ■videàm nominandum , li quid horum ad dfelicatasipiorum aures deferatur. Nobis ift fféquenti vfu eft «©ucin / ied numquam nifi proconuicio detrita: alicui mulicrculæ obiici confueto, Angliidem vocabulum pro fcorto vfijrpant; nee quiequam eil apud cos magis tritum Eius hæceft origo. lt;iauce quid fignificet, mododixi: quod Heet hone-flèolim fueritacccptum.praui tarnen hominum mores ad turpitudinem traduxerunt, ira vt nihil aliud dici videretur, quàm ilia maris amp;nbsp;femina’ coniundio, quæ non ftgitî-mo litü.fcd fohus partis prurientisfirmitate amp;nbsp;iuramento teneretur : ad quam iâne ra-tionem illud puto pertinere, Sedfe cupit ante vtderi . amp;nbsp;illud ; /3p-tiAa» ütto 'ziropvh-

Qua via nomen eft inuentura lt;iSuce-in illi feminæ denotandæ^quæ nullius memor honeftatis, totam icièadeiufmodi congreflus cornparauit, non diutiusvniusfutura, quàni hac parte fui fitalligata. Ex (©uccindiflyllabo ad earn formulam fado,quo Feminina apud nos à Maiciïlinis deriuantur, monoiÿllabum lt;©unn ortum eft, in quo prior pars diphthong! fonum priorem ièruatjqui fi negligatur, minimo diicrimine fict vt Re-ginæamp;Scorti noraenidem euadat apud Britannos : qua in renon pauciexteri, duni linguam bene pronuntiare needum poflunt, turpiflîmè fæpè labuntur, Diicant igitur Angli nominis fui rationem;amp;diicant noftrates icipfositxelligere, dum mulierculatn quampiani per conuiciuin lt;©ueinappellant. An hîc no videmusclariifima indicia,Co-toneumapud nos quoqueeiuidérei,cuius apud Græcos.fymbolû fuüTejfiexeiusquidé nomme vile feortû hadenus nominctur’Ego fane nihil video manifeftius tencri pofte.

FA L KEN B. Ncque ego quicquam amplius hic defiderojnec corn mitterepoftum, vt non Theocriti nomine, hominis mihi, vt feis, familiariftimi,maximasgratiasagam, quàd taminfignem malorumdederis inrerpretationem. Neque item indignefcro,4n qnibuidam Virgilium cruditione multo fuiife fuperiorcm; fi viciilim hoc miht des,non paucis etiam lotis Siculum fuifle iuauiorem : demde faciJiuselfe, qux ab aliis bene in-J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ucuta

V È R T V N V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yy

uenta funt,eâ ornamentis hinc inde conquifîtis reddere cottiptiora amp;nbsp;ilîuftnora,quàm cadem piimüm inuenire.

Scd quandoiam fatisde noftrativoceconftat; vellem Græcam quoq. amp;nbsp;Latinam ad natales liios reduci. g o r o P. Id non erit difficile, his iara ad veiitatera gradibiis ex-trudis. Quod nobis breuitatis ftudiofiffimis per monofyllabum dicitur, id prolixins , apud Latinos quidem amp;nbsp;Græcos, fed ex eadcm origine nominatur. Nam lt;rrot-tioen-fc/ idem ell quod cunno facio iuramentum, vnde Cotoneum Latinis, amp;nbsp;Græcis Cydo- »«?-nium vocatur.Hæc plana lunt, 6c minime diftrada , aur collo obtorto ad nominum rationcm compulfa: interim tarnen id nobis dare demonftrantia , quod veterum do-dilfimiis quifque de Cydoniis prodit. flem i n g. Non poffiim fans demirari banc rerum amp;nbsp;vocum catenam, qua ad has antiquitates magis trahi,quam duci videris:nec video vtrum magis admirer follertiam neinuentionis,an perpetuam omnium inter Çq rerum vocumque confonantiam, citra quam difficillime mihi noua hæc monftra probates,quæ, velut Hercules Cerberum, primus in lucem protraxilli. Verdm hæc qua: de Cydoneis malis dida funt, non ante integram mihi lucem habere videbuntutj-quam nos docuerisi qua de caufTa Cydonia vetuftiffimi illi patres Vencri confecrarint, cyJonUtM-6c id quidem tarn inhonefta nuncupatione? g o ro p, Qyorogo nomine hanc par-tern corporis vocaflent? Des licet lexcenta nomina, an non omnia eandem rem (igna- «’•lt;’lt;lt;»• bunt’amp;fi idem lignent, quarealiud alio erit vel honcftius vel inhoneftius?Scimuslo-quendi vfum in rebus eius generis impropriis 6c tranflatis vocibus, quàm propriis magis gaudere:quibus li non aliud fignifîcantjquî fit,vt honelHusdicanturlocuti,quàm 1Î propriis vfifuifi’cnt? Medici 6c naturalis philolophiæ periti, dum de naturalibus hominis partibus dilTerunt per voces, vt Ariftoteles vult, rerum proprias ; num fortafle pec-carc dicentur? In animo omnis eft turpitudo, non in rebus, non in vocabulis. Ilie li laborer, facillime offenditur: fi integer eft, nihil læditur; immo lolida rerum notitia, 6C carum propria nomenclatura, optimus eius eftpaftus amp;nbsp;verum alimentum. «Cutlicon- «tùt. uertas, mox intelliges, quid huic membro fit gratiffimum, quidque fibi fieri maxime defiderct. Quorlum igituraliam vocem quæremus,quæ nonæquè naturameiusexpri-mc re poffit, 6c fit tarnen nihilominus pro eodem intelligenda ? Et hoc quidem de voce. lam vidcndum an honeftæ Veneri, an inhoncftæ hocvocabulo malanuncupa-rint. Honeftæ profedo • crim iuramenti 6c legitimi connubi) voces habeant fignifica-tionem,quibusipfa mala nuncupantur. Ncque ceteroqui Venusarborcm hanc I'uam in Cypro, tamquam dotem luam , iadafiet ; ncc mala in Regis currum Stefichorus conieda fuifte com me moraretjnec Pallas de porno in certamen veniflet. lam 6c Ara-bins elegantiffimo Epigrammate lententiam noftram confirmauit; quod velutitria-rium quod dam robur ad ipfa figna collocabo.

yetibiav sppi-^iç « apißoÄiW

ToVTO yîçÿiç KOvpt] nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiWTl'opiiVîÇ-,

/MiÄOV ävvajtt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(WapQ'iVOV Ôppi^

EÎpyiV, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;avfx^oÂov Luù 7mlt;pi»ç.

lt;^urea dona iacis , quo (int ^onfalia, an 'ut fint Ecrnicis remora ‘Virginis Hitpomenes?

CM alum ambo expediit, prohioens hinc impetum, inde Se monflrans Veneris tefferulam effe lugx.

Alij lunonem Zygiam fine lugam vocarunt, à qua vicus fub rupe Tarpeiain forum tendens, lugarij nomen accepit. Hîc nofter poeta Venerem hac nomenclaiura digna- lugar'nu t-/-tus eft, cui vincla lugalia, non minus quàm ipfi lunoni, curæ efle feimus. Qiiamobrem clareiam videmus, mala Veneris pudicælymbolum principio fuifie : quamuis poftea;»^^ corrupti hominum mores eo coeperint abuti, vt fere in omnibus ritibus redè inftitutis accidere videmus. Quid quod ipfaTellus ,fecunda omnium mater , malaaurea pro nuptialibus donis loui 6c lunoni matrimonium contrahentibus protulerit, vt in Ægy-ptiacis fuis Afclepiades prodit. Quis igitur non fateatur,ad caftosamores hanc telTe-ram pertinere,quæ fummis Diisdatafuerit, tamquam præclarum thalami iugalis honorarium i Sedquo plura adferoteftimonia? Vnum inftar erit plurimorum , ab ipfa Hermathena optima omnis làpientiæ 6cantiquitatis interprété petitum. Quemadmo-

Gg dum

74 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V E R T V M N V s.

dum Cotonea claram habenc in Cimbrico fermone fignificationem 5 ita non paul-stjuthiama- loclaiiorem ipfa Struthia,quæ flatim linguænoftræ peritis indicant, feCe ad connubia promouenda , lætôque fucceiTu augenda, pertinere : qtiod lî verum elt, vt eft verifli-mumjquid vitra impedimenti adferetur, vt non conftanter afleramus.in legitimo ma-'îTroii. nbsp;nbsp;nbsp;trimonto ambiendo, hoc malorum genus, tefTeræ locofuilTe?lt;rouidem eft quod con-

iungo: ©icneft augeri, promoucri,amp;ad bonam frugem peruenire. Hinc^trouf--bicnquid aliud erit, quàm ipiiusmatrimonij felixaudus amp;promotio ? Nolovosmo-^!fro nerc, à 'Srou/ in geniciuo fieri ^troujS; ficut à jiîüan/ articulo perJÿncopen adie-'«itrouj3/amp; bcjS i formula vt fatis nobis vfitatiftima ; proptcrea quod fit aptiffima ad lcrmonis breuitatem ,quam perpetuo afteiftamus: ita vt nihil aliud fit

• ^ttûuoôini/quàm ipfîus coniugij ad bonam frugem incremcntum. lam ex fibilo lit-^ tcra media in compofitioiieconcurrentibus, quid mirum , fi fada fithttera afpirata,, qua ppfita cum tcrminatione Græca ex^trouss bien fit Strouthion pxnultima longa, vt. earn Antiphilus in Epigrammate modo recitato dimenfus eft. At fiquis diceret, à Græcorum voce lt;fpov9oQ Struthion deriuari ; eum ego interrogabo, vnde Strou-thos nomen acceperit ? ad quam quæftioncm fcio îcquê mutum fore, atquc is eft, qui Græcis etymologicon lcripfir. Nos ex perpétua vocum rerumque cognatione cer-nimus, ex eadem caufta amp;:.malo amp;nbsp;pafierculo nomen datum efte. Slcut enim pomum. Veneris iugalisfymbolum gerit: atque idcirco ^troub-boot/ id eft mors fymbhum. coiinubij vocatut ; tum quia vulgus noftras dicit, mortis quoddam genus fuauiftir, mum contingere ad finem Vcnercæ palæftræ,quæ paflere ob immenlam làlacica-tem notatur : tum quo moneamur, noseconnubio celcrrimam mortem reportaturos, fiauiculam hanc imitemur : quoniam masin eogenere fic fefefrequenti Veneris vfu exhauriat, vt numquam ad biennium perduret. Hine ç-povôoi etiam illi vocati lunt, qu, huius auiculæ naturam fequuntur. Sed illud animaduertendum , ç-povQtov dimi-( nuentium formulafadum , aliud efte , amp;nbsp;alio tempore pronuntiandum,quàm ç-poû-. Feÿienct. öror pro malo : dim hoc aliunde fit compofitum , quàm illud, quod mortis vnàaddu-ï^rTa'Lana nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• f^^tba autcm laitaria duplici ratione poteft videri nomen Struthij^

ria jiue her- acccpifte: fcmcl, Vt moncamur, coniugij caftimoniam tarn puram finceramque effe ba Fttiionnm debetc, quàm cft lana j radicula fullonia emundata : rurfus,qudd eadem radicula c^rJ/Lne^excitet, veheraenti fuo calore plurimum humoris ad vafa fper-matica mandans, præfertim fi cum flatulentis amp;nbsp;craffiscibis edatur. Cognita igitur struthia eb^ hac Sti uthij pomi ctymologia, non mirum nobis potcrit videri, id quod Feftusan--Strutheum pro obicena parte virili in Mimis præfertim accipi fblere ; quan-doquidem hæc corporis pars coniugium maxime promoueat, amp;nbsp;debitis augeat in-cremencis. Quanta eft, bona Venus, hæc rationum affinitasl quantus conlenlus fymbolorum ! Merito fane pafler à Catullo Lefbiæ fuæ tributuseft : cui puellæ ciim à Sappho amp;nbsp;Leibiis moribus nomen videatur dedilTe j bene etiam illam auicu-Jara caram fecit, quam Sappho Venereo vehiculo confccrauit, quamque fic eft imi-tata, vt tandem amoris furiis agitata, ipfa fibi mortem confciuerit ; valde profe-do conuenienter Græcæ pafleris nomenclaturæ , quæ connubij mortem Cimbris ob oculos ponit infigni refrenandæ libidinis hortatu. Credo equidem nihil vm-quam inter mortalestanta prurigineinfaniifle,quàm Lefbiam illam poetriam;amp;hac de caufta optimo iure Veneris currui ^afteres iunxifte, potiflim dm cum ad fe cam vcnifTe fingit.

TJWTpoç à'ûfjiÿv Xfmtm ^puoiQv tiÂÔiç ó,pfx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, KctÄo} Sé cr’

eOKiiÇ ç-çptidot.

Hue igitur Catullus allufit inipfb primo operis fui limine,fymbolo eo conftituto, de quoquiuisintelligeret, non folùm cuiuscarminaamp; ftudiumeftet imitaturusjfed hoc ctiara,qua maxime puclla gauderet; quorum vtrumque geminoindicio notauit, nomine Lei biæ, amp;nbsp;paftère de Sapphus arbitratu Veneris iugali.

Et hæc quidem de Græco pafteris nomine,cum Strutheo porno partim conuenien-partim aliô dcclinantij cui, fi velitis, hoc addam corollarium, quo intelligatis, quant z' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cadem

V E RT V M N VS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7$

eadem aniciilaapud Latinos habeac nominisfui rationem ;quam j non minus quam VAjfefvnit CA qua? modo de Giæca voce dixi, pariter om nes, ni fallor, ignorant. 3'iap amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lie in-

terlefuntconnexa, vt nemo prius præftare poffit,qiiin alterum confequatur :cùm illiid idem fit quod /S/yuf, hoc verb non ahud quàm fatisfacio. Quandoquidem igiiur lt;i2er honored amp;dccus; paisS-erc decus erit illius latisfaólionis fiue fokitionis ,qua id «e« datur quod coniugi debetur: qua in voce non mirum eft litteram S dnplicatam, loco I vocalis, quæ diphthongum in priore compoliri parte faciebat,itavt ex^aijö-C£T fiat pafler. Nam li in hac arena certamen inter omnia aniraalia inirctur, nemini dubium eft, quin huic auiculæ fummum vidoriædecusàiufto iudiccdecernendum eilet. Sed iam Ihtis diu de Lesbio palFcre : reuertamur ad Strutheon . Triplex Co-toneorum difcrimcn ,vt modo annotatum , Columella amp;nbsp;Plinius agnoucrunt : c\u'o-tripUxdifiri-rum illud quod maximum eft, Strutheon nominandum cenfent. Ego lubenter qui-*”*”' dem Græcisamp; Latinis admitco , vt hanc vocum feruentdiftmclionem -, quoclariusde pomorum diuerlitatedilTeratur : verùm nego, diferimen hoc ex vocabulorum origine prouenire . Vtrumque enim nomen Se Cydouium amp;nbsp;Struthion Veneris telîeram no-bis proponit : tametli hoc clarius aperiat fignificatum fuumad caftam Venerem re-ferri ; illud indicet flagitiolbs hominum mores à legitimomali lynibolo adimpudici-tiam declinafle. CrctcnlcsitaqucCodiraalum,id cll,cunni malum dicere maluerunt, quàm Cydonium : quôd in hoc impoftura fraus lignificetur, in illo antiqu.a ttllèiæ puritas retincatiir. qua in voce liquidô cernitur,Cydonei Sc Cotonei noraentlaturas ab CO vocabulo quo nobis muliebre inembrum notatur, deriuari.

Quoniam veiônuncconftat.pudicicaftiqucconiugij Cotoncum malum, fiueCy-doncurUjliue Strutheon,tcll'eram fuilîe ; reliquum eft, vt cauftam explicemus, cur hoc fym bol lira à prilcis hominibus ad hanc lignihcationem fit conftitutum Nihil enim.te-mere ab iishacin reladum efie, cùm perpétua eorum in nominibus lignisque ponendis induftria, turn inagnus hic vocabulorum conlenlus, antiquilfima apud pocras de malis Vcncri dedicatis audoritas conuincit. Ccterùm quo oratio de liuius inftituti rationc clarior euadat, ptius mihi aperiendum videtur,vnde Malum dicatur ; quod vocabulum LatinisSe Græcis vtcommuneeftjita apud neutrosetymologia cius lepe-ritur, quæ quidem tolerabihs poffit videri. Quid enim fngidius, quàm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tot7

deducere ;eo quod curam eorum opot teat habere : amp;nbsp;cadem etiam de cauflà afierere, ones Græcis nominari ? Nos ex limpidillimo iplius veritaris fonte origi-nem hums vocabuli petemus ,Sc ex peculiari nobis vocum per tonuerfionem fabri-candaium formula conuincemus, Mali nomen è fermone noftroad Græcos Lati- MaJum x\os venifie. Uaan apud nos fignificat diligenter caueo, ne res quæpiam lædaturjqund in Hicroglyphicis noftris ,dum de figura iplius Lamed again, latins declarabo. Huic voci prorlæ vox verfa eft contraria,nihil aliud fignificans, quàm rem quampiam in mi nutilî'imaspartescomminuo; àqua Latini Molo vetbum Mola nomen accepe-Aioz^.ai. runt. lam quia excellcntiftima comminutioert , qua cibusab hominibus manlus ab ignobiliore natura ad humanam naturam tranfiti vifum eft nominum noftratium ar-chitedo, jlînel fine Jîîaï pro conuiuio vlurpare.

Cùm igitur Jlînl vocali longaconuiuium fit : videamus quæ fuerint primæ homini-bus in conuiuio dapes. Hoc nobis diuinus Moles, fiue iplè veritatis rcuelator, Mofis verbis oftendit, ad hune modù: Tulttergo Dowintts Det/s hominem,amp; po Tuit eumin p^- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;homi-

radifumvoluptatiij'vt operaretur nbsp;nbsp;euflodiret iiit{m,pr£cepit(j. et, dicens: Exomni Ugno ■'

ParadtÇi comede -, de Ugno dutem feientid boni amp;nbsp;mali ne comedo . En vobis prim uni hominis alimentum-, quod cùm dicit ex omni arbore paradilicapiendum ; quid aliud dicit,quàm totum conuiuium pomisefte inftruendum ? Poma igitur maladida lunt; quia ex iis primum hominum conuiuium ,fiue|l5alfueritapparatum. Nobis hæc vox pro porno in defuetudinem abiit ; ne idem conuiuij,amp;: pomi nomen, pareretorationis oblcuritatem : cuius loco 3lpfcl dicimus,ad primi peccati memoriam lempirernam. jcyfei.

enim arripio eft ; Tfl crudele, amp;quicquid vitæaducrlàtur : quoniam Uef idem fit çj.,?. quod vino ;cui ƒ ri ex diametro répugnât. Quid melius exprimere poftet primi pec-cat! hiftoriarajquamfi pomu raptuscrudelisamp;: vitæcontrariusdicatur? Quoticsenim noftrashoc pominomen audimus ,toties in mentem fubiredebet illud Dei verbum,

G g i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In

vertvmnvs.

In quacumque die cowederis ex eo, morte morieris. Verdm quo conducit,eius lèntentiæ^ amp;nbsp;primi parentum lapfus meminifte ? Quorfum ? eo nimirum , vt mox Deum oremus, quo perditam vitam nobis benignitate fua omnipotent! reftituatjamp; perpetuoab infidiis Draconis nobis caueamus,cuius fuafu crudele illudamp;lethale pomum parentes noftri comederunt ? Malum ergo, fi de prima origineinterpretemur, omnem ai bohs frudum fignificat, qui hominum conuiuio eft idoneus : qui vêtus fuit huius vocabuli vftis, quod Euftathius non (emel annotauit. Poftdiluuium verb, cum Deus Nocho amp;: nimai çiua- libeiis eius carnis efum permififtet, Malum dicicoepitomne animalquadrupes,quo vefeerentur. Neque enim foldm ones, fed capræ etiam, amp;nbsp;cetera anima» fcerentur. fi- Ha pafccutia, hoc uomiue apud veteresintclligebantur: quod Euftathius item pluribus Jqçjj tradir. Verdm per fineularem quandam excellentiam , ouillum pecus hoc nomi-AtuX«» malum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;,

flue pomum notatur;eo quod inter quadrupèdes primas tenere viaeatur,amp;: non ad aliud compa-

ftSx». lafgna ,quàm vt conuiuiaex eo apparentur. Ridiculum itaquefe præbuit Varro, dum Orc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p,-p oye apud Græcos à voce animalis didum putanSjlcribit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potius, quàm

fjt-^Âov dicendum fuiftc; non fecus atque Latini dicunt balare. Neque enirn lôlaouis hoc nomine, fed alia etiam animalia prifeis vocabantur, etfi Latinus cum Græco de font* animalis contendere veliq mox in triumphum duceturjproptcrea quod longe meliusotiillam vocem exprimât,quàm balare.

Main,quod- Malum igiturquoduis pomum dicipoteft : fed dum folfim ponitur, pro Cydonio quod hoc præftantiftîmum habeatur. Hmc oleum Mclinûcùm dum[alum dicimus,olcum Cydoiiiorum intelligirnus.amp; fimiliterqui à\x'\z,Malome Galatea

Cotoneura dedit intelligcndum . Porro cum mala à menfafiueconuinio nomen ha-’d^h^acópi- béant;firque primus conuiuij gradus inter maritum amp;nbsp;vxorem : non male illi cogita-rnnt, quiconiugij notam Malum efte voluerunt, indicantes in coniiigio omnem vi-■' diim communem efTe. Hine Allemani hadenus vxorem lt;i5cinaöel vocant.-nos geinad/ ideftjConuiuijconfortem.Quarauiseuimcumaliis etiam menlam communem habere foleamus} tanto tarnen hacin focietatepotiorem locum vxorhabet,vtomncsceteri potins,quam hæc vna,fint defcrendi. Qua ergo ratione (ôeniaeï Germanis vxor vocatur; eadem malum primusantiquiflimi conuiuij apparatus, coniugij fymbolum habetur. Atqnc hæc quidcm vna fit ratio de toto malorum generc fumpta. Altera eft Cydonio magis pecLiliaris.ex eifdem etiam facris litterisoriginem ducens. Primi illi noftri inaio-res diltgentiffime fempercurandum fibi exiftimabant, vtnufquam monumenta deef-fent, qnibus ad vitiafugienda amp;nbsp;virtutem ampledendam homines incitarentur. Non igitur fatisputauerutjfi maxima primiconuiuij illiusfrugalitas per Malinotam in mê-tem fubics,ad obuium amp;nbsp;parabilem viiftum maritu amp;: vxorem hortaretur;atque fimul

Ficuiindica, commonefaceret,perpetuam viri amp;nbsp;mulierisconiudionem efte deberemifi amp;:aliud ad-■uetittim fua cjidiffent, quo hiftoria prifea notatu digniftima, amp;nbsp;optima vitæ præcepta fimul con-f^mi”'noflri tiuercntur. Hoc autem tale fuit. Primi noftri parentes ciirn Serpentis fraude fèdudi vetitum pomum comediftent,fcnfiftentquequantum indemoitiferiveneniin corpus * nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;amp;nbsp;animum graftaretuqnomenei dederunc,quoprorlb,eius abominatio;amp; verfbjVene-

num indicaretur. J^pgenim dicitur per Apocopen,a ^pgÖP/id eft,tu aboroinade.-eodein modo quo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicimus à Jroî-maet/id cft,præcedcs menfura'à qua voce Forma fit La-tinis.vox vcrlalt;6pf nihil aliud notât, quam venenû ,ad rationem nominû ichnæorum. Hine Latini ficû acceperunt;Græci corrupte ertZxop nominarût. Quàm veto fuperba hçc eftet ficus,amp; quàm ingenti foliorû turn copia tum magnitudinc luxuriaret ; tum etiam quàm rarum,quàm exiguum,quàm dulcem frudum produceret jndofçythica meafa-tis declararunt. Vt igitur maiores noftri monerent.ab hac arboris natura prorfus efte fu-giendumjadconiugij fymbolum eins arboris ffudum acceperunt, quæquammaximè ^^fymboiam, à ficu ilia ampliftîma amp;nbsp;fuperbiflima diftatct. Quôdfi quis feire volet,quàm peritè fe-cerint: Cotoneam cum ficu ilia Indica conférât, inueniet niminî ingenteefte ficui ma-fort. gnirudinem:Cydoneam verôtam exiguam efle,vt maloru.m omnium fitinfima; illam pomum habereexiguum,hancomniummalorum maximum; illi eftepomum dulcif. fimunijhuic aurterum amp;faporeadftringcnte.Nunc itaq. quid aliud nos hortantur, qui malum Cydonium matrimonij Veneris iugalis tefteram faciunqquàm vtfuperbiam, amp;: arrogantiam,amp;: omnem fupetuacaneum ornatûquamlongiflimè fugiamus, Ôc infimi hac

V E R T V M N y s* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77

hacin parte fi mus. Verûm vt infimes nos elle volunt magnitudinis amp;nbsp;foliorum luxu-ric; ira fruôfum à nobis cupiunc proferri omnium maximum amp;nbsp;copiofifiimum , amp;: eum,qui dulcorem fuum nonfacilèin bderaeonuertat,fed falubri adttringcndifaciiU tare tocius corporis vires corroborée acque'''confirmct. Liuid um etiam fici colorem pro- gt;nbsp;cul abefle iubent, Sc eius loco aureos lolis radios in omnibusoperibus ftudiilque noftris Volunt folgere.lam nee cenera'illa malgrum lanugo fuo caret fignificatUiquadementia cyàM’orHt» diuinaerga genus humanum^â^ mitisconuerlàtiocumomnibus denotatur.Nificnim mollis diuinæ clementiae lanaab ipfoagno qui Chriftus eft, accepta, omnia opera no- 5««^ jigntfi-lira circumdet;fruftra laboramus: qilam apex in flaminu Dialiu pileis olim præ le fere-bar. In omni ergo humilitatc,quç virrusefi apud Cbriftianosfumraa,licetaPhilofópho forte inter vitia numeraretuii,fruólusjnaximt)sproferamus,amp;illos quidem aureo colore fplendentes,prorfus ex aduerfo cuiii ilia arbore diflîdentes, de cuius porno primi parentes lethale mortis virus’fijxèrûn Si quis pro'amplitudine fignificationishociymboJu explicatenitereturjnæillemaximum volumen.implerec.amp;neficquidemfortalfisom-nia myftcriainlucem proferret,quædécydoniæôeficiillius comparatione dependent. Mihi fufficit,tantulum-modô indicaifc,vt inde liceat de ceteris facerecoicduram.Co-gitemus itaque in omni cónubio,de malo pètmifl'o,amp; vetito^ de fuperbia fici,amp; coto-neæ arboris humiiitate;de huius copiofo .amp; aureö' porno ingentis magnitudinis,amp; illius exiguo amp;nbsp;raro fru6I:u,in folioru tenebrisd'elitclcente:atq. ita hanc nobis fequcndoru,il-1am fugicndorum perpetuö tefleram habcamus.Aurcum igitur maid, aureosè conriu-bio frucIuSjamp;'eos maximos,amp; robuftos,nocabar;plane ficis illis exiecrandis difiimilesjô^ idcirco lymbolum fignificantifiimu Veneris iugalis.adquam omnia nomina referutur.

De Medico malo id qux’ti potefl: ; quanam cauift Latini Citrion id vocarintj Vote-rat quis facile fulpicati, c Punica lingua, quæ Arabicæ velcognäta vel lôboles eft, no-men hoc ad Romanos venifte. nifi luba dicerct,Hdperico'n malum ab Afris'AOininari, * quod qua Mauritana voce dicerctur, adjedum non habemus.tCohftat de Plini) con- .. teffione. Citri nomen duabus æquèarboribus tributum fuiife: alteri,qu2e tnalum' Me- cm uomtÀ ditumferret;alteri,cqua monftrofi pretij mcnfiedolarentutjita vtcertô airerendti fit, in nomine nihil dilcriminis fuiftejSd longeeos à Plinij fentetia^difccdcre;quico capitO • quot;* * quo de id genus mentis tra(ftat,Cedru pro Citro fcripferunt.Nam cum dicicafiam effe arborem eodem nomine,quæ malu feratjfi pomum quoque Gedron éracvö(?andu,de-buiflet tertiam quoque arborem eiuldem nominis addidilfe, quo rota homonymiaab-folueretur. Nam hanc ledioncfequendojCedrus vna mentfsdicaca eftctjaltera malum Medicu ferretjtertia trabibus ad mulca feCula duraturis quærctur: vt interim de Oxy- '' cedrotaccamus.Sed fruftra hanc (cripturam oppugnoveum peffpicui'i fit ex Athen.æoj EuftathiOjGalcno, Pamphilo,amp; aliis,pomunon Cedrion,fed:Citriu vocari:immoCe- Cedrîo». driOn apud Pliniu efte primu humoie,qui ex cedis, ignis vi, ad modu aqua? èxfudac. Vc igitur fuccindc id quod Ific lèntio,apcriam'.credriderim Romatiosarboremjè qua crifpa materia tecabacur,principio Citrum nomlnafi'e, voce Africans nonnihil corrupta,quæ de Arabuconfuetudineinpriorelyllaba erat adfpiranda:amp;:fiincquialtetametiamcum litteraadfpirata pronuntienc, quod videturBellunenfi corredoriin Abeticina placuif-le: ex quo Sd illud coniicio,de vocali prioris fyllabænonfatis certaefie ratione,aliis Chi-thran,aliis Chathran legetibus. Significaturautem hac voce ArabibusCcdrus,vtlicec apud omnes Arabes medicos vidcre.Quamobrecum Poeni Chitram pronuntiarent,amp;: Cedrm. in Cedroru gcncre arboris illud genus,e cuius nodis menfæ fiebant,collocarent;Roma-ni nomen ad linguam fuam accómodarunt,litceraChet in tenue mutataugnari interim Ccdru amp;nbsp;Chithran idem notarcjcfim camé Arabes vno Chichran nominc,amp;: Cedrum quæ in Libano crelcic, amp;nbsp;arborée qua menfas Romanoru luxus maximis amp;infanis fum-ptibuscomparabatjVideantur nominafie. Quamuisenim Theophrartus,vt vidctur,fil-iieftré CuprelTum dicere maluiftetjmihi tamê Africani hac in re magis placéc:propter- • ca quod faculcacc amp;: crefeendi modo propius cedrum quam cuprcfiiim imitetur;amp;: ha-denus ctia arbor vita? dicatur , de qua nota cedrocognataelfc liquet, qui^Codrus olim fuerit vita mortuorum,celle Diotcoride,nuncupata. Ramos icem non ad cupreflimo-dum fecunducaudicéfurfum attollit,fed acaudicc exteriuSad angulosferè redospor-ligit. Quid quod folia ctiam,amp;: eoru crefeendi modus,magis cum cedro,quàm cum cy-

G g 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prelfo

78 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VERTVMMVS.

preflb quadrent,qua’ multa ordine piano connexa,nonnihil ad Conchitidisaut filiculx fbrmam accédant. Odoritem acutifrimus,amp; fapor Sabinam potius,quàm CyparifTum æmulatus,ad naturam Cedri propids vidétur pertinere. Et fi mihi noua nomina fingere liccretjdicerem hâc Malculam Cedrelatenj Si altéra, quae in Amano Si Libano crefeir,

feminam efleiproptercaquôd crifpus nodorû plexus,amp; lignû magis exfuccum,amp;: minus • refiniferû, malculam indolem fapere videatur:çontrà ad feminâ, lacry mæ abundantia, ' Si materia: vaftitatéfpcélare eredam. Nos igitur ineafumusopinione,Thuium Theo-

phraftijcfle Cedrum,fiue Gedrelatcn malculâjquia minus habcar refinæ,amp; plus nodo-rum. nec dubito,fi Theophraftus oculatusJiuiusarborispiâor fuiflct,quin in hanc etia concellîiret fententiam,quam Arabes Si Africanos tenuiirciù(picor,ex eo quod codcin . nomine Cedrum Si Citrum vocarint,quafx.videliccteinidcm generis efient, foie iexu

differentes. Romani igitur ignorâtes idem Chithran Africanisefle,quod Grætisik La-

tinisCeJruSjCX Chithran Gitrum feccrut,adfpirarionibusJiiWatis,amp;eodem nomine malum Medicam ,citra feripeuræ di(crimen,contraquàm ratio portulabat, vocarun. Quamobié melius fecüTcntt tu cria naturæ Si linguæ, c qua hard arboi u nomii;a venc-runCjConuemcnrius ;lî menlas.quidem cedrinas,raalum vcràGirrium nominanenc.

■Quàntû âutem inter Chithran,fiuc Chcthran,amp;: Citron diferiminis ht,de revu qui-dem fignificatarûdiueriitate Arabes docebcint : at docere non^ poterunt ex veris horu nominucauHîs. Nos has nobilidiraarû arboiu nomenclaturas è primo (èrmone reman-fiflcatbitramurjeo maximeduâiargumento,quôdcum earû rationuUavel apud Arabes, vcl Chaldæos, vel Hebræos cxtetjapud nodrates clariffima reperiatiir. Q_nàm ce-drusdelargalacryraæ.çopia fit celebrata.illud ofi:endit,quôdquçuis refiniferai uarbora tenuiorluceus igné excocius, Cedium voecturj vt in Plinij comentariis cermtur aper-tifiîmc. lt;Cl)tc£-tïjran autem ad verbum amp;nbsp;fingulas litteras, fignificat, fundens laetymam.

CDtct çnim pro fundo apud nollrates itafcribendu,non«tbict ; cùra ipfii pronûciatio,tutn Gr?îcorvl,quoddenoftra voce manauir,oftendit:quodlariusin hierogîyphica littc-' læChctjfigurademonrtrabo.Chithranergovocabulû Arabibusamp; Afrisvlitatum,arbo-rcmdelacrymafignatjco quôdeiuspra:cipuusvfuseflet,cùmadalia, tumad mortuo-rum corpora conféruahda. lt;l)jan eniro nobis no tantum oculorum lacrymam,fed om-nem liquoré notât,præfertira eum qui igné exprimitut iatq. inde oleum ex balenarutn aruinaex.coduj'Sôîûn.yulgônominamus. Primiim itaq. Si fummoiure vox apud Arabes co!n(èruata,Cedrelatæconuenit;inde fimilitudiniscaufla,adThuiam,raoxetiam ad cedros minores iuniperis cognatas tranfiuit. Citron verb longé àliud notât, atq. id qui-dem ex prajcipuo mali huius vfu defumptu. Qiiis enim nefcit,hoc pomi genus ad nihil perinde valere,atq. ad fitim fuccofuo frigidiflimo rtaximoq. ledanda. (^ocircaab eo nomen accepit,quôd magna vafa potiora honore defraud et, non finensnimirum ea in illo apud fitibundos pretjo haheri.quo haberentur,fi hoc porno homines carerent. Ga-ienuîaquam momentoaceti adiedo,ad fitim extinguendam plurimiim cômendat, ob celerem aceti per corpus tranfitû. quam eius fentetiam agricolæ in fiticulofa Apulia, rémiges in ællatis feruore verifiimam efle, aflîduis docent experimentis. Atfuccus ci-triorum loijgèvehemcnriusamp;: pénétrâtamp;:réfrigérât;eaq. ratione optimum eft ælluan-ribusfaucibusardoris amulctum. Etquamuis varia fint Citriorum genera,variis nomi-nibusnunc,diftinda;omniatameh ad refrigerandû maxime quæruntur : ita vt fiiccus turn Cirriorum,quæ per raagnitudinisexcellentiam generis nomen tencnt;tum Limo-numjfaccharoincoôlus (crueturadardores febriles mitigandos,fiquando malorûcopia deficiat.ægrotos.3âitantiquum nomen eft,promaiore poculo hadenusin v(u,prçlcrtim eo, quôd ex airçrculis.oblongis,fiue leuigatis (candulis.cuparû ad modû, vel ferreis.vcl æreiSjVel ligneis circuliscolligatur.Præceptores noftri Bufcoducenfes no malc,mca qui-demfententia.Obbam Latmisdici polTearbitrabantur. lam ccr honorem ,ïjoonidem quod dcfraudofignificat.3âiteeron,amp;;fyncoptôs ,lt;îrttron/idem eftac fi dicas, defraudans ’ obbam potoviam honorefuo. Limon autem fi ad eandem linguam fit referendu,idenx eritquoddefraudovifcum,quod 3Lnnnobis vocatur. Nihilenim eftinomni medica-? mentorum vniuerfita tequod cuiufuis generis vifcidæmatciiæ,quàm hoc pomum.ma-gisaducrlètur. Hinc præfentifljmum eft remedium adomnem tenacem humorécùm in aliis corporis partibus, tum maxime in vafis.vrinariis incidendam jquol'uo beneficio

, { nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Câleulo»

V.Egt;4t T V M;N V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7^

calculorum motbo obnoxiis maximefuceurric iamp;eo qui4.etn magis, quôdnon foliîm vifcida,è quihus lapides generari folent,difcindat; fed frigiis etiam adiungat.quo calor, calculorum coctorjvires fuas perdat.Qui extra corpuslluius faculcatis periculum facere Volet, is margarita paruafucco limonum depuratolùbmergac,amp;: poft dies aliquot pul-ticuiam ex iis fadam deprehendet. Qjrôd fi quis contefldat Lima primogenium nomen efte,atque inde Limon fieri,forma voeabulorum apud Hifpanosaugentium Js certeneficquidemelabetur, vt nonaccipiat à me interprccationem codera tenden-tem. Lun—ijat, adfpiranone T abiedis,.deconfuetudine corapofitionis noftratis, idem eft quod odio Habens vifcum; qpx nota omnino,Litnis,Limónibus,amp; Limoncel-lis malis ,in hoc gcnere minimis ,quamoptiniècongruit jçoquôd nihil fit quodmaio-reincidendivi poliere cognofcatur. Nec niirura.,de Cimmeriorum fermone nomina his malis daw : propterea quod Perfia Media ab Indofcythisamp;: SaGis,quorûlinguam Çimbricam fuifte,inSaxonieisdemonftraui ,ea accepiffe videanthr. Porro quæin Citriorum gencre fuluum auri colorera maXwç imitantür,vulgô Aurancia dicunturjtrL ^uraeda plice amp;nbsp;iplà difcrimine diftinda,aliisacidp,aliis dulci, aliis ex y ttoque mixto lapore no-men dance. Quod fi Aurancia reuera dicenda fint; nemo dubitabit,quin. Romanorura lingujc nottien hoc debeatur. Ceterfim Scholiaftes Nicandri Medicu malum fuaartate Nerantzion vocatum fuiftefcribit. Hermolaus,fi redememihi, nomendeducit à Na-rantia, quo nomine Ptolemæi Narangamintelligcrevidetur, è qua vult Herculem au-rea mala portaife : quod, quia Virgilio amp;nbsp;veritati répugnât, qua? Cotonea docet aiirca malavocari, vanum exiftimo. C^od fi Cydonia Narangia vocarentnr, facile mihi perfuadçretur ,ex ea Africæ vrbe Herculem malAiia detulifie. Quod fi Nerantzion prilcum nomen fit, baud fecus atquc Citron, dici poifet inde da^im his malis fuifie, quia inter Citria infimum ordinem tencrenr. Siue cnin] refrigerandi ,fiue incidcndi facultatem in.fucco fpedes ; longé funt Citriis, per exochen fic yocatis, amp;nbsp;toto Lima-rum generipoftponenda: quod J!5cr-taut0, id eft,infimi ordinis fine infimi lymbiap-pellatio,non male indicaret. Et ha?c quidem obiter de vocum Chithran amp;nbsp;Citrqn dif-fcrentia:quæquia non fucrat àjlt;oraanis obferuata; fadutn cft,vc malum Medicum,amp;: Thuium, fine Ccdrelate mafcula eodem r^omine dicerentur.

Verum quiaChicthrande antiqua Cinimeriorum lingua deduxi ; non puto vobis ingratum fore, fi Thuixquoque nomen exeadem intcrpretemur. Aioigitur ^gemina ThuHt arbtr de caufta hanc arborera fic voeari:altera quidera,quod in facrificiis thuris loco frequcn* ter haberetur.vtVirgilius de Sabina dixie: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-*

Herbathuris opem pi^tfcis întitata^Sabind» . '

Altera veto,quod no lolfim ad homines per facra cuftodiendos faceret ; fed hancetiam naturam efl'et Ibrtita, vt quxcumqueexe^fierent jdiütifiîmècuftodinlèruariquepof-lent: quoniam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, amp;: indelt;ï)wi nihil aliud fit, quam ipfa cuftodia, cum articulo

exprefla. Perdurât enim, Theophrafto tefte, materies hæc oranino incörrupta : è cuius radice, cum nihil crifpiusfit, pretiofiflimaoperaconficiuntur,tanti apud Romanos æftimata,vtmenfasexhacconfeâas feminæ maritis margaritarum prenaexpro-brantibusregerent; tamqua in iisnon minusinfanus quàm in vnionibus fieret fumrus. tiofiffinti a-Harum ciim fingulælatifundiorum pretia fuperarint; quid tandem de inlatrabili Se-necæ luxucogitandum;quem Dioprodidit non vnam,yt Ciceroncm,5£ Afinium Pol-lionem, amp;nbsp;nelcio quos alios ; fed fexcentas habuifie, clarilfimoindicio, quàm femper’’“* probitatis prætextus profundiifimavitiorum barathrapotucritcelare.Si noftraætas co-Jendæ propagandæque huic arbori,quam vita? merito vocant, ob fingularem incer om-nes durationem,tantum diligeifiiæ adhibeat,quantu pccuniç Romani vitiiseius eraen-dis; breuifiet.vt intégras filuas habeamus;Ciim non minus quàm buxus defradis ra-mulculisdcpangi poflit. Homerushanc dedit Calyplo vrendam. qua in re Plinij me-moriælùccurrendum,fcribentis, hancinter odoresin deliciisCirces enuraerari; co- nbsp;nbsp;r.—? u

dem verfu Cedrum Laricçmque à poëta adiici, magno, vt inquit ,errore eoruro qui odoramenta hocnomineintellcxerunt. Profedo in iis quæ de Circe Homerus ccCinit, nullaThuiæ mentio, tametfi fumodomus ipfiusproditafuifie vidcatur. Locus queni lele raeminerat legifle, non de Circe, fed de Calyplo tradat, vbi inter ceteros hi funt verfus:

G g 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•jrvp (Ar

v'er’tvmnvs.

fAv i^apo(piv Kitiw-ttiÄocrt J*’ oS^pii '‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

x'i/pou gt;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ôuovT àvd vürnt oSeacfii. id eft; •

••* * IvK€ focits magrto lucibat i at infula lon^'^ Fißilü Ctdri amp;nbsp;'J'bu^ l^iróhat oderctni '■' Virgilius pcrpètùô cum prifcis poëcis de viiftoriacontendens »frequentiftïmè trium-phans; hoclöcó nefciok]uid mihi videtür pfofpekiftö,quod abaliis non fuerit anim-Thuiumßue aduérfum . Qvod eniliî'de Calypfo HorWcr.usdixit, hic Circæfuæ tribuens, vno mihi Cedrinomine’amp;: Cedrtim amp;nbsp;Tbuium viftethr cornprehcndifle ; non paiuo mihi argu-nertannume- mento, cadem'ipfüm'rilecüih'lënhfle, amp;îThtùium cedrinogeneriannuinerafte : qnod r«/«»-. nifi pufaftef,quot;haud dubie' numquath' TKuiumTnöbiliflimam arborem filentio ptætcf-mififlec.^Ie'gantiusigitüfamp;'a'rxificiofius jllqd eft.quàm vulgo æftinictur:

'•'^'^/'^'quot;Vtitiïdoratamnott'ârndadlnmïnabedtuin. m •- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

quô‘,'mcaqqidem opimoné, amp;nbsp;Cedrum S^ Thuiùm voluiccompledi. Quo^ P’b ' jhius amp;rcerefi intbllex-îflëntj'riuttïqoam malnm Medicam,fiùeAftyriam,fiue Pcrficam', amp;nbsp;Thuium codem nonfinëyôtaftcnC; fed Thuiuin,non Citrum,fcd Cednim dixilfent. Sed condoriândùm Rortäftrs/ft^Afrotum nomine Chirhran,dèccpti,Thuium Cicrum vocarint J curn nè Thcbpli^ftU8-t|uidem Thünim ccdrini generis cftc norit. Laudemus iraque Mïlróiïdmilqui'v/io'ftönlinédtio Gédrótum generaconiûxit. Interim ramen mi-nimè recipien’da eoruoi fehVènn'a,qui Cedfiamala pro Cirrus ftribiinr, quo Thuiü ad Cedri nomc pértinerèVi'dfeatufrquod prorfus pugnat cum e^mnibusvetuftis Græeoruin amp;nbsp;LarinoruRÏlibris.(5ïi(pd fi'Pli'nii^Thûiu Cedrûjudicaftetjprofeflô in Cedrfhiftoria non érat liödgemis omifrurns',qùo(K)b irigês^nodorum pretiû facile tenuiilet piincipa-tum. Qtiamobfédtirri déaééretradar,(lelegendus, vc ipfùm citro, non cedro, fecun-du m effe dïcâtrquod'lcripturæ vitium alibi qùoque in codéauiftore furrcplir.Eft prçtcr-cairi Plinij amp;nbsp;Homericôdicibusôt/ov.nori 0îîbp,vt pîeriq. habentJcgcndiMn: quod tuni ƒ ex Theophrafto,tû ex illo manifefto tencturjquôd Plinius dicat,quo(dä nomine Thuij odor^mcnt.â^enératim''ih'tiêllexiire,quæ non-/5ïKtdcd bv» diccrentur,vt Galenus in Hip-pocratis glofTis annotatTit.Anverôpcrdiphrhôftgû(crip4critH’omcnis,an non;id needu puto (àtis liquerc; ramctftftithi cum ftmplîei vcicaltpronunçiafle'videatur. Etymologiæ quidêrh côngrÙGntiusèfrdt,figt;dü;e vocalescómiftérenturdcdderiuatis frcquens eft,non 1*' ' nihil à primis fuis natâlibiifdegenerare- Apud 'Diofcoridem in capite De croco 6dav eu diphthöngolegfthusrqftórócöRuellius-mortarium verrit, longé ab auéloris meteaber-rans:o/ùiT« tntÄia TbdGijav ßetTdovnt^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideft,in Italia ij quiThuiam tingunr,

hoc vtuntur. Croco enim colorem huic lignô induceba(it,vti amp;nbsp;nortrates mollu(tis,amp;: bruIciSjamp;r reliquiscrifpis lignis.Vel Thuiamigitur velThyiam per duas (ÿllabas pro arbore dipemus ; at duiq mofrariÖ (ignificaré volernus.redius per tres lÿllabas bve-w pro-». nûciabimüs- tametfi apud Grammaticosid parum fit obferuatu,qui Qt]siv pro mortario ' quotJ.diPuf.'Ariftophancscertê tribusfyllabtó enunciaint,quarûmcdiam perdiphthon-gum Epfilbn-Iotalcripfit; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quôd autem Plinius Icripfit,in

codéapud Homerû verfu Làricemenumerari-,idlap(ùimemoriæ,quido(ftiftlmocuiq. interpréperandû frequenterobrepit.condonandu.Mcminitpoëtaeodem lotojcd non eodemVcrtlbAlniTopuirjamp;CupreflijIèd deLarice nelitteruhm quidem adiecit, Ve-Thuium fiue rùm latis iaiTi dcThuio fiue Thuia; quænunceadem de caufla arbor vitædititur, qua vbtdicUur Thuiaeft nominata: vél quia amp;nbsp;(üam,amp;: aliorum quæ ex eafiunr,vitam diuriffimè eolèruet: véiquialàcrificiis quibusodor huius gratus erat,vita mortaliumcuftc.diatur. D. Hiefonymus hanc arborém Hcbræis dici putat DjS vel 30S, quam (âera; litteræ ex India adfcrri dietmt: cùm Theophraftus eam ex Cyrénaica,Plinius ab Atlante,amp; Ancho-rariOjMauritanîæ monté', liane materiam adferri Icribat. Sed Ophir, vndeaurum amp;: Lcgomddfêf-ebatut, Africans Indiæ eft adlcribendû. Ego facilemihi perfuaderi permit»«». mifificm^Legoin hebënu'efléinifi hebenû hauben apud Hebrsos diceretur,vt eft apud Ezcchielem cap.iy.Vcrum quia Hebenum'vox eft Latinis,Grscis,Hebra;is,Arabibu.s amp;nbsp;Ghaldïéiscômunis : fufpicor eam ad antiquiftîmos referenda natales. îjauben namq. ïîaut. quid aliud eft,qï1«\m9a«t-öeeii:amp;i: Tau de more exempto,fiaitbfn,id ert,lignû o(reum,fiue lignorûos. Sic autéolim fuifle elatû hoc vocabulum,Hebræa feriptura teftatur,quæ fie habet Qioa’n^vnde apud Arabes Habenura remanfit,Græcis amp;nbsp;Lacinis longius digrelTis.

lam

VÊ R T V M N V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8l

latn quia tam pcrfpicuaefthuiiis nominisapudnos ratio,ligni naturam adamuflim explicans: quid mirieflet,fiexeademlingua Lcgomvocarctur omnelignum pretio-fum, quo alia ligna teguntur ? Ucg-oin ad verbum Ibnat id quod alij in modum redo- Us«». rij circumponitur;arque hacratione nomenefletomni materiæ; qua rudiora ligna vel redo opere vel tcirulato veftiuntur. Hine Latini fortalTe ligni nomen ad quamuisarbo- Lisnum, ream materiam tranftulerunt, perinde arque Hifpani omnia mala Matriana,amp;: omnes 2”*-auiculas palTeres folenr vocare.

N V N c rempuSjVr à Cirro amp;:atireis pomis,quorum occafione hçc à nobis dida font, digreflijad Propertij pomolam coronam redeamus. Solereaure ex pomis coronas fieri, ciim ceteri,rum Philetas eriam oftedir, Venerem canens à Bacchi remporibus pomum Hippomenis decerpfifle. Fleming. Quandoquidem modo, inrer cerera, vnde mala dicanrur, oftendifti,amp;quàmlarè hæc pareat nomenclarura, fi de naralibus fuis examinerur; velim vr iridem nos doccres,quid pomum propriedefignet, amp;nbsp;quæ nomi* nefuocompledarurjrum eriam reliquapomorum genera adderes, quo pomolam coronam ablblutahaberemus. g o r o p. De pomis non difficulrer refpondebo, fi mihi pomum 0. denoftro fermone primos vocabuli orrus fumere permirreris. Er quid ni permitraris, fi ncc Græca, nec Larina origo queat inueniri? 25oom fiue Jßainn nobis dicirur quæuis ar- îsoci. bor,à J5aUj,quod ell exflruere; quoniam præcipua primaq. llrudura ex arboribus con- îSam«-llirerit j vr hadenus ferè in monribus pallorum calæ arboribus connexis fiunt, fuperne Icandulis vel arboribus iundis,cefpirem fullinenribus. redæ Larini nomen genericum ad illam dilferenriam conrraxerunt, vr pomi nomine,quod ex25ocnifa6tum ell jcasfo-^ las arbores notarent, quæ non Ibldm mareriam ædificiis, fed alimenrum eriam bomi-nibus fubminillrarenr, Plinius glandes pomorum numero exclufit, nefcio qua de cauf-fa;cum mihiæquèatq. nucesiuglandcs,amp;: nuces pineæ,dequibus non dubiratur,hanc nomenclaruram videanrur mererijidque co magis,quöd homines quondam glandibus viditalTcdicanrur. Quicquid Romanaconfuerudo voluerirjllud lalrem cóllar,nomi-nis rarionem larilfimè parère; amp;nbsp;nucem eriam de glandis genere videri: propterea quod nux louis glans,fiue iuglansnominerur; arque ideofi iuglansad pomi nomen admirra- Uux toHit tur; pari iure omnes glandes ad mirtendas, aut fairem eas quæ fint edendo ; ni fi foi tafle cuiras dumtaxat arbores,pornos dicendàs purer; quemadmodum amp;nbsp;nos,dum boomgart 2600111-39«. pro pomario dicimus, glandes non comprehendimus ; propterea quôd hoc arborû genus nonferècullodiatur, lcd paflîm vbiq. locorum crefeat: ex eo glandi nomini tribu-to,quôd fit lt;©ai-ïanôsi, id ell, regionis fiue terræ gratia, fiue id quod terræ placet. Quid Gims ,slm-. enim magis videtur telluri acceptuefle, quàm arborum illud genus quod glandes pro-fertiquandoquidem vbiq. à terra fua,quafi fponte,procreetur ? Nos totum glandiferù hoc genus «2«: fine «iBlc vocamus,de folido arborû robore nomen fabricati;amp;: inde cftïtcl lt;$cf. glans dicirur: à qua voce azzf Aoç fiue cexvAoC apud Græcos ilicis glans nominatur,quam Lacon in quinto Theocriti Idyllio in Ilice,nô in malo montana,nalci dicit; addens fea-brola fquama tegi. Galenus Ilicis glandé, amp;nbsp;Comari, acerba fiue ç-pt'Çvà perpetuô ma-nere dicit: quod non omnibus fatis placebit; minime mulieribus iis quæ in Lufitania reliqua Hilpania glandibus ilignis,vt delicatiselcis,vefcuntur.Nec Comari fruélus,fiue Comnri put arbuti,vt Latini voeât,perpetuô acerbus videtur manere;quamuis tarde ad modû ma-'”'^“'* A*quot; turetUTjôi vix antequânouus veteri fuccrefeat. Simul enim amp;nbsp;flores habet amp;annipræ-cedétis fruôlus; hos fragis figura fimiles, fed fapore longé inferiores, qui illis vinofus ell, his fatuèdulcis, amp;:nelcio quid farinæ præ fe ferens;il 1 os non abfimiles floribus minutis Vernis,quos Lilium conualliû nobis vocatû profert.Fateor equidé cum Galeno,ficcita-tem amp;nbsp;adftriôlioné quandam ex acerbo faporein hisfruâibusmanere;lcd minimedici pofle, vtipfe vult, perpetuô acerbos perdurare,certiflîmafcminarûamp; puerorûtellifica-tione.reclamâte. De Ilice poteritexeufari, fi fortaflis in Afia Ilicis ilia dumtaxat genera crelcant, quæglandemacerbilfimam ferunt. InHifpania enim ell ilex quam Encina, vocant,glandé ferens edulem,amp;: ligni neruofa duritie,amp; pulcra venarû pid:ura,amp;glan-disLuauitate. Ilex did videtur quafi aïd-nc, id eft, nobile robur. Sunt præter hoc genus iiexvntiedi. quatuor etiamnû iligni, vt videtur, roborisdiflèrentiæ: quarum vna eil cius arbons quæ folio ilicis eil, led maiore, amp;nbsp;ex altera parte albicante, nec prorfus tam fpinolo ; in quo peculiarisquædam nota,Cotyledones ex altera parte, ex altera vcluti verrucas habere. nbsp;nbsp;nbsp;varia

81 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VERTVMNVS.

Huie altera arbor perfimilis, fed folio ex vna parte magis viridi, amp;nbsp;ex altera magisal-bo.ceteroquin ilicis, nifi mains effet; in qnoaliquando quidem, fed rarius, acetabulo-■ rum rudimetita f'peâantur. vtrumque hoc genus Meflo ruftici Guadalupcnfes vo-cant • fed pofterius propter inlignem corticis adftridionem , ad fluxas gingiuas in vfu habent; Vtrique glans perpetuo acerba. Accedit tertium genus, cui folium nigriuseft, quam Ilici, longius latiulque, non parum accédons ad Aquifoliæ ilicis amp;nbsp;formam amp;: colorera ; cui glansquoque , vt prioribus, acerba. Quartum genus pumilum eft, folio omnino Ilicis illius ceteris nobilioris.nifi quod minus frutens poiius quam robori adferibendum : Hifpani Carasi^as appellant. Hocglandem fert amp;: grana Kermes no-minara, longe diuerfa ab iis quæ hoc tempore lt;CoriniIie vocantur. Tunæ cubcrcula, quæ facile in illud infeâi genus tranfeunt quod teilaceo operculo rubro,amp;£. nigris piin-dis iniigni.alas tegit,corpore breui amp;nbsp;rotundo, vnde'poreelli ,qucm CoctntUo Hifpani vocanr, nomen accepit : quæ res medicis benenotanda , quo vidcant,qui compoii-tioncm Arabicam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vocatam Pharmacopoei parent. Totigitur Ihcis genera

apud Hifpanos inuenias, quot omnino roborum generaapud Thoophraftum. Vcruin de his accuratius agerc non efl: huius temporis.

Gianiesinter nbsp;nbsp;Nomiuum dumtaxatorigines amp;antiquitates vetufliflimas ex horum confenfu quæ-

rimus;amp;: glandesetiam inter poma ccnferi,abfurdum non putan.us.Quod ex coquo-que vcnlimile ledditur, quod ad genera nucurn vidcantur pertincre. Græci B ilanos glandes nominant, quafi Walt-rtot/ id eft, nux hluarum dicerctur, duplici W m B mu-ivitmicyium. tato . Scd quia Comarus Mimæcylon ferredicitur, videniur prifei, pci coi temptura, arbuti fruóium glandibusannumeraflc. Nobis enim nihil aliud off jUi-nip-ctrficl/quain fj quis per dcrifionem diceret, Ego fum glans, noli me tangere: hue glans,cauenc c.in-2iir. gas. «ïEoui ar veto, vnde Cornaros, idem efl quod veniendi tardicasj quia nimiiumfi u-^rbutM,t. Ilium tardiffimè perficiat,Horem fub brumam ferat. Eadem dec lufla Latinis aSiiet. arbutus, vcluti ac-fauct/id eft,tardum fpolium, vel tardum remedium,fi ab är bort de-2Soet. ducatur. Mimæcylum igitur Coman fîue arbuti pomum dicitur; vt homines inrclli-gant, abefu eius abftinendum ; propterea quod ebrietatem Si cerebri pcrturbaciones rneda. inducat : Plinius banc arborera Vnedoncm etiara vocari fcribitjàquo Galenus,a;tare poftehor,diflcncit;aicns Romanis Græcorura Epimclida hoc nomine dici ; cui tarnen fruefui idem quod Miraæcylo imputât, caput nimirum abeolædi; quod neque de Mefpilis noftratibus, neque de Azarolis Neapolitanis verè dici poteftjcdm ab vtroque horum generefumi fupprimantur. Minim tricocca me(pilaamp; mefpila noftratialub eodem nomine comprehendi; cum ligno, foliis, m3gnitudine,frudu,amp; eius colore, quam plurimum différant. Sed hoc nihil ad nos. Cauffa certc norainis vtrique arbori communis quodam modo videtur. Sicut enim Cerafanuntiura feront alimentorura fSm.^*** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mefpila raatura mihiocclamant, tempus iam adcife, quo nihil am-

pliusin arboribus reftatfpoliandum • Jßif-pcienim idem eft quod deficit fpolium, line fruftra in poroario quæras quod expiles ; quod vt fateamur Azarolis fine Tricoccis ctiam conuenire;altcfi tarnen teneri longe magis conuenit j vt nemo, qui vtrumque genus nooit, poteft ignorare. In his fi de fapore eilet fententia ferenda,ego litein fecon-dum Plinium iudicarem. Vtrumque enim Mefpilorum genuseo eft fapore, vt non vnum tantum , fed complota etiam edere foleamos. Mimæcylom veto tale eft , vc nullius palato putem plaeere ; amp;nbsp;idcirco Vnedonis nomen magis quam vel Epiraelis vel mefpilum tricoccom meretur. Miror præterea in Galeno , quod Phagi glandera acerbam etiam faciat.ciim amp;nbsp;olim ea homines vixilfe narrentur,amp;: hac etiamnum tcin-peftate à plurimis comedantur.

Mirabilis eft plurimorum in hac arbore amp;nbsp;pudendus error, qui credunt Fagura Latinorum eandem efl'ecum Phago Græcorumiquemego inclauaHerculan3,quam alij ex oleaftro, alijephagofecerunt.latcdifcuftî. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r:»

Falken. Meminiidexteaudire. Sed quandonecdum nobis ea quæ de Herculis claua fcripfifti, communicare dignaris ; optarcm Si meo Si Flemingi nomine, vC hunc nobis fcrupulum,quem iniecifti,eximcres. j

GOR OP, Faciam, fed tribus verbis : idqoeeolubcntius,vt te,FIeminge,incitefn ad omne glandis genus conferendura ; aji quod hæc tua Wyninghemiça ditio ara-^ piifKina

V E R T V M N V s. ’

pliflîmafpati a, citra pratorum amp;: aruorüm iaduram , (ponte fuâ videtür offétre; Si ipfa glandisetymologia te pcrmoueredebet ,vt hac parte telluri plàcere nitatis. Theodo-tus Gaza proximo accedk ad veritatem : fed nefeio qui faólum fit, vt in perraanferit ,amp; Latinum fagi nomen pro phago Græcorum vfurparitjn quera la- fro fhago. pfum,nominum conuenientiavirum alioqui diligentiflîmüm pertraxit. Verùm Plinius eunl moilere debebat;, qui clarilïlmadclcriptionedemonftrauit ,quàm arbor ea quam Latini fagum dicunt,à Græcorum phago diftec. Deinde mirum , non anim-aduertifle Plinium, in roborum generibus enumerandis, fagi nomen nufquàm po-neneji. (ùifTe ; cùm tarnen in iis phagus Græcorum effet; pro qua quod nomen Latinum po-fueritjVno Ibloindicio conftare potcft,quód quernam glandem omnium dulcilTi-mam fecerit, quam laudem phago Theophraftus adi'cripferat : ex quo quis non vider, quercum pofitam pro Græcorum phago? Verum amp;illud annotauit, quercum ma-Iculam amp;nbsp;feminam ie agnofcere ; amp;nbsp;hanc quidem glandis fuauitate effe mare fuperio-rem ;è quo fieret, vt Hemerisquercus maseffet, amp;phagus querensfemina. Rurtici Neapolitani hadenus hoe qucrcuum difetimeil agnofeunt, Si nominibus fuis diftin- . : guunt; mafculam quidem quercum,feminam veró quercum gentilem fiue nobilem^ propter glandis dulccdinem, vocantes. Non video itaque, qua fe ratione Gaza queac excuiare,quod tanta cemeritate in vertendo vfus fit, vt Latinum fagi nomen ad quercum feminam applicant, arborem toto cælodiffidentem. Facillimè fauè hïc Plinium gt;nbsp;fèqui potuiffet jprxfcrtim cumoftendat ,in fagi arboris hiftoria fè ambigu urn ffüiffe.

Seio nee Plinium nccTheophraftu. (atisconftanterin roborum diftindioneverfatum, ;; vtin meisadueriariishabcoannoratum : lèd hoe peccatum mains eft in Theodoro, • ^,2-qnàm ferri poffit. Quid enim ftultius ,quam hominem Græcum, in Latino fermoncj vocabulo Latino in ea fignificarione vti,quam nemo mortalium vmquara ne per {omnium quidem cogitaffet? nee id {ólüm magna cum perturbatione return committere ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

fed alterum rurfus culpam addere turpiorem ? Quis eft tam obefie nariSpJvt fieaquæ de Oxea Theophraftus fcripfit, cum fago Latinorum conférât ; non ftatim odorctur, fagum Latinorum amp;c Oxeam Græcorum eandem arborem effe,longi{fimo interuallo à .4 queren diftantem ? At huic Oxeænouum nomen finxit,quafi vox Latinis vfurpata defuiffet. Quid, rogo,clarius Theophrafti deferiptione ,quaarbos ereda,lenis,eno-diSjCraffitudine amp;altitudine ferèæqualis abieti ,nec cetera diffimilis depingitut; cui glandcus frudus echinatocalyce contentus', amp;nbsp;folium bifidumà pediculo inaculea-tum mucronem definens adieda, quid vitra dubitationis rcliqüerunt ? Quid quod , candidam quoque raateriam adiecit, amp;nbsp;eam ad multa vtilem ; quod ita fago Latino-^ „ „ rum eonuenitjVtnihil magis poffit. Vêtus Strabonis interpres pro Oxea reddidit fago- ' fci{fimam,ne{ciD vndemutuatusfciftimæ adiedionem. Scio nihil effe quod in tenuio-res afferculos (cindatur, adeô vt vaginarum quoque corium iis fulciatur : fed quæ gens inde nomen dederit, needum legi. Xanthus Lydus, amp;nbsp;Menecrates Elaita, audores funt, hanc arborem apud Lydos Myfon vocan ; arque inde iis Phrygibus qui ad Olym-pum fibifedes pofuerunt, Myforum nomeneffe ,quoniani totus hicmonsfagorum films abundat, Qu^od fi ab arboribus aut filuis genres effent nominandæ,Bruffellenfes maxime fagi appellationem mererentur,in quorum fuburbanoagro filua exordium fumit fagorum vmbraobfcuti{rima,qua nihil æftiuis méfibusamœniuspotefteogitarû Porto nihil miror,fagum Myfon vocari;cùm J!l)ujS-foct nihil aliud Phrygû lingua figni-ficct,quàm muriû fuauitaté;amp; verifimilius fit,Phryges fibiipfos dediffe nomenclatura, Myfit.i.fa’ quàmàLydisacceptamvfurpaffeïVerümfiueMyfiàfagiSjfiueà MyfisEuropæis,quod probabilius ert,fiue vtraq. gens à muribus nomen acceperint,noftranôrcfert. hoc interim obiter notandû,mures maioré in modum fagorû glandibusdeledari.atq. indeeffe, vt ad earû matutitatem maior fit huius animalis prouentus;atq. indefortaffisoccafioné datam,vr populus ad fagorû filuam fedes figens, Mulos fe nominarint : Si arbor etiam Muß. JöusS-fett, id eft, murium obledamentu fuetit dida. Verumenimuero, vt phagus Græ- jfuna. corura amp;nbsp;fagus Latinorum tantum naturæ proprietatibus diften t,quan tum quercus amp;nbsp;fagus apud Latinos, vtexTheophrafto cuiuisert perfpicuum ,notas fairem Oxeæ amp;nbsp;»orüferindl Phagiexipfo conferenti :hoc tarnen commune habent,quöd Latini fagum fiiam,per-inde arque Græci fuara, loui confecrarinc. de Græcis Homerus teftimonium dieet;

ol flSV

vertvmnvs.

Oi fMV ap aVT/Z^fOv aupiwtiehfa, ^Tot tTaÏfjr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''

Eluztti vTr diyiQ^oio choç TnedJiaÄÄii (ptiyâi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Cuius hæc ferè ctl fcntcntia;

Diuini [ocij Çimilem Sarpedona diuù Sub louis ^Egiochi queren pofuere perawpU.

Quid quôd louis Dodonæi iilua è phago Græcorum, fiuequefcu,confl:iterit:amp;prima columba è Thebis Ægyprüs aduolansjn phago confederic, amp;:exeaoracula humana voce edidifledicatuF ; quam arborcm in Herodoti Euterpe Laurentius Valla non.me Fagi maleinterpretatus elL Apud Latinos eundem honorem Fagotributum , vt loui . quoque , æquè atque quercusjàcra eflet, lupitcr Fagutalis , àluco Fageo didusjaiis oftendit; cuius rei earn cauflam efle puto, quod glandis lùauitate nulla ratione polfit phago Græcorum poltponi •, atquc idcirco loui hominibus alimenta citralaborem dantijhaud minoreiure.quàm hancjfuiflededicatam. Hinc illud Virgilij intelligitun

Tityre tu patulte recubans Çub tegmine fagi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-à

Qiio nihil aliud fignificatur, quàm Virgilium tub Augufti patrocinio viram ducerd tuduem ociofam , tamquam fub louis vmbra diuinitùs haberet, quæ vidui necetra-riàeffent. Nos amp;: alias cauffas adferemus in Gallicis,!! quandoedentur,ob quas quercus apud Druides amp;nbsp;apud Dodonæos in tanto fucrit honore: minimètaméadraiffuri, Druidei vn- quod vulgô creditû,Di uides à Græco roboris nomine nuncupatos fuitre;Verùm ab eo, dédiai. quèd ôi ipfi veram fapientiam tèquerentur, aliis veritatem demonftrarenr ; quod proprium eft officium tacerdotum amp;nbsp;pontificum, modo quales dicuntur, talcs effe laborent.Hic taris efto, vobis indicatie,poctam Latinum Fago fuæea tribuiffe, non minore cauffa , quæ Homerus Phago Græcorum . Nec ego quicquam certius mihi per-Sarpedonfer- fuadco,quàm ipfum primo ffatim Bucolicorum vertu ad Hoineri S'arpedonem allu-ratione timilis erat, quod amp;nbsp;poétaeffet, qui dus fimiles habentur, arque locatur à fi- louis filij,non tecus arque Mufæ dicuntur; amp;nbsp;quod lethale rerum fuarum ivulnus,haud OM feens ac Sarpedon , accepiffet. non ab hafta , lèd à pertica ei fimillima, qua miiitibus fimduyqua agi!diuidebantur. Hinc illud in Diriscecinit, li modo illius carmen elt: militibMugri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fcrtica quæ noßros met at a eit impia agellos.

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eadem pertica Propertij pater vulneratus fuit, de qua filius;

Nam tua cum multi 'uerfareiit rura inuenci, i._^bßulit excultas pertica triflis opes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î

virfiViut Sur Qucmadmodum igitur diuinifocij Sarpedonem lùb fagocollocarunt, amp;nbsp;ibi haftam,’ ^«4 quæfemori fixaeratàTlepolemo, extraxerunt : itadiuini focij, Atphenus Varus, Aff-' furntuf. Pollio,Cornelius Gallus, Virgilium pertica læfum fub fago louis , id eft, tub tu-tela Augufti collocarunt,amp; perticam extraxerunt. Deinde acceflit amp;nbsp;illud,quod domi fuæfagum quandam tacram haberet,quam in Diris fuis alloquitur, tub qua turn de-

Fxttnriufa- mum cft collocatus, cûm in agrorum poffeffionem reftitutuseflet. Hancabeo Batta-rum à Baffaro Baccho nuncupatam fuiffe credo ; amp;r quia tub ea tæpius potant, amp;nbsp;quia

non minus Larinorum Fagtft, quàm Græcorum glande fua vinum commendet, de qua quercusdote Eullathius veteres citauic. Magna itaque de caufla, amp;nbsp;elegantifllma allufionead Tlepolemi haftam fub amplilfima quercu de Sarpedonis femore extra-dam J principium carminum fuorum fecit, miro quodam modo fimilitudinc congruente; amp;nbsp;quia à Tlepolemo, id eft, abiisquibellaferrecoguntjVulnus effet infli-dum ; quia Virgilius Sarpedon effet, quafi àpgt;sTtiJ)i)v, id eft, voluptatis raptor, vcluri Epicureus : Sicenim nomen æolico moreformatum dico;non verô.vt etymologicon, ab harpe,id eft,falce;quoniam lupiter eum voluptate quadam rapta generarit. Retiqua deBatcarofago, amp;:phago Homerica, de perticaamp; hafta, defociisSarpedonis amp;C. Virgilij, vtrimque diuinis, te ipfademonftrant, vel inuitis, magnam habere contonan-tiam. Sint igitur hæc pro tempore dióta de Fago Latinorum amp;nbsp;Græcorum ; quarum vtraque ceteris dulcem glandem facit : Galeno tôli hæc etiam ad finem vfque videtuc acerba. NecHifpanorum experientia Galenoconlentitin Ilice;quofic, vrfutpicer, nomina quidem cadem apud diuerfas genres effe, lèd arboribus diuerfis tribui-, neC iptosaudorcs, qui deteribunt, valde in montibusamp; filuis vertatos,necrcgionum di-uerfarum oculatos fuitl'e tpedatores. Hinc fadum , vtTheophraftus ahorum potius, quos

V E R t V M N V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sf

quos con fu lue rat, opiniones recitet,quàm ex iis aliquid ccrti conftituat. Granum ccrtè ilici arbori tribuitj cum id non in arbore, fed frutice fimili nafeatur, ilice pumila iiue faâna potius vocanda.

S E D dum aliorum incuriam diligentia noftra volumusexcitare, eius obliuifeimur, quod hîc maximè agendum ; vtnirairum de prifeis Latinorum Græcorumque voca-bulis vera primæ antiquitatis cognitio pariatur . Vnde igitur Phagus dicitur ? Euftha-tiusamp;cererià tp«7zjgt;,quod licet inufiratum, comedo fignificat; quôd homines olim glandibus his (è (uftinuerunt. Sed quid hoc ad Latinos? demus tarnen à Græcis no-men eosmutuari, quod alij quidem arbori, fed cuius fruclus non minus edulis fit, accommodarinti QÎræro modo, vnde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;? Hîc etymologiæ lcriptores, ni fallor,race- lt;?quot;*«’•

bunt. Plato ad Barbaros amandäbit curiofos. Nos JÔJjeg/fiue ^rg/fiue îBeg ,fyllaba longa,vel proeo dicimus quod eft liberalitcr Genioindulgere j vel proeo quod ell,om-nés fordes, omnes defedus,omnia vitia à re quapiam tollere. Huiiis vocis conuerfio lt;0ef/dum nomen eft, finem fignificatipfiusfecundi fignificatus .videlicet id quod pu- ’®*f-rum eft amp;nbsp;fine omni vitio. Quoniam veio id fieri humana ope non poteft, vt homines integri fint amp;nbsp;puri : voluit vocum architedus, vt eadem voce notaretur id quod om- ‘ nes eidiceredeberaus,quern non poftumus fuonomine vocare. lt;0cfenim vt verbum idem eft quod Da : amp;nbsp;idem ctiam quod Do. Oremus igitur Deum hoc verbo lt;^(fi Quid veto daret ? Nempe quod eadem voce fignificatur, vt inregri, puri, amp;nbsp;fine omni vitio fimus, quod (blus Deus dare poteft • »incf igitur amp;nbsp;puritatem notât ; amp;nbsp;vnà notât Denùm bti; integritatem non eftenoftrarum virium ,fed purum putum donum. Cuius donum’^J’^’’^^^“^^ Eius haud dubic qui dat omnia . lam quia corpus integrum efle non poteft ,necido-^r///M. neum inftrumenrum ad quicquam perficiendura ,nifi hilaritcrnutriatur; fadum eft, ’■*quot; vt Î0eg non folùm figncc rnundo, expedio, amp;nbsp;integrum reddo ; lèd hoc etiam quod ad ‘ ‘ ilia eft neceftarium, ipfam nimirUm virium recreationeni; quam non folùm talem elfe oportet,vt corpus reficiat, lcd vt animum ctiam à curis amp;nbsp;moleftiis libérer, amp;nbsp;ab omnibus purget laboribus triftium cogitationum ; quod dum facimüs ,edendo amp;nbsp;bibendo; per veftigia vocis hanc virium refedionem cum animi rccreatione fignantis ,in earn ducimur confiderationcm, totum hoc quod nos alit, reficit, intègres reddit ad quæ-uispôftexpedienda, non elfenoftrum ,fed purum donum : amp;nbsp;ob earn cauftam oran-dum Deum, vt det nobis, vtfuam amp;nbsp;corpus, ôc animus habcat integritatem. Dum iffitur ƒ eg vere dico,id eft, corpus amp;nbsp;animum reficio, amp;: in integrum reftituo ; recur-rendum eft à vocis fine ad eius principium,vt dicam «J^ßf/id eft,da ;quod quid aliud eft, quam panem noftrura craftinum da nobis hodie,ne corpore,nunc refedo,animus folli- Punênoftrut» citus maneat dccraftinoj arque ita non verèdicere polfit, Jf'cgjid eft,corpusamp;: animum moleftiisomnibus amp;nbsp;dclcdu purgo ; manente nimirum adhuc Ibllicitudine de crafti- ^c. no,de quo ne Deus quidem nos follicitos elfe voluit. Egohæcde Hermatbena,non de Euangclio duco ; quod ncc hîc , nec alibi, de alterius, quam de Ecclefias fententia velim interpretari : tametfi Iciam D. Hicronymum in Euangelio fecundum Hcbræos inuenifte loco didionis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;craftinum , atque ita pro t«ç

O7ÎÇ, id eft, panem craftinæ diei.fadarn efte vnicam didionem ,prö craftinum,-vefitfenfus: panem noftrum craftinum, id eft,futurum,danobishodie5ex ipfiusHie-ronymiin Matthxum verbis. Pleniftimaigiturmyfteriorum voxeft quam Gra»-cis litteris ,fiue per Æolicum digamma fcribcremus ,ad Ibnum vocalis longae exprimendum. Quia verb qui fie amp;nbsp;animo corpore refedus eft, amp;integritatifuæ rcftitutus,expcditus eft ad quiduis prompte perficiendum , nullo ncc corporis defedu,’ ncc animi dolorc demorante : fadum eft vt jaeger is à nobis dicatur qui ad quoduis cum /eget ßm alacritate quadam expediendum eft idoneus. F«}. igitur non Ib’um eft comedo ; fed intcgre vires reficio cibo, amp;nbsp;potu, amp;nbsp;animi quadam hilaritate : cui mox tria lunt annexa. Vnum,vt id fiat non ad corpus amp;nbsp;animum onerandum, quod non pauci Ça.-cHm amp;nbsp;t»-ciuntjfed ad vtrumque ab omni moleftia repurgandum ,quo homo integer

omni defedu libcratus opus fuum aggredi polfit. Alterum,vtamp;: agnolcamus X)e\fugt;nictebeSt. donum viriumrefedionem efte, amp;fimul oremus,ne donum hoc in futurum nobis defit ; idquefaciamusca fiducia, vtlemper darurumperfualum habcamus. Tertium accedit, quod præcipuuin eft, amp;nbsp;caput omnium j vt quoties cibum amp;nbsp;potum hilaritet

Hh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;capi«

86 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VERTVMNV8.

capimns,donum Deicffe agnofcentes ,amp;vt dare pergat, oranrcscum firma fide,nos voto nolho potituros ; tories primx fignificationis in meutern veniat, vt Deus nos co ctiam cibo amp;: potu reficiat ,quo pereunem puritatem amp;nbsp;integritatem confèquamur. Stint itaquc mirabili vinculo F«}-rüF colligata. Quo confidcrato, non modo agnofcuntur noftratis efle linguæ , fed admirandam nobis ofterunt contemplationem, qua vt nihil eft in vita magis neccllarium, itavixtoto volumine pro dignitatc pofieC explicari. Vtenim nihil aliud efTct quàin diligens ipfórum ^cgamp;«J5cfcoIlaiio,ea tantum tenus,qua illud raundo.purgo, amp;nbsp;perficio notât; hoc idem quod Do : mox tarnen in mcntem vcnirct, nos puroscflenon pofle, nili perfingularedonum. Deindeipfum JHud donum tale efTcjVt perfectos nos reddat amp;nbsp;omnibus numetis abfolutos. Ex quo confeftim Cubit,à perCeóloamp; omnibus modispurodonum hoc petendumj qui quis alius eft, qiiàm iplè pater luminis totum mundum luftrantis ,aquo omne do-Ttcnumomn, uum perfedum proficiCci Cacris litteris docemur. Solius igitur illius gratia imploran-ferfeaum à da, qui folus nos pcrfedè ab omui macula , ab Omni defedu mundare poteft, amp;nbsp;per perfesia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fyj corpoFis fansuiuis (hi, refedos ad menlam æternæ felicitatis, amp;nbsp;peren-

^TOhClJCtiUT» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/'ll

mum deliciarum deportare. Cum cnim non loium mundo notet,ledad rc-fedionem etiam corporis animi tranfiuerit : confequi videtur,cibum aliquem amp;nbsp;potum inueniri jquo ab omni defedu intégré amp;nbsp;abfolutè purgari queamus. At tabs efCe nullus poteft. niCiamp;ipfe purilTimus fit, amp;nbsp;incorruptibilis, amp;: earn prætereaviai -i Habens, vt à maximo defedu , qui mors eft, nos liberet : cum alioqui id quod primo fignificat,eirenequeamus. Prior enim huius voculæ notio eft id quod omni modo integrum eft, amp;omni macula amp;nbsp;defedu carens. Hoc autem quia nifi per donum omnium perfeditrimum contingere non poteftj voluit return omnium nomcn-clator , vt lt;i5cf ctiam pro'dono ponerctur : quo moneremur prius illud citra donatio-neni mortalibus contingcre non pofle. Sed fatis horum feruidis veftris animis; tepidis verb amp;nbsp;frigidis plusctiam quàm nimium eflet, Ab eiufmodi enim principio ftatiro ex-plofus cum noua hac amp;nbsp;inaudita philofophia fuiflem , taraquam is qui tenues nugas è tenui vocularum filo fufpenderem amp;nbsp;conncdcrcra : quos ego contra rogaflem, vt ex altifTimoditiflimoque vel Græcorumvel Latinorum penu quicquam depronierenr, quod veJ minima ex parte his minimis didiunculis de compofitionis artificio queat coparari, quod ternarionnmeroomnis perfcdionis ideam metiente ita litteras colloca-uit, vt per eas eunti amp;nbsp;redeunti veftigia indicent, quibus humanae falutisfurama com-prehendatur. Dicerent fortafle: Quis hæc ante vidit aut confiderauit ? Quis? Ipfe vocum architedus vel vidit, vel Spiritus fàndi dudu ita voces fecit, vt hæc inde ab acute confiderantibus colligi poflent. quod fi nemo hadenus fecit, tanto plus ego Genio meo debeo , qui mihi in Cimmeiiis tenebns verlanti ea nunc demum reuela-aiic. Si hocartificium hanc componendarum vocum viam in vno,aut altero.auc tertio dumtaxat inueniflcm ; cafui poteram , non confilio, rem totam acceptam ferre: verum ciirn in tanta nominum copia amp;nbsp;diuerfitate cadem ratio feructur ; impudentis fit amp;: hominis à comuni fenCii alieni, dicere, hæc cafu,non confilio ficcompofita fuifle. Videant igitur nunc Græci, quibus fiiuin debeant : amp;nbsp;id vna videant, vt verbi fignificationem mutilent, dum earn ad folum cibum, non etiam potum référant,origine tarnen vtrumque complexa. Verum quare prifci arborem nominarunt à/eg/ fi hæc.vox non cibum tantdm ,fed potum etiam fignet,quern arbornon fuppeditat? Videntur lane veteres vtrumquegenusarboris,amp;:eius quæ inroborumgenereglan-dem fert fuauiffimam, amp;nbsp;eius quæ triquetram glandcm fihi peculiarein producir, , 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nomine comprehendifle : verfirn poft apud Græcos alteri, alteri apud Latinos

nomençlaturam remanfifle. Ratio veroharum arborum lie vocandarum in eo ton fuit, vt fymbolum præ le ferrent ,omnem nobiscorporis amp;nbsp;animi refedionem à loue fiuefuramo Deo , proficilcij non aliter, atque fuaucs glandes cuiuis citra laborem, citra cultum ,citra curam , in filuis offeruntur , defuper ex arbore, vclut ècælo , de-... laplæ. Quamuis enim amp;nbsp;ad alias arbores eadem ratio appheari pofle videatut; non tarnen tanta vis clfec fignificationis ; eo quod ceteræ omnes .quamuis in films antd citra cultum creuerinc, ad pomaria tarnen poftea lint tranflatiie : ita vt in his homines illiquidfibi adfcribcre poflent,quod in iJlis omuino ncqueunci quandoquidein ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Icmper

V E R T V M N V Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;87

lemper filnefîreS feinculrx permanferint, (oliloui omnem fiiam dcbentcs fuauita-tem. Nomen itaquc non de arborum tantum natura,quam communem habenicum malis ; lcd defymbolica ctiam ratione datum , qua’his peculiariseftadea fignifîcan-da , quæ hominem (óhdè fuauitelque nutrite polTunt, citra ipfius curam adiil-mentumquedecælo conferuntut; vti in vocis jreg hgnificatu fatis explicatum . Fa-teri interim cogor,multôcopiofius(îgnificantiiifque nomen hoe Phago Græcorum, quatn Latinorum conuenire; proptereaquod plura quercus,quam tagusItaJorum, diuinitüs dare cernaiur : quod Theophraflus fans ortendit, qui prêter ceteras dotes banc etiam adfcribat, quod foliis eius melleus humor carlo cadens maximè inliderc; cuivel fohlàtis (ubeit rationis, vt cælcibs alimenri refleram quercui veteres voluerint tributam. Nomen igitur J'pJç lÿmbolicon etiam eh ex eo datum, quôd hæc arbos anagogicos confidcrata veriratem monhret. nec diifimih de cauiTa Saronis, quo s»re».(gt;■lt;£{#).. nomine Callimachus vins eft, nuncupata: quia in ea ipfe rerum omnium làtor habita-revideretur, ita diuerlis beneficiisabeoeft dotara. Latini tot um genus Robur voca- Robur »rhor. runt, propter validam nimirum,quam hoc arborum genus fuppeditat, materiam.quæ vox licet in magna cuiufuisrei firmitate hgnanda prorlus Latina videatur : Ûouûur ßo« oun enim natalibus tarnen noftratibus genus debet; compohtum vocabulum ex proilo amp;nbsp;verfo, lignificat iplius rudis perfedionem; quæ quid aliud cft,quam valida materiæ, per lerudis, hrmitasamp;conftantia ? Corporis igitur propriè eft, vn rudisamp;imperfedi, nili firmitas daret perfeóHonem . Hine bene Columella, quod primum exilenatum eft, negat robur accipere pofte S quia nimirum rudis materia delit, quæ hanc perfedio-nem capiat. Ciim igitur de ammo dicitur, à prima lignificatione transfertur. Lft autem Vdidinnis medium, in B mutatum,obeuphomam, vt ex ßouour Robur fieret.

Q^uercus Latinum item nonien eft, fed non minus quam Robur à Cimmeiiis,^ercwv^ fine lanigenis Romanorum antiquilTirois maioribus relidum : quod fi ad originem fuam vocetur, magnum fecum irahet antiquitatis comitatum ; cuius gratia luben-tius, quicquid eius eft, enucleabo. Wecridtm elle quod defendo vos fcitis,amp;' egoj^g^j. modô dixi. Quamuis autem in B duplex noftrum digamma non rarô mutetur ; cft wdigammu ramen vbi in Qu tranleat, ea forte ratione, quod ante V confonantem , Latini non aliam conlonantem , quàm Qjpræponere confueuerint ; amp;nbsp;ideirco altero V 1èr-»» iÿfi uato, prins in Q^ voluerint mutare. Cimbri Wiedicunr pro C^is vel Qui, amp;: Wan pro^^quot;quot;quot;’’. Quando ; in quibus darum eft , duplicem hanc confonantem nobes peculiarem in -vd Qu tranliilfe; quod frequenter obleruarctur, fi Latini multas voces à Qu^exordiri voluiftènt. Apud Giæcos non eft hæc quærenda litterarum affinitas ; eoquôd Q^e-hitusex luo Alphabeto cxclulerint. Apud Hebræos hæcduplicis digamma inQtio f tranlmigra io à me non lemel eft animaduerfa: cuius ceitiftimura exemplum in iplo eo vocabulo, quo certiftimum Si nobis, amp;nbsp;Hcbra:is , amp;: Chaldæisfignificatur, adducam. Noseniin Wisi id dicimus, quod pro cettilfimo amp;nbsp;indubitato afiirmamus: wia. quod nemo non audit, cùm dicitur, lt;155 Uitsïiquod Latini dicerent, eft veriflîraum.

Hinc îDtôôrit ipfa veritatis certitudo. Hebra.’i dicunt pro eodcm oep, in quo darum, wisUrpt duplex digamma noftras in (^of permutatum elfe . Hac voce vins cft Nâbuchodo-nolor, Danidi lomnium inrerpretato alferens, Deum Hebræorum in ventatecertif-fima Deurn deorumefte. Apud Hebræos pp cft idem quod Latinis fleo fiue plqro: pio eodcm nos dicimus îDccn vnde na’p . Wmnng.' Latinis ploratiis öd fletus. Eodem trrteeit. modo quod Hebræi nip dicunt pro expcâo , id nos TOnrljt pronuntiamus. Nec ali-ter pro ip-’p id eft -, fanttificare amp;nbsp;conlecrare , nos îDiôni dicimus . Eadc ro omnino Jit-terarum permutatione Latini Qiiercus nomen rcleruarunt, quod in prima radice cft î©cr-roii/id eft, defendo fiue proiubeo fripus. Elæc enim præcipua quercuura eft vti-litas, vt ex ea calas «Slt;: domos adiieilus frigus moliamur; amp;nbsp;iplos etiam muros ôôpa- lt;Co«-uimenta,ncnosfiigorclædant, bac materia regamus -.Turn etiam, vt ignem ex ea, contra frigora hiberna, accendamus; qui ex nulla alia arbore corporibus liiiman.sta. eftlalubrior. Necignorauit hoc Theocritus apud quem eft,ei’ trop» cT« Spv'ivu ^opia.

TTvp'i avaji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Profeètô niillacft aibor quæ vel in ædificiis,

vei in focüjiplus adferat adiunicuti, ad homines à frigoie tuendos. Addite, his

nihil

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VERTVMNVS.

nihilCdc ptæftintius ad algores depellendos, qnam corpus habere valido alimento bene Fartum , fucci plenum. At hoe itidem quercus præhat,{ôlidam porcorum carnem hibernis menfîbus fubminillrans ; è qua, ü experimentis, rationi, amp;nbsp;Galeno credimuSjplürimum fanguinisamp;: validi nutrimenei humanis membrisaccrelcitjquo fubfidió nefcio an aliud fit præfentiiis firmius aduerfus rigidas frigoris iniurias. Cir-cumfpicice mcntibtis veftris latos vaftosque filuarum receiïus, afeendite montes,ni-. uofaÀlpium cacumina fuperate jquicquid denique vfquam arborum eft expendite, [ Hartewennam afperam jmmenfas Hcrciniorum làltuum lacinias jtotum Aquilonem gratiffimum Hamadryadum domicilium penetrate,amp;: diligenter vbiqueattendire,ec-qua materia queatinueniri, quæquercui in frigore multis variisque modis depellendo hrpræferenda. Laborate,amp;difquirite jego,fl coramæquo iudicecaufTa fit quercui ' contra alias arbores dicenda, lubenter me vel vadem vel fponforem præftabo. Gau-deat igiturhæc arbor hac fua nomenclatura Latinorum , non minus quàm nomini-bus fauftifiimis Græcorum ; quorum alterum ab edendo, alterum à placida indole ' datum arbitrantur. Et hæc quidem de quercu: cuius fi laudes figillatim eflent enar-randæ,alio amp;nbsp;oratoreamp;tempore opus eflet : quamquam feioapud Flemingum hu-ftra multis agendum,qui non lôlùm copia quercctorumabundat jfedquotidie etiam, amp;in fuo ,amp; in Scetorum palatiis cernit ,tum quàm vafta tabulatorum fpatia ,quàm-. que partim arcis grauibus , amp;nbsp;copiofa fupelleóhle, partim aliis oncribus quibus emporia diftenduntur, ponderolà fuftineat, ne ad latum quidem pilum cedens; tuna quàm magnos amp;nbsp;candida làluberrimaque flama fplendidos ignés in focis perpetuô lu-centibus l'ubminiftrct. Nuncigitur ad eaquæ dixi comitaturaex vlrimaRomanoruna antiquirate, fefe hîc obtrudentia , quo amp;nbsp;iplà tandem àfitu ignorantiæ,quibus hade-nus milêrcincanuerunt, liberentur atquedetergantur.

A v D 10 querelam Quirini mecum exportulantis. quid circumfpiciris ? aurcs arrigite,vt amp;: vosmecum audiatis : Quid tu, Goropi,infurdisarboribus labores perdis? quid potius quercus natales, quàm meos, explicas? Num verô hæc tibi di-* guior videtur, cuigratias de beneficiis, qu.x cornmemorafti, agas; quàm ego Quirinus, qui nomine meo polliceor non lôlùm me frigoris,fed omnium eorum quæ vitæ ’ - humanævelinfidianturvel vim adferunt,paratum promptumque defenlôrem ?Sinc ■Dritiitt fané Dryades quercuum numina, habeant ôc ea luos honores,fed fie habeant, vc agnofeant measefie famulas fefe amp;nbsp;ancillas, nec alterius iulfu quàm meo in arbo-, rum fe præiidio Itare. Ageigitur tandem amp;nbsp;me Romanis meis oitende, doeeque .4'’ quàm longé alius fim , quàm vel hifioriæ feriptores, vel Grammatici cogitarint ;

Vna Opera ipfis amp;nbsp;beneficia mea, Sc domicilium , in quo habito, demonftra -, ne vagis potius mentibus à cuJtu meo aberrate pergant, quàm veros mihi debitos exhi-ôeant honores. Auditlf-ne quid hîc intonet ? louem diceres; ita procliue putat ô NymphisfacerefibiminifirasMancillas. Imperatillequidemauóloritate , vtvidetur, magna : fed veilem Numæ libres, quos Romani fuperftitionis quàm religionis aman-tiorcs exufierunt, nobis in lucem proferret ,vt exiisdepromere polfim , quid de Qui-n« rinï humine elTet fentiendum. Obediamus tarnen , quia fie iubet : Singulis regnis Dei minifiri,prf miniftros præfedosclTe, vt ea tucantur ôô euftodiant, nemo nefeit eorum qui làcrashc-téraspcrlegerunt:cuiusrei indiciumfeciin Atuaticis ,de monafterij fando Michaeli ciuitintbM^ ntincupati initiis traâans. Non eftigitur dubitandum,quin Ianus,amp;: Gomer,amp;eorum pofteri antiquiflïmi, eandem acceperint, amp;nbsp;retinuerint, amp;nbsp;ad nepotes propagarint re-4 l^ionem ; vt nimirum firma fide ab omnibus crederetur ,oranem regnorum amp;ciui-fatum curtodiam à Deo pendere, amp;nbsp;ad earn angelis fuis, quos habet infinitos, vti mi--■ riiftrisjnon quia ita opus ipfi fit,quafi non omnibus æqué prtcfensadfit,amp; omnia prahlens gubernet; fed quo bonitatis fuæ,ob quam omnia facit, fruâus pluribus com-municaret creaturis. Romanorum igitur Ogygij ilji parentes, amp;: veræ religionis needum obliti, inter cetera fua vota illud præcipuum rati, quo Deum fupplices ora-rent, vt Rempublicam conferuaret, atque ab omni aducrfitate tueretur; nomen inuencmnc,quo hæc ipforum lupplicatio nocaretur, amp;nbsp;quod priinum quidein ipii Deo , deinde cius minillris, quos huius poteftatis faceict participes, conuenirer.

Cura

VERTVMNVS.

Sp

Cum enim Wcrniidcm fitquod defendere;atque modódemonftrarim, duplex Cim- letrtn. broru digamma in Qu tranlkc; nihil ampliusobftare poteft,quo minusconfiteri opor-tcat, Quirini nomen à defenlïone lanigenasdedifTe ; amp;nbsp;primum quidem,qnam diii Vêtus fermo retinerecur,Werinum;deinde,eo corrupto, Qjiirinum diólum fiiifle. PoG-lèm equidem alciiïs hic mentem attollere,amp; penitids veram patrum religioncm intue-ri, nifi curiodtatis crimen formidarem. Dicerem enim à Weer €cn nomen compod- wrtt. rum eflc, ócante Italorum irruptionem Weereen pronuntiatum fuifle, quod dgnificat defenfionis vnum , fiue vnus defendens : vt eadem vox fimul amp;: defenfionem diuinitds cfle petendam indicaret, amp;nbsp;earn non à pluribus, fed ab ipfo vno efle petendam, clarè decerneret. Quirinus itaque hac ratione non aliud effet, quàm ipfe Deus, ea ratiohe à nobis confideratus, qua ab ipfo rerum noftrarum petimus defenfionem . Dei enim Dei nulium nullum nomen eff proprium , fêd tot ei nomina homines fingunc, quot habent voto-Jquot;“^”^^^^ rum piarumque contemplationum diuerlitates. Quamobrem qui hanc Deo nomen- ei homims claturam tribuerunt,eaipfafcfemonueruntamp;:excitarunt,omné defenfionem in vnius Deicólirtere poteftate,amp; fruftraarma amp;: vigiles effe, nifi Deus ipfe,qui vnus eff .ciui- ^irini ko-lt; tarera amp;nbsp;figillatira Sc vniuerfim ab omni periculo cufiodiat;atque idcirco hunc vnum »»»»cUtura orandum effe, vt præfenti fuo numine nos noffraque omnia tueatur. Huic, vt in cæhs babitanti, nullum fanum nee Numa, nee ipfius maiores dedicarunt : Huic, vt cuius nulla fimilitudo fingi poffer,nullam ftatuam,nullam imaginera habuerunt. Sola Vor- vortomniß» tomni ftatua orones Dei perlonas,omnes poteffates, omnia mortaliura votalÿmboJi-côs indicabatjcx qua re illud ell quod de le dicitî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«Â/, omfict

lt;^rma ttdi quondam, amp;nbsp;memini, lattdabar tu illii.

Quorfum cnim arma ipfi felicitatis omnis promotori, nifi vt defendat ciuitatem ? §luirir.tii, quod dura filcit, Quirini nomen meretur, quia Qtiiiini gerit perlonam : haud Iccus atque Faunus, Bacchus, Phœbus, amp;nbsp;quiduis aliud effe potell, fi mortalcsca promo-uericupiant, quibus poteftates his nominibus indicate prrefidere creduntur. Qiiid naultis? Hxc, amp;id genus alia quamplurima, adrituum, ca:rimoniarum,amp;: femel, ad totius religionis intelligentiam fpeólantia , Numæ libris perfcripta fuiffe exifïi-Kumt iitri mo : quibus cum impia Dcorum multitudo tolleretur, Sc omnis Romana fuperfti-tioconcidcret ; maluerunt boni, Icilicet viri,deos in maieflate fuamanere, quàm religio»^,ex-è Numæ fepulchro iplàm tandem emergere veritatem , omnium fallacium numi-quot;A num potcntilfimam vidricem . Qiiid igitur remedij, libris nunc inuentis, Sc mox inmultaexemplaria diftrahendis ? Qiiid ? Funefiæpoiius faces iniici3ntur,quàm toc templa, totdeorum limulacra , totfacrorum ordinum collegia diuinos fuos perdant ’ honores. Proferibatur ieiuna Sc flrigofa veritas, retineatur pinguis Sc dapfilisluper-llitio , largîlfima non numinum modo plurimorum cultrix, lcd immenfæetiam mul-titudinis otiolæ magnifica opfonatrix . Infpicite nunc quis primum fuerit Qrarinus, ^Mni di^ Sc quarum in hominnm focictate partium præfes. Videte mox quo poftca errorc in nelcio quod fallum numen tranlîuerit, ilhus haud dubièfraude, quilêdeni fuam acdmo-pofuerat in Septentrionc , vt fimilis effet altiffimo ; quique omnem honorem vni Deoexhibendum,infidiisamp; machinationibus mendaciorum fraudulentiflîmis ad fe flura draco-dinertere lèmper vbique molitur . Huic impoftori^ cuius maximus inter vrlàs”^-draco nomine luo à prifeis dato monumentum gerit æternum , facillime fuit nomina diuina ad idolomaniam accommodate, co maxime tempore, quoiamin-telligi defiiffent. '

lanigenarum enim regioagrorum fertilitate, Sc portuum plurimorum copia, amp;nbsp;ianige»»rum ceterarumrerumomnium felicitate, quamplurimosmox ab initio hollesinuitauit;quot;^^'’ quorum multitudine Sc frequentia Cimbri tandem coaólifunc, vt agrorum parte Cimbricoalii cedentes, vnà cum exteris habitarenc : lat modo ducentes, li non prorfusextruderen- i^^^uarecum

J-,- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exterie , non

tur. qua diuerlarum gentium irruptione tandem co res euafit, vt minimam partem agrestan-veteres Sc primi coloni retinerent; nec agros tantum amitterent, led iplàm ctiam tumamife-antiquilfimam linguam, millione plurimarum, quibus diuorfi noui incolæ vtcrentur, corrûperenc,amp;ferèabolerent. Quamobré nequando polleri in cam opinionem veni- antteiUiß.mi rent,hancdiuerlarum linguarufarraginem primum lanigenarum lermonem fuiffe; to-tam regione,quàm late pateret,\vitaliam vocauerunt, id ell,rcgionéexternilèrmonis.

H h 5 Wit

5»o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V E R T V M N V s.

enim per diphthongum noftratem ex W vocali amp;nbsp;I conflatam, externum fignifi-cat, lt;al autem idem eft quod lingua fiue fermo;ita vt Wit-tal nihil aliud fit,quàm lingua externa amp;nbsp;peregrina . Hincigitur Witalia à Cimbris dida, vt perpecuôcogitarent de lingua prima amp;nbsp;antiquiffima in fàcris maxime retinenda ; ne quando ea negleda S£ obfoleta, in profundam totius veræ religionis à Nocho fiue Saturno acceptæ venirent obliuioncm. Neque enim parui refert vocabulorum, quibus in facris Pontifices vtun-rur, vim cognitam habere, ad redam religionis viam tenendam, quod ciim primiÆ-gyptiorum riruum magiftri vidèrent, fabula quadam de25ccinduda facerdotes mo-nuerunr, vt fi quando vocem quampiam non intelligerent,Phrygios confulerent, vel faltem eos, in quorum fermone vernaculo panis 25ct vocaretur. Quis item audiens re-

gionem quarapiam ab eo dici^quod homines ineaexterno fermonc vrantur,non euc-ftigio interrogée;h peregrino fermone vtantur, quis eorum vernaculus fit,fine patrius? Q^anto igitur magis Cimbrorura pofteri, apud quos amp;nbsp;parentum ferics,exterarum geut-ium irruptio adhuc non penitusintenebrasïèfeabdiderat, permoueridebebanc ad vetuftam fuam amp;i: priraam linguam in arcanisfiiis retinendam , dum toram regio-nem excerorum fermone vti ipfa regionis nomenclatura raoncrentur. Clariffima certè nota fuit hæcrcgionis appcllatioad memoriam priorislinguæfempiternam , fi modo tantillum luminis in Pontificum collegiorcliquum fuiflet,quo huius nominis ratio cer- ' ncretur. Verûm rebus paullatim in peius labentibus,amp;: veteris difeiplinæ monumeniis indies magis atque magis ncgledis, quôd in iis nihil effet vel ad honores, vel ad reni augendam præfidij; non tantum lingua vécus, fèd litteræetiam quædam , amp;:earum fi-guræ,quibus exterorum fermo non vtebatur, exoleuerunt. Hinedum forte quifpiatn in veterem aliquam inferiptionem incidiffet, in qua prilcis notis Witaliæ nomen pofi-

eam, quæ remanlcrat, notam effe confonantis, non vocalis;atqueidcirco legendum. putarit Vitaliam , confonante vocem incipiente.Hinc credibile eft eum, quifquis fuc-ritjdiu hæfitaffe, nec fatis coniieere potuiffe,vnde regio primlim fuerit Viralianomi-nata. Quid hic in mentem alij veniret, non refert ; illi faltem fufpicio fuborta videtur, Vitaliam à vitulis nomen accepiffe,proptereaquôdeos haberet præftantiffimos. Atque huius quidem opinio per man us ad pofteros venir, fèd ratioob quam ea primùm nata fuiffetjtradita eft obliuioni. ex eo errorealius mox pullulauit apud illos,quiacceperanc Italiamà vitulorum præftantia didam , citra vetuftiffimæilliusfcripturæ mentionem. Hienim cauffam quærentcs,ob quam Italia,non Vitalia, diceretur,fi à Vitulis nomen haberet, eo funt redaâi, vc dicerent, veteres non vitulos, fed Italos dixiffe, amp;nbsp;V pôft acceffiffc,nefcio quo Æolico more. Hinc apud Feftum legiraus, Italiam didam effe, quod magnos Italos, hoc eft,boues habcat: Vitulos enim Italos effe didos. Alij,in quitus eft HalicarnaffeuSjAntiochum Syraeufanum Siculas quafdaraArethufæ auias ven-dentem fecutus, Italum nefeio quem fibi comminifcuntur, obuio prorfus amp;: vfitato ignorantiæ prætextu, de regionis nomine fabricati conditorem. Huic Italo cfim Antiochus Morgetem fiiium dediffet, Berolus Annianus fub larua Babylonica Witerbona mendaciorum lcruta protrudens, filiam infignem adiecit, nomine Romam,indignam certè, quam Antiphanis Siculi filius præteriret. Demiror fane quare non amp;nbsp;Circen, amp;; Caietam, amp;nbsp;Cumam, amp;: Vetuloniam fuam Romæ fecerit forores, quo tanto Itali propaginem faceret illuftriorem . Hellanicus veterem ilium errorem delitteris prifeis male ledis profedum à nefeio quo acceperat, amp;nbsp;vnàcauffam ab Hercule fufpenfam, infinita nugarum monftra vbique gentium relinquente, Huius enim iuuencum.quiab armento amp;nbsp;Geryonis regnis abado aberrans per totam Aufoniam in Siciliam vfque penetrarit,regioni nomen dediffe feribit. Cum enim vbiquede iuuenco fuo Hercules rogaret,atque illi femper fualingua virulum fe vidiffe dicerent; magnanimus louis fi-lius vnius vituli per maxima terrarum fpatia inquifitor, amp;nbsp;laboris in veftigando, amp;nbsp;mo-leftiæ in vituli nomine toriesaudiendo pertæfus, totam regionem , quam quærendo peragrauit, Vitaliam nuncupauit, quod nomen pôft in Italiam degenerarit. Sed miflîs ceteris, quæ ex Herculana nugarum officiua depromuntur, hoc nobis ex Hcllahico te-

neamusi

VERTVMNVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

neamus ;vanumilkidcfTe quodFeftus dixit, Italosquondamdicifolere,qaipóftyi-tuli fuei'int rtominati^cuius contrarium prorfus ab illo affirmari videmus. (^àm veró diueriægenres Italiam oliminuafcrintjcdm alij fcriptores,tum Dionyfius Halicainaf-lèiis fatis cópiosè defcripfit : de cuiusledione quis eft qui non facile fibi perfuadeatjad-inirabilcm quandam linguarum confuöonem neceftâriô exortam fuiflejita vt non im-meiitó primi habiratores totam patriam ('uam, regionem externi peregrinique fermo-nis vocarint. ne pofteri fui vmquam obliuilcerenrur, aliam parentum vetuftiflïmorum linguain fuilfe. Vix puto operæpretium, vt id vos moneam,quod, tnodó fatis indicaui; W duplex nobis V vocale clementum æquè duplex cfte,atqueV Confonans, amp;exvtroqueamp;fim-plici amp;nbsp;duplici fieri diphthongum , adieda I vocali, eodem modo quo apud Græcos diphrhonguseft exo micro amp;nbsp;iota,amp;rurfus ex «magno amp;iota. Witalnt igitur externi îSitaïe«. fermonis homines vocantur, ipfo W duplicis (bno miilto magisquam iota ionantc.Po-fteriores breuitaris amp;nbsp;fuauis modulationis vbique curiofi , è tribus fyllabis duas fece-runt.duplice W vocali in duplex W confonans permutato,amp; fbno ipfius iota,qui in va-ftitate duplicisdementi permifti fere latitabat,negledo 5 qua ratione pro Wittalcn di-cimusWalni/quo nomine hadenusomnesexteros vocamus ; quos fi integra veterum voce nominaremus, facilius ab omnibus intelligeremur. Paucosenim inuenias, qui feiant, quid proprie hac voce Walen fit intelligendum , dtim quifque, quos proximos habetexs/erni fermonis homines, ea defignet. Allemannus quidem Italos, inferior Germanus Gallos, Anglus eos,qui montofam Britanniæcherlônclum Hiberniæ op-pofitam renent; quos fi prima voce Wiralos vocarenr, nemo efi'et Germanici fermonis peritus, qui non mox intclligeret, externæ linguæ homines defignari: quam intelligen-tiam enomine accifonon ira promptèconfequitur, S^haudfeio^ an quifquam hade-nus fucrit, qui nominis rationem fit afiecutus. Ex Witalia igitur, fine alia fcribendi for* ma, Witalia, quae amp;nbsp;antiqua eft, amp;nbsp;digam ma dedit Æolicum, vt hie à me in puluere videtis depingi ; primfim exftitit Vitalia, altero dudu , vt fuperfluo, relido: quod nomen itafcriptum perconfbnantem enuntiarunt, diphthongi ui penitusignari. Hine procliue fuir, in earn venire opinionem, Vitaliam à Vitulis diélam fuiflejquo daco,alius aliam caufTam quæfiuit ; fed eius quod non erat, fruftra,cur eftet, ratio veftigabatur ; à nemine ramen turpius erratum,quam ab iis qui Fefto audorcs fuerunt,vt vitulosolim Italos vocatos fuifte diceretjCura id fit falfiffimum . Vitulusenim à Vituladicitur,qua vitulue. per hypocorifmum, qualis in ofculo eft, fuauis Sz iucunda vita notaturj quo nomine amp;nbsp;Dea lætx vita prafidens nominatur : vnde vitulor pro gaudeo. Et meritô quidem vita iucunditas amp;nbsp;latitia diminuente vocabulo fignaturjeo quod nihil in vita magis exiguu fit,quam ipfa fuauitas amp;nbsp;gaudium: deinde ,quôd hæcipfadulcedoparuulis intenclla adhucatate conftitutis dumtaxat contingat:qua res ciim nufquam magiscerniquear, quam in teneris iuuencis;placuit nominum fadori, vt hià vitula vituli dicerentur. amp;nbsp;quo omnibus modis latitia breuirasindicaretur,vocalem,quain vita longa eft,in hac voceraptim pronuntiareoportet.Beneigitur Hyllus vitulam latitia deam vocauit:fed , male Titius virulari dixit idem efle quod voce latari: nec multo melius Varro, qui vi-tulari idem voluit efte qusd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod longe abeft à vera vocis ratione; efirn mul

ti vitulenturcitra paanis cantionem, amp;:in primis ipfi vituli, meliores, quam ipfi grammatici, interprètes , quid proprie fit vitulari ; multietiam paana canant citralatitiam, velut illi, qui pretio ad laudes diuinasconducuntur. In vetuftisfacris Pontificum vï~ yituUtith, tulatio nihil aliud erat, quam chorea ,amp; cantus, amp;:totius corporis geftuslatitiamcx-primens: qua de re quid fentiam.in Curetum faltatione fortaffis oftendam . Cum ita-que falfum fit planiffime,vitulos quondam Italos didos fuifre,amp;: palam fit,monftrofum amp;nbsp;longiffimèremotum ab omni fani hominis cogitatione , Herculem quempiam per totam Italia longitudinem iuuencura errabundum veftigafTejtametfi magna Pali amp;nbsp;paftori ab Amphrylb placet, heri fui abigei vitabundus,vt in ipfam etiam Siciliam tranare mallet,quam ad armentum fuum redire; non putomihi amplius in eolaboran-dum,vthosrefutcm . Ex his ramen hoc accepi emolumenti, vt facilius vobis proba-tum iri fperem, antiquiffimam aliquam apud veteres opinionem inualuifle, Vitaliam quondam, non Italiam, dici folere : quandoquidem non fit probabile, citra magnam aliquam luculentam occafionem, hanc vetuftiffimam famam apudcruditos homi*.

H h 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nes ex-

VERTVMNVS.

nes extitiflc; tametfi ea in Cimmeriis tenebris, ilt;l eft, in veris Roraanorum originibus iam olim eflet fepultajnumquam fortaflisin lucem redicura, niflego manus porrexif-fem. Diicantigitur Romani, fe externa lingua vti, etiam tum,cumfe Latina Cicero-nis eloquentia iadant; nee alia ratione fe Italos vocari, qnam vt aliquando tandem pri-icx Siâ primogeniæ lanigenarum linguæde nomine iùo raonerentur.

Cetervm fiquis corum hunefermonem meumaudirct^num puratiseum fe contenturum àconuiciis ? an non multos lingua: meæ cancros, an non ceteras diras quas in ipforum ore,quàm in mcojcfle malojimprecaturum?

Falken. Vix’iplc mecontineo,quin ipforumparteslulcipiamcontratepropu-gnandas îamp;facerem certè, quoad eius poflem , nili vererer ,nemoleftia mcatecom-pellerem ad filentium; quod ego lèruâre malo , quàm id genus antiquitates non audi-re. Hùius tarnen veniam dabis, lî obiter te interrogem, qui faâum lit, vt ceteris boni ominis nomina data dicas ; Italis fólis illud tribuas, de quo peregrinitatisconuincan-tur ; nec vmquam tantifper dum hoc nomen agnofeent, in fua ipforum patria ciues polïint haberi ; quod non vni iuris noftri titulo, fed quara plurimis répugnât, lî accurate ea quæ inde conlèquerentur, eflent examinandà.

Gorop, Ego ad forum tuum amp;: litium perplexitates,quibus miferos clientes, tamquam retibus tenetis inuolutos ,ex mea haclibertatisarce, in qua me hodicFle-mingus conrtituit, defeendere nolo-, quarum ego non minus fuin vit.abun^us,quàni vitulus ille Herculis omnesomnium opes expilantis. Verum vt tibi vltcrius mccura iure veftroexpericndioccalîonem præcidam, vtrumque negabo, quôd hoc nomen ipli [tali fibi dederint, amp;: quôd malum habeatomen : Nequeenim Itali Icle îralos vo-carunt.non magis fane,quàm Walt in Anglia le WaloSjled à Cimmeriis amp;nbsp;ceteris lani-genis banc acceperunt appellationem ; quia reuera peregrino fermone loquerentur. Verùm cùm vndique tanta exterarum narionum colluuies irrumperet, vt iam exte-rorum potius regio, quàm Cimraeriorum elfe videretur, iplîquc lanigenæ pauliarira etiam peregrino fermone fuumeorrumperent,arqueea ratione lèfeetiam aliéna lingua vti fateri cogerentur ; non potuêre diutius reftftere, quin amp;nbsp;ipfi in idem nomen, quodexteris dcderant,tranlîrcnt, arque ira rota regio Italia dicerctur; quamquam,vc modo dixijid eolubentius fulccperint.vt polleroj fuos monercnt,aliam primorum in Italia parentum fuorum linguam fuilTc. Quamobrem vtdarem infauftum nomen elfe; nihil inde tarnen abfurdi contra me effici poflet ; propterea quôdalterius generis fint nomina ab hoftibus aut à parum amicisdata; alreriuscaquæipfæ fibi genres bonis aufpiciisimponere folent,aut bene de rebus fuis futuris ominantes, autrem quam-piam commemoratu dignam iplo nomine pofteris proponentes reuoluendam. Ve-riîm nolo hac vti declinatione;cüm reâa via procédons negem, quicquam inaufpica-

jfaiia omniacum hoc nomine defignari,immodicam,diuinitùsaccidiire,vttotiregioniillicom-»^^quot;'quot;'^^quot;’quot;munefieret, quæ omniumexterarum linguarura caputerat futura, ipfumqueadeô nomen hoc portendifle. Qu’^i dicam cam regionem Italiam.quæ iusdicit pluri-bus infinite exteris, quàm intra finum fùum educatis ; quæqueplurimarum varij 1èr-monis gentium vnam facit ciuitatem.non legibus modo ciuilibuseifdem conftitutam, lèd vinculo etiam veræ pcrennifque religionis omnes cuiufuis linguæ nationes in vno capite colligantem. Diligenter hic inlpicite, amp;: totis mentis viribus infpicite, quàm latè hæc ratio, quam hic breuiter indico, lèlè extendat ; amp;nbsp;in primis hanc lôlam regionem tam grandem,tam fertilem , tot vrbibusinfignem, tot portubusamp; clalfibusnobilem, tot vidoriis toti orbiformidabilem ,iplàmdcnique omnium terrarum reginam folam amp;vnicam à totlèculorum interuallo inueniri, quæ vniuerlim Italia,id elt.externiler-monisregionominetur. Quid? numhuicfoli velconditores, velaliæinfignesnota; domefticæ defuerunt, à quibus nominaretur ? Atqui lanus Saturni filius, lîcut lanicu-lo, ita toti nomen rclinquere potuilTet, multo certè nobilius,vt prima fronte viderur futurum , quàm fi ab exterisgentibus nomen cmendicalîe potius quàm accepilTe videretur. lam Cimmeriorum parer,lani filius maximus natu,num indignusfuit,àquo regio vel Gomeriavel Cimmeria diceretur.’ Profeètô genus vniuerfum de fe potius nominate debuifièt, quàm exiguum ilium Campaniæ angulum, in quo Homeri rem-pore Cimmeriorum in hac regione nomen dumtaxat rcliquiim fuilTcjdc lcriptis ipliiis videtur.

Ÿ Ë H t V M N V Si

vidctur. Quid dicemus de Saturno huius auo, illins pâtre, qtii poft in hânc regiönem suturr.}^ cum Oenorriis fuis venir, amp;nbsp;earn partem accepit polTidendam , in qua diuinicüs intel-ligebat promiflîonem fuam lano faélam impletum in. Quæ, rogo, caufla tanta eflc potuit.vtSaturni nômen, omnium mortalium poftdiluuium patris, regio nontcnue-ric; ciîm lèrael eo fuerit nuncupata ? Num potuit quicquarn gencrolnis,quicquam ex-ccllentius, quicquam melioris ominis inueniri, ipfo omnium hominum parente j cui à îingulari prærogatiua, qua Deus ipfum honorauitj diuinum Saturni nomen lanus ne-pote'fque indiderunt ? Num qUicquam erat, præ quo hoc poenitendum videretur?

Omitto Auloniæ appellationenl, à mäximo lani filiorum accepram. Nee commemo-io Oenotriorum nomen ,aquó rota regio aliquantiiper fuit vocata ; hominum certe®^”'’quot;''?-perpetuo ipfi Saturno in omni neceftitate fidiflîmorum , vtpote qui aflidui ipfi in omnibus itineribus terra marique comités fuiflentiquodfuoipli nomine præ (eferebant, tamquam id, de quo in ftimmo apud omnes honore haberi mererentnr. Non quæroi inquam, cur alia nomina ièmel apud omnes recepta, fuerint deleta, Sc in animorum tabellis perenni litura inducla.hoc quæro, quamobrem Saturni nomen non porius fit retcntum,quam nouum illud à fermonis peregrinitatefumptum . Magnum lane, iramo maximum momentum in hoc latere puto rerum earum quæ maxime faciunc ad hominum falutem . Fateor, plurimum Saturno fine Nocho debere omiiem po-lleritatem,amp;: tantum debere, quantum ei, per quem lemen, amp;nbsp;vitales auras, amp;nbsp;huius luminis vfum accepit. Veriim aliud efl, quod non hanc modo prælèntem vjtam, led futuram etiam fpeólat, in quo amp;nbsp;huius vitæ lumen,amp; æternum futuræ vitæ lumen continetur, Hoc nobis Chrillus erat datums agente ilia inquaadeavfquetem-lt;^^''lt;/^'lt;’»4 pora vera religio pcrmanlilFetjad exteros tranllaturus. Adquos verb exteros? ad om-nes quidem, quotquot in toto orbe client ; led præcipuè tarnen ad illos, quibus ab ex- trunflat», terna lingua iam olim nomen maueret : fub quorum impcrioobcam potiffimura^J2”/,^7za/^ cauftam nalci voluit, vtverus Dei cultus non ampliusapud Hebræos lolos manerctjwZ/pMf«. lcd ad illos tranliret,quorum regio omnes diuerlbrum Icrmonum homines vnaciui-tateamp;: vno iure contineretjquo per illos facilidsin vniuerfum otbem feliciadiuini verbi dona polTent amp;r feri amp;nbsp;propagari. Nara flatira ab initio primi Chriflianæ Icholæhy-podidalcali,amp; felices principis magiftri difeipuli, tum cum variis linguis loquetentur, palam oflendcrunt, Chriflum veile dodrinam fuam ad omnes, quamuis diuerfi ler-monis, homines pettinere; amp;: idcirco nafei voluilTe, dum penes eos orbis terrarum gu-hernaculum elTet, qui à fermonis peregrinitate nomenclaturam iam olim haberent. Abhisitem amp;nbsp;exteris, amp;nbsp;abexternofermone nomen ferentibus, voluit Deus vetus ludæorum amp;: regnum amp;nbsp;templum euerti, amp;nbsp;totam religionem nouæ amp;: æternælegis ab vna lingua ad omnes commigrare; quo omnes æquè falutis verbum caperent, amp;nbsp;in-telligercnt,amp; vlteriüs propagarent. Non rnirum igitur, in Italia præcipuam amp;nbsp;prima-harn religionis nollræ federn elTe collocatam , amp;nbsp;haclenus inconculTam amp;nbsp;firmam mauere ; tametfi ab ipfis Iraperatoribus principio crudelilTime fuerit oppugnata, amp;nbsp;tan-* dem omnium Barbarorum infultibus abipfis Iraperatoribus prodita,amp; prorfus defer-ta. Vertira quando pro dignitate hoc argumentum vires measlongiffime fuperans tra-flare non polTum ; vos rogo, vt quod à me lilentio premitur, id tacitacogitatione ite-rum atque iterum reuoluatisjvt tandem, quæ modo durataxat indico, plus in recelTu, quam in aperto habere, nouilFepolTitis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

. 'N O N dicam nunc,quid illa ara maxima , fub apertocælo ab Euandro Herculi dc- üercul'unrit. dicata, portenderit: quod li explicarcm , totius religionis noftrærypus palam oboculos poncretur. Intelligcretis in Euandri nomine non illud modo, quod Græcis lignificat, T^uanàer. léd aliud quiddam diuinius ad æui fpeflans mutationem contineri; quæ tumelTctfu-turajCÜm in maximaara crucis iple Hercules leimmolaret, atque eo ipfa vittima Ca- , eumoccideret, amp;nbsp;huius fui làcrificij in ipfa hac vrbenon foldm perpetuam memo-xiam,fcd primariam etiam collocaret, eo iam tandem ablóluto,quod tot antè feculis Euandri amp;nbsp;Carmentæ matris nomeUjara maxima Herculi ob Cacum occifum con-fccrata, indicabat. Abfit vt hæ fint fabulæ Græcanicæ, aut ab Arcadibus, co modo quo vulgusputat, profectæ. lanigcnarumfunt monumental: mylteria, amp;, nifallor, ipfius Nochi, qui hos rerum futurarum typos diuino inftindu eo loco reliquerit, in

..i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quo

54 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V E R T V M M V S.

quo fore prærentifcerec fummam mutationis Icculorum dignitatem . Vcrùm hxc ci'ant ad Komanas origines ditïerenda.

FLEMING. Hoc modô nolha non referr , quid in illis fis adurus, amp;nbsp;multa alio-quiij inter c«iliccm fiipremaque labra. Vellern inteiea dum vna iùmus,amp;: in Herculis amp;nbsp;Euandri incidifii mentionem,paullocl.tiius,quid hac fabula fignifican putes,expo-ncres . Nam non (um canto mentis ftupore dcprelfus , vt qux de Hercule, amp;nbsp;Cnco^ Carmenta , Euandro feruntur, ea id hifionam eredam p. reinere; tametfi poccæ in-(ànam Græcorum vanitatem (ecuti,eiu(modi Ogenia (igmentaad rcsgefias transferre nitantiitj quod vt in illis nullam profefiîs veritartm toleraii potcrt,tra prorlus eft in hiftoriæ (criptoribus pudendum,ne dicam dtlpuendum. Fabuletur Virgiliusde Æncæ cum Euandro colloquio, de Pallanteeius filio,deque ceteris, quibuscarmina fua or-nauit.-at id longé abeft, vt (idem mihi facial vel in minimo horum , non hercle magis, quam iniis', quibus Sibyllæ de Cbnfto vaticinium ad nefcio quern Pollionis filiuna detorfit,tam elfronte aboniinanda adulatione,vt ne vna quidem oraculorum litte-ra in eum quadraret,cui ea obtortocollo applicare conabatur.

G o R o p. Laudo te, Flcminge , de hac tua (ententia ; amp;nbsp;me in eandem iamolim concefiiire, opinor de Croniis meis fatis intellcxi(re,in quibus Erigones fabuiam obiter artigi, quam idem poeca Augufto fuo accommodauit. Hoc interim ftupenda prorfus Dei prouidentia failum eiTe video, vt dum aliud præltantifiimus hic poêta agit,ilia prodat ætcrnæ pofterorum memoricE,qua: de Chrilto (îrmi(Iima,clantfima, amp;: quibus mhil opponi queat teftimonia complecfuntur. Quitquid Ladantiu$,quicquid Eu(e-bius,qiticquid cetcri patres ex Sibyllæ carminibus ad rcligionem noftram in hominum aniraisexlfrucndam amp;nbsp;roborandam attulerunt, id Athei pro nugamennsamp; confiétis probationibus habuiffent, ni(î Virgilius Cumanum illud carmen omnibus commun!' calfet. Eodem modo nemo aræ maxiroæoriginem , nemo Caci amp;nbsp;Herculis pugnam, nemo Carmentam amp;nbsp;Euandrum (àtisclarècognouiffet, nifi hæc omnia (uauilfimus poêta carminibus(uiscelebralTet. Miltuitillequidem fuajed hoc interim præfbtit,vc Cactu. corpus (altem ipfius fabulæ adhuc integrum queat videri, Quisenim Cacus, nili €a-rot/id ert , ftabuli pernicies. An non hic (latim , fi cum Satyris aures in cælum arriga-muSjCacod.æmonem huraani ftabuli pe ftem audimus ? Hiccnim eft, qui m tenebris habitans trophçum poliiit in barathri lui iaucibus mifcroriun hominum,quos fraude (ua occidcrat,

Foribu^t^ue affixa fuperbà Ora quot;virum trifli pendebant paUtda tabo.

Qjiis veto Hercules, Ionise mortali matre films, omnia monftra claua fuadomans, Hercules (empet koiiis exuuias indutus ’ Qtiis alius, quàm vti nomine præfertur, mafcula chrtftu,gt;,C4 yjj mundi, verbum parus æterni, de mortali femina humanamcarnem alTumens, de cjuodidum ert, leo de tribu luda^ Quem vide? Cacum , qui homines, veluci in antrum (uumfumo igneinfcrnali æftuans afiîduo trahebar, cruce (^c. ' fcmpérque rcccnti C^de tefebat htimw. Kt quibus armis viushoc monftium fupera-uit.'quot; Non alia arma Herculitribuuntur, quam ingens claua, qua omnia totiusorbis monftra domuit,amp;: ipftim eciam tartarum perrupit. Qms hic non crucem vider, omnium malorum, quæhumanogeneriàCacoinflidafunt, viéfriccm Miior profeClà vndc Virgilio (uboleuenr, priorcm (yllabam in Cacos producendam elfe; ciim ea in voce Cac is Græcorum, quo malus fignificatur,corripicon(ùeucrit. Vndeid acccpenc ne(cio;hoc(cio,noftratibusvocalem longain in ea elfe,arque idc,reo longam pronun-tiari. lam de Euandro aliud dicerenon polfurn , quàm id, quod me (entirecogit Cim-brica vocis interpretatio . Eft ramen hocob(eruatione non indignum amp;nbsp;Græcisamp;: no*-bis, hoc vocabiilum fignificarionem fuam habere,amp; cam talcm, vt in eandem rem ca* iuaniervn dat Ciuibris (éculi mutatorem notât,Græcis virilem line præft: intern virum. Hæcigi-deäiäus. [Ut VOX primiîm Dei filio humanam carnem indutoamp; moit.ili iam fado rnbuendaj F.uander dcindc ci.qui typum Chnfti venturi apud prifeos gclTit. Isautem luit Nochus.vir bir» placens, per quem humanum genus in dtluuio (èruatum eft,quique mun-Jt^nas. di (ècula maiorem in modum immutauit,carnes hominibusiSô vinum piæbens;vtde legibus interim, quarum mutatiopræcipuelpetlatur,nihil dicam. Hic igitur vti Chri-fti veri

V E R T V M lï V S4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'pf

fti vèri amp;nbsp;maximi fèculorum pérmutatoris typus,filiusfuit non hominis,(ed gratiæ di-uinæ iurtitiam in ipfo opcrantis, perquam Deo carus fuit, quæ Carmenta ob id vo- Cammtik catur, quod id, quod omnibus carifllmum efl'edebet, adducac. Fingitur item Mercurio patre natus, quoniam Deus voluntatcm fuam per Nochum publice interpreta-tus eft, omnibus cxitinm prædicens, nifi à foedis Iceleribus abftinerent. Hic igitur Herculeni vcnturum præuidéns, amp;nbsp;ea facra fa durum , quæ omnium cftcnt maxima, amp;nbsp;quorum collatione cetera facra nihil eftent, vclliquid elient, fimulacrum dura-taxat quoddam maximorum præferrent jtum vaticinium Herculis amp;nbsp;Caci fabula in-uoluitjtura aram maximam Chrifto venturoerexit,ad quam gratias de Caco humani generis hofte interimendo agerentur; fic tarnen omnibus verbis compofitis, vtnon futura, fed præterita llgnihcari viderentur, de more nimirum amp;nbsp;confUetudine prophetarum familiari, quo tarn certaamp; Erma eorum quædicuntur, veritas indiceturj quàm ft modo perfeâaeftent. Deinde quo fignificaretur,non alium vel aram maxi-maro, vel facriftcium , quo mortalium genus à Caco liberaretur, facere pofte, quàm ipfum Chriftum: bene habet, quod dicaturhæc ara maxima ab ipfo Hercule confti-tuta. Hine Virgilius:

tianc ar Am luco flattiit c[Ute maximA femper

Hicctur nsbis, ent qult;e mAxiniA fempen

Vt igitur Nochus quadam tenus leculum mutauit,ita Chriftus Vere murauit,omnem veterem legem abolcns , amp;nbsp;morriferum draconis vcneniim diluuio fanguinis fui fum-mergenSjamp;coipfototum mundum purgansjqua ratione meritoEuander diciturnon foliim CimbricOjfed etiam Græcolèrmone. Quæcumque igitur de Euandro prodita funt, de NochOjVt typo veriEuandri, intelligendajin quo quia multæamp;ingentes di-uinæ gratiædotes eluxerunt, multa quoque amp;diiietfa nomina locum luum inuene-runt. Admirandum eft, quod hoc etiam firma fide apud Pontifices fuerit creditum, aram hanc (emper maximam futuram , quo videtur non foldm Ghrifti facerdotium maximum amp;æternum fignari, fed hoc etiam addi, maximam hanc aram Romæ fêm-per futuram . Quæ de Potitiis amp;nbsp;Pinariis feruntur, ex Cimbrica etiam lingua apertam habent fignificationcm, quorum ilh nouæ legis homines,■amp;: Dominici corporis cpulo-nes;hi omnes eos qui ante Chrifti mortem fuere, defignant. Sed de his plus facie amp;nbsp;ex tempore, amp;nbsp;extra propofitum ; cum hæc magis feriam curam,amp;: latiorcm pofcant in-terpretationem • ad quam Ipcro mihi aliquando datum iri maiorem opportunitatem.

Nimis longe a quereu peregrinati (umus; èc. nefeio qui à Quirino ad Italos, ab Italis ad Euandrum fit pciuentum . Minim ni hæc quercus vna fit ex Dodonæis; adeo me reddidit loquacem Quid, boni viri, num hoe eft Property Vortomnum . „ interpretari?

------t_Amlgt;h0rA cæpii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Inflitui, currente rotA cur vreens exit?

Quod fi tarn prodigiofam varietatem in hanc commcntatiuncularft adferre pergam, næ verecgo pro Vortomni interprété Voitomnus fiam Propertianus.

Fleming. O religiofum congerronem I Id fcilicet nos curamus.qufnam eaquæ hîc inter confabulandum dicuntur,inter fecohæreant. Apagecum hac fuperftitionci Qyis legem colloquio noftro fcripfit ? An fortaflîs tibi rem cum Galeno tuo efte pu-tas, homine nihil prætcr methodos vbique inculcante, quas dum fubinde maxime ia-äat,pro mctliodoi'uaodioftftimum Afiatifmum longisdifcurfutim ambagibus,veluti Aiiadnes filiim fcqucns,inuoluic. Silibrum fciiberes, hæc te cura intra certos limites coércere poftètii.iterim dum nobifeum fabularis,eam tibi optimam viafia amp;nbsp;rationera loquendi puta,qi am nobis vides quàm maximèplacere.

G o R O P. Tu ce ceteris, vt volesj de Galeno bona verba quæfb. Narn nifi hic ftu-diis meislumptum fuppeditaftet, iam ncc Propertius, nec Virgiliusin muleo meo in-ueniretur, Sed quando ita placer,pergam garrirc feeurus quo pesferat. Memini modô me abreptum à qiicrcu ad Quirini interpretationem , cuius nomen non intclleclum, vt pleraque cetera , magnam dixi inuexifte idolomaniam, idque ea de caufta faciliùs, quôd tota Italia ab exteris fere oeçupata veterem linguain partim perdiderit, partim corruperic,óó peregrinis vocibuscouraminaric ; atque hac occafione ad Icalorum nomen di-

VERTVMNVS.

men digrefliis, vidcor mihi cum Italis paullo longiiis ad externa diuertiflc; quod Quirinus Verus ipiorum ncc minus nofter, patronus non ægrè feret ; quandoquidem fic aberro, ne prxter cafäm, neue prxter ipfius facra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Fueruntqui Quirinum ab haftadidum putarent, qua: Sabinorum lingua Quiris fucrit vocata, tefte Varrone; quod fi ita (it, nomen inde hafta acceperit, quod arma defendentia rumpat, quafi Wcrv-rgt.Wcrrgcnerarim nobis omnia arma fignificat; qua de cauflTajVt dubia locutio vitaretur, €ur-ruft/amp; ademptoTau,€unt!ödiciturarmatu-ra, qua induimiir ad defcnfionem,a lt;ta quod fit à «Queer pro îDcer/amp; ûufî id eft inftruo fiue armo. Hine î^olcuntÿ panopliam notât, fiue ea arma, quæ nullam corporis pattem Cui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;relinquunt ; qua ciim équités vtuntur ,lt;!Curruitcrs( vocantur. Sabinos enim no

iera. ftralingua vfos elTenc mircmur,ZenodotusTroezenius facit,qui eos fcribic Vmbros sabtiufafuh. effj. Pelafgis pattüs fcdibuseiedos. At Vmbros Cimmeriosfuiffe, principio dixi.

Qua veto de caufl'a Sabinos fe vocarint, Porcius Cato aperuit, à Sabo patrio ipforum DeoSabinum nefcio quern natumaiens, qui totigentidedcrit nomen. Ego aliter vi-- deo fuadere Cimbricam linguam,quod inde verilimilius cuiuisreddetur,quod Sabina etiam frutex dicatur, ni(i forrafle fruticem etiam à Sabo, pcrinde atque filium, nomi-natum elTecontendantjquod hadenus neminem video tentalTe. Deinde Virgilius ne-mini veterum non anteferendus in curiofa antiquitatum inquihtione, Sabinum voca-nit, indicans Sabum amp;nbsp;Sabinum eundem deumelTe. Ethxcquidem aveteribusde Sabinis. Sed dum cauflam nominis ad Deum referont, nemo eft qui addat quamob-rem Deus ipl'e ita fit vocatus, quafi eius nomenclatura vel minimo (it cuidentior. Nos ex Virgilio amp;: herba Sabina conieduram ducentes, credimus inter cetera Nochi apud Cimmerioscognomenta hoc etiam vnum fuiffejquoru caufis ignoratis,tot poftea Dij emerfcruntin hominum opinione,quot diuerfarum Dcigratiarum nomina repcriun-tur vel cuiquamolim mortalium concefiarum, vel quotidie à raiferis amp;nbsp;affliólis,qua-les ad vnum omnes fumus,orandarum: ex quo craflb amp;: (upino erroriim (eminarioom-nis fuperftitio, omnis religionis verx corruptela.omnis idolomania cmanauit. Primfira igitur poeta vitifatorem Sabinum nominat, de qua nota quem quifquam fanusintel-ligendum putaret, quam Nochum , qui in Italiam ad lanum filium fuum omnium gentium confeftione diciturnauigalTe. Hunc Virgilius de diuerfó nominediuerfum à Saturnoexiftimauit, cxeodem fonte, vndeceteri,errorem fuum hauriens. Sicutau-

tern à fingulari gratia mortalium feminis conferuati Saturni nomen accepit; ita Sabinos quoque meruit dici, quia omnibos mortalibos ceteris præftantior fuilTetin caolTa Sabiniuvndt prima, fiue deo fibi alligando, quod Saebini nomine ad vnguem notator, à quo, compofitione fieri confueuit, poftrema littera prioris incompofitionc partis eft fublara. Argumentum huicaflertioni meæ herba Sabina clarilfimum adfert, ea de caufla hoc nomen iortita, quod facris thuris loco (oleat adhiberi, præfertim à primis il-lis patribus,qui intelligebant Deum fumptuofaf3crificiaamp; Arabiens odores non pluris faccre, quam tenuem frugalem cultom è proximis locis facilem paratu. Hue fpeiftac illud Ouidij ex primo Faftorum libro:

K^nte Deos hontini quod conciliare 'valeret

Far crat, amp;nbsp;puri lucidannca falù.

. Nondum pertulerat lacrymatas cortice myrrhas A Ft a per aquoreas hoj^ita nauis aquas.

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Thur a nec Euphrates, nec miferat India coFtum,

'Fpcc fuerant rubrt cognita ßla croci.

Ara dab at fumos herbis contenta Sabinû, Et non exiquo laurus adufla fono. Sic amp;nbsp;Propertius nofter:

Flore picelta teqo , verbenis compita vélo. Et crêpât ad veteres herba Sabina focos.

Adducerem plura teftimonia.explicaremquequadecaufta herbadicatur; cùm frutex fit, amp;nbsp;is non exiguus: qua in re myftenum latet dioinifTiraum , minimè vel Gramma-ticis vel poetis ipfis Cognitum , tametfi hi non ferè Sabinxeitra herbæ appendicem faciant mentionem : Sed video malorum pyrorumq. vicinarum vmbras fieri longiores, quam

V ER TV M N V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;97

cjuàm vt fat temporis rcliquo fermoni meo fuperefle videatür. Ncccfleetiam eftquæ-damrelinqui vobis calcaria , quibiis ad Romana mea legenda pungi queatis; in qui-bus non de Sabina modo, lcd de Ara etiara , S)C de Græcorum Bomo j Latinoruni altari,amp; id genus aliis,copioiiiis ageturj qux omnia ad eiim lociim pertinent,quo qui-rendum eft, quæ prima ara fnerit, amp;nbsp;qua de caufla Euander ex Arcadia in Italiam vé-niife dicatur, quod omnino veritati confcntitjfed minimè pro eo arque dodiflimi qüi-que vel veterum vcl recentiornm arbitrantur. Ab ipfo ergo Nocho Sabini nomeri fuum retinuerunt; quôd ilia omnium fauftilfima appcllatio ipüs viderctur, quaom-nes Deoalligatideuinélique diccrentur. Crediderim principio homines quofdam di-uinarum rcrum rtudiofiorc' à turba in montes le proximoscontulifle, qui interroga-ti, cur vitam folitariam (edarentur, quafi humanam lôcietatem afpernati, potuerint forfan refpondcre, cuperc fcfè totos Deo deuincire, atque inde fumpfifle nomencla-turam . Certè cindus Sabinus maximo indicioeft , qualia fucrint in hac genre vitæ inftituta : de quo fuo loco plura, Siue autem Sabinura lîue Sabum dicas, nihil eft in re diferiminis; nifi quod hoccompoficum fit ex duobus nominibus j illud ex nomine amp;nbsp;verbo.

Ex his liquet, non abfurde me facere * dum Quirini nomen de lingua Cimmerio-rum examine,amp; Quiritem ob id haftam vocatam dico.quod defendentia armarumpat : inde ramen nomen Quirino minime datum eftc , veriim à defendendo . Hine cfficitur, vt optime illi fcnlerint,quieundem hunc Dcum faciunt cum Enyalio, quern :EnyaliM Hefiodus eundem cum Marte, Sopoclcs diuerfum opinatur. Arrianus Enyalium à Marte occifum narrat, amp;nbsp;inde cognomen ad vidoriæ monumentum ictinuifte. Enyalium autem didum aiunt ab Enyo belli dca , amp;nbsp;hanc ab vcl Wa, id eft,occi-do, Heracleon deduxit, argumento vfus,àüTCêv^(gt; eundem efte quem avSlt;poi'lt;i6'''»iy ; cui aduerfatur Apollodorus, exiftimans hanc deam à clamore vehementi, qui in proeliis edi folet, nuncuparijeoquod hatja idem fit quod ê/zlt;p®r£Ît'.Ab his in diuerfh admodum abeunt, qui lunonis Enyo epitheton efte volunt, ab sivva^ quod eft perficio; quoniam Iuno,id eft, temperies aeris, omnia perficiat iSc: alat. Dionyfius Halicarnaflcus Enyalium belli quidem præfidem agnolcit, fed dubium efte ait, an duo nomina vni Marti dentur, an duobus nominibusduodij intelligantur ambo belli curam gerentes. Ex hoc Enyalio fine Qiurino virgo qua:dam lemine ftifeepro filium peperit Medium MediM Fidiiim , quo loco Grsecum Halicarnaftei exemplar peftïmè habet juoSiov . Vt autem plena funt tenebrarum amp;nbsp;difcordiæ, quæ de Enyalio fuo Græci rradunt; ita non minus controuerfiæapud Latinos de Fidio, quern ali) Dios Fidium ,pro Dius filium, F/ä«». id eftjcT/oç accipiunt ; ita vt dum Me Dius Fidius dicimus, cenfeamur dixifie, ita Medius fidius araetjqucmadmodum Me hercules, vfurpatur : quæ mihiiententia vt ceteroqui placet^ ita in eo difplicet, quod dius genitiui cafus hie elTe velit, Vl Feftus vi-detur opinari; cum omnino rciStum nomen fit,à quo Latincdicitur lubdio, quod Ko-ratius interpretatur, fiib loue frigido . Plautus in Afinaria Demænetum ficloqui fa-ciens. Per pyetim Fidium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iurato mihi ; me cogic fufpicari, errafte omnes qui

pucant,quôd Deus hic Médius Fidius vocctur. Marmorcam tarnen tabulam Romæ vidi,fed talem , vt facile fe oftenderet barbari feculiefte, inqua viramp; mulierfiquot; eranc ruditer excifi, vt dextras iungerent, amp;: in medio puer adftaret litreris fingulorum capi-tibus adfcriptis , pueri quidem tiou Simvlacrvm, viri Honor, mulieris V E R I T A s. Ex hac quiiquâm moucri polfetiVt corum opinion! accederct,qui Fidium Medium vocari volunt, quôd médius fit inter duos : Ego tarnen Plautum lequor,’ Latinè loquendi confiiecudinem ; amp;: illud Fefti de Fidio Sgt;C filio finediferiraineanti-quis dici confuetis, nihil prorfus ad hanc rem faccre cenfeo • prælèrtim t ûm ad Hercu-lem nomen detorqueat,contra Dionyfij amp;nbsp;Vartonis, vt videtur, fententiam , qui Fi-* dium Qiiirini fine Enyalij filium habitum ptodunt ,amp; ab hoc Cures de nomine patris amp;nbsp;conditos efte amp;nbsp;nominatos. Diusigitur Fidius nihil aliud eft, quàm lupiter Fidius, nbsp;nbsp;nbsp;PidîM,

fi Horatium illud,yaè ZJzô , bene reddidifle, fuh Joue: vndeSc illi erroris conuincerentur,qui Dium neutre genere pro aëreponi tradunt ; cdm baud aliter fub dioatque fub loue dicatur. Porcius Cato item hanc opinionem noftram confirmât, quiSabum,traditDium Fidium, finevtHalicarnaifeusGræcèdixit, êlaTriçiava. Sa-

1 i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;binis

/

VERTVMNVS.

binis dióliitn fuifTe. Omncs tarnen amp;nbsp;Quirini amp;nbsp;Enyalij conuenientia in tenebris mi-canc: piopterca quod nemo eorum cauflam intelligac , ob quam prifci libri memorix tradiderinc, Quirinum Enyalium ede, amp;nbsp;Dium Eidium filium Quirini. Quirinum vnum ipfum cfle,quodciuitatescuftodicamp;: défendit, modo audiuiftis. »Ctn’alCimbris, vnde Giæci amp;£. Latini feccrunt Enyalium ,fignifïcatipfum vnum cuftodiens omnia;ne vno quidem littcræapice mutato,fóla adlpirationecompoßtionis ratione è medio fuh-lata. Enyo verb Tau perdidit, quo Græcorum habere.tterminationem,longe aliud ß-gnans,quam Grxei crediderunt,vnum nimirura caput cidiodiæamp; defendonis.Et hæc 9^ßdem prifci illi óó Ogygij viri, conuenientißime iis quæ in facris noßrrs ö’/fl/«»tn«-Jßtciis creberrime repetuntur; non alium eße ciuitacum regnorumque euHodern ó’ re' proccdlorem,quam vnum Deum fblum, amp;: non alium aut incælis, aut in terris,aut m pace, autin bello. Ncque enim alius Deuseß , quihoßes profligac, cædit, dclct; amp;: ‘ alius,qui ßios tuetur ,protegk défendit. Hine Melchifcdec rex Salem , rex idem æ magnufque facerdos, Abra? diuinum epinicium canens, inter alia dicit, Bé^

nedictus Ahr^n Deo excelfo, ijui creauit c^lum amp;nbsp;terrant : amp;nbsp;benediclu^ ■Dcph exceU Çits, quo protegente ho fles in manihits tuis Çunt, Quod autcm bic loins iit in cuius manu eft curtodi.i clades, folus qui omnia régna vel confèruat vel perdit, Ezcchias cla-lidima vocc proßtetur ; Domine, inquit, exercttuum, Deus ifrael, qui Cedesluper cherubim, tu es Deus fclus omnium regnorum terrte, (^id verô dicit Deus de rege Aifyrio-rum exitium Hicrololymis minitanti, amp;nbsp;iam iaminfuperabiliexcrciru omnia in cine-res amp;nbsp;i'anguinem redacf uro? Quid? intrabit, inquit, ciuitatem hanc, amp;nbsp;non iaciet ibi j agit tam, amp;nbsp;tson occupabit earn clppeus, çir non mittet in circuitu eius aggerem. In ’via, qua ‘venitfper earn reuertetur, amp;nbsp;ciuitatem hanc non ingredietur, dicit Dominus. Et prc-teganu ciuitatem iflam, 'vt faluem earn propter me, propter DauidÇeruum meum . Hi’C Dominus.quibus mox additur:£^rQ^/ ante esi angelus Domini, amp;nbsp;perçu fit in cafiris Afpriorii centumocioginta quinq. miUia.yièeamp;tà^nzhie, boni viri,eundem Deum eife, qui ciuitatem Hierofolymicanam tuctur amp;nbsp;protegit; ôr eundem, qui tam vaftam in ca-ftris Afiyriorum edit cladem, vt tot hominum myriades occidioneocciderentur, nullo humano auxilioautcopiis holti ohied:is?Nonigitur alius eft Mars omnia conlnngcns, ciim ipßusomnipotenti voluntati vifum eft;amp; alius Quirinus vrbem proregens, amp;nbsp;ab omnivi amp;noxa cuftodiens, vtiSeruius amp;:multorum numinumfabriputauerunt:{cd vnuseft cuftodiensquæcumque vult falLia, in puluerem comminuens quæcumquc vult perditaatque confraâa. Qviamobrem non finediuino inftinólu nomina ilia func faóla,quibusaperte ßgnificatur,vnum eße defenforem omnium,qui dum faciem fuam amp;cuftodiam à nobisauertit, exteinplo perimus, nullis viribus aliisluliincndi autfer-uandi. Idem itaque Quirinus,quo ßgnificatur,.in vno folo eße defenfionem: amp;nbsp;Enva-lius, quo vnusdiciturcußodireomnia: amp;nbsp;Enyo,quæ vox nihil aliud fignificat, quana vnum elfe caput protegens cußodicns, Nec refert in feminino ne genere an in mal-culino nomina eiufmodi proferantur;cilm in Deo nullus ßt fexus, lèdæquc amp;nbsp;mari-bus amp;: feminis fe præbct eußodem, iuxta illud Orphicum:

Jupiter amp;nbsp;mas est femina nefeia mortis.

Nec aliud eß Filius Dei,aliud verbum, aliud fapientia, aliud veritas, licet diuerfis ge-neribusenuntientur. Hine modo licet aeflimare , amp;:iußaexpenderetrutinavcterum fcriptorum deEnyalio Enyo Icntentias ; quaruin nulla vera eß in nominum ratione danda ; hoc vno rccipiendæ om nes, quod fateantur his vocibus fignifieari poteßateni quandam diuinam bellis præfidcntem-.illorurfus reiiciendæ , quod ßatuant aliud ab haeeße numen quod vrbibus præfit tuendis.

Necmaleeßaquibufdam obferuatum , Enyo lunonis eßecognomentum ; fed id maleadditum,cius reirationem exilloaptam eße, quod luno acris ßt temperamen-tum. Modo ex Ezechia audiuimus, Eues Deusfolus omnium regnorum terraquod poëtæ ßue Orphici ßgnificare volentes, lunonem dicuntjqua voce Cimbn intelligunc fauoris capur, quod nihil aliud cß, quam folo fauorc diuino, nullis viribus humanis, régna conferri atque feruari. Nurn igitur mirum , lunonem vocari Enyo, id cß, vni-cum fic fblum cudodiæ caput? An aliunde quam à fauorc diuino, à i’olo emnis fauoris capite tutcla omnium non regnorum modo amp;:ciuitatum, icU ßngidorum ciiam Eoiiii'

V E R T V M 11.V Si

hominu pender?Animaduertitis ne hîc,vt apud vetercsfcriptoresfcintillæ adhtic quæ-datn fub mulra fauilla occiiltentuT/èquibus diligenter obferuatis ne exftinguantur, non parum adhuc luminis poflïc excitari ad prifeam lanigenarura rcligionem perui-dendam. Vcrùm hæab Italis ,vtpore primi maiorum fermonis ignaris fruftraqua:-rnnuir; apud quosadeônihil làtii velde Marte, veldeEnyalio, veldeEnyo,eftcogi-tatuin : vteùm vbiqucà veritate religionelongifTivaèabcrrarintjtum nufquam ferè abeafuerincquàm-in Enyorcmotioresjquandoqnidem eam purarinrdemente furore, Sô inlània plufquàm cyclopica deledari j amp;nbsp;idcirco cam vulneribus corpon fuo (ponte inflidis colendam exiftîmarint.

atiOiÉillaccm vbique diaconem ,humâni generis hoflem ;amp; hufqnam magis falla-ccrai,quàm inoptimis de religione opinionibuscorrumpendisjamp;fandiirimisnomi* «ibus adfiiroram dium pertrahendis ! Quid veritari congruentius, quid magis pium, quid hominum conlèruationiaptius, quid ad Rcipublicæfalutem magis neeeflarium, quàm perlualurn habere ,in vnololo Deoomncm tutelam lîcam elle,arqueeum ,vt omnis euftodiæ caput, inuocare ? Qjiid contra magis impium , quàm maiorum infti-tutatam'diuinaad illasdæmoniacastransferri furias ,quibusdraconis tabum homines exagitabat, non in aliorum tantum cædcm ,fed in iuam ctiam ipforum carnem tœdis plagislacerandam. Quod tamen'vt procliuius lubricis in malignum hominum animis pcrluadcretur- pro Enyo inuidus lérpens Bellona: nome,quali non aliud hoc,quàm illo ietiotia notaretur J in Romanorum vlum venire curauit : quovrnuJJa euftodiæ, nulla vnius notio continetur,itanon aliud,quàm ferjtas ,violentia, amp;: crudelitas delignatur: cüm Bellum Latinorum à 2?d prilea Cimbrorum voce, qua id fignatur ,quod iplî Uel)/Beamp;w. id eft, vitæ, répugnât,dcrîuetur; à qua 23clg pro irafeor, amp;nbsp;25alg pro pugno ; vnde Bel-gæ pugnaciffimi Gallorum populi nomen acceperunt. Satins tarnen eft, tam diro nomirtc cxitialem humani generis peftem vocare, quàm eam diuina Enyus vcl Enya- aftaig. lij vcl Quirini appellationedignari. Sed abeat Bellona ad Tartarum, fedem Sc ßcluisclientibusabattctuodcftinatam : nos in veri Enyalijtutelaamp;cuftodiaperpetuói'»lt;/elt;/»lt;5r«. mancamns.

P O R R ô Dius Fidiusnon malèortus diciturè Quirino jco quôd nulla fides inter hominesconftare poftît, cirra vnumomniaeuftodiens,amp;chominesvriiens. Hocipfo enim pax amp;nbsp;fides conftat, quôd homines ab ipló vno in vnanimi confcnfu ad omnia vitæoftîcia cum decoro,iuxta Themidis normam,obenndacuftodiantur. Vnus enitn amp;nbsp;folus Deus fidem humanæ focietatis vinculum amp;nbsp;giguit amp;nbsp;conleruat : quod illi irv-dicarunt qui Fidium Enyalij fiue Qnirini filium fecerunt. Noloaltiiis huius fabula: fiueallegoriæmyfteriumcxaminare; ne nimium videar prifeis illis tribuere veritatis. Alioqui diccrcm , noncommunem modo inter homines fidem hîcdcfignari; lcd il* lam etiam quam Deus per Spincum fanólum nobis largitur ,quævera proles eft Qiii-rini Chriftianorum. Immo amp;: cxcclfius quifquam rapi queat ,amp;cam ex Fefto Pom-peio hau lire fufpicionem ,non alium eife Herculem Dium Fidium. Fingunt enim chri^w Sabini,Fidium fuum natum efte è Qtiirino amp;:virgine: quod ft adaliquam ve-ritatis rcgulam applicate ; non video, quo melius fit referendum, quàm ad eum qui è Virginc amp;nbsp;Spiritu fanâo natus ,fimul Deus amp;: homo nihil aliud quàm veram amp;nbsp;viuam fidem ab hominibus polcit ,quamamp;: ipfemet pctentibus gratia fualargitut; ira vtme-ritonon Fidiustantiim ,fcd Diusetiam Fidius nuncupetur ,id eft , Deus fiue lupiter Fidius. Quod vt vcrifimilius reddatur, addendum amp;nbsp;illud ex Catone, hunc ipfum Dium Fidium Sabum ctiam vocari : quae vox à ^acbont fada, dclignat primæ cauflæ vinculum. Chriftusenim vinculum amp;nbsp;mediator inter Deum fiue primam caulTam H: hominem . Sabinusautem Sabi films eft j quoniam omnesij qui primæ le cauftæal- aamp;ont. liganr, quod eft^atbiticn/ per ipfum primæ cauflæ vinculum le ligare debcnt,num*'^'’^'”*quot;* quam alioqui Dco alligandi : quandoquidem non aliud vinculum fit, quàm Chriftus verus Deus amp;c homo, amp;nbsp;lôlus inter hominem amp;nbsp;Deum mediator. Huius autem filij luntquotquotperfidemlèlèipfideuinciunt. Nochusigitur Sabinus fuit Sabi filins amp;nbsp;viua eins imago, amp;nbsp;non ipfe folus, fed omnes quotquot lelèSabo fiue Dio Fidio per fidem coniungunt.

S c IO elfe non paucos, aut potius quamplurimos, ne dicam plcrofque omnes qui

I i i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tara

VERTVMNV8.

tarn praua de antiquis fabulis opinione imbuti lunt, vt ûhæc ipfis dicerentur, mox ca;-lum terra: clamoribus milcerent forte fibi veftem feinderent, tamquam facrilega clTet oratio. Vertim id genus homines valde iniqui funt.allegoriis non fbldm pro-pherarum, fed ipfius etiam Chrifti,dum credunt, nihil làni fub fabularumlaniis la-diU vcrc pofic. Quid dico, iniqui funt allcgoriis ? verius dicerem , blafphemos amp;: maximê ^txamtMnL iuiurios in viros illos, quorum fiqgularis vcl vitæfanditas,vel fclicitatis à Deo concelTa er ad w;. prærogatiuadiifinis Moiisoraculiseft celebrata . Num putamusNocho Spiritus fän-defuifle : num ci nihil infpiratumde Chrillo venture, nihil de fanguinis dilu-uio,quototiusmundi lordes effent abluendæ? Quem Deusfilij lui typumeffe voluit^ eumlcilicet omni cæleftis vitæ confolatione fraudauit j ei fcilicet nullam fpem dedic hu manæ naturæ reparandæ, amp;nbsp;ad integritatem à qua lapfa erar, reducendæ ? Qiiô , ro-go,illa Iptdabat prærogatiua, lanodiuinapatris promiffioneconfirmata,amp;hac fauftili lima verborum formula concepta , Dilatet Deus lafhtt, amp;nbsp;haiitet in tabernaculis Sem^ f:t^,Chanaan feruM eiui? Cui Deus pollicituscft Semi tabcrnacula,quid aliud polli-cittis cil ,quàm omnia quæ Semi crant futura , amp;nbsp;inter cetera poffeffioncm eins pri-maiiam, quæfita ci at in vero Deicultu r’Quis autem pofterorum laptti line lani hanc occupauit' l^tiis? Ncrnpe Italus Ianigcna,amp;externi lcrmonis forens nomenclatmam, turn obahaantè dilt;ffa,tum quiainalceriuslinguæhominum hærcditatcm diuinagra-• ’ tiat rat vcnrurus.QuandohancSemihærcditatemoccupauit?Turn haud dubiejCÙm ichgio ad Romanos venit ,dum Sibyllæ carmina vnum regem adorandum diccrcnr,: aliaquead lidcni nollram fpeôlanriaclarèmpnerent. Hæcper Nochi os lanopronnlfa funt : amp;nbsp;nihil prorfus eoium dicemus vel ab ipfo Nocho, vel à lano fuiffe iritellectiim, aut cô, quo debt bat, rclarum ; nihil etiam horum quæ Deift le pofteris daturum Ipo* pondérât, memoriæ mandatum,nihil feriptum,nihil allcgoriis aiit fabulisinuolutiim? omnia negleâ:a,amp;contcmpt3,amp;: indigna vilà ,quæ ad ncpotesamp;corum pofteroi^ ceins ahquibiis lignis amp;: notis tranlhiitterentur ? Siquisliccogitct,liquistam abhirdatentra diuinillimos il los viros fibi perfuadeat, li quis tam ingratqs eos contra Deum , ram inuidos contra porteritatem faciatjcum ego non modôiniurium amp;nbsp;facrilegum in làn-élos viros, lcd etiam abomnilenlu humanitatisalicnum effedico. Qiiamobrem vetu-ffilumæ illæ lanigcoarum fabulæapud Pontifices conlèruatæ,amp;: per manus ad poflcros tranlmiffæjdiligentiffimèfuntexaminandæ, amp;adveritatem referenda: ,quàm facile in iis pcrfpiciemus, li prilcas voces hac via quam hîc monftramus, interpreteniur; Bquidem omnia rciicerem amp;nbsp;contemnerem, quæ per earn iniieniuntur ; nilî viderem perpétua quadam rerum inter fe conlbnantium catena me trahi ,amp;omnia fie inter le conlentire, vt nulla harmonia maiorem pollit habere concentum . Videre igitur qnà dæmoiiiaca fraud,c pertradi fint moitales, dum ex Enyo Bellonam fecerunt,furiam ex dea tutelari. Sed miffa faciamus hæc ; fie tarnen, vt perpetuo nobifeum maneat verus Quirinus, ad cuius cognitionem Dodonææ quercus oraculo peruentum.

Redeamusad pomolâmnoftramcoronam »adquamablbluendam ,fatmihivideoc pomorum attuliffe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

FALKEN. Neobliuifoaris pyrorum,amp; nucum,amp;cafi:anearum quastibi inTheatro Pompeij Romæ habitant! campus florens larga copia fuppeditabat ad vini laporem reddendum fuauiorem.

G O R O P. Numquam abfoluero,fi per pyrorum genera fucrit vagandum. Quôdli cum Virgilio contentus fis

Crufiumtis Syritfijue pyrii, grauibupjtie •voUmis, tolerabilisconuiua poteris videri; attamcnnefic quidem multoàmecertior,qu3ni Tyrarumva- ante fucris,abibis. Macrobiusvtmala,itaamp;pyra diuerlbrum quidem nominumeffe cruflK^tia dixitjfodqualiaquæqueeffent,nonadiecit. SeruiusCruftumiaabopidonominataru

bere quadam parte dicit, Syria nigra, Volema Gallica lingua bona Sc grandia interpre-tatur jquod fi verumeft ,voxcompofitaeftà l^ol-ljoin,id cil, à plena domo, quafi vox ƒ emafyra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjj magnis bonis libidoraum rcpleri. Equidem nomina nonlêdor, non ma-gis quam in malis,cüm in vtroque genere alia lint apud alios vc variis dc caiiilis indira, ita nihil ad antiquicatis cognitionem faólura. Satlkipfum gencricum pyri noraenin-tcUigete jquod quidam,quafi à lt;arüpdcnuaietur, per nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Icribuut : led mea quideni

fcucciitia

VÉRTVMNVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-loi

ïèntentia aliunde nomen duxit. Nos^atvocamus à Wer,propter prîmam fikieftfium ^cn-. naturam,quæ fie fefedefendunt contracomedenteSjVtferèiufîocenc jquam iùam in-dolem difficukeriinunt mitisari. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' i

. Castana fine Caftaneæ nuces vnde dicantur, nec Græci, nec Latinl tradide-Caflana,ßue runt. Mnafitheus Athenienfis Euboicus etiam nuces vocari aie in iis quæ de eduliis fcripfit.Oppiusin libro De lilueftribusarboribus Heracleoticasquoquedici auddreft; neradeotiat cum Mnalitheus nuces Ponticas hoc nomine intellexifle videatur : Diphilus Sardia nasglandcs: Agelochus Amotaamp;n’öcesSinopicasvidetur nuncupafle. Sedinhacdi-ucrlitate nominum nihil vtiliratis. Pluris facio eos qui caftaneas maiores Maronia vo- sardinianA cant concinniore nomine, quam iplimet arbitrenturjproptcrca quod egregium lint il-Iciäamentum ad vinum Maronium fuauiterad luculentum ignem pitiflandum. Ca- SinoficA nu-ftana autem dicuntur,quaii Cortana ; quôd non antè legantur, quam tempus adfit hi-bernum ;quoiam incipiendum eft hominibus ea confumere, quæ asftate repofuerunt. ' Memini ciitn Xerandiliæ in pede montis Vaccæ eflera , menie Nouembri, matutiflo ' nbsp;nbsp;‘ ‘