|
DISPUTATIO THEOLOGICA
GERMINE D AVL
D I S3
Ex %, Sam. 2.3. y r, z, 3,4, 5, £, 7.
Jfhtam Auxiliante unico Salutis fonte. C. J.
Prmside
Plurimkm Rcverendo, Clarijjimo, Doffijfimo Viro, Dn. PHILIPPOJOHANNETILEMAN
d. Schenck, SS.Theolog. Do£tore, ejusdcmqj
Facukatis in illuftri Hammonenfium Athenaeo Profcf-
fbreOrdinarioj&ibidem verbi divini Difpenfatore
facundiflimo, Praeceptore fuo omnis honoris
cultu fuipiciendo,
Pro virilifuk defendendam fufcipiet
WILHELMUS-BERTRAMUS MYL.£USy
Bochemia-Marcanus.
K^fpldiem 22. Februart/, loco borkt^fotitk.
|
|||||||||||
|
.
|
|||||||||||
|
o o
|
|||||||||||
|
HAMMON^
Typis Bernhardi Woipharjdt^
Anho cl? Iocixxxi,
|
|||||||||||
|
Nobilijpmiii Magnifictf&Bo&ijpntfi, Necnon
Eximics., Ampliffmu.,, Refpe&meSeremJf.Eleiiork Bran-
denburg. in Satrapia Bochumenfi conflitutis Officialtbm
Speflatiffimis , ac Ecclefia Euang^lico-Reformatit w
Bochumb Antifiitibus & Senioribus Digniffimis ,
Viris^ Dominis.
Dn. GEORGIO WLLEBRANDO
KUMPSTHOFF, J.U.Do&ori&Judici, Ha:~
reditario in Bonninghaufen. Dn. HENRICO KUMPSTHOFF,
Hsreditario in FreyhofF& %ot( <S?cfiKtir?*
Dn. JOHANNLHENRICO WORINGEN,
J. U. Candidato 8£ Advocato, fimulq; Receptori.
:m. AUGUSTINO.ARNOLDO WORIN-
GEN, MediciruE Do&ori.
Dn. JOHANNI DEUTECOM, Qusftori.
Dn. CONRADO J?U#«lkcfer/ Judicii Sctids?
Dn, C ASPARO DEUTECOM 5 Adjunao
Quxftori.
Dijputationem hanc Theologicam infuipromoti-
onk ac recommendationU incitamentum, ea quk
par eH humilitate, ebjervantia &ftudio*
Dar, dicar & confccrat
Prxdii&e Eccl^fia: Bochumenfis Paftoris
HENRICI MYt^I Filius.
WILH. BERTRAMUS MYL^US»
SS. Theolog. Stud. |
||||
|
GERMEN DAVIDIS.
Ex a.Sam. 13,1, ad8. §. I.
Res illuftres Deus conftituit periodos
piomiffionum Meffia?, prima incipit 5 con- dito mundo : ftatim cnim poft lapium Evan- gelium annunciavit protoplaftis Gcn. 3. if.
Semenmulieris &c. hujus refpe&u filiut homt-
■nii tam crebro nuncupatur Chnftus Matth.8.
20. &c. Sihome 1. Tim. 1. 5. quia Eva o-
mnium hominum viventium mater. Gen. j, 10. Altera ab A- brahamo mimerantla, cui f*U*. promiffionts Gal. j. 16. Gen. 12.j. iride Fttim Abraba Matth.i. 1. Ultimam in Davidc complevit, cui jure jurando premtft, fore, ut tx lumku ejtu Chrtjitu fufcita- retur. AcT;. x.jo. P(. izj. 11. x. Sam. 7.11. Et hinc Chriftus fa- miliariflime ///«# Davtdit vocatur. Mat. 1.1. & hoc in omniuin ore erat Luc. 18. 59. Mat.«. 4. «jara gentilium , Mat. if. u. Et prophetar poft Davidem , Meffiam germen Davtdit, & D*- videm paftim vocant. II. Dc hoc germtne, de femtne , de ///<? Rege tterno ac
Sdvatore popult fibi promiflo , ptophetam regium loqui a. Jfaam. 4j. in co fpem & fidem omnem reponcre, initituti noftri A cft
|
||||
|
eft demonftrare. Verba fic habent, i. Titnit^ hte fttnt Verba DavtJtk
fofirema: DtEtum Davtdu filij fifchai, dtSlum inquam, Vtri, qui conftttatttt tfi extelfm ttnflut Det Jahakobi, efr amanm Pfktmu Ji~ frailttarum i z. Sptritm fehovaloguutm t$i tnmt, efftrmoe\m peyltnguam meam. 3. Dtxtt Dtm Itfraelu, miht loquutatFi rupei Jifrdiiit, qui dominatur homtmbm tjfu, fuflm e[io dominam m timort Dei. 4. Et erunt ut cum lucente mane erttur fol: ut mn- ne non nubtl» hsrba ttnsra e terra exfiftit a (plendore poft pluvi* am. f. Quamvunon fit itadommmtaergaDeumfortem: Qvtan- doqmdem fatdm perpetuum dtfpofutt mihi, ordinatum perftat in rtbm omnibm , at^ tonfervatum, quttm totafalm mta, totum- qut defiderium ftt, quando nonfacit ut puliulet. 6. At hommt» nequam ut fpina remota ermt omnes, quia non captmtur manu, 7. Sed <jui attreblaturm eat, mmitur ferro ac hafttlt, ut igne prorfut comburantur in eadimfede. III. Quis tanto fpiritu , tanto gaudio, tsnta fiducia !o-
qui dixerit prophetam regiurri de re & felicitate terrena ? Ita ma- gnifici, tanto camplaufu, de Meffia non Ioquitur alibi David. Hos cothurnos qui regi ®no mundano&femini carmli aptat, profanat: cum venuftior nulia , nulla fublimior , nulla divinior oratio de Mcffia reperiatur in V. T. librit. Tacco omnes hujus Vaticinii circumftantias & cncomia talia efle, qu* in iilultriffimi* quibuscunque pradi&ionibus Prophetarum iparfim fcjntillent. Uc folem radii, ita Meffiarh hujus oraculi fulgor facit manifeftum; quin ctiam cxcutientium Judzorum oculos perftrinxit, adeo ut omnes praefcrtim Jonathan Ben Uziel in paraph: Chald : verita- tem hanc agnoverint, & de Meffia hunc locum accepcrint. Te~ ftc Petro Martyre comment. h. J. IV. Argumento fpeciatim eft r quod titulum hunc prar-
fixum videamus ; Vlttma DavtduVerba. Nondisquirendurn» an nihil poft hacc loquutus Rex ; ncque an haec ultima , qu* fpi- ritu Prophetico dixit. Cbaldxua fic ttMg«$g4£tj; kae Verba Da~ ytdu, e/ua vatieinatm tn confummattonefecult dtebm confolattonu, qptfuutnfnM M vmtanh Hoc fenfii novufuna dicuntur, quia ..............." diefeui
|
||||
|
^febus noviffimis eomplenda ', qua? pradicit: non adco rnale.,
Sed re&iflime fentiunt, qui in flne vit* , cum de regno difpofuit fet & Saiomoni filio mandata dediflet, basc eloquutum docenr. Hac enim cantione cygnea fidem in Mcffiam, germen, teftari & falutare hoc depofitum famili* & toti popalo vcluti tettamento confignare & commendare voluit. Ita Jacobus, ultimis dcChri- ito vaticinatus; Gen. 49. 9.10. II. fic Mofes Deut. jj. Non malc And. Ofiander, annotat. Bibl. Noviffima, mnquodfofc •h&c nihtl locutus , fed quod in religtonis negotto hae ttltima tpfita voluntai , quam ad extremum vtta halitum immutatam tenere ■voluit. Solent res maxime notabiles, & myfterium, vcl rha. «>- ■xiK^ifA,mv ^ne-ttv^of eontinente», tali afterifco notari. Ut coena Domini 1. Cor. n, ea noUt qua proditm: quonoviffimam eiTein- •dicare voluit Apoftolus. V. Obfervationem merettir, quod ad Pfalmum, 72. ^. 20.
aigumento noftro confentiens reperiatur epilogus ; Orationti JJavidu finmntnr, Scilicet hic tiltimus Pialmus , non in ordine ffalmorum, quos velipfe coinpofuit David, vel quos propria raanu collcgit rex. Neq; ultimum dixerim illius voluminis in quo |>rimum colle&i &. difpofiu Davidis Pfalmi; qui eodcx au&us poftmodum & bcupletatus ab aliis. Sed quo fidci fummam de Meffia,cx Davidis femine oriundo, morti proximus complexus: 4ianc ceu ultimam & prctiohV&mam confefljonem potteritati reli- «juitj hanc fidem Salornoni inailca?it, inque ea conftantifllmc ac ktiffimc cxfpiravit. In qua (ententia confenfum Belgarum, in notis ad h. 1. maximopere nobis gratulamur. VI. Quin etiam notamus , harc ultima Davidis cum ul»
r«lmo hoc Pfalmo mirifice confpirare: SubjedSum utrobique sdem. Meffiam prxdicant noviffima, fimiliter Pfalmus, jz Sub Salomonis typo de Chrjfto, fpirituali Salomone , verba facit, quod Hebran non dirfitentur: quamvis Aben Efra flu&uet, & rcl de Salomone , vcl de Meflia loqiu dpceat prophe- sam ; pro Meffia tamen dlefinit R. David Kimchi. R. Obadia jdeadvenm Meffta tompojftum atti R. Salomo JarcJbi, Rabkm A » wftri
|
||||
|
mflri tttttm Pfalmum de Meffia txpofutrt; Quod ex R,. Saadia
Gaon, cx Midraf. Thillim & Thalmude demonftrat Grot.ia com- ment. Cartw. melif. apud Poolum in argumento ad Pfal. 71. Et fanc quat dc regni aeternitate #. 5. pace. 7. extenftone , 8. 9. ma- gnificentia. 17, dieuntur; non Salomoni, fed Chrifto eompe- tunt. Gui accedit, quod S. San&us hunc Pfalmum varic appli- cat Ghrifto i verfum primum ,Joh. t. n. fecundum, Matth, e. j. tertium, Luc. 2. 13. dccitnum tertium, Mat. %\. 8. VII. Et quis non vidct, res fcrl easdc*. hoc pfalm»
contineri &in noviffimis Davidis de Chritto prsdici. Vcrfu j. j«- slum Dominatorem ttmoris Domtni commemorat, quae rcperi- untur $. 1.1. ■}. pfalmi"$ Verfuquarto, gloriam germinit tum file eomparat oriente, ad ea aliuditur i?, 5. pfalmi. Hmebunt te * fole, ad facies lum generatio tua ; f. 4, germen de terra, a pluvta» ■$. pfalmi 6. 7. defcendet Jicuti plwvt* Juper tiettut ( fcu fuper hcrbam tonfam, ) ftcuti tmbres &C. verfu f. facttt germinare, ea dcprxdicat pfalmus ■$. 16. erit partieula frumenti in terra , m captte montmm perflrepet frutlttS efus. Hoc eflc patlum aternum. f. y. quae Pfaltes ir. 17. erit nomen in feculum. Adde quod fee- dus hoc univerfale dicitur ir, t, dtfyofitum & cufloditum ommbm. hoc pfsltes f, %. commemorat domtnabitur d mart ad mare , d flttmine ad terminot terra. & i'. 19. replebitur gloria ejus omnu terra. Similitcr hanc efte falutcm Davidis^.f, id Pfalmus per
benedidiones exprimit, ir. 17. benedicentur tn eo omnes gentes , quae eit iaius ilia & benedi&io Abrahami Gen. u. adde inim.co- rum conculcationem , ir. 6. & 7. quam fatis magnifice eftcrt Pfalmus f. 9.10.11. adfacies ejus incurvabunt fe incola dejertt - tnimici ejns pulverem lingint i &c. tum ir. 14. a dolo & extoxfim ne redtmet animam eorum. VIII. Hac inftitutf rerum utrimque contentarum eolla-
tione, tum tituli & colophonis pfaTmi identitate perfpecta,- Jen- timu», utrobique unam eandemque effe prophetiam, quam n on diu ante obitum afflatu Spirim$ Sanfti regius Propheta edtdit iis verbis , quibus Iibro Sam. a. cap, jj, legitur. Sed cum propter ingcn-
|
||||
|
Ifigentem fuavitatem & plenifllmam in MefTia fiiio fiduciam memi
perpetuo obverfaretur & cor fuaviffima confblatione perfunderct, faepius ore ad confirmandum pec~his adverfus terrores mortis eam eiocutus cft , itno manu admota magnifico carmine ( quod Pfaf- mus feptuagefimus feamdus exhibet) prolixius defcripfit, &Ec- clefiar puleberrimum hoc fidci firmameratum dc feminc Davidis confignavit. Qtiod & recenfor libri Pfalmorum ccclefiam do« cere voluit, adjecio ad Pfalmum colophone hoc j frecatima Davidit hie finimtttr. IX. Aggrediamur Jam textum: h&sfmtnoviffima verbaDar
vidis: Videtur lcriptor Jibri Samuchs, vel compilator, hunc tituiurn ex Spiritus Sanclii di&amine pmfixifle. quamvis nuJIo incommodo Davidi tribuatur j $cd qax fequuntur indubitate Davidi tribui» musj DtXtt David filius Jfai, Stdixit vir cenfttttttus exeilfm * stntlus Dei fahaeob , ey fucundus Pfalmii JfraeL Dixit Dem Jfraelis , mtht lecttta Jiupes J/raelu, Bxc raptum indicant & in- fpirationem divinam. Similia ccactus crudtat Bileam, quum invi- tus Mefliam prardicit filiis Ifraei» quibus maledi&urus venerat. Num. 14. j. 4. Dtxit Btleam filius Beor, Dubitat Poolus in Syn, Crit. cujus ha:c fit prjtfatio: imo definit a compilatore li- brorum Samuelis hoc encomium effe adje&urrs , non a Davide proiatum. Vcrum fi fpcdemus prophetas ordinarie nomen & familiam & vocationem fpecialera prophetiis pra:mittere j eum fpcciatim in noviffimis praedi^ionibus id fa&itatum a Jacobo Gen.49.2. audite filii Jacoh, audtte ad JSRAELpatrem veftrumi &aMofcJDeur. jj. 1. hae benidtilio, iju* bcncdtxtt Mofes vir Dei &c. quod&imitaridebuithypocritavaferrimusBileamus. Num.
»4. j. 4. Dtxit Bileam filitts Besr &c : aliter fentiemus. Neqtie id fruftra eft, maximum cnim momenttim buic vaticinio accedit ab authore, qui fervus fecundum cor Domini, & Pater Meffia: defignatus fecundum carnem, Rom. 1. 4.. Ad majorem rermn pracdi&arum ccrtitudinem & fidem facit, nofic os oraculi; imb > quccunquc dc fe prxdicat Da?id» non exiguam iucem pradi&i- A | 00*
|
||||
|
mi fatnerant. & prophetaram poftcritas ea collegit fcdulo k
«Vlefii* applicavit. X. Dixit David, fcilicet Meffia: Pater, quae vox a radicc
Dodh, idem eft, quod/e^wjbdileftus, amicus Dei: quat rc$ nonfolum Chriftofilio David, qinfiltm diitllm Matth. j,- fcd & IprHm nomen Davidis ipfi competit. Ezechiel. 4}. ij. & 37, 2-4, Servm mtm David Rex & Paftor erit, &e. Ftlim Ifat, & hoc nomenChrifto dat Efaias,n. 1 &10. ubi deMeffia loquitur vates, non folum contextu toto id doccnte, fed vel ipfoChaldajo teftcj & egredteiur Rex defiliu Ifat, & Meffiat Ae filtit filierum ejm ger- mtnabit. maxime R.om. if, u. Apoftolo id afferente. XI. "Dtxtt vtr, confiitutm excelfiu unilm Dci Jacobj
shuetfuam Hal mefchtah, ita poft Chaldaicam Jonathanis paraph. Munft. Pagninus & Arias Montamis vertunt, quos fequuntur Junius & Tremeli., & fer^ eodem fenfu Belgse. Vulgata , cui conftitutum tft «k Chrifto, fenfu non in congruo cui fcil. confti- tuit, promifit. Jocutus de Chrifto. Paulo alitcr Lutherus, ©fl? CDtomvD«.rwrjtdjmtflfcon Dem SReftf*/ «»c»2 Hai propratpo-
fitione aecipit, quod & facit. Dieu ad Hof.y, t6. Hoc iequaces
«pprdbant; Strigclius, tenfirmatus; Ofiander, «emfieatus ie Mefta, id non difpliceret, fcd contextus non fert: nam. f. }. demum fibi loquutum petram Ifraelis ait, eVe. hic verb fe ipfum defcribit Pfaltes, i. a nomine, 2. ortu, j. ftaturegio, 4. offi- cio prophctico. Neq;parum nos movet, quodBuxtorfiusanimad- vcrtit, to Hal per Cametx, nomen effe , & fummum feu exeel- fum Deum fignrficare, ut Hof. 7. \6. & n- 7. ubi tamen pcr fatacb fcrrbitur, Prseterea , Zakephkaton diftinftioncm facerc. Addimus, hoc fenfu darius deMefluOavidem loqui inpraefatio- jie, quam in Vatidnio ipfo, quod foret abfurdum, Primatn nos adoptatnus verfionem, fecundum quam fe exaltatum & un- Quffl gforiatur vates regius. . In hoe quoqi affimilatus Chrifto David, quod eum parvus effet & ovium pafior, & Vtta ac doinus jpatru etus vtlu in lfrail, il'Sam, 1.8.18. "Z, Sam. 7.8. Dem tllum $uM dt fafcuu, &}U0t fp Regem fuper fopulum fuum, deduq, ei ■■■•"' W&M
|
|||
|
mnttn grande, juxta nemets magnwum im terra. 2. Ssm. 7. j»,
Hoc modo cotiftitutHS excelfus tf unilns Dei. Quomodo & Chriftus; cui non dezor, necforma, fubforma /ervi contemtirs» Efa. fj. tamen extulit caput, Pf. 110. Subltmtor cecltt fa8ttst Heb.7. quoniamDeusC/jn/?»»,^»*»* unxit, exaltavit, &cc, dtatt^ tinomenfkpraomnenomen, Phil.z. Demonftrandofotentereumfiltum Det. R.om.4. Egregins, jucundus, Vel fuavispfalmislfraehs. fkmir fignificat cantum &carmen ztidkcfamar, incidere, prarcidere, diftinguere: hinc poetaf non minus, quam mufici canere dicun» tur. Utrumq; David prasftitit, non fblummetro, fed & melo» diii facris Me/Ttam ceeinit in pfalmis fuis, qu« res Ifraeli Iartitiat & confolationi maximar. Hog ipfo propheticum muniis implevfs rex, imo et/am figura fuit Chrifii prophete magni, ju«a vati- cinium Mofis Dcut. 18. if. XII. QuiBus ita perpenfls, maximtim prophetijt orna-
mentum accedere ex hac prarfatione, unicuiq; fit clarum. Nara fimulvates& typus cft J. Chrifti, neq; cxpreiTnis MeiTjam an- nuntiare potuiffetDavid, quam facit hic. Proemio enim teftatuf, fe ipfo nomine, perfona, dignitate ac ofjrkio figuram ac umbram gererejWHM»** iUim venturi. XIII. Qu* fequuntur , revclationis authorem indicant,
Sptrittu Domtm tocjuutm ifi in mt, & firme efta fuper Imguam meam. Harc referfenda funt ad ea. quas fequuntur : iUa Spiritu correptum , & ia Spiritu fe loqui : hoe cffe ver- bum Dei , quod lingua profcrt, 1, Cor. 11. 25. Dixit Deu* Ifrael, mihi focutua eftPetra Ifracl. Sci/. a Dco accepifTe fe, quodl tradit vaticinium ; divino Spiritu a<9um fe loqui, 2. Pct. 1.2?9 Qttod argumento eft, totam Scripturam facram , & fpeciatim crjam pfalmos Davidis, & maxime, quod tra&arous vaticinium» Deum authorem habere & infpiratorem. Diftindte nomtnat SftrttHtn^Dei, *Deum Ifraelis, &Petram Ifraeli*: vero fimilitesr tret petfonas Divinitatisinfinuans. Petra cn>m Ifraelu, procul- dubiofihns, qui Petra» i.Cbr. 10.4. Siedic^usMofi» D^tit 1.4, gandi, Pt 118,42» Quem locuoi deGhiifto cxplicavit, R. $■>>■ Sc 1 ifaiat-
|
||||
|
Efaias?. 14. ubTChatdxus, & ]i nm ofodieritis, erit Verhui»
ejus vobu tn uhionem &c. & 48.16. ubi Chald. fimiliter. & R. S. yWeffiam intelligi docent, & id fole clarius Uicet in contextu, tum ftabilkur innumeris N. T. iocis. & Chriftus fe ipfum petram ^ocat, Mat. 7. Mat. 16.18. Et id Apoft. 1. Cor. 3. n. facit & aiibi. lDeus ifraelk^ cft Deus Abrahami , Ifaaci & Jacobi, ut docct Orig. 4. com. celfum:: & fic convenientiffime Pater vo- catur, qui Abraharao femen promifit benedi&um , Gcn. u. & qui Deus Ifraelis , ob fcedus cum pofteris Ifraelis percuiTum in filio Chrifto, & qui tfrael duxit per Angelum , Filium , Exod, ij. & iilud optime quadrat ioco praefcnti; qui enim diftin&£ nomtnatur a Spiritu San&o & filio petra, quis alius quana Pater? XIV. Myfterio non caret, quod Patrem, filium &Spi-
ritum San&um fibi de furculo Meffi* locutum ka magmfice de- prxdicet: Incarnatio cnim Trinitatis totius oput. Pater dedit & mifit filium natum cx mutiere, Joh. 3. & Gal. 4. *o>©- caro fa&us, & a Spiritu San&o inumbrante virginem coriceptus eft, Luc. 1. Quocirca tota Trinitas tantum olim prsdicare quoqj tnvfterium patribus voluit. Et id comroemorare putamus icgi- um vatcm, Patrcm fibi, *J?w &Spiritum Sanftuin in majorens rei fidem dc Meffia verba feeifle. X V. Oraculum ipfum fequitur. Dominator bominum, /«-
fttu Dommator in ttmor* Dei. Bclgae fuppient, Erit Domtna- tor\ OptimeDieu, Domtnator inter bomtnes juftta , "Domtnator in ttmore *Dei. Thargum Jonathanis. Verax judex dtxtt, qut tonftitueret me Regem : Ipfe esl Meffiat, qmfmurm esl utfurgat ^•dominetur tn ttmore 'Domint, Flegnum hic tribuitur MclCix $ dein ftex defcribitur ; tandem regni iex , feu modus regni. Do- minabitur ^effias , Schilo populi obediem. Gen.4§. 10. Bile- amus ftella: jacobi tnbuit fieptrum. Num. 44,17, Similitcr Pf. a. Regnttm ipfi promiffum. Pf. 4^. 7. & Heb. 1. 8. filio di&um , thremu tuut w feeuium , fteptrum regm tui, fteptrum *&■ jtft*- gj** Ef. ^. 6. ftr-tntipatfu fuper humerum «jm, .& noftro v«i- fieks
|
||||
|
idnio conformiter. i, Satn. % 16. StHum Patrk *DavidU, *
Luc. h j*. & ai. admodum clare, Jerem. zj.f. Ecee diea teni-
ent, quibus Davidi «xckabo Ctrme» jufium , iUe Rex mtt 0> vegnabit, &c. XVI. Rexerit juftus : non E, homo, 4/a«; «&8{awt
qui immund» cmntt, »«ee /»«r ees fxfttu , Pf. 14. |. Rom. j. 10. 11. 12. &c. Job.14. Joh.}. Caro enim cuncci ex carae. SedT Meifix tribuitur . quod senftgnanda per ipfum fmtpeeeau, U aterna addmenda juftttia',indc jufittianoflra. iXor.i.j©. XVII. Inter homincs dominator erit; licetomnia ipfim
fubjeila pedibus Pf. 8, & angeh adorentfiltum, Hcb. 1. 6. Pf. p7»7, Speciatim camen bomines diiigit, propter homines venit, femea Abrahac afllnnfit; interhomineshabitavit, hominibus Rcgnum prardieavic caeiorum, &c. Hinc juftu» illura dominatorem, jquem Dcum iemonftravimus, hominem <juoq; futurum agno- lcimus; qtiia inter homines dominabitur, filius.Germen & femen Davidis, inmedioftatrunt pf.Z2.aj. hmcpuererum (ideftna» itorum ex malierc, filiorum haminis) tnftar, parttcept fatlus car- mif&fangutnJs Heb. 2,14. dicit, ecce ego & liberi Ef. 8.1S. XVIII. %£l*i qualttat fupcrcft; ln timore 'Domiiti is-
mtnatur i regnum non erit mundanum , ex hocmundo, fms mundi pompa fe« miniftrorum & copiarum apparatu , uett gladie, mnareu, non inbelio, in equit &\eefuittbut eos fervabtt Hof. 1. fed jgladttarctu tfrfagittaregu verbum verimu, hoecadere fastet gentest & corda mimmrum Regu perforabtt Pfal. 47-. 4, e. 6, ipfisque dominabitur. Non cric corporale & extcrnum Regnum , non in corpora imperiurn cxercebit, fed in animas : liias fubjicict & fiihjugabit Ut ttmeant, revcreamur & ament Demmum. Re- gnum <Z)« tntra vot Luc. 17. iiMtfne animarum converfione au» Ipicatus cft regnum vWeffiis» Mai. 4. 6. cmverntwda patmm adfihos, & juifiteuangeiizarejcihanneiri; Re/tptfette, approptn- qttavtt regnunt toelorum. Matt. | 2. Non erjt terrenus fed cos» Jelit■» dominator, *wn timore hominum , metuve gfadii cor- forajis, fecii jutimwc Uoraini: htm regnum ceetotma Mat.i'- 7. S ia
|
||||
|
\x\-am Ifem Rex esl. Ef. 52.7. Hsecde Md(u alibi prscdiiSfi
£f.n,i, fuper illum fcilicet furculum feu germen , ertt finritut timorii 'Domini: videlket, timorem Domini infpirabit, operabi- tur in cordibus hominum & f. j. Odorabttur in timore 'Dommi^ difcernet, dignoscet timentes Dominum & vera membra R.egni fui,: tanta prudentia & facilitate, quam fi odore narium hse fciret, neq; opus ipfi erit ipfa fa&a explorare, vel auribus au~ dirc, & vidcre oculis: ut Calvinus dessre poft R,. David Kimhi intcrpretatur, XIX. Ad perfonam refcrimus, quse fa quarto. Vulgatus
non infeliciter; Sicut lut aurtra, orientt Solt, mane absy nubtbut ruttlat, tyjieuti pluvttsgermtnat htrbadeterra; Bcnceft, quod comparativam fupplet in parte pofteriori, & fteut tsrra &c, tnclius fane quam Dieu , qui ttlud caph iimilkudinis tnphcat, hoc moclo; Et fteut luce matuttna orttur Sol, fieut ttmput matuttnum esl abs^ mbtbui pra fpltndore* & ftcut e pluvta extfltt htrba te~ nera cterra; Addamus etiam do&ilfimi Viri explcationems PrediCat, mquit, perpetuitatem regm fui, & emphficat c»mp/trt~ tione rerum trtum, qm grattfftmt- qttsdem, fedldmtuma nen fmt„, ut Ortus fettt, fulgor aurora, $■ herba tenera pregtrmmans. In- s n<ol*e fatcor & doflx. fcd mcmbrum lecundam- afperum nimis, & idem ell cum priori, fi curatms rem confidercs : Imd quod ta~ put ret cft , ^'ffise non applicatur; quotatncntotiuncollimac vaticinium. ^ Noftra fententia eft, duplicem hk tnftitui com~ parationem cum /Weffi« regnoj primama foieoricnte petit .Di- yid, altcram a germine» XX. MiXimc miranda in R.egno Chrifti glorta & humi-
litas. lllacn Soiis ortcntis radim comparat, qutbus pellantur tene- br«, & nubmm nebuiarumq; dtfartiuntur.denGtatesjtum aurctras fulgidiffimat. Sicuti luce utatutina cum oritur SoL Solis infl.»r jM ifwsgl.)itdfis'futurusprjrdicitur, fieuti Ef.4 *. lUodtefur- tutusDem*»* tn -itiore erttg-g'orta, & ftuilutterratnp^aflanttam & ornatHntevafonts ffaelu. H uicgltirum Pfaltes prardicar PI.45 |» fuUhtr etprt, jilnthsmiM0if Et ideo Sol vocatu» fuJltttaM&^. z. |
||||
|
EteriirnjW* infiar,&■ fy<mfip?oMit m tbahmoH ip. & Zachariat
trtens ex alto, Matt. i. 78. Stella facobt Num. »4.27. Lttx mmdi. Joh. 8.12. omnium fcilicet gentium \ Ef. 49, 6. - tfi. 1, j. diffipatu« rus tenebras no$i$» & aubes & nebulas , quod facit fol manc oriens. Ideb Deus dictt, illum futurum absc^ nnbtbtu Efa. 60. t. s. Efa. sj. & 9.1. Nox prefunda: ignorantix & impietatis regnabat spud Judsos; fed Chriftus regno fuo veritatera & juftitiam in keern protulit. XXI. Neqne negarim per Solem naturam Chrifti ccelc-
ftem adumbrari, fecundum quam rDeu$ fummtts: quod Davidi reveiatum » z. Sam. 7.\% tfia hex bominis 'Dcmim & "Dei, hinc Ef. 4. 2. Germen 'Domtni vocatur» diftin&e a fruoru feu germine terrg, & quae Ef. 11. j. 4. f. tf. de gcrmiae prxdicun- tur, talia funt, ut homini non convenirc poffint, quia Jer. jj. £. Yocatur SHVA jufittianoftra , idem fit Jer. aj. 16. Neque fru- ftra eft, quod auror» meminit vulgatus. Keor bobjr, Stcuu Ihx in matutino , illa pulcherrima, gratifftma & maxime miranda. Ita Ghriftus gloriofiiffimus apparuit ipfo ortu 5 angelis cceli, cla- ritate ccelefti, & ftelia in oriente ipfius nativitatem prasdicantibus s fidelibusin tcmpio-eum fufcipientibus, & magis ex orientc re- «cns nato fe incurvantibus, tota HierofGlyma ipfoque Herodc confternatis , ut vere coelum & terrajn commoverit. XXII. Alterum eft; ficut a pluvia germen de terra, de-
jemearetz.. Herbam teneram (onatdefe, hcrbulam. Nil dici fnagnificentibus poterat, quam Solis orientis inftar dominato- rem oritururn: Ntl quoque humilius, quam herbula: inftar ^ieffiam fuwrum; h*c enim dc ^effia dici tam evidens ex contextu , qui totus de Chrifio , ut vix probationis egeat. tum Pf. 71. €. defccndet ficuti tmber (al ges ) fufer de[e&amher~ bam. Non ignoramus toges iaepiffime vcllus nptare, ut Jud. 6. U Patres plerosque, Irenaeum, Origenem Theodoretum aliosquc docere , quod incarnationis myiienum hic praedicetur.cum appli- «attone typi velSeri» Gedeonis. Nota & fuavia inprimis fumy * <fxzJernhardsjs feori!» a» dc>irgine matrc & Chrjfti inearnatione
|
||||
|
loquitur. Nmefond, nmcatUut ptrfmiitur. Typum eqof*
dcm in vcllere agnofeo. & allufionem haud difEculcer toncerfo in vocegM; Ver«m negari nequit, hic voee defe&am herbant fignificari; »t Amos 7. i. & ui prophetmi intendere . ex harv monia pfaFmi & vaticinii hujus ctarum putamus. Et de Sslomo» nc di&um non eft» defcendei, &c. neque ine hcrb* defc&at af« fimiktug , tjui rege natus $ regno a nativiutc deftinatus , & ia ipfa juventure in iolio collocatus, & novcrcaotemfortunam toto fegnitempore non expertus. MeiTias autem dcicenditde coelo in terram , in finum virginis , quod pleri&que interpretibus hoc loco vidstur. Ille cuju* regnum in juititia> quem cum fole ti- ment, & reverentur ad facies lunar, defccndc-ndo humiliatus cft, exinanivit fe , fa&us ficuti defc&a herba, fupcr quam plu- via & imbres ftillant. Herba fe&a tenerior rcfurgk, & rore revivit quafi & rcvirefcit. ItaEf. 4.«. Txxmuth, obtenentu- dinem & opprobrium vocatur, & miratuiofe glorificandum 8c" Cttollcndum prardicitur. Nam radix r&*OT4c&, fignihcatf tt^W/^f, ficuti tentirum gramen & CligUUS admodum terr* viror {. pri- rnum oriri.imo&reflorefcere, renafci poftqaam amputatum rue- rit & defcdtum. Ex trmcofutttfo Jf/ti vtrgu (urgtt, & Zach. 6. U germtmbtt [nbttr tpfo ttmplum iamim , id eft readificabitur , & Z.nh. §,1,8* ftrvm %ut tzjmatk, torrisdicitur e* igne. £t Ef 11. furculu* dc radicibus, Nttxjri N*tx.*r cuftodivtty quafi cuftodia, fuUicitudineegeat, ne avento dejiciaturautconfcukctur; lum quia £ radicibus virgulta tcneriora fiirgunt. XXIII. Obfervatfonetn meretur,quod uhr<unq,Meffia$ her-
b»autvirguftiimdkitur^idfiericumrc<pccltuad<pfiusnumanttatccV ku militatem. Eam prarduit Zacharias y «. VtnutRtx tum pmptr & mfidtnttjim .• qu« tamrclare* de Meflla dicuntur, utvetenbusSc mo- dernis agnitum fkrvihbims.apud Bochart.de animal.facns. Efaias j jo X.), nhqutforms& dectrt.tontemtumae etbjt&iijpmum camdckrim ht. Et quod tnaximum eft , & noftrirm ttxtum ac mcntcnt tgregil cxplicat, in eo hnmilitatem illam fitam fu fledocet, quod $fm*fmmim furgtt, tf rtukxfu artdtt terrt. Et profc&o non ' |
||||
|
foemiraculoffprovidcntiafaSurajquodnomentjifriwfWiifeuriii-c»!!
Chnfto per Contemtumdatum fit, cumNiuuirentmeum vocaruntl Ivlarc. 14» 67. rd imitatusTertUiIus, Chriftranos Nszarenos vocar, t\&. 14.. f. Quin Terfuflfanus 4. adv Marcionem, tum E- prpfr. confrs hscret: tom. r. hb. 1. fuo tcmport Judaros' id ktSff- tafle tettes funt. Hoc probrum m crnce tulit, cui titurus impo- nebafur; f, Na^arenm. Inrarnafus ilfe prinvtlva: EcclefT* «■«:- tac apofbt* Juiianus, Chttffum Gahlarunn & Nazarenum or- cfmarie to iviriabatur. Et proculdubio Diabotas ccnreimun* redde e voluit populo Chriftum , cum jefum Nazircnum con« fitcbatur impadenttlfime. fct quid lermme hoc viliui an oculw ihund ? XXIV» Ktqne male dicitur, Mcflia; nativitatem hic pnedfci.
fmprargnata a rore, a pluvia, terr* germen protrudif. Non cre» gri iuiraculole* non dcccelo labt» fed fihm nafcr dcbutt Ef fr. & ftrgo fartre % Ef, 7. 14. utVeruffl /f««» multeru, /emc* .dbrnhs & fttoen Davidu ejfct, »*&* jw cmma fmiiu Pkif. f* Web. £. 4. Addr, non obicura hic vcfttgia repcnri cunccptionie fhirac»Iofar es Sprritu SantSo, pluvus de ccelo ftilianttbus germi- flatherba? ita/<**»<&*) notter AJUmw dttecUrccelejli* 1. Cor. ie. tc hoc rore inumbrata & fatificata virgo , ian&um Gtrmen Dei enisa. Luc. 1. Huirtanitatem itaque veram Mefliar hacvocc m- uuit David. Namr gtrmttt th terrat tcrrcnaf nafur», farnetp tarnu tfedeittif, ttt filtes Multos iit gloriam addmero H b. 2 zi, & dttirepoflkttf Eist tgo&filu E(. 8,«8. *% fiatmaot «pfctUre Hch. s. Pf- 4* *J & no* >"u»n 5 fi«"i fponia Cant.7. f. X X V. C«u* fcquuntur familiam Meffiae indicant, illurft
•cilicet «afctndum ex ciomo Davtdis ; Quiet *on fs domm mett tum Dt*i itar ne|ativf vertunt Pag Mont. Oicu. Xftiqnt no» fcdomw mem .* fed nullo fenfu , tV fic ad Mcffiam referri nequit» qnod dickv Nos afljrmative rcddimu» t fttq, annon />$ damm wettmmpeofortti Oftalia (cujbs vcifior.tm mct't4 futpicl» tnus, qu&ri niianda' feltcst te jilurin os dcxtrc «arplicct: nottos % »0« tkm n mvkas& i jv'fw» me*fofierttm$ 40» £fm ^Smm m
|
||||
|
teonfido, ;&c. nam io, non femper negat. Ezech. j, <S. m h ji~
fshmeu,fi non audient te. Sie ararmat, Gen. 18. 15. k ki tz.achakc $1. Httfo nfijit; & alibi, Ex fua familia hunc dominatorem ju~ ilum oriturum prsdicat, Seraen Abrahami sd trihum Jehuds ■eettnnxerat moribundus vates Jacobus; Gen. jo. Scd ex omni- bus hujus trifaus familiis, domus Davidis promiflionem accepit. z, Saro. 7. & Pf, 89. 4. & ijz. u. Hof.j. f. id follJcite admodurr* Hovo Teftamcnto inculcat Spiriws San&ut, genealogias Chri- ili Mar. 1. & Luc. j. ad Davidem ducendo ; tum Lucss 1. ij. Sc 3, 4. Jofephum gt Mariam cx domo Davidis fuiflc recenfct, XXVI. fum Dto, talis eft demiu Damdu, fic cum Pagj
& Montano verterem; potius quam apttd Deum, ut Vulg: Dieu cV pleriq;. Semen Davidis in unitatem tZ XoV« aflumcndum, Domum Davidis cum Deo ita glorioiam futuram quod Dcus ex illa nafciturus: ita ut Regnum filii Dei, fit regnum domus Davi- dis in feculum. Sic bodie regnat Darid in Chrifto, quia Chri- ftus femen Davidis : & atternum erit regnum domus Davidis, cjuia Domus Davidis, fcu femen Davidis, «crna & indiflblubili unione colligata cum Deo, perpetud eft & manet cam Deo & m Peo, & Deus in illa manet, & cum illa erit in seternum. Id fc- quentia innuunt; quta faEhum fecttii (stcrnum) fiifuit mthi, fU pacto enirn infilio Dci fancito eft, quiod domus Davidis fit manfura gloriofa infeculumcum Deo: Nam fcederc nunquam intcrituro aflumfit femenPavidis. XXVII. Illud pactum videamus, Et p*&um fecult fecit
mihi. Gratuita Dei cum hominibus reconciiiatio per Meffiam yocatur pa&um. lta Abrahamo Deus fcmen benediciionis prp- iriittens padnm , fenfadfu crexiffe legitur; Gen. 17: 4. indc Meflias paclo promifliis, Angelm fmderu dicitur. M*i. j, i. Hoc fsedus in femine Abrahc percuflum , renovatum cif m femine Davidis ; hic Pf. 89. j. 4. Excidi fqedus elc&o meb, juravi pavid fcryo rheo , usq; in feculum ftabiliam femen tuum\ & aEdificabo thronum in generatione & generattorie,' confcr. Pf. 152. |i. Ipfe David promifiioncm fibi de Mefiiae regno «terno (ictatn 1 ' Hm
|
||||
|
ii£;mvocit. z.Sam. ?.r>. quod nimirum fdsefus ejusq; ' cofidTffe* M
ftes fint Tnfbr legls inviolabilcs. Fotdus juramento faneitnm»»
aternum eft, cum impoffibile fit Deum falJere, & re&e para-
phraftes chaldsus in Pooli Synopfi; Qjtta jHramentummthi jura*
vn &tertium, qmdfutHrumfit regnum meumfirmnm% ficuttfirmi'
funt ordines Bcrefit.
X X V11L. Speciatirn, fibi pofifum pactum commemoraf,
quiaperfonarDavidlsprim» fa£fa eft promiffio: & tamcn dtfjrofitum tmntbtu. Difpofkum. ordfnafum vel conftruclum: quo fapien- tiffimum eonfilium Dei & ceconomiam infcrutabilem in fioe Mcfljs rcgno engendo commendat , & eam miratur Davicl attonitus , 2. Sam. J, 19. H&c hx Bomtne Deu* l i\. Sicutu dttm eor tustm , hanc magmtudtHem feetfit Hinc iterata hujur feminjs Davidici ptomiiTio, vocafur fignum quod Deus dabit, Ef. 7. & ttttnova, jcr. Ji & cerfe hanc redemptionis acenomntm awelt tntuert gefitunt 0- (crutari. 1. Pet. r 12. Luc. t. XXIX. O nnibus difpofitum : plerique ttt ommbtu : alil
per omnnt fcificct n edia. Nobis videtur de ftoniinibus accipien- dum, q«o pacio k ipfutn expficat David 2. Sain. 7 24. xt. *& afferendo , pon foium fibt <$• domm fu<z, fedtott Ifraelt hec ejfe dit» pofttum pallum. Ef fic benedi&io Abrahamo pi orjnfiY Gen. ig. omnes nauones terra concernit; & repctrta feu renovata David»> %, Sam. 7.5p, eadcm effe inteliigitur, & ad omriem gentem fpe- dttre. Id ta, £ conveoif eum Regno MerTia?, quod in omnerr* tenam exundefiiuin, Pfa!. 72. loquitur; & fic angf lusLucat 2. gaudium g<-rrninis Davidici nati,toti populo futarum annunriat* XXX. Addstur & cuitoditutn, ufehmura, id ad Detim
refernnt, qwi cuftodiet pac5um: quod dicitur, PJ 85 29. Cu- fioditm tpfi mtfertcardtam »m» •• It Jon-ttban Chafd. par. cu- fiodtwm in ficulum quodvcntsf. & ar<bs& Syrus intt rpresj emnia purat» fmt & cor^ervata. Id non pia^et, qui.» repetitionem in btcvtculu hoc vaucinio fine caufa non fcrimus : jam n ante dix- erat, paiinm fectdt. Sentirnus no^pafifm cuftodttxm ab hominj- feuss tuttudire iegcm» tseduj diasnwr» <jm tecigJunt fide, «ju* m
|
||||
|
mco ambulant» fatutem qusrunt, Gen,i7.p.ia, Pf.ip.&paflS»
£%c Mcffi» fotdus cuftoditum, ccu x.uu*\m animx cuftoditum » pic cnditum .a mundo. i. Tim. 3. Suadent fenfum hunc fcquen- tia i quibus fatcttir propheta , hanc ejfe totam fttam Jalutem , smne defderium, id efl, ita k cuftodire & feryare animo hoe pretiofiffimum depafitum, ut votorum fumma fit. & in eo cea fero fummo atque unico bono plemfGma fidc acquie-fcat. XXXI. Nam omnit Jalm mea & omnit voluntas : fa-
letem Deus promiferat iapiis 8t miferis ■mortaiibus per Meffiara jn paradifo. Gen. j. inimickias ponam Ikc. femen mulieris conte- j-et caput fcrpentii. Salus deviifitoruro concukatto anguftiatoris, Gen. ix. bcnedi&io Abrahamo promiffa falus cft per Meffiam fe- men acquirenda. Sic cam expiicat Abrahami nepos, Gen. 45, Mxfttfio faktem m*»* Qu« faius m agone mortis conftituto f rodeffe potcft, mfi anims & asterna, in Mclfia promifla ? Ee de Chrifto accipit locum Chaldsus paraphraftes uterque. - fion exfrttlo falutcm Gtdeonis , qna umporaria » nea^ Smfontt, qu*Bnvut fed Mtffia; iic David explicat. Pf, 14. 7. Satuttm ifrailk aefuam inhhsratons Mtffti fkam efle. & fic R T. Mtffm falvatunu pojpuhtm dicitur. Matt. 1. s» & Luc, 1. jo, Salutarg Dei vocatur. XXXII, Et omnit volusitat,fcu dcfiderium,feu cxfpe&a-
jlio. Mefliam snxic defidcrabant, exfpe£tabant , «oiebanr^/, Teftamento. Eva primd partu, defiderium Meffijr explieat» ©en, 4. hahtovtrum domnwm; fimijiter pater Noachi Gcn. f. j»5>» hic nos folabitur; fede.rrarunt in perfona cjc nimio amo- jre; .dtfiderav.it Abrti.ham ut videret diem Cbrifit Joh. 8. falttm tare bos tx^eUabat, Jacobus. Gen, 49. jEt prophtte & itegei tttptvtrt mdtre & vtdere ueKnm wat. 13. im.6 dc omnibus V. T. fidclibus diftucn jn gencre , qupd nx^e&AVerm faluttm fh» pramiffzm m Meffi*, .0* tefttmanmm fidet ohtmermi, Htt» 9. $9* §c f. n, Apoftoius im men D vidis exprimit inter iflo» r>u( >,&- .IjHJ ftiarn h >K )n Mt€n fiJucism a. fpem tam |»erfp«cwe pari- jBis pialm»« declaraYit, inprimjs 14. ax, 24. 40. ot dubitan no« |
||||
|
f offit, ean«!eiB effe&imam, «faam Ipe wtieinJodepradim.QuJi
v«6 fequentia fibi volum, Kito jatzjmtach. Nil mihitoto vati- rinio dtfficiliut, quodq; torferit inagis, oceurrit. ©iuries ne- gativum faeiunt fenfnm« Jun. & Trcrn. qmnisnon facttt m puU Met, fcii. quamvis propter peccata nortra nondum csferat pro- fperitatem domus mear, prascedentibus promiiTam» In hunc feri fenfum Dieu. nee obftat quod mihi wm| famtUt advtrfi quid eb~ tingat, efi mndum fattat pullulare; manet tamen faedm Dei ettm meammoUt. Belgar. Iteet■■mndumfacioi ut pu&ulet, fti germm illud veniet tn plenitttdtnt ttmperit. &c. Alii, mn germmarefa- mt, jam tnm gtrmtnmiit, mq, peribit ttnqttam, quod scxtui Se fenfui adverfatur. Vatablus HR.. laudat, fic commentaatei | Gmttit exfreclatte mta, aued mn gewnnat regnum meum inftar herba, qw& pertt ottf, cut aecedit Sal: Glafius. Olim exiltitnavi* id dici de regno impietatis , de fiiiis beiial, de cruibus verfu pro- *ime (equenti: iilos non facir gtrminare, & florere & crefcere Dcus; quam jam video fententiam effe feptuaginta interpreturn. Verurrt re ferhts penficulata , exiftimo fenfum effe fimpliciter affirmativum, hoc modo: Omnit falut mea hac eft, & iefidtrium, quoniam-anno'' faa»i*rmin*re? Qerte tufactts germen tlktd /#- fltttaeffiorefcerepofifncctfttmfamtlwmeatruncum, poffcoBapfam jdomum metm tu tlUm fufeiiabu t& rmntt, it germinare ex tli* facies Meffiam Domtnatorem juftitt*&c. Sane ncgativ* fepius affirmat apui Hebrsos, Jbod. 8. i€* Abotninationem M§j~ |itiorum facrificabirriu», ¬t occtdentm$; pro annon occi- dent nos ? Job. ij. 15; Eec* etxidet me ( h ajaebeL) ntn §c- rabe, id eftanrton fpersbo--, ettamfi mc occidat ? C^uaridoque bt interrogativum antt/o Ateft, decente Sat. Glaffio gram. facra» t» a, R.eg. f. 16 • h Itbbi haksh pro ha h, annon cor tneu» abtit: & Job. t. »©i *>teth< hara lo nehabbel Ssmzhm ntmMci* piemus? fimihter Job.8.tj, Pfal 10. if. Qusres iniqnitatera ejus, balthtmtxar noninvenics, pro annon invenies t ccrtS invntcs. iinoetjaminH.T.interrogativasfa^e fubimdiigitur, ul Mtth.l). »4. Magifter vcft§r nm Johtt didragma. i.e. annoa G fol-
|
||||
|
folvit ? uttque folvit. Mihi qnoqne vtdetur» rokj aliquando effi
interrogativum , ut Nehem. *. i. ^f tm rah iebh. num hoc rnalum cordis ? ita hic kj lo j*tz.miacb annon germtnare facies ? Hic fenfus redoict defidcrium fummum Davidis; cum prarce- dencibus optime convenit & coh*ret; fidem de germtne, feu. rcrn quam traftat vates feliciffimc' exprirait; nil afpcri habet aut hiulci; & taeta ciarkate raeati fe ingerit, ut fc ipfum fatis commendet. XXXIII. Hic jam inculcamu». cur totie» unScjuafi vocer
Meffias vocetur germen & furculus. Id ided fa&um, quia ul- timts fuis prariverat Regius vates ; & quoniam vaticintum quod fub manibus > clarifTtmum & noviffimum, Melfiam predfxerat venturum ut herbam terrae, quod germinare faciet Deus in fa- aiilia Davidis; Spiritus ille qut Davidem mfbiravit, Propheta* ctism in Kanc reritatem duxit. Si vero Davidi nulia facia fuiffef, promifTio de furcalo Mcffia , propbeta «juomodo Mcftlam ita> crcbro fic vocant ? Cum autem prophetariMn confenfus fup-> ponat Davidi hunc promimim furculum Salvatorcm , ubi illat» reperies , quam in loco quem explicavimus ? XXXIV. Finit vaticinium pcr oppofitipnem regni Sata~
nx , quod per Germen dominatorcm deftruendum pratdicit; Se fiiti Belial tanquamfpinamovebitntur (id cft projicientur) emmsp. auia nonin manu captcnt.Etvtrejui tetigertteatferro^hgnoUnce^ reflebitnr (id eft manum impkbtt,) & tombHrtndo comburentm in mmfwnt. Filios Belial opponit dominatori jufto ; germini falutis promiffo , hafce fpinas malcdi&aj, Gcrmen «efeet & firmabitur in domo Davidis , fpinar autem eveilentur & move» buntur, id efl, eradicabuntur. Super populum germen domi- nabitur in timorc Domtni, fed omnera kam cffundet fuper re- gnum malignatium. Vox jitzjtb, non folum tangere, fed & percutere, dejicere, dcturbare figmficat. Germen itaqne ciirja seftruet opera Satans, cum expoTiabtt fortem inimicum , cunr» fmmktifrft tapta, Gen. j. cuai /eparabtt, confiabtt qnaft in ie- |
||||
|
kre Mai. ji. eum pmmiet anathtmate terram Maf. 4. .& H0W
irianu, Tcu humanis vinbus utctur iofaw, kd pottntil divmajar- mabit manum fceptro ferrso , P(. %. arriptet lanceam PT. j^". ««- ^rt gladium & fagitta* acttias premet, Pf. 47. Et fic Chriftay venttlabro ufus ad purgsndam jream , & fecurtm pofiett ad radi~ cem arbork. Sicnti fpinis eveUendis agricofae non nudam ma- rsum admovent, fcd ligone & fecari, c«u ferro ac hsftili Ianceas armantur quafi contra eas. XX XV, In manfione comburentur bafehakth ; Pagm-
am ia cathedra Jun & Tremell. infede: id eft (utBelga;, An- gli aliique rcddunt cxpreflius ) m toeo fuo, in quo ctevcre, &r cx quo evuffas , quod fubitum & totafc impiorum excidiutn in- dicat. Spin* emm ficnti non deferuntur domam, fcd fo» ipfo agro , ubi eradicata: comburuntur, ccu inutrle fignum, & »di- ficiis & foco ineptam ; Ita germen Meffias igne, id eft vindicK divina , filios Belial, cathedram iniquitatis comburet & fuceidee fubitd ; ut prxdi&um Mal. j. & 4. Si quis id putct in defolati- one Hierofolymae ( qux non mufto poft adfcenfionem ChrifliV Jlbi & Iocus ipfe & cathcdra iniqUitatis, una cum popufo impio «verfa pemtus) fingulari modo adimplewm per Chriftum» n©&
non habebit diffenuentes. Corollaria Edpondentis,
/. Feederi n&tur* per peccatum defirucl», fuctefftt fcedm
gratia, quod Demab xterw cumhemweimredecnvtt* Jh' Verum cum Deu* nihrl in hemine prdviderif» quttd iffum movtre pQtMW *d gmim tfiam fmurat^ d#m-
|
||||
|
Jhm, caufa hujm gratm reficknda elt m miferktin &g*
fropofttum. 3. Foedm bot, quamvk d lapfufiatim hominifrt»
pofitumfit, varie tamen dDeo dtfpenfittum fuit. 4. Tandem atttem finitU temporibm de ceelo pro-
fjftxit benignm» fiUum^fmm matum ex muUere in hum mundum mifit. /. Hie% quia ommafaBurm ejfet\ tjtttt Pater ipfi
mmdaverat, fubforma fervi apparuit. tf, Sed quo hominum effet mediator eonjumma-
tut, necejfartb Deut & homo effe debuit, fervatu tamcB utrimgr natura proprietatibmv f. JnaffumptanaturdhummabumUiieuhJeiffum^
fac7ws£ eUebediens. 5. Hancg. ohedienttam fer varim tentationts ac
aeerbijfimos cruciatus, tandemper ipfam m«reemt loco m- J$r»pr*ftitam*fufficienti[fimhonfummavit, §. Subiit mortem hanc & paffus0 Cbrijtm qua
faomo > pro folis tantitm ele&is , non i>ero jpro reprobis & impitt*
10. Pofito boe fatufaftionk pretigt, Deustpjumie
fiatu extrema humiliattonk ac mortis potentiffime dimifit: Jguique ideirco ut Pi$orav Trittmphator Safana ac mortis ifeputchro exivit, ac vitam gternam ajfumpfit. 9t.- Non tamenChrifli twpui' poH refurreffmttm
mubi-pfafeniU capacimfuif.c^dmanted. 12. landem autemreJiclu hifce inferiorihus itt coe-
Imnadfeendil* ^adfmmumMapfiatts culmen evetlm, ymmturm ae inttraffitrm ibidempro nobU m aternum mqy P I N 1 & |
||||