|
—
|
||||||
|
<D1SSERTAT10 JVRimcO
TRACTIC09
De
PROBATIONE
NATIVITATIS,
DEO FELICITER ANNUENTE IN IL-
LUSTRI ALMA ARNOLDINA, OYM
EST BURGO STEENVORDIiE.
IN AVDIT. MAfORI AD DIEM 8 Dcstmbr.
M. D. CCVIl.
PUBUC& PLACID^QVE ERUDITORUM DI$»
QVISITIGNI SUBMITTUNT
TRvhSES
REINBGOCLENIUS,
L V. D. COMITI BANTHEIMIACO
Dao. ERNESTO JUDEX AULICUS.CON- SILIARIUS, ET IN ILLUSTRI ARNOL-
DINO ANTECESSOR.
Et Respondens
FRWERICDS WlLHELMVS TMSEN*
STEINFVtRT.
|
||||||
|
BURGO . STEENVORDIiE,
|
||||||
|
Nohilisjima", 'Ampllsjlm Te Celeberrlmi Vlri
Dno. GOEDHARDO BORGESIO,A.L.M, Et Philofophiae DocTrori, cjusdemque ut & Hiftoriarum oC
Eloquentiae iri Illuftri Arnoldino Profeflbri Ordinario, Illuftrisfimo
acCelfisiimo Domino Gomiti Bentheimiaco a" Confiliis, ac in €a.
mera rationum Prsfidi,ac Regimen Comitatus Steinfurten-
fis Deputato, Curatori fuo omni temporc colcndo.
Ut£t
tfobilisjimo atejue Gravisjimo Viro
Dno. JOHANNI FRIDERICO TAISEN,
Comitatus Steinfurtenfis Judici 5c Gogravio Rufchovienfi
«quisfimo, Parcnti fuo omni amore & honore profcqucndo
Ncc non
Maxttme Vtnerando ac DeSlisJimo Viro
Dno. ARNOLDO MICHAELI aCoLN;
y. D. M. inEcclefiaoC AulaStcinfurtenfiPrimario,Ayunr
«ulo atquc Curatore.fuo omni honore ac Obfcrvantia
ad aras usque profequendo.
In ilmul
flurimum Revertnde ac Dotlisjimo Viro
Dno. JOHANNI ANDR, WOLFFIO,
B;atae pacis in Ecclcfia patria Prseconi facundis-
fimo, Cognato fuo dlumatisfimo
Denique
Nobilisjimo atcjue Doliisjimo Viro fuveni Dno, joh. wilh. alex. canzlero;
J. U. Candidato,Gognato fuo Colcndo.
Umc Dijfertationem cum Caltntisjimo omnigenA
projperitatis voto, mente Manuque
oflfert FRIDERIGUS WILH. TAISEN;
Defend.
|
||||
|
t 3)
|
|||||||||||||||||||||
|
sr
|
|||||||||||||||||||||
|
K
|
immn
|
||||||||||||||||||||
|
*..*
|
|||||||||||||||||||||
|
* *
# |
|||||||||||||||||||||
|
* *
|
|||||||||||||||||||||
|
.*
|
|||||||||||||||||||||
|
# #
|
|||||||||||||||||||||
|
l N. D N- J C
|
|||||||||||||||||||||
|
. Robandi modiis. commimiter fic^ vel pet
'■;&nft.(Eonem aaverfarii, vel per iuntmentum,
[vel pcr teftes, vel pei* inftrumenta. Nqtanter lico communitiX, nam & osuUris ismonftratia miltum utilkatis & commodi in matcria depro- 'jationibusrcfert; E, g. Tmus Mevio vendidie jedeSj quae pa-rtim ad venditorcm Titium, partim veroacj Extrancum quendam Gogniitum Stichum psitinent^iimuiq,- alii adfunt Creditores, Mevius Emptor non curat publicari ssdes vendkas, ipfeque Judex loci, qui alias jura partium te- netur fupplere, hac in re valde negligms, rel propter incu- riam opinione fua tutus fuit, dat vero Emprori documm- tum .aliquod fuper conrractu i!Io Emprionis Bc venditionis [quem vulg6 appellamus einen Winckel oder Cam» iner - Contraft: ] Stichas ille ex poft vi certasobligatidnis, qua domus huic oppignorata eft, agit contra Mevium Em* ptorciii/ Hic pcr-modura Exceptioni» oppoait, qudd nsm- . _-.\ 4 pe |
|||||||||||||||||||||
|
<* 14) «nif>
pe «edes ilfas guseftionis fub hafta emerit [ Vulgo bcy btttl»
fiender Kertze; tota caufa vero per Impartialem feu Im- partiales ex principiodocumentiprivati illicitum contra&um, cen Winckcl oder Cammer>Contracl: praefupponente, decidkur, 8c Mevioper fententiam injungitur, ut dcbitum fblvat, aut asdes emptas deoccupet. Per hoc documentum Judicis, quod vulgus refpe&u ejus, quia datum eft a Judi. ce iftius loci, pro publico habet, eonftat quidem deconfen- fii contrahentium, feu confractu aliquo emptionis 8c vendi- tionis; Sed non debite conftar i. e. prout fingulares Confti- tutioncs hujus vel illius Frincipatus feu Comit*tns id prsecise requirunt; videat modo benevolus Le£or tit. XII. part. 4. Ordinationis BanthaimiacA, ^** in immediato S. R. I. Comi- tattt Steinfitrtenji recepta ejt; verba originalia. Sollen hio» fUhro kcinealienationes, Ceffiones, Oppignoratio- jies^ oder hypothccationes ohnbcweglicher GUetcr, oder flehender Rhenten und obligationen, in unferer Grafflchafft anders, als fur dem Gerichte, dahe fclbi- gCS Guet gelegcn t taugiich gefchehen , etc. notantcr tauglich gcfchehcn, nempe ut tali in cafu fiat publicatio asdium vendendarum in Commodum Creditorum, & Judex
non minus a&um fubhaftationis [ bey brennender Kertze ]
adminiftrare debet, ita ut poftea fupervenientibus Crcditori- bus per lententiam pcrpetuum filentium imponatur. Hic fnodus proccdendi in omni contraftu emptionis §c venditio- <nis rerum praecipue immobilium in vel extra Civitatem Sita- rum, ihftaf panis quotidiani f_Ut ita quafiloquar.-} neces- iaritts iere cft, & quidem eum in finem, ne ftituri incerti Credi-
|
||||
|
Crcditores, quorum nomina protocollo fubhafhtionli n©5
exftant, Emptorcm Meviumamplius moleftcnt. Vidcmu» jam, quidocularisdemonftratio, prgeter juramentum,prae^ tcr teftes , praeter inftrumentum vel inftrumenta operetur, facit cx inltrumento, quod Judicis nomine corroboraturri eft, indeque erronee pro publico habetur, faltem privatam aliquam fcripturam teftibus fide dignis munitam, quae quu dem Emptori Mevio, non vero alus Creditoribus non debi- tc,prout moris & ftvli3citatis prasjudicat. §. a. Probatio in genere confidcrata, vel attendit, qms-
nam modus probandi iit neceflario eligendus, vel relpicit qualitatem aaverfarii, vel quomodo pofitiones formandae, vel quomodo probatio, rcprobatio inftituenda. Electio* nem vise probandi quod attinet, liberum A&ori eft , cam eligere quam velit, caute tamen attendat, quale fit adverfa- rii lngcnium , qui mores ? num rationem confcientiae qu» verus Chriftianus, qui impiis affectibus turbam in Republi- ca concitantibus , non eft imbutus, habere fbleat? Etf| rnihi, aliisque res cft cum hominefinccro, qui proutomni? bus notum, jurisjurandi rationem habcre fofet, huic jura- mentum judiciale vel litis deciforium, quod in tantum idem eft, defcrre pofliim, idq; delatum juramentum tunc vel ao- ceptare, i. e. pracftarc, vel ccflantc prseftatione mihi referre dcbet. Haec delatio jurisjurandi proeedit, nihilque dansni adfert, fi alias probationes liquidae vel per inftramcnta vel per teftes non fint in promptu, vel Deftrens vuk fumptusin producendis teftibus, qui fumptus refpeetu proAncentis 8? fw^^*inhisaliisqucjudiciisvariant, evitarcj prascipueta- njen Rcus iftiu* fcfti controverfi notitiam habere debet,alia> A » fruftra
|
||||
|
fruftra huic bbmetum perjurii, aut illufionern Judicii,quah-
do forfah Reus de controverfia nil certi poffet deponere,do- latum eifet juramentum. $. g. Probandi viaet&piuseligiturperpofitiones,pns-
fertim quando lis interccdit cum aliquo , qui mediocris for- tis, comraunis fidei feu xftimaticnis eft,dc quo non facile praefimimus perjurium. Hunc modum probandi nonnuili Jurisconfuiti pkne damnant in seternum, primo ex hac ra- tione, quod illud juramentum, fub quo pofitionibus refpon- detur , parum ab iiiis, qui juratb reipondent,attendatur, quippe quod tanmm fit juramentunl credulitatis, utpbte glaubt wahr, gSaubt nicht wahr. Sed meo Juditio, ju- ramentum illud Creduhtatis & fsspius degenerat m juramen- lum veritatis, nempe , fi articuli, fuper quibus mcdiante prasftito jurajuraado rcfpondetur, wofrium fatfxm deponen- tis concernant, & tunc verba iila: Sage wahr, oder mcltt Wahr flride a jadice fant attendenda. Sed quid? mihi cum homine Jevioris confcientise et conditionis ncgotium efr , de quo plane dubium, qubd aliquam jurisjurandi rationem fit nabiturus j Mio fndkio cum ifto homine non eft procedcn- dum p:r pqikiones, fcd aliis probationibus. uti debemus; qu;d ? aliae probatiqncs dcficiunt, %t. DD, qubd tunc jura-
mentum potius judiciale tali deferatur , rarionem. decidendi anneclrunt, ne ahas fine eftectu proteletur procefiiis; Sed meo fudicioy fifiimis adjeclarn- illam rationem pro ratione de- cidendi u^iverfali in omnibus procefllbus tam minoris quam. inaximimomenti, dico illam eflc ftramineam; autenimpro- ceflus eft minoris autmaximimoraenti, fi eftminoris, pos- liim quidem. ad eliciendam yeritatem taii homini nauci defer- re
|
||||
|
rejuramentum; Sed ad evitandum perjurium confulttus cftf'
utilli, eoipfo, duindclatumjuramentum vultpraeftare,ju- ramentura remittatur, (utifrpins in fndiciis praEiicatrem vidi:} fecus fi fupcr re alicujus ponderis litigatur, tuhc aflentimur . opinioni DD. fupra recenfifae. _ '..''.
§. 4. Aftor exipfo libelloformatpofition<*s,dum facluttt
in libello propofitum certis articulis includit, quosjudiciex-
"hibet, fimulque fiToftert ad juramentum dandorum, i. e. ad
juratam produ&orum articulorum confirmationem, 8c petit ■ in fine, ut articuli illi, Reo cum prsefixo tcrmino, in quo fe
fiftat, & jurato ad illas pofitiones refpondeat, Sc quidcm fi fe&um proprium concernat, perverba: Sage wahr, oder nichtwahr; fi fa&um alienum: glaubcwahr,odernicht Wahr, communicentur •, hancjuratoriam Rei rcfponrionem,
praftici vocant juramentum refpondendorum. Superhisju- ramentis, verbisquc fere monftrofis dnndorum & refpondendo- rnm a non meris Civiliftis feu practicis mirum in modum lis , agitatur, 1. dicunt cum Mtpio p. 3. Dec. 12.5. utrumque hoc juramenmm efle tantum de calumnia. 2. quod duo litigan- tes^A&or ocReus fupcr eodem pun&o caufe non fimul poflent jurare. 5. Coniequenter perjurium ab una alteravc parte abfolute efle metuendum. Fateor, hic modus procc- dendi per juramenta dandorum Sc refpondendoram ,in odium pracTrjcantium fiios patitur nxvos, & quod iftiusmodi jura- jnenta in Comitatn Tesklenburgenji £mt pcnitus abrogata, nu« per ibidcm a Confftiarie qmdttm, quem Fratresque ejus gcr- manos rcverenter habeo, lubenter audivi i fecus vero fe res habetin noftro Comitatu Steinfurtenli, cujus fubditi & In« cqIss omjneia muutionem feu novationcm tanquara ex com. A- 3 rouoi
|
||||
|
«g&f 3)«£t»
munj principio periculofam damnant, 8c in abyflum quafi abjiciunt; Sic enim legimus tit.F. & FI.partez.OrdwAtien.s $attthaimiAC4,qux heic locorum.uti di&umin f.i.b.mft.di(j>. eft reccpta,- verba. Form des Aydts dandorum. Die- fen Aydt foll der KlUger., fo cr gegenwertigj in lci- ne Seele, aber der Anwaldt in fein eigen Seelefehwe* ren, dafz feine oderfeines Principalen eingebrachte Articulen, fo viel dercn feyn, oder feiner parthcy- en eigen gefchicht oder That berUhren, wahr feyn., fo fern aber die Frembdt, oderandcre Thatodcr Ge- fchicht betrcffen, dafi er die glaub wahr zu feyn. Tit. VI. alleg. Ord. Aydtrefpondendorum. Alfo fol- le auch der Beklagter, oder fein Anwaldt 3 fchwe- rcn, dafz nemlich des Klagers Articul, fo vicl diefcl- foe fein eigcn That odcr Gefchicht betrcffen, die wahr feyn., odernicht, undfo viel diefelbefrembdeThat oder Gefchicht belangen , dafz er diefelbe glaube Wahr zu fcyn, oder nicht, antwomen wolle. Tres illae rationes fupra contra juramenta dandorum 8c re- Ipondendorum adje<5be in tantum funt ftringcntes in tantum non. i. Utrumque hoc juramentum & qandoi-um &; re- ftondendorum non tantum eft de calurania,- Sedinproprio fafto utique degenerat in jurarnentum vcritatis, id, quod meofttdicio tali incafu, quando articulus proprium depo- nentis fadtum concernit, Judex iftius loci, ubx juramenta dandorum & refpondendorum vigent,partibus anxieinculca- re dcbct, cum ia finem, ut majorera hujus juraraentj, quod ccrto
|
||||
|
«crto cafu, uri anteadixi, in juramentum veritatis degene»
rat, fummam habeantrationem. z. Verum eft, duo nem- pc A&or & Reus fimul non pofiunt fuper eodem puncto caufe jurare, nififa&a in articulis recenfita fint plane di- verfa, tunc quilibet juratus dcponcns refpondet de fuopro- pno facto, ncmpc fagt wahr, fagt niche wahr. 3. Ccffat hoc cafu omnis metusperjurii, A&or enim in articu- lis, qui ad fa&um alicnum Ipe&ant, deponit glaubtwahr, glaubt nichr wahr, idem etfacit Rcus,- fic 8c A£fcor de fa£toproprio, quod utique nonnullis articulis eft comprc» henfum ftatuit & defenait veritatem fub confvetis verbis: Sagt wahr , fagt nicht wahr, & neurequam konte wohl fcyn, mogte fich wohl alfo zugetragen ha- feen j Er Deponens mogte folchcswohl gethanhaben., id quod & Reus fimili in cafu obfervat; adeoque ceflat per- junum; quicquid tamcn hujus rei fit, nos affirmantium Co- horti ftatutum illud de Juramentis dandorum & refpondcn- dorum pcnitus abolcndura efle, intrepide aflentimur, ex fc- quentibus rationibus. j. Non eft ludcndum cumjuramen* tis, ficuti pucri ludunt cum pila lufbria fcu clavata, a. aut tc^cs.feudocumenta (urkundenj adfuntautnon;fiadtunt, impie, inconfidcrate & plane frivole juramenta dandorum 8c refpondcndorum in Judiciis admittuntur ,- fi nonadfunt, pars parti tunc deferat juramentum litis decilorium, aut alter al- tcn refcrat, 8c itatotum ncgotium crit finitum. 5. nemo potcft effe Judex in propria eaufa, nifi pars parti Aeftratjn» rmentm»* hoccafuvcro, quo A&or cxhibct articuios fuos fubjuramcnto dandorum! idquc in cife&u praeftat, & Reus fijb
|
||||
|
fubJuramcnto refpondendorum ad illos jurato rcfpondet,ad-».
lunt Judices in propria caufa, 5c quod notandum, fi Aftor vel Reus prxftito iuo jurejurando vi£tor cvadat, forfan quod alix probationcs liquidx per teftes vcl inftramenta in promptu non fint nonnulli Domini Referentes cxiftenti tri- mmphatori adjudicant litium expenfas, id quod refpeclu ex- jpenfaram , non principalis cauix, fuper qua _ hadcnus hti- gatum fuit, mihi non tam iniquum quam in aliis judiciis x»on praclicatum vidctur, ex ibla illa ratione, quodFiSior perprafiitum juramentum ftmm, fuerit fudex in propria caufii.' Dixi, neminem debere iudicare inpropria caufa, nifi pars parti deferat juramcntum; addo 8c aliam exccptioncm , nifi JMagifiratus injuri&s fibi intuitu efficii illatas ipfi vindicet &pu- tliat, quod fummo jure poteft; hoc cafii cnim non in pro- prio fcd potius m alieno, ncmpe negptio Reipublicx proce- dcre Sc judicarc cenicturjudex; Cum illata ifta injuria non proprie Judici Sc AlYeflbribus, five fint ordinarix perfonx Magiftratus» fivc Commiilarii, fed potius ipfi Reipublicx vel Dignitati, quam Judex, feu Magiftratus fuftiuet, facla eflc intelligatur. Brunnemann. ad l. un.C. ne e/ttis infita cau- fa. GaiU Itb. x. Obfi 39. mm,\ & feqq. Menochius lib. %. ar- bitrar jua. quafi. eafi 2,6*3. *• 7- ^aP- l • ^e Poen- *n &t0 &iqut
Cl»Jf. verb.fttnire. Ut verb Judex hac in re minime fit fu- &ccl:us> rectius tunc facit, fi a&a, illatam iniuriam, ipfum ftmofum Ubellum ad Collegium juridicx facultatis non fu- fpecmm, ad cauiam determinandam transmittat,perea, qux habet Brumemann. d. 1. in f. modo illata Judici injuria fit pla- jie notoria. Barbafa. num. 11. Farinac. qu. 17.n. 4.J. Brunne- mmn M /. all. m. ne quis infua, eaufajudie, Hxc'di£t-a mea ■ r F 7 ~ ■"- "< - - iterain. |
||||
|
keram fuam patiuntur«xceptionem;, nam nvel'Iuic*i®
privatam vindictam, nempe ad poenam pecuniariainfifeiap* plicandam , utet ad recantationem agit, quod vocaraus 0^ vititer agere. Vei % ad poenam fifco .appKcandam agit» quo<3 appellamus, Lriminalkcr agcrc, ( quamvis neutequam fit 4& fiecciTitate, ut actionem fuam injuriarum fi yelit criminali* terprocedere,coram Supcriorc,tanquamIudice competentc inftituat.) priori canYludcx injuriam fibi intuitu officii iila* tam non poteft ipfc propria authoritate vindicare. feu confei qucnterjudicarcinpropriacaufa; fcd caufaprivatumintereC jfe fpectans utiquc ad fuperiorem devolvenda eft, ut ifte tan» quam Iudex competens de ea cognofcat. Carpzjiv. mpvam erimin.p.%. f. 95-. itftm; %^.&fcqq. fnl. Clar. m§.fin, q.35*. mm.uk. Berlieh.pag. f. Concfaf. 66. mm. 58. GaiL iikl. Obf. y^.mm.if. SicaliquandopronuntiaruntScabiniLipfim» fes M. Mart. 10. i6ox. Senatui in Kcmpnitz: Wann glcich G,U. fich Eurcs begebenen Bcfcheidcs zu bc« fchwcrcn gehabt j fo hatte ihm doch aicht gebtthcer» fo ein hSnifch., fchimpflieh und fpottifehes Schrci-. ben an Euch zu thun. derowegen wird er folcherUn* befcheidenheit halber willkUhrlich mit Gefangnafz; odcr umb eine ziemlichc Geld-JBuffe, feinem Yermcli gen nacfi, billig inStraff genemrnen,undihrieydfol* che Strafre ejc oificio Wiedcr ihn zu ej£eqi»ircn wohjl befugt Daihr ihn aber injuriarum, auf einen Wtio# fkrruff, bel*ngea woMet, fo waret ihr nach <kle?< geahiit difefals»wid«r ihn ordeflti&hor M0s mpro* B c?dl'.
|
||||
|
ccdiren fchuldig. V. R. W. Poftcnoriverocafui quem;
mox antecedentia vcrba exprimunt, qmndo Judex, Magi- itratus.Senatus fifcaliter agit, i.e. prsetendit ad intreftb Su* pcrioris terrirorialis nempe Comitis in territorio poenam pCr cuniariam Fifco itaque applicandam, firmiffimum eft princi- pium, quod tunc Judex injuriam fibi intuitu officii illatara ppflk ipfe propria authoritate vindicarc. §. 5. In §. antcc. diximuspromifcuede pofitionibusScar-
ticulis, qui ideo Sc communitcr vocantur pofitiones; quia in illis aliquid pro certo ponitur; difFerunt tamen pofitioncs in ufu praftico ab articulis, pofitioncs enim propterea funt introda6tx, ut Actor per confeflionem rei iuana adtionem probare poflit. Itaque poiltiones proptcr Rcum, articuli vc- ro propter examen teftium confcribuntur : harum pofitio- num co cafu, quo teftes fide digrri et omni cxceptione Ma- jores adfunt, meo fndicio nullus deberet efle ufus, ob fpecifi- cam nempc litis conteftationcm, ex qua fatis conftaret,quid Reus ncgaverit, quid confeflus fuerit, adeoquc ftatim ad articulos & non pofitiones dcveniendum efiet; Et ratio in contrarium communiter adjefta, meo /«<&««> nonvidetur fuf- ficiens; fed potius ftraminea ct iniqua, cum dicunt pra&r ci, pofrtiones ad id tamen ejfe utiles, m ttdverfarii eonfcientiait*
mtecejfum tangatttr. Bone Deus/ quid opus eft verbis, i.e. depofitionc juratoria Rci, ubi Rerum i.c. teftium, utita quafi fcribam, tcftimonia adfunt. Objiciunt porro Praftici, «juod, fi adverfarii confcientia in antecefium tacta fuerit, isq; vcritatem caufse negavcrit et pcrnegaverit, et ppftmodum produclri tcftes contra hunc dcponentem contrarium plane pcpooerent:, adverfarius ille deponcns tunc puniretur tan- |
||||
|
'quam pefjuras? Aft bone Dcus ! an abfolute Kdtutriefl:,Ad».
Verfani confcicntiam tangerc in anteceffum, eum faltem in fincm, ut adyerfarius deponens per contrarias teftium dcpo- fitiones, perjurus evadat, fcelcra cujuscunque gencris, irt perpetuum aut ad tempus relegatus fblitoquc modo punitus, vagabundus imbiberet pc pradticaret? abfit, abfit! Idem e6 mthi in articulato libefia, feu articulis fiiper occlufis valde difplicet; interim tamcn quod Principi feu Comiti fuperio^ ritatem territorialem habenti, in fqo territorio, mediantibus Confiliariorum Ganfiliis maturis, piacet, legis habet vigo- rcm ; fic itaque legimus in ordinatione noftr* BamhaimtAcn tit. XXHI.:-p*rt'.*$. von Fifcalifchcn Proqesf, Und ift
jn lolchen Sachen der Verklagter, wann kein Denun* cians oder Aecufatar, prxter fifcum obhanden, fon* dcrn ex rumqre et fama, pcc inquifitionem, verfah* ren wird, gleich auf dic verfchlofleneKlage_, wiebifz» hero brauchlichj iurato zu antworccn fchuidig. Odcr kan ciner dem andem & decifive zum Aydt ftellcn, Hie.modus procedendi, quarrivis in aliis territoriis habeatur pro, duro 8c fit abrogatus, tamea hcic iocorum quia pleb; admodum hiulca et diilbluta eft, exoptatum pro obtinenda .quiete prxbet fraenum. f. 6. De formationc pofirionum feu articulorum, cujus
in initio $. X, hujus naftrae difl". fit mentio, obfervandum cft, quod fint formandaz vel formandi pcrfpicue & fpecifice, non •generalitcr & obfcure s ad obfcurus enim > multipliccs, ut e£ ad impertincntes ,quasaddecjfionem caufenihilfaciunt,Reus re^ulariter non tcnctur refpondere; limitant tamcnidpradi- |
||||
|
cl,nMForianJudiciitivifumfuent, tunctamcri-Rcuspof.
&t explicationem pofitionum illarutn obfcurarum a judice petere, 8c diftincle ad pofitiohcm multiplicem refpondere. BrunnX. 17. ».9. limitatioilla non pcrtinetadimpertinentcs; nam ad illas Reus plane non tenetur refpondere, fic quoque nil negotii habet cum pofitionibus, quas irrefponfabiles vo- camus \ irrcfponfabiles pofitioncs funt, quas aliquid juris infe contincnt, Sc dicuntur verbo pofitiones juris, E. g, Wahr dann,dafz das und das im rechten fo und io verieheri., item wahr.dafz Beklagter die hundcrt Rthlr. Kampfoder Garten muflc VermSgeder Rcch- tcri wicdcr hcraus geben und einraumCn t & qu» fimi- lia,* fiac pofitioncs juris vocantur irrefponfabiles, & bcne'';"' nam Jus a partc five fitAftor fivcReus, nullo modd eftpe- tcndum , necpoteft peti, ut ver6controverfiaevitetur,nun1 pofitiones impertinentesfint,nec ne, Judex in dubio illasfub claufula; frlm jttre imfmintntmm tenetur admittere. Mev. p. j. Btc. 117. Ccetcrum Reus a Judice adclaram ac fim- plicem refponfiohem eftadigendus,finc aliquo additamento , dafz Er klalir und dcutlich ©hne cinigcn unnothigcn
Anhang *ntwortte* $.7. Hactenus perluftravimus qualitatcm advcrfarii,
& quomodo pofitioncs fbrmandae, & quid de iis, asticu- liiqucobfcrvandumfiti rcftat, ut vi verborum mox initia- lium $.*. hujUi• nafir* diftrt#tionis aliquid dicamus de articu- lis probittoriis & reprobatoriis fcu rcprobatorialibus; fedpu- tamushofcc articulos commodc referri pofte admodum il- ' Jj^-pt-obiajdr, quiiitpertsftes,.uti fuo locoinconfequcn- tibus
|
||||
|
ififc ( % ) «S^jfcr
tibus $. 14. &». difc vidcmus, Antequam nunc ordtnepfe*
gredimur ad probationem, quac fit pcr jurameritum, arino» tcmus adhuc prius aliquid de pfbbatiorie iri geriefc; nimi- f um in generc verum eft, affirmanti incfnnbitprtbatio. k.\o>. C. de non num.pecf Exceptio tamen cft 1. nift negativa fii juris, feu neganti obftet praefumptio juris. E. g. tu non potcs teftimonium darc, teftaffieritum cbridefe, Stquatfurit fimilia, haec eriim gcncraliter pmnibus perrriiffa', dotiec prb* betur contrarium. Vcl 2,. nifi negativa fit pfsegnaftS, i. cV tacitam affirmationcm in fc contuieat, V. G. tu nOU fuiftj pnefens; tu non cs fanoe mentis, ineffe&u enim aHquidaffir- mative pofitum eft, ac fi aliquis dixiffet", tu cs furiofus, ttk fuifti abfens. Vel etiam 3. nifi aliquis in negativa fc furtdetj, cam tunc probare dcbet. Brnnn. cap.1%. n. 1. tJMfriah&c cxccptio meo fadicia non fempcr & abfolute procedit; E. gj. uti legimus Zangerum in dottisjim» ilh traEiam de Exceptioni^ bm.f. ^.cap. 2.X.». 1, Titius Emptor a£tioric vcnditi ad fbl- venaum pretium conventus cxcipit, quod Cajus venditbr a fua partc nondum implevcrit contractum, Titius Erriptoi* hoc cafu fundat fe in negativa, Sc tamcn ribri tcnetut proba- re, ratio cft j quia Cajus tanquam A£tor curri efiec*tu,ac1:iorie venditi ad prctiurnfblvendum adverfus Tititim tanquarn, Rcum, qui utique fe fundat in ncgativa^on pbtdfe agerc, nififuppofitb cbntractus implcmerito, atqui verb hbc lti &- C~to confiftit, adeoque non ab eo , qHi cortiradicit, contra- £tum nosdum cffe impletufn, nimirum rcrii veriditafri , five fintxdes, fivcequus, noridurri effe traditafrt, fed sjui dffif- mat, i. c. qui acxionc vcrtditi ad fblvcndum pretiurn agit, confcqucntcr intcHdit, tacitequc quaii affirmat, cbntra£turn B 3 emptio'
|
||||
|
emptionis 8c venditionis dudum fuifle impletum , proban-
dum. Hec matcria deprobanda negativa admodum delicata & ampla eft, incidenter & remiflive faltcm dc illa aliquid dixi; Caeterum benevolus LccTror doftiflimum tra&amm Franc. Herculani de frobanda negativa hic conferre debet. j. 8. Evcntum litis altcrius confcientse committerc :
Dic Klage dem andercn ins GcwhTen fchicben, fepius pcnculofum eft , tcnetur tamen interdum actorjura- menti delatione fibi confulere, fi aliis probationibus defti- tuatur aut citius litc fe axtricaredefidereti hoc ab aftore de- latum juramentum vocatur in praxi juramentum judiciale, quod deferri & rcferri potcft. Hujusjudicialis juramcnti.de- latio locum habet, quando a&ori libuerit. L. \i. infin.pr. G. de Reb. cred. & jurejnr. etiamfi nihil adhuc dum probave- rit. Brunn.Cap.i^. n. 6, Z..Q. C. de Reh.Cted. & minimeoh- ftat, quod Actor probare cceperit, 6c a coepta probationc- deftiterit, modo in probando non dcfeceritjtali cnim in cafu a&or juramentum amplius dcferre non potcft ; fed Reus potius abfblvitur. Incidit mihijam in mentem notabihs pra- £ticantium piafraus, quatn nos merito damnamus, eamquc in Judiciisnunquam pra£ticatam,i.e. ad eflfectum pcrdudtam vidimusi ncmpe fummam eo cafu, quo Actor fubolfeccrit, teftcs pro ipfb non benc depofuiile, ftatuunt cautelam, ut Ador contra publicationem rotuli, i. e. attcftatorum, eia- rius, ejus, quod teftcs depofuerunt, proteftetur, & Rco deferat juramcntum, fic enim dici non poffet, quod Actor in probatione coepta defccerit. Meo fudicio ct ita debemus piam illam fraadem penfitare, aut tcftes pro A&ore nil mali jiUboni, verbonihft, quod ad juftificationem ct dccifionem caufie
|
||||
|
caute faciat, dcpofuerunt j aut dederunt tcftimonta, guas A-
&ori in fua inftiuita a&ionc maxime prsejudicans; priori ca- fu piam illam fraudam defcndimus, & permittimus tali iu cam omnibus perfonis Judicialibus, Judici, Afleflbribus 8c Secrctario, quod ante publicationcm rotuli, huicyel alteri dicere poflint, quid teftes depofucrint, ratioj quiainhoc nimirum dum juramentum defertur Reo,fu«una confiftitdei' fenfio A&oris; Et fane Aftor non poteft ejus, quod tcftej depofuerunt, certiorficri, nifi per perfonas Judicialcs, me- lius .tamen eft, fi ipfb Actor proprio motu non ex auditu pcrfbnarum judicialium, fed potius duetu confcientias,quod teftes forfan nihil pro fe depofucrint, contra publicationcm rotuli protcftetur, nc perfonae Judiciales vidcrentur, in tur- bulcnta 6c morbida aliquaRcpublica, aliquid fecifTe contra, prxftita fua juramcnta. Pofteriori cafu damnamus illam pu- tativam infigncm cautelam in aeternum, ratio; nc proceffus plane frivole fierent pene immortales, nam hoc cafii citius AStor contra publicationem atteftatorum proteftaretur,quam priori; obftattamen i. tam refpe&u prioris quim pqfterio- ris cafus adefle identitatem rationis. ». AEior non frobantt JReus ahfolvitnr. ^. priori cafu fa&a protcftatione contra pu- blicationem rotuli, AcVor utiquc poteft Reo defcrrejura- mentum judiciale feu litis deciforium; pofteriori verb non, Ergo neutequam hic indiftincte adcft identitas rationis. ,%. regularitfer quidem verum eft , ASltre no* probante Rtitt *bfolvitvri fed iti intelligcndum eft,fi Aftor plane nonpro- baverit actionem fcu intentionem fuam , i. c. teftes contra- lium dcpofucrint,tunc Rcus abfolyitur ; teftes vero qui nil pro, nil COJiVft A&orem depofuerunt,. neutcquara abfolvunt Reuai,
|
||||
|
*.
|
||||
|
$|cufl-,, ilHcQinn mefiedca yeluti mutae pcrfonsc planc ni;
JiilatteftaGefunt, quo modo tunc ppteft abfolviReus? Gae. ferum docWimus ille Mevius p. 4. Decif«,. docet, qupd, C\ fjuispb inopiam probationis in prima inftantia fUccubucrit, jpfe in fecunda inftantia poffet adhuc deferre juramcntura; IVper h4C doftorali non lcgali opinione, pio hacviccfufpcn* do judiciuna meum. §. 9. DD. dc acceptatione juramcnti generalem alj-
Ijuam cautelam communiter ftatuunt, nempe ut Reus delar tura juramentum ftatim acceptet, fa&aacceptationedcferens id non poflet revocare Carpx..p. 1. C. 13,..#.4. rationcm annc- «ftunt, 1. par juramenti delationem 6? acceptationem videtur quafi transa&um inter partes, ut pcr juramentum lis decida- tur: npn ppteftigitur eo cafu poeniterc a&or Carpz., %. c. \%. defin.^. Scttan. JD.$o.thef. iz. Confcquentcr,*-. I*.eo perac- ceptationem jus quaefitum , quod ipfi invitp auflerri nequit Mev.p.x.D.^. Sed meo fadicio allegatac illae rationesct Jimitari poflunt, utitftnc■temporis in mjfra difertatipne ip.Mr gttrali de fare Singttlari Q>roll. XV. dixitnUM tale ius qussfi- tum nori abfolute probatur erv L.n.C.dereb. cred. a Do£bQ- rum Schola communitcr }n qpntrarium allegata, prout e^ annexa Struvii in Syntagr$ate fup Juris QiviHs dc farej. JExtrc. ij.th. g84imitatipneapparet,ubi$p$ifl^^ viusnotantcr fcribit, nijtpaft deUtionem & fpkfeqHente?» w etptationem mvis certisque prtbationikut mftru4t§r 4e(erens% qufis ajnfe ignoraverat: d,L \\. atfue Sententia ,Ji qttar_eopt4r ft^tio injunBa'., a virikjfts rei judicatd Jitfpenjafiteriii. ;Carp&..4. 4ef- 4. n. f. Scotm. d. I. Np? addimus, *,. nifi Reutn peicra- Surumftasim. doccre poiur.. Qgterum J-.. ilhSiqmt 1 h c- |
||||
|
*» c «s>) *
|
|||||
|
iejReb. CW.prohibctfaltem Variatioticmi quod ncmpe nos
dcccat cordatum virum, mox dcferrcjuramcntum msxre* Vocare, mox ad orobationcs ordinarias fe onerre, & tamea iterum probationes acccptatas ornittere, Sc deaique poft fe« ftum quafi,ad juramenti delationem confugerc; fcd meof$$» dirio, variatio ex antccedentibus rationibus utique faspius, quamvis delatum juramenturn judicialc Reus acccptaycrit, citadmittenda,ratio ; quia minima circumftantia variat to- tum Jus. §. io. Is qui defert juramentum, tenetur priusjur*.
rc de calumnia, L. 34. $. 4. f, deJHrejttr. & cui delatumeft, velpraeftarevclreferreiddebet, firefert, non pneftatjura- mentum calumniae. Brmnem.n. 17. ( den Eyd zuruckc fchicben:) L. 64. %. 7. & 8. jf. dejurejur. Notant infuper pra&ici, qubd is, cui relatum fit juramentum, non iolum prascise jurarc; ied 8c juramentum calumnias prasftare tenea- tur. Caipz, Proc.Jit.i i.artic^. mm, %f. Meo fudiciobxc cautela practica cft ridiculofa.; nam co ipfo, dum quis pra> ftatjuramentumjudiciale,litis dcciforium, fcu neccflanum, decidit totam contro verfiam, confequenter jurat de calumnia, £c affirmat fc habere juftam caufam agendi 8c fc dcfendendi, nec fe calumnias cauia in lite verfari. Notanter dicb totam tontroverjiami quia prseftatio juramcnti judicialis etc. tacitc exprimit,num animus planevcxandiadfuerit nec ne; adeoq; fiullo modo opus duplici juramento, Sc litis deciforio 5c ca- lumnias,- ncc meo fudicio ncccfle eft,utriimquc juramentum, & Judiciale & Galumniae cxpediri uno eodemquc a&u , quo delatum juramcntum judiaale prseftatur, ita ut utrumquc juramcntum fccundum opinioncm Carpx..d. «n.%. n.zy. in ^^^....«-.^.-.■.^.^::,,.,;..^. =-.. ;...,G^:.V," -.......;,-,,■ ......,. «adei©
|
|||||
|
;C,*0)
-caaem formula conjungatur; igiturr.hundans illa cautekme*
rko & quafi igni abolenda eft, qttam & in Judiciis Samoii* bus , qu« antea fedulo frequentavi, nunquam praclicatam vidi. ■ •. ; §. ti. Rektio juramenticeffot, i. fi folus Reus, cui
juramentum delatum eft, fafti notitiam babeat, veluti fi de iiujus fadlo pfoprio qmeratur, tunc Actor- fingulari aliqua. phrafiutitur: wqltc Klager die Klagc in fein dcs Be- klagcens Gewiflen fchiehcn. Carpz..d.ank.$.». 41. a. Si jvramentum femel a Reo acceptatum. Cdrpt. d. art. 4. n. 9. 3 . Si Rcus cuidelatum, probationcm in fe fufcipere vclit^ wolte fein Gewiflen mit Bcweifz vertrcten. Si veto Reus delatum juramentum nec referrc, nec ipfepneftare vc*
lit, praseipGe ubi caufe controverfe babct fufficicntem no- titiam, tunc neceffario ob notoriam contumaciam Reus caufa cadit & "habctur pro convi&o; Et A&or, poftquam Reo detulitjuramentum, hic verci illi refert, relatum jura- mentum non vult praeftare, jure fuo, ob dolum, qui hic prse- fumitur, fcu contumaciani manifeftatam, cadit, & Rcus ab- folvitur. Brmnem.n.i%. $. ia. Haftcnusaliquiddiaumcftdejuramentojudiciali
&litisdccifoiio •, videamusjam dejuramehto;neceffario. Jura- mentum Judiciale 8c litis deciforium param differunt,uti aliquo modo diximus. §.z.hujus nojir* difputationis; hanc tamen legimo, diflcrantiam, quod Judicialcjuramcntum fit illud, quod pars • partidefert inJudicio,hincv6caturjudicialejuramentum;quia in judicio parsparti defert; litis verb dcciforiurn,nomenjura- . menti extra judicialis apud practicos mcrctur, quod pars parti cxtrajudicium,ctiam Judex cx offiicio in Judicio defcrre poteft; fcd
|
||||
|
4SM »1 }^*
fed mesjudiclo hujus juramcnti litis dccifbriiftanquam e%- trajudicialis,effe£tum,in Judiciis nunquamfenfuigitusSc pc* .jiiramcntum judicialc quod pars parti etiam extra Judicium -dcfert, lis dcciditur, adeoqj intcrjuramcntum}udiciate Sctitis _ ,deeiforium, ineffe&u noncft difterentia; Neccfiarium jura- mentum ,quod ordo jam tangit, cft,quod Judcx ob inopiam !' probationis, finon appareat, proquopi'onuntiandumfit,fae« pius deferrecompelhtur; appellatur neceffarium; quiapar- ' tes finc ftcukate referendi hoc praccise praeftare tenentur. • Hoc neceflarium jufamentum eft vel purgatorium vel fup- ; pteterium. Juramcntumpurgatorium , uti notum, ex afficio .: a Judice defertur, quoties certa indicia contra rcum adfunt, locum habet in criminalibus minoribus, quoties ad torturam deveniri non poteft; item in mitrimonialibus, 8c caufis civi- libus arduis, & tunc certus terminus aflignatur, intra qucm jiirit, quod fi nolit} pro confcftb habetur; fi vcro juraverit, fecjjiidum/Brmn.«. 38. abfolvendus cft, ctiam ab expenfts, . ratio hujus famigerabilis Jcti, fine dubio cft, quod jurans fit vi£tor; hinc victus vi£tori & in noftro hoc cafu in expenfas cffet condemnandus \ Scd obftat ratio noftra, mox in medio $. 4. antcc. hujus noftrce differtationis exprefla. Qyod &juxta Mevii opinionem.p.i. Dee. 29. procedit,etiamfi vi<5tus obju« ramentum fuppletorium aaoris; cujus fententis 8c nos,?a-v tionem illam, qttod jttransjtt fadex inpropria caufa, infpicien- tes lubenter aflentimur; nam plane divcrfus eft calus* Rem %/iSior tvadit per proprium fitum jHramentnm. ?■• Reits ytt £ius evaditper JHramenwm fieppletorinm aSleris. Heo principia Brunnemanni St Mcvii in proceflu inquifltorio non fempcij proccdunt; quia Fitcus regulariter debet manere indemnisj, 6X fi indici» ad juraracntum purgationis fufficiunt} jufte c^uoque P * ■ - ■■ in»
|
||||
|
inquifitfa mota & inftituta cenfetur, fccus fi iftiusmodimdi»
cia non adfant, tunc prasfumiturFifcus inquircrc pcr ca- lumniam & animo plane vcxandi. vid.tit. dinatiqnis noftrge Banthaimiacae; Hingegen abcr auch fich huten, bcy arbitrari StrafF, dafz kcinerapercalumni- am five vexam fub nominc Fifci, cinc vexation, an Platz rechtfchafFen fundirtcr aaion und Klag.,movirt werde; fondern fich in allen ihren aaionibus.Jedcr- fceit, dcs Zielfz und Ends crinncrn.dafz die Juftira., die Straffen hauptfachlich, ad reddcndos bonos in Rcpublica Cives, eingeftlhrct habc. Fiat ergo ««•* /*- dictOy fi Fitcus in probando fuccumberet, compcnfatio eX« penforam inter Fifcum & inquifitum feu fifcaliter , aut criminahter accufatum. }. 13, Prcbatio fcmiplcna cfficit, ut juramentum fup-
pletorium ci, qui femiplene probavit, dcferatur, dicocx communi DD. Schola femiplene ,& bcne; gradus enim pro- bationis eft quadruplex, 1. minusplenus. x. Semiplenus, ut libri Mercatorum. Unus teftis omni cxceptionc major. 3, plcnus, duo teftes omni cxceptione maiores. 4, plus quam plenus, vcluti, abfente patrc pcr quinquennium, filius nafci- tur: Ergohocmodocertisfimeconftatdefpurio. Semiplena illaprobatio,quae utiquc objeftum eft juramenti fuppletorii non qiiidcm prxcise confiftit in uno tcfte omni cxccptionc majori,fcd juramentum fuppletorium, & proptcr prselum- ptiones juris & conje&uras concludcntes admittitur. Mtv. f. f.Dcc 173. Sed quid ? uterquc & Actor Sc Reusferniplc aeprobavit, cui fit defcrendumjuramcntumfuppletorium? 134. pra-
|
||||
|
3}l. pra£Hci,digniori & honeftiori,in dubio verb ipfireo^CU»
jus partcs funttavorabiliores. Brunnemann.n.26. Idcmquo- quc obtinet juxta Dnos Pra&icos, fi Rcus 8c A&or plcnfc orobavcrint, tunc hoc juramentum Reo dererepdum eflet mftariuramcnti purgatorii; an vero hujus juramenti delatio feciahoctcmporc, iblida ratione nitatur, NatHralifiis diju- dicandum rclinquos Cxterum cautcla Damini Csrpz.ovii. Tit* ix. Art. z.n. 5. dum putat.ut illc, cui onus probandi injun- &um fit, fi vidcat, fc plcne probare non poflc, exprefse pe-. tat, fe admitti ad juramentum fuppletorium, rationcm deci- " dendi anne&it Dominus Carpzovius, quod eo ipfo fc fufpc- £him non reddat, nobis plane cx illa tantiim rationc, qnhd h$e ipfofefufpeftttmmn rtddat,non arridef, qui crtim femiple- ne probavk, aliquid probavit, Ergo non fit fufpc&us,quam- vis fc ad juramentum tali in cafii non obtulerit; in hoc vcro expedit cautcla illa, quamvis lpfe Judex cx officio juramcn- tum fupplctorium injungcre poflit, qubd nempe Judex hoc pcr incuriam, fi iparte nonpctatur,poflet negligcic,idquod ftrti, euiprobatio injun&a cflet, infcrendo fcntentiam ,.ali- auo modo prxjudicaret, quas incuria Judicis in fccunda in-
:antia, i. c. Appcllatoria utique corrigitur. Tandem dc pro- batione per juramentum purgatorium aut fupplctorium, no- tatu dignum cft, qubd hxc juramenta, qux ob defe&um j»robationis faltcm injuncta vidcntur, etiamfi per fcntcntiam juramcntum purgatorium aut fuppletoriumjam tumimpofi- tum fit ibfolute non praeftentur, fi advcriaruis oflcrat proba- tionem,8£ prxftationi allegatorumpramentorura," five fit »urgatoriumfivcfuppletorium,maxime contradicatj-firmi- " tcr csij» pcrfvafui fum. juramenti injun&am prsftationcm, C 3 ubi
|
||||
|
«g» ( »4- ) W>
ubi aliquis partium ad- probandum fe bffert, idquc non cce- ptum&finitum, omhino efle impiam; ftt iicet juramenta ilh revcra prxftita fint, tamen adhuc probationi contrarue, fld convincendum pcrjurum totamque caufam retra£tandarn , ronfequenter id quod intereit fimnlque caufam principalem rcitituendam locus eft.nifipartes totum negotium jurejuran- «Jojfcu defcrendo juramentum inter fc tranfegcrint. L. «dmonendi.^i.f.dejttrejttr. §. 14. Sequitur jam probatiopcr teftcs, quse ordina-
rio modo fit vcl pcr articulos probatorios, vel reprobatorios, ieurcprobatorialcs,co»/(?r.$.7,d"i.^a/'«J noflra difput.&con- tra hofcc articulos. a parte produ£ti formantur intcrrogatoria,. in quibus utique fumma Rci defcnfio confiftit. Supcr articu- lis illis probatoriis, & rcprobatoriis gCgcn Bewcifz & for- matis interrogatoriis tcites iimul in uno codemque termino examinantur, dum A£tor intra terminum probatorium arti- culos fuos probatorios, Sc Reus econtra interrogatoria, ut$C articulos reprobatorios,fi quos habct, aefcorque contra, in« tcrrogatoria in Judicio producit. Articuli ex natura actioni?, Sc non prsccise. ex pofitionibus negatisi quippe, quod pofi-
tiones non ubivis in Judiciis reccptx, defuroendi & forman- di funt; fi vcrb ipfe libcllus, quem alias 5c fimpliccm qux- rclam appcllamus,effc articulatus, i.e. articulatim per numc- ro$ conccptus, tunc novis articulis neutequam eft opus; fcd fi actori injuncla cft probatio, fupplicationem faltem Judici fub Rubrica. Kepetitio libelli loco arttcttlorum probAtorirtlifftfi, cftm denomintttione teflittm & direcloriot i.e. teft. l.Joanr» Schmidt. teft.x.Danicl Lammers &c.teft. i .adartic, 1,*, 3, Jf?8,10,13,14,8c fic porro.teft. x. ad articulos orones, feu |
||||
|
ad art. hunc vcl ilium ( poftcrior hic modus vocatur dkefttl
rinm, prior verb denominati» teflium) infinuare potcft ,• cotn* munitcr tamen 8c formanturadditionales, qmidco vocantur additionales; quia prioribusarticulis adduntur tanquam novi. Diximus, quod aclor, fi velit intcntioncm fuam probare pcr teftes, debcat ncccfiario articulos fuos probatorids intra tcr- minutn probatorium in Judicio producere , notariter intrs terminumfrob&toriwn, i-c. utadprobandum interca fe pracpa- ret, ergo non requiritur, ut pr-cEcise interea probst. §. 15-. Intcrrogatoriacontraproduclosarticulosproba-
torios feu reprobatorios formare, non cftneccffitatis; fedh$. rum formatio plane depcndet ab arbitrio A&orisfeuReii in» terim abundans cautela fxpius non nocet, hinc interrogato- ria, finon profunt, tamcn non noccnt, communiter irj tejr- mino examinis una cum aliis exccptionibus contra perfonas tcftium exhibcntur Sc opponuntur. Ad hoc examcn teftiurr» ordinc 8c dccentcr inftituendum, rcquiritur. i. Citatio tc- ftium, fi teftes fub judicis cxaminantis jurisdi&ione fint,alias per fubiidium fcu in fubfidium juris citantur. z. Gitatiopar- tis adverfe, contra quara teftesproducuntur, eum infinem, ut hxc pars, qux in praxi vocatur, prodncat prodaUm, vi- deat contra fc produci & jurare teftes. 3. Citatio produccn- tis, ubi producenj vel faltcm mcmorialcaliquod,in quopro- ducenti terminus examini deftinatus intimatur, confcriberc potcft, vel in hora juridica, quam heic locorum ordinarium judkium vocamus, ad protocollum perReeeffumpetat, ut dicscxaminis determinctur, 8c partibus tam producto quam producenti.prxmifla citatione ordinaria teftium denomiiiato- ruja,dcbke inilauetur;, id qmiiakdbimv Djnmtmia ad par-
|
||||
|
m ('*+*}
jpartes an Seiten Mcvii Anwalats Titii producenten con*
tri Seraproniumprpducaten,Citationiparti§ adverGe, i. e- fmduUi dcs producatcn, nominateftium&copiaarticuio- tum,ui producto, domi contraprodu&os articulos interrogato- rk,fivelit,conicribcrc, hasvelillas exceptioncs contraperfo- «as & di£ta.teftiura fibi refervare,Sc ftatim in tanturooppo- ncrcposfit» infcruntur. Incidit in mcntem cautcia ahqua abundans pro illo ncmpe, contra quem producuntur teftcs, ut mox acccptis articulis £c noaiinibus tcftiura, iriquirat in ipforum habilitatem» Sc conjqnclionem,vel{an- gvinis, vel communis interdfe cum produccnte, §c quidcm tAlimodo, fi impedimentum deprehendat, quod tcftem'.pV* nitus rationctcftimonii inhabilem reddat,contracum ftatirn proteftetur, ut teftis ille plane a teftimonio repellatur. Aft» f$idiciQy tali in cafu ftatim contra inhabilitatcro tcftisad pro» tocollura, fcu per reccftum loco oralis proteftari, utilcqui- dem cfti fcd iftiusmodi exceptioncs ut piurimum funt du- biae,- hinc Judiccm neutequam conftringunt, ut teftem il- ium opinionc Rci fulpe£fcum, pcnitus a teftimonio repcllat, adeoque Judex npn obftante contradicKohe R,ei, talcm tc. ftem admittcre tenctur; refcrvatis tamen ipfi cxceptiorubus contra pcrfonam & di&a teftis illius,finito ex*minc,deducen- dis. Scd quid? notorictas inuabilis iftius teftis piane cft i» >promptu? ^. ttliscafusvix&raro datur, ii ailcft, judcx ©b mctum pcrjurii, quod tcftcs alii ocujaritcr dcponunt Sc dcmonftrant, fuftj^cltum illumiteftem utiquc ftatira-dcbet rrcjicelc. C^tcr;um-notoriciatem fufge£ti; ali^cujuj ts0i« in -c^ntinentijudicarc^^ Murdui ncgotu^oCquidem.Qommuniter.duljiofii igiturXudex |
||||
|
4P ( »7 ) 4»
,ttidubio iri, ilcuti antea dixi, plerumquc procedit &proce-
<Jerc debct. f. 16. Intcrrogatoria a Rco proptcrea offcruntur , ij£
Jadcx ep diftinclius in veritatem inquirat, & an teftisccrtam caufse notitiam habcat, indaget^ unde pars adyerfa non faci- le haec oraittit, quamvis formatio & oblatio interrogatorio- rum, wi$. antec. diximus, dcpcndcat ab arbitrio A&oris fcu Rei,ratio, quia in illis maxima pars defcnfipnis fepius lati- tat- Haec intcrrogatoria, vel caufarn , ycl ipfam pcribnam conccrnunt, adcoquc fiint vel gcneralia vel fpecialia, ubi conccrnunt caufam, ibi inicribuntur fpecialiajubi veroipfam pcrfonam, quae deponit, lbi generaha fcu perfonalia, quia ipeftant pcribnam. Interrogatoria generalia in Judiciis ut plurimum praemittuntur, eum in finem. ut prius ex his dc qualitate, dignitate & fide teftis conftet. Formatores ho- rum gtn.-raluminufitatanonnulla&: quafi abiurdaimmifcent, V. G. Ob Zeuge cuch m dcr Kiiyferlichcn Majeft. Achc feye $ Ob Zcuge in allem wollc dic Wahrhcic fagcn? Wie Zeugc zudiefem Zeugniifzgekommen? Ob Zeuge nicht bey Vcrluft feincr Seelen Seeligkeic alles wolle entdecken, was zu dcs Bcfchuldigtcn, rcchtmasfiger Vcrantwortung dienen ktfnne? hanc ineonfideratam interrogatoriorum generaiium formationcm meritb damnamus, retincmus potius econtrario iiia, quas hcic locorum in Judiciis funt in quotidiana obfervantia , I. Wie der Zeugen Nahme kj ? %. Wie alt ZeugC fey ? 3. Wclche feine Nahrung ? 4. Ob Er einer Parthey vctwandtj oder mit Schwagerfchaft zuge» B than
|
||||
|
fhanfeye? 5-. Ob.Erzu diefer KundfclufTt erbethcflS
oder fonften von jemandt was Et fagen folhs. untet** richtet fcye, und von wchme? 6. Ob Er einigens Nutzen oder Nachtheil aus dem Gcwinn od«r Ver- luft der Sachen zu haben vermeint ? 7. Ob Er einem theil geneigtcr ware, als dcm andern ? Hazc feptetrx recenfita interrogatoria & non plura in noftris fudiciis Stein- fHrtenfibus recepta funt, nos & octavum ex officio fepius addimus, nimiram ob Zeugen whTend, dafz einerfei- ner Neben-Zeugen wegen Hurerey, Ehebruch, Dieb - ftals, oder andcrn Laftcrs cinmahls beruchtiget, oder abgeftrafft fey ? talc interrogatcrium vero, quod propri-
am teftis turpiuidinem concernit, & ad ipfam pcrfonam te- ftis , ut ipfe dcponat , dire&um eft , Recesf. novisf. §. Es follen aber keine. 5-3. invenimus ptohibitum , ratio,
quiaiftiusmodi intetrogatorium caufam perjurio facile fuppc- ditat, &eadem ratione ac fundamento nititur illud antea at» legatum, Ob Zcugc auch in der Kayfcrlichen Maj. Acht feye? hinc fifrniter perfuafus fum, «Ftavum nsftrum adjeBum, haud inconcinniser hujus inufitati obtinerc locum. ReliqnainconfKieratainterrogaCoria, ob Zeupe in allem wolle die Warheit fagen ? Wic Zeuge zu diefem jgTeugnttfz komrnen ? Ob Zeuge nicht bey Verluft fciner Seelen Sceligkcit wolle alles entdccken, was zu des Befchuldigten rechtnVasfiger Verantwortung dic- nen kCJnne ? omnino funt fuperflua; nam ratione primi 8c
tertii
|
||||
|
tcrtii iftius interrogatorii, tcftis vi confcicntiae & prxfti jura*
rrienti tcnctur veritatem diccre,rationcyw*»<£ vcro deponcn- tcm utique defendit citatio. §. 17. Per dictum iHum Reccifum Noviffimum (ut
clarius me cxprimam) § Es folkn aber keine. $fy quod notandum, prohibcntur quidem intcrrogatoria propri- arn turpitudinem teftis continentia , ne ipfe tcftis, contra quem aliquo rnodo militarct praefumptio, fuper iniuriofo ta- li interrogatorio deponat; fcd neutequam prohibcntur intcr- rogatoria, quas ad turpitudinem vitse emit0^mm-divc&% iunt* nam fupcr iftiusmodi mterrogatoriis confequenter turpitudi- ne vitse conteftis, teftis utique cxaminari poteft; hoc cnirrt per allegatum Receflum Moviffimum non eft prohibitum, Cxterum intcrrogatoria ad tcrrcndum teftcm ( das Gewif* feh zu fcharrlen ) confcribcre,reputaturquidcmcommu« niter pro cautcla aliqua; fid mso fudicia^ iftiusmodi interro* 'gatona multis. cxecrationibus non funt implenda. V. C. Ob Zeugc diefen Augenblick des T®«fFels mit Leib und Seel feyn ? Oder ob Er fo fort in dcn Abgrund der HoJlen vcrfincken wolie, wann diefer Articui nicht.wahr fey; Et talia interrogatoria judex non tantum dcbet rcjiccrc, ied & intcrrogantem ilium punire,ratio,teftts de veritatc diccnda, Judici icmel prscftitit juraraentum, i. plancnon cft in poteftate partium, his vel iilis cxecrationi- bus adftringcre teftes ultra eonfuctam formulam JM"amcntis quafi antca prasftitum juramcntum ad fidem facicndam noa fufficerct. Hoc verb pro utili aliqua cautcla habcndum eft, Wt Reus, fcu A&orf incafu, quo &; Judici reprobatoriale&4 ,. D 2» R,eo |
||||
|
*& (3°) <*8S>
Keo oblata funtj fi inter interrogatoria, ubi ad cardinem
quasftionis pervcnit Aftorieu Reus, roget Judicem, utin hoc articulo cardinali juramentum prseftitum tefti in memo- riam revocet, id quod iti practicantAdvocati bey diefen Ar• ticul bittet Beklagter den Zeugen fcines Zeugen Ey. des flcisfig zu erinnern. In jf.antec. recenfui nonnullain- terrogatoria per£bnalia,partim inufitata, inconfiderata Sc ab- furda,partim quoque uiitata & recepta; In aliis Judiciis fe- quentibus interrogatoriis gcncralibus proccdunt, I- WlC Zcuge heilTc, %. Wes StandesEr fey, odcrwaser vor Nahrung treibe? 3. Wer feineEltcrngcwcfen?4.Wie alt Zeugc fey? 5, Ob Zeuge fich eines Lafters ,Oie- berey, Ehebruch oder fonftcn bewuft? 6, Ob Zeugc mit Zeugftihrem oder Producatcn verwandt? 7. Ob Er einigen Nutzen aus diefer Sachen zu gewartcn ? 8. Wie Ef zu diefem Zcugnifz kommen ? c-.ObZeu- ge fich mit producentcn nicht zuvos bcredec, was er zeugcn folle? 10. Ob Zcuge fich nicht mit fcinem Neben-Zeugen beredet. Hasc interrogatoria, rejecTtis $ & 8 , Uti in antcccdentibus nervose dernonftravi.admitto. ■§. 1.8. Tandem pervcnimus ad modumprobandi, qui
fit per inftrumcnta,confcquenter propius tangimm noftrum argumcntum dt prob*tkt*c nativitatis ; videamus prius pcr compcndium quaii, matcriam de inftrumentis. Inftrumen- torum vis fcu efficacia in hoc praecipuc confiftit, ut fint pu. blicii, Vel fubfcriptionc trium teftium rnunita L. 11. C. 7»* fot.inpgn. notanaura tamcncft obkcr,tcftcsinfadis, feude- Hftis
|
||||
|
fiftis melius probare quam in antiquis, in hi$ enim melius
inftrumenta , in illis vero tcftcs. L. i8, C. defide infirum. pri- vata inftrumenta de praxi pleae non probant,nifi, uti Brun- nemannus vult. c. 19. n. 3. inftrumenta a partibus fubfcripta £c rccognita, vel per teftcs,vel per comparationcmlitcrarum confirmata fint. Circa inftrumentorum productionem DD. mirum in modum variant, Alii dicunt, quod intra termi- num probatorium poft litem conteftatam fmt produccnda, Alii adjiciunt adverbium reguUriter , quod nempe regulari- tcr poft litem conteftatam intra terminum probatorium pro- ducantur s Alii limitant ratione cxceptionis peremptorije, qua aliquis intentioncm actoris contrariam vel cx transa6tio~ nc, vel re judieata, vel ex foluto, in continenti probare pos- fit, Stftatuunt unanimiter, produ&ionem tunc hujus vel il- Eus documcnti mox abinitio antc litem conteftatam fieri dc- bercj- Alii ex Jurc communi permittunt inftrumentorum produ£tionem usque ad conclufionem in caufa. c. Cum dik- Bus 9. X. defid. infirum. Alii etiam ob favorem cauias, ali- quando poft litem conteftatara,finempe inftrumenta noviter fintrcperta,idqueReus juramento confirmareposfit, quod illorum noviter repertorum inftrumentorum notitiam non habuerit. Mco fudicio tam relpectu acTrorisquamReiftridts inhserendum eft. Recejfui Jmperii de Anm 16J4. §. z^.infin. ut & infuper faniori inter alias opinioni Domini Carpzx>vii," quamfoYet.Ttf. 14, Art.X.n. 18. & %6. nam vi allcgati Re- cefTus Imperii A&or in fpccie unl cum libello omnia inftru- rnenta probatori* in copia offerrcdebet,qu3e tuncReofimul in citatione communicantur, fin fecus, citatus non coinpa- retnec tenetur comparcrc, nec contumaciae accufari poteft P 3 SUtm,
|
||||
|
Blum.procCam.tit. 63. num.zx. poft litcm vero conteftatani
infbcundo termino Documentain originali producenda iunt# d. Recesf. Imper. §. 45*. Jurc Saxonico, de quo intclligimus alle- gatum noftrum Carpzovium, 8c plcrorumque Judiciorun* Saxonicorum ftatutis poft terminum probatorium regulariter non admittuntur, 8c quidemoptime, nifiReus prasftet prius juramentum,qudd antea illorum inftrumentorumnoviterre- pertorum notitiam plane non habuerit j ratio in contrarium aDominis Advocatis adjefta, nimirum, cum inftrumenta ad frtbandum adhibeantur, eo tempore producenda, quoprobath ne- sejfaria, meo Judicio non eft fufriciens s nam itanoncftpro- cedendum, utlitesfiantpeneimmortales. L. 13. C. defudiciit 8c quod poteft fieri pcr pauca non debet ficri per plura. Do- cumentorum copiac eo cafu in Judiciis non admittuntur,quo ad probandum non informandum producuntur,fed rcquirun-] tur originalia , L. 7. C. defid. inftr. fed quid? originalia ob diftantiam Judicii, 8c pcriculum, ne amittantur, commodc produci nequeunt? 54. adeundus eft Judcx compctens fupc- rior per fupplicam, ut Judici loci, ubi originalia in natura funt, committatur, quo coram co fiat produfiio, quorfum pars adverfa fumptibus producentis tunc evocatur. L. ii.C.
defid. injirum, Berlicb.p. 1. concl. 46.». 5*7. f. 19. Produclriodocumentorum&poteft fieri coram
certisCommiflariis, fad quos Judex loci quoque aliquo mo- do rcfcrtur) praecipue in caufis arduis Comtmflariis illis communitcr fimul injungitur, ut copias vidimatas ex origi- nalibus transfumant, easdemquc ad Judicium, in quo caufa controvcrtitur, fit Camera Wccflaricnfis, vel aliud Judici- umlongius diftans, rcmittant. Blum.fr. tit. 73.5.40. notat doftc
|
||||
|
»*§§& ( 33 ) «$P
do&e, quid de transfumptione hujus vel illius documentf originalis fit neceflario obfervandum. i.tenornominuminte- graliter debet fcribi. i. Wie es mit dem Siegel befchaf- fen, ob felbiges gantz vcrfchnitten., zcrbrochen, ab- gerilTcn, ob verifimilia vefligia davon vorhandcnge- wcfen,oder nicht. 3, Soll allwegc. poft finem copise das Siegel abgeriflen werden pcr pictorem ad hunc adtum fpccialiter rogatum & juratura, mit Vermeldung , was das WahSjSchnurjPreiTclvoreiQe Geftalthabe. 4.SoIien auchdieSiegel fo gleichformig zu feyn ver- meinet wcrdcn, mit dem Zirckel abgcrilTen werdcn. Pra&ici infuper notant cautelam, ut 11 quis fidem pleniffi- mam defideret exemplo, adverfarium ad exemplificationem curetcitari. C.Hlt.X.defid.inftr. Inftrumenta illa produ£ta, ut a partc adverfa rccognofcantur vel jurato diffiteantur, ne- ceflarium vel maxime eft; recognitio fit finc juramento; dif- fcsfio vero ]urato ab ipfo principali, interdum 8c per procu- ratorem fpecialc mandatum ad id habcntem, uti videbirnus in confcqucntibus. Dc Jure communi recognitio faltem ob- tinet,qaoties demanu ejus, qui recognofcere dcbet, agitur, vel de illa manu,i.e. obligatiorie, vel apocha, cujus notitiam probabiliter haberc cenfctur. Alibi & quidcm in Saxonia, omniadocumcnta, cujuseunque fint generis, recognofcun- tur, ctiamfi manu alicna cxarata , Carpz.oy. tit. 14. *rt. %, ».54. vcl rccognofcens acf minimum jurato aflerere tcnctur, fc hujus vclillius documcntijobligationis, apochae, produ- ftaequc fcripturae notitiam non habere, quod ibi in Saxonia pro
|
||||
|
$>ro jurata diffesfionc utique habcndum, & bene. Carpz.. «f.4.
n„ 58. Et documcnta publica, quas alias fummam & indubi— tatam fidem merenturjure Saxonico recognofcuntur,prout docct. Carpz.. d.t.n.fS. nec non documenta figillata tantum, lion fubfcripta. Carpz. n. 24. Scd quid ? an publica inftru- mcntajurato negan poflunt? qt. cum Carp^ovio tit. 14. <*r- tic 3. n. 48, quod non, quarnvis Reus ea dirfiteri velit; re- cognofccre enim iftiusmodi documenta poteft non dirfiteri, quxriturigitur, aa inftrumentorum publicorum recognitio iii noftris Judiciis Weftphahcis omnino fit ahundans.? ^t. cmnino non cft abundans, fedj5T*,pr3ecipue, fi parsadvcrfa hujus documenti recognofcendi non habeat reccntiflimam notitiam,6cquamvis habeat, tamcn inftrumentum illud pro- ductum, Reus finc dubio debet videre, licct non recognofce- re, eo quod reeognofcere rcfpectu inftrumcntorum publico- rum fit Judici aliquo modo injuriofiim; hinc tali ih cafu «'-. dere faltem fumimus fano fenfu pro rccognofcere. §. 20. Pra&iciinrccognofccndisinftrumentis,ut&ta-
libus, quse diverfa continent capita, duas communker obfer- ■yant cautelas ,easquc protocollo pcr recefium ,autfcripturae, loco actionisfeu exceptionis, produclra:, inferunt, nempe a
parte producentis; ut mox ab initio proteftur ,fi hoc docHmtn* tum in pasfibus faltem milibus produBurum, a parte vcrd Rc cognofcentis, fe quidem recognofcere produ&um inftrumcn- tum, fahis tamen omnibus sxceptionihns fibi contra inflrumtn* tumillud competcntibtts. Dusc has claufulae fcu cautcloe inuti'? lesfunt Sc abundantes; nam dc Jure competunt, quidnam opus eft eas expresfe per Recefiumfibivelin producendovel recognofcendo inftrumentum , refervarc ? recognofcendo cnim
|
||||
|
ciam obligationcm,apochas,6cc. non rcnancio exccptionibus
mihi eontr» obligationem, apochas, forfan compctentibus %. Pcr fc patct, fi inftrumcntum plane divcrfa capita in (c contincat, quod pars faltera. illa producerc volucrit, quac ad praricntcm litem pertinent,quamc/<<»/&/<«» cencernttitem com* muniter dkimus. Et huic3.nonobftat, five cautela illa,fi koi• mftrumentumin fAsfibns fitltem utilibus fredutlurum, adjc- c~ra fit fivc non, quod tunc talc inftrumentum iftiusraodi cautela non impugnatum, contra producentem vim proban- di gcneraliter habeat s nam mee fadicio inftrumentum contrat Mevium a me productum, femper pro me &c femperquoquc contramc, caui cveniente poteftprobare,/»-*»**, quatcnus falfitas inftrumcnti produ&inon appareat, contm me, falfitate inftrumcnti poftea luculentcr comparentc; adcoqueimagina- ria illa falubcrrima practicantium cautela utiquc in totum corruit falfitate inftrumenti rcvclata: V. G. Mercator qui- <3am Stichus di£his, a mc petit debitum, nonnullis rationum ioliis confignatis, dicens in iis contineri debita^ producensq/ librum fuum mercaturae, tanquaminftrumcntum aliquod fc- miplcne probatorium, fub exprefTa iila claufula, fe huncfit- um Ubrum in pasfibus fitltem utiltbus froducere; Rgo autem re» volvens librum Mercatoris Stichi, non invcnio datum, fub. fcriptum & acceptum, orto nunc fummo dub;o, peto folio- rum refignationem, & tunc manifeftatur fraus, objeclraque illa claufula nilprodeft, fed dcgcncrat in peflimum vitium. Csctcrum, fi Rcus documenra contra fc producta recogho- ccre nolit, tunc ipfi injungitur fub pcena inftrumentorum' in contumaciam pro rccognitis habcndorum; Et fi perfbnas ia dignitatc conftjtut» injuncta fit recognitio, faaec cautcla; •E> ipQ
|
||||
|
<t#fc {36 ) «Si*
ipfl utilis, ut fibi permitti petat, quo domi coramNotaHo Judicii feu deputato aliquo jurato e gremio fccognofcat in- itrumentum, arg. L. 15.de jurejur, §. z 1. Ultimo loco circa hancmateriam non funt prae-
tereundas duac notabilcs cmtclx, prima eft, quod fit conful- tius, fcripturam inftrumenti probare pcr comparationem li- terarum, fecunda <r/?,ut fiat inftrumentorum rccognitio per tcftes fide dignos. Comparatio literarum rcquirit 1. ut alia adverfarii fcriptura certa & indubitata produci poflit, ad quam fiat comparatio. Nov. 73.*. i.L.ao. C. defid. inftrum. alia illa fcriptura, vcl in aliis Actis deprehcnditur, vel quae a teftibus manum fuam rccognofcentibus fubfcripta eft, vel alias ab adverfario tanquam propria manufcripta, produ&a. 2,. adhibendi funt rei fcriptorix periti, qui ad hunc a£hnn comparitionis litcrarum fpecialiter rogati 8c jurati fingulos li- terarum duotus probe conferant. Recognitioncm literarum per teftcs quod attinct, notandum eft, hanc utiqueeile per- miflara, quanquam fcntcntia lata fit de rccognitione & jura- ta diffeffionc, 8c tcrminus propterea prsefixus, Reusque ad juramentum paratus. Btrlich.p. i.cmcl.^.n.^. per hanc te- ftium rccognitioncm,inftrumentoplena fides attribuitur i alii Praclicantium vero volunt prcecise , ut teftes infpecie depor nant, fc vidifle inftrumentum ab advcrfario aliqua&do fcribi. JRuland. deCommift. p. 2. Lib. 5. tap. $9. »• 31. Meo fudieio ta- mcn fenticndum eft hoc in cafu cum Domim Carpzovit Proc, UtA^.art.^.}t.6j. ftatucnti,fufficere, fi teftes faltem depo« nant de manu fcribennV, fibi hanc non innotam cfle, adeoq» iecemflimecredere.hanceflemanum fcribentis; hic cnim, prajcipue intcr Mcrcatorcs vakt & obtinet iuramcmum crc- |
||||
|
«*8M m > <■*
dulitatis. Mdrquard. Ae fure Mercaf. Uh. g; eq. yl
»*w. 9. , §. xx. Scpofitis nunc cogitationibus de utiliflitna illi
materia probationis, merito progredimur ad ipiam nativit»-, tem, fcu actatem; hujus rei probatio, uti ipfe Bartol. ad L. de.ttate ^. ff.de Mtnor.n.j. fatctur, admodum difRcilis eft, prazcipue hoc tcmpore, ubi inckmentia bellorumin totaferc Europa,libri illi, quos vocainus Calendaria Ecclefiafticau die Kirchen- Biicher^odcrTaufT-BUcher, in quibobapti- z.atorumnominaannotantur,amiifi iunt "idie fere amit- tuntur. Nativitas feu aetasf fano fenfu differuntquidem,fed pro- piifcue h-^c vocabula fumimus ) 8c probari potcft per teftes, pi-jEcipne fi fuerint oculares-,aft hominum memoria,uti notum, admodum labilis eft,adeoq-, mclior 8c accuratior eft nativhatis probatio per inftrumenta, per Calendaria illa Ecclefiaftica, vulgo KirchenBuchern, Tauflbuchcrn, qucsin proban- da nativitate maximam mcrentur fidem, Earbofa ad L. 14,. C. defrobat.n.^.fetj.Faber. Ced. lih. 4. tit. 14. def. 6. Haec -calendaria Ecclefiaftica,. quac-accuratum & incuria non im- -bututn Paftorem prxfupponunt, etiam prascise puncbam na- tivitatis probant; quia praefumitur, quod diligcns ille Con- cionator iplam horam nativitatis adfcripfcrit j fi vero horana- -fivitatis in Calendario Eeciefiaftico expreffa non fit, tunc •punctum nativitatis prascise non probat, Menoth. lib. x.pra- fttmt. $i.n.$6. §. 2.3. Nativitas, cafu eveniente, etiam probaturScde-
- tcrminatur cx vifii atque oculari infpe6fcione corporis L. gz. : tr.jf.deminor. L.yC. fiMinor fe major. dix. nempe fi rc- mcdiura aliud , amiffis iiiis Calcndariis Eeclefiaftieis. ,
|
||||
|
Rrrclienbdcher, TaufiMcher, nonamplius fupcrcft-ob^
ftat tamen, hunc modum probandi per ocularem infpeftio- riem corporis, per Imp.naitrum Juftinianum inpr. Infi. f*>*. mod. tttt.fin. efte abrogatum. f£, ocularis illa infpe&io cor- poris vidstttr abrogata per Juftinianum, illatn vero in effe£ba abrogatam efle in omnibus partibus Irnperii Romano Ger- manici intrepide negamus; Sic inter alias Gentes, Saxohcs ©cularem infpc&ionem corporis approbant, Landr. Lib. i. art. qi. quod &Hcigius in Com. Jnfi. adpr.ttt. quib.mod. ttt- itla finit. adeoque firmiter Statuo, abrogationem illam Jufti- ftiuni noftri, quam legimus in pr. Infi. qnib. mod. tut. fin. ubi Juftinianus refert veterum morem, quo non folum tx annis fid etiam ex babitu corporis in mafcstlis pubertatem afiimart vo- tebavt&c. non cffe univerfalem, fed abrogatio Imperatorvt ad eum tantummodo cafum extendi debet, ubi dc numero annorum conftat, juxta quem aetas feu puberfas praetcr pro- pter seftitmri poteft,quo cafu nec ego infpectionem adraitto. Si vero de annis non conftet, xtatis tamen quasftio movea- tur, utique ad viftis beneficium, fcu Judicium oculorum rc- currerc debemus. Caeterum cxindc fecretiorum partium in- ipectio non probatur, qux an unquam apud Romanos obti- nuerit, non immerito dubito }ex ratione quia in textu origi- nali. tit. Infi. in pr.*uifasmtMswt.fm.notmtcr\cgimu$xili- mari vokbant, vcrba pubertatem autem vtteres qmdem nonfa- htm ex annis, fed etiam ex habittt cerporis in mafi&lis t{lim4ri vilebant, Ergo dubiofum eft, num Veteres Romani iri effe- &u pubcrtatem cx habitu corporis in mafculis asftimavcrint necnej vultus cnim & corporis vigor , hoc cafu indicntfa < faccre potucrunt. S. Z4.
|
||||
|
«*• ( 39 ) *»»
" #. 24. Signaftatursc, faciei deprdte, ut & vocis ela- tas ad probandam nativitatcm multum quoquefaciunti Ex eo enim potiflimum anni computari debent, cx quo praeci- puam fidem in ea re conftare credibilius vidctur fentiente it& Jcto Cclfo itt L. 1%. ff.de prob. fed quid? an iftiusmodi figna in probanda nativitatc infallibile fignurn praebent? ]}£.. ne- gative, cum quotidiana rerumexpenentiateftetur,qu6dado- lefccntes interdum calvi conipiciaritur, ut ita afpectu fcries judiccntur, prout Anriales de Numa Pompilio referunt; E- contrario natu majores vidcntur prx fe ferre faciem adolc- fccntis, cum tamen in cflecTru fint virilis xtatis. Mafiard, de preb, vol. z. Concl. 668. «.17. fiqej. meo fudicio yultus & vigof corporis, & fignum elevatae vocis tantum operatur, ut tam- diu pro opinione ex afpe&u defumpta ftet praefumptio,donec contrarium probetur, Mevius ad fus Lubec. Jtb. 1. tit. z. *r- tic-. f .Mafcard.de prob.voLz. Cmcluf. 668. num. 37. Menech. Ihb.Z.frtfumft.Jo. &ftq. $. zy. Sic & in Hermaphroditis fivc Androgynis, qui
dubii fexus funt, ut conftet, quinam fcxus pncvaleat,infpc* &io neccflaria cft, L. 10. jf. deStat. homin. notantcr dico, quinam fexus praevalcat, i. c. an hermaphroditus mafculino an focminino fexui magis acccdat, quomodo hoc cognofcen- dum fit, erudite demonftrat Xacbias qutft. mtd. legal. tib, 1. ^uafl.%.num.z.&feqa.& num. 18. per rerum naturam enim incompatibile eft, ut Androgynus utrumquc Ccxum aequali- tcr perfc&um ad concipicndum & gcnerandum repraefentet. Infpcclio illa ocularis Hcrmaphroditi alicujus in his aliisque cafibus neceflari» eft, 1. uti lcgimus in L. 6. $.fin. ff. de iib. &f*jlh*J»* Si poiyiumum hscredcm fcribcrc ycHt Herma- E 3 pfero-
|
||||
|
*<m c40) m
ph/oditus^ utique conftarc debet,an in hoc virilc prxvekat.
n.fttxta Rittershufiun* partit. Feud. lib. qu. 6. (*?• JO. fi de fucccsfione feudali quasratur,- nam in fcudis, uti notum rc-'"• gulariter,nifi fit feudum promifcuum cin Knnckcl*LchnA io\i rmfciili admittuntur. a. FcuA. 3 i. infin. adeoquc Andro- gynus, qui adhuc dubii fexus eft, in fucceflione feudali non admittitur, nifi cx infpcctione oculariter conftet, mafculi- num fexum in eo praevalere,- hinc tali in cafu, praevalcntc fexu mafculino, feudi, i. e.fucccflionis in feudum , capax cen* fetur. 3. maximequoque infpcftio Androgyniin matrimo* nio ineundo requiritur,praecavendumenim eft,ncmascum marc, vel fcemina cum foemina jungatur > adcoquc puto, matrimonium ab Hcrmaphrodito defideratum, nifi Hcrma- phroditus accuratam corporis infpe&ionem prius admittat, nonefle permittendum. Carpzj>v.Jnrisp.Eccle[.lib.i..defin.\6. Xncidit jam in mentem nobilis Sc vexatiflima quaeftio, an in prevalcntia fexus dubia, electiofexus fit publicijuris, anpri- v vati,i.e. num Hermaphroditus rpfe fexum cligat fub pne- ftando aliquo juramento, quod altcro fexu uti nclit, vel num Magiftratui tanquam publicse Impartiali pcrfonac, vclComi- tiieu Principi in difputationc fupcr fuccerhonefeudali,{exurn cligerc corapctat.? yi. abfurdum eflct, ut ipfc Androgynus, fub praeccdenti allegato juratncnto eligat fcxum ,• hinctotum hoc oculare negotium non arbitrio prjvati, i.e.ipfius herma- phroditi, fed potius Confilio Mcdicorum,, ut hi oculari in« fpcftione anxie inquirant, committendum eft; talijproces- nis 8c abfblute neceflarius eft, fi fucceflbr feudalis uitimus, yafallus, fit, prout fama fcu rumor refert,Hcrmaphroditus,, Sc cle&io fcxus tunc ncquc Androgyno, nequs Doinino di? J * * redto, |
||||
|
Tcclro, Comiti,Principi &c. quippc qui fexum fcemineuhi?
ob futurum commodum finedubioeligeret, compctit.TAi?- mas Sanehitz, qui fcripfit docriffimum tra&atumdc matrimo- xxio, lib. j.difi. io6.mm. x.& 6. eftinhacfingulariopinio- iic, quod affcrtioni Androgyni tunc fit habenda fides, fi res non fit conjuncla cum periculo ©cpraejudicio tertii,utinm*- trimonio ineundo. w f. 26. Luftrata per compendium rnateria de nativita-
te,percurramus quoque nonnulla hujus matcriac aft7nia,nem- pecafus, in quibus nafcituri habentur projamnatis, quafi jamtum nati efient, intcr quos primum locum tribuo liberta- ti, nimirum partus a matre libera conceptus habctur fecun- dum,L.5'. $. %.f&L'.j.& %6.f.de Statu homin. pro libero licet mater tcmporc nativitatis fcrva fit. Sic quoque fecun- dum principia noftri juris civilis quasritur, ancilla prasgnans manumifla eft , dcindc tamen ancilia itcrum fa&a , aut civitatc cxpulfa peperit, libcrum an fervum pariat? J}£.libe- rum, ratio, quia huic partui nato fufficit, quod libcram ma« trem vcl medio temporc habuerit. L.<$,%Klt.f. deflatuhom. & d.L.j.&i6. eodem. dcnique quseritur, fi matrimonium tcmporc conceptionis contrahi potucrit, non verotcmporc nativitatis , an partus pro legitimo fit habcndus? iji.. quod €\cperL. 11. fHbfin.C.dcnat.lib.&m4tr.eorHmjHnb'lAl.7.&16. f. de Statn hom. FAehin.lib. 5. c. 50. Filius Senatons habe- tur quoquc intcrdum pro jam nato, nimirum, fi patre adhuc in dignitatc Scnatoria conftiroto conccptus fit, licct patcr poftca Scnatu movcatur, ratio, tempus conceptionis infpici- cndum dk. L.n.§.\.f.deSt)t*tar. idcmprincipium noftriju- ris obtinet quoquc infilio Dccurionis, qui patre Decurionc qui-
|
||||
|
<|uiderA conceptus, natus vcro eft poft amiflam dignisatcm
patrisBfccurionis.Z-.x. f. 3. C.de decur. &fil, tor. Notan,- dum infuper eft aliquid de fubtilitate juris iftiu» poftliminii tanquam ficritii, 1. quod lex Cornelia patrcm, cum ab hofti- bui capcretur, ftatim mortuum cflc fingat. L. 1. c. depoji- lim, reverf. <3r redemt. ah holi. 2. qudd liberi cx captivis apud hoftes concepti & nati, mtantef ctnctpti, non cx iua fed pa- rcntum perfona jus poftliminii rccipiant, L. 1. C. deptfilim. reverfi & redemt. ab hofi. L. 9. & 2,f.jf. de captis & pofilim. hinc filia cujus pater poft conceptioncm apud hoftesmortuus eft, pro fpuria habctur, & fcquitur conditionern rnatris , ut poftliminii Jus ei utile fit. $, 27. Partus in utcro exiftens fi prasteratur in tefta*
mcnto , inofficiofum hoc ipfum teftamcntum dicitur. L. 6. f. de inof. tefiam. nam in Jurc fucccdendi ab intcftato totie* confanguinci non admittuntur, quoticsfpes cft, fuum hxrc- dem aliqucm defuncla exiftere; E. g. dcfimcri uxor gravida eft, tunc alii agnati, nifi mortuo illonafckuro,nonadmittun- tur. L.^.f. l.jf. &legit. fed quid? Cajus exhseredat filium iuum Stichum, 6c extraneum haeredcm Scmpronium fub condkione tamen inftkuk, filius vero Stichus vivo patrc Ca- jo, uxorem Aianam ducit, quae a Marito fuo Sticho concc-
pit, quxritur, »n mortuopatrc Cajo, filioque ejus exhazrc- dato Sticho,partusille nondum natus,iegkimam haeredita^ tem, dcficiente illa conditionc habcat ncc nc? 54. affirm. pet L*6*& f.jf.de fuis & legit. kirtd. & L.6. inpr. ff. de inj*ft. mpt.& irrit.fatt.tefiam. Castcrum fi partus in utcro tem- porc nativitatis proximior fit, is utiquc ad fiicccsfioncm pras ali$ admittcndus cft, vid. f.prtximHS autem f. de legt. *£***• - ■ ' fic*
|
||||
|
4i» ( 43 ) •
Jticcef. Et is intcr agnatos proximior eft, qui nullo fa£to te- ilamento, tempore mortis ejus, dc cujus haercditate quseri- tur, talis eft; fi vero condito teftamento Titius feuPamphi- lus deccflerit, is tuncerit proximior, qui co tempore, quo certum eft, nullum hasredem ex teftamento illo fa&o cxti- turum, talis eft,per mex alleg.$. in Infi. Hinc videmus, par- tum nafciturum, ut commodum tutursc haereditatis fentiat y pro jam nato haberi,modo tcmporc nativitatis proximior fitft L.7.& 1.6. f- defiatn hom. Et non obftat, quod jus fucce- dcndi jurc noviffimo per nov. 118. fit mutatum; principiunx cnini retpeftu partus in utero manet idem, & habctur pro jam nato, confequenter vi leg. 7. & %6. f. defiam hom. ad- wittendus eft ad fucceflloncm, modo tempore nativitatispro- ximior fit. §.28. DD. inter fe difputant, num p®fthumus natus
ad fideicommiflum pure familiae reli&um, admittendus fit, nec ne, & an ratio. /.7. & l€.ff'. de Statn hem. hoc in cafii ctiam locum habeat, Cafus ita fe habet, Cajus tcftator hac- redem inftitutum rogavic, ut hacrcditatem agnatis reftituatj poft mortem vero hujus Caji, nafcitur pofthumus,quxritur an is ad hxreditatcm admittatur? jjt. diftinguendo, vcl ille pofthumus in vita teftatoris Caji conceptus, poft mortcm vero natus, vel poft mortem teftatoris conceptus&natuseft, PrioH cafii pofthumus ille, utique ad hxreditatem admitten- dus aft, ratio, quix is qui in utero eft , perinde habctur ac fi natuteflet, quoties dc ipfius commodo agitur. L.y.jf.eod. fofieritri vero cafu, quia conceptus & natus poft ttftatoris Caji mortem,huic nonagnafcitur.Z/.8.jf.<k/?«' &legit,h<irei« aifi ipfe poft «aortero ^ft^ons conceptu» 6c natus pafth.umo. ,fit & j>ra-
|
||||
|
m> c 44) <$$.
probabiliter fecundum aflertionem matris & Medicorum ju-
dicia, px ipfo fanguine & femine defun&iteftatorisCaji.Cse. terum & is fideieommiffi capax eft, qui tempore purificatae conditionis, fi nempe fideicommifllim fub conditionc vcl iu diem proximiori defcendentium fit relicl:um,inuteroeft,mo- do hic partus in fuccedendo proximior fit,ratio, diesenimre- licti antequam conditio eveniat, non cedit.L. f. §. z.jf. quand. dies legat. vel fideicom. ced. & qualitas requifita, nimirum ut quis exiftat, in rclictis fideicommiflis in diem vel fub con- ditione, tempore evenientis conditionis in honorato attendi- tur- L. $Z.jf. de legat. 1. L.\ Oif.jf. de cond. & demonfir. nam qui in utero eft,is in rcrum natura efle crcditur. L. z6.jf. de fiat. hom. & L.7.jf. defuis & Ugit. hared. praecipue, ubi de talis partus commodo agitur. Eadem hazc principia obtinenr, quoque eo in cafu, quo tcftatorCajus alienationem prohibu- erit, ut is qui tempore alienationis in utero fuit, poflit fa&am talem alienationem fummojure rcvocarc per 11. mox in antec^ eitatass videtur tamen obftare, quod h&res teneamr praflare faSium defuHcli; fed r> . obftaculum hocproccdit, quando quis jurc proprio non fuccedit, fecus fi propriojurc , cjuod notan- dum,- nam hic pofthumus factam contraprohibitionemCaji
teftatoris alicnationetri de jure revocans non tar« cx perfbna defundH Mevii in alienationem illam confentientis,cjuam po- tiuscxfua perfonafuccedit, ratio, quia huic pofthumo re- vocanti Jus quoddam facta prohibitione alienationis a Cajo illo teftatore eratqucefitum,confequcntcrhuic Juri defun&us illcMevius in alicnationem contra voluntatem tcftatoris con- ienticns, in pr?ejudicium rx>fthumiflri£te voluntatiquondam teftatoris Caji infervientis, neutequam potuit renuntiarc. In- cidit
|
||||
|
cldit adhuc notabilisquaeftio, cujus cffe6hioi tamcn nun»
quam pra&icatum vidi, nempe an fiflus antc confifcationem bonorura patris conceptus, pofiir bona confifbata a Fiffco vcl fubftitutis aliis jam admiflis revoc^re? qt. affirm. perlegcs fupra allegatas, vid. & L. ttn. C.pccfi. ftfc. erel. pr&ferri, ut &t Memch. conf^13. & 566. §. 2,9. Succedunt jam alias qiiaeftioncs maxime fpino-
fae.nempc i.an ex capite confanguinitatis circa jus retracta- tus, commadum aliquod in partum in utero cxiftcntem re- fultare poflit? i.anpartUS in utero fi vivus nafcatur, aliena- tioncm fcudi rcvocarc poflit ? 3. an circa amiffionem fcudi fc. pactionati ob commiflam in dominum fcloniam, feudum ad partum in utero proximiorcm, an vero ad dominum «lire- cTrum dcvolvatur? }jt. i.parmra in utcro tcmpore alienatio- nis proximiorem, fi rcs retradui gentilitiofubje&a alienetur, utiquc polle retraherc. arg.f. tum emtem f. de haredit. qn& ak inteft. def. & L.j. L.%6.f. defiat. hom. Tholofan.infjnt.fur. univ.likz6.cai>. 16. notandum eft, ut partus ille retraciu- rus fit lcgitimus, nam qui non poteft fucccdcrc, non poteft ratraherc. arg. §. vulgo qu&jitos f.defucceff.cognat.L. \.C. de natur,Bb.& matr- cor. fed quid.? partus retrahcns feu retra- cturus cft ipfc filius vcnditoris Scmpronii, qui campum vel agrum citra neceflitatem absque rcnuntiatione juris retra&as pro fc & fuis hxrdibus, vendidit pamphilo, quseritur an ipfe filius venditons poflit cafu eveniente utijure retracttis? 94.. afE modd res retrahenda a Majoribus provcniaE, hocenimca- fu filius ille venditoris non prsscise quidem jure hsereditario fedproprio potius rctrahit. L. y^.ff. dt evibl. hin: cautelas il. ]% fifra mcesfimem, & ahquerenuntiatiom jum rttraftHiWo F*< fi
|
||||
|
m* (4<s) df»
J# <£•_/&« lurtdibus nihil faciunt ad rem, fecusfires retrahen-
da 4 Majoribus plane non provcniat s nam hoc cafu putati-
vus rctrahens filius non tam jurc proprio quam haereditario
fuccedit, confequcnter non retrahit,ratio quia fa6tumdefun-
£ti fui patris Seropronii tenetur prxftare, adeoquc nonpoteft
rctrahere, uti per confequentiam diximus in medio §. antec.
h.n. difp. obftat,vcndita a patre, per retra&um filii, rurfusi
venire in poteftatem patris §. fiijHis. verb. ei vero f. de inHtil.
ftijjul. z. obftat,nihil pofTe una via prohiberi, alia vcro per-
mitti, quod alias eflct contra regulas juris. C. cumyuid 59. de
J?. fur. in 6.I. 21. n. \.ff. detutor. & curator. fed $£.. hic nihil
una yia prohibetur quod alia via contrapermittitur, namfilio
taliincafu nonprohibetur, rem a Majoribusprovenientem,a
patre vero in ignominiam familix prope venditam retraherc.
a. illa qux a filiis quxfita funt, patri hodie non amplius ac*
quiruntur, nifi quoad ufumfructum. L.%.mpr. C.de bon.^ua
liber. Et quamvis nulla folida ratio feu refponfio ad fupra
allegatas obje£tionespoflet dari, tamen unica hxc fufEcerct,
quod jus retraclrus cx lege confuttudinis ctiam in di£to cafu
fit introduftum, rationem fi quasris, cur jus retra£tus fit ih-
trodudum, habeas intcr alias illam, quia eft introdu&um.
Notanter dixi ex lege confuetudinis, fic cnim in ordinationc
noftra Banthaimiaca part. 4. tit. XFIJT. kgimus, Bey Vcr-
kauff ohnbcweglichcr Giitcr, foil in unfrcr GrafF-
fchafft, das jus retraftatus., zwifchcn den naheften
Blutsvcrwandten, usqucadquartum gradum inclufi-
vc^ fo dann zwifchen dcn nahcften Nachbahrn hin»
tf&hro Platz genicfTcn/ jedeanoch dcrgcftalt.,dafz
..■'......die
|
|||
|
»(47) <m*.
die prjefentes inner i4«Tagen,und die Abfentes und
Mindcrjahrige., innrr Monaths, von Zeie der vori Cantzel, in loco rei fttse bcfchchencr publication; oder am Haufe tcftatb gcthahener notification des Kauffs, durch Erlegung dcs baarcn KaufTfckiliings, d*s Guet ihncn felbft, ohne arge und Lift, ratrahi- ren, fonftcn ohnc exception darab folicnausgefchlof- fen feyn. Jus illud retra<5tus an femper aequitatc & ratio- nc nitatur, jam non inquiremus , eo quod hujus quasftio- nis decifio prscfcns noftrum inftitutum de prebatione n/iti- vitMu non tangat; Id potius loco ejus circa materiam juris retrahendi quasrimus, num proximior deccdcns , jus retra- hendi in hasredcs transmittat, nec ne? J£. difting. h&res vel eft extraneus. vel fuus; fi fuus, utique proximior decedcns xetra&um transmittit in hasredcm, qui iuridice fuusvocatur;. nam fipater dcfunctus proximior fuerit, multo magis filius erit proximior. Si extraneus hasres eft, iterum debemus di- ftingucre, an defun£tus retrahere cceperit nec ne. Priori cafu locus eft transmivfioni, fi nempetalis proximior, eum, qucm Caja peperit, hacredem inftituat. arg. L. $.ff. de bon. pojf.cont.uk. 1.1. §, S.jf. ftndc cegn. & L. 7. L.%6.jf.dcftata htmin. modo teftator intra tempus petendi tetra&um mor- tuus fit, fi vero pcr annum 8c diem lecundum principia ja- ri$, fccus fe res habet jnxta mox allegatam noftram ordina- tionemBanthaimiacam,tacuerit,neq; tunc a&ioilla prasparata utilis ad cxcmplum quaercte iaofficiofi & juris dcliberandi, quamvis Jus Canonicum, quod tamen in iftiusmodi cafi- bnsnon prascise innoftris terris fequimur, proximis tcmpus F 5 rctra»
|
||||
|
retrahendi,annum 8c dicm cfle comprobet,trammittmir, vid. e.
fthfl.X.deinintegr. reft.lixcdid&zacovcrAfyxntiUtfdrtixs tcm- pore venditionis conceptus , modo temporc fiativitatis fit proximior, poflit venditionem -a remotiori eratorc retrahere, ex ratione,quod Jus retrahendi plcrumquc dirigatur fecun- dumjus fuccedendiabinteftato, adcoquc fecundum princi- pia juris & opiniones Doctorum non video quid prohibeat retractum proximioris a remotiori, vid. & Tholtfitn. infjnt. fttr. Vniv. lib. 16. c. x6.fitbfin. nobifinm omnino fentientemi yideturtamenobftare, quod potius ante nativitatem proxi» jniorisiftius nati,Jus quaefiturn jam nato fuerk, & is juxta §. froximas attttm Inft.de legit. agnat.fitctef. proximiorfit,qui tem- pore mortis ejus, de cujus hazrcditate quasritur, talis fuerit. Aft ijt.iftiusmodi obftacula hacin quseftione nulliusfuntmo- menti, prout lcgcsilke fepius allegatse. L.y.& 16. ff. deflam homin. objectiones rciblvunt. f. 30. Quseftioncm noftram fecundam quod attinct,
bene diftinguendum eft intcr occurrentcs cafus, aut enimpa- tcraliusvc alienavit confenfu domini feudum antiquum in ex- trancum,aut fcudum antiquurn in extraneum illicite cft alic- natum,i. c fine confenfu domioii; priori cafu filius aliusve agna-
tus, qui in utero cft, feudum illud antiquum alicnatumutiq; rcvocarc poteft. Refinth,cp.concl. 66. n. %. ratio eft / quia ta- leantiquum fcudum, omnibus tam hsercdibus, quam quo-
dam jure fingulari fiiccedentibus, cx contraetu ieu bcftcficio potiusprimi concedentis feu acquirentis competens, absquc confenfu domini directi, vafalli & agnatorum auferri nequit. Z.fettd. yi. & 45-. nam quiin utero eft, tam quoadiusfucce- dendi quam revocandi feudum habetur pro jaisi nato. L. y.ff. de
|
||||
|
deftat. htm.junU. z.feud. i. Et non obftat diflentientis no2
ftri csetcroquin Excellentiflimi Jcti Domini Struvii opinio £ communi hac DD. fententia abiens,quam fovetin excellen- tisfimo fuo Sjntagmate fur.ftud.cap. i^.aph. 16. dum putAt,' filios alienantis feudum aatiquum non poffe revocare; aft noftra ratio fupra data, dubia citati Domini Struvii refolvit. Sic quoque a.non obftat,fi iftiusmodi feudum translatumfit in agnatum & quidem remotiorcm illo, qui jamtumin utero eft; fic enim pcr expreffum textura. 2. Fettd. 2.6, §. Titius juntt. 1.7. & 2.6.jf. deftat. hom. Rofenth. c.g. consl. 6f- n. 6. & concl. 68. num.ult. tale antiquum fcudum etiam confenfudo- Mini in cxtraneum alicnatum utique fiimmo jure revocat. Fofteriori, rcs quidem propter varias interpretum opinionc» magisdubia cft, rcccpta tamcn eft talis fententia, feudurn antiquum finc confcnfu dominii alicnatum, ad ipfum domi- num direclrum quidem rcverti, poft mortem-vero alienantis cjusque liberorum , gradu tunc proximiorcm id reciperc. Struv.jjnt.fur.feud,cap. iq.aph. io. adcoquepartus,quitem- pore mortis Vafalli alienatoris ejusque liberorum in utero tanquam proximior eft, feudum antiquum finc confenfu do.. mini dirccfi alienatum revccarc poteft. $. 31. Adquasftionem tertiamin ^.%g.h.n.dif.proTpo-
fitam, non obftante communi DD. calculo, quodprivatio feudi, ob commiflum in dominum directum delidum taro quantum adfiliosdelinquentis, quam quoad agnatos fit ap- probata, intrepide refpondeo,quod tcxtus.i. feud^x^.^.fin. (ubi dicitur 9feudum o& deliciumindominum c»mmifum,adtun- itmrevtrti) noaitd fitintclligendusi quafi fcudum illud in taqtum caducum perpctud apud dQminumpermaneat; ratio» quia
|
|||||
|
fr
|
|||||
|
«tH» ( So ) ijgj*
|
|||||
|
quia talis proccfliis effet omnino contra naturam contra£tus
feudalis, nam omnes prirai acquirentis defcendentes, tcmpo- i?c primae invcftiturx nacfi funt jus quasfitum, quod nullo modo absque fa&o, i.e» delicTto iilorum,fit felonia, dcfcen- dentibusnonpotcftauferri. 2. agnati fuccedunt non expa£to vafalli delinquentis, fed potius jure proprio,i,e.cxpa£topri- mi acquirentis, adeoque commifla felonia ab ultimo Vafallo in dominum Direcfum , defcendentibus primi acquircntis t ncutequam obeft j hinc partum in utero, temporc reverfx fuceesfionis adagnatos, utique proximjorem, ad obtinen- dum feuduin illud, in tantum caducum,admitto. Sedquid? in dominum directum dcli6tum non eft comrniutim, quod privationcm feudi meretur ■-, fcd afia adeft caufa, ex qua ali- quis fc indignum feudo reddit,qu3eritur, an fcudum anti- quum ftatim ad agnatos , fi partus proximior in utero non fit, vivcntc adhuc Vafallo aliquo modo dclinqucntc ejusquc filiis,redeat ? yi.ajf.fertext.z.fetid.z^ §.fin. qux noftra opinio £c ad filios VafalU in tantum delinquentis pcriL. 1%. jf.de fuii & le^it. hared. extenditur , co quod filii hujus Vafalli fint proximi agnati, 8c hi filii, asquc ac alii agnati in prima invcftitura habcnt jus qusefitum ,vid.in- ter alios Bum Rofenth. C. XI. Contl. 8. mtn. 2. Notandum, hic famigcrabilis Jctus non diftinguit, an Vafalius delicTrunt indominum direcTrum, an vcro alias commiferit, adeoque indiftin&e filios ad fuccesfionctn admittit s nos hanc Rofcn- thalii opinionem tanquam benigniorcm ampk£timur,Sc fili- um in utcro exiftcntem,non exfpcctata morte patrisVafalli, non quidem in pcrfonam. dominidire&i, fed alias delinquen- tis, viL.7. & z6.tf.de ftat,hw, ad fucccsfioneiu fcuoi ad- mit-
|
|||||
|
timui; filiis vcro plane non cxtantibus, i. e. neque in uter§
ncqus cxtra, proximiori agnato in utero, ftatim defero feu* dum. vid.Strttv.Jyntag.fur.feud.ca^xf.aph. ij. f. $z. Coronidislocodiccndumaliquideftdefomepa-i
trix poteftatis, haec pracfupponit familiam, quae cx ar&isfi-. ma viri & mulieris conjunaione nafciturj&fingulisiftiusrna^ di familias membris propria compctunt jura & quidem a na* tura, fic marito in ipfam fuam uxorcm compctit Jus, uxor enim in fubfidium mariti nata maritique ibcia eft,imo inftru- mentum propagandx fbbolis* hinc marito fuo dcbitum ma- trimonialc expuro cordc& animoexigerevolenti uxor ftri&e parerc dcbet: acccdit qu6d ut plurimum mafculinus fexu* longc capacior fit fcemineo fexu, vid. difp.%.%. IX. pmdcntm juris naturalis Henrisi Ernefii Kejtntri Profefioris fttris Ordin. in Vniverjitate RintelenfiCeleberrimi, tjHamdifputationem de fttn connubiali& eentraBuumJitbejus laudabUiprafidio cjmndamde- fendi. Imperium illud, quod maritus habet in uxorem fiiara alii cx hocalii ex illo principio dcducunt, Excellentisfimm illt Boclerus ad Grot.pag. x 81. ut & Illufiris Pufendorffius Vl.n. 9. pro fundamentomaritalis iftius imperii ftatuuntconfenfumin confbciationem, Homiuspol. i.f.f. putat divinam conceffio- nem effe principium \ Amifmt vero illud ex fexus prasftan- tia dcducit. $.33. Circa propriura fontem patrise potcftatis varia
iunt vanorum fubtilisfimorum Capitum Judicia. Pufcndor£- fius habet alimentationem parentum & prajitmpt"-"* Uberomm tonfenfitm, vid. kujtts ExceMetttisJtmi divimtm qnaji Grotii Cem* ntsntarium, qtti in aureo hee optre de fure Nat, & Gcnt. men- tm Qntii fcpm 'bfmrm & f^pUxmfclkit^m mtcrprste* |
||||
|
mento asftstitus eft. Hobbefius de cive c. 9. $. 5. fftfviB^^
Grotius ggneratimem. Ab hifce tribus authoribus iumru^ doftis in totum reccdit priefoadatus ille Jctus Rintclenfij HemricAs Etmftm ftsftxertn. -Meo julicio „ fentcntiarn Hote* befii Sc.in tariturn PufsnddrfSi quocl attinet, futcor Hobbcfii opinioncm plane cx inconfiderato principio refukare, nimi* ri'n,..';j . - .' »', fene L)n. Hobbelius fingit pugnam ? quae h?c aon cft, confequenter non conftat de vi-
cboriu, eb\pcd. h.sc , ilhm sfitea fiiiili, prxfupponat. Pufendorffii verb opinioaern quantum ad prcefumptum iibe- rorum confenfum necnos sdmittimus, ratio; quia i.n hberis Aeqnetaeitus neque prnefumptus confenfus eft, nam ubi non poteft prxfumi expreOus confenfus , ibi ncu.tequam tacitus prxfumitur. L. %.f. ds Neg. Gsir. Alimentationem verb pa- renmm , quod fpecbat , nos, concurrente generatione, eb qubd nemo liberoruaa alimentetur, nifi prius generatus fit, pro fonte patriaepoteftatis, confenticnte Excelientisfimo illo Grotio omnino ftatuimus; non quidcm 1. prccedit argu- mcntum, alimento M<vium,Ergo patcr fumMeviij proce- dit tamcn inter parentes Sc libcros, ratio; quia concurrit ge- ncratio.a. non procedit argumentum civiliter.i.e.fecundum principia Juris civilis, gcneravi infantem ergo patcr fum in* fantisy fpurius cnim ex iilicito 6c damnofo matrimonio na- tus , patrem civiliter i. e. fecundum Jus civile non habeti quia piater naturalitcr certus habctur civiliter pro incerto :aft iftiusmodi argumenta, Jus naturale, dc quo Dn. Keftnerns §. X. Difp. all.de Jtere connttbiali & contrabluttm, propne agit» ad alimentationem vcrb parentum concurrente gcnerabone libcrorum non rcfpondct, inrpicientcs intrepide conciudi- |
||||
|
mus, genetationem confenriente Gtotio, cfle fontsro patrias-
poteftatisj- pradaudatus Dn. iQ/?»m«opponitquidem, i.pa- rentcsnonpoffe cfiedominos vrfcerum,qu-ppe qubd nemo iui ipfius fit dominus. %. quod hominibus non datu.m fit domini- ura in homincs, fed poti.usin res. 3. exjurc icrainis jam du- dum ejecto non oriridominium in liberos. Aft meojudicio^ tres iilasobjectionescGmmode refolvimus,quod nempejusfic 'oftkium eclucands; prolis fit a natura, jam educatio refpeehi parentum priefupponit gcnerationem ; Ergo generatio cit a nitura,confcquenterfbns pieriae poteftatis. z, Marito inpro» priam fuam uxorcm a mtura competit Jus, uti §. mtec. dixi- mrn, quare.? jjt. ex ar&isfima viri & muiieris -conjun&ione; Ergo & parentibus competit Jus in liberos, quare? ex gme- ratione,quippe quas a natura eft, & familiam feu jus familis magis magisque propagat. Coeterum quaeftio ilia deproba- tione nliationis, nimirum an pater juramentum veritatis prae- ftarcpoffit, fe filii fui, liberorumque efle patrem ,meo jtedicio fcre eft ridiculofo; quamvis enim ipfe pater juret communi- ter de credulitate,tamen hoc juramentum credulitatis in efte- &u degeneratiniuramcntum verkatis5ratio5quiapater jurat ia<? perproprio fa£fco , confequenter jurat devcritate, fe filii liberorumquc fuorum efie natura- lem Patrem. T A N T U M.
C O R O L L A R I A.
I. Lex■ iUa divina de adttlterii paena nou moralis fid forenjis e$ j
sdtoque Chriftianos non ita jtr&cish obligat , pracipub qiiando a4 |
||||
|
inftantUm Fifcalis & mn mariti ejusqut prtximomm & Rga
geftaritrum ptr medum inquifitionis non atcufationis proce* dimus. '%. In te(tamento tentpore ptftis condito non minus, «ptkm in *Kt>
teftament*haredis inftitutio exprefta requiritur. 3. Vlpiani jcti ahoquin infignis,qui, & non quilibet Dr. Jurit%
titulo Jcti merito dignns juditatur, opinio, quamfovet in L. jy.^-ult.&lcg.feq. l6.de ufuf.& quemadm.quisut.fruat. proprictatis dominus nc quidem confenticntc frucruario fcrvitutem imponcre poteft: nifi qua dctcrior conditionon fiat: vcluti fi taiem fervitutcm vicirio conccflerit, jui fibi cflc non altius tollcre, meum ingenium minime torquetvel €xercet, intrepide ftatuens, quodproprietarius confentiente ufu- fruEiuariiyfundo ufufruBuario ttiamfervitutem, qud deteri» w conditie frutluarii fiit, imftnere jufte posftt. fy. H&res bonafideper 50. annos rem defunflo pigneratam r com-
msdatam aut apud eum depofttam posftdens, exceptione pra* fcriptionis advtrfus domimm tutus eft tam de ]ure Cantnic$ qukm Civili. \f. Etiam Judat cum Chriftiano litiganti juramentum fuppletori»
um deferripottft modo aliqut modt plm qukm femiplene prt- baverit. ^^^^ 6. Stlmum ptr errortm juris, mn minus quam qued errort
faBifelutumeft, repttipoteft, mtdbnulta naturalif ebti£atit *tdftt.
'y. Errat, qmdich, antiqHHmjusejfefabulam'.
8. ]us &fabxia tttt eoelo dijfermt i illudratione niiituri bi*
narratione faltem.
9' Btnafideiptftejfor de Jure Civili nen de praxi emnet iHtratnr frM~
|
||||
|
HHBHHHa
|
|||||
|
im* C S f i *PSI*
frnU»s\ Ex tegula,. ncmo debct locuplctari cum altcriu» injuria. 10. VenterpotefiSponfalia contrahere.
11. Defiorata non efi meretrix.
11. Quilibet prtfumitur malus, donec contrariumprobeturl
13. J?<tf/o»«noftri Pagenftecheri]ctiExceli.qua$datManipr yrim.pag. i.adverbaLauterbaehiana, fut Livile e/r magm autoritatisy ratio quia partim colle&um eft ex Pracceptis naturae & gentium juris, §. ult. J. de J. & J. at Jura Natura- lia,ideft,tumjus Naturac infpecic,tum gentiumjus,ma- ximx autoritatis cflc quis neget? &c.undc fequitur4 non prxfumi abrogatum Jus Civile Scc. Nebis non arrident, uti ftse demonftrAbimtts in Libertatc noftra Acadcmica, quam meditamttr. KB. DefeStt/Jtfuim Dtfputatiene uoftra dc fiflibuS VC«
nationum regundis von Jagt und For ft fteinen j$, % 3,
reperitur,itd corrigendus ^/?,utitaex deicriptione, locorum
circumftantias, diftantias,& fitummclius Scquidcmunico obtutu difpiccre poffit ac determinare. DOCTIISIMO
DOMINO DEFENDENTI.
DVm cognate doces quts fosjit Jure vocari
Filius blne Thentidos natus alummis cris, J, A, WOLFF.
|
|||||
|
m> (s^) *m
|
||||||||
|
Eidetn.
CUm fcrat egregiam doeTrinam Sedula cura.
Sic neque conditio dulcis fine pulvere palmse' Ergo non pigeat patrum confulta legifle Cum fudorc tuo TAISENI prodcrit olim, Recli crgo pcrflas fufurus figna per orbem DocTxinaSj dum nos Thalamos e juie docebis., Laus tibi.' de tantis fatis cft volviiTe decorum ^ Donec plus Mufe doneat qiise multa dedcre., Nunc prodi impavido producant pcclore fauccs Verba tuae, vicTorque pedem cum laudc refletfes, Jta cognatofuo intimo modttlsri
voluit, debttit
JOHANNES FRIDERICUS STULEN
Saxofurtenfis.
ERKATA Obitcr notata.
V
P«g. 14. §. 7. afticulisque pro articulisquc. p. 16. fubolfece-
rit pro fubolefeccrit, p. 18. infin. addirnus. |.prox. pag. 34. $.ao. proteftur pro proteftetur. pag.42.aft,eft, pag. 48. dominii., doraini. pag. 50. non poteft auferri,^'A mn. |
||||||||
|
2?. 224/i
|
||||||||
|
X
|
||||||||