klSPHTATlO THEOLOGICA
Z>c_->

TERBO DEI
!>RiNCIPIO RELIGIONIS

�fk J°^H- TILEMANNI

* SCHENCK, Th. in Schola IUuftri
& ecckfia D.

2V* virihu* defendet

^UlLIELMtlS RAPPARDUS,

lnny, Uco ae htrisfilitis*

C\ariJJlmu_t AimedumHtvtrtniu & freitif*

Jimu Vtris,
DN. PHILIPPO-JOHANNI TILEMAN
d. SCHENCK, SS. Th. Dodori cjus-
dettiq; Facultatis in iUluftri Hammonen-
iium Athenaro ProftiT. ordin. V. D. O-
ratori facundifiimo.
DN. JOHANNI MEIERO, SS.Th.in Ilhi-
itri Hammon. Gymnafio Profeflbri extr.
Philofoph. Eioq. & Linguarum Orient.
ordinario folertiffimo.
DN. BERNHARDO ERASMO AVER-
MAN, V.D.M.inter Hammon. Vigilanttflimo.
Prarceptoribus & FaUfcoribus rneis in asternurn

JimjhjftmU, Htimdniffimis lntegtrrimisq^ Viru,
DN. MATTH^O KLUGH ? Cognatis
DN. JOHANNI KLUGH 5 meis diic-

TtoBriui-. & frofattttt OrnatiJJimis Viris fu-

DN. PETRO CARPlOi SS.Th. Candidato

dignifllmo.
DN; ANTONIO -HERMANNO HAT-
TENKERL, SS. Th.&L.St. indefeflb.
Aniicis roeis nunquam non grato
ahimo colendis.
'pcjitiones htu Theologicas in debtti ho-
noriscr nuncjuam niorttura ekfer-
VotiM metntmentum conftcrat,
Relpondens.

3E $M<4?- &M- �■f'-k-kkk-

SCRIPTURA, .
Thesis I, �

QUam ratio aCcqui ncquit, Reli-
gionem, eamTheologia exRe^-
veiatioue & Scriptura d.emonftrat,

H. RteveUtio, Verbum Oei eft. Non
lilud fubftantiale , Joh. i: i. fed, veritas ac
"voluntas Dei, ad Numinis gloriam, ho-

ntinuni vero falutem tatefacta. Joh. 17:
17. Dew. _U: ₈. _Mat._IO> _J2> _J? _Rom, _ifJ _4>

III. Multis modis cum Deus fe D«e-
tecem. Heb. ,. ^.,: _verbumDei, latiflime
fumtum , omnem compleaitur rcvelatio-
nem; fivevifio illa fi_t, Num. _u: 6. Gen.
5« 1. *. five auditus, 1. Sam. j_: 4. j>. e. &f.
five utrumqj � five per fymbola & fimifitudi-
»es , Ezech. 1. & 10, & 40,. vel mandato ex-

preffo: vel per qtiietem, ut Gen. 20. & zfi
Matth. z, vel vigiianti objeda ,, Dsn. 7, E-
«ecb. 1. vel infpiratione interna, hhwivjjqtT
Job. 14. i. Pet. nz. vd excerna ailocurione:
Jon. 1; t. z, vel in corpore, vei ws-ecW ,. z.
Cor, 12: Z. 3. idq,- fub prarfentia: fymbo-io ex-
traordinario &fingul3ri, Ezecb. r. vei fami-
Jiari, ficuti vir cum viro Ioquicur , ut fa-
tfum Mofi.

I V. Speciali pfanc ratione per Orim&
Thummim 2>eus fe revelabat, tenrorjo &
templo primo ftante ; Exod, i\S: 30. Verum,,
hxc cafus eztraordinarios, inextricabiles, &
futuras res coneernebat magis, quim do&ri-
namfalutis.

V. Revelationis, abfbluta eft necelE-
*tas ; hinc etiam in ftatu innoccntia: ea non

caruit homo. Gen, 1.-28. & 2: if. 16.

VI. In peccatum vero prolapfum &
errantem, verbo in falutis vias ducere.ex mi-
fericordia, dignatus eft Deus. Pf. 147. 9. &
hoc verbo indigere fe featit peccator. Pf. 119.
Pf. 14J. 10.

V 11. Non fimul omnia , fed grada-
tim in myfteriorum falutis revelatione proceC-
(it; ceconomia- id fljgitantc, Heb. 1: 1. Ef.
z%, 10: Sed temporibus ultimis, omne confili-
um per Meffiam patefecit, qui revelare dcbuit
orania Joh. 4: *|.

V n I. Verfeum Det ufque *& ^⁰^
fuit �y^_ov : q_UO tempore frequeritius appa*
rebat hominibus Deus, vel infpirabat Pa~
triarchas, vel precibus eorum refpondeW
Quje gratia, fcederatorum pucitati, quos lon>
gxvkace beabat infigni, poterat iufBcere.

IX. Q^a fententia neutiqaam patro-
einamur judjeis vci Pontifkiis , verbum A
Xja^w.poft confignatum canonem, ifitempe-
ftive ■ urgcntibu*.

X. Sed fidelkim mimcro crefcente*
malitia Satanac, atq; hominum aecedentibu*
ratiociniis variis ₅ fcribi voluk Dcus verbuna
fuum, ut reguiarn) feu cananem ante oculos
habcrent perpauum ; Deut.. ji: *9- *°* ^zn _%

XI. U definimus ; Verbnm-Dci * *
"viris Spiritu Santfo inftirxtis confign*-
**» > adhommes in w« religione eru~
dienios, _z, Tim. j: i& 17. »� P^et- ** *�^2I*

Xt1. Fidelis, dubitare *non potelt,
fcnpturam effe Dei Verbum: ucuti dubitat
nemo,, cui _ap_erti oculi, folem effe lumen,
diei. Cum ipG Deo in fcripturis loquenti *
cjusq* amanuenfibus credcndum: quibus ac-
cedit tettimonium ecclefias, dcpofitart*. _LXIII. Infidelcs vcrd, profani & a*pi
(fi qui funt, vel fc fimulant tales) ipfius fcri»
pturafulgorcpercclli, tauoc, poff-iit. W .

fameri eam ceu verbum Dei rcctpian?, hnc
argumentQrum ferie convinci facilius poffc
|>erujafum nobis eft. i. Si apparitiones Dei,
ira Sina , in tentorio , incarne, adJorda-_
fiem, in Thabor ipfis opponaritur; ubi ex
ccelis, coram auribus lrjillium confirmavit,
«juae in lege & EiungeliQ fcripta funt. z,
San&itas do&rina: fi fpecJJetur, quam Genti-
Jjum ratio admirau elt femper & imitaca , fed
a Satana & impiis impugnata , quad in nulla
religione, nulli alio. fcripto cqntigiit. j. Va-
ticinig clariflima atq; innumera, de rebus longe
poft futuris allata , divinitatem fcripturae ar-
guunt. 4. Myfteria qua: ibi panduntur, ra-
tioni plane in aceeffa. j". Antiquitas htijus
Reveiationis , qua: ante omnia fcripta extitit;
& quod ex hoc mperltitiofa; gentes plcraeqtie,
religiafas. fibj fabu!as. finxerinr. 6. Veritas
fimplicinlma , nullo errare, nulla. lafae tur-
pis: quod in nullo fcriptore aiio. 7. Styli
majefias & p^rfpictiitas, 2. Qwe ab erTeeJiii
petuntur rationes , funt efficacia in coercen-
dis impiis , convertendis totius mundi habi-
tatoribus , & viva confolatione _qui fideles
eonfeffores erigit in extremis quibuscunque
periculis. p. Scriptorum accedic fanccitas,
ingenuitas, miracula, ac martyria. 10. Tan-
dem adverfariornm id probant teftimonia.

XIV. Hsc argumenta, convincere
fdverfarmm, & motiva ad fidem recipiendam

feflcpoffunt. Verum, fidenngeherands, &
ut recipiat quis ad (alutem verbum Dei; haud
quaquam iufficiimt; Sed interna Spiritus Sah*
«i iHuminatione opus. Fatentc Huettd dem,
evang. _prscf_at, _§ ^ ,. j_oh ^. _6> _lS> jt_cm cap.

2- »7- ,Luc. 24: 2^ A&. |<. j₄. ,. Thef.zriJ.

XV. PeiTime quocirca fit ab iis , qui
falutarem hanc SpiritUs Sahdi perfuafionent .
cnminantes , _carn _ceu _mel_ahcholicam , vef
enthufiafticatnj vel circulariam rident, ejusq;
loco ecclcfi* tettimomutn fubftituunt.

X V l. Cum itacjj fcriptura fit Verbur»
Deij ut tale fetipicfidum, & uimma i!li com-
petit authontas , _Ceu fuprcmae ac infallibili
regulfc i i_n defmicndis ftdei articulis, & de-
cidendis controverfiis. Qpam authoritatem
Pontificii faifo tribuunt ecclefi*» feu Pontificij
hoc ipfo homines efferentes iupra Deum , &
judices fe legis divinaj conftituentes. Ef. 8:
*o. Luc. 16: 2_91[< Cor. 2: 4. j. Joh. 7:17;
■■■. X V 11, Haud disparia rnoliuntur So-
cmiani, _ad rationis tribunal, ceu normam&
judicero fupremum, in fcripturs fenfu dcfi-
nicndo provocantes.

^X¹¹¹*' ^Eft ^vero diflenfionum a<S
contradsciionum expers ScripturaSacra: cum
VeritatisSpiritusillam dictavcrit; inquofalfi
nihil effe poteft. Joh. 17. #.,7. Pf, ij>.#.8.f.
Quod fimiliter contra Pontificios & Socinia-
nos tenendum, qui Jiiniilm nonnulla* 8e

fffpirentes pfurimas corrrrad?c?ioncs ,~ ftb«.
finc Dei conrumelia, &infirmorum otfenfi*
*>ne, conquirunt.

X J X. Scripttira? div/nftas enervatur, /!
absq; mandato Dci expreflb, fertuitis tantum
occafionibusexarata perhibetur; ut fit i Pon-
«ifl"ci/s. Cum cV externo mandato & intern�
jn/piratione ad fcribendum compulfi /egantur
Exod. 17: 14. �� 8:1. ». Pet. 1. 42.

X X. Primo omnium Deus Jegcm di- I
grto exarav/t in tabu/is. Po/ieaPropherarum,
jEvange/iftarum & Apofloforum manu ufus;
qui omnes in/p/rationis /en/um z. Pcr% 1: 21» »
*e cert/tudinem babuere, Luc. 1: j. 4. quam �
*x prophctico characSerc 1. Sam. j: 19. ( qui :
quslis fuerit vix con/Tat nobis, nequc forte
apud omncs fuit idcm ) evidentifluno & in-
�r/fibi/i agnovcre.

XXI. Neq; crrarunt in fcribendo, Joh.
i#ij. neq; errare potuerunt, A8. i8:zf. m
©perc koc divinitus fibi comnv/To, ne qui-
dcm in minim/s.

XXII. Etiam, qucm perfe&um de-
<fit, ab erroribus incorruptum /crvavit V. &
N. Teftamenri canoncm Dei providentia &
feonitas. JtautiVntiamusa receptis Jectioni-
bus & punetts non effe rccedendum. Mat.f: 18,

: XXIII. Sinerationcitaqucjudaficor-
rupti tcxtus accu/antur: cum ilfud vix poiribi-
Jefuerit, minus harret/cis, ve/ eontiJibu».
FINIS,



klSPHTATlO THEOLOGICA Z>c_-> TERBO DEI !>RiNCIPIO RELIGIONIS Deo benedicentc Sub Pr^sidio �fk J°^H- TILEMANNI * SCHENCK, Th. in Schola IUuftri & ecckfia D. 2V* virihu defendet* ^UlLIELMtlS RAPPARDUS, Ciivo-Vcfalicnfis.

	xAddiem ^
	xAddiem ^		lnny, Uco ae htrisfilitis*
			lnny, Uco ae htrisfilitis*

		HAMMOKi�,



		3E $M<4?- &M- �■f'-k-kkk-

			CAPUT III, 4)C_J REVELATIOME ET SCRIPTURA, . Thesis I, � QUam ratio aCcqui ncquit, Reli- gionem, eamTheologia exRe^- veiatioue & Scriptura d.emonftrat, H. RteveUtio, Verbum Oei eft. Non lilud fubftantiale , Joh. i: i. fed, veritas ac "voluntas Dei, ad Numinis gloriam, ho- ntinuni vero falutem tatefacta. Joh. 17: 17. Dew. _U: ₈. _Mat._IO> _J2> _J? _Rom, _ifJ _4> III. Multis modis cum Deus fe D«e- tecem. Heb. ,. ^.,: _verbumDei, latiflime fumtum , omnem compleaitur rcvelatio- nem; fivevifio illa fi_t, Num. _u: 6. Gen. 5« 1. *. five auditus, 1. Sam. j_: 4. j>. e. &f. five utrumqj � five per fymbola & fimifitudi- »es , Ezech. 1. & 10, & 40,. vel mandato ex- prefio;



		5 V n I. Verfeum Det ufque & ^⁰^ fuit �y^_ov* : q_UO tempore frequeritius appa* rebat hominibus Deus, vel infpirabat Pa~ triarchas, vel precibus eorum refpondeW Quje gratia, fcederatorum pucitati, quos lon> gxvkace beabat infigni, poterat iufBcere. IX. Q^a fententia neutiqaam patro- einamur judjeis vci Pontifkiis , verbum A Xja^w.poft confignatum canonem, ifitempe- ftive ■ urgcntibu. X. Sed fidelkim mimcro crefcente malitia Satanac, atq; hominum aecedentibu* ratiociniis variis ₅ fcribi voluk Dcus verbuna fuum, ut reguiarn) feu cananem ante oculos habcrent perpauum ; Deut.. ji: 9- °* ^zn _% XI. U definimus ; Verbnm-Dci * * "viris Spiritu Santfo inftirxtis confign- » > adhommes in* w« religione eru~ dienios, _z, Tim. j: i& 17. »� P^et- ** �^2I Xt1. Fidelis, dubitare non potelt, fcnpturam effe Dei Verbum: ucuti dubitat nemo,, cui _ap_erti oculi, folem effe lumen, diei. Cum ipG Deo in fcripturis loquenti cjusq* amanuenfibus credcndum: quibus ac- cedit tettimonium ecclefias, dcpofitart. _LXIII. Infidelcs vcrd, profani & api (fi qui funt, vel fc fimulant tales) ipfius fcri» pturafulgorcpercclli, tauoc, poff-iit. W . samca



		! fameri eam ceu verbum Dei rcctpian?, hnc argumentQrum ferie convinci facilius poffc \|>erujafum nobis eft. i. Si apparitiones Dei, ira Sina , in tentorio , incarne, adJorda-_ fiem, in Thabor ipfis opponaritur; ubi ex ccelis, coram auribus lrjillium confirmavit, «juae in lege & EiungeliQ fcripta funt. z, San&itas do&rina: fi fpecJJetur, quam Genti- Jjum ratio admirau elt femper & imitaca , fed a Satana & impiis impugnata , quad in nulla religione, nulli alio. fcripto cqntigiit. j. Va- ticinig clariflima atq; innumera, de rebus longe poft futuris allata , divinitatem fcripturae ar- guunt. 4. Myfteria qua: ibi panduntur, ra- tioni plane in aceeffa. j". Antiquitas htijus Reveiationis , qua: ante omnia fcripta extitit; & quod ex hoc mperltitiofa; gentes plcraeqtie, religiafas. fibj fabu!as. finxerinr. 6. Veritas fimplicinlma , nullo errare, nulla. lafae tur- pis: quod in nullo fcriptore aiio. 7. Styli majefias & p^rfpictiitas, 2. Qwe ab erTeeJiii petuntur rationes , funt efficacia in coercen- dis impiis , convertendis totius mundi habi- tatoribus , & viva confolatione _qui fideles eonfeffores erigit in extremis quibuscunque periculis. p. Scriptorum accedic fanccitas, ingenuitas, miracula, ac martyria. 10. Tan- dem adverfariornm id probant teftimonia. XIV. Hsc argumenta, convincere fdverfarmm, & motiva ad fidem recipiendam cfle

			i



		6 fffpirentes pfurimas corrrrad?c?ioncs ,~ ftb«. finc Dei conrumelia, &infirmorum otfenfi* >ne, conquirunt. X J X. Scripttira? div/nftas enervatur, /! absq; mandato Dci expreflb, fertuitis tantum occafionibusexarata perhibetur; ut fit i Pon- «ifl"ci/s. Cum cV externo mandato & intern� jn/piratione ad fcribendum compulfi /egantur Exod. 17: 14. �� 8:1. ». Pet. 1. 42. X X. Primo omnium Deus Jegcm di- I grto exarav/t in tabu/is. Po/ieaPropherarum, jEvange/iftarum & Apofloforum manu ufus; qui omnes in/p/rationis /en/um z. Pcr% 1: 21» » e cert/tudinem babuere, Luc. 1: j. 4. quam � x prophctico characSerc 1. Sam. j: 19. ( qui : quslis fuerit vix con/Tat nobis, nequc forte apud omncs fuit idcm ) evidentifluno & in- �r/fibi/i agnovcre. XXI. Neq; crrarunt in fcribendo, Joh. i#ij. neq; errare potuerunt, A8. i8:zf. m* ©perc koc divinitus fibi comnv/To, ne qui- dcm in minim/s. XXII. Etiam, qucm perfe&um de- <fit, ab erroribus incorruptum /crvavit V. & N. Teftamenri canoncm Dei providentia & feonitas. JtautiVntiamusa receptis Jectioni- bus & punetts non effe rccedendum. Mat.f: 18, : XXIII. Sinerationcitaqucjudaficor- rupti tcxtus accu/antur: cum ilfud vix poiribi- Jefuerit, minus harret/cis, ve/ eontiJibu». FINIS,