BISPUTATIO THEOLOGICA
SCRIPTURA,

<d. SCHENCK, Th. in Seiiola Uluftri
& ccclcfia D.

�attmferfl/ Hammona-

%>ie2f. j_m§Ucohorujjfelitk.

Per Ber.k_Hardum Wowhakdt,

MAncam quoq; vcl mutilam fcri-
pturam S. felfo fufpiceris, ob a-
miffionem librorum nonnuilorum, quos re*
ItitueritEsdras, velaiiorum, quiadhucde-
Mcrentur. Matt.5.18. Luc.1tf.17.

. XXV. Non opus cft anxie inquirece,
jjuinam riominatim fingulorum V. & N. T.
Jjbrorum fint authores ? an propria manu
|«ripferint, an vero amanuenfibus ufi infaili-�
bilibus ? utrum libros integros, & ea forma
Exarannt ipfi, an vcro materiam tantum reli-
c^U"^,tlt8 *P^m poftmodum viri alii, Dd
bpuitu' aQi, rccenfuerint ? utrum authogra-
pna rpla Proph«_arum _& Apoftolorum hodie
iupcrfant? vera enim lex tempore Chriftt
WJterJudxosfuit, Iicet tabulsc, digito Dei

exaratar, & MoCts ae Prophetarum av7#Vg#*
ptt non extarent ampiius.

XXVI. R.esquamScripturaS.revelar, ve-
ritatis Job. 17.17, acvo'untatis divins DeuJ*
12. 2. font oracu/a , hominum /altitem con-
ccrnentia. Joh.zo.ji.

XX VII. Cumdicimus/criptwamcredenda
rtveUre, omnia ad /alutem creditu nece/Ta-
ria intelfigimusj Ach 10.2,7. idq; modo per-
fe&iflimo t Joh. j. ij. Rom. 10, 6, 7,8. ita
m nihil, ad fidem &bonos mores fpe&ans»,
pofTit de/iderari. Lue.itf, 29.

XXVIII. Ideo nihil dodrin* recipiendum
in ecciefia putamu,s, quod verbo Dei fcripto
non continetur. Ef. 8.40. i.Cor. 4.6,

XXIX. PefTime etiam Pontificii negarit,
omnia ad falutem nece/Iaria inibireperiri; ut
aon fcriptas traditiones, a Judsis cum in-
/Igni legis contumelia fubornatas, Matt.f.2iv
etCMstt. if.p. �/".25?. IJ.& aC.to profligatas,
eodem cum fcriptura gradu collocenc. Dei».
4, i, EC 8,20. Joh. 5, $9. Luc. 16. 29.

XXX. Magss infaniunt, qui eam Itteran»
mortuatn prardicant , uc fuis enthufiasmis
patrocinentur, quod Weigelianorum, Qua-
keranorumacomnium fanaticorum eft. R.om.
i._I^.&if,4.

XXXI. Negari haarl poieft, omnis /ci-
entia? femina in verlso Dei fparfi reperiri: a.
Tim. j.jj". qu* hiftonaruon «oncinnatores

revereantur, & prima; antiquitaus rufpatores
non repeiiant alibi; qua: ftupeat philofophus
magis quam affequatur; joh.j.u. Falef.phil.fte.
proieg. q_Ua, perficiant legum civilium tra�hto-
rem, Deut.4,8. Imo nullum fapientia:gcnus
«ft» quodi divina fcriptura lumem non actipi-
at. Aienoeh infltt. poht. 1.1.

XXXII. Quocirca inique fapientuDei,
qu» angelos quoq; lucis reddit fapientiores,
*■ Pet. 1.12, _a temerariis ingeniis vilipendi-
tur, & ceu rudis & indo&a, a philofophiar
Wyfteriis procul efL^j jubetur.

XXXIII. Humana fcientise regulis nu!l's
corrigi fe patitur fcriptura. Sedeasomnesfub-
je«aas fibi habct , easq, moderatur ac coer-
cet, ne contra primam ac indubitatsm Dei
ventatem fe extollant P� iq, q8, ₉?, Uf. a.
Cor.10.5.

XXXIV. LibriCanonict.diftinguendifuntt
alii n. hiftorici umt, dragmauci alii: quam-
vis evidens fit, fidei prKcepta cum rerum ge-
«aram narratione mifceri varie. Intcrim ma-
gⁿ> in Scriptura S. ufus eft diftin&io veritatis
Hiftorica; ac dogmaticar.
'. XXXV. Prarterea. diftinguuntur, revela-
tiones divinas, i_n _cas quas ante Chrifti adven-
tum confignari jufTit, & eas qiias poft exara-
tas novimus. IllaVeterisTeftamenti noaiine

XXXVI. Eadem utrobiq; veritas eft: ea-
dem fides in Jefum Chrittum, tam V. quam N.
Teft. docetur j contra Anabaptiftas Si Socini-
anos. Act. 24.14.

XXX VII. VeterisTeft.canon, continet
quinque iibros Mofis, Jofuse, judicum,Ruth,
fingulos:Samuelis,R.egum,Chronkorubinos:
Esdrs, Nehemix, Eshtera:, Jobum, Pfaimos,
Preverbia, Ecclefiaften, Canticum, Prophetas
maJQres quatuor, & minores duodecim.

XXXVIH. Apocryphos (tkdiftos, quod
de iilorum origint & authoritate nil confta-
i>et ecclefia:) a canone removemus. Horum
nomina funt; Judith , Sapientiae, Tobi*,
Syracides, Baruch, Maccabarorum ties, pars
Eftherat, ad Danielem additamenta (Sufan-
nse v. g, Be!i & Draconis hiftoriae, oratio
item Azarias & trium Sociorum) Oratio Ma-
naffis. Pejoris notas funt, qus apocrypho-
rum appendicem faciunt, tertius fcil. & quar-
tus Esdra: liber, & tertius Maccabatorum.

XXXIX. Novum Teftamentum, habet
prim6 quatuor Evangelia, -Matthsi, Marci*
Luca: ac Johannis : horum appcndix viden-
tur A&a Apoftolorum. Secundo , epiftolas
Pauli ad Romanos, ad Corinthios duar, ad
Galatas, Ephefios , Philippenfes & Co*
hjffen fes. Ad Thcffalonienfes & Timothe-
um bin*. adTitum Philemonem&Hebraeos,
Jacokiitem, fingul*. binacPetri, tres Johan-

n»; cujus Apocalypfis canonem finit ac con-
fignat. Apoe. 22:18.19*

XI, Par eft V. & R Teftamenti au-
thoritas, legalibus faltem cetemoniis, quas
Chrillus impievit, exceptis, Mat.f.f. 17- ^
nonminusex lilo, qua hocfideido&unapro-
bari, _ac heterodoxia cpnfutari poflit ac de-
heat. Contta Socinianos, qu> aiiquandoVe-
tus, ceu minus neceffarium calumniantur; &
Anabaptiftas , i!!ud quoad moralia a Chrifto
corre^nm in quibusdamj & abrogaturn cau-
fantes. Joh. 5: 39- Luc. 16: zo.

XLI. Ipfa verbi effentia, feu for-
ma interna , confiftit in perfpicua ac intelli-
gibili confilii falmis expreffione ; que*" ^fen"
fum vocamus fcripturae.

X LII. Hic certus eft & evidens, con-
tra Weigelium , qvu _eum arnbidextrum nu-
gatur. Ad quos ex Pontificiis accedunt,
quotquot cam nafo cereo blafphemc com-
parant.

XLIH. Imounicus&genuinusfenfuseft
ftatuendus; neq; admittendus pontifieiorum
e"or, _quj ij_terai_cm _nobis cudunt (quem
niltoricum, & i_pfi_s _vcrbi_s fignificari dicit Be>
canus Man.cap.i.l.5.) &Myfticum,cjui Gt
rci pcr ipfaverba fignificatae; quemq; tripli-
cem iwrum conftituum: alkgorieHm* tropo-
logicum, anagogicum.

XXIV. Neqi fatfsfaciunt ex fioftnV*
^aJ unicum fen/um , fcd afiquando ex typ"
& hrfloriacompofitum afTerunt. Nobis re&iu*
videtur, unicus ubiqj verborum fenfus: typ'
vcrd renim funt, non verborura, ut rsCtt
Thomas parte i» q. i. art. 10»

XLV. Mulriplicant fenfum, qui cru*
dum hoc axioma ingerunt ubiqj, verba fcri*
ptura: tantum valent quantum valcre poffunt.
Sed fi limitetur j tantum valent quantum va*
lerc poffunt in tota orationis fcrie; nil fn-
commodi habet.

XL VI. In Scripturc S. fcnfum in/urii
funt, quieam ex erronea vulgiopinione, &
non fecuodum rei veritatem ioqui volunt.
Vel, quod eodem redit, fcriptura: veritatem
alicubi effe relatam , quoad homines, iUo-
rum fciJicet conceptus & cpiniones, noo
/emper abfolutam. Sed pJane irreverenter
dc Veritatc Dei loquuntur, qui compJexa fal-
fa, & verbalia mendacia fcripturam contincre
defendunt.

XLVIJ. Re#edocetur, adgenuinurn
fenfum fcriptura; pertinere , quicquid iegiti-*
«a confequentia exinde edueitur. contra So-
cinianos& Pont. Imd allegoriaj, fi fint Spi-
ritusSandi, & genuinaj, non vero fi&r vel
intruf*» argumentandi vim habcnt, maxi-.
jme cx fcopo Spiritus San&i.



		BISPUTATIO THEOLOGICA SCRIPTURA, Deo bencdicentc Sub Pr^esidio PHlL. JOH, TILEMAN <d. SCHENCK, Th. in Seiiola Uluftri & ccclcfia D. Pubtice defen$ei> ANTONIUS HERMANNUS �attmferfl/ Hammona- Marcanus. %>ie2f. j_m§Ucohorujjfelitk. &&#&#>#.?. HAMMONiE, Per Ber.k_Hardum Wowhakdt, Anno cbi_DcLXXXIL





			GAPUT III. SCRIPTURA. Thcfis XXIV. MAncam quoq; vcl mutilam fcri- pturam S. felfo fufpiceris, ob a- miffionem librorum nonnuilorum, quos re* ItitueritEsdras, velaiiorum, quiadhucde- Mcrentur. Matt.5.18. Luc.1tf.17. . XXV. Non opus cft anxie inquirece, jjuinam riominatim fingulorum V. & N. T. Jjbrorum fint authores ? an propria manu \|«ripferint, an vero amanuenfibus ufi infaili-� bilibus ? utrum libros integros, & ea forma Exarannt ipfi, an vcro materiam tantum reli- c^U"^,tlt8 *P^m poftmodum viri alii, Dd bpuitu' aQi, rccenfuerint ? utrum authogra- pna rpla Proph«_arum _& Apoftolorum hodie iupcrfant? vera enim lex tempore Chriftt WJterJudxosfuit, Iicet tabulsc, digito Dei exa~



		XXIV. Neqi fatfsfaciunt ex fioftnV* ^aJ unicum fen/um , fcd afiquando ex typ" & hrfloriacompofitum afTerunt. Nobis re&iu* videtur, unicus ubiqj verborum fenfus: typ' vcrd renim funt, non verborura, ut rsCtt Thomas parte i» q. i. art. 10» XLV. Mulriplicant fenfum, qui cru* dum hoc axioma ingerunt ubiqj, verba fcri* ptura: tantum valent quantum valcre poffunt. Sed fi limitetur j tantum valent quantum va* lerc poffunt in tota orationis fcrie; nil fn- commodi habet. XL VI. In Scripturc S. fcnfum in/urii funt, quieam ex erronea vulgiopinione, & non fecuodum rei veritatem ioqui volunt. Vel, quod eodem redit, fcriptura: veritatem alicubi effe relatam , quoad homines, iUo- rum fciJicet conceptus & cpiniones, noo /emper abfolutam. Sed pJane irreverenter dc Veritatc Dei loquuntur, qui compJexa fal- fa, & verbalia mendacia fcripturam contincre defendunt. XLVIJ. Re#edocetur, adgenuinurn fenfum fcriptura; pertinere , quicquid iegiti-* «a confequentia exinde edueitur. contra So- cinianos& Pont. Imd allegoriaj, fi fint Spi- ritusSandi, & genuinaj, non vero fi&r vel intruf*» argumentandi vim habcnt, maxi-. jme cx fcopo Spiritus San&i.

			F I N I S,