Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

SARIA MARC! BEVMLERt Tigurinijin qua primo çj^ponunlur cauflsc, cur lacobi Andreç maiyis St lingu/,inftarlf-maclis, fit contra omncs.Deinde diluuntur faliæ crimtnationes, quas inpoftrcmis fuis feriptis aduerfus D.lo.Iacobum Qryn^um, partim in MarcumBeumlerum , partim in

Venunt mihi mifericordiæ tu^ Jcho^t Ki: faim tui lecundum jermoncin cuum. Vt re/pjndcjtn probro me affiaenti ver tum.'quia.conßdo verba tua.

tT CLARlSSiMIS ViRIS, E C« CUBSIAR SCMOUABCtVH, 1 H «neliu vrbe Tigurina, Antifticibus, Dömi-his.Pan onis.ac Hræceptôribusfuisin Chri fto Icfu fibi plnrimùm amandis, falu-tein,pacem,amp; gratiam à Deo pâtre lümiftam,precatur.-

condiiiene,^ita£c ,V' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ileßa noflra fioi^ rejliturant

£u4»^eltj doBrinant yßa es^ amp;nbsp;eci4mnù)n iodie yrtitir, co^ito-.rotiesin inetriariam re^-deo praclari amp;nbsp;extferientta omniuiti tempo-runt compronati diSl'hquod extat a^itdÈu-ripidenii

'Ham vtiamß magn^ tÿ- mùlca leneßci^ à T)«» aueßtt tarnen ea ^uoque fuu dßß^i

cftltdtiiuî, quïbui tfuedamincdo retnperan-ttir,non carent, Domi quidim Alcajemper ft(i[paxjßtmmd concoraid, conflans in do» Srina confenjio, tnucuuf docentium amp;nbsp;di» fcentium minime^^fucatui amorgt;alacre yer hum DeipromoutndiJiudium.‘Magna pro» fe£lo hona liberalitate Dei admtrabilt con» ceffa. Intuemini enim non foltim yicinas 7^/j^ub.fedetiam anim^ yeflrtt lufirate to turn terrarum orbem: atquemodo enumera» ta bona nemini} ita yt nobM,eueniffe cogno» fceriif. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem praclariora ilia June, çr

^uo paucioribtti obtingunt , eo ardentiuf Dew nebts oranduf amp;nbsp;exorandw e/Ç, yt nobir illa,tanauamfalutaria halcyonia,diu tuma amp;nbsp;conjiantia ejjeyelit: no^bii^fum» mit yiribw enitendum, yt neyllo mod» à nobii yioletituryfedfarta teibaii^petiw con» feruentur. Hoc autem proculdubio confe» ^uemur,ji,matoruin noflrorum yejligijs tn» Jißendoi maiorusfecerimwpublicum quam prtuatum commodum :ßgloriapotiw Dei» ^uam noßrx honori confédéré amp;nbsp;feruireßu» duerimuf :ß maiores natu,nobif iunioribw

fieMe, fohrietate, mudejlta, corißantia» ßudio i iiidußria, yigilancia ^rttluxerintf atijut ^domne yircurutn genu^ ^uaß faces fratulerint : fi deni/iue nos iuniores egre-giasillas ‘Patrum amp;Prtece^orum yirru^ tes , qua hamenta ahßt a/jentarionM fu-ßiciot haudo!gt;fcure emicuerunc f exprime-re amp;nbsp;confequijedulo lahorauerimus. quot;i^am hitc funt illa fetninaria , hac funt funda-menta amp;nbsp;fulcra , quiaw resflorencespro-pagantur, confrmancurt augefaint amp;nbsp;fia-itltuntur,

jid hiec yero fudia excitaiimur pr» uehemur omnes ,fi cogicauerimus ißa, qui-iua liberalißimo T)ei munere fruimur ho-nafuas quoque habere difficultates, neque extra emnem teli ia^um yt in yeteri prouerhio,poßcaeße :fed aplurihuf oppu-gnari, quam yulguf exißimare poßit : arque idcirco nohis circumßeBe agendum ef-fe. ’Kam quotidie audimus non folum nos^ fed etiam maiores neßros, heraus illos nun-quam fat^ laudaros, per quos Detis yerayn Euangelij lucem nobss reddidit, ahhomi-

in/juieiK intoîerabilibni tonutcijs o»t rari^ ^rAaißimorum irrornm accufarufAl., /orumcriminum injimulari, ^iriif amp;nbsp;ini^uii çmachcmatifmif feriri, omnium hxrtuco^ rtimhomincî »Atosp/^imos nocentiß ßmoi^^roclAmari amp;nbsp;ybi^^rofcriÿi. ^ueytïühxcà 'Pontifiiijs Jolumt quos fà^ tgt;‘ii4 a nobis CA^ntAlt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;odm

immodefius ah ijs, qui iupum Tonhf^ (turn abieitrunt, eèt 'vnà n^ijzum deE^ Vartgelw qr 's»o Çhrtfo mediatoreglorian~ tur^ perfetrantur • iu yt ab illMnonma-. gts i quam ab hts »o9h meruendum amp;nbsp;ca~ itendumßr. Huchxc funtillA^ Tatrts^ Traceptorts reuerendii qux nos ad /iudt-tim ^acif , mu!ui amorss exufcitare de-bent‘, hxcfunt^quie nosdiligentiam (loferas coniungendas inuitare debent : htec deniquefunt, qua nos addomeßicas intmi'^ (itta^ j 4lt;/ clandeßinA odia ad priuatas fmulcdtfs , ß quadam inter nos exißanh dtponendAS amp;nbsp;extingusndas irnfseUereme^ fiiä debent fßqut d^m nobis i^ß) ßquident

D E D I C A T o R I A.’ (onfcitntia »oßrorum auiütorum, fAtrix, ßtjutdem gloria 7)ei confultum yo-lumtu. ^am nullam aliam ob caujßtm TitM i prudentißimtn quot;Pater «oj externit iïlts mal^ yrgeri amp;nbsp;premi finit i quàm yt focorJiam amp;nbsp;fo^orem ex animtf noßrn eij-eiat, amp;nbsp;ßudium boni fublici tuenii in no fût aeeendat yt oderat noßras cenii^ngamuSt eas^ in extemos boßes fropulfenaos con-uertamus, £t certè yt nullum optatiuf,nul lu nftaßantiuf, nullum deni^ue iucundiue benum hominibut obtingie in hac yita» fuim fratrum fimul habitantium conßanf fqtfcordia amp;nbsp;mutuuf minime^ fucatua a-mor t it a nuüa resePf^ dr ejft debet t qua il^ Um tanti tam^ neceßfanj boni yinculuin arUiusconßringat, fidelixs contineat tfor-tiui corroborer, quàm externorum ho/liunt yiolentia, iniuria^cïr impetus. Huiufce re} tum alia yrbes dr ^/J^ub. multa, turn ye.^ ro ßorentißimum illud ?^manorum Impe^ rium luculentißima documenta nobis dede» runt.ld.am dum ab externis hoßibuainfeßA

rentur ör extrcerencur T^mani, cnnflars tntereos colebattir co»cordia, conittnElißi-me amp;nbsp;am^ntißime 'Vtuehanc, operas tuasfibi ajTielutprieftalianr,conßlia comma nicabant,ße mutuo ttlerabant: atque hac ra tione eoram res au^tbanrur amp;nbsp;incrementa ßtraebant. At '^ero^externis hoßibiu deui^ rtbjn omnibin terra mari^^pacatts amp;.

ia turo collocatit, in propria ruebant yifce-ra, ciuilia amp;nbsp;inteßtna bella, qug nurquam non trißißimas calamitatcs porten^untt mouebant, de domiaata hoßiltter dimica^ bant. QMbus ttiam rebtts eÿ moribtis effe-£fum eß, ytpotentißimum illttd /mpenum, ^uod dam ctues concordes erant, inui£{um' putabatur , tür omnibus inßar Gorgondst rerrorem incutiebat , non foliim la befa-^aretur fed plané deflorefceret fundituf. ßieperiret. d'bi yero externts etiam holii.-bus ingrnentibus animi Anti/iitum ambi^ tiofie turgentes, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infanientes tß-

mt'.ltate laborantes dißrabuntur ei' dtfeor-dant, ibifbi in^uara certißima ei' trtßißi-

Wil ine diutnte çÿ TravoAêÔg/oç max ßtbje-cutune indicia Jefe oßendunt. htec itu -i^themenfum T^J^ub.tembare 'Demofibends amp;nbsp;Thili^pkpoßea yer'o Iu~ dteorum,poi^ Chrijlum inccelumfublatunif luculenttßtme demonflrarune. Qua cum ma , iores noßri, Huldricbum J^inglium futOt Leanem Tudx,Henrichum ^uUtngeru, Ot^ tonem 1/uerdmullerum, Conradum Tellica num, Theoderum quot;Bibliandrum, lohannem Tuoljium,7etrum quot;X'Iarcyremj/oJiam Sim lerum,amp;yeftrum quo^ nonullos,quos Deu^ ha£fenuf fu^erjiites ejfe yoluit, conßdera* rent, nullt rei Jihi ta accurateßudendüiudi carunt,quàm mutito amori,quàm pact amp;nbsp;co cor dix domeßicx'.nihtlqj ßbi tam prxcaueti-durn exißimarunt,qttam caujfas contentio-num amp;nbsp;dißidiorum xmulattonumqjinteßi^ tiarum. Jntelligebant entm hommes alta quadam menteprxdtti,fe nulla alta ratione molem negottorü amp;nbsp;periculorumqux ab ex ternts hoßibtcs parabantur,fujimere aepro-^ pjdfarepojfe. Quam yero erregte ür lauda-biliter fuum ilium laudabilemßnem, quem

ßiri prtfoHtiMt omnts, anfecutißnt, titti, ftlum nti nouimM amp;cum te rtcorjamur: fid eciam exteri hominesße fenumero mihi narrare amp;in memeriam re-, esocArefoltnt.l^tinam ysinam Dexfdn cu« iuf manu omnia func amp;nbsp;cuitn nuiu omnia rt^untur, nobü omnibus earn metem donet, yt foßhabitte omnibw oßienßonibuftdepo^ ßeüßmultatibuf,negleÜn proprijs (iir.ms, dif ad mutuum amorem conftruandum, ad publicam cocordiam fanciendam,ad operas firtnuè coniungendas , yt antea femper,ße in poßerum quoi^, conßiremus' quandotjui» dem tntellhimufaduerfarios non modb non tniteff ere,ßdindies magst nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;txaßera

ri. ÿidhunc modu ß hat mala,tjuibfu îgt;etss nos exircettyfurpauertm»i,re^ißtm'e de no hû dici potertt,quodalicubi Tlutarchtn gra uiter, prudentes, eleganttqueßmili docuitt /(^ddTnpTeuçstaKtdTeuçipipet nt^etràt/)n fsuTttro'i nbsp;nbsp;nbsp;^npûTto^v ô â'î/fÂ.®': okto« oî

VsevTio^^dxiç ô/xÂovTj ^pn-nfaov àûToSi Xssp-ßivmxi ,Idtï^, ^emadmodumapet ,

^lcta Wella è thymo amarißimo amp;nbsp;ßcciß Jimo conßciunt'.fu amp;nbsp;cordati hommes è dif^ ßcilltmif rehttf ßixpennmero magnum com-madum eÿ' ßruäum capiunc. Quod ausemt ^Ui'ßj'Tfos »mn«s,maiusconiwodumex fmuntt aduetfariorum nojirorum clamo-rihji4adttos redeatt ^uam animorum noßr» rum roniunSli» amp;nbsp;mutuuf amori^^ui éjuan^ tum 0oßit,exijs t^uie haUenin diximtu, co» gaofLitur. Et certi in 'vita humanaita ca» te amp;nbsp;preuide»mninenob^nectßario^agen du tßßifuide bene beate^ quot;viuert quot;volumM» Etenim asfßpaTnvai'^xff^TuVt'vt ide Tlutar. 'venußißim'e fcri^ßt,i(st^ctpbv «lt;r«»

duiyie, i’ZX’ ua-xio c* Masquot;**») ßctpamp;ii C-S’Ojyn icdl ; c* cTi 7€5‘W-lt;5'’’*V î“* vrjVTO nbsp;nbsp;nbsp;u'f.üitu ‘yopipiAC^ra.Mno'moç«T#

tfßl yç^unÿntxoCt à'^èO’aTegjt J\sry(tpau »MV, )(di WBjciûy®», b i(ßi Myvîjvau iD bmoiov

o^J^ agt; nßf 'dïddsfpnyuil'mv^ Jd rtbuf humants nihil purum amp;nbsp;ßynceru. Sedtfuem admodum in ‘Mußca grauesßunt foni amp;nbsp;a» tusiiin Grammatica 'ver» littra 'vocales dr

w«f«. yero amp;nbsp;GrammaTicw^non ^ui alterutra xgrè ferr nut fttgic, feU qui mniii cr^lÜareamp;ytiiiter temferare pote^^: Idem yfuutnu in rebus humanis. ßLum ibi res latx amp;srißesper^etub tempera»sur:^ru densergo eï^, qui yrrafq, inßtum comodum ^conuertere nouit. Talem autem Paulum fuißeex Eßlfl.ad Philip.ca.^. intelligitur. 2dam ego didici,inquit,in quibusßum,ijs i.. fßs efße content US. 21 oui auttm depri mi,no ut ettam abundare ßeu extoUiiybiq, amp;nbsp;in mnibus inidatmßtm, amp;nbsp;4dfaturitatem amp;nbsp;adefuririonem, tum ad abundant tarn, tum adtnopiam.

Cum yerb mena fugiAt,yoj ontnesfum tno fludio^poflhabittt omnibnt impediment tts^ad hanc metam,de qua dixitcontendere*. ftb pcßum intermittere,quinhancmeam A-pologiam aduerßusimmoderatos facobi An drea ßarcaßmos, amp;• iniquas criminationes, qtias in yltimd fuis fcriptis aduerfui’D.Io. lacobÜ Gryn«um,non foliim in me, alum-num G‘difcipulum yeflrumfedetiam in Ec

tißimum, Z). Huldrichum Ji^tngUumt ntt foliim in ilium, (tdetiam in rotam nofirnnt £{cleßam amp;nbsp;y^tnpuh.imfotenrer euomuir, in clarißimo yejlro omrabtH^fijsiuiumlif-ßmonomineapparere (urnrem. Jdyer 'o yt eo Ithentiuf Audmciiufaoeremy du« «litecaufßeaccejßerunt:, am primo hanc (außam, cuam cuend -m ßußceptfyo^H ynà mecum communem eßße neminem yeßrutn dubitare.,nedum tnßtiari arbitror. ^gitur nam^hoc loco non mta ßolum fama, cjuain ab Andrea,homineadcalumniandum natn, arroßhaudagrefero,ßedmultb magh do-^rin«,ijuam ex yerbo 'Dei proßcemuryeri tat, Eccleßa Eatriaj, noßr« exißimado. puam htc homo non ßalum exter.uat ,ßed e» tiam paßim inßun jcriptu hoßiltterinua-dit^ai^^ [Oti mundo inuißamßtßellamfjj red dere conatur. Deinde yeßr« egregite c rga tneyoluntatü amp;nbsp;ßudij tot iam tanta^ cott fiant documenta,yt ingratituditits nota mi hinecejßaribßubtunda foret,niß tandem a-lic^uadograti mei erga yos omnet animifie eimen alijuodedere. Etenim no folùm domi apud yet dum yixi, mt ^uam optime infii.

/tti titnittißh’.fe^^oßea quot;Vn^itnifsn^ fen/ugrauißiinojjiHdiciSitxieras tfuo(^j4ca detni/is.frimo T'ubingenfem,fgt;oßtlt;ii 'Baßlie fern,nunc yero Heidelbergenjem^ nonfeciHi acßinmeam falutem conjßirafßettt omneit fntln inuißmdas frequentandas^ duxißtf: ita tauten ytmei abfent^ nonminoteni, ‘U» ram amp;nbsp;rationem,qitàni prxßncds habeatu, /T..ej^ accilgt;ue yeßroru in »le tneritorum leßcioru î^v-ncT(àf^ov exiguum guident illud

fagt;' /uuive i'^’tippoTroi : mete tarne in tos ßn^ttlosobferuantite amp;nbsp;gratiiudints teßimo' riui.ntattij nieorumßudiorttm eam, ^am ha, ltinMifufcifgt;ite curamddq^tfaàatts maits rtm in modurfi ro^o objeero. T)(tü pater omnium bonorum der nobis »mnibufi tt mi litemui bonam militiam,feruemuifidem amp;nbsp;bonam confcientiam, curfum coßummemufy at. tandem confetjuamur coronam, qua red-det 'Dominw in illo die, omnibus qui expeii' tterunt illußremilliw ilium aduentu. Datß Heidtlbergce Cal.Ftb.Änni 15 8 5.

C o B I ANDREAE SCRIPTA, CLVlBVS DISPVTATIONEM àe Euchariftiä inAcademin Heiilelbergenßh» bitamj^raßde D, loanne lacobo Gr^ne» trimiMAtMi-,Mara Beumlen Apologia.

Expon«z»fHr in hoc Cäpitc aliquot ca» fe, quibut lacobuf Andrcx compulfut, optima cuilt;^ itfH/üs maledicit.

O S T E A Q_v A M bina la* cobiAndrescfcripta, quacad* uerfus orhodoxam , mode* ftam,piolt;p ftudio inftitutam Di pucationem , de Euchariftia HeiJeibcrbcngefem iraciindé confecit, legi, ac meo modulo ponderaukanimum meum va riè affîci animaduerci.

Nam primo non paruum animo meo ca* piebam dolorem,cnm viderem hominc iftunn. qui hodie in Ecclefi^s reformatis primas ad fc deferri atlt;^ fibi conccdi flagirat, có contuma* ciæ amp;nbsp;impudentix procefsifle’ vtnecppudo* tis,ncq) modeftiz,nc^ pacis tranquilita*

tis public», netp vcritatis ilIuftrandxvKam ra tionemhabere, autvlloAudioduci , facilei quouis depreliendatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

Proinde in hifce fuis ifacundis fcriptis,cuni venta tem nnllo modo obfcurare.nedum expB gnarc pofsit(in quod tarnen fumma animi con tentione incumbit)non folnm in ipfiim au^loz rem,cuius candor,pietas, amp;C eruditioàpluriz bùi.qiiàmfortaifevelit Andreas, commcndaz tur,virus acerbitatisfuae cffundit, eum^ muk torum falforum criminum infimulat.fed etiam in alios bonos quoslibct,qnipartim ante muk tos abhinc annos ex hac mortal! vita in eerie«' ftem patriam eommigrarunt,partim Vero Ecz clefixRei^pub. vfuiornamentoéjjfunt, atep dum vitae huius vfura ipfis eoneedetur, erunr, inftar Herculis furentis mcitato eirrfu, fertnr^ debacehatur,Slt;: varijs conuitijs inuehitur,

Etetiim Bcatifsima: memorix Frideriz chum tcrtium,eoinitem Palatinum,amp;c. Zuinz glium.Occolampadium, Caluintim, Martyz rem.Bullingerum, Melanchtonem, Eraftum, cxteroslt;5 eorum in verbo Dei propagando,in Ecelefia inftauranda, in Papatudemoliendo, in bonis litcris reparädis fidelifsimos focios, magna prfclaralp Rerfip. Si ecclefîarû lumina amp;nbsp;columina, e’ fepulchris eruerc, de ecclo dez turbare fuisip eonuieijsinima tartara prarciz pitarc conatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

tïs amp;nbsp;magnis Dei donis ornatos, qui egregtJ fiia virtutc/iK cruditionc lacobi Andreæ lumi nibùs minime luminoßspkirimum obftruunt, grauibusconuicijs infequitur, iniquis contu-' melqs lacerat,falfis criminibus tanquam lapi.' dibus Simei,öbruere, homo iracunduS content dtt.Cuiufmndi flint llluftrifsimus Prihceps lö hannes Calïmirus , Eleftoralis Palatinatus^ voient«Deo, iniiitoAndrea, Adminiftrator a:quifsi mus, alter noftra:a:iatisIofias,Ecclelt;' lîæDeinutricius, quod vehementer vrit An-» drcam,conftantifsimiis amp;nbsp;prudentifsimùs.Frî dericusEhemius Cancellarius’cius cclfitudiz his magnificus FridcricusVuidebramus.Chri ftophorus Bezelius.Cafpar Cruziger, Theodorus Beza,Lambertus Danscus,lacobus Grÿ rixus.DanielTofianus, Sialij quife ad pedes Nouse Dex Vbiquitatis.quam nuper lacobus Andrex dfuis antecefibribus conccptam,é nix doinfeliciter exclufit.abiicere.eamlp exofcula rirecufant. Nerpverd crudelis Andrex anix mus, iftis commemoratis placari, aut fedarï potcft;fedinfuper(immanefacinus) clafsicutn canit,atcp controuerfiamnonamplius arnica; collatione fententiarum, fed potentia Princix' pumattp adedarmis difceptandam , aduerfa» rioriimlp dogma reprimendum effe, hand obx feure innuit,amp; prxfefert. Namnonfatisha/ bet toti mundo probafle, fe ip Co Patxcione muf lediccntiorem efletféd etiam vult dé fe dich

----KStt/ tamp;CA çtviçn.'TOi Asîip,tidvpôy?Qlt;a,osamp;'t‘%K-'gt;v 6^aest QopyßepJi TTitrivoCiKtt •rappr.Ttttt riiôoj'oç »t’ àuf^c K^ßet^^iv Kaka nrt* Id eft.

Sub iflafurgit quij^’i'^im vir,cuiuf es Ctirebat oftin,valens uudäcia, Tur ba obfeijuens (y imper ita audäcia: Qui orationis peffet eloguentia Mulo vel ip/os principes inuoluere.

Hxc,hxc,inquaiT),funt, quxmihiin feri^ ptislarobi Andrtç dolorem attulerunt,Si qiij omiiibrspijs mcntibus fcrio Irgtnda deplogt;, randalp elfe non finegrauifsima caufa miiii iu dicare videor.Id quodomney pij, quibuy tri^ ftis ilia lofephi contritio feriddolet, libentcr vnà mcenm fa tebuntur,!? prius mecum caufas, vndc proficifciintnr. Si fincm ad quern tanquS adfcopumpropofitii,tendunt,recognouennr. Nam rem quamlibet nofle,eft in cognitionem taufarum eius penienire. Caufa: vero quibnl Andreas tanquam furijs exagitatus ^v^ziïi x« lt;paA« aperto capite.ideftimpudica impudict tia amp;nbsp;a^a^ivcf) Ç’op.aTi efftrrnato ore in opti mum quen^ grafTatur, fexpotifsimum.nc O' mues prxeife «onfefter, percenferi pofleviquot; dentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Prima

Primi e fontetnpiiss verbi Dei.qui in ip* film Demn tcJandar.fi; ïx quo nnqusm puti* duii no fonte omnia ri ’qina promanant Si ntTtlacoha ; Andreas verbum Dei in pretio a» L lt;uo habendum SC obferuandum cxiftimaret, h;a:iquim tarn temerc, tarn immani audacia, tarn ij.pjrtunofcelerein feriios Dei, tarn vi* nos quint mortuos, tot tantisep rionis auflos ornaros, linginm fuam iracundam ftringe* ret.nec ore (iio eîfr{ni,8f in fublimi pofîtogt;tan quam inflatoplcnocpfolle,« Jjj xeuxioo^ ffu Kolt;pa.vTiaf TrvJOb Cxcias SC calumnias Spira retmerp temere garriendo, duriter loquendo, fefe thrafonicé ia^ticädo tantas tepeftates eon eitaret.Qit^ndoquidc non ignorât Deum fra« dulentx SC audactlingux grauifsimc fuccengt; fere: nee folum fuceenfere.fed etiam grauifsi* mas panas eomminari : nec folum comminaz ri, fed etiam quotidic irrogire , fxpenumero irrogaife, 8d in poftcrum irrogaturum efle. Cum tarnen, quod ego fat fcio.atquehismeis oculis vidi.non femel,maiorem temporis par tern in equtli quàm in Mufeo confumat,8lt; acz curatiori ftudioequos alat, qudmfacras Inez ras traftet SC euoluat, id quod etiam ex Scriz ptis eius colligitur, qux equifonis potius lez uitatem, quant Theologi grauitatem redoz lent.fuggeram citrium iftorum,quorum moz do memini teftimonia Si exempla ex facraz r usn literarum thefauro deprompta.

De indignaüone igitur Si odio Dci inpetu’ lantern Si fraudulcntam linguam luculentuS amp;nbsp;grauis locus extat Proucrb. 7.ver,i6.i7.t3 1^. quam totius Ecclcfisc Si publici commodi caufa etiam attp ctiatn fecum perpendcre SC pud animutn fuum deponçre peruelim*

Cor qiiod molitur cogitationes iniquas, fc - pinantcspcdes,vtlt;;urrant admalum,

Nam ibiplufquam fc/ dccim genera, Si illa quidem baud leuia enu/ merantur ; quse lacobus nullp modo effugerc po teritjoilîxoupov mature Si fepia pœ/ nitcntia fibi abiftay^axow-Squot;««« infaniatem/ pcrct, atqueelleboro fumptoadmentem re' deatrquodvt tandem facere pofsit,ita me De/ ns bene amct üef^iaÂe-iTïTwç contincnter Si ex animo prccor:

Præfice l'uper cû (inquit Pfaltes prophetäs) impium,Si aduerfariiis ftet à dextris eins:

Et vagando vagentur filij eins ô£ mendicêtf fii quærant è locis fuis vaftatis,

Non fît ei prorogans beneficentiam;amp; non ßf qui inifereatur pupillorutn eius.

In memoriam veniat iniquitas patrum C' tqs coramlehoua , SCfcelus matris eius non deleatur.

Exempla poenarum fî defiderct Andréas,in memoriamfibireuocet, fîmodo iracundia Slt; melancholiamonafticapermittat, quàmtri» ftes exitus habuerint.Si quàm ingratî fui me' moriam reliquerint Simei filins Gera.i .Reg. i.Achitopltel i.Sam.cap.i7. Haman.Efter.7. Accufatores Danielis.Dan.7 Duofenes iudiz ces qui Sufannamfalfô adulterq ream agcbant Daniel 1}»

Commemorabile quorp eft Si pofteriatis memoria dignum.quod Plutarchus de cals»flz niatoribus Socratis eorumlppœna litcris pro didithis verbis: Tkç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mtCQ^ct’V

«roc, oumç t/uiaTiTav o! tsroÄ/reu iyn» ç-çÿ-^mcmv f âç piyiTi‘-wvp àuetv, xs/viAicf f!rlt;jv3uvofj^on; (xriTi ?\sycijS^-vaç x.Oivcâvéiv uJlctroç, àvays(^^eiv iti' X«F0 CMy^éiV T«ç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®Ç IM/MttiT» i

fj^vov. Hoc cft, Eos igitur qui Socratém fuiscalumniis opprefferunt, tanquam adcx^ tremam malitiam profligates tanto odio !:agt; buerunt ciues atque ita abhorriierunt ab cis, vt nequeignem accendcrcnt, nequeintefro« gantibusrcijjondercnt, nequeeiufdem aquae , «itrti qs in balnco participes efie vcllcnt,fcd pa rachytas cam effundere cogèrent tanquam contaminatam.

Hæc omnia cum lacobus Andreas fusqj deiÿferat.fincomni rcligioncnegligat, nihiî que ad fc pertinereputet.quotus quifep eft.niz il quis ipfe quoqtie hellebori potu indigeat, qui animumiiidiicere pofsit, ali qua m fakem timoris Dci eiuftp iiidicioruminipfîus animo rcfidcre.ac n5 penitus cxtindlam efle. Interea tarnen non cfr.quodanimi fecurusfibi perfua dear,fc extra oincm teli iadtum pofitumclftf at(]} impunitum fore.Deus cnim ixcT/xov cpt fÀ!! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7nx.'im ïS'âv, »JCI Trâviavori-

(T'ZCjfcmpereodcm modoîxcandefcit pecca^ ris attp aduerfus ca indicia fua iuka conftanter «xercct.EtfivcropvXnitcntiam noftramexpc , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^lanS

APOLOGIA ƒ ftjtis 5^ fxpettns pocnam differt, non tarnen earn auferr«; puranduseft. Qujfcpigitur 5'0)5 tn Xiu^ç diim tempus eft, Dei iram à fe de* thnare ftudcat.ne feram pcenitentiam agen^ e.tpcnatur i«J quo J prouerbio dicirur.-naÖóóv b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fapit.

Altera (atua eftconfciencia vulnerata SC ani-e rausnuHo loeo fubfiftens, fedfufpicionibus, meribodio ptrpenio fludluans. Nam confcien tiæ Ixlar Si animi mulrorum facinorum fibi confci} ta eft tonfueiudoSCnaturavt non foU Um feiplumcontincnter excruciet 6l afeipfo pcrnas J'/aTgAcv»7amp;c repctat.-fedetiam vtfae penumero inftarrabidiSc furioft canisextra fe fuiimq; domiciliuin,tat'quamfqualidifsix mum triftifaimum^ carcerem euagatus,a(pf^ ftnedifcrimineobuios quofcg inuadat,ar rodat.CQckim mari mifceat.borribiltsirp tempe ftatesexcitet. Animus quandociuidem xgcr femper errat', necvnquam quitte vlla frui potcft,

Atq; lire reuera ita efle teftantur plurima tam facrariim quam exotericarum literarum exemplaiqux reifte o^tnpot tv \byv appetlan tur.SicenimCatn,confcientiaeius læfa SC a« nimodefuoftatudeturbato , non folumfcipx fiimtorfit SC triftibns cogitationibus excdit; fedetiam,vt fibi videlicet medicinam afterret, A i

{mpctmn in immcrcntcm Abelem fccic atqu« pcrfummûfcelusvitælucis^ huius vfurapri uauit.Sic Saul animo eius è fua potcftace egref fo ac^ multorum nefandorum facinorum con fcientiaadinfaniam redaiflo , non folumin^ ftarcrudelifsimi tortoris feipfiim miris mo^ dis fatigamt.’fed etiam innocent«m Dauiden; fifomnes quicibene volebantamp; benigne fax ciebantinexplcbiliodio,importunofcelcre,ó£ immani furore debaccliatus fuit; necquicqua dceo remibt,donee fuofegladio infugamifer rime' trucidaret.Sic Dionyfïus Tyrannus con fcientix angore fraudumfcelerumtp crux ciatu impulfus Slt; tranfuerfum aólus, optimfi quenque vinculis, verberibus,fupplicioqj ex-' cruciatum necani^u curauirexiftimans fecon feientiæ ftimulos hac racionefedaturum eße. Sic NerOjmonftrum poft homines natos crux delifsimum fcelerum.malefïciorumq; fuorum qux plurima SC grauifsima commifit, acerbif fima recordationc tortus,confeientiæ foli-citudinibus exagitatus non folum fcipfum ex' carnificaiiit,atcp fibi violentas exitialesqj max niis attulit:fed etiam ob leuifsimam quamiÿ ortam fufpicionem, in optimum qitcnép exqui fitis inauditisfupplicijs vfusfuit.

Sed quid opus eft plural Animi eorum quo rum confeientia inexpiabilibus flagitqs inq’.'.i nara 5^ poHuraeft, nonfolumfoücitudinibus qua:à Deo fjpplicii taufa importantur, die?

potflesc^ exeduntur, fededam immanirabie amp;nbsp;cxca audacia in obuios quofuis feruntur. Id quod Ifaias Capite jy.egrcgia lîmilitudine commonRrauit,ad huuc modum : Impqfunt veluti mare impulfummam qu)efcere nonpo tcft.propell unt^ aqux eius(non fecus ac An* dreas conuitia calümnias^cœnum ôi lutû.

Caufas autem tanti mali,fi fcire defideras, in promptu elTc (îne negotio animaduertes. Nam cumij,quQrunl confcientia aliquo morz bolaborat Sicoquitur fibtjpfis non parcant, fed acutiisimis curarum ftimulis lefcpungant amp;nbsp;macerent;quomodo quscfo alijs parccrentC quomodobenigniores in alips quam infeipz fos e(îent''Qigt;andoquidem verum eft illud ver bum,quod vulgd dici fokuOmnes fibi melius malle quam alteri.

Deinde cum animus «ger êi confcientia mala in perpetuo metu fît ; atcp nunquam non fibi pocnas vel impendere, vel celeri pede apz propinquareimaginetur : cuihocmirum viz deatur, fî yel iftas à fe declinare, atcp in aliosgt; quos odit amp;nbsp;d quibus fc Ixdi putat deriuarc, vel quam plurimosfecum in exitiumtrahere concturquot;: Nam dolor Sf xgritudo tion nihil vi detur lcuari,fi' quam plurinios habeat eiufdcm miferix focios.Pcrpefsiocnim Cinquttillegt; cæterorumfacit, vteaquxaccidcrintmultó minora , quàm quanta funt cxiftimata viz dcantur.

Prxrereacum confcientia mala femper af deatira 3£ftomacho,quonihilren;eHcri, nigt; hil confideratcpoceft , cuimiruinvi dcatur.ß otÄhi conatu irr amp;nbsp;ftomacho vltionis amp;nbsp;vin^ didlac cupido/atisfacere annitatur. fl; à Apgt;lt;o-,«oçCprudenfer inquit Plutarchusj -ui. S'tKiua, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiUTpta, Ttiy opyiiVff(^

TB» öy/zo» ix,7roJ],äv î utu b Qu-(Âoç m cTetva TTpar^et -mç ippiniit pceroixi ffaç.Hoc eft, Vt cnim ratio iufta agit SC mode ratajra SC furore procul fepofiito.ita furor S£ iracundia iniqua agit,mente é fuoloco tranP lata.

Tertia caufa Sc ilia omnium grauifsima eft, caufx. quam Andreas propugnandam fufcc' pit,defperatio.Cum enim animo fuo SC eon-* fcientiainccUigacfuoserrore$,cuiufmodifunc vifïbiiis SC localis corporis Chriili fangui* nisip eiusinpaneSC vino.iniiiiïbilis SCilloca« lisindufio: eiufdeminfœdifsima canü SC por corum ora ingeftio : eiufdemnonmodoino-* mnibuslocis obfcomis.fedctiaminipds tar* taris SC diabolis exiftentiammnium proprio* rum Dcitatis in humanitärem transfufio -.arti* cuîorumSàfi manifefta violentalp depraua* tio,nec ftarc nec defcndi nec vllo amplius co* lore tegi poftcnpfis omifsis, aut faltem leui brachio traiflatis.indignari.tumultuari.ipfas p erfonas inceircre^aducrfarios diris conuiciis in odiui”

Sed iftx hxreticorum machinx funt,inquit Hieronymus Apolog.}.aducrfus Ruf «vt con uiifii depcrfîdiaadmaledidafeccnf rant, tein vt idem ibidem inquit , Cui refpondere non p cfuntj caput auferunt.Ittm cmiifa caufa infuperflua criminum obicdione verfannir, vtidem ibidem teftatur. Arque lixc itafe bagt;’ here,omnibus temporibus ^locis experien^ tia,locupletif$ima certifsimai^teftis, docuit. Qiiotcnim quxfo amp;nbsp;quantos conuition.m cu mulos in ortbodoxos primitinx Eeelefiç,qu« ftatim poft vidoriam à Chrifto partam amp;nbsp;agt; Aum triumphum illuftriSd locali afeenfione in coelum extitit,doftorcs,ytuag^î hxretici ox mnibus armis alqs fpoliati congefTerunt? quBt SC quanta crimina in Chriftianos inquie ti hominer, conftancifsimo omnium iudicio grauifsimorum errorum conutéliconfi'nxez runt i Tot profeAo , quot fi enumerarc vellem,tempus mepotius quam materia de z ficeret.

Atvero tralt;po» ipap/Lf^Kov Sd hominis az ftuti iniicntû.cum vidcat errores fuos omniz urn rcAè fentientium confeientia ita conz ftriAos teneri, vt nulio amplius artificio palz liari, nullocolorefucari pofsint, qs reliAis, aut extremo quod aiunt,digito,tcntatis, nefei licet vi Aus,ne errafle videatur.neDeo glorii d aTc,ne Eccleiîç paciconfulerc necefle habcat.

töntinuo ««ipaAr Si pcrfrida frönte gt;n ipfas perfonas qui fuis conatibus obeife X officerc videnturjinguam ftringere.conuitijs ïnfequi,amp; fideformarc nonpofsit,tamlt;neoj aliquo modofufpeélos reddere,iis^inuidiam apud imperitos conflarc,

Namita inter homines comparatü efTe non ignorant ifti tenebriones, vtpleruntjdedo-tflrina ex vita amp;nbsp;moribus eorum, qui illäpro fitenturyiudiciumfaciant. Ita Pharifxi amp;cjcgt; teri, quituminlttdæaerant, fedmflores, vt Chrifti miraculaextenuarent, eiufip dolt;ftrlz nx hdcm derogate poiTent, eius perfonam,-Cnam dodrinam erroris arguere amp;nbsp;conuinc« re non poteranOaggrefsi^dscmonium habere, hxcronem £fle,cumpeccatoribus colludcrc \ó (iferabantur.

non verior nota animi erroris eonuifli quam fi,ratronibus omifsiSjConuitijs pugnet.

Interca tarnen in menteni venire dcbcretj/ ftis cçciarum et iycophantiarum fpiratonbus; eius quod dicitur in Pfalmis : Ifti njaledicunt, tu veto Domine bcnedieiSa' Item illius.quod veteri prouerbio diei confucuit meminiffe de-berent:«;^^ )5gjtxA«,fruftra Herculi. Nam nihil promouent, fed oleum amp;operam per*' dunt,qui vtris magnis X excellentibus virtu-'

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tibus

A P O 1 O e I tibasprçditismalcâicüntrquippecüeorâ virz tûtes apud bonos in niaiori pretio fînt,quâ vt cos Claudiana ifta tonitrua elcuare pofsint.

Atip profefto verifstmum eft illud, quod quidam prudcnter dixit :‘n) •\^êt/erêç óreieTo? S TTtÇieu'ripid 7 «Ç aiaxriç àlt;^ix,véiTcu,fii{uni Si fiftum probrum,non vltfa aures pénétrât, hoc eft, ab auribus quidem percipi tur, fed abi animo refpuitur,atque(irniil atque prolanim fuerit,inftar furai euanefcit. Etenim vt ignis, quod vere' fcribit Cicero,in aquam conieftus continuoreftinguitur 8C refrigeraiur: fiere-* feruens falfum crimen in purifsimam 8i caftif fimam vitamcollatum ftatim concidit Siex^ tinguitur. Vtenimobfeuratur Si offunditut luce folis lumen lucernx.'ficcommentitia cri« mina fplendore virtuos obfcurétur SC obrnan tur.Siintcreantncceflceft.

Quapropterpqomnes adnerfus venenaz ta obtret^atorum fpicula tanquam pr jefentifsi mum Si validifsimum öv'r/lt;f'oTOV femper fibi ob Oculos mentis próponant,aHreü illud Hicz ronymi diiftum.quod eft in epiftola ad Celart tiam : Beatus eft , inquit , qui fcm fanz ft^.tanquegraUitervitam fuam difpofnit, vt de eo finiftri aliquid ne fingi quidem pof* fitjclum aduerfus obtreftatorum libidinein pugnat merit! magnitiido , nec fingere quifquamaufus eft C excipio tua pace Hicz ronyme , omniumque bonorum venia laz

lt;obum Andream)q«od d nulloputat c?fe ere/ dendum Quod fi id affrqui difficile arque ar/ duuni nimis efi/altem adhtbcjmus, hanc vitæ noftræ diügcndam.ne tnalæmentes, occafio/ ncininucniantdetrahendi. Ne ex nobis fein/ tilla procedat, per quam aduerfus nos fimftrs famacflammaconflerur. Si autem nobis dilt/ ' gentcratqjfolicitc omiuaadhoneftatem pro/ uidentibus, cunftislp aftibus noftris timorem Peiprxferentibusilli nihilominus infaniunt, confoletur nos confeientia nofira , quaetutn ' maxime tuta eft,maximà feciira eft, cum ne oC cafionem quidem male de fefentiendi dedit. Nos modo id agamus, vt male' de nobis nemo ioquiabfipmendació pofsit.Sedredeoadcx« ; pofirionem quintar caufic.

profpero rcrum ftacujOinniü rcrum abundan/ tia.pimiootio amp;nbsp;voluptaie, quafruitur An/ drps 2i quam fibi perpetuamfore confidit,nî ta.Nam quia haeftenus cum Fortuna tanquam filium in finu molliter amp;nbsp;delicate fouit, nequ« vllasreram aJuerfarum tempeftates fubiuit, necp vnquam crucem Chrifti portauit, atqj iiumili»nuicß amp;nbsp;obfcura conditionc ad altiP fimos apud fuos honorum gradus, tanquam i fcalmo ad tribunal afeendit : nunc omneS miferias af3;ifciones aliorumabliuioneob ruens,atque volupiaribus ebrius tarn immod«

ximt quo fuis inuadit.affluftis infultat, atcp vo luptatuni fuarum virus tanicopiofe cuoinit. Ncrp etiamiis R-ebufpub.partit, quariim virz tutc, liberalitate, amp;nbsp;ope is cum fuis focijs ex fummis angurtqs amp;nbsp;rebus drfperatis ad tantî felickatem.qua nunc liberalicer fruiintur,pev^ ucnii. Sed hoc perpetuo fere fieri folet, vtq qui vel c tenui âf abiefta fabrcrû Fortuna ad magnos honores afcenderunt,aiit res defpera tas recuperaruntjiion folum inconimodis mo ribus fiant.cæterorum niiferiæ infultenr,oniz nes præ fe contemnant;fcd etiam cos quorum auxilio fiia bona confeqnuti funijOtnni genere iniunarum afficiant. Cuius rei nobis in An-' drea fratribus eius exemplum trifttfsimum prOponitur«

Interea tarnen cogitare deberent ifti forttiz nxfilii.quos fccundusamp;florens rerumftatus aded infolentes reddit,fuam iftam,cui tantopc re confidant, matrem fortunam lubricam 8C mutabilemefle-.adedvtnemo fapicns amp;nbsp;fanus eitutdinnitipofsit.O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ctvQpaTTi»

Vtöli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;0VX,iâ

TOçauTÈçaeî ’ev'nj^'éîv. Circulus rcrnmhu^ manarum circiimuolutus no finit eofdem fem per bona efie Fortuna. Ach quanto mifcriorcs funtnoftraactateChriftiani ethnicis , quifibi infecunda Fortuna,in rerum terreftrium copia , nbsp;nbsp;tantum prxfidii collocatum exifiimant:prxfer

tim cum verbum Dei id tam feuere' proliibeat. Neconfîdatis in iniiiria neiç in rapina:nec fia tis vani;diuitif fiproueniant ne apponans cor Pfal.62-v.io. Verifsimum autem eft in hiP celiominibüs elucct, quodalibi Cicero mo‘ nuit;Nonfolum ipfaFortuna cæcaeftjed cti/. am cos pleruncpefficitcæços.quos eomplexa eft.Iili enim effcrnntnr fere* faftidio amp;’ coiru-' maciamec qiiicquam infipicnti foriunato in'' tolerabilius fieri poteft. Àtçhocquidcm vt^ dcre licetjcos qui antea coro^odis fuerunt mo ribus,imperio,pot£ftate,profperis rcbiis itn/ murarijfperni abi)s veteres amicitias,indul'' gcrcnouis.

Interim tamenpii,qui ifta vident amp;perfegt; runt,non eftquod alij aduerlu$ aîios ingemu fcanr.'non eft quod declincntpcdes eorumaul grefius cffundanturéNü index efeprarforibus* , Qiii quidemaliquandoiuftofuo liidicio toiquot;' ceditiropijsS.'fiiperbis vt viuantin prolperi,* f tate:vt non fint tonftriClicr.es ad mortem ip' forum; vt nrmum fit rOVur ipforum.'vt in mole 1 ftiis hominum non finrvt cum bominibus nort 'flagcHentur ; vt tanquam torques ttrcumdet eo$ fiiperbta,Séoperiateos tanquam amifluS vioientia : vt promineant præ pinguedinc o' culi eorum ; VI fuperent togitationes tordis:. vtdifHuant iSC loquantur malitiofè ; vtiniu-’ i am è fublimi loquantur ; vt ponant in cccio oS fiium: VI lingua eorum perambulettcrratn- *

Atvero repente é veftigio, ipfîî nihil talenec per febriin,nec per fomnium cognantibiisjed pax,pax eft,».l.'initanrtbiiS,filt;ut gramen excin d«i)cur:amp; lieuiherba virens marcedunt. Adz hue putilulurn,amp;(non extabitfceleratusiSi a^z tendes ad locum eius, nonextabit.

Qtuiitacaufa eft iminanis amp;nbsp;inexplebilis AndrexcrudeHfas,amp; odiumini'anabile .’quo oftendit fe à modeftia CIniftiana recedcrc: nee foliimreccdere ab ilia, fed etiamferifsiz mas amp;nbsp;trucifsimasbelliias immattitate fiipera te.Id quodpaucis SI eiiidehtibus argumentis denionftrabo Nam primo Eccletiaftici feptiz hio apertf' dicitur; Me infill tes mortuö, éiiam inimicifsimo tub, (ed meniento omiiibus roóz itiendum eft’e.Laudatnr etiam ac meritolanda «ur minfsimü Theptimi Scythopoleos Epifcö pi ingeniiini amp;nbsp;fadü, à quo longifsimo abcft Andreas intcruallo.Cum enimj vt tradun tlu' itorii Ecelefîaftiea: in Synode nonnulli ; Anz dreç fitniles,ipfi anthères effent,vt Origenerrt Adamahtihm iamdcfundlum anatbemati fuz bijeeret, grauifsimé refpOndit : Qiianquam alienifsimusfum ab erroribus eius, nolota« h'én àicibfp.a.'n^nv ^olt;! TtaÄm ita/vic, t?Övh xÓTO., damnarc îsni pr.idem bend mortuutn. Abhis ntnn dtuerfa Andreas fentiat,amp; loqüa-tur Slfcribat, quis ainbigat earn Chriftiam ho minis mèdeftiâ, quä tantopf re nobis commtn dant S.Liter;, ohitiino exanimo fuo anufift'e lt;

Non enim ei fatis eft viuos Dei feruos grauif' fimis contumeliis aificere, fed etiam mortuis condemnandis,at(p ad tribunal Dei Jnûar uifsimi apparitoris,pertrahëdis fefe oblelt;flar, accp tædium quod ex folitudine Bebenhufiana capit,alleuare conatur.

Deinde etiam Barbarx gcntes,quxà cultu amp;nbsp;Inimanitate longius abfuifTe vidcntur, odiu 1’uum atip liuorem in viuos tantum cxercuc* runt^cum moricntibus vcró extin gui cenfue^ runt. Hmc na ta flint ill 3 Tnhv'rpv^^ma. qu* etiamhodievcraeflccredcrentur, nifî

TurnfuM ex merito,(juenci; tuetur honof.Item: Scripta placent à morte qiiidë : guia Itederc viuof

Ita Cicero in Oratione contra Saluftium mor tiios dicit Omni odio Si inuidiacarere. Qua-' propter (î Ouidius.fi Cicero, fîcxteri Ethnici in quibus vt mica quidem charitatis Chriftia/ rx fuit,abOrco rcuocarentur,fuperaslp eua-* derent ad auras, X lacobum Andrcam magnï dodrinam,magnam humilitatem, admirabk lem cliaritatem prx fcfcrentem : totegregqJ viris,qut iamfato fuo concelTerunt, infuliare

Si malcdicere viderent, rei indignitate tom? moti in banc vocero, qua: eft apud Euripidem procul dubio erumpcrent: flizüé nw a ei' às-oia,\iicpùc. yè o^/'raç eAoicTwp«,Compel fcc.conipefce os illudcffrçnatû,mortuis enim conuitiatus eft.Cum igitur quç natura ipfa mi feros fii cæcos ethnicos docuit,videlicet mor tuos noncontumelia fed honore afneiendos, non odio fed amore profe quendos eile, Andre as Car.cellarius nullis humanitatis cancellis eircumdatus, tarnimpudenter violet, Siex. eo laudem qua:rat:quotufquifcp per Deum im' mortalcm animum inducerepofsit.hominem iftum non folû luce verbi Dei , fed omni huma nicateSi naturahluminepriuatünöeffe^quip pe cum nulla humanitatis fcihtilla.triftifsima verdfax immanis crudclitatis in coeluceat.

t dunt etiam leones Si vrfos,feras immanilsi^ I mas,quibus natura grauifsimum odium aduer fits homtnum genus tndidit, Si quae fangùinc earnccu bumana pafeuntur, cieftis cadaùeri • t bus parcere.necp etiam ea fame diuturna prefgt; ! fas dilaniare.Quo certe natura|nos docuit,ne* t fas efte in ihortuos contumeliofè graffari. Ne / nbsp;nbsp;que veró quifquam fibi pevfuaderi pàtictur

/ cat.nifi qui feripta Andrea: legerit,eiiifqj mo*. J ïcscognitosSiperfpcdfoshabcat.

Cjterùhoc locoreuocat mihi inlîgniterîn’ {ignis lac Andrcç crudeiitaj in meinoriam tri tuin lUudprouerhiû.'Coruusabaquila reliétis cadaueribuî vefcitur.Ité illud; Ain vultur aut coruus.Nâ corui vultures,aucs pariterra/ paces etimhelles.ominbusq; liomtnibus (xofg Cadaueribiis purridjs amp;nbsp;fcctidis abaguilisgc^ nerofis autbus rclichs pafeuntur, fi credimiiS rerû phyficarum pcritis.lta Inc ecclcfis CoraX fii reipub^, Vulturius,nô folü inortuorü c^dau« nbus.ledf ctia fperr.iologi inftar coritm ciperf bus ansmü fuü iracundü pafcit.atlpodiriinfitnî explcrefatiareqjcoiiatur. Hqc veioipfodçg« ncreinfuâ tiinidü afiirnüqamibusfapienti/ b'4s probat Andréas qui mauultçûabfentibuS q iS prçfentibus pugnarc: quandoquidcfaciU rd vincere 3bfeiitcs,atc[} adeô iiô répugnâtes. Si ftiiin glo’ iofi milites loto fibi cauere poflïit ôt poftprincipia eü’e ; fiitcgaUusgallinactuS in proprio fterquilinio erpeitare tutius eife no nii;fi quocß nmidt lepores mqrtuo infultât Ico pi, Vf vetera habet prouerbia.-quis mirctur tan tnm theoipgü n5 ijl'dc artibus vti fibiqj cauere poflc.Sic ei^im fiiperioribus annis abfentc Bul hngerü atrocibus iniurips laccfsiutt,amp; comité qppiignauit.'cum verô Tigurü venirct,vna D. Bulling. amp;nbsp;Gualfheri conciope tanquâlepuS doi iTiiens tympanp terrcfalt;fi:us,fefeomniab'' IC fia mora.inde proripuit.neqj miniftrorii Ee cicG.r co'loquiquot;! fuitincreauAisfuit ?tntebien tvum verp cum Ttibingæ.in fua videlicet auU niaguifitc iitfpiuaflet,ai(ÿ omnes adiierfarioS»

APOLOGIA. U lî ipfi tredimus.proftrauiflet.tandc in hæc ver ba crupitiO vtinam.vtinam.inquâ, Bcza,Da^ nxus.ô^ Tigurini hic cor^m adeft'cnt.atlç mcquot; cum de controuerfis articulis colloquerentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'i

Quantum vero deûderium ferii cum noftris colioquq teneat iftum,nouum Vbiquitatis an-* tea erronem,nunc monachum.non cft difficile conqcçre qs.quibus eius ingeniutn, mores, c5 filiajdiéfaS^ fada nota perfpcftaq; funt.

Sed venjo ad fçxtam SC vltimam modcftiç SC humanitatis lacobandricæ caufam , e' qua fuperiores omnes promanant, amp;nbsp;in cuius cö^ plexu cöcinentur. Illa autem cff extrema de plorata eius malitia. Nam hominü ad malitiï profligatorum propria nota amp;nbsp;ccrüfsimumft gnum cft.inimicitias cum optimo quo!]! habe« re SC àc^Àaxiwç exerctre- Atqjhoc non mo dofacrxliterx, fedetiamexorcricontfcripta C qux fandus lue monachus Bihenbufianus pro fuafanditatc tam nonattingerc,quàm o-* limPharifii patternilloiis manibu.': iradare, autdicfeftoinprætoriunt ingrrdi nulle mo-' ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;doaudebant) lucu'.entifsimf teftantur. Cuius

I cuius hæc funt verba in comme.-tt?.iio .5^ ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff«; Ç'ôai‘H:Ù7i-ip/3cÂrirgt;i7 (pxvXi-ni •.€ƒgt;.

; Hanc veto fuâ verifsintâ fententis Phita; chus t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teftimonio Siexcmplo illuttrat aiqjden’.ëfirat:

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B 4-’

Kj 7îlt;iQJ.ü)S'itJ(jS{^â)Ç €^S|UÓp!ptó-o'ï:tmv cTê 15 »daç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;frujuroptci’ink

à.p(^iÂÂtiif^'\ti~,nv ticT’o/’uu--’ mil. ‘ Id eft. ■ Qiiaprepter etiam Homerus multis modis multisqj verbis corporis vitiiim quo laborat Therfites,exprefsit; irigenii verd malitinm bretiifsime amp;nbsp;numero complexus eft,hoc modo;

quot;■ Summe erdtexofiKPclidit.exoftu Vtyßi. EtDcmofthencsfiimmam Aefchinis improbi tatem atep malitiain amplificare volcns.Oea

etvdpayrayv àyaOSv ixdpoK Dei homiz numep bonorum,lioftem appellat. Atque bis egregiercfpondcnt.multa prçclara dida Pfal moriim quibus inipii ab eo potifsimum defcri biintiir,amp;f irapieratis conuuicuntur, quod buz miles cordedcfpiciâr.quod affliiflis infultent, quod Rdelibus Dei fcruis retiatendanr.hoc eft Infidiasftruani.Ä clandeftinacrucntaqj conz filiaaduerftiscos captant; quod in innocentes linguam fuam dolofam inftar gladij acuanc. Solcteriam lacra fcriptura impiorum bomiz mim malitiam dcploratam nobis proponcre amp;' defcriberc odio in bonos Deoep cbaros boz mines SicCaini malitia amp;nbsp;Efam improbitas nobis à fiera Icriptura inodio aduerfus traz

tres p’os confpicicnda proponitur. Huïus au/' tcin rei caufam fi quxrasin promptu cft.Nam odium Si ininiicitiæ, qua: tufcipiuntur ói exer ceufur in bonos, Del amantes,prxclaris donis ornatos,in ipfamDeura omnis boni authorem redundant,Nee fieri poteft, vt quis Deum difi gat, qui Dei fcruosamp;eximiaorganagloriae eius odio lacobandreano profequitur.

' Habes optime Icftor.caufas præcipuas bre uiter adumbratas ,‘quibus Andreas abreptus, tam temerè Si impo tend animo fpicula linguj fuTvænenatæ non ih libidihem, non in auarix ttam ( qua clauftra nouorum Vbiquitads mogt; nachorum infamia funt) non in impietatem SC. flagitia : fed in eos.qiii aduerfus huius noui (i' ue PrxpofitifiuePrióris ediclumcredunt, do cent,8f eonfitentur, facratifsimam Chrifti cat nem Si prcciofifsimum eius fanguinetn, non ons, fed animæ, non ventris fed mends, non

. tanum X porcorum ; fed cleftorum piorumtp cibum potum effe, contorquct,6i ccufulmi nabrutus fulminafter emittit. Has verc) can/ fas non ideo expofui,vt lacobum Andream ad inentem reuocarem (. fcio enimhunc podicem, vt cum veteribus loquar,lotionem ita fupcrafi» fe.vt nemo amplius velit caput eins nitro laua re, quàm littus arare ) fed vt omnibus'ptis,qui maiori veritatis ftudio.quàm Andreas, ducun tur.oftenderem, qua fide,qua confcietitia.qiii bus artibu’,quo denique Carlo coiinciicrPam

long^ grsuifsimam , ad quamfopiendam »■* Mines pi] meritó omne ftudiû confcrrc dcbcnt, »raftet componerc ftn Jcat.Deinde vt homi nis ittius mifcn ói miferandi eifemplo Si me SC piam iisucaruum 3dm'inerem,ne odio, ine ■idjæ.auarnia;, ambjtioni, oiio, obtreclandi ftudionitniuriiindulgcani •• fed rnatur«! antee qua vires acquiîîennt Si inucterauerint.coiri'' primant, Si quantum in feçftexanimiscqcie ant. Nam ifta vitia vbi penitus in animo infc^ dcrinc, radicescp cgerint.diffîcillimc euellune «ur : nec folum melancholiam pariunt.K in fo litudines clauftracp detrudunt, fed etiä in ima tartara,nifieximantur.prxcipitant. Prius iU lud Andrer triftjfsimum excmpluni nos doe cet; pofterius Saulis,îudx,Herodisaliorume que tragici funeftiqjexitus tcftantur.

Porrrf (Î quis fines quos lacobus fibt propo nens in optimü quen^ grafiatur, fpeftet, tres potifsimum,me3 quidemfenrentia.occurrcnt.

Primus eft,vtdodlos pios{j;bomines,quiin Ecclcfqs Si fcholis vtilitcr labörant,populum fideliterdocendo,piamiuuentufcmafsiJué ee rudicndo óicxercendo malac eins caufxncre uos incïduntjfraudes detegnnt,€rror£S confae tant, atqj mifcram Vbiquitatcm ex homin',un animis in folitudineni amandant; qua mclane cholici eiu3fabriquoq;delclt;flannir,n fuis fae lutiferis Itudqs abftralnt, ad fecum coiiniciis certandumjióc efr,ad otium, tempus,donaDci abuteae

/ P o L o s T A» 14 abiufnda Si perdenda traducat. Haccnim ra-tione animaduerttc.homo al loquin ad teclinas fabruandas non infeiix,cos in pijs fuis, totitp Chriûiano orbi vdlibus ftudqs^ Si conâtibus plurimum impedin aut cetti tardari poffe. Atlt; que vel bine vtden potcft.qudm nefarq fint dia boliconatus.quibus Deigiorix Ecclcfixipfa-* Ittd nbeife amp;nbsp;officerc conatiir. Curo enirafpi-* riius fagaxodoretur Andreani fibi ipfi à publi CB ««reitiis amp;nbsp;muneribus immiinitatem dez diife.attp vnatn monafticam Bibenhufq vouifz fe,(iaineniin placet ci illud, ab omnibus pruz dentibus improbatum; AaSï ßicucreti, hem il lud, TiJv èyOv.ucçv (Mî^uvia , mjitj wbM« «i£9éaj-«v,fz«Tê iJ'jMjtzqTt ««/V«.hem illud: on èv (^gt;iv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;) alia ratione cgt;

ius opera abuti tentât.haep lacobi Andre® niz mio 0(10 (quod puluinar diaboli dicitur) abun dantis, amp;nbsp;nimio cibo ( qui homines in beftias conuertit) indulgentis, linguam acuit 8lt;inz flammat, (lingua enim maledica à gehennain flammatur, lacobi j verf. 6 } haccpratiooefiz deles Deiferuos , qui ftrennamoperamin viz t)ea Domini nauant, eumep tanquamimmaz nem aprum ab ea quàm longifsimè arccnt.rez morari conatur. Qnare prudenterpiecjjfaciz Unt.qui quantum in fc eft, amp;nbsp;quantum glonx Dfi nihil detrahitur , iitius fultninaftri inutiz lis, fulminabruta amp;nbsp;quouis folio Bibçnhufiaz no leuiora contemnunt, nequcfchac ranoz

M. B E-V M 1 E R. I ne àfuaftationc, quam Deus a'signsuù, xcmplo Andreç.auocarî patiuntur. Sanus ».ii lt;nim in luce verfari eós ;atque iisquiin Iuclt;: funt lucem'q; amant.tnferuirc, quàm cum iucix fugis cc folitarqscriminationibus certarc,quo cerrè nihilo plus agcrcrif.quàm vt cum infano infanirent.oleumc; operam perderent. Prx fcrtim cum Deus eorum auditoribuscamgra tiam largiatur, vccciam horis fucciftuis ifti or dini refiftant,eiufqj crrores quos in folicudine parturiunt,in lucem protrahant.

Alter finis eft vt fua atroci canina maledt cciitia viros modeftos,amp; quibus fuam famam fartam te Aam^ à calumnijs conferuare merix to cordi eft, etiamà defenfione veritatis publi cadetcrreat.'atqueis liac ratione trophacum àveufJi.Cii'Ti fîne fudore amp;nbsp;fangut neftatuac,triumphum^ 3gac. Nam quemadz modum pudica amp;nbsp;honefta matrona cum infaz mi fcorto, quod omnem frontem faciemcp per fricuic.non facik in arcnam dcfccndit, atcp iur gia cxercet : ita quoq; multi boni viri, quibus nihilopcatius effet, quàm placide de controz uerfîs articulis confcrre, difficulter fe eô addu ci patiuntur, vt cum pre ifto impudent!, quod iam pridcm pudorem cum pudicicia amilît, quod nihil aliudquàmfeipfumfcaberc, alios verô criminari poteft,congrcdiantur. Malunt cnim dummodo gloriæpci, veritati nihil dcccdat, imitariilludCatonis, quimalcdico cuiz

cttidamdiceba:.* Imparmi’ii çfî tecum certa* men; tibienimmaledicerc Sdmak audiic in promptucft: niihi veto male audircinfolitü, maledicere autcminfiiaue. Malunt de confilio philoCophi hunt fuumhoftem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vlcifci

KSfgt;^oi xàjzi^i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;honeftè amp;nbsp;bene' vi

uendo. Mahinchociracundumos vindicare, (vtalibi pulcbriJ monet Plutarcliiis: aTel)}iÇ of «ÂMÔôi/eVTiÇj^CS!/

^ûfÂAfOi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tt?;

cvTvy^ôrtifff : a ^iJ)gt;p5vTiç xvfeuJbv,» axoAsiÇ’oVjr ßofxamp;gt;Ä0^ov,ii ovt-A«V'Sïgjv,lioc cft, viros bonos fe præftando, tctnperantcr, fobriè, pieip viuendo,veritatcin loquendo,humant amp;nbsp;iufte ad fe adeuntes tra^ ^ando :quàm cumper contùmeliam appeU lando CYnxdum.efFaminatum, intempérant ttm,fcurrain,fordidum,5lt; feruilcm. Sciuntet niin primd ilia Andream vrere, eius crimi« nationes eonfutarct hire verô quia iatnprit dem omnes modeftix fines ti anfiuit, atqueo« mnia pudoris repagula perfrcgit,fuf{p deqj fer re Si flocci pendere. Deinde veto non ignot rant,ita efle voluntatem Dei, vtbenè agendo, quafi capifiro frxnenc amentium hominutn it gnorantiamt.Petrt i.verf.isMaluntdcnique ciufdem ApoftoU confi lio morem gcrentes.in fcqui veftigiaChnfti,8i conuicqs affedi, non

vicifsim conuiciari.malis affedli.non mihari^ fed committcre vinduflam ei qui iuftè ludicat: quàm cum Andrea otio amp;nbsp;tempore abutentes, vclur hiftrioncs in palæftra puluere.ita conui' eiis fefe oblinentes amp;nbsp;dénigrantes certar'. Qjio certc' nihil plus agerent,quàin vt cuni in' ftnp infanirent,amp; Andrea: fôlitudinem,quihi f;vlulïbuspaûitur,leuârent.

Qiiaproptcr hoc probefeiat, fibiijjperfiia' dcat Andreas, neminem ex noftris amplius vl lum verbum reiponfurumadfalfaeius crimi' na amp;nbsp;con«icia.Qj_iippe cumomnes, quibiis né gotium aüquod cum eo eft aut fuir , crebro de io dicere foleant.quod de Deinofthenc Aefcliî ties in iudicio grauiter dixit :

ao^pÜTra yitm TrstHf-aoi; av aiiüif aA«94ç.K£r«v«'35/, Negotiumtnilii eft euffl hoinine infigniter impoftore, quinc înfçienî quidemven quicquain pofsitdicerc. Ridicu' lus tginir plane effet,qutfibi crimina, quæ ingt; ferthomo, quem dudumomnis fides apud o* mnes fanos dcfecit.diluenda putaret.’fiquideni fiia fponte in fumnm abeant Mu'to igitur pni dentius agunt,qut Andrex conuiciannrefp on debunt id,quodolim Socrates reconuicqs ingt; ceflenri refpondifiefertur; JfeeAeSç kH €Zlt;5t-9îÇjBenedicere non didicifti.

Hoc autc verc 5i rcélc iHi dici pofTeomne#, credo,meciimfatebuntur, qui haclenus cius confilia

A P O L O G ! /♦ llt; confïlia obferuarunt, inftituta notarunt amp;nbsp;fcri ptalegerunt. Nam illi optime' norunt Andrez am niillum vnquam confitium cepiffe, nibilin fTitmuc, nullum fcriptum édidific, quód non in tenovum virórum ignomiinam dirigerez tui ,quod noniv.fbas datet,qundnonconuina auht la rei.ltaque quaudiu non fuit.quem ign® miniaaliquanotaret, quem«niv.melia affiz trret, Si coiiuicijsipfedtaretur, tamdiuoci® torpüit genio indulfit Nee vlii vnquam vel prephctacvel ?.poftolo, velqiqalicui autbori cxplicando vatare potuit. At quorfum a^tiz net plura dicerc de re maftifeftalt; lacobus Anz dreas quoticseumdefecit materia eertam aliz quam perfonain exagitandi.Si mutronemfuç iracundix excrcendiaotics quouis lapide maz gis rriUtus €uit.

Qtioties igitur cùm eius,tum aliorum ciufz dem farinx bominurriferipta infpicio.totiesin inemoriam redeocius ,quod memorixproz didit Laftant.lib. n üefalfareligione cap.it« bis verbis. ApudLindum, quodeftoppidum Rhodi, Herculis facra funt, quorum à estez ris Idngè diuerfus eft ritus, fiquidem non (fï’iizia ( vt Grxci appellant') fed maledifti« Si execratione eelebrantur ; eaq; pro violatie habent,fiquando inter folennesritus velimz prudent! alicui excideritbonum verbum Hoe item faciunt omnesquorquot Vbtquitati noz mina fua dedcrüt, quoiquot ei genua Seóiunt«

«juotquot facra faciunt. Nam alij hxretici qui fibi nouas dodlrinas finxerunt, vt plurimum argumcntis ea confirmare videri voluerunt: atvcró qui hanc Pandoram defendendam ac facris colendam fufceperunt.vt plurimum con uicijs, cnminactonibus,calumniis,infauftis im precationibus pugnant, ac fuis brucisfulmi/’ nibus A9tpi'')y‘^’'Teç coclumterritancacinftar i Neadum terram.poftes, cokimnaslp rumpere ' conaniur. Adsó quidcm vt facilius balenas, in acre voûtantes amp;nbsp;Delpliinumin fyluis curre/ re videas.qudm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aut vllamhumanö

tatis Si modeftiæ Cliriftianxfignificationem in Vbiquitariorü fcriptis deprehendas. Adeó lt;nbsp;agreftes,adeólt;srv(7£pi)^lt;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Tertius finis, quempropofitum habet An/ drtfaSjÇft, vt apud fuos auditores.nortros do/ étores cxofos, atcpcorum fcripta fufpeifira red dat, Si ex manibus eruditæ iuuentutis extor/ queat. Nam primo vehementer metuit, ne fi noftforum fcripta légat,et diligenter euoluat, j fuas fraudes animaduertat; craflfos crrorcs d* prehendat.-calumnias videat ; atcp pofteriori/ bus cuns, quæ mciiores fapientiorestp efie confueuerunt,locum relinquat. Idquodno/ ftra ætate profpictente Deo, répugnante An/ drca,fa;penumero fadlum cite, amp;nbsp;adhuc fieri, multorum literis,ferinonibus,quærelis, etiam .

APOLOGIA. 17 adBebenbufîanos affcni nulltm eft dubium. Nô igiîur inaiori afturia fibi fuçcp folnariç Vbi «luifan lt;ai!ere poreft Andréas , quàmlieru^ dtta: iuuentuii periiiadcai , vt fibià fcripris, quitus Vbiquitas expugnatur , uane peius Slt; angue caucanr, Deiiidc vei è liae ranonc (ùis quoque fraterciilis, quosuuper, à feafflidis perturbans ,GciinaniæAcadcn?.iis pracfez eit,nniltis doélis vins in exdiuni eicdlis.con.* filiere,eorumq} honori ftudere conatut. Nam confiât plerofque cxi}sD. Ioannis Caliiiui, Philippi Melanchtonis, Rodo’phi Gualihcn, Thcodori Bezæ Si aliorntn noftroramfcrigt; ptis adeo familiariter vti atquc adcódeleóïaz ri, vt intégras quoque prxltifiioncs exijsdc^ fcriberc fuisq; auditoribus prop oncre nnniniè dubitent; mcmores procul dubio grauiffimi di éli Senecsc: Qiiodab alijs bencdulliim cfi.noz ftrum eft. Cætcrunil'.oc ojiocploco quifpiam liaudimrocrito mireturVbiquitatis mirabilis eft’eôlus. Nam ineius fcholis hoftri homines maxima ex parte (fi videlicet cor.uitia cxciz pias)profitentur Si condemnantur.in cnisEc» clefqsnoftri dcéVorcs fimul concionaniur SC infinitis conuniys deîormantiir ; in eins Muz fæis noftri federn Si doiruciiiumhabent, fim diofé aflcruantiir, chari gratiq; hofpitesfunt: forts verd Sim publico vei prohtbentur , vel exulare iubeutur.vcl fientoreis cianioribus in odium inuidiamq; adducuntur.

Èxhis autem quxhaftenùs didta demons ftrataijj funt,fi mentium noftrarum ociilos aP lius crigamus , facilc-intelligeBius inlacobo Andrea exterisep eins gregalibus, nouis nou{ Vbiquitatismonachis, impleri, quod Paulus ». Timoth j.cap» eucnturumpoftremistem^ porjbus prædixit : videlicet hommes fore lt;piA{toTilt;ç amantes . (Diha^yvpovç au»'' fos.aÀa^ovac gloriofos, ÙTripjKp«v«ç fupcf bOS,ê?^pto‘lt;p»fjWBç malcdicos,a^ap/VKC 'quot;g’'* tos,àvoffj»? impures, àçôpyovç charitatif expertes, ùtnrôveflaç infeios fœderis^ lt;^jSô« Akç caIumniatores,£e\g^TtîçifitemperanteS, ài’HfÂépaç immites, àifi?\SPytt3-np minimé a/ , mantes bonorum^zzjyjoTTîTéiç pratcipites.T}« in fl a to s, (p/AnsPovBÇ /lt;;t AAov it (piAp'9’2«c,voluptatüm amantes potins,quant amantes D^*, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uop(f))îv ivenßeiof ha

bentesformampietatis,THVc/l'slt;^tAt!et/Miï àv “2^ tîpvHjijôlfrHc:, vim autem eius abriegânteS' Hxchæc inquamfunt,quacinferiptis,confi/ JqSjdidfis Si fatftis tam Andreæ quàm eius fo ciorum luce meridiana clariusclucent; itavi ouum ouonontam fîmilcfit, quamij iftis hominibus.quosPaulus hoc loco defcribit.

Q?fo ctilumni£,quibiu lacobiu Andrcit j'Âfircmn'Brmnlcfü, inpcjlrcrfiK ßäsfcri ptii aducrfinr). Grynuru in omnium odiîi CTfötemprüm addiicere fluduit^firmis cr euidcntibiH rationibm diluuntur.,

HAâ;cniisttalt;^ücobcné iuuante,(}uà pogt; tuimiis modeftiajbreuitate Si perîjpicuit;^ te expofuimus ea.quç pijs mentibus meritô dd lorcm aficrunt.-quia vident EccîefïasResip pii * bhcàsexijs nonexiguum deirimentü capere: Verbi Deicilrfum mirnfnin modu impedirû Anticliriftirègnutfi augeri amp;nbsp;ftabiliri:animos tam Principum qiiàm ftibdirorùm magis ma-» giscjjexacerbari;caiifædifceptatiônem; verita tistp inqnifitioncm omitti; perfonarû vero cer tarum criminationes cumulari. Nûc verd paii cis eXponâ gaudium quod ex feriptis Andrea: cerpi. Anhùmcrat me magnîs illis viris, quo^* ruinvifturestantoftudiomihi iniitandas iudiä cotquanto ab Andrcæ vitqs tnihi cauendü éxi-ftimd : exprobrat inihi ftnltitiam,ignôrantiâ; vanitatéjihcptias, quas aliis doftîfsimis viriÿ Obicftatjà quorf: eruditione is tam löge abeft, quâVbiquitasà raaieftatehumanitätisChrifti: canitdeme epinecia,agit inanem triumphum, ftatuittrophxa,quod6lt; ante multos annos amp;nbsp;numétiamhodtede multis criidttifsimis vins fecit; cum quibus tarnen fi certet Andreas, regt; élc dixeris.'Afinus contra Leonern.

Hrc funt qux mihi gaudium 8i vohipta-' tem attulerunf. Qitid enim quxfo præclanusî qmdhomini adolefcenti obtingere poffer op/ tatius, quàm in numenim tot tantorumqj virO ruin reponi? qux inaior laus effc poffit, quatn iffdc effe odio.quibus funt boni omnesï Qiiid deniqj honeftius.qudmiifdcmcontumciiisap fici.quibus afficiuiitur.non fures,nô latrones, non fcclerati hominesifed tottantaip Retuni* pnb.amp;Ecdcfiarv.m kimina.

Scribi t aliciibi Plutarchus Pliocioncm inP qnis præiudicijs damnatiim , Kiant iam ad fupplicium duccndum,cuidain,qü9d vnà mo« ricndum effet

la :poxlov@', Annon gaudio Si voluptati cft c«mPhocione,viro videlicetoptimo,mortem (, oppftcre “î Qiiod fi Ethnici.futurorum præ/ miorum ignan, pulchriim,boneftuHicp duxe/ runt , eandem fubire fortunam cum virisSi pie täte fîi meritis infîgnibus.’quidquæfono/ bis Chnftianis gratins vfu venire debeat, quàm ciun Dei fernis , in quos Deus tot tan.' taqjdcna, certifsima euidentifsimaqjfuæerga ipfos bcneuolentiac documctajContulit, à mutt dl hui US Si tenebrarum filqs vexari, falfis cri-' minibus deformari, atrocibus iniurijs affici, dirisep deuoucri^

Monet deniqj idem Pliitarchus,'C%t liCSv-^^,Tcs fecundas etanimidolorem.qui exqs liaufitur/plurimumleuaripoffe, fiin vitania^ liorum.eorum'q,’ magnorum virorum.intueax mur.Si confidercmus,niini quid tale ipfis quo que acciderit. Hac ipfa medicina vlus dolore, quem Andreas fuisconuicqsfacereconatur, r.on lolum minuo.fed etiam penitus exliaurio; nec Colum exliaurio,fed etiam in gaudium con uerto.Si enim medacqs 54 iniquis Andreç prx iudicqsdeformer,video idem cximqs Del fer-» uis,pqs Regibus , Proplie'tis Apoftolis 84 o* mnibus fanftis vfu veniiTc, atep fummx laudi ô4gloriæfui(fc. Si veroliomoftultus 84 ine-» ptus abhocThcologo delicato appeller, non videOjCurmagnopere doleam •. ac nonpotius fummc gaudeä,mlhilpgratuler;videns S4fenx tiens Dominum meum lefum Chrift'i veile me 84 fibi 84 dilecfcls fuis Apoftolis w/Zjtoipipo» conformcm ficri.Nam ipfe quotp à fuis infant re 84 dxmonium habere proclamabatur. Apo ftoli vero non folum pro ftultis, fed etiam pro gt;(5i0apA(5efn 't:fe£'4’’At5*O'Hrabitifucrunt.At i que hoc plane modo Chriftus fuos confolatus eftMatth.;. Beati eftiscumconuitiatifuerint

1 vobls 84 perfequutifuerint, 84 dixerint quUz I uis mail aduerfus vas,mentientcs propter me. I Gaudetc 84 exultate, quoniam merces veftra I niulca eft in calls , ita entra perfequutifuerunt 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G 1

Etfi vero,quoad me attinet.laco'oo Andrej ne verboquidem refpondere ab initio ftatui, quippc cum probe feirem bonos viros eins ca îumnqs no moueri atnplius : ac taatü abefie, vt mihi fuis conuicqs apud ipfos inuidiam confia rit,aut eorum de me expedlationem imtninuo rit, autRifpicioncaliquarn malam illis de me moucriuvt me potins fumme'illis commenda Merit SC gratiam eorum auxerit. Nam vt bonis, virisplacere.ficmalisdiiplicerc, fumma laus lt;ft. VndcAntiftlieneSjà maüs laudatus,gcmcn dodixiffe fertur.'B^wài ifçfjièv f^-quot;Metuo ne quid mali cômiferim» Attamcn de confilio SC fententia mulrorum grauifsima rum virorutn priorem iftam fententia niuraui, at^Andreç calumaias.quas non paucas in me confinxit,dilucre conftitui.vtq, qui Andream ater an albus fi t ignorant,çum ex bifee paucis» tanqua leone ex vnguibus cognqfcere queant.

Fert autem animus criminafalfa,quibus ad werfum me pugnat vnius fyllogifmi fpacio SC fentroincludere; nagi idadbrcuitatë aptius, adrefucationemfaciliusdetflori ad intclligel dtim Si iudicandü prouidenttus erit.Cum igi'' îurD. loannes la cobus Grynaeus, prxceptor meus.pietatis, çruditionis amp;modeftiænomi* pc toto orbe cirrus , in Synopfi orationis qu^ iiabiiit.cum finis difputationiHeidelbergf pef Öcliduum habit æ imponendus eflet, inter cx'

terafcribit.Theologos, putaD.Boquinî, D. Zaiuhium.Si D. Vriînum.cæterosqj eorû coU legas.qui ante feptennium praeter fuutn tncri ƒ tumHeydelbergaab Andreçfociis eiecki fue.* runt, ne vnius quidetn horulx colloquium e** tiamfuppliciter petentes impetrare potuilfe; idl;^ Andreas confutandum fufcepi(ret,fic argu mentatur in fua admonitioue de Synopfi pag. 3 .mult(s profyllogifmis c Gonfutatione difpu utionis (per antiphrafinû'c didlam) pag.

Qnicunqj in Academia Tubingenfii magna humanitatc ôi admiratione per integrudiem hominem ineptum Siftultum omnibus locis et temporibuSjde rebus grauifsimis,quas n«^ que didi etc neque intelligit difputantem,ab mnibiis iq fchola Tubingenfi pro ftulto et ine-» pto habitum, ac fub cmentito fuo nomine fcri-' ptum aduerfus Andreae difputationem de Ado ratione carnis Ghrifti edi pafTum, magno cum auditorum taeJio 8( admiratione,nonfolû aux diuit.fcd että publice confu.bt : nec folum con fuditfed etiameö redegit anguftiarum vtni^ hilamplius aduerfus difputationc afferre pof.* fet, ati^ fe publicé à fuis Tigurinis diflentire ptofiteretur •• de eoneutiquäpoteftdici, quod Tiieologos Heydclbtrgenfes, D. Boquinum, Zanchium Vrlinum, ante feptennium Heygt; delbergx non audiuerit.

Atego lacobiis Andreas olim dighifsimnS Academia: Tubingenfïs CancelJarius, Prwpo fi'tiis vcn'crabiltffimiiSîTheologiçpi'ofelîor cc leTjcrrimus-'nuncErcmita Bibenhuftanus fangt; éliffi'mus, claiifirieiiis carne ferma, delicatis pifcibusjgcnerofis vinis afflucntis Prior çquif fïrnus. PalatinatusEleóloralismca opinion« etpotentiacôtiiforillnftrif.fiima cülinmanita tc.vtfoIco.K paticntiacurn omniü tçdio amp;; ad miratiöne.fiuefilentii impofirione,amp;; quidcin tcgrii die,omnibus ante amp;nbsp;poft mcridié horisj in confefRi celcberrimo omniü profcfToriim et totiusftudiofxhiuentutis; Marcum Beumle-» rum hominem ftultum Si inepium.omnibus lo CIS amp;nbsp;temporibus de rebus grauiüimis, quas neep didicit,neqj inrelhgit dilputare prçfumen tem(vt ego loquor)ab omnibus, quorquot nic amMagnificentiam,dignitatem,celebntatcm, fan/firareni SL fi qux alia mihi fuino.rcucren/ tur pro ftulto amp;nbsp;inepto habitum,ac fub emen-' tito nomme, vtmftarhædereaiîurgcre poffer, fcriptum breBeaduerfusmeamdifputationem decarnisChriftiadoration«edi paiTum ; non folum audiui.fed ctiam confudi, atep in tantaï anguftïas redegi, vt non modd nihil ampliuS aduerfiisdifpurationem afferre poffer, arque ctiam fe adfuos perfcripturum pubhcè tefta-' retur, néc folum teftaretur, fed ctiam fecuni fuis Tigurinis minime fentire profïteretur.

Ergo de me atque meis dici minime poteft, qiioJ ante fepcennium Theologos Heydelber genfesfefeaudtri petentes, nonaudiuerimus: id quod mihi Herculeo argumciKO demon* ftrandumfumpfi.

Quid quxfo eft,optimeLcftor.Oreftis in* faniam infanire, ft hoc non eft *; quid eft toti Inundo illudere.fi hoc non eft*; quid froment totamqj faciem perfricare,fihoc non eft'!Quid xgri animi.omni fano reftoi^ iudicio dcftitu* ti.ab iracundia tranfuerfumaifli indicium eft, fi in hac propofitione non emdentifsimum eft^ Nam prætcr fophifma Traget to ,mh id eft,fcopasdiftblutas,triplex fallacia,ab ig* noratione Elenchi, hoc eft , tria o-ajpéçaTOt TiXM)ie/a apertifsi ma documenta infanix, impudentix,animi xgrt Öi errorc vagantis fefenobis offerunt.Aden quidem.vt de propo fitione hac qua Andreas D. Grynxi verbis rc fpondet,re(ftc dicere pofsimus.quod olim in* tpti cuiufdam ineptum amp;nbsp;extra chorum fal* tans refponfum prouerbio locfi dédit»A/^ç «7riiT8i/,ói cT’ stTTtipvavTO ffxa^pxç,Falces pe tebamàlh veto negabantligones.

Nam primo nofter hic Cancellarius vagatuf extra cancellos loci,quos fibi circumdare de»

bebat‘Nam deftor Grynxus ait noftros Hey dclbergac non fuifle auditos Hoe Vero Cancel lariu$ , infïcerc Y01en$ fvç-o^cûç refpondet: Marcum BeuinlcritmTubin^x ,'itidimtn eflCf . Ex hoe refponfo,tn gratiani luuencutis lau dem Andrex,integrum fyllogifmü formabo«' Vt quilibet aniniaducrtat, qui vir fît Andreas, !

Ergo lacobus Andreas,quxniea eft in ec^ • ckfîaauthoricas.indifputando acumc amp;pru ; dctia.verc affirmo.K omnibus fimpliciter cre • dendü prxeipio.de eo qui auditur Tubingj.fal (b dici,quod nö etja audiaturfîmulHeydetbeP , Atqm coram facu raea Auguftifsima com/ paruit Marcus Bcijnilerus.hoino fi eum mecii conféras nullius eruduionis, atip à mea dignj täte auditus fuit.

Ergo ex antecedctibus.etiä ipfo Echo.quod Bebenhufi^ inter fauces montium rcfonat,teftlt; ùvctvnpp^raiç concludo,falfd de nobis dici, quodtheologos Heydelb. non audiucrimusi Id quod mihi luculcniifsime et artitîciofîfsim^ ' fî modo logicis probatur, demonftrandü fuit. I Eqaidemmetuo Andrea,nenn Tübingen^* fes.quos alioquin metu, atqj proptereaodio quem enim metuuntoderunt) tibi fubieciftii tarn longe in hoc à tuo fyHogilmoà tedifîentiant, qaandiutu n'ic ab I ofneio tuoabfuifti,.i^ 7roj'a.zyà^!37piû^iamp;ii !

X9?5pede inalienopofuifti. Nififortaffebuic ntalo fuccurras, ati^ cömunicatione quadam. He Y dclber§5 Tubigâ.et contra T ubingS Hey delbergä efle,atcp qmcquid verè de Hcydelbcr ga enunnatur,idc etiam de Tubinga, amp;nbsp;côtrà ' enunciari poffe Kdebere/edinufitara, quçin metaphyfica tua logica tradtiur,praçdicatiotie ipfis perfuaferistaut etiStua autheritate crez dendium mandaueris,propriai]; manu fubfcri bendum coegcris.’Sihacratione eorumratio nem in tui obfequium captiuam duxeris.

Neljhoc tibifaâ;uàpt«;^^avûv difficile erir, fi modo nô cedes malis , fed contra audentior ibis.Nâ fi liaftenus ipfis ita imponerc potuifti et oculos mentis perftringere,vt te affirmante totavero S.friptura reclamantc,credçrent ^dbuc yelint nolint.credant ;cœlû effe in ipfer no.Kinfernüeffeincoclo:ccclû Si infernünoq efle loca circumfcripta, fed vbicp diffufaâta y t qui fit in cœlOjidc eiiâfit in inferno Si contra: multo ininori.crede mihi,icgotio cos adduces yteredant HeydelbcrgâTubinga: effc,8i con tra.itc qui fitHeydelberga: eundp effe Tubin gx Si contra; itc quifqwidfiaiHeydçlbcrg« idc fieri Tubingx.et côtra.Quandoquidë non ignoras ex logica tua tnetaphyfiça, qùâante aljquos annos Lipfiæ, Philippi Melanchlogi cacxplofa.inplauftrofocni, quod opportun^ xdes in quibus cras.practeruehebatur, raagi^ ftralitcr depinxifti, magis pugnarc ccrlum amp;nbsp;infernum, quam T ubingam Si Heydelbergi t

Quod fîigitur à fl(nili(quod argument! genus tibiplunrnumàrridet atcj féliciterfuccediQ in hune módum ex fiiperioribus argumentane ns,eofquc(împhcifiiinamamp; ab omni ratio' ne remotifsimam fidem adiungerc cogeresi

Quemadmodum cœlum fe habet àd inFcrgt; num;ficfehabet Heidelberga ad Tubingam» Hanc propofitionem probabis alio appofito Si erudito fimili,quod fuperiori hyeme, cum Tubingæ difputares de Adoratione carnis Chrifti,afïabrcfabricafti,5d quam fuauifsimo lifu totius Auditorii exceptum fancitumep me miniftt.Qiiemadmodu fe habent duo pâli ter' ræ infi'xi.’fic fe habènt duç naturç in Chrifti per fona. Poftea verô vbi videris eos fuauifsimc SC effulîfsimc riderc, tibi^ annuere fubfumes.

Atcœhim cft in inferno,6£ contra: vbicoc' lum ibi infernum.Sd contra.-qui in coelo idem ctiam in inferno , amp;contra;quxgerunturiii cœlo.eadem ctiam in inferno, Sd contra.Quod fi hoc locoexcipiem facram feripturam ccc' lum Sd infernum Icmgifsimo interuallo diftin guerc;dc vtroqjtanquam de certo defïnitolp loco pronunciare’.coclum folis fidelibus, infer num veró reprobis SC diabolis tribuerc:tu eoS putrido ariece,quo meTubingxproftrauifti, fi tcfti in propria caufa fides habenda eft,ocy' usproftcrnes.refpondenslo , Spiritiim fanftu in iis locis,nobifcum balbutirc. Si autem hac non proce(rerit,alta tentandum erit Yia,tua SC

Brentiiauthoritas manifcftæfcripturæ oppo nenda.iislp.tanquani Gorgone obicfta,os ob turandum. Sic omnibus qui à te pendent, tua inufitata logica tandem petfuadebis terrant volarc, ô£ nihil intra eÛe oleam.nil extra in nu « ce duri.

Hisjtaconfeftis, rcliquum eft.vr concluz das. Ergo quaccuncpfiunt Tubingxea refté fieri dicuntur Heidelbergx:ac per confequens D. Grynxum magnificé mendacii conuici: rurfus^omnibus amp;nbsp;fingulis probaui, Sucuiz cam Atfricam.fuo more,nouum monftrum pe periffc.Ethoceftprimum lacobandricK eruz ditionis documentum.

Alter error ignorationis Elenchi ab Anz drea Prxpofito cômittitur.quod nonfibi proz ponit tempus,de quo ferme eft.ScribitD.Gty nxus K quidem vere feribit ,ante feptennium neminem Theologorum qui Heydclberga ex pulfi fueruntjColloquii liberi copiam impetra re potuiffc.quam nunc llluftrifsimus princeps loannes Cafimirus lacobi foeqs vitrofecit, Andreas itavt deect Vbiquitatis rontifieem heroicc refpondcf.Falfuni dicercU.Giynxü; quia ante biennium eiws refpondcns auditus fuerit.Faciam hoc loco quod inHeydelberz genfi difputaiione fxpe fuit opus amp;nbsp;in graz tiam AndresCjCO hifee i’copis integrum (y lloz gifmum.iî modo fieri potcft,colligam,ad bwnc modum:

' Quitunque ante biennium audiuit rcfpôri j d cntcm Grynxi.eundem ante feptennium ne*' i ceflc eft audiuiflc Theologos Heydèlbeï^ I ^enfcs;

Atqui ego Andreas Præpofîtus , omni** bus Germania: Ecclçfiis prxponendus, an' ' te biennium audiùi Tubingæ refpondentent Grynxi.

Ergo nccefle eft me ante feptennium Thed logôs Heydelbergenfes audiuifle: acpcr con* ’ feqùensdemonftraui D.Grynscum falfafcri' bere.me contra verum affirmate, fedüTTf/i^t/ O-/X.MÇ valdè.

, Vxtibituoqjfyllogifmo Andrea zFortaf fis tui Tubingenfcs qui hadlenus prudentes et vidcntcs à te mifer? induftifuerunt, at^ mag ' gnam de tua eruditione SC dîfputandi facuha te opinionem conceperunt, iam te agnofcere incipient ,fpem quam de tehabuerunt fe fru' ftratam efte fentient, talcm^ fe Cancellarium talem præpofitum,talem theologiæprofeflo' ; rem.talem PrioremBebenhufianumfe nacfloS I erte dolebunt. Imó quod grauifsimum eft,t« * non folum in pædagogium, quo non ita pridf loannem Sturmium omnium fanorum iudicio yndiquatp doftifsimuin.fii D.Ioannem laco' bum Grynæum, omnium bonorum fcnteniis Theologum præftantifsimum,magna tui cuffl ignominia,ablegafti,puerorum^ ferulæ fub-iecifti,ablegandum iudicabunt, fed ctiam non minores

A P o L o e I Ai i4 hiinorcs tuas cfTe in difputando ineptias fiÇ aMüorAo7/lt;alt;,quàmineas «fie iùdicarunc,vt tute in hbto pofircmo verarum Lucianicagt; rumnarraticnum fcribis, ludicabutit.

Lift verd hare tibi impendere vides An* drea:attatnenanunonefraugarislt; Näm ego tibt aliqua rationc 1'uccurrere pofi'e videorzdd tuacnim maieftate farta tedacp conferuanda facpius fortaife cogitOjquâ tibi maieftas Chrigt; fit (ordi efi.-Tu modo cuLturae patientem acco modes aurein.

Perfuafifti iamdudum qs.qui tc adorant^ aliquot propria Delta tis, in quopotifsimuffl numcras vbiquiiatemf quae cert c tuac maiefia ftati ctuus acerrimus propugnatcr es, pluri-r mum profuit;,in bumanam Cbrifti Domini no ftri naturam transfufa efle. Qitidfi igitur eif* dem perfuadeas.ncn difsirniliartificio.candc naturam br manam efie infini tarn tempore,vt eiomnes res tamfuturasiquam prxtentacprx fentesfint^ Ncqj tortafsis ad id euincenduni rationes deerunt-.fi modo prius fobdis argu* mentis,id quOdbaftenus à tenon vfcp adedbe . né failum eife plurittii exiftimant.probauerii ? nbsp;nbsp;nbsp;omnipracfcntiamjOmnipOtentiam, amp;ómnt*

n Hæcvbieffecerisfefficiesautemôux Ùkc-•i' 1 liçt üQa fine puluere)fine negotio probabis

te.vt ante feptennium Thcologos Heydclbef gæaudiendos amp;: me Tubingæantc bicnnniin auditum vno eodemq; lo£o,vno codemÿ tein pore auJiiiiffezitem feptennium biennium Tiibingam amp;( Heydelbergam vnum idemtj plane efle credant. Nam poftquam in templo Vbiquitans federe cocpifti, tuorumijj ractonf in tut obfeqaium capnuain diixifti ,tuis pracc« pifti vt credereiit onines homines cum fîlio ' Uei perfonaliter vniri. Ex hoc igitur falfifsi' ïnofundamcnto apudipfos valde'apodidfice', Itoc eft veritati contrarie,tuæ autem maieftati conucnienter argumentabcri%

Q2,iemadmodiim in perfona Chriffi Deltas fe hauet ad fuam humanitatem ; fie fe habet ad omnes hommes.

Hoc paradoxum probabis oraciilis Brentij cuius maieftatem curn tua conninftam had« nus acerrimc propugn3fti,qui RecogmtioniS pag.4a fie fcribit.’tWfcrimen Chrilfi Si Pétri ineoftatuendum eft,quôdfilius Dei etfi fuae( fentia impleat Petrum fient Si hominem Chr* ftnm.non tarnencommunicat omneSfuas pro prietatcSjfed tantum nonnullas.ltempag.tip Difcrimen inter Chnftum Si altos hoituncâ non conftatpropric inhabitationefi'ii tieiin fïlio hominis,fed communicarione proprieta rum,quibns filius hominis ab inhabitantefilio Del ornatur Ne autem tettimonio vnius fïdeS derogari pofsit, coiuùnges muni cum priort.' amp;nbsp;nomi'

nchiinatiin citabis ilia verba tua, quxba^ benitir in Apologia acl Tbefes Irgolftadianas F’g 17- Iraer inbabitaticncml. ciinfar.é'tis amp;nbsp;inCbrifrohoc vnLnieft dilcrimen , qv.od lai.óis diûriEnit fuadena dimcnfa , Cbrifto autemirpmtnfa.Itcm fividetur criam ilia pax gtna 3» Chriftus Lomohoc habet cism eirniz bus hcnnnibiis ctmmui'.c.qv.od cum eo perfo naliter t'ens fuitvnitus.

His lia pera^lis fiibfiiires; Atev.i filius Hei ’ fuxhumauiraii cniuia lv.a prcpria ifunialia , realiter amp;nbsp;verè ccir niutiicat Hane ahi n ptio i remiuaiufefic talfania:q) (lioainl cri cenuaz diccnteir,, probabis ttftimcnio Ercmh n.odo ; citato. Sin verd htuplici amp;nbsp;vbiquitatia fide à Brentii aiuhoritati acqititfcerenohni,^ facra rum htetarvmtcftimcKiaà teproierri flagiz À nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;labunt, quitus te plane deftitui non ignoras,

At'verd qux tua eft religio, dices, hjfc vt* dentur abfurda.impia Si in Ecclefia Clirifti in audita, diâ:uaudituquchorrenda. Sunrcqut* demfaieor.tniAndrea, taliaquar étuisiuo^ rumque gregalium dogmaribus frquunrnr, quç non aiunus,vereor,impuné ftretis.Qiiart quam verô hæc ita fint, attamen nbi eciam quecciam cogitandum elle non negahis.-Cogi multa malr inrerpretari, qui vnfi t etfle noUn* intelligere. Quodnbi vfu veniurum efTcam^ quindecim annos magnus Plülofophus pridi xit, niiîmaturé Vbiquitacis tu» patrociniiinl abijcias.Scd ferô fapnintFhryges Si cnim Hlt; lenam ill3 mature' reftituiffent repofcenti Me' nelaomultisfefc calamitatibus,quibus pet fort funt liberaifent.-Sic tu quoque fi ante deren nium Si amplius tuam iftam Vbtquitariam Ht lenam,tibi ibidem tuisip villis friu.QuofamElt; clefîac verdDei funeftam reliquiffes, non ref' tc'necelTe haberes nunc tot optnionum mon' ftra fingere.

Cæterum cum faftum infedlum fieri ne' quear, necptupeccata amplius agnofcerepof' fis,prxfta te cum virum,qui nobis à reneris ri' guiculis cognitus es.atqt quotidie,vr v idelîcel rçtn tuam,fient hadlenus facias,vt tuam maie' ftahtfs^treare, errores crroribus cumiilare,d« lu ex dolo nc^lere.attp ex quouis lapide mon' ftrofum ignem elicere conare'qitamuis cgolt;* uentü,qutproculdubio trißifsiraus erit, nolin* prxfiare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Neqnlt;

Neque caufa cft,cur rei nouitas.inlblentia;, ti impietastantoperé tommoueat, lahguó tem,cuius (olitudo caufa eile perhibetur, affe* rat : quippe cum ante paucos annOs ömni* tushominibusxquè inauditum,infolitum,ini pium.abomni ratione et veritatc alienü vifum fiierit, fïgmentü tuum de corporis Chrifti Vbi quitatetjde calo S( interno né^ loco de(inicnlt; do,neep à fe dilhnguendo:de arïenfîone Chnftt

infpe^rum commutandi. Imó quàm quxfo putas ab co omnes rede tentienccs abhorrere, quod til amp;nbsp;Brentius affirmatis, omnes homix nes CÛ fïlio Del perfonaliter vniri ; omnes rei à filio Dei ÙTFOÇaTiwç feu CubHftentialucr Ri.' ftentari ; vnionem perfonalem nihil alitid eflc, quàm omnium proprietatum Deitattsincarz nem realem transfufionem.fandiw propriet! tes Deielfentiales accipereï Aeqiie, trede mi-* hi. fatrilcg^um eft dicere, non folum homines fed etiam omnes creaturas tuin Deo per fonali

ter vnin.Deum aliquot elfcntiales proprieta-» tesfandis communicarejd lt;ftgt;dimidiosDeos facere : qua omnes in eos transfundere,ld eft, totos Dcos facere.

Neep verd, quantum ego iudico.cuiqnana tuorum aliquidnouifingere videberis: quan* doomnes, quotquotie familiariter novunr. tuis iftis moribus affucuerunt.

Sedredco ad ternum Paralogifmum.Gry nxuiinquuThcologos tliedelbergenfes non

D »

M. B E V M L E R I fuiffeauditos. Tu verópauló imprudentïuS Cquod tarnen tnapace ClariGime D.Doéior dixcrim 2)reg«’'*S:At tuus refpondens à me sil ditus eft.Atcp inde per incogitantiamCnam a/ liquando iracundo quodam zelo ardore linguam tuam mentem prarcurrere aiunt)ar/ gutnentaris.

Si lacobus Andreas audiuit Marcum Beutn Icrutn-.tuni enitnueró fcquetiir Grynacum faU fó fcnbercTheoIogos Heydelberga eqcieij' dos.non aiiditosfuidc.

Hoe conncxum.quia vides non magïsco/ bxrcre.quï ml uturn c i ferro.opjs bat« pto' bationc.Eam veró detumes ex centone.qucin auxiliotuorumfocionim aduerfus orthodox xumconfenfumnonvfqjadcdfeliciferfcn uü fti.Nam ibi inter caetera affirmasjofum il U m Paiiii t,Corinth.lo.Vnnspanisvnum corpus multi fumus, non ad internam fpiritualem vnionem.qiia fideles inChnftocapite vnum ciiadunt,amp; qudomnes orihodoxi, quotquot in Ecclefia Dei florueriint,référât,referendu: fed de externa quadam amp;nbsp;prorfus inaudita v^ nione, qua fideles cum infidelibus , aduerfuS manifcftum Pauli locum 2. Corinth. 6. vcrfu 14. 15 Siti extra Chrifiuin vnumfuntcor^ pus.interpretaris.

Ex hocfacilc conficies Cnamexabfurdo nil nifi abfurdum^quodin vno hominefiat.i' dem ctiam fieri in cæteris omnibus.

. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hif

Si l nolo inifta cuamaiori propofitionc.in qua nihil fanum.nihil facruin, etiainfi ex xde facra Bchenhufiana profeóla G[,repeniur,diu tiusiiniuoran.

Me igi tur ad aflumptum tuum qult;àm longif fimc fumptum accingo , in quo mihi paucis verbis mulugrauia'q; conuitia dixifti, arque omnes iracundiæ tux haftas vibrafti.

Antequam verd omnes partes eius refutan das in mantis fuinam.ftudiofath iuucntutem in tui gratiam de aliquibus capitibus admoz nebo.

Primo habet hie ftudiofa iuuctus fordidi SC feruilisminimel];generofi animi indicium SC exemplum.Ml Andreas inftarUTTip^toAc^« anxieomnia conquirit, SC etiamvanifsimas I falfcglorixvmbras confeCiatur. Ne'cjfatis habet de aVqs magnis viris.cum quibus ,vt iu-» dicant fapientes.nuUo modo conferri SC quO'' rum erudiiionem netuiquam square poteft, magnified SC thrafonted triumphare.-fed infu-” peretiamexme,cuitamenomnia detrahit, SC

M. BEVMLERI quem omnium liominum , fifortaGisIpfuW cxcipias, incptifsimiim eflc proclamât, rrigt;' umphum ajjere , viiftpr currui fuo Saxoiii-' co imponi , infïgnilaureacorönatus, irtCa' picoltnm Cibchlnifïanum iniiehi geftit A'* dcó fordido Si abiefto animo eft hxc infa/ na laurus, vt cnamïn muftaceo laurcolànt quzrat.

Tu veró lacobe Andrea Cancellarie Si Præpolîte dignifsimc, fatinefanus es quieX viifhoria , quam AvcLffzaTi fine fanguinc ài'jJfxiTi fine fudore, tu talis tanrusip Can' cellariuî , tarn infignis Theologus, tarn nerandus Prarpofitus, tarn Celebris fcholarunt Si Ecciefiarum reformator, tam fanffus Ere' mita , tot tantisque lionorarijs , prxclaris tux virtuhs prxmiis, ornatus, deliomine ad' tnodum adolcfcentc Si inepto , tuo ludicio, reportafii , aliquid ad infighes tuas laudes quibusctclum tangere tibi videris , accede* repofle fperaiieris i Noli quxfo ex re tam exigiia , exadolefcente tam tneptotamma' gnificé triùmphàre , fed cogita póitius eurn demum efie verum ôf inHum triumphum , It benemeritis de Republica Si Ecclefia, omni' Mm bonorum confenfii teftimonium tribut' turznonfi quis fuo iudicio triumpliet, auteti' gt;nbsp;àm ea glórix infignia aucupetur, quz leuifsi' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mt qui'

Deinde exemplum nobis fubminiftrat An* dreas,hominis turn arrogantis amp;nbsp;me/AVTO-^yiîvTeç feipfum laudantis, tupi ctiam loquacii. Nam primo(quod alibi Pfal* te: impijs cribuit)(emeré garrit, ioquitur du* truer, iadlitat fef« tnfblentet : vt videlicet eci* am de f: omnium fermone vfurpeturJ ÎTrti» vi7AifXAvnv,aT7np àçvcf^zfjLctjç» Laudaui me vt hiftrio Aftydamas. At^ hac in parte fe non tantum ûwîptptmxôv S)(. ctrnpycr/xoi'Thc ©logum.fedetiamHÔcxôverteoftendit. Nam acTTnp a Tgjipoîç àTipçÿuvrtç auiS iS trâpiÿi'Toç oietyiicit^vTcaTitt^pi ^vaitrpi» t ttgtf TOUTO TV hmv TfAoÇ «ç/v. ôvTWç ôt7r«vûirT«çî7Xtttvft’v,af jw« tv^us» iTCUpOV tTTOeVOVIlTCöV , cUUTOt Ç/Apc/bÇlfll ^ap' îuüTài apnäv ßivÄtS-aj

JbaooT«; àr^uovovtri, bpc cft; Quemadmodum çnira cibo deftituti ex ipfo corpore cqguntur fe prxter naturam alerc,, atque hic famis finis eft : ita qui laudes cfu* riunt, ft non focios nancifcuntur hydato* res, ipfî glorix cupiditate dufti ex fe ipfis aliquidfufficcrc amp;nbsp;conferee volentcs indeco* rè fcgcrunt,inquitPlutaicluts.

Denîcp à monacliorum Si Eremitarum fan* fticateartcflata abhorret plurimuin, fuas lan des.fuo i triumphos.fua ingentia fadla, fcfqui pedalioas verats coinmemorare.Militumglo rioforum, 8i voluptatibiis difftuentium funi ifti mores ôi incptiç.vt pugnas narrent,fiC ci* catriccs fuas oftentcnt. Nam hiviuumnuic mundo;vos aucem fanéluli, interdum hiiius mundi perræfiin gratiam vbiquitatis veftrx, vitam motiaîlicamfoiietis. Si vero lînc laiidi* bus vitam acerbamputas Andrea, cogitate* cum prçceptum illud Solomonis Prouerb.îT« Landet te alienus Si. non os tiium : cxtraneu» Si non labia tua.

Deinde Afidreashac fua iaiftantia nobis i fnppeditat exemplum liominis garrnli Si. loquacis. Nam homines ifti, quemadmo* dum docetPltitarchus in libro de gaçrulitate;

To'it; Tnçj S'tKtu; évTu;^« j»-onquot;,ri Tial 7/ ßa-r/Äivo-i aiTrçÿa' cToxitTZii; îuiifztnn'rvtriify wtjtîo yrQÿrTmîfet iû TTZi^zoÄouQeim^iLivniQTiiil ttiyeiîiaf 7fo^âgt;iiç,âgt;' eicrijÄ' ' ôoquot;,Tgpa«;^âaizav,«’5/Ci(vl(Zai'TO,lt;r'/«A«^9«-' (ti'Tt/'ix'Ju; Tjvxç » gt;csit»J'0 poyç,î7r.ive9ii7iiv.lde(i. Hocplanc'etiamijs. qui in indicrjs fuerunt fortunati.aut apud prin cipes regcslÿ'prxter expeiflationem féliciter egere

cgerc.qnafi morbus quidam accidit St comigt; tatur.vt frpf commémorent,quomodo incefz ferine,adducli fint,cert3uerint, difputarint,re darguerintaduerfarios quoldam aut accufato res,laudaii fint.

incerea tarnen cum Andrea« Vbiquitatis facerdos interdum ctiam foleat ziT^O!pop«t» hederam geftare , auu vbtquiiatis fvæfarris peraftts in ea gaudere, fuosep obleftare lepiz dis fermonibus, caueat moneo ne femper fuas 4îP'''Alt;^£gt;txç et’GtTopôwuot ra (ua prçclarafa einora ipfe c^memoret.Nam anJ'îÇ'TOTTCS^ 7,ua i(^ ÂuTmÇÿv ATmaiyifç^ ÂâyQ' a.^amp; ôucTêtç ôult;r« ßxpvi, à»; OTW* «au T«ç jTnqrouyTOy.ïnfuauis res Simokftaora nibus Si oratio alia nulla,tam exofa Si diffiti lis, quam eorum qui feipfos laudant, inquit Plutarchus.Sedhxc mitto.

Primo lacobus me appellat bomincftulturn Siineptumdn quocum velitmiln acgrcfacez re,fuas ipfius laudes, quas in me deformando ftudiofè aucupatur,non parum minuit:vifloz riam de me reportatam, qua.quantopcrc dea leftatur, mirum inmodum extenuat, triumz phum.qusm tam tnagnificè oftcntat.nö triutw

M, B'eVMLERI fhum , fel vmbram tantum triumphi cfT« déclarât. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Deinde veró dum tjtc alijï dcridendnn» ^ropinarc frudet , non attendit Bibenhufia«' (1US fiiperintendcns, fe fuara impictatcm SL teuitatem omnibus inCpiciciendatn SC drpro/ randam proponere , atque in Dei qifen/ fam inciiato curfu fcfe przcipitarç. QuiP quis dixerit fratri fuo fatue , reus ccitgc/ bennx ignis; Matthxi quinto Capite £u ai.

Prrterea dum Andreas obuios quofuis, qui ineffabilia eius dogmata , quz in foli/ tudine cndit , non approbant. fraltitix in^ iïmulat : vtipfe de fuo Bibenliufano tripo/ de folus (apiens proclametur, fu(gt; fc inftar foricis fylueftris prodit indicio , atque fc fa' picntem cfTc , etiamlï omnibus perfuaferit, vr habet prouerbium , tarnen nemini p^' fttaferit. Verifsimum enim ell illud Solo' monis Ecclcfiaftis io. verfu j. Nam eti' am per viant , 'quam (lulnis ambulat tof ciui deficit , SC dicit de omnibus ftultuf

At verd cum facra fcriptura nos iubeat bo' punt pro malo reddere , en Andrea fapicn liPimc , age pantachufix vates tibi faluta/ re prxceptum dabo , SC maximi necefft' rimn , quod fpero etiam glonx fii maic' ftatiS

X P Q t P G I Ai 5» ftïtîs otijcp tui aucupium , Vbiqwitateiflnon improbaiurum effe licet etiam «ipud exo^ lericos , à quorum fcriptts Vaunianobdio difsidet, reperiatur. AvaTrotcTóGtov CiTTHÇ iTnreivt to nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tfictuvTcJgt;(e^

toita /fît) TC TO ÇCôTDÇ aFCtJtAû)(U€' OV » Apv «vo^Ap»TOÇaTÔ5»«4 ôçjfon/ç » quot;J-OJCtf» ci 'ZlfC^Ç ttOTKÇ tVttfftgpMtVO/ Tàç tijjù tjïç àArôeîoç.Qi^ix vt tu quo que fînedifficultatelcgas.latinè lie conueno» S» aliumiueptum nGminauens.excita in te diz fccndi ftudium amp;nbsp;laboris ambrèrn : fin vern luxuriofumS^ intemperantem (qualesproh dolor noua nouorum monachorum clauftra inirapaucos annos multos pepercrunt) abz fterge fi aliquod veftigium amoris voluptaz tum inanimo tuo latcat. Nam nihil turpius eft quam conuitium in ipfum auftorein reçut ^ens nihil ^tiatri moleftiiis. Sedqucmadmoz dum luminis repereuffus maiori dolore af fie it imbecillum vifum: (ïc icriminationes qux in i* pfos criminatoresrctôrquentttràvctiçatema kimum iturun: dolorem.

Q«apropter Andrea cum inpromptu tiM fit St vfu, vnumquencp qui à le di(rtntit,amp; iu2 m'lieftaietn non inrelligit, ftultum,ftolidunii ine ptum.fceleratnm Si. iinpnin'i appellarexS'' ue fl's ne idem ab alqs optimo iure audire pof' fis : ncq; ego,ira Deus bonus bene me amet, vl» lum vnquam dotflum virum.ctiam ex Tubin' genflbus,Tubingrdum vixi,audiui,qut îaco bi Andrex eruditioncm.doftrinani, diligen' tiam.modeftiam vel commcndarit.vel alqs i' mitandam Si affelt;fland3m propofuerit. Elo' quentiam verbalcm,vtBrentiu$iiiniorloqui tur, Andreae con cedcbant omncSr'OTAvAoy' av oÄi^ia,v panel dctrahebant.audaeiS, immodeftiam, impudentiam.tnaledieentiam inu'ti improbabant.'arrogantiam.fuperbiam, auaritiam plurtmi deplorabant-.eloquentiam reale, vt ide Brctiusloquitur ,fapientia,mode ftiam.bumilitatë qui prjdicarct nemo oceurre bat.Defineigitur Andrea tantifper alqs ftub titiam,ineptias,ignorantiani,impietateTO ob' iectare.donec tuam eruditionem, fapientiam, piffarem,tiiisprobaueris,St harum virtutum non ferude,fed 2iberum,non metuexortum,feil vo’untarium tefiimoniumabqfdem confecu' tus fucris.

A d me autem quod attinct, etfi nihil mihi arr ogo.St quantum mihi defit intelligo,liben terqj agnofco, tarnen mihi multum profecilf« vide or,fitua conmtia perinde fcram, ac

Jtt« 0VTÎ olt;^ a^ppovt ça-n iotgt;(stç 2vAi Te ;(94 utyct ;^àïpt,Ô4oîvt»TBioA/3/a

Sin vlt;róhac quoq; rationete «mollire amp;nbsp;mi* tigare non potuerojtel^ luç cruditionis amp;nbsp;pru dentixdocunfent3(qux funt conuitiari, tiu multuari,lites moucrejalfa crimina confine gere aduerfus bcno$ magnos centoncs farci* rejdarenon «(Tare videro : mcquoiç roui* tum profeciffe exiftimabo, fi nihil durius di* carnqHâmv^itttv6lt;‘''*‘«*4‘'X*’’'» cft ro* gem Deurn gt;nbsp;vi Gt mens fana in corpore fana.

Altéra calumniaeft» quod ais me orani* bus locis amp;nbsp;omnibus temporibus de rebus grauifsimisjquasneq) didiccriro,nelt;V ?;am , difputare , vttibiloquiplacuit.prx* umere.

Primo quidc,mi Andrea.facilc partot mihi à te omnem eruditionem detralii, atq; eo no* mine ,«uis quotp mulierculis K gyneexis lu* dendum propiuari. interim tarnen ,qux tua

«ftmodeftia, moderate feres, fi'nec ego.totl Tubinga iudice. tepro crudito^dodtoviro lubeam.'ac mihi veré perfuadcam,tlt; mc indo dium, nullarum rerum intelligentem appeU lando .devna hdelia duos parietes dealbare: tua quoqué vincta cedere; Sime tuo inge* nio iudiorè : quippe (um tux eruditioniS non multd maiora , quant mex extent teilt« moniai

In hoc vert» omnes quotquot de ingenijJ SC profe^u eorum iudicare poftiint, me plus qudin te profecifTe exiftim3nt;quod egOf^vni intelligam votamihi quotïdiefa/ cienda eflc amp;nbsp;Deunt optimum maximum exo randiitn.vt mihi fuagratia fli fpiritu adfit.me/ que fuas vias amp;nbsp;Ratuca doceanCum tu è con-' tra coctum ruaopinione SC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tan/

geus, nihil amplius tibi,quantum addod:rigt; nam 3C eruditionem , prorfusdeelfe arbitre/ ris. Deinde qiioque diuino auxtlio implora/ toanimaduertam,nihil twihi tam opus necef/ fariumqiie effe , quam vt dies noiflefquein Satrarutn literarum , linguarum , bonarum artium ftudip , oinni animi contentionein/ ctimbam. Titveró illa ftiidia vel content/ neni, vel flocci pendens,vel bomine Cliri/ (liano indigna iudicans,vel in ijs 3aii TtipaiÇ5?Â6(v,id

«remó» limites ÄHerculis columnas,vt»u« pace Pindari vcrbtsvtar,perult;niife ra(us,ox mnicxctCKionuncium mififti.

Cietcrum dem tibi, quoä vcTitmenrer affcdiaj , te in omnibus eße omnia oAoi tarnen dicam tibt illud vetus ;

Me verrais omni loco tempore difpugt; tare de rebus quas deque didtcenm neque in* tclligam. Graue profeAd crimen, nbsp;dignun»

quod ab otiofo vbiquitatis facerdote rt^ prehendaiur. Primum autem Andrea li* ceat mihi ex le quxrere, vtrum cerebri fa« cis habueris , quum ifta feriberes , amp;nbsp;an apud tc fueris , quum iftud mihi eVimini dandum cenferes i An alienum quxfo eft, ab officio ingenui adolefccmis , vbicunque fcfeobmlerit occafio , de rebus feriis, gra* uibus, obfeuris libéré libenterque ton* ferre lt;nbsp;Nifi tu mails bona ingtnia de re* bus ludicrisSC kuibus Cquod le inter pocu* la frpé facere , amici tui ftrpé mihi dixe* runt 3 colloqucndo,tempore amp;nbsp;oiio abuti. Ego autem prac me fero , me’vbiqueloco* ium,8lt; omni tempore , 8i ab omnibus qui aliquid boni didicerunt , tarn andiendo.

M, quam difputando difccre promprü paranimf rffc. Atcpperfiiafiim habeo.vt iii mihi boe eri'' mini «(Te oportere opinatis:fic apudomnes to I nos laiidi amp;nbsp;gloriæ fore.

Porrd addis me difputarc, de rebus qual nelt;pdidicerim,nc(p intelligam. piaculumhot quoque profe^fo magnum eft , amp;nbsp;non indi^ gnum quod ab Vbiquitario Tlieolcgo corri' gatur. Scilicet omnium omnino dilputatio' num non finis eftrerum, quas vel ignoramu* vel non reiflèintclligimus, vel etiamdequi' bus dubitamus.perfda cognitio NifiAndrf-' as hoe quoque nouum Qc infolitum fuis per' fuaderc vclitiprins videlicet res perfeff a fciffl tia comprehendendas efie ; ac turn demum aiv diendo,difputando , cxcrcendo tradandas-Hxc profeifto Andrea tantum abeft, v t eriidi' tis tuam eruditionem probenr.vt potius teq«® ' que communcm fenfum amififle apertd decla^ rent; quippe cum non minus à rei natura v«'’ ritatcep abhorreant,quam tua Vbiquitas à si' I ro circumfcriptocp corpore C^irifti, j

Verum hoc quoque loco miror AndreaJ fifrontis aliquid amp;nbsp;eonfcientiæ in tc refidiirfj fuit, cum ifta fcribercs. An nefeius es.aurrcrquot; Tubing.tuorumtp decretorum, poftquä leioH tudini mandafii,tam oblinis, vt no meminerif tePontificem iftius Academia.-ter Maxinii'quot;’ fcduld eauifie, et omnibus interdixifle priiitu*; dif'pjtationibusï ne fcilicet virus Calmniaf“ (lie citin'

(fic' cnim vobis veritatis doftrinam appella-’ re lubet^tencrisiuuencutis animisinfttllare-* turraded imbccillç veftræ vbiquitati titnctis.

I Anrogo , ex memoria tuadifcefsit , poftz quam Bibrnbuftum conccfsifti, omnes eo$.

J quotquot contra veftra dogmata difplitarunt ( continuo ad vos delatos.fiii delitfii raiioz / nbsp;nbsp;nbsp;nem reddere coaftos, grauiter obiurgàtos,

lerum ad vos non modo non accérftntm vnquam, fed ne verbo quidetn à qubquatn de hac re compellatum fuiffe, Neque vcrd qutfquam tarn rerum rudis Si ignarus eft, r* qui fufpicetur Marco Beumlero plus liccn^ 0 nbsp;nbsp;nbsp;tix,quàm cwteris apud v os fuiffe.

I' Quod autem aliquoties doirit tux dercz $• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ligione contuU , id fcis non mea fponte, fed

I® cfl'e id,quod nuncreprebendis, iurene an inz i' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iniuria iudicent q, qui fine affedlibus iudicarc

e' In publica verd difputatione , omnes quotquot ei interfuerunt,norunt , meinul«

fi potes , hominis fani cogitationem ,atqult; in teipfum defcende , luum ingenium, tuoS mores, tuamque eruditionemperpende : Üi reperies mctiio ingenio iudicari, tcqueeo/ ' dem trimine,cuiiisme mfimulas.optiiholue recOndemnari pofîe. Nam primo inter o' mnes conrtacje fæpenumero multisinlo' cts inter pOcula fpumanria notlros homines^ fi videlicet in nio terri torio fuenint, amp;nbsp;ouoS non vfque aded exercttatosnoiiifti.addifpué tanJum de pcrfona Chrifti amp;nbsp;Cerna Donnnie, ca importune* Si temere* prouocafic. Dein/ de quid libri tui poftremi aliüd compiethiiii tur , quàm quomodo nunc in acidulis cum Tigufino miniftro : nunc inaliquo oppido cum viro Zuuingliano ; nunc montis Peli/ gardi cum Daniele TofTano : riune Vuit/ tenbergx cum multis lioftibus : ntincTiK bingx cum Marco Éeiimlero ; nunc mm lijs , alijs in locis difputaueris, viceris, aut ad abfurda extrema redegeris. Std ticquC animus neque otium eft omnia tua conui/ «a rctorquere : fans cfTc vidctiir demon'

Ais me fuiffe auditum cum omnium tæ* dio. Àrîentior tib» Andrea Scd canfahuius tædq non rertc ni me , fed intcfuif._ Nan» primd nofti mihi non lïcuiffe toto ift i die mul ta loqui,fedncceflehàbuilfe tuas lôngas ton'-clones audire,quas intefduin feré vltraboram producebas.Nofti deinde me fxptnnmero, fi tudeclamltandodefa'.igatns verba f after«- ccfA. lâres,meum argumentum repetr,(ft,ätcp rogaf fe vt breùner Si rotundé réfponderes, omit is digrefsionibus, tergiuerfanônibus, anfraftfe bus,ficutegomea argumentabreuiter.fyllogi ' ftvcc Si dilucidc proponam. Nofti denie^ quid tefponderis,videlicet hoc minime fieri pofl'e; qntppecum non mei cauià iolùm àdfis,fed tix , bi ratio habenda fit cçterorum auditorum.qui Idngiore rerum cxplicatione erùdiendi fint. Ncfti mfuper tuorurn eam effe prudcntiam ôC tnodeftiam , vt facilé inteiligere potuerint, mihi homini adolcfcenti veniam dandam ciîe , eiamfi aliquid præter décorum fe^ cifTem. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

ri-nç v(p'jî(3iiÇjOr7rAa7/;^vov «vtovov fjjf.'vm.a, ßtt(^-Id eft .Par eft enim ignofcere, fi quis mucnlli temcritate cöcumacior .minus

apta dixent,inquit Euripides in Hyppolyt»’ Quod ft ergo dlos audiendi tædium tC fatiecas ctcpit, ncii quæfo culpam in mC confcrre.fcd tuis potius indignarcquod « dignifsimutn fuum CaiKellanuni non maio ri Audio SC voluptatc audiucrunt, quam v( lîbi txdium SC languornn oboriri pateren^ tur. Idque cd magis, quod te non fugit, m« nonfcniclpetqfie,tui$intol[crabilibus conui' tiis,quibus nunc domtnum Eullingt’rum,nunt D. •Betram, nunc D, Danarum,Caluinumgt; Philippum Melanchtoncm, Zuuingliumar/ rodcbas conimotum,vt mihi ornnmo tacere H ceret, dC aliiquiconuitqsdelcéïaretur, locuJ difputandi daretur. Ibi tu per Dei gloriam mt obrcAabaris vt colloquium continuarcm.-fa' tius enim) efte dicebas me, quifim excrcitaniS argumenta afferre, nemtncm cftecuircs^itU non fit grata futura.

Primd Andrea ft tantætneæ fueruntincp/ tix in difpurando, ftomnibus Au1tu.samp; ine/ ptus vifusfuiiquidopus erat tanta obteftatio necü facrofan£io nomine diuino coniumfhi an non fatis eratnulii illudere , atq; patient!» torius auditohj abun^quid neceftum fuit facro fantflum Dei nomen infcenam illamprodu' cere i vindicabit , noli dubitare, Deus luant gloriam SC facrofandum fuûnomcper quod fciunt multi bonite in conuiuii« etiam res Ic' uifsimas conftrmaiurttm.ftne omni religion^ peijurarc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dcindt

APOLOGIA. jy

Deinde Andrea an non te puduit alqs do* ftis virisdifpjtanditempus præripere, id^ homini qui omnibus txdio effet tnbuere.at-' que in retamardua Si Dei gloriam concerz nentc,iuftar hiftrionts,fcurriliter, vt quidam ex tuis loquiturjudere^

Sed fortafsis non fatis vobis fuit ante paucos annos , ppæclaraDei organa , SC magna Eeclcfîx lumina , Philippum Me* lanchtonem 3C loannem Caluinum, vtrum-que in Domino piè placidcque defunftum, cum Scudgardix Bacchanalia celcbraren* tur.in fcena intrqduccre, miferê depingcrc, ac undem 'igni tradere ; quod trifte fpe« dacuium ab quot;omni humanitate 8(. Chriftia* na charitate remotum, animi leuis SC cru* dclis indicium , multi boni viri magno cum dolore fpeCïarunt. Tu verd Andrea cum tuis fociis , qui huiufmodi fabulis delitia^ rum vcftrarum condimentis pafcimini,pau* 1Ó poft ,nifî feriam poenitentiam agatis ,fa* bula fietis : neque dubium eft vlli pio, quin extremum SC emortuale fatum, vos ad tantam libidinem exer* cendam vrgeae

Aij quoqiic te me ita confudiffe^vtnihil aifl plms adnerùiÿ dirputationem tuam aperre pQ uerim Si Doftor Andrea longasoratioiie? texere, fi nihil ad argumentum refpondete.ß varie tumulniJri,G dila ta^co gutture clamartf di grama bonis vit is coniûtia dicerc.fi iiiteri lt;? gantemri'dere, confundere amp;nbsp;yincere eft;dCf tibi largiorq;, re me atlilctice confudlt;ire, a tip inagnificè yiciffe. Imo, vt libcralior in te fim, proclamo Si pronuncio te vitflorem omni$ orthodoxorum, quotqupthadlenus aducrluî tepro verit^tf pugnarunt: in quo omnes ad vnum quod ego fat fcio, mihi aftipulabuntur. Tu verci pie Ledlor, vt viçloriam quam An* dreas arroganter fibi yendicat/æftimare pop fis,tria raqtum argumenta,quae in illad»fp«t3 tione à me allata fucruni.hoc loco repctam.ef quomodo Andreas ea confud^rit, bonahdf fxponam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ . -

Si vntim proprium effentiale Deitatis reS' liter non poteft communicari, nec yllo modo eompctcre humanitati Chrifti; fequintr nulU ©mnipo

Rationes duas affcrebam. t. Qivia pro ƒ pria Dei ertenttaha nihil aliud ümt.qiiàm ipfa Dei effentia-.ac propterea à fe mutuó tam non poflunt feparari ciira fui pernitiem: qudm ix pfa efFentia Dei, quxeft atTrASç ld eft , lïmplicifsima,abomnicompofitione alicnifsima, 8i in nullas panes diivdua.

i. Qiiia omnium propriorum elfentialiuin vna eademquceftdeffnitio, vna eadfmqjna* tura, vna eadem'qj ratio, quoad communicaz tionem:Nam omniaeodem tnodo^’f-oc'®quot;’!* Tojçi^ouoj gt;nbsp;11* communicabiliter fe hax bent.

His fubftituebam : At vcro aliquot prox pria elfentialia nee cominunicaniur,iKCcoin' pctunt realiief bumanitati Chr iiii, v t lunt açter nkas.ipfinitas S(c.

Ergo nulla omnino propria cffcntialia Dei t^tis realiter ,humanitaii communieantur aut competunt.

Adhoc argumentum cum Andrea» nihil haberet quod rei'pondertt C vtnecbodiehax bet quod refpon lcac folidc) folaneganoive connexi , tam firmis ratio i'îus«à meiobox rati, fine vlia ranoue allata , me , fi box gicts placet confudit. N im pnmo comtx debat, óC adliuc , nifi uouum monftnun.

vt folct.parturiar.Iibcntcr conccditjiiimant/ ta tem Chriftinon efTe abxterno , ac prop^ teren non infinitam. Itaque vt modo dixi, valdc infoientcr Slt; cuni omnium Dodogt; rum admiratione.negarc ctrpit.non necerf« cffcvt, cui vnum proprium elTentiale com-* niunicctur , eidcm crtera omnia aut null» omnino communuentur^Aiquc tandem cuirt fe in omnes partes veftiflet nuUumque lagt; pidem proobtinendoliocfuo paradoxo non mouiiTet , ac me liberius inftare firmasqiit rationes repofccre animaduertifTet ; tandem ad M.Georgium Lieblerum prouoeaiiit, at^ que vt ipfe de axiomatc, quod ego vr^e/ « bam , lacobus veró Andreas oppugnabaf, pronuntiaret, etiam atque etiam contcndit* In quo primo,vt veriim fatear,Andrea; Icui' tatem, ne 'quid granius dicam,mirab3r : qui cum philofophos SC Phyficos,à profcfsion« Theologiæ Si à defenfione veri tatis vàlde in ' folenter.remoueat, iam fui ipfius oblitus, M* Lieblero.hanc fententiam , in fchola Thco^ logica,diiudicandam proponcret.

Deinde hoc quoque mihi non minus mP rumfuit, quod Andréas M. Liebleri fen^ tentiam , de hoc ipfoaxiomate probe cogni' tam haberct, tarnen ieam in publico loco rurfuî expeteret. Nam non '.lultô ante difcipuluS quidam eius, Magifterbonaruin artium créa» dus*

dus, difputationem philofophicam de vnione perfonaîi Si coTnmmiicaiione ldiomatum.con Icripferat.Si confenticnte Si approlàante Lielt; blero '.nipnmendain curauerat: in qua hoc a* xiotna latûiis raiionibus abipfoM. Lieblero approbatis onfirmabaiur. Ne verdpiaiuuen tus refte in doi^rina il là crudirctur . Andreas fux Vbiquit.iticauerevolens.eamdifputatio.* nem fupprnnendam curauit : atcçtam Lieble.» ro.quàm eius difcipulo multas moleftias créa uit. itaep cum tam ego quant Andreas de len^ tentia Licbleri non dubitaremus S£ ne ei de nouo pertcula crearentur, aut ne contra conz fcicntiam pronunciare cogeretur: vtegoeius fententiamnon admodum defiderabam, fie i.» pfeeam interponere tergiuerfabatur.His ego, vt glonatur Andreas,confufiis , iuflus fum a.» liud argumentum proponere. Ethoceftpri.» mum lacob Andriex viftoriæ tefiimonium.

Qiiemadmodum inperfona Chrifti , in qua du« natur« laliiae amp;nbsp;incolumes manent, fe habet propria cfientialiahumanitatis addi uinitatem, refpeitu videlicet communication» nis.’fic fe habent propria deitatis eflen tialia ad

M, B E V'M L E R. ï humanitatem.Hanc propofitionem fulciebani tcftimontjs Sacrx fci ipturae , in qua piopiilt; Dcitans nö magis tribuitntur huniatntanChri fti qium propria humanitatis iribuuntur Dtlgt; tati. SicClihftusiionmagi§4tcitui fuiiïê ante Abrahamuin loan 8.yer 53 Qiiàm poft loan-' nem veniffe-Ioan i ver.xy.amp;jo fuChriftuS à loanne Baprizatus non inagi« «dicitur films Dci.Matth.j.ver vltiino quàinglorij Domù nus crucifixiis i.Cor x.vcr.iS, Hisaddtbam perpetuum conftans prirpitiu« Ecclefisc tc/-ftimonium,quod Uatnafcenu? Ubroi,dcOrlt; tliodoxa fide Cap. 4. numero çoraplexus eft; Kai 5S ô^piç-oç J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lo injuja.^^TÔi‘‘

Â?yiTclj , XTiç-ûÇ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7ra^}-nc,)(i^ iXTm''

-Sso? ovof^e^^ATcu i J'e^iTcu là. auuu» tpiç'uxti zc (pvffïMÇ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tfii; artp»

zôç , -ôïoç TmdfinQ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T,

Çjt.'Jir' -r«ç c/lôÇ«ç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, à gt;(^9’9

^3Ç, i(çil9' Ó eu9iJO7rQ- b ùu/TOÇ, à jav a^9igt;j}7rQgt;' ùcç euSpuiTru o 0-f.tjc^nrgt;u, J'ê;^î'reie t» ruç ôgiatç ijia fjrf.nt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z'l ov rsf^^ uwto'),

i ifÇi.9' à vîôç cà'v atóiu©', nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i';^' i^ciTuti 7rajlt;i ioi'. gt;(cti

wioÇ'^i’û^ÔTr©' th; alt;’'neO.3a«aç,îjtgiT«-(pû'jiwç o^nJicTfetnic Tn i'npa'mÏJie^ iluj rHi varoçaT^MÇ TauToujia , iccf^ tLuj eJç ägt;^t)Äa /wr^zj;%i^«p„cr/v. Jiyiô« TDtÿnilt;f'LUgt;eé,4MSa ii-Tiüv

Ô’Siiç »!fX»v'^TMÇ^nÇ£3(p9n,?J3!)T0?Ç ov* ^pc^mtç aiü^ajigt;içpÂlt;^tf,i{^ ôoi'ôepo^rO'oû-tQ* ^xuç’û; aTOÖHC, tt/^Jioc «ft.Etenim Chnftus, qui eftvtriinz qiiçfimul, Si Deus amp;nbsp;homo dititur. Si créa' tus Si iocrearos, Si pafslbilis Si impafsibilis. A tque cum ex vna parte filius Dei Deus no miiutur, rccipit confubftantialis nature proA pria.i j eft,cartns;Deus enim pafsibilis nomi^ natur 8i Dominus glorie crucifixus, nonfegt; eundum quod Deus,fed fecundum quod homo ipi'e eft. Et cum homo Si filius hominis nomiz natur, rccipitdiuineefTenneidiomataSi gio riam, puer ante feculum Si homo principio ca reus,non fecundum quod puer Si homo, fed fe cundum quod Deus ante fecula exiftens, faz ^us ed.pbftremis tempo ribus puer. Ethic eft modus stfTJc/loffsac.id eft alterne attributioz nis.cum vtra^ natura.mutuo tribuit alteri na« eure propria propter perfone identitatem, SC ipfarum tn fe mutuo immeationetp. Secundum hoc dicere poflumus de Chrifto, hie Deus noz ftenii terra cpnfpeilus eft, SC cumhominibus

M. BEVMLERI eenuerfatus eft ; Sf hic homo increatus eft, . impafsibib’s 8i incircumkriptus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

His ita peradlis fubfumebam: Atqui prolt; pria humanitatis efïentialia, non realiter tri/ buuntur Deitati. Blafphcmum enimefier.dice Te Oeitatem in fua fiibftantia eflenatam, cruci lt;nbsp;fïxam,pafram.mortuam, fepultam, refufcita/ : tam.ad cocloi elatam.

pi’opfiaücitatis efTentialia non rea/ liter tribuuntür fidcompetunthumaniiati.

Propofïtioneni meam facrarum ïiterarum teftimonqs Si catholicæ Ecclefî; confenfu con firmaramoppugnarccœpit Andreas, qua con fcientia Si pietate, videatipfe. Diuinitatis,in/ . quit,ca eft perfediio, vt nihil ei potuerit acci/ dere ab inftrmitate humanitatis, Nam fi quid accidiftecei, neceflaridrcquerctur, nonfuiite ' Deitatem. At verdhumanitas multa potuit ac cipere à Deitate. Ethxc funt prima indicia vi dlorix lacob Andricx, quam in fecundo hoc conflidlu obtinuit, fîveruraeft quodfcribit. Ego autem animaduertcns Andream tarn mi/ hi, quam alijs fucum facerc Kquiuocatione vocabuli.cœpi reponerc me nec ignorare,nec negate, humanitatcm Chrifti plurima, maxi/ ma, Sdnobis incomprehenfibiliadonaacce/ piiTeàdiuinitate: fummam videlicet illain di/ gnitatem.vt ftthumanitas filtj Dei propria; fo cictatemofficijmcdiatoris inter Deum 8dho ininesgt;capitisEccleltx, gubernatoris Si iudi/ cis w*

cis,totius mundi, focictatem honoris 8C ado* rationis vnius cum Nobis veró ccrta* men efTc, nondedonis, quzChriftus in im* menfum locupletius, qudm omnes homines angeli accepit.fed de eifentialibus propric* tatibus, cuiufmodifunt,efllt; abxterno, cfTc in hnicumloco,tempore,potentia, SC (i quaefunt fimilia;dehis inquam quxri, an aliter huma* nitati Chrifti, quàm propria humaniiatis di* utnitati communiceniur.

Quod vero Cancellarius addat diuinam naturamefTe perfe^iorem , qult;dm vtaliquid abhumanitate realiter accipercpocuerit ; id contra me non cfTe. Namhumanitatem,qua* tenus videlicet humanitas , in fuanaturaK efTentia conlideratur , non minus perfeAam effe, quàm diuinitatem. Vtramque cnim ita perfeftam effe, vt proprictates faluas retine-» at,nihilcp fuxperfcAioni contrarium, amp;nbsp;im* mediate cum ea pugnans recipiat. Vt Dcitas in fe no recipit TJ TnxôxTOV W •mp'i2lt;;‘^7r'rov^ idtftjVtpati Siloco circumfcribipofsit.NSfi hxc etiam quatenus humanitatem infuapcr* fona geftat,realiter in fe reciperei; Deltas ede defineret. Ita quoque humanitas xternitatem amp;nbsp;infiiutatem 8£ omniprxfentiam in fe rea* liter non recipit,quiahis non minus deftruerc tur,quàmdiulnitas illis.Itaqucin Andre« re* fponfione nihil aliud agi quàm peti principiü. Ac proinde ß ex iftis phradbus quas Sacra

fcriptüra Si Ecdefia vfiirpat Si agnofcit^ Mö*/ mo cftOmnipOterts -, omniprxfcns, coiligat* Ergo humamtas Clirifti eft realiter Oniiiipt»^ ^ens 5lt; omniprxfens : Eodem modo me tol^ ligercpolTe ex liilce, Deuseft natiis, pafius, mortuus.Ergo diuinitas eft pafla,n)Ortiia.

Ibi tum cum Andreas mire fe inftar atig’nl lx torqueretjÄ pro obtinenda vifloria vciie^ jnenter laboraret : nec tanrieU quicquam lohdi Sfferret, acAôppvçtieruis amp;nbsp;thorisdeftHutöf lexeret; necfcilicetfolus veteranus tyronem viuccrét, ac fine Tbcfeo tamopima fpolia d«lt; portaret: forgii quidam eX difcipulis etu'Cquï au Andreas in difputatione HeYdeibergeuii. âded Do^loi emGrynxuni confudifTc, vtetia liluft Principilöhantri Cafnniro.admiration» fuerit)ac mifero magiftro fuo Ope fertt:s,cœlt; • pit exclamare:digntfsimè D. Cancellane, eft magntim fophifma inoppo'nentis argumen/ to Ibi certc fareor, me non parum animo pert eulfum fiiifle Nâ in:c'ligebamnon(olumiot3 Auditorium li genua non étiammiht adolefcenri cum tribus robnftifsi' mis hoftibns, haftasfuasin me vibrantibus, congredi necciTe habere. Primus erat Andre' as, qui fe omnium hominum doifbiGimtim putat.* Alter eins refpondens.qui ditiminiftc' rio Ecclefix funftus crat , amp;nbsp;lacobum acii' minedifputandi, doifhrinaquefupcrare, m' dicabae

À P o 1 o G I Ài 4» dicabatur : Tertins erat his nouusMagiftcr* qui fi ea præftint, quac triumphator Andre* 3' ei cribni(,non dubiurn eft, quiniYiultismoz dii j crudittone Andream excellât. Nequc liiincnnioremmihi crimiui effe oportere exx iftimo. Gain enim ne Hercules quidem contra duos : quoinodo ego adolefcens contra tres irtos Hercules*;

Sed tarnen audiamus fulnaen illud, qtiod lue , vcnia à Cancellario digniisimo impex trata in me magno clamorc contorfit. Ârx giv.nentatiir, mquit, falfdà prardicato ad inx cite. Nammuita ctiam prxdicaiurinphilogt; fophia, qitx tarnen non iniunt. StcDeusdicix tur paifus ; non tarnen inde fequitur, diuinitax lem realiter efte pafTam in fua eifentia ; quia diuinnas nein eft îubicéliun pafstonis.

Hoc brutnm fulraen, quo me prsedicatix uns iî i e M.tgifter.non fecus ac Doétorem Gry nxurn tn difputatione Heidelhergenfi,peniiu» proftiauiffe arbiirabatur,cum repente é veftix j ^io m ipfum autliorcm, ad hune modum retqt , fiflenrÈodem modo ego cOntendo, vos foplii j nbsp;nbsp;ftieari,cumfcnbitisdocctis, humanitatem

Chnftus homo, eftomnipotens Si Omniprx« ! fcns.’Andreas animaduertens fuumillumTex lemachum non vft]; adeo fcclicitcr pugnafle, ! neque telum quodin me mitieretfuperfluum

M. B E V M L £ RI vider«,pugnam continuodirimit, acnos tft* priuatim tranfigere iubet, meqiicaliudargu' nientum,fi velim.afferrehorutiir. Et lioc f** alterum vicloriæ lacobAndricx teftimO'' nium.

Non polTuni hoc loco filentio prxrerir« me cum vidcrem Andrea eiufcp fuccenturiat® res hoc modo mccum agere, in hæc verba erH pirte ; fl til lacobc Andrea vel vno Sacrxfcfi' pturx teftimonio tuas iftas prxdicaciones,Hgt;* manitas Chrifti eft Omnipotens, Omnipr«' fens, omnifeiens probare amp;nbsp;confirmare pO' I teris;tum ego pedibus manibuftjj in tuam fen' tentiamibo. Ibi Andreas aquamfibi hirers fenfit. Ne tarnen fibi difsimilis elfer, protuÜÇ locum ex Ioannis i. Epiftola, fanguis Clirifl* «mtindatnosàpcccatis. Ergofacra fcripnif’ aperte dicit hiimanitatemCbrifti elTe Omnip® tentem amp;nbsp;Omniprxfentcm. Sed noloomnlt;lt; Andrex nugas perfequi.

APuerfus gioflam Adreana qua fcriptuiquot; in verbis Cœnæ,hoc eft corptis meiim.i'' has formulas loqticndi coniiertendo, in pane» fub pane, cum pane eft corpus Chrifti,rdni ai'' rate' rennet Sc tuetur: inhunc modum argquot;' me»'

raiio tft rctolufndi, cxplican li Si. in« telligendi pr?fdi :ationem de pane in Sacraml/^ to canT-.eadcm plane eft de vino. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L j

Hmiispropofmonis ratio afferebatur ex' eo;quodvtrintji‘ prædiraùo effet Sacrament**gt;\ lis.év vtrin'cp Sacrair.cntabter intclligenda. ]

(

gt;

t«

Atqui Andreas retinendoScriptum invet ( biscccii.v.propontioncm illam, Panis eft cor.* t pusGItritti, adbuncmodum rcfoluendam 9( | inielligendä effe docet, in panejub pane,cum 1 fane eft corpus Chrifti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Ergo ilia propofitio poculum eftnouum i Teftaincntum, ita refoluenda 8i inteUigendX crit,inpoculo,fubpoculo,cuinpoculoeft nogt; uum Teftaincntum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 )

Propofitioncm cum Andreas negate non poffetnec auderet : quippe cnm extra omnent controuerftam fit, tandem elle pr«dtcandi ra*

tionem de poculo,qux eft de pane Eucbarifti* CO: cccpit,r,efcilicetvidus teneri videretiir, attp omnibus fuam cruditionemproharet, in*

auditum paradoxum, quod i(b expcrientia V * niuerfali.à rerurn natura Si veritaïe abhorrer, comininifci amp;nbsp;propugnarc ; fcilictt ad vnio* nem diplomatisTeftamenti, ?i rcilegatx, ad Teftamenti veritaiemfancicndam, oinninore quiri, vtTeftamentum Si res Itgata femper In vno eodccj} loco fint fita, feu vt res legata fiï in fii fub T tftamcnto. Sccus enira ft fiat^Tcfts

mentum violari amp;nbsp;inane fieri. Tandern vet“«! Î* cum vidcretme iftis tp^vaplaiç S^nugis^qual ipfepre gcmmis habenda$ efiitecnfebat, neC ' gt;noucri,nec pati miln imponi : fed grauifsimi» , aliquot rationibus, earum «to'Tbii demons firare : mifer ifte lranro,qui turn quoqj triiim/ phabai,fi eiusos.fifroniem , fi impudentiani fpe(ffes,quafi furore perciiu$,fcfc ad luriftoH ' fiiitos (larifsimos conuercit, aiqueabpsbant , qufftionem in Sclioia Theologica agitaram dijudicari , fuamcp nouamamp; inauditam epi' nionem confiimari,ex inris prudentia cupit.

In quo rurfus Andreas, fi modo ea vere Ä , conflanter funtit amp;nbsp;credit,qux nnper in fua Ad monitione Germanica aduerfus Dodorcni Chrifioplioriiin Herdefiantim valde info.'en' (erfcnpfit,ii$ipa(rentitur, fui ingenq duocli* rilstma fpccinnna edidit.

Nam primd nolnit, ctfiid vehementer ft eiiperefimularet, clarifsimos lurifconluhoJ fnam feinenriam intcrponere fed hoe fibt pef^ fuafit.fore,vt illi, ranone in obfequiiim lacob Aiidrearinm capnuata, fimplicifide 5«.' ftupido aflenfu eiusfrntentiamapprcl arent, mfifor* tafie vohserit eos repented vtftigio iten fecngt; aeVra r Samuel.ó.dEeepuniri IdquodtX Apcflrcplic eiiH ad lurifconfiibos in breu* Germanica Admoniticnepagina, 12. i).colli' gitiir Nani ibi inter earn ra ad hune moduli' fcnbit;Dile^liCaluinianiIurikoiifuIti arbitré min'

mînîftePeum vos diutius toleratunitn efîe.ac non potins Chnfîum d: dextra Dei aliquando probaturum.quodctri caufa veftra.quodtamc

I ruin ilta vocatio non ert^tueri pofsit.ac non ne » teffeliabeat eiufmodi.fociorüopera vti, quos , dil’tïpuli eins iSlt; Apoftolus Peints inter fures, I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;latroneijSéinaleficosnutncrarût^ An oblitier

J I AgnoCcis proctildubio Andrea verba tua, j ex quibus bona fide.hanc fententiam, dcduco. 0 luriüonfultietiamfi bouamcauiam in religio netueaniur, à Dcopunientur nôfecusac Vxa, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;pro furibus latroiiibus ac maleftcis ä Petro

et Apoftolishabentur.Tuvertt Andrea ex bac fl nbsp;nbsp;nbsp;pvopofinone,quâ non ratio fed iraciindia,Qon

J îtumibtas Si modeftia.fed arrogantia St fnpct ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bia extorfit.nolens volens fubfumes.

,1) Atqui ante biennium gt;nbsp;Andrea petentc Sf itt 0 nbsp;nbsp;nbsp;uitante.Iunfconfuln Tubingenfes, fuatnfen-'

Mot vbifeccris uiooraculo concludes Et goillilutifconfiilti non fecus ac Vxa àDto pu P niendi,pro furibus J. latrtjiubus amp;nbsp;maleftcis 01 funthabendi.

1» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î *

Âfcpliæc te deipfïs fen ft (Tc Si nunc fentirC ante annum omnibus Tubingenfibus proba* fti. Nam cum vid res Deum tux crudelitati non indnlgere, 5^ vulnus illud quod Clanfsi* mus hirtfconfultus loannes Hocbmannustibi in Difputanoneitiflixit, non modo aliaments repoftum maneret, fed etiam indies recrude* fceret.eum ipfum,cum coram tda magnificen* (ia Mecbcinx laudes extolkret,magna tut cuix ignominia amp;nbsp;omnium admiratione, orationC cuts interpellata, Vxx videlicet zelopercicus, blafpbemum impiumnominafti.Ai^in iPo a^u folenni muira alia admilîRi, quod tuant modeftiam ,humilirarem. cbaritatem , pacis tranquiliratisip ftudium parum commendant. Qtix tarnen cum toti mundo patcant. Si i mul tis bonis deplorentur, nolo in ijs recenfendis diutius rommorari.Sed babes primum ingenij (UI candidi indicium.

Deinde verd tu ipfius iudicio te caufam morbidam.putridam.ruinofam, malam, mu* (ilein ^totenim epitbetis tibi in breui Admo* ititione fua vti tibuiOfouere ac defendere , demonftrafti, idquodhocfylogifmo i *ua bypotbefii cxtrudo euincam.

Eos demum Tbeologos malam caufani meri necf (Te eft, qui Doftores, iuris Si medi* cinæ, Galenum, Bartbobim Baldum implo rant,arc^ eos tPtnquam procuraiorcs amp;nbsp;aduo* catos conducunt.

HincPropofïtionen, probo teftimonio la cobi An irexoinni cxccpcione maiori.c cums Adtnonicione pag. 14 defumptacft Vbi harceius verbalegttn ur. Oportet verôiUam morbidam,putridain,ruinofam,malam tnutiz lein eße caufam, ad quant ronferuandant conx cionatores Zuinghani nonfuffïciunt, fedne* «e/fe habent Doclores mcdicinx amp;nbsp;iurts ciui* lis, Bartholum amp;nbsp;Balduni inuocare, eos tanquam proeuratores aduoeacos condu* «ere.

Hisfubftitues ctiamprTtcr uoluntatem mz imrAtqui lacobus Andreas, in Tlieologica di fputanone Tubingenfl,de Teftamemo Chrifti lurifconfultos,omnibus alijs præfidfisdeftitu* tui.inconfiliiim adinbuit, eorumcpopem imz plorauit.Sf fuffragium emendi art ftaduit.

Ergo vo'.cns nolens rx fupenoribus tonz cludct Andreas, fuam caufamcrteinorbidam, putndam.ruinoram.tnalam et inut lem.quam defendendam in gratiam Embycliianr ■ biz qmtatis fufeepit. Sed non hbet plitra inffep'i larobAndrici in hoc fa6io documenta expone re.* hoc tanrum ideoaddidi poûulari abomniz bus. vt ab qs fefe abftineant inaximi^ vitqs.in 3uibus alternm rrprehendcrunt : A tq; non mo d accufa’orem, ledneobiurgatorem quidem ferendum effe cum.qui.quod in altero vitiuna l'eprehtndtt.in eoipfe deprehenditur.

ftantlationem Andreæ facramtntarjain lurif' confultjconfirmarint. Inter cartcros furgcbai ad proniinciandum Doctor loannesHocliman nuj.IurisCanonici profcnor,attp manifeftc' Si. libereiiouam Si tnauditamlacobi Andrrxdc Teftamento fentenciam à lure Ciuili abhorre^ re penitiisqjignoran citatis lociscomprobaz «it; quippceumTeftamcnti virtus nop in cd confiftat amp;nbsp;perfpiciatur,vtinvno öieodemlo eb turn re legata collocetur Si cÖiungatur; fed jn eo potius, V» T eftamcnu virtute amp;nbsp;adtumcn to, teftiponiotp de re legata certi fiamus.art;^ fuo tempore percipiamus. Huic fenteinix cx* t^ri lurifcoplulti omnes fubfcripferunt.Ibi rum Andreas, cum videretfîbi aquam harrere.fetp omnibus armis extortis cóftriiflum tcncri : ad veterem ilium fuû amp;nbsp;fxpi'us coiflum eocyfinii vltimumtpCrefphygeton ccfugit, tragicc rii elamando.Ionge alia ratio eft, ihhocteftamcn to.'videlicctfupernaturalis.ineffabilis.amp;f pla/ rediuina. Scihcet Andrexfiipernaturalisills petitio principij multo pluris eft facienda qua exterorum homïnumgraiiifsinia venfsintaij indicia,amp; longo vfucomprobara.

Ctterum hoc quoqj loco,optime LeftorCe fe oftendit Andreçarrogantia amp;nbsp;Iciutas Nam quid attinebat quçfo prouocare ad lurifconful tos.quidopus erateorfifentennam expeierc.ß Cl reclamare fine ratione licererï Scilicet hit Andreas fibi perfuaferat, fe omniü rattonem» in fui

APOLOGIA. 44 in Chi obfequium captiuam duxirte,atlt;ç fua fim plictfideomaiu'n mentes itaobltufcfeeiÛe, vt ctiam contraomnem veriiacem,contra rcrum •aturain, contra onaaiû fapientiù iudicia.coit-' tra boni vin officium et confcientiâ in graciant Vbiquitatis lacobAndricx luris ciuilisfcicn* tiam adultéraient amp;nbsp;corrumpercnt.Vel ettam ß hoc pro Tua modeftia fperare non fuit aufus, voluit certè non folum Marei Beumlen inepti as fed etiamdoffifsimorum lurilconlïiltorum omnibus planas facerc,vt fcilicet folusAndrew as Vbiquttaiis beneficio fapics haberetiir.Nec folum voluit deMarco Btumlero triumplium agere, fedetiam de lurikonfultis ircplia-uin erigere.'vt fcilicethiuc tnüpho eo maior digni tas SC auihoriias cCciliareiur. Et hoc eft teniû amp;nbsp;vltnnü lacobAndricx vidlorix teftimcniü*

Expofui Ju^lenus bona fide qua potui breuitateamp; perfpicuitate, prxfipua capita, quxindtfputationcTubingeiifi, quam vei a* rum narrationumlibiofio pofiremo infarti e placuit An.lrex, accideiunt.Me autem ii hd à vero alienum fcripfiflcnoiuntomi’.es, quiet difpi’tationiintcrfuerunt, ad quorum loi.kix entias prouocare inlninic dubito Sed oiur.i/ ( iimoptime nouitFeus »toptTco^ io cHc , lt;cr^ dium Sc rem mlcrutator , on ms nundacf, Sd amp;nbsp;fi audis feucrifsin-usïufiif.-in iv'q: viiu ex; quemgaudeoalicmaudo lU'ci n r amp;, Ai-dicnn uduemfcfiuri;n.i.fic. Ttauieii. / । c.rv. I ctz

H» BEVHLERI toir.vt (î me iita argumenta,qua:Iioc loco bre^ uiter repetii nô propofuifle, aut te aliter qiidnt ego commcmoranm fatisfcciffcfcias.idfir* mioribus argiimentis.qiiàra funt tfta quatuor* qusc hoc loco attigiftijCommonftres.

PRimoaisme itaconfafumfuhfe, vtnihil ampliui aduerfus tuas hypothcfes afferr« potuenm.

Mirarer hoc loco, Andrea, te iftafcriberes 'nifî iatn duJam multis modis toti mundo prt» bartes, te nullius rei vnquam puduiiîe ; vnde, fiue Gregorius de Valentiaîîift alius Papifta verilsimc fcripfiflc videtujr : inter doua qui'jitS Andreas fe ornatum elîe videri vuitjiaud mie nimum efîe hoc,quod in totSVua vita, ettam io manifeftiffima fraude deprchenfus, nunquaih crubuerit. Idem verôetiam hoc loco luce mee tidianaelarius fefe oftendere, exijsquacfub* iungam facilé cognofcctur.

Scribis ipfe me integrum diem, omnibuf ante SC port meridiem horis à te auditum fuie irte. Qtiomodo igitur exatffo die.cum finis die fputationi neceffarióimponendus eifet.aut vn de colligis me nihil amplius aduerfus tuas hye po the fes afferrc potuiiTetcum teipfo tefte, non inopia argumentorum meorum.aut veritas tu arum hypothefeon,fed dieihora finemdifpue tationiattulerit : nififortafsis volucris tuas conciones in multam quoquenodfem produe «t«:

APOLOGIA, cere;quod tarnen te cogitate nemo Rifpicabaz tur Nunc,puto,animaduertis te hoc loco prx titmia iracundia, nimiat^ vidorix cupiditate lapfum effc Paralogtfmod non caufa vt caufa, quando non ego , (cd dies difputauonein diremit.

Sicuihoc ad fidem lacobAndricam co* gnofeendam non fufficir.hoc quotppaucis ac cipiat. Cum ergti primo die difputare cefia* turn erïetjacobus Andreas mi hi copiatnpotc ftatemtpfecit.fequenti quo'cp die, ft quid defid« rarem,interrogandi. Quapropter cum de for ma Dei 8i forma ferui,ex loco Pauli ad Philip penf i.cap cuidam refponderct, 8i formant DeiJormSq; feruide accidentalibus.quas ipfe confinxit,formis interprctaretur.hoc argumS turn propofut.

Ergo filius Dei feipfum exinaniuif amp;nbsp;form! ferui.id efi humanitatem accepitrquod docent Chryfoftomus;Auguftinus fermone fecundo dcNarali Dominitl hcodoretus Dialog.i.Ea films lib ».contra Eunomium.

Sed afitimpmm meü,inquo cardo difputa* tionis vertebatur,tarn firmis argumentis d«' monfirabam, qux Andreas in vternum rum* pantur vt ilia Vbiquitati, infirmare non pot«

rit- ’. A connexis.'quia Paulo hoc loco pt® poiïtum eftaiten dere, qui s fut rit Icfus Clin-' ftui ante incarnationis myfterium. i A tefti-' nonioCyrilli thel'auri lo.Cap.». Vbi dititiir Chriftüin forma OeifuilTeab xrcrno j A No «ationevocahuliMoppHÇiquod idc (îgnificat quod eflcntia Dei feu Deltas 4. A ic.dimoiiio Baiilrj Magnihb 4.contra EunomifiCa i/n' forma Dei erte.eft incfTiniia Dcierte. None/ nimaliudforma.aliudefTentia Dti,ne fit com poiîtus J Ateftimonio Damafceni, qui lihro 4 Ortliodoxx fiJei fcribit, in forma Dei efle prxdicari de Chrifto ante incarnationem, X (jgnificare i” oibcoHs.ov ■TOr ideid.confuhftantialitatefn rum patre 6, A tc* ftimomo Am'irofij, qm Iibro 6. Epiftaia 4«. fcribit; Aduerfus Photinuni hxc nobis fenten/ tia eftzad lerlu» aurein Apollinarem legiiirna circuinfpectio.vt confireamur ficut in Dei for m i.nihil ei dcfuit Jium« n itur-e Ä pleninidi/ iVs:(iciniUa forma hominis quoimperfeifliis homo ludicarctur 7.A vi vocabuli xqiialis Deo quod Cyrillus hoc mqdo interpréta tur: quomodoergoalien eiubftanriareft.cui arqua Il t e!KN ini quae natural iter xq lalia funr.ciuf dem peniiui lubllaiitix funr.

Ad hoc arg i nentum cum Andreas neX® q'v lein reipouJcrct, qm'm Nrftorianuin cf* fe qaicaaque fentut Deiiatem fcfc exin iigt;ilt;

Riffe Siformam ferai accepiffe : ego veto ragt; tionem tanti criminis repofcerem-.tandc quod noruntotnnes , mihi fatisfecit, mequenibit amplius aduerfus fuas tbefes afferre pofle^ bclla aftuta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;demonftrauit:

Ita fuin . inquii,defatigatijs(nam afTueuifTe labor! tanj yidebatur, quam nuper in difpu^ tatione Hcydelbergenfi magnis laeertfS di* fcipulus cius quipublic^ Si grauiter, quuni «i oralis manducatio defendcnda eifet, con* quercbatur fe publica condone iia dcfati* gatum effe, vt vix fpirarc pofsit^vt non pof* fimiibirefpondereamplius ; tu verofiveri* tatis ftudium tibi curx eft , veni bifce die* bus ad me 8i priuatim conferemus de ver* ioci Pauli fcntentia. hxhis candide Leftoï libère' ludica ytrura Marcus Beumlerus ad oppugpaiionem Thefium pihtl ampliiis àf* ferre, virum verd Andreas plane (ï conuitja excipias , nibilrefpondereömninopotuerit. Etboc eft primumhindamcntumquonititue yifloria lacobAndrica.

Alierun) Argumentum,quo iriumpbusla« cobApdricus faheitur , deduftum eft ex njea, quam confinxit Andreas confefsione. Nam »it in cpnfutatione.mc publice dixiffe : Quod omniaRm perfenpturus adTigurinos. Et in Admonitione , quo eft ingeniq fcraci , ad-çüt.'meprofeffumeffe publice, quod minimi

M. B B V M I ï R I fra5teintur q«»in ThefibuJ îareS^n Wcî* Cldifputatione publica damnata fuerit. Vici‘ fti profeiflo Andrea amp;nbsp;magnifice vicifti : propterea triumphum à tuis nbi decernenda ctaultrum^ Bibenhufîanum dono dandun, cenfeo Fateor Si ingcimt fateor me vtrumql dixirtc:Si vt nbi plus largiar,cn adhuc eodem fiim animo,quo tum fui,cum tibi nia dicert-n TJam primo tuas reiponfiones triumphanrcb quas adobiefta mea argumenra dedifti non foltimad rig irino» fcribcndas.fed ton miiii* dohocpubhco feripto patefaciendas ccnfto: vtomnes intelligant.quibus artibus.tuainV^ biquttaccm propugnes, Si quàm audaéler dc rebus vanis Si falfis giortari fo'eas.

Deinde verô non inScior, fed coram Des êi totb mundo faieor, me non fo'um d Tiguri pis fed etiam ab omnibu« Helueiicis.GalliciS, Anglicis.Germanicis ecclcfi}?, quas toiope' étore vcncror,di(fenfire,lt;î ca doceant, quæ ta rugas gerrasqjfabricâs.ipfîs affingis bruti'if anathcmatifinis ferire confucuifti. AbArrij tiamipimpictare.àNeftoriidelirio Si altvb’a fpbpmqs, quastunoftris luinquamnon faifd affingis, tam longé abfum abliorreoq? ; quàm longe' re à veritans tramtte defleftere Ä vcrlt; cunJi-v fines tranfire video; quoties iftas lt;3' lumnias aduerfus nodros ei)omis;Mulrtim 'it rdfalleris Andrea .fîcxiftima; me.etfiabii» tamdudum explofis, quoiidicéj; cxp’odendii hxreûbul

A P o L o 6 î Ai 47 hxrelTbus toto animo difTcntiam, ftatim tuam \ biquitaum,qux orthodoxo» in Eutycbia* Foscon nibui,aut rralcmidK inaiumtr mmu , Ficaciourni.qv.a; Ani)furot it aima fui mi* FiArat,qux Neitonum, Maritonrm J|^^cne* ihciua ,Mcn(^pbYfnai.,Tbcopatlt;bnas,at Or coTeuo(.at:aui(on ulftanriaiKgt;ncm,quv(lc* uationem Papiftitam amp;nbsp;auoranor.rmfacta* nicutiidoloiaiiiiam lotfiiniat,proVaiuivn* cfie Scioetrm I ci grana ita fugienóum efe» ne pl Tier cafam S»io cnam tentciuia lapicn* tumiir piOHidupicfle ei m,q«iJ(p^'zr'Ov • wijf’ç TT Vf [iaÄti iavTvy, iumü fvgicas itt Ignem fe conqcit.

CitcnzniVoc ipfo loco «tuifmikmefle, ©peixprrhumnicfa^turum arbittor , fijiio Leftori oftcnderc.Namhoc quidemloco ,ne fcio quo catuveto falfum mifccs .•fcihcct exi* ft:mas , cmnetulifkpunftum, nonquivtile duki.fed qui veto falûim mifeuit Falfum igt* «Ht eft,quod numoria lapfus pet fallaciS com pofinonis ca coniungis amp;nbsp;confundu.qux mlt; ntodifiungenda amp;nbsp;diftinguenda erant. Nara neminem Tubingenfium,qui difputatieni in* I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tcrfiierunt, ex meaudiuiJTe amp;tfcio,quodnon

diÖ8u«rït,prxfertiin cum ea tot auritis 9C o(igt; latis teftibus refiitan pofsint.Nequc veto du-biutninihiefl , quin multorum confcientij^« quibus tu terrori es impudentilsimi mendacil arguarif. Mirum autem eft Andrea te dunt Tubingæ vïxi amp;nbsp;cum crebritiii deine apud multos fermones efient,tarnen huiufce rei nul lam apud quenquam tnentionemfecifl'e. Ho£ verd tu nofti, amp;C tua tibi conftientia fuggerir, amp;nbsp;mulei boni adolefcentes meminerunt, lefiC pc ijs, Si mibi ipfi coram «iixiflfe.'me à tc iniC'' grum dietn in publica difputatione audituto,, mea argumenta difcufla:Martum Beumleruin ciïcdef‘peratumha:reticum,vtpotçqui venta-' ti nullum locum relmquat. Vidoriar auteiK nullam fecifti mentioncm.

Cxterum quod tu public^ me dixilTe fin* gts, id priuatim in tuis xdibus Anno t ; 31* die 7.Septemb. Tigurum me abiturum dixiP fe,prxfente lioneflifsimo Si dotîiifsimo ado^ lefcente loanncCafparo Murero Tigurino^ qui niinc manere Ecckfiaftico apud nos fun-' gitur, tuipierecordaripoteris ,fi phiis Bk benhufianam crapulam edormiueris- Nequf autem nobis turn fermo erat de tuts Theiïbiis» quas paucis ante feptimanas difputaueras^ fed de fcliedulis quibufdam , quas aduerfuS ortbodoxum confenfuin,non cerre, quodre-* iflcmcnuni Si ctiatn bonis aliquibus viris di-' XI, fine mendis Gcammaticis C nondum t'

ftlrt» ft arbitrer alijs corrigendas d^d«raî) cdhïcnpfcras mihiqiU Irgtras.Nam caruni fumma lixc trat, Orihödoxum ronrenfum, aiq'ueadrn omnes.quos cOntra prvcrptuTH Paull Zuuingliaiios amp;' Caluiiiianos nomina*' regatidrs , nullamomnir.o prxfentiam lofa* era Cttna corporis fanguinisi]; Cbrifti ftatu* re.Ciimvitdfgo locis tam exOnhodoxo («rt fcnlu.quätnaltjs noftrorumfcnptiit (naris,id falliiin cfïc, Aobili]; infignem iniuriatn fiert, probarem,tu vt foies vociferabaris , Nullam omnino (laimint, amp;nbsp;fi aliouamlTatuuntprr' fctniam,t'eus tnepuniat Halt; tuaimportuni* täte commoium memtni mcdixifiie .'Siergof tu probaueris neftrós nullam omnino fta* tuet« , in vfu SacrxCanx corporis ChrifiJ prxûniiam , profe^lo non fentiam cum ilgt; lis , nequchaÀcr.us fenfi. His itaquepcra* is rXndreas me demittit : fed paulo' poft, vit* dique apud amicos gt;nbsp;de me amp;nbsp;conui^ïo amp;’ in fuam fenrcntiam pertrafto, miferabilishomo g orianir.ijg iulufurrando, Marcus Eei mlc* rus eftnofttr. Namaperté amp;. ron nd^dixtt, ie non fentirc cumOrtbodoxo confenfu K fuis Tigurinis. Ita quod ego nonnifi IrypO' thetifôsamp;' (I m conditione dixeram,idÂnx dreasjArgiua falin'.nia,amp; fine oinni rehgio ne Catégorie^ amp;nbsp;fimpliciter d me dnflura muitis reiulit,amp; quidc pcierando affirmauit. jQiiapropternôuulli qmb. familiariternocus

«ram X quibus mea fementia in hoc negoito non damerat : nouitacerei commoti hjcoi Zndrex habrre non auJebant ; l’cd ae) me adù bant, quid rei fit audirr, quiduc inter me SI /^ndre3m aftum fuerit cognofccrc ex me eu* piebanr. ' Cùm verd vt res adla crarexpone* rem : animaduerti bonos illosviroslibidint Andreae quiduis fingendigrauifsimécommO ueri.Sed vt omne mendacium continuo exiin guitur : fie hæc fabula lacobAndrica fimulat eonfidlafuit.cuaniiit : n^cvnquam pofteaab aiithore repftita fuit. Fortafsis amici, vt eiid honorifiuderentXconfuIerent, nctamfalü longius fpargeret, monuerunt. Hoc verd in Andrea laudo,quod hoc ipfo loco, per imprii dentiam verialiquid falfo mifcens,aic,iila v(( ba d me conditionaliter prolata efie. EthzC «ft altéra ratio gt;nbsp;quafulcitur vidoria Iacob* Andrica.

Tertia ratio ducitur i fimili exemplo ,itif bis verbis explicatur pag. 4.. Admonifionis' Idem annooéfuagefimo, Vuittenberga^qiio* quefaiffum, vbiinquartumdiem Difputatin extra«?!a eft.X omnium profefsionum Doâ® res,Magiftri,y,«diofi,Paftores, illiinpf*'’ mis prouoeaci fiint.quiCaluinifiarum opini» nem ampicxi erant. In qua viri egregic doâi» cumviderent, opinionem doftrinx Caluini* , Âarum.nullo folido veritatis fundamento ni* u,in amplifsimo cenfefiu,X ftudioforum fre* quend^

«ucntia fumma . quam Auditorium capere non pcterat, fed ad feneftras aftantcs.audito-' res quàm plurimi fe pracbcbant, Iiacirnus fe in errorc verfatos,publiée fatcbantur.Tnbuc re autem laudem veruati manifelt;latç,pro qua Deo amp;nbsp;præfidi gratias egcrunt.

Si egofomno folutus fummon fccusacHereulesapud Anftophanem , cum ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;i Bacchus imbcllis,eflaminatus,amp; omnibus

J gnas amp;nbsp;ingentes viftorias niagnificc'.thrafo* , ntcè.Gracca'cp fide cxponcret. Nam 8f Tubin* , gx ti Bafilex, 8C nupcr admodum Heydel* J bergx memini miht, fxpe multa à multis d« { nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifta difpuiationenarrari.'lacobi veró Andrex

fputationi ifti interfuerunt, dicere, Andream I aded feftiuum SC lepidum caput fuifle, vt, ita ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vt grauem Theologum dccet,auditorumftre*

I pints SC cachinnos effufos, quos Andreas mo g uebat fuaviter amp;nbsp;liberaliter fubfequutus fue* g rit; vt videlicet omnibus omnia fieret, Gem* mam verd iftius difputationis in pretioba* g bent proculdubio omnes, amp;nbsp;magna pecunia fibi redimendam putant.Andrexfimiles ;qua j/ Sacrofanftum illud SC modis omnibus ad* ;/ mirandum, incarnationis filij Dei SC inhabit

tationis plenitudinis Deitatis in Chrifto fttiB farcimine contulifle, atlt;p fcurriliter contami' nafTe à multis dicitur Magni faciunt «iania' mici Andrex comicameiusprudentiam: qiia antcquam in arenamdefcendcret, amp;nbsp;pßgii* flt; commitierct.dodiirsimos SC clarifsimö« vl ros partirrt carceribns intlud^ndös, parrmi in trifte exilium eqciendos curänit.Scilicet facl^ le eft vincerc abfentes SC non repùgnantfî* Seddchtsiudicentalq.' non meum ertfalcer» in alienammeiTemimmitcere. Ethxc eftter/ tia ratio, qua Victoria Iacob Andrica ftabili'' tur.'qux certi nihil aliud eft,quam carcinoma petiti principti : quo triumphandus Andreas falfum falfo probare eonatur, at^ arundineo baculonititur.

Quarta ratio ducitur ä caufis inftrutncnta/ libus,quibu$ aducrfus me pugnauit Andreas, arc^ tam Iplendidam vitflonam obtinuit. Can fx autem illx non funt rationes argumenta d verbo Dei deprompta.fed caluinntx obtre/ ftationes.quibus virosdoiflos petiuit, tneif per latera corum confoderc tcniauir. Atop h«£ itaeflcteftiseft ipfeAndreas, qiiipag.jfuX admonitionis in hunc modum fcribit .• In prp mis verdoptimi quique cum ex profefToribuS tumftudiofis quoque , in ftuporem conuerH fitnt.cumilli,Patriarchx errorishuius Ziiuin , glij fubfidiumobiicerem, SC ex hoc iphus libel Io Tiguri in quarta forma impreflb, verba rc' ci ta rem

A P'O L Ö G I À» ya iitarcTiJn qutbiis ZuuingUusfatctur.fe inter |)retationc(ini’uisfcriptis coprehinfam) ver*-borii Teftarnëii Chrifti,in fomnio à fpiritu diz dicific.qm atcr an albus fuent,no mtsninerit: Deo aiit gratiasagere pro rcuclationefaêla, -Vides pieLeélor, quomodo Andreas nifto Dei indicie amp;nbsp;iracundia abreptus, inftar fori» tis fylueftris fiiofc prodâttndicio ; atlpapeni dicatje no tamargainends nofträ doólrinam refurafTe;quant couitijs 8i criminationibus iti uii'ani luipfvtamc^redderc tentaffe.Uc (bmnöi ZuuingUi,quodmaligQf, vt extera omnia id terpretatur z\ndreas,Cap.). diiferetur.

EgOautem in ifta difputatione , qua Atiz dreasmulto plus temporis in criminationiz bus amp;nbsp;malcdiftis, qudm in graui amp;nbsp;feria arz - gumentotuni cxplicatione cSfurnpfit,id quod norunt omnes , qui cmr.ino nihil riorum, fid quod feit Andreas, bbi obitâum efie à me pa blicc -primö ingemifeeris fneCum reéognoul illud Pfalnii lîo.Qüid dabit tioi K quid adder tibilingua tua fraudulenia'' Eft veludfagittæ TobuftUiöminis atutae , amp;nbsp;vtcarbones iuniz fcrörüiri.

Cum vero viderenri, cundemnunclocurti alicjuctri exDo Zuùiriglq.nuric exD. Danæi, nutte ex D. Bezx libris trHncatim,calumnioz fè amp;nbsp;inuidiöfè citare, manifefté corrumpere, I nbsp;nbsp;nbsp;audafter inalienfifenfum detorqutre.tragicê

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G »

‘mhv7re^yflt;9va)v a’cToAfj^^fliiF, dlt; negotiofîs SC garrulis, eleganter grauiterij fcribit,ai huius Andrex mores, ad vinum eX' prefsit. Age, inquitPiutar(hu$,fî qutsvcte^ rum libres iniiadens, ex qs pefsima qux^ eX cerpat.atq) Iibrum habeat compofitura, vc)u( ex Homericis verfibiis, qui a»« çaAo/ dicun/ tur.aut ex tragicis folcrcifmis, an non dignul efTcGtragica ifta imprccarionclt; t^Äoio Gynrâi' tzAéj/twr toç a-v/Li^oççiiç Maîè prreai mortalium excerpem maU, Quin abfcp tragica imprecationc, inquit,ie demPlutarchus ÙTrpiTTKÇ^ arûxpsAHÇ amp;nbsp;dnmiLv^crfJioi; àe-rST^’ oT^orciav

indigna SC plané inutilis(olleâ:io afleruatie^alicnorum peccacorum. Quodiî/ Plutarchus Ethnicus tantoperè deteftatur eot quialiôrumpcccata amp;Iapfus (ludiofè obfer^ uant,q gt;lp obieftant : quid quxfo tibi Andrea Plutarchum, fi reuiuifeeret, tibi di éturum ar/ bitraris, (î vider« te Theologum Chriftianü, vt præ te fers, tot tantaîp falfa crimina in op^ limos viros comminifei, qs^tuam linguaffl» SC erudele ingenium oblcélareî

Et nuper admodum cum Tubingx de diélo Ioannis6.Carononprodeft. Sic.difputares.’ muliorumliteris Siiermonibus ad nos per' fertur, te pro folntionc argumentorum, nune D. Grynxum orbis ncbiilonem sStn Âcnb* fc^^lliner»

appelUfTcnnunc doftHsimugtfiC fcrtifsimum yiruiw D. ~Ttq^vanuin Ifaacum. ' quod patre ludxonatus fit, fâîrrïlitcr tradu* xilTc.Ad priorem ilium quotTàninct AndretJ^ hoc tibi certcTperfuadeas vclim, ciustantam clTe apud plcrofqi Gtrmanix nobiles grattam vt eum exagitando 8C couuitijs infcflando, te in eorumodium conqcias. Nam ciusmodc^ Ria, pietas, Rudiofamiuuennitcmcrudiendt Rudium Só diligentia à pluribus laudaturfiC ama(ur,qu;tm tu forcafsis fufpicaris.aut etiam vis .Qitare tux calumnix 8C conuttia non plus cius famx Si. exlRimationi , q.tdm virtutc 5C pietate fi bi peperit.non plus nocere poterunt, quam Semei conuttia Dauidt iSC nugx Therz fitis apud Homerum Vlyfsi K Aclulli nocuez Tunt. Firmum enim manet iUud Ciceronts: Vt ignis in aquam conieftus continue» reRinz guitur K refrigeratur.-fic rcferuens falfum cri men in purifsimam SC caRifsimatn vitam colz latum Ratim concidit 5C cxttnguitur.

Ad alterum verd quodattinet.bonaconz j fcientia aftitniare poRum, ardcntius Rudium SC grauiorem zelum, verbum Dei promoucn dl in eo elucere quam in Andrea.Id quod An dreas fuo ipfius preconio 8i tcRimonio comz probauif.quippe cum nihil ipfi obqccrepoz tucrit.quàm quod ex ludxis ortum fuum duz tat. Bene etiam habet,quod in eadem difputaz tione ccclefix HcYdelbcrgcnG VbiquitatiS

' fermento repurgatx, nihil aliuJ exprobra?« potuil, qu;iin inter exteios ctiatndogt; jftorem hab’eat Ftjni non tantum fecundum fpirititni.iedetfani rccunJuiTicarnetnfit ex ft piinc Abra'.ia: Qiiafi veró Chrilius Ecclefia-' irum paftoruin princeps amp;iArigelus magni coiiSiij non fit ex ludacis fecundum carnem, Rorn S Cap. quàfîProphetx Apoilolio-' miies litdxi , fi originenieorum fpelt;ftes,non fnerint;qii3rïvcró potior fit Eiluutorum, eX

I quibus fu’quoquc fatus amp;; prodiiftus es.quain I credcssrium hidxorum conditio Slt; dignitas. . Obliius »tmirum ei,alijs rebus ab bis dmerfis ' inrcntus;DeuntoÓ3t«icu7repcrw7rcA«7ruii', 1 id efi.non accipere perfonas; fed ex omni gen f ic acccptum ei efTe qucmuis, qui eum timeat, 1 amp;operetüriu(Htiam.-Atflorihn quot;j.Fprtafsis f etiam id cx animo tiio cffluxitzNon eflc diftin tfiionem vellndri,vcl Graeci: ftdeundeinEo

I minumomnium effediuitem in c?mnesà qui/ : ’ bus inuocatiir. Et certejiicvirnonminortcil fruc'lu Si dignirate Euatigclium Cbrifti, qua

' tu Andrea docerc poterit.fi in eo ardore, pie/ täte Si ftudio.quodhatfcenus omnibus quibus tum vixit abunde probäiüt.perrexr rit:de quo

, iicmo noftrum eft, qui vel tantiltuindubitev Nam primo,propter EnapgrIq confcfsionetB

I ta profelsîonemamplifsitnosfuo.sredditusÙ I bens deferuit, ac Cbriftipauperfatfluseft,-tu

rara aut damnum aljquod worum bono^j rumfeceris, vt potius ex eo rem tuamfe-* ceris, magnamque auri amp;nbsp;a^nti vim corra fens,q uo iurc qua iniuria iudicät q,lt;|uos tu é fedibus fuis exturbafti , meura vero non eft plurtbus pietatis Si temperatuixteftiraonqs ' OKnatur.quàmIacobus Andreas ; qui tarnen omnibus feprxferrefolet. Denique nonmigt;| tiora eloquentix, cognitionis, linguarum SC ’ bonarum Ittcrarum Deus in hunc ludxutn. tontulit, quam in lacobum Andream terræl nlium. Et hxc eft quarta ratio , qua vi«-tftoria lacobAndricafancitur. lamrcliquum «rat vtetiâ famofo libello feu pafquillo, ar*| £umento videlicet inartificial!, fuas ratioz nes comprobaret: quodnuperinfuaconfufji Confutatione aduerfus Doiflorem Grynxz um grauifsimè SL maxima fui cum laude fez cit. Sed fortafsis Andream nunc iftarunt incptiarum fatietas cocpit amp;nbsp;pudere incipit, quippe cum intelligat eas indicia elfe aniipi parumfani.

PLacuit tibt quoque Andrea, vt iracundix tux fatisfaceres.tuä iftam fidlitiä vtftoriâ tribus profyllogifmis aniplificare Nam pro G 4.

tuo aeuminefacileexiftimarepores, camîtJ gt;nbsp;debilem amp;nbsp;ruinofam elt;fe,vt ad cam ftabihcn/ 1 dam vndiquj^ur præiîdia fine comparanda» ■ tatione tua pagina j 6à .his verbis concipitur : H QitiCBeumleras) infcar hederæ aflurgerc vt 5 poflctjfu'j ipfius cmcnciio nomine pafius eft breue Icriptiim, adutrfus meam, de vera Do' || mini nodri lefu ChriRi inuocatione in Aca/» demia Tubingciifi habitam difputaiionem ingt; lucem cdi. lt;

Kederar mentionem cum facercs, bonis vi' Ï risiamemoriam reuocafti iritum ilhidlermo^ ne proucrbiumaiticjôç Ui7' ctPTiçTje/a jdeft hedera poft antiftcria.Cui conientit illud,/«*' lii TKTDt' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poftbcllum venire.Tu t

£nim,dum tui difeipul; Hcydelbergj in aciein 5 prodirenr,vehementer laborarent, tuolpanxi § lio non parum indigerent, temporis nimirum anguftia Ci locorum interuailo przpeditus, \

nuk]uam comparaifti ;nec abeft fufpicio te in/ 1 tcreateniporij, vcEcclefiatibi magnat curx e^iK/T/a^Cipoi’ id eti , hederxgeftatorem in 1 fellula Bibenhuiïana egifte. Nam fatius eftc tibi videbatur Si tutius, id quod haAenus o' mnibus probafti , cum abfentibus eminuS, qudm cum przfentibus comminus pugnare*

Ego autem Andrea, cuius rei mihi Dcus teftis tli J(stpJ^oyvü!çiitfnon certé , vtà muk ;

»is faâum efle multi querantur,malis artibus, non furfum atq; deorfum curfitando, vel afTur gcre vel ekuari cupio. Virtute veto, pietate, (nodeftia,temperantia,ftudio,diligentia,exer Cltqs Deo meo feruire,bonis viris placere,ma , lis difplicere , corumi]; conatibus quantum Dominus dedent refiftere , certumapudmc deeretumtp eft.Toto verd cœlo erras Andrea fi me ingcnio tuo iudicans.mihi in ftudqs nihil aliud propoiïtum arbitran.s.quàm vt pr«poz fituram,Cancellariaiuin,Abbatiam,Przlatuz ram, 8( it qux fant alia veftrz inaieftatis infîz gnia.confequar.Habeantfîbi Vbtquiiarqfuas Przpo(îturas,fibi Cancellariatus, fibi Abbaz tias, fibi Prxlaturas , hbi alio.s inaneshuius mundi titulos, fibi pagos villas, fibi arccs 2k caftella : nobts verd relinquant veritatts glorixç Det defenb'onem Si propagationem quoiiiamfneillis vitabeataeffepoteft , fine his verd non poteft. Atque idcirco Deo me® gracias,quas poteft animus meus capere ma« ximas.ago perpetud habebo ,quodeiusbc neficio mihi contigit, cum D.Doflore Gx'f'f nvo, inquohumilitatis, modcftix.centcmz ptus huius mundi eiufq; glorix veritatem promouendi, ftudiofam luucntutem ^fidelitec crudiendi multd plura luculentiora fpeciz mina,quàm in omnibus noui iftius ordinis ho minibus clucent,amantifsim i SC coniuiidilsiz me viuerc. lacobi verd Andre« ini qua de me

Îirxiudicia, atroces calumnias , truculente^ arcafmos in nomine Domini afpernaborxeS (operfuafus eos mthi apud omnes bonos lau dem Si beneuolentiam conciliaturos vife. Na is quidemeftquimaledicii, prxeerea nocere non poteftiDominus autem eft, qui benedicit, benefacere ppieft.

Caeterurafalfo fperauit Andreas fc mihi x' gr? fafturura c/Te : fi alqsperfuadeatinenon efle auihorem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;difpurationis eiuS*

Scio fiamip omnia ea quæ cogitamns,médita' nnir.inftituimiis ÔCagimus, nonadnoftrum honorem amp;nbsp;coramodumjed ad Dei gloriaiU ccu vkimum amp;nbsp;vnicum finem referenda efle, Facile' patior me non folnm omni laudc.quam fiifpicatiis eft aJrae redituramefte.èconfe' ôionc iftius fcripti.fi mpdo meum efle crede' retur , fpoliarid’edinfuperetiam ignominia notart , malis raalorum hominum farcafmis vexari.'dummodo veritas farta tedla à piacu' lis Vhiq'.iitatis lacobAndricls conferuetur, gloria Deiilluftrctur , afHicftis confeientijs confulatur.

Ne tarnen boni viri finiftram de me opinio nem ex Andrexcalumnqs imbtbant.mecp iu' uc'niliimpetu,autcxcozelo,anttemeritatea' liquid liac in parte fiifcepiflefufpicentur ; fed intelligantmeiftl 'xretAomp eonfcribendo.do ftifsimorfi granifsimorûcp virorü lonftlia 8i indicia fequutum cfle.fubiiciam duas brenes cpiftolaS

Epiftolas,quarum altera à reuercndo viro D. Rodolpho Guualthero ante libri cöfeftioné, altera veró poft cius eonfetftionemà U Gut» lieltno Stuccio ad me Bafileam mifta fuit.

SM rcrnas nias literas mi Beumkre.non ♦rcfpondiliaiflenus, non quod te minus amem,aut illas refponfo indignas exiftimem. Ferrcus enim Si inhumanus nimis eflem, ni.» ïïtemeiamantifsimum Si obferuantifsimutn redamaremtfed quod Deo placet meamvale.' tudincm fubinde doloribus capitis continuis fatigare:amp;fanc illisitanunc quoquc vexor, vt vix iftis fufficiam. Non poffum tarnen neque debeo diutius differrc refponfum ad p» ftremastuas de Canccllarij Tubtngenfis dix fputatione,De Adorationc carnis Domini no ftrilefuClirifti. Etfi cnim homo infelixjqui perruptis omnibus pietati's Si modeftixcan cellis , mereretur vt niilla eius ratio habcgt; retur tarnen neceffe cft , vt aliquis agx ger qpponatur homini , quem propria co^ fcientiä , Si Principis (pi ôducia , adcd in» ebriat , vt neque ratipnis neque pudox fis alicuius meminerit. Non pofTum igitur non probare tuum confilium SC inftitutum»

4(ui eiut hominis fophifmata refutarc decree uifti. Hoe vnum moneo, vt omnia modeftè gt;•' gas.â; primo quoque tempore connctas.Qiio aJ Frofcliouuerum noftrum fpero nic ab eo cilé impetraturum^vt fuam operam nobis non deneget ; 8C ft' qua alia in re mea opera tibi commodo efTe poterit,faxo intekigas, quand tefaciam. Salutabis dodlifsimum optima fratrem Doftorem Grynxum,quemexcordlt; diligo.'S^ tu mi Beuinlere cum illo amp;nbsp;reliquis amicis vale inChriftoferuatore noftro , qugt; tuumpropofitum iuuet. Tiguri t6.Ianuariigt; Annonati Chrifti 1584.

SAnalylïm tuam charifsime difeipulc Di^ •fputationis lacobi Andrex, quam diudc fîderaut,magna cum voluptate legi. Eft enirn mea fententia elegani,acuta, SC in fummabre uitarcperfpicua Nondubiuni eft, quinfïdo^' Aor ilte aliquid refcribat,eodem modo te tra Act SC excipiat, quo D.Bullingcru.n,O. ßc/ tzam,O.Stiirmium,D. Danxum liaiflenus ex' cepit.Vt videlicet rationibus deftitutus conui ne omnibus armis exutusvidea^ lur.Ttt

lur.Tuveiôiftispoßbabitis pergeinpio tuo ftudio,ma’orum odium afpcmare ; bonorum verobenettclentiam tibi (onciliareftude.Daz txTigunCalcndisManijs.Anno lt;$84«

Hxlt; vt dixi.pîe Ledor,non ideo hue inter flt; rerclibuit,vt Andrex fl^/indrcanis pfobarc» mcauthorem cnciAiusfcripti, quod adurrx fus eius difputationcm cxtat,firniuin^ 3lt; im* motum flat:fcd vt vidèrent omnes pi], me ni* hil réméré abfq; confîlio amp;nbsp;confenfu meo* rum prxceptorum in icripto illo edendofe* ciiîe. Nam, ita me Deus bene amer, Andreas mihi non maiorem ftomachiim fecir, cum ne* gauitme authorem eße illius feripti : quàm fi ncgafTet me interfuifle ei colloquio, quo Sel* necceroiuoperfuafîtvaecam efte, eui nomen fit Bartholomxo.-aut etiam ifti conuiuio, quo ingenti generofi vint poculo exhauRoCalui* nianoium do^rinam falfam efîe probauit;aut eiiam eius prxleâtoni Lipfenfi, qua duos il* luRrifsimos principes é plauRrofceni Diale* Aicam ridicule docerc voluit.

Sed audiamus rationem , quam Doâ:or fnx afhrmationi fnbiungit ,mf authorem il* liusfcripii non cfl'cprobatiOmnes ais,te pro ftulio amp;nbsp;inepto habucrunt. Ergo non es au* rhor illius fcnpti, quod aduerius raeamDi* fputaiioncmtuo nomine exiutt.

Ad antecedens refpondeo per concefsionC' tateor 8i concedo tibi omneS quotquoc te bingç amplexantur.in manibus liabcnr.fouct» ofculantur fuamqj voluntaté ad tuam mait^^ tem 3ggrcgant,me pro ftiilto habuifle :fed nul lam aiiam ob caufam,quàin quod tibi citraO'' ninem difsimuiationern Si fimulationem, (iu” didc rotundé, pofthabito metu infamiic incomtnodorum veritaté dixitquodalioq’vriù veteriproucrbioetiam fînîplices homines ftulti facere diciintur. En Andrea babes conff' tctem reü.Sed quid vis atnpliusï hoc quo^.ui fl lt;ne anima; fallit, tuOs videlicet me ideo pr® ftùlto homine habuifle^quod cùm tôt in ifta h' éademia,haud eqiiidem èbfcuri nomiiiis viri» amp;nbsp;qui tarnte quàm nie dodrina fuperarc di* cuarurjta fibi temperare fùostp affedtus coA terepofsint •. vr quid fibrin te difpli’ceat quid fe maximd ofFendat (offetidunt autc pîugt; rima^non apenant, fed metu tuarum caluiti-' hiaium,infamije,exiltf,difsirnulent;egofoliiî Si adolefcens.Sf peregrinus Si Heluenustibi fuçqj Vbiquitati maxime inuifus,tam egregio lieroi et ihuilt;floMarti,me oppofuerim.fii qiügt; fi citin DeoÎTn^ôovia bellarc in animum in-duXerim Et cértlt;? hanc eorum de me opinionc nuncplurtmumconiîrmabis, cûm lutelligcni me iam aboretuo petifalfis ctiminibuSjObrui Si infinitis coniiitqs exagitari : quodipfîfuo filtntio Si obfcquio vitare pofiiint. En An/ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;drea

4r«aadhuchabcsconfïtentemreutn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•' nbsp;nbsp;- '

libcralitate in me confera$lt;pro inepco quox que inquis tc habuerunt. Frofeûo tam tii quàmipfîre^ifsiraé de meiudicaftis,amp; rem« quoddi£itur,acutetigiftis:quo nomine amp;nbsp;ftrarum Volumatum fententiarumtp fumnaam tonfcnfionem,amp; dexteritatem de ingenqs tuz dicandi vobisgraiulor Nam quiaHeluctius furndidiciàmeis maioribus ôiprçceptoribuï non animo abiefto amp;nbsp;feruili, fedcrc^o Si Ik Veto eflê.-roeiç nonferuituti St obfcquio lacob Andrilt;o,fed Ubertati natumtfTc.Ati^ ideirco fateor.me prxter ingenii mei naturam,pTzter \oluntatem , przter patriz mez libertatcm, me à te, fatéor, tuzip dogmata, qut plumbea zdificationis Lesbia régula eftis, nunquam feruiliter aptare, hoc eft accoraodare potutgt; neeetiamnitmhodie potfum. Namprimdfi te confidero melp ad te conformare ftudtoe videote interdum i’ummam fammi Theologi grauitatem.'interdum verd quod pace toa diz xerim,necleuia,nec obfcura /ummzlcuitans documenta daredta vt quidam ex mis amicig ; earn exeufare volens crebris fermonibus id vfurpet'.Fatericogimur Stresipfaloqultur,dij» gnifsimumnoftrumCanceUanum, intcrdura in rebus arduis fcurrilitcr,fed tarnen non ani-mo malo ludere. Et hoc eft primum Lesbiz regulz docuracnium.

Deinde verd luce meridiana clarius I te non folum tibi in Academia Tubingni** multis inuitis principatum vendicare Ü in**’* lenter vfurpare:fed ctiam exterarum ecclefi»^ ram Sd Rcrumpub-a?^0Tet0J3Ja-«lt;3:TOv 3g‘ Te;IteiTjprxte ferre, te omnes tuas curas conftlia infolam Ecciclia: falutem conferKj interim tamen aulas Principum inftar Mfl***^

palatolp tuo plurimum arridentem.cumgn’* thonibus c ilamma peterc pofic ; equos alef^ puicitraopimaeppraedia ariimicaufaobeqd** \ tare:in ccenobijs vinodulci.pifcibusdclicarï^i I carneferina affluentibus,nnncapricationiblt;** I calefieri fuauitcr, nuncarftuanteamp;fpuman**

Baccho réfrigéra re fa lubriter , Ecclefxru** I penitusabieda. Etboceftfccundum Lcsbi^ I reg'-ilae documentum.

^lt;]uotidie ad pedes tuos abqciunt, fuis elogM® amp;nbsp;teftimonqsluculcnterconfirmarunt. Am* nouem nempe annos quidam fuis literis qui! Bafîlxammifît.teGrsccis epithecis tibi appf*‘ mi conuenientibus graphic^ defcripfitacap* pellando

yK-tjaAoTTgjéj'uava.Necp tenblitiim arbiirot qurndam c tuis,hominem nee indoâum.nt^ obfeurum tibi multo vino obtuto,at^ idci«» VI folcs conui tia euonicnti dC de rebus magfli’

iJ ilt;

;» f

1* f'

0^ (i (0 t'« 0'*

ftantia, intonuentu\ormatienfi exprefsir. . - / / „! irc^ntÖJon'n; »Her ©c^TOabFcinrugrcnl^-''^*^ ’' 7* yfy in^diqcVlünbtfeFoni/funftrtörbctr groß •* j«inerim îciirfd) lanb anvic^ten / hoc eft. Deus prolnbeat.ne hie Sueuusprxfidium all* .. quod (onfequaturrnam alioquin magnas tur* bas Si calamiiates inGermania daret. Hoc quomc.loexttus probarit Si qiiotidie probet res ipfa loquitur ; fcholar difsipatac teftantur: multorum bonorum virorum extlia Si car« ceres clamant, Si Principum animidiftrafli, fii exaccrbati.fatisfupcri^ oftendunt.

Et niiper admodum tuus hofpes Bibenhu* liianus, te Lcsbiam regulam efTc , in conniuio baud obfcurcprobaffediciiur: cum tibi multi defcholscTubingenfisreformatione, de ftu* diofisinordinemredigendis , deitouislegi* bus condendis partUrienti aperte diceret(nam aiunt eum te non vfqj adeo îhfpicere 1 fibi e' re fcholarum Si ecclefiarUmfore videri ; fipoft mortemtumidus venter tuus incidatur : quia animaduertat temultis ’Wi'OTO^icucjdeft.re rum innouationibus , quibusfcilicetfîncin* commodo pofteritas cavere nonpofsit, gra*

widumcfTe. Hæc funt quæ tui dt te fentitin^ quæ te plunlbcain rcgulam clîe docent.

Porto fîtuamdo^tnnam,quam luccm mûri di efle,qitam normain Hdei religionis habe ri VIS,animo meo luftro SC pondero, ihi cert^ meaminfantiam, ineptias libenicr fateof Äagnafco , moddne cogaranimum moim ’ ad illam Lesbiam regulam applicate.Quis c^ nim fanus tam aprus elfe pofsit, quianimunt ' A fuum ad ifta adapiet i Corpus Ghriftt veré Si realiter eft corpus finitum,cirlt;um('criptum,in certo cocii loco exiftens : Et tarnen vnutni' demlp corpus vnoeodemqjmomento, initia ferno,in terra, in arborum folqsjn cantharit ccruiiïarijs , ingraminibusagn.inludxla^ queo, in omnibus iocisobfca-nis , artp adeo in ipfo diabolo afluSi: realiterexiftit. Item, Corpus Chrifti realiter , fubftantialiter, cor^ poraliter efle in.fub.cum pane,fed non locali-e tcr,noncircumfcriptiuc,non vifibiliter.Iteni. atquipollere iftas duas propofitioncs ; PaniS eft corpus Clirifti;ôlt;,inp.ine,fubpane,cûpa' ne eft, fiue latet corpus Chrifti inuifibiliter, fubftantialiter, realiter, fupernaturaliter, Si nelcio quotmodis aduerbialiter.

Vides ergd te tuorum de me iudicium Pi ralogifmo à Diôbo fecundum quid, ad ditRut” fimpliciter.corriimpere SC in alienum fenfuW derorquere. Nam alioquin qux profefTorcS veftri de me meisij ftûdqs ludicia fecerintJi'' refis

APOLOGIA* 58 tens eoriim teftari poffe rn-.fi non potius main iftam calumniain vcl omnino afpcrnandam, ^el Audio amp;nbsp;diligentia dilucndam iudiz

Si verd Andreas fuam maieftatem exerens iracundiîciÿmucrônem ftritigehs.co rem adz ducat.vtomnes profefToresTubingenfes.vez lint nolirit.eo modo de meiudiccnt, quo vult Andrcas.’ego non magnOperelaborabo, ne^ id mOleftc am repugnantcr feram.Inteiim-taz men me contra tuainiqua prxiudicia-jcalamz nias,amp;: conniiia cum ecclefia Dei confolabor. Poluifti no» oppiobrium vicims noftris, ludi briumamp; fublannationem hisquickcum nos funt.Pofuiftinos prouerbiumintergentes.'az gitationem capitis inter populos. Quotidie opprobriummci'i coram me eft : S^opprobriit vultiis mciobtCgitmc. Propter exprobrantes £lt; conuitiantes,propter aduerfarios vinditflæ anidos.totunrhoceucnitnobis: Si tarnen non oblitiiumus tui.nec perfide cgimus infccderc tuo.’nondeflcxit retro cornoftrum.-nec decli** nauit grcffus nofter à fitmita toa.

Cçtenum Andrea edico tibi ó Tttp xj tsts-Aey/t^jovitSwj'nifi tuis Marcum Beumle/^. rum connittis inceiïere.nifieiusfamamarrd^ dere cetTaueris, Marcum Beumlcrum’ca in pt» blicas literas relaturftm.qua: vOs.nifiom'nerii pudorem exucritis negate non fäoteritisiquo rum toia Tubings cofeia eft amp;nbsp;pertefatquibu#

M. 8BVMLERI veftnim miniftrrium non vald? cxornabitur. ' Qiiaremonroutuosi^, vt àmalediccndi K criinina confingcndi libidinc abftincatisnifî ' cttam ca audirc velins,qux vobis omncm vo luptarem, quam malcdicendo cœptftis,pcnt* tuscripiant.

Cum verri intclligam quanti tuorumde me ludicium facias,amp;; quam mihi illud prxiu dicio cflic velisireponam tibi paucis non pro/ feflbrumTubingenfium.qui omnes cruditio/ , nc tc excellere dicuntur, fedauditorum tuorü quite adorant iudicium Nam ciim ante bien/ niumEpiftoiam Pauli ad Romanos public^ in Academia interpretandam fufeepiHes , SL Iciffiones nec crebras,nec bene' prxmeditatas aiiquothabui(rcs,memini teiuAitiam à Chri/ ftonobispartamiuifttix,quam Ariftorelesio Ethicis defcripfitoppofiiiffc :ac tandem Ari/ ftotelicam iuftitiam.cum iuditia, qux in lege I Moyfîs defcribiturjContulifTe.nihiIt^ ab ca di/ ferepare SC diflentire manifeftifsime’ dixiifc' Hoc tuo nouo paradoxe difeipuli tui in ßupo rem contierß, verba tua formalia exceperunf attp multis oftenderunt, eorumip iudiciumde hac tuaopinionc expetiuerüt. Namvidebant fi rtatuatur iuftiriam Anßotelicam non aliam efTe quam Mofaicam,hoc ablurdum fequi.vi/ dclicet etiam AriftOrelem Domino Chrifto» teßimonium pcrhtbuifTc ; quippc cum Paulus ad Romanos 3. Cap.fcnbat , iuftitiam Dei quam

quam adipifcimur per fidem lefu Chvifti corn probatam teftimonio Legis acProphecarum.

Itacç hac tua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;effccifti, vt non fo^

Ium pro dodto viro à tuis non habereris, fed ctiamdifcipulistuisfabulafieres, atcpà qui^ bufdam doélis viris,ad quorum aures ifta ve* nerant, rudifsttnus afiinus ,abßt inuidia didbo, nominaris. Vides ergo Andrea tuos non mul tn honeftius de te,quàm de me fcntire.nec tibi maiorem erudttioncm , quam mibi tribucre-PoHem equidem plura in banc fentenciamtn medium afferrc.fedbaecbuic loco amp;nbsp;tempori fufficere arbitror.Et bic primus eft fyUogifmi tui profyllogifmus.

Hcydelbergenft.opponentium dodlorum ar* gumentaaiîumerepotucrim Dicis Andrea quodreseft. Et ccrtcfateor inter tot calumlt; nias.quas vltimo verarum narrationum libro cum aduerfus multos prxftantes Sl doclos viros.tum aduerfus me effudiftt, nullam v eri fimilioremefle.NamvtD.D Grynaeus ,ficut tuferibis, ad nullum argumentum refponditt fic ego nullum argumentum in illa difputatio neafTumpfilfetibilibenter do ßC prac me fero.

At veto mi Andrea, noli nobis tantopert fuc/ (:enrerc;fedarra:tuxl»ilis partctn aliqunni in tnos difcipulos tonuerte ; idquodproculdu^ bio faciendum ludicabis, fi vel ad pundum lemporis bominis modefti eogicationem tc fufcipere melancholia tua patietur. Nam gt;11* trede mihi.interdum non argumenta, fed fo/ pliifmata, interdum non fophilmata vcrorum lcilicet argumentorum fpecicmimitantia:fed n.cnias pueriles , 2^ ftopas diffolutas inmelt;' (finm attulciunt.centiesép, vt videlicet ad ar^ pern caufx alcendere neceße non haberenc,nna gno ciim aiiditorum txdio jncnlcarunt. Niß forcafsis tibi, tuatqj Dialeifticx incft’abiii fii inufitatæ,quam non ita pridem Lipfiæ non cx natuta , non ex vfii reruni vcruate, fed ex plauftrofceniarefafri deduxifti, ea quoî^ ar-» gumcnia fint.qu.t ad nnhain figurarum iia^e nus rec eptarum congruuntrquæ fœno amp;nbsp;fnpu lis difsipatis.fimiliora funt, quant argumeii-' tis apte 5c concinn^ formatis-

Sed quia tuorum dilcipuloruin foccyfmi te tantopere oblcftant, en pro meo erga te a f morealiquos tibiin niemoriam reuocabo :vt cx ijs intelligat to tus niundus, me nulliim tuo rum difcipulorqm argumentum affumpfïifc. Quomodoigitur tibi placer,illud Rlarbachij» quo feriptum in verbts cccnx vos accuran' re^ tinerc,quafi e' plauftrpconcionaïusprobate vo!uiilt;

li reftédicunturferuareTopMTOvin vcrz^^Tj•’• bis cccnx.qui cum fenl'um retincnt,qué Chriz .-»y ftusipfe exprefsit.

Ergq nos Ludierani rede feruamus to pmiv Has fcopas Andrea,etlî nunc aifuinplî ; ta« men renflé dices Si vcritaticonuenienier, me argumentum affumcre non potuiffe. Ratio in promptueft.quia hic argumentum nullum eft. Nam in maiori propofîtione, vt ipfe quoqj vjz ties manifefta eft , amp;nbsp;taino dociore indigna contradiclionisimplicatioiquafentciitia feri pti amp;nbsp;ipfum feriptum, litera externa 8i fenfus internus confundirur 8( pro eodem accipitur. In minore verd.qnod etiam te non latere puz to,pueri!iseft Principq petitio Qiiis emm vo bisconcefsithaétcnusquodhic tuus pro conz fefl'o fumit verhorü Chrifti, Panis eft corpus Cliriftijhunc verum SC genuinumeftefenfum, in panc.fuh pane.cnm pane eft corpus Chrifti, Ergo in conclulïone.vel te iiidicc.nihil fanuin nihil facrum eft.

Qiiomodo verd eiufdcm, dignifsimc Doz mine Canceilarie placet As7?oÂû7Jilt;lt;5r hoci

Qui feâ:antur cAxi'Siait ii non reiinent fenfum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“*

men dices me non afTumeire potuifl'e rcueren' di Dpftoris Marbachij argumentum. Ratio ' prompt? paratatp cft, quia argumentum nul» lum eft gt;nbsp;fed tantum ignoran tia Grammatica, cuius puertim vel feptennem pudeat. SenfuS quandqquidem à jidvoia, non divert aliter, quàm quia illud eft vocabulum Latinum, hoc verdGræcum- Etcertcfivobis Vbtquitarijs doftonbus haec argumenta funt, çurnoneo.* dem modo te fûlit,arium non efïe, effi mille ai» ƒ . nos Bibenhufij delitueris.cojligamz

Ergo Andreas folitarius non cft. En egregiam Marbachianam Elcnchi ignora tionemcquaduo voçabula.quxvnum amp;' idem figtiificant.vniiis eiqfdemlp nota:funt, bis per omnia pugnantia facit,

Sedpergamus D.Dodlor.fiplacet, vidca mus quomodp terùiim Marbachiapum foplitf ma tibi arrideat.

Quinon fueruntfubnubç , quinonfue.' runtiiiMofembaptizati, qui non tranficrunt mare, qnon manducarunteandcni efcam SC eundem biberunt potumcum veteribus pa.* tribus,

Etfi has inepnas , ignofcc Andrea li-» berius loquenti , nunc quoquc aifumpfî: tarnen redlè negabis, me argumentum, af* fumore non potuiffc.Nofti enim vt ïTtpJv

aliud pleftrum.’ßc aliud effe verum argumen* tum,aliud fophifma putidum S( ineptum.Nee quifqnam vnquam nifi Sophifta deploratus amp;nbsp;omnibus modis impudens,autrcrum plané ineptus.omnicp ratipne deftitutus, argumentum uominauit.quodex puris negatiuis pro* cedit.

Si iftis fuperipribus nondum expleuifti,aut potius amififti omnem voluptaté.condtmens tilocoaddcS^ hocmuftaceum .-noniapidum illudquidein , fed tarnen tale vt Vbiquttatis partum elfe facile agnofcas.

li tantum candem efcam manducarunt.qui fub nube fuerunc,qut in Mofem baptizati funt, qui mare rubrum tranfierunt.

Has gerras etfi nüc affumpfi refté,tame ne gat Andreas me argumcatum affumerc non potuiffe.Caufaapcrtacft, Nam noluitillud

MirtisUi tmpugnare.' Galuo turpius cd nihil comato.Nc^ contra eiufdcrn lentenuanipro/ {»ugnare aufus eft : caluus cum fuens erts co/ knatus.Vicifletautem vtru’ni^.fiid argumcii' tutnnominaHct.qaodinfecunda ti'gura a^ir/ tnaciuc concludit,

Habes Marbachij coccyfmos ; nnne Zif«/ mcrrnannirefeginina impolita , d^virgultï 0 fylucllna tibi fubfternani,v£M arbacliij fruftis «i'culentisopplctus.ijs fuauKcp indormirepof fis. Nam argumenta amp;nbsp;fyllogifmos tam re/ * dolent, quàm fylueftriaprunafragrantia au/ reapoma.

Quireigiteopropriof geitcratim difcite tultm yosLogtchlriiélMt^fcroi ntallitecolcndo.

Priinum igitur.quodfoc'iix fauftntnqj ßt,rlt; Vcreqdo tuo capiti fupponemus hanerrabetn . Zimmermannieam, qua fuftnitus.in vtran/ que aurem non minus fuauiter dormies.quain fi Vbiquitan Baechicae Bibenhufq iitaueris*

Huik trabalem Zimmermanni dauum et/ fiafluinpfi.tamenÄndreas venisimr affirmât me argumentum aifumcre nonpotniiïe. Ra/ tio eft.'quia Jbi Jisi bis per omnia dif ferunt Peritio Principij i^ianifefta, argu/ meurtim f.«num:amp; quifi c diametro fbi oppo nunfur,ambigu:i4S tcrmiiioiuni, ói conftans miniraei])

^inimccp fucatiim argumentum. Illaatitem ' duo vida ica manifeftc hoc loco perfpiciuntur vtnejnincm, niti quern Vbiquicasuacxcum reddjdii, vi ciiain in luce meridiana caliget, fugiant. Nam primo quacritur inter nos, no« an verba Chrifti vera fmt, an Chriftus prarfta re veilt amp;nbsp;pofsit quod promiiït, de hi$ enim dubiiarepiaculuniforet.fedhgcin controuer fiaiji vocatur.ytrum ex iftis verbis, Accipitc, epmedite . Ijsçeft £on^ meum, re^

I riiati coiiuenientcr coltigatuT, fubftantialc torpus Chrifti.in pane,fub pane,cum panCjO-, re corporis externo , tamàpiisquànümpns wanduon.'Mic ignur trabalis Zimmprman«' nus quæftionem pro arguinento fumens in buncmodum argumentatur ; RcAcdicimus in pane corpus Chrifti orcmanducari ; qui:| Chriftus inqui(,accipite,comcdite,hoc eft cot pus meutn, amp;C Patres dixerunt,ore corporis manducari corpus Chrifti. Quod perinde eft, ac (Î in hunc modum argumentareturrCorpus Chrifti manducatur orc ; quia manducatur ore,

Deiqde ambiguitas terniinorum euideqtifsi quoqj perfpicitur.Nam quod patres,com munem, vfitatamcp de Sacramentis Ipquendi confuetudinem irnitati.figuratè dixçrunt.nrix buendo nimirum figno nomen rei fignatx ; id perpendiculum Zimmermanni huius plum^ beuin,propric didlumeffcimaginatuc.

Alteram (îue Tenediam.fîue Zimermannt' cam fecurim ventri fuOjfi lubet fubfternat An । dreas, ac non minus in delitijs habeat, quàm olim Alexander Magnus Homeri poemaO'

Hane plumbeam ardiflcationis Lesbiamregn lam.etfi nunc artiimpß.tamen Andreas veriTsi me dicerepoterit, me argumentum aiTumert non potuifle.Ratio eft, quia inimidam amp;in^ fulfam Elenclii ignorationem aftumpfi = qu’ ter maximus illc Ziincrmannus figuratum opponit vero,at(pliac ratione maximamfaeff fcri ptura: par tern in dubium vocai.faKitatisqi inlimulat, Namft primam amp;nbsp;verifsimamiP lam Dei promiQionem ,iii paradifo faftam» Semen muheris eonteretcaputrerpcntis.S^ ferpensconteretci calcanéum,ad banc Zimef nianicam regulam accomodaueris.falfifsimn ablitblafpbemiadi(flo,eric;quia tota tropica, tota figurata eft.

Verum pergo Sitertium tignumZimcr« mannicumpropono:Quodft ita videtur, col lo tuo appendcs.'nam tale AST'WOv te Vbiqui' tatis pontiftcem efte,omnibus omnmo homi' nibusprobabi-.

Etomnes DialcAki, quo t quo t poft liomiz nes natos vixerunt amp;nbsp;florueruntreuiuifcrrct, êivnoorrmclianc contradi^ionis implies* tiqnem affumendo , argumentum afTumpfilTc afl'eueraren t.'tamen non vererer me cum An* drea ipfts opponere. Sf afTirmare, me non ma gis argumentum aftumpftfle, quam Andreas ludrnus ,etfi omni animi corporisîp conten* tione in id incumber«, argumente folido pro bauit corpus Chrifti eftc in omnibus cantbaric ceruifiariis.

NunceolophonemZimermannicum.vttan demnugas litas repetendi finem faciamus,int ponamus.atcp Andrea: ftomacho concoquenz dopropinemus.

Cliriftus,inquit, hoc poculumeftNouuni, Teftamentum in meo fanguine. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s

Certè cum bune colopbonemtt’i^^ftAsvdo* âifsimus Si ornatifsimusdoilorZimerman

nus.Auracenfis fuperintendens dignifsimus, tanquam Syftpbi lapidem diu voluerct ac rez uolueret, ac (tandem fe triumpbare putaret, mihi fuccurrebat fimile exemplum , quo tu quoque buius fopbifmatis aTOTTOy animadz uertere poteris.

Si vero nequehoc ad huius fopliiftnatis in?' ptias intelligenduin tibi fuffîciçt, adde etiaiff I illud; lacobus Andreas eft noun jinonacltuî I in clauftro Bibenhnfiiano. Ergo elainftruni ƒ Bibenhufianttm eftin Andrea.Ex hisomnibuS j Videt Andreas,fe minime errafTc, cum ftripü' rhe argumenta opponeiitiom in di'fputationc Weydelbergcnft aifumerc non potuifte.fed ta' men hoc quoque vider, non meam ignorant tiaiTt/ed difcipulorum fuorum dilputandi in' fokntiam in culpa fuiife,

îamprogredioradrertium nnimprofyno' gifmutn.quo te valdc'feftiiium Si iocolum ca' put f iTcjOmnibus probare volurfti ; fiem Vbi' qùitaris monachum decen

Mirum eft,inquisinConfutationep3gini fîtuaqui apuJ Principem authoritate vales eietkis optimis, doftifsimis amp;nbsp;fynceris doftoribus SC profeflbribuSjdoniö Sapientiæ non pratfcccris.

Primuin Andreä in hoc quotpificiftin alijs rmiltis operam perdis.ft multus fis in nionen' doDôtflOreGfrinæo, vtmc pronioueat.Nofti cnim pröuerbium,i\ïcm'orem mones quidGbl vclit. Nam vt ego eiim ob fingularem pieta^ tem.Si admirabilem mo'deftiam, Si egrtgiitti ergn mebencuolentiam iuuandii^ftudium mS ximi facto amp;obferuo , nOn qutdem alicïîus monitis.fed meo iudicio, mea voluntare , lie quoç Doftori Grinço no opus eft monirore, qu ippe

A P o L o G I JtL 64 tjtaïppc fnm ad mc iuuandurtijpromouenduni, crutliniduni fit prömptiffimus.

Deinde veió praeter tuam grauitatem Ä inodeftiam agcve videris.cümfecunduinPlu'* tar chum Trod it c* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;THÔeiç

TTîe/ép^P» fft T^Zamp;Icv^iwnKpcuvfjç, pedem in alieno locofigens te negoitofum efl'e SC riz dicuknn déclaras. NamPalatinatusDeigraz tia habet fuos confilianos SC nutritios , qui prHdentia,grauicate,cruditione,induftria,pie täte SC extens virtutibus te certe funt non mu’-to inferiores. Horum opera Palatinatus Deo (ÏC Volente 8C profpicitnte vtitur,hisfe totum tommittit.his fe tuenduin 8C gubernan dum traditihorum conRlqs hbenter acquicz fctf.tuam veto Vbiquitariamoperam non rez quirit amplius -.te omni cura, qua m fui futcez piftt, liberat.'te in canobqs Vbiquitatitibiip facris , qux reftaaut ptauagerantut curare iubet. Hoc veto ft nonfeceris,fed tuoingez mo tuisep monbus vti perrexeris, te non plus eSeclurumfateiut.quamfiin aquasfcribcrcs autfurdo fabulant narrates. De quibusEpiz ftola Confolatotia.quatn hifce diebus Palatiz natum ad te mtfiHe aiunt , plentus tc erudite potent.

Ad me veto quod attinet, non modo mag» nas,fedetlam ingentesago gtatias.pto gra. utifta tua côtucndationc.'ac vtvideas of(tcius

tuum mihi gratum accidifTe.en fimilï official te tuoscTJ deuincirc ftudco. Tu author es DO'' tflori Grynaco vt me in domum Sapicntix.ei^ ftisdoiflifsimis viris (quorum videlicetex^ cellens doftrina, in fophilmatis amp;nbsp;leptolog^ tnatis paulo ante expofitis clucet^ prxficiat' ego veró vicifsim tibi author fum, vt tyrónein illura, .quern in Admonitione pag ij.ais m Schola tua educatum Si inftitutum non fine ad miratlone duels Ioannis Cafimiri Cofori Gryn eodemonftraffe, quodetiamTyroncS eumvniuerfo auditorio ridendum exponcr^ potuiflent)in locum tuum furroges : id quod commodius facere potes.

Nam primo Dotflorem Grynxum(fitibi fides habenda eft^nup^r “t difputatione Üt'l' delbergcnfi non iblum fuperauit.fedeciamil' luftrifsimo Principi loanniCafimiro admit* tiom fucrit.Cnamcrcdtbileefteiiis Celfitiicii» nem tibiVbiquitatisfacerdoti.ita familiärem cffe,vtetiameiHS cogitationes perfpedash* teas. 'Ego veró vt liber tuus verarum narra' tionum habet,à te annoSzuta confufusfui, vt nihil ampltus aduerfus te afferre potuerim-

Deinde tyro ille in difputatione Tubingen fi,vt antca tibi in memoriam reuorauibonam tibi operam nauauit, ac præclarc de temeri'

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rus eft,cum videlicet, iuueniliterexuitansit

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tibi anteponeret , ac ad argiunentum eui te

apologia. ójT tîaHomodo fasisfarrr? videbat , rcfpondere coaarcturretS tion viq, adeofelicr rucccfiii, ta men bono confibo-.cgo verô.vr liber unis ve./ i jriiin narrationum,n:'?iT)Oriæ prodidit in dix fputationc Heydcibcrgeiifi, Dominum Cryy n.ru!n non modo non iiiui , fed n« argumenta quidemaflinnere potui. Habes alteram mei cotifîli'i rarionetn

Tertio tibtidfaftufacillimumerir. Nam non modo autlioritate gratia apud Ducem Ludouicum plurimn pote.eTed tu iple es prinx^^ ceps; ld quod te non femel dïxifl’e ijs qui à tua violenita Si iniquitate ad principis tut æqtitx tatem Si clemcntiamprouocarinit.inultorui'n teftimoniis.fi bonis vins pericuJum crcarc vcl lem probate pofl’em.Quare impera modo , vt is,quetntantopere amas,qui fe te doébiorcm elTcprobaiiit.tibi fuceedat. Si nemo refragari audebit.Habes tertiam meiconfilïi rationem.

Quarto id tibi boneftifsimum SC iiiffitiæ eonucnientifçimiimfuerit Nasn fî ius Çanoni cum vetat .• Me quis duos epifeopatus teneat; non certc decct vos Vbiquitatis Prarlatos.Ab bates ,Monachos , PrapoStOS plus vna pracx benda fruiine ipfis Papiftis auariores v'ideax niini. Tibi verd quinqueliadlenus Vbiquitaxd»**“^^' gratia obtigerunt; fplendidifsima eft aulix Inei fa.'linic proxiina rsibenhufianadiac non infex v ’’lores tres Tubingenfes : prima Monathalis hi ftipendio principis laiiera/Tcadèmicaitertia

Ecckfi'aftica.Etcertd hxc ^ratbendanimB’'* tttudo Si virietas In caufa eft, quod halt;ftenult; non tanta laude Si diligentia,nee tanta adrni^ ratioiK amp;nbsp;vtilitateprofcûtoni thcoiogtcf fiierisiquanta autem te decebat,amp; quanta diiOres tui vellent.Vcnfsimum cnim eftiliK^ Xcnophontts.a’cf'uoaTüv tcv fAivoVyTm^Ta fibileeft inulta fabricantem,omnia ben^ Aéfacerc.

Porrónofti quotÿboùi tritöranti non ófc'' durandum os.-item ex altari viucre dcbcre,q''' altari fcruiunt:éx quibus d contrario, vel logica plauftraria dace colligere potef Hl non triruranti fed otianti obligandum tflt ofjSfeosqui aharenegliguntex altari vifli' tarl minime deberczluxta illud,Qiii nonU!’*’ rat ne maqducct.Cum verd tn inftarbouis O'! pri} tibi à publicts nnincribus.qux tibi nus fruôuofa fuerunt ,imm«ni tatem furnpft' ris.teiÿ ipfum otijnimiruip voluptatuntlpili’' tedine incfeatus.de fede Canceilariana, AtJ' «iemica.EccIefiartica in clanftrum 3ibenl)uligt; ftumpræcipitaueris : acquutnomninofiieriti ▼t tibi os obligetur , ac reditus altans alttri deftinentur. Habes quartam Si quideni omnin ftiaximam mci confîlij rationem.

H«c babui Andrea quse ad calumnias amp;nbsp;(3 liitia,quibus me deformarc volmfti, refpondt rem.Si ver® in pofterum tuiiimilis ciTcperrt/ xeris

Xerîs, hoc eft conuitia conuiti^s cumulaueris, certô fcias me,qua tenus videlicet Dei gloiix nihil deccdat,tua fulmina bruta, lolo filcntió vindicaturum effe.atqj non pluris vftimatutü quam olim Socrates impetus impudeiitifsitnl Calcitroni^.

IdtMS DominiHwldrici Zuainglij noflra doilriMitt petit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GT exofam

Leftor,fi duas infignes calumnias, quas Jacobus Andreas in omnibus ferè pagellis, fuoruip ccntonum incultat, öC quibus per la« ius D.HuldriciZuuinglqEcclcfias noftras pe ' tit,earumcç doftrinam fufpeéfam 5lt; exofani ’ nbsp;nbsp;nbsp;feddereconatur.refutandasfHfcepero. Nami

' tiohibus.in behe diiJorum calumniofa inter f * nbsp;nbsp;nbsp;prctatione , SC (raudulenta deprauaiionc po*

-j ptis fexcenties fcribit Zuuinglium in fubfidld j fateri.fe interpretattoncm verborü càenx Do’ tninicx ab arrofpirita didiciffc.

i . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' *

Inhac verô calumnia tria ingenii ôf cando' Tîs fuifpecimina nobis edit manifeftifsima.ai que omnibus iritelligentibus probac fe no® nifi atro fpiritu agita tum hanc caluniniam tolt; tics inculcate. Primam eft ngt;anifcftum Si im' pudens mendacium; alterum violenta Si lumniofa deprauano verborum Zuuinglij.vd ex malitia lacobAndrica vel ignorantia moiiî diali profeéba-.tertium eft deplorata impieraS amp;nbsp;triftis animi ctecitas.

1. Mendaciü amp;nbsp;falfum teftimGnium,pIuslt;p qiiàm Argiua calumnia eft, quod feribitAn' dreas , fatcriZuuingliumfcfuamdoftrinani àfpiritudidiciffe. Nam Zuuinglius infomnij fui explicatione nullam omnino fpiritus fati’ mentionem.'lacobus verd Andreas, à malog* nio.qui mendax amp;nbsp;homicida eft,amp; ip veritaïc non perftititjtranfuerfum aftus hanc diaboU' cam calumniam in gratiamfuæ Vbiquitatis fomniauit, atlp tanquam fruftum crapulx B*' bcnliufiana: impudenteremomuit, Infpiciant igitur îcifiores ôf euoluantfubfidiuni Zuuin' glq.Sf fiibi mentionem Spiritus.à quo Zmiin glius per infomnium aliquid didicerit, inuent rint.verax fit Andreas,vera fint,qux fuiscen tontbus poftrcmis infarfttomnia, atç omnes fuos aduerfarios vicerit amp;nbsp;proftrauerit. Cx-terum Andreavbi os tuum^vbifrons^vbirf' ligio lt;; vbi confeientia lt;nbsp;vbi pietas^ vbi timof Dominitvbi charitasChriftianai A teproft' ft d, quan'

ftô,quantum velexhac vnica fraude fapicn-' tes indicant,quam longifsimc abfunt. Nam fi iftarumvirtutum velaliquafcintillain animo tuo refidua effet,non induxifles animum in ógt; ptimi iftius viri, SC de Ectlcfia Dei prxclarè menti cineres tam aperto tam impudenti mendacio fæutre , tam manifefta fraude SC intolerabili libidine totiEcclcfia: illuderc, no uuwep Decalogi præceptum.Nô dices falfum teftimonium contra proximum tuum, vioz lare.

An vero ita caligabant oculi tui, an vmbra Bibenliuftana ita mentem tuam opacare potez rat.vt viderc non poffcs,cul ZuuingUus reuez lationem.pcr fomnium f aftam acceptam ferz tet Edormifuadeo SC exhala grauem illam crapulain, 8C fobria mente infpice denuolo« cum Zuuinglii, St reperies Zuuinglium banc rcuelationemnonfpiritui atro,fcdDeo,fpiriz tui candidifsimo, tribuere : atep proinde non

I Spiritui atro, fed Deo pro ifto beneficio graz tias agerc-.non fpiritus,fed Monitorismentio nemfacere. Hacitaqjratione fi vel ad punz ftum temporis ad te redieris, facile animadz uertes tc odio.inutdia, ambitione St nimio oz tio de mentis poteftate motum ,turpifsimc la-pfum effe.Zuuinglioinfigneminiuriam feciG t fe.EcclefixDei impudeatev baftenus impoz (uiffetatcpidcircomeritoiftamculpam tibiag nofcendam.St cum ccclefia in gratiam redeua dum effe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 I

Qiiorutn autcm hominum ingentorun, ^mariifti cum felle aceto impietatis mixti fintfarcafmijtedocerepotcrit triftjfsimumeX «mplum fcurrarum illorpm fycophantarü, dui, vt eft tp hiftoria pafsionis Cbrifti,ill® ba faipatoriSjEli Eli laipah fabachthani.Deus mens Deus mcus.cur me defcruifti, libidinoß ôipetulaptÊrperucrtebantjChriftumqjDomi num idololatrix infimulabant' quaft in acerri mo dolore amp;nbsp;extremo cruciatu,Eiiä,nonDe« verum inuocaflet, lllorum tarnen nequitia talumniatolerabilior cfle .faciliustß excufaO pofle videtur.quam lixc IacobAndrjca. Nan» inter Eli Slt;EIiäaliquaefl:Paranoma(ta, qua îllierralîcalicuiprpbabilitçrvideripoflent.At inter vpcabulum Dominus fpiritus alter, itcm.monitor amp;nbsp;fpiritqs.non maior fimilitu» do,quam inter feriptum yerbprum Cornx.P* nis eft corpus Dhrifti.Si inter gloflam Iacob Àndricam,in pane,fub pane,cum pane eft cor pus Chrifti.Et hpe eft primiim lacobAndrea'' r , __ nt ingenq fpecimenmon qutdein à bonp fpiri' iu*edttum;quippecumnomii^ecalogi prx' (-* ceptiim de fa Ifp teftirapnio mendacipiy vital» do.tampetulanter tranfgvediatur,

Alteruiq fpçcjmen eft.vel tnalitia deplpra' ta,Yei ignpraitia deploranda.nottihuiiis fflo pacht,quaoptimi viri dufta vel feiens KprU'' ^ens adultérât ß; peruertirjycl ignorantiare/ rumep impentia in alienum fenfum, quern ha/ ^enus omnes erudiri ignorarunt, detprquet. I

A P o L o 9 T A» ^8 Id quod nobis breuiter 8i luculenter detnon-* ûrarepropoücum eft. Nam primo Andreas calumpiofè depr^uat diólü Zuumglii.proprié nimirû açcipiendo,quod non nifi per proucr-' bium 8{ figursm , tam à Znuinglio, quàm à veteribusTcriptoribus vfurpari confueuit. Ex prouerbio igitur, feu figurata lecutione qua 2u ung.vtitur.fie perperl colligit Andreas.

Zuuinglio vifuin eft in fomnio adfuifCe nitorc.qui ater an albus fneric ,n5 meminerit.

Hoc tuuni confcquens eiia puert fcptennes ridebunt, eiufcp craftas fallacias animaducrx tent.Nâalq exrudimentisPhdippieis edoóli, mutato genere pridicaiionis, imperiiéconfc quentiam colligi refpondebuntialq yero argu mentaiioneni, qua: cqnftct quatuor terminis, viiiofara efle.aurcs tuas cirçüfonabunt, alq dç niqî argumenta homonymias carcinomate la borïs.aninii indoiil SC vcrfipellis ccrtifsimû indiçiû elfe clamabut. Ne vcrôeostuifîiniles eife ex'ftimcSjhoc eft, crime ignorantiç Si ma lit iç obiedtare,quod nuUa ratione probare pof fint,cedo ration? firtnifsimä. Nemo vnqnanj hoc Pfouerbium nifi tropic? Si figurât? vfurz panic,de re yald? Si plan? ignota.fiue ilia bo.« na flue mala fucrit. Id quod Andreas allo ye« terumptoucrbio difccre potuifiet, nifi otio iq erti torpercmaluiflet.-Qiiid album, quid nigrû fit noult: quod nihil aiiud fignificat, fi vetcri.* bas credlmus.quâ nouii etiä id quod vcUndo

ftifsimo prompnim eft.Nam albi nîgri co* loris difcrimen ciiidennus cft,qiiam vt àliquc latere pofsit.Qiieniadmodum igiturcognitio albiStnigri , non propric Sf figuratc, nonde re fine bona ßue mala,fed de re facili.manife' , fta,lippis tonforibuscp nota dicitnr .-ßc contra albi nigri ignôranria non tam de fptritibu?, «]iiam altjs creatiiris , non tarnde re mala, qiiàm bona,fed de re p’anc ignora abftrufa de qna nibil tibi conftct.dicitiir Atqj hoc mo/ do Prouerbium pr rfcns.cutn à Cicerone vfur patur,tumà Martiali 5^ Quintiliano repetif nir.tiim etiain ab Erafmo cxpücatur. Intelli'' gis igitur , opinor,Andrea, tehoé ioconon. tam tnam malitlam exagitandam, qiiàm igi'O rantiam deplorandam piieris feptennibiis propinaré,j

Hxc vertî qiix pitnc aiidis.cum lia «Ttcnii s tt fugerinc, non minus priidenter dovlf c V£f bis Ziniingltj colligis abliirdiim amp;nbsp;impiiim: qnam oiitn iudxi ex dnflo Clirifti Ioannis 8. Amen amen dico vobis , fi qiiis fermonem meumfcriiauerit, mortem non confpicietin xternum.pctulanter colligebant,eum dxmo' nium habere : quippe cum Abraham amp;nbsp;Pro' phetx mortui effent Meqj ctiam plus veritatis pietatis inhac tua colledlione ineft, quant fuit in tefiimonio falforum duorum teftium, qui ex diéïo Chrifti loannis j Cap, Deftruite templum hoc, 5f tribus diebus erigam illtid, tefiabantuf

tcftîibanîur C hriftum dixiffe.fetempluni Hic rofolyinitanum demoliturum,tribufq) diebus inttaiiraiurum illud cfTe,

Deinde puen iftis fiiperioribus no cötenti, teita colltgentem, Zuuinglio in 1'omnioad^ fiiit Monitor,de quo non metninit atcv an aU busfuerit,Ergo Zuuinglius didicit ab atro I'pi ntu.cffufè ridcbunt.Cum enimipfc Zuuingliquot; us de externx Monitoris illius fpeciei,fibi per fomnium obicdlx.qualitate, hoc eft de extern no habitu.de colore fine nigro fiue albo fiuc cxruleo.fiue viridi,fiue ntbro noluerit'arro-’ gantiscnitnirutn vitand« caufa)pronunciarc; Qvtis te ex Dauo ferrario, Oedipodeni fecit, vt tanta tetneritatc de rebus ignotis refpongt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

1 gis placcbis, omniumqj acclainationibus, eti^ i nbsp;nbsp;amDanieli Propbeta: longtfsimo intcruallo

\ diufufpenfos tencs. Daniel veto,vt de fe,non 1 mtnvts videlicet quàm Zuuinglius arrogan-» 1 nbsp;nbsp;tix crimen fugicns,teftatur,nonnifi temporis

1 aliquo interuallo intcrpofito,de fomnio Nc?quot; I bucadnezeris pronunciare aulus fiut. Deinde

tu propria libidvne Si cbariiate Cbriftiana ne \glefta,de fomnio ZuuingVq iudicas , Daniel

S «amine diutno implorats, fomnium Ncfsn-* cadnezeris fibi interpretandum duxit. S ciüc«t Danie! »«pit*« facerdos precum, ta ve* rc» monachus »(s^jnpâv yî^vcti dirarum Si înfauftarutn iniprecationi'.nifalt;5lus es.Tet’tid tu fine reaclatione diuina proprio atroijj ani ' isiniotufomniü Zuuinglii nobis explicas.Pa «gt;iei veto ante vifîonS noélurnâ, diuinitus (îbi obieiia.foinnîâ Ncbucadiiezeris indirare Si ^xplt;}ttere,ncc aafus ncc potuit. O fortunawm igitur Sueuiäa fuabona norit. En tibi TraAurfontniprü conicdlorc cxpeditirsim«* eniadfonitiiainterpretanda.necprjmrdttatia operofa, nec fçria nominis^ duiini inuocario, n.ec diuina reueUtio necefTari.! cft fola melati' lt;ho'ia,fola iracundia ei ad inunits hoc .pec 1» namnec facrü obeûJâ fuffiicit. Ettî aütfomniji ÔC reiieîaüonibns interpretandis.magnS lau/ dem adeptus cs.vt ejiâ cü Caldçis rqerird com parari pofsis.'camen ad eâ plurimü accedct.lï adhibita tua logica nobis verba Pauli î. Qor. iz.uoui Iiominê inChrifto,an in corpore, an extra corpus nefcio,Dcu$ nouir, rapt! in ter/ tium vfq; ccclü.rotundé explices,ac fine omni »erginerCatione dicas,ytr» Paulus in corpor? an verd e.xtra corpus raptus fuerit in tertiuni eœtil.Nî eadefacilitate Si temeritate ex hif« Pauli verbis plaullraria tua Sf metapliyßca dia'eftica.certialiquidconcludere nobisipo/ mnem dubitandi occafîonc praccidere poteris qudm ex verbisZuuingIiigt; quippe eu.n Zuuin

ÿius n5 minus de fux reuclationis modo qui Paulus dubitauerit.Experire igitur quid pop fis.f) res fuccefferit ipfum quoi^ Paulfl prüden tiafuperarevideberis ifîn verô præter animi fententiâ cedderit,tua^explicatiotnaiori ho tninü partiludibrio Ôi. contemptuifuerit,cogt t abis tibi nihil noui accidere: quippc cum formula tua concordiar,qu{ tanto labore tibi con ftitit,amp; cuiusbeneficio te totiecclcfix Chri-* (lianx imperare poflie fperaRi, nunc à plerifcÿ fuis fubfcriptoribus vel rideatur, vel ncgliga-tur.vel etiam improbctur.

Necp verd has tuas tantü ineptias pueri ride bunt/ed eiiâ cachinnis hâc tuâ argumentatioz pem excipiét.jqua é colore, comuni videlicet accidcce,ftatim côcludis eûcntiâ ipfô.fcu eifen tir^roprietaté. Nâ fi tibi metaphyfico ôvftpt 7r«AH,ÿpiauftrario dtaleftico maxime dagt; r^nt pueri,Zuuing.vidiffernonitpréatro colo rc prrditûuiô camé jqde côcludes,malü fuifie illû ijionitoré,. Quemadmodü ex albo colore pô ftatim bonfi angelü aut hominc agnofeere pofsis,quippe cü diabplus.fi Pauio credimus. in angelü lucis fefe transfortnare porsit,amp; diq bpy ea fit confuetudo perpétua vthomines de cipets prçtextu verbi Dei veritatis volcns, forma angeli fplendidifsimi afrumat,mentia-tur §cimitetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Nunc ad tertiü tui ingenii fpecimeq contemn plandum venio.’quod eft extrema fii déplora taûnpietas-.idquod rebus addlei ncecifarîis«

Principiô enim quod Zuninglius Dominui* fibi impertiifl’eaffirmat.lioc tu diabolo tribuis' quod Zuing'ius ad Dei gloriam commemo^ rat.hoc tu diabolo acceptumferendumcrtcf® tendisrqupdMofcs Exod.iï.cap.inftindlufp* htus fanfti literis memoriætp prodidit,hoc abatro gcniofadluni ciTe clamitas. Similis igitur CS Andrea, K veftigtjs eoriim infiftis.^*' quibus Ifaias Prophctac3pite5, fcribit;Vïlt;*j centibus bonum malum malum bonumzqul poïiunt icnebras lucem Si luccm tenebr3S,qu* ponuntamarum dulce,amp;dulceamarum. igitur nobis Andrea, vtrum hxc vox, Agi’* pafchalis celebratio , feu agnus pafchalis fi' phafe tranfitus Iehoux,à Dco,an vert» ab airo lt;piritu proficil'catur.Si ab atro fpirim cfle CCS, fateberis totam facram fcripturam als ,atrofpiritu infpiratamcfle , quandoquidcin liuiùs diéti idem eft author, qui eft totius ff pturæ facrar. Sin vert» à Deo profcdhatn f^^ concedes, fimul quoqj concédas neceffe eft. Zuuinglium earn non à diabolo,fed à Deo di.* dicifle.Nam idemplanc eft qui verbttm ab ini tiodédit, Sequi id adhuc hodie hominibuf reuelat.

Sedfortaflecontrahxcexcipies, Tenon fentire hoc diftumlt;à diabolo eife profcc'lutn: fedZuin^lii interpretationem diabolum au' thorem habere vociferaberis. Verumliac lua exceptione effugerenonpoteris, quin Si tibi contradicfte

APOLOGIA. 71 fontradiccrc, amp;falfum impiiimq; di cere de” prehendaris. Nam primo tc adhuc meminifle arbitrer,quod anno iS.cumTubingx difpugt; tares,amp; hanc Ziuunglii reuelationcm tragic^ exagitares.omnes auditores in ftuporem con uerteris, cumdiccrcnonerubefcercs-' Exodi 12. nonferiptumefle, agnunipafchalem efle tranfitnm Icboiiæ. Ergoautfatearis neceffc eftjdiftumiUud in Sacra fcriptura nonrepegt;' riri,auttuamfupertorcm fcntentiamreuocaz re.Oiiod tarnen fadlutibi diffictllimum erit; quippe cum earn difcipult lui tarn ar^c tene.' ant acurateq; defendant, vtnuper pariauda^ cia in difputatione Heydelbergenfi affirmare non dubitarint.Genef. 27. de Circumcifione non prxdicari.quod fit ferdus feu padlum in.' traDeum amp;nbsp;Abrahamiitn .'Jitem in cccna Dogt; minicadepanenonprxdicari, quod fit cor* pugt; Chrifii.Hæc verd cuius fpiritus comm en tafintiudtcencomnes,qui iudicareSpiritusep tx yerbo Dei probarc pofTunt.

Deinde Andrea impium amp;nbsp;falfum clicis edm Zuuinglij interpretationem à diabolo or tam efle clamitas. Nam primo tenon fugit diaboli non earn eflenaturam 8c confuciudi^ nem, vtScripttiramcum Scriptura conférât.* vtScripniram Scriptura expIicctS: illuftret.* vtScripturam cum Scriptura concihct; quod Zuiiinglius hoc loco pic ,ftiidiofi?omniumi^ fanârorum exempio fecit. Hoc verd diabolus

in more SC vfu perpemo habet, vt Scriptursrti fibi egregié confenttentem, pugnantemfaci* at.’vt faUacil diuiiïonis (_ quod hoc loco à te quoq; Hert luce meridiana clariuseft) facraix Scnpturam mutilet corrumpac, aliciiunKp ei fenlüni affingat.Qiiod tc vcl vnicus ille lo' eus, quern diabolus Chriftum tentans c Pfat ti^.mutilando corrupu.docercpoterit.

Deinde fi ex co coUigis, à fpiricu atro ed® ftum fuirtc Zuinglium, quodSacraroentalci locutioncs vetensTeftamenti cumlocutions bus Sacramentalibus noui T eftamenti conW' lit,atcp vtraûy eodem modo mtelligcndasjCX' plicandasip docuitrquid qua:foruplt;reft,quàin vteademaudacia impiciate Chriftum Oo' minuin damnes , Paulum 84 Chi?yfoftoin«fl fuam doâ:rinam ab atro fpiritu haufifte vod^ fercrisï vtfctlicctnbi omnes inEccIefîapaP mam tribiiant,tc folum dodlü purent, te Chri-* fto Domino ,S.Apoftolis, B, Patribus ani®^ ponat,

Nofti enim Chriftunt Dotninü non minu» quam Zuinglium de Sacramentis noui menti,qfdem phrafibus 84 locutionibus.quf iquot;* veteri TcftaHicntopafsimoccurrunt.vfumcl* fe 8C retinuifte.Nam quemadmodüCircumO' iio dicitur ftxdus.'agnus pafchalis tranfitus.«» ea focderislchoua: (acrificia peccata populi.^ Chriftus Dominus nouiT eftementi facramet® jjfd« plané locutionibus ihftituit,ordinauit X fanci

Apologia»' 7* fnhdütt.Itacp pancm appellant t corpus fHnnQ; viratm Tcró fangulHcnt fuutn.refpiciens ad Sa cramcnta veterts TeftamSû.Nec tarnen quiC* quâtn eft,qui hatflcnus Chriftutn Dominürcx prchrndcritautdxntoniühabcre dixericquip pt cumdc Sacratnentis facratn^talicer, verbo Dei einsij; imniotx vcrtta ti conuenienter loeit tus fît. Ir.tolerabi'is igitur cft audacta noiii hu ius imperil) ntOKachi, qua eos à fpiritu agi 5f dociie infolenter affirinat.qui cumCltrifto Domino loqunntürrquo ccrté nihil aliud facit qv.nm vt CliriftüDcminum per latns mtniftr» rumpiorüpetat. Idcircomeritó amp;clt;rtd,niÄ feria pcenitStià anteùertat,liaAd multûpoft tri ilirsimain illam vóeë audire cogetur, Andrea Andrea quid me perfeqûerisd Grane tibi erit contra ihftiulum calcitrare.

Prxterea qv.o fpiritn duftum Si edoftû Part Ium, cximiuniillud S(prxclarumDeiorga.e tmm.arbitraris Andrea Ï qui non folutn löcu* tioiies facramentales ? veteri T cßamentogt;,ma gna reHgione in nouum intröduxif : fed etiaih ipia Sacramenta inter fc contulit, nobts V etc* rum.vetcribus noßratribuit. N5 certè credo, teadeóimpium K impudentem effe, vt fatcri audeas.idï fpirini atro profcftü fuifle. At tóqvilin iibitCa Paulina cöllatio probetitr, quantiue a te fiat, fatis oftendts, cum in Zuin* f 110 tam grauiter repreheiïtdas ac diabolo tri* bnas : quodis Pauli exempluin fequutut.fe* lt;it. Neccife igitur cft te aut fatcii Pauluin

diaboli inftinciu Veteris Si Noui Teftamenti facramenta inter fe contuliflc, amp;nbsp;nobis vetcrü veteribns veto noftra attribuiffe : aut fateri 2uingbiiniDei fpiritu alt;ftuin facramenta fa^ | cramentisexplicarteSf facramentales locutio nc$,facramencalibuamp; locutionibus accommo dafl'e.

Deniqj Dmum quoqne Chryfoftomum, de cuius orthodoxa fententia, indoftrinad« facramentis nemoorthodoxusvnquamdubi'' ' tauit.atrumfpiritum præceptor.etn habuiifeaf firtnare neceiTeiiabebis.’fi Zuuinglium idcirco retflc'coüigis ab atro fpiritu iinpulfum t(flt;-cum candcmrationem iftarum prædicationû Panis eft corpus Chnfti, amp;nbsp;Agnus eft tranfi^ tus Feliouæ,eftcdocuit,veftramcp Vbiquitari» am confubftantiationetn , ea ratione.impu' gnauit. NamD.Cbryfoftomus homil.8).ii’ Mattliarum inbunc modumfciibit:Difcipulos Chrifti ideo nonfuüTe turbatos, cum audireni fe iuberi carnem Chnfti manducari.quodquc adrnodum Moyfes de agno pafchali.hoc actcr num vobis memoriale eft, dicebat,fie Sf ipf^ Dominus,lu meam cpmmemorationem facitlt; ait,donee veniam.

Exhisigitiirqux liatflenus ditfla demons ftrataqj à nobis funt,primo intelligit plus Lt' tffor Zuuinglium nihil quod à verbo Dei.àdo ôtrina Chrifti, à confefsione Apoftolorum,’ fententia primitiua: ecclcfiac alienum fit,ac

Ä P o L o G T A. 75 I potius bis per omnia cum ca confcntht fcrP ptiiTeamp;docuifle; amp;nbsp;proinde eius dodrinam a.iatro Spiritu profciflam efTc,neminem, nilï an um fpiritum familiariûjmum habea^,p£niz^ tiiscp ab co occupetur amp;nbsp;i egatur.duere pofi'c. lt;nbsp;' Deinde vero Andre« exemple, qmi^ admoz tiifus difcat quælb.'maturè iræ, odio ,inutdiæ, ambitioni, calumniandi ftudio refifterc, fraez numipinticere. Namfiida vitta in animo in/ fedennt, aitas^ radices egerinc, non modo ' tioneuelliampliuspofrunt.fedetiamhominé eóinfaniacadigunt, vt nihil nifi benedifta ca/ lumniari.falfó interpretan.in alienum fcnfiim rapere , nodumlj; in fcirpo quxrcre,conuitia amp;cnminafalfacomminifci, litem ex litenC:: ftcre, ccrlum terrac mifcere pofsir* Atcp fixe ita erte, cum alia multa exempla nobis dccläz rant : dum veró maxime in Andrex éxemplo I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funeftifsimo tan quam in fpeculo,nobis intuen

tandem aliquando aperiat SC melancholiatn ; quafe aliosmifercvexat,eripiat, aut eum : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iufto fuo iudicio compefcat, nobis fedulcJ oz

! randiim eft, vt tandem aliquando eos,in quiz i bus aliquidChrifti inert , conuitqs infeclari, Ecclefix pacem,tranquillitatem(p perturbare ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;definat.

' ■ Altera calumnia qua Zuuingli) doArinam 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiifpedfS 5c exofamrcdder£conatur,eft,quod

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K

Ciftronrm X alios prxftantes viros (ollocaiTe.PotTetn exfcriptis ZuuitiglqmuU* illuftna teftimonia, quxtllius viri perpc'' luam Si conftanccm de iuftificationc fidei itn^ tentiam explicarent lacobum Andreamfa^ fi crimints reuinagercnt,prof(rrc;niß hvc lt;gt;nbsp;lumniaànoftris dudumrcfutata ciTct : aiitü qucnquam de ea dubitare Iwdic exiftimarcff* Hoe vnum dico fyeophantx Si impudentis hominis efTe, ea qux figuraté 5lt; mctaphorie^ difta funt.propric' accipiendo adiiltetare, indeabfurdumaliquod deducere, qnodneC per fomnium,nec perfebnm auihori in mrn^ tem venït. Verum Andrea ,etiamfi dartmus tibi, quod tarnen nunquam dabimus Si 'gt;* nunquam probabis, Zuuinglium Ethnicos t' £regiis virtutibusornatos in eoclo rollorafe* »lon tarnen grauiter pcccafTe videretur.fi veri ftintquxfcripfit Brehtzius, fi vera funt. quc tu à Brentio accepta mordicus défendis.Ntoi fi cŒlum vt monftrofè feribitis nullo loco ter minatiir.fî adinferna vGp cxtenditurxurticn ctiam Ethnici in cœlo locum habere diceren' tu^^Præterea fi diabolus .vtblafpheméfcri' bjtiSjindomoPatriSjin quaChriflus fuisele /lis maniïonetn Si locum parauir/uam quolp federn amp;domiciiium habet : curquxfonon neccflarid fcquatur etiam reprobos in eodein loco collocari ; quippc cum reprobos inex' (rcni9

A P Ö t O 6 I A. 74 fcremóiii’lKioChriSus iulTuriiifit àfedtfcc« digt;lt;^ibignr!n'riernukii,quiparatuscftdiabo lof-angcusf’usï

Cmi’ vitó exifttmes Zuuinglq do^rinx (TxuKticibeitc dcbïrc é quodin fuis fcriptis, Vtfrrrbaht trmpöfä ilia,in qux inciditZuuin gbuS,amp; bciüpatioues giauifsiinx.dürius ingt; kcrdvm amp;nbsp;minus ptbpnè .^quod tamènhödie tioui AïOtiadu lt;ïebiófatiuu»^lötjuutBsfiiifle ^idcturxcl? répbnam tibi diéïa aliquot eX fcripiis t omtui Lutltcn defnirptarfii quid de qs knna’.atiiuobis lenn«ndum cxtftiines ,ligt; brUrer audiam Nam ta talia iunt,vt fundi» incmum ucArx faturis pruitiis labéfaAcnt. Ï4xm tn Grntft Capitt quarto pagina 67.f.b. denoftrafaiutiscïufapnhiainhuftc ntoduni fcttbii. NosibbFapatufertuitd, qiiar, venimus admilencördianii Non «nifti praftiis« ccrtiprómifsió futurum , 7t nobi$ ytutntibus patefiai vefitas amp;nbsp;manifrftetut Anticiinftus F.ipaüld póft inqùit-.Sic Nahalt; man j fit rtx Mihiviuarurii , ftc Ncbult;adgt; nrxar 8£ alii Gcniibiis fÓrtuiia tniUri* cofdtâ faluari fünt; Ifem àd bunt tródura propter tltôbs i qiti fórtiiira ïhiferii©rgt; dia faluandt cfafit. Si vit« protcffio , pTOlt; mifsiotits corporales ,■ fèu Legales , etfi màgnx èi egrrgi« fimt , taUnen ftint in-tettx Si fortuit«. Et tbidem -, Perqt Cafllt; turn fua gcncrationc » fine lux , fitte ctùK»

amp; (Tue Deus.cxceptis iji,qui per fortuitam mi fcricordiam feruatifunt.lbidem; Aiiget timo^ rem Cain,quod Deus relinquit ei tantum va* gam mifencordiam. Pag.pi.f.a.Sicut, inquu, Chnftus minifter circumciiïonis fuit,proprer veritatcm certitudinem promifsionis lu* dits faiflar,Gentium autcm ininiftcr fuit,pro* pter mifericordiam, nam promifsionem nul* iam habcbantàta quorp pofttritati Cam ,for* tuita illa mifericordia contigit.

Hkc Andrea cum'animo tuo luftra,£^etii atlt;p etiam pcrpendc.nü (Tmilia pMXlt;ptTü»v 6

, vt mollifsimè loquar, repcriantur» Qwodfiergo ex ijs locis in quibus ZuuingliuJ fuo dicendi genere vfus,tibi loquunis videiur durius.ftatim colligendum cenfes, Zuiiinglij doéfrinam de cccna Domini falfam ejrf;cur non eodem modo de Luthcro iudicancjuni ef* feftatuis'ïSedmalim magnorum iftoràmDri feruorum * ad quorum eruditionem tam An* dreas,quam ego non peruenit,

SC lapfus tegi, duriores locutiones in meliorem partem explicari, quàmita tragicc cxa*

Q«o refutantur cJnmfli«, guibut An^ drfdt ex colloquia quodam, quod ante hr nniunt ad fontem acidum lauans,cutn que dam minifiro EcclefiiedgriTigurini fc habuijjie fcribit, in confutatione p4g.

io 0 .noftrx doilrin^ ^maxime verb in elytg Reipub.Tigurind; tfiMidw« confia re contitur.

nonfolum priuatas perfonasdentata fua charta inceiTeret.fed etiam Refpublicas S( Ec clefîas,Optime conftitutas,dcfuts anteceffori* bus optime méritas, atrocibus iniurijs affice-tetdibuit ei in poftremo fuo fcripto ctiam ridi culam fabulam,quam ipfe pro fuo candore grauitate hiftoriam appellat, commemorar c. In qua narratione duo nobis expendenda funt capita.'prius eft narrationis fine fabulx occa* fio;pofterius eft ipfa fabula, feu colloquium fccnicum,dignum quod in laudem Andre« olt;' mnium gentium Uteris celebretur.ln occafio* nelacobushiftoricas leges acuraté obferuans fuxl^fabulxauthoritatem âChdem concilia«’ turus tria exponit; i .T empus.i. Locum ) .Cau famimpellentem.Verba eiushxc funt.Scdli.' bet aliam quoq; hiftoriam breuiter recitare

Cum ante biennium in fohte afi^ol^llaren^ Si valetudini operam d4rcin,n»unUcr quióan| pcclefîç ex agro Tignnno à me uitetrOgatas, qui quoi^ valetudinis lux conärniaq «dx aciduUs viebatuF.

Ad tempus igtcur quod a trinet Andrea, fefpondeo, te hiflonae leges nimis acurate ol| ferqando fummitui leuitatisnotam tibi iuaree K Änte biennium eniin am ignoratti, quomQ 4oCœna Oomtniea innoiltis EccleFqsee'e» bretqr,automninocognitumha.gt;uifti. Si ig^ fiQr4(|i,cur quxfo fupenocibus aqnis tot an Iones contra noftraqt dodrmam cqnfatfti^ lt;ur tot bpnta fulmina in cam em'üili^ cur tot falffs prxiqditiis eam grauare non dubuaftilt; cur tarn diris SF indigni$ anatlicmatifmis eam fubiecifti { fcilicct pulcbrumtibifitii , more Andabatarum gt;nbsp;tent nequevifam qeque co' gnitam oppugnare; fcilicct non infanta fu' ror elf id oppugnare, de quct tibi ntlnl cou' ftet.Si vcró deca tibi conilitit, qmdppus igt; rat denuo intcrrogare tgt; quid attincbat atlunt »lu« infania te cd adigebat ,vt de re tibi cognita peregrinum hqfpiteii, taiq pdiofeK inlîdiofèfolicitaresf

Ad hunc locum quod attinet hic hiftoricui fuumgenium amp;nbsp;ingenium nobis contemphn dum proponit. Quod videlicet tutius elfe ar* bitretur, in proprio fterquiliqio croçitare ae fibi loco caqercjquani iq a«»e«P prodire.Nam altoquüi

alioquin , quomodo Cœna Dominica in no* ftns Ecclefivadminiftretur, vt cognofcerer, non (ibi expedandum efle cenfuiflet, donee in acidulas ante biennium demum fefe conferret, ae vbi minidrum Tigurinum oflenderet, à quode re lanti momenti erudiretur. Idipe^ magis quod fupertoribus annis, cum fuo Bi* dcnbacluo,Tigurum (urtim ingrefTus Domi* num Kodolphum Guualcherum concionan* rein audiuent. Cur nonibi ad D.Bullingcrû. aduerfus quern abfens fxpepugnauerat,2C de quo.fuo more,ante viéloriam confti(utam,pu blicofcriptotriumphauerat ,adiuit, ex percontatus eft , quomodo ccena Domini in Ecclefia Tigurina adminiftretut Cur à phra* (ibus quibii; orthodoxi patres vfi ftnt, abhor* rcantïCur Orthodoxû confenfum imprimen* 4 urn curauerinc{lncaufahxcfuerut. Andreas «tfî Vbiquitarius eft, Tiguri tarnen dum fuit, non fuit in fuo tcrritorio* Andreas etiï Vbi* quitarius cftgt; tamen Tiguri fuos applaufores

aftipulatores nonhabnit. Andreas fux Vbi qnitati mctuebat,K côfubftantiationis fu{ prp fidio fe non fatis munitum eflV feiebat.

Interea tarnen Andreas fuumquoque in* gratum animum erga liberam Hcluetix gen* temdsclarat,8lt; quomodo Heluetiosfiin (iu* territorium accédant, exetpere tra^atei^ fo« katjoftcridit. Quod videlicicet magnam hu* manitatis S£ modeftix fpeciem prx fe fcrens*

JniïdioW eos de rebus percontetur, de religio necumipfïs conférât, vt poftea occafionei» habeat,eornm dicfia S( refponfa calumniandi, corrumpendt , amp;nbsp;odiofé in fuis farraginibut exagitandi.Hæc funtxenia.hæc a.vnUpi'^X“ qurgentiHelueticr de Ducatu Vuirtc' bergicoeiuf^exulibusprxclarc'meritx , ab Andreareferuntur. An vordoblitus eftpatrü Si nollrn memoria,plurimos concionatores à P^piftis fedibus fuis pulfos.totccp imperio pufquam tutos.fefead Helueiicâgentem ,tan quam extremum afyluin contulifle; Nam*l prætlaré tnonei Euripides in fuppUcibus.

Habet cnim confugium Petram quidem fe ra,ferui aras Deorum, ciuitas verd ad ciuita/ tem côfugit,tempeRatc exagitata.Nibil enim perpetuo beatuin eft in rebus mortalium.

Noftri ergo homines ijs non folû dolore tt confîlio adfuerunt.fed etiam tuta hofpicia pr{ buerunt.n'dlum liumaniiatis, pictatis Si libe' raliratisofficiiinii, quantumephonefte* porue/ runt,proinoiierunt.Tantumabeft vt infidioii eoi interrogarintjaut vexarint, aut eorum ta lamita/

A P o L o s T A, 77 hmitatibus infultarint. At veró quam grarij reportaucnnc £lt;adhuc hodierrportent fupc nonbus annis immoderatum Tcftammcum Brentzii.qui fuperionbus quoqj annis mag* nis noftiovum hominum bencficiis vfus fuir, docuit:hodie verd Andrer eiuf^ fociorum di fla amp;nbsp;fadca teüantur. Nam non fatisliabcnc inEcclefiasGallicas Si Belgicas, qür hodie crudelner à Papiftis premuntur.intolerabili* busconuttqs inuehi, fedciiam in honeftifsi« mas noftras Refpublicas,quitus fua bona me riioaccepta referrcdeberent , fimodograti eB'c vellent.infintta conuitia maledifta con ferunr.lratp baud immento noftri cum Dauide conquer! poflhnt ;pro dileftionemeaaduer* fantur mihi. Etpofucrunt fuper me malum probonOjSi odium pro diledlione mea. Pof* funt enam rede contra eofdem vfurpare.cla* nfsimioptimi^ yin Philippi Melanchtonis cuiprobeneficqs amp;virtutibus egregijs can* dem quam noftris refcrunt gratiam.

Keu mihi qua [celui hoc imitantur [epevolucrit Peilora ijujc Cygno candidiora putes, Poflem hoc loco tibi in mentem rcuocare,qu( maiores noftn Illuttrifsimis principibus Vuir tebergicis.toro imperio Romano profcripiis p ræftiterint.’nifî omnes prrter te meminiflent ac fummc commendarenc, tuamq; propicrca

Cxtcrum prxftat, vt ad alteram f’W* i huiuspartrm vetiiamas , déiinumc^ collo'' quiuni. quadcnniminiftroEccleiïx inagf® ) Ttgurinotchabaiifefcribts ; dignam yide'i* । cet,quod aureis litcris mirniorex ftasux ) cidatur.Btbenhufianxcp Vbiqututi confecrf^ «ur. Sant autetn hutui colloq’ii] velpo'*'*’ tentationis lacobAndricx partes qutnqU^* quas deincep s eiçaiiiinabi mus.

Primum igitur tentator Andreas egrfy fus in aeidulas, miniftrum Tigurinum accfP fit, htsip verbis adortus eft. Quomo4o*‘™ vos Tigurini Ccc.um Domini m yeftri$Elt;' flefqs celebratis.Et refpondit minifter : Do'' cc'ur populus.uos rnauftri vobis damus pi'' nem à vinum.'vös autem orate, vt Oomin#* vobis det corpus amp;nbsp;fanguincm futim*

Hiftoriam, id eft tcftem veritatis f« (W* bis fcripturum elfe promilffti; fed p-o hifton* fabulam X tua ffgmcnta te nobis dare in ipi® limine oftendisrquippe cum tua veltemeniiut ernando,aliéna nimtum reprcliendcndo.affe* Aibus tuis plus xquo quam concedit veritaï largten4o,hi(lorix legesncgligas, tibitço' mnemfi Jen» déroges. Nam primo 3C teS t'joî Tubingenfesa-dhucin recentimemoru habere arbicror, te nimirum cum annoîi i« dnputationc publica Tubingx hanc liifto'' tiin

A P o L o s I A 7# rîam yaldc ridicule narrates fcpiusqde peteres , hune primum teniationis paroxyfz mutn miutô aliicr çxpofuifte. Nam ibi aiez bas: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quxfîui à nuniftro Tigurino , quQz

modp i$ fuos auditores de Çcpna Dpnunk^ crudiretlt; Ecclc(iarumvçrdnotira;runi mepz none n nullam fqciebas.NancverQtVtnoi^ris ^cclcfq» fie Rcbufpnb. qmbus poft Deum fui falicitatem amp;nbsp;otia 4cbct, inuidtain tonflet.fi» fpeftasqueteddat, hypotbcfio thefinciç hittoricoRl)Ç(Qrfa^US transfert. Hkc varie tas rcs coiqtncmorandi , ^fiad voluptatein tuor4n),quQTuin animi laip ad ifta eomtuenta cSdurucrunc.HtapiaSCaccQtriodaia , tarpçQ biftorix (Idem imminuit maxinilt;gt;htftorici lez Uitaieni fie incQnftantiam dçc'arat luculenz nfsimé : animos bcflprumfufpenîos dp* bios tenet,yt nefeiant ytrum calidum nç an frigidum.quodex eodem folle fpiratUT Çfçde* te debeant Quare Andrea cum pofthaç yel »n Olio viucre vtl animi caufa hiftorias texez ycdecreueris ; tibictiamatquceiiantvidcnz duin eft.vtfermotuus non folum fplcndidioc fie elegancior fiat, fed ctiam yt fibt omni tem* pore fie loco egtçgi^ confooct » nunquamyez rd Sbi repugnet, Nam alioquin poftentati . qux fine amore fie odiode tuts biftorqsiuz t dicabit, non magts hlftoricus eris quàmhoz die ridiculus Aefoput » aut infigniter mendax Lucianus.

Deinde vt hoe quolt;y moneam in refponfo miniitricómitis paralogifmüdiuifionis :qult; , nimirumcafïlentioprxtensd^ prztermittis* , quxtc hiftoricum (ide dignum minime elîe* ' fed vt kuifsimè dicam fabulatorcm matige numagere demonftras. Namminiftcrillc mthi K aliis bonis virisantequam tchiftorP cum fore fufpicarecur , tuam tentationem in' fidiofam cxpofuit,fc^ tibi hoe rcfponfumdt' diifeaffirmauitiOoeeoegomeosauditores ni( ipiïspancmdf vinum tanquamChriftimini' ftrum SC cooperanum in Cœna Dominif’ i porrigere SC lubminiftrare : Chriftum verd fe,qui animas cor um fideles intus corpore fanguine fuo ad vitam zternam pafcaridipvl faciatfedulo SC ardenter inuocandum elfe.Ad debat etiam fe hanc fuam refponfîonem ratio' neexdiftoIoannisBaptiftz dedudla conür' malTe: Baptizo vos aqua, is autcm qui vcni« poft me baptizabit vos igni 8C fpiritu. Ad hanc rationem diccbat te nihil przter rifum SC cachinnos refpondere potuifle. Huie viro vtpotius, quam tibi nouohiftorico Üdem ha/ hcamduabus rationibus moueor. Prioreft, quod nonnutli boni viri qui vnà vobifeum la' uarmit, tuzep inquiiitiont interfuerunt, mihi Tubingz dixerunt miniftrum illum hzc vef' ba !oanni«,adiuzfententiz confirmationeffl • acromodarte. Vnde quilibet conqccrc poteft te eius reCponfum malitiofè truncate amp;noit hiftotid

hiltorirafed Gnrca fide corrumpere. Altera t atio eft,quod fcio miniftrum ilium prxter SC contra noitrarum Ecclefiarum co: fcfsioncm tibinihil refpondiiTe.nihilctiaminfuaEccle* fiadocere. lllaautem verba qux tuluiic loco inferuidiin Confcfsione noftra non memint -extare. Hi sduabus rationibus.fi placet, tertiS adde,deploratam videlicet tuam Kimpudcn tem bene di^ta peruerteadi,aut etiam ea, qux alqs in mentem nunquam venerunt.affingen* di libidinem Si licentiam, non hiftoricam illi quidetn,Rd pocticam Sc Lucianicam. Nam quando quxfo probabis nobis ea,quæ in pogt; firemis tuis commentariis aduerfusD. Gry* lt;nbsp;nxum SC D.Danielem TofTanum.commentHS CS, quando nobis probabis ex fcriptis Domi* ni Zuuinglij,Zuuingliuni fateri fe interpretaz tionem verborum Cernx ab a tro Spiri tu didi cilfc^ Quandoprobabis ex fcriptis D. Pétri Martyns, Martyrem Dei omnipotentiam nez ganê^noncerté vtetiam amici tui iudicant an te Calendas Grxcas. Quare cum toties fidem fefelleris.toties in manifefta fraude deprehen fus fis,toties fabulas prohifiorijs venditauez ris, tgnofees nobis veniamÿ dabis , fi in poz ftcrumtuxnarrationes , nonplus apudnos valeaiii.nec maiorem fidem mereantur,quam

enim qui femel malus Si perfidus eft, femper prxfupponatur malus.quid nobis de te qui ha

Àrnut tam muitavafr^ , perfid? 8^ îwpü' denser egifti tlatiundum fit,tu ipfeexiftim* te pûtes-

SecundB inquifitor Andreas ràrfusaclt;' cefsic,inlhîftrumqde T tgurinum àd hüftt mo' duhi adortus «ft. Num igiiür nön dicitiJ» Accipite manducate, hoc cft tOrpiisiùc' tim quod prO vobis tradiriim eft i Hicd* fanguis Chrifti qui pro pcccatts noftrij fufus cCf lt;

Si flrtgulisbienfifis fneindrîafn huiûsW' f^ôrix replicabis, plUriinum earn, vt video/ Âiigîhis : K «ta ^uidem^ vt à côniinentibid tuisfcripcis,ift qùibus perprtuaiti rtrumft* biilam co'mpleÂerîs feternere banc , q«** fi fabulam tüx tentationis K inquifirio»*^ . ÿofsis , arque modicum corpùrs conficit^' Nard dm ante biennium in difputatione bingehfi tuOs auditOres huius fabulx rechte tiône obieâ:arc$KClt;u^^ crebra repetionc ta argumenta tibi obictfla folucnda efle afb*' frareris.huiüs fecundi paroxilfni nnllainplî' licfcfiftimentioriem. OMarceTulliCictf®» quàm fctlfxfuifleSjfi pro Luccio,à quOtanto' p'erc flagitaftijVtres tuasgeftas amplifttantio îiiftOrisè leges negligcrct.hiChiftoricusobti^ giflct : qui in hiftona fertbenda non modol'*' ftoriç leges fibi violandas cflë dùfit.féd etiai” ^idlibet fïngendi cum pidloribus attp poéid xquam fibt fumttpotcftatem.

Cxtrn'm vtut ifta fcfe habesnt audia* tnus refpotifum miniflri, quod hic inquifii* tor ab co tulit : ncquaquam rcfpondit illcr quta minifter cum homo tantum Rt,non poteé dflt c corpus amp;fanguincmChnftt : fed folu* Chriftus dat,

Mti'crum te Aftdrea^fïhsec fcripitfti,ctiamz (itionignorarcs,neminemfärc , quiubifîgt; tieni (flet habiturus.'mil'criorem veró,(gt; tta ex (Tcaius es jVi tibi pcrfuafcris tc hrc commeii ia vrl tuis Tubingenftbns perfnafurum cfTe« Nam multi tuntexqs , qutlibellum breuem D.Ludouici Lauaferi,qu(m veftris calumniit amp;nbsp;criminaiionibus oppoluti, de Ceremox nqs ac riiibus noftrarun» Ëcclcfiarnm legegt; runt.arque ex to cognouerunt,nO$ in admini* ftranone canx Dominicx verba Chrifti nort nutiilata.fed integra rccitaFe,lt;emmUnicantigt;-busproponere amp;nbsp;inculeare. Neç ctiï credibi IecRvlIo modo miniftrû illü prçter amp;nbsp;contra tnorem, in noftris ecclcfijs vfiratfi aliquid rez fpondifle; prxfertim cum hominis modeftiatif amp;nbsp;üoârinam etiam afleclr tui,qui vnà tecum Bahs iftis vfi fuitt, mihi commendarint.' Sin autem Andréa hoc tibi vis, an in nöftris EccU fijs.vna cumfymbolorumdiftnbutione,ßgilz latim cuiqs eómuntcanti dicatur, panis eft cor pus Chnfti : reipondeo fimpliciter id riB fieri: rationem quotp expono :quia nullû prxceptû, fiBibcnhufianuniexcipias. vtidfiat, extat:

IKpidcirco tam omitti.quam vfurpariffiiei^ pietate potcft: de quo Epiüela Confotatof** temonuit.

Racionem autem, quam minifter TigiiH' nus (ùi rcfponfi dedifle.ab inquifitore finguuf alioquxfno eucrccreconaturtnquifttor.’Cuf ergo Paulus inquit ; Accepi à Domino quoil tradidi vobis, numpanem K vinum tantun» aceepit^

Pulchrcjaretè, laut? profefto diftum X fapienter.Iugularas hominem, feu potius (uâ ignorahtiam tuo ipfius gladio. Narn Pauluf CO loco non di fputat de corpore Chriftt in X fub panelacitante-nondifrernirdeeo,ancoP pus Chrifti de cœlo defcendatin pancm .âl*» tnanus fuas.vt fua manu ebrqs Corinthiis in ora ingereret ; multô minus locutus eftde Vbiquitaria S! Capernaitica manducations fed ceremoniam Si ritum facram Cœnam Do minicam rcftfi piecy adminiftrandi Corinthij* in mcmoriam reuocauit. Atcp hæc itaeffe dm bus racionibus addicamncceflariis. Prior eft, quod Paul us mum proplianum, quo Conn* ibii Cœnam Dominicamin compotationem immodicam conuertcrant,grauiterreprehen dit,atcß emendate ftudet. Pofterior eft, quod Paulus poft ifta verba, Accepi ,i Domino X tradidi vobis,ftatim fubqcit veram formam S ceremoniam Cœnam Dominicam admini^ ftrandi.Itaq; Andrea intclligis te turpiterlabi afin

te in criûrc etiam alios raperc,fallacta Rgur( diAioni;. Namacciperc jX trader«boclo;o, vtin ali)gt; multii,non fîgnificat ita accipere SC tr,idere,vt anetlla in cunisdominz fus dat iii fatitem ; vc multi tibi Vbiquitatis formulam partunenii pccunias in loeulum dedcruni : vt pincerna Bibenbufîanus in cratère ttbi porri«* gitvinum. Sedfîgniticatdicefe amp;nbsp;ddccr^.itd vtfitlenius , cam formain SCricumCœnam Dominicäm admitiiArandi vobis prxfcripfi amp;nbsp;commendaui quem in Chrifto Domino di* dici âlt; quemnunc vobis in memoria redigO«

Tertio icntator rurlus iniiafît mitiiftruiU Tigunniim Si bac quxftione propius Vr(it:att verô non credcret.Chriftùm quidemdarC cor pust’uum.fed per manum miniftri Adboc qu{ fitmnfibirefponfumCiTefingithiftôricus. Mi* nifter nihil nilî paiiem vmuni dat. HoeïC* fponfum Andreas bis verbis cliifit. Nnmigi* tut, dicebam, alia nunc celebratur CcCna Do* tnini, qiiàni qur femel lt;à Chrifto Domiiio ce* 1 brataeft'l vtin ilia prima corpus Si faUgui* neradiftribuerit Cbriftus lt;nbsp;quia Dominus c/ rat, inhac verô noftraCorna Dominica cor* pus Si fangiiis Chrifti non diftribuantur.quii miniftrifinc non Dominus « quia cadifpen* fant.

Quod oratiotiis gcnus non folum borri* dumSi incultumfit , fedetiam perplcxum 8€ gt;l»lcurum operKprciium fafturi vidcbimur»

M, S É V M L B R î fi id fyllogifmi inftrnmento expurgemus. QuódChridusin prima Cccnadiftribu**^ id quoque in Cana Domini miniftti hodit roanudiftribuunt.

Ergo liodie hlinlftri fUa manu in pafte, pane,cum pant diftribuüt corpus Chrifti.

AiTumptio grattifsima laborat pctitionlt; principij, 3C varia concraditRionum implies'' tione. Nam primo quæritur,an Chriftüs cor' pus fuum quod in menfa fèdit, quoddifeipuH vidcrunc, in cuius fînuloannesrequieuic, 1*^ inul in manu fua habuerit, in pane abfeod' derichocfituafOrmaucris contradiiflioni in' explicabili tcimplicabis. Deinde quæri(Uf, an CliriRi corpus vifibile, palpabile, löcalC qualein prima Cana fuit Ä adifttccR, fîmut quoque fueritinuifibi!c,inpalpabile,illocale, quale tota Scriptura df erudlca antiquicasi' griorat:hocpoftrcmum fi tü affirmaucris.ton» j traduffioneteimplicabis. Tertioquyrituran , Chriftus corpus fuum qüod mimcfo vnum S idem eR fuo corpore tanquam inftrumento di ftribueritf An corpus Chnfti carne amp;nbsp;ofsibuî perconfequens fuis dimenfionibus longi' tudinejatitudine Si profunditate conftans, in manuCbriftifiicritf An vnaeadeinquema' ! nus feipfamdiftribuerit.S; ddifcipulisoreruJ i ducatafucritf An maims qua Gliriftus corpus J fuun] j

À P o L e G I Ai Sx fuum diftribuit.etiam in pane amp;nbsp;fubpanc latiz tauerit^Hæc fî tuaffirmauerts connadiAio* ne tc irreties,4ut Chrifto duo corpora neceP faridtribues. Intetligisopinor Andrea, quid fyliogtfmus tuus monftn alar.

Qiiartd Andreas tnquiiîtor rurfus acceP flt,amp; pro fuo imperia, quodfibi in Ecclefiam Tigunnam infolentervfurpat ,inhxc verba indignabundus erupit , SC cur à formulis logt; qucndi abhorrcant,qua;iÏui,qHibusortbodolt;' xi patres v(i funt, qui manibus miniftrorum nonfolum panem,fcd etiam corpus Chriftidi ftribui 3^ ore accipi, fecundum verba Tefta^ menti Chrifti, fcripferuntlt;Sicut falfô ditflus Orthodoxus Confenfus teftatur, quiTiguri impreflus eft, cuius verba illi ad oculum degt; monftrabam,quod dicant, corpus Chrifti vi/ deri, manibus palpari.labijs 6C dentibusattin gi,amp; inosingredi.

Primum Andrea non neceiTe eft vt de Eegt; cleiia Tigurina ciufcp do Arina multum labo rts. Nam habet ilia Dei gratia fuos do Aorcs* habet fuos miniftros, habet fuos nutricios,V« biquitatis faccrdotibus baud inferiores. Ne^' verd earn exiftimare debes cuiufquam obfcuri

infamis tyrannidcm ferre pofte,aut fe Gerz manici Antichrifti iugo fubmifturum efte. Sua libertateillafruitur, quam Dei gratia confe-* quuta eft.'fuis fe à Deo ordinatis paftoribus SC nutricqsgubernandamtradit : tc verd plané

«fpuit.tibi in fc nihil iuris effir teftatur, tra conchas cellule Bibenhufîane manerc berearbitramv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

Deinde Andrea quomodoprobabis quïl* f ▼el noftros.vel Orthodox”! Coiifenfum à plif* I fibus prthodoxo'rum patrum abhorrere, aui «as improbafe i Scilicç^ patres cum patribuS lt;onferre,phrafes cum phraiïbus expltcare.p* »res inter fç coqciliarc.de eorum locutionibu» lt;x perpétua loquendi confuetudine ludicare* in Vbiquitatis ûhoia à Patium phrafibus ab^ hoFrerlt;lt;lt« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Sedaudiamus refponfum miniftri:Ortliodo^ I xumCopfçniitmfrquidem vidifTe refpondii) ' fed non le^ilfe affirrnabat.Noli Andrea mira'' ri aliquem ex nnftris elTc , qui Orthodoxuni Confenfum gt;nbsp;riii pemo noftrum propria ma* nufubicriberecoaftusfuit, legerit, quipplt; cum nuper adpiodum, amp;l ettam num hodte in ' Palatinatu multi reperianiur quiconfitentuf, feveftram Vbiquitatis formplam , in cuiul verba iurare contra epnfeientiam coafti fue' I runt,ne^vtdifleneiplcgiflre.aKp idcircode/ fenderenon poiTe. Neep etiam mirari debes« i quod minifter hie tibi refpondit ,adauthoref i orthodexi Confenfus,fe,vt tu loqueris .repc* re fî quid peccauerint : quippe cum do /lore» profefTores.quorum viriutem êf cruditio' nrmtutantopereexrollis, cum ipfis formula Cócerdix defendenda clTet.lliuftrifsimo Prin

^ipiCaffmirpjciuft^confiliariis Si confiona« toribus.idcni rel'ponfum dcJerint.Rthæf fuut qHxadtuaronuiiia, amp;nbsp;contutneliasintoirra btlts.quibus tammequàmccclefiam Si Rem publicam Tigurinam affecifti refpondere vp^ lui Siverôcuihuiu virum dunus tradafle vi de.'Or.b eogitet lacobum Andream talem eP fe virum, talia eius fad^a fie inftttuta ,*« allier cum eo agi vix pofslt. Malo «ntm nodo malus quxrcn