Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

martyrum, Scoticæ proditjonis, GalH« corum^ furorum rebus gefti's grauiü, virorum fide notatis» i

, CHARAE POSTERITATI, Vc nimirum ca de præfcntium erroruin naturaatq; ingenio intégré ac li« beré tandem iudicec, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

AC ILI.VSTRISS. PRIN» cipcmD. Erneftum Adminißrato* rem Frtfingen. Epifcopatus,Comp rem Palat. Rheni vtriusc^ ßauarisc Du« cem dcc magni ßauarix Monat» chae Sercnifs. Ducis Cacholici

ERASMI VENDÏI DVgt; Calis Confiliarrj Monachîj,de noftroruna temporum Ratu, ac vkimis Eccle» Rx difficultatibus EpiRola paracnetica»

Nnus iatn ag/tut dccimus à tn'ftifsimo cafu, quo cum Vien'-nac ego hærerê, propter Serenifs.parcn'* lis tui négocia quaedam in aula Im-peratoria expcdicnda,au3 tuû ami-fîmuSjFerdin^ndum Caefarcm,eora quos ordinis illius faftigium tulit, fi

non fantfïifsimum ac deuotifsimum ncmini ccrtè propter virtutem SC pi-ctatem poftponendum. Erat turn princepsReucrcndifs.SC Illuftrifs. inter cos præfertim qui religionis ac pietatis cura tangebantur, viro3 dotflos amp;nbsp;cîaros,non parua depræ^ fentium tcmporum difficultate fob licJtudo, quibufdam amifsi praefidq iaduram acerbe admodum dcplo-rantibuSj alijs ob fuccefloiisbonita-tenijin fpem melioris alicuius fortu^ naterelt;flioribusquidcm, fed tarocn de tnfortunatifsimi huius facculi cogt; filtjsj amp;nbsp;eucntu non ita certis. Quae quidem varia homi'num ftudia vti hincmetus ôf pcriculi afpcc^lus ter^ rcbatj illinc quae plurimac aderant confolationes fouebant 0^ erigebât, occafionem fubmi'niftraruntgrauiC-fimis diirertationibus.Vbi videlicet quod quiscp vcl lugeret vel fperagt; ( ret, pro ingenij amp;nbsp;iudicij dono cogt; ’ piofe cxplicarctur, necp lamen hifcc ihquoscertè deucnimus, vltimorâ tempor um fîmbu» conuncbantut

nobilifsfma Ingenia : fed præten'fa cuoluebant omnia, in colloquium adducebant quae iam indeaprimis Ecclcfiae ac Reipublicæ Chriftianæ incunabilis acta elTentjfi cum prifcis ' illis aerumnis, pracfentes huius æta^ tis morbi 0^ turbac comparari ali-qua ratione, ac proinde velab exgt; emplorumfimilitudine Iperari pro-mitti^ lættora polTent. Eminebat inter multos vti virtute ÔC authori-täte, fie ctiam fumma dotfirina vciz nobilis ôt^clarifs. vir Georgius Si* gifmundus Seldius Cæiaris Vice* cancellarius, aflinis meus piæ me* morix, qui reuocatis ad examen prifcorum temporum hiftorns, vt,. luit earum rerum longe Icienttlsi-,„^,4 mus,in eamfxpe fentêtiamdefcen- ptruulis ditjfi fua fmgulis, fi quæ temporum borwn/ow funt vitia temporibus, hominumc^f'”^“”*' errores fuis quim locis ordinc con* ferantur, vix fui lie infundata Cliri-ftianorum Repub. vnam aliquam xtatem fuperiorem, quae hanc no* Oram vcl poft fe rclinquat, vel ac* .

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}( 3 quet

quel fakcnijGuc reJigionis ô^corum quae pietatem conceinuntj fiue politici ftatus pcricula fpcc^es, adeô vi'' delicet diftôluta omnia,adeo fuo loco nihil,adeô ea quç deprauata cer-nunromnes, abftp cmendanonis ÔC corrcôbonis fpeomni. Magnas qui-dem Suf olim in religionis ncgotio peftes fuiffe, ÔC Rempub, quo^ fua ' grauia perpeffa naufragia. Verum eiufcemodi calamitates, vel non fi-mul opprefsiffe rem Chriftianam, vel faltem alibi mitius. Graue fuifTe Ecclefiæ Arianæ impietatis ii^um, camcp ÔC diuturnam QC. grafutam laîifsimè. Sed ne pracfentia quidem rei Ecclefiafticac onera minora tja ccnferi debere, quorum nec termi-no3 ne^ fines adhuc videamus vl-!os, imo vcro horribiliora apparere noftra, quod cum reuocata ab infc-ris magna veteris Arianifmi parte, cumç deuitflarum haercfum anti-quarum, reduölis iterum in aciem agminibus omnia iam Ecclefiam Catholicam impugnent, QC inua-

dant,qux inde ab initio vfpiam vb loue tempore mala dédit Sa th an, Qutbus quidem exmonftrofis hu-» ius faeculi nouorum errorum partb bus etiam id accedat incommodi, quod non deftituta iblummodo fine pailoribus ouilia multa, ied ipfa quo^ ouilia fublata, iedes ÔC cathe.« drae paftorum ita deiecîlæ QC euerfa;gt; vt etiamfi illi redituri aliquandofînt ad ouium cüram, non tarnen reperb ant amplius quo vel caput reclinent, velfcfc gregem^ cotnmiiTum à fe-lt; rarumrabie tutos collocent, extern minata nimirum ab apris de fylua Domini vinea, de pafeentibus cam fingularibus feris, ÔC vindemiantb bus omnibus prgtergrcdiêtibus vi-am:euerfo multis in locis f irmamen^ to domus Deijdeftrutfîa eiusmace-» rie , ÔC pofita in pomorum cuftodb am Hierufalem. At^ hancmagnam huius vltiroç actatis iniuriam, vel eo eisc acerbiorcm, quod ad omnes ae-que pertineat. Omnium fiquidem in hac mundi feneda viuenciû duo

tfsc genera* Vnum eorum qui vel ignorarent penitus Deutn, vel agni-tum praua falfa^ religione frullra colerentjideo^ non incertam habe-rent fuç damnationis iententiafn:ad alterum pertïnerequotquot ad eter-nam foelicem^ illam fecuritateni praedefdnati, nouo idolo genu non curuarent, faciem^ fuam ÓC mentS 1 inmedqsharumdefetflionumetfe-cefsionQ turbis ad montem Domini , fantfiumjad locum eïedi tabernacu- [ li conuerterent, Ac priorum qui- ' dem fempiternum efse, amp;nbsp;irrecupe- j rabile damnum.Caeteros præter aha quae perpetuó illos exerccant^euita- . re dtfFicultcr admodum pofse ne à ’ pofteris peius audiât, oculationbus | fortafse praefentium erroi urn cenfo-ribus» Èiufcemodi etenim efse hu-ius nofti'i acui morbos, quos et vide-repofsint facile,mcdiocri rationis vfu non deftituti penitus, SC curare quo^ debeant omnes , quotquot Chnllo per Baptifmum nomina dc-derunt* in vti o.ï certè peccaflè vi-deri |

den* pofle nos, quod vel non palpf-tando incenexerimusjvel non fuftu^ lerimus animaduerfos tam crafTos errores : ex vno ignauïac neglecfii^ oftïei) culpam, ex altcro infipientiae notam metuendam, Vtut interim cedant nobis alia quorum SC dubius SCgrauis pofsitefseeuentus. Hanc docfîifsimijSCipià imperij Germa.-nici opinione pru'dentiisimi viri vo-cem quo diligentius perpendojSC in omnes Orbis angulos cogitationc mecum circumfero^eo miror et pro-bo magis. Quid enim præter vlti-mam illam Antichrifti tyrannidem, cuius baud dubiè initia modoferi-musjtcliqui efle poteftmalorum,SC acrumnarum in Ecclefiac* Qiiid non labefaClauitj ad^ ruinam compulit propemodum fuis artibus pater ille mcndaciorum Diabolus f Quantac veró funt mentium humanarum tc-nebra: f Quam crafla ignorantiaC Quam inexcufabile dclinqendi er-randi^ ftudium i Bone Deus, in quæ tempora nos referuafti c'Aut )( Ç enim

cnim non videmusjauf ccrtè ftolidè fatis fenmus quod facpc antea vnt» ucrfi orbïs Chriftiani ludicium dagt; mnauitjcxplofit, ad inferos re* legauit : cumnon exprefTam folumgt; modo habeamus ad oculö Dei Sab uatoris mentem ad Ecclefiac SC pa-cem et obcdientiam cohortantisjicd cordibus etiam noftris infchptn fit tale quoddam pietatis ièminarium, quo ad aetcrni numinis SC cultum admirationem rapimur.Qiia tarnen in re qui rationis vtuntur beneficie, facillimè pcrfpiciût,non ficefiè pro-cedendum ficut vel iênfus dilt;fïitat, vel opinio fuadet, fed ÔC oculos SC mentem ad coeleftis Hiërarch iæ or-dinem et maieftatem conuerti debc-re, Deumep non difpari modo, non tumultuaric,non abfimili facrorun» ritUjfed ca quam ipfe præfcripfit lege SC ratione colendum effe. Ne® enim cultus fui nefcios eflè palTus clt Deus homines, aut liberum reliquit ïuteæ matcriac quam velletjièu inuc-nirct ipfa, facrorum i ationem infti-

' tncrc,fed intellcxcruht ab initio fia-' tim Eledi,quæ facra, qui ritus Deo probarentur,inde cum libi accrefce-' ’ te voluiflet regnüjfacrajfacrorum«^ leges præfcripfit ipfejque omnia po-ftremo per filij dodrinam ad falutc credentium explicauit. Atcp in his nihil efthumanis fiue adinucntio-nibus fiue mutationibus relidum, Siquidem ante legcm, quæ diiïjlice-rent, fuo ore incufauit ætcrnus fan-di fui Sacerdotij fundator : legem ipfam per Sacerdotij potcftatem tu-tatus eft : Ecclefiam deni^ fibi con-ftituitjtn qua per filij fuilacrificium fub fempiterno Sacerdotio accefliim k habeamus omnes, at^ ita abfœ or^ dincj abftp facr is, facrorum^ clifci-' plina,abfcj vero in rationem amp;nbsp;fen-fum noftru impcrio coli voluit nun-quam. Captiua certe ducenda eft fub religionis iugo mens noftra, nc vel ad fenfuum illccebras euagetur, * velrationis fiducie fcfe concredat,

Hos terminos quia mundus no am-pliua obfcruat j fed in fuo ambulat , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcnfuj

fênflijtd pro di'uino cultu arripiens, quod fua opinione vel placeat, vel fakem no fit moleftum, ad cam tur--pitudincm mamfeftc deuenitj quam dolentifsimc ferunt boni omnes, ac ipfa ccj tc (fi modo nobis aliqua fu^ perfutura fit ) poftcritas execrabt-turjn qua pruricntis mundt çgritu-dine mortalibus cum apcrienda turn ctiam curanda, non infoeliciter de-fudantquiD. Hicronymi confilio, hæfcics et errores ad fuam rcducunt origincm. Cuius rei pracclarus eft vfus ad reftituendos fuaj integritati eos,qui vel dolocircumuctfivel per-fuafione indutfii, fubiplendido ali-quo ptætextu alienae impictati participant. Multo maxima enim pars bominum à vero aberrantium, quod nouatorum fraudes non intel-Ifgitjtantæ^ impictatis authores-nc-icit, in errore permanet fubdutftura fefe procul dubio,fi toxicum in por-reClo poculo praefentiret, aut hofte elle viderct qui etiamnum per fer-pentent loquitur inparadyfo huius mundi.

mundbqui cftEccIefîa, Duo igitat fer? funt faluuris admonin'onis ca--pita j quibus SC verum eOTe demon/ ftraturjquod Seldius exifitroabat,e£ homines ad fanitatcm reuocantur maxime. De qs fi hoe loco prolixi--us tccum cgero Reuerendiis. amp;nbsp;11-luftrifs, Princeps, quam forte per Epiftolam faciundü erat, dabis hoe meac fyncerae erga te pietati, dabis tuftæ follicitudinijôC huic,quod ego quo^ per charitatem omnibus de-beo,officio. Religioncm cffe,li fan-óa QC incorruptaTit, quac nobis bona à Deo adferatjquæ iacra propha-nacp omnia reeffè eóftituat. Si ipfam quac ex commuai eft natura, homi» num focietatem iuftam,aïquam,fua-uemtp conieruettrurfus, fi impia fit, fi adulterinajqux Dei erga nos iraoi prouocet,flagella addat, diuina hu-mana^ omnia perturbetjôC vniuer-fam vaam milèrqs Si ærumni^ opprimât, extra controuerfiâ cft apud omnes. In eo autem lires fouent.-qui Chriftûnorû appelUtione comprx-hendi

hendi voîüftt, quae demum, cuiufuC partis vera fit religio, quæ praua, Vbi tarnen non iniuria rideri cffuf è poffuntà fapientibus ludæis, Magt; hometanis, gentilibus, quod vnius quidem authoris amp;faluacoris Chri* (li opus Sc fundamentum iaóitenc omnes, fed in ipfo tamen, qui ad fao lutem ducit tramite tot opinionibus varient. Sane duo, m/pr«. quod lam admonubpræcipua argu^ feiitiumcû- menta,2C erroreshuius aeui ,fublata trouer/ia- oculorS çgritudine aperiuntet con-,liquidé quaeratur t^‘iJehcetet ’ finem facere pofsunt ac de* Mur/wrifd- bent : Videlicet, authoritas, ôC vfus Iffrtiw- fiue vtilitas. In priori cum omnes, etiam diuerfifsimi ad vnum recur-rant autliorem,certæ quacdam notæ rem explicant, antiquitatis, confen* fus,vniuerfitatis,diutuinitatis ,quae quidem omnia ipfam nobis referunt diuinitatisnaturam,çtcrnam,vnam, immotam , ad quam fpeélat totum lt;llud religionis negotium. Alterum vel faluatoris précepte addit per-fuafioni

fuafîoni pondus î vt nfmirû frudus dodlring confîderentur.Iam fi quod CatMicH occürrit religionum diicn'men, fi v-* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»*!

hic cflTe clamat,alius ÔC alius vel illic vel ifthic, minime erit difficile falu-icmjfi modo velisjtuerfiijs nimirum gt;nbsp;obferuatis notis, fi de quo dicatur, antiquum fic,hoc eft,ab initio fie acgt; ceptum : fi in co iênfu omnes orani tempore intellexei int, T ale admit-tunt examen omnia quac per vniucr-fam Catholicâ Eccleliamjannis plus mille quingentis feripta, traditaç funtjôC hoc etiam tempore à Catho-licis vbiuis locorum feribuntur ac docentur, fine ea fidei fint, fine Ec-clcfiafticç politise, Idê hic eft quod fuit ab initio, ineo quod femel do-lt;îlum fuit,(èmel acceptum, perpetuus, vniucrfalis,et qui etiamnum perdurât confenfus.ne^ enim hanc do-anum altjquam vnius moris inhabi-tantznihil ea vel in gratiam vel in o-diû cuiuf^ credit aut admittit, cû^ yniformbficet per varia dona/piri-

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w

tu rcgatur nonnif? vniformemha-bet religionê:vnam in vnum Deum fi'dem : vna eadem^ ad vnam falu^ tem facramenta : vnos ÔC arquabiles vnorunt facrorum ritus dC ordines. ' Eiufeemodi harmonia magnum ik lud Ecclefiae lumen Auguftinum ad facram pertraxit fidem, hæc à Chrk fto legislatorcacceptajab Apoftolis Euangeliftis fyncere literis man* data^per^manus tradita,martyrun1 fanguinc conteftata, QC totius Chri* ftiani orbis eonfenfu alTeruata eft, buic le, fuam^ falutcm non modo fecurè, fed etiam cum honore ÔC di* gnitate concredunt fideles, cum tu* tifsimü fit homini Chriftiano Chri-fto Deo fuo adhacrere, ac honorifi* cum etiam, tot, tarn faneftos, claros. Sc concordes habere fuæ fidei telles T^auitdiet ac fuffragatores, Côtrà vero fi quid (Msitdiura aliud vd religionum velopinionü, extra Catholicä iftam conllantcmcp vniformitatem, cum ferpente calli* do caput exerat, illud fi ad hunc ex* pendawr modqm, depræhendetur nullo

nullo admodum ncgot/o, qua parte falfumlateat, an non fumi fint, qui pro ven'tate vendantur,an paleas no obtrudantur pro trit »co. Fiat,fi lu-bet, pcriculum de noftratum plaufi-bill dolt;flrina, producantur in examen noua nouorum hominum dogmata, SC videaturfi forte, vti fo-mniant, Ecdcfia aut fuorumoblita fit,autper illosredius aliquidfta-tutum. quorum quidcm fi neutrum reperiatur, quid attinct tanta SC in-geniorû amp;nbsp;virium contcntione veterem Ecclefiæ coneordiam impu-gnare. Si matris Si prudentia SC pietate abundê faluti noftræ proiîîe-Cîum eft, cur extollamus ita in eius odium degcneris Si adultcrae filiac ineptias C Ac noui ifti t ncfcio cuius bbertatisjbuccinatorcs, fi non mue-niantur vel neceflaria vcl vtilia ma-gis veter ibus,longotp facculorum v-fu probatis in medium adduxifTe. nemo tam vecors erit falutis fuæ æ- , ftimator, qui fe libenter ijs potius concredat, Sed eorum quibus fu- ,

'^mdadi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tcnctuT oÆis dogmatS

vuja,hjZ op’nænum, alia ad Deum pertP na'^yimui nent ipfum, cuiufmodi funt fantfïae tueriunt. fidei, diuinorum^ facrorum Sym-bola ÔC arcana: alia hominum faluti', tuendæcp in tern's Ecclefiafticæ po litiac mfciuiunt^ facramentorum fci^ licet medicina, clauium authoritas, Sc traditiones facræ. Vtiobi^ inla-pidcm ofFenfionis Icandalii^ petrS jmpingunt i ecentes magiftri, ac dci quidem necefsitati adduntjfogt; lam earn ad falutem fuffice re clamantes : Sacris vcro dininocp cultui j'ta detrahunt, vtnon emcndaffe vi» dcantur quod putabant aliqua in-fpelt;flione opus habere, fed rem fu-ftuliffe totam, deietfiis cum facrifi- ' cio altaribus, Sgt;C prophanatis reli-gionis noftrac mylterijs. Quam li-bertatem maiori etiam audacia v-furparunt fibi in cribrandis Sacra-mentis, clauibus, 0^ traditionibus, vbi pene obtruduntorbi,quod vel ipfis videtur folis, vel quo falte Ec-deft« comradicant, Res ab exem

pîoen'tlucïdi'or. Soîa^aïunt, fide« iufti'ficat : Mifsæ facrum,horaria;tp illæ in templis dccantationes, cum vidcantur quæftum facere, celTent: Sacramentorum quibufdam duo, x-lijs tria, quatuor, plurimis nulla iunt,praeter eucharifticum, cuius tarnen lignum faltem, fine memoriara porriguntm ulti : clauium potefta-tem, cum fit tjs relida omnibus qui ad regale Chrifti Sacerdotium per-tineanc, aeque commune cl Ve omni-um:traditionibus, quæquidem non exprelfo nitantur feripturarum te-ftimonio, derogandum elfe pœni-tus. Atcphaec ferè funt ncuarum, Cfn^,r/' aut fl mauis repctitarûnuncdenud EcclfflaJe cxipfis Erebi faucibus dodtrinarià capita. Ducamus iam ea ad Eccle-fiæ cenfuram. Ecquis verô in tota ilia Catholic« Ecclefiæ commu-nione fie docuit vnquam;'Q;-»is vel idem hoc modo cum alqs fenfit, fcripfit, vel ita fentiendo ipfe fibi fimilis aliquandiu fuit C Quae régna per Chriftianitatcm,quaE prouinciç , . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»i? i talc

tale all quod doclrfnac genus coftafv ter funt amplexatc’ Nihil hie repere^ unt nouitans patrom', quo velanu^-quitati's, Cuius eft apud Chriftianos fumma authoritas , vel confenfus, extra quem audiendi no funt pror-fus,vel etiam vniuerfitatis, quç plu-hmum dodrinam commenaat, ve* luni aliquod fibi mutuenr. Contra-rium verô,nolint,vclint, admittanc oportet. In tjs ctenim quæ inde ab initio credenda,tcnenda,cuftodien-daaccepit Ecclefia Catholica,fiue ea Dei lint, fiuè communis hominu falutis, vna etiamnum viget Sd tri-umphat perpétua conftantia, fantfta amp;nbsp;immota concordia, fraternum ÔC acquabilc ftudium. Idem de faluifi-ca fide,de auguftifsimo miffæ facro, de horisCanonicis,de Sacramentis, corumdem^ et numero amp;nbsp;veritate, de clauibus,de cairemonijs deniep crediderunt, fenferunt, docuerunt Catholici ab initio, conftâter,çqua-nimiterep vbi^ ÔC femper. Ecquac admùabilû hm'us harmoniæ cau-fatf

fa c* Quae tantar per tarn vaftum or-bis fpadtim concordiç vj'ncula^Spf-ritus hoefanefîi magifterium eft, mifsi paracleti haec gratia, monar-chævigilantia. Qui, quam regen* dam fufeepit Ecclcfiam,non deferit, ora manus^ dirigens,vt per varia donajpcr^ multa gratiarum mune* ra vnus petatur fcopus, vt^ hone* ftè omnia fiant, ordine in Eccle* fia. Hoc magiftro imbuti remotiP fimiorbis anguli, opes ÔC officia fi* mulcontuleràt,quib’coSerctur an* tiquitasjamp;^ confer uarctur vnitas. Sic occidens iuuit orientem. Sic Syri

Graeci cum Latinis vnam can* demcp tuentur dodrinam.Sic quod magnum habet miraculum, perEc* cleliam Catholicam vnum eft cre* dentium cor,vna lingua* Sic deni^ nos, qui Dei miièratione in area ilia falutis circumuehimur,fidei noftrae, facrorum^ noftrorum teftes habe* mus QC focios quotquot vfpiam, vl* ïouè tempore,vel doclrinæ,vcl fan* «ftitatis nomine in Ecckfia’claruc*

runt. Cum qs certum nobis eft tam de fide dotftrina^ ad nos vf^ tranC-mifta J quam de ordinaria in ChrP ,. fti Sacerdotio fucccfsione. Cum vp authorttate talicp gratia cf'finniû- onini deftituti fint qui à nobis exie^ ftro- runtjOriundi quidem ex nobis, fed

quod immorigcrieffeni filq, hotnp nes ceruicis durac, lerui arrogantes, fuperbi,carnis amp;C cupiditatum mangt; cipiajexcuffo graui iilis cbcdientiac iugOjad fenfualitatis libcrfatê, bru* torum more animantium fcfe red'

pientes, nobifcum non manicrunt. Adfcrant, fi poft'unt, qui diuerfum à nobis credunt,eiufcemodi aliquod dodîrinæ fuaeveltcftimonium,vel authoritatem. Defudant quidem in eo,ad rauim vf^idamantes, mutp lata proferunt facrorum horum pro* batorumqj virorum fcripta, amp;nbsp;antP quitatis etiam honor! infidiaiv tur. Scd fruftra, nifi hoc nomine antiquQ acmulari concedamus,quod adfcrpentis in Paradifo , tcntato^ rif^ in defcrto exemplum facra crêpent elóquia, Cçnfenfum certc

earn quæ ab ccclefîar lumfnibas dcpendet, aiithoritatem nunquam Cbi tuto ementientur, vtut præfi^ gant commentadonibus fais Hio ronymosj Auguftinos, Ambrofios, Gregorios. Quorum quidem nomi^ num dignitatc ctfi fucum faciant fimplicioribus, vbi tarnen ad eccle^ fisc iudicium peruentum fuerit, ab carû docflrina tam inueniuntur alic^ ni,^ funt vitæ inftitutisjamp;^ morlbus difpares. J\c idem profedo hic ac-ciderc videmus,quod in magno ali^ quo principu conuentu, in Comitîj» maxime imperialibus. Vbi, quae mundi huius filiorum vrbanitas eft, ncc in menfa, ne^ in colloquio facile apparet,qui ex animo fint Catho-lici,quifccusj donee ad domini ex-ercituum domum, ad tabentaculi fancîi federn forte conueniant,tum qui corde à Deo, Deiép facris iam fecefsionem fecerunt in fuperbiae nouæq3 perfuafionis colles, ad ipfu templi afpedum cxhorrcnt,necin-grediunturcuro eledis ad nuptiagt; 4 rum

tum fandtarum folcnnia,fed alliß in adi'tu tcmplf ad offcnfionis lapidem rcßh’unt. Hand aliter Ce res habet cum nouatonbus noftris, totas char tas ex ecclcfiac docton'bus impingt; j guantj difsimulantes Vatinianum erga illos odium vt hac ratione fim-plicioribus imponant. Et pukhrè admodumpîumati fibi videntur ex Catholicorum patrum feriptis, de* I générés illi altum^ petemes Dæ* ! dalij fiquidem exteriora folum fpe* tßentur. Aft vbi ad ecclefîæ pertra* hantur cenfuram, vbi ad concordis ÔC vniuerfalis iudicq calorem ad* mouentur propius, concidunt efft* (ftæ alæ, liquefaefta nimirum terne* ïitatis amp;nbsp;arrogantiæ ccra. Ac ipfe quidem ecclcfiac Doeftores fuo ma* nent loco honorato Sgt;C excelfo,pe* tentibus interim illis grandiloquis cuolantibus ingens iltud errorum ac tenebrarum mare confefsiones, proteltationesjcoiloquia/juibusfua data noua nomina cafus illos fuos tnftes acteftabuntur perpetuo. ex .

qua tarnen arroganti'a non erant i ta perituri miferè, fi cum qua DocQo-rcsrecipcre debcbant Ecclefiamfi-demcpjcum erut^îans nuper nouis fuis opinionibus non defererenu Cum itacp magnis illi's prærogatt-uis,antiquitatejque veluti eft Eccle-fiac primogeniturajconfenfu,ex quo magna venir Chriftianac dotftrinæ authoritasjô^ vniuerfitate,ccrto illo ad firmandas probandascB omnes omnium fententias, præfidio defti-tuantur Nouatores, nonnè infanum eft confilium , nonné præfentis de* fperationis fpcciesjjs fefe adiunge-TCyôC ex Catholicorum caftris jCon-culcata Dei 8gt;C Ecclefiae prohibentis reuerentia transfuga fieri ƒ Sed in-quiat aliquis, S)C ipli habent dodri-nae opinionis^ fuæ fuos Patronos, vndtji», (ua exempla, vti antiquifsima ali* qua, fic ex ip fis propemodum orbis angulis non pauca, fateor quod ne--gari non poteft, quamuis trifte QC |u(ftuofum. Habent fane errorum 0^ temeritatis antefignanos plurimos,

fed talcs qui abfterrcfc perditionis fcmpitcma’cp ladurac fuac exempio debebant pon'us quam ad imitangt; dumacmulandumcg cxcitarc. Non abfimili audacia debachatutn oHm eft in fidem, in pietatem omnem, Sedaquibus tandem, queue modo ä fimplicibus forte 0^ abs^ magna aliqua dC idonea circumucniendi fpeciefminimè quidem hoc.primam texuit fraudem angelica quondam praecellentia fuperbus mille artifex, cum ab initio quidem liberum face-ret pomi efum quo interdixerat Deus :Si6 iterum poft longum fxculorS tradum, vbi perfuafi iftius noxq morfus medicinam fubolfaceret, ipfum aggrederetur ftib humanita-tis mole latentem faluatorem, id^ non proprijs armis, fed cmentita ex adulterate verbe diuinoperfuafio-ne.Huncantiquitatis fuç patronum amp;nbsp;authorem, huncmagiftrum, hu-jus dodoris artem fequuntur homines arrogantes, fubdoli, maioribus €onttadicentcs,carnis,concupifcen-tia-

tiarum^ m jniftn', qui inde â primis ccclefiç annis cóuellereannixi funt, quac ftabiliui'Hètcum Chrifto (jjon-fojfub magifterio SC direcflione ipi' ritus fancflijccclefia Catholica» Ex bis principes opera bona;,quae quafi lucemaddunt Hdci, fuftulerunt Eu-* nomius amp;nbsp;Aerius î Manfchaeus lc^ gis præccpta SC tabulas exulare iugt; betjarbitrqcp humani libertatcm toi lit omncm: HenricianiôC Pelagia-ni paruulis baptißnum negant : Se-leuciani aquam,DonatifteChrifma facrum inbaptifmo rident : Auda-ciani SC Vualdenfes confirmations *• -improbant: Nouatiani olei facrijôC '■ Chrifmatisin eavfum damnant: la-cobitæ earn quæ in fecreto fit facer-doti confefsionem diffuadcnt : Be-rengarius veritatê corporis Sgt;(. fan-guiniî Chrifti è Sacramêtoauffert, fignum illud conftituens nudumî Neftorius fecat C H R 1ST V M, àcp corpore fanguincm difcernen» fuum cuiqj fpcciei tribuit fepara-timjuec permittit CHRIftum prae-fentcm

fentcm eflc in facramcnto, nifi por-ngatur ftatim: Vviclcfitae cum Hé-ncianis MifTam abrogarunt, tan-quam hominum inuentum: Aêriu» de mortuis Chriftianis dcbitam in-tercipit fupcruluentium pietatem, cxcludcns cos ab illorum I'ntercefsi-oncdlt; mentis: Herackonltac cxtre-mam vnClionem, Mafsiliani facros ordincs in facramentorum album non admittunt: Aerius Epifcopos in facerdotum redigit ordincm: lo-uinianut cælibatumôC virginitaté, Laropcrianu« cum Donatiftis Circumcellionibus vota reijciunt penitus: Euftachius, Vigilantius, EunomiuSjSC Porphyrius fantflorŒ ‘ inuocationcm ÔC vcnerationem in-crepantj diabolo adfcripti9,quac ad illorum monumenta amp;nbsp;reliquias R-ant,rairaculofis operibus : Pfalliani 0^ Petrobufsiani horarum canoni-carum pcnfum e templis etjciunt: Aerius,Eu(lachius,Iouinianusiciu-nia, ciborumtç abftinentias cauib lantur:F(xliciani cum Iconomachis bclla

bdla infcrunt Chn'fti Sf fancflorum imagtnibus: Acephali caput ecclefiç in terris tollunt, nihil opus elfe clamantes aliqua inter communes fra-tres fuperioritate î Arrius poft im-pugnatam Chrifti hominis maiefta tem,iten^^ponatus,ÔC qui enume^ rati funt r^omnes Rom. Pontifi-cis Cencilioriimqj authoritatem in-fecftati funt, fuam quibusqp colluui-em vcramefteecclcßam vociferan-tibus, Atcp hi ferè funt monftrofa-rum opinionum primi authores, Sd Duces, fub quorum fignis non incerta Ôl falutis SiC honoris iacftura militarunt, quicunlt;ÿ tandem extra ccchfiæ caftrain ciufcemodi erro-rum auxilium ftipcndia fecerunt: Hos fuos fiue hoftcs apcrtos, fiuc in fidiatoreSjôC proditores ecclefia ca-tholica proftrauit femper,quampri- quot;nbsp;mum CCS notis armis eft aggrefta, hoc eft quamprimum peregrina ilia dogmata ad antiquitatis,confenfus, vmuerfitatiscp indicium, tanquam Lydium lapidem adduxit, faclûi^

edhac rati’oncj vt ex dariCsimis vb lt;^ort]s, tot^ triumphis Ecclefia: cagt; tholicae trophacum ftatutum fit fem^ piternum. Videlicet quod adeam, can^ firmam petram, allifa infur-gentium capita confrada fint onv nia J labores aduerfusJ^m fufee^ pti perierint omnes,aaco quidem vt ex immenfis ÔC innumerabili» bus contra earn crecfîis librorum aggeribus, præter turpem authogt; rum memoriam fuperuiuat nP hil, Huius perfidac Socictatis ipfum nomen cœlis abominabile, terris inuifum cordatos homines cxcitare debet, cautos^ reddere ne vlla iftius contagione intègre tatem fuam corrumpi patiantur. Qiium animæ nihil tam fit pericugt; lolum quam Dei ÔC Ecclefiac hofti^ bus, Sathanæ inftrumentis, diabo--li fquamis, hæreticis ÔC fchifmaticis coniungii ac honeftam etiam inter homines exiftimationë inprimis lçgt; datjfi quis negledîis honoratifsimi« cccleiîa: cimb’ fqualidi illius ccetu«

turpiconfortfofeieaddaC, Atuerd hærettcos fuifle, Dei hominum^ piorum hoftes,pacis ÔC vnitatis per--turbatores, blafpheraos impios, c coeru S)C communionc credcntium eicdos, Sgt;C ipfia demum Ecclefiæ fulminibus ad triftes crebi fcdes de-^ trufos , quorum fuperiu3,noinina, horribiles in auribus piorum appel-lationes, recenfuimus , nemo facile ell qui vel ncfciatjvel addubitetjnifi forte tot fandifsimorum hominum (cripta et ipfum Catholici orbis co-cors iudiciumjValidifsima nimirum ad deijciendas hæreticorum fraudes tela jCrrorés dicercj rurfusquæ per ilia extintffæ penitus funt haere-Ïc3 ôC Ichifmata falutarem docflri-nam putare quifpiam aufit. Qua tarnen in re qui tam phrencticus ha-bcrivelit, in communi omnium (cientia tarn ignoransjtam^ pcrucr-fiiudieij, nemo, credo, reperietur bonus, Viderint itacp qui inhac mundi extremitate multo maxi-mam partem eorum, de quibus iam

ante fæpius tnumphauit vilt;fîrixccgt; défia,iterum in adem produxe^ runt, viderint inquam qui icpub tos è cincribus exdtarunt gigan-tæos conatus, ne damnatorum hæreticorum fautores amp;nbsp;focij hahegt; antur. Viderint, ne dum inuidiofè periequuntur pientiisimam matrem petulantis filiae veneficijs dementa--ti,in prifcos rendant errorcs,et cum ijs qui in hoc Audio præceilêrunt dutfioribus, in perdicionis foueam praecipitenur. vtcumqp etenim fibi arreptæcpcaufac fucum faciant No^ uatores,vtut colore obducantrecen tia dogmata, vtfua,quae dicunt,om-nia Chrifti efle vocifcrentur,vt Pau los mille, fandorumtç patrum in-uerfa teftimonia mille adferant,hoc certe vniuerfo orbi, cum luce merigt; diana eft notifsimum, veterum eftè Hærcticorum infaniam,ô^ grauifsi« mosprifcorum temporum errores, de fidei,vt ita dicam,nuditatc,de le-« gis amp;nbsp;praeceptorumcontemptu, dc arbitrij bumani vinculis, de con^ culcatif

cüîcatis circa baptiGnum,8(f alia Sä*-cramcnta cæremontjs, ritibus, eogt; rundem^ imminuta feprenana di^ gnttate, de confefsionis quam auri* colarem vocant, vfu fublato,dene-* ' gata corporis ÔC fanguinis Domini-ci in Sacramento Altaris perpétua præfentia,ac eiufdem in fuas fpecics laniena^de miffæ facro,exequtis,ho-ris canonicisjSanflorum inuocatio-ncjvel dubia vel afTertiones contra-riasjde votorum^ciclibatus, ieiunio-rum, abftinentiæ, imaginum facra-rüm,Ô6 ipfius Apoftoliciprimatus impugnatione. Hæ peruerfæ opi-nionesjbæc inferorum fomnia, quia iamfubipfum Antichrifti aduentû res bumanas iterum inuadunt, idcp non fuo antiquo morcjhoc eft,emil-fapoft vnam aliquam phalange alia atcç alia,fed turmatim,ad inftar ve-bementis tempeftatis, irruunt fimul omnes, eo profelt;?tô grauiuseft ex-inde pcriculum, eoep verum magis quod talem aliquam antea nunquï palïa fit Ecclefia perfeqmjtioncm.^

decorum quidem,quibus no-ftra ætate quaffiintur Ecclefiæ Cagt; tholicæ fores, tcdta deijctuntur, dolantur paneres, rccenti'um dog-matum enormitate ÓC turpitudi-ne, fi ad excitanda, quorum fe^ rant facultates, piorum hominum ftudiajadcp commouendam inoptP mæ matris adflïlt;fïionescomjferatiogt; nê non fufficiat rccordatio,hic certê quem intuemur orbi's afpctïïus, hi aiiscminatac impietatis fruôusjhæc monftrofi partus dcformitas ,frangt; gere debent omnes, patrumqj corda conuertcrein filios, vt apertis ratio-nis thcfauris,reuocato^ad fanita-tem mentis off icio j in medium con-fulant qui poflunt, qui non poflunt falutaribus faltem non obftrepent confilijs. Vere enim eft ad radicem arboris fecuris pofitajVerèimminer, et in petfîorû noftrorum niuofa hye-tnCjSC circa vltimi fabbathi folenni-tatem fuga incommodifsima, Vta-mur audiendo auribus, vellum viperina progeniç effugiamus pffu-dentef

dcntcrlmmfncfts cxcidiîS, dum confilium adhuc reftat et diesjdum non opprimit nox vtiles labores. Suma-mus nobis ad falutê quae adhuc fu-perfunt in luce ambulandi horas, mentesep noibas et fenfuum officia, vfu dignitateep fuanonita defrau-demus. fieri enim no poteft, fi quod oculorum auriumqj eft^non impc-diamus ipfi 3 fi animi virtutem incuria Sc oicitantia non reprimamus, vt ad horribiles noftri temporis pro phanationcs,ad extremas rerum o-mnium difficultates,cx menteno-ftra confiliû no habeamus in prom-ptu,vcre^-non agnofcamus tandem taUam quæ nobis obtruditur ,veri fpcciemjcfFicla^ ad impoftura ma-gnifica verba. Quamvtilitatcm ex-inde confequemur maxime, fi ad Chrifti faluatoris mandatum, fub-latis 0^ mentis 8C corporis oculiSjCX vfu rê côfiderem’,ex frutfîu arboré, neep enim que boa eft do(ffrina,h5c3 malos reddit: nec vicifsim quç im^-ba,bonos QC morigeros. Hic fi prac-% femenj

fcntcm return omnium inuerfione, fl letalïa Reïpub.vulncra, fi triftetn eorruentis mundi facicm, fi vifcerS deni^ fuorum conuulfionem filgs improbis adfcripferit Ecclefiajnihil forte abs re dixerit, Nouatores eer» tè funtqui Euangelium dafsicö ca-here 5 qui pietatis ftudia fupcrftitio-ncm habcrijqui effraóis obedientiç Sc humilitatis vinculis , lublatotp fpiritus magiftratu, carnem, concu-pifcentias, ipfa mundi numina imgt; perarefccerunr, Hisacceptam fera-mus licet magnam , qualis vix vn-quam fuit, tam Religionis quam Reipub. conturbationem, neqj tarnen Euangelium culpamus, quod idem nobifeû , cxœ foncibus rjidem profitentur: fed adulterinam fancffi verbi tratïiationem, pcrcgrinos di-uinorum oraculorum fenfus,SC polgt; luti quod in fcripturis eftjfanduarq prophanationem. Et bæc illorum funtjnon verbi, corruptæ inter do-fcndum^ doclrinæ, non Euangclij vKia,St dium ita^ €ft,quod à com-

muni omnium parente liberum cui-uisdatur, voluntas eft,quam manu noftra tenemus omneS;,6C ipfa praui aflenfus malitia, qua cum in facra ptophanaep omnia temerè ifti irrugt; ant, tot mala dare folent Ecclefiac, tot excitare inter fratres contention nés ,quot ferè funt quireiecfla poil tergummaiorum reuegt;entia, ducfîru fuo proprio in rebus tanti momenti oberrare audent.Translatis etenim, quos maiorcs noftri pofuerunt, an-liquis terminis, agrum dominicum fuo dimetiuntur pede, Ô6 ex proprq capitis præfcripto nouam inllituunt culturam^poflefsiones fibi arripi entes in quas miisi non funt. Duin igû turin fuis luxuriant placitis, dum abliç fuperiore,abfcpmagiftro funt, non dilFiculter illis acciditjVt ex hu-manis inuentis humani aliquid pa^ tianrutjhoceft, vtimpingant QC er^ rentjad veterum capitoforum homi-num exemplajquorum funt eæ^quas fuperius notauimusjin Deumet hpn mines voces impi?», certè claffes, certicß

ccrti^ tituli illarum omnium, quae ex veteribus illis reuocatis errori-* ' busjlongè latecp per Ecclefiam grai» fantur rccentium controucrfiarum» Il's enirnjoolintvclint, inuentorjbus adnumcrêtur oportet hæcnouado^ gmata,ad cos retjeiuntur ÔC morum 0^ dotfîrinae focios Nouatores nogt; ftri. Si pudet hunc cxecrandum fegt; qui ecetum, fi probro illis eft talibus addi infernalibus menftris , tam fqualidos habere commilitiones, cxeant illorum fynagoga, renun--cient tam turpi 8C inhoneftae milt' tiæ, fefeep reftituant ipfi felctftis DEI altifsimi cxercitibus, vbi Si de falute perpétua eft fecuritas, Sc de falutis hoftibus , earnc prO' pria, mundi ftultittjs,. amp;nbsp;Diabolt traudibus fupcratis acternus tri' umphus, Grauia funt hafc Prim ceps Reucrendiis. SC Illuftrifs. ac mollibu« delicati noftrt aeui auri' bus dura inprimis, hæreticum ha' beri'ihaeretico componi, hxretici Si

culpa inuolui. Suf affici pænæ mctu. Sed quid hic praeter men'cum fe^ cum agiputabant,qui cum vete-tum Hacreticorum furore participant î* Qui idem quod tilt antea,itc-rato nunc agant c* Certè Ecclefiae non funi quos è tenebrarum fcam-norum^p cuftodia effodiunt, aua-ri nouitatis rimatores, thefaurfge-nunium non eft Euangelium , Tub cuius velo tegi poffe putant quae ab omni frucftu Euangelij, ab omni quam iubet Euangelium, charitatc tarn procul abfunt. Sancftis Ecclc-fiæ patribus tribui non poteft vlla ratione temerariû hoc,capite trun-catum,varietate etinconftantia mo-ftrofum, pietatCjCharitatej concor-dia omni deftitutum dotftrinac ge-nuszquale nimirumjdum viuerent, ore calamo^ perfequt non cefla- -runtjdonec id magno Chriftiani or-bis de gaudio QC confenfu, in arche-typi diaboli cineres cófepcleuiftent»

Audiant igitiir neccde cfl, quæ no h'ntjcum quæ lufst non funt, tam eE-freni audacia dicât,fcnbant,cogant etiam ÔC impercnt. Præfèrtim cum adviuum propemodû référant prp fcarum hærclum faciem, non folum docflrïnse conformitate , fed etiam facinorum imitan'oneôô exemplis. At ferri quo«^ potcratmoderanus hoc incommodumj fi ipfoi um faite, qui fualeuitate inducli ad Ecclcfia^ ftica munera manusadijciunt, non vocatijiion mifsi operarij,atcp ita paucorum hocefl'et naufragiû. Sed hæc bcftia magna,'bcftiablafphemiç adulteratç docQrinç libidine,ac ipfp us,quod pctulantifsime prollituit, poculi fraudulenta porre(fiione,Re-ges terre demcntat, ipfum orbis im--perium débilitât, faicinat,euertit. Hacc impura,abf(j fronte pudore magna meretrix toxico fuoinficit, corrumpitôCauffert, quodpoftio trodudâ omnium prifcorum hacre-« ticorum impietatcm reliqui manfit in orbe Chnftiano, Regcs,Princp fe-î,

' uindt, abeunt mquam poft cam, 0^ perfequuntur cum ilia foie amiflam mulierem,ccclefiam Catholicam, in defertum vfcp.Qiiid enim aliud fibi vult cftrenis mundi fupcrbifsima cantio : N O L V M V S HANG REGN ARE SV PER NOSr Et picudopropheta quidem illc magnus cuius ftellâ è puteo nimirS afcendeniem,feptentrio vidir, poft-quam furoii fuo ifta, ex magiftratu populocp inuerfo, præfidia confti-tuitjUoniam de repurgandis abufi-bus agcre, non fanandis vlceribus manum admoucrc,quod egrcgie ab initio fimulauerat, fed apertas mu-lieri infidias ftruere, infantulo eius mucrone ftricto iminere, ÔÔ omnem quam potuit vim inferrc. qui fufce-pti negottj finis erat, ac ovtinam tarn inlœliciter quam impie propo-fitus.Succefsit cnim,heu graue pec-catorum noftrorum fupplicium,fuc-cefsitinquam fcelerati cohatus au-

dacia,fîcvt L. annorS fpacio tanta pcrecclefiam Del' ftrages fit édita, tanta ruina facQa,quâta reftitui inte-* gré pofTe ante mundi fine pluribus non fit verifimile.'Atilâ ccrtè fupc^ 1 auit nou’ ille (ànguinartiEuangcltj buccinator, fiueimpictatc hominis cÔfidereSjfiuecrudelitatê.nocentior in vtrocp fuit, ncc cnim ccffat folum modo per cius clafsicQ multo maxp ma Germanie pars ab omni prifcae pietaiis excrcitio,ac alibi etiam quae florebant prius,iam periclitâtur Cagt; tholice rehgionis ftudia:fcd irhaniP sima etiâ infinitorumhominû cædc raptu,incêdrjs,vaftatione, idolo fuo quodfub repurgatæ doifîrinæ vélo cret'îû efie videmus,lttauit,Vgror3 Vandalorû,etcuiufuis aliam ferocif sime gentis rabiem longé poft fc rc' linquunt tert tj illius Heliç,quinti E-* uangeliftæ flammines, quibus bona rapuifle, aliéna occupafle, légitime magiftratui illufi (Te,fan's quidê non eft nifi animas quoqp interimSt, Ere bi régna augant, cum irrecuperabili iadu-*

iatîlura ill or nm, qui r c fl i tuende an-gelicç ruinæ idonei creati erât.Sunt huius rei triftia per omne ferè Euro pâ exempla.nihil fatis ab ifta lue tu-tum,nihil tâ remotû, no pertingat fæuitie huiusaudacia. At verô Ger »naniaeft,monftrcfi fœt^ parens mi fera.Getmania ê,dâni perditionism fuæ fortis contêptrix. Germania elt feinpiterni fui dedecoris non extra dolorem pudorcep teftis furura,quç vel vna fuff icit ad euincendum, qua nihil habeant Chriftiani fpiritus noua ifta dogmata,^ feruiât foliimmo dó introducendç vltimç rerum omnium perturbationi, vltimo SC certif fimo regnorô, politiarû^ excidio, Atcphoc quidem etfi durifsimû eft» dicendum tarnen eft, cum vt vindi-centur apud pofteros catholici ab ca quse fouet eiufeemodi prauitatê,fu-fpicioncjtum etiam vt ahimos fibi ftj mant, qui nô penitus funt cxoculati, 6C relicfta ifta errorum fentina, ad prifeam fynceritatem recurrant. Si itaqj répétas hoc loco quod ab initio ftatim admenuij de vtriuscu

Religtonfs, incorruptar ntmirunf, quæ Catholicæ ôf appellationcm SC dignitatem fortitur, SC iliius quac huit cpj)on/tur, adulterate ftudia, progreiruSjmoies,euentuSjnihil ad-modum tibi laboris erit Princeps optime, iudiciS cenfuram^ facere, quæcuiuis tempora tribui debeant, qui frudlus, an videlicet, id quod nouatores impudenter fatis decla-mare videmus, noftræ tempeftatis placita turn locum in ecclefja habue--rint vllumjcum ordinis tui dignitas _ cxcrcuittcum Epifeopiper Cbriftigt; anitatem conßituti.piorötp hominû largitionibus res Ecclefialiicæ au^ Cîæ,cum innumera tcmpla adglori-ani Dci ereCîâ, omnes^ angulidigt; uinis laudibus repleti funt :cum fac^ cularis præeminentiæ faftigium in coefl'etjVt facra quidem tucretur, non autem abrogaret: vt intelligeret partium fuarum cfle,ex facerdotum labijs legem petere, nonipfis faccra todibuslegcm facra^ dare, 5C prac-feriberejeum denicp vthusep politiç hæc

hsèc effent ftudia,hi concepti fînes, vt omnia ad cœleftem Hieranchiâ accederenr proximè.Certè pui eiuC* cemodi bona ad cam référant quæ iaijiorbi extrema minatur, doefiri-nae rÿjuumcp deformitatem ÔC itu-conftantiam,nihil admodum facere videntur aliud.quam quod nunquâ fuitjdeplorata prorfus audaciaim« probe alTerere, idcp negate vicifsim proteruè, quod publico vniuerfi nrundi teftimonio fiat permanet^ verifsimum. Sanè Cola hæc, quam etiamnû profitetur ecclcGa Catho-lica/religio ,fola hacc prifea primat^ pietas, lola ÔC yna credcntium Concordia tantam nobiî conltituit Ec-clefiaflicac Hierarchiac maieftatem, tam fuaues peperit vtriufc^ magi-ftratus concentus, tam durabilem tuetur fiudiorum atflionumcç har-moniam. Huius folummodô beneficium eft quod per omnem terrant diuinæ voluntatis fonus exiuit, quodabfcp paftoribusjabfq? dodo-nbusfueru nihil, quod deniq; per-

fuafus fuit mundus id fe decerc fo^ lummodû quod oraculisdiuinisjlio neftis^ legibus cóprobaretur. Sub hocconcordifpiritus itnperio fyn^ ceri Euangelij tubam audiie potqe^ runtjac poterunt ctiamnunij (^nes quotquotfub fole fuerunt homines, aut poft futuri funt. In hac ecclefiae politia fiquid emergcre percgrini volet,confpicitur è fpecula, in^ tem pore fanatur,aut certè eijcitur legiti mis modis : du quod facerdos videt Decan’ maturè intelligit:perqp hos Archidiacono innoteicit,qui ad o^ uilis prçfetftum, Epifcopum delatö negotium hac ratione ad ipfum ec^ clelïae fummum paftorem, pontifice Rom.invrbem transmittunt:vbicx Apoftolico fenatu remedia certa pc tuntur,quibus in officio contincan-tur fideles,prohibeantur 06 rcpellagt;’ tur improbi.Fitcp hoe modo vt vigi let excubias agat vrbs,de vniuer fi orbis falute folicita,prouideat^ Omni necefsitati Cpirituali: ita quidc Vt nihil penitus ftt in ecclefia vel oF ficio'

Äciorum vel d/gnfcatum quod non mandatum, munertscp fui cfFicacia exvrbefefc habere vidcat, omne^ fucceCsionis mifsionisi^ fuae rations per continua Epifeoporum SC pon-tificum ordinem ad Chriftû ipfum, ecclcfiæ principcm ÔC caput referre pofsit.Sic quæ per totum orbem co-llitutaî funt Chriftianae pietati cathedrae, quae longé latccp pofitæ Cedes facræ,non mundi funt huius opc ra,non alicuius magiftratus politici negotia,fed Chrifti faluatoris eft in-ftitutio Ct mandatum,fanguinis eius hoc regnum,Apoftolorumjfuccefto rumt]p corundem exequutio, tradi-tio,continuatio. Quale quiddaman hi vagi noftroru nouatorum coctus, hidilfoni clamorcs, ÔC irreconcilia-bilia dogmata conftituere tucriue pofsint vntp, ex eo viderc licebit, quod tarn fublimc ferunt, möftro-fo pugnacis Euâgelq fiui corporc* Sub hoc non quid antiquis di-dum fit quaeritur, non femitis ma-torum mliftitur, non confnluntur de

de lege facerdotum labia, non de £. vqs antiquis inierrogantur patresî uan^clit fed hoc cll Euangelium,quod deba-LuffcfM«! chari aliquis non erube(dt:hic facro forpM-po- eloquiorum fenfus,qui libidini wnf4.°™'‘quot;’æc dodrïnaî authoritas, quæ Sgt;C doccntium efgt; freni improbitate, ÔC inepto vulgi fauorennttur.Qnibus de rebus ple^ nèquidemcügnofcere polfunt onv ncs ex pracfenti rerum ftatu, quotgt; quot liberos adhuc fenfus pofsidct, Fcindtcabit etiam tarn fecurequam feuerêj fi qua nos eft fequutura pogt; fteritas. Hoccertè vti fallcre nefcit, ita quæ propofita nobis hie eft, magt; gni Seldq fententiam probe explp catjtriftilsimam elTc nimirum ex e--rueftatis nuper placitis nouistotius Reipub. Chriftianæ faciem,nec vtn ci hanc videri vllo fuperiorum tem^ porum infortunio. Atcp-hæCjfi quis lachrimis parcere nolet, fi hac ama^ riftima recordatione alijs SC forte pluribus oneri, fibi vero gram's efle »pfe noletjtacenda potius eruntjqua feren*

ferenda in publicum. Quid enirn/ proh Deum atqj homirtum fidem, deformitatis inuexit in Ecclcfiam ifta nouatorum plufc^ gigantæali-centiac'quidturbarö dederuntc'quid fcelerum per Rempub. cruenta no uorum miniftrorum confiliac’ quid per herum audaciam non loco mo-tum,non gradu dcielt;flum,non euer-fum,quoaquidem admifitnouaifta placitaf Ac Romanæ quidem obe-dientiæ ita välediccrc folet hacc c fcamnis cruti Euangelij noui reli-gio, vtnon excludat folum fummi Paftoris rcuerêtiam,pefsim5^ red-dar pro collatis, fidei, Sacramento« rumcp beneRctjs gratiam ,fed ilium cane peius anguc habeat, odio perfequatur,furore amp;nbsp;gladio mani-feftè petat. Quod dum ftrcnuè fa-cere pcrgit,poft conculcatam Eccle-fiafticam authoritatem, amp;nbsp;fumpta, quÄ clam haberi nequeunt,impu-dentix cornua, in politicum magi-ftratÄm irruitnon minore libidine, donee fibiliberutn fecerit quod li-

cere cupit, Sublati funt eiufccmodt conatibus per Gcrmaniam faltem poft illuftrcs duos Archiepifcopa^ tus intcgros , cæteros vt plurimum attritos amp;nbsp;labefaeftatos jEpifcopagt; tus alij propemodum viginti: Qiii veto adhuc extremæ fpei ofsibus bærentj fi non inhorum temporum ordincm penitus rcdacQi funtjita ta^ men languent, fine honore, fine officio fere {qualidi,vt præter nomen - I'ngratum de fuo vix quiequam red' néant. Minora Ecclefiæ contuber^ nia, Collegia, Abbatiae, praepofitugt; ræ, clauftra Monaftica, omnis reli-gionis ac pietatis feminaria,tot ingt; terieruntjquotextitiffe forfan aegré crederentur ab exteris. Sed his in/ feriora quoeß non funt, ea qux per Angliam, Noruegiam, Suetiam, Scotiae, Galliarumcp partes, itemc^ per Bohemiam data funt Ec/ clefiae lethaliavulnera. Quæ fi ex vnius hominis infania profeefta elfe quis intelligit, fi rcligionis ho^ eflc viderit peruerfac vitiura, magnuni cert^

certè pra-TentfS Irx âiuinx »rgU' menrum, quomodofibi tcmporabic à lamentts ^Qiiomodo non cxtrcma quæœ exhorrefcat alia j' At non fogt; lius Écclefiæ funt hacc damna ma-ximajnon dominicam modo hære-ditatcm expilant,nonvnius faltcm fummi fanduartj cft hxc pollutio, fcdôC Imperil Chriftiani vires auc apertè occupât, aut certè diftrahic nonobfcurèhoc malum, Rempub. laccrat, animos ftudiaq^hominum difiungitjfupcrioribus contradicerc facit,llcereqp iubetomne quod lube-repoterit vfpiam. Et hocexvtri-uftp rei natura. Vtenim fi officio pietate^ fungâtur retflè ,ab ordina-ria ÔC diuina Ecckfiac poteftate ccr-tam babent' confiliorum bencdi-ôionem,ccrtam fuccefluumprofpe-ritatem Reges, Principes, ÔC qtii-cuncp tandem cæteris hominibua cum aliqua authoritate 5lt; poteftate præfunt:Itafi Deonon ferunt accepta fuam fortunam. Si Ecclcfiac fin« a ingra-

fngratïj ne dir am rebelles SC holtes, fi ex fefe J fuifep viribus fibi gratu^ lentur diuina ifta munera^quomodo poteft non (èqui poft magnam qui* dem ipforum calamitaicm,extrema rerum communium inucrfio, 6C vl* timajvltimi diei praenuntia, cladesi* hinc nimirum eft quod tam ac* grè adliuc nomc tuetur fupremima* giftratus maieftas : hinc ille impri* mis Imperialis culminis cotemptus: inde tam praeter omnem confcienti* am Reipub, euifceratio, Ruptis cnim honeftatis, difeiplinaeœ Chri* flianac vinculis,explofis, quibus of'^ bis olim in officio tenebatur, cenfu* risjid fibi quifqp libère fumit, id ar* rogat,cuius ex ftfe fua^ illa creden* di fiducia defenfionemaliqua'mpe* tere pofTe confidit, Hæc funt prac* fidia quac luxurianti ad optimac ma* tris latus improbac filiac patrocinan* tur;hicfffontis dotftrinæ animi, per quos filioperditionis, abominatio* ni in loco fanefto ponendae, via fter* nitur, Sacculans nimirutn poteftas, mundi

mundi opcSjtcrrçcp tbcfauri,rx quitus confolan' oportebatEcclefiç ne-cefsitatcsjcuraricp languoresj fie in-teruertendi pn'us erant, a® vero âC legitimo vfu, ad nocentifsimos fu-peruenturi Antichrifti abufus tra-ducendi. Redeant nunc ad viuos, qui ob præclara prifeæ fidet SC obe-dientiac mérita fummam illam Romani Imperq dignitatem fortifsimis amp;nbsp;pqfsimis progenitoribus noftris contulerunt, Et rogent quam expe-ôare debeant fucceflbres pro hoc immenfo beneficio gratiam. Audi-rent,fi religio adhuc ftaret integra, ab omnibus omnium ordinum pro-ccribus, tantû deberi merito à Ger-manis fandæ Rom. fedi,quantum proficifei queat à viris honeftis ÔC gratis. At verOjboneDeus,ad quara redadi funt paucitatem qui vel a-gnofeant beneficium, vel agnitum reddere velint f Quis non aliam ire viam, quis non diüerfum moliri vt-detur ab eo quod Roma monet, quod Roma pro fuo quodam iure 4^ i præfcri»

praefcribit i Qua ctiam j’n rc mongt; ftrofa? admiratiom's efle potcft, mi* nus valere apud infedos noua crc* dendi lue Germanos, probatam tot fæculis fidem, pietatcm, be nignita* tem fummac fedis, quam vnam vni* lis infani hominis temcritatê. Quod cnim cx vibc otfïingcntorum et am* plius annorum perpetuis laboribus plantatum cfijoiq^ martyrum fan* guinéi Jgatum,óó ipfa Catholici do* grnatis conicnficnc in pcrteóum corpus coaluitjdebuit nc hoe, aut potuit etiam citra magnam patriae communis infamiâ ab vno aliquo cftïcni pcriui o^ f^naeho conuel* ïijautiabefaóari f Uebuit ne in no* bis pofteris locum inucnirc, quod maiorumgrauitas nunquam admi* filbet C Excufent qui pofluntleuita* lis expers eile, vitium^ habere nul* ïum quod in re tanti momenti, in Uei nimirum cultu, in animar cufto* dia, tarn facile admittitur improbu» ’ confultor, ncc animaduertitur inte* tun ad quam tendat defqrinitateni) qucflk

qucmuc adfeiat triftcm cxitum aeploranda ifta Refpub. diflècflio, ex qua certè contcmptui eft hoftt-bus Germania, vicinis rifuijfibi vc^ gtaqisSC perniciofa, Rcli* gionis etenim labefatfïatae merces eft ifta Germanici Imperq ruina, quam mctuimus: peregrinarum do-drinarum fruclusfunttampcftife-ryjartium inter nos ftudia: quibus effetftS vidcmus, proh dolor, quod quae concors SC vnita formidabilis habita eft ÔC inuiefta Refpub.noftra femper, ca nunc in auipicato turbu-lenti capitis dogmate ita dilacerata nutet,vt neep conftare diutius pofte videatur,nec authoritatem dignita-temep ftiam tueri.cum nullus admo-dum fitReipub.ordo,non ftatus, magiftratufuè vllus, cuius non par^ tem aliquam occuparit, cuius non inuaferit vifcera funeftum nouæ re-ligionis incendium. Et régna quigt; dem per Europam, quae aut con-ftitueruntN O VAT Oribus ,aut certè non prohibent fatis hofpitia 4. quaecp

quaeœ I'ncligfofa faciunt extra miigt; ros Hierufalem facra ad excelfum Aftorcth, vincunt iam numero ca quæ Catholicam ver/tatem confiant

I ter profiteantur. Qui deinde ad re-* j gS faftigia proximê acccdunt Ho roes magnicp Principes, fi ex eo, quod diucrfifsimum aluntjvariae rc' ligionis ftudio Imperio adcflc tU' beantur, quid putas auxiltj dabunt, quiduc confiltjf Sed aliac fupcrp ores praccipuae dignitatcs funt lagt; befadatac plurimum, fie vt colum* narum etiam quibus innitatur ReP pu.maieftas, quaedam laxatae appagt; reant, quaedam non extra perieuli) pofitac. Limitibus,non obfcurè no . uitas infidiatur. Prouinciarum op' pidorumep (atrapac nouarum partP ■ um ftudtjs aut fuccumbSt apcrtêjaut ; segrè ccriè refiftunt. Comitû quoep, , Baronum et Equitum ftationes pc' | regrina placita reciperunt. Sed 5^ Ciuitatum multô maxima pars lagt; borat turbatæ Religionis malo, j hæcK pefiem hanegrauifiimam ad villas

villas ctiam rufticos impertj mittunt. Adeo parumeftper Gcr-* maniam cx quo fibi non metuat Ecclefia Catholica, adeo rarum quod confoletur earn, ÔC in vltimis his aerumnis parumper erigat. Ex* tat iolertis ingentj non iniucundum opus geographicurn, quod Euro* paca régna , prouinciafcp omncs ita cxhibet, vt coronati virginei cor# poris habitum , adeocp talc quip** piam referat, quod tot, tantorum^, nobilifsimorum rcgnorum pulchcr* rimam plane^ diuinam difpofi-tionem id fibi veile oftcndit,vt Imperq Romani ac Monarchiæ Germanicac dignitas, vires’, prac* fidia ex ijs veluti locis fint,vnde ne* ceffariac ÔC vtiles humano corpori opespetuntur. Obtinéthac ratione coronam capitaliacp ornamenta, ôdl omnem faciei vcnuftatcm Hifpani* arum régna, Pirenacis iugis ad colli termines, tanquam monili quodam diftinóïa,ex quo dependens Gallia pedoris occupât, dextriep humeri Ç locum

locum, finiftn veto partem Bcigae tencnt.inde quæ impertj Rom. ho^ norem 6C poteftatem tucri debent, prouinciç atc^ciuitates Germanicç, omnia ea fibi vendicant,quæ vbera, cordis federn, latera,inteftina, vengt; trê, ipfos vitæ fontes fpeôant. ciex-tri bracht] dignitateRoma cum Ita^ liac opibus fplendet, pomi Cæfarei, quod orbis poteftatem exprimit cugt; ram agens. Ex finiftro brachio fee ptro fuftinêdo poftti funt Saxones, Cimbricicjt populi; atep haec omnia à dextro latere HungariÇjMifiÇjGrç ciçrp,à heil a Samaticis regnis, tan^ pedibus innituntur. fie plane,qucm^ admodû corporis humani falus ateg dignitasjcx vitaliumpartium mem* broruq; omniS ofFieqs conftat:fic egt; ttà Germanici imperq maieftas ex Europçis regnis prouincijs, in O' mnes tantç molis vfus atq? necefsita tes,admirabiliprçpotêtis Dei côQ' lio difpofttis, fperâda petendaqj vp deatur non iniuria. lam verofi com fideres, quæ hominum vitsc ex tm

ternarum maxime partium morbis, ad ipfum cordis domicilium fçuien-tibusjdjfcrimina impcndant, quam-ucfit pcriculofum valctudini velv-» nius ventriculi languidius oiFiciumï non crit difficile animo nimirum ad cam quae fupcrius expreffa cft,fimi-litudinê directo,caufas atcp ratione» colligcrc cur ex vitæ falutiscp fuæ fontibuSjCX ipfa publicarum priua^ tarumcp rerum digcftione, tam male habeat imperium,tam çgrè fua fu ftineat munera,tam diffieuker fpiri-tum trahat.Quod fi etiam ab exter-nis corpus hominis coinendatur, fi non modo ad venuftatem amp;nbsp;decot2 pertinetconcinna amp;nbsp;çqiwbilismcm brorum proportio, fed vtilis etiam eft ac perneceffarius vniuerfis homi num adionibus illorum vfus,nemo admodum erit tam infirmi iu-dictj, qui dcformitatcm,monftrofi-tatem, claudicat-ionem, mutilatio-nem in bonis atlt;$ pulchris ponerc facile velit, cum èc natura ciuf-cemodi defc(flm exhorrefcat, 0£ homi*

hommes maxime prae cacterfs ani* mantibus corporis gloria at^ inte^ gritate non obfcurè afficiantur.ne^ ctiameftabsœdetrimcntofiuc ma* nus alicuius bue pedis muncre degt; ftitui,aut coxis eHèluxatis maiec^ cohçrentibus, Haud abfimililabo' raturper imperium incomtnodo ß mcmbrorum partiumcp ftudia atc^ officia, quorum concinnitas ad cle^ gantiam roburcß pertinet, diftorta lint : fed eo grauius effe videtur ß vnum vel alterum depereat pror fus, aut inutile reddatur : longe miferrb mumautcm, fi vel per naturae erro' - remomnino nonadfitaliquod, vel ex morbi lue, aut cafu quodam abt}-* ciendum penitus. Qpak equidein malum fi vllo vn^ tempore Renv pub.inuafit, huius profeôîo erit in^ fœlicis noftri aeui, Ât vero vnde idî^ ex quibus partibus contracta lues^ Septentrionis hoc eft egregiS mU' nus,prophctac noui hacc bona funt, Lutherani Euangclq frudus, quigt; bus aut infirmiora funt facla,au(

tentât»,a$ off {do remota, qnx »d fmpcrtj ac patriae falutcm fpedabât, Languet ex ifto peruerfac dodrinac toxico vêtriculusjinteftina funt ex-ulcerata, cor ipfum tremit, pedori leihaks imminentxatharri, finiftrS brachium pedesepinuafitpodagra. adeo, vt praeter capitis partes, dexM trumcpbrachium, nihil fermé Gt fa-num acrobuftum iftius corporis, in cuius valetudine ecclefiæatc^ Rei-pub. vita federn collocauerat. lam fi ex veterc apologo fiue in capitis, flue alterius cuiufdam vitalis membri perniciem confpirauerint caetera, ^id expedabimus tandem miferi Germani,nifi totius corporis diflb-lutionem certam ÔC vltimamj' atqui inetuuntcerte tale nonnihil, qui ex praefentibus periculis futura meti-untur. Cuius veteris etiam populi figura commonerenos poterit. Ita enim ex Dei voluntate promiGx terrae haereditatem dimenfus eft lgt; fraêliticus populus, vt pervndecim tribus conftanti ordine collocatos, velu-

veîud pcrmurum propugnacuîa, facra«^ ludaica Lxuitici gcneriJ portioncm tutaretur. Quæ grns cô verutn Deicultû faftidiret, âf poft fuaues falforum prophetarum vo' ces gradcretur,non folum ad rempli thefaurosprophanumhoftem inuP tauitjicd le ipfam quoçp cinn lege amp;nbsp;facris fuiseuertitpenitus. Quod vt ne Chriftianfs rebus accidat limi* liter poft deiecftosecclcfiæ Catholi*

muros, euerfaoB prifcç religionis propugnaculajpolt intercepta nimi* rum Ôl' fublata regum atcp princi^ pumtutorum ftudia, non certè fta^ bit per commune illud apertumrp odium, quod in clerum vniuerfum, ipfam^ adeo rcligionem excitauic liacrefiarcha Lutherus. quid cnim appellem cum mitius, quem talem futurs diu ante fagaci fpiritu praegt; dixeratTorquatus MathematicusC' cuius tarnen vocem haerefiarchani fcilicet, archidodorem, patria Iingt; gua reddidit nunc improbus quid J interpres,Sedn)itiora fortafte dabic

pater illc mifen'cordiarum omniscp cófolationis, per noftrâ emendatio-nemjat^ poenitentiâ tempeftiuè pla catus.Atcp hçc funt princeps Reue, Illuftris.quae ob temporö noftro^ rum occafionêloqui volui T.C. ingt; duólus ad id tam prçclara D- Seldq viri opt.ct doflifs.ietentia.Qiiâ qui dem verâ efle fatebuntur omnes qui vel eccelefiaftica negotia curâtjmu-nusue aliquod fuftinent præ Repu, vel communium rerum non prorfus fût ignari.Ego fenê ita mecû ftatuo, fi huic videmusjdeformitati adq-ciendum aliquid fit per nouatorum improbitatem j nihil ferè deefle nifi manifeftam Antichrifti tyrannidê, ad quam fi quis fe componcre volet ex his qui noftrat funt tempeftatis tumultibus non omnino intempe-ftiuum erit confilium.

Vtilifsimum autem efle arbi--’tror eiufcemodi rerum cogitation nem cumpijs omnibusjtum velma^ ximè principibus Catholicis, vtex-citentur nimit um ad zelum domus

dci, admoncanturcÇ officq quod ab mfis flagitatïn his turbis Écclcfia (anlt;fîa, Prodcrit cam ad rempoft »pfiimjqui optimus eft magifter, rC' rû vfum, lecftio HiftoriarumjOoftH maxime temporis. quod profetftô tot dédit, tam^ infignes vtriufq?, tam Ecclefiaftici quam politici fta' tus mutationes ÔCdiffïcultates, quot puius vix aliud vllum.Et horum ib îuftriora funt quac circa fublimes perfonas, circa régna potentilsima acciderunt. Ita enim comparatum cftin rebus humanis,vt alta mirC' mur magis,amp; ex clarorum hominS fortunis exempla libentius nobis fumamus. Et quia magni ac pericU' ïofi in Repub.motus, grauifsimorÖ pleruncp fcelerum pœnas confequ» folcnt, operæ precium eft non ignO'-rarehoc magnos Principes, neve^ fecuriusipfi negligentiusue offïciÔ, faciant ,velfubditorum prauitateifl remifsius cohibeant.Nam cum prio cipis error populi fit exemplum, aC vicifsim fubditorum deli^fta, fi non

lüfte eocrceanwr, ad ipfius magi-ftratus difcrimen pertineant, vtro bicp capiti eft periculuin,ac tum cergt; te grauifsimum i fi poft externam honeftæ vitæ contaminationem,itv terioris quoi^ hominis integritas vim patiatur, enormi fceleris confuetudine demententur homi* nes ita,vt Deo etiam,et facris omni* Eus bellum indicant. Fecerunt hoc irrecuperabili Reipub. Cbriftianx damno poft Reges aliquot nobilif-fimos, Principes clarifsimi, faciunt etiamnum,poft fedatas in fuperiorigt; busac poteftatibus furiasgt; fubditi« Vnde non incerta eft pacis ac piëta* tis omnis exterminatio.Quarum return tria illuftr ia habemus exempla, tres efticacifsimas admonitiones,ex Anglorum, Scotorum, Gallorum^ furoribus.Hsec abalijs quidem iam ante in publicum emifsa, colligere volui,fub^ tux Celßtudinis patro* cinio, Princeps optime itern legenda porrigere, eo lane confilio vt de neeeftarqs quibufdam rebus opor-

tunc fimuî admonerct.Habent enirti hi fanatici motus quod magnates ad confeientiae falutifcp ftudium extP mulct. Habent verae rcligionis elt; grauifsimis et acerbifsimis agitatiO' nibus perpetuam laudem^et illufti cgt; tnumphos.habent deni^ noui Eua* gelqgenuinam deicriptioncm,et eX ipfis fanguinarq animbefFeratorûiÿ morum lineamentis vcrifsimâ ima-' ginem.Et hgc vel ideo ad te pertin^ re polTuntj vt ad perpétua erga De--urn gratitudinem atq; pietatem cX* citent. Cuius nimirum inexplicabil^ munus eft) quod nobilifsima tua fa-milia in medtjs hærefium atc^ erro-rum turbis Si pcriculis ) ad verufl* vert Dei cultum immota pcrftatjUciï vllâ ea in rcjcx pefsimorum tempos rum contagione labe admittit.Nc^ ctiam ab officio tuo fandifsimo erit alienum, Ecclefiar dolores atc^ ne-cefsitates intelligere) ad cuius con* folationem vires tuas omnes, fortU' nasjfacultatefcp omnes conferendai eftè cenfibus procul dubio, qui ad - J i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecclc-

Ecclefiafticamuncranon foîum tf-! cflifsimo firmocp iudicio acccdis,fed j etiam manifefta Dei voluntate fubquot; inde tnagis magis^ vocaris. Deingt; de quocç non crit inutile irç diuinac exempla intucri, cum Regumma-gnorû ea quæ Ecclefiæ funt, vel in-folenti animo fibivfurpantiumjvel quæ fufeipere pro ea maxime debe-bant, gnauiter negligentium arro-gantiam atc]^ focordiam, non folum ■ propriç dignitatis iaduia/ed etiam

Prouinciaru generic^ nobilifs.cxci-’ dtjs,ac populorum acerbifsimis poe-' nbsp;nbsp;nbsp;nisexpiari videntur. Qijaeresoffi-

Î rum parentum inftitutis , ad verac * nbsp;nbsp;nbsp;fempiternæc^ gloriac ornamenta co-

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A X ordi-

Of dims tuae decus ,ccrtum^ Ecdc* ßxCatholicx prxfidium. Monagt; chtf ad Serenifs. parentis feruitia au» gt;nbsp;lica,vltimadie Oc^obris, qux facra * eft D, Vvolfgango, vcriEpifcopi , cxemplo,adeo^ paternarum ter» ' ' rarum Patrono tutelar!. Anno

^dmoncndii'S cfl Ic^or^ T^y^ogrä. fihtifn fet^uentcj hißorias ab exctnpla-ribus non fatis emendatü defcripßlJc, l^bi tarnen grauiora comtnijja funtf ea reßitui ßc poßunt. at^».^ pri^ manhB uerfarn fol^ faciefn notat.leuiora benignus

IN CHRISTO PATRI, SVM. widqwf piefet« lU dodrina Viro, Thcodorico Lo-tbcr 4 StratiSf Carthufi^e Aulte Marine, in Bu-xid vico Sucui^ prope Memmingen Pn'ori, ncc non Vißtatori Prouinciic Alemdm£ inßriorü eiuflem ordinis mcritißimo, Vittn À Dwlkf«, Prior domui montis diui Michdêlii iuxtaMo-iuntilt;im,ordiniiCartlmßenßt, crGuiUelmut 4 ■ Sittart,did£ domtu Prof«r(jtor,conco»* defcrhumilesinChrifio

Vanquàni fta-tim â tempore gratiæ, I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B quofiliusDeilcfusChri

ftus, creator amp;nbsp;redet«« pror nofter,Euangelica fua luce vniuerfum mundutn Hluftrautt, Vt omnis qui crederct in ipfum, mortem non perhorrefceret, fed vitam habercc fempicernam, tanta repente extitit Mar tyrum multitudo, exuberante nimirum virtutis acfidei copia, vtcorum nutnc. rus efsetjinnumerabilis, teftante Apoca« lypfi amp;nbsp;dicente : Poft hacc vidi turbam - - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B magnam.

magnam, quam dmumerare nemo po» terat, ex omni genre, ex omni tribu, amp;nbsp;populo amp;nbsp;iingua,ftantes in confpedu throni amp;nbsp;agni,amp; erant amidi ftolis albi« amp;nbsp;palmae fucrunc in manibus eorum, amp;nbsp;magno damore dicebant; Salus Deo no» ftro,fedcncifuper chronum 6c sgno^SiC' Tarnen pauló peil, cum lam primus ilk pnmitiuaeEccleâæ fcruor paulatim clâ» guefeere incipcrec,animiquc CliriftianO rum ad vitia,quam ad virrures pene pro niores ferrerenrur, marryria finiul rare» fcerc ccepere,licet pafsim alioqui ôi. prx» fertim incornobijs multi extitcrintfan« Ai patres, qui obedientiae, caftimonix» patientiæ,humilitatis amp;nbsp;deuotioniE,norf peenitendaediderint exempla. Quo ad» mirabiliores meritö cefendi func hij Car thuHani,quorum nos hyftoriam fyncera intentione publicari curauimut, qui in jpfomundi tarn fenefeentis occafu,quO omnia viria ftant in praecipitiradeo, Vf nequeantvel vltcrius progrcdi,vel alti» us confccnderc animis tarn obfiinatis, tantaque mriitis vi flagranria in Ca» tholica fide amp;nbsp;Orthodoxa nofira reli» gione perftitere, quâmlibet interim frlt;» ' mcntibitf

fnentibus carne, mundo amp;nbsp;Diabolo, ré primæuis illis marcyribus non modo pa* res,fedtantôhabcantur iurc fupcriores, qnantô fucrunt tempore poftcriorcs. llli cnim fuperiores turn immolati fucrc Ghrifto,cum nemo fcrè difficile vel ar. duum puraret, martyrem fieri, propter innumerabilem eoriim, qui quotidiè tan quäm oues occifionis ad lanisenam trabe bantur,ttiultirudinem* Athtj nofirituin paucifsimis alrjs, quorum præcipui futrc nulla vncp obliuione oblitcrandi,D. Io-anncs Phifcherus,Epifcopus Roffenfis,0£ Thomas Morus, hoc nofiro corruptifsi. mofeculo, quo pent prodigrj inftarfit, pro Chrifto mori, eandem quamilliin opprobrrjs paticntiam,in vultu hilarita. tem amp;nbsp;in voce confiantiam retinucrc pä riter ac.præftitêre, idquc in ipfo nagran. tifsimo accrbifsimorumfuppliciorü cru« ciatu. De diiio Laurentio legitur, qucd cum corporali laborarct incendio, a. mor diuinus naturalem reftinxcrit ar. dorem, amp;nbsp;quamuis Tyrannus fomcntà adderct, ligna fubrjceret, incendia au. geret, ipfe tarnen has. flammas præ fidci ardore nonfenferit,

Charitas enim Chrifti flammam ignis fu perabat,amp; internus ignis multö ardebac vchementius, quam externus, ncc vifee« ribus fenlit vrentia tormenta, qui fenfu ihtcriorc rcfocillantia Paradyfi pofsid?’ bat refrigeria. Ipfc ergo in tormenti* gaudebat,Tyranno infultabar,amp; ad pef ficienda fupplicia blandifsimis verbis in« uitabat vitro.Eccc,inquiens ad Dccium, Carbones ifii tui funtmihi loco refrigc» rij. Et iterum : Afsatum efi mihi latus al« tcrum,verfa amp;nbsp;manduca. Item diiiuS Vincentius raptus, traftus, flagellatus» ac iamiam cruci fuffigendus, moras car« tiificum incrcpauit,ac Deciano dicenti' Vbi nunemifer cernis corpus tuum, rC‘ fpondir : Infcclix,has ego epulas femptf optaui.Et TiburtiuSjCum iufsus per Cat« bones viuos nudis plantis incederet, in« quit; Vidcor equidem mihi per florentia rofeta obambulare, in nomine Domini noftri Icfu Chrifti. Qind dicemus de vir« ‘ginibus martyribus, ac cum de alrjs inin* meris, tum de diua Agatha amp;nbsp;beata Ca» tharina, quarum illa cum â iudice Quin« tiano interrogaretur, quare cum à cru« cntisfpicülatoribus duceretur-, glorians

amp;: exukans ad Oarccrem acccderet. ‘Quia(Jnquit) ibi quósfemperoptaüi,cCE Icftes inueniam thefaurosjquos ncqj æru= gp actcrct,neque tinea vncp fit confum= ptura.Hæc veto ad Maxentium IiTipcra= totem fic ait : Adhibe quæcunque vel Humana crudelitas, vel Tyrannicadirü tas fingere poteft tormcnta. Nam ego carnem Si fanguinem meum Chrifto fponfo meo iam diu offerte defidcro, fi. cuti ille quondam Deo patri fefc pro me yiftimam præbere non rccufauit. Nori minor vtique virtus amp;nbsp;cóftantia fuit,ho« rum noftrorum martyrum CarthuGanOe rum,licet vergence mundi vefpcre,ac Oa mnibus mortalium proruentibus. Acftü, frigus,famem,Gtim, nuditatem, careen's fqualorempatientifsimc pertulcrc, cums que adfupplicium duxifsct carnifex, amp;nbsp;quod diÄu efthorrendum,viua adhuc palpitâcia corda peóloribus raptim euul fain eorum oraconiiceret,fimulquc ex. probraret,fuam erga regem inobediens tiam amp;nbsp;infidelitatem. Noftra, vnanimio ter inquiunc, ilGcfunt corda,vbi eft thca faurus nofter Icfus Chriftus,amp; fidem obc dientiamlÿnoftrâab illofuprcmo omni»

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B 3 urn

itm rege iam audiuimus in calis cont« mcndah, qui amp;nbsp;ipfc iamiam incipit ca« pinbus noliris imponepc coronas de la* pidibus præciofis. Haec tu régi tuo relt; nunciatOjVt amp;nbsp;is per eiufdcm mifcricor* diam aliquando conuerfus, diuinagra« tia non excludatur, quam nos illi, vt ve» rc fideles fubditi,pijs femper votis fumuS comprccafi. O inconcufsa fidei rupes, 0 yerf cofolidata fidci petra,qUx tam hot' rendis fupplicrjs, tantaque crUciatuuin diritate non potuerit quicquam commO iierijfed perftiterit vbique firma,fixa,ini mota amp;nbsp;inuida,id^ in ipfo mundi fenfo idque fumma humani generis licentia, ignauia,vxcordia amp;nbsp;mollicie,in ip£o de nup extremo totius effuG Tartar! furex rc-Qiium igitur Maiorcs noftri accurata diligentia fupcriorum maryrü hïftoriaJ monumentis literarum commendaut' rint, vt ex certis feftiuis diebus populo Chrifiiano propofitæ, incitamenta fint» ad fimiliain affliftionibus perferenda,pa f cinque fortitudinem Si perfeuerantiaffl in aduerfis cerraminibus adhibendainlt; |s]ihil cnim eft aliud vniuerfa Chriftiani Jiominis yita, quam militia fupcr terrS.

lüxtailludChryfoftomi: TuChriftiane delicatus cs miles, li pucas te fine pugna vinccrc, line ccrtaminc triumphare, ex« «ree vires fortiter, dimica atrocicer, in praelioiflo concerta,confydera paftum, quod fpopondifti : condicioncm, quam accepifti : militiam, c.ui nomen dcdifti, hoc pafto cundi pugnant,hac conditio« nevniuerfi viccre Chriftiani,amp;c. Haud abs re ÔC nos quoque videbamur faAuri, (Î præfentes hos noftri fxculi amp;nbsp;ordinis martyres, pari pietate ac induftria deferi ptos, curaremus in publicum venire, ac «andidis animis per T ypographorum o« peram immortalitati confecrari, prffer« tim cum hij eö nobis maiori debeant cf. fe hortamento ad eundem calicem,fi ita Deo placuerit,bibendum,quö Si aetatc propiores, amp;2 propter eundem ordinem «andemque vitæ regulam nobis fucre coniundiores.

Porro autem vobisRcuerendc pater, ob id potifsimum prxfentem hanc hifto. riam tranrmittcndä,vcftrocp nomini pe. culiater nuncupandä duximus,vtquem. admodum hadenüs amp;nbsp;vicæinftituto ÔC peficuli8fuftinendis,proximè ad iftorunj

fanAorùfn Marcyrum imitationfm-cefsiftis, ita ÔC in pofterü ipforuiTi exfin» plo ad perfeucrandum, quaque«xpifti* via, intrepidf pergcndum,amp; ad curfum alacritcr cöfummandum animcmini, »nlt; citeminiamp; corroborcmini. Non defuif antehacanimus veftcr niarryno, fed p0‘ tius animo vcftro martyrium défuit, qu' pro Chrifti charitatc ac noftræ religio nis zclOjinnumerabiles in hune vfque di* emperegrinationes, laborcs, moicftia! amp;nbsp;vitæ difcrimina fuftinuiftie, dum pri* mum Hildcfeménfî Carthufia excéder^ jufsi,ac mox â Reucrendo totius ordiniS patre amp;nbsp;capitulo generali cominifsion« legitime accepta, nullum diem interim' (ïfti8,nullamque vobis requiem concefsi' ftis,quin in diuerfis Carthufijs ab Apoß? t IS pafsim ablata rcpetcretis,diruta re raretis,deprauata rcformarctis, omniai)! tandem in priftinam Óó Catholicam Of* » thodoxorum patrum integritatem reuö carctis,qua in palæftra, dum fœlicitet» afpirante coclcfti fauore,ludamini,quan ram odq molem,quantamlt;p huiusniuH’ di magnatum 8i- potentum inuidîamfu* (hnuericis, hac prsefertim turbulctifsim»

tcmpefiate,facile eft ciiiuis nonimpru. dcnti per fc xftimaic. Cjrcrum,qucinad modum vos iftisvcftris labor)bus,nifi‘ab ipfoftjfficiente omnjsboni remuricrato» re Deo, condignâmercedem nunquam accipietis : itacurrericibus vobis calcar addere , éi pro virili allaborare , vt in falutari ifto opere ad fincm vfq; perdure ris, nullam ficuti plané nobis pcrfuadc. mus,apud vos vricjin reprchenlïonem ' vncç incurret.Quinimö præfcntcm liane noftræ crga Rcuerendarn veftram pa. ternitatem obferuàtiæ iÏgnificationcm, tancodperamus vobis fururam gratio. rcni j quantö Carthufianorum iftorum Marcyrumhiftoria,proprer eundcm ( lï. curi iam aliquocies dicftum eft ) ordinem candemque vita? regulam, planc'cp con. remporaneam nobis pafsionem, cffica. cius,viuidius,6i exprefsius poreftvos in magnanimis amp;nbsp;diuinis iftis vcftris ope.

' ribus confirmare corroborate, adiu. tore pâtre cœlefti, qui vt fimiliter peril, cere non dedignetur,quod in vobis,tan ’ quam fingulari ad hoc delcfto organo incoepit, per Dominum noftrum lefum

VKN ER AB I LIB VS SdReligiofis VihsacDominis, Vito à Duiken Priori,amp; Guili« eltno à Sittart Procuratori Car thufiac Moguntinæ, fuis in Chrifto cO« . lendisPatribu5,Cyprianus Vo.

COnßituuntälij fbeciofa toreUmitiDiuis^ Dt»« preeto grandi marmor ebiiri^ plt;

Q«;« rüde mirctur iulgtu fh lt;tde Çaera. ^fil‘^olt;^^uißatutis dttro gemmk'^ decorct^ ‘ Ingenif fMpifni ifJcK figndpij-Aft h£c cttrtÄ4 loco unt«»« fpeâantur in vno, Q»o'^ mtnw'propnt, boc minut illd probew, Voso Vite Prior freitis pr^cidrius er^^ domui curant tu Guitieme gerent:

Qÿiftudio vnanimi er Jyucerit mentf,pior«»i ÄeditK in lucon faildftupenddPatrümt

Vt iam cojçnofci poj?tnt, cemiij legt'^, Qsi Sol Ocedni ßdmmiger ambit dlt;iuat, htc Chrißicolof doeeant exempld per orbS, V«Ineru pro Domino jèrre Crucciw'^ ßttf, Hunt

HiHc/iprrM wlhdm IduJdre wiliter at ßnfi^,' ' ‘ At^ dli]s tnultis pr^pofùiffè velim^ 2 Hzc vrflroi drtiinos intcntió futda dccebdtt'^ ■ t.‘.Hitc excrdtij curd bcatd fuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cft'/

Ihee ßt vcfirjt qiiics, igt;cflêr hic eflo labor» Cum'(^facrK hymniiprecibui'lt;fiDeoif vdcdtif,

mx Mori. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»»m â..

THomas Morus vrbe Londinenfi,fa« milia nô tclebri, fed honcfta nacus, in literis vccunqueverlatus, quum

amp; caufas aliquot annos iuucnis egifset in foro , amp;nbsp;in vrbe fua pro Syrcno ius di. xifset, ab inuiftiisimo Rege Henrico Oftauo(tuiviii Regum omnium gloria . prins inaudita contigit, vt fidei dcfen» for, qualcm amp;nbsp;gladiofc amp;calamoverc præftitit, mcritô vocaretur ) adfcirus in Aulam cft, delcAusque in Confilium, amp;nbsp;creatus Eques,Proquæftor primum,poft Cancellarius Lancaftriæ,tâdcm Angl iæ, miro Principis fauore faftus eft.Sedin, terim in publico Regni Senatu lcdus cft Orator populi.

Prxterca Legatus Regis nonnunc^ fuit,aliâ8 alibi. Poftrcmo verb Camera, ci, comes amp;nbsp;collega iunâ:usprincipi le. gationis CuthbcrtoTunftallo,tum Lon -„„«x dinenlï, mox Dunelmciî Epifeopo. Qiio ' viro vix habet Orbis hodie quicq; cru. ditius,prudentiûs,mdiUs. Ibi inter fum.

mos OfbisChriftianiMonarchas rurfuJ refcfta fondera,rcddiramquc mundo diü dcfidaratam paccni, Si lactiTsimus vidiO Sc icgatus interfujr, quam fupcri pacin’ finncnrjfaxincque percnnem.In hoe offi ciorum vel honoru curfu, qiium ica vcf' farceur, vc neque Princeps Optimus cplt; Qttdlwi» ram cius improbarce, neque NobilibuS lAdgißra efset inuifus, nee iniucündus populo,fU' tw^it nbsp;nbsp;ribus aurem,homicides,haeretjcifquc mö

tiïorui. kfius.Patcr eius tandem,loannes Morui Fitter Eques, amp;nbsp;in cum ludicum ordinS :t Prin* Won', cipc cooptatus,qui Regius confefsus VO' catur, homo ciuilis,fuauis,innoccns, mf' tis, mifericors, æquus Si integer, annis quidem grauis, fed corpore plus quai” pro ætatc viuido.Poftquam eo produd’ fibi vitam vidir.vtfîlium videret Angüf Canccllarium,faris in terra iam fe mors* turn ratusjlibés emigrauit in ccclum. At filins defunAo pâtre (cui qu:tm dm fupef crat eomparatus, Sc iuuenis vocari con* fueucrar,amp; ipfc quoquefibi videbatur) amifsum iam patrem requirens, amp;nbsp;edi* tos cxfc liberos quatuor, acnepotes vn* dccim refpieiens, apud animü fuum cot* pit perfenefeere. Auxit hune adfedutn aniint

mimi fiibfcquuta fia tim, velut adpf ten. Phitojä-tis fenij fignum, peftoHs valctudo deti. phia MO“ rior. Itaquc mortaliumharum rerum fa. «. tur,quam rem â puero pene fcmper opta ueratjVt vkimos aliquot vitx fux annos obrineret liberos, quibushuius vicx ne. gotijs paulatim fe fubducens fucuræ pof. fit immortalitatem meditari, amp;:c. Tan.

dem AnnoMilefimo quingentcfimo tri cefimo quinto, fcxto Nonas Iulq,ob de. fenfionem iußitix capite truncarus,fae. liciter migrare meruit ad Chri.

Nolitc timcrc pufillus grcx,ait Do» minus : fed omnino confîditc, quia conn placuit Deo Patn’jdare vobis regnum« V idccc fratres mci vocationcm veftraW«

Akifsima enim cft profefsio veftra: ■ cœlos tranfit,par angclis cft, • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;angclicæ lîmilis pu.

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;riraci.

QttiequiJ hibei meriti,pr^entrix gratia JorU! J^il DeMî in nobis prêter fua donacoronat. Tendimushue otmus, metâ properamusad v«*i Triflia ddmnatis,funt gaudia pkna beatii. Digmor efi fetptro, cr regni diademate virtuf» foftobitumieterna manet fe^uitur'^ Jèpultof-

fe CT* M^artyrio Ioannis 'Phü fcbsrijKpilcopiRoffenfis, pro-ftcr fec«rtdlt;« nuptidt Regis,cr coH* ßitutionem fchilmi-

5* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ticrtm,

Euerendus Pater D» loanncs, Epifcopus Rofïenfis, dum per päs ßoraleth curam apud Oües Gbi commifsas re» Gdens, cüftodiret vigi*

lias noftis fupra gregem fuiim,tum vicx fanftimonia atque aufteritate, tum ads miniftrandis Sacramentis , tum afsi « duitate docendi voce Gmul amp;nbsp;feriptis, denique mira liberalitatc in egenos» be. nignitate in ftudiofos muleis annis vc. rum agebat Epifcopum. Hic ergo quafi fiella matutina in medio nebulx, amp;nbsp;qua. Gluna plena in diebus noftris, quaG fol refulgenSjGc effulGt in temploDei, crrantiumlp tenebras fuæ fanftitatis amp;nbsp;cruditiortis iplendorc difeufsit. Vcrum talis ac tantus vir, qui in diebus fuis pla. cuic Deo, Ô4 inuentus eft iuGus, dum vr«

genre confcicntia, primum quidem cundis niiptijs,quas R.cx(rcpudiata pcrftite D. Catharina prima vxore cum quadam Anna fuperduda, Ann^ DominiM. D. XXX IIII. celcbra« re conßicucrac, tum verbis tum fcripdf contradicerct.Dcinde nouæ conftitutio; ni totius Concifi] fcii Parlamenti Regi) (qux Regem ipfum iupremü poft C'hr'' fttim,ram infpiritualibusquäm tempô* ralibusj regni caput, fub pccna corpö' rum amp;nbsp;rerum,ab omnibus fiifcipienduH’ amp;nbsp;tenendum, ôc omnem aliam extra gnum Eccleftafticam potcftatcin abn^' gandam, fchifmatica temeritate manch* uerat)fefeDcifolius amp;nbsp;veritatis intc'“ tu, conftanter opponeret, per publica poteftatc apprehenfus,ói in arcc feu turriLondonienfi muleis diebiis ptiuus detcntus cft. Hfnc XV. Kalend^ï IuIrj,Anno X X X V. prodult;ftus,amp;3cl Curiam propc Vueft Monäfteriumfff' qucti fatellitum armatorum ftiparu, per* dutftus cft, partim nauigio, partim C' quo, ob corpufculi debilitatem, quai” prærcr aeratem auxcrac careen's intoi”' njoditas, licet ipfc valctudincm fuam

Martyrum Anglia?, îunqs ôc vigilijsjftudijs amp;nbsp;laboribus atf * nbsp;nbsp;lachrymis,vehcmcnter aggrauafset. Illc

) tionis exitum, nihil tarnen perturbacus cft, fed placito ac propê ctiam ad hilari, ' tatem vultu compofito,ad tribunal cuo. * nbsp;nbsp;cantibus paruit. Oumque fuper obieftis

dignus efsec,qui conftitutioni Parlamen. iiobftitifset)dclcdûs,fœdo amp;nbsp;terribili gt;• mortisgenere damnatus cft, fimul atque 1$ nbsp;nbsp;nbsp;Régi vifum efset.Hoc adiedum creditur

i fi forte fpe veniæ pofset â fententia de, t» nbsp;nbsp;nbsp;ducijfupplicio territus Çarthiilîanorü,

P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C X puca.

putatlir,cjuÓd metucrint,ne fcncx Sr e* haufto corpufculo,lÏpcr viam tam Ion« gam rheda trahaue tradusfuifsetjvcalij» fponte cxpirarct. Igitur noftcr RoflFenßf accepta tam horrendæ mortis fcntcntü» quum fatcllitibus ftipatus reduccrctiir in arcem, vt ad oftium vcntum cft, vctfus adfatellites hilari placido'cp vuIrü;Plun« mam(inquit)boiii viri,vobis habeo gfJ' tiam,pro otFicio quo me cuntemamp;rf' dcuntem deduxiftis. Dixifscs hominti” ex hilari fuauiijj redire conuiuio,adeÖ color cratiucundior, amp;nbsp;ipfe toto corpO« ris geftujquatcnus per grauitatcm licuit» lætitiamquandam præ fc ferebat, vt nt' mini non efset perfpicuum,fandifsimum virum,ceu iam portui vicinum, toto pf' ftorc adillam bcatam tranquillitacen' afpirarc. Nee diu dilata eft mors. Add« cimum Calen.lulq produftus in planid' cmjquam Angli vulgo dicunt turriscol» lem, vultu non folum confianti, verum ctiam alacri,paucis allocutus eft populu-Primum Regi Regnoque bene precatuS cft.Mox ardeti magis quam prolixa ora« tione fcipfum, Dei mifericordiæ congt; mendauit : ümulque procumbens in g« nua»

Martyrum Anglian» nua, gracili amp;nbsp;exhaufta ce rui ce fecuritn accepit. Nequecnimapud Angloscar« niSces gladio ceruicem incidüt,fcd dam nato in truncum ad id apparatum incli« nanti, fecuri capur amputant. Quantd cum animi dolore viderint hocfpeda« culum,quibus religio pictastp cordi eft, ÔC qui Chrifti fpiritum in paftore operan tem cxpertifucrant,facile qtiiuis exf« poterit seftimare.

Fertur quidem, quum Epifcopi Rof. fenfis caput efset in ponte Londonienfï dc more expofitum, non folum non c« marcuifsCjVcrum etiammagis effloruif« fe,viuolt;:pfaftum fimilius.Ea resfcufama quum vulgö increbuifset, fublatum cft atque abditum. At veriti ne idem eueni« rct in capitc Thomx Mori,priufi^ expo nerctur,aqua ferucnti decoftum eft,quo plushaberet horro'ris. Hcuquomodo moritur iuftus, amp;nbsp;nemo pcrcipit corde: Heu quomodo fandus Dodor Ecclefiæ, prxco Dei,propugnator fïdei,vcrus pa^ ftor,dans animam proouibus fuis, tancg fur Si latro, propter vilifsimam adulte« ram, pro fuis fcelcribus poftmodum vlti« mo fupplicio,ab ipfo Rege affcdam,diu

tifsimo carccri mandpatur, amp;nbsp;proptlt;r vnicatem fidci Sgt;C EcdeGx tuendam, tur* pi mortis genere necatur^dum Chriftui® amp;nbsp;cius fermoncs erubefcere coramhominibus

Dc D. homce Idori captiui' tdte^honorum confifcationcyÇj* fUimo fupplicio, propter confißio-BfW veritiir

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tis.

Homas Morus n3 ita pridem regni B«* tanici Cancellarius(qigt;* hanc fxuam tempeß* tem venruram turn pt^ fentitns, nccogereruf

{nnocentibiis inferre,qd infc ipfo iai” perpefsus eff) ofFidum Cancellari«,^ii proxiina poft Regem dignicas eft/pon« tè rcfïgnaiiit. Cumque fecundis Regi^ nipcrjs ex folo Dei timoré contradict' » rec, bonis fuis omnibus priuatus, amp;nbsp;pC' petuo

petuo carceri addiftus eft. Anno au* tem Domini M. D. XXXV. Ca» lendislulij, ex arcc Londonienfi, edu* «Sus ac Magiftratui amp;nbsp;ludicibus âRege ordinatis prxfentatus fuit. Ibac reus ba. culo innixuSjtam longam viam,corpore graui infirmitate in carcere debilicato, nihil tarnen pcrturbationis vultu præ fc fercns. Primiim rccitati funt Articuli criminufn,qu3e illi obtjcicbantur. Mox Cancellarius,qui Moro fucccfsit,ac Dux Nortfordij.hunc in modum reum allo, cuti funt : Vides More te quidein ex hac parte in Regiam Maießatem graui. ter deliquifse, nihilominus tantum de ipfius dementia amp;nbsp;bcnignitate confidi. tnuSjG poenitere volueris, tuamque hanc temerariam opinionem,cui pcrtinacifsi* mé adhxfifii, in melius cominutarc, te delicti remifsionem facile confecuturîî. Quibus Morus: Magnißci viri, vobis(in. quit)gratiâhabeOjdc veftra erga me bc. neuolentia.V crum illud folum Dcum o. ptimum maximum oro,vt ipfius opc ad« iutusjinhac mea refta opinionc vfcçad mortem pcrfcuerarc valeam.Quancü au

vereor nevel ingcnium,veJ memorial vel verba ad cxplicationem futFicianc» cum non folum impediac arciculoruin prülixitas ÓC magnitudo, verum ctiam dmturnaincarcéré decentio, necnpnï* gritudo dcbilitafquc corporis, qua nunC fum afFcftus. Turn iufsu Magiftratus alla ta eft fella,qua cum reftdifset,hunc in dum fcrmonctn profecucus eft.

Quantum ad priorcm partem aclt; Cufationis pcrtinct,quæ habet; Mc,qUi^ magis animi mei contra Regem maleuo lentiam oftenderem, in contentione fccundo eius marrimonio,pcrpetuó ob ftctifseferenifsimæ eins Maieftati, nihü aliud habeo rcfpo'ndcre, nifi quöd iai’* antea dixi,id vrgente confeientia me ((• cifse, Non enim yolebam nec debebai” Principem meum celare veritatS. QliC^ nili fecifsem, prxfertim in re tanti in®' menti, yndc pendebat amp;nbsp;PrincipishO’ nor,amp; regni tranquillitas,tum verê fuif* fem quód nunc obijcitur,malcuolus,pegt;’’ fidus proditor. Ob hoc delidumfß modó deliAum dici debet) grauifsimaS dedi pœnas, exiicus omnibus facultaf'* bus meis,illifque fifco addiAis, acperpf’

tuO carceri adiudicatus, in quo iam men fes quindecim tocos fui detencus. Scd his omifsis, tantum ad ca refpondcbo,qu3e funthuius negocrj prxcipua. Dicitis me pœnam commcruifse,quaminfligit con. ftitutiofeu ftatutum, in proximo Proce. rum conuentu, me in carccrc agente, fa. ftum, quail malitiofo ac perfido animo, proditoric detraxerimRcgioe maieftati, famam,honorem,ac dignitatem, quæ il. li perdiftam conftitutionem confenfu omnium erant tributa, videlicet quöd ibi Rex declaratur fub lefu Chrifto fu. premum caput EcclelîæAnglicanæ. At. que ante omnia quöd mihi obijeitis, me nihil voluifsc refpondere Secrecario Re. gis,ac venerabili maieftatis illius Conci. lio, quando mc interrogabat, qux nam efsetmeade illodecreto fententia. Re. fpondi me iam mundo mortuum efse, nec iftiufmodi negocijs amplius follici. tari,fed tantum meditari in pafsione Do mini noftri lefu Chrißi. Ad quod iam darè refpödeo, vobis ob huiufmodi me. um filentium me morti adiudicare non licere.Quoniam neque vefirum decrecü, neque vllæ leges mundi pofsunt quen^

ob filcntium addicerc mord Zed tantum ob didum vel perpetratum facinus. occulnscnim folus ludicatDcus. Tum regius Procurator fufcipicns krmoncWi Huiulmodi (inquit ) lilendum certui” aliquod indicium erat 6c obfcura figni» fîcaciOjiTialignæ alicuius cogitationisco tr». ipfum decrctum, proprerca, quodoj mnis fubdirus fyncerus Ói fidclis Rfg«,f^ de dido dccreto interrogcrur,tcnetur« tra omnem difsimulationcm refpódcrti Regium edidum cfse bonum, iuftum fandum.Tum Morus: At ïï (inquit)vtf** cft,^d ius commune habetiQiii tacet fO'’ fentirc videtur, meurn ifludlilcntiü plu* approbauit veftrum decrerum infirm* uit. lam queddicis omnem fidelem fub ditum obligan', vt refpondeat RcgiuiH edidum efse bonum,fi interrogctur.R^' fpondco bonac fidei fubditü magis oblgt;' gatum efse Deo, confeiendæ amp;nbsp;anim* fuæ,quâm vilt alrj rei in hoe mundo, ms' ximt fi tab's confciéria,quab's eft mea, n*' 11 il offendiculijnihil feditionis pariat dO' ininofuo. Nam illud procertovobisaf* firmo, qued nulli mortalium hac inf^ detexerim confeientiam meam.

Venionuncad fccundum accufa« tionis capur, quo arguor contra didani conftitutioncmfeu decrccum veftru ma* chinatus fuifse, co quod ad RofFcnfem fcripfcrim octo paria cpiftolarü, quibus ilium animarim aducrfus ifiud cdidum. Equidcm vehemctcr optarim cas cpifto« las hic proferri. Sedquoniam lîcur vos dicitis, per Epifcopum exuftæfunt,ipfc vobis vitro ill arum argumenta comme, tnorabo. In quibufdam traftabantur rcs familiareSjficut noftra vêtus confuetudo écamicitiapoftulabat, Vna ex illis re. fpôfum ad ipfius epiftolam habebat, qua feire defiderabat,quo nam modo refpon difsem in carcere,cum prior examinarer fuper difto dccreto.Cui refpôditme me. am confeientiam exonerafsc, amp;nbsp;ratio« nem cfse fecutum:idquc vt ipfeHmilitcr ageretjadmonebam.Hæc fuit,ita fit mi. hi Deus propitius,mearum literarum fen tentia. Harum igitur caufa non pofsutn per veftrum decrctum Guc ediftumad-dicimorti.

Quod verö ad tertium articulum at. tinet,qui continet me cum à Senatu exa minarer, rcfpondifse,vcßrum dccretum ßmile

fîmile cfse gladio ancipi, vt qui obtcffl' pcrarct, pcriclitaretur dc fa lute anirnx». qui aucrfarefur,amittercc vitam, ac dem refpondifsc Epifcopum RofFcnfcnif ficut dicitis; Ex quo apparcat hæc inttf nos de compolîto agi, vtroquc eodci” modo rcfpondente. Ad hæc refpondeo» me non lîmpliciter, fed fub condition^ efse locutum. Videlicet lî cfset aliquolt;l (lacutum Hmile gladio ancipiti,quo naiquot; modo quifquam hominum fibi pofset cgt; uere, ne airerutram aciem incurratf pof' rô quid rcfponderit Epifcopus RofiFcm : fis, ignoro, ÔC fieri potcft,vc eodcm mo* do refpondcric. Si illius oratio cum mt3 congruebar, id nequaquam accidit ti confpiratione,fcdpotius eic ingenioruiu ac doArinæ fimilitudine. Breuiter tllu*) pro certo habetotc, me nunquam mail* ‘ tiofè quicquam locutum contra vcftrum decrefum. Interim tarnen fieri poruit,vt multa ad côcitandummihiodiumapud Rcgiam Maiefiatem deprauatc fint ptf« lata.

Pofi hæc vocati funt per minifiruin publicum duodccim viri,iuxta gentis ib lius confuetudinem, quibus traditi funt articulh

»rticuli, vt fuper illis confultarent ac iu» dicarénr, an Morus malitiofè contra de. cretum pccCauifsct. Qui cum per horæ quarcam partem feccfsifsentjrcuerfi func ad Principes amp;nbsp;Indicés dclegatos,ac pro nunciarunt Gylthi,hoc eft,condemnan« dus aut dignus eft morte. Mox Cancel, larius pronunciauit fententiam iuxca for tnulam memorati decreti.

His ita peraftiSjThomas Morus fie orfus eft loqui:Quâdô(inquit)morti fum adiudicatus(rcftè ne an fecus, nouit De. us ) ad exonerandam meam confeientiâ, libéré vObis de veftrodecreto dicam^d fcntio.Priitium illud dico,mc feptem an. nis intendifse artimum ftudiumque me. um in iftam caufam: Vcrùmhaftcnusin nullo doftorum ab Ecckfia probatorum reperi feriptum, quôd Laicus,aut vt vo. cant faecularis, pofsit efse caput ftatus fpl ritualisaut Ecclcfiaftici. HicCanccllari. us interrumpens Mori fermoncm. Do. mine Morc(inquit)ica ne tu vishaberi fa pientior, meliorifquc confeientiæ omni. bus EpifcopiSjtota nobilitate,toto déni, que regnofAd quæ Morus,Domine (in-quit) Cancellari, pro vno Epifcopo,qué babes

habes tuaeopinioni8,mihi funt facile tutnUHque txillorum numero, qui infc*’ diuos relati funt : ÔC pro vnico veftro Concilio(quod quale fic, DEVS nouii) pro me habeo omnia Concilia genera* Iia,annis ab hinc mille celebrata: amp;pro vno regno, habeo Franciam, caereraqu« Chriftiani orbis régna omnia. HicDuJ^ gt;' Nortfordq interpellans, Nunc(inqujt) ,Morc pcrfpicue liquet tua malcuolcnlt; tia. Ad quæ Morus ; Vt hæc Ioquar(inlt; quit) non incitat maleuolentia,fed cogif neccfsitas,ad exonerandam confcienci* Row. am mcam, teße Deo, qui folus fcrutatur

corda hominum. Prætcrca hoc qiioqu« addo, veßrum dccrctum pcrpcram efst fadum, quoniam exprofefso iuraßis,ni‘ hil vnquamfaccre contra Ecclcfiam,quf per vniuerfam ditionem Chrißianam vnica eß, integra amp;nbsp;indiuidua. Nequ« vosfoli vllamhabetisauthoritatem, cilt; trlaliorum Chrißianorum confenfuffl» condcndi legem, aut inßituendi Conti« lium aducrfus vnioncm amp;nbsp;concordiaW Chrißianiratis. Scd non ignorojcur rtilt; mord adiudicaueritis, videlicet ob ii quódnun^ voluerim afsentire in ncgo« cio

Martyriim Anglia?* cio noui matrimonij Regis. Sed ramem mihi magnafpescft in bonitate diuina, quôdqiicmadmodum fanélus Paulus le« girur, perfccurus fuifse diuum Scepha« num, qui tarnen iam vnanimes aguntir» cœlo, lie nos qui difeordesfumusin hoc mundo, in future fæculo pariter fumus concordes, amp;nbsp;perfefta chariratc vnani« mcs.Hac fpc fretus,precor Deum,vt vos feruetvnâcumRege,eique dare digne« tur bonos confukores.

Cumverô iampcraAo iud)cio,Mo» rusincarccrem reduceretur, priufquain ad currim efset peruentum,vnaFiharum eius nomine Margareta, per mediam fa« tellitum turbam ruens, flagrans immo« dico defiderio patris, nulla habita ratio« ne fui, nec loci publici, nec circumftan« tium, vix tandem ad patrem perrupit, ibique collum eius amplexa, miferando fietu fuum extremum dolorem eft te« ftata. Cumque ilium aliquandiu arAif« Gmc conftringeretjdolorc viam omnem vocis præcludentc, pater permifsu fatel. litum,eam hoc modo confolatus eft: Mar garcta efto animi forti, ncc tc excrucies amplius: Ita vifum eft Deo, lam pridem nofti

nofti fccreta cordis mei. Inde patrc df' cem atic duodecim pafsibus abdudo, rüf fus accurrit ad amplexum patris.Ibi Mo* rus nullis emifsis lachrymis,nulla vult#* pcrrurbatione,hoc tantum dixit : Vak» amp;nbsp;Dcum pro falutc animæ meæ dcpr^' care. Hic apud fc quifque rcputer, quai» valido pietatis mucronc transfixum cor Mori.

Inde fcptimo die Iulr),fuit capK^ truncacus,in magno campo, qui cftant' Rcgiam: Ac pauca priufquam obtrunf^' rcturjfoquebatur; Tancummodó roga”! circumftantem multirudinem, vt pro£lt;’ orarcnt inhacvita. Ipfe vicifsiminaH’ vita intcrccderct pro jllis. Præterea illo^ ardentißime hortabatur, vt Deum pfO Regc fuodeprccarcntur,quatcnus illid’ re vclic reéhum confilium amp;nbsp;mcntem bo» nam.Palém proteßans fe mori dus ßdi‘ Icm minifirum, inprimis tarnen DEI omnipotencis.

TJc D, He^inaldi 'T'heolo^ lA.artyrio rcff’onßs, cr fententia mof tK f^rofter ßdcm Ec-cleßa»

tt it

0 t) t* «

■I

I* ( 0 i

I»

Nno iy55',dic quirt ta décima menlis Apri. ! lis j in aula maiori de J Vueftmüfter, Principes amp;nbsp;domini ArtgliæjCæa terique iudices congre® gaci, ftatuerunt quorundam religiofo® rum amp;nbsp;faecularium audire refponfîonê, qui nonnulla contra Regiam maieftatena dixifse,fcripfifstuc accufati, eorundcm haberent reddere ratioriem Jtaque inter bos primo Doftor quidam Theologiæ, vir angelico vul tu omnibus gratiofus,ô£ fpiritu Dei plenus, ex Abbatia dida Sy« on, Londonrj ordinis S. Brigittæj inter, rogatus eft perD. Cancellarium in hac forma:Cur foli (inquit) vos prçfumptuo. fi vukis perfiftere in opinione veftra,quf fententiæ datæ per Parlamcntum, hoc eft,per tam grandes Dominos amp;nbsp;Epifco. pos,omriefque ferc vniucrlî rcgni pro. ceres, contraria eft f Ad quod idem Do. «ftor refpondit : Decreueram quidctn imitaturus Dominum noftrum Icfum Chriftum,dum in iudicio coram Herode ftatueretur^nihil refpondcre: Vcrû quo.

niam mc vrgctis adflncm, quo tam quâtn hic aftantium confcienrrjs fatisfj' ciaiTi,dico qiiod noftra opinio,fï df tf' fiimonijs veroruinquc fufFragrjs agi pof* fct,iiifrrult;5tiorcoprjs efser,atquc teftimo* nrjs mukö copiohor,quiim vcftra. Siqui' dem pro quibufdam, quos tu cxvnin^ rcgni Pàrlamenro adducis , rotum fg‘’ habeo mecum orbcm Chriftianorü, ccptis adhuc his, qui funt de hoe regno, non dieam omnes de regno, quoniaH minor pars pro vobis cft. Et dato,quOlt;^ maior pars regni infedaretur opiniO’ nem mcam, tarnen id nonfferet cxTca' tentia,fcd per externamduntaxatfiniU’ larionem.’ idquc metu amittendarunidi' gnitatum ae honorum, aut fpe fauoris, regrj fibi conciliandi. Super quo articU' lo, quantotius illi mandatum eft per Sc* erctariuin régis, fub peena ineurrendifi' gorem legis, quatenus manifeftaret, quf nam illicisenr,dc quibus loqueretur.ÀJ quod refpondit omnes efse bonos hitiuf regni.Et continuans fuum primum pro* pofitum dixit; Quantum ad teftiinonU fpeftat defunftorum Patrum, ego pto mea parte habeo Concilia generalia»

y li' li O

lt;

y f

K ii

Ü. r 'f i' li i

I« } )

omnes Paftorcs amp;C Doftorcs Ecclefîæ, qui fu.crunc â mille quingcncisannis, Gn. ^ulariter verö fanftos, Hicroriymum, AmbroGum, Auguftintim, Grcgorium. Ecccrcusfum,qucd poftquam fcrenifsi» mamaieftas hums rei cognoücrit veri* tatem, ent G.ipra modum offenfa qui« bufdam Epifcopis, qui hoe illi conGli-umdederunt, Poftharc mandabacur ei^ ne vltrà loquerecur, fed fokim refpon. derer ad hoe, quod caufam grauare vi« debatur, qua videlicet rationc ipfc per grandem maliciam, cotra authoritatem Regis intra regnum multis difsuadere non verctur, ne opinioni Regiæmaic. fiatis amp;nbsp;Parlamenti confentirent» Tuni ille,Ego(,inquit)vobis refpondeo primü. Si Garem in iudicio coram Deo, manife. ftum Keret,nuncp me contra Regem, nec contra quameunqj aliam pcrionam,per maliriam declarafsc mcam opinioncm homini cuicunep viuenti,fed quibiK refi« ftere non potui, ad exonerandum mcam propriam confeientiam, id commifi in confefsione. Vcrum eft,me vehementer fuifse contriftatum, poftep fcrenifsimam Màieftatem in tanto deprehenderam'

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hiftoria

error«, fed nunquam inde locutus fui” aliter,quâm dixi;Et G tune non dedaraf fem meam fententiam, ego iam dedara« remi quoniâ in hac parte obligatiis fuogt; ! Deo, ôi confeientiæ meæ, ÔC in talibiö iure non pofsum offender« Prineipfi” mcum,nec quemuis alium. Hinc ilicôn” pofîtum ei fuie lîlentium. Verum Poftquam non vultis ( inquit ) quôd am* plius loquar,fecundum legem veftrai» me iudicate. Inde cum audifset ä duod^' cim vins adhocdelcftis,fe condemnafi reuin mortis, dixit cum magna conftaU' tia.-Hoc cft ludicium mundi.Deindefup plicauit Iudicibus,vt datent fibi fpatiui” duorum aut trium dierum vitae, adpraf' parandum confeientiam fuam,qua moH pofsit, quomodo rcJigiofum Ôi bonui” decet Chriftianum.Cui refporifum fola bonitate conlîftcre Regis,G velit ill‘ hocpræftarc, 8c id amplius inludicui” non cfsepotcftate.Ad quod ille; Credi’ (inquit)vid«rc bona in Domini terra uentium,

Martyrum Anglia?» , De crndelt maéldtione dtuerjà-» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;riüHjpro teßimonio.

fis Carthufiæ acccfsic E» Icemofynariû Regis Si DoftoremLacmcc J ÔC alium quendam Dodo, rem, dicens pro releua.

tionc confeientiæ fux veile dicerc tria. Primum,vifo quôd Dominus nofter le. fusChriftus dédit fuis Vicarrjs fpiritua. lem poteftatem per fua verba Euangeli. ca:Et tibi dabo claues regni cœlorumjSi nullus vncp dodorum hæc verba alteri dida efse afseuerauitjpræter^ fando Pc tro foli,quæ quidem poteftas inde ad ali os deriuaturÀpoftoloSjSi confequenter adPapam Si Epifeopos, Quo ergo mo. do pofset ilia verba intelligidc Rege ho. mine Laico Sifæculari, qj ipfe fit fupre. mum caput,amp; primas Ecclefiæ Anglica. nxc'Secretarius autem Régis audiens ver ba hæCjdixit: Tu ergô vis facere Regem prcsbytcrum,mandâE ne amplius loque, recur. Poftca per duodccim viros ,pnun.

tiàta efi fcntcntia morn's, 5^ ex’emti'ûnî mâdata, quarts die Maij aiino XXX'^' in hune moduin. Primuin quatuor rdi* giofi, quorum vnus crat Doctor praed** diAus, amp;nbsp;vnus folus presbyter fa.’culaf‘® (quoniam alter junior açcepit gratiai”) trafti funt ex magna turri Londoniciiß» per ciuitarcm vfqucad locum iuftiti^i diftantem â ciuitate per ynum miiiaf* Francicum, vbitpfine aliqua rcuerentigt; ordinis, aut habitus fàccrdoralis vel rcii' gionis, fine degradatione, in propel* veftimetis appenfi funt patibulo, p grof' fam quandam chordam,ne ftrangularrt tur.Indc!:pftafim depofiti funtadhutv'i' ui. Deinde abfcifsis primum verendiSj^ in ignem conieftis, extraxit eisfpjcub' tor corda eorum,quæ transfîxit, amp;ign' quotp cremauit- Inde abfcifsis capiribus» corpora funt quadripartita, quæ pofte’ pofita funt fuper portas amp;loca public’ didæciuitaris. Et licetadrerrorcmft’ quentium, pofterior femper viderittrU' cidationcm præcedentium, pritifep mot* fcm ipfe cxcipcrerî tefior tarnen inufto fcmporc non vifos, qui tanta vt hi con« ftantia, perfeutrantes vfque in fincffli mortciï

Martyruin AngKæ, mortem excepifsent.Nam quomodo in animo non funt a via vcritatis miitati, ita ncc in vulcu paUor,nec in verbis trc pidaciOj nec in aliquo geftii corporis ti« mor apparuit mortis. Spiritu nancp vc. ricatisroborati,proqua ad mortis ibant agoncm alacres,permde ac olim tuti amp;nbsp;fani fuerant,remanicrunt. Rogabant au tcm Principes amp;nbsp;aftantes omncs pcrfe. ueranter bent viuere^Regi fideliter fcr. uire, cidem in omnibus, prætcr ea quae contra voluntatem Dei amp;nbsp;Ecclcfiae funt, obedire.

Proteftabantur quoque nunquam ft fuifse Rcgi inobedientes, nili in rebus quae rcpugnabant fanAo Euangclio dC Ecclefiæ Catholicæ, atquc ideo recipe. « fe mortem non fokim patienter,fed amp;nbsp;pcrlibenter. Addebant praetcrca, agno. feentes magnam à Deo fefe afsequutos gratiam, quod pro verirate cisdedifset mori, amp;nbsp;pro afsertione huius Euangcli« ex ÔC Catholicae doiftrinæ,vidclicctRc. gem non efsefupremum in fpiritualibus primatem caputep Ecclcfiæ Anglicanac.

fpin’tu induit forcicudinis arque zclod’^ ritatis inultoslibi amicos, qui in Angl*’ pro ycriraris teftimonio fanguinem f**' um fudcrunt.Cuiufmödi funt EpifcopU* RofFenßSjThomas MoruSjCarthufienf**® multi, aliorumque ordinum conftantf® ' omnes, quorum capita membrâue

' mortem itipiribusaffixa, prædicanc P®' bis, quam iïdem quâmue charitatçm Chriftum ÔC Ecdeßam, debeamus hatf' re yfquc in mortem, hocque ä fe faAu'*' fuo nobis exemplo commonftrant. 0' i-

. cidit enim illis ingloriammuItdmaiO' rem fîc patibulis et ftipitibus effe affïxoSi quâm cum auro gemmifque fcpulros.Al* pipnibus enim tranfeuntibus eorum ton ftantia difcitur, prædicatqr, atlt;ÿ in munlt; dum rraducitur : quo cæteri quoquedi’ fcant homines adhuc in mundo fupctfH fe, qui non riment eos, qui corpus pol' funt occidere, fed eum porius, qui pote« ftatem habet amp;nbsp;corpus amp;nbsp;ani*

T^aßio J^k^llLCarthußanorum in regno Angliæ: Q»i pro eo ^ucd fcLifm^ti dd-h^crCjCr ab vnitatf Erclejix Catbolicæ pgregnrc nokbantfcinet pfor, crndelitcr martyriza.-

Eueredo Patri Do mino loanni Priori ma« ioris Carthufiæ, rociui ordinis noftri Primati dignifsimo,Frater Mau ritius Chaney Angkis,

monachal! nomine !ndignus,rcucrcnti. am amp;nbsp;obçdicnciam offert promptifgimâ, Poftqiiàmomnipotenti Deo placuir,fo* mwm dare dilciffis patribus, amp;nbsp;profef. fis domus olim dedicatæ in honorem an. nunciationis bcatifsimæ matris Dei,dut» cifsimæ virginis Mariæ, ordinis noftri CarthuGcnlîs, iuxta ciuitatem Londo» niarum,inProuincia Angliæ, vt rcquie. fcanc à laboribus fuis, Reuerende Pater, de eorum vigilia èc fomno paternita. tem veftram certiorem reddere operæ. pretium exiftimaui. Nam ex quo altarc

flkid facrîlcgum ercdum cfnn Bcthfl» vr vitra non afccndercmus. Hicrufalcn^» ne coniicrtcrcmor ad Dominum,nullu^ ex cognarionc nofira de eonim obitU vobis quicquam fignificauit;Quippc qult; nec auli fuimus,amp; nobis infidiatores vH' diquc,nc quid talc faceremus, crant p0‘ fiti. Nunc verô,quoniam eripuit me Dt' us de laqueo vcnanrium,amp; conftitit fu' percxcclfam terrain,femotum à timort no(5hirno,neccrsarium duxi,de bis omn* bus quçacciderüt nobis.riiôniliil R.P.V. fîgnifîcarc. Verum prins imitator faAui filiorum Ifra'cl, qqibus lordancm ingnl' fis in terram promifsionis pcrreAurisvi fum fuir, vc durifsimos lapides de medio lordanisalueo toilcrcnt,amp; illos in loto caftrorum ponerent, yt efsent in monult; menrum filiorum Ifracl inxrcrinim,pA quale iter eduxerit eos Dominus, arch’ interim teftamenri perfifiente in medio fluut), donee pmnia complcrentur, prxeepit DomiiiuS lofue fieri;Ita S)C ego X'C picnius innorefcat, quales fucrunti^t eîegir Dominus in lixrcditatem Kt»i,pet fcqnclam agni benediAi, quoeunqiif it' rjt, (iue inyitarn. Hue in mortem, anftlt;

quamïordanem noftriim tranfiero, vn» de edudlurus cophinuin mciim plenum morticinijs fcruoruin Dei, non inconc ueniencia interferam, fed durifsimes la« pides torrencis noftri tollens, non do« cendi animo, fed potius rcfocillandifpic fitum gratia, ponendo fine erigendo fc« dem fanftæ panfationis lafsis amp;nbsp;attædi« atis, ex longitudinc itincris per hunc terribikm montem, locum horroris ói vaftæ folitudinis, nc eciam penitns in= choare vidcrer narrationem, vbi illifu. urn fœlicem epnfummauerunt curfum, fii p,raefertim ex eo, cjuód facra fcriptii-. ra,eruditum filium doceai, gloriam efle patris, praefertimfi filins nihil fac iat, nilï quod vident patrem prins facientem, quaeque ipfc ab eo omnia didiccrit. Pc« ter enim notam faciet filijs virtutem i?4 yeritatcmfuam, Idcirco turn de pacre, turn de filrjs,?i modo viuendi in illo con uentn luculentius aliquid recenfebo, vt in patre fimul Si filijs, laydetur Qc. glori. ficetnrDfus.

• Et non exiftimet aHquis,vt laus aut fanor humanus ex affeijfu cordis mei, in ^aputmcum redundaret, quia profelTns extabana

çxtabam in illo conucntu, aut vt vide«quot;’ tut ab hominibus opera bona inibi gf' fta,mc ifta rclacurum. Ego cnim nullatf nus fum vlla Jaude aut gloria, quin potilt; US omni vitupcrio ac ignominia dignuS' ludas traditor annumeratus erat intef duodecim Apoftolos,audiebat, videbat ac faciebatquæ amp;nbsp;cæteri, verum reprO' batus fuit. Non eft æftimanda inchoadû boni, fed perfîcerc bonum honorifîcu® eft, vt cum confummaucrit homo, tunf incipiataccipere coronam rslucife'rxvi' tæ, quam repromifit Deus perfeueranti' bus in bono vfque in finem. Sathan ingt; ter fîlios Dei affuit, neutiquam-laudan* dus;Ego verô prodq ex iftis, res in aper* to eft,fcd non eram ex illis. Nam lî füll' fem ex illis, permanfifsem vtique cum il' lis bibiturus calicem.quem amp;nbsp;illi bibt* runt. Ego Saul inter Prophetas, ego fill' us Effrem, intendens amp;nbsp;mittens areuffl conuerfus in die belli, abfj retrorfuin 1'’ non cuflodiendo quæapud me repolira erant.TantafanAitas vigebat inter coS» qiiod ego non fum dfgnus vocari aut ha bcrijôi multû minus laudari, quafi ym” ex 111 is. Si mihi e' côfortio fanftorum

Martynim Ängliae» fto, noua aliqua de eifdem filijs quiderrt hominum iam refercnti,proucnire dcbc ret laus, mukô præclarior illi Cherub lam pulchrè condico, propter pollucio-nemfuæ fandkifïcationis in mukitudinc iriiquitatum fuarum eiefto de medio la. pidum.ignitorum, mira tarnen poftea de ipfo filio Dei enarranti, quando dixic Domino lefu; Scimus quis fis, Tu es Fili. us Dei: laus tribuSda forer, Quód nepha. rium eft opinavi,inanis ac friuola eft exui tatio(fi fidem adhibeamDiuoChryfo. ftomOjVel tantillæ experientiae me3e)cui remurmurat teftimonium confcienriæ. Abfit elgo,vt vocct me quis Noïmi,fed potius amarum,quia afflixit amp;nbsp;amaritu. dinereplcuic me omnipotens. Egrefsus fum plenus, amp;nbsp;vacuum reduxit me Do. minus.SuPFiciet mihi modó, fi ex hoe egero, gloria in excelfis ab angelis akif. fimo refonet, amp;nbsp;in terra ifiis fanftis ve. hetatio ab hominibus bonæ voluntatis ittipendatur,ac per mifericordiam Dei fcexuvgat démolira vinca nofiræ fandac religionis, amp;nbsp;expandat palmitcsfuos à mari vfque ad rnare, amp;nbsp;â flumine vPqj ad terminos orbis terrarum, amp;nbsp;vt hoec fiant • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;forfan

Forfqn depofco i Illa ramen non quaü haue inanis gloriæ mortificationf acccpiflcln. Si lani perfedus effem, vt lingiiis aliciiJc laiidis fubrracftis, igne maix concupificcnrix, qui claufn* eit in ofsibusmeis, facilius cxpcdiar,fi^ modo prouocem carnem mcam ad p«“' landuin virturcs illorum, de quibusl^' qui pfumo, ac tandem per grariamD'* corumque mérita, mexoliux reinfet^f' Quod mihi largiri digneris lt;54 cito pfrf' cias,Iefudukifsime te deprecor, Amf' Ue uita fancla 'Priorijs Lotid^' nienfii in conuerftti one jua prii/ata.

narratione conuenKi* tins progrcdi valea® ab ipfo vencrabili tre prxfaix domus ftræ Priore, dcfcript® rtis exordium fumara. ,i Iftc Rcuerendui

Pater,nomine loannes Houhron,de qult;’ primonobisfermo,ab honeftis parenri' bus in comitatu EiTexiXjin pr^-didaAn« ali3f

giiæ patria omis erac. Qui àparcncibus literarû ftudio craditüs, in eifdem adeô_ profecir, vc gradum Baccalaureatus iti Vtroque iurc digne adepeus lie in Aca. demia Cantabrigenß, quo adepto, cum parentes iam piibertacis annos ingrefi. fuin, connübio iungere difpofuenint: Qiiod pcrfpiçicns latenter parentes de. clinauit,quia difpoGtus ab eis ftaïus con iugalis minus lïbi placuir.Diiiiniscnini fefe dedere ftatuerat obfcqui-)?. Clâm igi tur fugiens, latitabat cuin quodam de. uoto Presbytero, quoadufque facros or. dines gradus facerdotalis afeenderepo. tuifTetjqüibus aiTumptis, ad parentes rc. dijt. Si tandem de omnibus qux egerac Vel inuitc pacatos reddidit. Sicque in hoc ftatu faccrdotali per quatuor annos laudabiliter degens,poftea adfuperiora volare afpirabar,quafi ccruus matutin^.

Et anno ætatis fuæ vicefimo oftauo, ' aridum hune mundum floridus iüucnid gt;nbsp;calcare coepit; Qi.iod vt citius cum ma. ‘ nbsp;nbsp;xima fecuritace,amp; accumulatifsima vfi.

' fuauifsimum iugum,ac lenifsimac farcinç ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Carthuo

Carthu/ianæ obfcruantiam, fofo cor^i® afFectu humcn's fuis manfiiecisfubire^^’ iagcbat,fla2:itans in didadomo falutS' tionisbcacifsimæ Mariæ5pcr humiksii'^ ftanrcs'q; prcccs, hoc fando habitu noû''^ ordinis fc indui.Qi.io cum pôft diurinai” dilationem indutus fuifsct, veterem minem totaliter exuens, verê induitn®“ uum hoininenijqui fecunduDeum cre^' tus cftj etiâ Dominum lefum Chriftuni' Dcgebat cnim vitam ibi per vigintia''' nos propenfè eminentem,in multa auü' ritatejiumilitate amp;nbsp;patientia, ac dafuripfius mortifîcatiorie,ccllæ amp;nbsp;tij dilig£tifsimus obfcruator,fempcr o^' cul[ans,8c qualî in ardura ftringens tiam fibi concefsam, ne notarctur, fUp*' ensfempernefcirbamp; nulla xftimatio''' dignus haben'.

Marty rum Ângîiæ, ii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Erum non poteß

’’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciùitas in monte

gt;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abfcondatur, vel

I' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alicüius domus fcneftræ

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adeo ftrifle claudantur.

(1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quin lux inclufa profpû

(* cicntibusalicubi pacefcat.Iuxta verfum: * nbsp;nbsp;nbsp;Q»olt;j magii tegiwr, tcâui magis ^ßudt ignis,

’ Sicut amp;nbsp;caminus inieftis exilit aquis, amp;nbsp;flamma in fublime cxtollit comas.

’ Quibus omnibus baud impar cft innata • proprietas amp;nbsp;conditio gratiac amp;nbsp;virtu« ' lis. Quantô enim magis celatur amp;nbsp;depri ' mitur ne propaktur, tantô magis ac ci« ' nbsp;nbsp;nbsp;tius euolatjébüllitaccrefcit; quantôquc

I abieftus in domo gloriofæ virginis Ma« tris Deii ôc ab hominibus virtùofus ac fanftus habebatur: appetebat fperni, amp;nbsp;honor eum perfequebatur amp;:apprchcn« dit,G honor dici pofsit; Sed huic,qucmi àdmodum amp;nbsp;omnibus fa née is, tab a fe* j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E cüiii

mm plus ferunt oncris quâm honorSi, quamuis pullus indomabilis, afinahsff’'. fualitanSjin huiufccmodi læteturack larefcat,quafî in honoribus veris : Vcrgt;' ifte deuotus pater in abdita fanAit^'^ diu fe gerens, primo Sacriftarrj dofflUS; per obcdictiam alTumpfit officiir. QuCi* omnium onerum fiue obedientiarum bi qu:'im maxime placuir, quia deliciie'' ius inEccIclïa fempercfic,amp;circa Eccllt;' fiaftica mimftcria die nodurp verfari?'-fcruum frarrum fuorü fieri.Quæ onii'i’' cumingentialacritare,induftria Sire“'' rentia perficiebat, in omnibus ncs proficiendi ac merendi per fuaiiiK miliationcm,dc!edionem amp;nbsp;labor?f’' ptans. Sub cuius tempore in Iioc iftud omni memoria dignum contig'*' Quidam deuotus frater peftilentialii”^ bo attadus,ad extrema dedudus eftqquot;' cum corpus Dominicuin fumpfiflcc,pf'* nimia valetudine illud retincre neqquot;*' uitjfed mox euomuit.Quód pater Vic^“ rius ( co qued pater Prior abcrat ) fi®; cum omni eieda immundicia collegit^ airumpfitjatcp ad cellam huiusfandiP^’ tris Ioannis Houheon, tunc Sacrife***’

tulit comburcndum. Accéfa igirur pyra à».;; contcndcbant hq duo patres, quis eorïi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*'

' in calice repofuit, intendcns in proxima celebrationc fua illud fumerc. Sed prius ■ accerfito ^dana deuoto fratre conucrfo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

rcuclauerat(Quæcunlt;^ enim popofcerac DeOjftatim deckt illi benignifsimus De us refponfum,' adeóDeofamiliaris, gra» tus amp;nbsp;charus erat.Notü hoe erat in muh tis argum£tis per totä domü)Huic igitur intimauit pater Sacrifia, ^’’pofitü fiiü pc» tens ab eo, vt in tarn ardua rc exorarec Dcum,pro agnitionefuibcncplacfti,for midabaccnim cöburere illud, amp;nbsp;fumerc qdämodo abhorrebat. lufTa cöpleturus

precarus efldementiam,quatcnus cidem fuper hac re aliqd indicium demonftrarc dignaretur.Et ecce tempore matutinarü infpiritu pofitus vidic turbam magnam, E » quam

quam dinumcrare nemo poterat,in albi* veftitam, quorum fînguli cercum arden' tem manu geftabanr, compofito gradn facrarium introire,amp; ad illüm locunlÇV' bi repoGtum fucrat corpus lefu, proco dcre,ibiqüe fumma cum reüerentiaado' rantes ciftam, qua redufum erat, apefi* rcjfaAacp ibidem aliquantula mörat!» fparuerunr. Sed quid interim ibidem n gcrinc, ipG fratri, qui hæc vidit, manli' jncognitum. Adfeautem reuerfusff* tcr,in aurora requiGuitSacriftam,annlt; in tali loco prædidas facrätifsimi corp** risChrifti repofuifset rdiquias. IlloW refpondehte,mox vifum eidem aperuif' Q1.1O audito, deuotifsimus pater Sacf* ftajpoGpoGto timoré, ÓC mortis, amp;nbsp;nai“' fcæ, mox fe cum omni alacritàte ad cd'' brandam Mifsam prrparauit. Subqw’ amp;nbsp;illudrepoGtüreuerenter amp;nbsp;affedu'’^ fè recepit. Sed quäm præclarus iftc ßl’’ calix efset, nemo feit, niG qui acfcp‘'' Verc inebnans crat,in tantum ,vt aftan* tes hoc euidenterperciperepofueriin'' Ille non timuit mortem, quia auchorci” vitæ fufcipcret ; nee inGrmitatem, fanantem omnes languores deglutirfquot; nec

i I» lu

V' » O' ■il

I»

' Martynim Anglî««^ nee naufeam habuit ex vomitUjquia gu« ftauit quâm fuauis eft dominus in fpintu»

tdez« in 'Procuratorem pojïmoHw«» («Triorem cr Vijïtóto-nm fkiS«5 Jucrit.^

Xplcto igitur laus dabilitcr ciim omniutn Fracrum ^racia^ in hoe officio Sacriftarij quin« quenniojidem ipfe vc« nerabilis pater Sacrifta,

*' ftoris emifit, qualcs(]j corporis defeftus cum proftrauerunt, qui fie omnino inui« tuSjgratifsimae atque fibi dilcftifsimç fo« litudinis defideratifsimique filentq dul«

'' cedinem deferere cogebatur f Lya cum lippis fuis o cul is, amp;nbsp;lurida facie ci non placebat. Prætulit amori fubfequcntis

■J“ priorem,quia melius lîbi videbatur tune quàm nunc.SoUtudo arridebat, vbidul«

f’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et CCS

CCS fufurrationcs dikfti in occulto trä* here amp;nbsp;audire porcraCjamplcxufqiieRä' chelis illi ctanc concupiti, à quitus pf' follicicudincm circa plurimafc aucHitf^ pidabar;Nihilominus Deo iuuancc dö' tera illiusfcmpcr amplcxaca eft cum,3f inrer cius bfachia mirum in modum vi', gilanter dormiuic ac quicuit. Quocu«' que cnim fc vcrtcbar,vbicunquc fuit?quot; nimulru lîuE in folicudinc,in plateis in cclla, conuertebarfc ad cor, haurifi’ pacem ; pacem,quia in pace fperauitr' ab ea nullis negoerjs alicnatus, fed to',“' in Dcum intenrus liuc raptus fuit iiioi^ loco. Ccrtifsimiim eft cnim, quod rtli'î qucnsfeipfuin propter Dcum, centup*“ accipiet ctiam in pracfenti. It^quefc?“ rens per triennium in hoc officio re, ftrcnuc ac pic amabilcmqueDco^ hominibus,vacante Prioratu domus 1’* lx vallis, illud onus fubire coadus porcatc.Qiió co migrante,amp; vix niidium annum ibi miniftrante, ab cs“ vbera matris, qux cum educaucrat?^ ad fux profefsionis domum reuot^'“’ eft. h’migrauerat cnim ex hac vita,''^,' ncrabihs pater Prior cmfdem domus^'’

•' rendus pater vno omnium confenfu, (qued perraro aneca ibidem vifumfuc» rac)a(rumptus eft,ac demum anno fecun

P doPrioratus fui,àRcucrendo pâtre Car thufiæ clctftus eft amp;nbsp;afsignatus in princi« palem prouinciæ Angliæ’Vifitatorem»

I*; quid agatur in hominc,nifi fpiritus ho« l* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;minis : inexhauribi!is itaque eft hic fons

Il Patris.Scd more annorum mcorum, qui puer fum ætatc, gratia Si moribus nefei« * ens loqui,in amccno iam prato conftitu« tus, hinc inde per diuerCadifeurrens lo« 1* ca,flores pulchriorcs colligam, exqui. gt;nbsp;bus fertum mihi componam,amp; vtinam ad internum animx meæ ornarum, per rcdolentcm imitationcm fanftorumpa. trum meorum id feccrim.

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E De

Hißoria De faitJlo dijereto regitttifii Priorùinofficijs cr virtutibitt eiufjcm.

Ste venerabill’s p? terprofundæ fuithuwl Iitatis (quæ omnis prinlt; cipij debet cfse fîn]s)fo‘ cialem dili'gens virai” cum fratribus. Nam i” fua prælationc, honores illi nonmuta» bant moreSj quia ynus atque idem feiH' per manfît ; Gprnua nunquam fibi erclt; xit. Si quis fortuito dominum eum vO' caflet, aut aliquam nominis magnificen« tiam ci impofuüTctjægrê tulit, ita, vt i4 ftatim reprimcrec,dicens:Non licet pault; péri monacho Carthuiîano dilatare fini« brias, aut vocari ab hominibus Rabbi-Quotiefeunque autem fratres fe eidem inclinabantjin magnam fuijpfius hoc ac« cepit humiliationem t attamen iubebat eis, yt talcs inclinationcs nullatcnus olt; mitterent. Propter vos(inquit)ita fîar 0£ fîlios vcftros, ne inculta fît terra noftra:

Statuta noftra ita hortantur, amp;nbsp;factum cloquium non folumpcrmittit, verum» ctiam fieri iubct.Rogabat eos, vt in hu« iufcciupdi cxrcmonijs libi inuiccm aut ' 'alteri5:xhibiti8, non effent ad oculum feruicntes, quafi hominibus placentes» fed in fimplicitatc cordis Dcum quærcs rentjprx oculis Dcumfemper habcntcs, omnia in eius nomine facientes. Dice» bat*^,fc in quotidianis fuis oratiombus Dcum poftulare, quatcnus ipfas præro. gatiuas öi reuercntiasrationefui officrj fibi exhtbitas, inlaudem amp;gloriamfui fanlftifsimi nominis affumere amp;nbsp;afscrihe= Tc dignarctur, fuppleret'qj per exhibition ncm aliorum defcdum amoris amp;nbsp;cultus, quos ipfemet ei dcbcbat. Sicque femper fcruare humilitatem côntendebàt. Cum folus effet in aliéna cella cumaliquofran trum, non vt Prior, fed vt Jiumilis frater lehabebat,diccbat'tç,fc reliquiffe Prio« ratum in cella fua : Cum verb in officii fui cella aut alicubi in conuentu effet, fe gerebat vt eius congrucbat officio,cum maxima tarnen modeftia öchiimilitatc. Totusquoquc conuentus in tanta reue« icntiaeumhabuir, quid in exhibendo

De paticntia eins quid referamdpfä verba iniuriofa, exprobratoria amp;nbsp;oblo * eutoria, quæpcrtulitab Apoftati?,fuffi' cerce pro tcftimonio lï rccitarcntur; Selt;^ tranfeantjtam patjensfuir,quód vnif^' rum quodam tempore in eum iniurgti’’ ri non rcftfterct,fed prouolutus adpcd^® ciusjdedit maxillam veius fohtarius pt^' cuticnti, faturabatur opprobr/js, cob' phis amp;alapis, quoadufque alrj cructunf eum de manu tribulantis. Nee, Ulo i”' üance,vnquim reddidit verba comminJ roriaaut iurgatiua,nec vnquam vidic^' um homo aliqua pafsionc iracûdiæ coifl' motum. Et quando fratres rcclufiflentn' earcere ilium, qui ralia patri fuo irroS,^' rc præfumpfit, ipfe verus imitator Chrifti rcfpondit; Parcite quæfo frattff’ parcite ; Cur æmulamini pro met Quid fîmile vnquam fecit mihitQuid mali ni3' !o fecitfmihi non nocuit. Qiiare iraftlt;' miniflfte bonus frater non fuir in ciilp’; fed inimicus animarum noftrarum, paeem noftram rurbarc molitur.

pulk hunc tribularcme. Verum,no» gaudebic inimicus mcusfupcr me : Di» mictice ergo liunc fratrem noftrum. Sed proprer exemplum aliorum,rccludacur in ccllafua per aliquot dies, malens Icni» • täte vincerc, quam rigorc iufticiæ corri. gere.Caufa propria crat.in qua patient» amfcruare amp;nbsp;exhibcrc.magnx vircutis indicium eft. Idcirco ipfe hanc oftende. bat; In caufa verô Dei amp;nbsp;rcligionis.ii poft vnam Si'fccüdam correptioncm de. linqucntes noluiftent fe cmcndarc.Nloy. fen amp;nbsp;Phinces imicatus, zclo I'pfc amp;nbsp;fpi« ritu Domini lefu agitatus.facicns eis fta. gellum dcfuniculis, feuerus crat.

Miro infupcr agone luftabatur cum feipfo.in omnibus vt feiplum vinccrcr, abnegaretj Si mortiScaret, circa quod funium eius ftudium fuit.fiuc in clauftro, fine extraexiftcret.Si vt alij adhocinftà rét.côfummata admonitio eius fuit.Qiic aut bella Si quas moleftias ipfe in fc pcrlt; tulit, vt ad illud attingeret.Dcus feit. I:t quamuis cunfta quç circafe gerebantur, occultarc fummope fatagebat, tarnen a« deo inteftina Si clädeftina no eft tab's bel ligeracio Si palgftra^quin Si hominibus fccum

frcum cômorâtibus aliquate nus «’nnotut rir.Quicûip enim vidilTcnt cum, vcrè in» tclligcbanc magnam inrcrnam colJuct^' rioncm, non folum aducrfus carncm fanguincm,fed amp;nbsp;aducrfus ipfumPrind pcm tcncbrarum infernalium fc habuif» fc.In quibus ramen ne narionem fîliorum rcprobarct in narrädo,falurarc Dci fcni» per cum filenrio prxftolabatur. Nec vn» quam vlli conquerebatur de pondéré a?ftu tentationum, täntummodo fr2cei) illamcellaminhabitanti, cuius ipfepri' mé incola fuir,aJiquando diccbar.’O frä' ter,ß tabs amp;nbsp;talis locus loqui pofrenr,ali' qua tibi indicarent.Quid pluraf Ad ran« ram dcmum,pcr cooperanrem in fc diuigt; nam gratiam, dcuenit perfedionem, vt omnium virtutum apices amp;nbsp;ornamenta qonquircret,atquc in eo,vclut in lucidif« fîmofpcculoamp; librofcripto intus amp;fo« ris refplendcrcnt, Quantæ Fueric deuo» tionis, quotidianæ eins atteftabantur la« chrymae. Singulärem nanque gratiani habuit lachrymarum, vix vlla dies prï» rerrjt, quö maxillæ eins lachrymis non cf fent irrigatf, praecipuc fub facrificio fan» difsimæ MilTse. Quandoque ctiam in re«

Martyriim Angliæ, feftorio, tantà amorfs diuini ac dcuotio® nis inebriabacur dulcifsima pinguedinc, i quód vkra fe cohibere â fletu non pocc« rat toto coram conuentu,fed crumpen» tibus lachrymis furrcxit àmenfa,feftinaa uitquc in ccllulä fuam, fuse compunftio« nis Si dcuotionis confciami Et introiens cubiculüvbertim fleuit,c01iberius, qud fecretius per totum praridi) tempus.

Charitas iri co fupereminebat,qud adDeum amp;nbsp;proximum.Si quando ali^d germen amaritüdinis in clauftro pullulas re timuiflet, cito cuellerc conabatur, an« lequam niniium inualcfcerct. Non dice« bat, vidcant illi, compefcant feipfos,fed confcftim acccdebat ad eos, ói caufa di« ligentcr requifita fuis monitis, modö vi« no,modó oleo mixtis,frcmitüm inferna« lisbeftiæ, amp;infurgentes motus fedabat. Et fi quis contra eum concitatus cxtitiP fct, ob pacem habendam per humilem fuqpfiùs deicftionem, prior vcniam pc« tere non crubuit.Et quolibet ferme men fe palam in capitulo prouolutus geni« bus,ftillantibus lachrymis, conuentü ro. gabatjVt omncsfuos defedus,negligen. tias, n^aU exempla, G qua huiufmodi,

Pro«. j8 i'gnofccrent, accufans quideni feit pfum inmukis,cum ccrte ne in vnoquilt; dem vllum odendcbat : Sed quia iuftuS in primis acciifaror eft fui, vcreturquo^ omnia opera fua, feiens, qued Deus ncn pareer delinquenti. Mulroties ctiam di' ccbat.’Suftincarisobfeero pijfsimifratres , modieumquid infipicntiæmeæ, amp;fup', portate mc.-Coniïdo in domino,me noU ' faecre pceeatiim,humilians meipfuni,vt voscxalccmini.Infipiensfaiftus fum , pter vos, vos me eocgiiîis, vt prudciiff* vos firis, egofaeio: Capite mc,vcl vtiquot;' fipientem aeeipite me. O fumma huniili' tas amp;nbsp;perfeda chariras, nefeiens inflad’ nce quæfua funtquxrcre, vt alios luen* faeiar. Quid pcrfcctius bae eharrtatc,^ quidfiiblimius bac bumiliationc

t.Cor didieit illud diuinum: Quanto maieircs» humilia rc in omnibus. Er adimplcuitd' lud Apoiroli. Si quis viderur inter vos piens efl'c in hoefæculo,ilultus fîat, vtß^ fapiens. Qiiidftulrius hominibus,quâ'” ,

deqei amp;nbsp;bumibari i Et quid apud hoW** neS fapientius amp;altius,qudmfupcrbif^ , clruari e Sed fapipntia buius mundi» Prou. 16 fitilntia efi apud Deiim, amp;nbsp;qd airum homin’'

Martyriim Angîi??, hominibus, abominatio cft ante Dcum. Idcirco in infipicntiahumiliationisglo« riari didicit amp;nbsp;iftc fandus pater,fadus in omnibus exemplar bonorum operuin. Habere amp;nbsp;feruare pacem amp;nbsp;charitatem in clauftro fummc ftuduit, Si quia intel. lexit,non ex bono clTe aufterîtatem, no. luit cum aufteritate imperare fuis,amp;cunj

•. potentiated in maxima modeftia. Cum luuenibuSjfub quatuor aut quintpanno» rum difeurfu profefsis, agebat ipfc quafi

, lofcph cum fratribus fuis, alienum fc eis demonftrando, duriuscploquendo Si in. crcpando,nc lenitate abutedo infolefce. rcnt.Nouitiot^ quoqj inftrudiones mo. nebat, vt vigilarent vbique, nc nouellx plantationes in iuuentute fua in nimiam audaciam excrefcerentrMulta enim ma. la experientia docet inde prouenilTe.Sc. nes verci,vt rigor ille lentefccret, quern , dedit, non natiuitas,fcd mala confuetiu do, propria voluntas, amp;nbsp;furjpforum im. mortificatio fuper deliduin vanæ a'fti. mationis ex diuturnitate in religionc, cnixe,blandc amp;nbsp;lcnitertradabat,vrabf« que fradione inclinarct ceruicemfuam, Sc paratos fe ad omniafacercnt.Si quan.

do qtiiuis fratrfr, fiuefcncx, fi'uciuufi”’ aliquid fiiperfluuin aiit curiofuin fXp^ ' ftulaiïcr^cnmo dcraminc èc mititatc fU*quot; frcnabat, rciiocans ad mchtcm vocati*’’ ncmfuam,dicendo;Si infæculo cflfsb®' ne frater,lehfualitatis ruæ appctituwquot;' omnibus feqtii non debercs jQtiantÓi”*' nus amp;nbsp;bic in clauftrofFatias tibi aliquaiquot; vim aduerius talcs luggcftioncs no^* lias, vtcumviûlcntis rcgnum cœlotui'' acquiras.Nulli vero cum animofitateâ^’ quid ncgabat, nec etiam faciliter con^*’ debat cis, quæ requirebant, fed cümtä^' Icnitatefpiritus amp;nbsp;molli refponfiont^' habebat, vt aliorû duricics cmollircni(gt; multô hilariorcs difeederent prüf'* pullïone amp;nbsp;abncgationc proprie voluquot;' taris, qtiam fuiffentjfi eis peritioncin rum concefsifî'et.Spiritus vitæ efat in r'’* tisfermonum cius, lî qucmJibetfratrun' in pronunciationc amp;nbsp;prolarionc vtfl’'’' rum,fccundum modernorum vanafflf“' naolîtatem amp;nbsp;adinucnrioncmjcurioftfi” ledorcm, vel fîngularcm pronunciafO' rem audiflet, fenö cum ac durius incf'* pabat, dices tal cm curiofiratem Cartl«*' iîanx fimplicitati non conucnire.Prodit cnil®

Martyrum Anglia?» j enîtn ex fuperbia vt dofti vidcamiir, lis J cet amp;nbsp;hinc maiorem eruditioncm non acquiramus,neque piccatcm.ldcirco fim plicicas (inquic) columbinacumcharica.

J te fie (quæfo ce frater) nuftra fumma feis 1 cntia amp;nbsp;doftrina, veftigiaque patrü noa ftrorum in fynceritace coram Deo amp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Circa diuina officia amp;nbsp;feruitiavak de vigilans crat,6i vt vniformicas in cæ. remonijs amp;nbsp;omnibus feruarecurffemper monuit, amp;nbsp;vt protraherent cantum fus I um in Ecclelïa,fratribus creberrime ac» I clamauit,dicenï; Hue venimus Deo fers uire,operi igicur amp;feruitio eius infiftas ' mus.Super muros enim Hierufalem con ’ ftitutifumusàDeo indice viuorüôc mors ’ tuorum euftodes, à lande laudabilis no» b

minis fui cota die amp;nbsp;noôtc in perpetuum * non tacituri; Idem eft nobis officiü cum

*’ defiftentibus nobis continuant iili laiu dcsfuas.Faciamus ergo de nos, cum talcs focios habeamus,quantum fragilitas no»

■’ ftra pcrmittit,quôd Sgt;C quantum illi,mc. * lins non poffemus occupari, quâm cum * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K E Deo,

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I-

Deo, nuilufn excrdtium illi gf^tlus, S( nobis vrilius. Quid agerc pofl'umus exi« ftcntibus nobis in cellis nofrris i fortaf« fè omne remplis ab omnibus deuocc non expenditur.Qiiapropter non pigeat nos hïc commorari. Si nOs,qui viuimusHe parrimonio Chrifti amp;C eleemofynis, valde' ftridc pro omnibus orare fumuS obligacijfeftinaremus in Dei fcruitio,aut occaliones difcedendi aK EccIcHa fiinii' laremus, exiftimantes modicum amp;nbsp;br» ue tempus, quo hic fumus, nimislongn' certc nefeioquomodo exeufaremus no5 ab iniufta reccprionc,retcncione, la expenfione eleemofynarum, beneft' d:orum ÔC fundatorum noltrorum.QiiO^ veftrum aggrauat fabulario cum laribus, aurdevanis amp;inutilibus rebus» ctiam 11 totum diem in his expendcro tiscVel,quamdiu in talibus pcricucrart' tis abfque aliquo taedio, lafsitudine grauaminccNum de ciboamp;potu amp;fo' mno reticebo^Qiiando in his dicctis,fuf* ficit, aut tempus nimis longum eft, fefti« nemus liue perficiamusC Diuus Bernhar« dus omne tempus exiftimauit perdirum, vcl faltem nimis longum,quantumcun^ breu«

brcue,quo carofua talibus refocillarc« tur ncceffarijs. Alius qiioque fpiritu Dei plenus orauit, vt de neccfsitatibus amp;nbsp;in« digentqs iftis corporalibus cruerec cum Dominus, ne adeo frequenter impedire« tur per ea â contemplationc diuina. Ac tnodernis temporibus lordanis rcuerfus eftretrorfum,cum multi religiofi magno afficiantur tædio, quando circa vana amp;nbsp;externa folatia non vcrfanf,amp; opus Dei non refpiciunt, nee opera manuum eins confiderant.Hxc non eft monaftica vita fracres,nec adminiculum fpiritualis pro« fedus amp;nbsp;ædifîcationis, vt adipe amp;nbsp;pin. guedinc diuina repleatur anima noftra, quinimmo crafsitudinis ventris, que De. us deftruet, ôi extremæ delolanonis fi. gnum cft,tcftante Propheca, qui dieft;

Quoniam non intcllexerunt opera domi ni,nec opera manuü eius coniîderant; de ftrues illos,amp; nô çdificabis.Populus cnim qui ignorât Deü, fedit comedere,bibcrc amp;nbsp;dormircjiiô ficut populus.Sic amp;nbsp;Saccr dos,prçcipuè Carthufianus, Cuius eft,cx. ccllencifsimçSc pfeftifsimç vitæ iterag« ' gredi, ne adçquef ei in pœna, cui aisimi.

laf in culpa. Per hxc ôc multa alia fîmilia ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' F X incita»

incitabat cos prolixe trahcrc can rum iH Ecclelïa. Etiatn aliquando tempore diult;' ni ofFicq, veniebat à fede fua ad cantO' rcs,monens eos, vt lenrius cantarent : audiffec eostepida vel imavocepfaikf^ diccbacfe timere, ne amor Dei in bus corum tcpefcerer.Ec licut repidè tarent, ira amp;nbsp;tepidé Deum diligcren^' mox de ore Dei ( propter tepiditatf'quot; fuam) euomendi. Rogabatquc eos,V' non diftinguerent dies amp;nbsp;tempora, do bafsè lïue fubmifsc, mode altè canW do.Sicut(inquit) non eft tempus prxfi'quot;' ' turn â pâtre noftro cœleiti,quo ab fi“* amore dcfiftamus,quin omni temport^ momctoindiuiduo, ac omnibus vidb*'’ eum amare iubcmur : fîc non veli*”''’ per nos à laude eiusceflare vn^,kJ‘’' mnis fpirirus nofter femper laudet um : Abfiftat 3c vecordia, pctamus mamus à Deo aurum ignitum, vtik“' Angcii in cotlis nunquam à laude ftunt,itanobis nunquam tafdiumfubf^' pat infuofanAoferuitio. SemeletiaiJ' • ab Eccicfia exiuit in confufionem corU) (fîcut in proximo retulit capitulo)qu3'’' do audiuic eos ima voce cantare.Si

•' lum,dixitjO fratres charifsimi, quid feci ” mus hac nofteCErrauimus in Pfalmodia ' ■’ Dei noftri.-clamcmus culpas noftras^val.

* gelorum exequimur, talia errata in con» gt;nbsp;fpeefu Dei amp;nbsp;Angclorü committimus.

I Illi nunquam errant, amp;nbsp;nos per noftras I* negligctias di incurias errauimus: Quod * optime faccre debemus, negligcntcr fc« cimus.Siferuiinutiles fumuSjCumomnia

Il* feccrimus, quales fumus exhocdefeftu II* noftro f Non fiat hoc amplius inter nos.

Sioffcratquisregi terreno claudu, Ian« )*' guidum, fiue maculofum, nonne refpu« ctenonne difplicebit illi tails oblatiocRc 11* probatus erat Cayn,non quia non obtu« :6' lit hoftiam Deo, in odorcm fuauitatis: fed quiaobtulit de pcioribus. Eledus I* ' erat autem frater cius,de optimis offc. r^' rens.Quid dicerent carnalcs dominifer, 1!^ uisfuis, incautc fe habentibus circa mi. 15” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F 3, nifteri«

_ Seri circa fc volunnnos autem negligfi’ tes fuimus in feruitio Dci noftri,rcgis re« gumjamp;domini dominantium. Timco» quod talcs exurgent iniudicio contr» nos, amp;nbsp;ilia corum exquifira opera nos pro noftris incurqs amp;nbsp;negligentijs conlt; demnabunr, aftipulantc cis illacommi« natoria voce, amp;nbsp;tcrrifica diuina fenten« da: Maledidus qui facit opus Dei ncgli' gcrttcr. Quod auertat à nobis mifericorî Deus. Et continuo prsecepit cis fub obf' dientia, vt quemadmodum fempcr hJ* buerunt lumen per totum cantumPfal' jTiorum,in omnibus nofturnis ÓC FeriaÜ' bus laudibus, ex confuctudine; ita amp;nbsp;gt;quot;nbsp;Dominicalibus,ac etiam quandó aliqui^ quis folus cantaret, quiequid idcfletli*' menhaberet.

Etquia fpccialis ei cura cratdcomnh bus, amp;nbsp;ratio ab co cxigenda pro lingK' Jorum animabus ( luftus quippe admO' nendus cft,vc in bonitatc amp;nbsp;iuftitiafuJ permancat; impius vcrô,vt à viafuap''’ ua reuertarur,amp; tepidus adijcfre vtrf furgat) idco femel ad minus ^Übct mti'’

fe ipfemct conuenrui fuo volebat con» cionari, tantaque dulccdine vcrbi rc« ‘ ferri eranc eius fermones, qiicd vbi crac * nbsp;nbsp;nbsp;ignis abfconditus, inueniebacur crafia

* rum effent afperfa, itcrum acccnfus eft * nbsp;nbsp;nbsp;ignis magnuSj maior fcilicet deuotio,8a

* num^qui ibi featebar. Circiter cnimvû ginti erât in illo conuentUjqui annos tri. ginta odo non attigerant, verum in bre

•’ ui compleucrunt tempora multa. Hos * non folum verbis amp;nbsp;exemplisad præli. ’ nbsp;nbsp;nbsp;um mortificationis incitabat, verücriam

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F 4 diligcs

diligcbant, modo ncgando cfs, qu« af« fcâuofifsimè pctcbantjinclinans ex hoc in illudjVt cum hoftibus pugnarc,amp; tem pefbue abnegare feipfos difccrcnc. At(p fuma cum prudentia vniufeuiusip copie» xioncm ôi difpofidonë penfabar. Quan» dô verb aliquem talitcr probaflct,itfrö dilucuJo vifitabat ilium, ne nimia abfor« bcretur triftida, idque interdum per fe» ipfum,fed fæpius per alios,ne nimiafa* fniliaritas parerct concemptum. Et tunC mittebat eis aliqua xeniola, confidcraitf quod per talia faciliter dormitionemac» Cjperent iuuenilcs mulîtattoncs, ac etiâ, vt animarct cos ad proficiendum in c® pro idncre.'Illi verb maliria paruuli erât, amp;. cito placabantur, penfantes, ^d pro» pter corum propriam falutcm amp;nbsp;profe» «ftum,omnia ficbant. Non crat ibii^r» inurado,nccqucrimonia, quarc hocaut illud fcccrit, aut ita me tradauerit pater Prior,rcd feipfis abnegads, de nccefsita» tc facicbant virtutcm,fcque habere eau» fam amp;nbsp;occalîoncm merendi amp;nbsp;profiel» endi gaudebanr,cdam ipfimet rogabât cum aliquando, vr per talium ablatio» nemjiuc.al m nde, probaret alios.

gnofceretjdiligcntcr inquircbat â fingu= lis(ôihoc creberrimf) de cxpélione rein pons,quibus fcilicet excrcitqsfpiricuàli= bus dcditijôi quomodo interné difpofiti efTenr, vtrum concupifeerent concupi« feentias in defcrto,an quafi fponfæ anhe lavent ad diuini amoris amplexus, aiit tartquam fevui priores annos rccogita« rent in amarltudine anime fuç,amp; de pro feftu ipforum in iftis. Si quando rubigo afcendiifet fuper aurum optimum,amp; de« coris color mutatus fuifl'ct,fi forte dor^ milTent inter medios Clercs pennæ co« lumbæ deargentatx, ÔC pofteriora eius fuiifent inpallorc auri,fi charitatem pri. mam reliquilTec aliquis, per tempus modicum claudebat fuper fe os fpum, feiens, quod propter probationem ali. quando paululum dcclinaret atep tran. firet dileftus, abfeondens faciem fuam, vt auidius quxreretur.Sed li tardalTct vt nirc. Si ipfc frater malo excmplo, nimia cuagatione vcl aliqua diffblutione per. cutere conferuosfuos cocpilTct, per quse plagam leprae crcuilTe perfpicuê cerne, ret, difcurrcre fcftinabat:non dabat fo.

mnum oculis fuis,nec palpebn's fuis dor» mitarionem,non dcfiftcbat â monitioni« bus fandis,incrcpationibus dun's, amp;nbsp;oblt; fccrationibus prjs, donee illc frater ami* cum fuum fufeiraflet, ac itcrum fuptr tiii iiem dcalbatus fuiiïctjper difcrcrioné c® Icftis regis, amp;nbsp;rcinregraOet rabernao*' Iuin,quod cccidcrat, ac inueniflet locu® Deo lacob. Ipfc deuonfsimus pater eraf quafï flamma vrens, aut ferrum candeiK in Dei amore, amp;nbsp;eodem modo voleb’^ ömnesiuxtafc polices vehementer efT« accenfos.

■ Fuitdem'que magnæprudentiæ,vtf' fus gefta in domo ^pria ac etiam in alia' fum vifitationibus palàm annunciarunti T am difcrctus fuit in verbis,tamque fan* Vlusin operibus, quodin omnilocoaû ceptus erat, ac fifuiflet angelus Dei,ini‘ rarenturque omnes de prudentia fponfis cius.Ipfo quoeploquente, omntS ori fuo digitum apponebant,ac dicebâc’ Verè fcruus Dci omnipotentis eftiftf' înimici quoq; nofiri funt indices. Ipfc him Vfeanus régis, quem conftituit rrf fuper famüiam amp;£ totum regnum fuuw, V^t cllctfccundus à rege, dominusTho« ' • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nias

was Cromtvcijalter Ämanhorü omnU um malorum lignifer, publice in capicu» lo noftro multis coram aftanribus, poft necemipGuspatris nofti i, dixit, cumvi» rum fuiffe iuftum amp;nbsp;fanftum. Si ille retigt; cuiftetjlapidcB clamafTcnCjac eiusfanfti. ‘catena denunciaftent.

Omnibus pius crat,GbqpG vcro valdc rigidus amp;nbsp;durus.Dies abftinentiarum,an tcquam afsignatus elfec in procurators domus, fcruauit Temper in pane amp;nbsp;aqua. Poftea verô etiam in ipGs vifitationum fuarum progrefsionibus, amp;nbsp;quocunque perrexerat,propter quoridianos fuos di. feurfus amp;fatigationes,omniaiciuniaor. dinis feruabac, ficut amp;nbsp;cæteri conuentui cum vno pifee contentus. Diebus abfti. nentiarum comunibus, Gcuti moris erat illius prouinci3c,amp; in fummis vigiliqs: amp;nbsp;diebus abftinentiarum, in QiiadrageG. ma, cum pane folummodo potu con* tentabatur. Cumque aliquiexfratribus inGfterent, vt fui mifererctur per exquf« fitioris fuftentaculi fumptionem, pro. pterfrequentesfuas infirmitates, ac gra. uifsimos labores amp;nbsp;dolores, quos indi. es fuftinuic : dicebat conftitutum fe ciTe in loco

Hifioria in locofpecularoris, porcenfum amp;nbsp;fpf* ftaculum faduin omnibus. Cuius con« ucrfatio fi videi etur delicata, fine nimif laxa, parcret alfjs fcandalum, audaCl» am male fe habendi.

Poftremó rcnratis, 8z his qüi in trigt; bulationibus cranr, fummc confolatori« usfuit.In co cnim, que paiTus cfl ipfe, tentatus^potentior ôi aprior fadus craG amp;nbsp;alios qui tentabantur, confolari.Mul« tas vcró amp;nbsp;grauifsimas tentarioncs ipflt;^ pcrtulitjfed in omnibus fuperaüir^per proprer eum,quem riilcxit.

In orarionibus fuit tamfrequenS) deuotus, purus, amp;nbsp;iüfpenfus, amorequ« diuino impinguatus cum crafsitudin« fpiriruali, quod vc parer Vicarius fanlt; Aus martyr, Vuilhelmus ex MeuWc co« fefTor cius, mihi crebró referebar, raro , aut nunquam omnium negociorum,qin' bus implicarus fucrat,vel aliquarum va» nitarum’poft cleAioncm fuam in Priera» tum,aliqui pulueres menti eins adhxfr» runt tempore fuae orationis. Adlcduin poft maturinas nili grauitcr inftrmaruS) nunquam rcdibar, fed fupcrquoddain fcamnum recumbebat, pro culcirraliac» cipicns

Martyrum Angliæ« cipiens truncum, dcfupcr pofito paruo puluinari: Verum alios non Gncbacita facere, nifi fortes eiïcnt in corpore,ÔC in rcligionis obferuantia cxercicati. Talû bus verô perfuadebat corpora fua difere tc caftigarc, iuuenes ftriftè prohibcbac per duos auc tresannos poftingreiTum in ordinem,ita agcrc,propcer multa no« curnenta,qux indeacciderunc.

J Regebat omnes fumma cum pru* dentia, ÔC omnibusmodis quxfiuit bona amp;nbsp;pacemplebifux.Statura pufillus erac, afpedu elcganSjVifu verecundus, mori« bus modeftus, eloquio dulcis, corporc caûus,ac humilis corderomnibus amabi« lis amp;nbsp;dcfiderabilis, fuo conuentui gra. tifsimus ac charifsimus : omnes teuere« bantur cum, amp;nbsp;noncrat quiloqiieretur de illone vnum quidem malum ÿ bum. Et ipfc ibat proficicns atque fuccrcfcens de die indicm,magis ac magis,amp;C feipfo femper robuftior ctîicicbatur; ita,vt ve. rê ab vniuerfis magnushabcrctur. Et di« cebant turn ob eius fanftitatem amp;nbsp;pcr. feftioncm, dignum exiftere in Cathalo« go fanftorum annumcrari, ctiam fi fo» lummodo coramuni genere mortis occu builTet.

buiffct.Quîd pliirafO ingrata vox^quid plurafMulra ('anê. Si eniin linguis homi» num ioquerer amp;nbsp;Angelorum,]nihil di* gnum huiusfanfti ac vencrabilis parris nofiri virrutibus diccrcm.Ec quod dixi, minus cfle cius meritis,tcftificorDciim, amp;nbsp;omnfs fanctos Angelos eius. Sed gC‘ mcbundo pcftoremodô pcrtranlîcns Ü dimitrenSjplura referre de eo, nonqiiù défunt, fed quia non poflum ferô nimis fub ejus obedientia curuatus,amp;nimis ci rô orbatus ciusdulci amp;nbsp;familiari amid« tia, aliquainterferam de ipfo conueniK noftræ domus, ad implendum promif fum,quô innorefeat, quod duo vnum rant, non in carne vna, fed vno fpiritu faciente vtrofqiie vnum, vt laus vna fit vcrorumcp, parris fimul amp;nbsp;filiorum, vna amp;: cademmorte vnicntc,amp; finienre pa« trem cumfilijs.

Num aliud cxpcctan« dura, quâm qd voccni paftoris audicrint, amp;- c umlequutæ fintfNon plant,non; rae 1b« lo cxccpto, qui qualî pecus raacilentuin ac feabiofum de ouili abfcifus fura. Si fin gulorura mores illius conuencus difcucc» rem, defîceret me tempus enarrancem: fed fummatim loquens, dicoqdinfura« • ma pace conferuatus erat locus illc. De lapidibus enim dolatis atquc perfeftis ça dificatus erat, amp;nbsp;malleus atque fccuris,Sô omne ferramentum non fuerunt audita in domo ilia Domini: tara polira erac,qd egonuncp audiui,necfcniores, qui Ion» go tempore ante me ibidem fucrant,no« ucranr'cp opera domini,amp; mirabilia eius in profundo, vel vnum gt;?’bum exprobra tionis per totû conuentü. Apoftacas non numéro nec recenfeo de conuencu,fupe« riora amp;nbsp;inferiora inuicem adeô iunge« bantur,clauis charitatis confîxa,dü alter alterius

akerius oncra portarct, quod pax, patilt; cnria, longaniinitas, piecas amp;nbsp;charirt cxuberabant in omnibus; Seniores non per ambitum difeurrebant, nec in platclt; IS, fed in cellis fuis fedebant de bonis relt; ligionis tradantes,nouam reintegratio' nem lapforum, piam reformationem ff' rancium,ac vniformem obferuantiâpcf omnes domos in prouincia conantes in» ferre.Et iuuenes induebant fe gloriam 5^ ftolas belli, ad morcilîcandum membrt fuafupcr terram. En ledulum SalomO' nis quadragintaamp; odo forces ambiuni

* ex fortifsimis Ifrackomncs tenenccs dios amp;nbsp;ad bella pericifsimi, vniufcuiuflt;f enlîs fuperfémur fuum propter rimorrt nodurnos, triginta monachi amp;nbsp;ododt' cim conuerfi, quifortiter ftabant fupcf euftodiam fuam die ac nolt;fre, in exer(ilt;. tacione viftoriæ quilibet fuijplîus. Inc» pletus numerus reftar,vt fpero in annum lubilei, iucundum erat cernere dimic^’ tionem amp;nbsp;feruorem eorum.

Silentium ôc folitudo ftriftifsimc ibh demferuabantur, adeô vt lï pater auc propinquus quenquam falutaflet in affllt; bitu clauftri,eundo autredeundo abEcgt; elefiï

Martyrum Angli’æ» clefia,fiue in alio loco extra ccllâjquanià uis licentiam habuidetjnon refpondiffct fed tantum vt ad cellas eorum pcrgcret, ficumillis loqui voluiffet, annmebat. In nullo lôco prorjeiebatur filentium, nee etiam ioqiiebantur adinuicetnfine licen tia» Ante hanim ingurgitationem tem« peftatum, nunqiiam exierunt claufuras domuSjirec ipfi quidem conuerfi. Per to« turn dieiTijCxcepto tempore conucnicn« di in vnum ÔC aifcedcdi,videbatur claus ftrum propemodum quafi nullus inibi habiralîctjnifi aliqui fxculares colloque« di gratia fortiiitu fuperucnilTent.In vifu femper amp;nbsp;vbique fümmè cuftoditi, cui« Cunque obuialTent in clauftro, hominem nurlquam afpiciehant, fed inclinantes fc illijtranfibant, ncc etiam inEcclclia. In» tiigilabanc autem puritati cordis inter« ‘ iljque deuotioni, qux per talcs infolen« tias rcpellûtur aut prçpediuntur, lachry« inæ in oculis multorum frequentes eranc amp;nbsp;penc afsidux cum quibufdam eorum: propter quärum inUndationem, multo« ties non potucrunt inrefeftorio, nec in ccclcli'a lediortCs legere aut cantum per. foluere, etiam aliquorura oculi defecc.

^nint præ lachrymis. Incrat inter cospi* inuidia,non quiseoru effet Vicarius am Procurator(hoc côirnttcbanr patri Prii’' ri)ncc inuicem mordebanc, quis illorui” cllccmaiorin regno coelorum (hocDf’’ rclinqucbant) fed quis iJiorinn propm* attingcrec vcrain mortifitationciTi,forti* usabnegarct feipfum, humiiius fentirm de fe ipfojfynccrius fciuiretDeo,feiu£'' tius amarccDfuin,ftridius feruarct fillquot; fiumjCautius cuftodiret ècllam,rariusfi’ marcr culpas in capirulo, primus ad Eccleüamjibcnrius ac diutius ibi rarccur,quis vircuoffs operibus afFcâuû' ffus inhacrcrct, ac magis fupcrerogaf'' dcbjto, amp;quismelius obferuaretftatui* ÄS cæremonias ordinis. Etliocgrafi* Dcj,ac (ue induftriæ per lelum Clirifimquot; attrlbuebant:pro quibus pcrficicndisfli' ac node inuigilabanr, ïc alter akcruiquot; ad4iæc pic animabat amp;nbsp;adiuuabat.

Erat ibi cor vnum amp;nbsp;anima vna,filt;ai' Reuerendus pater volebae in omiiibuquot;; ira vt fæpc, pater diceret ; Onere graii* fratreSjConfcnticntcsiiii' Iff in omnibus, non ficut ego, volo, cut VOS vuJeis fiauOmnia erant cis con«quot; util

igt;' ft

n 0

gt;

)

« it ♦

Martyrufn Angb'x^ nîa,mcum amp;nbsp;tuum excludcbantur n clau ftrOjita vt nihil proprium haberctmsfiuc inlibriSjfiue quibufuis rebus alijs;Sedad vokincatcm ÔC pccitionem omniü indifferenter retinebantur, quxcunrp quis in cellahabebat. Curioficas fummopcre ibi deuicabatur,vilitas,parcicaE, amp;nbsp;paupertas intime diligebantur.Quodfanè prx-claræ amp;nbsp;infignis virtutis ac gratiæ erat. Nam plærique omnes in iilo conuentu, tarn monachi quàna conuerlï,magnaruna

opum ac terrenarum poircfsionum do« mini fucranc,aut iure hærcditario cis de» bebaneur multa,fcd huiufmodi^arbitrati funt vt ftercora,vt Chriftum lucrifacc« rcnt,paupcremvitam gerentes: Ncceira riü, non habuit voeem nee locum in Pa. radyfo Dei meigt;quia turbac paccm amp;nbsp;fc. ditione facit in Omni locoquó vencrit. Sub vmbraenim ncccfsitatisfenfualitas amp;nbsp;^pria voluntas,quafi leoin fpclunca fua,inperditionem animai^ rcquiefcunc ad quas extirpadas ipfum nccefTariü tru. debatur fub dira euftodia patrisPrioris, Vtquddille necelTarium dicerce, hoefo. lumodo habcrccur, fola necefsitas vigc. bat inter eos.Tancum duplicia dc aliqua

re neccffaria (exceptis libn's ) habebanG lt;nbsp;pucajliabitum,caligas,tunicas, cilióa^

ftum capituli venicbatjfiue non ; Exc^' peis tribus principalibus feptimanis,^ hoe in modica quantitate, dimidiam ft*' licet pintam vini, amp;nbsp;non amplius, vH^ tempore. Necefsitas fol a extremi friglt;’' ris, impellebat aliquos eorum ftrucf' jgnem, rccolentes quanta frigora ditates fuftinucrunt fandi Dei, qui df' cuicrunt in mclotis amp;nbsp;pellibus capriniS’ Etiam 11 pater Prior dedilTet cis licenti« am,fua ligna crogabant in cleemofyn^ï pauperuin: Nihil ibi fïcbat Ene licentfc , nee dare,nee recipere aliquid quantum' eunque paruum quis aüdebar, nee etiam bibere aut frudus comcdcrc poft reff’ diones, extrema non vrgente necef’ fitatc.

In colloqurjs priuatifuc eonuentioni» bus, otiofum ƒ bum raró quis audiebaG aut de mundanisrcbus.Si quis rale quilt;i inconlïdcratc' prorulinet,confcßim mo» nebatur ab audiente, per quod animuB dcliiu I

Martyrum Angh’»» dclinqucntis corrigebatur.SæcuIares re« cedebât ab corutn cellis,creberrimc cum lachrymis dicentcs: Vere Deus eftin Io* co ifto.SoIebanr nempc fratres in primo aduentu ad eos, ÔC ad falucationem f^-cu« larium rogare eos,vr nullos rumores ni* hilque dc mundo intimarent eis : fed lî ' quis fcrmo bonus efTet ad çdificationem, ilium trutinabâc mente, ad imitationein, vt illud nuUavncp obliuione delendum ä pQfteris,prçdcce(roris fanftifsimi patris ' noftriHugonis, Epifc.Lincolnienfjscxc« plum fedarcntur,qui diucrtens inquan« dam domum noftri ordiniSjtegrelTurus in Angliam poft ædificationem venera* bilium patrum domus maioris Carchu« ' fix (vt patet in eius legenda ) interroga« 1'1- tus erat ab vno fratrum in commun! cok ' loquio eorum, de nouis quibufdam. Cui I refpondit fandus Hugo; O pater rumo’ ' res audirc amp;nbsp;refcrre, etfi licet Epifcopis, » monachis tarne nonlicct; Celias vel clau ftrum rumores ingrcdi non debcnt,vr.

I bes dcfercrc,amp; in fol itudincs rumores af I ferre non licet.Hxcfonora vox fonabat 1 in auribus noftrorumfratrum in tantum, » quod grauiseis erat accelTusfxculariir, ÎI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G 5 etiam

Hifiofia «i'am ß non ingruiffct vlti'ma tcpcßa«, tail's ingrcfTus ramenfæcularium in tlaiK ftrum noftrum pro pofTe impcdiebatur.

Verum diuini otFicij prolixitas, dul» cedo amp;nbsp;inoduldtio cantus, incitabanc a« nimos audientium ad deuotionem,amp; piofamlachrymarum effufionem. Vul' go dicebaturiSi volueritis audirc feriii« tia Dci dcuotc cclebrata, pergite ad do‘ rnumCarrbulîæ, ilkic deftinabanrur Lf' gati aliarum nationum, üluc afeendebät tribus^tribus Domini/encs cum iuniori« bus, pulilii 5c magni, ad conHtenduffl nomini Domini.

Vigilia cuiuslibet noAis apud eoîj fefto omnium famfrorum vfque ad Pa* fcba.ad minus durabat per quinq; horaS' Surgebant cnim ferialibus diebus hora décima, diebus ctiam capitulorum.-fcfn^ vcpö Candelarum ante decimam, perk' uerantes in Ecclefia poft fccundum pullt; fum vfque poft tcrtiam,aliquando vfqu‘ ad dimidium poft tertiam. Apafchavf» que ad feftum omnium fan(ftoruin,fcria= Iibus diebus,bora vndecima. Et vtfinc omnifollicitudine cflenc,quietiufque va carentDeo, iiitendebant Domino Reg* , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuppll'

Martyrum Angli'æ* fupplicare, vc omncs terras ÔC poflefsio. nes corum ipfe dignaretiir acciperc,red« diturus eis annalem reddicum eoriiin,ita vc illi non implicarentur vllis fæcularù bus negocqs. Sed Siftatucacum glofa, ftrenuifsimé ibidem ab omnibus, nullo iota fcicnter prætcrmiflbjferuabantur. Ec ipfe vcncrabilis pater Prior, cum fuo Vicario infiftcbat, vtfecundum glofam ftacutorum conuentus dirigcrecur in o» mnibuss

titim Salomoni non habebat vitra in fc fpiritum. Cerrt quis «unque vidiCTec ordincs miniftrantiiim lt;» , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G gt;1 in hac

in hac domo Domini, inflammatusfu*^' i fct fpiriru ad feruicnduni Deo viuenp* Noncrat nobtfcum licut indiebiisIuJi' cum,quando vnufquifquc facicbat, fibi reftum vidcbatur. Inter noftioS“^' nim crat yniformitas mornm amp;nbsp;cærcniO niarum,abfque aliqua diftindione ÿi uerfitate. Direcla quippc crat via perte cxprelTa per fcripta, ita, non poflcnterrarc per earn. Tabs ord^ ÔC confonantia,dccoranc religionem,^^ vbi non eft ordo,ccrtc ibi eft aridiras dt‘ uotionisjcontinuus horror mentin,amp;gt;’‘ borum maxima dcformitas, amp;nbsp;dchonC' llatio fan darum religionum, nulla com* pafsio fupcr cotritionem Iofcph,fcd nc^ Vila çura, quomodoDeoferuiatur,mO‘ dó talcs inordinati rcligioli comcdcn* do, bibendo, Si dormicndo fuo vciirrl fcruiant, Auis difcolor non fortictur h'‘'* rcditatcm Domini, in Dei facrificio fub veteri lcgc,miniftrantium vcfles nont«’ ‘ xcbantur filis diucrforum eoIorum.Pftl-' mifta infuper ait : Deus in loco fando fuoiDcus qui inhabitare facit vniusmCî ris indomo.ldcirco præfcdi amp;prxpoli= ’ ti illius domus noftrae, diligenter inuigi* labantj

Martyrum Angliae, JabantjVt vnus amp;nbsp;idem ordo per omncs Ô4 in omnibus cuftodiretur, amp;nbsp;cxrcmo. pias in nullo praccerirent, ied tam ftrictc 1 casobferuarcnt,quafj ipfa ftatura, confie I dcrantes quód populo Ifraçli Dominus pro nulla re magis iracus ctat,qn;im pro tranfgrefsione cxrcmopiarum, be qui i fpernit modica,cxrçmonias ôi huiufmo. di,paularim decider in contemptumma iorum. Quienim in modico iniqtius ÔC infidelis cft,cercc amp;c in maiore crit li pcr= mittatur. Ad quæ dcclinanda,fa'pe prx« ' conis voce inculcatum crat,illuJ aiiri.

bus noftrorum ; Cuftodite cæremonias 3.Reg.' ' nbsp;nbsp;nbsp;mcas,dicit Dominus.Et vr omnia fièrent

1 turitate, grauitate, condecentia mo. ' ! rum,ac fccundtim vniformcm gcftiim amp;nbsp;11 Piodumfacriordinisnoftri,

I JDe eximia perfeéliofic ßffipH-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;citfJtc fraiTiim Ldicorum.-Et He ftn-

' i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gulari fiiniîitdtc dlt-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;trum.

Laicorii cadcm per omnia man« data crant,afcp rcligiO' . lifsimc obfcruata. Era' ! enitn verf conuerfuK’' mine amp;nbsp;re totaliter’

mundo ad Deum, Hlrj obedientifs»”'’ Fratres charifsimi, Famuli dihgentifsiw*’ patres afFcduolifsiini,foJicftudincm nH“ ximam gerentes pro monachis, ÖC confö lationem non modicam eis inferentesi» tribulationibus eorum, amp;nbsp;amiei Dcift' miliarifsimi;Quibus quæaudiuit à pat’’ fuo adorando,fæpr reuelauit Dei Filiu’' Cum verô eiïcntfandi Idiotæ SifiucH’ teris, mira tarnen conceperunt de ledi’ amp;nbsp;auditis in Ecdefia amp;: refeftorio,amp;fd'

feitantibus ignitas fpiritua'hs intellige”' tiæ fcintillas dkiduauerunt.NegoeiatiO nem fapientiæ Deijprælibationcsqucin* ternas frequentab5t,exercebanr, Sc eu”' intellediiali diilccdinc gudabant, ferur« batque inter eos, fient inter monachos» fiudium rigidæ paiipcrtatis, fuperfluira« tis odin, ncccfsitatis tennis vfns, obliuio tcinpor?«

Martyrum Angliæ* teinporalium, conciiprfcentia dcßderij æternorum, communis humihcas, cordis contritio omnibus in commune, fyi-jpfi« lis abicétio amp;nbsp;prxlacio rociorum:Sanlt;fta deuocio S)i feruorfpiritus inerant inter cos, adeo, vc duo corum iacentesfuper terram in tempore orationis, proftrato corpore eleuabantur fimul cum corpore â terra : Nomen vnius Rogcrus,alterius veró loannes. In affirmationem hiiiue aliud non minus ftupendum referam, in xdificationem corporis Chrifti. y Fuit in ilia domo nofira Londoni« enfi quidam venerabilis patfr,fanftitati9 inenarrabilis, fexagefimum poft profcf. fionem fuam in noftro ordinc excedens annum,ê quibustrigintaannis Priorat« huius domus noftrae disinifsimè admi« niftrauerat, Vuilhelmus Tynzbi no . minc,nationeHybcrnus. Hic ante babi, rus amp;nbsp;ordinis fufeeptionem adfanftam ciuitatem Hierufalera peregrinabatur, vbi amp;nbsp;ab Agarenis captus fuit, peri. mendus carceri traditus. Sed ipfi in hac ' anguftia conftituto, pridiè quâm occid?« ' , dus erat,venit in mentem memoria cliiuf dam imaginii diuj Catharinv,in capcll» ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domuï

domus patcrnx iii paft-ia fua pcndeiitiü । Ad quain toto cordis afFcftii conucrfe I fnuocabar cum crebn's lacbrymofisfufp* rijs præfaram Clirifti fponfam pi ofuillt;‘ bcrationc. Et in hacfupplicationc diufi' uspcrlïftcnsjfoinnum incidir» à quo eui' gilans, inucnit fe in illa capclla dom^l parcrnx ante pracdicT:ain imaginem dcrCjDci omnipotenti virtutc (cui nil’*' iinpofsibilc eft) per immefa maris amp;nbsp;ramm fpacia fubitd trair6latum,non ab^ que grandi miraculo. Vnde amp;nbsp;ipfc rcri qui aderant, vehementer admirarb amp;nbsp;dcinopinatociuB aduentu gauififunt* Ipfc autem diuinam in fc expertusdt“ mentiam, amp;nbsp;bcatifsimæ Catharinxp’’ trocinium, rem prout gefta erat, omni' bus cnarrauit. Quibus auditis, eumii rnagna rcucrentia habere cccperunt,5^ vt fanÄum vcncrari. QyddiUe pcrpen» dcnsjclam aufugir,amp; ad ciuitatem Lon= doniarum deuenic, amp;nbsp;pcftaliquantuluin temporis habitum noftrae rcligionis in domo noftra fufeepit. In qua alter An= thonius cfFcóus eft m perpeisione amp;vi‘ «Soria tentationum, infrequenti confii' (Hu Dxmonum, Slt;. in faiivbitatc viciic. Si=

Martyrum Anglise» cut enim Dæmoncs plagaueruntfanâfî Anthonium fcmiuiuo eo relifto, itJiSC hunc.Qui quidem celabat omr ia ob hus milicatis conferuationem, quantum po» tuit. Quadam tarnen noftcjtot amp;nbsp;tantis plagis à Dçmonibus læfus crat,^*^ nö po tuit fe tnoucre âloco in quo iacebatjucc tegerc corpus vcftimcntis,propter quæ compulCus erat, abfens effe â principio matutinarum : Qiiem requirens infirmae riusjnuenit in terra iacentem cum deflua entibuE vulneribus,ornnibus in cclla fua tonturbatis amp;nbsp;confufis,frequenter etiam in multis alijs eum impugnauerunt. Iftc fanlt;3:us pater tantæ fanéfitatis erat,quocl per multos annos ante fuumobitum ra» ro vel nunquam diccrc potuit illud fans ftifsimû Euangelium : In principio erat verbum,abfque eeftafiamp;rapcu. Raptus quoque erat quodam tempore in Paras dyfum,vbi 8i audifTe fe perhibebat ins effabilia verba, amp;nbsp;multos ibi vidifre,Sc cognouiffe olim Rbi familiäres. Supcrcs minens fanftitas huius, probata erat ab Omnibus fine fimulatione. Obijt autem Anno Domini ij-xp.

gationc,mira duiccdinc diuini amoris)quot; ebriati, ac inedabib fandticace præi'i eraiic.SsïCulares diccbant, quod iî poß* bile circt hominibus in terris afsimilaf' Angelis in ccclis, corumque puritatei” aliqualitcr attingcrcjin illadomo noftf’ talescHc. Sed amp;nbsp;ipfe vencrabilispattf Prior,crebrius diccrc folcbatjcfe Ang* losfubfua obedientia liabcrc; Egoau*‘ ^li'xijdij crant,amp; fiJij cxcelH. Quo adfu*‘ tiuas difciplinas^quasinuki coruinfuf**' perunt, ÔC de tentacionibus, quas pert*’* icruntjin quibus tcrribilibus effigiebas Diabolus apparuic eis,quas moleftias in' tulic.eis, quibufque plagis corporis niagt; Äauiramp; cccidiccos, qualifque ludusfe' trus eft cis, calia. quidem Si alia quarapl“ ra potius miranda,amp;facilius vencranda quam iinitanda ,omicco fcriberc, ne nOB veriracis obceflatiojfcd adulationis, ina* nis iaÂanciæ, aut propriæ Jaudis obft« quium effe putcrur.

Sed hoc pro veritate feiac omiiH domus IfracI, quod mirabilis Deus miralt; biliauiultaamp; magna, circa cleÄosfuo# jn illo domo exiftentes, operari digna» tus eft, Lingua non poteft dicere,nec li‘ tciJ

tera cxprimcre magnalia Dei, qux.per cos fecit; quot tentati, per corum precca amp;nbsp;fancha confilia allcuiati, quot atflifti S)C moefti 1'unc confolaci, quot â baracro defperationis fubleuati, amp;nbsp;erepti : Nul* lus inconfolacus recefsicab eorum col. loquiOj nee aliquis perqt, qui eorum im. ploraucrat auxilia,óó fe precibus eorum femel lubmiferat, fed fanabacur à qua. cunque fpiricuali Infirmicate detineba. tur. cumalii quidam non icafuffulcifpe. cialicer, aut gladio fc perenierint, vel ftrangulauerint, aut fcipfos fufpendc. rint, vel in aquam demerferint. Montes PpdiO'J cxcellï ceruis,ÓC petra refugium erat he* rinacqs. Et quodfupcreft, amp;nbsp;maximum erac,humiliauit eos Dcus^qui eft ante far. cula. Nihil ficbac per contentionem, nc. que per inanem gloriam, fed in humilu täte fuperiores fe inuicem arbitrantes, non quæ fua funt, vel crant, confidcra. bant,fed ca quæ aliorum,colligcntes fin. guli fafciculos myrrhæ ex aliorum vir.

1 Et quamuis per fingulorû humilitatem • difeurrere vc pofsim, vires intern« mihî 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non

bon fuppcrnnr, ninufquc prorralicrff^ icrinoncjiiorafacere 1Î velim omnia vidi amp;nbsp;noiiijvnius ramen humile fcnnf^ dc icipfo nö rcticebo,pacrisCciliccc Vu'l hclmi ex Mcwe,qni cum cfTcc iuucnis aii norum vigmti amp;nbsp;octo, generc prxcl!gt;' rus, mgcnio acutus, Græco Lacinoqu^ fcrmonc non mcdiocrircr intïgnis,rcl'‘ gionismagnus zclacor, Rrcnuuiquccul' tor Dei,ncc inucnrus ciFet quis iimiliä'l' li per omnes domus noftræ ^üinciæ,p'''’ mó Vicarius, poftea Procurator nofir^ domus,Óc fîngulis noÄibus infîncfclt;^quot;' di nodurrti ab Ecclefia rcccdcrer,pcrn’'' tcncibus ftaturis,ram confufc' reccdeb^f’ (lîcuri inilii crebró teferre folebat) q»’*' reprobatusefler äDomino,indignunif^ JudicanS non folum annumcrari,vcruii’-etiam appropinquate vel pcrmanereii' confortio frarrum fuorum, cumquibrS ftaret amp;nbsp;confifteret in laude Del, ii circo eleflum fe cUc in officium Iudjc,Vt cum fuda in fine damncrur,fe rimcrcait' bar. Ql’ibus lachrymis illud officiü PrO‘ cuiatoris fiifcepetir, quçquc media inuf» iîigarir,\'t ab il Jo exoncrarcrur,nouei'uc vniuerfi ill ins domus.Nunquam illocon

■ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dialiuî

dialius dolentem, amp;nbsp;amàrius plorantcnl vidi quenquam, quiim, folicudinc cellæ telidaiin tumultumfxcularium cxirer, quot;i'

* dendum, de nyfticorace in domicilio, * coruiis deuorans in torrentibus,ói de paf

* ■ fere folitario, fieret aquila fuper domum Domini : Dolor insens tunc attriuit cor

* garitam verebacur perdere, guftato in» ’ fuper fpiritudulcique quiete foHrudinis, '' defipiebat carolibertasqueferuilis. Si» * miles fui in hoc erant amp;C alij quâm plures, ; qui malucrant federe in angulodoma.

* tis,quàm cum mulicre litigiofaôiin do*Pro«. Il * mo communi. Mutuam charicatcm illo*

' rum, non fokim geftus amp;nbsp;verba ( quibus ’ fe inuicem fempcr amplexati funt) fed

* permaximè ipfa piafollicitudo (quâm v» ' nus gercbat pro altero ) in omnibus illis iTialis,quibuscircundati crânt(præcipüc, ‘ quartdp cibaria domorum per præpofi» ‘ tos domus ablata erant ab eis)oftendc. ' bat. Quomodo compatiebantur finguH • Gngulorum inediæ amp;nbsp;fami, qmodo tunc * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H fe mult;

ff mutuo confolabatKur, quafqite aci iff' ucntioncs cxploraucrunc, per quas aW fubucnirfnr, amp;nbsp;coruin refociliarent ft' mem amp;nbsp;fitim, pia quoque foJJicitudi’ ipforum pro incarcerans infra domum luculentifsime' dcmDftrabat,plt;' qtiæ iJlos veros efle dirdpiilos Domii’' noftri Iclu Chrifti,probarum erar. Nift' inferam de caftitacc, quia nihil inquin^ tum vel immundum introiuitiniJlam^ uitatem. Quid plura f Ibanc in dircduquot;' vaccae, per viamquae ducic Bcthfainf^ amp;nbsp;itinere, non diuerfojfcd vno graiiii' bantur omnes,pergcntfs amp;nbsp;mugient^ atlt;5 lugentes prolongationem fui inflt;* latus, amp;nbsp;mifcrias huius pcregrinarion**'

» 1« n

F i »

»•

ED ß forte calcitraßecHierc.^l qinfpiam(Noinim cnint conderet Deus fuper ter ram) fi ill tanto conuen* tu zizania nonfuperfe* minafietininiicus, amp;bo ;

( iftos malos pôft multas vocationcs amp;nbsp;di. uerfas correftiones, ad innotefeendum.

nis mali non admixti fuifient, in exerci» tationem bonorumÇSicut enim ibi eranc tnuiti boni, boni valdè :ita crant ibi ali» qui mali,mali valdc) Et quemadmodum ptjfsimus Deus non cefiauit illos proba» re, quafî aurum quod per ignem tranfir, P*quot;®«, lo in bonum ipforuiTi,pcraccumuIationem meritorum ÔC amplioris gratiae, vt am. buiarent devirtute invirtutem; ita 6C quâm graue crimen fit poft vota retra.

«ftarc, quomodoq; difplicetfibi ftultaôc infidelis promifBio,quamque malcdidus fit,qui voeu immolât Domino debile vel claudû, quomodo'cp melius eftet non uo.

ircre,qu;tm poft vota jîmifta non redde. reiNon Habens tandem fuper quo perçu teret eos vitra,addentes prçuaricationê, dimifitços fecûdüdefideria cordis core, qd omnium plagarum fup peccatores eft lt;nbsp;— nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H 1 gra.

grauifsimum meruendifsimumquc xtef’ nç reprobationis fignum.Ec pcnmfit coS labi, peccatisfuis exigcntibus, dcbono in malum^de malo in peius,amp; dc pciorï in pcfsimam obcæcationcm ÔC cxchi^^ mencis, quódnonfenticbant pcrcutien« tem,fed dixerunt bonum malum, amp;nbsp;lum bonum omnibus diebus vitæfux.S’ efgô, VC dicere cœpi, forte caJcirralP^ quifpiam aut aliqui ex eis, primo corrf' xit cos Prior paterne ad emedationf''’’ nolens eos perirc, fed ad pœnirenda'’' reuerti. Cum enim ineflet cuiquaminlt;'‘ lo clauftro, cor malum amp;nbsp;incrcdulitatH difeedendi â Deo viuo,vel alius quis cerbalTcc Deum peccator, non conrinf bat in ira fua clementifsimus Dominas mifericordias fuas, vtfecundum multid dinem iræ fuæ non quæreret, rcferiianî omnia in future;Sed cum ftatim infori’ bus pcccatum adefict, vlcifccbarur pf' apertam vindiAam, de quibus vindidii non eft modo dicendü per fingula, quaS patres nofiri narraucrunt nobis. AliquaS,, earum quas ego,amp; qui mccum cft,fraccf conuerfus,vidimus,recitabo,4)ptercaU' telam aliorum. Fotlix enim quem faciût

I uabit manus fuas in fanguine peccatoris, ’ timens amp;nbsp;deuitans talia cômictere,pro.

* noftra, monachus quidam Thomas Sak ■ nbsp;nbsp;ter nomme,furhopere deleftatus in de.

* Apoftaftas, quodam tempore cum in car ‘ cere claufus fuiftetjfub euftodia ctiam v= ■ nius fratrum conuerforum, ne amplius fugam faceret,adeô terribiliter dæmo. nés quadam node eum aggrefsi funt, amp;

*1 tam dire amp;nbsp;horribiliter traftauerunt, * t quod nifi euftos fuus,qui id in fpiritu vi.

n fuSjdemoncs fentiebat ad Apoftatam in= n troeuntes eumque vexantes, qui infuper n audiebat clamoresafftifti:Nifi(inquam) J ifie euftos per fuas deuotas acclamatio» *1' nés ôi fanftas preces, citô ad eum euigi. ’1 nbsp;nbsp;la{rec,ipfum penitus ftrâgula(rent,amp; ne.

U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H 5 tulit.

tulitjqiii tarnen poft multam moram, d? monibus eciam cfFugatis, vix ad fc rcdi' re potuit. Alius quoquc frater fuit Gcof' gius nomine, huic vehementer afpirai’’ ri ad ollas carnium in Acgypto, omn*’ quæ ordinis amp;nbsp;fanftæ rcligionis crant» onerofa vidcbantur Si grauia.Hic qdain tempore vefpcrarum attædjatus in diui' no feruitio, cxiuit Ecdcftam fecundui” confuetudinem,deambulatum in tapit“ lo. Qiiôd ciî ingreflus fuifTctjimago trti' cifîxi,qux pendcbaç in ^afpeAu introt»' tibus, vidcbatur fibi vcrtcre dorftiffl'“ cruce,aucrtens fc totaliter ab co.QuoV* fojille eodem inftanti amens fatftus cü,^ cecidit in dcfperationem,amp; in illo mii® rabiliftatu permanfît, per dimidiuin s'* tnim.Poftea verd pcrprccesfratrum ptquot; ftinæ redditus fuit fanitaci,quam nulla t* men emcndatio conuerfationis comit’' batur. Nam in tantam irreligiofitatedc cidit, ^d compulfus crat conuentuscuif expellcreab ordine pcriicenriam Cap*' tuli generalis. Fuit etiam alius faccrdcs» nomine Nicolaus Rawhus, nimis rcpi^ dæ conucrfationSjCui etiam faris molefi“ . griç in ecçlefia permanerç,qui tandê apo , ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftatart

igt;

ftàtare meditabatur. Is veniendo ^datn tempore ad vefperas, tanta pereuflus eft cæcitate, quodoftium Ecclefiae miqimc intrare quiuit, nee etiam inuenire ; cum tarnen vnum pedem fuper limen pofuif. fet, fed palpando hue illuctp diuertcbat, ad cellam reduAus,ftatim vifum rece.

11 ilt;

II II llt; p n (i ï

t» » e in

pit. Indignus crgó trat intrare Ecclefia. Scd amp;nbsp;ific idem alio tempore in célébra, tione MilTæconfticutus, canto terrore 3ic tremore corporis eft concufiiis, qdpro« cedere nonpotuit, fedcöpulfus fuitve. ftimenta facerdotalia cxuere,0£ inchoa. ta deferere.Similiter amp;nbsp;alius fratcr,nomi ne Henricus, conlimilis teporis amp;nbsp;con. perfationisjcadem ruminan5,fednon re. de diuidèns, in cclebratione MilTsc con. nencualis conftitutus, eodem modo pla. gacus fuit per horribilem tremorem, cu. currittu ab altari in Sacrarium, vt exue. ret veftimenta,quod ói fecic.Qtiiafemel coepi loqui,addam amp;nbsp;quintum de alio q. dam, qui etiam monachus eratindomo noftra, nomine loannes Dailei, magnis quidemtentationibus prægrauatus. Hic quadam die murmurauit,qd no fuit fatu ratuSjSt cibus in prâdio fibi adminiftrat?

Oculis fiiis* amp;nbsp;appeticui non placuif, di« ) eens inter cætcra : Se maJuifle comedett ' bufoncs,quâm iJliusgencris pifees. Mirî resjiuftus Dominus non fraudauit cum 2 defiderio fuD. Tantam enim copiambu« fonum attulit ei, quod cumulati, paui« mentum cellæ eius replerent, reptanteS amp;nbsp;falientes poft cum, quotunqj circa cd« lam fuam pergebat. Erant ftbi commefl« falcs SiC côuiuæ in menfa, etiam in ipfui” difeumfuum proftliebant.-crant quoqu^ ei contorales amp;nbsp;focij in ledo.Si quem ignem prorjeeret, ftatim exiliebat illsf« fus: n occidiflet eo6,alrj fuperueniebant, Sc numerus quotidic augmctabatur,pcf' feucrabantque cum eo in celJafua per in legrum menfem, nec vllo modoabeis liberari potuit.Semel autem vnum eorn forcipe apprchenfum,in igne torrereV^ luit, fed tantus fœtor ex co exalauir, â coepto dclîfterc compulfus fît: ctiS an exiftentes in clauftro à longc,cundemfo^ torem fcntiebant.In horto verô fuo ' manferunt per fpacium trium menlium) i ipfcmct frater fæpifsimc hoc idemcu magno dolore cordis enarrare folcbat-(Siçper hæc amp;nbsp;multa alia renelauit Deus fondenf

i V

1 t

) !

condenfa, noluit tam fanftum colicgi« urn, adeö nefarijs aftibiis amp;nbsp;enormibm peccacis dehoncftari. Propter alios quo» que permific Deus iftostalia pati,nc in id ipfum increduliracis exemplum ôi pec. catum quis iuciderec,ôi propter feiplos, vt ita caftigati â talibus, in pofterum de. lifterent ftultiis amp;nbsp;nequittjs : Qtii tarnen non funt reuerlï,fed irritum feccrunt pa. lt;3:um fuü cumDco ói omnibus fuis faii. Ais, ÔÇ habitu rcligionis reiefto, exie^ runt à nobisper licentiam Domini Regis noftri, Sed hæc de huiufmodi difta fuffi. ciant,amp; vtinam eorum poenitentiam in» finuare polTem amp;nbsp;emendationem,ficut eorum delifta amp;C pertinaciam, vt fpes pereuntiü effet recuperatio deperdito. rum. Sed modo eorum mala tantum in« dicata funtjVt cautela pofterorüfit rui. na præcedentium.

Nunc verô adinchoaræ hiftoriæ ferî. emprofequendam, ftilum retorquebo, bonorum amp;nbsp;malorum exempHs amp;nbsp;mori» bus elucidatis,vt vbi bonorum exempla nos non prouocant,faltem aliorum ma. la nos terreant. Nam idem eft Dcus.ôi abbrewiata eins manus non eft,fed adhuc

«xtfta, adfaluandum amp;nbsp;ad punifndum« fcc ad domum mcain rcuertar vndc exù liijvbi vc confitear Dom/iio in bonis fu= ^SJdignct.ur rracdificarein ca tabcrnacu» lum fuum^amp;rcuocare ad cam omncs C3t ptiuos amp;nbsp;difpcrfof fuos, vc in Hicrufa» kmconfolemur. O domus gloriofæ vir« ginis pi-)fs)mæ matris Dcj^ædificara olim cum propugnaculis, nunc fedcns in tri« ftina domina gentium, nomen tuum Sf-memoriale tuum in dcfiderio animae, A« pima mca dclidcrat re in hac nolt;ftc tcne« brofa,red ÔC fpiritus meus in præcordiiî meis ; De mane vigilabo ad tc, cupieiis reflaurationem tuam videre. O quam (bcatus eflem, 1Î fucrint reliquiae feminH mci ad videndam claritatem tuam pri* niam,quam habuifii ab initio. Atquor« lum iltat^Quare mccrore contrahcris ani« mat Nunquid rex non eft tibijaut confi« Jiai'iustuuspcrrjt,quia innouauic redo« Jor f Nonne bcnefccir tibi Deus,perdu« jccns te redo innere in domum fratris matris ruæ, vt inde fumas vxoremfilio fuo IfaactNunquid in Judaea tantum no« lUK Deus tO confolatio oncrofa: renuit çon.folai'i anima mea talitcr, ßenc mihj

f . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidciB

Marty rum A'nglir» qiiidcm fecic Deus, mérita cxccdSs êc vo ta,non attendcns mifcrias Si culpas, nee mihi facias fecundû peccata mea r Sed fi in ipfum cœlunri rapcrct,dcgencrâtis ani mi eflec Si nimixingratitudinis,imô vc. rS impietatis ncquifsimæ, obliuifci ma. ternoijî vifcctj: in hacfeniliçtace,quçme genuerûc.Et quid agocSi locurusfucro, non qefeie dolor mcusÆt fi tacucro,non recedec a me, Exemplo idcirco cius,qui cura curhatus e(rec,non loquebaf ,obmu. tcfcam.V eritatem tarnen hanc dicam.SC non mentiar, teftimonia mihi phibente confeientia mea,^d trifiitia mihi magna cft,amp; intimus dolor fuper dolorem cordi meo,nôfolum pro fratribus nie is abfen. tibus,qui defiderantdiem videre ex die, quibus nondum perforatum eftforamen in ore Leuiathan,vt libéré trâfcanthoc mare magnum amp;nbsp;fpaciofum fine pericu. lo mortis: fed etiam pro alqs,quorü mul» tos ego noui,qui credituri effent per cos conuerterentur ad Dominum Deum no» ftrum,fi aliqua domus noftri ordinis in ilia prouincia rexdificarctur : pro me. ipfo autem nihil nifi in infirmitatibus meis fpiritualibus, A quibus VC alleyiçr . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;per

per Dei mifericordiatTi,hancfuiiamirci» cum amore amp;nbsp;gratiarum actione^quibus pofium,non quibus velJem amp;dcbeo,aiii ■ pleftar in fpe,quöd participée mecum de bonis fuis,amp; temperet dolorem, qui ex morte matris mcæ accidit,ac irtcalefccn» tcfuo taéru refoueat carnem frigidatain præ inuctcrationc in diebus malis,quan« dofodicbatiir pedori foiiea, firmifsifflc feiens, quod hic amp;nbsp;in omni tribu IfrafI magnum fit nomen Domini.Etquamuis omnesqui introibunt in domum Doitii* , ni,reddiruri vota quac difiinxcrunr labia fua,non debent apparcrc vacui, fed in holocauftis, in oblarione amp;nbsp;odoramine virtutum, cum reformatione morum a£ fui abnegarione, Deofuoappropinqua« reitamen fantSi patres nofîri,pro quibuS l præcipuè hæc hiftoria rexitur, praftft , oblationes amp;votavlrroneaobtulcrunt i in decorem domus Dei noftri holocaii« ' fia mcdullata, cum incenfo arierum. Si adipc pinguium: obrulerunt boues cuin hircisjpellem cum carne, nihil fibi refft« uantes, nec corpus,nec animam, nec inlt; teriora,ncc exreriora,quandoquidciTi a« gonizauerunt pro iuftitia vftjj ad mer« rem,

tem, mortem quidem concemptibilem amp;nbsp;horrcndam,mortemaucem patibuli, gladt) amp;nbsp;ignis. ' De qua morte reftat ad» hue dicendum. Qyod priufquam aggre» diar(reuelationibus,quibus Dominus fer uos fiios frequenter erudiuit, prætermif« Gs) de aliquibusGgnis prodigioGspauea réferam.

Dc prodigi/s dnte mdrtyritimfra tram vifis. Et de prteparatiotte eormn ad mor* tem,primcgt; proffer fecundai nuptias Re^iSt üquot; ttoidem finaliter propter fchifma.

Ontigitautem ans no Domini ifSS- procel lofam häc tempeftatem præcedentc , cometam videri in acre extenden.

tem radios fuos plané amp;nbsp;aperte vfque ad domum noftram. Totus Conuentus,rc. grediens quadam nofte à matutinis,ccr« nebat ac intuebatur radios prouenientes ab illa

ab niâftclla, corufcare ac fcfntillare pef quandain alram arborcm in cccmitcriO nv^ftro,amp; rräsfundere fc,amp; rranfuerbcra» rc fupcr Eccicfiam noftram, Siilkimlo« cuiT],vbi campanæ pcndcbanr. Quod quidcin inaudirumcft, Sc inuifum a'rf« tro fæculis. Eodein quoquc anno venc« rabilis pater Prior nofter^qiiadam nodC' poft fecundum Noórurnum egredieba« tur Ecclefiam, qui intrans inccvmitcri« uin5vidcbat in acre globumfanguineuni miræ magnitudinis.' Ad cuius afpedutn expauit cor cius, Sfpræ cimorc cecidit fupcr terram. Eundetn aut ßmilem glo« bum fine fphæram videbac Sgt;C alius fra« ter cadem node, cxicns in hortura cellx poft Matutinas . Alia etiam non milt; nus monftrofa de duobus cuncis mu« ! fcarum, inftanre ipfo periculofo tem« porc accidcrunt.Qiiarum vna turma fu’ it nigcrrima,amp; valdc deformes crant,ff« milimæ illis mufeis, quæ gignuntur eff« mo iumentorum. Alrerius verd turmae mufcxjcrant diuerforum colorum,amp;ob longæ, ftniilcs illis qua? voliranr in arun« ’ dinctisfuperaquas.Et hærurmæ duæin. finitae mukitudinis, diuerßs temporibus ' , j : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;requie« 1

Martyrura Angïïr, requieuerunc fupcr domum nofiram, ad omncm fuperficiem eius cooperuerunt. Qiise quidem omnia aliquorum tuenrui um ligna amp;nbsp;prodigia nobis immincnti« um e(reformidabamus,amp; inbonum con ocrti omncs rogabamus. Sed annofc=gt; quenti timorjquem timuimus^cucnit no bis,amp; quod verici fuimus accidir, ac ran ta mala crupuerunt, per qirr 1Î Deus notgt; bis tnifcricors non fiiiflet, potcrat oinnis retrö abundantia tradi obliuioni.

Anno enim Domini • ƒ 3 4-. cum cü SecttiiJ^ uttäs noftra, domum dico falurarionisHüpt:« v( beatifsimx Matris Dci Virginis Mariæ Heute pri iuxra Londonias, habitarerur in omnitJMVxo» pace(lcges enim opcimè cuftodiebantur,rf» propter difti rcligiolifsimi Parris no. ftri Ioannis Houtbon inibi Prioris exü ftentis. difpolitionem, deuotionerr, pie« tatem Sc peruigitem euram circa gre» gern fuum,ac aninaas intbiodio haben» tes mala ) contigit inimicum humanf generis, quieti, paci, charitaci ac fan. Aicati eorum inuidencem,animum Re. gis Angliæ, adquaedam illicira in régna fuo peragenda inftigare . Super qui» bus confenfum omnium ßbi fwbditoruin, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à fcdco

à fedccim annoruinactate amp;fuprà,tanl religioforuni quam fæcularium cxton quere volebacQuoruin malorum eapiit fine principium hoc erac,vt omnes fecü« dis fuis nuptrjSjpriorc regina öc coniugc fua licet fupcrftite, confentirent, eafqiie ratas amp;nbsp;licitas eile affirmarent.Cumqiic commiiranj ad hoc negotium delegati, hoc edictum régis exequi egredcrentut, amp;ad faiidum patrem noftrum dcuenif' fent, quateiius ipfe amp;nbsp;fuus conuentus giæ iufsioni amp;nbsp;ordinationi prxberenl confciifum : Refpondit pater, fuæ voca« tionis non elTcjUec fe,fcu quenquam fiiO' rum, regrjs negotrjs ingerere pofle aut debercj Neque fua interelTc ejuam velit rex repudiate , quâmue accipere vxolt; rem, dummodo à fefuifquenihildehu« iufmodi rebus cxegcric.Scd hoc refpon» fo non contenti,volucrunt vt line aliqua interpolatione, conuentu fuo congre» gato fubprxftito iuramentoiHicitas efle priores nuptias afFirmarcnt,hifquc fecu» dis amp;nbsp;proli fubter eas cditac praebereiit animum amp;nbsp;obedientiam. Venerabili tune patre noftro refpondente, fe non pofle capere, quopadopnoresnuprix.

fecundum ricuin Eccicfiæ cclebraræ tam diu obfcruatæ irritarenturjufTus cft mox recludi in carccre turris Londoni« «nfis cum patre Hunfrido, procuratorc domus noftrfjvbi per vnum menfem de* tentifücrunt. Poftea vcrö perfuafum cft eis pcrquofdam probos amp;doftos viros, illam non elTc licitam caufam morris in« fligendpQiiibus aiiditis,fub conditiönc regiæ annuerunt iufsioni,lïcque dimifsi, domum redicrunr, quosadmodum Ixti fufcepimus.Vcrum quando id iuramen* turn à conuentii exigebatur, non mini« ma inter eos crac turbariö ; Qyod cernes pius pater nofter,ait ; Nondiim aduenic hora noftra,patres charifsimi. In ipfa au« tem nodc,qua frater procurator,ÓC ego à carccre fuimus dimifsi, me non ram ci« ■ tó euafurum/cd illuc reducendum, eun«

demep catcerc infra annum me receptu» rum fomniaui, vbi curfum mcum cón« fummaboivReftat idcirco aliquidaliud nobis in breui proponendum, vt exifti* mo ( quamuis fides non Gt adhibenda fomntjs) tame pariter viuamus Deo non offenfo, quamdiu pofTumus. Dum hæc ira agerentur,venerunt Confiliarij regq 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;re»

8i redores ciuicatis cum faccllitibus PufS/ tapere amp;nbsp;carceri manciparc totum co«' gt;nbsp;uenrum. Rcmiferant enimcos vacuos’ propofitobis aiitea, vcnientes accipff' iuramencum. Quod fratres confiderafl' tcs,pijs ÔC falutaribus fand« patrjs conß' lijs Ói cxliortationibus acquiefcerc decf* ueruat.bc lic demum in verba regis lu«' uimuSjfub conditione tarnen, quatenU* licitum effet.Anno Igt;omini Ij3 . dievi' ccfîmoquarco Maij, prioratus partis ftrrannoquarto.Nos igiturdc ventrtW lon^ z. ius immanis ceti falua confcientia,vc(p‘ rabamuBjliberati, Iftari cotpimus cuml® na fuper hedera in habitaculis noftfiS' quæ obumbraret 8c ^regerer nos à pl'*' I» , , uia, turbine amp;nbsp;seftu, vt fub vmbra iW''’ “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fecurifederemus abfcpaliquamaioritf

Domino, quam in principibuSjinquibU* non cftfalus.Præparauit enim Deus vff lon^5., memin afeenfu diluculi,qui j^ircufsitb^ deram öi exzruit, nullo vefttgio priori* frederis initi remancnrc,vexatioqucdr‘ dit nobis intelledum de prædida reut' larione fandi partis noftri. Et tune vert experti fumus,^*^ propheta fucrac in n** • dio noftri, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1«

, In prino'pio enim anni Dominil ƒ?£• Schifntd diffinitum fuit per Regem AngliæjSi in ab viiitä’ celebriadu Parlament!fui infticutum^vt té Eccft;* omnes authoritatem ôc obedientiam, /ttCi quam debcbanc Domino Papæ amp;nbsp;cuicÿ alio fuperiori in airjs regnis,abrenuncia« rentjamp;ipfum Regem, vt fupremum ca« put Ecclefix, tarn in fpiritualibus quam temporalibus, fub iuramenti atteftatio. ne fufciperent ; Contradicentes vcrô, tanquam rci Ixfx maiefiatiE haberen« tur,0i xquali morte plederentur. Quod cum per totum regnum promulgatum fuilTet, venerabilis pater Prior nofter conuocauit Capitulum,atque qu j immi. nebant conuentui indicauit. Quibus au. ditisjconftcrnati erant animo valdè.Tue dixit pater: Triftitia mihi magna eft. Si cordi ingens dolor præcæteris, pro fra. tribus mcis iuuenculis, qui abundant in 1-fto conuentu. Videtis enim fratres» ■qml :j_multi funt hie iuuenes innocenter m(juo''viuentes, quorum ceruicibus iu. gum oneris amp;nbsp;feeprrum exadoris nunrp impofitumfuit.’Qui cum femel commix, tifuerint inter gentes, timendum eft, ne difcanc opera corum, amp;nbsp;cum coeperint

fpin'tu, nunc carnc confummentunCor« rumpunt cnim bonos mores colloquiî mala : Cum peruerfo conuerfantcs, dto perucrtentur. Et difficile eft tangere pilt; '3 cemjid eftjmundumabfcpinquinamento carnis amp;nbsp;fpiritus, ac tranlire per igneffl jllæfum.AJqetiamfuntex nobis, à qui’* rum fortafsis cordibus luxuria penitui abfciia non eft, de quorum pericuJo non minime meruimus, cû reincoeperint pff conuerfationem mundanis rurfus inuol* ui. Quid dicam ergo fratrcs,vcl quid ft' ciam,dum nil boni perferam de his,quoS deditmihi Deus, ante indiciumætcrnn-Et flerus magnus inter cos erat.Tuncdi' xerunt omnes conftâti animo vna V® cc„Moriamur omnes in limplicitatc nO» ' ftra, amp;nbsp;teftescrunt fuper nosccclum^^ terra, quod iniufte pcrditi fumus de ceti ra.Refpondit motftus pater; Vtinamita fiat, quód vna mors reddat viuos, quoS vna vita tcnuit mortuos.Sed ncc ta^“quot;iin bonum nobis, tantumç malum fibijpft illaturos eos credo ; Ex nobili profapft multi veftrum eftis, fed hoc potius(vt re* or)facient, Vos fcniores amp;nbsp;mcinmon tern tradent, hofque iuuenes dimittent

Martynim Angliæ* auolart liberos in terram non fuam. Id« firco fi folummodö pro meo confenfu negotium fuerit,cxponam me mifericor diæ Dei, amp;nbsp;ero anathema pro his fratri« büs meis minimis, ac confentiam regiæ vokintati, G licite Geri pofsit, vt praefcr« uemiftosàtotjSi tantis pcriculisfuturis. Si aliter decreuerint Geri,vt omnes con« fentiant, Sc G mors vnius (nc tota gens pereat) non proderit,Gat voluntas Dei, amp;nbsp;vcinam Gat par facriGcium de omni« bus. O quomodo coardabat fpiritu hu. iusfandifsimi viri,hinc charitas Dei no lens oflFendere eum,illinc pcriculu alio. rum,â quo eos prxferuare cupiebat : fed quid eligeret, ignorabat, praeualuit ta. men charitas Dei, memorans eiufdem fententiam : Quid proGcit^homo, G lu. crerur vniuerfum mundum, feipfum vc. ro perdat, amp;nbsp;detrimentum fui faciatî* Qui me erubuerit amp;nbsp;fermoncs,amp;c. V el illud:Qui aliquid amatplus ejuamme, jp noneftmedignus.

Nihilominus iftefandus pater no. fier ita anguftiatus in hac conucnticnc noftra,dixit infupcr nobis: Ignorantibus nobis fratres quid eueniet, nc imparati , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I inuc.

inueniamur,quando Dominus pulfauï* vit ianuam, difponamus nos, ac fï ftatim moriturifimusï lacuJa cnim præuifa mi» nus feriunr.Tüc fuafic cis prfparare corlt; da fua Deo per generalem confcfsionc, deditque licentiam,vt vnufqiiifque con* fcfTorem quemcunque volucrac in clau» ' ftro fibi eh'geret,amp; omnibus dedit autho ricatem plenariæ abfokitionis.Echoeft' , lt;fio, feqiienti die inquit ; Qyia in multis 4lt;cop. 3. oJfendimus omncs,amp; vnufquifquc debi' torem habet fratrem fuum,amp; ctiam quiJ fine charitatc nee mors nee vita aliquM proderitjinuieem rccöciliabimur. Et tef' tia die Miflam de Spiritu fando célébra* bimus,pro gratia illius impetranda, qu* valeamus voluntatem SiC bencplacicun* eius adimplerc.Igifur cS prima dies trafl ' fiflet, partis north faluberrimo cofilio ad impleto,amp; dies reconciliationis aduenif fct,prçmiiro Pater noftcr, diutino amp;nbsp;uotifsimo fermone de chahtate, patiefl' tia,ac firma adhæfîone poft Deum, in alt;^ uerfisjtracftando illos quin«^ primes vtf' fus Pfalmi : Deus repnhfti nos,ói deftrii' xifti nos;ita finiendo concludendoftf gioncni fuum.Mdius eft noshïc pro eul« ’ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pabre».

pa breuem fufeipere pcenam,qudm rter* nis feruari cruciatibus.Tunc dixitiCha. rifsimi patres amp;nbsp;fratres, quod vidcritis mcfaccre,facitc obfecro ÔCvos.Statimly tafc fedencem, ac genua flcifVens corâ eo humiliter pccqc ventam, amp;nbsp;indulgcnti* am pro omnibus fuis excefsibus amp;nbsp;pecca tis, cötra ram aliqualiter commifsis cor. de,ore,vel operc.Er eodcm modo, alter , fe habuic ad eum, petcns veniam pro fu. is. Et fic proccdens pater per chorum fu. urn primó,deinde in altero choro cadem pctijt ab vnoqiio^ fingillatim perfe,do nee venirct ad vltimum cóuerfum, am a. rifsimè plorans fuper lïngulos. Et fimili. ter ocs fequebantur eum alternatfm, lïn. gulipctentesâfingulis veniâ.O quantus ibi luftus,quante profufj lachrymefVe« re vox in rhama aqdita tune crat, plora. tus amp;nbsp;vlulatus multus: Rachel ploräs fili» os fuos inconfolabiliter amp;nbsp;irremediabiU bus lachrymis, prçuidens mala eis immi. nentia. Ab hoc die,qui vultum fanÄi pa. tris noftri intuitus fuifletCqui quidem an. tea obqualemcunqj cuencutn,in diuerfa nunquam mutabatur)fciuiirlt;c vciq?,qu.?e

ßr quail’s plaga modo tctigerat cor f Facies cnimamp; color immutatus,dcclar’ bat internum animi dolorem. Circtiifl' fufa erat viro interna quædam mceftitia» j amp;nbsp;horror corporis,per quern manifefw* ; afpicientibus dolor cordis cius efficif' batur.

Tertia veró adueiu'entc die,qua fa de fpiritu fanfto in conuentu célébra* da eratjipfemet deuotus pater Priorprf parauit fe ad illam perfolucndam. In tU* ius tempore Miflæ dignatus eft omnipf^ tens amp;nbsp;mifcricors Dcus,mira amp;ineffabi' Jia operari, Sacramentiim régis abfeon* dere bonum eft, opera autem Dei reuf* lare amp;nbsp;confiterihonorificum eft. Mani* feftabo ergo veritatem, amp;nbsp;non abfeon* dam â yobis occultum fermoncm. In ilh conuentuali Mifta, fandifsima eleuatio« ncpcralt;fta,fibilus quidam auræ tenuis» exterius paululum fonans, interiusverd i rnultum opcrans, a pluribus percipitur amp;nbsp;auditur auribus corporis, ab omni* ' busfentitur ôihauritur auribus cordisi Cuius Hui ci modulatione nbsp;fono,venc*

rabilis pater Prior fartus,in tanram eft 3i Hinjeillpfu ationis copiam, amp;nbsp;lachryirr^* rum

Martyrum Angliæ, rum abundantiam refokitiis, quod per longam moram in officio Miflæ proce. dere ncquibac. Conuentus quoquc fta. bat ftupefaftus: audiens quidem voccm, ac fentiens miram amp;fuaiicm operacio« nem in corde, nefciens tarnen viidc ve« niataut quo vadat.Verum impleta gau debanc vifeera illo fanftifsimo flatu,6i bene perceperunt, quod ver • Deus illic effet,qui etiam fccreta fua denudabat a. liquibusjdiuidens cuique prour volcbac. Ec quemadmoduin legitur in numeroru libro,vbidefcribiturdiftribuciofpiritus^ ‘ in feptuaginta, quod requiciiiflet fpiri« tus etiam fuper alios duos, qui remanfe. rant in caftris, ÔC non exicrant in rabcr. naculumzita modo apiid noftros accidir, , Gratiam adminiftratâ 8gt;l. effufam in tern« pore huius Miffæ, participauerunt ctic amfratres conuerfi, cxiflentcs in capek lis propc choriim adiacentibus,mira fua« uitatc,tcmpore,quo Si monachi.Dc hac fanftifsimaMiffa,pius pater nofter men tionem fccic in ^xima conuentione fra* trum, cum multa gratiarum adione amp;nbsp;deuota admonitione, vt in gratia Dei permancrent,per inftantes oration es,«?«:

fânclam conucrfationcm in fiumilirate radicaraiTi,amp; ßliakm timorcm. Subiun« xitquc.Non propter mc,fed propter vc« ftram fanAitatcm hacc operatus cft De« US. Illicerat pia lis amp;nbsp;concertatio, quu humiliusfentirct de fcipfo. Pater attri« bucbat omnia deuotioni filiorum, fili) j vero omnia fanditati mcritis partis. '

Quanta autcm inhac congregation« poft lianc diem, fuerit inftantia precuni, , non cft mcf pofsibilitatis cnarrare;Quo» ' modo eriam pcrfeucrabant vnanimitff in orationibusdic ac nolt;fte,amp; qitomodo profterncbant fe ante fummum altar« poft maturinas, poftulantes auxilium dlt; i fanifto, vt dignarerur Deus tuen eos. 0 quoties replicauit pater Prior illam ora« tionem Dauid : Ego fum qui peccaub ■ ego qui iniqqc cgi. Iftæ oues quid fecf runt “î Vertatur obfecro mantis tua in lorffl.iy, me,i8ó in domum patris mei.Et illudzPa* ter fanfte feriiaeós in nomine tuo,quos dediftimihi. Taceode multis alrjslugii' bribus conuctionibus èc alt;ftionibus,qu3t ibi geftaefucrunr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Interea dum hæc ira fe habercnt, op« ponente fcrtiter patrc murum pro do« rao

Martyrum Angliæ, mo Ifracl,amp; ftante ex aducrfo pro omiik bus fibi comiTiifsis,amp; nec minis nec blan* dicqs cedentc, fed prçftolante aducntum Confiliariorum domini régis, qui cdiftS çius cxequerentur,reucrendus pacer Ro* b,ertus Laurens, Prior domus bellæ vaU Us,noftrf tarnen domus profclfus, ad Lo. doniasacccfsit vifitandi gracia,fi cunfta profpera effent erga pattern noftrum ÔC pecorafua: Erat enimvir plane religio. fus,amp; pietate plenus. Et infra biduum c5 tigir, amp;reuerendum parrem AuguftinS Vuebftcr,profeffum domus de Schene, gercntem prioracum domus vificationis beatifsimæ Mari3e,pro negocijs domus fuç ad ciuitatem Londoniarum etiam ad uenire : Qui diuertenccs ad domum no» ftram, audierunt in quibus mal is amp;nbsp;per i, culis conftituci eramus,amp; quo furore ex. arlit in nos Dominus Rex. Intimatum *. nim erat ei,quQd Prior cum conuentu il» lius domus praeparabat fe adrefifiendd, propter quod nimio furore agitabatur» De capiiuitate torturac^uc triurtt txiorvm tnlt;irtyrio coruw pr ipfcr conßßio^.

VnciIIis tribus re« uercndis pathbus Prio« hbus conlidcrantibus ü ' ram regis eße nuncium I mortiSjillam mirjgarf ß comodc potuiflcntjfó'

muni conftKo dccrcuerunr, vt exitinn rei committcrcnt iudicio Dci, amp;1. ilH an* riciparcnt praeocciiparcnt tempus eX« pcÄati aduentus Con/iliahorum Regis, eundoad didum Dominum Thomam Croutvekconftitutum à domino rcse fu um Vicarium in omnibus negotijs, ad jmplorandum , quatenus eius interucn« tu à regis edido pofTent eximi, vcl ali« quam mitigationem Hue alleuiationem, à tenore amp;nbsp;rigore dccrcri in iuramenti præHatione obrineregt; Ad quem cum ac« tefsißent hi tres reucrendi patres, cique fua deßderia fupplicationefque humili« me expofuißcnt,nullo modo annuebat petioni eorum, fed cos tanquam rebel« les in carcerem rurrisLondonienßsre« ‘ trudi iufsir. Ad quos, cum per vnam fclt; primanam ibidetenti fuißcnt, ipfc cum multis

multis alqs ex Confiliarrjs Regis deuc. nit,propofiturus eis dccretum Parlamcti ti,quod fuit, vt authoritaci domini Papf abrcnunciarcnt, ipfuinque falfè, violen, ter ac extorté vfurpalTe fuam primariatn poteftatem faterentur,amp; omnes alias ex ternas poteftaces,iurifditiones amp;nbsp;obedi» entias abnegarent, cuicunlp ctiam per. fonæ vel ordini debitae elTent aut pro. miflxiSoli Regi fuifque obtempcrarenr, 8; ipfum Regem fupremum capuc Ecclc. fix, tam in fpiritualibus qiiâm tempora, libus acceptarent, credcrent, amp;nbsp;affirma, rent. Cumque refpondilTcnt patres no. ftrijfe confenfuros omnibus, quxamp; in quantum lex diuina pcrmiferit,fubiun. xit illeiNulIam cxceptionem admittam, fiue lex diuina admifcrit, fiuc non : Hoe intégré, plenaric, fynceriter in cordc,amp; cum iuramento publico in ore affirma. bitiSjamp;firmttcr tenebitis.Replicauerunt noftri bcatifsimi patres,Ecclefiâ Catlio. licam aliter Temper tenuiifeacdocuiife. Refpondit illeiNon euro Eeclcfiam,vul. cis confentire, an nonfDixeriint illijfefc propter timorem Dei non aufos cötr?. « re, ac deferere Ecdcfiam Catholicam,

pro eo quod diuus Auguftinus dick, fe noluifTe credere Euangelio Chrjfti,nifi qiiia fanäa Orchodoxa Ecclcfia icz eum inftruxit ac docuit. Tune iufsi funt ite» rum redudj in carccre»

Dic autem ad hoc dcftinaro,produ« ö:i funt ad tribunal, vbi cumfuperhoc ncgocio denuö luiflent rcquifiti,pcnituS j contradixcrunr,diccntcs fe nullopaÄo legi Dcijdodrinæ atqj confuetudini fan* ' t'lx matris Eccicfîæ, vel in minimo veH^ contraire. Quo audito.mox eleftifucrf duodecim viri fecüdum confuctudintnJ iuris, qui fub præftitofuo iuramento, 3« bac re traAarcnt,vrrum illi tres viri,pro । co quod nolucrunt acquiefccrc acfub« iaccrc dccrctis Parlamenti, digni elfent , morte an non. Qui hoc mandate habitOi । ^^tentiam fuam diftulerunt in craftinu* Ventilata autem inter cos per torumil' lum diem hac caufa amp;nbsp;quæftione,conrra‘ dixerunt omnes, amp;nbsp;concluferunt inno« centcsforc, dc immunes fandos patrrt nofiros â transgrefsione Jegis,lcque nul' Io modo inuenire cos pofle tanquamrt' os occidendos. Interim fufpicatus ill* Vicanus Domini Regis, bonam confci* entiaiii

Martyrum Angli^» cntiäm illorum duodecim viroruni, vc* fpcre primæ dieiji antequam palàm cdu cerenc fuum verediÓ:um, miiît ad eos fcifcitandi gracia caufatn taiicædilario* nis,amp; quidnam facere inccdcrcnc.Illi ve* rö nuncio incimauerunt.tam fanftos vi* ros fefe non aufos forc, vt makfaftorcs morci adiudicarc: Qui renücians hæc do minofuo,iniramcöcicatus,fine mora re* milk ad eos diccns: Si vos eos culpabiks non inucneritis, voGpfi morte tranfgref* foi^i fubibitis.Illi tarnen bas minas parui, pendentes, firmauerunt fermonemfumn amp;nbsp;tune temporis noluerunt confentirc. Qyod ille audiens,moxveniEadcos, ÖC perfuas comminatioitcs crudeks,cöpu. lit cos reddere verediftuin,vel pocius faJ fum didiim fuum,in condemnations pa. trum noftrorum,reoslp eos condemnare læfç maicftacis.Quo vcredifto,pet eos in craftino propalaco,data eft àiudibus fen tetia mortis fuper patres noftros,eius fei licer,qu3e in reos criminis læfæraaiefta, tis dari confueuit. Et ßc denuo in carcc. rem detrudi iufsi funt, vbi amp;nbsp;manferunc diebus quinque per quos multas mok. ftiai pafsi funt, illis'q? fiantibus in magna conftan.

Hiftona conftantia aducrfus cos, qui ipfos dcprw me bant, mandatum fuit, vt ad mortcoi cdiiccrentur. Supplicium fiuc modut mortis ( lî modus did pofsit, vbi fupra omnem humanum modum fxua crudcli» tas amp;nbsp;crudelis Tyrannis exaggerabatut) talisfuit.

EduÄi de earccrc,ftatim deicAi cran^ ■ fuper vimicilliim, vulgaritcr AhyrdR diAum,amp; refupini huic alligati fucrunt, toto corpore extenfo in longum. Etlï^' fuper hoe accubantes, rctró ad calces f ' quorum per toïam ciuitatem traheban* tur, quoufquc deuencrunt ad locum bu* bali,vbi omncsfcelerati pIcAi confucut' runt ; Qui locus difiabar abillo carccre* j vnalcuca vel miliari gallico, Quot gialt; ; uamina quantofque cruciatus per totanl viam' illam pcrtulerunr, quando mode per turgida 8c afpera loca itcr habcrêt», modo per aquofa amp;ï lutofa, quæ in vti admodunt abundant, rrariccrentur,quis enarrare fufFiciat Sieque perduftis illi* ad locum determinatum, fandus pa* ; ter nofter primus foluebatur, Tunefpi* • culator genu flexit(vt moris eft illius pa« | tr)e)ante eum,petcns übi indulgcri opus , illud I

illud crudele in cum excrcendum. O bo« ne Iefu,quis non fleret,Chrifti feruum fî vidcret in tanco fupplicio i Qyis poiTec non contriftari, tam fandi viri benigni« tatcmcontcmplando,qiiäm benigne 8t modefte allocurus fuerit fuum inecrem* ptorem, quäm dulcicer ampkxatus amp;nbsp;o* iculatus, èc pro co amp;nbsp;cæteris aftantibus quam pie rogaueritfDeinde iuiTus eil fca lam afeendere ad pacibulum,vbi fufpena dendus erat,qui micifsimc obtemperans, afeendit. Tune vnus ex Confiliarijs Do« mini Rcgis,qui ibi ftabäc cum mukis mi« libus hominum ad talc fpcctaculum con« currenrium, petrje ab eo, R annucrc veU let regiæ iufsioni amp;nbsp;decretoParlamcn« ti:Si vellet, venia fibidaretur. Refpon« dit conftans martyr Chrifti.-Tcftem inuo co omnipotentem Deum, Si vosomnes obfecro, idem pro me in terribili die iiu diet) atteftari, quod hie moriturus publi* cc,profiteor me hanc inobcdicntiam ÔC renitentiam contra domini noftri Regis voluntatem, non ex aliqua pcrtinacia, malitia, fine animo rebellionis commit» tere,fedfolummodóob timoremDei,ne eius maieftatem otFendam fupernam, cô

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K quod

quod fanfta noftra mater Eccle/iaälittf decrcuit 5i ftatuit, quam ipfe Rex veftet cum fuo Parlamcto ordinauit, per quod obligatus fum in confeientia mea, eciam paratus amp;nbsp;non turbatus, haec, amp;nbsp;omniä quæ pofTunt infligi tormenta, pari poti« us,quàm Ecckfîæ dodrj'næ aducrfari.0' rate pro me, Sgt;i mifercamini fratrfi mcO' rum, quorum Prior fui indignus. Et bi didis, inducias pettjt dlidore, donctfr nifletorationem fuam,quæcrat : Ini^ Domine fpcraui, vfque : In manus tuaS’ inclufiuè. Qua dida,(?lt;: lÏgno dato,fUtf' fa eft fcala, amp;nbsp;ßc fufpenfus erat. Et vnusaftantium, antequam fanda cius^* nima exirct ä corpore, abfcidit funei”» Ècquc decidcns in terram,paululum pitrare 5gt;C refpirare capit.

Tune in alium locum adjacent^” tradusfuit,vbi veftibus omnibus vioftquot; tifsime exrradis,nudusfuper prædidui” vimicillum ftuetraheam rurius difteiidi' tur. In quem mox cruentus lidor nefaf' as fuas manus miftt. Primo eius verend’ abfcidit,deinde ventrem eius dirupit»'^ vifcera vniuerfa, corquoquc amp;nbsp;omni^* interiorafuaeuuliit ac proiecit inignc'

Ipfo interim bcacifsimo pâtre noftrOjho folum nonrugientc clamoribus/præ irt. tolcrabili illo dolore,verum ctiain ccona tra per hoc totum tempus, donee cor e» ius erutum crac, continue orante, amp;nbsp;fu» pra humanû modum patientifsimè,man« fuetifsimê amp;nbsp;tranquillifsimè fe habentet ita, vt mirarentur non folum prælîdcs, verumetiam omnis plebs, quæ videbat* Etinvlcimo fpiricu conftitutusac penc euifeeratus, dulcifsima voce clamabari Pijfsimc Domine Icfu, mifercrc mei ir» hac hora. Et (vt fide digni viri affirma* uerunc) tortori dixic,ih ipfa cuullione cordis fui, bone lefu, gd facies cum cor* de meofEt hæc dicens, fpiritum exhala» uit.Poftremô caput eiusabfeifum erat ac truncatum, corpus in quatuor partes di* uifum. Hoc modo iftefanftus Kliusve* fier, fîdclis inuentus eftvfqj ad mortem j reuerende pacer.Migrauit autem ex hoc mûdo ad dominum 4.die amp;lah,anno do» mini ifjf.xtatisfuçquadragefimo oôfa» uo. Prioratus verô fui quinto, tanquanl paftor bonus, qui animam fuam pofuitj lorflJ. !• non folum proouibusfuis,fed amp;proiu* (litia ÔC amp;de Domini noArt Icfu ChriAi»

Ifto fanfto patre ita occifo,alq duoprx nominati vcncrabiles patrcs^RobcrtuS, amp;nbsp;Auguftinus, cum qdam rebgiofo vigt; ro,nomine Reginaldo,ordinis fanftf ßd gitræjcodem crudelifsimo gencrc moo tis ipfo inftaci fucccfsiue vexati,vita hac fiicrunt priuati ; Quorum omnia morri« cina caldarijs fuiit inicóta, amp;nbsp;aliquantü« Ium lixa, amp;nbsp;iic demum per diuerfa loca ciuitatis fufpcnfa. Ec vnum brachium p3 tris noftri ad portam domus nofîræiu» fpcndebatur ; Quod quidem brachium, pendebat ibi vfque poft duos dies tranf» migrationis noftræ in Babylonem. Tef» tio autem die contigit duos ex noftris per illam portam tranlÏre: vnum receden do â domo noftra, amp;nbsp;alterum accedenlt; do. Et dum per euentum obuiationis mu tug confiftcrentfermocinando, ill u d faiu Aifsimum brachium decidic ad terram, riullo alio videntc,quod valdc raró inibi vifum eft propter frequentationem corum. Idcirco quafi pro miraculo ilJud nosfufcepimus,amp; in loculo pofuimuscit • fanguinolento cilicio fiue indufto eiuflt; dem patris noftri,in qua martyrizatifs fu it, amp;nbsp;cum caufaipHus mortis dcfcripta,

- . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;per

per manusfandi Vuilhelmi cxMcuWf, quam ilkmififlct ad reucrendum patre, præfidencem in domo veftra, 1Î vita co» mes fuiflet. Loculum autcmreconditum in fubterraneo loco repofuimus, donec congreget Deus congregationem po» puli fui,amp; propitius fiar.Hoc genus mor tis amp;nbsp;fupplicium eos fubrjlle, palam eft: haneque efTe caufam Sc occafionem nca ciseorum amp;nbsp;nonaliam, non folum tc. ftancur aftus amp;nbsp;ftatuta Parlament!, verü ctiam ipfe fandus pater nofter. Poft^ enim fententia mortis fubeundx in cum data fuit,omnia interrogata Sêrcfponfa fuainhoc negocio,fcripfit propria ma« nu inpugillari : Quem pugillarcmmific ad pattern Vuilhclmum iam diAum.pro curatorem domus noftræ,qui mihi mife. ro dedit cundem, quem amp;nbsp;ego poftmo. dum cuidam Hifpano,viro probo amp;dc. uoto, nomine Petro de Bardis,contuli; Qiiimihi promifit, cundem pugillarcm cum portiuncula indufq fanfti patris no» ftri,fan(ftifsimo domino Papæ, aut reue« rendo patri tunc prçfiidenti in domo ve« ftra,fe miüTurum.Hæc idcirco retu!i,quia aliqui mediocns cenfurx dicunt, fandü

patrem nofîrum cum frarribus fuis con» fpiraflc in mortem domini RegjSjamp; l'deo vltionis luftæfubqflc fententiam. Q-Uod penirns falfum cft.Et quid egemus tefti» bus f Nos ipn, qui viuimus,qui relinqiii« mur, audiuimus ex ore ipfius Domini Cromwell caufam. Et oppofuit nobiî candem,quotics ad nos venit,fub eadeffl forma amp;nbsp;cum cifdcm verbis.Synccritcr, intégré,amp; fine aliqualîmulatione, iuro iurando abnegabitis authoritatem Pa» pæ, amp;nbsp;omnium fupcriorpm veftrorum, Ccutfuprarecitaui.

IS fandis ita truc^ datis, ob hanc quoque caufam infra très fequS« tes hebdomadas, gdam infîmæ conditionis ho» mines, amp;nbsp;nullonomint

digni, ad pr-rfatum domini Regis Vica» fium acccircrunt, poftulantes ab co au» thon»

Martyrum Angliæ^ thoritatciTijplures Carthufîenfcs illucïcn di amp;nbsp;affligcndi. Qiia libenrcr conccfla, concito ad nos venerunc gradujac tres alios venerabiles patres ( qui capita rca manferanr)rapuci ejfcilicet patrem Hun fridum Middelmore, tüc Vicarium cxi» ftentcm, amp;nbsp;antca procuratorem domusi patrctp Vuilhclmum ex Mcuwe, remo« tum à Vicariatu procuratorem faftuin, patrem Sebaftianum Nendcgatc, fa. cerdotem óimonachumeiufdcmnoftrae domus.’hos tres ilH immifericordes duxe runt ignominiofc ad foetidifsimum car. cerem, vbi illos per duas intégras hebdo madas cathenis ferreis circa colla amp;nbsp;cru. ra inieftis, conftrinxerunt, óc. alligaue. runt eos durifsimc,cum maxima crudeh. täte, creftos ad poftrs amp;nbsp;columnas do» mus,abfq} vllo rcleuaminc vel folutione, proquacunep ncccfsitatc facienda. Illis hebdorîiatibus tranfaótis,pr3efentati erâc concilio feorfumjvbi interrogatifuerüc de code articulo ob que pius pater nofter antca pemprus fuerat. Et code modo eis ^ponebaï,^ patri. Cumq; fc nolle de. cretis amp;nbsp;confuctudinifanfl:çmarris cccle contraircjconftantifsimc ,pfitcrenrur, K eifdem

cifdem fuppIicio,tormentOjamp;: morti acJ« iudicatifunc, ÔC eadem infra dccem dies pafsi funt, quæ amp;nbsp;pater. Hi tres iuuenes erant ætate,fenili tarnen animo, grana amp;nbsp;vjrtutibus pleni,præclaræq; profapifgt; amp;nbsp;tertius eorum, pater Scbaftianus,fucgt; rat enutritusin domodomini Regis, o« mnes apprime doéfi, amp;nbsp;magnæ conftan» tiæ, audafter allegantes de feriptutis fandis ante tribunal ludicum, quod Re^ non potuit libi vendicare ex debito authoritate iuris diuini,illam fupremita« tem amp;nbsp;primatum Ecclelie,quam Pape Si Sacerdotibus tribuit Icius Chriftus Do‘ minus nofter;Iucruntque ad morte qiiafi ad epulas,fufcipientes earn cum maxima manfuetudine amp;patientia cordis,alacri* rate corporis,amp; hilaritate vultus,fpe vilt; tx aetcrnaCjAnno Domini I y } die ly» lunr).

A morte iftorum fantSorum frarrum noftrorum, duo fluxerunt anni, priufêp plures incarcerabantur, non tarnen fine ingenti nofira tribulatione.lam enim ad uenerat tempus, quäle non fucrat à die« bus antiquis. Antea airj pugnauerütpro nobis,amp;; nosßiujmusanodo verö extre« ma ne«

Martyrum Ängliac» ma necefsitas compulit vnumquenquç, profe racioncm reddere, Sifupcr cufto« diain fiiijpfiiis ftare, omnibus alijs adiiu toribus intcrdiftis, SiC à nobis cxclulis. Nam non deerat ccrtamcn nobisjiie vna quidem hora per quatuor continuos an. nos præccritüS, qua à rribulationibus li. beri cfl'c pocuiflemus : auc foris crant a. pertæ pugnæ,auc intus timorés, præ ex. peétationc fuperucnturx tribu'aciojms. Mors defiderabatur, fcdfugtcbac â no. bis. Nam tedio nos fuperarc niccbancur, Præpofiti regimini domus à capcionc fanfti Vicarr) amp;nbsp;fuorum fociorum,eranc duo fæculares, qui Gecularitcr fecuuda. ne ôi nimiü inhumane rraótauerunrcon uencum. Pafcebantfemetipfos fatis dtli. catè,fed conuentü fame ÔC fiti pauerunt. Auferebant enim cibaria ab eis, confH. tuences eis parum cafsi,auc modicu quid tale pro alimonia qualibet die : Introdu. xerunt quoque non hebræos,fcd ebrios, non à vino, fed à nialitia, qui illudercnt I amp;nbsp;colaphis cædcrcnt nos vbicun'q; po. 1 nbsp;nbsp;tuerunt apprehendere : Subintroierunc

dacîam, quod aulî fuimus fcn'pruris I racionibus dimicare contra calcm Reg?» Cumque rcpenïTcnt,quod fons,quiin« j fiucbat æquædutftum noftrum ( conßan« tiani dico amp;nbsp;forritudincm iIJorum,qui non cecidcrunr) à parte auftrali extra cflt; uitatem dirigcretur in nos(nam pergb» ; dium fpiritus, qd cft verbum Dei, amp;nbsp;tt‘ | ftimonium autenticorum dodorum, dclt; । fendebant Ce viriJiter fratres, parati fein« per ad fatisfaflionem omni pofeenti foî ration? de ea, quæ erat in eis,fide amp;nbsp;fp^) hune aquæduifium bellantes in nos inci' dcrunt.Abftulerunt enim à nobis libres, quos habuimus in cellis noftris, vt ptr ' hoc inermes amp;nbsp;aridi àlîti cfficeremur-Etant ramen non longe ä mûris fontes j faluatoris, exquibiisfurtim hauriebatut ! jngaudioaqua faluraris fapientiscjfali' entis in vitam xrernam ; cui non potuc« runt contradicerc, nec ipfam tollere 0« mnes aduerfartj noftri.Ët,qTiod omitttn« dum non eft, quamuis aliqui noftrumit» fe munierunt clypeo doÂrinæ, plærif^ ramen illorum plus conrulerunt, amp;nbsp;atu» tins ac inrimius tranfgladiaucrunt corda aduerfariorum noftrorum, fanda inno«

Martyrum Ängli'a?» cenda ôi lïmplicitas, quibus armati, ter« tntnoSj^ pofuerunt parres noftri, noliir» runt tranfgredi,fed vt fanlt;5la mater Ec« clefia eos docuitj hoefirmiterfe tcncrc femper decreueruntjSc ore confefsifunt. Infuper præter omnia prædida mala, infiftebanc ConGliarq domini Regis, qui creberrimè veniebant ad nos,cum minis ôé adulationibuSjVt à propolito deflede rent nos, qui frequenter nobifeumtam diu in capitulo manferuntjquod ncc ve. fpcras ncc matutinas in Ecclefia cantan« do perfoluere potcramus,propter tardu corum digrcflum,per qux maximum to dium intulerunt conuencui;Pra'ter quo« tidianumeiulatum, 6i fletum parentum amieorum aliorumque fuperuenienti« urn, qui moliebantur fuis fophifticis ar« gumentis,8ê perfuafionibus feparare no9 â charitate Chrifti.Tunc terapus proba« tionis amp;nbsp;experientiæ adcrat, ad quid quenque fua traheret voluptas, ad, De* 1 um, an ad Diabolum. Libertas carnal is, I nbsp;nbsp;(quae eft veraad Dxmonum 8c vidorum

1 fcruitus ) concedebatur omnibus exire I volentibus ; fed gratias Deo, tanta erat 1 ibi fanfticas vitx, conftantia in animo, modeftia

modeftia in verbis, hilaritas vulrus,alâi entas in opcribus, amp;nbsp;talc modcramenin omnibus, quod conturbati funt omnes, qui videbant eos.’Quanquam Prioreon bati crantexterno, ôc pupillifaAiabfiJ patre, vnicuique tainciTfua confeientia j Prior crar, interne diris;cns ac inftruens i cos in omnibus.Super quæattonitusiHlt; j Vicarius Regis, nolens vinei à bonO) . quatuor ex noftris quadam die Domini* j ea iufsit rapi extra conuenrum, dum d* fent in cclcbrationc fummæ Miflx, dcduciad Ecclcfiam Cathedralcm, vW . concurfus totius ciuitatis frcqucntaba* tur, vbi etiam omnes nobilcs amp;nbsp;prima* I tes totius regni codem dicaderanGpfO* ; ptcr fermonem dcclamandum per quen* dam reuerendum pattern amp;nbsp;Epifeopum* Quo cum noftri adduAi fuiflenr, in loco cclebri ftatucbancur,adhibita etiamdili* senti cuftodia vicecomitum ciuitatis,fff moneque finito, rcmifsi erant domum- । Non pertinet ad rcm,fcribcre quae aU' dierunt, fed hoc tantum,quod non pro* fuie illis iermo audirus, non admixcu* fidci, ex his quae dida crant àpaftorc ad ipfos. quot;nbsp;■

Martyrurn Anglljc» 73e conflantiumfratrumßparä-tionc:tie'X..frdtruminca.mlt;itioneer morte, . «»r** deç[«c rcm^tncnfiww fratrtm dcce» ptionc,vt ÎMrdrent iti ipcrblt;t Regiî.

Onfiderantos itaeç domini Regis Confilia, rq caffam fore oiunetn fiiam induftriam 8gt;c ba borem, amp;nbsp;qd niillo mo. do peruerccrc ecs pof,

fentjiniquapietate commoti, feparauea runt cos ab inuieem, emittentes tres ex prxdiftis quatuor, adiundlo amp;nbsp;alio (qui fuilTct quartus prima die, fi non facer, dos hebdomadarius eadem die extitif. fet)in duas alias domus noftri ordinis, in extremis regni partibus,quarto die Mai) Anno Domini i eodem fcilicct die, quo amp;nbsp;fanélus pater nofter paiTus cft,an« no euoluto.In hoc autem mcnfe,amp; men. fe Iunt),per continuos quatuor annos, maxime efîcrbuit impetus tribulationis noftræjquamuis amp;nbsp;alqs temporibus non delcc

dcIcAabamurmagnopcrc in mulcitüÆ* ne pacis. Anno cnim Domini iprquot; ma incarccratio patris noiiri accidit, if*, menfe Maij.Eodem menfe, anno fequen' ti, paisio cfüs füitfaAa, amp;incarccrario fanAi patris Vicarrj cum foerjs fuis.TC' tio anno hxc prjtaAa difperfio fratruW) , quxfaAa fuit non fine lamentabili pf^' ( uia moleftia,öt percurbationc totiuscoH uentus. In quarto quoep anno menfe In' 1 nfj, alia incarccratio decem infimiil fe®' trunijVt infra patebit;In quo etiam men fe, anno fecundo, paflus eft fanAus pate^ Vicariusjcum fuis focijs. Et quemadmlt;gt; dum legitiir,omnes perfecuriones fanlt;!I* Thomx Cätuarienfis Epifcopi,ferijs terlt; ttjs accidifle; ira amp;nbsp;incarccratio amp;nbsp;intet* empriofäAi patris ncftri.Pafsioncs infu' ;

pi RoflFcnlîs,amp; bean domini Thomj Mo ri.cxcquuræ fucrunt fcrijs tertrjs. Parce nofter cum fuis, vt patcr,t'pifcopiis Rùf' j fenfis, lo.Calcndas lulij. Anno Domini I Dominus Thomas Morus fexto die lulrj eodem Anno, perempti funt. ßed ad rem reuertamur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

«ogitaucrunt Confiliarrj cogitationetn pefsimam,vc inferrcnc manum fupcr cos qui dcfcrri fucrunt, quafi fuiffent abfque tTiuro,veflibiis amp;nbsp;porcis.Et vcn^runc cu inhiancc ore rapere ói difpergerc grc» gem,fcd bencdidus DcuSjqui non dedic cos in capcioncm, dcntibus eorum man« ferunt immobiles, firmacifuper petram. Tu nc miferunt odo illoßa ad quandâ do« mum ordinisfanftæ Brigitræ, vocacarn Syon, diftantem à ciuitate fcptcm milia. ribus,vc ab inhabitâtibus in ca pcrfuadc rcnî,confentire Rcgi.Eranc enim ibi mu! tiviri famolî amp;religiofi cercè,ÔCifti frc nauerunt ac rcftrinxerunt audaciam 6c confianciam iuuenum noftrorum,hac fo. lu modo occafione.Supremus nancp con. fefibr ac reftor illius conuentùs,in cxtrc mo mortis articule conftitutus erat, tem porc eodem,quo fratres noftri inibi exti Hic Dû» terunt:Qui conuocanseosadfe,ait;Ob=lgt;olMlt; per fecro VOS benigmfsimi fratres, vt mihibwricrirM Ignófcatis. Ego enim fum reus, amp;nbsp;cau.lociit? eß , Ca. mortis Rcuerendi patris veftri ; Ego/icwtokn» animaui eum ad cœpcum propofitum per ferpe mortis fubeundæ, pro caufa, qua amp;nbsp;ipfe ton E«ï

Hlt;c eos ramen alfud inij conCliuinjiSi conuem'crt d cipit cem non forc caufam illam mortislub« t):cdac'i/is cundæ pcrfpicio. Qiiibus audinsjaliqu) fuis,ßcut ex noftris, quali fcni ac iudid populi, falfrs^roin extremis laccnri crcdidcrunc ei, S^d partit w-domum rcuerlïs, rcnitebatur conlcirn« rum Pet tia,rcnucrunrfu tune obedirc vod incan» j propfocM rantis. Qund domini Regis Conlïliari) ( fediixit, videntes, quafifagittisparuulorumpla' üucmDo- gatKverlï funt in furiam,amp; domus cuff' I . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- I

mmus 4djïoncm comminati funt, nifi confenci' liicroboi rent. Noluerunt per hos tres annos fflif* nujit, tere in eos manus mortis, qu.im diu

omnesadunati fuerunt. Triplex funitH' lus non facile rumpitur.Hocquoqucprf I dictum erat nobis, à viro eximiæ fandi’ tans in domo noftra,qui monebaturdiU ante hoc tempus, cui turn omnipotens Deus ea, quæpatcremur, in veritate R» uclauerat. Qui dicerc nobis confuciiit-' Nolite terrrri fratres, fi’ris vnanimes in domo amp;nbsp;in Domino. Nunquam domi' nabuntur vobis inimid vcfrri, douce dif fentieritis ab inuiccm. Horum verbo» rum vcritatem iam euidcntifsimè cxpcf' tifuimus.

hoftri. Diuifa quippc cft maceria ; vnl parsfequebaturHicroboam,quipcccarc feccrat Ifracl * alccra adhæiït domui Dauid , memorans iuftiriæ Dei fcliiis, quam didicic â iuuentuce fua* Vna pars conucritüè, videntes anguftiam Vei peri» culumfubuerfionis domus imminens, ÔC quod nihil profeccrincin refiftendo,fed torus mundus poft regem abijt.tædiô af* feftijcommiferuntfe in perkulo miferi. cordise diuinXj lieer non abfqüc graui confcientiarunrifuarumlæfione, amp;nbsp;cum multis lachrymis conferirientes fegiç vd luntari: Idque ob hocfolummodö,ne dè lereturvnatribus exifracl. Accepcrunc Sacrarrtentum iuramenti,dicentcs in cor dibusfuis Domino dum proponebatur. Tu fcisdômine,quâm falfum Sc iniquum

criamj quot exceptiones, allcuiationea ’ ac epikeias allcgauimus amp;nbsp;illi nobis coru fenferunt: Tu infuper vides anguftiani temporis, amp;nbsp;quod minanrur cuerfionem domuSjG non confenferimus.Scd pellem loLi* pro pcllE,amp; cunda qux habet homo,da bit pro anima fua : Non funt facienda tnala,vc eueniant bona.Cü corda omni.

um nofii, amp;qiiàm libcnref rfniteremirf ciSjObfecramus ckmenriam ruam,vtmO dum iftum, quctn excquimurformfecuî in pofitionc manuum noftrarum fuperll brum fanvii Euangclij, amp;eum ofcubn« do, non refpidas, nctp accipias quaß firmanrcsfimus fine confentientes rfgi’^ volunrari,fed rantummodo fufcipissi'^ vcnerationem facrorum verborum in H' uangelio'dcfcrjprorum, hanCcxternais i noftram fîmularionem, ob prarfcruafio* ncm domus, fî tuæ honirari pïacucrin Hæccft qualifcunquc lieer friuola fatio, qüam pro ticubanribus allfgsr« podum. Et ccrrirsimèfdo,qtiodrrvff* ira afta fît : Scd non in hociiîftifîcatifu' mus, nolo rccirare biftoriam Naarnaquot;» , nec aliud infercrede libre Baruch, j h Ane lîmularioncm nosinduecns,nedf* i clincm cor meum ad exeufandas exeufa* j tioncs in pceearis, feiens qued feripruW, Et.-Nifi iuftiria vcrfra'prædcllueritiuftir*' I am Scribarum amp;nbsp;Pharif3eorum,non iw trabiris in regnum cœlorum. '

Et bée in verirate comperientes rf' ndui de cohucntu,nolucruntfaccrcprxlt; feruacionetn lapidex domus preciofîo* rciii

Marty rum Angtir» rem quàm fc,fed præponcntes fiatim mâ teriali domuifalutem animscfuæjcunfta quæhabueruncjlibcncer dederunt pro a* nima fua, amp;nbsp;nullam fufcipcrc VQluerunc redemptioncm per aliquam fimulatio» nemjfed conftancer contradixcruntRc« gi, vc meliorem inuenircnt refurreftio* nem, amp;nbsp;domum non manufadtarnhabe» rent in coclis.Numerus iftius rclîduç par*, tis fuit denarius, tres facerdotes,quorum vnus vocabatur Richardus Bcercr, alter ' Thomas lohunfon, ÔC tertius Thomas GreeneZjVnus Diaconus, Vocatus Ioan« nes Dany, amp;nbsp;fcxconüerlî,quifuerunt, V uilhelmus Grenewode, Thomas Scry» uen, Robertus Sake, Vualterus Perfon, Thomas RedyngjôC Vuilhclmus Hor. lie, omnes profefsi ciufdem hokræ do« mus Londonienfis. Et hi omnes retruS crant quarto Calcn. lunrj, anno Domini Iin carcere fœtidifsimo, in ciuitate vocata Nenugate,vbi omnes in breui,v« no cxccpto, propter fqualorcm Sifeetö. rem carceris moriebâtur. Quod audiens ille prçnominatusRegis Vicarius,admo dum çgrè tulit, duriufque vexaturum fe COE, fi vixiffent, cuna tnagno iuramento L 1 affir»

affirmabat : Ule autem frater conuerfuî fuperftcSjin carcere nomine Vuilhcimuî Horne, perqiiadrieriniüm ibi manfit in« columis. Tandem eduAuS, qtiarto feili» ccc die Nouembris, anno Domini morte, quam amp;reucrehdus pater nofttf pafius eftjÔi ipfe finiuit vitam fuam,cuh feeratus amp;nbsp;in omnibus dilacctatus mfW' bris, fîtquC patrem fequuta efifuapro« Ies, inter omnes diucifsime amp;nbsp;durtfsim* ( vexatusj amp;nbsp;nccatus pro amorc lefii,^^ ! pro fide fponfæ fuæ Ecclefiæ CathofifSf» pofius quam falfum dicerc aut iurare vO» luifTet.

JDc duoTMtt refiduoruM fratrul!^ i fu/^mfione, er finali conuentm er domui defolationc. . '

Raeterca dum Iiafc ita circa nos agerentut, fafta eft commotio malt; gna in regno, Scinfur« | reÄio vulgi aduerfutn | Rcgem.’Qua fcdata,qui

Martyrum Angliæ* prædiftorum quatuor difperforutn fra. trumhofpitabancur, ^dijt præfatum Re« gisVicarium, fuggerens ei, jllosduos monachos Carchufianos domus Londo» lùenfis, quos miferat in aliam dotnuin ciuldem ordtnis, propc villam de Huile, adhuc rebellafl'e,nolences obedire Regis impcrio.Quod ille audicns, dédit ei po« tcftatem traftandi cosfccundumlcgis ri gorem.Qui defideraca Si prxoptaca iuf. fa complecurus, adduxit ços foras in ci. uicacem Eboracenfem, vbi coram duce Nortfulcix, in tempore, fcilicec quinto Idus Waijjanno Domini 15-37. critici red diderunt menfuramjfufpenfi erant in ca. thenis,donee omnia oiTa eorumabinui. cem décidèrent. Horum nomina fucrunt loannes Rhochefter, amp;nbsp;laçobus Vuan. nert, ambomonachifacerdotes amp;nbsp;pro. fefsi ex domo noftra Londoniarum. Ali) duo cum eiufdein expulfi,in aliam par. tem regni poft integrum annum Ô6 dimi dium,per vifitatores ordinis limitatos di conftitutos, ab ipfo Regis Vicario mifsi fuerunt, ad prædiftam domum ordini? D. Brigittæ,vbi aliqua difceptatione cü cifdem habita, incidebant tandem in ib

HiGoria laniffimulationcm (quibufdam epikcijs . adhibkis) in quam amp;nbsp;cætcri confenticn' tes regisé voluntati,fpei quidem fruftr^' ræ innjxi, vanisqj pcrfuafionibus ôip''®' f mjfsionibus illcdi, abftraci-i, amp;fedudi' j Froftiitrebatur cnim indckbilis intoii' cniTacjj ftabiliras Si praefcruatio domuS’ nôbi's confentientibus rcgiæ voluntaO' AcnuUam citiusdeJcuerunr.

Infra annum cnim, poftquamno* confenkramus, irrirum illi fcccrunt urn padum. Omncs nanque nos cxpuk* runt à domojduxcruntrpin Babylontni' Numero qdcm duodccim profcflbsnio nachos, tres hofpites. Si fex conucrfo* profeiros,'Anno Domini »5-39. die def* ma quinta Nouembris, dieinquam aniJ' ■mara valdc, qua hæreditas noftra verft eft ad alienos, domus noftra ad cxtranclt; os, fadarp domus ftruthionum, lupanar, profiibukim, diuerforium fcortantium, amp;frequentatus locus palæftrarum amp;lui forum. In cccJcIia autem regia tenroria Si arma bellica reponebantur, imagines non folum fandorum, fed ctiam fand! crucifixi cultellis conciderunt. Si pedi« ^us concukaucrunt; fupcr altaria fanda falcan*

Martyrum Ängliae* faltanteSjchorcis luferunt amp;nbsp;akis, ac alia pluradeteftabilia óc ncfandainilloloeo facro, porjus dcflendaciuàm recitanda, commiferunt. Aniyo tarnen pcnultifno tranfafto, mundatuS eft domus noftra ab his fpurdtrjs, ÔC data cuidam militi, no« mine Edimarda Northe, qui inibi iam fibiconftruxic palatium,de Ecclelîa tri» cliniumfuum fecit , amp;nbsp;propemodum to« lum clauftrum cucrtit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Haec eft fumma Icgationis meæ. Re. ucrende Pater, amp;nbsp;ille cftfomnus, qiiein dedit Dominus dileftis fuis, fîlt^s veftris, quoniamfruftus eft iufto. Itaque iudica* uit cos Deus in tcrr-a,vt fruAum plus af« ferent in patientia, amp;nbsp;maiorem gloriatn acquirerct in hæreditatc Domini: quàm â Deo da cam eftc his fanftis fuis, qui ft« dem fuam nunquam mutauerunt ab,co (quibus coopcrantur omnia in bonum diligentibus fe)non ambigimus*..

Rætermittens autetn legem amp;nbsp;teftimonia ,etigt; am internam certificacio» nem teftification*^quot;’ fpiritu quibufdam exno»

ftris fadas, de vita amp;nbsp;gloria fandorum rnartyrum noftrorum,paucis tangam dam miraculum, deinde manifeftam V*’ Konern 8c aliam reuelationem,vt feiatuf in gentibys fernen corum,amp; germen f0lt; rum in medio populorum, ac omnes vilt; dentes amp;audicntesjcognofcant quia iß* funt'femen,cui benedixit Dominus.Qpii dam frater erat,nQminc Richardus CtO' tesjin don^o fandae Annac noftri ordinis» Kta iuxta ciuitatem Conuentriæ, qui in breui poft mortem fandi patris noftri,Si prædidorum fratrum, prægrauatus ten» tatjopibus yarpSjincidit in laqueumDia bob', defperando de mifericordia Dei, deftinauittpfe mergcrc in pifeinamquâ» dam,quæ erat in horto conucntuali.Ad quod perficiendum, cxiyit ccllamfuani intempeftæ nodis filentio, circa horam ^dem nonam: peruenicnfque ad didum lociim,

JocurOjVoluit fe ftatim immittere,amp; non potuit:Plt;rambulanfqiie fuper ripam flu« minis hue atqqe illuc, vfque ad horain Vndecimam,fçpc tentauiefuum iniquum conceptum perficere,fed femper præpe« diebatur.Cumque conucnicncc adraatu linas conuentu, ipfe tardarct venire, e. grefTus eft infirmarius acccrficum cum, eöquenon inuentoin cella, fignifiicauic Priori : Qui cum aliis veniens in cel^m thfentis, videront fcalam innixana muro horticellæ fuse, per quam fufpicaçifunc ilium fugam fccilTejhäc tarnen nutuDei vnus illorum fcädens,introfpexit in hör« tum conuentualcm. Et ecce vidit ftatim circa pifeinam lumen magnum, qd cum patri fuo Priori alqfquc aftantibys indi. caret, cucurrerunt illuc omnes cum fefti. nationc. Quo ingrefsi videront fratrem ambulantem in vna parte pifçinae, fæpc conaniem femergere, amp;nbsp;femper repul« fora, lumenqj magnum non omnes, fed

I duo tantum corum videruntin altera 1 parte,in qua affirmabant pro certo,vi« j dere fe etiam patres noftros omnes qui ! pafsi fuerant, intromittentes fe inter fra« tyem ÖCaquam, qootiefeunque attenta«

uit fc immergere vel nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cuni

vcró ifti approximarcnc ripç prfcrnx,dilt; fparuit lumen, comprehcnfumipFiafrcni toto corpore rremenccm, vixejkçloqui valcnccm, duxcriint in ccilam fuam, vbi ^3yra accenfa, amp;nbsp;fpiritu eius aiiqualitrr rcfocillatOjinrerrogaucrunt eum, quiH nam facere intendcbar.Rcfpondit perrcxiire illuc, vr fc immergercr, óici' tius liberaretur hac mortali vira, fcicns damnarum fe eirc,fcdnon porui,ait.'D«‘ tcntus enim crama quidufdam,quiinf introgreirurum impedicrunt, ÓC fcfem' per intcrpofucnint inter me amp;nbsp;aqiiani; tarnen neminem vidi, nee fcio qui nam trant. Reucrendus pater illius conutnlt; tus, qui etiam huic fpedaculo aderafj propalauit hoe quibufdam fratribus in domo noftra, »addens infuper eundeffl fratrein liberatum fuilTc immediate à grauifsima fua rcntarionc. ''

Modo ad rcuelationemA»6ftfc);Duo trant frarres in noftro clauftró'Londó» nienlï, pio amp;nbsp;familiari amorc adunati. * Contigit aurem vnum ill®rnm, nomine Roberrum Fabri, in brèuipoft mörtem Rcuerendi paths noftri dccidcre in lelt; । dum

Aum ex infirmitatCjqua denique amp;nbsp;mor tuus cft. Ad quem ægrotantcm accefsit alter,nomine loanncs Darlcy,fibi valde familiàris vilicandi gratia, qui inter cçtc ra dixit infirmo.Dilcfte frater,viam vni ucrfx carnis iam pergis,tc intime obte= ftor, qd quando ben? tibi fuerit, hue re« uertaris Deo ita difponctc,amp; indices mi« hi quid aftum fit cum patribus nofiris,ôC in quo ftatu fint.Refpondit alter fc fa Aiu ' rum quod petierat, fi ita fuerit voluntas incœlo. Poftvnamfeptimanam appefi. tus eft infirmus ad patres fuos, iamque quintus dies pofteius obitum aducnit,54 alter frater, qui viuus erat incolumis, deambulabat iri cella fua circa horam quintam in aurora,orans fliquidfaluhrc ruminans in mente fua. Apparuit fubitd frater, qui erat mortuus in vefte candi. da,8C'fadus eft fociusitineris.Qut requi. fitus, quis e(rec,refpondit:Fratcr vefter, qui tali die migrauit exhac vita. Inter, rogatufque quomodo fecum ciTet , Si i cum patribus noftris,Bcnê (ait ) me cum cft. In cœlcfti gloria fum,fruens Deivi»

fed in cnulto tainori Si inferior! gloria ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fum

Hißoria fnmconßitutus, quàm patres noßri,qui pafsi funr.llli cnim liint in magna gloria pro martyrij palma coronati. Et pater iiofter Prior huius domus, habet vnam coronam præ facteris fplcndidiorem. Hoc difto difparuit.

Hæc vilio poftmodum relata fuit Confiliarrjs domini Regis, qui accerfîto frarre,cui oftenfa fuit, poft multas inqui« fitioncs amp;nbsp;exprobrationes comminati funt ci,necuiquam earn intimaret,vcftrf tarnen fraternitati illamrctuii, quocer« tiorem cam faccrem, de gloria rctribu« rionis corum in hærcditate Domini, ta» merfi illa per legem magis amp;nbsp;teftimonia innotcfccrc queat, cum pafsi lint pro ve« ritate ÔC iuftitia,cui ex debito promifsio nis diuinæ debetur regnum coclorumrdt qua iuftitia diffonum c/i me loqui, cum fim iniufius amp;nbsp;earn dereliqui. Et certe H erubcfccrc poflem, ÔC mihi non efleteof prauum amp;nbsp;malignum, immö diabolicü» mihi prae dolore amp;confufione magis ü« bcrct plorare,qnäm fcriberc,confideran ‘ tijvbifum amp;nbsp;vbi nonfum,quæhabeoô^ quæ amilï,quó tendo amp;nbsp;vnde excluder, jj, Sed condoleat obfecrü fanditas veftra j miferiJt

Martyrum Ängfe. ’ miferiæ'meæ,amp; fubueniat mihi apudaU tifsimum fuisfanclis oracionibus,ne Do. minus erubefcat me,cumvenericinma« ieftate fua coräDco öi angeiis fuiSjCjucra cgo mukiplicitererubui, ÔC cnormiter inhonoraui prauis aftibus meis : Ec con. fticuat mihi locum habitationis in domo N. (cuius rcuerâidi patris Prioris,8£ dc. uoti conucncus importuna inrerpellatio. ne,hoc fcribcndi onus aiTumpfi ) vbi re. condam amp;nbsp;tegam perfefta pocnicentia pullos mcos, quos gcnuit mihi miferia ' mea in terra captiuitatis mcæ,amp; recupe rem annos per gratiam. Dci, quos come, die locufta in iniquitate amp;malitiämea. Idem opco pro quodara deuotofratre, nötpinc loanne Perdon, qui fimul me. cum peregrinäcur in terra aliéna, hofpi. tc in domo noftra Lotldoniarum,tempo re ipfo di{rolucionis:amp; pro quodamfra. tre conuerfo, nomine Hugone Taylour, «iufdem noftræ domus Londoniarû pro» felTojqui mccum hue aduenit. Ec hoc • mifnus non fculpcum amp;nbsp;politum, fed in. feiolum agrefte, non de manu ofFe.

gt;1 rends aurumvel argentum, aut lapides ,/• prseciofosjfed de vitulo nouello, cornua Ç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;produ.

prócÏuccntc amp;nbsp;vngulas, placido acfcre« no vulrii accipiat quffo benigno animo» Valcatquc rcucrcnda Pacerniras vefW» qiiam fcruet incolumcm cum omnibu’ fuis in vicam ætcrnam pius amp;nbsp;mife«

ü. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

epilO*

HAcc habui, qUæ in præfcntiarurn dc fandis illis Martynbus cominc» morarem, fumma tantum reruin fecutu8Ï«kftigia.Nam fingula ad longuin rcferresquæ ipfe quidsm non ex alrjs ac« ccpij'fM præfens comperi, quorumque otnniü pars ego magna fui, nimis óC mi« hi ■amp; ledori fueric cçdiofumjcui rei gcflç hiftoriam Hmpliciter oboculosponcre* non lögis ambagibus vel exqniftcis com. mentariis onerarc vifum nobis fuir.Illud tarnen velut audarij vice adqcicndû pu. eaui,quod nemo eorum,qui nobis perni. eiem, rxitiumlp machinaci fuerant, diu fuperuixcriCjdiuturnamque voluptatcm ex fuis iftis facinoribus pcrceperit; cum nonmulto poftomnes vcl violenta caqf ignominiofa morte perierintjvel alioqul adfummam egeftatem peruenerintjin'e^ extremas vitæ humanæ calamitatcB ini ciderint. Nam ipfe Thomas CromWel, Vicarius Regis,infra biennium ä noftrx profligationis tempore propter crimen læfæ maieftatiSjCapite muldatus eft. Cu.

1 ftodcs verb domus noftræ, ad inopiain I amp;nbsp;mendicitatera rclabentes, miferc vi* tam fuam finierc. Item raulier qusedam ex

ex contemptii amp;nbsp;pcrn'nada Ecclcfi^rri ) noftram ingrcffa, nobis facrum fadcnti' I buSjinfra quinrum diem infcclidter, hoC eft,in magno accrbifsimorum crudatuU dolotc expirauit. Adeo vefum eft,quolt;l ait Pfalmifta.- Præciofa in confpedu Dogt; mini mot's fanftorum eius, Vc quxóifi' nis fit laborum, amp;nbsp;viÂoriæ confummî' tio, aditufque ôiianuaad vitamfempi' j ternam» Sicuri è conrradö mors impio* rum pefsima eft,quorum amp;nbsp;natiuitas ma* la, amp;nbsp;Vita quidcm tantó pcior,quantó jplÏ fandis martyribus infuper cceklï* gloria conftitutisjpoft decurlum iftudaflt; flidoc militiæ fpacium, fünt inferiores^ quippc quorü mentis ipfe Dominus uSjtanquam iuftus iudex,seterna dcftina« ( uitfupplicia, idque in ipfa flagrsntis ingt; , definentcr gehennae abyfib, à qua vos mifericorditer tueri nödedignetur Do» , minus nofter lefjs Chriftus,vnicus nofiræ falutis repara.

Q piffunSarum putcrcr mifcrdtorlrp, Largifium^ne omnit ßns cr origo boni* Qtji cbpeofiiei conjinwÆî corJlt;t tKorwm.

Vt fanilmncclebrcnt iiotnenvbilt;^etuwHg DefpiciMi^ vndas, firrum'^ ignci'^ çruccfip VerbcTft clt;trn!jîcM,v«Inerd, prôtrlt;t,nclt;cr » DummoJo per^pjnt prcciojô in dmore perc nnc î, , Qgomcnîttrîfpittotdpicrdtdtibi.

Noî ^«0^ mrfgrtdnimoî prf te contemnere rnttHi Offmw,pcrjicilt;tó fenbond pMemald.

Vt ctM« nwrtyribiw qaonJdm fœlicite r iftis. Contingent nobiî glorM,vita,decttt*

Dodrineipiu'tjpmul cUriJ^imus olim, Doftor obitjùni« mexime pompe colit. Dum'tf fecerdotwm fôlennid pcrfamp;net ingeits TurbdjCdput fèretro profulit ille fuum.’ , Voce’^ terribili fcfe (ep ns mira) proßßuSf 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lufio eccujètuin iudich eße Dei.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. M QiH»«

Qj^irc aliAm ßätucre Jicw 4144 corfiuf huntM fidßiithic /dpienSjwßpicits'^ßmul.

Dnm^ alinf m'rMs,alij noua gefla retenfet, Êxurgcnsitcrum,ßbdidit ißa dolertf^ litßo lata rd de me eßßntcntia noflri lu lido,bis didis dta repente fl/git.

Cbrigtiêre omnes.ditbifl^ ad verbaßqucnteiH vfy diem ß-ruattm,oßa tegenda viri.

Tama volat,diitef,pauper,iuuenestp fenes'‘f Aeciirrunt: tunus iam fl pelireparaifi» Tune alto mcrflo!j)ßmul clamore proßtur, lußo damnaius iudido ipß fui.

Quospriuf infoinnisfeptem perßJera Ltignatus Deus eß prodere Pontifiei, Qni Canhußacostnonteshisceßnamiee, Inclyta nunc epeorum fandaip ßma

Spiritus [andimihigratiam da Summe ccelonvin moderator 0 rtU Ordinis laudes valcam foiure Cart^ßatii.

Écq«K di vitdinkuius bedtdni, Quifué fccurejcitiuiué teniii? 'lutiw i^uis mm fud frta ani/eiat

SprruU h£c mHnJi.bond q»x pütanturt Pritcris cleti ti/midoî hjnorv!: Qjjoî lt;tî ^ïurfs hdbuijjc, ßäiit

Pagidæpiuv'lLe dociles md^ifler: eburus CT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pendis

Inter dnfrrffltw, (tuti^stj) njunJi SemititCiirfldm peregré edpeßis Etriftm certrtiB propere ûijèquiiti«, CdrtbujîdJMK.

Aida ^uod Pdpam wrtfKcj pomplt;« Cu»iiCtcmneni:Citl4lgt;rof ddifli, Hoï doces nonndm,ßruitur(f turrit C4rthitß*nt.

Uuïïuf obflabitt labor Ml grau amen, Q«o minui fernen iaceret falutif, nbsp;nbsp;nbsp;'

Cdrchußiniii‘ , Bruno tum dcmum vcneranJe claudif vlcimam vit£,peragi5l]i mctam: Pacetranfmigratu fuperof ’CarthußdniH‘ Reguldm lincjuis jatls eminentem Pdtrtbui miiltis plocidam facrdtii-Pontißx fummuf probat er de(or‘il Carthufianot-Arcenec ceJ/apotuit latere Ciuitof, lumen modio tegi nec: Crefeit, ex pdßim procul au^itfoti!'' CarthnfunK^’ lJon rigor quondam Scythif, autCtomP Accoliimaior,t^itriieue montii'-Ojtam feruent cafli modo, fobrff Carthuftäiti’ HaäcntM nunquam fluuio perhauii Dcßrit ßntis veterU faporem, Dfgnifr nunquamfiiitordovifuf CarthußMUf^

Nos odor Chrißi bonui,agg^egatM Ex canobitis er anochoretii, plane Baptißam tarnen iemulaittci Caftbußani.

KuttiJitshttud dignui tenerct Abditos ceßiicretttum colenteSt PeUifcwî ciif!toscjprcis,tnelotis, CctrthuftAnos.

lugcant qudntuisß'iicio moinenti, Et licet fernen ideiant gementes, AttdmenîiCti •feniuitt mditip'.is

Cdrthuftdnigt; ïfjciy tor frMÄt« prfrit er fudues Arbor, fjiitc viton probit bortîtlin:«» Elimites ^«lt;e jirt viridantis vkæ Cirtbtt/îitto.

Sdbbitl CT fotit« Domini tenetis, Eßis ennwebi Domini volentcs, 1» domo Vobti loci« cjî ber ill CdrthufidttL

Vnieiwteftitugnriij en flos, Peruigil pdjjè'r,me(iitdnî colwmbd. Et PelicdntWjCremicolorti«

T«rt«r S Cbrijltfpeeiofejmœrcni Tu gemis fponfo viduité cbiro, • Ironde non c«ris viridi cubdre

Reffuis quîc^uid iubedt voluptis, Bilneum vitdf,teiKros dmiilus, Cdrmbw vefet |î(gis,lt;tbpinenJo, Cirtbupine.

Cloræ/ierniifiimiilos in^iicî CarthufiMe, Vniuf ßocd pdtn'dtn, fdrcntes, Liberos,frdtres, ßeit CTÇorores,^ Atc^ (ôrtunj; botid cunild tcmnit Cdrtbußdnui» Siccub forties fùgit Oquot; pro^'h^ridt Et fiium dtdni,ttibtlifld curdt, CukeitilCbri/io ftne, nil dmxnuto Cdrthuftdno»

Qÿi iuguw betut teneris ab aunts j' Pertuiit,folus fdet tdeebit, Sf pper gduJet ßre fe leuatunt

E xctibdt, longds meditatur bords-t Crdflinlt;e nnlltis labor eß diet, Qÿ»t/«e ludrtdneet^bibat dKtßUi^^^'^

Jnfdper ramem violant domd‘:do ■ Iiieolunt ceU.M.vigilantjprecdlt'tn', Abßiiient, corpus macerdtiiin '

Vniutiu/Jùm tolcrait Priorii C)»icquid »tandätt'ptragunt fûkntct^ Pr,£cipit fiquid grMiitStßccfcunt Cdrthuftiiti.

Rdn jr cdfuf, ficilê inde furgunt, Fdruulof petr£ propere dtterendo^ Biitbeoilwmlioî, »cncrem'çu flringiint Cdrthttfîiini,

Id clongdtu/Àcit hos fiibirc Clduflrd deferti fùgiunt, ntdiunief, Milttci Cbrijii Idchrymis V4caiido Cdrthußdiii.

S int Keet pUrrr populo preiife^ Pdbt!lnm,pduci ßcimt,fcd ehm Qhæ docent foins opère iftdsncnilrdt Cdrthufianus.

Rfftè fœIiffm,pfntttM bedtum Te^«f pcrjrflwin ,ßne Jdbe,dicdin', l«w Vale noßri motior ordo ftnile Cdrtkufiine.

H Abes hîc, fi iioftrahxc infœli'ci'a tcmporajimôpotius infauftos pri orum temporum fines, pracfenti. busdtuinis miracylis dignos cenfcs,re. rentium fanclifsimoriim Martyrum cô» ftantiam vcrè miraciilofam,ne quid tibi defit in his return turbis,quôd pro Ca» tholicæ fidei firmamcnto cmergcntibus fubindt nouis impictatjbus opponas. Il* luftria certè funt, ncc inferiora prifcis il» lis,qrum yirtute acçenfi funt ad omnem pietatcm fidelïumanimi exempla, Hic cnim non fub infideli aliquo, feu ethni» CO Tyranno vitam amittuntfanfti Mo» nachi, ncque pro ipfis fidei articulis ex» tréma ifta patiuntur; Scdfub co Rege qui nonita pridemob fingulareinCa» tholicam religionem ftudium, auitis ma iorum rituHsfummum ornamentum ad. dideratjDefenforis videlicet Catholicæ - Ecclefiæ infigncîfed amp;nbsp;ob earn tantum.

modo caufam quod ne priuata quidem alTenfione in illius Ecckfiæ, cui femel in Baptifmo nomen ac profcfsionem dedif fent, leges atque ftatuta iniurrj elfe vo. luetint. Deum immortalcm,qs animos vidiffes.quK pcâora,fidcillis refpon»

dcndum fuiflcr,qu« nunc Sarhan-jcfFrc« ni fua libidine vlccrnis progrcH'iis, non impugnat modo, fed cuertic pcniriis, fummis rcligionis Chriltianx capiribus, Sacramentis, cæremoni}sC Qiia fronte puras bcllos iffos Regiæ fuperbiæ admi« niftros excepifl'ent patres hi grauifsiini, fi ad rituum facroriiin conculcationcni, ad legis verbil:^ diuini adultcrarionem, cam quæ nunepafsim Ecclefiam per« fcquirur extremam inipieratcm fuillciic follicicatifVci ba credo defuiflent mifsiS oratoribus, öc animi carnificibiis, citius quam vcl renitendi promptirudo, vd paticndi voluntas fanAifsimis viris.De« um itaque precare qnisquis cs auiræ pic. tatis Cukor amp;nbsp;amans, vt ce quoque in ijs quæ ad fuam,Ecclclîæi^ fuæ dignitatem fpeAanr, fîrmum amp;nbsp;conftantem fcruct ac tucatur;Scdamp; Martyres hofee fan. Aos tibi aduocatos depofce,vt,rcccntii liuius meriti in tui quoqj cordis agrum . aliqua gratia dcriuctur.

Cætcrum tc hic admonc ndum du« ximus nofiriconßlrj,quarc cruenro ifii fanAorü Marryrum certamini hanc Seo ticæ proditions luftoriam fubiunxefi. mus, quæ enpriore narrarionc nihil ad« (nodûcommune Ipberc viderur. Vern quidem

quidcm eft,n vel caufam fpeftes, vel rei geftæ feriem, non omninöhxc conuc. niFc ita, vt pro cxcmplis vna in re poni debeancGmul. Neque cnimjiic qdver» ba minæquc non cxprimuni:,carniHcina vlcifcitur : Sed pcftilcns regni cuptditas arma in Reginam fubminiftrac innocent tem, amp;nbsp;cffifta rcligionisfpccies iuftum excutit legitimi magiftratus imperium. Additur autem hoe excmplü ca vationc Vt artes pateanr Diabolicæ,diuerlîsqui dem modiîvfnrpatæ, ad vnum tarnen deftinatæfine, Ecclcfiæ videlicet, mem. brorumque eins affiiéboncm. Qnæ quô in fublimiorcs incidir,fanôriores’qjper. fonasjcô ôi maior amp;nbsp;horribilior habe« lur non immcricô.Nouerac iam humant generis hoftis, Henricum Angliæ Re« gem,adomncm Catholicæ Eeelefiæ v« fum,non modo prudentia amp;nbsp;doftrina, fed 8i fortitiidine, potentiaque ita cfic præparatum amp;nbsp;munirum,vt niillopcri« culo cxcipere pofTcc c'mnia,qu3e immite rcnrnr pernerfæ rcligionis tcla, atqj non cxtipcrc folummodô,fcd amp;nbsp;magna dex teritate in authorcs retorquerc. Exper« tumhahuit in Luthcro,quàminuiÀuin ftarcc Regium pcifluSjG rehgionis ac pic tatislabc follicicarctur. Aliam igitur,.

cutnhac non fucccderct,dcmolicdi tan* ƒ fublinus faftigrj viam Gbi arripit : fua« i.. dcndæfdlicetprobandæquc tabs alicu« [ ius arrogaiyiæ occalïonem, qua conc€lt; J' ; pcæ jam libidini fuæ fansfacercr. Erat ' hoe inauditum prifds fæculis, diuorri) conlîliü,quo rcied:^ Catherina Auftria, fccmina qua vix habuit noftra ætas in omiii fortuna modeftiorem ac fandio« rem, al jam lïbi jüngerer mafculæ proli* feraccm, neque tarnen fufFidebar, hoe cupido jam noux nuptx Regi efle prr» fuafum ÔC grarum, nifi menrem quoque criperet infenfifsimus hoftis,eo foloprç fidio fubnixuSjfî conculcata facraruin Ie gum reuerentja,ruperbû,arroganrcmÿ r cddere poflct,quem non latebat ab Ef« clelîæaurhoritatefortiterftare. Quam« * diu autem RolFenfes dehortarcnturjdif« fuaderens Mori,fcfequc opponerentin« trepidj jfti Carthufiani, non patcbac in Regiam adirus peJIici- E medio itaqu« fuftuljc importunes refradarios Rex, Vt libéra verfaretur fronte cum noua vxo« rc,quä afpicere bona eöfe ientia boni iiM viri nec potuiffenr, nccvoIuilTentctiä. Patiturhoc modo Eccclia in RegefuO defenfore horribilem dcfedum,proque reucrentia cuItu alapas redpic de«

fpeftum : patitur in membris fuis inno* centibus Monachis,amp; in quibus magnS illi erat prælïdium,iam vulnera confpi. cit,amp; lanienam pkiscp barbarain.

Acquehæc quidem Sachanæcon« Glia qua Angliæ pcftem intulerint, tefta bunturfortè poft præfentes calamitates extrema huius regni pericuIa.Memora» Vallis ccrcchaec Ecclcfiæ pcrfequutio, Regem ipfum officio deiecit,quôd pro religione inftituerat,longê faluberrimo fii clerum afflixit crudelifsimê.Qua qui« dem communis falutis ofor facisfeciffc Gbi videri poceft mcritâ,quQd bac occa. Gone hærefcs introdutftæ funt, non ira , facili negocioconjpefccndx.Scoticum, quod fequitur, proditionis exemplum vniusquidem capitis, Rcginæ opcimæ periculum narrat, fed quia in co pluri. morum falus amp;nbsp;patrocinium conquic. fcebanr, grauifsimum illud erat in iftis partibus Ecclcfiæ damnum, Si quaficx vnico iftu extrema regni pnicics.Quem fi nonfeciffent ex fententia noui Euan« gelq tutores, aftum iam videbSt de alrjs tragœdiæ fuæ initijs. Reginam igitur fcel crati perducllcs,vt cîî

eo capite rotum Catholice religionis in Scotia afylum deijcerent;tnagiftratus iu gui um

gnium periinr,vc fubïato iüdidorumaè pcvnai um ccrrore larrocinarcntur imptt nc. Ncc ramen fola iuifTct hinc adfupe» ros Regina ; deptitati cranr plurimi cf* mitesj quorquoc fcilicernon probacuri Vidercnrnr impios iftos furores.Qjia qüi dem ratjone Anglicanam pcrfequurio» ncm adarqualfenr forrafsê Scori pcrdü' dies, ijdemquc erant vcrobique inCa» tholicos clTerari animi, arntique gladij.’ capifum ramen rcgiorum difcrimSnon vmiim. Anglus cercc in carnis gtariain pra-fentcm animæ morbum admictit; Scota pro animi amp;nbsp;Ecclcfiæ imperiodé vira amp;fanguine periclitarur, ambo ab vno ramen eodcmque hominumgenc» re, nouæ Euangclicæ libertatis afTcrto* ribns» Regem etenim inrcriierrunr im« pia hærericorum confilia : Reginx vim infernnt perduelles fubdiroriim maiius« Vrriufque larcri ftiparores delïgnan« tur Martyres, qui précédant fubfequan« turque, aft via non vna. Metuendum cnim nc aberrauerit Rex à femitis ad vl tam,qudfe fibi Martyrum fanguine nota« Herat. Metuendum certe ne vfui non fueritilli Thefeidum filum, quod prx« miisi ad ccclos Martyres manu tenue« runftReginäauccmfuam cxpcâanrpro

culdubio in Ixtis iliis paradyfî campîs perempti Scoti Catholici,qui vcl fub o» culis Reginæ vitamad patrias aras pro religionc profiideriint, vel poft varijs tiimulci« bus fublati

A B ALIQVOT SCOTIAE PER* 1 ducHtbiK, aJuerftit ßrcwßimäm Regittjim noit 1 ita priJem perpetratie, itemquc diuin^e vlt;onii J gctninatamiflamhorrettdatn impitfahtnfequu* ■ tieJncUK crßmpkxnarratiQ,ex ampliß a

5?, Ntellcdiim cß a muln's, quod anno fu« periorc Comités de I Mora amp;nbsp;dc Arguilles, I cum nonnullis Scori« ' nobilibus amp;nbsp;optimati» ■na fua Regina fpecie Re« iigionis denuo defecerunr. Cumque rclt; eo tandem recidjlTcf, vt vtrinqtie arma i fumptii cflentjperduelles vel indignifsi« ‘ mi fceleris confcientiadebilitati.vel fü« is amp;fuorum viribus atque animisdifFi« dentes in Angliam pcrfugerunt.Poftea iJh gratia amp;nbsp;deprecatione ReginaeAn« . gJicanæ vlî, de reditu in Scotiam cogi« ■ tar unt,0i hoc iàepius impetrare: funt ad* nixit

ihix», vt poftquam de fua culpa amp;nbsp;malé» Keio confefsi efsent,patrise,fortunis,ho« noribus, in integrum denique reftirue« teneur. Sed SercnifsimaScotiæ Regina toties ab illis delufa,eorum verbis amp;nbsp;pol licitis fidemamplius habere noluic, fta« tuicque(prouc meriti videbantur)dc tri« umRcgni ordinum confenfu ac cohfilia poenas recidiux perduellionis repofee« re. .Hoc cumilli animaduertiffent. Re. gis animum tentare ac permouere coepc runt,ô6 (vt homines facile ambitionis ina potenti cupiditate occoecantur ) cum eo pacificationis aliquot conditiones,amp; tä« quam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quoddam,clamRe«

gina,inierunti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, , . .

Ërànt autem mutui fccderis legéâ huiufmodi, quod Rex prætericx rebel« lionis culpam illis conrionaret, bonis SC muneribus eofdem reddcrct, antiquam amp;nbsp;catholicamReligionem ipfeomnino abijccret, eaque toto Regno extinfta^ Caluinifmum inuehendum curaret : vi« cifsimque illi fe effe faduros ac pcxRitit« ros pollicerentur,vtRex(fi Rcginamfi«

I he liberis decedere contingeret ) iam iri«. lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O',

Hißona Scotiac diceretur,fed eciam ad eius famiffatn iot fucccfBioniSj rcpulfo Reginx genere de» uoluerecur. His paclionibiis ira vtrinqi confticiitiSjCÙm inrerim Regina iftarum rerum ncfcia/riiim ordinum conucncuJ ad iiürium Martij fiiperioris cocgifTrt, Rex fiimmam bcneuolenciam volun* tatem vxori fuç oftendebar, omncmqiie in Religione anriqua,quoad fieri poflef, I reftauranda, perdueHibufque punicixlis j operam amp;nbsp;conftanriam fpondebat. PH' mum in Comitfjs negotium ReJigioniS tradatum eft, ÔC commun« voce ac conlt; fenfionc omnium ordinum exercitiuin antiqux pietatis pafsim Epifcopis di Ec» clefix paftoribus conceiTum. Dcind^ perduellium caufa publice agenda Ädi' feeptanda fequebatur. Sed pridic quim id fieri dcbcbac,id eft, décima die Mar« tfj, hoc tragico, atrocique facinore rota cradatio interrupta efi.

Aedimburgi Rex amp;nbsp;Regina Sc0« tix vnà cœnabant, multis ex nobilitatt, amp;nbsp;ex aulico comitatu primarrjs viris (vt in Regq's Principum honoris gratis fitM folet)circumftanribus. Sub horamPepti* mam domini de Lunen amp;nbsp;de Lindfan» ÿiCo»

Comes de Morton, qui paulô ante $ Regina bonis êi fainæ fueratrefticutus* âc prætercaCanccllariatus muntre co. honeftatus, altjque complûtes armatiir» cœnaculumirruperunti Primo impetu in oculis Regis amp;nbsp;Reginx quendam Se. cretarium, nomine Dauidem,hominem propc quinquagenarium, fexaginta vul neribus perfoderunt.Eum vel ideo inui. fum præter exteros habebant, quôd in Religione antiqua amp;nbsp;Reginæ feruixio ac obfcruancia conftantiCsim* toto defe. Aionum tempore perfcucra(rer,fumma» que prudentia, amp;nbsp;vfu rerum Scoticarü* quo valcbat plurimum,perdicis fadioni bus obftitiiTet.Hac cçde perpctrata,om. nibufque qui aderant territis,Rcginç di. ta amp;nbsp;atrocia queque mirtitantur;quodlt;5 longé indigniusfuit, conuiciando,pulo fando, grauidam, mctu'q) penè confier, natam in cubiculum, tanquam in carce. remdetrudunt, ÔCodoginta milites eu.

I biculi foribus apponunt, qui famulos 8C ' . famulasaditu ad Reginam prohibèrent.

Trium noftium amp;nbsp;duorum dierurn fpacio Regina ita arftê conclufa amp;: alTcP uata, cum interim Comices de Mora

de ArguiiJcs, aJijquc transfuge ex' Ai^ glia in vrbcm appuliflent, perducJkJ de toto faAionis amp;nbsp;machinationis fux , “negotiocQ Rege feriöcolloquiamp; age« i

re catperunt,aperteque denunciare. Re« ginam confeftim de medio ciTe tollen« dam, lt;Sc adultcrij caufam comminifccn« dam, huicque particidio velando prac« tcxendam.’Catholicos Omnes aut fimili« ter interficiendos,aur aliquot interfediï reliquos Regno profligandos ; Miflani abolendam,amp; Euangelicam doArinam (Re enim lubet illis appellate Caluiniî« mum ) diligentifsimc,leuerifsimetp con« firmâdam.Quæ cum perfcAa eflenc,tuni demum fc ilium pro Rege admilTuros, amp;nbsp;omnem illi poteftatem ac authorita« tern concclFuros recipiebant. Eamque fpem vt ßrmius illi inrjcercnt,quædaffl cdiAa fub eius folo nomine fanciri, 8i palam per Vrbis compita promulgari voluerunt.

Enimuero Rex Hue proditionis cru« dclitate obftupefaAus, Hue quod eóau» daciæ perduelles nunquam fuifle pro« grefluros exiHimarat,vel etiam ^d idem pcriculum Hbi ab iftis impendere pro« fpiccret.

fpicerct, longe fatius videri refpondit, ancequamquid aduerfus Reginam ten» taretur,vt capita Religionis probanda amp;nbsp;fubfcribenda ei proponerentur. Itaqj â perduellibus eam prouinciam fufee. pitjve Reginam accederct,ab caque par tim minis, partim-precibus affenfum ex« torqueret. Rex in cubiculum vxoris in» grefTuSjflens de fua culpa ingenue conK« terij êi idenridem veniam fui peccati, quod grauifsimum elle non inficiaba. tur,velut fupplex implorarc coepit,po. fteaque totam confpirationem apcrire. Ac inter C3ecera,hoc perduellibus con* ftitucumfuilTe dixit ,vt lamctio Balfour, amp;nbsp;dominis de Flamy amp;nbsp;Lcuifton cerui« ces amputarentur, multi exprimoribus caederentur, amp;nbsp;ex nobilifsimis Reginae puellis nonnullæ in profluentem proi^» cerentur. T urn vero Rex,ctiamfi ab ill is amp;Regni o*btinSdi,amp;bcneuolentiæ cum Regina Anglicana conciliandae/ummo rumque auxiliorum fpc lactaretur,tam£ fe infelligerc affirmauit, quod tandem fua opinione, corundem perSdia, nor» folum deijcerctur,'verum etiam in fimi» Ic capitis fui periculû cum Regina vxo»

re vcniret.Scd iam fc cogitare.quemad« modum illae inlidias, quæ fibi ÔC vxoti ftruantur,cfFugiac,

Regina vbi coniurationis myGcn'a «ognouit, marituinfuum hortan iiro« gare cccpit, vtadfocioi rediret, fequ« cö fädle addudam rsnundarct, vt eo« rum poftulatis omnibus fubfcriberct, Sed tarnen quo haec décréta maioris in lt;nbsp;pofterum moment» 5c authoritatis fent, neue per vim amp;C minas ab ca, quX vclutin cuftodia tenerctur, exprefla extorta putarentur.ijfdem Reginam all» quantulum laxandam, amp;nbsp;milites dimit« rendes fuadcret. Rex ad perduclks,qui refponfum cupidius expedabant, ilico reuerfus, doemt fc propenfum Regin* «nimum,amp; ad omnia, quae peterent, vl« tro conccdcndafacilem comperiffe; tarnen fc confulere,vt illa paqlö laxiu» liberius, ad vnam duntaiat nod«» haberctur.

Ea de re inter illos diu multumqu« deliberatum eil, cumalq non cfle Regi« næ oeddendæ amittendam occalîonem cenferent, altj fi id fieret, populi arma Si motus plt;rtinacfccrcnt,alij prius omninp

Reginæ confenfum cxprimendum fua« dci’cnt. Quarc tandem Regi permiflutn cftjVt ipfe remotis inilitibus, l'ux vxorig cuftodiam vnius noftisfpatio infercci« perec ; idque propeerea eft ab illis indul» tum,quodReginamtta dcploracaamp;af« flida valetudinc effe audiebant, vt vix cam nodem integram effet träfmilTura.

Scpofitis ergo perducllium fatclli« bus, amp;nbsp;fub mediam noftem aliquot ex Reginae prxfidiartjs ciiftodibus intronuV fis, Rex Reginam extra caftrum Aedim« burgi fecum vnà cum tribus nobilibis eduxit; cumque in Equosafcendiffent, rcliquanoftc itacorum curfum concita runt, vtfub auroram admunitifsiman» Dombarii arcem peruaderent»

Hac ratione Screnifsirna Scotix Re« gt;nbsp;gina perducllium cruentas manus, prx« Icntifsimumque mortis difcrimcn decli« nauit.Poftridie cüidperduellcs cogno« uiffentduam omnes imprudentiam gra« uitcrincrepalTc fcruntur,quodfe vniut mulieris promifsis amp;nbsp;verbis dcludcndo« clTe non prxfcnfiflcnt, nbsp;nbsp;interca rei be.

^ihilominus quantos maximos pofTunr, (use faftionis hominum grcges collegf« rcjvt amp;Regi, cuijamfequoquc infen« fos eiïe oftendebant, ôiReginæ,liquid moliretur, obfiftcrentjfuamque confpi« rationem corroborarcnt,

Sed notandum eftjCO ipfo die,quo Regina in cuftodiam conieAaell, aliqt darifsimos ôi fidelifsimos eins Sereni«« tis Clientes, amp;nbsp;in ijs Comités de ßodu« el, Hontlay amp;nbsp;Athel,per fcnellrascua« lifTe, breuique tempore ad Dominamó^ Reginam fuam liberandam fcre nouetn hominum millia confecilFe, quorum au« xilioperduelles ipfosin Angliam eicee* runt, amp;nbsp;Reginam Aedimburgum reuo« carunt, vbi de aliquot ciuibus confpira« tionis huiuffte foerjs fumpta fupplidî. fuêre.

Hoe exemplo(fi'quidem bene'fall« citerque cum illis agitur, qui alieno pe« riculo amp;nbsp;infortunio cautiores lïunt)hoC inquam,cxemplo,quod vfque adeopof tentofum pofteris videbitur,vt vix c’ immanitate homines inuentos fuilTe (ni« fî ad temporum noftrorum crudelifsi« maquaciÿ fpcdacularefpiciant)fint vn« qua 111,

quam credituri. Reges amp;nbsp;principes ad» moneantur, vt infidias Sc machinatio» nes,qu3e religionis velo teguntur, ran« dem aliquando denLident,meminerint« que quid à viginti annis Caluinifmus mali amp;nbsp;detrimenti orbi Chriftiano ina« portarit.Fas fané huiufmodi Schol x ho« mines cffe putant,quiduis in Reges SC Principes fuos machinari,de eorum iure ac authoritate indies aliquid conuclle. rcjac dummodo Euangelium ( fpeciofug nimirum amp;nbsp;popularis prxtcxtus)obtcn« dacur,tefta öi occultafua effe conGlia amp;nbsp;majeficia, nccp à quoquam redargui pof. fe fibi perfuadent.Senfim fefe primö in. finuantes amp;quafi irrcpcntes,ynam con. fcientiælibercatem fibi dari poftulant: at vbi inualuerunr, vircfque crefcendo acceperunt,non eandem ipfam vitæ amp;nbsp;Religionis libertatem folum,fedctiam vitam amp;nbsp;dignitatem Regibus öcPrinci. pibus fuis eripere conantur,vti nuper admodum quidam Caluiniani furorta patronus publice cdito fcripto Orbi lew gendum propofuit : Regun^videlicet mortibus Euangelio aditum patefacien« dum fuiffe.Cuius quidem fccleratf cupt.

Hißona Scoticæ dititit immanicatem non ita multo poft ijdem,poft efFrada femel menris ac con« fciennx repagula, Scoti pcrducJIes in Keginam fuä denuo çxcrcucrunc.Quani poft mariri noui Regis obirum captam ( Angliae Reginx tradunc, non folü pro« peer hxrcdicarium quoddafn odium ini« micæ,fcd etiam ob diuerfum rcligioni« fiudium infenfifsimx. Ira nimirumcon« j filii fua neAit infernalis draco,vt etiam diuerfifsimos quofque ad tempus colli« gatjdum perfequendx Ecdefiae occalio vlIaaflFulger. Hic Scoros ad Anglica«! auxilrj pedes deijeir, quod olim faluisS« dei rebus fummopere fuMlct dedecoro« fum. Sic Reginam per proditionem tra« duntjOpem ambientes fcclcri,cui perpt« rrando patrium non furficiebat foluffl’ Ac vero non diu tulit iniiltuin hoc, creptx per fummam impietarem Coro« nx dignitatc aliquandiu fupcrbiuit.pa« nas fcilicec perfolufs in itinere dumRlt;' ginf fada illi liberationis fpe eo aninX’ -infidiaretur,vc ei quam antca poft omtî f iniurias ^lamreliquerac, vitam miftr^ auferct.Æque hoc quidem perScotiam datum eß rcligioni ac Icgitimo mag»« quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftraw*

fkratui yulnuï. Subiungamus huicterti* Bin infoelicis huius fecuU cxcmplumgt;Gî4 li»rum, nobilifsimi regni'rcccns adhuc inreligionc naufragû

Ad Lc(Hórem pium, QVIhui'usRcgni,rcs gcftasabinf tio annotaruntjduo prfciputob - pculos ponunt admiratione di' gna ; Regum jpforutn fœltcitatemj^^ populi fidem. Atque haec duo caufam here ex inueterata qüadam crga Deuni éc Ecclcfiam picrate nemo non vid«* Regum fane propter ea quæ religionem cultumqi diuinpm fpcAant, ingens huc vfque laus fuir. Quod poft ipfam vitï fan«Sitatcm,incredibiljs illain clerumii' beralitas abundc teftatur.Cum nufpia'” ferc per totum Chriftianum orbem malt; iora extent principum piorut^ opeta: nullo alio loto melius fuerit Clero. Cu‘ lus quidam paradyfum non inepte dixic Gallias. SubiaAorum vero Si quidena omnium ordinum hominum ftudiainfu ©s Reges nulli alrj Chriftiani popuh aeqüarunt vnquam. Qua quidem ratio* ne fadum eft,vt domi ab iniuria tuti,folt; rifque inuiftifemper fucrint Chriftianif (îmi Reges : Deo pictatem Si deuotio* nem renumerante, fubditifque falutrni amp;nbsp;dignitatem acerrime tuentibus. Hsc autem quia priftinum decus amifilTeiani yidentur ; Quia videlicet Reges ipiï do* mi fuas

Ad Lcdorem pilirti, mi fuae/d fuorum perfidia laborant perk culohfsime, óifubditi non iam quæ Dei Regumque fuorumfunt, fed proprrj ca» pitis fomnia ica tenent mordicuSjVt reic éta cum fide omni pietate amp;C öbferuan* tia leges dare potiusquam vel acciperc vel pati veile videantur, necelTum eft huius tam repentinæ conuerlïonis mia gnam aliquam extare caufam. Ea certt nee dari nee cogitari poteftalia quam recept« noux amp;nbsp;falfx pro repudiata vc-tere óc fana rcligionis ftudium. Ea eft v« nica Gallia peftis, qux amp;Regumimmi» nuit fœlicitatem,ôi fubditis mentem erû pitjVt dumfplendido religionisobiefto prxtextu Dei fe caufam agere pucant, cum Deo amp;nbsp;fanftis eius bellum aperte gerant, ea demum efficit infania,vt flo« rentifsimum olim Gallix regnum pofte« ris ludus fit futurus amp;nbsp;Comoedia, vnde hxrefeos ÔC impietatis peenas Sê exeraquot; pla orbis fibi defumat.Gallix ctenim ca. fummirabitür pofteritas : regni huius fortuna oculis animifque obferuabitur omnium:amp; cladem ex momentanea ifta peruerlïone acceptam vix credet fequu. tura jtas,nifi tot vrbium,caftrorum,tein

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plOrf

Ad Lcdorcm pxurtl^ plorumquc loqiiantur mince, amp;nbsp;ipfa nö» bilifsimi t^ndam foJi tefteturcalamicaS’ J Cxterum narrationein hanc Ecdlt;* næ necfflariam efle non immerito exiW mant Catholici,cuin vc manifclte irx liinæ prælencilsimo cxeinpJo in otfici^ contincantur pij, quæ nouatoriim fW‘ dijs reddanrur alieniorcs,tuni vt lucluO' fx hutus rragcediæ verum habcant com' pcndium,cfuod hærccicorum Coœmtm tarijs opponât.Et primum quidem IiaiK^ inuiti dabunt boni amp;nbsp;cordati viri,vtfd‘ licet oderint fugianrquc eiufccmodihO minum genus,quôd giganreo furore, rabie plufquam beluina in facra propha* natp omnia debacchatur; in airero hunC habebunt leAores vfum vt in alijs quX jam pafsim fcriptuçientibus infauorem Caluinianæ impietatis excidunt,cautiuS verfari pofsint. Prodibunt cnim dubm procul varia, ex varijs locis gbus fucum fimplicioribus faciant homines vcrfuti non obaliam quam religionis caufaffl» haec nuncin Gallia tentari.Euangeliumîl“ nimirum effe quod ralibus opus habtat * argumentis. Cui tu facile cauebis dolo, exhac iînccra amp;nbsp;compendiofa deferi/

ptionc inftruftuä.Ciufam tumulcuum amp;nbsp;fedictonum hic vides non rcligionem, ejuac hoc modö nunquam eft confritura: non rcformacionem, quam his dncibu« Ecclefia minime commendauit.-non con feientiarum tranquillitaccm,qu3e pef cf des Sc rapinas minime acquiritur ; non denique quam impudentifsitne iafticäc, Regis rtgnique huius falutem,cuiiis ipfi omnem occaiiioncm icaprorfus rollunc è medio vtredituraacgre admodumvi« deatur.Sed alia potius videbis confilia, Regis nimirum opprimendi,rcgni occu pandijbonorum eiiciendorum,aut certc fcelcre Sc immanitate cnecädorum.Sed * dc modus agendi tibi apparebit, non quem excufare fibi poffe videntur vt« j cunque homines loquaces, cuique fauo« rabilem ilium iuftæ defenfionis titulum

1 P’’Çfig'^’nt:fedtalem cuius ante ipfam Ar» ri tichrifti natiuitatem à Chnftianis nulla ' l prorfus debuit extare memoria. Non I ' hominum hæc funt facinora, qux nec ■ ' mentem fapiunt nec rationcmgt;fcd belua 11 rum,fed brutorutn rabies, quam fi nunc 11 ad viuos redeat orbis flagellum Athila, I ■; ipfe procul dubio accufarct. Earn certc l 't nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Turcicu«

' AdLe(?lorem pium, Turcifus Imperator palam ita aucrfa* tur,amp; improbat, vt hanc pcrdiieHiuifl colluuiem in fidem amp;C rucelam fuamrt« cipcre omninó noluerit,malè rutumralt; tusjhos in focietatem admitrere, quife dem amp;nbsp;fidelicatem præftarc tumfcfc arbitrantur, cum quodlibet licicum fibi faciunt omne.

Furores Gallicî» AótatumulmumGallica norum ab obi'tu Henrici Regis, de anno nimirum M.D.LIX» vfque ad memorabilem Regis Caroli lX.vifl:oriaiTi,Anno M.D.LXIX. de fu is rebellibus confequucam, quæ inftar iftius intcgri decennq commcntarioli cf fe poffirnt, à viro quodam pio 6c erudi. to» luduofæ iftius calamicatis tcftc, ad Catholicos quofdam Ger.

PEtitis à me viri magnifia, de rebus, quæhifce luftuofifsimi« temporibusjn noftra Gallia geftac func, reddi ccrtiores. Scribam igitur ea, quae per me ÔC alios, qui prxfentes Tra. gœdiæ adfuêre,exploratafunc,vel à Ca. tholicis viris partim viua voce, partim verôfcriptistradita, necp tarnen, omnia I fcribam, verum paucac multis, ôCmcx modkæ infcribendo facultati,ôc epifto. lari breuit%ti confulcns. Exordium au. Um fumara à morte Henrici Regis, «* , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O quo

Furores quo nimirum tempore pofieaquarn in* fanda mala omnia fumpfe re femel ongi* nem.magnis deinde increments atid’ femper,acqiic in deccrius proJata funr.

Henrico grauifsimisbellisintenfO Caluini hxreßs Jong ' lat qiie.quanquJ occultis pafsibufi, ferpere in Gallia pit, quod ille audiens Lutetiæ coiifd* J'um iudicum harcticorum caufisaudi' endis extra ordinem inftituir, fed arden* te bello,cum nulla de re magiSjCjuani de repellendo hofte cogitareç, arque inte« timid quod minime decuit, fedefenfo* rem Germanicae liberratis profelTus ff tdangucre prius inftitucum arque con* filiîî cæpitjliberè iam per vniuerfasGal* liashærcricis Germanis verfantibus.

Aliquot annis peft Caluinianis/P Maria Angliac Regina exulatum compulerar, receptis in rcgnutrijpefni* ciofifsimo ea in re ccnlilio vfus,viucndl vr prius in Anglia,coufuefl’enr, potefc' tern fecit. Eranr ramen, qui afsidu*' ad* monerent, inteftinum hærefeos malui” indies crefcere,pcriculum elfe, ne confln cntibus in Galliam è Geneva, fencinl hominum perditoruin minifiris farhanç» gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inßif

inftar cancej,vicina quacquefcmperab* fumens,tandem vniucrfuin i cgnum và» ftarer. Quæ caufa Henrico amif. fo exercicu ad fanumS.Qi.uncini paeena cuniHifpano facerct : Nam amp;nbsp;fubinde profiteb-atur veile fc in earn curam co« gicationemque excirpandi e regno hæ« relcSjincumbere. Ea igitur pacc,qua nulla vnquam ncque foclicicrmecp opta« tior,Galliæ accidere pocuit, cum amp;nbsp;Phi« lippo AuCtrio Elizabctha filia,amp;PhiH. berto Sabaudoforor Margareta in ma« trimonium fuiITec tradita,lxta atque foe licia omnia fperabantur, cum eccefati« aliter ftatuentibus,ipfo nuptiarum me« dio apparatu, contraria hafta curq Lor« gio(quem Mongomerium Regiae cufto. diæ pratfcftum,magnum fuum patronvt vocant Caluiniani)Rex concurrcns vut« neratus eft, atque non itamulto póft, ex vulnerc mortuus.

Succefsit in regnum Francifcus fe« cundus: Is initio ftatim fui regniomnes cos capitc damnauit,qui rcligionis ergo nefaria conuenticula faccre, aduerfuna Vetera iura,0C regni leges præfumpfe« tant.Nec mora, Senatus Parificnfis An.

Af:nlt;« nam Burgenfem AruernumVnum è BHrglt;e4f turnuiris Parilîorum edifti Regrj viola« rrematur torem incendio publico crcmari iufsitr Sed amp;nbsp;menfe Martio Anno ifeo. pluri« mi è coniuratis, quos fua improbitas 5! feueritas edifrorum in regem armauf«

I rat,iugulati funr,ali) Ambalîæ cum RfX lt;0 venifictjcapti arque in Ligerim adK Francifeus Vindonienlis prçcipuæ iiobi« licacis virLutetiæ compræhcnfus,incar cere morirur,pridie Cal.Oftobris.

Princepx Ludouicus Borbonius Condac« Condrfi« us fedirioforum princeps amp;nbsp;caput Ault; feditiofo' rcliæ cum ibidem religionis ergo rfgngt; rucaput. Comitia haberentur,in vincula conijd« tur.T alibus igitur cun's Francifeus inttn tus Nonis Deccmbrisrcpentino morbo correptus fan's concedir, magno Galli’* rumdamno. Nam vt erar iuuenis beni inftiturus iam inde à renerisannisfutur* Chriftianifsimi Principis indicia dcdelt; rat. Poft hunc Carolus Maximilianus,

J^egind P’*^’ verö adminiftrationemC’* Catlùpe therina Medicea Regina amp;nbsp;mater ad* flj, iundo in partem curarum Antonio Bor * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bonio

bonîo Nauarræo, quo die Gallia è fum. ma foelicitate ad extremam calamitaceni venit. Continuo namque Ludouicus Condæus carcerc liberatus 60 abfolutus, caufam hxreticorum cxindc iam aperte propugnarc,atque aColignijs fratribus Colign^ adiutus in fpem Regni inrercipiendi yca Con4lt;» nit. Erant Coligntj propter cam,quamjoc^, quifque gcrcbat dignitatem fummx amp;nbsp;authoricatis ÔC nominis : Otho Pontiff, cem purpuratum agebat, eius effigiem pofteaquam honoribus abdicarus fuif.

fet J'ius lt;}..Kom3e publico fpeftaculo ere mari iufsit. Alcerum Claudium nomine clafsibus Si mari præpoiîtum Admiral. dumGalli appellant. Tcrcium Andelo. turn pedeftrium copiarum duftorem fu. fpiciebant in Gallia omnes. Accefscre de inceps alq Rupifolcadius, Portianus,Lor gius,equitefqucTorquati nonpauci,pa lam totiFrancorumRegno rebelles,qui omnesGuifiorumgentem, quæregnan. te Henrico 3C Francifeo Henrici Filio, milita gratia in omni aulapoUebat,in. Fenfifsimt odcrant. Mariam Stuartam Mirii mulierum decus Reginam Scotiç Si Gui Sroffe re Äorum NepteraFrancifeus vxoremdu. ginxaffe

xerat; Ea mortuo Rege marito cum aJ I.arcs proprios remcafTet,multas adurrlt; fitates ad extremum quoque carferemà proprijs fubditis perpefla, quaiitus efTcc in Gudiorum gente rcligiomsrelus actjl. lt;onftantia,mulier ipfa dcclarauir.

Solutis igitur Regni Comitijs cun’, nihil aliud verboprofiterentur rebclks quàm conceptam animo hærciîm fe vel' Icdefcndere, fraudulentcr imminebanC ÇoHoiJuiu Regno.Colloquium proindeTlieologQ j P^îwee- rum Nauarri Regis opera Pofsiacum inlt; j WJ». dicirur. Pontifîces adelFc lufsi. Ibi Theo« dorus Beza author atque incentor om« nium malorumj cum miniftris vndccini Geneua euotatus praTente Regina raa* rre cum Sorbonicis Dodoribus^qiios il« lainuitos répugnantes intra quadri« duum adclTc iulTerarjmagna animi iadä« tia congreditur. Difputatum verd eft Pontificij LcgariHipoIiri EfîcnJis, Caro li Lotharingij 5: Francifei Turnonij,pur puracorum Pontificum opera de Eutha« riftia ahjlcpe rebus controueriis adco ^oAê atqj erudit',vt difputarionis baud fruftrapocniruerithaercticoF. Ferunt i^ ^0 congrcflii Francifcuin Turnoriiti™

ætâtf grand juum Pontificcm, qucm îiu. Ç««’*. I/î» ic nouitati fuccenfehtcm Regina délira. Tnntonij re dixeracjibera voce refpondifle ; Se.

«ncl tantum O Regina in vita deliraui gutitn^ qiiando nuptiarum tuarum author ex» titi,quæ rantam pchem in hanc patriam atqiiæ hanc mcam inuextre caniricm. Ex iti foluto conlilio hærctici conciones in ciuitate habere tccpcre, arque ad eas baud parua Icuium arque feditioforum hominum miiltitudo conflucrc : palam cnim diftitabant, per adminiftratores Régies id fibi hccre. Accefsit ayrem ad hæc omnia malamcnfe lanuario Anni (f6i. edicîum longe pcrniciofifsimum Regno,quo ccncionari in fuburbrjs at* que Caluiniano ritu Sacramenta admi. niftrarc parcibus permittebatur, id'rpex Confiüo Midiaëlis hcfpiralis Aruernl fummi iuris præfedi,vulgus Canccllari.

um vocat, qui vnus feribendo amp;nbsp;male Clt;tnecfL«-feribendo plus detrinaenti Gallijs atru* ’‘‘J Iic,qu2m qui armati poftea tanrae ftragis arque ruinxauthores extit»'re. Auid“ de proHtJff ' fiderabant hserctici id ediifliim Senatus Parilïenlîs, cui fumma poteftas rerû om. oiutn attributaeft, dccreto confîrmari.

at centumuiri ad corum petinonemrc« fponderunt : Nos autem neque pofTu« musjuequc volumus,neque debcmus.

Haud mulrôpàft hommes fedicio« fi atque infenfi populo,à quo per calum« niam Hugenoti(cuius nominis origo in« certa cft)appellabantur, qualicunqueca in fuburbijs tumuiruandi venus quàni concionandifacultate minime contenu» armisagere decreucrunr. Addcbatanilt; mum ingens multicudo, quam ilIi ad fu' um errorem fpc libcrtacis nefeio ciiiuâ traduxerant; ncc mora.quas vrbcs,quaflt; ue prouincias fuis arcibus amp;nbsp;infîdrjsre« Uugeito- pererc magis oportunas, omnes in porc« ti frMjè ft^tc rcdegcrc, literis â Regina marre ad ciuititte! Ludouicum Condæum quæ adultcrinx ^occupMt. franc fparlîs in vulgus, quibus ilia fe Rc. gemep puerum capciuum â Guilîoruui genre teneri querebarur, auxiliural? â ■Condaeo po/tulabar. Interim vero Aute A«reli(t 'lia Cmitas olim Sdelifsima Hicronymi perproili Groflotiæ præfefti, quem mortuo Fran« tionem eifeoRege, Regina carcerc Jiberauerat cdpta» Sc quorundam ciuium proditione fedi« tiofis tradita cft ; Qiiam vrbcm cum ef« ficclocilîtuatque munitione ad bellum raaxiin^

maxime oppQrruna,arccm amp;nbsp;rcceptacu« liun fuum elle voluerunc. Lugdunum L«^,{yf,3 deinde Sakuani Comitis dolo,qui illic pj-okt«« fupremum pretorem agebar, pulfo Al. bonio viro opcimo arque Catholico pan cis admodum lixreticorum à ciuibuspri. us interernptiSjfecunda no ft is vigilia in tnanus venir ; Cuius rei fama cum effet ciuitas Omni cornearuum genere arque armorum appararu porens finit imis pro. uineqs ante oraniaterrori fuir.

Subfecutx igitur aliorum vrbium perdiuerfa loca deditiones, in?\lobro. gibus ViennaPrætoria, Gratianopolis, Valent-ia capitur, in qua vrbe forcifsi. mus vir Motta Condrinus Delphinatiû Prætor miniftrorum confilio rapitur in r.e’pFi/t* 1 patibulum: Fuerat is Hæreticorum con. tiwmpre-filps atque feedifsimis conatibus femper torismort infenfus. Interim verô amp;nbsp;Prouincia Oc. citana magna ex parte virulenta bxrefc. oncontagione inEefta,partes feditiofo.

t rumfccutacft: NemaufuSjMonfpelius,'’P, mons Albanus atque alia innumera op. *

I pida. Tolofatentata, fedetCapitolini , nbsp;nbsp;nbsp;( ii funt ofto vrbis primates â veteri quô.

polîro arma cïuibus ademcrunt,tormtrgt; tatpæncaciuicatisfeditiôfis rradiderunt, Senatu tarnen iubentc,plebs erfi meriniî refiflcrc cæpit,anete domus cfFnngcrt, excitare incendia, occidere amp;nbsp;occidi, mitimis pagis vndecunquc auxilia ps* rare. PercAo continuos dies intra ciui» tatis muroE, inter partes pugnatum dfgt; donee Monlucius vir induftrius, sciict« Aquitaniens ciim valida equitummanii affliAis adfuit, eius aduencu rebelles vel intra mænia cæfi,vel cum ad montcni Albamp;num fugam capere vel|ent,ab e« milTo équité atq? à riiAicis funt trucidati' ExalteraRcgni parte TuronesBp turges, Xantones, magna Aquitani* pars,Neuflria ferc totaab hjcrcticisoc« cupata,redaAa in poteftatem munitifj)* mavrbe Rotomago:in cuius vrbis ob« fîdionc, pofte a cum ea fiib iugû ab exer« citu Regio Imperatore Guilîo recipert« Exerci- tur, Antonius ßorbonius pila ferrcait« fus Huge tus, vitxterminum accepit.^ Supra tri« Wtertttn ginta hominü milia ex hifee coaAa Pro«

uincrjs in acicm hærctici educebant,euo* catis infuper è Germania Regio nomio^ Rx cquiturn millibus. Rex amittendi rego'

rtgnt ptricùlo pcrmotus ducc Francifco Guîfiù forcifsirno paritcr atquc religio, fifs.viro vndcquaquc amp;nbsp;ipfc arrnat iuas copias, euocacis Hclurtqs tota nobi. litacc in annis cffc iu(la:hoftibus deinde, quos à Lurctia principe totius Regni vr. be, cuius agros hoftditer diripiehanc, quamprimum cupiebat auertcre,obui. am inftrufto cxercituprocedit, mox fugientes perfequitur vfqiie ineumlo. cum,ex quo fine confliftu nullus daba. tur cxicus. Ad Druides commifl'o prælio acerrimè dimicatum rft. Ha-retici cqui. tatUjRex pcditacu ÔC rormentis encisfu» pcrior erat. illisinitiö Fortunafaucre vu fa,namamp; Annam Momoranciurnmagi. ftrum cqu!turn,qui primo agnjini præfe. aeJ.d ro» (^us erac,viuum acceperantinmanus,8i lacobum AlboniumTribunum ncci de. dcrant, 8: tormenta, turbatis tertio no,« flrorumordinibus mu’tifqux cæfiE,in po teftatem redegerant,dcniquc perditaói profligara videbantur omnia, cum ex improuifó fuperueniens Guiltus inclinS. tem aciem diuina ope ÔC propria qua. damfortunce fœlicicate rcrtifiiit.Nobilû Ute itaque, qua: ex veteranis conßabat

equitibus, fortitcr pugnante, pediratti quoqiie Heluetiorn niaximam ex omni » parte edente ftragem,forincnta momtn to temporis reccpta,mox ccdentihusholt; ftibiis audi animis noftri acrius inftarf, viain facere, vinecre rerperunr. Suprä dccem amp;nbsp;ode millia eo prælio cecide» runt.LudouicusCondæus altera iam vi'

/ ce captiis, Lutetiseqiie in vinculis hab!‘ tus. Nuncius vidoriæ loanncs Lofla® Lemouicus vir forrifsimiis,qui amp;nbsp;pugnç intcrfucrat,fanguine cruentarus turn ad Regem veniflet, Rex ckuato animovi* rumintuitus.-Ego ne inquir,Rcxtä.dt'”’ auditis deinde alijs fuper alios e pixli® venientibus nuneqs,? falrii Vicenaruni» vt in fano virginis fupens agcretgraci* as venit Lutetiam.

Paucis interiedis diebus cum A«* reliam vrbem, in quam Coligntj frarre* ___ ___ÔC LorgiuSjCum ns qui pugnæ firperfut* rantjfcfercceperantjGuilîusobfîder^f» aifore oc .

I fidifir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;egreflus/olTas ad alteruin

uitatislatus perduceret, à loanncPoltr® nio Eugolimenfi ^ditore venenatisglo* bulis percuflusdntcrijt, cuius morte Gal« lia tuorciferum vulnus accepit. Proditlt;^

tus in diucrfa diftradus eft. Funus regiü Guilïo dccrctum; matronx Parifienfes vr patrcmpatnx amp;nbsp;dcfenforcm Ecclefij tnulto tempore luxtrc.

, Bodem anno iföï. opera AnnxMoi morantijjqueincapcumfuiflememoraui I 6i. mus, pax contra morera maiorum cum tuj-pij, feditiolis inita,mcnfe Martin,calege,vc lua Rcgi reftituerent, ipfis Caluinianis proprio more viucre, Sacramenca mini, ftrare, per lïngulas præfeduras certis in locis concionari liccrct. Scqiianorum fe. natus Dunonenfis vehementer vfque ad extremum foederi rcflitit, Burgundio. num quoqucProuincia,malle fc veterem Regem quam fidem mutare profcfTacft.

quivndecim hominum millibus Portum Grati» ardente bello fibiab hxrcticis traditü occupauerant. Quieuit deinceps Gallia poftid feedus vfque ad annu 15’67. verum ita quieuit, vt omnibus ciuitati. bus atque oppidis fame ac pefte morta.

i les miferc affligerentur, vfque adeo vc 1 Lugduni fupra triginta millia hominum ' «a lues abfumpferic ; Erat in eavrbe ma.

trona qiifdain nobi!is,CjU3c vicîfnsHliifJ fuam araf e adukam ëi niibilem pclk t*' fc corrcptain, cam liurncris impofitai” ex akifsma acdium parte in fubicôa'” Viarn fccuin egic pr^cipicem. Lc’lt;’‘ gum efler reccnfcrc, quas calamifatts c’ peûisGaJiiæmfuiit. Ltcnimcum null’ plane ciiiitaSjnullum oppidum^nukus P’ gusab eacontagicnc clleti(r!ums,quC* prion anno quaii rcliquos I,bi fcccraf,!'' icquenti anno maiori mortis acerbitaK confumpfir.

Ca^itini Per idem tempus Toanncs Caliiln»* tnorst Gcneiienfiu I Jxrcfiarcha phririafiqueni morbum Latini peditularcm vocanr» correptusjdigiio vicx exitu intcrijt. 1’ cum libercf in patrcm.vxorum petiilaH' tiam in coniugcs, fratrem in fran cs, nU' rus in focrum, liunmanu genus arcnalT« in Deos, amp;nbsp;tenebras mortaîiû mcntibu» plufquam Cimerias olFudilicr,Galli3f folt; lemfc nominabat ; quxnili fancforuin hominum miriadcs antca pcperilîcGhoC ram retro,cam mulnformi, tamep exiria« bill monkro inlucem xdico, perpetuX infamix notam contraxcrat.

tare crperiint,fibi capicndumeHe Re. ton« Re-gem amp;nbsp;Luceciain occupandam, btenim i'pcm animo conccpcrant,ea vgt;bc,quafii femper impijs conatibus fuis infeßam ten fertâ,redaâa in pocefiatenijfore vc baud magno ncgocio coco Regno potirencur, Vndique coniurati conueniunc occulcc : indicitiir per miniftros facinoris dies,qui vterâne rradanderum animoruin mag. ni artifices frauduicntis ptrfuafionihuî quam avdentifsimc pocerant ad appara. lumbclii iuuabantj atquc vcccpidosôd meciculofos nonnullcs ad concepta fia. giciafacilius induccrent, alfcrcbanc Ca. tholicis dccrctuin eiTc^quos intra bidu. umhxreticosiifpiam iafuagente rcpcri. vent, è medio tollere atque trucidarc: proindc tutius efTesquàm occulrifsimè, domos dcfcrcre, atque omniafiu, fuas fortunas amp;nbsp;capita tucri.

, fturnisitinErihusinvnumcôfluxifl'ct,ex inopinatc appiaruf re infidiæ. Minimuih

1 abfuit,vt non omnia antequâ fièrent pa. 1 lam hoftes occuparcnc, vaftarent atque i cuercerent, Societatis lESV Patres ex

Furores priinis fiiêre, qui Senatiii Pariflenft pafJ' tasaperutrc intidias.ls cum fidcm derart grauibus arque improuifis rcbus,nelfp' timo quideni nuncio,qui trium horaru® ' fpario adfuitjadiubtre voluiflcr,advlrlt;'

I mum explorato mebus pcriculo plurt' । mum fuir commocus, Hon endum trat ciuibus tam imminens amp;nbsp;tam grande ne* fasapcrire. Cum aurem poftridieagfrt da cfl'ctTragaedia cxrremæ perEdia: at* j que cruaclicatjs erat cclarc..

Erat Rex Meldis decimo à Luteti’ r tt'll' quot;nbsp;lapide,in quam vrbcm conuencranrE^ rdtus milia Heluetiorum, quos Aulicoru toil* , r^ctth^lu Idio cuocatos(cum dierrentHifpanoe* icfùm ercitidjquem Albanus Regulus tranliW per Gallias impetrato dudlabat, minirt' elFc fidendum) Rex decreuerat pencsf' habere. Hae cohortes â diuinà prouiden' tia,qu3e in maximis quibufque pericul'® coronæ Gairicae nunquam dcfuit,inea( partes cælirus deftinaræ uidcbantur.Etf' nim fi nö illx ante omnia preftô fuiflent' non tantum Valefiam gentem (quxR'* gumhodie profapiaeft) verum vniut''' fam quoque Orthodoxam Religionen

inftrufto ad pugnam, qucm pcnes fc ha« bebat Helueciorum cxcrcitu» Confilio Nemorofi Rcguliea in re vfus media node, nihil tale opinantibus fedicioGs, Lutetiam properat,hoftcscum pauloan* té diuififTcnt Rias copias antcquam in v« num cogi polTcntjCumHeluctijs congre di non auli, prædatn é manibus amifére. A Lutetianis interim edudç ccleriterex vrbe decern milium copiæ,Rcgi pericli. tand ad quintum ab vrbe lapidem iêrc obuiam. Magna ibi Catholicorum po« fteaquam Regem c tam prxfentibus pe« riculis diuina ope ereptum vidcre,con« gratulatio, magnus animorum motus aduerfusimpios,facinorofos ói fcelera. toshxreticos.Perbellc autem eualïtCar dinalisS. Crucis, qui animi gratia Re« Ijjs.Cru« gem inuifere cupiens, ex Italia in Gallb amfuerat profedus.Cum enim cernerct pciioto-fe iam iam intercipiendum, mifit ante I'e plures,qui hoftibus fignificarent fe lento „ grelTu fcqui cum familiaribus : Inimici ergo nc detegerent qui effent,primes il. lefos abire fiuerunt:Cardinalis vero cum reliqaa turma eadem via qua venci ac

1 rum ad Phanum Dionifr),quo in loco teres Regum thefauros ( qui ibi aflerua« bantur)fe intercepturos fperabant,atil» li pridic Luretiam translati eranr. rim Decuriones Pariliorum difpoßtis m flu^eno- niuroæneis machinis amp;nbsp;incitatis ciuibi*’ ti L«fcti- cuftodiam vrbis fummæ rerum amobfi’ gçriterprofpiciebanr. CalendisOdo« brisfecunda noftis vigilia fcdccim frii' mentarias machinas patentibus camp’S via Dionifiana ad vfum amplifsimx Vf' bis difpoficas hohes incendunr ; flamnJ* tanta fuit,vt vrbs tota arderc viderewf»

quæ res ingentem metum ciuibus attu* lit, maxime veto cum intellexiflcnthat' reticorum conlilium fuiiTe, eo quail Ü' gno dato coniuraris qui intra inænù rantjin proprias ædes incendrjs excitât’’ concremare ciuitatem. Etenim in muW locis fafciculi difpolîti cum puluere Pt® ita prouidente reperti funt, rebclldq“’ qui erant in vrbe elFrachis domorunifo' rf bus aut capti auc crucidati»

Mox vcro edido Regio caufum eft,* Vt omnes vtriufque fcxus homines ligno S. Crucis'infignirentur,nifi quimallcnt t veftigio caput amittcrc.-pulchrum crat videre Rofaria collis pendentia, varrjs crucibus adornata. Cautum infuper cft omnibus fuarum ædium curam agere, armageftare, vafarcpleta aquisprae fo» ribus habere, ante Gngulas domos lam» padesardcrcjtotas noftes infomnes du» cere, vna manü exemplo Gliorum Ifrafcl sedificare Sgt;C altera fc tücri. Sæpius cir. cuibant amp;nbsp;omnia fcrutabanturTribuni.

quot;Liciturn crat tali rerum articulo iuxta Confilium Chrifti, vendcre tunicam 6i emcre gladium. Eadem nodle pollis ho« minis in publico vico inuenta eft, qux pios multum terruit : Si quis minimum verbum infauoremfeditioforum protu« li(rct,cum cuique nccare eratliberum,id quodaccidit inmultis.Poftero die ad ar ma conclamatum cum eftet, illicó cate« nx ferrex tranfuerRs vijs extenfe,omnia armatis repkta, domus feneftrx lapt«, dibus, cum hoftes iam in vrbe efle dice« tentunSi quisterga verteret,aucfugam attcntarctjconfeftim trucidabatur. Ita.

que confilq decreto ftatuunt feditiofi vr* bcm fame ad dcditioncm compcilerc, quod ob infiniram incolarum multirudi« nem faó.u baud difficile videbarur,prf« fertim obfefsis vndique vijs impediio« que commcatUj^jpterea quod pons Car* rentinus, ad cuius vicum Matrona Sc* quanx iungitur, ab hoftium turmis in* terclufus effer.Extabant in cofluminiim concurfu quam plurimæ farinarix mole, quæ ipff in poteftatem vénérant hjre* ticorum.Mifcrat co Rex prefidiariam co hortem,'quo arcem vndique prçmunitâ contra hoftium impetus defendcrenCx* terum proditione prxfedi militumpro» dita vniucrfa res tam validam in vrblt; famam fccerat, vt qux pridic y. folidis comparari poterant poftero vigintive* nundarentur. Captus interim proditot laqueofiniuit vitam in platea arenaria, affirmans fe qiiicquid feciffet, iuffu Fran cifci Momorantf) Tribuni cquitumfccif fc.Eodem die cohortes quædam vrbe c« greffæ incurlîone in hoftes fada, duas ingentes naucs onuftas panibus interce« perc, quæpauperibus fame pereuntibiis è veftigio ftint in Ekemofynam erogatp

Interca peditatus vetcranorummilitum PugndcS equifatusque vtriufquc armaturæ pluri. Hageno-mus coucncrat.Qiiamobrem tertio Idus t/s gt;*41.« Noucmb. prodqt ex vrbc Regius excrci tetiant, tuSj pcditum lo. equitum quatuor crant niilia,cummaehinisæneis 14.. Duftorcs fucrc Anna Momorätius Magifter equi. tum(is efi: incerfecli Guifq frater)Claudi« us AumalcusNcmorofuSjGalliæ Pare».

Qua re per exploratores, quos in vrbe atquc adeo in fccrctiori Regis confilio fcdirioH habebant cognita, dato figno c Fano Dionyfij promouerunt 3000.pedi tumjcquitum vcro 4000. Maiorum tor» mencorum nullus apud illos apparatus erat ; Duces fuerunt Ludouicus Condæ. us amp;nbsp;Colingq Fratres. Quarc in campis Dionyliacis vno lapide ab vrbe Parilio« rumacris pugna occubcnte iamfole cös

• müTa eft.Cefi in vniucrfum équités foo. ÔC circiter qoo.peditessArdorem pugnç nox interueniens diremir^qur fi vel vna borainteruenilTct tardior, adumfuerat de vniuerfisfeditiofis. Eo prælio cccidit AnnaMomorantius odo prioribus cer. jioccfi-taminibus clarus, modo cum inprimis ordinibus pugnarct,ab EdouardoSco.

to,qucm igniminiofa morte JibcrafTe fe* rebatur, feptem vulncribus confofTus, poft biduuin extindus eft. Eius viri pru« dentiam pleriqiie omnes fufpedam ha« bebanr, proptercaquod amp;Coligniora auunculus crat, amp;primifæderis author extiterat, vnde etiam pauci obitum fu« umluxere. Ex hæreticisintcrcmpti Co« mites duo, Saltuanus amp;nbsp;Claromotanus. Dampctra, multiqj aJrj in armis nofcilts» Qui certamini fuperfucrc ad Fanum Dio nyfij rcuerfi tota node trcpidàrunt. Po' ■'ftero die antequam ab cxcrciruRegio obfiderf poftent, præmifsis farcinis tudinarqfque rclidisjfuga difccfsioiiew ' feccrc. Qiiodvcró tcmpJumS.Dionynj Coniietif Bufta Regum fere omnia intada rdi‘ 4b Huge- quere, caufam fuifTe aftcrunt, quoniam notti rex Ludouicum Borbonium Condxum cre4t»f. in Regem coronauerant, monetamqu«

atiri tafi inferiptione cuderant ; Ludoui« cusXIII. Dei gratia FrancorumRc’f» ' primus Chriftianus. Eo die mille qum« genti équités grauis armaturæ ex Aiuff nia,multis comitantibus ex minorißn* . tania turmis, amp;nbsp;præter has duofortifs*'

Rcgîasauxcrc copias. Lufirato deinde cxercicu fumma rerum Henrico Valcfio Regio puero Andium Duci commiiTa, qui cum tarn numerofum milicem habe, ret, adiunftis ad priores copias Narbo» ncnlîbus Gallis, Aquitanis, Heluetijs, amp;nbsp;Reg,*,« ïtalicis,fuborcis inexercitu fimultatibus cxercitut inter Principcs,nihil memorabile gefsit.

Campania amp;nbsp;Auftrafia vaftata: hæretici y^fritiic libère abire pcrmifsiifremente exèrcitu, té quod is materne voluntatis potius quam fuæ gloriæ aut publicæ dignitatis vtili.‘ tatifque Franqarum memor effet, quod. que cum ex frigore amp;nbsp;centinuis icineri. busadfex milia fine vllo cercaminc ami effet, Parilios rcuerteretur. Quinetiam cum idem ipfe cxercitus impedire pof. fec,quod erat faftu facilimum, Mofa flu« mine interueniente ôi Auftraliae Regulo fuam præbente opevam,nc feditioforuni copqs -^.ooo.Germanorum militum âPa« latino miffa iungerentur, Regina citato curfu de pace aftura in Auftraflam con. tendit,rcuerfa Oddonem Colignium da ta Ede ad faltum Vicennarum deduxir* vbi pax cum malis artibustradaretur, (ruftp tentata eft, Ec iam feditiofi vim

Germanis iunxerant fuas copias, quibuJ audaciorcs fadi, oppidis omnibus pfcult; nia imperara,Aurcliam reuerfi funt. Re* gius cxercitus diucrfo itinerc rediens in vicinis Lutetiae locis conlidcre lufl'us.In« terim ab ofto inilibus peditû Occitano* rum paucifsimifquc equirum turmis Du« ccBomhæo,qui continuatis nodudiuq) mutatifque fubinde itincribus nepugnâ di facerct potcilatem, in feditioforum auxilium properabar,Aucrnorum equi« tatus direptus, Blæfarum ciuitas obfciTa, amp;nbsp;momento teporis expugnata cft.Car* nutes poftmodum tentati,qui ctfi ciuira« tis muri quatuordecim muralibus tor« mentis quatcrcnrur,pugnacil'simc tarnen ad extremum vfque fe defenderunt.

De pace deinceps adum faraliRc« Altcritfoe ginae conlilio amp;nbsp;qrundam perfidiaEpi« dißintit fcoportrm,conditionibus,quarum maxi« CaHi/e mam partem concilium Tridcntiniim JMX. nolletadmittcre. Tranfada res’per Mo« morantios Ann« filios amp;nbsp;Marchionif« fam Kodelmq Condæi focrum, quæ ini« tio huius belli cum duobus generifui li« beris, in arce Blandi, ab Aurelgano ca« pra,inRegiam veneratpoteftatem. Ini«

quifsimac igitur condiciones à feditiofi# propofitæ cum fuiffenr, omnia funt ad. mifTa ; Turn illudmaximé,nihil à parti, busjnfi bene faAum, amp;nbsp;quod ex vfu cf. fct Reipub. fœdifsimo focderi cum fena. tusParificnGsfubfcribcre nollct, armata manu, publico foio à prseconc illud pu. blicacum, plebe non fine muleis lachry. mis prxeante adfuperas,quippe qux rei bene gerendæ fpe, decies cencenamilia aurcorum paucis ante diebus alacriter in bellum contulerat. Hæc omnia itaacci. difle creduntur,Dco de peccatis noftris cxigente vltionem.

Ruptum deinde fœdus à Rege cumfaniori epnfilio res moderari expif. fent, Macifcona Sequanorum proftrato tormentismuro,c3efiscj5 feditioGs à Man.^ tuano capta,apparacusbellib.is,qui e Gc ncqa mittebatur, interccptus,fulphcrei pulueris copia ingens, àrmorum omnis generis maximus numcrus.InDclphina. tuloannes Adicfsius verfa inhæreticos ira, quam fuperiori tumukuin Catholi. t cos excrcuerat,oppida,arccs, vrbes plu. l rimas ferro aperuit, fupra fex tnilia cx. i cidit. In comitatu ForeGorum ad fanum j , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P j’ Germa.

Germani Vallis duce Miifaccnario Va« fconc amp;nbsp;lacobo Vrffæo pugnatum eft ( cum duobus millibus hærcticorumjquos Poufonatius(qui co praelio perqt) corn traxcrar. Catholici viccruntjCÖ qd equilt; te fuperiorcs cfTenc.Qin co prfliofuper« flirre adiunftis in fuga pluribus coherri* bus atque viribus eorundem accefsione recuperatisj'terum cælî funt circa Bilho* ' mum, vbi nili virS’orcs nofiri eualiflent, plane conclamacum fucrat de omnibus-In prouincia Phocenfi acerrimequoque climicatum,produ(fiis ingencibus è Maß« liatormenris, ÔC Ciftcrone cppido cif* druentiam flumen obfeiTo, Carholici fu* pcriorcs extitcre.In Occitana apud Mur j .

, gonem præliiim commiflum DuceTcn« ( dano Comité amp;nbsp;Suza viro fortifsimoS^ loifa Aruerno : Ex haeretkis mille quin« genticacG plures vuincrati, ques epp** dani,qui euentum pugnse expcdabaiit» in fugam verfos trucidâru nt, ex neftris» lt;0 quod inftruiSiorcs eflent Sc tormem , tis abundarcr,pauci defidcrati. In Aqut« tania Monlucius lO. vcxilla,quæKupd^ Jam iter intendcrant, profligauit,quaip lt;nbsp;Vrbem lùrnacius prxfcdus à Rcgc

eiens magno Regni detrimento prodf« derat.Äumaleus qiünquc cohortes pedt« tum Briffaccius ad fanum Spinæ in Cam pania 4-. equicum turmas ex improuifo adorti,afflixerc. Manruanus ad fontes a. quæ bellxjcqiutes mille. Is domum redi. ens ad importunas prxces parturientis vxoris ab hoftibus pene centum inter« ceptus eft. Qui cum Mantuano crant iti« neris comités viginti quatuor, etfiiner« mes, primi tarnen, enfes inhoftes vibrä« runt, à vertice armatos, amp;nbsp;tarn dcxterc fuperis fauentibus dimicärunt, vt fex vl. tra viginti coniedis infugam, cseteros exanimes reliquxrint, duo de noftris mortui. Mantuanus tormento genu Ix« fus, atque ex vulncre in febrim incidens, tarnen auxiliante Deo ÔC virgine matre, cui fe ad templumfuum Lau return deuo uilTetjeuafitincolumis. In NeuftriaGcr« mani équités fcxcenti à Rineriano exfi. lnSequanisexules,qui abalqsfeditiofis fcccrantdifcefsionem cumà neminc re«

■ cipcrentur,e{rentquc ferme feptingenti, . confilium capiebant de occupando per proditionem Ioannis Vlnartj oppido: Id Vantous vit nobilis refeiens,valida

manu feptuSjCircumucntos ad vnum or« nes miferè iugulauit.Quandain vrbem j Hannoniæ muro diu quaHato cæpit,digt; ‘ n'picndainque miliri tradidir, Akilïodoi ro rccepta excerni bacrctici abicrûr, quo animaducrfojCathoJici.qui in vrbcin ff' uerfi fucranr, abcunres pcrfccuti, iniri« ncrc oppreHcrunf. Duæ Occitanorum cohortes in Turonibus â qræfidc Amba« fianorum caefe funt,quamuis diplomat ' deris Regio figillo munirum oftendcrct; ferè omnes,qui in capiralibus vrbibuspa cem promulgärant, diuerfo cafu amp;nbsp;fuplt; plicio.funt interempti. In alijs quoque prouincijs muka memorabilia accido runt,quxhiftoricis magnam fuppedita« bunt feribendi materiam. Præterire non poflum Claudiæ TuroniæfaAum ènO» bilifsima apud Aruernos Turoniorum gentc. Ea abfentelufto Turtoniofilio, quem Rex legatum in Italiamad Pium Pontificcm mifcrat,ab hæreticis obfcfla, virili animo ducis munus implens, ciiin paueis militibus diu eorum impctumfu« ftinuit, arcemque Turoniam in Rhodaiii anguflrjs fitam curn oppidoferuauit.

à pofteris credenturj Alraria deftméta, Hiigeno-imagines comi'ninuræ,templa muleis loa toruinfce cis incenl'a,mulris diruca,quid dico muU ïcra. tisefanc numero incredibili, vrpote ad dectm milia amp;nbsp;fupra. Qiijc refiduafucre advfumequorum commutata,aut infpc luncas latronum conuerfa» Aureliæ au« guftæ Crucis ccmplum mirabili operc Sgt;C celacura, Lugduni fanum lufti fupra fo. rum Veneris Ikum, aftis eunieuhs Sc in« cenfo puluere ’corruerunr. Sanftorum olTa auc concremata, auc in profluentern deiefta. Sic D, Martini apud Turoncs, irenei lufti amp;Bonauencuræ apud Lug. dunenfes, Hilarij apud Pitflauos, apud Engolimenfes diüorum omnium, qui ibi

i fcpulci erant,corpora amifimus. Mona« ftcria fupra fexccntafolö æquata, pluri« ma incenfa : quam calamitaccm pcrculic Magna Carchulîa Allobrogum tertio la pide â Grationopoli. Vafaaureaatquc argentea, quae maiorum pictas templis

. I rcli quærat,partim ab hæreticis per facri I iegium rapta amp;nbsp;in pecunias verfa : par. ' tim à præfetîlis prouinciarnm in vfum i belli acco-mmodata : Euchariftia porcis obieóla^

obi'c(!ïa,pcdibus protrita, oleo facroc^ Aa, amp;nbsp;quod maxime horrcndum eft di« ccrCjCcrffendis natibus adhibica, cum^'j am vocitarcnc irriforio apud Gallosnö« | mine loanncm Album^ftulcum appellequot; j tfs Chriftumj quöd fub figura panis cof' pus fuum occuluiflct.Prcciofa veftis, aii' Ixa omnis generis, amp;nbsp;gemmata facroni, ortiamenta amifla, ex vafis æneis tormf' ta conflata. Bibliothecæ, quæ innoßf’ I Gallia inftrudifsimæ arque antiquifstof j fucre, pafsim arfcrunr, Bufia prindpu®

nobilium magna crudclitatc efFolTa' In his, Ludouici vndecimi feditioforu® olim feuerifsimi vindicis, cuius ftatua® | in fanoCleriacenfi Aureliæ capireii’'*'' ftarunc.Ioannis quoque ValcfiorumC*’* i miciSjhominum opinionefanAi amp;ini’® I cenris viri rumulum apcruerunt,oiraclt;* cremârunt. Similia qufdam Vindocin»! pcrpetrara,inqua vrbe plurimi f Borb*’ niorum fepulti erant familia, idque fp'‘ Aante ad omnia conniuente Ioanna NauarrorumRegina,quf Borbonioru® gentem ea pefte prima infecit amp;Hercff‘ on inGallfis nutrixfuit.Quammulkrt® Renata Valefia Ludouici duodecimi

Icre fecuta cft,pcftcac^ ex Italia in mon« tem Argiuû Gallic commigrauit.QiiGd veto incendcre ad vindidainRcgni fuc. cclTorem Regem Carolumvcl inprimi* debet Francifei fecurtdi cor in templo Crucis Aurelia: reconditum,ignibus cS« crematuin eft.Multæ vrbes ferro ignique Vaftatæ,mult3e mulca auri pondo l^edicio Cs extrema minitantibus traderc coaftçt alix diuturno militum praefidio vexatæ, mcnibus nudatac, pecunia mulftatæ, ve. digallbus opprcHjiciucs in cxilium adi, autin oculis vxorum ÔC libcrorum truci dati,agri hoftiliter vaftati,coloni per lu.

i dibriumintcrempti. Francorum opes a« Iio tranflatæ.Documcnta'futura pofteris

I Gallia quam prüfens atque effieax rcrum ' ■J publicarum venenum fit Ciuilis dilTen.

' runt. Tyberio voluptati fuit miferos ê ' praeruptis locis deorfum agere præcipi. '1 tes : Quo generc fupplicq etiamexteri ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plurimunj

plurlmum vlî. Ad petram fortem cohort præfidiaria,quæ accepco iureiurandovï nerat in dcdicioncin, tali morris acerbi' rate intcg»a interrjr-Oppidum eft in co Morudft- mitatu Vcnctico Moruafîum ad lictus orm in- Rhodanilïtum,dii imminct altifsimaro teritui, pes; Oppidaiu metu pcrcullîarccmrupi impofitam, in quam prsefidij caufacoo fugerantjdcdidcrunt; E veftigio contra morem militarem ducenti crudclifsim' nccati,reliqui quorum magnuseratno merus, ex faftigio rupis adi prxcipit«' Duo turn ibi memorabilia acciderunt’ Quidam oppidanus inter cætercîSdarugt; in praccipitiumjarbufculæin media nip' prominentisfalici cafu ramum arripifquot;' fufpenfus liælîr, mille dein fpedantnnquot; hoitium relis impetirus, nihil læfus dl' Qiia re illi attoniti iteraro iurciurando hominem fc feruaruros,funes dimiferüt) at alle renuens, cælitnmquc omnium ii» plorans opem,hoftium crudelitatcratirt fit.Eum hominem Rex Carolus,quo tem porcfalutari confilio fingulas Regnip uincias luftrarurus adqtjillac itcrfacieifl vidcre voluit: Filiedotem,illiannuaspc cunias in alimenta conftituit,Puella qu?

c^uædam id. annosnata, permediasho* ftium acics virilianimo tranfiens cum pa tremoccifum putarec, folaarcem pétrir, in qua alqs fuper alia iaftis cadaucribus muleis âudafter euokttiSjægrè patrem in ùcnitjConfoiTum quidem multis vulneri. bus,fed rum lenitcr adhuc fpiranrcm,hu. meris ergo impolitum, fpeftante bofte domiim tuHt,heque folum vitae, verum amp;nbsp;fanicati reftituit. In prouincia Lugdu« henli Mombriffo Foreliorum mccropo. iisdeicftomurofole occidcntc capiturj cæfis mille ducentis. loanncs Adrefius vir Nerone crudelior, duodccim nobi. lifsimosviroSjCUmquibus amice pranfus^** fuerat, exaltifsima turri in fubiccflum tnontem deiecic ; In his Mohfalarium ex prçcipua Aruernorum nobilitate virum in fide conftancem, quern focium bellis Italicis femperhabucrat. Quidam alius qui curri eo Temper coniuntftifsimc vixe. rac,meliore vfus fortuna vel aftutia poti. iiseuafit. Cunti cnim obantiquam cum

' Ardrefsio familidritatcm poftulalTet, vt ' fexco tandem curfu liberius fefc dare pof 1 ; fet praecipicem, cum id rieque fexto cur. M fufacerc roluiffet, interrogatus ab Ar. |t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q, drefsio*

drefsio, cur non frarct promifsis faert^ rcfpondic,Dominc li fepcimo curfu cipitium fufeipere volueris, cedo, Öl’ quam vrbanitacem vita donatusfuit.Eâ« dem crudelitatem ad fanum Marcellia* ill DcJphinacu cxcrcucrat idem xAdrcfsi« us,celis aliquot miiitaribiis turmis Man« geroni fortifsimi viri amp;nbsp;de re Chriftiana optime meriti. Septimo ab Aurelia lap*' pe in pago, qui ab accolis Patta dicirur» cum adeffe liæreticos audirenc, in ar«*” rempli fefe rcceperanc vtriufquc fexut viginti quinq? puerorum maxima pars; Carnifices violate templo arcemintf*”

. derunt.vtillaiuuentus ardcretdaneia*” populantc pucri duo cum fefe prxcip*' tes egiflent, de feneftra turris euaferant) fed ab illis compræhenfi, amp;inflamnia’ coniedi cumalijs arferunt. Ad fanum Macharij in Vafconia ab horreticisCa« tholici viuiaggefta liumo obruti,pucf* medrj ferro fecati. Sacerdorum vifetm fufte intorta/enlim exada. Cæmomaii« tiugeno- nis cum res diuina agcrerur,tcmplumar torum 1« matis circumfeptumjcumque impetufa« Sacerdo- cio vellent Sacerdotes rrucidare, fuit tet crude qui dicerec: Sinamus cos hancMiffamab F'i«* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foluere,

fóluevejnullam enim pofthac cckbraturi func ; prius camen, quam SaCerdos facris ' opcratus de akari dcfecndcfct, mukos

occiderunc, vnum fufpcndcrunt, Mona« cho penem ampucarunc,codiinK^ deuo. rare coegcmnt, tandemlji vcquid deci, bo aftum effet,vidercnc, miferü per me« dium fecàrunt. Appamenfeshóerctici fe. ftisPentecoftes figno dato fupra ducen. tos ex gente Catholicorü interfecerunc, Confulis domum incenderunt, cuius in. ccndij ardentibus'flatnmis cum duobus liberis vir conftancifsimus eft extinftus* Mulicribus grauidis vterus fcrrocæfus, infantes ad faxaafti ante mortem accc. ptre quam vitam. Quis hxc credat,qui ipfe non vidcrit, ÔC turn verè ita accidc. runt.Conftat fupra f ooo.Saccrdotes om nis generis vtroque tumultu amp;nbsp;lentis Sfi crudelibusfupplicqs eife pcrcmptos:Qui bufdam eorum pcllcra dctraftam, qui oftauo aut nono demum die qnaii ad in. faniam rcdafti/piritum exhalabât;Mul. tis caput amputatum: alrj militari fuppli. cio minoribus tormeticis cxpolïti,aut æ« nearum machinarum ori alligari, emüTci igne in frulia diftrafti, plurimi vnco

fummogutturi afFixo, dolore amp;nbsp;fnedia confedijnon pauci in templorum crud' bus fufpenfi. Aurcliæ lacobus GncfctiuJ D.Paterni parochus vir fandifsimu5,qui alijs fugientibus gregem fuæ fidei coni' mifliim dcfcrerc noluit,cum inregros menfes latuiflec,amp; clam hoftibus oprimn quenque ciuemin auitarcligionc confia malfet, inuenfus rapitur ad præfcAum, prodinonis adulteratæ monctxaccU' facur, mox damnacus in ecculeo fufptii' fus arque ftrangulatus eft, cum amp;bono» ad conftantiam hortatus eftet,amp; Condf' urn praefentem infpcAancamquc grauif' lïmis verbisfuorum fcelerum adrtióhuif' fee. Plurimi etiam fulphureo pulucrein' ftruftijlardoque perunfti, miflb ignaf' ferunt,alq candentibus verubus viuipff pofteriores partes infix! alq clauisftrrd! in abrafam capiris partem adalt;ftis,cxnnlt; Ai. Nonnulli exenrerati,quorum rafrumenro refperfa in alimerttumpor' corum ceiTerunt. Ad Caftrum LongU' mcllum Saccrdos'virfanAifsimus ab iUi* capitur, qui cum fratris pecunia ductn« tis aurcis fefe redemiftcr,ralc fupplicium pertulit : penem func ftriAo alligârunt,

Sid tertium vfque lapidem incitatis equis fratre eiulante amp;fequcntfe traxeruntjad focum fufpenderunt, vt fubicdo fumo extinguf recur,dcniq'uc inftar porei line» refta in partes dilaniârunt. Coloni cius hominis fanftitatem vsep hodic lugent. Multi fuperfunt adhuc nautili, diffeftis naribus, amputatis auribus, pedibus feif« Es aut aduftis, vnguibus excraftis, caeca, tijvulneratijfenfibus fpoliati, qui harum crudelitatum præ fe ferunt veftigia. Sa. cræ virgines innumerae violatç, aliç mul. tse quæ inmonafterijs inclufxfucrant, vc parentibus morcm gererent, ab hæreti. cis liberate vitro fc porcis violandas im. miferunt. Vndc res miranda Aûreli» contigit ; cum quxdam harum c muro fc praecipitem ageret, vt Geneuam proHci. fceretur,palo per verenda infixa hxfit mortua, cundis lucentc foie cum id me. dqs noftis tenebris accidilfet, fpeftanti. bus amp;nbsp;laudantibus Deum de iufto iudi. cio. Hxc omnia adeo funt vera,vt hxre. tici etiam multôplura Sihis acerbiorafe fccifle, etfi non fine diuina intcrdum yl» sioncjglorientur.

tf runt in FJaqdroSjfic tarnen vt nulla in« Vdlidtd tcriin requics, nullafecuritas,ncqueho» CaUid fpeg aß hofpitc quiuis ill is mcnlibus,qui« Belgium ßus pax coll yidcbatur,rufus fuerit.Vet frußrd runtamen di'uino auxilio amp;nbsp;induftnaRe tentdntt guß Albancnfis viAoria penes noftros

ftetit. Pugnatum eftfacpius idque multit in locis, praecipuc veto ad Gruningen Frifîæ oppidum, vbi fupra feptem miln | hsercticorum triicidata. 'lntereameiife Maio duo ex prxeipua nobilitate FJan« drorum Cornices, capite Bruxcllis dam« nati abEggemud amp;nbsp;Horn, quoscodem fupplicio fpatio trium dierum fecutifunf eo.primores,eadcm feuerirace manent« vfqucin hodiernum diem, quæfolafu« fpicione ctiam diuulgatos necar. Inte« rim verd multac vrbes rebelles ferro ôf tormentis aperça?, mulca præclara ædifî« cia diruca,ad excremum perniciofi omes valida manu funt eiefti. Exin iam e Flandria in Galliam fua figna conuer« tente feditioforum cxerciru exortus eft

, . tertiusatque caeteris omnibus Gallif per * niciolîor tumultus.Etcnim cum iam om« GitflM tu praccedentibus euerfa atqiie difsipa, ta fuiflent, hic vkimus quicquid etiam reliqu«

reliqux fpei fuerat,tum inagnstumin ciuitatibus abftulit. Longum effet reeen* ferCjquot oppida,quocque prouinciç pe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

nêfunditus Ont euerfx. Tres exercitus, interdum lt;)..tota hyeme Gallia aluit,om. nia dcfpcrata, faÂa eft Gallia quafi vi» dua,ploransplorauicin node 80 lachri. mæ eius in maxilliB eius;omncs amici e» ius fpreuerunc eam,amp; non cftjqui confo. letur ex omnibus charis eius, omnes per« fecutorcs eius apprxhendcrunt earn in« ter anguftiaSjOmncs porcf eius deftruAe, Sacerdotes eius gementes,virgines eius fqualidx amp;nbsp;ipfa oppreffa amaritudine, plauferunt fuper cam manus omnes ex« teri, fibilauerunt Si moucrunt capita, Nec eft qui eloqui poffet Germanorum latrocinia, Gallorum facrilcgia, Anglo« tum fallacias, Flandorum direptiones, qu« fi omnia in vnum cogcrcncur, Gal« lia videri queat feopus, contra quem ne. quifsimi omnes omnia nequitixfux tela , direxerunt.

Interim tarnen reperta funtfupra feptingenta milia, qui non curuauerunt FxercitKt genua ante Baal,fed tribulatione ipfa ro volunUri buftioreeeffcûijopcs, fortunas, corpus, tM.

ani'mam denique ipfam non recufarunC poncrc ; Qy i vi amp;nbsp;ferro hoftibus fefc op* ponentes multa prxclara apud Tolofani gefserc. lueruntad deceirj milia,qui in* ftrufti zejo diuino amp;nbsp;ardentes amorc iu* (fitixjpraedia ampla,vxores amp;C liberos f* gregios reliquerunt; Chriftoquc fefe d^* uouentes proprijs miIitaruntftipendi)Sgt; folo vidu contend ; de reliquo nudi nu* dum Chriftum fequentes cum hac info*' ptione : Eamus Sii. nos amp;nbsp;moriainur cum Chrifto. propoGtum habcbant ij offluf die tremendis adeflc myfterijs amp;Deip3* fam vefpertino tempore falutare folid Antiphona Salue Regina.Itaque diuinO magisquam humano auxilio freci, mul* cas vrbes ab hxreticis occupatas recept* runt,multa haereticorum milia opprefle* funt.

Cum aufem regnum pluribus parti* bus codem tempore a feditioGs vaftart* tur,coadus Rex diuiderc fuas copias,par tern fratri Henrico ValcGo tradidit, par tern Regulo Aum31i3e,tertiam Gbi in prf Gdium referuauir. Leuia certamina vn* turn excr dique fæpé commiGa,tandem ab Henri* fituctefui co fnere hoGes intercepti impictarisfu«

(äignaB panas penderc coafti. Crudelk piigna, crudclior exitus,quia etfi multi fpe vicæ rctinendae in manus felc dcdif. fent,nemo tarnen ncque præcibus neqiie præcio vitam impetrauit. loannes Loisi« us nuncius viftoriæ fuit,qui cum poft pri mam noâis vigdiatn Regiliteras obtu* liffet,illico Rex cum omnibus fuis ad tetH plum grates Superis adurus fe contulit, Indtftæ funt fupplicationcs in gratiarura nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

aftionem per vniuerfum Regnü amp;nbsp;igné» læticiæ teftes excitati. Eo præliocccidit Si contritum eft caput ferpentis Ludoui. ci Condaei cum triginta ex praecipui» ducibus feditioforü, numerus vulgi pro* mifcui incertus ; Si tria capita, quæ refi* dua funt,eadem fortuna dêpta fuiffent, omnia effent in Gallqs placidiora, quae

1 tarnen eneruata iam Si ad extremam mi* I nbsp;nbsp;feriamvidebantur redafta. Andelotu»

1 dio confumpta eft. VuolffgangusPon* VuolffgS tanórum Dux,qui innumeris malis Ô£ a* gi PoiiU-duftionibus GaUias prefferat.repcntino nortt'wdi»

ïïcfun^us, magno mcru Regnum libera* iiir.Muka prçterca præcipua capita qua« h codcm téporc mortem obicre, vtiion defint qui ludiccnt, metu grauiorisfup« plier) perditis iain ac deploratis rebus mortem cob veneno praucnilTc. lHud certifsimum cft, Vuoîftgangum Ducem bent faturiim fpario r^.horatbm morbo interi)Hc, line pefte id accidcrit,l)ue alio quodam infpcratomalo,Domini excrci« Ilium opus cft.Confcripfit deinde rtxin« gentem cxercitum ea mente, vt cum ne« mine ccrum, qui herum tumukuum an* tefignancs fefe aliquando praebucruiit, aut ctiamnum prfbcnr,velic vllomodo, vlloue focdcre in concordiam redire,n£ fl frater quidem huiufmodi h oft is effet* Âlt;!n;ira!~ Edido irai)? publico conßfeata funt om* lij O'foci nia tam mobilia quam immobilia bona, ort'Wpro domus, praedia, poflefsiones,caflra,ciui* filif^tio tares eorum t;ui cörra proprium Regem O conàé- arma rebcllionisfumpferât : omnefejfe* ■öïio« dariorum fautores, qui in aliqua digni* tare erant,magna cum infamia nomitüSj publice omni magiftraru arque officio funtfubmoci. Qui aucem in horumlocu fuccefgtre, Gngulq antequam vllam mu*

nfrum partem capeflercnt,facere profcf. fioncm Catholicac Hdei ad vnum omnes ptrvniuerfumRcgnum coadi. Maxime vero jlluftrisfuit Cafparis Colignij Ad. mirallij Galliac profcriptio amp;nbsp;condem. uatio 13. die Scpccmbns Lutetiae fada, vbihomoifte omnium iftorummalorum fqcccntor ÔC antclïgnanus, poft ablates honores, dignitàtes, bonaque vniuerfa, magno omnium ordinum confenfu diris dcuouctur imagine eiuspatibulo fufpen fa, Ggnis gcntilitr,s vbitjuc locorum de, iedis, libe r is ctiam,omnibufquc eius po. fteris, honoribus, dignitatibus, ÔC ipfis nobilitatis praerogatiuis in vniuerfum perpetuopriuatis. Captus etiam eftfub id tempusScotus quidam nobilis.fuppli. pç ciolp affedus,quod poft necatum Con, J dxi luflu Lutetif Mmalium prxlidentem inReginse quoque matris cacdem manus armauerat.lta nihil reliqui fibi fecerunt ex ofni impictate rebelles ifti,vt rem qua fçelere amp;nbsp;perfidia femel aggrefti fuerat, grauitcr profequerentur. Sane quod ad Reginam fpedatjplufquam humani con filijfuitpericulum iftud. Ex quo liquido eonftat talibus verfi pellibus ingenqs etL

am ab rj» paccm non efTc tutam quoslT* tnulandOj conniuendoque vfplurimuin alioqui iuucrunr. Manifcftum fiqiiidem eftCondæum ôifocios in Regina multS fpci acquc prælîdrj femper locafTe ; imo capitibus fuot rebelliom's, cxprefTaniRe« ginç volyntacem pexfixiHe^quam tamtn hie necatam cnperentjC'qj medio fublata. quod yfu forfan cdo(fta,cxtrcmx improlt; bitacis conlilia iam intelligcrer. Vulgus cam toco regno ob regnandi Gupidita* tern perpctqo pcrfiringit,nec dcfuntqoi affirment jnimicos ab ea conftili, datisij clam ftipcndqs ali. Quod vtrum olimft* Alien lit dubitari poteft, nunc autem cer* turn eft fuo damno aliutiorem fadani' Plurimos,amp; ex primoribus quidem,niaR habet, quod mulicr externa Regio con* nubio impar, amp;nbsp;folo Clementis Pontiß« cis nepotis fawore intrufa,tantis dignita« tibusauAa,tot donis ornata,acccptarc« gni adminiftratione cum potuerit ha! calamitates auertc^e, opcram fuamprx* bentc Philippo Aufirio HifpaniarûRf' ge,alr)fquc Catholicis Pnncipibus,id ca* Bnen,ncfcio quib. conliliarijs vfa, negle» xerit. Accidie ad haecquod minus ab ini*

tîo pacatifsimç Galiorum Catholiccruns gcnci,quam feditiofis hçreticorinn iiige. nrjs, inquc domum Valelîam, fidèle» eius cultoreSjdiu iam non obfcure irati» Sii- armatis faucre vifa eft. Hxc tamen quam apud omrtes fidem hablcura Gnt, pofteritas videvit, cuiforfan aducifario« rum doli, qui Reginx fauorem non in» commode fibi ementiti funtjtnagis pa* tebunt. Nos hiceàmncquecxcufamus, nec aceufamus etiam. Ipfa viderit quo« modo ad tremendum vkimi iudicrj tri* bunaljVbi omnes omnium cogitarionci manifeftæ fient, confiliafua Deo exami» nacoh probet« Et confiderenthic quo» Deus adregendum populü fuum infub« limi pofuit‘,quâ perniciofum fit Rcipub. anceps iuditium, dubius animus, teda iri fpcciem confilia. Vbi quaeuis improbitai principisvel refpôfo, vel cxemplo ad in« ftitutum fuum abuti poteft ; vbi prüden« tiæ humanæ fananda concreduncur,qux ex immota fupremi Dei volüntatc depe« dctvnice ; vbi calHde amp;nbsp;afiute indiuini«

i luditur, amp;nbsp;humanis apparctia potius alilt; qua quam veritas obtegitur. Gallic certê ' toti orbi iam documéco funt, vafritic,fî« ■aula«

ex pernicics, à Principum verbis con« liltjs abefTc quani logifsimcdeberc; IJfOlt; que vcro,nilnl magis quam verum óifin I cerum placcrci ncc fieri poffc vt, qui in ccclis fuminus monarcha omnia videt» humanis confilrjs inukc irrideatur.

AJmiralli . , Poft ereprum rebellibusprimi nominis Uuceni Conclacum,« ampuracum i-jj verKW nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I -

rcfcfüi'o- autnoritatis luæ caput, rum drniit rnscdp vere apparuitfraudumjtoriufqucconfpi -.v»- rationisfecreriusconfilium : fcilicetAd« rXCrCUU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fY* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/■*»•' n r ' quot;

re'iuitU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CUIUS connlqs oiaufpicrp

res ram horrendx cxpre,rentatæque fu* ifient, Condacum nomen folum amp;nbsp;quam ex generis fplendorc habuit, authorita« tern dedilfc. Eo enim fublatofummart« rum omnium Admirallio deuoluitur, amp;nbsp;ille quideniquod liucvfque vafre egit, fubalicni nominis præficîio, aperte ab« hincimpigreque capefsit. Certa iraque de hoftefuo Gallia,indigniusquidcnitoc mala ab authore non ira prius illuftrifcr« re vifa eft, iftarum tarnen ærumnarum finem videre, aut fpcrare fairem non« dum poruir. Etfi enim hoftium regni vi« res nuperiori praelio vehementer accife.

Si illorumquifiiper erant adhuc ex con* iuratione, res tain anguftæ videbantur, vt pofthac ad delendas mail leltquias minori opus cfFe negotio putarctur,ter. rorem præfertim faciente Regis iuucnit feruida admodum in pcrfcquendis puni« endifquc quoque modo rebellibus con« fiaiicia, collcgit tarnen fefe Satbanæ fc« men, perditionis manipulus fub Adini. rallij tignis, lie vt iufium reCerre poflet cxercitum. Quibus cum ea quoque equi« turn peditumque manuSjqiiam Pontano« rum DuxGalliæ intulerat, commodum iunfta efTe t ,nih il iain apud illos amiflum videbatur, nihil minus inftruâum, cum quo non auderent de fumma rerum for« tunarumque omnium dimicare. Noua igitur fubortaRegi necefsitas,nouas He. rico fratri,proceribufeç vigilias Si curas peperit, vt tandem in id vnum deueni. retur ab omnibus confilium, nec pacem ab armatis fperandum, nec in fpccicm aliquam oftenfam accipiendara, fedau« 1 thores rebellionis cum exercitu delcdos I effe fimul : ac ob id nullam amittendam I occafionem Eorc quç iuftam aliquam pu.

Anno M.D.LXIX. aeddit. Hoftesquli dem,quod ferrfolicum eft dcpioratis ho* m!nibu8,magnam iaeftirabant audaciaffl) nihil riifi piignas,cædes,amp; extrema que« que orc pcrfonâres, aft vbi pugnandift’ ret facultas, vbi lacefsiti etiam in praeh* tim VOcarentur, non ita cordatos vidif« fes, caufaenimirum irtiquitateferocia'” comprimente Sc animos, adeo vt mani« feftum iatn nt,cxercitum ill os duxilTc nó ad prxlia facienda, fed ad prædandurri fiarrimaque vafiahdum patriam. Nufquä cnim ipfi aduerfos quçlîuerût mucrones, nufquam,depr3ehenfi etiam in facinorf, fixerunt pedem, fed prædonum,latronU' que more vagantes Regiorum fignorum mayeftatem ægrc fuftinuerunt, donrt tandem ab infequente, feu inhérente p0‘ tins excrcitu Regio in pugnam velinul' ti traherentur.

riä.ifiium Laborabat vehementer eo tempo« libcratum P’^auium obfeiTum, cum graui obamp; fumma '(gt;i *dione fex hebdomadis cin(ftumfuiiret,S ûori^ oc rnceofa rormentis diu multumque con« eallofient vlteriorem proteAionerri prorfu« negate vidcrcntur.Hanc quidem vrbem fati» firmo intus tuebatur prsclidio gene.

fofifsimus Dux Guifanus, pluribug alqé principibus viris ftipatus. Verum ob diucurnitatcm obfidionis,8c hoftium cru deles infultus plurima obfefsi pafsi funr* adeo quidem Omnia afflidà amp;nbsp;defpera« tacerncbantutjVcafirtinis Sc cquinis car« nibus vefci cogerentur, quod neque ar. gento neque auro, vlloue praccio com« meatum comparare polTcnt, Sii. licet fru. mentum adeffctjdeerat tarnen amp;nbsp;modus amp;nbsp;commoditas frumentum molendi.Re« gri itaque ôi liberandorum tamilluftri« urn hominura Audio pie commoti, ÔC vt boftium vires,vrbi tarn pericülofc immi« pentes diftraherent, vicinum oppidurn Chaftelierault ad fluuium V iehnam fit« obfidione, graiii cingunt* Hac rationc in auxilium fociorum pertrafti hoftes Piftauium ad dies aliquot deferunt.Inte« rim refedus Guifanus curri fuis, vires ani« mofque reftaurat, amp;nbsp;redeüntes ad obG« dionem hoftes eruptionc fada difsipat* proftratis ex iqs ad duo millia,nec tarnen àbfquc fuorum csede amp;nbsp;fanguine,namirt to confliduXIlII. interieruntbclIicoGl«

, Cmi amp;nbsp;fortifsimiRegiarum partium du« «es« Magnam fumtnx vircucis laudem tu

adepruscfiDux Guifanui, qui amp;nbsp;intuf prudentcr vrbem tutacue tft, S)i hoff« forcirerprofligauit, paternae nimirüfor« titudinis femina in filio optimo iam eg(t - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;minabanc. Inde viciniorcs fibi faftos ho»

fies Regtj diligcntius obfcruare.fubiiidc , t veftigio perfrqui, idque curare omni» no vc vel tcrga inuaderent, cum auer» fosinfugamoculos peterc nondaretun Ad XXIX.igitur dicm Seprembris pro* ( pe Camecontourum adortos in prxliuoi | laceiïant, fed fuperaco Mafuille fluuio, ponretp deiedo pugnam ipiï detredantj amiftiï ramen VI. equitum, duobufqu' peditum lïgnis. Prima amp;nbsp;altera OAobrif pari modo prziij facukatem neganc,nK fi ^d congredi aufos CCC.illorum equi» tes vclitando Regtj confïciunr. Terti» porro OAobris dies Gallias de fuoruin fcelere amp;pfidia edocuit, eafuitluxquo legitimo ma^iftrarui,ereptum pene gli« ae diumruumrcftiruic,amp; impietatifuaspcf nas dcdit.Hoftei cnim etlï perpétua fug* larebrasôc mirnitionesfuas peterent.af «o jjrxfertim die loci bonitatc egrtgit ' protcgerenrur, ira vr paludibus amp;nbsp;alt; quit circumcirca inunici non nifl a b vn* parte

parte inuadi pofient,â Regîj tarnen exer« citus Icuioribus coprjs in pugnam rapci, manibus tand5vticoafti (une,cum pedu quibus euaderent,non omnes pariter ha. , berent beneficium. Campus eft ad earn

» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tittiii cum

Moncontourum,8: Emaux oppida,vbi j inftrufta acie hoftes incedebant, obiefta J *• â tergo tor'mentorû, quibus collem quen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

deijcere oportuit antequam fncegri ali. cuius prçltj oCcafio inueniretur. Quod Sfi induftrie faAum eft per emifla contraria tormenta. Cum itaque hoftcs amp;nbsp;loci na«

1 tura, amp;nbsp;fari voluntatc in pugnam per. traftos fefe cernerent, minime fibi de«

i func,conceduntqueleuiores velitatione« i manè vfquc ad horam poft meridiem primam,vbi coniunAos infeftifsimos ex« ercitus Fortuna in facrificium libi oblatp« accepit.Vefperi prioris diei in caftra ve. nerant Regis Nauarrçi,CondenGfque ß« Itjcumtormennsôi ^liqua militum ma«

I nu, quos amp;nbsp;ipfos pueros armis onerarac Admirallius. Vranius cum Fratre Ludo«

fit, grauiori fortaffc cafui rcferuanlt;tult;lt; Admirallij opera acies diligctifsime trat inftruda, qui tarnen ex veteri fua arte ß« bi cauit poft principia, exercitum deft* tens, Rupellamquc aulfugiens, quo cum qui ex prxlio fupererant poftea fequuti funt.Equites Germani, admixtis Gallis c« quitibus lancearijs primam occuparunt aciem, Duce Volrado Comité Mansfd' dio.Peditatus Germanicus,qucm Pon»« norum Dux rebellibus adduxcrat, fuß Gerolzecchq,Granvuilcrique,vetcrano« rum Ducum aufpicrjs focios habuitequi* tes Admirallij Vafcones,atcpita net mill ce neqiie arte etiam inferiores fuerüthoi fies, quorum magna pars, équités in prquot; misalbisinduti, quae Cafraqueliaillislt;l*’ cebantur, in pugnam proceflerant, co”* filio,cui euentus minime refpondebat.w enim illis animi erat, vt nemini pareert« cur exRegijs,cumque ardor pugnç refft« ras forte abftulifîet, Caftaquelia ifta com cepto furori manus ƒ ohiberent,hoftffq“^ haberetur quicunip tali colore nonami« J dus obuius fieret, fed pernicioftfsimu’’!

fuit mails confultoribus illis hoc confiH« «m,Gcrmanii prsefertim, quos conterr»« neorutn

neorum mifericordia,amp; aliqua ex veterl militari difciplina pie tatis ratio, inclina, laiam aciefaluare potuiffeCjfedhsereti. ci habiti funt,Hugcnoti Si rebelles incla. mati omncs ifii albi, adeoque illorurn parfum nemini.Regijs copijsiub Henrici fratrisaufpicijsprudentifsimi Sc fortifsi. mi Duces prsefuerunt: Dextrum latus tu. ente Petro Ernefto Comice MansfeldiOi Suberanthuic equitu Germanorum tur. mæ XIX. fub ducibus Landgrauio Haf. C3e,Rcnigrauqsfeniore èc iuniorc‘,Co. mite Vucfterburgio, amp;nbsp;Domino Betfte. nio,qui eft Dominus Paffatnpierre, Sini. ftrumlacus defendendum fufceperat dux Guifanus, cui aderant MLarfcallus ColTe, Villequier,Carnauallet, Lauignanj ÔC magna parsGallicse nobilitatis,cum eius gentis cataphraftis. Me dr) fteterunt pe. dites : Helueriorum XXXV UI. figna, Clero, PEeiffcroque primarijs ducibus, penes tormenta maioratinde Biirgundi,

1 quo'cç cataphralt;ftis,leuiorisquc eqiilcatus i Cgnis aliquot. Henricum Regisfratreni ' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R 3 obfer.

obferutnint cum feleda cquitumGaflo. rum,Germanorumque manu,DucesAult; tnaliuSjMartigneSjMarchio Baden. Phi« libertuSjMarifçhalIus Byron,TauannfS, Comes S.Florx,amp; alrj optimi ac prfftan« tifsimi harum rerm magiftri, His ordini* bus vtrinque acrocifsime pugnatum til« yea vt nemo fuerit, cui non exerctnd« vlrtutis fuse faculras egregia data fit to die.Germani équités Hugenoti in adutr« fos primum cataphraftos ÔC fclopetariot Gallos imprefsioncm fecerunt tanta VG Vt hi quidem cedere cogerentur,qu08ta men Ducum virtus bis in aciem reduxit« Inde laborantibus ab vtroque latere adlt; funt, équités German! Regij, fic vt Gtf« mani Germanos adorti,ducibus vtrobii|l Comitibus Mansfeldqs, religione mis iam contrarijs,omnem irse ac furotis magnitudincm incognata vifeera eifiin« derent, Incredibile didu eft, quanto at« dore ibi fit pugnatum quantaque fxuitii cum fxpe fratrem frater, amicum vetf« fem ex amico vetcre nouus iam hoftis. conterraneum certequifque fuumobut« umhabuit, Miferandum eft Germanos viros prifcsunforcitudiniifus laudemit«

proRituere,vt nee caufam refpkiant.quj defendendafitjnec nationi partant pro» prix; fed quaG bruta mercedem oblacanj folum fpedentjad omnem etiam iniquiCi Gmam bcllandi occaGonem vitam fan» guinemque venalem vitro offerentes, modo prxdx alicuius lucrique fpes afiful geat. Terrori fuit fupcrioribus feculis e» gens exteris nacionibus orbis, cum pro» pter inuiftam fortitudinem, turn etiam Gdei St xquitatis Gudium. lam nemo ad» modum eft cui non venale Gt illius ferui» tium,modo pecunia adGt,cx qua ea eau» fam nunc metitur,ncc ilia vieifsim dede» cori Gbi fumit in aduerGs caftris pugna» re,quod certe leuitatcm faltem habet, i veterum Germanorum grauitate St Gdc longe alienam ,ne quid dicatur hie duri» us. Dum itaque infe ipfos Gcfxuiunc Germani, St rebellium cquitatus Galli» eus, lanceis inftruftus, focios pugnantei defereret, ipG quoque Germani equite« fugam arripiunt,prçcurrtnte illis gnaui« ter Admirallio,donee tandem St fugç 5c noftisbeneGcio erepti infequentibusre.

1 g'^stutôrefpirare poffent. IntcrimGalU 1 équitésleuioris armaturJ, ttemque pedi» \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ R lt;1 te»»

feSjCum auxiliarib,Pontifîçî)s amp;nbsp;Burgun dionibus, rebelhum pcdirutn ordines, Si gdiundoE illis Admiralltj cquitcs Vafco lies adorti, tantam ftragcm edpnt, quan» fa yix inter Chriftianos édita memora» tur. Ceduntur ibi ad intcrneçionfni XXVL ilia Germanorü pedituin figna, vnâ cûveteranis Ducibus Gcrolzecchio amp;nbsp;Grànvuilcro,qui fpb infoel icibus Poib tanorum Ducis aufpieqs Gallias ingrdsî fuerant, de quorum cladc non fuperfuif» fe putatur, qui ad fuos nuntiym referret, ceciderunt etiam cum rjs équités illi Va» feones, longius jam à fugientibusfocilS inrerdufî. Triftis yideri poterac fortunï |ufus,quod yna dicg,vno qualî funerefof raperet. fortes viros, tamque nobilem S rgregium Gcrmanicf militiçflorcnu »*ß ô£ propria temeritas. Si jnaudjta deift» gente,crudelitas,omncmçommiferatio» nem amp;nbsp;piçtatcm illis negarept. Nulla quippc ncçcfsitare, nullaue iufîa caufa patria fua euocati, jd regnum euerttndiî (îbi propofuerant, ex quo nihil quideni jniuriarum datum fueraç ynquam, com» piodorum autem Si beneRciorunvplurù

litum Gallia dm adhuc gerwens dokbit, plufquam beluinam in iqs experta rabic, prædæ cupiditacem Turcica maiorcm, fæuitiem talem in omnis generis homi. nés, clericos maxime, qualc vix fibi aligs timeat ab imanibus barbaris,Scythis auE T artaris, Litaruftt igitur Gallif furijs fuo cruore Germani,exemplum forte ad po« fteros tranfmitTuri, quo conGlio pofthac alieni negotq curamfufcipiant. Ex Ger* manico rebcllium equitatu non ita multi ccciderunt, nam poft Gallorum lancea* riorum fugam ipfi quoque terga vtftüt, Rupellam çum auffugiente Admirallio (uo petentes. Defiderati tarnen funt illo* turn ad CCCC. fumma ytto occiforum rebcllium XM.excedit, praeter incondi* tam caftrenfem plebem, qux amp;nbsp;ipfa quo. que furoris iftius materia fuit, fed ne ca. nibus qutdem penes equitum impedime.

I re noluerit. Capta funt cum Dominis de gt;nbsp;AfsieresjSC de la Noue non multa alicu. Iius authoricatis capita,quod in capitale» ôCinfcnGfsimoshoftes fuos quique inci. dcranCyhoftcs Germant,videlicet in Gal«

los rfgio«, amp;nbsp;hoftes Galli m Gfrmanex regiosjfcd amp;nbsp;CafTaqurlia ifta alba rtbfl« les facile prodidcrunt. Tormenta amifli* omnia, quorum maiora non diu ante Lu lignani ceperant. Ex quibus vnum in(i« gnis magnitudinis nouo rituloinfcripft« rant rebelles fua lingua Chaffe Meße, rftMilTam abigens. Illud regij militf* ChalTe prelTe vocarunt, hoc eft, contio* numfugam. Currus amp;nbsp;impedimenta pta direptaque omnia, equitum prafftf' tim Germanorum, in quibus multaruin prouinciarum,ciuitarum, amp;nbsp;temploiuni chel'aurifunt reperti. Sed regpsquoquf non abfque fanguine, illuRrium prxftf' tim hominum,vidoria iftu conftitit, tJf' des fuit hic minima, non enim defidtfat' lunt ex omni regio exercitu vlff* CO€?CC.omnis generis milites.Cecidf« runt autemfortifsime dimicantes,Phili' bertus Marchio Baden. amp;nbsp;Landgrauius Hafsiac tertius in fratrumordine ; itetniy Dux de Longeuille.Marchio certe ing£lt; reliquitfui defiderium apud Gallos Ca« eholicos.tantaque vi amp;nbsp;virtute pugna« uit eo die quanta ab eius ordinisviro , vfpiara cognitafuit, donee exfclopetto

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;guccur

guttur globulo traicftum ipfum amp;nbsp;pu» gnse Si vitsc erjpcrct,morte plane imma« tura, cuna ob praeclaram armorum, ac bellicse virtucis laudcmin fummumali» quaiido Duccm euafurus crederetur. Lc» li ex prælio redicriint Comes Mansfeldi» us^magna huius vidorix pars,Dux Gui» fanxiSj Renigrauius fenior. Schonenberg equitiiin magifter. Dominus PalTampie» ne, fed Si Rfg’s frater Dux Henricus c» gregic dimicando equo deiedus, 1 Marchione viHario Gallise Admirallio Cacholico.Si ftabuli magiftro Viure,e. redus in pugnam redijc. Praeclarc quo'qi fe gefferunc domini de laHierge»,Bcau»' rain, Blandeau,Liberf»i-t, primi, quod perditum vocant, agminisDucei.

Hxc itaquc memorabilis eft vido* ria quam de fuo quidem fcelere confe» quuta eft Gallia, fed,in alieno potiui quam J’prio fanguine.Hxc Regi regnS reftnuitrhxc fuam potuit qs in locis ecclc fix qiiocp reddere trâqllttatê.Qyac an e« pace firmata fit.qux infcquentis anni ml fe Augufto inter Regem, fuofque rebel» les tertium tunc fada eftjDeus nouit.cor ' dium arcanorum fcrutator* pofteritf vide«

Hsec funt magnifici vm', quxfuW ipfp vidjjtuin ctiam ex fide dignorum vlt;« rorumfcrjpcis amp;nbsp;relatione accepi,degra uibiisillis, ac poft fundatum Francorum regnum inauditis antea tumultibus,qui' bus iadari Gallias vidimus hifceannis» amp;nbsp;miferabili conditione vaftari, earn ni* mirum ob caufam, propter quam prifds fxculisad fumrnum afcenderatdignita* ris dó honoris faftigium.Religio eninifu' it gemma ilia prxciofa, GalliacRegu*» cpronam illuftrans.* religio nunc cii qua •dó coronae amp;nbsp;viræ minitatur perifuluin» heque tarnen inÄibio eft vidoria^ß Rf’f conftantia, quam vu» cum corona haereditate tranfmiflam ac* cepit à maioribus.Quam quidem adtfui ron défunt illi quorum confilijs acfidci fefcjfuaque omnia concredat. cuim in hac turbulentifsima rerum Gallicana* rum perturbatione-omnes dedinaueriir, adqueprotegendam amp;nbsp;ecclefiae amp;Rtggt;s dignitatem inutiles fadi funt fimul .'red multae nobilifsimae prouintix, ciuitaccs, lamilix^idcm ÔC conftantiam fuam Deo,

Regique fuo, forrunarum omniimn, fed amp;nbsp;vitç 8c fanguinis periculo oblîgnarût. Guifiorum certc genti, ÔC Tolofatibus ob rem bene fortirerque geftam immor. talis debetur memoria. Aruerni quoquc Nlt;)bileij Sequani, Brigi, Campani, T u« ronesj virtutis ac pietatis fuse prxclara dederunt do.

IPfa qnidem GaHicanitn rerum Trjlt; gccdia,amp; esc que ex fur/ofa hac niinul tuacione fcquuræ funt, ruinæ, caufat« Iftorum motuum aperiuiit,eam vidclj’cet effe quam fîbi rebelles ex nouf religionit licencia ipß defumüt impuniratem,id »d« tencandi inftiruendique, ad quod concf» pta anitni libido quenque rapiat. Neque cnim, fi religio illis cam fît cordfihifct fanguinarifs medijs, harum furiarumbt» nefîcio ca opus habet.cum pariendoper« ferendoque religio plantetnr, nonper« cutiendo,amp; rebclIando.Eft autem hom» num improbiras,qu3e commodumillud religionis velum impotenti fuæ libidini obducit, atque fub hoc fplendidoprat« textu animi morbo indulget. Quod non folum ex ca, quæ præcefsir, fuccindare. rum geftarum narratione patet; fed cdo« cent idem quoipipfi CaluinianorScom« mentarq. Qui ad has rurbas concitanda» non obfeure adferunt Momorentiorum, Coligniorumque in Guifios odium,quoi praecipuos videbant fceleris fui concepti hoftes.Priuaca itaque funt rcbellium ne« gotia,quibus publicam totius regnifalu« ten) c medio tollunctnon religio cft,qu2 huic

huic hominum generi Chriftus i mundo abiens, minime commcndauit. Guifiorü ÔC aliorum Cacholicorum omnium foc, licitatl inuident ifti patrix euerfores: ec* tleliafticorum hominum fortunis inhü ant lupi illi amp;nbsp;vultures. V tque iftam fu» •m expleant libidinem, vt impietatifa» tisfaciant, coelum tcrræ mifcenr, commi» niCcentes fingentcs'c^ caufas, nefcio quas, fedccrce taks, qux cordatos viros mini« Rie moueant zeoufque ctiam impotentix progrefsijVt Turcicum implorent fcekri (uo prxGdium.Qiiorum quidem abomi« nandorum confiliorum argumenta, vt omnijaus redius pateant,fubijcienda pu» tauimus duo fcripta.Primum quo Admi« ralltj amp;nbsp;fociorum fraudes magna vi. ma. gnaque grauitate dqdi cuiufdam viri, ÔC rerumGallicarumadmodum periti c. uineuntur : quod typis excufum eft anno fuperiori.

Alterum, exemple effe poteft, ƒe» bellibus quidem infollicitandis Turdcit auxiliis non defuilTe audaciam:fed ipfos tarnen Turcas eiufcemodi leue homi. num genus ita deteftari, vt patrocinio fuo indignoi iudicenc, penct quos vide.

■ Leétori pio, fleet legitimus magiftratus tutus non iÎ6 nedum foeijs amp;nbsp;auxihatonbus vlla exp^' lt;Sahda gratia. O rcIigioncm,O Euanglt;‘ lium, qdfepoCtis Chrifli faluatofis pf* fidijs, Turcicum inuocat auxilium,i«û ^didagit vtfathanac adminiculisCbri« ftum in ecclelîafua debellct, opprdToç Crucis amp;nbsp;pietatis impcrio Machomeef' cis abominationibus trophaca ftatuaf« Scilicet hi funt frudus dodrinz iW“®» quam ê principis tenebrarum potefiate eruit illc noui Euangelij preco.'fubica® no nimirum repericns thefaurutn»

I quis eftautpaul(^ rerum noftrarum impc. ritior,auc in has vcl illas partes priuato quodam ftudiO5amp; voluncate pro penfior,haud dubic mi.

tabitui*, Galliam vchcmcnci diuturno'cp feditionum seftu iam totos fcpcem an. nos laborantem, cum vires fuas fenfim

pacificacionis cuiufdam bencficio colli, gere incipcret, repente in grauiores,ac multó quim ahtea pe riculoliorcs motus, magifque formidandos rccidilTc. Cuius quidem mali eo diPficilius ratio amp;nbsp;origo inueftigari poteft, quod eamentis cæci. tate,amp; tjstemporum tenebris noftri ho. mines vtplurimum occupentur^vt quif. que fuam fententiam ad idfolum, quod maxime cupiat aut'oderit,accommoda. re,quifquc aduerfariorum confilia fufcc.

i ptionesque exccrari, pauci omnino de 1 rebus intégré incorrupte'cç iudicare vi. A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S deantur.

lätantur. Itaquc vr iftam aliquando nebo lam ex ciuium noftroruin, cxterorumly oculis di animis difcutiainus, amp;nbsp;caul« ' veritatcm æquiratemquc dcincepf pth fpiciamuSjVtriufquc partis(fi modo con« tentio Regis amp;nbsp;Perduclliuin fieri debet, in quibus vt I'mpar digiiicas, lie reliqua omnia difsimilia inueniuntur) iura inter ' fe componcmus.Quod antequam aggre dimur, cxplicanda eft nobis ilia Regis» Procerum,Nobilitatis,populiqiie Galli« ci quærimonia,quam non fine lachrimil toties priiiarim publiccquc tcfiatam,niic «tiam animo præ fc fcrunt, Principem Condenfem ita peregrini vniiis homini* laqueis, vanifque pollicitarionibus c’* prum irretiriimquc rcneri,vr generis,vn de orrum duxic,parriæ, quae ilium aluit, Regis,qui euexir, propinquiratis fux iC cognationis, eui potius addiAum ôtob» firiiftum efie ilium oportuic, honoris de« nique 5i exiftimationis, cuius magnavH apud oprimarcs illuftri loco ediros haftt nus efie confucuirjmprudenrer oblirus, coniurarionis poft hominum memoriani fcclerarifsimae fefe ducem ac authoreffl nominari pariatur. Erenim ea ingenq Ie* nitate«

aklte.qfqjmoribus natum ac priedituf»» «fle tncclltgimus, vt fi femel Admirait) Vinçulisfefe eximcre, fyrccfqye aefcopu los,quibusadhxrec, prxcerire potucric, feque in libercatem, kk in Kegis acfuorïï confuecudinem vcndicaric,tiinc demum Gecogitacurus, quantopere meer obfer» uanctam, amp;nbsp;perduellionem, pudorem óc audaciam, concordiam ói faftiones in* terGc,quæ præmia bonos dlucs,qui in Re _ gis fui ditione ac obfequio permaferinr, qux pœnæ, Ô£ quænam capitis forcuna. cinnque periculaeos qui defecerint,indu bitanter confequancur.Quinimo vthinc falus, dignita^, laus ie exiftimatio often« ditur,illinc tot opprobriorum amp;nbsp;incoin tnodorum genera, amp;nbsp;ij cerrores impen« dentjVt etG hoc regniim veris haeredi. bus, legitimifquc poflelToribtis tandein (quod Deus auertat ) eripiendum, amp;nbsp;acj aliénas manus transferendum aduerfarij ominentur, tarnen nihil proptereahuic principi non modo adqciatur.verumcti« am veredura fit,vt leni quodamfomno, quern veneni potio concil iarit,ab Admi ralio in tumulum detrudatur. Qiiae «nim tyrannis aliénas vnquam poflefsio«

nes amp;nbsp;dominatum inuilîr, quae non Aa« tim liberos, propinquos, amp;nbsp;quotquotid nominis amp;nbsp;affinitatis funt rcperti,jcli« quias denique omnes, nc quis videlicet iniuriæ vltor fupereflet, eadem cruddi* täte opprefleritfRomani cum Tarquini« os propter violatam Lucretiæ pudiciti« am expul iflent, amp;nbsp;de regni ftatu mutan« do dclibcrarent, Collatinufn quantum« uis graui dellecorc ac iiiiuriaaffcdum, tarnen odio cognationisinuifum, vrbf carcre volucrunt. Cacfar Heduorurn Romanorum auxilijs in Galliarum expu« gnatione vfus, cofdem nihilominuspO« ftea fn eorum,quosdomuin'ct,numerum

ordinem reuocauit. Quid autem Ad« miralius,qui Cæfaris æmulum atque inîi« tatorem fc iam diu efle profîtctur,amp; eiui exempio Jid res magnas fufeipiédas, tan« quam Miltiadis tropharis excitatum fu« ifTefaepc interfuosfolet gIoriari,deCó« denfi Principe,quid de Regina amp;nbsp;Princi« pe Nauarrae, quos miniftrorum concio« nibus figmentifque facile dclüfos(cum hic propter adolefcentiam, illa propter fexus imbecillitatc falutaria propinquo« rum,amicorü, clientum, feruorum, con.

fiHarepudiarec)in candcm patitcr armo, rumfocietatcm nupcr pcrtraxit, lï force rerum poriri contingercc, ftatucre cogj. tarit, videant, videant inquam amp;nbsp;iudi. cent,qui hominis fraudes, qui dominan« diintemperacam ambitiofamque libidi« nem,quiingenitam inhumanicatem, qui machinationes compertas adhuc explo. ratafque habuervit. Qui nupcr Conden« fern vnicc tanquam Dominum colcbat, qui eins mandata obferuabat, qui ad nu. tumferuire acobfcqui dicebatur, nunc honoratior faftus,amp; fqrfitan amplifsimi alicuius connubrj fpe, longe quam antes elatior,exercitusfummam fibi tribui,lau dem öf fpolia debcri, in literis quae ad monopolia fcribuntur,Caftilion3cum, v« nàcumLodoico Borbonio in eademli« neafubfcribi,totamfaftionem à fe præ. cipue adminiftrari, armatorum gregcs fibiiurciurando obftringi,eo deniquefe aqud fuosloco haberi vult,vt exvnius arcificio 8ö calliditatc coniuracorum for. tunas amp;nbsp;falutcm pendere,qunm diu vixe rit,fimul quoquc vifturos,fi aut deccfle-rit,aut intericric,eodem fimul fepukhro ( tegendosac obrucndos fe vniucrli arbi.

' - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S3 treniur.

frentur. Ergo Admiralium vt ifîcroiW Acinllcm, fie Regis iurarum hofiem,i5i Gallicae perturbanonis Primarium au» thorem agnofcimus,quciTifi nulla hade» ' nus Regis benigniras 3c beneficcria.nul» lae populilachrimæjnulli confcientixßi» mull frangere ac flcAcre potucrüc, quid mirabimuFjfi quo tempore boniomntS prxteriti belli reliquias colligunt, rui» nas rcfarciunr,domi fc continent,paceiu longam ac firmam meditantur,nihil fini» ftri, nihil inimici fufpicantur, proRcgH valetudine continuas ad Dcum preces ci funduntjin opinantes imparatofque ter» tió ad vitae amp;nbsp;rcrum omnium diinicacio» nem exciufrir,qui poft pacificationis E» didum ramen arma armatumq; animum perpetuoretinuit^qiii pecunias omnira» tione confecit, qui cum vix German! f» quires Galliæ finibus cxccfsiflcnt,in G^r» maniam vniim ex fuis cognomincFran» currium mifir, qui noua Bella gerend!« copiarumque colligendarum cofilia in!» retc Nobis igitur cum'Admiralio nego» tiun, interceditj tametfi ncque caeteros, qui fe ad eius partes adiunxerunt, amp;Rt‘ gi fuo patrixque hoc bcllum ferro fiam»

maque funeftum indixcrunt,aut culpa fcelcre vacuos effcjaut fupplicijs,quæ inj minent, ac cciam appropinquanc, fore immunes cxiftimamus. Neque cnim pu. tandum eft quiequam Deo opr.miximo, cuius nutu amp;nbsp;prouidentia terrarum im. periamultomagi6,quam Humana ratio, ne gubcrnantur,tantopere cfTc commet» datum, quam vt Regum 5i Principuin authoritatem R^TccB'q! ab externa vi,do mefticifque infidijs defendat. Reges fin. gulari quodam muncre cœlitusfucrunt donatUvt eorum vicaria opera Deus in mortalium concordia amp;nbsp;focictate rcti. nenda, legibufque ac iure adminiftran. do vtcrctur.Icaque nemo, præfcrtim ci. uis,eorum poteftati aduerratur,aut iiifTa renuit, quin fupremo illi xternoq; Prin. cipiGigantum more bellum inferre cen« featur : nemo vim eft vnquam molitus, quin rcliquorum Regum öiPrincipum arma amp;nbsp;odia in fc vnum concitarit.Qyæ cum ita fine, magna il 1 a Sc valida firma, menta elTe oportet, quibus Admiralius fuam pdiicllioncm probet,egregia pig. menta, quibus deformem fpeciem exor. netjgiaucs iniurias,quibusfe ad arma ca«

pienäa hèccflario impulfum addudum* que eflc conuincat.Quanquam quæbelli t honefta ratio inucniri potcft, vbidicn« tes cum patromSjfcrui cum dominiSjfub« diti cumprincipibuSjói ij non modo non Iacefsiti,fed ingentibus pcrpctuifque belt; nctïcrjs afFcftijdc capicc,de dignitace,de dominaru decertantf Sed audiamusß* men Admiralium, ói c^scaufas,ve!ffilt; am figmcnta fingulatim expendaitius. Nobis, inquic, ad tuendam confcicntiï noftrf libertacem,cui præfens periculuni creabatur,in ccrtamcn neceiTefuirdefcî' derCjSc omnia potius cxperiri, quam Vt religionis noftræ vfu in pofterum carea« mus. Reftè, Ac quae non modo religio» verumetiam religionis opinio hoc vnlt; quam laudauit, vt in earn prouinciam in qua vobis feruiendi amp;nbsp;parendi,non iu« bendi aut imperandi partes funt deman« datç,alicnos â Rege vliicdi ritus per vim

• amp;nbsp;ferrum inuehatis r Si vcfira quamtan« topcrc extollitis,religio id nominis me« retur,qu3e Si nobis Si Germanis,cundif« que gentibus pafsim explofa eft,cur non ex Euangelrj præfcripto veifra ftudiaSC fnftituta componitis f Cur, quoniam iß«

hic noua veftra dogmata non rccipiun. tutjCxcufTo de pedibus puluerc,non-po. tins in longinquas alias terras commigr* tisÆur Principis veftriGalliamcsedc Ô5 fanguine fuorum delendam, conficicn. damque ducitis '! Maiores noftri qui pri. mis ccclefiæ feculis viguerunt, necem fe. redo, non inferendo, Chriftianam Eiden« propagabanciqdcm nequefuç ergaprin. cipes obferuantix quauis de caufa vnc^ dcfuilTe, neque communem tranquillita. tem violaiTef neque gladium acuÜTe, aut in patriæ peftus diftrinxilTe audiuncur.. Quod autemvoB nullalege,nullocxcm. plofacitis, cur necefTario facere Gmula» tisCMaximè cum nemo fit qui ncfciac vo bishaftenusteftorum direptiones, ten». plorum facrilegia,agrorum vaftationci, Galliæ ruinas amp;nbsp;incendia, populi caede# impunitas fuifie.Regnum hoc, quod an.

1 te veftram pcrduellionem bonorum ÔC 1 nbsp;nbsp;commodorura omnium copia affluebat,

Ibilitandum, diripiendum, euertendin» tradidiftiSjCiufdcm munitifsimas vrbes, amp;nbsp;portusantiquit Gallise hoftibus paâro acceptoque prccio vcndidiftisjpercufib.

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8 J rei amp;

res amp;nbsp;venefîcos, qui Regem, Regi'nara inarrem,Regios eins Iiberios,amp; praeftan« tifsimcs quofque proceres‘luce priuarcc, vndique conquifiuiftis. Haec omnia qu« perfpicuis indicrjs, teftimontjsque aperte cöuincunrur, Rex demctifsimus obliuio« nefepulra effe voliiic, nc adokfccnciani fuam acerbitate fuppliaorum infeftam reddidiire,aut refipifcendi viam,amp;mife« gt;nbsp;ricordiae ac bcnignitatis fuaegrcmiuin cuiquam pracclulifle videretur. Sedfru* ftra eorum perrin aciam tctaiaat.quf Ion« ga peccandi confuerudine inueterata ob diiruiCjfniftra veterem obferuantiamab x)s exigebat,qui obfequcndi iugumiani« diu excuflcrunt,qui nouos reges,nouuin fibi opinione ßnxt’re principatum.Enim veto quftanta illos necefsitas premeret, vr arma in Regem mouere cogerentur, non intclligo, nifi forte praetexant id^il qucri apud fuosamp;exteros folent,depa« ciHcationis EdiÄo abrogando, amp;con« cordia rcligicnisin integrum reßituenlt; da Regi deliberarum ac conftiturumfu* JfTe.Efto. Nam edidumfjs verbis conte« ptum cfle,non, opinor,inficiabuntur,vt «mporancum non perpetuum foret, e«

iufque emendandi, interpretandi, anti, quandi potcfta6,vcl Condenlis amp;nbsp;Admi. taVq cont'cnfu, amp;nbsp;approbationc, Rcgi, quotiesaut vellet, aut adoleuilTet.inte. gra liberaqucrelinqueretur. Ac vcica inter eos non conuenitTetjquis de regia auchorréate fie vnquam humilitcr fenfic, Vtquodfempcrregium fuit, leges amp;nbsp;e. dida pro comtnodis teinporum,pro vti. litate ciuium ferre, immutare, reuocare eiRcgi,cuius maxima prêter cæterosdi. gnitas omni tempore extitit, ab ijs prx. fertim, qui regia lura diligentifsime tue. ri deberent, denegari ac detrahi, non in eapitali fraude ponendum cxiftimaritf Quarc, quoniam de Regis iurc, ac pote.

fl teftate dubitatio cfTc non poteft, de vo. Il luntate aliquid Admiralio rcfpondea.

»1 naus.Etenimquemadmodum legimus in fabulis,qui quidpiam impi -fcelcrateque commiferant,furiarum txdis ardenribui continenter agitari ferebantur; ita pro« fedofe res habet, vtbaud aliter mentei alicuius facinoris ÔC improbitatis têfciae, lie nodes atque dies cxedanrur,fic.amen tiaquadam atficiantur, ficmalcficiorurn fiimulis crucientur, vt nufquam quiefec.

rc,nufquam conlîfterc, nufquam tufó (!• fe polfe, ncmini vnquam facis fide re, ft*! quocunquc fe vertane, verbera, eiiftm, carnifïcem à tergo aftantem, ÔC deliAo' rum poenas repofcentem fibi videre vi(J‘ antur. Hinc illi forcaffe terrores, Ai miralius fux confpirarionis focijs identi« dem oftcntatjRcgi in animo efle, omnrt qui pro Caluini dodrina in armisprO' dierint, qui prindpis CondeniÏs pin'® fccuti lÏnt,nifi reiïpifcant,nift ad anuqu^ religionem redeant,ex regno extern’' nare. Sed hoe quoque artiSciofe fieri accipimus,vt quoniam periculumfir, ex coniurationcplerique autamicoruffl optimis confiltjs debilitati, aut confeitn* tiæ aculeis tandem reuocati rcfiliant.Rf' giamque clementiam amp;nbsp;benignitatet” reis pcenitentibus Temper paratam atlt;f expofîtam, ’demum ampIeAantur, eo^^ partim prxmiorum 8c prxdarumfpeol’ îeAa, partim graui ^dam metuiniedo retinerc omni opera,omni literarum fie* quentia,omni arrificiorum ôcfîgmento« rum genere contcndat,neque coniurato rum animos frangi, aut ardorem piignâ« । di vnquam extingiii,ac ne quidemmi* nui

nul patlatur.Nunc 1 î er rac in finguHs mo. nopolijs perminiftros kguntur, quibus Admiralius fibi ex Germania feriptmn elTe fingit, confefsionis Auguftanx priti. cipeimagnamequicum manum Conde, fi deferre ac vitro polliceri, Cxfarem non inique laturum, vt Caluinianorum faftio in Gallia inualéfeat. Hæc nempe adexhilerandos eorum animos, qui de. fperationc conciderunt, aut nonnihil de priftino fuofcruore remiferunt,non mi. nus appolîte, quàm callidc excogitan, tur. Sed tarnen interim vir optimus non videtjfe eorum Principum authoritate abuti, qui nihil vnquam fide ac conftan. tia prius habuerüt,qui cumRege ac Gai. lia amicifsime femper vixerunt,qui Cal. uinifmum tanquamreligionispeftem amp;nbsp;dedecus ex Germania eiecerunc,qui per. duellionem,qui tumultus, qui perduel. lionis 8c tumukuü architeftos atep mach» natores iuftis capitalibus odrjs etiam. num ^fequuntur. Nunc vero idem Ad. tniralius mutata velificatione, vanos'ti. mores fuarum ecclelîarü fraterculis de. nunciat, interceptos fafciculoi literarutn qux in Hifpaniam ad Regem Catholk (um,

eum,quf in Italiam ad Ponn'hcrm op timatcs à Regt mirrcbantur,in quibusil' Jud difertc ac nominariin cxprimarurJ*' iTiulatquc pecuniae confici,amp; cquicum taphradorum rurmae in prxfidrjs difpO’ ni potuenntjvniucrio Caluinifino fxirilt; uni flic coinpararum. Hæc nimirumf*’ perrinenr, v[ cum coniurati inreUig^nf fuam faluccm,fuafquc forrunas in di/cri* men vocari, quiduis potius armisexpf' riri, amp;nbsp;cum Admiraho fefe coniungch quam lidori ceruiccs dare, amp;nbsp;mortem turpifsimamfubircjinoucanrur. Ac iW‘ ufmodi quidem rerroris inicium repeW^ à nefcio qua coifionf,quâm Baionæ,fU Rex,Regina mater, Regina Hifpanb* rum lete mutuo. inuifilTenr, habitamac inicamfuiiTe comminifeuntur, ôtdetfAi conhlrj Prmcipcm SurioniumCà quo iam impudentifsimi meudacij coargui non poirunr)falfoinfimulanr. Sed quamid probabiliter, cum co tempore «S: ad ex» • tremum vfque fpintum PrincepsSurio» nis Condcnii fe vel ideoinfenlifsimum clTc oftcnderir,quodlîbi datam paAani» que in quodam matrimonio fidcmfatii kuiter fefeibflet. Deinde quis nefcit,li quid

^uid grauius Rex in Admiralium it clui focios confpirationis principes ftatuiflec, cum poftea illi adfandum Maurum oiti. nes conueniiTenc, amp;: Regqs cuftodijs vn» diqut fepti ac inclufi tenerentur, fine vl. lo negotio,fine ftrepitu,ac nemine cciatn admurmurante, tunc, ÔC deinceps illud ipfum perfici potuiiTef Quid contra non tentauit manfuetudinis, gratiæ, bencfi* çentiæ, vt eos aliquando fanos placatof« que fibi ôiGalliæfuxconciliarct, arfti« ufque quàmvel illosipfosqui nunquam ab officio amp;nbsp;obferuantia defcjuiffent, munerum Scbencficiorum immenfispc« fitationibus deuinciret c Admiralius de fubornato percufTore, qui ducem Guift« um per infidias necarat,non fine graui« bus fufpicionibus inter reos defercha« tur, liberi amp;nbsp;propinqui vchementius in.

I' retur, amp;nbsp;tanti parricidij poenas infltgi poftulabant, Rex,ne inde armorum oc. cafionem ?Mmiralius arripcret, ac ne quid idcirco comoucret,Guifianis prin. cipibus indido filentio, hominem inno. Centern, cufpaqj vatuum pronunciauit.

' Itaquenonhabet quoddc Regis erga fe' \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bene.

bencuolcntia queripofsir, niïî forte no« bisobrjciar, prac/iHia iii ijs vrbibus,qu3t primo amp;nbsp;fecundo rumuicu occuparat, I difpolirafuifl'c, ac in quibufdam mccnia

amp; propiignaciilaj dirura.-quibus indici)gt; perducHio nianifcftc rcprchcndi, ac rclt; fraraefle in poflerum ccnfererur. Curd faftuiTj fi'r,quod confulto amp;fapienterft« lt;^uin eft, non difputabo, fed hocvnum ramen cacitus praeterire non pofrum,nifî Rex fidclifsimis certifsimis copias^' as vrbes miiniuiflet,hodie prçcipuas,qüi bus intcrcipiendis afsidue pcrduclksin« uigilarunt, in Admiralrj potertatcacdi' tione futuras fuifTe.Quc verb ifta vistff» quae innirif vr Kegi non liceat militesin vrbibus conocare,duces ôi praefedosqs velit adbibere, fed ex alieno prxfcripto 6c arbitratu fcjfuafque res gcrere, Ó^ab vnoCondcnfi amp;nbsp;Admiralio,autviuen« di regnandicjtje leges accipere,5.' eorum iufla capefTere, aut cruenrum amp;nbsp;crudtie bcJIum fuftinere compellarurcQuoniam autem ad fui fa Ai praetexendain acquits« tcm his maxime fundamentisnirtintur, quod primo rumulrù arma, Reginx (Vf aiunt ) mandato, ad Regem cuftodiaSi

1 Cômpcdibus Regis Nauarræ.Ducis Guf* ftj, Conneftabilis, amp;nbsp;Polemarchi Santo* andreæ liberâdum, fufccperinc: 5^ fccun* do Hcluetioriim Icgioncs Rcs: conferibi imperariCjquibus Calüinianos cuerceret, cum devctoqüc figillatirtl dixerOj turn me totâm caufäm aperte deniidafTc, ac eiusvcritateminluce ac homintimöcü* lis pofuifle arbitrabon Primiim igitur quodadRcgirtam attinetj ctii impuden* tem càliimniàm affingerc homines^ feili* cet Euangelid non verentur, prout reS contigitjfic fidelicer ac fimpliciter expli* cabo j vt nihil me hnxifre,nihii adiCcifle vel ipfi aduerfarq ingenue fateantür. Paulôante, quam primi tumultus cepif. fent, Princeps Condenfis Boüchauani* Um ad Reginam miferat,qui nefeio quaâ domini fui fufpiciones exponerct, qui* bus ille fe heceflario adduci caufabatur addimicâtiônem pro capitc ingredicn*' , dam:atquc ideOà Regina pofiularct,vt quoniam Lutetia cius mandato excefsif* fet,domum tutô fefe rcciperc^ ac ibidem nonnullis àrmorum amp;nbsp;militum prxfidiji fuam vitamprotegere côcedcrctur: hoc Vnum fi exoraret, fibi fàtis effe futurum*

nihil infuper peterc, nihil niolirl,quinigt; mo cumprimum fe hoe metu liberaiRh vel etiam quotics Regina per pofirem'“ amp;nbsp;infimum ex fuis mandafier, arma com feftim effe abiefturum.Hæc vbi Bouchä« uanius Reginx rctulifictjprçterea litera« ab ea fiagicauit, quibus arinorum, qu# ad fui defenfionem Cdndenfis domihS' biturus cflet, poteftatem daram efleap« pareret. Hxc duo illi â Regina impetrJ' uit, fed ijs ipfîs conditionibus quaspr*’' pofuerat, quibus armorum faculrasit’ circumfcribcbatur ( id quod cum exR^* ginx litcris confiât, turn PrincepsCom denfis aliquando coram Cardinale Bon bonio fratre fuo eft confeffus)vt neep do* mo ca educeret,neque ad cuiufquam ofquot; fenfionem conucrterec,fed ijs foJum«iolt; do à fuocapitevim atquciniuriamprO' pulfaret. Pofiea aucem cum Rex Nauarlt; rXjDux Guifius, Conneftabilis, amp;nbsp;Pole» marchus Sancoandrxas, à quibus Con» denfis fibi metuimminere tacitus innult;‘ bat,nihii fibi in cum o8ij acfimultatisd» fe dcclaraflcntjRcgina Seclanum,pnnia‘ rium fui hofpitij oeconomum mißt, q“* Condenfi vanuin timoré excutcret, Rlt;‘ gifque

gifque lufTu arma ponenda, amp;nbsp;in aufam vemendum ßgnificaret. At interim Con denfis domo iam abierat, ÔC fe in viam armata manu dedcrjit, vt Aureliam au* fpicandx ac colligcndae confpirationii ergócclerrimè contendafer, Rurfus au« tem Bouchauanium ad Reginam mife« rat,vt qux dicerentur, quxque ageren« tur,aliud iimulando explorarct,Hic mul taquidem occurrunt,de quibus grauißi« me Regina cum Principe Condenlt non line caufa expoftulet, prxfertim cum ha« Aenus à plerifque aliter accepta 6c incel» lefta fuerinr, quâm rei veritas Ferebat« Qpid enim non merito Gc Regina apud omnes cum Gallos,tum exteros de huinf modi perfidia his verbis cöqueraturfAr« morumfacukatem tibi Geri ad vniustul caput defendendum petijlH, fafta eft: li« teras,qux id conGrmarent,deinde poGu« lafti,amp; illasquoque concefsi.Ad te iner« mem ad Regem quoties iuberet venturS elTe polIicebare.Gdem ftegiGi; At re do« mi tantifper elTe mäfurum promittebäsa cum armato grege furens exqfti, toti» US improbitatis fentinam in pernicien» kuiut regn! populi cohtulißi, dc lite«

raSjquf nunquam dare, nunquam fcript# func, nunquam in rerum natura extitt» rurtt,mihi contumeliofc affinxifle, amp;hilt; apud Germanos Srhunccc populum,m« am îœdere ac oncrare exiftimationeni ftuduifti. Profit eas ipfas Iiteras,quas i me toto tumultuum tempore accepiW» nihil tale inuenies, me aliiid fenfiflcj ud fcripfifle, quam id qd fpargis èc coffl' minifccris, aliam voluntatem animtimiy habuifle confltebere.Quod {Ï falfa imp®’ nere perrexerfs, cogar tandem id quod nunc facio, Deum tanti mendacij vltorc appcliare, homirium fidem amp;integn'talt; rem obteftari,amp; hanc imprôbifsimamcî lumniam, voce, literis, coram palamqu' rcfellere. Dicam præterea cum in collo* quio Baugentiano mihi amp;RegiNauaf* rx fidem dedifies, te ad Regis obferuan* tiam efle reuerfurum, amp;nbsp;ab Admiralio, reliquaqueconiuratjone difeeiTurum.v* , no momentd'icius verbis, tanquamCif* ' caeo quodam poculo mutatum, cä,qu? iureiurandofanxeras, leuifsimt'reuocaf* fe, amp;nbsp;ad ifiorum gregesrcdqire,quibuJ tarnen tc nffeium repudij remififle indica bas» Scio hsec tcnontuafpontefacerc,

lt;]uæRegi)genen'sfpIcndorc,am'ta St do mcftica tuorum virtutç indignißima vlt; bique cenfebuntur.fcio te ab Admiralio captum, circiimfeptum, obfefTum, nihil ftatuere,nihil moliri,nihil dcccrnerç,nifi quod feuerifsimus cenfor pra^ôc com« modo fuae fadionis comproDant.Itaque quod illi credas,qui cc toties in fraudem induxitjoon tarn irafcor,quâm quod tile tuam lenitatcm, cuum nomen, amp;nbsp;earn quæ tibi parentum fîngulari piecatc,fum mifque ornamentis contrada cft,autho« ricateiTi,cam diu mutuari,amp; ad huiusRc« gni vaftjtatem atque incendium huiepo pulo fuperbius obiedare confuefcat, E. quidem cxiftimo G hifee verbis Regina Condenfem incrcparct,confcicntia tefte fradum ac conuidum,nihil ad ea omni« no efTe refponfurum; fed id quod res eft, nunc, ficuti SC aliâs,libere effc rccognitu rum. Icaqueprimitumultus fundamen« tum,quâm Icue ftt,nemo iam poteftinue niri tana expers iudicq, qui non intclli« gat, nemo Regis caufæ ac nomini vfque adeóininiicus,qui non fatcacur.At Rex cuftodia ardifsime tenebatur. Vbi qux. fo,auc à quibusf Admiralius Regem Na.

otrrx CSdenGsfratrcm, Connfftabilcm auunculum fuum tor beneficijs optimt defepromcritum, Ducern Guilium, ôî Polcmarchutn Santoan^raram nomiiiî* bit. V«rum cut hxc vnquam funt audi» lat'Infql^profcdlo amp;nbsp;procaxconuiti* urn, jd^A^co acrius puntcndum, quod ab co homine impingatur, qm qiios ma* leuoicntißimis obtredatioiu'bus primo fericbat,poftea vulncribus inlidiole cru« dclitcr^’pcrfuosfacdlitcs cxnnxit. Scd hfC omittamus,quf abfquc doJorc nemo vir bonus, amp;nbsp;Gallic« digniratis acfamï (hidiofus potcrit vnquam recordari. Ad fecundi tumulrus caufam, quam ifti ob« trndunt, ÔCquafe prxcipucincitatosad arma capienda limulant, arque ad cius myßeria pro palam cxplicanda venia« mus. Rex, inquiunt,fex millia Heluetio« rum inGalliam euocarat.Quid tumcMi« rum fane,quod ca reprehcdant,quorum fuafores ÔC authores iplî cxticeriît. Nam cum Dux Albanus in Belgium cum exer citu traqccrer, vchementius aRegepo« ftularunt,vt ille quoque copias ad prohl bendam iniuriam,ff forte ingrueret,di« ligîtifsimc compararet.Cur igiturquod illit

Ulk confulf ntibus,atcp cohortäntibu« fa» âum eft, iure poftca damnandum puta» runtfDicam brcuitcr,vt omnes pcrfpici* ant quid iam inde molirentur, cum arma Rfgifuaderent.Ecenim fie proponebät, ficrationabantur,fi copie colligerentur, bellum aduerfus Regern Cathoücum pof f« excicari, cuius quidem belli primarf» am adminifirationem,præcipuaque reu« nia fibi arrogarent. Ac vt duorum Reg3 affinitasjtottantifquebeneuolentiac vin« culis confociata, amp;nbsp;tantopere ad vtriuf« que res ftabilendas, pcrduellioncmquc comprimendam neceflaria, diftblui non poftet, tarnen fe id faltem adepturos, vc pedeftres legiones Andelotio adftringc» rencur. Longe autem fccus accidit, cutn Galli pedites in fignis Corn it is Brifacq amp;Stroci} militate iubcrentur,amp; Helue« »j) non ad bellum Regi Catholico mouS. dutn,fed ad eius partes corroborandas, nautuamque pacem öi tranquillitatem Vtrinque conferuandam conferiberen« tut.Hine illae Admiralq deHeluctijs to» tiesiadataeac dccantatæ quærimoniae, quarum aliam caiifam non video,nifi qd ne ca,qux deftinerat,facile perficeret, ne

Rfgcm Andelotrj Icgionibus vindiitn cindutnque tenerct,ne vniucrfam dem'« i que ÇalIMm paede atqueflamma perdelt; rccjgeritjs Regi Regno amicifsimxac fîdçhfsimaearmis amp;nbsp;robore fyentimp«« ditus, Vî vcrôaliquâexcufationemcæ« i peis conacjbus’qj fuis obtendat,fc ad Con ncftabilernfæpç feripfiffe, ÔC longeante dcnunciaffe ait,nifi Helyetios Rex dimit • terer, confeftim Galliaminccndipfiam« maque conflagraturam.Dcus bonP«Qy® vnquam diens pacrono, feruus dominOj ciuis Principijfic eft locucus,vf nifî arnta ' capcrctjtum poncrer, hos retincret, pO* i flea rerjceretjhos odifler,illos çomplcdf» retur,hoc vcl ifto modo regnaret, nunc . hoc,nunc illud fcntirct,dcnique f otus ab arbirrio amp;nbsp;orc vnius penderctjtcdam a« ■ faeem minitarcturfAc de non modo Ad« i miralius tunceftjocutus,verum,idquo(l multo eft pernicjofius, fîç egit, vt qu’’ Rexmandato nonparuerat, cumpaulo i poft Mcidis ad DiuiMichaelis diemin« tercidcrc,ac cum yniuerfo Prindpume® mitatu nccare conarctur, Quod auteffl aliud,quam quod erat prouifumj R^g*’ Reginf matri,Regijs fratribus forod’

cunäx poftrcmo Gallia? cucncnt,id non tam humanjE rationi,aut præïïdijs, quam Dïi Opt: Maxjini çlcmcntiæ acmifcri« cordiæaccepcum arque debjtû elfe proß temur.Nifi enim coniuratorum, qui fre.

manu amp;nbsp;numero coiucrant, gladi osretudifler,n)ß machinularum igncs re ftmxiflec,nifî deni«^ Regem, Regnumî^ pœiieexfaucibnsfati eripuiffetjhaud du bic' vno die,vnis infidrjs, yno vnlnerc. Regem, Galliamque Admiralius confe« cilTer. Quorfum enim cum mille aut am« plius equicibus armatis, obfcura adhuc noftc,Regi Lutetiam çonfugienti in ici« nere occurrcbatf cuius iugulum aut latua petebat lt;nbsp;V arie hic,vc audio, refponde« bit, nuncfe fuol’que fupplicis libclli olfe« rendi gratia veniiïc.-quafî yero ijs gregi. bus ijfque gladijs fepti fupplices ad gc« nuafuorumPrincipumaduoluantur. In» terdum fe odio amp;nbsp;mctu Guilîanorum cum exercitu accefsiffe, Quanquam quid erat quod ex illis rcquircret, qui anrea fuas ofFenfiones publicæ quicti condona« rantfquos jlli præterca per Montmoran« tiumabRegç abciTc cognoucrat, quibiu «dam in Campaniam profefturisinfidi.

«tribus in locis ftriixcrat^Sed edo, Hat vnadecaufain acicm cxieric,cur rtUâif , GuiSanis vnum Regem pcrfcqucbatur^ i cur hunc potius Lutctiæ, quam jllos Re» ; mis, quo ie rcceperant, oblîdionc cinge« batt cur Regias vrbes inuadebat t cur c« Regrjs coprjs ad Santodionilium collnii i lignis pugnabactaerarium diripiebattd» iiiumbona Sc Fortunas vbiqiie dcprjcda» baturrNequccnim Guifianis fiunt,quse Regi öi populo iniurix ac detrimenta infcrunrur. Mcmini me apud lofephuni antiquum Fcriptorem legere non abli'mi« lis ncquitiaeacfuroris exemplum. ludll cum aduerfus Romanos tumultuarctur» amp;nbsp;ab Agrippa de fax dcfedionis infa* miaacindignitareadmonerenfur,fenoii RomaniSjfed Floro corum procöfuli bd' lummouiiTc prxtexebant. Contra vti'*’ Agrippa, vefira, j'nquir, alt;fta taliafunt» qualia eorum,qui hoftilem in modii cum Roipanis de imperio,dcquc vitacontcn« dunt. Dednat iraque Adinirah'us nobiî fuosfucos vendi[are,qiii vd ab impetid mulritudinc iamprZdem comprchcndun titr^deHnac pniiacas inimicicias obtrudei fe.cunj vnincrfam Calliam eucrck, dcti“

Mtbonipublici fpccicm ementirf, cum omnia ferro flainmaquc delcre gcftit, tum Ambofix, Aurclix, Meldis, Regi« capitiac diadcmaci aperte infidiarur, A« gnofcatidquodiiegari non potcft,fe bei Ium Regi amp;Regno criicnrum arrox indixine,amp; facinoris fui prob^bilcin alia t)uam rationcm conquirar. Literas, ina tjuit, CardinalisLochanngus, adDuciG famGuifianam fnani matrem ftar:m poft pJcificationis ediclum fcripftratjqmbus pacem non fore diuturnam, icd primo t]uoque tempore bellum renouandum flTe afierebat. Deinde alix licerxin Hia fpaniam dabantur, quibus eadem fimil/a ter Regi Catholico fpes intjciebatur.HfC R falfa, callidcque ad perduellium gre« ges cogendos inuenta efic vno verbo re« fpondero,quibus cedo teftimonfjs hxc tua artificia,amp; iftam tuam rcrum noftra« rum fcicntiam,quam totam habes in con ieÄuris iC diuinacionibus pofitam, con« RrmabisfAtCardinalis Lotharingius lia tem de ducatu Andegauenfi,deque pro« nincix comitatu inrendit,Quo mc nunc ad vetercs fabulas, qux iam rxolcuerür, ^adiftiufmodi opinionum, qux nun^ omnin«

ómnino fucrunt. Chimaeras, amp;nbsp;hippoc?* tauros abripis C Nam ncque dehif«*quot;^’ bus litem fuilTe vnquam vidimus aut aiilt; diuimus, ncque admodum hç priuatç tuj cum Cardinale Lotharingo lîmultatts» Conceptaque in cius familiam odia va* lent, ad cam quam molitus cs, perdud' lioncm plaufîbili aliqua honefti decorandam. Eodem fpedant quschui^ quoque Cardinali affingis, cum Reg'quot;* grauifsimo non ita pridem morbo aflt; flifta^ctur, id confilrj cum fuis cepifle, V( G emori iam contingcret, Cardinaleiquot; Borbonium amp;nbsp;aliquot proceres interß' cerct.At vide quam tibi minime confen* rias, qui alio poftca loco eofdem jpfosin Cardinalis Lotharingi poteftate efle, que totos deditos ôi addidos lamenta' ris.Nequc cnim iic ilia côuenire poflunt) vt G alterum verum efle ponatur, nOquot; protinus mendacium amp;fallitas inaltero deprehendatur, Ac ne philofophorum duntaxat more captjofas tuas ambages refellamus, iam dico vos in Caluiniana fchola ita clTe inllitutos, ita informatoSi vt quxcunque meditamiiii, quxcunque agitis, quopriusfada, quam coeptaeße audian«

audiantiir, ea ipfa in aducrfar/os exonc» retiSjtorumque fnnoccnciae SiC intcgrita» ti vcftrasfraudcsjveftras machinationcs, veftra veneficia, vcftras cædes impute» tis. Sed bene eft,quod ad ifta artificia fic nofttæ.omniumquc bonorum auresob« lurducruntjVt codcm propemodum Io« co,quo anicularum nugæjaut fcurrarum \ conuitia pafsim habeantur. Die igitur hunc aliquid,quod ad rem magis perti» heac,nam amp;nbsp;fuperiora quoque tu Icuia amp;inania efle, opinor fatcberc. Nobis à Tauaneoinfidiæ parabätur. Doce. Ver. bis eniffl tories delufî,nifi vd teftimonio» rum,vei fignorum momenta acceficrinE non facile viAitrjs vanifque fufpicioni. bus ad quiCquam credendum deinceps impellemur. QindpractcreaCExnoftrig g pkrique Ainbiani, Aureliæ, inProuin» cia,Tolozae, perfeditiOnctti funt occilî^ lam dicitis aliquid, quod nos pungac. Nolite '■amen eos vcftros appeIJare,qui nati Gain in vnius Regis ditione, fîde,ac tutelacffe debent, quos nullius prxtcr^ fui Principis patrocinium, iufticiam, be. nignitatÊjimpIorare ac deprecari opor. Ut. Icaque c»m ad Regis aurc» veniflet, in hia

in hit vrbibus qiiofdain ex Caluinlsriiii vulgo cxlos eüe, quod fupenore tumulgt; tu ill) bonoruni c)uiiim/onunisamp; violentas mantisartuliilcnr, heet advl* cifeendam inturiam luftis quodammodo odr|« incendfcentur, ramen nchujulrao di licenria /niiaiefcercc,auc impunitaniî iiercr,pcrit)fsim) «S«: fcucrifsimiqwiqueli' bclloriiin ftipplicnm in practono magigt; fifi, cum Regio mandaro adillas vrbtgt; | conuolartinr, qui acerrime in mall aif I thorcsac conl'cios animaduerterent* £• nimucro li quid afpere aut iracunJe i | paucis ex plebe admin'umeft, an tonn* ! nun VOS rabic pcrcici, amp;nbsp;odiorum ftudio jnflainmari,bellum Regi amp;nbsp;Regno denn cictis,nec porius Regis fquitatem,leg»lt;? feuerifarem,vobis rcliquifquc ciuibus f« ' quabilirer expoiitam ac communemrf« quiretiscAc vos dum de alioruin acerbi« rate cxpoftulatis, nihil veftram crudeli«

' rarem ror rormenrorum amp;cruciafuutn genere nobilirar3m,tot virorum innorf« fitim cruorc confperiam,tot fdiffcioriini finere contaminaram mcminifiisrCredi, quod VOS vim amp;nbsp;c«cdes tarn vobis infer» I re,quam nobis perpeti ^priutn effi vul» )

tft.Quod 11 forte veßro exemple Catho. lid focietatem inter fe coiucrinr, amp;nbsp;4^ vos in pernicie Galliac procuranda face, re foktiSjilli in fua publicaque falute de. fendenda moliantur,acque ad Regis con kruandam authoritaceni coniundis con fentientibufque animis confpirarint,id Gnelege, nulloque iure fieri,quin etiam pefsimi exempli feinper fuüTe clamitacis. Interim autem AdmiraliusCaluinianos âRegis obferuantia abdudos, fibiomni conGliorû amp;nbsp;viriuin fœdere coniunftos, fuæ libidini ÔC cupiditati Sacramento fie obftringet, vt fimul arque pedem moue« ritjOmnes in armis efle, quô vocarit.ve. nire,quodexegeric, prxftare, fi manda« rit,obfcqui,ad nutum denique vnius ho» minis vclificationi ventifquc obfecun. dare iubeantur?Vtinam id in Regis eau« fa quod illc in fua nos dccuitjmitari t£« peftiue potuilTemuSjiamdiu profedo to« tius confpirationis improbitas bonorum ßudijs frada concidilTet.Ergo vt rem to« tampaucis perftringamu8,fi falfae funt il« Ixfufpicidnes, quibus territamentafui»

I focqs identidem intentât,fi fiditiçliterç, , quas modo his modo iUis attribut:, fi nul laoC«

U’offenfîone eft prouocatus, fed Regia beiiignitace amp;nbsp;bencficcntiaadoffitiuni amp;nbsp;fanicacem pclledus,ac vt quid iniurix acccpifler,fi illud vlcifci religio vetebat, Ü Euangclium arma contra Principem, fi quofuis contra publicam tranquiilitai tern motus damnar, improbat, cxccralt; tur,fi Rcgi animus nonfuitjtanrifperdff quicfcerent,pacificationis,quod vocM editftum Caluinianis adimere,quidqu3f' ' fo caufæ fingi potuir,cur infummisR'' gis occupationibus, in aduerfa eius cof‘ poris valctudinc,in recenti adliuc,ncq“‘ iatis bene obdufto Galliæ vulncrc,turlt; bas renouarent f Quæ cum ita ftnt.aud« j tarnen Admiralius effari, denunciarf» proftteri, tametft vniuerfum Gallix bem direptionibus incendqfque pff“’ derit, fc non Regf, fed Cardinal! Lotha« ringo duntaxat iniuriam fadurum, proptercà omni crimine ac Culpa elTc riturum.Quin ctiam, quod longe eftiW' probius, Deurrt fui malcficq authoreHJ laudare, Regumque ôc Principumt’^quot;'' uolcntiam,opem,authoritatem, ptfudij appellate audet, quail his verbis apquot;^ illos fuam caufam tutari, vel poiius co'quot;'*

. i I ' l

I '

t]uingehccfimüs annus agirur, cüin pie* tans cognitione per Kiium tuum huma, ho gehen patefada , vbique terrarurn *1» eandem rcligionis perfualïonem, eofdé rirus Si cærcmonias, eandem in vna Ec. tlelîaab vniucrlb tuo populo confocia. tionem haben, pcrcgrinafquc ôé nouai Opiniones rcr)ci,âcin perpetuumexula. hc vokiiRijVt qtquoc infculprum Chnfti homen in fronce gererent, vno ore, ac voce, vnaqî mcncis amp;nbsp;animi confeiilîone tuam potehtiäm, gloriam, iufticiam,be. hignitàtcm.prædicarcnr. Fateor amp;nbsp;ipfe Reges,Principes,optimàtei muleis ante fccülis à Dco praepocenti, ad eximiae cuiufdam dignitaris eulmen præ cæteris euedos,qui leges populo ferrent, agen. da Si fugienda pracfcriberent,bonis præ. niia,maleGcis pœnas irrogarcnr,vediga. lia imponcrét, eàdemcj; priuilcgia ad fu. osfiuc libères, fiuc fuccciïbres haeredita. fioiure tranfmitterenr. Hacc quidem lîc mine effejlîc olim fui(re,fic etiamnum eC fedchcrc inrclligo. Verum tarnen lire, gnaamp;principatus longo velue fenio, amp;

naturati quadam conucrfionc ac tempo« rum commiinium indinati'onc,pafsima(l ftatus commutationctn propendere, ac fpcdarc vidcantur, H Mahometes ex tu« gurio ad iacienda potentifsimi Imperij fundaincnra emerfi't, fî ciuis Romanus Gallias decenniofubcgiCjH amp;nbsp;quondam Reges â fuis folio funt deturbati,amp; nunc, id eft,nofira patrumque memoria lohan« nes Lcidenius fartor Hollandicus in A« nabaptiftas imperium per toram Germa' niam libi aireruit,amp; nuper in Scotia fpo* rius,nefcio quis artificiofe Regnum inua« fi^ac vt de me loquar, fi non ita pridem , in Hifpania feditionum initia dilTcniina« j ui,Belgium cômoui,amp; in hocce Reguo I tantam perturbationcm, rerumç omni» um amp;nbsp;ordinum confufionem inuexi,Vt | magna pars ex nobilitate, amp;nbsp;ex populo , ad mea Hgna,relicT:is c^Rris Regijs tranf* fugeritjCurafflantefortunx Zephiroad porrumcontendere,appellcre,amp;araplilgt; fima ilia regna,quæ mihi nô dubrjsaßro« rum lîgnifîcationibus parata, ac referua« ta elfe feruntur, confequi, vclis remife? i non adnitor f maxime verô culî me teW' peftas obruerit,nihil præter hoccarnift*

infenfquc deuotum amp;nbsp;ob'igarum caput amiffurus, fi cnataro, in bearas iniiiias quamprimûvidcarcffe irigrciTurus. Hare funtquæ Admiralius dicitur in ifta ce n» fpirationemedi|ari,quæ vc fileat,tarnen fit omnia eiusftudia eo pertinere digne» fciincur,vc fruftra de voluncacc dubite. mus,qui ipfa perduellionis ada excplacj quotidit intuemur. Ettamenhomo ver. futusfienos obiefto cloquentiæfuæ ve* lo inuolucos, 1ÎC præcipites, fie oculis, mente fenfîbufquc captos ciTcputat, vt quæcuntp fingit, pro veris, alba pro nf. gris,nigra pro candidis,duccre,de rebus contra fuam naturam iudicare,noftra in. commodain lucro numerate, crudelifsi. mumbellum iucundifsimo pacis nomine nuncuparcjnos tum demum viuerc, cum vita nobis Caluinianorum ferro adimi. tur,Regni vaftitatetn pro communi bo» no,amp;fummis commodis,vrbium Regia, rum occupationes, direptioheÄ, in Regis rem amp;nbsp;vtilitatem fieri exiftimare, qui fc fuacp regi confecrarunt, in lioftiunume« ro,quitot malorum authorcs amp;nbsp;confeij extiteruntjfidclifsimorum clientum loco habere debeamus^ Magnum profeAo

diferrum Pcridem cflc oportcbit,quibfC paradoxa ordini naturætp rcrum pcnitui rcpugnantia, nufqua reccpca, nunquam probata,nobis fc cffe perfuafuruin conS» dar. Siccnimà Deoamp; oamra c’^od:ifu' muSjVt quæcuntp ad vfum, ornamcncaqi mortalium creata rfpcriuntur, proprij’ primifq) fuis noininibus denorcmus.lraçi ciuium quictcm amp;nbsp;concordiam,pacf'’’' difsidia amp;nbsp;rcgni vcxariones,belium-’^ul’' ditorumobfcquia amp;:otricia,dcbicamob* fcruantiain ; eorundem morus amp;nbsp;af®’ contra fuos Reges ÔC Principes fufeepta» teterrimam pcrducllioncm èi plusqUquot;'” giganteam temeritatc appcilainus. A^l' miraliusRegcin noftrum adlnic rem cfTcj amp;nbsp;velutin cunis infante in O''* dinalis Lotliaringi arbitrio poGtum, hil perfe dcccrncrc,nihil prærcribere,ngt;j hil agcrc,ni(i quod ille mandarir/erti’i'' fimum ducem Andegauenfem, Si nam matrem qfdem vinculis tencri,qu’'' cunqj in aula, in fenatu, in cxcrcituHu'’^ aut dicuntur,hæcah vno Cardinaledif* aur fieri, Galliæ confilium, nobilitatew» populum,non Regi fed Cardinal! adfrquot; dum effe fomniabit; noi veto côcrîf“'* tieffl'***

tiemus.Rcsrem in fuam tutclam iamdiu veniffejvc ætatis,fic Ôi ingcnq iudicqip maturicatcm afTccutunijin Regni fui gua bernaculis artp adminiftratione prudena terfanftecp verfarijquæ ab co, aut Regia naeiusmane,cunlt;ftocp confilio Si fcnatai fanciuntur,pro oraculis feruari, qui non obcemperarit, qui obmurmuraucrit, qui quodRcgium cftjCardinalitium elTc die Xeric,perduellem, amp;nbsp;iuratum regis hoa ftem,public3ecç tranquillicatis perturbaa totem, ex hominumconforcio extermia nati, ad inferos amandari oportcre. Quae cum ita fint, primum quod in tanta dimicationefalutis,fortunarumc{! omnia um fieri neceffe eft, à Deo opt. maximo pacem aeveniam deprecati, quod tana tam calamitatem noftra amp;nbsp;populi pcccaa ta Regis innocentis capitijtegnoep Chris \ ftiano contraxerunt, fupplices manibus ocuhfcç ad coelum exporreftis petimus, Vtfe pattern mifericordiarum, non feuca titatis iudiccm apud nos effe meminerit, i neep paucorum hominum fcelerc tanti I lmperqmachinam,quamflorcntifsimam i potentifsimamep effe voluit, ad nihilum

tecidere, viduafep amp;nbsp;pupiUos opprimi V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;patiatur.

patiatur.Dei'ndc quoniam ea perdufUio, nis conragio clPe fokt, vt paulatim fcr* p^tjnpcj! vnius rcgni exido contenta vllt; terms fcmper progrediatur, Reges Principes,qiiorumlälus amp;nbsp;dignitascum huius rcgni amp;nbsp;Regts noftri faluteac di« gnitate coiunda eft, monebo, hortabor, obfecrabo, VC cum caufae pondus amp;nbsp;ex* emplum comprehenderint, quid in pad calamitatc opis amp;nbsp;præHdtj à Gallia, Gal« liæc^ Chriftianifsimis Regibus obtinue« rint,quid in poftcrû fperare pofsint,gra« tifsimis animis recordentur. Et quoniam Germanorum Principum conftantia ac fîdcs haAenus â perduellibus tentatatft. licet nobis dubiü nunquamfuerit,quingt; pro fua exiftimatione, in hac veteri öi Germana cognatione, atq; beneuokn« tia,qu3e illiscum hoc regno amp;nbsp;RegibuS noftris intercedic, amicifsime concordif« Emeq; fine permanfuri, tarnen vehemen« tiusadhuceos orareac cohorcari,nödt« finemuSjVt Regiæ caufæ æquitaeem tam» diu vexatam, tpt calumnijs exagitatam» fuorum iudiciorn integritate profequi, gratia lt;5ifauorc complefti, authoritatt fpftinerc vclinc.Sic enim cogit?t,fi fafli®

«ftjRambidOjG cupiditaSjqux AdmiraH. um SiCondenfem armauit,nihil taDeo,. Wortalibufcç exofum, dcteftabilc, cxe. crandum, eandemcç pcrnicicm cunfti« Principibus effe metuendam : G religio» nis opinio, cuius tarnen nullû exemplum nullofcç frudus cernimus, nihil Germa, nis cum Caluino commune,nihil confen. tiens vnquam fuiffe, Caluinifmum cum imperialibus comitijs antea, turn Augu. ftanis nuper damnatü ex Germania pro. îugiffe,Caluinianorü cathedras Argen. linæjFrancofordiæ deicdas ô- deturba« i tas effc,qui earn feftam profitcancur,fan.

guinarios,facrarnentarios,feditiofo8.,pe« regrinae nouæcç impietatis authores taucores nominavi : icacç honeftum aut acquum non tore, vt c^uos pacria, redis, tempUfcç fuis proftigarinc , eos Rex in Galha fuanon modofufterre,fed fafce» ÔCiugulumi^fdem fubmirrere,vcl faitem in tegni parccm cos admictere auxiiiari. bus Germanorum mifitum turmis pcceR (ario adigacur. Ea enim lege ÔC régula Deusvnumc^ucncçfejfuac^; omniaada amp;£ ftudia metiri præcipit, ne akeri faccrc.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V Qui

Qui fccus fccerir, cam demum fibi para« tam pcftcm amp;nbsp;vexation? elTe inrelligat, quam al ij prius ipfe conflaucrit.Si Calui« nianos alijs obrrudamiis, vcrcndumlant vt Dei iracundia nos Anabaprirtaruni» Trinitarioryin, Turcarü barbarie telift? cuertar. Qyarc perDcum immorcalem, per coinmunem/andamep hoininumfo« cicratem, permuruam Principü coiiiun« dionem, irerum abijs omnibus, quiRflt; giü amp;nbsp;principatus ornamentis praful» genr,pctfre acrogare non dubitabimus» vt perduellioniï derrimenta ÔC pcricula accuratiusexpendanr,tand€mq!id,quo(l à fapienribus fxpè funt moniti, profpici» anr,nc in iïta temporum pcrrurbarionfj cum in fcruirute dominatiis, amp;nbsp;in domi' naruferuitus fuerir,ab improba efFre« nara coniuratione in ordinem redigan« tur.Id eum Principi Condenfi antea lil denunciarum, turn óf illi di Reginx ai Principi Nauarrx ca damnorum amp;cp« probiorum genera oftendunrur, vt niß fentenriam breui mutauerinr, amp;nbsp;ex hoC eurfu hclli reda teer ad Regem,Regifef cleioenr lam conuerterinr, nili ad popuß pce^tl^ Ä; lachrymas rcfpcxerinr,niiî niCf

wiep propinquorum amicorum fuo. rumfanftifsimas voces audicrint, vel vl. tore Deo lint probacuri, quam infoelix infeftufep cxicus perducllionis conforte« ÔC focios poftremo confcquarur De Ad. tniralio quid loquar, vt vlla res illum frangat, vt vnquam fc corrigat, vt luam (aftionem déférât, vt machinatiohum fpcinabiiccre,vt caitrorum êicopiarum obliuifci pofsit f V crumtamen vt callem libidini amp;nbsp;cupiditati obduxerit, vt aie. amieceritjVtab armis 5ó oifenlione non

I (ore,vt cum nihil inhocbello cumreli. I gione coniunftum effe fed hoc folum I quxri agiep cognouerint, ut Regi fu» 1 Gallia,Galliæ fuus Rex, vera fua religio, I fuacp dignitas, fpecie fucatæ religionis I eripiatur, non longe tutius ac honorifï. I tentiusGbi fore vidcant,pro Rege dimi.

1 eandofamam, caput,fortunafeç omnes, I nbsp;eoniugum fuarum 5c liberorum tranquil

\ litatem ïetincrc,quàm vnius Admiralq \ eaufa, in iftarum return certamen cum I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vf nomini»

Furores .nominis fui rurpirudine, virxq: pcriculo defccndcre.Quodfi ex his nonnullupoft quam Edido Regio refipifeentibus viaW amp;nbsp;rediruin patere didicerinc,in propob* to pedem obfirmarc, ac in coniurationb contumacia pcrfeuerarc,Regiq; cædes vaftarioncm minirari pergant, fendent» fentient, aliquando, ôi citius fortaiTt» quain vulgo opinentur,fe, quoniam fet» Uorum acgigantum more cü fuis dolin' nis confligant,vt impari iurc,Gcinfquf libus coprjs, caiamitofoq; ac serum« nofofucceflu pugnaturos.

' PofiJeteÜM AdmirdBif capitumîji a!iorumfrgt;iudcs,Epifio!am harteaJ Vcnelü^'^^quot; dam patritiam ex Coiißaniinopo!i ßriptampi^ eimuf,gutc quaß mente coinrationis totins Primuin videlicet gualem ifii religionêainple^‘‘''’ tur,(}uäipßmet profitentur Tuicicteproxiiftnii certe talem cjjè proiunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiâ TurcM,

neiijf ipfoi in coinmurtionem focietateni'lt;p nonlt;^’ tnittat moh facile, fed follicitet quot^. Seenquot;'^^ (}iw rebelles ijti oderint maxime, fublatot if iint.~l i'!’lic,lt;firem/ibi uoti fiifineconfitMiu:

fßjtgitintimdgijlrattii fupprcßio.er Me qtiij. tlt;‘UuJenJi,tentandi'lt;^ impunittu. Scripta fiat aiit ^n^ua Italica, ex qua utcun^} latifta ficfaäa eß.

MAGNIFICO DOMINO BARTKO-lonwo de R odolphis, patritio V eneto^ Aloifiiif Cuccbiiif S»

^tnonreiditteßiHt fimiajjatoris noflr^ Ütcrte jilt;periores,uchemc!iter equidéjoleo,cû omni-’ bus qui fallt inkac Ciuitate ExceOentiß : iUk» jiriß : Signoriie Venets amantes. Grande eniin pcncMliî cß quod fiuprcmus Baßa eas ucl hic ucl in icinere iiitercipi curaucrit: ut proßdo omniü ho-niiiiît qui uiuunteßaflutißimuf-Si itaqi ad maniu eins perueneruiit,non dubitetis quod bellum dabit Sigiioriæ llluflriß : propter iiifialain Cypruin-Su-fer cttiia rci copofitione Ambaßator naßer mats' fîiitt ßi iefedum aliquetn caufatiis eß, nej^otiunt ^Helicetßudiofie trahes,donee Sip,noria iüußriß: CT de PrincipMm Chrijiianorum volilt;ntatc,cr fias eiiä nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propri^j certiorata eßet penitm.EJunc

^erofiproximas Ambaßatorif literal habet Baß ß,arieinillantintelliget,necvllä ei pofleafidcnt hibebit,etiAmfi centum adfirniet inramentis, aut ‘^^utumidferatnouasii^nori£illufiriß:mandata, Tdtó enint vir cß Baßa qui llatiin intelligat An ex

corde er ueritatc agant homines:dn mMiätä olf feruciit,er id lüi fotüinodo dicÄt quad ÀBominü fun iußißvit. Qnod ft que fiteatc agerc, aut aliuii quippiam quicrere inteliexerit,quain quod ad do‘ miiiorum caufam jfedet, eum uti be/iiam pofi^^ aucrfatur,itidignii iudicans q/em fub aß'eäuiufi' um ampliut aJmittat. Cuiut pr^eclaru kie ridi»“'^ exemplum in Oratorc Chrißianißimi R ; eorum,Moußcr Guilielmo de granV.ye,fugt;^^‘ i granCiampo.QtiiquamdiuRegiißui negoti«'^ j fideliter egit,fatis honorific ofuit apudfuprei'i''^ j Bajßtm loco,er omnia tum illi communiedtafi'^' j

cum Oratore R omanoru Impcratoris dc P^‘ cisconfirmationetrailarcntur.QuametiauK'^' ( firmationem ingratiä ifltus ^mba/fatorist^“^'/ j qui eä vehementer impediebat,dliquandiufiquot;‘^''’c difiulic. Verum vbi Bafia intellexifiet rem pacem ifiam cum R om. Imperatore uou p’'!’ pter Regem Gallic,fed multo magispropto'^“^ hol}es,fubditosrebelles impugnare,fujfc(^“[' ejjè coepit,nec poflhac in tdiita cu habuit j ritdte'.imo cum Ambafiator nec dumetiddw' i rct,Hugciiottos ß/os Bajfe commendare, rtt^^ pacis capitulationc reciperentur, cum indigquot;f - j ne qucfiuit Balfd,qui nä effent ißi HugenotH) d' j lubfrent religiorem,er cuius fubcjfint cum aliquä orbis genté hoc ttomiiie nefflo

Mett.Turn AmhajTjacorfcriptum tHi p0rregt;‘ xit^tfunfi non pMice fed priuatim potim Bjjfint iiifornurecuperet.Sed iHn ! in multorum mj-tiM, ^iijfn ita iHbeitte,Qr hominii GaVi lcuitaié riden-te,peruenit. Inquofcripto nonnegat Ambaß^tor Bu^cnottos B.egK GdÜiitr:im flt;bejfe impcrio,fe/t tfbclbrc huic propter rdigiottein talent qn£ ft

1 Tureir«proximajiifiquod in leiniijs zy Elemo^ finis f^ugenotti non ita fint certis obfiruationibtu

I dere quæ iHbcat. Snbiunxit aliqua deinde argu-' nbsp;nbsp;Wenfit ai pei ftadendum Baffe, quoi Hitgenotti, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

1 wilti« cawfi«. QKid non foltnn Regem funm ve-,1 xare poffint, ne affinem f mm Regem HiJJxtnid*

\ Vrincipes,qHiHngenottornm rebiM mantfcPèfo.-\ Herent er dMxilwrcnti(r,ipflt;mRomitnorHra imp.

\ impciire,in omntbiMfni; c o’i)ilii;,qn(e cotra Tur« , 1 CiKpifcipcret.lmôpHugcnotttumtumuîtiKijloj ) ’ per GaÜio; nonexcitajjentjadum fuiffè Ture« de , toto maris meJiterraiiei Imperto-Quoniam Re-

gina mater cogitauerat iam Regi HiJIiaiiiaTm« ' nbsp;nbsp;tradere omnialoca inunita.omnes portiw, er Ci-

\ \ Hitdtei mdritima« iti GaUttt, c? ipft jilio t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f»o

[uo in recompcnfam acdpcre Fltindridni, {id permutationc Hijjjdni mdri dontindreM Tnrcdiefi omncs eijcercnt: Rcgcjautcnt cumPi^' piejImpcrdtorisRom. prirtcipu CaiboH^o’^’* auxilijs poji Jelctos Hugcnottof CT fixcteralos Lutherdtios,lt;trmiconuerfilt;ros in CM omnino, non obßdntc etidm pdcißcatio/icr noud,qiidm KomAmpcrdtorßdtan in torum ex Lutheranoriim inuididin inirct, b4c rationedTurcicd focictate exMeret-Sf* CTTurcdrum Imperdtori utile piturnmfi notti eiui amici 0- confjcderati hdbercntiir,f‘ß propter illos pdccin ißam, ({UiC iam i'jßt conp'' mdnda,quandocuni^ vellct,turbare hoiiefifn, fet: fed 0 ipfi Hugcnoltiparatißimi efentfin'^’^ turbof ex feiitioncs in Alemannia procitrdiilt;l‘gt; ^uando id rurcis commodum videreturt mult a a'ia AmbdjfatorispunilaBdjfa pUm ti^‘^ ercontemnit, ipß autem Ambalf dorireßor dédit per intcrp} etem Videre fe quod botna Calliie non Icgatufed proditorem ad aulatttTt^ carum Imp.miferit,tJugenottosautem longe nt fcriorese/Jequam vtfefe demittatai illorutrntmi । citiam ftüremun orbit Princepf,nee ßdembiilgt;tfi , debere ißtt foeijs qui proprium etiamRcgempt'’' derent 0 impugnarent : Turcof folitdf eße ei^ 1 mperatoribuf, R^egibut, ex magnis Prineip'P''^ c

t^ere,noncnnt perfidie fcruii, er rckCittu fùi^ iitK'.detcßariTurcicam jvrtitudinem ijia pro-ditorid conßlid-Qjiod ß 'ccro » tile viHcrftwr Twr-CtiwjaImperatori H«gc«ottoî fibi fubijccre, no» defutUM iJii drmd,fi cidrd ejje poßit de viilit proJitorifciH cz reèeîlibi« feruii ridoria. iîlt;ef

l Coiißantinopolim cum magna ßtperbia Tnro 1 r«m,cr conlcmptu Gallicie Icuitatis^ Qm«certe I renion ineommoda ejjct ßccretißimis Signorilt;e 1 tiojlric fonjilijî :jj non interucnirct tarn iwpor« 1 tHnahniu^ temporis iniiirijtCogitet tarnen Mag. I »ejlra fî in tonum aliqwod deduci poßint ifia pro 1 lUnJiri^: Signoria. i^obis quidem hoc certnnt I fß, Gallos per b«ncfKH»i AmbaJJatoremnibilcf' l jrflwros qna lUi^rij? : Signorije noccant vlla ra-’ tioncjiam toti« deßitMti« c)l omni gratia au-\ tboritatc,ntß fortajje maniftße trän feat adrcli-1 nbsp;gionem Mabnmetieam, ^«od de eo mtdtis hic ve-

\ ripmilc videtur. quot;Baßa er'Bcghi ad nona name-l rd cxVcnctijs valde fnnt adtenti,er in maiori \ pTcno^bäbcntargcnfeapoeulacrcantdros^uani l anteacnmnnllMm vinnntbiberent. Magnijicen«* 'l tiavepræme commcndo,man»$ eiufdem exojctt« 1 Ians bwmilitcr. Dat« Conjlantinopoli 6. die ApriliSjAnni I p 6 8.

H/ ergo fünf rgregiorum Euangtft , tiircriim animi, hæç pro cmcndciidar^ Chriftiaiia confilia Quihus lÏadpaff'” ! ruper falt;Sam, nö acceff runt mchcra ratiiora, graue erit afßilt;Aifsimo rrgn^ i vulneruin fuorum curarr. aliquam CufO' perc. Quamiiis criam certum eft Dein” Opr.Max.EccIcfîx fuæ non defururi/ro' fed reddirurum ei fuam rranquinKarfni) : cum poil expiara fcelera noftra I tur.Qyi rogandus eil ne diucius noJ j flageller, amp;nbsp;in obpropriutn propter nos det filij

B 5a	prorucrentibus lege prun’cntibus
	b	idep fumma	inep lumma»
B gt;	b	confeffus	confeflus.
5^	b	conftitit.	conftituit.
	a	panfationis	paufationis.
Ei	a	dementiatn	clementiam»
E8	a	inftrudioncs	inftruAores.
?	b	fiue literis	ßne literis.
	b	enimore	timoré.
H8	a	erupuerunt	cruperunt«
18	a	à iudibus	aiudicibus«
	■ a	concito	concitato.

Kç	a	cafsi	cafêf.
K(?	a	ad Dætnonum	Dæmonum ad
			(hic redundat.
L3	a	eiusdem	eisdcm.
L4	a	mundatus	mundata.
b		diffuaderens	difliiadcrent»
M 8	b	fumptu	fumpta.
O 8	a	fenfertam	fenferant.
P 4	a	vim	cum
Ri	b	quo	quae
Rç	b		ifta
T4	b	intercidere	interciperc«