Lvcae os I
ANDRI, THEO-
L o G I Æ DO-
C T O R I S,
AntHlurmius
alter.
proverb. XXVI, ^tCpondeftultoiuxtaftultitiamfuam; ne fibi fapiens eflèvideatur.
T). LXXXl.
LVCAS OSIA K
DER D. PIO LECTO-
R I. S.
Matthôz. Watth. 23-,
tohan, S. Aûor.
^lt;5or.
l’hilip. 3^ Galar,j.
SI te. Candide Lector, fortaffemeain refutando SturmtolÜertu amp;'^eleinentta, oß^endit : etjamat^ue etiam rogatHmte'^do,yf ^uamprtmùm Sturmij ^ntipappos(praferümfofleriores)le^as;iti!gt; 'Tgt;t faltemiudiciututtm tam dtufuj^endas, donee hoc rej^onjumm»^ totum euoluerrntutïi baudduhiè iudtcabts, me in confutanda tawit^ pudentibu4 mendacijs, Virulentû calumnijs, amp;nbsp;horrende hlaj^hdiiij^i minusfuijje 'yiehementem, quàmrei magnùudopoflulat.Ita^tun^, : mindsxtatK,eruditionss}amp;authoritatdsratiohaherinonpotuit: în le/u Chrifli deruatords noßridodtrinam fynceramadto fuitcmur . melwfpSt Etfimea tn reßondendo acerbitas bomine Tbeologoinitß tibf^ndebitur eogitesyelim, quibus '^erb^ Qhrißw(^uifuitixittquot; plum manfuetudinds) d^barijieos amp;feribas, faljos dodlores, acctßtil' I Is autem 'Pbarißaos (profedloSturmto non detenores) yocat, Stflit' I tes:progeniemyiperarum;generatîonemprauam tixadulceram: Gehenna:ßbos^iaboli, loannes quot;Saptißa ,yirßandlißirnusdfi''^ I epit bet ds Pharijaos eirßribas ornât. I^aulws %lagum ilium, jUt eonßtlem I^aulum dergium aßde Chrißiauertere ßudebat,
ßlium Diabol: :falßssdodlores yocat luposgraues: amp;nbsp;canes: a^oßdn! j Diaboli:amp;imprecaturillds, 'vt abfiindantur. HotaedZttbmlt^' pbetarum noc^^HisteL amp;nbsp;yehementia, ^ua in reprehendendds propbetds yßfunt. EtßautemegotamfublimiProphetico hco Spiritupradieus nonßum: tarnen cum amp;nbsp;Chrißi, amp;nbsp;Jpßdoß^' dr totius Eccleßa caaßm contra Ssurmium (hominem ilaßhemumßagam, fraudi mihi eße non debet ,ßeumaßerittt tredi-uero. Certèadeè nihil ex priuatoodioautaßedluinhaccaußfirgt;^'‘' yt,ßhodieSturmiusyerereßpißeretjparatuseßem, eummulioh^\ ttore (propter bonasliteras) droßßcijs (^ua quidem à tnt proßtifi^ 1 poßene}profitai, ßße. Lege, ^ßinddudica». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ƒ
-ocr page 3-3^) V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î
vere' et scite’ nobis si^
ptjfsimus, Spirûu Dei plenus , Chn'fti ôeruatoris noftri fortunam,2C regni ipfius ftatum* den’ ' ^'^^°^’^’^^do,atquefiliorumhuiusfeculianimos Chnfto ait : Ecce pofituseft hic in ruinam, luj, ■'cuirreflionem multorum in Ifrael, SC in s i g n v m,
Wv ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfius animam per^
.''’■t gladius :VT revelentvr ex mvetis
* T\
W COGITÄTIONES, Cum cnim Chriftus dod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Satan excitât multa prana ingenia, quae
,,j^^^'?*Chrifticontradicunt: ea, licet inter fe difsimiliafint, ■'^Çôtdiuerfasopinionesmonftrofasalant,tarnen vnufn ^’’’propofitum habent, vtin Chriftum , tanquamadfi# » ''‘’’autfcopumpræfixum, otnniafuaiaculafophifmatum, g URiniariitn , conuiciorum , blafphemiarum i contjciânt» lanè Chrifti Ecclefia (cuius fanrtifsima virgo Maria aliquod membrum 3 ôfquafi typuserat) vehe^ ''’’^'■penurbatur : non fecus ac fi gladius anceps per ipfius adigeretur. Interim verb reuelantur cogitationes ex Ch 'n ’ ''t manifeftum fiat, qui’nam fint difcipuH eiufH nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verbo fidem habent: contra verb qui fint
Ch ft''’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, qui fub vexillo nominis Chriftiani contra
™tutn Redemptorem fuum nefarie militant.
Idem plané in teetiam , Sturmi, eft videre : vtouuffl J)?non magis fit fimile, quam ilia tempora noftris funt fimilt;s n/^niporibus. Dumenim vnacumlefuitis , Arianis, 8C j^S'ianis tela fcelerata in perfonam lefu Chrifti, Filtj Dei ÔC contjcis : eumcß in throno Maieftatis, tuis horrendis
Pl'cmijs, tanquam venenatisiaculis , petis: boni quiderti ï^fptj viriimmanem illam tuam, Ô6 plusquam Cyclopi/i ’’’âiidaciamabominantur , SCcum gemitibus execrantur: ''w'oteipfum interim totumaperuifti : vt omnibus iamtuae
A a cogita#
-ocr page 4-4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LvcaeOsiandri ,
cogicatfones cordis fint reuelatæ: quæfaneinlticeftiafop'’ producfi-æ^teftanrur, ce eflè c r a s s v ai c Cfnglianæhxrefcos non modbaflèclarn, verumetianijfi^P placet, pationumatque defenforem. NamôfinCingtenO' rum cafiris eflète, fateris ipfe : óó Cinglianura dogmapro^^ ten's pafsim, in toto tuo nouo fcn'pto : ÓC Oecolampadtj dialog gum (Nathanaëlem infcn'ptum) à nemine hadïenus, atq^ ne ab ipfo quidem Pbilippo refutari potuiflê , aliquotiesin^ culcas : ÔC in omnes Tbeologos fynceros,qui a Cinglianifmo abhorrent, non iècus, ac rabiofus canis, impetum facis, tuis virulentisconuicijs ÓC calumntjs (fipofsis) diicerpas P' quos viros C eos, inquam, qui fanôa Chrifti myfteriapurtamp; pie tracfïant , nbsp;nbsp;nbsp;ad plebem de ijs verba facere folenU Scd^
primum ilium tuum infoelicem partum Antipapporum, Ö* nettx (vbi regnum Cingliani in Ecclefia amp;nbsp;Schola po^s'^ dent) typis excufum narras : dC pofteriorem illam tuamfl’®'^ lam ex Neapoli (in quam pertinacifsimi quique Cinglön' confluxerunt)prodijflè,primalibrifaciesteftatur.
gna me hoe nomine moleftia liberafti, quódiam miWno'’ ampliusnecefsitasincumbit, vtte CinglianumeiïèjConuin^ cam: cumiamex Cinglianorum caftris aduerfus nos mam* fefte, ièd infelidter^ pugnes. Itaque te porró nomine vefp^f* tilionis liberabo : quod propterea non abs re tibi impofu^* ram, quiaaliquoties te n o s t rv m eflèaiebas, ôdotetim ramen Cinglianorum partestuebare: itaquidem, vtnunci*’* teranimantia quadrupedia , nunc inter volucres cenftri^'^ les. Qiiare pofthac tecum , Sturmi, vt cum aperte Dei hofici adurus fum.
Quia verb queftus es Sturmi,qubd ætatistuærationenon habita, inclementius te, quam (tuo iudicio) oportebat, acce# perim,euumcj fenilem SC feptuagenariara vocem dehnumeb (êdixerini : priufqnam denuo inarenam tecum defcendair, payas
-ocr page 5-ANTISTVRMIVS alter. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
P’ucis mihi ertt rcdJenda ratio , cur tuos canos ncc fini in pnmo raeo Antifturmio veneratus , neque pofthac cos in onore habere pofsim. Non enim animo meo exciditpræ# ^fpium Domini ; Coram cano capire confurge , 6Ó honora Lcuit.19. ^ffonani fen is: 0:^ time Dominum Deumtuum. Et quime ^niiliariter nbrunt, teftabuntur , quod homines aetate pro# in precio habeam : etiamfi tenuifsimæ fint conditio#
Sedcaufa eft, cur ego te in eorum fenum numero, quos 'toa Honorare iubet, habere non pofsim. De fenibus ’’’•qualistUaSturmij vnuses, Cquiex Ecclefia Deiexter# .^Wur,) Propheta Ifaias in hunc modum loquitur:
ibi amplius i n f ans dierum, 8C s e n e x, qm' ifai.65, '’^'’inipleatdiesfuos:quoniam ever centvmanno#
''‘'i morietur : peccator centum annorum m a#
CTVs E R I T, Attende , Sturmi , de teenim, fimilibus Propheta hoc loco agit. Vocat autem ho# '’'■nes prophanos impios j quiDeum nonrecfleagnofcunt, ’’^'l'J^eumpiecoIunt, non modo p v e r o s, verumetiam ’^hntes; etiamfi centesimvm aetatis a n n v m ’'’'getint. Te autem eflè hominem prophanum ÔC ifnpi# ?®’fcriptatua in lefum Chriftum blafphema loquuntur: fonteniptus fandti Euangelici Miniftertj idipfum tefta# cj''' Qiiaremihi fraudi non erit, fi tecum agam ,non vt cum .P'uagenario , öf venerabili iene: fed vti erga hominem, qqi 5(. homines innocentes procaciter contumelio# fieridecet. Etenim quiin malitiaipfo lapetoesanti# inrebusdiuinisredt'e di'judicandis , puero bimulo SC infante 'Cs ineptior ; atque vtinam tantum ineptus, '’ftiam blafphemus efles. Qua decaufacerte tibi puero annorum Ifaias Propheta , mortem, nequeearn jwemillani,quæ omnes mortales manet,fedæternam»
HAEEDICTIO NEM minatuG Quia vcrbetiam fto#
-ocr page 6-6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LvcaeOsiandri
ftomachans, quódte hacflcnus Quadragenan'um RectoretH ÔC DiVlatorem appellaui: agCi definam : tuumc^ Redoratum Sc Didaturam ad tempus feponam, ëC cum folo Sturmio,Ec^ clefiæ Chn'fti perturbatore, di. infelici oppvgnatore agam. Nonautem a meorationcmexpedabiscincinnatam, óffuco rhetorico, velfophifttcopotiuspi(flam,quali'stuaeft) Scuimi : fedfimpb'cem , veritatiinm'tentem , candidam: quam tu refutare non pofsis, etiamfi tibi ih'a rurapantur, cnim ventatis fimplexeftoratio : fic oratioveritatefubnixai inuidlaeft. Etvtnemo eftintelligens ÔC bonusvir,quinoa honeftam matronam in habitu modefto præfcrat mcretrich quæ meretriciocultu amatoribus placere ftudet: fiCvtnemo (qui quidem fapiat) malit toxicum è poculo aureo bibcro quam vinum purum óó falubre e vafeteftaceo : fic minin’^ dubito j candidos intelligentes homipes pluris fadiim^ fimplicem meam veritatis defenfionem gt;nbsp;quam lenocimo'’' figurarum tuarum rhetoricarum : Si pc^tiusamplexurosdo* ôrinæ fynceritatern , perfpicuo Si finiplici fermonis gene^ re propofitam , quarh ex Circæis tuis poculis venena fentifsimahaufturos. Sed tempus eft, vtad reraipfampfo^ pius accedathus.
Eftintuo , Sturmi, Antipappo Quarto tantarerum^ verborum confußo : vt maiorem linguarum confufione’” non extitiflè crediderim , cum impia ptjfsimi Patriarcl’^ Nohaepofteritas , ftultofaftu impulfa, turrim Babylcmo^'^ extruere moliretur. Nihil enim iam dicam de nugis ^'^ tempeftiuis narrationibus tuis : quibus raulta tllinire tibi placuit : quæ ad rem prorfus nihil faciunt • obfecro , ordoeft î* quæ difpoßtioin illotuo Quarto A”“/ pappo C* in quo omnia confondis , Si czdem diuerfisl^ totiesrepetis, vtiamôô iudicio ôd memoria deftitutus p” videare. Ego tarnen fcopas tuas diflolutas vtcunque coHig^'”'
-ocr page 7-ANTI STVR HI VS ALTER» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7
“^^Iiiætijnulloordine effutiuifti j inordinemaKquern rcdi^ S^ieconabor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Hæcautem Sturmi, in præclaro, fcüicct, tdo fcripto tue ^^dtandafufccpifti. Dofflrinam piam de Pcrfonaöd Maie^ ^'c Chriftt, ô^defacrofanôaabipfo inftituta Cœna , dia# caliimniqs deprauas * fcurrilibus conuictjs impetis, ^“'äfphemijs intolerandis confpurcas. Inferis pafsim mul# ij^ndacia, eaque crafsifsima ; quibus QC CinglianiCmum Auguftanæ pnmæ Confefsionis autho# eleuarc conaris, Librum Concordiæ atrocifsirais ^,fp“'’tionibus exagitas : ÔC Theologes, quos vel authores, adiutores fuiflê putas , eosetiam , qui idinftitu#
T’^obarunt, omni contumeliarum genere obruis ; Ele# , Principes fiC Ordines Impertj, quorum con# voluntate, liber ifte confcriptus eft amp;nbsp;publicatus, ßi p ^’^gbanos doóores alib migrare iubent , ftuporis, f , 8C crudelitatis accufas. Fingis in primi libri tui pctefolicitumeflè : Si h^'fgitimam Synodum , in qua controuerfi'a de Cœna dqudicetur. Denique meam eti# f contemptum S)C odium adducere conaris». tisÿ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pagellas calumntjs, criminationibus,apeF#
Hn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mendactjs farcis,atque horribilibus blafphe#
Interim verb ad præcipua capita Si argu^ nihilrefpondes» Habes libritui bre^ ^’^ina gratia adiutus , piatft dodlrinafft no#-^“^^cälumntfs vindicabo, ÔC fucum, quem tuo Cin#
Liber Con# gt;nbsp;à multis Theologis iudicatus, quibuf# expolitus, tandemeß fubfcriptus fit, Si quod ’’■guinentum, breuiter dC bona fide recitabo. Often# dam
-ocr page 8-8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LVCAE OSIANDRI
dam etiaMj an Ecclefijs exteris tuo fcn'pto patrocMeHsïïH vero earum caufam, quantum in tc eft^deterioreni reddas. Docebo prxtcrca c tuo Quarto Antipappo, qualem tu Syno^ dumpoftulestamp;fjanæquûfitjVt tibi eain re Procercs Roma* ni Impertj morem gerant, Poftremb,quas mihi maculasafpcw gereconatuses,abftergam: amp;te,(quod in primo meo And* Rurmio facere cœpi) coloribus tuis depingere pergara, vf Germania intelligat^quale MONSTRVMin finu foueas.
DEFENSIO SYN-
C E R D O CT R I N^Æ E E P E R-fona Chrifii, óquot; Cosna Domini,
incomparabilis vir, D. Lutherus,Cinglio,eH focijs fefe innegocio Cœnæ Dominicæ nieritô ret : illi verb errorem pertinaciter (quod folent onines reticQ propugrrarent : animaduerfum eft in CinglianoW'J^ defenfionibus, qubd rilon modo de rayfterio CœnacDof** nicæ » verum ctiam de perfona Chrifti non redîè Vt enim praefentiam corporis QC fanguinis Chrifti gt;nbsp;Cœnaeliminarent,adferebant : non pofle verutnhunianu corpusjfimul eflè in pluribus locis t itaque corpus Chnftquot;'' latumincœlos,noneflêquærendumin terris. Chrifti in cœlo locabant, diuinitatcm èïus folam nitate) in terrisretincbant : dexteramDei, ad quaffl confedit, fingcbant eflè locum in cœlo : vbi Chrifti''^ tasita maneret adnouifsimum vfquediem, vt inten® quam eflèt in terris prüfens t quos errores hodie ctiam dunt Cingliani. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Lutherus igitur, cum intclligeret,qubd Cingiw fum Chriftuni in ordinem cogèrent :neque cogitarentgt;qu^|^
-ocr page 9-, Antistvrmivs alter» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;
*101110 lefus Chn'ftus , propter vni'onem perfonaÏern, 'a ^''15 hominibus diftaret : amp;nbsp;quód cum Nefton'o perfo# ’’’Chn'ftidiuiderent: atque Arriculum Symboli de Afccn^ '’’’'Chrifti ad cœlos , SifefsioneipCius ad dextcram Dei' '’’’JcÄ'eacciperent :cœpït diligenter, SCfolidc, ÔCneruose, ^^’’niyftertjsdiflèrcre : vterroribusiftis fublatis ÔC cuer^
' ^inglianos faciliiis in viam reduceret ♦ Demonftrauit Oj'^xfacrisliteris » qubd (propter vnionem perfonalem) (j^'isnon tantum fua diuinitate , verumetiam bumani^ ’’’loto tcrrarum orbe fit prælèns : itaque cundem poG
J ®®*Püs ÔC fanguinem fuum in cœna facra manducan^ . bibendum exhibcre. Oftendit facræ fcripturæ teftG DexteramDei, non eflè locum vnumcertura, fed ‘quot;'iipotcntem Dcivirtutem , quæ nullo loco vel includa^ P ivdabvllolococxcludatur: itaqueeamipfamobcaufam ‘’Jiftumpoflc corpus Sc fanguinem fuuni in cœna DomG 'Wribijere : quia Chriftihumanitasaddexteiam Deieuegt; bvbiquepraelènsregnetcumdiuinkatc : cumquahuma-# '^’svnaeft perfona. Hæc docuic in pplemicis êc didaSlG ÇJJ luis feriptis Lutherus ; quod tu , Sturmi, non ignoras, ^tiueerattumqniiquam (exceptis Cinglianis) qui contra«»
Idem docebat Philippus in epiftola J Griptaad Oc^ puipadium, anno SCc. 29, Eandem doSîrinara publicis ppbspropofuerunt viuo Si mortuo Luthero complures ^'ynceri Theologi: inter quos vel primo loco mihi ponen-“i^detur Illuftrifsimus Princeps ac Dominus , Domi/ ^Georgius, Princeps Anhaltinus : cuius lucubrationes ^txtant. Si in multorum funt manibus. Eadem do/ ^y'^iodielegiturinferiptis Pomerani, Brentq, lufti Me/ JMlidrcac Althameri, Coruini » Vrbani Régi], Ioannis P’Ugenbergfj Cafparis Huberini, D. ÆpiniôCaliorum: quot;l’cum facrae coen« mentionem faciunt , fimul docent,
B Chri/
-ocr page 10-to nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L V C AE OSlANDRI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
Clnillum Ecckfiæ fuæ non tanium diuinirare, vcruft bamanitate^vbiqueadefle. Nemo crartunc fexccpusCmgJ ham's apercis) gut banc piamdodihnamerrortsdamnaret. p| tu Sfurnii rune ne mursitareguidem audebas. Eracea con^^l rtium's approbata doclnna in ijs Ecclesîjs gux à Cingli^^ I m'fmo prorfus purx erant. Negue Philippus, negue | guam alius , guinon apertus hoûis Lutberießet, viuoLti^ i tbero Vbiguitatem (quam vocatts} corporis Chrißiveinc/ ■ gabat, vel tradueebat. Acne Pontifi'eijguidem vllo veria) earn de Maießate Cbrißi hominis dodtrinam reprebenJr) I bantttametCiinomnes calumniandioccaßoneseßentintenri^ f
At poflguam ex noßris aîigui, guaß indüciarum teà^ t pore J cumhoßibus Cinglianis clàm colloquia per litens/in^ I berecceperunt : atgueijsocculcis collufionibus tantum elléi t effedîum vtiam ipßs Cinglianifmusmagis ac magisarrde^ f ret; interim verb cum Cinglianisdirceptariorenouaretur.'dr) I herantilli piam dodirinam Lutberi de Maießate 0^perfoni I Cbrißi, tueri: quin etiam,hac quidem in parte, adhoßestrsn^ I Gerant: ôdeos, guibas cum ipiritaaliafua arma coniungeri I debebant, oppugnarunt, argue multarum horribiliumla^^ I refcM reos facere conatiCunt. Turn verb exteri CingH^^^ I erißas de ncuo erigere , £d in Vbiguitatem declamare, ƒ eamexibilare , conuieijs , eacbinnisamp;calumntjsexagit^rd I cam, videlicet, viderent, noßros falfosfratresperltdcal^ tere nos adoriri, amp;l illosipCos -aciem atque ordines (ludie'f turbare , quorum armis pretedios nos eße oportei’r'^' CO tempore in Brenrium (virum de EccleCia CbrilH meraum) quidamdebacchatiCant, quaßnouumdogmabc^ , eleßx obrruCißet : qui tarnen in omnibus parribus dodtrinx ƒ Gjx nihil prorfus vnquam immutauir : quod fane feriptis ƒ ipfias lucalenter dcmoiißrati poteß } caem Theokgun obtiiß
-ocr page 11-ANTISTVRWIVS alter. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ft
oocxfrtiiatti facrariini literarum cognitionem, ÓC excellent Spiritus fancHi dona t D. Lutherus fempcr maximt fecir. “binquam Thcologi gt;nbsp;quorum pauló ante mentionem fe^ ^'ivnoore do(flrinam de maieftate hominis Chrifti , pro* quot;'foïnrur. Quod finegare au fus fueris , Sturmi, rumper^ P'fM Theo'ogorum illorum tcftimwiia , quæ publice in wtuiTi Jucubrationibus extant, in os tuum impudens tibi jJquot;3ni.Curnontu,Sturmttum prodibas, veterator, ôdcla^ pY'ocoelum.ó terra, ô maria Neptuni: tantasnehgrefesin j^^.^yWei inuehic'ficcine naturâ in Chrifto humanam abo* ^,/^ccine corpus Chrifti incantharos cereuifiarios indu* ^UnienimfBWf^o Oßander , adhuc imunif cunirem : (tua ^^æârecito) tum, cum ego adhuc interpueros lußtarem, has difeor-imßrohafli,ßublicisjcript^doluißi. Cur, obfecro, turn ?°'gt;inonebas Lutherum, ne totam religioncm Ghriftianam '“iquitatisdogmate peflundaret atque cuerteret i cur non ’’’onebas Brentium i cur non alios præcipuos eius tempo# ^'^Theologos i Cur non id faciebat Bucerus, Capito alilt* quot;’JocurnonCaluinus Sedtum Lutherus te perliterasfalu# vtiaefiitas: quiabonum virumteeflecredebat. Nunc jji^onuo Luthero falutem refcribis, in hanc fententiam: We Rabbi : quam cnim in ipfo viuo dodlrinam improbare wbsnonfuifti J earn iamfexcentis conuicqslaceras * fiCca# 'quot;'intjsfatanicis corrumpis.
Quod enim de præfèntia Chrifti toties nobis oggan# ^•quod, videlicet, Chriftus iuxta noftram fententiam fit (ÿo, lapidibus, herbis, folds 4 cantharis ,S)t^c, erba funt J ^theriferiptis, fed male intelledis , Sgt;C per calumniam defumpta; itaque non D. lacobum Andrcæ, non /Wtium , non Vvirtembergicos, aliosquefynceros Theo# Sos» fedLutherum improbatua lingua flagellas » ÔCftylo
B a qui
-ocr page 12-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LVCÄEOSlANDRI
a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui veneno tinclus eft , pungis. Sic entm (cripfit Lüthcftf^
f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in Sermone de Sacramento ccenx Dominicx contra kfii^
t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3) ttcos : EtCi aatem Chriiias ita efi in omnibus creaturis, d
a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„poilèm eum in igne i^'in aqua , denique in laqueo inaenin
t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»fCnonenimdubiumed^quin iBi sit^ tarnen tgt;!ON vvlt,
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ vt ego ipfum i b i absqvesvo verbo
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;},B A M, ÔCme velin ignem, velin aquam contjeiam, velnit
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijiaqueofufpendam. Ybiquequidemeii, non vultauretn,d
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;3 vbique eum palpando quxras : s n o v b i c v n Q,\’
p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33 VBBBVM Eivs, ibifuicipiaseumpalpandum, ôituut
33 quidem redle eum appréhendés : alioqui tentabis DeuiU) 33 Sgt;C iniiltues Idolomaniam, PropoCuit igitur nobis certutU i 33 modum 3 videlicet verbum fuum 3 qubSC vbidebeamustuiU I 33quxrereamp;:inuenire3 His verbis Lutherus Chriiiumneft I lignis, neque lapidtbus, alijs'ue creaturisincluût: nequeeiiiu I tn ijTdem rebus quxrere iuCsit ; fed Maieiiatem hlij hontiuis / defcripfit, qua ilk (propter perfonakm vnionem) omni/ I bus creaturis prxfensed : omnjavidet3 omniagubernat,iii/ I que ad nominis fuigkriam Ecekfix falutem dirigit. (luid I , nbsp;nbsp;babes igitur S[urmi3 quod btereprehendas » autnafofiifpen/ !
dasadunco^
h-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quod de cantharis cereuifiartjs toties odiose mentio/
nem fads 3 in quibus (Ci tuis calumnijs babenda k Udes) I nos CbriEum ineÛê dicamus ; He tibicalumniatori reipon/ deo, Recitauit Lutberus impiatn, bominum prophsuorum 0^ verbi Dei irriforum obiediionem 3 non autem tentiam, (luaretu, Sturmi, calumniator es, quinohi^d'^^f therotribuis3 quodtuumett, tuiqiie fimiliumhommutuimt piorum : qui de rebus diuinis proterue 3 amp;nbsp;impie / rateloqui folent. Recitabotibi Lutheri verba: ^t videas, tU / ne fis calumniator improbus , an verb Lutberus fit in hac / re cuJpandust Ad hunc autem modum Lutberus fcripk; / Poli /
-ocr page 13-Antistvrmivs alter,
Poft hxc dida fortafsis inuadent me alu fanatici, Tom. i. G«. quimein verbis capereconabuntur , d i c n n t: (auenf VVit, (ie,nequamSturmi, fanatici dicbnt) Quid;' Ci « corpus Chn'ftiçftin omnibus lods , agedum, deuorabo, Sgt;C Mluaboripfum in omnibus hoipitqs, ex omnibus fcuteb « ''S)poculis, SCcanthariso’ (audi Sturmi, tuosfanaticos« ^prophanos homines loquentes;) fi enim nullum eft diß « Nn inter meam Sd Chrifti menfam , immanè , quàm ipfum deuorabimus i Nos enim futiles Germani fuiî « ex parte tam deteftabiles pord, vt nec mode- «lt; ^^*tnequehoneftatis rationem babeamus« Etfiquidaudi#« ‘'^f'niusde Dco, non aliter ferè reputamus, quàm fîeflènt « 'Pculatorum fabulæ. His temporibus vfitata funt aduerlt; t ‘'^Sacramenturn cœnæ Dominicæ , in vulgo, quidorftriÿ » ^’fanaticorum ftintfedudi, tamabominanda dicta ÔC faf*t
(attende Sturmi calumniator : tibi bate diefta funto:) vt* P'trabilius efl^tmortem fufeipere , quàm concionem ipfis «« .“'^’gandam fcribere, Poftquam enim audiunt à fanati;« '*^”orpusChriftinon eftein Sacramento, ftatim infurgunt: ft ’W, inquiunt, vtile eft Sacramentum lt;nbsp;ne pro titiuilitio ft reputarem. Atqui officium politici Magiftratuslt;«
J talesblafphcmos coherccre. Ingens profedó eft p „ (J'^NtiaSCtem eritas(aufculta,Sturmi)quod«« -'quot;t'RORSVS HANO REM NON I N T E L L I# «t Tam PR ae fragte TAMEN beasphe»« y ’* Et quia video, hæcvulganda inter c anes SCpor#« çj^ ôeusnouit , quanto animi dolore de tam magnisamp;fte rebus fcribam. Sed quid faciam i fanatici, qui k pertrahunt , neceftè habebunt de bac re rationera «
tuporce, CANIS (attende Stur mi, etiamte «
**tiitherus)fenatice,autquifquisfueris»infulfe asi#«ç
NE
-ocr page 14-14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LvcaeOsiandri
N e: etiamß corpus Chrjfti fir in omnibus locis, non tarnen tir *’ ftatim ipfum vcl deuorabis, vel hclfuaberis, vel attingcs. Nec »’ ego tecum de Ins rebus colloquor: ied ablego k in haram tuam »’porcorum, aut in tuum ilerquilinium, » Supra dixi, quod dextera Dei fir quidem in omnibus folt;» cis, intereaautem fitetiam nufquam, fic i n c o m p ’’ÄENsiBiLis,fupraSlt;extraomnescreaturas. Difcrimeneli interfuampræfentiam, SC tuam attingentfam. Deuslibereft »» QC non captiuus, vbicunque fuerit. Nec poteft ita vinciriaut n catenisligari, quemadmodum malefactor quifpiam è public »»cis vinculis oftentatur. Confideramihiradiosfofis. Hiftnf »» ribi ram propinqui, vt perftringant tibi oculos, ÔC eurem tuani »» quafi pungant, amp;nbsp;tamen non pores cos manibus apprehend w dere, ac in ciftulam includere , ctiamfi multum ac diu palps/ ueris. Impedire quidem potes, neperfeneftramfplendes'’''
gt;1 palpare autem aut apprehendere non potes. Idem de Clifi* »»ftolentiendumeft: quod , ctiamfifitvbiquepræfens;tarnen non finit fe pro tua libidine tangi SC apprehendi. Nouitenquot;’’
»gt; fe ita explicare, vt tu tantum putamen retineas,nucleuwsu/ »tern non appréhendas. Quid itatquot; Quia aliudcft dev« J» E s s 5 praesentem: aliud, d n v na tibi », p R AE s E N T E M. Tunc autem tibi præfenseft, t“'” » addit verbum fuum , 8C co fefe alligat, acdicit : „uenies. Cùm igiturhabueris verbum eius , tuncpotescutfl 3» verc apprehendere Sc teuere, ac dicere: Hîctcneote,fifut W »0 ipie afiî'rmas. HadlenusLutherus«
Quid hîc babes , Sturmi, quod iure reprehenJa^'^/“^*'' Lutherus iubet corpus Chrifti in cantharis cereuifi'artiSjS^o* nicis amp;nbsp;Torgenfibus (vt tu calumniaris) quærere t* QP* I fant illi canes SC porei, qui ex omnipræièntia hominis Ch»^ I Ri colligunt, eum in cantharis cereuifiarifs inueninV T u, Stut oiif csnlispoKMSfiiuimst^Sintis Theologicaspedibus^^
-ocr page 15-. A ntistvrmi vs alter. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»j;
ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui dentibus tuts virulentisfacrofan#
SiceniiTi inquis r Car «0» (corpus
‘ *gt; ruitCtiam) in Cana Galilaa: in fex liydrijs^ primiim, lùm sffent: dsinde gt;nbsp;cittn a^ua in yinum canuerja effet f Qaaro ffif (videfcurram5lt;Lucianum) ybi leptimafturitp cur ft-fff’n Chrißuf apportari amp;nbsp;impleri non iufferit f I'bl E E'l, co \ T l/s CHT^ISTI E T I-C A’ELT H A\1 S T OT^GEIA SI'SV S bl EC bîE. Ha(cccaIumnias,Sturmf, aliquoties repetis : pcrinde ac fi non fan's eflèt, Plbr ■ 3^utquafi mendaciuni repcntum (metamor#
'^uadam) in veriratem transformetur.
r, Quia verbtibi, Sturmi, adeb abfurdum vidctur, corpus J. vel, Chriftumctiam humanitate fua in omnibus ’o# iii3r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• it^vt affirm
furimarum harefiân : amp;nbsp;nos mult Is nominiP^a hareticas ^'‘^ilUrndtfentlimus: (ficenimtu, Sturmi,putas,dodlos f °5^cdoflrina SC de nobis iudicaturos;) audiamtjs , ofa# re Paulum Apoftolum : an il le nos mifcros pec^ tiP Vbiquitarros ab hærcfi abfolucre pofsit: an verb fe no^ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ^refcos damnaricogatur»
ille in tertio cœlo SC in Paradifo fuit, atqueabino 'HU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pedes Gamalielisinftitutus, fed SC
iHj. ^fthnicorum fcriptorum ( Arati, Menandri SC Epis Aflor.»’’ nonnihil verfatus cft: tarnen, quia non per omnes
3^^’tuæ fcholxadperfedfam Sc abfolutam artium fcienti^ 2tque adcó neque Demofthenicam, ncquc (/(j.'^nianam eloquentiam eft confccutus , fortaflè tibiin^ ^®fvidebitur,quam qui doctorvm v i r o r v mgt;
æ Oecumenico Con#
^hftinere queat. Sed tarnen audiamijs Paulum , fie de ncgocio
-ocr page 16-jtf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LVCAB OSMNDRI
Ephef.4. négocia iïlo diilèrentem^ Qubd autem afccndit (Chn'niiS/ qufdeft , m'fiquiadcfcenditprimum irMnfenorespartesKf^ rse ; QuideCcendit, ipCe ett, qui 0^^ arcenditüjpraomnesca!^ los, v[ rMPLERET OMNIA« Hæc Pau h verba de niiare Chn'ftiaccipienda eflê, totusorationiscontextustefta/ tur: l'raque Cbrilius, humanitäre en'ara fua omnia implet: do ramen rationi humanæincomprehenfibilï. Nequetuda^ bciis cauiHoilIomeptifsimo, quafi Paulus de impletibneva^ ticinforum loquatur. Non enim Paulus ait : vt implerewf« quod fcn'ptum erat: aut, vtimpleretur fcn'ptura : fed ferait: VT i m p b e r e t omnia« Et ncexiftimes,Sn'*’* rai J incogitanti Paulo hæc excidifTe i fuprà capite primo i'’ . candemplaneïènrentiamde Chriftoloquitur. Et omnia (in'*
»■ quit)fubiecitfubpedibuseius (Chnfti:) 8C ipsvm dedift^ put fuper omnia, ipGEcclefîaî: quaeeft corpus ipsivs,pl('’^‘^ tudo E I V s, QVI O MNIÄ inomnibus ADlMPbBT.’i^^ enim vocabulum TrAn^efJtStov jpfe etiam Caluinus trant* füllt.) Quid hîc refpondebis, Sturmi lt;nbsp;Num â; Apoftolustibierithaereticus , qui Chriftumoftinia impitf^ dicitt' quod nihil aliud eft, quam vbiep prxfentem cHê i enim lententiam ex phrafi Ccripturx haufimus, qiKcdeP^‘’ affirmât, quod omnia implcat: In Prophetia enim kremi« lerem.ij.fcnpmmefl: : Nunquid noncoelum ÖC terram implco i dicit Dominus. Quare , Sturmi, autipfum Apoftolum Paoinm nobifeum ha:refeosdamnabis:aut, fiin illumhxrefisn^^^’^
‘ dit: nie re blafphemiæ ÔC Maieftatis ChrifHIxfx damnnl’^' Videamus ctiam, an fortafle infer Patres fuerin(sf‘¥‘^ , retici Vbiquitarij, Nonenimmihigladium,SturnibC’^*^? fug-j’’ bus cxcufsifti, qubd fingis ; me TheophylaUi dr Cyriüi i tuteiyerßtterir imperifècitaret oftendedolum* fi potes; potes, cede veritati« Neque id raoror,qubdtanquanipoftrei fnæ inter Griecos feriptores (tiio Ccilicet iudicio) auth^tto“
-ocr page 17-ANTISTVRMIVS alter
ncopfiyJa.'ï'tji'n contemm's. Neque ctiam quæftio cft, quam •öultaPatram diâaalt;lifern pofsint: vel, quo feculo illi Patres '''Krinc: fed, an etiamPatres in noftrafuerintfententia: ’’'illorum fententia cum facra Scn'ptura congruat.
CYRILL VS lib. u. in Ioan. cap. 32. ficfcn'bit: In« partes veftimenta Chrifti diuifafunt,SC tunica Cola « inanfit, quod myfticae cuiufdam rei fignum eflê dixe# lt;e I? Nam quatuor orbis partes ad falutcra reducflx , indu^« '*'gt;'1'5 verbi, rd eft , carneh eivs, imparti bili#« j.i.J’/'tTER SE PARTITAB svNT. Illfingulisenimpar^« tranfiens vnigenitus, ôdanimam SjC corpus eorum, « ^f^rnctn fuam fantftificans IMPARTIBILITER atCp I N# lt;c in omnibus eftjcum vnus vsiqve fit, nuHo modo « '‘'‘‘US.HadtenusCyrillus, O te miferum Pattern Cyrillum: « WteabhaerefivbiquitariaabfoluetVpracfertimafleflbre, vel
H E 0 P H Y L A C T V S in eadem baerefi vbiqutis : neque refert, an liaec ab alio defcripferit : fed quaeri^ , gt;nbsp;în ipfe etiam Vbiquitifta fuerit. Sic autem is in ip. cap. j^j^'^iscommentatuseft. Igiturfai^umChrifticorpus iw« p eft, ÓódiuiditurS^ communicatur in quatuor '^^orbisidiftributusenim fingulis,0^ vniufcuiufqueani^«
* cum CORPORB, per carnem svam« TEG er ôd indiuifus in omnibvs est,« \s r**® ® IQVquot; B. : nunquam enim diuifus eft, ficut £d Pau- te Hadenus Theophylatftus,
Sturmi, ne dicas, me nullampræterea Patrum au;s ^Q’^^tnadducerepofte,audiamusetiam, quid CHRY^ Ujjj. ' 0 M V S de vbiquitaria hærefi fenferit. Is verb ho^
Num quia in multis locisof^ « ‘quot;'I'ocfacrificium, multi Chrifti funt Nequaquam : fed«
-ocr page 18-»8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lvcae Osîækdri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
,^VN vs V B r Q V E EST CH RI STVS t SlIûc plenvs cxi# „ ftens, Sc I E L I c plenus, vnum «wpus. Sicut enimqui 3,v 3 I Q V E offerturj v n v m corpus eft, SCnonmuka; ita „etiam ÔC vnum facrificium gt;nbsp;quod exemplar SC recordatio „eft, eius facrificij., quod in cruce oblatum eft. Hadîenus vüf
ba Chryfoftomi,
Quis det hifce Patribus patronum,qutraiferosilIosVbigt; quitiftas aduerfus Sturmium, eloquentifsimum QC exerciti' tifsimumRhetorem , defendatt'ne obbærefin D. Brentij^ Doiftoris lacobi vbiquitariam , MarcionifmiSC Eutychian/’ mi damnenturd
JWeminift«, Sturmi, quod in primisillis tuis narration*^
S- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Antipappi quatti Jacobum Fabrum Stapulenfem amp;
urn clam è Gallia lt;^rgenttnam prof eblos affirmai, nem amp;nbsp;'Bucerum audirent : eÿ de omnibus dobîrina pracipuifl’^quot;* (um hiis différèrent: mißt à %largareta Francifii J^egdforere,'^^ uarra Ißegina auia kttiui Heinrici *Fegii: cui mater /igt;agt;igt;iafi''^f ^uamnunctuetur , luereditariam doBrinam at^ue religiotietnif^^’' dit, Quocirca (inquis) idjuodin Galba in religione bonieß,gt;’ propè ex hoc fonte deriuatum el^,
Nofti autem, opinot,Sturmi, in quanta fueritStapu^f'’^ ! fisapudFrancifcum Galliæ Regem aathoritatc,proptff'’*f* rutem ÔCeruditionem non modo in Philofophia, verinnen* am in Theologiaeximiam : itaquidem, vt Rex in captiuusperliterashuius Fabri Stapulenfiscuramfnk^ip^'^^f’ ne oppriraeretur : vt refert Sieidanus libro quinto circa mentarqfuifinem.
Videannis ergo, an ctiam iacobvs
s T A P V L E N s I s in hærefi vbiquitaria fuerit ; huiuscwH* ingenium 5J- zdum te admirari , ex verbis tuis, qoat recitaui, colligo. Is verbin Epifto’am ». Corinth.cap.lîdic fcripfît.. ImônequeEuropa,neque Afia,neque Aphrica*^’^
-ocr page 19-Antistvrmtvs alter. i? raeftpîenitmjfnïscorporis Chrifti: Corpus inqiiam,Chri# '»cuicorporanoftisbfpiritualimodo vniuntur , ôi. vtficdi« quot;nbsp;'’HiConcorporantur: q.vod c oe l v m i m p l e t etquot; es t enim , vbicvnqve verbvm est:quot; ^’’'’verbumcarofadum eft: Quare verbVJ5I NVN Qj/A M “ T sI NE CARNE: ncquc caroilla fine verbo. Videte ne quot;nbsp;'^orali's im a g i n a t i o nos hic lædat, loca multiplicans, ** ^diftendens, QCc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;
iDEAt STAPTLENSIS IN IO^N~ nem cap 14 fol. ziS.fîckripfît«
’ quae nirairum magiftra eft, Filiusfitin Patre amp;nbsp;in omnibus « ^^’'Sjquifuntincoeloamp;^interra: Anetiam c o r p o r a^ ce Qvid NICquot; fed absQlv e modo: nifidicas, « ‘’ïcomprchenfibili modo : qui non tam modus,ce modus dtci debet, Etmirum,si id f i d e s te I c E R E T, cumvideat, fimulin India, Aphrica, cc tr3,]j^'^°P®^ocgt;sinnumerisfilium Dei in corpore Salt;; ce effè. Quod autem dicitur , Sacramentaliter, clt; Quomodo ergo fi fubtrahat modum , non vi^ ce corporaliter, fed fine cc omnem modum eflè : vbicunquc fane Chri# ce 'n J Chriftusincarnatvs est: Incarnatusau# ee \f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non est. Et magna eft fides, ce
’ Chriftum corporaliter efle, vbi Sacrai « A I O R eft, cognofcere,eumabfolute « cokporaliter eflcA Nam hoc eft fine ce ^iie^'°§^ofcere: illud cum modo. Fides autem quae eft abG te °^o,maior eft , quam quae modum habet. Hatftenus ic
C « Stapu^
-ocr page 20-io nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O^îANDRT
Srapufenßs, Ec quidem bic Commennniis eins xditust^i. Anno, Sic. 2J. cùmadhuc Lurherasnibilcontra Cinghsnos fcrïprinèt : ne force dicas, Scurini, Scapulenfem à Lucheco dû j diciiJe Vbiquicatem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
I nunc Scurmi, amp;f3ccuß eciam Scapulenfem bxrefeof I vbiquicarix. Adebne cibi frons nulla efi , homo impudent | fi/sime, VC, cicm videas,öi facram Scripcuram, Si fancies tres. SiNeotericoseciam , dodiospiosgue viros,Omnipr^^ ienciam Chrifii(quam Vbiquicacemvocacis) aderere :t3mcgt;' f^S' feribere audeas : Khiquitatetn eßeprauum amp;nbsp;pernttiofum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l
ßentinatn eßeplurimarumkarejeàn.• crnostntèltêi nominibttshertti' ƒ (oseße , quiillamdefendtmui. Ecalibi: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;doSrimmi*
7*'SS, innullù(cholaßiciffinnulliflt' I Jttitfs, in ntdlu 'Khnachfs, halere ^ESTJ G 1^4. O cz hon’!* f nem gnauicerimpudentcm: poüquam verecundixSi I flix Cbridianx lines cran filijÈi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/
Sedaudiamusplurescuasin Vbiquitatem,velpotibs!i^ i üÄiESTATEM jEsv CHRISTI blafphcmias, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
y^ocas, impie rabula, Eilgt;/auiraremigt;aretieam,
‘pófi,e2r eaproalienrn diets nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OT^
p=.» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;/‘^Mlencini:nißrefißatur. Appellas earn »eaefiilit i
' poa)aireris: NfßLL.gt;i'K]y„^uaTnfuiß'e')i.}ONSTJ{0-quamVbiquicariorum, 7/Æÿ^ES/N. Ec ' poliea dicis , doSfrinam Je ybi^uitare eße ’Verborum amp;
r.gt; irtuißa. Q_uin Side vbiqai^ceEü fylsiefiace Chiilli vbique prxlencis fic feribis: Etßuam I^IK' f^dTEEPri E'bipuitafem (O'Jander) breniterineerßerit ;
forma 0quot; fpuna amp;nbsp;orttatuf ab omntbue reipcitur Patribu^ (nohi i cbfecro, tarn impudencer mcnriii, Sturmi:) StloE/iuu, ^9- / »a(/.ii,ei!am Jej'i,iip!, JLOLOL ^T7i7Æ E S/
-ocr page 21-ÄMTISTVRMIVS ALTER. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;it
TEGPoftca Omm'prxfentianj ChrißietiamPhylhdi, amafiae Vergilianæ , comparas,curn • 'quot;(juis: Et pilt (Ofianderamp;^ Pappus) ThjUidathoc ,foli ‘ ^^HTACtiKsny^ liahtnto,
Antequam verb plures tuas blafphemias in Vbiquita# velpotiiis, in MaiellatemChrilti, recenfeam,libetex
f^äliquid difcere, Sturmi : tu enim iam tum vir fapiens 5C do/ ^ifsiniuseras, cum egoadhucincuniscunirem. Quomodo
intclligendumeft, qu'odOmnipræfentiam Chrü ‘'P''*'’iovocas matronam, deinde meretricv#
poftrembverb v i r g i n e m appellas Illud qui/ miror, ex matrona quandoque fieri adulteram: qubd
^^fcniexmeretrice virgofiat.-idfiegoaffirmarcm, vos Cin/ S'iäniid mihi non concederetis, qui negatis, Deo firapliciter ZinniaelTe pofsibilia. Sedrefpondebis, opinor,vt Rhetor: ''(um tefigura, quam vsHjop 7zçûTt,oôp vocant : qua, quæ pofte/ 'lusaccidcre, priore loco recenfentur : Itaqueeamfuilftali/ ^gt;iandovirginem,poftea matronam, poftremb factam mere/
At fi virgo fuit, quis cam vitiauitf non enim ma/ Jfonas (fifidem coniugalem maritonon feruent) meretricu/ adultéras vocarefolemus. Cert'efi vnquam virgofuit, cafta virgo manfit QC mancbit in omnem æternitatcm.
I ff autem conqueretur, qubd fe per vim iniuriam ca/ tuisoppriraere volueris : nifitibidiuinitus hacftenus ^'(fctercpta.
Scribisetiam impfe : Huiufmali Trentw author yxhunt y 'BIQJpiTATli C.A T) Al/E \ rurfui ex.
'^^hattttlitfeßionem addexteram Tatris,
, Mnondumeftfinistuarum, Sturmi, blafphemiarum:
»^•^ Wquicate dextera Deificfcribis : ^os autem principà apprelendißt« ; ’^Vt,enfiflis , Tuyosfigere pedemnon ftojpt
çonfug^lii ; tdam D EXTE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'M T
C 3
-ocr page 22-L V CAE O s r A N P R I
■Î2
TrjSarripuiflis:^itorumyT\^Kl^Q/E TÂ\1 EST FIgaamtllud primum. Cutn tgitaredamdcxf fcram patris,hoc eSi, Deiomnipocendamirndeas^pergasm nos fieri poflè contendimus, vf Chriûas nobis exbibeatvcf
c. Sturmij iiaaem tnendsHeélic Ari-ßotelef.
d.fortsfsè Deque hoc credit Stur-mias.-qaiadeocô-tra Vbiquitatcm ChrifH tamultua-tur: cum tamcn humana narura di^ uinx/ît perronali^ tervnica.
rum Cuum corpus in fua Cacra cœna ; propcerea quôd ipfefc^ dear ad dexteram Parris donatus ea inb'nica porenria, qux nullo loco circumfcribipareil: age, Sturmi, recirabotibipoê^ maethnici poëtx, Orpbei: quem ludinus , Pbilofophusâi martyr , citât in fuolibro, quem admoniroriumgentiinnin’ fcrtpCir : vtyideas, ptoéram etbnicumpîusin Théologieintth lexilTe, qu am tu, homo titulo Cbridianus,intelligisgt; Sicaii^ I , temcanirOrpheus.
a, diicede Sturmi. n r t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
itcee ayabor, ftortt^ exclude aprophanot,
b. rcdSturmiok^c fuaiigaoca.
L uciferx This ie s jtdußge aduertepro^ago,
Fera loyuar, yux b trocaprtùs, qute inpeBoredudum
Conftrta,xternrenuncprlt;eflantmunera'vica!. ।
Diutno ußtdeas'rerio,quodconj^icefentper,
Q^odc mentis nauemfleÜat: tufcandeper ar^um,
Etjolumijieilatoducem, yuiprteßdet orit.
liptrfegenitue, folies yui cunila creauir,
'tnde bonum, miferis mortalibus inféré,
rtgidum bellum, lacbrymas,fauosq dolores.
ec quicquam eEf aliud, non magni régit alumnunta ^em enequeconßieio teEum caïigine denfa, Portales ocult quoniam mortalibus infunt.
e. CiDgliani manut oculatasbabêt,cre duntquodrident. f. hoc non crédit Sturmius.
g at Sturmius Deü non metuit: aJiàs à blarphcmijs ab/ Ûinerct,
Tl- f ' .. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-----r jjquot;'“''•ofnsTBj\epem.
J^jcjiqutdemßrmumfortituf tn adhere c«lum eTC,
P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^i^edihui iacBt aridatellui:
r nbsp;fi XT7^^ O CE XXI 'velocis lfttoracîn^gt;
S fnttuune ctlfimont th hnncfluminaf PontM/
ViiSt
-ocr page 23-AnTISTVR MIVS ALTER. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïj
Vtde, Sturmi,hicethnicusPoëtarecftiusde dexteraDci fntit,quam tu, qui Chriftianus es profefsione, vtinam eriam Tu enim dexteram Dei cœlo includis, 8^. eo locas Chrigt; '“ corpus ad dexteram illam Dei : Orpheus autem fatetur, ^uoddextera Deietiam Ocean um cingat. Sed vnam adhue blafphemiam , quamin Vbiquitatemeuomuifti, au# 'iicillus,
. ^itnint (inquis) rïgt;iqititatisdoBrina'veraeSï^ : interttttde-aftenftn, incerta mors t incerta yitai incerta ipfa locum, ybi in cœlo confifiant a amp;nbsp;locum atq^ thronum in cie~ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adorabunt a eir inipfa Chrifli imagine Trinitatüin-
^^^^r^'^enerenturf deles animx, non babebunt, £rgóne, Sturmi, Omnipræiêntia Chrifti, quam facrae Ih?
^’’æfradunt, quam Orthodoxi Patres aflerunt, quam ptj,fyn# p^’amp;eruditi Theologineoteriddocucrunt t euertittotam wiitianam Religionem i Quid enim de rotareligione Chri# ‘ïoafaluü erit:fi filtj Dei de cœlo defcenfusjfiquot;ad eerlos afcen# ')s,bipfiiis morsjfi eiufdê vita, atc^ adeó fides ipfa incerta fue# 'b Abiinnialamcrucefn,furcifer, cumiftistuis mendactjs. Dominus nofter fefus Chriftus, . ^^teramPatrisfedens, 8gt;C vbie^regnans, fuo tempore vl# damnatisfpiritibusjfem# pœnis excruciandum tradet.
primo: Credimusetiam proprietates, verbi gratia,om^ .(^'cntiam.omnipræfentiam, omnifcientiarn, reipfa naturae çptæfaumanæcommunicauerit. Hancdocfirinamtu (ex fentcntia) Eutychianam iudicas. Ac pUf ,'J'’'P’^æ£eotia fatis iamdidïum (prorationehuiusicripti) JiDf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrifti hominis, etiïs
jj, ’ctasliterasaudiamus: contenduntenim Cing1iani,fihæ naturae proprietates humanae naturae communicentur,
tuni
-ocr page 24-24. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LVCAE OSIANDER!
tumhaiîiianamnatiiramabolen, öCindj'uinam (vtEutyches fenfic) conuerti*
De omm'potentia Chn'fti fecundum humanam natu* ram , fic aitChnftus ipfe, qui baud dubfetefttseft omni ex* Matth,X», ceptione raaior : Dataeft mihi o m n i s p o t e s t a s in cœlo Sc in terra. Sturmi, quaefo tc, quid fignificat omnis po* teftas in ccelo Sc in terra lt;nbsp;nonne omnipotentiamf quidmui*' fas,Sturmiquid barbamtuamPhilofophicammulces^Rc^ fponde, Eftnealiquid aliudjomnispoteftasincœloamp;.’int^“'* raçquot; QC aliud, omnipotentia^
Si callideclabi voles, SC affirmare » haec ad diuinam tw” ad humanam naturam fpetRare : reclamabit tibi Ätbanafius « apud Tbeodoretum Dial. 2. inquiens: Quaecunque fcriptur^ »’dicitChriftumin tempore accepifle j propter hvmanit^^ T E M dicit , N O N PROPTER DIVlNiTA Hîctibi, Sturmi, nullapatctrima. Sienimaddiuinitatt''' Chriftirctuleris , qubdomncm poteftatem aliquandoac^^^ périt, qua ante caruerit, Arianus fueris : quiadetradafiH® Del omnipoteftate , feu omnipotentia, etiamdiuinitate(nlt;* abftulcris. Sin de humanitate acceperis , tum illam Cbrin' omnipotentiam , quam iuxta humanitärem accepit, ne^’’^ amplius non poteris : nifi Chriftura in faciem mendadj guere velis.
Sed vtomncs inteIIigant,Sturmi, qubdtuChrilluifl’’^^ queinpraefepioiacentem » nequeparentibusfuisminift'^^'^^ tem, neque doccntem atcp miracula fadentem, nequep^^'’^ tem, ihorientem ÔC refurgentem gt;nbsp;neque adcœlosal^^”®^/ tem, 5gt;Cad dcxteramDeiiedentcm , redenoueris:tecit^° , tua verba, quibus omnipotentiam Chrifti, imbetiam
*t «gt;. trisjdefcribis. Ais cnim; Qui, quodyulttf^nit) yWwo» facit, K potent eß, fi facit, amp;nbsp;quotiesfacit. Qw ytro omnik iftff tmnièuf m lecnfin omnilruf retuf ör negodjt idfacit: i s v e R
-ocr page 25-ÄNTISTVRMIVS ALTER.
0MNÏPOTENS dicitur. Et paulopoft negas,Tw«»icor^«lt;ibidem.
«Kii» D V 0 B V s locisßmuleßepoffi. Age, Sturmi,confide# feraus Adamum ante lapfum. Si is in fua innocentia perfti# tffetjVtiqucnihiltentaflet, quodipfifuiflêtimpofsibile: im# pofsibiliaenim tcntare, a peccato proficifcitur. Adamigi# tuToninibustemporibus , omnibus in locis , in omnibus re# bujamp;ntgoctjsfeciffct, quodvoluiffet ; ergo (extuaconfe* itafuilTet omnipotens, vt Chriftus eft omnipotenst
’^^^etiara Deus pater eft omnipotens. Hoc illud eft, i quod iaradudum in vobis Cinglianis reprehendi# ' n’^’^^îctufamus: qubd iesv m Chriftum Seruatorcm no# i i K ORDINEM aliorumhominum (peccato folo ex# l coGiTis. Hæchorribiliseftirapietasôdblafpbemia \ Wcdiatorem noftrum , Chriftum: 5lt; hiceft proxtmus 1 pîdus ad Ptrianifmum. Vide, Sturmi, quoufque iam in im# \ pittatefisprQgjeffys.
^‘«tnusctiam aliquid de Chrifti omKiscientia,
’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cingliani negant , atquc Chrifti omnipoten#
Ncquc enim ex eo , qubdhomo Chriftustotieshomi# ’''^nicogitationes vidit, adhuc tantum profecerunt, vtcre#
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;Chrifto homininihil cffe occultum. Excæcatum eft
Wim cw Cinglianorum, ÔC induratum eft cor eorum, vt non loKan. «. '^^^întoculis, 00 non intelligant corde. Audiamus igitur
de Chrifto ficloquentcm. In quo (Chrifto) funt Col *.
thus AVRl SAPIEN TIAE ET S CÏEN#
abfconditi. Chriftus igitur in fc habet o m n e s T he # fcientiac : ÖC tarnen non omnia (iuxta tiw oplî'ioîacm') nouit : etiamhodieinftatuglorix : pe*
' fa Chriftusclaues , quaead Thefaurum iftumaditum
1 ^^^pöffent, autnunquamaccepiftet, autamififfet. Agi#
\ nbsp;nbsp;nbsp;'■^’Edc ftatu gloïiæ , non humilitatis : in forma enim fer#
\ '^htiftus faubatur » fe dUm nouifsimum (quando is re# 1 \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D bus
-ocr page 26-1. V C AE OSjJlNnRÏ bus bamanis ûiperuencurus efïèt) ignorare. lamaddexte/ ram Patn's i'n p/enam Maiefiatem collocacus omnianomï, quorum a/ïqua in üatu feruili nofïènon defiderabac: ad quem
( femüem ü-acum edam referendum eü qubd Chrifiusfli]! 1 Zcbedxirefpondebat, dicens : Sedere autem ad dexteraiJl i Maeth. 30. meam ÖC finiliram j n o n est mevm darb vobiS) f /èd qaibus paratum eii a Pafre meo, Hoe cerrè Chdüidi^ dium ad maiefiatem Cbrittijn qua bodie regnac, noneU transferendum^
Clamat autem Sturmius cum fuis Cingh'anis : fi fix prd j priefares diuinx (omniprxfenda , omnipotenda , i fcienda) Cbrifiobominicribuantur, turn humanamnatural / aboleri, atquein diuinitatem con uerti: idep Eutycliianum eamp; I dogma vociferantur, AtEutychesfenb't, hcimanamnatina/^ ƒ de coelo afhtam : eam'cp flatim in vnioneperfonaliin diui!^i^ I naturam totam abCorptam âf conùerfam eflê. Nos verb dof I cemus, qubd filius I^eihumanitatemCuam non e coeloattuf ƒ lerit, fed exfubfianda Virginis Marix affumpCerit : amp;giibd / bumana in Chrifio natura tn omnem xternitatern maneit, ƒ neque vnquam aboleatur: edam ft diuinis dotibus ornetut, 3f/ / quefupra onmescreaturas exaltetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/
Et non tantum facrx literx Cbriflo homtni Capra comf / memoratas diutnasproprietäres tribuunt, verum edam Sanf j diiPatres diutnas operadones carni Cbrifii adCcribunc : negue tarnen idea earn aboient^ aut in diuinitatem conuertaat
' L
Cr/C/LLKS AN ro ANNE Af
ititjUJt:
» nbsp;nbsp;nbsp;Quamuis natura carnis , vt caroefii viuiffcarenegEear, /
Af facit ramen l:oc : quia totam vsrbj opEKArtoNEM t »Cufeepiu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
-ocr page 27-ANTISTvRMIVS alter.
az
lib.3, cap.7.amp;15. ixiquit:
Di'uinanatura pR o p R.I A s svas excellentîas« cuslorificationes çarni co.mmvnicat, feu itnpertit: « ipwverbinfe pafsioiivim carnismanetexpers. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te
ATHANAsirs ORATIONE contra Aiianos 2. amp;nbsp;a. de hoc négocia fickcibit:
Cumemtnipfius (Chrifti) fitcorpus , tneritbipfc* vt* ®*gt;o,ratione corporis, humanitus exaltariÔCaedpere« ^fnioraturteb qiibd corpvs ilia redptat,quac v e r b v m te ®^Mpbr possidebat, fecundumfuamexPatre oEiTA^te ’'EM. Dicitigituvfe poteftatemaccepifle, vt hominem,« ^Uïrafcmper habet, VI de vs* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;c
Cumigituv facraelitera:, dC Patres Orthodoxi diuinas pfoprietates humanæ in Chrifto naturæ communicatas eflê «octant:aut Chriftum , Apoftolos, S)(. Patres, Eutychianos ’^'osîautilli contra te teftimoniunidicent, qubd fisegregius ^^^quot;iniâtor. Indifiundiuisautem (vtnofti) fuffidt, alte^ ‘’“‘“'»tram,
Qudfi egotibi etiam tuutn Rudoïphuria Gualtlienim
ntra ta adducam , Sturmi c* Isenim in Atfla Apoftolica ,45, icribit: At per æternum illud Dei quot;Verbum omnia créa«
ƒ he, cidem omne Indicium £lt; omnetn poteftatem'a ^edatamefle confiât ; loan. i. item. 3. S)C Deusergo ve^ P^^'boportet. Nequehîcnobis dandi verbumquifquam
: quafi minor fit, cuiab altero aliquid datur, h o ASSVMPTAM hominis NATVRAM RE^^ç
. nbsp;nbsp;nbsp;V r: cuipræfînito tempore à Patre datum cft , quod^^
diuinitatem Chriftus ab æterno habuit. Hadenus
D 2 Rudob
-ocr page 28-«g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LVCAE O STA ND RI - A.
RadoJphus Goaltherus. Tanta cftenim visverit3tts,vtedain ïnu/tis sduerCarijsj per ipforum ora quandoque crumpat.
Ego in meo primo Annfturmib adduxeram duas fimiïw tudines, vnamBafilfj, de ferro ignito: alteram Cyrilh',decar/ bone igneo : non autemeo fine easrecitâram , vf probaren Chn'ftum fua Jmmanïtate eflè vbiqae prxfencem; (duduia enim nbram , qubd fimilitudines non probentdubïaspropos fitiones, fed quàd res obfcunoresillailrent:) fed vtoâendt^ rem, ficuti fenum Si carbo non in fnbiiantiam ignis cornier^ J tuntnr etiamfiignïsproprietatesrecipianrn'tahunianifafciu I Cbiiiiinonindiuinam nataram conuerd , etiamfihumant I naturæ, diiiïnitatispropnetates comnmm'centnr,
EcceautemScurmi, qaidadearefpondeas,
qms) refit ; addemonftrandam ynitionem duarumnaturarum.
Üißtmienitnißa duo^nita ßdnt: Jidicatamtn , 'vcferrum
tur : fiue rotundum illudft ,ßut ^uadratum, atjue oculü tünn
natur carports lumen ignis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ita tarnen 'vnita funt : ye non
ratione deftingu ant ur: amp;nbsp;non aliud lumen, aliudferrum effe, •videanf I omnes- egitur TdafiUui adprobandam ynitionem Jute Tniioiiin duarum naturarum, hoc yftte eff,ßmili. Quid yero if aßintlieuiof*'^ cit ad prohandam fiue I^hi^uitattm,ßue omniprafenttami Te tuilquot;/ ßoeua tuu« igniluceat, amp;ealucetoeumtllußreturcuhicuhefen focui, neque ligna, neque carhones adtotumpertinerent eulieigt;gt;lt;quot;''gt; NOTA: quod fee etiam diuinttas in corpore Chrifliper eotum auidem rritt»^«’gt;iiigt;’Xp dcxfcra Df)partes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ t ...’hit.rfr
babcat,.uxta Stiir;» gt;nbsp;forpui aurtm to loco manet, rirtneaparte dexeeris77^gt; ttiij ThcoJogiain. “Deuf T^ater ßlto ßto thronum tonßituir. Ad Cyrilh nem fie refpondes, Stiirmi : P^ide(Ofiander)Hetecarbtif^’i'^'^*^ ita denigres, lit tottts ater conßieiäre.
Idoccine, Sturmi, e[irefpondere!:'adrem,inqns^gt;quot;°^^ ' cine eft refpondere d egooflendo, humanitatetitin non aboJeri, ft diin'nx propH'etatesbnmanifafiaffùinpfæ^®®''
-ocr page 29-jjj , Antistvrmivs alter» t? . ’'icfntijr ; tu refpondcs : humanitatis Chriftf omm'præfentf (jj''’’’®” probari fimilitudfnibus de ferro amp;carbonibus ignf/ ' AnnonegotibiilludoccinerepofsimtTV VERO,Stur^ 'gt;c»icnB TRiBVs cAPBLUSf Siccinetuosaudïto# ^?^oces Dialedicam Rhetoricam i vtdeallîjsinterroga*
* cœpis refpondeant Sed hoc fuum habet Sturmius, vt fefpondere nequeat ( more Sophiftarum Sorbonico/ j^'’'^aliquantumgrunniat, ÔC mox aliô(è proripiat : idcp olim complûtes annos didiciflê videtur.
J 3t(çhæctibi Sturmi (pro ratione breuitatis, cuiftudco) ’'“iquitate humanitatis Chrifti, ÔC de proprietatum diuw ?f*'niinperfona Chrifti realicommunicatione , nuncdidla adaliaenim veniendum eft»
B A C C H A RIS vehementer in nottros, eo ctiafn ’'online, quaG afeenfum Chrifti in cœlum fimpliciter nege^ quot;quot;isiquan duos alios aftenfus, quos Scriptura ignorer,corn# quot;’ontifirtius: quaficoelum Slt;infernumconfundamus,atquc ^oniinifceaniiis, Itaqueiam Deoipfiô^ Angelis raetuis, ne Dæmones (impurifsimos ôi improbifsimos Spirü ^^Kwiimin cœloperferre, Dicis nos.negare illud Chrifti; P’8* fn/tcbcnediifti in regnum Patrismei; ô( illud i Diftedite (j^Wiâiinignem æternum, Ethascalumnias tragicis ver^ '’ofnas, atque rem rhetoriceexaggeras. Tua autem verba ''o'tabo, vt deinceps candtdus Leeftor inde aliquo modo æftw ’’quot;''CpofsirjQV ANTVS tufis CAbVMNiÂTOR, ^^^intahtec (inquis) tyran«» e/Çcogéré nos i^ßs creda-'inTertó Chrißi nullam contterßonem autmodumeje : inillo ß -^foßolici Symlioli efße cranslationem aut abußonemt aictslos ; Jeder addexteram ’DeiT^atris Omnif otentii, amp;nbsp;^fjnierttrjust inde indun^ttam , quot;Venturui e^l^, Ettacemw» '‘’»intim^lisdocent^dua)eßeajeenßonesyerastertiamyeramnon
‘Je:
3
-ocr page 30-30 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lvcae Osiandrt
e^;primarn, poS^falutafionem angelicam : fimuUc enim cctut^uf fKtr,afcendijjè. lt;gt;ilteram,pofleaquam dixittconjummatum emißt Spiritutn. Ttrtiam yeró, quam omniî anti^uitas credidit,dt' dicir, docuit,Jcripttf tradidit^ e]ße ima^inari4gt;n : ’vifitmfuiffi, Ù quidam ex hds, dij^aritionernfMißfe. Omnufupera,infera,mtdîd(ongt; fun dunt: domicilium T)iabolorum reguo calsßi cotedißcant, Chrifitt iiicit: ‘Kdanfiones in domopatrdt mei multafünf ! ißi has nanfiona hxc domicilia dirimnnt: amp;nbsp;Diaholiincerfonunrdiuerforia.
20^. Hascaliimniasmultisalfjslocismfuo'quarfo Ann'papiw iepens: acfperas, foregt; vtcalumnïætoriesincuîcataetandeni in hominum aun'bus amp;cordibus bæreant.
Grauia fane hacc, Sturmi, cn'mina eflênt: fi tu vi'r eflêsbo^ nus , ôtfnon calumniator. Et video , te histeh's non tantufli Miniftros Eccicfise Argentinenfis, fratres meos in Chni/'’ charifsimos, verum inprimis Brentium, féliciter in ' noquiefcentem,aIioscpfyncerosTheoIogoSjpetere. Candi* ) dèigitnrôCbreuicerrem toram,vtfe habet,exponam. '
Sacræ literæ tradunt, Chriftum, poftquam à refutredio/ neperquadragintadies Apoftolis apparuiflet, videntibusib . Us eleaacum eflè, 8^ n v b s m fulcepifle eura ab o c v r U BO KV M,aflumptumefleincoelum,fiC(cdereadextfisDd’' . imb aCcendiffe fuper omnes cœlos, vtomnia impleret. Itaqu^ credimus, Chriftum vere a terrain altumfublatum, æin* grelTu m efle in coeleftem plenam gloriam, maieftatera, atque perpetuamfoelicitatem. Docent etiam facræ literx : Dotait num vifibiliter rediturum, ficut videranteum Apoftolic'^^ 5, temincœlum : fed rediturum cum gloriaamp;maieftatc'”‘^^^^’ vtiudicetviuos Qi mortuos : venturum,inquam, decœlq. .
, cum voce archangel! Ô£^ tuba Dei: ÔÔ mortuos orancsrefune* (fturos. Sententias verbpronunciatum iriper iudiccm Chrw ftum diuerfifsimas: pijs nimirum banc : Venite benediâiPi^ Uis md f pçfsidçte paratmn vobis regnum a conftitutione
■ JMundt
-ocr page 31-Antistvr'hivs alter. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31
MundÉlmptfs verb banc : Difcedite a me maledidli in ignerrr ïternum, qui paratus eft Diabolo amp;nbsp;Angelis eins : Si ituros quidemhosin fupplicium æternum : iuftosautemin vitam ïtonam. Rapiemur enim cum caeteris eleôis ih nubibusob;?’’. Theff 'gt;binChnftoinaêra,6Cficfempcrcum Dominoerimus.
HarQcnus recitaui, Sturmi, verba Scriptufæ de afeen«? lîiChtiftiad cœlos r ôddeftatubeatorum dC impiorumpoft '’inc vitara, Qubd fi nos conuicerts, quod vel D. Brentius» noftrum , horumquicquam negauerimus,pa# fiiintis publice palinodiam canere. Qubd fi verb id P^obartnon pofsis, tu, profedb, calumniator fueris, ÔC Sy# '“Pbanta.
Vndeergoillastuascalumniasbaufifti:’Dicam; exfcru ^gt;sb.Bretitq,00 aliorum bonorum virorum, quæ itlioppo# ■ ’'Jtrunt Cingltanorum delirqs : ea fcripta tu , præ calumni# I Milibidinc , intelligere autnonpotuifti, autnon voTuifti. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;entra Cingliani non modb afeenfum Chrifti præfentiae
, 'orpons Chrifti in coena opponerent : verum etiam Chri# qyoddam coelum (quodmultis rayriadi#
TOiUiariorum a nobis diftaret) ita includerent, vt ante ouiisitnmn diem cœlo egredi, ÔC in terris atiquid negoctj 1 pforfusnegarent : cum defedibusbeatorum gt;nbsp;amp;lo^ I |'^''^'’’natorum non fecus loquerentur , ac fi fingula fingu# ^ünidoraiciïiavidiflièntextrubla ôd exornata ♦ atqueScri# , quæ pro more huiusfeculi, figuratede alterius
J 'rebusloquuntur, non modb fecundum literam accipc# l^’^'^™^‘^'^^’^^^stfsimeinterpretarentur; atque domici# I f3 ’Waits fpirttibus ÔC damnatis in loco certo exædifi^ 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Scripturae
jj, detorquerent treprehenditBrentius ipforum car# '^gitationes j quas illi de rebus alterius feculi concepe# '-Siearn,quatnnunc vidimus, calumniarum mercedem, loco
-ocr page 32-J2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I r CAE O î I A ND R I
loco didsc^irh à cxteris Cinglianis^ âfà te Sturm to, rcportau/f.
Docuk enim Brennus (cum Lutbero) Cbrilium quideni I nd cœlos afcendiflè : Ccdnonüaincladicœlo , vtnufquamßt ahbi; Arnculum ßdei integrum non dimid/arum accipien^ dum; quöd, videlicet, ad cœlos aCcenderit, amp;C fèdeat ad dextegt; ram Dei; ßcat bunc Articalum Euangelißa Marcusrecengt; fet. Icaque cum Diuo Paulo rentiendum qubd Cupetonint^ caelos aicenderit, vc omnibus creatur/sprüfens eilet,amp;omni* tarn m ccelo, quam in terra,pro/uo arbjfrio, prxfensgabdf neu Vifibdem autem afeenfum Cbrißi, non abftuliflc no^ ƒ Matth. 18, bis Chn'fti præfcntjam : quippe qui dixerit : Ecce cgo vogt; / biïcumfum omnibus diebus vfque ad confummartonemft* I culi ; fed te/limonium fuiiîè exaltationis ipßusSCglorixci!^^ leßis, arque maießacis, ad quam eß euedius, Sd fœlicit3W‘^^ ( Iiusplenißimx, quam dem'da morte, nbsp;nbsp;Iiberato generd’“^ !
raano, i'am poCsideat. Itaqueaßeruit^Cbrißum non tuncpt^ raiira in coelumaCcendiße, cum videntibusdifcipulisinaltu® effet fublatus: Ced eo ipCo tempore, quo ßb'us Dei fuit in vteto j Virginis Marix conceptus: tunc enim bumanitatem ptam fuifle eueeffam in fummam maieftatem ÔC dignit3tenlt;' ea ratione, qma vna per/bna cum ßlio Dei ßtfadla : qua digni^ rate homini maior contingere nonpoßit ; Äfcendiflc etiafl aliquo modo Chriftum in cœlum, cum efflata anima vnacuiu latrone effet eo ipfo die in paradifo ; ßcuthtroniincraceptof miCerat ; lamenimtum animara Chrißi incceleßem rarem (uißeingreßam, Hifunt, Sturmi, illidaoafcetJii/A quos tu adeo maligne peruertis ÔC calumniaris : quibustaroc^ nuffus vir bonus Sd intelligens oßendi pofsit : cumperfpi^ cuum fit, incarnationem Filij Deiin vtero virginis, dem emigrationem ex hac vira ad cceleftia gaudia, haudquai quam tollere ïllam vifibüem Cbrißi ad ccelos afcenßoneifl, qu£cquadragefirao die arcfurrcdione Chrißi fadiaeß,
-ocr page 33-Antistvrmivs alter, 35
hfliquodadnoftratn aeternam fœlicûatemaïteriusfeculi ittinetjdocuitBrentius non eflfè imaginanda tam crafla fpe# öacula, qualia funt in hoe mundo. Loqui fane Scripturarn ütnouo coelo, nbsp;nbsp;noua terra creanda : in quibus iuftitia habiÿ i« Pet.j,
quiacœliin nouifsimo die magno impetu tranfient, cle# verb calorcfoluentur, terra autera , amp;nbsp;quæ in ipfa funt opffî,exurenturgt; vt Petrus teftatur; fed qualeillud nouutti 'ïlum fit futurum 5 SC qualis noua terra , id verbis exprimi ’'onçûîTe : quiafcriptum fit': Qiiod oculus non vidit, nec au; Era.64. ’^’^udiuitjncc in cor hominis afeendit, præparauit Deus qs, i.cor.x, ^'’“^'Tigunt ilium. Sic etiam de poem's irapiorum aeternis ’’“nefTeconcipiendascraflas 5C carnalesimaginationes ; ta;
ills pœnæ hand dubi'e futuræ fint atrocifsima» , quae ®®nethhumanum captumfuperent. Sacramenin» Scriptu;
dehisrebusloquentem mutuari vocabula a rebushuius '^culi, vtaliquomodo ftatutn alteriusfecuiiadumbret. Ita; lut eos nimi'um indulgere fuis carnafibus cogitationibus, ^®iuxta rationes huius vifibilis mundi de alterius feculi con; d'tionibusiudicent. Quin etiam hoc Mundo adhuc duran;
1 nbsp;nbsp;gt;nbsp;nonita efle Dei Si beatorum angelorum manfionem cer;
1 “^‘Çacqsdiftinftam ôi circumferiptam t vtnonquandoquc
1 ^^'3® Sathan inter beatos Angelos Si homines fuerit depre;
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Itaquecœlumôiinfernum non tarn locorum diftin;
,'o®bus, quam fœlicitatccœlefti, ôicruciatibusinfernali; j''^defcribi. Et inter caetera attulic Brentius illud ex libro . ’ Vbidicituraliquotics Î Quadamautem die,cum venifiiob. । ^'ijDei, vtafsifterent coram Domino , affuit inter eos
I Sathan. Qpae omnia 'a Brentio fcriptafunt, noneo J ''’tfalutisfpcra eledtis incertam faceret, impqs verb me; J. Quorumfuppliciorum demeret : fedvt Cinglianos a ƒ Ipeculationibus carnalibus in viatn rcuocaret, ôi intra
Wse tnetas continer et»
E Quis
-ocr page 34-I
34 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LvcabOsiandri
Quisenim , Sturmi , non intelfigit, figuratutncflefew I fftonts genus, ÔC abhu/usfeculirationibusmutubfumpturn, 10«, 2gt;, quod Chriftusait: Etegodiipono vobis, ficutdifpofuit mi# ' hi pater meus, regnum : vt h d a t i s K b i b a t i s fui ! perme4ifammeam in regno meo:00fedeatis fuper 1 tlironos 3 iudicantes duodecim tribus Ifrael i Nonne Clró ( ftus his verbis gaudium maieftatem coeleftcm adumbra# re voluit i Sed tu, Sturmi, vt eft dementia, fortafle tibiima# ginaris, quod cum Dtjstuis Homericis in coelo conuiuiafij agitaturus , ÔC Necftar (ad ebrietatem vfque) bibiturus: vt deinccpscumillis Dqstuiscubitumeas, donee id villiedot/ mifeas..
C^uod fi tanta te calumniandi libido inuafit, Sturmi) non calumniaris famfîifsimum lobem, qui Sathanamint^^’^ gregationem filiorum Deiadduxit i cur non calumniar/ji^^^ phetam Micham , quidicit, confidente Domino inth^° Maieftatis, amp;congrcgato toto cœtu cœlefti, egreflumcit^J cœtu illo) Spiritum mendacem,promittentem, le Ô^Prop»^ , Reg. 21. tas Achabi Regis , ÔC ipfum etiam Regem feduâurum gt;nbsp;Rex bellum non ncceflârium moueat amp;nbsp;pereat ( Curnon ‘ f fal. )39. tem intendis Prophetac Pfalmographo, qui affirmât, eflè etiam in inferno Cur hîcnon exclamas, Sycophan^ coelum ôi. infernum mifeeri t* introduci Diabolos in c®“' ' omniafupera, inféra, mediaconfundif Curnoninins u Auguftinum , quialicubi ait,Diabolos infernum cum circumferre C Sed quid ago de hisrebus^vm rumcœleftiumô^ veræ Theologiæignaro:quialiom techiftam fe profitetur, cum prima Theologiæelcment^ 1 dumredèfiCdextr’edidiceritflnhisrebus asinvs cSj mi : ItaquetibidicoilludCiceronisinPifonem: Qni te afine literas (facras) doceamc’ non opus eû vcrbiS}*^ bus: inquitilleProphetatuus Cicero.,
eoioglæignaro; quidnv- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
prima ThcologiæelcnientaflOquot;^^ (
Antistvrmtvs altbr;
eft igitur » Stürmt, a noftn's partitasfteque ''tnitn ülum vifibilem afcenfum Chrifti ad cœlos , negariï ’^^^iiediiosnouosafccnfusfingt: (niTittbi forte incarnado fi# Idei, 8(. ChriftiingrelKisin Paradifum , funtresnouæôt^ ’’'tfainauditar;) nequecœîumànobtsdeftrui : neque infer# ^iJniaboIeri : neque beatorum Sdimpiorum manfiones con# /quot;äi- Manifeftumcftautemetiam , teeflè hominem viru# ’’^^’quot;SCcalumniatorem iinprobum. Quia verónon modb angelisSCeletftishominibus, nebeatasfuasfedes verum etiam pro Diabolis 2lt;damnatisfolicitumtc ^‘deo, ne ipOs forte locus in inferno certus non rclinqua# ^»lubeo tc bono efle animo : manet te , nifi refipueris, (pro# f ^f'nitnanestuas blafphemias) locus in inferno certus : vC *8°Suidcmcolligo, inter Ariumö^Lucianum. Et quia pro# W honores tuos indecens foret, ft in prunas tibi confident euet, ponetur fortafle fella ferrca, vt quafi in hemicyclo • .'’^ns,Arioö( Luciano tuos Äntipappos,Eucharift;icasepi# '’s iamp;fiquæaiiapofthac inhoc genere feribes , reeitare °'’gt;niodius pofsis : audientibus , 0( ingenq acumen , atque
JAM tandemetiamad Articukimde Cœna Domini , ^nius: 6Cquid nos fentiamus, breuitercxponeraus:de# ^htanicostuos farcafmos recitabimus.
j. Credimus, nos cum pane vino in facra cœna Domi# J^^niferuatur Inftitutio Clirifti) fumere , manducareöC Corpus amp;nbsp;fanguinem Chrifti : ad recordationem mor# Upomini, 0( ad confirrnandam fidem noftram de remif» fOf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fentimus panem non conuerti in
Chrifti , nec vinum in fanguinem Chrifti : fed tarnen z Pus amp;nbsp;fanguinem Chriftireuera adelTe, Ô6 exhiberi atque » cum vifibilibus Ulis rebus, pane SC vino : quia Chri#
E a ftus
-ocr page 36-^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LVCAS OSlAUnRf
iiasdixiti Edite, Hoceiicorpus tueum: Bibite f lUCe guis meüs. Et cum edamusatquebibamus oee t CnriJil! f autem iubeat nos edere fuum corpus, nbsp;nbsp;bibere fuiJtH languid I
nem t redi'e dicimus »nos ore edere SE bibere corpus Si fan^ f guinem Domini. Id tarnen fieri credimusnon iuxta Capto / naitarum fententiam impiam t quiputabant, corpus Chrifii I dentibus diicerpendum t fed modo cœkfiiôi fupernatürali! quiveriCsimusquidemefi , nofirx tarnen rationi incompro henfibilis. Hxc eilpianoflra fententia, qux tefiitUonio^^^ pturx ÔC ipCa Cbrifii infiitutione nititur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Idemfenièruntôicredideruntfandli Patres! quotu^a^ / qua tefiimonia recitabo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
r sr INTS AD NEO.
phjrtosûcait:
Hoc accipite in pa ne:, quod p b p s n Dirittcnif ce t hoc accipitein calice, quod eifuCum eii è Cbrißi la(aegt; ff Eficenitu Hittijops j no/i vita j qui mendacem ptitiiito^ » ChriUunif
cffNrsosroAErs
Honi) 29, dcoIcuJofanttor
Etenim non vulgarem honoretn con/ècutuâell os ßof 99 firum,accipiens corpus Dominicuin.
A MS K O Sirs AD THE O D O SI /mperatorcm.
»f Quibas oculis afpicies communis Domini temptufü' quibus pcdibus calcabis fandum illius pam'mcnrumc' Quo^ I f^modo manusextendes de quibus adkuc fangbis ilillatin^ 1
Quoniôdo hijiurmodi manibus fufcipies fanâiiiii Domii
-ocr page 37-*gt; ANTrSTVRMIVSArTER.
ofliinîcorpusc'Quatctneritate ore tuo poculumprecioQ ’’’gmhispcrdpiesî'
Hancpiamfèntentiam , quam nobisfacræïiterac 8^ Pa/ ^’’’fcn'pta tradiderunt, tu Sturmi iccleratc deprauas, ôi. ivofi P'^derides. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,„4.
, ScribiseniminQuarto Antipappo: quodyociftremur, 4u-'’f’or« Ca^ernaitdfi Chrißi cor^iu yerè acci^i : T i A. tii CVM
VT IN CVNIS lACVIT.
...^tntiris, nosiammulrosannosmedùari »Artolatrîan itt facra cœna adoretur. Menti ris etiam, nos Pon- nbsp;nbsp;nbsp;*'**
'^^'^fumfenttntiam (hocei^t tranffitbflaniiationem) decœnn îio' quot;‘quot;''com^roèarf,
, Dicis; «ox PRO PE EXCLVSO SPIRITV corpora 7)or quot;quot;quot;'»(arnetncRvDVMô* fanguînem iSVQytn.ahf^ueyllainftr-{’’ff^ttone in menfa Dominiprop onere.
Ais nos affirmare t carnemamp; fangttinem Chrtfließeincana ^^'fiirditer,renliter,naturaliter, cvm faschs uTiAMeJtd quot;^^intm/iiino modo, amp;nbsp;huim feculi:(idcœlefii.
Demeôô D» Pappo, proptcrea qubd veram corporis manducationem in ßcra cœna defendimus, fie ferii»
Hucifliduoaquillt;eaduolieane i minets confiderati, magü fu- Pag’’®^» jHam Ca^ernaifiS erane , 'vrcARNAbiTER pafean-amp;liancfanam Spiritus fan^ido^rinam'Votant. Quisnon
''idet Sturmi, te obliqué hîcalludere adprouerbium: Vbi 'dauer,ibiaquilæ i Etqubd hoc lococœnam Domini ir# ddere amp;nbsp;blafpheraare voîueris, teftantur, quæ (nullointer# '^5to verbo ) fubiunxifti» 'Margaritas (inquis) abijaunt, ibidetih Nnmnonfentiunt, concham dentibvs fren#
, T’fLlMACEMVORENT. Et quia ^e-
ßn^uinem Chrißi ex facro calice reÜè amp;nbsp;»omx®ç a non pof- a. i. îuxta inter/ r*f)i»CANTHARlS CEREVISIARIIS bihunt: pr^^ienem
« mtnla Domini » amp;nbsp;4 coena f tir à cceleßibut bellarijsad caupo- *a*'*™»
E J nat
-ocr page 38-3» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'LVCAE OST AKDRT
nas tirpopînas amp;nbsp;Silenorum poculadeuolant. O hoffCflcfîffl tlïâffl Starmi, bhCpbemiam, non ftylo , fèdfixînn'nerefutandam; i aades'mcu, Cceküefurcifer , Sacramentum cœnæ Dotnini, concbanij Sgt;c facratiCsimum corpus Cbridi, b'macemappelb^ reiquot; Deus te maleperdat.
Nondum tibï ipfîblaCpbemando radsfccidit Sfurnii : ftg. t24t cnim de me ôC D, Pappo : Etfieniminaereyolitentjuotiiitit^ fefe alis librent, tir tas explicent t drfit^trios^yrosjirielihlif ducant; tarnen fefein rations tir cale ftis do^rinet gyros dua non ft' tiuntur , eos quos Euangelicus jdquila loannts Euangeliftataltf^ yolumineformauit, cuius exemftlo quant am J'oltm tir yeritatû lumit aßoicert non ftoffitnt, in H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K'M tir in terran deorfum oc»'
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C OT E'EJEft IC E S quterunt in rentoria I/rsel»'
cceltjids ftands tir cilti omnino ignari. En, blaCpbeme Sturmi, carnem Cbriilicoturnicibus illis comparas, quas l(raeli(^‘^^^ j fiderantes Sicomedentes , mortem Cibiaccelerarunt, / fcilicet, eîi ilia modellia Cinglianoram, quam totiesipHp'^^^ j dicant: SCquam multiliultè admirantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
Arque bxc quidem adbuc tantum de dignoruÜJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
catione dicfia funt: quomodo de impiorum mandacationeb» quaris , etiam referendum e(i ; vbipriusbreuifsimenoliT^‘’^ deearefententiamexpofuero, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|
Scimus, Dei beneficio , ßcram cœna/n non ellèin gr^ tiam impiorum inflitutam: SC bortamur noUros audicort»! »dccenam Domini indigni accédant. Interim tarnen crédit ' mus, Gquis indignus acceUèrit ad Dominicoenam; vocamusautem, impoenitentes:) qubdillenonmodàp^^^^ amp;nbsp;vinum , fed etiam corpus amp;nbsp;fanguinem non tarnen ad fuam falutem, fed ad iudicium.
Id verb credimus , ea decauß , quodfacrxliterxid»!^ / »• Con«h, a, firment. Paulus enim ad Corintbios fcribens, ait: Qaicanqut ƒ snanducauenc pattetn bunc » vel bibecit calicem Domini I indigne: I
-ocr page 39-antistvrmivs alter, 3,
Wdigne; reus ent corporis et sangvinis do# Et, poftaliqua inqui't: Quienimmanducatóóbi'#
Ditindigne : iudictumfibï manducatóiSbibit,nondtjudtcans CORP VS DOMINI. Hæcdocuit Paulus, qui in tcrtiutn c^hmraptus, ÔC in paradifofuit: cui multótutiusfidemha# ^cbiinus,quam Cinglianis fcriptoribus, qui humanæ fuæ ra# tioniplus tribuunt, qu ara cœlefti veritati in facris literis regt;
, M audiamus etiam Patres , qui de hac re fuam Centen# ’^Wobfcure nobis aperuerunt,
Ä.VGVSTINVScontraDonatiftaslib. ç. cap.8.* •^‘Cfibit * Qiiiaccipit Sacramentum,non efficit, vt quiaipfe « malum fit: aut, quia non ad falutem accepit, nihil « ’^«perit, CORP vs enim do mini nihilominuserat,iLLiS’» *TlAM,qui indig NE MANDVCABANT, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«
. ß AS IL IV S capite vltitho de Baptifmo, inquit : Si, « 'l'^'bîtrempercibutncontriftat, a charitate excidit : quid de« ^öwdicandumeft, qui ociosE et invtiliter ede#lt;« ^^MetCORPVS^ÔC BIBERE SANgVINEM DOMINI?«
. CHRYSOSTOMVS Hoinilia 3. ad Eplief.ait:« ^cniodo comparebit ante tribunal Chrifti, qui b ab 11 s 8C « ’’^^niblis jjjg jpß^sa^f^t CORPVS ATTlNGERE?« ^cquemirumeft , Patres cutn Apoftolo Paulo hac in confenfilTc. Non enim veritas Dei (quo ad Sacramento#
/'Mndignitate dependet. Intereft quidcm plurimum
1 „ Wis viam (vt Auguftinus contra Donatiftas , tuos, 1 . '**^*bi,fratres, (cribit:) fed adSacramentiquaeftionem nihil I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Non enim definiiio Sacramenti cœnæ Dominiez
muta#
-ocr page 40-4« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lvcae Osiandri
' mutatur,cum nuncdigntnunc indigni,accédant, Vnaeai dem'cp menfa appofi'ta eft,quæ ptjs ad falurcmjmpijäad iudicü urn cedit.Chnftus enim, vt pioium eft s a l y a t o r; ita impiogt; rumeftiVDEx.
Hanc piam noftram,cum facris Iitens ÔC Patt utn teftimo ntjs{congruentem de impiorum manducatione fcntentiami quomodo calumnîjs tuisobruere, ÔC blafphcmijsconfpurcarf coneris,tuis,Sturmi,verbisoftendam.
rlt;g-’7’ ' Çcenam 3)omini (_ inquis ) cvmdïabolimbN-SA MiscENTtdr, quod Cf^rißi cor put pijs animù iuitur,iD etiam i diabol-i mensis vbI' Q V E EST. *Annoniflude^^'vbi^omniaomnibu^perW^ufl) mifiere, confundertt tutrttre: ytyerieus, ^ua ybi^yera quam appareatP
faf joi- l^tra^ manducatto poî^ ißam Formuîam quam dteimum iam annumparturiunt»yt inEpißolifdtnlt;4'’^‘ ioirurfuSi tanquam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poi^ fomnum quhjH*’
^inta annorum, in lucem prodijt .• circumßie^ans iamduaumi quifquam fit t qui aufit refiragari, sva rbgia sica 4«/ O M N E s decurrent, per omnet terras yolitans, afierens, Ù bui' cinans, corpus Chrifii ybiq^ effe, inter diabolos etiam yerftri: mifieri in ctelo domicilia fian^orum atque diabolorum.-coü^f^^ CVM I M P I I s, 0* b a T R O NI B V SiÔ'A D VLT BRH CELEBRANS.
rtS‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dici's : Lutherani, qui nuncfunt, eîf dici yolunt^exctftamß
fubfiantiatione, idem dicunt t f!f amplius yidentur aiitrigt;t'gt;^^ ab impijs amp;nbsp;TurcK manducari amp;nbsp;oï(. h
fâg.nî. Et PRO 1 NI P î i s amp;• ^rbe/f (inquis) P ycN ant mets (Ofîander6^Pappus t) horum ori amp;nbsp;j VENTRICVLO, Ö* STOMACH O, diuitta btlUrulS' rari yolunt : non pro indigna i non tnimbosimpioselfieput» pttr capernaiticam fitam prafirntiam dp
WÏCANT«
-ocr page 41-Antistvrmivs alter. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4«
^ICÂKT: atquehocagune, ytpAtrum,quam non intelUgunt Simntntirum 'venerationem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A2^' 0 L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A lA
mrfiu applicenr.
Demque, SrurmCme his verbis compellas t 0 mifertnrdem honiiiitiii; ^ui etiam indignas adhanc menfam î)oniini admittis.
Vidcj Sturmi, an non contra confcientiam tuam pro^ pfiam. doc^lrinam noftram de coena Domini, odioGTsime Wuxeris, maliciose peruerteris, QC horribilibus blafphe# ’^’^^'^ontaminaueris i Quare ne dubita, quin de hac tua in^ ynialitia ÔÔ impietate lefu Chrifto, cuius Sacramentum '^'Wutionem irrififti, iuftoludici » redditurus fis ration ncm.
^NSERVISTI tuo Antipappo multa SC grandia ^cndacia:quibusCinglianifmum tuum pingere ,eumque tcckftjsChrifti obtrudere conaris : ne forte ab eo * vt hatfie^ ''usfatflunicft/abhorreant. Ad ea tua figraenta, quantum *'^ttfsitaspoftulare videbitur,refpondebo,
^onaris,Sturmi, perfuadere omnibus, quatuor Ciuita# !?‘’’Confefsionem,quæ Auguftæ, Anno 30. Cæfari Carolo • exhibita, fed non accepta fuit, ( fub qua tu CinglianiG tuum occultas ; quia infuffi'eiens Sgt;C perplexa eft) eiufi? plané argumenti efle cum Auguftana Confefsione» aPrincipibus8C Ordinibus Imperij turn temporis ob^ j^f\^'iCaefari. Sperasautem, fiquis earn ciuitatum Con^ ^'onem receperic, iam eum in caftra Cinglianorum efle Etfienim commoda interpretatione leniripo^ ’fatnen manifeftum eft, quid turn temporis fenferint, fcripferunt,velexhibuerunt. Quarevn’acum '^nfefsione Cinglianifmum ( more præftigiatorum) , W/s obtrudere paras : vt cum cam approbarint,paui* jj/'” a Vera Auguftana Confefsione difeedant. Aufculta# '’’US aûtaliquandiu tibi mentienti ; deinde te refutabimus.
In
-ocr page 42-42 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b V C Æ ü S I AN D RI _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ f '-
rag. 13.
In Comicijs ysro i^ßs ( tnquis ) qu/s anno tri^tßmoL runt, Trincipum Lepati, cognit a C OUFE S S10 Eßi 'Sis H o s T I^Æ ,cognitaetiam 'Pl^IUClIE'^ S oT^ 1^0 L l^'HTJTEßtn coilocutionemcitniLi» 1 gatts noflrts, lacolo Sturmio amp;• ^latthial^farrero,yentrtint’ 1 oJlenderunt^nOSTl^Â^ SCO'IlFESSlO‘ [ 3V£ CONSEUTIT^E, Kl H IL PFGKÂ'E/t ßatuerunt, ytfimul ytranqueofßerrent Cafari: nam ^uoniam fentanea: erant,putabant,ytranque Calarem acceptnrum. JtCapfi i auditts Fontißcix Feligionü Trinciptlufieorumji Legate,ytnt^' quefimulaccipere recufiabat : alteram earum,quam yellent)accelit^‘^ rum fifie receperat. Kon enimputabant,pojjefieri,yt T^FIT' efifietHOCTiyKÆ COKSEKSTS inter Princips^. Ciuitates, Itaque Ccefiariauthoresfuerunt, yt idpeterehquoaenXr pofifie nonputabant, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi
Ibidem»
Poft non multa, dicis, Senatam .Argentinenfiem y« (per literas) fuit Legates bts yerbûiSi 'Principes gennnenfem Con(e[sioncm')approbarent,amp;fua nonefieiltll ' taneamfaterenturihonords caufia concedendum Principib»^’'^^ LÂ PI^IKCIPFU EXHISE\ETEK^P^' J A 'P^Ieif Statibur Imgerij ; ea tarnen lege, yt nofirit Ciuitatijtt demi fiice amp;nbsp;fiuidpafioribi^s amp;nbsp;populo,fialua eSr integra Confefido, Principes amp;nbsp;Legati de bac yoluntate Senattu Legatos certiores faHi, ea conditione noflram ( Argentine quæeftquatuorCiuitatufh Confefsto)/^/«'«»’“^^'’'^^*’ \ efifie yolueruntifiuamyero C 0'^'M PK iT E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi
ßanam yocamui,Cafiari tradiderunt ; S PS CPjP LEGATISKOSTP^IS. ' .r.
pag.
Et poft duo folia dicis; Inquoilludmemorabd^'f interPrinciges amp;nbsp;Ciuitates S T'A TIlAconueniret:amp; P7^0 0'UKISPS COKFESSIOKE'^^ Y ■ PJ TI^ADIDISSEKT: tarnen Theologie} que difficiles extaret compofitiq,
-ocr page 43-A NT IST VR Mr Vs alter.
Audtuimus hactenus tuas fabulofas nanationcs,Siui:? nii.’audiamusetiam hiftoricuni,ea fcribentemjquae a magnis viris acceperat : ÔC quae toti Romano Imperio non (unt ’gnota,
10 ANNES SL EID ANNS LIB. 7. folio ?/. de rebus geftis, in Comiti js illis Auguftanis
Anno 3o, Gck{ibit:
A R G E N T1N E N S E s, Conftantknfes, Mem# « ^quot;^§0Lindauq^ dodnnæ fuae Confefsionem fcn'ptam E T « * ? i I TRADVNT Cæfari : de cœna Domini non« hi, QJ7OD SAXONES, ATQ^yE SOCIB« ■^ENtieb ant: vtfupradiximus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«
Supra autem eodem librogt;folio 84« Sleidanus fic fcn’pferat:
Argentinenfesintcrea muniendi fui caufa, quo vim in# wftam afefuisq'ue depellerent,cum T igurinis, Bernatibus, «« °a(ilien(jbus,quiamp;vicini erant, ET DE DOGMATE« ^'Agis convenieb ANT,fccdusfaciunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«
Nofti autem Sturmi, quod Sleidanus, cum hæc fcribe^ Argentina habitaret:nofti, quod plaraque adta, quibus ““iftoriam contexendam illi opus erat, a præftantifsimis ''‘f‘s(etiam Reip. Argentinenfis)acceperit« Cur igithr non P^dette, in re tanta, dC qua nondum ab hominum memo^ *^‘’^ftrertiota, ncque in regionibusextra Imperium Roma# ’’^geftaeftjtam gnauiter arque impudenter mentirit' Tu '^'^j idetn fenfiflè Principes étr illas quatuor Ciuitates, ean# vtritifque Confefsioniseffe fententiam : Sleidanus Sed non is folus negat : res ipfa reclamat. Sienim
^fiitinenfesLegatisfuispermiferunt,vt Sola Princi# P^'’i Confefsio| Cæfari exhiberetur : cur poftea Argenti#
etiam exhibuerunt ; qiia ä Cæfarc non eft recepta
F Î Si
-ocr page 44-44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LvCÄ Osi ANDRI
Si Align ft an a Confefsio comm v niter nomine Pnn* ciputn Qi. CiuitatumCæfarioblataefticurpoftcaCiuitates peculiarem confefsionem Cæfari obtulerunnô^ quidem ma« gnocum'offendiculo,amp;rnultorum perkuloc’ Deniqueu Auguftana Confefsio tunc fuit a Legatis Argentinenfibus fubfcripta; quîfît,quod ArgentinenlisReipublicænortieH) non etiam cum Norimbergenfi Qi Reutlingenfifubfcriptio^ ne inexemplaribus AuguftanaeConfefsionisextatc’ Cefi® tè enim Legati Argcntinenfes non fua, fed ReipubÜcæ gentoratenfis caufa Qi aderant Qi agebant^ Vides'ne, Stur^ mi,qu'am turpiter ftes, in tuis mendacqs deprehenfusc’Bo^ ne Deus, quid facflurus efles, fi tibi fcribenda effet hiftoris return ante aliquot fecula geftarura, Qi quidem in longcK' motisvegionibus t cum in qsrebus|, quæ in Impetio jcorafl’ Cæfare, Eledforibus, Principibus, alijsq'ue Imperij bus J hottiinum noftrorum memoria, in loco celebcrr/nio,m Germania geftæ funt, apertifsima mendaciafcribereinpu^ blicum nori pudeatc’
Qu3f^jSturmi, define Cinglianifmum tuurti cum qiiaW* or CiuitatumConfefsione hominibus obtrudere Qi vendita^ rerquafi inter illam SxS Auguftanam Confefsionem (quæ ta fyncera eft) nihil fit,in negocio Cœnae Dominicæ,difm^ minis.
Deinde Sturmi, vt paulatim abducas bornines'a vew Qi Cyncera Auguftana Confefsione ad tuumCingIhmf®“’ primara illam Auguftanam Confefsionembaudobfcurj^ gillas SC contemnis. Quid enim fibi vult,quod bisfU^^ Pag-r4. pagella dicis : avgvstanam confesSIO^^“ te’mporis cavsa scriptam:' Etpoftaliqu^'^ cis: TemporüenimcaufadataCeefari : nbsp;nbsp;nbsp;quot;DE
poriiis,quam totaperfcriptafuit Confef to.Ç^md Principes nein caufa tain ardua,que ad Dei gloriam Qi Chriftiani orbhb'“* teni
-ocr page 45-ANTrSTVRMrV SALTER.
femperfincbat.temporisabantî' (vtquidam bar# barèloquuntur:) Siccine illis cordi erat vera Religio 5 dC pu# riras doêîrinæ cœleftis, vt mutilum et imperfecfîum (criptum ofFerrent : quidem aliud in Confefsione fua fcriberent, vt Cæfari/qui Pontificiæ religioni adhuc erat addidus) fucum ûcercnt: cùm ipfi interim aliud corde premerent, quod tem# Poris progreflu proferendum putarent tquot; An tu Eledores, wipes Ordines Imperij, qui turn Auguftanam Con# Idsionem magno fuo periculo Cæfari obtulerunt,ex tuo in# . qm' jqj annos Cinglianifmum, interdum eru# ^'’ffnijtamen apud te compefcuifti, donee eundem iam fi# femeleuomeresc’Hæccineconfentiuntcum tuis pro# f^Oionibus, quibus affirm as, velle te Illuftrifsimorum Ele# ‘Ofum atcß Principum authoritatem arque famam fardam J^fiamqiie elfe c' Sed de bacre infra fuo loco pluramuncmi# 'btis erit dolum tuum oftendiflè j quo mendacijsprimam ^^guftanam Confefsionem labefadarejcamque emanibus Q'^iinum extorquere conaris, vt pofteatalemfubftituas,quç ^^■^glianifino tuo aut patrocinetur , aut certe non repu#
^^ipfum agis etiam.cum contendis, Eledores ÔÔ Pnn# Naumburgi conuenerant,fubfcripfifle,non primg, ij^^utataî Auguftanac Confefsionûcumq'ueego ilium tu# 1(1 in primo meo Antifturmio correxiflem, nunc ^ntipappo me temere mendaeqarguis: ficenim
J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auJaeißimuf nbsp;nbsp;nbsp;Hoßander meuf, qui tnt Pag- V'
ajßeuerare, quot;Principes Tgt;lauml)urgi, P
^uguflanx illi quot;K 0 'M K T jiTÆ ‘ fififfiJaCts 'Tero amp;nbsp;ampîiata non ful-
’^«»i ƒ^ntipappis negaui. Proférât fgna amp;nbsp;fo-inßmulatiipfefalßrius de^
F 3
Etfi
-ocr page 46-4.^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LvcæOsïandri
Ecfi autem,Sturmi,non ignoro.quód Ek(fïorcs amp;Pnnci^ pes Confefsionem,anno X L11. editam,nonreiecehnt,ne(lt; que deferuenntxa de caufa^quód in alignibus articulis copio fiusexph'cataßt, vt cœleftis vehtasebmagisillucefceret.'â; fiduciain mentum redemptonsnoftri lefuChrifti, abfqu« humani's traditionibus, pura ótT ïncorrupta conferuaretun ad pofteritatem tranfmitteretur : ( hæc em'm verba funt*'’ ipforum præfatione:) tarnen dico ,qudd Elecfiores ÓC Princi^ pes earn Gonfefsionem Auguftanam Naumburgi fubfcni^ pfen'nt,quæ Anno jo.Cæfari Carolo V^exhibitajamp;^ poft Co^ mi'tia i!Ia,annnojgt;‘ Vvittebergætypiseftexcufa. RedtalX’ autem tibi partem præfationis ,qua Cæfarem Ferdinandu'” Ekdores 8C PrincipesaUoquuntur: quæilli denubfubft'^* ptæ Confefsionipræfixa fuit. Hæc autem,quæ iam La^^ƒ (ex authentico exemplar! defcripta ) fubrjciam, contiîl'^ genter cum Germanico exemplar! : quod manibusEl^*^®^ rum,Principum,8COrdinû Imperq fubfcriptum eftjecnini^ figna feu figilla habet, vt manifeftum fiat,ego ne,an tu j farius.
»gt; nbsp;nbsp;Cum igitur ( inquiunt Eïedîores âT Principes ) Auguft^f
»»Anno XXX.ImperatoriCaroIo V.inclytæraemoriæniî^ »».iorcs noftri öd’ nosConfefsionem noftram,Latina Sd Gcrw’' »,nica lingua fcriptam,exhibuerimus: inquafufflfflacœltftj^ l »J dodrinæ Ôd religioriis noftræ comprehenfaeft:cuiuscxW^ ,» bita? Confefsionis telles, nos duo, Philippus Landtgrauius ,, Hafsiæ, ÔC Vvoiffgangus Princeps Anhaltinus, 3» rum Eleéèorum ÔC Principum numero,adhuc ruper»*^^® „mus : non intermifimus , E A N D E M quoqu^ C 0 », FESSIONEM, quemadmodum paulo poil finitis Augu* 33 ftæ Comités Vvîttembergæ,Annojôdc. XXXI. tamLa^ „ tine,quant Germanicè typis édita ôt publicata, Sd fecunduni „quamEcdefiarum noftrarum inipedio Sd reformatio inftù
-ocr page 47-A NT IS TVR MI Vs A L T ß R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4?’,
tutîeftjRVRSVS CONSlDERAREÔiPERPENDE#“^ R£.
Etfi em'm poftca, Anno, àfc. X L. 8C X L11, prædidîa Wefsio ( quæ lnculentins copiofius'cß reper(t3,ô^ ex facræ “^fipturæfundanicncjsdcclaiata,auôi:a,ôtdenu6 Vvittem#'^ “ffgïin publicum emiflà , ac incolloquio Vvormatienfi '*'nccclebrato à Statibusilh Confefstoni addiô:»s,Cæfavcis'* /’^fidentibusac-collocutovibusexhibitaeft ')approbata, inquot; ^^^uiodefenfafit: tarnen N v n c quidcm E A M Con;^“ quæanno XXXL cxcufa eft,REPETERE“ v£ C.M. V4 Ô6 quüibet reipfa intelligeret, «* ^oN ESSE ANIMVM aut propofitumnoftrum, VL# “ JAaha aut nova d OGM ata fpargere velde# 'ändere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«
, Quiaigitur e a m coNeessioném teftirnonio»* ’’quot;'putabih's veritatisj quæperFiliumDeieiusqîie'« ''froumamp;Euangeliumreuelataeft, mvnitam esse“ P^flpeximus: Ideo consentientibvs fufFragtjs “
EAM DE NOVO SV BS C RI PS I MVS SC AP#‘« f^J’BAviMvs; ac ftat nobisfententia, I N ea Con#« ^gt;oneJDeoiuuante,constanter perseve#«« E;eoqtielibentiusfecimus,vtPosTERis nostris“ y Mcvm, certvm» et FIRMVM TESTIMONI#« '’crædodn'næfiC Rel/giontsnoftrærelinquarnus: vn#“ . „^''^’lofcant, dodîrinam v e r a m amp;nbsp;piam eflè : in^
fffe aduerfariorum fugillationes, Præfertim verb, vflt;« '|’lt;EPETJTA hac GONFEssioNE, ad înquL lt;« . ^'^’innaiore diligentia vefbi diuini veritatem propriæ fa#«lt; ^^iuæcaufa admonerentur ÔC. incitarentur, amp;nbsp;a d c o n# ««
IN TVENDÄ v‘e R A DOCTRlNA C O N# »« ^^RWarentvr,
Vter
-ocr page 48-48 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LvcæOsïandrï ,
fag »74.
Vter niincjSrurmijfalfanus eft,ego'ne,an tu : quicontett^ dis,PrincipesNaumburgi EMENDATAE Confeisioni fubfcripfiiïè Sic enim ais in quarto Antipappo, vbi me W ƒ ce verbis contumeliosecompellas:
hi obijcit : qui dixerim, Confeßioni emendatafubfcripßjß non auteprinne;cnue tibi à talioncÂT) HVC A10)E. D AT Æ. gt;AuguJlan£ Confeßioni fubfcriptum eße ■ quot;P ’M Æ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yejîra ftxxperebat » aut cert'e cupiebar.
me falfarium eße dicitii : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TC0T7 TOS
7{ll: quiFALSOmeineo ACCTS ATIS Abh^. fubfcriptiones e^ßgnum Principutn. Refpondeo Sturmi: Stutgardiam : ÔC ( permifsione IIIuftrifsimiPrincipisacD^ minijDomini Ludouici,DucisV virtembergicbamp;c.Don’*'’ mei clementifsimi) monftrabo tibimanusfiC figna rum,Principum ôd aliorum Ordinum Impertj : 5^ librum, quem intra ocfliduum in meismanibushabiiigt;'’'° tuum mendaxingeram. Quare falfarius es Sturmi, vdj ipfius iudicio : quis tibi autem porro, tam leui homini, ndea* j habeatTIntelligoautem,qualem EMENDATAMCon , fefsionem Auguftanam velisteam videlicet,ex quaaliqu^ j do hçc verba (quæ Cinglianifmo funt oppofita)deleta ET IMPROBAMVS SECVS D O C E N T E S : fubq“’ tuus Cinglianifmus latere poflèt, fi ea a Principibusapp^®^ | baretur. Prima ilia Augullana Confefsio non opus habui^ emendatione: Emendare enim eft M E N tollere: ôdeftvitiofa corrigere: quaiu''“^ Grammatica)prouocoad tuumCiceronem; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
fcripturæ L i T V R A tollitur,inquit Cicero.
tu,Sturmi, Auguftanam Confefsionem Ecclefiæobtmd' » quæ fit E M E N D A T A : hoc eft,ex qua verba ilia,quæ glianifmum tuum improbant,fint expundaramp;f hanc tu dici
-ocr page 49-A N T I s T V H M r V ' A L T n
.4 y
piæfaque tua omnia. Quare non E uftra adco aJuerfus tos tumultuaris, qui primam illam Confefsioncm Auguftanara (ÇuaîCinglianifmum non obfcurèretjcit ) requirunt. Deßj? ’’«igitur mutilata Auguftana Confefsione tuum Caîuiniff palliare : 6Ó illam primaminfimularc,qubd T E m P Ogt; CAvs Aitafitfcripta,vrnon fine caufa poftea fuerit
®utata, IpfienimEIeblores,Principes, QC Ordines Impcrq ^Quorum verba pau Ib ante recitaui 5 huic tuo impudentifsii« ttiîiidacio réclamant.
. ^fcufasetiâ nos,Sturmi,qubd à formula Concordie,quac P ^fficulo Ccenæ Dominica?, Anno nbsp;nbsp;inter Lutherum ÔC.
fada eft, difcedamus: fæpe ad earn nos reuocas: Si omnibus perfuadere conaris,inea formula veftram fententiâ '‘‘ccomprehenfam: vthismalis artibus callid'e fimpliciorii? '’Us Caluinifmum inftilles. Verba tua de ilia form ula Con^
recitabo : Car {inquis ) hac Concordia yia deferitarf^qua Pag.’Xi?» Heluttiam, ’Phryfiam, t^ueflfhAliatncontun-
^itrnoua^uaritur,(iuadißungit Eccleftas f Multa,Sturmi, •'’nispaucis tuis verbis înfunt mendacia. Si enim nos à For# ^ulailla Vvittembergenfi difcedimus,cur ca formula L i# ^OCONCORDIAE (in qucm toties debaccharis ) eft *ƒ VERB VM, INSERTA C Infpice exemplar Tubin# j l^tjfoÜoducentefimo nonageGmo fecundo, facie fecun# , ’ ƒ*'ôeinde,maius mendaciumeft,qubdaflèris, via illius , MaeVvittebergenfisfuiflêconiuncftam Angliam,Gab , ^^^jHîIuetiam,Phryfianl,VveftphaIiam. Dicmihi,Stur# • '’''■^uandoillaformulain Angliareceptaeft ôôfubfcriptaî' , r-y £lt;P ç- De Pbryfia «
^’^oloco dicetur. Etquomodoab Heluettjs fuit recepta Wcripta : cum ( fi tibi fides fit habenda ) ne quidem Ar# S^'^tinenfesminiftriillius temporis omnes earn totam reci# voluerint ç* Aisenim : Ohferuatuillud dignum ffÇ,ÿKÔlt;/pag.j5,
-ocr page 50-|o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LvcæOsiansrï
pt^orts in '^rle noflraÇ Argentina) qui f^uittemlergit nonfttMt, / cunt pax coiret, IT A fuhferibebani Concordia capuibw : yAAWyTCATlOTLE’U 1’UT10amp; 0 LEU E XCITE ‘EJ. (haóenus fortafsevevuni dici's Sturmi : nunc aperte mentiehs :)id quod humaniterdf conceffumeJh ETIAlA LTTHE\l E Sturmi.quando tandem iftamtuam impudentiam depones-Oilende vnamichedulamLutherûinqua illecuiquannpef^ mifeiit, vtreiedla impiorum amp;^oralimanducationc,ranien pro fyncero miniftro Eccîefia: haberetur i QualisverofuiG obfecro, ifta fubfcriptiO' x qua ea, quæ præcipua erant in forgt; mu!a,non recipicbantc'An non tu fie pofsisfubfcribeic hometicum Akoranum d vt tibiinterim aliquacapita, difpliccrent,referuaresc’ An nonhoceftin Religionisncgo^ cio ludere d Poftremó,raaximum eft figmentQ,quod Antipappotuo formulam illam Vvittebergenfcrnfingis»''^?’ hoc eft,Cinglianorum,fententiæ eflè conformem. Q.iaia'^ vt vanitas tua appareat, non grauabor formulam Concordia illam ad verbum recitare : monebo aucem fimul opportune locisjvbieacum Cinglianifmo e diametro pugnet.SicautcnJ , , tlla ad verbum habet.
»gt; Audiuimus Bucerumexplicantemfuam Sdalioruffliq'^ * nbsp;« vna adfuerunt^fententiam de Sacramento^ corporis fiiiTan#
t »»guinisChriftfhocmodo.
gt;» Confftemur,iuxta verba rrcnæi,Euchariftiam conEart agt;DvABvS rebus, terrena ÔC C OE L E S T1. (Tcrrens'-^'^ »» e(i, panis 5L vinum : coefeftis verb, corpus amp;f
* jgt;fti.) Proindeientiuntamp;fdocent, GVM PANE
« NO vereSC SVBSTANTIALITER aDESSE» EXHIBER 1 ET S V MI COR P VS 8C fanguinem Chrifti. ( At Cinglianidicunt, corpus Chriftia ternstanto locoruminteruallo diftare,quantum diftatcoelun^ 2tertis;Si j exagitant I
-ocr page 51-' A K T I s T V lî M T V s Aî,TÔR.
«xagrfanthancphrafin,c v m pane exhiberi'corpus Chri» (ii,) Etqaanquam negant fieri tranfliibftantiationem; (banc '* Lufherus duduni etiam in publicis fuis fcriptis reiecerat : ) '* lt;' necfcntiunt fieri localem inclufionem in pane, aut durabb Icnialiquam coniundlionem extra vfum Sacramenti: (quod “ ; necLutherus fenfit)tarnen concedunt, Sacramentah vniolt; “ nepanemeflëcorpusChrifti; hoc eft ; P ORR ECTO pA«“ » fentiunt s i m VL adesseSCvere EXHb*'’
CORP VS CHRi STb(AtCingliani negant,cor# Cftnftiin terris eile.) Nam extra vfumcum afleruatur P'xitle, vt fit apud Papiftas, fentiunt, non adeflè corpus (neque Lutherushoc fenfit ) Deinde, hanc inftitu# f'bnem Sacramenti fentiunt valere in Ecclefia: nec pendere nbsp;nbsp;'
dignitate Miniftri Sd fumentis. Quare ficut Paulusaitgt; *' 5tiamindignosmanducareSacramentum:itafentiunt,C OR#
CHRISTI amp;SANGVINEH CHRISTI POR#« ; ’^'^1 etiam iNDlGNISfieiNDlGNOS SV ME#« ^E:(hocomncs Cinglianinegant:^ vbiferuatur Inftitutio« ^hrifti;fe(jfalesfumere adIudicium,vtPaulüsait:quiaabu#« 'äntur Sacramento, ciim fine poenitentia 8gt;^ fi'de eo vtantur : *lt; 'r^Mui nam fint indigni : quigt; videlicet, fine poenitentia Sd ƒƒ Sacramento vtuntunCinglianthos non indignos voca^ jjunt: 5^ aiunt,Paulum indignorum vocabulo non intel# ^'^impœnitentes amp;nbsp;infidèles./Ideoenim inftitutum eft, « • /erA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;henefi'cia Chriftitillos in# tc
fanguine eiusablufiqui agunt poenitentiam, lt;« Chriftum. Hadîenus formula Concor# lt;« ^yitrcbergenfis.
patr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;formuIa,Sturmi,quod Cingliano dogmati
inter præcipuaseius partes, quod totie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;repugnet Cur igitur huius formulæ
mentionemiVt fijb e/us nomine Cinglianifmum
G 2 fim#
-ocr page 52-52- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LvcæOsiandri
fimplicibribus obtrudasC AtCæquisah'quoties)i'nhacfo);/ nmla nuKa fit menn'o Vbjquitaus, Quid tum poftea fißw ecriis earn tum i’mpugna(îet,fenfiflètLutberumnonelto gueni,neque fine argumentoruni neruis^Scd quia de Cœna Domini, non autem de Perfona Chriftir inter Lutherumôi Bucerum agebatur : ÔC Bucerus in hoc Articulo Cœuxoïfl“* niaconcedebatjetiamimpiorum(ièuimpœnicentium)in3nlt;' ducationem:quid opus erat de Vbiquitatediiputarefpræftf'*’ tim cum nulla argumenta probationisinferere/edtantuf fententiam iuam de præiêntiacorporis Chriftiin Cœnareti^ tare NvDE vellentiitacertCjVtnequidemverba tionis( Hoceftcorpusmeum)infertafuerint, Ergo'neL^^ therusetiamhæc verba Chrifti( hoc eft corpus meum)po'^ illam fadîam Concordiam reiecit, Sgt;£. ad rem nihil penin^J^ iudicauit:quia formulae non funtiniertaf An tUjSturpi'^ . hucfrontem habest’Tu'nees illeegregiusdiiputatorjqii'’’quot;' (èrum, fcilicetj Pappum venatorem a duobus catellh eripuilbi cum adeo infulse argumenteris,vtomniumj Dialedî-icarumpræceptionum oblitus videâre.
Quare, Sturmi, tuo Cinglianifino alios coloresindiiû^' ) formula Vvittebergenfis nihil cum tuo impio errore . commune^
P E RIN D E autem vt Pontifîcfj fcriptores, cum mon!)s facrarum literarum (ad fuum inftitutum idonclt;W ftitui fe intelligunt, confugere folent ad traditiones nbsp;nbsp;nbsp;ƒ
îorum NON SCRI PT AS: itaruSfurmi,cum vide^s^^ di^^is Scripturæ neque noftram fententiam euertetc»'’ tuam confirmare pofie,ecgt; delaberis, vt ad traditio’'^® fcriptas confugias;ô^ fingas, Apoftolorum fucceifoms'ns^^ resfuorum auditorum infufurraflè veram ä^fpiritu^Icm myftcrqs dîuinis ( inprimis verb de Cœna Domini)f^'’fV îiam.: quæ non quidemin Apoftolorum fcriptis fitj
-ocr page 53-Antistvrmivs altkr.
fdqux afanâis’Patribus de manu in raanum fit tradita.
Sicenim fcribis: Clemens lt;gt;ïlexandrintif Catecheßam fKitialijfdam Jocnerunt ; in aitres Casecbuntenorum inlufurrantes «lyfiriorum WsTlCA°M. SENT ENT I Â’Msinde «iw Catechifinui diBui ei^ : quod 'MTSTICE'S amp;nbsp;ßiiritualK ita duribuf eorum infufurrabatur ,^1 adcorhic j'onwsperue^ ’’’''ft :yt ex corde exiens ad osferueniret,amp; fidei j^irituf fanUi
Canfeßio fieret adfalutem,amp;c.
j., ^^Voftfolianonmultajnquis: Tanern enigt;nT)ominifen- Pagm.-J’ ''^^Of^arù^erci^imugt;s joculdyidemut imanibuipalpamuf, lin-
; fed ad aures nonperuenit : amp;nbsp;pro^iterea ad animum n^itafertimt.lT^ClfE- CATE CHE SES NE-
1 ^^SSATIÆ FTET^TNT:amp; ^TOSTOLO-j TT^AT) IT I ON IT T S OTFS FEIT»
I ’ïO'iftbaritätesT AT fabßdio'venerunt:paßores T E 7^
I ^^CCESSIONES TE’MTOT^E'M reltdifunt» qui
» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;animti noßris infußrrarent» quidßbt pand Domini yeltt;
1 i'*^^frgj'entet;quid praßet hic pand,hoc Slt;icramentum,hac resfacra ' ^[wata,boce^,hoc .S IG NE'M facraamp;tœlefid rei , àDo-I înjîîtBfHw.'T^fresduaSipanemeSr'vinumoculdcorpordtFF wtem eÿ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IS fideltbus in myflerio corpui amp;
\ Domini 1 NT FE NTE S gt;nbsp;duas ( inquam) has res '''quot;JucOTmitf amp;nbsp;biberemuf : Spiritus fanÜi fcilicet INF E 7^
r ’^idaudio,Sturmilt;tu'nerurfusabexpreflbDeivcrlt; “^^^TRADITIONES non fcriptas nos reduces cquot; hoc# eftveva fidei noftræ fundamenta oftcndereC An tibi inftitutio coenx Dominicac, a tribus Euange#
\ ApoftoloPauIo tanta diligentia amp;Ó fide defcriptaï 1 hoc non eft Religionem noftram Pontificiqs P R O# \ ERfi;; Si enim tux Catechefes illx locum habete debent
1 ccxnxDotninicxcm nonetiatn in ca:teris con#
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X, tvouet#
-ocr page 54-f4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LvcæOsiamürt
troucrfiïsjquæ funt nobîs cum RomanenfibusCVerbigratiaî inuocatione fanlt;florum,dc Miflæfacrificio pro viuisct morcm'sc'ôi^ id genus aitjs nugisPontificijscNoiv Matth.17. ne pater coeleftis dixit de vnigenito filio fuo : H v N C A Matth.26. dite:' Cur igitur hune non audis, Sturmi, dicentem tibi-* Luc.aî’ HOC EST CORP VS mevm:* Quid opuseftiftisinb tCor.n. furrationibusin aurescquot; Talia'ne funt noftræ Rcligionisiflf«’ fteria^quæ in lucem proferre nefas fit:qualia olim erant qux^ dam ethnicorum facragt; quæ vel propter abfurditatenijvcl propter obfcoenitateraoccultabantiirf Et,opus'ne erat vtaii^ thoritates Patrum dodlrinat decœna Dominifubfidiovenb rent C Q^em articulum Religionis noftræ fyncerum retinal* bimus : ft negletfto exprefto feripturæ textu, ad traditions’ non fcriptas nos conuerteraus C
Audi igitur, Sturmi, Chryfoftofflum: an ille in connus'’ uerfiis Religionis nos ad traditiones, an verb ad fcripW’^^'Ï’ remittat. Is enim in Euang. Matth, cap. 24, Hom. 4?' “■ »’ aittQuare hoc tempore O m n e S Chriftiani conferre ft »»SCRiPTVR AS debent. Quia in tempore hoc.exquoo^ ’’tinuithærefisilla Ecclefias,N VLL A prob atlOpotelé »gt; efle veræ Chriftianitatis,ne£p R E F V GIV M poteftclft Chrigt; ftianorum aliud, volentium cognofeere F i D E t V E »’TATEM,nifiSCRlPTVRAE DIVINAE.
Audi,Sturmi,etiam Hieronymum: is in Matthæutn W quot;fcripfit: Quod SINË avthoritatb scriptVR^^*^ »»tur,eadem facilitate contemnitur, qua dieitur. , ,
QtrarcjSturmijCum tuisillisinfufurrationibirS’^JP cris literis minimè fundatis Cinglianis CatccheGbus(™'”^ ptis vn'a etiam tuis mendacqs, calumntjs 6C blafphemqsjq“’’ in doeftrinam noftramfyncerameuomuifti)proripe reading fulas infortunatas : aut], fi mauis, ad Gangem Euphratetfl.
Tag-}** quoturixatoresTheologosablegandoscenfuiftft g
-ocr page 55-AntIStVRWIVS alter,
DE LIBRO CON-
C O R D I Æ,
y Aide ftomaclian's,Sturmi,cum iexillis Thcologfs, ’ 9*^iiufluEledlorum 5^ Pn'ncipum Formulamnouam ^nuordiæ(quam tu vnacum Cinglianistuis,canepeius amp;nbsp;^''2,'Jcodifti)confcripferunt. Et baud obfcure infimulas ^Witatis QC impudentiæ ,quafi (cCz vitro in re tanta, '^wint,atque tyrannidem quandam in vniuerfam Chrb 'Wclefiam afbcctarint : quafi aliorum vel ncgIetSis veletilt; ^'nipretisfententtjs ÔC iudicqs,ex cerebro fuo commenti fue JinGquod ipfis placuiflet: quod deinde Formulam illam mas» Jîattibusjôi per vim, Ecclefiisobtruferint,hodieque obtru# w.Itaque amp;: in jpfos Formulae authores,Slt; in reliquos eti'^ ’■nfynccros Theologos ( qui idinftitutum veladiuuerunr, ''dralteniapprobarunt)plauftra conuiciorum congeris,cóCf 9Be Infinitis penie calumnijs ÔC contumelijs oneras.ldque falt;! ^'sexmeracharitatc Cingliana, tanta fcilicet ,modeftia, vt fi ’aumfcriptum in ipfo Oreo à latrante Cerbero didtatum efi ‘^Lnihil ad fummam acerbitatem amp;C virulentiam accederc gt;«uiflct,
p Recitabo igitur,^fimpliciter QC candide hiftoriam, de , %la ilia Concordiæ, quomodo conferipta, quomodo ^^WïîafiCexpolita.quomodo deniquefubferiptafit. Inde
fiet,an reÄe in Theologos adeb fis debacchatus, J Ante annosdecern ôd amplius,fynecriquidam Theo* '*^'*n fijperiofe Germania, amp;nbsp;in Saxonia inter fe amice ^ontu/erunt de via ac ratione ,qua errores ,qui bine inde in ^Wefiisquibufdam ferpebant, e medio rurfustollerentur, bcclefiis pia fyncera pax reftitueretur, atque pius inter fynce^^
-ocr page 56-LvcæOîiandrï fyncerosdodîoresconfenfus publicoaliquo fcripto deftiottj ftrarctur. Varia autem inciderunt impedimenta, qux iHu mftitucum remorabantur« Cum verb llluftrifsimus ccpsac Dominus, Dominus Auguftus, DuxSaxoniae,!^ le^or, dCc. atiimaduertiflet, quot corruptelaedoamp;rinxclt;x^ leftis in Ecclefias ( quorundam Theologorum aftutiaatquf technis ) irreperent, tanto malo occurrendumratuseft» confirmauit ipfius celficudinem infando illo inftitutojqu^ viderct, etiam alios quofdam Principes, pietate praefian^ £C Zelo diuino flagrantes, idem optare atque proniouetein^ ftitutum. Etcertior faduseratiamElecflor,deTheologo^ rum pio conâtu : qui tarnen adeffècflum nonduffl rat. Cum Principibus itaque fecret'o Elecflor Saxo con''f’ contulit,atque communicauit : placuitc^ » vtTheologis?''^^ bufdam id negoctj daretur, vt fcriptis compofitis viam^'' tionem oftendercnt,qua Sx^ crrores excluderentur,0!^T^^ radocflrina adpofteritatem tranfmitterctur, atque pia gcßmoquinto,eiusreilam fundamenta aliquaiacQa^”*^'’',’ ( tum demum Eïedfor Saxo vocat ex Ducatu Vvirtembtf?'^ 1 co D. lacobum Andrexjamp;Tquidem reuera præteripfiu^’^,^ peiflationemfvocat etiam è Ducatu Brunfuicenfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;
num Chemnic/um:ex Academia RoftochianaD.Dau^
luiu.cJt rAvduciiiidxvuiLOLiiidud(
Eleifloratu BrandeburgicoD.Andre^M^ -
l_ .'H I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. I- !- — Jj.vfirT/f
Chytræum;ex 1 cuIum,8C D. Chriftophorum Cornerum : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
xonia D. Nicolauin Selneccerum. HisTheoIog'^ °° congregatis mandat Elecflor, vtlecflisat^ diligentequot; fis illis,quae ad præparationem facfla erant, fcriptufflcomp® nerentunquocontrouerfiçjquçinter AuguftaneContes nis Theologos exortae erant, explicarentur, ac vera finguliscontrouerfiis fententia exponcreturjamp;fafquot;'^''^^^
-ocr page 57-AntistvrmïVs altek, fonhrmaretur.'falfaveró confutareturatqucrerjccvctui, ld urn efl à Theologis illis magna diligentia» Qtn'a verb,vt f^inpfouerbiojplus vident o c v L i quam oculns,miflura ^’lab Elecfïore Saxone illud T orgenfe feriptum ( quod turn ^ONSflt a TI o n I S titulum habebat)adpraecipuos ‘■’iperij Principes , Auguftanam Confefsionem profitent petitum eft j vt fuis id Theologis proponerént, eof indicia ftriptis comprehenfaexpeterent: eaque ad perferricurarent. Et poftulatafunthacra^ '''^^faliarumEcclefiarumiudicia,non raodó confentientft y^'Ïisfex Theologis, verum etiam idipfum poftulantibus ^antibus.
Ledns eft igitur liber ille Torgenfts ä multis præcipuis Gcfmaniae Thcologistó^ fingulis Iocis,communicato confît 'lt;0j annotatafuntquædam, quae mutanda viderentur, Etfi ‘‘'irti, quo ad fubftantiam ( vt vocant ) fynceri Theologi ®^nes libriarticulos probabant : tarnen quia quædam prolü ^‘U’jqnatn nccefsitas poftulabat, pofita erant, ca eximenda *üdicabant: quædam copiofiore explicatione indig€bant:aligt; verb nxitanda videbantur , 6C commodioribus verbis Poîienda : ne aut calumntjs occaßo daretur : aut infynceris theologis rimæ,in quibus fuos crrores occultare poftènt, ''^reliriqucrentur.Et gratias egerunt pafsim fynceri Theo^ ^'Deo Optimo Maximo, óó Illuftrifsimis Elccftoribus 8C ^^f''tipibus,pro falutari illo ÓC pio atque valde neccfftrio ins
Quidam verb Theologi, qui aut occulte Cinglianiß ’quot;“’’^»antSynergifmura in pecftore fouebant, hodieq'ue fo^ ilium fugillabant : amp;ea etiam reprehendebant, 9‘^ænonrcprehenfiione, fedcomraendatione,dignaerant: pi'ærtrea etiam in rebus leuioribus multa ( nodura videh7 quærentes quot;) carpebant : ea fpe ducfti, qubd fuis Gildis ÖCaftutisconfiltjstotum illud incoeptum innihilum
H redisi
-ocr page 58-$8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L V C Æ O s I
A i\‘ V .It J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ■■
fynceri homines calflihn^ naiicosTheoIogos
re digi po He confidebant. Ethün fuis hincinde {parfis,etiani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;----- ,
ab hoc libre abfterruerunt : de quibus tarnen bonaro concipimus,qubd aliquando,8C fortafle breub ad nos finf
Cum fgitiir Eledlor Saxo Thcofogorum de fibre Tof^ genfi iudicia accepiflet: communicate rurfus cum alijsc^ rtoribus ÔC Principibusconfilio, eofdem illos fexTheolo^ gos Bergum ( prope Magdeburgum ) conuocat : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।
TheoIogorumiHisproponit.’atque iubet, vteadiligent^*’* in Dei timoré legant,expcndantgt; ÔC quae bcneadraonuifltnt reliqui Theologi,obleruarent : atque ita Jibrum Torgei’f^'” i abfoluerent : ne quid in eo iure à fynceris Theologis deGii^^ I ran' poffet, Paruerunt fex illi Theologi; Sd raagna dexttr'^^^ te, diligentia nbsp;nbsp;fide, ea, de quibus bene monuersntr^^'^
Theologi, libre infèrunt,eumq; iudicîjs, quæ locum potcrant 8gt;C debebant,conformem faciunt. Non autewfi’^quot; potuit, vtomnibus fatisficret, propterea, quód indicia diuerlà, pro ratione Theologorum, qui non ideminonirJ* bus fentiebant^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Spero autem me ledîorf rem non ingratam fac^furumi^ cotiasillias Formulæfummam breuifsimisrecenfeam,
Compîedlitur Liber ifJe vndecim capita.In primoreci^ tatur vera fententia de peccato Originalirquantum id fitraa^ fumrquöd,videlicet,omnes homines reos faciat æternçdani^ nationis: ô^quèdex hoc fente omnia reliquapeccataamp;'icc'* lerafcaturiant.Et retjeitur atque damnatur pcccatum extenuat: ÔC ea,quæ peccatum efle ipfarn hominis fubftarttiam, afîêrit.
Secundum caput traditveram de liberoarbifrio,feiivw ribus humanis, fententiam : quod videlicet homo non rena^ tus aliquam libertatem in rebus externisamp;politicis habeat;
fed in
-ocr page 59-AntiStVRKIVS ALTER. fdinfpirtttsalibus, amp;nbsp;quæ ad æternara vûam perti’nentj ho^ niinemtotumellc mortuuniivtfuis viribus fcfe neque érigé«» Kncquereftituere pofsit.Et daninatureoruraerror,quiauè«gt; funtjhoniineni coaêle peccare : SC eorum,qui viribus huma# Visîliquid in conuerfione hominis tribuunt.
Tettium caput eft de luftificatione fidei:in quo docetur: hominem iultificaujioc cft.iuftum reputari coram Deo, per propter meritum Chrifti fide apprehenfum. Et rei}ci# ^**’'^'\uedamnatur cum Pontificiorum, turneorumerror, ^'’'Ciriûum dix^re noftram effe luûitiam tantum fecun# P ® fuam 'humanam naturam : amp;nbsp;eorum, qui aflèruerunt» noftram effe luftitiam untum fecundumdiuinâ
^âiîttiaturam.
InQuartocapiteaj’iturdc bonisoperibus : 2C docetur» qubdeaquidem certb iequantur vcramfidem inChriftura, ''tfîuâus fidei : fed qubd tarnen bona opera ad luftificatio# •'ttn hominis coram Deo nihilfaciant. Reijeiuntur igitur pfopoûuones illç falfac: Qubdbona opéra fint ad falutem ne# t^tfiria : Qubd impofsibile fit, fine bonis operibus faluari : Qu'od netno vnquam fine bonis operibus falutem fit confer tutus: Q.ubd bona opera ad falutem fint pe rniciofa.
Quintura caput oftendit proprium diferimenLegis ôi ^uangelq ,6kS docet »Legis officium effe peccata arguere, ÔC Dci denunciare. Euangelq verb effe officium peccato# '^^tdipifeentes confolari, atque peccatorumremifsionem ’’^'^unciare.Etreqcitur error,qui Legern et Euangelion per# atque confundit.
Acapite Sexto monftratur vfus legis diuinx inbomi# renaiis : qubd,videlicet, Lege admoneantur de ea ®“^ietïtiaôi gratitudinc,quam DominoDco debcnt.Etre# eoxutn error, qui Legern prorfus ad renatos nihil per# , eamcç tantum infidelibu s ÔC impœniientibus V^^pottendara affirmant.
H 2 Septi*
-ocr page 60-LvCftOsiANDRI
Septimjm eaputcompledlitur do(Snnamdcfubftantlt;2 cœnæ Dominicac : Si docet, cum pane fie: vino in coena Do/ mini(quando InftitiitioChnftiferuatur)exhiberi corpus 8lt; fanguinem Chrifti : à dignis quidem, ad fide icon/ firmationem, ÔC vitaefpiritualisconferuationem,atcpalifflO/ niam:ab indignis verb ad Indicium. Et reqcitur atque dam-natur dogma, quod veram corporis nbsp;nbsp;fanguinis Chriftiin
cœna pr-acfentiam tollit«
Odlauum caput agit de perfona Chrifti.Docetur,qub(i in Chrifto fint duæ naturæ, diuina nbsp;humana : quod hæna/
turæ perfonah'ter ita fint vnitæ , vt nunquam feparentur, nunquam mifeeanturaut confundantur, neutra in alteram tranfmutetur. Ex ea verb vnione hocetiamconfequi: vtdi^ uin3 naturahumanæ naturae aflumivx fuas proprietatesre-^ ipfa communicet : ita quidem, vt Humana natura (proj^^^ vnionem perfonalem )non tantum dicatur, verijm fit vere omnifeia,omnipotens,omnipræièns. Etdamnatuif Eutychianifmus, qui naturam humanam in diuinamcon/ uertit: ÔC Neftorianifmus,qufduasnaturas inChriftodft uellit. '
In nono capite docetprtChriftum reuera ad inferos nogt; ftra caufa defcendiffe,nobisque viefforiam rcportaffe.Mond aufem , ne de modo defeenfus Chrifti ad inferos curiose inf quiraraus: eb qubdfacrae literæea derenihilcxprefs'edefi/ nierint.
Decimum caput agit de caeremontjs in Ecclefia, verbo Dei neep funt mandatae necg prohibitæ : quas«lt;il‘»'$’$‘*' fo'ent appellare. Ec monet, etiam in rebus illis perfein'iwc* rentibus nihil pofle concedi hoftibus Euangelij; quamdiu illi Euangelionpcrfequantur,nec fanam doeftrinamrecipi/ ant: eo modo agi iubetme infirmi offèndantur,hoftescri/ ftas toilantjSó libertas Chriftiana periclitetur.
Vnde/
-ocr page 61-A Ntiït VR MI VS A L T E ».
Vndedmum caput exph'cat Articulum de Prædeftj'na^ (ione Dei; eamqueita confiderare doce^vt cx ea fidcs nofoa foboretur » ofFendicuIa mitigentur Reijcit verb earn de Pfædeftinatione doblrinam,quæ homines vel ad deiperatio^ ''fmadigitjvel in Epicurifmum præcipitat»
Poftremó fummariè rerjciuntur bærefes quædam eorum, Auguftanam Confelsionem prorfus non agnofcunt: '“''’ïptiftarum videlicet, Suuenckfeldianorum, Arianos “'^^ntitrinitariorum.
P y'diber cum eo,quo fupra diximus.modo ( poft accepta t‘wum indicia ) 'a fex iftis Theologis abfolutuseflèt:Ib Eletftores, Saxo 2C Brandeburgicus, datis ad re# ^Principes Auguftanam Confefsionem profitentesjli# vnafingula fingulisexemplaria mise re ; rogantes,vt ea J^ffrislmperij Ordinibuscommunicarent,atque id operam formula haec Concordiæ à Theologis, amp;nbsp;ijs qui j^^''olispræfe(5tiefftnt,fubfcriberetur: fi tarnen priusTheo^ 8' 8^ Ludimoderatores earn legiflentjatque in timoré Do^ ‘’'■expendiflênt. Sic enimhabent literae Eletftorum,quæ, - ^f^iiiispnncipum Si Ordinum Imperi] hodie pafsim aamp;
Prn
fotnpto animo hoc pium inftitutum reliqui Principes 0lt;S exemplaria cæteris Ordinibus»qui fingulis ü[j5'P'bus afsignati fuerant, communicarunt ; pctentes, vt (ori^'^^^oïogis QC Scholarum Rctftoribuslibrum Con^ Ï^^^'fgendumj expendendum,deinde verb demum fub^ Nemo fuit coatfius vt fubfcribc;# eliiulium fpacium deliberandi: ne quisaliquid agcret, cuius ipfum poftea pœnitere poflèt, N^^’‘*^™usPrinccps ac Dominus,DominusLudo# meus clement
» niifsis legatis, ab Ordinibus, fuae Celfitati afsignaü
tiSj
-ocr page 62-çi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LvcæOsiandri
tisjhuràanifsïrhepetfjcjvi librumil'utnTheoIogis Ô^Scho^ larum Rcô:ohbus proponerent,atquepoftularent,vtcum librumîegerent,amp;fubfcriberent,fiiudicarent, t,yif CVM SACRIS LITER1S,ET CVM AVGVSTANA CONFESSiONE CONGRVERE4 Et vt fpadumnon modo legendi,verùrn etiam deliberandi Theologi habercnt. fingulis Ordinibusfingula mifit exemplaria.'quonjmdefw hendorum etiam facultas ipfis data eft*
Lecff us eft igitur liber ifte, ÔC poft deliberationes habitas fubfcriptus cft à Theologis ôâ Ludimoderatoribus ijs,qui fynceræ docftrinæ ftudebant at(Ç fauebant.Et plæricp Deo Magiftratibus pro hoc falutariôCneceflârioinftitutograttas egerunt: qubd viderent.librum Concordiæcumfacrislitcr'S ôi fana docftrina,quani ipÛ hacftenus docuerant,egregiett?ß^
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi
Huic verb libro duo hominum genera fubfcriberet^® runttTheoIogi non fynceri: verbi gratia,Caluiniftggt;Fbcci’* ni,2C Synergiftæ:amp; quidâ Theologi niniiura meticuIofMu* ftiraproborû calumnijs a fubfcriptione deterreriftintpa^si.
Nulli hominum hoc libro periculum vitæ cft creatum. Qubd enim Illuftrifsimus Eledfor,Saxonix Dux,vnuni auc aîterum hominem improbum, propter infignemperlîdian’» aut libellos famofos,carceri inclufitmon hoc propter fornw* km Goncordiac non fubfcriptam facftum eft. Quidam vero Theologi, qui poft multas admonitiones fubfcriberc pertJgt; naciter recularunt, dimifsi funt : proptcrea qu'pd furn eflèt.ipfos aut Caluinifmo,aut Flacc^anifr^o,a^tƒ‘^/quot;^’^* gifmo ita infecftos eflè, vt correcftionem non admitt^^^^’ quorum t3men(qui dimifsifunt) admodum exiguustuitiP^'' totam Germaniam,numerus.
Poftea verb etiam Præfatio libro præfîgcndaj Elccftorum» Prinçipura, 5lt; Ordinum Impcrrj, Âuguftansm Confebio*
-ocr page 63-A N r I s T V R ivf t V s A L T E R.
^l’^prontentiura nomine fcripta eft,quætotiushuius Inféi^ ^irjtiones compledîitur« Et poftquam approbata eft,tanlt;gt; liber ille Concordiaccum fubfcriptiontbus tn'um Ekü^ j^i'UnijPrincjpum, Ordinnm Impeiq,amp; Thcologorum in j prodqt: quod omnes boni intelligentes homines ?'’odeßderio,6C multis votis,dudum expetiuerant.
I’M. LlllUltl 11 jl 1x111-/ICI. LOI C 9^ t 1 lllL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VV \»zl VI111C O 1111
j ^'Mimonium ad pofteritatem etiam noftram dicent
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in archiuis Principum aflèruantar,
autem liber ille Concordiae non modo controuerlt;gt; j,?''’diiudicationem, quæ fuprà paucis eft recitata, verum
1 J 5'lli dijudicationi hæc fcripta publica * amp;C dudum in Ec* ’Pprobata,funtadiund3;TriaSymbola,Apoftolicum, Athanafianum: AuguftanaConfefsio prima: Apologia : Articuli Smalcaldici : Catechifmi duo
. minor SC maior : quæ teftantur,quale dodîrinæ gelt;î l^'^^^Illuftrifsimi PrincipeSjêC Ordines Imperîj, SC Theoi»^ (^^^*i2(^enusamplexi fint,SC in eodem perfeuerare conftan Ij^^^deonunc ad te, Sturmi : Quid tandem geftumeft in Q “'^gocio, hominibus pijs, candidis,ÔC honeftis indignS i S’igitur fronte audestotconuicîjs profcindere innocent '^ines Theologos, qui librum Concordiæ vel confcri# (■^'^''t.velapprobarunt SC fubfcripferuntc’ Vocascnim eos V Itnperij; latoixa Carcinomata : FT ’FJ. A S ; Chre- Pag. iamp;, ,ǃ’'ùîiƒfr4ƒ,JMlt;^ nafci,hoc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facultates augere, lonorti
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poßint : qui adlucem amp;nbsp;ad/olem quot;venire non foßint; niß nbsp;nbsp;nbsp;çj*,
r/j, ßnosenecent. Cur toties de SIC A Theologorum gar;
L ^tie ficarios eflê baud obfcurefignifi'cas i teqûe Thcoi«
]'j] telis SC ficisexpofitum elfe fingis i Quid de fr*:e 173,2«1UI4. ’^‘°§orum gannisf Cwr vt afinos traducis,qui in Theo^
^ogia
-ocr page 64-/if, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LvCÆOsïANDRr
logi'a fcxcentics te funt docfliores i de quibus feribete audes ; ^uojßnt loquaces in conuiuijs : muet in eongreßioniiui eruilitorum hominum'.Jußurronts in cubiculis,
Atep vt praeclara illa tua Cingli'ana modeftta magis agnoi« (ci pofsit, Srurmu amp;£. veftra chantas, quam vos Cinghani to/ tics de vobis ipfis pracdicare foletis, melius innotcfcat, récita/ I bo etiam prolixiora encomia, quibus tu Lutheranos,hoccßi fyncerosTheoIogosornasan quibus ferè tot funt fflendacialt; quot verbartot calumniæ,quot lineac.
Dicis enim ; nunc SEX Vconantur
fitp^rimere : ira etiam fempiterna memoria pauUtim E»’ , theri monumenta ßoltabunrX b os:ó frons,)^f ipßfolißtperepiilf'
antur, amp;nbsp;T^gnum occupent.
pas-*5' pag-'5' pag^’’ pag-'o*' l’ag-üJ,
Dicis : quod Confeßionem ^uguflanam exterminent :
Pag. 46»
flanamConfeßionem; quodfublatamyelint tyiuguflanam^OTi j nem:(3reifuumCentonemantepona»t. Ais: Theoloppsai*^^^\^ cades, amp;nbsp;euerfionem maximarum 7^rumpublicarumafftll‘ff‘'^'‘^‘ Ais etiam : Ißi '^eero homines,contra omnem Comitierii»i»'^ß'^ f3f c»nßetudinem,iusßbi condemnandi arroganttamp; conderrtn^f^^* formulam annos iam decem àpaucit meditaramproferttnt : maximumell,Âlgt;l’KO feptuageßmoprimo,d'H /V
S r'BSCT^J'P TJU: idquodcumopuserit,qMlt;*gt;^^*^^ confirmarepotero. Tu verb,Sturmi,hocmendactuo' quam confirmabis : quomodo enim fubferipta fuit quac tum nondum erat conferiptat' De formula cfquot;”’’ hodie extat,0^ fubferipta eft,nobis nunc eftfetn’^’'.
Pag. »I.
tAnnon queam ( inquis ) ammaduertere, qu^gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,
fint,amp; quomodo ad hoc arbitriumperuenerint : quidag^f^ gt;? aganc,quomodo fuffragiaprehenfent3aucupentur,exptt^ obßruare liceat,quibus'Vrantur internuncijt'^ ribusf quibuf mendacijs '‘quibus ealumnijs!’
Dc*
Antistvrmtvs alter. ify
Deinde alioloco dc Thcologts in huncraodurn fcribis : Si lt;^!iihislorores (tra»] ct inuiJiain} accefferit hy^ocrißs^cum reli-rjryirtut^j-alßaßecie;ßea, bonorum ‘Principum animos occu-
Kamp;aures Irorum a^eriar calumnijs: inde tum carceres, fügte, exi~ ^^'^^tdielonorumffutceßio deteriorum, amp;nbsp;veterts dißiflinx, amp;nbsp;no~ ’’•*jÖquot; laudis conutrfio. P’hi'vero adbxcaccédant h^ot^jcvroucla' ^^^^’^tsfacerdotes, demyflerijsaltèfApientes, grandiloqui Orato~ fßum/jis conßirentiCpi^iro^oi amp;nbsp;l^oitocTTHÄoi negociatores cle~ lt;iaas yelint tfcrtbant, amp;nbsp;leges, yt yelint, interpreten-
^ericu'um creent,pr(i quibtu Chrißws mortuits efÇ, amp;c, / ^tpoftaliqua: Si'DtBatorem quer is ,confuleyeflram forma-folitm diUatores, fed etiam damnatores inuenies : qui non, ’’gt;1» riferia nugaris, demant opinionem yeritatts errori ; fed qui
Ißjlidnes, munera,paßoratus, officia ,ßipendia, bonore amp;nbsp;yita ca~ '^'‘'quot;f'nexißitnationem, quipatriamadimant. Ibt ‘Diiiatores Syl-^ßreperiss: quiinnocentesdndiila cau/a, non auditos condemnent. ’’iitvetiies, ctvr omnesecclesiassva dictatvrä
Denique fex illos ThcoIogosBcrgcnfes bis verbis calum# Pag '99’ ®*3ris: T atres pro Äntichrißo haberi yoluerunt, qui Je 'xniuerfalem
; qua mijeria Ecclefiarumfutura ejfet hoc inftituto tß^no ^^J^^irefexyniuerfales exijlerent: quorum decret is effet obtemperan-in bis ynus eßet omnium dominas, inuentor amp;nbsp;author noua-quot;^quot;''becretaliumf
Et poft aliqua : ’P/e quidem (inquis) legitimam conceditis Sy P''’S' yit SO LPS VO ^IS totitts Europx authoritatem amp;nbsp;iu4
Quando Patrum, quando noßra memoria ifîudfa-^fcconceßum efÇ ; yt S E X 1/^l PjL totius Europa talem, fibi 'Sifurparint authoritacemi‘
Qiiisautem non vider, Sturmi, quanta caîumniandiamp;T ^^ntiendi te libido inceflèrit : qui rem totam, vt gefta eft, re^ ^noijerit/ Itacgiamtibiillijd tuumoccinam, horainimen^s daci
-ocr page 66-L V CAE O S I A N DRI
trag«’37.
daci S^calumnfaton : qiiod tu in mc male torquere votuift i« l^bienimtnendadumÇinc^ais) ^^anifas: ilgt;t Dti iabei Jomtciliufn, l^bi '\gt;bi menilacem mihi oflender^: madi/io, manicèilici^ur , dhitoineodimhomine Spiritum JanSlum abeße monfirabo. /ntennsndacium eÿ SpirituinfanBum,tantum initrual' bum eb^, Telpotiùs maiut jj^acium e/Çj qaàm inter Terum Terutn bonum^ amp;nbsp;Terum malum. Quare^ Sturmi, cum, vel teip^^ iudtce, SpiritusDominibonus a te receflèrit , dubiuitino’’ eft , quin Spiritus malus in eius locum fucceflcrit: non eni^ folethofpitium vacuum relinquere : AfTumpfit autcmiUs*^^ ptem alios Spiritus fecû, nocentioresipfo, Qi. ingrefsihabitant in te: ôc per osruum totraendacia,totcalumnias, totblaipb^^ mias(quot hadîenus2udiuimusSCporrbaudiemus)exhaIalt;’'' itaque (nifi refipueris) extrema tua peiora fient pn'mis : û}'^^ I V D I C 1 V M DEI tVST VM EGO TIBI 1 N N O
DOMINI SERIO DENVNCIO.
Tag«59.
A Theoïogis ad ipfam Concordiæ Formulaiîi dïgt^“'^ mur, amp;: quibus earn contumelîjs affi'cias, videbimus: pnbs^ men ponendæ funt tuæ loties iteratæ confefsiones, teris , te Formulam iftam (etiam hcdic) nunquam vwgt;‘ ’ nunquam legiflè: quod ego tibi iam incipio crcderc. ,
^omodo (inquis) acerbuf effepotui in earn rem (Forwu® ' ([uam non Tideram, non'le^eram: quam £ IK mC
Tüs.76. T) E L E G 1. Etpoft aliquadicis î Qui ne nunc Fag. 131. Formulam Concordia Tiderim. Idem aïqs etiam locis
ôô ais : Formulam Concordia Teßram, Tt tum non Tidi ; euw ti. ïag ïS3. theßbui intercedetem:ßc IhbE quot;El F FlC quidem amp;nbsp;HC ti
QßßlHEF/l Ho mihiTideredatume/Ç : H temporis T F Fl C F 0 me ißud celât is Teßrum inßgM dium. Hoc poftrcmum mentiris,Sturmi’, vfqueadcóvix tes tria verbaproloqui,quin mendacium admifeeas. Tantu animabefl’,.vt Formulamcelarecupiuerimus, vtnilulm^gi^
-ocr page 67-Antistvrhjvs alter.
^nvotisfiabirehmus, quam vtcitifsimeinliicemprodfrct. Ec ^U)Vanifsime,fieam videre voluiffès, potuifïèseam apudtuos ^fspolitanos Fratres videre: 5gt;C fortafle tibi earn etiam Argen:« f'nævidendanicommodare potuiflet, qui tibi retulic, quid D. ^^Ppus in Senatu Ärgcntincnfidixerit. Quare hxc tua,Scur^ ’’'Uffecta r A eftÖ£^ malitiofa ignorantfa.
Qiiantaautem, Sturmi, tuaefttemeritas, impudentia, qui de fcripto Theologico non modo iudicare SC ^%ciare, verum etiam idipfum conuicijsobruereaudes, '^J'^'^teneque vidifle, neque legifïè fatearis ncque cnim vG 7^dicis , qu'odex fide dignis virisdeea referri audicris: etiam te nonab impudentia 8gt;^ temeritate (in re tanta) f'^fiifaret.
Age,Sturmi, colligarii initio breutora illa Formulae epi« quxtm'neam expuifti» Vocasenimeam Formular» ^'S^'iioftttuformulamimmanem amp;nbsp;monßrolam ; deformem formu^ ibidem. '^'^'inuifamformulant : formulam dijcord^ Qortcordia: infidtofam Pag.65.90. lf'gt;'nlamConcordia:formulamt in ^uafint monjlra yerboru: Gran^ Pag ^''^'»[‘mformulam,
Audiamus nunc atrociora, Sturmi, quac tu in formulam quot;^innocentem fcripfifti.
^’/^(‘tiqnis) quod Froteßantium communis CO 'blFE S, pag**’’ CF'M kAF 0 L 0 GI A, amp;nbsp;ceeteris monument is tam
tam literatis, 'FLO Fquot;A, ne [cio qua, FL O FL CO FL' ^^SLoj\LE , fed C E FLS F7^À amp;nbsp;condemnatione OF-AT F nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FLulla enim fitftriorihus atatibut tam cru-
patens , tamdiuturnaanimadutrßoin OFlFLE3 HOMIKFM O\T)IFLES, inOM.
ffFS GEFLTl-BFS ATf^FE FL AT 10 FL F fifubfcriftionem
- • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I Z Et
-ocr page 68-Pag. îi’
Pag Z9.
Pag. 63.
pag. 8*.
ng 90,
pag. 91.
lt;58 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L V C AE O S I A N D R‘I i ' f ‘ht
Et poftea : Quidyero indignitif, ^uam
Dpprimeref i^tugußanam Confeßtonem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T) I
CO^SC\l^E\Ef‘
Etpoftaliqua: Qux (Conccrdite formula) ^orerit) abfjue'xeterii Confeßiontis C 0 2\[T K^vl ELI -ai Trincipum mortuorum IG Tgt;10'^ll ’l^I: abj^ueaduerjario rutn l’ELF^’UI G L 0 \I10 2LE.
In Formula Concordiæaffirmas,Sturmij txttrasEut' ftas, exteros l^LGES amp;nbsp;7{EG condtmnari : noftäuK c auf a fat û coguita, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Cogitétts (inquis, vos Argentinenfes) nonpoffe'^os adhuii^ formulaßubßriptionem accedere : Qyj'El A SOCIEl'f' TE CIS, ETTT^LICÆ: l^ELlGlO'ii^^ T^^ECEDATIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Dicis zt\^m,fiibfcriptioneformule denunciari 'SEL^ extern Ecclefijs,
TQtrftti non mibi(in. jufs) lîteat confiderare, bancformul^^''^^ concordteyiameffe, Jeddifcordie: amp;nbsp;maiordsdifcordie quam extitit : non deduLîam effe ex fontibuf fatrarum SET) SAC’EIS L1TE\1S T L ^NE E^^f' CO TS[T\A^I^^:aduerfariam TT^ITSTS fanBtßimdt C ONCILIIS : A^B 0 LltTIJCEquot;l^ 6 TSTATLÆ. CO 1lt;TFE S S10 Kl S : condemnatriciit^^^
taliumjj exterarum Eccleßarum.
pig. loi. Et poft aliqua: Ißa Sphinx (^is) at^ue fhimera infe(lt;‘'’^'^ ' yerborum amp;nbsp;rerum, amp;fententiarum morißra : in ^ua 0
junt ^arcionü, amp;nbsp;Faîentini, amp;nbsp;Arij, rix Eutychds, amp;nbsp;Sabellijfafa amp;nbsp;lIvl^FATI I ^A dogmata,
Pag ’07. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hIq tempore(inquis) idquodfcio, amp;fortaßtfali^ii^^^^”^
ante ißud tempus hac formula concept a fuit:fort aßis adhucparturiunt , autfortaßti Elephante monßroßut ßrum nafceturt duodecimo anno : cuiutprobofciinißpreßin^^^^^^u
-ocr page 69-Antistvrmivs alter. 69 ^^^‘^moitinJtttranialpes, trans mare ’Balthicum ^yltra Europam in
amp; Â^ïicam : E S amp;nbsp;^otentiamt amp;nbsp;C D E L[-'^■ATE'ivi l^ttamex^licabit.
Die mihi, Stunni, fi tu eflës i'ncarnatus Diabolus, iamcp pfimum e ftygia palude afeenderes, pofles'ne horribilius blaG PWre librum Thcologicum : quem tarnen nunquam te le^ Äjacne vidüTcquidem aflerisc' Audiigitur, Sturmi j Apo^
Petrum, s e n t e n t i a m de te i tuic^ fimilibus, pro# '''’’'Wem: Hi verb (inquit Apoftolus) velut irratio# 2* ?«lt;•**
PECORA, naturaliterincapcionem (genita) SüS ^''’Pfrniciem :IN HIS,Q.VAE IG N or ANt, bl ASPHE# ■''f^TES, IN CORRVPTIONE SV A PERIBVNT.
. ßiTiautem haec , quæ de Formula impie fcelerate ff'pfifti, non ad Principes, fed ad Theologos pertinere for# dices : tarnen oflendam tibiiam gt;nbsp;quam fisinipfos Ele#
Principes, Sgt;C Ordines Impertj contumeliofus ; quo# præfationem irrides , 6C horrenda , fed.te(fîa caîumnia
ego tibi fuo loco mox in lucem producam ) con# '’'ï'inas.
Quidenim fibi hoc vult, quod ais : T^rafationM approbatio, Pag-formula/ubfcriptio, T 7)0^1 S OT E\C K L
E, Eeflrum (lArgentinenfium) prouideret 'Vtruminter ’’'^ttbeoSi an inter Êpimetheosnumerari fitlaudabiliM^ Quidc’ '’^'“ntne EledîoresôC Principes pudori fuoconfulere, hoc ‘iCiirare, ne in re mala pudefiant,cùm acæteris Ordinibus Wationem præfationis, 8CFormulæfubfcriptioncmpe# ^'Num fallerede induftria volunteos.quibuscum agunt: t^orisaliquo operculo opus fitî* Ettibi,fcilic«t,illifunt
‘ ftu'Iti (qui poft facfîumdemumconful# y'^'ptæfationemapprobarunt, Sgt;C Formulam Concor#
»MIO muu» I ^ûdasOrdineç Impertjf |
tu comi? I 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et quäle |
70 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L V C AE O SIAND Rî
it}gt;
Et quale eft illud, quod ats, aliudejft in{/rafationt, aliuliii Formula Concordiaconßitui.^ Hoc vis dicere: Eledores Ôif Prin^ Cipes non legiftê Formulam Concordiæ; aut fikgennb cflc nihilomi'nus tam ftupidos, vtnonaniraaducrt3nt,Prxfatiolt;* nem , quæ ipfbrum nomine in lucem prodit gt;nbsp;dC Formula^ ipfam , CUIUS fub/cn'ptionem magno ftudiohadenusprocu^ raruntj inter se pvgnare.
fug
Hoc verb demum acrox crimen eft, Sturmi, quodEk^ doribus ÔC Principibus impingis , cum fcribis : Foi
Prafatorio i Thyeßea ,nefcio qua, offaabfconditù. Anitnaduff^ lt;0»Sturmi, tuam vafriciem:cumea,quæEIedoresdC cipes in præfatione fcripftrunt, à Theologis fcn'pta At Eledoium ÔC Principum , atque etiam Ordinuni quorum eft ifta præfatio, non Theologorum. Eta gis fcriptam non efle, vel ftylus te docere potuiflct, gere vofuifles. Neque Eledorcs ÔC Principes ea fuo ne in publicum emirtunt, manibusfuisfubftribunt.ô^^g'’*’ confirmant , quæ aut non lege tint, aut non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Noftri EledoresSd Principes , Deibenefi'cio, notnnf»*’^* gocia Rcfigionis ctiam ad fc pertincre. Itaque taJia ipfilegunt; ipfiexpendunt; 6Ctumdemumapprobant,3i^^ fi quid diiplicet, improbant » ôé cmendan iubent. Lut^ proteftatio, cum contra Cæfareumedidumfcriberet,'amp;^bï
Paris peribnam exciperec, locum habebat ; quia Pontin« Romani negant » cognitionem controuerfiarum nisad Imperatores, Reges, 6CPrincipespertincre; Edidumillud , quoddc Rcligione eratfub nonw^^ æ riseditum, veribsPontificis erat» quam Cæfaris; fex Cæfarem a dqudicatione talium controuerfiaruni bat ; ipfius autem nomine ÖC Maieftate abutebatur. verb Eledores Si Principes non arcentur à contron^^ fiarum Religionis dtjudicatione : fed humibter
-ocr page 71-Anti ST V R MI VS alter.
Theologfs, vt fcn'pta ipfi kgant, expendant gt;nbsp;ludiccnt: t-um tlcraum faciant gt;nbsp;quod falua Deigîon'a , QC fana confcientia ^3Krequeant. Itaquefruftrate D. Luthen' proteftatione de^ fsndere conaris.
Videamusergo , Sturmi, quid Thycfieatuaoflain iu^ ^^ulopræfatorio , hoc eft , in Praefatione Principuttiabfcon# ’^1 fibivelint. Seruius (fcnptor,tibi, vthoniiniGramma#
ignotus) in i. Æneidosfieferibit : Fabula hoc ha# « ''^^tteura amp;nbsp;Thyeftem germanos,cum diflenfione fibi noi « poflent, in fimulatam gratiam redijffe : qua occafio;: « J'hyeftes cum fratris vxore concubuit. Atreus verbfi# ^'»«pulandum appofuit : quæ Sol abominatus’, ne pollue# «
» aufugit. Hatftenus Seruius. Quid fibi ifta volunt « ^utmif Num Principes, vt fibi ipfi mutubnoceant, in gra^
fimulatam redeunt Num Praefatione Principum 6lt; ûmwla Concordiae carnes humanae vorandae (ÔÔ quidem '■’’xirn’e propinquorum) apponuntur lt;nbsp;Numeditionc For#
Concordiae tale flagitium committitur, a quo Solipfe borreat, amp;nbsp;ncpolluatub aufugiatc’Accommoda tu, Sturmi ^quot;cfabulammelius, fipotes. Adeone, virulentifsimeho# ) fiiperbus cs, vtexiftimesomnes alios tarn efle ftupidos bolidos, vtiftos tuos fcorpionum venenatosaculeosvide# ^®^3gnofcere nequeant^
Vehementer infuper fuccenfes Eletftoribus duobus II# ij^bifsimis, Palatino amp;nbsp;Saxoni, quod Academias fuas ab ^‘ûibus Cinglianis purgarint : doles etiam , inter mini# ^^'^’ulicoshaberidelecftus: culpam omnem (fi cam re ali#
culpa) in Theologos confers ; quafi Illufirifsimi ^ut non valerent iudicio in re tanta: aut adeone# ô^ntesefiène, vt hoctotumonusin alios homines reijee# t ^inecquid infcho|arum 0^ Ecclefiarum reformatione
^beurarent. Sic cnimais:
-ocr page 72-72 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LV CAE OS I A NDRI
, à Qonßliarijs , ah ipfii (Janiellario qui ’Palatinaiu Ele£lorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ƒ»ƒ«« 7»
buf, Jlipndijs, commoditatibu^; ytfateantur, imßos, arbeos, nes ipeculatores i adulteros ,^roditores, yerum cor^m acti^rt D«-mini. Quidyeropoßulaturf yt conßteantur, ore, hoc e^) dentdiif teri (ocefceleftum calumniatorem)for/’«4 Dominai Hud ijgt;J«'’’i inquam, corpua, quod in cruceßußenßme^: ißud ißumcorfui Tdo' mini A’S HIS C A’bl l‘B S, quos iam nominaui, DE’H“ TIBIAS ’UASTICABJ.
^’S*77« Toftulo (inquis) id, neßio an mta raußa : ’vt yiuta 'vidtm^ 'fi-deam, quid primo anno iflo euenturum ßt: an yeßra caufa , ytßätiiii ßentiatds,ICi Bl^OXl’UE AB£SSE ayeßra^Mi^', quodtribtn nolilißimts Academij's accidtt ; in quibws apparet, eieBißnt, amp;quijubßitMti, in qua calamirace nißoptimi (hoceft, Sturmi, altera manu panemoftentare,altert'”^, lapidem izxxC)ßibi aliquot rejeruaßßent : quid, oro tios, in Academijsßani faClum eßßet reliquumt^ Ltpßa Berßmannum : berga X)eßembectium.habet, 'amp;pauci quidam cum his amp;nbsp;nif' qux'nam eßßt frequentia ßarum tAcademiarumH
Etpoftaliqua: Annonißaßent f yidete quidiamdiuin^^ xonia faUumßt, quid ryittetnberga quidlenxH quid hißepro^^' mts diebui Heidelbergs amp;nbsp;'videte à quibuf, à quibtu , inqttam,fi^' ßratibus ß à quibm, inquam ,'veflris: antequam Cubjtripwnemdt-creuißts. Heidelbergs non modo Theologi remotißunt àfuü fuuHtn^ nibui, exßitsßedibus: fedetiam lureconjulti, 'd^edici, etium iuut)U' amp;nbsp;adolejcentes ex collegia fapientis.
Miror autem , Sturmi, cur hoc fadum quod proprer pertinaciam infalfa religiondocoiuo moueantur homines , qui nullam fanam admonitionenito runt aut recipiunt : de quitus aliud expetflari non pocdb quàm vt per ipfos quàm plurimi feducantur, falfis dogmas übus inficiantur. Si religionis caufa neminem exautoran;
dum
-ocr page 73-ANTISTVRMIVS ALTER» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ZJ
dum cenfcs; cur non clamabas ,cum ante annos non ita ffiub toS)tjloco mouerentur, qui Cinglianifinutn approbate nole^ Die mihi, Sturmi, an Vicini tui Neapolitani Fratres fe# f’^tfecijrnDo(Sores,qui Cinglianifmum improbent £C im# P'^gnent^ Profer mihi nomina eorum , quiGeneuæautTi# ^Jfipubliceprofiteantur »autinEccIestjsdoceant : tarnen ^’’glianifmum improbent. Cum igitur illi in publicisillis ^tionibusnonferant, nififuæreligionishomines : quare [ Sbeeufas Elet^ores Illuftrifsimos, qubd Ferre nolint in c/^clesijs ôé Scholis, qui contraria veritati ccelefti doceant, tWJuuentuti inftillent, öC quodaliquinunenondum polFunt, paul’o póft cert'o Fint Fad uri;
/ Quare cum idem in Fua vera Religione aflerenda Sé con# j|/'*’udafaciuntElecftorcs Sgt;C Principes, quod ahj in FalFa Re# |'°uetuenda Sgt;C propaganda Faciunt : cur tu id illis vitio ver# A’ 9^odinipfis (fi re^e iudicares) commendaredebebasc' ferat Feienslupum inter ouescquot; Sed vos Cingliani h'I^exiliomeque carceribus eos, qui a vobis diftentiunt in '§'one, muldiare content! eftis : fed Si vitam illis eripitis: ^°setiani,qui errorem reuocant, nihilominus fupplicio ex# ^äfficiendoscenfttis (ficcnim fodalistuus Beza Fcn'pfit;) J Erroremrecidant : bellum, fcilicet, pharmacum di. anti# J^^fed admodum crudele : quale quid apud noftros, pro# (jj^’^digionemdiuerfam, conFentiente Magiftratu, fadum '''^nqiiam demonftrabis.
f?CRlpsiSTI, Sturmi , in prima quarti tui Anti# ExTKRts EccbEstis: quafi qui ^5 Folicitus : Si faepe in tuis Antipap# ’ Ecclefiasexteras damnari. Ais : Hoeporißimunt ^uoyos (Theologi Lutberani) tlaßb i amp;nbsp;btlli^erare crutntii arm^ clam inflituifl^, Etpaitlà
-ocr page 74-74 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LVCAE O SI AND R I-
ij, quos^Qs/ratresyocarerecufatii ^ussccit-ilemnare injlituitiis : quos omnium armM amp;nbsp;telü, ^uos ro^ts WM obijarfccnamini.
Tu verb, Sturmi, impudenter, fed more tarnen a's, cura hæc fcrïbis. Nos enim ne lapis quidem , Cinglât nis DodîorikuSj tais fodalibas,vicx periculum creauimus qaam, ncque create volamas: taraetfieorumerroresamp;f/ni^ pietatemex animo deteilemur : ô^qaomodomiferasonitof lasarmis, telis, rogis, ßammis obijcere conaremur i Af,I qaies , velîris condemnationibus rogos Pennßciorum in^ i ßammacis, Mentiris, Srarmi. Pontifi'cijenim n o n m i n r/ LVTHJaRANOS RXVRVNT , QVâM Cl N GLI ANOS , nbsp;nbsp;gt;
locis, vbiPontifex Romanas (fxuifsima ilia crudelisbc^ i dia) plenum habet exercetc^ dominium. Quare non 1 demnatio Cingh'anifmi efiperfecutionum caufà : fcd/’O’^^ / TiFtcis romani CRtVDELiTAs : SC qaorund3indiilt;^ 1 hominam intempéries ; qui Religionisprxtextu nwb fedi^ ) tios 'e faciunt : SC ramen reipfa tandem déclarant, quôdnon / fynceriorcm Religionem, fed maiorem in rebus poUtidslb / bertatem quxfierint. Exempla funt odiofa : fedtibitaaen ƒ non Ignora. Num StU'rmi, cam ante annospaucos indie 1 Bartholomxihorrendaillalaniena in Gallia inditueretur, in f caufa erat liber Concordix : quinondum tam'erat conferb ƒ ptas, nedum in publicum, emilfus C Quis ante annostriginti j SC am plias, illarum , qux in Gallia tum feruebant, perfeeuf ' tionum caufa fuit : num Tbeologi Bergeniès i nutn ConcordixC De fine igitur nobis gt;nbsp;Sgt;C condcmnaticnibuscm^ fam perfecutionum adicribere.
Qtiodautem neque IHudrifsimiPrincipes nodri, negue 1 Tbeologi iihm feuitiam Pontideiorum , quam Romanen^ / fes in multos innocentes homines exercent} approbent: audi ƒ de. hac rc Principes ia prxfatione Formalx Concordix ad / banc /
-ocr page 75-Antîstvrmtvs alter.
buemödum loquentes : Adcondemnationcsj reprobatioi: b.s.fa, '’ES,amp;reic(^ioncs impiorum dogmatutn, eiuspræfertim, lt;)uoddcfacracœna extitit, quodactinet : Hæ fane in hac no# °’ ft’adedaratione,SCcontrouerforura Articulorumfolidaex#
Liptin
fctiofie Sgt;C decifione, exprefse Si diftincQè, non iblùm eam ®lgt;caufam, vt vniuerfi fibiab his damnatisdograatibuscaue^ , omninoproponendaefuerunt, fed ob aliasetiamquaf# ''’’rationes nullo modo praîtermitti potuerunt. Sic vt
«
ec
Qj A M confilium Si infticutum noftrum fit, eos ho# b^^quiexquadamanimi fimplicitareerrant, nectamen ^phemi in veritatemdoClrinæcœîeftisfunt, mvlto ve# •SlINVS TOT AS E C C L E S I A s,quae vclfubRo? J^^olmperio, vel alibi funr, damnare. Quin po# ^'’'niens atque animus nofter fuerit, hac rationc fanaticas ’’Piniones, Qi earundem peruicaces doClores Qi blafphe#' [?°5diintaxat (quos in ditionibus , Ecclesijs,SCfcholisno#
et
«c
‘”snequaquam tolerandos fudtcamus) palam reprehende# damnare : qubdilh' errores expreflb verbo Dei repu# , ÔCquidem ita, vt cum eo concilian' nequeant. Dein» ‘ Ettiam eam ob caufam hoc fufeepimus , vt pij omnes de ^‘sdiligentervitandis, monerentur. Nequaquam enimdu# „'‘’■'’Us, MVLTOS pios, SC minime malos homines, in l’etiam Ecclesqs, quæ hactenus non per omnia nobifeum prunt,reperiri,qui srMPbiciTATBM quandam s v m, 'l'’3ntiir, SC NEGOCivM quidem ipfum non probe Jelligant, fedblafphemias, quaccontrafacramcoe# ^((juemadmodumeain Ecclesqsnoftris fecundum infti#
te
(t
ce
ce
lt;c
Chriftt difpenfatur , ÔC iuxta verba Teftamenti ’’'aagna bonorumomniurn confenfione docetur) euo» nullo modo probant»
I ^agnaetiam infpe fumus : iîlos, fireCîè dehisomni# ^Qoceantur, iuuante eofdem Domini Spiritu , immofæ
K 2 veritati
-ocr page 76-7Ä nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lvcae Osiandri
veritati verbi Deij nobifcumö^cumEcclesijsac fchotisnoi^ ftris confenfuros eflè. Et profecfîb Theologis, omnibusque jjEcclefîæ Miniftris » inpn'mis boc negocif incumbit, vt ex verbo Dei etiam eos , qui cx quadam vel fimplicitate gt;nbsp;vd jj'nfcitia, a veritatc aberrarunt » de periculofalutisfuæ gt;nbsp;ca» ^^quadecet, moderatione doceant: ÔC contra corruptelas mu^ ^^niant : nefortèdumcæcicæcorutnfuntduces, vniuerfîperi^ ^ƒIitentur*
Quamobrem boc noftro fcripto, coram Deo Suf tota Ec^ clefia teftamur , nobis T 7^0 T 0 S ITT'ivl NK-QJf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FT ISS E, hac pia ConciliationisFortnuIa) quot;^0-
E J TIA ’M aut T E F^I C T L TJA CT^E^Kl F 11S 3 qui perfecutionem bodie patiuntur, Qucmadn:0(’ dum enim Cbriftiana charitate moti » in focietatern àolon's ”cum cis dudum venimus : ita a perfecutione, 8l tyrannide, quæ in miferosillos maxima exercetur, abhont^ ’musr eamcp cx animo deteftamur.
” UTLLO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IN F I{OFTSlOF[£*^i
INNOCENT! S ILLITS S ANG TINIS CO'ïl' SE NTI'\^ITS : quibauddubiein tremendo ülo Domini iudicio, ac coram tribunali Cbrifti, a perrecucoribusil]is,nii^ ’’gnaièueritaterepctetur : amp;nbsp;bi fane tum tyrannid/sfuæg® uifsimas rationes reddituri , ac poenas borrendas fiibditun ”funt. HadenusPrincipesamp;imperijOrdines» _
Pag 90 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nunc,Sturmi, fiê, tuo more, mentiare, fuifcri^tfontFor- (
' muU EXTET^IS E CC LE SUS FELLEN NTNCIAF F
Quotenfm millia bominum iuntin Dcigio 3 'l' in Anglia, in Heluetia, in PhryCia, aRomancnfiuffl**’^Pæ^ tare toto pedîoie abborrentiacf bis pifs ÔC bonis bominibus fi tuæ borribiles in MaiefiatemCbrifti, ôd'inccenam Domw niblajphemiærecitarentur, an non eas eflênt deteft2turi,ac
-ocr page 77-ÄNTISTVRMIVS ALTER, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77
^^^didurnHocprofedöfcelus, pvblicitVs hinc ^^•’ORTARr IN SOLAS TERRAS OPORTEßAT« ^o^ce'ne,Sturmi, vnatecumcumimpijstuisfocijs, gregem Domini crassantibvs condemna# Aäor Hos'ne Pontificiorura armis,telis,flammis , obijce# Falîerisenim ,ficredis,oranes bonos in Gallia, Beb '®^'®iÄng!ia,Heluctia,00Phryfiatecumfentire, Hifcecnim himisdiebus Theologus , Ecclefiac incelebri Orientalis ’ vrbe Minifter, virdoclus , ad me literas dedit, mi# Katias egit, qubd’tuam infolentiam primo meo Äntb ^Jiio retundere aufus fuerim : Iniuriam enim te facere Ecjî in Phryfia, quödeas Cinglianifmi infimules , easq^ à ^’'^partibus ftare dicas. Epiftolamamicismonftraui : fidu^ veni öd fide: exhibebo tibi ipfum
Quare,Sturmi, tum retfPe exteris ecclesiis ''’’’lukres : fi eas moneres, cauerent à lupis, Cinglianis blab WffnisdoiSoribus: öd fi'a tuis hifce imptjsfcriptionibus,qui# '^^Eccleßas Chrifti perturbas, non aedificas, te abftincrcs: öd '^^tibi demandatas curares,
(, Mvltvs es etiam, Sturmi,in Synodopoftulanda. Et ''§’sTlieologos, qui Cinglianifmo aduerfantur, vehemen# '^'bbi'a Synodo aut Concilio metucre. Refers ex Paulo Io# P*£ ’ ^cur Concilium Romanis Pontificibus fit formidabile: Mubdinterdum Pontifices fe Pontificatu abdicare cogan#
’moxfubiungis: Huncetiamexitum'vosextimefiitis: amp;e9 y-luidTontificesVlrS JKSTT^^KCTI ^QCTIS ET E^TDITIS HOUINI’BTS:
12^ rEST^O Gl^EGE HA’BEATlSx Id nbsp;nbsp;Ofiander, öd infimula Sturmium, qubd Pontifictjs
^EIT) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H^’BETISf circumj^ice
-ocr page 78-LVCAE O S I A N DRI
78
/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tu verb, Sturmi, lucuicntam nobis fads iniun'afft. Ne#
que eniffl tuam, ncque cuiufquam Cingliani, aut alter ius hæ# rctict ervditionem 2C eloqjenti/am (fiquainvo# biseft)metuimus. Scimus veritatem eflè i n v igt; c T A M : Et nouimus, non de eruditione , fed de vcritate in I Synodistraóiandumeirc. Memores fumus etiara illius pro* Mitth.io. mifsionisChrifti, cum dixit: Nolitecogitare,quomodoaut quidioquamini: dabiturenim vobisinilla hora, quidloqua* mini. Non enim vos eftis, qui loquimini, fed Spiritus Patr« veftri, quiloquiturin vobis. Meminiftietiamhauddubit: quomodofimplexquidam fencx, Euangeltjconfeflbrgt; teni* , •* - Conciln Nicæni cum Philoibpho de Relieione Chri* cictiib, i.cap.jî, u*3’^3quamlimplicilsimcdtiputant , cumqueitaconm«™ recitatione fakem veræ QC cœleftisdodlrinæ : vt Phikrop/’“^^ I ne verbum quidcm amplius contradiccre potuerit. dum ita clumbes fumus, Dei benefido, vt non cum tu'S^^ glianiscongredi audearaus.
Itaque, fi Illuftrifsimusnoftris PrincipibusneceiTarinfl» atqueex vfureiChriftianaeefle videbitur-, vt Synodusce^ bretur; ôd homines idonei ad earn euocati fuerint: nonflio^ (fi vocatifuerimus) vtaflèflbrescomparebimus: vcrbfflcf’’^ paratifumus,de didtis,fcriptis, ÔCfadis noftriscoram to»gt;‘ Synodorationem reddere.
' Qi.iare autem Illuftrifsimi Principes non cenfuerint ogt; ferendam elîè controuerfiarum dtjudicationem vfque 3“ nodum , graues fuêre caufæ : quarum aliquas intelligipofsit, fidiâpicnterillosegiflè, ófte
'0/ I
Animaduer-teruntini, qui fuerint aliquoruni coiW' tumexitus : qubd videlicet vtdnqoe fucritdifceifuiÀffl’æ aliquantb animorum diftradione , quàra Theologi nerant : talis expedaii potuit finis Synodi : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
-ocr page 79-Anti s TVR mivs alter. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7gt;
f^ncologos conuem’rct, quara vnquamancea. Intérim ve# °Ci'iglia4](f,5-)y5 longe latcqiie , vcfu-neftum quoddam in^ ^‘^'’dimHjgrafïaretur : dum inter omnes Theologos itacongt; J vt Cingliani fadsfadum fibi eiïè dicerent. Talera '’’‘nietiam tUj Sturmi,Synodum poflulas, in qua (innegojs Cœnaôô de perfona Chn'fti) poî^faira iiblia quot;P loctimhaberentauthüritatesprimx, erttdiia amp;nbsp;imlial-Pt CO’^^IvlPKl O^lKir’^vl Con. certaformayerlorumconciperetur : bonorumfcilicit:,(är y'^tienrium ; t^uaytendtimßt in tanta Jententiarum amp;nbsp;opinio. ‘^lt;lgt;!itrßtatt.
Quot.obfecro, Sturmi, hîc rimas inuenires, per quas tui# ''^Cinglianifmus elaberetur , atque damnationem eiFuge#
-Doneeenimdida Patrum conciliarentur: quorum alia ooisperfpicuèfuffragantur : alia vobis aliquid concedere viif quantum temporiselaberetur d Donee commv ni ®mnivm consensv formula conferiberetur: quan# tumtemporis periretî’ Donee conftitueretur in Synodo, qui effent ilîiboni QC redè fentientes, quorum vota fequen# Mlent; quantum temporis perderetur i nihil enim de fum^ Ptii^usdicam , quorum in re tanta nullam rationem haben.# änicenfco. Hoc tantum oftendere volui , tetuofqhehoc ’S'fe i vt Cinglianifmustamdiu libéré in Germania , non Móferpat, verum ctiam gr alle tu r, donee c o m m v n i ^°*^SENsv o Aï N I V M déforma certa verborum conue# quodtunoftifuturum A D galendas graecas.
çgiturhocagitis, vtlegitima Synodus celebretur : fed ^ftulatis, vt vobis liceat Cinglianifmum veftrum in, %rbis anguloseffundere.
4n putas ignorare Illuftrifsimos Principes, quales hodic “Jffint hinc inde Theologi: quorum alij Cinglianifrao oc# •finfçâifijntgt;aItjSyncrgifmo quidam etiam FlaccianiG»
mo,.
-ocr page 80-to nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L VCJiE o s I A N n R I
mo. Hos fi IHuftrifsimi Principes a Synodocxcïudercve^ lint: clamabis,optiïnos,docfîifsimos , Ô6præftantifsimos vb ros (tuo quidem peruerfo iudicio) 'a Synodo excludi : amp;con^ tra talemSynodum moxexcipiesatqueproteftaberis.Sinvo^ centur, amp;nbsp;in Synodiim redpiantur: alius Synergifraumgt;aIiuJ Cinglianifmum , alius Flaccianifraum damnari non ieret. Quistum illam o M N r V M cons e ns v coMMVi* | NI formulam confcribet '! Et qui fuam fentcntiam apertepro* fiterinonaudebunt, inuenient tarnen aliquid caufæ,curcow fenfum impediant. An putas veftras artes nobisefle igno* tasî* Cur Sturmi, vos Gingliani non poftulaßis Synoduni anno trigefimo 'i quando Auguftac Vindelicorum (peculiar/ i oblata Confcfsione) coram toto Impcrio Romano» à nobis diiTentire rcipfa publice teftati eftis i Scd tunc intercenwiu Theologos Germaniæ vix vnus erat Cinglianus : tunc nemo erat, qui Synergifmumprofi'tereturautdeW^* ret: nullus erat,qui Legem cum Euangelio confunderetitum vobis, fcilicet, nihil opus erat Synodo. Intelligebatis»ßadby* nodum ventum effet , damnatum iri veftram fententiaw. Nunc , poftquam in multis Scholis Profeflbres Cinglb'^*^’ mum oient ♦ poftquam multi Theologi eundem in finuoo cultefouent, SC per literas vobis colludunt; vt deeorufflßn* tentijs nihildubitetis : poftquamanimaduertitis, Cingl/aniß mum federe in Scnatorumfubfellns t SC habere locum apud multos aulicostiamSynodumpoftuIatis, Quod quanta aqui* , täte faciatis.iudicettotus orbis.
Confirmati funt IHuftrifsimi noftri Principes, ficio , itain fuaconfeientia , vt non expedareneceffsbabe# ant, donee in Synodo ftatuatur , quid de CoznaDominifit fentiendum : SC iudicant, fubditos, fi illis falus fuacordi fit, de eodem negocio etiam reefte ftatuerc pofte« Extant eifini verba Chrifti; hoc est coipvi mevm: hi c est
SANGVIS
-ocr page 81-Antistvrmivs alter. S(
SANGVis ME V s, Qiiareredecxiftimant,veftrumer# rorem , qui cum his apertifsimis verbis Chrifti è diametro pugnat, rede damnari poflè ÓC debere : ne altiores radi^ tts agat.
Étquiafrequenter Patrum fcripta in ore babes, SCmuliï 'unite ipfistribuerefimulas : audi Auguftinum de necefsi# '’'«Synodiin damnandiserroribusdiflèrentem : cuius ver# Mnoftrahaectempora,' ôôadpræfentem de CœnaDomi# 'quot;'^^^wouerfiam ita quadrant, vt melius cert'e quadrare non ^'''’tHdquodtibiinfertis breuibus explicationibusoften# rJ?' b Tomo VII. contra duas Pelagianorum epiftolas '^ribit ; Quid ergo eft, quod (Pelagiani) dicunt, de firn# « j:TOus Epifcopis fine congregatione Synodi, inlocisfuis “ ,^^gt;ntibusextorta fubfcriptioeft. (Sic vos Cinglianidicitis: «
•'^plicibus paftoribus SC Superattendentibus fine congre# Wone Synodi fubfcriptio libri Concordiæ partim blandi^ ’l’ifnpctrata , partim minis extorta eft.) Nunquid beatifsi# I'5gt;0(fidcCatholicaexccllentifsimis viris,Cypriano ôi Am# «lt;
ante iftosaduerfusiftos extorta fubftriptioeftt' (Sic « t Nunquid fandæ memoriae præftantifsimis viris, qui in
(’'tientu Smalcaldico conuenerunt, dodrinam pugnan# I '^cum Cinglianifmo , fubfcripftrunt, extorta eft fubfcri#
Qys (fubfcriptione) eorum impia dogmata tanta ma# “ ^'ftationeiubuertunt, vt,quac contra eosmanifeftioradica# “ vixnosinuenire pofsimus. Aut verb congregatione “ |Miopuserat ,vtapertaperniciesdamnaretur : (Sicnos:'* congregatione Synodi opus erat: vt aperta baerefis
1 nbsp;^retur: quæ verbis Chrifti : Hoc eft corpus mcum, im#
I \r contradicit.) Quafi nulla hærefis aliquando , nifi« I ^?{gatione Synodi damnata fit: (hoc tibi Sturmi, ex ipfis “
^^Htcrisdemonftraui : fedtucauillatuses : non autem ad ’quot;'«fpondifti:) cum potiiis rarifsimac inueniantur, propter «
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L quas
-ocr page 82-8t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L VC AB O S I A N D R I
„ quas dainnandas tail's necefsitas extitcnt: multæque fint atquc „ incomparabiliterplures, quac vbi extiterunt, illic improbari, „ damnartqiie meruerunt, atque indepcrcætcras terras dcuigt; „tandae innotefeere potuerunt (hoc ex Epiphanio tibi probat ui ; fed tu nihil ad rem contra attulifti:) verum iftorum fuper^
„bia, quæt:.ntumfcfeextoIlitaduerfusDeum , vtnoninillo ,, velit, fed potiùs in libero arbitrio gîoriari, hanc etiam glonam ,, captare intelligitur t vt propter illos Occidentisamp; Orientis
Synodus congregetur, (Sic nos de Cinglianisreäc dixei^ mus: Verumiftorumfuperbia, quaenon vultcaptiuamdü cere fuam humanam rationem in obfequium Chrifti, fedpogt; tius in Philofophie cognitione,ö( in acumine humanç radoni^ gloriari, hanc etiam gloriam captat, vt propter il los Occident j »tisamp;f Orientis Synodus congregetur.) Orbem quipp^^^^ j » tholicum, quoniam , Domino eis refiftente, peruerff'^^'’*^/ I queunt, faltem commouere conantur: cum potius
»gt; éc diligentiapaftorali poft fadum illis competensfuffidcnsi? »»indicium, VBI cvNlt;xy E isti lvpi a pparveRi^'^» »»conterendifint : fiue vtfanentur atque mutentur : ßuevtab »aliorumfalute öd integritate vitentur, Hadlenus Äugu“*^ nus: qui ita apte tibi refpondit, Sturmi, poftulanti Synodunt» in re tarn plana öd manifefta , ac fi Cinglianos totos opti^^ nouiflet. Cum eo igitur de SynodoimpetrandarixaritibiW cet, quamdiu Übet.
Toties in tuo quarto Antipappo, nos obtundere vis au* thoritate Philippi, in hac etiam re , qubd, fciUceCiP^^^’PP‘quot; Synodum poftulaucrit. Audi igitur Sturmi, quid «adeK »»Philippus ad Brentium feripferit. Fortafsis (inqu»0 ‘Wy »»canturaliqui, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SYNODOS
\IET
r»ST\Æ.T\A'H^l^lLLlTÂTlCO'aSVLt-i^^E: ideonospurgauiinÜteris ad Ducem Chriftophomrt
-ocr page 83-. ANTISTVRMIVS alter«
Vale, Torgæ, menfe Februan'o« Vides ergo, ff*^J’’nijquöd etiam Philippus Synodum difluaferit. Quod fi ®gt;ïeadaÏios diuerfum fcripfit tibieum relinquo excufan# J^ïmihifatiseftdemonftraflè » Philippum improbaffè Sy# °^icongregationem.
. Vide autem, quales aflêflbres in tua illa praeclara Synodo ’ fff veils, Jefi(inquis) lt;»//Synodum 'Vtniretur:plxrttj^ut omnet 'l'i^ni/cerentur, Loqueris autem haud obfcurc de praccilt;! Vt Germania Theologis, cum Vbiquitariorum ibi jj'^''’fntioncm. Deinde exprefsis verbis reqcis a Synodo Andreæ. D. Dauidem Chytræum. D. An#
^^'’’Mufculum. D. Martinum Chemnicium : quid verb ^f'ïnfsitno viro D. loanne Marpachiofentias, iàtisin tuo
Antipappo prodidifti,
Ethoclocoinfignimalitia verba primimei Antifturmtf ^Ofrumpisö;; deprauas, Cum enim tu in Antipappispriori# J'S tales requifiuiflês controuerfiarum Religionis indices ‘hcologosjinquibusodtj , ambitionis , libidinis , ne qui# efïèr s v s p i c i o : refponderam ego t Tales Theolo#
Sosiudicesrequiris, quosin charta depingere, quam in terra
0 s reperirefit f a c i b i v s : hîctu calumniator ÔC
, Sturmi, omiflàvocula (m v b t o s) totam raeamPag-«®» ^'quot;fntiam maligne deprauafti : S£ ne pariim calumniato# '^'''îÿres, denub meam fententiam peius corrumpisqu'am
c'um fcribis : Tw^ero Theologuffir 'Magifter in Ecclefia\gt;3iàcta, 'n L L yM autrarumEpifcopumeJjeputas: in quo auaritia , aut ambitio » aut odium aliquod / S IT» ^negaram multos facile reperiri , inquibusnoneflètali# feWpicio : 8lt;caufamaddidi : qubd vosCinglianifitisfu#
Ces in malum , etiam fine iuftacaufa: tu verb mentiris, f’^dixifle , nullum aut rarb aliquem tnueniri Epilcopum, non ambitio, auaritia, aut odium insit* Hk, Stur#
L a mi.
-ocr page 84-lvc aeosiandrt
mï, non fectdi offidam boni v i R h vcieraforis Si falCartj,
Climaufem Cynceri Theologi, quihodie in Germanis cacteris Cunt alïquantb celebrioresj tibi Sturmio non placeant! qua de cauCaiam fiint (tua quidem fententia) à Synodoaw cendi: quqs igitur obfecro, ineorum locum fubilitues ( D( hacreaudiemus tuam Neftonanam (Neiioream dicere vo^ lebam) fapienciam amp;: eloquentiam. Non ^^oflolos (inquis) Pag. a\o.flagi(am»f : non T^atriarchas: non Euangelißas ; non yermj f.etas reyuirimuf, yui haberi nonpoißunt; (nifi tibi Sturm io, fotl i.Sam.igjaiTe mulier ilia PythoniiTa in Endor Prophetam Samue/e/Ji redacere veiit, vteum de CinglianiCmo tuo conCulas:) (mquis)deftlt;itrnmuf J yui I ST J S S E X S I N T 'M J' I G IS IDO NE I: yuosinueniri 'M IN I'M E D iFEi“ I CILE ES T: (rem magnam dicis, Sturmi, Q verdir’r vbi funtilh' dodii tut virE) tn Xnglia, (vbiplxriquedemotes I funtexproFefTo CingUani:) GabEa, (vbi regnant inter Ea§of I noCos CingUani:) tn Dania: (quam CinglianiCmoinfecitD. I EJicoIaus Elemmingius:} intota Germania : (ßnimiruiRex I omnibusangu/is,pra:iertim verocx Neapoli, congregentuf I Ginghani.) tCaudFiniteiapis, Sturmi, Fiiß:udCaperceß!(a^ i Ies VIS vndiquaque conquirere affèüôres (exclußs Fynceris / G^prxcipuis Germanix Tbeologis) qui baud dubie pro (uo ƒ CaluiniCmo pronundent, eumi^ non modbabbxreFeoscm ƒ mine abCoIuant, verum etiamadallravcbant, Sdinotbcta i terrarum Cuisdecretis eFFundanc
An verb Sturmi, inCanos credis IlhißriCimos Pdnopes, vt tuis biCce iniquiCsimis poFlularis aCcntiantur ( Qtiis non vider, quàminiqui,quamimpudentesßusinpetendo,quod concedere nemopoCsit, niß ventatem calcEem vcbis pro^ 1 dere velitd Quare Sturmi, proripe te cum tua Cingliàr.a Syf I nodo ad FnCuFas inCortunatas^ Sienim IlFuFlnfsimiPrincb I
pcs '
-ocr page 85-ÄNTlSTVRMrvS ALTER.
^sSynodum neceflanam cde judicauerint, abfquc tuo con^ “iOjdctempore, perfbnis ÔC locodeliberabunt, ftatuent^, Wfedignumfit, atque ad Ecdefiæ Dei acdificationetnfa^ “'’rc accommodatum. Nos Synodum legitimam , ex neologis fynceris colledam , non fubterfugimus , neque
DE PERSONA OSL
ANDRI ET STVR.
M I I.
Situ,Sturmi, faiccm tuam inalicnam meflcni mifiß» I ' fes, atque in Librum Concordiæ, in Principes amp;nbsp;Theo#
P'^'o’^ibus illis tuis Antipappis multa petulanter Tcrü r’litSjnunquamcert’einteftylum ftrinxilîèm.Ego eniman# ƒ w tempora te alium credidi, quam pofte a fum expertus. y’^l^e cum ante fexennium Illuftrifsimus Princeps , Dux vtrtembergteus, Ludouicus , Dominus meus clementif# te ad prandium vocari curaflet,gratulabar ('‘»jqubdoccafionem tc alloquendihaberemtfedtu, dum f^onienfam pro more confecrarem , ante prandium (vifo e §'one D. Marpachio) te domum rurfus proripueras: cumcp K Uluß-j-jCsirj^Q Principe in tota domo Clarifsimi viri
Ludouici Grempij, (ctiam in neftra menfa) quaefitus ^^•'nufquam repcriebarc : tanta erat tum Charitas tuaChrft ^”2. Verebarisenim , r.c tibi forte in menfa Principis, fe# effet propc Marpachium , quo cum tibi fimultates ^’uifle, pofteacompevi; quanta nunc fit tua Charitas er^ ’ ^ines Ecdefiæ miniftros, qui Cinglianifmonon fauent, ‘^ntipappi loquuntur.
Etft autem multa contra raeam pcrfonam racndacia 8C
L 3 conui^
-ocr page 86-Slt;i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LV CAE O Si ANDRI
conuida congcfsifti ; tarnen ß de tbhmeaperCona, ^non etiam de aachoncace metminißerij ageretar : profedóiudi* caflèm Ulas tuas quantumm'svirulentasnugasrefponfopror# fusindignast Sed quia non tam me , quàm meura riqmcaJcïbusprocaciter impetis : abftergamquod inmeb^ tum coniedßi. Et ßtn ul te melius proptas agnofcenduni» inlucem producam : vtvidboniSCintelligentesapudCedi^ tuere pofsint » an poßbac (reuelata iam tua leuitate dC impitf täte) tibi liberos fuos formandos committere debeant. Video enim te per multos annos muftum damm'in Ecclefia Deioc^ culte dediße : id quod experientia magis magis'ep docet, porrbdocebitt
Fingisautem Scurmi, me non eße autborem phmi An^ tag. 136. loj. tißurmtj, quem edidi; di'cïs, D, Papfum mihi coxijje fas:me nonmeum,ßd Ändßurmium admtreatum^fr
Ibidem, Et inguis: ^io te Ântipappoî meos ne tum quidem legiffe, ciigt;K cifurtumdeportarentunllVT’l^A ‘DECl)^^]/^ eirliirarîut E X C T T) 1 T: amp;nbsp;tu deferipfißi ^ntiflurmium, , Hoc, Sturmi, eß luculentum mendadum : ÔC vtid refelbni» I redtabo breuiter ÔC fimpliciter, vt res geßa eß,
Excudit librarius tuos Antipappos l'n vere, anno feptiio^ gefîmonono t fed illipalam tum non fueredißradiautventf diti. AIius autem Cinglianus alrj occulte eos communica/ ' uit ; ita vtmultusguidem de tjselfetfermo , ego vcróexcm^ plarnanciïcinonpoflèm, Veßer enim Cinglianus Spiritus i iandîus non aperte in fpede co/umbæ aduolare foler : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
latet in herba ; 8C paulatim ferpitad arborem fdentixboni ÔC mail, atque Ïpirïs fuis ad earn fe applicat. Poftcacum an^ te feßum Ioannis Baptißx nuptijs Tubingx interelTeni, a I prandio amicum domum reuertentem comitabar; atque in cius mufxo inddi in tuos Antipappos typis iam excufos : ro^ gp vt mibieos per aliguotdies communicet.: negatfeidfacere I
polTe, I
-ocr page 87-Antistvrmivs alter. 87^
PW gt;nbsp;propterea qubd eos ab alio amico accepiflèt common ''^'0; quiamp;^ipfe'a tertio fumpfiflèt mutub ; egonihilomw eos mccirm aufero , fapólc promittens (quod amp;nbsp;præ^ '“ti) me redditurum. Stutgardiam reuerfus primo curlt;» “'’'pertegi : fecundb diligentiusrelegi, dC in charta, eaad 1 refpondendum putabam » confignaui : poftea óC An# ''P^ppos tuos 6C mea annotata in falciculum coliigata, re^
: infcripto nomine s t v r m 11. Neque cum vllo mor# » contöli: neque vllas» p '^’Ppoliterasaccepi, priufquam Antifturmiusmeusian» JWartum effet allatus. Turn enim quintum veteris^ 'fftaracnti Toraum in manibus habebam : quimihimul#
\ '“inlabonsexhibebat , propter eam , quacin Prophetisex# 1 plicandis eft, difficultatem : itaque vcrebar, ne mihi tempus ’ ’tl abfoluendam illam explicationem deeffet, fi ad tuos AnZ dpappos (nondum abfoluto Tomo quinto) refponderemt fperabara aliquem alium in aciem contra te progreffu# 'urn ; vtego fcriptionifuperfedere poflèm. Comitatus fum interea Illuftrifsimum meum Principem , Ducem Ludoui# t'iraVvirtembergicum, ad venationes euntem : atque nihi# 1 lorainus (tameffifingulis feptimanis ternas conciones , pro Hore j haberem) in explicandis Prophetis, pro mea tenuita# ’tidaboraui : eamep interpretationem menfe Augufto , cir# Bartholomaci, die Saturni ante cœnam abfoluû Solis poft habitam concionem , reliquum diei quieui.
^‘ffunacin manusfumpfi tuos Antipappos » SC mea anno# ^exiUisexcerpta: difpofitionerarefponfidclincaui: Stan# 'j^andiumcœpi Antifturmiumferibere. Alteradie,qux ^quot;ffartis, poft habitam concionem redq ad Antifturmi#
1 jquot;”' V efpere 'a cœna, ÔC quidem ferb, inexpedatus venit D* 1 ’tobus Andreæ : Ibenhufium enim , vfurus ibi acidulis,.
Ftüftaftebaim, Çumque iUi, pro ratione temporis, menfa ef# fetap»
-ocr page 88-S8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lvcae Osiandri
fet appofita duroilleinmeoconclautccenafct t fcdtaulilH vnam aut alteram pagcllam Antifturmri : nullum iHe verbum addidit : nullum expungere iufsit. Terna die anteprandium noluit ille me conuenire : ne mihi impedimcnto cflct. Poftea pranfi fumus: aprandio ille ftatim Ibenhufiumeft profcflus: ego verb ad meum Antifturmium fum reucrfus ; euniqu« paulbantecoenamabfolui« Quarta die, qui fuit louts, eun^ dem Illuftrifsimi mei Principis Secretarie intirao » chiori legero, viro ornatifsimo, Latinæ, Græcæ atque Ga!' licælinguæ vitra mediocritatem perito , ô^fyncerædodrinï ftudiofilsimo, infpiciendum tradidi. Altera die (iscratdit^ Veneris) mifluseft Antifturmius Tubingamad Typogr^^ phum : quiftatimpræloeumcommifit, fîC cxcudic: ita vt m nundinis illis Francofordienfibus in lucem prodiret : id fortaflè tibi, Sturmio, præter expedïationem euenit.
geftaeflê, nouit Deus Optimus Maximus: nouitDo’^'^''^^ Melchior legerus , Illuftrifsimi Ducis Vvirtembergid^ÿ cretarius intimus , amp;nbsp;Confiliarius : nouit ornatifsimus Dodtor Paulus Conftantinus Phrygio, CelGtatiseius Mcdgt;ƒ eus: qui à latere meo (dum Antifturmium fcripfi) nondil^d^, fir: vnum enim conclaue (vt femper in peregrinationibusn^f folet) nobis ambobus datum erat.
Vide nunc, Sturmi, quot ôf quantatuamcndacianW plici hac rei geftac recitatione fint confoflâ : qua? tu de ne mei Antifturmij libro tuo inftruifti.
Quanta autem fit tua mentiendi Sf calumniand/Ü^’^“'’» velexeo manifeftum eft , qubd mihi cognomenmeumex# ï, probras. Sic enim in tuo Quarto Antipappo es fabulatus.
Tatrù ruinomen amp;nbsp;cognomentum , Dt accept, atiolefcintülofwt, lOofèn lÊttbCtk. Hoßandrumfife appellauir: (mzntixis, Stur# mi: nunquamenim Hofiandrum, fedOfiandrumfeappe# lauit: ablata autem litera H omnes luæ, quæ fequuntur, nugx iniu#
-ocr page 89-Inf Antîstvrmivs alter. 89
.j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ytrttni fe cognominauit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Theo..
^^“1, w extam 'vili flirpe poßet talem ^uintatnnaturam exCrahe^ Tattr tutu extamßeriligermtne f Hoßandram fefena-
: fan3iyirißbicognomen 'vfurpauit : farernum notfien ex-(mentins, Sturmi : profer autem, fi vir bonus es aliud
1 ^'frnurnnomen,quod fitextinifium:) haccoBione nouumeilgt;i
I l^dittuxpraclaruminuenit cognomtncitm. *hdemijerain {in^ ^^'i'^j^ertilionem : ficum hoe honorifico flemmate comparer : quid CA LIG A amp;nbsp;S AWTIT^SP eîf
1 J ’ '^lin, eirjiri fanBitas i* an non ißud eB^ ex homine propè fuprahumanamnaturam fefe extoUere Ooi: 0 ignominiam nomen, yepatas , contamelioßtm quai.^ j “ÿ lt;nbsp;! epr MOB mi patris tui in mentem yenit f Itaque tu dupltce I 'quot;’^’'gt;fim^uj(ns;^ui amp;nbsp;'Patrtsfalßtm amp;nbsp;glorioßum cognomentant I amp;mihiignominiofumamp; contemptum , excogîtafli. O os;
ßlt;ins;ß modo aut Patri fuit, aut tihi e^ frons ylla : legißi enim, Augußinus ferihat , frontem eße nullam^ Haefienus
’turmius.
Haec omnia tua, Sturmi, mendada Só conuicia , fimplw ''iDfeui, àC vena hiftorica narratione iugulabo. Habuit Pa#î ''nsmeuspatrem Andream Ofiandrum, fabrumferrarium, î*'in Giintzcnhaufen , oppido Franciæ Orientalis, totos ^feaannos Senator , fæpeetiam Confulfuit: tenuisqui# quot;quot;fortunaE, fed bonac famæ , ôC non vulgaris inter fuos
1 Jj'^otitatis. Huicpræter^rentemmeumfuerefilqalqduo, ^^^orgius Ofiander, quiimmaturaætate raortuuseft, ôé lo#
, Ofiander, quem pater artem fabrilem docuit : hune j ^loannem Ofiandrum, fabrum ferrarium, fæpe Norim^ /S^vidi : cutn ille parentem meum animi gratia quotan^» ^'’^tt'evifitaret : is etiam in aîdibus parentis mei, (èxagena* p'ï'aior, pie in Domino obdormiuit. Parentis mei auus ‘'^ïÿicolainpago gt;nbsp;non procul a Guntzcnhufio oppido:
M huic
-ocr page 90-ÿo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lvcae Osiandri
huicnoraen fuit Conrado Ofiandro : nequelu'c Conradijsgt; neque ipfius filius Andreas, faber, literas vllas didick, Vnde auteraillKhoccognomcntumfit, nouit Dominus:egocerte ignoro« Quære autem, Scurmi, ex ciuibus Guntzenhufia^ titsgrandaeuis: fi aliter dixerint j egomendaxfuero: fiidein referent, quod ego, tum tu calumniator fueris« Qu am verum autem eft illud tuum de parentis cognomine : tametiamv«^ rum eft illud, quod de torque aureo ab ipfo gcftarifoIitofcH^ bis: vtrunque confirftum eft 'a tuifimilibus vanis hominiw' Annulum ,quo litei asobfignareiblebat,in digitogefsit: aü* reum torquem nec habuit, nec gefsit: tu autetn Sturmi, nugas congeris : itaque non Orator es, fed nugigerulus: cuiegort^ «SedicerepofTum : Oos,öfrons;fimodóauttibi,auttutf«’^ cqs eft frons vlla. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Debebas milft,Sturmi, gratulari,fi vir bonus fes : qu’od errorem parentis mei (de eflèntiali tuftitia^ ' defendo , fed improbo 6C damno : quem errorcm tu 'P*' damnas : fed hoc tu mihi vitio vertis, quod in me comment dare oportebat.. Neque tarnen etiam hoc fine calutniria ôi mendaciofacerepotes : adeb te Spiritus calumniator agitat. Scribis enim : Tanti tu fat ris tui rtli^iontmfatis : yt itiam w«!’* luumpatrtmconÂtmntshartfioî: quemyiuum T), Ia(olgt;uf as amp;nbsp;quot;Brentius, yt multis ifidtbatur, conatifunt ali^ua tMio JefiH' Jtrt. Refpondeo,Sturmi : D.BrentiusSCD. lacobus An# dreac femper hoc in parente me© reprehenderunt gt;nbsp;guod fcripfiflèt, nos fola eflèntiali Dei iuftitia coram cari : fed ex alqs eius ditftis iudicarunt , ipflimcomtnoQius (entire , quàmloqueretur. Egoexanimodoleo j quodeam , propofitionem defenderit meus parens : quæ falfaeft »ntc defendi debuit. Sed ipfius periônam non conderano gt;nbsp;nec viuam nec mortuam : quia fpero » jeum in agone errorefli agnouiflè ÔCremiftionem peccatorum fuorura aDeoim# petra(Itgt;
-ocr page 91-AnTïstvrmtvs alter.
fxftïue. Diu enim in agone fuit : SC complicates maftibus (vt
Wcs feccrc folent) tranquilla motte ex hac vita exceCsitt aliquot horas nihil eft locutus : cuius caufam apople#
^änihiifTecxiftimo. Vides, StuTmi, aliudeflè ERROREM ^^narc,aliud,damnare personam,
Accufasetiara me , Starmii^uoäinmenullafcintilla
emicit, Jitd tantum in me c alumni a, faßut, amp;nbsp;crudeli-“^^oj^iciantur. Et mentiris, ^uodpro concicni^ue Gallos, quot;Bel-P,'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fupplitium fumptum eil[,, quot;^ar-
1^ ^»ubolt appellem. Vocas me palponem amp;nbsp;adulatorem ate- pag tr-^ff»
Sane, Sturmi, ficrudelitaseft ÔCcalumnia, Luposio pcm Dominigraffantcsinclamare : nonpoteromeaduer^ ®Rhetorem, defendere. Sin verb fidelis hoc officium poriseft, ego lau dem inueniam : Sturmius verb nomen “y^Jphantac reportabit. Qui mores meos norunt, neque in# ^®ankatcm, neque crudelttatem, mihi tribucnt. Qui meas Jjjdiunt conciones, nulla fe vnquam conuicia in Martyres ^«‘ftiaudiuiiTe dicent : 8gt;C publica mea fcripta teftantur«
cos, qui in die Bartholomaci in Gallia trucidati funt, ^’ftyrcs fandos appcllauerim, Teftabuntur etiam meiau^i ®“ofcs, me adcb non efle palponem 0^ adulatorem auli#
gt; vt quibufdam forte nimis in dicendo liber effe vü Quareiftum , Sturmi, palpum, quern mihifalsbtri^
“'Sjtibi ferua,cumquepontificqs tuishominibus, quorum 'Mitionem 5(. virtutcs , vfque ad fydera tollere confueuifti, ’^ude. Recognofce tuas Epiftolas » tuasque pratfationes ^catorias, ÔC fi quæ funt alia huius farinae: 6lt; verum me digt; '’’^fatcberis,
. Si hadenu s vcra de te fcripfi : fi tc ex tuis fcriptis cogno# ^'•dum bonis intelligentibus viris præbui : in tuum, J’ûnrneum caput ,tua recident conuicia: cum de me ficfcri# ®is: I'irulenta lingua t malitiofs calumniator t (
^SHetrhior in tutando S^eipublica noflra honore; ) nonppides te
2 per
-ocr page 92-91 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LVCAE OSIANDRÎ
permiumlartu etiam Sénat um noflrt'-nt (S’afoJere : amp;yrlemtitjfu tiuieatem noflra^n ^er^etux infamia, e^^pcnetr f fcri^M enim t nun-^uam in hac noflra quot;Vrbe puratn ^^jctrinam fuiHe gt;nbsp;nifi hoc temport, ^Adulator, Crimin(itor^Syco^;anra. Audi tu, Sturmi: si v i « kONVS ES, RECITA VERBA MEA: MONSTR* LIBRVM, PAGÏZ4AM, LINEA M. SI EGOHO« DIXIAVT SCRÏPSI, POENÄS DÄBOtSiNT* ISTA DB heconfiNxisti: TV VIRVLEW (Fvs calvmniätor esto. EtfienimiUamCoo* fcfsioneni, quae a quatuor Ciuitatibus Anno 30. exhibin cft , non probo : tarnen tu fplendtde mentkw , cum mas , me in Rempublicam , öd Ecclefiam Argentinenfet” contumeliofum fuifle» Scribisenim : 7^eamp; D.
?*g’ 3. care confeßionem illam cafeum yeterem , caßeum oUarem^ me verb dicis : Si Hofiandrum (rogetts) reßondebit,
«6« rati nullamdo^rinam puramyn^uamfuiße ^nß H 0 C amp;nbsp;non folùm quatuor Ciuitatum Confeßionem , boc ef^ ’ •Augußanam (fonfeßionem ; fed etiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S
\ES llOST^OS» TASTOI^ES, ET S T 0 3^^10 S i^f3{^0S, 03ANES CITES Ei
33. ÎSZ“ y/S ƒ r HÆ\ESEOS. Dicis, Sturmi : Confeßion«» Argentoraten fem à 3lt;[ T L L O ) 3gt;IIS/ xA'B HOSl^'bbquot; T) quot;^0 calumnijsfetitam. Dico , Sturmi, candideôdaperte, Confefsionem illam mihi non placere , propterea qubdam* bigua ôd lubrica fît : atqubd vniuerfos paftores, cm^ies sef natores, omnesciues Argentinenfes, quieotemplt;’^‘^'^L runt, hærcfeosconderanem : hoctu e tuo cercbro cou xifti. Et nifî meis verbis me conuiceris, ego tibi illud t VVM O c c i N A M. Dum ißud non probable (Sturmius:) crimine non liberabit : dum yiuet, improbM Sytopbanta) igt;}ßgt;^gt;^ calumniator fit, fuerit, futurum fit, oportet. En tuo te, Sturm i '• ‘ gladio iugulo. Nurn pofthac etiam fcribes, nie non legi e
tlI05
-ocr page 93-ÄNTISTVR.MIVS ALTER*
(IIOS Antipapposî* Quare Scurmi,f«4»» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p*S ’4»»
MijuammihiimpuraSiamp;titos illoi lethalesfihilost Sgt;C tuam viV fulentamh'nguam , adulationem, criminationem t amp;Syco* phanticas tuas artes,tibi committo: a quibus ego tam fum alie* ”115, quantum tu 'a viro bono diftas. Earn enim,qua in te regt; 'i^fguendo vtor, vehementiatn, tua improbitas, impudentia, ’'înitas, virulentia, impietas,calumniæôdblafphemiaîrnihi
extorquent. Et cum candide apertifsirae meam
de te 2lt; tuo impio dogmate fcribam, Hypocritam appelles, non video t te verb hypocrifi iam diu laboraG pUi Cinglianifmumtuum totannosoccultaris,res ipfa tegt; ^f’Jr.Siquid inhoneftiin meis moribus proferrc potes, non f^pugno , quin in luce tn proferas* Sed quia nullius me fcelc* f'^äctufare, falte m verifimiliter, potes, hypocritam '^ocas. Haec eft iliatua CHRISTIANA CHARITAS iqua ipfos (Cingliani) commendare toti orbi foletis : cum volt;» '^•'ihilfitvirulentius.
i interponamusrebustam ferijsaliquidminus
D, Pappum SC me, vocas impuierfs duos aiolefcentes Theologosnos affptllas. Equidem ere# ®’ D. Pappum aliquotannis (non multistarnen)Jmenatu ç'^otem* At ego iam viginti quinque annos SC amplius» quot;’’'gelion Chrifti publice doceo : SCquidefti cum auditor J^nieorum approbatione. Quod autem canos nonmul# ^pbeo, eft quod Deo grattas pro valetudine commoda dC feneda agam : tranquillitas confeientiae mcæ inter cert'c magnosque labores (vt ego quidem credo) iu# meam conferuat. Curas enim meas in Dominum hihS ’ meum cœleftem (vt illemihi per Apofto# /’Petrum præcepit) reijcio : hoc ago , vt vocationimeae, carnis huius infirmitatem fieri poteft,
Et ex animo poflurn recitarc illud Dauidis : Ego fiai“- s-
M 3 dormi*
-ocr page 94-H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LVCAB Os I ANDRI
dormiui, 8C foporatusfuna,ô^ exurrext; quiaDoffiiniïsfufce# pit me. Miror autem, car tibi non in mentem vcncrit Pauli vTimoth. 4. didum.ciim de Timotheo fcribit: Nemoadolefcentiam tuam contemnat. Tu confenuifti, Sturmi, in Cicerone : ego ,Do# mino volente , infacrisliteris confenefcam : quas puer diligt;
genfer legi, lego, nbsp;nbsp;|egam, dum fpiricus hos regit artus.
f«l At(inquies)tuOfiander indo0lusc8:ß«oOTolt;/oe»iM(ais) tonßßere in Ôecumenico aut nationali Concilio Euangtlici orJinss foßent ,ßn«n aliot Theologoi haieant, ^uosai publicos conutntti fitirranf, ^uam quot;Paf^os amp;nbsp;Hoßandrot tßos f Itaquc paulö pbH p,g. 6t. D, Pappum 6^ me nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;animanttt, hoceii^, aßnosW^
io6.ßupidos. Et ne nihil diccre vide are ,obqcisraihi,falsotaffl^®' juid TiP'LLP'U
f»g *”S.dis ; Egoctrtitt legi/ße P^trts non puto. Et poft aliquaffl^^^ verbis compellas : EtttEpiphaniumltgißßeofltntas: ßt^^ rum t quodltgtris. Sane, Sturmi, nolimebredadaï^^ Ecclefiam Chrifti i vt dofftiores Theologos ad Cond*quot;* Occumenicum aut Nationale mittere non poflet» fum. Sed tarnen non poenitet me meorum laboruffl gt;nbsp;in difcendo iam per annos quadraginta pertuli. Et ptimo Maximo gratias ago, quod ea in rae dona contu: quac fpero ipfius Eccleftat falutaria ciTe amp;nbsp;vtilia. jjt« done non glorior, ncque cum quoquam certabo t Wt non eft vfus donorum Del legitimus. Sed tarnen ßmiliumfuperbiam miror; quaomnes alios enidito contemnitis ; nifi Cinglianodogmatifaucant. . y^^ein veftræ farinx homines tantum non Deos facitis: Schola veftrximpietatisprofeccrint, vtpofsintt^^ dK COE'HA ‘DO’Umi ESSE
AVTEU COT{Prs cyI'iAE’M CHT^ISTl: CH^ISTE^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
CyL A TEWIS SEWQ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■
-ocr page 95-ANTISTVRMIVS alter. 9$
EUE EC O^NITaTEN^ O’MUITÏ^^ÆSEUTE'M, E C OUK1S C J E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E%1, fecundum. fuam humanani
wturam. Si præterea pofsint afftrre illud Auguftini male ^«lledum ót^deprauacum ; Crede ÔC manducafti ; QC illud: ladamcoftjcdiflèpanem Domini, non panem Dominum. Hos homines cxtollitis » atque dodifsimos eflê prædicatis: l’^fotimcumtres aut quatuor phraies Latinas a vobisdidi^ Ategocxiftimo, Theologumin fuaprofefsionedo* *'^®ïtquceruditum habendum eflè quieadidicerit, quac Wusprofcfsioncmrcquiruntur : etiamfinec Arißotektn Platonem euoluerit. Cum autem, Sturmi, credas, mc ®on modó Epiphanium , quem citaui, non legiflè: fedetiam ** V L L V M Patrum legiflè : veni Stutgardiam, 8C mon ft ra# tibi in marginc meas annotationes , quas in fcriptis Pa^ ’'^tn mea manu conflgnaui, ante annos quindecim ÔC am^ : di eodem modo reipfa tua raendacia refutabo : vt olim Plt;ogencs ambulando ineptas illius Philofephi rationes rc^ **bat, qui difputabat, n v lvv ni esse motvm. JÏÖM* difcenda fuit lingua Latina, Graeca , HebrataChab ’**3, propter facrarum literarum dexteriorem explication addenda: fuère aliæ artes liberales : Tu Latinæ ôd Gracn ^linguae totum te tradidifti gt;nbsp;S)C exteris dicendi artibus., Wßpaulbelcgantiüs Latine feribis, quam ego : mir um ^quot;tniini videri debet. Aliud eft autem eleganter Latin'e ^^re; S(: aliud, vera SC falutaria feribere : quorum hoc men quot;’^'ftialtcrum.tuum.
Quanquam , Sturmi, fiquistuos Äntipapposrigidius Rhetoricasexarriinaret, profetÀômaleftan Noftienira » ad Oratoris officium pertinere, Inuention ^®)Difpofitionemgt;Elocutionem, Memoriam, 8C pronunn ^*onem,feuadionem, Inuéntioautemeft, rerum vERAn
RVM
-ocr page 96-fg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LVCAEOSIANDRI
rvm aut venfimih'um excogitatio. Tu verb gt;nbsp;Rhctof Stiir# mi » cxcogitas, neque vera, ncque verifimilia: fedputidifsima raendacia ; quædudumeditispubh'cis fcnptis confetanpof)’ fint. Itaque vt alias Orator dicitur eflè vir bonus,dicendipc^ ritus: itadetediciredlepofsit: qubdfisvirmalus,mentiendi ftudiofus. Difpofitionem verb ade'o nullam in tuis Antipapa . pis prioribus Sgt;C pofterioribus obferuas j vt merum confu/ fum verborumchaosproponas» velpotius erudcs : 2lt;nunf idem dicas in principio , pofte a in medio, rurfus in fine : nune pofteriora prioribus praeponas: nunc inepto faltu ad reJgt; aliam tranfilias : neque quid, quo ordinc, aut quo loco dicas» animaduertis. lara, quod ad Elocutionem attinet, difpcr^ ßoranes viri eruditi tuamdicftionera , Ô6orationis cowpo^^ tionera per orania probare pofsint : video enim te quafdara phrafes Ciceronianas afïècftare , quæapoW'’:^'* auribus hocnoftrofeculorefpuantur. Cum olim num legerem, animaduerti , quidillede periodisfortnandis præciperet : bone Deus, quam tu nihil fere eorum obfefuas, ^»8- xo«. ggj ygjg contraham , ne denub meum fermonem »
■ amp;Therfiticamloqttacitatem , amp;nbsp;Polyfhemicam
les. Tuus enim crepitus (vt eft in prouerbio) tibibene okt.
Inter cætera fcommata, Sturmi, hoc tibi inprimishaud ^*§•»3«, dubiebeneoluit,cumme c V M A N V M mvsicvmvo^ cares: hoc eft, afinum rudentem, quem Cumani pro Leone» priufquam reeft e nouiflent, habuifle dicuntur. De eruditie) ne fupra paucis dieftum eft. Ego verb iam in Dneaw Vv/w tembergico Miniftrum Ecclefiac ago annos viginti quinque amp;nbsp;ampliiis : cum antea priuatus in eodem Ducatu vixif# femtotumfere triennium : óófpero, me tanto temporisfpa^ cio bonis viris ita innotuiflè , vt me ament: nonautctticon^ ' temnant. Sed video, quid tibi inter cætera difpliceat, MVf 51CAE, videlicet, ftudiwm atque cxerciti«m:.quod etiam ToO fanât
-ocr page 97-A NTISTVRMîVl AL.f HR. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;7
HUusobl/que (nme reprehcndit. Ego verb, Sturmi, mihi gWuioradchocdono Dei : quofaepc ingenium meum labo^ ^usfatigatum atque dcfeflum mirific c recreo: vt mihi quafi prorfus nouas vires acquifiuifle videar. Scio au# ’^TOmuItisCinglianis Muficam ita eflè exofam,vt etiamOr* Pna,mu!(ca Inftrumenta»quç in templorum parietibus funt quot;^ï.furiofo zelo dcturbent : amp;nbsp;Muficac exercitia in cuitu ^‘''0 tantum non pro fcelere habeant. Neque miror id» enim Spiritus vefter non pofsit facile perferre U ^“^ni:reccfsit enim a Saule» cum citharam Dauidpub videri nemini debet,fi vos etiam Muficam odio ^‘’Iftutifueritis. Odit enim Spiritus ille fuauem harmonic ’'’’Aduicifsimmnconcentum atque confenfum in Eccles ’gt;Sclio!is,Republica, atque Oeconomia. Et quia Satban ’•'ibcrrimam illam,amp; Deo gratifsimam harmoniam doccn# Iwin in Ecclcfiis atque Scholis, praccipucoditn'deoCinglia^ dodorcSjtuos fratres,excitau it^ vt, tanqu am afini rude n^ *^iûiauifsimam illam piorum Miniftrorum harmoniam tur ^f^nt.Idem ille malus Genius te,Muficum Cumanum,rugt; ^'’^iufsitincclebri Academia Argentoratenfi,Odam certe '‘ûnPinciaricam : ( ea enim neminem offcnderet : ) fed Cin^ wam:vt ille concentus, qui fuit ibi inter docentes, impe# . nbsp;nbsp;8^conturbaretur. Nofti autem, Sturmi,quid fieri ib^
^^’^'’^iquisin Mufica,vt vocant, figurata, praue canendo dib „ ''^tiamcfficiat: iubetur,vt vitium emendet : aut, vt pror# ^^ceat. Si inter chordasaliqua harmoniam turbet : aut in»s ^’jtijr, aut remittitur aliquantulum, vt cum cæterisconfo^ ji^^pcmcndari non poteft : (aiunt enim chordas ex inteftb Wurti fadas,cum ouillis nunquam concordare:)tuni I ^pinæ chordæCquales funt tuæ commentationes Tbeo^ ƒƒ'•*) rcmouentur. Si fiftula aut tibia in organo harmonja: '^itateni corrumpat: aut emendatur, fi fieri poteft, aut re^
N nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mouc^
-ocr page 98-LvCÆOsiAMDRr
mouetur * SkT alia in eins locum reponitur« Quare, StorrtiFj ciim tu SCEcclefiarum ÖC Seho'larum harmoniam perturba) re fummo ftüdio nitaris;egotibtdico,MuficusMufico,hoc efl, MuncusTheologicus,quifyncerae dodn'nx harmonu am inrelÜgit 3^ amar, MuficoCumano:hoceft,afinoinEc) clefia Dci viui, amp;in Schola rudenti: emend A voceffl! aut TAGE: nt feceris,Dominus Deus tibi inuitofilcnti) um imponet- Et de tc pronunciabiturillud Apoftoh'cuffl» I quod Paulus de blafphemis hominibus, Hymenaeo öi Äl''^
i.Tim.i, xandro pronunciauit : T R A D i D i (inquit ) E o S S A' | THANAE,VT DISCANT NON BLASPHEMA» RE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Colligam nunc in fafcicuïumreliquos tuosillosfuau’^ mos flofculos, quibus EX MER a fcilicet,SC DANTI CINGLIANA CHARL TATE ßW pum SC me exornare conarts: quos partim ad vtruffltfi^’V^'^
T.ig. 4«.5x.6î,tim ad mc folum fpeSEare , voluifti. Appellas eniffl^osi lî; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;crabrones, befiiai, ’Kdiluios, dnos Heoptolemoi,
terreßres '^liluios aquilas,fturras. Me vocas
1 «3. eîr ßgt;urcoridicultim nafonem, ßmiam, beßiolam yvltum ^umiiKKi» tnentientem ,pyrgo^olinutn. Hifce, Sturmi, conuicijsnic iW perturbaftiiVt animo derilèrim tuas i lias ineptias, quilxi’ tibi mirmceplaces. Etrelinquo indiciumomnibusbonisS^ intclligentibus viris,qui ME 6C TE familiariter nouerunt: vtrum-ifta tua epitheta reSliùsin me, an verb in T Equal cfvent. Interim audio Chriftum raihidicentet» • Beat/ ctirn malcdixerint vobis homines,SC perfecuti dixerint omne m a e v m aduerfus vos, MENTI) ENTES, propter me : gaudete SC exultate : quoniam MERCES VESTRA COPIOSA EST IN C 0 Egt;
PoUic.E js autem fum tibi» Sturmi# quôdpiSturam tuaift Des
-ocr page 99-h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;NtISTVR JWïVg ALTSI?. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»
. 0'UUante,abfofuere vclim. Promifiùm cnimcadit in cct: ni. ^f^ntiquitas credidit, Lucam Euangelißaraeuam °'’£ni fmflè.In primo raeo Antifturmio carbone ( vt fie^
J. '^Oprimasduxeram lineasrininccolorcsveros è tuo An* lt;nbsp;*’’Ppoquarto prolatoSiaddam : fiCmanifeftum fiet,te eflé ' monstrvm ex diuerfis feptem fecflis compo?
^ni:videlicet,exCingIiano,Synergifta,SchuuenckfeU r ''OjPapifta, NeftorianojPhilofophaftrojamp;Epicura’o.Id7 t ^ç^^onftrabo,non vttibiargrc faciam : fed vt iuuentu# , '’’oncam, vt pofthac ab hoc Monftro fibi adolefcentes I
ZA^cneque diutius,cum admirationejtcfufpiciant: ne ëi Monftra conuertantur : aut certe in lapides ( quafi qui P nbsp;nbsp;nbsp;caputintuentur)mutentur. De Lycanthrepisenim
j^^cerus(jjgjj,m,j3[,Qr,ibus)ficfcribit:In collegium Avx«»ÿ fol,’si» i®’’’si/jpcrtvaßj
, qui cum his verfantur crebrb ôé“ quot;”quot;Potant. Inficienim confuetudinc horum amp;corapotao“ 'onibuscreduntur, Hæcille. Qyarclibcralia ingénia ab ^“Pniodi Monftri, quale tu es, conuerfatione merito cauere debent. CiNGLiANvMfi ego teeflè negarem, ’ud dubie tu ipfeeflcsaflî'rmaturus, Etfienim fuperno# ^'nc Cingliano stomacharis: tarnen '‘Ognia Cinglianum in tuis Antipappis ftrenue defenderc '“nîrisiamp;iani dudum te Cingliani in fuum gregem reccpegt; licet corpore abfens, Spiritu tarnen tu» Caluiniftico ^n'perillisfispræfens, Itaque in Cinglianorum aduerfarilt; Vehementifsime ëC acerbifsime inueheris : Sc Cinglianus crudclis ÖC fanguinarius Spiritus auriculas, per leonigt; ?''^gt;arngit : vbi nos,qui de corpore Chrifti aliter quam tUj
PRO IMPERII HOSTIB VS
A. n P OR A M. TRAHENDOS CE
S, Vereor tarnen, ne vnum in te defiderent Cingliant kmdhoc’eftjinquies;' dicam« Tu non tarn caucuses, quam
carte ÿ
-ocr page 100-too nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LVCæOsIANüRI*, ■ 1' in I
pâggt;
rag «'7.
Pag. H9.
cxteri fcnptores Cingliant : nimiurn enim crafscCingl'^n I mum pfoponis:cum ^^^ixmzs^quodChrifiui ßtt corÿorii S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Voluerit.Ueindc ais :
ST y S T ASCE^ATn^ SEO J
T 0. Etpoft aliqua: Hune paner», inc^[s,corpugt;s /uumCijrij Ti ICI,amp;• pro corpore[uo H Aquot;B E I^[,amp; E ITrfeiplolicetCOI^^POI^ALITEI{^ A'S^EH'T^'^^ cœlefiithrono, RogajSrurmi.tuosfratres Neapolitanos,vtt ex iftis tufs laqueis, quos tibi drcumdediftbexpédiant atq^ euoluant.
Tag. 90»
SYNERGISM VS in te,Sturmi,emicat:cun’f® ctiam hoftes Imperijcenfendosputas,quipurcde liberoaf trio contra quofdam Theologos Vvittebergenfesdoffen ' Et alio loco commendas Philippum hoc nomine, tarnen inter Lutherum amp;nbsp;Erafmum de libero^/ TR IO diremerit, • Inquaautem fententia PhilippUS^^ * ex ipHus pofterioribus locis communibus (in quibusvo# luntatem hominis inter caufas conuerfionis ponit: )nigt;nt obfeurum, (^aretenoniniurias YNERGiSt
Pag.ißz»
Pag.ilt;îj,i66» »•/.lÄ*«
SCHV VENCKFELDIANISMVM etiam quan*J quejSturrai,erudlas. Qii'odenim Minifterium vcrbi(qa‘’^ Argentins purum habes ) contemnis : ita vt viginn annos neque concionesaudicris facras, neque ad cœnaffl Doffin’' acceiîèris : hoc eft Schuuenckfeldianorum’propriuffi'I^quot;'®'' I autem, quare me hac in parte adebimpudenterffiandac^ar/ guère aufus fueris: cum negate non pofsis.qtiôdæf^'^^*’ N V L L A S audieris conciones* Neque terefte^’^bJi quod conquereris: acerlras haleri concio»es:eastepatiacper}tf^ renonpofje: interim'Vero nonprohibnijjete 'tnijuam,«e'vxm^^^^i famult^famulaAr conui^ores audirenffacras conciones.^ÿs enin* nonqusfiui : C y R non audires (3onciones: fed# an
direST
-ocr page 101-A N T I ST V R M I V s Ä L'T E R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«o»
'l'es fNequequafitum fuit: an tuaeconiuges,famuh',famu«î ^Äconuidoresconcionibusinterfintc' fed A N T v inters 'ifrisC Hocautem Schuuenckfeldianis vfitatum eft, vt de f^ligione fuorum domefticoruni parum folicici,ipfi fuasima S^iationesj fie internas reuelationesfequantur. Itaque etiam Warn Schuuenckfeldiani,etfiPapatum improbant, tarnen '0a fuos Canonicos faciunt : propter pingues illas, vt vogt; ^^otiPtæbendasrfie in hac parte SchuuenckfeldianifraiJatet paulb pbft fuo loco dicetur. Sed ?®'^intuo pofteriore Antipappo Schuuenckfeldianifraû A*»(]uôddidum Pauli ( Litera occidit : Spiritus viuificat : ) Pag ’z?» ƒ'nterpretaris.vt litera tibi fignificet gt;nbsp;literalem ( vt vocant) 'ojafum',: Spiritus verb,fpiritualem inteiligentiara« Cum talt; ^oneolocoCiteram Paulus vocet. Legem ; Spiritum verb, cuangelium. Eft fie illud Schuuenckfeldianum:qubd phra^ Pag.i 3a. “sPaulina(CarnALIA SAPERE)tibifignificet,'/’ ''■'gore : cum Paulo, carnalia fapere’, fit, ea curare, quae carni f^^ntgratafie accepta. Quare in tualeonina,Sturmi, video ttiam Schuuenckfeldianifmum latere,
, PAPISTAMteefle,Ex ParTe,Sturmi,often# Clamabis hîc : b coelum ,0 terra, b maria Neptuni : b w/o os: fed attende paululum, fie mitior forte fies. Quid Pag-''oivolunt iftg tux Catechefti^ndn firipta.fidtn auresChrifiiano-quot;quot;M infufurrata f qua demttm yeram Chrifli amp;nbsp;myfleriorum etM abfoluantf de quibus fupra tradatum eft. Nonne Ijocfundamento (fi tarnen arena dicenda eft fundamentum) w tota pontificia Religio nititur i nonne, quotics fid it io s ''’^cultus diuinos verbo Dei defendere nequcunt,ad tradi# Apoftolicas non fcriptas confugiunt f Quare, Stur^
tu feneftram Pontifieijs aperias,vt fuistraditionibus, ''on fcriptis, Ecclefiam Dei exagitent,iure te i N H A c parte ’I'xerim P A P i s t’a M.
NEgt;
N 3
-ocr page 102-6«2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L V C Æ O S ! A N D R ï
- N E;S T O R I A N V Mtceflê,Stiirffli,cadeca«fi dico: quia diticllis ( quantum quidem tn te eft ) duasin Chri* ß:o naturas; quas tarnen ne morsquidem ipfa diuellerepotu^ it. Humanitatem .n.Chriftiïtainthronocœlefticollocas.vt candem in terra (vbi eft filius Dei) præièntem neges.Habcs itaque alium Cliriftum in terris,’qui non habet fecutu aflûiii^ ptam huraanitateni : ôtT aliumincœlis, qui ibidemcftDeus ft^homo in vnaperfona. Negas, omnipotentiam.omnipfï* •fentiam SkS omnifcientiam.humanar in Chrifto naturæcom' municari. Quare cum Neftorio diuidis Chriftiperfonara.’Si concedis Chriftuna filiura Dei, omnipotentem, omnifcicngt; tem, Sôomnipræièntcm : SC fingis alium Chriftum, Filiu”' hominis, Multipotentcm, Multifcientem » SC non niGv'’0 loco præfentem. Qiiareredlcinter ne s tori anO'^^ numerauero.
, PHILOSOPHÂSTRVMtccire,Srtîfini.û^* monftrabo, non Philofophum. Philofophaftrum voco»qui PWlofophus quidem haberi vclit,ßectanienfi(.
2»g. Contendis, Sturmi fieri nonpofie, yt ynum yerum mal in dtuerfis Iocm^ Hoc habes ex Philoibphia Ariftotefe: deinde applicas hoc Principium SC Axioma Philofopl’G cumad negocium Theologicumcœnac Dominica:, icftatis Chrifti, Hocell,Sturmi, P R i n Ci P1A DiSCl; PLINARVM ET SCIENTIARVM CONFVNDEl
, R E : id quod v E R i SC verc E R v D i T i PhiîofopW non faciunt. Sciunt enim, qubd Principiorum confado tuos pariat P A R A t OG i S M OS. Itaque dico K ne PWio« fophura quidem eflè : fi proprie de Philoiôpho
GoioCz, mus* Et hanc ipfam ob caufam Paulus monetnos,caueagt; mus,NE PER PHItoSOPHIAM DECIPJAMVR! non qubd Philofophia per fe fit mala : fed qubd non firent Theologiaet myftcrijs Religionis Chrilïianç mifcenda.Suo enirt
-ocr page 103-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AntiStVKMIVS ALTER. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Taj
I finmloCOjfi quisea recfî'e vtatur, multi'pliccm in rebus hui?
I mam's vfum habet. Quare fruftra in laudem Philofophias decIamitas,vbiderebusTheologicis agitur. Etinfulfuses, cuminnosdebaccharis, quod rationishumanæiudiciumin , myCterijsReligionis noftræ reqciamus: cum dicis: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pdj.i«-»*-
nnteriiifum yis : rationem yituferas ,ium ttht: amp;cum tihi/ilacituni e^yhomines 0 quot;B quot;B T E S C TSLT.
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tl^ftyrannidem exercere^fi ißud non proJiibe-
ratione quot;yittitmur, cum ttbi reßondere moleflumßt. Vak ridiculus es,Sturmi,cum rationem H v M A N A M pag.îiï» in myfterrjs fidei cæcam eflê dicimus)ôô rationem c L V s I o N 1 S in fyllogifmo,pro vna Sdeadem habes : cum fæpe ratio condufionis pofsit cflê expreû ftimDeiverbum,quodcum ratione Humana pugnat.Quæ beeft tua, Sturmi, ignorantia equot; qubd medium terminum” fyllogifmi (qui in vnaquaque argumentatione neceflàrib re^ ^uiritur:)ô^rationem humanam, quam Paulus iubét nos espnuam ducere, vnam eandem rem eflê putas i Hocck eft Dialeefticum efle c' Hoccine eft Philofophum eflè i
Minime verb. Quare, Sturmi, noli mihifucceniêrcofi pofts b te, non Philofophum, fedPHiLOSOPHASTRVM guidera Philofophaftrum paruulura dixero.Etfan'e,Sturgt; ’’’■jnifrmature manum de tabula fufiuleris, confirmare tibi , qabd tandem vix grammatici nomen fis re^ , '^''turus»
.ÊPICVRÆVSes, Sturmi. Hoc Dtj raei Horace bmquies) auertant: ego ne fim Epicuræuse' qui tant© Religionem Cinglianam defendo, vt omnes Chriß» ^f'diasoffendere, quam Cinglianifmum non propugna«? ^^îlim, Sifte gradum,Sturmi,non fie elah cris. Quid tibi btur qualem hominem cenfes efle eum, qui in Religion ‘^'icgocio confefsionçra fubfcribit ô( qui'dem non coa^. dus.
-ocr page 104-f04 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LvcaOsïandri
(flus ; a qua ipfe difl^ntit,aUud(ÿ in pcótore fouet. At tu hoc ' fccifti J Sturmi : SCqtn'dem non modo id non negas: verum de pulcherrimo, fcilicet, ifto facinore ctiam gloriaris. Ciim cnim ego tccn:e notaflem in meo primo Antifturmio Zan^ - ' churii, quod non candide cuidam Formula confenfionis
Argentinaefubfcripfiflctjfedqsvcrbiscilêtvfus: VT piam | ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efleiudico, i T A fobferibo: tu id hominis minime candidi
fas.ipo, facflum SC probas SC défendis, inquiens : Ken fine uufäßii-fcri^fit: ET IT^ S K'S SCSI’S E KT) TU . profterea quod in Ec cleft a Chrißinnei nimiittn pojfunt caluinni/' EtegeTAUETSl SJUPLICITE^ ST’BSCJf'
SE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnmen itafitbfcrtpf; yttamfuhferi^tienem
HU OT^THODOXE IKTELLIGL dio lt;nbsp;non fatis clara fuerunt illius Formula verba : tis i VOS Cingliani » vt Magiftratus veftros bitis,quæ vobis non placent: SCrcfcruatis vobisoiö®^*^* xam, fcilicet, hoc eft,CingIianam veftramfententiatfl. HOC EST DEVM ET HOMINES IRRIDERE. SicArigt; US impium dogma fuum , quodliteris confignaturnapudl”^ geftabat alafconditum,retinebat;0lt;f interim coramImperato* re Conftantino iurabat,fe non aliud (entire,quamquodfcfi^ ptura doceret: fuam autem fcripturam,non facrarajntellige^ bat. Q£iadereaudiamusfcriptorcmEccIefiafticumjSozm Sozom.hift Ec- menum relus verba funt hæc ; Etenim Arius H AER cicf.iib.i.cap.jo. S I A R c H A Eufebi] confors, ftudio eorum ,quituni cum | Eufebio erant,abeaco Conftantino Augufto vocsmstamp;l fidem fuam s C r i p t o edicere iuflusj'mpudcntes i M P1 TATIS SVAE DICTIONES fubdolus ABSCOND DiT:2CperHYPOCRisiN( attende Sturmi)cum Di« bolus efîèt, SIM PL ICI A,SC vtferiptaiunt, SCRIPTV^ ■rarvm verba pofuit. Deinde cum Beams Conftan* tinus dixiflet ; Si nihil aliud prêter ilia in mente liabes,® A
-ocr page 105-(çft. , /ntistvrmivs alter. «oj “«oiiiiirà vcritatis : Etenim ipfe Dominus vicifcetur, s i ehavei^jsj ivravit infœlix,aliai€praeterea, qv ae
nec vnquam a
ft * a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sozomenus. Quantum autem hocfa^
A Arij diftat ab eo, quod tu Sturmi, ÔC Z^inchus, Confeù veftrumprobauit lt;nbsp;Siquis ,,P°'*ticonegocio tranfadlionem fubfcriberet, atque apudfc ^lîtitentiam j quam quae ex verbis recflè intelledlis elici jjj^''ûtcultaret: poftea verb earn proferret,amp; nouas turbas P ^’îuidjSturmi, de tali homine viri boni eflênt iudicaturif ß ’giturin Religioniscontrouersijsagere foletis , acfî J'lini vmbra Jitigaretur« Quid f qubd Vbiquitatem, hoe ’ Clirifti prxfentiam fecundum humanitatem, tu Sturmi, P^fiJlanterexagitasjôf fexcentismaledicfîisobruis: pofteain nihilominusferibis: Sicetia,quadsecvndvm Pag-
COUIKNCTAU yCommcTE COUS IDE
omnia (Chrifltu) qux'^elùt efficerepoßit: omnia’viderih *‘jlt;(enotterit:0%lUI’B f^S ^^E L O.C IS T
S S IT SK IS: denique omnia gubernet T Æ~ ^^ns lUCOELO ET m TEI^\A.QjfIS UE^ ^■dT(QiiisnoniuraretjSturmiumfubitbVbiquitarium Wum^fed LVDiT lvcianvs inremaximeferia:idnunc '’'anifeftumerit:)-f/n7Z4(inquis) negamM,ChriftM fuperomnes ifeendit, yt Taulus ait: ergo corptu Chrifli quot;vl/ique e£i^^ Quid
Sturmi i an corpus Chrifti non ad humanam Ghrifti natUiî '^’’ipertinetC quam paulbantedixifti cum diuina natura con^ ÔC coniundè confideratam, praefentem eflè in cœlo ^intern Sed quid agas cum iftispræftigiatoribus : qui cum ^'^/fgione Chriftiana vtpueri cum nucibus, luduntC Accugt; Pag*’’ ’ ^35nos.Sturmigt; qubd Cinglianos fratrbs nominake /ifoi,ïMVs. Quid hocreieûc’ Voient ne iftihommes fratres. ftoftrieflc ÔC haberif Et tu, Sturmi, cupis'ne pro fratre a no;:
O bis
-ocr page 106-lôîf , ’’iVc^AÉ OST ANDRÏ^ brsLutfieranis (vt votatis) 1 beologisbaberiï Qtiwni(iiw quis) volumus, Äu-diigitut, Starniij quah'anobiscriminain religionisnegocioimpingas: 66 tarnen nihilominusnostei FKATS Reflè veh's^Dicis, in PormuIaConcordiæjquamanw fes »O». plcclimur, OMNï A ESSE M ARCIONIS tir VALENTINI» er ARII ö* E VTYCHIS amp;nbsp;NESTORlI» Ö’SA.BELLU tAJLSA'amp; immaNia d o GAT ata« Ergo j SturmG cuib Formtilain illam non modo approbemus, vcriim etiam dc( fcndainus,annon tv noscenfescfle(mentirisauteni)Mailt; cionitas, Vatentinianos / Arianos, Eatychianos , fiänos SabcIIianos ƒ Et tarnen cam ob camp;ufam ftomacli* | rrs, qu'od te tuostç Cinglianosin fraternitatemnoftranirt^'^ porc nolimus. At fi in te eilet vna religiofi fanguinis ftvna micafani cerebri : num tu corum fraternitateW (Vandam cenferes, quos tot SC tarn horrendis haerefib''^^*’*'^, taminatosexiftimaresî' nie est epigvrismVSjSwï®'^ quihodicin multorum cordibusregnat, amp;nbsp;hoc agit, vtquiU’ qüe in Religione fentiat quod velit. Tu ne, Sturmi,eofi’® frater cflèvelks , quos tu pro Marcionitis, Valentinfanfe ArianiSjEutychianis, Neftorianis, 8C Sabellianis habcsiNis* epicvrakvs essRsc' Sin verb tibi tuaconfdentiadK^äi, qubd nos i n n o c e n t’e s, amp;nbsp;ab hishorrendishatrcfibiH ALiENi siMvs: amp;nbsp;tarnen pro Cinglianifmotuopropagan^ ' do, ÔCadopprimendamfanamnoftram doiftrinaraiftas ras# i MEsES abominandas (rcluftantc tua confcieniia) nobisinw I pingis:rurfuscs EpIcV R aeV s : qui Deumncctntti^'®'”^^ purioris doôrinæ, nee Ecclefiæ Dei, rationem habes»
Vide nunc , Sturmi, quale fis monstrvm, videlicet, fale.cuiufmodi Virgilius deferibit ,cum de Polyphemocanit: Monftrurahorrendum,informe, ingens, c v i lymeN ademptvw. Cogitaiam , an tu D. Pappumöi me rede ’ duobuscalumniatoribus i AnytoöC Mclito (qui Socrate® perdis
-ocr page 107-ÄNTiSTVRMlVS ALTBR«
perdiderunt) compavaueris : St an tu Socraü ns coiftparan^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;]
dus: 2lt;, an fruft va (oliciti fuerimus. ne iuuentutem tibi conw Rüflam j feduceres, atquefalCadodirinainficeres^Q^s enim feilptæceptori Ubevos fuos poftbac infotmandosrecteco^ tnktaf.nifiquiveUt* vtexomnibusferefedis, S^erroribus tdigionis, aliquid intenera iUa aetatc imbiberctu
Sturmi, iftistuisfanaticis fcriptionibus honori Schoi» Ar«
I VWinenfispefsime confuks. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„
' nbsp;nbsp;. Muka adhuc Sturmihaberem,qux de tuain rebusTheo«
ignokantiaÖC ftoliditate fcribere poflem : fed portarc ca non potcs : SC iam odiiduum totum iriL/ lt;
'^«tfponfo meo infumpCi ; quod fane maluiffem cxpUcatio« ,^/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**
’'iEuangcUftarum,quaniinmanibushabeo,impendcrc.ltatfp «lutkxc a t«o Catecbumeno Ofiandro nunc sequi bonique ^**** tonfule*. qui, vbi fub tua difcipUna ex Catechefibus tuis ati« lt;iuinto plus profccerit » fortaflc poftbac dabit, qux ftnt mag« tUboraia: vt intcUigas, te difcipulum ÔC Catccbumenum non bdocilctttetknadum, Sedvttcsferia»feribconcludam»di«
COtibitSi TV STVKMljNON RBSlPYliSJS, KT VB« ’
, MIAM BLASPttKMl ARVM TV AKV» À l y' nBOPKTfaRlSjMAl,*'
1 nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;• quot;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»BKlllli
-ocr page 108-