Admonitiö

De THEODOR!

BEZÆ, ADVERS VS D.

PÀPPKM, LIBELLO,

SCRIPTA A

M.VvilheImo Holdero,EccIefiæ Stutgar-dianæ miniftro^

r r B I N G zÆ.

Excudehat Georgius GruppenbacÜM» /dnnt i i O,

COLLEgiK,M STVbll

TH £0 LOG IC I T^EINGeNSIS LtAurisLlutem. .

ISTORIA S'ACRA OOCET, EOE^Lj^M Hehretum reuerfum è feruituit 'Baiylonica)ac 'Vrbis temi ruinas infiaurantemjàpropin^uispopuUs^incurfioneS facitntibiUtitafuilfe quot;Vexatunhyt à ca^to o^tre elt/ceden^

dumfueritinißynamanuoperas faceret,altera autem armatits 'VtM hofitlempropulfaret.Etfanèhacinpartelslehemia animi ma^nitudo mérita laudaturt^ui Hebrteosfubintlè adhortabatur,neinto opéréde~ ficerent, in quo quot;Deum fé fcirent habere ÂrchiteBum eSf proteBorem, itaq^ 0quot; noua Hierofolyma tumfurgebant,amp; templum reparatumel^: qua res adimmortalemgloriam eius feculipertinet.Fuit enim templutn fofieritts^Fropheta etiam reßetmole quidem,quàm illudSolomonit an-gußiui^re autem 'vera augußiua;quä non modoßcut amp;nbsp;illudpritu,ty-put effet'venturi Chrißißßdquoa in eo dominus do3uru^ amp;nbsp;editurua miraïula iipfum autem duraturum effet, donee grande illudtemplum Domini, cuiuf termini ijdemfunt, qui orbis terrarum, ab Apoßolts amp;nbsp;do^oribua noai Teßamenti adißcaretur : 0ßuperßrueretur ßummo angulari lapidi lefu Chrißo.

Sed qua 'veteris illius templi,ab Hebrait inflaurati, eadem etiam Td'oui illtus for tuna fuit,7\[am cùm ^Apoßoli tantu opus molirentur, omnium ordinuhomines,quaßconiurationefa^a,impedire illudconati funt,[taq^ Apoßoli no foliim in animii hominufelicem hanc architedo-nicam inflituerunt,fid armis Scripturaru ffiritualibus illis,Hebraoo ru amp;nbsp;Gentium tela , argumenta yidelitet, ealumnias amp;nbsp;blaffhemias, quibus Uli euer tere amp;nbsp;opprimere doUrinam illam quot;veritat^ cupiebant, propulfarunt. Deinde cùm nafeentempoi^ Apoßolos Eccleßam,ndminus acerba tempora exciperent : amp;nbsp;innumerabiles propehomines,in oes occaßones impedietida adißcationis tempU Domini intenti effent » boni amp;nbsp;doHi yir^quos hodie Fatres 'Vocamus,fedulo in hoc incubuerunt, 'Vt domus ilia Domini contra infaltus bnreticorum farta tella^ effet.

Neq,

tnim ipßi tant tlalorandufuiti'vtfundantenta doEïrina Euangt-liciejn anintK hominttprobe iacerenturf^uàm ytlynctrior doBrina i»~ torruptaiadpoßeritatem tranfmitteretur. Hinc infigniu yirpru lucu^ I nbsp;nbsp;brat tones, contra Hareticos hodiè extanttquibus docemur,p'nfios illos

' nbsp;nbsp;bomines,acerrimos 'Veritat^ propugnatores fuifje, latn yerf), cùm po^

terè'Babylonicam Jeruitutem,^manenfim illd,fingulari 'Dei beneß-: ttodn bac ntundifeneUA,per D,Lutberum,'^irum otnnifeculorum tnt» I tnoria dignißimum, ex ruintf humanarum traditionum infiattratum effet templum Domini : amp;nbsp;Cbrißu^, cuius illud antiquum templum typus fuit, amp;nbsp;in quo tota crefcit flruÜura , luculentiu^ quàm fupe-rioribus temporibus,ex facris demonflratus effet,incredthileefl, quant multi fe huic tam neceßarix inßaurationi oppofuerint.Sed in hts tempîi Ù facrxfîru^urx oppugnatoribus,pracipui fuerunt Sacramentarij, i^ißtgentem ex fundaments domiï Domini,ßylla rationepoffent, lu-I nbsp;nbsp;befailarefiuduerunt .Qitanquam enim illi in cater is cü Luthero facers

quot;videreturitame negata tpera corporis amp;nbsp;fanguinis Chrißi in cœnaprlt;t-/entia,cuniculos clàm egerutt^t maiefiati hominis Cbrißi detraheretur, Quod cumprxuideret incomparabilis exempli yirfD, Lutherus, no iam malleo duntaxat adeedißcationem,fedgladio yer bi Dei contra eos ytenduexillimauit:et iam olim ojlendit,no modo agi de cana Domini, j nbsp;fed de Chrißi Seruatoris 'Maießate : quaß esc animis hominu amitta~

tur,dubiu ne effe,quin in ipßs collapfuraft tota l^ligio: qua foli Chri~ ßo innititur. In hac contra fanaticos dimicationeßdißimos habuitfBrentiu,'Pomeranu,Iufiu lonam amp;alios,quipartim yiua yoce, partirh autfcriptisfuis,acriter cotra aduerfariospugnauerunt. l^t attt illi Heroes magno fe animo ißis oppofuerut,ita contra faBio Sacrame^ tariorum toto conatu aduerfus eoj infurrexit. Hodieetiam cum no~ firiinßaurare ruinas domus Domini, omni cura amp;nbsp;diligentia conan» tut,illi renouarepugnas amp;nbsp;concertationes fubinde cupiunt : hoßes pacis amp;nbsp;pix concor dix. Quodyel ex ijs folds aSionibu-s yidere eilf, quasillimultiplicesfummaaßutia, contraeos, qui hodie ad concordL amfumnto ßufio tlaborant ,{oncionibus tärfcripris fufceperunt. Lm

Trâfaîia,

qttîlttfptnè smnliu^ hoc a^unr, 'vtpiot archite^fostomnittîorSgtnift obrüant:amp; infocieratemhuias ielli,Thilofo^hos, ^AedicoSt T^ttorts, Grammaticosjpertrahunt'.tanttimin illis oppugnandte 'veritatûfludiS Q^^nquam autem T^hilofopht« fuam laude relinquimuf ,ßeaint‘ tninerit,fe i» domo 2)omini non dominari,fedferuam ejji, tamtn juù ferati^cea '^elutialcera ^^îgar, contra Saram, Sacram 'videlicet Seri-pturam infurgat:amp;neget corpus amp;nbsp;fanguinem Chrißi in ceena exhibe-rii^uia ea Iockincluja,alibi e/ße ne^ueant : tjt hoc ne diuina ^uidem 'Virtute quot;Vt aliterßt,eßßcipo/ße: tam enimßhlimesßamula ilia alitßi-ritufgvtßne loco, praßentiam corpords,omnimodo dr rationeneget.Sed ita Uli homines 'varij ßnt y t citm modo praßdio ‘Philoßophia'Vßluti armés quihußdam,ad opprimendam 'veritateßuerintahuß,mox eandem ^^'^^sP'^^^^^^antjdrea aß'erantjqua cu omni Philoßophia pugnent.é'rr-higratia,citm malunt dicere, oculumper animam 'videre,quam anima peroculum.CumtarnendoUaantiquitas,prapoßtione PER decaufa tnßrumentali lohnens,ßemper 'Vtatur.Qp^odciim ex alijs,tu 'vero ^ri-ßotele amp;nbsp;^Alexandro .u^phrodißenß eiui comment at ore expeditued^

Ärißoteles deßenßu amp;nbsp;ßenßli in lihroprimoßcrihit: n diid'Hirti: oT! r\ï A ofap-ccT®^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rj .^v^h S’üÄop. Et Alexander

prapoßtionem repetit:nj yctp dvToöip nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rd? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J A

efajaecZoiap o^ycevap yiviSt]i,drpaulopôP^:'ti^’wyctp sù^oieiiamp;cu è?j, 'fi ec^MTa^ ai'2:A«^tg‘otw«93j A T A T Mcamp;Hjiigiâp d il?} ZQMATAi Deinde confitert illi coguntur,fihacphraßi 'vti 'velint, non iam corpus humanu anima organu(quodtame in definttione eius eßccum dicatur csTeÂex^Ji «raifasclamp;' oegyeenw )ßed contra animam corporis inßrumentu eßße.'Kec eß quod nobisßals è obijeiant, aliud eßße malleum,aliud artifice: abßurdi-tate quada noßramßententiam reßutaturi.Arißoteles enim yno 'verho rationes diuerßas d^yd'iapßißinguit: cu inEthicis adEudemufiribit, aäpci (IVM üg;}s)Cjop (fviscpoToy,inßrumentu autem artificM,ejße accsi^ dd^XPii./ca ergo Ehiloßophi ißi in illo calore certaminis ,ßui obli-uißcuntur,'vt in accurataphiloßophandi ratione,principia Thiloßophica uegentf drphraßes quibtts omnes iPbiloßophi'vfißunei dKvqoAoyla.:; 'vocet.

^rafatto.

ttiam fimiliiudintstx Thtlofophia fumptas,intemptfliuèadru ’^hiologicas adiunguntsctim tarnen ea in ordinem rerum illarum na~-(Kralium cogendx non ßnt.Quam enim inepta efißmilitudo ilia tapit it ( öquot; tneml)rorum,(quam non eofenfu^quo egrtgiè à !)gt; Paulo in Corin-^igt;ijs'vfurpatafuit,ad perfitadendum ’Videlicet hominibua amore mu-^'^untjafferunt )fidhoc efßcere yolunttcitm mtmlroru nullaßat dißra-, ^io (fr diuulßoiquamuis taput to loco nonßt^quo ptdes,ita nequaquam ((parari naturas in Chrißo,ßmaxime eitu humana natura non ybiq, tu ^imnapraßensßt^ ^ßerunt praterea Oceanum, »^întuerpiam, pla-^ftarum orbestSolem radiosgt;quos Ult in totum mundum diffundat, ilpid autem craßitu ad banc tantam amp;nbsp;cœleflem caußam afferripoteß, quoddiuinam naturam dißußam in toto orbt eße, tüf per attinge-quandam alteri coniungi imaginantur: quemadmodum caputpe~ ^ibui iun^lit eflper media membra:tlr Sol in rebut inferioribut, radijs ßltprafins eße dicituriaut deniqßicut jdntuerpia marialluitur, quod fffmen fefe latißime dißunditp Profe^o dißutatores Uli,ne ^riflott-

quidem,ßex inferü reuocari foßet,etquu eßentbabituri.Citm enim *^fenferit T)eum eße Ensßmplicißimum,amp;proindeparte extra partem «o« habere, nunquam concederet, eum inßar maris aut radiorum dif~

earatione res alias attingere.Et ridiculu profeSoeP^, quod *blinugantur,nos corporis Cbrifli dißußonem quandam amp;nbsp;extenßonem fdtere,(quod tarne ex noflrorufcriptis nequaquamprobaripoteß) nec *^^trim animaduertunt, Je mente illamßmplicißimam , quxmoleprte^ quot;^Ua no efl,'r)elutiradios, aut mare ad quatuor partes orbis cotra omnes ^T^hilofopbicaseïr Theologicas rationes extendere,Quodßid,de qut ^trno eruditttt 'vnquam dubitauit,conceßerint, Aoyo^ißmplicißimum, fbiq^ totum eße,quemcolorem tandem allaturifunt contra manifeßiß J’ßam amp;inuiBam yeritatemtcu nos ex eo hoc reSle conßciamus,Aóyo}t ^^fnanam naturam 'vbiq^ fecum habere: quia earn non aliqua fuaparte (ßt qui omnipartitione careat)fedtotiu totam aßumpßrit d Et hac Jane idcirco attulimtu,yt oflendamue, quam inepte Uliphilofophetur: '^^Ua tx rerum natura aßerre,(if contra nos 'tibrare conenturtqua ta^

a 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;men

^rafatio.

nulla confe^uentia, nullo funJamento, nutla foil Ja ra f tone) jtia yd ipßi Thilofophisproharipoßir, aJßam caufam adiungant. “De yno ttlorumgenerediximui:fidamp;'Patru contra nosteflimonia eor^uentt yeriim ita^yt ea mirumin modum contorqucane : quod ijs mantfißui» antecedentia amp;nbsp;conßequentiadn TatrumfcriftUtamp;eorum in-primii injiitutum diligenttMperpenderir, TPracerea cum yerecundia ßnes dudumtranßerint,yc nautter impudentesßnt,tosetiam patronat trrortsßui facereßudent,^uosßiunt Je perpétuas hofies j nbsp;nbsp;aduerjariot

l)aluiffe}Lutherum yideltcet eär ‘Brentiumtquos tarnen defunllos,lucU' Irationesßee it a ah hoc crimine dependant, yt mirußt,ab aduerJarijS) ex ipßoru libris integumenra e^^uxri caufx tarnputida. jdt citm tela illa inepte yibrata,obiedis lucuietißtmti teflimanijs illoru authoru excuti-untur, aiiitß ab iratü Hits ad jobrios amp;placidosprouocare:tH tarne in illorußcriptisperpétua amp;conßdsßentetia deßairo illa epulo habeatur, Torro,cnm ne hoc quidem armorugenereßproßcere aliquidinttllt-gunt,inter dît noflroru yerba( quod quot;Baßlius de Hxreticis Jui tempor tt erudite dixit}[uffuratur^yt incauto leBorifucu ßaciant-.quaßdextri de dodrina cana dominica ßntiant.Sed moxßeipßs produnt)cbm blaß-phema cdtra ßacratißima cœnam,amp; Chrißi homints *hdaießate afferunt, Itaq^ ndiam cotraßlos doBoresßedipßm 7)ominu dimicant. Qpam.n, tetrueH^,quodilUpalamditereaudent^tantu abeße carne ChrißiaS. cœna, quanta abßt /upremu ctelum ab inßma terraccitm tarnenferuator T)ominuf tefleturße in hoc facro epulo,yerum corpus amp;nbsp;fanguineßuutn exhibere^Iam yero illudqutsferat,quod in hoc libelloy'Be^a cotra rtia-ießatem Chrißi euomuitpotihs quamfcripßt:humanam Chrißi natura) in reßfeitando Laskarofßetundum animam quidem,yoluntatemdunta-xatjfecundum corpus autemhancyocem accomtriodaße, Lat^areyeni foras: diuinitateyero refuliitationts caufam fuiße^ nbsp;nbsp;nbsp;yerohumane

Chrißi natura plus tnbuendum non efl, quàm quot;Petro'. qui amp;nbsp;Thabitam refuftitareyQluit,amp; in nominePefuearn refurgereiußitf' Qu^omodoaU' tem'Bet^a dieet carnem Chrißi yiuißcam,cttm prater yoce nihil ei trb iuattao dißrte dicar,diumitarem hoc miraculum ididtßefFallebatur ergo

Trafatio.

T),j4tJ)anitßuiluculenterfcri^ßt, 7)mm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’vnitumhmh

^iitdtrtprodigiatnöfeparatim à natura aßitmfgt;ta:ßedplacuißßtti, PER IPSAM, IN IPSA, CVM l'PSA,fotenriamßuamdiuinatx-fttrefErrauit ergo Cyrilluf,qui tnultds locd carnem Chrißi aßerit tß~ ft '^iuißcamf^ut'vandnefuirgloriatioyCtim diceret 7)otninuf,ßbi oem boteßatem data in cœlo tÿ in terraf IsLamß omnùportflasfilio homi^. «K data tß,quod eosfateri necejfe eß,cur ’Be^a eißrxter confenßim dr '^ocetn nthii relin^uitf amp;nbsp;eum quaßin ^poßolorum ordinem cogittqui Öquot; ißt in edendii miraculiif ytrumg^ babuerunt^ Qaodfin ets rebut,^ute ttobis aduerße eutniutfola diuinitate Chrißi iuuamur, cur carne eint tSdiuinitate adoramut f“ cur no \óyoy,quando precamur, 4filio'Maritt ftfaramut f Quit non eu fanBo’Bafilio dicat,hac eße tela in cœlu contra fiiium hominii yibrata:^ cum J).Çhryfoflomo,eoshominesdenuoChri* flum crutifigeref’Caterum yt blaßhemijs Chrifium ipfum, itaconuitijsf talumnijsitroß infinit tSi^iros optimos,amp; in htt lgt;,’Brtntittm fraeißsti pttunt:mttltó détériorés hoflibus populi 7)ei, qui rejlauratione'trbis amp;nbsp;ttmfii impedire conabantur, “Kam Uli 'viuosduntaxat'Ttulnerabant,hi defunUtt non par cunt : fed lingua fua,qua gladiosacutifiimos,acad emnes calumniarum occafiones paratißimos,circumferunt,homines in-nocentißimos,amp;prteclarè de quot;Vniuerß Ecclefia merites fautiare cona^ tur. Et quos aliqui ex ißts,'viuos totere yidebantur, nunc fit a fun--Uos,omni criminationum amp;nbsp;calumniarumgenere, ftluticofertißimds telù,obruere conantur.ßitm ergo boni omnesfideant, Sacramentarios toto conatu, aduerßut pios architeUos templißiritualts,inßrgere, amp;nbsp;tisinprimts, quigloriam Seruatoris “Dominifartam tebldfolunt,ntme fanut amp;nbsp;piuf damnare eorumfiudtum debet, quife Ulis '^Vlaieftatis amp;nbsp;gloria Chrißi hoflihut for titer opponunt:amp;ciim fideliter domi doceanft ac quaß malleos fna manu teneat,gladijs etiam ßiritualibus jaduerfuc faUione Cingliana ftantur:ne opus UludSacri repli impediatur. T^et^ tnimaudtedifunt quidaintepefliue frbani,qui dißutationesillas \oe yo^iu.yictri^amp;ofientatione potiùs ingenioru,quàmfiudiupromouedapie^ tatis eße dicune,2^am Uli certt non intelligut, permagna, rem Eccle-ßctagi»

Trafaüo, fit agt,tn qua omnibui toto conatu tlalorandüßt^ ^amßCbr'tflo 7)9- gt;nbsp;mino nihil maiuf hic orbü habet iß ad ßlidas con/olationes nihil noiit' Chrißigloria amp;nbsp;maießate(quaille adnofira emolumUa adiunxit)an-tiquiusiUullo certè modo tanta caufasßlentio amp;nbsp;negligetia prodedaeßi Quare ciimpietatt amp;doblrina egregiua yir, ‘D.'M,l^uilhelmin Hol-deruatEccleßa Stutgardiana Eccleßaflesßdelißimus, in illoru oTTrisà}} numeroßtiamp;non folùm erudite,fed magno etiam animo tela ad-uerfariorum, fcuto yerbi Dei re^refßerit amp;nbsp;9xcufßerit,amp; ah homtni-huf praclarè dt Eccleßa merittt, calumnias quibua defun£liUli ontran:» tur,de^uleritißmßtterna laude dignui eS^.Et quidem cùmille profua^ modeßiailibrumßuumnobisoß-erretiyt iudicijnofiriamp; confen/uf blicam etiam teflißtationcißtllt nobtsprobaretur,ferhiberemin, baud grauate hocfectmus,partim quidemi^t adpofleritatem etiam teftatum faceremufiintemperiem Cinglianorum maiorem in modum nobis dißli-cere:partim’Vtnonpoffemuf yideri officio defuiffe, 2\iamcùmin ’Be» librOiprimùmDrentius charißtmsts prxceptornoßer petatur, dein' dtclarißimiiamp; incomparabiltsliobisqjconiunllißimi'viri,D,D,Iaco-bus Ândrea, T^rxpoßtus amp;nbsp;CanctllariusTuhingenßs,D.D.Lucas Of« ander,aulaIllußi’Principis noflricocionator,amp;Ctlßtatis ipfiut'atofl-lijs Eccltßaflicitiindignis modis tra^etur,tîrmirificè ta doàrina exagi ttcur, quit fyncerd,puram,amp;aduerfusportasinferorußrmanouimus, libro nbsp;nbsp;nbsp;Holderinoflramfenttntiam afcribendam effe exiftimauimus.

Id^ eo conßliofecimugt;s,yt intelUgant 'vniuerßinos à corruptelisfa^ naticoru toto animo abhorrere:amp;Chriflu OptiMax^precarUyt contra furores Caluinianoru,fubindè excitet yiros do^os amp;nbsp;cor datos, qui ha-refes illoru folidis Scripturafundametis refutet; ytßyncerior doÜrina de facra c(ena,amp; Chrißi 'Maieflate, ad oem poßeritate conferuttur.’ldec de yoluntate Dni nos dubitartßnit,illaprxclara eitu yox,ttim inquit: Ero yobifium yfq^ ad confummationem mudi. 2Lam citm Hißoria nos doceant, eum Cerinthi, ,Arrij, ö* aliorum harefesprofligaffe, qui de ^aieflateTÖhiy'isperperam fenferunt,non dubia inßefumua,eum hot ttiamgloria amp;nbsp;'Ivdaießatisßux fecundum humanam naturam hoßett Spiritu or is /ui propediem confeèlurum e/fe,

I«

DE THEODORI

BEZÆ, ADVERSVS D.

PAPPVM, LIBELLOjAD fium Leü orem Author ù prtifutto.

^N-NTS lAM agit TR S EPri- LihrReza.Kt^ 8 mus,quo rtßferrilio quadam, Lufcinia nomen thunaelis nomi~ mentita ,ex prodigiofo ,n«f€io qtto,tenebrarum nttuulgatut. loco,temerè in lucemprogreßa,pluribus^aßim Germania angulù, clanculum fefe inßnuauit, Etfi •^ero,more fuo,in omnemferendarum liei-^woccaßonemdntentus tenehrioilleeßet,calumterra mifcerepa-fetus,ß''eelaßnus canem momordilßet: tarnen quiaagreßemfuem, jwddicitur,irritareßrudens nemo bellet,totosferè quinq^ annos, Theopoli excu-'^oti compos fieri ,'^etilitigator ißenon potuit. Etenim, quodnon fwdicebatur, fatria/oliimamp;profefiionis,fedamp;proprij nominis lucißugamhunc i^uiGeneua tm-fuduißi,pleriqj inteUigerent, nihiladmodum honeßifdut liieralM preffuterat. «nimi,ipfieffe,etiamfine crihro dtuinahant. Et quiaextitülo, Tttulut btA jttemyniuerßm ex mendacijs conflatum animaduertehanr, de to- erat : Pto te Itbro, conie^uram ipßs captre,non magds efifet difficile,quam ex veraprefen-tAntu dignofcert cuculum : quot;Vanitatem eius reßonßoneprorfas tn- nbsp;nbsp;nbsp;Chrifltin

dignam cenfebant* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cxna,aduerßit

Ciim itaq^ res ex quot;'eoto tlst animifententia nequaquam fuccede- Sacramentano.. ttt, quid fecerit audi: exhibentur ipficutufdam, proditorum eius epera,paucula pagella manu Jeripta: Ule,quod aliter nopojßet,cu-pidißime eas arrtpit,tff ‘Be::^am Geneuenfem fe fatetur, cumq^ au-thorem ignoraret,tarnen neperiret ipfi,tam pulchra fcilicet occaßo, Amhorem ipjemetßbifingst,proieHa animi intempérie, 2).2). lo'

annem

Z ' Trlt;^fatiolt;iAuthoris» annemTapj^um ijirgentinenßs fchola tir Eccleßitmintßrumamp; ^rofefforem,publice,ledfalsoitius inßmulat, ^d^e^ßin ynum tunt (quemputat) authoremjedpleroßij omnes coduf Germania inß-gniores Thtologos inlurgenStCanquam pro arü amp;focif pugnatu-ruStpltnis'^elMremujjinuehitur, Etßquot;^ero pij nonnuUidolerent plurimum, nimintm haSlenmprodire, ^uinimiam hominis petu^ lantiam contunderet:tamen quia certo conßUo idßeri,amp; ego exi~ ßimarem,^uödCamarinammouere nemo luhens ytlletgt;necegopro^ fe^o’vn^uam manuf in flammam , niß petitum id à me futjßet. Toß^uamenim Uber ille,etiam in manus noninßmaßortishomi-numinejcio quo pa^o, peruenißßet, Uli autem pro pietatefua impu-dentiam ißam ferrent indignißime;poßularunt,'sit quod meu(fane tenue) de hoc libro effet iudiciü,libéré amp;nbsp;pingui omnino Mtnerua proßterer.Etßauttm Au^x fiabulumpurgare, quàm bas tanras fordes eluere,miniisf6rtajßmoleßum fuiffet, (quamuisfimitantum habuiffe illud dicatur, quantu ter mille boues,pluribus etiam emnis redderepotuißent) tarnen cum, quodpetijffentUli, negate mihi iam ampliùs non effet integrum, 'vel inuito amp;nbsp;naufeanti de-eeorandum id txdiumfuit. Hoc itaq^ breuilibello, quxmtadepra^ tipuit duntaxat effet fententia,monere folhm, amp;nbsp;quaßdigitum in-tendere 'volui. Qwodßquot;Be^xpaulodurioraißa'videbuntur,ßmpli' fitati mex aliquidtribuat. Etenim,'vt Hie apud Comicum inquit: T^ßicanus ego fum, amp;nbsp;ligonem ligonem appello ; reliquayeroßbi imputetf^tq, enim ignorât illud,quod dicitur: Crude-

Vac igitur Bcza ,toto hoc !ibro,fancpliirirfia, inepte partim, partim impie contra perfonam Chrifti, amp;nbsp;veram corporis ÔC fanguiniseius,in facra Cœna,praeicntiam, cuomuit: brcuiter ad quatuor fere,ceu fummacapita, reuocaripoflè videntur. Quacdam enim vera dicit, quædam verifimilia, plurima falfa, pleracp verb per calumniam confida* De his,volen# te Domino, dicam ordine,amp;^, quoad eius fieri poteft,breuü tcretiam,9lt;perfpicuè.

CiÂT y T 1:

‘Deverû.

T7 Tfîauteih vcri propc nihil,aut ccrtc parumadifto^ JLgt;dum,totu8iIIeliberhabct:iftudtamenverifsimumeft* *. '' Bezam.quid turn ipfe,tutft focij eius,de vera præfentia cor# poris fie fanguinis Chrifti in Cœna, fentiant verc interdff, Sefinedolo expofuiflê. Cum enim alias nihil minus do# cuiflè videri velint,quampanem fie vinum in facra ccena, efle nuda figna, fymbola,fie figuras abfentis corporis ÔC fanguinis Chrifti, a tej; infignem fibi à noftris iniuriam fieri, fubinde clamitent:ficut fie hoc ipfo libro Beza conqueritur, aberrate D.Pappum,ncc^enim fe vnquitn inficiatura,cor# “ pus Domini p R AE S E N S efte in Coena.iamen quod alias \ varie inuoluit, tegitip mirifice,id hoc libro,nonnunquam, quafi fui oblitus, prodit aperte.

Qyalem enimpraefentiamintelliga^fimilitudine SO^ ^ïS,(qua vtitur) abunde demonftratzquemincoeloexi# ftentcm,radqs tarnen fuis nos calefacere,ait,etfiin terram adnosnondefeendat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.1

Ä t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8imw

4. Theod.^ei^aiaduerßu

Sitnilitcr ,cum docet,non alia ratione præfcntcmcflc Chriftü in cœna, quam o l i m fandis P A T R i b v s, hoe eft, tam abfentem,quam cum nondum eflet in rerum natu# ra.Ita enim Beza ipfe fefe exp!icat,dicens:R E i P S A non# dumin rerum natura hu tnanitasipfiuserat,nedum,vt tea# liter veteribus illis fymbolis inexifteret.

'pd'r.izi. Quemadrriodum amp;f paulbpbftid ipfum ampÜiiscon# firmatjcum inquit:?J D E nobis præiehtiafunt,2lt;quæab-funt^StT qux nondum funt,cum fides fit ÙTroîotffiç rerum rton exiftentium.

Ita,cumfcribit, nonmagis præfentem cflè nobisChri# ftum,fecundum humanam fuam naturam, quamRegem Hiipaniarum Indiæ OrientalivclOccidentalfiquarn neu# tram,opinor,nifi depidam forte vidit.

en n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quodód in pofteriori Hom.NathanaeÏis affirmât,cum

inquittNlHiLfan'ealiudinS ACR AM ENTi s,qu’afflin

* fimpJici V E R B o praeberfiS^ à credentibus accipi.

Idem docet,non magis adeflê corpusamp;fanguinem Chriftficum pane àC vino Gœnaî,quam fanguinem eins cS , aquabaptifmfiquitamen SIGN IFIC AT V s tantum fit. ^ath^na e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pj-Q Imperatore Chrifto,quemrcquirimus,

STATVAM eius Beza ftatuarius collocat.

Imbjfi maxime hoc pollet Chriftug(quodhadenus quidem,Slt; forte etiamnumhodie, in controuerfia apud eos pofi'tum eft) adeflè tarnen fuo corpore non veile.

Hine pofteriori Hom. Nathanaelis, Sacramentalem panis QZ vinficum corpore 06 fan g nine Chriftficoniuhdio# nem,atq? præfentiam,ita defi'nitivt fittqua ex diuina inftitu# tione, quodfignisadhibitis SJGNIFTCATVR,quantS# uisPRoevL nunc AB SENS,Cnempe Chfiftusipfeft# Gundum carnem) ver'etamen,S. fandi virtute,amp;fipirituali niodo,fruendum pvæbeatur.

T).^afpum)ltbeUo,admomtio. 5

Inprimis verb admodum luculentcr hocîibcHo, cum »itadD.Pappum:Egonon videögt; qui pofsi's infîciari,non tantum ipfiusmortisjfedetiamipfiusmet corporisChrifti, pro nobis traditi » ôC fanguinis pro nobis effufi, vifibilia wtZtvtt* nobis,ad excitandam eorum etiam ipforum record dationemjpræbertcert'evtinfefcacREiPSA absent TIV M. Cèrt'e (inquit ille) vt in fefe, ÔC rc ipfa abfentium. Qtiorfumenim,ait ,fi res ipfac PR ae SENTES fifterentur, illa fxvHfjioirtwot adhiberenturc*

' Et,vt ièmebquid velit,dicaf,nunam in ^cra coena cor^: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

poris noftri adioncm eflè,afFivmaGpraEtcr M E R A M ipfam “ fyrnbolorumacceptionem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'**

Hoe ergo vult Beza, vt, quantumcunfß illi nobifeutn loquantur,atcß verbis fpeciofisverampraefentiara corporis ÖZ fanguirtis Chrifti in facra Cœna prædicenttcertb tarnen nobis perfuadeatpusjomneminum'verborum apparatum, vniuerfam illàm dicendi rationem,duntaxat ad decipiendß fimpliciores comparatâ,ôlt;Z inftitutâ eflê, cura prîeter nuda figna amp;nbsp;fymbola,corporis SC fanguinis Chrifti, P R o c y L absentivm,in cœnanilàiladeflèexiftiment:nihil,in^' ciuam,adcflc,præberi aut accipi,qu ara tantùra vifibilia xvri'f Tv7rx(panemS)Cvinû)in RERDATIONEMcorporis ÖZ fanguinis Chrifti j vtpote in S E S E aè R £ i P s À a b# SENTlVM, PROCV.L,inquam,ABSENTIVM. Et haflenusprofeô'ojBcza Nathanael eft* Etfî enira ver'elft raelitanonfitjedpotius Thomasquifpiamincredulus, vt qui Chrifti carnis præfentiam,tantifper credere recufat,do^ \ necoculivideantjôdmaraispalpcnt,(dequofuo loco)necp 1 uianijquæ dicit,in fefe,ac re ipfa vera fine. tamen,qubd fine ,1 dolo.quid i'pfe féntiat^tf ofltéîttuf i Nàthanaelis nomen con^ I ceirerim.' '-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A, 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Obtegt;

t

6 T)eTheodfBei^a,aduerfai\

CXjtèftamur autcm hoe loco onines,quotqaot vdd/i* redïcjvel obliquéCaliuniano dogmatifauent» vt tandem oculos aperiant;nec,quia ipfi nihil vident gt;nbsp;cæcos nos iudi# cent. Obfecramus eos fummoperé, ne boues marinos nos, hoceft/ungos amp;nbsp;ftipites exiftiment J qui prorfus nihil in# tclligant:fed ne trunci ipfi fint videant. Ad ipforum prouo-camus confcientias,vt dicant nobis,hæc ne fit de rebus ina# nibus contentioî’ ÂoyofjiaLxtoi-'nc tantum fit j amp;nbsp;de verbis,n5 rebus ipfisjdifsidium^ An ne partibus pulchrc adeb inter (é conueniat i Nec de vera præfentia, fed tantum de modo controucrtaturc’ Ego fane fie iudico,eos,qui ita lèntiant,aut prorfus nihil intelligere,aut candidé,Slt;bona fide,nobifcum nonagere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ; , .

Ifthæc autefïi conucllere prolixé,quid opuseft ♦ Cùm pqs animis vel auditu horrenda fînt,in Deum autcm plané impia blafphem3,quorum etiam authorem ipfûm fæpius pudeat« Id vt pqomnesintelligant,ex pluribus Bezæ,pau# culaadferam,quac ciim felè mutub tollant,deftruant,atquc refutent,ego labore ifto fubleuatus fuero,

2) £, ’ COE TiO Mh

NI, F A RE L LI E r B E Z tÆ MANF firipta Confejjîo , lUuflriJJimo Rrincipiiae D. Domtn» Chrifiopher» Dttci Kvirtembergic9,pi^ , txcellenti^ memorit, , , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exhibita.

I^Atcmur crg’oin Cœna, non otnma iftodbChriftlbe# 4?nefida,fed iPSAM jjomihis svb#

BT Ail-

T)gt;TappuïnJiheüo,admonitio» 7

STANTl AM , ipfam^O’nqiiam) VERAM'CARNEH (quam Verbum æternum in perpetuam perfonae vnitatein affumpfitjinqua natus eft ,^pafluspronobis,refurrextrj SCafcendit adcoelos) ôâ verum ilium fanguinem,quem fudit pro nobis, non ó’IGNIFICAr.i duntaxat, aut tan# tiimfymbolice, figurate, vel typice,tanquam absent TIS MEMORiAMproponbfedvereödccrtbrcprifen# tari,exhiberi,amp; communieandaofferri. M t' 4} * * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b

-i '■ *) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

Libro contra 'Brentium,pag.lt;^67408, *

Quid enim ampliiis poni in Cœna poceft, quam nos ponamusc’aiuntmon tantum fymbola,fed etiam rem ipfam, id eft,corpus illud ipfum, quod traditurrj' eft pro nobis, ÓÓ ianguinem Domini pro nobis fufumWer'c communicari: -àssENTl AdTR. Quid enim effet alioquiCoenaDo hiini,nifiludicrum fpelt;ftaculumlt; Ergo nccdefymbolis, ncc de re ipfa inter nos controuertitur,

EoJtm librOipag.ï^.^.^

'■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-In-. 3'.

Etiamfi inquit:(Brentium intclIigiOnonnulli vcterutn panem 0^ vinum cœnæ Dominicac vocant myfteria ,fynu bola,Sacramenta,figna QC figuras : tarnen non fentiunt, ca effe figna ftu figuras RERKM ^4BSEI^Tl rAfj fed

ASSENTlME'R.^VLiWi.

Idem Ubro adutrftn D. Tafpum,pag.tz4.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Rurfum aberras a noftro argumento.Ncc^ enim rN-inficiatus fum« corpus Domini f

cueinCœna.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;12^

8 T)eTheßdfBe^a aduerfui

In aiTorgtnßagt;pag.^^^ f .. .

Itaquc C o R p o R. A L E W, id eft, ipfiusmèt Chrifti corporis pcrceptionem , ac' Konnnïn^» M i N l M E tollü mus ex coena. Ibidem:Nos eorum quoi^opinionemreputf diamus,qui VER a h rerumfignificatarum cum figniscó^ iuncftionem ne^ant. Hæc Bezæ verba fuut.

Atqui hoc quid eft lt;Fateri,ipfafififiltj hominis SVB-STAN TI AM,ipfamVER AM C AR N E Meius,V ER E ■yh SCCERTO offerri amp;nbsp;exhiberi: ÓÓ interim fcribere,non magis adeffe,veljexhiberiearn incœna,qu'an3fanguinem cum aqua in baptifmojqui SlGNlEi CATVS tantiini fit. Quid hoceftc'aflcntiri nobis,non nuda tantum fymbola ponenda in facra Coena,non,inquam,panem-6lt; vinQ my# ftcria,fymbola, ftgna, figuras, rerum ABSENTivM,fed prAeseNTivm affiirmare,res item fignificatas cumipfis fignis VERE coniungi: docere interim,non magis cum fymbolis amp;nbsp;fignis coniungi auf pracfentiacffe,qu’am cum KE TERI EE'S illis fignis, de quibus tarnen fimul dicas, rem ipfam nondum in rerum natura fuiflè,nedum vt reali# ter illis veteribus fignis inexifteret. Quid hoc, inquam,eftt’ proteftari quafide luculentainiuria,nunquamfeinficiatu, corpus Domini P RzÆSE NS efle in Coena, non tollere (êic CORPORALEMperccptionem ipfiusmetiChrifti corporis e Goena:St^ fnterea de Cathedra profiteri,2V IHIL fane aliud in S AC R A ME NT IS quam in fimplici FE R -S Oprjcbèri, vel a credentibus accipi. Quid tandem hoc eftt' dicere,veram carnem 0lt;^ verum fanguinem Chri# ftiin Cceha non SIGNiFic ar /»tantum ,aut duntaxat fymbolic^,figufate,veltypice,tanqua AbseNTi s Moria JM,proponi; fed vere QC certb exhiberi:0^ alta vo? ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ce affe«

T)fPappumJibcllO)admQnîtio. 9 ceaflcusrare.præberi in Cœna pancm 6C vinura,vififcflia ùrlrvira corporis 6C (ànguinis Chriftûad cxcitandam horS Ipforumrecordatlonem,certèvtinfefeacREiPSA AEÿ s E N T IV amp;nbsp;quldem procul abfentlum gt;nbsp;fîcuti foils Ô£ Hlfpanlarum. Regis excmplo ampllùs 11k dcclarault. An non hoc eft vcrriglnls fplrltu agitarlv An nohae furiæ'funtîT An non hoc ver e eft duabus fcllls lèdereç'Alterum pedertl incalceo,alferuni Inpelul habere l'An non hoc eft Protco amp;nbsp;Chamækonte mutabillorcm eflêc'Et, vtvno complet ftar fafccjcallduni QC frigid um fimul exyno ore efflarec'

Etfiautcm non lgnorem,quopa(fto eludere lfta,atquc Deo ô(. Ecckfiac élus llludereXuciani ifli fokant.’hoc tatnê perfpicu'e affirmo, vlriboni nequaquam eflè,pî] vcroSd Chriftlanl multb tninus,ln hune modum terg{uerfarl,ô^ fa^ cilitate fîmpllclum malltlose abuthfed aperte potiùsagere

Ingenue: vtpofe In re ferla SC moment! maximl, Sum-pfit ille flbl Nathanaelis nomen, at quam fernere î* In hoc cnimdolum non eflê,d!xlt,ln cujus ore dolus inuentusnó /oan.u eft: Ille verb pratter fraudes SC mille dolos, quid quatfo ha^ bett'Ad D.Pappum lik alt,lnter bonos bene agier oportet: Tagt tof-hocclne eft bene agcre î’fucumfacerc, SC In laqueum inss eautos inducereï’fcllicenaut ergo bonos nos non/udlcat, qulbus perpetub mcdlS oftendlt d!gltum,aut(quod faclllùs etlam pcrfuaferlt) Ipk bonus nó eft« In D« Pappo per ludiiS brlum plufculû fclentlac requlrlt, abfolutat fclllcet erudition nisThcoIogus,nec anfer Inter o lores: nos krib, candorls plufcuIum,5Cbonæfidel,lmbpIun'mum In Ipfo deflderagt; mus,petentesjVtquialam alterum pedemIncymbaCha^ ronds habet, agat conftanter SCfyncere, necallud ftans, aliud fedens, loquatur.

Et

10 T)eT*heod!Be^^^)aduerßü

Et quia Nathanaelis nomen fibi vendicatgt;(etfi,omntno praeter meritum tributum ei fit)meminerit tandem cum,qui Nathanaelem fub ficu vidit, amp;nbsp;quern ipfe fummo conatu cordis eius penetralia in confpedu ha# here. Idebierib iecum cogitet,oro,quid illud Gt, quod ante aliquotannos de confefsione,quamdixi,inhuncmodutn fcripfit: Itaautem G'tnobis Deus omnipotenspropitius,vt ” nihil hîc fcripferit calamus,quod animus C A N D1D V S Si ” SIMPLEX non didlarit. Quae G' tunc ver'e QC candide fcripfit: quid nunc pro leone murem, pró lana pilos, quid vmbrampro corpore,Si pro nucleoputamina (vtinpro# iierbioeft) nobis oftenditfimmemor eius,quod dicitur, jnulta noris oportet, quibus Deum fallas. Nunc aliquot veteris Ecclefiæ teftimonia fubtjeiam, quibus iftamCin# glianorum fententiam prorfus répudiant.

ad Utoplytotf^c,

Hocaccipitein pane,quod pependitincrucerhocac# cipite in calice.quod efFufura eft e Chriftilatere. Eritenim illi MORSnonvita,quiMENDACEM PVTAVERlT CHRISTVM,

^ugußintti contra adutrfAegis Uh.2»

Nos mediatorem Dei Si hominum, lefum Chrifturti’ carnem fuam manducandam , bibendumqj fanguinem, dantem,fidelicordeatque orefufeipimus.

Tjjto^Jjylailus in 'Matthäum.

Porrbdicens: Hoc eft corpus meum,oftcndif,quô‘^ «pfura corpus Domini,eft panis,qui fanâiftcatur in altario,

Sinon

l^SPafpufnilihellOiadmomtîO. n 8^ non rcfpondens F i g v R A,non enim dixn; hoceft r 1/ lt;VRAjfedhoceft CORPvsmeutn.

ChryfofiomM Hom.

Non fufFicit ipfi hominem fieri,flagcllis cacdi, fed no» fccum in vnam( vt fie dicam)maflàm reducit:nccp id F i D B 5 O L V -M,fed rc ipfa nos corpus finim efficit.

Ciryfofiomtu

O quot modo dicunt: vellem formatti ÔC. (peciefli eias, vcllê veftimenta ipià,veiïem caiccamenta videre : IP S v M •gitur VIDES, ipfum TA N GI s,ipfurti COMEDIS.Tu Veftimenta eius defideras videre:ipfe verb feipfum tibi tra# dit,non vt videasfolùm,verùm etiam,vt tangas,Slt; in te ha# béas.

Chryfoßomtn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad Corjt oßu^

lofanUo,

Per has IA N V A S ôô P O R T A S ingreflus eft, in# greditur Chriftus,quandocoramunicamus.^itis,qui my# fteriorum eftis participes,quid dieatur. Etenim non vulga# fera honorem confequutum eft O s noftrum,accipienscor# piisDominicum. Audiant, qui foeda loq^wn# TVR,ET CONVICIA, ET HO RR E A N T , Q^V O O TALE OS POLLVANT.

/dtm Hom.ij .T* ùwK ad Cfit.ifiWn tbrieratetn^

Hoc facis,cufli ad menfam Domini accubucris,illa ipA «âie, qua dignus habituses, CAR NE M Eivs LiN#

n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T)e Theod. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aduerfus '

G F A attitjgere, Ne ïgirirr bxc Hatit, punfica' D E X Tff# RAMtuamjLi NG VAM. taamiLABiA tua,quæ faâs fmn VEST iBvi'V M,per quod adirum ad nos facit Chdi^ dus,

Ide:n Hom. ètàn ’Matthäum^

Parentes quideitiûcpè aîijs fîh’os aîendos tradantj ego autem non jta:Ced carntbus mets vos alo, me ipüim vobis apponotVosomnesgeneroCos eflè volens,

Et^aulopoS^,

'Voîai frater vefier edèiCarnem propter vos fangai/ nem affünipri,vobis vicifsim ipfam carnetn dcCangninem, gt;nbsp;E R A M cognatus vefierfadus fum,trado,

Leofermone tS.Je ieiunio.

Sic facrx. menfx communicare debetis j vt Ni H il FRORSvS de veritatecorporisÔCfanguinisDominiam^ bigatis. Hoc enim ore Cumitur, quod fide creditart Et frufira ab illis Amen refpondetur, à quibus CONTRA id, quoddicitur,dirputaturt

^edaex ^ugußino tn Ca^ut t, loannds.

Corpus óó fanguis Cbrifii, iaffi non inEdelium tiiani^ bus,ad perniciem ipCorumßunditurjSC occiditur, fed ßdeli-um O R E fuam fumiturad fafutertit

Gregorius Hom. ’Pafch.zi.

Quid fit fanguis Agnfiam non audiendoßedRiB E N^ D 0 didiciftis, qui fuper vtrumcp pofiem ponitur, quando non foIumOR Ecorporis,fed etiam ore cordis bauritur. i

Tertu!- ƒ

2). TafpumJibeüO} admomtio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15

Tertullianus de reßtrreHione,

CARO corpore SC fangm'ne Chrifti vcfcit«r,vt anima de Deo faginetur*

^mirofius ad Theod^m^emtorem.

Quibus ocuIisaipiciescofnmunisDomini tettiplum^ Quibus pedibus calcabis fandum illius pauimentûç’ Quo^ modo manus extendes,de quibus adhuc ianguis ftillat ine iadas:’ Quomodo huiufitiodi M A N i B v S fufcipics fane âum Dominicorpus lt;nbsp;Qua temeritate o R E tuo pocu# Ium preciofi fanguinispercfpies, quando furore verborum tuorurn tantus iniufte eft fanguis effufus.

Cyrïllfts lib.4..in loannem.

Si folotadlufuo corrupta redintegrantur, quomodo nonviuemus,qui carnem illam guftanius SCmandu^ camusç*

Ex bis italt;5 fatisapparenqua Rde atcç conftantiaj'n exe plicanda vera corporis QC fanguinis Chrifti in Coena præ# fentia.Bcza verfetunSC quam alieni a veritate fint,cum Be-2a,tum fanatici reliqutqui prorfusfinepudoretoti mundo perfuadere conantur,noftrorum defacraGœnafentena# am,omninb cum vniuerfa antiquitate pugnare.

C lt;iA T y T II.

‘Deuerißmilibus.

VEriGmilia autem dico, rationes SC argufnêta,quç pro^ babilitatem aliquam ÔC veri ipeciem, velhabent, vel cert'e habere videntur« Illa autem non funt vnius generis» Initio enini ex philofophicisprinciptjs,ineptus Theologus, B 5 abfurda

izf. T)eTheod,^e!^aiadti€rfHt

abfurdaquædam contra piam do(ftrinam,de perfotta Chrf# fti,8C facra eius Cœna,colligit,vndic^ conquifita, varie am#

pîifîcatjvt cuminquit; Omne corpuseft in loco,omne cor# pus eft quantum,dimenfum,circumfcriptum,ftnitum, vifi-Tag‘ ^7,1-^, bile,palpabile. Item,quaealicuiüsreifunt propria in quarto modo,altericommunicarinon poflèJdemfubietftumnon poflè fimul efle finitumjSf infinitum,circumfcriptum in# circumfcriptum,vifibile àfinuifibiîe.Et cum aniraaduertat, non eflè,nec à veteribus dici,repugnantia,nifi quoiÇ fecun# dum idem: vt inter tot abfurda etiam ipfe abfurdus fit, ma#

giftraliter interpretatur. Quid eft autem fecundum idem, aliud (ait) quàm quod dicimus, in codem fubiedo i Rem acu tetigiflê,acutifsimum philofophum dixeris.

Quia veromilèr Prophetarum Slt; Apoftolorufh tefti^î monijs deftituitur, Ariftotelem, Apoftoîi loco nobis pro# ducit teftem,vt ipfe quidem ait,in his rebus maxime idone# um.Et vtfimileshaberentlabralacftucasjLucretiuffljpoe# tam Ethnicum,adiungitProphetac vice,quem planèimpiû fuiflè,ne ipfe quidem negate audct:dignum profedopa# tella operculû, Hæc fcilicet Theologia ilia eft, hic aricsjioc fundamentum,hæc armaipfius,hæ machinæ quas adhibet, quibus noftra,non oppugnaflè tantum concufsiflè forti# ter,fed expugnafle omninb at^ funditus dudum euer# tiflè, vider! apud fuoshatftenus voluit*

•Alirum autem, mirum(inquam) pcrBezæfîdemô( candorcmgt;nifi ille tadem proprtj etiam obliuifeatur norai# nis,vt*qui exprofelTo hoc ipfumnuncagat, cuius alias ne fufpedlus quidê haberi velit.Nuper.n.indignabundusSef „ neccerodixit:Ego'ne(ficutolim ille) Ego ne Dei fapientiä „ hominum flu Itiriæ fubiecerimç’Refpondeo: Tu dixifti. Et „ in Nathanaele.'Defiuâttâdem (ait)nosinipietatisaccufare»

T).T^appumJtbelloiadmonitto. 17 quafi Dei omnipotentiam negemus, a v T cxhurtianæ «-Philofophiæ re gu lis de ifto myfterio iudicemus. Afqui po* tins ipfe definati id quod modo quantum,quantura poteft, irapudenter negatomni conatu mox amp;nbsp;totis viribus agere.

Adeb ne verb rerû omnium ipfum cepit obliuio gt;nbsp;vt in mente ampliùs venire cinópofsit,quidfcripferiGanteali« quotannoSjde modbpræfentiacjtam fignorû,ideft,panisôlt;2' viniinfacra Cœna.qu'arù rerû ipfarQudeft^corporis ôd Cangt; guinisChrifti^Cûinquit:Admodûquodattinetjquofymif gt;gt;nbsp;bolanobifcû communicantur,phyficû eûéflè fciraus : nam « je„tiaccrpo-pliyfice,vifibiliaillaôC palpabiliafuraimus, Quodautêad “ modumrenideftjcorporisôdfanguinis.attinetjnonphyficû “ nuChnfit in eumeflèdicimus,fedfpiritualem,quiinnitatur viaincom# quot;nbsp;CitnaBez.£amp; prehenfibili.Haôenusilli* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FareUtfttprÀ

Ponamus ergo Besam eflc Nathanaelemjd eft, virutti bon5,qui fine dolo nobifcQ agat, S)i cuius calamus candide Sc fimpliciter fcripferit:quidergo; fatetur modum praefen* tiaercijid cft,corporis SC fanguinis Chrifti in Cœna ,nô eflc phyfic5,8Ctâmeni11uadmodum,ôdrationesphyficascxigit, ÔC dtjudicat. F atetur modû ilium niti via incomprehenfibi ü li,8lt; tarnen ita fibi omnia ad oculum explicari ôC dcmôftrai? ri petit, vt non videre tantQ,fed SC manibus côprehendcrc atcppalparepofsit. Cralïum profedb Theologum.quihoc vnû tantum didicit,hoc vnum folumhacftenus itiTheoIo# gia profecit,quod fymboli loco,ipfi etiam eflè crcdo,fcilicct, manusnoftræoculataefunt.creduntquod vident. Sedca Sifypbi artes profitcatur illcjparatum, opiner »babebiteffu# gium. Ideo ad rem ipfam accedo.

Philofopbiac cert'e fua debetur laus Si cotnmêdatio.fed non regnum,non imperium,quod2lt; Beza ipfe alibi nô in# ficiatus eft,cû fcripfitgt;nô damnandâ Philolopbiâ,quatenus “ inirafuos fines maueat,2gt;C verbo Deiregi (e finat. Quando '* ergo

T6 ' T)eTheodfBe^aaherßii

ergo fines fuos tranCgreffa, domim'irm afFedat,qu3e feruîrt debebat,meritb audit:Ne vitra crcpidam. Si magifteriurti exercere in fuperiores conctur, cui ancillae partes deraan# datæ funt,atcp dcfpedam habere dominam (Theologiam) cœperit,nosillud, vfurpabimustEqceancillani. Itaq^ora* , t,Cor^it nibusiftisPaulinurtiilludopponimusrStuItitia Dcifapicnlt;!

tiorcft,quam homines. Et infirmifasDei,validioreftgt;quàm i.Cor,i. homines. Item illud : Fides veftra non fit in fapicntia ho? i,Cor,^, minum/edin virtute Dei.EthocSapientiahuiusMundf

ftultitia eft apud De um. Et oramus fimul Bezam,vt,{i fana côfilia admittere pofsit,mcminerit eius,quod olim in Cbry?

y/«»of.3sfo». fbftomo defiderare fe dixit: Vtinamfaitille) vbi(Ç fimpli? Tefl.ca^AQ, citati ftudere maluiflèt,qu’am philofophica dogmata per? ^iforum. mifcere. Vtinam verb SiC ine,fimplicitati verborum cœnæ, vel adhuc ftudere malletjquam philofophica dogmata cutn his inepte permifcere atq^ confundere. Qua in re amp;nbsp;PaulS, amp;nbsp;cruditam antiquitatem duces habiturus eft.Etenim Pau?

Col.it lus ferib hortatur nos, Videte, inquit, ne quis vos decipiat i,Cor,io, vel deprædetur per philofophiam. Et alibi fuo exemplo iubetcaptiuam ducere omnem etiam cogitationcm (vtBe? za vcrtit) vel omnem intellcdum noftrum in obftquium Chrifti ♦ Pia autem vetuftas gt;nbsp;fie de hoc tanto myfterio fcripfit.

.Achdnaßtts lilro de falufari aduentu

• ’«f w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrijli.

-STOLTDI funt,quicarnjsChrifti DI MENSio? NEMconanturfacere,amp;Q,v ANTVMÔlt;QJO-®*ODO praeter ftripturas definiunt,

Cyfrianuf de Ccetia Zfomini,

Inter conuiuas Dominicacmenfat, a is i w a l i s

HOMO

T^.TappumJihcllo^iidmcnitio.

HOMO NON RECIPITVR. Quicquid CARO ÔT JANG VIS didat,abhoc coetu exClvditvr. Nihil fapit,nihilprodcft,quicquidHvMANA svbtilitas nioIitur.Oninc,quicquid à luis rationibusdeuiuth vidctur, SAPIEN TE s huiusfeculiadDEMENTlAM refcrunt,

'averitate rcputantah'enum,fedvERiTASabERRO# N EI s hominibus comprchendi non potell. Et cum in fole vellet figcre oculos, vim luminis non fercns,caccata eft, non illuminata humana praefumptio,6C afpeÓui cius lippü tudo adhæfit.

clryfoßomuf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^attlntum,

Credamus vbicß Deo, neqj contradicamus ei,etiamß fenfui cogitation! noftræ videatur abfurdum eflê,quod dicitjfuperetcß S)C fenfum ÔC rationem noGram vcrbö ipfi# us:quod in omnibus praecipue inMYSTERiiS facias inus,non illa folummodb,quæ prat oculis poGta lunt, aipi«? cientes,fed VERBA quocßeius tenen tes. Nam verbis eius defraudari non poflumus,fenfus verb noßer deceptu facif limus eft. Quoniam ergo ille dixit: Hoc eft corpus meum, nulla teneamur ambiguitate, fed credamusjamp;T oculis intcl* lecftus id perfpiciamus.'Nihil enim fenfibile traditum no^ hisaChriftojfedrcbusfenfibilibus. Omniaverb,quactra4 didit,inlcnfibilia funt»

Cyrilluf in loMnem

ANIWVS ARRPG ANS Sd malign VS,quæ# cunç captum eiusfuperant,tanquam friuolaSCfalfamox tefjcit.Oportuiflèt fanè eos, qui diuinâ Saluatoris poteftatê tot miraculis perceperant,eius fermoni credere:et fi quç difi# ficilia videbantur,humiliter inquircre,6lt;^ eorum elucidatio-nem peterc. At contra de Deo non fine magna impietate

C con#

18 De TheodfEe^^iaduerfu^ conclamant,quortîodo poteft hic nobis carnem fuafn dafC-Nec in mentem venit t nihil eflè impofsibile apud Deum» Sed nos,quæfo jmagnumex aliorum peccatisprofetfliitti faciamus,5lt; firmam fidem myfterijs adhibentes, nunquam in tam fublimibusrebus illud (QJZ O M o D O) autcogite# nms,aut proferamus.Indaicnm enim hoc verbutn eftÄex# tremi fupplicij caufa. Aliorum igitur culpa perdotfîhnon quæramus (lt;xy o H O D o) fed operis fui viam ÔÔ fcienti# am, illi (bli concedamus« Nam quemadrtiodum, quamuis nullus nouir,quidnamfccundum naturam fit Deus,iuftb ficatur tame per fidem:fic,etfioperumeiusrationem igno# ret,fi certa tarnen fide omnia ilium pofle non dubitet, non contemnenda huius PROBiTATiS præmiaconfeque# tur. Quienim fapientiaamp; virtute adeo excellitjquotnodo non operabitur ita miraculose,vt operum eius ratio noftra mentem efFugiatt’ Non'ne vides humano etiam ingcnio öi induftria fadla, fæpenumero captum noftrum fuperare: quomodo igitur extremo fupplicio non erunt dignfqui re# rum omnium opificem Deum,ita contemnunt, vt(Qj^ Of MODO) in operibus eiusdicerc audeant,quem totiusfapi# cntiae largitorem non ignorant, quem etiamomniapoflc, nos ipfa Scriprura docetî”

jiuguflinui Epifiola 3,

Virtus diuina per inuiolatç matris virginea vifcera, membrainfantiseduxit,quæ poftfea perclaufa oftiaiuue# nis introduxit. Hic,fi ratio quæritur^non erit mirabile. Si exemplum pofcitur,noneritfingulare« DemusDeumali# quid pofie,quodnos fateamur inueftigare non pofle. In ta# libusrebus TOT A TACT I R A TIO, eft potentia fa# dentis,

Idtm

T).TafpuwMellO)admonUio, îp

Idem ihiJemt

Ideb niud 'aqutbufdam non crcdifur, qufa ncfflo fecif. At per hoc, quæ fibi quifc^ faciha, non fadlu,(èd captu,pu^ tat, æquo animo accipit ;qu» vcrbfupra ea funt,velutifi# öa pro falfis ducit* '

IdemitUli,

Ille hoe facitjcui nihil eft impofsibik,qui de fuo corpo-« re facit, quod voluit« Confidera A y t h o r e m , amp;nbsp;toUc DVBITATIONEM.

Idem Strmone

Crcdamushocfratres,etfi argumenta Philoftphoruih difficile foluimus, illud tarnen, quod demonftratum eft, in Domino fine difficultate teneamus.G AR RIANT Nos CREDAMVS.

Idim Ïiiro i2,Cap.i7.dt ctuitate 7)eh

Irtipias argumentationesjfi ratio refutare nonpofict,fu desirridere deberet.

aduguflinuf Eftflola

Dicis igitur mihi,fi fuper aquas firm is grefsibus ambu^ lauitjvbi eft corporis pondust'ReipondeorSi per oftia clau# faintrauit, vbi eft corporis modus f recédant paulifper modus amp;nbsp;pondus, ille haec fecit, cut nihil eft irapofsi# bile.

tAugußinus Sermone 12.de ’^perldt

Afoßoli.

Petrus ad Chriftutti inquit : Scio quod corpus butnaJ flianum naturæ legibus non finitur in fludlibus liquidis fi^ xa habere veftigia,fedaccedat donum gratiac,amp;f paululum ceffet iftalex naturæ,fi tu es,iube me ad te venire.

20 Tgt;eTheod.^e^aiaduerßii

Hilarïui lih,^.de Trinitate.

Qiiæro»per quas claufæ domus panes fe corporeas inf taîerin An conftrult;fïa parietum penetrans, foîidam ligno^. rum naturam impenetrabilem tranfcurritc’Stetit namcp cor^ poreusjnon Cimulacas autfallax: integra funt omnia â^obigt; ierata i fed ecce affidic médius caiper virtutem Cuam vnb uerCa Cunt peruia, Nihil cedit ex Colido, necp per naturam fuam,tanquam lapCu inCenCibilidigna 8C lapides admittunt, Necp corpus Domini à Ce deCicit,vtCeCe re/umat exnihilo;' amp;C vnde eii^qui aCsiilit in medio^ CE dit ad h AEC ET S EN s VS ET S ermOj3^ extrarationemhumanameli veritas fadli. Dicamusne ergo Catfium non fuillè,quiain^ celligentiaiii Cadlinonapprehendimusc’ Noli negate, quod. clauCa'domo in mediodiCcipuIorumtteterit, eb,qubdper intelligentix infirmitatem conßilentisnon confèquarisïnif troitum.

Jitftino trîluuntur,

Quaî in humana natura Chrißi perdiuinam potentie am,vitra,amp;rprxter naturam ßunt.de illis impoCsibile eil/e^j cundum naturæ conditionetTJ,rationetn reddere poClè.

Cyrillm lih.^ân loanntm.

SiCoîo tadiu Cuoicorrupta redintegrantur,quomodo non viuemus,qui c A R N E M illamôCgvstamvs Ô^AîANDVOiJMVJ’f Reformabit enimomninôadim mortalitatem Cuam participes Cui. Nec velis ludaicè, Quo^ modo/ quxrere : Ced recordare, quaùjuis naturaliter aqua ûrigidiorûïjaduentu tarnen ignis, frigiditatis Cux oblita, xüuat.

Tgt;fPäppumJibello,admonitio. zi

Cyrillus in IoannemlibAt.Cap,^^,

Chriftus omnipotenda fua rerum natura fupcrata,clau* fis foribus cum corpore ingrcflus eft« Nullus ergo quæratî quomodo claufis ianuis,corpusDomini pencträrit,cum inlt; telligat, non deHOMiNE nvd o,vt nos fumus, fed de omnipotent! filto Dei hacc fcribi.Nam cum Deus verus fit, t«um naturæ non fubiacet,quod in caeterisquoCß miracu# fispatuit. Ita fuper marc,quafi fupcr aridam, ambulauit. Quod fi hanc operationem Chrifti percipere nequeas, cur oon poti'us ingentj humaniimbecillitatem acculas:’

ChryfiflomuT, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Sed quomodo claufis oftijs intrauerunt ofla Óócarof^ claufa funtoftia, QC intrat ,quem intrantem non videmus: vnde igitur intrauit^ Omnia claufa funt.locus non eft,per quem intret,ÖC tarnen intus eft,qui intrauit. Si nefcis,quo# modo fadum fit,dcs hoc potentiæ Dei.

Idem.

Eft quod nos quocp cum Thoma dubitemus,nifirc^ fpiciamus A V T H O R E M:fed fi Deum eflè, de quo loquûî mur,cogitemus,cui nihil inuium confitemur, cuius hoc idem corpus claufis ofttjs in ipfa ftatim falutatione,confpi^ cuum fpedabatur difcipulis. Haecfi indubia fidecreda# mus,ab omni quacftionis fcrupulo liberamur.

Chryßßdmuf Tom.t.fol.t^i.

Non funt humanac virtutis hacc opera, quae tunc in ilia 1 nbsp;nbsp;Cœna confecit,ipfe nunc quotç operatur, ipfe perficit : nos

Iminiftrorum ordinem tencmus. Hacc enim ilia, non alia mcnfaeftjhacc nulla re minor qu am ilia eft. Non enim ib lam Chriftus,hanc homo quifpiam facit,fed vtramq? ipfe.

Ç 3 Idem

22 TheodfBe^nCi aduerßu

Idem Hem,deproditione luda, ' ' Nuftc nie præftoeft Chriftus, qui illahi itienfatîi om namïjifte hanc quocç confecrat. Non enim homo eft, qui propofita de confecrationeriaenfæDomini,corpusChri« fti facit 61^ fanguinem, fed ille, qui crucifixuspro nobis eft, Chriftus.

Hugo.

Ciim quid miraris, Qi dixerit tibi fortecogitatiotua, quomodo hoc efle pofsitç’ Cogita facientem, ÔC definct eflè tnirabile: vel iâltem incredibüe non erit : ÔC, fi facftor omni# potenscogitetur,nonerit impofsibile,quicquid erit.

Hieronimus Homilia de corpor.amp;fanguine Chrißi,Tom.^, Adcognofcendum amp;nbsp;percipiendum facrificiufh veri dominier corporis,ipfa te roborei potentia confecratoris.

Idem ibidem.

Recedat omne infidelitatis ambiguutn,quandoquideffl qui author eft muneris,ipfe eft etiam teftis veritatis.

Idem ibidem.

Require,quid eipofsit efle difficile, cuifacile fuitjio^ minem de limi materia formate, imaginem etiam diuinita^ tis induere,cui promptum eft,rurfus reuocarc de inferis,re* ftituere de perditione, reparare de puluere, de terra in cce^ Ium Jeuare,de hominc angelum facere.

Ambrofius Ub. ude ijs, qui myßerijs initiant tur,Cap.^.

Quidhîc quæris naturæ ordinerfi in Chrifti corpore, cum praeter naturam fit ipft Dominus lefus partus ex virgt; gine.

Idem

D^T^appumilibcllo^admomtio. 25

Idem lih^d^^de Sdcrament.Cap,^,

Sertnone Chrifti facfla funt oninia, iufsi't Dominus^öó falt;flum eft coelum, luflït Dorhinus, Sgt;C faóta eft terra, iuffit Dominus, 6lt; faóla funt maria, iuflït Dominus, SC generata cftomniscrcatura, Vides€rgo,qiïamoperatoriusfitfer# itio Chrifti,

Idemlil.^.Cap.*),

Ipfe Dominus lefus teftificatur nobis,quód corpus fu^ umaccipiamus amp;^fanguinem. Nunquid debemusdeeius fide ÔC teftificatione dubitare^

TheopJjyladM in Cap.è^ loanniï,

ludæi verbum incredulitatisdicunt: Quomodo,Nam quâdo cogitationes incredulitatis ingrediuntur in animam, ingreditur fimuletiam: Quomodo.

Idem ibidem.

Oportet igitur nos in fumptionibus diuinorum myfte# riorum indubitatam retinere fidera, Sd non quaerere : Quo pado. Nam animalis homo,hoc eft,quifequitur cogitation neshuraanasôô animales,non eft capaxeorum’,quæfunt fupra naturam,8lt; fpiritualium,

Damdjienus libro 4, de fide Or-tbodoxa,

VerbutiiDei verum eft,8Cefficax,S^ omnipotenstmo# dus autem eft inferutabilis.

Taficbafiud lib.de corpore amp;fiangttîne Domt-niiCap./^!^.

Cætcrum fecundum præmiflàm dodrinæ veritatem, nihil aliud,quàm caro Chrifti Ôôfanguis,iurccreditur,quæ non fapore carnis, fed fpirituali dukedine degufiantur, QC fideirationeintelliguntur. .

Idem

T)e7heodfBe^a)äduerßu

Idem Cap. 6,

Quicquid vulGita fit, vt vult, QCin nullo fallitur ,quigt; lt;n fapicntia fua omnia vult. Imo ipfa fapicntia voluntas eius eft, QC propterea nihil tnali, nihil quod non pofsir, vult.

Et rurjut Cap.i^.

Ipfe Dominus cIamat:Hoc eft corpus meura. Nc igi# turmireris,ôhomo,nc(^requiras naturae ordinem. Si verc crcdis,carncm illam de Maria virgine in vtero finefemtne, poteftate Spiritus fanóli,creatam,vt verbs caro fieret, vete credcamp;^hoc,quodconfi'eitur inverbo ChriftiperS. fan# (ftum,corpus ipfius efle ex virgine. Vbi fi rationem quæris, quis explicate poterit,aut verbis comprehenderec’Imbfci# as , quæfo i quia ratio in virtutc Chrifti eft, feientia in fide, caufa in poteftate, effedlus in voluntate, quod potentia di# uinitatis contra naturatn, vitra noftrae rationis capacitatem operator. Idcircohabeatur feientiain dodrina falutis,te# neatur fides in myfterio veritatis, quoniam in his omnibus perfidem ambulamus 8C non per fpeciem.

Sed ôi Thomam tuumaudi, qui lib. de Sacrament. Eucharift.cap.j.ficfcribittCorpus Chrifti non eft fub ho-ftia naturaliter,fcd facramentaliter,0^ ideo non eft ibi,vt !o# * catum in Ioco,nec fub dimenfionibus proprijs.

Idem.

Verum corpus Chrifti 8C fangninem in hoc Sacra# mentoeffe,fenfudeprehendi non poteft,fedfolafide,quae authoritati diuinx innititur. Sic illi.

Horum veftigijs, non Philofophorum, aut Poctaruffl impiorum,infiftat Beza, turn liquide» apparebit,abfurdi in vniuerfo

T)SPapptiinilibellpiadwomtto» 1$ vniuerfo hoc negotie nihil omninb enè,nifi qubd abfurdüs hadenus ille fuerit*

Secundi generis argumenta contra fanaw doórrinani, ex quibufdam Scripturæ phrafibus(cum quibus in fpeciera pugnare illa videtur) 5)(. ex fidei aliquot articulis (non rede explicatis) defufhpta funt» Vt, curti dicit: Chriftus afcen# dit in cœlum,fedet ad dexteram Patris,illa,inquit,de phyfi^ ca loei mutationejneq^ aliter accipi aut intelligi poflunt.Sic, cum ait: Chriftum abijfle ad Patrem, reliquiffe Mundum, venturum ad iudicandum viuos 0( mortuos.

En tibi Scripturasjcn fidei analogiam,ecce Theologum, Etj ne caput fine cerebro efle iudicaremus, acute colligit in hunc modutn : Atqui nemo eft in eo loco, quem reliquit; ««

O diuinum ingeniuffl. Item, nemo eft in eolocoj « in quem venturus demum dicitur: aenigmata, quac alioqui nccß ThebanusOedipus,neque Apollo Dclphicusnobis' edifferat. O acumen hominis,exquifitum indicium : Nunc verb cedant Plato Slt; Ariftoteles»Nunc tandem proculrci? cedant Philofophi omnes,at($ Po'etai,adeft fcilicetTheolo gusjTheologusJnquam, qui praeter Scripturas 0( fidei ar# ticulos nihiljTheologustanta eruditions inflatus, vt in ipfo nemo feientiæ vel plufculum,nifi immeritifsim e defiderare pofsit, nifi dicas forte inter caccos regnare ftrabum, fed ad rem.

Gerte,fiBeza hîc,Scripturae nbsp;nbsp;fidei teftifflonijs bis

ivrctitus,tenereturgt;dignus videri poterat ifta opera,vt explw carentur illapaulbplanius.Sed aurum fubaeratum iftudeft, pigmentö eft,Megarenfium hac funt, vel Crocodili poti'us lachrymæjhoc^ft, vanifsimus Cinglianævanitatis præ# tcxtus,Necç enim vel Beza ifte, vel Cinglianorum quif# t quam,tant« fidei aut honoris Chrifto ha^et, verbis eius, » ' '

D vtver'e

,2:6 nbsp;nbsp;nbsp;. Tgt;eTheod.^e-^a)aduerßis

vt verecredatjvel in prima cœna (vbi nihil hofutflfcfflo^ rabatur) Chriftum corpus QC fanguinem fuum difcipulh diftribuiflè,tantaeftanimi ipforûpietasatcp religio. Quod ne afRngcre, praeter meritum, ipfis videar, ipforum verba fubijciam»

loßas Simlerui Theologu^ Tigurinutt tontraJe-atndam dißutanonem

'Mufcttli,

Etfalfutficft ,(inquit) quodMufcuIus aflerit^adver-- borum pronunciationem, in prima cœna ftatira adfuiflc corpus èc fanguinem Domini. HaecilIe.Imb veró,hocfal^ fum eft Simlere,quod dicitis,vos articulis,nefcio quibus, iv dei noftracprohiberi,quo minus verbis inftitutionis,vt pliciter ibnantjfubfcribere pofsitis.

24-^. nbsp;nbsp;nbsp;Muko autem maiori impietate.vt 6^ aIia,Beza. Libeb

Io enim contra Brentium ea de re fic feripfit: Qubd autctti 'a nobisCatechumenis, vtbenignus Præceptorpetis,vtfab temcredamus,quod Apoftoli adhuc imbecilliorescredi# deruntj Chrifti videlicet corpus, quod ipfi certo loco vide-bantjfecum accumberegt;inuifibiliter tarnen adefle,amp; fufflc« tibus fingulis difpenfari, Relpondemus: tune nos credit«# roSjCum Apoftolos corpus Chrifti Chimaeram eflè ,credi# diflègt;ex vllo vel ipforum,vel orthodoxorum Patrum tefti# monioprobaueris. Sicilië.

Quid ergo iftæ nugâe i Quid figmenta illa.fif perizo# mata ficulneaf Hic fciliceteft candor vefter,haec fides, ifta veftra fimplicitas i An'non hoc eft verbo Dei petulanter impie etiam abunï An rion.vos olim Dxcj propter vani# tatem iftam rationem reddituros cogitatist’Anne illud vub 9ral.92» nbsp;nbsp;non videl^it Dominus,nec intelliget Deus lacobfQuin

poti'uB

!

T^.TafpUfiiJibeÜo^aJfnonitw»

potius iftud confideratctintelligitc infipientes dc populo,8^ Jliâeffi] ftulti aliquando fapitc.Et illuddrntauit iftipius Dominum, Dixitcnimineördefuo,nonrequiret. Et; Nolitcenare, Gal.6, Deus non irndctur.

Exhisverb,cum luce mcridiana clariusfitjBczam non fideiarticulis.aut vllis Scripturae teftimontjsconftridumgt; fed Phyfica dodrina (in qua perpetub oberrat) amp;nbsp;humanae rationis iudicio excaecatum,fi maxim e de prioribus illis abäJ und'e fatisfieret ipfi,vcram corporis amp;nbsp;fanguinis Chrifti, cS pane 8lt; vino praefentiam, nequaquam crediturum, multb minus,quam corpus Chrifti Chimæram efl'e,mortuo verba fccero,6(: plan'e fine frudu diutius hifce immorabor Jtaque quæ Lutherus 8C Brentius ante annos quinquaginta 0^ ampli'us,cum forte Beza necg literasnoflèt,ne($natarc,ea de re fcripferunt,hic repetita volo.

Sic auttm Lutlerui Tomo.GtrmJtntnß 3.

fol.4.^^,facit Î,

Deinde nctho negate poteft j’Chriftum primafh cœ* ftattt cclebrafTejCuffl in Mundo adhuc effet, antequam abi«s ret ad Pattern, Dicat ergo mihi aliquis,quomodofpiritus illehocfetib diccre pofsit,di(ftaiUa,quae de abituChrifti »d Pattern loquuntur,tcpugnatc verbis cœnæ lt;nbsp;Cum fateri cogatur,nihil horum turn impletum fuiffe, neque Chriftus fupra in cœlo federet. Si Chriftus poft afccnfionem,de coe« locœnam inftituiffetjSuuermeri ifti practextum aliquetn haberent, lam verb perindc agit Chriftus, ac fi diceret: Venturi funt fanatici, amp;nbsp;didturi , cœnam meam con^ trariariteftimontjsScripturæ ,quae dicant de me ,qubd ad Patreth abeam,necamplius fim in Mundo: idebpraeuenia illosjôd cœnam meam inftit«am,dum adhuc in Mundo

D a fufflj

iS l^eTheodfBei^aaduerftis • fuföjó^ fuper terrain, vt priusqu am crcdidiflènt,aperte dacesjin proprtjsfuis verbis deprehendantur, 8lt; vos,filioU meijin verafideconfortemini. Atquihïc quomodo confi-ftentcquot; Cogentur relinquere omnia ifta ditïla, de quibus ha# ólenustemer'egloriatifuntjS^ tanquam MANIFESTE MENDACES, fateri,qubd illa dida, quia Chriftus nondS in cœlo erat,cum cœnam celebraret, reuera illos nó moue# nnt,vtnegarent,corpus Chrifti præfens eflê in Cœna,fedà DIABOLO DECEPTi SVNT,cumperfuadcrcntfi# bi^fe videre,quæ non videbant. Ifta enim dida, plane ni# bil ad rem faciunt,fit'ne,vel minus,corpus Chrifti in Coena, multb minus, quam ifta; Chriftus natus eft in Bethlehem. Bt; Chriftus fugit in Ægyptum,

Etpaulopo^»

Quod fi dicerent: etiamfi prima Cœna,Sif ifta teftiiïio# nia,quæ produximus,non pugnent inter fe : tarnen pugnat cum reliquis Cœnis ,poft afeenfionem. Refpondeo : Hoc ego iam non euro,nunc mihi fufRcit, obtinuiflè ,primatn Cœnam nô pugnarecum dfdis illis de afcenfione:8lt;qubd ipiritus ilïe manifefte err arit: fi enim hoc habeara, dida de aftenfione Chrifti,neminem pofte mouere,vtneget prima cœnam, ficutnos earn intelligimus,facile etiam reliquas Cœnasobtinebimus.Quisenim credet fanaticis,ipfos Scri# pturæ teftimontjs feribmoueri, contra Cœnas poftafeen# fionem,cum conuidi iam fint, ipfos non motos, his didis, contra cœnam ante afeenfum. Si corpus Çhrifti poteftaf# fidere menfae, tarnen eftè in pane, poteft etiam in cœlo, ôô vbicunque vult, eftè, SC tarnen fimul etiam in pane eflè. Menfæ enim vel vicinum eftè,vel ab^ea procul remotum, niïllum adfert difcrimenjin eo,vt fimul fit in pane. Age,hoc

DfPappumJibelîOiadrnonîtîo, eH in A P E R T o MEND ACIO dcprchendf, taïTien non cedent,nec errorcm fatebuntur, vt propter Deum, veritati darentgloriam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''

Srentîuf Exegeptn loAnntm Cap, C.

Sed qui toHunt corpus fanguinem (ChrillCdc Cœ# na Dominica, videntur hoc articule fidei » c^uo credimus, Chriftum ad cœlos afcendiflè,niti, adeoi^, vt putant, cogi, ne credantjfibipane SC vino diftribuicorpus ôdfanguinem Clinfti, Alibjinquiunt, vocatfides,quàm vt credamus, corpus SC fanguinem Chrifti in Cœna præftb adeflê Sgt;C db ftribui:Siquidem lefusaflûmptuseft in ccelum, ÔCfic vef niet,quemadmodum difeipuli viderunt cum euntem in coelum* Ita'ne,bviri, licebit vobisimpunefidei noftræ SiMPLiCiTATi IHPON EREç’Ânnos fungosexi-ftimatis, qui hos A S T v S non queamus deprehendere;’ Quaefo enim,quando aut quo tempore,Cbriftus hanc Cœ# nam cum difeipulis habuit c* An poft afcenfionem At fie forte veftra ratio probationis fpeciem haberet. Nunc in propatuloeft,eam Cœnam celebratam eflè, ante pafsionê, refurredionem,ÔC afcenfionem. Quid igitur mihi obuertis articulum fidei de afeenfionet’ Nos, vt certb cognofeamus noftræ Cœnæ rationem, ad primâm Chrifti inftitutionem prouocamus. itaep inquirimus, quid Chriftus in ea Cœna diftn'buerit,vtpofteaconigamus,quid Apoftoli ÔC miniftri Euangelq,nobis per verbum Chrifti,in noftra Cœna diftri-buant. Iam,cum Chriftus Cœnæ tempore nondum vifibi# liter ad cœlos afcendiflèt,nunquam poteritjhocafcenfionis articulo.corpus eius e Cœna tolli: Si enim dixerisrChriftus ad cœlos afcendit,non poteft corpus eius pane cœne diftrü bui:mox ego quæram: Quid igitur per panem Apoftolis

D 3 fuis

Theod.'Le^iC.äducrßti

fin's diftribm't, cutti eo tetbpore nondutïi ad cœlos afccfltf diflèt lt;nbsp;Refpondebitiïrfort'e,fignum dediflè, non corpus ipfuni,Sedquistunc ARTICVLVS riDEl TE CO; GIT A SIHPLICITATE VERBORVH CHRI^ STI niscEDBREç'Cùrti nondutti obuerterc potes af«? cenfîoncmç’ Aut certeaffîrmabis,Chriftumdifcipulisquf# dem corpus fuuitt per panem difpcnfaffe, nobis verb non itê difpenfarfquando iam ad cœlos afcenderit. Quid audio? Nos igitur aliam cœnam habemus,quàiïi Chriftus inftituit. Hacflenus illi.

Videamus nunc.quoffiodo antiquitas afcenfutn Chri; fti intellexerit» 8^ an ne illi (vt Cingliani ÔC Beza falsb glo^ riantur) propter articulum hunc,veram corporis ô? fangui^ nis Chrifti in coena præfentiam, ncgârint gt;nbsp;ipfomm verbis cxplicabiröus*

Lto in Epîfioîa ad tAnaflafium dt Chrifio,

Quijicet in Patris fit dextera conftitutus ,in eadem ta# men carnc,quam fumpfit ex virgine, Sacramentum propi-tiationisexequitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Cyrille in loannem îib^M. Cap.^i^

In quatuor partes veftimenta (Chrifti) diuifafunt,ôil tunica fola indiuifa renianfit,qubd myfticaî cuiufdam rei fi# gnum effe dixerim. Nam quatuor orbis partes ad falutetii redmftæjindumentum verbi.id eft,carnem eius, impartibi# liter inter fe partitæ funt. In fîngulis enim partibiliter tranfi-ens vnigenitus, ôC animara ÔC corpus eorum per carnetti (îiam fandificansj'mpartibiliter atcp intégré in omnibus eft,cum vnus vbic^ fiGnulIo modo diuifus.

Cbrylollomui de Sacerdatio

O miraculum^b Dei benignitatemjqui cuffi Pâtre fur« f«m fedet,in illo ipfo temporis articule, omnium manibus

D, 7 appum Jib elloi adm onitio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;51

pcrtvaflaturjac feipfiiön tradit,volentibus ipfum accipcre et amplcdi.Fitautem id nullis pvæftigijs,fedapertis ôé cir# cumfpicientibuscircumftantiurti oculis,quia fcilicetjcum ' iftis rebus, quac videntur, fiitiul adeflê creditur corpus óf fanguis Chriftf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* '

i.aJCor.tire»

Chriftus afcendit, non tantum ad hoe afpedtabile coe# lunijfed ad ipfum fupremumthronum, ebenim corpus ib ludfubuexit, Hoe ipfum corpus nobis dedit^Ôd ampledli amp;nbsp;tnanducarCjquod magnæ charitatiseft.

Idem Homa^ ad I^hilofiphum uAntiocJi.

Hcliasquidcm,meloten difcipulo rcliquit,filius autem Dei afcendens j fuam nobis carnem dimifit. Elias quidera ftelotcn exutus,Chriftusautem,ói nobis camera fuam regt; Iiquic,ó^ ipfam habens,afcendit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

“Bernhardin de Cœna Domini.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vnde hoc nobis,ptjfsime Domine, vt nos vermiculi,

teptantes fuper faciem terræ,nos,inquam,qui puluis amp;C cini fumusjte præfentem habere mereamut ,præ manibus, prae oculis,quitotus2lt; integer fedes ad dexteramPatris,quieti# am vnius horæ momentO, ab ortu folis,vfque ad occafum, ab Aquiloncjvfc^ ad Auftrumpræftbesnmnibusjvnusin lîiultisjtdem in diuerfis locis,

örrffio i« Âîr«r£i;rTi!ftfr«»»»

Attende Domine lefu ChriftejDeusnoïlerjde fandlo tabcrnaculo tuo, 8gt;C de throno gloriæ regni tui, Ôl ver i ad nosfandificandos,quifupracum Pâtre fedes, 8d hîc iNÿ VisiBiLiTER verfaris, ÔC dignare potenti nranu tua impartir! nobis impollututn corpustuum,Si picciofum fanguinera*

•AK^tßimu

P DeTheodSBe^aiaduerß^

in Senttn. Troßeri,

Hoceftquod dicirtius, QC modis omnibus approbate cofttendimus, Sacratfientum hocduobusconfia',duobus conftarc, vifibiliclementorum fpccie,0^ iUViSlBlLf Domini noftri Icfu Clmfti,carne QC fanguinc.

Ilidem»

NosinfpeciepanisSd vini,quaffl videffius,res INVI# SiB ILEÓ’, id efticarnem bC fanguinem Chriftf, hono; ramus*

quot;BtrnlardM Str,deCana7)amini»

Gratulare fponfa.S^c. In terra iponfum habemusin Sacramento,in cœlo habitura es fine velamento, 6C hic 8C ibi V E RIT A s, fed hic P AI. LIA T A, ibi rtianifeftata* Hadenus illi.

Vcriim non in hunc finem produda ifta funt,quafi in horum authoritate, cardo rei vertatur. Etenim Scripturis agendum,8C non hominum authoritate.öC habent etiam ib la fua incommoda. Sed ideb commemorare volui, vt liqiii-durti euaderet, afeenfum Chrifti in ccelum, Sd fefflonêeius ad dexteram Patris, a puriori vetuftate ,non fic explicatam fuifle, vt inde vera præfentia corporis fiC fanguinis das in Coena deftrucretur î fed vtrumcj fieri poflè, âf reuera fieri, illos aflèueraflè,

Terttj generis Argumenta funt,quibus Besa ortininb fine aduerfario, ÔC nemine répugnante ,’plaufibiliter decla# mitat.’pofie Chriftum etiam fpiritualiter,perfidem,nobifcS coniungtquod fimilitudine fob's, exempio etiam Chriftia# norum primitiuac Ecclefiæ exAdis,confirmât* At quishoc negatî’ Qjiis contradicit?’ Autquo cum pugnat;* Nimiruin aërem

T)SP äppumiliheüoiddmonitio. 35

acrem verbcrat, ôlt; cum bruis ludatur. Ad inaticsergo ib las laruasjaruatum iftum Theologum, cum inanibus fuis fignis de (ymbolis,rclegatum volumus,vt fcilicet abeat^qub

1 dignuseft. Nos CyriHi (èntentiam amplçdlimur, qui ait; CyrtHm h^.i». Non negamtis, re(4a nos fide, charirateq; fyncera, Cbrifto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in lo~

fpiritualiter coniungi: fed nullam nobis coniundionisra# tionem,secvndvm CARNEMjcumilloeflègt;idpro« feâb pernegamusj atcj; a Scripturis omninb alienum dici« inus,Quin DeibeneficiOj Chrifto dolt;flore, dudum didicisî

' nius,quomodo vnum cum ipfo fieri pofsimus QC debea-«iuSjVtBezaPræceptore plane nobis nihil opus fit.

Quæ pauca ex multis fuperfuntjnon nuper modo na^ tayaut Beza deraum authore in aciem produda ,fed a plu«

I nbus,pluribus nunc annis ad naufeam vfcp repetita 8C in« culcata/anoftris verb plus millies folide peripicue refit« tatafunuvtmirumwihivideaturjniBezam ipfum Arabi# 1 cum tubicinem,horum pudeat;nec quid quaerat video, nifi vtcontentiofum fe eflè omnibus cupiatinnotefeere.

V nicû reftare videtur, de i H P i o R v M fcilicet MAN# Dvcatione, disceptatio. Verùmquiddc hacipfa pluribusagere neceffe eft ,cum ne dignos quidem amp;nbsp;pios ad participationem corporis amp;nbsp;fanguinis Chrifti in cœnaBeza admittatç’ Scripfit enim exprefsè, panem èC vi# num eflè vifibilia Mrl-rvTret corporis fanguinis Chrifti, præbita in recordationem horum eorundera,vtpote in fefe, acre ipfaabfentium,ôi quidemprocul abfentium. Si ergo cum quoquam ca de re Beza contenderit, perinde fecerit, «tcç fi cum aduerfario de bonis Pompontj alicuius in foro Iitiget,quem ex vniuerfa fua fubftantia, nihil ,prorfus reli#. quumfeciflè conftaret»

Tarnen,

54- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;heod,’Sei^a,aduerßu

Tarnen, vt quod agat,habeat,adiftud (fî videtur)rcfpoiî deat, Siomm'nbresfignificata:,cum flgnis SacramentaliV bus,v ERE coni'unrtæ funt:quomodo qui figna acdpit,no firaul rem fignifîcatam v E R E coniundam accipit Dein# de fi impius aliquis QC incredulus,non acdpit corpus SC fan# guinem Domini in coena,id fier, opinor, vel ofFerentis cul# pa,vel furaentis vitio.-atqui in Chrifto ofFerente culpa nulla „ hæret,libérante eum Beza ipfo, bis verbis ; Fatemur enina ,, Sacramenta,tamdignisquam indignisintegra præberijac „ proinde fiue dignc,fîuc indigne ad ea accedatur, tam fignu, quam resfignificatas,quibufuisaccedentibusolFerri. Nec fumens in vitio efiê dici potcfl-, concedit enim Beza, fideni noftram non eflè caufam praefentiæ corporis Cbrifti in cœ# 2lt;f.co»fw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Etfî enim alibi fcripferit : fidem res abièntes, praefentes

V.Pappum, faccrc:tamen,quæ hominis vertigo cft,nuncnon fine fto# „ macho inquit: Necß verb vnquam, quifquam noftrS dixit» veritatem Sacramentorum a fide accedentium pendere. Ciim italt;$ nec in offerente,nec in accipiente culpaeiusrel eflè pofsit, aut ego nihil video, aut in Beza vitium eft,qui, quod dicit, non intclligit, nec redt'e monentem audit. Vi# deamus autem,quid etiam de hac controuerfia purior anti# quitaspronunciarik

iAuguflinwlih,^,Cap,i^gt;eontra î)onatifias.

Non intereftjcum de Sacramenti intcgritate quæritur, amp;nbsp;fandlitate, quali fide imbutus fit ille, qui Sacramentum accipit. Intereft quidem plurimum ad falutis viam, fedad Sacramenti quaeftionem nihil intereft.

Idemcontra eofdemlii,^.

Qui accipit Sacramentum,non elFicit, vt quia ipfe ma# lus eft,malum fit,aut quia non ad falutera accepit, nihil ac? ceperit.

^SPappumJibeüOiadmonitio. 5$

cepcrit. Corpus enim Domini nihilominus erat, illis etiam, q«i indigne manducabant.

Jâtm liiro iXap ^^7,contra Petilianum.

Menfa Domini vtric^ ÔC ludx ôi Petro vna fuit, fed non vtri^ valuit ad vnvim»

*Bafilitti Cap, yltimOf dt quot;BaftifinOt

Si,qni fratrem per cibum contriftat,a charitate cxcidit: quid de eo iudicandum e ft, qui ocios'e ÔC inutiliteredere audet,corpus,8C bibere fanguinem Dominik

Chryfoftomut Hom.ad Efhtf, Quottiodo comparebit ante tribunal Chrifti,quilabt|s amp;nbsp;raanibus immundis,ipfius aufit corpus attingere.

Idem Hom.èuad Antioch,

Sicut cibus cum fit nutritius,fi a crudo fumatur,oinnia corrurapit, fitmorbicaufa: ita QC. tradanda ifta my# ftetia.

Origenes in Tfalmum ^7.

Patiuntur hoe,quod fébricitantes pati folent, cum fanos Cibos fumunt,fibimetipfis inferentesexitium.

Cyprianut Sermone de Lapßs.

Apoftolus contumacibus,amp; pertinacibus denunciat, diccns’.Quicuncp ederit panem aut biberit fanguinem Do? mini,indigne,rcuserit corporis ÔC fanguinisDomini.Spre»

I tis tarnen his omnibus atcg contemptis, visinfertur corpori Ieius ód fanguini,plus modb in Dominum manibus atq^ ore delinquunt,qu’am cum Dominum ncgauerunt.

Origenes Hom.^.in diuerfos,

Quandofancftum ilium cibum accipis,manducas öó bU bis corpus ÔCfanguinem Domini,tunc Dns fub tedS tuum E a ingre?

56 Theod. adtier/ui

ingreditiir.T u ergo humiUans temetïpfum,iniJtare CentU^ rionemfiunc,öiSdicifo:Doniine,nonfum dignus,vt intres fubtedummeum. VB ƒ ENIM indigne jngre-DITVR, IBI AD IVDICIVM INGREDITVR ACCIPIENTI» HacfïenusïHi. .

ÂrundinçQ igkar fcipic^i bat^çpus innixaseßBe^ zs^necp cnim vel PhiJoïophïcu? tprius,i yel Tbeologicus cnam funis quicquam artrax/rvc hïhmum perfoderç vo# Iaiffe,ttteritö dixeris,

liefalßs.

TT^ A ICa 3utem dico,non qaidem omm^qux ah'quo modo X cum verkate pugnanc^aliasbreuitatis^fatia^cotum ferc librum buc contulerim : fed ea tantbfti ,quæ ne fpeçiem quidem verbautprobabilkatis alicuiushabenc. Ex illomm

124, numero mprimishoceü.qubd'paffimaiÏeueratJfenunquS mfîciatum.corpusDommiPRAE SENS effèincoena.De^ moniiratum enim iam antea efl, fcripfiiTe ilium, panem Ôi: vinum coenae, eße tantum vißbilia ßgna^ corporis 3(^fan^ guinis Cbrißfin borum ipfomm recordationem præbita» JN SESE VERO ET RE JPSA A B S E N T J VM, quidem PROCvE ABSENTiVMiQubdßhoc'verum eßßlludßmpliciterfalCumeße neceßeeil.

S- amp;nbsp;lit Deinde S)C hic dolus lateti qubd pcrtihacißimeaßj'r^ maf, Cbrißum peribnam vocarf rationeDeitatis TA Nf T VM, Icem^sOE J VS Deitatisrefpediugt;Etßcnim verum

T). Tafpumjihetlo,adinonitio» ^7 cft, Verbum ab æterno perfedifsffflafti dimnitatts perfonä eflèjfinc humanitatc:tamen,cum de perfbna Chrifti,rederii^ ptoris generis humani,Ioquimur,falßfsimufn eft, quod foh diuinitas intelligatur.Nam perfona Chrifti,poft fadâ vnio« nê,duabusnaturisconftatamp;definitur,necpalterius TAN# T V M, fed V T RIV s Q V E ratione perfona eft,óiS did de# bet. Nec^ veto quicquam ipfum releuat,auterrorê mitigat, fedaggrauatpotius,vocula (P R O P r i E.)Etenim fi impro’# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff*

prie fe iia loquutum fuiflè, Ók!: porrb abftinere velle,diceret, condo nari deliranti error poflêt,nunc vero c5 p r O P R i E ita loquendum effe ftolidc contendat, raeritb explodendus exibilandus eft.

Necmagis verum iftudeft ,quodft)mniat,HVM A# _ NiT A T EM Chriftteflè e^diciP ER S O N A m, i M PR O# quot;nbsp;PRIE tarnen. Ciirn enim perfe non fubfiftat,nec'proprie necimproprièjô^ nullo plane modo perfona dici debet»

Et quid,quaefo,ribi vult Bezac' Nifi forte illud: Sus Mi# neruam.Cumenim hacftenus eruditorum nemo italoqui^ aufusfuerir,Bezæfupercilium,omnibus ôlt; anq'quioribus Si^ recentioribus jcertâm demum, dé his tantis myfter^s P R O P RI E’fdlicet loquendi formulâm,temeré præfcribit, vt verum appareat, quod vulgb dicitur : Âliorum Medi# cum fefeprofîtetur,qui ipfemet vlceribusfcatet.

Eft8Cinudfalfum,quoddicjt,aflèntirife D.D. Pappo, SACRAMENTALlTERÔéREALITER NON elle O P P O S 1 T A. Si enim illud folum verum diceret, iam compofita tota eflèt controuerfia. Sed falfüm ÔC fidum id elle,ipfe abundèdocet,quod inquitgt;ienunquaminficia# tum,corpus Dominipræfens efle in cœna,venim s a c R Ai Mentaeiter, non realiter. Anncnhæc

E J funt

5 8 T)e TheodfBe^ä;yäducrßii fünf oppofita^ Ira cum a/f,controuerti inter nos, tantum dé præfèntiæ modotCefe em'm ÔC fuos,ßcramcntalem, nos vc;’ ro realem præfèntiam ttatuere. Atqui mendaccm (ai'unt) oportet eflê memorem*

Etfi autem,cum oppofîta eflc negaret^de rima fimul bi profpexic^qua elabi poflèt^ailuta ilia fraudulenta vu^ pecula:tamen,qaid boe eii aliud, quam vna manu ofFerre, altera auferre,vna panem oitendere, altera lapidem occub tare,0£^ vt vno dicam verbotverba dare, SCpiorum fimpli# cicate petulanterabub:'

Necp hoc verum eft, qubd noßros coIJurionisarguit cum Pötibctjs,a quibus noßros tela arripere, ÔC in ipfos torf tiS, quere,ait, cumpotius communi confenCu eßent,3^com^ munibusarmisoppugnandi, Sicille, Ex fuo autem inge^ nionosiudicat. An non Beza vigeßmum quintum arguf mentum,totum a Papißismutuatus eßi' An non ab Aqub , nate arripuit telum,quod contra nos torquer, pagina nbsp;nbsp;Et

eius generis Cexcenta alia paßtm obuia. Quin potius ipforiS furorPontißeijsarmaminißratcontranos hadenus. Te^^ ftis ßt argumentutii decimum quintum, ÔC alia tum hoc, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum reliquisipforum libris innumera. TheCes Ingolßadia^f

nxPontißeixvbi denu'o excufxfunt:'Nonne Vuittem-bergx,Sacramentariorum opera;” Vbi tertib c’ Non ’ne Gc^ neux^Beza,veritatishoße,pro viribus negocium procuif tante promouentei' Quis in hac ipfa controuerßa ad Pat: Lib.ettntM pißas prouocauit,eos(p totius caufx indices conßituit^ quot;Brentiutn, Nonne Bezat' Quid,qubd quoßlam Caluinißas non paf detjimpudentifsimi apoßatx,CaipariFranktj,fcripta,in hoc negotio con tra nos produceret'

De Augußana Confeßione,qux hadienus aheneus murns,Pontißct/soppoßtafuit,quidBeza ^Hoc nimirunu qua

DfPappumiUhello^admQnhio, 59

qua tandem fronte (inquit) audetis poftulare,vt nullis coR;« nbsp;nbsp;nbsp;adusrpn

ditionibus d libro fubfcribsmus, de cuiusinterpretaticnc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

adeb non inter VOS conftatjVttejAndrcaJubeattuus Heflt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22,

hiifius refipifcerc : Vuigandus olim fuccenturiatus HeO huGo,eumex Borufflac Epifcopatu, nuper pro blafphe-ihodeiecerit.Te Illyricus, ille tuæ Vbiquitatisaccrrimus^ aflertor,tu vicifsim Illyricum,ferre non potueris* Vix de* ni(^ vllum fuperfit eius Confefsionis caput,de cuiusexpU* catione inter vos conueniat. Sic ille.

De Concordiæ autem formula, quid turn ipfe,tumrc* liqui fanatici,fentiant, dudum oftenderunt, ÓÓ quidem angt; tea, quam librum integrum, vel viderint, velperlegerint. Hoc fcilicet eft communi confenfu,amp; communibus armis nobifcum Pontificios oppugnareï' vel potiushoc eftjfcftu* caminfratrisoculovidercjinfuo autemtrabem nonani* maduertereUmb hoc eft fuauiter nugari.

Præterca falfumeft, quod affirmât,D.Paulum dicere. Patres veterisTeftamenti eundem potumbibifle gt;nbsp;81C eun* ‘ dem cibum raanducafle, a t q.v e nos. Quod Apofto* lo(crcdo)inmentcmnonvenit,niri qubdhifce quaclibet, tanquam ex Tripode dida, pronunciare licet. Etenim ex* prefs'e Apoftolus inquit,Patres,Patres,eandem, non N o s, amp;Patres,aut N os cum Patribus,candem efcammandu-cafle.Omncs(aitille) omnesPatres,non Patres,atö; NOS OHNES. Quomodo alioquin conuenireG quod additur, cum fcilicet Apoftolus, illos (O M N E S) diuidit in duas quafi cohortes,qubd fcilicetaliqui placucrintDomino,ple* ricßnonplacuerint,quofdam approbaritDominus,quof* dam non approbarit, fed proftrati fint i Quod cum re ipfa oraninb planum fit àC perfpicuum, ne«$ Bezæ, necç alio* rum inconueniente interpretatione nobisopuseft.

Quitt

4-0 DeTheodfEe^a^aduerfus

Quin illud falfum eflè norunt,quotquoi in ledione ïucubrationum D. Luthcri, vel mediocriter verfati fünf, gt;» quod Beza affirmât : C OE P1S S E D.Lutherum N O N N l# , nbsp;nbsp;»gt; H i L de ifta vbiquitica præfentia diflêrcrc , ièd ita vt ex

ABvNDANTi hoc faceret, amp;hanc quæftionem T A# »CESSERE iuberet. Brentium verb illo oculatiorem,id 3» V N V M ccepifïè vrgercjôô cœlos ipfos potiùs,vt amp;inferos, vbicgconftituere.Hæc Beza, Veriirn Beza,quinonnu# per modo C OE P i T nugari,etiam hoc ipfum nunc EX ABVNDANT ijoquitur. V tinam tandem vanitatem ille fuamPACESSERE iuberet. Quid enim dicit i aut quid fcribitJ' fatis'ne fanum putabimusc' Aut potiùs plufculum hellebori cerebrum eius defidcrare,diccmus. Hoc libro, (quodôdalqs facit)fæpius aflcuerat: Brentium,viuo D. Melanchthone,muisitaflèquidem interdu,iftud omnima# ieftatis arcanum,nuriquam verbjillo viuo, aperte effàri au# fum. lamquafi Mandragoram bibcrit, Brentium hoc vni# cum egiflê,atqp adeb ipfo D.Luthero, vrfiflè vehementiùs, fatetur, Decalumnia ver’o,quamD.Luthero impingerc nititur,plura dicam fuo loco.

Hoc vero quid eft f quod fcribit, loco Icgitimæ Syno# - lt;49. di,rcm apud nos vi gcrûrem (inquâ) apud nos V i G e R Autegofallor,aut Bezamentiturfplendidè, Dicatenitn nobis, dicat,inquam, fi poteft, vbi'nam locorum apud nos res vi gefta fitç’Age dicat nobis,homo leuifsimus, quosha, quibus armis oppreflèrimusjoca proférât, exprimât nomi# na,fi' poteft.execranda ipfius vanitas Nimirum Cingliani candoris eft, alios,cuius tu inprimis reus fis,falsbaccufarc, Gallia enim,Gallia,inquam,vniuerfaloquitur, vbi nam res vi geratur.Beza,fi non authore,inftigatore tarnen, fanguis innocenter effufus, teftis fit, apud vtrosres vi gefta fuerit: vtinani

T). Tdppumjibello, admcnitio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.T

Vh’n3mornnisillefanguis,noninclameteius (fi modo vila ïpfi eft)cônfcienti'am.In Belgto'ne,an apud nos,res vi tur,ex Hiipano,fi libet,difcatjpfis ne,an noftris id imputer, ex eodetn,fi placer, quærau Quisrem vi gerere iubeat,ô( clafficum canat, T ribunitios illos, amp;nbsp;veiè feditiofos Eufe^ bios,qui publice extant,confulat« Dicat etiatn nobis, quid iîlud fit,quod dudum de noftris fcripfit,nairari feie, quî tan# dem Germania ferre diutiusmonftraillapofltt.

Propitius Deus,qui hatftenus dementer nos protexit, auertaf,neipfîproarbitrio remaduerfusnos gerere vnquî poflînt, vel Tirefias videret, quid'nam eflèr,rem vi gerere. Sienim de vita 9( capitibus noftris,Bezaiudicc,ftatuendû foret,charitatis zelo præoccupatus, fociorum votadudum anteuertit,cum rerum capitalium fupreraus iudex, pro trw bunali fedens,ita contra quofdam pronunciauit: Si vere re# fipifeant (inquit Beza) quod fan e velÂn,quid illis fuerit ac# commodatius capitis fupplicio,ô(c. quo cauebitur,nead vomitumilliredeant.

Satis profedb dura,hominisTheoIogi,fententia,qubd fi mitiorem nonexpertifuntilli iudicem, quem non ita pri# dem habebant Præceptorem atç^ Collegâ,quid nobis (De# us bone) fperandum fuerit,quos iamdudum monftra, por# tenta,do(ftrinam verb fermentum,8lt;^ Sathanæ excrements publicis feriptis pronunciauit;’ lam puto, Bezam 3 vbinam Efißola 79, res vi geratur, fatis intelligere.

Vniuerfae autem propè antiquitatis teftiraonio folfum Tag-cft,quod ait : Non aliter communicari proprietates diui# nitatis humanitati, qu'am Iiumanitatis Deitati. Item pari prorfus rationc , diuinis Humana , atque'humanisdiuina tribui, Quidenim Deitasabhumanitate in Chrifto accc# périt, vcl quid hæc illi contukrit, Athanafiu s nos docet, ô( yeterumplurimi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F

4f.2 Theod^e^^a^adtierfii

^Athanaßus EßifloU ad Epi^etum,

, Non enim verbum carofadumcfti vt A L l QJV A ACCESSIO fieret Deitati,ne($ vt verbum in mcliorem ftatu reduceretur, Magis verb Humana: naturæ M agnA accefsio fada.

/lt;/??« de aßumptione Jjomtn^.

Necßenim Deitas in homineaiEjmpto AVCHimf T yM^autdetrimentum vllum fuftinuit«

Leo Eßiflola lo.

Natiuitastcmporaîisjllidiuinæ ÔC icmpitcrnæ natiuw tati NIHIL minuit, N i H i L contulit.

IdemEpiflolau^

Natura Deitatis incommutabilis,nec damnum luirez cipiens,nec Avgmentvm.

Quin Sc Beza ipfe libro contra Brentiura inquit: Dw uinitas verbi cum càrnem fibi vniret ,qvalis erat, TALIS PERMANSI T,

Ex bis ergo confiât,humanam naturam NIHIL nee communicafie.nec communicate Deitati, quæaugrtieiï^ tum non recipiat,potuifle*

Si itacp verum efi,quod Beza fabulatur,non aliter comgt; municarehanc illi,quaminam huic,6C pariprorfus rationc communicationem inuicem tribui, nullam prorfus inter fe mutub communicationem naturarura efle, confequetur. Cum autem pofierius id manifefie falfura fit,illudpriiis, quæfojverum eflê quî potcritf

JJ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iftud verb quale fit,aliorum efio iudicium,quod negat,

Deum omnibus rebus creatisadefièEflèntialiterjÔC fuften^ tare res omnes Eflentialiter,vel etiam fubfifientialiter: v 1R« T V T E autem fua præfentem eflè,6Cfufientare Deum res creatas,concedit. Sicut 8C librocoatï»Bt'caciiim,Deum vbi(Ç

D. ^appuWilibeÜOi adtnonitio» vbic^ cflè concedojaitjfcd cius tamen,qui cœlurti QC terram replet, vdnti thronum ac fedcm in coelis,cœlis (inquam) iU lisexcelfiffimistota Scriptura collocat^Et eodem loco T cr# tiillianumBrentio opponit,dicenteni:ScimusDcum ctiam intra abyflôs cflè, amp;nbsp;vbicp confiftere : fed V i ÔC P o t E# STATE. Nunquid igitur jandcm dC Dcutn ipfum coelo capioportetlt; Ergo iam non’nic controuerfiæ flatus fuerit, an Chriftus fccundum humanam fuara naturatn nobis pracfens fit,fed an Deltas ipfa vel diuina natura, per Eflèn^ am,vbicß nobis adfit»

Qiiid crgoinudcfl,qu’od Dominus apud leremiaitt ait: Nunquidcœlumô^terram EGO impleo,dicitDomigt;

Quid illudt'Quod Salomon aif.Sienim cœlum dC coe« j, ïicœlorumte no capiunt,quant'ottîagisdomusbæc,quam ædificaui tibi. Quid illud eflc’ quod Dominus apud Efaiam inquif.Cœlumfedesmea, ÔC terra fcabellum pedum meo? tum.quacefl iftadomus,quamaedificabitismihic*Nunquid Tag. 7-Beza.qui de Chrifto in frufta fecando (fi modb liceat) quae* D. T dam impie nugatusefl,iametiamDeitatem in frufta dilTe# cabit,vt pedes cum inferioribus partibus, terram 8lt; hæc in-i fcriora, caput verb c5 fuperioribus partibus, coelG ôd fupcf I rioraoccupet. Nec immeritb. Etenira,quumTheologu8 I nbsp;nbsp;eflè non pofsit, qui verbum Dei rede fecare nefcit,faltcra

I nbsp;nbsp;Chriftum fecare vult,vtvellantj alicuius,autcarnificis vi-

I ccsimpleat.Quidillud(inquam)eftt’quod Dauid de Deo pyàl.tjS. I dicit; Quo ibo a fpiritu tuo î’ô^ quo 'a facie tua fugiam f Si 1 afccndero in coeIum,T v illic es, ft defcendero in infer* 1 num,ades. Item illud,quid tandem eft, quod D e v s dici* 1 tur nonlonge abefle ab vnoquocç noftrùtn,cum in 1P S o 1 fimus,viuamus2lt;moueamurlt;DicatnobisTheologusifte, * * • ‘

T)'eTheodfBe!^£e}aduerßii an vïrtus Dei'qualitas quædam fit,ÔCacc»dens in Deo. Bg fild portentumdicidebet inaiiditum,SC monftrum inEw cleßaintolerabilejatcp Manichæorum deliriumrmonftrutn Séportentum intolerabiîe ipfe Beza fuent, qui alibi fieicri-Lib.contrti pfitzDiuinam ES SE N TIA M non tantiim fifij.fedetiatn BreKtium Patris QC Spiritus S. i P s A S dy E adeo in vna il la fingula# riflimaDeitate,s VB SIS TE NT ES PERSONAS,om# nia vere SC incomprelicnfibiliterimplcre,nemo negârit, nifiqui Deum infinitum eflè inficiabitur. Hæc Beza.

Ex his conftatjBezam e poteftate exijflè,Ô^ furijshor^ ribiliter agitari.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Scdfadumbenè,nefcilicetvanus vates Lutherusvfi

T“vm.ftne. Qer- deri qucat. Nam ita fcripfit : Obijcient illi : credimus fané f^anico Ter. JJd potentiam vbicç eflè, verum inde colÜgi non poteftgt; Pag 3S2. qubddiuinara fuam Eflèntiam autdexteram Dei, indem vbi(^ eflè,oporteat.

His ego ficrefpondeo:Ego etiam firmitercredo,‘qubd vos veré in intimo cordis veftri fcriniomihil quicquâ, neçp de Deo,neqî de eius diuina potentia fentiatisjdtp pro certo affirmârim,nec raihi dubium eft,quin omnia ifta præclara didîa,quae hîc rscitantur fiC tradlantubprætcrituri fitis, irri# ibric cum ftomacho vociférantes, quid agamusC Tantum de grano foltjs narrat, feripturarû verb citât pro# ducit nihil. Sic enim facere foletis, 6C poftea de veftra pati# cntiafabulartautde rebus non neceflàrijs nugari,atcçhæc eft veflra feripturarum allegatio.

Nos verb certb fcimus,qubd Deipotentia, Del bracbi# um,Del manus.Dei Eflèntia, Dei facies, Dei Spiritus, Dei fapicntia,öCc.idem fint. Nam extra creaturâ nihil eft,quàm •vnica purifsima D e i T A S,C«^ remoto omni dubio,Dei po# tenti3,ód dextera Dei antecreationera fuit ipfifsiraa Dei u. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eflèn#

T^.l^afpumjibelloiadmonhio. 45 c(rentia,nec^poft creationeminaliud tranfmutata exifti# man poteft.Etenim Deus nihil creat,nifipcr verbum fuö. Gtn.tJoa». Hoe vere eft Dei potentia* Nee enim potentia Dei fccuris, ferra,aut lima eft, qua operetuvjfed Deus ipfe. Si autem potentia fpiritus eius vbic^ praeftb eft,amp; in omnibus re^ bus,quam intime amp;nbsp;extreme feeundum omnes dimenfioi» nesquantitatis,quemadraodum eflè oportet,fi vbiep orania facere SC fuftentaredebet,turnneceflè eft,vt eiusdiuina dextera effent ia amp;C maieftas etiam vbiq; præftb fit, adefle, inquam,SC nonabeflè eumoportet,ft verè dieendum fit, quódomniafaeiat SCfuftentet. Haótenus Lutherus. Sed quia afinus fruftra fub frgno currere/ruftra faltare docetur, adaliapergo.

Similiter falfum dieimus,quodnegare videturBeza, candem eflè Dei in Chrifto,quo ad eflèntiam,qu'am in reli^ alibi* quis ereaturis omnibus, diuinitatis præfentiam, quae vt in creaturis ci’^veï« difecrnitur,qubd alia in alijs agat SC opéré«» turflta in Ghriftum tota effunditur. Deum enim,efrentia fuaex æquo rebus creatis omnibus adeflè, fi non nobisju» ftino tarnen,Martyri aut Auguftinofuoercdat,quorum ib Ic fic ait:Quaeritur,quomodo verbum illud vbilt;^ fit, iuxta cflèntiam,SC quomodo in proprio remploi Si enim fie SC ibi,vtin vniuerfo, templum nihil habebitpraecaeteris: SC quidfaeicmusilliSeripturaeiln quo habitat omnis plenitu# do diuinitatis corporaliterfQuod fi quis eoneedet eflè plus, ergo non adeft rebus omnibus iuxta eflè ntiam, quo deft Dei proprium. Manifefto iudicio fe prodit incredulitas, quando de Dcoquaerit hac vice,quomodoï Alioquiquo«» rnodo,quomodo terra,quomodo marc,aërem, ftirpcs,anv i ma'ia cundla, tc’c^ ipfum ifta curiosè de Deo fcrutantem, I nbsp;nbsp;eóndidit; Vticç refpondebis, abfoluta potentia produxiflc

Î ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F 3 omnia.

TheodfBei^aiaJuerfui crania.Nu fgiturDei potcntia per acctdenscrcatun’s adfm’t? an luxtaeflèntiâî’fiper accidensjcert'evtcxiftentibus ante# quam crearentur : quoniam accidens fuapte natura non perfeeftjfedinfubiedîoaliquo: id fi rifum meretur, reli-quum eft,vtiuxta eflentiam adfit omnibus. Ergo quiaiux^ ta eflèntfam vis ilia creaturisaderat,nihil'ne plus habebat ipfe Dominus,qui templum eft Nec haec ratio ,nec illaingt; uenit exitum, vtramcp fi'des explicat.

Et paulo póft. Quacritur.quomodo verbum illudjâf in proprio templo fit iuxta eflèntiam, Sgt;(. in rebus omnibus fi# militer,6Cquid habebit hoc templum præ cæterisrebuslt; Audiamus Scripturam dicentem:Qui eft infinuPatris, „ iuxta effentiam vniuerfis ex æquo adeft. Nec dicimus eutn fic in Patre cfle,vt in rebus cæteris, non quod eius eflentia „ contratftior fiat in altjs,ftd quia menfura harum ad captum „ diuinitatis non fufficit. Sic a proprio templo inftparabikm fatentes, in quo plenitude Deitatis inhabitet, nihilomin'us cum rebus omnibus adefle iuxta eflèntiam dicimus, etfi no fimiliter. Nec enim capit Deitatis iplendorem corpus for# didum,id licet exemple difcerc, Nec enim celabohuius quaeftionis pondus filiosEccIefiæ, pie cum cisdiflèrens. Communis hie Sol nobis quotidie fc præbet omnibus, nec magis minus’ue irradiat alium , quam alium : fed in omnes ex æquo exercet vimfuam ,attamcn fi quisacutiore vifu polleat, plus eius fplendoris recipit,non quod fbl magis in eum agaf,qu am in cæteros,ièd propter vim oculorum exif miam At quifquis infirmes habet oculos,nc obtueri quide tantam lucem poterit,proptereorum hebetudinem. Idem cogita de Sole iuftitiæ, cum fit Deus, E X AE Q V O 1 LVM ADESSE OHNIBVS IVXTA SVAHES# „ S E N T1A M: nos autem quotquot fumus j vt hebetes,Ä oculö

Tgt;.Tappunt ihbclloyadmomtio, oculfs fqualentespræpeccatorufnlbrdibusjad pcrcipiendü ** lumen non eflè idoneos,templum verb illud proprïû ocu# quot;nbsp;lo pun'fsimo fplendorem TOTJVS LVjmihis capere, « vtpoteformatumopcraS.fanâi, 6C’a pefccato prorfus efîè “ alienirsimum,NamficutfoIqu3muisfua viattingat panter omnia,tamcn non ab omnibus fimiliicr capitur : Sie V E BV Milludiuxtaeflèntiam præfensomnibus,non fimiliter « adeft caeteriSjVt tempîo proprio. Hadenus luftinus. «

Ita öó'Auguftinus Epiftola quinquagefima feptirna inquit: Deusin fcipfo fubftantialiter vbieptotus eft ,quia nulli parti rcrum abiens eftjne illis quidem, qui ipfum non habent, id eft, in quibus non habitat: amp;nbsp;in quibus habitat, non aequaliter habitat. Licet cnim totus illis fit pra:fens,n5 tarnen extoto ilium capiunt.fed pro fuæ capacitatis diuer* fitate,alijampliusjalij minus ipfum habent amp;capiunt. De capite verbnoftro Chrifto, Apoftolusait:In ipfo habitat to# ta plenitudo Deitatis corporaliterjioc eft,non vmbratiliter, ficut in templis manu fadis. Aut certe corporaliter didum eft.quiaô^ in Chrifti corpore tanquam in templo , habitat Deus.Hoc verb interefl'e arbitraraur, inter caput 8C memgt; bra caetera, qubd in quolibet, quamuis praecipuo membro, vt in aliquo raagno Propheta aut Apoftolo,quamuis diui# nitashabitet,non tarnen ficut in capite, quodeft Chriftus, omnis plenitudo diuinitatis. Nam 8C innoftro Corpore in# eftfenfusfingulismembris,fednontantus,quantus in ca» pite,vbi PRORSvs OMNiSeft.Sic Auguftinus.Sier# gb iure irafei fîbi videtur Beza.nonD.Iacobo Andreae,fcd AuguftinoSlt;Iuftino fuccenfeat.

Plufculum verb fcientiac, vclpudoris ccrte,ÔC nos in Beza eâ ob caufam,requirimus,qu od ait,diftindionê vifibi lis 2lt;inuiQbihs pcatfentic Chrifti,elfe in EcclcGaDei omni# bus

zj.8 T)eTheo(lSBe^^iaJuerßii

bus feculis inauditam. Bona verbaquæfo. Oftendatn ergo egOjBezam Geneuenfem,nunc Cretenfem facQumjCtnon Galliætanthnijfedhoneftatis amp;nbsp;verecundiæ limitestran«» fcendiHè.

jiuguflinut in Sentent.ProJ^tr,

Nos in fpecie panis Sd vint, quam videmus,fes IN v I# jlBiLES,ideft,carnem ÔÔfanguinemChrifti,honorafs mus.

Ibidem,

Hoc eft quod dicimus, amp;nbsp;modis omnibus approbate contendimus. Sacramentum hocduobusconficigt;duobus xconftare, vifibili Elementorum fpecie, S)C i N V i SIBILI Domini noftri lefu Chrifti carne Sd. fanguinc.

^ernbardw! dt Cana Domini,

GratuIareiponfa,8Cc, In terra fponiumhabesinSa^ cramentOjin cœlo habitura es fine velament o,Et hîc 6d ibi veritas, fed hîc PAl.LlATA,ibi MANITE# S T AT A.

Oratio in Liturgijs •veterum.

Attende Domine lefu Chrifte,Deusnofter,de fando tabernaculo tuo, 0^ de throno gloriae regni tui, ÔC vzni ad nos fancftificandos, qui iupra cum Patre fedes, ôd hîc i N# ViSiBiLiTER. veriâris,ôd dignare potenti manu tua impartir! nobis impollutum corpus tuum, preciofuna fanguinem,

Sed ôd D. Philippus, non concefsit folùm, verum 8d ipfeca vfuseft,libcllo,quoplurima antiquicatis teftimonia collegit. Cîim cnim nonnullain Auguftino occurrerent, quæjfi fimpliciter accjperêwr,diiriora videripoterant,hanc

commoi«

T^JPafpuwiiUbeUoiadmonitio, 4.9

Commodam ÔC ncceflàriam diftinëlionem vfurpauit« Ideo (inquit ille) ïoqm'tur Auguftinusjde V i s i B i L i conuer# fttione Chriftijflcut is,qui docct, videtur Si auditur ; Si di# citjChriftum v i s i B1L i T E R nobifcum non eflè,(èd co modo nunc pcrpetub in cœlo eft. Verum de cœna ne verbum quidem audisjoquitur enim tantum de V i S i B i n conuerfationc,quod fane de cœna Domini accipi vcl inteb ligi non poteft. Hadknus illi,

Apparet itaC]^, vcritatem apud Bezam in precio eflè, c'um ea,non nifi rarifsimc,6ô tantum diebus feftis vtatur.

Atqui ne fie quidem hominem elabi patiar.Sed ne in# gratusfim : age dicat nobis. Dudum afßrmauit,fefc corpo# ralem corporis SC fanguinis Chrifti in cœnaperceptioncm atcppræfentiamcredere. Aut ergo vifibilis illa fit neccflè cft,autinuifibilis,Tcrtium enim nullum eft. Verum vifigt; bilem non dicet,opinor,niri iam ex metaphoricoThcologo CapernaiticuSjôC ex Caluiniano ludaizante, ludæus pror-fus fadus fit:Ergo inuifibilis. Aut fi hanc quoCj^ ncgat,quo# modo quæfoajkrit, qui netp vifibiliter neque inuifibilitcr aderit. Hoc ita^ obtinuit Beza, tantam ipfius elfe vanita# tcm SC impudentiam.vt maiorem in Ecclefia Dei omnibus fcculis auditam vix cxiftimemus.

Erroneum etiam»atcßadcb impiumcftgt;quod paflîm 7*4^.4o, pugnis calcibusi^ propu gnat,proprietates oppofitas, vni SC ciderafubiedo nvllq MODO conuenire pofle. Ego verb vidcojBezae cum vcritate nullo modo conuenire, nifi forte SC ilhjquae Scriptura etiam nobis tradit, N vLLO MODO vcra cffe pofsint. Etfi enim ignis proprietas fit vre# re,tarnen ignis in fornacc Nabuchodonoforis vrit quidem, amp;nbsp;confumit ligna, ftipulas, atcç etiam viros, qui pucrosin fornaccm miferant,fed codera plan e moment© in Daniells

G focios

50 T)eTheodSBei^aiaduerfui

focios NIHIL poteftatis habuiflè fcribitur, adeb vt ne ca^ pillus capitiseorü aduftus,nec odor ignis per eos tranfierit.

Cum autem multb maior nobis fit facræ ScripturXj qu'am huius pfeudophilofophi authoritas,nos quaeuis iUius obuijs vlnis acceptanius,0^cxofcuIamur,huncverbvna cnmPhyfica fiia dodrina ad extremas Gararaanthas,aut poti'usad fornacem Nabuchodonoforisablegamus,vttangt; dem,aliud eflê naturam rerum,aliudrerum naturæ Domi* num, difcat, prius qu’am flamma ignis amp;nbsp;ipfum interficiat*, Sedadaliud pergo*

Germani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aberrathocnoftro feculo, vagurtt genushominum,

ZistiMt quod ex Ægypto nonnulli,alq aliunde prodtjfle fcribunt. yocane» Hi praeterquam qubd ex rapinis vitam agunt, etiam hoc modofami confulunt,qubd verosrerum euentus obuijs quibuslibet cxplicant. Miferum cert'e genus hominum, quanto autem foelicior illis Bezaeft, quern Gallia nobis produxit. Etenim fi vera dicendo vitflum quatrere (vt illi) cogeretur,iamdudum profedbfame pereundumipfifuif* fet,adeb cum veritate irreconciliabile illi bellum eft. Eius

.^7. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpecimen, qubd fcribit, proprietates Effentia*

les alicuiusnatufat, ex gratia pofte donari, alterialicuina-? turæjid eftè P R o R s v S a^iuîxifp. Quàm fuauiter verbj'n mendacïjsdeliciaturille \ An non fan's fupercp quantû cha* ritas ipfi curæ fit, demonftrat ( C'um enim veritatcm odigt; um parèredidicerit, vtomnibus charus eftê pofsit,fedulb ab ilia abftinet. Etenim omnipotentem eftê,diuinae naturæ Eftèntialis proprietas eft, tarnen Chriftus ipfedehumana natura fua verba faciens (diuina enim nihil accepit) ait: Omnia mihi tradita a Patre:Et,data eft mihi o m N i s pote* Ephef. i,Conftituens ad dexte* cœleftibus, fuper omnem principatum amp;nbsp;po-

* * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teftatem

T)SPapftimilibeüo,a(lmonhw.

tcftatcmóó virtutem amp;nbsp;domi'nationcm, amp;nbsp;otnnc ftorrten quod nomtnatur, non folum in hoe fcculo,fed ctiatti in fu# turo. Et omnia fubiecic fub pedibus eius. Nc verb vlla ter# giucrfatio locum habere pofsit,veteris Ecclefiac interpréta# tionem addam.

tAthan^fittf Jt t^irriana amp;nbsp;CatJ/oÏtea Confeßiont.

HVM AN A infirma 2lt;mortalisc AROat^ NATV* R Ajdiuinam profecitingloriam,Itavtomnem poteftatem in cœlo in terra habeat,quam,antequam à verbo afiume# tctur,non habebat ♦

yifiliM ÇCinglianorum o^nchora) liiro contra Eutychen.

Diuina natura non indiget honoribus fubliüiari'jdv gnitatisprofedibus augeri,poteftatem coeli amp;nbsp;terrae obc# dientiæ merito accipere. Secundum c AR Ni s naturam exaltatusjhonoratusjcoronatus.melioris nominis dignita# tem adeptus eft.qui fecundum naturam verbi horum nihil eguit aliquando,vt fcilicet poteftatem cœli Ôd terrae.hacredi# tatem gentium,ôefubiedionem vniuerforum ex temporc acciperet.

Leo Epiflolaii»

Dicant aduerfarij veritatis,quomodo omnipotens Pa# ter,vel fecundum quam naturam filium fuum fuper vni# uerfa prouexcrit,vcl cui fubftantiç cSftafubiecerit.Deita# ti enim Temper per omnia fuerunt fubieôa. Huie ft addita poteftasjft illuftratadignitasjfiexaltatafublimitas ,minoi erat prouehente,

Theodoretui in Tfalmnin fecundum,

VtDeuSïinnatum habet imperium, vt H o M o dccre# toaccipit.

ITEM: Cum Dominusfttnatura»vtDeus,etiamvl ; HOMO vniuerforum imperium aceipit.

T)eTheodfBe!^æ aduerjus

Cyrillui^ rtf

Accipereigitue OMNI A,ipfi,vtHoM1Ni^attribuen# dum eft,qu%gt;vc Deus,naturaliter habet.

tAmbrofittt Hiro 6, de fide

Secundum c arn ejm omniaeifubieda traduntur» Idem.

Vt HOMO igitur per gratiam acccpit ä Dcitate, quae Vt Dcus,naturaliter habet. Quare 'a fe quoq^ ipfo, vt a Deo» ipfe earn accipir,vt homo.

Idem.

Verbo non conuenit aduentitia gloria, nee imperiuW extrinfecusconceffum, fed INC ar NATO amp;nbsp;habitanti inter nos,dicirausconuenirc aduentitiam potentiam, fum# pfiflê'c^ videri regnum 6ó dominium. Dominum cnimôi Chriftum faeftum efle à Deo Patre,dicit Petrus,non ver# bum fed lefum crucifixum. Sic iHi-

Ex his italt;Ç manifeftum eft, eflentiales proprietates Deitatis humanac naturae in Chrifto donari pofte, nequa^ quam efle impofsibilc »fed Bezamnon mentiri,id verb eft prorfus ct’i'uvxTPp,

Falfum quoque Si ineptum etiam eft, quod non fo-Iftmnegat.diuinitatcmperhumanitatem tanquam inftru# mentum omnia perficcre,ied qubd afTerit ,humanitatem potfus (per)diuinitatem,agerc, nifi malimus dicere,anima peroculumpotius,quamoculumper animam videre. Et addinpriorcm illam iynceriorum Theologorum fententi* am eift Acyrologian intolerabilem c’ Sic ilk. Ecquid vobis videtur de excelknti ifto PhyficoC Age, quomodo placet noua ifthæc profundihuiusTheoIogi philofophandi ration An'non dignus videbitur,cui communibus fuffragijstrigt; umphum décernant omnes»quotquot orbis habet, Philofo#

T). T^appumiltbelloiadfnomtio, . 5^ phi. Gerte quocunq^ fe vertat Beza,axufoÀo'y©-' fiicrit. Si enimhoc vult,oculum per animam videre,hoceft,animam facultatem illam oculo fuppeclitare,quan3 inepte loquiturjT Deinde nihil prorfus ad rem : de eo enim nunc non difpu# tatur/edid in controuerfia potius eft ,fit'ne Diuinitas hu^ manitatiSiVel hacc illiusorganum 8C inftrumentum.Præte^ rca,fihæcefteiusfcntcntia,cui quæfo litem intenditt’ Cui loquitur;’ Än'nonfine fcopo iaculatur^ Adeó enim nobif# cum non pugnatvt noftra confirmer. Hoc enim eft, quod dicimus,non habere humanitärem illa, quae ipß tribui* mus,exfefe,fedcommunicata efle aDeitate»cuiperfona* liter vnita fit. Si igitur hoc vult, animam non per oculum, fed oculum per animam, tanquam inftrurnentum, viderc» ' Geneuenfis Phyfici curæ tradendum arbitrer. Etenim,fi nec ille «xvgoAoyi'otp hominis videat, illius neque oculus per animam,neque anima per oculum quiequam videt.

Multa lubens prattereo, eft enim 0^ delirio eius con# cedendumaliquid,vnum tarnen diflimulare plane no pof* fura,qubd tumhoc,tumetiamaltjs fuis libellis, fine fronte affirmât,viuente D.Melanchthone, arcanum fuiffè dogma iftudomnimaieftatis.neque Brcntium,illo viuo, aperte ef# fari aufum. Sic ille. Quandoautem tandem manifeftifsü; tnorum mendaciorum te,Beza, pudebit i Forte non prius, quam loeuftabouem pepererit. Quomodo quæfo,aut quando probabis ifta de Brentio,Gallcï’ fcilicetgt;quando Gallus apud Nibas voeem ediderit.

Nunc verbtu,perfi ió.ae ftontis homo,hoc tantum cri* men,tandem etiam D.Brentio, Theologe conftantifsimo, tribues^ cuius Caluinus amp;ille alter amicus tuusfingula* ris a fronte fimul amp;nbsp;occipitio,ceu lanus quifpiam oculatus, D.Philippumdudumpublicis fcriptis accuÏarunt. Veiba ipforum recitare libet»

G $ Calut-

2)e TheodfBei^ajaduerßif

Caiuinui ad^tlancMonemiîtbro EpißolArum^ag.‘)gt;)t fcriptat^Anno j8.

Sedjdutîi locum huncjtanquamfcopulum aliqucffljf^^ fugis,nein quorundam offènîîonem fncurras,plunïnos* qui aliquid cer«us,in quo acquie(cant,abs te requirunbfuf^ penfos perplexosc^ relinquis. Eft autem (vt me aliquando tibi diccre memini) non fatis nobis honeftum, eam dodrw namgt;quam plcricp fandi proprio fanguine teftatam relink’ quere non dubitant,neatramento quidem confignare.

Si forte,quod tibi aliquando dixi,oblitus es,nunc in mef moriam reuoco,nimis charura nobis eflè atramentum.

Etpag.centtfima trigefima tertia.

Nihil tanti eft, vt furiofis hominibus TVA DIS S MVL ATI o,adturbandas6^diffîpandasEcclefi'as,frenutn ïaxct.T aceo iam,qu am precioïà nobis eflè debeat, ingenua ûna: dodrinx profeflîo.

Ibidem^

Vttimendafinttibi extrema quxf^, femel taflienfta* tuere neceflè eft,quid Chrifto debeas,ne ingcnuam verita# tis Confefsionemfupprimcns,adcam oppriraendam,quafi taciturn patrociniumimprobishominibus accommodes.

Eodtm lilro.

Quid plaufibile fit in Mundo,vel odiofum,me non Ia# tetjiedmihi nihil pluris eft,quam prxfcriptam aMagiftro normamlèqui.Necdubito,quinhxcingcnuitas prjs 06 fa# nis gratior tandem futura fit, quam flexibilis 06 mollis do# cendi ratio,quæ inanem metu præ fe ferat. Quod te Deo 56 Ecclefiæ debere agnofcis,obfecro te,vt quamprimû foluas»

Omninb tibi videndum e{i,66 quidetîi fflature,ne tibi spud pofteros dedecon fit,nimia tacitwrnitas.Quod fi,dum gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vndi(f

DJPafpumilthello^admoniüo, 51 vndic^ fuis telis te confodiant Hippocentauri ifti,expcdas, timendum rurfus,ne parumopportuna cenfeatur côfefsio, quam tanta ncceffitas extorfèrit* Qpid fi mors occuper^ ! Nonne vt tibi decedat omnis authoritas,fides'lt;^ abrogetur, feruilitcr timidum fuiffe damabunt i Quam infamiam vt abs te extergere feftines,non es pluribus monendus.

Idem ad%îarty remipaga^i^.

De D.Philippo valde mihi dolet« Érgo ci non fatis cft, vclquocuncp tulerit hominum gratia, flexibilcttimutare, vel filentio veritatcm prodere, nifi eordatos Dei feruos, ad quorum imitationem ipfum potiùs cniti decebat,inflcdere adfuam moHiciem conetur» Pracdarèverbabstcfadum, qubdte liberum verae dodrinæ dcfenforcmprofeflùses. Sic enim,tuo exêplo,pracfcripta eftci rcgula,quatenuspax fouêda fit, vt fcintillâ virilis animi fpirarc aliquando difcat.

ÂrgM in Q^adrimMlum,fag.i^ôt

Rede feciflèt (D, Melanchthon) fi fentcntiafti foam cxpofuiflèt fimpliciter » dC fine ambiguitate » idc^ in toto Mundi theatrojamp;^ minus in fua feneda mctuiflèt exilia ÔC alia pericula. Hadenus illi.

Nunquid hoc de Philippo vobis non fatis cft,Bc!2a,nw fi tu graeca prorfus,aut fi mauis,Cingliana fide D.Brentium huic adiungeres,quide Lutheroetiam federate fcripfifti (pag. *4non audiendum in foro teftem, qubd fibi ipfi ' contradicat Jta fcilicet fartam tedamc^ horum authoritajs tem conferuatam vultis, vt commun! confenfu,6lt; com^ munibus arffîis(quod fuprate diccrc memini)nobifcum Pontificiosoppugnentjitanimirum folus fapere,folusrc!f gnare,ô^ albis equis,quod dici folet, reh'quos omnes præcelt;;

. dere fibi vidctur,cum verius de ipfo dici poflit, illud Po'ctæ:

Dij^eream Tyladi praflare mateîlamt

' Dignut tSi4Ufporcos pafiert Pyritbh

^6 T)eTheodfBe^^iaduerßi^

Scd omitto ifta, öi. ad rem ipfatii* Conquehtur Be2agt; ifhmeritb fe mendactj a Pappo infimulatum « necp enim de D.Lutherbjfcd de D.Brentio dixifle,qubd viuo D.Melan# chthone,quid (cntiret,effàri nôfuen'taufus,quod 8C repetit, tantum hoc adijcicns,mufsitaflê quidem interdum aliqua« Ego verb idipfum quo«ç repeto, perfpicueafRrmo,Be# zam iftum,quoties D. Brentio (in Domino nunc quiefccn# ti) maculam iftam innrere conetur, loties eu ftentiriaper# tifsim'e.quod, niß luce meridiana clarius demonftrauero» ego Beza üm^hoc eft^bipedum vanifsimus. Ita ergo inquit Beza.

Negate non potes (D. Pappum intelligit) arcanum iftud omnimaieftatis,ad obitum vfque D.Philippi, mufsi# taflequidem(D. Brentium) nonnunquam,atnunquam, nifiillomortuojapertceffatumjcuius rci teftes (inquit ille) tibi omnes eius Iibros,antc hoc tempus fcriptos,fero. Age ergo videamus. Nec^verbiamquicquam eorum proféra» quae hadenus édita funt»etfi fcripta, viuo D. Melanchtho# ne,nefuppofititiaeflecauillctur,nec^ illorum etiam quic# quam,vbirem paucis tantum attigit,ne (muffltafle fuum) opponatjCtfi priori libro negarit fimplicitcr, Sed ecce com# mentarium eius in loannem.

D^'Brtntiut inToMntm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4y»

adito.

Quemadthoduft impie fcntiunt,quidicunt,hanG coe# nam eflè merito adionis fuae expiationera pro peccatis vi# uorum S)C mortuorum:itaetiam*vanifsimifunt,qui fentiSt, corpus 0( fanguincm Chrifti non eflè reuera in haccœna, nee diftribui fumentibus pane 0( vino » fed tantum fignifi# can'. Hi enim fingunt » nefeio quas,abfurditates, quod tarn magnum

T)’gt;7a[gt;pumJibeUo)admonitio» tftagnum corpus non pofsit contineri in tantilla panis par^ ticula. Quafi verb in hac coenatale ageretur negotiü, quale eftjCum mulieresrecipiunt inlaniena, carnes bouisaut vi* tuli in corbes fuas. Sed profcdtb agitur hïc cœlefte ncgoti-umun quo confiderandum eft, non quid rerum natura fc* ratjamp;humanae imaginationi abfurdum videatur,fedquid verbum Domini dicat j quid fides ferre queat. Scimus quidem optime,nullum hominem poflè corpus fuurtiin tantillam particulam panis reponeretfedde lefu Chrifto,figt;. lio Deijonge aliter fentiendumeft, quam de altjs homini# bus. Hic enim Chriftusmon habet tam nudum corpus aut carnem,qu'am eft caro alterius cuiufdam hominis,fed habet carnem coniuntftam cum diuina natura in vnitatc perfonç» Verbum,inquit loannes, facflum eft caro. Quodfidiuini#. tasChriftiimpletpanemcœnæ Dominical,quid prohibe# ret,qub minus fecum carnem, quae cum ipfa in vnitateco# iundaeft ,adducerct i Nonferunthoc, inquis »naturales condiciones carnis. At nec fert naturalis conditio carnis, vt diuina natura cum ipfa coniungatur in vnitate perfonae, vt ambulet fupcr aquas maris, quafi fuper aridam, QC non de# mergatur, vt fubitb ex oculishominumeuanefcat,8lt; fiat inuilibilis,vtafcendat abfe^ fcalis inaltum, vtfufeipiatur a nube, ac multa id genus alia, ÔC tarnen hacc omnia verb funtin carne Chrifti, Quid manifeftius eft,quamlefum Chriftum,qui defcendcrat in infimas partes terrac, afeendif# fe non in coelum tantum, fedetiamfuper omnes ccelos, vt omnia tarn infra,qu'am fupr a implerett' Impleret autem,no diuinitate tant'um, fedetiamhumanitate. F aceflat bine hu-manæ rationis prudentia. Non efthaecimpletio,qualiseft raparum in facco gt;fcd eft coeleftis 06 diuina, quaE dici qui# dem vtcunc^,non autem human© captu intelligipoteft.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H Qubdft

58 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2)^ Theod^Be^a^aduerfui

Quod fi verb Chriftus implet humanitate fua cœîum terram (hoc em'm fibi vult afcenfus eiusin coeîum)quo# modo non i'mplerecetiam,iuxta verbumfuurn,panera ccö nxDominicatc’

Ktdtamtu ttiam Lucam eiuf(lem,(tdifum \Annlt;i ^7. aom.jZ,

Afccndit in coelura,non quod in vno tantum hums externi coeli loco, corporali modo fedcat, 8)C à nobis longe abfit.Nam,fi Chriftus in externo coelo corporali modo ha# biraret.an’nonadhuc eflet huiccorporah Mundoaffixus, nec verècxtjflètexhoc Mundo, necvere intraflètinglo# riam maieftatetn Patris fui î* Et, fi longe ä nobis abeflèt, quomodo dixifièt : Ecce ego vobifcum fum omnibus die# busjvf^ ad confummationem feculic’ Et iterum: Si quis di# ligit me, ièrmonem meum feruabit, SC Pater meus diliget eum,ÔCadeum veniemus,SC raanfionem apudcum facie# mus. Diuinitate,inquis,nobifcumeft Chriftus,non huma# nitate. Recftè. Nô eft nobifcû externa,8C vifibili fua huma# nitatc«Sed quid:quot; Num putas Chriftum,qui eft nunc in glo# ria SC maieftate Patris fui,qui eft ad dexteram DefSCregnat in ipiriruali,achumano capcui incomprehcnfibili Mundo, non habere alium modu praîièntiæ,quàm externum SC vi# fibilemz’An putas in Chrifto,homincm a Dco,per locorum diuerfitatem,ièpararipoflè:'MorsipfanonpotuitinChrifto Deum ab homine diuellere, quia Deus SC homo eftvna peribna, quomodo ergo poflèt eos feparare locorS diftâtia^ In confpeClu Dei,mille dies,funt vnus dies, quomodo igi# tur in confpedu Chrifti,qui eft ad dexteram Dei,coelum fiC terra, imb mille loca,non etiam eflènt vnus tantum locust Afcendit, inquit Paulus,fuper omnes talos, fed vt omnia, tara

. i)^^appumjltbelloiadwonitîo» $9 tafttfupera,qu'am inféra implerct. Quare,ctfiafcencîerit in cœlum,tarnen quia additur:Confedit ad dexteram Detquç eft maieftas,amp; omnipotentia Dci,manifeftum eft, C H R igt; S T V M tam in cœlo quant in terra,tant fupra c(xluni,qu'am infra terram,adeo fupra^infra, extra, amp;nbsp;intra omnes crea^ turas,admirabiliterpraeftoeflè,SC omnipotenter regnare.

Similiter Commentàit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jIpoftolorumtHom,^^

qui adittu nbsp;nbsp;nbsp;^nno ^4..

Exponendum nunc erit, quac fit vera fententia eius, quod dicitur : Afcendit in cœlum. Atep hoc diligentius (crutandum 8C obferuandum eft, qubd Sacramentarq, qui ncgantjpanemcoenæDominicac vere corpus Chriftiefle* quçrunt ex afcenfu Chrifti in cœlS erroris fuipatrocinium« Bicunt enim, Chriftus afcendit cum corpore fuo in cœlûgt; ôi habitat in cœlo corporaliter, corpus igitur Chrifti non poteft efle in pane ♦ Nos autera.veftris adiuti prccibus,per # fpicu'e oftendemus,tantum abeflèjVt afeenfus Chriftiin cœlum,horutn errori patrocinetur,vt maxime omniû vani# tatem eorum arguat ÖC confutet. Pritn'um igitur,Chriftus dicitur in cœl5afccndiflc,non qubd vnû in cœlo illo vifibili locum corpore fuo ita occupaucrit, vt in co loco tantum cô# tincatur,fcd qubd penetrauerit.qucmadmodû ad Hebraeos feribitur, cœlos, cuaferit fuper omnia, quæ funt in terra

in cœlo. lllud, inquit Paulus, afcendit, quid eft , nift qu'od etiam dcfccndcrat pri'us in infimas partes terræÿ Qui defccnditjidem ille cft,qui etiatn afcendit,fuper omnes cœlos, Audi quid Paulus dicat. Super omnes, inquit» I ctelos, vt impleret omnia, nimirum, non vt tantum im^ t nbsp;nbsp;pierct omnemScripturam, quemadmodum quidam hunc

l nbsp;nbsp;nbsp;locu.ad coufirraäda fomnia fua,detorqucnt;fcd vt impleret

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H a omnia*

Tgt;eTheod.^ei^a,aduerJùt • omnia, tam inféra quam Tupera^tam terram quam cœlufli» Nam quemadrnodum,quiin valle aliqua profunda confia fiitiuon poteft totam regionem circumiacentem oculis cogt; prchenderejfedtantum ea,quæ in valle funt, âfnon longe a valle diftant, pcrlpicit« Qui autem aCcendic in akiim mó^ tem, IS totam circumiacentem regionem ocaJis fuisoccu# pat.’/ta Chriiius noluit: vel interra,vcî in aUqaatantam par* teextern! illiuscœli fixas permancretCedcLiaQtraperomf nes ccelos,non vt omnia tantum in prolpedu Cuo haberet, fed v[ omnia impïeret,8€ vbi Deus regnat, ibi óó ipfe Deus ' amp;C. homo prxfib adeflèt,ac vnacum Patre fuo rcgnaref.No efiautem hicaudiendumcommentum iï'orum, quiChrif ftum ita feparant, vt non vereantur dicere, Chtiflum omgt; nia quidem implere iuxta diuinicatem^non autem omnia implere iuxtahumanitatemiquam in vnotantiim lococflè oporteat. Tametfienim humankads per fe preprietasfidin vno tantum loco cflêrattamen fi Inimankas diuinkati in vnaperlona, quemadmodum fii: in Cbriiiojconiundia fue^ rit, pro fedf à eahumanitas diuinkati ka adbxret,vtnullalof ci diflantia ab ea diuelHqueat. Mors ipfa, nbsp;nbsp;infernus non

potueruntbumankatemadiuinkace in Cbriflofeparare^S^ exidimabis ru,craßa hxcloca tantx potentixeße,vtcogant diuinitatenj Chrifiialicubieflè,vbinonntbunianitas eiasi Ac verum quidem efif humanitärem Chrifli, quoties apgt; pavet in vno tantum loco, vel in cozlo, vel in terra appaigt; reve, Quia Verb ddes veratradidvevbumcarnemfadum, Deum SC hominem in Cbvifio vnam perionam efiè, profedfo neceffe efi confiteri, qubd re ipfa illic fit Cbriflus . iuxta humanitatem,vbie(iiuxta diuinitatem. C2uodßbxc humano captu non intellexeris; non efi mivum,N o tt

IDEO D iCVNTVRf VT INTELLIQA S, S£J}

T)'.Tappum)liheüo',adinonUio,

JEDjVT CREDAS. In tnyfterio enim incarnationis DùinitiinoftrileCu Chriftigt;rcquirit Scriptura, non intcllc^ âumcaptushutnaniXcdfidcmverbiDeudicentts: ver# Ê V M caro faâutn €ft;Et,Emifit Deus filium fuumjadum exmuliere. Et, Non angelos affumit, fed fernen Abrahæ» Quare non eft fentiendum ,Chriftumkaincoelumafcen# dilfe,vt in hoc tantum viftbili cœlo iuxta humanitatem per# manferitjfed potius, vt omnes cœlos penetrandoac fupe# rando, omnia impleret. Nam id ipfum quotÇ Marcus u-gnificat,de afcenfu Chrifti ita fcribens: Receptus eft in coe# lum.amp;confedit adexterisDei. Quæramusigitur»vbifint dextræDei, vt ÔC illîc thronum Icfu Chrifti inueniamus. Dextera autem Dei eft, omnipotentia, gloria, ÖC maieftas Dei,id quod pafsim Scriptura multis locis teftatur* Omni# potentia verb,8^ maieftas Dei, funt in omnibuslocisjmb, vtre(5tiusdicam,funt extra, intra,infra amp;fupra omncslo# cos, tam incœlo, quamin terra, HaâenusD.Brentiusin Adis Apoftolicis.

lamquia turnBeza,tum fanatici reliqui, ad D.Brentq Exegefin appellant perpetub ,ex ilia eadem, quidê An# no 27.ædita,quid muflltarit D.Brcntius,audiant.Sic autem inquit’: Porrb,filium hominisafcendere, eft Chriftum glo# rificarijôd omnia tam incœlo,quam in terra in fuam pote# ftatê acciperc, Afcendit enim fuper omnes cœlos,vt omnia impleret,omniumrerura dominiumfibi vendicaret.

Adeb verb huius dotftrinæ D.Brentium non puduit, (ficut nec debuit) adeb,inquara,nullum arcanum,vt pro fi# de fua, quam pofteritati debebat, etiam Catechifmo infer! voluerit,qub iuuentuti tam in fcholis,quàm Eccleftjs, a te# neris inftillaretur. Ita autem afcenfionem Chrifti,ôi fefsio# nem eius ad dexteram Patris explicuit.

H 5 quot;BreH»

dl TheodfEes^a^aJuerfu^

^rtntiMinCate(htß,^nno^t,tdita,fagM3* ;

Ittm

Necpfêntiendum eft,quód Chriftusfic afccndcritifi ccelum,vt commoretur in hoe extcrno QC vifibili coelo, SC habitetibi localitcr. Dieft eniiti Paulus« Ephcf.4. afeendît fupcr omnes eœlo5«vcimpleret omnia«videlieet tam inféra quam fupera. Et Jt dtxtera 7)ei,

Nonfentiendum cft,quôd Chriftus« fîliusDéi» tune primùm confédéré ad dexteram Patrisfui, eum afeenditin cœlum. Nam quod ad diuinitatemcius attinct, eonfedit femper ab aeterno ad dexteram Patris, qubd fit eiufdem efi ipiô efiêntiæ de maieilatis. Quod autem attinetadhuma^ nitatem eius,confedit quidem ipfa rei veritate,ad dexteram Dei Patris «quamprimum verbum earo fadîum eft, Vna cnim eft perfona, Deus ÔC homo, Reuelatione autem Sd. gforificatione non ante dieitur ad dexteram Patris eonfe* diftè«quàtn refurrexit a mortuis,8e afeendit in eoelum.

EtpMlàpàPQ^.

Sedere enim in hoe artieulo,non eft fimplieiter federe, pro vulgarium hominum more, fed eft federe more regio, hoc eft,regnare fie imperare. Hinc métropoles Regum,fo; lentdicithroniaut (èdes regiæ, Dextera autem Dei non eft corporale membrumrfed virtusfie omnipotentia Dei. V nde Pfaimo u7, dieitur: Dextera Domini fec/t virtutem, Dextera Domini exaltataeft. Hîc vides,dextcram Deidw ci omnipotentem virtutem Dei. Quarc federe addexte# ram Dei,cft regnarc omnipotenti fie diuina maieftate.Hxc D«Brcntius.

Quid'nam rcquirit Beza ampliusf An'nô ifia fcripfitD, Brcntiusç'An’nôicripfitfie^diditjviuoD.MelanchthoneJ’

nunc

2). TafpumJibcUo, adrncnîtio. nbsp;nbsp;nbsp;6^

nunc quid ncgabit c* nunc quid tcrgiucrfabitur i quid flat:* quid fingitnullum'nc ei omninb commentum fupereft^ Effugiuni'ne nunumc’Mirum verb,adeó ad fingendum fclicem ingeniofumBczatn cflc,nec pofienunc cöm* minifci ahquid. Nimirum hocçineeft iftud arcanum, hoc# cine eft mu Is it arc. Imb verb, an non hoc eft aperte efFaric' apertius cert’e quam ilfe velit,apertius,inquani, qu'am Cin# gfianorum muflîtatorum vnquam quifquam ,nequidem apertifsimus. Bezam itacp nugatorem impudentifsimura efle,nullumporrbarcanum. Bezam Gnc rubore mentiri non raufsitabimuspofthac,fed effabimur aperte. Sicfeili# cet, Beza opfonium quærens, vt in prouerbio eft, veftem atnifit.Qubd fi,quid velim,planiusdici poftulat,fic habeat: Beza.dum aliorum infidiatur exiftimationi, ipfe fidem dC exiftimationem,fi quam vnquam habuit, omnera amifit.

CiATVT nil.

Tie Calumnijs.

HIc verb Nathanaelem ipfifsimum videasgt;hoc eft,ho* minem calumnijsnatS. Adcb enim pro libituFuo, 01^ licentia profcdbplufquam poëtica, omnia fingit,depr au at, inuertit,contorquct, vt magiftro etiam hac in re fuo nihilo fit inferior, imbfuperafle ilium ÔC longopoft fe interuallo rcliquifle,veredicere pofsis.

Principibenimtalem praeftntiam corporis Si fangui# nis Chrifti in coena noftris tribuit, qua fic ore ilia deglutia# musjó^ dentibus attcramus,vt in ventre fimul T R a i i c i, „ CONGO Qv 1 Si nobis ASSIMILARI neceflê fit,nifi cS,, Papiftis præfentiâ raox definere velimus,fiinulat^forma „ fpecie«

64. T)eTToeod.^e!^a aJuerßi fpedenim perierit. Cum auteni manifeftam calumm'am id fapere animaduertcret,hoc,Cingliano fcilicct,ftratagemate vtitur,didicjt nitniruiïi vulgare illud: Pueros talis, virosau# tem iureiurando gt;nbsp;fallidebere, ifacp Deum teftem vocaf, (nam SCLampon lurat per anferem) (c nequaquamcon# uitiandi animo,fed euidentia rei coadum,italoquucutn cflè»

Dicat autem nobis Beza^fi vir bonus eft:quis noftrüm vnquam itafenièrit/cripferitjdocuerit: Dicat fi potcft,cu» ius fint verba hæc, vnde fumpierit,tranfcripièrit, iraó dicat nobisjfi vlIa ipfi fides QC religio curae eft,an'non hæc fit,teile propria eius,ad quam prouocamus,conicicntia, portentofa calumnia,dc qua etiam ipfi Cingliani, noftros dudum pu^ blicisfcriptisexcuiàrint. Facile ita^ omittere ifta,quæex fe(è,ceu araneus quiipiarn finxit, Beza potuifiet ,nifi ex eo, quod vulgq dicitur,magnam ipem concepiflètzCalumnia# re audader,femper aliquid hæret.

Tarnen hanc vtcxornetcalurt]niam,ah'am non miniis turpem,contra D.Lutherum adijcit: ilium videlicet in ma/ iorifuaConfeffione (quamfuppreifamie veiledicit,quod nemo non credit) fcriptum reliquifle, idipfum quodpani fiat [vere 6C proprie] (hæc maiuiculis literis fcribi voluit) corpori Chrifti tribui, amp;nbsp;immeritb reprehenfum Nico# laum Papam, quod dixerit,dentibus atteri corpus Chriftn

Sanenoneftdenihilo,quod fuppreiTum hunclibrurti Beza optât,ne fcilicet deprehendi tarn facile calunmiæ eius ’ poflent: nunc,cum Dei beneficio publiceextet,videamusi qu am candide nofter illc Nathanael,egerit. Sic autem Lu# therus ait*

Lutitrttt

D^TappumJibello^admontüo. 65

Lntljeriu ia ntaiori Confeßione Tom Jent Germanico

Itai^ottininb rede dicitur,quandodcpanclocutidw cirfius,qubd fit corpus Chrifti,8C qui videt iKum panem^vp det corpus Chriftigt; quemadmodum loannes inquit : qubd S,fandum viderit,cum vtderet columbanijficuti iam audi# uimus. Ita in reliquis rede dicitur,qui hunc panem tan^ git,tangit corpus Chrifti » qui comedit hunc paneffl,conie# ‘ dit corpus Chrifti ,'qui hunc panem lingua Óó dentibusatis teritjlinguaetiam amp;nbsp;dentibus corpus Chrifti atterit. Inte# riiïi tarnen perpetub verümanet,qubd nemo corpus Chri# r* ftivideatotangatjcomedatjaut dentibus atterati ficutvifibili rlt; naodo aliam carnem videmus^ó^ dentibus atterimus^ Nam « quod de pane fit»redeôdbene corpori Chrifti tribuitur, „ PROPTER VNIONEM S A CR AMEN T AL EM. k Hadenus DXutherus,

Miraprofedb rcs,Bczam quauis talpa caecioremmon pofte videre,quæ dicuntur adeb peripicuè, QC tarnen tanta fimul oculorum acie efÏè praeditum, vtLynceo etiam per^ fpicacior, quac non funt, videat. Quod enim D.Lutherus cxpreftis verbis afßrmat, neminem prorfus corpus Chrifti, neep videre,necp tangere, ne^ comedere, neep dentibus at# terere, ficut id vifibili quadam ratione in reliquis vulgaris. buscarnibus fieri cernamus, arepmanifcftifsim’econfutet, quæper calumniam aBezaipfi adferibuntur, tarnen nihil horum viderepotuit(ficredere faseft) ipiritus ille vertigi^ nis. Quod verbD.Luthero in mentemnunquam venir, nude adeb amp;nbsp;fimpliciter,corpus Chrifti in facra coena vide^ rijtangbdentibus atterfiid nimirura obièruauit tenebrarum fpiritus, Atqui D.Lutherus propter vnionem Sacrament

I talem.

T)eT^heod.^e^aiaduerfui talem, non fimpliciter, hoc pani tribuit, qua nimirutti fït,v^ qui panera hunc edat, non edat raerum,purura, ÖC fimpli^ cem panera (hæc D. Lutheri verba funt ) fed (vt ipfemet raox in fequentibus fefe araplius interpretatur)eum pa# ncra,quifacramentaliter, vel propter vnioncrafacraraen# talem,fit corpus Chrifti.

Si itat^ Nathanaël,hoc eft,vir bonus ôiT candidus, cflêt Beza,non illa(vere ÔC proprië)fed hçc poti’us(P R O P T e R SACRAM6NTALEM VNIONEM)maiufculisliteris fcribendaerant.Verum iftudinftituto Bczæjhoceft,calu* tnniæ magis ferlt;uiebat.

Non multum difsimilishuic calumniaeft.qubdimpu* Tag.14.^^ denter nugatur,D.Lutherum,etfîdii{3utandicalore vitra metam prouedus, Vbiquitatis fundamenta iecerititamen TANQVAM ex abvndanti idfecifle,ipfiusD. Lutheri verbis confirmari pofle, cura inquit:Ecce tibi Lu# theri verba. Atqui Lutheri ifta verba eflèjhatftenus incof troucrfiaeft,nec ignorât Beza,plæroscç noftrûm, nonina# nibus coniecfturis du(ftos,aliter exiftimare. Non igiturhot fumendum, ièd probandum prius erat. Poftquam itaquc manumD.LutheriBezanobisoftcnderit,tum dicereipfi licebit: Ecce Lutheri verba. Deinde,vt maxime D. Luthe- ' ri efiènt,quomodo,quæib,nobisperfuadebit,vtrelidis,vel» » vt ipfius verbis vtar, omninb fuppreflîs rjs libris, vbi fingu# lari ftudio,3^ magna induftria,quafi ex profeflô has mate# ' riastracftauit,ex vna, fola, dubia, incerta, vaga, lacera fche# dula,iudiciura de hac tanta controuerfia fumamus.

Tarnen,fi vtrumc^ concedamus,quid nam abfurdiadcô habet;’ ipfius'ne potius,an noftram euertet fcntentiam, âge experiamur,fi periculum fàcere vult Beza:fi fubfcribâ ego, rata'nç habcrera vult ipfe, quæ ibi diçuntur Çquot; Fatctur ergo illt»

TyfPapfuWilibeÜOiaimonttlo» 67

(ï’e.quifquis fit,verba vt S o N A N T accipienda. Et quia fie fonantjoeceffe etiam eflê ita fieri, annuis'ne Beza i Deinde afFirmat,qubdChriftusadfitin Sacramentocoenae V ER a.. *« CITER amp;nbsp;CORPORALITER, idco quia dixerit, fe ** fuo corpore ibiadfuturum præfentctn.Aflèntiris’ncBezaî' Praeterea,etfi alias vnum corpus no pofsit fitnuleflè in plu? « tibus locis,tamê quia A L i A fit corporis Chrifti ratio,qu am noftrtpof^ ilium,quandocunq^ velit,v B j dV E ÔC in O m? « NiBvs LOCiS adeflè, concedis'ne Beza ÔC hoc Ergo amp;nbsp;iftud nos libenter tibi tribuimus, aliam videlicet caufam praefcntiac Chrifti corporis £lt; fanguinis in cœna, non quae« fituros,qu'aminftitutioniseius verba. Et quia longe aliam rationem eflè præfentiæ Chrifti in cœna (quam Sacramen? lalem dicimus) ÔC omnipræfentiæ caufam,quac ex vnione pcrfonali dependet, nos ipfi fateamur, in hac quidem con? trouerfia,decœnaDomini,pofthac de Vbiquitatc nullum verbum. Pcto,quid nam Beza velit amplfus.

Si verb,qui virBezafiet, forte quis ignoraflèt ha^fc? nus,exijs,quæiam dicam, tanquamexvnguibusleonem, cognofeere poterit. Denub enim D. Lutheri authoritatem nobis obiiciens,(quac tarnen alias ipfi plane nulla eft)ita in? quit’.D.Luther us quidem certc non minus false, iftud om? nipotentiac carniinfitaefigmentum ,quam alters illudom? nifcientiac deridet,alia quadam concione iam pridem édita, *' filt;iam antea citata,his verbis: Imperitiquidamomnipo? “ tentem in Chrifto hominem faciunt,permifcentes duas na? quot;nbsp;turas.ôô operaearum,parum prudenter. Haec file RE CT E SANE SENTiEN S.Qucmnô excufauit,fed GRAVI“ PROB R oatïecit,Hamburgenfisillc,quinuper hanc con? ” cionê inter næuosD .Lutheri repofuit.Hçc Beza.Sic etiâlw bello contra D.Brcnti«m,inquit: Ifta certc,quae citauimus,

l » U O NE?

68 l^eTheod^Be^aiaduerßu

HONESTA flint amp;fVENERAND A, vtpotejquæ SX ipftS SCRIPTVRIS fitmutuatus, cumeosimperitosvocarct, quf duas naturas Stopera earum permifcentes,honiinen* in Chnfto omnipotentem fac/unt.

lam verb videamus,quid de hac caderti fèntentia Bc^ gt;' nbsp;nbsp;za icriplèrit alibis Etenim rerponCione ad Selneccerum,de

D. Luthero locutus^ aitilmprudens (Lutberus) eo ipfo gravissime' p EC cat, vocat em'm eos imperitos, qui ex Chr/fto hominem omnipotentem ÔC omnifcientem^ faa'unt, (Quo quidem dicfïo vefirum dogma ex profefló damnauit) ÔC tarnen nid Chridus e(l homoomtiipotens^ omniCciuStomnipratCensjcerte non edbomo Deus, Itaque imperiti non funt,quos Lutberus arguit,

DicaSjBezath exLetbxo bibtffè fiumine;Atquid agasf quidfaciastquot; quote vertast^ quando cum eiuCmodthomtnin bus negotium tibi ßt,quimodo aiunt,modb negant, metra Erißchontismutabilioribus, lam reid'e ßne fentitD, Luf therus,moxfa(dum imprudenter, nunc honefia ôâ venerät da omnia,at^ ex ipßs Scripturis deßrmpta, pauJb pößpeot catumgrauirsimè:peccatum,inquam,àD,Lutberograuid ßm'e:ö( tarnen qui inter nxuos repoiuerit,eum non excut fauerit jfed graui probro affècerit, Quam egregiè verb ilia inter iè confentiuntjqu'am pulchrecobxrentßbi,ceufcopa: dißblutx^autSamConis vulpeculx,

Si itac^ vtrefpondeamus,vuItBeza,priusquidipiê vet fit,nobis dicat, Sienimhoneßailtaßintamp;^veneranda,ßreif die 3^ ex ipßs Scripturis defumpra,quare imprudentem D, Lutherum pronunciat,3(quipeccecgrauirsim'e:ß verbim-prudenter ißafcripßt,peccauitc^grauirsim'e,quare Hamt burgenßs probro ipßim affecißedicitur,qui inter nxuos repoüiit.ImbiquidnobisiUumobtjcitç' Cumitac^ in biuio poßtas

o. TappumJihellOi admonitio. nbsp;nbsp;6^

pofitusBezaJupum (quod dicitur) aunbus teneat,nos tanlt; tifper ociofi fpeflatores fedebiïnus,donec mifèr.quam'nam tandem viam ingredi veh'Gcertius fecum conftituat«

Qubd verb Sx^ tertium DXutheri locum nobis oppo^ nit,quidquærat,non video. Etenim non magisnoftram, quam ipforum ,impugnatfententiam. Affirmât enim D, Lutherus hoc eodem loco,humanitatem Chrifl:i,efleDeita# tis IN s T R V M E N T V M,quod illi pcmegant. Deinde, (quod Beza pro candore fuo omninb omifit) ait D. Luthe^i rus,eum honorem ÔC reuerentiam fefe Euangeliftæ (Lucç) verbis, vtpote Dei verbis,habiturum,qubd,etfinon intellw gat,fidem tarnen adhibere velit. Talem autem honorem, bumBeza,ne Chriftiquidem verbis,habendum iudicet, «deb locum hunc,tanquam fcopulum, Charybdi 8C Scylla periculofiorem,deuitauit.

Nos verb nunquam docuimus,animam Chrifti,in mo# dum vtris,ita repletam » vt nihil practerea recipere potuerit, fed cum D.Luthero dicimus, qubd etfi S E M P E R, ÔÔ qui# dem a pundo conceptionis, plenus fueric fpiritu di gratia: tarnen propter exinanitionem non Temper vbilt;^ æquali# ter,fed aliaatc^alia ratione,pro diuerfitate negociorum ÔC occafionum(vt D.Lutherusait)rem Patrisagendi,motam. Potuiflet igitur Beza,8lt; feipfum 5gt;i nos, nifi contradicendi calore aîftuaret,hoc labore di onere fubleuare.

Vanifsimumctiameft,qu'odD.Ioan.Pappum,Argen# tinenfisEcclefiæminiftrum,eiuslibelli,quern refutandum fufcepitjauthoremeflè.improbèaffirmat. Etenimneep Ar# gentinæ,neqj vfpiam in Germania, (quæ tuas nugas Beza, ne vitiofaquidemnuceæftimat)fèd Gencuaî,Geneuæ,in# quam,audis ne Beza,in tua ipfius vrbe,in fchola tua, 'a quo# dam auditore tuo,qui Homilias eas,ex impuro ore tuo, au#

I 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diuit.

TyeTT^eodSße^a äiJucrfiu

diuitjfton folbm eodem annoyed tjfdem fercdiebus/ofcH^ ptus file eft. Iftud nimirum eft fapere,quæin longinquis regionibus fiant j perfpfcere veile, ÖC quæ ante pedes funt, non videre; aliénas Refpublicas Ecclefiasperueftigar^, fuam prorfiis negligere i in aliéna domo oculatifsimum c5 fe,in propria autem,ipfistcncbris caîciorem. Vides'neBe# za,nononines,qui te audiunt, errorestuos arapledi fpicerc. Intelligis'nc iam, quam inanes fumptusfacias in proditores, qui totannis,non detuleruntadte,quænosin Germania,vt vides,non latent. Animaduertis'ne tandem, quam foede erres,quam hallucineris turpiter,cumalicnis oculis cernerCjSC aures,exploratorum nugamentis,accomquot; modare volucris. Si itacp porrb quid feribere volueris,non quoslibet vulgi rumuftulos captes, amp;nbsp;fequaris, ne falfa pro veris appréhendas,no quæ fuperiori nodie (bmniaris, mox altera luce ,tanquam Apollinis oracula,ipargas,nc incerta pro certis diuulgcs. Et, fi emiflàriorum oper a, omnino vti conftituifti,admonitum te volumus,itacumijs vttranfi* gas,neadulandigratiaquæuispro quibufuis tibi renunci# cnt,ôlt;: vt ipibrum fimilis efficiaris.

Prodigiofa quoc^ ÖÓ deteftanda calumnia hæc eft^quod Patripafiîanorum hærefi'n,noftnsobijcit,quam turn probat bit,quum teftudo leporem præuerterit:illam tarnen vtanii* plifi'cet,atqppîuresft vno fpiritu poflê exhalarc calumnias oftendat,ait : ft non in hishomilijs tantum, fed iampridem aduerfus D.Brcntium,ôd D lacobum Andreæ ita argumê# tatum :quafi necreiponfum quicquam fi't,nccrcfponderi ctiam poirit,quafi verb hic fit nodus Gordius^VeriimS^ iampridem non Haidelbergenfibus tantum Pontificîjsjà quibusBczamutuatuseftjfed etiam ipfi Bezæ, obuiam itum ft«t,quod quia ft nefeire fimulat,age repetemus ipfi.

‘D.lAcoiuf

T). T appuWi libelloi admonitio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;71

7),Iacolm lAndre« lib.poßtrioriadutrfnt

'Bemant

Nouifti (Bcza) in vna diuinitatis effcntia très diftin^ 6as eflè periônas, quarum prima eft ïngcm'ta,altéra gcnita, tcrtiaprocedens.Etfi verb vna cfttrium harum fimpIiaTst. ma effentia,qua vnusDeus,ôôfunt,6C dicuntur, pater USjâf Spiritus fantRus : alfa tarnen eft Patrie fapientia ingefi nita,aHa filq genita, alia S. fàndli procedens, id quod te D. Auguftinus docere potuit,6C tu minime negare potes. Ef# fudit ergo perfonafilij,quæ Ailia eft qu'am Patris(etfi non A L1V D fit) fuam genitam potentiam Si fapicntiam in hune hominem,cuius naturam in vnitatem perfonæ af-fumpfit,quæ fola incarnata eft»non Pater Si S. fandus. IdeoV^ folus filius (qui folus incarnatus eft,8C per vnionem fefe in humanitatem alTumptam effudit) Chriftus dicitur, non patcr,aut S.fantftus, Hadenus D.Iacobus.

Hacc cum Beza non ignorârit, quarc non dudum, fi virerat, quid defideraret,oftendit i fi omninb j quod videri vulGalter Hercules eft,quare pugnam detredauit,quid ha-ftam abiecitt’ quare infixo aculeo fugam arripuitç’ Èt,quid nunc non folum ante vidoriam,fedpriusquampugnam inieritjvel arma etiam induerit,triumphum agite Qubd vc^ rb argute quædam iecum difputat,Slt; fcotice nonnulla, pro ÔC contra arguit,iamomnipotentiastres,iam tres Deosfinii gens,(eftenim inhacpalæftra excrcitatusplurimum)noif dum in feirpo quærit,hoc folum agens, ne plane mutus vigt; dcatur. CumitacpTantaIomiièrior,contentionumfiri laborer inexplebiIi,Auguftinum, cum nos contentiofehoi» mini fatisfacere nequcaraus,obijc€re vifura eft.

•jz T)eTheodfBe^ataduerßif

^Augußinus de Trinitate Hiro

Ca/,2^

Filius quof]^ cft fapicntia,gcnita de fapieiitia, ficut nec Pater ei, nec S. S. ei intelligit,fcdipfe fibi. Suaenira eft, èC ipfi memoriagt;fua intcnigcntia,fua dilediotfedita fe habere» dePatre ei cft gt;nbsp;de quo natus eft. Spiritus etiam fandus» quia iapientia eft procedcns de fapientia,non Patrem habet mcmoriam.ö^ filiutii intcUigentiam,amp; fe dilelt;ftioncm;nccß cnim iapientia eflet, fi alius ei meminiflet, eic^ alius intelli^ gcrct, ac tantummodb ipic fibi diligcrct, ied ipic habet hacctria,ÖC eafic habet, vthaecipfaipfefit. Haec Augu# ftinus.

Cum hocigitur,ßlibet,vcl tranfigat, cum alias fuutn cfle perpetub glorietur,vcl,fi ita vidcbitur, ad rauim vfquc expoftulet.

P4^.j8.2j, nbsp;nbsp;nbsp;Quo verb calufliniaruin numerus crcfcerehctiarti hanc

addcrc ipfi vifum eft. Fuit inter Alexandri Magniparafi^ tos,quidam Medius,qui exhortabatur alios, ne metuerenf, quoduis crimen inquemuisintendcre,fcelerato confilio, appofitam caufam adqciens.Diccbatenim,vt maxime vub nus fanet,qui acccpit,cicatrix tarnen perpetub manet. Non arbitrorqucnquamDiabolum,etfia calumniando nomen ipfis fit,vfcß adeb impium efle, vt rem magis nefariam fug# gercre cuiquam, vel pofsit, vel aufit. Hac fola tarnen fpe fretus Beza, Chriftianus fciIicctTheologus,totus in hoc cftjvtöi noftros amp;nbsp;dodrinam noftram, calumnijs plane obruat, quafi nullum pium magis, ÔC falutare pracceptum in nullis vcl facris,vel profanisicriptoribus,occurrat. Quid enim aliud eft,quam virulentiisima calumnia,quod feribit; D.Iacobum Andreae dicerc; perfonalera vnionem Deita#

T)fPappuwJibeUoiadmGnitiO»

tis verbi in Chrifto diffèrrc ab inhabitationc Dei in fan fl is, NON TOTO gen ERE, fed tantum fecundum M A# GI s 8c: MIN V s. Quanta autem ifthaec fit calumnia ,malo ipfiusD, lacobi Andreae,quammeis verbis oftendere,

7).IacQitts Andreaad’Be^ampoßeriort,

32'

Deinde F AL s o'colligisexhacfentcntianofi:ra:fiper rnionenijgt;er/a. plenitudinêDeitatiSjfeucommunicationêvnioperfonalis nAltm a qu.Mit definiatur, earn non toto g e n e r e , fed fecundum alia toto gentrs MAGis8iCMiNVSab vnione diuinitatis, cum alijs fan^ dtfferre. flis'^hominibusjdifferre,

Caufahuiuserroriscft,qubdcxiftimas:non huÄani# tatiChrifti feorfim tribuerc aequalitatem cumDeo accident tariam,inquaomnipr3efentia,oranipotcntiaôC omnifcien# tia,attributa fint,8C accidêtia quacdam, quae feparatim infint humanitatiChrifti.ficutfanflis particularia dona. At($ita accidittibi,quodPhilofopbusfcribit,vt vno inconucnienti dato,innumerafcquantur. Nihil horum diximus, nihil ho# rum credimus 8lt; docetnus,ficutin explicatione fimilitudigt; nis animae 8lt; cor poris,quam tu fubindc vrges, demonftrajs turn eft.

Ideocpcomparationem donoruth (quae per fc SC feor^ ^4 rations fiminfuntnaturæ humanac^cum fanfl:is admittimus,qua Chriflm'a fan-humanitas Chrifti beatifsima eft, numero ÔC gradibus omgt; nbsp;nbsp;fecundtim

nes fantftos excedens. Sed vnionem perfonalem TOTO mintu GENERE DIFFERRE DlCIMVS AB

V N1 O N E,qua Deusreliquiscrcaturisconiungitur, SC per fuiparticipationem créât in illis noua dona,ipfis collata,quç non funt ipfe Deus, fed funt dona Dei. In vnione autem perfonali omnipotentia, SC omnifcientia Chrifti, SC ipfius

K

• 74- 2)^ TT)eodfBe:^æ aduerßs

fer vftienet» Aa'yaofiinipotentwfèd nonfolûaria,vtipfaomnia fciat Cogt; perfoMlë Chri- la,omnia faciat, SCrelinquat humanitatem ignorantem 6^ fini à fanëltstio impotentem,quin potiiis fcfeperfonalitcr communicathu# differt compa- manitati, vt per earn omnia faciat, fient anima non feorfim raté. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fine ocnlo videt,fed per oculuni,Slt; hoc modo oculo, vifio^

• • nem confert,qna ipfe per fe nbsp;fua natura caret, vt iam ocaf

lus quo(^ videat, non feparata aliqua virtute, fed naturali virtute animæ,quæper oculum,SC^cum oculo vider. Qua«’ propter differt hæc vnio filij Dei,cum humanitate affumpta in Chriilojab omni alia inhabitatione Deiin fandis toto GENERE,

Eodem

Reipedu ergo communicationis defînienda erit di# uerfitas ilia præfentiæ,quæ præfentia De iin Chrifto, èC in-habitatio ab omnialia inreliquis creaturis, TOTO GE^ NERE DIFFERT,videlicet,qubddiuinitashumanita# Çem fibi propriam fecit peribnaliter, fîcut anima fuum pro^ prium corpus,naturaliter fibi vniuit.

' Eodem lih.pag.io2,

_ Alterum (quod Bezæ corrigendum erit) eft, quod af^ firmatjfecundum energiam, quæ peribnalem vnionem le# quitur, carnem Chrifti à creaturis reliquis, non fimpliciter amp;nbsp;propriè,fcd comparate tantum, difïèrre. Cum enim dû uinitasfiltj Deinon habeat abhumanitatefeparatasactio nes,ièd per eam omnia faciar,contrarium eli verum : vide* licet,energiamcarnisChrifti,Si MPLtCi TER ÔC PRO^ PRlEDiFFERRE,ab energia in Candîts, quorum funt fèparatæadiones »quemadmodum SC fæparatæ perfonæ. Ideoc^, vt fuprà quoep didum eft,7'O7'O GENERE DEFFERTNT^adionibusChrifti. Hadennsille.

Etû

appumjibelloiadmonitio.

Etfi verb ifthæc itafe habere tam norit Beza,quam olim fuam Candidam,tamen vt mendactjs atc^ calumnijs viuere fefe,nutriri èC faginari nobis demonftrarct, D. lacobo An# dreæ falsb ilia tribuere voluit.

Ad cumulum autem calumniarum acccdit ina,qubd D.OÜandri conciones,ait vere eflè tribunitias. Quid ita verb mi vire” quia fcripfit, fi Cingliani fundamentum Vbi# quitatiseuertere poflfentj nihil ex reliquis argumentis con^ tra ipfos obtineri poflè.

Fatemur fane/cripfit ilfa D.Ofiander,amp;f quid tuftï pogt; ftcac’ hoe ne tani grande nefas, óó morte piandum ? Quid fi Bezam ego illud idem, QC quidem hocipfo libro, fcripfifle oftendamc’Non'ne propria ipfumvinetacedere,óócalum# 7 niandi libidine deceptum,domefticum quoepthefaurum calumniarijiure dixeroc* Age ergo ficinquit ille tEtcertep^g.ioj, hocdixi,amp;^dico,non nifipofita Vbiquitate ,veltranffub# ftantiationem Papifticâ (aures arrigite Pontifictj, hanc gra# tiamvobis habet amicus vefterBeza,pro oppugnataVbi# , quitate) vel confubftantiationem veftram (attendue quae# fo vosSemicingliani Caipham vaticinantem) ftare poflè. Quam inique autem comparatum eftî’ fcilicet, quando Be# za quid dicit, omninb fenatufconfultum eft. Si idem dicat D.Ofiander,plane tribunitium : 8lt; quern tandem feipfutu facit Geneuenfis tile Ponttfext’

Suntexvetuftioribusnonnutli,qui Athenis Impuden# tiæ aram confecratam fuiflèofcribunt.In tanto autem honp# re veneratione ilia apud Bezä eft,vt nifi GeneuenfisEc# clefiae miniftrum fefe profeflus fuiflet, Athenis impudêttç facerdotem eflècrederes. Adeb enim omnemperfri# cuit frontem» vtferibere nihil dubitaret ,caiu eflè-noftrac

K 2 dccœna

7 6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aduerßu /

de cœna Domini doKfîrinæ fententiam,qua neceflc fît, i'pßs ctiam beliias » û panem hune edant, corpus Chrifticorne** dere, Hui'us calumm'æ tanta eft turpitudo, vt poftquait» Beza ülartijCerb nimis animaduerteret,fe taie quid fcripfiflê impudenter neger» Neq^ enim rarum id,fed folenne admo-dum Ci'nglianis eft,quæ modb dïxerint,nifî in xvTBlt;:pó^(!) de*s prebendantuhmoxfiita videatur,eodem veftigio audacif# îimèiniician\tantirperquidem,donec in rem prælènteni dedneantart Quod 0(5 hoc loco faciendum mibi video. Ita ergo inquicBeza: Quod autem buc appofuillijaliunde

gt;*quam exmeisbomibjsdefumpfilii. Atqui agnofcet,opiigt; ** nor,Beza bxc lua verba:ß vera ell ilia realis conüibüanna^ In /vathan. [[o(inquic Beza) quicunçpfîgna iumuntifine vllaprorfus exceptionct imb(fit honos auribus,nccp boc quifquam vt blafpbeme didluni accipiat) ipfxpanem ilium edentes,3^

»» vinumilludbaurientes B estiae,Cbriliiquoqßcarnem »» ÔCfànguinem fumpferint. HæcBeza,

Qux autem iAaell hominis Theologi futilitasjqux inconiiantia i Vbi hîc fides Ybi candor i Sed quid Getf ' manum candorem ih Beza requiro,cum aquam cin'us e put miccyaut fanam ab aCino.lam verb cum autborem ipfutn (quod folum commendatione d/gnum cenieo) tandem conuittjbuiuspudeatiegorefutandilaboreruperfedebo»

Qpld verb tandem a fyeopbantx moriu tutum erit,. D,Brentius({inongrxcatur Gallus) Cinglianus eb. Ete^ nim ad D. Brentium nondum vbiquitarium illeprouocat» id ebjadeaquxin loannem tS. cap. difertißtmis verbisiam olimfcripßt. Sicilië.

AtperDeumimmortalem^qub tandem euadetCin^ glianorum impudentiaç' Adeone verum^ vt qui femel im^ pudens,porrb gnauiter impudenst'Sed mirum non eik

D.Bremf

T)fPappumilibettOiädmonitio. 77

D. Brentium præter voluntatem Ci'nglianutn efle,cum no D.Lutherum tantum, fed amp;nbsp;Apoftolosipfos, Cinglianos fuifle »Bezafupra pronunciarit, vtqui non magisvcratn praefentiam corporis Chrifti in cœna,quam Chriftum Chi# mxram eflecrediderint* Iftuc verb mirum videri poflètî Cinglianos D.BrenttjTeftamento adeb fuccenfuiffe.Nara vtrcliquospractereamgt;nuperadmodum Lumpertus qui#'4^i, , daminfignislogodacdalusjfingularicharitatis fcruoreatcp .. fpiritu excitatusjfic fcripfit’.Quale tandem fueritfenis Brê#,^^ tij ingenium,óó a vera humanitate alienü,vel vnicum illius Tcftamentura femper teftatur» Nam ne non temper eflèc in Germania fatis bellorum 2lt; diffidiorum,quae viuusfe# minare incepcrat,etiani morientemeumnonpuduitinfe# lix illud clafficum canere, quo poftea ad dirifsima haec eer# tamina excitatæ funt Germanicae pene omnes Ecclefiac» Hxcilk.

Sed quid faceret D .Brentius, eiufmodi hominibus, ad gubernacula Ecclefiarum fedentibus. ViditCinglianorS impudentiam,omnibus perfuadere conatam (quod etiam-num hodie faciunt) D. Lutherum mutaffe fententiam ,2lt; infuatranftjlTe caftra,vtcunîçillead extremum vfcpfpiriÿ tumfententiam illam conftâtiflim e defender it. V idit etiam viuo fibiprorfus fine pudore,execrandum Cinglianorum dogma,tribui,quo totus abhorreret.Ne itaeç idem,quod D. Luthero,fibi etiam poft obitum accideret »Teftamento ca» uere voluit,9ó debuit,quod tarnen illi ipfi.quieaufa eius rei fuerunt fola ÔC vnica,nunc ferunt3egerrimegt;fed ad rem ipfam.Leuitasergo 8lt; inconftantia non obftur'e D.Bren# tio tribuitur ,qui perpetub eandem fententiam propugnansgt; omnibus fere fuis fcriptis.Cinglianos conftantifsim e oppu# gnauit: 'ec0traverbMelanchihon,qui plurimisannis Cin#

K J glianosi

7 8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T)e Theod. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aduerßa

glianos varie exagitauit,cum poftea fcriberef,qux ipfis nofl ingrata eflentjaudibus fuper aftra vehitur*

Etenim quae olim ipfius fuerit de vera praefentiacor# poris Chrifti incœnaoô^ de vbiqiiitate enam,ientenna,dogt; cet Auguftana Confefsio, qua ea,quæ poft amplexus cftgt; tum improbauit: docet Apologia, qua fpiritualem mandu« _ cationem non quidem rcpudiauit : fed amp;nbsp;Realem CyriW authoritate confirmauit : docentSmalkaldiciarticuli,anno 37.fcripti,in quibus,qui tertiae partis fextus eft,fic habet.

De Sacramento alcarisfentimus,quódpanis QC vinutn cœnæ,fint verum corpus ÔC. fanguis Chrifti,^exhibean? tuTjamp;f furaantur, non folum .a pijs, ftd etiam impijs. Do# cent A(fta Ratifponenfia Anni 41. quo hæc fuit eius Con# feiïîo:Ideo fatemur,in cœna Domini,vere ÔC Realiter,cor# pus 5gt;C iànguinem Chrifti adeflê, ÔC cum pane amp;nbsp;vinofu# mentibus exhiberi, Docct id ipfum libellus,quo plurima, pro noftræ fententiac defenfione, antiquitatis teftimonia collegit. Docet etiam EpiftolaPhilippi anni 2jgt;. exComi# tqsSpirenfibusad Oecolampadium fcripta, quid tune de cœna Domini fenferit,qua ita inquit:Nullam firmam ratio# nem inucnio,que confcientisc diftedendi a verborum pro# prietate,fatisfaciat.

Et paulo

Si itac^ fententia veftra, de cœna Dortiini mihi place# retjfîmpliciter profiterer. Vos abfentis Chrifti corpus, IN TRAGOEDIAi repræfentari con# tenditis. Ego de Chrifto extare video promifsiones : Ero vobifeum vfcp ad confummationem feculi,amp; fimiles: Vbi nihilopuseft,diuellere abhumanitate diuinitatem. Proin# dèfencio hoc Sacramentu veræpræfentiaeteftimoniumef# fe, Quod cum ita fit,fentio in ilia Cœna præfentis corporis

7)SPaffumilibeüO)admonitio.

Xoivan’ûtpeflctcumpropnctasverborum.cûnulîo articule deipugnetnulla fads magna caufa eft, cur earn deferamus. Ethaecfentenda, de præfenda corporis, conuenit cum alijs Scripturis,quêe de vera præfentia Chrifti apud nos loquun# tur* Nam ilia eft indigna Chriftianis opinio,quod Chriftus itaquandam coeli partemoccuparit,vtinea,tanquaminlt;s clufus carcerijfedeat* Etrurfus : Veteres, cum de rcfurregt; (ftione difputant,allegant cœnam : nec inepte,meo quidem iudicio.Significauitenim Chriftus Apoftolis, ferefurre«» lt;Surû elfe,quia corporis fui xoiv^v/otp inftituit. Necefleenira crat,vt viueret corpus, quod nobis impartiendum erau Quod fi veteres fenfilTent, abfens corpus reprçfentari,quo-»nodo inde probarent refurredionem?

Docet etiatnbocad Martinum Gorlitium.paftorcm Brunfuicenfem fcripta Epiftola: Quantum attinet adfa# ôionem Cinglq ,iul3eo tebono animo efle* Ego agnoui, coram auditis antefignanis illius feôæ,quam nullamhahe# ant Chriftianam doeftrinamnantum pueriliter pbilofopha^ tur : idebnon poterunt durare. Omnis enim plantatiojquç non eft exDeo,cradicabitur.Cum tods fexcends annis diff putauerint, nihil afferunt praeter banc vocem: Caro non prodeft quicquam. Hane nuper torquentad Chrifti car-nem. Vidifti,quid ego collegerim de hac re, vnde meam fentendamcognofeere potes. EGO MORI MAL IM, Q^VAM HOC AFFIRM ARE, Q^OD ILLI AFFIRMANT. CHRISTI CORPHS NON POSSE NISI IN TNO LOCO ESSE. Ideoconftanterarguas eos public‘e,8lt; priuatim,cum eritoccafio»

Docet illud firailitcr Epiftola eius ad Cattorurn Principem Philippura » Anno 30. fcripta , qua de-Gin-glianis

8o Tgt;eTheodfBe^a3aduerßii

glïanisaffirmât,quod incerta ô^impiA dogrtiata tueantur,quibus nuUo modo aflèntiendum fit : Et introdugt; cereilJos,atcp defendere dodn'nam prODIGIOSAM, at(^ pro vera ôiS pia dodn'na E R R o R E S fuos propugna* re,quibusquiconfèntiant,conscientiae wlNE^ R A ftatim (enfuri, medicinam verb (quæ illi fatisfa# ciat) ex iplbrum fcn'ptis non fint inuenturi. Item, qui cum ipfis confentiant, eorum confcientias INTER CER# tvmamp;TINCErtvm FLVCTVAREjfîd iniudicio Deireaerioreconütieve neqjza qv AMpoflè. Et in fi# ne epiftolae vnà cumBrentioadPrincipem Landgrauium ita fcribitrPoftremb C. V’«oblecramus,ne in hoc magno ÔC arduo negocio patiaturlea verbis inftitutionis, ad nefcio lt;Xy AS ALLEGO RI AS abduci» Nam in ordinationi# busdiuinis,PROpRiETAS verborvjm retinenda eft. Et quidem,fî rationes,quibus Cinglius mouetur, con# fcienttjs ita iâtisfecerent*vt in iudicio Dei tjs nitipoflent,fa# eile NOS ALLEGORIAS ipfiusapprobaremus« Cert3 autemeft,non poflè ACQJIESCERE CONSCieN# 11 A S,iftis argumentis. Deinde manifeftum eft, horrif bilitereos peccare,qui incerta pro certis defendunt, 8(. ocf cafionem præbent, non modo fehifinatis, lèdetiam bellis. Docet idipfum quoque, diftindlio eius,quainuifibileni Chrifti,in bis terris conuerfationem diCcernit ab ea,qua iam vifibiliter perpetub in coelis veriàtur.Et vtpaucis dicâ,quid de noftra doeftrina ienferit, ex bis verbis ad Fridericum JMyconiumJiquidum euadit.

Necß verb (ait ille) quiiquam mihi perfuaftrit,Augu# ftinum hoc loco fie alligare corpus Chrifti adVNVHLO# C V M, vt nulquam alibi effe poflè,confirmet,preftrtim cum JCRIPTVRA NySQVAH affirmet, ChriÜmn ica in

vno

T) SPafpuwiiltbeüo^admoniüo» nbsp;nbsp;nbsp;8i

vno loco effcjVt alibi ellè non pofsit.Quid enim adferri po:ï teftjpræter HVMANAE RATIONIS IVDICIVM, curhocmodoincludamusChriftumin vnum locum i fed IVDICIVM RATlONfS DEBET SCRiPTVRAE C E D E R E. Hæc Melanchthon.

Etfiautem pofterioribus annis plane contrarium fed# pfiflè à Cinglianis iudicetur ; (cuius rei indicium ego mihi nonfumam)tamen,ne^ a Beza,vel Cinglianorum quo-quam, furiose ideireb deliraflè, fed profeciflè dicitur : Non ca^quorum ipfe author fuerit,fumma tandem animi leuita# te à inconftantia rurfus damnaflè □ fed potius hanc dotSri# næ partem fepurgaffe ÔC illuftraffe fcribitur,adeb aequi funt hi rerum iudices, adeb fine omni affedu, cunôa agunt, ita fcilicet, vt Danæus nugatur, remotis omnibus animi per# turbationibus.fine omnibus praeiudicijs,infuturaSynodo, pronunciabant.

Quibus autem de caufis, D. Brentium, Beza at($ Da» næusy Ginglianum adeb audader pronuncient nulla Sy# billa nobis explicauerit.

Etenim,vthincexordiargt;haecilliuseocapitceft Con# Exeg.in Toan. feffio. Proindereól'efecerimus jficonfiteamur jChriftum caf,6,pag, »28. verbofuo,PER PANEM,Apoftolis corpusfuum do# quot;nbsp;naflèA difpenfalTe : Nam ÔC alias externis aliquot fignis» “ autfimauis.instrvmentis,donafuaexhibuit. Et rurfus: En Chriftus verbo fuo, per lutum,oculorSlumen, “ coeco donauit,nonquodaut lutum, autaquaSilohe quic# “ quam ex fua natura, ad illuminationem caeci, contulerint, fed quod habuerint verbum Chriftiannexum, quo poten# “ terreftituebatur oculislumentlta dC Chriftus in cœna ver# “ bofuOjPER PANEM, Apoftoliscorpusfuumoffert,ôi difpenfat»Etrurfus:Neep enimcantharuseftvinum,nee

L vinum

Sz T)e TheodJBe^a,aduerfui vinum manu tangitur/ed vinu cantharo,vclutt inftrumetv tOjoffèrtur QC donatur.Itacp cantharus dicitur eflè vinü,non qubd vinum folum S i g N i F1C e t , (quid cnim profuent vacuum cantharum offèrrec' hóe eflèt hofpitcm irndercjno honorare) fed qubd hoc inftrumento vinum hofpiti donas? tunita Chriftus donat nobts corpus óó fanguinem fuum, quia verb ea offert nobis pane èc vino, instrvmen# TI s,ideo panis E S T corpus, ÔC non tantum, velu tabfens corpus,s IG NIF1C A T.Èt vinum E s T fanguis, non tan^ turn abfentem fanguinem SiGNiFiCANS, Hæc D. Brentius.

Aut igitur me rtica fallit opinio,aut haec Ciftgfiana Cot fefsio prorfus non eft. Etfioraninbillis videbitur,agefub# fcribant d£. profiteantur,tum demurn verb(Beza)cœlumôC terram (vtarenimtuis verbis) exhilarabimus.

Deinde perfpicu'e affirmât D. Brentius,totum iftud ftxtum caputde Sacramento cœnæ Dominicae N1H i L lo^ qui. Id cum Cingliani,aut nunquâ,autcertèquam çger# rime concédant : quomodo ipforû partis eft D. Brentiusf

Pr3eterea,profitetur D»Brenj;ius palam,ft eosjqui *c cœ# na tollant corpus ÔCfanguinem Chrifti,aduerfariorum loco habere.

Si Pontificios eum notare quis dicat,quam crit ridicu«» lust* Si italt;^ Cinglianos intelligit.quod neraini dubium efle poteft,fic argumentabuntur illi:BrentiusCinglianosad# uerfariospronunciat:Ergbftntit cum ipfis.

Simile huic eft,qubd eos,qui ex fexto cap.Ioanni^opi?’ nionis fuæ patrociniu,quamuis fruftraneo conatu,quçranf, Sacramentihuius prophanatores appellat. Cinglianos aut errorisfui fubfidiu inde pettjflè hadenus, qui neftit, nae illc rerum omnium plane ignarus eft. Arguments ergbeorura

l^,^af)puwJihcUo,ädmonitio, fie proccdct.’Brentius Cinghanosfacramentorum propham natores dicit. Ergo patrodnatur Cinglfanifmo.

In{uper,Caroloft:adq opinions nominatim D.Brêdusro pudiat.'fed Cmglius ilhus patrodniS fufcepit,necfolüfcri# pta ipfius Ecclefiç comendauit,atcß pro eo T iguri,c5 Sena# tusJIIius libros vrbe prohiberet,interceffit: verùmctiâCarol ftadiQ veritatem agnofeere dixit, etfi verba no relt;fîo ordiric coUocaret.Cùm itacß Carolftadq ineptias Brêtiusrciecerit, Cinglius approbade vifus fuerit.quomodocS ipfis côièntitç’ Sed forte hoc eos mouit,quod ibi feripfit D.Brêtius,cœ# nariiDni,adebeflefpIendidam,vt prae illooppiparoconui# uio,agnus pafchalis fordeat.Sed nulIS adeb Cingliani inter veteris ÔC noui T eftamenti Sacramenta,difcritnen nbrunt, vtBczaeandêomninbrationêjpræfentiæ corporis amp;nbsp;fan# guinis Chrifti, vtrobitp efle doceat: Et alibi;Patru QC noftra y^pol.äd^aa Sacramenta,fignis quidem difFerre,fcd R E paria fuiflê,fcri# bat.Quo pado igitur CinglianorS fententiae Brentiuseftt*

Atquidocet D«Brentius,Chriftumdonafua,quae funt Tag^^?* Corpus eins ÖC fanguis,pritn5,S v A ipfius M A N v,in cœna a Dominica : deinde per M A N V S Apoftolorû,diftribuifleç' « Sedcumhasphrafes,at£p loquendi formulas,cane 6C angue peius illioderint,rem ipfam verbmultb magis,certeBren# tius Cinglianus non erit.

Quid fi ex eo D. Brentium Cinglianum fuiflcjiUi Tag-^Z^» autument,qubdait,fcfe fcripfiflè iftain eorum gratiam, qui “ ^norem verborum Chrifti illæfum relinquunt,vt eorum *» luuaret confeientias, Sed nemo cft omnium, qui Solem huncintuentur,quimaiori ignominiajilla Chrifti verba,af« ficiat,quam Cingliani,quod lippis ÔC tonforibus notum cft,quomodbergb in eorum gratiam ifta fcripfiflëtBren# tiilsC

Infu#

84- TfeTJjeodSBe^æ^aduerfus

Infuper, tropum QC metonyraiam in verbis cœnæ adrtiittendam, contendunt Cingliani. Brentiusautcmfy# „ nechdochcn tantum conceditj quæfit loquendi modus in ,, icriptura,S^ communi hominum confuetudine familiariffiiï mus« Quam belle igitur conueniunt fibiï'

Addo illudjcum explicaret D. Brentius baec verba; Amen dico vobis,nifi ederitis carnem, StTc. inquit: Nullus cfthïeièrmo de Sacramento corporis SC fanguinis Chrifti, fed pergit Chriftus in incepta metaphora : Sic ille«

Opponitergo inter fcjmanducationem lacramentalefflj Sc fpiritualem, quam Metaphoricam appellat, Cingliani autem ita confundQc vtramcp, vt aliud difcrimen ignorent, quam qubdilia adiuncla habeatexterna fymbola,quibus haf c careatfNulla ergo eft inter eos conlènfio.

' Sed quid ß hoc obièruarunt Cingliani, quod Brentius affirmât,eorum interpretationem, qui (Eft) pro (ßgnificat) accipiunt, falfameflè. Atep hocipfius Cingltj commenta eft, Tale itat^eflètargumentum: Brentius Cingltj ftnten# tiam ÔC interpretationem falfamefte dicit: Ergoftntit cum ipfo.

At fortaflè id animaduertcrunt,quod D.Brentiusfcri-bit,cos exibilandos efle,qui cotendant,corpus Chrifti pro^ pterea in Sacramento ccenac non offerri, nec diftribui fidei noftræ,qubd caro nihil profit.

Verum ifthæc Cingltj prora 6C puppis fuit,vt Melan# chthonde Cinglianafacftione(ficenim appellat)non iniu-riafcriplerittcùm ton's fexcentis annisdiiputauerint,nihil adfcrunr,præter hanc vocem, caro non prodeft quiequam. Hocigitur modo formandumfuerit argumentum: Brenta US Cingliahos exibilandos aflerit: Ergo eft Cinglianus.

SiverbßrentiumCingltanum efle,ex hisquæhatfîe^ nus

D.'P apputnjlibelloiadmonitio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;85

nus comtnemorata funtnondum fatis conftaret.iftud (pu^ to)firmifsimuin adijciam* ScribitD.Brentius,eos,qui proif pterfidei articulum (afcendit adcœlos) corpus 2lt;fangui« nemChrifti'e cœnatollant,vtiASTV/aliosomnespiæfe côtemnere,amp;l fungos exiftimare,óó fidei noftrç fimplicitati imponere. Sed fi retfte memini, hoe ipfutn agunt Cinglia^ ni,quotïiodo ergo verutn eft, Brentium ipforum dogmati fauiffèç’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

lam nimirum fciam, quid caufæ fit,qubd D.Brentius Zinglianus dicitur. Vult enimfimplicitatem verborü cœ^ næ omnin'o retinendam effè, ne«^ vllo fidei articule quen? quam cogi, vt ab ilia fimplicitate difcedat. Verum non tam odit olim Roma V atinium, quam illi duplici corde ÔC linguaviri,verborum Chrifti fimplicitatem» Quid ergo Brentium (uae faflionis fuiflè nuganturf

Qubdfi ne fic quidem,quare Cinglianus Brentius fit, affecutus fum,etfi diuinando fere defatigatusfim ,duastagt; menadhuceiusrei conieóturasfubïjciam. Alteraharu eft, qubd ad D.Lutherilibros Brentius prouocat,Sc norainatim adeumLutheri fermonem,qui turn primum xditusfuerat, amp;nbsp;articulum fidei (afcendit ad cœlos) adebegregieibieXi? plicatumait.vt abund'ecuilibet fatisfacerepofsit,amp;:plura addere,planefuperuacaneum videatur. Atqui Cingliàgt; nijinprimis autem Beza^omnes huiufeemodi DXutheri libellosfuppreflbs optât, cumingenijnon fit vfc^adeó hegt; betis.vt non intelligat, quantum D.Lutheri fcripta dogmagt; tiipfiusnoceant. Quomodó itac^ Cinglianus tumBrengt; tiusfueritjBezaipfe viderit. Ego interea alteram conieólu# ramadferam» Brentius dexteram Dei non definit certo locojin quem Chriftus,Phyficalocatiöne,afcenderit2lt;có-federit ,fed maieftate » SComnipotentia» Sic enim inquitgt;

L 5 Chriiï

s 6 T)eTheodfBe^a,aduerfùi

Chn'ftum aCcendîflê in cœluni,Sô federe ad dextram Patns, eftefïè cum Pâtre æquahspotentiæ,raaieftatis, acimperij. ÔC tam late dominari,quàm late Pater dominatur.

£eiterum,

antiim abeft,jnquit,vt hanc diïpenfationem afcenfiis Chrifti ad coelos,impediat, vt eam potiiis confirmet,ô^ obfi# gnet. Afcendit enim ideo fuper omnes cœlos» vt O H N i A . impleret.

‘ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et rurfin,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Porrb fîlium hominis afcendere, cft Chriftum glon'fi*

carij omnia tam in cœlo,quam in terra, in fuam potcfta^ tem accipere, Afcendit enim fuper omnes coelos, vt o K» NIA implerebód omnium rerum dominium fibi vendica^ ret. ExhisfiCinglianumBrentium fuiflê probare quifpt-am volueritjita argumentabitur: Brentius vbiquitarius eft, Ergo eft Cinglianus»

Sed forte manducationem impiorum negatBrentius, ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoe enim inprimis veile Beza videtur; verba itacj Brenttj

adftribam.

Proinde (inquit ille) fi per infidelitatem, donum Dei Sacramentooblatorefpucris,non incommodabis VERi# T A T1 Sacramentijfedtuacipfiusfaluti.

Et rur/ut.

Infidelitatem,aut oblata dona reipuere (ait) aut fibi in iudicium furnere.

Apoftoli etiam verba pro confirmatione eorum quat dixerat,adfêrt,8lt; in quam fententiam accepta velit, Augu# ftini teftimoniojquod addit,oftendit,qui inquit: Non inter# eftjcum de Sacramenti integritate quaeritur ,quali fide im# butus fit ille , qui Sacraraentum accipit. Intereft quidem pluri# i *

2). Tapfumjihello^admonitio, 87 pludmùm ad fa lut is vïam,fedadSacramentiquæfti'onc«i nihil intereft, fieri enim 'poteft, vt homo tntcgrum habeat Sacratnentum,0£^ peruerfam fidem.

Quüdfi qm'sexhadenus didtisBrentium indignoriï manducationem negare,faris proBaflè videbituniseodera labore rufticos hominum numero iam amplihs non eflè ccnfcndosjdemonftrabit,

BczaitatpSCDanatuSjCumBrentium fuæfectæ fuiflè probare conantur,fi quid præften^quærat aliquis, mihi ita ’ videri:refpondebo,quód Bezahircum muIgeat,Danæns verb fupponat cribrum.

Quia verb hoc vrgent, quod fideh non ori, aut ventri corporalbcorpus 8é fanguinem Chriftfidifpenfari ille dicat, vidcaraus verba ipfius,fic autem inquit: Incœnaautem vcrbofuoperpanertidifpenfauit corpus fuum fi'dei Apogt; ftolorum, non corporali carni : Proinde non opus erat, vt Apoftolorum o s ôd G vl A præièntiam corporis in pane fentirent, fed fatis erat cam FIDE S E N TIR E. Item : At dices,illuminatio cæco fenfibiliter contigit Non eft vt té hæc molcftia affi'ciat. Nam in cœna corpus Chrifti fidei nonori,autVentri COrpOR ALI difpenfatumgt;illic verbdonatum eft lumen oculis corporalibus, Proinde,vt altera diipenfatio corporalibus oculis ftnfibilis eft,ita altera fit fenfibilis fidei. Et rurfus: Nccp enim corpus eft in pane, aut fanguis in vino,vt vbi fubfiftant CarnaljterSC ARisTOTEEiCE, fed vt ibi fidei noftræ feruiant, ipfi dilpenfcntur. Hæc Brentius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x

At quis non miretur, Cinglianos vna cum pietatCjom^ ncftifimulpudoremprorfusadeb exuifle, Ecenimadcon# uincen^

88 T)eTheodfBe^ceiaduerfui uinccndam ipforum improbi'tatem,haîc fcn'pfîtBrcnti'us: Tanta tarnen ipforumaudaciaeß:gt;att^ tcmentas,vttanquä pro fe di(fla,contra nos torquere no erubefcant. Ciim enitn Cingliani ad abnegandam veram, ÖC realem praefentiam corporis amp;nbsp;fanguinis Chrifti in coena dicerentjfi vere adef-(entiIlaj6Cfumerentur,tum Sdoculis corporalibus vifibiV Iia,ö^ori fenßbilia eflent,quod dC hodiecontenditBeza. Refpondet itaque Brentius : Nihil opus efle, vt os SC gula ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;præfentiamhancfentiant,fedfufRcere,fide(èntiri. Nequc

cnim carnaliter, aut Ariftotelice præfentiam illam acdpi^ endam effe»

Quæ cum itaxhabeant,hoc folum euicit Beza^aduerfus fycophantæ morfum non eflè remedium: Et nihil tam di; lt;T:um bene,quin dicendo polTit deprauarier.

Vehementer autem miror,nihil erubuiflè BezamjCum fcribereauderct:D.Iacobum Andreg,omnibus fandis hoe ld ferè centies tribuere^quod diuina Chrifti natura PERSONALITER repetit t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum ipfis vnita fit. T am enim nouit Beza, quam fuos digi#

tos,;luculentamfe D. lacobo Andreæ facere iniunam j vt qui non ignoret,hoc v NIC V M conftituere illum difcrimS, inter inhabitationem Dei in reliquis fandis, SC in Chrifto homine,quód huic peribnaliter vnitus fit. Verum Cinglia# nus candor, pafsim vt fe prodat neceflê eft. Vbi enim hoc dixit,aut fcripfit ille d Agz dicatt' Etenim, qubd mentiri Be# za adeb infuêrit,vt aliter vix pofsit,nihil plane,nifi quod ad oculumdemonftrarit, ipfi credipoteft, Atqui in margine locus affignatus eft,videlicet trigefima odaua pagina, the# fium aduerfus Ingolftadienfis Momi diiputationcm lt;nbsp;Fa# teorf fed quare non verba appofuit Beza lt;nbsp;nimirum nugæ fantSCfabuIæ,caIumnia,inquam,atrocifsima.Sicenimfcri-pfîit D. lacobus Andreat ; In quo (Chrifto) Deus dicitur

mortuus.

JT

^SPappumJtbeUojadmonïtio, 89 ttioftuus. Pnmôqnbdhæc contumelia in Deum redundabat, cum quo homo perfonaliter vnitus eft,quod tamcp habet com# mune cum omnibus fandis:Non te (inquitDeusde Samuele) abiecerunt,fedme,neregnemfupereos. Haecille. Quoditac^ decontumeliaChriftofada,iN DEVM REDvndaNte dixeratreoramune ilia habere Chriftu cö reliquis fanclisj'd Be# za malitiose ad perfonalê vnionê dctorquet,cùm vel Samuek's exemplum monere ipfum contra calumniam hanc debuifièt.

Qubd itaqjgt;quae perfpicue dida funt,ÓC Scripturæ infuper cxemploilluftrata,peruertattamêBeza,quidiudicandü de ipfo ' fitjuemo no videt. Vulgó dicitur; Materia bona,fi bonus adhi-beatur artifex. Beza aöt artifïce,quid tandem bonS fueritï’Cer-tèfi hoe non obferuauir,quadrupedum ftupidifsimo ftupidiot: finanimaduertitSCdifsimulatjPatacioneprofedó ipfo calum# niofior eftmunc penes ipfum fitoptio,nosinterea ad alia pro# grediamur,

Nó ex quouisligno MercuriS fieri, vctcres dixêre.Illud ve# riffimu eflê, fuo exemplo nos docent q, qui perniciofo Ecclcfiæ errore,Bezam Theologiæ ftudio confecrandS cenfuerüt,quem Priheipis alicuius architriclinS, vel archimaggru, eflê prçftaret, Etenim fi in cactcris,tam pareus rerö condus promuscp futurus fuiflêt,quamefl: in veritateproferendaparcifsimus, velexiro Principe,Crœfum Craffuml^ effeciflet. Quam nouercalienim odio,ven'tatem infedetur,teftatur moftrofa illa calumnia,qubd corpus ó^fanguinê Chrifti in ccena,interdum propter vnionem perfonalcm,interd5 propter vnionem facramentalem, ÔC verba ihft(tutionis,adeflê per,nefcio quam,incóftaniiam, doccre no-ilros affirmât,amp; vt calumniam calumniacumulet,addit : Vbi-quitatem (tare non poflê,fi per facramentalem modum in cœna Chriftus præfens fit, quiatot loca (vbi Chriftuspræfensnon fit perfonaliter)excipienda fint,in quot coena celebrabitur: vel fi vtro(^modo(inquit) adeft,quorfum hiCjfiilIefufRciebat,

M Ita(^

90 T^eTheod.^e^a^aduerftu

Itac^ negociiim fefe intelligere calk'de bic vcterator difsi'# Lil^ contra 7), niuIat,qiiitamêalibb6Cquidemante annos quindecimficfcri^ ^Srentium» pfit : Sed fi ita eft Brentt, quid tandem facro illi pani S)C vino tribues , quod non etiam ipfis abiedïiflimis rebus tribuas^ Hoe, inquies,ampÏiustribuo,qubdChriftus fefe fubillopane S)C »llo vino comhvnicet, svb aliis re# BVSNON ITEM.Sicille.Quantaautemifthæceftmalitia? quanta hominis Theologi leuitasc’

Etfi autem vnicumiftud fuffi'cerepoterat, quod fan's cflet, Bczam proprio iugulatumeflègladio: tarnen D.Lutheruifli olimquidem cum Germano,nunc verb cum Beza, Galloj Io* quentem,quocß audiat.

LutlertuTom. nbsp;nbsp;nbsp;Audi ergo (inquit illc) tu porce,canis,fanatice,aut quifquis

OerJen. tertio fueris,infulfe afine.Etiamfi corpus Chrifti fit in omnibus locis, fol.i^Q.faciei. non tarnen tu ftatim ipfum vel deuorabis veîhelluaberis,veî attinges. Nec ego tecum de his rebus colloquor,fedablegote in haram tuam porcorum,aut in tuum fterquilinium.

Etpaulo poSi^.

Ita de Chrifto fentiendufti eft, qubd ctiaffifi fit vbii^ prx* fens, tarnen non finit fe pro tualibidine, tangi apprehcndi. Nouit.n.fe ita expedite, vt tu tantum putamen retincas,nuclc* urn autem non appréhendas« Qyiditaf quia aliudeftDeuni cflcPRAES ENT EM, aliud Deum TiBI cfle pracfentem. Tune autem T1BI præfens eft, cum addit V E R B v M fuum, 8C co fefe alligat,ac dicit,hic me inuenies. Cumigiturhabucris verbum eius,tuncpotes eum vereapprehendere àCtenere,ac dicere:Hîc te teneo,ficut tu ipfe aftirmas,

Eodtm lilro,

Etß humanitas Chrifti, poftquam ad dexteram Deieft,in ottinibus ctiam öffuper omnesreseft,iuxtanaturamdextrae Dei,fieri tarnen non poteft» vt ita eum deuores 8CbeUueris4gt;*

cut

7)»7^appum3libello,adfnonitiO, 91 cut brafficam, aut offem in tua menfa, nifi ipfe hoc tibi volens pcrmittat.Faduseftcnim incottiprehenfibilis.ncccapicseum. etiamfi fuerit in tuo pane, nifi fefe tibi alligauerit, amp;C remittat verbo fuo ad peculiarcm tnenfam, ÔC oftendat ipfe tibi panem» quo eS edas. Id quod in cœna fua fecit amp;nbsp;dixit : Hoc eft corpus tncS. Quafi diceret,potesquidcm etiam domi tuac panetti cdc* re,vbi ego abfq; dubio fatis prope adfum. Illud autem verbufll eft (TÎio^videlicetjHoc eft corpus meum.Cum hoc e der is, turn edis corpus meum,alias non edis. Quid ita î” quia hic alligo ittc per verbum meum, vt non hinc inde vacilles,5lt; no me in omnibus locis,in quibus fum,qucras. Hoc enim tibi nimis difficile cflèt,ô^ tu imbecillior esiqu am vt poflis me illic abfcß meo ver# bo apprehendere, HadenusjD.Lutherus*

Haîc ctfi Cinglianis centies nunc didla fcriptacp fint: Beza tatnenquafinupermodo in lucemaeditus,autin alioMundo hadenus verfatus,omnium horum,fcilicct ignarus eft.

Incredibilem prop'e Adamantis duritiem efle aiunt : vnde Si illi,qui exorari aut emolliri nequeunt,Adamantini vulgo di# cuntur. Sed Adamante longe durior Beza eft.Nam ad veritatis ftudium.nullis etiam Adamätinis rationibus.vfcg adeb permo# ueri poteftjvt minori labore exillo flumen, quam ex hoc tan# tillum veritatis exprefleris. Etcnim calumniandoSimentien-dojfibijpfinonfatisfeciflciudicauit,nifi Si hancimpudentifsi# mam calumniam adqccret, D. lacobum Andreæ difcrimeti inter Chriftum Si quofuis fanflos , non in vnione, fed fola ENERGIA Sc effijfione proprictatum extra vnionem con# ftituerc. Sic ille. Dicas profedbjBezam toties fer’e j quotieslo# quitur,calumniari.

Eteniin D.Iacohus Andrcæ,libro adBczam,pag.47,hac ca. lumnia dudum fefc. liberauit,his verbis:Sicut ipfa vnio aliter no poteft cxnbcaïi Îquam per proprietatu plenaria coraunkatio#

M 2 nemgt;

9 Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* T)e TheodSBei^a, aduerfu^

nem.quæ tamêiPS A vnione est posterior,ita c 11 â dïfcn'rnen inter hanc perfonalê vntonê 8C sliâ quamuis De/ in creaturis præ/èntiâ,non nifi hac ratione explicare poflunius.

Et pag 4o.Sicut,quid fit vnio animx cS corpore,aliterinteb ligere nôpoffùmus,quamper communican'oncm/llam potent darum antmæ,quas per vniuerfùm corpus exercet,cùm tarnen hæccommun/canoenergiarû fi'raliquid,ipfa vnione pofterius» quæ vnionem Cequiturnca etiam quid fit vnio ilhperConalis diigt; uinæamp;fhumanænaturæ,qua vnum perConaleconiiituunnfci^ renonpofïumus,finehaccommunicationeproprïetatunidïmgt; nænatarx.quxperronaîiterperaffumptamhumanitatem om* nia operatar. Nïhï/ominùs tarnen vnio est aliqjid A L1V D,quàm hxcipCa eft commumcatio. Et tarnen idem dif citnreilê^qijia fi'muïfiunt vnio ôd commumcatio. Etvnioper communicationem, quid Cit, explicatur, Sgt;C hoc eodem modo et/am definitur.

Et pag.tor.Poilremum (Bezx corrigendum) eit, qubd in fola extra vnionem arbitratur nos côiiitueredifcrimen ChrilliaPetro,aurquouisaliorandîo,Äliquoties aûtnuncdi^ ÛS eil, energiam Cbriiii ipCa vnione NATvra PO STBf RI O REM eiJê : niit enim vnio praecessjsse T,energia hxc hominis Cbriiiinon iècuta fuiiîêt : qux vnio non nid per energiam quid dt, dedniri 3Cexplicaripoteil, Hadtenus ille, Beza ergo,cum Nathanaëlemiedicir,fycophantam verb agere vellet,hxc DJacobo Andrex tribuere debuir.

Veriim calumniarum ne adhucquidem finis,Aitenim Be^ ♦ i7„ 1^3, D, lacobum Andrex, Chridum,nuncperaccidens, nunc quad per accidens De um dicere,imb non Deum fed diuinS bo^ minem.Et vtomnino fatis dbiindulgeat, voculam (Quad) cat lumniatur exagitat,dicens eifeo’oipBpipx^p.xHoiiabjpro exco^ gitatum, Sicilië, AtquiDeun bone, quanta eilhuius hominis Vanitas, citiifs profedibclauam Herciili,quambuicveri[atem

extor/

l^.TappumJîbellogt;admonùio. 23 txtórqueas. Etenim finxiflc Bezam ifta per calumniaffl, dudS oftenfum ipfi eft. Sic enitn D. lacobus Andrcæ libro aduerfus ipfum pag.jy.inqm'trFirmiter autem credimus dC doccnms » in Chn'fto vnam,æternam naturalem, veram Sgt;i eflêntialem di-uinitatemgt;qua Chriftus,æterno Patri æqualis amp;nbsp;op.owt^, ab -aeterno Pâtre genitus eft. Ethane dicimus humanitati Chrifti communicatam perfonaliter/icutanimam corpori naturaliter, vt cum diuinitate communesadiones habeat, natura humani^ tatisfemper infra Deitatis naturam fubfidente, Nelt;^ V L L A M ACCIDENTARIAM DIVINITÄT EM fingimus, aut accidentarium D E v M fomniamus, fed Deum in carne mani^ feftatum, Deum incarnatum, Deum aeternum in humanitatc aflumpta,omnia in cœlo,ôd in terra adminiftrantem, aflerimus, quod myfterium omnem humaniingentj captutn excedit.

Et ibidem.

Ex his patet etiam,quam atrox fit calumnia,quath toties c6 tragica exclamatione repetis Beza, amp;nbsp;ledori inculcas,quód di# cis,nosaffi'rmare,Chriftum PER. ACClD ENS tantumeflè Deum.Haec calumnia,ex hypothefi in capite tuo confida pro? cedit,quo fomnias,nos docere,in humanitate Chrifti feparatam quandam c5 diuinitate naturali æqualitatemrquam toties nunc refutauimus,amp;: fimilitudine animæ,ô(f corporis tibi non ingra? ta ad oculum demonftrauimus. Hacc ille. Ex quo rurftis ma? nifeftum eft,Bezam,fi tarn leporem referret, qu’am ea, quae di? cit amp;nbsp;fcribit,putidifsimum mcndacium,nufquam ne quidem in cathedra,a canibus tutum fore.

Quod verb Beza improbe quærir,vbi'nam fuum(quafi) ille Tag,!?* inuenerir,Slt; ab ipfo temer'e excogitatum affirmat,dudum,2lt; his quidem verbis refponfum ipfi eft.

lacobui Andrea ad ^e^am,pag.f}i.

Qiibd verb addit(Beza)hancdefcriptionem nomodbno? uam,fed etiam in Ecclefia Dei inauditâ eflè, quam ipfe,vt pror-

M J fus

94- ^eTbeod!Bes^a aduerßti

fus falfarh repudiated fhultb rnagis mirandum eft.Etcftiitt hattC ego non confinxi aut priipus inueni , (êd ex Gabriele Biel, fcholafticorum non infimo, deferipfî,quam ipfe paulb copio; fi'us.fiC erudite fane explicat.

Qubd ergo in Thoma inuenit Beza,corpus Chrifti nô poffe eflè in plun'bus locis: in Gabriele fuum (quafi) lacobus An^ dreæ inuenit.Hæc etfi tam nbrit Beza, quàm nomen fuum:«# men quia mendacqsemcrgere amp;nbsp;calumniando,(noua quadam ratione) nominis nobilitatem confequi, decrctum ipfi cratjine# ritb in hune modum ifta feribere voluit.

Etfi verb tantus fit reliquarum etiam calumniarumaccr^ uus, vt enumerate easjquam refutare,ferèfit diffi'cilius, vt cû dii» cit:Brentianos fcribere,proprietates diuinitatis humanitatiin (et (e côraunicatasjcarni infitas,pcr fe dC icparatim côfideratas,ho^ mini,tanquâ fubiedo,inhacrere,8C alia propè infinita; tarnen vt dicendo finemfaciamus,generalem iftam folutionem ategpro^ teftationem Brentianorum Colophonislocofubijcere volui.

lacohui ^^Lndrtit ad ^e^^amt'P

Quapropter fcias.Chriftiane Ledlor^quoties in BezxCcrb pto dicfla de accidentario Deo occurrunt, in quibus Beza de Chrifto concionatur ,quiperaccidens tantum fit Deus: qui fit diuinus homo, cuius natura lèorfim fit faefîa oranipotens SC omnipræfens : in quam ita efFufa fit diuinitas Dei, vt fint iccif dêtia abfoluta,6C 'n diuinitate feparata in humanitate Chrifti,etc. amp;nbsp;fi quæ funt fimilia:illa omnia ad nos nihil quicquam pertine^ re,fed eiïc Bezæ figmenta S(Scalumnias,quæ nulla caufa nobis imputantur. Nihil enim horum docemus, (ed damnamus, iralt;. probamus,deteftamur SC execramur hæcportenta opinionum.’

Bezatn kacp nequaqaam Theologum, ied calumniator rem:non Ecclcfig miniftrum,fed perturbatorem: non Philofo-phumTedprxftigiatorem: non Nathanaelcra,fed impofto-rcmeflêjvel ipferaet nos hadenusadmodumluculentierdor c«ic. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E(ß

T^.TafpumJibello^admonitio, 9^

EcG autcm de emendatjone eius pene defperaucrimusiquod canis vctalus non facile alfiiefcat loroaatnen j vt hoe charitatis ofFicium ipfipræfl:emus,ftudiose admonitum volumus, vt nifi deploratusomninófitinifiprorfusin mentem rsprobram tra^ diens, in feipfum defcendat, Sgt;C toties vidus, tandem errorefn agnofcat,fateatur,deprecetur,rcuertatur, óiSdefinat tandem veritati obloqui, confeientiaj eontradicere,atqjadeó Contra ftimulumcalcitrare, Satobftitit hadenus gforiæ Dei, fat damni, fat etiam turbarum dedit Ecclefiæ eins, fat piorum dementaiiit animos. Meminerit ergo tandem, iatn iam ad ra# tionem Deo reddendani vocatum iri.

Qiiod fi Iittus arare, ß in faxis fementcfti nos facere intelli# gamusjdolemus qnidem vicem eiust interea tarnen, vtcunque 11 Ie furere non definat,nos fus deep habituros norit, vtcunque adum agere non ceflêt,noshuiusnon fadlurosfciat.vtcunque oppedere Ecclefijs noftris pergat,nos iam amplius raanum non verterimus, imb non magis de omnibus ipfius nçnîjs QC nugis, quam de ranis païuftribus laboraturos eflè.

Eos verb,qui libellos Bezae, pro thelauro fcilicet carbones, araplexi Ôd admirati hacSenusfunt,(quostarnen paucos opi# nor) circumfpedos eflè decet. Adeb enim libelli eius calum# ni)sfcatent,adeb conuitqs redundant,adeb mendactjs referti funt ,vt aliud practerea in eis vixinuenias.Etfi quid omninb verum illis inert:tarnen adeb infirma,adeb ieiuna,Ianguida adeb, dC elumbiafunt, vt vix liiiritum trahant, vix confirtant, fedquafi' aniraam agant,moxfua (pontecorruitura,vt nunc præteream illud.quod toties,tanquairi firmis éC pcrfpicuis Scri# pturæ veturtatisteftimonîjs, confufata (unt, vt ligna in fyl# uam ferre,at(^oleum;amp;operam perderc voluiflè,videriqueat, qui eam fibi operam refumatZ

- nbsp;nbsp;/’v - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Siitatç

§ 52

^6 T^eThead.^e^a^likeJlo admonitio.

Si itaq^ iitam totiésiani profligatunij totiesexplofum,in fcenamredire denuo confpexerimus,nos,qui impudendam hominisplusCatisnoaimus,nihiÏquidem raorabimur,{èdnec aliudre/pondebimus,quaminud,quodde mufcarumimpro-bitate Poëta olim dixir;

ßt ßpf repulßat ^ßultat morfura tarnen.

Qubd Û obftinato prorüjs animo nonnulfbtanquam in eins verba ÔC Cententiam iiiTati,in omnibus ipfana Ceqai decreuêrcf ne vn a cum ipCo in foueam prxeipites ferantur, vidcndum Ulis eric. Pereat ergoomnincgt;,amp;r fua plane cu/papereat,quidata Opera perire volaeric. Monftratus ett error, deteëîæ dudam inßdiXiVt ne fàlus quidem ipfa (quod aiunO fi velit, feruare eos po fsi[,qui tarn nefandis calumntjs aures patefadunt. Eide bis quidem badienus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-)

Qubd ßquis forte dixcrif,Bezarn à me tradlatum indigne, ei refponfum eßo, libenter fanë me id fateri ôd ingenue. Quis enim effrxnem hominispetulantiam compefcere,pro dignitate

ôd merito eius,poßet,nißtandem Deo vltore ac vingt; dice coherceatur i Amen Amen. Et didt

omnis populus Amen.

Paulus.

rtinamabfeiniantur, ^ui y os contutlant.

.i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

, nbsp;... ’ iC O RRIG END Ai . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. yquot;

Pa^.i m ,s.kg..Tit,l,gn^. ilgt;^iS.proEpiAoh„9,.lc^,f„mMci^. Ibld.IlnH. ieg.iermonci4 devetjgt;isDomni. ji.ii.populum. st. ii.'liabes: 4;. zp.poft priMam^quomodoUadcceelam. fo.ii.oberrat. ssitt dirpeKam,f;tu. eüsi. htbere. ôS.i/.Eriùchtonis. 70.2c.tu. 73gt;S kgepItBitudiais.Scdele,feu, tt.not. ^S.SO.eHtptiui, 7S.}.proen,Iegedidtur. ;rg.ti.difcedeti. Sl.l6eT(^^' nungabunt. «7.25.ibi. pi./.vcrum, sj.i^.rcruni. co.j.Jicat.