-ocr page 1-

HEODOKI

.EZ AE P K O C OK-

?OKTS CHRISTI VE-ritatc,adLuerfus Vbiquitatis commctum, ôc GuilielmiHoldevi conviitia,

RESPONSIO.

^ddita eli re^ponßo altera^ adtterÇus futi-dißimas lacobi ^»dre^ca-lumnioi.

G E N E V Æ, ErST ATHITM

U. L X X XL

-ocr page 2-

-ocr page 3-

T H E O D O R I B E Z Æ

PRO CORPORIS C H R I-fiiveritate aduerffd f’biçiuitatis co-jnentum,^ GutUeltnt Holderi connitia Refpo»ßo.

quidem, Holdcre,ad mihi male-veltuafponte induâusi conduiàus J mihi conui-quantum voles. Mihi veto tum exiftimationem mcS te potiùs quàm verbis, tum vcritatem folidis ar-gumcntis difputando,non rixandôj tueri femper fuitcoftitutum. Quia tarnen lilcntio mco vos in-fultarc tam infolenter video , agam etiam tecum.

1 nonnihil, vt amp;nbsp;quàm vcva in me (cribas, amp;nbsp;quant

I appofitèdifputes,omncsintelligant.

1 Libelli tuiinfcriptio eft, Admonitio de Théo-\ ûoriBczae libcllo aducrfusD. Pappum. Atquifi \ libellus meus cum admonitione tua coferatur,ni-1 hil minus tibi propofitum fuiffcliquebitiquàm vt I argumenta vel Pappituereris ,vel mea refutares, , t^uod fieri tarnen oportuit,vthuicinfcTiptionircs 1 ipfarcfpondcrct. Collcgcrasigiturifta nimirum l iampri'dem.-8i Ofiandri veftigia fequutus,Pappo 1 tuquoquepalpare maluifti,quàm oftentandiin-' genii tuioccaûonem prxtcïite. Seddeboctuo * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a. i).

-ocr page 4-

4 ad hold. CONVITIA

confilio tu vidcris. Hoc autcm egçcoramDeo re[lor,tne in vnam vcntatcm intentum, û quid vel in cuo, vel in cuiufquîm aJccrius fcripto reperif' fern,ex quo mein errore verCari intelligcrem ,vitro fiiiÜe vcritati cefrurum:ncc alis ratione inpri‘ fiina fentenria permancre, quam quod velitis ar-gumcntis vetlra quidem magis acmagis avobis iplis dcftrui, noüra veto connrmari,mihi quidem sdbuc vidcantiir.

Succeditinferiptionitux praefatio Theologici Tubingenüs Collegii nomen præferens, qua me nimirum,quaßCorgonc quadam obicéia,pcr[cr-refacere voIuiRi. Mibi veto non terribile, fed a-mabile potiusfuerit TbcoIogidÇoIIegii amp;qui-demTubingenûs nomen,in quo etßnonnullinuc fedeant parùm xqui, vel potius iniquifbmi niibi iudiceSfvix tarnen mibi perfiiafum fuerit, nul'um eße in eo veritatis amp;nbsp;innocétiae defcnlionilocum rcliéiumgt;NonnuIlis igiturpotius quàm omnibus, amp;nbsp;temporipotius quàm perConis agedum bçcin-’ iuria mibi faéla tribuatiifr quam tarnen à mcrepel lipareß. (^pod ergo Prxfatioms ißius feriptores in ipCo ßatim exordia, tum veteris tum noiiitem-pli (vt loquuntur^üatum feu cond^tionemàfor tuna fufpendunt, vidcrint quàm Tbeologicèid facianttamp;quàm verè quoque fubiiciât,nullos Ec-cleßxinßauratione magisimpediuiße, quàm nos Sacramentarios quos vacant. A'rmpe.vt inquiût, tjuodnegataveracorpofù (Pfinguinis Çhrifltprtfn-tia,Matefiatthominis Chrifit detrahimus. Nam ctiâd tam verum id eßet quàm falûim eß, ramen dete' riorcs adbuc nobis certe atque nocentiores com-perienturAntinomiJegem Deipenitusabolctes:

Liber-

-ocr page 5-

K ESTONS! o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

Libetùni omne toUentes turpis amp;nbsp;honefti difcri-men; Ânabapûftæ vixvïlurnCbriftianæRiicido-gmafabiumreVuaqucntes: TtitheitæDeitatis ef-fentiamdifcerpenccs : noui A.rrian’1 DchatcCbri-fù abtogaines, quibusfi Brentianos adiunxcro, c|uoàBrenùu5 Rccogniücnis pag. 45tamp; 44.di-fcrtis verbis feribat, Deurn non aUtf''' in ChnFtoßm ejfentta,(ÿ‘ |^’)^entiay^^^amin Petro hAbit-ire, nec aliter Chrtjlttm cjuam Petritm implere hoc quot;vnurn e/fe in~ ter PetriimQrChr'lfit»! diferimen, e^uod Dew in Petrum tantum nonnuUaet in Christum vero omnet ßioi froprie/atet effuderit,num iliis iniuiiâ feccro? lino boc ipfum dogma, neque àNeftoriiin naturavurn fcparatione, ncc^uein EffentiaVmm propriciatum confuGonc ab Éuiytbcûs blafpbetnia diferepare contendi,8lt; adbuc coniendo,etiamfi pro Brcntia* nacffuGonc, Kcinniûana nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aftntè fubfti-

tuatur. Nos veto qûnam deCbriiti bumanitatis inaicftatc quicc^uamdeirabimus, qui CbriGû bo-minem ,non quatenus boino eft, ncc qua bomo ipfc cG,(cd quatenus tùS xô^tj) Gc vnitus cft vt etiam \in co fubGftat,nonDiuinüm ( vt cft Petrus vcV e-tiam ÀngeVas quifpiam, quorum nubus cftDeo bvpofiaticè vnitusquot;)acné diu’inifGmum qtiidem, fedverum eG’c amp;nbsp;ætctnum Deumt G vcvoinfefe dibinftè conGdcrctur, Gupra cætcras rcs omîtes creatas,{nmmas,médias amp;nbsp;intimas, eueflumcffe, aeproinde, vtioquunturPatres, fcipfo rcCpeâa ' diucrfo,tummaiorem,tum minorcm effe, cxDei \verbo fentimus Sc docemus i Sed ntf^dt.inqtiiunt, BexAveramChrijlipra/entiainCoena Domini,vt ^ui ta procul Confit corpM abejfeab Mo pane dicat, rjuàm (îuMMî (amp;li à terris Abßmt,}AnQ fatetur Bczajquia Gg 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a.üi.

-ocr page 6-

6 AO HOLD. CORVITIA

corporis Chrifli veritas, cui corpoiis glorißcitio naturaiDjid eftcircG/criptionein, autorcipfomct Chriflo, non adcmit, Si ciiiCdcm turn fupracxlos afcenßojtiim c cxiis reuetfio, ipfc denique S^cri-mentorum finis poflulenr. Sed illud primuni difit Beza , inepciflimè colligi, abcfi’e à Cœni quod à fymbolis Jocorum intcruaJJo abcd'c rciSc Sc vcrc dicitur. Dcindcnegat Bcza fo ncgarc vcram Sc Ulis inimotis principiis, acproindcanalogixfidei confentientem vcri corporis amp;nbsp;fanguinis Cbrifli in Cœoaprxrenciam acque xe/yavicui. Hæc aiircni controucrCta, non connitiaingcrendo, non argumenta propodta partim prxtercundo, partim c-Judendo, /ed dgillatim bona ßde rcccnfcndo, es-pendendo, rolidioribus argumcntis in tiinorcac tremorc Domini linccrè ref'utando , dirimatur oportet : quod Beza fefc pro viribus fiuduilfcte-fiatur ex fuis omnibus fcriptis apparcrc. SedIn' bet ifii Bezx aduerfarii paratam fcilicct idoncam except^onemtnoneffenimirumnos aud ardcs, vtijM non verbi 'Dinini,nec Patrum autoritatti fedPhdoß-phorum,Adedicortim, Rhaorurn, (jramrnaticorumttf mùinflrttfltpugnemM, rjuum tarnen non rneltera Phi- nbsp;nbsp;gt;

loßphi ^uàm Theologtßrnns. Ego verö de illo prio- / rc,id efi,num bumanis rationibus nitainur,poliea / plenius dicam : nunc autem qux (it Ufa poileriot ) crjminatio videamas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Bretius, vt modo dixi,amp;rurfum prolatisiplius nbsp;nbsp;I

verbis o{fendam,inbabitationcm Dcitatisin Chri ' ffohomine,ab ciufdcm in Petro inbabirationc, id elf, bvpoffaticam vnionemah irsfj^inxlt'participa- / tione, hoc vno diferimine dilfinguit, quod Deus nbsp;nbsp;/

in Petrum nonnullas tantum^ in Chrilfum autem /

homP ƒ

-ocr page 7-

KESP ON SX o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7

hominem omnes fuas propnetatesreipfaeffuie-tit. AbhocautetnintolcrabiU dogmate depulfus licobus Andreas, bypoftaticamvnioncm co deamp;-nire capitjC^uod ó X'ojef omnia pet atfumptambu-inanitatcm agat. Ego verb Pappo iftud pofterius in me rcgcrenti,Gc refpondi, vt cpium bumanitas inhocgeneredicendi, vci efbeiens cauraveVin-ftrumentabs effe ftatuatur, neutro modoverutn. id effe oftenderim. Mca enim bxc verba funt do cauCainftrumcntalijNoMerat Chrifliu in cordi-^ui homi»um lateret, vidit ab/intem procul Natha^ ^delem.NHm,lt;juafo,per Hwnamtatis orgMiunii Alibi etiam protub refurreiEtionis exemplum,ôiquç-hui,ntiTO antmn corporis (kiinftrumento,M non potiMt nbsp;nbsp;“DeitittM vnica Omnipotentia^C hrifius

tplim corpus exanime, adiunEla rurfiu illi anima y ex inortuis exdtarit.'Dc caufa verb agente,bxc fubie-ci, ^twd fi in tflis humanitas op er ata eß cum Deita~ te,humanitas certepotiw ptr Deitatem( id eflT)eitatis Virtute^operatajuerit^tjuàm per humanitatem Deltas, nifidicere malitis,animamper oculum (id efl oculi vir^ tute J^uamoculum per animamvidere. Quid ad bxc , verb mci accufatoresî'Mc gry quide ad argumen-\ tipropofita refpondent. Qmdenim refpondere poffint ? Sed qux de efficiente caufa dixi, perinde interpretanturacfiadinftrumentale caufampet-t'merent.- amp;i former interim diffimulat teterrimos

I errorcs, falfambypoftaticx vnionis definitionena ab ipfis extogitatam neceflarib confec^uentes. Sic \enim fiet,vt ncque ó KÔyt ,exccpto inftrumeti cor-, poris motu,ncc bumanitas cpuoquc, vtpote cpix nihil agat,nib à Debate moueatur, per fc cpuiccyua agat taeproinde vnica btvttiufcjue naturx ,tutn , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ä.iüi,

-ocr page 8-

8 AD HOlD.’ CONVITtA

voluntasjtum operatio,quod eft Eutychianoriim, Monophyfitariim j amp;nbsp;Monothclitarum errorisac blafphemiæfundamentiî. Nedeftituti tarnen mei cn'minatoresomni rcfpoufione vidcantnr, audia-mus quid regerant. Cóeludunt vbiquitarü difldl-ui naturas,nifi quocunque loco eft Dcitas (cftau tem vbique amp;nbsp;quidem totaJ codeni ctiam ftatiia-turhumanitas. Huicfalfiftîmæ confequutionirc-lpondens,quæfiu:. Num /eparatiJint pedet 4 capiie, ^Moniam vbt fitntpetiet.,tbi non efleapur. Ad hoe ipli excipiunt hancßmibfudtnern nonxonuenire, ^uoninm DeitiU humanitati per eer turn a’ttjuod coniaÉiuspun-Sumnon contungaturearn totam tota imp/eet. Et hoe quidem pofterius verum cfle fateor, fed Eine cflici nego , ineptam cftè fimi’itudincm, ctfinon quadret per omnia. Satis enirn cft,quód ifta fimi ■ litudinc probetur, coiiifióia eftc polie, quæ tarnen eundem locum non implcant. At ego nunequa-ro quînamfiat,vt partes totum vnuin conftitucn-» tes ) etiam abfque vllo intermedio vinculo coha* rentes,tarnen aliquibus fui partibus vnum amp;nbsp;cun-dem locum non implcant, ncc tarnen proptcrca fcparatæ dicantur. Nempequoniam a'tcrius extra alteram partes porrigantur, fiuc duo inter fcali-quatepus çonncéiantur, vtcollum capifiadiun’ ftum, ftuc totum vnum altcro comprehedatur, vt cprthoracc. Quod fiiniisquæ partibus circun-fcriptis terminantur,boc ciicnit, quanto magis id fatendum eft in Chrifti naturis, quantunilibct hy poftatice vnitis ? quarû vna quum finita fit,quan-uis Dçitate totam illam illuftrantc, fuis tarnenfi-nibus necefl'ario continetur: altera verb quum in-finita fit tota^fic illam fibi vnita continet, vt quan-uisab

-ocr page 9-

RESPONS! o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9

ttisab iUa nunquam fcparetur, minime tarnen illa Wnclndatur/cd extra etiam illam per omnia créa Upcrmect? RcélcenimEuftatbius Antiocbcnus îTbeodoreio citatus. 0?»ni4Cmquit)coft»ff DetUy »uhUo autemcBntinetar-.zï^n ne à corpore quidem fuo. Et Atbanafius. Diuinafÿnc^mx^^inexplicabi-liifoteiia,^ ^u£ templuw[coi:püs videlicet fuu) «owprefce«Jezij conttnet,Q^ illtnc ’vlteüus proccdens,o-mnes ßmul moles amp;nbsp;magnùudtnes comtntns coercet lérmoderatur.Vz Seuerianus. Conf(«lt;/’4f»lt;r corpus : (Quantum stHtem adverbwn attinet, conltrieri «onpoferaf.Vidcrintigitur quamreélè fyllogizent iftius malcdicæ Præfationis feriptores, quumne anima quidembumanæ licet Enitæ,cum corpore fuobypoftaticè vnitæ, fit æepiipatentia llatucn-da. Diftum cnimillud, non veterumpbyfico-tum , inter quos ne nunc quidem decifa eft de fede animæ controucrfva , fed recentium quo-rundam, Animam effe totam in qvialibet corporis parte,vel nulla ratione nitittir, fine ipfius cfl'entia, quanuis nullis organicis partibus,tamcn propric-tatcfuahnitam,fiuc ipfius facultates, nb omnibus certc corporis partibus dift'ufas, fpcclesi velfic intelligendum efl, vt anima in quacûque tandem corporis partecollocanda fit,tota ibi fit, quû nullis parfibus compofitam effe conftet. Recleigitur bSyffenus exquoboe argumentum dcfumpfi,S»lt;a-tiima fcorn»«M»inquit,ea: natur eenecejfitateeorport ad-mixta, non habetpoteflatem extflendivbi^ue, lt;^uomo~ donece]fe e/bdicere, Dettaterntn natufa Garnis tn-cliidii 'Neque nos vcrb,dicetis, includimus. Ea-tcot. Sed quuinbypoftatica vnione tam maneant

-ocr page 10-

IO


AD HOLD. CONVITIA


faluæ proprietates Humanitatis quàm Deitatis, non minus ccrtèà vero aberratiscarnem exornâ-do lecjiitpatentia feu potius infinitate Deitatif, quàm fi Dcitatcm circunfcriptione carnis termi-naretis. Quanto vero minus fubieftiamp;acciden-tium, pr^fertim aducntitiorum coniundionem, con(ecjucturi(îaæt.juipatentia?I[alt;jueadüatuen-dam Chrim carnis vbiquitatem,vix quicquam di’ X cipotuit incptius fimilitudinibus iJJis Jucisamp;b' ternç,amp;carbonis fine fcrriigniti,quas exPatribus derumptas in alienam prorfus fcntcntiam Kcmai-tius detorquet: nid mcndaccs fortaflcfuerûtAn' ge]i,quû refurreifiionem Cbridi ex co probarent, qnod dus corpus in fepulchro non dTeo tcmc rê optauit Paulus didolui vtcflct cum CbridOfà quo ctiam nos pcregrc abeffe dicir quandiu in hoc corpore verfamur: aut ilJudcrc nobis HH amp;ifbe vqluerunt, ilia viûbilitatis Si inuiubilitatis dueb-nitx Si Omnimaieflaticx prxfcntiæ diÛimulata dillinâiionc, Sed de bis bocquidem loco nimiiii^ multa.

Cxterum vPus Pum ctiam Soliifimiliiudinerf diosfuBtin vniuerfum hemis^harium diffundentir, t' tiamßin alipta tantum orhùfutparte confiflat: non vt Solem exæquarê Cbrifii bumanitarifnedumDei-tati.'ü^d vtexemplo à rebm imparibtufumpto,detMn-flrare(i tan ta Solis vis efl,multo magis ad hoc vt Chri' fias ßfl Spiritual: ^^uidem mo do,fid tarnen cerdflime di ejflcactfflmo nobis communicet,(non ad mutua jid/flan-tiarum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aut comrnixtionem vllam efflciendam,

fidvt vera tnde vtta innos inftnuetur)realem Htmn-ni tat is ipfius in terris prafentia minimi re^uiri. Quii^ autem ad bxc mçiacculatores? Deut fmquiuntj

-ocr page 11-

KESTONS! o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Il

ejîtnsfîrnphciffimttm.necpartem habet exirapartem, îm'o ne partem ijaidem habet, nec infiar radiorum dtf-fwdiiHr, SciVicetjAOC eftrcm acu attingcrc, quuvn dcHumanitaùs tj^uantûuisbypoftaûcè cumDei^ titc TtJxôrov vnnæ natura, fuis partibus neceffarib finita amp;. circumfçripta quæïitur,dc ipfiusDeitatis immcnfitate reVponàcrquot;. Sed tarnen ,incpuiunt ,te~ jlatnr Dnminwfe in hocpicro epule 'verumcorpies fangttinemfanm exhiber e.QonccàO',{\ ftcut fpivitua-iis eftbuius cxbibiAonis finis ,ita ctiam fpirituaiis amp;nbsp;nyfticus eius modus ftatuatur. Ergofuhflantia-literadeß',(^orefiiTnititr.'^\e^o.Qj^iamp; enimbc coiii-gentcm i-yucmpiam fcrat, Animai eft, ï-rgo bomo «fl? idem autcmDominus tcfiatur le vcrû amp;nbsp;pai-pabiie corpusbabere: nova perpctubforccumdi* fcipuiis'.fuvfum afcendcrcv aniauntiandainS.Cœ-na moïtcmipfms donee vitimo demuna die è cçiis redeat.itai^ue (puuvavidem ajnicum corpus, tuna nunc in exiis abeffe ,tum nobisiaic in terris dari,

ac proinde co vpuo datur modo adetfe dicatur •. ne mcndaxiiie deprebendatur, cpai eft ipfa veritas, diftinguédus çbprxfetatix duplex modus tails,vt, îalua permanente veribumani fuôcpaeioco ,fuif-(puc diméfionibus circfifcripti corporis Cbrifti nx tura amp;nbsp;fubftaiia, abfens fvmul 8i præfcns dici verè poCsit. Diftingnenda eft ergo prxfcntla Sc abfcn-tia non in a'iam epuidem iliocalem ,inuifvbiiem,in-' finitam ( epuæ epuaiitates veritate bumani corporis cpuantuuisbypcrpby face glorificati, neceffarib de-ilruunt, vtpote non'ûî^çvinx^ fed!)W’nlt;çgt;uoiK.«.) aliam vcrbiocaiem, vifvbilem,amp;. finitana (epuibus epuaii-tatibusfpoiiatum corpus epuantumuis gioriffeatu.


-ocr page 12-

li


AD HO I D. CONViriA


/piritualem amp;nbsp;myfticum, cuius myfterium magnu eifedicit Paulus in Cbriüi Sc Ecclefix fpirituali Sc mydica vnjtione, Sc feciindum qucm ncccorpus Cbrifli muJtipJicari,nccDeitaticocxtedi,necplu-r:bas bmul locis amp;nbsp;non al bi quàm in ca:Iis (latui, ad veram ipfiufmct Mivar'icu/ oportet: alium vero naruræ corporcæ, quocunque loco 8c tempore, neceÛitati ineuitabili coniienienté,yê£i/d/tm^u»/i (inquit beatus martyr Vigilius aduerbis Eutvehe tem) fient à caltó aberat,lt;)uando m terraßdt, itanwic ^uia tn ctelo efl, non efltn terra, qua fides efl (ficonfep fio (fiatholica,qHam ApefloU tradtderunt, martyres re-borauerunt,(fifide les nun cejfiqne euflodtunt,

Qtiidampliüs ? .^^ùrf^inquiunt mei accu fatorcs) B ezarnferai,aduerfiM Adatefiatem Chrifli notam fiertbentem quam euoinentem,huTnanam Chrifitnatura refiufittando Laz.aro,fecundum animam quidem, ve luntatern duntaxat,ficMndu corptu autem, harte vecent accommodafie, Lascare vent for as : dtuinitatem vete refitfettattonis caufiamfuifiei Imo vero quis iflâillo' rum inconûantiam berat, quipaulo arrtècontco-derunt Deitatcm omnia perbumanitatem agere, amp;. nuncDeitatem eße refufeitationis caufam inß-ciantur ? Saltern enim ab illisadiiciSo/am, velali-quid ciufmodi oportuit. Ponamus autem id ab il-Jisitaexprcßumfuißc. Tarnen ne ûc quidem cf-. fugerint incobiantix 8c blafpbemix notam,Er-cnim fi didium voluerunt Humanitärem caufn duntaxat inßrumcntalis rationcm baberc,certc totam cfEcientem caufam in Deitatc coßituide-cer,acproindeafemetipEsdifeedent, vtqiiinuc nbsp;nbsp;ƒ

amplius aliquifi humanitati tribui velint, nem- nbsp;nbsp;nbsp;/

pc escitandi mortui facultatem. Ego vero Ecut /

du3S

-ocr page 13-

R E S P O N S I O. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;13

àuas naturas fie confiderandasdicoin vnampet-

fonam vnitas vt vna tarnen ab altera fuis cflentia-libus proptictatibus diftinfta permaneat, fie c^uo-

lt;|ue ponendas affirmototidenavolûtates Si ener-

glas,ad vnieum excitation's Lazari ^7t«a?xa fie

concurrentes,vt c^uanuis affumpta nacura fubler-

uiat affumenti , tarnen vtraque fecundum fuam

proptietatem per fe agat : Deitate videlicet tllud

quodipfius vnlus proprium eft etficientc, id eft

mottùo v'nam rcftituente-’Humanitate vero quoft

fuumeftagente,animanimirum cum lacbrymis

de Lazaro amp;nbsp;élus familia folicitudine affcâa.Sc

glotiæDeiftudentc, corpore verb Lazarum voce

ciente ex fcpulcbvo.blafpbemiam autem manife-

ftam effe dico excitandi mortuos facultatem altcri

naturx v’iliquamillivnitribuerefqtianturauis'i^

xigt;u Irypollaticè vnitæ}qux fient fola ex nibilo o- gt;

mniacreauit, ita ctiam vità vnica poteft mortuis rellitucrcjiminb ctiam vnica naturae ordinem im-

mutarc, ac ptoindc miracula edere fie propriè ap-pellata. Ldidit igitur fane miraculabomo etiam

ille (neccnimpctfonâ diuidrmus cumNeftorio)

at certè non quatenus bomo fine fecundum Hu-

manitatcm,fedquatenuseftDcus,fiue fecundum

Dcitatem ,ln qua fie fubfiftit,amp; per quam fie ex-

traordinariis donis omnibus fummé èft in fefe

cxornataHumanitas,vttarnen neque cffentia,ne-

■ nbsp;nbsp;quecffcntialibus,acproinàe neceffatib i)«lt;vwy!mur

proprietatibus in Deitatem cuaferit. dSeqvre ad.

i iîludblafpbcmum dogma ftabiliendum facitKe-

1 nbsp;nbsp;mniùanaargutia,quiBrcntianamrealem omniu

1 nbsp;nbsp;Beitatis proprietatum in affumtam carnem effu-

\ nbsp;nbsp;fionemmeritb repudiansjfatetur cpaidem ellen-

1

1

1

i

-ocr page 14-

14 ad h OLD.'x C o N VITIA tiales iJIas propeietates faa fubicéia ( id eft tuis nazuras)nó egvedi, fed vuItnihilominusDcitatis proprietates aäioncs aÛimptx ipfi Humanita-ti tribui, quoquidcm commcnto nihil ahCurdiusi amp;nbsp;Monorhelitarum blafphemiarcouenientiiisdici pote^,pcrindeprofcéiè aciicorpus hoe noflrum, propter ûbi vnitam bypoüaticè animam, cogiiare , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ratioclnari dicas. EtneiHifibicumBczanon

Thcologófimclne Pbilorophoquidem,negotiuin cfTcarbitrctur,audi3nt quos Sc quaJci verbi diub ni interprétés hbi patrones aduocet. Prodcatigi-tar Bezæ de blafphemia aceufato patrocinacuras primus DamafccnuSjquanuis tempore inter multos poûrcmus, tarnen in hoc quidem argumenta fidciplenus, fi quifquatn alius, quem ipfe nobis Kemnitius in primis sudicem iiilit.Isigitur lib.Je Orthodoxa fide tertio, cap.ry. In 'Domino noßrt ■ 1 lefu Chriflo,itiepuit y minaculorum vis er.ittpßm Dei- nbsp;nbsp;nbsp;j

tat is all io : wanuwn autem in mtracn lis eden dis adbi-

bitiOj clrrzelle^cß dtcere ,J^oIo,pnrgator, erat Dums“ ftittttis tplittsalltotipßiis autem athonis effiilnm,Htt-

manaipuidem natura fuit,panumßallf,i;if^u(id Le-profits audiuit, volo : 'Dtuina ‘vero,primii»i mit Infi-

catio' ffLeproßpnrgatto. Irem. In Chnfio Dennis quidem ipfiusalitofidiatna fr omntpotens, Hurna- ' nitatis quot;Verb ea^uanofira natura conuenif.f-effeilum

e/uidem humana ndtura eft iLubdpkellà rnanasprehefa I faertt,^!’attrallat dtuinaverb yi'.bdpttellaßttn'vitam / reuocata.N d’freHtid eß- attud,fr tllud lyuopie abtlto dtuerßm,ffuduis vnus ab alio ( id efi Deus ab homi- nbsp;nbsp;/

T^tffetugineçiueaftnalltone Dei vtde!ice’{id efi qua- / l tenus agit perfonaquat Deus amp;: homo efif ficm. l dV echitmana natura Lat-arti à mortu is excitamt, nee nbsp;nbsp;I ‘

rarßu /

-ocr page 15-

RESPON SlO.

rnrfm diuinapotentia lacrymatur. Nalachryma lt;]Hi~ demfunt ^wada Hummitatüprojgt;rtii,vtta'ver», ettu ißijM eßipfainfefefitbpftens vitA.Y.X. ne quis iftoru tecentem effehunc fcriptorcm,excipiat in multis «iam maximi moment!bailucinatum, audiamus Nyffenum aduerfus Hunomium. Net]ue humtna ’MH«'a,inqu!t,L«j;4TO viuificatf^miïùs iftud Tbeo-'ogiTubingenfes? J nee deßetiacentem inpattbulû ^itentityfedlachrymnejuidemefl hominis (id eft bu-tnanitatis ) propre •.viuautem(ïà eft,Deitatis ) ea ]«« Vere vitt funt, Non nutrit multa hormnum milliA littmunanjendicitrfi ; non accurrit adficum omnipotent fittßas. Et, Ampb!!ocb!us!\lelconienfis,Bafûio tjuoc^ue magno «v'ryfoyoy. Dem fum amp;nbsp;Homo, hitrt^ Mee, Detuvt^ondentmiracultii fiomovtte^Antur^ «ffeOionei. Et ApoWmaris. E/îfcorniMK furgtre à mortuisiDciautem excita«.EtCyriUus. .Qj^owod», ' (inqu!t,bb.!nloan.t,cap.t59.) noneiufdem cumeo trit/itbßantiiii ejui eiufdem natura, habetproprietateet propriwrnenim eftfuprema/uhfiantia,vt mortuospoffit UMificareyCjuod atjualiter Patri att^ue Filio ineft.Vror ptium,!ne\viam,«xwvönTOv: nam aVtoqu! no proce^ ietetCytill!argumentum, Deitatem coeffentia-ltm¥il!!»et!am!ncatnat! ex mortuos Nluibcandt. vittute colligentis. Et idem Cyrillus lib. de Triait.';. .Q»t)inquit,diMino rwodo/ufld funt a Chri^o, ; tun pint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;attribuenda,fid naeuraineffabi

ls(s) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mentem tranf eendenti,V.t alius Cyrillus,

tempe Hicrofolymitanus in Catccbetica oratio-ae Duplexj\nc\a\t,eßChrifiMymoT'tuMejuidemve

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bowjo, ijuatrtduanum autem cadauer fufiitans,’ut

\ DeiM.vtDcus!ncpiamPatri0u»Sai9f,non «^uatenus \ tUbo mo d!u!n!Ü!mus,!d eft,crcatistummisdonis

-ocr page 16-

i6 A-b notD. co-tiviriA.

fupra cxteras resomncs crcatas ineffabiliter cx-^ ornatns. h!on eüigitur hLifphcmus Bcza, quiim fuas cuiquenaturæ proprietates alTem: ifri vcro vidcrint ,cjiiïnam Eutyclietisj amp;nbsp;Monopbvbtanl, SiMonothelitaru ccterrimos errorcs ab inscrisnó ! reuocent, ac proindcpoBeriora faciantprioribus i dctcriora, amp;nbsp;in Gcrmaniam prxfcrtim illas ipfas diuini iudiciipœnas non acccrianr, qux Oricntif impcriijfhis iifdem exortis hxrefibus,perdiderut-

Sed, ialt;iuiunt,hocmodonaturlt;t ChrtlhhiimAMno plM tribuetur^udm Pstro,yyHi(^rThabitamrefufidn-revalutt., ^furgere wfiif. acpromde Bez» nihtltlli prater confen/umç^vocem reltmjuensyfilmmtllumhi' rninüi^uaßin jipofiolorum orddièmcogit, lt;yui(ÿtpft inedendii miraculis ■vtrumyuehabuernnt. Jmb veto audiantipii, (juidpro Beza rerpondeatDamifee-nu.« eodem Ulo loco. Siz^na eUpinquitd ChnSH dminorum humanorumope- i ntm effeêirtx. xitauinnUares efiiyuicin nanttiihfM j fiitturnanenSy contranapoßit eßcere. Nee emmißis i t'rfetgerai G^calefacir^neyit! aipita exficcat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

jQuomodo igt.'ur,y/urn(itiira Dnu efl, q1faclnfejlmlit / rahomo.vnaamp;eAdem bir:p;^c'/^,titminiracu/aeJiderie, I tnmperpeßione^ obtertû Uliu^autem adùcrfns Beta confequutionis fàKîtas indc or}tur,quodaùtoreni fuum Brenciiim fequiiti, Dètkatcm Cbridjbomi- I nis,cum diuinitatc Petri (id cfl deitatem edentiâ' i 1cm carni afl'ümptx oa/^ssnxamp;iitue ^lirvsa.TOaSi’v'rlita) / cum i^'tf^nxît'amp;^smiieiiifdem mpiuaiei, qua üïiBi I quidem homines diuerfa menrura ornaiitur^ Cbti üi vero Humanitas plcnifCimê donara ell, fiue, vt I loquuntur in rcho!is,^ratiam Vnionis cum gratia / J-iabitualiperpctuoconfundiint,quodeliblello- /

rianuia /

-ocr page 17-

rïsponsiö4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r/

tianum dogma in ipfarum naturaru feparatione.

ï.tturfum,cttoremiftumerrore contrario cumu- ,,

iantes,pto creatis donis ficuti dw,in Ghri-»

fto fumma funt,in relic^uis vero fanólis certa,pro-

utDco ’.ibuit, menfura dcEniuntur ) effcntialium

Dcitaiisipfius proprietatum realem in carné GErt. fticffufioncmimaginantur, qux fuit altera Euty-cEetis biafpEemia; cyuam denicpic vt déclinent, ex Scylla in CEarybdin,id eft exEutycEetis blafpEc-tnia,in Monothelitarum impietaté,amp; fefe 8c alios çræcipitât, vnicâ Dcitatis 8i Humanitatis aftionc ftatuentes,8c pcrfonale^roTixsufjut cumnaturalibus cncrgiis confundentes,arbitrati nimirumEomini ttWkodetraEi,(^uodEumanitati fecundumfefc tribuendum negatur. quot;Nccuivcro Brentium ca~ lumniarividcaVjlegatürpag.Kecognit. ipEus 40.

8i ^i.vbi inter cætera Ec fcribit. edtdit mnl

l t« mtracula, edidit ^‘Tetrm'.V tdtt Chrifitufittura^vi \ dit O' Petrm'. Chrifita mortuM (^ßpultm refitrrexit À \ mortuis, afienditincM yPetnu ejuoi]tte refurget À \ ?noTtHM,(è‘ afiendetin citlH,df'‘}ttidem cS coroorefuo in ^ulutrëredaRwtVttUudinPetropenemirMiilP^fjuàm

\ bocinCbrjsïo^iiiedfitr. Dtiii ,Chriilw refurrexitn i nwtuis fuaiplimvirtutetPetrHi ante aliena,Imè,ficut’ \ Chriflui excttatw eft diuinaziirtnte,ita etiamrefurgee \ PetrtM dtHW^tttrtute ; necmimu ipft ejuam ^bri/îo »»-\ tim'eprieftntegt;^uodvhißtdiMnitMdlgt;iftttota, .QMarc \ nebac^MideTO/atione dictpoteft ejuodChrifttu tionlt;!M ttm‘PettM /îtDetwAmbEic eftfcopulus apudquc 1 licet tot iam N eftotianorum naufraglis infamem, \ naucmcynocyne frcgitBrentius.Necenim l CEtifto duntaxat præfens fuitÇnnfc^uam cnim ab-\ cE) ncc Ec duntaxat babitat in GEriEo n t in San-\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b.i.

-ocr page 18-

18 AD HOLD. CONVITIA

Äisjfed in Chriflo vno fiiéius eft caro.-quod difcri men tantum c/}, vtSanüi quidcm rcîiquifintdiui ni,id eft diuinis peculiaribus Ecdeûç donisorna-ti,Chriüus autcm folas fit edentialitcr Deusamp;ho mo.Habemus ergo nunc Brctium fuis ipfus verbis Ncdorianifmi conuiéium , iiui mox fefe in renii eflentiaJium proprietatum,in carnem affum-ptam effafione, Eutycbianil elfe tam abfurdèpre-dft, vt etiam Petro Sc Sanâis omnibus cas, quan-vis impari menfura,communes eße vebt. Hxci-nim funt eins verba eodem loco: èKÓyxnenminffi Jüa ejfcntia ipotentta çp-prafentta habitat m ChriSie, ^uàr» in Petro, item, Dtfcrtmen Chriflt (p- Tetntu» eflßtmendum /Impliciter ab mhabttattone fHij Dti (quod Neßorianum eß) fed a comninnicanone

prietatnm eitttfquod Eutychianum eß.) Ft hm tat» Dei etßfttaej/entiaimple't Tgt;etrum fient rp-hommi’» Chriftum: (quod ft ad lagt;îigt;yciM referas Neßorianiiin eft, fm vero ad ipfam Deitatem duplidterfalfum / eß: autenim indeconfequetur nee Petrum nec / Cbrißum eßentialitcr Dcum eße, aut, ß Chrilluf / cß eßentialiterDeus,Petrum quoquecß'encialiter / Dcum eife ) non tarnen commtrnicat Petro omnetfi^ I proprietatei,fiedtantumnonn»llas. Exhisigirurqui- : uis inteßigere potcß,etiamß HumamtatemChri- ! ßi, cum Eutychete amp;nbsp;Monophyfitis non exorna-mus Deitatis fpoliis, hominem tarnen Cbrißumi nobis ßcuti par eß, non modo fupra fanétosom-nes homines, fed etiam fupra res omnes creatas inclfabiliter, quod attinetaddonain aßumptarn naturam cifufa, amp;prmterea gratia: vnionis refpt’ / óiu,(id eß quatenus hic homo Deus eß Patrütid- / eKf)in ipfoDcitatis foiio collocarhvt ita Chrilhis, I

quem- ƒ

-ocr page 19-

19


KBSroNSlO.


^ucmaimoilura rcCtcloo^uüntur patres ,fit feipto

nomine tnaior,cpiatenus idem homo Deus eli ; Sc

lutfusfcipCoDeo minor,quatcnüs idemiUt ô

Komo cft,f[uantumuis nunc giorificatus,faluis vi-

deiieet manemihus in hypoftatica vnione , turn

natutisjtum naturatum proprictatibusJtac^uc nee

Vetri nee Chtifti humanitas mortuos cxcitauit, (\uoniatn aVioc^üin amp;nbsp;in Petro amp;nbsp;in Chnfto Hu-inanitasinDeitatem commutarciur.'Nam,vt ante oftendimus, vitx tribuédae vis tam eft incommu-nicabiiiter Dcitati propria ,c^uàm xternum amp;nbsp;infinitum,iehoua denit^ue effe.Sed Chriftus homo, etfinon c\uatenushomo,tamé r^uatenus Deus c£t dicitur mortuos excitaretSc ficut pet iSiotM'mv Mt-lav'iiu’.hicHotnoDcusdicitür ,paric^uo(^ue ratio-nc in concreto huicHomini attribuutur proprix

\ itd aftiones, nc perCona videlicet diuidatur: \ in ablirafto veto non item, ne naturx confunda-\ tur. Qua enimrationc Chriftus dixit £c poteilatc \ hibcrc deponendi ahimam (■ua,8i rurfus fumendi \ (Ïua videiieet non aVrena, Sc c^^uidê fux v nius Dei-\ tatis virtute, vpaanuis aft'umtx humanitati vnitx) y cadem Sc fete Sc adios a mortuis cxcitauif.inani \ a\io(\ui futuro argumentoPauii^cyuoChrifti Dci-tatem ex ipfius a mortuis rcfurrciftione initio e-piftoix adKam.euincit. At ïn Vetro mortuos cx-, citante nihiitaïc comperies.Nec enimP ctrus, aut ahus vnrpiam fiue homo Gue Ange\us,ve\ natura-h,vei ahundcGbireaiitetcoiiata virtute, viiaedï-^ \ditmiraquot;cu\a,lt;yuoniamhxc gioria vniusDeitatis eft propria Siincommunicabi\is;tcd(cxceptis mere humanis aQftonibus,veiutiP\ix,P etri.Pauii, amp;nbsp;aiiotum ptedbus, Sc imguæ, adiarumve corpoits \

-ocr page 20-

!

20 AD hol D. CONVI T I A

partium miniderio, quarum rarione dicunturw Gtwffirjjipdi) mercmSnnjKo, Si ^cenvfyyj^fueruntin' ftrumenta,quod Petrus tedacarAci.^. v. 12, Si 4« y. 10. ficutetiamloquiturMarcus cap. ló”. y, :o. Reâc enim Cyril.lib.in Ioan.i.cap.ij7.S:i»ißt,in-quit , nonfMaifedfupertort virtuteßgn» operabantur: Chnfinsverbyi/t virtutum omniutà Dimimu, id ed vt edcntialiter 0eu5. Ex his autem apparet quàm appodtcidiAtbanaliumpro fua fententia citent fccibentem 'n'r Myw non edidtjfe proihgia fepArMm ab ajfumpta natura, fed eiplacmfeper ip fam, in ip/a, cumipfi,potetiamfùam dtuinam exerere.Num enim quicquid amp;nbsp;effentia, Sc fuis proprietatibusabalio didinguitur(dcut in Chrido edÜMo^^aMapabillo quoque feparatur?Et quis nodrum vnquamne- nbsp;nbsp;f

gauit ttyperadumtam carnemager^,quate-nus quidern humanx nature oripfem in atdionibus humanis, cum diuinx vnius naturx diuinisaâio-nibus, ad yJtimum Sseu'J'ptrdvimTiMirpaa conciirrid Sein ipfa quoqueagere,quuin ea aa/zatmeSfiahabi-tet?Sc cum ipCa, quum id quod adumth nunquam dimirertt?Sed quodidi indecodigunt, non minus profetdoabCurdedicitur, quarndcorpus ratione prxditum edecontenderent,quoniam animacor-porihumano vnita, rendbusexternisad rccipien-das rcrum imagines vtitur, Si intra ipdim corpus dta, per corporis organa duos adedus foris exercer, Sc cum corpore, quandiu riuit corpus, con-iunóia perfeucrat.

Quærunt etiam , nißipfa vitamortuie reßitaendt nbsp;nbsp;/

potedioi tpßcarni ChttÜt retpfa fuerttinßta, cur Cp nbsp;nbsp;/

nlifu vtußcam tettes tpfam appellartt.-nempc non / quod duplex cdçpodsic Yjuidcafacultas,rua vide- ƒ licet /

-ocr page 21-

KESPONSIO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II ƒ

Ucctquot;Deitatis xterna amp;nbsp;incrçata,altera vcro creata

in tempore,amp; ina[lumtamcarnem infufa, (quod

falfifsimum efle ex eiufdem Cyrilli 8c aliorum te-ftimoniispauloantèa me citatis liquet fed^KÙ MO«abfllah ei vnigenitM DeifiltMyyna^vi'Xidem Cy-tilluslib.inloan.to. cap. 3. cuiuslaæc verbafunt.

Curo vnigeniti yfabta vtta cAro, «d virtutem vttA tra~ lt;1»R4 f(?, «deóyite non potefl^ à morte fiiperart:^ in no-büfi^la^nteritum a nobts expellii. N on enim Ab^eflab t» vnigtmtui ‘Dei filiM,vnele, ijuia vntu efl CHm carne fua,Ego,tn!jttit,fufcirabo ettmyid ejl, caro^ ijuum affit-MieretMr ab vntgenitofaiia efi Aterna vita viuenSivnde confeijwturtllam à morte non pojfe fitperari,?^ noflram

I faHamnosviitif.care. tinequis putarct banc vim \ viuibcana ipli earn! licet affumtae inbxrere,pruden \ ter addit Cyrdlus ,\dco viuificam effe , non quod I banc qualitatem babeat bbl realiter inbta, ( vt ifti \exiftimant gratiam vnionis cum gratia babituali confundetesfed quoniam vnigenitus Deifilius, (ncmpeóxój^f,in quo vno cum Vatre amp;nbsp;Spiritu S. vita ell') ab illaaffumtaHumanitatc non abftt ,ld cftbypoftatice, non autem vlla qualitate, True ac-cidentalitcr bt e'l vnitus. Sit ig.tur farre Cbrifti Humanitas quab trames Sccanalisipbus^» xof« by-i poftatice in ea babitantis-.culus interuentu, diuina \ Opera fuain nobis fpiritualitct per bdemilli carni \ inbtis,Ó xó;pf, efbeiat. Sed quidbociftosiuuerit'? 1 Qrioniam autem propobtam quxb.ionem de viui-bcand'i bue mortuos in banc vitam reftituendi vit \ tute,ad viuibcationera in xterna vitam iftos traf-tuliffe video, agebac de re amplius etiam aliquid dicamus.'Samboc etiamquçrunt,^ in g«« tioamp;M adnerft, (ueniattfila ^uinitate ChrifiiiuuamHT, b,uj.

-ocr page 22-

21 AD HOLD. CONVITIA

cw carnem eiut cum diuinifate adoremiu, f:-r cur um Kiygt;rrijuumprecamurfäfiho Aïart/tfeparemui. Nem-|gt;equoniam,quum Chriftus itaüt fccundum v tramquenaturam mediator, vt in hoc niediatorii munere,nequeDeltas qiiæfunt Humanitatisjne-queHumanitas quæ funtDeitatisperegerit, ne-que nuncpcragat,funtquidemhacratjonc dil'lin-gucndæ,atnunquam feparandx naturæ, Hacau-tem difiinäionc vtin)ur,vc in adoratione, Hominem quidem cum Verbo conixmgamiis, fed qua-tenns iic Homo eft vt Cit Dcus,Hiimanitatrm veto no quatenus Humanitas, fed qtiatcnus eil reti Dei Humanitas adoreinus. Qua in re vtme ca-lumniari femel H^i delînant, audiant fi übet, qti:d gt;nbsp;ea de're dicat CyrUhisIib.in loaii.z.cap. (fz.in Ii^c verba, Nos adoramiis qiiod feimus. Chnshuado-rantib’M fiipßtrn connumeriit.,e)ut cum Patre ep- Sptrint S.tumub Angeles^uamanobif adoratur. CouenitM-tcmmuacimçhommibusudoruttourm Deo tanyuutfidt* I bit am offerre, ji dorat igittcr etià Chrifi/ts vt hom« ptsP nbsp;nbsp;I

’^uamfaflw eji homo ; adoratur autem femper cu l’atre nbsp;nbsp;j

ei' Spiritu,e/ftoniam ‘Deus verus fecüdum naotram ejlgt; nbsp;nbsp;!

Dicoigitur'blafphemamcdcßrentij doftrinirrii qui pagina Recognit. 2 rttttfica cfr adorav/lt Chnflt dtuinitatis »omine teflatur fe non intelhiefi diuinitatem tpuam fibta Dei in fe ab Afono habuii./ii iquam tempore tncarnationis fibo homtnü commumee-»itiquam impietatem audiamus quam apertcco-üincat Cyril.eodem lih. cap.iq.i. J^tanonadutn-tittasy inquit,fednaturaleshabet régis omnipotttisdb ereat or is adorandtrd Dei ac Domtni dignttate/fpro“ / ptereae^ a nobis ef ab ty4'tgelis adoratur, yuum cent / uihiladorarefiripturapraterfolum DoKtnum‘DeHm : ' . ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuheet.

-ocr page 23-

Kî-SPONSTO.

Surgo exmnftcM ei adnenijfehoi dignitatef ertdnnty tarnen adorandurn ejfeputant -, ( vt docct Btcntius,difcrimen inter Chrifti amp;nbsp;Pétri d'uini-titem in foiaproprietatum Diuinitatis impari cf-fufionc rcaii coniiituens, amp;nbsp;Diuinitatcm non na-turæ fed gratis, viuificantcm ôi adorandam difer-tis verbis conftituens j noncreatoremfed adorantfrecentem ejuendatn Deurn per trnperittamfla-fKenfej.ltcm,iibro'1 beVauri2.T(«»joignorât (imo ignorant amp;nbsp;ignorarc docent Brcntiani) N v l l i p)’orƒ|« natur«, prjster ejnam Dei, adorattonem a Scr»-ptxra tr»t«(,Script«r» eflenimyDorninum Deurn tnum adorabii,^ ei fohferuies.Sicutigitur FtUtu, e^UAnuit Vere adorandiu ,tarnen adorat vt homo (^nos enimyin-^Mit,adorami« quod fcirn'i/)ßc quanuii Detu fecundtî natur am ßt,tarnen Patrem^vt Homo, Deum ßtum Appellat,F.t mot. Siquù humi/tter humanórjue more di-ÜAyDeitattattribuereaudebtty^rurßuquit. excelje i ficut de Deo dicuntur, Humanttati aceommodahit, is 1 natBriW rer«ffi eonßmdet, fl/ di^foßtionem quafaEbui . tfi Lowo, permet. Nbr eft igitur,Brentiani, veftra ' rcalis idiomatum wtvM/ittfiue ? E,t inVib, deteftafide adTbeodofium,^d«rlt;»t«ri't2'fri^en*-trUyetiamßvoceturprimogenitus ,'quod mantfeilißme conuenit HurnanitAtie menßtrA.N um igiturvt hemi-nemadorabimus Irnrnanueleniixibßt. Deliramentum tnim boc eßet,(^ deceptio ac error. 1 n hoc enini nihil ab ys differremus qui ereaturam vltrAfAÜerem ör condi-torem colunt, In fumma igitur, vt nos docet idem

, GytiBusin anatbematifmum oä;auum es apertQ \ diuinarumferipturarumteftimonio, vnAaioratio-\ necolimus Immanuelemßedßecundu ejfentiabtfr

Pft ßliusfaflut (fl bjpqfWiç^tinjoBe cdro : amp;, vtiQ-^

-ocr page 24-

14 ad hold.’ co N V I T I a quiturAtfianafiuSjcofitemurvnica Deivey1gt;inutura, nößparatä à ceirne,/ed incarnata, (p-z/ntcaador attune cum carneßtayadoratnus. Nota eü lîmilitiiJo à multi» patribus vfurpata ,dc coronato amp;nbsp;purpurato Kcge, cuius purpuræ 8i coronx coin unis clt cum ipfo Rege vnica ciuilis adoratio, quanuis corons amp;purpurx non exhibcatur quatcnus purpura eü amp;nbsp;corona, fed (juatenus is qui propnè adoratur, coronaui ilJam amp;nbsp;purpuram gcfiattqiiod (i Jocnm habet in iis quæaccidéntaliter duntaxat côiunciî funt, mulco euidcntiiis fcruandum cfiin iisqux hypofiaticè ScinCeparabiHter funt vnita. Colisréc eertcSdes 8i religioCa adoratio.f^iiid auccm ait de proprio fidei obiefto Cvrillus codcm ad Tlieo-aoûum libella? nbsp;nbsp;nbsp;tanrjuaminvnumnobùÇmtlem,

nrijue etiaminhominemÇid eii,HLtmauitaté ipfain) fides,fidin Deumtendit./}ataralem{non ilium Bren-tianum efFu/jone rcaliproprictatu recenterDfilî- ' catum) amp;nbsp;verum inperfina Deurn. Icclib.de Tria.

Fides non efißmpheiter inhondnem ,fed tn ‘Det na-turam. Sic remittit peccata vnicus elTetnialiccr Deus,e/uod, inijuit rcéèc Cyrillus , nudt ^ui tnttr creaturOSnumereturfacerelicet. Ettaincn bahciß-lius nie hominis poteflatem etiain remittedi peccata, nempe vt Ktlftweumy, quatenus eil verus ille Si eßentialis Deus. Nam alioqui etiani quatenus Homo tollitpeccata vt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pro nobisiamp;remit-

titpeccata,tiini vt Sc pro nollris cJuendis pcccatis mortuus, tum denique vt fux ipfius Deitatisproprium in proinulgando Euagclio iniirumentuni; paftorcsautem peccatarcmittüc vtfeparataiplius I organa, quatenus recondiiationis doéirinam an- 1 puntiantfiiie quatenus plantant tigant. Aiidia- I mus I

-ocr page 25-

RÎSPONSIO.


2-5

mus deniquc iugulatam eiufdé fcriptoris aufto-

titatc iftam, fiue omnia , fiue plures fimullocos

effcnûaliter replentem Omniprçfcnùalcm cavnis realem maieftatem. Po/fe,inquit eodem iibro, »»»-

plereomnia,or tranfireper omnia,^fei^uiin ornnibuii

I nbsp;nbsp;nbsp;concede; altert natura prater Diuinarnm^on ei^uidern.

i nbsp;nbsp;nbsp;Ltinlib.in loan.i.cap. iqr. TV^bcZ/îrz/jit,inquit,

» ßlt;ibite,nihilperpetuum/oli Deo attrtbuetur,fi€reatura I nbsp;nbsp;‘Itio^ue fubHantialtterorper naturarn (.ideftinfui

1 nbsp;nbsp;ipfiusnatura)/lt;i/ciperepofertt quain Deofantfub-

I nnntw/ifer.Etlib.ii.cap.ii. Non ergo carnivt caro I esl,operattenii diuinavirtutem,/èdnatura touKÓjpu I atirtbuimus.

1 Sed 4^it,inquiunti{ii,X'«4niJfM''« cum alteritu co-

I nbsp;nbsp;nbsp;nus Ergoyiibicunijue efidiuina,ibietiam e^r humana.

' nbsp;nbsp;Ylcgo. Hæc enim Mivwviooftt per hypoftatica. vnio-

' nem.in o^ua diftinftx feruaniur turn naturx, turn I nbsp;nbsp;effentiaies earum proprictates,tum naturales wsp'

I 7«clt;«-.acproindenó effufrone real! proprieiatum I vnius naturæ in alteram, quod eft Èuty chianum, I neque wnius biipgt;4fz«,Tic,quod eftMonotheliticum.

I Sed e^ Chrt^io d^t^t omnte pote^ias tn calo in I terra. Qtjis verb noftrumhoc idem non afleruit? I Data eflautem( \nQ^\}int)vt Homini. AlVentior. I Ergo efl eti(tw» humana ipfita natura fltbliantialiter 1 nbsp;nbsp;(I; realiter in cœlo in terra. Id cgovero dixi

I amp;nbsp;dico non minus abfurdc concludi, q^uam ti quis I principem quempiam diceret fuse ditioni coexten di. Hoc refponfumHolderus quidem ridendo c-

I deridendum propinet. Mihl quidem certè potius I nbsp;nbsp;probatur ilia Centurionis fades, tantopere à Chti

1 fto laudata, ptorfus alitet fcntientis, Non fitnti

{

-ocr page 26-

AD HOLD. CONVITIA

nim, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vtteüum meumfubeas,feddie

tantum vtrbum ßnabitur puer meut. Vifibilitct ïciHcctquiantca inniUbiliter apud Ccnturioncm cratfCt Brentianx diüinüioni focus cti ,quam ni-tnirum ille didiccrat. Quid aiitcm hic rurfum Cv-rilius illa Cbritti verba explicans, Caro nihilpro-deilflib.in Ioh.ii.cap. Z2 ? C/jr//^iu,iijquit, aperte bic adfinütficandum nbsp;nbsp;ziiuifieandum nihdprodeß

carnemoHtndtt, inepuantutrt videlicet natura humant caro eH-. QituTn igitur Deitattferuatio attnbuatur, no debetif dti^utt,carnii praßntiam prepterea de/tderare.

Et dcpraefatione quidem iJIa plus fans. Sune ad te venio,Holdere, qiitcum ficagam vtexplu-rimis extra rem in me conicétis conuitiis, pauta qaatdam inicio rcfcllam,non tarn fper Dei grariäd quod egere mc apud eos quibus bene fumnotus jfia refatatione eredam,quam vt quæ tua lit in we çriminandoconfeientia, ac proinde quo fpiritu , impulfus ad mihi conuitiandum acceûeris,omncs intclliganr. Sum igitur tenebno,lucifuga,vcfpcr-tilio,quem etiam amp;nbsp;nominis,amp;patriæ, A-profef-/îonispudeattquod mein duartimquarundambo-miliarum edicione feptimo ante anno editara non T~heodorum Bezam Vezelium, Geneuenfem wi-nifirum, fed INatbanaelcm Nezccliium infcripfc' rim. Magnum profeéioicclus, il pro Graeco nomine Sc Gallico cognoméro, Hebræam vtr^fque appellationem fubûicui,qucd ft tu nefeis, magna harum linguarum infeitiam prodis:/In verono/li, amp;nbsp;tarnen tarn acerbe reprehendis, quod lit tuuw Ingenium demon/iras, quum maximis autoribus, amp;quidéinrefimili facile me tuenpoffim.

enim iam olim amp;nbsp;Philippa Melanchthoni,3c Mar tio^i I

-ocr page 27-

RESTONSIO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17

tinoBucero,vtnc|ueunto ,vt pene Gnt omni ex-

ccptione roaiores, non modo fine reprchenGone,

fed etiam tac'ua faltcm cumbonovum amp;nbsp;piorum

omuium,(^ua’Aumtunccratmaximus numerus,

approbatione bcuit, cur mibi lt;|uoque in re Gmili

noniiceati liicigitur tefe Didymum bauentinum

Thoms Emfero refpondcns infcripGt, St aiicubi

etiam Meianp^sum*. ifte verb fcribens in PCaimos AtetnimPeiinum fe dici voluit: nempe vt pio.do io difGmuiatis fais nominibus,vçnirent inter P a-piftasipfqrutniibri.Mibi vcrb,tpuum vos nec nfi-nusiniufte, nec minus caiiidcpiorû aiioquiprin-cipum, fed à vobis fafcinatoru autoritäre ad cun-

1 nbsp;nbsp;dem Gnem abutamini,nempe vt prius damnernnt

rpuamcpuid doccamusintciiip,atut : cur noniicuc-ritTbeodorum c^uoepucin'biatbanaeicm ,Bezam inbiezecbiumjtranfmutato tantum idiomatc,oc-cuitare,vt quid iamp;i Sacramcnyirii, quos tarn fccu-renonauditos ludsis amp;nbsp;Mabumetanis détériores facitis, doccant, aiiquatenus bominetprius inteWigere poVGnt, quam non auditiv eftris ana-tbematiimis iuç^uientur? \in aiiquid etiam atp-piius dicam .Roidere ? Quis intc confeientiam pauio faitem pudentiorcra no reqoirat,quumboc ipîo tempors,quo bsc in me exap,itares,tuum'Si codemUjLaoniciequitisauratiàSturmcncckpct-fonam emcntitum,in fccnam, ri£um potius quam ftomaebum moturum.prodirc patcreris ?

Sed amp;nbsp;miferumPexam pofteain arebitrieVmum Vit arebimap^iruro transformas,iepidus fane arçu. tator,cui in mentem non venerit, vos iftas potius cœnasadipaies dccere, qui came amp;nbsp;faç^uinc vuitis re ipfa pafei, quum in efu amp;nbsp;porn Coio fpirituaii i Leiaacquiefcat.

-ocr page 28-

â,8 AD HOId. CONVITIA

Sum etiam tibi vetulus cam's. Sim ego vero cants vetulus,quando tü ita vis, modo ne vel aducr-fus lupos mutus, vel bonis allatrans. Vetulum veto molofliim, nccdum profeâo vetulum, mirum fi lafciuiens catulits perterrefecerit.

Ais etiam me alterû iam pedem in cymba Cha-rontis habere. Num quod non alios quàmpoeti-cos inferos credas? Prophana enim ifta funt. Ego verô non tibi,fed Domino mco fto,vel cado, ma-iore vitT mes parte,id eft annis iam triginta doo-bus,per Deigrariam, fie in Ecclefiafticisfuiiftio-nibus tranfaAa,vt cius reddendæ rationem neque defugerim vnquam,ncqu e nunc defugiam.

Denique poëtica etiam ilia quaquot; mini adolcfren tiin medio papatu, no fine multorum etiam alio-qui eruditorum applaufu cxciderunt, amp;quæne-mo priùs quàm ego damnauit, id eft rancidâ illam calomnia tu Holdere, amp;nbsp;feurra ille vefter reponi-tis,quid hoc caufa tua iuuat? lâpridé enim ego eti â nô interpellât’, Ecclefiis hac de re fatiffcci,qua: fi tu obliterari no pateris, meane hçc culpa eft,an vcftrapotius? Tu vero quishabédus esquipoeti-cû nefeio quod phâtafma tories iâ à me eiuratû mi bi exprobras, amp;nbsp;intérim Omnimaieftaticum illud quod Chriftianis Ecclefiis obtrudas,corn cre amp;nbsp;peâcre non definis ?

Sedadrem. Libellum noftrumtibi vifumeft in quatuor veluti fruftula difeerpere, nempe in « ra (qiiaî tarnen ego mei oblitus, alibi fubuertam) verifimilia,falfa, amp;nbsp;calumniofè deprauata: quant diftributioncm ego quoque in hac rcïponuone fequar, vt tibi gratificer.

Dicis igi tur me fvt nbsp;nbsp;nbsp;f^Uertm) tjenfimtl eM-

-ocr page 29-

K£SPOMS1O. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19

ftjfum eJfectrpM ipfum Ckrtfli nan tantumßgnißcari^ ßi tnamvere certo tn CcenaHorniniexhibtri, com numcan,pritßni ejßf. vtram ejl'ererum figntficata-rum cumßgnü coniunütonem. Hae autem ametpß foßea variji modù euerti, Ccio quibus argumciis?

Primïim nbsp;nbsp;nbsp;Solii ßmilitudtnem propo(uertm,^Mi

iw citZo cxißtns^etß tn tcxram ad not non defiendahra-dift fdmenƒ)«» nos caleßtciat; i]uaßmtlttudtne ejualtm , nbsp;nbsp;Chrißi praßnt/am in C œna intelitgam-,abunde demon-

1 /Zi'mim.K.efte profeftb.Nam te iplo teftc fimul amp;nbsp;’ accufatote abfoluot, c^uum fallerc minime veiit, ' \ ac nc poffit c^uidera lt;^ui tpiid Icntiat abunde de-l monftrat. j4t „o«,inquies, eodem tempore. Imb ve-1 to t^uurabac de te ptimum omniu aduetfus V ve~ fpbaium fctibere,lt;|uid aliud egi c^uamboc ipfum, ncmpc vt, exploio veftrx corporalis præreniiæ tnodo,amp; oraliveftrapcrccptionCjSacramentalem \ ilium 8t ftmal Spiritualem, tum prx£entiç,iû pet-i ceptionis modum, verbo Dei, id eft clans amp;nbsp;per-fpicuis Cbtiftianx ftdei deCbrifti veta incarna-tione 8i afcéûone in cçlos articulis,x? f^tov per-* petub ftccleftx Oribodoxx confcnl'u intelleäis, atlt;|ue adeo Sactamentorum naturx St fini penitus confcniientem.ftabilirem? Quod autem attinct ad rclic|ua mca fcripta aduet Cus Vdesbuftum, Bren tium,lacobum Andteam, Selncccerum StPappü, aio amp;nbsp;afùrmo vix vllam extare pagellam in cjtia il-lud ipfumjquam planiffttne amp;c^uam maxtme per -Vpicuea mc beti potuit,bona öl integra tide,vt o-mnis obftutitatis amp;nbsp;Copbifticcs perpetuusboftis, non ftuducrim explicate. Sed tibi nimitum qui duplicem prxfentix Siabfentix modu diftinguete i \elndcis.'jclCcitetc diftimulas,8i Cœnx adionc

-ocr page 30-

50 AD HOLD. CONVITIA cum fymbolis quæin ea cxliibentnr confundis» quidenique in Cœnaexternam corporis aôioné cum eo quod animo amp;nbsp;fide gcritur pcrmifces, id-coque Prjcfcntcjn cfl'c in Cœna Domini ,à vcftris iJlis formuJis,In,Sub,vcl Cum pane amp;nbsp;vinodifccr ncrc non potes, àw/SKT« Screpngnantia videntur, quæ tarnen optime in ter fe conucniunt. Cætcrùni ilia fimilitudine à Solcdcfumpta, noluiffe meàpa ri fed à minore ad maius argumcntari,quum difer tèPappoin eoipCoquc oppugnaslibclîorcfpon-derim, vidcris qua confciétia,defenfione mca dif-fimulata,idein in me rurfum occinas.

. Obiicis deinde quod fcripfcrim non alia ratione frtfentemejfe Chrtfinm in Cana nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fanSii

patri b Mi, id eü tam abfentem ejuàm ^uum non e/fet ia rerurn natura.Imtno verô,Holdere, iftudpofterivs meum no eil^fed tuumgln{rema:amp; vtqua ßdebic quoque mecum agas omnes pcrfpiciant, totum b i ium quem decurtatu citas, ex il'iusaduerfus Pap- i pum fetiptipag.iaq,.profcram. I\!nnr^uamßtmin-fiaatui corpM Domtni effe tn Cœna-, fedfacrameniah- nbsp;nbsp;‘

ter, non realt inextflemia In, S^:b, vel Cum pane : Ù ^er'ein^oena perctpt,fdf/trttuaUttr perfidem,ne» manibui ore.Hoccine vern eti, Holdere, tergi' uer/àri,necaperte loqiii?Dcindeprobans ex Pauli verbis, i. Cor/ro. vefiramiJJam inexitientiamSi perceptionem realem Sc corporalem ip/his eorpo risChriRi,ad veriratem Sacratnenti non re(juiri, hec verba fubiicio.Neefueab/'jue Chrfÿf^itDtnua faliKs aut fides, net^ue Chrefim dtrnidius vUos vn^uam feruautt. Sx hoc confiilt;!u(rurtüo'ri‘rn fidetl^mtuah ef iamtumfinjfepreefentem ( f)'S. rv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ft if tuet nt nbsp;nbsp;i

lojuunturJChrtJhJ-lumanttatimriafcuuramficutnt- ƒ /

-ocr page 31-

RESPON SlÓ.


51


finfideiitiitem/firitualiter nunc efl eadem prAfenSt Ipso -ut/o^MunfarF act Oyfymbolis videlicet va^ natisyt^emautemvhit^ue tureßgnificata, tumfidCf ft) eidemprafentiie facramentaln «c ^^irttualis perce-pttonifmodo.Hxc igitur mea verba funt: hoc meu irgumcntum,cuius vel autecedens conexum ,aut

1 totumautaUc^uatenus,vclnegare,veldiftingucre* ' velconcedere lt;^uum debuerisnamen nulla ex par-\ te atiingis.Et certe totum concédas neceffc eft, ni \ ClAtiftianiVmum eiurate velis. Supcreratergo vt j I iftud ex illoconfequi negates. Vndecuneyue veto \ id confequatur, Paulus id aperte dlcit,eande efea. i manducaffe patres, St eundem potum bibifl'e , ic I hunc potum ( ergo amp;nbsp;clbum) tellatur fuiffe Chri-\ hum. Inde verb efheitur necctTaribjnon illos fim-plicitcT Inter fe,red nobiCcuna in rei Sacramctalis,

'gt; id eft Chrifti perceptionc conferri, nlftfortafsis \ lifts c^uidem prçbitum fuiffe Chrlftum,nobis vero ‘ non eundem Chrlftum In noul fœdcrls Sacrame-; tls præberl veils. Et Àuguftlno quid facies,qui, « i parianojirityVtflgniidiuerJafutff'e difertedicitpatrua facramenfa. Stat igitur conclufio mea,qua vtrobi-que eandem effe rem ftgnlflcatam,nempe Chril^ . totumftdem elus perciplendx Inftcumentum, ne-pc ftdem; eundem præfentlæ rel ftgniftcatç modu, nempe facramentalé ■. eundc deniq; perceptlonis tnodum,ncmpe fpirltualem ftatuo. Quihtlgltur, vt quod de præfentla dixl, tu ad abfentlam trahas? ^^«WM,lnquics yinexiflentit prt/intiamvtrin^ue to/Zw. Concedo. Scdlta vt practerlre nondebucris' diVcrlmé quod In præfentlq lftlus,elufdem alioqui generis accommodatlone eft à me expreffumt né-' pe quod patres Ipfam quldem carnem,non tamca

-ocr page 32-

jZ AD hold. CONVITIA

vt rcipfaiamcxiftentem participabant.acproinje ius tantum inillam nafcituram fibi acquirebant: nobis veroilJa vtiam exittenStfimili tarnen effcâu vtrinqueconimunicatur.Nam amp;iniiurefibiinii-lam nafcituram acquifto, inde quicquid ad faluté requircbatur,hauferunr,amp;nos ipCtus iam reipfi exiftentis compotes fafti,in eadem feruamur. Ab-crat igitur à cçlo Si à patribus caro Chriüi eflèntia •rcali,quia nonduerat crcata,à nobis autétbed ta-tùm Jocorum interuallo;amp; tamé, tum ilJis aderat, turn nobis adcft,lpirifuaJi viuifïcaquc tumprüfen tia tum perceptions per fidé, cuius vis amp;nbsp;eßiacia in co quodpromittitapprcbendendo,nequetcm-poruni,nequclocoruminteruallisimpeditur.

Sed ne illud quidem concoquere potes, quoJ fcripTerim, mhila/iudin Sacramentirt^uàminlimpli ■ ci verbaprxberi nbsp;nbsp;nbsp;credentibns acapi. Nempe qiiod nbsp;nbsp;nbsp;/

ad rem atcinet,tum verbo Cimpliciftum racramtn- I tis {ignißcatam f ipfum videlicet Chridum. Nam / alioqui ïiccine inCanire nos putas, vtnegemusia / Sacramentis aliquidpræberi amplius quam in ver / bo, Cymbola videlicet Cacra, ritibus etiampecalia-ribus adiunéia ? Illud autem ab iis negarinonmi' ramurqui in verbo quidc(implicibeneßciaChri üiab ipfo ChriHo, in facramentis veto indigné fumtis CbriHum à fuis beneßeiis feparant.

autem ex Dei verbo neque abCque ipfo fundo fru étus, neque fundum ipCum abfqucfruâibusper-cipialßrinamus, Etneprimi vel foli ßc fentire vb deamur,ageduni fit etiam tibi blafphemus Hicro- i nymus qui (^araemChrifii(fr /anguineait,yiiatigt; I verbum Deiaudimusinaurernoflraifundt. Quidau- / rem Ongenes, quern ncmo ccrtê vt hic quoque ƒ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;errantem /

-ocr page 33-

Respons I o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3}

ernntetn rcprehcdh?S»yi»p««’'gt;'nquii,Clt;»r»'t/«rt», tiofilumin Sacravtentü ,/êd eMrn ‘juni'nfideliterDei vtrbnmuem Kuguftinus? i^dvo-bit plui (jfe videtnr^rtrbwn Dei,an nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ChriflüSi

veram vullis refpondere ■, dicetis cfuodnen minus ßt verbum Det.Loc^ui verb Àuguftrnum non de ipfo ChtilVi corpore in fua cflenûa, fed SacvameraVitcr confidetaro, resipfadcinonû.rat,amp; quæiUoïoco fubiiciuntur. Den'icprcqunmvosipficontendi-

\ ris caput lolran. fextum ad Sacramentum Cœnæ l Ûonnni non pertinere , an non carnem Chrifti \ raanducari, amp;nbsp;fanguincm bibi, fimpVici c^uoc^uc \ verbo fatemini?

\ nbsp;nbsp;nbsp;Docet piæterca Beia,incluis, non mugis adeße

\ corpMi (^ßnguinem Chrtsît cam pane vtno Coena. \ ejuàm fangmnem eiiu cum a(]ua baptifmi, tjui tantum ! fignificatus fil, AgnoVeo iVia priora.poftcrius autem iltud,^«» ravrùw /ignificatM ßt.tuüm efle dico,amp;pc-nirus commentirium. Veramautenr effenoftram fentcniiain, priroum ex co ptobo, tpubd Cbriftus nonnifilotus à nobis perceptus , idtyue fpirituali-ter, amp;L per bdem, nobis fit feruator : ac proindc, c^^uanuisaVu (ymboVica fignificatione, (nempe vt temifsionis peccatorum, amp;nbsp;rcgencrationis ïaua-crum) tarnen noû minus fit, tumfimpVicis vevbi, lum baptiCmi materia intrinfeca, eyuàm Cœnæ Üomini.tt certè Cbritio inBaptifmo «■vs-ttupnö^,)^ ex Spiritu renatci, bC

. Cbritbi iiiUucte,non minoris e(b momenti, c^uara Cbrifticarncmmanducarc 8c fanguincm bibere,

1 îcipfi concorporati. Qubdfi Patrum ctiam au-\ ftoritatem reepairis, meminifle te oportuit cius I tpiod beda rpioc^ue ex Augubino citât, nempe. \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c-l-

-ocr page 34-

}4 Ab HOLD. CON VI TIA eredentes (xrbaptifmu fieri corporis (fir fianguinis Chrt-fit participes Itcet tpui bapuzantuf ^ad altertm facrA~ mentis nempe Eucharifitia percepttonetn non pent-nermt.

QuidpIuraPjSfz,-«, \ncpfi\3lt;ifiittsariM^provenini-peratere Chrtfiofiatua eitsscollocatAmo funtpotius ûatuinj vocandi,Holdere, qui,Ciue Lutbero,fine BrentiojCiue alio quopia auéiorc, Si ipfa vcritatf, ac trcccntoru minimiimannoru veteris Ecclefiie biftoria réclamante, fecundum Domini præceptû de nullis imaginibus relip:ioijis caufa, ûuefaciedis Hue colendisjintercxremonialiapraecepta recen-fent. Iftud autem quod tu calumniaris, (ic habet. Vos veftra quadam peciiliari Logica prorfus à-oii^igt;^rigt;,ûc colligcrc conrueui(Hs,_^ttnd/goèpA-nemtUttrn come dune, (fir vinum illud btbunt, retfrmt corporis Qrfiangfttnis ‘Dornsni. Etgofitmuntetiaipfian Domini corpses (firipfitmfisnguinem.Nos autem hanc conclubonem non admitcimus. Reos enimillos iieri corporis Sc fanguinis Domini d cimus, turn quod corpus Si /anguincm Domini non minus vcrèlibipræbita, quam pancm ilium amp;vinumil' Iud,(quanuis diucriaratione bxc nimirum corpo ris organis ,illa vero Ipiritualitcr per ßdem fu-menda)ruaincredulitatcrepudiarint.'deindeqaoil facroruni fymbolorum, ipliuCquemenfxDomini prophanatioin Chriiium ipfum redundec: lieut, qui CxDris liatuam violauit, in ipCum Cxfarem pcccaÜcmcrito cenfetur.Hoccine vero efl, Hoiquot; derCfCbriflum in flatuam tranrmutare,3C non tu porius manifefle calumniaris? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:

Denique, hue vfque, inquis, progreditur fleti / vt dicar, ChriLlum etsamfipojfictcorpore fiao adefi, / tamtti ■

-ocr page 35-

RES P-O N S ID.

3S

tumtnhocvelle nonpoffe. Imóhocdocuit amp;nbsp;docct Bcii,non vcUeDeum quicquid poteft î Sc Dcum muka non poUc,vtnon pofte mutari,mori, men-tiri, ncc tarnen proptcrca O mnipotentcm cfle de-finctc, quoniam ha’c pofte, non fit potentiæ, fed infitmitatis,atque aded vitij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sed Siiftud

'iocct Beta,quædam Dcum no pofte veile ex wo-, cuiufmodi eft iftud de quo nunc agimus;

finumenrm Deus hoc ftatucrit, vt omne corpus humanumfuis organicis partibus conftet,acpro-inde vnico femel fuo loco comprehendatutfitém-

I t^ue vt tale corpus humanum in xternurti J naheatf cut corpori gloriav^lt;pult;nxw, non tWTii^uow,»* naturam ac proinde dimenftonem accircumfcri-1 ptloncmieffentlalcm videlicet ipftus proprictatej tionadcm\t)nonpofl’cDeum proptcrca contrariu nunc veile rid cftvclhoc corpus abolerc,quod i perpetuum efl'e femel voluit, quoniamà feipfo \ dftsidcre non poteft ; v el faccre vt fit fimul corpus ; amp;nbsp;non corpus,quantitate prlt;jditum,amp; quantitatis cxpcts,fiuc fmitumfimul amp;nbsp;non finitum,locale Sc tionlocalc , quoniam fimul contradlGtoria veilej '1 hue mentitinon poteft. Hoccine verb eft. Omni-\ potcntiamDcodetrahcre?

\ Et hæc quidem funt magna ilia fcelera propter \ qux clamitasHoldere, Beaam quot;jeretginii a-\ jiur» s fureft'.eiuabmfeUff féÂcre;vnumpedem tn cal-\ cti),altertimtn pelai hahere.-Proteo^ ^hameleontemtf . tdbJiorer« ejfe •. calidumßmul frtgtdum ex vno ore eflarerurgtHer/ài'ii/îwipI’nü/rfci/trate wjilitiorè abatii

\ deni^ne alteram ejjè Luctanum.ïAi Vunt ctiim ftofcu-\ liquibus dura infamiam mibi coriciliare ftudes* \ ’dderisncipfelibi potius exils corollam texueris \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C.i).

-ocr page 36-

AD hold, con VI TI a

Saltern vero vel leuiffimo quopiam argumento noftram fententiam refutaflet Holdcrus: qiii tame quum nonnulla patruni, ex Papilhrum certe la-cunis fiaufta tc/iiinoma nobis propinet, eaiplafide qua iIJi ad fuam tranfTubftantiationcm confir-mandam iis abutuntur, age,quantum bic quoque ballucinctiir,ofiendamus. Sedrem conferamin pauca,nc vel lclt;3:oris,vel meo ipfius otio abutar.

Citatur ab ifiis Auguftini locus vbi dpi in pane lt;juodpependitin cruce. Et quis aliud cor pus pro re Sacramenti côllitu!t,(juàm illud ipCum vnicum Cbrilli corpus ? quis facramentalcm inanem vnquani e(lc dixit prxbitionem , (i quidipH^ Cbrillusia panedd c{l,præbitopanis fyniiiolocra d3t,rpeäetur?Quisbanc prxbitionem'ed’evanam docuit, ûquis vnicum iliiid apprebendendi Chrißi in{irumentum,nempe (ide,aßerat? Sed quod rnk Holdcrus népe cû'encialitcr ln,Sub,vcI Cum pane reale Cbriüi corpnsadeßc, amp;nbsp;corporis organofu tni, abût vt Augullino, ve cuiquam patrum ante inaeéiam Tranllubtlantiationemin mentem yt-nerit. Q^id enim ait alibi Augudinus CuUpbus in-terpres,nempein Pf.caS-.Non hoccorpm^Hodvi^ tis^comefiurie/la: ne^fueptnp^usnembtbituri,ijuentllgt; effitndent.Myflerinm e[i tjuodvebic dtco,^uodfi[j(ii-ttiabter intellexeritÿ, viatfitabie.

Idem tarnen contra aduerfa.Legislib.a.cap-y in quit Chrtfiurnnobis tradere /ham carnen mand»' can darn, Qr bibendum fnumfdnguinem, yuemfideheit' de cp- orefafiipiarnMt. Nempe ßdcli corde fpiritua-liter; ore veto Cacramentalitcr. Quid enim addd Augu(l?Id nimiru quod tu afîucèprçteri(li,nen!p( I islam erb masidncationem ejjc figurat 'e intelbgininogt; j ^uïd

-ocr page 37-

KE s P ON SI o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;57

^uo/lalioij/nwfit hombtltM carmm ederef reipfani-mirum amp;nbsp;ore,vt vuk’.s) ijuamperimere : ^ fangM-nmyotafe,(!j)ttimf:iniereyvt ctiam iib.5. cap.10. de doftrinaCbriftiana difettc exponir. Qnis igitur te non vidct Holdere , vel ifta maliriosc,-quod tu mihiimmerito tribuis,citarc,vel aliéna fide patres çroferrc,c|uos ex Colis indieibus noueris?

Tbeopbylaftilocum, inquodicit, pantm^KÜn «liarifanclificarur , »on effe re^fiOTtdentemfiguramyfid tpfùmeorpHi, vide qua fide proferas. Omittis cnim particulam exclufiuatn S O L v MjquçinTbcopby-ladoBafilienfis Bibliotbecæ extat. Qpiscnimfa-etamentaeffe ttrïiTUTra. negarit, quod tories apud patres repctitur?ïXf non nuda', inquies. Concedo. Tune veto nuda non funt quum id quod ugnifi-catur,rcipfa datuf.fidc nimirtim fpiritualitcr j)er-cipicndû,quumblc cibus fit non dentis,fed metis.

Cliry foftomus ait, Cnon fide falnm ,fed rapfianosinvnam fecummaffamredigete, corpM ‘DUMwejJicere.'Num igirur vis,Holdere,nofira corpora cum corpore Cbrifti reipfa, fubftantlaliter coalcfccre,imoipfummet Cbriftl corpus cffcntla-le fieri? ac non poûùs agnofeis veram quldem,fed fpiritualcmacmyfiicam cffcLcclefix cumCbri-fio concorporationem ? Quod quum itafit, quo pudore audes aliam panis ôc corporis quam facra-mentalem cóiundlionem, amp;nbsp;aliam quam fpirit'ua-lemeiufdemfumtionem ftatucrc? quot;Secoue obftat, quodid no fide fo\ùm,fcd reipfa fieri dicatur*. quu his verbis non aliud fignificctur quam reipfa per-

\ cipiin CœnaDomini, quod fide apprcbendimusi \ nbsp;nbsp;id quod non euenit in iis,qux fie credimus, vt ad-

1 nbsp;bue tpcrcmus,\ cluti tedundum aduentum D omi

c.iVi.

-ocr page 38-

^8 AD HOLD. CONVITIA pi,vitamçtcrnarn,amp;c3s omnes ingcnerepromiï-fiones, quanim cxitum fxpcjij fide pctimus, fuo tantum tempore reipfa illas adepturi.

Idem Cfiryfoflomiis ait, ipfumz’idex, ipfimtan-gistipßtm cemedisfOi tioïfrum accipitcorpus Domini-c»m,‘Csirnem etus lingua conttngisJf.hiafuntvejiMii quedingreditur corpus Domini. Ego vcro miror atcprxtcritum quod ait idem aiiftor in Homilit de Encoeniis, 'Videspanem, mdesvintim^abfif. Et quod/cribit non femcl Auguihnempe, Corpus Çhriiliconfide interram cadere, alette adeo corfusni. Qilis vcro talcs loquutiones non agnofcat elle fa-cratrientalcs, qiiibiis qnod figiiofuni edjdcirco de fe fî^nifîcata diciTvr,vt facramenralis /ignifiea-tio mintmeinanis ede lignißcctiir : non autcm,vt ycl pexCentia, veJperccptio cins ftaruatur, quæamp; carnis veritatem tollat, amp;nbsp;fieramenrorumiieqi'e nature,ncquc fini Sc fcopo rcfpondeat?Ncccnini hçc Sacramenta inRituta funt,vf fubRantie reipR Re contingentes corpus reale ex pInribus realitct) fnaque^fubRantia Rmul inndlis conflefur,fc(lvt mvRicS ac f}-gt;irittiale CbriRi corpus ( Eccicda videlicet) rpiritu ChriRi, per (idem vcrccommuni-caticapitisvc^etctur,vtdefcrihit ApoRoIus diui-nifsimeEpber.4.i2.amp;^.^z.ÿtCoIolEz.9. amp;nbsp;Corinth.It. ti^. Alioqui Rpropriê amp;nbsp;cRcntialitercor' pns ipRim ChriRi vultis vidcri in pane,' qiiorfuia iRa realispra£-rentia,quain tarnen Omnimaieflati-cam,ScinuiCibRem etie vultis ? Quæautcm ritio eR vifusin iRis myReriis eadem quoque eRtaSioii dcguRus,amp;efus acpotuSi

citas præterea ex eodcm patre, Carniiiss ■ Çhrtfiiuosalt, (p-ettu carnemperquam(ideR, cuius j

rcfpccloi

-ocr page 39-

KE s PO US I o,

tefpeâujfiue Cecundum quam,vt c::plicatur Heb«

i.14.') co^nlt;ftgt;« «o^lt;r yàt/î« eß, nobis concedi, nib'A

iftimvcbram confubitantiationem rea'.ena iuuat, nifi vubis eùam carncm iUam in alimentum cor-poreû nobis cedete , aç pvoinde reaVuer intra nos concoqui.Ôt in feCe deperire.

Eadem eli cxpVxatio eins , c^uod ex Leone de-promis,Ore nbsp;nbsp;nbsp;quod corde creditur. Nam amp;nbsp;idem

Lco dicit,non aliud ugt tjla corporis ô“ fingutnis Domini partictpatione ,quam vt in ewn quern accepirnin tranfiamss .fe^ettm ipirtcu q;' carne guitemus,»« quo commortuiyconjepultt q/ conre^àfcitaitfùrnus. Num id veto reairter Si effcntiaVimodo, ac non potins fpi-tituaiiper bdé rationc? Et idem Leo Qvtiam olim Gardinero refpodit Petrus iiie Martyr,bcatæ mc-morixjcx lt;300 difeere ift.a omma debuifti, Hoidc-te'jiiVos obiure,at,i5MJ ore indigna carnem Dornim ac~ cipientesyfingumern eine eJefhw^trtnf. c^uodfi de reaii amp;fubftantia'd per os rci ipfius fumptione interpre tari perças ,rca\itct fane corpus Domini exangue in pane datueris, vt {anguincm corporis experte in cabce.

Sed ScGrcçoriumibumKomanû profers, qut feripferit, finguinem ^gni non tantum ore corporis, ßd etiam ore cord« haurtri. nempe non tantum ore facramentaiiter, fed ctiam per fidem fpirituaVitep percipi.

Sed aitT ertuWianus, Carnemnoiiram quot;jefii corpore ©• Jànguine CbriJH, vtanima de ’Deoßgtnetur, Num tu veroxl ore fumt,ftc ventricuXo concorpi't carncm Scfançuinemipfum Cbridi putas^ num ' etiamDeitate rcaVrtcr animasnodras façinari^ S'v \ nbsp;nbsp;boc arbttrafts,nemo CV\rtö.ianus,ex T ranffubft %-

-ocr page 40-

40 ad h o LV. co N V I T I A tistonbiis quidcm,tccum difputandiim cenfuent SupereÛ ergo vt Tei tull anus ipCius Cbridi velii’ gia fcquutus, carnem Si fangiiinc vocaritillacor-porea amp;nbsp;matcriata panis illiiis Sivini illius fymbo-13,lt;]uar corpore fumuntiir, non vt res communes ad huius vitx vfnm, fed vt intos anima fpiritualr terperhdem fucciim xternsE vitx cxipfoCbriüo peropiat. Id autcniita efl'c apparcc ex iisejuxprç-ceduntcoipfo loco, vbi aquam baptifmi quo cot pus abluitur confert cum eo quod per aquaipfacn vere figni{îcatur,nempeCbriüi languineanimsm cmaculante : itemque ex eo quod ait etiam apcr-rius in bbro de carnis refur.-edione, Chrtflum vi-^ehcetcarnem frilum, ejje audtrtt deuorandum,rnni-nandum intelleilu.fide dentfjue di^erendum. I\^on eua cuamus igitvr Cacramentafied iJJum ab AupuHino ' prudentcr obferuatum fcopuhitn cauemus, neb' I gna pro rebus iignidcatis accipiamus,quodexttc- ƒ mi fluporis eûcteüatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

alia rerponbione indigetiUud Anibrofiiad i Theqdobum, Quomodahuiufinodi mant^uilifiipiei ƒ iDommi corpttr: Si iJIud CyrilUjA/^ar 'vtM}nus.,t]tttCgt;t I nemtUam ^gufiamu^tOrrnanducamus. Corporis e- nbsp;ƒ

nim amp;nbsp;fanguinis iUius taiium Sc guidum non cO' I venire nofl-rorumcorporum fenlibus ipTefenfus I demonilrat, nccipb TranlTubfiâtiatorcsdixcrint, I vtpote qui aecidentium qualitatcs pcrmancredo- / ccant, vt TÜfaafiui^afictf amp;nbsp;edcMTvmajof alioquireal'S nbsp;nbsp;I

amp; cH'cntialis horror tollatur. Supereltcrgovt quodforisßcin fignoru fumptionc, ad rem ipfant I qua: intus fit fpirituahter per bdem idcirco tranf- / , fcratur,vt.Sacramcntivcritasitaranciatur. I Et ex his quidem Holdere, non rccufo quin I

omnes

-ocr page 41-

RE s P o N s IO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4t

omnes doâi fimul amp;nbsp;pii diiudicent, vtrî cSueniat fanatici nomen quod mihi attribuis, amp;nbsp;cuius fen-tentiaveritati, amp;nbsp;eriiditæ vetuftatis autoritati répugner.

I)e verißtnilibui.

Tu igitur,Holdere,non tantiim vera,fed ctiatn vcrifimilta inmepiitafli rcprchcndcnda : er quo efficitur ne verifimilcs quidera efle tuas reprehen fioncs,veris vcrHlmiHbus oppofitas. Sed ad rc, nepro conuitiis vidcar iocos reponere. Verifimi liavocas quæprobabilitatem aliquam veri fpe-cicm vel habeant,vcl habere certe vidcätur:caquc duplici3,ncmpepartim ex philofophicisprincipi’S à me incpto,abfurdo,cranb Theologo, imo etiam eximpiis Poctis aduerfus piam doéftinâ de Chri-fti perfona amp;nbsp;facra eius Cœna collcfta, conquifi-t3,amp;amplificata.’partim ex aliquibusScripturæ phrafibuSjCum quibus illa videntur pugnare, amp;nbsp;ex aliquot fidei articulis,non refte explicatis dcfum-pta. Et fuam quidé laudem philofophiæ relinquis, fedadiecta conditione.vt intrafuos fines mancat, amp;nbsp;verho Dei regi fe finat, quod ipfemet alicubi fcripferim. Accipio conditionem, amp;nbsp;paucis tecum tranfigam.Oftende vel apicem ex facris literis yn-de conftet , vel ante, vel poft glorificationem cifentiale corpus Chridi vllam phyfici corporis proprietatem abiecifle. Demonlira coipori Chrifti quidquam ex phyficis principiis affinxiffe me,quod ei, quale nobis facris literis deferibitur, necelTario non cóucniat,amp; viceris.Sin minus tute faliifsimS dc perfona Chrifti amp;nbsp;facra ipfius Cœna

-ocr page 42-

AD HOLtgt;. CON VITIA

doflrinam a^noCce ?i emcnda.Non igitur Tbeo-logiamphyltcisprincipiis fubi;cio,qaum nilurali, quanttimnis hyperpbYÜcis donis inctfabiliterglo rißcato Cbridi coiporc,cx facris lirerispr^e^uppo fifOj naturales elfcnTialea ipfaisvericor’ poris proprietates tucor,vtpotc quf nullis hypcr^ phyftcis toi 3tiir,rcd exorncfiir,At qiiû pro bypcr-pbybcis,argt;tipbvrtca effentialia fùbûituitis,3n non amp;nbsp;vcrbo Dct ßrnul amp;nbsp;pbyücis legibus rcpiignatis:' Sed nulh certê necefsitate probSda mea CuCcipio, quæ nullo ne Jeinfsimo quidcm argumentortfu* tafti.Satis enim eüc exiflintafli, li pro omni ratio-ne tuas iftas cxclamationes (’iihiiceres, 0 dmnum ingtnium. Oacumen hominic, Q“exyuißtumtudictnm. Ceäantomnes Phtlofiphi poeta. Enimuero, Holdere,hoccineefi rcrp6dcre,an tergiuerrari?Acidis patrum luäioritaccs de quibuspoitea ngillatima- i gam. Nunc vt vcl exei ornnes perlpiciant ,egóne an tu potiùs,amp; vcrbo diuiiio, 3e patrü auéioritatc abutaris de illispriiicipiis bgillacim dicamus.Suiit aurem i/ta.

J. Omnevervm corpus humanum ed in loco, 2. Omnecorpuse{lQytantum,dimenfutn,cir-cumrcriptum,ßnitum,vifibile,p3lpabile.

Quxalicui rei faut propria quarto modo, re‘ ipfa communicari difp irato non poiTunt.

Idem fubiedium non potell fimul eßebnitä ■ ik inbnitum, circumreriptum Si indrcumrcriptU, vißbile Scinaißbile.

Iflane tu vero fimp]!citeramp; in vnjuerrutn,af-brmatis videlicet ie/7rfgt;a7/xe/e,in{ici3berts? Nequa-quam,opinor, tarn procul omnes vereeSdix bnes tra filieris, Supereü ergo vt Chrifiicorpus abiûis , regiilif

-ocr page 43-

Rts P ON SI o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45

tcgulis exciphs. Sed quo iure gt;nbsp;Phyfico ccrtè oc-

quaquam. Ergo née diuino. Hic enim itacoCen-

tire dico fatrasVucrascûnaturæ legibus, vtvtru-

que te vel cocedere,vel ncgarc oportcat.T» Âtciit

inquics,atnor ne^awifW. Cedô igitur,mentiri fatras

literas dote, turn enim quipbyftca Gmul St anti-

plwGca,id eft quç ftare cum clîentialibus corporis^

ptoprictatibus ncqücnnt, vnieidémquè ernpori tribuat, roentirifrne vlia cifecptionc nectffe eft, quum St in ipfa reruns natura, Sc in I beologia ne tefl'arió frtfalfa cotradiftoriarutn enuntiationum altera. Quum autem illa priniipia dicére audeas pattumteftimoniis conuclli, agc aftum agamus, id eft nibil rr.in’ vete abs te dici potuiftc prolatis, quodiam totiesànobis faôum cftiifdemtcftibus turfum,fed paucis oftendamus.

. Omne verumcorpusbumanumeftinloco. ftft autem serum Cbrifti corpus ftumanutn trgoinloto. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;.v--av\

i Scuerianus ,citantcTbcodoreto, Nlt;jf(« C \ efl- cdeslü Krrenw f id eft verus effentialitiec \ Deus ,Scverus cffcntialiterbomo') in locoverßm ßeundum corpu,s,extra hcü pofitut,jêcüditi'n tto» xójpv.

Hazianienus. 'Docemw ewwdtn» Chriflum corpore loco ctntineri ifptrttu Çid eft cftentvaftDeitatc, non autem Brenvana diuinitate bomini Cbrtfto amp;nbsp;P e fto,quanuis imparftet commun! loco non cotinert, Tertullianus dcTfinft. Figt;ic]»e innocMK adejftt ' non bornJBM natwrn efi^ßd Dei Qid eftnon bumani-tatisfed Deitatis eftentialis vt adejfe omniloco

Cyrillus de T tinit.d!al. 1. Si diwina nlt;it«r4 paf' 1 titionem reciperet, intelligeretur amp;nbsp;corpm. Si 4«ten}

-ocr page 44-

44 AD hoid. convitia

hfie,inloco omnino magnitudine quantitate.

Idem dialogo ’t.Peß'e tmpleŸt otnnta,(^traßfeper cmnta amp;/equi tn omntbni, non eft alteri natura quam diuina (id eft cirentiali ipii DcitatiOcencedendum.

Vigiiiiis contra Eutycbcn.lib.^, jlutVertiim cum carneßia toco conttnetur, aut caro cttm verbo vbi-queeft.-fedqui-a verhum vhique, caroautemvhtqueni tfi, apparet vnum eundemqu'e Chrtpium vtriufque eße natura’. amp;eßfe qutdem vhiquefecundum naturamDi uinitatif fit a, loco continentßcundum naturam hum,t nitatùfùa. Hac eft fides confefsio Catholica, quam jipoftoU tradiderunt^Martyres rehorauerunt,(p'fitte-la nunc vftque cuftodiunt.

AuguftinusadDardanvm , agensdcboc ipfo Cbridi corpore,amp; tjnidem gloribcato,Spat/a/tee rum toile corporibus, nufquam eruf. cftquianufijuit^ ergo non erunt.

Idctn in lob. trapl^tu Ô, Corp win quo DomiHUt refitrrexit, tn vno loco eftc oportet, Keritas autem ( id endiuina cfbcacitas ac virtus^wiai^ncmpeDomi-Qi)vbiqtte dtffiufa eft.

• Idem ep.^. Quantumcunqttefit corput, velcorpuf-culum, vtloctftatiumoccupetnecejfieeft.

Idem,De cU'entia dininitatiz,Deffiliuminhomi-ne(ide(l Htimanitate)iftten!ptocerporeum^localdn poft refurrelltonem nonpro fit eri,ellprofanum.

Idem lib,z.de CiuitarcDei. Chriftusvbiqueed tanquam Deus, (ft in loco aliquocali,propter veri corporis modum.

Fulgencius lib.z.ad Thraf. ChriSliveraHumt rtitas qualocalts ell s^poHoltea quoque doDrina inti-matur,(ft abfque dubitationemenjlratur.

Oaitit

-ocr page 45-

RESPONSIO.


45


Omne verum corpus fuis organjcis partibus cot)ftans,eftfinitum, circunfcriptumacdi-menfum, amp;nbsp;talc fcmpcr ex quo creatum cft fuit,1C futurum eft Cbrifti corpus.

Ignatius adTradianos. Vere natnsefi ihoyitex rir^ine, (orpore ßmiltbus atque nos affetiiontb/ssprit-lt;iiro fndutus.

Didv mus de Spiritu fanfto. Ipfe Spiritus finElus, fivaus ejfet ex rebus creatie,(altem circnnfiriptam ha-bcret (ùbilatitiam,[icutvniuerja ijuafa^laßtnt.

Theodorctus dialogoi. Corpus Dontini^uotl rtfurrexitytßlt;jutiemdminagloriaglorificatMm, nbsp;nbsp;di- t

gnitate fefstonis ai iextram Patrie donatum, corpus temen eß,amp;habet lt;juampriits habait firmamßgurara

* amp;nbsp;circunfiriptwnem.

Naiianienus?Bof ewjMf eundem Chriftum circum-fcriptum corpore,incircumfirtptnm iptritu. Çid eft cf-tcntiali Deitate.^

Cyrillus deTrinit.dial.a.Sicadereti» iiuinam «(«fMrAm i^uantitae,non effugeret circunfiriptionem.

Vigiiiuslib.z^. contra Eutycben ,inBrcntianij quod ad realem cffuGoncmin carnetn, non tatum nonnullarum fed omniumDe’itatis proptietatum tcnatum,dial.a f Ctrcunjcribitur loco ßcuninm natu-ram carnit /ua{non induitur ergo humanitas effufa incitcumfcriptione Sc omniprxfentia) neccapitur

I locoper nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itninitatis /»«.^Aulla eft ergo diui-

nitasm Cbnfto quæloco capiatyr. Hac ejtfiiee

^/ipoßoli ir^dKlerMnr, Martyres roborauerunr, (^rßieles.nuncvßjue cußoisunt Si cuftodjcnt.VloY-dcre.

'i Ambrofius ep.a^.E^demeH»« ChriHocorperie

-ocr page 46-

HOLD. CONVITIA

'veritas,inKo^is,Eclib.deSpiritu S.Nulhema-tura äicmäa efi^ua nonhabeat circumfiriptam deter' minatam^ne zttreneent.certèigitar Sc eli'enâam.Vbi jgiturBrcntianâdiuinitatem, no quaarternus Fi' Jius eft Deus, fed quâJDeitas humanitati ad'utnts: reipfa communicaucrit^Brentianam, inqoam 0-mnipræfcntiam Sc Omnjpotentiam inueniemusî'

Auguft.ad Dardan. {'’bi^uecredeChriflumperid ^uod TienseftfDcna dfencialis,non rcali effufione fàéiitius,ûtieBrétianus)ineaioantem (ergo cxlum in quodaftendit Cbriüi carp non eft qualitas cx' leüis, duc VbiquitariaOmnipra^fentiaûueimpiâ deliriu ra)fecHdum vert fac proinde circumfci ipd} eorporismodum.

Idem epili.i^ô^.j^v Chrifii corpus itainexio tfi credo,vt eratinterra ç/uum afèenderet in cxlum.frgo circua]rcriptumfuadinicnüone,Ytqiiiilicac,pd-pâte.

Omne verum corpus humanum cilvifibilc,amp; palpabile. Ergo Chrifiicorpus efl rifibile Sc. palpabilci vbicunquc adeii reipfa fubûan ’ tialiter.

Antequam kuic diâoprobandopatrum aufto-ritatem pcrfpicuâadliibcam, refellcdum cfî quoJ in me,fuepcrinfciciam, fiuc ntalcuolenda potiùs quàmiudicio reprehendic HoIderus,ncmpcquoJ Lucretii,impii alioquipoctæhunc yer/icuJuni ci' tarim, . ;

Tangere entm nbsp;nbsp;tanginißcorpus nulla poteflres.

Atquitanto aurore, Sc quidein inbacipfa cauf^j ifiud feci, vt Holdcruiu potius Uliusreprchenilo' nis pudere oportcar: Terruiliaao Yidcliccc, cuiu^ nbsp;nbsp;I

hxc

-ocr page 47-

K E s V o N SlO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47

Kæcverbafunt. Nonttotefiphantafina créditantco' tAÜum^^Hidemvtotenciaplenïifdetenius,^ captu^, ttladpritcipitium 'v/que protrailus admtpc. Nametfi pei’ meJ(oj euafit-,fid anti tam 'vm expertuspoftea dmijfus ^fiilicetfiluto ^vtia][olety tumitltu,veletiam tmrupto,nó tarnen per caliginem eluß,lt;jHA nuHi omnino tufl«» frecidtjfet^ßfiiijfet. T andere enim cr tangiynifi corpus,nulla potefi reSy etiam fectdstris fipientta digna ßntentia efi. Audis,HoViete,qurd,i^uo,in quem, amp;nbsp;quo argumeniobic ccttetur ? Agitur dc tucnda Cbtifticorporis vifrbdis amp;nbsp;pa'çabibs vcr'natc,ad-uetfus Jbati-nifdaaud paulo cette v ob» vbiquitanis pudcntiores. Vidcbantenimftare cum fuo dogmate V cte effentiale corpus no poffc.ltaquc apec-tè maiebaut corpoream eius effentia. negare quatn à feipfts coargoi. V os autem commm'd'ci ratione ftudetis qua cffeutiale v crum corpus,ftmu\ amp;■ b'üe Sc paipab’de. Sc tarneninuiRbÜe Scimpaipabi-

\ le,\ocaie Scibocale, circunCcriptum Sc metreun.-\ îcnptum,den'tque corporibus noRrrs fimui prx-

[eus Sc abVens tvibuaiur. Agit autemT crtuiVianus, i quo coubat neminem n cruoRus aut eruditius Ria

MarcionisbVaÇpbemiam oppugnauiffe ; idqucar-gumétisàpbvRtis corporis bumani aw^Ttr-w pro-\ prietatibus maniîcRè defumptis t Reut aduerfus \ Arianos Rrmiffima teVa patres ab iis ptoprictatib’ qux Rint in T) eitate prorCus àiw/vwvh'td t deRampfc-runi.tttu,quis es cuibanc argumentandiRvmiC-\ (iraam rationem eiudeti credamus? Imo quorfum cgoT ertubianum profero,quumipCumî)ominû oporteat vt Sopbibam redarguere, quaRpatbm.

, appoRte bis verbis. Palpate ^‘uidete, veritatem i corporis tui prQbantcm,niR quabtatcsiRq neccC-

-ocr page 48-

48 AD HOLD. CONVITIA

fariô veris corporibus sdbxrercpr^lupponimus!

Scd 3gc,3udiamus edam alios.Ntutu efi(^hrifltn •vifibUis (inquit Scüeriaiïüs')/icitndumsarnem,inHtfi btlisfectwdurn Sptritwn. '

Nazianzenas.Chnflushabitat incordtbus noïiris, videbcetnonfecandum a^par entern rtaturam.fedfeci-dnm tnuifibtlem.

Augudiaus de edenda Diuinitatis. Dei l'ilium in homtne affitmptg vifibtlem corporenm ac localem pofrefarretlionem non credereprofannm eß.

Idenr Cerm.t^if.de verbis Domini, Semperne-bifcumefldiuinitatefHaleffer\dab)(^nißcorporaliter abijjfet a nobb,ßmper eum corporabter videremm, nunijMamsßerituabtercrederemni. Quomodo igicur ßdem Chridianoruin promoucnt,(]ui Cliriûicar-ncm realiter,In, vel Sub, vel Cum pane quatrcnJü , docent?

Idem corpus non potefidmul dnitum cdeSe infinitum, circunCcriptum 3cincircuofcri-ptum,v:dbi!e amp;nbsp;inuiûbile.

Vosquidemifludindciari n6potc{}is,rcdill‘^d / in Tcholis tritum cxc pitts, repugnanda non diet ! nid Cecundumidem: quam diliinélionemobiidsa memagidraliccr quidem, fed perabdirde explics- i ri,quad non aliud dtSeenndit idem,quam Jneodem ßtbteElo.Ar tu videds potius tie ridiculus caluiunia I tor hie deprehendaris. Nee cnim ignorarc potes j eo loco quern ex mca aduerfas Pappum defenlio' ne citas,mihi nonfuide aliud propodtum qua'm vt explicarem quid de x^rcuni apudDamafeenum, f cuius verbaci[aueram,amp;nucrepeto. DiCputatsb j abTurdo aduerfus Monophydeas Daijittieeiiuslib. /

Orth. I

-ocr page 49-

respons IO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49

OriboA.Edci^.cap.^.quoniam videlicet eadem na

turaÇcompofitavidelicet qualem ifti efle Chtifti

volebani) uopoteftfecundum idemrcciçerc con.

ttariaruni natunlium denominationem» Hoc eft

tiufdem{'ubicftirefpcdu,fcddiuetR, vtcxcmpli

gratia, Humana natura, üuc vniuerfaliter Rue ia

«{uopiam bominc conGdcrata,duabus diuetGs pac tibusbypoftaticè vnitis conVtans, roamp;ê dicitur mortaVs , amp;nbsp;immortalis,forporeus « amp;nbsp;incoc poreus. At non fecundum idem fubieftum.

Kam bec cpuidem fecundum vnam cius patte nem, pc animam, ilia veto fecundum corpus dicumur. Sicetiam dicitur verè CbriGus creatvs, amp;nbsp;inctca-tuSjGnitus amp;nbsp;inGnitus, fed diGinftis naturis ,noa vnius naturæ ,tanc^uam fubicamp;i tcfpcftu. V erba Damafccnifuntj^^iMÆrrt oMtewjvnieÂWitfwea contre rtarum eJJ'entialiu?» differentiarü capaX fieri potuenü fnccenim de accidentalibus cpuxritur , cpuæpcr-i miCceti poffuntjVed de effentiabbus,aut qux neceC fatib natutam ipfam effentiarum confec^uuntur, \ cuiufmodi eft retura corporearum circunferiptio \ Sclocalitas.^ .QMprnodo enimfieripotefi^vte^demn^ fècHtidnin idem (j(n , vel vt aliqui codices , nbsp;nbsp;babent xJ* löinsydd elf in eodem, fcilicct fubieä.o,

' puta Cbrilio) Jjteni creafntÉ;) increiiMïTnorMlK (ir immtrtalie,dreun firripta nbsp;nbsp;inctrciinfcriptaîVloc ipfu.

\ ell autem atgutnetum cpuo aduetfuro vosquoepue, etG diuerfa nonnibil via,tarnen ad eundem fcopu-lum naufragium fatientes vtimut.Kcgamus enim vnam amp;t eandem natutam,Gue diumam Guebnma

\ natn poffe contrarias eG'entiaies aut la (fC«H ne-\ CcHitib rt^etçws wtftTOjjJjâ« diSetentias tn feCe

-ocr page 50-

' fO AP HOI D. CONVITIA rccipere, acproindevlJum veflrx Omnimtieda- gt;nbsp;ticx (ïmul amp;nbsp;realiter corporexac ctfentiiH prx-/entiar locum reJinqui. Nep^amus Chriduin alia racione Dcum efle quam ca Dcitate edentiali qua ia fefe vtxternusDei Filiiis ab æterno habuic : amp;nbsp;blafphemiam qua Brennuspag.Kecog,4O.amp;de* incepSfgratiam vaionis cum donis in ca mein ipsa effuhs, amp;nbsp;rurfiim bxc creata dona cum e/Tentiali-busxtcrnx vnicxqueillius Deitacis proprictati-bus, idem pag. Recognit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;alibi fx-

pe confundit, execramur : qua dc re ffc alibi rede idem Damafcenus codem Ulo capite, omnem K' Aram illam realem effnlionë bis paucis verbis uertens, amp;nbsp;MonopbyCiras cos ctiam appellans, ta qui edentiarum iprarum, cjuam qui eiTcntialium, {iueproprietarum bne^piTni/j^ai') realem ab vaa natura in aiteram nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;line fomniant,

Snbfiantialem^inqnit, naiurarum di^erentiaminteifA Q}incolumemßruari defintmttf. Nunc,quidperdife rentias inteiligat, audiamus, amp;quomodof3lux manferint. Namcreatummanfitcreatumi r^increa- I

lt;yiiodtncreatum (quod vos ipû à vobis diden^ tientes, poAquam omnes Deitatis proprictates / docuiilis in carne adumptam realiter effufasidcut nonnullx tantum in Petrum cfFufx funt, excipere cogimini )quodmortale.mortalf, ( donee videlicet refurgendo beret bead fil mx immortalitatis par-ticeps)‘jHodtmmortale,mmorta^e:circunfiriptuyMi circunfcrtptum(cant nunc Brcntiani,amp;audeantaf-ferere localiratem eiTe accidens à corporea eiien-tia reparabile,nec ad clientiam pertinere, vtferibi tur pag.rccog.s^j8y,amp;z8y.

-ocr page 51-

K B. s ï O N S lO.

wrircMn/criptMjw.'üi^ti/e ejuoivißbiltiinuifibile lt;]Hoi

inuißbfle. Ht mox, )«i»vwidU'’ilt;hwu«'TOy, realem quide

(^uoà a(ipctfonam,nonautcm qubà ad naturasin feVc conùdcratas attinei, declarans ( nam alioqui falfiffimum effet quoi modo affirmarat j V erbttm, inc^uit, eAijUAHumanitattconueniunt ßbtvendicat ‘jM!)iiipfiMßnt,lt;}Humfinn:lt;£ipfiM carniißnt. (noni-gitut «^uódipffmetTtó xógt;t? inûta fmt J ac vicißim cum tmpertit (]uaßtaßmt (, id eft ftbi propria, non-ig’tut communia, mffcpiatenus vnum eft vif«?*-i^v Ohio? xÿTtt (Mç» conffdcratum') mtttut, comrnutA~ tionù videlicet ratione^ ob partium inter fi (perfonam.

nicam conftitucntium, non naturam , neque in tffcnùaipfi nec^ue in proprictaiibus ) reciprocatio-ncwrtcper/oMufemüntonem ; t^uiavnut ^idem est diHinu équot; Humana efficiem,Et mox. jQaomo^lo differentia ßruari pofßt, niß firuetur quatnterfi differHä Scd age aiios ctiam audiamus.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cy tift« s \ib .in Ioan, t .cap .5. \icet d e T) eitate io

\ cpient. .QHomodojini^uit, vni eidimqueßibieÜOyqittz \ Mter fe contraria fant^fimul occident?

\ Idemiib .TbeÇ.i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nawediter diuerßt funt,e»

\ om»«4 proprieiatibiu quibußiam naturalibm inter ße \ dijferwnt. Äte^uireaftcbmunicationecpix propria \ îuntjftutrcipÇa communia. Itaque naturales pro-\ ptictates, fr talux maneant natur x,lunt rcipVain-torpmunicabiles.

Idcmebdemlibro. Simile inßmili videtur ; qu£ Dero natura dt^ernnt, nunqua tn alterutrü 'yidefeîtfur.

Ibidem.N on omnis differentiafiparatßibßantiat, fed eu (ùbflantiae ßparat qua natur as definit.Eft ergo \ iMivwvioiif.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d.ü.

-ocr page 52-

AO Mold, convitia

' Ibidem.Kirtftfef/icreamcemfafcipere crtMHïunt poteFi. Eadem e/i ratio fubftantiaiis Omnipr^Cen-tiæ amp;nbsp;Emilium.

Quid plura?prflpneMefCiticjuit centiet Kernni-tius vedcam realem effufionem iuguJaiis)nont^t diuntw(ùafttbieElaycpn tarnen vt rcah'ï tnexiiléttx acpræfcntiæ,amp;oralis manducationiscommentu, quanuis euerCo ipdus fundameto dabiliretf rcipfa ineïTeaÛumcx carni fomnianSjquod tanien nullo modo infit vt fubieéio, id ed dihlato antécédente ponere volens confequens, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rnionis,

, qux vtrinque ed reciproca,éilcjueiu/ra/lt;tf}J}aM-'nvi' amp;nbsp;Ah7/u!ri»fm côcretis dcnoinimcion.busful-cruihjcum ea confundens qiiæeft l}3hitualis,yt fcboladici Joquuntar,amp; duiitaxat in abdrjétislo^ camhabcc,amp;: itaquidj^ji vccommunicabidaqui-dem diuinahutnani^itidutmana verô dcKaci nulli tribuanrur.cx Scylla in Charybdin incidmtantied momenti veritatem ryncerèqu^rerCfA: inuentant rcidaprorCus conCcienria tueri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

Et de principiis qaidem idis pbylîcisbiidenas / diéiam ed(f. l\ûc ad merd Theologica veniamuf. ! Sunt autem ida, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;gt;

Cbridus 3 den dit in cxlo5,ibique fedet ad dex- nbsp;nbsp;ƒ

Ecran) Patris,('idedindetesomnes adminidratj !

inde venturus ed vhimo demum die. Nemo au j tem ed in eo loco quem reliquit, aut in co in que venturus dicitur, necaliterilla quam de phylica । loci mutatione dicipodunt. Ergo Chridicorpus edentiidenon ed nunc in terris: nequeJn,Sub,rel Cam fymholis realiter, neque manu amp;nbsp;ore ipfo corporiSjEcd fpirùuaJjcerperûdcmfumendii tra'

diüüt! !

-ocr page 53-

KESPOKSîO.



Aitur ; non tamcn vt Cubftanûx mutuo fe contin*

i^intjcà vt fpirnuaiittr ac rnyÛicè invnutn veluti

corpus fub CO capi^ie coniunélijÇtcrnatn inàe vitî

animo amp;nbsp;totponbauriamus.

Hxc enim eftbovum atgumcntorum ab analo-

çiaftàci,vctitate corporis Cbrifti, amp;nbsp;facramento-tum fine petitorum Ermifsima confcc^u'^^'*’ ’ c^uaVem tu nobis afamp;noisjquaû videlicet c^ui fpiri-tualitcr Edci præfcns eft'ë,Scfpiritualitcr per ftdem communicâdutn Cbtiffi corpus docét, nuda Egna ftatuât, amp;pro vera veri corporis perccptionc,pba-tafma fubllituat.lflis verb protCus immotis prin* cipiis, c^uumtu nibil prxtcr auftotitaté patrû op-Îonas,age ptimum ex iis ipfis patrib’ ,^ua Ede no-islllorumtcftimoniû obtrudas, diCpiciamus , iis poÜearrfponfutic^uxcxipEs deCumtaprotuliEi.

Apollinaris citante Tbeodoreto,Cbriflt cop«Ilt;»-tio non mutât corporu naturarn. î.rgo bypoEatica vlt;-nio corporis OmnipræÇcntiam non gignit.

O eigenes Rom .^^.in Mattbxu. K t

\ efl Çid eft à nobis abeft vt abeffe a Domino dici-mur i.Cor.t.5.^ ^uie/izbi^uefecüÂumtiiuin^mn/i^

\ turam.']gt;fu tnim th homo ( id eft nee eninr Cbriftus

\ nbsp;r^uatenus bomo,Euc {ccundum bumanam naturagt;

(jui eflvbtcuni^ue duo yd tra cogregattfiierintin iftfitti

\ nomine‘.nelt;)uehomo nobtJcumeFiad confitmmationem 'lt;j[lt;jueficulitntccongfegAtù vbi^ue fidtUbtu pritfent td bowojÇc^uatcnus bomo, (cd r^uatenus Deo vnt-tus z^ßd virtM diuina tjut, eft in ChriSJo I eßt, AtbanaEus,cttâte Vigilio, Ei»« fH i K t nbsp;nbsp;VK-

NIB. E, qi»i alttjwhtu locorum terminit circuftrtbitur^ Óquot;«»»» in lt;jno ernt locum » e. s e K t k Eï'vt od ttlium \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d. iiu

-ocr page 54-

ad hold. CONVÎTIA

Non erat veniat.^Mmodoi^ituratt, Vado ad Patrem, cum !juofempererat,(^àtjtio »un-t]Ham recejferat, niß ijnia vti’^ne de id» ejuem aßum/i-ratthomine lo^uebatur'i Vides igitur Holdere, Pitres illud Abire,Afcendere, Venire, xj^npimyin-telléxUre humanitatiattributa, ^uamcxpolitioné perpétua Ecclcdx Orthodoxx aduerfus JbM-nt Eutychiânos defenfim sbolere nonpoteft fefsio addextcrain Patris,qHOm Spiritus fanélus Cibiipû minimê repugnet,

Tbeodoretus dial.z.Corpse^ guident Dominiouod reßrrexit eß diuwaglortaglerifitatam, c^ßßionü ad dexteram Patrie digmtate donarum,ei)ab Angelis ad-trat(tr( quia videlicet cil Dei corpus, nou in fefe iiinpliciter J corpus tarnen ePt, habet y/MW P RîV s habait firmanf.ßg»ram,td circamferiptioni-f^ónam igitur pudorc Afcenlioncm Chrilli in cxlos allegorice interpretamini, cumCcCsioneid dextram Patris confuCam ? qua fide Ceflionem ad dextram Patris, rerarreóiionc Starcenfamincir- ■ Ios,permutata arriculorum ßdei ferie ad incarna- I tioncrefertispqua confeientia ex rcrsioncaddcr- ƒ tram patrisjcbimxram ilJam corpons Omnimaic- / ûaticijOmnipra;rentis,StInuifihi!is extruitis? /

Cyrillus de Trinit.dial. z, NuUstsambigit(imo / nune non tantum non ambigitur, fed contrarium ƒ difertirsime SipertinaciCsimcafbrmatur, Är omni I CoadiionisgenercCanciturd^as/m adcAosaßende- ! rit,^»anitis virtute Spindes ( id ed elTentiali deitate éfîjcaci fsima )ßmper adßt,praßentia tarnen carnist-pßmabe/ße.Et,ne quisper Spiritus virtufem inteb ligataliquid rcalein ipram carnem etTuCum,aiit j quod

-ocr page 55-

KES PONSl O. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5^

cjuoAipficarni reipfa, nee tarnen fubicftiuc fiuc

nabituaVitcr,iuxta Ketnnhianam cbimæram inGt,

(id eft inftt amp;. non inGt) audiamus cundem Cy vft-

lumGbro in loan.ii.ca.aa.Gc fenbentem. ^lutm

i^itur Dettati filM attribMlt;iit»r,non debetù carntspr^e-ßntiam{cc2\c videlicet amp;nbsp;aliam quatn fpirituaictnj amp;nbsp;cuius Iola ftdes eft inftrumentumapprebendes) fropttrtadefiderare.^t codctnlib.cap.t.PoH paffio-nerntncitlos afiendens Spiritummtßi.Ncnenim con-Mrßri cum j4po^iolù c^irne (id eft bumanitatc fua) peterf^uumadpatrema/cenderit. Cui aftentiens Auguft.ftrtnone 6o.de verbisDomini. Semper ^utdemnobtfeumefldiuinitate fua(ncm'pc effcntiali, nomllaBtetiana realiter communicata,lt;^ux exc-ctandum effet idolum ft vfpiam cxiftetet) ßd ni^ eorpora/tter (ideftburaanitatefua ,ctiam in cælis localijVt fupraiifdem teftibus demonfttatum eft) abejfet ,fimper eitu corpui carnulittr Ç viftbile cnim i nbsp;nbsp;effe eft veræ corporcæ naturx bvrenanx iwftTOfyV»»

' infeparabile) ‘uidereffiiM , nimijuarn f^irtmalttef \ treelerettiMr.Arcetigitur nos à vctacbtnnt't^®^^®’^^ \ Cbrifti, ftgmcntû amp;T ranffubftantiationis ,8c rca-\ lis In ,Sub, vclCum fymbolis ConCnbftantiatio-\ uis:8c tantum abeft vt patres cçlos in quibus nunc \ eftCbtiftiHumanitas,Vbic^uitate gloriota(QUoà \ facitBrentius)dcfcrip£crint, vt contra ex Ktecn-\ Gone reale cffentialis corporis àtcrrisabVentiam ' («piod Ôc ipft facimus)tanlt;\uam neceffarib conVe-«pientcm colligant. ^Aam 8c ifté Auguftinus traO^. inloan.36.0C5O.f«c»‘nlt;iM»wc«rne»j(int\uit ) vtrhumajiumfit ( id eft etiam à verbo aftunrtam,ne

\ mais putet vntoneby poftatica epuicepram in ipGus dÆ'v

-ocr page 56-

AD HOLD. CONVITIA

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eflentfa amp;nbsp;?wr«77*9/lt;ciiis psrtihus inimutatiî)afctn-

dttincdum.non htcAdem tradlat.Sr. i/it^utbtu hemo (id eft quatcnus 'nomo abfiedebat. (verc,non difpiritionc)/)eM''id efl quatcnus Deus, vbtqiie folus cxiflcns J nonrecedebat.Erga that per td^uoi home eratj.^ manebat per hoc/jaod ‘Detu er ab. ibab per hoc. tjttod vno loco tantum erat, manebat per hoe ^Uodvbi^ue er Ob.

Et alibi./dto Dominttinofler ab fontauit ß corpore, Vt fide J adtficetur.

Fulgentiuslib.i.ad 'Tbraf.T'’'tlocalemelfenderet bumanttatemfiaam, dgt;ctt dtfctpuliefitis, f/ifirendo ad patremmeum. Etmox. ^gomodoafiendtttncaluni, tnfi ^utaver^t amp;nbsp;locals efi homo •. ant ^uomodo adtfi fidelibuf fMis,ntfi ^ttia immenfm z/ernj tfi ‘Detu ?

Sed de Scfs:one Humankatis ad dcxterani patris,cuius rationc dicit diferrè Brcntius feetx- ' ejiiare naturat non idetCedf^wfif, ( idque ditplid j blaCpbemiatquia Deitatii i^audiii,ncc magis multi- / plicari quam Dcitas ipfa poteil, nee in vihm rem / crcatam magis eff^undi quam Deltasaliq.uafad'dâ / eße poted) aadiamusquàm bene cum patribus nbsp;nbsp;/

Vbiquitarij Omniprxlentiales confeniiant,

Cyrillus lib.in loan.ii. cap. Chrifitu patri pro

nobis apparent nbsp;nbsp;nbsp;ad et us dexter amfiedens, etfi abefi

eorpare,tamen habitat in fanüisper {fintum.

A iiguflinus ad Dardanum.E'biyuecrede Chri/H

pertd y/uodDeusefi, incalo autemper idyuodhtoiti

ficundum N tn.! (acproinde,vtideminquir,cir' cucnfcriptidcorporismcdam fiiiicorporip vt idem ait Jib,22. de CiIIit. Dei amp;nbsp;alibi) immortalttatemdeddi

nsituraia nog ademit acproinde nec localitatetn, net

eirtnn^

-ocr page 57-

KESTOUSIO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;57

t«reH»i/cr»pfioweM.lnqu’«^n'nn idem

Chn/it corpus n a. in alts ejf ! credo, vt erat tn terra

^Huma/cenderet tn clt;tlgt;tm, tjuemadrooduipfe Chri-

ßui di/ctpults detp/iw re/ü^echone dubttantibus xitj Palpate lÿ videte.Sptrttus carncm ^ojßa non habet.

Fuigenvusl .ad Thraf. Christus tnfipiVAbilii terrawfecundum hotntnem cjuem accepit., locahter def ! rtHSytn cxlum afiendtt^^ ad dexteram patrts fedet, Scdamp;exeolt;^\.odChviftus fecundum Huma-

1 n'natem ventuvus eit è ctV« in terras, eius corpo-l nbsp;nbsp;risrtakm à terris abfenvam coiiigunt Patres, mi-

1 nimeidfifturi ,G ex Erentianorum fententia , À-l feenfutn c^uidempro dtfpatitione, vcA pro fpoäa-l tuio ad nubes vfepe actepiffent, vei reditum iilti gt;nbsp;effent interpretati, rcd.tum ab Inuifibifttate ad 1 nbsp;nbsp;nbsp;'Viftbibtatem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

\ ■VigtiiusVi.^.aduerfiisbocipfumdogma.^Ä-l nbsp;nbsp;nbsp;jo caro tn terra fuit, non erat vttejue »n calc ; nwte

l ^uiainciloeit^nonerivti'juein terra:(^in tanfumno \ nbsp;nbsp;efl,vtfecanduniipfamexpeil-emusventurMm de caloi-

\ nbsp;nbsp;çiutm fecundumveibü nobifcum efedicimus in terrai

\ Auguffinus ad Oardanum. N o/» dubttare tbi nüc 1 eße hominem Chn^ium , vndeventurus eH^ fecitndam \ C tnifÎMnam confejfionem, in eadem videlicet carnis \ forma^ cui immortaliratem dedtt,natitram non abßulit, \ \iftbiiisigivutdoca\is,amp; circumicriptus fempef \ fuit, eff amp;nbsp;etit, t^uatenusbomo. Addit cnim AtP \ nbsp;nbsp;guff.Sfcitn jMwbiWcpi'warnfViumanitatem videii^

cct tpfatn, non autem fecundum Humanitatis irt-, fwtnitatem accidentaicm , vt voAunt Mbic^uitarï]* \ epiutnbac Cbriftus abieciffe per immortaVttatemj \ iiiam veto tetinuiffein gXoriaboc ipfo \oco dica-^

-ocr page 58-

f8 AD HOLD. coNvrriA

Xatjnen tßputandtts vbi^ut^ diffußis, CMendumtît mim neita Diuinitatem ^n^^iruamus homimi, vt veri-taeem carports auferamus. Non eïl antemconß^jnenSt vt ^ttod tn Deo en:,itafltvbi^ne wZgt;^«f.Ncmpe,in-quitjlacobiis Andreas,tjuia eRctiatn vbilt;jue,fcd pcrcommunicatain diu(nitatcm,nonautem iJam eflèntialcnj.Acuturn ranêgioiTenianiHi Cnperiori-busiplis verbis Aasutiini rcpugnaret, aut quail ylla faÄitia efTe pofsic Deicas,i(l eft Omnipr^Cen-tiarqucm falrem ex Cyrilloin loan.Iib.^.cap.i.di' fcere oportueratj fla ftmilitudiuis aduerbia in comuni loquendi vfu:necquum de aliquibusdicun-femperponcrc,fcd duntaxatfiaii litudinem: neque quum de aliquibus negantur, femper inxqualicatem duntaxat,red etiam funiinâ dirsimilitudinem interdum dcclarare.

Augußinus lib.de Vnitate Si Trinit.cap.Z’pt^ , *lt;^lt;]t*od‘Deut eS} aquatis patri, t^vbisjue prtßnstsh

ferid^uodhomo,(^paß[tu acmortuus est, rßrtfarre-otit,^ afiendtt tn c,elum,fedét^ue addexteram Pattis,

rt)ße veniet ad iudicadum vinos (ß mortaos, ^ueadtm-

damtßtre vrsvs in calnm, ine adeforma carnis,iß fub(kintia, ettiprofeElb imtnortalitatem dedit,nitturasa non abpinlt t.

Fulgentius li.z.ad Ti'aüm.f^t Chrifliverihonti-ffis corpus ioeàltter con tineri ^poßohu monflraret, ail, Conuerß efiis ad Deum àßtmtlachris,, ßntire Deo vta amp;nbsp;‘vero, ^expeDareßlium ettü decalis tyuemßfeita-fsttamortstis: ipfnmvtiijMe monDrans corporaluef è ealo ventnrum^ gt;juem corporaider nouerai àmortuit «xcitatum, Propterearurftssatt,‘Af^aautemcontter-fit io in calls efi vnde etiam Saluatorem expeüanuu,

I

-ocr page 59-

- R ES TONS! o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;59

Etpiulo poft. Hlt;jncvenf4fe7M cozporM CfeWfïiiJe

ciloveturtloannesijtioj»econfirmat.,Aicettiy Ecceve

«iettWNVBtB V s. Quomodovcroinnubibus,ft

Cïlos Brcnüanos vbii^uc fitos crcdunus?

Sei quorftimifta quanuisexçlunmispauca,to

tiesiam vobis fuperioribus annis,amp; à magnis iUis beatx memoriæ viris,Petro Martyre, Henrico Buftingeto, loGa Simiero, amp;, à me c^uoque incuV-cata? nctnpe vt tandem vobis ad ea rcfponderc in tnentem veniat. Quxcnnt^uc veto tu in contraria

' fementiam accumulas, mirum eft animaduertere tenon potuifle partim ad quaeftionem propoGtam non pcrtinerc, partim etiam teipfum redargucrc. Nec enim c^ux commémorât patres de incompre KenGbdiDci in bis facris myftcriis viriute,amp; fidei natura Sc efGcacia,buc fpeftant, vt realem GmulSc inuiGbilemftatuantipCam Domini corporis fub-

\ nbsp;nbsp;ftantiam, In,Sub, vel Cum pane adefle ( nam Sc à

Dei verbojSc afeipGs difGdercnt)(‘cd ad taerxmen

1 tabs prxbitionis veritatem, ScipGus rei Ggniftcatç Çpitltualem amp;bumanx ration! incomprebenftbi-\ lem perceptionemiad buius dcnic^uc perceptionis cftcôum, mvfticam videlicet noftra cum Cbrifto coalitionem pettinct, c^uarum rerum vxre magnft effe myfteriuTO Anoftolus quot;E-pbeftis feribens me^ ritb pronuntixt.Ham c^ubd attinet ad ipfam fatrv mentalem coniunftionem ftmpliciter conftdera-tam,id eft extra tciftgniftcatx dignitatem Sc pat-ticipationem, c^uum ea Gt metèVignificatiua, St in negotiis etiam ciuilibus valcat,nullum certe in ea miraculum ftatui poteft. Habita autem rei ftgnift-Citx rationcjftatillud Anguftini quot;V ençtaftda cftç

-ocr page 60-

.^O AD nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CONVITIA

facramcnta vt rdigiofa, ftiiporem autemfiaSere non poOè vt admiranJa. Ipfam vcrorcfum figni-flcatarutn rpiritualem w/t'ww.noftrum omnem cï ptum fuperarc,tantum abtft vt negemus, vt ccon trario modum illius verè diuinumjamp;' qui humanu «-ofmneacumcn fuperct, quem vostollids, üatui’ mus. At vefirutn dogma, praiterquam quodarti-Cüiis ddei perfpicuis, ipfa corporis ( 'brilii vcrica-te, ipfo facramentalis inüitutionis Une amp;nbsp;cfEcâa fpiritualifirrefragabili deniquc Ortbodoxx üxjinairerenda corporis ChrUlieirentiaHseircü' fcriptione,Iocalitate,amp; abCentia, manifeilèrefd-Iitur,nuIIü in bis admirationi locum, excepta veri corporis inßnitate, relinquit. (^uidenim mtrum clïquod reipfaamp;rut eßencia prxfensma-nibus amp;• ori traditar,manibus 8i ore acdpi?Mira-culu vero ambulationls fuper aqu3S,inaquiscerte potius quam in ipfo Cbridi corporeeditü, amp;Pe' triquoque corpori commune, qua confcientia, quar fo, ad Omniprxfentiam realem corporexfub ßantix aßruendam profertis ? Longe enim aÜtid eß molem amp;nbsp;pondus corporis mira'culo fufpea-dere, qua-m corpulcntiam ipfam amp;localitatc corpori adimere. LngreiTus autem Cbriüiaddifcipu-}os ianuis clau(is,quocunque tandem modo acci-piatur,m3rtife/lè vos réfutât. Namßvobiscredi-tur., qui iant antca vbiqueerat, intus etiamapud difcipulos erat. Itaq;(û vobis creditur) in traue in illabißori3,ßcut V E N i RE, quu dcfecan-do aduentu agitur, non ßgnißcabit ex vnolocoia alterum fefeinferre ,fed exinuifibili fefeafpeäa-bilem prxberc. Et quandOftandem^obfecrOfChri

üianam

-ocr page 61-

RESPONSIO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6t

ftianamfidem cxponereomniu gentium ludibrio definctis? Dcniquequorfum vllamiracuïain medium adducitis? Quum cnim in veris miraculis ordo naturæ mutetut, rcrum ipfarum etiam muta tio ncceHario fequitur. V os autem queries premi-minivera hypoRaticæ vnionis definitione, in qua dicuntur faïuætum narura: ipfa:, turn earum effen tiales proprietäres omnes permanerc, conccditis Chrilti corpus elïe quantitate circunferiptum : amp;nbsp;tarnen vfque adcó illud ipfum code momento extra fuæ circunferiprionis fines protenditis,vt vbi-eunque cftDeitas(eft autem vbique) illud quoque realiter amp;nbsp;effentialiter corporibus etiam noflris adcfl'cjideftlimulfinitum amp;nbsp;infinitum ,locale amp;nbsp;illocalejn cælis amp;nbsp;in terris elle contendatis. Ita-que vipaucis tecum tranfigam ,Holdere, malu te exctnplu Brenfii aperte fequi dico, cuius bæc verba funt,Recognitionis fiucrcpetitæ impietatis, pag.t45. Sc/o,inquit, Theodoretum/cio alte/(immö omnestum Græcos turn Latinos patres eodem perpetuo conftnfu, ne trâffubflantiatoribus qui-deracxccptis,quanuisà feipfis pofteadiffidenti-bus) dicere corp^ humanu habere in altere fecuto tandem circMnfcnptionem ^uam habuit in hocfeculo f ad-derc autem debuitBrentius illos qui contra fen-tiat vt blafphcmos amp;nbsp;impios ab iifdem ex profeffo oppugnarijSed reffendi iam ante, (Ir iterum fef^on-dfo(id eft Éutycbcn ab inferis reuocansdixi amp;nbsp;dt-^0 )tSÎHd nulle firme ^reElè intellebio facra Scriptura teShmonte dtei hat puerilu cegitatienes ( audis i-ftud Germania, amp;nbsp;ferre potes?) d.e rebut ce.leiitbM inpatribuffitrtndas,in Cingliantf detifiand/u eße, (

-ocr page 62-

6t AD HOLD. CONVITIA

hoc non cft lt;ai^aa,7iv^n^bju effe? f Qua vero coCcien tktfßiüud fcntircquod cuillisfentimus cRChri-fti fiue diuinitatein ïîuc HumanitatcnijVt declami tatisjcxinanire, hanc impietatem potelUs in quo• quam todcïaxQ^^Propterea ^nod tifunt communem en'orgm(cxpungitc igitur vnicoà tempofibus Apoftolorum vero Tbcologo Ioan. Brcntio auftore, quicunque Auguftanæ conféC-iîoai rubfcripß(ljs,(]iiod ibi de Epbefinæ Chal-ccdonenbs lynodorum vniuerfaJium iudicio Sc approbationedicitur)/!nea/gt;0rum C0ntnme/ia(^v( ritatisoppugnatiofie f veritasigitiirfüit quodinte-tercimis illts bxrcticorum monüris, patres üb op pugnarunt,amp; veritas nunc fucrit quod exillishx-reticis danatifsimis lepetitum Ecclebx nunc re ponis'iCingli^nivero hunc errtre7n(id eE,vtIoquitur nie EutycbianiCmi vndecimo ab binc fecalo ex profeßb doéiifsimus Sc fant^iflimus expugnator Vigilius epifcopus fimul amp;nbsp;Martyr,Edem Si eon-feÛioncm catbolicam,quam Apoiïoli tradiderût, Martyres roborauerunt,8e Edcics n une vfque eu-Ûodiunt,cuiusproindcEdei defenforesnon Cin-glianiïèd ChriEiani funt)fictuentur, i/tz/entatem oppugnent. Hanc igitur etEplane in EccIeEa Dei intolerabilem, taméingenuain Brentijprofefsio- , nem, E tu quoqucampleéiereris, Hoidcrc,^i'^ j videlicetillius diEcipuIus, quo pudote nobis m hoc argumenta patres obtrudis ? SiquorEim ego tccum dehorum teEiinoniorum pondère, verare explicationeamplius contcndcro? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ƒ

Quatuor autem illa qux nobis hîc obiieis ca~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î

îuûnodi tandem font î N egar nos tantum filtern ho- nbsp;nbsp;nbsp;.

noris

-ocr page 63-

RESPONSlO.

«lt;”■« Chrifii verbis trtbuere, vt credamtu in primA illst Cxnaf'^uo tempore neqtte afcenfits in cxlum^neque al~ ftt aduenttu èdtlis imoedtre realem corporis ChriiH frtßntiam poterat} (^hrtfiutn corptu fùum dtfcipulis ^flrtbutjfe. Rcfpondco nos id fempet teftatos amp;nbsp;Uftari,non aliter efle Chriftum nunc facramcnta-liter præfentem in his mvftcriis quam tunc fuerit ^uutn cainlHtueret:amp;,quanuis non iifdetn omnibus, tarnen vnoeodcmque fundamctonitcHtibus îtgumcntis ( Chrifti videlicet corporis vcritate) vetlram illam realem amp;nbsp;effentialem corporis In, Sub, vel Cum pane præfentia, amp;nbsp;oralem inde ma-nantem perceptioncm, vt prorfus analogiæ fidei répugnantes repudiare ; ncc tarnen propterea ve-tam facramentalem coniunétionem, amp;nbsp;efficacifli-mam per fidem veri corporis Chrifti communica« tionem fpiritualem negaffe vel negate. Etfi enim rum Chriftus fecundum carnem pcoxime illis lytn bolis quç manu tcnebat,adhçrcbat,qui nûc quam lengilfimèab illis abeft: fefe tarnen tunc non alia ratione quam nunc aut ipfts fymbolis adiunxit,aut fyrabolorum præbitione fuosApoftolos corporis fui membra efceit.

Quæ veto poftea ex Luthicro amp;nbsp;Brentio incul-cas , «r^mentHm ab afeenßone Christi in calos/ùm-ftumicaratione elitdenttbus t^uodChriihts Cænam ome fuumafcenfuminilituerit y vix abfque illorum aliquo dedecore proferri abs te potuerunt. Quis cnim illos nonmireturpræfentiam realem corpo risChrifti ex fefsione ad dexteram patris, ideft ipfius glorificatione afcenfionem (vt vbique feri-ptura,amp;ipfaChriftianje fldci articulorutnferies

K --

-ocr page 64-

^4 ad HOID. CONTVITIA

oüenJit ) confequuta, conßrmitam velle,qutt3- • menabfentiam eius exarcenfioneidcircoprobari nolint , quod cam antcccflcrit Ccenx inÜitutio? Nam ijuod vos omnium bominum primiauliedit fefsionem ad dexteram patrisad bypobaticamV' nioncm,id cü ad incarnationis articulum referte, partim ita e(l abfurdè cxco^icatum, vt ne réfuta-done qu.dem indigeat, quum eodem tcporeglo~ riofa fimul amp;nbsp;tam abieéia Cbrifti humanitas elfe reipfa non potuerit, vt Sx ab Apoliolo Malediäu dicaeur,Sc vermi nonbominiapud Dauidemcoti-fcratiir:partim vcro vos ipfos apertilsiaieredar-guit.t^iorfum enim,obrecro,nos adinüitutionis verba rcuocatii?quocfum vifinir vrgetis?quorfuni i'Iud CbrilH tellamentum à vobis rctjnen,] nobif irritum beri contcnditis, Hab ipfo incarnationii momcto Cbrilhis iam vbiquecrat,acproindebin inillo paneante Cœnx inÛitutionem re3li[eramp; fabflantialiter ineratiEtrurfum,li vcrüeüdoßma ili-ud vel}rum,qiiod crit inter panem Sacramcntu, amp;nbsp;panem vulgarem difcrimeigt;?Excipitis in co elfe / dilcrimen quod a'n folo pane fact amento inlitrt ! in co diftribuatur.Sed quid boc ad rem?b!ecenini nücquxrituran in illopane prxbeatiiramp;:rccipia-tur, fed an in ipfo pane realiter amp;nbsp;elfentialiter ia-iittamp;fliin co lie :nef ,bacne iflud tune primum et ipfa Cœnxinbitutione bis verbis tcflata, Hoc eil Corpus meum: an verd iain antea virtutebypoßa^ dex vnionis,bulcpani, vt amp;nbsp;aliis qiiibufuispani-bus,quanuis in diuerfum bnem, inür. Sed amp;nbsp;dluJ tibi demonllrandum erit. Holdere, li Cbrillicorpus propter bypottaücam vnionemeüin quouis

I

-ocr page 65-

R ESPON s I o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;éj

pane,imoin re qualibet (quandoquidemcenfet Lutherusfepararinaturas nifi vbicunque eft Deltas (eft autem vbique)ibi etiam realiter adfit vnita tiuiiianitas)qinnain inde non cófcquatur.qiiotics quiequam à quoquam accipitur, corpus quoque (iniul accipi? Nâfireccdercàcxteris rebus Chri-fti corpus dicatis.vt ibi non fit quunj accipiuntur^ veftra rurfum pcrierit vbiquitas. Cur non bïc igi-turmeliore iureinte rctorfero quæ in nos con-iicis ?

i/iffentimur, inquis, ChriflumJpiritualiteretiatn fo/feperfidernnobtfiumconiungit/èd negAtntuctim Cy fiUo,nullam praterea nabis enm tllo conmnSlionem ejf t percarnem Ita^ue Bezaafem verbergt, curnlar-' uisluUatur. Fatetur veró Beza fc cum 1 aruis quide lult;ftari,vcftram vbiquitatem oppugnando, in hoc autem de quo bic agitis, aitfefecum fophiftislu-ftari. Satis enim fupérque vobis lit|uet,ifta aduer-bia Spiritualiter, ac Corporaliter a nobis quidem adparticipationismodum , avobis autemadres ipfasquæcommunicantur referri. itaquebïcetia a vobis magis quam optauerimus, non à Cyrillo, diflidemus, qu'icumagnolcimus Spiritus Chrifti (id eft ipfius Cbrifti virtutis faluificæ amp;nbsp;nos rege nerantis^non poft e nos fieri participes,nifi carnis ipfius nobis verc communicatæ intcruentu ‘ fed fpiritualem effe buius communicationis modum, amp;fidciinftrumcnto in nobis peragidicimus. Vos autem amp;nbsp;fpiritumhunc Cbtiftiin fimplicis verbi prædicationc à carnis ipfius communicatione, id eftfruftus afundo,8c alimétiunà cibo feiungitis: Sc contra, dnm in Sacrametorum vfu carnctn tuni

e.i.

-ocr page 66-

66 AD HOLD. CONVITIA ab indignis,tum à dignis corporaii modoprxfcn-tcm, corporeo (juoqiic organo fumi contcnditifj cibi fubäantiatn à fiiccoiii indignis feparatis,amp; fpiricualia, intoicrabili crtore,corporaliter iiueb ligitis.

In difputatiöne quoqne dcimpiorum manda-eatione, vide,6 potes,Holdere, quantam ipfetibi non nobis macuJam inuras. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ip/or à Be

za exc/udi acorporii ßngainit ‘Dominiparticipa-tione. Aflumis cnim iJIud ipüim de quo qu,Tritur, quod maximü ed in diCputationibus vitium.’nem pecosdemum corpus amp;nbsp;fanguinem Dominipsr^ ticiparc,quiorein facramento realitcramp;edcntia’ literillacomedantamp;hibant. Nos autéhuncpar-ticipandp carnis Cbridi inodum Cyclopicum elfe, noaCbridianum, dicimiis, quem vt vcritaticorporis ebriüijddei articulis repugnantem, amp;nbsp;à do Ürx religionis fcopo penitus alienum ortbodoxa femper Eccleûa explode : minime vero propterea vcrain illam rpiritualem ac mvflicam per fidem i omnium credentium cam CbriAo ipfo coalitions '• famus vnqiiamindciati. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Sed bit demum audiamus ex te, Holdere, foli-dam quidpiam. Jubés me banc nodum expedite. / Si omntn» res fignificata cKm fignis /àcrameniahbtu coniunBiafànt, ^uomodo cjuifigna aeoptat, (tmulremziereconiunSlam nonaeetpiat. At ego mi-ror,Holdcre, quînam vir cantoacumineprpditus, in boc expediendo nodo bærcas.Nam in iplis etiâ rebus corporels bumano modo coniunâiffimis, quid obûac quominus is cui ûmul duopnebetur, vnum tarnen duntaxat altcro repudiato accipi^t, i ncc /

-ocr page 67-

RBSïON 5 10. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

ncc tarnen propterea qui duo præbcbat,vrium tan turn dicatur verè prasbuifft? Sed bic aiia^fefe oft'crt latioiongè opportunior , quam te ptius anitnad-uencte oporTuit,quam de rebus tibi incompcrtis difccpxares.'Nos cnim duas quidemres quibufuis à Deo tum in vcrbo fimplici, turn in vcrbo fact a-mentisadditis vciuti venito ,àDeopvæbcridici-r , muSjVtquinunquam fitfailax't ncmpe Cbtiftutn, Kuangciii matcriam, tum vcrbo Gmpiici/um fa-cramentis additis, ità quibufcunque bominibus fignibcatOjVtfimuiquidcmfcmpcr amp;nbsp;cum vcrbo amp;nbsp;cum fy mb oils offeratur,fcd ita vt ficut bæc funt duo(nempc verbum aut fymboiu amp;Cbriftus ipfe) itaadbxcduo Gmu\ reéipicnda, duobus femper fit opusinftrumctis.'bia.Corporis quideinftrume to(auribus puta ad audiendu verbum,manu Sc orc ad fymboiarccipicnda') Gde verbad ipfumcxci-piendum Cbriftumopuscffc dicimus, quum ver-

\bum quidé auribus,fvmbofa verb^manibus Si ori, ipfe denique Cbriftiis menti Sc Gdei præbeatur. Itaque vetbum lt;|uidcm ?lt; fvmboia tum a dignis» tum ab indignis, CbriGum autem ipfum à fobs ft-

i deiibus fumi merito afGrmamus. Quid igitur rai-1 rum eft,Holdere,etfi Cbriftus amp;nbsp;facramentaCbti

ftijfint femper quod ad Dcum attinetjconiunftif-fima,Gmu'que vt diucrfis tarnen iuftrumentis pcr-‘ nbsp;cipiéda, prxbcantur, vtraque ab iis fobs fumi qui

vtrunque affcrant inftrumentumî lmb quinatn aliter fteripoffet?

Sedaudiamus rurfum acutiffimi Tbeologidi-i lemma. S» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tncredulM ,inquis, cerp«« a)

\ fin^Htnem‘Dormni non Mcipt in Cœna7)cmtnt,hoc i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e.ii.

-ocr page 68-

68 AD HOLD. CONVITIA

acciiitfVel pribentis culpa vel accipientii. Concede, amp;nbsp;vnaacc'ipientis culpa non accipidico, vt qui fidel inftrumentum non afferat ,quo vnoChriftus applicari nobis poteft. j4tquid(cit ^c^,inquis, 'Veritatem ßeramentorum à pde acciptentiura non peu-//fxe.In)cgt;aicitBczate,Holdere,rurfumca!umnia-torem amp;nbsp;fophiftam agcre, quodantca Pappore-fponderat. Nam hæc Beza; verba funt,eoquem

quot; citas libro nempcpag.izi.ObijciuntT^jpiß'tià hui hoc teia arripis, doeeri à nohis epuod à fide pendeat ßcramentorum veritoi, id efi-fidem efifico t vt ree adfiit Sacramentaliter,e]HHm hoc ab vna Cænam infiituent» Chnfit auSloriiatepefideat: fiue fidemfita virtuteap~ prehendere lt;]uodipfiSacramentaliterpreibetur, ejuum fidet ea in re ßtpotitu m^Tixlr inUrumentum i^uain fn/ifye-nrior,Chrißo videlicetßß communicante, fide verb ipß Dei denum efl.eum recipienie. Obfiiuf igiturdocenanobis ijuod afidependeat ßeramentoru veritas, cjuafii credentibies adfiit Cßcramentahter vtdf licet) incredulls autemnon item, /^uodfialfijfiim'enikis impingitur. F atemur enim ßcr amenta turn dtgnis t«ni indignls verb praberi:acproinde ßue digne fiue tndgnt ad ea accedatur, tarn fignum ejudm resßgnificatas tjut-bufuis accedentibus praberi. Sedficut cacis Soletiatn lucem prabensnon lucet, td^ue cacoram vitio,vtfe£l( die ere liceatSolem non alijs /juam videnttbtu lucere.tÿ oculorum aciem efificere,non vt Sol luceat,fied vt irttuen ti lue eat'. itadicimw,fidë efificereßue fide intentenien' tefieri,vt res (ymbolisfigntficata credentibuf adfint, irf credullsabfint.Nidcn igitur,HoIdcre,te exaraneo-ram fills,non tarn Bcza: qiiàm vcrltatl retia teten-diffc? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Df

-ocr page 69-

R E s P o N s ÏO. . nbsp;nbsp;nbsp;69 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H

De falfiî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

DicitaVicubiBeza jincj^uis, CorpM Dominiejfe prtfins inCœna, alicubivero panem ^iiinumejfe ran turn vi/ibrlia corporis ó* finguinis C^rifli itJ fefe nbsp;nbsp;rei-

pß,abfenttumßgna. Ergo altemtrufalfùm. lino neu-Uum. Miuàcnim eftaViq^uid prxfens cffc.In.Sub, vel Cum factisfvmboVis realiter, amp;nbsp;fuiipfius effen tia, t^uod negamus : quam prxfcns effe In Cœna, fpuituaVuer noftrx menü amp;nbsp;ffdei.Cccna cnim Do mini effaftio, non iiiuà ipfumquoà inaétione aàbibetur. 8c partim corporalis eft, partim mentis 8c fiiici aélio'.teftc etiâ Gbr-yCoftomo,lubentc nos Ntaquiias aà corpus refpicere, nequebærerc inpa nein terrisGto, fcàà pane in cælum vbi corpus eft,alis ftàci Cübueiftos euolarei que» etiam fpeftat ilia tolennis acclamatio, s v KS v h corda. Num igitur quia tu male àiftinguis, blolàere,ego raalècolligoî Seà Sein eo falfarius deprebenàeris quoi cxlibellimcipag. tti. profers. Necenim ( ibi fcripft,panem 8c vinum effe tantum vifibilia fi-gna c orporis 8c fanguinis, fed fcripfi effe non tantum mortis , fed etiam ipftus corporis Cbrifti.

Falßttn ey},inquis,7(iHW» de perßnaChriili redem-ptorû noiiri loauimur, ejuodfila irtteUigatttn Bei.d'üei'o dicit CbriHw perßnam vocari ratione Dei-tatù tantum, çff SoltM'Iieitatie reiJieEluproprie. Ä-gnofcitboc\ttunquc'Beza,fedillud negat ex ifto contequi. Siboc non inteliigis expende quæ ex Damafcenoillic citaui.ln fumma verotibi refpo-\ deoilludipfumquodPappot non negari detotô , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c. iii.

-ocr page 70-

70 AD HOLD. CO N V t T I A quod de Cingulis partibiis non dicitiir. Sic in hypo iiatica vnione hominis, non nc^ac homincmdici animx Cimul amp;nbsp;corporisrcfpcâu,qui tamenbomi Dem alum cfie negjt, vel animæ vel corporis fcor-iim habitaratione.Itaquectiamh (quot;quod abfit)nc-qucdeitacis, neque bumanitat's CcorCim conhde-ratarum rcfpcéèu ChriHum perConam ilatucrcm, non tarnen inhciarcr vtriiiCqiic coniundixrefpc-

I itu peiTonâ dici.Sed adic,ci,qiiod omiicm tibi ca-lumniandi anCam prxcidcre debuit: ncmpe Chri-dlum etiam natur^ vnius,nenipc Dcitacis didinâè conbderatæ refpcdiu propriè didpcrfonatndd eil quod Chriilus ex natura vtraque codans, perCona eil amp;nbsp;dicicur,acceptum referri propric vni Deita-tijVtpote qurr vnica perCc ruhlillat: nec tamepro-pterea excludia perfoner appellationc Humani-tatem, fed ita comprebendi in perConx vocabulo, vthoc in fefe non habere propric Humanitas i'^-tell gatur,(icut habet Deltas, quoniam non perfc fed in Deitate aflumente fubridat. No dixi, inquâ, Humanilati in feconhderatæconuenireper/bme nbsp;nbsp;j

appcjlationem impropriè feu propridvcl perfone nbsp;nbsp;nbsp;/

nomine hypamp;dadn Fil'j ab adiimpta Humanita- ƒ tefeiiinéiam intelligi: fed dixi Adico, on/nem / ^erfonalitatis (vt italoquar) rationcm, propriè i a fola Deitate pcti, amp;illi vni propriè compete-re ; quod ne vos quidem negaturos opinor,qiian' uis in Deitate exBretij dogmate in carnem realiter edufa,nullo modo podlt bxc veritas inueniri.

Priiferea, i nqui s, Beza alicnbifittetur cor pm Cinri-fit ndeffeficramentaltter, at non reaUttr ; ahcuhi vtta nbsp;nbsp;nbsp;/

vonpepap.6z.inPappuw,aJftHtitursN c AameH- nbsp;nbsp;/

-ocr page 71-

KES PONST O.

TMiTERÈnEAli T ER«OWoppofiïrt.Ergo w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jtcif. Imó vtruntyue vetueft,

amp; inter fe conferttics, G homony miam diftinjuas. Nam fi R E A L1T E R id adeflc GgniGcetur, c[V.od minime vanum cft Sc imaginarium, item fi accipia turptoRE ipfa, id cft pro ipfatnet Cbtifti carne, nemcritoruin duntaxat conamvtnicatioinCœna ft«uatur,ifta duo ncceffarib cobxrent,c^uum verè fcmpcr prxbcatur cjuod fytnboVts figniticatu.ï.Sin Verb Mt vos facere con(ucuift.is,R e a L1 t R r ac* i cipiatis pro reipfa,Sc fua cffcntia , ncc tantum Ede i ptæfcns in terris corpus adeflc In, Sub , vel Cum fymbolis*. tumfanè bxc funt è diametto oppoflta.

'• Ét ne c^ucri poCsis boe a me cxprlmi 'icbulfle,dlco amefulflellc^uidb expreffum Sctcrurfum falfa-rium bic deprebendi. “Sam eo IpCo cpucm citas loco,poft bæc verbac|ux cttast-:Q^J)lt;i autem sacrament aliter non t»« V E RR dr RE AL t T È R

1 opponi,»« eo a/fentimurA^xc adicci,cpux tu ail.utc

1 prçteris.moiii îtAlitàieî» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ponas ejua ctYCumfcri

1 ptam prDprieMemttl!i»t',nf^Me duas oppofitas^uitbfit \ fes eidem fubSlantia, Ctreumferiptionem videlicet 1 IncitcMnfiriptionem tribuat^^^ua rep«^nÀn»4 wrfè I non toüitur., etiatfji dreun^criptionem tnibài« nÀntræ, Incircumfcriptionem graiii. Et hoc eft fcilicetbona

1 ftde agere.

' f td/b eüitm die«'Besen /mcpiiSjWOJ aTapifiis tela i arripere, cjutm tpfimet argttrnentum , cÿ nHstpt «

Papipis mtstuatM , lt;^T'he/es In^olH'adianas GeneuA imprimendas eKrdrif.imb longe aliud eft Papiftatu \ calumnias St commentitiasfcripturx £acrx,Sc pa-1 ttujn explicationcs nobis rcponere(quod a. vobis 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c.Vùi,

-ocr page 72-

JZ AD HOLD. CONVITIA

£crî dixi amp;nbsp;dito} quam ca quæ non ipfi commenti fant, Ced ex puro Dci verbo amp;nbsp;rede fcnticntibus patribusfumpfcruntobfcruarCjVtin hoc Vbiqui» tatjsargumento ab ijlis fadum fuit,argumentiJ aduerfus Eutycbianos, Monopbylïtis, Sc Mono-thelitas ex fcriptis patrum amp;nbsp;Dci verbo cepetitis, Ncque verènego mibi ûç placuiHèTheCes iihs aduerfus lacobi Andrex blaCphemias IngoîCtadij fcriptaSjVthîc ctiam quominus edercntur noob-ilitcrim-Nec enim funt Papiû:icx,Ced verèpix,ex Dei verbo orthodoxis patribus fummo tudicio confçriptx-imo PapîQicam tranlfubUantiationé, vt amp;nbsp;veRram Confubûantiationciri, folidis arpu-ïncntis expugnant.Idco altçrâ illâ rbcCt ni:! psrtcm Papiflicam, Scpriori difputationi prorCus rcpu-gnantem,ncqu3quam cxciidcndam putauimiis.

Seripß, fatcor, nuUa fionte à nobùpeti vt^/îu^u-ftanA confejjloni nullû conâttiontbu» fnbfertbamtu, cyutt •vixvllum/uperfit eiM caput de cuint exp/icattone in-

Zer WJquot; conuentat,, Tu verb q uxris, cur veûrx illi j çoncordix non fubfcribamus,amp;communi conbeo

fupontibeios bodies non oppiignemus. Rcfpon-

deo^ quoniatn errorescrroribuscumularcfconbet

vos tyrann.'ce vcrberarc, ipfum Romanutn Ami- I chridliim in damnandis non auditis fuperare, ar- 1 cano paucvlorum M'.5a//gt;e7iSi/conciliabiijo coaâo 1 conferentiisbdem prçfcribcre,non cRiiitetdifsi- nbsp;nbsp;1

dentes faniRam amp;nbsp;Chridianarn paeem codituere.

Falfum etiam effe vis quod feripd i.Corint.io, 1 ^ici veter es eandem apyue nos efiam comediffie,

euudempetum btbiffe, tiß, inquiSiiffif Itcet yuebbet

idyuatn extripiidedthapronuntitfrefimb vcro.HoI-

dere, I

-ocr page 73-

75

KE SP ON SIO.


detc,quo pudore hanc intcrpretationemquafia nobis excoghatam dicis T,cclcfiæ obtrudiî'Nec e-nim ignorarc potes quid Pappo fahem ipG rctpo-dctim, nempc habere nos gtauifsimum auäorcm huius explicationis A.uguftinum inloan.traft.4'^. 8iinbb.de Pœnitentiæ vtibtate, quibuslocis nue addas bcebit eundem Auguft.traftatu in lob.i 6. 8iinPfai.77.Cyribumbb.in loan 4.ca.io.amp;iib. de reftafide ad Theodof. amp;nbsp;abos quoque à fcho-ÜafteGræco commemoratos. Et certe ft patres Paulus no nobifeum fed inter fe copararet, quid

I attinebat dicere ibos in mariamp;nubc baptizatos,amp; 1 nbsp;nbsp;Ch rift um nominare?Selt;i,inquis, e^uemodo conueni~

1 r«f yHod adduw^cjuttm fy4p(ifloliu o mn e s t/lor in 1 duMCohoi'iadmidtc^ijuorumaltos proflrauerit, alios '1 approbautrtt ‘Dominw ? Optime profefto. quot;Nam \t \facramcnta vetera cum nouis ,ita vetus populus curanouoc0fertur,amp;quidem vterquebipertitus, vtappatetSc ex corum quiSacrametis abufifunt, amp;iex eorumqui reéiè iis funt vb comparatione ’ cum Corinthiis, quos bcut ab iborum imitationc deterret,bc adiftosimitados Apoftolushortatur. ltaquc,nifi abud oraculum nobis ex veftro tripode proferatis ,vixacne vixquidem nos ex noftra 1 fentcntia,tantorum;virorum tebimonio, tamque » -I btmisargumentis con€itmata,depuleris.

I GaeteTumquandocceperit apudvos deibaV-» biquitatedifeeptari, Sc quo progreffu incaluerit. ' ifta difputatio vobis inquirendum vitro rebnquo. 1 Ibud quidem tonftat,Èutherums etfi pedetentim \ admodnm in cognitionc veritatis profecit,nibilo-\ minus in iis aberendis quae meritb pobca emen-

-ocr page 74-

HOLD. CON V IT! A

dauit, non minus fui (Tc fcciirum amp;nbsp;vehementem, quam in iis qtiæ mcritô femel cognita rctinuit, quodita foleatacriSus præfertim ingeniis eucni-rc, vt natiiræ impetus non poßinr, ita vf par trat modcrari.Scd amp;nbsp;illud infciarino potedis, afper-fum potiiis initio aliijuid dci/la bypoüaticx vnio-nis interpretationCfin ida cotrouerda fuilfc,qiià(n copioscexpIicatumjdifceptStibuspotius vtridjuc de verborum Inditutfonis fenfu, doncc Brentiiis hanc Camarinam ab ipfo vfqucfundo comœoue-rer.‘ Et audiui ego his meis aurihiis Vormacia: D. Fbiiippum, audientc Si diente Brentio, fatis fade idud Vbiquitatisdogma perdringentem. Quod vtinam de boc potiùs femel redingnendo incedio quàm de illius fpard tempore cicra vda prpudicia, dnccraquc confeientia, cï Dci verbö, Ôipurior/s Eccledx confenfa quxrcretur. ■. / n

Dixi egOffateorJoca./enomiiSyncdiremapudvoi v/^er/)quod quiimtadc viarmata interpretarii,amp; bellaciuilia Gallica SiBe!gic3,turn generalitero~ jnoibus nobis, tum noain Caluiniaut cuiiifqiiam alterius ne Angeli quidem,fed in vniusDciverbii juratis, ac ctiam mihi priuatim tSquam indigatori ' exprobras, rurfum qua confeientia mecum agas odëdis. Legitimam cnim Synodiim quam femper । poduIauimiis^iÂ’quam à Päpifds vos quidemipli tot ante annis efdagitadis, nos verb à vobis obtf nere nenuncquidem poifumiis, quumifli vedrx vi oppono, fatis pecfpicuê odcndi,non aliud à me vim dici, quam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ilia eu/:3capf7s!y pauculorum

eonciliabula, quibus egregiam illam farraginem, ytinam fub Concordiæ nominc,non horrendiin-

cciidij

-ocr page 75-

KESPONSIO.


75

ccndi) Rammas tota Germania fpargentem,accc-ptam ftrimus.Sed cyuibus artibus,amp; qua vifub-fcripüones à plcrifquc extorfcvitis, amp;nbsp;quorum mtorkate adpios tam multos vexandos abuti, ne nunc quidcm deftnatis, falbmini, fi orbi tctrat mn i^notum effe creditis,aut vefttam,vcftram inqua, idam, non autcm piorura alioqui amp;nbsp;ï-ccleliarom paci ftudentium principum,maculam Cola inficia-tione elui poffe cxiftimatis. Bella vcro tu Gallica

i tum Belgica lint ne a nollris cxcitata, aut fuafore me fufcepta jG non ex tot fcriptis vctifsimts ac iu-

I ftifsimis dcfenGonibus, at certè cxllluftrifsimo-

1 tum quoqueGcrmantxnonpaucorum principu Inïpeftis arcbiuis cognofcete poteftts,quorum amp;nbsp;iudicio amp;nbsp;pietatc,bæc vcGra calumnia fatis fupér-quetefutatur. Scd ne de tills quidem rcfellendis qux mibi de b'afpbcmi Si Mabumctanl Syluanl lupplicto cuius fuafor fuerim, amp;nbsp;de Satanæ excre-

' mento Çdifsimulatis lis qux bac de re toties antea

\ vete rcfpondi)mibi apudbonos Siploslabotandu opinor.V os autem,veftrïque G.miles,nc tanttllum

\ quidcm motor.

\ Scd quod fubïtcis à me Ccribi, non aliter proprie-

\ tAtei diHtno! Huinanitatiilt;}uam Htimanitatü Di«»-\ nitati mhuh operxi^retiü eft ab omnlBus intelligl,', \ quam calumniosè a vobis peruettatut t quü quod \ ego de fola gratia vnionls dixl, tu ad dona ctfuGa transfers. Meaautem bxc verbafunt ,'ate rurfus Àettuncata,pag.llbelltaducr£us Pappum 57. Q^â «WjPüppe, altter commwucari Deitatis ^roprietatet Huwamttai ^cjHam humanitatw Deitati ,vernm effe wn^oteftß adgtaùâ'vnionk référât. fnim eâdem

' /

-ocr page 76-

y6 AD HOID. CONViriA

fror/uf vniane hypofiatica Verbum home, quaher)» Verbum'. nbsp;nbsp;yua rattone Ftbw Dei dtctrurcrHcifixi*gt;f

ßltM euaw homtnii er at, incelo ejuunL, effet m terru, nempe nbsp;nbsp;nbsp;a.f}gt;.»,no» infêfi,lt;]uanufa dipniorfit ajfnfni”^

natura i^uam ajfumpta. fitne Verb tlludfe^uitur tuint ignoratio vos fefelUt, ^inhecpraeipitia Luthefu Óquot; 'Frentium impufttjiuivavidur vide/tcet iJiaoutTaf ,ßue Olar cûgt;.otam, fine oiitJbatr,ßue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r^ rldnättr,

de totatyutdemperfinaÓKasnon rf (ufu confidenttti.ei tarnen ab alterutra natur arum in cocreto denommuta, vere (fr realiter did, neperfonamcum Nefionofipert mw. Et tarnen ei natura à yua in concreto perfoua de-nominctur non reipfa ,fed verbo tantum conuemre, ut naturOS cum Sutychete cofundamui,Ddnd.Q. fubiicioi guæ tu guoq; aîlutêpr.Tteriiflj.iSin verbadvruonù tffedaifiud refer as,concedimw tibinofuife Deiteiem ab humanitate affedom ,fed humanitatem ab vnitofibi verbo inenarrabiliter fupra res cxteras crestas eue-öam.Hxc jgiturquum expreffe diüinxerinijqiio padore aiixfo,jflam didinétionem prxteriidis,rt i/ladreótc amp;nbsp;vcre dißium torqueretis, quitamc, etditnparé, eandc tarnen in gencre communicid' ' onem Deitatie in Cbrido Si Petro datuitis? :

.1 Hiam atitem ‘^yfpnnv fecundum vnionem eüi reciprocam cadein pe nitus ratione fecünduin Hiamhiimanadc Deo,Si diuina de Homineïnco' creto dichtuin resipfa demondrat(quoniain alio-qvIDens amp;nbsp;Homo effent daseperfonx) mafeen* cum tota vetudateplurimis paffitnlocbi aepr^fertim expreffeloco antea citato,nempe j.cap.^ .déclarai.Sed amp;nbsp;alia quoque ed ibffraéia pertiDen$,qua Gt vtDcitaiis quidem, af

ipG

-ocr page 77-

RBSÏONSIO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77

'p fi idiom at a eflcntiaiia ( quæ vcre Ixe/vann» Temper funt)fcdcrcata dona vt effefta iUoium cffentia liumjtcipfa in Humanitate, vt in fubieftum qua-iitates effundantur,Hunaanitatis veto in Deitat« ûequaquam. Quis enim Deitati t^uidpiam adicce-tit, aut dctranerit? c^uas muitum diucrfas ewr fpecics non diftingues Kemnitius, hoc iplunv rpuod ftabilite voiuit,eueitit,dum infitam reaiitet natuiam naturae e(fe vuit,quae fit diftinftis manen tibus naturis earuc^uc proprietatibus perfonalitet duntaxatvnita.

N lt;^iif,inquis, Beza, JDe«»» omnibm rtbm creatie ej[‘tgt;tialiter,^ ßtfientareres omna ejfentialittr^ iieletiâ(ùbüanttaltter.Wi\'iCTonc^3.ti pag.inquis, in P appum Infpiciatur ergo amp;nbsp;ilia pagina tola,amp; quatuor praecedentes: amp;nbsp;compcrietur Hol-' nbsp;derum omnem pudorem inBezatantæ impietatis

■ accufando cxuiffe.NonjinquamjOegaui,Holdere,

Dei cffcntiam vbique adelfe, quam è contrario ’ contra vos lueor vnica Sc Colam vbiqüe efCe.Hum enim me inter Antbropomorpbitas recenfebis, quibus vbiqiciamitatiniuriam faftamLutberus, qubdnunquam tale delirium cuiquam inmétem venifle fibi perfuadeat? Sed boc ego pafbra clami-taui Sc clamito, intolerabilera effclacobi Andrex impictatera quam ex Brentio acccpiamamplibca uit,qubd videlicet Ccribat Cbriftumnon aViter ef-fe in Cbriflo quam in omnib’ rebus creatis, quoi eft mcrè SaraoCatenianum 8c Neftorianum. Neq; Verb ncgat Beza,iHib difertè fatetur Deum adeffe rebus omnibus, quumbluro aliter etCe dicitin aC-i fumptaiba carnc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;videlicet)quamin re-

-ocr page 78-

AD hold. CONVI T J A

Jiquis rcbus,quia nimirum ßc iflisadefl, vt tamcn jJJis feße no vniar,amp;in ipßs aHqn'd dûta]!3t:,^lt;,’c]iii-dem imparirercfßciat, qiif ^/Joi/iWcdifiturewf^oTr-JW(aßiiwptx vero vni illi hvtnariitaii Cemctiplam Filii bypoilaßs vniuit qua? prxfcnda vnihiiicai-fumptx carni propria,proprerca hypoCiatica vmo vocarur, amp;pcrperaincx ynfi'c/asmodo deßnitur, quum fpecies non ex altera fpecic, fed genere co-muni definiatur- Itaquemagis ctiam ahominor illaminauditam in EccIeßaDei enuntiationem, Deum rebfii emnibtts fnbßß-entialiter aieffe. bJam aliud cüaliquidvi fua inipßus, vrinSchoIislo-quDntur,E s s E conrcruarc,aut ctiam rei non cxi-uenti dare vt fit,qu3m hypoßatice adeffejid efl,it3 : vtin vnam fiypoRa/In cum rc qaapiam vniatur, ƒ quod fuit Manicbxoru deliriumàSerueto noßra memoria renouatum. Itaqucetßlocumillumah , terum, quem exlacobo Andrea citaui, in quo vi- I debaturperfonalem vnioncm facercCbrißo cum nbsp;nbsp;/

fanüis omnibus comunem tibilargiarmalc fuHTe

ame intellcéium, tarnen ßc illd non abfoluitur, I quumhypoüaticèfuf(ent3rc,amp; perfonali erfde

vnire, vnum amp;nbsp;idem apud facros omnes fcripro-

res dechrent: Si vt antea ex Brentio citaui,lie Pe-

trum D( i eJfentia prxfentia amp;potentia, vt Chri-

fium ipfum implcri difertè doceatis.

Sed Siilla faißtas quanta eß, quodDcum negé / effentia fua cxlum Si terrain implere,quoniam fic ilium vbique cffedico, vt tamcn v e lv t federn ipßus in cxiis exceißfßmis terra collocem? Quo-modoenim bxc non effent a-fbrifTTt ft ßc acciperen tur vttu visiSi curadderem particulam VELvr?

cut I

-ocr page 79-

kisponsio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;79

cur etiam cxprimcrcm iûius reicaufain,neropc ({uoniam cælorum ftruétura amp;nbsp;fpleiidor peculiari quodatn modo Dei gloriam annuntiant? Cxlos autem illos Breniianos vbique fitos mirum eft. Holdere,ft probarcifto teftimonio te poffe puta», lt;\U(j dicitur Deus cxlum amp;nbsp;terraimplere.Dtcnim fl vbi(^;funt,quina illos atcrrafeparari5?amp; ft cadi c^uoque vbitpie funt,certe non tantuniDeitas per fc,St Humanitas per gratiatn, fed etiam cæli vbiq; etunt-Num etiam,lt;puæfo,bypoftaticè vniti, c^uan doquidemiftam'Vbiquitateab bypoftaticavnio-ne, vt effeftum à caufa fufpendis Et btc quidem tuie babes Holdere, in cpiamp;tuumiftud acumen

i exetceas.

; Sedaudiamusmiriftcum iftius acuminis argu-' mentum. Hegaui, eidem natur« poffe oppofttas

cffcntiales,autT^lt;{gt;v»Hneceffario •nofSTiDjzVàî pro-ptietatesftmul tribui. Resenim vnaquæque fuis ptoprictaiibus Àgt;«Kvi»yinîK dignofeitur, quibus mu tatisjipfas quoq; res mutari neceffc eft,nift difpa-ratavebs vnum amp;idem effe. Quid ante Holdcrus? Omnipotentem ejje ■, inquit, eFl ejptntialb proprie tat Oei^é't^men Omnispoteflas dMiiefiHomini Oiriflo.

I fmbipfamet quoque effentialis Deltas vnita eft 1 bulc affumtx Humanitati: 8lt; ftc datum eft buic bo 1 mini vtfttDeus. quot;Num vero in fefc? Hoc qui' I dem dixerit fine Eutyebes,ftuc Brcntlus, vt qui ' fcrlbai difertis verbis pag.apologiæ modo citât« Diuimtatemhemints Chnfiinon ejfe tllam «««.Th, fed communicatam lt;t fecnnda hypoFla/i^ quaft vnio

, bypoftaticaftt natutxdiuinx in bumanam realis 1 cffufto. Sed Ortbodoxi Cbïiftiani fortiter idvt

-ocr page 80-

8o AD HOLD, COH VITIA

manifcftam bla/pfiemiam execrabuiitur. Sitergo fane,vt c{i,bic vnus Homo Omnipotens ,atqui-tenus Deus,non quarenus homo : üue non fccun-dum Humanitatem, fed fecundum Dckitem m Aiygt;v ciïédalcm, cui (tc vnita eü vtidem fit Si vnus Deas Si Homo. Quod attinet autem adfiancO-mne potettatem, qua; huic ctiam ipfi Huinanitati in fefe tribuitur, ea äquot; ip,uvüfta( Si mfiurûfjuif lie vo~ catur. O'^vv/Uâfvquidem, quatenusin Deoquidé ed eßenaaiiSfimo ipfameeDeltas, in boe bomine veto cß qualitas crcata Si donata.ÎTtfivvJMafiutem Latine dieitur Omnipotentia. Nam à (irxeisipfo ctiam nominedillinguûtur JliMitfaf Si quorum ilia quidem ligniôcat potentiam cfticiendi, quæin Dco e/t elfentialis Si inünita, in rebus auté creatis eß qualitas, caque vc-l naturaslegibus, vel entraordinarix diuinæ liberalitatis ßnibus circu-feripta: hxcvero déclarât poteßatem in return creatarum gubernatione, qux Chrißi bumanitati coneeßa cß fupra res omnes creatas, fie tarnen vt i Deitati ne quidem exxquetar, quâuis idarbitrea tur Vbiquitarii. Eß enim Chrißus fecudum Hu~ I manitatem , feipfo fecundum Deitatem minor, / Quorfum autem ißud, vt contraria cß'entialia i- / diomata eidem fubieâo in eße dicantur, qiium ne / accidentibus quidem omnibus citradilbnâioné / id conueniat? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

Quid plara? Holderus etiam fefe alio argumé-

to acutiüimum Tbeo’ogum,Bezam autem meta-pboricum Si Capcrnaiticum elfeprobatiacutèfci-licet, quum Capernaitas ne ipfe quidem inbeiari pofUt Chrißi fententiam non mecapboricc,fe(]iij'

ri f »Tir nbsp;nbsp;nbsp;I

-ocr page 81-

RBSÎON s IO. C A


8t


■»ipHwintcUtxiffc. PrAßntiamcorporü (inquit)

T)omint tn Cosiia dtàt BezAßßno inficiari. Dicit profeótó; ideóqueHoldcrum in manifefta falfnate deprehendi quumaBezaftgnaracracxi-naniri vociferatur. eapraßntia (inc^ait) eitaut ' autinuifibilis. Concedo fiuead reni ipfam, fiuc ad prxfcntiæmodum hoe referas, jitijui vi~ fibilem ejfe non dieet ßet,4.Dicetetiam,opinor,Hol derus jiùhforte videt id quod non eft , quanuis hæc cotrafe verba ex Chtyfoftomo citant,Ipfutn vides, ipCurotangis. Erg» tnuifibtlemprdtßntmnht-gnofcit Bezity antfi hanc etiam negat omnem pritfin-ttamnegM. NthtlenimePl tertiwn.lta^ueiam Bezd Cretenfis fètblm, nec G allia modo, ßdhoneflatis reenndta fines tranfilijjfe fito ipßm leslimonio compe-rietHr,vt i^uidicat, tnuifibilis amp;nbsp;•vtfibilis prafentià carnis Ch^tili dtferimen fisijfie ommbeu ßculif in Ec-cltfia Detinaudtttim, ttl tarnen aut inuißbilem praßn-'■ tiAmfateatur,aitt omnemprafentiamneget. Itnove« \ ib,Holdere, ne fiequidem mendax deprehendort nee me erweis CHrÜU, id eft, voluntariæ extra cx-\cam adhuc Galliam propter veritatem fecefftonis pudet,quam quoties tu mihi exprobrabis , toties nonhoneftatis ik verecundix tantum, fed Chri-ftianitatisiphus oblitus fuifl'e compcricris. V t au-tem de re ip fa refpondcam, non ego ftmpliciier ttcgauiiftud viftbilis Siinurftbi'.is pracfentix car-' nis Chrifti difctimen,fed eo dcmumfenfu,quo a vobis Gonfubftantiatoribus, amp;nbsp;àPotiheiis Ttaf-îubftantiatoribus vfurpatur.^Aam Pontiftcii qui-dem vt ipfum effentiale Chrifti corpus tum.irt

i tslis turn in terris rcipfa codera raomento i n. Hits 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f/i.

-ocr page 82-

8i AD HOID. CONVITIA

fuisinfînitorutn amp;incâtatoriim panurn fpeciebus adefTc ftatuant, vos autcm vt illud ipfum itidem codem momcnto fua quoqtieeflentia vbique prüfens adeflcconfirmctisjvcl tum vi/ïbile,tuminui' ïîbilefiniuljvcl inui/îbilc fcmpcrülud efTcponstis ' neccfl’e eft : quod commcntum veritati corporis Cbriïii ex diametro repvgnans illiquidem facra-mcntalibus verbis, vosautemilli ycûræ omnima ieftaticx chimxrx attribuitis. At nos veritarem, 36pcoinde circüfcriptionem Si viCibilitatemper-petuam corporis Cbriiii ex facrts Litcris,Siro[ius Ecclcfiæ orthodoxæ perpétua confeufu aderen-tes, ipCum in fèfe Cbriiii corpus fua elTentia nunc nufquam cH'enid in exits, in quos verè terras deferens tranCcedit.'Si fuis illis quantumuis gloridca tss, veris tarnen ac viCibilibiis partibiis organicis condare: ac proinde nonnift vîdbile Sinuncàno-Æris corporibus verè abeûcaffirmamus: Si baâe-nus vc/lrom illudQuanri Si l^on quanti,Vi(ibilis SilnuibbilisprxCentixdifcrimcn, vtimpiumrc- ; pudiamus. Ncc tamen propterea mentis Sibdei oculis tum in verbo {implici tum in facramenris, fpiritualiter Cbriüum rotum. Si Chridi totum ! contemplantibus, inuifibiliterilludadcde,Sicre- / dentibus verécommunicaridifbremiir, imocor-de A'ore confitemur,expeÛantes dicm illiim,quo I corporis etiam oculis illo eilentialiter pexCeiite j perfruemur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,!

De calumffÿs.

I,

Dicisprxterea, Holdere, in eo calumniatorem cffeBezam quod feribat ex reali confubfiantiatrnnt

i

-ocr page 83-

KESPONSIO.

Ö'tJ fHuS feïuato, cortfeijtii corpm ipßtm ChriiÏi ante-^uam comedatur^-velpaulo poß euane/cere^vel in ven“ trefimiil traijci. Dttac enim Beza,\nlt;]\iï3-, fi vir bontu tß,cjuii vnquam noßritrn fenfertt.f :rip/irity docue-cuertr. \os omncn certè,ait tuvfum bonafide Bela,vos incjuam iUud ipCum fentitis,fcribitis,doce-fis,t^uotc^«otore ipfum Cbrifii corpus reale St effcntialc comedifenntls,rcribitis,doceós : Sc cjui in nos qui fola fide fpiritualiter pvefentia illa red-pidocemySjSc voces AccipicndsComedendi,Bi-bcudi, dcipfis quidem fignis pi opria, de corpore ante 8c fanguine Cfirlfti,tranftaütiafignificatione accipienda ex régula toties aveteribus patribus inculcata,fentirnus,nil praeter diras amp;nbsp;anatbemata ctcpatis.I^am,obCecro,mi bomo,in quamcunque te pattem conuertas ,fi acdpicndafuntbic verba ficut fonant, quid eft Comedcre, nifi dentibus co -tTiinutum in vétriculum iraiicere ? quid eft Bibere nifi ore fiaufium ebdera ttanfmittereï Etfi iim an i tea more 8c ventriculobçc erant,vt ex vefira reili \biquitatc colligendum eft, quinam eo'immitti realiter dicentur, vbi iam exiftebant? Sed Sc ba c i-pfaLutberi verba protuli. Vtinamtam Christiane tgiffentomnes papa.vt Pontifex tl/e cnm Berengario e~ gtt.Quid autem illc PapaïCrediwJiM (inquiry corpm ft) fanguinem ChrtSti non fulltm facramentogt; fei in veritate mambiufacerdotum traSlari^frangi fideltü dentibn.fxt T ERT.Quid tu verb contra,Holdere? ne gt;fû quidem.Quid enim refpbndercs,qui neque Lutberi b'yperbolas agnofcerc ,ncquc veritatem fateri fttftines? Ms tarnen Lutbetum in coloco namp; ficut fciipfi jTcdRHClE St £. ii.

-ocr page 84-

84 AD hold, convitia

ben E,fcripfifle addidiflè, propter s.acra-MENTALEM vNioNEM. Egocofiiuniftionemdici inaJiin. Sed quid iRa te iuuant?Nam probat difer-têLudierus illius PapædecHïoné:amp;gloffim iuris Canonici rcprcbendit nominatim ,lt;juxvt Papam excufct, verba illd negatpropric eße accipienda, Deinderjuid edaliud ACCiPERE verba sicvt SONANT, quam iJla proprièintcJligcrc ? Ifla vero Sacramcntalis vnio nihil Luthcrum fubleuat,quu à vobis rcalis 8r elfentialis in terris eße fiatiiatun neque de iiiius locutionis caußa, fed an nbsp;nbsp;Tifirnr

ilfacomedâturamp;; bibanturinter nos difeeptetur,

Iftudautemcuiulmodi tadem eß? 2]^/, inquis, i tibi libenter Beza,côcedimM, non ^tttßturos nesalmnt / Ciiuf am prafinttA Chri^li in C^tna, qnàm InshtuMnis nbsp;nbsp;t

verba-. ijuia longe aliain rationem e][e prtßntit Chri ƒ fiiin CœnaÇejuamSacramentalem eße dicimns') (p-O- j UtniprafentiA caufam, ipua ex vnioneperßnalt depen-det,nos ipfifatemurdn hac quidecontrouerßa de Can/l i Domint poßhac de bi^uitate nullumfiiciemui verbS. j PeroßutdnamBez.a ampliui. Refpondet Beza ab- ƒ fardam eße alia canCam fpecialispræfentiæ,realit Se eßentialis in Ccenaponere,qu3mgeneralis 0-mnipræCentix, quum caufageneris ßtetiamfpequot; cieicaura.Hypoßacica igitur vnio ß omniprxfen-ttæ,eritquoqueprxrentiæin Cœnacaura.-fedln- / ïiitiitio Cœa;r faciet vt bæcprasfentia ßt in Ccena ! Sacramentalis,id ett rei prxientisin Cœnapcrci-piendp caußi inßttuta.Hoc verè ßka eß,pedcboc amplius Beza, vt ß ferioHumankatis Vbiquitate ßlentiovukis obrui, id quoque quod ex eapoßta cotiCeqfikw, amp;: ea fublata toJIkur, (id ekrealem

-■ ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ißam

-ocr page 85-

IlESPONSIO. C ». nbsp;nbsp;^5

cffcnüalem In, Subi vel Cum fytnbolis

çtxrenûim, acpro'indc oralem quocyue fumpûo-

ncm) abrogeüs. P eût denlc^ue vt cjuod vefter tlle diâitot fpopond t, reipfa præfteûs. l^oftl cnim \ ilium in reVponfione ad Spcrllngum,-cuius verba aducrfus Pappura citaui pag.6 ^..vltropiomififfe, ß en eß hnmartii natura proprieta^fi/tnö niß vno alitjuv loci effe pofßt,ncijue a dixin^t natura ipß communieari

1 'vlltmodo poßit ^ejuo ipfa cum Keyo'in piuribui aut

1 nbsp;nbsp;emnthm[ßmul videbcetyiocif eße cjueat'.fe pro ajßereda

1 veracorporic clr fan^uinis Ch''ijti prafentia in Cœna.;^ \ ne ad momentwa (/«»elenj piignxtMrwwJ.St enim ßmpli-\ eiter (ine^uit tdimpoßibtle ejfefatear, e^uaratione «tl ' fier« poffe ex (^œnaverbii demonFirare'cofiarer^y'erha emm C œnxf inc^ultidem Andreas alibl^ nbsp;nbsp;nbsp;tantum'

verba difpen/ationif corports eß fanguinitDominißam^ (twfe Ó' tx ttiifl caußa eßintialtter inpaniquot;'^ wnop/e-fenttum.Audin Holdere, præCenûam v'cftratnteä-

\ 1cm non pendere ab InMnuioials verbis cpix tarr-

1 topete vroere conlueuiilis^audirf Cum Vbieyuit’a'

1 tatetolbvcftrum illudlt,n ,Sub, VelGutn Vealirer

1 amp;nbsp;cfîenûalitcr abrogarP V irumqueigitut aWblsiS'

\ ftcri peto, t^uum poftcrius ex priorc epaod vltTo

1 polliceminidcpcndcat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n '

1 gt;“ Citaram etiam locum mts l..utbcro ,'ift ïjuo eOiS

1 rcpiebenditcpii exCbrlfto omnipotctrt^fnbornl'-: nein faciant,duàs naturas pcrfnilcenteS,cpiodalibl vtpièfcriptumlaudcrn jaVîblvtctï-oncuùr te^fe-bcùdatn.Ègo vtrumque fatlum aü;no('c'i', St’vtVe-àtèfa^um tucor. PAÀ'enim^ertè Ortböduxurri quod diftum voluiffclmtbörrtm appatet ,'de'^Y^ iuRHumanitatiOmnipoteutiam non polîcVoni*

-ocr page 86-

gé AD hold. CONVITIA

municarîquin naturf confandatur.ScJ ipfaphri-iîs. Hominem hune non eße oninipotrntemfilfa Homo iße ût Deus, jic/wi'çi videlicet iJiaiulTBir, ßue ÓMe/iigt;ir»,quS idem Lutberuspoües non reéiêreprehcndit.Sed quid ad b^c Holderus? dere ipfa nep^^quidem, contentus ßczain vtin-conüantem carperejipfe in errore pertinacifsi-mus.

Altam prxterea Lutheri'Iocu à me prolatum in guo copiosè explicat quomodo dicatiir Chrilîus non noûrt duntaxat, fed fiiae iphus an'mx rcfpe-ÂUjvercpro ratione aetatis crciiiircf:tpientia,ne-gat Holderus contra fefacere. Legatur locus integer, Scperiti Tbeologi diiudicent. Jllud certè falfum efl quod ait, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noshumanitate ejje Dei-

infirntnentum, quod abßtvt reâio fcnCii inficie-mur.Sed hoc quidem veriim eß, huius didi merè Monotheliticam expoßtioneni quam aiferunt â nobis repudiari, quaß videlicet vnica ßt duarum naturarum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnicum Namneque

Deltas qux funt Deitatis propria per Humanita-tem vtin merddiuinis operibus efßcientem cau-fam coopcrantem agit ■' necHumanftas quatßint Humanitatispropria ßc impellentcipCarnDeitate operator, vt tarnen ajj-nfMTWf, no tantum agat qux fux font naturx: quanuis neutra fepara-tim agat, fedßcut fuisamp;’ eßentiis amp;c voluiitatibiis amp;nbsp;energiis Sc dißinäx naturx maoent, jta etiam dißinde agant ßngalx quod eßßngula-rum proprium : licet commune ßt poßca ipßini pctfonalc^TtÄtaf^ai ; bumanitatc nimirum in fuis aißineßis humanis aäionibus Deitati,amp;ipßus di-iiini

-ocr page 87-

ReSVONSIO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;87

uinis openbus fubferuiente:Gcut cft à nobis antea Utionibus amp;nbsp;cxemplis dcclaratum, c|uum dc mira culis à Cbrifto cditis ageremus.

PitropaUianoram crrorem aUcubidixiiUa reib omnium Deitatisproprictatum cftufionefta-biliti. Refpondii tandem Andreas, fe Dcitatem confiderare non abfoiutc, fed in vnica fiiii pcrfo-na,(|uxficuteftvnicaincatnata, ita fuasomnes proprietates, non quatenus abfolutc inEffentia tribus Perfoniscommuni fpcélantur, fed relate ex fefe, vt genita videlicet, in carncm affumptam effudetit. Sednon animaduertunt ifliPerfonam ejuidem àPerfona rc differre f quanuis rcalitantum didinétione perfonalium notionum,non fe-paratione Gue diulGone eflentiæ) ideoej^ue numero multiplicati'. Perfonas verb ab Effcntia rationc tatum difeerni, id eft Caetf ^4»? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex quo itidem

efEcitur proptietates eflentialcs numero non mul tiplicari.ltaque alius quidc eft Pilius reipfa quam j Pater, idebquc incarnata dicitur Tilii non Patris

P erfona: ac proinde Piliationis no Paternitatis rc fpeftu,Deltas eft affumptæHumanität! vnita. At quanuis Omniprxfentia, cxtcræque cffenûalcs proptietates Dcitatisabfolutèconfideralx inef-fentia, relate in Perfonisfpeétentur, non tarnen alius eft qua Omniprxfens Pater quam Pilius.Ho igitur pari ratione Omniprxfentia Pili! dicipoteft affumptæ earn!vnita qua ipfaPilii perfona. Hxc enim ftc vnita eft, vtpaternitas neque rc, ncque rationc. dici pofftt vnita: O mniprxfcntia v ero Pili! qux earn! vnita eft,rationc tantum non eft vnita vt patris Omnipotentia, quuro reipfa vna amp;nbsp;ca-f.iiip

-ocr page 88-

SS AD HOLD. CONVITIA demïîtPacris Omnipræfentia nonperfo-' na. lain verô quum ilfam iplàmOinnîpræfcntiani aux vna efljdicatiflipaClîm,realitercffafimfuiC-ieia carneni afTumptam, vtDciïatis efl'cntialem, nufquam autem vc in Filioaflumcnteperfonaliter confidcratam,qiiç Omnipr^fentia in ipCa quoque Filiiperrona quum e/rentiajitcrconfîdcratunvni-ca eRipücam Pâtre SiSpiritu fando communis, quisiftoargumentpnos vCose/Tcmirabitur? Psp pum verè, fiuequemcunqucaliiim eorumquibus rerpófioncs mcas oppofui,aU(fî:orcm, qui tandem ^t Holdere, fi Perio amp;nbsp;fincerè veritatipatrocina-, ris, vt plureaOmnipotcntias cotinitucntem, vel non tnearis,(ircâè fctitir,veJ,fi impius efl,ivccuni non codcmnes? an qtiod vos quoquc plures Dei-tatcs ÛACuere no pudet? Sic.enim dilertèloqiihiir tum pafiim BrentJus,vt anrca oftendiinus,cuni in primis Andreas in iJJa Cua ad IngoJftadianast/icfes l spoiogiafaltcrins hnè Andiex ^lufculi impictati / adirant aperiens,qui Deitatem ip/àm apertèin af- j fümta naturaïuiffe ijatàmipaiTain, raortuam li ex- nbsp;nbsp;/

chatamfcribit.

Qpod autem fcrip(i,ß(itet:uniCcribo.nempetic

à vobis declarari CbMiDeitatem', vt TSMisr,

non gt;!gi7a TB à donis:in cætejrnshommes colla- 1 tis ditbérits lïtibipropoütiim ew vt calumniosèà

me feriptum tnbciarjfCU^ non ad eos locosrefpon

dcsi quost cif Brcnciâ Iqcob.Q. Andrea

deCcripûi amp;nbsp;quatandemratianediluipofsintnoa cxplicasUl aces?atego no reticebo quodmeridb-palucc clarius eü ; ßerino poßx quin ita Uli fenfe fint,fcrip{iecic, docucrintuyjeialiud fenferintqaa

fcripfe- '

-ocr page 89-

R E s P P N s I o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^9

fcnpÇerint.TAaigitur quæ mihiex Andrea citas in Cuirariirafcntcnnâ,nuUius me calumniofæ accu-fationis arguunt,fedipGuspaVnodiam cuincunt^ camc^uc nûnitnc Gnceram, quum antca impie fcrt pu non tarnen eiurarit,êlt;; ipCumlainc exortum ct-r totem tueri peiTeuerct. Imo audaculusGoc ipfo fuodedecorcfaftus lac ob us Andréas, fefemadi-

doiinicoimpudentet abGerGGc non contentus v-(useft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dixit enim in eo nac errafie

t^ubd d xerim, ener^iii ^erfonalem'vnionem fe^ ^uitur, carnem Clmjii à reli^uis creaturis comparaïf Mrùw dijfegt;'re.Cedb quaobrem? ^Honiam (inepuit ) quiim dminttoi filij no habeat aUionamp;s ab H ttmanttata feparatai ,hinc-fecjuitur energiam carnis Cbrt^ißm'^ pliciter t!) pnprtè differre ab energia infanilitj^jHorum fintfeparatita^ionef,-uiféparat£perfinlt;t, Qux vetQ bæc infcitia,Deus bonc,cpuæ impudentia eft’Nec cnim ego encigias Deitatisin bumanitatc Gbrifti \ nbsp;nbsp;Çi in fanâis intet Ce comparant, fedboc miWies rc

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 gratia epuidem vnionis Hominem ilium aC-

\ fumptum effe effentiaiiter Dennijac proindebanc \ gratiam toto generc à exteris benebciis differre l epuibus tes çrcatas Deus creator affecit: gratiaau-i 1 tem babituali ipuam v ocant Cid cft,G qualitates Geti 1 doua creatain affumtam carnem cffufafpelt;âét«r} i Ghïifti Humanitatem boc demum refpeftu a fan 1 ûis differre fccurrdum plus amp;nbsp;minus t xt quifolus \ fpiritum,(id eft ilia dona)ex vnita Gibi cffentialilet

debate nd xófou pr oftuentem Gne menfura accepe-i titjvtinde veiutex çapitein fua membra,xerta iuoduio,proutipftlibuit,tedundcntv Dixi autem

\ iftaillud Btentij refellens, vbi ncgatbac ratippa

-ocr page 90-

AD hold. CONViriA

Cbrfftum à Petro dift'erre, quad Cbriduslt;]uidem fu3,Pttrvs vei Ô ajccrius, à fua videlicet perfona Ce parat/, vtrtiite miracula ediderit.Quidadbzc bo' nus Andreas? Fortircr diCsimuIatis qujt obiecera, perfuaderc v.ult fe non aliter vnquam CenfifTe, Sc tamcn ne hoc quidem Catis intcHigit quod ex me aJiquatenui didiccrat. itaquepro ipl'is donis fab-flituitcoriiin vfum, amp;ftu]te' concludit quoniam Cbridi Humanitas his donisnp vtatur feparatim a Deitaccjdcirco banc gratiam habitualem, quam Vacant,id eft qua fadium eü vt Humanitas Cbriüi abfque menfura ditaretur, totogcncreabea dif-ferrequa Deus in fandios fecundum menfuram creatas icidé qualitates fandias e(fundit:quafi verb non idem (it diuina^ in creaturarum libcralitatis gcnus,quaujs Cbrifli quidc Humanitas illis donis vtens a dcitate fibi vnita non fcparctur:fanâi veto he a Dei fpiritu agantur, vt feparatat fintaDei-täteperfonx. Sed amp;nbsp;quatopcrein eohallucinetur quod Dcitaiis amp;nbsp;Humanitaris adiioncs fie vniat, vtnequeDe.tatcm proprie diuina cftfyinaitt, ae-qae humanitärem propric bumana opera per fe operari velit,id eflMonothelitarum harrehnreue' hat,fatis fuperque sfhtca demonflrauimus,

Oliandri veio cribunitias condones an merité vocarim, quibus elarifbmum iftud lamctoti Ger manix prarlucenSfD.Ioban.Starmiumfid ehillius aurei fecvii reliquias obruere maledicentiffimus homoille {ludaitfYt fibi nomen quafiineenfo Dia nxdelubro,quxreret, non ArgentinenGs tantum Academia,neque tota dutaxai Germania, fed extern quoquegentes omnes norunt.

J^um

-ocr page 91-

MSPONSÎO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$t

Num quid veto ampViuî?Tmoçrandc aliud fu-pcrcft Bezœ facinus,qui fcripfent ,pofita realt Con- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।.

fitbiîontiatione, eÿict vtheffidt quotjne^'mbol^fitrnen-gt;cs, ChnÜI corp M ipf m ejfentiale vot ent : tn fao vtro aàutrÇM Pappu hhr!loißnda/ef.i^umneger. A«uo-fi.0 tt'zap-niud pit.udvfKoy Holdere. Scd quam madem ivobis vebd dogma femel repud'ari ex quo i(la tam abfutda amp;C tarn impia, non minus ntteffario quamexTranflubftantiatione confequantur: vcl cut ilia ex veftris non reftc concludantur jodendi.

Nam qua tu nobis exLutbero 8c Brentio depto-miSjPoiibciorum fcbolafticorum in eo quoq',ex-pcdiend^nodofruftrafudaniium gerris ac nugls nibi'ofuntgrauioti. ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;•

Scd ?lt; illud male babet Holderum quod Brcn-tium alicubi dixctim,ininó no tantopere à nofl vis diffcnfiffc. Quidigitut? Erraueric fané femper Brentius,amp;. ctrando tandem penitus à. veritatc ad Eutyebianifmum vfque paulatim delciuerit, atq; adco nlmlum multos fecum eo abduxtrit, quan-doquidcmftcHolderoplacct. D.Vblllppusveto placidifCimi virlngcnli, quldapudplctofquc fua illanimialeniiate promoucrit, tot ipfiusingratl-difcipuli teftantur ,vt non Immctitb finducrit Ca\ uinusilliuslcntltudlné velut cxpcrgcfacete.^^ld autemipfe in Illis controuctGls fcnfcrlt,ex pollc* tiotlbus clus fcvlptl5,non ex Illis prlofibus ptiusc' ditis quam legendls amp;nbsp;expcndendls noErotutn tefponfts, vit candldifftmus , Sz veritatis amans, ptofeciffet , atquum e(l æflimarc •• ac -proinde non immcritb-nobls a Pbilippo fas elf ad Pbilip-pumptouocatç. Exiisantetnmalcdlcisprofc

-ocr page 92-

AD HOLD. CONVITIA

ôôpotius quam cum iudicio Si fedato fpiritu fcri ptis L U theri tcdi m omis, ab Hold ero citatis, vnicû tantum feligam, exqiio quantum illenon femel mtemperiei fuæmdulferitpcrlpiciatur, amp;quàni tant! viri,Ced hominis tarnen,nomini,ip$ique Ec-dc/îæmalèconfulucrint, quipleraqucipfiuspo-iemica fcnpta non malucrunt oblitcrari potius quàm in publicum edi. Sic igitur ille quojam loco pro fuo xüu, /iuÂi,inciuit,tuporce,(anu,fa»ati-ce, autijuifiuüfnerù, tnÇu/feafme ; Ettamjt Chrt^ii corptufit ommhiM locù,non tarnen tu ^attm tpfum vil deuotabii^velheUuaberiifVelattinia. At vos audite, quiLuchcn cantopçre vrgetis. St hoc verum eil, quînam verum cnt,quod ipfc alibi tam pertinacitate tuetur, ncmpcindigniirimos etiam quofuis verum corpusCbri[ii,quanuis ad iudiciS, mandiicare ?

Dcniqucjntolcrabilé D.Cacellario Smidelino ßeriiniurism cóqucreris Holdere., qtilliid ipfius diétum,Elfttm ffuaßper acetdens bemint coiun^i,pet-. peram it)tcrprctec, qiiutn id poilea ipfe Bezz re-ïpodenSfdoclararir. Qi^iaCi verofatis litadmiUum crimen nçgare. Extar illudab co cotidem verbis in fuis illis! theßbus Ccriptum, quod non modo vt falfo, fed etiam vtinßeientißimediâtum repreben di, qniifnjpfer AccidensSi Subûantiam nibillic medium. Et quid pluribus hie opus? Qn^hes Brentins,amp;jpfe.iß^d ineulcant,perfirmam Det,i^ Diuinitatetn Cbriiti', nonillam k'^óJ^i^aternamin-ttlltgi, ^uam babeat cum Patre nbsp;nbsp;Spiritu findo com-

munem,fed eant qtta fit ipfià ficanda hypoftafii firini-tatûcommanicàta? nbsp;nbsp;carnem ajjumpß/fie, niuii.

API VD

-ocr page 93-

KESPONSIO^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;95

A1.1V D e/omntm[ùam plenitudinemy (4 eTi omnia fna donailli communicafféi quodfi tam verum effe vult q^uam falfum eftac Neftorianum in natu tarumfepatationc, amp;. Eutychianum in propricta-tum cffuftone, autduas inCbrifto fubftantialcS Dcitates poni, aut vnam quidem fubftantialem, alteram verb accidentalem ftatui neceffe cft.

Etbæc tpiidcm baêtenus de iftis diéta funto, c{ux ft cfftcere potuerint vt ab bis tam portentofis erroribus difcedatis, erit de cjuo Deo Opt. Max. gtatias agamus. Sin minus,legttimam vllam Ec-clefufticam cognitioné minimedefugio. Veftra auté conuitia poftbac folo filentio vlcifci decreui.

E Î N 1 S.

Emmdanda, ïol.i^S.Una.leg« cotpotea. Ibid. Un.ÿ.leg« incot(otea.

-ocr page 94-

-ocr page 95-

-ocr page 96-


-ocr page 97-

AD P V T ID AS QV ASrjAM A lA-COBO ANDREA PAR-tim recenter C O N î 1-étas, partim aliunde repetitas calumnias Kefponfio.

-ocr page 98-

.ïvl A


óa«-;

3 3»


'jsqji üuiiJj


-ocr page 99-

r. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;39

AD P V Tl DA S,

QJASDAMAIACO “

BO ANDREA VARTI'M

R E C E NTE R ,C O N-fiôtas,partim aliunde ‘ repetitas calum-nias Refpo-

lio.

Ac O B V M Andrcam iàni’ôlnp qûî-deinniiflumffc’ci'^ApoRoli prÆçe-ptum fçquutus.-qui tarnen quüni D-cinorolôs illosiniitatusj'qui defuis icclçribus rogati, fatis fc,purgato^ ex aliorüm accufatiônc cenfcnt,criminafi nos ma luent,quàm du pli c î impictati, cætcri'fqüc fibi no'n temerc obieôtis blafphcmiis rcfpondcre'; paucis non illi quidcm, quêm infanabilë ten'ePmaredicé* di cacoethes, fed ad ipfius aceufationum capita re fpondebo.vt quæ fit iftius hominis in’çcb'us (acris tumfcicntiâjtum confciêntiadj fi fieri pofsit'întçl ligant,quorum credulitatetam Hiu abutitur.'Pri^ inahæc cft igitur crinjinationum nobis ab ipfo nuper obieftarumjquas litçris quibufdam adiier fusCÏarifs. virunijS: meritisin remp.literaria (l'ji iamolimimniortalem gloriam confeqùutum,Di loannem StiirmiumjAcadcmix AfgentinehfisVe-fto'renifcriptisadiccit. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

g-“-

-ocr page 100-

Ido AD I. A N D R E AE C AL V.MNI A S

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Thefts I.

f)ett^ ^aximaraparrem h»tnantgencris ad sie^sid damnattonempradentnaf ordmafe, 'vtnon-ptf finefilnijientnec Dettm veile eosfaluarit aut tdis mof temChmiifiltj fttprodfjfe,

Refponfio.^

Nullum cfTc doClrinae Chiiftianx caput calu-mniis humanæ fapientiæ roagis obnoxium, vel rdigiofiùs traftandum, quam Prœdcftinationis, Apoftpli^a.de I'c difputatio, amp;nbsp;Auguftiniin pri-misaduçrfus Pelagiaiios cocertationes oftcndut. Alii jgitiir pmnem prxdt'ftinationeni tolliint, alii ficçâm ponuuc vt poncndo fubucrtantialiifinrcr quos iftc cft)altero, nempc Rcprobationiswcm-bro mutilatam proponuntzquaiî yero poßitfiabi liri aliquorum elcdio (nec enim'cli^it quiaccipit omnia^quin cætâ-oriim reicftio afhrmctur. Nolt; igitur amp;nbsp;mille locjs exprc/Tiinj Dei verbum, pfiiis rci naturam,amp; Augurtinl in primij‘,difputa-tioneseruditifsimas, quibus olim Pelagian!funt firoftrati/^ nunc Semipclagjani Sophiftx iugu-antur,ipGus dépique Luthcri in lib.de feruoarbi trio fentchtiam fcquuti,vt Eleébionis ficReproba tionis quoq-uc dccrctum xternumiSc quod ad cue turn attinetjimmutabile, id'cftltam mifericordiæ, quam Træ vafa ftatuimus : ncque hinc tarnen vd Stoieam ncccfsitatcro confequi,' fiue contingently tollijvel Deum ftatui vllius raali, fiue exitii cuiuf' quam autoremtfed in cleóïis quidem gratuitâillî ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;miferi-

-ocr page 101-

R H .S P O N S 1 O. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOl

ftlifericordiamôn rcprobis verb iuftim ipfius fe-ueritatem fpeftandam ad nominis eius gîoriâ prç beci demoftramus. Sed de bis plenius nunc difpu tare non placet Ad banc autem iftius fycopbantac triplicem calumniam c|uod attinct, ita figillapra tcfpondcmus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

DePrimo,doccmnscxDciverbo, 'Nafet, imô ctiam concipi omnes boroines iræ Del veo.s, amp;nbsp;sc-terna dânaiionc dignos. Ex bispluresveïboDei Re vocari quidcm,{|uànn vocari : amp;nbsp;rurfum plureS effevocatosquàraelcftos'.ncc Deum propterea iniuftum autcrudelem, fcdiuftum potlirs indice in lis quos vcl prorfus non vocat,vel cfflcacitcr n6 vocat,ccnfcndum. Neutrum iftoruraabfqueDci decreto, quod caufas omnes (ecundas ordincan-tcgrcditurj^ucnlre.Hoc çternum dccrctumeucn-tui quidem ncçefsitatcm immqtam. voluntaü ve-ro.quæ tft bumanarum aélionum caufamecefsita? tem no,nib ex bypotbefi,imponcrc.Huius decre-' nbsp;nbsp;ti caufam effe Del turn iternam benlgnitatem in

1 nbsp;nbsp;lis quos ipb bbuit,ad falutcm prædeftinantls,tum

' œternum mall odium ad iuftam damnationc quos ipb libuit,ordinantis;cur bos autem potlùsquam illos blutl vcl damnation! deftinct». caufam •wpx.Tiw nullam efle allam quam ipbus voluntate, quæ non à iuftitla regulara accipiatXed ipbus iufti tlx bt norraa.Nec cnim.Dei ordlnantis refpeiâu, ordinarl quldplam, quia id in fefe iuftû bt,fed con j tra quicquld luftum eftduftum effe,quonia 8i qua tenus Delordinatione nltlturipfa rorutqomnlu cxlftétla’.atnonipbusordlnatlo creat'vone velcx-Iftentla rerum. Hoc De! dccretum caufas qmnes •^àit' ■

-ocr page 102-

103 AD. I. ANDREÆ CALVMNIAS fecundhs amp;nbsp;fcmpore antegredicns vrpoteæternû-' amp;ordinc anteccdens,vtpote /ummum,ab cius de-treti cxccutione diftingucnduin eÛë, vrpotc quz amp;nbsp;fuis dcmiim tcrriporibus iic momentis, Si non nilî fecùfi'dat'um cau/arum interucntu cueniaf. Ccrtum eÛe igitur plures damnanquàmfcriiari (vtipfe Cbrittus tc{latur)'amp; ncutrosabfqucætcf' nOj^,qaod ad ciientum attinet, pi'orfus nccclTa-rio decrcco naïçi : {edin iis quidem qui reru3nturgt; /umàm apparercDci miferiçordiâjin iis verb qui* damnatur, cati/àm damnationis ipforum totâbie-rerc-ac proindeDcû fuinmè benignü in illis/um-mèfeùcrum irr bis fcipfum declarare,in quibus duobusrahia'ipbusgloria podüiiniim ducefcif. Nccenim aac faliiti defiinatorum gloribcationô autâd exitium dcfcriptorum fcmpiternam côde-mnationcvkimijm efTeßnemillum in quemDeus prxdciïin'ans intneturifed fui nominisgloria,propter guam omnia quæ coders ab æterno dccrcue- / ratjcondidtt: iSir ßngula quotidic percaufas fcciin- I das exiliere vult,etiam impium ad diem maluni, /

Defecand6,quod videlicet ordinarir Deus / vt non poÛînt iàlui ßeri rcprobi,docemusii6pof-feqaidemexitiodeßinatosnon damnari, vrboc bon abfque Dei décréta eacniat.Drû rame fióef fè damnationis caufàm ,si£gt;igt;:sfTr(f.'{77xiii' efßcientetiii fed partiiv eamcorruptionem, qua homo primus mere 'voliihtaria corruptione fefe pcccaroman-cipans, bumanum genus obligauit, partim illius corruptionis fpo'ntaneos effeéiùsdd eß,peceat3-

De tertio, qiiod Deus nolit reprobationi deRi' natos feruari,aut illis mortem FilijprodeRedR“'^ concedi-

-ocr page 103-

1.‘ R £quot;S P P H S I p. xr Ï05 concediraus Ghrifti vetba fequuti, qui teftatur fe pro mundo non rogare amp;nbsp;fundameutum illud im{»lexi,quod déclaras Apoftolus air,NouitDcus qui fint fui’.modo illud adiiciatur,Nô damnari réprobation! dcftinatos , quod ipfi feruari vclint, 13eus auté volentibus refiftaf. fed partim propter liæteditariam amp;nbsp;mentis amp;nbsp;voluntatis corruptio-ncm, partim propter voluntariamÔc perpetuanï ipforum contumaciam, quæ eftillius, corrnptio-nisfruélus.

. rhefit II. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

», :Q^ad non omnes infantes in Baftifino regene~ renturfedij duntaxat^uos Deisi in arcanofuoconf' Ho décréta ad vitam aternam pradefiinauit.

-Ki: : . Kefponfio.-

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 -..urO' ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' .(f G nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;il

De boc capite iam pridem eft Hçsbufro rçfp o-' fum.Nos videlicet arcana ifla defrngrrlis perfonis l iudicia Deo'pelinquercgt;amp;j.quod adnos attineti \ eos omnes potius præfupponere ex eleâorurri ' effe numero,quàm reprobatos, quos Deus vel ex ftdem Cbrifti proRteùtibus nalci voluit, vcle-tiam aliûdc adfcitos 5c cateebizatos in EccVefianr fuaminferuitV Sed quum nonnifi ex Cbrifto pet fidem apprebenfo iuftibeemur 5c,regeneremur:amp;2 demautem conftet vfque adeo non effeomnium f excipiendi funt enim bypocrbæ , 8c quifidem babent non illam veram.fed «ejexsMèjv, quos Deus fuo tempore vel patefacit, vel ctiam non patefàôkosinluumlocum.èxtendit ) ücut v* . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S-

-ocr page 104-

AD.J. Z'gt;ÏD R E AE‘iC A LTMNI AS

runi bjptffma', quod ad Ocum proitiittoDtcmaC-I iinetj'itaj-qaöd ad eius effeâtanJ, dupliccm bsptif-mum pÓnimiiSjfi'eut Paulus dupliccm cifcunçifto n?mj’n cuiuS locum Baprifmus fucceÛit.

.mi' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: nr . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' .... ■

^jtod regeneratio eorundem,eleSlorumnonfem-per fiai tn tpfo B'dpttfmo,ijuando infant kaptizatutfed fapenurnero tn/eneSla ipfirum denuofieri. Ideójue e-tiam doc ent Bapttfinum tantitmfignum effe re^eceta-t\onis,çffigillumfin teflimontum, lt;puemadmodnm ff panii Sucharifttx tantitm fignttmfit corporif ChriHn

- • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• • I . «A» .

.Uff Jlefponûo. .■ o.

Quid (itifhid Demtôfieri Paicot me non intel-Ilgerc,Sc pnto Denuo pro Demum Typographu cxcùdiffé i'j P^èiéifàiitenïadplirnatn huius Thetis partem antnettiUainpro vera vfqiie adeoagnofei* musjVtgraiiam, cui velut obTtgnandx Baptifmus adhihetijr,rcmirûonem videlicet pçccatorufn amp;nbsp;regeneratiónis donum,'aftirmcmusinterduin30' tecederé’Baptifmam.vt Abrahamus fuitiàûihea- ■ tus, a^-p'rbin-de remiffionem peccatorû adeptus, i amp;nbsp;âbtiùs homo fâétusj priûrejuam dreumeidere- nbsp;nbsp;I

turj,3i Gbr/ielhis-cum fuispriùs baptizatus Spiri- ! tu qùàm agu3 j'ûc denique omnes aduiti vera amp;nbsp;aéiùali Pdepraediti, antcguàmadBaptifmumad-hibeantur : jnterdum vero Baptifmum fubfe- j ■gui. Obfecro gui in inßdeJitatepoßtus^ Si tarnen feipßim ßdeJemproßtens, baptizatur, nuin /

-ocr page 105-

■ K EjS P o N s I o. A 105

Êiptifmi gratiim confetiuitur ? Si Hoc putat no-ftïr ctiminator, age tranfcat aperte in eorum partes qui opüs operatum tuentur. Num veto qui üicrit hodie in infidclitatebaptizatus, poftea tide ûonari non poteft?8i Hoc neget ifte,doceat nos à. quo fpiritu feientiam iftam Hauferit. Numvero UC fideiis faétus iterû baptizabitur? Nequaquam tefpôdcrit,optnor, Andrcas.Ergo in hocHomine veitîto poft tepore fcquuta fuerint ipfius effcôa»

, quantû inter Baptifmû 8ë conuerftoné eius inter-ccffcritjquod nos docemusivélfi fueritin co inuti

1 Visbaptifmusqui eo ipfo têpore quo fuit admitii-' ftratusiftinoprofuitjCOUcrfusiftcfinevUobaptif-

rao Veruabitur.quod Andrcasdicerc minime fufti-ncat Quid fi veroinfidclisdfte baptizatus nutiquâ conuertatur? ncpe vcl ad opus operatum cofugiat nirfus AndreaSjvei Baptifmum non ipfius Dei vel

'1 Baptifmi vitio,fcd fola infiddis baptizati cuipa fa tcatur oportet fine interiore gratia fuitfe iftiùf-tnodiinfidcïicoliatum;çx quo turfusiffius Hominis,qui tarnen cætcrasEccïefiasdamnandiautori-titem fibi vfurpat, qùâtafit înfeitia fimul amp;nbsp;au-daciaquis non videt?

AdpoftcriusautéHuius capitis ntebrum qüod

1 atiinct,in co dupficiter caHimniatur Andréas quû \ Baptiîmum à nobia dicit tantùm pro figno ftu tc-I ftimonio regenerations Habcrh.Etçnifu ncq',Ba' ptifmû effe dûtaxat fignum dicimus, fed fignuSa-

. ctaraentaie, id eft, cum quo, quod ad Deum atti-\ net,res fignificata veix femper fide accipienda ptæbeiur ; ncque regenerationem tantum , fed«-liatnvciinprimis ablutionema peccatisdicimus

-ocr page 106-

JO6 AD 1. ANDREAE CAXVMNIAS.

effe baptifmieffèéiam. Deinde aihiio.doäiored Logicus cjuàm Thcologicus, quó ex eo (juod Ba püitnoexteriore b^ptizatos dieimus interdû in-teriorisnon eiTe participes,à nobis exinaniri fym' Jjola colligittcjuait videlicet vâleatbæc confequu-tiofpriebatur omnibus interior cum exteriore,er-^oab omnibus qui cxterioremrecipiunt,interior rccipitur ;.de qua mere faldCsima Se abfurdiüima colleéiionequum toties iint ididifputatoresau cöuitiatores admoniti, quis illorum vel (luporem velpcruicaciam fatis pofsit admiraii?

-•r nbsp;nbsp;■ .j!:'

Thefts JITI.

-l i „ '

'■ huznttna ChridÏinatttra.,hoc eß^orpm mis Chrtflt^in omnem aternitatem otnnipgtetttu Dei ^nei^tie Clt|»ax^neque particepsfil. Et contrarum aff-snare tam ahfurdum ejfe^acfi t^uisdicataptitudinim ad dtfiipAnas cafXtedas/apidiaattrtinco infitndipiif' fe.St^uidetn fmttwm nonfit capax infintti.

Enimueroquæ bæc impudentia, dicereaudere ne^ari a nobis humanâ Chridinaturam cffèpar-ticipetrl’Deitatis, in qua plenitvdinem Deitatis yerhbetiäm eta^uanx^/habirarefateamurPSed duo requirune idi iub anatbematis'pœna : tnum, vt Deitatishomine non iUamélt;rtdA tribus per fonts côrnnncrn,non bypodädn ip/àm Filii, fed ''ê^'xTttrsr'-intedigamus.' Hûcenim totidem verbis ipd cenriësinculeant, Alterum, vC Deitatisquam vacant

-ocr page 107-

K E s P o N s'î o. ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ 10?

vocint paiticipationcm non vntone bypoft^tica» fcdbUfphcmo ipforura comincnto,népe rcali ptoptictatum omnium Deitatis plfcnùaliu in car-» nem cffufione, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxæqùanone, vt Bren-

tius amp;nbsp;Andréas loquuntùr, fine MonopHyGtica fiuc MonoihcUticalocpui mauültKe-tnniüus.definiamus. Et tpind eft iUud«|uæfo, hu-inanitatcm eflc Dcitatis capaccm? Claroitant nos tffcludæis amp;nbsp;Mahum_ptanis détériores,quod cura KngelisdicamasChrlfti camera cœlis capi,ideft contineri,ac proindc tanto eum à nobis intcyual' io,c^uod ad buraanæ naïuvæ effentiam attinety abrite,quanto abfùnt fuprema cslörum» vnde Gbri-ftus fccundum camera venietV à tertis in qbibus nunc ilium cxpeâ.amus.'Ncc interea nouumbunc Biotrepben pudet crederc iubere,Deitatcm.Vcr bi fie carne alfumpta contincri, ,vt non abfquc ilia (boc tnim abfit vt inbeiemur jfed extra illam car-ncra nufqnam fitrquam Scyllam vt viient',in Cba-rybdin ilicô incurrunt, quura affumptam camera tam late arque ipfara Deitatem, id eft, vbique ef-' fentialitcr amp;nbsp;reipfa patere, oronipræfentiæ fiue

Vbiquitatis reali in camera effuftone periinacifsi-me conrendunt,quaft minor fit impietas ex finito ln{initum,quam ex infniito finitura faceredd eft, Hurtianitatera in Deitatem. quam Deitatem in \ Huroanitatc transformarc. lain verb quod ad ilia trunci vcllapidis firailitudinc attinct, quibustan,', 1 dem iftnd couitinm conucnit,nobisnc quibu ma-1 niratem a Vetbo bypoftaticc affurnptam fuprq 1 teliquasres omnes crcatas inenatrabili fublimi-tale cueftam non modb vnionis gratia, fedttiani

-ocr page 108-

loS AD I. A ND RE AE^.C AI V MXr A5. collatis in cam donisaf/irmamus, an jllis potius {]ui I^itatisin Chniloprxfcntiam non ex vnione } fed perfeâtiore guàmin aliisfanâis deffniunt? En guo ceecitacis fuh doâori'

/y”’’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fed plane cxcis recidiÛi, Germa

n}a,'^px tarnen tam mnItJsantehacoculosaperui' ïli! num vt in te guogue compleaturillud Chriûi) Eeriinnonnullis pofleriora prioribus détériorai

_ nbsp;nbsp;nbsp;. „^hefis^ r.

humanA in Chrißo natur £, ne voce guident, aut grammatica vel verbali communicatione, ommp-tenti'^^ P ei tribui vel adfirtbipoffit.

Refponfto.

Lirdunr fopbi/lx in Oinn!potcntixamp; Huma-nitacis vocibns.Si Omnipotentiam vocantomnia terum crçatarum adminißrationemiillam abfit rt 1 intîciemiir Cbriflj humanitati conccÛam tuier etiam earn!, ynica excepta Dcitate, acproinrle feipfo etiam fecandum Deitatcm cxccpto,onmiagt; fupremaf media amp;nbsp;in fma ftibieéia funr. Sin verà hoc^homineinEnitam illa vim^omnia gux libue-rit crcanditcfiiciendijimitandi, Deitatielfcntialir terpropriam,inte!ligant, vt hoe craflifümodcli-rio fuam omnipræfentis e/fentialis carnischiiiiat-ram confeiant, hominem guidem hunc yerèit elfentialitec faâum eße Deum, gt;fcd hypoflatita vnionc gnçnegae naturasnegue proprietäres ca-ram confandat afiirinamus : guam humanitatein ‘ euafillir

-ocr page 109-

R E s p'o N Vl O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10$)

tuafifle Deitatem fuie eflentia.fiuc vlla ipfi huma-nitati inexiftente cffcntiali Deitatis proprietatc, conftanter ncgarnus.-atque aâeo tam infanire il-los ditimus qui duas Omnipotentias quam qui duas Dcitatcsftatuiint, fuie vtranqueillarû effert-liale quidpianiefle volùnt Z vt fubitantia fubttan-tiæactidaMut quafi accidat.vt Andréas filfiffimd amp;nbsp;ineptifsimè fcribit.-fiuc vnâ fubftantialcm, alte ram verpcrcatatn qualitatem efle commînîfcuri-tur.Humanitatis autem nomine abftrafto, quum fola natura Humana qualis in fcfe cû intclligt pof-fitjtim falfum amp;nbsp;tam inspium elfe dico Otnriipo-tfnttam,na vt modo diximus intellcétam.vllo mo doei attribucrc, quàm fi dicas Humanitatem cf-fcDcîtatcmifin veroHumanitatem pro hominc ipfo aflumpto, Deitati afl'umcAti hypoftaticc vni^do accipiànt,ferenda quidcni non elt ilia «xufo -

propterEntychianos Monophyfitàs,àc e-tiam Mônôthelitasïfed tame, t^uid ad fententiàm ipfam attinet, (vt modo diitimus )’ abfit vt vn-’ quam negemiishunc affiimptum HomiUem efle vciT amp;nbsp;eflcntialitcr omnipotentem, atque adeo qùicquîd Deus cft,quiim hic homo fit Deus ; fed ta denumrationequa Deus eft, nempenon vt in fefc, âutex fcfe,fed quatenus tft à Verbo perfona-litcr a fliim ptus.

rheßt ri.

'Chrißum fecundunt hitmanam nMnramy hoc eß, tpftus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßorptu.acceptß'e potentiam media,

^nit maiorßt lt;^uàm potentia, aingelorum reltepuo-iimbennrHm hominum,^ minor ejnßn potentia T)ei‘. cum Omnipotentia autem,^Hii Diuinitatü propria eßt nihil commune habere.

-ocr page 110-

no AD I. ANDREAE CALVMNlAS fr-; 'gt;3, Relponfto. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(, .'p:

PotcntÎ3m c2rni ChriHi à DeitatCiCorppriliter in ea iubabitaticc, douatam, quamApofioIusper poincn qaod cR fupra omncnomc^ inteJJigir,nó tantùmxJ^Tv îTAsay, fed differre ab iJJa infî-nita Sc eifciiciali Dei Oninjpotentia ànoivamif /irmamus. Itaqac media ûatuinon potcünee de-bet,quumilla lù fupraSc^extra.iprarum cfeatarum fubllannarum oniné,vt ita loqnarjiamp;Ttiyif/iWj Crcï' ta veto potentia ne-interfubüantias quidenijfed inter qaalitates recenfeatur.Cui verb niCi acutifsi-mo i/li tara UicoJogo guàra Dialedtico vnquam inanentem venit vt_quali,tgt;atcs inter fubilantiasdi ileibnei’et?Sed 8c i/iud, naturam butnanatnoibil habere cum o,iTinipgtentia Dcitatis commune» •JUam calutnnilt;gt;ich)_gqs,di^3^ur, perfe fatisper-pote{l,quah Videlicet fdediorianis ipûsdetc rigresdd cÜ, ne.ipfam^qiiidem Verbi m/mi/aragnq fcamas,8c humag^/p.flß^'jr^ui alienü.qiiiddam fifparatum à Déiraiie,ailqmentecûeûatuanJi]!,qpi tarnen èe ffafM^xat-mi ynitam in yerbi pcrfon^ Deitafcm eHe,amp; ipCisetiam Angelis inenarrabilc : inde dignitatemdpfj côcijiatam tuemur, Scdilds ' fcilicet Ntbil hphere^cuinDcitatis Omnipotent^ commune,idem valet, atque realiter infafas inf(' fcfCibique vnitas p,to prie tatçso inn es Deitatisnó j babere,idedl'^£ntyc.ben.abinh:r^snoareuocare- !

■' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’I quot;■’14*/, quot;nbsp;! • .miu\ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

Cbrifiuin/ccftn/iiimhninanum/piritum ctiam nunr ! i»^l«riafua collofamrci. X fr.a 'c v m fiire, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

-ocr page 111-

. ? Z I K E S P O N^S' T ï O h lit

‘PfMWDE C E AT ET^N E C E amp;SE SIT S C IRE, svEFiciAT tudiciuT»cekbrAti

O M.ji IA autem fcire ita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;ïgt; E i

îgt;''ofnmi,'nt nvlli cïeaturtamp;tadeôijite K e c s p i r . T V1 A.V T'.A.N IM AE c,HR 1 STI communicAri, '?•;'( IT'• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ‘.sbr'. .If) = nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

, ... Refponfio.t,-,é '.irSv. :• c.., .

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ '-■oij i’rrquot; t''3 ' '■

Keétè Eaceret omnino conuitiator ifte noftcr G.

dc fpiaügenóa fciêtia amp;nbsp;emenóanda confcieniiaj. potiusqu^mde .Çhîifti humanitatisi AngCr bscüim ipfos.çollocatæjfciétiæfînibQS ctócticn^ dis difceptaietjC^uai») abfit vt propban« ■amp;.ciui:io[è fctutcmur,(|uamp; nöbis potius illa regi amp;nbsp;gubetnari fit fatis'.iUud quidem d'icimus nsturam h.unrtananv Cbfiftbetiani gVorificatam, ficut.qüod eiiiQitbpQ Ub^taDcitau aquafuit affunipta,ita ab «aàcni. tumeffcntiaksfuas proprietates j\tufti açcideQti-tiis c^uaVitatesbabete « ncc tarnen txtrinfçc.n^, vt nosmciäc cteaturæ,fedà fcipfo ratione perfonç babere, t\uatcnus vidcV\ce^ vnus idem eft Dcus t^üibomo.Quærerc verb an omnia fuæ nunc gio

's tiamp;catæ cajniiÇuggeçav'y crbum..lt;an ve^tq piyrima ' dâtaxatj qjjorfura^)abojf.ateipustmodoii)^ipfias'er tiam çaïnejèdundatafciaràus »«^uxeùnç^üc ad Kor tius ^uiüi aç füxbnpr Kn'isRcciefiae gubernatio-

\ tiempotënùffimurn Si (apientiffiraumopu^^^

Theßsy.^y ,V

' tio R nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reaeletMî.

-ocr page 112-

IIZ AD I. ANDREAE CALVMXIas

, ' ■ '' - ■' Refponûo. '

' Qimï’ CbeHlui fit Perfonx nàmén, gulsiüius criminaeorfs impadêaam non agnofcii? Qninam enim Filins; gui Sc ipCe vnus eii cam Patre Deas, Patremac proindc feipfnm perfediinîmè ab-æter. no no nouent ƒ Sin vero aiTamtam naturam feor dim coiideratam fopbiAice (Ic intelligit Andreas: fatcmur fanè doeenà nobis vere creuifle ilium vt hominem Sc ætate,Scfapientia, infante adhucgaa pro nobis fufceperat naturali inffrmitat^ i'guöd it negat iAeJitiget cum Latberö/ciiinsféripta ralc iAe•baberi pro certa veritaiis norma',-Sed.amp;in ilia gloria diiAna CbriAum dicipïù's fécûdiim carnem non niA ex Fuæ Deitatis reudatiohe node gux-cungue nori aliter guàm ex reuélatione nofci res creataepoAiint : vt guiAt, teAibus etiam Patribus, amp;nbsp;feipio maiorrecundum,iyeitatem,amp; feipfomi-norfecundumhumanitatem,' ■■-‘-dr:

Thefts IX.

o . . .J [jf .

Chrifitueodem mede'tfsioalfhominestx Marianatusfit. Nametfinecalofiph'o, necvtloalie rdro conceperit, clattfira tarnen virginei corporis poß partum no inuiolatapermanßjfe, fed Chrilîum crHtnt) partM editnmejfe. •. - “ quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Re/ponAo,^ ■ -

QnxAionem banc no modo gqià taipis Sc pro-^ pbana eA, fedetiam gnonia ad AoArxfaiutiswp-' J

Aeriuia i

-ocr page 113-

R E s P o N s lO.

ftcrium minime pertinet, ideóque nullo Dei ver-bo explicatur,totam D. Canccllario gynæceorum affeclï relinquimus. Nam illud quidem ad falu-tem rcquiritur vt feiamus amp;nbsp;credamus,in Virgine intaâatum ex Spiritufanfto coneeptum» tum po fteanatum Scruatorem noRrû Icfum Chriftum. Sitne vero cætcrorum hominura more, perrupt® videlicet vtero, an v7np0wzxï rationc natus, ( quod amp;nbsp;teftimonium à Luca prolatum aliquo modo vi-detur indicate,amp; ex vetuftis Patribus non pauci. vt Tertullianus, Cyprianus,Hieronymus ipfe de-nique,fatis aperte athrmant)minlmè laborandum nobis arbitramur. Semper cnim virgo luerit Maria quæ concubitus fuerit expers. Sed fuit nimi-rumbocquoque miraculum cætcris adiieiedum, vt aliquid Omnimaieftatiex primùm,ac deinceps Vbiquifticæ cbimçræ fubfterneretur.V crùra quo tandem pondère feu mometo? Nam ctiamfi illud concedamus, quod tarnen neque V erbiauélori-tate,neque fidei analogia , neque alicuius P atrum probablli conieftura nititur, ad Cbrillianam de-nique Hdcmnibilfacit, quis tarnen non dixerit in ipla virgine potiùs quàm in infante quem parie-bat,boceditummiraculum, fi virginitatis ipfius probadac Twuiiexov effe debuitvterusnb perruptusî

\ nbsp;nbsp;amp;nbsp;quis iftius Ttxjznexcu teftis effe potuiffet ,fi probâ-

\ nbsp;nbsp;dum illud fuiffet? V irginitas ergo M ariæ alio tefti-

' nbsp;nbsp;monio nititur quàmiHis quç quotidie quoq*, fal-

1 lete obftetricum oculos leges Ciuiles teftantur. 1 Satis illam certè ipfius integritas P ropbctico €pi-l nbsp;nbsp;ïituinter pios teftata, amp;nbsp;teliquævirtutes,amp;ipfrus

-ocr page 114-

II^ A D r. A N D R E AE Ç A L V Al N I A s mariti integritas, amp;nbsp;Propheticæ prædiéiiones in relic/uis miniRerii Mcfdç partibus paJàm iœpletç, exintaôa virgincnatam eileprædicabant,vtiilas mouere quxïtioncs cuiquam Clirifiianovcrcreli-gioCojimo honeilo viro ae in mentem qaidem vc nire deciicrir.Aio igitu-hve hoc daretur, in virgine jpfapotiùs editum iniraculum quàm in infante, cui iua moles vifibilicer c6lïabat,amp;quem in præ-fepi fafeiis vt ceceros inuQlui,amp; fnin apadoribus, tu à magis Cpectari amp;nbsp;adorari vcrcamp; pbydeepror fus oportuir. Imo fi bypo/latice vnionis moinen-tum,vciRi TiptTVMyt volant, fait Vbiquitatisba-manitacis aHumptx can fa 8c initium: adco vt,ficat Brentium fcribere non puduit, quo tempore fait in prxfcpi,effet in cce]o(id e(},vbique)illa ipfa bu-tnanitasreip/a, qaoniam nid vbicunqae eft Diai-nitasaifumens, ibi fuiffe bamanitas ab vnionis, id efl conceptionispunóio üatuatur, diuidatar per* fona .• nempe nee Vnquam fic exiecit ex vtero vt non effet in vtcro,ncc vnquam in vtero faerit quin extra vterum fuerit. Semper igitar à coceptione, amp;nbsp;natus amp;nbsp;non natus ficrit. Egreffiis deniquef ' pGasex vtero faerit inane fpedirum vfqaeinpr^' nbsp;nbsp;ƒ

fepe,8cafeenfo vfqueJn nubes.Ethæc fxda mon- ; flra diutius ferre potes Germania, vtin Aftit^m tandem transformeris?

Theßs X. --

^yuodChrifius non per claufum feptilchrum egftf-fuJ,autper claufum oßtum adßos difiipulos cofpi)f‘ fuo tngreßrufit atte ingredt petuerit.

-ocr page 115-

R E s P o N s 1 o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;115

Refponfio.

Cliufo an reuoluto lapide rcfurrcxerit Dominus, exhiftoriaEuangeliea colligi non potcft. Quoi fl vcra cft Vbiquitatis doûrina, adhuc tâ eft Chri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

tii corpus in fcpulcliro,c|uàm quum in co reponc-tctur.imo fimulpendebat in cruce, amp;nbsp;iam eratin fepulcbro. quandoquidcm vbiquc fuit,cft,5c erit reipfacato cius affumenti Deitati vnita.Tantum- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।

modo igitur id quod per o/Kovofxi«*ftluforiam in o-culosincurrit, fpecicm omnipræfeniiæ variat.lta-que abfolutusiam efto Marcion. Multo minus c-nim infaniuifti viuésquamiftiabortiui,tibimor-tuo poft tot feculi furrogati. De ingrcflu per ia-nuasclaufas quotiesa noftris diiftumeft.? Sit tarnen ingreftus Cbriftus: certepalpabilis, necab-iefta corporis mole, quum ingrederetur, vt ex ilia ipfacorporea palpabilique mole , 5c plane pbyft-carefurreftioncm fuam ipfis externis fenfibus,vi-fui.audituijtaftui difcipulorum probaret. Cur \ igitur quantitatera,vel ad breuifftraum momentu.

\ deponeret,id eft corpus effedcftncrct'? Nam,in-\ quit ille ipfe Auguftinus de boc iplo corpore in \ cælosaffumpto dlftercns, 8c buius mirâtuliaccu-ratus explicator,Tollc fpatiu corporibus, 5c cor-poranon erunt,im'o ne crunt quidem. Quis ergo non in ipfo Cbrifti corpore,fed in paricte,mome-to temporis » nulla vibumanaintcrucnientc, fed Dei turn iuffui patente, tum fefc rurfum occludê-tc miraculum editum non videt^ Quid amplius? ft \ vobis\biquitariis creditur.erat iara intus Domi-\ ni corpus antequam eb introiret, neque foris cfCe b. ii.

-ocr page 116-

Iló' AD. I. andrem ca lvmnia$ deüitpoüquam cóintroiit.Quódnam igitur tan* dem crit iüud mincülum quod vos ipfi deftruitis? ï^iiaquamnc vero vos iiiarum vanif/imarum ine-ptiarura padebit? nunqaam oculosaperient qüos tam inanibus præüjgiis fafcinaftis?

rhefis XI.

.Quod humana. natura Chrifii nos redemtrit cnm ^uatnpajjione gt;lt;.°ygt;s reuera nihil cornmune habuerit.

Rerponüo.

Imo vero quum adbucnemo te natum eüefci-ret,Andrea, Se quum Brécius btnal Cuani Vbiqiii-tatem cuderet amp;nbsp;rem faceret, à magnisillis virit D. Pbilippo,Io.Cahiino,amp; Petro Martyreop' pugnatum fuit amp;nbsp;expugnatum Stancari dogma quod nobis impudenter impingis,dequo (ichabe in fummaiMediatorem fuide Chriïlum, ac proin-deRedemptoremjtum perfonæ totius cóiunüim, turn naturarum ügillatim confideratarum refpe-üujita vtneque Hnmanitas abfquc Deitate,ne' que Deltas ab fquehumanitatc fit mediatrix: fed -ita vt Bciit turn naturæ ipCæ, tum earum proprie-tatescitra confufionem vUam ccnfUtuiit Perfo' nam vnicâ Mediatoris.bc in ipfo pro nobb obeun do Mediatoris muncrefua cuique naturae faum cuique irtpyi/M incon fa fum feruetur. Sit igr tur fanepa/fus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in carne,ytamp;conceptus, amp;

natus, amp;nbsp;mortuus, amp;c fepulcus, cui quii fuerit ipb i Deltas in perfona Verbi vnita, quomodo nihil cu

-ocr page 117-

RF. SPONST o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;117

fl commune in iftis habucrit? At fi in fefe vilo mo Jopnffara Deitatcm dicis, agectiam conceptam, crucifixam, mortuam denique dicito, vt tcipft Dæmones vnacum Eutychetis cxecrabilibus ma-nibus dcteftentur.

rheßs XII.

,Q«od doürinam,e]H£in duhitataveritai efl, bona é'inutoUtaconfcientia nemofuaßib/criptione appro^ bare aut confirmare pofsit y non prittsin Concilia aut Synodo tan^uam orthodoxa approbata confir-mata ßt.

Rcfponfto. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

Pergit idem mendacii fpiritus. quot;Nunquamboc quifquam noftiûvn cenfuit, nedum vt fcripferit autdocucrit. Scdbocaffirmarc non vercmur,in negotio reiigionis magnatncffetumcontrouer-fiarum de quibus quæritur, tum perfonarumde quibus agit«r,babcndam rationem, vti zclus Gt fe-' ' cundum fcientiaro,amp; inGrmis c onfcicntiis conGi blur. Ad controuerGas quod attipet, aliæ Gmt protfus nouæ,aut de quibus vclnondura quæGtû vel non aperte deciGnn fucrit, alix vetcres aut ex veteribus intcrpolatx;quxdam caput ipGim reiigionis pctunt, quxdam non tam roagni funt mo-mentijVt religionem ipfam vel dircâtè vel ex con-fequenticóuellant:quxdafunt inucteratx,8c non paucorum anirais altè lam itiVedcrunt,quxdam re cens à panels agitatx , neqrie 'dum latlùs fparfx. Magnam igitur Ivorum omnium difetiminum ba-b.iii.

-ocr page 118-

Il8 AD I. ANDREAE C ALVMN I AS. bendam eûe rationem didmiis, ne pcrimpernij remcdium maJo ipfo pcius adhibeatiir. haque quum etiam demaximi momentirebus» qiiura de muJtisaberrantibus, qaum deinneteratis eirori-bus eaolaendisagitur, quantumuisiamantèfue’ rint geacralibiis etiam Synodis,eommvni E cle-fiaram confenfu approbatis,dccHl,piis quidc Pa-{ioribus CedLiloprouidendnm dicimus, docendo, monendo, vrgendo, turn vt deuios in viam reuo-cet, turn vt,quantûin fe eüffaluum reliauumgrc-gem, acccdente rcligiofürum qnoqiie magilba-tuum vbiHeri pbteiiautoricatejprxiient; fed turn jn pnmis effc Icgitimis conuentibas opus,in qui-bus non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pauci,non ii ipß qui rei funt, nó

odiis in quemquam inflamniati, non impcriti amp;nbsp;merito fufpeéH fmtresdudicandi ius fbi tyran, nicèarrogentfièd fpeóiatp tum doéirin^,tumpie-tatis,tum etiam moderationis viri collocutionem moderentur,in qua libéré quidem, fed fanftè fi' tnul placidéque omnes audiantur, controucr/îa omnis expuro Dei verbo,mininac quoque negle dits veterum /àndiorum Patrum, Sc Eccleftepu-rioris teflimoniis,componatur:ita denique decifx controuerfiae quorum decet autoritäre fanciâtur: iis merito,qui, légitima præeunte cognitione, re-i^ccon/ii(utisnon acquieuerint, ah gcclefiaex-cludendis,aut etiam^ßquid feditiofè fecerint,à ma giflratu durius bahendis. Sic enim ApoUpli quô-damfadtitarunr.ftc aduerfusArrianos, Neûoria-nosj Eutyçhianos, Monophybtas, Monothefttas adam cfitquæ Syhodi etû blafphemias illas non /laejm,3t paùlitirn tamert,opprdlirutj ôi hoc ipfo tempore

-ocr page 119-

R E s P » N U o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;119

tçrapove nobis aducrfusillas repuUulantcs arma {uppcditant.Quid amplius?Annon vos ipfi tot iâ annis amp;nbsp;viuo amp;nbsp;mortuo LutberOj inter vos amp;nbsp;Ro manum Pontificcm fie agi poftiüaftis? Qui fit,igi. tur.quæfojVt in e.o ipfo,quod nifi vobis aduerCum communcm adaerfarium tribuatur, init^uiffimè vobis negarimeritb elamatis,tantopere vos inex-orabilcs nobis ptïbttis ? Numqubd détériorés «juibufuisbæreticisfiimusî Deusmcliora. Nemo certè nos adbuc bærèfeos vUius aceufatos, praiter Vnumilium comipunem aduerfaririu codera at-«luenoslocà vosbabentem,ad dicendam caufara euocauit,nedurovtauditos damnarit.lmo in qua tandem otbis Cbrifiiani fynodo (cxccptis illis de ttinffubftantiationis idolo vcrc Satanicis vetçri-bus ac recentioribus eonucntibn?)dc coniunâio-nefacramcntaViditccptatumfnit? Qirodfi veteru Synodorum communi confenfu receptarura auto ritastantum vakt.vtüfdera de rébus pofteaambi genres, quantumuis multos, fit nefas audire, quo iure vos Brentianos Neftorium in natutarumfe-

i paratione .• Ruty eben in reaVi proprietatum eflen-tialium in camera affumptara effufione; Mono-tbelitas denique in vnica Wfy-ia, totics iarja ptiiie^ omniû ortbodoxarurn Ecclefiarum iùdicüs au-

' ditos,conuiétosjdaranatos, ab inferis reuocantes,^ i, tolerari fasfuertó quanto minus* verb vos eofdem paucuïos,quos caufann dicerç, non iudices federe opottuit,a:quumfucritaïiquoepiorum aiioqui 8c teiigioforum ere^iitate abutentes, toti Gerrjna-

\ niæfideiveftr® normapq^çr«fcïibentes, Sfpeïfi-' misartibus cmédicatisyndique.imb etiam iyater-b.ïfii.

-ocr page 120-

120 AD I. ANDREAE CALVMNIAS dum extortis fubftn'ptionibus fretos, tot gcntest totEccIeßaSitot fpedatjfûmæ pietatis ac doamp;ri-nx vitxque incoJpatx Pa{lores,Ycürisanathcma-tifmis'ferientes fcrri ? Hxfantigiturcaiifx,(]ux nos non ad id fcnticndüjtjuod nobis iüe crimina-tor fdfi/sime impingit,fcd ad pii quoqj Magiftra tusimplorandâbdêquumitaopusfuit gt;nbsp;Lmpulc-runt, A/ricanorum nominatim ad jcrfus Donati-üas Sgt;c CircumceUiones exemplum imitatos.

Theßs XIU.

^uqdfubditi feCe erdinario Jldagidtratui eppqfiere nbsp;nbsp;nbsp;contra eundetn bella bona confiientiagerereptf-

fint,donee illis Itberwn exercitium religionts fas, tente firmam pacem iareiurando confirmet.

Refponiio,'

Nempe deeratiündad extremam impudedam. I Imà vt norit Ole quis noiler ßt animos : hoc did'

mus 8c afTerimus, non tantùm in rcligionis caufa,

fed ne in aliis quidem vllis negotiis hominipri- / uato Heeregladium aduerfas Magiilratum übt di-

uinitusimpo(jtum,quantuniuis etiam tyranni- / ce agentem, vfurpare. Ica inquam, fenümas, I amp;■ /entimüSjamp; Deo fanente, fentire nos tum ret- / bis tum reipfafemper teblabimur. Obfearum ye- . ro tfon efi quorfam hxc tendat criminatio.GalU- ! ca nimiru 8t Belgica ciuilia bella Ec i/le deßgnat, i de quibus quum llluErißimorum Germani^ Ptin / eipum non pauci tum potentiüimi turn religio/if-

Emi

-ocr page 121-

R E s ï o N s IO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;UI

fimific iudicarint, vtquos cgregius fcilicetifte Chriftiin calcte hypocaufto martyr feditiofosSc Diaboli martyres clamitat, pecunia amp;nbsp;milite adiuucrint.atque adcö ne fus quidem ipforum in iis adiuuandis vitæ pepercerintgt;quid attinct iftam calumniandi rabiem plutibus refutare? Illud qui-dem cette mirum videri poffet ifti criminatori ex-cider c potuiffc.parum mcraori quorum nüc Prin-cipum bærcdibus * donee menfuram fuam im-pleat,abutatur.

rhepi XlIIL

’l

^QjwdinhxreticosglMiio igne fiiuire lidtumfit.

Refponfio.

Deusbanc linguam maledicam compefcat.Ex-citaruntbac quçttionc Seruetani primùm,deindc Tritbeitæ.Sebaftiano Caftalioneamp;Laelio Socino, nominibus difUmulatis, banc caufam agentibus. Ecce veto nunc illam ifti renouant, arrepta nimi-rum inde occaftone.quód ex pcrditifiimis duobus qui amp;nbsp;à Cbrifto ad Mabumeten defeccrût,ôi fcri-ptisbbris alios ad idem fcelus pellicere tentatût, vnum dolui male fuiffe euftodilum, alterum ca-pitalem pœnam ,qua poftca fuit Heidelbergs af-fedus,mereri fcripft. Quis verb id in me aufit rc-, prebenderc quin alterutn Ttufebium Nicomedie-fem, amp;nbsp;Diofcotum Alexandrinum 7 aut ■vttoque

I etiam iftû deteriorem imitetut î Ad rem autem \ ipfam quod attinet,piis'amp; vete CbtiftianisMagi-' Rtatibu» docetuus præcipuè dandam operam vt

-ocr page 122-

122 Am. ANDREAE CAtVMNIAS

puriis^ac Gncerus Dei caltus vigcst, eiufqueper. turbatores,prout respoüalit, auâoritate fu3le~ gitimè iadicatosjc^pttali guotjuepœna, ftnecef-litas (kfccleris magnitudopoPiilent,coerceanf,. potius quàm Ecclelia detrimentum accipiit. £r-rorem autc ab baireû,difcipulos à magiüris, igao rantes à fceleratis,dociles à pcrdnacibus Si indo-mitisfïèditionem deniqueitidemque blafpbemiie crimen ab hatred ûcnpiici difeernimus. linmoin quofais,etiam puniendos,pœnam capitale decer-nendam, cui tandem nodrûm vnquam venir in mentem, vt cenferet?Hpccine veto eli autt^ran-nicæ carnideinx dauere,aut vim côfcictiis aâem?

rioißsxr.

corpM Chridlià pane Ccena Domini tm-tum ^fie i ^uàm procul furmnum calum ab infima terradißet. I

ac:Rcfpbndo.

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jt i;: ■■

r . Agnofco quata tu potins bla/phemus bladphc-miam vocas, fedaddo quod tu adutèpratteriidii ifetnpe de ipdi..corporisedentiadquæ,vtaitAa-guâinus, Vf à cielis aberat quum in terris eilet, nunc contra quum dt in cælis, v/que adeo abed à terris, vt inde ventura ïperetur) 8i de nodris' vicifsim corporibus , quat nunc in terris quum dnt, à cælis abdint, banc abfentiani effe intelli-gendam : qua; minime' tarnen prohibeatquomi-aas yerutn tllud corpus qaibufuis tam verèS:

,iigt;,,^no ■ . :r.:, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.... gt;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

«

-ocr page 123-

R E s P o N s I o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lij

ccrtö prsbcatur fpirituali modo amp;nbsp;organo,nem-peorc fidci percipicndum, quàm vcrè fymbola tradunturcorporali modoamp;organo, ideft, ore corporisaccipienda,acproindequin menti ac fi-deifitpraefentifsimum,cjuod à corporibus noftris tanto difsitum eftinicruallo. HæCj inquam,a-gnofcojSc aliter fentientes, fiue Tranffubftan-tiatores fine Confubftantiatores,dico antecedens poncre, ex c^uo veram non effe Cbrifti carnem, vetbo Dei, fummóque veterum omnium ortbo-doxorumPatrum confenfu répugnante, neceffa-rió confequatur. Veritatem autem Sacrament! in eo minime pofitam dico,vt co loco adfit res figni ûcataini^uo adcftSacramenturo,fedvt tam vere præbcatur bde percipicndum quod promitti-tur, quam certb facramentum corpori retipien-dum traditur. Hoccine verb eft blafpbemare, I vclSacramcnta euacuare ,ac non potiùsfuamamp; carniCbtiftiamp; Sacramentis veritatemaflererc?

Tfcep XVI.

Dtum (uA omnipotentia prxßare non poffe, vt CorpMChrilÏifimul^ femel in cato (^in terra prA~ fens fit aut effe poffit.

Refponfto.

quot; Hx funt prxftigix t^uibus bonus iftc vir cum fuis gregalibus cos , i|uorum crcdulitate abu-tuntur, in nos prouocare nondefinunt, cpiaft

-ocr page 124-

124 ADI. A M D R £ AE C AtV Mtil A J Omnipotentiam Deo detrabanlus, qui tarnen có traidos Vbiquitarios jilam vni Deitati tam pro-priam ede vociferamur, vtetiam prorfus rdpfa äxo/y^fimreßeJefenJamus. Q^id ergo?Non boe quarritur , fycophanta, süne Deus oninipotens, quem vnicum cdè omnipotentem, ne carne qui-dem Chridi excepta, contra te tuemur .• fed boe quart itur, pofsdne Deus dmul veile contradido-riadded, mendax ede amp;nbsp;mutabilis, quod certè pode non cd omnipotentem fed impotentem ef-fe. Tuiie veto contradicentia effe negabis qu^in vna amp;nbsp;eadem Cbridi carne dmul condituis?con- i tradicentia, inquam,YtYeritatis quantumuisgIori ! dcati corporis Cbridi legibus immotis,ita etiani ƒ immotæ Dei omnipoténtis'ordinationi de vero ’ amp;nbsp;organico inarternum manfuro Cbridi corpore,in ipdus verbo nobis paté fatdte. Hoe vero qui, ex Dei verbo, 8c irrefragabili totius ortbodoxz i Eccledæ confendt tot Synodis condrmatartuen-tur,non certè omnipotentiam Deiindciantur,fed ipdus diuini decreti inuariatam drmitatem defen ; dunt. Qui vero carnis pcrpefdoncs voluntetiatn / reipfafuide Deitati communes, quïham poffuqt Deiim omnipotenreni datuerc?

The fis XT II.

Chrifio impofifiMe ejfie i a ni y ïa vEtLEt't CerpM ipfitts Ore manducemtu, (ir firnguinemeiiu Ore bihamitèl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Refponfio i

-ocr page 125-

RE s P o N s I o.

r-5

Rcfponfio. '

Hîc quid fibi vciit ifte criminatorgt; diuinare nefci-ui.Hocquidemdiccrenondubito poft Augufti-num,Deinaturæ.quitam feuctè fundi fanguincm hominisprobibuit, non poffe conucnire vtfcelus quod ipfi cædc longé eft irömanius'i vnquatn xJ* tsçxto» pr2ccperit,amp; EcclcGas Cbriftianas in Cy-cïoputn antra transformant,

Tfcep IVÏll.

De ejfentia DiMnita’isfiultèimagifiantur^^wd Dem fua^^ennapt in cœlis illis fummii tatum ad qaos Chri {btm afcendtjfe fingunt : fua autempotentiatantnm 'Virtuteprsfintem epe in creaturis omnibm, ^uapen \ Deo aliudfit ejfentia,aliitdpotentia Dei.

Refponfio.

Dcitatis fcilicct effentia aliquibus finibus circû-fctipfetint,amp; vllo cælorûambitu cocluferint, qui Nbiquc cffe,vniusDeitatis proprietatem effentia-Itm amp;nbsp;provfus àx.»(vavMToy elfe aduerfus iftos \ bi-quitatis tara prodigos effuforcs tuétur. lidem fci-hcct non didicerint vnum amp;nbsp;idem effc reipfa ï-f-i fentiam amp;nbsp;potétiâDci,qui prqfentiâ cffcntialé 8c 1 dus cftefta diftinguût,quorum ratione in fobs fan 1 ftisbabitatcDeus dicitur. Deinde qua cófcientia potuitifte,quod dicimus de Cbrifti came, ( nepe

-ocr page 126-

j26 ad 1. ANDREAE CALVMNIAS

reipCa, Cidcfaipûus fabdantiï iJJa minimenobij adeiTe, amp;c tamé illiusperddem comniunicationc fpirkuali amp;c incomprehcnfibili ßeri, vt ex ca ster-næ vicxin ipfa inhabitantis fuccum hauriamusßd Deitatem transCerre, quad ipdus eüentiam a vir-tute faa feparemus.

rhefit XIX.

jQuidam ex eorum numero non verentur affirm^ife: Chriflumnoniuxta humanitate/edfecundutu Dtmm-tatem vltimum Indicium celebraturum.

Refponfio.

Profcraturteflimoniam^ Hoc enim nullus or-

tbodoxui ex noRrorufcriptis dcaldrmarit-Scimus cnim,Dci gratia, datum ede omne iudicium Filio, etiam quatenus homo eil.

Thefts X X.

Cœnam Domini non ejfe rem tant am, aut adeo Chrii^iit

nisnecejfariam,guinea carerefoffmtu.

■ tit

Hocquoque ab iilo criminatore impudentet conddium credemus doneeidoneos tedcsprodu-xcrit.quamuis ne Baptifmo quidem, nedum Cas' næ Dominhdmpliciter Sc dne exceptionefalutem , alligemus. Quodd quisctiam talc quicquam fed ! picrit,noilrum non eildngulorû emtaptxdate,

Thtßs

-ocr page 127-

Tlî s P o N s I o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1’7

Tbep XXI.

Dium Lutherus de tpßs ante annot •yZ.finpßt,^uod non modo nuUum aniculam Syntboli j^pofloltci de (^hri i ßo,fed etiamde Deo ^ipfa DiuimtatisEffentiapror-fnsmhtltflicredantjd^ue/icerto [cire, amp;nbsp;tn corde /ko fer/uaß/ßmum habere.

Refponfio.

Si viuerct LutKcrus,Deus bonc,quibus illc vos fœdos gnatbones,imo tbanifeftos idololatras, ver totû fultninibus fcrirct,qui Lutbcrani etiâ dici amp;nbsp;cognominarijintolerabilicura Ch'riftianorû om-niü dedecore,vultis?Nam,ne nefcia5,Andrca,idem ebDiuusc|uod D eus,auguftius etiâ Q.omen quâm i olimBaabs nomé Hebræis fuerit: quod mirum ni \ inox Principibus etiam ibis tribuatis, quorum ' nbsp;nbsp;nominibus prorfus, ni caucrint, indelebiiem ma-

\ nbsp;culam inuffevitis. Ad rem autem ipfam quod atti-

\ net,boc vnum ïcfpondeo,Mutato nomine de vo-\ bisîabuia natratur : b fabula dicendaeft res tam ' tcria.vt àGræeis diciiur nec aptius prorfus \ in vos dier quice^uam, abboc veîlro ,cjuum ftc \ vclitisiProçbetapotuif.fiquidcm fr vobis bdesba \ benda cft, delenda funt ncceffario,vclintolerabili

amp; adbuc inaudito fenfu explicanda quatuor ifta ebriftiani fymboli capita .Conceptus eft ex Spiri-tufanftojAfccnditin cœlos .fedetad dexterâPa-ttis 15c inde venturus elb iudicandis viuis amp;c mor-tuis.'Ncgasgt; Aitesipfatetuôfque conuincit. ttedisWullus verb id non crederc 'Btentii difeipu lostuitetur, qui Cbrifti Sc Petri Deitatem com-

\ mu ivtrique menfurametiantur.

ÎINIS.

-ocr page 128-

Errata /îc reftïtue.

Tag- Jf.Iin. 14, lege, prepter hjpußaücam vai!»eiii, to r//9 ätctn/y Dcm y ita per nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x/itvoei/itï tn cencrefe^é^e.pig-^^»

dele Chrtflue eß homo,^ Je^e cerporea ér incfff/wea^pag.ioidin» 20.1egeßt»gt;ma:^^i. I laf., pro falua lege vera. Jin, iS.pro fui lege tpßti*’ Jin, 24. Jege, tdqtee non ab/^9 -Det décréta euetitre, p. le^. L 2. JcgC Tbeologw. 1,22, lege tnqua x/na.p.io^- pro dicolege v/tro .p. lege tpfitfitnue, £ 21. Jege ill* vnt, p, lop,!. ii. pro poffit lege debar 1 p.iir.hllJege dimettendif l.is.lege acctdentalet dele habere-Lzó.lege I patentijjimafn amp;fiptentiffimttm.p-iiz. !• St, dele tufante Sc lege durevt. !