Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell

Huybert van Buchell (1513-1599)

K

Meer informatie over de collectie is beschikbaar op:

http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

• • de rug van het boek

• • de kopsnede

• • de frontsnede

• • de staartsnede

• • het achterplat

This book is part of the Van Buchell Collection

Huybert van Buchell (1513-1599)

More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

• • the spine

• • the head edge

• • the fore edge

• • the bottom edge

• • the back board

MARTINI CROMERI

DE ORIGINE ET REBVS GESTIS POLONORVM LIBRI X X Xgt;

Adieda eft in fïnc,eiufdem autoris funebris Oratio, SiGiSMVNDi Regis uitam conv pendiofè complexa.

I.L E T

nem O^orinum.

AD SIGISMVNDVM AVGVSTVM,

I^CLITVM ^EÇEM' O L O’NO ELV JK ^nm Dncem Lttuanorum, E.uJßrujn,TruJj^orum, J^hl^afiuiorumt

Samagitarum Aominum hceredem,totit(s

• • Operk Troœmit^.

archiepifcopus Gnelnenfis, idemq; ^^^^^‘*^cneCnen. couienfis epifcopuSjUir confilio prom- /amp;, cr eptfo-ptus, gratia populari, êc autoritate, partim liberalitate 3c beneficentialim gulari,partim egregio in parentes tuos, SIGISMVNDE AVGVSTE, Rex inclyte, amp;injlt;empub. Polona ftu-ciio collegerat, florentifsimus, honeftum ac luculentumpræfi-dium ad uitam degendam, 3c ocium literariü mihi parauiflet, poft mortem eius retulime totum protinus ad ea ftudia,qui-bus ab ineunte ætate deleftatus eram,quæq; ne in ipfo quidem auli(?æ uitse curfu penitus defer ueram. Tune autem longe libe-rior 3c expeditior,non habui latis,mihi ipfi (quo^l aiunt)amp; Mu fis canere:fed cœpi circuralpitere, quo'nam modo fruftum ftudiorum meorum adpublicam plurimorum utilitatem re-ferrem. Perpendebam cum animo meo,nón lolum quid à no- Occaßonti [in ftris quidem hominibus potifsimum expetereüir, ab externis uero cupidè, 3c cum nSnnnlla Polonici nlt;jminis fama acce-ptum in uideretur : led etiam quid à me,bac ingenijjdoéirinæ, iudicijq;tenuitateamp; anguftia præftari utcunq; poftet? Occur-rit mihi in primis hiftoria noftræ gentis, quæ ta;alt;ftata quidenr ' eft ante nos cûm à Vincentio Cadlubco, epilcopo Cracouien- Foim^rurt-fi, 3c Gallo quodam monacbo ante trecentos annos:tum ab loanne Dlugoftb, 3c Mathia Miechouierffi, 3c alijs quibufdam anonymis longé pofterius : tum uero noftra ferè ætate ab lofto Ludouico Decio,amp; Bernardo Vapouio, Cantore Cracouien-fi: uerümitatralt;9:ata,ut homines partim accuratius, partim e- • munftius 3c e*ftgantius aliqui^ requirerent..Qu« de rr; memi-ncram,Rex optime, quem fermonêVftlTæ mecumtamiliari- si^ßn.^ug. ter habuifies,prius quam ad regni gubernacyla accefsiftes: cum eó non modo ab illo iplo Petro Gamrato,patpopoîiaeo^uerûm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

etiam àparétibus tuis præcl^rifsimis ablegatus ueniftem. • Tenebam etiarn, quam ego Ipem honeftifiimi defiderij tui ex-

• • • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« 2 plendi

T o T I V s OPERIS plendi tibi oftendifïem : cum indicafîèm, datum quidem cfïè à pâtre tuo, rege fanftifsimo amp;nbsp;fapientifsimo, negocium uiro in stankiaw Ho primis dofto aGpio,amp;: eloquentiaiudicioq; fingulari,Staniflao Hofio, præceptori meo,qiiinunc opera tua Varmienfis epifco puseftjUthiftoriâ BernardiVapouij,qua isaliquâtoantèmor-tuuSjimperfeftam amp;rudiufculâreliquerat, recognofceret atq; expoliret : led eum négaré, id àfe, alijs grauioribusnegocijs oc-cupatOjCommodè præliari poflè: amp;nbsp;maioris autem negocij ui-deri, alienis fcriptis lima admouere, quàm proprio Marte opus detexere.Hoc igiturmagis deconfcribenda Hiftoria cogitare cœpi,quæ amp;nbsp;originem ueram,amp;res geftas gentis noftræ corn-^Htorkcon- pleéteretur. Et mtelligeba equidem, quid res tanta requireret.

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hofius, neq; quifquam alius laborem ilium fulci-

peretjlufcepi ego:non tam uirium mearum,amp;:ingenij eloquen tiæq; fiducia, quàm ne præclaro tuo, multorumq; præterea no llratium hominum deßderio,amp; publicæutilitatideeflem.Ve-imptâlmenta. rùm in prolequeudo opéré,plus quàm credideram initiô,tliffi-Gultatis reperi. Neq; hoc dico, quod uiri clarifsimi, 8c cûm alijs prseclaris uirtutibus,tum integritÿe 8c boneftate uitæ, huma-nitate,elegantia,lenitate 8c manluetudine ornatilsimi,Samue-Maceouij,e^ilcdJ)i Crac®uicnfis,ôc cancellarij Poloniæ, uo-t4nctUartMro luutate priiTui/Ti: deinde tua quoq;,S IGISMVNDE AV-G V S T E,Rexbÿiignifsime,aurorit^e, adfcriptionem,aliaq; aulica négocia,amp; ad longa ac frequen tia itinera tecum,legatio-nesq; pro te obeundas, ab inftituto ôpere identidem reuocatus •fumrnon bas,iqquam,remoras mihiobietlaselïèqueror,quan quambæquoq’diutiusmeab aT)loluendo opéré incboato di-• nbsp;nbsp;nbsp;ltrabebant:fed illudmagis,quôdintotfeculorübiftoria,quem

• nbsp;nbsp;certum ducem fequerer,non babebam. Animaduertebam Va

pouium,Deciumjamp;:Miecbouienlèm,C)lugolïtrmpotifsimùm fetutoselle: ilium ueronon magnopereuerfatumin externis • biftovijs, quæPolonicalcribenti magno adminiculo efiepote-rant : nonun^uam perplexum elîe, necperpeÆb fibi conftare, nec rationem templt;5rwm tenere : 8c -TiAt/to râp ut Græcis^eftln prouerbio, perfecutum elle : 8c operi imperfeébo • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;immortuufr» acLrecognofcendum id nibil temporis babuiflc»

Nequê tarnen ma^is reprebenfione dignum iudicabam ob id, quod non omni?.præftitilïèt, quàm laude, quod primus maxi-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mo la-

PROOEMIVM^

mo laborejamp;indefeflb ftudio glaciem, quod dicitur^perfregif let. Quamuis enim fcripßflet ante eum Vincentius,amp; quidam alij, quemadmodûluperiûs attigi,fed concifè admodum, non-nulla etiam fabulis, ût mihi uidetu», quam hiftoriæ propiora. Itaqs coaftusfum externasueterum iuxta ac recentiorum bi-ftoriaSjUicinarumque gentium annales conquirere,amp;peruigi-li cura euoluere. Nec tarnen in eo poßta erant omnia. Multa à fcriptoribus partim ignoratione rerum externarum peruerti, aut omitti, partim maleuolentia 3c inuidentia, uel allentandi fuaque extollendi ftudio deprauari folere, non ignoramus. Sic autem æftuati, tu mihi, S I GI S M V N D E AVGVSTE, licet aliud agens, fuccurrifti : idq; fiue uljro: fiue uiris omniin-genij, prüden tiæ, dexteritatis,fidei,uirtutisq; laude cumulatif limis,amp; erga me propenlifsimis, loanne Ocefsio a Ihm meo, Cancellario, amp;nbsp;loanne Prærembio Procancellario,confulto- h^nespZrem ribus : dum mihi arcbiuium tuum Cracouienfe rccognofcen-dijdt incertumordinem redigendiprouinciammandafti.Ibi ‘l^rcinùiûrt-enim reperi non pauca publica literarum monumenta, qua? ƒ magnamlucem Hiftoriæ ijoftræattulerunt,quemadmodum fuis locis planum liet. Iure igitur Optimo hoc opusnoftrum tu tibi quafi proprium uendicabis, quod 3c iiîcita’tor atque autor quodammodo ad id fufcipiendum initio mihi/uifti : amp;nbsp;in eo perliciendo,nonfolumfauo?e tuo, uerüm etiam archiuio ape-riendo, ma^nopere me adiuuifti. Non ornabit fortafsis, auge-bit quidem certè hic liber bibliothecam tuam, quam omni genere librorum inftruâ:ifsimam,exornandæ arp Vilnenli,lplea f'Unenßs arx-, didè 3c magnilicè à patre quidem tuo inchoatSê,abs te uerö ex-ædilîcatæ, quali colophonem addidifti. Cognolces tarnen hic FruBwit?en-ïncunabula,incrementa amp;:conuerfiones Reipublicæ noftræ,

3c regni tui. Gognofc^s non Iblüm Polonorum 3c Lituano-quot;^’”*^ rum tuorum,fed etiam aliorum quorundam linitimorum po-pulorum origines,amp;fuc6:elïus uarios. Cognofces quali in Ipe- , nbsp;nbsp;*

culo imagineS^ rerum præfentium, amp;queni qipeque conUlia noftrorum hominum atque regumexittim habuerintrita ut quamuis ablque eo abundes conlilio ócingenio, reé^ius tarnen € præteritis præfentium moderandorum ration^m inirepof nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

fêuidearis. Etfcitus eftille^oetæciiiufdanîuerliculus*

foslix quem facittnt aliéna fericula cautum.

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« 3 Cognofces

T o TI VS OPERIS

Cognofccs denique resgeftas belloamp;paceclarifsimasproaui^ aui, cæterorumq; naaiorumtuorum,in gloriam tuam redundantes. Quibus non inferiora funt, quæ pater t,uus diuus S I-GISMVNDVS Rex gefsit, quæq; abs te etiam expeéban-tur. Sed ea nos fegrepauimus, fiueipfi alio rurfiis opere- profe-

doftrina amp;;eloquentia præditisrelifturi.nam adalianos iani p-erita^huiM uocatinftitutum uitænoftræ. Nihil autem bïcauribushomi-hi^ïorta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dedimus, nihil domefticorummalorum diC

ßmulauimus, nequc aliénas res geftas data opera eleuauimus: fed ueritatem,quæ prima eft hihoriæ uirtusjubiq; potifsimùm Styliattempe- fumus confeftatî. Ita ueró ftylum temperauimus, ut Latinè quidcm, quoad à nobis præftaripotuit,fcriberemus,amp; fuccim Ûè : intelligi tarne cum ab alijs,tum ànoftris hominibus,etiam qui leuiter literis tinfti eflent, non difficulter poftemus. Quo faftum eftj ut nobis nonnunquam uerbis minus puris uti rie-fuerit, dumleftorum captui leruimus. Cæterûm k)co-nmu, tnfiexit). nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c, y ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 i

rum lt;amp;nbsp;hominum barbara nomma, exemplo ueterum vrræ-corum,amp; Latinorum fcriptorum,infleximus ita,ut Roma-num quidemfonurn,amp; quail ciuitatem acciperent:indolem tarnen fuam genuiitam,quoad fieri poftet,retinerét, quo agno-fcia peritis linguæ Polonicæ óc Slauicæ abfquenegocio pof-offriti,fl,n. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Totum autem opus trigifttali^iris diftinximus. Ac pri-

mis quidem deceia originem, amp;nbsp;prima quafi incdnabulagen-tis, fub barbaris amp;nbsp;idololatris ducitfùs; deinde florem iuuentse /ub Chriftianis regibus: morbum denique nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quail æ-

grotantis Reipa?blicæfub plurilAis acdifsidêtibus inter le prin-• cipibus poftfublatum regnum, perfecuti fumus. Medios à regt; • ftituto regno orfi, adexitum Vuladiftai Iagellonis,proaui tui, ReXjdetexuimus. Extremes uerô cæteAs quatuor regibus, ufq;

SIGIS MVNDVM patrem tuum, dedimus. Operæ-• precium autem facluri uidebamur, Ij gentis noftræ originem, non admodum celebrem, neque muftis cognif5m, initiô dili-gentiusperfequercnwr, uerumque in profundo latens eruere-mus: in quo multum lànè elaborauimus. Cæterûm aftècutf ne • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id llmus, auMiinus*aflècuti, æqui amp;nbsp;candidi leftoris erit iudi-

. cium : ^lijs quidemKluntaxjt acrioriingenio, maioriq;fiue ufu cognitione*rerum,fiue felicitate*præditis,ad perueftigadum

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÓC inue-

PROOEMIVM,

Â: inueniendum ucrum, uiam aperuimus. Quód fi cuï moro-fulo,rçprehendendis claris receptisq;fcriptoribus plufculum indulHÏïè uidebimur,cogitabitis,modicè amp;uerecundè,acnon niß neceflario id à nobis faélum efle:cum ueruminueniri,óc animis aliquo fortaflè præiudicio præoccupatis infigi non fa-cilè pofle uidéretur, nifi falfa aut incerta refellerentur.

Sed iam ad rem ipfam tuis,Rex indite, aulpicijs aggrediamur.

L E.C TORI,

Comvnonenâtfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Leilor^in Tolonick nbsp;nbsp;altjs barbarü nominibus, quopeculiit^

remßnum uocum exprimât^ut legat:

iyu medio fono inter b nbsp;nbsp;ßquomodo Çrxci’^ pronunciant.

z^pro c nonnunc^uam exili, (luemadmodum à Latinis inciboj/elceralegttur'.non-i^unqitam aiferiorepno, quemadmodum Çermanifz^proßrum.

Jpai}gt;erMs,/icht Çermanifch.nonnunquam,ßcutijdem c^legunt.

^hcuhiinter plures confinantes ^ocaiem interfiruimu4,qHo mollior eßet uox: ut pr» Jißcfiao ^irCeficifiauiiJ^eficiugiiipro ^lftfizugo.

Infitmma, firidores omnesamp;fibilos uacum barbararum, qui^XidUt ne uix quidem Latinis Uteris exprimipofiunt,quoadpotuimus-^en-iolliuimu^.

Fhilippas Callimachtü.

Ptolemäus t^lexafidrintiSi Paulus Tiiaconui, Tlmius.

^omponitis Mela.

, Samtes Confiantinttó Thrp^g Paulus louius.

Eadeuicus.

Strabo^.

S^xo (grammaticus.

Sigißnundus //erb^ßewui, Terentius.

'Uitichindus Saxo. ldenceßausquot;l/agecus.

Zdincentius Cadlubcus.

MOSCOVIA SIGISMVNDI LIBERI BARO

NIS IN H6RBERSTAINgt;

■ Defignatæ fyluæ non carent fuis incolis.

BISONS.

MOSCOVIA SIGISMVNDI LIBERI BARO

NIS IN H6RBERSTAINgt;

■ Defignatæ fyluæ non carent fuis incolis.

BISONS.

MARTINICROME ri, De origine amp;nbsp;rebus geftis Polonorum? Liber

7

primus.

DE SLAVORVH NOMINE ET POPVLiS, C A P V T h /

RI M v' M omnium conftat, Polonos Slaui cam gentem elle: Siauorum autem fine Sla» uinorum nomen anteluftiniani Imperato» ris tempora incognitum fuit Grecis amp;nbsp;La» tinis fcriptoribus* Primus, quod equidem fciam, Procopius Cgferienfis de hello GoP Procope liehel tico huius imperatoris icribcs, eorum megt; miniu Tametfi FhBlondus Foroliuicnfi's, qui ante centum annos hiftoriam ah iiiclF ' nadoneRomaniimpcrrjeonfcripfit, Arcadi] ^Honorrjtêporapro.' fequeiiSjSlauorum mentionem facit* Poftea uero fic rj nomen amp;nbsp;fines ret fuos armis propagarunt,utj!VUx:fiam, fiue Myfiam, Daciam,Panno^ nias, Dardaniam, Libumiam, Dalmatiam,Illyricum, Iftriam,amp; nongt; nullas alias in Septentrionem uergentes prouinft'as Romanis Impegt; ratoribus erip erent: Macedoniam, Thraciam,Epirum,Græciam, amp;nbsp;Italiam uexarent: Romanuigt;cp iinperium diuo Gregôrio Se lornanz, Grfg. i« epi/l. de Alano teftibus, prorfus uaHarent atq? debilitai«|^nt : ne Germaniæ quidem parcerent. Adeam deniep amplitudinem peruenere,utprope dimidiamEurope, nonnullam etiäAfiæpartem occuparint.In ea na siauorum tione maxima: ÔCfoftifsimg gentes etiam nunc ccnfentur:nempeRuF fi, quosRutbenoâpleriqjuocant, Volyni] ,Mofcbi,t^ilgarij Rafeiax ni Serbi, Bofiienfes, Garni, Croatæ, amp;nbsp;fj qui Dalitiatiam, lllyricum, • Iftriam, Vngariæqi montana tenent, Slauorumq^ feu Slauinorum nomen peculiariter retinegt.’itemcp accolæ finus Vencdici,Se Oceani Germanici, Sala Albi tenusiquorum reliquiæhodiec]? à Germanis

Vindæ feu Vendiuocantur, olim uarfis diftiiuftinominibus aepopu ^ttkhdereb, lis,uteftuidcre apud VitiefijndumSaxonem: dcniq?Boemi,Lulagt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

cii,Moraui,Caflfiibr),Pomerani,Mafoui],Silefii,8ó ipfi, de quibus héç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

nobis inftituta cfthiftoria,Poloni5Cundl:æ cnirghæ genres, quamuis dialelt;ftisaliquantumuariantibus,eadcm tameIingiRiSlauica,necuaF dediuerfis moribusunintur. licet autem tamuarqs appellatienibus didinEtæ fint,cuncfi:x tarnen commune Siauorum nomen agnofeunt* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

Qiio fit,ut ôe originem cuiuftis commune nbsp;nbsp;eanflem eli'e necefiefit*

Opera’preciu ergo faifturi elTe uidemtir, fiprimtim uniuerfe Slauoru

e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a orv

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE REBVS POLONORVM

I originem perquiramus. Ita namcp facilius deinde, quniam homines Poloni fintjubi habitcnt,unde amp;nbsp;quando exorti G'nt,inucftigabimus*

DE ORIGINE SLAVORVM TRES OPI--

fjjo««. Ca^, 11.

O N inufi'taUimeft,utmaximîeamp;’ nobilifsimæquæe^ gentes,cum obfcuros ortus habeant, Sc ex paruis inix tijs creuerint,uctuftate tarnen originis, ôô generis nox bilitate feu uera,feu fiôta duntaxat,fefe uenditêt,autho

ta » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Ro)H4«orHw diluuio, amp;nbsp;ex area Noememoriter répétant. Ita Romanos, è paftox origo. rum amp;nbsp;fugitiuorum colluuie ad Rimmam potêtiam ÔC claritatem cuex (flos,Romuliluipœnituit,nifigenus eiusatc^ fuuni ad Martern Perfarum, Venerem deos referrentJtaPerfæPerfea louis filium, Thraces Marx

hii authoftm iacflarunt. Arh cnienfes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc eft,

Af^5p«or«m. mdigenas fe elfe uolucrunt : itemêp Ægyptij, argumento animalium, quæ lecundum Niliinundationcs in limo imperkedis ctiam membris itóiAt ! ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’^’''^^P’^Ihziltali Aborigines ex co fefcdixcre,quafi iain

inde ab initio origine mundiibiextitiffent. Hebræiporrô,apud Hebr^eorum. quos ut antiquifsinia,ita certifsima eft hiftoria,ab Abrahamo, clarilsi mo amp;nbsp;conftantifsimo nevi Dei cultore,ortos fe eife memorant: eiusep ftirpenon modo à diluuio,fed ab ipfo ufcp orbe terrarum condito rex Arabum, petunt. Ad cundem Arabes quoq;, Saraceni, originem iuani refcx Saracenorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad Comerum Gue Gomerunl, Iberes Gue Hiipani ad lobex

h:u Tubal,IapeFi Glios,Noc nepotesdofepho Hebræo,8ô Bcrofo lof. antig.iud. Chaldæo,fcriçtoribus pcruetuftis authoribus.Germani GueTeutho lib.i.cap.it. nes,aTuiiconepriiciIani,quemeuilt;lem^^îoamefleuolunt,ôô Arax^ hh'oorGjMannui^Ingeuone,Hermioncm,Marfum,pambhuium, Gcrmanoruin Suæuum, Vandalum, Teuthonem, ARmannum, alios dcinccps reges amp;nbsp;progenitoresG.ios, Corn. Tacitoamp;^eodem Bcrofo authorix ^ßtu^'tMr bus,longo ordigerecefent.SicHunniamp;Vngari,magnitudinererum Germa, geftarum Attifa fui non contenti, ab Hunore ufq? SdMagore Nemx roti,Gue Nini primi Afsyriorum régis Glifs, perpétua fuccefsione(uex lénoriii^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;falfa,non difputo) originem fuam deducunt. Sic deniep, ut ad

vngarorum. 1'cm ueniamus, Slauorum genus ab ipfo Wcpiapcto Noe Glio repex slaitorum ori- tunt q,qui Polonorum èâ Bocmorum annales conferipferunt. Ex lax • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peto quidem lauanum ortum elfe: ex hoc Philaram : ex eo porro Alax

9 nbsp;• nbsp;num:inde Anchifen:inde Æneam:indc Afcanium: ex eo Pamphilum:

liinc RcaGlinjmzhinc Alanum fccundum, qui primât ex AGa in Euro pam commigrarit.Ewnvierd quatuor habuifle Elios : ex his natu max ximum Vandaluiu, Viftula? flumini,Polonis nomendedilfc, ut VandÆ[i dic^rentur.Hunc deniq; multos liberos fufeepiffe, qui quarx tarn partem Europsc occupauerint:8(^ Polonorum, Ruflorum,Cafliix

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;biorum,Sueciorum,Boemorum, M^auorum,Slauorum, Dalmatax

rum,Pannonum,BofnenG'um,Croatarum,Bulgarorumq5 régna con

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;didcrint;

L ï B E R P R I M V I

didcrifit: atcphi'cfubßftut jquafîautPhedriæ ac Thrafones è comce^ dqSj autCapeti Tyberinicp ex hiftorijs eis dcfuerint,autcomminifct plura ipfi arbitratu luo non potuerint, Alfj uerd ridiculam fabulofita-- Alia opinio, tcni,nullanccp authoritate necp probabilitatenixam,aucrfati,longa quidcm ftirpis enumerï^tionempraeterniittuntzab ijfdem tarnen lape^ to amp;nbsp;lauano, fed per Helifam filium, harum gentium genus deriuant; illam rationem fecuti,quódSIauos, Dalmatas amp;nbsp;Illyrios efïê opinaiv tur,qui retineant etiamnum fer è ea loca,in quibus hç gentes ab initio, cum à turri Babylonica in uniuerftim orbem tcrrarum colonise dedip cerentur,cumIonibus,Æolibus,Hellenibus ßue Grgcis,ac ccteraHe-' lifæamp;Iauani ßuelonis pofteritateconfedifTejàfùpràmemoratis au^ toribus lofepho amp;nbsp;Berofo memorantur. Adduntcpdauani quocp ßuc lonis nomen ei rei argumeto efie,quo Slaui etiam nunc multum utan^ turjanum amp;nbsp;luanum appellantes* In hac autem fententia fuere Ioan- lo. nlugo/Juf, nes Dlugoflus, amp;nbsp;Matthias Miechouienßs,50^f) quidam noftrates: i^auhMiecb, tametfi Miechouicnßs uariat in eo libro, quem de Sarmatrjs fcriptum reliquit:e Boemis Vcnceslaus Hagecus,8ó qui ab co recenfentur Bry^ Vencesl. ïîag, bislaus Sc Coßuas Boemi,Ioannes Merignola arcliiepifcopus Flo--rcntinus,amp;: Philippus Callimachus Itali* Alij porró, cum animaduer^ Tertia opinio. terentnationemSlauorum Vindos,feu Vendos à Germanis appellat ri:eamcp gentem antiquitüs hæc loca, quæ nunc Poloni, Sileßj, Mar^ chiani Brandeburgenfes,Caflhbfj,amp; Pomeranï,finus Codani ßue Bal thief,mariscpSarmatici accola^tenent, antiquitüs ad Cherfonefum iifc^ Cymbhcam tenuifle ex ueteribus hiftoricis Sc geographis reco^ gnofcerent,cofdcmefïe exiftimaruntSlauosac Vandalos,quosipß Vindas feu Vendos,Latiniueró hiftorici ÓCgeographi Vinidas,Vex nedos,amp;: Venetos: Sc ab eis^ ej}f dicum ßnum Balthi«um appellant.

Nee fcio an nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiam, qui Boemis uiciiÿ fimt, non magna V/Wc/tei

Bauariæ portiône interiecfla: cuius gentis caput, Afigufta Vindelicox rum etiam nunc dicitur. Tametß funt,qui diuerfos à Vandalis Vinde licos elfe uelint.Cuhicp Germani homines(nam hi ferè funtin hac feiv tentia) iure Itio, ut mihi quidem uidetur, Vandalos Ubi uendicarent, crediderunt ad amplitudinem Sô gloria nationis fuæ pertinere,fi cùm ea Gallias per Francos Sc Gotos,Britanniam per Saxonas, Hifpanias (^crmanor^ Sc Africamper Gotos atq^Vandalos,Italiam primümper Cymbros, ’•*“ deinde per eofdem Gotos, Vandalos, Sc per Langobardos, Panno^ nias item,ôlt;f alias oriêtis regiones amp;nbsp;gentes nobilifsimas per eofdem partim uexaffet, partim dorr^iiffet, fubiugaffet, ac tenuiffet, ne V an^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

daliæ ac BoemisfIntiquifsima poffefsione à barbara amp;nbsp;obfcura gern nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;•

te Slauorum,qug ne ipfà quidem cfrtam originem ftiairftrdere poflet, depulfaefleuideretur.Iamhuicita præiudicatæ opinion! nonfolum neceffe, uerüm etiam facile erat cetera attexere, quæ de Vandjlorum origine ex Berofo colligunturmempc Vandalum gentis tonditorem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

àTuifconc,prifci illius Noe filio,poft diluuium otbis terrarum nato, quemadmodü nos etiam fuperflis attigimuSjduxiffe origincmzcum'cp

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a 2 ipfùm

DE RËBVSPOLOUORVM

ipfu ni Tuifconcm à Tanai ad Rhenum ufcp regnadèt deni'(^ nbsp;nbsp;fUud*

èBoemiaamp;sPoloniaac Vandalia,SIauos,in Dalmatiani amp;inyricuin CrMt-mVad, progrcflbscflè»Hancopmionemadftruxitinprimîs Albertus Cran^ tius,qui patrum noftroruni memoria V andaliam confcripGt,ôi£ in eo opere cunftas res geftas PoJonorum^Boemorum, ac cætcrorum Sla/« uorum Vandalis,atep ita Germanis fuis honorific^ attribuit.Idem Icjî Joannes Dlugoflus, amp;nbsp;Mathias Micchouienfis alieubi nbsp;nbsp;com-«

M.iccb. plures alij recentiores. Antonius quoc^ Bonfinius in eo opere, quod Bon/; de orig. nbsp;nbsp;gratiam regis Mathie fc rip fit de origine ÔC rebus geftis V ngaroru^

licet non fi^at fere ueftiptum : non uidetur tarnen ab illis in hac parte diifcntire. Necdefuiteis è uctuftioribus author, quernfequerentur, Jornandef. Jornandes Alanus:qui in eo libro,quern fcripfit de rebus Geticis, Slagt; uos, fiue Slauinos Vandalorum gentem efle, aflererc iplis uidetur.

SVPERlORES OPINIONES FALSAS

• effc. Cap. 11 r.

E D horum nihil nos probamustnec id temerè,autle' uibus argumetis adduÆ, quemadmodum flatim de^ monftrabimus. Etillam quidemfabuloiam genealogt;' giam,quam primo loco pofuimus,pluribus,quam fUx prà fecimus, refcllere operæprecium non eft. Contra reliquftS duas opiniones, quæ quamuis diucriæ, code

tarnen ferè argumento locoru,qug Slaui incolunt,nituntur,illud comgt; Gftttium mu' muniter dicipoteft: Non eifeneceife’Slauoseofde efle fiue cumDalgt; ^‘^^‘grati^e”‘ ’Tiads Sc Illyrr|s,fiuc cu Vandalis:propterea,qudd corum loca incoluc runt,atcp etianum incolunt: ficut neep V andalis communis ftiit origo cum Poenis,IVJauritanis,Só Afrisrneep Gallis, Gotis, amp;nbsp;Langobardis cum Italis : neep Francis cum Gallis^ nelt;^ Fîebræis flue Jiraelitis cum Chanangis.quamtiis Vandali Africam: Galli, Goti, Laugobardi, Ita^ liam,alij poft alios; Franci Gallias : Idobræi Chananitidem, pulfis uel Pannoniitba- deletis uetuftioribushabitatoribus,tenuerinE. P^nnoniam quo^ o^ lim Galli,dein JeGotfSarmatæ, Vandali, Langobardi,Hunni,SIaiu, Vngari,inuicem fibi fuccedentes,inuaferunt. Nec tarnen omnes hi populi i] dem {unt,aut eandem habet originem, nifi forte illam omiiiil

• • gentium communem àNoa, uel Adamo etiam, fiquis altiusuelitrcgt; petere. Non femper lane eædemgentes eandem ledçs tenent, nelt;p tegt;’ nuere; uerdm aliæfubinde abalijs pellunturflu's fldibus,aut etiam

• • delentur, Nonnunquam ultro in alias regiones commigrant, aliqua • nbsp;nbsp;• uel commoditate inuitatæ,uelnecefsiÂte adatftæ; quemadmodum

turn de his,q*ias modd enumeraui^ius, turn deTyrqs, Phocenfibus, Lacedæmoniis,Arc^ibus,Troianis,amp;:ali'iscompluribus uetufti amp;nbsp;Terent.tnEU' graues hiftoriciliterisprodidereritaut quoduniuerflà Comicoflr* • nuchc. uo dieflum aft,Omnium rerum uiciisitudinem efle, de hac etiam com^ élauoru^mori- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;populcg-um,rcgnorum'cpmutatioeuerumfit, Sedinalijs

quidem gentibus facilius id probari at demonftrari poteft, fiue quod ex ipfle à literis ÔC humanitate non abhorrucf unt,fiue qudd ipfle quigt;

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deal

LIBER P R-1 MvV Si

deinbarbaræ,uicinos tarnenhabuerunt excultos litens, qiiibus iléc^ ocium ac ftudium ad p'erquirendum,ncc^ facultas ac diligentia ad con feribendum non modo uicinarum, fed etiam reniotarum Pentium res geftas amp;nbsp;origines defuit» Poloni amp;sSlaui omnes litefas èC litcratos contempferunt, ac ne orio quidem ad ftydia doctrinæ humanP tatis abundarunt - cum barbari inter barbarös conledilîcnt: amp;nbsp;coiv ■ tinentia cum nnitimis beila gererent» Cumep prius obfcuri oC ignobiz^ les inuaftabarbararum gentium colluuie latiiilient,ijs temporibus teni^ extiterunt, quibus Romani atque Græcii apud quos literarum atque dodrinæ ftudia femper in primis floruere, barbaricis Partborum, Romani cr Gotorum, Vandalorum, Alanorum^ Langobardorum, Saracenogt; cnedà barh4 fum,Hunnorum, amp;nbsp;ad extremum ipforum Slauorum armis implieaz ti, diuêxati, ÔC penè deleti, doélrina quoep eloquentia propemogt; dum exciderunt:amp; domefticis perpetuis malis atep calamitatibus imgt; pediti,ne ocium quidem ad perquirendum,amp;: literis mandandum ori gines res prgclaré geftas externorum, eorurft prefertim quos merp to oderant, habuerunt^ Itac^ cüm omnis illorum temporum hiftoria perplexa ÔC incerta eft,tum Slauorum in primis; qui ad faciendum res jnemoratu dignas, quàm ad nlemorandum promptiores,ôlt;^^ magis ap pofiti, ne gloriæ quidem ualde cupidi fuere. Quo faftum eft, ut non modo nihil de rebus geftis Ôô origine lua comm4nilcercntur:quemadgt; modum Goti fortafsis,8ô folent multi alij :fcd ne tenerent quidem mé^ moria,aut pofteris fuis uicifsim quafi per manus traderêt lî quid üeri certi'c^ à maioribus ftiis accepiffenfVixdum fexcenti aut feptingenti slaui quand» duntaxat anni ftintsex quo Slauica gens literas unJPcum religioe Chri^ Uteras ftiana amplexa efttnec magnopere fane uncp earum ftiidiu poftea co^ luit, fatisep habuit unufquifcjp fcnA animi fut altcri abfeiîti li ten's utcugt;' que aperire,pi‘tEteritorum iuxtà ac futurorum ncufVitiâ curioftts.Scd nos ita adhuc egimus,ut oftentUremus duntaxat,non efle rtecefle,ean^ dem clTe nationem çt. gêtem Slauorû cum Dalmatis, Illyrfjs,atq? V angt; dalis.deinceps ergo,prorfus non eandem elfejdemon^remus,!!' poftîi • mus, amp;: qui de diftindè,prius de Dalmatis èc IllyrijSjiftbx de Vâdalis»

s L A V O S NON E S s E D A L M A T A S, N E CtV E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Wyrioh Cap. Illh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* i

V L T A dÆ)almatis ÔCIllyrrjs peruetufti Gryci 8^Là tini fetiptores memoriæ prodidere* Nam amp;nbsp;Macedo nés ôô Romani olim cum eis bella geflefunU Appia- AppLntiM Alexandrinus etiam peculiarerh de his li- cun» brum coilfcripfit, gui nomen dédit Jllyr^o.ïn quo oui ginem harum gentium, quamtflis diuerfam aBerofo*

perfequitur. Sedhoc nihil ad rem noftram» Commémorât autem is, j^cap.ty. iternq? Ptolcmæus in Geooraphia, amp;nbsp;alrj fcriptorcs ante^poll eum, Dalmaticaru iirbes earum gentium,utSegeftam,Delminium,^alonem,Promonâ, Terponüm,Mctulium,ScardcMaam,laderam: fluuios, utNaronem,

' S)C Saum, fiue Sauum: populos, ut Seordifeos, Triballos, Liburnos, ƒ!lt; noniité^

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a 3 Dardanos,

DE REBVSPOLONORVM

Dardanos,Atintanos: quorum nominum etymologianihil cojmfftu,lt; ne habet cum lingua Slauorum,ficut habet eorum quæ pofteriusab No«4 »ominrf *ipfis Slauis indita, hodie'cp in ufu funt: nempe laiza ,Zagrabia, Cluz;, digfrpöffc« Camennygrad,Belogradum,Nouogradum,Crcmen,Otocum,Iabla^ nez, Gurca, Lipa,urbes ÔÇarccs: Reca Só Dobra fluui] : Crainaregio, fiue territorium» Vndeapparet,nouam gentem poft tempora Ptolc^ ƒ« Drfl Appiani in illis oris confedifle ueteribus habitatoribus uel pulfis, uel fubalt;ftis, pedetcntirh extirpatis, quæ noua nomina locis ricoargumen' dederit,longè diueriààueteribus» lam ueró quæ ratio ex cogita ri po^ Slaui s“quot;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfi,quipriusDalmatæIllyrrj dicfti funt,pofterius

Slaui, regio Slauonia dici cœperit, fi ab initio Slaui earn tenuereî' Sed hæ quamuis graues, coniefturæ tarnen funt. Quid fi demonftra^ mus, quo tempore primùm Slaui Dalmatiam ÔC Illyricum, uelutah'e^ fedes,armis inuaferint ëc occuparintT'Nullus opinor dubitationi criUyricûm lo^us relinquetur. Adhocautem demonftrandum non utemur Ab occuparint. berti Crantrj,qui quidem et ipfe pro nobis facit in hac parte,uel cuiuf-Afamp;frt.Crrfnf. quam recentioris fcriptoris teftimonio:fed Procopij Cæfarienfis, qui imperatori à commentary s, amp;Belifario nonnullarum cx^ peditionum comes fuit: qui eorum quæ ipfî'us tempore, amp;nbsp;iub oculis penèipfius accidcrunt, certifsimus teftis eflepotefttnec eft caufa, cur in gratiam autodiunjcuiufquam finxiifcuideatur. Is igitur de bello Pr«c de betlo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;libro primo ficfcribit:Martinusinterea,Valentinianustp

Got.lib.i. nbsp;nbsp;Belifarium peruenere,milites milieacfexcetos durantes, quorum

pars maxima Huni erant,Slauini, Antæcp, qui trans Iftrum fluuium. Ibid, lib.j. nec procul ab eius flpis incolunt loca.Libro aut tertio fic:Magnæ’nu^ per Slauinorum hominum manus Iftrum fluuium trafjcientes,amp; eins regionis loca*depopulati, RomantrunWuim maximam cæperant. Et mox: Sed ChildiJ/lus pofthac adeo terrori barbaris fuit, ut per triêny ipacium,amp; quamdiu eo præfeéluræ rpunere hie fungcbatur,barbaro rum nemini unquam id flumen licuerit Romanos inuadendi de cauia

• • pertranfire:quiji potius in alteram continentis partem Romani Chib dibio ducc,acfepc traniuelt;fti,barbarorumuim maximam trucida--• rant, amp;nbsp;in feruituteru abduxerant. Nec multo póft de yfdem Slaub • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nis,amp; conianguineis eorum Antis memorans : Affatimcp,inquit,tergt;-

ras habent,ut qui in ulteriqre Iftri fluminisripa incolunt parte.Trans Ifler, Dinu- Iftrum, qui idem Danubius eft, Slauinos tunc incoluiife fcribit.Coiv • ftat autem Dalmatiam ôd Illyricum cis Iftrum effe Romanis amp;nbsp;Con-

• • ftantinopolitanis. Aliquanto uero pófti^ eodem libro ide Procopius

ita fcribit:Pepd tempus Slauinonun excrcitus flunî?ne Iftro traieefto, Illyrios omnes acfufcç ^pidamnum malis ingentibus afFecere,partini hos trucidando, partim fine ullo ætatis diferimine in feruitutem, quoslifuitj^y^igendozamp;S eorum bonis direptis deiæuiebant, Adhæc * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;præfidia illis in locis non pauca, ëc quidem præualida occuparunt,

» Hie manifeftè apparet, diuerlos tunc ^liffe à Slauis Illyrioç* Certè ipfî fefe tam immaniter non infeftarunt, nec ea præfidia occuparunt, quæ

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prius

*

tiBER P R I M V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

pn'us diti'ónc tenebant.Profequitur ibidem idem author multa belki nonnulla prælia â copijs ac ducibus luftiniani cum Slauis, eiim aligt; bi, turn in Dalmatia minus prolpcrè geftannemoratep cós non incurgt; fantium, SCprædasagentiuminmorem ealoca infeftaffe, uerdm pegt; rinde ac domi hyberna habere iam turn cccpiflejuihil hoftile reforms dantes» Atep hæc fermé Procopius de Slauis,. Nam quæ idem feribit demoribus eiusgentisjinferiusloco iuoreferemus* Gregoriusuero cognomento Magnus, eius nominis primus pontifex maximus, qui aliquantopoft lulfiniani temporaMauritio imperante,poif fexceiv tefi'mum annum à Chrifto nato,ecclefîæ præfuit, ita fcribit ad Epifcoz pos Iftriæ: Equidem de Slauorum gente, quæ uobis imminet, amp;nbsp;af^ fligor uehementer, amp;nbsp;turbor, Affligor in his, quæ in uobis iam pa-* tior:conturbor, quia per Iftriæ aditum iam in Italiam intrare cccpegt; nbsp;nbsp;nbsp;45

runt» Addamus iam his amp;Blondum, recentiorem quidem, fed dilft imp.Ub.s.pri^ gentem antiquitatis indagatorem. Is ergo uerbis diui Gregorij, quæ f”* Deatdisi nos modo retulimus,deicriptis,hæcaddit: Qiianquam uero Grex gorius plurade hac Slauorum iniftriam irruptionenönfcribat,ta^ men nos compertum habemus ,cam gentem, quam ultra Danubi^ umfedeshabere, focerum filiumqueMauritijillis oppofitosfuift fe dixinius, tuneprimum oram Adriatic! finus dextri litoris occtv pafte, amp;nbsp;itahabitationcm in eacontinuafte,ut quicquidpriusIftria amp;nbsp;Dalmatia dicebatur, ad tempora ufcp noftratlicatur Slauonia.Se^ quenti auteni libro,Phocæ,qui Mauricio fuccefsit in imperio, tempo ra perfequens, ita fcribit: Per id etiam tempus imperio Conftantinogt; politano tumultibus illis in Africa amp;nbsp;Afia agitato,§Iaui,quos oftendi mus in Dalmatiæ amp;nbsp;Iftriæ ora confedifte, quæcunq? propinquis in re gionibus imperio parcntiain^afcr^mt,6lt; militibus^ quo j Phocas prggt; fidio impoluerat, ftibitairruptione occifis, omnem^alniatiæ amp;nbsp;llly^ rici Adriatico adiacentis,prouinGiamftibegerunt» *HincigiturIatis iam c5ftat,ni fallor,frró Slauos fn Dalmatia amp;nbsp;Illyrico conledifTe: nec efle eos Dalmatas, aut Illyrios : atepita nc accommodari quidem eis pofte ca,quæ de illarum gentium origine literis amp;nbsp;meftiptiæ prodita * funt» lamigiturad Vandalos quoep, quos Procopius Vandilosuo* cat, tranleamus»

Q.VOD SLAVÎ,VANDALI NON SINT, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Cap. V.

G tenuilTe quidem Slauos, atep aded nunc etiam tcnegt; vdhdalöruttt ' re easfedes, i^quibus olim Vandali habitalfe com^ fedes,eiedeni^ riî(?morantur,dubium non cft, ueteru amp;nbsp;recentiorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

feripta euoluenti» ISlccdeijsmqdôloci^hoc diélum uolumus,que ad utramcp ripam Viftulç Odra tenus amp;nbsp;fccundum Oceanum Germanicum ufcp ad.Cym-' bricam Cherfoneftim,nunc à Polonis,Silefi')s, Cafttibijs, Pomeranisj slduoru fedet.* Malouij s,Prufsis,amp; V indis tcnentur,olim V andâlis, amp;nbsp;V enetis feu Vinidis habitata eife conftat : tîerumetiam de ali}s quibufdam, quæ

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vandalis

DE R E B V S POLONORVM

Procop. de bel Vandalis attributaïîinuNam Sc Procopius, cuius dudum metioncm loVundil. fcci'i-nus,àMæotidcpalude Vandalos, quos ipfe Vâdilos uocat, pro dqflcjindeci? fame pulfos in Francos Germanos impetum fecifle ferP ptumreliquitineolibro,quern peculiarem debcllo Vandilicoconz iorn.de rebus fcripG't:8d lornandcs, eiufdem fere tempon's fcriptor, inlibrodere^ ßyg Geticis memoriæ prodidit, cos quodam tempore calocatenuiF fe, quæ ab oriente quidem Gotos, quos tunc in Dacia habitafle ferP bit, ab occidente Marcommanos, à Septentrionc Hermundulos, d meridic uero Iftrum fine Danubium finitimum habuerint* At Slauini quoque amp;: Rufsi, quemadinodum inferius oftendemus, circa Mæo/ Kofchiciimpe timincolucre» Tametfimodo quoepad cam uiq? paludemferc Mo^ ny fcrmmMjtfd fchorum imperium protenditur» Ad Scptentrionalem ctiam Iftri M£otin frr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aDacis, qui nunc Valachi funt, Moldaui, Tranfylua

Strabogeogru ni, ad Boemiam ufque,quam Strabo Buiemum uocat, Marobudi ph.lib.7. Marcomannorum lÿgis regiam, etiam nunc Rafciani,Serbi,Bofiieiv fes,ac cæteri Slaui habitant,olim libcri ac domini, deinde ab Viv fubaäi. garis ferè regnati : ad extremum partim patrum nodrorum, partim noftra etiam memoria, à Turcis iubadli» Fatemur hæc ita eße» Nec ta^ men hincneceflario colligitur, hos populos cofdem eße cumVanda^ lis: ficut ne cumDalmatis quidem æ Illyrijs, quemadmodum fupcrigt; US ratiocinati fumus » nihilcp prohiber, diuerfis temporibus diuerßis Diuer/ipopU' gcntcs rjfdcin locishabitaßc : acuno ctiam tempore amplam aliquam lietiamin una rcgionei'n,qualiseftItalia,Sarmatiagt;ucl Afiaminor, non abuno unv nationis populo teneri, Conftatautem amp;Mæotidis oram Ion* gè amp;nbsp;late patere:8équódcanauibusadita,notior eßet Græcis SZ Ro* manis: interiora ucro Sarmatarum incognita,propter barbariem; cosloca retnotiora etiam à MæoK'de ,^c quibus auditu aliquid ac* ccperant,ad Maiotin fita eße cxiftimauiße, êó cùm^Vandalis, tum Roxanis atque Piauis attribuiße» Et inter Dacas autem, Marcoman* nos, Hermundulos, fiuc Hermunduros, amp;nbsp;Iftrum, permagna loco* rumintercapedo cd» Deniep traidum eum, qui fecundüm Vidulam, Sc marc Gerifijnicum, Vandalis amp;nbsp;Vinidis, ieu Venetis attribuitur, • multarum gentium capacem eße, dubium non ed » Facile autem cd, cüm è diprà memoratis lornandc Sc Procopio, tum ex alfjs ctiam feri* ptoribus deprehendere , quid de diuerl^ hifee Vandalorum fedi* bus(nam de Vinidis poderius dicetur)fentire debeamus: nempe

Vandaliunde, eos â Mæotidc profedos uerfusoccidentem folem,ad Vidulamin • er quo pro- extrema ora Germaniæ confediße,amp;^cümaliosGermanos,ut qui* • nbsp;nbsp;^’’^1 qyç proximi erant, tum Francos bello uexaßc.DeÄKle ucro ad melio*

res fedes in f^annbniam, indequcTn Galliam, Hiipaniam, SC Africam deniep commigraße. I^crinfirmæ igitur conieduræ funt,quibusidi addruere nituntur,Slauos candem eße nationem cum VandalisS^ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Germanis bmnino» Nam quod quidam ridicule,cum Vandalos %

^Vandalus flu- Vandalo fluuio,qui nunc Vidula cd, didos eße uclint,huncàVan «(«Î. Polonorum regina nomen acce^ißc exidimant» nonnulli porrd.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opinan*

L 1 B E R. P R 1 H V Si

obînàhtur,quôd V andali Slauicalineua dicantur, quafi V en dali,quæ

* nbsp;nbsp;/T. L • rr^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'T 1'' vcitdälißlfit

uoxeltconortantiuinlele^utulteriusporroirc pergant, eiulmodi ine^ ftymologû ptiasnc reféllerequidenllibet. Nos quidem ccrtioribus longe argu-' vandalorum. mentis Poîonos amp;nbsp;Slanos Vandalosnon elle probabimus* Primüm a' diuerßtate enlm mores his gentibusdiuerfîfunt* AcVandalosquidclübregibus fcmperfuilTe, amp;nbsp;molllfsimôs atep delicatilsi'raoselîetcftis eft Procopïgt; vandal.iJède ns, Idemuero Slàinnos Antâsc:]^ ultamduhorem,Sclncultam,hegle^ bettoGot.lii. ctamqî ducere,amp; fordlbus fefe ingürgltare,amp; Incondita quædâ tugurià longo ab inuicê Interuallo habitarc, amp;nbsp;fingulos domicilq locn læpe rnti tare,indeq; Sporos à Græcis cognominatos elle: hcc ab uno aliqtio cos régi,fed plebea cômuniq? libertate uiuerc,mcmorat. Deinde lingua pc^ i,ingu«ê diuer nitus diuerfa utunt Slaui omncs ab ea qua Vandali ufi RinhConftat fà^ ne inter omnes, Vandaîos Gotoru amp;nbsp;Germahorû gentem fuiflc,eadêcp maniÇunt. lingua cü cos ufos fuifl'e. Telles funt élus rei Eutropius, Paulus Diaco- Ewtre. hilî. li. hus,Procôpius3amp; his omnibus antiquior Cor.yacitus:necp negat CnT p tius.Quin citât is eti âex Mctôdio martyre epiftolâ Vandalorû ad Corn ftantinum imperatorc, Germanos fe elle profitentium, Qiiod Irenicus proc. de belio quoep facit.Elis adllipulantur ducum acregnm eins gentis nomina,que Vand. Gcrmanicam originem atep etymologiam redolent : qualiafunt Genfer ’^hncr^cenn ricus,Hunericus,Gildericus,Sigericus,quafî ex anferum,gallorum galli Alb. Crant.u. naceorum, auri, amp;nbsp;uicT;oriæ opulentiaderiuataziteincpTrafamundus, »• vahdaUæ. Gutamundus, Sigifmundus nbsp;nbsp;alia eiufdem modi : quorum fîmilia etiâ

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1, nbsp;nbsp;nbsp;^0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■O P'- ÂZJ fgeh“. lif.jî,

ahaGotihabucrunt,o^partim i^urgundiones,quioôiphinter Vandax los numerantur: partim ifiqhi nunc peculiariter Germani fine Teuthox nt nomina. nes appellantur, adhucretinent. Slauicum ueroÿocabuîum ne unum ^‘*rgjindionrt quidem mihi quifquam exomni Vandalorum hiftoriaprotulcrit:nifi vrïclSm forte ilia apud Crantium, Lt^ccqijRoftochiEVifmaria?, Stargard!, feu ttrbium nomi-Starogradi,urbium nomina: quænos aSlauis pofi^migrationem Vam dalorum indita clle,fuo loco indicabimus.Satis ne igitur argumenti eft, Slauos, qui nihil penitus cominunc habent cum lingua Germanica,nifi forte ex uicinitate amp;nbsp;commertijs mutuatu, Vandalosnon efleC’Qtii' nbsp;^(rmanie

nim, aut unde mutarentlinguamij præfertim, qui uetÇtliilifsimas Germa olim vißu niæ,quam Viftulafecundum Plinium,Ptolemæum, Pomponium Mcx lam,Iornandem, alios authores terminât,fedes nonreliquerunEEIic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

hæretomninoCrantius,amp;quieumfequuntur, Francifeus uerdlrenix Mêla eus uiueritatisuicftus,manus dat: quamuisutuidetur,repugnatelorx de rebus nande.Vcrum delornandcftatim, fîphus refutauerimus illudCrantrj ircn Gf^,,, argumentum, quo is adftruit^Slauos Vandaîos effe, qudd à Germanis egefiU.i.c^j. etiam nunc Vcn-d!*feu Vinde uocantur eius linguæ 8^ generis homines, Non eft certum inufitatum, poptÄos, qui aliunde âlio êommigràrint, cùm à locisamp;rcgionibus nomina alîumere *tum eorum populorum, Populorié ap~ quibusfiiccellerint,nominibusappellari. Neclongehuiusrei^xempla pellationesi • petemus.Confiât certè, Prufsiam ab alrjs, quàm nunc populis olim ha^ Prul?iprife^ bitatamefte,qui fine Prufsi,fiueBorufsi,fiucBorufci fecundum Stellam -diôli funt : quorum extant adhfic reliquiæ quedam in uicis atque pagis

b traâ:us

DÊ REB VS POLONORVM

traclus VarmïciiGs, Sambicnfisjinguautentes Lituanicæ non abfigt; Vrußiam ciui n'nh\ Quodä auteni tempore partim à Polonis, partim à Teuthonibus hotiunesmU- Marian^ militiæ adicriptis fubaftam amp;nbsp;occupatam,in hoc ufcp tempus à Gcrmanis SôPolonis habitari, delctis ferè ueteribus illis Prufsis : nP hilo tarnen minus hi quocp Poloni amp;nbsp;Germani Pruflbrum nomen retP Frmi Gain nent.Qtiis autem nefcit,Galfias,Gallis fiuemigratione,fiuebello exone aplidlantur. ratos,quodam tempore Francis Gcrmanis cefsiffe 7 ÔC tarnen hos etiam àbatinis Gallos appellari 7 Sic Troiani cum Ænca profccfti in Latinogt; Cdtaldtii. Italorum: Goti ÔC Alani qui corrupte Catalani nunc uocantur, ZeehiBormi. in HiipanorumzZcchi Slauün Boemorum Germanorum,quemadmo^ sîMicur vm dumpoiïea.demon(lrabitur,noinen tranfierunuEademigiturrationc (hta^pellêtur. crcdibile eft, Slauos,eos quiprifcorum Venedorum fecundumPtolo mæum,bu Venctorumôô Vinidarum fccundumlornandem,bdcsoc.' cuparint, Vendos feu Vindas àfinitimis Gcrmanis appellari non dcgt; frjfle* Indetp propter linguæ Bc originis cognationem, cæteris quoque Siam's accommodatam,ha(ftenus manerc, Nifi forte diucrios ciîeuelP mus à Vandalis Vcnetos,feu Venedas,fcu VenedoSjfiue Vinidas:qua derenunc difputabimus»

Tädt.de/jtu er mor, Ger, Venecta an Cermani ßnt.

PtoI.Geogr, lib, j cap.

lor«^i de re nandesuero apertius etia, alios omn^io e^e à Vandalis Venetos amp;nbsp;Vt vandalorum ’hdas innuit. Cum cuim Vandalos, à Gebcricho rcgc Gothorum pro^ migratio'.n fligatos,5c adpaucitatemredadlos,m^rafiecx fuisfecfibus,amp;àCorn Fannoniam. {lantifio magno Imperatore in Pannonia nouas fedes impetrafle, nargt; • raflet,unde poftea in Gallias,Hifpanias,06 Afri'cäm commigrarunt, VfneJzi Go- FnoxErmanaritfli^qui aliquanto poft Gebcrichum apud Gothos regna^ uit,mentionem facies,in Venetos eum arma mouifle,amp;:; quamuis abun^ dante multitudinc,uictos tarnen,amp; fiibaftos eos eile memorat.’ftatimcp adijcit:Eos ab unaftirpe exortos,tria tuncnjminareddidiifen'd eft, Ve netorum,Antarum,Siauorum.qui quamuis, inquit, nunc ita facietibus peccatis noftris,ubicp defæuiant, tarnen tune omnes Ermanarici impcx * rqs feruiere. Hæcibi lornandes. Aliquamo aute ante his uerbis feribit: • Dac*. Introrfus illi ( Gepidarum genti ftilicet ) Dacia eft, achtoronæ fpeciem arduis alpibus^mirtiita:iuxta quortftn finiftrum latus,quod in Aquilo^ nem uergit,et ab ortu iftulæ fluminis per immenfa Ipacia uenit,VinP darum nlt;itio populoia confedit : quorum nomina licet nunc per uarias •Slauinier familiasamp;l lo^amutentur,principalitertarnenSlauini amp;nbsp;AntesnomP Anf«. nantur. Hicmecum diligenter perpendant q, qui Venctos nbsp;Vinidas

eofdem cum Vandalis ehe autumant »Tierba Icriptoris huius de rebus

fui

L i B Ë R. P R î M V S.

fui tcnîpôfis fibi notis fieri bentis.Profefto fii is cofidem effie uellet e^ ' netos cum-Vandalis,non temerè niutaifiet nomina:ut illico poft faeftam Vandalorum mentionem, Venetos,ac non Vandalos, ab Ermanarico bello petitos elfie, memorarcu Nee mihi quifiquam obijciat, in Venetis quoep idem eum fecilfie, ut Venetos appellaret, cum prius Vinidas digt; xifletiquos eofidem elle dubium non eft,q?fiomet etiam autbore atteftan tCvMaior eft enim cognatio nominum in Venetis ôd Vinidis, quâm in his utrificp,ÔC Vandalis» Vel iiunc etiam Germani,partim V endos, par^ tim VindoSjfiue Vindas dicunt» Deinde tam Vinidis, quàm Venetis, Slauinos adiunxiu Vandalis non adiunxit, quorum pauîo ante Veue' tos mentionem fiecerat : cum rationi magis confientaneum fuerit, in pri^ mamentione oentis, genus eius explicate» Prætcreain Äquilonem fie^ fe^ cundum AIpcquot;s,hoceft,Carpatnum montem,àfontibus Viftul£,Venex tis, fine Vinidis fiedes attribuit,boc eft,in Sarmatia; Vandalos autem ad cam partem Viftula’,quæ Germanis citerior eft, habitafle, ifti ipfi afiir^ manu lam illud loneè etiâ cfticacius argumenTum eft,non elle eolHenl

O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O

VinidasVenetos cum Vandalis,quôdpoftdeuieftos£lt;adpaucitagt;» teni redaftos, pulfioscp fiuis fiedibus V andalos, V enecos multitudinc agt; blindantes, ab rjfiele Gotis infeftatos fiibiugitos eße ficribit. Illud uc^ rd lonpè efficacifisimum, qudd Venetos atep Slauinos,Antasq;,quos in Boream ad Viftuîam, Danaftrum «Sc Danubium fltimina, Mulùnum lacum, qui forteMyfianus efifiSf mare Ponticufn commorari, paulo aiv tè dixerat, ubicp deficuire fiuo tempore qucriturtcum Vandali longe an v^ndahrunf te Pannonia nô pulfi,ficd à Stilicônc euocati, in Gallias amp;nbsp;Elilpanias po- Paifto/ôs -ni pularitcr migraflent, atq? aded illis etiam regionilDUS rcliftis, in Africa y îuftiniani armis attriti, afflifti, ac dcleti cflcnt ; quod quidem turn Pau- Uii.

lo Diacono, turn hoc ipfio Iqrnande amp;Procopio,ocul^tis ferè teftibus, nbsp;nbsp;nbsp;vidc.de

confirmarepoflumus» Con^-uuntcumhiscaquæ^fiuperiusde prouim^^’ efis Romani iiîipcrij abhac gente afflictis, ex diuoGregorio 6c Flauio iorn.dcrtb, Blondo deficripfimus» Exhisigiturfiatis,utarbirror,liquet,Vcnetosamp; Gcth. cr de Vinidas,quos Germani Vendos,fieu Vindas uocant,diuerfios elfieà^S-Vandalis. Atqjhincapparet error Alberti CrantifilA^incifici Ircnici,6lt;f Proco’p.debel aiiorum, qui in eo quôd Slauos cum Vandalis candem elle gentem aftir lo v^ndil. mant,lornandis authoritatem fiequi fibi uidentur:cum tarnen is, quemx admodum nos modo oftendimus, non cû Vandalis, fied cum Vinidis, nbsp;nbsp;nbsp;•

fieu V enetis,Sîauoruni gentem coniungat.

•*0 nbsp;nbsp;nbsp;O

q,vo'd slavi germani non

jînf. Cip. VII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

nos rcfcrrc contci'fôat,noii magnc^cr^pugnabimus: no(atigt; dummodo is meminerit, fieripotuific, quod fiepe alfis gentibus ufu uenerit, ut Slaui, quos lingua mgresep ar^ puant Germanos non elle, Venedorum Germanorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

il

DE R E B V S POLONORVM

Gf'nnimcx lantur.Naiîi quod Crannus ex ufu Germanicælinguæ non infrequcnti t(p!((l^ßoe^mos ap’-idßoeiTios,addamego,6vapudPolonos,amp;èGermaniciaconcionP zy-PoLoi.^)s. tgt;us colligit, eos Germanica gentê efie,eadem ratione colligatlicebit,lta

los uel Latinos cos eHè, Nam hæ quoq? linguæ in uRi efle cœpcre apucl Polonos prælèrtim»Hi{panis quoep amp;nbsp;Jtalis noflra tempeftate, qs præ^ fertimqui uclmiiitarunt uekiegociatifunt in Germania,noninfolens eft ufus linguæ Germanicæ* Ne Latinæ quidem olim fuit Græcis, cunt Romanis parèrent. Ergoneijdcm crunt autGræcicum Romanis , auc îtali, Hilpani, cum Germanise' Non rectè hic ratiocinatur Crantius*. Qtiod fi Slaui Gcrmani funt,uel ex Germanis orti,eadem(Ç olim lingua slMicalingui uß; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j[i,-,guæyhis apudeosinoleuitC'quæut àGer^

Omni finitimorum, atep adeo quorumuis aliorum populo rum, de quibus auditu aut literis ali quid accepimus, lingua penitus dL uerfa cft.Qtiid quod apudBuIgaros, Ruflos, atcp Mofehos, qui amp;nbsp;ipfi Slaui {unt,ucl nullus omnino,uel certè rarifsimus eft Germanicc linpuc

,. ufiisCFateatur ergo neef Ife eft Crantius alterutrum uel non extirpatos PoZchiùc/bo penitus olim eftèa Siam's Germanos amp;nbsp;Vandalos,uelcertè pofteriusi tmia g^uundo. ab ijs coîonias è Germaniadedueftas efl'e,agreftiumprefertim ÔC opificu omnisgencris,cûipfi ferèmiliciguacarêt.QuodnosàPolonis quodani Berof.lib.4. j-gjyjpQj.j, faétum efle flio loco oftendemus.ïam,ne exillo quidem Beroft

’ teftimonio, quo is Tuiiconem Germanorum omnium conditoremà Shaos no effe à Tanai ad Rhcnum,ufcp regnaflcjSc ab eo Sarmatas maximos populos ortoj 4 Tuif- conditos effe afferit, fan'sreeftè comprobatur Slauos Germanos efTe» Nam ut illibata fit fides amp;nbsp;authoritas J?erofi, ut ctiam demus Slauos uet Sarmatas efle, uel omnino cum Tmicone in Europam profe(ftos,in his oris,quas nunc incolunt,intcr Tanaim Só Rhenum conledifle,certcnon ftatim confequetur,eos Tuiiconis pofteritatem efle. Neq? cnim nccefle eft,populos aliAii repi fubiccflos,uel fb e(Aonditos,ab code etiam pro^ creatos,aut cadem lt;/untaxat cum illo ftirpe ortos efle. Q^uin cernerc eft non modo in priftis annalibus, uertim «ia noftro tempore multas gciv ' tes,extcrni generis regibus parère. Legimus etia nonnullorum populo Sxrmâtiæ ƒ• rû colonias ab exiernis ducibus dcduc'tas efle.QiiidCquod Sarmatia Be hfj ficundum j-oßjs ab ortu foils 1 anai fluuio, ab occafu Rheno terminât, Sarmatæ De;B^o/î7c. nero Græcorum Latinorum feriptorum teftimonio multum tcrrarii fiiiK^io iudb ultra Tanaim tenent,nec ftio an plus quam citraTanaim,8ó quidem angt;-«»»». tiquitds,ita ut hinc progrefsi efle uidcâtur pBtius, quam hinc illuc: cum

amp; folum hie fit uberiUs, 5ó coclum mitius, amp;propinquior fit Afiatica* • quamEuropca Sarmatia Babiîoniæ,unde in totumorbem terrarum

• coloniædcdmftcfiint.Annôlicebit credfreuelintefgj*ctem perperam ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nobis reddidiy^ lciiiptoris Chaldæi4èntentiam,cum in diuerfis linguis,

diuerfi's nonnunquam^iolt;ninibus amp;nbsp;flumina,etloca,0(r gentes appellen tm%uel ipfum etiam authorem de rebus tarn procul â fe remotis hallucL nari potTiifle„amp;l aut ignoraffe fines harum gentium,aut Sarmatarum no mine Germanos panter amp;nbsp;Sarmatas complexum efre';’ficuti Sarmatis • qtioeß nonnulli uicflsim Gef mailorum nomen accommodant; Scytha--

rum

4j

rum ncrô nomen ufcpquacp tranfire in Sarmatas atcç Germanos, teftis eft C.Plinius ♦ Sarmate quidê certc Gcrmani non funt,quod ex hoc ipfo Plinio, Corn.Tacito,Strabone, èc Ptolemæo reCtc colligimus, neep ex hi,^ cap; Tuifconcprogeniti,quamuisfecundûBerofum àTuifcoiic coditi,quip pe qui à Sarmate,quem Mofes et lofephus Afarmotem uocant,ïftri fiue Sat-maiarunt leârani filio, amp;nbsp;ipfo ex Noa,fed per Semû fîliû deicendentc, nome

nus duxerint. Non igitur Vandali,neq5 Germani omnino hint Poloni; ipfeph.ant. li. Boemi,ac ccteriSlaui.Vnde autem Slaui ducant orioinem, autundè,amp; i’Cup.i^i quando in has oras, quas nunc tenent,aduenerint, utinam tam facile eP fetuerum inuenire, quàm falfa refellcre» Conemur tarnen etiam illudi quantum poflumus, ut fi minus inueniamus,uiam certè ad inueniêduni pofi: nos quæfituris uel muniamus, uel indicemusi

VN DE SLAVI ET SLAVINI APPEL^ lenlur. Cap. VIH.

c nomen quidem Slauorum Slauinorum ante Pro-

1-1 -n- O 1 n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ t”‘tiguaiiao

coph,amp;f lornandisniltoriam, oClUltiniani Jmperatons ciareretape^ tempora, nufquam neq? apudLatinos, nelt;^ apud Grtc-* nn cos feriptores adhuc Jnuenimus,quemadinodum initio fcripfimus.Nâ Alberto Crantio, ÔC Saxoni Gramatico, nifi uetuftiorcs authores proférant,fideininhacparte

non hab cmus.Necp uero loci ullius in terris neep hominis cuiufi^ prifci nomen apud uetcres, uel geographos, uel hiftoricos adhuc reperimus, litre unde gens,fiue natio uerifiipiliter denominata efie uideat\Slauonia enim à Slauis, iió hos ab ilia appellationê accepifle,{àtis opinor confiât exhis,quefi.ipràmemoratafunt. Slauorum autc«ymologiam,uel àSló uciSlauadiUt, uo,qLioduerbum,fermonem,uelaSlaua, quodfamam,fiuegloriam genti fignificat,omnes derit^nt,i^mo, quod fciam, aliunde: itaut cum ipfi fe Siöuacos et Slouanos,quafi uerbofos,ut üult Crantius,fiue Slaua cos,amp; Slauanos,quafi célébrés dicerent,aLatinis SÏaui, Slauini di(fii fint.Propiusautemuero efi;, eosà celebritatcSó gloria potius,quàmà uerbofitate,que in uïtuperio eft,nomen fibi fijmpfiife,cum res magnas„

prcclaras,contraRomanum imperium,et finitim(gt;eRquofcpgererent» Etconucnitfanè, cumhacetymologia,quodnon Sloui,autSlouini,ue-' • rum Slaui,amp;: Slauini aLatinis appellantur.Corrigendus ueró, hic eft er ror eorum,qui eos Sclauq^, fine Sclauinos uocantrqui quidem etiam in pleracp Procopij, Só lornandis, amp;nbsp;Blondi exemplaria irrepfit, ab Italis, nifi fallor,quddi) dum mollius loqui ftudent,fæpe i, pro 1, proferunt,ut pro flatu,fiato, pro placet,pig.ce : fic pro Slauo,Siauo^ Nihil autem ferè intereft apud eö^n enunciando, fiüe quisdicatSiauum, fiueSciau^m, cliterainterferta. Indefortafsis i/hperiticuml^atihè llt;5quiuellent,ucl fcribere,non Slauum reddiderc,fed Sclauurn:quo nomine nünc qnemli ccniur» bet feruum appellant Itali,cüm alii,tum Adriatici maris accolac,ex nomi negentis,cum quamulta bellageilere: quemadmodurhRomani olim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Getasamp;SyroSfSedadinftitutumrcucrtamur* * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b 5 Vndc

x VNDE SLAVORVM GENTES PRODI Ez

Ctip, IX.

V M loitur Slauorum nomen tam fit recens, ncc à ïoco* uel conditore gcntis deriuatum efie apparent, uideamus num inter cos populos, qui Slauorum nomine cenfenz tur,cadcm'c^ Knguautuntur,quifquam fit, qui uetuftius nomen habcat:ut inde ceterorum omnium examina pro dfjfle,Sc cùm fingulos noua nomina,tum uniuerfos corn

5l4f(orumpo~ munem Slauorum appellationem accepiiîê demonftremus* AcPoloz norumquidem,Zcchorum,SiIefiorum,Pomeranorij,Bofiienfiû,Croaz tarum, fiue Caruatorum,Raicianorum,Dulebianorum, Dreflanorum, Traflanorum,VoIyniorum,Podoliorum,Palucorum,Pouazanorum, Mafouiorum, Vilzorum, Vclataborum,Luficorum, qui nuncLulàci) uocantur,Lunchinorum,Licauicorum,6c fi qua funt præterea nomina, ^omë'^habcft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;recentiora funt.Recens eft ÔC Morauorum fiue à Marotho rege,

’ qui longé poft Attilæ tempora fuit:fiue à Moraua flumine,Olomuciuni Marcontinni. urbem primariam preterlabcnte id inditum eft. Marcornanni enim,qui uicinam Boemiam, delctis Boijs, Gallica gentequæregioni Täcit de rau dedit,prius tenuere,Germani ftiere: Ptolemæo, Cornelio Taciz et inor. Germ. to,amp; L.Floro^teftibus. Vudc illud apparet,quôd prifeorum Boemoz etanml.hb.i. mm gens,licct uctuftior fit,quippc cuius amp;nbsp;Ptolemgus,amp;Tacitus, atep L.F/.Ept.Zi. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Strabo mcmineriift, Gallica tarnen fuerit initio: deinde, quæ earn

KttJe lt;ipyeiU- deleuit,cumcfletGcrmanica,SôiplàBoemorumappellationemretinue t/ rit: quam poftremo Zechi quoep Slaui în banc ufcp diem rctinent, cuni Sfrd6o Geog. lonoepoilin earcgioyedomiciliûfixifient. Quanquam ipfifeZechos 2,;chi. appcllant,amp; à cætcris Siauis ita uocantur.Nam quod feribit Crantius,c Albert. CrMt. Bocmia SC PauiipniaSlauos profeélo^, inJllyrico ac Dalmatia cofedift u5.i.eri. fc:non probat nobis^um neminem èuetumoribus huius fententiæ auz s^xo inD^- thorcm habeat. Sicift ne illud quidê, quod authorcSaxofte Grammatiz nu. Cd'jubij. co prodidit,Caftubios,amp;ipfos gentem 31auicam,antc Chriftumnatum extitiiîè:5é quæ nunc teneantloca,tenuiire.Nam amp;nbsp;Saxo ille non multo uctuftior cft ipfeflrantio : amp;nbsp;cum de rc procul à memoria fua remota nullo authore fcribat,non maiorem amp;nbsp;ipfè meretur fidem. itaep ne illud

Mofehi. quidemrecipimus,quodSaxo idem,uetuftiora Chriftonato tempora Pfo/. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pcrlèquens,etiamPoloniæ facitmentionem.M.odocas cquidempopuz

los in Sarmatia Afiatica apud Ptolemæum, P^ofchicos, fiue Mofehios hb.eod.cap.t. ’iiontes in Cappadocia,fiue Armenia,apud eundem Ptolemæum, amp;nbsp;C* phn^iat. bi[l.. Pliniüreperio.Mofchenos etiampopulos,amp;Mofchorum tra(ftû,idem Zi'-ecrf.xy.* Plinius commcmorat.Strabo quoep Molchos populos Colchis finitiz io.u.iib.ô.cap. nids efie fcribit.*iofephusuerô Hebrïtus Mofehinos populos, Cappaz Strabo U'j.n' docaspoftcadifl:os,àMo)^chim,fiueMofochlapctifilio,Utcftill Gez ' Geo^rj. néfiapudMoylen,oriundosefie,fcriptumreliquit.Et Modocaru quiz dem nomen mfnus, Mofehenorum uero, feu Mofehinorum, fiue Moz ^eiief.io, icnorum,admoducoimenitijspopulis,quinuncinEuropeapariter

Afiatica Sarmatia longé latecp imp crantes, Slauica lingua utuntur,Slt;C Mofehi

LIBER P R I M V S;

Jvlofchi bàtinè,Mofchouitæ,Germanicè, Slauicè uero Mofqua appeV lantur»Et à multis quidem feculis q fedes illas tenent, quod corum ipfo^ Tum annales teftifîcantur: fed hoc nomen JVlolchorumnon itapridem iihirpare coeperunt,nec ùniuerfè primùm. Sed unus de mülhs populism Mofchi ùhde, à flumine amp;nbsp;arce Mofqua, ira dici cccptus eft ex eo ferè tempore j quO (juando ap poft diuifum in multos principatusRufscfl'umeiusregionisimperiumi îoannes quidam dux Danielis filins, (quemadmodum uir grauis ac di^ ligens , Sigifiuundus Herberfteinus, regis Ferdinàndi conlîliarius, in Mofchouia lùa, ex eius gentis annalibus compertum, nuper memôriæ prodidit)ci territorio præfuit, Sc inftaurata arce, quæ modica amp;nbsp;obfcu^ ra ante fuerat,fcdem ibi fuam coftituiu Cuius pofteri cum fubaftis pro-« ximis quibuft^ eiufdem nationis atcp linguæ principibus, principatum ftium longe late'cp dilataffent, tum demumcæteri quocpRuftorumpox Rujoruntfe^ pulilonge maiores,antiquiores,amp;:nobiliores,quàm Mofchiad earn dicm ftierant, nempe Vuladimirienfes,NouogrodcnfeSjIaroslauieiv ij^ofchwurn fes, Tiuerenfes,Molàilcenfes,Sufdali,Piskouemes,Rezanenfes,Seuerf prindpi enfes, alq, ut quicp deiùfti funt, in Mofthorum nomen abiere: fie ta^ men,ut cunfti pariter Ruftorum nomen libenter etiamnum agnofeant* îtaCpohm Kiouienfis metropolites,5ônuncMofclucus etiam, Rufsiæ métropolites cum ab alijs,tum àpatriarchaConftancinopolitanouocax tunSc ipfe hune titulum, uelut ampliorem Sc auguftiorem, quàm Mo^ fehouiæ, ufurpat:amp; uero ipfi quoeç Mofchori^rincipes non tam Mo/ Kofehorunt fchorum,quàm Rufsiæ totius dominatum in inferiptionibus, quanqua falfo,fibi arrogant, Vndeliquet,nec antiquum elfe Mofehorumnox men: ScRulîorum partem, acunum quendam pqpulu eos efle, ab arce arroganh oppido,quod inaximis terrarûIpacrjs àprifeorum illorum Mofeho-' rum hue Mofehinorum traftu ab^ft, non ita pridem appellationem mu tuatos,Âb his igitur, Slauonim origo deduci no poteft. Bulgares cum Slauinis coniiihgitlornandes, cum ab hispariter,^ Antis, atqueSla^ ioni.defuccef. uinis Romanum imperium ueîîâri feribit, Attribuit autem eis alibi fe^ 2m deret. des in Europa fupra marePonticum, HuicadftipulaturBlondus, qui Get, Damlbfj accolas eos elfe prodidit.Pomponius autemi^tus memorat, fiond.Dec.i, Anaftafium Imperatorem duxiife longum murum à mari ad Selibriam, ne incurfîones Myforum,Bulgarorum, ôd Scytharum Conftantinopo^ htft. litanis obeifepolTent, Verùm aliunde co s inilla locauenilfe,Blondus ^lond.i^d?. idem teftis eft, nimirumè*Scythia,Scythiæ uero nomine Sarmatiam nulgärorum complexus eft, Conftat enim, in Sarmatia Afiatica Bulgarorum antiz iquas fedes eifezad Rha,feu Volgam fluuium,Ac Ptolemæus quidem ho lum non meminitiSergorum’uero mcminit, Sarmatiam Afiaticam de^ sefbisla^cf Icribcns, Conftat autem, hos quolt;p a recentioribus in £luropa, imtr Slauorum populos numerari:nec eos modo qtii Bulgaris amp;nbsp;Ralcqs pro ximi confedere,uerumetiameos qui Saxoniam Scproxima Albiloca tenuere, amp;nbsp;à quibufdam Sorabi didbi hint : quo fit, ut non incredibile nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

ftt, cos ex Afia in Europam ueniife, Sed ij fiue Serhi, hue Bulgari, quoz ta pars funt Slauorum ç'Profedté non eft credibile, unum aliquem tam cxisuuni

»(5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;derebvspolonorvm

exîguum populum ex angufto terræ, angulo profedlum,tamparuo tempore tantas uiresÔd incrementafumpGfle,utdimidîam ferè totius Europæ partem occupant implcretcp» Deinde fi è Bulgaris prognati fuut SlauijScrbi Slaui non crunt:fi ex his illi no erunt:fincx utrifcp, pro-' feóló ambobus communis origo amp;nbsp;commune aliquod elle debet, Nee idSlauorum cll, quippe qudd fit recentius.

VERA SLAVORVM ORiGO, Crfp. X.

Rußi^finei. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V S s O R V M nomen latifsimèpatet in Sarmatia,quemad-

Complediturenimferè .^iNf *ijy 1 1 lt;nbsp;r't lt;nbsp;1 lt;nbsp;/-J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t d* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 a » a \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zd lt;nbsp;a I lt;nbsp;1 lt;nbsp;«-a a

R«/forz«name j-jjam, amp;Samagitiam, Sed non pcrindc celebreaut antiquum uidetur effe id nomen : ne illis qpidem ipfis fcriptoribus, qui primi Slauorum cc RUjJbrumdn- Bulgarorumnicntionemfecere,fortallenotum, Extantetiameius gcuz tis aittiiileSjUeriim non fupraftptingentos annos ànoftrahac ætate, Na ijdemam ^^'-^thenorum uctufta gens in Gallia Aquitanica , non eft cadem cum Rußit. Rufsis, Qiiofit,utnoscum Ruftorum mcminimus, nunquam cosRuz thenorumnomineappellemus, quemadmodum fecerunt cum ali] ple^

riep ante nos,turn Saxo Grammaticus,qui Ruthenos Rufsiæ fine Rulcig populos uocat, ciieist{5 Danos et Sueonas feu Suetios finitimos multi bellaetiam longe ante Chriflum natuip gefsifle memorat. Minime ucz Rußieg literie rómirumefl, primüm, nullos extare annales apud gentem barbaram, quæpoft Rifceptam éJemumreligioncmChriflianam uix literis,àBub garis fuis paulo ante ad imitationem Græcarum innentis, uti coepit, amp;nbsp;modicè utitur,« Deinde incognitam|fuill|j Græcis Latinis eamgenz tem,fi'cut alias quo^feptêtrionales, quas commun! uo^abulo, uel Sar^ matas,uel Scythas appellauerc,cum propter longa terrarum interualla, incultas regiones,feros'cp barbaros earum mores, nihil cum eis habégt; Roxrfrti,/«-« rent commertipTametfi Roxanoruni,fiucRoxolänbrum nomen,quod Roxotini. f^uilbrum uel Ri^sianorum nomini,non ualde difsimile eft, non eft in^ Roianorum cognitum uetcribus. Nam amp;Ptolcmeus, C. Plinius Roxolanos poz pioHikjxJp. pulos in Sarmatia ad latus Mæotidis collocat,8ó Corn, Tacitus Otto^ $. vm. lib. 4. nis Syluij, qui oftauus poft C,Cælàrem apu^ Romanos imperauit, tem cit.iz.Tdcü.an poraperfcquens,ita de cis fcribit;Conucrfis ad ciuilc bellum animis,cx* terna fine curahabebantur,EoaudentiusRoxolaniSarmatica gens pri * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ore hyeme cefis duabus cohortibus,magga ipe ad Moefiam irrupcrant,

StrÄo lib.*7. Strabo autem ita: Roxani uerd magis ad Aquiloneifi«Ype(ftantes, inter Geogr. q^naim , ôd Dbrifttienem campeftflapaftuntur. Et Paulo póft: Num c Ruß nbsp;nbsp;nbsp;nerd fupra Roxanos habitent,ignotum eft nobis,Roxani quide adz

fiaprodijffe, uerfus MythridatisEupatorisduftoresbelligcrarunt. Hicmihiconfiz • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deret uelim diliges lecftor,eas ftdes ab his tâ uetuftis grauibusep ftripto

ribus attribui RoxolRnis,fi'ue Roxonis,quas Rufsi in hanc die rctinent: eostpiam turn Ottone imperante Moefiam finitimam iufeftare cœpifiè:? ita ut uerifi'mile fit ab i}fdêpofterius,debtlitatispartim Gotorum,Hunz norum.

I

L i B E k ’p R I jâ V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*7

norufn, Vandalorum, Alanorum, SdLangobardoru: partim Pafthöx rum, Perfarum, èC Saracenorum incurfionibus atcp bellis Romani im^ perii uiribus,non folum earn ipfam Moefiam, uerixm ctia Dàciami Pan^ noniam,Dardaniam,Liburniam,Illyricum, Dalmatiam, amp;nbsp;Iftriarri fub^ aétas amp;nbsp;habitatas : Thraciam y Macedonian, amp;nbsp;Græciam diucxatasi amp;nbsp;ad extremum Græcamlinguam penitus corruptam efle:rebuscp tarn fe^ liciter geftis,eos Slauorum, fiue Slauinorum nome à gloria fibi fumpfilz sldui unde di-fe»Eadem aiitem facilitate alia ipforum quafi examina ad occidentem fö lemprogredijamp;omnem earnGermaniæpartem,quæàVidulaad Sa^ Pofohià'Bo* lam amp;: Albim^feu Vifurgini ufcp inter Carpathum monte, Danubium, cmi unde uene Oceanum Germanicum protenditur, occupare, ÔÔ in ditionem fuam rint, redigerepotuilîe,cû ea populis exhaufta amp;nbsp;uacua eflet,Gotorum, Van dalorS,Alanorum, Burgundionum, amp;Langobardorû continentibus bellis,6lt; in alias Cedes migrationibus : easep gentes moximperrjs diifinx lt;rtas,diucrfis etiam nominibus appellatas elle, kaut partim à ducibus, partim à fitu locorutn, partim à prioribus incolis, deniep à Rudi] s, habix tu,ueî euentù aliquo noua nomina himerenc.Solos autem eos, qui in na tali iuo lolo manlerunr,antiquum Roxanorum nomen retinuiße : cuius facilis eft flexus in Rufsianos,amp; Rtiflbs.Nam inter X literam,amp; gemi num ff, in cnunciando permagnaeft cognatio cüm apud uetercs, turn apudrecentiorcs, Italos prœfcrtim : nbsp;Rofsiaip pro Rufsiaetiamnunc

proferunt Ccrihunt Græci: quod nos iii diplomate quodam antiqiiô patriarchæ Conftantinopolitani Vilnæ ante aliquot annos uidimus» avthores svpra' memorataé fenlentite. Cd^. quot;iCh •

N hacautenl fententia fuit an te nos Bernardus Vapoub us, qui noifraifiienf'oria Polonorum res’gcftas ab initio a?d fua ufq? tempora ftylo perfecutus’gmperfedium opus reliquiu NeC ditiirfum fenfîffe uidetur Antonius Bonff 'Bonfiniuf. _______ nbsp;nbsp;_ nius in. Vngaricahiftoria, quamuis nonfatis fibi conftet,

Vterqj autem Blondum Foroliuienfem fecutus effeyidetur: quilibro ï/.Bionif«;. primo primæ Decadis hifforiarû,dc Vandalis Bin^undionibus mê^ tionenifaciens,itamcmoriæprodidit:Fadaautemeftpoftmôdurnalia • in didis gentibus mutatio.Siquidem Vandali àfluuio regionis fie didi, paulo pôft, quàm illi y qult;fs Stilico concitauit, patria erant pfofcéli y fe Slauos dixere,ànominegentis,quæàBofphoro Cimmerioin Tanaim fiuuium habitâre folita,fecontulitin Cedes Vandalorum,Burgundio^ • nvmcp,patriapwfeefforum, Nec tarnen diu tenuere hi populi earn Sla^ • riorum norninationeni : Ced cum e^rum pars Maurjtrj I^pcratoris t»m poribus in Dalmatian!,Illyricumipémigraitt?qui manCerunt domh paulo póft mutarunt nomina,amp; partim fc Polonos,partim Boemos no poloni çr Ba ininauere. Etlibro ocrauode ilia Slauorum in Dalmatiam Iftriam f»»' inuafione Ccribens, ita prodidit: Nec tarnen omnis ilia gens reliquit prF nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

mas ad Danubium Cedestquin ij^em mutato nomine magnam obtinent partem illius regionis.Siquidem locu.tionis fimilitudo ac pene proprio tas oftendit,eos qui nunc Poloni ÔC Bocmi dicuntur, ex Slauoru mreli z

€ quijs

tg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE REB VS POLONORVM

quqs fuific.Incoluerantautem prius,utfi.ipradocuimus,calocä Vanda lirquos credendum cft, quando adinuadendas Romanoru prouincias funt pro fedli,partem gentis in patriareliquifie. Quare Slaui paulo póft fuperuenienteSjita locutioncs commifcuere, ut ex utracp tertiam effece^-rint, qu^ pro regionis ÓÓ ducum diuerfitate partim Boemica,partim Po lonicapoftmodumfitdifta. 5unt etiam certiores proximis in regionE bus Slauorum reliquiæ apud Saxones, quorum eoloni maiori ex parte puram habent,qua Dalmate utuntur,Siauonicam locutionê.Haótenus Blondus.Perplexe quidem amp;nbsp;uarie, ut qui de rebus à fua memoria alpe éluq; amp;nbsp;cognitione remotis alienis lcribebat:’illud tarne non obfcure släuot Vätt- oftendit,Slauos Vandalos non cflcjVandaloru tarnen nomine fuifle ap dalosdiilos pellatoszSó quo tcmpore,undeueq primiim in Vandaliam, Saxonia

Germania, Dalmatiaiuq? amp;nbsp;Illyricum aduenerint, nempeà Cimmerio Bolphoro ac Tanai,quæ loca geographi omnes Roxanis, fine Roxola.-iorn.dereius nis amp;nbsp;Sarmatis attribuant. Nee omnino difientit ab his lornandes. Is enim cum Slauinos 8^ Antas, amp;nbsp;uniuerlam Vinidarum narionem ad Ip niftrum latus Sarmaticorum montiumab exortu Viftuîæin Äquilogt; nemperimmcnfalpacia confedifiememoraflet,quodnos quocpfiipcx riusretulimus,addit: Slauinos quidem ab exortu Viftulæufqjad Da^ naftrum commorari,ÔC paludes lyluascp pro ciuitatibus habere : Antas ueró,fortifsimos eorum^ qui ad Ponticum mare curuantur, àDanubio „ „ ulcp ad Danaftrum extendi.Siue autem Danafter is eft,quem etiam nue accolæ Rufst amp;nbsp;Valachi Neftrum, fiucJDneftrum uoeât, amp;nbsp;multi Tyrâc antiquis diftum efièuolunt:fiueBorifthcnes,utipIelornandes uelle up detur:dubium no eftgeam oram ferè Rufsia,Sarrnatia quidem certè,con tineri.Et tarnen de Slauinis 5ô Antis tantum hic ille feribit. Nihil auteni prohibet, alios lt;iufdem lingu^ natjpnisipopulos ultcrius ad Aquilogt;-nem habitalîè,aut etéam illos ipfos indc ad meridiem amp;nbsp;minores fertilio reseporas nonmodôinMocfiam,amp; ad Danubium, fed longe ultra e-tiam,ficut nos iam oftcndimus,progre{foselle. Rulsis igitur Slauogt; • rum omnium originem nos quoque cum his ftriptoribus libenter acce^ ptam referimus? •

• • RVSSORVM DENOMINATIO ET

Or/go. Cap. 'X11.

V o' D fi quis porró quærat,guo temporeprimûm RuC

£«ƒ. Dfmoîi/î, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cj

euang.lib.g. ftbius CæIarienfis,Theodocion, Symmachus,amp;Septuaginta interpre^ uiero.ittBze. tes.Nan» diiius Hieronymus ambigit,proprium'negentis alicuiusnogt;-

• • men fit Ros, an caput eo loci fignificet.-ficut etiam habet uulgaris editio

• • Rof. Latina. Ac de Tubaiequidem,amp;Molocho,iam nobis dictum eft. Ros, fi gentis nomen cft Ô6 ipfum, Rufsis affine efie uidetur ♦ Verüm Eufe^ blus

bius idem j cam gcntcm Romanos unit eflc,Hieronymu$,qüæ fit,non iri ueiiit.Nonincognitum autemiamtuncfuit nomen Roxanorum Gracgt; cis amp;nbsp;LatiniSjficuti (uprà diximus* Qiio fit, ut non aufim Rufforum jfeu Roxanorum originem ab illo Rofio,fi'ue Ros dedücerc: præfertim cum nequcapudBerofum,neq3apudIofephuip,nequeapudMoyfeninprp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

feis genealogies de eoquicquamreperiam»RufsifeuRufsiæoppidi aii^ tiquiin ditioncNouogrodenfi mentionem facit uirgrauis ac diligens, Sigifinundus Herberfteinus, in deferiptione Mofehouiæ: nec inufitaz sigîfm.vier^ turn eft, ab ignobilibuS etiamoppidis populos denominari, quicuni berft. in mô-obfcuri fuiftent initio,pofteauirtute armis nomen fuum unà cum im perio propagarunt: fient nos de Mofehis dudum oftendimus.Et adftix

pulari uideturhuie opinioni,id quod in annalibusRuflorum legitur, ^ufferuprini dominatum Ruflortim apud Nouogrodum magnam,Bialoiezorum initiîu fiue Album lacû, ctlsborfcum initiumfiimpfifieàRurico,Sineo acTru bore Varafisfratribus. Quodfîquishocnopwobat,uelaltiorcmetiam

gentis originemrequirit,nihilopiriorprohibetcrederé,Polonosacce^ Poloni çr ^llt;t tcrosomnesSlauosSarmatasclIe: præfertim cum conftet iam,Bulga^ uiotnnes s^r-ros, Serbos amp;Roxanos Sarmatiæ genres efîe, indéqj egreiîbs populos quodam tempore,nouas fedes occupafTe in Germania ôd Romano impé rio,amp; Sl^uos,fiue Slauinos fcfe dixilferdemonftrari autê non pofsit,un^ de aut quo têporc populi illiin Sarmatia aduen^rint,et prifeos illos Safgt; matas (fi qui modo aliy fuerunt) indepepulerint,uel deleuerint:ficut de Gotis atep Tartaris poteft, quorum illi quidem tenuerunt aliquando^ hi uero etiam nunc tenent,partem aliquântam Sarmatiæ^Nam de Prüft fis, Liuonibus ÔC Lituanis,amp;ipfîs Sarmatiæ popftlis,pofteafuo loco di cemus* Qiiod fi cui non fatis adhucprobamus, Polonos ac Slauos om^ nés Sarmatas elfe,non magiTj^peA pugnabimus: moddillud certum tcz ncat,eos poptyos,qui Slauicalingua amp;nbsp;natione ceif(f ntur,partim in Sar matia fedés habere antiquitùs,partim inde profcórOs, per magnam EiP ropæ partem fefe diffudifle, Atq^ hæc nos de origine Slauorum in unigt; ucrfiim attulifle fufficiat. Si quis exqufitius ac certiu^ quicquam attulegt;» rit,non modo non moleftè fercmus,ucrùm fequemuf ?tiâm * Nunc ccr^ te prolixiores elfe nolumus in difeeptandis amp;nbsp;explicandis ij s, quæ uetex nbsp;nbsp;nbsp;•

rcs feriptores uariè de Sarmatarum gente memonp prodiderunuQiiin Slauosetiam miflos faciemuSjôôadinftitutam Polonorum hiftorianî

propius accedemus.

DE SITV POLONIAE, ET NOMINE genM. Cap. XIII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

G ÎV V R Slauorun|qpopuli,quiadßarmaticos montes, peioni qid; fiue Carpathum,amp; in extremapra Sarmatie, quà Germagt; niæ Viftula flumine interlabete coniungitur, amp;nbsp;inde pof rd uerfus occidentem folem ad Odram fluuitiTn (fiue is Viadus, fine Guttalus eft ueteribus) atep adeo ad Boez •

miamulque, Albim, qua isj elidla Boemia in mare decurrit, utuo^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

lunt noftrates fere, ÓÓ ad extremam Sarmatici man's oram confederunt,

c a Polacii

io nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;derer VSPOLOMORVM

J'oloniundeJi Polaci,fiucPoIane, auicinis eiufdem linguæpopulis, atcp indePoIöni i Latine ioquentibus didli funt:regio uero Polonia. Duplex aucemnomi nis huius ratio afsignatur. Vel enim à Pole,quod planiciem uena--tionern Slauis ligniRcat, Polanos I^olacos appcllari uolunt : propte^ rca quod ÔCplanam ferè, apertaîuq? regionem ij tenent, amp;nbsp;apprimè tc^ nentur uenandi ftudio:uel à conditore ac primo ducegentis Lecho fiuc Pol4(hi. Lacho,Polacos,quafi Polachos, hoe cft,pofteritatcin Lachi, dici autugt;-mant. Cui rationi ac denomination! adll:ipLilaturillud,quód Rulsi amp;nbsp;Mofchi,necfcio an alij qiiotpSlaui, præter Boemos,non Polanos,neqj quot;Lichi Polacos,ueriim Lachos eos in hanc ulq? diem uocant.Nec multu ab hac 'Lmgel- diuerfa efle uidetur ratio nominis Vngarici, qui Polonos Lengei, quafi Lechel, utmihi quidem uidetur, hoe efi, à Lecho conditos, appellant«. Zechut crLquot; Conuenit certè inter omnes,Zechuni ÔC Lechum,fiue Lachum,germagt; chtK frjtns j^Q5 fratreSjhuncquidem apudPolonos,ilium ueró apud Roemos pri-« prwiup«. regnalle. QtiamiVs enim Vincentius Cadlubicus, nullam horuin mentionem fecerit:Lcchitas tarnen Polonos uocat,aLechoproculdu-' bio. Aliunde ne autem ij cum luis populis in has oras commigraucrint, an ipfi alibi nati,ad cognatas gentes,antiquitLis ea loca tenentes,accelle^ rmtran ueró ipfi fiue in Poronia,fiue in Boemia nati, quodam tempos re gentium harum régna,priuati cum enent,inuaferint, aut oblata flï 1 ccgt; perint : deinde fi aliunde uencrunt,unde'nam,amp;f quo tempore, non pcz rinde côuenit. Qiia de re nos, expofitis breuiter aliorum fentêtiis, quid fentiamus, fubqeiemus : de Poloms prsefercim, de cjuibus hoc nobis ogt; pusinfiituitur.

V N D E, Eï CLV O TEMPORE POLONI

i« orof uenei int. Cap X 1111.

Siauos,VandalosG^'manoselleuolunt,nonha^ affirm are, Polonos cum fuo ^tice aliunde in /Hdias oras,quas nuncincolynt,poft uctuftam illam Tuiico

( CrantiVaib^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_________________,__________________________

abomnimemort»ad Sarmaticos campos tenuiffezamp;T cum anguftæ eis i4cnHu.i. fedes in Polonia,rvlorauia,Boemia,Rufsia, nouas in Pannonia aCôftantino magno Imperatore eos impetraffe:indeq5,imperâteMau^ • ritio,in Dalmatiam nbsp;Illyricum profedos eüê. Verùm huius opinionis

fundamêtum iam conuulfum efi::conftititcp,Polonos atq? Siauos Van^ dalis fuccefsiffe in his locis,ubi nûc eft Polonia. Qiiocircarefellere nunc

• earn opercprecium non elL Alfi ueró aliugde omnino Polonos ôô Boe^ • nbsp;nbsp;* mos uenifie,pro comperto habet : et quidem complurds è Croatia progt;

Zf feclos elle conftntiunt^Lechum enim Zechum fratres, principesuigt; chiptr g i-os,apud Crapinam Plaros degentes,cum pertæfi' effent difsidiorum Vaie. amp;l'bellorumciuilium,coadunataluorumhominum aliorum uolunz ^Cintre- fàriorummanu,adquærendasnouasfedesc patriauerfus occidentem iolem perlyluas montescpiterhabuifle:donecad Albim flumen,amp;f Boc miam uenerint, Ibi Zechum foli bonitate deleôlatumjCÛ parte multitu^ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dinis

1 ï B E R P R. 1 M V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ai

* • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

dinfs in incuîtis locis confedifle:Lechu uero cum cætens ad À qùiloncni ire perrexifl'e, eumcp tradu qui Silefiam amp;nbsp;maiorem Poloniani complet ô:itur,Slt;: ipfum habitatoribus uacuum tenuifl'ejn bac fententia fuerunt Æncas Syluius Senenfîs, èc ferèBocmiPolonicp chronographuQuanx Matth.MÎech', quamloaniies Dlugoflus,etMathias Miej:houiêfis,noftri,nonfatis cô^ dupl.sagt;m. ftanteramp;conucniéteridafleuerarcpofTuntjUtquiipfiamp;Polonos Van dalos Germanoscpefleuolunt. Adrjcitpræcer cæterosÆneas Syluius, Àfn.syLift Zechum cædis perpetratæ indicium fugifle, eicp fratrem Lcchum fugæ hifl.ßoem. comitem adhæfîile*Vnus eft,quod fciam,inter noll;rates,atcp is Anonygt; Ano»gt;moj. mos, cuius mihi copia fecere nuper Cracouiæ fodales Dominicani: qui fuprâmemoratosfratres,actertium cû his RuiKim none Croatia, fed é Touffus Lechi Pannoniaprofcâ:os,Boemiâ,Poloniam ôcRufsiam oecupafle fcribit* f Nâ air) Ruifum hunc,non fratrem,led nepotem Lachi fuilfe uolunt : fed ialfojUt nos iam oftendimus.Porrd quo tempore idfacftum fit,non fatis lt;nbsp;ouenit inter omnes. noil rates fere no multo p®ft Oecumcnicu diluuiS Qnttndo. ( pinantunquippe qui fratres illos partim filios,partim nepotes,partim pronepotes, aut no remota ecrtè pofteritatc lauani Nóe fuilfe memo rent*Vinccntius,licetmigrationis huius nullam faciatmentionem,anri^ Vittcentius. quifsima tarnen Lechitarû gentem ( fie eniin Polonos nonnunep uocat) clfe oftendit, cum eos cum GaUis(quo tepore q fefeper Europam A^ fiadiffuderunt)8ó cum Alexandro Magno regçMacedonû bella gefsiB fe,Craco amp;nbsp;Lefco, qui poft Cracu longé regnauit,ducibus, prodideriu Æncas Syluius nullum tempus huic migrationi adferibit* Venceslaus Hagecus,imperanteConftatinotertio,poftlESVM CHRiSTVMDe^ urn amp;nbsp;hominem natu anno fexcentefimo quadragtfimo quarto ,acrea^ Ha^ccw» tioneuero mundi quinquies millefimo octingentefimo quadragefimo tertio, fundamenta regniBolt;nic»a Zecho iafta elle feft'pturn reliquit» Hæc ferè de P^lonorum Boemorum origine Só^uentu a! recentiori bus memorantun nam apud ugtercs nihil deqsreperio*

REFVTATIO SVPERIORVM OPix

nionum. Cap,

E D nobis horum nihil làtisfacit» Prirftftmenim fabulæ ni,aut certc è propinqUapofteritatc çius,ôd Noe proge-' Lechut^onge nitos,noi'^multôpoft diluuiumèCroatia,finePannox poU diluuium nia in Boemiam Poloniam commigralïc, iplæ fe refeP lunt:et facile ex rjs que nos de Slauis luperius attulimus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

refelluntur. Neep enim de prqlâpia eorum à ueteribus Græcis èc Latix . ris,acneabipfi5î^idem Slauis quicquam mémorise proditumefti^c

necp de rebus geftis Polonorum,aût Boemor^i,^t §Iauôru,aut Vanda lorum omnino(quos quidâ ex his eofdc cum Slauis elle uolunt)fîue con tra Alexandrum Magnum, fiuc contra prifeos Gallos : quâ'mftis plerax que omnia de Gallis iuxtà ac de Alexandro ueteres hiftorici cùm Latini nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

turn Græd diligenter perfecuti fint» Ncque ante luftiniani tempora lt;

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c 3 Slauicà

slaui ^uo tem Slauica gens Croatiam,aut Dalmatiam, aut Slauoniam tenuit, fi'cut pore occupa' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;demonftrauimus : ac ne Pannoniam quidem, quam anony»

nunc te- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pani, quo uerbo Slauica lingua dominus uocatur, regis no/

tient,fedes. mine diftamefle fabulatur* Multo minus autem hancGermaniæpar^

Pannonum^'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuncPolonia ferè,Silefia,Morauia,Boemia,Lufacia,8lt;^ Pomcx

tymologiaßU î'snia continctur» Quod fi contendant pertinacius, habitafle quidem

p. longe ante, amp;nbsp;iam inde à diluuio, bas gentes in bis locis poft Lechum ÔC Zeebum conditores, ucrùm alijs nominibus appellatas ftiifle: cur quæ/ fo ûfero priftorû conditorum nomina accepere C Sin autem affirmant, tenuiffe quidem eas antiquitùs bafee fedes, uerùm longe póft, Leebum ôd Zeebum, ciufdem linguæbomines peregrc aduenientes apiid eas regnaftè, ôôtum primùm noua nomina eis indidifle: de Zeebis quP demnonpenitus abftirdè dici idpofsct: dePolacisetiamfortafsis,fià principe,ac non âplanicie feu uenatione id nomen babent.Sed Polanogt; rum ôdPolonorum dei^minatio àcampis ccrte',quàm àLecbo,re(ftius deducitur, Effne autem credibilc, externos duces,exules præfertim,ab , bis gentibus quodam tempore non dicoexpctitos,fed ea dignatione babitos efie,utabielt;ftisprioribus nominibusfuis,abr)s ipfædominari fe paterenturÇ’ Subaftas quidem, nccipfibuius opinionisautbores di-* Germant fur- (fi:itant» Nos uero iatis euidenter oftendimus, ad Conftantini certè pri^ rco/im,»6i nbsp;nbsp;temporaPoloniam à Germanis babitatam fuifîe : nec elfe Germanos

nunc Polont nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. o t-» i • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t . n r

funt, COS populos,qui nuncboemiam oC Foloniam tenent» lam qui polt lex^ Polonosçr centefimum demum à Cbriftonato annum Polonos amp;nbsp;Boemos cum Cro^tirfttrnif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autboribus è Croatia profeftos, in bis locis confediireuoluntzali^-

fp quid illi quidem affer«nt,in quo non iniuria quifquam acquiefeerepoft

fe uideaturgt; lam enimtuncilluftre erat nomen Slauorum, iam alP quanto prius ij fedes in Iilyrico,L)almfttia^^ Croatia fixerant,mime/ ro ac uiribus abund J3ant,ita ut in alias quoep terras ded^cere colonias potuerint. uerüm triafùnt, qug nos ab l|ac fententia reuocant.Primum, ratio migrationis.Nam fi Zechus patrati homicidq indicium ftigitans,

• • ut uult Syluius,fedes mutabat,quid caufæ erat,cur Leebus frater infons eumfequereturf«uimanentiinpatria,fratris fuga bono futuraffierat,

• • propter accefsionem fortunarum ab illo reliftarum *ƒ Aut fi is tantox pere dilexit fratreni, ut omnem fortunam cum eo fubeundam fibieftc

potmt ca tam charos principes fuosiudicio fuppliciocperipercï' Quo^ modo autem ea cum uxoribus, paruulis Übcris, SC omni {upclledlili fu» gam,ad quam celcritate opus eft ex|)ediebat DeÏïide fiue patratum facinus, fiueinfeftinatiift^tliamigrandi èpatriacaufam cis præbebant, fiuc commodiores atquc patentiores fedes f) quærebant, quæ ratio fuit tam ionginquæ amp;nbsp;incertæ percgrinationis per auios montes atquc fyluas fufcipiendæ Cur non potius petiere Macedoniam, autEpiruin amp;nbsp;Acarnaniam,autrtaliam J finitimas non incognitas ßbi, tum cœli clemeiv

L 1 B E R P R ï M V Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iî

dementia panter et uber täte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omni cultu agroruni urbiumlç pre^

riantes reoionesÆt fané ufitatius eft,Qentcs à Septentrione ad meridie, uelut e ngidis ad temperatiora, ex incultis ad culttora loca migrare* meridiemferè Exemple fiint Galli,Cymbri,Goti, Vandali,LangobardiScythæ, migrant. Hunni, Normanni, Circafsi,Tureæ denicp» Aut fî æfluantibus forte Boreæ flatus adlubefcebat,cur non in Pannonia,uel ßauaria,amp;quot; ipfis cul tisacfertilibusterris,per quarum alterutram iter facere necelfe habue^ ruiit,fubftitereÇ’Qttôd fi lacelferebello horum locorum populos nole^ bant,quf feire poterant,fi porro uerfus occidentem folem, uel feptentri onemire pergerent,incultaamp;habitatoribus uacualoca fe reperturos clîcC’ aut fi id alicunde cognouerant^ cogitare certè fecumpoterant, ea non futura fuiife inculta uacua,fi excoli cura ôô induflria humana pof fe putarentunPoflremô uthafee conieduras,tametfi graues,mittanius, certis profcclo authoribus demonflrare polTumus, ante illud tempus quod Ripràmemorauimus,amp; ante Conftantintyntertiû Imperatoren!, Poloniantè atep adeo ante Mauritium etiam, Slauoru gentem bec loca tenuifre,quæ nunc Poloni tenent. Non utemur autem ad id probandum nec^ Alber^- crant.lib.t. ti Crantq,necp FtBlondi teflinionio,qui Slauos,quemadmodum etiam vand.nlon. retulimus,ex his oris in Dalmatiam,lllyricû,et Croatiam,Mauriti-) tem-poribus,quiConftantinumtertiumpropè quinquagintaannis præcef- lorn.derebi fit,profedlos elfe alferût.Certior nobis teftis erit lornandes, qui lt;?u ante Gft Mauritrj tempora hifloriam fui temporis fcriplerit, Slauorû Sgt;C Slauino rum mentionemfaciens,ad finiflrum latus Sarmaticorum montium, amp;nbsp;ad Viftulam fluuiu, qui nunc Polonia interluit, liabitare èos memorat» Per quæ tempora Dalmatian!, ïllyricum,amp; Iflriâ igfeflatas quidem, fed non dum habitatas fuifl'e à Slauis, ex hoc ipfo Iornande,diuo Gregorio, Sc Procopio côprobatur^PrtiEopàis quoq? memorat,Infliniano regna^ T?rocop.detgt;ei te Eruîos à Longobardis deûiétos, partim in Illyri^ confedifle:partim cum Iftrum flumen haudquaquam traijeere flatuiirei!t,Slauinorun! gen tem prætereundo,cû in loca delêrta etiafiiTent, ad Harmos primtini, dcx inde ad Dacas,hinc ad Oceanum perueniire,eo'cp traiedo in Thule infu la COj!llitifle» Vnde apparet, lllyricum quidê tune adlîtic Slauinos non tenuiffe: tenuilTe autem ea loca, quæ Er uli ab Iftro, qua is Illyrico pro^ xi mus efl, per Daciam (quæ eadem Dania efl) ad Oceanum ac Thulen uerius Séptentrionem prçficifcentes , præterire neceife habuerunt» • Non igitur probabile efl, è Croatia tunc Lechum amp;nbsp;Zechum' cum Slagt;- Poloninon é Ill's in Boemiam amp;nbsp;Poloniam ueniiTe^ Ac ne ex Pannonia quidem : ^‘tnnonia, quippe quam ante Valentis iiçperium à Vandalis,n!ox à Gotis,deindc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

ufep ad MartianiÂiS imperatorem ab Hunnis habitatam:pofl Attilæ ue^ ' nbsp;nbsp;♦

rd mortem à Gotis, fine Oflrogoti^ recuperatam eflf,ex4iis ipfis Pro?ô pio amp;nbsp;lornande confiât» deinde uerd circa lulîiniani tempora à Lango^ hardis fuba(ftam,amp; pofl quadraginta duds annos ab his ipfis,iti Italiam popularitcrcommigrantibus,fubpalt;floHunnis reli(fl:am elle,ex Paulo Vornan, ibi^è. Diacono notum efl; quod quidempaulo ante Mauritfi tempora faélu clfejdubiûnoneftzquo temporeSlauosiamad Viftulähabitaffe,paulo

ante

i4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;derebvSpolonorvm

antè oftedimus, Manifeftum eft igitur, nbsp;nbsp;nbsp;è Croatia^nec]^ è Pannonia

slaui regnaue tunc, aut etia prius eos popularitsr uenifse in hanc oram : muîto minus rKfjt in Pa^nno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quanquä enim regnauere poftea Slaui in Pannonia, fubiu^

Bonf. Vngar, gatis,ut rcor, Hunnis,qui pauci poft Attilain ibi remanferant, ufque ad Dfc.i.Ub.^. Suaten,fiuc Suatibolugum,fiue Suatoplugum Marothi filium,qui poft Suatoplugiif, feptingentefimum quadragefimum annum à Chrifto nato, uel ut alq uo lunt,longèpofteri.us, ab Hunnis,uel Vngaris ex Äfia tuncucnientibus deuictuSjfugiens Danubq uorticibus hauftus perrjt tfediamtiuicloiv gcantèhabitata fuit à Slauis Polonia. Quiniftum ipfum fiueSuaten, fiue Suatoplugum nonnulli fcriptoresPolonum,nonnulliMorauum fuiße memorant:Slauum quidem uel ipla etymologia prodit.Cæterum Blondo quidem Crantio aßentimurin eo^quod è PoloniaôdBoe^ ncrint. miaSlauos inDalmatiam SxL lllyricum ueniße uolunt. Poteft enim pro^ Proc.li.}. de èProcopio Sabellico,Thraciam óó Macedoniam^uelut uici-niores.ab iis prius, quamIllyricum amp;Iftriam, uexatas efte. E' Polonia lib.4.. T-’cro oCboemiaprohcilcentibus næregiones prius leie onerunt, quam ilîæ : nonnulla'q? præterea fijperius à nobis commemorata funt, amp;nbsp;fta^ tim commemorabuntur,quc ad rcfcllendam illam opinionem ualde ac^ commodata funt.fi fit opercprecium.Ätcp hec aduerfus fupra memora tasopinioncs dieftafunto.

D E ’ L E C H O EJ POLONlS, VNDE ET Q^V A

doextitcrint, probttbiliorfententiä. Cap. XVI.

V 1 D igitui'cernus,autprobabilius duntaxatnosafFerü inusflllud nimirum, quod cum oftenRim ß'c fuperius, è Riffsia amp;nbsp;Sarmatia Slauos in Mccfiam,Daciamcp,ac Pannoniam fecundum citeriorem Danubrj ripam pene^ ’traße: indc uero nontmtÄußinianiImperatoris tempo pojtjn Tbraciam,Macedoniam,Dalm^iam,et IHyricu

inundaß'e:ÖCaliquanto póft demum,i^mpe circa Mauritrj ÔC Phoeæ tempora,in ijs oris certum domicilium fixifte.ante quod tempus iam ca^ • demgensadSarijiaticos montes fontes Viftulæ,ubi nunc eft Polo^ nia,habitabat:^^'quanto priusautem Vandalos cxqslocisinPanno^ • niam, atque inde mox in Gallias, Hilpanias, Africain commigraft fc : confentaneum.ac prope neceflahum eft,tuncuel certe paulo pofte^ rius circa Attilætempora.eos populos, quiriune Poloni ÔC Boemi dß cuntur,progreßos èRufsiaamp;f Sarmatia,itidem atque illos alios Slauos, uacuas, aut certe infrequentes Vandalorum fedes occupaße, indeque porro in interiorcm Germaniam amp;nbsp;Bo»miam armajprotuliße. Et {à-n^minore longe ne^ocio, citiusep h|C fecundum dextrum latus Carpa^ thi montis ad interioseiij Germaniam, uacuam aut certe femiuacuani tunc, ficuti modo diximus,!] penetrate potuerunt,e patria ftia prox feefti, qtsim in Slauoniani ac Dalm^tiam, longius à fe diftantes, nbsp;nbsp;Rox

• manorum imperatorum armis defenlàtas» In hac fententia fuit ante Bernardus Vapouiusî tametfi ngque tamfirmis argumentis, nex que tarn multis aut tamcertisteftimonijsufus. Idem Bloiidus quoque • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fenfißc

LIBERSECVNDVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

' (cnfiflc lüdetur. Antonius u'eró Sabellicus difertè fcribit Slauos à Cimz shn.Dec.f. merio Bofpborobipartite digrefsos,partemunani ad dextram defle^ Tabelrnnei xifse feptciitrionem uerfus,fciflamq? in duos populos,Boemos Poloz j nos: alteram tranfmifso Iftro, fecundum Sauum amnem ad Dalmatian!

ufep fedes tenuifle,nihil mutato nomine♦ t^æc nos de Polonorû èc Boc^ morum origine amp;nbsp;aduentu ad bas terras,grauibus argumentis amp;nbsp;autho ribus,ratio ne temporum locorum confentiente comprobamus.Siue autem ij Lecho 6^ Zecho ducibus initio è Sarmatia profeéti hæc gefTe^ runt, fine cum initio nullo aut !|po duntaxat imperio regerencur, fuccef-fu temporis,longe late'q; propagate imperio,hi duo principes regnu iiv ter fe partit! funt:alterum Polonis,alterumBoemis nomen dcdifle,dubi soemi cr Pa^ tandum non eft. Neep enim fabulofum omnino habendum eft id, quod nbsp;nbsp;nbsp;dudbut

diuturno non tantum herum ipforum populorum, fed cuneftæ Slauicæ

nationis confenfucclebratur,LechumSdZechum principeshifeeSia- LccbiwcrZe uorum populis prefuifle,amp;nominaindidifse,. Vapouius quidem etiam cl’'« ciuado nt certum tempus edidit,quo hæc afta fint:nempe circa annû Chrifti quin gentefimum quinquagefimum* cuius rei penes authore fides efto. Illud nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

tieró, quod de aduentu Slauorum è Croatia uulgo ipftim circumfer- cfcnßonato, tur,credibile eft à feiolo quopiam, rationcm temporu amp;nbsp;hiftoriæ uctc-ris non fatis tencntc,aflutum effe:cum is aduenas cife in his orisPolonos amp;nbsp;Boemos perfuafum haberet, nec unde hue ueniflent inueniret, nefei-uiffe tarnen id uideri nollet,Eum uero locum ab eo potifsimum eleftum cife,unde cum hi populi cemmune Slauorum nomen acceperint, origi-nem quoq^ duxiffe probabiliter uideri poflent.Nifi forte exiftimandum cft,has gCntes no ab uno aliquo homine regi, fed ab antique plcbeia co-muniqj libertate uiuere folitas, tefte Procopie: cum longe ante in his ft-dibus confediflent, quodamlt;^mj»ore uelutilitate, uel necefsitate addu-lt;ftas, peregrines reges,fcd cinfdem tarnen fecu lingwæ, è Croatia acciuif fe,oblato'sue ulcro accepifte»Qj|od credere, uel no crcdere,pcr nos liberum cuiep efte^Nos explicata,quoad fieri potuit,origine I^olonoru,iam ad res geftas eorurri aggrediamur,àLecho fumentes initium,quando de • uetuftioribus gentis temporibus nihil exploratum hal)Bmus*

MARTINI CROMER IDE ORIGE \

neetrebvjgestis polonorvm

L I B E R S E C V N D V S.

L E C H V S»

E C H V 5 igitur omniilla,quam fiue armis,fiueim • perio tantuni»occuparat,regi»ne «ijuàmlatifsinTa, ad colendum amp;habitai^dtfm multitudini fuorum diftributa,arcesôô caftellaopportunis locismu-niuit: ipfe in una ex fj s domicilium fixit, quam fex- * to à Varta flumine milliario,uerlus Septentrione Vitrtd in patentiÄima planicie,ex rudi ÔÔ non dolata materia inter lacus amp;nbsp;paludes, ad necefsitatem magis d amp;nbsp;quale-

DE R E B V S POLONORVM

qualcquafc reccptaculuni quàm adfplendorê atcç delkias extf ùxi^ cfq? oppidtima'diunxit,quo cflet tarnen aliquahominum circuni prinGigt;

Gttffn^coniJi- frequentia:amp; Gnefno,fcu Gnefiip nomen ipfiimpofuit,ànido,quê ta. Gnafdo uocamus, paulü deflcxo uocabulo.’fiue quod eo fibiloco arxil-cna[do, Ja futur a eflct,quo nidus auibus,per apertam aéra uagcâtibus : fîue quod aquilarum nidû ibireperiflct.indei:^ infigne bonf aufpicq âcceptûjman^«

AcjuildMa fdîcôCmancrefuccefloribus eius principibus Polonomm exiftimatur, Polonorûpin alba aquila, erecT:a,expafis alts * Sic igitur fundato rcgno Lechus partim cipK»« inßgne. Gncfiiæ manendo,partim obeundo regnum,ius dabat populo æquabi Lechi üudta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;præfcripto Icgum,qug nullæ crant:fed ex arbitrio luo,hoc efî.

ImperiumpU' æquo bono:imperio,quod crederepar cfl,modcrato utens^magis cidunt- ut paths charitatem quàm dominilèuehtatem obtineret, in eos qui fide îj dueflumep fuû lècuti eflent* Nee enfin facile liber ÔC ferox populus alpe» 53 rum,fiipcrbum,ftolidum Scimpotentem tyrânum autinitiô lecutus eC*

Priticipit reJj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pofteapcrtuliflel.Reditus tûcagros pcculiares nulloshabebaC

(tM, princeps:led ci cunéti Icminabant amp;nbsp;metebat^deep omnium rerum pro^ „ . . ucntufrult;ffibusipfisueCtiaalpendebanLNamnumustuncincoQni£us

apud Holonos: led permutationcrerum, quod cuiqj opus crac,libt comparabât.Qiiamdiu ucro Lechus regnauerit, quid preclari bello pa^ eeq; gelîcri£,quoscp liberos reliqueriq. nihil côperti habemus, yMiquaiv diu qu/Hcm pofteri ciusjjoft cumregnafle ferûtur, ita ut natu maximus principatum,cæteris libentcr eo-ncedcntibus,obtineret:led qui nam hi, quotep fibi inuieem fuceeirerint, donee ftirps omnis deficereqno liquet, 'Bern.T/dpo- Bernardus Vapouius,nefci0 quem authorem fecutus,uult,Lcchum algt; LfcW nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Germaras, fecundis prehjs dimicafltqac deregulo quodam

” fuj fi’igulari certamine uicTto et interfeeffo opima ipolia retulifle: multas mu

nitiones partinKii,partim per deditio«icnWa?|)ifie,5c ad Veflerâ feu furgimufqj imperiuiri protulifie,amp;in eiüs ftïiminis ripat^rbem côdidif»

, „ fe, ci'cK propter onus perpetui præfidii Brzemie fine Bremæ nomenim--l^remdUrbsco r -Vr rr ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, c । nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/*

ditd. pohidL: polterttatem uero etus centu quinquaginta ferme annis régnai

^rzemie.^fc inPolonia,nem^e adfeptingêtcfimum feré annu àChrifto nato: muL Lfcfcipo/îfrt ßella gefiifs« gum Germanis,amp;: alijs finitimis gentibus. Nam ea qug fcquuntur,è Saxone Grammatico, Alberto Crantio paulùm immuta SdxoinDanid tafiimpliffcuidetur : ncmpe,maris quoep fortunam PolonostunefelicL

• • lib.s. tertctauificJnftrucfta enim clafl'e, traiefto'cp (gnu Codano,fiueBalthico» ' D4nu”pob”- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alias quafdaminfulas de Danis Polonos tune cæ^

nif bello petiti pi{lc,S^ cum eagenteuario marte terreflribus naualibus pr^Iqs dimL

• • 0“ uidi. cafTc^Ad extremû duce Vifsimiro uno d^Lcchi pofteris, Syuardû Da^-rfx riQj-un-i reo-eni nauali puona inficni ab iis proflinatum*,'bulfumœ, prccagt;

lt;i vißimiro. nbsp;nbsp;nbsp;rcgni partefti luo at^nuo tributo recepilie,coccila Polonts lutia,Sca^

niacptfilias uerö eius duas captiuas,alteram Noruegij s, altéra Germanis uenditasifilium autem larmcricum in obfidis loco alîeruatum elle» Inde

ifsimirum principem capttuis abundantem, duas urbes maritimas cL ii9htifcumß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;condidilTczô^ exhis alteram Vifsimiriam defiio nomine, altera

ue Gdanum. i^3.ntircum,Quc Gdanû, àDanis deuidîs, eof-p dedudlis appellafle:qug

parua

■ 11 B E R s yr V N D V s.

parua öbfcuracß aliquandiu, ad cum fplendorem pofteaperuenit, nt fit celeberrimum, amp;nbsp;nonfolüinSeptentrionis amp;nbsp;occidencis, ucrdni totius ferè orbis terrarum copiofifsimum nbsp;nbsp;omni gencre mercium r efertifsp

mum cmporium,portu ac tribus oppidis permunitfi» Addit idem Vagt; pouiuSjSyuardum pofteaferuitutis impatientem, Vifsimiro rebellafic, in pugna occubuifTe : filium uero larmericum aliquante póft è cuftox

dia elaplum,nouos motus in Dania concitafle:uerdm eosaPolonis tunefedatosefle* Quo tempore autem Daniiugum Polonorum penft tus excuflerint,non memorat V apouius*

DVODECIMDVCES, SEV PALATINE

V Al aute ftirps Lechi defeciftet, Poloni comitfjs de congt; ftituenda repub.Gnefiiæ habitis, ad neminem unu prinz cipatum deferunt : uel quod in pari multorum dignitate uariarent fententiæ,uel qudd monarchiæ ad tyrannidcnl ___(utfunt reshumanæ indeteriusjnutabiles)dcclinantis ipertæfi iam effent ♦ duodecim uero ex omni procerum numero, potenz tes 8ófpclt;ftatos in primis uiros,deligunt,qui fiuenouo tune populi placito, fiue ufitato etiam ftib principibus inftituto,fi.iæ quifque regioz ni, diuifa in totidem regiones tota Poloma, præeffent : Voieuodæ, voifwoJz. hoc eft, duces belli copiarum, uernacula lingua dicerentun His reiz

' pub, in pace iuxtà ac in bello fummam in commune mandant» Et reefte quidem illi initio,e'cp repub»initurn magiftratum geffere,leges'q5 paucift fimas amp;nbsp;fimplicifsimas, ut rude illud ferebat feculum,non in libris,neq? in tabulis,fed in animis hominu atq^ in ufii,perinde atep Lycurgus apud Lacedæmoniosquondâm,incidêre:quæinftitutaèierius, quam leges di . Xcrimus»Sed póft aliquante ad ambitionem uerfi,dum ex lue quifcp nü •tu omnia geri uult, amp;nbsp;rem p^iatem potetiamcp fuam a*igere ftudet,afz fentari multitudini,etuscp licentiam alere,fuos quiiig per fas nefas'cp dez fendere amp;nbsp;eueßere,terrori effe i^s quos beneuolentia fibi adiungcre non „ poffet:indecontentiones,fimultates,amp;2fa(ftioncs deniep eftudqs partiu . exort^dnde edifta et imperia ipforum uulgo negligi coGpta,rempub»ab . unius imperio ad paucorum dominatum dudum tracl*i^am,nec multo póft eó reda(ftam,ut rex iarrl fibi quifque amp;nbsp;lex eilet, pene funditus euer terunt. Quibus rebus commoti finitimi populi, Polonorum uim atque potentiam dudum ueriti,ö^ expert! etiamîcelatum bene ad earn diem tiz more odium atep dolorem in apertum proferendum, armis uindican dum,nomencp Polonum delendum,uel affligendum certe fibi effe exifti marunt, tarn luculenta occafiçnefefe offerente» Quamdiuueró herum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

duodecim ducuiff Imperium durauerit,nihil compcrti habemus» Maiiz paldtitwrla» fit quidem deinceps etiam fub priifcipibus regibus, nffanetep in hanc dignitat, diem is fiue honor,fiue magiftratus : uerdm afiquantum reftri(ftapotegt; ftate amp;nbsp;iurifdiftione» 80 abft s qui latine loqui uolunt. Palatini wfurpauz tur:quo nomine à nobis quoep deinceps appellabdtur,habenfcp q prinz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

cipem fecundum epifeopos in fenatu regio locum»Cum autem no qdem perpetuo fines Polonig fuer!nt,{ed accifi aliquado,rurfuscp prolati fint,

d z nerez

/

nc f ègionuiïi cjuidèm eadem diftindli'o, necidem Vokuodafum fiiic Pa latinorum numerus manfît»

C R A C V S»

........— — --------

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;latinorum impcrio agminaftmipfi'sincubuerant,adunfu4

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;principatumrelpexere,Scaliquiddeguftatalibertateipß

™ rW«I*aSli fibidetrahere-ôuàm nerirenrorhis malebant. Ttaoueeon»

_________J uentuapudGnefiiamaólojpoftlangam confiiltationerrt omnes fententiaad Cracumprincipatum deferuntrq^uem noftratcs quo tempore, ^uidem perperam Gracchum appellant, Romanumcp exulem fuiflejSd fupra quadringcntefimumuel ut alij uolunt, quingentefimum annum anteChriftumnatumapud Polonos rcgnaflc,fabulantur« Qtioquide tempore,nccdum Polonorum ges extiterat:amp; incognitum,niTanor,ad^ hue erat apudRomanos Gracchorum nomen. Ac neifs quidem tempo ribuSjin qug nos huncCracum conijcimus,aliquem de Gracchorum fa^ milia iuperfuifle,in Römana hiftoria reperimus. Verifimilius eft igitur, • nbsp;nbsp;nbsp;quod etiam Dhigoftus fcntit,Polonos Polonum potius, quàm extemu

Too.rf«». poll fibi regem creafte. Ac Vapouiusquidem circa feptingentefimum annu chrifiumna- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^ftu efTe uult : Hagecus uero paulo pofterius,fingitqj

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ idem Lechi filium Cracum fine Crocumhuncfuille^Veriim is neep hoc,

neqj i^m alia multa nobis probat. Siuc aUtem Cracus unus de Voicuo--disfuit,fiuenon,domicilium quidemhabebatapud Viftulam, tertiode eimo milliario à fontibus eius fluminismir cum amiciti}s,copqs 0lt;^ facub tatibus potenSjtum prudentia,animi magnitudine, 06 iufticiæ atep inte^ gritatis opinione apwd omnes gratioftis,ita ut folus redle dilabente rem Cntcuimiiitus publ. fuftinere ÔC recreatepofleuiderctur. Is multum diu'ep reluftatus, re^num ftifeee nbsp;nbsp;nbsp;quod perdifficile efte uidcret remJIuB^^artim ciuium licentia fic inte»

ftinisdifsidr)sperti«-batam,partim externis bellis qual]^tam reftituere ” Sc reficere: tandê precibus 8c contentiqiie multitudinis, Sc charitate pa» triæuidtus,reipub. curamfuftepit : hoftes alios foederibus, alios armis rrtinci 4 Crlt;^ ceruicibus patrk remouit.in his Gallos,ut uolut noftrates plericp om» co repulfi. nes,per Pannoftiam fefe magnis coprjs in Poloniam infundentes profli» • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gat, atque depellit. Vnde uero hi Galli uenerint in has oras, inueftigarc

difficile eft.Nam Scordifei ac Taurifti Gallorum populi, qui Mœfis mi xtijUt author eft Strabo,multo ante adiftruin confederant,iam à Roma nis primilm, deinde à Gotis,amp; mox ab Hunnis deleft erant.Borj quoep. Sc ipfi Gallica gens, qui Boemiæ, quemadmodum ftipcriore libro indi» • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cauimus, nomen dedere, multo ante iam,a Marcomannis Gcrmanis,amp;

• • hn3orró à Zechis Polonorum côfànguineis,uel pulfi^tiel ftibaéft eranu

NeeperPannBniam (^r^è fjs Polonos adoriri neceffeftiiffetznifi fortè Friw« orien- nbsp;nbsp;nbsp;Boemiapulfos,in Morauia uel extremis finibus Pannonif confedift

Pipinuc Caro’ ■gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PoHniam inuafifse exiftimandum eft : aut certe credendu

lintagniproa- cft,eos Francos fuifle orictales, quorum regnum Auftrafiam et Bauaria

• • -Qt nbsp;nbsp;nbsp;côplexum,ad VnganaufeppertinuifsHertur: apud quos per ea tempo»

PipinUjCaroIi magni proauumidominatu effe,Blondus et Sabellicus

memo»

. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 1 B E R S E C V N D V S.

lYicmon'æ prodidcre Jllud autem fortaffe noftris erra’ndi occafîon^prg^ buit,quôd ea gens,cum Gallias fubegiffet Sc infediflet, prifcorum Gallo rum nomine etiamnunc à Latinis appelletur.Sedquicuncp tadem rj fue^ rep'opuli,quituncPoloniam bellouexauerunt,eosCracusrcprcfsiflc Cracaiexpeiji memoratur* Vincentius etiam inCarinthi^m eum expeditionemfecifle tionem ßdtin tmltjantè fufccptum principarumrindecp reuertentem,cumpcrRiafifset Carinthianr. Poloiiislt;utfub unius principatu, quam fiheprincipeuiuere mallent,ox milium confenfu principem facTzum efle « Deinde uero Cracus pacatis fo nbsp;nbsp;nbsp;fludia-

risrebuSjdoinilicentiam amp;nbsp;audaciam perditorum coercuitziudices prR uatarum controuerfi'arum perloca conftituitzurbemin læuaViftulæ Cracouiaton-ripa in loco domicilij fui condidit, ac de nomine fuo CVacouiam appella uit: eicparcemincolIeVauelo, Viftula eum ab oppido tunc dirimente, nbsp;nbsp;iacrdco

felicibus auipicijs fuperædificauit:quam regni caput, Gnefiiareli(fta,fe^ Mam^^trdslaL. cit. Qxiæ quidcmurbsèparuisilliusfeculiinitqsfuccefltttemporum ad Cracomlt;eläü'. cam,quam uidemus,amplitudinem nbsp;iplendor«m,principum pofterio

rum habitatioe amp;nbsp;fauore pcruenit,ut moenium ac turrium firmitudine, gdi ficiorum publicorum iuxtà ac priuatorum magni ficentia, copia rerû quæ non modo ad fobrium uiftum cültumq^ tZorporis, uerùm etiam ad luxum amp;nbsp;uoluptatem requiruntur : denicp urbanitate elegantia ciuiu 00 incolarum,cum Germanicis Italicis urbibus certet: inter totius aiP tern Septentrionis,nedum Poloniæ, urbes facilf principatu tcneat, Fer^

tur ctiam,immanem beluam, quam Holophagum uocant,in antro mon nolopi^guf à liSjCui arxCracouienlis fuperimpofita cft,cubilehabentcm, amp;nbsp;uiciniam Cracoexti^a cmnem deuorandis pecudibus,iumentis amp;nbsp;hominibus uaftantc,a Cra^ co aftu interemptam efle,cum corpora illi öbijcieiTda,pice, flilfure amp;nbsp;fo^ mite fliccenfo infarciri iufsiflet,amp; ignis conceptus uifcerabeluætorruift fet:quod nefcio an fabuloftujflit.?\.ntrum quidem in h^ic ufcp diem ex^ tatûxo exefo profundum,quod fpecum Draconi^ocant: quod tarnen etiânatura fie extitiflepotuit. (^lebri Craci fama moti confanguineiPo Crdcut ancr lonorumZechi fiue Boemi, ipfi quocpultrd principem fibi euin afeiue^ apudBoemos runtjUti Dlugoflo amp;nbsp;Vapouio pUcet»Tametfi' Ænet^^ Syluius,amp; Hage**^”^'^''^’ eus,nonhunc, fedalium CracumfiueCrocu tuncapuÖ’Boemos regnaf- cracouiain fe uolunt, et Cracouiam fiueCrocoucciam arcem inBoemia condidifle: Borm», morientemcp eo fere tempore,quo nofter regnare coepit, tres filias relP

quifle : è quibusunaLibufia fagapaternum regnûfufeeperit, afliimpto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuPr«

fibi in focietatem thori principatus Præmislo ruftico homine, quern mifsi ad hoc équités in ferrea tabula, hoc eft, in uomere prandentem re^-pererantreorumcp pofteritate-m longa amp;nbsp;perpétua fuccefsione per muF tafeculaBoemis^ræfuifle. Veruruadnoftrareuerjamur, Cracuscigm cradmenu-permultum tempus bene amp;nbsp;féliciter rcgnalfei;» obqt, 50 e confpecftu Cra couiæ ultra Viftulam in monte LaffOtino, aggefto inftar montis tumu-lo,quemadmodum mandauerat ipfe, fepultus eft : extatep ift hunc

ufquediemistumulus,haudproculadelubro,quod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

diuiBenediól^nomineappellatur» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

d 3 Lechus

D-E - R- EB V S -P O IrO N O R- V H

L E C H V S S E C V N D V S» ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

V R A T o Craci funere filius eins natu minor Leebus, maiorem cui Craco nome erat, per Ipecicm uenationi's in lyluas eduâzû, incautum occulte interimi't : ac fortup to cafu cum perijfle mendtus,ßmulatis lachrymis atque ludlu honorificè fepelit: principatumcp fcelerate appeti tn,qui maidri natu debebatur, fublato illo fufci'pit*

.i, ■ rdmali'quantopóft patefa(flofcelere,princi'patudeieó:us,Seinexilium aftus eft ♦ Alf) dolore amp;nbsp;confcientia patrati parricidf), cum df)s hominft Vincentiuf. bus'cp exoftis eilet,domi eu contabuifte,nullis relfcftis liberis,ai'unt.Vin^ centius uiuete adhuc patre parn'cidi'um ab eo patratum, fed mortuo de^ mum patre,amp; fam ipfo regnante,fcelus patefadtum efle,memorat^

V E N D A»

A M gratam autem, atep iucundam ftii memoriam Cra* cusptaiceps apud Polonosrcliquerat,ututrocp filio eins, quemadmodum i'am commemorauimus, orbati, Vendæ filig ftiperftitijuirgi'ni, princi'patum mandaret; ea fpe du(fti,quód præftantem aliquem incly tu pn'iv ci'pe de externis regibus,aut princi'pibus, coiugio V cri Venditetymo' dæ inui'tatum, habituros fe efle exifti'marent. Erat Vcndauenuftifsima puella*itaut merito uendæjioc eft, bami nomen ipfî inditum elle uidere tur:quód quafi' pifces hamo,fpeGie ei'us’contemplantes capercntun Nee v“'dt‘conïu^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fefellifletPolonos opinio, niG per Vendâftetifset» Nam Ritigerus

gium ambit. (Ritogarum ferènoftri uocant) illuftris potens ea tempeftate in Teu thonibus finitimis fi»c Germanis, apud quos inufu eft etiamnum Rutv geri feuRitigeri nomen,princeps, mifsis oratoribus coniugium eius pc tiuit. At illa exoeliï et minimemuliebu’s aTljmi uirago,facundacp iuxta ac prüden s,negare fe emiquam nupturam:principem,quany3rincipisuxo-' rem efte malle.Indignè repulfam illam Ritigerus ferre:orareiterum atep Tf«if,onci«M iterum, Sc minas adijcere» Vbi fruftra fè omnia tentare uidet, coadlo in^ beSum^ exercitu,armis negatum coniugium,atqj principatum contemptu jnuliebris impc^i) perfequi ftatuit. Ncc fegnius V enda cû expeditis luo • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum copi)s adueniêti hofti ad fines regni fui occurrit^Mifeere rurfus RG

tigerus preces atep minas » Exprobrareilla armato importuna libidine,. Renunciant oratores duci fuo eximiam pueüæ pulchritudinem lapG entiam,et animum ad belli dimicationem quàm ad nuptias paratiorem, adhæc permagnas amp;nbsp;inftriiftifsimas armatoriï copias, Quibus auditis, labafcere T euthonum animirmonere orare ducem fuum,ne fefè exer^ * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;citumep ftium,propter intempeftiuum amorem,atcp*clipiditatem ftiam,

») tamturpitef c8i)ciatiijp^riculumjnglorium effeuiro cum fœminacer^« 5) tarnen, etiamfiexploratam habeatuiftoriam, Nidefinat,reli(fturosfc eum, domumq^ fignis conucrfis reuerfuros ♦ Illeubi omnibus tentatis, •. obftinatos fuorum animos, amp;nbsp;à præli) dimicatione aliènes eflê uidet, Rtf^2frHnƒ^- amoris impatiehtia, turn ign0m|nix confcientia,quod à mulie^ re fine ullo prælio uidus elfe uideretur, mortem fîbi confciuit, Teutbo^

nés

tlBERSECVNDVSi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»i

nes iólis cum Venda focderibus, finibus Poloniæ decefferunt ♦ Hæc ita ïuaguo confcnfu à noftris prodita funt» Quac' nam autem ill a gens T eu^ thonum fuerit,nihil comperti habemus* Marcomannos fiue Morauos, nel Saxonas certè ftiiffejfufpicari nihil fortafsis prohibct^Hagecus PruC-fos fuilïè fcribit, Lgtatahoc fucceflu Vcnda,ouâs Cracouiam inuehiturï Vendiuiritie madlatistp quamplurimis uió;imis,ad extremum ipfadijspatrijs folenni ritu fefe deuouet, ac de ponte in profluentcm Viftulæ, ne quis aduerfus cafus felicitatem eius contaminaret, proijcit. Proceres inuétum cadauer cius,uno ab urbe milliario editiore loco è côfpedu urbis, fiipra amncm Dlubniam fepeliunt,aggefto, itidem ut patri,tumulogt; Indecp fubiacens pagus Mogitæjhoc eft,tumuli nomen adeptus,adhuc retineu

DVODECIM PALATINI I T E R V M, O S T Vendæobitum,cumnemoregiæftirpisfupercflet, commutatarurfus reipub »formata duodecim ducibus,uel Palatinis, iterum Polonia cunda giilitiæ domicp adminv ftrataefie fertur aliquandiu : donee exhuiufmodi euentu, rurfus adunum principatus delatus eft. Vincêtius memogt; rat, Alexandrum magnum regem Macedonum legatos mififse ad Poiox A/cxdJrt mlt;lt;-nos,qui tributum ab ea gente exioerentreos cum Poloni uiuos excoriaf- ‘^JonifbeÜHnt fent,cutescp auro pariter amp;nbsp;herbis infartas ipfi remififsent, Alexandrum indignatum,permagnas copias in Poloniam immifîfse : à quibus îum ea crudeliter uexaretur, uaftareturcp, Polonicp lua defenluri occurriftent, amp;nbsp;aliquoties profligati animos dclponderent, hominem quendam pic.-beium aurificem,Premislum nomine, coadunata aliquanta manuuo/ Pr^mislusau^ luntariorum militum,huiufmodi arte hoftem circuinuenifte. Nempe ga leas amp;nbsp;clipeos eum è tenerioribus arborum corticibus,amp; quauis alia ma stratd^em4, teria magno numero fabricaiïlt;f ur«fte eaep partim felle ,ipartim litargy.-rio extrinfecus illita, noeftu è confpeftu hoftilium c»ftrorum in extrema nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

fylua truncis arTiorum, arbuftis amp;ramis terræ infixis impofuiflc,ucl apx pcndifte,ad exorientem folem oLuerfa, ita ut repereuftu radiorum folis armati exercitus Ipêciem eminus inlpeAantibus exhibèrent. IdconlpP * catos hoftcs,paucos tumultuariè correptis armis,coni¥:inptu fa’pe uifti fugatfq? à fe hoftis,quafi ad certain prçdam procurrifse:Sô quoniam no/ ftri interea galeas ÔC clipeos lummouerat, fiue combufrerant,fugere cre^ ditos eflefibiillos, cumlongius inlyluas fugientes,Polonos periequiiiv ftituiftent, in præparatas à Præmislo infidias præcipitatos, amp;nbsp;concifos efte. Polonos deinde cæforum armis indutos, adcaftrahoftilia Gontengt; diflc,amp;S pro foerjs atep commilitonibus habitos,in imparatos amp;nbsp;nec opigt; liantesimpetum*fifêiire,magnamcpftragemedidifre: adextremureanigt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* .

niaducrla,hoftcs in fugam feie effudîftè, omnii^rym copA referta caftra noftris diripiendareliquifle, amp;nbsp;inglorios Polonia excefsifte* Ita quidem ferè Vincentius. Verûm DlugolTo id non probat. Itaque non Alexaiv drum,quem nos quoque multis feculishæc tempora præcefsifleiupc-^ • rius attigimus, fed Pannonas amp;nbsp;Morauos is ab hoc Præmislo, hoc ipfo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i ¥»

que modo retulimus euetu, atep etiaftratagemate profligatos amp;nbsp;eieftos loniipulfîi efie

cffe rcfertîpreter quod is uult, excrcitum hoftilem,cum Polonos, qui iegt; fe oftentarant,nou reperifletjad caftra reucrfum eiïè, fecurumt^ genio U berius indulfilîe:Prgmislum deindecrapula fomnoep ftratos,prima no^ (This uigilia c iyluis prouolatern,adortu effe. Sed uehfi'milius futuru erat, fi galeis illis èii clipeis de not^ie fuipefis, relicbst:^ ibidem paucis homing bus,qui fub exortum folis clamorefublato, tubarumcp ac tyrripaiiorurn fonitu,amp; galearu clipeorumqî illorum afsimulatorum agitatione,excrci tus aduentantis ipeciem hoftibus preberent, Præmislus cS reliquis co-pqs diuerfa parte in caftra hoftium impetu feciftet, eosep ancipiti pericu lo perterrefaiftos in fugam uertifseC Sedututgeftares eft, illud quidein côuenit,arteac dolo hoftes illos aPrgmislo deuiftos Sópulfos efle^Qtift nam autem hoftes illi ftierint, Dlugofto quam Vincentio libentius aften vngttriè S-fr- timnrmifi quod no explicatis,qui'namiiPannoncs fuerint.NoSjVnga Afiatica ros,qùi è Sarmatia Afiatica,utfupcriori libro indicauimus,egrcfsi,Pan^ umicntes jioniam tunciterum oecuparant,ftiifl'e exiftimamus: eisqj Morauos,ut^ parunt. potc uiftoribus uilt;ftos,militaftednilia quidem temporaPræmisli huius principatus incidere uideturmempe póft feptiiigetefimum SC quinqua»

•J6O. ann. g^eljtnuin,uel fexagefimum annum à Chrifto nato.

PRAEMlSLVS, SIVE LESCVS PRIMVS*

B tarn præclarum igitur facinus atq? meritu in rempubh Præmisliis omnium acclamationibus princeps renuncia» tur; blâdum Lefti nome, gratiofum apud Polonos,ob Lechi conditoris memoriâm,oblatum accipiq Quanqua __VinccntiusLefticumiabaftuuultappellatumfuiift^Pofi: fufteptum principartim,nullum Lefti huius infigne fa(ftum,quod ad lau

dem ucl Uituperiunl pertineat,memoratur:nifi quod in pace, una ilia uft lt;ftoria fibi fuisep parta, moderatum ift fu?^ gefsit principatum* Nec au^ fus eft quifquam eijîiiuente Poloniæ fines infeftare» Qj^amdiu ucro regt; gnaueriqubi, quacp morte abftimptus ^t, non conftat. Liberos quidem poft ft nullos rclic]uifteftrtur»

^LESCVS SECVNDVS»

S) MISL O,fiueLeftoèiuS nominis primo uitadefuilgt; ■gt; ^xoritur noua de principatu cotentio* Cumq? nullus apparerct neep modus,neq? finis, multis ambietibus,necp I quoquam eorum alium fibi pîeftrri patiente, placuit reni lUj fortunæ committere; indiftoep ad certain diem maculoft» ^itnctin!cus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;equorum curfiqqui primus ad metam perucniftet, eins dominus ut

fluuiui. princeps ciftt cumftcPolonie.Figiturmeta apud Prandinicum amnem, Curfus eijuoru ii^aperta planicit ad ftptèntrionaleniplagâCracoinl^/Status curriculo deprincipatUf dies adeftieffunditur nbsp;nbsp;l^ecftaculum ingens hominum multitudo,uaria

ftudia:follicita omnium, quern det euentum fortunajCxpedtatio* Confi» dent deltcfti indices amp;nbsp;munerarrj,dant fignn certaminis, Ibi Leftus quift • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;piam,procerum amp;nbsp;competitorum unus,cum ftadium uafro cofilio ftra»

• St^U clt;fch tis clam in fabulo ftrfeis hexagonis,fiue ftylis cæcis, quibus currentium

dl'tO

dito tramite primus, cæterorû cquis in curfu offendcntibus ac cefpitan^ Lefcuidirieuté ti'bus,admetamperuenit» Munierat is etiâ equi fui ealces ferreis folcisj ut ne ofFenderet in ftylis,fî forte cû impetu currens in eos incidifset,cum omnes omnium aliorum equi de more illius temporis foleas nullas hagt; berêt»Rei prorfus ignaris amp;nbsp;miraculo attonitis omnibus, ôô iam uiô:o-rem at(^ principem diuinitùs fibi oblatumlLefcû condamantibus,tech^ na deprehenditur.protrahitur Lefcus in medium:conuincitur; damna^ tur: concerpitur.Notarant commentum illudimpediti curriculi,duo quidam iuuenes tenues ôô obfcuri * Cum enim nemine etiamdum præ^ fente, in ftadio illo pedeftri curfti forte certarét,ioco principatum inter fepaô:i,offenduntinflylis:Ribfîftunt:inueftigantrem curiofiusmotant tramitem ftylis uacuum,Eorum alter, equitibus à carceribus procurren tibus,procurrit Sc ipfe pedefter noto iam fibi tramite,omnibus effufo ri /lu eum profequentibus. Omnium uero equis,cum adftylos uentû eflet, îta ut par erat,cefpitantibus,iuuenis ille pedeftej primus poft doli fabri catoremad metam peruenit»Eumigitur,Lefcointerfc(fto,principem principatum populus omnis falutat : ne quid ad authoritatê ac maicftatem ipfi dcz obfcurus homo fît,Lefcus commutato nomineappellatur* Atcpis cum taminfperato e^ ucntu rd mirabundus atcp dubitabundus principatu fufcepifret,feduló nbsp;nbsp;nbsp;liudia m

dedit operam,ne tanto munereindignus iudicaretur: nec modo repref pace cr m beb fit finitimorum uim 80 incurfiones, fed quibufdam etiam popufis ultro bellum intulit*Quantum uerd ocij dabatur ipfi*ä bellis amp;nbsp;ferijs reipubt ncgocr)S,in exercendamilitariuiftute atq^ difciplina ferè confumere: ua rios ludos amp;nbsp;certamina equitibus pariter amp;nbsp;peditibus indicere : certan tibus amp;nbsp;ampla amp;nbsp;honorifica præmia prop onere: ipfe arbiter atcp iudex præfîdere,amp; pro meritis quenq? collaudarc*Fuit aute in hofpites fpleiix Mor«. didus Sómunificusunfuos ci^ ulttute aliquapræftantcs, tum egeftatc prefsos liberaljsu'ta ut cgere ipfe mailet, quam triftem aliquem à fe dimit tere*adeuntibusfacilisamp;comi^: eorum quipotentiorum ui Sciniurfjs premebantur, acer uindex* In uiftu cultucp corporis fingulari parfimo--nia:rudibus amp;nbsp;crafsis pannis aulæorum loco utensmdi fi quando in piP, bjico dare aliquid fplcndori at(^ maieftati principatu»,ftiaximc propter externos homines,cogebatunQuin ibi quoque craffos pannos, quibus nJnK^r^à!' ante adeptum principatumufus eflet, ob oculos poni fibi iubcbat, quri bus admoneretur afsiduo fcrtunæ fliæ priftinæ,8ô unde ad tantû hono^ ris faftîgiû eueftus effet * Quod non abfimile eft illi,quod de Agathocle Siculorum tyranno memoratur; quern,quod figulo patrenatus effet,fi^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tyran-

Ælia inter aureauafaapponere in menfa folitum efleferunt.Ab ebrieta- SobrietM. teuereLefcusrhai'oreinmoduabhorrebat,quodpecudis quamhomix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

nis fimiliore efle ebrium hominem ludicaret* i^moribfts ÓÓ hac modex ratione animi quamdiu,quibuscp rerum fuccefsibus regnauerit,amp;r quogt;-modouitadefunftus fit,itidematep alia illius temporis, incerfiu eft : nifi refeinurs, forte ad hunc Lefeum pertinereexiftimandum eftid, quodDlugoffus MartfnuGanûmemoriçprodilt;^ilferefert,Lechurfi, feu Lcchonem,ut fcribit ille, prinripem, in prælio cum Carolo,Caroli magni impcratoris lonis.

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e Rom.

Rom. filio notho,quem pater contra Polonos amp;Boemos,Saxoni'âbeïgt; impcüumad ^i^cxantes cum excrcitu miferat,occubuifre:idc|j aô:um cfle anno quar^ francos trat to uel quinto poft oAingentcfimu à Chn'fto fcruatorc noftro nato,tras^ latum, lato iam ad Francos amp;nbsp;Germanos occidêtis imperio.Qtianquam Blongt; ForoliuienfisjCt SabelliC4is,LeonemBoemorum ducem ab hocCa^ Sdfcfff. rolo mterfeftum eftè fcnbut. Sed nullum per ea tempora Leonem apud

Boemos regnafle comperio: ne Lechonem quidem. Apud Polonos Lè-* de ftusrcgnaulttquêGallus,amp;H.MutiusLechonem, cæteriLeonemuogt; Germ.Ub.s). cant.Facilïseftautem Lechonisin Leoncm commutation TametfinL hil uetat crederc,Poloni's panter amp;nbsp;Boemis ctr præfuifse. Tam DlugoF ftis autem cum ftio Galhco,quàm Blondus Sd Sabellicus, Carolu eo beL lo Polonie fines depopulatum,reprefsis modo hoftibus,citd ad patrem EgÄrti«;« reuertifse,memorant. Eginhartus, qui Caroli magni uitam confcrip fit, dominum ac nutritorem ftium appellat,Polonorum quidem nuf quam meminit.’fed omîtes barbaras ac feras nationes, quæ intraRhenu ac Viftulam fluuios,Oceanumcp nbsp;Danubium pofitæ, lingua quidê pc

nè fimiles,moribus ucrd atq? habitu ualdc difsimiles, Germaniam incogt; ^abeU.^nnea. lunt,itapcrdomuifse Carolum fcribit,ut cas tributarias cfteccrit. SabeL licus ueró Slauorum,Polonorum Bocmorum legatos Aquiigranum cumanjplifsimis muneribus adhuncipftimCarolum uenifserefert, ut pax fibi cum Gallis (quos equidê Francos ftiilfe crediderim) incolumis maneret.Verdm de his fentcntiam noftram ftatim aperiemus*

LESCVS TERTIVS,

E s C O huicerebushumanisfublato,unicus films,e.' iufdéïn nominis, fiicccfsit, nô degener à paternis uirtux tibus: qui ita fe gefsit in wincipatu bello pace'cp, ut pa^ ’trem no adequate m^do^d fiipcrare etiam uideretur* Nlifftahic cum finitimis, qui nouitate Sihumilitatc ge.-neriseius defpe(fta,nQjLioscicbant motus,bellagefsit:

eos'q^ uel perdomuit,uel ad officium reuocauit:SLuis cofanguineis Po^ PoZogt;Mcttf«iiHonorum,Pannoi»am tuncimperio tenentibus,utuultDlugoffus, et ca occidcntis imperatoribus bellum geretibus, rogatus,auxL °feff'ere. ho affuit aliquotics, collatiscp fignis cum utroc^ hofte prolperè dimicagt;' • nbsp;nbsp;nbsp;uit. Nee tarnen is memorat,qufiiam hi fucrint imperatores. Fabulofius

ViKcfttfiiM. etiam id eft,quod fcribit Vincetius, C.Iuliurti Cclarcm tribus pr^lqs ab hoc Le{cofuperatum,fororem fiiam luliamin matrimonium eicollon-

• cafle:Crafiumitem Romanum cum exercituabco delctum effe. Magt;-• gis confentancum eft rationi temporum, Lelcum fiipei;iorem quidem, Carolimagni Vugaris ctSla^jispromifcuèPannogiastuncincolentibus contra Caro bellumcoiura nbsp;nbsp;nbsp;magnu,paulo ante q«iam ImperatorisRomani titulum, Pontificis

’ maximi bcneficio,adeptus eft,o(fto annis in Pannonia bcllum gerentem præfto fi?iffe,amp; nonnunquam bene rem gefsiffe: ad extremum uero de.* bellatis Vngaris propter latam illis opem, uel infeftatam, ut uult Bloiv • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dus, Saxoniam à Carolo,Caroli eiufdelt;i filio,bello petitum : comiffofcp

prclio interfeftum effe; Albfcp Salæ fluuqs, quod idem Blondus me^ morat.

moi'at,impofîtapræfidia,Tum demum autcm illud accidiflc,quod è Sa^ bellicofuperius iTiemorauimus,utfiliusinterfe(fti,dequonuncagimus, Icgationcin Aquifgranuni ad Carolum pattern de pace mittetet: Ô6 qui^ dem cû munetibiis î eacp muneta ttibuti nomine ab Eginhatto Catolû folum magnS. fuum ornantc^appellata efle, Poftetius quidem cette hoc bellum contta Boemos fiue Polonos,quàm illud contra Pannonios V ngaros, à Ca^ rolo magno geftum efle,âb ij s qui tes geftas eius quoquo modo attigez runt,memoratur:ante Carolum uero trecêtis plus minus annisuacauit jemiiquädiu occidentis imperiüm.órientis quidem imperatores^nullû per hgc temgt; uacauerit, porabelluminPannonia oefsiffereperio^CumBulgaris aefleruntimpé bd ■ nbsp;nbsp;■ Qr .1^.0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7-j - %i - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lAcum impera

ratoresorientisöó occidentis amp;nbsp;ante amp;!^poltetiam, lcdm Ihraciaracno inferentes,{ed illatum depellentes» Quanquam Nicephoru imperatorê ^icephorut inMocfîacontraBulgaros bellum getentem,uiâ:um,et intcrfec3;um elle ‘quot;’P* lt;1 huius Caroli tepore^reperio* Sed Bulgaria quocpamp;Mocfialongifsimc tune aberat à finibus Poloniæ, partim Vngaris*pattim Rufsis amp;nbsp;Vala^ chis fine Moldauis magna terrarum intercapedine interielt;ftis,ita ut diffi ^ulgArilt;eptui. culter eo auxiliares copiæàPolonis tranfinitti potuerint. Verdm penes lecflorem efto horùm indicium » Sufeepit autê Lefeus hic liberos mares» Lfp/îZi/« ex légitima quidem uxore Popielum:è côcubinis uero Bolcslaum»Cazigt; inirum»Vuladislaum»Vuratislaum, Otam, Baruinu fiueBarnii^u,Priz bislaum,Præmislum,Iaxam»Semianu,Zemoui£um,Zemomyslu»Bogz dalum,Spicigneuum»Spicimiru,Sbigneum,Sobeslau,Vifsimirum,Ccf fimirum»et Vislaum^Ex his Popielum in fpem principatus liberaliter cz Lcfcuifuecelfâ ducatum,{uccefsorem fibi uiuens defi'2nauit:caeterisfacramento,utPoz

. 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Al Poptetu

pielo pareant,adactis,occidentale et maritimam oram omnem inter zAlz bim Habelam fluuios,quemadmodumD}ugofsus prodidit,ad Ocea

, nuSe Germaniafpec'tantem f^nteFeos partitus eft, Tametfi Habela qui fit,côpertum liPuhabemus.Nifi forte is eft Bola, èf^u quodäin ViftiP lam ab occidente influens,qui d*icatum Stolpenfem,nifi fallor, à Pome/ raniaregiaquadaintenus diuidin EtBoleslao quidénatu maximo,Barz riino fiue Barnimo,atq? Bogdalo Pomerania,quafi tutnaritimam dicas, ffo. obtigit : Cazimiro Vuladislao CalEibiarlaxæ Scfb*ano Serbia fiue ^omerantA. Sorabia: Vuratislao Rama fineRugia,ut nult Bernardus Vapouius: Pribislao,Cefsimiro,amp; Otæ Ditiuonia, quæ nuc à noftris Lufatiä,ab az R^g^, • lijsLufitia dicitur : Præmi^o -, Zemouito, amp;nbsp;Zemomislo ea quæ nunc 'Ditiwnid/iuc Marchia Brandenburoenfis, à metropoli Brandeburoo, quæ a noftris n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1»^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r ^i V7i Xt Sgorciectit»

Sgoreleciauocata fuiuRenqins reliqua eins ore Jn quibus Vislaus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Brandon

sibozum arcem,quam nunc Meideburgum fiue Magdeburgum uocat: burgenftt^ Sobeslaus Dale,^ùod Dalemburg|im: Viftimirus iu litote Ôceani Vif-fùniriam,quæ antiquu nomen in Vifmariä à Tiei«honibus deflexum rez Qalemburgü, tinet,condiderut»C^ianquam de Vifinariauariat Vapouius:nunc enim vifmArit. ab hoc Vifsimiro,nunc à quodä eiufde nominis,de Lechi pofterisjinulz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

to ante unit earn efte conditam,ut nos quoep in Lecho indicauimus» Ali as præterea coplures arces amp;nbsp;oj^ida ijdem duces pofterfcp eoru ædifiz • carunt, amp;uernaculis fuis uocabulis appellarut* De quibus funtBrema,

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e 2. utuulc

3Ó

DE RÊÔVS POLOHOrVM

Breinx utuultDlugofTuSjin confinioFhfiorum nbsp;Veftualoru (tamctfi' Vapogt;‘

Lunrburgum. uius aLecho primo câcôditameireprodidit:)Luna,quàmGermaniLu

Lubccit. neburgum uocât,à relplendétia:Bucouicia,quæ à Germanis Lubccauo catur,apud Slauos uero accolas antiquû nomen etiamnu retinet:tamet^ Ëaehiborunt. fi Lubcc£ quoq^ nomen Slaiycâ etymologiam redolet.BacchiborûîZuc Zuerinunh rinumzLubouia fine Lucouia, Germani Mechelburgu à Mikelo condL ntchelburgii, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qj-g tjQces Mechelburgêfes,nonulli Magnopolenfes, inepte

VrbesPoloni- côpofi'to uocabulo dicunt. item Roftocu,Verla, Suanouum, Oftrouû, (te,feu vetudi' Cefiinum,Marlouum,Bolelum,Trebeflbuû,Vologoflum,Ciafiii, VO' Alb Cretu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Crantius Vinetâ Su Iulinum. quæ omiies fuere Polonogt;'

Polonia occi ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coloniç.Et fubaélf quidê atep poflefs^ funt regiones illpofteriori

detuelif ßnes, temporeàFrancis,Saxonibus,Turingis,Frifi-js,Vefl:ualis,ScHolandis, ÿuêdo etàqui Teutbonûpopulis,fiucpcrignauiampofterioruprincipumPolonie,figt;' ue per côniuentiam , cum duces earum, Lefci huius nepotes ab imperio principûPoloniæ, quwnadmodû dicemus inferius,deiciuiflent,Quangt;-tgmhartus in quam Eginhartus,cuius dudû mentionê fecimus,iam inde à Carolô magt;-MiuCaroli. gj^Q Slauos Vitdfos fiue elatabos, auftralclitus finus Codani fiue magt; ris Germanici tcnctes,una expeditione ita côtulbs ac domitos elle perhi bet,ut deinceps imperata facere nô renucrent. Verùm idem paulo póft

fcribitjSalam fluuiûTuringos àSorabis,qui ipfi Slaui erât,diuiderc» tlond. Dec. ». Blondus addic,et Bonljnius,co ipfo tepore Albi amp;nbsp;Salæ fluufjs pr^fîdia lib.i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

l(.9°bôî.vng. rolihuiusmagnifîliOjUiuetepatreimpofi'taelîè.Vitichindusquoq?loge vitith.degefl. recêtior,bellaquedâcuSlauiseius ore àFrancis,TuringisetSaxonibus ^cra^in^M cômemoratfitcfntçCrâtiusamp;H,Mutius,itauti]àCaroIomagno debellaricccpti,longepôftpartimà fuccefsoribuseius imperatoribus Gtrm^ rcgibus,parnm ab alqs ducib. amp;pSpiîtfe Germanorûpaulatim fubagt; sllt;iuicjelingu£ 0:1 efièuideanu Pa^s quidêatq?uicos côplures Slaui i^traéluillo ma^ »ƒ«$• ritimo etiamnûcolût,c5muni cuPoloniß lingua, quauisTeuthonicgad^ mixtione corrupta,utetes4Sed ad l'nftitutû reucrtamur.Lefcus igii cû ita • inter filios iinper^ diufiïfiet,uita pariter atcp principatu dcfunCtus cft» •• POPIELVS SENIOR.

V S C E P I T deftinatum à pâtre principatu Popielus,proce Popieli 'mge- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ribus pariter atep fratribus aflcntiêtibus,patris auiqj difsimi

lis,ignauusatcptimidus. itaep nihil is preclari in principatu jnegia rurfus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gefsiflè memorat. Regiâ quidem amp;nbsp;domiciliû iuû Cracouia

Gnefiiâprimùm rctulit,indecp non niulto póft Crufiiiciâ: cum ea arcem. CrK/«icw. nbsp;nbsp;planicie ad lacum Goplum,amp;: inter paludes,in ea oraquæ Cuiauia dix

^CracouM cif,ipfe côdidit SC trâftulit:uel quod môtan^ regionis,fn qua fita eft Cra^ couia,pcrtçfti ^,aperci�î|pis deleftaretur : uel quodab Vngaris amp;Ruft fis ferocibus pop ulislongius,à fratribus uero propius abeue,tutius fîbi fore exiftimaret. luuenili adhuc ætate, cum aliquot annos regnaftet, iu • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;morbum incidit:amp;: priufquâ fratres ffatrem uifitaturi aduenirent,obijtgt;

• Fertur autem fubindê folitus elfe mur:^im deuorationem fibi fuis'cp im-, precari;quo malo filius eius,ut mox dicemus,abftimptus eft.

Popielus

L I B Ê R S E C V Nß V S.

it

POPIELVS IVNIOR*

E R A C T O foknni ntu Popieli funerc,filius cius enifderti nomini's impubes etiamtumjprincipatui côcordi patruo* rum procerumtç uoluntateinauguratur, omnibus fubie^ (flionemipfi interpontoiurfiurandopromittentibus.Pu Tutor» pt-ia-pilli tutela,reicp publice adminiftratio,dck(fris aliquot de numéro patruorû,qui maxime idonei uidebantur, mandatur. In regiarj fedulo amp;nbsp;ad latus principis efle: caulàs ôô côtrouerfias cognofcere ac dix fceptare:nec ulla in parte deefle reipubgt;quoad princeps ipfe per fe publi ca munera obire pollet,fiuc aded donee régi fe illorum côfilfjs paflus cft. luueniUaflu--Nam cum pubertate attigiifetjqug maxime lubrica et procliiiis ad licenx tiam uoluptatesep aéras clffuo iam arbitratu uiucrerpatruorû monita a^ lt;t Ipernari:cû æqualibus confilia capere: côuiuia compotationesep largio^ res cum rjidem frequêtarezin luftris,amp; in choreisjufîbus amplexibus puellarûpernoô:are:deinde crapule ftupricp plftius ad multâ diem ftergt; tere,rempub»iudicia amp;nbsp;querimonias hominû négligerez ad res agendas ineptuSjingenio nullo,ftipes,caudcxcp z indetp omnibus iam erat deipix cabilis, ita ut Choftek,uulgô per contéptum appellarctur, cû diifolutos chofithi amp;: perditos mores eius deformis facies, rarus in capite amp;nbsp;in barba pilus, quales ferèlafciuifunt,magis etiadeformaret.Capiunt patrui cum alijs proceribus côfilium, quo'nä modo tam dilToluta ilia principis lîù uita, tam'q^ profiigata licêtia refrenaret : uxorem ei dât eleganti forma puellâ, Teuthonici principis cuiufdam filiam.Et uidebatur fane mulier auara et ambitiofamariti uitamad melioremfrugemredudura,torporemcp k gnauo excuflxira» Sedres aliter ceciditz nimiru, utfiihil ille de flagitrjs amp;nbsp;nequiciaiuaremitteretzquibus uero uitrjs antea caruiifet, uxoris conftic tudine ea fibi adiungeret.NaS^iamp;^uarior fa(fî:us,decretShonores atquc Au^ritincrty magiftratus uftndebatzôc cum uirtute ac dignitate ifqn poifet, quotidian norum peccatorum fuorum ßbi confeius, faftu èc crudelitate principal tum fibi ftabilirezmetui à fuis uolebat,cum amari nS mereretur. Atq? muliehris im-hxc omnia uxore impenente,amp;: fequeftra faciebat,Qiiæ deguftata fcx ftrobUM. mel dominatus atep lucri dulcedine, defpefta'cp uiri iiltltia, muliebri a^ ftu imperium omne ad fe tranftulcratzmaxime cum duobus filijs Lecho • Popielo audla, möllern uiri animum amore fui penitus adftriefizum tegt; neret,amp; firmum perpetuufticp apud Polonos dominatum fiium fore,fix bi perfuaderet ♦ Vnus obftabat fcrupulus, patruorum uiri ftii gratia,amp;i auchoritas apud multitudinem, integritate uitac, grauitate morum amp;£ prudentiacollc^ajHosmetuebat:hosiamblandiusadmonenfês,iam liberius obiurgantes oderat: hori^ tacitam ctiaiq confeientiam p^gt; ßUumatrox/ timefeebat gt;nbsp;Itaque uiroscos quam maximopckteftfuipecflos inuk fos, confidtis etiam criminibus,redditzperfuadet, illis uiuis nbsp;nbsp;incogt;

lumibus, principatum ipfi certum firmum'q^ efle non poife ♦ C^em fi[ retinere ipfe uellet, amp;libcris fuis rclinquere, tolleret patruosde megt; * dio* Si ipfe animi fatis ad idfi|^inus non haberet,fibi mandareteam ' •

uiribus, fe doiis inftruéliorem efle. c y Confc*

DE R EB VS POLONORVM

Co fed'U ram fe negocium fiiic ulla populi ofFenG'onc, fiuc adeó fufpiciox ne^Qiiibus didis,facilè cgrum atep timidum uiri animü in détérioré par teniimpulit Jnitur neeandoruin illorum ratio. Grauem periculofiini morbum princeps fimulat,patruosneci deftinatos acciri dus nomine uxor iubet: conueniût fine morazcircumftant moefti cgrotum principe: confolantur, Ille morbi magnitudinem gemitu afsimulabat : adefle uitac fuæ finem,diuinitùs fibi indicatum:uxorem paruoscp filios illoru tutelæ fidei cp etiam atep ctilt;ï comendabat, Completur miiliebribus eiulatibus, planétibus Sólamentis regia :paranturfunèbres exequiæ,ipfoiubente principe, Abfumpto in his die,cû iam ad occafum fol tenderet,princeps patruos quafi moribundus iS dimifsurus,nomine quenep blande copeC ’ ’ latjSó in fignu amoris et beneuolentig ftif erga ipibs,circuferri medicatix poculü,paratû ad earn re,iubct:preguftare fe fimulat:ceterdm fpumata^ (tresucneiw tum à medio extantêhalitudifflat,potû ne extremis quidemlabqs attin» «tMîxù. giuCum omnes bibifs^nt ordine,fingit Ibmno Ie premi,etuelle quielccgt; re,Difcedunt illi^reucrenter falutato principe,Conceptu precordijs ue^ nenu uitalia mebra occupat,Nec mora,de ftatu mentis dimotf et ftiren^ - tes maximo cû cruciatu cadunt exanimantur, Ibi mulier re ftatim per cxploratoresnunciata,cadauerainlepultapror)cimandat,Infidiatoseos uitc nc^eftarrj 80 bene merentis principis:iufta ÓÓ euidenti deorûimmor taliû uindiefta perculfos-, repente perrjfse diuulgat.Quanqua autem liüo res corpora, effula ruptis precordrjs uifcera,manifeftn ueneni indicium faciebant:nemo tarnen indignu optimorum principu interim aperte deplorare aufiis eft,metu tyranni no amplius morbû mortemcp fiinu-lantis,Sed non finit inulta efte diu diuinu numen ftelera.Nam ex cadaue

popidui cuu- ribus putrefadtis enati muresinufitatæ ii^^nitudinis, impiu paricidam cumfceleratauxoreatcpliberisftigientéquoquóuerfus per aqua flam-ntiM dbfump' manfepperfequun»ur:ncc clauftraprofi.mt,aut abigentium fàtellitû præ tufperijt. fidia,Âd extremum diftugientibus omnibus,abfiimptis prius filiis,dein de uxore, poftremus iple infelix milerabiliter lenta morte côftimitur in • arce Crufuicia,It3»nô caife ceciderutpatris eiusimprecationes,Inhoc té-U ^^tiusde nbsp;nbsp;nbsp;iacidere uidetur id, quod H, Mutius in annum Chrifti 823 confert:

Ge^lib.10. nempe duos fratres,quos in Saxonia Polonici fine Slauici generis fuifle pi- coiisit, cum de principatu paterno contenderent, Francofordiam ad Lu N{ Imperator, «^ouicum Pium imperatorem,Caroli magnililium uenifle:co'cp authorc principatum natu minori, cocedente maiore, attributum elfe, cum eum

magisgens ilia per legatos expeteret.

INTERREG NV M,

ÿ TIN C T o,utiam d*ximus,Popielo cuuxore liberis, couenittnS^na procerumultitudo Crufi.iicia,ad creandu nouum principe. Agitata realiquandiu,eo quod uariaeft fenthominuftudia,amp;r ambitiofi quida magnas poft fe tri herent fa(ftiones,infe(fta tandê difeedit, Ac du nemo alteri

tnatur, paret,neq3 cedit,ïn ftimma omniulicet»,cedes ctlatrociniapaftim exer-cebatur,et iuftis interdûprf Irjs inter diftidétes cÔcurrcbat,Nec finitimg

gentes.

t î Ê E K S E C V N D V S.'

^èfites, Gcrniani præfertim, occafioncm impunè ucl profercndorum fïniuni fuorum,uel prædas agendi prgtermittunt: diuexatur miferèPo» ïonia Jndicunt iterû primores comitia,c5fultatur diu fruftra» Nam non modó non remittuntur,fed intenduntur etia ftudia partiu. Non défunt fibi interféótorum Popieli fcnioris filiorurp filq^quafi hereditariü princi patü pofcêtes» Veriirn fj quafi' nothi, ex nothis certè orti, amp;nbsp;indigni qui bene natis imperet, repelluntun lam tanta multitudo, quanta illuc par^ tim ultró,partim àpotetioribus euocatû conuenifle credibile eftjCarita^ te annonc atcp penuria premebaturmecp apparebat tamê,quorfum taiv ta contentio euaderet, quicp comitioru exitus futurus efletîcum ecce ingt; fperata falus,diuinitùs,fi modo no fabulofi-im eft quod memoratur,affli Âæ Polonie oblata eft,Erat Cruƒuicig oppidanus,Piaftus nomine,Cof- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;et

fîiconis filiuSjftatura infra mediôcrem,crafsis atcprobuftis artubus,me' diam ^tatem fupergrefluSjagello modico colendo amp;nbsp;mellificio uitam Ri ftentanSjhomo fîmplex amp;nbsp;iuftus, amp;nbsp;beneficus t»nen in egcnos,atcp hox fpitalis pro modo facultatum Riarumds exuxore àRiis moribus no aliegt; iia,cui Repichæ nomen erat, unicum filium RiReperat: efcp,uiuente adgt;- Tonfui-apri-huc Popielo,primam comam gentili ritu tonfurus, Sô nomen impofitu^ tus,amicos ad earn ceremoniam atcp conuiuium porco macRato,et aqup mulfæ uafe inRifo, inuitarat^ Priufquam ftata dies adeflet, forte jbtule^ rut ei fefe ignoti duo homines habitu peregrino;quos ille, cum regia ex^ dudercntur, comiter inuitatos,hilarè domum Riam introduxit : inftru^ xit menfam,appofuit affatim ex his quæ ad futurum conuiuium præpa^ rauerat, Ibi res mira amp;nbsp;ftupenda accidit. Accreuit porcina, redundauit ex uafe mulfàîexcepit Piaftus, uaßs admonitu hofpitum conquifitis JiR demcp authoribus non ciues modo,uerdm etiam principem ipfum (nt tune minime faftuofî ac delicfti erînt principes) cum oiftni cornitatu de ftinato conuiiiio accepit.Eifdem igitur holpitibus nbsp;nbsp;nbsp;tempus comitioz Benefîcentiie

rum reueniêtibus,ôô iubentibui, Piaftus ex tenui pœnu cellafp ftia coip uentum ilium omnçm penuria laborantem, augefeente rerum earû quæ promebâtur copiarefecit. Quo miraculo animaduerligt;, uulgatocp,una • noce omnes Piaftum non humanis Riffragf|s, fed diuiftô iudicio princigt; pem fibi dari conclamant^Fit domum eius concurfus orantium,amp; obfe» nbsp;nbsp;nbsp;•

crantium,labenti reipubtutRiccurrat»Recufatille♦ Tandem hofpitR • bus illis fuis authoribus aflênfiiSjita ut erat uefteamp;^ peronibus extiliæ corticetextisindutus,inregiamà primoribus deducitur* Hofpitesilli pcrRmfti officio Rio difparuerunt* Exiftimantur autem ijfuiReangeli • Dei,beneficentiam^amp; hofpitalitatem etiam in alieno à uera religione rex niunerantis. NetVue id magnoper^mirabitur,quilquis^de Abimele«h rege in Genefi,ac de Cornelio centurione in A«fti« apoftolorR,non omgt; nino difsimilialegcrit* Alfj uolunt,eos loannem amp;nbsp;Paulum, quos Iuliaz îodttttet et plt;/m nus imperator ob Chrifti nomen amp;nbsp;magnas facultates in ufus egentium

expenfas ante aliquot fecula necauerat,Riiffe:itaquepcrconz tant! Piafto nomina Rja edidifse, quemadmodum Dlugoflus memorat»

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Piaftus

DE REBVS POLONORVM

P I A S T V S*

NAVGVRATVS principatui Piaftus, no mutauit cunî ftatu iiitæ animum.Quin au(ftus copfjs, multum adprifti

i moao non cienorcantc, ucnim aaiuuantc etiam»tvonquic rune auteni ßib cius principatu^hoftium incurfiones : cef-

farunt ôô mteftina difsidia,cedes amp;nbsp;latrocinia, reuerentiamagis boni 80 uigilantis principis,quàm armis, feucritate ÔC fuplicfisrpræfertim quod cumdrjs curæelfc,amp;ipforum non obfcuroiudicio in ilia reipub.fpecu* cdxadregen eollocatum,ccrtô fibi perfuaderent» Nihil cnim æquè ualetadreligan ddrem^iub. dosatepdcuinciedoshominuanimos,8ôadmoderandasftabiliendasep rcfpub. quàm religio :quæpietate Scintegritate principis maxime ex* 55 citatur,amp; cotinetur. Nam principu diligentiam ÔC animaduerfionêmul » ti fruftrantur fæpedegum etia uincula ucl perrumpunt,uel déclinant: di n uini uero numinis neiUi) eft qui fe uel prouidentia fallere, uel uindilt;ftam

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'“n ----------- -----O ------- -----

pw^t poßeri- lis reuerêdus, ÔC fînitimis uencrabilis crat : eodem longâprincipum rc' gum^q^PoIoniæpoftcritatcm permulta ftcula ufcp ad Cazimirû fteun* dum, qui Magni cognomen adeptus eft,propagauit* Cuius etiam nunc quidam,licet tenues, extant reliquie,in Alberto duce Cefsinenfîû in Si* Stdnistdut O - lefîa,amp;^Amia filia Conradi ducis Mafouie: que nÔ ita pridem cû Stanift lao Odrouâzo Palatino Rufsie, iuuene nobilifsimo,nuptafuit,eicp filia loafnefrd'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hupcrloanncs cornes Tarnouius,Caftellanus Cracouieit

uiJ fis,uir non folû généré illuftris, fed etiâperitia rei militaris nbsp;nbsp;rebus bel*

lo geftis domi foriscipclarifsimus,ætatc,confilio ac dignitate facile prin* ceps fenatus Polonicfunico filio fuo loanni delpondit. Nihil autêad fc licitatc Piafto ckfuilî'et,fi liberos incrPfccT^rû à Popielo ducum, qui prç

latum fibi in princi^tu hominem plebeium atq? humilc^n dolebant, 8C purere ci dedignabantur, ad officium parédi ncccfsitatem reduxiftêt. Qtn ex eo tempore non modo alieni à repub.Polona, fed hoftes etiâPo Regid Gnefnà lonis,progcnito2bus fuis,nonnunquâ fucrunt. Abominatus uero Cruf rurfui trdttsld- Piaftus’, «efario fcelere diroep intérim Popicli contaminatam, Pi^itetdf ' GnefnâprifciLcchircgiam,domiciliûfuû tranftulit: aimcp per multos annos iapienter clemcntcrcp regnaflêt,lcnex admodum mortuus eft, an Ru/llcpri««- num agens centefimûamp;uicefimffi Per hædiânètcporatrcsfratres Va* prft««inwjfw. j-ai-j^j^ijj-jçug^Sii-iexiSjetTrubor,dominariapudRulîosfeptentrionales cccpiife memorantur, partit! inter fê principatum, quemadmodu libro éjyo.rfttfji« primo exipforum annalibns retulimus : nempecirciter annurri 6370* à wmIÜj fecun- Q^ca^tione mundi,fe^undum fupputgtioncm ipforurnfqui nobis uidemr ‘^lót^dnn. Chrifto lîato 861»/^ttd Auftrales uero, tres itc,nempeKius,Scie* cus,5ô Choreuus,cu forore Libeda, quatuor principatus fundafl'e,ac de fuis nominibus appcllaftc feruntur, aliquâto an te,ut uidetur. Qtiorum Ki^uiacoditd, flii-pg (.myi defccifsct, poft morte Rurici, Afcoltum ac Dyrû, Kiouiam Äeu Grtecis. i^rbem à Rio conditam,occupaffie,S(f p^r Pontum inue(ftos,nauali b elîo Conftantinopolitanum imperium uexarcadortos, naiifragium feciftê. Deinde

LIBER S É C V N D V

ÏDeindç Olguj, cui Ruricus, üeluti propinquo, unici filfj fui Ïgon tütela moriens mandauerat, interfeólis illis, Kiouienferh phncipatum Igorö adiunxifle, cum Græcis bellum gefsiiïe : Sc cum amplifsimä doua ab ijs accepifiet, redüxilîe exercitum Kiouiam, ibi'qj fcrpentis feü üipefsö 1^iouilt;t frJes morßa extiiidlum eile» JVIanfitautem deinceps imperij Rufslci fedes Ki^ oui. Circahæc eadcm temporafcribitH. Mutius, Ludouicum cognoz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

mento Balbum regent Germaniæ,Ludoüici Pij imperatoris filium, Cäz tudouicus roli Magni nepotem, aduerRis Slauos, gentem irrequietam,amp; rapinis Baldus rex intentam,in Germania bellum gefsifle, uidliscp paccm certis conditioz nibus dediflc: principem aut corum luminibiis priitälTe^uthomoferox cumPopkli inutilis adciendos motus redderetur. Hunc aliquedcPopielipofteris nepotibtiii fuifl'e oportet.Mutius quide nomê eius no edidit.Paulus uero Conftan tinus PhrygiOjRasli:: eum uocat.Sed ad inltituCum noftfû reuertamur. KasUz dux ex ' ’ nbsp;'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ZEMOVITVS» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c£catus.

VCCESSiT Piaftounicusfiliu%Zemouitus,cuiusuicà Tfia opera uiuensadhuc ÔC lenio confedlus pater in bellis amp;nbsp;grauifsimis quibus negocijs magno omnium fauore fS: amp;nbsp;beneuolentiaufus erat: uir im piger, ÓÓ ad rem nlilitaz . .. ...

__ i[ rem fadlus: æftus iuxtà ac frigoris, laboris inediaè pagt; ticns:fomni parcifsimus : uidu cultucp corporis non multurri à 2fegägt; rijs militibus differens:alieni abllinens: deluo munificus:facilit^ amp;nbsp;1p bcralitate, militum procerum'qj ftudia nbsp;nbsp;uoluntates teuere lolitus : iii

animaduertendo, fiquandonecelleeratjlenisznocflu excubias ipfepcr fe crebro obibat. His artibus atque ftudijs fummarri fibi hominunl fuorum charitatem comparauerat. Principatum poftpatrem adeptus, conftituta primdm difciplina militari, creatocp magiftro militia?, amp;nbsp;orz dinum dudloribus, exijs qup^mfxime dignos æ idon»os nouerat, ad recupcranda ^a qua? Vngari, Moraui 8^ Germani fub Popieli princiz patu iuuaferant.meque ad earn d^em recuperata erant, totum fe conuergt; tit: eas'q? res ex aniini ferè fui fententia confecit,eo quidem minore nego cio, quod eæ tuncgentes inter fe bellioerabant.Mora|ii enim bello exaz ÿoraai Ger^ gitati àLudouico Balbo rege Germaniæ, poft morteiwvius, Suatoplip gorege,quiprimus cumea genteChn'fto nomen dédit, du(ftore,ôerz Morauéchri-maniam uehemcnterafflixerant. Contra quos Arnolphus imperator, fluni idemcpfuccelîor Ludouicwn rcgno Germaniæ, Vngaros iilauxilium euocauit : qui profligatis Morauis, nbsp;nbsp;rege eorum interfe(fto, cum fibi vngari Morà

méritaftipendiaab imperatore nonexoluerentur,magnisdeindeamp;iz uiam.àcdein^ pficladibusGermaniamaffecere. Sicigitur diftentis Morauis, Vngàz ns atcp GermamS, tacile fuit zCemouito ab qsluarecuperarc, ac plurî^cz tiam,de Morauis præfertim,capere, Sc regnoJîiq adijcefe : cum Suatoz Morduiddi^ plugus,quemadmodum Venccslaus Hagecus memoriæ prodidit,fiz îiuin Suatoboium, cforore Arnolphi fufceptum,iuuenem admodum ^orauoruni reliquilfetzatque is ob impietatem in Deunt, Sc acerbitatem in fandum r« Mon/-epifcopum Metlîodiû,Chriftiai^a? religionis in Slàuorum natione proz ^busfdâw^ paoatoremj affliftus, ôd ftu’s exolus in folitudinem Sc auias lyluas fefe

f fubz

fnbduxiffet, Vbi etiam poenitenda anteadhæ uitæ cornpluribus an-nisreligiofepcra(fta,uitam finiuit; moriens demum, tribus inftittr Mordwown ti ciufdem focfis,qni nam efl'et,indicauit.8cin eo Morauorum regnurra re^nijinK. fincm accepit,àGermanis, Vngaris,Boemis ôéPolonis difeerptum» Zcmowaiß.dc gj^ igitnr profperèàb ca parte rebus geftis,Zemouitus àPrufsisquo-''‘cuperau^ii. qué,quæ fi fuperiori tempore dePolonis cæperant, bello repetiuit. Ad pomeranis zr cxtrcmum Pomeranorumamp; Caflubiorum, 80 Vinidarum, fiueSlauo-cafjubijs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ducibus,Popicli ienioris nepotibus pofteris,qni à pâtre iuo degt;

z^mouiio'” fecerant,belluminfert:quodquidemilli,locorum diffîcultatibusma-gis qnàmuiribus freti,diutius extraxerunt: domiticp elfentad extre-mum,nifi Zemouitus rebus humanis,Gnefiig moricns,exemptus eftêt, altero ÔC tricefimo principatns fui anno*

L E S C V S A R T V S*

A G N O tam boni tamq3 bene mercntis détcpubLpringt; cipi's clffîderio dudbproceres,filium eiusunicum,cui Lefco nomenerat,inphncipatu ipfi lurrogant adolo fccntulum,eicpcuftodes amp;nbsp;moderatorcs confilioruin primorcs aliquot adinngunt. Quorum incuria amp;nbsp;igna-^!uiabellum aduerfus Pomeranos,Slauos,amp; Caffubios â Zemonito fnfceptum,amp;f nonnullo iam fncccftn proipero gcftnm,int6r-

profccutus eft,quietis êc oci],quàm bdlicæ gloriæ amantior;contentuâ eo,quem à pâtre per manus acceperat, principatiu Qiiin ipfe,5c filins eius ZemomisîuSjde quo inox dicemus,habuit eos dercÜdtui, cum Germanis bellum gcucntes.Itaq? uehcmentcrfi tune diuexati funt,8C at-Vilich. triti,quemadmodum Vitichindus memorat,ab Henrico cæfare,fiucre-

*• ge Germanoriim, qui Conrado fiiclt;^fsî^tamp;^ nonnnlliex fis cum dedi-HfDncMî cionem fecifient,triUutarfi faâ:i,Zorclicia fine Brâdebur^um et Grona Po/oni oaidê urbes captæ.Cumq;paulo póft quidaiji exeisrebellaftent, apud Lun-ta/fj debfürfn clunos urbê maritimam ab cxercitu legatis ciuldem regis ad interne-BrdndXr^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;millia hominum eoprælio pe

er Grondi rfifle pntarentur j^oemi quidem dnee Venceslao,uirô pio Sc fanefto, iit Gcrnwfuî cit- fideregis Hcnrici permanfernnt, donee Boleslaus, interfetfto perfum-Bo itr^Kt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcelus fratre Venceslao,dominatum innafît,S6Ottoni eins nomi-

rij clt;e[aribus. primo CæfarijHenrici filio, femel atep iterum rebellauit, Germanos s. vcnceslaus. magnaftrageuicit,Bocmiaqi eiecit.Sedipfe tandembcllo fradlus, 8C

Brandeburgumcum omniregioneSlauornmcitraOdram,proditionc J. Tugnmiridueis pecunia corrnpti,inpoteftatem Cæfaris reuenit* Nec Brftdffcnrg« ita tamen gens ea quieuit, nbsp;Germanorniugum perfûlit, quin ftibindc

proditionerc' ncgocium feceflere|. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;certèî^olonorû principi,Sc Zemomyslo

cip.uin^Qer.- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nihil horû cure fuit, lametfi Venceslaus Hagccus,fubegiifc Lefeu

Pomfrdnt 4 huHC Pcrneranos,amp; Polonis adiunxifte fcribit.Et fieri fanèpotuit,diui-Pc^oms fuba fa in tot principatns ea gente,ut alfi cum Germanis bellum gérèrent, alfi ftibiaerenturà Polonis, Principaturn quidem, iufte,continenter amp;nbsp;9e/ci modéré' ,0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• • nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r t r

clementer,niagna ciuium bencuolcntia complures annos getsit Leiens, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut

L 1 g fi s. î fi e V N 0 V S.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4i

lituult DîugofTusîqui eùnî fcriénl obïjfle Sc adulttlttî filium fdiqtlifTe, 'ï'tittporunt fcribit. Qiiod fi uerû èft^ pauciöfes ergo Zemouitüs regriäuit,autnlub to ante nongentcfiinum uicefimurri primum,Ut idem uult j tegtiaré ccè.' pi t. Nos quidem potius defqfie eum tunc fegnare credirnus : iii £i Hagegt; cum fequi rnalumus^qui Zemöuitum anno Chrifti nongentefimo fextö uult obqfle,cum uiginti annos regnafict : aut noftrum quendam ailony^ nium,qui Lefcum huncannopi^ poft Chriftum natum obfifle, amp;nbsp;Ze-» momyslüm filium ti fuCCefsifte merUOrat, Alioquin non quadrabit ratiö temporum ad poftcriorem fuppurationcm,quæ cCrtior eft apud nos e3i co teniporc,quö Polonia religionem Cbriftiaiiani ftifcepiCf

2éMömyslvSgt;

V ccÉSStT Lefco patri Zcrfiómyslus, probus û pfe,îeniS,bcnéficus,hoipitaiis,amp; quietis amâs,quas üif^ uinuted cutes quafî haÉreditarias à maioribùsluisbabcbat» Sed lion alia ré nöbilior, quàm filioT Nani cum aliquôt aiv nis, nullos éx uxoré ftlfcipcret libéros, nafcitur ei tangt; dem filius ; fed cæcus * Qiiaé rés ipfi breui gaudio deligt;

butô,niaionsmcefticiæcaufafüic,præfcrcim cumuxor unoillo partù cdîto, parère defiifieu Séptimtirrt ànnürrt puer attigeràt^ quo prima comapuerisgentili rituattortderi5Gnomen imponi folebau ^dfunt ad ceiebritatem frequentes procerês,epularttuf currt principe moefto,éÉ fortem fuam, orbitatis non itâ multüin difsimilem, déplorante : mœfti nbsp;nbsp;nbsp;'

ipfi; amp;nbsp;principis uicem doiéhteszcum cccc infperataomnibus aff'ulfit læÊitia. Puer abfq^ulla medicorumjaut cuiüfquam omnino opé,luccm s^iracutunt^ afpexit*Nec mora, uidenfem mater exultarts ad Matrem in conuiuium adducit ♦ Conuiuæ miraculo ^toniti, effufo gaudio principibus,fibi Sd reipübl» tantum bonum diifinitus oblatum ccrtatim^atulantur: fcgt; ftum diem largioribus inuitationibus,concentibu?431aufibus,choreisj acclamatiônibus,amp; omni iucunditate inftäurant» Pucro, Miezislaö^ quafi qui gladio gloriam fibipariturus fit,nomen inditum,utüultDlugt; golîustis poftea àmatre Sc pediffequis blandius,üt fictMefco uocitatuâ • eft» Vincentius cum cæctim adhuc, cumtonderetur ,tx tumultu atqué turbatione ominofrMiefleamappenatum ,id^que nomen poftea boni Mic/Jlt;^ ominis’gratiain Miccislaum in baptifrno commutatum efie frribit» Zégt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

momyslusperaâ:oconuiuîo,fplendidèremuneratisac dimifsis procegt; ribus, diuinos SC ariolos de filij fuccéfsibus, 8^: quid porteiideret, quod is cecus natus, tan to interuallo uiderc côepifict, fcifcitâtuflt;Refpondent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

illi Poloniam çiu^ principatu illuftratam iri* Accuratè igitür ptiér, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9

ut principe dignûm eft,iuflu patri�ucatus eft. Qiiam^iu ucro Zemô myslus regnauerit, non conftat fibi Dlugofl’«s,tiui ödo tantum ànnôgt; rum principatum ci tribuit : amp;nbsp;ad Piafti tarnen proaui ætatem, perdügt; élo admaturitatem filiojperucnifleeum ,amp; annoChrifti nôngentefigt; mo fexagefimoquarto obrjife fcribit» Vcncéslaus,fupra quadragirt/ ta annos uult eumregnafle* Seliam hie liber una cum Zemomyslfr qui mortuus Gncfnae fepultus eft,principatu fincmhabeat.alterius

f a initiunl

initi’um àmutatareligione,qucmadmod5 par eft,facj€mus,pauCapriüs de phfca Polonorum Siauorum religione præfati*

MARTINI CROMERI, DË ORIGINE ET REBVS G«ESTIS POLONORVM4 LIBER TERTIVS*

RELIGIONIBVS PRiSCORVM PO* lonorum tJ- Slauorum,çr rrligione Chrifiianaai

ij{ fufeepta.

O T VS quidem pene orbis terrarum lam inde ab initio propemodum humanigeneris,poftinaxb mum illud uniuerfæ terræ diluuiumy fallacium da: monurti fraude induélus, ucram uniUs ueri Dei re ligionem,impiomultorum falforum dcorum cultu amp;nbsp;fuperftitione comutauerat: mórtuös ho* mines priiniim propter mérita beneficia acce* pta:deinde impios dæmonas, emendtis miraculis

prodigqs, hominum ociih's atep mentibus fefe innnuantes: poftealbgt; Ieni,Iunam,ec cximia quæq^ naturg Dei'q? opera ueneratusrdemde ucro mutis edam animandbus, Fens, bcluis,atq? ferpcndbus,cepis atep allfjs, ad extremum,nullu exitum inucm'ente inlània,ïculpds,filt;fds,pidis^ ... bumanaartefiinuIachris,diuinumhonorcmimpertitus.Verùmeas te--TC' - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0*1 'C ‘1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T'A '1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• t 1

nebras tétras ex hornbiles,i E s v c hri S T i Uei nonnnisq? benignitas, le/ut chriiiui. poft multafccuk qutffi lux clanfsi'ma cœlitùs aftulgês,difpulit: dimifsis Apojltlt. quoquóuerfus cerds homin!bus,omnium,prêteruiff integritatem,mi raculorumep infpiratæ diuinitùs^o^inæ cfticaaam,egenis:qui genus humanum «^fmonum fallacia pelTundacum, ab eg'orc aduerita tem,â fcelere ad innocentiam, à ncquitig ad (anftimoniam, deniep à fab forumdeorum innumerabili muldtudinc,amp;f abominandïsndbus,ad

• tinius ueri Dei ag^idonem, re(ftam fanlt;ftamcp religionem reducerêt. SedenimaSlauis^cætcnscpSeptentrionalis plagæ populisdiutius, nes^reti^ufrüt. gêtibus,inueterataina de multis dqs opinio amp;nbsp;fuperftido retcn^ ta eft,cum propter barbariem amp;nbsp;feritatem,ut equidem exiftimo, diffi'cb lis ad eos externis hominibus effet aditus : nee ueró multü homines mb P litiæ bellis dediti, de religione difquirerent. Colebant itaep pro dijs Sl^orum^ Poloni,amp;Ccæteræ Slauici nominisgentes,præGipuè louem,Martern, • ßlfi. Plutonem,Cererem,Vencrein,Dianam:quos kffam^Ladum fiucLado pe*Ti,Niam,Marzauam, Zizililiam ^Licuanam ßue l^ieuoniam, uoca^ ' bant. De his eadem quo? «æteri homines fere fentiebant; his delubra lu* cosep dcdicabant:his fimulachraet facerdotes cÔfecrabant:hislibabant, his imol^at.’his feftos dies epulis, choreis, plaufibus, catibus lufibustp Zvlipri^ei m uarijs indulgentes,agebant.quem ritum feftorum dieruDlugoffus ufcp • Polonia. aJ fuam tempcftatê,aliquotpoft fufeef^jam religione Chriftianam feai*

lis perdurafle memorat. Solitos ein uiros amp;nbsp;mulieres, fenes amp;nbsp;iuuencs,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad

L I B E R. T t R T 1 V j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iÿ

ad ïüfus èc choreas paritcr conucnire fjs dicbus, quos nos Pcntêîôften uocainusreuinq? coétum,Stado,quafigregéin ucl armenturri, àp'pëllacü Suitn cfle*Nec feio an hoc fît,quoâ ï^ufsi SC Lituani,prefcru'm in pâ^iSiâdhuc retincnt,dum Ladoilcm choreas duccntes, Bc manibüs complodehtcSi ïngcminant.Fuifleuérô CjnefiiæfanÀifsimum Niæ fiuePlutôhiS tchïgt; plum,idem Dlugoflus refert.Adhæc autemquot;Ziuie, quafi tu dicâs ttïtàliS Gncfnr. (aura nimirurn,)Pogoda,hoc cft,ferenu, hue tenipenes:Pochuift,qüanl Miechouienfis aura, nos intcmpericm interpretamur, (indecp Pochuh poiiuifdh fcclà Mafouqs adhuc cœli intempéries dicitur) Polohis dq fucré, Sunt qui his addunt Lelum ôé Polelüm qüos îh conuiuqs Bc compotationh bus appcllariadhucaudimus, eoscp Caiîorem Bc Polîuccm elle autugt; manuPiorunum autem,hôc eft,fulmê,amp; Stribüm,8ë Chôrium,amp; Mo/ R«j^orKf» dij: coslum Rufsi peeuliariter coluci e,ut proditum eft eorum annalibus Jn hoc igitur errore ÔC uana iuperftititiôehfc hatio diü pcrftitibPrimi Sla nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chri~

uorû Bulgari, Nicolao élus noihinis primo PontiRce màximô póft an-num Chriftioftingentelîmumfexagcfimümrhinc minus qüàmtriginta annis intcrieftis 5 proximi his R.afcq,Scrbi, Bofiienfcs,Croatæ,Dalmà-tæ,IllyricijSuatoplugo hueSueropilo,ütcftapudBlôndum,rcgnante, suatoplu^ùt, religionemChriftianam,cuitum'cp ciuilioremà uicihis Græcîsamp;S Italis acceperunt. VencesiausBoemüs Suatoplugum huncapud Morauos, wo-rf««. Velegradi domiciliumhabentCnirègnafte, cum ea gente Chrtfto no men dcdifl'e eins'que opera BoriuoiumBoemorum ducem ipRiiïl Chriftianumfacftumcfte,ôéuxoremLudimiiam gentemc^fuam in eaii-dem fentcntiam adduxi/Te,circa annum Chrifti nohgenteiïmum, mémo «gt;cd anm ranDIugoflus ucro tres duces Slauorum,Rofcislat^m,Suafopolcum,ct Cocelum à Græcis Chriftianæ religîôhis leges accepifle uult circa 0lt;ftiil gentefimum annu,imperantily ii^orientc quidem Michaele,in oçcidc te uero Arnolpho i qui pediculari morbo perqt. P^os BÎondurii Bc Sa^ bellicum,utpotediligétiores,amp;^ qui magis fibi conftaFit, quàm Dlügoft ûim, in fupputatioile horum temporum fequi malumus.Præclaràili aut his populis nouareiigione imbuendis operam nauarunt Methodius amp;nbsp;Cyrillus epifcopi: àquibus Bc illud pcrfeftum eft, affAtiéntepohtifice „p/f inaximOjUt Slauisfua lingua in facris utilicereuAliquanto póft Rufsi, sUaiceUngué imperantibus apudGræcos Bafilioôé Cohftantino{ratribus,îoannis Zemifcæ filr)s,poft nongenyrhrnum odogefimum annurh àChrifto na z* to,hoc eft, 6497 ab orbe condito ut ipforum annales habent, publice mlt;flt;« imp. ad candem rcligionem acceflerunt,cum Volodimirus dux eorum Such ^onflantmo^, toslai, fiueut alqs placet, Stoslai è concubina filius, fororem imperator 5** rum in matrimohnhn, BC inagiftros religionis Græcos accepiflet: ac annus fceuifiâ Metropoliten quidem Kiouiæ, Alchiepifeopum ùcrô*Noüogrodî, in alrjs autem ürbibus epifeopos , à Conftantinôpolitano patriarcha facris initiatos,collocairct. ïtaque ergo Græcos ritus ex co tjmpore Rufsi mordicus retinent. Tametfi Olga fiucHelcna Volodimiri hü- Glga. , ius auia aliquanto ante,poft Igori mariti fui morteprofecla Conftanti^

DE R E B V S P O L O N’O R r M

LdmK3iffnlt;i- nopoîim Zemifccimperante Chriflianafacflaerat.Lâmbcrtus Saffiia/ turgeniù nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quingentos ferè annos chroniconrerum Germanie

catum annotauitjfcribit, anno Chriftinan p6o,Rufciægcntislegatiox nem ad regem Ottoncm primum ueniïîê,orantem,ut fibi epifcopus alp quis, quireligionem ChhftUnam apudfè docendo propagaret, rrtitte^-Adalbertuf c« retur; miiîlimcp eflc Adalbcrtum qui uix manus eorum cHiigerit, Sed ptjcoput. ßallucinaturLambcrtus» Vcnceslaus Hagecus,àBoemiseum epifcoz pum nominatim expctitum fuifle memorac, fed iam longe antè Cliriftia nis. Et adrjt is quidem Vngariam Sô Poloniam, quemadmodum nos. fuo loco attingemus:uerùm aliquanto pofterius,quàm uult Lamper^ tuSjamp;Spoftfliiceptamabijs populis religionem Chriftianam,Rufsiam nunquam adqt, Prufsiam adrjt quidem, led non expetitus: necp manus cius gentis cffugit, quod nos inferius narrabimus. Certiora funt, quæ Rufsiipfî de le memoriæ prodidere,qui Volodimirumadhuc impio dæmonum cultui dedkum, mifîlîe exploratores ad nonnullas genres ferunt, cognofcendarum religionum gratia: Chriftianämque iplî in Poîoni chri- primis apud Græcos Conftantinopolitanos placuilTc. Aliquanto autem ante Poloni Miezislao authore, èc ipfî Chrifto nomina dedere» Quod quomodoamp; quandofacflumlît, omifsis ijs quæ fuperius attP gi mu s, cum ipfius Miecislai principatu pariter profequemur,

M I E Z I s L A V s.

RA c T O GnefiiæfolenniceremoniaZemomyslifunex re,MiezisIaus filius principatum fufcepit:amp;: iufte quidem adminiftrabat,fed tarnen infra Ipem omnium,diuinorum* que uaticinia,quorum fuperiori libro meminimus:ex quilt; 3 bus prscclarum quiddam nbsp;eximium Poloni deipfofibi

chriflianißni diniftiæ liberiusii^élulgens, nullos lufeipiebatliberos. Ç-rantiam tune Polonos nonnulli, qui peregrè rejjertentcs àBoemis Moranis, religionem Chriftianam domum referebant. Erant amp;nbsp;externi partim in • minifterio amp;Scoigitatuprincipis, partim mercaturam in Polonia exer^

. centes, partim etiam in recefsi bus lyluarû amp;nbsp;folitudinum, quo liberius • cultui diuino uacarent,degentes,Chriftiani non pauci.His monentibus • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atque luadentibus,8ôreligionis Chriftianæ ueritatem caftitatemcp præ

dicantibus ,pofteritatcm deniq? amp;felicitaBem principi, fi eam religion nem amplelt;fterctur,polliccntibus, Miezislaus priores uxores dimit^ D^brottuc^t tit, Dambrouucamêp Chriftianam, Boleslai primi Boemorum ducis fi* liam uirginem, de confilrj fententia nouo matrimonio fibi iungit. Libet repetere.Premislus rwfücus Boemorum princeps, Nczamislum filium è Èebulîa fîilceptum, luccelîorem reliquit : huic Mnata fîlius luccelsit: huncpârroVoien filius, quem ÆneasSyluius Vorciumuocat,excc^ pit: poft hune fill] Crefomyslus SC Vuratislaus principatum inter Ce partitifuntjitautCrefomyslo VilTegi^dêfîs, VuratislaoLucenfis fiuc

i 1 B E à s B C V N D V s ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’4 7

2^atcccnfis ccderet.Huic V ulaftislaus, illi Necla,fili] fucceflerè. Neclarî porrô,uiâ:o amp;nbsp;interfcdlo Vulatislao patruele,amp; filio élus Zbislao pue ro,Turingi curatoris fraude fublato,principatû Boemorum rédintcgra uit*hunc Hoftiuitusfiliusexccpit:cuiusfïliusBoriuoius,primusBoC'- quot;nbsp;. . , gt;

«. nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;. ~ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T 1. nbsp;nbsp;lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 r ... Boriuotutaux

moru principUjCum uxorc Ludimila,qucmadmpdu luperius attigimus, ßoemorupri-religionem Chhftianam înBoeniiafundauit: priuatamcp uitâ fecutus, mus chriftits.^ Spitigneuo filio iiatu maiori, deinde eo breui fine liberis uita defuncfloj Vuracislaominoriprincipatumcôccfsit. Hicautem èDragoniirauxo^ Eocmw. re impia,amp;: à Chriftianareligionc aliéna,Venceslaû èc Boleslaum filioà Diuerfa edu^ fufcepitzquorû hune mater, illùm auia,fuis utraep moribus conuenicter edtïonisdiuer-cum cducefiet,pâtre mortuo fie rj diuifere dominatum, ut Auftralem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g.

tam ad Albim ufq? Venceslaus, inde porro lèptcntrionalem Boleslaus oggi^ obtincret.Sedcrudelis’ÔLimpiusBoleslaus,piolandfôcpfratreper do^ , iummtcrempto,redintegrauit rurfusprincipatum: amp;exBreha uxoré Boleslaum filium, amp;:hanciftam,dequanuncagimus,Dambrouucam MiSshusfit fufcépir.Qiiæ pofteaquam Gnefnâ fplendido comitatu adueda cft,Mie cfcri/î'««»»-fea fine Mieslaus princeps, baptifmo, ut conuenerat, ritu Chriftiano-rum initiatur,amp;f fubfequcntibus diebus nuptias magilà celebritate pera git, anno Chrifti nongetefimo fcxagefimo quinto»deindeBoemos, qui înouam nuptain deduxerant, honorificè habitos, Ôô fplendidè doiiatos, rcmifit»Moxtotum fefe ad propagandam per omnern principatum fuû py^pàgand^ religionem,hortante adiuuante uxore,conUertit. Bafilicas nouem digt;- cura. tierfis locis edificat,casc|î lupelledbili omnis generis preciola ornât,cenfi bus poflefsionibus locupletat,amp;^m diceccfcs diftributas,duas quide exhis Archiepifcopis,nempe Gnefnenfem Sc Cracouiêfcm:reliquas uë rd,hoc cft,Pofiianiefem,Smor^cjuienfem, quæpofteaBicinefis, ac dc^ ßafilicxpri^^ mum Vratislauienfis diefta elT:Crufuicienfem, quae^uladislauiam fuc^ nbsp;nbsp;nbsp;Bolontai

celTu tcmporis^ranslata eft, Plocenfem, Cülmenfer», Lubuflenfem, amp;nbsp;Camenenfcm,fingulis cpifcopisattribuitzijscp décimasom'iusgehcris fpif' frugum,de fuis iuxtàacnobilitatis plebis'cp agriseditftoperpetuo adz fcribit, ita quidem,ut eæ decimæ poft meftem ab ijs qifi dailt, ad conftiz tutum locum comportentur. Quanquam anonymus quidam Uctuz CracouixAr' ftus rerum Polonicarum annotator,uerius quamfcriptor, Cracoüisc quoque initió non Archiepifcopum,fed epifcopum uult efle conftiz • tuturii : deinde ueró Aaroftem abbatem Tinccenfemâ Benedifto pagt; pa nono primu Archiepifcopum Cracouienfem renunciatum efte : eani tiero prærogatiuam lucceftorem eius proximum, Lampertum Zulam, • neglexifte.De Cuhpcnfi quoep epifcopa Dlugoflb non affentiÖr.Longè pofterius enim eàmconditâ efte,acde Plocenfiquafid^u(ftarn,ceiîâ nbsp;nbsp;nbsp;quandó

extant monumenta literarum cum alibi,tum iif ai*chiuio regio Cracouiz conditn fit: cnfi,quemadmoduin fuoloco indicabimus» Nifi forte initio quidetn à Miezislao coditam, pofterius uero à Prufsis fubada ca regione dcletâ;

àc deinde à Conrado Maibuiorû duce denuÓ refufeitatSpotius quam conditam fLnfre,exiftimarc uoluiwus. Vtut cft,tunc quidem primtlm ez pifeopæ ôd bafîlicæ in Polonia conditsc, amp;nbsp;folenni ccremonia dedicatac funti

, ßinuHis autem rebus pcrficicndis Ægidîus Cardinalis cpifcopus Tlu icuIanus,IoanmstertîjdcdmiPontificismax» quiperillud ipfum tem^ pus Leoni odlauo fucceflefat,legatus præfuit: qui primos Archiepifco^ Epifcopi itali pog Epifcopos Italici,nec fcio an quoldam Gallici Sc Germanici gene Sicerâotainâ nbsp;nbsp;nbsp;fecit,cum noftrirudes adhuceffent,amp;nouitrj.Additi funt inferior

ßriorcs. res facerdotes,qui partim focrj Sc confiliarij,partim adminiftri effent piicoporum,quos uulgó Prclatos nbsp;Canonicos,amp; plebanos, fine paro

Prfrœ«. chos,feurcô:ius parœcos dicimus : quibus ctiam poffefsionesàprincp pe,amp; locupletioribus quibuièp, ac certæ décimé ab Epifcopis attribut^ funt:tcmplac^ in oppidis pagis permulta, ftudio pietatis certantibus Keli^oispro^ interfecunétis,cxtruô;a» Horumitacçopera,ftudioatcç diligentiaregt;-paganda; ftu- Jigio Chriftiana celeriter magna c£pit incrementa in Polonia, prefertim \isuó. muneribus ôdhonoribus à pio principe,ditionc fuam omnem eius rei gratia circumeunte,allicerentur:alri minis adigerentur : deorum fi'mulachra ubicp inoppidis atcpuillis confringerentur, comburcrenx turtp:amp;r uani prifeæ ftiperftitionis ritus atq; ceremoniæabolerenturà maoiftratibus edifto rcoio, conftituta ad earn rem publicè peragendam Simul^chroru r j- N/t ■ d r ■ nbsp;nbsp;nbsp;». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

demtrfio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï.Vlarti'i.Keprælentan autem eius rei memonam etiam lua

täte Dlugoffis teftatur,quôd in pagis quibufdam fi'mulachra Marzane Zieiioniæ concis præfixa,(uel ut nos è maioribus natu didicimus,tra his impofîta) cum querulo ôd lugubri cantu uulgd in pompa geftari Si in paludem uel in flumen abijci foleant,ea die, quæ eft quarta Dominica Qiiadragefîmæ» Dum in his totus eftMiezislaus,nafciturcifiliusex Soleslduf na- uxoreDambrouua.c:i:,anno Chrifti nongentefimo fèxagefimofeptimo, tus9â7.aii. utuult Dlugoftus:ttcp apudiàcrumfontem aui materni Boleslai, qui peridipfum tempus è uiuis excefferat, iwmen imponitur. Adulto deim offerts adhucuxorcmaccepitnftlitham,Geifæ fine leflæ Vm Adleida Mie- garorum principi^Uffinis lui filiam, expriore uxore fuf(^ptam,Nam ea. zisUißlia. mortua,lororem ei iùam Adleidam Mjezislaus in matrimonium collo^ Vngiri chri- ^^rat; àquaperftiafijs Geifa, cum Vngarisftùs Chriftianam amp;nbsp;ipfe reU' fiMnifiiK. gionem quinto i^pftPolonos anno fufeepit, quemadmodum Dlugoft

fus amp;nbsp;Vapouiu^memorant» Vngari annales nullam Adleidg huius,aut • omnino alterius uxoris Geiftc,mentionem faciunt:fed eum Chriftia^ 0 numiam ante faftum, Vngarosadiuicipiendam religionem eandem adduxine,amp;:; ex Afcolta GiulæTraniÿluanarum ducis filia Stephanum filium ÔC hæredem reliquiftè, Quanquam autem certam eius temporis • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hiftoriam Vngari non habent,necfatis fibi conftat etiam in temporum

^oufînius. ratione Bonfînius: nos tarnen litem hanc non dirimemus. ïllud quidem cenftat, ucleoden}tempore,uelce^èpaulopofternft Vngaros quàm Polonos, popularitcî»ciirn ftiis principibus Chrifto nomina dediffe,Stç Geifa regis phsnumcp GeÜæfilium àdiuo Voicechofiue Adalberto(dequo pault; vng.ßUus. lopóft piura narrabimus) primis Chriftianorummyfterrjs initiatum, uelcertê confirmatum eflè, anno poft CHRiSTVM natumnongeiv hyemsajßera nonagefimo» Anno 974, narj^t Dlugoflùs acrem niuoianr

hycmemàpnncipio Nouembris ufquead çquinodium uernum inPoz

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ionia

LIBER T E R t Ï V §*

torna perdufafle.Tertio auterri anno póft, Dambroüucam rebus htima D4»«amp;»-ö««ê4 nis cxenlptam efte, quæ ferto ÔC coronaredimitainccdere,necunquäni ueiare capucfolitafîc, Pqs autem quietis confilqs ferè principatunl tuum Miezislaus annis triginta quintp adminiftrauit: prætcr^quod

CLiin Volodiiniró Ruftorumduce, ditionesfuas inuadcnte,neceftarp kaßicu htHli, urn bclliiin gefsit, fucceflu quidein üario iam hue, iam illuc inclinante viftoria, euentu ueró noii fatis pröfpero. Nam Præmisliam,Ccrüé^ PramtUiad' num,ÓC aliquotpræterca arces Ôôoppidaà Volodimiro captaamifiu Qiio planior autem decurrat hiftoria,non abs re fuerit, Volödiuiiri gegt; nuspaucisrepeteretàquo Kiouienfium, actötius Rufsiæ duces,cuiri Rufjbfuprin' quibus multabellanoftrigeflerunt, ortifunt» Iorus,fiuc Igor Rurici fix “P“”* lius Kiouiæ ac Noüogrodi principatüm obtinens, inulta cum Græcis Imperatoribus bella prolpero euentu gefsit: icftóque cum cis föedere, A Dreflianis populis (quinelcio an Bulgari fint) cum grauibustributis breflùtii. e s premcret, Coroftani interfeftus eft^ Qiianfiuam Ltiitprandus Iiix

gerum Ruliorumregem (ficemmilleeum appellat) cumingenti dalle nbsp;nbsp;Europan

uenientem à Romano imperatore,Conftantinopolitano nauali præ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ä«

lio uidum, Sómagna ftrage rcpulfumeife prodidit. Poft Iori mortem circa annum Chrilti 950, uxor eins Olga üidua principatumaliquandiu adminiftrauit: Dreflianosep doloulta,Stoslao filio,cum adoleüiflef, Cmiidimno-principatumtradidicSóConftantinopolimprofecfta, loanne Zfmifee po:iß,{tlt;t ehrt im r erante, relipionem Chriftiana fufeepit« Stoslaus ueró, nequiequam luadentematre,ut ipfe Cllrntianus ncret,inimpietateperleuerans,iegt; ptuaginta arces fccundum Danubium cæpifte fertur:reuocatuscp à magt; tre, Pecinigos (quos Vapouius Peucinos,eiusorac, qua Danubius in fecmiÿi Pontum inHuit,populos efteuult)ditionemfuam infeftantes,amp;:Kiox uiam obfidentes,reprefsiu SÄ abhis deinde,cum eisuicifsimbellum jn!erret,cæfus^eft» Viuensaiitemprincipatuminter filioslaropolcum Sr Olgum,exiufta uxorcnatos.partituserat: Vol^dimirumporro è vofoJimirui Ivlalulfa concubina fufeeptum, Nouoarodenfibus petentibus princix dux, pem dederat Sed non diuturna manfit Concordia inter Fratres. Poft * mortem eninl patris,ct annum Chrifti97i,laropolcus ItiouiCnfium dux pyM»». Olgo fratri Pereaslauicenfium duci bellum intulit,incitante Sucnceldo, quiprincipem gratiæ ÔC honoris locum apud laropolcum obtinebat, quod filium eiusOlgus injierlecerat: Olgoep fuorum perfidia perem^ • pto,dominatumeiusin poteftätemfuamredegit. Necmulto póftipfe quoque laropolcusa Volodimiro per fpcciem colloqurj euocatus,fiz

inilem exitum habuit. Volodimirus ueró paterno principatu omni poz VoMimiri* titus,finitimos BiÄgaros,Croatas, Viaticos, Dulepios,amp; lazygas, quoslazuuingosnoftri uocant,Fuf)egit,äctr^bqtarioslÄ)ifecit. Cum Piecinigis quoque profpero Marte bella gefsit* Imperatoribus Coilz ftantinopolitanis Corfunum urbem Ponti, quam Cherfonam uocat Sabellicus,eripuit: duftaepin matrimonium Annaforore imperatoz SabeLinntti^, ruBafilrj Conftantini,et religione Chriftianafufcepta,reddiditQihz potonö^ bus fuccefsibus clatuSjproximasPolonorumditiones adortuseft,8c rutnfiriesmß^

g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quas ß4rH«tj

DÉ REBVS' POLONORVM^

}}Sr lt;tnn. quas duditm memorauimus munitiones, anno Chrifti nongcntcfimö oftuagefimo quinto,de ipfis cæpit, quemadmodum Dlugoilus frriptu rcliquit»Rufiorum annales nullam cuiufquam expeditionis Volodimi^ Hrfgcci error. huius contraPolonos mentionemfaciunt» Venceslaus auteHagecus memorat,Miezislaü,uiuête adhucBoleslao pio Boçmorû duce. Dam» brofcscfratre,anno Chrifti994,crebrisincurfionibus Boemiam tune infeftaffie, cum Volodimirus illas munitiones Polonorum,in poteftate Bofwiem bel fuam redegit» Contra quem cum Miezislaus, Boemis omifsis, duxiflêc exercitum,ÔC bello illo Rufsico diftinereturBoleslau magnas Boemo^ rum copias duce Craiata Suchoradio in Polonia immififfe, cüm alias munitiones,tum Cracouiâ expugnafle, amp;nbsp;præfidijs muniuiffie:frxto de^ mû anno póft, cüBoleslao pio Boemoru principi extinc'to,filius Bolefr laustertius in principatu fuccefsiflet, à Miezislao amp;nbsp;B'oleslao filio eas recuperatas cfle,eie(fris ad intcrnecionê cæiîs Boemis.Sed uiderit Ha gecus, quem fccutus Cit authorê in eo,quod Miczislaü,mitem amp;nbsp;quietis amantem principem, nulla iniuriaprouocatum, cü affine fuo Boleslao bellum gefsiffe uuluNoftroru quidem nemo quicquâ eiufmodi memo/ Vitich.iegeß. riæprodidit» Vitichindus ueró etiam adiutu effe à Boleslao focero Mfr

S4X.I16.Î. ß'caiii ducem ( fic fortafsisille Miefconem appellat) Ottonis imperatO'' ris amicum,contra Vigmannum,etconcitatos ab co Vuloinos Slauos, indic^»Nifi forte alius à Miezislao noftro hic eft Mifica, unus forte de pofteris Popieli: quem VitichindusLicicauicorum Slauorum ducefi/-ue regem appellat:qui potuit nbsp;nbsp;ipfrgener efre Boleslai Boemi, fed fra-

tris potius,quam patris Dambrofc^, fi diligetiorem temporum,quibus noemicum bel hæcgeftaeffeuult Vitichindus,rationemineamus» Scribit quidéDlu-goffus nofter,amp; Vapouius, Miezislaum unà cû filio frio Boleslao fecif-ft expcditionan in Boemiam, ftd p8ft Rïifsicum illud bellum, 80 poft mortem Boleslai^,in gratia fiIijipfiuspHpilli:cuiamp; ip/î Boleslao nomen fuit.’cuius imperium proceres Bo/mi proterue contemnebant, amp;nbsp;bona principis inter ft diripiebant.idcj? bellum magna celeritatc abeo Pragaexpÿ- conftclum effe,I^aga metropoli,que Ibla ipfi' uenienti portas clauftrat, expugnata, prefi^ioep militum aduerfris rebcllionem proccrum in ea re

• nbsp;nbsp;nbsp;lifto. Vcnccslaus Cracouiam à Miezislao amp;nbsp;Boleslao Polonorum prin

cipibus expugnatam Sgt;C reccptam falfo affirmât :amp; qindem anno poft Chriftum natum iooo,nempe altero poft M^iezislai mortem» Æneas ue ró Syluius earn ipfam urbem per fraudem à Mefcone Polonorum prin^ cipe Boemis ereptam efferefert: quaderenospauloinfehus i'n Bolefr lao fententiam noftram exponemus.Nunc de Rufsico Boemico Mie sislai bello hæc difta fufficiant. ÇæterLim quo au^uftiorem pofteris luis principaFum rcljnqucret Miezislaus,hortante fenatu,Lampcr^

eloquentem, oratorem mittit ad Benediótumeius nominisfeptimum Pontificem maximum, utregium diadema fibi mitteret, regemcp Polo^ norum fe poftero's fuos efleiuberc^Quo tempore etiam Stephanus Geifæ filius, poft defrmiftum patrem Vngariæ princeps, eadem de re

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuum »

fuum miferat* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ille quidem impetrauit : quanquam Vngari uulgo v/i^tó/ré'

crediderunt,ab angelo cOelitiis ei dradema effe impofitum.noftro nega^ g«« prindpiu. turn eftjuel quod de morte cius nunciatum eflet, uel quod differre cam rem Pontifexdiuino oraculo iuberetur: eo quodPoloni uenationibuSj ^noref anti^ui. rapinis ac cædibus mutuis dediti, duri amp;nbsp;immanes,c5tumeliofi âi|3ê^ ri aduerius temiiorcs atcp Ribditos,minus cafte religionem colere dice^ retur*Regnauit Miezislaus annis triginta quinc^ ferè:mortuus uero uiz cefimofecundopoftuxoremledlifsimametpientifsimamfoeminamdex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

funó;am,amp; nono poft natum fibi nepotem Miezislaum anno.Pofiianig honorifice fepultus eft eo anno, qui fuit à Chrifto iiató nongentcfîmus 9?^ dhiigt; nonagefimusnonusgt; Non uidetur filentio prætereundu efre,quodfub dißringe hoc principe mos inoleuitapud Polonos,ut homines equeftris ordinis ^uangeliumri in templis,dum faccrdos apudaltare pronunciat undc rccitaturus fit citaturi Euangclium, gladios mediotenus ftriiigerent, quafi profitentesEuaiv gelq religionis defenfionem * Choro autem refpondentê, Gloria tibi Domine: rurfus reconderêt. Diucp hic mos ma»fitin Polonia,Fuerunt etiam hoc tempore infolitudine apudDonaièciumflUuium,qui^ finp Donàieciusflu bus Vngariæprofluens, ViftulæapudOpatouecium oppidum mifcegt;- uiusi tur,duo monachi fanftimonia uitæ célébrés : quorum Bencdiftus ab Vngaris,quôdChriftumprofiteretur,cæfiis: Suiraduspoft uitam du- ZedMuscr rifsimè exa(ftam,in monafterio Montis fefrci in Vngaria, quo ambo co suiradus mo--^ inigrarant,fi.ia morte abfumptuseft» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

BOLESLAVS P RI MVS REX, CÖGNÓz

mettto Chrobry. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

1V s c E p I T paternum principatüm Boleslaus , ftimmà ^iPolonorum omnium uoluntate:quippe quos non indoles tantum cius egrcgia,fed ipecimen etiam uirtutis,nec uulga nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

uiîientt pâtre abeo editum,»{peoptima im-

__l^eret.Nam præter ingenij prompt! St^erfpicacis,ad omgt; ma cum decoro atq^ dignitate fe{^ accommodantis,acrimoniam, præter ftudium laudis,rerumcp hominum militarium fingülare, præter ani-mi denique magnitudinemfummo principe dignam,^eluccbat in eoragt; , ra m odeftia,uerecundia,comitas,fLiauitas morum grawitate temperata:

“TTiullum intemperans diftum aut fàftum, fordes nullæ fed cum dclcctu aciudicio paulatimfefeproferens liberalitas, Sgt;C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mitiorcs uirtuz

tes,quæ magnopere adolefisentiam commendant. Nec fane Ipem 8^ opi nionem hominumfefellit. Hicenim princeps,Polonorümnomen re- Molestaimeri^ gia dignitate externorum principum necefsitudinibus,amp;: clarifsimis re-bus geftis ueheipeqter illuftrauit: militarem difeiplinam auxit, regni figt; nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;*

nés longe latecß propagauit:religiogiem ftabiliuit, amp;nbsp;auguftiorem redz * didit:deniqueferosamp;S agreftes homines ad ciuUiorem Hiquanto uitæ cultum redegiu Quæpriufquamexpliccmus , operæprecium eft patigt; lum ab inftituto curfu defleftere: quo maiorem fequenti hiftoriœ lucem afferamus» e R a T apudBoemos fecundus ordinePragenfis epifeo- Adalbertus'c-pus Voiceehus,qui Adalbertusabexternisappellatus eft, uirnobilis, pifcopus,tàr

g 2

ôlt;^lanélnnoniauitæ,pietatis(:p ftudio clarus.IsBoeiTii'cæ pertinaciæni retinendoimpio idolorum cultu, èc feritatis, iniuftitiæ,rap]narum, amp;nbsp;neutiquä cönucnicntiü Chriftianæ profefsioni morum pertæfus, cû ere bris admonitionibus, acribus'cp obiurgadonibus nihil proficeretapud populû,atcp adeó multos etiâ^'infeftos fibi reddidiiïet,Româ primüm,ac deindeimpetratoàPontificemax.cómcatu,tcntatis taineniterü,anrefi pifcerent,Bocmis,in Vngariam, Razino fiuc Gaudentio fratre, Sc uiris aliquot religiofi's comitantibus,profeclus erat : ibicp annum amp;nbsp;amplius commoratuSjGeifa principe cum uxore fauentibus,Vngaros rehgionc Chriftiana,no ita pridcm,nec uniuerfe adhuc Rifcepta, per interpreten! Ai tb' P î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iinbuit: Stephanum regis filium uel baptizauit, ut uolunt

ni^aiuétus^ quidam,uel baptiiatumiam ante confirmauit, Inde in Poloniam irepergt; rexiu Acceptus honorifice aprimoribus, Sc cætera multitudine, ab pfo Miezislao duce,eandem Polonis, quam Vngaris, nauauit operam, cum Cracouiæ amp;nbsp;in innere, qua ueniebat, tum Gnefiiæ in primis : 80 ed quidem maiore ftudio^ alacritate, qudd linguæ fanguinis cognatio Boemisfuis cumPolonisintcrcederet*Mortuo ueroillis diebusRober [co^us Gticf- to primo GnehienfiArchiepifcopOjAdalbertusmagnis principis pre^ neniih cibus exoratus, quemadmodum uolunt noHrates, RifFicitur, Sednon multo intericdlo tepore, uifo noccurno diuinitüs admonitus, iam inde Prußi^nt^r, nbsp;nbsp;initio fuiceptam adPruflbs, de quibus paulo póft dicemus, peregrp

nationem,ægrè dimittetibus eum principibus,perfequitur: relifto pro ^hiep^ifcolus' fe Gaudentio, fi'ueRazino fratre Archiepifcopo. Ibidum religionem Aialberti c£' Chriftianam magna cum difficultatc amp;nbsp;patientia dilfeminat, à gente barbara ÖCimmani,dæmonum èCidolorum ficrihculis cum antiftitc in^ ftigantibus,ueneranSa myfteria peragensprope oppidum,qtiodFilB hauftim Germani poftea dixere,ad litus^pceani à barbaris confoiftis ingt; S97ann. terficitur,dieuicefi'matertia menfis Aprilis,anno Chrifti nongentefimo nonagefi'mofeptiigt;o» Cuius corpus poftea’Boleslaus dun,patre ia. morgt; tuOjdilata in aliud tempus ultione, à Piwfsis redemit: minimo quide, niraculum. propterea quod appenfo in ftatcra,perexiguum ipfi'pondus, diuina, ut • creditum eft,uirt»ite efficiete, inefleuTantum enim argentin fiue auri,ut älrj uolunt,barbari pafti erant, quantum corporis ponderi refpoderet» Aialb^ticor- ftedu^ftnni lolenni pompa primiim inTremefiienfi'monafterio colloca ^tHnslaquot;ugt;n, uitmec multo póft ad Gnefnenfem bafilicam tranftulit ♦ Nee mora, cœ^ tJiiracula. pitlocus amp;moniimentum inclyti martyrisT: H Ri s Ti plurimis nbsp;nbsp;falud

ottonis impc' ftrfs humano generi clarere miraculis.Hacigitur fama motus Otto Ruf PobniT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nominis (quauis Crantius fecundft fiiiffe uclit) impera^

o^nt.ltb.i. tonRom.ab Italica fiue expeditione,fiueperegrinatipnereuertens,cum «p, j s. VrffjJ. permagno amp;nbsp;fplendido comitätu pa^atus in Polonia ad fepulchrü noui martyris uenit,fiuc exólutndi uotftcpgraui morbo implicatus uouerat, gratia,fiue expiandi fceleris caufà,quo comitem quendam infontem,ca^ lumnia lîbidinofæ uxoris ftie incitatus, pro adultero indidta caula intern fici iufferauEt erant inter fe cum Boleslao Polonoru principe paterni a.'

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mici» Acceptus eft aBoleslao,habituscp una cu fuis omnibus plufquam

regali magnificcntia 8dlibcralitate,amp; cüm alijs amplifsi'mis doni's turn MolestâtIpîcn-abaco SCinftrumento meiifæ omni aureo amp;nbsp;argenteo,quod triduo no^ uumfcînperpromebatur, aulcistjîôd ueftibuspreciofis donatus* Vo-' KegniPoloni'^ Icns autem tant iplcndido boipiti amico principi parem referre gra-' ciitntiuiti. tiam, collocutus cum confibo, quod fecum in comitatu habebat, regem cum appellatXociunicp amp;nbsp;amicûRomdmperipàtributo amp;omni iuriC dictione Imperatorum immunem, Ac diadema Rium,Gaudentio archi-epifcopo folennes cæremonias peragente,ipfi imponit : eumqjbono-^ rem fempiternum ipfi amp;pofteris ipfius,in Poloniaregnaturis eileiu^ bet, His adiungithofpitalemunus:unumdeclauis,quibusCHRiSTVS Dominus amp;nbsp;Deus noftcr cruci aftiKUS efie dicitur,amp; lanceam D, Maux çhuusfâceh ritrj : quæ in bafilica Cracouienfi, ubi fedss eft epifcopi, adhuc uibinrur, uicifsim autem brachium diui Adalbert! à nouo rege accepitiquod Rox jnæ in infula apud diui Bartholomæi ædem ab eo poflea dcpofitum efl'e fcrtur. Et quo ardior firmiofq? elTet inter ipfos polberos ipforum

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neccfsitudo,RixamHezonisErenfridicomitis Palatini Rheni filiam,c .

: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fororc fua Machtildi fufceptam, Miecislao regis filio, pucro duodecix

mum annum agenti,defpondet imperator, Quæparuulaapportatain

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Poloniam, amp;nbsp;àfocru cducata, duodecimo demum anno póft, adulta ax

dulto Miczislao nupfit, Annus autem,quo hæc ada funt, amp;nbsp;Boleslaus rexappellatiis eft, millefimus primus à c H Ris T O feruatore noftjo nax to fuit, His ita peradis,Otto Romam rurfus adfedandos nouos motus contendit: qsqj compofitis, fequcnti anno cum Gregorio cius nominis impertt-quinto Pontifice max. propinquo fuo, cui Bruno prius nomen fucrat, côftituit,ut penes certos Germanie principes femper dcinccps libera Cx imperij Romii îedio Rom, regis fine Cefaris efletmimirum'tres ATrchiepifcopoSjMox nieledores^ guntinenfem,Colonicnfem,ac Î reuerenfem:comitcm Palatinum Rhex ni,ducem Saxonig, ,amp; March’onem Brandeburgenfcm,Qtubus poftea rex Boemiæ feptimus à Rudolpho imperatore adiiti^dus eft, qui parix bus illorum fuffragqs, controuerfiam dirimeret: nec tarnen prius is qut cledus cifet, imperator appcllaretur, quam à Pontifice max, eónfirmaquot; rctur,Scritufolenniungeretur.atqj coronarctur, Conrado autem Sucx • no imperante, quemadmodumfcribit Blondus, illud t^uoephisinftitux tisadditumeft,utimperatordefignatuSjpnufquamRomæàPontifice/jt. J. • confirmaret,fiuc inauguraretur, Modoecie pyimtim palea, deinde Mcx diolani ferro coronaretur,Pofterius deniep Aquifgrani fieri cceptu eft mata. id,quod Modoeciæ prius fiebat,Non multo póft Ôtto,cum ex Italia in Germaniam reuertereturueneno, ut creditum eft, extindus,Henrix cum Bauarorum 44 ce nouo inftituto eledurn, fiiccefforem accepit, anx »oo?.«»«, • no Chrifti 1003, Boleslaus aut nouui rex, cû Volodimiro duce Rufsia»; non recuperatis fi s quæ is patri ipfius ademerat, pace fecit:ad Boemicu bellufpedans,nepluribus codetemporcbellisimpliearetur,NaBolcfx laus Bocmoru dux, ferox iuuenis,amp; futuri incogitans, de quo Iripcrius in Miecislao mentione fecimus,improbo quorundam proceru fiiorum cofilio adduduS;,q)fi nonpermilfcsfciMiecislaOjBoemia pro libidine nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

g 3

fliaucxaredoIcrcntzPoloniæ fines cii'cum Clofcutn oppidum feriro âi igni, prædiscp agendisuaftabac Mittit ad eum Polonus legationem res repetitum, cognationi ætatfcç illius aliquid rerhittens: componitür pax* Earn non mukopôft Boemus, repetita in Poloniam incurfiorie, rupit Jbi rex læfàm iterum patientiam fiiam indignatus,ôô grauibus fuo ruminiurrjs amp;querelisiritatus,tumultuana manu Boemum perfequp intra regiii fui fines non effet afïêcutus, auélis copijs Boe Vrtiglt;t cr vifff longe latecp populatus cft:oppida arces partim ui expugnauic, gradutn regt partim in deditionem accepit : Pragam metropolim, ÓÓ Vifiegradum Polonodeditit. arcem,quc) fedux Boleslaus cum laromirofilio receperat,biennio ob^ p.auitie,[eu fèflàm,famc ad deditionem compulit,fautoribus èC adiutoribus ad Verfouicij. omnia ufus Cochano,amp; cæteris Rauitis,feu Verfouicijs, principe tune Boleslaui Boe Boemos familia: cuius ftemma gentilitium eftjpuella urfo infi'^ mns excteca- dens» Ducem Boleslaum, ne nouos poffet eiere motus, Boemorum tKf’ fiiafu oculis priuauit: laromirum filium cius,Rauitis in cuftodiam afier^ uandum tradidiuipfe, cum præfeôlos, qui nominefiio Boemiam ad^ miniftrarent,partim de fuis,partim de Boemis, quos fideles fibi exper^* yldericuf dux tus erat,conftituiffet,præfidfjscp opportunalocafirmafi'et,uió:oremre^ delricum alterum Boleslai filium, ab Henrico impe^ tarius. ratore affini Eio, qui tuncbello Gallico ualde diftinebatur,petenti fibi dedititm, cum in cuftodiahabuiflêt aliquandiu, non modo liberum, fed etiam equis, ueftimentis, fatellitibus, amp;nbsp;uiatico laute inftrucflum, do^* mumremifit,motus lachrymis amp;nbsp;pollicitationibuscognatiadolefceiv tis: amp;nbsp;quod fanólè is deieraret, femperfe in poteftate régis Poloniæ futurum» Verebatur etiam rex,ne fiRauita* uelfidem ergafemuta^ rent,uel populi conlenfum reformidarent, laromirus, cui propter æta^ BotmiregiPo tem paternusprincipatus debebati^-,«xipforum cuftodiaelaberetur, /offo tribute- 3^ nouos cieret mqfus» Huncergo alternm beneficio fuo fibi obliga^ tum,ac dominanch' cupidum,illi obrjeiebau Ispofteaquam ad fuos per/« krowir«5 dux uenit,principatum fiifcipit, regi Polorto obnoxium ac tributarium:ffa^ laromirum excæcat, quo minus eum metuat» dta de hoc Boemico Aenex syluij bello DlugofKis^Miechouienfis, Vapouius, noftri memoriæ prodiz

«■’’o»'- dere ♦ Æneas Syluius,quipoftea Riit Pontifex max» affiimptoPijfez, cundi nomine, aliquanto aliter hæc refert» Scribit is, à Mefcone Cracoz • uiam Boleslao tertio duci Boemorum per fraudem ereptam: ipfiim dez inde per inducias,poft bellum utrinque g?ïlum,ô^ agros uaftatos, faz «kas, eodem ad colloquium euocatum, non feruata fide captum, luz, • minibus orbatum : comitatum eius, exceptis Rauitis, quos ille Vrfoz • uicenfes , aburlafortafsis,uocat,trucidatum:Boejniam uaftatam,8i^ iiTditiohem Polorforum redadlamtexcepta arce Viftegradenfi, quam laromirus non filius ‘fed frater ,ut ipfe uult, ducis, è manibus Rauitaz rum,nc^arecumuolentium,popbliconcurfii liberatus,retinuerit» Vz delricum poftea tertium fi'atrem,re cognita,ab Henrico Imperatore diz mifEim, Boemiam omnern deiedlis Polonorum præfidrjs recuperafïê, laromiro fratri oculoseruiffejfiliuÄi Prædislaum,quemillc depraz uatè

uatè Bizctislaumuocat, (nifi fortetypograpliihic errorcft,qu3d fe^ cûdamliteramiprorpofuit) ex Bozena rufticaùxorc fufccpiiTe,euinq5 adultum lutham Otconis Ruffi imperatoris filiani rapuifle: earn bellum inter patrem amp;nbsp;focerum atcp uirum,propter fe exufcitatum, interuentu fuo fuftulilïc.Tametfi VenceslausHagecus earn Ottonis,nonimpera-' toriSjUerdm Comitis Bauari filiain fuiffc uult. Hæc ferme, tamctfi non . rjfdem uerbiSjÆneas Syluius: uir magnus quidê il le, in magnis f ebus uerfatuSjfed uel Polonis obnegatamepifeopam Varmienfcm,ut aiunt, iniqnior. nimio plus iniquusmel àBoemis male edodlus,cum quibus in aula Frp derlei tertq Imperatoris,qui tune Ladislai pueri Boemorum regis, pro^ pinqui fui tutor erat,familiariter uixit. Obferuare is certè aliquanto diligentius conuenientiam rerum atep temporum debuit, fi feriptis fuis fïdem derogatenoluit» Primùm enim confundit Æneas hanc expeditio Polonorumex nem Polonorum in Boemiam cum (uperiori, cuius nos in Miczislao tncminimus:et nullam facit Boleslai Poîoni, claçfsimi principis mentio nem. Noftrieas diftinguunt, diferteep utriufque cauiàsprodunt: nec iillum à Miezislao,fine Mefeone,bellum contra Boleslaum aftînem lufeeptum, fed principatum ei puero ftatimpoft mortem patris uin^ dicatum meinorant : amp;nbsp;quidem eo ipfo anno, quo Miezislaus quoque inortuus eft.Porrd àBolesIao rege fufeeptum quidem elle bellum contra ilium ipRim Boleslaum, fed prouocato iniuria» Et fane, ut^emus Syluio, quamuis contradicente Hageco, longé póft quàm Boleslaus Boemus in principatu patri fuccefsit,Miecislaum noftrum obijifenam-que cupidum eum fuifle, ut aftini principatum per feelus criperet, haud ita pridem ftifcepta,actam {ànâ:è,quàm oftendùnus,culta religionc Chriftianâ,cft''ne credibile, cum ab obfidione VilTcgradenfi rc intefta, dimilfacp è manibus uicloria^fcefturum, SC laromiro renouandi belli, atque enpiendæ fibi tanto ftÿdio,laborc ôô fumpti*pctitæBoemiæ op-portunitatemTelic'turum fuilfeÇ’Non conueniunt cuîh tanta cupiditate, tanta incogitantia ôé ignauia. lam Cracouia in Polonico folo,quod Syl- Cwokw an uius nonuidit,àPôlono condita,8c minimum quadr^^inta milliaribus Gcrmanicis à fînibus Bocmicæ ditionis tune remota, qui* cripi Boemis potuic,quamilli imperio nunquàm obtinuerunt,necfanépotUerunt, nifi pari ter interiacentem partem Poloniæ permagnam, quæ poftea Si-kfiadi(ftaeft,autM.orauiajjictiam finitimam obtinuiflcntC’ AtSilefia * quomodo aut quando Polonis adempta fit, nufquam ille oftendit : nos alibi oftendemus* T une autem earn in Polonorum ditione fuilfe, iam li-quere debet ex eo, quod Smogorouienfem fine Vuratislauiêfem eccle- nbsp;nbsp;' *

fiam, ac diœcefi-m gt;quæ Silefiam ferè omnem comple(ftitur,ab ifto ipfo Miezislao,quem Æneas Mefeon^m uocat,conftnutafn elfe conftau Morauiæ uero permagnam parte à Polonis fubaélam fuilîe, Arnolphô Morduif nht-Romanis imperantefqui funt fexaginta plus minus anni ante Mefeonis têpora)ipfe etia Syluius teftat,et nos luperius memorauimus.Boemi uc

to pofterius in ea pedêpofuerc,uel ipfo Hageco tefte:q hcc no uidit,cû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Syluiu fequeref .Qtian^ illud tarnê animaduertit, no potuifle hgc geri à

Miezift

'Ï5E REBVS POLONORVM

Mi'czislao fine Mefcone,pra'fertim quod ad excæcatiôfte Böleslai' fertig Bocmi atti’net: proinde ipfe Boleslao Miezislai filio id atrribuit. De la^ romiro quoc^,Slt; Vdclrico,amp;Prædislao diflèntitidemà Syluio:proz pterea quód ille tcmporum rationem ita confundit,ut ipfe fe pauïo póft refcllat, Cumenim amp;^ipfc Vdelricum iuuenem etiamtum ab Henrico imperatore,cuius tempora in Mefconis principanim nufquamincidur, dimiflum ac non Polonorum regi, quemadmodum fiiperius nos dixp mus, condonatum efle fentiat; moxPrædislaum V delrici fiIiü,Ottonis imperatoris filiam uxorem fibi rapuifiè, eamcp contumeliam Ottoncm bello pcrfêcutum efie unit» Atenim,non Otto Henrico, ied Henricus Ottoni defun(fto,amp; quidem priufquam nafteretur Prædislaus, in impe rio iuccefsitgt; Fratres quidem BolesÏai huius Boemi fuifle ïaromirum

Vdelricum,ac non filios, utuuItDlugofius noftcr, atc^ ctiam Hagc^ eus, non difficulter Syluio conceflerimus» Nam cum pauciores quâm decern anni, inter fuperius illud Miezislai, óó alterum hoe Boleslai filq eius bellum,fecundum eundem Dlugofitim, intercefierint,non eft uerp fimile,Boleslaum Boemum, iuuenem etiamtum, hoc bello adultos iam

quidem inconuenieter, ut nobis uidetur : de Vlderico autem * fabulofeetiam , ficut plerac^ alia» Quem diuinitiis liberatum è carcere Henriei Cæfaris,amp; in Boemiam delarum,iubulci opera cum paucis ad^ iutoribus, Praga,pulfo ignominiofè Boleslao rege Polono, exercituq^ ' cius concifo,recepiffefcribit» Idem aliquato póftmemorat,Bolcslaum, cum bellum contra Vdelricum SóBoemosinftaurarekgraui morboa coepta expeditione jetraftum efie : reiumptis autem uiribus, mox pro^ fecutum interrniflam expeditionem,Clofcum obfedifièftnde ueró,coor^ ta in cxercitu eius dira pefte, quafi d^imtus admonitum, inglorium ab inaufpicato bello recertifie : uno autem, artno intermifib, Morauis eum bellum intulifie,t(Äamcp Morauiam peruàftafTe: nee poftu'fiè ab V ngagt; ris inde depclli,ac ne à Boemis quidem* cum fj Morauis amicis fuppetP momkî Poîo-j^giuiß'ent^AcMorauici quidem belli etiam Vincentius acDlugofius, fij nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;ait) noftri meij^ionem faciunt, uoluntep illam quoc^ gentem tune trix

• • butariam régi Polono faólam efie:Boemici uero iftius alterius,nemo»Et

fanèleuiulculus in eo, fîcutin plerifcp, uidetur efiè Hagecus » Hæc nos, • non quod difsimulandûnobis efiè inhiftoria domefticualiquod feelus aut crimen exiftimemus,necp contêtionis iTudio,fèd ueritatis uindicaiv dæ gratia ab inftituto digrefsi,dfiputauimus»Dc quibus liberum leèto^ * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ri iudicium reliftum efto» Vincentius quidem nofter, qui poft eum,

• • ante Dlugofiiim, Polonorum res geftas literis manciarüt,brcuiter, fiibz

aJtos efiè ab hoc Böleslao Boemos^ Morauos, ac tributarios faèlos, prodidere»Vtrumlt;^ autem bellum,Boemicum fcilicet ac Morauicum, intra qtyntum annum poft fufeeptum regnum ab eo confedum eft»Dex loos.rfun. inde anno Chrifti 1008, quemadmodu DlugoiTo placet, Rufsicum beh

• • excepit, maiore apparatu,ac prolixius, fed non minus prolpegt;

ro euentugeftum»Rufsiæprincipatui amplifsimum Volodimirus ui^

uens

a

L 1 B E R t E R T I V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi

liens inter duodecim filios partitüs erat,8d Vifleslaô natu màximo No Ÿolodimiri uogrodumjfaslao Pultufcum(nifi forte Polofcum legendum eft ) Stoz polco Turouiam, nefcio anTuùerâpotius,Iaromiro Roftouiam, Nec multo póft, cum Viffeslaus obi}ffet,translato Nouôgrodum laroslao, Roftouiam Borislo,Glebo Muromum, Stoslao Dereuos, V ufieuolo^ do Vulodimiriam,Mefcislao Torocanum,Stanislao Smolenfcum, Pie fcouiam Sudislao,VolyniamPofuifdo attribueratgt; Verùmn partitio-' RuffàrumbeU ne paterna no contenti, poli mortem patris mutuo inter le pnncipatus inuadebantjbellum'cp ciuileconcitabant*Exbis Stopolcus, fiueSucnto inPoloniam. pelcus,quicognita morte patris Kiouiamoccuparat,duobusffatribus Glebo Si Borislo, quos Rufsi in diuorum mïmerum poftea reêulerunt, dolo occifis,ab laroslao tertio fratre,cæforuin netem ulcifcentè,ftipcrax tus,amp; Kiôuienfi principatueieôluSjin Poîoniam ad Boleslaum regem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

confugiuEiusrogatuftlfcepitimpigrè Boleslaus expeditionemaduerz ^okslai regis fus RuftbSjCÜm ut exulcm fupplicê reduceret, tdm ut ea quæ pater fuus IS/liecislaus amiferat, recuperaret, regni fui fines cuni gloria longius proferretdngreffus fines Rufsiæ, obiter obuia quæc^ populatur, incengt; dit,diripit,arcibus oppugnandis abftinet, quæ tarnen perpaucæ munix tæ erant.Nam pagis,uicis, ôd oppidis ferè, nulla arte munitis,Rufsi, itix Septenirionâ-^ dem atcç Poloni,amp; omnes ferè Septentrionales gentes, antiquités Habi tant Jaincp adLucenfem fiue Volynienfem oram rex cum infefto exerci munitif. tu perueneratJbi occurrit ei adBogum fluuiuni,quem Hipanim elfe uo Bohfluuius iunt,Iaroslaus cum expeditis fuorumcopqSjÔd magnis Varaiorum atcç Pecinigorum auxilijs: quarum gentiû memoriaquo^^iamextindaeft» -Prior rex maledido Bludi Palatini Rufsi,laraslao charifsimi iritatus,cô pias fixas celeriter armatas fluïdum trarjcinhoftes fubitaretumultuaiv tes,amp; inftruenda acie impedftos adortus, magna ftragc, quamuis acrix ter repugnantlt;s,profligat:c£fftra opulenta diripit:ïâi|pslaum fugientem perfequitur.quem ubi fiiis diffifixm, in remotiores paludes fcfe recepifi feaccepit, Kiouiana,infignêeatempeftatcurbem,cuiusamplitudinem ^ouiaptriè-^ fplendorem ingentes ruinæ adhuc teftantur,nonIcRigi temporis obx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘‘c«*

fidione amp;nbsp;fame,propter infinitam hominum multitudîiîem,qu^ undicp eó confugerat,ada(ftam,pef deditione accepit:intalt;ftam'(Ç thefauro taux tumprincipis in donatiua militum 8c in fiimptus belli ablato,Stopolccgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

reftituiu Diftributo in hybfrna exercitu,ipfe Kiouiæ cum paruo præfix dio ftabiliendi Stopolco principatus gratia, hyemare ftatuit» Quo cxx ù/osIms bei-plorato,Iaroslaus raptim coaélo exercitu,Boleslaum lècurum Sd inopix lumrenouJ^si nantem opprinierç conatus eft* Sed re per exploratores régi nunciata, non modo ffuftrâtur,fed magna itlt;um occidione fiiperatus,Nouo^o j^ouogroda dum,quæurbs in ditiône eius, patris inftituto* e?at, profixgit.Aliud aux dtm in tem hoc eft NouogroduminditioneSeuerienfî,abillo,quod}nagnuiTi uocatur: quod quidem ad occidentem folem Sc Liuoniam uergens,lon-' gifsime abeft à Kiouia. Nouogrodenfes, ut érant potentes amp;nbsp;opulenti, ducem fixuînulterioremfugam|»abie(ftalpc omni,meditâtem,recreant, tonfirriiant,ftipendio militibus'cç ad inftaurâdum bellum iuuant*Dum

h hæc

F» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b B ■ R E B V J POLONORVM

hæc fîunt,Kjoinenfès per ta? fi impendiorum, tam'e^ diuturnæ mofæ rè^ gis apud iè, milites Polonos nihil taie metuentes per omne occafionem clàm cxciperc ac trucidare, fine tub ente, fine conniuente Stopolco^Hac iniuria commotus Boleslaus 5 cum nihil amice monendo proficeret, in KtoNMJires nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kjouiam, militibus indignantibus*Arcem receptam de po

teftate ducis,amp; alia quædam loca opportuna prxfidrjs munit.ipfe cum reliquo exercitu,primoribus Rufsis compluribus, atep duabus filiabus CotomwBo- Volodimiriducisinloco obfidum dedudis, quarum unam Prædisla^ ^^**\T*” uam,ut habet annales ipforuni, per uim ftuprauerat, primo uere uicflor J * in Polo niamreuertitur, cum tres columnas ferreas permagnas fixiflet in Borifthene leu Nepro,qua Zula fluuius influit,ad memoriam uidlo^ îfM^itertiùn riæ fempitemam ♦ Difcedentem laroslaus cum ualido exercitu, apud profiiiwtur. fsQouogrodum comparato,adBogum confequitur:fed tarnen uilt;fi:ogt; rem, quamuis incompofite reuertentem, ac dilabentem iam exercituin adoriri non aulus,ben? gerendæ rei occafionem,clam lubfequens,capta, bat ♦ Cuius aduentu ab exploratoribus cognito,rcx,reuocatis celeriter, quos potuit,militibus,pauca apud eos concionatus cft,quibus eos fid it cia luperiorum ui^floriarum ad deledas reliquias bis uiefti hoftis inflamgt; maret:fimul periculi imminentisô^ignominiæ admoneret, fipugnam detre(3?arent,autadeó trepidarent, edm præteritas uictorias fibi erigt; pi,tum patriam c^dibus amp;nbsp;incendijs fcedari,uxores,liberos amp;nbsp;parentes; fuos charifsimos in feruitutem Sc in contumeliam abripi paterêtur. His didis incenfos,amp; ad mortem, fi quid durius accidat, pro patria, pro 1gt; berute,5c pro gloria nuper parta,paratos, in hoftem ducit. Ilie Polono rum paucitate contempta,acriter initio manus conlerit,Sed urgentibus noftris, rege'ep Sc imperatoris 06 militisrf)fficium faciete,pelluntur Rufgt; fi.Magna in prælio,maior multo in fuga cacdes editur, ita ut Bogus lan^ guine cæforum rut uifïc dicatunViui multi in poteftatciîi uenere,capta impedimenta, relata complura figna mditariazdux hoftium abiedis du^ R.nßle4 calibus infignibus,mutatis'cp equis euafit^Ruflbrum annales nullam ne^ nS. quefecundijUecpRterti} huius prælp mentionem faciunt, Sed poft difeef lumrégis,larosfaumcontraStopolcumarma relùmpfifte mémorant; eum ueró Pecinigorum auxilium implorafie : commiflbcp prælio pro^ • pc eum locum ubi Boriflus intérfedus erat,totum diem dubio Marte dimicatum eflè; ad extremum, Stopolcum*ïduum in Poloniam profugt; giftè,amp;^ in folitudine quadam inter Poloniam amp;: Boemiamhiatutcrgt; ’’æ hauftum perrjftè* Veriim hæc etiam poft tertiarn uidoriam, pOx Mittlitbiff Deo fteaquam Boleslaus rex Rufsia excefsit, accidere j^otuerunu ïllc qup diMU dtm uidor in fegnum ftium reuedns,uotaDeo perfoluic : templa com^ plura,fed Gnelnæ in jtriihis,hoftium Ipolijs ditauit,ornauit'q^:procercs Sc milites eos, quorum uirtus maxime præclaro aliquó fado perlpedte cfcrofin. crat,pro meritis collaudatos,honoribus etpr£mrjsaffècit»Chrobri,hoc eft,acris appellationem,propter excellentem uirtutem amp;nbsp;animi magni^ chroberfum tudinem aRulsis tributam,accepit: index:]^ nouam arcem uno à Vi slicia rfrxconàtrf. milliario conditam, Ghroberlum huhcupauit: ulus Chabrum Boles'

K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lauiïi

LIBER T E R T 1 V S, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f9

laumproChrobrodiciobtinuit^MoilafteriumSecccbouiêfefupraVî^ ftulam in tradu Sendomirienfi BenediÄinis fodalibus conftruxit, con^ ferente patrimonij fui parte Sccecbo Palatino Cracouienfi, ÔC magiftro militiæ Polonæ ex gcnteT opororum, d quo monafleriû id ilomert acce piu Conftruxeratetiamidemrex Ijfdem monachis paulo artte Rufsicû bellum,aliud monafterium in monte Lyiezo, fiue Caluo,orante amp;nbsp;hor^ ' tante Emeri co Stephani regis Vngariç filio,uiro fanAo Sc caftô,qüi lu^ Emm«« pn-bens cum Boleslao propinqüo uitâ degcbat in Polonia, Attp is portiogt; nbsp;nbsp;Stephani

nem crucis CHRiSTi,quâ Conftantinopolitanus imperator patri eius Stephano magnimuneris locomiferat, quacpipfcproamukto utebagt; cm« chrifli tur,in eo loco repoiuit^übi in hanc ufq? diem làlutaria hominibus cdum portio in mon turmiracula. Hoc tempore,atc^ adeó ante Rufsicumbellum, queinadz modum Dlugoflb placct,fexuirireligionc amp;fandimoniauitginfignes, sexeremitlt;e dura amp;nbsp;incultamuitam degebat in folitudine maioris Poloniæ, ubi nuc martyret. eft Cazimiria oppidu, ex his quincp à confcelerafls quibufda, crudcliter Cazimiria cxcarnificati,pridie Idus Nouemb,interfeó:i funt:fextus,qui tunc abfuC rat,aliquâto póft fua morte uitâ finiuit,Cudiuo Adalberto cos ëx Italia in Polonia uenifle,Hagecus exiftimat: Diugoflus uero, duos ex his Bo^ Icslao regi poftulati, à Romualdo Camaldulêfî abbate fanfto mifibs eft i^omualdusab fc,his deinde reliquos quatuor noftrates in focietate uitæ ftefe ad^mxift {c, fcribit, Caufa autem fceleris hiit, auru,quodlatrones à Boleslao rege ipfis donatum efle cogiïóuerant,fed repudiatum remiflum'cp ab ipfis ne^ fciebant, Ferunt, tuguha eoru ab ijfdem latronibus incenfa non arfi'lTe: ipfos cum exitum lylue non inuenirent, régis iuftu compf ehcnfos,amp;r ad m artyrum tuntulum alligatos, ut acerbifsuüû famfc ftupplicium expen^ dcrcnt^diuisntüs cadentibus uh/c üinctilis folutos eftezcum poenitentiâ t^ir^tcuïnm. patrati fceieris dult;fti, ad Dci ?! cm tn tiarn, èC eorum quos dudum necagt; raaijpatrOciniiim confugiflc*iL PcrhæCcadem terff^raTurcæScythi Turcarumin--ca gens,ftiba(ftaCappadoc!a,b , ’-^•nia Armenia,imperium in Afiâ, Sy riam'cp protuierunt.,8lt;^ ïerofolymaniurbem anrio Chrifti loii cgperunt, capta. Deinde ucró ex paruis pudendiscp initi‘)s,ad tantam,quanta nunc cerni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

mus,magnitudirtem imperium faum RiccelTu temportfmperduxcrunt, Chriftianis impcratoribus principibJntcr fe belligerantibus,et ad re nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

ftinguendu comunc quafi incendium non concurrêtibus, Confe(fto,ut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

iam diximuSjRufcico beno,^Èoleslaus rex,ne fui diuturno ocio torpeftc rent,amp;C ut ca quæ Poloniæ maioru fuorûnegligcntia adempta erat,recu

peraret, eo ipfo anno cuius modo mCntione fecimus,SaXonibus bellum • intulit,Saxones en^Henrico primo Saxonc rege,et filio eius Oftonepri Saxonicitn^jet moeius nominisImperatoreRom^regiiantibusin Germania,plera«p omne earn Poloniæ oram,quâ Lefeum tertiu fnter uiginti filios partitu efrc{upranarrauimus,partim armis,partim proditioe Tugumiri ducis, ditioni fu^ fubiecer.ât, quemadmodu iuperius expoluimus. In Kos ergo duxit Boleslaus,5ó lub fîgnis progredit,fperâs hoftes ad dimicationem pr^lf) uenturos eire,Qiiç poftep (jnm opinio fefellit(nam hoftes in auias lyluas adimpeditas paludesfefe abdiderât)longè latecp cxcurrit, rapidi ^^4 ppiffats-

h - a torrentis

DE REBVS POLONORVM

torrentis in modû obuia è(uçc^ fterneiis et cuertcns,ita ut Meideburgu, KifM. ßue Magdeburgu,Mifna,Hiltenfeiniû, Mechelburgû,mfîgnia oppida^ MeeM^ur”^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illa’quafî inundatione amp;nbsp;incendio Polonorû confumerent.Qua:

Henricus Ba^ Henricus Bauarus imperator,dc quo fuperius mendonê fecimus,aliquâ t»rusimigt;eru' to póft à Gallias amp;nbsp;Italias bcllis^quibus tuncimpeditus abfuerat,reuer fuSjinftaurauiuPorrô qui Polonici feu Slauid erant ’nominis,, certatim Slattontm de* Boleslao,partiin propter cognationê lingue SC fânguinis, partim clemé ditio, tia. 8^ liberalitate eius inuitati,partim etiâ metu adaéti,fcfe dedebâtJta is bofticouexato,uaftato(^,cum nuf^in adem prodirent hoftes,ÔC{ua quot^ auertendorum noftrorum eaulà ipß exurerent,omncm illam ora latifsimam,quæ olim à Slauis 8c Polonis poITefla ftierat, ulc]^ ad Albim cherlûnefus Salam fluuios,amp; Cheribndum Cimbricam,qu£ mine Dania fiue Da C«»»amp;nfffD4- nbsp;nbsp;cft,magna celeritate in iuam poteftatem redegit.Principibus Slauis,

qui adhuc ftipererant,Saxonû dominatu liberatis,nullum tributü impo fuit, Ac cetera quidem^os ßii iuris effe pafftis eft: fed fàcramêto tantum in ftia fuccefforum fuoru rcoum Poloniæ uerba adegit nbsp;nbsp;obftrinxit,

yini£ religio ÔCadfuftipienda religionem Chriftianam, quâpropagarc quoquouer^' nè chrifiiMù ßjs in primis ftudebat, adduxit: tametfi Henrici Bauari imperatoris arz

Chriftianos fados eflè, apud Bonfinium,Vngaricarû reru feri' Volonicr Boe ptoregi,amp;Salios quofdamhiftoricos reperio:uultcp îdeBonfinius,Boez niunte Henri mos quoc^amp;sPolonosuniUerft abeodêimperatore armis adprofefsP remchri^ùmi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrifti addudos dfc, Veriim facile id ratio temporum réfutât,eu

fuere. utramcpgentcm longé ante hune imperatorem,religionem Chriftiana lufcepiiîe coftet,Ille enim anno Chrifti milldîmo ac tertio imperare cocz Boleshti coîu* pit,Pofuitautem Boleslaus rexitidé in ripa Salaires columnas ferreas, mn^M Stüa, uidoriæftiæ monimentum,amp;regni Po{oniæ limites.Venceslaus Hagc Frfffrf ^uadant cus,nefdo quo authore,fcripfit, Boleîlaû J^redabundû crebras excurfio de Boleslao ncs in MarchiâBr^ffdenburgenfern amp;nbsp;Sa»oniâ fediTexug^? legatis Hen* Chroèro, imperatoris abinftituto eûreuocaqtibus fuperbius refpondiflêt,im peratorem cû magnis copi]s ingrefltim in Poloniam,haud longe à Cra*

• • couia abfuifle.Ibk^ duobus prælrjs uidorem Boleslaum, dum pertina* dus fugientes Gdmanos pcrfequitur,captû,Henricolt;:^ traditum,ingeii

• • ti pecunia left redemifle, Verû uiderit ille, ne imprudês his Henrico

• • Boleslao accommodarit,quf de alrjs memoriæ prodita hint à noftris:ôd

quidê affingens nonnihifne dicâ multa,de fco,qug nos fuo loco attinge mus. Aliorû quidê quotquot de Henrico hoc literis aliquid mandarût, • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nemo quicep eiufmodi de eo feriptû reliquit,quod ego fdâ,preter Lam^

ympert.in pertum Saffnaburgcnfem:qui tarnen Hcnricû bis duicifle modo excrcp

Germ, côtra Polonos naemorat,nimirû |nno Chrifti 1015^êêiterû anno X017, ,... nbsp;nbsp;nifî forte hue detorquendû effe duxit id Hagecus, quod apud H.Mutiu

Germ, uelahum quempiam Ucrmanum. icriptoremlegera.t: rienncum hune exercitiZduxilTem Boemosamp; Slauos,amp;S cumhis læpius congrefliim, fèmperuidoremdifeefsiflè,admodûexiguamftioru iadurampaflum.

• • Eos uerd prælio prêter alia maiore po^remô uidos pacem petiuifle,ÔC

iugumadmifîflê.Subiugatisautem Bocniis,ôCeoru principe Boleslao, quem

tfi

ôücm ilk BodEisiaû dcprauatè uocat,apud illos iura Sôkgcs l'n rcb» prox fanis ac facris ordinafle^Hæc ipfis ferè Mutrj uerbis rclata,uideht gquus Icélor, an adBoleslaum noß:ruöcPolonospertineant : nos ad cufricu-lû noftrum réuertamur. Non multo tempore poft hoc bellum quieti dato,aliam rurlus cxpeditionem Boleslaus rex in Pruflbs fufcepit,i'ndp gnaih diui Adalbérti,necem ulturus,8lt; illam quoc^gentem (uo adiedu rus imperio«Fucrit aût opersc precium hic pauld aldus élus gends origi Prugirum ori ne ac mores repetere* Inter multas Sarmadæ Europeæ gentes Borufci à Ptolemæo in geographia ad Septentrionê ualde remoti ponuntur in ea nbsp;nbsp;,.

ora,quam nunc Liuones Sc Mofchi,ut opirtor,obtinet, ultra Chernifeû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

amnemjRhyphseis uicini.Eos ego aliquo tempore ad meridiem amp;nbsp;occi dentem prôgrcflbs, magnam Sarmadæ partem, qüæ ab oriente Rufsis Sc Mofehis eoniungitur, à meridie nemoribus ÔC Hercinio faltu daudk tur:amp; omnem ilium trad:um qui fecundû Venedici, fîuè Balthei ßc Co^ d ani linus litus* ufe ad V iftulam èc Oflam fluuios pertinet,tenuiflê: SC Boruflos fiue PruiToSjdeflexo paulum nomine,diftos eftc,cümErafmo trafm. Stella crediderim.Qiiibus finibus nuncLiuones, Lituani,Samagitæ, ÔC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'i'itui-

Prufsi uetus nomen retinêtes, continentur,gentes imperds quidê rei quot;amt'iuS’-pub.ratione nune diftindæ,fed eadem penè inter fe linguaUulgd adhuc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;UngM

utentes,Slauicæprorfüs difsimili,fed quænon paucashabeatadmixtas utuntur, ladnasuocesjcorruptasférèjamp;fmagis ItalieauelHifpanica not^figna^-tas œ Latina.Quancp Theutones Germani in earn orâ que maritima eft,^ Prufsia acLiuonia nunc uoGat,deuidam,colonias pofteriori tem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

pore deduxerunt:quodfuo loco atdngemus^Hincufitadoriâ eftapud nbsp;nbsp;ƒ

cas gentes lingua Germanica,^ uetus ilia 8(C uerna«ula,præfertim in urgt; bibus oppidis:quemadmodu Sgt;C apudLituanos ufuuenit, ut propter uicinitatem comerciaeç RuHf rûnf,8d colonias edam dedudas, multum utantfermon^Rufsico.Naquod Dlugoflùs àPrifGaBithynieregeori Prußi vntléji ginê illius gentis deducit,fabulo[um cft omnino,nec refutatioe indiget. ÔLuidâBorufIos,quafî Rufsis finitimos,àGermanis lingua uernacula diftos efle exiftimantzueré ne an falfo,non difputo^Qi^ando aût quo-nam modo Latina lingua eu uernacula Pruflbru, Lituftnoru,Liuonu^5 Latina ueriti fefe mifcuerit,diGere nonhabemus.Erafinus quidem Stella Prufsia Ro- ^‘pud Pitigat, manis armis tentatam magis,quàm uidam e{ie,memorat,Pliniumlt;:p au-thorem citât: quo fit,ut cunfimperio Latina lingua ed peruenire no po-tuerit.Dlugofius uero fcribit,ciuili bello,quod inter Cæfarem Sc Pom-peiumgeftum eft,manumquandamRomanorum defertaltalia,mi]s orisconledifle,urbem^:pcodidiire,amp;RomouedeRomænominedixift fe, eam'c^ diu mêtîôpolim gentis ftnife* Quod fi uera eft Dlugofsi fep-tentia, fufpicari quis polTet ( fi quis tarnen locus df fulpicioni iilHifto-ria) earn Romanorum manum,duce Libone aliquo,ad ea litora V cnedi ci finus, quæ ad exorientem folem fpeeftant, Rufsis finitimaftint, uel ui tempeftatum appulfam eife : uel certo curlu Cæfarum tyrannorum fæuidam fugientemjfecefsilfc, S^iuonum fiue Liuoniorum appellati- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

onem à Libone accepiftcf Deinde propagads finibus alios, Lituanos,

h Î magis

DE R E B V S POLONORVM

magis iam corrupt© uocabulo didtos efie, alios uctus Prüflorum nome nowi- ;rctinuiflc,Qi.ianc^ autem Pomeraniæ quoep magna pars,8c Culmenfîs, ranin cr cîu- nbsp;nbsp;Michalouicnlîs ora, poftea^ codem cumPrufsiâ itire uti coépetunt,

nenps gu^dog; ÔC ill ditionem Theutonû Crucigcrorum,uti póft dicetur»concelTeruf, dccipttur. Prufsiæ nomine cenferi coeperunt,ât^ ita nos quoep nortnün^ pofteri Prußi£fincs. US utemur eo nomine: reuera tarnen jacpropriè Prufsiacaeft,quæeft ^erudncid' Viftülam,Deruanciam,Oflâm ÔC Nemenum fluuios,ôô fînum ma ‘ risfijprâmemoratum:amp;^àLituanisatcpMafouiis,denfisacpaluftn'bus ijemenu! fiue fyluis dirimitur.Nemenum autem eum eiTe uolunt,qui à ueteribus geox chroitus,liue graphis Chronus appclIaturjGermani Mcmelam uôcant:qiii irt finibus chronif fin. ufsiæ,quæ Podlaffcnfis dicatur,ortus,Lituaniamcp Samagitiâ emc fus, in fintihi enedicum qua is extrema Prufsiam amp;nbsp;Liuoniam alluit. Mores i^ruffo^ ^efe exonerat.Fuit ante antiquitus gens Prufloru fera bibax,Iac equu r“i»- numin delicijs Habens,ante mellis cuaqua deipumatione cognita.

3dbilt;-a TrulTo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuicp libuiflet«duccre ius fasep crat,eascp pro ancillis habcrc:hy

ri(tn O' utud' pocaüftorû Hue balncorum ufu pene quotidiano lafsitudine, laborc uel

RorwOT. intcmpcrantia Sc ebrietate contra(fl:am,depellere, indetp excalfafta cor^ pora frigidæ aque immergere aut abluere,ctiamnu hyberno quoqj tein Pru^ortanexe porefolct. Corporadefundtorum cuprefiofiTsima urq^ chariisima

. guùs, ueftiu^cquorumamp;f armorûlupelleÂili cremabant : manibus interfcdlf cede Humana parentabant.Solê,lunâ,beftias,ferpentes,aues,aquâ,ignc, Bij. nefcio quid non pro Dijs colebant» Criue aut uocabant facrorû anti-» Criueanttjies His ergo'Boleslaus PCX bellu intulit, per Culmenfcm tradtu,qui Polonice dicionis erat,Hoftiles terras ingrcHus, agros uaftät:Ra2;inum, élus Polonies R.omoueamp;Balgâart:es,nullonegociocapitamp;:inccndit:uicos Äfpägos ditionif. dihpinOppida enim pauca,eaip fere natura locorum, non arte mahu(^ ^ibusc^w-e niunita,tuc Prufsi Habebât: fed in iylflas aicp paludes ad primu aduentu olim, h o ft il i s exercitus nbsp;nbsp;nbsp;occuluerant. Ex quibus cu regionem fuam iiaftari

priißi tribute- longe latecp proljaicerentjlupplices pace à rege petuntjamp;S impétrant: tri rij Poloaorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pendunt,amp; penluros fc deinceps quotannis promitrunt. Dimic

tit ibi rex,qui baijaarâ gentem rationê SC. ritus Chriftianc religionis do^« Columns Bo' cerctJprciiiéiorrecedenStin.OfiâÛumine ferream columnaponit,mib lesidiUfto/jdi lepafsibus aRogofno oppido* VndeuicinauillaSlupi,hoceft,colunæ Rogofnunt nomê accepit.Bienniuab eo bello quieuit Boleslaus,quo tempore mub oppidum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J i-eiigionis maieftatem, 80 ad remgjub.belli domfep adminiftra

nrosldusRuf- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pertinere uidebantur,fapienter conftituit.Interim optatam pacem

J^orum dux. laroslaus duxRufloru turbauiuls enim,dumBoleslaus alijsbellis, quæ Kiouienßs commemorauimus,diflinetur,Kiouienfèm prïncipatum,Stopol ïdroshtooccu' fratre uno,quen3admodû fuprà indicauimus,fiueÖuöbus,fecunduni patuf. Dlugoflûmjfecundis prelqs uifto,cc du adBoleslaum refugitin itinerc mortuo,dcnuô inuaferat: Nouogrodenfem etiâ a. Prçdislao, liàslai fra^ tris fîliofîbi ademptureceperat: RededaCoiàroru duce fîngulari certa^ mineuiclû interfccerat, gentêtp illâ tributariâ fibi fecerat.’ôô quamuis as • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Miecislao fratre fuperatus,amp; Kiôuicfi|)rincipatu exutus eflet,tn fratris

eiufdê behignitate ÔC miiertcordia reftitutus erat, quêadmodû à noftrig

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;memori

L i BER T £ R t î V S.

àicmoriæ pf oditum eft.Nam Ruflorum annales hoc loco Kiotue captg ècreftitutæ nullam faciunt mcntionem, Illud modo memorannpoft a-^ troxprælium inter fratres commiflum Mefcislaumpartitum efle cum ïaroslaoprincipatumRufsiæ’itauteiquicquid cis Neprumeft concc' deretjipfe Seuerienfi ditiorie ultra Nepru contentus» His igitur conflit Rußicum tutis rebus, cum fratre laroslaus bellum aduerfus Boleslaum regem ma gno apparatu renouabâcRex no rumoribus modo,fed crebris atq; ccr^ tis præfeâiorum fuorum,amp;S præfidrj,quod in Rufsia reliquerat,nuncils cxcitus,contrahoftem cum exercituproficifcitur, Ducebat amp;nbsp;laroslaus ingentes copias, in Poloniam inuaRirus. Veniunt in conipedlum apud Bogumamnemcxercitus* Dccreuerateo die Boleslaus prælio non dp micare, ôb reuerentiam diei Dominici,fimul ut hoftium copias amp;nbsp;conlî liaprius cognofceret.Sed magnamin bellis uim fortunahabet,paruisc^ interdummomentispermagna fit rerumat^ confîliorum mutatio : ut „ tune accidiuNampugna inter paucos primulixSs amp;nbsp;aûrigas,dum ada--quant equos,apud flumen, quod cadra dirimebat, orta, mox pluribus utrinc^ côcurrentibus incalüiceminus res fagittis Sc iaculis,amp; cominus etiam ab audacioribus nonnullis in flumine gerebatur : cûPolonicus e^ xercitus omnis celeriter armatus fluuiû tranat* Comittitur acre præliu: cedere loco hoftes,noftri magis inftare:ibi dux hoftiu à fuis imp^fuSifti ga faluti fuæ colùluiuTunc efiùfo curfu omnes pafsim ex acic diffugiut, Boleslai ulélâ Magna ftrage cum in prglio tu in fuga concifis atcp debilitatis hoftibus, ria de Rußit, rexpacemdéditfupplicibuSjtributum modicûimpofuit:captiuos om/ iies,quos uel hoc,uel ftiperiori bello ceperat, uel obfîdu loco habuerat, liberaliter dimifit. Hoc bellum anno poft Chriftu natum loiS» confeclu ,^»8 ann.

eft, ut uultDlugoffus* Non affentior autem qs,qui fiue alterû hoc bellû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i,ff

Rufsicum,fiue phus etiam,àSole^ao propter negatum fororis laroslai U Ruf ici, côiugium, qu»poftea in contfubing loco ipfi fuiffe anlt;, fufceptû effe au^ tumant. Nâ ut faciamus, principhem tam temperante,ut non melius poz pulis SC gentibus,^ fuis cupiditatibus dominaretur, prouedaiam æta^ te,totrcbusgeftis clarifsimis,tantumlibidiniindulfi'fte,utbellouxore • fibi quærendâ exiftimaret:quid caufæ erat, cur câ aliun’de peteret, nega» tamcp bello perfequeret, qua domi ipfe obfidis loco, ut diximus fuperiz nbsp;nbsp;nbsp;•

us,babebatC' aut parta bello oir uiduus pro concubina,ac non pro iufta • üxore haberet,cuius amorelfentum cxarfîflet, amp;nbsp;in qua iplà nulla hærcz bat culpa,quôd àfratre tradita non effet;' Sedmitto difputationem: paz ce per circuitum parta, audlo'cp ôô propagato in omnes partes cum lauz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

de at(^ gloria imperio,Boleslaus rexreliquum uitç tempus quieti et coz Boto/ ftituendg domireipub* dabat, duo^iecim utens confiliarijs, quos è tota inp^tce. Polonia probatifsimos,Ôd annis iudiciocp grauesMelegeratzquos etiam quoties animum remittere uolebat, unà cum uxoribus ipforum menfæ ftiæ amp;nbsp;conuiuio adhibebatdudicia exercebat: tenuiorés,dum litis finem expeftantjfumptu menfàqp fua fubleuabat.Fertur aût quadraginta men fàs, exceptis minoribus alfjs, qijbtidic apud eumfolitas efïe inftrui, ad quas accûbcreuoictibtis iicüerit. îhitinêrefîquêrufticumhominé,aut comiMre^if^ alio*

64- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEREBVSPÓLONORVM

Çomitat re^is. aliöquipannófufn conlpexiflèt, accerfebat ad fè ultró : nuffi quid â fë üellet, percóntabatunQuód fi is de potentioris iniuria querebatur,cuo catum ilium qui accufàbatur,cauià cognita,plâcidè óbiurgabanac in po ftcrum ne quid eiufmodi comitteretinterminatus, fatis facere iniuriam paiFo iubebat ii quis autem è paupèribus cauiàm ipfè iùam agere nefcic Polonoru ius ßat caufîdicum attribuebat^mercede de luo data. Quanquam fîmplP cifsimum tune ius erat apud Polonos, non fummO iure difceptabanz tur^ fed ex aequo nbsp;bono,autarmis nonnunquamôd fîngulari certa^

mine dirimebantur priuatorum controuerfîæ» Pluris erat fortis uir, quàm difertus caufidicus:metiri, fallcre calumniari, alienum appetere, iniquam litem alere,turpe ÔC infame ducebatur. Hine maius,ac folum fc rCjCxiftebat in hommibus illis laudis bellicæ rei ftudium.Hoc rex cOa . mi täte, dementia amp;nbsp;liberalitate fua al ebat, hoc moderata iêueritate üiiv ^i^^^at: luditha regina,fo£:minalediisima,quæiubaltefius belli RuG fi'ci tei^^-jus extinda efl^ mariti iram amp;nbsp;feueritatem leniente, Sc fontium lîipplic'a deprecante.Cuius clementie illudin primis exemplum prædp catur,qùôdnobilesquofdam adoleicentes ob latrocinium damnatos àrege,occultè feruari infciente rege iufsit:aliquanto póft captato tem^ pore,amp; irtieda eorum quafî necatorum mentione, ubi regem ad |miferiz cordiam flexum uidit,fupplex cum nonnullis proceribus adolefcentum Rc/igioBo/eî illorum mortem deprecata eft. Nulla autem in re Boleslaus erat feuerF , nbsp;nbsp;nbsp;or,quâm in contemptu reliaionis, templorum profanatione, æ facer^

hones habitus, ôotum iniurps atc^ contumelqs uindicandis:ad quæ lacinora, cum plez ri(^ eqüeftris ordinis homines partim priftinæimpietatis confuetudiA ne,partim licentia mîlitari incitati ferrentur, 8c decimarum quocp onus detredarent iàcerdotescç puliârent, in authores quidem pocna capitis animaduertit: cæteros partim uerbe?ibu?„ partim uerbis atq^ minis ca^ ftigauit:epiicopo^15ófacerdotes iplemagnopere colebit, amp;nbsp;ab omnF üilitand' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uolebat.nec fedebat ftante auüieniente Epiftopo, nifi' ille af-

fediflet. Ab hoc etiam rege, ipfo ftatim initio regni ,defcripta eft equiti* , nbsp;nbsp;• bus Polonis militandi ratio per regiones arque tradus, quos’noftri

uulgo Palatinatüs ac diftridus uocant: ita ut ex præfcripto certum nu/ ® merum armatorum, quilibet Palatinus ê ditione fixa, ad expeditionem • à rege indidam educeret. Oppidanis quoq^ pedites amp;nbsp;currus onuftî cômeatu, adnumerumimperatiftmt. Se^’hæcabuiuarbitrariapoftea fada finit,magno reipubt detrimento: de quo nos alibi uberius fcripfîgt; €^[uspublici, mus. Equorumquoquediipofîtio amp;nbsp;fiibuedio oppidis iniunda,per fiu^ubuedio' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;celerrimè régi, fî quid cognitu dignum aut ngcçflàriû ufquam in

’ regno extItiiret,nu«nciaretur,Ô!S rex ^icifsim quas uelfet iuberet,huius rc^ Ar««w munU gf seft inftitutû. Quod quidem abufix noftri temporis, ualde onerofiim eft oppidanis.Muiiiuit is ètiam arces plerafi^ in finibus regni,quo rece^ frajiâuræ cr ptus eftet equi tibus iuxtà atque agricolis ad fixbitos uicinarum gentium reditus earunt. motus,ôô unde furti latrocinia domeftica,excuriîones prædationeslt; * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;que finitimorum reprimerentüi*, domi inter ciues pax 60 tranquillitas

pr^ftarctunijstp arcibus præfcdos cum modicis mîlitû prefîdijs impo/ fuft,

LIBER T E R T I V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«J

fuitjamp; certospagos adlcripfitiqm Ô!^ cxcubias noélurnas per uiccsferx üarent,amp; materiam ad reficiendâs, cüm opus effet, eas arces comporta^ rent,amp; certam filiginis atcç aùenæ meilfuramin cellam arcis èc aliment tum præfîdrj hoftiatim quotaniiis præbcrent. ïndeep id uedigal StroC strofza, za,hoc eft,cuftodia,eo quod cuftodibus expenium ferretur,diâ:um efl, Cæterum hominibus ecclcfîafticis omnium oncrum, laborum pen^ Eccle/iaflià fîonum régi Slt;reipubbpræftandarum,immunitatemfcmpiternoiure concefsiu Ipferex crebrô arces Ôd præfeduras, atque omnepenèrex Regis peragra gnum obibat,ut fuperftitiones ritus«^ prifcæ religionis, fi qui adhuc ufi regno faints quam extarent, penitus extirparet, ac'deihiurijs atc^ controuerfrjs omz nium cognofceret, amp;nbsp;quid quoqueloco opus effet præfens mandaret: dicere folitus, malle fè gallina uefcentem, falutem atque tranquillitatem a Prtedarè âi {uorumtueri,quâmdelicijs indulgentem, pati ut quifquam uexaretur, aut opprimeretun Pecuniam contemnebat, omniacp ad decus religiox niSjfalutem reip. ornamentum templorum,amp; pi^mia bene merentium de repubh conferebat.Cum autem annis pariter atcp laboribus, amp;nbsp;coii'' tentione animi confe(fi:um atcp debilitatum fe elle animaduerteret, indb ftisGnefiiam comiti}s,Miecislaum filium fuccefloremfibifummotoz Suiceffbr 4lt;-tius conuentus confenfu defignauit, eumcp deinceps iudicijs pro fe præ fecit: cætera per fe ipfe adminiftrauit* Nec multo póft in morbum inciz ditrquem ubi menfium aliquot fpacio inualefcere,mortemcp appÂ-opim quare fibi fenfit, facris myfterrjs ritu Chriftianorum procurari minb me neglexit» Primores facri pariter ac militaris ordinis Pofnaniam,ubi decumbebat,ad le conuocauitdiis mandata dat,de cocordia i nter ipfos beneuolentia erga pofteritatem fuam retinendâ» Seorfumfilio cùm de rebus priuatis,tum ut fenatoribus fuis honorem habeat:ab omnibus amari magis,quàm metui ftudeat:^ ietatem erga Deum,uirtutem, iuftix tiam,benignitatenicp in omn^s colat: ocium amp;nbsp;uolwptates tanquam pez ftem fugiat. Aâ extremum,multa coram omnibus d^uturo ftatu amp;nbsp;mo Prlt;ediâ{o fit' tibusreipubh Scpofterorum fuorum fiiccefsibus quafi diuinitüspræz*“’''”'“'”-dixiffefertur,quererumeuêtuspofteaComprobarit» Hisadis didislp, Bakshimorr. lummo omnium dolore atcp mcerore moricur: ôô Poïiianiæ moderata, quemadmodum uiuuspræceperat,pompafepelitur,cumannosuiginz tiquinc^regnaffet, uixiffet odo ôô quinquaginta* Fuit(:^isaunuspoft »o2r,lt;tn«, Chriftum natum millefimu^icefimusquintus* Per quod tempus Conz Conradus^uc' radusSueuus Henrico Imperator! mortuo àprincipib* eledoribus fixe ceffor datus eftgt; Fuit autem Boleslaus ftatura mediocrem no excedente, u^bitudo car^ oris amp;nbsp;corporis totius habitu elegant!,amp; ad modeftiam compofito, caz paris BolesTai. pillo denfo, crÜp® «nigroeptuidu cultucp corporis non negledo,necp ni • * mis tarnen exquifito^Eius morte uiîiuerfa Polon^,optimè merenti rege orbata, annum totum in ludu fuit,ita ut necj? conuiuia ulla, ne^ choree celebrarentur, neque cultoribus ueftibus quifquam nobilium lt;iirorum aut feminarum fefe ueftiret.Scribit Vincentius, frequenter Vngaros ab nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tel-

hoc rege fuperatos, Sdufi^ adDanubiûfubados efle. Mihi nonfitueriz i«*« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

fimile,aliquid ei hoftilitatis cum Vngaris intercefsiffe, régnante tum

j apud

DE REBVS POLONORVM

apult;3 eos Stephano, cum quo magna neceßitudinc coniuncflus erât. Ef : ïam diximuSjEmericum Stephani filium libcntcr in Polonia cum Bolef' lao ui(flitafle:dicemus'q5 pofterius, eiufde Stephani fratres patrucles fu' gain Poloniaialutemfibi quæfi'uifle^Nififorte Stephanoregi propiiv

, quo aduerlus Cupan cognatum,res nouantem in Vngariagt;preftó fuifle exiftimandus eft»

MIEZISLAVS SECVNDVS REX.

Boleslai primi régis funere,Miezislaus filius tri^ ginta quinq^ annos natus,deftinatum iam prius regnu in/ it, frequenti procerum nobilum conuentu, qui ad exc^ ! quias regias conuenerant. His ftipatus Gnefiiam uenit,P '' bi'cp diadema regium ipft Rixæ uxori eius, Hippoly tus archiepilcopus Gnefiienfis cùalijs epifcopisfolenni cercmoniaimpogt;’

ftiit ea die,quæ Chriftianis Pentecofte dicitur. Inde dies aliquot feftis C' j pulis conuiurjs dantnr:lpargunturin uulgus mifsilia : apparantur

Rußieum hel- in egenos atep mendicos pie uifeerationes. Æftate fequêti rex in Ruftos facit expeditione. Nam ij Boleslai régis morte nunciata,Iaroslao Me ftislao ducibus rebellauerant:quas oras rex ille ditionis fuæ fecerat, cas armis infeftabant:Ceruenum,00 alias arceSjôC præfîdiaPolonorum op^ ‘ pugnabant : abaftos'ep ex Polonia agreftes cóplures, ad Porfum amne non pFocul à Kiouia collocarût, ut agros ob afsidua bella cultoribus exi nanitos coleret. Hos primo aduentu Miezislaus reprefsit: amp;nbsp;multos ex Rufsisprimores comprehenfos,in arcesluas cuftodiedos diftribiiit:fed laroslau tarnen ducem ad officiu non reuocauit.Qiiin monarchs? is titu leäinouuhdez In,qui apudRuflos kdinouuladez dicit, pofteaMefcislao fratre dcfuiv monarcha. (fto ufurpauit.Ex Ruftiarcuertens Miezislaus,plerafcp Poloniæ region nes obit, cùm iuris dicendi,tum uifeitdi giatia : Hlium Cazimiru fepten^ hei nemliterasdocere(jnrat,Boemicumbelluinuix ftifcepit,amp;nulla cû latp Ium» de geßit» cuius h£?c fuit caufa.Obtinebat Boemie princi^atum VdelrP cus,cuius in Boleslao fuperius meminnnus Js morte Boleslai confirma/ • tus ,amp; Prædislao fîlio,impigro amp;nbsp;feroci iuuene, fretus, tributum, quod Boleslao quotannis pependerat, Miezislao negauit : nec eo contentuS::: regia præfi'dia per filium (nam ipfe cæcus erat, amp;nbsp;iurifiurandi religione teneri ft limulabat)undicp deturbauit ct interfecit:Morauiam,quy tune K^äuidm Po in Polonorum ditione erat,inuafit: oppid^liquot cum arcibus obftfta loniamifere. nbsp;nbsp;nbsp;oppugnata,nemine opem ferente, in deditione accepit:quorum auto

ritatê ftcuta Morauia cunefta, breui tempore in poteftate Boemi uenit^ Polonis uel eicftis,uel trucidatis. Qua de re no fuit necclft Hageco cita^ * re autores Critiû Callimachû, quoru neuter de terrfpóribus illis quio quamfcriptum rehqujt. His itacpr?bus motus rex Miezislaus, amp;ma/ gnis populi clamoribus amp;nbsp;conuiefis uix tandem impulftis,6ô fibi iam regt; Morduiam po gno'cp tiBicns,èRufsiareuerfus,in Morauiam duxit exercitu:^ oppidü pKkHîf/iMi quidem nullum oppugnatione tentauit, quippe quæBoemorum præ^ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* fidi')stenerentur,etperftetiamoppidaniconftientiadeditionisatcpde^

felt;ftionis,obftinatè ea defenfuri efft uitfercntunftd agris tantum fub-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;urbanis

LIBER TERTIVS.

urbanis ùaftatis, magnacp hominum, pecudum amp;nbsp;iumentorum præda abadlajdomumreuerfuSjdimifitexercitum.Boemorum exemplum fecu de' ti,qui trans Odram erant duces,ôd præfefti regij, in ijs regionibus quas fèâio^ Boleslaus rex de Saxonibus uindicarat,molliciem amp;nbsp;ipfi ignauiam'ep re^ gis contemnunt:imperium detreftantzueórigalia regia, impendens à uP cinis bellum caufîficantes,pro feuftirpant:cum uicinis Theutonibus clâ fcGdcra,amicitias amp;nbsp;affinitates iunguntîpoftremo ubi inulta hæc elTeui dent,ift apertam rebellionem erumpunt: partim nouos ipfi fibi domi natus conftituunt, partim Romano imperio focios Ôô ueftigales fefe fa^ ciuntfidcpuelconfcientiadefecflionis,meturegisPoloni: uelut Ger^ ottovrifing. manici fcriptores prodidere,ui amp;nbsp;armis Conradi lubaéb. Nam quod ip demfcribunt, amp;fequitur Bonfinius,Boleslaumregiumtituium,impe-' h.Mutins, rante adhuc Henrico ufurpantem,tributumcp negantem, à Conrado ’ßofifinius. multis 8^ grauibus prælijs luperatum fubadlum efle, Mefconemcp fî^ lium eins aliquanto póft eadem molientem eiefttfm: amp;nbsp;Iratrem cius Ot^ tonem,ci ui à Meftone pulftis fuerat,reftitutum:M.efconcm uero profiu gum ad Boemos, ab Vdelrico quidem pcnè proditum, Conradi uero clementiam magnanimitatem cxpertum, eius fidei fefe c5mififfc:prin cipatum cumfratre partitum,regia dignitatefe abdicaife,contcntum principis nomine: Poloniam imperator! tributariam manfifie:longé in eo aberralfe à uero uidentur. Nam necp Conradus imperium uiuente Boleslao adeptus eft: neque Boleslaus præter Miezislaum fine Mefoo^ nem alium filiumhabuit:nc^ diadema regiumille ipfe Boleslaus temez rè ufi.irpauit,fed ab Ottone tertio imperatore ultro oblatum accepit, atz que pofteris fuis reliquit:neqgt; Conradus, compluribus alijs externis pa^ riter ac ciuilibus bellis diftêtus, ocium ad perfequendos bcllo Polonos liabuit:neepuerôPolonospr^cip^s cuiquamomnino imperator! Ro^ ^o^oninunqua mano unquam^tributarios fuftfe, ift! uctuftioribusl^ fide dignis teftf monfis aut argumentis docere pq^'unt. Sed cum partem aliquam Poloz no. ni'X German!,ut fuperius mem!nimus,feu per deditionem, feu ui cæpif fentjuniuerfamfe Poloniam fubiugalfeiaftarunt» Hc^unusaliquisab alfis auditum,uel ne auditum quidem fortafsis, poftea litcris mandauit, rurcrwnfcri:^

cæter! fecut! funt.Gallus quidam,qui non ita multo póft hæc tempoz ptor. raBoleslai terti} amp;nbsp;fuperiorumregum Poloniæres geftas tribus libris Qomplexus eft, nullam neep fratre M.efconis,neq? de ulla Conradi hu ius imperatoris expeditione in Poloniam facit mentionem : ac ne Camz Hen«. Comra pertus quide Saffnaburoefis,aut Hermannus Contraftus,quamuis pro pinquioresetiaillis^tcmporiDus,necindiligentescorum quæ ad gloria Germanicenatioifi?pertinebant* FRrmänus quidêLjaiticos, quos co€ f!d conrado dêV'ilÇosà.Cra.ntio uocariuideo, Slauosfcilicet,citra et ultra Panimflu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ue£iiglt;i

uiuhabitantes,nonprgterijt,quos efi Virbinä caftellüin confinio Saxoz niæ intercepüfent, à Conrado deuiftos, amp;nbsp;ueftigalcs fac7os elR memo rr^„fc/. rat*Ab illa aut defedtione ducu prefeftorum regioru,Lubecenfis ref- Ho/pfzlt;e comi pub*abrogatepofteriori teporeginius dominatu, opibus crcuit.Hinc Holfatiæ comiteSjhincMechclburgefeSjfiue Maghopolêfes,Rugh Poz Pomerania

i z Hieran i, ducet.

TIE REBVS POLONORVM

Pomeranicum - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 n -

bdlum. reuenere:præterFomeranos,quiDUs,cumducem Iibi potentemqueiv dam ÔÔ faeliofum inter ipfos creaifent, intulit bellum Miecislaus,habcs

Andredf.Bela fecum in cxercitu Andream,Belam amp;Leuentam,Vngaros, Ladislai cal ^es vngarhn nbsp;nbsp;hhos,Stephani regis fratres patrueles: qui,cum Petrus eiufdem régis

Poloniam pro forohs filius regnum Vngarorum Stephane morienteinuafiifetdn Po-* loniamconfugerant. Cumhisigituramp;magnis fuorumcopqs cumiiv areifus effetMiecislausin Pomeraniam,occurritillicum armatisPomc ranuSjSdinaciem fuoseducit necefsitatemagis,nequafi.ios defedtionis noui dominatus ipfius poenitentia fi.ibirct,quàm aliqua fuaru uirium fiducia. Qtianquamnonnullam etiam bene gerendærei ipem ignauia Miecislairegisipfidabat.ConcurriturinfeftisarmiSjhincira ftimulaiv dl’^’^rece'^d *^^dlhnc ccnfciêtia defcdtionis fpemueniæprgcidente.’adextremumin^ clinataacie,funduntur Pomerani,amp;:iripoteftatem régisueniunt:atp tores defedlionis capital! pcena afticiuntur, cæteræ multitudinipareil gi^s^Po^oidJTt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prælio occubuit. Nonnulli à Bela eum fingulari certaquot;

Poineranidt rniiie uidlum Scintetfedtum eife uolunt. Præclara quidem certe eo præ^ dux. Iio uirtus atep opera Belæ enituit.Itacp generum eum fibi rex filiæ rnatri vuw monio adoptauit: Pomeraniam ipfi fli dotem dedit. cetera ncglexit, ncc unquam ad recuf^Fanda quæ amiferat,an4mum adie.cit. Verum torpor riac defidiæfe dedit, ac uoluptatibu^s quæguftu tadlucp percipiunx tur. Aliarum etiam,prætcr uxorem, mulicrum confuetudine uftis efte di ‘^hur.Vxoh tarnen, mulieri auaræ amp;nbsp;importunæ, ita fuit obnoxius, ufc a- nbsp;nbsp;nbsp;maxime nutu amp;nbsp;arbitrio regnum adminiftraret.Qtiæ quidem dein

me^a. corre ceps,cum rex amentia correptus,iui compos non eiret,dominatum om^

• • nem rcgium ad fe tranftulitiquo maius etiam hominum in fe in regem odium concitauit. Moritur baud itamul^poft exmorbo illo Miczisgt;' Anrt.ioi4. anno Chrifti 1034, amp;nbsp;Pofiianiæ fepelitur : homo tardus hebes, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Icuitate iuueniIi,amp;Siuuenum atcp uxoris confilia plerunq^ feeftatus- qup

• • bus rebus fa(fi;umeft,ut fuisatepextermshoftibuspariteratquefoefis «Hetcontemptui ijicutinfeuerum^fle comprobar^tid,quod Gra'cis eftmProuerbiOjHenoumfihosnoxasefle.Regnauit autem annis fere

  Kiezislaus cdf)tus,cr exc ^us à Boetnii.

I'nffdrjsexceptumaBoemis, gigendo inutilem reddi'tum, amp;nbsp;mox mente captum, non di'u patri mortuo iu^ perflitem fuifi^ uolunt»

LIBERQ.VARTVS.

MARTINI GROMERI, DE ORIGINE ET R EB V S G E S T I S POLONORVM, liber Q,V a R T V s.

INTERREGNVM,

N I C V M reliquit poft fe Miezislaus rcx ftiper-' ftitcm filium, Cazimirum : lub cuius ortum tre^ Tcn-if tremor mor terræ acciderat* Quoditararumamp;2 infolens cft in Polonia,regione mediterranea, ut magni prodigrj loco habeatur, quoties accidit: amp;tunc quoque habitum fit. Is igitur Cazimirus, fiuc iam uiccfimum annum, ut placet DlugolTo, attigerat: fine paruulus puer adhuc erat,ut uult Gallus, non dum regiam dignitatem amp;nbsp;reipubl. curam luftjnere pofte uidebatur* Itac^ ex uniuerfi conuentus, qui Gnefnam ca de re conuocatus erat, fenx têtia,diftertur noui regis coronatio. Interim penes Rixam reginam pue rix4 rrg»«»» ri matrem regia poteftasrelinquitur: qua abufa muller, piaalioquiamp; ndminiflrat. religiofa, quemadmodum uideri uolebat, cæterùm audax amp;nbsp;auara: uarqs ÔC grauibus exaftionibus , uiuo marito inftitutis , rufticanos homines tam reglos, quam nobilitatis,magïs ac magis premebdc : no net, et content uas rationes cogendæpecuniæ exquirebat: Polonos defpicatui habez ptus^entit, bat: Teuthonas fuos in confillum adhibebat, hos ad honores amp;nbsp;magiz ftratus euehebat: hos diultqsamp;S poft'efsionibus augebat,etiamfi nub luminduftriæ uirtutis fpecimenpræ fe ferrent^ Indigne hæc ferre noftri:orare reginam, ut quorum armis atque fanguinc regnum de^ fenderetur, ad tantam amÿlitu^inem, quanta régnante Boleslao fu^ it, perduftum eftet, eorum^uaiorem, quàm cxte^iorum, quam'que fuæ cupiditatfs, rationem ducerct. Multa PolondS principibus fuis ultrd concedere amp;nbsp;indulgere,atj^erioris dominatus infuetos elfe:ex- principesfuQ!. ternis hominibus , in quibus aliquid modo ingenq uirtutis'que fit, maiorem,quàm gens ullahabeat, honorem habere: fed pofthaberi fe omninoinpatria fua,dignis'queindignospræferri nonoportcre.Cæ- ° • terûm ubi uident, orando apud reginam fe nihil proficere, fremebant inter fe uulgo, atop adeo p;^n etiam loquebantur : non ferendum elfe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

uiris tam graue amp;nbsp;contumelioftim externæ mulieris imperium. Con- Turïmnturres temnebant uicifsimpotentioresiuftareginæ, Sóréglas poftefiones atcp involonia. reditus nonnulli inuadebant : atc^ ut inter quofque fimultates clan- * deftina odia antèaU tempus fuerant,tunc in apertam hoftilitatem erum • pebant: comparabantur faftiones*8ó omnia difsidi^s atque feditiom-bus plena erant. Regina uerlta, ne in tanta licentia,amp;^ irritatls in fe Rw«pro/wgiY hominum animls,maius aliquod malum in fe redundaret,confijium fti-gæ cum fillo atque Teuthonibus fuis clam init: regium fifcum, in quo cum preciofæ res multæ, tum duo diademata Regis ôdReginæ erant, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

compilât. regno excedens,in Saxoniam fe contulit : ab imperatore

13 Conradoj

Conrado, oblatis ei magnismuneribus, amp;nbsp;inter ea duabus coronis e SalefildumRi Polonia alportatis, Salefcldum, uti uult Vapouius, feu MagdebuP xlt;e emptum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Brunfilicam oppida cum fiiis territorys uel emit, uel dono aC'

Cazimirusin cepit» Cazimirum uolunt nonnulli non cum matrepullumeffe,ue'

vngmatn- rùm aliquanto póft, cum ij qui maternæ eins fugæ autores fuerant, ma' gnas'que clientelasÓófaftiones comparauerant,abeo fibi mctuerent, fine adco impotcntius agerent: ipftim quoque folum uertiffe, Ôôin V iv gariam ad Stephanum regem propinquum profugiffe. Deinde poft gar. re CU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mortem,qui anno Chrifti 1036 obrjt,óó cum Emerico filio

in numerum diuorum relatus eft, à fiicccftore ÓC fororis eius filio Pc' tro commeatu ÔC comitatu inftru(ftum,ad matrem in Saxoniam mifttim

effe: nec Boemis prodlcuni,qin fi'mulatione mifericordiæ eum depofce/ bant, ulturim CO clades ab äuo acceptas : amp;în pofterum utfinemetu elîert,fibi prolpecfluh, Quam eiiim Vincentîus præterea rcfert nelcio cuius opinioncmjquafi Casimirus hic paruulus poft matris in pucrpc/ rio mortem, clam nouerca, quæ ut necaretur infans, apud uirum infta^ bat, in monafterio quodam educatus fit: mortuo'que pâtre cum rcs re^ ginæ odio turbatæ effent,proditus ab eo, à quo educabatur, adpater^ num regnum uocatus fit: earn inquam opinioncm, ne refcllere quidem pluribus libct * aperte enim ijs refellitur, quæ ftatim exponemus. Pro-' feólus eft autem Cazimirus Lütetiam, uolûtate matris, ut inpenium ho neftis dilciplinis excoleret:mde poft aliquot annos uilà obiter Italia, Romuaîdo abbate lànfto, Cluniaci in Benedicftinorum monacho'

incenduntur pagt atep oppida: tumïdtuJJtur : collatiscp fignis inter eb ues atep proccres (ÿfficurritur : ut quiftp alidacifsinlus eli,ita maximam perditorumhominummanum cogit,j^ienainuadit,uetcrespoffeilores poffefsionibus deturbat: trucidanturpafsim diuitcsamp;locupletes pa^

• tresfamilias, libesi eorum eliduntur,cæforum coniugijs atque bonis in^ terfeeftores per uim potiuntur: ftuprantur honeftæ uirgines,Só ma' ' tu' tresfamilias» In tanta uaftitatc atque confufi'one,agreftes quoque à la^

boribusÓóagriculturaferiati,inpatronosac dominosfuosinfurgunt: in nobilitatis excidium conlpirant : uetci^s nonnullorum iniurias ÔC opprefsiones,concepto in omnes odio, omni crudelitate fummaq^ acer

Viï bitate ulcifcuntur» Neque miniftris facrorum, ac nc ipfis quidem teni' flrisi^rc^um' nbsp;nbsp;nbsp;, aris atque facris parcitur:amp;inpriftinambarbariem atcpimpicta^

tean Polonia, abie(fto ueri Dei culu, relapfura effe uïefehatur» In late^ bras fefe abdebant pnoceres 80 epilcopi» Eratip miferabilis ubilt;p re^ rum facies » Nihil ufquam tutum : nihil cuiufquam proprium : nemo MdslMs tyran nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exofs erat » Per hoc tempus Maslaus, qui èc Mafos dieftus eft, qui

pocillator regisMiecislai fuerat, uirpotens amp;audax,dominatumin^

• nafiouia. ter luosintraclu Plocenfiarripuit:coyfluentecp ad eumundiquema^ gna hominum, partim ui amp;nbsp;armis excrcitatorum,partim potentiorum uim

L I B E R Q. V À R r V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7i

uimamp; iniurias declinantium multitudine permagnapotentiaauôruà €ft,Ôd Mafofsiæ, fiue Mafouig nomen ci oræ^qua dominatu complexus eft,dedit*Âdhgcdomeftïcamala accedebanthoftilesincurfioncs:crum pebant dénota deuiélarum dudum gentiû in Polo nos odia.Hinc laros^ lausRufsiæ dux terreftribusamp;naualibuscopi}sfecundoBugouiciniâ omnem,quæ nuePolefsia GuePodlafsiaeft,amp;; àRufsis atq?Lituanis te^ lonu. netur,ufque ad earn oram, quam Mofouia póft ea tempora Gnibus fuis complexa eft,infeftauitJllincPredislausBoemus quûpoft Vlderici pa tris morte, laromiro cæco patruo concedcnte,principatum fufccpiiîet, cumualido exercitu ferro èCigni Silefiam, quæ Gc poftcrius difta eft,0lt;^ umdentAi maiorem Poloniam quam longifsimè populatus eft: Vuratislauiam, Pofnaniam,aliacp minora oppida complura diripuit amp;nbsp;inccdit,nulli ncx quefexuinecpætatihominumpepercit,nccà templis impias facrilex c'nejtMuieaß gas manus abftinuit ( nam de CracouiaSyluio Hageco non affenti^ f‘gt;-mur,refellitcpeoslocorum ratio) Gnefnammetrppolim nee manu mtp nitam, Sc habitatoribus defenforibus'cp uacuam primo impetu cæpit: ad bafilicam eins oppidi fpoliandam,ubiiufsu ipfius ucnerc milites, aliz quoties irrumperc conati, fubitó cæcitate amp;nbsp;lethargo diuinitus peren- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

tinntnr.Erat incaftris PrædislafSeuerusPragenfis epifeopns. Is mi-raenlo attonitis omnibus, amp;nbsp;fpoliationem templiin rcligionem uerten-tibus, perfuafit, non ob id quod putabantomnes, fed propter nefanda fiaoitiaSc enormiafeeleraBoemorum,cæeitatem illam amp;obliuionem o

ipGs aecidifle : triduanoep ieiuno diuinam iram plaeandam efle ccnftiit* Quo expletoBoemi liberciam epiftopo autbore templum ingredinn-11 rraurum amp;nbsp;argentum omne, ueftes faeras amp;nbsp;omqem bafilieæ fupelle-(ftilem,qnæ erat muniGcentia fuperiorum prineipum fatis ampla, tol-lunt : itemcp quinque eremityume^dequibusinBolcslaomemmimus, Qanqj rrmi ' corpora, quæ illuc à pio regejfranslata erant, aufcri^it. Gaudentq cor- tarum amp;nbsp;g J pus, pro AdaTberti corpore à miniftris templi pio^endacio indica-turn, etiam tollunt» Nam Ad^berti corpus f,dem miniftri in adyto tosmis. templi clam defoderant. Quamnis Bocmi eins rcliqnias habere feia- s. Ahiberti. étent» Hæc omniaPragam afportauitPrædislans,Sô ifi bafilica Prägen

G repofuit ; præter Criftini, unius de quinque illis hercmitis, corpus, ’ quodOlomucertfibusconcefsit» Atqnehæc anno Chrifti 1038 accide-lojs.^n«. runt; Hagecum enim multa mere de hoc bello nugantem, non feqni- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• „

murgt; Ncc unquam pofteaPrædislaus, quæ iure belli cæperat, Polo- Rom^litigittS nisreftitnit: quamuis poftnlatus eadere apud PontiGcemmax, àSte-phano archiepifeopo LmclnenG, qui Folonns Polono Bozentæ Inc- „one tcmplo^ ceiferat. Grauiofil^s etiam fortalfe incommodis ferox Boemus Polo- rum. • niam tunc aftecilfet,ni metus doiTftfticibelli,a Coilrado quideminf-peratore intentati, ab Henrico autem Glio amp;nbsp;fucceffore Conradi illa-ti,enmreprefsiG'et,ConradnmqnocpimpcratoremRixæ reginje preci- Conr^Jus bus amp;nbsp;muneribus adduftum, ad uexandos Sc infeftaudos Polonorum fines exercitum mififfe, Dlugoilus memorat: led eu-m non muitum pro^ grcffumjnecmagnis damnis illaïis,citó doraumuertiffe; nel quod iiv . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nitus

ùitus imperator eo fe bello cum Polonis implicabat,amp; reging tamcii ut/ cuncp fatis eHe faciêdum putabauuel quód ad fedandos motus Burguiv dicos amp;nbsp;Italicos,amp; Boemicum fortafsis belluiUjauocabatunNec multo Henricusp-lius poftuitamis cum morte commutauit, Henrico filio, ficutmodó atrigu mus,Impern fticceflore reliftozcjuem lonpè antemortem,Cæßlremifiue rio. regem Rom. ipie deprincipum elcctorum lententia delignarat. iNec ta/ men huius belli Polonis à Conrado tunc iliatï, quiiquam omnino, præ/ fecit.CæterdmPomeranos quoepdefeólo' runt res Poloniam tunc diuexafte, Gallus innuit. His tarn feuis tempeftatp bus tocos pene fexannos iaeftati ac fatigati Poloni,amp; acerbiora ctiam, Procerum Po- extremumcp tarn florentis dudum regni naufragium metuentes,ut ma/ lonoram^pr«. ^^Ynèquifcp confilio, dignitate ôdauthoritate pollebat, remittuntnon/ ’ nihil de inteftinis difsidijs, condonant fibi mutuo priuatas offenfas, de republica cogitationem iuicipiunt, reep per internuncios inter fe cornu* Comitw cr co mcatâ,comitia. Gnefnam indicunt: ibi de fumma reib.coniultatur.Et in* fultatio de re- omnes quidem conucniebat,rempub.nifi' ad unura rurftis defcratur ’ principatus,falua efte non pofte: quem'nam uerd potifsimum deligant, uariabâtfententiæ:nonulli reuocandum efte Cazimiru, optime de ipfts meriti Boleslai regis nepotem, cenfebant: alq negabant, quod metucn* dum efte dicerent, ne is paternam ignauiam 06 macernam auaritiam imi tatus,Tiniuerfa perderet:ne ue mem or iniuriæ,crudelis ultor Ô6 acerbus tyrannus in ipfos exifteret. Sedcum de proceribusatque ciuibusne* minem deligi placeret, externi uero principes q qui crant finitimi, par* timhoftes elTent, partim imparts tanto oneriiudicarentur, partim z' tiam domefticis malis atque diftenfionibus laborärent : uicit tandem ea Cazimirus re- fententia, quæ Cazimirum, ubi ubifit, quærendum, placandum, 86 re*

«oM(«r. ducendumelfecenfebat.Iuuenemefte,8éfacieliberali,nec fane crude* lis patris filium : fa«ile ueniam daturum, /ulpam deprecantibus : indo* lem uero eius omniameliora, quam depatre matre'cp,polliceri: ad hæc autem,calamitate Ô6 exilio non ad ocium Ô6 nequitiam, fed ad induftri* . am 86 modeftiaiTj eruditum eife.Oratores delefti primores uiri ad reuo candum eum,luculento uiatico 86 amplis muneribus publice contribu* • tis inftrufti, ad Rixam in Saxoniam proficifeuntur : ei dona dant: quo in ftatu fit res Polona,ad quidhic ipfi ueniant,fiipplici 86 miferabili ora* tione exponut.Illaimplacabilis mulier,al5|^rnari preces.’exprobate eie* (ftionem luamtinfultare malis miferorum: negare filium poftulata ipfo* rum fafturum elfe, ipforum fcelere ed redaótum, ut calamitatis tædio, exilrjcp pudore,in Gallias fecedcret, Cluniacicp moilafticæ uitæ fefe ad* d^'ceret. Hoc acce{3to â regina relponfo, oratores Cfthfiacum redla con* tendunt : inueniunt Qazimirum mutato nomine Carolum, non modd Cazimirus Di profelfum religionem,fediamDiaconum. Deprecantur culpam exilq «on«î. ipfius,q«æ tarnen penes reginamferèfi.ierit:orant,relpiciataffli(ftam 86 Ciïçîwînwo- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;euerfam patriam: fufeipiat paternum 86 auitum regnum ab extre*

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mo intérim uindicandum: in eo iolo fgem Polonorum fitam efte. Qua

fi décidant, funditds ièperilfe. Reipondet ille modeftè obortis lachry* mis;

mis:Exiliuln fuuin non ipfîs,uenim arcano Del iiidiao,8^ nonnulli for^ tafsis parentum fuorum culpæfe imputare : cafum dulcifsimæ patriæ, quam fui inaiores floten tifsiinam reliquiffent, miferari: ÔC adiütam eam Omni ópe amp;nbsp;confilio uelle, fi integrum id fibi fît.Necignorare, maioris efle piécatis 80 meriti,publica adminiftrantem multorum ialuti conRile^ re,quâm priuatum,amp; in folo loco concluium, inriocentiam uitg lue tue^ ri*fed alieni iam fe iuris faótum e{fe:datam femel Deo, atep ijs quorum fè poteftati ultro fubicciflet,fidem fallere non pofle, Mûefti hoc refponfo Iegatf,acde fpepropernodum dcieôii,omnia tarnen tentanda fibielfe exiftimant» Abbatem monafterij adeuntteadem ilia orant:muneribus a^-nimum eius mollire conâtur» Ab eo ad Pontificem max. reifciuntur.Ne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Polà

cum quidem itineris laborem amp;nbsp;moleftiam defugerunt; Romain è Gab IrjsprofecTti, magna diligentia importuniscpprecibus tandem à Pontb fïce maximo Benedi(fl;o,eius nominis nono, uel à Clemente fecundo,ut alrj uoluntjiinpetrantjUt Cazimirüs monachus amp;JDiaconus,profefsiox votu rekx4lt;^ nisamp;facramêtireligionefolLitus,adrcgnum maiorum fuorum redeat, f“’’ ^azi^iroi uxorem ducat,liberosprocrcct.ProhocPolonis,quo beneficium fe^ Polonismiuii' dis Apoftolicc agnofcant,iniun(ftum, primùm ut de fingulis capitibus, exceptis nobiïibus fiue equitibus,amp; qui facris addidi funt,quotaiv nis obolus unusin lucernam perpetuo in ædediui Petri Romæarfm ram pendatur : qui. etiamnum fandi Pétri numus dicitur : tametfi^Dltn NMm«s s. Pe^ goffus, régnante apudPolonos VuladisläoLocflico ad hanc rationem uult redadam effe penfionem illam, cum prius tres oboli cribrum auenædeunaquaqifamilia penfitatum effet. Deinde præfcriptum eft, utomnes Polonirotundainmoremmonachorumtonfura capillorurrt utantur,nec ultra auriculas ritubarbarico quifquam omnino comam promittat: turn feftis folennibtis, dlim facra peraguntur,ut finguli equt tes fafeiamlineam candidâin Inodumftôlæ,qua inf»cris utuntur facer^ dotes atep diaconi, è collo fufpenfam ferant. Sufcipiffntnon grauatim præcepta amp;nbsp;leges Poritificis oratdres,amp; Poloniam omnem ad feruanda hæc obftringunt. His rebus cfententiaconfcAis, curriculo Cluniacum .repetunt cum inandatis pontificrjs:atcp inde porro læti Ca::;imirum re^ ducentes, ad Rixam, ita uolente ipfo, diuertunt. Ea fruftra reditionem filio diifuadere conata, falutata'qj, adHenricum deinde imperatorem a.' dcunt,orant,ut diademata,q^æ Rixaè Polonia fublata Conrado patri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

ipfius donarat,propinquo régi reddat euincpauitum focium amp;nbsp;amf cum Rom. Imperij tuendum ac defendendumEifcipiaùBoemum dugt;

cem ab inferendo Polonis bello cohibeat : amp;nbsp;ad reddenda, quæ fuperb * oh tempore abft’u4état,cogat. Non difficilemfeinijs qug petebantur, uenridimp*-Henricus præbuit. Nam ÔÔ corona^reddidit, amp;nbsp;f^xcentorum cquitum ratorif animm præfidium Cazimiro deducendo addidit: 80 deBoemo,cum quo bellu Cdxtmi-tunc gerebat, curg fibi fore promifit. Igitur audlus comitatu Cazmirus, èc plenus bonac fpeffalutato Imperatorc,in Poloniam contedit. Cu aut tus. Poloniæ fines attigiflet,effufa obuiam hominum omnis generis, ætatis, atep fexus Ingens multitudo, officij gratia, læta ac tripudians rege fuum

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k tanto*

DE REBVS POLONORVÄ

tantopcre expetitu, quafiprüfens quoddam numen,atqj falutem fùaîTt, faullis ominationibns acclamatiombus, gaudiocp profluentibus u-” berti'm lachrymis,excipit:reducem gratulatur:certatim omnes prætcriquot; Cäzimiri co- torU ucnia obliuione bippliccs petunt, Ilie lachrymans ipfe, comP mitAi or omnes confolatus, fuljaicione culpae metuêp rupplicq libérât « Qiuc^ quidfaâ:umfît,nonfinediuinonutiifaclum,pro fin'sfortaflc êi' maio/ rum fuoriim meritis» Adefieiam fi,quem alio uitægcneri deditum,amp;in eo acquie(centem,tanto ftudio cxpctifient, ÔCreuocafient: falutem on? nibus,ac no perniciem cuiquam afferentem, cofiderc autem fe uicifsim, ipfos omni fide atq? beneuolentia complexuros fe efîe, boni ac uigilam tis phneipis officio fiingentem. Ita denfifsimis leticiacp exultantibus ho minum cateruis præcedcntibus amp;nbsp;fubfequentibus, Gnefiiam honorific centifsime deducitur,feptimo pofteaquam cxceflerat anno,

CAZIMIRVS PRIMVS REX,

T E s Tii^TVS igiturpaterporegno Cazimirus,uicefimU i fextum annum agens, amp;nbsp;fiimma omnium ordinum grata latione Igticia'qj Gnefnæ de moreinuneftus ÔC coronatus, legatis externorum pfincipum gratulantibus, celebrita^ temep illam cohoncftantibus,benigne ÔÔ fapieter refpoiv dit, eosep liberaliter donatos dimifit, mox ad reipubl, uulnera fananda Con/tliumfalu animum adiecit : pacem publicam inter ciues grauibus ediólis fanxit, breinrebus quoniam ex tanta rerum pcrturbatione,obducedam potius afflitfic refi turbatts. publ,cieatricem,quàm acerbis quyftionibus amp;nbsp;iudieijs uulnus rcfricaiP dum efie exiftimabat, uetus Athenienfium exemplum imitatus, præte^ ritorum quide oblfuionemedicit,reftitutismodóin fuas pofTefsiones ijs quibus per uim ablatas elle conftabat: inpofterum uero cis qui fe ui, cæde,latrocinio non abfiinuiflentj^mnAn fpem ueniepræciditrinpaip cos contumacioj^Ä, qui àconfiietis rapinis ægrè reced^bant, ad terrogt;-rem cæterorum,non fine moderatioi^e tamcn,animaduertit. Rebus do--mi maxima ex parte bene conftitutis,ad externa circumfpicit: 80 ut debi

• litatas regni uii^s externis auxilrjsconfirmaret,fi'murcp ut poftcritati fiiæ confuleret,amplifsimi fenatus fuafu ateprogatu cum laroslao Rufio • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum principe feedus ÔÔ affinitatem init : forore eins Maria, cuius mater

w Conftantinopolitanorum imperatorumfficut fupra memorauimus, fogt; ßf' ror fuerat,uxore cum ampla dote dtnfia:^am ingenti pompa Cracoufi am adueélam iuxtà ac exccptam,Gnefiiam deduxit;Græcorum fehifinà • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abdicantem,ecclefi'æ catholicæ reconciliauit: Reginam folenni ceremogt;

jDoîrogncttrf nbsp;nbsp;fecit,amp;rpro MariaDobrogneuam appellauitJaroslaum affinem iu^

Rufforum Omni,quod pafer auuscp finis in Rufsia habuere^cTbnauit ; fbcietatent fchifmate abdi tantum,6è auxilia ccwitra quofuis hoftes pa(ftus.Q.uibus auxilijs,itemcp cato, corona' fgxcentis Gctmanis cquitibus, quospræfidfi fuicaufaex Germaniafegt; jKi i(t- cum adduxerat,fretus,infequentiæftateMafouiosinfefto exercituado rostaoduci do ritur.Nccfegnius Maslaus tyrannus, non paruafuorum manu raptini • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;na:um. coadla, aduenienti regi occurritmec giora, pugnæ copiam facit: PrufTo

'^^^beUum. î'uiî’j^i’-ios in focietatcm belli afciuerat, auxilijs non expedatis. Fit acre * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;praï^

LIBER Q. V Ä R T V S.

præliumjhinc iuftà ira,illinc ueniæ; defperatione pugnante* franguntur tandem,fnnduntuf que Mafouioriim actes : dant manus uiélori regi\ Dux ipfe èC author belli Maslàus, nihil fibi tutum fore inter fuos ratus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«cre»

ad PrulTos fugitiab his fimul à uicinis Slonêfibus Iazygibus,fiue la t«»/, suingis facile non rriodo auxilia,fed ualidos exercitus contra regem im^ petrat,quód ïpforum rem agi diceret.Non quicturum enim ehe regem fe uifto, quin ipfis quoq^ arma ïnferret : amp;nbsp;non tantum tribu turn quod pendere dcffjflent exaólufum, uerumetiam graues pœnas rebellionis de ipfis fumpturum elfe* Tucrentur libertatem, in quam fe afferuifient: cogitarent, non eas iam Polonorum uires efle,quæ Boleslai regno flo^ ruilTentjquibus'que ipfi debellati effcntimagnam uim hominum partim cxternis bellis,partim inteftinis cædibus exhauftam efie : qui fuperfint, qui'cp maximebellicofi fint, eosferèfccum fentire:amp; partim aperte id profiteri,partim clam confilia Communicare : in regem non optime’ aniz matos efl'c,quippe qui ocio amp;£ fuperftitioni in mdnaftet o imbibitæ de^ ditus, militaribus hominibus minus indulgeret« Se quidem cum paucis non tamiufto prælio fuperatum, quam inopinantem oppreflum, non inc’ruentam tarnen hofti uidoriam reliquiflchpfos tantis poliere copijs, ut Poloniam omnem nullo negocio poflent fubigere afflidam præfer^ tim atcçlaceram,ut tunc efiet;adhæc,ipfe etiam de fuo ingen tibuyjolliz citis eos onerat: needilficulterhomines barbaros ad focietatem prædg magis,quàm belli, quemadmodum uideri uolebat,allicitJazuingos auz tern 8^^ Slonefes, fiue Slomefcs,Prufsici tradtus populos fuifle, Dlugofz fus indicat^Siue autem rjdem fuerunt lazuingi cum lazygibus Metanaz ftis, quorum extant adhucfeliquiæ qüædam ad Tibifeum fluuium in Vngaria, nomen antiquum retinentes, 8c quodam tempore ad Septenz trionem in mediam SarmatiaA progrefsi colonias deduxerunt fiue diz ueffi prorfus ab illis, inter Poioniam quidem, Rul?^m atep Prufsiam medium extrema ora Lituaniæhai)itafle,8d acerrimi ac bellicofifsimi fuz ifie memorantur ; donee à uicinis attriti, ad extremum deled funt, Quanquam feruntur adhuc tenues quædam eorum roliquiæ fuperelTe • inLituania8óRufsia,Hiergo cum Prufsis pariter ad inuadendam Poz Prußieumbeh loniam exciti, publico confenlu belli tótius adminiftrationem Maslao nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

mandant» Per id tempus C^imiro regi Boleslaus filiusnatuseft.Æz BoMdus ftate infequenti Maslaus cum ingetitibus barbarorum copijs in fines Mafouise ingrelEis,facile earn recepitzcarebat enim præfidqs amp;nbsp;munitiz onibus^Nec multo póft Cazimirus de aduentu hoftiura certior fadtus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

adeft ÓÓipfe,atufti^iumero amp;robore militumfuperioris anni coprjs» • Venientemapud viftulam Maslaq^ fpeiamp;Sanimorumplenus,operi-tur : conferuntur propemodum caftra caftris ♦ Rexubi copias hoftium fuis longe maiores uidit,concidere animo: pœnitere præfentis fortunæ atcpregnitpriftinammonafticæuitaequietcm atqj tranquillitaÆm aniz rtio requirere.His curis atcç cogitationibus fatigatum fopor opprimit» Ibiperuifumdiuinitûsrecreatusiamp;f confirmatus,pofterodiepro conz

k 2 çione

Clone iTnlitibus uiRim exponit, nbsp;nbsp;repletos fiducia dîuinf aiixiîrj,aîacrc5

in aciem educit.Ncc hoftes pugnam detraétarunt.canunt figna: clamof utrinq? atcollitur.Nufquam deeft fuis,regis prouidentia Sc adhortatio, Vifum. ut duceDeo certain uîÂoriainampledtâtur. Etferunt, conlpeô;um efle in acre iuuenem augufta ipecie corporis, uefte candida, candido equo Prul^iinfidentem, in hoftiles turmas uexilkim inferentein. Nec morajterga barbari: inftât acrius noftri fugientibus: fit ftrages maxima*. Tii CO prælio cæla feruntur hoftium quindecim millia, capta duo millia: cK Q^twiri U- noîtris pauci fàuci}, pauciores defiderati iunuRex inter primos hoftem tor in pfitlio. fugienteiyi perfequens,uôciferando, cædendocp laflus, ôô cruore refper fusjfemianimispropemodum àgregario quodam milite in caftra relagt;’ tus eft : qucm poEea rnilifaribus affecit præmris, amp;nbsp;in equcftrem ordk MrfjW jnfrn- ncm fetulit* Cætcrùm Maslaus ex fuga perpetuo curfii in Prufsiam con tendit* Ibi à barbaris cogilito euentu prælri excarnificatus, in crucem adus efl::infultantibu^,ut alta tcneret,qui alta petiuifiet*Sic mali confilr| author, male pcrrjt* Ab hoc prælio Mafouia penitus in ditionem regis reuenit: nomçn tamê femel acceptum inhanc diem retinet, quamuis mu tatis deinde finibus.Prufsi clade fuorum permoti,amp;Sucriti ne ftatim fibî Cazimirus uiétricia figna inferrct,mifsis legatis culpam rebellionis de^^ precagtunRegi fe SC fuafubrjciunt : tributa débita perfoluunt, ac deingt;-ceps quotannis folutüros le effe recipiunt*ïtapax eis data eft, Sc captiut VuîâdiflM! dimifsi*Rex altero filio Vuladislao auftus eft*. Intérim autem dum h^c ntifcitur. gerunturin Polonia,Henricus imperator, cum meditatum etiam à pagt; iotmiab nen nbsp;nbsp;bcllum B ocmis intuliffet, fiiperbo Prædislai ducis refjponfo, de redgt;

ricoimp.ui' dendis Polono régi munitionibus,magis etiam fortafsisiritatus, princi f’æ quidem rem non fàtis prolperc ^fsit:fed altero anno repetita maiogt; ribus uiribus in Boemiam expeditione, ifiduin fraftumt:^ Prædislauin grauiter multauit^^ iureiurando infua uerba adaftury, quas de Po-^ KorduuBoc' lonis cgpcrat,uelipfein finibus Poloi-yæmunierat munitiones,CasimP miî c(ßit, J.Q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re coëgit: concefiacp ipfi Morauia, tributum auxit, ita ut quiii

libras, fine ut uulgo uocant marcas argenti,ac centum uiginti bo ues dux Boemus deinceps Romano imperio quotannis penderet* Atc^ hoc illudeft,quod ÆneasSyluius,ÔCalrj nonnulli hiftorici fcribunt,^

• • ab hoc Henrico Boemorum ducem donfitum elfe, quod is iniulîu fuo Poloniam uaftalfet* Necp enim exiftimanauin eft,Poloniam tune in dE sik/îrf in Polo tioneRomanorum imperatorum fuifte* Nam quod addit Syluius,Silcz tÿfum^nonj ßo^rnis ab imperatore, impofito tributo tradita efle : de Morauia

• • id reftius accipitur*Silefiam enim etiam tune in Polônorû ditione man* fipffe,uel S*Petri mMnus,cuius dudugimentioné fecii^is,argumento eft» Nam eum Silefij quoque,itidem ac cæteri omnes,qui tune in regno Po* lono cenfebantur,etiamnunc pêdunt:ôd aliquanto póft, ut nos inferius oftêdemus,ea regio Silefia dici cepta eft* Adde quod pofterius Cazimi* vwrïfjrfrfttû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Polonorû,cuius tempora nunc profequimur,Smogorouienfem

fiucBicinenfem cathedram ôë epifeop»m Vuratislauiam,propter Odrf

LIBER Q V U T V L

fluutj comoditatcm tranfttilit: quæ urbs in umbilico Silefiæ fita eft» Re-' «ftius igitur Silefiae munitiones Polonis tunc à Boemo iuflu Henrici red o

diras eile crediderimus.Pacato per circuitum reono,Casimirus meinor priftinæ conditiôiSjôC uitæ monaftic^, ui(ftoriamc|^ contra Maslau atq? barbares diuino beneficio acceptareferês^Cluniacû, ubi monachus tue ratjegationem cum amplis muneribus mittit, benignitatem erga fe Dei „i^co acdtini prædicat: fodalitati uniuerfæ fe fuosep commendat : aliquot monachos Voloniam. ad fe mitti poftulat,qui feeftæ illius quafi colonias quafdam in Poloniam deducant:mittuntur duodecim. His partim Tineciam arcem lino à Cra couia milliario ftipra Viftulam,cum centum amplius pagis: partim Liv Lubtn/nfe, benfum oppidum ad Odramfitum, cum compluribus itidem pagis êé proûentibus alrjs attribuit’.domicilia monachis extruxit,attp têpla,eacp peràmplafupelleftili ad cultum diuinum aptaornauit. Fuit autem prv bius abbasTinecêfis Aaron Gallus:cuiusintegritas,pietas, induftria Clüniaci adhuc Cazimiro perfpefta erat. At(^ i« deinde Rachelino, fe^ pifcopusCrf-xto archiepifeopo fiue epifeopo Cracouiéfi uita defuncto,à facro eius ba touienjis^ filicæ collcgio poftulatus feptimus fuccefsit,regis fauore cômendatio ncadiutus;decimas,quæexbonis Tinecenfis monafterrj Arebiepifcoz po Cracouie.nfipræbebantur, Abbati monafterio iurefempiterno addixit èé adfcripiit:diœcefim pfalmodijs precationibus rjs,quæ Gra P^^-duum uulgo dicuntur, onerauit. Multa item alia Cazimirus rexTecit êô dia:celi. inftituit, quæ adreligionis amp;nbsp;rcipubl. inftaurationem pertinere exifti' mabat;pace perpétua,poft Maslaicum bellum fatigatam fuperioris tem

poris matis Poloniam, mirum in modum recreauit : eo'cp inftauratoris Cjzimi uf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

pacifîci coghomentum meruit.Henrico imperatori bellum in Polonos

paranti quod auxiliacontra Petrum regem, propinquum ipfius, Au' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w,

dreæamp;Leuentæ Vngarismyiiireflicerentur,mifsislegatis, Sórefutatis Pftrut rexvit Boemorum, qui imperatorêfliPolonos iritabant, Ajumnijs, fatisfecit: S^^rorum: Sc contraV ngaros ipfi,Petri nec^m ulcifcenti, auxilia poftea mi fit» V iv gari enim pulfo Pet-ro, Abam, fine Ouone,cum quo foror diui Stepba' Atijjrex ni regis nupta erat,regem fibi creauerant. Atq? is ob r^eptum ab impez • fatore Petrum,æmulum fuum, Auftriam ÔC Bauariam infeftarat » Qiiaz re iritatus Heilriclis,defunlt;ftus belloBoemico, in Vngariam femel atep nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

iterum exéreitum duxerat, ^o Petrum in regnum reftitueret » Sed re* fiftentibus Vngaris,reinfe(fu recciferat» Deinde ueroaccitus ab Viv garis, quibus Abas ob crudelitatem 8c contemptum nobilitatis exoz lum fe reddiderat,Petrum profligato 8c interfefto Aba reftituerat» Sed cum is quoep im.p^enter dominaretur,ac Teutbonasltaloscp Vngaz ris non modd in confuetudine uitæ^fed etiam in honpribus mandandjä anteponeret, Vngari Andream, 8c Leuentam, Ladislai Calui filios, a^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rex

pud Rufl'os tunc póft Miezislai Poloni régis mortem exulantes, clam acciuere:8c regnum ad Andream, Lcuenta concedente,detfllcre, ea conditionéjUt fibi,abie(fta Chriftiana religione,extirpatis'que facer^ vngdriireli^ dotibus externis omnibus ^priftïnam ÔC Scythicam impietatern

k 5 publice

Vetri regis publicè fefumere îiceret^Quodubi faftum eft, Petrus fuga fibi cofuluitî fedretracius excæcatus, paulo póft angore animipcrfjt» Andreas gionem chri- regnopotitus,ediftumfuum dereligioneabrogauit,capitalfquepcc* fiunam apud na. (anxit cultum religionis Chriftianæ. Nec tarnen eareHenriciimim* vngirosreuo pç^atorem placauit: quin is Boemorum amp;nbsp;Polonorum auxilqs a.cci' Henricusïmp'e tis,denuô côtra Vngaros expeditionem faceret, ut Petri regis mortem ratorbellitin' ulcifcerctur, amp;nbsp;VngariamRomanoimperio ueéligalcmrcdderet. Ad Pûhnor^Tù hoc igitur bellum Gazimirus auxiliaipfi miiît.Verùm id bellum æquis xthacontra conditionibus dirèmptumeft, utmoxinBoleslao referemus. Scribit yngiros. Bonfinius,8c uetùftior quidam Vngaricarum rerum fcriptor,quem ^onf.rerum plenfcç fequitur Boiifinius, Andream hunC Boemiam, Poloniam

Auftriam tribus continuis annis infeftaflejamp;ueÔtigalesfibi reddi-*' diiïê:irritatum,utuidetur,obmifiâ contra fe imperatori auxilia. Cæ' Bio«or«t» eu terorum nemo ullainhuiusreimentionem facit. Hagecusuerô memo' Batruncuios è Polonia, ducibus Verfouijs iîue Rauitis Boemis circum Clofcum infeftafle: multos exhis à Cazimiro rege captos, amp;nbsp;fuipendio necatosefle,Prædislao Boemorum ducepoftulante:at* que ita paceminter Boemosamp;f Polonos redintegratam,nequicquam diftuadentibus Prædislai filrjs: Vuratislauiam'que amp;nbsp;alias urbes Polo* nis à iirædislao redditas,calege,ut Boemorum principi certuiù tribu* turn quotannis inde penderent. Sed hoc quoque inconuenientcf amp;nbsp;obliuiofe ille, ut caetera ferè. Quomodo eniin ad Clofcum prius Po* loni excurrifTent,Boemis Vuratislauiam SsC cæteras intermedias muni*

tiones tenentibus î' Syluius quidem, ex quo pleracp fumpfît Hagecus, Boemorum principi tribütumid ab Henrico imperatoreimpofitum eft feuulttfed is quoCpreipfà,quemadmodum fùperius attigimus,facile cazimiri re~ refcllitur. Nos cætera de Cazimiro perftquamur. Sufeepit autem is gù/jhfh. ex Dobrogneua Mxore liberos, mares c^iidem quatucy, Boleslaumj

Vuladislaum, MiefeonemSô Otton^ : fccminam uero unam,Sucn*

tochnam» Ex his Otto puer admodum,uiuo pâtre: Miefco adultior iam, oótauo pofbpatrem anno, rebus humani's excmpti ftint, Cum aux Cazi'mirusdecnnumo(ïlauumregnaret annum,inciditin grauem morbum:quo menfèm unum affliétus ubifinem uitæfuçeadefTe fenfit, • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proceribus liberos commendat,amp;^ facran^ntis rite procuratus,religion

fe tranquillo'que animo,, quarto Calendas Deceinbris, extremum up tæ claufit diem : nbsp;magno omnium mocrore Pofnaniæfepultus eft^ àngt;

• tofsann. poft Chriftum natumiojS, Mortem eius cometes portendefau Crfjjfmzri efjï- Pyjj. autem Cazimirus procera ftatura,forma libefali,bona amp;Suegé' ^ie$ çj-mores, £ƒ ^-orporis habitttdine , capillo d^ifo, promifla ^rba, comptus SC elegans:literis medidcriter eruditus,primus quideminter reges Po-* loniæ : in pupillos ÔC uiduas clcmens èC bcneficus : in Ecclefiafticos homines in phmis propenfo animo :erga omnescomis,lenis nbsp;nbsp;benp

gnus : deniq? in omnibus rebus agendis E)ei timorem maxime ob ocu-* los habere folitus»Hicrcx federn epifopi, quæ primüm Smogorouiæ, deinde

L I 6 E R. Q. V A R T V S.

deinde Biciilæ fuit, Vuratislauiam tranftulit:infula urbi uicina ad coil^ v«rrfhjfrf«!e-fluentem Odræ Olauæ fluuiorum fita, Epifeopo nbsp;collegio facerdo- “

tumattributa»

BOLESLAVS SECVNDVS R E X*

® E apud Gnefiiam aefto, Rimma omnium uo^ luntateadBolcslaumCasimirifîlium natu maximum,fo--^jdenni cerimoniaregnum nbsp;di3Ldcma.dcFert:ur, cùm quod

habenduseffe exiftimaretur: turn quod is _____________j adolefcentulus etiamtum fingulari induftha, libcralita^ tc,animi magnitudinejaudis atep gloriæ ftudio præditus, ad res maximas perendas fadus, amp;::reono dianifsimus cHe uideretur» Ad eum primis tribus annis tres illuftres exuleseum contugnlent,magnamei BeUorumfemi materiam fcquentiüm bellorum præbuerunt» Iiuerô fuerunt,lsaslaus ffonurn. princepsKiouienfium,îaroslaiDobrogneuæreginæ fratris filius: Bêla dux Vngariæ, Andreæ regis frater, quorum Tùperius meminimus; ôlt;:Iaromirus,PrædislaiBoemorumprincipisfilius* De quibus omni-bus,quo res fiat dilucidior, ab inftituto digrediêtes, paulo altius répété mus» Aeprimum delzaslao»laro^ausmonarcha,dequoplura{iiprà fcripfîmus,inter quinqj fîlios Izaslaû,Suentoslaum,fiue Stoslaum,Vu' feuolodumjoorumfiue Greoorium(uthabentDluPoflùs amp;Yapo-uius) Vicesiaum fine ViHeslaum, Rufsiæ principatus moriens par-titus erat.Sextus enim Volodimirus,uiuente adhucillo obierat.Exhis latrun dißi-ïzaslaus cui Kiouia, èC Vufeuolodus cui Pereaslauia obtigerat, Vides-laum Polocenfiumducem cumduobus fîliis,poft patris mortem dolo capfum,in uincula coniecerant. Per id tempus Polouuzi, barbàra polouuzi Ruf gens, Rufsis ab oriente foie ôd meridie confines, quos noldrates qui-dam Gotos, Vngariciuero ijriptôres (nefeio an redè) Cunos amp;:Cu-manos eEe uolunt,Tanai tranfmiffo,in Vufeuold*4i ditionem impe-tumfccerant:eum'queunà cumVaslao fratre amp;nbsp;Rufforum copfisfibi obuiamprogreffum,bis magna ftraae profligaranttRufsiam longe late' que uaftabant, amp;nbsp;ingentiterrore extremi excidij cwnéfos impleue- • rant» Ibi Rufsicanobilitas uinéfum Viffeslaum dimitti fibi popofeit» vißcslausi Cunicpidnegatumeffet,ipfaeumper uim atquetumultuminuitis du-cibus fuis liberauit, èC eum arcem Kiouienfem inuafit, ac ducem e- • um fibi prolzaslao conffituit» Izaslaus diffifus rebus luis, in Poloni- Jz^tslâifiigttîn am ad propinquumregem confugit»ItaDlugoffi.isamp; Vapouius.RuC-forum annales nullam faciunt Viffeslai, capti amp;nbsp;liberati, mentionem: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

nec ab eo fed à S^lao Cernechoüienfîum, amp;nbsp;Vufi'euolodo Pereasla- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

uienfîum ducibu^zaslaum Kiouj^ eieétum effe uolunt,paulo pofts quàm tres ij Smolenfcenfemprincipatumàmorte Igori inter fe parti« erant» Ac ne Boleslai quidem èC Polonici belli meminerunt : fed Stos-laum cum Izaslaoingratiam redqffe,Kiouiam'queipfî reddicTilîeme- naliumfidesd-tnorsLnt : atque adeo pleraqtic omnia,quæ Poloni in Rufsia præcla- Polonorum r rè pelîerunt, fùbticent» In Vnaaria uero, Andreasrex prouedfa iam .

Ö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, îT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jiela uocatus

ætate, poix Leuentæ Iratns mortem, alterum irairem belam, cum ' - -

filrjs è Polonia amp;nbsp;Pomerania euocaueratjUt que exilij fôtiuhabuiflet,fe^ V/(glt;lt;rw iuca nbsp;nbsp;nbsp;Jarû quoq^ rerumparticipem faceret:amp;^ cum eo fie Vngariamparti

‘ tus eratjUtipfequidem duas partes regnicû tituloregio,Belauerô ter/ tiâac duciamp;nomen obtineret. Pofteabello petitus Andreas ab Henrico Imperatore,quemadmodum du dû memorauimus,pace faô:a,filiâ Hciv rici uxorem,fiue filio Solomoni èRuflauxorefiifcepto acceperat, fi'ueû Solomon An- nbsp;nbsp;nbsp;duxerat,ôô Solomoncm filium exea fufceperatûuariant enim feripto

Um. res)amp;^eumipfum filiü,paruulumadhuc,focero contendente,fi-iccefio/ Beîæ fùga in rem fibi deftinarat,regemlt;q^ uiuus nuncuparat. Igitur indigne ferens Bc PolonUm. puerum fibi fèni prælatû efle, initio quidem difsimulauit: mox coller dlis clam farcinré, cum uxorc, tribus filijs, 8c familiain Poloniam ad affi nem regem fc recepit, ueritus ne quid durius in fe frater ftatueret.SuboI Bonnic^r«. f^cerat enim,eum fibi infidiari.Porrdin BoemiaPredislaus princeps cX Pradiski fidj. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uxorc quincpfilios fufeeperat, Spitigneum, Vuratislaum,Otto

nem,Conradum laromyrum. Moriens Spitigneum natu maximum fucceflorem fibi fecerat: ïaromirum natu minimum facerdotio deftina/ spitignei dcer rat:tribus autem rcliquis Morauiam attribuerat ♦ Eo mortuo, cum Spp tigneus impotêter dominatum gerere cccpiflet, Germanos amp;nbsp;externos omnes,amp;in bis matrem luam luditham excedereBoemiaiufsiiIet,prp mor^'q? nobilitatis Morauicæ euocatos ad le prehendiflêt,Slt;^ per arces Vuratisldi fu- euftodiendos diftribuiflet,Vuratislaus fratris acerbitatem timcns,rcli/ gdinvngdrid. lt;ftauxorein Vngariam ad Andream regem profugerat»Vxore deinde mortua,altera, Andreæ regis filiam,ultro oblatam exul duxerat. Id cum comperiflet Spitigneus, ueritus ne ille Ibceri auxilio fretus,bellû fibi iiv ferret,ultra eum reuocarat:nec multo póft fupremum uitg claufi't diem. Vuratislaus â Boemis ad fufeipiendum principatum accitus, Morauia Conrado fratribus totarn confeflerat: ïaromirum, itidem ac Spitigneus,exor^Tn patrimony fecerat, |ierfuaferafcp ipfi epifeopæ ipe idromiridiaco iniecT:a,ut iacris initiaretur. Is igitur çim iam effet Diaconus, poenitciv nifugdin Po- nbsp;nbsp;dueftus, mutata fententia 80 ueftitu,in Poloniam.Ô^ iplè, apud Boles^

’ laumregem miÜtaturus,amp;rebus fuis commodius conftilturus, paruo comitatu le côtulit. Nunc iam ad inftitutum noftrum reuertamur. Vm foemicum ratislaus ergo permoleftè ferens, receptum ex fugafratrifuolaromiro • bellum, nbsp;nbsp;Polonia patère, ueritus'cp ne quid ille noui côtra fe Polonorû fauore

amp; auxilrjs fretus moliretur,cum infefto e^rcituin fines Poloni^ ingreP fus eft:Silefiam ferè omnem, quæ needum hoc nomen acceperat, popu^-

• • latus,igniferro'cpuaftauit: quo nuncio ad feperlato,celeriter Boleslaus

• • cum tumultuaria manuhofti occurrit,amp;S inopinanfem in lylua quadam

«iffccutus, reficere corpora amp;nbsp;ium^nta fuos feftina^îbne defatigatos up bet,poftera die hoftem aggreffurus»Boemus regis aduêtu cognito,necp dimicare cum Polonis, quorum uires non noffet, quos'cp locorum perf tia adiuuaret, tutum fibi effe ducebat: ôô manere eum diutius in eo loco, penuria rerum omnium non fi'nebat : turn autem uerebatur, ne fticcifio Boemorum fù arborum uel ab agreftibus recept^ prohiberetur ♦ itaeç fugæ confia g*. lium cæpit: à rege fallend! caulà colloquium in pofterum diem petfif,

LIBER Q.V A RT V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«»

quafi de admifsis fatisfadurusi Sc fecunda hodtis uigilia rclictis impedi' mentis Sx^ pauçis infîrmis, màïoribus'cp ignibus, quo facilius excubias noftrorum fruftraretuf,acceilfîsi filentio iùos èduxit, amp;Sfeftinus fugam arripuit Jnfequenti die Boleslaus,ubi hoftem effugiffe animaduertit,do lore atque ira percitus, aliquot dies eum perfecütus eft, nec tarnen afle^ qui potuit : fed extrerhos tantum agminis debiliores atque laflos, ZX' cepiu Nec morajn Morauorum finesdiuertens,uinas,ulcos èC opz Po pida inccndit^multos' que mortales, nihil eiufmodi metuentes, in agris lonu uaflata^ opprefsit, ÔC magnam prædam abegit amp;nbsp;abduxit. In fequentem uero annum maius bellum parabat. Quod ubi Vuratislaus comperit, cùm hoftiles uires,tum fitorumproditionem nbsp;nbsp;ffatruminfidias metucns,

de pace per communes amicosagit:amp;quódaliófpclt;ftabat Boleslaus, p^xaffinitdte facile impetrat, his quidem legibus, ut damna noftris illata farciat:foro fundiur inter rem Boleslai Suentochnam,quam Suantauam Boemi uocarunt,terx Bocmos etPa tiam uxorem ducat: alteram enim anno luperior^ defunclam amifcrat, Suentochnaadfponfum nonmulto póft âprimoribusBoemis accitaac dedu(fta,amp;: nuptiæ magno fplendore célébrât^, laromirus autem Poloz ni régis èC reliquorum fi-atrû operain gratia cum Vuratislao rcdfit : amp;nbsp;Pragenfisjdeindeuero etiam Olomucenfis epifcopus non fine iniuria al terius faftus eft.Per id tempus Aaroni archiepifcopo uita defunfto, cu fedes ob difcordiamfacri collegrj toto biennio uacuafuifret,tandÆzam^ L;/mpo-f«fz« pertus copnomento 2Sula Polonus fucccffor eleCtus eft, Nec tarnen is

palliu de more a Pontihce maximo petiuit.inde igitur in polterum Cra couia archicpifcopum habere defr)t,Per idem tempus Prufsi contemned tesBoleslai régis adolefcentiam, 8^ quod eumBocmico bello diftineri fciebant,rebellarunt:Pomeraniam finitiitiam tranfmiffo flumine Viftux Prußicübellu^ la repentina excurfione popul jntui^arcCm Grodecum,quó fe cum præ^ Grbdecu arx. darecipiant, mqniunt, inde cràbro in adiacentes oraSpoloniæ, neminè prohibente, graifantur,!!! eos ioitur Boleslaus, pace cum Boemis fafta, duxitexercitum:Gr.od,.cumoppuanare adoritur, uerdm difficultate cxpugnandi eius dcterritus, eo quod natura munitus ^et locus, egrc' nbsp;nbsp;•

gie'que à Prufsis defenderetur,foluit obfidionem ,in qua plufculum temporis fruftra confiimpferat : firemens'que, quod lyluis amp;nbsp;paludibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

munitione ilia fefe teneren^oftes,nec ullam pugnandi copiam fa^ • Cerent, amp;nbsp;fe alio feftinantcm dnftinerent, arte fibi domandos efle, quos aperto marte non poiret,exiftimauit:reducere fe exercitum fimulat : cæ^ teriim ininfidrjs latebat, Prufsi abrjife hoftemrati,elatebris prodeunt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

amp; inPoloniam excûrfionem facere parant. Quod cum Boleslaus ab nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

exploratoribus acc^iifetjducit in hoftem alacer, Priufquam ad hofteni ueniretur,tfanfmittendus erat Offa miuius, qui Poloniam à Prufsia dix rimit.hunc primi armati incunftanter ingrefsi, pondéré armor um,8ó al titudine aquarum,quæ imbribus tunc forte excreuerant, abforpli ftint, Cæteri exuti armis èc loricis,quæmagrii pondefis fiebât antiquitds, mi

nori periculo tranarunt:hofteslt;:p fgcutos, amp;nbsp;nihil tale fufpicantes oppfi Pml^i uiâi 4 munt:Slt; ingenti ftrage concifos,in poteftatcm iuam redigunt,Gallus in

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 Porno

An«4f«r4 îe- Pomerantco bcUo id ufii uenifle narrat : nec fluniinis nomen prodit.Ë^^ uior nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iilo autem tempore Poloni grauioribus armis ôd loricis minns utuntüf»

Vnomcübd' Prufsicum bellum excepit Vngarieaexpeditiotnam Boleslaus rexBt^ læ exulis,amp;2 uxoris eius amitæ fuæ,precibus fatigatus,ôô perfugicntiuiH ad eos Vngarorum multitudine,clandeftinis'que nonnulîorum pro-' cerum, fidem amp;nbsp;ftudia fua Belæ deferentium, legationibus motus, nc' que prætermittendam fibi effe tam luculentam gloriaè comparandaî occafioncm iudieans reducere propinquos inftituit : ac tribus agminv bus,Belam incomitatu fuo duccns (uxor amp;liberi in Polonia manf^^ rant) Vngariam ingreditur,* Venientibus adiungunt le complureS Vngari,itautquartuni exipfis agmen conficeretur* Nec legnius An' Tibifcus fl. dreas rex hofti aduentanti ad Tibifcum, fine Cilîam amnem, qui è Sar' maticis montibus ortus,inDanubiuminfluit,occurrit;magnas Vn' garorum copias, maioracp Germanorum Boemorum auxilia du' cens» Cuni enim belUim contra fe à Bela Sc Polonis parari intelligerct, miferatSolomonem filiumin Germaniam» Rcgnabat tune apud GeP Henricusquar manospoft mortem Henrici patris Henricus puer, eius nominis intet tus îmjp.Kom. Cælares quidem quartus,interimperatoresuerôtertius, cumAgnete matrezquælîuefocrus, fiueauia Solomonis erat» Ab his igitur Solo' mon non contemnenda auxilia, ducibusGuilhelmoamp; Botho accepc' rat:à6oeniis item alia,quibus Vuratislaus iple princeps prgerat, His et

Pritlium. nbsp;nbsp;nbsp;uiribus fretus, tranfiniflo Tibiieo acies inftruit : neep noftri pugnain

detre(flarunt» Concurritur infeftis fignis, amp;nbsp;aliquot horis dubio marte incerto euentu pugnatur. Ad extremum ceduntloco Andreæ copie» Vngari qui cum Andrea rege erant,premi fuos,noftros urgere cou' fpicati,ad Belæ partes tranfeuntmec diutius German! Só Boemi,defêrti faerttt. CT Bo 1 i i x r ■ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T-» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ lt;s X r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

etti. ac proditi ab Vngaris,impetum Poiomyum pariter oC V ngarorum ht

VngäriadBe- ftinuereju fuga opprefsi funt multi,capt| item non pauci, amp;nbsp;in his VU' princeps, Sd Germanorum duces»Vapouius pro Vuratislao ptus. Conradum fratrem eius, Marchion?Morauiæ, Boemicis auxilijs prægt;

Andrew i^gis fuiHe,amp; captum efle,excæcatum'^cp àBoleslao fcribit» Rex Andreas loiv mors. giusfugiens,tandem ad portas Mofonienfes comprehenhis ab Vnga^

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ris,óó male traélatus in lyluaBoconienfi,uitam finiuit.Magna eo prælio

Boleslai uirtus amp;nbsp;folertia extitit. Poft uictoriam Boleslaus Belam Ab bæ Regiæ in fede regia collocauitzuicftVerricxercitumpræmijsab eo Vngarisaffe(ftum,domumreduxit. Deinde procerum fuorum hia' VxorBo/«/4i. hl uxorem duxit,præflanti forma uirginem, ViHeslauam Rufloruin principis cuiufdam filiam unicam, ad quam hærcditas paterna pertb Rußie I» bel nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TantÜpcr autem quieuit Boleslaus àbelle^ngarico,5ôànU'

ptijs, quantum fat çrat ad appat^tum belliRufsici,ad quod himmo ftudio ôd omni cogitationeincumbebat» Paratis omnibus,coaduna^ to'queadconflitutum locum omni exercitu, inhanefententiam apud Oratio Boles milites in concione uerba fecifle inemoratur» Non ignoratis milites, Jaire^isiidmi' complufculos iam ahnos Izaslaum coonatum noftrum, principatu hio paternoiniuftèpulfum, apudnos extÄare:eicp refbtuendo nos hanco' peram

LlBERQVlRTVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9j

peram dare exifh'matis« Nee fane falliminuDebemus hoc propinquita tndebemus humanitâti.Qvnn itahoc natura comparatum eft,ut afflióle principum fortünæ, principes quamuis alienos maxime ad mifericor-' diam,moueant,Sed nobis hie nos ctiam ferimus milites.Scitis quantum nobis imperium,quam amplarh gloriam maiores noftri reliquerunt, SC ut alios præterearn,Boleslaus quidem proauus meus imperium hoc no ftrum Borifthene, Albi SC Salafluufjs,Sarmaticis montibus, amp;nbsp;German nicoOceanozgloriamuerd nominis Poloni i}fdcmpene,quibusorbis terrarum clauditur,finibus terminauit.Nunc quanto noftro cum dede^ core amp;nbsp;imperium hoc accifum,amp;S gloria obnubilata fit^quis nefcitC'Equi demuixteneolachrymas^quodadpatrem auumc^meum hæc infamia in primis attinet/Tametfi patrem ueftra excufat iniuria,amp;: afflige nimi^ urn interregno uires» Auo ueniam, nifi fim ipfe ignauifsimus, dare nonpolTum* Verum enimueroeamlabema genere noftro detergere, Rufsiam regno huic rurfus adijeere, columnis'^ue Boleslai (quern ego ut nomine refero, ita amp;nbsp;fadtis referre cupio ) imperium noftrum terminare,mihi in animo eft. Quod uobisplaceredebet,milites,nb

‘ fi forte à uirtute maiorum ueftrorum degenerauiftis. Atque maio^ res quidem noftri gen tern han c, fibiprius incognitam, «idierunt, ue^ xarunt, debellarunt. Nos iugum excutientem, amp;nbsp;quidem domefticox rum noftrorum maiorum,non fuarumuirium fiducia, nonulcifcemur':' non ad officium reuocabimus C Nifi forte ubertas foli illius admiranda, hominum ingens opulentia,8lt;^ ex rerum copia ortusluxus atque mob licies, ab hoc bello uos deterrent milites. At ego nobifeum hæc Ox

I mnia, contra ipfos facere iudico. Quin iftaipfa in primis ad fpem lu-culentæ prædæ pos inuitant. Plura dicere paraiitem, clamore interpeb lant uniuerfi: duceret quo uelf^t, b^no omine : fe impigre fecuturos, óó , imperatafaduros elfe. Hine njaona pecuniæ uim in^r milites,ut queii^ que ftiperioribus bellis meritum effe nouerat,aut uftÄ fibi deinceps fo-' ntilUesi

I refperabat,diftribuit. Sicanim^tis optimafpe impletis militibus, inftruda acie triplici, Rufsiam ingreditur: propterea quod credebat hoftes mox ad prælij dimicationem uenturos effe. E? aderat quidem ad Bialogrodum Vifleslaus dux, cum non contemnendis Rufforum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

■ Piecinigorum 80 Varaiorum copies : uerum explorata noftrorum

i multitudine atque apparatu ^Polofcum paucis confers fuga contem •

? dit.Exercitus quoque , cognita fui ducis Riga ,nulla interpofita mo/ I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;radiffugit.TrepidaretotaRufsia,Kiouienfesdeditionemfacere uellCj,

ni metuant iratum jz/aslauin, quern principatu eieciffent: implora^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

re Stoslai 00 Vufltftolodi opem;ni adfint,exufturos fe effe urbem, •

in Græciam cum coniugibus atcfLie liberis migraturos. Bono cos animo Stoslaus amp;nbsp;Vufleuolodus effe iubent.Ipfi legatos ad Izaslaüm fratrem mittunt j orant utparcat ciuibus atque patriæ, dimittjtexer^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

citum, Kiouiam recipiat fupplicem : Viffeslaum Polofco fefe contb nentem, non iam de uiiftoria aut Kiouia,uerdm defuafalute effe fo^ licitum ♦ Neminem præterea ipf]*aduerfaturum 4 Quod fi doloreni

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 z exili)

DB kEBVS fOLONORVM

exi 11} cx animo dclcrc non poflet, ipfe de fontibus fupplicium arbitrate fuo fumerctjPolonis patriam utcuncp defemehtam in feruitutem atcjJ prædâ ne dareu Cogitaret quam bene olim Stopolco fuccefsüTet, quóii exulpereofdem Polonos reftitutus effet gt;nbsp;Ad hæcizaslaus de Boleslai fententia nihil aliud, quam periculum fefacfturum effe,quàmuerè ilb de Kiouienfibus diccrentur,qua'que ij uoluntate in fe effent, relpondin '■ Kiouu dcdi- Bolcslaus cxercituin propius Kiouiam, æMefcislaumlzaslai tig, filium cum expeditis aliquot turmis ad urbem præmittit. Is intro/ miffus, cum opportunaloca præfidio occupaffet, authores feditionis paternfque exilij fcptuaginta comprehenfos partim necat,partim ex/ cæCat, Patri Bôléslao régi pacatas effe res Kiouiæ renunciauConteiv deruntfj tarnen, co pacatoagmine» Venientibus tota ciuitasad fepth raum milliarium obuiam eftula eile dicitur. Dies ea fuit fecunda Maip Rexreftitutoin paternum principatumIzaslao, partem exercitus cuni polofcwtnre- eocontra Vifseslaum mißt, Atcpisßiga elapfo Vifleslao,nulla mora potitus eft,filiumq}Mefcislaum, nonmulto póft eo mor/ tuo,alterum Suentopclcum,fiue, utRufsihabent, Stopolcum Michaegt; lern, cum præfidio ibi rcliquittipft cum Polonis Kiouiam reuertitur, Rex diftributo in æftiua, ac deinde in hyberna exercitu, iple cum delegt; Kiouienfesille æftatem atquehyememillamIviouiæperegit,amccnitatelociacdegt; cebræ. liens^rbis, óórnulierum uenuftate, teneritudine Sc lepóre admirangt;

laminarunt ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A , nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.1

uenuftis. do captus,Præbuit autem Izaslaus uniucrlo excrcitui per omne id tem/ pus alimenta ueftes,infLiper amp;nbsp;regem perquàmhonorificè ÔC excv' citum pro meritis rcmuneratuseft,Exalt;ftahyeme mature Boleslaus eX

Pfitnt'ulienfe hybemis mbuit,amp;r in Prcmislienferri tracflum,iniuria ne prouocatus,an/ bellum, quód ca paterna efletuxohsfuæ hæreditas, an uerófola proferendi re/ I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gni cupiditate duétus,non conftat.^C minoribus quidem oppidis, quæ

erant in itinere,pr#no aduentu potitus cftccæterùm Pr^mislia à Septen trionali quidem latere, qua ipfe ueniebat, Sano fluuio, qui c Sarmaticis

SMUifluuiui. fjiontibus haud ita longe à Tibifci fontibus oritur, ab rcliquis ueró fof • fisamp;aggeribusjpunitaerat, Sóamagna prætereamultitudinchominu urbanorum fimul amp;nbsp;agreftium, atep nobilium, qui ex agris cófc cum • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;familrjs amp;nbsp;facultatibus ftiis receperant, defendebatur. Ad hæc ab uno la

• • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tere arxoppidoimminebat,inedito loco fita,amp;ualidismccnibus turn'/

• - bus(^ expugnatUjUt ilia ferebant tempoi%, perdifficilis. Rex igitur cum fluuium, nequicquam prohibentibus Rufsis, uado latis alto tranfiffet, • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oppidum fumma ui oppugnat:nec fegnius defendunt Rufsi, amp;nbsp;crebris

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eruptionibus,abundante multitudine, noftros oppugnationi intentes

^doriuntur : fed reprimuntur, magnacp cæde in o^^dum repelluntun Poftremo uim noftrfiirum diutius luftinere ft poffe diftifi,deferto oppi/ • nbsp;nbsp;nbsp;PriemisUenfe do,in arcem ft receperunt, Rex oppidum fumma rcrum omnium copia

dfuitqs'tp refertum,quarto pofteaquam oppugnare coepit, die captum,

Arx obfeffâ. prædam dat militibus, Arcem,quia difficilis efl'e uidebatur eius expu/ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gnatio,propter multitudinem defenforum, neep contrucidari ftios uo/

lebat, corona obftdit, lp crans fame fitfep breui ft earn ftdendo in po/ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teftatem

L I BER lt;LV A R T V S.

ïcftatcm fviamredaclurum èfle: équités pedites'que quoquoucrfus pa^ bulatum diiuittit,c6meatum quamplurimum in caftra comportarc,uib larum incendijs abftinereiubet. Ipfe difpofitis cuftodfjs obferuabat, ne quidadobfeflbsimportaretur,né'ue ijliberaè flurnineaquatione utcx rentunNullas enim arx intus perennes habebat aquas. In magna difii^ cultate,obftinatis tarnen animis,obfefsi obfidionem fuftinebantzdonec fame fitikp eneÄis iumcntis, pefte in homines graflante, deditionem cxtremo æftatis tempore fecerüt,uitam,amp; quæ finguli uno onere fecum aräs dcditio, cfFerrepoflent,paä;i. Rexarcem deditam quantumpoteft rcficitamp;a-dornat, in eacp hyemcm fequentem commoratus eft,exercituin hyber-' na diftributo.Fuit hie annus à Chrifto nato millefimus fexagcfimus liox nus.Eo tempore, cum Bela rex Vngariæ tertio regnifuianno cameræ Tuina in uilla quadam afflidtus, paulo poif obiuillet, Solomon Andrcæ ^quot;hmonredu filius ab Henrico quarto imperatore affini fuo in Vn^ariam ualidis co^ auf in Vnglt;i^ pi}s reducebatur : quo cognito,Geifa, Vuladisla^is nbsp;nbsp;Lampertus Be^

læ filrj, nihil præfidi] fibiin fluxa Vngarorum fuorum fide fore rati, ex Vngaria in Poloniam excefl'erant: amp;Cracouiamreâ:àcontendentes, niam, à Vuladislao régis fratre amp;nbsp;regina comiter ÖC benigne accept! funt,Re^ ge tunc apud Præmisliam cum exercitu moram trahente. Cuiu que hy^ bcrnaturus is efle in Rufsia referrctur, Geifarelidis Cracouiç fratribus, illuc ad cum uenit,opem eius implorans.Quem Boleslaus comité« con^ folatus,cogitateipfefecum,ac deinde cum fenatuconRiltare, quidfax ceret: propinquos'ne exules atque fuppliccs, intermiifo Rufsico beh lo ,reducerct, an hoc prius conficeret. Ac confilium quidem in cam fex reinclinabat fcntentiam,utRufsiam prius pacandam domandam'que,

alienam rem fuæ pofthabendam elfe cenferet. Cæterùm régi placuit, non elfe differendam expeditipneièi in Vngariam,donee Solomon rex . , , gnumfuumfl:abiliret,Germaporumcpauxiliaaccer^ret. Igitur æftate proxima,cum iam maturefccrcnt fegetes,Boleslaus relt rclido Præmisx liæ,quantumfatis eßet,præfidio,fri Vngariam cum reliquo exercitu ÔÔ Belæ filijs, fuperatis montibus, qui Poloniam amp;nbsp;Rufsiam ab Vngaria diuidunt,contendit.Confluxit ftatim ad ipfos non partTus Vngarorum numerus. Solomon rex, ubi deaduentuhoftiumcognouit,Buda regia urbe reli(fi:a,M.ofonum ( arx ea erat munitifsima) fe rccepit, eo quod iux ops ab externis auxilijs,parilhi præfidr) fibi contrapatrueles in Viv • garorum fuorum tiiribus atep fide elfe exiftimaret. Ibi epifeopi mex diosfefe interponuntzBelæ filios orant, ne fe patriæ parricidio coiix taminent: pacem deinde eos amp;nbsp;Solomonem, non abnuente Bolesx lao, qui äd intemafÄumRufsicum bellum feftinabat,componunt his lafiuos. * conditionibus , utBelsc filq regiut# honorent cum duabus partibuS Solomonrc' regni Solomorii permittant, ipfi tertia,ducum'que nomine content! vug*«' fint. His rebus magna omnium læticia confeAis ,Boleslaum,cum xercitu,datis de publico amplifsimismuneribus,dimittunt. Reuetx Rußieumbeb tens autemPræmisliam Boleslaus, reperitlzaslaum principatuKiouix

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' I 5 enfi

1

enfi itcrum à fratn'bus pretextu controuerforum finium illato bello éi«* élum» Itacp æftate que confecuta eft,in olynienlium fines infeftum

Volynin in po exércitutn.Regio tune erat diues,8ó omnium rerum propter fertilité tefiatem Bo- tem agri abundans,amp; oppidis caftelliscp frequens,que pleracp omni^ leflaiuenit^ ppartim dedita, cito in poteftatcm régis uencre» Arcts tres præcipue,Lüicum,Vuladimiria Chelma,è materia quidem limo que, ut pleræcp omnes harum regionum, coni'tru(ftæ,fcd bene munitf» ualidis Ruflorum præfidijs tenebantur Ex his ad Lufcum primtim ca^ ftra pônit,arcem ui capere nititur : ubi firpius res tentata non fuccefsKj animi dubius délibérât, quid faciat. Et ad Kiouiam quidem prono ani' mo fercbatur : itacp iudicabat, ea recepta facile caeteras eius oræ niunf tiones deditionem facfiuras die : uerdm relinquere poft fe hoftem inte' grum Be cæteris Rufsis horum exemple animos ad refiftendum a3^ dere, neque confultum, neque tutum fore arbitrabatur. Itaque obf^ dendo ad deditionem adigere,quos expugnarenonpoterat, ftatuin propemodum menfes,uim Sc obfidionem cum fuftintiif ' fent,ad extremum freti benignitate régis, padti que liberum cum rebus reg^fededit difcdfum, arcem dedunt, Ibi Gregorius, hue Igorus dux, qui orani illam ditionetenebat, diffifus munitioni rcliquarum arcium ,mifsis prf miirn legatis,deinde ipiemetueniens,impcrata fe fadurumpromifit,

*o74’ obfi^esdedit,pacem impetraliit. Anno fequentiadKiouiam mouit ** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Boleslaus: obuium fefeipfi offert Vufseuoloduscum ualido Z'

xercitUj è fuis iuxtà ac firaternis ditionibus colletfto. Nam Stoslao fratre mortuo principatum eius fibi adiunS:erat:amp; fj qui Lufei, Vula^ dimiriæ Chclmæin præfidfjs fuerant,ditnifsi, ad eum ferè left recepc rant: eôcp inuitummulta fuadendo amp;nbsp;orando impulerant, ut prælio Oratio rrgit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noftris de fumma vci decerner A.Rqk quod in primis cupicbat adegt;

‘ ’ ptus,aciescontrà#iftruit: milites paucis,cohortatur , utoptatam con-* ficiendi illius bélîi occafionem, ab hoftepræterIpem fibi oblatam,elabi è manibus ne finerent:amp; extremum ilium eius conatum delperatione • magis, quam lt;pe uincendi fufceptum,fortiterretunderent: eundeiu effe , qui prius ad manus uenire nunquam aufiis effet:ô^ ex fjsmilitp • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus ferè collegium, qui uiefèi prius, ac uel fuga clapfi,uel deditione faeffa

I dimifsi à fe effent.Si ipfi uiri effe pergerent, penitus debellatum iri ea up tftoria ,nec nifi præmia belli,0^ ea quideiT^amplifsima,ipfis reliqua fore* Quod fi quid eos paululum fefellifset, cogitarct in hoftico fe effc:ne eos quidem quieturos,quos pacatos à tergo reliquiffent, ut funt Rufsorum

» ingenia mobilia» Adniterentur,ne fortuitu, fed fiia uirtute atep fortitU ‘ dine ftipcriores, ui(ftorias adeptieffe uidercntur^**His di(ftis, ÔÔ cla^ more crepitu'que ajmorum alaentatem fignificante uniuerfo exercp tu , canere figna iubet» CohortaturôC Vuffèuolodusfuos, fortiterut propatria ,pro liberis,pro coniugibus, pro parentibus, pro aris focis,pro libertate denique dimicarent : ex eius prælfi euentu uel lætio' ra omnia deinceps,fi uiciff'ent:uel fi,qyod abfit,ui(fti effent,duram ferup tuteiTlj

t î È E R Q,V ART V S.

tutemjfummamc^mifeham expeÀarcnc. Congrediuntun'nfcftis armis Fric/wnh' CC animis inftruétæ acies: incalefcit pugna, magis quifque ut hoftem feriat, quam ut iclum ipfe declinct,dat opcfam. Adfunt ubique Riis dtp ces.Iani que premi Sc contufbari Polöni cöcpérant in dextro cornujiö ftium clamore, Rigerc noftros uOciferaiitium magis etiam confternagt; ti : cum Boleslaus laborantibus Ribfidium Ribmific, èc non modo ptv gnam rcRituit, uertim etiam hoftilem aciem perfregitlt;amp; conuertit.

Perturbatis ordinibus, Rigiunt Rufsi: VuRcuolodus,ubi aliquamdiu ^‘’5 Rios nequicquam reuocauit,inRigartlfeSóipfe coniecit. Itaplena,nee nbsp;nbsp;‘ ‘

incruenta tarnen, uicloria noftris obtigit. Multi nanque faueij in caftra relati, mille propemodum defid-erati Rlnt. Boleslaus aliquantum recre^ atoabeapU2uaexercitu,adKiouiam contcndit:quam cum primo iin^ nbsp;nbsp;.

petu caperenonpotuillet,ópportuno lococaltra metatus,öppugnaz uit urbem iterum atque itcrum : fed nullo operac precio imó ucro hon minimo Rio detrimentO. Nam étfilocüS nequèfitu,neque opéré adx inodum munitus erat,fed tarnenacriter cum ab urbana multitudinc» turn ab ijs qui è prælio dudum Riga elapfi ed fe receperant, defendeba^ tur : ncc à uiris modo , Rd à mulieribus etiam atque pueris, noftri mœnia fubeuntes eminus, atque è fuperioreloco iaculis omnis gencz ris uulnerabantur. Omifla igùur oppugnatione , obfidionè urbem, multitudine homimim abundantem, premere ftatuit, difpofitis(^ in o^ nines partes euftodijs, commeatu oppidanos prohibet.Quod quidem facile fuit,longumprofpe(Rum quOqUo üérfus prgbente planicie,in quä Kiouia fita eft. Nec multo póft eu anguftioré aiinona uti coepere obfeR fi: ueritiep, ne Cxtrema pati cogerentur, ÔC ad extremum in poteftatem hoftium uenirent,culpam amp;nbsp;necefsitatem deprecati,urbem dedunt.

Boleslaus ingrediens in portam u^bis ferro inteólam, gladiuni uibra^ Kiouiit iMi' uit, quodproauumitemRiumfecifle acceperat : o^idanorumautem turHolcslao^ facilitates atqut corpora capital! edifto à militumuF atque iniuri-jS amp;nbsp;rapinis tutatus eft.Qua clementiaMrius, animi modcratioile moti opx pidani,ingentia doiia ultro ipfi accumularunt.Ea rex pleraq? omnia ih^ ter milites uirtutis ergo collaudatos, pro meritis cuiuftp diftribuit.Pa^ Ru/^iaPolotiis cata omni Rufsia,ue(ftigalia magna non folum pécuniæ, fed 06 omnium rcrum aduiftum cultumfp corporis pertinentium, inftituit. Izaslaum Rimmæ rerum prgpofuit. Is pêrró filios fuös,Stopolcum quidem Polo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

cenfibus 8CNouogrodenfibus,Vuladimirum Smolêfcip,laropolcunl uero Viftegradenfibus præfecit. Rex quo niagis iniperiu Rium in RuR fiaftabiliret,amp;quodiutiusnotisiamfibianteaKiouiçdelitiisatlt;:puolugt;' * ptatibus perfruerej»»r,hyememillämibimanfit. Ibirobur noftrorum hominum illecebris opulentæ,luxui^laE, oC Liraccorum comereqs cor^ ruptæ ciuitatis,ut Pocnorum olim apud Capuam,elahguit,ac difciplina niilitarislicentiadiRoluta,amp;ille uieftor nlultarum gentium exfreitus, deuiftç urbis lafeiuia, libidiiiibus amp;nbsp;flagiti] s uiftus eft: ita ut ei uinci ma gis propemodum,quamuincere expediuerit. Etenim plurimorum mäz ximorum'ep malorum,quæ Poloillam poftea implicarunt. Race uiftoria caufa

caufaamp; ori'go fuit» Namdumilli Kiouiæ nulla feneqmtîaSô quamuis fœda, amp;fîbiinufitataprius, abftincnt, uxores eorumamp;fili^^ Voîonorum domi'reli(ftæ,nonferentes tam diuturnam uirorumabfentiam(ïam fjeminarumpe m'm feptimum fortèannum in Rufsiaamp; Vngahamilitantes domibüS tuiantia. abej-ant^turn autem libi'dinibus eorum quæ crebris nuncfjs ad ipfâs p^f ferebantur,amp; iniurijs iritatæ, flagitqs uicifsim uiros amp;nbsp;propinquos fuos plefæcp ulci'fcuntur : nonnullarum etiam pudor ÔC conftantiapaP timblanditqs Sc fallà extinAorumuirorum perfuafione corrumpituf» partim ui expugnatur, iufta diuini numinis uindicfla atcp permiflu ♦ Lv bet hic præclarum muliebris pudicitiæ exemplum referre, Margarithî M^rg^ithàt Nicolai Zembocij comitis uxor,pudicitiæ fuæ metuens, graflànte paf fi^^hnpunè flagitioforumiuuenum licentia,inturritempli Zembocf nenfiSjUno âProflouia milliario eu duabus fororibus per multurn teiîi' pus latuit, familia per funem alimenta ipfi fubminiftrante, Hæc ubi uiris in hyberna renufteiata funt, fremere multi ad quos ilia pertinebât, ÔCindignari,commcatumfp domos uifendiàregepetere. Seduelnon ! admifsi ad regem,uel luperbius repulfam pafsi, clàm pauci primùm fefe fubduxere, deindeplures paucorum exemplum fecuti, ipfi quoquedp Bolesîai reie- fcelîerunt,itautpaucicumregcremanerent,Raptimis quoquecum rC' plus è Kußia liquis confequitur,ueritus, ne Rufsi mutatis animis, deipe(fiaqgt; Polo^ ßmilisi paucitate,opprimendi fiii confilium inirent. Pofteaquam perue nit Cracouiam,concœptam animo in defertores iram, in apertum pro^ Bolesltd feui- fcrt:à quibus fugæ initium ortum erat,eos capital! pcena amcit:in cætex tia cr fcelertti rosautenlbonorumconfifcatione,autdiuturno carcere animaduertit,

Sæuit amp;nbsp;in mulieres,quæ culpæ affines eiïe uidebantur, quibusc^ mife^ ricordia indulgetia uirorum pepercerat, qüidem inaudito modo* Abftraélis enim,et abieefiis infantibfis,qÄos è ftupfis et adulterrjs cnixg erant,catulos ad qjfera earum admouiffe dicitur, Adhay uulgus atquc plebem nouis ÔC grauibus exaefiionibus premebat, ius non dicebat,nec iniurias tenuiorû uindicabatn'mpeditus confuetis üoluptatibüs,foedis^ Boirt/rft rêgif M’J^^^bominaièdislibidinibuSjdequibus nihil remittebat, Qiiin CrP adulterium. ftina, nobili foemina, àMelcislao marito abduifta, palàm per adultérin

• • abutebatur, His commotus, ita ut decuit, Stanislaus Cracouiertfis epi/ Cri' feopus, uir pius amp;nobilis de Prufiorum,r(uam uocant, familia,copno^ pic^àum,zx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;anteluttectus erat;

«»»«mimrfgnt- uidensep iniurias amp;nbsp;exempla regiorum flagitiorum ad multos pertine^ • tudo' re,regem adit, amp;femotisarbitrisblandèadmonet, oratamp;S obfecrat,ut

• • illis moribus ôôcorruptelis finem ftatuat, ne quodgrande malumfibi „ , . nbsp;nbsp;» fùiscK ôôuniueriæ Poloniæ accerfat* Peccataper feîTnaxima, longé ta^

exempu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maiora elle in rege,quam in priuato homme : cum ea quoc^ quæ in

iüuflriii. » alrjs leuia fint, in co qui loco honore eminet grauifsima effie uideam

• ” tur:pro]3tereaquôdultrohominumfelè oculis ingérant,amp; plurimos « fecum malo exemplo in præceps detrahant. Quo fublimior fit ÔC fortU' • natior,hoc maiore uitæpuritate èC iryiocentiaeumniti,Deicp benefit

• 5gt; centiam agnofcereoportcre*Nifaceret..metueret,ncdiuinaultione de

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fummd

Eimmo gradu in imum deturbaretur,neu denic^ falfas mom en tanças uoluptatesdirisfempitèrniscçcruciatibus commutaret» Hsec dicta rex (gt;»'■' iniquiori animo patiîô^ ira odiocp inflammatusjconuicqs ÔC maledic^is fanébfsimum antiftitem inceflefe : quærere quo pafto authoritatcm eiuseleuaretdingüæcplibertatem comprimerettnecp tarnen qtiicquam eiufcemodiinuitaÔC moribus Stanislai,quod opportunum eflet crimix ni autreprebenfionijComperiebat.Emeratforteillo triennio Stanislaus pagumPetrauinumin traéluLublinenfi, àPetrico quodam équité Poz lono^atquiisPetricusaccepto precioiamobieratthecfatis tarnen Sta.^ Usintenta nislaus propter perpetuum bellum amp;nbsp;lufticium^aótorum publicorum epifeopo, monumentis deiurefito fibi caueraLEiusrei Boleslaus ab affentatorb bus lubmonituSjPetrici agnatos fubornat, qui de interuerfa bæreditate fua légitima Stanislaum in ius uocent,auxilium fuum ipfi's pollicetu^Ilz li tum authoritate regis, tum infperati compendij fpe addudi, iulTa fad' unt.Fortètunciudicia,quænoftriuulgo colloquia amp;nbsp;generales termiz coUoqiiid genos uocant,in pratis inter Sole:öum,8c illud ipfum Petrauinum in papiz lionibus,utmoriscratantiquitùs,àrege exerccbantunComparetStaz nislaus citatus:cmiffe fe pagum, ÔC foluiffe precium affirmât : telles eius rd nonnullos citât*Qtii cum à rege deterriti, teftimoni) didionem fubz terfugerent: ibi Stanislaus non tarn pagi retinendi,tp criminis dcpellenz di caufa anxius, tandem facinus aggreditur, humanas uires at(^ cftgitaz tiones fidem'cp excedens*Tridui dilatione à rege impetrata,Petrauiz num contendit: ibiperado cum facerdötibus alijs pijs hominibus, quos in comitatuhabebat,ieiuniOiDeitp Ope peruigili oratione 8c perz petuis lachrymis implorata, detedtim Petrici putre cadauer, pedo, quo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wor-

utunturepifcopi,tangit:i-nagnaq5fiduciä exufgere Petricum amortuis tuns à. stanis^i in nomine Deipatris ÔC filq Sc^pirieus fandi iubet* Nccmora,attollit illefefe, quafi è fomno expergefadus, amp;nbsp;à Stanislaoipcr tnanum dedtv dus, ad tribunal regium fiftitur*Rei miraculo rege 80. Smnibus qui adcz rant obftupefadis,Petricus uendidiffe fe paoum,öc precium omne acce piffe fatetur* Regem, ac deinde propinquos, quod iniuftcinnoccnti 5ó nbsp;nbsp;.

fando epifcopo negocium fäceffant, libéré obiurgat*Itaingratis Sé inuiz to rege uincit caufam Stanislaus* Ä tribunal! diRedens, óptionem dat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Pctrico,reucrtfneadfepulchrum,andiutiusuitahacfrui malit* Æterz nam ille cocleftemcp malle, à qita no longius abeffet, fi exiguum id quicz ƒ ƒm quid effet rcliquum lupplicr),quo anteadæ uitæ luæ maculas eluere adz ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

bucdeberet,oratuipfius fibi remitteretuf*His didis,Sé alinuente poilu hf lads eius epifcopo,fepulchrû fubiens, animam iterû exhalauit* Non de- .

terruit earesBoleSlaifm regem,à contaminatis moribus Sé libidinibus^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Quin is iterum atcp iterû monitus,8é^crius obiurg^tus ab codé Stanis J-lao,adhibitisetiamfecundiïpræceptum C H Ri s Tigrauibusaliquot uiris,furere,cedemcu minari ipfi coepit*Nec fegnius Stanislaus,ubi non refipilcere regem ammaduertit, graui anathemate eum percellitruetat la era fieri to ta urbe,quô ille deteftatione Ôé conuicio populi, qui facris arz interdiôlorum • eebatur, adfanioremmentemreuocaretur*ïpfe per pontem Viftulgfoz

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m ras

ras addi'ui Michaelisædem,inrupeprærupta fupfa Vifiulamc coTV Ipecftu arcis ßtam» ad faciendam rem diuinam clàm cum paucis iacerdo'' tibus commeabat. Quod ubi Boleslaus, à Riis certiorfa(Rus,cognouii^)i quadam die correptis armis amens cum compluribus aReclis ÔC fatelH^ Stlt;tnisl4ic£- tibus ed contendit. Præmittit, qui Stanislaum facris operantem ad dc^ ftinatam necem ab ipfîs altaribus abftrahancqui intrögreisi crant,RibP to amp;nbsp;infolito Rilgöre perculfi, Ripini cadunt : inde manibus pedibuscf* reptantes feie proripiunt, Submittit rex alios iterumatcpiterum:ideni amp;nbsp;ij s,quod primis,accidit Jlle mor^ impatiens,ÔC Rirore percitus,incrc^ pita iatellitum ignauia Sc formidine,ipfe RritRo enfe in templum irrum^ pit, lethalic^ i(Ru faCrofamRu epifcopum in uerticem ferit, ita ut cadens cerebro parietem proximum afpergeret Jbi iatellites cohortati fefe mil' tub,corpus humi procumbenstemplo extralt;Rum,minutatim conch dunt, morem gereutes furori regio,amp; in fubieiRis pratis,canibus uo' lucribus laniandum Sifijciunt. Erant autemij fatellites equeftribus honeftis quatuor ferè familtj s, quæ in hodiernum diem in Polonia div rant,orti:nempe Stremcnri, Sreiiaurj, Drucinij, laftrembecq. Dies, »079 4»«. Ruo hæcpatrata fuht,fuit ocRauus Maij, anno Chrifti millefimo feptuagt; gefimo nono:cum Stanislaus liix triennium epifcopus fuiflet. Rege Ac{uil£ deßit' ^onReleratis iatellitibus poft perpetratum paricidium abeunte, Ruatuor aquilæ inuiîtatæmagnitudinis apparuiiîeferuntur, circume/ um locum uolitantes, corpuscp fan (Rum à laniatu canum amp;nbsp;rapacium a--uiumdefendentes toto biduo: donee mod c'a re pij quidam facerdotes, reiumptis animis, membradifieiRa collegerunt, amp;fuo ordine compogt; äumdcd/te' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;queeueftigid mirandum inrnodumcoaluiifedicUnturJtacoP gt;

ilttmcoaluit. pus integrum pro foribusædis ilîius,ubimartyrDeicæfuscft,inurna uenerabundi condiderunt:quod dÆimtfpdft anno in arcem Cracouiegt; fem illatum,in mgflio bafilicas recondituin eft.Quin amp;nbsp;lueernsc permuh tæ in aerefupra eum locum ubidiiieftum erat corpus Stanislai,no(Re proxima, quæ cfdem confecuta eft, ardere à nonnullis uiiæ efle memo-* Polonici rc' rantun Fertur«tiam pijs quibufdam hominibus diuinitiis reuelatum gnidijjeiiio. efte,regnum Polonum infequenti temporein multas partes diRerptum iri,quemadmodum corpus Stanislai fecRum fuiifetiitacppermulturn ^loni£ ftcrii tempus manfurum. Hæc ubiRomæ ntyiciata funt,Pontifex max.Grc/ crrlt;gfDlt;womi gorius eius nominis feptimus,atrocitate rei commotus, tod Polonig fa-* diris deuouit,regnumcp ipfi folenni ritu abro » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gauit.In pofterum quocp,ne quern epifeopi regem iniuiRi fuo ungerent

•i«ter/f(fïor«j3(:coronarent,edixit. Quiuerc^ foerjfcelerisrégi fuiirent,eosfi'mulamp; qua panaa^ pofteros eorumufcp ad quartam^ropaginem, à î^rdotij omnium magiftratuum ecclsR'afticorum funcRionibus 80 emolumêtis alienos cf fe iufsit. Nihilominus tarnen annum amp;nbsp;amplius Boleslaus poftea régna uit, fed inuiRis omnibus,amp; externis etia contempdbilis:ita ut iam Ruf forum principes ab eoRiba(Ri, imperium eius detreiRarent. Confpira^ runt deinde in necem eius nobiles S^^rocercs nonnulli : qua confpira^ Bo/nW fifga. f jQj^ç detecRa, ueritus ne ad plures etiam ea pertinerct, in Vngariâ cum filio

UBER Q, V A R T V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s*

filio Mefcone amp;nbsp;paucis comitibus fugit* Regnabat tune m Vngaria poft SolomonerneieCtuiTi,amp;:Geifanîmortuum,LadisIausGcifæ fragt;' Ladisldusrex ter: quos ambos à Boleslao redo cto s in Vngariam fuifte, fuperius nargt;' VrtgWfC. rauimus» Abeo Boleslaus exul fanèquàm çomiter ÔdhononHcc a.ccc^ ptus eft: manfitiZp apud eum aliquandiu, Verùm exagitante eum in dies mams acmaois patrati fceleris confeientia, acerbo amp;nbsp;infatioabili feex leratorum carnifice, amentia correptus, mortem Gbi ipfe confciuit, an^ Bo/fîwi inte-no poft Chriftum natuin millefimo odogefimo primo : qui quidem æ' ftu ficcitate infignis ftùt, Alrj uolunt, eum in uenatione concito equO efferatiore ,in auias fyluas delatumefte, canibus confequentibus: exeuft fum(:p,gb i}S difcerptum^ac deuOmum. Sunt qui uelint,eum clam omni

bus errabundum inter Alpes ad mohaftetium quoddam fine id ad nbsp;nbsp;। •

nipontem, fine ad Villacum fitum fit (utrumcp enim memoratur)per-' uenifte,ibilt;:p latentem quis'nam eflet,poft multos labores.in coquine mi nifterio ultro amp;nbsp;pœnitentia comm'ifsi paricidq fiîfceptos amp;nbsp;exhauftos, uitam finiuifte^Sed Mechouienfis feribit, quærentcm fc in illis locis, ni^ hil eiufcemodi comperire potuiftc.Fuerat autem futurus hic rex clarifsiz mus ôc felicifsimus, fi fortunam perpetuo cœptis fuis adfpirantem fer^ redidicifTeuVerùmfecundisrebus elatus Sr infolens, animolùo minus nbsp;nbsp;Libidinem

qiiàm oportuit moderatus eft» Et fanèlibidini ÔÔiracundiæ moderari crtracun' longe eftcùmdifficilius,tumpræclarius: quàm gentibus Sdnatioftibus, quamuis feris atepbarbaris, imperare» Mirari fatis nequeo,àEamper toSaffnaburgenfi, quiper hæc temporauixit,amp;:res geftas Germano^ tum c 'nfcripfit,mémoriæ proditum elle, qudd anno Chriftimillefimo burden,error, feptuagèfimo feptimo, dux Polonorum, qui per multos annos regibus Teuthonicis tributarius fùifiet, cuius'cp regnum iam olim Teuthonum

' uirtütefubacftum,atcpinprouànciaftiredaftum fuiflet,rcpentè in fuper^ biam elatus, regjam dignitatem reoiume^ nomen fibilt;tfurpauerit, diade maimpofueric,atq? ipfo die natalis Domini à quindecim epifeopis in re gern fit confecratus»Âtqui plus feptuaginta annis ante hoc tempus Po^ loniaregemcumhabuiirer,amp;:quidemOttonisRuffiG^rmani Impera^ • torisbeneficio ,per hoc tempus habere defrjt» Iam uero quindecim epP feopos Poloniam,non modo tunc,fed nunquam omnino habuifle, ipfa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

rei euidentia falfum elle conuincitur» Conftruxit autem Boleslaus ui^ MogUnenfe tiens,ac ditauit, Mogilnêfe monaftcrium,in eo'q^ BenediÔIinos colloca^ mona/hriuitt. uit»Audacis amp;nbsp;liberalis cognomentum uiuo inditum, mortuus etiam re J tinuit» Regnauit autem annos ferme duos amp;:uiginti,cum fextum decix mum annum nondtim egrefiùsregnare coèpiflet.Sed iam Cazimiri,amp; ,

Boleslài fîlrj regno*librum hune terminemus» Quintumàfublato regno, aufpicaturi, duobusep principibus fiipturi, quorum filius patris, atep adeo fuperiorum ferè omnium priiv cipum claritatem,rerum geftarum magnitu^

dine ÔC gloria fua obfeugt; r^uit*

m i MARTINI

D ß R £ î V S PÖLONORVM MARTINI CROMERI DE ORIGINE ET REBVS GESTIS POLONORVM LIBER Q.V 1 N T V S.

VVLADISLAVS PRIMVS, PRINCEPS*

X A C T OregeBoksIao ,priufquam exmotuillô fefc recolligeret refpub. Rufsi incuiidlàhter arri' puere earn nouandarum rerum occalionem: èc co aétoè fuis Ô^jauxilianbus Polovuzorû militibus exerci'tu -, Polonas dicioncs duce Bafilio Rofcislai filio, fciirô Ôô igni depopulati funt, Sc cum magna prædaadfuafeincolumes recepere» Quo income modo permoti proccres,uerin'ne quo graïuore etiam calu turfus intetrcgnum iliudrempub,affligerct,comitfjs habitis, vuladifhus ad VuladislaûBoleski fratrem, que Hermannum etiam uocarunt, qui Hermjnttusdi nnus fupererat, regnum deferunt. Et Rifcepit is quidem principatum: vuladislau! tamen regem feappellari paflusnon eft, uelquod inunélus amp;nbsp;co/ regemfcdici ronatus folenni regum ritu, Pontifîcis max, interdiélo, non effet :ucl quôdreuerfurumaliquandoBoIeslaum,regnumc]^ repetiturum exiftp iilt;eresregni maret,Principle üéróamp; bærcdis regni PoloninomenfîbifumpGt:uir Polonorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g quidem, amp;nbsp;uirtute prgdituSjUerùm ad quietem Sc ocium, quant

ad bellum propenfior, ÔChumanitatis atep religionisamantior, quant gloriæ,Initio ftatim prineipatus Rii Poloniam commotam nonnihil,ma Interdit rela gna dexteritate pacauit,latrocinijscp purgauit. Ad Pontificem maxp mum de tollendo interdifto, quo Polonia uniueria ob necem Stanislai epifeopi obnoxia, facris fe abftinebat, oratorem mißt, uiriim eruditunt Ltmpertus eloquentem, Lampertû,equeftri%pu4Polonos ortum familià,canogt;’ pifeoptts Cr4- nicum Cracouienftm,quem Pontifex diqo Stanislaofucceflorem deditj vxorvuîaiit nbsp;nbsp;^‘^‘^ïlato intcrdiCto epifeopum remifit, Vxorê deinde*Vuladislaus du

üxprincipif. nbsp;nbsp;lt;1^ amplifsimi confilrj fententiajlticlitliâ Vuratislai Boemorum prim

• nbsp;nbsp;cipis filiam,ex 2^dleida Àndreæ V ngarorum regis filia fufeeptam, Miè^

fconem,fiuc Miecislaum Boleslai fratris filium,cum cæteris exulibus ex • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vngaria reuocauit,fortunæ eius mifertus:aut ueritus fortaffe, ne quam

do is ope Vngarorum, apud quos ob indolem gratiofus effe dicebatur^ paternum regnû repeteret, nam pater eius iâ perierat, ReuerRim in fili) Mrefeo Boki- loco dilexit, Atque is cum egregia indole, uirtute Sc comitate fua pargt; latfiliusextiit' j.gj^pQj.g animos multitudinis minim in modum fibi deuinxiHet« optima fpe omnes impleret, fexto, pofteaquam redijt, anno, imma^ turam mortem obrjt, nullis reliótis liberis, amp;nbsp;mä^iaum fui defideriunt apud omnes reliquiv Creditumlt;q^eftuulgó,ueneno fublatum à pater» næ eius fugæ authoribus, ueritis,ne quando eos, iniuriæ memor, ulciR ceretur : Vuladislao principe patruo fi non iubente, conniuentc quidem certé: ne feaut liberos fuos, populari gratiafretus, regno erj» ceret, Volunt nonnulli,quemadmodum refert Dlugoffus, non tunc perijffcMiecislaumhunCjIedaltcro demum poft Vuladislai morteni

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;anito»

a lino, ucnenato poculo,unà cum Eudoxia uxore Ruffa StôpoRi ducis fororejsaslai filia,de medio fublatum efle,cum Crufuicienfem traiflum complures annosobtinuifTet* affirmât que idem Dlugoffus,uidiffe fe diploma eius authenticum, quo is donationem paternam Mogilnenfî monafterio confirmauit» Seduiderit Dlugoffus,ne alius ille fît Miezisx laus, ncmpe Boleslai tertij filiusjCuius diploma illud Rierit» Vngaroz Bonfiniuf^ rumhiftorïæ memorant,circaillud tempus, quo Miecislaum à patruo reuocatum effe diximuS,regem fuum Ladislaum Polonis bellum feciffe, quod rj cû Rufsis ÔC Gunis, quos noftri Polouuzos uocant, confpirafîe contra fe dicerentur» Cumtp eos infîgni SC cruento prælio profl igaßet, Cracouiâurbê tribus menfibus obfedilîe,ôd fame oppidanos ad dcditio nem adegiffe : deinde deditione fada, ius omne cumurbe Polonis reftP tuifîè, admonitis ne deineeps amicitiam cum Vngaris pridem conftitu tamuiolarent. Hæc an uera fînt nefcio.Noftri quidem,eius belli nufquä meminerunt. Quod fî quam tandem Ladislaus cKpeditionem pcrliæc! tempora in Polonia fecit,credibile eft Miecislai feducendi caufa, quaiux uis nullam eius illi faciant mentions,earn effe fufccptam,lætiorecp Polo^ norum cuentu confedâ,Mrezislao cum patruo æquis conditionibus re conciliato.Na cum Rufsis amp;nbsp;Cunis non uideo quid comune tunc Polo^ ni habuerint,ut pariter contra Vngaros arma fumerêt.Rufsi quidê poft exadû regno Boleslaum,hoftiliter etiauexarant Polonia: ÔC ipfî dlrd uc hementer per ilia ipfa tempora ab ipfîs Polouuzis diuexebantur* Nec fa eile crediderim,Vuladislaû nouû principe nóndum bene coiiftitutis dö mi fébus ftiis externo,et no neceffario bello fefe implicaffe.Nec^ ueró iiv telligo,cur Ladislaus Vngarus dubia Martis aleam cu Polonis fubqfleti ac ta diuturne obfîdionis laborêhaufîffet, fî culpâ omnê uidis et obfefsis remifttiruSjCaptamcp urbê holiibu« libéra omnino ÔC iure optimo codo naturus erat » Sed omittamus .Vngaros» lani aût Vwladislaus princeps sWgnffeno-habebatliberos, eu Miezislaus hic mortuus eft,Sbigneû nothû,ante ini tuprineipatu è concubinafufeept3 : amp;nbsp;Boleslaulegitimu in principatu ex luditha uxore,cû aliquot annis fterilis ca fuifîet,diuinitûs, quêadmox dûcreditûeft,ingraticâfandi abbatis Ægidi] datu. Cum enim orbitate B'jMaüt fili' fua principes coniuges maiorê in modû angerêtur, ÔC luditha religiofîf. fîmafoeminaaffiduis precibus,ieiunrjs,amp;: eleemofynis in egenos liberaÜ ter erogandis de proie Deuafsiduô fatigaret, omniaep tentafeteius rei impetratus. gratia,admonitaàLampertô epifeopo Gracouiêfî,mittitunà cîîuivo, in candem fententiam addudo,oratores in Narbonenfem prouinc iam,ad Aegidif monafteriûdiui Ægidf),ubi corpus fandiilliusuiri mortuicondituni e^ ppMltfen » rat*Vbi eo peruCnedint oratores, dedicant tcmplo diui amplifsirna atv rea amp;nbsp;argentea donaria,quæ fecum Jltulerant: Abjaati præterea amp;nbsp;mo/ nachis non contemnenda dant munera principum Riorum nomine : ex^ ponuntquidueniant,quiduepoftulent. Indicitur monachis tridui iegt; iunium : oratur Deus, ut intuitu grati ferui fui Aegidrj, mafculam proz lem concédât prjs principibus* Triduo Ülo reuelacur per uifum fe^ nicuidam amp;^pio mçq^çliQ^tmpetratum. effe^quçgt;d tanto ftudiopetR

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m 3 tunt

DE REBVS POLONORVH

turn eflet ♦ Dimi'ttuntur cum fpe certa otatores : reuerfi repcriunt lü' dirham grauidam:quæ poftca maturopartu puerumedidit,cuiBok' ïuditblt;e mors, slao nomciiiiiditumeft* luditha poft quartummertfemapartu, cxtrC' mum claufit diem,foemina pietati in primis benefîcentiæ dedita:qu3e amp;nbsp;ipfa facultates fuas,mundücp muliebrem pcnè omnem in ufus paup^' rum, ad cultum templofum uiua élargira eft: à marito impetrauit, Pdbidnicetifis Ut Croppenfem fiue Pabiaiiicenfem comitaturh collegio facerdotuifl comitdtus ec~ Cracouicnfi's bafilicæ,Lagouienfe territorium Crufuicieiifi lèu VuladP ‘uièfidoiMtus. slauierifi epifcopo,XartfnicenlÏa ueró bona Tinecénfi monafterio fern' Ldgouienfeter piterno iure donareu Nön multo póft etiam Dobrogneua, Vuladislai ritorium vuld principis matcr,{enex uita defunfta eft, Duxit deinde alteram uxorern Xdnfnlcè^^i'- nbsp;nbsp;tiladislaus,fuafu Ladislai régis Vrigarorum, Sophiam uiduam, Hen'

necenp ntond^ tici quarti imperaton's fororcm,quæ Solomonis uxor fuerat,honcftè et flerio. honorificè poftrrtortem uiriaLadislao regefanfto piocp habitam:eX ^°^^mortud nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liifcepit*quamuis ca cum Solomone nullos habuiflctlibe/

vulddisldi u’ Quanquam Bonfinius cam ex aliorumfentcntia in Agmondenfi xor altern. monafterio,poft Solomonis mortem fi'ue exilium,obf)lïc memorat.Pet Ladislaus rex tempora Rufsi, cognita Mefconis amp;nbsp;uxoris eius morte, in liberta^ tem feferurfus aflerucre : munitiones, quæPolonorum præfidijs tene^ Rußt in libers ba.ntur,recepere:militibusPoîonispa.rtimpecunia.8lt;^ largitione cörru^ tatemftfeajfc' ptfs, partim ui eieftis,partim longa obfidioncac delperatione nequic^ ’ quam petiti expeftati d principe ftio auxilfj deditionem facere coa-» Pomeranicum lt;ftis* Dcfcccrc Prufsi amp;nbsp;Pomerani» Hos Vuladislaus, dilatis in aliud er Prußieum tcmpus Rufsis, bcllo perftcutus, ÔC Pomeranorum fines dcpopulatus bellum, ^{{^arces'qj munitiones aliquot primo aduentu recepit.Nec fibi defue rePomerani:fed cum Prufsis pariter coniunftis uiribus, magno impe^ tu Polonorum caftradie quintodeÄmo%nenfis Augufti adoriuntur» Nolebat eo die Vjfladislaus cum hofte maiius conférer^: habebat cunt honorem V irgini matri, cuius afEimgtione dies ille anniuerßiria celebri täte repræfentabat» Verürriläcefsitüs, ÄSiufta penc necefsitatc addu^ • ó:us,educit{uosén aciem, Atroxprælium in magnam dici partemjUtrif ƒque dubio euentu pro uiftoria contendentibus,committitur» Incipiunc Polono deindepedem referrehoftes:noftri cohortati ft inuicem, inftarecedeiv ^fefubdunt, tibusmec mora, illi effulb curfu diuerfi dj^Fugiunt : quos noftri ira elatt longius perftquuntur, magnamtp in fugientibus ftragem faciunt : qua fufi frafti^, principis poteftati amp;nbsp;clcmentiæ ftft fuäcp omnia permift-' • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;runt^Facilè dédit ille ueniam uiftis 80 fupplicibus,arces tarnen amp;nbsp;munft

• tioncs opportunas, quæ illis rcbellandi anfam dare póflcnt,m pótefta^ Pomeranorum tem fuam redalt;ftas,partim præfîdiù firmauit,partim demolitus eft»Nec ^’^rebeü^ quicuerc Prufsi Pomerani, led præfeftis à Vuladislao ßbi datis, Poraerdwewm partimdolo necatis,partim pulfis,rebellant iterum» Quam rebellion bellum alterü. nem Vuladislaus ut in primo ftatimortuopprimeret,tumultiiarijs co' pijs coaftis,media hyemc magnis itineribus ad fines Pruflorû Só Pomegt; • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ranorum perueniu QrioSubi munitipnibus feft tuentes,aut inlyluas

arque paludes abditos,pugnandi copiam non facere animaduertit,pargt;'

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;titus

L 1 B E R Q V I 'N T V s.

titus cxcrcitum cuin Sececho palatino CracQuienG'jSô magîftro militie, hoftiles terras crudclem in modum uaftauit ac depopulatus eft» Reuerx tenti,apudDr€num,quamarcemNaclusamniscircumfluit,nundaturi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

hoftcs fubfequi, ncc longius quinque millianis abelîe : ftatuerant enim uiuL b noftros nec opinantes,animaduerfa 3.c defpeda eorum paucitate,max gna ui adoriri:amp;magna celeritate fefeundieç conuolantes collegcrant* Dcbilitabatprincipis animum, hoftium multitude: fed cedere non tam iuftis hoftibus,quàm fugitiuis côtumacibus feruis, turpe fibi Poloni . milites amp;nbsp;infâme ducebant:barbarorû rabiem,ni mox reprimatur, effe^ ratam, in tergis cedentium hæfuram, èC Poloniæ uicifsim infefta arma facesq? illaturam.Diétis in confilio caftrenfi fententijs, uicit ea quæ cen^ febat, occumbendum potius honeftè, fi ita fors tulifict, quàm per fum^-mam turpitudmê concedendam effe ultro fæpius àfe uidis uicloriam» Iraqs conuerfîs fignis pugnam flagitant»Vbi in confpedum uentum eld, Pr^Ufiancepf. magna uociferatione,magno'qgt; impetu noftri in h^ftem feruntur» Corn curritur utrinq? infeftis,8ô obftinatis ad uincêdum aut moriendum anigt; mis.Noftri peritiarei militaris hoftium uim fuftinebât:illi contra abun* dantemultitudineintegrosinfauciorumac defatigatorum locum fub^ mittebant.Pugnatum eft à mane ufcp ad uefperam,ncutrô inclinante uh (ftoria:nifi quod noctc prælium dihmête, aduerfarij pro uieftis, nemine tarnen perfequentejdifceifere^Tantus autem erat ardor utrim^ intmliti bus,ut perpauci uiui caperentur, fed omnes aduerfis peeftoribus uulne^ ra mortemtp exciperent.dies,quo hæc aô:afunt,fuit pridie eius diei Do minicç , quæ Chriftianis Pâlmarum nomine Celebris eft.Poftero die di-îapfis hoftibus,confultant noftri quid porró faciant,inftcnt' ne perculfis amp;nbsp;perterritiSjUecullû dentreipirandi amp;nbsp;colligendi fefe fpaciû:an potius abaefta amp;nbsp;ablata præda, quæ itjgensbcrat, domi fefe prius exonèrent: Sô mox aucfto mercenariis militibus,qui èBoemia ÔC V^garia expedaban tur,exercitu,cômodiore anni tèpore,maioreui hoftê adoriant:neq;.pau ci multos in folo ipforum inuadentts,fcpius fortuna periclitentur Jduic fententiæ facile omnes affenfi funt.Ôô mouebatillud quocpplurimos, qgt; facru Pafehæ tempus pro foribus aderaqquo Chriftianîis impefius cuP tui diuino uacare oporteret* Itacp diuerfi ex hoftico difcedunt. Née ira fi, Pûmer^A multo póft recreatis ab illahyberna expeditione iumentis, auélisep turn exprdiùo ter--domeftico,tum externe milite ÇopqSjVuladislaus princeps Pomerania ingreflus,hofté quærit:quo nufquam in apertu prodeunte,uaftat iteru agros pagosép Séoppida quamacerbifsimé» Deinde Naclum arcemin tiaelumarx primis munitam, quæ rcceptaculum eratPomeranis, ad cxcurfiones in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Poloniam faciendas lïalde opportunum, cum primo impetu capere no nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

potuiifet, eo quodualido teneretur ^æfidio, operibus circûuallarc in^ ftituit,ut obfefibrum eruptiones reprimeret. Vbi res mira amp;nbsp;prodigb fimilisaccidit’.nodturnistemporibus lucente luna,crebrô uiièbantur ab excubitoribus noftris quafi armatorum hoftiü acies,cx apertis cam-' quot;‘‘• pis ad ftatiua noftrorum adequitantes Ôé incurfantcs:quas noftri exciti, raptim'cp correptis armis, fatis haSebant à fofsis caftrorum propellcre, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueriti

DE R E B V S P 0 L O N O R V M

uerid nocîlurnas infîdi'as» Cum id fæpi'us accideret, l'ndignari noftri j l’n' quiétari feféjnec ufquam in apertum certamcn prodire hoftes : itaC^ no^ (^e quadain,cum itidem hoftes adefle nunciarentur, fremebundi âgmi' nati’m è caftris fefe proripuere diffugiéntes«^ caflo labore longius peP fecuti ftint.Obfefsi tumultu hoftrorum exaudito,amp; excurfione è cafth^ Ca(ird Polono animaduerfa,erumpunt ftibito, igncm in opera atcp tuguria milituni rum incenfa. ftramine aruildine^que contelt;ftamrjciunt;quoceleriter pluribus in lo^ * cis feie diffundente paucis qui in caftris manierant defendentibus, fi' cilc opera cum magna caftrorum parte conflagrarunt*No(fturnasuni^ bras illasfuifte autumant, quæ hoftilis exercitus ipeciem oftentantes, ieiuniumQui Polonos ita diüino permifTu exagitarunt: propterea quódfolenneorn^ drage[tm£ te- Chfiftianis quadraginta dierum iciunium, priore expedition^, ‘ prOmifcuoactemerarioefücarnis amp;lalt;ftariorum,moribu’s SC inftitu^ tis Ecclefi'e catholice contcmptis,tcmerauerant,Hoc incommodo acce^ pto noftri,quôd hyems^quae citius aiperius regiones illas affligit,iam inftabat, tuguriacp amiferant,fine quibus uim amp;nbsp;iniuriam hyberni cocü • perferre non potuiftent, fimulquôdterroresillosnocfturnos in religio/ uerterant,re iilfecfta ab oppugnatione Näcli,iuftu régis domos dp 1« Powfrrfnw fcedunt Jnféquenti cftate rurftis in eofdém Pomcranos,8é mox in Prüf/ quarta expe- ibs,infeftis animis impetum faciunt: tcgiones'que eorum, quæ quidem dtifo. cultal*erant, quôquo uerfus quàm crudclifsimè uaftant, nulli neque fe/ Pomeratiorü xui neque ætati hominum parcunt» His igitur fatigati frafti'que malis Gquot; Prufforum ftoftes, publico confîliodeditionemfeccrunt, mifericordiamprincipis ‘ °’ fupplices implorarunt,^ Illepopular!teradefleiuflos,grauitercaftigat, authores rebellionis cdereimperat, in eos ftipplicio capitis animad/ uertit; cæteram multitudinem metufoluit,ôéiuiîurandtimcoriceptis uerbis dare fibiiubet. Itaperdomfti P»ufsi amp;nbsp;Pomerani,ad tempus Boemicit bel- quicucrunt. Secfttum eft Boemicum hélium, quod ut temerè excp tatum,ita cito,neque graui admodumexitu,confopitumeft» Vura' tislaum Boemorum principem Henricus quartus imperator,decoiv vuratî^Mf ftntentia NJaguntiæ regem appellauerat, anno poft Chriftum na/ *087 Mn. tum 10S7: ci'c^ amp;nbsp;pofterïs eins Poloniam omnem,in quauterc^ ne tantil • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lum quidem habebat,quantum ueftigio calcare poiret,attribuerat» V u/

^nradui dux ratislao, ac deinde Conrado item Vuratislai fratre, qui poft fratrem re/ Bofw. gnum fufceperat,intra paucos menfes uita defunftis, Prædislaus Vura/ ^'^^‘^‘dux^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;filins ex Vngaria, ubi iuftam patris iram fugiens cxulabat,rcuoca'

• • * tus fuccelTerat» Neque is tarnen ac neque Conradus^ neque iuccedcn/

^^ditlMs Po tiumpdftprincipum quifquam,ufque âdVuladisiâum,regium nomen lontam infefla ufurpauit.Is ergo Prædislaus immemornecefsitüdiHûm, qüæipfî cutn Vuladislao interced^bant,fiue pertequendi imaginarr) illius iuris caufa, ipe occupandi aliquiddePolonis,fiueprædæ cupiditate,Poloniaî fines cum infefto exercituinuaferat, Vuladislaoprincipe Pomeranico amp;nbsp;Prufsico bello,quod modo expoftnmus,implicato: omnem'que earn

• • oram, quæ ab Albi fluuio, amp;nbsp;Grezo fine Gradezo, utuocatHagecus,^

arce, quæ tune in Polonorurn ditione érat, quemadmodum nuit loam

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nes

tiesDIugoffus,uf(Ç ad Odram amnem pertinet, copiofam tune diutuf- o^raßKMus, na pace, abundantem, incendq s amp;nbsp;populatione diuexâuerau Hanc iniuriam ulturus Vuladislaus quoniam tune per anni tempUs coiTiodè bellum gerere nonpoterat, proximè confeeutaæRate, qui fuit annus à Chrifto nato ioo4,exercitum in Morauiam, Conradi principatu in v ni *

' nbsp;nbsp;' J, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n ' J XL . - c , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I', MordMWBoe-

US prineipis ditioiiem eum boemia redactam,mittit, eicp beeechum Paz latinum Cracouienfem,præftantem in re militari uirum,præficit,ipfe e^ âa. niin aduerfa ualetudine»amp; pedum dolore proficifei ad earn expeditione probibebaturmec tarnen uolebatinftitutum bellum differre» Mandata eum dabat Sceccho profîcifcenti Vuladislaus,aderat fortè Boleslaus fîz mioles ^ent^ lius,nonum tune agens annum: attento^? animo omnia hauricbat, amp;nbsp;in leoninieatulimorem ,qui teneris etiamdumunguibus,laniatu tarnen iam gaudet, generofum pueri pedus belli gloriccp eupiditate impendio cxardefcebat:ncc^ diutius animo eoneeptam fiammam ferens, genuapa tris amplexus, Só collo eins implicatus, uix inagni^ precibus, ofeulis amp;nbsp;blanditqs cum exorat, ut cum Secccho ad id bellum mittatur ♦ SeCccho pueri cura mandatur ♦ Vbi ad exercitum uentum eft, puer fingula qtiac fiebant curiofius obferuare,uerfari inter ordincs,omnibus arridere æz ftumimbremcppati,uigilare,humicubarc,uigilias cum Sececho obe^ quitare,aliacp multa præterætatem laccre,ferreq?:ita ut indoles illa,ft;uz dium'cp pueri,futuram eiusmagnitudiiiem nonobfcurè porteiwlcret, V aftataigni ferroep aliquo ufcp Morauia, amp;nbsp;paucis hoftiu turmis, quæ fefe noftris tulerant obuias, aliquot prelrjs proHigat-is(munitionu cnim

abftinere V uladislaus iuflerat) reduxit cum Boleslao co pias Seccchus, præda onuftas,Hagecus more fuo hngit,Vuladislau ilia tarn acri Prgdislai in ditionem fuam inuafione confternatu,ftatim auer^ tendi belli Càufa oratores ad ei^n ci*m tributo duorum annorum mifift fe,deinccpsq5 perpetud fe amp;: ppfteros fuos Boemoriim principibus ue^ digalcsfore ptomifift'e, atq? ita pacem impetrafte. Homo ridiculus, cut ' pucriliter Sd leuiter tanquam inter^iniculas garrire ftudiu eft. Nee tame memorat is,quomodo aut quando tributumillud ante id tempus Vula dislao fueritimpolitum, quod quafi debitumvtiam fti].?eriori anno, dcz pendifte eum fcribit.Reucrtête è MorauiaSecccho amp;nbsp;Boleslao, magna Pomerän^^ fuit inter patrem amp;nbsp;filium gratulatio. Nec d.iu tarnen àbello feriati funt. IMam cum arcem Medirezum aPomeranis quibufdam priuato confilio intcrceptam e{rc,ex eacp latrocinia in fubiedas oras, quicunep eà iter facerent,exerceri nunciatu efletidifficulter quide, fed tame impetratrur fus à pâtre Roleslaus,ut Gbi cum exercitu ad tecuperandum Medirezu, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Sc coercendos pr'asdones ireliceat.Summa tarnen rerû,amp;- adminiftratio • belli,ipfecp aded tyruculus Boleslaul^SeccchicurçJîdeicp cômittit.Nec mora,operibus à caftris ad arcem,dudis,quatit murum aries: cuius non exigua ruina cum paucos defenfores partim oppvefsiflet,partim debilft taflet, mutilaifetcp’.cæteri diffîfi rebus fuis,amp; liberam cum fingulis equis amp;:farcinisabitionempadi, arcem dedidetunti Rcceptaamp;refeda arce, dimiflo'cp exercitu, Seccchus öól^olcslaus intra dies nonita multos

ad

DS REB Vs POLÖtï ORVM

ad Vuladi'slaumouantcs reuertuntur, Felix admodum Gbi'efle Vula^ dislaus tali filiouidebatur: fed Fortuna, quæ nihil ex omni parte bca^ Sfff p ƒlt;lt; ti-igt;Ta,nihirq? ftabile in rebus humanis cfTe finit,felicitatem eius nonnulla tinipotentu nbsp;nbsp;nbsp;parte contaminauit» Valebatplurimüm apud eum gratia amp;nbsp;authorfi

cr acerbius, täte Secechus,id^que nonnullo fuo merito:magnam que potentiam fibi occapo rerum compararat, ita ut ex eius fere nutu refpubl, omnis amp;: princeps ipfe pen ’ dereuideretur. Magnamea res ipfi apud nobilitatemPolonam inuidp am conciliauerat,maius ipfe fibi in dies odium, intolcrabili faftu fuo Sgt;C immoderato dominatuconflabat. Itaq^ complures ab eo bonis exuti, profcripti,aut aliqua infigni iniuria uel contumelia affeÆrmulti item po tentiam ÔC importunitatem eitls reformidantcs, aut neceffarios affliAos ^moruw’dwfiï ^‘^’■^^b^olum uerterant.Qiubus omnibus apudBoemos tutus eratrece-» odium in Polo pcus,PrædisIao principe comiteramp;^benignèrosrecolligente. Quosex no}, crebris fermonibus querelis,ubi irarum aduerfus Secechum,amp;p pfum adeo Vuladislaum, (quod tantum is Sececho indulgcrct) plenos efre,ôô patriaægr^ carere animaduertit, odium Rium in Polonos coiv ceptum exatiare,damnacpab eis accepta alieno pcriculoultum irecip piens, facile ægros animos eó, quo ferebantur ipfi fuafponte, impellitî sbigneusne- nempc ut armis patriam repetant:auxiliapollicetur:duccm quoq? fatis, ut uidebatur,opportunum ad earn rem ipfis edit.Sbioneum Vuladislai filiHsmona- . - . r,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

chui. pnnÄpis hlium nocnum: quem pater literis a puero utcuncp imbutum, propter nouercale odiu ueritus, ne quid is poftea negocij Boleslao, quem póft ex iufta uxore fufceptum in fpem principatus alebat, faccfiegt; Saxoniam relegarat, ÔC monafticæuitæ addixerat, Eum igitur è Exule} Polo’ monafterio extraftum,ducem fibi exulesPoloni adfcifcunt,Vuragt; niam repetut. tislauiam cum eoamp;cum auxilrjs BoemorumScuoluntarijsSaxonibus Mlt;tgnu}pr^fe coiitendunt* Obtinebat præfelt;fcutlt;m Vuratislauienfem Magnus,cogt; ^u^en/;[‘* ‘^^^silluftris amp;nbsp;fpedlatæ probitatis,cui fiiuultas etiam nonnullacumSe-« * cechointercefferat.Ad eumpracmittuntcxuleslegationem,fecipi Ceôâ Sbigneum principis filium poftulafttes : nolle fe patriæ bellum facere,

. neq^ principi optimo amp;2mitifsimo.Parcntum,coniugum,liberorum,tegt;’ tftorum ac domorum fuarum,ipfius deniqj patrip afpeftu iucundifsimo • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diutius carere non pofteninde non ob aliquod fcelus fuu,nec^ iufta prin

cipis indignatione, fed per fummam Secechi iniuriam, impotente fu-* perbiam eiefti effent Jpfiim quocp Magnum,multo prçftantiorê digniz oremc^Secechouirum,fcirefe tarnen haud penitus expertem efîê illius iniuriæ^Ne pateretur fe in auxilio confenefcere: ne' uc ipfe deterioris do minatum ferret, fuacp patientia aleret.Mife^aretur wel Sbigneum princi * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pis fihû,qui Secechi opera fuafu'ep ab oculis patris âu«îfus,et in monaftc

rium,quafi in carcerçm quendam^umnofum, retrufus effet.Cauêduni effejUe homo ambitiofus eade audacia alteru quoq^ principis filiu circuquot; ueniat,dominatum'qî Poloniæ,non expedlata etia Vuladislai morte,ingt; uadat.Frangendis Secechi conatibus ateppotentiæ neminem aptiorem fore,quam principis filium,iuucnem magni animi confilijep, amp;nbsp;Secechd infeftum.Eu igitur Magnus necefîârio illo ipfius tempore bencficio fuo

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fibi

LIBERQVINTVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9^

fibi deuinciretjpcr qucm cum locum adipifci poflct^quem tuncSecegt; chus obtiiicret; ÓLiieturos fe cum illo eflc Vuratislàuiæ, quo fâcilius è propinquo reuôcàtionê àbenigno ÔC dementi principe impetrare poC lènt,amp; reuocati âccurrerent; Hac legatorum poftulatione, iufta in ipe^ ciem,8(f honèftà^aliquantum permotus Magnus: tarnen ne quid imprugt; dens contra fidem amp;nbsp;officium iuum facer et, co nu en tu nbsp;uratidauienfis

territori} ciüitatiscp ccleriterconuocato, rogatca clerc feu ten tias. Exox ffim eratuulgoSececbinomê:miferabanturexulum gentilium plericp, amp;nbsp;neceffariorum fuôrum : miferabantur Sbignei: audierant magna efle principem erga fuos indülgentia: non oportere fcfe inter patrem amp;nbsp;filp um mcdios interponere, alioqui hune offcnfuros: ab illo autem par uani uel nullam gratiam inituf os: Turn autem uerebantur, ne hoftes eos in agt; grisexperirentur,quoshôlpitesamp;amicosrecufarent, Itadeconuentus sbig/teut vû-fententia,Magnus exulibus aduenientibus portas urbis aperit: Sbigne^ umhonorificeinarcemdeducit, omnia'cpaduidum abundèipfi ffxppex ditacQuæ cum ad Vuladisïaum principem perlata effent,commotus sl' nimo maiorem in modum, mittit certes homines,qui Magnum VtP ratislauiêfes fuis uerbis caftigent, fideicp ÔC ófficij admoneant,eocp prgz

textu ociofè 8C accurate rem omnem nbsp;nbsp;confilia exulum cognofcant.Re vurâtùliuitn

fponfum eft â Vuratislauienfibus,eos no hoftem,fed filium principis re cepiiTe : putaffeq? gratum id fore principi, à Cuius fide non recef^ent, pn„fip6 neqjauellifeâquoquam omnino paifuri elTent.de exulibus autem ora^ re,ut Optimus princeps,calamitofos homines dementia fixa, reditucp in patriam dignaretur,ne' ue defperatione làlutis ad duriora confilia capefi fenda eos cogerct, de Secechi crudelitate eos queri: eum ne plus patere^ turpoffe,quàm ipfefibi fumâtprinceps: ne omnium uoluntates pro* pter unum hominem, qui dogiinaeum omnem ad fe tranftuliffet, per^ gat offendere,Hæcmifsi,principi referunt.His ad(iunt,parumfe abx fuifle,ut lapidarêntur à conuentu,cum Secechum purgare uelleiu .Non ceifandumfibi ratus Vuladislaus’neque patientia fua confirxnandüxn v«Witflt;lt;x ex uii-es amp;nbsp;aufa exuluni,räptimquantaspoteftcopiascogic: cumfisipfe, pediffocontré quàfhuis infirmus, proficifeitur. Nam Secechum quo minus mitteret, '*‘*^quot;* uerebatur,ne plus incommodi eius odio ÔCinuidia acciperct, Porro • Boleslaus tener adhuc erat, needum aptus adminiftrando bello: 80 nie/ tuebat pater,ne is à fratre, cuiu’s ambitio amp;nbsp;audacia iam fefe ipia prode^ batjinfidfis appeteret. Itat^reliquiteum Cracouiae cum Voislao^quem Votskuipiedé puero cuftodem amp;nbsp;curätorem,8c quafi magiftrum dederat.Vbi de prin

cipis aduentu Vuratislauienfes certiores fadifunt, uniuerfa multitu- vuratidauir^ do nobilium paritar oppidanorum, obuiam fefeipfi efFudit cum Zi- pbutueniada' roslao epifcopOjUcniam errati peten?*. Refalutata cpmiter pro tempore nbsp;nbsp;principe

multitudine,princeps patentem urbem ÓÓ arcem ingreditur.Deinde ad ixocata concione,dementerobiurgatis omnibus, culpam remifit : cætCquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pr^^

rüm Magnuin à praefedufa amouit,amp; pro eo V oislaum Boleslai pæda feiHnra amo^ gogum abfentem illis pracfecit. Pridie quam Vuratislauiam adueni-ret Vtdadislaus,Sbignéüsl cum /uisinde profugerat, amp;nbsp;Cruluiciam sbignei(ùÿét

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n 2gt; çoiv

' contenditjirequentem adhuc ca tcmpeftatc copi'ofam urbem. Eum giturVuladislauSjpaiiculosdiescomoratus Vuratislauiæjperfecutuâ cft:ueritiis ne ille uicinorum Pomeranorum, ad noiwdas res procliuiu, auxilijs fèfe confirmaret,Nec eum opinio fefelliu Cognito enim aduen/ tu amp;nbsp;confilio Sbignei,magna mox uis Pomeranorum,atc^ etiam PruiTo rum,ad eumconfluxit:quorumillefi.iafuatlt;ç fiducia hoftilemproriûs Prlt;efi»m inter animum aduerfus patrem induit, Venienti, cum fèptem aciebus inftrU'’ Coplum Ucm'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;marginem Gopli lacus,qüi Crufuieiam in infulæ modum ambit,

occurrit.Nec mora,expedit et Vüladislaus ordinesîcanût utrincpfîgnat concurrunt infèftæ acies : acrius multo pugnabantipfi exulcs,utpote in fuo periculo,quam auxiliary. Ibi fors gentiles etiam, neceflarios, agna/ tos ódfratresinteripibs commifît,utmanusinter (econfercrent,ita Ut necefle eratin ciuili bello accidere:c2cdunt,c2cduntur'cp.ad extremum a^ criusinftantibusrjs qui cum Vuladislaofeilticbant, fufiaduerfàrq, ma/ xima pars in lacum coMupelluntur: ibitp uel à pcriequentibus trucidan/ tur, uelaquis merguntur. Magna caftrages fuiflcmemoraturjitaut aqua eiuslacus cruorc cadaueribus infedta, ufibus hominumamp;S iu/ mentorum aliquandiu pdft aptanoneffet,E' Vuladislaiexercitunon ibigneustd' itamulti defiderati funt: uulnerati fuereplurimi, Sbigneus fuga in ur/ c ufu iad'^' relapfus uiuus inpoteftatem paths ucnit, Vrbs, quodreceptum pta. nbsp;nbsp;nbsp;pÄ:buiflet,niiliti in prædam conceffajSc ex co tempore in eam,quæ

etiamnunccernitur,folitudinem redaélaeft, Dimifit deinde Vuladf slaus exercitum,SbignCumcp in cuftodiam Sececho deditripfe in Mafo/ uiam inde diuertit, Vnde cum Gnefnam adbafilicæ dedicationem â sbigneuiin Martino archiepifcopo inuitatus, cum multis procehbus, amp;nbsp;aliquot e/ gratiitnrece- pifcopisueniffetjCorumprccibusexpugnatuSjUeniam Sbigneo dedit, led4o^teqHlt;t fi^um agnouit,amp; liberaliter apud^e deinceps habuit: nec ita multo tui. póft cum Bóleslaoiegitimo filio, pefsimQ exemplo, amp;nbsp;magno reipubt malo, Ignore eum exscquauit, amp;nbsp;quibus finibus uterquc poft fc princP patum obtineret defignauit, cuirei fliffenfio ipforum occafionem de/ pamer^ni^iin dit, Nam quo te^uporebafilicaGncfiienßs dedicabatur, Pomerani Sail tocumaJorti tocum arcem peneinterccperant.Rc enim cum paucis proditionis con/ rej^Uuntur. £cfjs conftituta,no(ftu intromifsi,cæterosarcis cuftodes dormientes tru nbsp;nbsp;»

cidare parabant, Verum terrore diuini'aisiut creditum eft,quafi equb lt;nbsp;tis armati cum ftrepitu Sdimpetuinipfos incurrentis oblato,perculß, dum pauidi amp;nbsp;locorum ignari in tenebris difcurfant, à cuftodibus ftrc/ nbsp;nbsp;'

iDißiHumsbigt; pituatcp trcpidationeexcitis concififuht,Hocfacinusulturus Vuladi/ ^acum BHe slaus,ambosfilios cum cxercituin Poraeranosmißt, Qtncum difsidegt;

’ re cocpiffeht,nulla re memorabili ^fta,citó ad patrer» teuerterunt,Hac igitur diffenßone ipfgrum motus pater,ac ucritus ne magis in dies inter Soemi silefti cos odiaglifcerct,ccrtos principatus finesutriq^ defcripfit,Ceterùm iiv tej-gadum VuladislausSbigneum Crufuieiam pcrfecutus crat, Prædh slaus Boemorum dux,adomnem occafionem, qua Polonisnoceret,at/ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tentus,fimul ut exulibus promifstim præftaret, cu tumultuaria fuorum

ßuHius, manu raptim in earn oram, qusc ad P^ffam fluuiufti eft, prædabundus

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxcurz

LIBER

€xcurfionemfecit:Bardamarcem defenforibus uacnam,utin pace,nub bardam cdptü lo ncgocio cæpitjÔd exufsit» Aliarn ipfcin rupe quadam eminent! Sx!: liip diqueprærupta, loco opportune celeriterconftruxit,amp;rGameneciam arxinsikfua appellauit : reliêio'que ibi aliquante præfidio cum reliquis copfjs do^ mum fe recepiu Verùm hoc antè, quant Sbigneus in gratiamàpatre rcciperetur,acciderat*Tertio autem anno póft famauuloaturjBoemum clàmcomparareexercitum,utex improuifb Poloniaminuadat» Con^ cHr/îomï. tendit ftatim Boleslaus uoluntate patris, cum expedita fuorum manu, quam ex tempore cogéré poterat,ad tutandos hues, amp;nbsp;uim Boemi pro^ pulfandam: non expeftandum fibi effe ratus,dum aliquo prius ille inco^ modo Poloniam afficeret* Adueniens nullum tumultum, nullum metu Tcperit apud fuos,qui Boemis Morauis erant finitimi.Mifsi explora^ tores,pacata efle omnia apud Boemos referunt Jbi rumor àpaucis,ex in liidia ne confîftus, an ex uero timoré ortus nefeio: mox tota peruafit ca^ ftra:unoquocp,utfit,addcntealiquidrjs quæ abftlqs acceperat; nimix runijfamam illam de motu Boemorum à Secccho Iparfam effe, ut confia to adolefcentis temeritate belle,pcriculo ipfum obiiccrct,autàpatrc duntaxat feiungcretapfe interim liberius potentiam fuam ftabilirct,om niaeç adinuadendum principatu,et ad exitiuabfentisBoleslai compara ^reediopes ret.Erat enimSecechus homo callidus,præpotens,amp; faftiofus;magnas çz habebatclientelas:cûmultis proceribus necefsitudine amp;affmita?e fele implicaueraucomplures propinquos amp;nbsp;gentiles .fuos ad multos honof, rum gradus euexerat : præfcfturas regias plerafcp per fuos, amp;nbsp;per fe pfe adminiftrabat» ïsporroerat faftus amp;nbsp;ambitio hominis, amp;■ fubla/-tus fecundis rebus,amp; nonnullis in rempubh meritis animus, ut rem ucx rifimilcm faceret,cumin præfenti illo rerum fuarum ftatu acquietu^ rum non elïc : neque æquo anàmo Mturüm ,.ut minus ualeret gratia a-pudiuucnes,quàm apud patrem: quos animadüerteftt ftiomeritonon optime in feanimisaffeftos cfi'e.augèbatfufpicione Ôdillud, quod'Vov slausBoleslaodemoread expeditionem illamTComes non iuerat. nam amp;nbsp;isSecechi cognatus erau Extollunt apudBoleslauijiin immeiifuni omnia q,quorum animos uel iniuria aliqua, uel nimia potentia Seccchî offenderat,8lt;quibus priores eu Sbigneo conatus non male ceciderant, • quicp crefcereipfi aliéna inuidiauolebant.Et facile ambition adolefcêtis in eum iram exacuunt, Fremitur totis caftris : ïndignum effe facinus, ab lino fie omnesludificari» Nonicrendùm effe.diutius impotentem cius chmn. dominatû,Sôintentas in capita principum ftiorum infidias. Placet acciz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

riSbigneum,quem ftiebantSececho ob relcgationem amp;nbsp;euftodiam iiv , fenfum effe* aduolatille : initur.fotictas inter adolefcentes aduerfus Sez cechum, dato amp;nbsp;accepte inuicem iureiurando : pawcm aut exorandum fibi efleftatuut,aut terrore exercitus cogcndum,ut Secechum àfc, amp;nbsp;ab adminiftrationereipubl, penitus amoueat. Vùratislauiam in primis in poteftatem fuamredigunt, proptereaquod Voislaum præfeftum eius iirbiscum Sececho fendre credeb^nt* Ibidumcætera comparant,ue^ ßäuraamo-nientem forte Voislaum,rerum Qmnftimign^rwnij utbis aditupfohf

n 3 bent*.

'I

bent» Miranti, caufam fcifcitanti,proditio Sc infidi'æ obtjciuntuf» Puf gâte crimen cupiens,non auditunRepulfuSjad Viiiàdislaum in Ma fouiam magnis itineribus contendiuDegebatistuncapud Zarnoue^ ci'am,uicumi'gnobilem.Nccrnulto póft adfunt Boleslaus amp;nbsp;Sbigneus 'Legitio filio' cum coprjs fuis: baud longe âuicocaftramçtantunmifsislcgatisjcon-’ fidem ÔC pietatem füamerga patrem plurimi's uerbis, îuregt;’ lürando aflèuerant: inuidiôfàni intolerabiîém omnibus Pôlonis Segt; cechi potentiam, maximo cuni contemptüamp;^dedccoreprincipis coiv iundamiôc ad principatum iam adipirantem, atque aded graflàntent exaggerant: infidias fibi ab co comparatas, amp;manifefté aie dcprehengt; fas elle* Or ant,ne inultum feelus inud,amp; lefam maieftatem Riam efle pagt; tiatunPef omnia fe patrem indulgentifsimum debito honore amp;nbsp;obfeigt; uantia profecuturos efîc, eius'que diAô audientes fore, Cætcrùm fàlugt; tem fùam dignitatcmcç ipfius mihiifie negleâ:uros,ÔC ingratum atlt;ç icegt; leratum Secechum ud inuito pâtre perfecuturos:idem fècum {entire ugt;-niuerfàmPoloniamjpaucisriecefTarrjs malefîci illius exceptis, Videret ergo pater,utrum'ne uni mäleficö,qui fe incantamentis dementa{îct,imgt; moderatius indulgendo j plurimorû animos olFendere : an unum illu m Deo hominibus'que exofum,àfeamp;^à fuperbo dominatu amouendo, cuncflorum beneuolehtiam retineremaliu Aderant epifeopi aliquot ÔC proceres è uicinidfibus locis,qui ad primum noui illius motus nun^ cium, âdprincipem euocati accurreranu Ab qs perfuafiim elf pfincipi, ut filiorum poftulata facerct potius,quàm uim amp;nbsp;furorem multitudinis unà cumSecëcho experiretunReftituipoftea Secechum in fuû locum, iuuenibus recociliari pofle,ubi irx eoru paulüm rcfèdiiîentJtalt;p dat fidem princeps filr)s,faâ:urum fe de Sececho, quod poff ulaiïent* Adeût sb^gneu“uT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pâtreadolcfcëntcs iricrmeSjamp;flætitüentuillo confîlrj {iii:üenera^

niant 4pâtre bundi patrem (àluAnt, ueiiia coepti {uLnon ta tcmerajfj,^ iieceflarij, petunt. Ill i'pßs uidebatur,{upplices petunt.Facilè indulgct pater,S^ mox in amgt; plexus eorûruit.Secechus confpecflum eorum dech'qansjdilcefsitad âr^ Sececheuia cêluamSecechotiiâjfofsisatë^propugnaculis bene munitâ.Id ubi adogt; lefcêtes cognouerût,{l;atuunt ett perfequiznecp quieturi e{îe,nifi aut fùbgt; Seee^i gratta lato iUo,aut è Polonia pulfo,uidebant, N5 poterat id pati Vuladislaus. vuladi itaep nocle intempefta clàm,traielt;fta nauigio Viftula, tribus tantum mi îUw». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;comitatus,ad Secechum contenditzpræfèntiafua periculum à Cagt;

pite ipfius,queadmodû credebatjdepulfiirus.Ncc eu fpes fefellit.Cogni • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to nâcÇ patris confilio, adoïefcentes mutant confiliû:partiti'cp inter fe co

• • pias^ad ditiÔes à pâtre fibi dcftiilatas utercp proficifomt:arccs capitales,

eieefiis Secechi partiû prefeftis lt;^lfodibus,in poteftâtê fuam redalt;flu ri.Et Boleslaus quid« facile, amp;nbsp;nemihc répugnante,Cracouia,Sendomi ria,Siradia,amp; alq s quibufdâ fuæ ditionis munitionibus potitus efi:4Sbp Plofeum obfef gncus à Plofco repulfiis, Boleslai opem implorauncc moratur ille: iun-« fumàsbigneo. ébsuiribusPlofcum obfidetur.întercaMartino Gnefhenfi archiepilco

• * * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;optimo,interueniente èc adn^fente, pax iterum inter patrem

• ’ filios Secechi exilio (àncita eft:qui in Rufsiam exulatum abijt. nbsp;nbsp;quam-*

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uis

I

LIBER aVlNTTS.

Ill’s îongo póft tempore placato Boleslao ab exilio fedicriti nunqüam ta inenadphftinum dignitatis atcppotêtisc gradum perucnit Arces quas Dccuparat Boleslaus, patri reddidit» Pertgfi quietisPomerani,amp;com/-modam rerum nouandarum occafionem ciuili Polonorü bello oblatam z*! ' rr * o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IqcentUiO lit'

fibi ellerati,bantocumarcem, noftris adreprimendos ipforum motus ai. ualde opportunam,per fraudem intercipere conati funt ; ubi dolus non procefsit, ac ne aperta quidem uis,alteram amp;nbsp;ipfi arcem è regione illius, quæànoftris defrndebatur,magna eeleritate excitarunt: unde nofrros commeatu amp;rpabulationeprohibeant5amp;ipfi'liberiusin Poloniam in* curfiones faciant.Quod publicone conßlio, an priuaro quorundam la-« trocinio fadlum fit, incertum eft» Valida certèea friillê manus memo/ ratur» ïneos mittitSbigneum Vuladislaus,cumiufto exercitu» V^e^ rum is difficultate cxpugnandæhoftilis munitionisdeterritus,rc infe/' «fiarecefsit» Indigne id culit Boleslaus, excelfi animi adolefcens: mox cum expeditis copfis profcctus,ad hoftem perucifit.Pomerani friperio/' ris temporis fucceifri feroces,impetu in Polonos ex arcefaciunt»Qiios fufos Boleslaus in arcem compellit : parumc^ abf uit quin cum kigicnf i/ busfimulirrumperet.ReprefsiPomerani, amp;nbsp;quidudum nofrros obfi-debant,uicifsimobfefsi,delperatisrebus,inceniàcp munitionefua,frilgt; obfcurænofrisfilentiodiffugêrc» Celebris iam erat Boleslai Fama apud Boffstói« exteros» Cuius admirationedufrus Prædislaus Boemorum princeps, auunculus ipfius,conlpe(frum eins expetebat» fecit illelatis defiderio eius, amp;a Santoco reélàadcum profefrusefr. Nec minuit famamue^ niens:paucoscpdies apud auunculum commoratus,maiore beneuo-lentia 0^; charitate eum fibi deuinxit:«amp;: Cameneciaarce, quam fupra clt;imeneci4^ Nyflam amnem âPrædislao munitam elTe, friperius memorauimus, ab

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Polonis aofiit*

codonatus, magnis que præiereà^luneribus ornatus, quæ tarnen ik le pleraque omnia mox inter.milites difrribuit, in^Poloniam ad palt; trem reuertit » ’Qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fibielTe laude honore præcocem ado/-

léfcentis uirtutem cxifrimans,baltReo militari quatuordccim annos na^ tum cingere ftatuit.Conuocati primores utriufque ord^nis,Plofcum ad. præfritutamdiemeonueniunt. Interim nunciatur,Pomeranositeruni-fumma ui Santocum oppugnare : nec diutius noftri, qui erant in præfigt; diOjhofriles impetus fuftinere pofie dicebantur»Ibi Boleslaus cum equi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;it^

tibus,quos ad rnanum tune haberepoterat, necquicqtlam retilientfr bus pâtre ôc proceribus, celeriter ad ferendam Santoco opem excurrit.

Et fafro tota no(fre itinere, primo dilucuîo in hofres, fecuros ab eaparz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

te, irruit: inermes ae dormientes uel contrucidat, uel capitipauci ex maz gno exercitu fugâclapfifunt.Ita fumma eeleritate confecko bcllo,uictor ^•^Itheo înai^i eumlongo captiuorumagmine,magnis'queIpolij#,Plofcumad interz tnifsam celebritate reuertens, ingenti læticia patrem' omnesep perftidir» Et mox folenni ceremonia ipfe primüm,deinde complures nobiles iuue nes, quiuirtutis aliquod fpecime ediderant,baltheis militaribus à Vula dislaoprincipe donatifunt. Infeotienti annoRufsi ducibus Vuladimi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

ro NouogrodenfiüjDauide Okeno Pereaslauienfiu,Vplodoro Premi °

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JÜienfiunfr

slienfium,principibus,amp;Iaroslao laropelci filio, cum ualidocxercfi tu Polonie fines inuafere,amp; ad Viftulam ufcç excurfionibus longe laté/ que.faftis, ingentem prædam amp;nbsp;magnum captiuorum numerum abigc bant.Hos Boleslaus tantilpef dum raptim copias cogit moratus,iam esJ tra Poloniæ fines uno aomine euntes, 80 nihil hoftile à tergo metuentes confecutus , node intempefta,dumfefsi poti'que dormiunt, lublato ad terrorem hoftium clamore adoritur* Nec magni erat negocrj,quani' R«/?»ppfwn« -g paucioribus,re fubita trépidantes fijperare. Ad fugam fpefta^ turlt;ilioleslao, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n/i-u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

bant omnes,relntebat nemo:nectarnen lugæ conhhum exphcabant, Ueriti, ne fiibducentibus alpeftum hoftium tenebris ,in infîdias fele præcipitarent Jmpeditos cædunt noftri ♦ neque captiui celîânt : ièd fcif fis ruptis'queuinculis obuios quofc^uel obtruncant, uel fifdem quæP pfî dudum geftarantjuinculis conftringuntjtalongé maiore,quàm pro numero noftrorum,ftragefijfiR.ufsi,temeritatisamp;S perfidiæ iuæpŒgt; nas dedere» Duces tarnen no(ftis præfidio cum paucis effugere^ Segt; 11014n». quentianno,qui fuit àChriftonatomillefimuscentefîmusamp;fecundus, vuladisläi V^îadislaus morbo amp;angore confeftus obnt.pridie Nonas lunriæum

prtncibismors gt;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;. cr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ •/t- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

uiginti regnalletannos, uixillet propemodum qumqiiagmta nouem» Scribit Diugofius,opinari nonnullos,qui ante fe icripferint, eum àSbp gneo filio dolo interemptum elfe, Vtcuncp eft, procuratus quidem cefx te eft ante mortem lacris myfterrjs,à Martino archiepiftopo Chriftiano ritu:ôdfolenni pompa ab ambobusfilt}s,amp; magna procerumatcp no^ bilitatis frequentiain bafilica Plocenfi fepultus» Mortem uero eius non Dethefiuro eodenî modo tulerc filtj. Nam Boleslaus quidem mœroriac lucftuito* fratrum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dédit : Sbigneus uero omnibus rebus pofthabitis, thelauro ma-

nus iniecit,totum fibi uendicans; propterea quôdis inarce Plocenfi,

lt;juæipG erat deftinata, eflet recondftus» tandem epifcopis èc procerP bus medios fefe inftrponentibus, conueiait, uc æqualem utercç partcrrt acciperet,

BOLESLAVS TERt’iVS COGNOMEN/

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to Criuoußus,

E R S O L V TI S Vuladislao princi'pi iuftis,nihd eorûmu/' tatum eft,quæ is uiuens de principatu conftituerat* Con-» cefsit enim Boleslaus Sbigpco fratri Mafouiam atcp Cuia uiam Lencicienfem traôl:um : cæteraipfecum fummo impcfio obtinuit.Nam quodDlugoflîis maiorem Pologt; . main, hoc eft,Pofnaniêfem Califsienfem tradtum, Sbigneo adiungir, • mihiiionadmodum uerilîmilefit, Vuladislaum màiorem portionem, 80 iplam Poloniæ totius uetuftarrypetropolim Gneftiâ, quæ in maiorc Polonia eft, notho pctius quàm legitimo filio attribuiflè» Nec fané quic quam negoeij Boleslaoprius,^in fùampoteftatempaternum omnem principatu redegit, cum Pomeranis atcp Pruisis, quod paulo póft expo nemus,fuiftèt:fi maior Polonia cum Cuiauia 80 Mafouia,qug ore popugt; Bolfî/rfiwo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cætera Poloniadifîungût,i(4Sbigneiforte cefsilfet.Tanto auC

patris defiderio Boleslaus tenebat, ut diu ïanè lachrymis amp;nbsp;fletibus nô

tempe

iof

tcmpcrarctjgeftabat'qj de collo fufpêlàm in pecîlus auream lamina, in qua nomen imago patris infculpta erat,qua fubinde memoria eius fibi rcfri caret,et quicquid uel faceret,uel loqueretur,fi'c ageret,quafi inlijiciete om nia,amp;r cxaudiente patre,ita ut Rimma in iuuene exifteret modeftia èC Here cundia.ExacRo ludu annuo,Riadente Sc orante fenatu uxoré duxit,Sbisla uam Suetopelci fine Stopolci Michaelis (fic eum Rufloru annales uocat) Kiouienfiu principis filiamînon fine indulgentia tame Pontificis maximi, ne propter intercedentem cognatione inceft^ eRent eæ nupti^.Fuit enim Suetopelcus hie I:3aslai filius:is porrd laroslai: cuius foror germana code patre Vuladimiro,fed alia tame matre ortaDobrogneua, paterna Boles^ lai huius auiaRiit» Eas nuptias Sbigneus non modo no cohoneftauit, fed nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iwprd

pene defoedauit ÓÓ interturbauit,fi euentus conatui relpondiflet* Etenim improba mens,malus animus,cum fraterng gloriæ inuideret, atep ad unix

UerRim principatu adlpiraret,moliebatur fratri exitiu* Boriuoius Vuragt; Boriuoius Boc tislai filius é Suentochna Polona uxore,tuc in Boernis poft Predislau fragt; »torumdux. trem, Vngara matre natu, fuorum(:p fraude occifum, principatu tenebat» Ad eum fe contulit Sbigneus,perfuafit precibus pecunia,ut fub nuptia rum tepus in Boleslai ditionem inuaderet ♦ Ad GrezumiäBoemi peruegt;' Boemorucort' ncrant,cum fubito murmure Sc fremitu caftra cóplentur,ad iniuftû fe bel tra Poionosex lumetcôtracognatos et côfcederatos duci: minime neceftariaexpedition M'“®* nemec minoribus prop^modû, quàm in quos eât Polonos, incôiftodis fe ab auaro principe Rio confici,Boriuoius ubi uidet alienos elfe ab illobello Boemorum Riorum aniipos, reduxit exercittim» Ita conatus illeprimus, fumptus'cp Sbignei tuncincalfum cccidit, nifi quod in fequenteannu beb lumtamê conflatum'eft.Nam Boleslaus incurfione iliaBoemorûRiperio ri anno fada prouocatus, primo uere coegit exercitum, eumep mox duce Morauiam. ZelislaomifitinMorauia. Naïuip^eneunàproficifceret,magnis precb bus àproceribus ÔC noua nuptp. exoratus eftJamqj 3^elislaus peruaftata tripartito agmine Morauia, ingêti præda onuftum rcducebat exercitum, cum certior fit, Süentopelcû Morâuorum duce cum magnis copijs â tern suentopeleut go uenientê,no longius duobus miliarrjs àfè abefle.Iracg premifsis impen Morâuorum dimentis atep captiuis,figna côuertit, SC inftruda acie manus cû hofte cogt; ferit» Pugnatum æquo marte aliquandiu, plurimumep humani fanguinis nbsp;nbsp;nbsp;•

utrincp fufum eft,ducibus ubicp prgliû inftâurantibus. Ad extremu neun tro inclinâteuidoria,utricpmœfti etprouidis fegerêres:illi quidêinMo rauiâ,noftriuerô cum prçdaincolumes in Polonia fefe recepere.In eo pr^ îio Zelislaus, dum ducis pariter atep militis officio fungit, dextrâ amifit. ^dislauiuitfu Qiiê Boleslaus princeps,collaudatum pro meritisamp;^uirtute,aurea manu t^ergà donauic.Nec long» qùiete data mihtibus,iterû eadê æftate Boleslaus ipfe ttu aureama-tranfmifsis motibus atep lyluis, quib.IVlorauia à Polonia uerfus occideun tem folê difiungitur,incurfîonem in Morauia fecit; exuftis'cp nemine refin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

ftéte,plurimis uicis atep pagis,aliquâto tarnen minore prgdam, quàm Ze leslao, lislaus reuexiupropterea quodagreftes àSbigneo,utcreditueft,de aducn tuBoleslai certiores fadi,in uaftasjyluas eu gregibus nbsp;nbsp;armentis fefe ocn p^^^t

culuerant.Reuertcnte Sc ouante exMorauis Boleslao, legatus Pontificis ƒ

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O maximi

maxiïni Gualtho cpifcopus Beluaccnfis in Poloniaueniï, adhibitacp rum ac flagitioru indaginc èc corrcótione, fauente adiuuante prinapc, Epifcopiduo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;epifcopos Gncfiienfis prouinciæfedibus ftns eicci'uQiii ueró rj fuc'

depofiti. liquet : nifi quód Dlugofïtis alterû ex rjs Ciaslau fuifle fiifpicatur, qui Cracouienfem fcdê permittente Boleslao, fine authoritate Pontificis Vulddiflauf fi inâx,ufurpduerat.GemmâtaeaaûcBôlcsîâouiâ:oriæM.orauicse læticia Uuf ^oltslM ß},p Vuladislao. Quanqua cótaminabant éam leticia Sbignei no ob

”‘*^'*** fcuræ macliinationes,à quo exciti efle Boemijfollicitati Pomerani diceba^ turictrcm credibilê faciebat,q? ipfe cum fuis copqs adBoemica expeditio nem non adfuiffeuDifsimulabat tarnen Boleslaus, amp;nbsp;patien tia ianare fra-* iztPowerrfmrf trem uolebat. Cæterû Pomeranos èPoloniaprædas agentes cocrccre,8ó expeditioBo infi'gniterulcifci cupiens,acftate fequentiin Boemos expeditione fi'mulat.

ksW. JGlogouiaconuenire équités iubetJude côuerfo itinere,pcrdenfas iyl Colber^um. uas feptimis caftris,ad ColbergUjfirequens amp;nbsp;opulentu ea tempeftate op-' pidum,pcruenit:amp;r no ite quidê in iyluis quieti data,infequentis dici dilU'-culojuadato amne,qui oppidu præterfluit, Sc maiore copiarum parte ad liibitos hoftiuimpctus,fi forte eosaducntus fuus no fefelliiset,fuftincdos rclió;a,cum reliquis oppidu improuifo adortus eft. lamlt;^ portas oppidi cffregerat, cu faéfo ab oppidanis cocurfu, recipere fecoa(fi:us eftnieritus, ne fui pauci à multis, in quib. amp;nbsp;pueri amp;nbsp;muliercs bona de domibus atc^ tedlis dpera nauare poflent,opprimerentur4Plcricp enim è noftris preda; cupidiores,ad fuburbana diripienda difcurrerauPrimo tumultu dux bo-* ftium, qui in eo tunc oppido comoratus crat,in fuga fe eiecit,Bolesl|us ca ftigatis i] s,quoru importuna auaritia fa(ftum erat, ne oppidu prime impe tu capcretur, maiore deinde ui Só omnibus coprjs oppugnatione aggrelz fus:ubi cafto laborc et uulnerib.confi'ci fuos ab oppidanis ftrenue mocnia defendetibus animaduertit, direptisiôô inf enfis fiiburbanis,in Poloniam In Poraeränos cum prædareuerfi-iecft. Paucisep diebus quieti datis, cum ijfdecopijs iiv (j/terrf expfflt- expeeftatus in Pomerania rurius inuadit: Suatoborum maritimæ oræ div SuatoborutPo c^’^i^ocium et conianguincum fuurn fiberaturus.Nam is propter iniuftit meranoriidux. nbsp;nbsp;crudclem dominatum captus aftus,in uincula coieftus erat, Itacppræ^

mifsis,qui SuatoLorum répétèrent,ipfe no magno interiefto ipacio cu c^ • nbsp;nbsp;nbsp;xercitu fubfequitur.Pomcrani repentino hoftiû aduetu territi, Suatobo^

rum dimittunt,amp; iuBolcslai caftra perducunt, Boleslaus Suatoboro adx Pomeränii rw monito ofticq fui, amp;nbsp;non optima erga fe ante eii diem fidci,ftatim reduxit futuadatur, exercitum, infequenti anno rurfus,mifia cum Scarbimiro magiftro milP turn,que comitem palatq uocat Vinccntius,aliquanta manu,Pomerania, nemine prohibente,depopulatus eft.Nam ipfe cirpredatoribus illispro' feftus non eft. Haud lonoe tame à Pomeranoru finibwS aberat. Reuertes e Pomerania Scarbin|irus,ad principe contendit,ab equite quodam fami liarifuo adnuptiaspariteratcpdedicationêtcmpliinuitatum. Aduenies maiore Icticia explet conuiuifi.inde princeps hilarior,uenatum fe in fylua culum^ßrti centû,nô amplius,equitibus è couiuio proripuit. ibi inPomeranos, • tudo. lt;1^1 tue forteraptim in Polonia incurfione fcccrant,fua damna copenfatii rijCU incidifret:fugere turpe ratus,manus cu hofte,quamuis longe impar, confcquot;

confcruit^Magnacj? in cis ftrage édita,dum iterum atc^ iterum perrumpit hoftile agmen déficiente ex uulneribus equo ipfîus ÔCuno de comitibus equum ipfi fuppeditante,uix eu trigintafuis, inter quos Scarbimirus e-' ratjiàluus euafit:Pomeranis in ftuporê uerfis, 8^perfequi abeuntes no au--fis,et mox ad fuos peruenit:qui re cognita,correptis armis è coiîiuio ad fc-^ rendain principi fuo pcriclitâti opem accurrebant.Pomerani fine mora,o/ mifia inftituta incurfiôe, quæ male adhuc ipfis ceciderat,curriculo domos leierecepere» Feruntur aût fuifie ad tria millia* Sic temeritas principis,pro Ipcrum tarnen euentum habuitgt; In ea pugna Scarbimirus ualde confaucia^ tuSjdextrum etiâ oculum amifi t* Implct mox fama huius prælij atep pericu li principis omnem Polonia,multa(ut fit)ueris afFingens^Cocurrunt ad ui Senatiu prind fendum primores:obiurgant principem periculofe temeritatis:orât,in po obiurgat, fteru ne feie,remcp pub,in tantum diferimen præcipitet. Ille cçntrà, repre henfionem faôii fui, quod iam infeefium fieri nequeat, in aliud tcmpus,iî piîs uideatur,diiferendâ eife cenfet.’hoftem ucrô,Ti uicem fuam,cgforumcp fratrum dolcant,fecu ilatim ulcifeantur, Annuunt omnes, amp;nbsp;mox domos ad arma capienda dilapfi, quantû quifep copiarum ex tempore contrahere poterat,contrahunt, Accientur ex feedere Ruiîorum auxilia: côducuntur etiam ex Vngaris mercenary milices.Nunciatur interim Boleslao,Suento suentopelcut pelcumBoemorum principe cum ualida equitum peditunfqj manu expe.- nbsp;nbsp;SuatopiU'

ditionem parare in Polonia. Erat aût is Suentopclcus, quem amp;nbsp;t?onradû dici reperio, Ottonis Morauorum ducis, cuius fuprà meminim us, filius: qui pulfoBoriuoio patrucle,Boemorûprincipatum illis diebus inuaferat*

Âtep id eo liberius faciebat, q? magni erant motus in Germania, bellumcp Gcrmanià m» ciuileprimdm inter Henricum eius nominis quartum Cæiàrem,amp;Rudol tus.

phum ducem Sueuorum, Henrico uiucnti àprincipib. Elcéloribus iiiffe.« Hcnriciu lt;}U4r (ftum: deinde Rudolpho extiitAo,^ntcr cundem Hcnricum,Ôu filium eius Henricum,qu^pater ipfeimp^rfi confortem Ôô rcgAi Gcrmaniæ fecerat.

Is igitur Suentopclcus fine fuopte ingenio, fiïie ob rcceptû è fuga Boriuox ium Polonis infenfus,fiue adeo àSbigneo fubornatus,incurfionem inBox l nbsp;nbsp;leslai ditionem,dum illc Pomeranico bello diftinetur,feélurus eile diceba

retur.an Boemorû excuriîonê reprimeret.Hic falus multorû agebat : illuC iuftus dolor amp;nbsp;ira pecTtus generofum impellebat, ueritu ne crelcerent ho^ • ftibus animi patiêtia fua.Tandê aduenientib. Rufsis amp;nbsp;Vngaris, utrumq? bellûperfequi ftatuit.amp; Scarbimirum quidc cum parte copiarû in Pomc/ ranos mittitn'pfe cum reliquis ad faltum Hcrciniû, qui Boemiâ terminât, • Boemis obiiiairepérgit.Verùmq cognito Bolcslai occurfu, quieuerunt: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

neceostunefibi l^ceÎFendos Boleslavs exiftimauit. Scarbimirus uaftatis, Pomerânâud' ut mandatû erat,Pomeranorû finibus, nemine obïiiâ prodeunte, cxercitû prædaonuftûreduxit. Mentio fatfla Vngarorû admonet nos,utne pra’-« tereamus,id quod in ipforû annalibus reperimus.Tradunt fi, Almû Geifç regis filiû,propter,metum Colomanni fratris,cui Almus regnum,à Vuala AlmuirexVn-dislao patruo fibi delatum,ultrô (^cefierat,proRigum,hoc anno,qui fuit à Chrifto nato no6,à Polonis in Vngariaredu(fium,amp; cumfratre pacifica^ nos rfzw“ tum, non tentata dubia Martis aléa, Polonorum auxilia dimififi'e. Noftri

O Z nullam

nulla per Iieé tepora Poloiiorû in Vngariam expeditionem comemoranfî cæterüm ipfos ab Vngaris cotraPomeranos adiutos elTereferunt.Nobis SuètosUua Bo côtrouerfiâhancdirimerenolibet* Hoc etiâanno Boleslaus fîïiaSuetosla Icslaitiliif. uaauótus eft:amp;cuSbigneo fratre,operaSuentopelci fiueStopolciKiouP enfiuprincipis,ad que Sbigneus profugerat, in gratia redrjt» Sequenti an ’Tiaioreui Pomeranis bellu fecitjam fj malorir pertæfi,amp;afsiduis agro * rüm Rioru uaftationibus fra(fli,ad deditione animis inclinabat* ioli Bialo-» gradêfes,ciuïtas ea fuit Pomeranoru in primis diues amp;nbsp;populofa,fercciogt; reSjCcteros quot^ à propofito auerteruntjtacp in eos omne belli mole co-« fert:fed prius tarnen mifsis cuin legato duobus feutis,animos eorü tentât, album'ne,in quo pax,an rubrü,in quo bellu excidiumq? fignificabat, malgt; lent.Superbius illi relponfum dedere, ambobus feutis acceptis: Sanguine Polonorufe fibi candida uicRoriäpacemcp paraturos» Itaq? Boleslaus ad^ ptum, motis ad moeniaBialogradi caftris,aä:is uineis,et turribus celeriter excita tis,fi.imma ope urbem e^ugnare nititur:quatit muru aries : ipfe princeps periculi immemor, inter primos uerßiri, nec deterreri multitudine teloru hoftiliü,aut fuorum circa fc cadentium miferabili interitu,quin ad portam urbis excindendcä Riis prgiret. Depellutur tandê Rimma noRrorû ui è pro pugnaculis hoftcs,noftrfq5 liberius effraéfis portis, cæfis'qj uel Rimmotis qui in introitu urbis repugnabant,in urbe figna infcrunr»Tune demu Bia^ ïogradeiîfes abiecRis armis,clcmetiam uicRoris Ripplices implorant» Parct cfew#i»iwEo- jybetinermibus Boleslaus:amp;rcceptui figno dato, ab excidio amp;nbsp;direptio^ ’ neurbis abflineremilitesiubet:euocato'q? caftigato magiftratuurbis ct Vriium Poiw omni multi£udine,dat ueniâ ui(Ris»Hac uicRoria amp;nbsp;uicRoriç moderatioe ac riUMcirum dt- ccpta,Colberga,CamenR,Vielenû,Cof ninu,amp;aliquot præterea oppida Zurnicouum 'i P^meranoru, in poteRateBolcslaiuenere. ZarnicouG excitatis turribus 'Boleslao in po maiore ui oppugnatu, duBoleslausat^ocfhiæ fines cxcurrit,adextremu teflatèredaa». Rib autumuRreuerti^e co,pcr deditionere€eptR,amp;f Gncupmiro,qui eius zaiücoiTd^ oppidi dominus fuerat,redditû eft : cû is religionê Chriftianâ,à qua alicnî minui chriftù adhuc crant Pomcrani à Boleslao de facro fonte Icuatus, RifcepiRet,amp;Sin nus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Boleslai RicceRbrtiincp eius principû Poloniç uerba iuraflet.Quod aût de

excurfîone Boleslai ad Boemorum fines attigimuSjita R habuiuCozlearx fupraOdra fita,adrcprimêdas Boemorû fiueMorauorûincurfiones per^» Cozle^rx exu opportuna,c5flagrauerat» Sufpicabatur Boleslaus doloBoemoruincen^ ZT mflaura Jiujyi conflatu elïeieos'cp mox locum denuó munituros,amp;: præfidio firgt;-’ maturos,ni ipfe anteuertcret.Ncc tamê eum,quc in Pomerania duxerat

• xercitum,longo itinere amp;nbsp;labore belli defatigatu,nondum cófeiRo eo beP lo,deduccre,amp; nouo labore coficcre uolebat.Itaqj Sbigneu fratrê auxilia, maciti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quib»ad inftaurandam arcem Cgsle iret,popofcit»*At file non modo

no fecit poftulata,uerumetiâlegatis Ifatris fuperbo et pleno cotumeligre^^ fpofo oneratis,uix manus abftinuiuPermoleftè id tulit,ut par erat, Bolesz laus»Itacp cum paucis uoluntari')s,Rimma celcritate c5fclt;Ro itinere, reftait rata arce Cozle,ac mox recepto Zarnicouo,quód byems iam inftabat, dP • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mißt exercitu»In Polonia reuerRis,ad arnplifsimu fenatum de iniuriis,con

st/gfKido/t. tumelrjs perfidiaSbigneirefert»CÓftabat,eumaduerfuscomuneplacP tum(quod inter fratres iureiurado interpofito cohencrât,ut neuter fine af

’ tero

tcro fœ Jus cum quoquam percutcret,6c alterius hoftê,{ùum uterc^ Jucc ret) cû Pomeranis focderatû efle: hi's crebros nûcios munera mittere,ui cifsim'cp ab eis accipere: capduos,n qui fortè de cius ditionc capti eflentjCi côdonan\Proferebant teftimonia,amp; literæ eins interccpt^,adBoemos ÔC Pomeranos fcripte,quib, eæ gêtes aduerius Boleslaû folicitabant ac doit in caput Boleslai côcinnati aut meditati aperiebanu Certatim quifcp in natu partim hçc cxaggcrat,partim alia preterea,quç acceperat, aut coperc rant,pro ferûuCêfent omncs no efTe fercndû diutius inonftrû illud,fcd ar^ mis perfequendû:et aut tollendu de medio,aut certc pellendu hcftê publi cum,qui co fît capitalior,q? fub fpecic focietatis Sc amicitiæ fallau His cogt;' gnitis Sbigneus,difFiius rebus fuis, maluit ad clementiam èc mifertcordia fîratris,quamfummâ effein eo nouerat,côfugere: quam uirium armorii eiusjuniuerfæ Polonig confeniu nitcntium, in fe periculum facere:præfer^ tim cum iuorum animos alienos à fe eflc intelligeret,8ô in Boemis atc^ Po^ meranis parum iam (pei reponeret* Etenim Boleslaus cum Boemis quidê pacem fecerat,Pomeranos uero fregcrat:amp; diftinebantij tune,ut uidetur, Saxonû Danorumep bellis JtaC^ Sbigneus perBalduinu Cracouienfem e^ Cîemtntia'Sa^ pifcopum,amp;laroslaumRufforûducem,utuultGallus,ueniam,Mafo^ uiam,cetera ditione fîia Boleslao cÔcefîa, impetrauit, ÔC in poteftate illius frati-cm. femper fe fore fanôlè promifît» Hoc têpore Pomeranorum manus, fîue ca prædabunda forte incurfîonê fecerat,fîue intends in unu infidijs nbsp;nbsp;rê cerz

tam uenerat,Spicimirû uicum improuiio inuafît. Secefîèrat eo tune en par spidiiürus ui^ uo comitatu Martinus Archiepifeopus GnefitenGs,pius uenerandus fe nex, Atep is ad primum tumultû 60 aduentû hoftilc, timoré fubminiftrâte ' côfîliu atep uires,inter contignatione têpli abfcôfus latuitiminiftri uero comités eius,dilapfî partim euaferut,partim in fuga ab hoHib. capti funt,in ter quos eratArchidiaconusQnefnrfîsxû Pomerani,q? etfaccrdos,etfplc ^fchidUcoitus didè ueftitus,et magna oris dignitate prgditus elîet, Ârcbiepifcopum efîe rati,fpoliato rajîtim têplo,fecüabduxerût.Fcrunt,Pomeranos omnes,qui ranh.

cûcp Archidiaconû et facra. têpli uafà attigiffentjdomû reuerfos,cûliberis, Sacnle^ijp«-côiugibus,propinqiiis,atcp domefticis familr)s,uel corrytiali morbo corre ptos ad parietes et faxa fcfe allifîlfe,uel in amenda uerfos pardm mutuis ce dibus cocidiife,partim dêtib»amp; unguibus in feipfos ff urjfîcHoc malo igic perculfî,caufacp mali notata, Archidiaconû eu facris uafîs nbsp;omni inftruz •

inento têpli Spicimirienfîs conquifîto,domû remiferunt. Hæc ita diuiniz tus adprecesprj fanêficp Archiepifcopiaccidifieexiftimant. AdduntDlu Pomerdnirelid goifus amp;nbsp;Vincêtius,ex co têporePomeranos religionêChriftianafî-tfeepif fe» His adftipulatur Albertus Grant» qui Ôê ipfe Pomeranos Boleslai hm lus principis opera,Chrifl;ianos faêlos elfefcribit:tametfîpaulo pofterius. A.ib.Crdt.li. j.' Longe quidem antè q cum cæteris eius oræ Slauis,*quos Vandalos uocat CrantiuSjChrifto nomina dederant,partim Germanorum, partim Poloz '** norumarmis adaêli:fedrurfus adpriftinam impietatem femel atepitcrum defciuerant»Poft hæc Boemicum,amp; ex eo T euthonicum bellum exarfît in Polonia,ex huiufmodi caufa. Hêrico quarto Impcratore capto,ôê in carce uenricitiuittU rem conieêfo,ac deinde angore aiumi confeêfo, libéré iam Henricus filius impcrcxpedt-ciustenebathabenas imperijdnferebat'cp is bellum Vngaris,obuexatos

o 3 , Ôêuioz

tl» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEREBVSPOLONORVM

amp; uiolatos milites,qui ex uniuerfo orbe Chrifti'ano ad Afîaticâ contra Sa-* racenos amp;nbsp;Turcas cxpeditionG,6ó recuperandam Hierofolymaper Vnga nam proficifcebantur, èc Almü Colomanm régis fratrê exulê reducebat» Ad quodbellüBoemos etia,utpote tributarios Romj'mperq, fecumin e^ xcrcitu ducebat» Hac tati belli mole territus Vngaroru rcx Colomannus 'oksidicu Co Geifç filius,quiLadislao patruo in regnufucceflerat,aBoleslao colloquiU P^bjt.Loco die'cp cóftituto,coueniunt principes in Scepufienfi territorioï nitof. ïocietatê inter fe ineunt:c6munes amicos, communes hoftes fibi fore pro^ mittunt;focdus,quo firmû perenne'cp fit,noua affinitate lanciunt: Coloma nus enimludithâBoleslai filiä, Stephano filio Rio natu maiori delpondit: Scepufiëfe territoriü,quod Polonice ditionis erat,in dote datu,ex eo tem^ ScepttfjÜin do^ pore in Vngarorû poteftatê uenit» Veniebat iâ Henricus imperator cum ualido excrcitu contra Vngaros,Almü Colomanni régis fratrem natu mi norë lècu ducens Jd'cp faëlum t)flc quincp annis antè,quam Bonfinius Rip^ putat,multis authoribiÄ et argumëtis doccre poRumus Jbi Boleslaus Vn garis,quemadmodü conuénerat,auxilia mittithpfe cR non contênendis a» uexa^ lijs copijs inBoemiainuadit,Boriuoium èc Sobeslaum Suentopelci Boez turdPolonii, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;principis fratres patrueles, Colomâni regis fororis filios exules in

comitatufuo habes» Tamctfi Venceslaus Hagecus uelle uidet,non inters fuiRe huic expeditioni Boleslaum. Suentopelcus Henricu ad Vngaricum bellu cuÄi auxiliaribus copijs Rquens, VaRoni amp;nbsp;Muting procerib.Rim^ marerum Boemicarü commêdauerat.Hi igitur Boleslao fines Boemie im gredienti,cu aliquantaRioru manu occurruta'nitoc^ prglio profligati,Pra gâ fe receperunt.Polonus uaftata magna parte Boemig,oppidis'cp aliquot captis atcp direptis, incolumë amp;nbsp;ingenti prgda ditatu reduxit exercitum.-Sucntopelcus de domeftico periculo certior fa(ftus,egrè impetrato ab Im^ peratorc fremcte,ÓÓ Polonis iä tunc nlfnan»e,c5meatu, rap tim cum Riis in Boemiam reuertit : cftmcp Polonos tunc ulciRi proclitic igfi no cRct,in Ri^ os iram couertit, qtiafi eorû conniuentia ôë proditione Bocmia uaftata eR fet* Et Vafco quide alter de ijs, quib. pfinccps abies imperium mandarat, in collega culpam gmnê transferebat.Res uerifimilis efte uila eft,eó q? Mil tina gente Rauita fiue V erfouius,in Polonos Rmper propenla, crat* Itacp ex is cu duobus filijs, amp;alijs nonullis primoribus Rauitis,amp;paruulis eorum

^^’ÉdtiRuprincipis indifta cauia capital! Ripplicio affeftus eft* Reliqui ex «trfw migratio. nbsp;nbsp;familia Riga clapfi,in Polonia cômigrarût.In Vngaria nihil præclari ge^

ftû eft à noftris:fed reb*cum Cefare et Almo fratre amice côpofitis,dimifit

• • Colomanns auxilia*Reuertentë aut à Boemica expeditione Boleslaü, dug

• • res adtierfg 60 moleftg excepere* Nam Sbislauauxor-eiusuitam cü morte comutarat : Pomerani atit Vfce arc^Gneuomiro Zarnrcouienfi domino vomefdni'vfce tid authore,uel adiutoife,per deditione interccperät,deceptis qui in prgfi^ irceminterce- dio fuerät,cufalRim de Boleslai morte rumore cSfinxiflent,quafi is ui (Rus àBoemis,captuscp,etHërico Ceiari traditus eflet.Itacp omnib*rebus poft habitis Boleslaus, à Boemica expeditione maximis itineribus refta in Po^ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;merania cu paucis expeditis militibus c^ntendit,reliquo cxercitu dimiftb,

Tümtranicum ut præda Boemica exoneratus,ad Pomeranorü fines ßbi occurreret* Nec bcHurn. tarnen expecRauit, dum is exercitus conueniret : fèd cum paucis illis,ita ut

uenerat

L ï ß E R dV I N T V S.

.tienerat rapida ^ycurfione, cscdibus hominu Sc mcendijs uillarum, hofti-' um fines uaftauit:non quo fie ukifccrctur eorû iniurias, fed magis ut inco lume fe efle,óó mox iuftas poenas de perfidis exacflurum, i'pfis oftenderet» Pofteaquâ uniuerfus coucnit exercitus, Vclcnü oppugnat, nam id quoc^ vctenum reeepto Gneuomiro defecerat:necita magno, ut Vfce, præfîdio tenebat» ïam aüt hyems aduentabat,Erat in exercitu cum fratre Sbigneus: fed cum sbigrui perfid hoftibus,qui aliquâta manu coacfira, opportunitatê inuadendorS noftro^ rum obfcruabâtjfentiebat, eos'cp cîâm per internùcios de omnib.rebus Sgt;C côfilfjs fratris certiores faciebat,Sô prodêdi perdediep eius occafionê quæ rebat,No(fi:e quada caftris clàm egreflus,pcrfuadet Pomeranis,ut fè duce cadra Polonoru adoriantunperfacile cflè,quâuis paucis multos inopina^ tes opprimere,Sequuntur Pomerani, Agebat fortè in ftatione et excubqs Boleslaus,quod quide crebro faccre folebatds rc animadùerfa, hoftes eu tumultu ftrepitu in cadra irrumpentes,cum rjs qui in datione erât à ter go adoritur:fuos in cadris fubitare perculfos,uo«e fublata animattconci-dunt animis hodes,in infidias præcipitatos fe ede ratixonciduntur cagt;-

, piuntutrinep:pauci tegentibus eos tenebris effugiunt.Captus cd amp;nbsp;Sbig sbignemexce^ -neus,detra(da'cp galea agnitus,amp;: ad Boleslaum âdduedus, in fequcntê die afferuatus cd.Orto dic,refert rem Boleslaus ad cadrêfe confiliu. Ibi alius alio acerbiorê in Sbigneum dicit fententiâ*Sed omnium acerbifsimam Se ccchus palatinus Cracouienfis, qui iam ab exilio reuerterat» Is grÂiifsimè in genus,mores,ingratitudinê, impietatem amp;nbsp;perfidia Sbignei inueedus, cxaggeratis,quæ is in patrêindulgentifsimum, quæ in fratrê manfuetifsk mum,que in patria optime merente peccadet, nullo non dipplicio dignîr, unguibus atep dentibus, fi ferrum défit, populariterlaniandumac di^ feerpendum elfe pronunciauit: Boleslaum etiâ de nimia amp;nbsp;perniciofa ipfi toti'cp rcipub.facilitate clenKtia «biurgauit,Produ(dus,amp;: caufam dice re iudus SbigncuSjCum fe no explicaret,ôô re manifefta redargueret. non

O • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ri -1- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rr- r lio ntultatuf,

morte tarnen,quemadmodum ceniebant omnes,led exilio a mitillimo ira tre damnatus,inBoemiaabfit. VeVenenfes uigilrjs,defendendæcp arcis la- Vf/f»««: bore afsiduo fatigati, ôé delperato fuorum auxilio, arcê apertis portis de^ dûtJntrogredî militcs,crebris Pomeranorû defelt;dionibus nbsp;nbsp;immedica^

bili perfidia cômoti,inomne genus hominû nullo necpfexus,necpætatis, nbsp;nbsp;nbsp;•

ueqj ordinis diferimine delæuieruntmequicquam rcuocante Boleslao,8d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

iiidis parci iubente^Gneuomirus ad principe uiuus addudus, cominuto Gneaoniirtti fit fudibus capite,iud;asperfidiæpoenas dédit» Boleslaus cum per hyemem /îf commimao iam nihil rede gcripolfetjreduxitdimifitcpexercitum» Gallus per hyemê nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iftterß'

ctiamPrudbs adortum eumede memorat,cocretis glacielacubus palu prufsu^rx dibus,quib.earegioimpedita,difiîcileprobetaditumalrjs teporibus:per curfujpolotio-uadatisep ferro igni agris,magna hominu amp;nbsp;pecjidum præda abegide, nemine obfid:cnte,aut pugne copiam faciente»Sequeti anno,qui fuit poft; .Chriftûnatumuo9,Germanicûbellûexarfit:breuequidêillud,fcdpro(pe ro fi.iccedù,magnacp gloria Polonoru amp;nbsp;Boleslai principis geftû» Cuius crrm.«««*»» b^cfuitcaulà» AdiutosàPolôis VngaroSjCtuexatosretrados'cpèluisca nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

ftris BoemoSjipfe per fe indigné ferês Hericus Cgfar, magis etiâ à Boemis

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contra

Ht

cûtra Polonos incitabatur.Sollidtabatur et à Sbigneo cxule magnispoF* licitationibus^eacp fpcimplebat,utper Sbi'gneumPolonia omnem nullo negocio in pote{ia.Lê fiiam redadurum le elle crederet, Affirmabat cnim Sbigneus,pn'mo ei'us aductu, certatim ad fePolonos defeduros efle. Igigt; tur nn tio æftatis,quæ V ngaricû bellum côlecuta eft, cum maximis copijs atq? uiribus tonus Germanig et Boemic Polonia, quaSaxonibus atcpTtt rinais côfinis eft,amp;nûcMarchiæBrandemburcenfis ac Silefiæ nome ha* luhut tn-xctt' betjingreditiir : Lubus arcê oppidû, quæ fedes epifcopi etiam nunc eft pta lt;t clt;e[are, inprouincia Gnefnênlîs Ârchiepifcopi,capit(tametfinegantqui'dam) ÔC et Archiepifcff ^vlagdeburgeiifî Archiepilcopo donauBythomiâ deinde, no hanc qug in.

Oppolienfi tracflu eft.tentat: fed àPolonis audader ex oppido er um pen* ^ythomi^ op' tibus repulfus,fpei fug amp;nbsp;Sbignei pollicitis no relpondere euentù,iniqup piignata, us tulinamp; omilîà atc^ in aliud têpus refèruata Bythomia,ad interiora cori Eecenum op' tendiczRecenu recepit:inde ad Glogouia duxit. lam eó Boleslaus partem pirfMJff. copiarum præmiferat,quæ hoftem tranfitu Odræ fluufj prohiberet,dum pugnaMGTß* nbsp;nbsp;nbsp;Rulforum Sc Vngarorû auxilia expeiftat» erüm Cæfar nouo i'nuert

tKcrde^nfK. to uado,haud ita procul à Glogouia tranfducit exercitum ad nonum CaL Septemb« penetp noftros ultra Odra ftatiua habentes opprefsit : paucos quidê milites in agris uagantes,amp;f magnaagreftium pecudumcp prædam cæpit^Reliqua miiitum manus partim in oppidum fefe recepit,partim fu* ga diflîjî^ta eft* Magna ui oppugnat oppidum, frequens quidê ea tempe* Rate, fed non munitifsimum. Oppidani ueriti, ne capto per uim oppido, extrema quæcp ab irato hofte paterentur, quincp dieruinducias petunt, quib*nifi fuccurfum fibi eflet, deditione prbmittunt*obfides dant primo* rum ciuium liberosrad Boleslaum principem mittunt, quato in difcrimi* ne fit oppidum,et quid cum hofte coftituerint exponunt:orât,celcriter fi* bi ut opem ferat*Collaudat ille eorurrTconftlium.’aftuturum fe eftcmaturê pollicetur.Qtiod ni fffuerit ad coftitutu cum hofte tempqs, fiiftincre eos porro impetum hoftilê iubet.Ni faciant,deleturum fe effe eos poft difceft fum Ca?faris iurat.Malint ergo paucorum obfidum iaêlurâ facere, quant Glogouîenfiû uniuerfi perire. Voluit apud Glogouienfes plus fides amp;quot;nbsp;authoritas princi crto/bn pis,quam priuata pietas.ltaq^biduo,quod deinducijs cratreliquu, adfu* • **'’* ftinenda uim hoftium omni ope fefe coparant, turres SC moenia quafla SC labefafta reficiunt,lapidu SC alioru telorum maxima uim in turres conge* runt. Adueniente quinta die,imperator promiftam deditione poftit : ubi mutatos oppidanoru animos uidet,iratus corona oppugnat oppidu,ob* • fides pallqs alligari, Sc ad mcenia obuertiiubet, ut dum fuis oppidanorft miftricordia parcit,facilius amp;nbsp;liberius milites mœnia'fubeat. Sunt autem Pallid, pallia alleres copalt;fti,qui milites mq^nibus fiiccedente^tegunt, amp;nbsp;à mifti* libus defendut.' Sediiihilo minus oppidani omne telorum genus in fiios nixta ac in hoftes congeruntiquipropius ad mania accelferant, autftalis admotis muros iam fcandebaAt,eos contis deturbant, lapidibus obruut, pice Sc aqua feruenti perfiindunt,precipitescp agunt. Cælàr hoftium fiuc • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pertinacia,fiue conftantia admiratus,8^fiiorum uulnera Sc pericula mile*

ratus,rcceptui canere iufsit. Sic eo die Sc fticcedentibus aliquot deinceps, fruftra

LIBER Q.V IN T V S, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«j

fruftra tentata expiignatio cft.Ncc uoluit poftea Cæfàr fuos periculo obrj cere. Permultos enim fortes uiros,Bauaros, Saxonas, Boeinos unailla oppugnatione amiferat.Äc Bauaroru quidê ÔC Saxonû funera honohficè domos remifitjBoemi ueró ad Glogouiä in câpis tumulad funt.No receffit tamê ab obfidione Glogouie C^far. lam Boleslaus expeólata auxilia acce -Benigercndi peratjUalidascp de fuo milite copias habebat: itacp propius hoftê accedit: nee tamê pugnandi copia,quauis flagitantibus fuis,facicbat : ß:d è latebris amp;nbsp;infidijs boft ilê exercitü carpebat,pabulatores excipicbat,no(fï;u fubdux cendc alui caula caftris cgreflos trucidabat ; fæpius intcpefta noêfe cu cla^ more amp;nbsp;clangore tubarum hoftiu caftris adequitabat,excubias aut opprik mebat,aut èlïationibus depcllebatu’nterdiu quocpnonnunquâprandêtes aut quiefcentcs tumultuariè adoriri,perlequêti hofli ccdere, rccipientê fegt; fe rurfus perfequfcelcritate equorü fuorü, amp;nbsp;hoftiliu tarditate grauicp ar^ matura fretus.1 tacp neq? oppugnâdi oppidû,neep reficiêdi fe, neep quiefee di ipacitï hofli dabat.Exurebat ctia circumiacente* uillas, obfidcbatitine^ ra,ita ut intégras legioncs pabulatS mittere hoftes, êó longius petere com meatû necefie haberent: fæpe'q? reuertentibus præda cxcuticbat. Celebre his rebus erat Bolcslai nomen inter hofles,tota'q? caflra laudes Só uirtutes eius,c6poGtis etia adid carminib.perfonabanthta ut Cf far capitali poena, neidfieret,fancirecogerct,ueritusneeares formidine atep defperatione animos militû fuorû deijceret, Angebatur aut ancipiti malo,obfeiïo quani obfîdêti fîmilior. Et infcêtis quidê rebus ab obfidione difeedere ttirpe, ma nere aut diutius in loco,pcriculofum ducebatrne non mutante caflra exer^ citû peflis,amp;: fames,amp; peruigilia,propter crebros noftrorû infultus cox ficerent.Tandem ui expugnare oppidû Ifatuit. Cætcrùm Sucntopelcum cumBoemis ad fuflinendos noftrorû impetus,nefeoppugnationiurbis intento,caflra fua caperêt,obi')îit.Et impediebant nonnihil Boemi noftro ru conatus,tumjn ftatione ilia,turn alias. Verdm Sucntopelci mors no pa suentopekuf rum adiumenti noftris attulit,aduerfarioru uero animos dciccit. Occidit dola aut cum loanes Ciftes,equcs Boemus exul,fiue Boleslai côfilio,amp; præmio percuftori propofito addudtus, (nam amp;nbsp;hoc fertur) fiu« proprij cxilij CX' forumcp propinquoru Rauitaru dolore ftimulatus.Certè patrata cæde,fu _ ga,ncquicquâpcrfequcntibu3 Boemis ôô Germanis,pcrnici equo elapfus, magnisprfmijsaBolcslaoaffecftuseft, Perculitiscafus uehementerCæ^ • fàrê,ôô omnem eins exercitû.Itacp tumultuatu in caftris,ac tota nodfe in ar misuigilatum eft’, ne quid maius nodtu noftri aggrederent. Neep cnimin uno illo taaudaci facinore côquietura eftePolonoru audacia uidebat. Pogt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

ftero die côploratiorte circa cadaucr fadl:a,Ccfar ut Bocmoru ftudia 00 uo^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

luntatesrctinerct,j^ermittiteis,utpriiy:ipêipfi fibi, que uclint, cligant. Illi Henrico amp;nbsp;Venceslao Sucntopelci filrjs, amp;nbsp;Vuladtslao eiuftlcm fratrepa truele,quêprius Suentopelco fuccefTorê interpofito iureiurando defigna rant,prftcritis,Ottone eiufde Sucntopelci fratrêgermanu Morauif Mar otto Jux^oe-chionêabfentemregnare iuflcrunt:aCæfarc mifsionêflagitarunt,dcducêz nbsp;nbsp;datiK»

di funeris gratia : ôc q? ucrebantur»ne Boriiioius 80 Sobcslaus exules, qui uel authorcs uel Certe cofei] necis fraternæ elle crede antur, principatum iuuaderêt. Ac ne Vuladis*laus quidê tam infigni iniuria aftedtus,quieturus p efte

vulaJisläui cfle exiftimabatur.Et ita fané accidit,Ad primuin enim nuncium fratcfrtJ^ priticipatua^ pj-incipatSiä occupauit.Æ.gem'mcBoemorûdifcefsione tulit Cf-' tarnen hoc ipfi's coccdercj^ ut i) iicquicquä aduerfante fe iriti'' Lrgatio ^ole- tis aniim's difcedercnt.BolcsIàus ratus Cæfàrc non (atis aulpicati belli iarti slai ad effaré. pertcfum,finiiil çp hyems inftabat,facilioreplacidioremcp fore, legatos ad Hcnrtct Cafa^ euiTi de pace mifit.Edit ille pacis conditiones,ut Sbigneus in principaturn rtsarrogante, nbsp;nbsp;nbsp;reftituatur, amp;ut Poloni tributarfj fint Romano imperatori, Duræ up

debantur noftris hæ conditiones,necp exiftimabant principe eas accepttP ru efledbi Henricus Cæfar ambitiofè admodu ÔÔ arroganter,oftendens le gatis thelaurû,quêingentêhabebat:Hic,inquit, Polonos perdomabit*E^ ratlegationisprincepsScarbicus comes ex eagente,queinfigne habet line »jbdattcorum iundfas in modüduorum trigonorwæqualiû,acutos anguloshabentiu, Jamtlù erigo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hirfum uerfi-is pateant:ucl,ut planitis ac rudius dicam, in mo^

dum VV litere gemine maiufcule Js igitur Scarbicus ftultä Cælaris iacfla^' tiam notans,annulo,quem digito geftabat,in thefauru proieóro: Aurum, inquit,adijciamus auro* Id fcommaintelleftu Cælar, gratias agedo clufit, Habdank,inquies lingua Gcrmanica,quod eft,gratias ago, Inde familie id nome manfit,ut Habdan ci dicant. Ex qua familia Michael comes Lubene fe monafteriu in maiore Polonia paulo póft conftruxit atep dotauit, Hec joannef Choi- CO libei^tius comemoramus, cp ex hac familia fuit loânes Choinius cpiftox ntui eptfcopui pus Cracouienfis,amp; Cancellarius Poloniæ,uir clarifsimus, admirabiliiiv ‘cMcclla nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;animo,maximo confilio, eruditione èc iuhlperitia non uul-

riMj folonia, g^ri, rara celeritate ac dexteritate in rebus agendis præditus, in uicftu cuP tuep corporis elegans amp;nbsp;moderatus,tcmporis parcifsimus, conftantia uo-rOjintegritatcamp;libertateindefendenda iufticia Sóiniuftitia oppugnaip da fingulari:quib. rebus cu potentes faftiolbs quofda oftendiflet, eorU obtredtationibus minus gratioius fuit apud multitudine,quam elle debugt; it.Ceterdm regi Sigihnundo,cuius iudiçiirdiuinum erat,ita fuit charus,uC I'nuidi quids 80inimici,plus quâjn filiu eum diligi ab illo^dicftitarenL Atq^ is uiueret adhuc fortafte,fi' chariora ftxa c5moda,quam uirtute Sd rempub,-habuifiet. Cæterilm ante ofto annos immatura morte obijt, maximo no^ ftro dolore,Etenim non in clientis,fed in alumni atep filij loco nos dilexit, ac de ornamentis noftris fedulo cogitabat, Sed unde defleximus,rcuerta^

• • m ur, Reuerfi ad Boleslau legati,mandata Cælaris referunt, mirari ille co^ fidentiam Cæfaris,amp;iniquitatê conditionû,quafi uidtor uiftis leges impo nerct,ac no dubia adhuc effet Martis alea,Itacp qua non impetrabatpace, • ui nbsp;armis extorquere pergit, ac maioribus quam prius dânis amp;nbsp;tncómogt;'

• • ' dis hoftê afficit, minus aprûperfe, abdudtis Boemofuauxili'js,adnoftro»

rum inftikus diuruos atq^ nodturnas reprimendos: necullam ei dat lignât di,pabulandi, cômeattis petendi, atcp adeo è caftris prodeûdi facultatem» His malis fatigati Germani,maioradp metuentes, alio transferre bellûfta^ tuunt,ut loci mutatione Sd aura meh'ore, ôd pabulatione comeatucp laxio^ rc utercntur,Simul aût elicere le noftros ad decernendû de fumma rei unP

• • uerfis copijs aliquaoccafione pofte Ipe«abant,Soluta igitur Glogouiæ oh fidione,ad interiora Poloniæ ôd Vuratislauiam urbem inftrucfta acie congt; tendunt.Inuadit à tergo,carpitcp extremos hoftium Boleslaus, turbat or^ dines.

L I B E R Q V i lî T V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11?

dines,impcdi't itcrtncc fuftinçri noftrorum impetus àpaucis potcrat. uub nerabanturhoftes haftis cominus, eminus fagittis : cumilli côucrfis fignis ad præliu le expedirent,noftri diuerfi refugiebant rurfuscp ex interuallo, iter profequcntes adoricbanuOrabant principe noftri pleni fiduciæ, tota ut acie cum bofte dimicaret : iàtis fibi effe animorû, fatis uiriû ad apertum certamcn:defungi fe cupere femel totius belli labore : indignû efle,uaftari agros fuos,expugnari arces et oppida fe intuetibus. Qrnetos efle lubet Bo leslaus,ôô ad omnia paratos:fîbi cur^ fore, quid fafto opus fit» Cæfar ma^ gno cum labore amp;nbsp;cædeiuorû,ægrèin conlpeftû Vuratislauiæuertit» Eft circum Vuratislauiâ latè patens planicies: Boleslao locus uiftis eft peropgt;-portunus ad dimicationê pr gli j, amp;nbsp;noftris propter leuê armaturâ amp;nbsp;perni citatêequoru, equituiucç multitudinem, quàm hoftibus,comodior» Itacp paucis milites cohortatuSjadeife tempus,quod dudum flagitafient:mcmix nilïentpollicitationum fuaru: cogitarent in eo pr^ælio imperiû, falutem amp;nbsp;libertatem patriæ uerti: uiri, amp;nbsp;maioribus fuis digni elfe pergerent:uafta^ tos agros,incenfas uillas,capta oppida,in feruitute redaftos agricolas, ub ciicerentur.’gloriâ denicp maiorum luoru, imperatore orbis tcrrarû deui^ lt;flo,illuftrarent» Deinde maiore,quàm alias, ui hoftes à tcrgo Sô ab latcrix buslacefsit.Côuertuntilli acies more folito,noftros repulfuri.Nô iam re^ norum”ciiGtr-fugiebât noftri:fed celeriter ad ligna et ordines ita ut iufsi crant,lt;^ncurrê^ manii. tes,præter opinionê hoftium,pugnandi copia fecere.Prælium ferme exo/ riente foie initû,durauit ufcp ad meridiem.Et inclinabat quidem ad hoftes uiftoria:reprimebant noftri équités graui illorû armatura, nec dénias pe^-ditum phalanges perrumpcrepoterât,fed quafi in murû incurrebant, ma/ lorefuo quàm hoftiu detrimcntouam'cp audacius illi uicifsimfi'gnainféré^ bant,nutabantPoloni : ueriimBqjeslaus omniafollicitèprouidens,ubb cuncp deteriori loco rem fuoru elfe animaduertebat^ccurrebat,ôô hortan , do,orando, fubfidiarias cohof tes fubmittendo, inftaurabat pugnam» Ad extremû cohortes aliquot Silefiorum,fa(fto cuneojab apertol atcre curricu lo in hoftiles acies inuehi iufsit.Qiiod ubi fadtû eft,celeriter inuadentibus noftris in auerfos amp;nbsp;inopinantes,perturbari cocpere hôftiû ordines » Nogt; ftri alacriores,mutua fignificatioe et clamore fefc cohortati,inftare utrinq;

trepidantib.nec Ipaciû colligendi fefc dare»Âcriiis tame adhuc à fronte no ’BoMaidette ftrorûimpetû ftiftinebant hoftcs:fed ubi fuos à tergo ccdcre noftris urgê/ tibus refpexerc,in fugam fefe omnes conrjciunt, in primiscp Cgfar ipfe,ncx uenndCtefa-quicquâreuocare fugicntcs conatus.Iamfcp nô in ancipiti dimicationê, fed in cæde fugientiuamp;impcdientiufefo,noftriuerlabant» Plurimimortales • interfecf i funt,permulti uiui in poteftate uenere: atqj i] honeftè amp;nbsp;liberale nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

ter iulftiBoleslai nabiti amp;nbsp;alieruati fifnt» Multi etiâ exnoftris ccciderunt: lôgèplures (ut in midis, autcertèleui armatura teÆ's euenire necelfe crat) uulnerati lunt»Campus,ubi pugnatu erat,plenus cadaucrû, acerbu amp;nbsp;mi/ ferabile Ipeftaculû cxhibebat. Ac noftri quidem conquifiti nbsp;fcpulti font,

Germani uero inlepulti,canibus ÔC uolucribus efca iacuere» Inde cû eo tan tauis canu conuenilîet,ut difficildFn tranfi'tûpræberet paucis iter facienti/ bus,Caninus câpus à Polonis atcp Germanis locus ille dicf us eft : amp;nbsp;in ho/ Ceninuscdpw, diernum uftp diem utraque lingua nomen hoc, is qui ibi eft uicus, retinct,

• p 2. Abeft

DEREBVSPOLONORVM

Abc ft autem uno à V uratislauia milliario* H.Mutius longe di'uerfum ab hoc exitum, diucrfam'cp item caulam huius belli memoriæ prodidit»Sic o nim is fcribit:Poft comitiailla Aquiigranen^fequéti anno iterüFrancofof diæ côueniunt principes amp;nbsp;imperator, délibérante^ de bcllo iufeipiendo contra Polonos : qui tributû imperatori debitû dare reeufabant, regemc]^ fibi elegerantjipficp coronam impofucrant:qui tumimperatoris eratftim^ mus contemptus»Quarc conferipto exercitu,in eos proficiftitur.Rex ante imperatohs aduentü in caftris cft : pugnatur aliquoties multo utrorumqp fanguinè:ad extremü ilerlt;gt; uicit impcrator,militc Germano fretus, ÓC po' tentia fua^Polonis igitur in fidem receptis, tributoep ueteri auÄo propter belli expenfas,reucrtitur in patriâ. Haftenus Mutiusmeep cum Gallo illigt; us temporis fcriptore,necp cum ratione temporu congrueter. Neep enini tunc regem fibi crearunt Poloni:fed ante centu annos creatum,paulo ante illud tempus habere delicrut.Sed nos cætera perfequamur.Boleslaustam infigni, tametfi nOn incruenta, uiftoria triumphans, q? hyems iam aderat^ dimifitexercitumfuum,auxiliarcs uero Rullos Vngaros pro mentis remuneratus,in hybernia diftribuiu Clarius uero quam antehac,ea uifto* ria Bolcslai amp;nbsp;Polonorum nomen apud Germanos faftû cft. Itacp cu Hen ricus Cæfar accepta â Polonis apud Caninum campum cladem ulcifci infe quenti arf:atc pararet, minus alacres militum animos ad earn expeditione habuit:5c res Italicæ præterea eum ab ilia cogitatione auertebant. Vereba tur autem,ne fe in Italiam profefto, Poloni uicinam fibi Germania infeftis armis inuaderent. Ad hæc fcicbaumultos nobiles et eoregios tribunos mi litum,centuriönes,turmarü ÖC alarupræreftos,quorum pr^clara opera in illa Italica expeditione uti poftet,captiuos à Polonis detineri.amp;Spacem qui dem cum Boleslao facere cupiebat : fej öftere cam ultrd, quam dudü à ft petitam hegarat,turjie fibi duccbat.Tandem communes amicos ftiborna^ uit,qui Boleslao perfLiaderent,ut ipft earn a Cgfare pcteret:ac de uolunta^-BoWrfttîpm tefpQusilli prolixepollicereift. Vicitanimum iuumBoleslaus,utipfead fro/iilM p4fê Cæfarem Babenbergam, oppidum id eft Franconiæ, ïplcndido apparatu pchf. comitatuprofiafceretur. Adueniêscomiteramp;honorificè acceptuseft • nbsp;nbsp;nbsp;à Cæfare.Ibi multis inter ft fermonibus habitis,amp; caufis offcnftrum ini

micitiarum diftuffis atcp fublatis,pacem inter ft ftcerunt çquis conditioni rdxfr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus.Renouantur uetera primi Boleslai cum Ottone tertio Impcratorefoß

eum^umtum dera, nouacpattinitateftmpiterna amicitiainteriplos principesöópolte» C£(arem,cr ros ipforum ftncicur et ftabilitur.Nam Boleslaus Henrici fororem AdleP damuxorcmduxitjamp;filiofuo Vuladislaoimpuberi adhuc Criftinaciuf Cæfaris filiam paruula defpondit : captiuos omne^Cscfari liberalitcr remifitjSc ab eo uicifsim oppida cajfta fuperiorc bcllo recepit : peraftis'cp magna celebritate Só fumma omniü læticia nuptq^, datis amp;nbsp;acceptis ultro citrocp magnis munerib. aufto nobilibus Germanis, nouas nuptas dedu-» cêtibus,comitatu,Boleslaus in Polonia reuertit.Tametfi Radeuicus Phry • fingenfis in eo libro, quem de rebus geftis Friderici imperatoris fcripfir, ’ . - t n- Gertrudim Leopold! Marchionis Auiïriæ filiam, Henrici Cæfaris nepte, ctBoroKo»/ re Vuladislaouxorcmtuillememorat. Poltlt;iermgmicubellu,quoddudum expofuimus, Boriuoius oblatam Suentopelcifratri» interitu, ÓC Ottonis

àtcp Vuladi'slai de Boemié principatu contentione,occa(ïonc non prêter^ tnittenda fibi efle ratus, quin prindpatu unde à Suentopelco ciedus fue^ rat,repeteret,ïmpetrat à Böleslao Polono auxilia:amp;S confluentib»certatim adeiiprocerib«amp;S equitibus, paruo ncgocio Pragam Sgt;C ViflègfadS caput Boemiæji'n liiâ fedegit poteftatê. Sed euocatus à Cæfarc ad cognitione ac Boró/o/w^ difccptationê Caufæ pariter cü Vuladislao fratre, qui impar uirib^Cæfans OpêimploraïfaCjin uincula conieélus eft; Vuladislaus ucró Boemoruprin Ceps declaratus» Moleftè aüt feres Bon'uoij cireuferiptione Boleslaus Po-' ïonorum princcps,motusq; Sobeslai fratris eius,qui apud fe adhuc exula^ bat,precibus,infcquêti anno,cü Henricus Cefar Roma ad fùfcipiendû dia demaimperatoriuprofecïfus cflet,inBoemos duxitexercitu.Præmifsis au tê legatis,poftulat à Vuladislao mifsioné Boriuorj,et ut fe arbitro coftitui tm, de principatu inter fratres patiatur.Reculât Vuladislaus,et ad arcêdâuiin Boleslai fefe coparat Jtaep delpei‘ata pacificationejiofter Boemiæ oram ea quæ cis Albim eft, ferro amp;nbsp;incendrjs uaftauit:Bocmumcç lùa defeiidente, cômiflo ad Cidlinâ amnê prglio,profligatu,in Riga uertiuet mox cû magna præda èé Ipolrjs hoftium,propter anni tempus in Polonia fefe recepit. Ad rwdeBofwif* ocRauûenim îdus Oeftobrispræliûfaefuni erat.Hagecus Polonos uiélos, ÔC præda parta exutoSjSobeslaumcphumero lâuciurnBoemiaraptim cefsifle fcribit.Sed necç ^7uladislaus fecundis rebus fuis tam facilgfe ad re^ conciliandum fibi, reuocandumep Sobeslaum fratrem adduci palTus eilet: neep Boleslaus aduerfo prelio debilitatus,Pruiros amp;nbsp;Pomeranos mox bei

lo perfecutus effet» Excurrerantq prædabundi in Mafouia, üaftatis'cp ra-- ponKfMoruni ptim agris amp;nbsp;pagis permultis, celeriter fe cu prgda domü rècipiebât. Præ- er Prufforum erat tune Mafouiæ Magnus comes,quem à Vuradislauienfi prgfedura a.' motum luiffe,fuperius in Vuladislao expofuimus. Is tumultuaria manu fa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pro

d:a,reuertentes barbaros perlecutus,amp;prima luce iijopinâtes,6c poft po.' pulationis labcft'ê,largiores(:p cxpr^daepulas altum dormientes adortus, comité, ad internecionem omnê illa hoftilem manum deleuit, nullo de Riis delïdegt; rato. Hoftes aut fexcenti interfeeRi Rmt, capti mille ducenti. Cæteri qui in proximas lyluas effugerat,fequentibus aliquot dieb.ab^grcftibus except!

actrucidati lunt»Qiun àmulieribus quoep duabus fraga legentib.unus ca nbsp;nbsp;•

ptus,amp;^ reuinftis poft tergu manibus adduftus effe memorau Atep hgc ui cRoriade barbaris,Simoni epifcopo Plocêfi,pietate amp;nbsp;fanftimonia uitg ue nerâdo fenirefert accepta, çp is Scanimaueritnoftros in hofte,amp;r pugnâtR pmplotenßs bus rjs Dei ope implorare no cellaucrit:Moyfen populi Dei duceimitatus, cuius precibus 06 extenlione manuu,magis quam armis atep uirib» Amalc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

chitas profligatos ^fl'e,lacris Hebr^oruliteris proditu eft. No latis aut poc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'■

narû Pomeranos atep Pruffos dediff^ratus Boleslaus,çftatefcquêti expe^ itslaL ditionê in Pomerania fuis indixit.côuenit exercitus ad Crufuiciâ.iamcp mo ueri caftra debebât:ecce clara die,infpe(Râte omni exercitu,apparuit in cul mine bafilic^ Crufuiciefis formolus iuuenis,câdida uefte refulgês:cult;Riscp ftupentibus defîlijt, amp;nbsp;ante ligna progreffus eft.Ibi uniuerlus exercitus læ tus,eueftigid motis caftris,diuiniPlis oblatum duce fequitur, inlîgnem uiquot;

Âoriam exhofte barbai;o.fibi pollicens. VbiadNaclumPomeranorum Nrfda«o8/îJé tune urbem facile princip cm, natura loci manucp munitam, uentum eft, f“*quot;quot;

• P 3 iuucnis

n8

iuuenis ille malû âureum,quod manu geftabat, aduerfiis oppidum proie* citjfubitocp difparuiuNoftri alacres partim fcalis admotis muros fcandegt; re,partim portas refringere fumma ui cötendüt:parum'q; abfuit, quin op* pidû eo die caperet.Sed plcnior et illuftrioripfis de perfido bofte uidloria debebatur.Oppidani prima oppugnatione perculfi' quindecim dierû im ducias à Boleslao impetrât,ea lege, ut ni fibi interea fticcurftim eflet, dede-* rct fefe:circû fuos dimittût,qui de periculo urbis certiores eos faciât, an xiliû pétant dam ingentes Pomeranoru Pruftorû copiç conuenerant,ac exercitti4. (^ep^tionjebeHigej-eJijnterfecofultabaufitfremitus totis caftrisadprimU nunciû Naclenfîum.Deinde inito cofilio,re{pondentNaclenfibus,in tem pore fe affuturos,opemcp obfefsis laturos.Quanquâ aût quadraginta, uel ut uult Dlugoftus,quinquaginta milliu armatorû numerû excedebant,nq aufi tarnen aperto Marte cum noftris,quorû uirtutê fepe expert! erant, CQ grcdfex infîdijs eos aggi'edi ftatuunt. Amotisep equis, ne eorum hinnitti proderent,amp; quo maiore fiducia,exæquato inter omnes periculo dimica-* rcntjper fyluas,quç à ftatiuis eorum ad Naclum ufcp pertinebant,filenti a--gmine iter faciunt, ut incautos inopinâtes noftros oppnmerct» Nec lagt; ne inanis eorû conatus fuiflet,fiftatim exitinerecaftraPolonorïïadorti eft fent.Dies eratLaiirentio martyr! facramoftr! nihil de hoftibus ftilpicati,et cp induc^ cû oppidanis adhuc durabât,inermcs diuinerei uacabâLamp;iam facris peraftis diuerfi d!lcedebât,cû ftibito' conij3!canthoftes, agmina è up cinis fy luis explicantes.Conclamatur ad arma:tumultu ac trepidatione cagt;-ftra côplentunPerturbabat omnes non tam multitudo hoftiû,quàm q? in punfto têporis omniaprouidenda amp;faciêda erant. Sedhoftiû cunôtatio noftris colligendi fefe, arma capiendi, ÔC ordines explicandi ipaciû dédit«. fo^nerdttôrum Na pofteaquâ illi côfpeftos fe ànoftrj^ animaduertere, de prima ipe deie^ eajira txpu- nbsp;nbsp;Joeû caftris ceperunt, fronte amp;nbsp;latera fu3ib. preuftis ÔC haftis tranftier/

lis in modülepis munierunt.noleslaus meth noltiu animaduerlo, paucis pro tepore milites cohortatus,in acié educitdoco fe côtinebât hoftes:et dif heilis atep periculofa noftris futura erat pugna,q? et iepes quib.impeditus erat ad hofte aditift,conuellendi,Sc foftæ tranfeundæ,amp;r denfaillorû iaetp la iagittseep declinandg erant.Animaduertit forte Boleslaus nuda efle ter«» ga hoftiû,nec impeditû ea parte accefttim.Itacp Scarbimiro magiftro mili» • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tic negociû dat,ut cû ipfe hofte à fronte adortus in fe côuertcrit, ille cû par

te copiarû fafto circuitu, à tergo in auerfos impetû faciat.Qitodtibi faftÛ BolfîW de Po eft,clamorecydecp à tergo orta,impellunt ab extremis primi.Summa fit irt ter hoftes trepidatio ôc côfufîo. perculfis inftat etiâ à frote Boleslaus, per» • ilorii. rumpitimpedimenta.Holtes utrmcp circumuenti,cCuallo illo luo ac lepe impediti,fugânon explicabant.Itac^n medio maximaftrage concifi fiint, ita ut ceforum numerus ad uigint! ftpte millia peruenifle dicatur : lacubus • CtptiuoirRnu- çnam amp;nbsp;paludibus multi häuft! elfe memorantur:captifuereb!s mille. Ca' . nbsp;nbsp;nbsp;‘ dauera comportata,amp;humo,ne tetro odore aerem infic^rent, operta,tiP

mulum inftar collis eftecere:quem Dlugofltis ad fua tempora extitific ftrp Nlt;tcî«w perde bit,monimcntû tantçuiftorie.Naclenfês defpcratis rebus fin's, deditione dîtionemrece- feccre,eorum'cpfaftûfcxaliaoppidafecutafunf.Qtiibusomnib.Boleslaus ptu 4 Pûlo.w. Suentopelcûjunum deprocerib.ôC confiliarijs fins prefec!t,de Gryphonu a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fine

r î B E R. Q.VINTVS*

(lue Gryphiû familia, homine non tant opibus aut nataliû fplêdore, quàm üirtute èc fciêtia rei militaris darû.Exarfit deinde turfiis Boemicû bellum, T^oeinicuni à Boleslao qui'etis amp;nbsp;ocq impatiente conflatû,Cuius prétextas fuit Sobes^ ' lai exulis reftitutio,Reuocauerat quidc eu Vuladislaus frater poft Polönt cum bellu,cuius dudu fecimus mentione,8lt;f in gratia cu co redierat, Zategt; cenfemcp traftu ipfi attribuerat,Suatauæ matris precibus amp;nbsp;lacbrymis ui^ 0:us;amp; uim Boleslai,cui Cgfare abfente impar erat,metues» Veritm Söbe-* slaus aliquanto póft,cü non fatis placatu beneuolû fratris animu crgSL fe animaduerteret, Sif à V afcone primo intimo cofiliario incitari eu in fe,fi ue certo indicio,(iue falfa ^mulorum delatione (ut referte funt gmulationi « bus,fufpicionibus,obtrelt;ftationib* amp;nbsp;calumnqs aulæprincipu)didiciflet, a per infidias eu interfecit:amp; fratrê ob id facinus iratu fugies,in itinere ab Ex kenbergo Ceiareo arcis Donini prcfecffo dolo captus,in cuftodia aflerua^ tus eft. Vnde,cû negligetius afleruaret,poft unu menfem elapfus,in Poloz nia euafit.Huius ergo rogatu Boleslaus Polonorïîprinceps, bcllû in Boo mos iterù fufcepit. Præmifit aût legatos ad Vuladislaum,poftulans,ultró ut CU Sobeslao fratre in gratia redirct,principatumcp partiref: cui refpoiiz dit Vuladislaus, No eieftu à fe elTe Sobcslau, neep ullainiuria alFeftü: fed iplum ingratu SC immemore benignitatis fùe,fidelifsimu confîliariû fuû in dignè interfecifle,amp; cÔfcientia fceleris profugifTe.Exulare etiä apud fe Sbi gneu Boleslai fratrezeum fi Boleslaus in parte principatus à patre attribtiz turn reftituat,nelt;p ft recufaturu de Sobeslao. Boleslaus cu nihil impetraft fttjBoemia cum infefto exercitu ingreditur, obuia quæcp uaftat ôf exurit: nequicqua,ne id faceret,orante Sobeslao. Prodit obuiam cum fuis copfjs Vuladislaus,fua defenftirus. Cibina amnis duos exercitus dirimebat, no ciHnaßuMM: taaltitudine aquaru,quam q? limoftim folû habet,uadatu difficilis. Dat oz ptione Boemo Polonus,ut ueWpft,permittete fc,amne traq ciat,ucl ft trâfi re patiat.Neutrpm Boemus accepit. Forte nubila dies amp;nbsp;procelft tepeftaz tesep ualidf profpeftu ademerâtzibi Boleslaus paucis ad ftruada caftra,8ó qui clamore atep ftrepitu hofte à fuijaicione auerterêt,reli(ftis,reliquû exer citû fecundû amnê progreiîus aliquatum filenti agmin»traducit, baud ita logé ab CO loco,ubi Cibina in Albim influit.Curfucp ad hoftilia caftra con tendes,uacua ea reperit.Etenim Boemi, cû traftnifilft amnê Polonos perz Boetnorxmfit^ fenfifsent,raptim abierant. Vaftati deinde funt à noftris ultra Cibinâ agri: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Clofcûoppidûincenfura,ôêin prgdadatümilitibus.Deficiêteporró,quêz admodu fcribitDluoofrus,c5meatu',reduxit Boleslaus alio itinere exerciz tu,neep tarne populationes intermilit. Vbi ad fyluas,que Boemia in modti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

coronc ambiût,perLfentû eft,nodc intepefta clamor ab uno temerè ortus, • tumultuac trepidaîionc, quad adefftnàhoftes,caftra copleuit. V erdmis tu multus ftatim,procurrête in mediûBoleslao,qui tôt forte uigilans in papi hone fuo precationi uacabat,fedatus eft.Poftero die ab cxploratoribus co gnim eftjBoemos fyluas infedifft. Itaqjjre diuina faefta, procuratoep fàcriâ Chrifti myfterrjs exercitu à facerdotib.Boleslaus graui ac diferta orationc milites ad cauedas fnfidias,et adrefiitandu hoftiu impetu,fi que in fe reucr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

têtes,locoru oppoftunitatCjnon uiribus freti facerent, animauit.Prima Ôd extrema acie,ae latera quo cp,robore militu comunit’.in medio cap tiuos,im pedimenz

no' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE R EB VS P O L O N O R VM

Bofmt reprefs pedi'meta,acjnfirmo.s milites collocat» Ita quadrato agmine progrcditiir^ ßiPolonis, ßt- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad exitum lyluæ peruenerat, cum fubito boftes dato figno è la,lt;

tebris profiliunt,et quam tumultuofi'fsimè undicp in Polonos inuadut,Sit ftinent noftri impetu inuadentium, faluis integris ordinibus Jn primis Boleslaus dux bofte,qui forte ante alios pugna ciebat, manu ftia peremit» buic proximu Derslaus pocillator: boru exemplo incenfus ardor cætero/ rum militu,Boemoru uim ea parte primurn reprefsit*Nec minore alacrita te all] s quoq^ locis noftri, no iam fuftinebant bofte fed referre pede cogc^ bant.'prgfertim cum Boleslaum bene rem gerere intellexiftent, Ibi fignuni dat receptui luis Vuladislaus:aderant enim una cum Sbigneo, Nec noftri eos fele recipientcs initio perfecuti lunt,ueriti ne in infidias prpcipitarenu Vallis enim,denfitate arboru oblcura,amp;infidijs apta, in qua Boemi reftp gicbant,ftilpicione noftris facicbat,e^ copofito fimulari fuga. ^7 erùm ubi ueram ilia elfe fuga cognouere,fugientes aliquouftp perfecuti,extremos ta men no paucos hoftiunfpartim ceperunt,partim trucidarut : repetitacp Z' ueftigio inBoemiâexcurfione,quemadmodûDlugoftus memorie prodp dit,incolumescûingentipreda inPolonia reuerterunt.Hagecus Clofcum , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modo à Sobeslao incenfum ac direptum hoc anno, qui fuit à Chrifto nato

Hindun, ni4,memorat;nihirpræterea. Magni per hæc têpora fuere motus in Italia Gerntdm^mo' Sgt;C Germania, quib. diftentus Cælar,ad res Boemicas animu aducrtere no

, .. potuit.ï?tenimHenricusRomâueniens,PafchaIêpontif.max.etaliquot tißx cum Cdr' purpuratos feu Cardinales,ut uocat,facerdotes cepit,et abduftos in cufto dinalibuicd' diahabuiucumq?hocmododiademaimperatoriû,amp;Saliaquædâàpontiff ptuiiCiefd- çg extorfiftct,diris ab co deuotus eftpoftea; quæres plerofq? omnes Ger^

* manorum principes ab Henrico alienauit,ita ut inteftino bcllo Germania Sdxotusrebel' Saxonibusauthorib.exagitaretur,Sôlàcraiuxtàacprophanauexarentur» lantiienrico JpfgucroHenricuspulfoPafchalftaliiTRoifianisinuitisdedit pontificem: eoq5 celeriter extinft^, aliu ei ftiffecit: cumPafchali mortyo Gelaftus eius nominis fecundus â purpuratorû làcerdotû collcgio,ipfo inconftilto, fuc^ celfor eleftus effet. Sequent! anno cum parari rurfus jn fe à Polonis expegt; •Boem.etPolo. ditionê Vuladisla^is Boemus accepiflet,fra(ftus animo, de pace legatione prmcipuinc^^' ad Boleslau mittit,Sobcslao fratri parte principatus,amp; obliuione ftiperio rum offenlàrûpromittittconftitutocp loco actempore,conueniuntprinci T'dxi^er'Boc» pesapudNylTamfluuimibipaxinterfratres,etOttonêMarchionêMora UM! principe!, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;patruele,que Vuladislaus paulo ante è carcere dimilerat, authore Po/

lono certis conditionibus atq?iureiurando utrinqj dato,redintegrata eft:

• • Sobeslao Gradecelis traftus cu quinc^ caftellis in Boemia,in Morauiauo

• • rd Olomucenfis,cuius domini Vdelricus Litoldus; Conradi filf),per ib ludipfum tempus extinftftSó continpatis funcribus elaTierant,a Vuladis^ lao fratre cocelftis:dat«cp amp;nbsp;acceptis ultro citroq^ muncribus,amp; contiens tufoluto,principes diuerfi difcelTere. Nec tarnen quieuitillo anno Bolcs^ lauszuerûmhyberno tepore cum expeditis copilsPrufsiaingreirus,uicos, pagos,et oppida,longclatec]? extetapopulatione,fcrro etigni uaftauit,amp;^ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nulquâ prodeute ad dimicationê bofte ^jiagna pr^dâ abegit:captiuos,quo

ru ingens eratnumerus,ad colendos agros in Polonia per diucrfa loca dp ftribuit.Extantcß etiamnum nonnulli pagftqui ê:?? eo tempore Prulîbrum

nomen

LIBER QVINTVS.

nomenretineht« Sbigneusreliqualpe,qüanihabebatinBóemoru8óPo^ 'sli^ncw frai tneranorü armiSipenitus abielt;fla,cû hos quidê debellatos à Boleslao acce pilïctjCU illis aSt pace falt;flä eflefciret,Cefiiris ueró affinitatepoténtiorê ctiâ nbsp;nbsp;im{)etratlt;^

Boleslau eflc iudicaretifratris clemennâ amp;nbsp;mifericordiâ fupplici legatione rurRis têtat.Agnofcit ac dcprecat culpazfratris fidei atc^ potcftati totû féfe permittit:orat ne inops egêscç in exilio üita finite cogat,utpaululùm quid libi in patria præ manu detur,unde uita fuftentare pofsit: quicquid id ftie^ rit,eo fe contentum:06 fratri,que ipfi Deus et uirtus ipfius dominu cohfti» tuifleCjObfèquentê fèmper fore* Emolhjt fi'egitc^ hæclcgatio Boleslai aniz mû,pronû fuapce natura ad mifericof dia:reuocatur Sbigneus, nequicqua reclamantib.proceribus.Veniens,nihil de faftu ÔC uanitate fiia remifit:ied quem legati fupplicê ad pedes ff atris proftfaturu fe efie polliciti fuerant,is cum tubis atc^ tympanis incedes, prcferri fibi ftricffü gladiü dé more prih^ cipûiufsit. Difsimulauit id quidê Boleslaus,8é corne fe fratri præbuit: fed tarnen cœpit mox animû eius fubire faéfi pœnitcntia, q? infânabile cernez batingeniû Sbigneû Alebant eum igniculü in peéfore Boleslai conceptu proceres,qui Sbigneo infenfî erant, oé multis uerbis atcp fufpicionibus Oz dium eius inflâmabant.Nunquâ cfTe quiéturu ilium: eo'c^ reditu irr^etraß fè,ut que aperta ui fruftra tentatis multis,tollere de medio nequiuifret,doz lo circumueniret* Anteuerti oportef e feelus eius, fi fîbi liberisép fuj^ Bolez slaus confiiltû uellet*His diéfis ed perpelluntprincipe mitifsimû,ut de né; sbî^ffdatdef. ce ffatris quibufda mandaret*Faciunt illi iuflâ : iurgio de induftn'a aggrefll Sbigneu,fruftra implorante fratris opem,interfeceruntgt;Quida non interz feéfûjfed oculis orbatum efte, nec ita multo póft animi dolore uita eum de cefsifle memorant* Vehementer quidê Boleslaum admifii facinoris, conta minatæcç una ilia labe exiftimatioiiis fug poenituit: multisf^ poftea lachry mis, eleemofynis nbsp;laboribus jfere^inationu ultro ftifceptaru id feelus ez

luit,quemadmodûinferfusexp©nemüs.Nonmultôaut interieéfo tempo scarbimrt^ re,poftpatratum in Sbigneu facinus illud,Scarbimiru quo« palatinû Cra couienlem cæpitnn cjircere copegit,exc^cauit:lenatu mouit,amp;: abdicare le catus.a'magi-utroc^ magiftratu coegiçproptereaq? is elatus rebus fecwndis, èc bellis az /ir-tf« mori« liquot fuo duéfu profperè geftis,omnia fibi arrogaret,ac de principis lauz deuirtutecß detraheret: eumq^ propinquôfû,neceflarioru,et beneficiario rufuorûmultitudine,amp;gratiapopularifretus,contêneret,couicrjsamp;maz • lediftis incefîeret,amp; iam in apertâ rebellionê euafurus eftè uidcrcuErat au tem uir magni ingenrj, lingua manucp prôptus, amp;nbsp;fa(ftiôfus,Scarbimirus* Cuius aûtgentis fuerit,n5 reperio; Atc^ ex eo têpofe deinceps Caftellano Cracouïenfi,qui longe inferior fuerat,prior iri feriatu locus datus eft* Hoc paUtino têpore Maurus epifeopus Cracouienfis, patria Romanus, mortuus,Raz doffumPolonufiiccefTorê accepit* Hoc etiâ anno, lt;^i fuit à Chrifto nato tw7,Boriuoius Boemus,Hcnrico imperatore ab Italica expeditione reùer tête,ècuftodiadimifîfis,Boleslaioperaamp;afbitriocûVùladislaôfratrcre iii7anit: „ côeiliatuseft:partemfpprincipatusBoémiciab Albifluuio ad meridiem uergentêjUt feribit DlugofTuSyfecugdû Hagecum aût feptentrionale, in di tütuf.etrur' tionê accepit.Nec diu tamê firma fratru gratia ftetit,afrentatohbus imprd [((in profuguf^ l)is,ut fit,alterum alteri fufb*elt;ftu 8é inuifum reddentibus* ItaCB non multo’

póftBoriuoi'us à Vuladislao fibi mctuens,folumucrn't:amp;' adPoïoriós müm,i'nde mox ad Vngaros fe cótülit,ibi'cp die ui'tæ claufit extremû. Pci*

Vffjî^rorîîcjf- hec tepora memorat Bonfinius^Stephanu regê Vngarorum, qui aliquaiv (infioinPolo-^ tQ ante Colomanno patri mortuo fucceflèrat,cxercitûin Polonia immifîr' fèjproptcra q? Poloni ipfi patricp ipfius iæpe iniurrj fuilïent, latrocinij^ atqjincedfjs fines Vngaricuiolaflent:cumcp exercitum longe lateep grafla tuni,cun(fta ferro Sc igni uaftafle,amp;: abada ingenti prçda domum redriflê» Cuius rei prêter Bonhniû nerno facit mentionê» Cum Boemis quidêac du ce eorum Vuladislao Stephanû fortuito prelio comiffum cfle, quod idem Bonfînius Éibiungit,Hagecus quotp ac Dlugoflus nofter prodidere^eue^

»nsrfnn. tntaniendiuerfo, Sequenti anno Boleslaus pacatis domi rebus, Itatuerat PfuiTos PomeranoSjffaótos ia atcp debellatos magna exparte,ad cxtregt; ïrtMntóiod- mûperdomare. Verum imbres anni illius perpetui, amp;nbsp;ingens aquarûuis ÇHrfruiBft tem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inundatio,qug neq^ ièri agros,necp meti pafla eft: neque id in Poloiuâ

modo, fed in uicinis qftoep regionibus, quiefeere eu coegere. PræcelTerat aut eos imbres tale prodigium,q) coelum totas tres boras poft occaftim fo lis ardere uiium eft.Per quotjtempus Martinus archiepifeopus Gnefiiem fîsjuenerâdus fenex,mortuus,fucceftorê lacri collcgq ïuffragfjs accepit la^ laccbut cobûZnenenfem municipê* Venit hoc anno in Polonia laroslaus Vula/ nen/îî. dimirienfium dux, Sbislaue reginç frater,Vulodiroiripatrui,qui Kioufert liroslaus Kuf- fem pr#icipatu poft morte Stopolci fratris occuparat,infidias fugies* Ac* c^P^^'ïsàBoleslao comiter et humane,quadrienniocu co manfit,dûPrufsi git cum uxo^ Pomeranico bello Boleslaus deftuigitur : quod quidê fequentianno cr libcrii. petfecutus eft,fedatis uentis atc^ tempeftatibus, quæ poft imbres ftiperio Pomeranicum j-j'g ^nni coortc,uehcmctcs ac diuturng fuere* Extremam autuaftitatem tigt;

' mentes Prufsi amp;nbsp;Pomerani,iuuentutê omnem,opificumcp et agreftiu mul tudinem armarunt, ôâ Boleslao cum^xerÄtu aduenienti occurrerunt,ulti ma pr^lfj fortunâ teWtaturi,amp; uiâ ipfi ad mt eri ora ditionqm fuaru corpori bus fuis preclufuri.Ncc nofter cunêlatus eft, quin mox cum bofte, quauis SolesUiui^O' numerofiore,manus côfereret.Pugnatû aprimis eft marte dubionbi cnim

’ robur omne exercitus fiii boftes collocarät»Vbi cedere rj loco coGpere,im/ mittit Boleslaus perculfis nouas aliquot cohortes,quæ mox tota acie com • uertere. Primis enim partim cæfis, partim perturbatis,reliquämultitudo imbellis in fuga effufa eft.Parci iufsit Boleslaus fuaientibus,ne regio culto A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O

ribus prorfusuacuaredderetjtaep multo plures capti, quam cæfi : reliqui flore omni iuuetutis amifro,cu oppidis Sc munitionibus, amp;nbsp;rebus fuis ont Bofc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Boleslao fefè dedidere.Reftabat Suentopelcus Nadi præfe(ftus,cugt;

fus mentionê fuperius fecimus: qui dominadi cupiditate du dus, minus e-* • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rat dido audiês Boleslao,amp; cû Potÿcranis boftibus Pölonorü fbcietateni

iniuerat.Hic perfidie üie fibi confeius cum ueniâ delperaret,obftinatius in rebellione permanebat,Naclum'cp armis,propugnaculis,et cômeatu bent munierat. Motis igitür caftris Boleslaus Naclû obfidere cocpit,ad fextuni ïdus Septemb, Tentabatprincipis animïï Suêtopelcus pcrinternuncios, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;culpâ deprecabatur, pecunia nbsp;obfidej pollicebatur, Sed furda bæc aurc

Boleslausaccipiebat,eoq?pefsimiexempli facinusnolebatimpunitûre^ linqucte:uulnere,fagitte iactu,è moenibus acoepto iritatus erat* Sed eu paratio*

LIBER QVINTVS.

pugnationê aût oppidi, eo præfertim anni tempore, perdiffîcilem efle ani maduerteret:fremeret uero exercitus ne hyberno qui'dê tempore militiæ uacationê fibi côcedi,nec folu cum hoftibus,uerdm etiâ cum frîgofè, pro^ cellis,amp; niuibus fê côfliAari: tandê negatam diu uenia dat Suentopelco SC Naclenfibus:pecuniâ 8c obfides împerat: fuitcp inter obfîdes Suentopelci Suentopelà de filius» His peracftisjdimittit Boleslaus exercitû circa Calend/lanuarq, Vc riim gftate proxima,noua Suentopelci et Naclenlîû defeébone permotus, non iam cum totis Polonie uiribus,fed eu euocatis baud ita multis raptim in Pomerania contêdit» Iam enim domiti plericp omnes reliqui Pomerani erât,necp cû Suentopelco fentiebâuAdueniês Viiïegradu,arcê et oppidu, quod àSuêtopelci prefidio tenebat, fextodecimo die expugnat Sc capit;8c odo dies ibijUt egrotos ÔC faucios reficeret,c5moracus,ad Naclû duxitdn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oppu-

itinere qu^dâ oppida primo impetu cepit.Naclû poft fuperioris anni obfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ca-

dionê melius etiâ munitum,N comçatu refertû eÂt,ct Suentopelci preien tia amp;nbsp;induftria magnû momentû oppidanis ad refiftendû principi affere^ bat Jtacp plus ibi negocrj,quàm putarat,reperit Boleslaus:eolt;:p maiore ftu dio ÔC conatu ad expugnationê eius cœpit intendere»Turres oppidi mœgt; nibus altiores excitauit,expletiscp fofsis ad oppidû admouit,defcnforesc^ moenium baliftis,catapultis èc fcorpionibus è propugnaculis fummouex bat.Nec fegnius oppidani uim noftrorû fuftinebât,amp; uel de lupÂiob, lo^ cis faxis,aqua,amp; pice feruenti eos qui propius lucceflerât, propcllcbât:ucl apertis po^tis in eos,operibus materi^ coportandgintêtos, erûpebanu Et quidê no fine magno opergprecio,Obferuata enim noftrorû negligent

uenti opportunitate,coielt;ftacp magna ui farm cntorû,butyri,picis,la

ridi amp;nbsp;olei, ter turres noftrorû exulferunt: cûBoleslaus prioribus conflax nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»«-

gratis,maxima celcritate noua» fubfiide excitaret.Quarte tarnen acerrimè defenfe ab inceijdio,amp; maiore.militû côtentione prc#note,ncquicquâ pro hibêtibus hoftibus,mcenibus adhacfere. Inde noftri cominus haftis atque gladrjs rê geren tes,9ppidanos è propugnaculis dciecere, amp;nbsp;ipfi in oppidû tranfcêdere coepere. Obftinatè tamê hoftes ad eum locy côglobati refifte^ bât,necp côfiftere noftros in mœnibus patiebanu Pace deinde à Boleslao poftulant,ut excedereipfis oppido et facilitates fuas omnes efterreliceret. suent^elctef Vbiidnegatû eft,inducias aliquot dierû petunttcumne eæ quidê concede arcere pC' rentur,tandê defperatis rebus, uitâ modo paêti,oppidû Suentopelcum ducê dedunt:quêBoleslaus moxpcrpetuo carceri mancipauit.Naclo rece pomtranidcite Pto,cunftaPomerania, ut uult DIugolîiis,in potcftate Polonorû uenit:re rior jubad^ i ligionemcp Chriftianâ bis antè litfceptâ,amp; bis rurlus repudiatam,cû Var^ cislao duce,tune dtmû authorcBoles^ao Polonorum principe,ficut ab Al berto Crantio memorie proditum eft,tertiûm recQpit,amp;l hueufep retinet.

Boleslaus pacataomniPomerania,dimilfo'cpexercitureuerfusinPoloniâ, fequenti anno nuptias Vuladislao filio,cum CriftinaHenricilmperatoris r, A ■ J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 r r, • nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r • u ccsPolo.cum

hna,qui tune demu ambo puberes lacti erat,maximo apparatu lecit, quib. crißina Henri Stephanus rex Vngarig,Boleslai gener,cû magno procerû Vngaroru co/ d imperatotis mitatu,amp; Rulforum quidam duces interfucrednterfuit ôêBoriuoius Boc fi^dnuptite” musatemep laroslaus Vtihdimirienfîû dux,affinis Boleslai, utercp fuga fa

q 2 lutem

lutcm fibi quærens, quemadmodum paulo antèmemoraufmus. Exa^^egt; aût poft cas nuptias anno, Adleida Bolcslai uxor,poft decê annorum fterî o?:i»Krwlilio iûatem,filiû Cazimirum peperit.Eodë quoen anno VolodorPræmislien Ui Boleslao na , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ i i ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

hum aux, cum icpe latrocinantiu in more predas e Folonia ageret,nec dC' fiftei-et,admonitus à noftris apud Vyffokie profligatus,Gaptus,S6 ad Bolc slaum adducftus,uicies mille pondo,fiue marcis argeti fefe redemit. Fuit e^ tiani codé anno magna caritas annon^^arefaélis fègetibus pcrpetuo trium mcnfiûucrnoruæftuamp;fîccitate, Infequenri anno Vuladislaus Boemortï et Sobeslaus Morauoru duces,fratres germani,ad mrgia,teftatasc^ rurfus uenerc inimi'citias,cùm propter alias caulas, tu propter Boriuoiû tertiurrt

tuatn. fratrê exulem. Qiiinetiâcoaëlis utrinepcopijspræliû inter fecomiferc.hl

quo uiifius Sobcslaus,ad Cæfarë:atcpinde,Guni nihil æqui ibi impctraret, Rufiicu beUû. adBolcslaumiuPoloniärurhis conftigit.Et comiterquidêeum tuncBolc

slaus accepft,amp; confolatus cft : fed auxiliu tarnen diftulit,propter Rufsicä expcditione,quam laroSlai affînis fui exulis caufa fufceperat^Qtiam eu pro fcqueretjconiunxit fc cum eo apud Pr^misliâ Colomannus dux,Stephani Vngarorû regis frater,qui amp;nbsp;ipfè cum non contênendis copr)s,reduccndi laroslai caufaucniebat:itemcp V olodor et Bafilius Pr^mislicnfîum duces, et Vuladimirus alterius cuiufdâ V olodori filius.Itacp comunibus armis et ^elzum. côfilfjs à Polonis,Vngaris, nbsp;Rufsis illudbellu gerebat^Breuiep Belzum,

Vulddin^ii Cirucmfm amp;L Vuladimiria arces,ôd quedam alieignobilcs munitiones uel expugnate,ucl dcdite,in poteftatê laroslai neuere Jude ad Kiouiâ Rufforu metropolim itum cft. Præcedebat aût laroslaus exercitû,eum fepte millP bus cquitum ab V ngaris amp;nbsp;Polonis attributoru.Qiii ubi Kiouiç propim quauit,obuiû habuit ex urbe hoftilê exercitum pedcftrê,cum quo confer^ ta pugna fuperior efîc uidebâtîfcd fummiferé fuis oppidani fublidiû : itaep inftauratû eft præliü : laroslaus dum inter frimos pugna ciet,€onfoßo ab hoftibus equo,in terf â excufîtis eft. Acre circa cum certanK fit,hinc Kioui enfibus opprimere,inde Polonis amp;nbsp;Vngaris criperc cum fàtagcntibus.Ce nroffrft« Ruf dunttandêRufsi, inurbêfcrccipiunt. laroslaus faucius relatus, paucis fUiniterftHut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n r.t.i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o i ir- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

dicb.mortuus eft.JNihilo fame minus Vngarus Holontis Kiouia oblidê Kußispax rc pcrgunt.Sed nô multo póft re infeefta difcclîcrc, pace data Kiouiêfibus:

• orantibus Rufsis, qui iil caftris noftrorû militabant, amp;nbsp;Andrea præfcéto arcis Kioiiienfis.Nam princeps ipfe Vuladimirus iam inde ab initio in uP teriorê Rufsiä fe receperat, heq? mœnibus neep fidci Kiouienfium fefe crc/ dens. Aliquanto aliter hf e V ngarorum habent hiftoriæ.Bezen cæ uocant • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;principe,cui hæc opera à Stephano rege, qui nullû fratrê habuerit, nauatà

fit: nec ulla in ea noftrorû expeditione mentionê faciui1t.Suos,occifo(quCgt; admodû èc nos expofuimus)eo qui^jeducebat, murmuTê ac tumultu corn tra regem concitato,q«nagna ftrage primo illo prelio fufi' effent, ôô cû pC' riculo expugnare metropolim Rulforûiubcrcnt, coiiucrfis fubito fignis, ncc ulla rc cum hofte eôftituta,in Vngaria reuertifîe memoreât. Poloniant quoep iterû ab eodem rege per legatos uexatâ uaftatamcp narrant. Quod • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nobis non admodû fit uerifimile, prop^frea q? necefsitudo amp;nbsp;aftinitas Ste

phani cum Boleslao,nihil höftile de ipfis inter ipfos opinari fînit.Et ut fue rit tain ferus,ÔL inimemor non folû humanitatiÿ, licrùm etiâ neçefiîtudinÛ

liber Q. V I N t V s*

StcphanuSjquàm RiiiTc fertur:Bolcslaus quide noft et tâm igtiâutts amp;nbsp;pati ens non fuit,ut impunè Riauexari pateret, præfertim cum alijs bellis tune non diftinereturhtaut fequenti anno, qui fuit poft Chriftum 1124,noua in “^4 Danos expeditionê ftifceperit.Eft aût Dania^ fiue Dacia(nam amp;nbsp;ita appel latur) ea regio, quæ Cherfonefum Cimbricâ,8lt; adi acentes in finu Baltheo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

feu Venedico infulas,ultramare uero magna parte alterius Cherfonefi ma xim^,8c ueteribus Cofmographis incognitg,qtiç ad Mofehiâ fiuC Mofeho uiâ anguftis faucibus côtineti iunda eftiCompledit : nam reliquùm eiufde Cherfonefi',Suetiam Noruegiâ, duo ampla régna continct,illuftrata nu perOlaiGothi,archiepifcopi Vpfalenfis(quê nosRomgnuper,cûlegatio neapudPaulû tertium pontif.max.Sigifmundi fenioris regis nomine fum m Mag»«,/Tu geremur,cognouimus) deferiptione: à quo etiâ Gothicam hiftoriâ fratris nbsp;nbsp;^ Archicpi

eius loanniSjqui ÔC ipfe Vpfalenfiis archiepifeopus, poft diuturnû exilium Romg mortuus eft,expedamus.Scd ad inftitutû rcuertamur, Caufauero petrm Duni-

tus fai'nilîa:qui cù fe iuuenis in aulâBoleslai,quæ tune longe florebat apud extef os gloriareibellicæ,contuliflet,magnaingcnii dexteritateunduftria, uirtutCjofficio fuauitate morû,adhcc cômendatione regis Danorû,citô fe in gratiam amp;nbsp;amicitiâ Boleslai infinuauit, ita ut poftca multis magnisep poirefsionibgt;amp; in primis comitatu Scrinnêfi,amp; uxore illuftri è genere dugt; cum Rufsie,quç Sbislauâ priorê Boleslai coniugê cognatione attingebat ab eo cohoneftaret.Perdidicerat aùt linouain Polonica à ita fe ad mores O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Polonorû accômodabat,ut nemo tâta illabona externo homini inuideret* Pater ueto eius Guilelmus,cui Suêtoslao nome noftri dedere, facile pringt; ceps eratprocerû Danig,et plurimûualebat gratia apud HcnricùrcgêDa norum, pr^feôfus ab eo maximis quibufq; regni negocijs* Cum aût regem Abelus frater oceidilTetjregnufbcp inuafiîTet, habebat in poteftate Ria thegt; faurûregiumingente pater Petri,Certiorc is filiûfaciu'erumDanicaru: ad monet,ut eu aliquanto prefidio militu ucniês,thcfaurû illû auferat, potius quàmut is admanuscrudelifsimi parricidç, et inuifi ommb.fuis tyrâni per ueniat.Refert ea de re ad Boleslaû principe Petrus.Pollicet is no grauatini ope fuâjCÙm ut homini de fe bene mereilti gratificaretur,tû q, ea expeditio ne et opes Polonig augere,amp; nominis Rii gloria trâs mare ctiâ, amp;nbsp;ad extro mos Septêtriones proferre amp;nbsp;propagate cupiebat. Itaq? dalle apud Gdagt; 1« nûPomeranie maritime oppidûiadtranfportâdum excrcitû inftrud;a,db ftributo'cp in milites donatiuo, cûprimümperannitêpusredc potuiqnaz ues GÔfcêdit:amp;: comoda tepeftate ufus,improuifus in primo litoreDanie, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

àd qd clafsis appulef at,nemine prohibente copias expofuitzdimiiTis'q? cir^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

cû proceres et nobîlioresDanos nunaqs^per familiäres amp;nbsp;miniftros Petri acpatris eius,omniûDanorûuoluntatesfacile fibi^iûxit:cü profiterctfé ulcifcêdi parricidç tyrâni,amp;l uindicâdç libertatis Danorû caufa aduenilfe,. Tyrânusdefertusàfuis,profugit.Boleslaus facile potitus Omni Dania,mu nitiones Danis reddidit’.rege eos,quê uelint,crcare fibi iuffit. Confedis Sô c5ftitutisrebusomnib,thefauruesoêmPetricognationêfccûauexit:amp;fe , cundanauigationeufusjpaucis dieb.inPoloniârcucrfus eft.Fertur aût füç ceifu teporis hic Petrus 77* tepla diuerfîs inlocis iiiPoloniade fedo lapide q 3 extruxifl'e

cxtruxifle ac dotaflcjquorum plgrac^ adhuc extät:itemcp duo monafteria, Vrxmonllratè jjs qui fe Prcmonftrateiifes uocant,qui tune primüm extiterût:alterû quP f«»wiwhi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;puellis in Vuladisïauiêfî diœceli,in Chalino pago,quod poftea Strel

Vuratislduien- nûtraftulitzalterûuero uiris,in fuburbanisVuratislauiéfibus,titulo fànéb

fiint.Florêt adhuc in Polonia huius ipßus Petri pofteri, cygno in Ldbenciaßmi' rubro feuto inßgni utetes,indecp Labencioru nomê habet ea familia. Intc^ lid. rim du Boleslaus Danica expedition? obit. Volodor Præmislienfiû dux, cum abefie eu côperiffetjimmemor fœderû Sc iurifiurandi,quod Bóleslao Rufsicu eUu. dederat,mifso olodimiro fîlio cû exercitu,uicinâ fibi Poloniam Biezzoppidu. prefidio uacuâ,cedibus Sgt;C incedqs uaftauit,ufcp ad Biezzû oppidujingem tenïcp pecudû iumentorum 8^ hominû predâ abegit» Itaqj reuerRis à Da^ nica expeditione Boleslaus,8c hyeme ilia quieti militû data,inlequêti gfta^ te belli! Volodoro fecit, Adueniêti occurrit impigrè Volodor,cû non co^ temnendis fuorucophs, aliorûRulTorum principum auxilrjs, uaftitate Rufsi uiHii fuarû ditionum prohibiturusDui fecit mox Boleslaus pugnandi copiam, Po/omy. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;detrevlauit. conferunt manuszled uixprimum noftrorûimpetunt

Rufsi fuftinuere:mox in fugâa(fti,ncquicquâreuocanteVolodoro,diuerfî dilapfi funt:caftra fugientiii à noftris direpta, Cecidere de Rufsis in eo pre lio ÔC in fuga multi forces amp;nbsp;infignes uiri:inter quos pr^ftabât,Nauorotni eus et ^zithnicus.Dux Volodor Haliciâfugit,ibi uires reparaturus.Poft uiâroriâ Boleslaus liberius hoftiles regiones diuexauitacdepopulatus eft, uicemcp Rufsis cû fœnore reddidit: citoep deduxit exercitum,nulla munP tionum expupnatione tentata propter urgentem hyemem,quæ læuilsima fldgrauù. dmturna eo anno ruit* Lracouiaurbs eo annopenitus connagrauit: iii^ certû,fortuito'neincêdio,anàBoemi^clàm{ubornato,propterreccptûSo beslaû exuîêrcui Boemiâ codé anno repetenti (propterea q? Vuladislaum fratrê rerum Boemicarû tune potientê,pef iculofe egrotare acceperat) Bo leslaus pecunia et milites liberaliter fuppeditauit.Etredintcgrata quidem SobesldUfBoe. pax elt inter fratrcs,Suatanamatreinterucniête* Verümpaucis illis dieb* prmccpf. Vuladislaus extiwcmû claufit diê : eiqj Sobeslaus inprincipatu,procerû 8C populi fauore ûiccefsiuCViodmoleft è ferens Otto Marchio Morauig, eu Loth^ui C£- nbsp;nbsp;nbsp;Sobeslaiuiribus impar eifetjLotharf) Celaris, qui Herico quinto pau

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lo antèuitadefunéto fucceffor defignatus erat,opem implorauit.Ac dédit

tizaantt. quide Lotharius Saxonibus fuis negociû infequêti anno, ut eûin Boemo^ rum principatûinducercnt:uerum is exercitus apud Chlumeciû oppidum ßoemi^,aSobeslao profligatus eft.Vbi Otto etiS. cecidit: Sobeslaus uerd a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum Cæfare,cui grauius tune à Conrado Sueuorû duce, Henrici defunóri

fororis filio,8c ipfo ad imperiû adip*râte,bellû imminebat,in gratiâ redfjt, sotfîfoicrude nbsp;nbsp;impotêtius domin^fri Boemis coepit.Fratrû enim filios,ÔC proceresnO'

Rulforumexi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ill carcerê côiecit. Hoc ipfo aût anno Volodor Ruiforû Pr^mislie^

curlioinPolo' fium dux,in medio belli apparatu uita deceftit. Verùm filrj eius Volodimi «ditn. rus 8c Rocislaus,exercitû à pâtre cogi cœpturn, nihilo minus aduaftâdos • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Polonorum fines immiferût:fed is pauaulis pagis ad Vislocam flume exu^

ftis,citó fe domum recepit:non plus habens animorû,quàm fui duces, qui ad earn expeditione profedi non erant* Qiiieuît a bellis eo anno ÔC conlegt;^ quenti-»

L 1 B B R Q V 1 N T V ?.

cjujcntibus aliquot Boleslaus princeps,cum plcrcq? omnes finititug gentes partim externis alqs,pardm ciuilibus bellis diftinerentunEtenim Stepha^ nus Vngarorû rex eu Gr^cis 8iC affine fuo Conftantinopolitano imperato rebellum gerebauApudRuffos Volodimirus etRocislaus Volodoridü /«m. cis filij belligérantes inter fe,uires eius gêtis diftrahebât.Ne apud Boemos quidê quietæ res erant, quemadmodû dudû memorauimus. In Germania tiero amp;nbsp;Itaiia Conradus Sueuus eu fratre Friderico contra Lothariû Cælà conradi Sueui rem arma lumpferât,donee uiffi ab eo , Bernardi ClareuallenfisAbbatis, doclrina,pietate Scfànffimoniauite clari,operaipfirecociliati funt.Roge rius aût Normannusjnnocentio eius nominis fecundo pontifice max.Ro sidliautriufi^ ma pulibjUtriufcpSicilig regis titulû primus ufurpauitgt; Quietemigitur na pnmuir«Ro écus Boleslaus,adreligionêcultumcp diuinûanimû adiecit, Nambafîlicâ Cracouienfemjiumilé etiamtum ncgledtä, in auguftiore formam rede^-cit^cxcit3itis altius mûris eius,ac duabus turribus ad latera adiunlt;ffis:iupel lao exornata. Icffilê quoep eius uefte preciola auroq? amp;: argentô faffo maiorê in modu . auxit^Qiîin et collegium facerdotu fiue canonicorû eius bafiîice,uiginti ad iieterê numerum adiecEs, amplificauit, eisep certos pagos amp;polîefsiones additi^Boks^ jpfçjRadoffus uerd epifeopus décimas attribuit:pcrmifit autem pius prin ceps epifeopo ius omne conferendi eafacerdotiadpfius arbitratu. Auétus eft deinde filio ffi nominis Boleslaus: cui quidê poftca Crifpo, à capillorû fpu^ natifs, figura,cognomentû fuit»Anno Chrifti 1128 memorat Dlugoilus,8oleslaû filio fiio Rliâ regis Daniæ cum ampla dote uxorê accepiffe» Sed quf nam is filiusfueriqillcnonieminiqnecnos côijcerepoffumus.Nam Vuladislaus quidê natu maximus è Sbislauafufceptus, babebat Criltinam uxorê fuper ftitem.Cazimirus aût iiix feptimû tune annum attigerat» Saxo quidê Da^ ^ix.U.n.natj. nieghiftorigfcriptor,quêfequiturAlbertusCrantius,memorieprodidit, BoleslaûPolonorumprincipôiMaÂno Nicolai regis Danorum filio,filiâ fuam per internuncios deiponCàm in matrimoniû co]?ocafle,eam'q5 cum xerciiu et clafleinftruffa in Pomerania deduxiffe : codé Nicolau regem amp;

ipfum naualibus copijsinftruêtûjoccurrifferconiunêtiscp copqslulinûur Minum Pomt h ’m nifignê Sgt;C uetuffam eos expugnaffe, Varcislao ^iici Pomeranorû cÔmuni hofti paeêpetenti dediiîerindeNicolaûiponfarn filq lecum dedtP xiflê Jn Daniâ uerd expeditionis Bolcslai neuter facit mentionê» Poft bec Bolcslaus,quâuismagnisinornatûtemplorû,amp;in alimenta facerdotum Bolfsîrfw amp;ar-acop cgenorûimpendqs atepdonationibus,iugi'cp precatiôe amp;lacbrymis, amp;nbsp;afpero tenufq? uiftu amp;nbsp;cultu corporis, cilicio pro uefteutens,ÔÔ cinere fi-atrit. ieCe. afpcrgens,egrotorumcp mendicorû pedes fubindc manib^ftiis abluês, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

admüEim in Sbigneum fratrem facinus feduld expiaret, cum alqs fatisface retjtanien iple ßbi non làtisfaciebat, n^' Bc laborcm longç moleftæcp pere grinationis adrjceret.Itacp folêne Chriftianis quadntginta dierû ieiunium, pane tantum 8ê aqua guftandis, cilicium indutus cum exegiflet,paucis fax cerdotibus amp;nbsp;alqspiisbominibuscomitatus^adÆgidiî tutelaris diuiftû Perrgrindtio fepulchrum,peregrinationem priuati babitu fufcepit,atcp id iter magna ex parte nudis pedibus confecit,nullqpi templumgt;nullum monafterium,nulx pyouincùm* îum egentium domicilium,neminem denicp làcerdotê aut mendicum prcx teriens, quin liberalitatiyâê munificentîæ quippiam in cum depromeret»

Quindex

tîS

Quindecim dies apud dnù fepulchru leiunijs fiipplicationibus uacans, cômotatuSjCÛin Poloniâreuerdflet,8ô reliquum illius anni tempus quicti indedillet^uere prox:inio in Vngariâ ad diui Stephani fêpukhrû altéra perc' grinationê inftituif.eacp religiofe pedeftri itê itinere obita, èc quidê nO line moleftia,propterea q? fplendidè SxL honorificè contra ànimi lui fenten tiainià Stephano rege,genero ßio,et àprimoribus Vngaris acciperetur ac s Ada^Tre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ctiam adrjt,ad diui Adalberti reliquias, paulo ante

è late» lacobi Archiepifcopi opera in propatulû prolatas è latebris,in quibus diu briieruu^ poftcaptû uaftatû àBoemis,cxulante Cazimiro rege,id oppidu,paucis Don^num Bo confcijs delituerant:amp;^ odloginta pondo auri et multas gêmas in urnâ diui Gn^netti ^oi^tulit.His peractis,non ita multo póft Cazimirum filiû immatura mor^ te defunftû amifit.uerùm cum mxxrorê uiri,mox uxor alio filio cdito miti Kiezidaut fili nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cui Miezislao nomen inditu: feniscp cognomen pofteapuero,pro'

uf Bolesiao^na nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gf^uitatêmorum prudentiâ,additû eft» Alium itemlequenti anno

»iji «n». enixa eft,qui aui materhi auunculi Cefarum nominc,Henricus appclla^ Henricui Sole tus eft.Quo quidê anno Boleslaus expcditionê in Vngariâ fecit, ut ncpogt; tlaifiiiiM. j-gg fuos, QuêadmodûDluaoflîis memorarStephani repis filios, exules cîx tn Vnoaria ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;et ’r r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ o xr

peditioBo' matrereduceret« Namobierat Stephanus rex annolupcrion,olt; Vngari leslai. Belam Cæcum, quem Colomannus rex patruus unà cû Almo pâtre excæz Belacæcturex cauerat, regem fibi, præteritis Stephaniliberis,creauerant, li ergo pater^ vngarorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fruftrati,amp; uite præterea fuæ à nouo rege,quamuis propinquo,

metuentes,in Polonia ad Boleslaû auum confugerant,Motus eorum pre^ Albertui Mar cibus ÔC calamitatc Boleslaus, cum ualido exercitu, 8^ euocatis ex focderc chioAuftrilt;e. fiufl'orum auxilijsdn Vngaria c5tenditgt;Occurrit ei in Scepuficnfi territo^ riOjCum magnis Vi^arorû et Auftriorû copij s, Albertus, Marchio iupe-* rioris Pannoniæ,iîue Auftriæ,cum quo fororBelæ regis nupta erat.Com mittitur durû præliû,Tandem uirtute cSnftantia noftroru, ac ducis fbx lerti diligentia,in fu^m agunt adueriarip nec longius cos/ugientes noftri perfecuti funt.ita enim à principe præceptu erat, Duxit deinde ad Budam sileßamdepo^ metropolim Boleslaus:fedin itinere certior fit, Sobe^auBoemuin gratiâ pulantur Boe- Vngarorû,excur{jonêinPoloniâfeciire,ôô Vuratislauienfem traftumfer Boleslaus ex etigiii' uaftare»Aduocato caftrenfi confîlio,confLilitur in mediû,quid fa vnga^ i« Si- (fto opus fitiuicitcp ea fententia,'quæ propria defendeda potius, quâm alic /e/i4i«c«wex- appetêda efie cêfebat. Itaqjintermiiîo ih prüfens Vngarico bello,Bolex cre slausmagnis itinerib*aduerfus Boemûftiainuadentcreftà perMorauia , Boleslausiterîi contendit» Verùm Bocmus cognito Boleslai aduentu, domuft cû præda imvngarià du raptim recepitzuecannitepus ipaciûnoftris dabat, ingratûÔCperfidûho^’ et xeratum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qpocjj-^'adimifittuncexercitûBoleslaûs, Cætenlmæftate

que côfecuta eft, parante eû in Boeqgos arma, magnis ecibus expùgnat exules Vngari, qui adétephani liberorû partes multi indies perftigicbât, ut cCGptâ potius in Vngariâ expéditions profequeret Jtai^ V uratislauieii fi conuetu comitatu omni pr^fidio ad tutandos fines fiios aduerftis üim Boemorû reli(fto,cum reliquis coprjs et auxiliaribus Rufsis V ngariam im • greditur,amp;ncminémagnopere refifteiÿe, atep adeo côpiuribus Vngaris c5iungentibus,ad Viflègradû,quô Bela fe receperat,contendite mis. Interim cognofcit,Boemos raaiore ui SiJefiâru?fus,cedentibus fuis,qui re liât

L 1 B E R Q V I N T V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ih

lidli erant in prgfîdi'Ojiiec Riftincre uim hoftiu ualentibus,crudeliter diue^ xarejtaq? omiisis item Vngans,tranfrnifsi'scp celeritcr montibus atcpfyb uis,qui Morauiâ ab Vngaria difterminant magna Morauig partê,ut par parireferret,depopulatus eftmaftati'scp agris,et abacta ingêti preda,in Po lonîamreuerdunccdei'ncepsreduAionê nepotum amp;nbsp;Vngarorûexulum têtauit, ne maiorê quàm pro uiribus belli molem in fe attrahcret:eo quod accepifletjLotharium imperatorê magnis precibus amp;nbsp;munerib, à Bela re^ ge inuitatum,opem fuam illi promififle» Aliter hcc ab Vngaricarum reru fcriptoribus narrant, Negant illi Stephanum regem ullos liberos reliquif- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hi

fennec Polonæ uxoris eius mentionê ullam faciunt:fed Borichum ex Rufîa Colomanni regis uxore natum,ßue is uerè Colomanni filius fuerit, fiue ex adulterio fufceptus,pro Colomanni filio fit habitus : eum inqua, poft Ste^ phani mortem àPolonoru èc Ruftorum principibus adiutû,quafi hæredi tsrium regnum Vngarorum armis repetiuifle.Nec tarnen Polonos atquc Ruftos eo bello ad prælij dimicationem uenilTe.Sed arnica Belæ regis lega tione amp;nbsp;poftulatione motos, deferto Boricho,uti notho, populanter do^ mos rcuertilTe.Paucos uoluntarios,qui cum Boricho manferant,ab aduer farf)s profligatos, ÔÇ in his fratrê comitis Cracouienfis (fie enim illi habet) captû elTe, riorum utrûuerius fit,legentiû efto indicium. Infequeti anno n^^ann. Boleslaus iniurias Boemorû quàm cumuîatifsimè ultum ire cupi^ns, uali^ ^oemùunt disfuorû nbsp;nbsp;a.uxili3.norumRuiTorum coprjs Boemiâlongelatc'cp ufe^ ad

Albim flumen,ferro et incendrjs omnia mifces,peragrauit.Nam Boemus, quâuis iuftum ipfe haberet exercitû, nufquâ tarnen cum noftris aperto marte cogredi aufus eft, V erûm ex infidrjs in pabulatores Polonos, èc qui cuncç ab uniuerfo exercitû caftrisep prædabundi excurrerant,impetum fa ciebat,interim occafionêbene gerende rei captans Jtacpnofter agris,uicis ÔC oppidis hoftilib.fœdèuaftatis, cum ad pugnâ eli^ere hoftem no poiTet, ingefitiprædaenuftum exercitûreduxitatcpdimifiuNecmultopdftBoe ,, p , , mus citato agmine earn Poloniæ fiue Silefiæ oram, quæ ad Odram,eft,ali^ pulan^r Boe-quâtiiper depopulafus, raptim fe inde domu recepit:ueritus,ne Boleslaus zw, reuocato quem dimiferat exercitû, reditum fuuimpcdiret. Hoc tempore

Rufsi coepere nouas res moliri,eo q? moleftè ferrent,affiduo fibi milites et Rußo^mdpo auxiliaimperaritôCeafortafsisopinioneelati,quafifinefe Poloni gerere lonisdefiâio. bella non poifent.Author eius confilij laropelcus Vuladimiri filius,Rioui • enfium princeps erat,qui in côucntu c^terorû principum Rufsic, huiufee-modi orationêhabuiffeperhibeu Qiiàm duracôditionePolonorupringt; laropetciora^ cipi feruiamus, Principes, no eft necefte pluribus uerbis exponeremam ut uos,qui ad imperandû altjs,non ad parendum nati eftis,prcteream:multiz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

tudini quidê certè noftrorum homin«,que feruituti aftiieta, fine alieno do minaturefteuitâdegere non poteft,tarnen quàm îcerbus fit iftius feruitu tis fenfus uidetis, Quis autê omnino tam patiens eft,ut amp;nbsp;graue tributum seruitutis in~ pendere,amp; in alieno folo pro cul à p atria, nullo ftio copendio, alieno iufiti comnwia. duftuepperpetuo militare,amp; apertis periculis obijci fe,aliumcp expertem periculi laborum Scuulnerum fuerum premia tollere,æquo animo fcratC Sed ftierit hoc maiorû noftroru,qui perniciofa ambitione amp;nbsp;inteftinis dift fidijs hoc malu fibi accerfiuerunt, ÔC florentifsimûimperiû fosda feruitute

commua

Ijo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE R EB VS POLOHORVM

commiitarunt,nulluni nenos qu^remus cius mali exitiim^Ego ucró honc ftè mori,quàm turpi'ter feruire malim, principes : idemcp de uobis iudico» Subdiderunt colla iugo maiores noftri, luis magis quam Polonoru armis lonis. ui(fb, cu ciuili ÔC parricidiali bello mutud fe afflixiflent ÓC alrj contra alios

Polonorû opêjfuo iuxtà ac aduerfarioru malo,imploraflènt;hoftes expert Kuffbru uires- ti,quos in auxiliû aduocarant. Nos coiunóii amp;nbsp;cocordes idiugû non exert tiemusC'Qualî ueró non magis nos, quam Boemi ÔÔ Vngari,atc^ aded ipfi impotentes domini noftri Poloni,multitudine amp;nbsp;uirib.abüdemus^Quod fi bene i) rem gerunt aduerRis Vngaros Sc Boemos,noftruid eft totu: no/ Qccalio reçu* ftris illi uiribus ualent,n5 fLiisznortraiuuentus primos et acerrimoshoftiit per^nd^liber- impetus iuftinet,illi fibi cauetpoftprincipia,(^odfi'ulluunquafuit tem/ pus,quo afterere nos nullo negocio in libertatepoftemus,nunc certe id no bis fortuna,fiue aded Deus,qui lanftius amp;nbsp;reeftius â nobis quam ab illis co litur,obtulit, cum Poloni maximis duob, bellis Vngarico amp;nbsp;Boemico dP ftinentur:quoru neutri fane pares erut, fi noftra ipfis auxilia detrahamus«. tantu abeft,ut noftra preterea arma fiiftineât. Ego ueró,principes,n5 tam ad certain libertatê,quàm ad uiftoriâamp;amplifsimû imperium uos uoco,fi uiri efle pergitis Jlli nobis feruierint,nobiscp militauerint, que nos dudû ri pfis preftitimuSjfi uos uolueritis.Ethabemus lànc cùm ad omnia obfeque tem, turn odio dure leruitutis amp;nbsp;Polonici nominis inflammatâ multitudri nem» Vi3ete modo',ne ftudiu illi ueftrû duftus'cp defuifle uideatun Aflenfi funt omnes laropelcotobftringunt fefe mutuo iureiurando» Confiiltat de apparatu,ôô de initio belli faciêdi*Placuit tandê,celari ac difsimulariid cogt; filium ad tempus, dum quæ opportuna ac necelTaria eflent ad tâtum bellu Ruffôrum mge comparantun Permanauit forte ea res, ut funt RulTorû fluxa ÔC infida im niMw. genia,adBoleslaû:conturbabateumiyaalienofuo tempore conftitutarez belliorcp ad duo maxima bella tertiu non minus, nec fcio an rhaius, ipfi atgt; cedebat, Couocatlenatum: exponit deintiîmpeftiuaRulforû defeeftione; Pétri Vuloflos dicuntur fententiæ» ibi inter alios ptoceres Petrus Vuloftouicius, cornes uic^ eonßhS, Xanfenfis,uir magni ingenfj amp;nbsp;confilf),iil earn fententiâ uerba fecit,ut dice ret no maximo negocio nalcentêrebellionem opprimi pofiè,fi caput eius rebellionis laropelcus amputetur* Id arte facilius efle faftu, quàm apertis armis:nec dedecere, fi dolo perfidiauindicetun ad eam'cp rem operam fiia • polliceturicetera quietos elfeiubet Jndepaucis fidis comitibus, neep tame confili} confcqs,aflumptis,inRufsiâ adlaropielcum proficifeitur» Exilium amp;nbsp;fugam fimulat, Boleslai crudelitatem in fe amp;nbsp;graues iniurias incufat:fugt;' • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gæ perfugium,tutum(:p latibulum à laropelco, de cuius humanitate ôô uir

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tute multa audiuerit,petit:addit multa de impotentia et fæuitia Boleslai in

omne genus hominum,quib.rcbus,4uis exofus faftus fit.Pergratus fuit ad uentus Petri laropelco* pergrata oratio : gaudebat diuinitùs fibi oblatum confilri fiii adftipûlatorem adiutorem : multa de Boleslao, ftatu rerU Polonicaru querir,nonnihil etiam de defeftione fua fignificat» Accommogt; dabat Petrus refponfa fua ad illius uoluntatem,approbabat confiliû*Quri • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus rebus fidem fibi adftruxit apud eun»,et in intimam eius familiaritatenl

fefe infinuauit Jtaep laropelcus communicato cum ceteris principibus cÔ-' fîlio,maturare rebellionê ftatuit,Rûs forte fecelîerat cum pai'UO comitatu: fècutus

LIBER Q.V IN TV S.

fecutus erat èc Petrus : qui obferuata bene gerendæ rei occafîone Jaropeb pétri vuloßo-cum cum paucis prandentem,figno dato comitibus fiiiSjCoprehendit, cô--ftringit:amp;equo impofi'tuceleritcr, diipofîtis prius perloca equis amp;nbsp;nauiz bus,auehit,amp;incolumis adBoleslaû perduxit, Collaudauitfidem, ftudiû

’amp; opera Petri Boleslaus,óóperamplis eum muneribus ornauit, laropelcû laropelcue c4-uerd cuftodig tradidit. Vnde intra uertentê annu, maximo auri argent! pondéré à Bafilifcô,fiué Vafilco,fratris fui filio redemptus, ad principatû fuum dataBoleslao fidereueriiis eft:in qua tarnen fallenda,patrio indulli t ingenio.Nam cum aperta ui imparem fe elfe Boleslao cerneret,ad dolos a^

nimum conuertit,ut par pari referret» Vngarum quempiam, hominê non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;per(ù

ignobiîcm,cæterû uafrum atcp callidû,fubornauit,qui pro perfuga ob de-' fenfas Stephani liberorû partes,ad Boleslaum dclatus, captata occafioiiCj uel uitam eius peteret, uel infigni aliqua clade Polonos afficeret» Qui qup dem induftria fua eloquentia, ÔC bene afsimulays ad tempus officijs, ita fe in amicitiâ creduli principis breui tempore iniînuauit,ut ad confilia,qug habcbantur de repub» adhiberetur, ac præfetftura Vislicienfi donaretun vitgitnapritß Cum fedatos penitus Rufsicos motus Boleslaus exiftimaret,maiore appa nbsp;nbsp;vidicien'

ratuad Boemicum bellum fefe accingebat. Hocagentem,legatiLotharq Cæfaris Rom. conucniuntipoftulant, ut iudicio fine arbitrio Cæfaris pogt;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;ti

tins quàm armis,cum Boemo deiniurijs difceptctlillum Cæfaris tHe tribu Bolcslauni. tarium.’à Cæfare ad æqua omnia coacTtu iri,fi legatos ad Cgfarem cum Rmî. ma poteftate Boleslaus mitteret î aut fi ipfe eo proficifci dignaretur, quod quidem futurum effet Cæfari gratifsimum. Hoc eo faciebatLotharius, qp inItaliamfeftinabat,necuolebatBoemumPolonico bellodiftincri,quo minus auxiliaex fœdere fibi mitteret. Proficifcitur Boleslaus ipfeBamber ^olesÏ4ut^di gamadCæfaremperquàm fplendi^o comitatu. Venerat eodemamp;Boex mus.Tentaturpax inter difsidrntes principes; quæc^m coire non poffet, tarnen ne magislt;rritatis animis* difccderent,trium annorû inducias,inftail

te maxime orante Cæfare, inter fepacifcuntur. Qtiæ priufcjuam finitæ Polonorucuii funt, pax perpétua inter Polonos æ Boe^mos, fed poft Halicienfem demu cladem,de qua paulo inferius dicemus,interuenientib. iTtriufq? gentis pro ceribus fîrmata eft. Nugatur hic more fuo VenceslausHagecus,dumhæc Higecii^

, non multo aliter enarrat.Cæterùm H.Mutius magis ociofum, quàm tune fuit,fingitLotharium.Nontamcomiterenim,necp per legatos eum egiffe * cum Polonis, fed bellum in eos comparaffe ; idcp non ut Boemis commo/ darct, fed çp rebellabant Poloni, tributumep Rom. Imperator! debitum à diiodecim annis non pendebant. Eos uerd bellum timentes, ducem ftium cum magnis munerrbus imperator! obuiâ mififfe; atq? eùm in Saxonia oc^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

currentem,adLotharium admilfum ifbn eftè, nifi jmius tributa débita fob ucret, iufiurandum daret, fe Romano imperator! deinceps diefto audb entern fore.Id utrunq? cum ille feciflet, magna'q? infuper dona ded!fret,paz ccm e! datam efîe. Huius aûtnarrationis penes authorem fîdes efto. Mub tum fané interfuit Lothar!}, huiufeemod! rumores tune in uulgus fpargi. Ac nofter quoep Dlugoffus feribiff, Lotharium a Boleslao tributu Pome-raniæ Rugiæcp nominc,t^iquam ad Romanum imperium pertinentium;

r Z popo^