SWCATALOGVS haereti corvm, omnium pcnè,qui ad liæcufq; tempora pafTim literarum monuments proditifunt;iUoi^ nomina, erro-ies,Ktempora quib.uixerunt often dcns:quc F.Bernardus Lutzenbur-gus artium 8i facraw literal! profef for,ordin.Prædicatorii quinq; libris cöfcripfit: in quo amp;nbsp;de Lutero de aljjs nuper ortis hæreticis multa dc-prehendes.

Cßditio «marta.nnncab «pfoai» tote 1 aucta z recognita.

Arno M. D. XXIX.

KEVEREN

DISSIMO IN CHRISTO PATRI ILLV-ftriflimo D. Hermanno de Vueda.fanftæ ecclefîæ Colo-nienfis archiepifcopOjfacri imperii Ro.perltaliam archicancellario, principieleftori.Vueftpha-ljæamp; Angariæ duciamp;c. F. Bernardus de Lutzenburgo humilis artiü amp;nbsp;facrae thcologif profe(Tor,ordinis prç dicatoç!, perpetiiain S.

ENEROlis innafci ani-mis credidenm, præful illiiftriflime, jngenuae eruditiöis amorem : id fœcûda prouidcnte, ni tailor,natura,qiiæ alio ru redt o res ad fublimiï fapientiæ munia proue hitmaturius,S( præcla ns ingenii dotib’ locu-pletat,quos mobili uul go congenita quadam (ut ita dicâ)præeffe fta tuit indui'tria.Videas interim non modo facrificosChri ftiani gregis duces diuinæ pliilofophiç capi fuauitate,ue ruine tiâ reges ôl principes alioqui bellicofos,quo9i nS-nulli in caftrorum tumultibus nonnihiltemporisfuffu-rati.mufîsinuigilaflelegunf.AIcxâderille Macedo, qui per diem cruentam uibrabat haftam.noftu Homeriper-lullransiliada.ipfam dormiturus fub puluinari retenta-uit. Proinde fi Plutarcho fides eft habenda, Demetreus Phalerçus Ptolemæum Philadelphum Aegyptioçi regé admonuit,ut libros.in quibus boni regis officia dc clarif fimorumuirorum gefta feripta erât.nunqc manibusdi-mittrret.Num ergo torpere decet otio dnice cultodes ui neac, quibuî oucs ills credit se funt at cômiftk^quas liu-

reaniaffertof generis fuo mereatus eft fanguinelt; Patio-resolim,quitus diuini ÿbi mirabilis illuxitincarnatio, non fopitos.fed uigilantes inuencrfic angcli.Lupus gre-gcm drcuit,quærcs quam rapiat oucm, 8C paftor dormi tat^Tuquidcm Colonien.ccclefiæ pôtifex.peruigil gre. gis tui paftor,uirosdoftos ac probes,uti debes amas,ho nora$,obrcruas,amp; larga profequeris benehcctia,quo nô uidcaris dcgenerarc ab auita nobilitate. Ilia prolcélo uc ra ert nobilitas.quæ feientiaÿ adauget officinas,quç uir tutu cultores ampleAif, quæ ftudiotos in diuina lege fouet,ac dignis exhilarat ftipcdqs. In cxcelfa d paftor aia^ conftitutusCSfprcula, caftam oculoçzper tui pccoris cir cuitü gyraacicm:amp; fi quos confpkatus fucrislupos.per fequerc,comprehende,perde,nec ctffaueris doncc defi-dant.Primçua nafeentis ccclefiæ tepeftate,féroces beluf proccres Chriftianæ rcligionis perfidiæ armis dclcrc co nati funt,at fruftra; fapientia fiquidc uicit malitià, Chri ftus mundum.Sc uanitatis umbras fyncera ucritas. Surre xerüt hærctici ambicionis fpü tumidi, diuinæ feripturae «erba,nô fenfum(qtic folis deus rcuclat paruulis) medi-tantcs,fed pericrunt in infîpientia fua.Vbi Sabelliuscô-fufor^ubi diuifor Arrius^ubi apoftata lulianus^ubi dot-mitorVigilàtius^ubi denic^ Manichæusmali plaftæ cx-cogitatorî'Abforpti funt, iunâi petræ fapiëtes in oculis fuis:qui dum ucritatis nollêt ciTc diicipuli.faAi funt an-gcii tcncbraçï.Cæterum poftq ilia interiere möftra, no uus atri ditis ortus eft apoitolus,tam impudens q terne-rarius, que tertiam ftclla^ parte uereor alicubiin fuam traxifle uefaniâ.qui prædicac libcrtatr,ut àChrifti opt. max.eximaC feruitute, g crroijz infelix loliü fimplicibus fidelifi inferit peftorib. cui gftp paftor prudeter occurre re debet,ne inficiani rj.dc qgj falutc diftrifto iudici reddi turus eft rationem. Immundus ille Luterus eft, qui circa cælicardines perambulat.dcfeipfum ignorât: qui fuiipfi us immemor cælum terræ mifeens, fe totum gaudet cS-mourre orbem. Nec défunt qui eius indoâæ doArinx

a a

quaft nouo ïuangclifte,prurient« accommodant aur«, imó amp;. animas illo ducc in tartara præcipitandas.Tu et' go antiftesuigilantifrime,tuam cuttodi atqj tucre uine-ara,feras abige beluas, ut infótes hagni defcforc bagno dci perfcucrent illxfi.Demum nc arguar dcfidiæ amp;nbsp;abf-conditi ralenti, hacreticorfl crrores in unum collegi uo-lumen,quod tua? cenfui dedicate dignitati,cum te fciam domus noftræ Colonienfis ac fratrum prædicato^ omi-um tutorem præcipuum,ncdum facræ fcripturæ prote-ftorem accrnmum.Hoc xeniolum baud afpernctur oro tua reuerendiflima paternitas,atç to fufcipiat quo pro-I'etilum eft animo,ac dum per otium licuerit légat,inué-tura quibus ab exordio nafcentis eccleftæ,nauicula

Petri iadata fit proccUis,amp; fluAibus undi-q; agitata, fed mergi ualuit nunquä, qua Cbrift'’ gubernator afcc dit, quiimperat ucntis

Si mari, 8i in-gcsfequi. tur trâquilli' tas, Veritas gp- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,,

pe fupcr omnia uiârix

ad tempus quidc premi, léd opprimi aut perimi nequit unquam, Tua celfitudo ferucf incolumis à lefu Chrifto.

Colonise, millefimoquingentcfiinouigefimofecundo«

DE HAERETICIS IN GENERALI.

LIBER PRIMVS.

Quam obcaufam hærefcs fint exor tac.

Caput .1.

Vbîntroicrût hotninuquidâ, qui olim ïl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;præfcripti erant in hoc iudicium,inquic

Thaddæusapoltolus.côtrafidei ï corniptoresfcribens.Licet cnim fanfta ccclefia per omnia ab initio floreret.nó ~=^tamé pertulit inimicus ex inuidiaficiâ eleuatam at^fplendcntem ualdc.fedmalitiofc mouerc eoepit confilia, contendens ecclefiam à domino amp;nbsp;uni-uerforum creatore fubmergere : uidebat etiam paga-norum errorem tam fuiffe manifeftatum, deprehenfaiß uana dæmonum machinamenta.SC creaturam aplurib. iam non adorart.fed creatori hymnos decenter offeni. la gratia iain non palam contra dominum amp;nbsp;faluatorc noftrum excitabat bellum,fed uirosinueniens.Chriftia nos quidem fe uocabulo profitentes,ftd amore honoris amp;nbsp;uanæ gloriç feduftos, quibus tan'4 organis fuse machi nationis ufus.plurimos ad priftinü reduxit erroré. Hinc doftor gentium ad Gal.t.ait: Propter fuperintroduftos falfos fratres.qui fubintroierunt explorare libertatë no ftrâ,quâ habemus in Chrifto, ut nos in feruitutë rédigèrent. Auguft.ig.de ciuit.dci;Videns diabolus templa dæmonum dcftri,amp; ad nomen libertatis mediatoris curre

re genus humanum,hxreticos mouit, qui fub uocabulo Chriftiano doëlrinæ refifterët Chriftianæ,quafî poffent indiftercter (ine ulla corruptione haberi in ciuitate dei, ftcutciuitasconfuiionis habuit philofophos inter fedi-uerfa Sc. aduerfafentientes. Subintroducli fane hæretici

à diabolo fuerüt ; quod enim ille per fe non poterat,hoc per falfos fratres moliebaf ,quos fraudulcnter fub fpecie religionis,amp; titulo fidei immiferat,ut fidem ueram im-pugnarent,permittcnte hoe deo propter eieëforum fu-oruin utilitatcm, qui uifa utilitate dë perna hæreticorS, A I

CATALOGI HAERETICÔ.

gratiaî agant quod non fint fie permiffi errate. Obfîder cnim doftrlnam catholicam oppugnatio contradicentl um,ut fides noftra non otio torpcat,fed ut cohors mal« gnantium eliminccur. EtfeeSdum Auguftinumdcuera rebg.Hæretici multü profunt,n5 uerum dicendo, quod nefciunt, fed ad uerum quærcndum fpirituales catholic cos exereendo,teftc Apoftolo.g inquit Corinthiis;Opor tet harrefes elfe,ut qui probati funt.manifeftifiât.Hiau-tem à deo probati funt,qui poflunt bene docere.Ruber-tus Tuitienlïs fuper illud Apocalypfîs.- Signa quæ locuta funt feptem tonitrua,amp; noli ea fcriberc.quafï dkat.my fteria fcriptiirarum, quæ tibi datum noffe promptum'® eft exponere.fîgna.i.obfîgna amp;nbsp;Claude,ut fint fignataSf claufa.pofiens quærenda relinque, ut nô fint uelut mer ces ultroneæ,de quibus uulgo dicitur,qgt; foleant purere: pretiofa «lia erunt,quando opus ent ut quæranf,urgen-tibus uarfis hærefibus,quas neceffe erit efle.ut qui proba ti fuerint, manifefti fiant, tune enim præclara ingénia «nul; orum exercebfltur, de quæ de feripturarum thefau-ris laboriofo fiudiofuerint conquifita.non uilia uidebû tur. Vnde hæreticorum tempore ecclefia impugnatur, fed non expugnatur, Glofft Deuteronomq. 2. Hæretici Chriftianos angufiâtes teftimonris feripturarum depra-uati contra ecclefiam pugnant,fed refiftere non præua-ient,traduntur iiifti in manus faniflorum cum habitacu lis fuis.Scripfit quidam imperatori ecclefiam perfequen ti: Niterisincaffumnauem fubmergere Pétri, Fluftuat, atnunq mergif ilia ratis,Impugnatur em ecclefia ab ho ftibus gladijs amp;nbsp;hærefibus.Et hoc fecundum eftinhuma rius.Omnes enim ecclefiæ inimiei fecundum Augufiinfi ig.de ciuitate,profunt ecclcfix,quia fi accipiunt potefta-tem corporaliter affligendæ, exercent eius patientiam: fi uero malefentiendo aduerfantur, exercent eiusfapi' entiam. Ex hoc clarefcit.quod fideles probant,amp; dofto-res ecclefiæ ilIuminanf.Glo(r.Matthæi.24. Cum hærefes amp;nbsp;flagitia legnarcjôc inter fanâos pacem eorum difira'

LIBER PRIMVS.

here ca^erunt,quanto plures indent fcqui praua,tatito altius uirtutes petunt,Sf hoc fit de« omnipotentiscoafii ftetitia.lob,22.Eritq; omnipotent contra holles tuos, SC argentum coaceruabif tibi,quafi dicerct,dummalignos hæreticos à te repulent.diiiini in te eloquii talentum In ädum exerefeet, Sc in amore eius epulis facræ feripturæ fatiaberis Et ex hoc de fe præfumentcs hiunilianf. Hieronymus fuper Ezech.Parumper deus abfeondit facicm fuä ab eis,5f tradidit cos in manus inipiicoriim,propter immunditias fuas.Sed fubditur liberatio.Et artumam ze Ium meum pro nomine fanfto mco,quod blafphcmaba tur propter hçretcos,ut poftquam eos liberauerit,impij erubefcant Sf confundantQuare fide ecclefiaftica dercli ä:a,pr{uaricari funt in me,Hine fana doftrina aiiidius in dagacur,amp; uilitas hçrericonim panditur. Quanto enim hæreticorum nequitiam citius exploramus,tanto certi-us cam declinamus. Cum enim fides uclut aurum cœpc-ntfulgere,amp; prædicatio eius ut argentum igneproba-tum rcfplenducrit, turpius hæreticorum noces oblcurt acris iiilitate fordebunt.Bona enim ex deteriorum com-paratione magis nofcuntur.Quis feret lucem elfe boni, »lifi tenebras fentiret^Quis nofeeret mellis dulcedinem, nifi guftaffet amaritudinem^ Et tandem pigritia noftra excutitur. Auguft.Ideo diuina prouidetia multos diuer-fierroris hæreticos effe permittit, utcum interrogant nos ea quæ nefeimus, fic difeutiamus pigritiam, amp;nbsp;diui-nasfcripturascupiamus.Et uiri probati manifefti fient, quia per hæreticos de fomno cxcitantur.Scribimus contra hæreticos,nefilendo foueamus errorem:amp; ne fit hæ reticis liberum habere pro uoluntatc fennonem. Aug*

' i6.li.deciuitatedei ca.2. Multa quippe ad fidemcatholi-cam pertinctia, dum hæreticorum callida inquietudine exagitantur,amp; aduerfus eos defendi pofiint, amp;nbsp;confide-ranturdiligentius. Sc intelligfiturclarius. Sc inftantius prædicâtur,(S( ab aduerfario mota quxfiio difeendi cxj-tUt occafioi

A 4

DE HAERETI. IN GENERE

Hærefes quibus de caulîs onuntun

Caput nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II.

QVam quidam rcprllcntes, circa fidcm naufrags-ucrunc.i.ad Timoc.i .Spreta enim bona confcié tia.in magnos quidam deuencrunt errores,ini* «nico homine amp;nbsp;fatorc malorum operum procurante, qui fiipcrfeminauit zizania in medio tritici 8c boni fe^ minis fidci catholicx.Mattli. ij .amp; extra de eleA.ca.licet deuitanda.Hinc fit ut multi efficiantur zizaniorum dia bolicorum feminatores homines imprj, uirtuterndei abnegantes.fcelerati, nequam,amp; peruerfi miniliri fata-ne.tefte fanfto Ignatio ad Magnelîanos.non ficut agri-colæ Chrifii.fed inimici feminarium. Et Ofec.g. Cuimi liantes non facientes fruftum fpiritualem.fed amaritu-dinem fuper fulcos agri fubuerfï germinantes,d( niii fpi narum radices relinquentes, intima cordis pungentes, amp;nbsp;alTiduc difeurrentes per diuerfa loca, die ac noâe in-ftant attradioni hominum ad fuam fcAam.dC multos le cum naufragare faciunc, amp;nbsp;impulli à diabolico uento, timorem iudierj dei iuftiffimi conculcant. Iiihe igitur i deo naufragare permittuntur, exofos enim habui eos, Ofe. 9. dicit dominus. Et in Pfalm. :i.ln diluuio aquarS multarum.id elf .diuerfanim hærcfum,ad te non appro ximabunt.fed à te elongabuntur,amp; in altitudinem maris deuenient.dc tempeltas demerger eos. Et multç cau-fæ à dodoribus, maxime à Nicolao Dinckelfpuel dâtur, quare huiufinodi circa hdem naufragant. V na caufa eft, aueriîo intellcdus ab illis qux credenda runt,amp; conuer lîo ad errores. Quidam enim lie amant erroresfuos,ut ueritatem eius contrariam audire nolint.Prouerbio.ig. Non recipit ft ultus uerba prudentix, niiï dixeris ea quz uerfantur in corde eius. Et Gerfon in traft.de fimo. Nó eft hærefis fine deprauatione intelleftus per errorem in his quæ refta ftdes t radit. Alla caufa eft inhabilitas intel leftus,qux fit per peccatum^per quod lumen diuinz m

LIBER. .1.

flurntix ingrcdi prohibctur. lob. 14. Ipfi fafti rebcH« lumini.Tertia caufa eit affeftio inordinata,qua hö tra-hitur ad contraria fidei, ut qtiando ex am ore uel timO' re, aut fpe promotionis contra fidem dicentis ei credif, amp;nbsp;ueritas fidei derelinquitur .1. lib.hifto.tripar.capi.14. Appetitus potentix hoininum peffimorum auaritix'cg præpofitus ucritati.quxcreditur effeprxdpua.folet infidiari per uarias occaliones, refiftentes ecclefiafticx pietati. Quartacaufa eftfuperbia, qua homopræfumit fe omne intelligibile fupra fe,fuo ingenio natural! pof. fe apprehendereamp; intelllgere, cum tarnen fecundum Auguftinum 'fupcr lohan. credere fit ianua ad intellige re. Hieron. fuper Titum: Hxretici uano fermonum ftre pitu quærunt quem inuenire non pofiuntjuerunt eorS fatuç quæftioncs.putantes deum humanis fenfibus pof. fe comprehendi.it fecundum Ifaiam; Si non crcdideri-tis non tntelligetis. Et Augufl. in lib.confefli. Tumore ineo,idelt,fupetbia,fcparabar àte, amp;nbsp;nimisinfiata facies claudebat oculos meos.Glofa fuper illud Ofee.io.Re-fpondebit arrogantia Ifrael in faciem eius.dicit: Hxreti ci fuperbiam habent quafi mattem iniquitatis fux, amp;nbsp;ia ftant fc fempcr feite altiora,amp; in ecclefix contumeliatn debacchantur, fed arrogantia populi SC magiitrorum fi mulcorruent. Vnde hxreticorum turn’s fuperbix defi-gnatur,Cenefi.n.Hi nempe figmenta fua erigunt contra deum,uolentcs illicit a cunofitate cxli altitudinem penetrate,ergo in fine confunduntur.Cyrillus.n.hbra in Euangelium Iohannis: Nemo abfe^ illuminatione fpi ritus ueritatem cognofeere poterit, nec diuina dogmata humana uirtute confequimur: cxcedunt enim mente hominis noftra myfteria,ingens'cp donum eit Chriltum cognofcere.Item Exod.is.Omnis qui tetigerit mötem, id eit,altitudinem fcriptutx,mortc morictur,fcilicet,la pfus in hxrefim. Quinta caufa eft, credendorum fubtil) tas, amp;nbsp;sntelleäus humani obfeuritas, quo hxretici non apiunt quz funt (redcnda.Ncc nmë per hoc excufanf,

A s

DE HAERETl. IN GENERE

tniîa rationabilitf r ca quæ rationr iniiefiigan’ non poC font, fidc trncnda hominibus proponuntiir, ut probat fandus Thorn.I. con. gen.cap.7. Multi cnini effrenatis fenlibus mentis plus faperc appetunt, g decet.pleruncp offenfionem hacrerici ftultitiæ temerariis tradatibus in-currunt. Scxtacaufa eft negligentia prælatorum,qiios deusmilîtin mundumtanquäcultoresagri fui.Lucç.io. Rogate dominum meffis,ui mittat operarios in meflem foam.Et Hiere.i.Ecce conftitui te hodiefuper genres 3C fuper régna,ut euellas amp;nbsp;deftruas 8( difperdas amp;nbsp;diffipe* Ä çdificcs 8c plantes.Et Paulus Aftu. 2 o .Attendite uo-bis degregi ueftro, in quo uos fpirituflanftus pofoit epi fcopos regereecdeiiam dei, quä acqliuit fanguine fuo. £t üc de uno pontihee canit ecclcfia. Ad fidei caulas con gregansouiculaslupiprxuidit inüdias, Sed Matth .ij. dum dormirent homines,id eft prælati ad cuftodiam de putati, inimicus homo foperfeminauit zizania in medio tritici: quia inter doftrinam ucritatis,hæreticus com. «nifeet fallaciam errons.Epifcopi autem ex folerti uigi-lantiafopergregem merenturuitainaeternam.Narrat Thom. Brabantinus primo libroapum: Venerabilis dC deo dignus Guardus Camcraceniis epifcopus, cum in uia contra Antuerpienfes hæreticos,apud Bafluginen-fe monalierium Erabâtiæ rtridiflnne reformatum, uitä beatiflime terminalTct: in tempore migrationis quidam frater Prædicatorum perfomnum apparuitin Ganda-uo.Cui frater: Quomodo pater tibi elh llle,mortuus, inquit,fum. Et ecce: Ad fatis graues tranfeo pocnas,ex-purgandus prius.quä ad gloriam transferar. Et frater; Quæ pene caufa? Cui alle; Nimia feucritas culpabile reddidit dC purgandum, fed uia illa qua contra hxreticos purgäda eccleüa auidius inherebam, panam meam minuet dC accelerabit,nunc dilatam.Septima caufa eft carc tia prxdicationis £uangelicx,quia ubi euangelium nó prxdicatur,hxrefis nafeitur. Treno.3..ParuuIi petie-runt panem, id eil doffnnam euangel.df non erat qui

LIBER. .1.

fraflgfrrt eis. Dicit Vincen.Fcrrar.quod «pfritin Lom bardia nouem uallrs hæreticorum, propter defrAutn prædicatorum.Dixit fibi unus frater, triginta anni func quod nullus frater nee clericus uenit hue ad inftruendu nosin fide, fedueniunt hæretici de partibuslongin-quis,amp;prædicant nobis fuoserrorrs, quos euitaifeinus, fl euangelicam doArinani habuiflemus, OAauacaufa curinterdumdiuina prouidentia quofdam ecclefiarunt tnagiftros uana quædam dogmata prædicare patiatur, lit tentet uos dominus deusuefter, ut palam fiat utr3 diligatis eum an non in toto corde ueftro, Deuterono, lä .Pr oft Ao magna tentatio eft cum ille que tu prophe-tam.quem prophetarum difcipulum,quem doAorem X affertorem ueritatis putas, quem fumma ueneratione ä£ amore complexus fis , is fubito latenf noxios fiibindu-cat errorcs,quos ncc cito deprehenderc ualeas, qualem nunc efle tentationem Luteri cernimus, cum infelix ille ex oue conuerfus in lupum,gregeni Chrifti lacerare non ceflät.

Hæretici immundis animalibus compas

rantur. Caput nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.111.

VIdete canes,inquit doÄor gentium ad Philip, j. reddens eoscautos ab hæreticorum affuths, ut hdem inuiolatam cuAodiät, amp;nbsp;hsreticosimmS dos canes denuntiat.Ambro.Hærcticos in omni genere uitandos amp;nbsp;fpernendos Apofiolus docet quafi canes, g primum oblatrant,dehinc morfu fuo fçuo male operan tur.Videte ergo,Id eft,cognofcite canes eötra ueritatem irrationabilitlatrantes.lfa.ig.cum gloffa.Ite ad genicm euulfam ddeo amp;nbsp;dilaniatammorftbushæreticoçipopu Ium horrendü. Canes ein qd integç; eft dilaniant, amp;nbsp;in luto erro^i ƒ üntur, Dicuntur ctiam uulpes in defertis,

DE HAERETI. ÎN GE NER.E

Eïech.li.Vulpcs cnim doinefticMinlt;îdlanturauibus,amp; hæretici intendunt ad dcccptionem paupcrum. Btda: Vulpcs animal fallax infidiis intentum.rapinas, fraude* cxercens, Etiam inter ipfa hominum hofpitia habita* in fouets: Ita hæreticu* doinum fidei non habcs,alios in fu am fraudem trahir,amp; à fidefeducitiHæc illc.Tutum ergo debet elfe fidei horpitium,nc dum infidelibus noflra domus interna referamus, in alienæ perfidiæ eaffes im-prouida credulitate labamur. Itidem equis paratis in p-îio comparantur, amp;nbsp;hoc propter eorum ueloccm tibi^ difcurfam,fecundum Haymonem.Et inquitBedaApoc. p.iïcut equi non propria ratione, fedimpetu præfiden-tisagunturin prælium: Ita mali duftores dçmoniaco adi fpiritu ecclefiam impugnant. Dicuntur quoq; ran; afeendentes defluuii* Aegyptiorum,£xodi odauo.Gar ruli amp;nbsp;amatores uanitatis,fecundum Rabanum.Ethx-reticiifecundum Vincen.de Valencia,inftar ranarumex îbantdeaquis baptifmiad peruertendum articulosfidei. Et funt firenes dulces in delubris uoluptatum quic-fcentes,amp; monifero carmine animas adprofundum tra hentes. Sirenes enim dulcedine cantus attrahunt naucs cas periciitando, amp;nbsp;ex hoc dicuntur putei abyfli,quia alios prauis fententrjs fuis mergunt. Et funt tanq cyni-phes fidelium mentes terebrantes, animarum fangui-nem bibentes, callidi adnocendum, mordente* ufcp ad animæperditionem.Etfpinofihericri, glofa Sophon. Z. Onocrotalus 8C hericiusin liminibus morabantur. Hodie quidem fruftra iadant fe elfe de fpeciofa ecclefia, fed fadis negant, in quibusuitiorum greges habitant, de hericiusfpinofum antmal habitat in cordibu* corS. Dicuntur quoc® onagri in deferto,quia in fuis uolupta-tib. dimi(ri,à uinculis fidei amp;nbsp;ratiôis funt alieni.Et fecu dumürige. muiciscaninisamp;cynomyis comparantur, nam ôc cibos ecclefiç maculant, amp;nbsp;uoluptatem fummam fconitatem prædicant. Hæ funt locufi; de fumo putei etc cunte* in terra,quibus data eft poteftas tyrannica. funt

LIBER. .1.

mimcorroforfSbonorum.Haymo: Locuftç reâoj gref fus non habrnt ut quçdam animalia,ncc uolant ut aues. Hærerici fidem reftam non habent ad uolandum in caelum; nec reftos greffus ad bene opcrandum.Locufrç dâc faltiis 8c uircntia corrodunt.Hærctici per iaâantiam ele uantur, 8C animas qua? bdci uirorcm habent ocddünt. Et fecundum Albertum fuper Apocalyp.Dentes locufia rum funt expofitores hæreticorum,qui proponunt pa-nemmendacii, detrahciunt multosin corpus Antichri. fti; loricae earum uirgae funt per tenacitatem mentis: eau dæ earunrfunt principes fcculares, per quos haeretici ec cleßam impugnant. Aculei funt argutiac hxrcticorum, quibus fanâos pungunt ut à uia ueritatis deuiarc faciât, quorum perfidia fimilisfft urfo, quia ficut urfus habet debile caput, fie hacretici debile fundamentum. EtDa-nielis feptimo-.tres ordines erant in dentibus urfi; Sc hae retici tribus dentibus catholicos mordent.f.potentiafe culan, ut tempore Arrrj.Secundo rationib. ibphifticis. Tertio facris feripturisputrfe intelleais,amp; fic funt cru-deliffimæbeftiaE.ac leones fcroces, 8c porcis immundis comparantur:quia inftar porcorum in cerno uitiorum uolutantur.ut dieit lohan.Antho.diftinft. j.ca.in mä-datis.Greg.in dial*. Cum quxdam ecclefia Arrianorun» fidelibus reddita cöfecraretur,amp; reliquiæ fanfti Sebafti ani amp;nbsp;beats Agathæ illuc delatæ fuiffent, congregatus populus porcum fubito intra fuos pedes hue illiicque fehferunt, qui fores ecclefis repetens à nullo uideri po tuit. Denique hærcticorum cœtus rcligione palliatus fi mulata,eqoopallidocomparatur. Apocalyp.«. Mortu is cnim pallor proprie accidit,hacretici cnim pallidi, id eft, mortui fpiritualiter funt, ficut in fcquentia dicitur de fanfto Martino : At(ÿ illius nomen omnis haeretieus tugiat pallidus.

Quod uenenatis 8C alqs immundis anima

Ubus hzrctiä comparantur.

DE HAERETI. IN GENERE

Cap ut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.nii.

S Cio quoniam intrabunt poft diftcfliim tneum lupi rapaces in uos,nô parcentci grcgi, Aftuum.io. Lu pi incf rtfi prilibus ouium induti.hxretici funt cal lidi in fide portes in difputatione, crudeles in occiriôe. Nonnelupi rapaces fuerunt Ebionitç amp;Chcrintiani, qui fanAo’iIohanne abfente in exilio eruperunt contra ciuseccIeftasc’Sic dixerunt difcipuli (anâi Martini: Cur nos pater deferis^ amp;nbsp;captera, inuadcnt enim gregetn tu um lupi rapaces.S'icut lupus ouibus, (ïc hxrcticusinfi-diatur fidelibus. Hieronymus: Separat feorfum ouem lu pusquam capit,amp;ouis quæ egredirur de ouili patet morlîbus. Etfecunduiii Ifido . Lupuslanamouisquani occidit,morfu inficit: 6c ueftc ex tali lana faftâ, pedicu-lofam reddit.Qiiod Nicolaus Efculanus in ferm, de faills prophetis fie ad mores torquet: Conuerfatio haereti corum morfu fuæ doftrinæ lanam ouis,id eft, conuerfa tionem boni hominis fpiritualiter occidit amp;corrum-pit. Et ergo oues extra mandram, id eft,cuftodiani opi Jionis fangutnolentç amp;nbsp;interfciftç, in montibus funt re pcrtç,quaslupus iiorax cruentauit. Lupus ouile circuit noifte,non audensintrare. Canisfomnum paftorisab-fentiam explorans,amp; hæreticus node male intentionis fidelesdeciperc conatur . Ecclcfiamnonintrans,pa-ftores eccleiîæ uitarc, ucl necare, uel in exilium mitte -re contendit. Lupus narura corporis rigidus, fe inflefte re facile non poteft; amp;nbsp;hæreticus duri cordis non fo-letab errore reuocari. Cyprianus; Vitatelupos qui Oues àpaftore fccernunt. Infuper hæretici ferpentes funt,fuperpeftusreplantes, antiqui amp;nbsp;contortiinca-uernaruin tenebris delitefcentes,clarum folem non fuf tinentes, quia oppi eftus eft eorum fenfus. Hierony .i. libro fontra loui. Proponam , inquit, aduerfariorum fententias, amp;nbsp;de latebrofis libris quafi de foueis ferpen tes pertraham. Serpentes blandiuntur facie, Si occuV

LIBER. X

«etmittût uf ncnum. Varrj fcrpft«, id eft,firref«finir, inter fe quidem diuerf{,fed omnes mortiferç.de quibus dicitur;Vcnenum afpidum fiib labiis eorum. Auguft. In fcrpcntc fftaltutia amp;nbsp;dolus nocentiJdeo fcrpit non hâ beUspedeSjUtnonaudiatur: cum iicnitlenis eftciustra ftus,fed non reftus. Sic hccretid ferpcntes fub leni tra-^iu occultiim habcnt uencnum.Singulariter comparan turfcrpenti.qui dicitur ceraftes. Plinius in odauo libro natura.hift.dicitquod ce raftes eft ferpe ns cornutus titra que parte capitis circunflexa, totum corpus occultât in arena,ut non cognofcatur,totiscornibus line coopercu lis dereliftis, quod uidentes auiculæ, credunt quod fît uermis: 8c dum ea caperc nituntur, à ferpentc capiunf. Sunt 8c fibili quibus draco hominem de paradifo expu-lit.Scorpionesquoqueaculeos habcntes, Apocalyp. 9. Virtutes confummandas ad finem uitiari contendunt hæretici. Dracones fquamofî amp;nbsp;fqualangi,quibus fqua-jnis adhærent in fîmilitudinempifcium Etbafîlifciin fcftiui amp;nbsp;iiiterfeâiui; bafîlifcus utrinq; noxiuseft ; nan* afpcftu nocet amp;nbsp;morfu, ut dicit Effrem Syrus in fermo. deanguftia animae. Et inlamiaquæcrtinlamcntationi bus Hieremiçpoffunt harretici accipi, q humanam quidem faciem, fed beluina per impietatem corda gcfiant. Hi tune mammam nudant quando errorem fiium libéré prædicant. Sunt afpides, ex quibus progrediuntur uipcrç,id eft, hærefîarchx funt.hæreticorum ab eis ori untium principes, Ifaiae. jo . Exeisuiperaamp; regulus uolans . Suntquoque putridj carnes, cauterio rcfecan-* dç, amp;nbsp;capita uenenofa. Apocalypfi.ij. Super capita be-ftiae nomina blafphemiæ ; nam beftia hæreticalis, uari is hærcfibus eft plena contra Chriftum . Hieronymus primolibro contra louinianum ; Neque firamuene-nofum caput fpiris maculofî corporis protegi. Ore -mus igitur deum omnipotentem,ut hæreticales ferpen tes crepefeant, dracones fugiant, mperç fîleant, ranae inquiets torpefunt, feorpiones extinguantur, regu

CATALOGI HAER.ETICO.

li uincantur.iqualangi nihil operentur, Sc omnia noxia amp;nbsp;fidci adurrfa funditus arcfcanr.ut omni intoxico rrle gatOjfyncerahde deo feruiamus.

Hærctici uarqs im'qui'tansoperarrjs

comparantur. Ca. V.

VIdetc malos operarios.ad Philippcnfes. j .VideK ucl obferuate malos Sc perniciofos pc rue rfæ do ftrinæfeminatores.Scinfideliteriniiinfadonii ni laborantes,qui fcciidum Petrum dominationem Cp^*’ nunt,audaces,fibi placcntes:feftas nô mctuunt introdu cereblafphemantes.Auguftinus.ig.lib.deciuit.dci; Hæ-rctici cum Chriftianü cogitant habere nomen, SC facra-inentaChriftiana,Sc feripturas SC profefi)oncm,magn8 dolorem faciunt in cordibuspiorü, quia multi uolcntcs effe Chriftiani,propter eoçj diflcnfîones haefitarc cogfl' tur:Sc multi maledifti in hisinueniuntmateriâ blafph« mandi Chriftianü nomen, quia Sc ipfi quoquomô Chri' ftiani appellanl, 8c diuerfisideo noibus maloçlt; hominS comparant. Primo Cham filio Noe. Auguftinus li. us.de ciuitatedeica. 2. Cham,qui interprétât callidus,medius Noe filius,tanquam fe ab utroq? dccernens,SC inter utrô q; rcmanens,nec in primitiis Ifraelitant, nec in plenitu-dine gentium. Quid fignificat nifi hæreticoçt genus cal lidum.non fpiritu fapicntiæ,fed fpiritu ucrfipeliis aftu-tiaeCQuo folenthæreticorum feruere praccordia, SC pa-cem perturbare fanftorum.Sunt enim ecclefiafticoçi de-fpcftorcs.Hiero.in Abdiam:Quishæreticoç? nondefpi-fit ecdcfiafticosCquis nô exultât in m.alis eorum:' Videas illos exultare,gaudere,noftramruinam fuam putare ui Ôoriam.Et ideo funt ficut ainici lob, qui fpü confulendi dccipcreuolunt,dumquafipro dnoloquunf,ucritatiad uerfantur.Verbi gratia: Elephas.i.dni contemptus.i.hae retiens,dum falfa de deo fentit,eum fuperbiendo conte-mnit.Ealdach uetiiftas foladicitur,quia non intentione bona,fed appetitu gloriæ loquitur.Non zcio noui hoi^

LIBER .1.

ftdprauitate uitæ uctcris.Sophat g interprétai diffipa-tio fpeculæ,quiahæretid mentes fupernas contemplantes uerbis pcrcutere approbant, contemnendo ergo deum in uetuftatc fe retinent, in qua manentes ma-Cs fermonibus fpeculantibus notent. Et fie funt hypo-critæ, quia fpcciem humilitatis ofiendunt, ut fuperba fuadeant. Sunt cnim adulteii fpirituales, fîcut cnim is qui adulterium facit, carncmalienæ coniugis illicitz Sbi coniungit ; ita hæretici cum fidelem animam in er-tore fuo rapiunt,quafï alienam coniugem tollunt.Sunt etiamlatrones, adhocintenti ut fpolient. Ofee. e.Ob-ilruentesuiam uiatoribus, ne perueniantin Hierufa-lem.rures tanquam filij noûis,qui peruerfa praedicant, amp;nbsp;de ecclefia dei furantur. Hieronymus in lcremiam: Hsretici affumunt teftimonia feripturarum de ueteri amp;nbsp;nouo teftamento, amp;nbsp;furantur uerba faluatoris,unuf-quifque àproximo fuo, affumunt linguas fuas ut cordis uenena pronuntient. Bafiliusde Eunomio in orati-one circa euan.ln principio crat: Nô.ignoro inquit,plu rimos ueritatis inimicos , amp;nbsp;humanafapientiapluri-mum iaâantcs, fie admiratos ifta fuiffe, ut in fuis libris confcriberc aufi fint. Furatur cnim noftra diabolus, SC fuis ealargiri conatur.Piratæ quoque turbantesaquas tcclefiæ,amp;depurisfontibus fordidos riuos facientes. Præcurfores Antichrifti. Ofee feptimo; quaficlibanus amp;nbsp;caetera. Glo.Hæreticorum corda igné diaboli fuccen duntur,utin cis coquatur Annchriftus.i.lohan.feeüdot Nunc Antichrifti multi funt. omnes qui fidem quam c5 fitentur uerbis,deftruunt operibus,omnes funt Chrifto contrari); amp;nbsp;per confequensfeduâores .i.lohan.t .Qui nô confitetur lefum Chriftum ueniffe in carne,hic cft fe duftor amp;nbsp;Antichriftus. Scandalizatores proximorum. Caifiodorus fuper illud Pfalm, Aduerfus filium matris ïuæ ponebas fcandalum.id eflr,hærefes,uel uitia,quibus innocentes capiuntur. Satanæ mediatores amp;nbsp;ioculato-r«s, odioruminuentores, dei pctfeeutorcs, Nugaruta ß

DE HAERETI. IN GENERE

tfcripcitiarum inuentorfs, mendadorum fabuIîM-* rcs.orce.u. Totadicmendacium Si uaftitatrm multi' plicae. Gio. Hæreticimendaciiim, id eft, falfamdoftri-nam fibifuis'q!multiplicanf,quia funt extra limitem ue-titatis,amp; ÏÎC diuerfos colores mendaer) confingunt,amp;ar tifici amp;nbsp;eleganti mendacio, fuis amatoribus hoininibuJ Uel dæmonibusplacereintendunt,amp;haeretica prauita-tf polluunt munditiam fidci. Et funt fraudatorcs.nam aftriiunt caquæ deo pro quo loquunrur non placent tanquain adiilatorcs , amp;nbsp;cum hoc reprehenfores, Si per confcquensfuntaliorum pcnierforcs,amp; animarum ne catorcs. Hieronymus fupcr Ofee. ;. Pams hacreticorum, luftus perpetuus, aqua cernofa, id eft, doftrina, qua eti-am baptizatos luffocant.Ecclefiafti.il. Ab una fcintilla Ignis augetur,id eft,ab unius hxretici malitia, perditio multorum: Si quorum fermo lit cancer fcrpit.z. ad Tim. j.Difcipulidiabolidr fobolcseius, progenies maledifti, inimici crucis Chrifti, Antithci,id eft,contrari) deo,con tumeliofi, quorum contumelias deus odit, quia quicquid dicunc,dignum eftodio.Ecclcfiaftici.s. Ne lies contra fa tiemcontumcliofi.f hæretici. Item hærctici poft perce-ptam baptifmi gratiam, ad uomitum redeunt, Si fpiri-tui gratiæ cor.tumcliam faciunt. Prouocatores dci ad kam. Ecclefiaftici dccimofcxto: In genteincrediilaex-ardefcetira. Garruliuthirundines, df ucrbofiinftarci-cadac, quæuttaifta fiicrit femel, nunquam filet. Etidco Iohannes de Friburgo in fua fumina; Oifputarecum hæ reticisnoneft multum utile: Contra uerbofos nolicon tendere uerbis. duntcnimdcriforcs. Prouerbiorumde cimoquarto:Quacrit dcrifor.id eft,harreticus, fapienti-am,amp; non inueniet.Q^iia etfi aperta contraillius ftulti-tiam difputandointendas.nefcitintelligcre quiddicas: funt cnim dun ad conuertcnduin. Prouerbiorum fepti ino;Curdeteftatu5 fum difciplinam. Si increpationibus non acquieuit cor meum . Qiiibus uerbis redarguun-tur hxrctici : quia ncc uctcrum patruin, ne« nouorum

LIBER .1.

Óiftis amp;nbsp;exemplis potuerunt abrrrore reuocari.Su-furrories odibilcs, quoniam occulte errores ad decipi-endum ponunt: Et iIIuforcs.GlofTa.Ilâiæ tncclïino.Ma giftripopuli illiiforcs funt, qui perucrfc fcripturas in-terpretantur.EtfecundaPetri .3. Venient in nouiffimis diebus in deceptione illufores. Et ex hoc uocantur fcdu ftores.2. Iohannis primo : Multi feduftoresexicruntin munduin. Et funt inimici noftri domeftici, amp;nbsp;prodito-res, ludæ apoftatæ pariformes. Et finaliter fecundum Ignatium in epiftola ad Ephefios : Hæreticus acerbiis, plenus falfiloquio, lubncus,arrogans, fuperbuSjdiffo-nus, immenfuratus, nigriformis, tumidus, Ä tiinidus» Hæc ille,

Hærctici funt ecclefiæ Chrifti concifo ics,amp;abcadiuifi. Caput VI.

Vldete concifionem, Apoftolus ut fupra.Vel fecû-dum lacobum Fabrum Stapulenfcm , aduertite concifionem .Nkolaus de Gorra : V idete, id cft, tognofeite illos effe concifionem amp;nbsp;nô circuncifionem, amp;nbsp;eft urbana derifio ; quia à Chrifto excifi funt, amp;nbsp;alio» eonantur excidere ; ecclefiæ enim unitatem feindunt 8C diifipant, amp;nbsp;fie uidete canes, qui quod integrum eft di-lacerant. Matthæi feptimo : Ne canes conuerfï difrum-pant uos.Vnde hxretici SC fchifmatici incôfutilis tunicæ îaluatoris funt diuiforcs, quain tarnen milites Pilati di-uidere noluerunt, Hieronymus fecundo libro contra louinianum.C^iadringentianni ferme funt,quod præ dicatio Chrifti fulget tn mundo, ex quo innumerabiles haerefes tunicam conciderunt, quac fignificat unitatem ecclefiæ. 16.quæft.ca. ultimo, ficutdominiueftimétum» Ecclefiæ enim fecundum Amalarium in fecundo libre» de officqs diuinis ad Carolum imperatorcm,cft conuo-catus populus per miniftros eccfiæ,ab eo qui facit unani nies habitare in domo.ûe ifta tunica fie inqt Gotfridus

DE HAER.ETI. IN GENERE

ordinis n oft ri in libro diâo Pantheon:

Mittitur à cælii piicro dignilTima urftù, Hxc inconfutilis mira colore fuit.

Hanc pater à cælis mißt,non formina neuir, Longa fuit'lt;5 breuis, puero crefcente'q: creirif. Hi funt homines inquiet) amp;nbsp;indoiniti, quemadmodum uulpes nequaquam tnanfuefcit fecundum Ambrofium fuperPfalm. Beatiimmaculati. Hinceltquoddidt Hie.-ronymusfuper illudifai. ij Gigantes ueniuntimplere furorem meum amp;nbsp;cætera. Dicitomneshærefes contra riæueritati rebellant deo. Oés hæreticifuntgigantes, quigaudent inerrorefuo: amp;nbsp;tune maxime glorianrur qn ecclefiç côtumcliâ faciüt. l’roindeeeelefiar oppugna tores conuincuntur.Hieronymusin Eccleßaften: Siqui dem hanc ueritatis 8c fapientiæ ciuitatem confirma, fit amp;nbsp;robuftaiomnes hzretici impugnarc conantur,fed fru ftra laborant cum ambulentin defcrto,amp;ciuitatem ha bitaculiinuenircnonualeant. Etficomnis hæreticus odibilis eft: caufa rft,quia Ifti fiifti amp;nbsp;malediâi hominet funt ficut Samaritan!, qui fecundum Hieronymum in Amos, dant aquas, ex quibus qui biberint, femper fiti-«nt,amp; ardorem faucium ficcarum refrigerate no pote-runt:amp; fiefunt coniuratores,quorum coniuratioefteô fenfus multorum in unum. Et genres quæ bella uolunc propter genera diuerfarum feftarum ; hæc eft gens ex-cclfa propter fuperbiam: gens peregrina,quia filii alieni faAifunt: gens peffima, Ifaiæ.)S.Gensinfuctapacis,tu (nultuiafliduargensimmitisamp;intraiftabilis. Prædonci uioicnti contra infirmas fidelium mentes inter fe diui-fi.Glo. Deuteronomrj.jî. Hæreticorû totdomini fünf, quot errores colunt. Sunt quoq? blafphematores, quia linguæ minifterium quo dominus laudandus cft,in blaf phemias uertunt, Suiit amp;nbsp;hypocritæ uirtutum fpeciem oftendcntcs,fedueritatcmnonhabcnt; amp;nbsp;ubipeccan-di locum inuenerinr, oftenduntillud quod in corde ha bebant. Sunt etiara «cltfi« diwforcsper Hieroboam

LIBER .1.

defïgnatî.CIofa tertq rcgumundccimoHieroboJt g.r«, tribus à tcmplodci fcparansadidololatriäperduxit, fl gnibcathæreticosquiunitatemfideicatholicæ hærrH' । bus fcindunt,acfî cultui malignorum fpirituum fubdâr. Infuperfunt pfeudodoftorcs: quidum diuinx legis fen tentias proferunt,quibus male interpretatis crrorcs fu os aftrucre conantur.Catholici ucio doftorcs fidem ue 1 diuinicanonis autoritäre amp;nbsp;ecclcfiæ catholicæ traditio ne ipprobant,amp;ad unain cccleßartici fenfus adamulfim amp;nbsp;regulam cacleftis feripturæ intelligentiam dirigunt. Hi funt prophanarum uocum inuentorcs, quas Apofto lusdocetTimotheum deuitare .Prophanæcerteuocet funt,quîeaetuftati,quæ antiquitati funt côtrariæ, quia nihilhabentfacri,nihilrcligiofi, ab ccdcfiæpenctrali-busCquçefttemplüdci) penitus extrancç . Hasnouita-tesnunquam catholicorum, femper ucrohçreticoruna fuitreciperc . Quis unquainhtrcfcsinftituitnifi quife prius ab ecclcfiæ catholicæ unitatis amp;nbsp;antiquitatis con-fenttone difcrcuerit •! Et fanftus Capreolus epifcopus Carthaginenf. inepiftolalefta in concilio Ephefino, Nihil aliud intendebat 8C hortabatur.nifi ut expugna-ta nouitate antiquitas detenderetur. Et finaliter 8(c. Et finaliter funt fimilcs magis Pharaonis.x.ad Timothe um.3 .quemadmodum ifti lamnes 8C Mambres reftiterüt Moll, amp;nbsp;hi refiftunt ueritati, homines mente corrupt! amp;nbsp;rcprobicircafidcm.contentiofi Sc deo odibiles. Et ra tio prædiftorum eft,quia hærefis eft grauiltimum pecca tum , fubuertens fundamentum omnium bonorum . Agathon nominatilfimus inter patresin uirtute humi-litatis Sc patientiæ, multas culpas fibi à fratribus obie-ftas , patienter fuftinutt . Cum autem affirmaretur eile hæreticus.hunc fermonem fuftincre non potuit; ra tionem dedit, quiahxrelis eft feparatio àdeo,SC hære* ticus coniQgitur diabolo Sc angclis eius:ahenatus enitn à Chrifto iam non habet deunt quem exoret pro pecca-tijfuu.

DE HAER.ETL IN GENERE

Infenfibilibus inanimatis hæreticî

funt lîmiles. Cap. VII.

SVnt uclut arbores autumnal«,bis niortuæ,cradies tæ.fic feribit ludas Thaddaeus de hæret jcis,quj funt arbores autumnal« infruftiferç, id eft, fine fruftu bonat opcrationis.qualis eft tamarifeus in deferto fecun dum Ignatium,bis inortuç in anima amp;nbsp;corpore,in intcl ledu fine fide,in aftrâu fine charitatc, eradicatç à radiée charitacis, à fiindamento fidei, à corpore ecclefiæ: q' uis corpore uideantur efle in ecclefia, quia multos talcs portât ecclefia,fecundum Auguftinuni in quæfti.euâgc. Hxrefis enim,ut dicit lo. An.in nouella extra de fehifm. dicif ab hxretizo,id eft, diuido. haerefis nempe omnem hominem feparatab ecclefîa.i.quæfti.feptimocap.con uenientibus.Dixit Johannes Apocrifarius orientalium fedium,runt hæretici à communione Chriftifidehum di wfietiam poft mortcm.lfai.js. Orienturin diebuseius fpinæ 8i urtieç amp;nbsp;cucurbite draconum amp;nbsp;paftuç ftruthi onum amp;nbsp;occurrent dæmonia. Spinæ funt à quibus nullus fapictum uuam aut ficum fanditatisuel uirtutis po-teritinuenire, federuenrantapproximantes, Hinceft quod hacrefes funt portç inferi, quia per eos ad inferos intratur.ut dicit lohan.de Turrecrem.i.quaeft.j.cap. fal uator.Didi quoq; Thom.Brabant.2.libro apum,hæreti corum conuenticulorum fi quç diet potuit matrix,diru pta amp;nbsp;feifla eftjideo foetus fuos generate nó potuit.Hinc Ifai.conqueritur; Vencrunt filiæ ufq; ad partum, amp;nbsp;non erat uirtus paricndi.Hæreticorû ciuitas inutilis eft, Si la pides ex quibus extruda eft, in prarceps detrahuntur. Micheæfexto; O ciuitas pclfima in iniquitatc extruda f. ab hærcticis : feminabis peccando amp;nbsp;non metes in au-ditoribus proficiendo, Si fie radix eorum exiccata eft, amp;nbsp;frudum nequaquam facit. Ofee. 9. quia hæretici,in q radicari dcberent,perdiderunt. Vnde Si inftabiles ut ca-tncUonccs ab ecclefia recedunç, Yndc fecundum lob fit*

LIBER. ,1.

Îif r glare am harrftici habitant: glaream mtnutiffimoi apidfs diamus, quos aqua fiuuialis trahit : fie harretici illas hominum mentes trahunt, quæ nulla ftabibtatis grauitate folidantur: amp;nbsp;nubes fine aqua,quae à uentis cir tunferunf ,amp; fluftus feri maris defpumantes fuas contu-fiones: amp;funt fontes amp;nbsp;lacus contrit), non habentes aquam fapientix falutaris nebulæ, turbinibus amp;nbsp;uentis tempeftuofisfuperbiæexagitati, Si habentiinaginem nequitlx.in quibus elf falfa moneta à diabolo fad:a,quä bonus trapezita reprobat : amp;nbsp;Ifatera dolofa, id eft, falfa expofitio fcripturarum more falforum mercatorum. Ofee duodecimo : Canaan qui interpretatur negotiator , hæreticus mercator animarum in manu eius Ifatc-ra dolofa calumniam dilexit. llfi funt montes Gelboc» de quibus fecundo Regum primo ; Celboc decurfus interpretatur , quia hæ'retici extra ecclefiam decurrunt. Stephanus Tegleatius archiepifeopus Patracenfis dicit, Mali montes funt quibus maledixit Dauid, dicens.Mon tes Gelboc nec ros amp;nbsp;extera, lubricum interpretatur Gelboe, SCfuntimpnhxretici.montesutique uolubi-les, lubrici amp;nbsp;inftabiles, in quibusquia ueritas non elf, quitunque afeendunt eifque credunt, aut ad eos confu-giunt, facile corruunt. Hxceltenim terra maledifta, non triticum generat, fed lolium fpicis corruptis Si palliis arilfarum fraftis uel fciffis. Dicitur etiam hxre -ticus abfinthium, quia amaritudinem perturbationis jnducit in ecclefiam, amp;nbsp;cibum facrx fcripturx amarutn reddit, amp;nbsp;ueritatis dukedinem amittit, amp;nbsp;uerc eft pu-teus abyffi propter profundttatem malitix , amp;nbsp;pro -pter tencbrasconfcientix,panis hxreticorum efteo-runi pprditio omnes inficicns letaliter, SC Hieremiae fexto, Malitiç eorom non funt confumptsc, argentum reprobum uocate eos , quia dominus proiecit illos Sed quid iftis immoror; nam cum Hieronymus in apologia ad Pammachium Sc Oceanum dicere poffumt (Ion tnihi diues Ckcronis lingua,necferuensDemo-.

B 4

DE HAERETICIS IN GE NERALI.

fthenis oratio fufficeret, ut poflem implere fermoneai« fiuelim hæreticorutn fraudes proderc.

De hicrcti'corutn communicationc

uitanda. Caput .YIII.

HAcretkuni hominem poftprimam amp;nbsp;feciîdan» correptionemdeuita,quiafubuerfus eftqui hu-iufmodi eft,amp; delinquit,cû fit rfgt;prio iudicio cô' demnatus,adTitû.j.amp;.J4.q.3.dicit Apoftolus. Exemple eniin fanftoçt.hæretici funt uitandi.fi'eut Iohannes euâ geli. fugit Cherinthü, 8C Ignatius fiepe in epfis fuis ait: Fugite hæreticoSjdiaboli fobolcs: SC ut feribit Athanafl us:Nun^ fanâus Antonius fe mifeuit eorum communis ni,ante'4 eoçt feiens träfgrcffionem at(^ prauitatem.Vi-tâdienim funt ut fallaces medici,qui fub fpeciebonimi*’ nil! rant uenenum,amp; uenditores funt filioi^: cccfiæ,ftcP entes eos ethnicos,ut longe fint ab eleftoçj numero. Et ut hoftes Chrifti, qui deberct elfe filrj dei fedm Rupertä Holkot fuper lib. Sapié.Sunt em ut leprofi, contagioff. Hiero. fuper Amos: Odit deus quotiefcuneg congregati funt hacreticiin noie cius.Deteftaf fcctoremeo%amp;clau dit nares fuas.Et ide in traft.de diuerfis lepre gnibus:Co loreslepraçîdiuerfijdiuerfishærefibus aptanf; namhz refis non folum eft fœtida amp;nbsp;infrftiua,imó amp;nbsp;fundamen ti Chriftianitatis corruptiua. Et Frâc. de Retza in .4, parte fup Salue, profufifijme deducit,^ hxretici comparanf leprofis. Num.f .Erjciant de caftris oem leprofum.i.hfre ticum.Et.2.Paraf.27.Ozias non regalibus fepulchris, nó in ciuitate Dauid,fed in agro fepultus c,eo qi effet lepro fus.GIoffa: Haeretici indigni funr focietate amp;nbsp;communio ne fanftç eccri;,quia erroribus maculati amp;c,Et fic Num. ir.didf : Separamini ä tabernaculis hoim ifforû duriffr-moçt.Et AntoniusCut fcribic Athana.)ait in ultima hora: Schifmaticoçi amp;nbsp;hæreticorum ucnenata uitate, men circa eos odium feftamini,Chrifti funt inimici: fdtisipi S’ nuUiu mihi occ paciheus quidem fermo cum w aliqn

LIBÏR. .1.

fuerit propter prauam eoç« uoluntatem.êf pertînax cS tra Chriftum bellum.Et quarc uitädi funtc’nam excômii «licati funt de fafto, extra de hæreti.c.cxcômunicamus. Excémunicatio cm fedmPetrude Aquila in.4.cft exclu-fio alicuius à cômunionc fidelium: amp;nbsp;pro graui peccato inortali,quodfcqui£ contumacia,infligi£.Adeoem uitädi funt hæretici,qui propria fponte diabolo fuadentc fe â nobis fegregauerüt.ut ab eccfia fintfcparâdi.nec in cœ «niterils noftris fepcliendi.Ifai.14. Quafi cadauer putri-dum.non habebis confortium, neq; in eisfepulturâ. Et Ofc?9.Nô habitabüt in terra dni.exponit Hiero.de hçrc ticis,fed Mephis fepeliet eos.Hærctic’ dicif anatbema.i. feparat’,fegregat’,exclufus,ne unius ouis diçt contagiS innoxium gregë Chrifti ucnenata permixtione côtami net.Vn Rupertus abbasTuitien.fuperillud Apoc.Atrifl quodfotiseft.noli metiri.inquit: llludatriü.i.illosha:-reticos qui funt ficut atrium,qd templo quidc uicinû rft, fed in templo nô eft,ne metiaris.i .nihil ad illos pertinc-re contefteris menfuram illâ,qusc data cft his qui rccepe rûtdeûgt;qui'q5 credunt in noie eius.f.poteftatê, filios dei fieri.Quare£ Quia datum eft gentibus, qth inter gëtiles reputanf; dicunt fcChriftianos cffcjfed mentiunî, amp;nbsp;cS gentibus eodem malignitatis fpû dcbacchantes.Chrifti-anos perfcquuntEx quibus fcquif, qgt; cum hærcticis non eft cômunicandü,nec cum eis âbü fumere debemus, nec in domo,nec in terra foueanf ,nec negotiatio cü eis ex-crccatSic.z.Iohan.i.dicif-.Siquis ucnit ad uos, amp;nbsp;hâcdo ftnnam non habet,nolite eum in domü ducerc,ncc aue ei dixeritis: g em dicit ei aue,côicat opibus ci’ mali gnis, «bi dicit glo.Tâta apVitüc in religionc utebanf cautcla, ut ncc uerbi quidé côionem en aliqiio co^,qui à ucritate deuiauerunt,habcrcpaterenf.Et.24.q.i.quæ dignionSi qua eft eccVia qua? ftdem refpuat,ncc apollolicæ prædica tionis fundamenta po(fideat,nc quâ labë perfidia? p slfic afpergere,deferëdaeft.Et diuusTheodofiusimpcrator, fivuttu leges mhxrcti(os,diût; Vt cctfijsn^lrabeanr.

BE HAERET. IN GENERE

nrt); epifcoposaut dcricos ordinct,fine honorr ciuilitatc côi expellan^.Nâ ex tali faniiliaritate,aliis da rctur occaffo erroris. Aug* in régula: Hoc no fit crudeli-ter,fedmifericorditer,nccötagionc peftifcraplurimoJ pdat unaOllismorbida Sic. Et.j.Cor.e.Exitedcmedio co^. Itein'q; in omi aftu legitime debet uitari. Nà fedm Brixienfem hçreticis ois appellatio ^hibica eft,amp; iudex Kx. officio fiio repcllet liæreticü ab agendo,teftificando, amp;nbsp;aduocando.Et Caius papa dicit;Hæretici nô pnt Chri ftianosaccufare.aut uoeë eis infamationis inferre. Dicit tn dns lohan. Anto.34.d1ff .in mandatis: Cum hæreticis poffumus log quantû ad ca qiiæ poffunt eos rediicercad fide.Et dicit Bar.C. de liære.Excôicatus pro liærefi'.noii jjôtfaceretcffamcntü, nec publica côficere inffrumëta. Et ois liæreticus indiffinfte ab omni dignitate deponff. Sed dubium ê,an hçreticis de( copia defendendi fe;’Dicit Henricus Bonchit extra de hærc.c.fi aduerfus: Hæreticis datur audientia. feu copia (e defendendi in foro pcrnitc'' tiali,amp; interiori. Sed in foro iudiciali Si extetiori diftin gue:Aut funt hæretici penitus occulti, qui côuinci non poffunt, talibus nô negaf légitima defenfio, ga eccfia n5 iudicatde occultis. Aut funt côui(Si,tûc nô admittunfad defendendü hærcfim, nec funt audiëdi,nec fup criminc hærclîs,nec fuper bonis eoçi.Quahter aût debcant con-fici libelli ad aceufandum hæreticos, docet Guilhclmus Durand) in quarto lib.fpeculi iudicialis.

Hairctid funtper/cquendi ôC puniendi.

Caput .IX.

EXurgatdcus Si diffipeiiturinimicieius. Et alibi Pfal.reddit rônem:quia diffipauerût lege tuâ.So-leteiïi plurespa-naçt grauitasmagis^timorde» arit I c a uolûtate peccandi. Ideo ut hoc peffifeçt iiitium propter alioçz terroré euellatur, adhibuit eccfia diucrfa pœnalia remédia.De pa na fpûali quç exercetur per mil lt;roigt;ç tx(ôicaMonû,dilt;lû efî in pcedëti (a.Dc pcciia aâc

LIBER. PR.IMVS.

»tcrna,quæ dcbcbif hærcticîs.diccf in fequJtî ca.PrimS f m locii in punis lint, qui à deo abcrrât, ut dicif in ept^ Clem.Pro quo notandü,qgt; rrges amp;nbsp;principes debêt fxur gcre,amp; filios iniques perfcqiii,âe reftringfre per corporal? punition?, queadmodû in lege ueteri Elias prophe tas Baal intercmit,amp; Matathias filios fuprrbiæ perfecu-tus efl. Pfal, Quis côllirget mihi aduer.malig, aur fiable meefi aduer. operant iniq.Habent erh dni tpalestueri ecefiam îî.q,4.Sicutcxcellentiâucfirâex hofiilibusbel^ Iis,in hac uita dns uiâoriaBt fecit luce fulgerc, ita oportet etiain inimicis eccriæ omni uiuacitate mentis amp;nbsp;corporis obuiarc.Et infrà: Eminentia uefira conatus hære-ticoçî côprimat,amp; fuperbas eoçe ceruices iugo reftitudi-nis premat,Sunt etiâ adfidei quâ reliquerüt reception? côpellendi amp;nbsp;puniendi,per reçî corporalium fpoliatio-nem,dift,i« .quo iurc,iibi dicitur:Relegani leges, mani-feftepræceperunt imperatores,q) qui pter eceVjæ catho-ïicæ côioncm ufurpant fîbi nomen Chrifiianum,nec uo lunt in pace colere paas autorem,nihil nomine ccclefiac audeâtpof5derc,amp; C. de apofiatis. fi quis. Apofiatarum bona doininico fifei publicantur.Et dicit Gotfri.deTra-noinexpofitionetit.dccrct.quod catholidpofliinthæ-reticos propria autoritate £poliare,quia ecclefia generalem eis autoritär? præftitit,ut eos exterminent. Ad hoc erh datus eft gladius materialis imperatoribus,ficut habetur. z.Machabæorum ultimo, q) leremias extendit de-xteram, amp;nbsp;dédit ludx Machabxo gladium aureum,di. Accipc gladiü fandü munus à deo,in quo deqeies aduer. populi mei Ifrael.Vnde per Mofen dominus didt: Gladt us meus manducabit carnes.Vnde nota fccundum Petrü de Ancor.fuper.e.de hjEreticis,quod cognitio côtrahae-reticumfpedat ad forum ecclefiz, cxccutio uero ad iu-dicemfccularem'.confueuitenim elfe potna ignis, quant ecclefia né imponit.Sic dicitur extra de hxre. Nos itaep inquifitioni tuxdc fratrû nofiroçt côfilio thdemus, qui poil abiurationé deprehêfi fuertnt in hsrtfim deddifie.

DE HAERETICIS IN GENERE

Eneulla penitus audicntia reltnqucdi funt iudicio frco* lari. Vbi nota qj fcdo relapfïs, cccba gratiâ nô indiilget, quia fi hæretici reue «êtes fp rccipercnÉ amp;nbsp;confcriiarenÉ inuita amp;nbsp;alrjstpalibus bonis, effet in præjudiciü falutis alioçt.Vn Amb.quandâ dicit cfTe tnifcricordià iniuftam, qn facilitas ucniæ incentiuû præbet delinquêti.Quifquâ ne eû mifericorde dfcere audeat, qui ut unû leuius puni-at,caccruas hotni déficit in uoragine pftôçî.imd deus in quo maxime mifcricordia exccllit.interdü mifericordiâ exccraf.Aitein Deut.69.N0n mifereberiseius.amp; aufercs noxiû fang.de Ifrael.ut bn tibi fit.Et.j.Rcg.zo.Quia di-mififti uiçt dignû morte.erit aia tua pro aïa eius.amp;.i.Ma chabç.e.conditor libri excIamat.di.Etem multo tpe nô finere peccatorib.cx fentetia agere,fed fiatim ultiôes ad hibcre.magni benefiefi eft indiciü. Rurfus ficut dicit Mi lis de Verona in fuo reperto; Hçrctici amp;nbsp;eofit faiitores Ä aduocati amp;nbsp;ipfoçt hæredes uft® ad fecundâ ,pgcnic, funt inhabiles ad beneficia tpalia,amp; honores,amp; publica ofiJ-cia.Prxterca fi hçretici fine prena cuaderêt, alfi fecurius in hærefîm laberenf. Eccî.g. Quia nô cito ^jfertur cótra malosfcntentia.abfq; timoré ullo filfi honn ppetrât ma la .Ideo reuertetes ad panitentiâ recipiütur.nô aiit ut li-fcerétur à fentétfis mortis.Et ergo ad prxmonendü pr« latos,notanf dicit Gerfon in de examine doârina^fiUt culpantur rationabiliter, qui ex oflicio refiftere hærefi introdudæ debentes, faftifuntfpeculatorescæci, canes inuti,nautx ftuiti nauem eccfiix naufragfis omnib.expo nentes.quâ regere nec fcinnt.nec uolunt; feientibus deni q; .uolentibus^ fuccurrere uiam claudunt, i pfos abfict-unt infamantes.fpernunt.Ideo dicitBarthol.de Pifis, g» archiepifeopi amp;nbsp;cpifcopi,qui circa extirpädos haereticos fuerint negligêtes,debêt deponi,amp; alfi fubftitui. Et hæc fufiiciant dicta de pœnis hxretico^.Sed tn notât lohan nés Teuto.s.lib.cafualiuin, q) fi religiofîinuentifuerint in hxrcfi deliquific,grauius p uniendi funt | feculares.

DE HAERETI. IN GENERE De ftacua hæreti'ci', Ca. X.

MEa eft ultio, 8( ego retribuam in tpc, ut labad pes coçtjiixta eft dies perdirioniî,amp; adcffcfc-ftinanctpa,Deut.!2. Videshancftatuâ leiftor, qua hærecicfl exprimere uoluinus.Ec merito.quia fcdtn Hieronymum in. Daniel. Haeretici fulgore eloquentise fecularis falfum dogma componunt aureä ftatuam face-re, amp;nbsp;quancü in fe eft,perfua(ione compellere, ut caden-tes adorct idolum falfitatis.Stat nempc fublimis, capite leuaro in cçlü.qd fâftuofo pilcolo infignitü eft, per hoc ueliin intelligas fuperbiara hæretici amp;nbsp;ambitionc,iuxta îllud qddicit glo.fuperifai. 27-Hæretici qui eleuanfin Tu perbiani,quiecclefiæ humilitatecontcmpta,fibi excclfa proinittunt,dogmarum fuoçt mores afcëdunt. Si ibi eu-bile fuum dæmonibus proftitunt. Et Hiero.fuper Amos ï.Principeshæreticorumintumcrcuncfupcrbia,dcclinâ tes ab illo qui fuperbis refiftit;nam iadantia facit hærcti cum. Et (îcutilliantiquo hofti paruit ruina magna, ita iuxtà eft dies perditionishæreticorum, utlabaf peseo-rum. Quare pinximus cum ligatis pedibus catena, cuius longitude protenditur in infernum.Sapien. i7.Vna care na tenebrarum omnes erât colligati,quibus procella te-nebrarû conferuata cft.Iudæ.i.Er glo.fuper illiid Ofeæ. y.Vidit ludas uinculiim fuum, dicit; Hæretici aliquando fc funibus peccatorum conltriftos uident.ncc dei confili um quærunt.fcd diaboli,qui eft ultor peccatorum, amp;nbsp;cS eo iufte damnantur.Prouerb.y.Inclinata eft ad mortem domus eius.Hçreticorum cnim domus, quia fuper arena conftruitur, amp;nbsp;cum ftarc uidetur, uergit in occafum, id eft,adimpiorumconfortia.EtgIo.fupcriUud Iob.28.Té pus pofuit renebris,dicit: Intuetur finem hærcticorum, quo ex malo opère trahantur ad fupplicia.Irem fub colu nina in qua Ifat hæreticus, depingiturinfernus. Vulpes enim nulli ufui aut cibo utilis eft, nifi ut mittatur foras: fie de hxreticu djcicur,pat tes uulpium Jd cft,dxinonûgt;

L i B Ê It A.

'eruBt.Et fubîungitur in th?mate:iuxt3 eft diet perditid tiis,2.Petrj.2.fuin qui emir eos deitm nfgant,fupfrindu-«cntfscdcrem pcrditioncm.ludæca.unjco, Væillis qui in contradiftionc Choræ perierunt. Beda: contradiftio tic Choræ, qui uiuus ad infernum defeenditintcrcunr, quicunq; appetitu indebiti primatus ab imitate cedeßx fefecernunt.Hierony.in iraiam;Propc ctt amp;nbsp;inftat quo-tidie tempusruinæ hæreticæ,non differt corum fubucr fio.Nonne omnes hæretici cito mercedcin iniquitatis ac ceperunt? Mahonictmorbo apoplexiæ uexatuî, orco infernalitraditus cft. Julianus apoftata Mercurrj lancea perfoflTus eft, Arrius incdiiiscrepuit. lohannem Huft SC Hicronymum Pragenfem,iiltrix flamma combuffit.Vbi Hcluidius,Bonatius,Eatius,Euftachius,Imbianus.Lapi-deuSjSc rcliqua cohors hæreticoniin, nonne cum fuis (c-quacibusîntericrunt,amp; quafl aqua decurrens ad terrant caliginisdilapfiifunt? Hilarius in epiftoIaadDonatunt diaconum; Thcologiafiiperauithærcticos, proftrauit ôësaducrfarios.ubi quæfo fchifma Pclagii,barbaries Ma nichæi amp;c.Reuera amodo non coinparcntilfa.4 r; Abic-runtincôfuffoncfabricatores erroçt amp;c.Et Hiero.fupil ludEze.ij.Erüpcrc facia fpm tempeftatuin indignatio-ne mca amp;c. Hæc oia de hærcticis diccre polTumus: oiriia cm corû figmenta ira dei foIuunf.Hæreticus aurc diabo lum cxcipit.Igna.in cpfa ad Phifoflêdens diabolü incc-forem maIorû,inquit:Tu incenfe draco apoftata ferpes, à deo difeedrs, à Chrifto (eparatus, à fpûfanfto alienus, amp;nbsp;d choro angelorü cxulans, iniunator legis, amp;nbsp;Icgiti-niorutninimicus.Et.iÄ.q.2.VißsIlteris,fcribit loh, papa IfaacSyracufano epifeopo: Habet ^futus hoftis mille no cendi modoSjCOnatur nanq; d principio ruinæ fuæ,uni-tatem eccleffæ refcindcrc,amp; omnibus modis humanunt genus euertere SC perturbarc.

De hîerctici diffinitione ôC qualitatibus» Caput ,XI.

DE HAERETI. IN GENERE

REfert AuguHinus in libro de utili t a te credendf, amp;.2 .quæ.3. Hærcticus eft qui alicuius tempora lis commodi, maximæ gloriæ prindpatusiÿ fui gratia,falfasac nouas opinioncsgignit,pertinaciter détendit,uel fcquitur.Et fecundum Raincrium in panto Iogia,ex hac diffinitionc duo eflentialia hærefî eliciun-. tur.Primuin, nouas amp;nbsp;falfas opiniones gignere uel dc^ fendere, quod pertinet ad maiores hærelîarchas amp;nbsp;eo-rumfuperbiam. Secundum eft illas opinióes fequi,quod pertinet ad hçreticos minores amp;nbsp;eorum auaritiam,quia temporalis commodi gratia. Thaddçus:Vçinisqui erro re Balaam mercede effofi funt.Beda.errore Balaam pere unt, qui pro amore terreftrium commodorum, uerita-tcmquamnoruntimpugnant,amp;hoc contumacirer: ab CO enim quod alicui perfedte habitü eft denominatur. Et dicit Alexander de Haies, quod tria faciüt perfeftara hærefîm.f. falfa credulitas, peruerfa uoluntas, amp;nbsp;perti-nax defenflo. Cyprianus ; Scimusquofdam quod femel imbiberint nolle deponerc.nec propofitum îuum facile i rr.mu -ari. Et fecüdum Petrum deTaräthaftain quarto: Haerefis habetinitium in rationc, amp;nbsp;complementum in uoluntate. Infuper haerefis principaliterconffftit in corde,id eft, in confenfu mentis uel uolütatis, fecüdum Hilarium:fed fecundario in orc.Hieronymus:Exuerbis inordinate prolatis,incurritur hçrefîs.In argumentum huius dicit Azo prima parte.C. Hæreticus elt, qui uel le ni argumento àiudicio catholicæ religionis amp;nbsp;tramite tleteftus fuerit deuiarc Leuia enim figna faciunt ad pro bandumhæreticum.dicit^Ioliâ. de;Imo,amp;idem Archid, in cap.ut officium de hæreti.libro fexto: Dicit tarnen ab bas in.I.cap.de hærcti.amp;poft cum Ant. Corfeti.Hæreti eus non eft,licct dubitet de fide, amp;nbsp;fcrupulum habeat co fcicntiæ,non tarnen habet firmitatem animi.nec perfe-uerct in quadam pertinacia, fed conformer fe cum fide ccclcfîæ.Etcrgo hçrcfisqnqjdiciturabcrrOjôC fecundS quod eft nomen Crxeum importât diuifîonemjqux op

liber. .1.

ponînir unîoni fiddiü,uel importât eleaionem.î4.lt;j.}, Hærelîs graece ab elcftionc dicif,gi fcilfcct râ unufquifcg eligat difi:iplinam,quam putat c(le mcliorê: fccundû aüt quod cft nomen Iatinü,diei£ ab liærendo hæreticus: igif tx ui nominis dicitur, quafî clcâiuiw,amp;quafiadhæfîuus amp;nbsp;diuifiuus: nam primo doftrrnam talfam fligit,amp; pdft illi eicftæ pertinadter adhçret.per quâ ab aliis diuidif ôc feparatur.RabanusAiftuum.j.Hærefisfdflio interpréta tur,uel dicif ab cledione,quia fpretis aliorum didis^qd* fcquendum putat,clegit.

De hæreti'corum diuifione»

Caput .XII.

QVorundam hominum pflä manifefta funt, prçcc dcntiaiudicium, quonindà aût fubfcquunf.i.occulta funt.i.ad Timo.r.Sic conformitcrdupJkes reperiuntur liçretici.Quidam manifefti, qui contra fidc piiblicc prædicant,aut profitent,aut defendunt erroré. Hic eft notandum, q; Inno.certius enumerat extra de fi.fex genera hominum,quos afferit efie hçreticosmani-feftos.Primo contrafidem pdicantes,amp;fecûdum Cuilh. Occamin deptSte papæ lib.3.intel]igitur,qn contingit aliqué publice pdicare côtra fidë fimplicit, amp;. abfq: omi rf)tcftatione,amp; q;niinq ab aifertiôe fua erronea defîftat, amp;nbsp;nô paratus corrigi.talis eft pertinax, ideo cenfendus hçreticus.Secüdo jsfitentes erroré fideicôtrarium.Pro-feffioem àuolütatefirmatafoletprocedere, 8( ftmiliter CCS iurâtesfe erroré aliquemfideiChriftianae contrariS feruaturos.Tertio qui defendunt errorem cum aflertio-nc temeraria. Quarto conuifti coram prælatis. Quinto condemnati à prælatis de hærctica prauitate.Sexto con fefli,amp;taies fecundum Ruber.Tuitien.fuper Apoc.intel liguntur per Magog.qd interprétât de tcfto,qa illi funt «nanifcfti,amp; operibus amp;nbsp;bo nobis aduei fant,amp; talibuj tnantichriftusuenerit, fefalfiChriftiani fociabût, pari-Kr'q; cum illis uim fàcient ucris de fimplidbus Chriftia-

DE HAERETICIS IN GENERE

ri».Ain flint hæretici (êcreti, qui eo^ qiiæ funt roretn in mente habent, proper êtes habere pertinacii in uoluntate.tn bo uel taflo exteriori non oftendunt. Et taies intelligunf per Gog, quod interprétât teftuin, amp;nbsp;per teaiini falfos intel Iigimus fratres, qui intus funt, amp;nbsp;nobifeum profitent nomen Chriftianû, pro co g; non diim fefe prodür,quia rei uel tpis occafio ilIisdeeft.Qui-dâ funt hæretici atfirmatiui qui hnt errorcm eoiÿ, quæ funt fideiin niete, amp;nbsp;^bo uel faifto oftendût (ë habere p-tinaciam in uolütite.Hæretici o impirnitentcs amp;nbsp;per-tinaces funt.quibus pfidiæ radices de errores in fide ofte duntunde qui dum mâdatum eft ut relïliant ab erröte,il lum abiurent,ôe fatisfaftionem faciant drbitam,nolunt obtemperare,imô pcrtinacitperfeuerât.Econtrariodi-cûtut hæretici poenitetes. Quidam funt hæretici negati ui qui corâiudice fidei per relies legitimos dealiqua hæ refi rite funt conuidi.fed nô confirent,imcgt; conftàterne gàt de itbo folum ftdem catholicam profirent.Hæretici aüt rclapfi feu relabentcs funt, qui poft!} ut pirnitentcs liçrefim abiurauerüt.polt abiuratione in eandc hçrefim funt rclapfi.Hærefiarchæ funt.g errore eoçt quæ funtfi dei.inucneruntuel cô^.nxerunt.uel inuentam deconfi-ftam alios docent, de inagirtri de principes errrorum cf» ficiuntur.

Dchæreti’coruin fautoribus,

Ca. XIII.

DIgni funt morte non folum qui faciunt, fed etiä qui confrntiuntfacientibus,ad Rom.i.Confen-tientes cm cum facicribus, parcôprchcnditpnc-na.Huiufmodi funt multi:quidam cm hæreticoçt errori busfunt credentes, 5^bisde faftis,amp; propria conteifione dicëtes fe credere eorum erroribus. Et dicit Angelus de Clauafio: Hæretico credens dicitur, qui praprio ore dieu fe uellc mori in fide tabs hæretici uel qui dicit fe cre derc erroribus illiusiucl qui rcuerétiam exhibuerit, auc

tófolationfm.uelcommunioncmininorte.iielin înfîr-tnitatc ab hæretico recepcrit.ucl qui iîmilia perpc traue rit.quæ ad ritum hæicnci prrtinct. Sciîo funt hæretico rum rcccptores,amp; dicun(,qui frequenter Iiæreticos reci piuiit in domos fuas feiettr, 8i hi dicunf etiam hæreticj. Hæreticonim defenfores funt,qui defendiint eoçt erro-rem,amp; hi damnabiliores funt illis qui errât, amp;nbsp;non folS hæretici,fed hærefiarchæ funt habëdi.Qui enim defen-duntuiribusfuis perfonamh{rctici,ne ad manusiudicis pucniat.funt cxcôicari. Hæreticoçt fiutores,maxime pu blicsc perfonæ funt,qui omittüt facere ea,ad quæ ex fuo officio obliganf,circa hæreticos.uel captos hxrrticos lî ne licencia epi uel inquilîtoris à carcere libérât,uel pro-ceflumiuridicumimpediunt.De hxrefi fufpeftiuehemé-ter funt,qui talia pagunt.ex qualibus orif magna fufpi-cio contra cos, amp;nbsp;debet mandari eis utabiurét gnaliter oem hærefim: 8C fi orlaf ex illis uiolenta fufpicio,hæreti ci funthabendi. Dehærcfidiffamati funt, de quibuseft publica uox fama, amp;nbsp;communiter omnes fimplices dï canc,qi talchærefim habeât, iftiseftcanonica purgatia indicëda. Inhxrcfîmiapfifunt.qui priusfuerütlapfi.SC relabunf in hærefim abiuratâ,amp; fîmiliter qui fiat in ali-qua hçrcfi damnata ab eedîa. Si dicit Felinus Sandeus in c.excôicamus,dc haere.qgt; uolës redire ab hærcfi,licet cuï tet pornam mortis, amp;nbsp;tradaf carceri pcrpetuo,fi talis fu-geret ex carccre,ex hoc folo diccref conuiâus tanq rela pfus in hærefim,dc ita ois audientia fibi denegaref. Im-peditores officii inquifitionis funt.qui captos pro hçrelï à carcere propria temeritate libérât,uel rficeffus inqfito ris lacérât amp;nbsp;impcdiunt,amp; tefies in caufa fïdei uulncrât, taies funt multûculpabiles,amp; fihnterrorë in mente eu ptinacia,funtexcôicati. Exquib’oïbusinferf qgt;h{rcfis eft peruerfus recelfus à fide ecclefiafiica,quam quis prius tenuit Et opponitur fidei ficut peccatum mortale chart tati.dc eft pcccatüin fpiritumfanaum,quia eftimpugna tio ÿitatis agnitx. Si opponjf primo pcepto primxtagt;

C a

DE HAERETI. IN GENERE

bulæiamp;côprehcditur fub uana rcligioc: amp;inquantfiré fpicitintclleftum.fft in gcncrefalfæcreduIitatisJnquî-tum rffpicit affcaum,eft in piSô, quod eft in uoluntate.

De fcribentîbus contra hærefcs et hægt;«

reticos. Ca. XII11.

CHariffimi,omnfm folicitudinctn faciensrcriben-di uobisde côi ueftra faliitc, nccclTc habui fcribe-re uobis,inquit fanftus Thaddeus: amp;nbsp;hoc propter hçreles infurgcte$,qm multi pfeudoprophcrç exierüt in inundum,amp;illi,ut itadixerim gt;fabulones.i.qui falfas fabulas , pplexasij hærefes côtexucrût, ideo ut iuxta glo. fuperilIudProuerb, lo.Sicut acetumdentibus, dcfumus oculis,lîc hçreticoqt perfidia,bonis doftoribus moleftiâ générât 6: lachryinas, SC per côfequens labores 8cfudo-res fcribendi contra eos amp;nbsp;eo^ errata uarios libres,tra-ftatus, 8C cpfas, amp;nbsp;hoc neceflari o, ad Phi“ 3. eadem uobis fcriberc mihi non pigrü,uobisaüt neccitarium côtra iti ftantes canes amp;nbsp;malos operarios. Et hoc merito, nam amp;nbsp;hæretici inceflanter non dimittunt feribere libres erro-ribiis refertos,contra quos dicif Ifalæ. lo.Væ qui condiic leges iniquas, amp;nbsp;feribentes iniuftitiam.Quæ autc maior iniuftitia hærefis.quæ reftitudini fidei inimicatur? ed q; annotaiii certes uiros ecclefiafticos, feribentes contra hæreticos.hoc ordinc:

Athanaiîus Alexâdrinus feriplît libres aduerfus hacreti-Auguftinuslib.unû fcripfit de hærefibus, (cos. Alanus fecit libres contra hæreiîarchas.

Balîlius ad Enthitas epfam unâ contra hereticos.

BuconiusCaftelIianæ Mauritaniæ oppidi epifcopus.fcri piîtaducrfusiudæosdc Arrianos,amp;alios hæreticos, ic cundum Gennadiuin.

Carolus Magnus imperator grçce ac latine doftilfimus, antefeptingentosannos côtracertes hæreticosopus fcripfit in.4.libres partitû,quod habetur Ronix in Va-gt; ticana bibliotheca.

LIBER. .r.

CHeftinuscfsBrixien. librum unum dc hærftîcî».

Cclfus ff X iiolumina tradidit de liærefibus, amp;nbsp;opinioni-i bus philofophorum.

Cyrillus Alcxädrinusaduerfushsrrcticos librum un3, qui elcgias interprctatur, in quo Nefiorrj occulta pan-duntur,amp; ^dita confutantur.

Cyprianus inter magnos habitus, amp;nbsp;d multisin catholi-ca fidei fanitate laudatus.dodor eruditiffimus,amp; martyr fortiflimus, icripfit multos cötra hæreticoslibros, Clemens Alexädrinus,ut dicit Ado Panthei auditor,librum unum contra hærefcs.

Epiphanius eps Salaminæ in Cypro.aduerfus omes hæ-rcfcs librum fcripfft.

Gennadius epifcopus Maffilicnfis de Ce tcfiatur in fecun-do libro illuftrium uiroçt: Scripfi,inqHit,aducrfus cés haerefes libres ofto.

Guido quidä Carmelita ut dicit lohä.Nid.in.j.Ii.formi-caribdc haercfibus diucrfis latiffimc fcripfit.

Hilarius Piftauicn. cötra hære.diuerfa uolumina edidit.

Irenæus eps 8( martyr,S.Polycarpi auditor,cöpilauit.r. libres contra hæreticos.

lulianus confeiror,doftus græca amp;nbsp;latina linguis, cötra hærcfes fcripfit.

lacobus cognomcto Sapiens, Nifibinæ ciuitatisPerfaçt eps,fcripfit I1b.2s.de fide contra ols hæreticos.

IohannesChryfort, contra Arrianorum hærefîm,cötra Martionem,cötra Cherinthfl, Ebionem,Arthcmonc, at(Ç Photihum.Sc contra omes hæreticos, fortiflimos libres fcripfit.

lohan.Damafcenuslibrücentü hærefum ediditlöguni. luftinusphfisde Ncapoli,pro religione Chrifti pluri-mS laborauit,amp; fcripfit contra ocs hærefcs.

PhilafterBrixianus eps,prolixiffnnum condidit de hæ-refibus librum.

Samuel Edifienæ ccclii presbyter,multa aduerfum ec-çlcfiæ immicos Syro fermone conftrucre dicitur, prae^

DE HAER.ETI. IN GENERE

cipue contra Neßorianor amp;nbsp;Eutichianos amp;nbsp;Timothi'« anos.

Tertullianus Africanus anteq tranfiflct ad feââ Mótani, fcripfic lib.unü aducrfus ocs hxrefes fui temporis.

Viftorinus Pidauié.eps,aducrfus ocs iei'è liærcfes libros plures confcripiît.

Vinccntius gente Gallus Lerincnlïs eruditus,ad uitanda hxreticorum colloquia, ualidiffimam edidit difputati-onem.quam celato nomine fuo peregrini aducrfus h£.* rcticosintitulauit.

Hærcticos tolcrat ecclefia.

Caput .XV.

SInite utraq; crefcere ufq; ad melTem, Matt.ij.Rati» præmittitur,ne forte colligentes zizania.cradice-CIS fîmul 8i triticum.Dns non uult hæreticospmit tere uiiiere abfolute: amp;nbsp;hoc ,ppf criminis grauitate.Hsc-retici eihcum fintdcprehenfi.funt interficiendi, multo fortius qincendiarrj uel falfartj.firaile habcf Exo.22.Sta tim cum Mofes defeendit de mótc,mandauit qi frater ingt; tcrficeret fratrem jp piSo idololatriç.Et itcç2:Maleficos non patiaris uiuere.i. haereticos:quia à confortio fidcliü quiuere uiuüt.excóicandi funt donee malcfieiü erroris jncismoriaf.dC.23.q.4.Merito hærcticiaffligunfincor-pore.qui occidunt aias. Et fi ipfi fempiternas mortes fa ciunt.tpales Ce perpeti non conqueranf; amp;nbsp;fie Deu.7. mä datum fuit,qgt; aras.f hæreticoçj ppi's fubucrterec,ôf fcul-ptilia combureret.Sunt eiïi hærcfes idola gentium.Glo. fuper illud Zacha. ij, Difperdam nota idoioijt de terra.i. figmentahærtticogt.Et Ocu.22.dicif; Non feres uincam tuainaltcrofemine,id eil:,hçretico,ne mifccatur aliquid erroris,amp; corrumpal homo. Sed in cafu tantum dns pro hibet granum à pallets feparari uftpad ultimum uenti-labrum. Non cnim effet utile fidrlibus,qgt; illæ tollerenf: neceffc enim ell in cafu,ut mali lint permixti bonis, per quos exerteanturjdc quorum coinparationc boai nitan

LIBER PRIMVS,

tur in mrlius,amp;maxime ubi aliquainueniunÉgbuî jiluêturboni,amp; quoç2 uexatione lufioçz uitapurgef, äC lt;Rc permittuntur hærctici.qn fine pcriculo non pofTunt feparari.i.fineexterminiofidçlium.Toleraucrüt cinrfgt;-Ï'licta;eos,eótraquostantadixerunt,ncctncóionfm il-

ius populi relinquebant,Ifii.J'î.Et Aug’ in c pta ad Vin-«ntium.25.q.7.c.i.NonnunostoIeramus,qiioscorrige-re non pofiumus: nee rfjpter palcam relinquitnus aream, nee ^ipter pifees malos rüpimus retia domini, net propter hredos in fine fegregandos deferimus gregë domini,nee propé uafa fafta in contiimeliä,migrainus de domo domini.Dehoc figura Gen.6.gjfimulfiternt in area Noe müda amp;nbsp;immöda. Et in linreo, qd uidit Petrus Aft. lo.Çquod eccfiam defignat)fimul eràt quadrupeda amp;nbsp;uo-latilia. Nune etiam bonos malosi^, quafi pmixtos pifees fidei eeelefiae fagena trahit.Et.i.adTimo.2.In domo pa trisfamiliäs fimul funt uafa aurea amp;nbsp;argetea in honoré, Ä fiäilia amp;nbsp;lignea in contumeliam. Sed in fagena Petri bonieummalisufttjadlittuspiieniunt. Vbi Greg. Sieut enim mare feeulum.ita finem feeuli fignificat littus maris, in quo fine boni pifees in uafis cliguntur, amp;nbsp;mali ijeiunturforis.quia amp;nbsp;eledus quifqi in tabernaeula æter narecipitur,amp;interni regni luee perdita, ad exteriorcs tenebras reprobi pertrahuntur.Et fie fectis littus feden-tes pifeatores apoftoliei, fagenam impletä educut, quia uero iudieio infiante.feeernendi pifees patebunt, amp;nbsp;tue eeeicfiapurgabitur ab omni fpureitiahxretieorum, dC deo patri fine maeula offeretur: tune enim fatuæ uirgi-nes carentes oleo eharitatis, amp;nbsp;lætitiæ fpiritualis, cæle-ftem lanuam non intrabunt.2; .quæftione.j .ad fidem. Si autem propf iniquitatc uellri fehifmatis,illi quidem coe reptorcs funt,uos autem eftis fieut eætcri diuerforü fee-lerumrei.qui pernas legibus pendüt, profeftoinfcliees Si in hot fceulo Si futuro eritis. lob quarto: Vidi eos qui cperantur iniquitaté,amp;feminant dolores,âfmetûteos, flantSjid eftjiudicante deo perifle, fpn irx eius efic tögt;

C i

DE HAERETI. IN GENERE

fumptos. Vltor demum fcelcrum amp;nbsp;hrrcfum dcuî uin-diftç tarditatcm fupplicii grauitate compeiifat. Et Ma-lachiæ quarto,Dies ueniet fuccenfa, Sc erunt ci innés fa-cicntcs inipictatem,amp; inflammabit eos dies uenicns: Et orietur uobis timentibus nomen me um fol iufiitiæ,qui ■ cft Chrillus in æternum benediftus,Anicn.

De l'nquifitorehæreti'coruma

Cap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XV[.

PErrexit amp;nbsp;eepit trecentasuulpes, ludicum.ir. Ad inquifïtofem enim hæreticæ prauitatisduo perti nent.fcilicet Pergere flf Capere. Quo ad primum, prælatisecclelîarum ôcinquiCtoribusdicitur; Pergite, quia periculofum cft iplîs tantum ftare,amp; adhucperku lofius eft federe,peremptorium eft autem iaccre.Pergat igitur inquifitor exiiccntia fibidataex officio iniun-fto, amp;nbsp;ex 2clo ecclefiæ ad exerccndum fuum officium, coniïderando quanta mala ex pefte hæretica oriantur. Exi.inquit, Bernardus in fecundo libre de confideratio ne ad Eugenium,in agrum domini tui,amp; confidera quâ tisadhuedeueteri maledifto fylucfcat-fpinis amp;nbsp;tribu-Iis.Pcrgcigitur,planta,riga,fer curam, fanacontritio-nes,mcmbra putrida ne corpus corrumpant abftidc, ma la germina acuta fuccidere falce non ceffes, amp;nbsp;in diebus tuis fidem catholicam cuftodias,amp; nouas fopirc ftudeas doftrinas,amp; tuas exoluifti partes.Dc fanfto Petro martyre ordinis noftri legitur,^d cü à Cumis in Mediolanû pergeret pro requirenda inquifïtione contra liæreti-cos,ftbi ab Apoftolica fede commiffa,quidam de creden tibus hsercticorum prcce Si pretio illorùindudusgla-dio interemit in uia.ficcanit ccclefia de co:Dum Samfo nis uulpes quærit, ab iniquis emitur. caput facriim li-ftor ferit,iufti fanguinis funditur Si cætera.Quis ergo c 111e qui perrexit fccundum intentionem thematisî’Scri-ptura refpondct:Samfon,in quo nomine exprimif qua-litas inquifîtoris, nâ Samfon folis fortitude interpreta

LIBER .T.

tur.în folf illuftratio fcicntiæ fufficientis in inquiiïtore fignaf.Solis cnim cft illuminare, lie inter planera; me-diusponitur.Inquifitorigiturnon àcafii,fedab arte cx-ainulTini inftituendus eft, amp;nbsp;debet effe doâu; amp;nbsp;exper-tus,amp; in bis qiiæ ad fuuin officium pertinent^^debeteflê rcfolutus.SC fulgcre debet in geininafcientia.Theologi ea.f. ôc luridica, ut ex décrétalibiis ex libro fexto, amp;nbsp;in Clemen. amp;ccrtisextraiiagantibus.fciat omnia cap.titu li de hacreticis, quæ fibi prohibita funt fub uarrjs pœni» excommunicatoriis : amp;quomodo fehabeat circa teftcJ amp;nbsp;euftode; incarccratorum,amp; circa iuramentum amp;nbsp;circa totum proceflum iundicum:amp;quando inquifitio fieri debeat, amp;nbsp;de quibus non feintromittere dcbeat,amp; c5 fulerc debet doftos iiiros,bonæ famx, ut fibi confilium præbeant.Theologos in foro côfcientiofo, luriftas quo ad pcenas canonicas,Legiftas in quæff .ciuilibus amp;nbsp;crimi nalibus, amp;nbsp;ficut inquifitor infeientia debet effe per-fcftusjitain ætate proueâus, quod magis fub allegoric myfterioadmonet.dicens.Non arabisinprimogenito bouts,id eft,in attate iuuenili nô inquiris. Hinc eft quod ccclclîa ftatuit,quod inquifitor habeat .40. anno5,in clc ment.in de hære.cap.nolentes.u.quæftione prima,fan ftemonialcs. Requiritur enim in iure lcgiffe,amp; quod dï ligenter dehæreticorum librisinquirat,profuaenim dclenfione hacretici utuntur libris apocryphis amp;nbsp;fufpc-ftis,ut dicit Hieronymus. Quare eorum libri.traiftatus, amp;nbsp;articuli, feientia folerti examinandi funt, Si illorum libri recipi non debent,quorum damnantur aurores, fi cut.C.de hçr.amp;Manich.l. dânati. dicii .De imprislibris nefandi Si facrilegi Neftorq aduerfus uenerabilem or -thodoxorum feiftam feriptis. Item Aftufidecimonono: Multi ex eis, qui fuerunt curiofa feélati, contulerunt li-bros,amp; combufferunt eos coram omnibus Cçterum no folum debet effe doftus, fed Si fortis in fui officii ex-ecutione, ut alter Samfonlconemdilaniando, ut Elias legis zelator,prophetas Baal intcrficicdo,ut Matathias

C t

IN LIBRVM SECVNDVM

fiipcrbîæ filjos ufqj ad intcritum perfcquendo, amp;nbsp;dicat cum Pfalm.Pcrfequar illos ôc comprchendam,donee de fidant.Vnde Mofes zelans pro domino: Siquis eft domi mi,jnquit,jungatur, ponat uirgladium fuper femur fu.* urn :itc 8C redite per medium caftrorum,amp; oeddat amp;cæ. Exodi. p. Sic fandus Dominicus in fuo ordine uoluic aflbeiari iibi uiros, qui gladio uerbi dri dC inquilïtione inimicos dei perfequerentur. De fando Petro martyre ordinii noftn canitur; Verbi fernen feminat.errores ex terminât, uerbo pugnans fortiter. Item de Cando Vin. confeflbre: Hie errrores prauitatis, uerbo uere uicit ueri tatis Cpiendidiffiine. De Cando Dominico : Vulpes diffi-pat SamConis.amp;in tuba Gedconis,holtis fugat agmina. Nec profedo contra huiuCmodi leuiter procedendiim eft, nedum paucorum patientiapoHularis, nutriasau-dadam perditorum 8i fadio robuftior fiat, teile Hiero-nymo ad Cheophilum Alexandrinum. Quid facietper gendo, Cubditur.amp;cepit trecentas uulpes, ut dicitur in. principle Cecundi libri.

finis primilibri.

5gt;CATALOGI HAE

RETICORVM LIBER 11. Prologus.

EPIT TRECENTAS VVLPES, ludicum.if SamConis uulpeculæ.Cunt g-lonac labe haeretica deprauatç, facies ha-bentes diuerfas, fed caudas ignitas adin-iiicem colligatas: qadc uanitatcfiâmeæ — nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cuperbiæconueniütin hoc. utCegetedo

albicätemad mefCem, amp;nbsp;Cplcdoribusfidei reluccten.morfu amariffimo demoiianf, acdiCcurCuCub

tiliflimo pgunt,impetuq? ualidiflïmo accedunt parif.ut accendsntj diffipent, de deuaCtet Cynccritatc fandj fidei

PR OL oc V s

catholicæ fubtiliter amp;nbsp;damnabilitet: uulpeî «iîi 8f prin^ dpcshæreticoruin terrain ecclefiæ dcfolantcs,urbes hç recicorum incendio uafiant illo igné, de quo dicitur Ofec.v.Onines adultérantes quafîclibanuseoru.VuIpes enim dicitur quaff uolupes, propter inuolutionem dolo litatis: uulpes enim non redis, fed tortuofis anfradibus amp;nbsp;itincribus currunt. Hic funt uiæ hæreticorum lob,6. Inuolutç funt femitæ grefluum eorum, ambulabunt in uacuum Si pcribunt.Vel,uulpes dicitur à uolando; amp;nbsp;hç rcticorum pedes ueloces funt inftar nubiutn uolantiutn ad effundendum uefaniam fuam in alios, amp;nbsp;lie dicuntur fideraerrantia fecundumfandutn Thaddæum. Infuper uulpes fecundum Grego, in mor.quæ funt animalia ual de fraudulenta.in foffis amp;nbsp;fpccubus abfconduntur, Vul-pes etiam dum cfurit.mortuain Ce fingit, amp;nbsp;incautas uo lucres fupra fe tanquam fuper cadauer uolitantes rapitt nihilo minus tarnen uulpes noffræ hæreticales capiedz funt.Capite nobis uuIpeculaSjfcribitur Can.î.capite,id eft, dcphêdite, amp;nbsp;in lueem proferte dolofas hæreticoçi ucrfutias.Capiteparuulasne maioreseffeûç plus noce ant,amp; capi non poffint.Gregor.fuper Canti, Dicuntur paruulç, quia quamuis côtra ueritatem intus fuperbiât, exterius in )gt;bis tn humili tatem per ffmulationë feftanf. Capite eas reti fanç doftrinæ, Augu,in fer, de Samfonet Quid aliud eft uulpem capere.nili hacreticos diuinæ le» ^is autoritäre deuincerc,amp; fandarum feripturarum te-ftimonrjs.uelut quibufdain uinculis alligare ateg côftrin gere!’Capitcclamoreprædicationis,Hierony.ad Deme-tnadem: Corufeante dei uerbo diaboli tenebre repellen dæ funt,Capite officio inquifîtionis amp;nbsp;difputatiôis, Gre. fup Can,Vulpcs,i,hæretici,à fandis pdicatoribus capiun tur.qninftantealrercatiöcfentëtiisueritatiscöuincunf« Rubfr,Tutien,fup Apo. Ecce congregatio taurorumin uaccis populoçi. £.ccc tuinultus ha-rcticorum,ut exclu-dant cos qui probati funt argento, ut ciiciât â tëplo del qui æbitatem tcnët,9 probi âc probati funt, fcnfinn'tB g

DE HAER.ETI. IN GENERE

fcjtvtn habent in omni ucrbo uel fermonc diiiino.Inert jsemus ferasiftas,ferasarundiniSjtauros corniipctas, K teruicofos uaftatores fcripturariiin ueritatis. Prouerbi. 14.Vadc.f. difpiitando.eontra uiruni ftiiltiim, id cft,ha'lt;gt; rcticiim.Vnde lonathasprimoRegiiin.14. non nifîpro uocatus ad hofies tranfit,q'jia catholici aduerfus hærcti (OS non fontentionem commouent nifi prins ad certa-men prouocentur, amp;nbsp;in meditationeferipturæ bærcti-lt;os conuincunt. Capiendæ etiam funt uuipcs côftantia fidci,grano cnim finapis comparatur fidei feruor,quod granü dicitur urnen ata expcUere,id cft,omnia dogmata prauitatis. Gloffa. Mitthæi.ij. Sunt etiam capiendae uigilantia orthodoxorum doftorum node furgentin, ut folerter uigilent, quæ hæreticorum 8c uitiorum bellis fordidata funt, corrigant 8i erigant, capitc auxilio brachrj fecularis,nam mali qui per eeelefiam nô polfunt torngijuolentes in fuiscriminibus perdurare, debet co-rreeri per brachium feculare.f. per gladium amp;nbsp;ignem, lîcut unipes fumo de fouea crjcitur.Hieronymuscontra Vigif, Virga Apoftolica uirga'q; ferrea,debet confringe re uas inutile amp;nbsp;tradere in interitum carnis . Cæterum uulpescauet ne eius cubile fciaf,plura cnim habet oftia, Caute igitur inquiri debet uulpes hæreticalis.Dc hæreti fis illud Proue.s.impletur.In profun. infcroçt conuiu£ eius, amp;nbsp;qui ap.illi.def.ad inf.

Quarc capiendæ funt, quia dcmoliûtur uincam noftrii, id eft, eeelefiam florentem, Canticorum .2. Gregorius, Per hærcticosecclefiæ à refte fidei uiriditatc exiceâtur. Et Ignatius in cpiftola ad Philadelphicnfes, Quicunç «ih in aliéna fententia ambulauerit, ipfenô cftChrifti, nec paffiôiseius particeps,fcd eft fraudator amp;nbsp;corruptor uincæChrifti.Ingredientes cnim hçretieiuincamdomi ni,cupiunt uniuerfa populari,ut uix racemum in ea rc-linquant,dequibus illud ludicum. 9.uerificatur:Habica-tores Sichern egreflï funt in agros uaftantes uineas. Vfl yilliramus hambergen Fuldcnmonafterii fup Câcica,

LIBER .11.

Vînea ïam floret precibu$,nunc uinitor oret, Omnis in obftantes ruât ut inilpecula cafles. Callida maturis nocet ifthçc bellia botris, Hærcticæ Vulpcsnoftf:r,dum reperc callcs Primitus incipiunt,mox dogmata praua relîdant Ecdefiæ proceres.ne fumant tcmporc uires. Et fie difficile defiitant hxrefiarchæ.

Vulpfs Samfonis caudis fuerunt colligatæ.Hæretici ha-bent caudasadinuicem conigatas,quia de uanitatecon-ueniunt in idipfum,extra de hærc.c.excominunicamuj. Kærefes quamuis inter fe difientiant, commun! tarnen nomine aduerfus dei ecclefiam, quafi colligatæ confpi-rant. Et fecüdum Humpertum Ordinis noftri magiitçt: Licet inter fehæretici fint diuerfi, tamé omnesfuntcol ligati in intentione deftruendi ecclefiam. Augufiinus in ferm.de Samfone:Vulpescapit,ligatiscaudisignem ap-ponit.Caudæ uulpium quid funt nifi pofteriora liæretî corum ? qui primo Iiabent magna blanda amp;nbsp;deceptoria opera;pollciiora ligata.idcff, damnata amp;nbsp;ignemin fine trahentia, ut eorumfruftus Sc aéta confumant.qui fu is feduftionibus acquiefeunt. Et fecundum glo. fuperil-lud Ifai. 7. Cor tuum ne formidet à duabiis caudis titio-num tumigantium.Caudas titionum fumigantium.uo-cat fapientiam fecularem amp;nbsp;hærcticiim fermonem quo rum finis crt exuftio. Prætcrea hïccolicéiio caudartim, prætendit conuentioncm uericum falfo, intuitu cuius hacreticealtosdecipiüt,quare Deuteronomrj .zz.ciicitur; Ne induerisueftimentoqdexlana lino'qjeffcontcxtû. Glo.ueftc cxlana amp;nbsp;lino induitur.qui fublacutionein-nocentiæ cælant fubtilitatem malitiæ.Hæretici em falfa ueris amp;nbsp;lupum fub agno uclânt.In aureo calice fub neda risfpecieuenenum propinant letale.Et fecundum Igna tiumad Trallianos:Vcnenum erioriscommifcent dulci blandimento.ficutpuro melli uirus admifeentes. Idco fecundum Ambrofium inlibro defidecôtra Arrianos, Kihilpericulofius hærcticis efle potell, quàm cum incèa

In librvm secvndvm

grf ptf omnia dfcurrant,uno tarnen uerbo ac fl iif nena taguttamcramillam ac fîmplicem b'demdnicç, Sc exin de apoftolicç tradiiionis inficiant. Et Hiero. ad Oletatn. Venena non danf nifi melle arciimlita,amp; uitia non drei piunt nifi fub fpecie iinibraq; uirtutum. Ergo bene dicif Äbacuk.i.Næquidatpotumamicofuo , mittensfc) fu-um. Semper ein mendacium imitaf ucritatem, alif non pofTet hæreticus dccipere alios.

Cæterum Samfon cepit trecentas uulpes, 8C ego fub quadamallegoriatentabo trecentos hæreticos, homi-nesuulpinos, inhocfecundo libroin unumcatalogunt congregate ■ Diabolus enim cum trecentis iftis per-fequitur Chriftianos, quemadmodum Pharao cum trt-centis curribtis perfecutus eft Hebræos, Exodi.u. Gio. tulittrecentoscurrus contra fidem fanftçtrinitatispu-gnaturus. Sedc regionclegimusludicum.t. dcGcdeo-nc,quod cum trecentis uicit Madianitas. Madianitæ cm di1udicantes,aut iniqui,aut contradicentes interpretan-tur.amp;funthæretici. Ruber Tutienf.fuper Judiciun:Có tra hos Gedeon cum trecentis pergit ad præliuin , folec in centenario numero plenitudo perfeftionis intelligi. Quid ergo in ter dido centenario numero defignatur, nifipert'efta cognitio trinitatis, cumhisquippedomi-nus nofteraduerfarios deftruit, cum his ad prædicatio-fiisbclla defccdit,qui pofiunt diuma cognofcere.qui fei-unt de trinitate quæ deus eft perfefta fentire. Auguftin. In magno facramento eos docere iulTus eft Gedeon qui Ut canes aqua lamberent, trecentos tantum 8C non plûtes,in figno crucis propter Thau.quac.CCC.fignificat. Et Hieronymus fuperillud Marei, Poteratemmung. Sec. plusquam trecentisdcnarns,dicit;Practcxtuauari-tiae myftcriumloquiturdfi. Etenim r.oftra fidestrecen tisemiturdenarijs Sic . Prætereahic numerusetiani in uernaculis Abrahæ aduertendus eft, per quos Lot ab ho ftibus liberauit. Albertus Magnus.;.fcripto diftinftiöe. a^.SymboloNicenoconfonat figura in numeropatrS

PROLOGVS

«ondentium ipfum : fuerunt cnitn tfecenti 8i dfcem 8t cäo. Sic uernaciili Abraham cum holtes infequeretur. Ccne.ii.Ita cniin ut illejtailh holles fidei comprehen-lt;lerunt,amp;fpohafidelium rcduxerunt,EtLot.i.fideIcin populum captfl altutrjs hæretkorum. Ulo niodo amp;nbsp;ego trecentos telles ad minus eótra hæreticoSjin uirtuce mi rificç trinitatis adducam.

Pars cxecuton'alis,

ARrius cpifcopus Alexandrinus, à quo orti funt Arriani uel Arrianitç,uixit circa annum domi ni. CGC XX VI ll.In fine uitç fanfti Syluellri SC. tub Coitantino: g Arrius inter cæteros hareticos famolt or,nequior Sc magis nociuus fuit eccIefiæ.Vbi nota, qd unius hominis infidiæ côtra eedefiâ non funt contëneti dæ; ut cm una fcintilla parua res cll,Sf penc dum cerniÊ non uidetur,fedfifomitem comphenderit,amp;: nutrimera ta fui inuenerit, mttnia, urbcslatilîimas, faims, regio-nes’q;côfumit; ita doftrina pcruerfaabunoincipiens^ uix duos aut tres primû in exordio répit auditorcs, fed paulatim ut cancer ferpit in corpore; fed telle Hicro. Ar rius in Alexandria fcintilla fuit: fed qm non llatim op-prenaell,totum orbem eius llanima populata ell.Et idc inquit;Pxna Arrii nô ell determinata, quia nô cil deter minatum quot per etusdoftrinam fint fubiiertëdi.üro-fius libro feptimo; Arrius Alexandrine urbis presbyter, à ueritatc fidei deuians, exitiale plunmis dogma conlli mit. Et Ecclefialtici.j a. Rcpromillio nequam,i J eftjhae reticorum traditio, multos perdidit diligentes, amp;nbsp;com-mouit illos quafi fluëlus maris. Idco ab co inchoandum cft,tanquä à principali hærcfiarcha. Hærcfiarcha,ut di-cit Iohannes Nider in tertio libro forniicarii,eft qui prî niofalfatn de fide opinioncm gignit,ut Arrius, Viclcffi amp;nbsp;confîmiles.Rcuocemus igiturad memoriam,qmodo, poftg draco Ule proieftus eft in terram, pollquam pro

HAERETICI DE LITERA A.

fScienteChriftiana fidc,defertisac deftruftisidolis.amî-fit ufurpatam quafi diuinæ culturç gloriamj'am Romani faftigio im pcrq iiliutn Mariç adorante, qui raptus ad dcum,S( ad thronum cius Arrius presbyter magnus h« refiarches, fub nomine Chriftiano in blafphcmiäChri-fti filii dci.procaciter nimis Hprupit loquacitate intolera bili,aquatn ex orc fuo ferpens antiquus emittebat tan^ flumen,qiiod erat Arrius,aquas inquam putridas doftri nacnequamcmittebat.VndeRubert.Tuitienfisabbasfii per illud Apoca.Oportet tc iterum prophetare populis, dicit : Nä ccce dû tu cxulas, interim Cherinthusinfanit, Mardon furit ,Ebion biaCphcmare incipit, cacteri'q; bac-chantur antichrirti contra uerbum dci,contra maieftatc amp;nbsp;antiquam diuinitatem filndci,dicentfs q) ante Mariä ronfuerit,amp; gjtä recens deus Rc, ut ex ilia initnim cxi-ftcndi acccperit.Præterca futurum cft, ut ucniat Arrius pertinaxfatcllcs diaboli, didurus 8c perfuafurus populis, gentibus, 8i re gibus multis, quod idem filius dci créa tura fit,amp; in tempore eifc ccrperit, quod'q; fucrit tcmp* quo idem filius non fuerit.Propter illos oportet te iteçe prophetare amp;nbsp;prouidcre populis amp;nbsp;gentibus, linguis 8( regibusmultis,utab his peftibuspopulum Chriftianüli bereSjCrcdituçîmihi. Surgeigituramp;metiretcmplüdci amp;nbsp;altare.i.Chriftum dei filium,qui amp;nbsp;téplum dei eil, amp;nbsp;al tare fanftæ ecclefiae, templum uidclicet dei fecundum corpus.quodalTumpfitexuirgine: altare ueroRcfidum dignitatem utriufeg naturædlhid metire.Ecce malt mf-rores,male 8C peflime menfi funt,amp; de terminis eius, qs hærcticainfidelitate nimis mctebant, diccdoChriftum non fuifle ante Mariam.grandem tumultum facere mci piunt:tucrgomctirc,amp; menfuras eius extende,quanta; longitudinisaut latitudinis fit,aut cfle debeat. Longitu dinem eius fupra extende, fupra inquam Mariam 8C ante Abraham,imd ÔC ante Ada m,fed amp;nbsp;ante cælum 8i terra ufcgad antiquum dieçe,ôc dic:In principio erat uerbum. Sed terra aperuic os cius,amp; abforbuit fiumc, quod tniltc

LIBER .IL

draco J? ore fuo, AEforptumrft fantafma fluminiiffr-pcntini.quando fanftum concilium Niccnum retarium Arrii dogma damnauic, adquod concilium treccnt: de-cem amp;nbsp;odlo illuftrcs patres ex omnibus grntibus conud neruntjnterquoshiit magnus Eufiarluus Antiochenae eccifiîæ præful,Pafnutnis Aegyptius,adorant SyriXili lt;es,l’htrnices,Arabes.Paljftini,Aeg^pttT, Thcbei Liby cSjMcfoporamr), Perfæ.Pontici, Scythæ, Afïani.Phry-gc$,Thraccs,Macedones,Epirotæ. Ét ut dicitur Prouer biorum.i . Vade contra uirumftultum.f. difputando.âC nefcict labia prudcntiæ.Glofla.uelut Arrius, qui ucrbû confiibftantaljtatis in pâtre amp;nbsp;filio nunquam iniicniri contendebat. Hi prsedifti patres di fputabant contra Ar-rium.SC dogma eiusdcftruftum cftjnfuper ablorptum eft flumen.namtefte magiûro fen in.;, dillinfti.ii. Arrii hæc fuifleperfidia legitur.ut Chriftum creaturam fa teretur: idco eftufa funt Arrii uifeera atq; crepnit médius, diuino iudicio proftratus in facicm, es quibusChri-ftum negauerat,fccda ora pollutus, 8c hoc uirtute orati onisfanài Alexa ndri epifeopi Conftantin . Dixit eti-am quod Chriftus non elfhliusdei fecundumdiuinita-tem:dc hoc beat us Thomas prima parte quærtion.jr.SC «.contragen.Deortu Arrii,uide primülibrûtri. hifto. Et ut diftum cft, prima fynodusMcena fiib Côllantino Augufto Arrium damnauit.diftinft.is. Canones. Contra Arrium fcripfit Maximus Conftantinopo.nobilc uo lumen, quodobtulit GratianoprincipiapudMediof. ViftorCarthaginen.fontra Arrianos librum unum,Dl dymus Alexandrinuslib. duos. Hilarius fcripfit contra «ofdem libros.i2.Et bcatus Ambrofiuslibro primo de fi decôtra Arrianos.rationibus firmiffimis âi autoritatib. Arrium côfutat. Et fimiliter Auguftinus fexto libro de trini.be inlib.de haerefibus.Arriani dicunt fpiritumfan ftum creaturam creaturæ, hoc eft ab ipfo filio erratum uolunt: ex quo fcquitur quod Arriani in ecclefiæ forma K fide non baptizant.i quæftio.i.cap. Hi qui quia perio

D

HAER.ETICI DE tITERA A.

nsrum inequalitatem confittntur. Lco Papa in «piftoli ad imperatoren» Côftantinum dic)t,(p Arriani rebaptp zabant Latinos baptizatos in nomine ûnftç trinitatis. Et filium minoren» pâtre pofiierunt,contra illud loh.t. Ego ôe pater unum fumus.Vbi ett çqualitas partis Si filii quod Arriiis non intellexit.Aiigiiftinus; Vtrumi^ audi-as, unum amp;nbsp;fumus, Si à Charybdi Si Scylla liberaberis, quod dicit unum,libérât te ab Arrio:quod dicit fumus.à 6’abcllio.Hieronymus ad Pamtna. contra crroresIohS. Hierofof Arriani quos optime nofti propter fcandaluni nominis,hon»oufion,fe damnare (ïniulabant,urnrna'q) erroriscircumliniebât melle uerborum.fcd tandem coluber tortuofiis le aperuit, amp;nbsp;noxium caput quod fpiris totius corporis tegfbatui',fpiritali mucrone confoffuin eft.EtgloiTafuper illud Prouerbiorû oiSauo; Dominus poffedit me ab initio , dicit: Pereant ergo qui negätdei uirtutem Si dei fapientiam.id cft,Chriltû ab initio, imd amp;nbsp;ante omne quod dici uel cogitari poteft.initiü ab ipfo patre fuifleprogenitiim . Et lie exclamat Hieronymus; Centurio ante crucem in ipfo fcandalo palfionis uere fi lium dei fatetur:dc Arrius in ecclefia prædicat creaturä. Et Didymus Alexandrinus duos libros contra Arrianos feripfit, amp;nbsp;Vidor Cantenx Mauhtanix ciuitatis epilco* puslibrumunuin.

Abelonri uel Abeliani, alias Abeloitæ, hos nSnulli di cunt ex filio Adæ nominatos,qui eft uocatus Abel, qui non mifeebantur uxoribus, 8i eis tarnen fine uxoribus uiuere fedæ ipfius dogmate non licebat, Marcs ergo Si ftrminasfubcontinentixprofclTione fimul habitantes, puerum 8i puellam fibi adoptabant,in ciufdem coniun dionis pada fucceftbres fuos futuros,morte præuentis, quibufeg ftngulisalrj ftirrogabantur,dum tarnen duodu obus difparis fexus in illius domus focietatc fuccederct, Vtrolibet quippe parente defundo uno remanenti ufep adeiusquo^ obitu filrj feruiebät. Poft cuius mortem ipt etiam pue^ pucllä fîniul adoptabant. Sed dicit Aug.

LIBER IL

hîfc fuit hacrciïs rufticanain campo noftro Hyppone««-iî,fcd paulatim ditninuta fuit,qui omnes modo correéti amp;catholici faftifunt.

Achillas epifcopus Alcxandrinus, pofteaapoftata, fau-tor Arrii,dixit;Non fern per df us pater fuit,fed fuit quâ-do deus pater non fuit. Dei autem uerbum exnonexi-ftentibus faAum elf: amp;nbsp;alia plura opinabatur, ut habef primo libro trip.hifto.cap,ij.Hic Achillas fucceffit in p -fulatu ciuitatis Alexandrinae indyto Petro martyri pro pugnatori fidei :ffd Achilla capto amp;nbsp;expulfo, Alexander fortiflimuseuangelicidogmatis prædicator, ordi-natur epifcopus.

Acephali uel Acephalitae didi,id eft, fine capite, fuc-rSt Anno domini.4;S. fub Leone imperatore amp;nbsp;Leone I. Papa, nullus cniin eorum repentur autor ex quo orti funt. Hi trium Chalcedonenfium capforum impugnato res, duarumin Chrifto fubftantiaruin pfoprietatem ne gant,amp; unamincius perfonanaturam prædicant,con-trailludquodhabef. is.diff.cap.i.ubidicitur: Prædicâs eadem fanfta fynodus Chrift urn deum fic natum de uir-gine, ut in eo fubifantiam amp;nbsp;diuinæ amp;nbsp;humanæ confite amurnaturæ. 'amp; extra de hære. cum Chriftus perfeftuï deus amp;nbsp;perfeftus fit homo. Mandamus quatenus fub ana themate inrerdicas, ne quis de cætero audeat dicere Chrifturn non efle aliquid fecundum quod homo.Cótra Acephalos ôceosq dicunt Chriftum in unatfh fubftätia adorandum, nec acquiefeunt duas in Chrifto eöfitendas elfe naturas.Presbyter lohan.Antiochenuslibrum com pofuir.DeliberisAccphalorum fitmentio.C. de hære. l.idem eft.Sigibertus in chronica fua: Acephalorum hae refisabdicatur Anno. sie. qui dicunt Paulum in epifto-lis præcepifie feeminas diaconas debere fieri,quia eas có' memorat poft diaconos.

Achatius Cæfariæ Palæftinç, alias Conftantinopol*. Arrianus fuit ôc in alfts criminofus fuit, amp;nbsp;alietatem c8 Arno in diuinitate pofuit; declaratus eft alienus à nomi

D a

HAERETICÎ DE LITERA A

he Chriftiano.4. Iib.hifto.trip.cap.24.de hoc Achatio di citur.24.q. 1. Achatius non fuit nouiuclproprij inuen-tor erroris,ut in eum noua fcita.i.ftatuta prodirent,fed alicno facinori fuam côinunionem miicuitjitaq! necefte cft.ut in illâ recideret iufta lance fcn tcntiâ,quâ cum fuis fuccefforib’ p pniucntiam fynodalê fufccpcrat autor er roris.amp;di.i9.c.Anaftafius,qui iintudiuinopercuflus lepra fuit, nam Fotinus diaconus Theflalo. côicauit Achatio in hærefi.Poft mortem ucro Achatq, Anaftafi’Papa cômunicauit Fotino fine concilia clericorum, 8C occulte uoluit reuocarc Achatium dcfunftum in hærefi, ut oratiOncs pro co in ecclefia fiercnt,idco multi clerici re cefferunt ab obedientia eius.Et.i.q. i.c.didum eft, Felix amp;nbsp;Gelaftus Achatium ante Anaftaftum cxcommunica-uerunt, amp;nbsp;Horinifda qui ab ipfo Anaftafto tertius cundé Achatifldamnauit,Annodomini.484i fiib Zenoiieim-peratore. Item Cclafius urbisRomse cpilcopus feripfit aduerfus Achatium epiftolas, quæ hodie in ecclcfta ca-tholicatenentur.

Adamiani hacrctici fic uocati,quia Adæ imitantur nu ditatem,unde amp;nbsp;nudi inter fc marcs amp;nbsp;fœminæ conueni unt.24.q.j.c.quidam.Vcl dicuntur Aditæ;âChæcnuditas fuit ante pdm, unde amp;nbsp;nuptias auerfantur, quia nec ut dicunt priusq peccalfet Adam, ncc priusq dimiffus cifet de paradifo cognouit uxorë. crcdunt ergo quod nuptiæ futuræ non fuiffent ft non peccaflet. Nudi célébrât iacra mcnta,amp; ex hocparadifum fuam arbitrantureccleflatn: iftanuditasrepr0baturdift.30.cap. fiquæ mulicr Utens uirili uefte feiffa amp;nbsp;inclaufa anathcmatizatur.Et ficin Ic genda fanfti Barnabse apoftoli dicitur.quadam die tiidic Barnabas homines amp;nbsp;mulicrcs nudos currentes amp;nbsp;fua fe fta agentes. Indignatus tc plo maledixit,fubito pars citis corruens,multos opprcflit.Vnde in ftatu innocentia? no fuit pudor nuditatis,fed poft pftm nuditas eft opprobrii amp;nbsp;confufionis,amp; ambulantes nudi cum taminis concU-pifeenriam fouent amp;nbsp;nutriunt.

LIBER JI.

Adamitæ hærctici.alii à prædiélis.furrexemtit in Bo Jicmia circaannumdoniini.M,344.fubVcnccilaoinipc-ratore, tempore pcffimifchifmaris.de quib.fcribit Aenc as Syl.inlibro de origineBohemorum cap.41.amp; de eop; hærefîbus 8c aboininationibus,amp; quoniô extinfti funt, quçre infra in Picardo.Vndc Hicrony, fuper Ofee cap.4. Hæretici fuo crrore non faturantur.necceffant à turpi-tudincfornicationis fuæ,amp;noncuftqdiendo legem,de-relinquunt defl,infaniunt amp;nbsp;incbriâtur,amp; fpiritu forni cationis poffidcntur. Et.z.quæftio.T.fcntentia Cham fi-li] Noe damnâtur, qui fuoçj dodoçî uel præpofitoçj cul pam produnt;ceu amp;nbsp;tam qui uerenda patris nô opcruit, irridenda monlfrauit. Et ifti imitabanf Adam in turpi-tudinis confuiîone amp;nbsp;non in cooperimento honcftatis, Dicitur eniin Apoca.4. Suadco tibi ut ueftimentis albis, id eft, mundis, induaris, ut non appareat confufio nu-ditatis tua?.

Adimantius Manichei dilcipuliiS, rationes amp;nbsp;dilputa-tioncs feripferat contra legem Si prophetas, in ejuibus oftendereconabatur.quod euangelica Si apoftolica do flrina eis erat côtraria,fed Auguftinus ad illas fufficien ter rcfpôdit,amp; côtra Adimâtium libruni fcripfît,qui in-€ipit:Eodem tempore uenernt Sic.

Aeriani uel Eriani, ab Aerio quodam nuncupati.qui offerte facrificium 43 defunftis fpernunt Si milfas negât applicari pro peccatis,pro fatisfaftionibus, aut pro aliis ncceflïtatibusecclcfiT;quod reprobatur.is.quæltione.î. cap.animæ.ubi dicitur, animæ dcfunftorfi quatuor mo-disfoluuntur.Aut oblationibus facerdotum Sic. Si in c. pro obeuntibus. Sanfta ccclefia fie ftatuit, ut quifq; pro mortuis ucreChriftianis offerat oblationcs,atqî presby ter eorum faciat tncmoriam.Eccle.r.Mortuo nô prohi-beasgratiam. Ifte Aeriuscum effet presbyter, doluiffe fertur quod epifcopus nonpoterat ordinari,amp; in Arria norû lapfus hærefitn, propria quoej dogmata addidiffe nônuUa dicitur,ut diäum efi. Nec fiatuta.folenniter ce*

D ,

HAERETICI DE LITERA A.

Icbranda cffe ieiunia, fed cum quis uoluerit, îeiunandî, ne uidereC eë fub lege.Dicebat etiâpsbyteçj ab epifcopo, nulla differentia dcberedifcerni. ^lidä perhibentiftof ficut Euchratitos uel Ampotochtitasnonadmitteread conimunioneni fuamnifi continentes, amp;nbsp;eos quifcculo ita renuntiauerüt, quoJ rfgt;pria nulla poffidcant, ab cfca tarnen carnium nö eos abftinere dicit Epiphanias, Phi« lalter uero amp;nbsp;hanc tribuit abfUnentiani,ut ctiam Augu. in libro de hxrefibus teftatur.

Aetiani ab Aetio funt uocati, diffimilcm patri afferen teshlium, amp;nbsp;filiofpiritumfanftum,contra illuddecon-fe.diiftind.; .cap.ul.Pater amp;nbsp;filius 8c fpintuflanftiiSjUni-US eiurdemt^ fubliantiæ, infeparabili æqualitate, dim-nam infînuant unitatem.Dicunt etiam nullum pfbn lt;«gt; putari in fîdcmanentium.24.q.;.quidam, fed.s.iib. hiftlt; tri.c.4 .dicitur: Aetiani hxretici 8C fequaces, catho-licis diili funt diflïmiles, amp;nbsp;ex non exiftentiales,quia no me (imilitudinis in diuinis abfcindere nitebâtur, amp;nbsp;per omniafubftantiam atqs uoluntatem dilTimilrm effe patri apud hlium. De hoc infra in Eunoinio,amp; Auguft. ia libro de hærefibus.

Airani.qui côtra fpiritumfanftum impugnant, cil Eu doxianis in erroribus currût, amp;nbsp;fuerût códemnatiinfe-cûda fynodo uniuerfali Côftantinopor.

Adelphiliusfuitprinceps MelTalanioçt hæreticoçe.tem pore Valétinianiimperatoris,qui ab ccclelïaftica cômu-nione recefferun t, dicentes: diuinum cibuin nec jidefle, nec lçdere,ut patet in Anthiaßltis.

Alexander Aerarius apoftatauit d fide, SC multos cif ca fidem feciim merfit, qiiem Apoftolus fatanæ tradidit prima ad Timotheum.i. De quo. 2. Timoth.4. Alexander Aerarius multa mala olfendit mihi, redder illi demi nus fecundum opera eius: quem amp;nbsp;tu deuita,iialde enim reftitit bis mets. Gloffa prima,lohânis quinto,Stepha nus orauit pro illis, quigratiamdeinon acceperunç Paulus pro Alexâdro né orat,quia cum iam frater erargt;

LIBER. .11.

fraternitatcm impugnabat.Itcm Alexander reuerfui ad apoftalîam, fabricabat ædes Dianæ apiid Athenas, 8c omnes contra Apoholum commouit; Quatre de Alexâ, * înHymenço.

Alogi alias Alogiani uocanf, tanq fine uerbo: logos enim Græce, Latine uerbum dicif: deum cnim uerbum nöcredunt,cótrainud lohan.i.In prin.erat iicr.Refpu-enteslohan.euangelinamp;Apoc.Augu.in lib.de hæ.Has uidelicetferipturasnegantefle ipfiuslohan. amp;.24.q. 5, quidam indigne refpuunt euangriium Iohannis, qui ut aquila fuum euangeliumcætcris fublimiu^, fubtilius, SC plcniusconfcripfit.

Almareani dixerût çp deus eft anima cæli.quod repro bat Thom.I. par.q.}. ar.b.quia deus in côpofitionem ali oçtnôuenit.Ëtinlib. de caufis dicif: Caufa prima régit orne? res,præterq quod eSmifeeatur alhs.

Almaricus Anno. i:o4.fubOthone.niI. amp;Innoceniio llI.Caefariusin diaV.diftinft.t.diciteodem tempore quo ) manifeftatçfunthacrefes Albigenfiü in Harifienficiui-täte,in qua eft fons totius feientiæ amp;nbsp;putcus diuinarum feripturarum .quibufdam uirisliteratis perfuafio diabo lica peruerfum inftillabat intelleâum, quorum Almaricus magirter prauitatis fuit, dicebant enim non aliter effecorpus Chrifti in pane altaris, quàm in alio pane 8C in qualibet re.Sic'q; deum locutum fuiiîe in Ouidio ficut in Auguftino. Negabant reiurreftionem corparum:fi-militer paradifum amp;nbsp;infernum negabant.fed qui habe-retcognitionein deiin fe, quam ipfe, hiberct in fc paradifum, qui ueropeccatum mortale haberet, infernS, haberetinfe, ficut dentem putridiim in ore. Altaria, faniftos,ftatua,£C imagines thurificare,idololatriam effe dicebant. Tanta audita peruerfitateconfilioepifco-porum amp;nbsp;Theologorum dtifii funt in campum, 8( corâ uniuerfo populo funt dégrada« , Sf in aduentu regis , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Franciæ adufti.Qiii mente obftinata,nullum ad interro

gatadant rcffonfum,inquibusin ipfo mortisarticu-

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D «

HAERET. DE LITERA A

10 nullum poterat pcrpcndi iudicium.Cum aStductrcn tur ad tormcta.tanta eft orta aeris incleinëtia, ut nemo dubitarcc,quin abeisaerfuifletconcitatusjquibus tan-tus error moriëtibus fucrat perfuafus.Et Almiric* à generali concilio Romac condemnatiis eft amp;nbsp;cxcommuni-cacus.in cäpo tepulcus 8C exhumatus, 8c cinis 8c ofla cius per ftcrquiliniü funt difpcrfa. Et merito, quia fcdm Bri-xienfcm pro criininc hacrefis potettquis poft morte ex-cöicari öi daninari.jj.q. j.c.finali.Dixit etiä q’ fi Ada nó pecca(Iet,non fuilTetdiftinftio fexus, fed fuiflet multipli catio hominum ficut angeloçi.Item q) deus non uidetur in fe.fcdin creaturis,ficut lume in acre.Item q’illudqd* alias eft peccatü mortale,factum in charicatc non eft pcc catum.itnpunitatëpiiôça proinittens. Aftirmabatidças quae funt in mente diuina 8C create amp;nbsp;creari pofte ; cüin mente diuinatcfte Aug.nil nifi æternum SC incommuti bile fit. 8c Gerfon in trac.j.fuper Magnificat. Almaricus fimilcs hæretici dicebant nicntem contcmplatiui uel beat! perdere fuum effc in proprio gne,Sf redire in illd* effcidçale.quodhabuit eflentialifin arte diuina.Et funt ÏO .errorcs Almarici.ut coIligiC ex chronica fumniorum pontificûjtëporc Innocë.III.öC extrâ de fum.tri. SC fi.ca. dicif .Reprobamus Sc cödcmnamus peruerfiftimum dogma impii Almarici, cuius mentem pater mëdacii ficex-cæcauit, utciusdoiftrinanôtam hæretica quam infana ßt cenfenda. De Guilhelmo eoçt propheta quaere infra.

VAgapetarumhærefis.fcdm Hierony.ad Eufto.de cu-fto.^g.in ecclefias introiuit.Pudet dicere,proh nefas tri fte.fed uerü eft; undc fine nuptqs aliud nomë uxoça, imd nouum concubinaat genus plus in feemina, undemere-trices uni uiro eadem domo, uno cubiculo.fepe uno te-nentur leiäulo. Et fuperftitiofos nos uneât, fi aliquid exi ftimamus,frater fororem deferit cçlibem.fpcrnit uirgo germanum fratrem.quærit extrancum. Et cum in codé propoftto fe efte fiinulanr.quærüt alienoçt fpëale folati-um,ut domi habeät carnale cojnmerdn.Quxre in Elpi-

LIB tu .11.

dîo,Hierony,adOcfanumdeuitïcIericorum:Tedrtrt-‘ hcntium morfibuu tradidifti, ß Agaperariun côfortium non dimiferis.

^Algazcl pofuit pfccatoribus hæc fola pana redde tur.g; affligent pro amilTiôe ultimi finis,De hoc b.Tho, j.lib conira gcn.cap.i4r.

^Albafini.hifuntqui 8C Indiani.dequibusinfrâ.

Albigenfes, dcquibus ft'cdkit CæfariusCifter. in.r, dift.dialogiiTcporibus Inno.papx, inuidia diaboli hsc-refes Albigenfiû caperunt pulliilaretam ualide.ut omc triticuin hdci gentisillius^^fum uideretiirin lolium errons Et eoriim error es fucrunt, nä hærcfiarchæ eorunt quædam colle gerant piinfta ex dogmate Manichæi,quç dam ex crroi ibusquç in Periarchon fcripfilTc fertur Ori genes,plurima etiam quædefiiofinxcrunt adqcientes. Duo credunt cum Manichæo principia.deum bonum ôC «nalum.i.diaboliim quern omnia creare corpora; fie deS bonum.omnes animas. Corpoçtrefurreaionemnegâti quicquidbcneficti mortuis a uiuis impendif .irrident; Ire adecclefiasuelin eis orare, nihil dicunt prodeffe-.Bapti-fmumabrjciunt; Sacramentû corporis amp;nbsp;fanguinis Chri fti blafphemant-.Er gj anima fedm meritum, per diuerfa tranfit corpora,etiam animalium 3C ferpentiim, fi male iiixit fi afltbn,intrabit corpus alicuius principisuelalte rius illufiris perfonæ. Item intantum error îIIofu intia-luit, ut breui interuallo temporis infecerit ufq; ad mille ciuitates, St fi no fuifiet gladqs fidcliû repreffus, piito qgt; totâ Europa corrupiffet, iSfChrifiiani miffierant côtrs eos,amp; in ciuitate Biders, quæ expugnata fuit perChri-ftianos.ipfi Albigëfcsfupfruolumcnfacri euâgelq min-gcntes.de mure illud contra Chriltianos proiecerunt, amp;nbsp;fagittis poft, illud miffis.clamauerunt : cccc lexueftra mircri.ltemquidâin Tholofain odium Chrifti amp;nbsp;in cô-fufionè fidei.iuxta altate maions eccViæ uëtrtm fuü pur gauit,amp; palla altaris ipfas immunditias deterfit. Qiiidä coçt fupra altare feortum pofuerunt in confpeftu cruci-

U S

HAERBT. DE LITERA A

Fxi f o ibi abutct«: poftea ipfam facram imaginé dctra-Jjcnt«,brachia ei præcidcrunt,amp; crucifixi collo fune al ligato per plateas ilium traxerunt cum magnisblafphe-miis,amp; crux luit prædicata cótraipfos cxercitusdni AL bigclis.Memelinüpotcntiffiniü AtÏQift rcgcdcMarioch in auxiliii fibi inuitauerfit.qui de Africa in Hifpanias ca tâ incredibili multitudine ucnic, ut tot am Europa feob tincre poffe fpcrarct. Mandatât etiäInnocëtio papæ,ga equos fuos in porticu ccclefiç b.Petri debebat ftabularc» amp;nbsp;fuperillam iiexillumfuü figere;quodexparteimple-tum eft, amp;nbsp;fi fecus lt;4 ipfe cogitaffet; îgt;: quia deus frangit omnefupcrbum.Eodem tempore, f.anno, uu, n. calen. Augufti.dc excrcitu eiiis.eo.millia pugnatorum cecide-rût.Ipfe uero in Siciliâ tran liens ex dolore mortuus eft, cuius uexillum principale in bcllo captû.Innocentio eft tranfmifTum. amp;nbsp;in ecclefia praedifta ad Chrifti gloriam c ereftum.Simile habef.i.Macha.uItimo: Omnes ducs bc-nedicebantdominû dicctes: Benediftus qui locum fuum încontaminatum feruauit. Sufpendebant aût Nicanoris caput in fummaarce,uc euidens effet amp;nbsp;manifeftS fîgntt. auxilq dci.EtSimon Montis fortis uirChriftianiffimus, his hçrefum tumultibus uiriliter occurrit cum quibufdâ «pifcopisamp;abbatibus amp;nbsp;b.Dominico.non foluin difpu-tationibus df prædicationibus.fcd ctiam armis,eo cc^ tum milia hæreticorum cum ofto millibuscatholicisfu-diffe 8c intcrfeciffe fcraf,ucdicit Anton.3.parte fpe.hift. ti.i9.ca.i.ltem multi excisfucrütcaptixumcpcaptisda-retur optio.ut quicunq; hærefîm abiuraret,liber recede ret.centû oftoginta ex eis obliinati, potius côburi îj hæ refim abiurare elegerunt.quod 8i t'adû eft: 8C refert Vin cent. 30.Ii.lpe.hift. B.Dominicusdeccannispermâfîtin illis partibus in prapdicationis officio, hacrefis extirpa tionc,31nsad,ppria redeuntib. Et dicif hacrefis Albigen Ifium.quia in partib. Albigcnfiû ifte morbus hæreticalis jncreuit.amp;Lodouicusre.x Francoçt de Albigefio etiâco piitatu Tholofqnohxrpticotdtbellauit.Ëi: latebusde

Liber .ir.

Vitriaco cruccm in Trancia contra Albigenfcîpradics* uit,amp;multos ad lïgnum crucù accipiêdum prouocauit. Dehocinlib.i,apum,ca.22.

Albanenfcs,Bagnolenfes,uel Baiolcnfcs,amp; Concor-denfe$,ueICozorëfes, utdicit Anton.4.parte fum ti.n. ca.y.in multis erroribus peffimis côcordant,licet in pau cis difcordent.Ponunt duo principia,unum pcnitus borium âcc.ltem çp deus non crect,necinfuiidat nouas animas. item Chriftus nô habuit ueras pœnalitates: amp;nbsp;non eft deus: nô aflumplît carnem de uirgine, fed duxit carné de cælo; çp nô fuit uerus homoinec uere comeditî necfuit paiTusin cruce: nec mortuus,nec refurrexit, ncc afcédit, amp;nbsp;gj non eft rcfurreftio corpoçz; SC ggt; uetus tefta mctum non eft à ucro deo; giMofes fuit malus: 8C quod Adam non fuit à deo, 8C quod ante Chrifti aducntû non fuerût aliqui boni, qgt; baptifmus nullius eft efficaciæ. It? çobeftfubdito 8C facraméto mala uitaprælatoçiiqi nul lus malus pótefleeps:qiecct*ianópoteft aliquid pofltdc rc,ni(î in côi,qgt; non poteft excôjcarernec debet perfequi malos: nec pot facere côftitutionesrqj facramentü altari* amp;cxtremæunftiôis,amp;pftin originale nihil eftiSc pftiïi non eft à libero arbitrio: SC qj nôpôtquis confiteri poft pélih. çp infernus amp;nbsp;piirgatoriü nihil funt: qj bonus deuî uiuiftcat,amp; nô occidit: dé qi malus de’ uilihcat 8c occidie corpora: qd müdus fp fuit amp;nbsp;fp erit:qd matrimoniû mais eft,qd ufura nô eft ,phibita: nec tenef gs reftituere ablata: amp;nbsp;qd hô pôt dare fpmfftm. Et ifti côueniüt cü Albi-gé.Vbi nota, qd Albanéfes funt de pria fefta Catharoçi, amp;nbsp;Cozorenfcs de fecûda,amp; Baiolenfes de tertia feéla eo--rundc,amp; eo^ hærefes colligunf ex li.inquifi.Hemerici,

Ampotaéfitæ ftcut Aeriani amp;nbsp;£ncratitæ,nô admittSe adcommunionem fuam,nifi continctes,â( feculo rcnüt, fecundum Auguft.quære in Aerianis.

Agareni,qui SC falfo nomine dicuntur Saraceni, filil Chriftianorum,quando enim Mahometus à Sergio de-«eptus fuit, eos decepit; amp;nbsp;relifto CHRISTO, Mah»-

/

HAERET. DE LITERA A

wcto adhærent: amp;nbsp;fie funt Chriftiani rcnegati,aligd lt;rç dentes non ut Chriftiani ,g?.f.unus eft deus,fed tres per-fonas negant,amp; g, Chrifrus fuit homo iierus.fcd non de us:amp; fic de alfts erroribus, qui continenturin libro eoçt qui Alkoranusdicitur,quern nominatdiuinorum man-datorum colleftiócm, in quo fidcs Mahometi continef, amp;nbsp;eft refperfus liber ille abcminationibus hærefum, 8C fpurcitiis fbrnicationum 8c uitiorum.

1IAmpotaaitæ,ficut Acriani amp;nbsp;Eucratitæ,non admit tunt ad côionem fuam,nift' continentes amp;nbsp;feculo renun-tiantes,fcdm Aug.inli.dehære.quærein Aerianis.

HAngelici.Hoc nomen fibi fumplcrunt, quia angelos pro dfjscoluerunt.ut dicit Ifid.g.Ii.ety.Sc reprobatio hu ius hacrefis ponif in Caianis fuprà. Et Aug’; Angelici in angelorum cultu inclinati funt.quos Epiphanius iä omi iio defecifle teftatur.

^AnaftafiusimpcratorConftantin.infeaushærefi Eutichiana,inctrpit rcgnareannodomini,4gj,amp;impc-rauit annis.is.hie multos epifeopos catholicos in exiliu mifit,amp;multos fideles afflixit, fecundum Anto. i.parte fpc.ti.s.ca.i.Nec epifcopoCórtantinopof.nec papæ.nec legatis papæ obedire uoluit; fed dixit potius papam obe dire imperatori debere,q ab ipfo obediri.De hoc Greg, inli.dialogoçt.

VAnaftafius alius,de quo fuprà in Achatio,anno.4S9. hie fuit papa,primo bonus fuit,fed poftea feduftus eft ab Achatio,amp; ga uoluit reftitucre Achatium occulte, licet Tion potueritjdiuino iudicio peufius eft,fnteftina eqeien do.diit.i9.Anaftafius;HæreticiemaIiquâ bonæ operati-onis arcem confeendere uidenfiquia tn compagem uni-tatisecclefiæ non habent, quafi patentibus 8C no folidis laterii præfidqsad uitiorum infima dilabunf.dudiuino deftituti auxilio pertinaciæ fuæ fallu intereunt ; amp;nbsp;ifte fuit fecuiidus infamispapa: quia primus Libcrius qui fa-uebat Arrianis.ifte Neftorfanis,i!bi;j concurrente uefa-niaiinpcratorum.

LIBER. .IL

Ç Andiani.De qiiibus C. de hærc.amp; ManicJiæ.I.Arrià-jii.ubi nota ggt;anno dni.344. Andeus in Syria clarus ha-bcbatiir.àquo h.Trelis Andiana orta eft, fub lulio.i.papa amp;nbsp;Conftantio 8( Conitantc.âf font Manichæi Andia-ni.Dehoc Andco.i.li.hi(b.tripar.c,n.ubidicif;Syrusqui dam gne,amp; lingua pariter, Andeusnoie,ex uefaniaMa-nctisafpcrfusamp;c.

HAnthiaiîitæ, Hi operationem manuiî quafii malignâ rcputantcs,fomno'q5femetipfosmancipant,amp; iniquita turn phantafias.prophctias appellant, amp;nbsp;ab ccclefiaftica côionc recefferüt,nullam uirtutem facrameto altari tri-biicntes. De principibus huius hærefis, uidein Meflala-niis,dc quibus.T.Ii.hiit. tri.c. IJ.

^lAnrichrirtus crit ultimushæreticus.GIo.fiiperilIud Lucæ.iy.Et dicent uobis,ccce hic,ecce illic.nolite ire,ne q; fcftemini,didt; Multi hçrctici fucrunt amp;nbsp;fiituri funt, quor» primus Simon magus,ultimus Antichriftus. Ipfe eft ilia beftia Apoc.15. quæ afeendit de mari.i.de Iiidæis, qui amarilTime Chriftum crucifixerunt, de tribu Dan, quæ fuitluliffjmatribusIfrael.Et fecundum Albertum, Apocalyp.q.uocabit fefolcmiuftitiæ. Si. gigantem gc-niinç fubftantiæ,ideft,diuinæ Si humanæ,faci€t fe uoca ri Antlicos.i Clirirto contrarium,amp; Arneomc quod in-terpretatur nego.quia negabit Chriftum effe deum,dC aftirmabitie cfie deum.

Annianus.ut dicit Hiero.in cpfa ad AIipi8,amp; Aug’, fuit pfeuda diaconus Celidenfîs.difcipulusCeleftii, contra cuius libros fcripfit Hicronym“ blafphemias plures. Primo non fcripftt ex caufa quam allegat in difta epifto Ia,ftibiungittamé;Ncc grande eft incptiffnnisnrnqsre-fpondere; fi aSt dns uitam tribueric,amp; notarioçi habue-11 mus copiam, paucis lucubratiunculis refpondebimus, bon ut conuincamus Iiærcfim emortuam,fcd ut imperi-tiam Si blafphemiam noftris fermonibus confutemus.

^Antemius epifeopus Conftantin. duas in Chrifto nà Uras negabat.HunCjUt dicit Ado, Agapetus primus port

HAERETI. DB LITERA A

»ifcxRo.fif confffforJngreffusConftâtinopoIitnadrir^ Itinianum impcratorein dcpofuit, amp;nbsp;ineiusloco Mena catholicum conlêcrauit.

Antropomorphitæ.difti ab Antropomorpho, anno »49.fiib Beregario imperatore amp;nbsp;Agapeto papa in citra Paduana prouincia hæc har re fis ince pit, fed panim du-rauit.Bracherius Veronenfiumeps doftiffimus.amp;cætrri comproiiincialesepifeopijiiriliaio occurrétes.eâ exter minarüt.Et difli funt qd fimplicitatc ruftica defi habere humana membra,quæ in diuinis libris feripta funt, arbi trant Antroposcm grçce,latine hó interprétât Ignora tes uocëdni, quæ ait; Spûscii deus, incorporcusellem: net em mcbris dihinguit net corporis mole difteditur, utdicit Ifid.contra 4s b.Tho.i.contra gen.c.ti.difputat. Si côtra q$ fcripfit T heophilus Alexâ. longilbmà difpu-tationc,in qua eosconfutauit, ôidiuinai)2 feripturarum teftiinoniis côuicit. Dicit Jfaac in.x.collatione patrum, quas Caflianusfecit.quod Theophilus Alexandrinuscô demnauit hærelîm Antropomorphitaçt, in quo morbo abbas Serapion in antiqua ætatc fuit corruptus, que patres non potuerût reducere ad tramitem ucræ fidei, fed Photinus diac.qui uenit de Cappadociæ partibus,cS cô-uertit,amp; fafta elf lætitia inter eos.

Antidicomaritæ,urJ fecûdum Augu.Antidicomaria-nitæ, (ïc appellati font, eo quod Mariæ uirginitati con-tradicüt,afleréres eâ poft Chriftü natfi uiro fuo fuilTe cS-mixtam; Contra illud de ucr. fig.c. lolêph. Hoc loco qui-dâ peruerfifiime fufpicantamp; alios filiosMariâ habuiffe, cum mos diuinaç; feripturaqt fit, ut primogenitü nô uo cent quem fratres fequunt fed eu qui primo natus eft.Et contra ilIud.zy.q.z.genuit.Cum audieris ui9t,nonfube-at fufpicio nuptiaçî.Et dicunf quafi côtradicctes Mariæ; quæ tame cfiótas hærcfes fola interemit in uniuerfo mû-do.Dc his.24.q.3.quidam,amp;in Eliiidio. Maximus in fer. Mater uirgo uniuerfam prauitatem hæreticam fola con tuuit, Abus illam non de fubftâtia fuæ carnis Chriftuni

tïBER. .it

tàidifTe.dogmàtizauit.Alius eä paruulum hon pfpenilä lïmulabat. Alius partum uiro genitum blafphemabat. Aliusdei matrem audire non fuiHnens.magnü illud no men theotocos impüflime fugillabat.rrd cótritifunt in-lïdiatorcs,concukati funtfupplantatorcs.confutati de-rogatorcs,amp; bcatam earn dicent omnes generationes.

Alexander hæreticus amp;nbsp;latro,de quo fie dicit Eufebi-US Cæfa.li.r.hirt.ecclc.c.ia.lëiendfiquod Alexander apt? Aetnilium fontinû ,pconfulc Ephcfi iudicatus eft,nô 45-pter nome Chrifti,fed propter quædam latrocinia; nâ j Chtifti nomine iam apoftata extiterat, nec in eccfia pa-triæ fuæ rccfptus eft.ubi latro effe ab omnibus nofeeba-tur.Qiiod fi g forte minus his quæ dicimus accômodan-dam exiftimât fidem in arehiuis publieis apud Ephefutn gefiaferuantur.

Apellitæ,ucl Appcïianionita? feefidum Cyprianum, quorum autor Apelles fuit, in Græcia anno.170.qui dice batdeum quem colebat.ignorahat, amp;nbsp;creatorem ange-lum.nefcio quem gloriofum,fupcriorisdei faciès,deum Icgis Ifracl ilium ignem affirmans, qui dixit Chriftum non in ueritate deum, fed hominë in phantafia apparu-ifle contra illud extra de hrretias, cum Chriftus perfe-'ftus deus amp;nbsp;pcrfeiSus fit homo.Mandamus quatenus fub anathemate interdicas.nc quis de cætcro audcat dicere, non elle aliquid fccundum quod homo.Idem Apelles di xit Chrillum carnem ex dementis mundi accepilfe, qua mundo reddidit, cum fine carne refiirgcs in cælum afcê dit.Item Apelles prophetas contrario fcnfii afferit infpi ratos, fequensperfuafionem uirginis cuiufdam adæ fpi-ritudæmonis,nominePhilamine,nt dicit Eulebi. j.h'b, capi.i5.amp; ut Rhodo Romæ eruditus fcribittn hcx.ApeI Ies gplurimaaduerfuslegem Moyfieöferipferatimpia, Ä aduerfustotä lege blafphcmias protulcrat:hicApelles feefidum Auguftinum de hære.duos introducit deos* Unu.f.effe principiS, deû.f.âc bonu, amp;nbsp;ab illo faftu alteçé g cû malign’ ce t inuctus in fua natiuitate mundü fedflei

HAERETICI DE LITERA A hune Thcodocion uir eruditifTimus hærc ticiffimum sp' pellat, amp;nbsp;fuis feriptis perconunodedrridrt. Error ilto-ruin etiain côfutatur inCnofticis 8c Siinoniacis,de A pci le infra in bafilidæ.ltrtn Apcllite amp;nbsp;multi alrj hærctici, qui unitatem ecclefîæ feparare prauo dogmate uolcbät. HueiHîculum ex epifto^a fanfti lohaii.U'ihis fpüs ç)côS^ tetur lefum Chriltum in carne ueniffe cl't ex deo, rafe-runt, ne per omia erroris côuincerentur,

Apocaritæ.Hi fucrüt uiperæ Manichxorum,de quib. C.de hxre.I.Arriani.

Apollinaris. 1. Apollinaris. Il,Libro.5.hifto.trip.capi. 44.dtcitur,quod tempore Conftantrj inLaodicia dyrix duo erant uiri, uno nomine nüeupati, pater atq; natus. uterq^dicebatur Apollinaris, pater presbyterrj dignita tefundius, filius autrm habëslcüorisofficium.Cracco-rum ambodoótores eloquiorum. Pater erat grSmatic'’, filius erat rhetor.Pater nanep cum fuiflet Alexandrinus generc.ôt pri’docuilTctin beritho. pofteauenitin Lao diciam.iib] duxit uxorem, öc tilium habuii Apollinaré, Hl dicebant animam à deo uerboin difpenfatione incaf nationis nou affumptam .Deinde prrnitcntiadudticorri genres femetipfos, adieccrunt animam qiiidem aflim-ptam,quæ tamë non habeiet mëtem,frd deiim iierbum effe pro mente in homine alTumprum . Et fecridiim Au gufiinum in de lixre. contentiolilfime dixerüt uerbum carnem faftum.hoe elt, ueibi aliquid in carnem conuer fum atq; mutatum, non autrm carnem de Mariæ carne fumptam.Efitius Leui. decimoquarto: Ventermentem lïgnificat.Ciim ergo qui pro nobis paflïis elf, mëtem hu manam habuifle minime dubitamus,cótra quofdain hx reticos.qui Chriliü Apfichen,td elf,line mente dixerût. Item dicit Grego.Nifcnus. Apollinaris hæreticusafferit quod Chrilhis nö habuit fecûdum terrenam naturam, propnain uoluntatem, fedfolum inChriltoelt iiolüias dei, qui de cxlo defeendit. Et dixit Apollinaris animas Ab atuflubus gcncrari^ûcut âtorponb'' corpora, quod

LIBER .IL

împugnat beatus Thomas.i.q.contra gen. cap.s« Et fîC pater docuit filiumgt;amp;paruulo reliquias hçrelîs dimifît» Vulgo diciê tauruminucpribusfcquif pattern fua proies. Ab jfiis duobus uocati funt Apollinariftæ uel Apol-linariani uel Apollinartj.Et contra Apollinaremb. Am bro.librfi fecit, amp;nbsp;Theodorus Antiochenæ eccleRx pref byter aducrfus Apollinariftas.u.li. compofuit de incar. domini,amp; in.4.1i.côtra gen. T ho.difputat côtra eundê.

Apoftolici hoc nome ideo lîbj fumpferût, quod nihil poflidcntes, nequaquam rccipiût illos qui aliquo in hoc niundo utuntur,fccundum Kîd.contra illud.jo.dift.hæc auteinfcripfimus.diuitcscutti operibus bonis nóabhcp mus,amp; religionem deo acceptiflimam effe dicimus. Apo ftolici lîccognofcunLut dicit Nicola.Emericius in li.in-quifi.induunftunicaalbalonga, amp;nbsp;defuper mantcllo al bo ad collutn.pcr modum palltj elcuato fuper tunica, fii niculo aftringuntur,crines longos deferunt,caput non coopenunt.nudis pedibus incfdunt,pcr mûduin difcur-runt.nulli obediunt amp;c. Hi ut didt Àuguftinus de hærc. apoftolosfcefTearrogantifliine uocaucrunt, ed q)in fui communionem non acciperent utêtcs coniugibus 8C res jprias poffidctes.quales habet catholica ecclefia, amp;nbsp;mo-nachos amp;clericos.fed ut dicit Tho.j.contra gen. ca.nr. ideoifti hacretici funt.qiïi fe ab ecclefia feparantes, nullam fpcni putant cos habcre,quiutûturiftis, quibusipfi carent.Et Aug’.Eucraticisifti/îmilesfunt,nam amp;nbsp;Apo-tafticæ appellantur.fed alia nefcio quæ propria hæreti-cadocereperhibcnf

Aquarri, ifti appellati funt quod aquâ folâ offerntin calice facramenti.23.q.;.quidâ Tho.j.parte.q.74. Aquam folam fub fpccic fobrietatis in hoc facrificio offcrût. Et Aug’.ut fuprà.non illud offernt quod omis ecclefia.Q3 reprobafdcconfe.dift.t.c.i. non debet in calice domini aut uinum folum,aut aqua fola offcrri, fed utruni^ pcr-mixtum offeratur.

Aguila fuit ludxus,qui poft afcenfionë domini ad £ilt;

HAERËT. DE LÎTERA A

dem fuit conuerfus, amp;nbsp;prima tranflationembibliæ fm( de Hebraico in Graecum,tempore Adrian) impcratoris, anno.iojo.tempore Sixti papae,fed poftea in hærefim la pfus eft.De quo Ircnæus fcribens,dicit; Deus homo faft* eft,de ipe dominus faluauit nos,amp; dedit fignum illud qd de uirgine fcriptum eft,amp; non ficut quidam dicunt eoBt qui auft funt aliter interpretari fcripturas.dC aiunt:£cce iuuecula in uentre concipiet de pariet ftlium:ficut inter-pretatus eft Theodotion Epliefius, de Aquila Ponticus, ambo ludæi profelyti,quos fccuti Ebionitæ, qui dicunt Chriftumde lofeph natum.Hieron.adPammac.de opti ino genere interpretandi: Aquila profelytus de conten-riofusinterpresprorjeitur änobis. Auguftinus.n.deci-uicate dei ca.zj. Aquilam interpretem ludæi cæterisan-teponunt.

Arcliantiaci.ä principibus appellantur, quia uniuef-fitatem quam deus condidit, opera efle archangelorum defendunt,contra illud.2j.dift.qui epifeopus. Vnusdeiis creator omnium quæ funt. Vel Archantici feefidum Au-guft.Ec ctiam opcranturquandam turpicudincm:de re-furreftioncm carnis negât.

Artatorritæ, uel Artatcritæ,ab oblatione uocati,iiel fedm Aug.quibus oblatio eoçz hoc nomen dedic.Panem em decafeumofferüt.dicentes: Aprimishominibusob-lationem à fruftibus terrç de ouium fuilTe celcbratä.Hos Pepuzanis iungit Epiphanius.Hi tn non côficiunt,ficut nee hi qui in melle,autlaiftc,aut quauisaha inconueni? ti materia cófecrare contendflt. De cöfe.dift.z.c.cS ome. amp;nbsp;ibidem c. i.in facramentorum oblationibus.quç inter miflaçz folennia afferuntur dno, panis de uinii aqua pmi xtum facrificium offeratur: de omnes euag. afferunt idé, de de cafco nihil dicunt.

Arabic! nuncupati,ed q, in Arabia exorti funt, dicen-tes animam cum corpore mori, ateg in nouiflimo iitrûi^ refurgere.zq.q.J .quidam dicit Aug. in de hær. quoniain nullum horum Eufebius ponit autorcmjArabicospofTu

LIBER .IL

muîfiuftcupare î Si hos difputatione Orîgenis, præfefl.. tis amp;nbsp;eos alloqucntiSjCclerrime dicit fuiffe correàos. Nâ Jiæreticoruin doftrina fragilis 8( inutilû à uf ritatc con-teritur 8C diflipatEt Iohannes Chryfofto. aduerfus Ara bes de relür.mortuoç!, qui animas mori cum corpore di cuntjibros duos diâauit.Lcui.13.dicit liïdo.In carne ui-uam lepram geftat,qui de anima quæ uita carnis eft, ali-quidfalfum exjftimat, ficut Arabici, qui animam mori cum corpore putant.

Armeni proprium habent primatem, quem catholi-cum appellant, cui obediunt uelutaltcri papæ. In cele-bratione natalis domini errât, quia in die epiphaniæ na tiuitatem domini celebrant, Quadragefimam obferuâc quàmftriae. Sacerdotes eorum in miflis aquam uino no apponunt,ficut nec Græci; clerici portant coronas latas amp;nbsp;rotundas; amp;nbsp;laici eorum tonfi funt capitibus in mod5 crucis: in fextis feriis carnes comedunt : amp;nbsp;Surianis con-trariantiir.

Artalis Arrianus,dixit q» deus conuertibilis eft per na turam,fïcut amp;nbsp;uniuerfa rationalia.peregrinum amp;. quod extraneum fit uerbum ab seterna fubftantia, 8C inuifibi-lis eft filio pater: amp;nbsp;hic epifcopus fuit, de quo.i.Ii.tripar. hift, c. IJ. Hic eft notanduin,q) omnes qui fcquebantur Ar rium,peccabant: amp;nbsp;fie Gregorius communionem Arri| uocat excæcationem.i.quæ.i.ca-lquod quidam.Ignatius inepfaadPhiladelphicnfes: Quicunqjfeparatumàueri täte fuerit fecutus,regnum non hæreditabit: amp;nbsp;qui non difeefterit à falfiloquo prædicante, in gehënam damna-bitur.

ArnaIdiftæ,Hi fingulis annis Romæ in cana domi ni excöicantur.öC extra de hære.c.excômunicamus,ubt dicit lo. An. in nouella. forte fie ifti dicunf à nominibus înucnientiumiftasfeAas, ficutDonatiftæàDonato, ôC Dulciniftæ noftri temporis à Oulcino: quæ ant fuerit h« refis eorum,nondumlegi.amp;.C,de hære.l.Gazaros.per-|gt;etua damnanf infamia.

E a

HAERET, DE LITERA A

Arnaldus Brixianus, unus de complidbus amp;nbsp;cohacff-' ticis Petri Abailardi,de quo inquit länftus Bernardus in epiftO.adInnoccn.papam:Procedit Golias.f Petrus iftc procero corpore,nobili illo fuo bellico apparatu circü-iiiunit’,ante fe quocg eius armigero Arnaldo de Brixia: fquama fquamæ coniungif, iîquidem fibilauitapisquæ erat in Francia api de Italia,amp; ueneruntin unuin aduff fusdominSamp;aduerfusChrirtüeiusamp;c. 8( inagniseffe-riintlaudibusphilofophos, adinucntioneseoçt, amp;fuas nouitates catholicos patrum doftrinæ præfcrunt Si Si' dei.De eodë idc ad epm Conliantien.Homo efi netç mâ ducâsnc^bibés, folo cû diabolo lîtiens fanguinëaiaç^: execratus à Petro apfo.adhacferat Petro Abailardo: cu-iiis errores ab eccfia dänatos, defendere pcrtinacif cona batur,inimicuscrucisChrifti.fcminatordifcordiç,fabri catorfchifmatum.Etidemad GuidonëlegatûArnald'' de firixia,cuius cóuerfauo mei. Si dodrina uencnS ; tui caput columb(,caudafcorpiöis eft, que Brixia euoinuit, Roma exhorruit,Francia repulit, Germania abominai, Italia non uult recipere.

Arnoldus de uilla noua in partibus Catelloniæ, ma-gnus medicus,edidit multos libros ,in quibus erät limoi errores X cp natura humanaddeoaflumpta, eftæqualis deo in oibus bonis fuis : Si cf tâta fit humanitas Chrifti, quantum diuinitas. Si tm poUit:8Cqd diabolus ingenio-fe fecit totum ppfm Chnftianum deuiare a ueritate dni lefu Chrifti; amp;nbsp;quod fides qua habet,eft talis,qualis ftdcs dçmonum, 3C qd tot’ ppi's Chriftianus ducif ad infcrnii. Item qd oes clauftrales funt extra charitate df damnani: Sc quod oësfalfthcantdodrinâ Chrifti, 8c malefecerunt theologi,qui aliqd de philofophia pofuerunt in fuis opi bus,damnâdo totaliter philofophiam; amp;nbsp;quod opus me dicinæ plus placet deo,îj facrificium altaris: df faciensce lebrare milfas poft morte, nó facit opuscharitatis: Si qd in faciificio altaris facerdos offerës.nihil deo offert,nc-qi etiam uoluntatem: Si quod in elceinofyna magis relt;

LIBER .TI.

præfcntatur partioChnfri.^ facrificio altaris: amp;in ton-fultationibus papalibus non e(t fdentia nifi operum hu inanoç!; nungdeuscomminatiiseftcEternamdäna tionfm pcccantibuî, fed malum exemplum præbentib. amp;nbsp;quod anno ab incarn.domini.inf. erit mundi finis to talififtæ hacrefes damnatæ funt Trachonæ per fratrem lohannem de Longio.ordinis prædicatoçj, amp;nbsp;per domi fum Ganfredum de Crudillis uicariuni Trachoncnfcm, fcdc uacante.

Anominii uel Anominiani,qui latine fine lege dicÄ-turxonddunrcum Enominqs.amp;damnatifuntin fcc5-da fynodo uniuerfali Conftantinopolis.

Artemo,anno.204.fub Scuenno papa,fuit de fefta ArrianorHm,ficut Paulus Samofitanus,amp; ab ecdcfia rx-clufus.i.Iibrohifto.triparti.eapite.4.amp; hæchærcfisfuic anno,!6;.amp; Mariae uirginitaticontradiccbat, amp;nbsp;Mariä dixit loleph commifcuiHe.Se alios filios procreafle. Hue Artemoncm patriarcham Conftantinopol. lohâncspa pa.j.condemnauit.

Aflurritani.Donatiftac funt, amp;nbsp;damnati amp;nbsp;de fedibiu fuis repulfi.De quibus Auguft.in fi.5. libri contra epifto lam Parmeniani: Ecce Affurritani,ccce practextat’.ecce nomina eorü inter damnatos Bagarcnfi concilie, g eliis proconfularibus allegata amp;c.

_ Aftitæ,ab litre fic appellati funt,que perhibenf infla-tû amp;nbsp;opertü circuire bacchantcs,tanq ipfi fint euâgelici litres noui,ufno.bonoreplcti,lt;cdm Aug.de harre.

Afterius quidam in Cappadocia exercés artem fophi-fticam,eä relinquensChrillianitatc fe promittebat afei-fcere,tcntauit'cglibros conic ribere.qui fcrunf hafienus, per quos Arrii dogma firmatfl eft,dicebat em Chrifinm fic elfe uirtutê dei, ficut didS apd* Mofcn,locuftas amp;nbsp;eru casuirtutcdei,amp; his fimilia.5.1i,hift.tri.c.9. GlolTa.i.Io.. han.Cuftodite uos à dodnnis hacreticoijt, quifpccic fan ftitatis fibi afcribunt.qui prauis dogmatibus gloriam in (orruptibilit dei in fimilitudinem corruptibilium rt^t,

E Î

HAERET. DE LITERA A

fcilicctiocuftarum Sf crucarum,mutant.

Afckpiadotus difcipulus erat Thcodotn coriarif ,qui princeps amp;nbsp;pater fuit huiusimpietatisjqd* Chriftusefl: purus homo, qui primus ab hac ftulta aflcrtioneab ec-clefîæ focietate depulfus eft à Viftore urbis Romæ epi-fcopo,amp; multos deccpit.à quo nominantur Âfclcpiado ai hxretici.Ëuic.li.j.ca.i».

Augures.qui auguria amp;nbsp;diuinationcs amp;ftellarücur-fus rcquirunt,amp; cuentus ex his futurorum rimant contra lUud Dcu.i6.Non inueniat in te g obfcruct auguria. Et talia in Aegypto funt inuét3,idololatrix nâi$ mater cft Acgypt’,amp; ad )Ila nullus homo debet recurrere poft baptifma'.qdfî fccerit,opprobium fecû portabit Acgy-ptifecundü Hic.Sc.is.q.j.c.fed amp;illud,amp; fecundülaco-bum de paradifo in li.dc ptâte dæmonü.Oiuinatio qux fit ex garntu auiûùllicita eft,qn fit per inftinftû dæmo-num ad implcdas animas uanisopinionibus,ut credat i talibus aliquod efte diuinü,amp; honorent bruta,ft dimi-nuiturperhoc fides ad deum:amp;fiunt multi erroresSC hxrefes per fatuos.

Auerrois cognomcnto cômentator.Auiccnnx xmu-lus amp;nbsp;inimiciffimus fuit. Hic,ut inquit Iohannes Gcrfon in.p.trac.fiip Magnificat,procaciffimusadueffarius no-fter conceffit.quod per uirtutes purgati animi potcft in tcllcftusfeparatusàcorporcuniri,tormari,fuftctari,in dco primo amp;nbsp;unico omniû centro.Et inter diucrfas hæ rcfes quas récitât Leonardus de Vtjno in fuo Quadragc fimali inquit: Quidam dicitur hxfètjcus rcmotionc ia-pientiæ.quia deus nó uidet peccata. Pfalm.dixerunt:Nó uidcbitdns amp;.c.Siccrrauit Auerrois .2. Metaph.dicés,^ inteileftus diuin’ uilcfceret, fi mima naturx attederct.

Auicenna Hifpalenfis medicus de fefta Mahomet.Hic (écundum lohan.Gerfoncm in centilogiode concepti-bus, metitus cft in fauorem feftx Mahometi epilcntici. Et contra diftum fanfti Pétri dicctis, quod uolütate hu-mana nô cft allata prophetia, alioquin raptus amp;nbsp;ipphc-.

LIBER, .II,

Ibe tam in uigilia quant in fotjino poffent accidcre nata raliter,quod Auiccna pofuit. Dixit'qj Auicrna, quod po tcntia creädi potcft communicari creaturis, Diät enim in contrarium IohannesDamafcc.in.i.ca.3. Quicunqiic aiuntangelos conditores cuiufcunqjeflefubrtantix, hi omnes funt patris fui diaboli: omnium enim faAor amp;nbsp;uifor ÔC eontentor deus eft:DiaboIus enim non eft creator,fed deceptor.Et beatus Thomas.i.par. q.4r.ar,3r. de hoc difputat.

AuxcntiuSjhic fuit magifter Eluidrj h{retici,amp; qualis inagifler,talisdifc)pulus:amp; quia dogma Arrianum ana-thematizare noluit,à fanAis patribus in concilio Arim j nenfi condemnatus eft.De fanÄo Martino legitur, cum ipfe Mediolani fibi monaflerium ftatuiflet, ibi eum Au-xentius autor amp;nbsp;princeps Arrianorum grauilTime infc-Aatus eft.multis'q; infcAum iniurös de ciuitate extirpa-uit.Contra Auxentium fcripfit Hilariuslibellum elegl tem.amp;fanAusFiliafterMedioIani gregcmdominicum ab Auxentio epifcopo Arriano fanAiffimi Ambro, præ dçcellorc uiriliter defenfauit,d( poft Auxentii feAâ Am-brofiofurrogato,ctiam omnis Italia ad reAam fidë cö-uertitur.

BAlaamitae,à Balaam ariolo,amp; fcdm glo.Apoca.i. funt hxretici qui docent terrenos principes.qua-literƒubuertant amp;nbsp;decipiant animas uidentes de um.Ec Nuih.24.Concilium Balaam patet per effcAü,ui-dens enim ludæos promptos ad luxuriam, confuluit Ba lach,ut pulchras mulicres adduceret, amp;nbsp;poneret corä fi-liis Ifrael,qua^ pukhritudine capti, rucrét in amplexus caçcjamp;feduAi comederent de facrificiisBeelphegor. Et fcdm Alber .in diAo loco Apo.Quidä erät in eccfia Per-gami tpe fanAi lohä.qui docebäc fornicari, amp;nbsp;edere de facrificnsidoloçr. Et Hier.aducrfusLuciferianos,qui eo tempore apud Pcrgamenoscrediderüt,quidifciplinä tenebant Balaam. Et fic Apocalypfis.z.Habeo aduerfus . te Pauca, Cloira;fi (orrigaris, alias multa funt quod ha-

È 4

HAERETICI DB LITERA B

fcesilUctenentfsdoarinam Balaam, amp;nbsp;illos patcris SC parcis,dr non expellis Si cxtera.Balaam enim dicitur ua nus populus,amp; eft hxreiicus qui docct Balach,qui inter pretatur elides: per quern intelligif princeps opprimés fuos,amp; docet fornicari amp;nbsp;edere,id eft,peccatum luxuriç amp;nbsp;gulæ,quart non effent peccata.

Bayra hacreticus, de feda Iacobitaç2,hic inftinftu dia-boli,fociat* fuit cum aids quibufdam hçreticis Mahome to,nam Mahometus idiota amp;nbsp;illiteratus fuit, amp;nbsp;cum co manrtt uftç ad mortem, amp;nbsp;eum in diuerrts erroribiis in-ftruxit. De hoc fenbit frater Richar .deflorentiaOr-dinis Prædi.in lib.qui dicitur cófutatio legis Mahometi ex in c. de Alcoraiii inftitu.

Barbas epifeopus Arrianus,Anno.ror. cum quendam baptizaret, dicens:Eaptizat te Barbas in nomine patris per filium,in fpiritufanfto, aqua euanuit Si nus*4 comparait.Quo miraculo permotus,qui baptifmum expefta batjCofeftim ad ueram Si catholicä rtdë träfiit, ut dicitur in.s.lib.fupplemcntichi'oni.amp;.u.lib.trip.hift.Eotépo-re Barbas Arriano^tepifcopusdefunßuscöfulatu Theo dofii Si Valcntiniani.3.die.i4. lunrj, in cuius locum Sab-batius ordinatur.

Bagnolenfes, alias Baiolenfes, concordant in multis erroribus cum Albanen . licet in paucis difcordent, ut patuit fupra in Albigenfibus .Idem refert Anto.FIo. in fum.pte.4.ti.ii.c.7.

Balatius dux Acgypti,homo Arrianç iniquitatis ftu-diortffimus fautor,adeo dei eccicrtam perfcquebatur,ut animo uefano uirginés monachos'q; nudatos, uerbera-ret in publico. Ad eum fandus Antonius lireras fcripfit, quarum ifta fententiaeft ; Video iramdei uenientem fupcrtc,dcfinc perfequiChriftianos , ne te ira occuper, qux proximum tibi iam minatur interituin.Legitinfe-lixepiftolamamp;irrifit.atqsin eamexpuens, proiecitin terrain,portatores afticiens iniurfts Antonio talia nun-Ciari prxcepit: Quoniam cura tibi tantoperemonachtj

LIBER JI.

tum c(I,ftiam ad te mci uigoris trâlîlict difcip^îquot;®-cófeftim minatorem oppreflit fupplicium,amp; poft quin.-que dies os effrcnatum,ultio diuina compefcuit.Egredi tur cum Nefterio præfefto Alcxandriæ, uchuntur cqui« manfuetiffimis.Cum pariter cqui luderent, mitior quo Nefterius uchebatur, morfu repcntinoBalatium dccuf-fit in tcrram, femora cius lacerauit Si corrofit, Relatus ad ciuitatem, poft tertiam dien? inoritur, fecundum qd prædixit fanäus Antonius, Ex prima parte uitafpa. SC Athan.in uita fanfti Anto.

Bartholomjus lanouefii de infula Minorica orindus, tempore Vrbani. r.libellum edidit in quo pofuitiftaa haerefes dc Antichrifto, praefixerat enim tempus aduen tus Antichrifti, in quo per totum mundum fui difeipuU apparcrent.f. in die Pentecoftes dc Anno domini. ijso. Item quod Chriftiani habentes ufum liberi arbi.qui per uerterenturper Antichriftum, fic ftarent immobiliter in erroribus Antichrifti, quod nunquam conuerti pof-funt ad fidem Chrifti, amp;nbsp;charaäer quem cis faccrct An tichriftus in fronte uel in manu, deberet habere tantant (fficaciam in animabus eorum.quod fic femper manerf t in erroribus illius, Sc fic ccrtitudinaliter damnarentur, amp;nbsp;igne miffo dc cælo corporaliter morerentur,amp; quod pueri paruuli Chriftianorum, Sc etiam Iudæi,Saracenj, Sc infidèles,tarn paruuli qnàm adulti per Antichriftum peruerfi.poft mortem Antichrifti omnes conucrtcrenf ad fidem Chrifti, fed non aliquis adultus peruerfus dc Chriftianis: Sc finalitcr tota ecclefia dei effet dc conucr-fis ludacorum Sc cætcrorum infidelium . Libellus fuit igni traditus Bartholomjo pœnitentc, Si errores publice abiurante.

Ëardefaniftç uclBardefanitç, ä Dardefano qui in do-«rina Chrifti prius extitiffe perhibetur infignis,frd po-ftea quamuisper omnia in Valentini hxrefim lapfus eft, addens dc fuo, ut Fato aferiberet conuerfationes homi-

E S

HAERETICI DE LITERA B num,ut dicit Auguftinusin.î.lib. dehær.amp;fcd'm Eu(ê.. de temporibus, à TatianoBardcfanes alterius Iiærefcos princeps cfficitur,Anno.i7j. fub Marco Antonio amp;nbsp;Ani ceto Papa . Hieronymus in de uiris illuftribus, Bardefa nés in Mefopotamia clarus habitus eft, g pnmû Valétini feftator, deinde confutatus noua hærefim ipfe condidit.

Brachitæ,ifH fucrüt de fefta Manichæoçt, ponentium duo prima principia côtraria.g nominâf. C.de hær.

VBafîlidiani, à Bafîlidc appellati, qui inter rcliquas blafphemias Chriftum paffum abnegauit, ut dicit Ifido. Hieronymus fecundo libro contra louinianum dicit: Ba filides magifter luxuriæ Si turpiflïmorum amplcxuum amp;nbsp;caetera. HicfuituiracutÜTmusamp;.ij. uoluniinaàfecô fefta, poft fe reliquit. Hune Alexandria ortiim produ-xit,de quo prima quæftiôe primo cap.Martion amp;nbsp;Bafili des non habent euangclium,quia nô habent fpintûfan-ôum.deq Eufe.lib,4.c.f .amp; Agrippa Caftorius libçicon, fcripiîtcôfutationcin Bafïlidis ualidi/Timam côtinenté, per qiiem ƒ futia 3C calliditas uiri ad decipiendum nimis apca detegif .Docuit quoep hdrm negandam perfecutio-nis tpibus.Et glo.fup pfationem in euange. Lucæ,dicit: Vt Bafilides 8c Apclïcs,8c g fub nomine Thomæ uel Mat thiac, 8i alioçî apfoçi.falfâ feripferunt. Et fie fecundum Sedam, Lucas ea caufa maxime fcripfît euangelium, ne pfeudeuangeliftit effet facultas prædicandl, qui fub no« «nine Cliriiti apoftolorumcp eius conati funt fcâas perfidie inducere.Ignatius ad Tralf. Fugite Bafilidem de to tam colleftionem indignitatis ipfius . Auguftinus in libro de haerc. Bafflides in hoc düfabat à Siinonianis qcP jss.cælos effe dicebat:mundum iftum uel hominem, nó creduntàdeofaAum,fedà. ;65. cælo: amatoriacarmi-na ftudiofiffime difeunt: à ludæis non credunt Chriftuni cruciftxum.fed Simoncm Cyrcnæum,quiangariatusfu ftqlit crucem eius . Et Hieronymus in libro Amos;Omi potentem deum portentofo nomine appellat, 8C dicit puminfoiisciuulocôtineri, IdcmaduerfusLuùferiini

LIBER. .11.

Balîlides fummum de um Abraxas cum treccntîs fexa-gintaquinque cditionibuscommcntatus cft.Itcm Abraxas eft deus fiftitius Bafllidis ex numeri fupputatione. Cyprianusin primo epiftolarum libro Bafilidcs epifco-patu dcpofitus Romam fruftra rediit.

^Bcrillusin Arabia epifcopus, cum aliquante tempore rexiffet eccleüam, in hærcfîm ad extremum lapfus eft,qui afferit CHRlSTVM ante Mariam non fuifle, feili cet,quo addeitatem.ut dicit Antoninus.i.par fpec.hift. ti.feptimo,fed ab Origin, per epiftolas correptus, grattas egit,amp; Eufebi.libro fexto cap.26.ita errorem BerilU ab ecclefia depulit Origi, ut emendaret non perderet er roris autorem.

^Bedricus autor Orebitarum hæretkorum ,Stami-cenfij natione Morauus bellis alTiduus, qui fpreta religi oncChriftiana,calcatO($ pontificio iure, uxorempublt ce duxit, amp;nbsp;illa mortua,alteram ex Polonia fuperduxit, ex qua filios fuæ nequitix feftatores fuftulitjUt dicit Ae neas Syl.de orig Bohc.ca.47.Haeretici funt,qui male fen feront de incar.Chrifti,lacérantes ccclcfiam,amp; cathoU-cam hdem fraudulentcr corrumpentes.

Blafcus, ifte lapfus in hærefim, focius criminis fuit cum Tlorino contra ueritatem catholicam: Vulpecula ifta ganniuit, fed obftruâum eftosciusper Apollina-rem Hieropolitcm uirum eruditiffimum. Contra cnim liæreticos finiri no debet nifi doftus amp;nbsp;perfeftus,ne fcä-dalizet alios fuperatus ipfe.

BegardluelBeguini, Anno.1341. fub lobanne uict-limofecundo Papa, amp;nbsp;Lodouico quarto capitio demiffo inccdunt.faciem femper cooperiunt,laute bibunt amp;nbsp;cö edunt, conuiuia quxrunt, confortium mulierum non refpuunt.in ecclefia fedent in terra,uultu uerfo ad pari-etem,oculos ad cxlum non eleuant, ifti maligni homines procurante fatore malorum operum has hxrefes a( (etucrüt^qux ponunf in Clem,ad noftçi de hx.Vnus er-

HAtRETICI DE LITERA B

ter «ft,quod homo in pra-fcnti uita tantum amp;nbsp;talé grsu dum f erffftionis poteft acqutterc,ut reddatur impecca-bilis,amp; amplius in gratia proficerc uakac. Secundus,qj jciunarr uel orai c non oportet hominem, pofrg gradu vltimum perfedlionis fucrit aflccutus. Tertius. quod illi qui funt in prsedifto liatu perfeâionis amp;nbsp;fpiritu liberta-tis,nó funt humanae fubiedli obedicntiæ,ubiingt,Frâc. de Sarabenis,ex hoc fequeretur quod aliqui effent Ace-phali,quod eft contra illud.93.dili.Nulla ratione clerici aut facerdotes habendi funt,qui fub nullius epifeopi di-fciplina amp;nbsp;prouidentia gubernâtur,talcs enim Acepha los,id eft,fine capite,prifca cöfuetudo nuncupauit .Et in frain.4.1ib.côtra Luteçj^babiLqd' obedire Papæ eil de falutis neceffitatc. Quartus error, quod homo poteft finalem bcatitudineni,fecundum gradum perfeftionis,in præfcnti uitacófequi. fient earn in uitaobtinebitbeata. Quintus,quod quælibet intcllcft ualis natura feipfa na-turaliter cli beata: quodl^ anima no indigct luminc gio riæ ipfam cleuantc ad uidenduin deum, amp;nbsp;co beate fru endum.Sextus, quod fe in aAibus excrccrc uirtutum eft hominis imperfefti, amp;nbsp;anima licentiat à fe uirtutes. Septimus, quod mulierum ofculum cum ad hoc natura no inclinet,efi: mortale, aflus ante carnalisctim ad hoc natura inclinct,pcccatum no cft,maximc cum tentatur ex crccns.Odauus, quod in elcuationc corporis Chrifti no debent alTurgere, nec cidem reuerctiam exhiberc. Dicit Ilic lo.de Imola:Nota prælatum potiffime papam debe-re attendcre circa augmentum fidci catholicac,amp; extir-patióe hæreticoçî,amp; dicrccfanos debcre follicitos effc in partibus illis in quibus hpretici,potiirimc Beguini amp;nbsp;Be gina? funt.Contra Ëegardoçt errores Alpharus in.2. li. de planélu eeelefiæ.

LerengariusTuronenfis, dceuchariftiapraucfentie-bat, contraqucmexpræcepto Leonis Papæ in concilio Toletano Lanfrancusdoaordifputauit,amp; eum cloqué-|ilTimofcrmoiicconfudit,amp;errorcmrcuocauit,utdid

LIBER. JI.

turdfcóff.diftj j.cap.ego Berengsrîuî. IdMÎnterhîf-i r«icosnóponif,quia pofrca non fuit rclapfus: fedquia doftnna cius fuit hæ rctica.Hic Lanfrantus fub Leone.», in fynodo Vercellenfi Ce purgauit ab erröte Berengarif. Hine eft notandum, quod reuertcntes ab hærcfi,debent primo confiteri errorem fuum coram cpfeopo uel alio inquifitore. Secundo debenthærcfiinabiurare, amp;nbsp;forma iuramentiponitur in difto.capit.Tertio debentdi-gnam fatisfadhonem exhibere, incap^ad abolendam. Jibro fc-xto de hær. Anno.1064 ,fub Henrico.2.amp; Stepha nonono.

Bizochi hi funt qui amp;nbsp;Fratricell», fecundum I0.22.in txtraua.quar incipit:San(fta Ro.amp;ufts ecclefia.

Bohtmi uel Bohemiftæ.qui fequuntur errorcs Vald?-(îum, hiperlo. Hus funt corrupti diuerfis hyrefibut. Teutoncs per circuitum habitantes, alios Philifteos,ali Dsldumços.Moabitascp uocabant, Bohemiam terrant promiffionis effe diccbant.Vndc uniuerfitas Prägen.quâ Carolus.ini. erexit.tranflataeft: naiiidicit AeneaJ Syl. :s. cap, de origine Boheinorum; Magiftri amp;nbsp;difei-puli.Teutonic! generisiureiurandoadaâi,unadiefu-pra duo millia fecuti, apud Lipfiam Mifnæciuitatem, dierum triumitinere àPragadiftantem.uniiicrfale ftu-dium erexere. Bohemis fuæ fcholæ gubernatio libe -te patuit : quorum princeps eft habitus Iohannes Hus, qui übi fatisfidei comparatum fibi exiftiinauit, »ene-nuin quod iampridem occulte concepetat, palam euo-muit. De hoc infra.

Bonofiani, à Bonofio quodam epifeopo. exorti pro-duntur.qui Chriftum dei filium adoptiuum, amp;nbsp;non naturalem amp;nbsp;proprium aflerunt, hoc reprobatur Iohannis 14. amp;nbsp;extra de célébra.miff. ca. in quadam. Quidam dixerunt.fed errauerunt, Chriftum non fuiffe uerum de um,fed adoptiuum, ut miferi Arriani. Gloffa. Bonofia ni. Dicit Aftexanus in quarto libroti.5. quod Mono-folitx àMonofo autore hærelu corum,iftiut putofunt

HAERETICI DE LITERA B.

amp; qui dicuntur Monofîaci, de confe. diftinûione fecufl^ dacap. liiuerohærctici. Sedquidamlibri habentEo-* noiîaci : ifti non credebant CHRISTVM efle filiunt dci naturalem.Item in eodemcapic. Ifti fpiritumfanAîi peruerfo fenfu effc qurndam paruum hominem raonta-num credunt. Et prima quæftione primo capi. quidam, in fine dicitur. Gregorius uocat Bonofrj ordinationem damnationcm:huius hærefîsdodrinamhabcntCircum cellioncnfes.

UBuganriu« de monte ralcone,autor corumhærctp corum in partibus Cataloniç, qui aufi funt dogmatiza^ re,quod omnia degenere bonorum quæ h’endafunt, funt henda puro amore,amp; non ex alia caufa,necfpe merccdis æternæ .Tandem ifte error fuitcondemnatus publice amp;nbsp;folenniter per Sancirium Trachonenfem ar-chiepifcopum.Ordinisfratrum Minorum, amp;nbsp;per pâtre Nicolaum Rofelli inquifîtorem, Ordinis Prædicatorfi, poftea Cardinal em.

UBorboritç.fccundum Auguftinum.uel Borboreanî, de hær.uocantur quafi cœnofi,prop£ nimiam turpitudi nem.quâ in fuis myfteriis exercere dicunf; amp;nbsp;nônulli uo cant eos Gnofticos.alrj Caftadogos. Dicunf quoq: bonû dcum amp;nbsp;malum deum in fuis habere dogmatibus: carte-roseoç! errores.iiide in Gnofticis.

HBononatus in partibus Cataloniæ in uilla Franca de penadcs primicerius amp;nbsp;hærefiarcha quàmpluriü Begar-doruin, qui prius abiurauerat, poftea traditus fuerat ut impotcns feculari curiæ.df iam ex uno latere affatusfii-erat amp;nbsp;finxit fe pcrnitere. Ifte cum fuis comphcibus cô-pofuerüt hærefesBcgardoçî,amp; tandc perdnm Ferrari um de Apulia epiftopum Barginonenfem amp;nbsp;fratrem Cuilhelmum Coftainquifitorem fuiteorum congre-gatio condcmnata, amp;nbsp;domus corum habitationis in uilla Franca diruta, amp;nbsp;diâus frater Bononatus, utrela-pfusamp; impornitens fuit traditus curiæ feculari amp;ignj bus confumptus.

LIBER IL

tBuIgarî inter Vngariam SC GrædâeanftitutiChn'-* ^BianteffcAî funt; multisannisfub obedientia Romani Pontificis,SC fucrunt Chriftianorum propugnatores cô tra Turcam . Et Nkolaus Papa pnmus in ca genre tantum profedt.ut puifo Pliotino hætetico.qui Ce illi gen-ti in(înuaufrat,ut rex tradito rcgno maiori ex filrjs ha-hitum fufdperet monachalcm. Ad quorum confukacla ncm idem Nicolaus rcfpondit, ut dicitur diftinftionc 28. capit.confultationi. Verum cum imperatoribus oric tis communicarunt propter locorum confinia,ccrperûc in ritus Græcorum degenerate, in quibus permanent ufquc hodic : de quibus feribit Blondus Romanus,anti-quitaris ferutator.

CAiani proinde funt appellati,quoniam Cain adorant,dicentes cum fortiffimç effe uirturis; fîmili-ter 8C ludam traditorem aliquid diuinum putanc xlTciSc feelus eius beneficium reputant.VeldicunturCa-ioni à Caiono Alcxandriæ cpifcopo.ôCalTerût ludam p-■feiffe quantum effet generi htimano Cliriiti paffio profu tura ad occidendum ludæis, propterea tradidiffet illos etiam, quoniâ fchifma faciétes in populo primo dci.ter ra dchifcëte,perierunt Chore,Dathan SC Abirom,Sc So domitas colere perhibenturblafphemant legem SC de-rim legis autorcm,carnis'q! refurreftionem negant.Au-gufiinusde hærefibus, Ifti ni'mia mentis caligineexcç-cati funt,ut hominem damnatum SC fratricidâ adorent, quem deus maledixit,prima Iohannis tertio : Dihgatis alcenitrum,non ficut Cain,qui ex malignoerat,Sc occi dit fratremfuum.

1iCaftadogi,dc his quære in Borboritis.

TOatharill»,hi funt Manichçi.fie appcllati.id efi,put garores,dccarnibus non ucfcuntur,tanquam de mortu is ueloccifiçfugeritdiuinafubftantia:oua non fumunr, quafî 6c cum ipfa franguntur expirent ; uinum non bi-* bunt,dicentcs; fel elfe principum tenebrarum, cum ue-Runtur uuis.

lt;

HAERET. DE LITERA C

Caponius eps fuit,fed polira deprauatus errore Arrif, inquit eniin:Non perfefte amp;nbsp;intègre nouit filius patre, neqe enim perfefte uidere poteft. Creatura em eft, 8c fi-Aura filius; ä( omnia alia docuit quæ amp;nbsp;Arhus,lib.i.tri par.hifio. ca.ij.

Campatcs.fic enim eos uocat Hiero. in epiflola cotrs Luciferian .Hi concordât cum Circumcellionibus amp;nbsp;Do jiatiliis,qui Romæ dicuntur Montcnfes,de bis quxre in fuis Iods.

Campenfes cum Tarfenfibus hxreticis copulati,nihil aliud ambiunt quam ut autoritate communionis Of ftrf tres hypoftafes cum antiquofenfupracdicent,fecundum Hieronymfi ad Damafum in epiftola,quæincipit; QuO' niam uetufto. amp;nbsp;concurs St cum Arrianis. Campe fonat fluxus: amp;nbsp;Ptolemçus Campas Cilicia? partem facit,ni fal-lor,eam quç inflexo littore Hfici iînus defleftit ad Sy riâ.

Cathan alias Catharæ uel Catherij.cx munditia ita fe nominauerunt, gloriantes de fuis meritis.Ilîdorus Lcui tici.13.Lepra alba notât hærcticos,qui fe mundos appellant,uel qui de faills uirtutibus gloriantur.Negant pœ-nitentibusueniam peccatorum,contraillud Ezec.iS-1** quacunq; hora amp;C.amp; l.di.ponderet.de mortiferis crinii-nibus pa-nitentiam ncgat,amp; tarnen in honore perman fit. Aug.Supcrbiflime àc odiofilfime fie fe nominât,pœ-ritentiainncganf,Nouatum hæreticum fequêtes, nam amp;nbsp;Manichæi Cathariliæ appenantur,qualî purgatores. Viduas fi fumpferint tanquam adultéras damnant.Mun diores fe cæteris prædicantiqui nome fuum lî cognofee-re uellent.mundanos fe potius quâm mundos uocarent î4.q.3.quidam.De qiiibus b.Thomas in traft.contra im-pug.re.c.4.fie dicitiHic error Vigilanth,qui côciliumde paupertatc euangelica aufus eli deftruere.omnino p fuc ceflioneserrâtiuinufqjadhodicrna tempora peruenit, qui amp;nbsp;in hæreticisquibufdam qui Cathari nominantur, permâfit.Catharorumtresfuntfeftæprincipaliores, ut fupra in Albigc.Cuido in libro hzrcfum; Cathari male

LIBER. .II.

tcquifîta non reftituunt, nrc implorant auxilium brat; mrginis,nec fanftorum.aut angeloçî.

HCataphrygfs uel Cataphrygii, his prouincia Phry-giæ nome dcdic, quiaibi extiterunt autores corum.Mô tanus 8c cæteri, amp;nbsp;Prifea amp;nbsp;Maximilla fuerunt prophe-tiffæMontani,Ânno.i74.temporcCommodi imperato risée SoteriPapæ . EtMontanus fiiittanquani parade-tus,qui aduentii fpirituffanfti non in Apoliolos, fed in fetraditumfuifTc.contra.i.quæftio.i.ut euidenter often derer dominus à fpiritufando que donauit fidelibusdi-mitti peccata,nô meritis hominum,âe ergo de côfe.dift. 4.ca. hiucrohæreticijdicitur: qui jntrinitatis nomine nó baptizantur.fîcut flint Bonofîani 6e Cataphrygi, qa 6e illiChrirtum dominum nô crcdunt,6e fpiritumfandü peruerfo fenfu efle quendam paruum hominem monta numcredûc.Sic.i.qiiæft.i. ü qui côfugcrintad eedeftam catholicâ de Cataphrygis, ftatutum eft rebaptizaricos omnino debere.Cataphryges fecundas nuptias pro for nkationibushabent. Sacrainenta perhibentur funefta habere,nam de infantis annieuh fanguinc,quem de to to eius corpore minutis compunftionum uulneribus ex torqucnt.quo cuchariftiam fuam conficerc perhibêtur, mifeentes eum farinæ,pancin'qj inde facientes: qui puer fi fuerit mortuus,habetur apud eos pro martyre: fi autê uixerit,pro magno facerdotc habetur,ut dicit Augufti. 6e fient dicitglolTafupcrilIudOfee.s.Væ cis quoniam rc cefferunt à me. R.aro hæreticusdiligic cartitatem,6e qui fc amare fimulat ficut Cataphrygæ orc uenenato mel jp mittit.iéd turpe eft dicerc.quæ in occulto facit. Uicunc ctiamquddmulierpotefthabere facros ordincs, quod reprobat bcatus Thomas in poftil. adTitum.j. Contra iltos fcripfit Apollinaris Hierapohtes, âe Melciades Papa côtraCataphrygasuolumcn prçcipuum conicripffr, 6e Rhodon genere Afîînus in fcripturis eraditus aduer-fuseosinfigne opu$fecit,6e Apollonius Eedefiaftic“ feri ptor aduerfus eos libellu edidit, in quo prophetias co^e

HAERETICI DE LITERA C

elle (alfas cöuincit,ut dick Euf.li.r.cap.is.

Catilina Arrianus,de quo Hiero adRipariumdeha reflbus expugnandk:Scias,inquit, in hanc prouinciam nullis humanis auxilqs, fed proprie Chrilti fentetia pul fum effe, non folü de urbc,fed de Palf ftinae quotç fini-bus Catilinä.f.ad Arriu Alexandrins presby teçt. Nos 4 que dólere pluriniû,qgt; cum Lentulo multi coniurationis focti remanferunt. Ita Hiero.uocat focios Arrii, gilliuî dogma defendebant,qui in loppe remorantur.

Carpocratiani à Carpocrate quodam uocantur. qui Chrikum dixit hominem fuilfe tin,contra illud.ij.dilti. g epus.Qui erat in diuinitate dei patris lilius,deus ucr*, amp;nbsp;uerushomo ex matre.Et dixit de utroi^ fuifle proge nitum.quod reprobatur.!7. quxkione.z.capi.ii^ueta ell Habens in utero à beato lofeph, qui licet earn non con-tingcret.Quart dicit Ignatiusinepiftolaad Antiochen fes; Quicunqj purum hominem dicit efleChriftum.ma Jediftus(fccunduin diHum prophetç)non indeS fidens, fed in hominem tantum . Propterea amp;nbsp;infruftuofus ell, qucmadmodiim thamarifeus, quæ ell in deferto.Scribit Irenaeus coçuiim tempore amp;nbsp;moribus Saturnini amp;nbsp;Bafi-lidis hæreticorum Carpocratem fuperliitionis alterius, qui Gnofticiappellantur, uocabulo à feientia cöhHo au toris: de quo (ic dicit Eufeb.quarto libro cap. s. qui fane prælligia Simonis magi, no ut ille clam, fed publice ac palam traJebat, amp;nbsp;uelut pro fummisati^ optimisftudi-islaudem profeSam ac publicam de net'arris artibus àde cepcisauditorib.requircbat.amp;magicas artesinlucepu blicaperorabat. Hie Carpocrates (, fecundum Augufti-nuin) doccbat oinnem operationem Sc admirationem peccati.nec aliter euadi Sc pertranfiriprincipatusSCpo-teilatcs quibus haec placent,ut polTint ad cxlum fuperi.-uspetuenire . Refurreftioné corporis Smul cû lege ab' iiciebat .Dicit glofla. Leuit. decimotertio; In corpore le pram geric,qui ecclefiæ detrahit ficut Carpocratiani, g negantrefurreâionein earnis, Negant mundum à deo

LIBER II.

faftum,fcd nefcio a' quitus fpiritibuî ffiundutn fafluntt Seâæipfîusfuifle traditurfociaquxdäMarcdlina, co Ifbat imagines Iefuamp; Pauli amp;nbsp;Homeri Pythagoræ ïdorando,incenfum'c^ ponédo.

Cæleftiani,àCælellio qui fuit Pelagian*, Anno.404. fub Arcadio amp;nbsp;Innocentio primo, qui damnauit ad in-ftâtiam concilii Africani hxrefîm Pelagian. De quo Au gufti. in iibro de perfeâione iuftitiæad EutropiumSC Paulum epos,idem fcntit lîcut Pelagius, nam Cæleftius Pelagium magiftrum eft fecutus,ut feâatorcs eius Cselc ftiani nuncupantur fecundum Auguftinum in de hxre. Qui e nim alienam doftrinam fequitur, aliènes diligit. Et Augufli.de fidc cat. cum Cælcftinus atq; Pelagius in Ephefinafynodo fint damnati, quomodo poterunt ilia capitula recipi,quorum damnantur autorese Et Cæleftj us rationibus Ibphiilicis nitebatur probate nullum hominem peccare fi uellet', omnes effe iuftos fi uellent, âc g; homo ad perfeftum ftatum poteft peruenire fi ucllet. Et Auguftin.foluit.ic.argument a eius in lib.de perfc.iu ftitiæ.Hiero.incpiftolaad Alipium,amp;AuguftinS,gra-tulatur Augufiino eius opera hærefis Cæleftiana op-prefla eft.Sed dicit glo.Ofee.r.Hæretici fæpe fophifmati busamp; arte diabolica opprimunt ecclefiam,qui non mfl-ditiam uerç fidei.fed fordes fequuntur mendacr), traditi diabolo,amp; angclis eius,iiidentur fibi calumniam pati,5C in fe effe fraftam iudierj uirtutem.Et hic Cæleftius fecun dum Gcnnadium,antcg Pelagh dogma incurrcret,imo adhuc adoleftens fcripfît ad parentes fuosdemonafte-rioepiftolas tres.

Cecilianus,de quo inf alia dicit Auguftinus,fi modo conueniret Cecilianus dehisquæinferunturei,etiam poft mortem ilium anathematiso.Item fi uerafunt quæ Ceciliano obiefta funt, amp;nbsp;nobis aliquando poffent mon firari, ipfam mortuum anathematizaremus.De hoc.24. quæftione.î.c.fane.

Ckobulus u(l CIcobius,unde amp;nbsp;Cleobiani,unus

HAERETICI DÉ LITERA C.

df primishærcticis,unitatcm fratrutn fcindcntibus, dé quo fie fcribii Ignatius in rpifiola ad TralP. Fugitt ipfi-us nrquiffimidiaboli nepotesTheodotum 8i Cleobulfi, qui générant fruftum mortiferum, de quo fi quis gufta-uerit, morietur æterna morte. De quo Eufebi. libro.4. cap.s.Vndehifuerunt prinii.7. hæretici;Theobute.s,Symon, CIeobius,Dofitheus, Gortheus, Mafbutheus.di Menander.

Cerdoniani à cerdone mago amp;nbsp;hacretico Martionis nuncupatt, Anno.1044. fub Antonio Pio amp;nbsp;Thelefpho-ro, qui duo afferunt contraria principia, hos fccundum Ifido.fequuntur Martionirtae;dicunt enim Chriftum no eflenatum ex formina.nechabuiffecarnemjnec ucre mortuum,uel quicquam pafliim, fed fiinulafTc paffioné. Duosdeos ponunt, quidam corum bonum amp;nbsp;malum. Refurreftionem mortuorum ncgantjljjcrnuntctiam te ftamentumuctusfecundum Augurtinum:amp; Irenaeus in tertio libro aduerfus hærefcsdicit:Cerdo à feâatoribus Simonis impietat’sfuæ occafionibus fiunptis, Romain uenit fub Igino,ibi docuit,quod is qui à lege amp;nbsp;prophe-tis prædicatus eft deus, non efle poteft ipfe pater domi,-ni noftri lefu Chrifti, quia ille quidem notus eft, hie aSt ignotuseft: ille iuftus,hieautembonus. Cuifucccdcns Martion Ponticus abique reuerentia ulla blafphemans, auxitautorisinfaniam.De hoc Eu.4.lib.c.80.

Chcrintiani fccundum Ifid. à Chcrintho quodam nS cupati, Anno 84. tempore Cleti ScDomitiani impcrato riSjlfti circuncifionemobffruant,concraiIludadGala. Si circuncidimini, Chriftus nihil uobis prodeft . amp;nbsp;extra de bapti. cap. maiores: cum baptilhia fuceefterit cir-cuncifioni, abfit ut in illam damnatam hærcfiin incida-tnus, quæ perperam affirmabat legem cum euangelio Sc circuncifionem cum baptifmo fcruandam. Millcan-nos poft refurreftioncm in uoluptatc carnis prædicat, quod reprobaturMarei duodecimo: Nonnubcntneig nubentur.De ifto Chcrintho dici t Beda fupcr epiftolani

LIBER .IT.

lohannïs.narrat cnim de illo, fcilicet.Iohanne auditor eins fanfl»ffimusuiramp; martyr fortiflïmus Polycarpus Smy rneorum antiftcs,quod tempore quodam cum apd* Ephefiim balnea lauandi gratia fuifliet ingreffus, et ui-diffet ibj Clierinthum cxire.côtinuo difceflït non lot*, di.Fugiamus hinc ,ne balnea ipfa nos corrumpant, in q-bus eft Cherintinis inimicus ueritatis.Quo egrcllb.bak neum cecidit, 8( hæreticum cum fuis opprelfit. de hoc 24.quæftionc primo cap.omnis qui. Hic hircfiarcha tur pulofus amp;nbsp;libidinofus totus, à quo dii2a eft hærefisChe rinthiana.hic dicit Iegaliaobferuanda,amp;Caius in difp. fuorumdialo. dicit: Cherinthus per rcuelatiôes quafdâ quas uelut à magno Apoftolo confcriptas, ut amp;nbsp;per angelos reuelatas putaret, talia quædam portenta nobis inducerenititur, poftrcrurreftioncmterrenumfuturfi effe regnum Chrifti, in quo Hierufalem 8c homines in carne itcrum concupifcentiis 8C uitrjsfubieëiamconuer fationem habituros : contra fidem quoque feripturarS mille annos deGgnat. Dicunt etiam mundum ab ange-lis effe faitüjlefum tantummodo fuiffe hominem,nec rc fiirrcxiffe.fed refurredurum . Et hi etiam dicuntur Mc-rinthianiàMerintho, ut dicit Auguftinus âcRupertus Tutienfisfuperillud Apot31yp.EgofumaIpha,amp;o: gd enim illic offender et Cherinthum uel Ebionem uel Ar hum ,aut alium quemlibet diuinitatis CHRIST I inimi-cum hæreticum Hæreticus quoque quîlibet eiufmodï concederet, amp;nbsp;confiteretur, lcd eundem effe deum deo patri coçqualem fine initio cum pâtre 8C in pâtre manc tem non confiteretur, rede ergo dixiffe non contetus, addit iftud quod fummum eft in quo fides Chriftiana cô fiftat, uelut fupremo gradu de CHRISTI diuinitatc, fi-militer æqueut de pâtre fentiens ficut dcdignum eft, amp;nbsp;dicens in perfonacius.utuidelicet maiori tonitruo quicontradicunt illæranæ loquacesconterantur,ego fum alpha amp;nbsp;o, hæc uero dicens,fiue dicentem illum, in {(tens pat ci coaquat*. fie etiam uerbum antiquum quod

ï »

HAERETICI DE LITERA_C eratjnprin.erat uer. amp;c. eft contra CherinthSalioi^! Antichriftos, qui negare incipiebât ante Mariam fuiffe Chriftum.

Chiliaftæ,hifuntChcrinthiani.24. quæftio.;.quid3. nifi hic eft appellatio Græca, amp;nbsp;obfcruant coiHem cr-rores ficut Cherinthiani,chile enim Crçce mille Latine fiiciC amp;nbsp;dicit Helinandus quod Papias Hieropolitanus in Alla epiftopus, fuitautorhæreticorum qui dkunfCht Iiaftæ,id c,millenarii,qui dici( mille annoiÿ ludaicâedi diiredcutcrofîm,ideft,nouitatem.Qiii poft refurrcflio-nemaiunt in carne dominum cumfanftis regnaturûdf fandos epulaturos cum Chrifto corporaliter. Dicüt qlt;B in mille annorum regno mulierem inftaurandam elle, amp;nbsp;eandem efte qux prius habuit uirum.

Cynici olim fuerunr philofophi carnalcs amp;nbsp;beftialeî, dicentes licere commifeeri foeminù inftar canuro,modo huiiiftnodi prurientesauribus introierüt domination« fpernentrs 8C maieftatem biafphemantes, dequibus.t* Pet.j.Multifequentur eorum luxurias. Hiftint Valdcfes amp;nbsp;confimiles.de quibus dicetur in locis fuis.Cynki feefl dum Papiam, liæretici, didi ab immunditia,contra hu imanam enim uerecundiam in propatulo cum uxoribus coibanc,ur canes.

CircScelliones dicuntur, eo quod agreftes lïnt.quos fcotopicos uoeât, qui Bonofianorum dodrinam habet. Hi amorc martyrri feipfos perimunt, ut uiolcter de hac uita difeedentes martyres nominentur: contra illud. 23. quxftione quinto, fi non licet.Profedo enim qui feip^ occidit,homicida eft.ltem capit. tudixifti. cætc, non eft noftrum,de quibus eriam c.Circumcelliones illas de ricos partis Oonati âfcæte. ubi feribit Auguftiniisad Marcellianum comitem de Donatiftiscaptis. Auguftin. in de hxre.CircScelliones genus hominum agrcite amp;nbsp;fa inofiffimçaudacix,nôfolum in aliosimmania facinora fierpetrando,fed nec fibi eadem infania Si feritate parce do, fed per mortes uarias maxime prxcipitiorü amp;nbsp;aqua-

LIBER IL

rum 8c îgnîum feipfos necare tonfueuerunt, 8C in iftum furorem alios quos potuerunt fexus utriul^ fcducere, ut occidantur ab aliis,mortem nifi faccrent comminan^ tes. PotTidonius de uita Augu.dicit aliquoties eius uias armatiïidemCircücelliones contra famulumdei Augu fiinum ob(iderunt,fed hi itincru errore fcduâi,eum in uenire non potuerunt.

Choke, à Choita haeretico, qui fuit de numero eo-rum qui euangelia laniauerunt fecundum Hieronymü, contra Lucife.

Conftantius, Conftantini filius, Conftantis frater ab Arrio traäus eft in hæreftm Arrianam, ut quofdam in dco gradus crederet.Hic fecundum Hieronymum in uita Hilarionis heremitæ rex Arrianorum in cxihum de-portauit Dracontium amp;nbsp;Philonem epifeopos. Et Orofi-us libre.r.Conftâtius dumConftantem fratrem belle in feftatur incauta petulantia periculis feië offerens,à duci bus eius occifus eft.Et Hieronymus ad Heliodorum epi-taphio Nepotiani.Cëftantius Arrianæ fauter hacrefeos dum contra inimicum paratur 8C concitus fertur ad pu-gnam,in Mopfi uiculo moriens magno dolore,hofti rc liquit imperium.

Colorbofus fecutus cft Menendrianos 8C Marcum, de quibus infra,à quo dicunturColorbofti hæretici.Hic cm uitam omnium hominumSC gencrationumin feptem fideribus affirmât, ut dicit Aug.de hæ.

Crifpinus Donatifta, in Calamenfi ciuitate 8C regio-ne epifeopus fuit, ut dicit Poffidonius, contra quem Au guft.trino eóftiftu difputauit,ita Crifpinus proconfula-ri 8C libellari fententia eft pronuntiatus hærcticus; Et p ceptum cft, nullo 4gt;rfus loco hærcticos Oonatiftas clTc debcre,amp; ficmultûcreuit fanûa ecclefta.

Concordenfes, uel fecundum alios Cozorenfes,qux-re fupra in Albanenfibus .

Colitiani,àquodâ Colitio nominatifunt, aut feefidû Ifido, Colintiani à quodam CoUnto, ucl fecundum Au-

r 4

HAERET. DE LITERA C

guftinum dicuntur Coluthiani.a qiiodam Colutho, qui dicunt deum non facrre mala,contra illud quod fcriptu cft Ifa.37.Ego deus creans niala.Et hoc intclligif de mail's pcrnæ.lîcut dicitur Amos.3 .Si eft malü in ciuitate qd* dfusnófeccrit.Vrl deus errat mala.i.nociua,ut uenenS, Iupos,araneas,amp;ïïmilia,quæmagis noemt quam pro-funt, ut dieit Aug.quäuis Coluthiani 8iFloratiniinter fe contraria dicunt, tarnen ambo diuinis alloquqj refi-ftebant.Creat enim deus mala, ptrnas iuftiffimas itrogä do,quod Coluthusnon uidebat,non autem malascreâ-do naturas ateg fubliantias, inquantum funt naturx at-çgfubftantiæjUbiFlorinus errauit.

Conftans nepos Eraclrj imperator, regnans inGræ-ciaamp; non Romæ,anno.66o.tcmporcTheodoriciprirai papæ,hic Conftans fuit peffimus in omnibus, amp;nbsp;crudelis contra catholicos, amp;nbsp;hæreticus de Acephalitaruin frfta. Qui quadam uice de Neapoli ueniens Romam.pulcher-rima ædiheia 8C palatia, ob inuidiani ctuium Romano-rum deftruxit,amp;: in Tiberim proiccit, amp;nbsp;multas plateas ciuitatis fecit defolatas.

Conftantinusquintusimperator.peflïmushxreticus fuit,qui dacmonqs immolabat,ccclcftam dei longo tempore afflixit,ncc cuafît impunitatc. Nam complete my-llerio iniquitatis præfinitæ, horribiliter damans: igni fum inextinguibili traditus,fpiritum exhalauit, infenfa tis imperatoribus fuæurfaniæ relinquens exemplü. Si-gibertus:Conftantinus imperator, filius Leonis quinti, Conftantinopoli fynodum trecentoçi triginta epifeopo rum congregauit,in quo edido permulgato de imagini bus dei amp;nbsp;fandoçt deponendis, ecclefiam dei nimis fcan dalizat,amp;contra orthodoxes tyranniiat: Haecille, Et bcatus Martinus papa eb catholicam h'demab codé de rcclefta raptus, ac perdudus Conftantinopolim,in exi-liouitam ftniuit.

Cofmi.hofiJ haerefis concurrit cü Marcellianis,q fue-

tüt dinatiin fcétafynodo uamp;iutrfaliCößätinepolitaniu

LIBER .IL

Copti' flint Chriftiani.ff d hæretici.in partit us In-diæ hincinde habitantes, amp;nbsp;utuntur in rcclefijs quodam libro fabulofo.qui d'citur frcreta Petri;amp; in miiùs legüc euangelium Nicodemi.

Chorizantium fefla tranfiuit anno.ijtj.

Crekonius grammaticus Donatifta,contra que Aug* quatuor Iib .fcripfit, in quibus Crefconium in multis re-prehcndit,maxime in hoc ggt; Petulian 5 défendit, qui ne gat q; Chriftus fit Chriftiani ongo,radix amp;nbsp;caput. DAdolï’ unus de principibus Mef1alaniorum,qui inter cætera dicunt diuinü cibum nec prodefîe, nec lædere, de quo dominus dixit: Qui come-dit carnem mcam,amp; bibitfanguinë mcum.uiuet in jtet num,dehoc.7.1ib,hift.tn',ca.ii.

Daftilorinchitæ.de his in Pattolorinchitis.

Dauid de Dinanto,cuius error fuit qgt; deus eft materia prima,contra hoc b.Thomas. i.contra gen.ca. 17. amp;nbsp;prima parteq 3.art.8. qjimpoflibileeft deum aliquo moda in compofitionem alicuius uenire.Dicit enim Dion.c.2. de diui.no,quod neq; tadus eft eius .f.dei, nec quædâ ad partes cómifcendi cóio.Et dicit Cæfarius.s.dift,diaf. qd? hbri magiftri Dauid perpetuo damnati funt Sf exufti. De alrfs erroribus fupra in Almarico.

Decarthitæ.Manichæi fuerunt,amp; de eis diuus impera tor facit mentionem.C,de hærc.Nota qj Manichæi tetS uirus euomentes contra lionore creatoris oim machina ti funt,amp; propagines fuas longe late'cp extenderuc, pro quorum extirpatione ecclefta multos agones fubift.

pcfidcriu$hære(îarcha,dc quob.Tho.contraimpu-gnâtes rer,c,fi.Dcfidcrius hæreiîarcha Lôgobardus,no-ftn tpis edidit quendâ traftatS cótra catholicä ueritatc, m quo inter cætera condenat ftatu eoqt.qui rcliftis omi-bus egere uolunt cû Chrifto.hic paupertatr totaliter c5 dcniMt, amp;nbsp;qj non fit licitS fua oia pro Chrifto relinque rc,niquot; talc religione intret.quç poflefliones habeac,ucl fiiu tails fit qi ds labors manuum uiusrs intendat.

r Ï

HAERET, DE LITERA D

Dcutcrus hærcticus Arrianus rpifcopiis^dum in Con-PStinopoli,ut dich Sigibcrtiis in fua chronica, Barban» qurndam bapti2arct,amp; male diftinguens trinitatem ,di Cf s;Bapnzo tc Barba in nomine parris per hlium in fpi ritiifanAo,aqua difpariiit.

Dimophilus Arrianus fuit,nee dogma Arrianoç; ana thematizare uolens,idcirco in concilio Ariniinenfida-Binatuseft temporeConftätrj imperatoris. Dequoctia a.lib.hifl.trip.ca.ii.äc li.a.ca.io.

Diofeorus olim epifcopus Alexandrinus.anno domi-ni. 444. fub Martiano principe amp;nbsp;Leone primo, g dixit unam natura erte uerbi dei amp;nbsp;carnis. Peccat igifin fide, qui e(tdefenforhereticorum.24.q.i,c.j.Ethuiusfeftant amp;nbsp;fubfcclerat^ cohortis ponit Iohannes Damafeenusli. 3.ca,;.diccs;Diofcorus amp;nbsp;Scuerus,amp; eorum fcelerata cO' hors.Vnde fanfti patres apud Chalcedoncm cögregatl, Diofeorum damnarunt,non tantum de hærefi, fed ctiâ quia aufusfiiit fandum Leonem papam excommunica-rc maiorem fe.ut dicitur dift.ii.c.intantum.Se dift.13.ca. canones funt fecuti,amp;.2 4.q.2.ca. fane exiftunt ctiam qui cidem Diofcoro.amp;.C.de hatrc.l.quicunq; Apollinaris fa cinorofiflimam ffâam.Eutichcs amp;nbsp;Diofeorus communi catores permanferunt uftg ad mortem eius.Contra Dio feorum fcripfit Hilariuslibrum unum ad præfeftum Si-lutium.EtThcodoru.s epifcopus Syriç ciuitatis difiafor tia contra cundemfecit.

Diodorus,de quo Damafeenus lib.3.c.3 .dieitiDco odi-bilis Neftorius amp;nbsp;Diodorus, amp;nbsp;igné dignus Theodorus, amp;nbsp;eorum dæmoniacacSuentioiôe cum alfts Arrianispo fuit in Chrifto unionem perfonalcm in una dûtaxac na tura.f.humana:amp;Chriftumnegauit ueçi eifedeum. Vbi nota,q' dixerunt Chriftum tm fuifle hoïcm,amp; ipm ad di uinâ propemodû dignitatc ob gratiæ abundâtiam ope-rum'ep cxcellentiâ eiïe eueftü, amp;nbsp;proinde deû in fëriptu-ris appellatum,quaft nô natura deus eftet, fed gloria tm }gt;onore nois.Ynde quidam dixit, nô inuideo Chti-i

LIBER JI.

fto fafto deo.hoc amp;nbsp;ego fieri poffum fi uolo. De hoc hv bet Grcgoriur.is.libro moralium. Et didt Hilarius: Hic enim ucrus amp;nbsp;propriuseftfiliu5:ongine,nóadoptione: ueritate,nonnuncupationc: natiuitate, non creatione.

Difcaldati,ifti non intrant fanâa loca, nee locum ora tionis,nifi fint difcaldati:moti ex illo uerbo quod donii nus dixit ad Mofen Exodi.; .Solue caldamêtum de pedi-bus tuis.Et ilium modum tenent Saraceni, quädo inträc Mefquitas eorum nudis 8i lotis pedibus,ut adorent per-fidum Mahometum diebus fingulis,certis horis,ut dici-turinClc. Cedit quidem de ludarisScSaracenisamp;c. De bis fié feribit Augufiinus de hxre.Eft alia hærefîs, nudis pedibus femper ambulätium, in eo quod dominus dixic ad Mofen;Solue amp;c.Etquod propheta Ifaias nudis pedi busiuiTusfuitambulare.lfaix.to. Caldamentatuatolle de pedibus tuis.

Donatifti uelDonatiani uel Donatiui,à Donato quo-dam Afro nuncupatifunt,anno.334.fubConftantio im-peratore amp;nbsp;lulio.i.papa.Qui Donatus de Numidia ueni £ns,penctotam Africam fua perfuafione decepit,affer?s minorempatre filium,amp; minorem filio fpmfanaum,flC rebaptizauit catholicos.24.q.3 .quidam. SC C.de hçrc.Iftc error uocaf rebaptizantium, contra illud de confe. diff. 4.c.cos,non licet fieri rebaptizationes.SC.c.i.rebaptiza-re.Ettalispunif capite.C. ne fanftum baptifma rciteref 11.1 ,Vnde Donatiftæ Sc Manichæi totam fere Africam efi fuis erroribus corruperant, Sc imperitos deceperant; SC fanflum Augufiinum fatigabant, propter quod multos libros contra illos feripfit: Et Donatiftæ erant magni in feientia feculari,erant maiores in munditia, in potentia crät maximijSC in diabolica ÿfutia,SC diuerfi fucrüt alumni Donati.V nde Donatus apd Carthaginc Donatiftaçt cps.dicebat qgt; ueçs baptifma nifi in fua cöione dari non poterat.Sc.23.q.4.c.difplicet,de iftoDon.dicif, çcû effet captusàChrifiianis.obiecit Aug.q; nemo debet capi,ex quo dfdit d«us homini Ube^i arbitrium. Hi uotanlRO'

HAERETI. DE LITERA D

mse montenf«: ad hanc Iiærcfîm pertinfnt Circficellio n«,hidicuntur etiam Pattncnianillæ. Et Cyprian.Car thagincn cpifcopus cótra Donatiim 8i Nouatianum di-uerfostraäatus amp;nbsp;epiftolas fedt.VndeDonatiftæ cx am bitione amp;nbsp;inuidia infurgentcs contra Cæcilianum, con tra quem non præualuerunt,qua(i totâ Africam fuis dc-ceptionibus fe parauerunt ab unitatc ecclefiæ catholicç, fchifmafacientcs, amp;nbsp;mendofe Cæciliano criminaimpo fuerunt,quæ probare nequeuntes,a iudicibus falfarrj rc-probati fchifma pertinaciter in haerefim uertcrunt. Et Léo papain epiftola adimperatorcm Conftantinû;Do-natiÜæ in fola Cræcia orthodoxam ecclcfiam iaftabâf. Item Hierony.in li.de uiris illuftri.Extant Donati ad f« am hærelîm pertinentia multa opufcula, eft liber de fpi ritufan Ao Arriano dogmati congruens,ïcd ut dicit Hi' larius in epiftola ad Donatum diaconû: Vbi quæfo funt commenta Donati, reuera amodo non comparent.

Poiîtheus, unde amp;nbsp;Doiîthani hæretici, unus fuit de adulterinis amp;nbsp;primis corruptoribus fidei, qui amp;nbsp;connu-incratur inter primos pfeudapoftolos. Hierony.contra Luciferi.Dolïtheus Samaritanoçtprinceps, j^phetas re-pudiauit. Tertullianus,Dofitlieus primus aufus eft pro-phetas quafi non in fpiritufanflo locutos repudiate.

Dulcinus Nouarienfis tempore Clementis quinti, amp;nbsp;Hennci feptimi imperatoris.anno 1034. ueteçi amp;nbsp;nouo rum crroçt inucntor. Et Clemens quintus mifit inquiiî-tores ordinis Prædicatoçîcontraeum, amp;crux prædica-ta eft 8c indulgentiac datæ, amp;nbsp;exercitus mifius elt cü apo Ifolico legato,qui ipfum amp;nbsp;fuos complices in alpibus po fitos partim amp;nbsp;inedia amp;nbsp;frigorc, amp;nbsp;partim in arinis op' preffit, SC Dulcinus capitur,amp; cum Margareta uxore fua îiatretica âf complicibuscombufti fuerunt, prius tarnen picbratim concilî; Si epifcopus Parmenlîs 8( frxcr Man fredus ordinis Prædicatoçt inqfitor,duas epiftolas Dul-çini liæreticales condcnauerunt.V erum liæc peftis omi'

dtkri non potuitjed in tridëtinis inôtibuij ubiDul

tIBER. .tl.

tînusfuæ hærclîs initin dcdit,man/erût aliari); fiuiWl-qui{,amp; taks uocan£ Dukini uel Dukiniftx.Hi ad fex mi Ua utriufq! fexus fub fpecie charitatis (ïmul habitare dö cuerunt.óf in tnontibus habitätesin otm luxuria ^labe ban£,quæ pcftis duob.annis multos impugnauit,amp; ipfî-us Dukini ktkra amp;nbsp;poenas in inferno méritas dates,có-temporaneus eius in fuo traft.de inferno meminit. Et il ludOfeæ.4,intelligi pótdeiftafeftaimmundifiima; qik ipi cü meretricib. £Öuerfabaf,Sf cü effaiatis facrificabâr. Hæretici erh dädeftinis conuctkulis coent,ut errori fuo reuerentiä,quä ex rónenon uaknt,præbeant ex occul-tatione.Et Hicro.fupcrilludOfeç.s.In domo Ifrael uidi horrendö.dkit; In domo hæretkoçj uidefhorrendü c3 magiftris fornicätib.ppfs feduftus panter fordidatur.

Durandus de Vualdach in partibus Arragoniæ,tpc lo ha.xxii.ca quodâ fuo cóplicc dogmatkauit hærefes cer-tas,amp; qiinatrimonifl nó eft,nifi occultü mcretriceû.Tâ-dcmpræfente dno lacoborege Arroganû eius hærefes fuerunt dànatæ per cpm Ccrundcfcm amp;nbsp;Arnuldü Bur-gen.inquifitorc,amp;iplï utinipccnitentcsfiierût cöbußf, EÊionitæ uel Ebionæ uel Ebiones uel Ebionci di-fti ab Ebione, anno.s .fub Domitiano Cæfarc SC Ckto papa.dicflt Paulfl apoftatâ Iegis,5f Chrilia tfn per profcftum folü uiçi iuftum putant.i.Chriftü tm-modo hoicm dicunt, amp;nbsp;tenent cuâgelifl ut legem carna liter,amp; obfcruant circiincifionë S( cætcra legalia.De his fit mentio in legëda S.Philippi, qui illâ hærelîm Jn A fia extinxit.Et Ignati’ ad Trallianos; Fiigitc illos hominis diabolici cul tores Ebionitas, qucsmalediftoslercmias propheta afieruit: Makdiftusquiconfiditinhomine.f, tantn,amp; àdeo rccedit cor eius.cap.17.Et huic hærefi Epi phanius Samfeos amp;nbsp;Ekefeos itacopulat,ut fub eodë numero tang una fit hærefis ponat, aliquid tn interefle fi-gnificans.Hiero.in deecckfiafiicisfcriptotibusftohânes nouifiimus omnium fcripfiteuangeliü.rogatus ab Afi^ rpifeopis,maxime contra Ebionitarum dogma^tunc ce

HAERET. DE LITERA E

flirgMi,qui afleruntChriftum ante Mariani nonfuiflct unde etiam compitlfiu eft diuinam edicrre natiuitatem. Et Hieronymusfuper Ifai.i.fimul arac in bouc amp;nbsp;afino: Ebion dignus humili täte fcnfus paupcrtate nominif, qui fîcrccipit euangeliom, ut ludaicarum ruperßitionS qui in umbra amp;nbsp;imaginepræcefferunt, ccremonias non relinquat.Etidemin libroin Ifaianriudaici erroris barredes £bionicar,qui pro humilitatc fcnfus nomê paupc-rum fufccpcrunt,omnes'q! mille annorum dclicias præ-ftolätes,amp; equos amp;nbsp;quadrigas amp;nbsp;Icftos 8(c.lis intclligüt Utfcriptafunt.

Elpidius hsrreticus,de quo üc Hiero.ad Ctclïphonté JiducrfusPclagianosrln Hifpania Agape muliciElpidiu uiçr cæcum cæca duxit in foueam,fuccc(Torc'q’, fui Prifei-lianum habuit Zoroaftrismagi Hudioftflimfi, amp;nbsp;ex ina^ go rpm,cui iunfia Galla non gétc.fed noie, gernianam hue illuccp currentem altcrius amp;nbsp;uicinæ he re fis reliquit hçredem.Dc pefte aiit Agapctaçr quö introiuit ecclefias, habet idem Hieron.ad EuÄochium dc cuü.uirg.De hoc fupra in Agapetis.

Echibos fophifla Conftantinopolitanus, dc quo dicié in.Ä.li.hift.tripar.ca.ig.pIurimiquidem non refta mente Chriftianum habentfs nomen,quippe petunias amp;nbsp;ho norem præfentcm amp;nbsp;felicitatcm uerac fidei præponcn-tes.adfacrificiorumfceleradefccnderüt.quo^unusfuit Echibos. Iscnim moresimpctatoçt fequcnsfubConrtâ-tio feruêtiflimum fc finxerat Chriltianü.Sub luliano ce-leriter paganus effeftus eft. Et rurfiis polt lulianum uo-lebat eile Chriftianus, proftcrncs fe ante ianuas ccdedx pronum, magna uocc clamabat:Cócu!cate mefal infen-fatum.Dicituraûthæreticus lälinfacuacum, quod proie ftum eft foras,amp; conculcaf ab hominibus: quo quiduili* Sc magiscontemptum^

Eriani.hifunt Arriani,dequibus fupra.

Etius diacoAus ordinatus à Lcontio Antiochenç eccle fix prxfulCjArrianus fuitrquó aüt à diaconatu depofico/

LIBER .IL

ab fccleda faftus extraneus,5f excóicatus in fyna» doConftantinopolitana,uidein.;.li.hift,tri,ca.42.

EligiushaeretitusapudCameracum.aflutus,times c5 buri à tratribus prædicatoçi.feobfeffum fingit,amp; ad fan Aum Gangericiim ligaf in haiia ab amicis, ut omnes hö mines rcputarct eiim furiofum.Quidä clericus obfeffus, diuinamanu folutus.colligcns in nofte circa hçrcticum ligatum (lramin3,amp;: igncm de lampadc fumens, incédic cumulum ftraminum, Hacreticus clarnac, cullodes exper gffafti.ignem extingucre nitebanf; fed clericus arrepta gladio omesabegitgt;hæreticus combuftus eil, diuino iiilt; dicio exafto,Clericus àdacmone liberatur.Nota hic mi-litiamdæmonjs,hic prodit maleficum,amp;infrâ défendit hacreticum Guidonem de Lach a. Augu.i .de ciuitate dcj, tapi.i, Multi in eamfcilicet ccclefiam, tantis tam'e^ mul-tisbenefichsredemptoris exardefeunt ignibus odiorü, ingrati funt,ut hodie contra earn linguas moucrcnt,ni-fi ternim hoftile fugientes in facratis cius locis uicam.dc qua fuperbiunt,inucnircnt, De hoc Eligio in.z.lib, Apü uerfus finem.

Elchefaitæ,uclfccundum Epiphanium Elcefai, amp;nbsp;Au guftinusElcefcosamp;Samfeos.âquodam pfeudoprophe-ta dicit effe deccpcos,-qui uocabatur Elci, ex cuius gene-re duasmulieres tanquam deasab eis perhibet adoratas. Et hi de feripturis fanifis réfutât, amp;nbsp;utuntur telfimonds de nouo amp;nbsp;ueteri tcfïamcnto quibusuolunt,amp; apoftolû Paulum ex integro rcfpuunt,ôc aiferunt, quod in perfe-cutionibus iîquisnegauericfidem, nihil criminishabcac pro eo,isqui fixus ett in corde fuo, talia lï ore negaueric pro necciritate,corde tarnen in fide permaneat.Sed dicit Auguft.fuper pfaLnS-Paftiim dei non obfcruaucrit,qui perfecutionem non tolérantes,^ teftimoniis dei negan-do declinauerunt.Et libellum quendâ circunferunt, que dicuntde cælo Iapfum,cuius ƒ ba (î quis audicric.remilfi onem accipiet peccacorum,aliam prster illam quâ Chri ßus dédit.

HAERETICI DE LITERA E

MIEuagriusPonticus Hipcrbarita hærctica fcriplit, Ut patet in libro fuo ad uirgines. Item ad monadios amp;nbsp;ad uirginein,cuius nomen nigredinis teftatur, in quo pct-fidiç tenebras exarauit,amp; in alijs librü, uc feribit Hicro »lymuscontraLudfc.

Eraclicç.ab Eracliocxorti,inonacho$ tantum recipi-unt,coniugia refpuunt,régna cxlorum paruulos habere non creduntfecundumlfid.amp;.î .quæliione.j.quids. Eraditæ in primo arciculo peccant,quia deus non eft ac ceptor perfonarum. In fecundo fîmiliier, quiaconiun-ôio matrimonialis eft iuris naturalis. In tertio peccant contra illud Euâgelrj: Dimittitc paruulos ad me uenire.

Elpulius fenex hæreticus, dixit nullam utilitatcm ex fando baptifmatc baptizatisacciderc.fed folam oratio-nem ftudiofam inhabitantem dxmonem eff ugare. Dice bat infuper unumquemq; narcentium à progenitorc fuo ficutnaturam.fîcetiam dpnonum trahere tamulatum, amp;nbsp;expulfts pcrillam orationcm ftudiofam fpiritumfan-ûum aducnire,amp; fenfibiliter amp;nbsp;uifibiliter fuam defigna re pccnitcntiam. Atcy corpus paflionibus motum cuiulli bet eripere,amp;animam à mala uoluntate penitus libera ri.ita ut ricquaquS de cætcro egeat neqj ieiunio maccran re corpus, neqi doftrina réfrénante amp;nbsp;progi edi dodri-na libcntcr edocentc. Non autem folum qui hoc impe-traucrit corporis exultationibus hberaf, fed apte etiam futura prouider,amp;fandam trinitatem oculisccrnit.Hfic autem Flauianuslaudabilis.prxful Antiochenus fteti-diflimum eftodiens fontem amp;nbsp;cius pocula endis exami-nanda producens, Infeliciftimeaitfeni, uctuftilfime dierum malorum, increpauitteostuum , amp;nbsp;non ego,labia enim tua teftantur aduerfum te. Hxc feptimo libro hifto.trip.cap.undecimo.

El euftus Cyzici, qui prxerat ccdeftx Maced oniano-riim, d cum co triginta fex ciufdem fcquaces g cum imp atorThcodofiusd epifeopi partiseius numero centum quinquagintj laborarentue unirentur ccdeftx, At illi

LIBER JI.

rîuî monita aprrta’q; conuitia paruipendf ntf î,eleg€rat fcqui potius Arrianam pcftem, quam confubftantialem di«re trinitawm. Hæc fatenus de Conftätinopoli funt egrefli,amp; fcribebant altcrutris, ne quis eorum in Niceni concilrj dogmate confentiret.Ex.a.lib.tripar.hift.ca.ii. dift.4j.ea Cum beatus Salomon. Hine etiä Apfus magii ilium corporali eæeitatedamnauit.Item.îj.quæ.g.eap.l. Pauli eonftantiam,qui Elimarn magum urjs domini refi ftentcm æterna feueritate damnauit.

Elimas à fide relapfus.effeftus maleficus ut Simon ma gus.Eft enim binomius,dici£Bariefu.i.filius lefu,amp; ßc fe cundum Bedam corrupte legitur Bariehu. Dici£ Elitnas, quod interpretatur dei mei menfura uel cenfus: lie enim faciebat fe uocari.ut crederetur nuntius dei.Et aduerfa^ batur Paulo,quia Sergius Paulus proconfiil, qui conuer fus fuit ad prædicationc Pauli, amp;nbsp;en audire amp;nbsp;uerbü dei defiderabjt.Aiä.ij.Sed Elimasreiîftebatquçrensauertc-re proconfulem dfide.Paulusautem repletus fpSfanfto, intuens in cum,dixit:O plene omni dolo amp;nbsp;omnj falla-cia.fili diaboli,inimité omis lufntiæ, non definis fubuer tere uias domini reftas: ÔC ecce nüc manus domini fuper te,amp; cris cæcus, Bc non uidens folem ufqj ad tempus. Et confeftim cecidit in eum caligo amp;nbsp;tenebrç. De.4 j.dift.c. Cum b.Paulus illum magum corporali cæcitate damna-uit.25.q.4.c.quodChriftus.Sic Paulus dum à fuo contem ptu pia admonitione S( multimoda commédatione fui, Corinthios magum ilium Elimam qui crediruros à fide retrahebat.cæcitate pcrcuflit.ut cæteri pcrteniti,prædi cationem eius non iinpedircnt,fed in Chrirtum creden-tes, animæcæcitatern effugerent. Etgloffa .1, Petri .3. Vtiliusfuit Tobiæ percuti cæcitate fine culpa,ut proba-rctur eius patictia,quàm Elimæ inago, qui pro perfidia pereuflus à creditorum dementatione rcmouef,dt æter-næ ultioni præparaf.Poftea autein rccepto uifu.obftina tus permanfit.Et Barnabæ apfo ualde reftitit in Cypro.

Emeritus in Cxfarienfi Mauritaniæ ciuitate epifco-G

HAER.ET. DE LITERA fi

puJ.pr^cipuus fcftæ Donatiftagz difponfor,qucm otcaR one quadam ucnerabilis memonæ Aug’ reperiens cum alii? epifeopis fcdisapl’icædifputationefupcrauit, gefta apud Carthaginem continenf inter e pifeopos confeâa, de hoc PofTidonius in uita b.Auguftini.

Enchidiæ.hi hçretici noliint manib.laborare,amp; fiint complices Turilupinoruin: de quibus int’râ. amp;nbsp;Aug’in li bro de harre.dicütiir £nchitæ,opinari monachis non li-cere fuflentandæ uitæ fuæ caufa aliquid operari,atc£ ira feipfosmonachosprofiteri, ut oinnino ab operibus ua-cent .Idc refert Cypnanus in opère fuo de hære.Damaf. in libro primarum ha-re fum: Enchitæ dicunt, gj neq; ba ptifma perficit hominc.neqidiuinoi^rmyfterjoçtaiïum' ptio purifîcat animam/ed fola apud eos exercita diuina oratio.

£luidiani,ab Eluidio Auxentqdircipulo nuncupati, ucl Heluidianicurnafpiratione: contra quenvEIuidiuin Hicro.lib.fcripfît.qui docuit quod beata uirgo poft par- , turn non manftt uirgo, fed fuit per lofeph corrupta. Et b Thomas.j.partc.q.jg.art.s.abfqjomni dubiodeteftait dus eft error Eluidri.qui diccre præfumpfit, matre Chri fti poft partum à lofeph efle carnaliter cognitâ, amp;nbsp;alios filiosgenuiire:quodrcprobatj7.q.2.genuit.amp;de5fboç2 fïg.ca.Iofepli. Quære fupràin Antidicomantis.Hoceih Chriftj pcrfeiSioni derogat, amp;nbsp;iniuriâ facit fpiriruifan-fto, cuius facrariû fuit uterus uirginalis, derogat digni-tati amp;nbsp;fanAitati matris dei,dc ipli lofeph tanta praefum-ptio imputarctur,derogat quoq, i II i quod £zcc. 2. dici-tur: Porta hæc claufa erit de non apericf,amp; uir non trâft bit per eam,quoniam dns de’ Ifracl ingrelTus eft per ci. Augquot; in lib.de hæret.Mirum iftos prætermiflbs Eluidii nomine Ântidicomaritas Epiphaniusappellauit.

Euphrata epilcopus Colonien, (cd infania Arrijinfe-âus,nec oues eum fequcbanturquem ab epifeopatu dc-pofuerunt.i^.epijuidelicet Maximinus Treueren,Yalé-*

LIBER. .IL

tînus Arelatcn.Donatianus Cabellonoçi, Seue rinus Se^ not]enßs,Optatianus Cerca/fînus.leflis Nimitini.Viftor Vangionum.j.Vuormacien. ValcrianusAltilîodorenfis, Simplicius Auguftodincnfis, Amandus Argëtoraccnfiü, lultinianus Rauraco^.i.BalîIië. Eulogius Amcgano^, SeruatiusTungcrë.DifcoliusRemoçî.quiunafcntcntia dixerfitîga Euphrata aufus eft Icfum Chriftii negare de-um clîe,ideo non elle dig num epilcopatu, fed deponen-dü,amp; in locum eius inftiturrunt fanâû SeucrinumBur-degaV.doftorem uitæ SC hæreticoç! malIeum.Nemo em magis ccclelîafticus eft 5 qui nunq hçrcticus fuit fm Hie rony.adTheophilum.SC.i.q.i.c.ferÉ.VuInerato paftore, quis curâdis ouibus adhibet medicina,aut quô ppl’m ora tionis iaculo tueatur, qui iaculis hoftium fefe feriëdum exponit,aut quai cm fruâû de fe produëlurus eft,cui gra uipeftcradixinfeftaCHæcaftafunt.u.Mai). _ _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

Eudoxius Arrianus,quofuadëte Gothi Arriani faëU funt g.li.hift.tri.ca.IJ.qui SCfua pefte Germaniciam cor-rupit.fuit em eps Cermanicæ,quæ eft ciuitas Syriç,Sc ut dicituenerabilisBcda.4.Iib.de geftisAngîo^.ca.is.poft concilium Niccnumcógregatafuitin Anglia fynodus, quægloriofeapprobauit Scacceptauit cendemnatione hçrefum Arrij,Macedonia amp;. Eudoxij. Hic nota ggt; fm Hie rony.23.eps Antiochiæ poftPaulinüEuftathius ordinaf eps,quo in exilium ob fidë trufo.ufqj in præfentë dië Ar riani ecclelïam occuparGt,£ulabius,Eupharnius, PlaciL lus,Stephanus,Leontius,Eudoxi US,Mclctius,Euzoicus, Dorothcus,rurfusMcletius,quo92idcirco tpanö digef-fi.co qd' hoftespotiusChrifti q epifcoposiudicem.Itcm Eudoxiani uel Arriani.id eft.qui contra fpnifanftum pu gnant,damnantur in fecüda fynodo uniuerfali Conftan tinopoIitan.Hic Eudoxius nauem fuam mergebat, non regebat,

Euphenitæ,hi hnt unä Sc candem feäam SC hærefîm, fm Epiphaniüm.cum Pfallianis,quære infrsl.

Eucratici di£ii,qui carnem abominantur, anno. 17;«

G a

HAERET. DE LITERA E

fub M. Antonio impcratore amp;nbsp;Aniceto papa.Sf à Taciä-no,Eucratcs,Bardeünfs,alterius hærefeos princepsno tus ctfi«tur,amp; concordant cum Tacianis.amp;.C.de hære. appelIantiirEucratiftæ. Euiê.Cæfa.lib.4.Mufani fcrtur libellus multa eirgâtia fcriptus ad quofdam fratres, qui dcclinaueruntadhærefîin Eucratiitarum nuperexor-tä,cuius autorc extitifle Tacianum fermo aflerit, uel di-cuntur fccundum Aug.Eucratitæ.

Eufoniuseps lepra Arriana infedlus, dixit q; filiusnó eft (tmilis patri fcäin fubrtantiain.neq; ucrus eft,ne^ ue ra einsfapientia,neq? uctu naturafr patris uerbum eft.i. li hiihtn.c.ij.Hunc AlcxanderMag.eps priuaueratdia-conatu,2.1i.hift. tri.c.48.

Euticius dogmatizauit qi alius hö niorif, amp;nbsp;alius refur get ; amp;nbsp;quod inuiiîbile amp;nbsp;impalpabile corpus f'utuç-’ ßt, contra illud lob. 19. Quem tiifurus fum ego ipie,amp; ocuii meiconfpc(Surifunt,ôcnon alius. In quoexprefleindi-cat ueritatem refurreiftionis, 8c prauorum facta redargu it.Vide in glo.difti ca.Iob.

Euticiani uel Euticetæ Hue Euticianiftæ i3.de hxre.J. quæcunq;.uel Euticiuftæ.I.Arriani.diifti ab EuticctcCó liantinopoEabbate.qui Chriftum pofthumanam afliim ptianem negauit exiltere de duabus naturis,fed in eo fo lam diuinam afleruit cfle natura,de quo dicit Beda in ho miliafuperMarcum.ca.s.In hacleftioneconfiderada eft in lino eodem'q; redêptore noftro ditfinfta operatic di-uinitatis amp;nbsp;humanitatis.atq, Euticctis error, qui unâ tä tum in Chrifto operationc dogmatizare præfumpfit 41-culàCliriltianisfinibusexpellendus.Et Boetiusin li.de duabus naturis cande hæreiîm reprobat,amp; quarta fyno-dus Chalcedonen.fub Martiano principe Euticetem prç daiiinauitdift.ij.canones. Et Marcellus martyr Anticy-, ranus dps multa aduerfus Euticete Grjeum feripJit uolu tnina,amp; Profper eps Aquitanicusdiuerfas^pfas, amp;nbsp;contra eundein Gennadius.e.Iibros feripfit. Anno.444.fub Marciano imper.öc Leone,i. Mochiinus Mefopotamius

LIBER. .II, apud Antiochiam presbyter fcripfit aduerfus Eiiticet? cgregium librum.Et.C.de epifcopis amp;nbsp;cle rids.l.Quoni-am: Aboleatur Euticctis damnofa memoria,Fabiani aßt latidabilis recordatio releuetiir.

Eunomiani ab Eunomio dialcftko Aetii difcipulo, g fophifmatibus eötra deum locutus ell,inquiens; Deus de fubftantia fiia nihil nouitampliusq nos.DilTimilcm patri afferuitfilium, èi filiofpmfanftum.hicimpietatiscu mulo auxit Aetii blafphemias.multa eötra fidem nofträ fcripiit,amp; difputädo legis feftatoribus fuis dédit,uir aio callidus,anima amp;nbsp;corpore leprofus, de quo Eufc.li.4. Sc in hift.tri.Ii.f,eötra que difputat magifterfen.in.i.dift. f.3( Aug’.iö.de tri,amp; dicit de hçre.gi adeo bonis fuit mo ribus inimicus,ut affeueraret qd nihil cuiq; obeflet quo-rnlibet perpetratio ac perfeuerantia pftôçî, fi huius qu{ ab illo dicebaf fidci particeps effet,eötra qué Balîlius eia borauitinfigncslib.amp;iîmiliter Gregorius Nifenus frater b.Bafilri.fîmiliteramp;GregoriusNazian.duos lib.fcri-piît. Eunomiani dicunf etiam Anomiani.i.fine lege, ôf ton^nati funt in feda fynodo uniuerfali CoftâtinopoF.

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Maniehçus fuit,de Chrifto afferuit quod na

lu feinon potuerit nec mori,amp; eontedit dicereChri-J- ilo ex uirginenatiuitatc nullam, amp;nbsp;morte eius in erucefalfam fuiife,contra quem Aug^-jj-librosfcriplît, amp;omiaoperaeiusfuntapocrypha, di is. fclâRomana. Fauftus ifte maximus hçreftarcha.qui legem ueterë amp;nbsp;d» phetas blafphemauerat, amp;nbsp;deum ucteris teftameti malS eife dicebat, amp;nbsp;fiiit Afer.

Felix Manichæus, quamuis effet artibus liberalibus in rruditus.erat tame uerfutior Fortunato, qui ad ciuitatf Hipponëfem accelfit. Si ibi fuos diifeminauerat errorcs, fedAuguftinus biduo in eeelefîa pnti populo difputauit amp;nbsp;eum conuieit, Si duos libres contra eum feriplît. Hic Felix dixit quod Manichçus fuerit apolfolus Chriiti, de promiffiôe fpirituifanâi multiim errauit, amp;nbsp;dixit terri dco coxternam«

G ,

HAERETI. DE LITERA F

Fclicîanus Arrianus, contra quem difpiitauit Aug*,amp; lib.contra eu fcrîpfît,afleruit gimagis rationibus fcri-pturæ teftimoniisin fidei difciplina agendn fît,amp; nega-uit homoufion.i.confubftantjalitatc patris ô^ filii.amp;qd’ filius non fit patri coæternus,amp; çp fit crratura. Et Aug* argumenta eius tangit amp;nbsp;foluit in deccm âi oAo ca.

Feliciana hærefis,à quodam Felice autore,quæ conde mnaturanno.78 .fubConftätjno.VI.amp; Adriano.I.Hsec hærefis dixit, Chriftü effe filiû dei adoptiuü, fed ut dicit Amb.Ii.de incar.adoptiuS ftliü non dicimus filiü effe na tura, fed eQ dicimus natura effe filium,qiii uere eft fili*, fed Chrift* uerus âi naturalis dei ê filius. Mat.ic.amp;.i.Io. ult.Et prædida hærefis pofuit in Chrifto duas hypofta-fes,de hoc b.Tho.j .parte q.23.ar.4.Ifia hçrefis nitebaf ab ecclefia auferre fanâoçt imagines,amp; in côcilio Francfor denfi in Mogono fuit damnata,in quo concilio legati fe dis apVicæ præfidcntes fuerûc,Theophylaâus éc Stepha nusepifcopi.

Flaccitas Arrianus amp;. blarphemus,multa operaimpie tatis Si ioiufiitiæ dogmatizauit: fimiliter Si Step. Si Le^ ontius.s.li.hilf.tri.c.32.

Flagellantium hxrelïs fuit circa tps conciiri Lugd. in ïtalia ortü habuit,amp; in Almaniam Si Galliam progreffa bifarie,gfenodofîsflageHis,in gbusaculeiinfcrti erât, fiagellabât ad oftentationem, ex qua fefta multi graues errores pullulabät in plerif«^ Iocis,circa fide Si facrame-ta ecclcfiæ;quæ poftremo in parte igné Si gladio exter-minata fuit.Dicit lo.Gerfon in traft.contra feftam illo-rum;Taliter fe flagellantes non curât de facramento cô feflionis Si pnix facramcntalis,diccntes çp hæc flagella-tio potior eft ad delcndü pftâ,^ qujcunqî confeflio.imd æquiparât uel præponunt many rio,qm facimus,inqui-unt,ultro fundëdo fanguinc proprium, qd ab alijs martyres pati cogebanf.Didt autor Vuandaliæ li.s.fecta flagellantium uehemëter increuit per prouincias, incertS q|no autorc priinû inltituta^nifiillo qui exteris non uigi

LIBER .II.

lantibui tradif euangelio fuperfcminaffe zizania- Homi nesiiti rudes erant,cruces in uefte pfercbät,ad urbes gre gatim ibant triftes amp;nbsp;moefti, liuientes ex crebris idibus Kapulas prartulere,neminê rogabât ali^d, oblata fpöte fumebant-Histnreligionisfignisuitiategcbant amp;nbsp;aie-bant occulte. Aliqn àduob.fratrib.crd.prædi.interpella ti.gd nemine mitteti doccre amp;nbsp;pdicare ^fumerentundi-gnatiin eosinuehunf,amp; cS alius fua fuga uix cöfulcret, uclociflimus fretus pedibus^, alium lapidibus obruerunt iuxtaMofam.

Quinquaginta articultHærcttcorum de fefta flagel lantium,ex.4.Iib. deconfolationc eceftæ.

Primus articulus eft,Quod fefta crucifratrum.qui ad.40 annos uel circa,femctipfosflagellando, cS cantu per mü dum tranfiucrüt, originem habuit ex quibufdain literis quas angcli fanfli Roma fuper altare beati Petri de cae-loportauerunt.

Secundus,qj ante.4o.annos,cum feipfos flagcllando cru crifratres tranfiuerüt,dcus papam Romanü amp;nbsp;alios epi-fcopos cæterosi^ prælatos amp;nbsp;facerdotes, ne deinceps po pulo infpiritualibus praceffenc.licetiauit, amp;nbsp;omni auto-ritatc ligandi amp;nbsp;foluendi,aut quafcüi^ eos confecrandi, eofdem fimpliciter priuauit.

Tertius.qjficutin expulflone negotiator de tempio Ji-pter factrdotü malitiä Chriftus repudiauit äc abiecit fii-cerdotiumludaicumiita in tranfitu crucifratrumpropf presbyteroçt nequitiam deus licentiauit amp;nbsp;abiecit facer dotium cuangclicum.

Quart^jqi poft träfttü crucifratrü ecclefi{,öf coemiteria, 9qua,fal,cintres,oleü.dc crifma.ac caetera hmói facram? t alia debucrunt Sf debent non lacranrentalibus habe-ri,quia per nullü facerdotem potuerunt confecrari.

Quintus,Poft tranfitü crucifratrü eccle fiæ materiales fti crunt,amp; funt non nifi congeries lapidü publiez domus paö9£,amp; fpeluncæ latronum.

Sactrdotrs, baptifinumaçiux, ftaliorumfcM G f ■ ■

MAER.ETICI DE LITERA F.

(âcramentorum legem praedicando, docentes, funt fei* ipfos cü populo eifdc credente fpiritiialiter oceidctes. Septimus, gj claua mortificationis eft afperforium aqu{ bcnediAx, amp;nbsp;fcintillæ infernales funt aipcrf^ cum ipfo eiufdcm aquæ guttæ.

OAauus, tota diuini officti in ecclefîa decantatio non debet fanAius gd reputari canum ululatio.

Nonus , in tranfitucrucifratrum lex baptifmi aqu* deponebatar à deo, lex baptifmi proprq fanguinis in-Aituebatur.

Decimus,Quando Chriftus in Cana Galilçæ circa finem nuptialis côuiuii aquam albam in uinum rubeum muta uit,deiïgnauit,qgt; circa fine mundi baptiiinus aqux in ba ptifmum fanguinis mutari deberet, Vndecimus, qgt; ficut uinum rubeum prae omni uino pri-us pofito cóuiuantibus magis placuit amp;nbsp;commendabaf, Ita noua lex baptifmi fanguinis p cun Ais ante datis legi bus adeo gratiilima acccptabif.

Duodecimus, g’ poll tranfitum crucifratçt nemo potuit faluari, amp;nbsp;uerus exiliere Chriftianu$,niii in jipriofan-guine CÜ flagello de corpore fuo excuflb baptizaretur,d( flagellatoçt effet confeAaneus.

Tertiufdecimus, g; facramentum confirmationis,pnul Io amp;nbsp;pro trufa debet reputari, quia no chrifmati ludæi ita bene barbas habent amp;nbsp;animas ficut illi qui fe à facets dotibus faciunt confecrari.

Quartufdecimus, gjfacraçt ordinumfacramentumuna cum facerdotio amp;nbsp;facerdotibus efl à deo fimplicif abic-Aum âccontemptum.

Quintufdccimus, gj den amp;nbsp;corpus Chrifli non continet fub fe realiter altaris facramentum.

Sextufdecimus,ggt; fi hoc effet ueçt, ggt; in facramento effet ueraciter Chriftus,deus diu effet deuoratus.etiam fi effet mons ingens inagnus.

Decimufle ptimus, gj facerdotum auaritia totum fic fibi fubflrauit inundum,ggt; tarn care uendunt hominibuspa

LIBER .II.

Of m tsnrilhim (uiufmodi eft hoftia, pro qua ad mfnul uolunt habere denarium.

Hic deficit decimufoftaiiuj articulus.

Decimufnonus, quod ft Chriftuï eft ueracicer in altari« facramentOjtunc Iudatraditoie,qui eundem Chriftum deditpro triginta argenteis, facerdotes tnoderni peio-res exiftöt.g Chriftü uno denario uendunt.

VigefîinuSjj\ltans facramentum non eft nift kuckuck facerdotum.

Vigcftnwfpn'mus, quod ad mortalium peccatorum re-miflionem non oportet quod quis facerdoti facit con-felTionem. •

Vigefimuflccundus:Quifacerdoricófitetur,nó plus mfi dtcie acquirit.q qui fui lutofo fe allidit.

Vigefimuftertius.q' omnia peccata,quantumcuni$ inte riorib* enormia, tollit fola proprq corporis flagellatio fpontanea.

Vigeftmufquartus, qjomesindulgétiæfuntpcnitus nul l?,ä qcunq; datæ,amp; cum facerdotio reprobarse.

Vigcfimulquintus,quod benediftiones facerdotum 9C teræ folennitates eccleftx, facramentum matrimonif nö extolISc Sc dignificant, (edmagis ipfum deprimunc Ädeturpant,

Vigeftmuffextus,qd magislt;onfert inftrmantiS faluti in corpore recen£ flagellato mori, quä integra oleilibra g faccrdotem in extrema unftióc perfundi.

Vigefimufquintus, quod ueftis nuptialis, quae fe indutä dignificat fuperni régis conuiuio, eft cutis recenter uul neratacumflagello.

yigefimufoftauus, quod poft inceptam flagellatorum legem nemo beatitudinent cxli intrat, nifi qiiê fponta-nea ibgellatio ufiç ad eruptioné fanguinis uulnerauit, Vjgefimufnonus, quod poft inchoationem feftar flagellatorum nullus more Romanæ eccleftæ feptem facramê ta percipere potuit.qui in ipforum perceptione mortalj «ernonpccaret.

HAEÉ.ETICI D.E LITERA F

Trrgefîinus, qdloco prædiftoçi feprem facramcntorâ in ifta ultima lege fiagcllato^ omni Chriftiano populo inftitiita eft fola ,pprrj corporis, in memoriam paftionis Chn'fti.fpontaneaflageilatio.

Trigeftmufprimus: Poftqiiamflagcllatorespcrmundü primo tranftuerüc, nulli homines paflioni Chrifti griti amp;nbsp;uereChriftiani fuerunt, nifi qui in fiagellatorum fe-fla extiterunt.

Trigefimu(recundus,qd facerdos amp;nbsp;Ieuita,qui Clinfium inter Hierufalem amp;nbsp;Hiericho à ludæisuulneratû nócó-patientes tranficrurtt,funt mederni prcsbyteri,amp; credç tes ipfîs ppt’i,palTionibus Chnfti ingrati.

Trigcfimuftertius,5d famaritanus, qui eundem Chriftö uulneratü iumento imporuit,amp; duos deiprios pro ciut dem cura protulit,eft fefta flagellatoçi.quæ iä fola Chri ftuDi paffum in humeris proprijs portât,Sc cum denari» dominicæ orationis Sc obferuantiat decern raandatorû curat debite Sc honorât.

Triceftmufquartus, qd Antichriftusdiu regnauit amp;nbsp;regnat, amp;nbsp;qtidie imminet dies iudierj, ga Elias Sc Enoch iam in mûdo apparucrunt,ôC diu funt mortui, Tricefimufquintus,qd Antichrißus, g diu iam regnauit, funt plati.prcsbytcri,g Antichrifti funt 8c dicuni, ga fe ôam flagellatoçzinfeftant amp;nbsp;perfequuntur.

Tricefimuffextus, qd Elias iam mortuus cft,qui fuit qui dam Begardus, qui ad.4s. annos propter hærelîm côbu' ftus eft jn ErfFordia.

Tricefîmulfeptimus.qd Enoch,qui iam de feculo diu mi grauit,fuit Conradus fmet.qui hærefes fupradiftaspri-(nusin Thuringia publicauit.

Tricefimufoftauus.qddeusinprincipio omnium hômi num animas ftmulcreauit,amp; cum primo homineinpa-radifum collocault.

Triccftmufnonus,quod quotiefeunq; fœtushumanusin utero matris animal,anima de paradifoperangelûad^ ÿucitur £( fixtui infpiratur,

LIBER IL

Quadragefifflus,quod cum Begarduîfupradiftuî 5f C6-. radus fmet ctiâ præfatus in maternis uifccribus cxiften-tes animati debuerût,angeli de paradiTo uenientes, uni Eliæ,alteri Enoch anima infudcrut,amp; fie Elias unus ue-raciter extitit,amp; Enoch realiter alter fuit, Quadragefimufprimus,quod in die nouifTimo non unS per Chriftum, fed feptem uel ofto per diuerfos indices fedebuntur iudicia.

Quadragefimuflccundus,qd vitimum iudiciü in die no-uilfimo non fedebit Chriftus, fed Conradus fmet flagel-latorum hærefiarcha.

Quadragefimuftertius, quod quamuis omnia iuramen-ta qualitercunque fiant fint peccata mortalia, eligibili-us tarnen eft flagcllatores coram inquifîtoribusiurare, amp;nbsp;multa committere periuria,quàm fe Si feftam prode-re;quia poffunt iuramenta Si periuria poftmodum cum flagelloexpiare.

Q^dragefimufquartus, qd poft hanc uitam non eft ait qUod animaç! purgatorium,quare defunâos non iuuâc fuftragiauiuorum.

Quadragefimufquinrus,qd exegse Si uigiliæ defunftoçt ad nihil aliud ualét,nifi qd* funt aliquale folatiû uiuorn, amp;nbsp;quod replent marfupia clericorum.

Quadragefimuffcxtus,quodcrucem Chrifti Si imagines gloriofæ uirginis aliorumque fiiniftorum nullus de bet adorare, quia in ipforum adoratione committitut îdololatria.

Quadragefimufleptîmus,qa folum omnes dies natiuita tisdominiex Chrifti, Aflumptionis uirginis gloriofæ funt cclebrandæ fecrete amp;nbsp;ftudiofe.

Quadragefîmufoflauus.qa nulla qux per facerdotes ma dantur funt obferuanda ieiunia,Sed folum uigilia nati-uitatis,amp; aflumptionis uirginis gloriofj,âf cuiuflibet fe xtæ feriæ in anno uenientis.

Quadragefimufnonus,Dics natiuitatis Chrifti fuper die uenerit fi ueniatjcû ieiunio fexts ferix nô difpenfat.

HAERETICI DE LITERA F.

Quinqgefimus,quod cxiftentes in prædida noua flagcî latorum fcéta faccrdotes iiencran tur, 8( ecdeüx facra-tnenta percipiunt, eorundem mandatis obtempérant, - amp;oblationesamp;iura foluuntin ieiiiniis quatuor tempo rum,amp; aliisfidelibusconformanf,amp; fanftorum imagines amp;nbsp;fefta colunt, folum propter hoc ne ab hominibiis notentur, amp;nbsp;pofimodum de hoc poenitentes flagelle fc percutiunt.

Florinus in urbe Romana gradu presbyterq colla-pfus una cum Blafco focio criminis amp;nbsp;furoris, pluri-nios de eccicfla in fuum barathrum deducebant, noua aduerfus ueritatem figmenta machinantes, ut dicit Euf. quinto libro cap.ij.fed Apollinaris Hierapolites contra hanc hærefîmfcutum ualidilTimum protulit. Abil'to appellanturFloriani fecundum Auguitinnm.quidicunt deum creafle mala, eötra quod feriptum eft Genefis pri-mOjfccit deus omnia bona.creafle fcilicet,cffeiftiue,nedû permiffiue.Et dicunt deum effe caufam mali, contra il-lud lohann.i. Sine ipfo latftum eft nihil, id eft,pftih.Et aduerfanf Coletianis.

Fotiniani,à Fotino diacono Theflalonicen.uel à Foti niano Gallogrædç Smyrnæ epifeopo nuncup3ti,q Ebi onitarum fufeitans hacrefim,Chriftum ex Maria per lo ■feph nuptiali coitu fiiifle conceptum.24. quæftione tertio,quidam.Hic à Valentiniano imperatorc expulfus fu it Anno.374,amp; moritur in Galatia.Et dicit beatus Tho. côtra gen.cap.4.Quidam peruerfi homines huius doâri næ ueritatem fuo fenfu metiri pfumentcs.de filio uari-as 8c uanas opiniones conceperüt,opinâtes Icfum Chri-Aura purum hominem effe, amp;nbsp;ex Maria uirgine initium fumpfifle,fed per bcatæ uitæ meritû diuinitatis honoré præ cæteris fuifle adeptum. Hanc pofitionem primo ad-inuenerunt quidam antiqui haeretici,Cherinthus 8C Ebi on,quâ poftea Paulus Samorctanu$inftaurauit,âfpoftea àFotino eft confirmata, ut quihæc dogmatizent,Foti-nianinuncupentur.Et quinto libro hilt.trip.capj,Foti

LIBER .n.

T1UÏ lt;3icfbat,dfusqindem omnipotenf.unus qui proprio uerbo condidit uniuerlä, ante fecula natiuiratem 8c cxi flcntiarn filrj dicere fugicbat, fed ex Mana natum dice-batChriftum; cuius dogma in concilio Smyrno damna tum eil, amp;nbsp;ficdifti Glo.fupcrillud Hieremiæ.iz.Maledi' ftushomoquiconfiditin homine. Maledidus ergo Pau lusSamófctanus 8c Fotinus,quiquamuis fandum amp;nbsp;cun ftis üirtutibus exccIfum.Chriftum tarnen prædicant lia minem, contra illud ad Gal.primo: Non ab hominibus, nclt;5 p homine,fed p lefum Chrifiü.Et idem habet de Fa tinodift.ia.c.Analtafius.Audentius fcripfit contra Foti , nianos librum, ut récitât Gennadius presbyter Maflili-enfisin de ecclefiafti. fcriptoribus. Hic Fotinus, fecun-dumCyprianumfymbolum Apoftolorum infidcliter explanaiiit, ut audiences ad argumentum fui dogmat« trahcrct.

Fortunatianus, nationc Afer Aquilegien. cpifcopus imptrante Cöftantino, brcui Si ruftico fermone in eus gelia fcripfit commentarios. Et in hoc habetur detefta-» bilis quod Liberium Rom. urbis epin pro fide in exihS pergentt primusfollicitauit ac fregit.öc ad fubferiptio-nem haerefeoscompulit.Hæc Hieronymus in de uiris il luft.De hoc Fortunatiano habet Cyprianus in lib. Epi-ftolarum.i.epift.7.

FratriccIIi,dc quibus in extraua. lohann.n.qui inci-pit:SanflaRomana . Nonnulli, inqult,profanæ multi-tudinisuii i.qui uulgarittr Fratricelli feu Fratres de pau pire uita,Bifochi fiuc Beguini, uel aliasnominibus nun-cupantiirin partibus Italiæ, neenon ininfula Sicilienfi Sic. qui contra canoncs habifum nouç religionis fumpfc runt,amp;infra. Etquiain errorumbarathrum faciliter ruunt,qui conceptus proprios patruni diffinitionibus anteponuntjipforum quàmplurimi ficut fidedigna relä tionc percepimus, à ueritate catholicx fidci déniantes, ecclefiafticaracramctadefpiciüt, ac alios errores ftudët imiltiiiliciter feminare amp;nbsp;caetera. De quorum ctiain erj

HAERETICI DE LITERA F

roribus in extraua.Io.22.qiiorundam,amp; in alia,quia ifl-tÉrnonnullos;amp; Anionino,4.parte ti.ii.cap.7.Nfc olie derüt aliud miraculum nifi indnerationem eorponim. Et in.s.libro Saxoniæ ; Fratricelli iiiüonem animarum fanftarum dicebant differri ufq; ad nouifTimum die, có præualcat ueritas dicente Cliriito adlatroncm: Hodie mccum erisin para.Et in abditit lotis eorutn talc liebat fcelus, ut uocatae 8c de indufiria fedudar fpcciofiorcsqi® uiduae ucl uirgjncstum in antris nodu uenirent facer-dotes,et cius feftac clerici,claufae diuinas laudes ad com-parandam fidem ex Chriftiano ritu cantabant. Quibus nodàe media finitis, facerdotesalta admonebantiioce binos debere mafculum amp;nbsp;faminam , fpiritu inuocato fando in copulam carnalcm commifeeri. Quibus diäis himinibus extinftis, quilibet proximam mulicrem pro fternebat fibi,amp; fi ex tali coitu mulier cóccpiflet,infans genitus in (pelücam deferebatur. Si per lingulas manus trahebaf tamdiu totiens'q; baiulandus quoufcj animam exhalabat.Iscpin cuiusmanibusexpirabac,tnax)mus pó tifex creatus habebatur.Et alia nefanda,ergo bene dicit glofla.Ofee feptimo: Hæreticus eft uç ætcrnum,qui rece dunt d creatorc.ôc ululant in conciliabulis fuis, quæ eu-bilia appellanturquafi ferarum luftra, quibus libidini amp;nbsp;ftupris uacant.Et qiiicquid dicunr,putant fc in laudes dei d'ccre. Vlulatus cft luporuin 8c canum infanientium fonitus.Etfecundum Eufebi. detetjiporibus: Bonifaci» us odauns hærcfim coçr qui feFratricellos dicebant da-mnauit 8c ubiq; pcrfccutus cft.

Fortunatus,à quoFortuniani.dcquibus.C.deha’ret. HicFortunatuscrat presbyter Manichæorum, qui apud Hipponcin longo tempore fuit conucrfatus,amp; multos ibi deceperat,amp; in magna ibi erat fama,contra quem in dida erat folennis difputatio inter ipfum amp;nbsp;AuguftinS, fuit autem quæftio : Vnde fit malum. Auguftinus dicc-bat quod malum in homme fuit ortiim ex proprio libero iioluntatisarbitrio. Fortunatus autem dicebac,natu

LIBER. .11.

iraffl mail deo elle coçternam,cum ergo ibi longa difpu-' ratio fieret,amp; ibiconful 8i notariieffcnt.difputatio non fun ilia die diffinfra. Sequence autein die conucnerant, amp;nbsp;Fortunatus publice clt cófufiis, amp;nbsp;fie ä ciuitace Hippo nenfi difeefiit, 8c Augultinus cotta cum librum fcripfit. Et Auguftinus de Fortunato fermone quinto ad Fratres in eremo dicit: Quoniam Fortunatum aduerfarium ad partes occulte uelut lupum peruenilFc lam fentio, idea compulfusreuerfusfuinad uoscupiens ilium uidere SC Cum eo paritcr difputare,amp; ilium conculcare.dco auxi liante,qui tons uiribus diffiparc conatur,amp; iugulare fi-Ilosquospcpcriin uifccribuscharitatis. Orate SC nolite deficcre.ut Fortunatum Manichæorum presbytcrum 1Ï cut publice fanftæ Chriitianae fidci infidiatur.ita amp;nbsp;nos cum fuis,dei gratia coadmuante, publice cum fuperare poffcinus.

Friges funt Montaniftæ ucl Prifcillianjftac.C.de liærr de quibus dicit Eufebi .libro quinto capit .17. fi qui forte inucntifiicrintcumeisde hær.Frigum, fecernantfeal» eis,amp; rcfpuant eorû focietatem, fpirituiMontani Hi Mx Ximillæacquiefcendum putanc.

FulgentiusDonatilla, duoprinppia Scduo bapti-fmata pofuit: amp;nbsp;quod reis Si pcccatoribus facranientum baptifmi nihil conferat.dicente Saloinone: Fons uitæ in manibus iulFi, Quos errores ponit Augultinus in librd contra cundcin.

GAbaonitæ ucl Gaionitæ appcllati,à Gaio,qui té poribus luftiniani principis per ppFipcrucrfi clé flaoncm uno die eledti funt epi.Hi errores Euti-cctis ài Diofcori fcquctcs.Chalcedoncnfe concilium regt; fpuunt. Ex duabus unam in Chrilto naturim ancrunt* quamTheodotianicorruptam,Gaionitæ incorruptatrt contcndunt; SC dixcruntquodChriftus clFcompofitus ex natura diuina Sc humana, igif femp clt immortalis. habens corpus incorrupt! bile,qd reprobat beatus Tho^ quodlibc.f .quxlt.i.ai'.s.Qaionitis non enun folum cor^

HAERET. DE LITERA G

ruptione putrefaétionîs pofuerunt corpus Clirifti incor* Tuptibile,quod fides catholica tenet, fm illud pfal. Non dabis fanélum tUunt uidere corruptioné. Sed etiä corru-ptione quæ pertinet ad corruption? mortis,quod eft im pium,ut dicit Damaftenus in.j.c.ig. amp;nbsp;hoc ante.refurre-öionem.Nam ft indiflblubilc,nó confubftantiale nobis, fed opinione 8i non ueritatefaifta funt, quæfaftateftaf cuägeliutnfamem,fttim,clauorumfixuras,laterisaper' nonem amp;nbsp;mort?: ft autem opinione faâ3funt,frausigil eft Si deeptio difpenfationis myfterium,amp; opinione, dC non ueritate faAus eft homo; Sc opinione igii 8i nö ue-titate faluati fumus, fed hic faceflant. Sc qui talia dicurit fahitis expertes fiant; Hxc ille. Et ifta hxrefts damnata ? in fexta fynodo.

Galderus Seguarienfts, alias Geraldus Seguerelli de Parma, famoftfiimushæreticus, condemnatus amp;con-crematus fuit in ciuitate Parmenft in Italia, per epifco-putneiufdem loci, dcperpatrem Manfredumordinis prædicatorum inqiiifttorem, tempore Bonifacij oftaui, huius difcipulus fuit Oulcinus,de quo fuprà.

Caudetius Donatiftarum epifcopus,qui contra Augj duas Icripfit epiftolas,propter quod Aug.fecit duosli.có tra cum,in quibus ad infanias fuas fufficiéter refpondit, cótra ilium Si alios Donatiftas miftiis Aiit quidam tribU' nus executorimperialium iuftionum ad concremädum Donaaftas. ।

Galla non gente fed nomine, maga fuit Si hæretica, adiuuans Piifcillianum hæreticum,amp; fin Hiero.ad Cte-ftphont? aduerfus Pelagian, Prifcillianus cui iuniftaGal la germanam hue illuc'q; current? alterius Si uicinx hx refis reliquit hxredein Sic,

Galatac Græci funt,quos fanftus Auguft. li.j.de ciuit. dei ca.zi.uocat Gallogrxcos,prouincix Afiç minoriSj^hi fuerfit filrj Galloriim, qui ufq; ad Grxeiam proceiferSt, amp;nbsp;ibi remanferunt.De quibus luftinus lib.i .multa fcri, pftt,qui Clt;üat{ ad fidcsi fucrunt eonuerft per S.Pauluin

tIBER .11.

apûftolum, fed poft difeeflum eiuî tentati funt i faîll» prophetis.utin legem circuncifioniî uertcrcntur.ad qi Paulus fcribit, die. O infen. Galarae, quis uos fafcfnauic non obedire ueritati amp;c. quafi diceret: O ueri ftulti Ca lat(,quibus res ufque adeo abfurda perfuaderi potuerit, utcumludxos abonerelegis liberarct cuangelrjfides, nos liberi nati,ultro darctls uos in feruitutem;Quis fuit ilk qui ueftræ inuidens felidtati,qua hadenus frueba mini per librrtatem euangelicam fafeino uos IrfitdC iftam incantauit dementiani,ut ucluti Chrifto diffifi ad frigidæ legis præfîdia confugiatis i Vbi nunc ilia præ-tlara fidutia, qua per mortem Chrifti fperabatis perfe-ftam iuftitiam ac falutcm abCq; legis auxilrjs i Vnde Hi tronymusftiper Amos .2. Qui itaingrediturccckfiam, ut legem feruet cum euangelio,cum patre ludaeo ingre ditur ad pucnam,ideft,circuncifionem,amp;alias legis ob feruantias, ita amp;nbsp;pater ludaeus amp;nbsp;imitator Chriftianus unafornicationc contaminantur, Chriftum putantei infufficientcm. Ad Galatas quinto: Si circuncidimint, Chriftus nihil uobis prodeft.Quemadmodum enim per baptifmnm toti dicamur Chrifto, ita qui circunciditur, totus dedicatur Icgi.

Gauifus cpifeopus, ftd Arrianus, quern Alexander ConftantinopoV. cum cæteris excortmunicauit, prima libro hifto.trip.capit.decimotertio:Hieronymus aduer fus Lucife. dicit: Cum igitur cpifeopus in ecekfia confti tuatur ut populum coerceat ab errore, quantus erit error in populo cum errat ipfe qui doce.at, prohdolor An tichrifti difcipulus Chrifti ecclefiam gubcrnat,fi qnippe ut uis Arrianorum epifeopus hoftisCHRlSTlfitin-fatuatumfal: Sit lucerna fineigniculo, fit oculus fine pupilia, nempe co perucnies ut fahre non poflit, qui ial ipfe non habeat, non illuminet cxcus,non accendat extinftus.

Cazari.de quibus.C.de hære .1. GasarosPatarenos amp;?. (crpetudamnamusinfamia, diftidainusatlt;$ bänimus.

HABRETICI DE LITERA G.

in cœna domini Romæ excommunkantur.D« h« «M tra de hære. cap. fîcutait beatusLeo. Qiiia in parti bui Tholofanishærcticorum.quosalrj Gazaros,alii Pat arenos, amp;nbsp;alij aliis nonunibus uocanc, inualuitdamnanda peruerfitas amp;c. Et Hicrony.fuper. r.Ifaiæ, Gazarenos arufpices appellat.

Gaius. Gcrrainius, ifti duo hæretici in caudis colli-gati in errore Arrri,cum fuis condemnati funt in conci-lio Ariminenfi tempore Conftantii iinperatoris, quinto libro hifto.trip.cap.tz.

Georgian!, à fanAo Gcorgio (ie uocantur, qué in fuis prælris contra paganos præcipuum habentes aduocatu amp;nbsp;ligniferum,cum honore ueneranf, quocun^ tendût in turmis (imul incedunt,amp; habet uexillfi cum imagine bti Gcorgii depiftum, amp;nbsp;funt Chriliiani uicini ciuitati Mcchæ,ubi habetur corpus Mahometi Saracenorum æ ' phetx,amp;habcnc archiepifcopumqui eftin monte Sina in clauftro fanflæ Catharinæ, cui obediunt per omnia ut nos domino I’apæ,errores Græcoçt fequuni in facra mentis amp;nbsp;alrjs, clerici eorum rotundas habent coronas, laid ucro quadratas, nobiles eorü mulicres more Ama-zonum armis in prxlrjs utuntur, in offices amp;nbsp;feripturis lingua Græca utuntur,alias Chaldaica.

Georgius Laodiciæ eps Arrianusab Alexandro ciui-tatis Alexandrin® pontificc damnatus eft, amp;nbsp;ob fua fa-cinora depofîtus, amp;nbsp;coniilium fanôtiim decreuitnô elfe epm,nec coinmunionem cum fidelibus mcreri,libro.4, liillo.tripar.cap.23.

Gilbertus cognomento Porritanus Pidauorum e pi-feopus, in facrisliteris plurimum exercitatus.fed fubli-mioraft ferutatus ad infipientiam iîbi. Siquidem de fan ôç trinitatis unitatc âc diuinitatis fimplicitatc.non fim pliciter fcnticns,nec fidcliterfcribcns difeipulisfuis, pa nés proponebat abfcon ditos, furtiuas propinabat aqs, amp;nbsp;cum fuper hoc inualefceret Icandalum, uocatus eft ad mf diû ôc libgt tradere iuffus eft,amp; in côcilio Renicfi to*

tIBER .It

tMn Eugenio Papa Bernardus biduana difputatione c5 uidt.De hoe in Porritanis.

Cnoitae amp;nbsp;Tritoitæ.àTheodotianis fxorti funt, amp;nbsp;ab ignorantia dei difti funt.quia à pcruerfitate à qua funtexorti.adiiciuntid quod CHRISTI diuinitasigno ret quæ funt feripta futura de die amp;nbsp;hora nouiflima.nec recordantes Chrilii perfonam nefciam loqui in Ifaia, dies iudich in corde meo; Hæc Ifido. óc.zs.diftinaione qualis,amp; fecunda quæftione primo ; Deus omnipotens cunt fît fapientia patris.

Gnoltici propter excellentiam Icientiac fuae, fe ita appellate uoluerunt, quorum patriarcha fuitBafîlidcs fccundum Hieronymufli in de uiris illuftri.Mortuus in-quam eft Bafîlides, a quo Gnoftici in Alexandria, tem-poribus Adriani. Ahimam naturam dei elfe dicunt, qd reprobatur. 51. quæftione fecundo, Mofes; ubi dicitur, contemplentur fafturam Adæ , in Adam enim exemplum eft datum, ut ex eo intelligimus, quia iam forma tum corpus accepit animam, nam poterat deus limo terræ admifccre, amp;nbsp;Gc formate corpus, Etbonum 8i inalum deum, fuis dogmatibus ponunt. contra hoe diei tut de confe. diftin.tertia capit.omnes.Pater amp;nbsp;films 8e. fpirituffanäus unus eiufdeml® fubftantiæ infeparabili æqualitate diuinam infînuant unitatcm.Hi omnibus ali js funt uaniores amp;nbsp;deturpiores, denitp cum ab aliis per diuerfas terrarum partes aliter amp;nbsp;aliter nuncupentur, nonnullieos Borboritos uocant, aliqui eos Nicolaitis exortosputantfecundum Auguflinum in de hærc.amp; di xerunt qj diuinitas fit trinitas,amp; damnantur in fynodo prima Bracarenfi.

Gordæus, unde Gordini, uel Gorthçus unde gor-thæi, unus fuit de feptem hæreticis, quos récitât Eufe-bius libro quarto capit. decimooâauo,quorum tarnen unufquifque diuerfis corruptionibus fidei feorfum fcht-fma component, propnam feâam Se proprios habuic feâatores.

HAERETICÎ DE LiTERA G

Gotht Arriani effcfti funt, tempore Valentis imperi* ton's,qui Hiftrum tranfcuntes,pacem cum Valente fece-runt.. Tune præfcs EuJoxius fuggeifit imperatori ut ci Gothi communicarent ,dudum enim diuine, fanAe ra-dilsimbutiapoftolicisdogmatibuspafcebantur. Com-munio, inquit, unius dogmatis firmioreni facit pacem, inferens certamen elfe uerborum non differentiam do^ gmatum,quamobrem Gothi maioré patrem hlio dicûr, Jibro.g.hiito.tri.c.ij.

Græci in primitiua eeclefta famofi 8c célébrés fuerunt in fide, præclaras duitatesSc infignesecclefias amp;doftlt;j tes per multa tempora fub ecclefiaftica obedientia pofle deruntjduræ tarnen ceruicis femper fuerSt arrogantes, amp;nbsp;uflt;5 hodie fanftæ Roma.ecclefiae rebelles,facrorû fu-orum concüiorum determinationibus atqj decretis minime obtempérantes,fummum Ponti.Chrirti uicarium omncs'qj nos Latinos tenenr excommunicates,facramé tû conhrmatiôis paruulis fuis mox poil baptifmn côfe-iunt,per fîmplicesfacerdotcs,côtra ecclefiæ détermina tionem in fermento côfîciunt,aquâ in miffa uino nô cô mifccnt,facramentis noftris nullâ rciierentiam faciant, purgatoriü negant, amp;nbsp;çp fpirituffanftus à pâtre 8c non i filio procedat, ôC quodfandi non uadunt ad paradifum ufqj ad diem iudicii.qd impugnat b.Tho. .?tra gen. Et aliqui eoçtdicunfSurianijaliquiNeftoriani amp;c. Hier.i. lib,contraIOui.VniucrfuspenecrrordeChaIdæo,amp; Sy ro ÔC Græco fermone proceiTerat. Plus Papa in cpiftola ad Mahumetcm:Græci à Romanae ecclefiæ unitate aber rant, cum tu Codfiantinopolim inuafifii, neque adhuc de fpiritufanfto , nelt;8 de purgatorio igne cöfona refte fidei confentientes.

Gronius falfarius 8c hæreticus,miferabilis çmulusHie ronymi.libro anulinomen inferipfit,inquoerrorde impcccantia,amp; fub nomine Xifti martyris urbis Roma, cpifcopi, cum fit Sexti Pythagorici gentilüfimi, in quo libro nulla ChriAi,nulla fpirituirandi,nulla propheca«

LIBER JI.

rum, nulla apofiolorü fit men tio, ut dicit Hieronymul fuper.22.Hicrcmiæ.

Godefchakus hærctifus.ut dicit Sigibertus in chroni cafua, à Rabano archiepifcopo Magutino rónabilitcr, ut multis uifuin eft,conuincitur,fcd tarnen in fuo perfe uerat errore, anno,8 ».Cum enim quis ftulta obftinati-onefeftæ aut hærcfi adhæferit errore,quem femel con-eepit fcmper feAari,nullatcnus ceilat,amp; hsccelt conditio hacreticorum.

Girouagiuidentur habitu monachi, fedfunthypo-critæ,hxrecicaliafeminantes, fub nulla régula obcdien tiæuiuentcs, dchiapud Acgyptiosdiftifunt Sarabai-tx. Et ifios reprobat Alpharus in dr planäu ecclefix li-brofecundo:

Gondiflaluus in Hifpania in dioccefiConxenfi, tempo re Innocen.fexti quendam librum hxrcticalem didauic tuil« fcriptor fuit Nicolaus de Calabria,dxmone ei uili biliter apparente amp;nbsp;docente,hunc librum uirginale uo cauerunt,qucm librum Nicolaus Emerici Ordin.Prxdi. amp;uicarius epifcopi Sarchi nonenfis condemnaucrunt, amp;nbsp;didum fcriptorem iudicialiter combulferunt. Vide in Nicolao de Calabria.

Cuilhrrmus.dequo in.t.Iibro ufis boni cap.47. quo-dam noftro tëpore in urbe Antucrpien Brabantix Gull hermus Cornelius nomine,hic in hypocrifi Si fimulatio nc diutius conuerfatut,prxbendx bcnefidum quafi fub prxtextuperfedxpaupertatisdimifit, amp;nbsp;tarnen luxu-rix totus erat deditus. Oiccbat autem, ficut rubiginent igne, lie omne peccatS paupertate confumi, Si ante dei oculos annullari, meliorem efle publicammeretricem pauperé, 5 fit aliquis cafius perfediflime contincs, dum tn aliqd in fui retinrat fubfidium. £t propter hoc omnis prorfusreligiofus eflctdamnatus.Quod autein dicebat pauperi luxunam non effe pdm, maxima erat blafphe-mia, quafi effe uellet Si iuftiffime deus illis quibus prxei pit: Non miferebcrisiniudicio pauperis. De ifio autem

HAERETICI DE LITERA G

certiflima relatióe didicimus, cum defundo eo at$ itf ecclefîabeatæuïrginiscum honore fcpulto, quidam die tertia eandcm eccleliam introiflctjuidit corporalib.ocu lisfrpulch^ difli Guilhcrmi uacuum 8i apertum.mani feftiiiima ßgnificatione prxfagiens futuræ damnation nis euentum. Nam poft annos quatuor cognita, repro-bata nequiflïmæ hxreiïs illius malitia per uenerabilem pattern Nicolaum Cameracen epifcopum cadauereius de fepulchro qualï flips inutilis fecundum Ifai.loquenic de Nabuch.proiedum eft 8c cöbufiuni.

Guido hxrcflarcha amp;nbsp;fchifma(icus,fa£la eius damnan tur extradefchifma. cap.primo; HicfucccffitÜflauiano iniufte in cathedra amp;nbsp;Pafchalis uocatus fuit,amp; poft mor temiftorum duorum, Alexand. reftitutuseft, utdicit Ber.gloffator.

Guido de Lachajn hi ft. Çrdinisnoftri Icgif,quodin epatu Brixicn erat quidam,q in faniftitate uidebatural-.ter Iohannes bapti.amp;quaftomnesdcillaprouinciacur rebant ad cum Sc credebant eum fanâû, qui tarnen erat hxreticus.Mortuus amp;nbsp;hononfice fepultus. Poft tempus aliquodinqfttor per teftes fideles inuenit quod fuit hx reticus, amp;nbsp;de confilio epi amp;nbsp;aliorum prudentum fcnten tiatum eft,quod eius offa cöburerentur. Aftante jgif populo,ofla eius proieda funt ad ignem, amp;nbsp;ftatim dxmo-nes eleuarunt olTa de igne, amp;nbsp;tenebant olTa fufpenfa in aere, nö tarnen uidebantur dxmones. Populäres igitur coeperunt clamare;Morjaturepscum iftis fratnbus,qui uoluerüt cöburere fein deiex inuidia, ecce quomodo de US nö uult.Epifcopus timuit, fratres cöfortauernt eum, di.Domine nos fumus hic pro defenfione fidei.prxpare tis uos ad miflam, quia olfendet nobis dns aliquod mira tulû ne fides periclitetur.Mifla fuit Sal.fatxfta pa. amp;nbsp;elc' uatocorporeChrirti, dxmones in aere clamaucrunt;O Cuido de Lacha, nos defendimus te quâtum potuimus, fed modo non plus poftiimus, quia adeft maior nobis. Et llaciin cecidcrunt olTa in ignem amp;nbsp;côbufta funtj 8c

LIBER ,11.

des glorificata eft.Hic perpendif dolus diaboli.In ifto ca fu dæmoncs hæreticü defundum defendunt, ut pluró animas dedpiant.

HElladius unus dc epifcopis oricntalibus fauenti bus Arrio, amp;nbsp;uerbum patns negauit, in æquali-tatrm in trinitate pofuit amp;nbsp;alios error«,de qui bus primo libro hifto.tripar,

Hrlonitæ, ifti facramenta legalia fimul cum cuange^ Iio dicebant effe fcruanda.de quibus Tho,4,contra gen, cap.sr.huiufinodi error quafi contraria implicat,dii fer-uanteuägclicalia facramenta, probtêtur incarnationë amp;nbsp;alia Chrifti myfteria iam efle perfeifta: dum uero facra menta legalia fcruant,profitcntur eflie uentura,

Henricus genere Francos et Tholofanus, hacreticus fub ueftimentis ouium lupus rapax,fed ad domini deft-gnationem afruftibuseiuscognofcimusillum , utferi-bit fanâus Bernardus ad Hildephonfum comitem fan-äi Aegidii ; Bafilicae fine plebibus,plebes fine facerdoti-bus,amp; fine CHRISTO deinde Chriftiani. Ecclefiæ fyna gogae reputatur fanftuarium dei.fanftum efle negatur, facramenta non facra cenfentur,dies fefiiui feftiuis fru-ftrantur folennqs, Moriuntur homines in pcccatis fuis no facra communione muniti,paruulis Chriftianorum Chrifti intercluditur uita, dû baptifmi negatur gratia. Ad uocem unius hxretici filuerunt in eo omnes prophe ticæ amp;nbsp;apoftolicæ uoces.Homo apoftata eft, qui reliifte» religionis habitu,nam monachus extitit, adfpurcitias carnis amp;nbsp;feculi.tanquam canis ad fuum uomitum eft re-uerfus, præ confuftonc habitare inter notos non fufti-nés,ob magnicudinem criminis faAus gyrouagus dr pro fugus fuper terram, £tcummrndicarecGepiflct,pofuic infumptu euangelium , euangelizabat iit manducaret, turpis lufor node cum meretricibus.inuentus eft prædî cator infignis, DeLaufanaexiuit, deCenomannis, de Piftaui amp;nbsp;Burdegali exFulfu*,ntc patet ci ufpiam reuer fionisaditui.

H 4

HAERET. DE LITERA H

Hfîflinuï.de quo frater Tho. Brabantinusu.Ii.deb® roufica.j. ’mpore quo terra Albigêfîum purgari de-fcuitab hæi Sus.cruxfcpticsprædicatafuitcontradi-ucrfos.f' lautem contra Hezelinumtiobilem Ita-iplicea, qui condemnatur 3C publicuihx-rettcus.n^ iicatholicamgrauiterinfriftaturef):.

Hermas princeps Meflalaniorum amp;nbsp;eorum crroresibi rcperics,amp; ab hoc Herma ucl Hermia deriuati funtHer nuani.irtis Litarius prçful Mclitienfîs rcdenç, Si Amphi lochiusfamofiinmusLicitomenfisantiftes.uirilitcrrefti tcrunt.oues Chrifti de medip luporum eripientes.Ex.r« li.hift.tri.c.ii.

Hermogeniani.ab Hermogene uocati, qui materiam non naturam introducens,deo non naturæ earn compa rauit.Matrcm'q; clcmentoçî deam aflcruit,quos Apofto-lus improbat ad Gaf. 4. elemétis feruientesjit dicit Ifid. amp;nbsp;notatur C.de hærc,amp; Aug* in li.de hære.Hermogeni ani fucrunt in Africa,idem fentientes cü Patrepaflianis, amp;nbsp;abiefti fuerunt ab ecclefîa catholica.Contra hærelîm HermogenisTheophilus.VI.Antiochenusepsfcripfifli fcrum unum,ut dicit Hieron.deuirisilIuft.Et.i.Timo.i. Scis ç auerfî funt à me omnes qui in Afia funt,cx quibui «ft Philetus amp;nbsp;Hermogcnes.Et in eodëloco dicit b.Tho tuas qgt; hi duo conuerlt funt per fanâum lacobum.

Heracleonitæ ucl Heraclitæ ab Heracleone.Duo affe-runt principia.unû ex altero,amp; ex his duobus alia pluri tna.îeruntur aüt fuos morientes nouo modo,quafi redi mere per oleum, balfamû K aquam,d( inuocatiôesquas Hebraicis uerbis dicunt fupcr capita eorum,fm Aug. de hxrc.quorum autor ibidé nuncupatur Herarcha .Vel di-cuntur Heraclitz,quorum autor fuit Hcraclius: hi refur reAionem carnis negant,amp; quodfacramëtum cxtrcmx unëtionis nô fit à deo inftitutü, monachos 8C monachas amp;nbsp;coniugia non habentes,in cômunionem recipiüc.cô-tra illud Aâ.In omni genre quæ facit iuilitiä. Ad regnS czloruoi non percinerc paruulos dicunt, quia non funt

LIB B R .TI.

eis mérita ulla crnamtnis,quo uitia fupercftÉ,q3 damna tur extra de bap.c.iiiaiores.

Hcmannus RylTuick anno.iort.ad perpetuum carce-retn luit condemnatus per F. lohänem Ommaten,facrae theologiæ rfifefforem ordi prxdic.amp;inquißtore. Etifti funt arr.htrctieales etufdem principaliores, propf quoi iam ptrnitcns perpetuo carceri adiudicatus fuit.Primus qgt; miindus fuit ab xtcrno, amp;nbsp;nö incepit per creationena fabricatam à ftulto Moyfr,ut dicit biblia indiftinäa.Se-cüdus,dcus nun'jcreauit angelos Hue bonos fîue malos, quia hoc nullibi legitur in noftra fcriptura. nec cft infer nus,ut noliri æffimant. Item poil hanc uitam nuUa erit uita particularis, ut mortuo Socrate, morif anima eius. ficut cura corpore incepit. Item doftiflimus AriftoteP. 8C riuscômentator Auerrois,fuerunt ueritati propinquifS mi.ItcmChriftusfuit (luit us 8C iïmplcx phantaflicus, 8C feduftor (implicium hominum. Et ego dico qgt; iUe Chri-(lus damnauit uniuerfüm mndum Si neminem faluauit. Quot entra homines interfefti funt propter ipfum Si fu um euangelium fatuum.ltem quod omnia qux Chriflus gelTit humano generi Si rationi reftae funt contraria. Item Chriftü filium dei omnipotentiffjmi aperte nego. Et Mofen legêàdeo uifibiliter Si facialiter fufcepilTe re-cufo.Item fides noflra fabulofa eft, ut .pbat noRra fatua (criptura Si fifta faiblia,amp; euâgelium delyrum.Item eui gclium noRrum falfum eR, quia qui poteR create man. dum fine incarnatione. Si eum potuit faluare fine incar nationc. OmesiRosarticuIosât confimiles confelTuseft proprio orc,amp; fana méte coram inqulfitore Si notario, Si teRibus,addcns; Ego ChriRianus natus, fed iâ nô fum ChriRianus,quia illi Rultilfimi funt.ldem Hermânus an tio.ifii.poR^ euaferat carceres priores, multos Iib. hæ.-reticales côfcripfit,qs in iudicio conflitutus corâ duobus caufæ notariis,amp; toto auditorio fuos Si manu fua côfcrj ptos cognouit.In libns iRis compertæ füere multæ hx-rcfcs,propter quas poR maturas deliberationes defuper

H s

HAERET. DE LITERA H

habitas, iudicio doiiiflimoçz uiroçj inuct’fuit relapfuï. Si tâdctn pro tali condcnatus per F. lacobfl de Hochftra ten facræ theof.doftcrem amp;nbsp;inquifitorcm ordi.præddi dnm lacobum Ruyflch utriufcg lurisdoft.Sc decanfl Ha- • genfem.àreuercndiiT.dno cpoTraieftë.in caufailla ia-dicem delegatum.Hi fuadifFinitiua fententia reliqiierflt præfatutn Hermannflmagnificis ludicibus defolcniffl-ma ilia altiori curia Hollandiæ amp;nbsp;Selandiç,inic conlîfto rialiterpntib. QuicxquodetotojtceffuingfitorisSc. funimariâ(q) curia ilia in fîmilib’ tenacifliine obferuat) amp;nbsp;fufficiente acceperant cognitionê,mature habito có' cilio fua executoriali fententia iudicarflt eundé Herma, ante fobs occafum in cineres refoluëdum:Non folfiipfe cóbuftus eftjfed S( libri eius cum eo. Iofue.7.dicif: CfliSa quæ illiuserant,igneconfumptafunt.Et glo.Leui.io.in j)rincipio:Hæretici,qui alienfl igné,f.prauçdoflrinæ ùi ccclefla accendunt,igne diuinæ ultionis abfumunf.

Hermannus ltalus,autor fuit hærefîs FratriceIIo%cu ius corpus apud Ferrariä fepultfl iam. 20. annis, amp;nbsp;qui fi fanifto coIebaLexhumari 8c exuri fecitBonifa.viii.ható-ta de hmói diligent! inquifitione.Nec tn propter hoe hj refis ipfa exterminai! pot uit, amp;nbsp;ob id hominis illius fe-flæ dicebät Bonifacio nee quenq illius fuccefTore.St præ fertim lohan.XXII.iure amp;nbsp;ordine creatum elfe pontifi-cem.Vnde amp;nbsp;clä conuéticulis initis,fummis pontificibus aduerfari ccrpcröt,quanq magis luxuriç amp;nbsp;libidinisbiä dimenta fequ! uiderenf, q itiris pontifierj quatere funda-mëta.Hie nota q, Aug’ diuerfas epFas fcripfit,qgt; optet hç retieos etiâ poft mortem anathcmatizarc,talë cm eccle-iîafticâ traditionein alrj epi feruaiierflt, fed amp;nbsp;Ro.fanfta ccelcfia quofdâ epos poft morte anathematizauit, licet in uita fua accufati non effent.Sic faduni eft de hoc Her-inan,amp; de hoe.24.q.2. fane proferf.

Hermophilus,dequo ficdicit Eufe.lib.s.c.is.Hermo- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

philirxemplarianöconucniuntcfl Apollonicis, fedne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

if fa quidë fibijpfis concordât, fi priera efl pofterioribus

LIBER .II.

conféras, Temper enim emendant quitus Temper diipli-cent,quod emendant,fed noua quædam pcrquirüt,cum cis quæ in ufu Tunt, iiidrbanf aduerfa.quid aüt temerita^ tis habeat iRud admiflitm arbitrer ignorare: aut em nS credunt diuino fpn feriptas efle fcripturas,amp; Tunt infidèles; aut femetipfos arbitrant fapientiorcs effc fpfifanfto, amp;nbsp;quid aliud indicat per hoc.nifi quia à dæmone aguhti

Hiricius,hic fanda euangelia falfificauit,amp; illa euan-gelia quæ ipfe confinxit, Iudicata Tunt cauenda. dift.if. fanäa Romana.

HymenæuSjhic fuit apoftata,repellens àfe fidc,amp; cif ca fide naufragauit,faófus hæreticus amp;nbsp;alios feduxit.VuI pes em magnam caudam habent, Si hæretici multos tra hunt fecum in perditionem,amp; hunc Hymenacum ApTus tradidit fatanæ. i ,ad Timor, i. amp;nbsp;eius hærefis ponif.z. ad Timo. 2. quia à ueritate fidei decidit, dicens refurreftio-nem iam faâam effe. Si fic negat futuram refur. De hoc Tho.4.contra gen.c.r». Si dint Polycarpus ad Phif. qui dixerit netg refurreàionem .netj iudicium efle, hie pri-mogenitus fatanç eft Efitius Leuit. lo.Paulus HymençS punit Si Alexandnim,aliéna docêtes,ne excplo fuo alijs pbeant câm mortis, Apoftatare ne'4 eft.mortalc eft.me-rito ergo arguëdi funt hæretici, qui reliftis q ab aptis au dicrunt.noua inducebant,amp; per hoc fraternç charitatis fadera diflipabant.Cyrillus Alexandrinus lib. ii.in euâ-gcliumIohànis:Reuelat pater fanftisfiliuin fuum. Qui cum ueritas fit, nô dimittit fatanam ad adulterinum fen fum fidelium mentem impellere,cui diuerfis temporib. Hymenæus amp;nbsp;Alexander adhçrentes.naufragio fidei ue rjtatis doârinamperdiderunt.

Hieronymus de Praga hærefîarcha, de quo in de ori-gi.Bohcm.c.is.hic amp;Io.Huffs fuerunt uocati ad concilî um Conftantien.Sigifmundo imperatore fuade tc.Hi fu. crût cæteris regni Bohemiæ doftiores.ôc hçrefum principes habebantur.Iohannes ætate maior habitus.doftri-na ac facundia fuperior Hi€ronyinus.Rogati à patribus

HAERET, DE LITERA H

concilié fiierunt,ne plus fapere quàm eale fia ucllét, M faperêt ad fobfietatem,pcregrinas opinioncs relinquf-rent,ingénia fua quæ étant nobiliflima.Vuide fitaç! in^ far.ia ne fadarét,amp; ut inuentiones fuas uù conrilio tub-mitterent.Steterunt in propofitopertinacesBohcmoç« animi, net® uiAî rationibus uinci uoluerunt, fe ueraces fandi euangelrl æmulatores.Chrifti difcipulos effe, Ro-ccclefiamcæteras'q; per orbern difperfas,longe àtradiii-onibus apofioloç2 abdflc.Frimores magni fynodj.ubi p-tinaciâ amp;nbsp;immutabilcs animos perditoç; hoim aiaducr-terent,membra ecclcfiç putrida.quæ fanari nô potcrât, ne rcIiquS corpus inficcrent,refecâda cenfucrSt.Lata m confeflu patrum aduerfus contumaces fententiacreman dos e(re,qui doftrinam ecclefîa: refpuerent .Prior igi^ 1? hânes combufius eft,Hieronymus diu pofiea in uinculiî habit’:cum refipifcere nollet^parifupplicio affeßus/u*’ Sigifmundo impcratore anno. 141«.

Hirena imperatrix puerfâ amp;nbsp;peflima hacretica, uxof Leonis imperatoris quarti,quâ Confiatinus. Vl.filius ei* amouit à regno,ut fuis negotrjs fccmineisintëderet.lpl cm ad t^s cü filio regnauit. Amota d regimine, odio in filium côcepto,filium amp;nbsp;filios filfi cxoculauit.Hinc Crx (i earn carceri monachali manciparunt.

Honoricusquintus Vuandaloç: rex Zenonis principif têporibus regnauit, qui perfidia Arriano^i deprauatus, trecentos eposcepit,de eo^ ecclefiis claufis,in Sardinia cxulare coegit.Hæretici olim perfuaferunt principib.ut lt;atholicx ecclefixdefenforesin exiliü pcllcrenf, utdC' folatam plebem facilius feducerent.

Huflitf,à lo. Huflsappellati funt,fub Vuenceflao rege Bohemix.Siceoçi infaniaortumhabuit, utfcribitPius ZI.in de ori.Boheiïi.c.jr. Quidâ nobilis Bohemus ex do-ano quam putridi pifcis uocant,apud Oxoniam Anglix duitatem,libros lo.Vuicleff inuenit, amp;nbsp;fecum ranquam thefau^ patriç fue intulit,amp; hoc uirus fœtidum tan^ pu f ridû pifcetn in f uos ciues euoniuit, amp;nbsp;f ofi rccefiiim T eu

LIBtR .II.

»onko^ de Pr»?» sd Lipfig,Iohannes Huffs delibris Id. Vuieleff multa attulit in medium,aflercns in eis omnent ueritatcm contincri.Et fic ad eu traxit multos,qui coepé runt latrare in factrdotes,ó( ab ecclefïa catholica receffe runt,amp; impiam Vualdenfiuin feftä atqsinfaniam ample XI funt.Huius peftifersc faétionisiam pride damnata dogmata funt.Romanum præfulem reliquis epis paré effci in facerdotes nullü difcrimen; presbyteçt non dignitatE fed uitæ mentum efficcrc potiorem. Purgatorium igné nullibi inueniri. Mendicantiü rcligiones malos dæmo-«es inueniffe.Ité quod Paulus nunqfuit membrfi diabo-ii,licet fecerit quofdam aftus adibus ecclefiac malignan tiumfimiles.Ité duæ naturç diiiinitas amp;nbsp;humanitas funt unusCliriftus.Itc quod cOndcnatio.4s.art. lo.Vuicleff g doftores faaa,eft irrönabilis 8i iniqua.Er fummarie lo-hSnes de Turrecre.in fi.4li. fummç de ecclefïa ponit.30^. articules lo.Huffs.qui fuerunt condënati in concilie C3 ftantien.quçre aliqs infra in Vual.lenfib.Et ab ifto Io .in fcfli funt penc oês Bohcmi,amp; qualiter fit combuftus.di-aü eft in Hicron.de Praga. Et Andreas de Broda dodot Pragcfi.tpcconcilij Conftantien fcripfit contra .4. arti. Huffitaçî.qspraaicauerfit lo.Hufls amp;nbsp;Hier, in Bohemia. Itc fecit tradatü de ucnerabili facraih. corporis Chrifti, ubi probat qd non liceat ppVm laicalc cöicare fub utrai^ fpccie.Se foluit motiua Hufiita^.

IBa hærcticus,cuiu$ epiftola damnaf in quinta fyno-doConltätinOpor. quam fcripfit ad MarimPerfam, quædenegatdni uerbum dc fanaa génitrice femp uirgine incarnatum hominem fadum: dicit autem purä hominem ex ea natum effe, quem tcmplum uocat tanej alio exiftente dco uerbo amp;nbsp;alio hominc. Sanftum Cyril Ium reprchfdit.Sc hacreticum uocat,fie uituperat Ephe-finamfanftam primam fynodum,tanq fine iudicio fle re quifitione Neftorium deponentem.

lacobellus.ex Mifna expulfiù.ad Bohemiam afyluirt h{r{(icoriun fu8icns,quia Yualdcnfi lepra infeitus fuit.

HAERET. DE LITERA I

Hic cum lo.cuanf'.Ifgififtjquia dominicû corpus fubdu plici fpecic,panis uini'q; fuincbaf, publice ppfm common fiere ctrpit, ne deincepscommunionemcalicis neglige' rent.Cófenferunt haeretici omnes.Remcdia inquirût Io I1annrs.23.papa plenam remiflieneni peccato^ induliic his,qui ad tuendam eccleiiam arma induerent.Recitaba fur in cede fia Prägen, decretum pont. Quod cum quida fordidæ artis audilTent, lohannem papam antichrillum cITe magna uoce damauerunt qui crucë contra Chrillia nos dcccrnerct.Et miçî eft, q» aliqui uolètrs literati æfti-fnari.fequenteshærrfes lacobelli, ubi non eltdoûrina, non fama doftoris.nec uitæ fanâitas,non miraculü, di' mittût Aug.Ambro.amp; totâccclefîam Chrifti,cum offli' bus uniueriîtatibus amp;nbsp;doAoribus.

lacobitæ iîur lacobini, à quodâ magiftro fuo lacobo, cuiufdam Alexâdrini patriarchæ quondam difcipuloap prllati.dc ab codrm uarrjs infrëti erroribus 8C fcduâiHi ante multos annos à Diofeoro quondam Cöftannnopo. patriarcha fuerunt excôicati, ôc ab eccicfia GrarcoRî.quç tune obediuit K.o.eccf’iæ,fcqueftrati.Hi fe dicüt elTr Chri flianos à b.Mat.apfo ad fidem primitus côuerfos.fed in imico fupfeininâte zizania fua in medio critici,in hære-iîm funt prolaplî.paruulos fuos circuncidunt per aduftt onem in fronte uelin genis, putant expiari à pdô ori' ginalijOccafionc illius loliânis quod de Chrifto dicebat; Ipfeuosbaptizabit in fpiritufando 8c igné. Exponctes hoc fol U ni adlireram.Vnamtm in Chriito n tturam te^ nent.Paruulosadhuc ad hubera pendétes.fubutraq; fpe cie côicant lîcut 8f Crxci, amp;nbsp;fpcale habent idioma. Itf hi nô credunt fandâ trinitatrm.fed unitatc, in cuius ligna ante fe faciunt lignum crucis cum uno digito: amp;nbsp;horum presbyteri.diaconi.fubdiaconi fiât limul in alcari,amp; fm ritum eoriifimulrecipiuntcôioncm:âihoc idcofaciül, quia tres reges fimul dno in pfepio munera obtulerût.

lacobus Prçpoliti Luterianus,qui primo folennc fecit rcuocationem in maiori eedeüa Ëruxellenfî coram ma-*

LIBER. Ji.

yimahotninum multitudine.facralmperialîM.îIlicrefi dente cQ fua curia,in hüc modû: Ego frater lacobus Præ-po(ïti,religiofas ordinisheremitarü S.Aug.anathemati zo ocm hærefim, amp;nbsp;præcipiie eS de qua diffamatus fum, quant F.Martinus Luter in fuis lib.amp; adppfin fermonib. his tcntporibusdocuit amp;nbsp;tcnuit:propter quâ d fede apft-ca tang hærcticus cuin fua doftrina damnatus eft,tnaxîe quo ad arti.inliteris apVicis expreffos.Confentio etià de R-o.ecclefia in oibus quæ ad Chriftianam religionc fpe-ftant,amp; confiteor quæcncg fedes apVica confitef. Infuper fentio amp;nbsp;teneo praefatû Martinû eu fua doélrina rite dC legitime à difta fede condcninatfi,eius libros, traAatus, uel fermones,tam editos g edendos rciSe uetitos lcgi,uP teneri.ac incendio tradi mädatos.Specialiter aöt repro-bo quofdam articulos,quorum aliquos publice prædica-ui,alios priuatim amp;nbsp;fallaciter exprefft, cæteros apud me fenfi iuxta formam quæ fequitur: Tantum tria ecclefiae facraméta.f.baptifina,pœnitëcia,amp;euchariftia.exprefla in fcriptura facra funt diuinit* inrtituta:reliqua aût quatuor humanitus per ecclefiam. Non eftindulgentrjsco fidendu. Papa indulgentias dare non poteft. Indulgë-tiæ non funt efficaces. Nulla mérita fanftorum applica ripoffunt. Omnia opera fanftorum peccata funt, 8C egent mifericordia ignofeente fic remittete. Nullus eft eccViæ thefaurus præter Clirifti mérita,quæ dötaxat pec ipm Chriftfiunicuicg f m fua fide applicant.Luter’ cü fua doftrina no eft legitime per fedë apficam condenatus. LiberS arbitrium aftun fuorum intcriorii non eft câ effe ftiua, fed duntaxat receptiua, amp;nbsp;ut dütaxat fe habeat ad ca palfiue. Omne opus liberi arb.quantficunq; bonum, peccatum eft, egens dei mifericordia ignofeete 8i rémittente. Quicquid agit hö anteiuftificantc gratia, pftm. Vnicarefeftio.ôcàcertiscibarqsabftincntia.tcporeieiu Jiii,irrationabiliter præcipiuntur,âf contra feripturä. Chriffiani funt liberi ab huiufmodiieiuniorum obfer-uantia^necipfafacitadobferuantiam legis dei.

HAERETICI DE L!T1R.A\

um eft an homo fc uoto obligate poflît ad fupradifttnB îciunium.Papa uel ccclcfla non uult nee poteft fubditoJ fub pcena peccati mortal» obltgare,ad hunt frnfuniiqd homo tranfgrediens præce ptiim hominiî, peter t mor-taljter. Superiores non tenenturfubditos obligate fub pcena peccati mortalis.Subditus fui fuptriOris prsccepto tranfgrediens ex ignorantia fupina ucl paffione, feclu-fofcandalo.non peccat.Papa de lure diuino no eft taput ecclcfiar.Petrus folo iure humano faflus eft primus amp;nbsp;fn premus inter apoftolos. Et idem tenfendum eft de quolibet Petri fucceflbre.In omni foro tarn exteriori inf* riori omnes epi funt xquales.

Concilium rite congregatum præcifc tantum decide re poteft quantum facra fcriptura expreffe continet.Cö cupifeentia quæ in baptizato relinquitur,eft prccatum proprie diâum ƒ ontra hoc: Non concupiftes. Caro tali concupifeentia infeifta ad omne opus liberi arbitrii con currit,unde quodlibet opushumanum peccatum effici-tur. Idem cenfendum eft de martyrio Petri amp;nbsp;alioÿ fah (lorum operibus.

Omnes laid funt faccrdotcs.Qui manet in pÄö mor-tali,non manet in baptirmo,facerdotio,epifcopatu, uf papatu, Difplicentia de pcccatis admifli's, non eft uia ad gratiam iuftiftcâtcm, fed ceötra, gratia eft uia ad ipfam difplicentiam. Dolor de uno pcccato fine dolore omnium,eft peccatum.Omnesigitur amp;nbsp;fingulos fupradiftos articu.reprobo dc reuoco He condemno, quorum quide artitulorum aliqui funt notorie hæretici, amp;nbsp;à fandis pa tribus reprobati,quidam uero fcandalofi,alri uero piaçe auriumde fimpliciummentiumfedudiui. Et omnes ue-rç unitati catholicæ obuianres.Profiteor aüt hçc omnia pure amp;nbsp;fine conditione.ex animo fyncero , plene SC de ueritate inftrudus, amp;iuro per fandam trinitatem. Hie Jacobus poftea relapfus fuit,fratrcs quo^ illius conuen tus uintulis 8c cuftodfis funt mâcipati.Côuécusqq; corS Antucrpien.cxmäd3co Adriani fexti fundic cdclctut.

LIBER .II.

lacobus Iu(H,erat principalis inter Begardos,qui in Valentia frant,qui dogmatizauerunt hærefcsBegardo-nim.addrntes quod condrmnacî rdigiofi SC Jaki pro di ftishærefibustampcr dominum Ckmentcm in curia, q per inquifftores in alijs partibus erant beati amp;nbsp;in cælis martyres Chrifti,amp; tandem hæreles corum fuerunt Va-Icntiæ damnatæ per F.Nico.Rofelli inquifitoré,amp; poft-ta Cardinaletn ordi.noftri,Slt; per cpm Hugonem de So^ uelleto.Et tres lâ mortui.f.Guilhelmus Giliberti,amp; Bar thoIom{usFufti,amp; quidam aliusfuerunt excômunicati, amp;nbsp;ut impœnitcntcs condemnati, 8c lacobus lufti extitit imniuratus,amp; ibi mortuus.

lacobus Syrus,amp; alii Syrorum in hocerraucrüc,/îcuc dicitur in li. de eccEdogm. quod effe duas animas in uno homine fcribüt.unam animalem.qua animai corpus, fie immixta lit fanguini, fit alteram fpiritualem,quæ ra tio-ni niiniftret.Sed nos dicimus unam fit câdem efle anima in homine, quæ fit corpus fua focictate uiuificat, fit quac feipam fua ratione difponit.

Idroparaftæ, b i cG fuis complicibus ad neqmtiatn Ma-nichsci perucnerunt,de quibus.C.dc hære.

Iohannes eps Hierofolymitanus fufpcftus erar, quod Origenisfit Arrianorumdogmatibuseflctinfcft''. fit fie S.Hicronymus ab eius cômunione fe abftincbat.Scd cô-gregato concilio apud Antiochiam,efflagitatuseft ut fc purgarct de infamia hærclcos,ftultum cniin eft fruftra infamiamfullinerc. Sedipfe magisauxitfufpicioncma-læ confcictiæ. Hune Hieronymus in cpfa contra errores eiufdcm Io.prouocat,ut aut aperte hærefim profitcatur aut Chrifiianifmum .Hic fafiidiofus antifies tanquam fo lus fapiens, St folusnobilis,conferuosfuos,laicos,diacones, fit presbyteros redemptos fanguine Chrifti,rugata fronte, St obliquis oculis contempfit.Et idem ad eundê: Habcs papa Epiphanium.qui te à parte milTis Uteris hæ-reticum uocat,amp; aceufauit te quod Arrianus cfles.St hoc pertotam epifiolaoiqueriturj quod Oiigenis dogmata

1

HAERET. DE LITERA I

fcquarîs errores.Ä.' quofdä habeas huius hçrefeos (ociof» Iohannes alius,dc quo in. lo.libro Vuandaliæ ca.p.ilc habetur ; Pragainfelix domicilium hærericorum, in fe uerfis manibus crucntiilimo bello laborarSt in urbc ue-teri, pro magna tarnen parte habitauereTeutonici.uiri fideles 8c catholici,qui magnis fünt odrjshæreticos noua? ciuitatis infeftati. Frater quidam ordinis Heremitaçr Auguilinenfium, feruebatnoua hacrefi, declamator ad populum eximius, qui libera uocc in urbc ctiam ueteri aufus eil hçrelîm fuam diflcminare.Non paflii confularcs imprObilTiinum hominem capiüt, amp;cum quibuldamfc' Aatoribusfuisintcnebrascondnt,nunq rediturum.Im-pri nanq; hæretici in tenebris conticefcent ab arrogant! eorum amp;nbsp;uefina prçdicationc.Digni quidem illicarere

Iuce,amp; pati carcerem tenebrarnm,Sapien.ig,

lohanncsde Struma fchifmaticus, qui GuidoniCre-menfi ruccelTit in cathedra iiocatus Calixtus.quem Alexander tertius cum alrjs excommunicauic,amp; mala morte periit.ut diert Iohannes And extra de fchifm.Huic Io hanni rucceffit Lando cardi nalis, qui innominatus fuit, amp;nbsp;cxcommunicatus ab Alexandre, etiam male obriL amp;nbsp;dicta decretalis de duobus folum mentionem facit.

Iohannes de lamduno,fuiteiurdem feftac cumMarfl-lio de Padua, amp;nbsp;corum erroresdainnanf in extraua.Io. XXII.quæ incipit; Licet intra doftrinam apolloli.Error primus,quod id quod legitur in Matt, cuangelio dc fta-tere ex orc pifeis fumpto Sic quod hoc Chriitus non fe-cit ex libcralitatc, fed coaftus neceflitate. Secundus, $ apoftolus Petrus non plus fuit caput ecclclîæ, quam qui libctapoftolorum aliorum Äc.qua-re in Marfilio.

Iohannes de Zifcha hæreticorum Huflitarum capita-neus,hic fuit r.obilis generc.parüpcr in curia régis à pu-eritia nutritus, iino carens oculo, quem pugnans ami-fit. S'ic cæcorum cxcrcitus,cæcum fequitur ducem.Et Bo-hemi femper Zifcha dult;!lorc,redeunt uiftorcs, angelum dc cælo inilhim in hoinine loqui arbiträtur,diu prafuic

LIBER. JI.

erdinibuîbcllorum. Infeftus Huflitarum ufneno, rapJ-naruni auidus.in cctlefia dei fæuit,imagines crucibxi ß-fregitjCarthuften.apud Piagain fugauit,amp; eonim mo-nafteriuindcftruxit.Peßrtadus cxpirauit.Ferunt ilium cumægrotaretintcrroganti ubifcpeliriuellet, iufliffc cadaueri fuo pcllcm adimi, carnes uolucribus acferis ob ieäari, ex pelle tympanum fieri, colt;f, duce belligerarl, arrepturos'q; fugam hoftes qua'mpriinum eiustympani fonitum audierint. Hi qui fub ducc Zifcha lufco milita-bant.infigne calicis in uexillo portabant,nain hic error eos tenebat,ut contcnderent in utraq; fpecie communi-candum.

Iohannes Huffs,quaere fuprà in Huffitis amp;nbsp;in Bohemi-iSjamp;inHieronymodePraga. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Iohannes Vuiclcff,quære in VuicIeffitis.HicIohäncj Anglicus fuit,cuius peftifero dogmate coaluit omnis er ror Bohemorum perniciofiffimus, Ifte hæreticus fautor régis Anglorum Eduardi, tutus euafit dum uiueret in-cendium, Mortuus autc cum regnaret Richardus, exti-mulatur amp;nbsp;condemnatis erroribus,iam tune concrema-tur.

Iohannes Antiochenus Arrianus,huiusauxilio ful-tus Mahometus, Alcoranum compofuit, in quo leges fu astradidit Saracenis, falfaquibufdam uerisimmifcédo, affercns'(jChnftumadcælosclcuatum,iêd nó occifum, contra quod dicit Polycarpus ad Philip, Qui non confi-tetur myfterium crucis.ex diabolo eft.

Iohannes philofophus,qui tranftulit Iibros Diony fif, amp;nbsp;eiusliber quem fecit de euchariftia.damnatus eft in cS ciIioVercellenfium:amp;Alber. fuperilIudMatthæi deci-mo; Confiteor tibi 8C cætera: Iohannes Scotus qui mul-ta protulit amp;nbsp;cætera. ibi notant cum, 8i non efi Scotus ordinisMinoç:,

Iohannes de Poliaco, magifier Parrhiffenfis, uarios

1 a

HAERET. DE LITERA I

frrorcs fcminault circa audirntiam cöfcfTionum.qui di» mnantur per Io. XXII. in extraua. V-as cleftionis. Primus gj confeffi fratribus habenribus liccntiam general? audiendi confcflioncm.tcncnturcadem peccata quaccö ferti fuerunt.iterü confiten proprio faccrdoti.Secundus

ftante ftatuto omnis utriufq; Ro.pontifex non potcft faccre qiiod parochiani non tcneanf omnia peccata in anno proprio facerdoti confiteri, imo nee deus poflitfa tere.quiautdixit.implicatcontradiftioncm. Tertiusç papa non poteft dare gnalem ptätem audiendi confeffi-onem,iind ncc deus,fed confeffus habenti gnalem liccntiam,tenef confiteri proprio facerdoti, que uocatparo-chialem curatum. Ifii art.funt falfi,crrönei,amp;äfanado Arina deufi,amp; autoritäre apoftolica damnati.

Iohannes Roatius hæreticus pclTimus,ut fcribit Aene as Syluius,nobili loco n3tus,ingcnio malo,mentepeffi-ma, nen longe àmontibusCuthnisintrafyluas caficl-lum ædificauit, uocauit'qimontcm Sion,a(Tercn$cxco loco ueritatem aliquando exituram, quæ gentem Bo-hemicamlibertatidonct. Vicinis infeftus prædasagitat inftantibusnonnüIlisBaronibus,quibuspaxnoxia.beI-lum falubre uidebaf. Itinera quæq; infecura infefta reddit. Sigifmundus imperator caftrum cius obfideri iubet. Capitur caftrum amp;nbsp;ipfc Roatius cum latronibiis in uin-culis dufti omnes Pragam, fiifpendio uitam finicre fur-carum,quibus damnati pccnasdcdcrunt, triplex durior fuit amp;nbsp;fublimior Roatius pependit; quaere infra in Medio hxretico.

Iohannes alius,de quo fie dicit Aeneas Syluius in de orig.Bohc.Per idem ferme tempus furrexit amp;nbsp;alius pfeu dofacerdos apud Pragam Iohannes quidam ex ordine Præmonftratenfîum,impiusmonachus,âe adoranefee-lus audax. Qui cum prædicaret ad faniftum Stephanum in Pifcina,ncque bene fapere uidcrcf,inde amotus, mo-nafterium Carmelitarum inuafit,SC cum hærctici inful-tü faccrent eötra cöfuks ciuitatis, amp;nbsp;feptem ex eis ex al-

tIBER .II.

tiffimis feneftris in forum præcipitati effent, dirnm fpe-Aaeulum præbucre,ftantc in foro lo.monacho, amp;nbsp;facrö Chrifti corpus fanguinario populo oftcntätc.

Iohannes de Roebfefana, de quo fie dieit Aeneas Syl. Oppidum Pragenfis ecclefiæ cui Rockfefana eft nomen, ex hoc loco puerobfeuris parrtibus,cenfu(jtcnuiflimo natus Iohannes nomine,Pragam uenit,mendicatu'c6 ui-ftumquçrens.grammaticam amp;nbsp;dialefticain didicit, audi tor lacobelli fuit,presbyter ordinatus,uerbum deipiæ-dicare Pragenfibus coepit, amp;nbsp;pfeudo eorum apoftolus fa ftu$eft,in concilioBafilien.inter alia deteftabatur imagines in ecclcfiis,amp; q, laici fub utiacj; fpecie communicate debent. Contra quern difputauit lohânes de Ragufio patriarcha ordi.prædica. Addidit qj ecclefia folum eft ex prædeftinatis,amp; in gratia exiftcntibus; Sc quod mali no funt de ecclefia, Sc in ifta pertinaeia.in faluo cöduftu.re-ceffit à concilie cum aliis Bohemis, Sc mente fuperba, SC opinionefua inflatus , dietim prior SCuenenofior effe-Aus,Sc monachos darmoncs nouos uocabat, S( quod his ftudium eft nos eiicerc à ueritate.Et lohan. de Capiftra-no ordi.Min.fcripfit epiftolas ad lohannem iftum Hufli-tarum defenforem in Praga tyrannizantem.

Iohannes de Vuefalia fuperiore, doftor theologiæ, prædicans fecularis in diuerfis locis, Bohemis communi cans,condemnatusfuit, Sceiuslibri combufti fuerunt Maguntiae fub Frederico imperatore tertio, per pattern Gerardumdc Elthen inquifitorcm, 8C pattern lacobutn Sprenger, doftoresfacræpaginæ.ordinis prædicatorû, conuentusColonicnfis, Sc per alios députâtes propter iftos errores, quos proprio ore confeffus eft in iudicio.

Primus error,quod fpirituffanftus procedit à filio,nó habef expreffe in facra fcriptura. Secundus.quod Chrifti ecclefia poteft errarc,ac errauit, nec tanta eft autori-tas eius ut errate non pofllt. Tertius, quod hie uerficu-lusin fymbolo Athanafii, ficutanimarationalis SC caro amp;cxtera,fairuseft. Quartus, quod eondlia generalij

I »

HAERET. DE LITERA I

non funtin fpiritufanfto congrcgata. Quintiiî, quod omnes homines tenentur non obedire fanAionibus co-ciliorum. Sextus,quod pontifex Romanus papa feilt-cet legitime inftitutus, non fit uicarius Chrifti. Septimus,quod apoftoll amp;nbsp;eorum fucceflbres prçlati ecclefix non habent aChrifto autoritärem condedi eanoncs feu leges. Nonus, quod non licet prxlatis in tepore noiix legis confilia poli lefum data ftatuere pro præccptis, ut faciant iugum Chrifii amarum, amp;nbsp;onus cuägclii graue: amp;nbsp;ita damnat quafeunque religiones amp;nbsp;régulas per fan-ftos patres inifitutas, amp;nbsp;à fede apoilolica approbatas. Decimus,quod omîtes presbytcri amp;nbsp;epifeopi funt pares, amp;nbsp;quod potentia diuitiarum amp;nbsp;paupertatis, iiumilitas, uelinferiorem uel fublimiorem epifcopiim facit. Vn-dedmus, quod unus epifeopus fit fuper alios,amp;’ papa fu-per omnes,faAum eli,non in Chrifto,fed hominum ele ftione. Item quod nulli Chriifiani, quätumcuni^ dofti, tiabuerfit autoritatê exponendi uerba Chrifti, nec etiä tota ecclefia.Item confefius eft nullum efie pAifi origins Ie,amp; quod paruuli recenter nati, aut etiä concept!, non contrahunt originale,ncc credendii eft Aug.hoc aflerc-ti. Ite gj nulla eft rönabiliscämotiua ad inftituendö lege continentix clericoçt. Itc qgt;Chriftus nulIQ inftituic ieiunium quadragefimale,nec ieiunio fuo.4o.dic9! dedit exemplum ieiunandi: amp;nbsp;q’hó non teneffame fuftinere in ieiunio,quia abbreuiaret uitâ fuam.Aqua bndiAa nul lam habeat aliam uirtutem uel efficaciä, q aqua non bn-difta. In traA.fuode indul.ecclefix fcripfit.qj thefautus meritoç! fanftoç! nô poflit per papam dirtribui,nec etiä pëfatio purnaç! pro pcccàtisdcbitaç: portet fieri per pcc-nas Chrifti;amp; gjindulgentixfintpix fraudes fidelium. Item prxdicauit publice in fer. de pallionc Chrifti: Ci^J-cifixerunt eum, quis feit an funiculis ipfum alligauerfif, an clauis crucifixerunt.

Imaginum hxrefis orta fuit circa tepora Gregorij.!-»nno.7J4. takf auferre uolucrunt imagines fanftorum»

LIBER .IL

ljuse füllt libri laicorum.quaß idololatrix ctiltum. Motî fueriint inftinftu Saracenorum. Contra lianc hacrefim fcptimafynoduscclebratafuitin Conftantinopoli. Ec fanäus Gregorius Scruium epjfcopum redarguit.qj fan-ftorum imagines inconfiderato zelo fregit.de cöfe.dift. j.ca.perlatum.Namquodlegrtibusfcriptura.hoc amp;idi-otis praeftat pidura cernentibus, in ipfa ignorantes indent quid fequi debeant,in ipfaleguntqui litcras tieCch unt. ä:c.uenerabiles Chriftiani ucnerantur fandlorum imagincsin memoriam fanäorum, Ä recordationein primitiuorumolimfaAorum.i.rcrum geltarum. Item Gregorius fecundus anno primo in concilio in urbc ce-Icbrato.imaginumfanftorum uencrationem approbat, amp;nbsp;contradiftores excommunicauit.Et hærefis cxecran-tium imagines faniftorum in ecclefiadicentiuin illas n5 colendas.damnatur in feptima fy nodo Nicena.

Indiani de dominio presbyteri Iohannis,qui Chrifti-anos fe profitentur,amp; per beatum Thomam apoftolum ad fidem Chrifti conuerfos: fed ab erroribus prauis non funt alieni.circundfionem recipiunt,adurunt paruuloi fuos in frontibus fuis calamo ferreo, in modii crucis. In fermento conficiunt, fub utraq; fpë cöicant. Nota qd in partibus Indiæ diuerfi Chriftiani funt hçretici.uidelicct Copti,inni,MandepoIi,dc quibus quære in locis fuis.

Infabbatati hærctici,funt Vualdcfes, amp;nbsp;quoddam feu tum in fotulari uel fabbatc fuperiore parte habent, qui perfefti inter eos funt,illud in lignum defcrût,à quo In-îâbbatati difti funt. Et iuramentü in omni cafu refpuüt: nullam orationem nifi pater nofter admittüt, omne hu manu indicium fubtcrfugiût;carnes omni die comedöt, libidini totaliter Ce exponunt, Qn fedent ad menfam, g hunc modum benedicät; Qui benedixit quinq; hordca-£cos panes amp;nbsp;duos pifees in deferto difeipulis fuis, bene-dicat hanc menfam nobis.Et qn furgunt,illud Apo'c.di-£unt:BenediAio amp;nbsp;claritas, fapientia amp;nbsp;gratiaruniaäio £( uirtus äi fortitudo dto noftre in f«ula feculorum.

HAKRETICI DE LITERA I

loachim abbatis hærelïs fuit anno. 1172.fub Frederic* primo amp;nbsp;Alexandre tertio,quod eflentia generat effen tiâ.ficut deuf générâtdeum, Scficdicitur extradefum. trtn.damnamusamp; reprobamuslibellum feutradatum quem abbas loachim ediditcontra magiftrum Petrum Lombar.de unitate feu effentia trinitatis,appellant eum hæreticum deinfanum. Et infra: Si quis igitur fententi am uel doârinam præfati loachim defendere uel appro tare præfiimpferit.tanquamhxreticus euitetur.Veruni poftea fuitparatus fe corrigi,amp; fie quamuis non fit h»-retiens,tarnen diéta eius funt hærctieah'a.Ille enim dici-tur pertinaciter inhærere hærefi qui nô eft paratus cor-rigi ad mandatum fuperioris.Deus autem acceptât con-uerfionemhxreticorum dicentepropheta: ConuertL mini qui corruiftis per falfitatem,tollite uerba dei amp;nbsp;cô feffïonisdCdicitedeo,auferiniquitatcm quae uerfaturin corde nortro,amp;accipebonamconucrfionem. Etgloffa Leui.i7.Quifquis hæretica prauiiatc per dei gratiâ mun dat^* fuerit, neceffe eft, ut ad ecclefiam ueniat,colorcni'9 dei uerum alrjs fimilem oftendat.

Iouinianiftæ,âquodà louiniano monacho diâi,nul-las nuptiarum amp;nbsp;uirginum effe difiantias afferentes. Et Hieronymus duos libros cohtra louinianumfcripfit,SC ut refert in.i. præceptor meus Gregorius Nazianzenus uirginitatem Si nuptias different Graecis uerfibus cxpli cauit. £t fecundum Augufiinum in de hære. Hi oia pââ fua ficut ftoici philofophi paria effe dicebät. Et louini» nus uirginitatem Mariae deftruebat, dieens cam parien-do fuiffe corruptam.Citotami hçchçrefîsoppreffaeft, nec uflt;t ad deceptionem aliquorum facerdotum perue-nire potuic.Et dixit quod babtizati non poffunt tentari adiabolo.£eatus Thom. in tra.contradetrahcntes ref.c. 6 .dicit: Sciendum eft hæreticum quendam fuiffe Romç, antiquis temporibus, louinianum nomine,qui in hune errorem lapfus eft,ut dicerct omniumbaptizatorum, g fuuni baptifma feruautrunt^unam in regno cxlorûellc

LIBER. IL

tfmunff atiotif m,ex quo intantum proceffir, ut dicetef uirgin€s,uiduas,amp; maritatas,qua; femel in Chrilio fue' runt lotæ, fi non difcrepent cæteris operibus, eiufdem meritieffe, amp;nbsp;quod inter abfiinentiam ciborum SC per-tcptionem eorum cum gratiarü aftione,nulla effet diffe rentia, matrimonium per hoc uirginitati adequans,in quo confilium de uirginitateferuanda euacuabat.Vndc pofitio ifta pro hæreC dânata eft,ut dicit Aug. amp;nbsp;Tho. {.contra gen.cap.37.

Ifini funt hæretici in India,feâam per fe habentes,5C promaiori parte degunt in Aegypto fub dominio SoL-dani.Et quando eorum infantes baptizantur, presbyte-riextunc infrontibusfcinduntcrucem cum ferro can-dido Sc acuto.

Itatius cpifcopusPrifcillianifta, de quo in quarto lib, diaV. Seueri de uita fanfti Martini, dum fynodus apuJ Treuerim celebraretur per Maximum imperatorem.cô filrjs facerdotum corruptum.quod. f. imperator ex epi-fcoporum fententia dccreuerat armatos.ad Hifpanias mittere contra Prilcillian. hærericos, ad inquircdum SC perdendum eos, ad quorum communionem Martinuj noluitire.fed pofiea neceffitatecompulfus.non fpiritu, ad horam communionem iniit, fatius æftimans ad horamcederc, quàm his non confulere, quorum cerui. cibus gladius imminebat,nrc communionem illam fub fcriptione firmare uoluit. Altera die Maninus de Treue ri reccffir.mtrftus.ingemifcens fe ad horam noxiæ corn munionifuiffepermixtum. Aftititei angelus; Merito, inquitjCompungens,repara uirtutem ne iam non peri-culum gloriæjfed falutis incurras.Itaq; ab illo tempore fatiscauit ilia Itatianæ partis communioae permilceri. Itatius Sc Vrfatius epifeopi aceufatores Prifdlliani.fecîî dum Sigibertum.communione ecclefiæ priuâtur ab epî feopis, nefateffe dicentibus cuiufcunq; modi hominem epifeoporum aceufanone necari, Sc maxime imperato-tts,SC aliquibus epifeopù Itatiura amp;nbsp;Vrfatium defenden

HAER.ETICI DE LITER.A t

eibus.Et hac de caufa S.Martinus à Maximo moleftatnr, lt;ja nolrbat cômunicare ltatianis,uix tfi obtiniiit ut Pri-fàllianillæ nô occidcrenfHincdicunturltatiani hære-tici.Deltatioquçrein Prifcilliano.

ludas Ifcarioth primus hereticus 8C apoftata.Hicro.fu per Matthsf üiMifcr ludas ea inftdelitatc qua düm tradi-lt;lit,putabat figna quæ uiderat face re faluatorem,nô ma ieftate diuina,fed fafta niagkis artibus.Et primo lib lii. tH.c.ij. Contrif tamur de eoçî hærcticorum perditione, amp;nbsp;maxime ga ipfi aliqn q cccttæ fiint audierüc, S( ab cis prorfus exilicrût.nô tn hoc admiramur, hoc ein Hyme næusamp; Phylet“ pafli funt,amp; anteeosludascüeffet fccu tusfaluatorê, poffea prodit or faftuseft apoftata, SC ifte perdt ficut amp;nbsp;altcriudas.de quo Aftuum.j.Extitit ludas Calilæus in diebus profeffionis, 8( auertit populü poft fe,amp; ipfc periit; «S: omnes quotquot confcnferiint ei, di-fperfi funt. Apoftaffa notât difeeffum à fïde, amp;nbsp;totaliter Jiomincm feparat à deo.Iohan.«.Multi difcipulorû cius abierunt retro. De hoc luda fcripfitfanftus Maximus Taurinus.

ludæi quamuis non proprie lînt hærctia, quia in iure can.diftinfta eft rubri.de Iudæi.s à rub.de hæret.tamc Btdicit Thomas.2.2.quæftion.9.articu.quinto,infidcli-tas ludæorum poteft dici hærcfis, inquantum renitütur fidei Cln-iftianæ fufceptæ in figura,quia fufeeperunt fi-guram fidei cuangelrj in ueteri lege , quam male interprétantes corruinpunt. Et Auguftinusin fcrmo.aducr-fusquinque hærelês, ludæosinter hæreticos ponit. Et Origen.in HomiP. fuperMatthæum,loques det’alfispro phetis per quos multi in perditionem abominabilc abierunt dicit,qui primo in ludæaapparuerunt âf cæterat Et ludæorum hærcfes funt,quia nouum teftamc.refpu-unt,articulos fidei nificrcationisnoncredunt.Chriftâ dicunt fuiffe purum hominem amp;nbsp;prophetam fallaccm, de Meffiam in lege promiffum uenturum expeftantes. Hin« eft quod Papa punit ludæos fi eontra legcm fatv

LIBER. .IL

untîn morjlibus,quæ immutabilia perfeu*rant,Sir (? tS-tn legem fuam hærcfes doccrent.Hac ratiôe motiGrC' gonusnonusamp; Innocrntiusquarrus.mandaucruntcô buri librum qurm ludæi uocant Talmud, in quo multç hæreffs continentur. Ifîdor. oâauo libre etymo.de hç-relib. Iudæorum,aliqui dicuntur Sadducæi,Morbonxi, Meriftæi SCc.

Iulius epifeopus tempore Conftanrini Magni,difeipu lus fuit Arrii,amp; eius dogmatum infeâator, anathema-that’cum magna cohorte epifeoporum Arrianorum, per Alcxandrinum Conftantinopof. Inxqualitatc diui nitatis pofuit, ali) eius errores feripti funt primo libro hiftori. tripar. cap .15.

lulianus Pelagianus, circa annum . 399. fub Arcadia împeratore amp;nbsp;Innocentio primo, contra quem praefer-tim Sc coti a alios Pelagian. Auguftinus fcriplit hypono flicon continentem fex libros fpeciales, infra in Pela-gio.Hic lulianus epifeopus Campanus,uir acris ingenif, in diuinis fcripturis doftus, prius quam impietatem Pe-lagii in fe aperiret,clarus in doftoribus eccleiîç fuit,po-ftea uero hærefim Pelagh defendere nifus,lt;cripiït aduer fus Auguflinum impugnatorem eiuslib. quatuor. Hie lulianuscelemofynis tempore famis amp;nbsp;angufliæindi-gentibus omnibus erogatis,multos miferationis nobilium,prxeipue religioforum alliciens hærefl fuæ focia-uit.Moritur Conflantino fllio Valentiniani régnante, fccundum Gennadium.

lulianusapoftata,anno. fubLiberio Papa,mona chus fuit magnç religionis iïmulator,amp; fecûdum lo-han.Beiethin fummade offi.ecclefiar, fur fuit Sc fcelera tiffimus à pueritia in arte magica inftruftus, fublimatus ad imperium, faftus eft apoflata,fignum crucis ubiij de ftruxit, Chriflianorum perfecutor, defunAo Conftan-tio, Cæfar appellatus eft, cpifeopos Arrianosdeexi-lio reuocauit, paganis fauit, clericis infidiabatur,mar-fyres fecit, Chnftianos Calilxos appcllauit, centra

HAERETICI DE LITERA L quem Bafilius fcrip(71 libres fortiffinios. Similitfr coiv, traeundemferipfit Gregorius Nazian.Et tarn diuinain § humanam Chriftianis interdixit phiam.De quo fie dlt; eit Cotfridus Viterb.in chro.fiia. Clericus iinperifi fufeepit apoftata Rom æ, Cui lulianus erat baptifmatis ordine nomen.

Ille (celus patrîæ prauus ubiq; fouet.

De morte eius uide in fexto libro hiftori. tripar.Äf poft mortem eius exultantes clamabant Chriftiani; Maxime fatue ubi funt tua uaticinia, uicit deus amp;nbsp;Chri-ftus eius . iSanAus lulianus, cognomento Saba, ange-licam uitam in terra ducens.ifta prædixit miniftris eius, ferus facræ uineæ dcuaftator.pcrnas exaftus eft uaftatio nis fuac, iacct'qi mortuus terroribus minis'q: fruftratus. Etfophiftaluliani dixit cuidä Cliriftiano; Quidputas nfic facit fabri filius^ At ille; SepuRhrum parat luliano. Cotfridus ubi fup.

O Nazarene uicifti magne minorem, Ecce triumphanti proprium tibi trado cruorem. Sic mifer intcrnt,amp; tetra régna fouens.

Etquiagladio lulianus Chriftianosad occidendum perfequebatur, lancea fanfti martyris Mercurii periit. lüfte quidem, quod Pigmenium presbyterum qui eum sipuero nutriuit facris literis.in Tiberim Romj ,p Chri (li fide nccauit.

luftina imperatrix Arriana, perfecutrix catholico-rum, amp;nbsp;præcipuc perfequebatur faniftum Ainbrofium ■nno.564.tempore Valentiniani imperatoris amp;nbsp;Dama-fiPapae. Vide inuitafanftiAmbrofri; Deiftaluftinadi citur undecimo libro ec.hift.quod fuit mater Valentini ani imperatoris.Arrianæhærefeos alumna, amp;nbsp;contur-bare ccepit ecdefia^ ftatum, amp;nbsp;cöminari faccrdotib.exi }ia,nifi reuocarent décréta côcilrj Ariminen.

LAmperiani, hifeiadabantefte apoftolicosamp;de ordine apoftolorü, amp;quod omnia uota quæcüiÿ ctiam uitari deberent, prorfustolliaftirmabät.

tiBïR. .ir.

fetho^fundamftum fanftoçj. patnim obferuationi cft tótrarium,Sf ciim lohan.Vickff concurrunt.

Lamperiani/ecundum Damafccnum in libro cfntum hærffum,à Lamperio quodam apprllati. Qui ncgligen tibusin idipfum amp;nbsp;fimul uiuerc, amp;nbsp;in cccnobiis cóucrfa ri concedunt,unkuiq; qualem uoluerit approbate con-«erfationem,amp; pertran(ïre,hanc quam præelegerit for mam induere . Non enim ex neceffirate facere aliquid Chriftianum,quoniam fcriptum eft: Voluntarie facrifi-cabo tibi.Et ut aiunt qdam amp;nbsp;naturalibus paiGonib.da* relocS ipfis uelut natura fie expetcnti.

Lentitius,hic hacreticus fccit libros quos ccclefia uitS dos ^hibuit,di.IJ.Sanfia Romana.

Lconiftæ,àLeone quarto impatore Conftantini har-retici filio dicunf, fecQdum quofdamrqui Leo coronam cuiufdam ccclcfiæ abfrulit,Sccapiti ruoimpofuit,amp; cor-reptus fcbri,fpüm mox exlialauit,de quibus.C.dc ha?,I. Cazaros, damnant perpétua infamia amp;c.Leoniftæin p-te coincidunt cum Catliaris, contra quos fcripfit F.Rai nerusOrdinisPræd.

Libanius in Antiochia pasdagogusadolefcétium ha-bitabatjfamofiff. fophifta Sf impius, expeftâs luliani ui-ftoriam.lnterrogauit pædagogum, quafi noftram derl dendo religioriem; Nunc,inquit, fabri filius quid piitas aikAt ille;quod poft paululum contigit,complctus gra tia diuina prçdixit: O fophifta,creator omnium, quem tufabrifiliumnominafti, locellum fepulturæ luliano componit.Poft paucos enim dies,mors illius erronei an nunriatur,amp; in locello pofitus eft. Hic Libanius lamen-tationislibrumlulianoconfcripfit, in quo meminitli-brorum quos contra Chriftianosedidci at lulianus.Hïc callidus memoria luliani librorum Chriftianam lacerat religionem.

LiciniusfubConftantinoimperatorefuit, cum pri. tisfedator dogmatis Chriftiani, uoluntatemutata in paganitatem cóuerfus,perfecutor ecclefix amp;nbsp;facerdoti.

HAERETICt DÉ LITERA t

amp; nouiserafChrifh'anisinfenfus.i.Iib.hi.tri.c s.

Liberius anno. sB'tfmporcConftantii,primo cathcJ licusferuide contra Arrianos proccffit, 8C à Có-fiantio mittitur in cxilium , amp;nbsp;Felix in Papam ordina-tur, qui amplius Arrianos expugnauit, adeo ut Arriani Cöftantium rogarcnt ut Liberius rcftitueretur, tanquä eismagis fauorabilis. Etfîc Liberius fuit reuocatusdC lelix deieftus: fed quia Liberius Arrianis faucbat, ideo Felix cum catholicis eum admonitum dCcontumaccm tanquam hæreticum de ecckßa eiecerunt, ci Felix fuit reaflumptus. Hieronymus ; Liberius tçdio uiftus exilij, amp;nbsp;in hæretica prauitate fubfcribens, Romam quali uigt; ftor intrauerat.

Lucilla Afncana,Donatihæretici adiutrix,cuiusopi-bus Donatus per Africam, ut infelices quofq; fatentib. pollueretaquis, adiutuseif, 8( ficduplexfexusutruntç îiipplantat.Hæc Hie. ad Cteiïphontem aduerfus Pelagi.

Lucius epifcopusoricntalis.feiîfatorprauitatis Arri-anæ,dixit quod filius fuam fubftantiam non nouit ficuc eft,propter nos enim faftus eft, ut nos per eum tanquä perinftrumentum crearetdcus,5f nequaquam fubfti-tiflet,nin nos deus facere uoluiiFcr.Et omnia docuit quç Caponius äi alter quidam Arrius, ut habetur primo libre hifto.tripar.cap.ij.RubertusTuitien. fuper Apoca. dicir:Mirabilis Petrus Alexandrinus, tragttdiasillorfi temporum deplorans dicit ; Lucius quafi fucceffor mihi cxpulfodeieftus.Iupinegtiam 8i aftus habere felftinans. diabolicæimpietatisfocius,indiuifusarmiger,amarinï-, mus amp;nbsp;minifter cius,collefta multitudine populoçi pref byteros acqt diaconos deeë amp;nbsp;noué numero comphen-dens tan^ captos in qdam criinine.amp;Roinanogtinirni cos legib“ coartabat, quorum corpora infepulta reliäa funt.De hoc libro.7.hift.tripar.cap.4O.Ruffinus dicit eo tpe Lucius Arrianæ partis eps.poft fugas ciuium 8c exi-lium poft c^des äi tormenta dammas'q), quibus innume ros condemnauit, ad monafteria furoris fui arma,con-

liber' .il

Vertît, uafiat fff mum, Abella quiefccntibus înducîL’ tria millia fimul uel ampli’ uiros per totam eremum di-fperfos aggredi trâfmittit armatain manum.Ec illi ecô-tra gladiis obicftabant ceruites, amp;nbsp;nihil aliud diccbant nilî amkc ad quid urniki^

Luciferianijà Lutifero Smyrnæ e pifcopo orti.qui epi fcoposcathoF. quiinftantcperfccurionepcrfidiæ Arria norum tonfcntientes erant, amp;nbsp;poftca corrcfti in cathc-dram redire elegerunt damnantes, quod priuscredide-runt, fiue quod credidifle dilTiinuIaucrunt.quos eccle/îa catholica inaterno recepit finu, tanquam Petrum poft fletum negationis. Hanc illi matris chariiatcm fuperbæ accipicntcseos recipere nolentcs.ab ecdelïæ commun» one recelTcrunt, 5lt;cum ipfoLuciferoautore.qui mane oricbitur.cadere meruerunt.Et 24.quæftione.i. adue-cauit,ubidicifexuerbis Ambro.Lucifer fe ä noftracó-* munionc diuiferat,quanq pro fide exulaflet amp;nbsp;fideifuae reliquirtet hæredcs.non putauit tarnen.f.Satyrusfidem elfe in fehifmate. De hoc Eufebius libro. lo.c.ta. Dicune etiamdeum inLuciferideieftione peccafTe, quodimpu-gnatThomasprimo contra gcn.capit.96. Dixitetiatn Lucifer,quod laicus ueniës ab Arrianis debet recipi pa: nitcns,non autem clericus pœnitens,quart laici amp;nbsp;clerici n on haberent unum Chriftum. De hoc Lucifero fecic librum Hierony.qui dicitur altercatio Luciferiani Sioe thodoxi Et glo.Leui.ij.Lucifcrianidicunt anima de caC nis fubftantia propagatam.

ïLuteriani,à quodam Martino Luter nuncupati, K hic ert debitus ordo, quia port Luciferianos fubfequun' turLuteriaiii, nam Lutcrcum lucifero de lutofæcis pa-ratusertctim fuis fatcllitibus fufcitart fopitas haereics. DeLuterianisin quarto libro fpecialitcr amp;nbsp;finaliter dif-ferendum ert , amp;nbsp;illi exorti funt tempore Maximiliani imperatoris 3c Leonis dccimiPapae . Ex tnultis errori-bus Luteri.irtos paucos extraxi,uidelicet: Recens eft in-uentio facramentoçt.Sacraincntü ordinisecefiaChrifti

HAERETI. DE LITERA M

îgnorat.Omnes Chriftiani habent eandrm poteftatcn* in uerbo amp;nbsp;facraméto quocnnt^. Omnes Chriftiani fünf facerdotcs. Confirmatio amp;nbsp;extrema unftio,n5 font fa-cramcta ä Chriftoinftirtita.Manifeftus eft error miffani applicarefeu off erre pro peccatis, pro fatisfafcionibui, prodefunftisamp;c. Negarelaicisutrancffpeciem eftim piuin Sc tyrannicum. Credo firmiter pan cm effe corpus Chrifti. Matrimoniuin non eff facramcntum diutnitus inffitutum. Suadendum ut uota omnia tollantur aut ui tentur, Chriftus nung peccatores coegit timorc ad pœ nitentiam. Confeffio quæ nunc agitur occulte in aure, nullopoteftdiuinoiureprobari. Quilibet läccrdosde bet abfoluere à pccna amp;nbsp;culpa,aut peccat.Iuffusin omni «pere bono peccat. Scriptura diuina prorfus tota nihil habet de purgatorio Sie.

MAhametus gne Arabs pfeudoprophcta.Chrf-frianorum atrocinimtisinimicus,interhæreti cosponiturülud enim quod in principio per Arrium feduftor diabolus non potuit perficere, hoc per Mahometum adimpleuit;omne Arrianorum ucnenum quod diabolus in alrjs fparfim diffeminauit, in Mahome tum comprehenfum euomuit. Hic mercator fuit uiliflï-inus,princeps latronum,nuntius fatanæ.praccurforan-tichrifti, complementum totius faifîtaris, 8C hærefum. Hic c5 Sabellio negat trinitatem, cü Arrio 8C Eunomio fupponit Chriftum effe creaturam: deurn Chriftum dice re,ridiculum putat; cum Carpocrate perfuadet Chriftfi recp deum,fed fanftum prophctam:cum Cerdonioaffir rnat impoffibilc effe deu habere filium,ob hoc quod uxo rem non habetxum ManichæisChriftum non fuiffe cru cifixum,fed aliiim illi fimilcm. Negat omia ccclelîæ my lieria,quæ ab Chrifti paffione efficaciam habet cum Do-natiftis,dicit dæmones faluari per Alkoranum cum Ori geniftis; cum Antropomorphitis communicant,qui deS corporalen» afferunt, ultimam felicitatem ponit in uo-luptatiblu cum Cherintho, circuncifioncm admittit cS

LIBER. JI.

Ebîonitis, amp;nbsp;fie de alrjs erroribus quoî ponît E. Ricbar'. Ordinis Prædicatoçj, in li. qui diciturconfutatio legiî Mahomcticæ, amp;nbsp;Pius.î. in cpiftola ad Mahometem T ur coçj principem, Si ut dicit Gabriel de Bareleta Ordinis Frædi. Mahometus permittit feftatoribus fuis quodafi-nis Si porcis conuenit, quod ctiam reprobat Auicenna eiufdcm feftæ.a.Meta.Et error Mahometi incepit anno «n.fub Bonifacio quinto: amp;nbsp;Eraclio imperatorc.Alber, fuper illud Apoca.2.Permittitis muliercm lesabelis amp;c, dicit quod ilfa lezabel fuit quædam mulier fie uocata in illa ecclefia quæ fuit uxor epi,amp; per hanc introdufta hæ refis Mahometi, ficut ilia lezabel introduxit Baal inter filioslfraeI,X ficut illa præcepitinterficiprophetasdo ntlni,ficlex illa pneepit quod interficerenf q prædica-ret illam.Et lo. de TurrecremJecit trac.cötra Mahomc tum.fimilitcr F. Georgius de Vngaria Ord. noftri freie librum dc ritibus Turcorum.continentem.ij.capit, Ro mæ habetur fuper Mineruam.

Macharius epifcopus Antiochenus, qui primus autof amp;nbsp;inuëtorfuit huiushxrefis,quod in Chrifto effetdüta xat una uoluntas Si operatio,qui in fexta fynodo Con« ftantinopof. cum fuis complicibus damnatus fuit.difii. 16. prima autem,

Macedoniaci anno. 373. fubLiberio SfConftantio ,â Macedonio epo Conftantinopo.diöi funt,negantcs drum effefpiritumfaniSü , Si gp fpirituffanftus elt minifter patris Si fili3,amp; alq errores eoçt,^ tormenta,quæ Mace doniusexereurratin orthodoxes, ponuntur.io.Iib.hift. tripar.ca. 31. Si fecunda fynodus fub Theodofio fcniorc in Conftantinopoli congregata Macedonium condëna-uit.diff. is,cap.canoncs,amp;prima quxftione primo cap. cos illi, fcilicet, Macedoniani, creaturam amp;nbsp;fcruum dei patris Si filq fpiritumfanéiû delirando fatentur.de cófc. di.4. cap. hi uero.ifti fpiritumfanftum paruulum hominem montanü credunt.De hoe Aug.in hæ.Sf Hiero.fup Ofec.s.quiiaifatfcnoffedcum äenon fpiritüfem, regiC

K

hAERETICI DE LITERA M.

nonàdeo, fedàdætnonioindiuerfa$pare»drcunfv('gt; tur, dicens dci filium creacuram, fpintumfanäum nt' gans cfiedeum.ini iicnerunt dies uiiitationisamp;retribu tionis,ContraMacedonianos,Fauliusepifcopus libruin confpictiumfedt.

Marcellus Ancy ræ Galatiæ epifcopus purum liomine .ficut Paulus Sainofetanus præfumpfit dominum Chri-ftum.Hoccognofccntesepilcopiin Hierofolymiscögre gatijCum coinpcrienrcsSamofetani dogmate macula-tum,libruin fuum incendio tradere iulTerunt.ab epifco-patuquoq; eum depofiicrunt, in cuiuslocü Eafîlium in Ancyramdixerunt.j .lib.hi.tri.c.s. Hine appellad func Marcclliani.C.de hæ.

Mämoluci, qui reliito dogmate Chriftiano, ad Sara-cenos äc Mahomctiltas migrât,nofiramlegem iniquain afferentes,Turcorum initiantur facrilegrjs, Sc qui trini-tatem prædicabant,nunc dereftantur,homines ambitio fi.quibus nullus erat locus in lege nofti a, amp;nbsp;à nobis eie-fti tanquam uilia mancipia, de luce auerfi ad inim -monam , quærentes ditari à Turcis. amp;nbsp;utdicitur. C.de apoftatis. 1. hi qui fandam fidem perdidcrunt, öC bapti-fma hæretica fuperftitione profanauerunc, aconfortio Omnium fequeffrati funt-Ä idem de tranfeuntib.ad tu-dæos.dchæ.li.û.con.Chrifiianos.amp;inCle.de lu.amp;Sar. dicif: Cedit in offenfain diuininominis amp;nbsp;opprobriüfi deiChriltianæ.cumChriftianis habitât Saraceni, amp;idé déterminât Gregorius, ii.in extra. Admodum dolenter audiuimus amp;nbsp;nar.amp;c. amp;nbsp;dicit Alexan.de Ales, qj ille qui ofculatur fepulchrum Mahometi.uel aliquid facit ad ei'* uenerationem ficut alq in fideles, St ita profitetur SC ae dit,citapoffataamp; hyreticus dCexcômunicatus. amp;nópo teft abfolui nifi à Papa.

Magici feu Necromantici, uel dacinonum inuocato-fesidem func,amp; fecundum Nlco.Emcrici ficcognofeun tur.habent ein ut comiiiunius ex uifione, aut apparitio ae,ucl coUocudone malorum fpüum, toruum mfum

LIBER, .ir.

obliquum, ponuntcg fc ad diuinandum de futuris, quae dependent ex meta dei iioluntate, amp;nbsp;frequenter funt aftrologl uel alchiniiliæ:amp; quando non pofluntpertin-gere ad finem quem intendunt,quærunt dæmonioriini auxilium.Et dicit Io. Gerfon in de examine doärinarü; Theologizat aliquando dæinon, ut ait Climachus,amp; ad dit: Nam homoarrogansfeipfum ducem fui conftitu-ens,non indiget dæmone trntäte,quia cft faftus flbrjpii dæmon. Et Gerfon dediilinftione uifionum;Verarum d falfis dicit plerunc^ cadunt magici in infaniam,amp; uultus oculo rum i); horrorem terrificum patiuntur. Vnde dæ niones inuocarc,eft apoftafia à fide amp;nbsp;hærefiî.hoc tenet in fccûdo fen. Alber.Petrus de Tar .Guido de Carmelo, amp;nbsp;in iure.Io. monachi amp;nbsp;idem BartlioP. Raimundus ex trade hæret, acciifatuslibro fexto, amp;nbsp;fimiliter Lap.dC fecundum Dominicum Gemmianum confiho fuo. ^4, ficoniuratiodscmoni faftaad malum,credens ipfum ha here à fe poteftatem operands aliquid principaliter, tue putohoefaperemanifeftam hærelïm, quia tribuitpo-tellatemdeidæmonio.DehocDeuteronomr).)}. Etepi-fcopieorum'qj miniftri omnib’ modis laborare ftudeär, ut perniciofam amp;nbsp;aZabuIo inuentam fortilegam amp;nbsp;ma gicam artem ex fuis parochils penitus eradicent, ut dici tur.is.quæft.j.epifcopi.

Manes Perfa,anno.2S6,fub Claudio Quintilio Si Diony fio Papa.aquo Manichæi.uir callidus amp;nbsp;diabolicus,mo-' ribus 8i uita barbarus, amp;nbsp;prius Vrbicus uocabatur, amp;nbsp;fc Chriftum profiteri aufus eft,duo fuis fequacibus princi-piaeffeaffirniabat.Vnuni boni Si lucis.Alterum mali Si tcnebrafum,teftamentum uetus refpuens, nouum reci-piens.Et Guilhelmus Altifi. in fecundo,dicit cótra oen» hærefim quæ non recipit uetiis teftamentum,eft ilia au-toritas domini in euangel. habent Mofen amp;nbsp;prophetas, audiant illos. De ifto Pt rfa facit mentionem Augufti. in libro.ao. quôeftionum,amp; Leo Papa, amp;nbsp;Eufebius libro Tlt;(uS.dKitquo tjc Wanes quidam,fccundum nome infa

K a

HAERETICI DE LITERA M

indinftu darmonis agitatiis, inuifam 8c exembi 1cm hoininibus hærcfim docc t, tarn accr ingcnio ut in-fanicueldæmoneadimplen uiderctur, nunc Chriftifc gercreformamconabatur oftcnderc, nuncipfum para-cletum fe efTe prædicabat, duodecim difcipulos cligëdo ad prædicandum mittebat.

Manichçi uel Manantcs.phantafmatum fomniatorei aManctc fecundü Hicro.anno.26 ,régnanteProbo im peratore,infanaMianichæoriim hærcfiïcxortacft.Diflt Aug.de hæ.In Cræcia difeipuli eius nome infaniæqua lîdoftiorcs.amp;eoipfomcndaciores uitâtey,gcminata n Mannichæum quad manna fundentctn.proManichæo id eft, infano.appellauerunt.ltem TirusBoftrenusepj, fub luliano amp;nbsp;louiniano principibus,fortes eötra Mani Chios fcripfit libros.Et lo.de Turrecrcm.ad mandatum Pri fecundicollegit traiftatum quinquaginta ueritatu, contra. So. errorcs Manichiorum. Et Manichæi coniu-gium deteftantur di.30.ca. illud autcm.Et Hier.Impqflï mum Manichicum nominate pollutio eft.Et fecundum cundem fupcr lohelem: leiunia Manichæoç» deo no pla ccrtt.VndC Manichaeus uanitatc Luciferi feduftus, adeo dclirauit,ut fe fpiïifcm à deo miffum afTereret. Hie duas naturasintroduxit,ideft,bonam de mala. Et Manichæi animas ex deo quad ex ali^ fonte manarc afferunt.Diciit nihil in nobis pofttuin efte. NegSt libcçt arbitriutn.nec polfe iuuarc ad falutcm.cótra illud apoftoli:Gratia eius inmcuacuanó fuit.Ponunt fummum malü^deftprin-cipium omniu maloç:, amp;nbsp;ggt; omia corporalia creata funt a deo tcncbraçt.ôc qd deus eft qdam lux corporca,amp; ant mä dixerunt parte illius lucis corpori alligatâ, amp;nbsp;qd dæ monesfuntnaturalif mali.amp;phanrafiScffedicai, quod dicif Icfum Chriftfl fccmineo poffe nafei utero: Nó cm di gnum eft, inqunt, qd tanta maieftasp fordcsdcrqualo* res ferminae tranfiflccredatur. Alias hærefes.uide in tabula Petri de Pergamo circa opera bcati Thom. Et pró pf Manichæos S.Petrus ordinis noftri marty rizatus efts

LIBER .11.

amp; Manichæi multiplicati fuerunt qui fanftum Aug.mul tum fatigabant,contra quos fcripfit Augu.lib.SC Syriti-«s PapaManichæos in urbe inucnit, quos cxilio c!ainna uit,amp; contra Manichæum fcripfit Archilochus Mcfopo tamiæ fpifcopus,amp; VIricus de Argentina in.i.libro tra. îStultiffima eft hærefis Manichæoruni, quæ dicit aliud tfic principiuin corruptibilium, aliud incorruptibiliu, omnes enim philofophi præfupponebant cade effe prin tipia utrorumq;. Multo autem inconuenientius dicunt duo effe principia,boni amp;nbsp;mali.quia malum non eit exi ftens, nec in exiftentibus, ut dicit Dion. amp;nbsp;priuatio non ens incidunt præter intentionem agentis.Et fecun dum Thomafinum ordinis noftri, Manichæi damnant lohan, baptift.quia in Chriftum non crcdidit, eo quod mifitduos difcipulos cum effet in uinculis.dicens: Tu qs fse Si, inquiunt, bonus fuiffet, in Chriftum utiqi credi-differ. Et ergo de celebrati. miffa. in quadam dicitur, Alii non fuiffe Chriftum uerum hominc, fed phantafti-cum,üt impn Manichiii, amp;nbsp;damnantur in prima fyno-do Biacarenfi.

Marrani dudumin certislocis regnorum Hifpania-rum fuerunt in multis articulis iudaizantes, côtra quos excoinmiffioneChriftianiff. régis Hifpaniarumïerdi-nandi amp;nbsp;côthoralis fuæ Elifabeth,tempore Alexä.fexti, infiniti labores faftifunt per patres Ordinis noftri, SC fafta fuit inquifitio folenniffima qualis nunquam antea fuit,amp; difperfi amp;nbsp;perfecuti funt filri Belial. Gloffa.C. de Apoftatis 1. Hi qui reprobantur, illi qui poft bapti-fmum fufeeptum uolunt perfeuerare in priftina fupertti tione, prophanant fanffumbaptifina, quod eft contra illos qui uulgo dicuntur Marrani.

De his feribitur tertio libro Rcgum,Hifpaniarum Ferdinandus catholicus amp;nbsp;Elizabeth Hifpaniam purga-gauerunt Omni fuperftitiôe.exaftis inde omnibus ludç js,amp; hisludæoçi ritib .imbuti noietenusChriftiani,uui go Marrani dicuntur, qrmn magna uis trat.

HAER.ETICI DE LITERA M

Maronitæ,à quodam ma gift ro fuo hæretico,nomine Maron,qui unam duntaxat in Chrifto uoluntatem afle-rebat amp;nbsp;Operationen!.Hanc imitati hærefim Maronita? per quingcntos annos à confortio iîdelium furrunt ex-clufi,amp; Chaldaica uel Saracenica lingua utuntur. Tandem diuina infpirationc redeütes ad cor, amp;nbsp;fc erraffe có fitentes.hæreftabiuratainmanus Emerici Antiodieni patriarch; Rom. eccleffæ obedientia fafta funt adnume rati,amp; ad unitatem fidei reuerfi, unde coi ü patriarcha generali interfuit concilio Romæ fub Innocentio tertio celcbrato,

Martiniaiii hæretici.noftris temporibuî orti a’quodâ Martino Luter: qui refie à Marte deo belli diabolini ap pellationem traxir,nô à Martino uiro dei,qui ab hacre-ticis à multislocislegif expuIfus.Ettamen profanierro ris templa deftruxit,cui Sf digne Arrianoç! fubiacuit fe ritas HiMartiniani funt qui amp;nbsp;Luteriani,quæreinloci« fuij,amp; ftgnanterin .4.]ibro.

Maronini h;retici,habentes p fc feflâ inter alios Chri llianos 8i Saracenos difpcrfi, amp;nbsp;pro maiori parte habet fead modum Neftorianorum.fed non circuncidStur, 8i quæcunq; agunt uel agere incipiunt, femper dicunt: In aïominedci dctrium beatorumregum.Pius fecundusin epiltola ad Mahomctc: Pauciffimi fnb tuo impio Chriftt ani funt qui ad ueritatem ambulent euâgelh.omncs ali-quoerrorefunt imbuti,quamuisCHRISTVM colanc Maronæi, Armcni,lacobitæ amp;nbsp;aliaquædâ nomina,

Marcus hæreticus,dc quo Eufebius quarto libro capi. ï.i.amp;.s. amp;nbsp;Irenaeus in libro contra hære. Hic fuit arti-busmagicisimbutus, amp;nbsp;baptizauit hærcticchomines: In nomme ignoti partis omnium, amp;nbsp;in ueritate omnium inatre.ôcin eo quidefcendit in lefum.Quiddamtaie etiamipfe de Eonibus, lîcut Valentinus affirmans. Hinc dicunturMarcitæ . Auguftinusin libro de hæret, Marcus negat refurrefiioncm carnis, Sc Chriftum non yei e,fcd putatiue paffum afferit. Duo principia côtraria

LIBER. Il,

fcpinatur. Hieronymus ad Thcodoram in epitaphioLu tinti: Rcfcrt Ircnæus apoftoloriim trmpore amp;nbsp;Papi» auditorisIohannis cuangcl.difcipiilus epifcopusLugd. quod Marcus quidam dcBafilidis gnoliici ftirpedefccn-, dcns.priinum ad Gallias uenerit ,amp;eas partes perquas Rhodanus 8( Carumna fluimt fuadodrina maculaue-rit , maximec]; nobiles fominas, quædani in occulto myfteria repromittens, hoc crrore feduxcrit magicis artibus.

Martyriani fecundum Epiphaniü tcnent tandem hæ rcßm cum Pfallianis: Quærc ibidem.

Martioniftae.uel Martionitj,anno.i4S.fub Antoniol’io amp;nbsp;Igino Papa, deqjibus Ifldo. aMartio Pontio ftoico philofopho, qui Cerdonis dogma fecutus, alterum borium, alterum iuftum deum alTeruit.tanquim duo prin-cipia creationis Si bonitatis; Et quod eft deus qui nó pu tilt,Sc eft bonus deus; Alius qui punit, ut deus luftus. 1 dc fentit Valentinus,Sc hoe reprobat Thomas tertio contra gentil. de quo fie dicit Beda, Polycarpus Martioni cum aliquando occui rit, Sc dicente fibi : Agnofee nos. Refpondit quiaagnofcoprimogenitum fatanç.HicPo lycarpus Romam ueniês,ubi plurimos crcdëtium Mar-tionis Sc Valcntiniani perfuafione dcceptos reduxit ad fidcm,fecundum Hieronymumde illuftribus uiris.Con traMartionemPhilippusCreten. librum fcripfit, fimi-litcr Modeftus Sc Irenæus Si Hippolytus epifcopus Afri canus,flc Epiphaniusdicit eum tria principiaafferuiffe, bonum, iuftum,prauum. Et dicit GregoriusTuro-tienfisprimo librohiftoria. quodfub Antoniniimpe-rio hstrefis Martionita exurrexit. Et Rhodon Aflanus aduerfus Martionem opus fecit. Et gloffa Ifaiæ qua-dragefimoquarto; Confundetur Martionduosdeosin tcUigcns,unum bonum,alterum iniuftum, unum uifibi lium,altcruminuifibilium conditorcm. Quorüprimus lueem faciat: Secundus tenebras,lUe pacem,ille maluin, tum utrunq; pro diuerfitatc merit oip, unus deus idem'lt;s

K 4

HAERET. DE LITERA M

condiderit.amp;.i.q.i.Martion amp;nbsp;EaiilidM, 8(cxttrx Iise-reticorum pcftes non Iiabcnt euangelium.quia non ha-» bf t fpiritumfanftum. amp;nbsp;Martion doftus fuit,ut infràdt cetur in Valentino. CIo.Excc.s.Nö ignoramus Martio-ncm 5c alios hæreticos, qui uetus laniant tefiamentum, contempto creatore Scc Et Hieronymus ad Ctefiphon-tem aduerfusPelagi. MartionRomam præmilît mulie-rem.quæ decipicndos fibi animos præpararct. Gio.Exo di.4.Martion 8i Valentinus ôc omncs contra creatorcm difputanteSjUaria loquütur:frequcnter tarnen audimus, wt contradicamuSjfed non rfcipimus,quia illorum os di abolus apcrit.Oignctur dominus aperirc os noltrum,ut pofiimus contradicentem reficere, amp;nbsp;obdurate os quod diabolus aperit. Et Hierony .in prologo ad Titum:Licct non fint digni fide qui fidem primam irritam fecerunt, Martionem loquor 5C Bafilidcm.qui uetus laniant tefta-mentum,tarne eos ex parte aliqua ferremus.fi faltemin nouo continerent manus,öc non auderent Chrifti euan gélifias öc apoftolos uiolare.Nunc uero 5f euägclia eius diflipauerunt,5c apoftolorum epifiolas fuas fecerunt,öC de cæteris epiftolis quicquid cótrarium fuo dogmati ui-derent,crafcrunt;öc epiftolam ad Timo.ad Hcbræ.5c ad Titum.repudiandas crediderunt.Et fm cundcm fuper.7 li.c.is.in Ifaia: Martioniftse cum recipiant prouidentiä, accufant creatore, öc aflerfit eum in plerifij operibus erraffe, ÔC non ita feciffe ficut facere debuerat. Sic luftinuS phüs pro religione Chrifii multum laborauit, öc contra Wartioneminfigniauoluminalcripfit,fimiliteröC Theophilus Antiochenuslibrum contra eum compofuit, öC SabbatiusCallicanæecclcfixepircopus compofuit librû de fide aducrfus Martionem öc Valentinum eius autore, öc Hieronymus fuper ecclefiafien.g .Martion ÖC Valentinus mclioris fe effe dicunt naturæ,q conditor eft.

Marinus à Thracia uocatus ab Arrianis,quem multi frquebanf; dicenres pattern effe pattem etiam filionort (xiftcnte,uocaban( cnim ifii Fateriani,co quod quidam

LIBER. .11.'

Theotiftis Syms g ne Pfatira.id eft.duplicia uendîï, Me propofîtionem ualde defcnderit, hosij fecutus eft Selenaas Gothorum epifcopus, amp;nbsp;harc diAa eft hxrefts Pfati rino9j,cx,9.Ii.hift.tri.t4o.

MacrianuSjdequo Euffbi.Iib.'z.ca.îi.ôC de eodem Dio nyfi’, quod régnante Galieno,ecclefîæ dei in pa« dura runt.amp;medriseiustemporibus, Macrianusuelut nubcj quxdam tcncbrofa eli orta,fiibito rcgni cius obfcuraue-rat lucem.Qiio rurfus ad uitam xftiux nubis abolito Ga lienus nonien(ut ipfc ait)e.x ueteri uniuerfo müdo.i.cla ro lumen effulfit.

Marfilius Paduanus incidit in diuerfas hxrefej,quM lohannes.XXII.dainnauit.Et dixitquod papa poteft iu dicari ab imperatore: amp;nbsp;quod prcsbyteri tantam habet poteftatcm ficut epiftopi.ncdum quätam papa: amp;nbsp;quod Imperator fuccedit papæ uacante ecclefta: äc quod eccle-fia amp;nbsp;clerj#i non pofiunt habere propriuin:amp; quod poft CHftlftum afcendentcm, non manfit in terra eius uica-rius generalis papa, amp;nbsp;fie CHRlftus dimifit ecclefiä fine ukario.HoserroresreprobatAlpharus.i.lib.deplanftu ecclcfixar.68.

Mathematki.de quibus.C.de eodem ti.8c uocan£ pla-netarii.26.q.;,c.ilii£.amp; hos Chriftiana amp;nbsp;uera pietas ex-pellit ^damnat fm Aug. .lixonfefli. amp;nbsp;glo.Michçx.j, Hxretici funt pfeudoprophetx,non mifli a' deo.O hxre tici qui mctimini uos habere prophctiam, Si imitamin j t cclefiam dei,ubi çftimatis uifionc.ubi erit nox^ Et glo, Ifaix.rs.Ocs qui ecdcfiam dcferunt, tradentcs fe fpiriti-bus errorisjfic doftrinis dxmonioçt,nihil ad deiim perti iiere credetes.fed ftellarum curfu.uel uarietate fortune oia gubernari: hi tradenf jternis fiippliciis.ut nullquot; eo^ poffit euadcrc.Et Macharius monachiis in urbc Ro.fcri-pfit aduerfus mathematicos librum.in quo labore orien talium quxfiuit folatia feripturaçt fm Gennadium,

Maximinus Arrianoçîepifcopus. Hie afierebat patrê potentiorem eile filio,co quod fiüum genuit dcum créa

K f

HAERETI. DE LITERA M

»orem.filius autfm non gcniiit, dicebat'q; patrcm potuj iffe gigncrc non filium. Contra quem Auguftiniis fedt tres libros.Et contra eundcin difputat magifrerfen.in.i dift.y.Et Cere alis nanone Afcr, catholicæ fide i Caftcllc Cs cpifcopus feripfit contra Maximinum librum uiginti capitulorum.

Maximianiftæ, primo fuerunt Donatiftæ, fed poften à Donatiftis diferepare ccrperüt, propter quod Dona-tiftæ fchifmaticos cos appcllabant. Contra quos feripfit Aug’hbçi utiliftimum.

Maximus Donatifta fuit,fed poftca conuci fus fuit ad £dem;ex laico in epifeopû eft promotus.Dc quo Cic feri-bit Leo papa in epiftola ad Maiiros: Epifeopus Maxiinû ex laico reprebenfibiliter licet ordinatum, tarnen fiDo-, natifta iam nS 6ft,amp; àfpiritu fcliifmaticæ prauitatis ali-enus eft,ab epifeopali quà quoquo modo adeptus eft, no repcilimus dignitatc,ita ut ipo ItbcIIo ad nos diredo cl: tholicum ic elTcmanifeftct. ,

Maximillacôcurritcum Montano,anno.174. fubCó modo principe amp;nbsp;Sotere papa.Côtra quant feribit Mcl-ciades.tefte Hierony.ifta fuit millier infano fpû replcta. Etdicit Eufebius.s.bb.c.i'i.Sanfti epi ZoticusueCunia-na amp;nbsp;Iulianus de Apamca aggrcfli cohibere fpni,qui I0-. quebaturin Maximiila, iuffcruntTeinofibnem obdura-re os cius,Sf excluderc uocem falfi 8( erratici i^üs. quod amp;nbsp;faâum cft,amp;coargucnsfalfam fuifleMaximiIlæpro-phetiâ,quæ bella gplurima imniinere prædixerat.Mor-tua eft millier ifta, amp;nbsp;nufquam prorfum uel priuatim.uF publice bellum aliquod exortum eft, fed Chriftianis per dei mifcricordiam pa.x iugis amp;nbsp;firma perduiauerat. Et idem fcribit Apollonius fcriptor ccclcfiafticus. Ec Maximilia amp;nbsp;Prifta fucrunt prophetifia? Montani.ut infràin Quintilianis. Idem Hicronymusm cpiftola contra Pc-. Jagianos, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ - nbsp;nbsp;'

Matthias Bohenius, Orphanorum capitaneus Huflita, w (ondlio Bafilicn an, 14» .inter alia in hudem lo.Hufti

liber .11.

eoffibufti innediue dixit; lo.Huff fflicwrefordatîohîî,' in honore habet,tui’ feftum célébrât,quod reprobat rn VIrico de Morauia: Qui em hæreticoa défendit,hæreiîar cha cenfendus eit.i .q.ult.qui alio^.

Maiorinus Donatifta, à Donato ordinal’ in epifeopü Carthagin.faâionis amp;nbsp;feftæ Donatixui Maiorino alius Donatusfucceflirqui eloquentia fua fie confirmauit hâc hærcfiiiii-ut multi exiftiment propter ipfum potius Do-natifias uocari.Ifti Donatiftæ Romç uocant Montetifet, quibushine ex Africa folrt epm emittere, aut hincilluc efi eorumpergererfi forte eum ibi ordinäre placuiffet, ut dicit Aug’in de haere.

Marcellina hçretica,hçc colebat imagines lefii, amp;nbsp;Pau li,8f Homeri,amp; Pythagoræ adorâdo.incenfum'q- poné-do; hæc fuit focia ipfius Carpocratis.à qua fua feâa tradi ta dicit fuifle f m A ug.

Médius facerdos hareticuSjde quo in origine Boheiît. ca.n.Hic erat facerdos Huffita^ uefaniæ p3rticeps,qui (a cramenta miniftrauit hære ticis in caftro lo.Rodttj. Ad-duâus fuit ad Pragam, amp;nbsp;ibi furcaçj quibus damnati pœ ïias dedfunt,triplex differetia fuit ; fublimiorRoatius pcdebat.imam tenuere latrones circiter nonaginta:me dia facerdotem arripuit nomine Medium ,atq; ita Médius in medio furcarum damnatam animam deuotam'qg fa tanæ tradidit.

Melchifedeciani uocati, pro eo quod Melchifcdcc fa-cerdûtem deurn non hominem fuifle,fed uirtuté dei efle arbitrant.14.q.j.quidem.Idc tenet Aug. de hære.

Mclitius eps unius ciuitatis Aegyptiorum anno.;«/, qui in perfecutiôe fide negata facrificaucrat, amp;nbsp;fie depo-lîtus ell 8c damnatus; multos habuit fequaces, Sf herefiaf chafaftuseft eorum.Hic cum fuis defendebat Anium,dC ab co in Aegypto Melitiani uocantur; amp;nbsp;ab eeelefia fue-tuntfcgregati.i.li.hilt.tri.e.is.amp;fm Aug.Hinolût ora-re ucl operari eum conucrfis.i.cum eis qui in perfecutio-ne (eciderût,fehifmafccerât.MHc ant Arrianis dicuntcê

HAERET. DE LITERA M

lt;oniunfti.Hierony.adDaniafum:McIetiuni rcfpuo, qui Chrifti non eft,antkbrifti eft.

Menas epifccpuspiiuscatholicus, poftea currebat cö Arrianis,ucrum 5^buni patris in diuinis negauit,amp; omia quæ Arrius magiftcr iniquitatisjit dicif. i.liift.tri.c.io.

Metangi nominati idco tale nomen aeceperunt, quia tangios græce uas dicif latine: alTcrebant enim elle in pa tre filium tanquam uas minus infra uas maius. Vel dicun turMctangifmonitç,amp; fie quafi duo corpora carnaliter opinantur, ita ut filins in pattern intret quafi uas minus în uas maius: contra Athanafium in fymb.nec maius nec minus.

McnandrianijàMenandro Magno difcipulo Simonis magi nuncupati.quimundumadeonócreatum, fed ab angelis faffum aflerunt.ut dicit Ifid.amp; Aug“ in de hærc. amp;nbsp;Eufe.j.Ii. dicit.quodipfefuitSamaritanus,qui uenics Antiochiam,quamplurimos per artem magicä decegit, CHRIftum negans,fed ipfum mfidi faluatorem defiiha-turn affcruit, incredibilia compofuit figmenta, amp;nbsp;tandé uno fcelere pariter interiit. Et dicit Ignatius in epiftola ad Tralf. Fugitc Menandrum, amp;nbsp;totä colleftionem ma-lignitatis eius.

Wcflralanii,quos orantes uocant, amp;nbsp;alia appellatione dicunf Anthyatiftæ.i.facrificatores, ifti tarnen hæretici cuiufdain dæmonis operationem expcä:ant,amp; liane fan flifpiritus præfentiamarbitrantur, amp;nbsp;uenerabile facra-mentum refpuunt.Huius hærefisprincipes fueruntDa-dqfius,Sebas,Hermas amp;e.quçrein locisluis.Ex.r.li. hifi. tri.c.ii.amp;.C.dchære.

Mitialiliac apud Latinos fie appellati funt.qui amp;nbsp;Che rinthianidicunf fm Ifid.amp;.24.q.;.quidani.Ideoficdicü-tur f m Aug.quia mille annos poil refurreilioncm in ter reno regno CHRIfti fm carnalis uentris amp;nbsp;libidinisap-petitum futuros fabulanf. Derjs Auguftinus.ji,libre de (iuitatedcica.il.

{441ctuSjdehocHicro.fup(repifioIamadTKuin:LKet

LIBER .It

hemen hTrefeos Mileti non dicatur d Paulo .tarnen opé ra nominanf Aft.zs.quando Paulus loquebaf ad presby-teros cedefîæ: Ego fcio quoniam uenient poft receflum tneumlupirapa. amp;c.

Minophanns Ephefius Arrianus, poft obîtû Arrft tpc Conitätini.cü multisaliiscpis,quiinftarlupoçîin eccle-

'ngrefli runt,anathcniatizatus eft; nulla enim conuS tioliKisad tencbras.Ex.4.1i.Iiift,tri.c.J4.

Monothclitædiftifunthærctici, quia tantum unam in Chrilto uoluntatem amp;nbsp;aftionem pofucrunt,nelt;çdu-asquæduabusrcfpondcat naturis.ipfo uoluntatesnatu rales amp;nbsp;aftiones. Hane hærefim lo.Damaf.^.lib.ca.H.Ia' tilftme redarguic.amp;.i.q.ij conuenicntibus.Tharafiusar chiepiftopus Conftantinopol.dixit plures eorum qui in fexta fynodo conuencrunt â Sergio,Pyrrho,Paulo.Pe-tro.ordinati funt,qui amp;nbsp;fuerunt principes hçrefeosMo nofcclitarum.dc Ws quære in Bonofianis.De confe.dift. j.c.abantiqua. Et.ie.dift.c.liabeo. Sanfta fynodusfexta fub Conftantino imperatore damnauit Monofcelitas.

Montenfes fiue Campates.hi coincidunt cum Circuni cellionibus 6c Donatiftis. Sicenim nominac cos Hiero-ny.contra Luciferia.qui dicuncurChrifti.non à dno le-fuChrifto.fcdaquoqalio nuncupati: 6C feito nö ecclefl am Cliriftijfed antichrifti elfe fynagogam.

Montani lielMontaniftæ.C.de hercti. didi.qui annd tro.tempore Commodi iuperatoris 8c Soteri papæ,in té pore pcrfccutionis in niontibus latuerüt, qui occafione fc à catholicæecclefisc corpore diuifcrunt,Glo.Ifaiæ.6f. Hæretici in fpecubus dormiunt,qui lumen fpüflanfti re-linqijentcs,amp; cornaculum in quo apoftolii^fabanturjn tenebris diabolicomrtioranf.Difti ftint etiam à Montano,qui ut dick b.Tliömas.j.contra gcn.c.iS4. dicebat 4gt; phetastanqarreptitios non intellexiftequç loquebanf, 6cconuenicbantincauda 6c in fine ætcrnæ damnatio-his cum Prifcilla.Contra quos arguit in de ueritate bea.* tui Thomas q.tj,ca,4, EtMojjtanusnationc Phrygiuij

HAER.ÏT. DE LITERA N

piraclrtum fénominauit.fxeocriam Cataphrygæhf* retici proucncre Contra Montanum.ut didt Hieronymus,Mckiadfs dodiffimus librum fcripfit.Dc eo in.r.îf. hift.ecdf.c.ie.Et opuüulaMôtani.Prifcillæ ÓCMaximil læ apocrypha Gmt dil'tin.ir.fanda. â( Serapion epifeo-pus apud Africain fidei confeflione infïgnis, fcripfit epî Ifolani ad Carinum 8( Pontumde hçreiî Montani. Apol lonius quoquf uir difertiflimus aduerfus eum uolu-men cdidit,in quo afTcrit Montanu amp;nbsp;infanos uates ei* periffefufpendio. Et Hieronimus Gecundo librocontra îouinianum; Montanusamp;Nouatusdixerunt, quodqui femel peccarunt, per pccnitentiam nonpoffuntreno-uari:quodrfproba(de pa-nitctia,dift,2.c.fienim.perd» uerfa exempla ueteris amp;nbsp;noiii teliamenti, quæ hicpræ-tereo.Dicitquoqî Hieronymus in epifto.adCtefîphon-tem:MontanusimmundifpirKuspr-4dicator,muItasec-ilefias per Prircamamp; Maximilian! nobiles dCopulentas faminas primum auro corrupit, deinde hærefi polluit,

Molonariftæ.ilhcôicant cum Marcelljanis.dC damna ti funt in fecunda fynodo Conftantinopolitana.

Masbutheus,unde Masbuthei hèretici funt appcllati, amp;nbsp;fuit unus primus de feptem primis hxrcticis,de quib* Icribit £ufc.4.1i.hiif.ecclc.

NAzarei uel Nazorei didi, quia dominii Chriftû qui à uico Nazareuself appellatus,filiuin dei licet confiteanf,oia tn ueteris legis euftodiunt, q Chriftiani per apoftolicam traditione nô referuare car-»!aliter,fcdfpüalitcrintenigfre didiceruntfm Aug.No-uuinteftamentü rcGpiiëtcs.uetusrecipiunt: amp;nbsp;coincidüt cum Hclonitisin parte.dequibusTho.4.contra gen.ca, Sf.ÔC dicunt qj fides Chriiti fine operibus legis non fuflt cit adfalutem,dc hoc Tho.opufcul 0.3.

Narciieus Nerodiadis Ciliciæ. quam nunc Hermopo-lim uocant-rpifcopiis polf mortem Arrh, in eadem per-Gdia peipianfit; de propter crûnina ci iUata,generaîi

LIBER .II.

creto fanilum concilium ab cpifcopatu depofuit.^ J ft-gt; ddium côionc.4,li.hill.tri.c.24.amp;apFicisdogmatib.re-ïîftcbat,Ai riiim défendendo.i.Ii Eufcb.cap. y.

Neotiani uel Neotitiani,a quodâ Neoto,qui fuit ma-'giftet Sabellii,anno.26o.qui Cliriftû dicebant eiindë etfe amp;nbsp;pattern amp;fpmfanftü ipfam'cpttinitatcinofficioçtrK» I minibus,amp; non in perfonis accipiunt,contra dicif decô-fe.dift.j.c.fi. quis paterfilium genuerit, âc ideo filiusnô fit qui pater eft.filius'q; à pâtre fit genitus, amp;nbsp;ideo pater non fit qui filius amp;c.Vnde ôf PatripalTiani uocantga patte palfuiri dicunt.fm Ifid.ôf Aug. in dehærc.

Neftoriani uel Neftorini uV Neftorani, à Neftorio C5 ftantinopolitano epo nûcupati, anno,4:4.fubTheodo-fio amp;nbsp;Celeftino,qui beatam uirginë non dei.fed hois tâ-tummodo matrem afi'eruit ,uc aliam perfonà carnis.aliâ facerct deitatis, nec unum Chriftiim in uetbo dei amp;nbsp;carne crcdidit,fed fcparatum atq; feiunftuin alteriim hlium dei.alterum filiuin hominis prædicauit,amp; negat Maria theotocos.i.dei génitrice,fed Chriftotocon.i.Chrifti ge nitricem,amp;tertiafynodus Ephefinaducëtorum epifeo-porum fub iuniore riieodofio Augulto, Sc fub Celcfti-no papa primo hune Neftorium iullo anathemate con-dcinnauit.oftendcBs in CHRlfto manere duas naturas, amp;nbsp;unam domini noftri lefu CHRISTI perfonatn.dift.ts c.canoncs, S( qj Mariatheotocos appellef.F.t Boetiusin de duabus naturis feribit côtra eû , amp;nbsp;fîmihter Theodorus eps Ancyranus.ut dicit Gennadius: fifr cotra cü feri-pfit feptê libros de incarn.dni Caffianus presbyter,amp; itc Atticus Conftantinopolitanus eps.tpe Arcadq impera-toris,ôc lo.Antiochenus presbyter.amp;;.C.de hsrcc.l.da-mnato portëtuofa? fuperftitionis autorc Neltorio,Nota cógruinominiseiusinuraf.i.inipouaf gregahbus .i. his quieumfequûtur, ne appeUationeChrillianorum abu-tanC.Item dixit qgt; natura humana amp;nbsp;Chnfti fe habebat adueibum ficuttemplumquoddà,dchoc.4.1i.côtra gëk Lt (ôficiunt Neftoriani in pane fermëtato, £lt; fub utva^

HAERETICI DE LITERA N.

fpftif communicant facramrntum rucltariftiæ pai'uulif Ä adultis:Hi pcffjmi hæretici à multis doft.ucl prædica toribus ab eorum hærcfi nunquâ potucrunt nec adliuc poffunt f cuocari. Omnibus Chriftianis in partibus orienta. funt f xofi amp;nbsp;dcfpeäi, amp;nbsp;eorum hacrefis cft dilata ta per diuerfa régna.

Nepos epifcopus eratin partibus Aegyptî, ludaico intelleâu de futuris promiffionibus fentiebat.eas'qjcor poraliter exhibendasdocebat, amp;nbsp;mille annisindeliciis corporalibusin hac terra fanftos regnaturoscumChri fto.huius'q! fui dogmatis probamenta fumptis ex reuf' latione lo.tefiimoniisconabatur aflererc.dequibuscti-am libellos cdidicinterpretationcshuiufmodicontiné-tcs. IdeoDiofi. Alexandrinusde rcpromiflîonibusfcri-bens.adhunc Nepotemftilumfuæ intentionisconuer-tit.EufebiusIibro.7.cap.2!. HincNepotianitamturpis fcftæ imitatores uocati funt de quibus Rupertus Tuni* «nfisfuper Apocalyp. r.c.

Nicolaus de Calabria oriundus, fed in Hiipania con-uerfatus tempore Innocétrj nbsp;nbsp;Cuius primus error eraf

quod qmdam magnus hærefiarcha uocatus Condiflal-uus de epiieopatu Coxenfi oriundus erat dei filius in cae lisæternaliter genitus,licet uideretur pattern âfmatré in terrishabiiifle. Secundus error,quod tab’s Gondiifal uus nunquam moreretur.fed uiueretin æternum- Ter-tius.quod fpirituffandus deberet futuris temporibus in carnarijóttuncipfe Gondilfaluustotummundum con-uerteret. Quartus.quod in die iudiefj GondiiTaluus ora ret pro omnibus mortuis in peccato mortali Srdampa-tisin inferno,amp; eius precibus liberaretur amp;nbsp;faluarenf. Quintus, quod in homine funt tria; Anima quam for-mauerat deus pater; Corpus qd formauit deus filius: X Ipiritusquern creauitfpirituiTanéfus, adducesillud:For mauerat deus hominem Scc.lftæ hærefes damnat; fünf folenniter Barchinone per F.Nicola.Emerici amp;nbsp;ArnoL dum epm Barchinoneufem.

LIBER. .11.

Nicolaus Calecuî cpifcop. presbyter BohcmusThi-bon'ta amp;nbsp;baccalaureus anium.unus de legatisBohetno-rum ad concilium Baßlien. Hic Io.amp; Hieronymum Có-ftantiæ combuftos,doftores catholicos affirmauic. Et doArina Vuicleff fuerit Pragæ examinata Sc uera catho-lica'qjinucnta.Et dixit quod tempore nouç legis, nullus in iudicio ßt occidendus,inquantum poflibile ßt,ad par cendum fanguini humano, quia nouum teßametum nó diftat, Cötra iftum arguit in concilio Aegidius Calerii, doäor theologisc, decan us Cameraccßs.H^c ex aAis có* cilij Bafilien,

Nicolaitæ alias Nicolaitani difti ä Nicolao diacono ec tlcfiç Hierofolymorum.qui cum Stephano Sc cæteris cö ßitutus eft äbeato Petro Aft.e.Hic propter pukhritudi-nem relinquensuxorem.utqui uellct,ca uteretur.Contra illud.p.q, Quos deus coniunxit,homo non feparet. Et uerfa eft in ftuprum talis confuetudo, ut inuicem con iugia commutarentur. Quos Iohannes Apocaly.t. im-probat, dicens: Hoc habes quod odißifada Nicolaitarü, quæ Sc ego odi.Dixerunt enim,q’ omnia deberet eße có-munia inter Chrifiianos,amp; finalem beatitudinem poßi-erüt uoluptatc ä Nicof.corruptore ,ppriæ carnis.De illo multa alia narrat Aug’in de hære. SC Clemens Alexan-drinus in.j.lib. ftromatum, quæ funt opera uarie conte-xta,dc eofcribit:Hicuxorem habuit,amp;poftafeenfione domini cum increparetur ab apoftolis tanquam de zelo typi« iniuria.produftam in medio uxorem fuam,fiquis earn ucllet habere permifit.Ignatius in epiftola ad Tral. Fugite illos immundiflimos Nicolaitas amatores libidi-ni$,malos calumniatores: nam talis fuit apofioloçi mini fier Nicolaus.Et Hieron. in epVa de Fabiano Lapfo; Ifte Nicolaus diaconus, ita immundus quod etiam in præft-pedomininefasperperrauit. RubertusabbasTuitienßs fuper Apocal.Nicolaitæ portant uafa domini, nihilomi pus incontinentes funt,non uolentcs legitimum habe-K (oniugium,utpote legibus «(defiafiius interdiaum»

L

HAERET. DE LITERA N ïmlt;5 St in dcteriuJ prorumpunt,mutâtes connutia quO* ties uolunt: St qui nullum habcnt thorum licitum, auffl fie euagantur, nullum confidunt rupifle coniugit uincii lum.Fornicâtur afit cum illis, Sc initiantur Bcelphegor» quæcupcg exempio taliü ad incefta uel adulteria audaci-ores iïunt.Hicro.ad Ctefip.Nicolaus Antioc.oinium im munditiarum repertor,choros duxitfcemineos.

Nyaages,àfomno nuncupati,q,uigiliasnoftisrcfpu-ant,fuperftttionc efle dicentes iura tcmerari diuina.quj noftcm ad requiem tribuut,ut dicit Ifid. Contra hoc eft illud pfal.Media nofte furgcbain 8ic.Sc ide extra de cel. miff.c.i.Mat.27.Vigilatc.amp; dicit Hieron.in epfaad furiâ de uiduttate feruanda: Ardentes diaboli fagittæ,ieiuniO' rum amp;nbsp;uigiliarum frigore reftringcndi funt,

Nouatiani,ueInouatianiftæ,anno.244.temporeFabi am papç,amp; Philippi imperatoris Sc Decq.Sf fm Eufe.de temporibus anno.tsr. fub Cornelio papa Sc Decio impe ratorc,à Nouato Ro. urbis presbytero exorti,qui aduer fus Cornelium cathedram facerdotalem conatus inuadc rehærefiminftituit.t.q.i.ca.faftus.amp;c.feq. Nouatianus. Defunfto enim papa Fabiano, cleftus eft Cornelius fere ab omibus Cardinalibus, poftca Nouatianus d paucis eft cleâus St intrufus, qui ccrpit Corneliu moleftare, SC C3.' tholicos epos dcponere. Sic dicit Cyprianus in epfa fua, qi Nouatianus el't papa profanus,(nalus,amp; nullus,adulf, atqj extraneus eps.Et noluit apoftatas redpere, rebapti zans baptizatos, amp;nbsp;in hoc cóuenit cum Donato, contra illud. i.q.T.cöuenientib.ubi dixit Baftliuscpifcopus An-cy ræ,qui ab hæreiî reuertunf ad orthodoxam fidcm, SC tradition? catholicx ecclefix,fcripto negate debcnt hæ reftm fuam,dCconfiteri catholicam hdem.Contra fecun dum erroremfcribitTho.4.contra gcn.c.y.amp;.j.partcq^ lt;i6.ar.s.amp; Eufe.fi.lib.in multisca. de Nouato mention? facit; Hie lapfis fpem ucniç negauit,£p de pfiis quæ hó co mittit poft baptifmum ueniam confequi non poteft. Et Dion,eps Alexandrinas ait: Nouatus Ro.ecclelij presby

LIBER .n.

ler.dationf quads tumidus.fprm pftiitus fälutis eä adt-mrbatjCtiä fi digne pa;nituiffent,ex quo amp;nbsp;princeps hat refeos extiticNouatianonim,qui ab rcclefîa feparati, fu perbo nomine Catharos,id eft, mundosfeappellabant. Ob quam rem concilium facerdotale ccleberrimum.to, epifcoporiim,contra eum tempore Decrj in urbe Ro.ce-lebratum eft, ibii^ ftatutum eft ä papa Cornelio, Noua-tum cum fuis ab ecclefia alienum eflc.amp;.i.q.i .c.Pauliani fts.dkitur Nouatiani eifdem nominibus tremendis ba-ptizant. £t cötra Nouatianos fcripftt Martianus eps ap4 Barchinonam,amp; Bufeb. epifcopus Emilfenus amp;nbsp;Fetitius cpifcopus grande compilauit nolumen.Nota,pro foluti one unius argumöti de Cypriano: qui,ut dicit magiftcr in.4,diftiniftio,;.dicit ab hxreticis non pofte tradi bapti fmum,6c cos elfe rebaptizandos cum ucniunt ad ecclefi-am,qui ab illij dicuntur baptizati.Ad hoc dicit Bonauf-tura quod Cy prianus hoc non dixit afterendo uel defen-dendo.fedopinando, ideo non fuit hæreticus ficut No-uatus.quia non erat in ecclefia determinatum.Prxterea zelus fidci Sc deteftatio hxreticorum.qux multum uige bat in eo, faciebant ipfum ex humana infirmitate exce-dere,ideo uenialiter credendum eft peccafte.Venialia au tem fccantur falce martyrü.Et glo.ord.lohelis.t.Noua* tui amp;nbsp;quidam alii hærctici,dicunt hominem poft pecca-tum non pofte per pcenitêtiam reformari in priftinun» ftatumihic error plane deftruif, cû dominus intantu re-cepit pocnitëtcs.ut uocet ppVm fuû; Et afterat nô côfun-dendos, amp;nbsp;fe in medio eoç: habitatuçe, SC eos nullfi aliâ habituros dominum.Glo.Leui.ij.ln corpore lepram gc rit,qui ecdeliç detrahit ficut Nouatiani, qui nuptias damnant,amp; peccantibus auferunt panitentiam.

OCtauianus filius lohânis maledifti, contra papi Alexâdrum fchifma mouit Sc fouit, uocacus fuit uiâor Sc hxrcfiarcha,amp; uixit annis noué amp;nbsp;men libus feptc.Et fafta eius damnanf extra de fchif.ca.i.Cui Cuttcilit Guidoide iUo Oftauiano diût glolf.fuper ueiba

L a

HAERET. DE LITERA O

fchifmate.extra de eleA.c.quia.qui contra Alex.erat, it Aquilegien.patriarcha tunc fchifmaticHî erat.Et Hi-erony. fuper epift.ad Gat*. Nullû fchifma eft,nifî iîbi ali' quant confingat,ut refte ab ecclelïa receffiflie uideaL

Olipius Arrianus eps apud Carthaginent, qui cum in balneis fanftiflimà trinitatë bIafpheniaret,itrib*igneiJ fulminibus ab angelo uißbiliter miflisjmiferabiliterde' cidit,amp; eiitó cadauer penitus exuftunt eft,ut refert laco-bus Philippi ordi.herentitaçt.p.lib. fupplementi chron. amp;nbsp;hoc anno domini.ror.

Ophitæ àcolubro nominati funt;coluber enins grae-ce ophis dicitur. Colunt enini ferpétem, dicentes ipfuin in paradifo induxüTe ueritatis cognitionem uel maledi' ftionem.fed male dicunt:quja de pœ.diflr.i.dicië, Serprs decepit me amp;nbsp;manducaui.Hunc colubrum Chriftumar' bitrani: habent etiam ueçt colubrü,qucm nutriunt SC ue neranf qui amp;nbsp;incantante lâcerdote, egrediëde fpelSca, amp;nbsp;oblationer eorum lambit, Si aicendit fuper altare in-nixum fpeluncæ.dc poil hoc deuoluens fe circa oblatio' nes.regredit ad fpfluncâ,amp; ita confringunt oblationeî in eucharilliam, quafî à ferpente Chriilo, ut illi putant, fanAihcatas.Tradunt huius ferpentû cultum à Nicolai* tis ad iftos deduâS.Sed diil.ej.c.quia fanfta,dicif ggt; EzC' chiar fregit ferpétem æneS.ideo quia ip(ê populus colC' re Si uenerari eum cœperat, ideo deilruxit. De Ophitir C.de hærc.dt Hiero.aduerfusLucife. Ophitæ funtdehu qui euangelia laniarunt.

Orpbani,notât lo.Nider in.j.Ii.form.qierant tres principales feäx hæreticoçt in Bohemia,uidelicet Prägen, g tolerabiliores erât;Orphano9! Si Thaborita^.qui pefli. mi erât,incendebât eccfias Si monalleria. Nihil de ima-ginib’ fanétoçî Si ornamétis eccfiaçt tenebât, oîa deftru-xerunt tang illicita.Sacerdotes Si religiofos gladio occi derôt.'cü chrifmate Si lânélo oleo calccos f11092 pednin-unxerunt. Tanta cæcitate funtperculfi.ut una fefta aliS înuaderet,amp; uiftrix uiilâ Q(ddcret,harreiilt;u* htftfKit

LIBER .11.

Sub utrae^ fpecie côicabant Rne præuia facramétali con feflïonc,amp; fuam perfidiâarmisdcfendebant.DchiîOr-phanis in de ongi.Bo.c.48.dicif:Hi poft Ziflam fe à Tha boritis feparauerunt,inter quos potior hæreticus Procopius eft habitus: amp;nbsp;ideo fic uocanf qa Zifta mortuo in-gens mœror inuafit exercitum,quail effent orphani,du te mortuo,qu? putabant inuincibilë.Thaboritæ itaq; in duos exercit* diuift funt, alft uetus nomê retinuerc, alfts Orphanoçt.ob mortem ducis inditn noinë. Hi Orphan! Morauiam uicinas'q; regiones affiduis incurflbus infefta-bant.QLuis hæretici inter fe difcordes,tn concordes con tra ludam pugnabant, amp;nbsp;propter deccptorum prædain quidä inter fe difcordant,dc una hacreft duas faciunt.De quadam extirpatione Orphanogj 8C Thaboritaçi récitât Pius.II.de orig.Bo.c.ss.q’ Mainardus catholic* amp;nbsp;nobif, quoddam bellum prsetendcbat agere.Sf ad earn rem ne-ceffarios fore eos putabat, qui fub Procophs militaffenr, amp;nbsp;omncs qui ftipendia facere ucllent in horrea fefe ,pxi tn3 reciperent. Cauerct ne rudes inexpertosij belli fecii ^’^‘•'oierunt in horrea pleraiÿ Orphanoçe « Thaboritarum milia homines nigri ad folem amp;nbsp;iien-tum indurati.afpeftu tetri atcg horribiles,amp; qui circa fu mum in caftris uixiffent aquilinis oculis, impcxo crine, corponbus proceris, membris hifpidis, cute adeo dura, I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lorica repulfura uideref.Claufa funt cö-

teftim horrea,amp; ignis immiffus horreis, fjx ilia amp;nbsp;col luuies hoim ignominiofum agmen, poft multa quæ pa-traiierat fcelera, exufta, contemptae demum religionis pccnasdedit.

l’**'etici, orti funt tpe Valentiniani impera-*?™-hif?incidunt cumMcffalaneis.Dehis 8C eo^ prin-cipibus,uidc fuprainMeffalaneis.Sed ueräcaufam huius ™ Epiphanin,quære infrd in Pfallianis. De quibus dns prçdixit Matt.u.Qui deuerant domos ui duæpro obtentu prolixx orationis.

OrcbitZjde hu fcribit Aencv Syluiua de origine Bo«

HAERET. DE LITERA O

C9.4}.lt;Iicens:Fuit amp;nbsp;alia in Bohemia hsereticorum faftitf fratrum Orebitarum appcllata, quat territorium Gratté fe uicinasiç genres magnû afTecit cladibus, peftifera arque immanis, nequeThaboritarum crudclitatc ullaex parte inferior.Aduerfus quam Martinus quintus pontifex maximus nominatim crucem decrcuit, neij tarnen in plures annos extirpari potuit. Huius feftac homines quoties facerdotes noftros intercepere, aut igné crema-uerunt.aut nudos rigente hyeme fuper glaciem tolliga cos dimifere,quos parui momenti exiftimarunt,defcâis uirilibus abire permiferunt.

Origenarii uel Origeniitae, ab Origene autore exorti funt anno fermc.214. tempore Macri Antonii quarti, 8C Vrbanipapæ.i.Alexâdriae.dicens; quod non poifit uide-re hlius patrem, animas quoc^ in mundi principio pec-caflie dicunt, amp;nbsp;pro diuerhtate pcccatorum è caelis utque ad terram diuerfa corpora quan uincula meruiflc,eaque caufa faâum mundum.Itcm dicitOrigenes, quod uerbS dei nô é deus eflentialitcr/cd participatiue,amp; fpûflàn Aus eft creatura fafta p uerbû dei,amp; qgt; aïa Chrifti cû alijs fpGalib* creaturis fuit creata ante corpora, St g» btîtudo Cerminabif, 8( g) perna dçmonû amp;nbsp;alio^ dânatoçt termi nabif.Io.Damali.z.c.i.C^oigif pafto tue milleannoçt reftitutionis Ongeniftaçt numerabif tempus;’ £t Hiero« in epfa aduerfus blafphemias Yigilan. Origenes haeretr-cus quid ad me,qui ilium in pieriflt;£ hxreticû non negolt; Et idem ad Auitum; Vbi ea qux in librisperiarchon Ori-genis contra fïdem catholicam funt pandit, quia abfona dixit de ftlq SC fpnlTanAi inæqualnare, amp;nbsp;quod dçmones poftunt faluari in fine,quia habët liberum arbitrium,amp; quod homines pro magnitudine ftultitiae pofliint côuer-Ci in bruta,potius in aquis eligëtes uiuere quâ in potnis. Ignë amp;nbsp;tormenta gehennx non ponitin fupplicqs , fed in eóftientia peccatorum amp;c. £t idem ad Pammachium amp;nbsp;Occanum de erroribus Origenis. Venenata funt illirt dogmata, alicnaàfcripturisiânAis: dtümihicredttis.

LIBER .IL

Origeniftej nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fui, putant me fuum effe fymmyfté.i.

fccrftariü,5f reprehendit illos qui dient quod libri Ori-gem's fint uitiati per hxreticos.iêd quod Orig. per fe er rauit.ergo di.is .fanfta Ro.dicif. Origenis nönulla opu-fcula.quxuirb.Hiero.nó répudiât,legenda fufcipimiu, reliqua ant omnia cum auto re fuo dicimus efie renueda. Tho.i.parteq.34.Origencsfuitfons Arrianoçt.Idemdi cit Hiero.se Epiphanius. Origenianiillius Origenis qui Se Adamantii.qui corpoçt refurreftionem negant,Chri ftum 8c fpmCanAum creaturä dicunt, paradilum Se cflos amp;nbsp;alia non credunt eile fm literam, fed in allegoria. £c gl0.Iere.j3. Manichæus dicebat, quod quid! angeli paflk funt pro redemptióe dæmonum, 8( poft iudicium portas infemi claiidi.Se niillum ibi puniri,qd Origenet fen-tire uidetur.quod friuolum eft.Et Methodius cótra Ori gêné fcripfit,se Haymo récitât errores cius.Et poft mot tem Ongenes damnai in quinta fynodo Conftantin.

riNIS SECVNDI LIBRI.

^rVLIBER TERTIVS,

qui cft fuperioris catalogi appendix.

N multiplicationc impiorum multipli-cabnturfcelcra,Se ruinas eorum iuftiui-debunt,Proucrb. 29. Liquide patet in li-bris Machab. ubi multiplicatis impfis ad ritum gentilium declinauit populus, Se in noua lege fcelerati hæretici indies ini

quitatis funiculos extédunt.Lappx enim amp;nbsp;tribuli Sc in felix lolium,Se fteriles dominanlaucnx;fediufti dofto-

res dum hæreticoçt argumeta.quib’ fua fcelera defende re nitunl,ecclefiaftica diftiplina redarguSt, eoçt ruinas Sc exterminia uidebüt.Se fie in multitudinc iufto'# Içt». t)ii uulgus,tamp;c cm clarior amp;nbsp;gfiofior cccfia remant je fo-

HAER.ETICI DE LITERA. P

If t.Ifaiæ. 27. In die ilia uinea cantabit ei, ego dominuJ qui conferuo eä.Extirpatisenimerrorib’.ucritai agno fcitur, ÔC agnita feruentius cuAoditur. Dum enim arator uomeris fciffione camporum fentes eruit,terra a«e pta fcmina in fegetem producit. Maximo itaqj opitulan te deo.Iedtor amannffimc,themati noftro facisfeci, tre-centas uulpes capiendo, quæ agro Dominico Sc uinex domini fabaoth incendia intulerunt, fed in terra qua Samfon uulpes cepit, uulpes abundât, amp;nbsp;in eccleffa militante homines uulpini in pciusproh'ciunt. Extendi ita que rete noArum SC alios hxreticos ultra. }oo. appre-hendi hoc ordine.ut in capite libri primo occurrat Por-phirius malediAus Sc perditioni deditus, cuius doârina cA falfa,uira iniuAa,mors quoi% nefanda.

POrphirius philofoph'’ Athen. Origcnis laudator, amicus imperatoris luliani, eius'q; feftae,nominis ChriAianiaccrrimus perfccutor Sc hoAis, multas blatterationescontraorthodoxam Ademinge/ht; Li-bros luliani alqs operibus præpofuit, uitam fummi phi lofophorum Socratis laccrauit. Hie in Ca-farca Palaefti nac à quibufdam ChriAianis cæfus, iraeüdiam non feres, ChriAianitatemdeferuit. Et cum Eufebius Pamphili re darguit,amp;dicit in quarto libro de euangel. præparatio ne,quodPorphirius maxime dæmonibus amicus fuit, Sc multa noAris temporibus aduerfus nos conferipfit tnendonfrime,amp;omnium deorum 8C datmonum faliita tern defendiffe uidetur.Item librum de abAinentia à car nibus conferipAt, Sc fceleAiffimam brutorum etiam ani inalium cçdem, SC dæmonibus duntaxat elfe facrifican-dum.Etfcptimo libro hiAo .tripar.cap.2. nec intellexic dequibusaAirmauit, Sc dæmonibus magnam malitiam 71 aturaliter dixit ineffe in epiAoIa ad Anebriotem ,ut rerttat beatus Thomas.; .contra gen.df tefte Eufcbi.s.li-breS f .17 .multos li.contra ChriAianos fecit. SC RuAinus Aqu ^legien. in fecundo libro ad Apromanum dicit Por phiri idamnatû.Etglo.fuperilludlohelis.z, Effundan

LIBER. JU.

fpirînim mfum,dieft; Quidam dicunt apoftolfc» elTe cS fuetudinis, utquicquid utile audfentibus 8( non repU' gnare præfcntibus de tcitimonris alten'us temporis c3 firment, non ut audientium abutantur lîmplicitate SC imperitia,lïcutmentiturPorphirius.£t Ifai.j.didtglo. Caueamus ne fîmus exaAoresin populum,ne iuxta im-pium Porphiriü matrons amp;nbsp;mulicres fint nofter fena-tusquæ dominentur in eedeffis, amp;nbsp;de faccrdotali gra-du fauor iudicet fœminarum .Et C.de hære.I.damnato. PorphirianiàPorphirio nuncupantur, ut cuius fccluï funt in deferendo deum imitati,eiusuocabulum iureui dcanturfortiti. Methodius aduerfus Porphiriumfcri-pfit libres luculentos.ltem Apollinaris Laodiccn.Synç epifcopus.îo.lib.côtra Porphiriü reliquit,amp; Ammoniuï Alexa.ufcp ad extremam uitam perfeuerauit côtra Por-phirium,g eum falfo aceufat quod ex Chriftiano ethni-cusfHeritfaftus.Glo.fuper illud Prouerbiorum.i.Impi de terra perdentur, qui.f.ad ecclefiam dei uidebantur p tinere,aufcruntur iufto dei iudicio ecdefiæ.ut Porphiri us.Porphiriusà Porphirione aue immunda, amp;inlege Leuit.ii.Comediprohibita.dicitur: Serpentes enim cô-(dit.Et Hieronymus in prologo in Hierein. Porphiriui calumniam infiruiteedefiæ, fuam oftendens imperi-tiam, dumeuangelifiam Matthxum argucre nitituc fallîtatis.

_ Paterniani à Paterno nuncupati,qui inferiores corpo ris partes  diabolo fadas opinantur, amp;nbsp;ut dicit Augu-ftinus ; omnium ex illis partibus flagitiorum licentiam tribuentes impurilTime: hos ctiam 'Jenuftianos quidam uocant,amp; contrarium habetur Gen. primo,amp; de confe, di.r.cap.nafd.dicitunNoli defpicerebonitatem figuli, îd cfi,dei,qui te plafmauit S( fecit. De hac herefi memi nit Cyprianus in expofitione fymboli apoftoloçt.

Parmenianiftæ,qui amp;nbsp;Donatiftç,amp; contra epifiolam Parmeniani Auguftinus tres libres fcripfit, amp;nbsp;idem in fcrm.dominkx.i.poft oAauâPafchx: Superbia Donati

L S

HAERBTICI DE LITERA P fedt fibi partem fubfequcntcm.cum Parmenianus illiitf confirmauit errorc, nam ifte Parmenianus eps Donat, apud Cart.erat fuece/Tor Donati.

Parmenianus feripfit epiftolam ad Tyconium Do-tiatiftam, quod eeclefia non fit in toto orbe diffufa, amp;nbsp;quod in communione (acramentorum mali contami' nant bonos, amp;nbsp;quod à folis Tandis hominibus accipien-da funt lacramenta.

Patripaffiani, qui pattern paffum dicunt, fecundum concordant cum Ncotianis. Auguft. in.r.fer.do-tninicxpofifefiumtrin.Sabclliani,idefi, Patripafiiani, dicunt,unus efi deus pater filius, quoniam qui pater, ipfeamp; filius:Nam fialiter dixerimus, diceremur multi colæ. Cyprianusin expofitione fymboli apoftolo9!:Có ftat apud nos additos duos fermones,fcilicet inuifibili 8C ■mpalfibili hzrefeos caufa.Sabellii illius profedo,qus ä nofiris Patr ipafliana appellatur, id rfi:,qux patremipm uel ex uirgine natum dicit, amp;nbsp;uifibilem fadum uel paf-fum affirmât incarne. Patripafiiani enimquxfiliost-tribuimus,patri afcribunt.

Paffagerii uel Paflageni.Patareni uel Paterini.Ifti hæ* redd Romxin ccena domini excommunicantur, amp;nbsp;II-militer extra de hxret.capit. excommunicamus. Greg, tionus cofdé excómuni(at,amp; tenet fedas Catharoçî uel Catheroçt. Et dicit ibidem Iohannes And. quod forte ifti fic nominati funt d nominibus adiniientium ifias fedas. Et ex concilioLateranenfi, quia in partibus Tho-lofanis hxreticorum.quosalii Patarenos,alii Gaza-ros,ä(alii aliis nominibus uocant, inualuit damnata uerfitas, Si hos amp;nbsp;defenfores amp;nbsp;receptores eorum ana-themati decreuimus fubiaccre. Patareni hxretici dixe-runt hominem in ftatu coniugali non pofie faluari, fi-cutSrTaciani dc Martiani, contra quos didtur prima ad Timotheum quarto, quod in nouifiimis temporibui tlifccdent quidam j fide: attendent« dodrinis dsn»*

LIBER J«.

»tioKi in hypocrifiloquentium mendacium, prohibent) um nubere amp;c.

Papianiftx, ifti funt de ieAa Manichæo^,ponentium dun principia eótraria,qui noininan£ C.de hxr.

* Pattalorinchitx, intantiimfilcntioftudent, uinari^ bus amp;nbsp;labrjs fuis digitum apponant,ne Sc ipfam tatitur» siitatem uoce prænpiant, quando tacrdum fibi efiir arb) trantur. Vnde etiasn iliis eft nomé indituin quod palus. Cur autrm per palum digitum ßgnificare maluerint, à quibus hoc nomen compoiitum eft nefcio, 8c pofftne utii^ daAylonnchitx midto euidcntius appellari, ut di lt;it Auguft.dehatrc.

Patritiani,ä Patritionuncupati, Sc funt diftinäi äPagt; tcrnianis,amp; fubftantiam carnis humanæ non d dco, led d diabolo conditam dicunt, eam'q; lie fugiendam SC de^ teftandam dicunt,ut quidam corum prohibeantur, eti-am morte fibi illata carne carerc uoluilfe. Hxc Augufti nus ut fupra, Ide dicit Philafter. Hxc hxrefîs rcpugnac ueritatiincarnationisdominicx, quia li caro elfer opus conditum d diabolo,nunquam filius dei aflumpfllfct caf Bern humanam.

Praxiani, dPraxea, quosaln uocant Sabellianos, ea-* demfentientes cum Sabellianis amp;Hermogenianis,in Africa fuilfe dicuntur, nec tantum iftp plures feftae funt, (ed unius feâæ plura nomina ex his nominibquot;, qui in ca maxime uiguerunt,ut dicit Aug.ut Itip.

Pauliani uclPauliamflx C. de hxret. uel Pauloni-« tx,fuerunt anno.zss. lub Dionylio Papa, Sc Valeriana amp;nbsp;Galieno, d Paulo Samofetano exorti funt. Hic Paulus fuit epifcopus ab orthodoxa fi de turpiter difeedens, quære fupra in Fotiniano, hicfufcitauithxrclim Arte-monis, Sc negauit dei filium de cxio defcendilfe, Sc dixit non fuilfe Chriftiim femper, led d Maria fumpfifle initium, contra illud Michee quinto: Ex te egredicf qui fit dominator in Ifrf. Sc egrefliis eius ab initio d diebuS , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;acteroitatis : Et fuit de Antiochia, cuius doârina pcs-

HAERETICT DE LITERA P

perfa.furrexit contra pictatem ccclcCafticam: Et ChrÏ^ ftuni purum hominem confirmauit, idlt;^ antiquitus ab ipfîsetiam apoftolis traditum AiBTe mentitur,utdicit Êufebius.s.libro.cap. ideofynodali omnium epifco-tjorum iudicio ab ccckfia pulfus eft.ut dicitur quinto li-bro hiftor.trlpar,cap.4. Et contra hune Paulum.f.Mel-chion Antioc. fortiflime difputauitjSt Dion, Alexand. urbis epifcopus contra eundem infignem epiftolam feri pfit.prima quæftione primo capit.Pauhaniftæ. In nomi ne patris dt filii amp;nbsp;fpintuflanfti minime baptizant.GIOj quiadicebant non femper fuiffeChriftum.amp;c. fiquiscó fugerit ad ecclefiam de Paulianiftis SC Gataphrygis.fta-tutum eft rebaptizari eos omnino debere ; In iftius Pau li locum Antiochenæ eccleiîx ,i6. ordinatur epifcopus Dominusfecundum Hiero.

Paulin i,ifti hær.ponunf diftinfii ä PauIianjs.C.de hf. amp;nbsp;funt Manichæi Hier.ad Dama. Paulinum ignore,qui ChriRi non eft, Antichriili eft.

Papias Hieropolitanus in Alia epifcopus, fuitautor hxrcticorum Milleariorum, ut dicit Helinandus in fua chronica.de hoc qusere fup.in Chiliaftis.Et Hierony.de uirisilluft. Hic dicitur mille annorum,Iudaicam deute-rofiin edidifle.quein fecuti funt Irenæus, Apollinaris amp;nbsp;cxtcra,qui poft refurreäionem aiunt in carne cum fan ftis dominum regnatuçt.

Pauperes de Lugdu, uel Infabbatati nuncupantur Valdenfes,horum hæreiîs incepit anno, mg.fub Ludoui lt;0 quarto,amp;In çoena dominiexcommunicantur.amp; extra de haUtc.capit.excommunicamus.äc Anton.4 .parte titu. ii.cap.feptimo,amp; Nicolaus Emerici in libro inqui-fi.ponunt eorum hxrefes, Ü dicunt quod in nullo cafti licet iurare,etiam dicendo ucritatem. Nó licet iudicem occidere.etiam malefaiftorem. Itemip quod bonus non poteft faluari tenendo ft'dem Rom.eccleüx.Et quod ml lusfacerdosnon poteft confecrare, Si quod eccleftade-f(cit tempore Sylueftri, Itequodipü non funt fubiefti

LIBBR. jÜ.

Rom pon.Bf c alils prælatîs,ncc tenenC f w obedire, amp;nbsp;qf indulgentix nö funt alicuius ualoriï .Item qgt; nullus pôt cófecrare nifi fit de fefta eoçi, amp;nbsp;9 in facramento alta tis panis non ttanfubftantiaf in uerfi corpus CHRISTI, fi facerdos fit malus, amp;nbsp;g? omis uir amp;nbsp;mulier defeftaeo-tumeftfacerdos.negant purgatorium, amp;nbsp;gd miff^,elce-mofyux,orationcs,amp; fufiragia defunftis nihil ^ifunt, negantmiraculafanftoçzjdC ggt; fanftiin cælo non txau diunt orationes noftras,necpro eorum reuerentia fefta dehïtcelebrari,»; nullâ oiationem admittSt nifi pater noftet.Vnde Valdoautot eo^ Lugd.ciuis,cum diues ad modumhabtretur,opibus reliais amp;nbsp;paupcribus eroga-tis.diabolica quadam fuafionc duaus euangelicam pau ptatem omnimode obferuarc ftudult. V«ce cum effet,quofdamuulgareslibros cum quibufdam fanao turn dials fibi confcribi fecit, quos non fane intelligens fuo inftatus fpiritu prædicando apoftolorum officiuin « biufurpauit.Congregatis îtaqjmultis difcipulis, pefli-moserroresfeminare cocpit.prxlatosamp;clerumafper-nando,monitusaütrefpondit,obedire deo opottet ma gis quàm hominibus.Et cum obduratus perfifteret uelu ti hxreticiffimus 8c contumax, anathemàtis uinculo in nodatus,patria propellitut. Qu» »'es faaa eft in laquc-uih magnum Scfcandalum magnum fimplicibus, adhuc in muftis lotis hæc fatuitas uiget. Hic attende quod olim fides catholica per potentes principes,per argutos phos, petfubtileshxreticos fuit impugnata.dieb. auté iftis pet uiliffimos idiotas Stliicospauperrimostribu-' labacur,

Pepufitæ alias Pepufîani, îfti funt M.ontan»ftx uel Phryges.C. dehxre.Sc dicit Augufti.de hære.quoddt ' cunt Quintillae et Prifcillæ in eadem ciuitate Pepuîa CHRISTVM infpecie fœminæreuelatum, etquodPe-pufiani àloco quodam nominatt funt, quam ciuitatetn àefettam dicit Epiphanîus .Hanc autem ifti diuinum ali «fit atbùiantts, Hitrufalcm uountj tantum daitgt;

HAKRETICI DE LITERA P.

lejfflulienbus principstum, ut facerdotio quoq; apuJ «OS honorcntur, quatre infra in Quintil*. Beatus Tho^ mas tertiaparte, quiftione. 74. à princip . Cataphry gar amp;nbsp;Peputiani, de infantis fanguinem, quem dc toto corpore eius ex minutis uulneribus punftionum extorquent, quaß euchariftiamconfieereperhibenfjmifcëdo cum üirinx, panemiÿ inde faciences.

Petrus Drefenfis de oppido Mifnae fuper Sitjum.attU litnouampeftem Bohemis,utdicit Aeneas 5yl.cap- )$gt; de on. Bohe. Hic Valdenfi lepra infeâus, pattia pulfus. uelut hrretieorum afylum Pragam repetrit, pucrorum quedocendorum euram fufcepit. Hicfua perfuafione introduxir ritum communionis fub utraque fpecie quo ad laicos. Et lacobellus quidam Mifnenfîs, ex uetufti» fanâorum doftorum, fanftiDionyfq SCCyprian»codi» cibus communionrm calicis laudatam in ue nit, 8i dióio Petro hxretici confenfcrunt.

Petrus de Anglia, patria profugus, magjfterartium» Huflita, unus dc legatis Bohemorum ad concilium Ba-filicn. intercxtcra, diftaViclcff faluandaefleait.folis «lenchis in difputatione confidens, Sed ut dicitHiffO' nymusadTheophilum Alexandrinum : Fides puraÄ aperta confcffio.non quxrit ftrophas amp;nbsp;argumenta uff borum. Contra hunc Petrum frater Iohannes de Tut' recremata CardinaF.fcriplit tradiatum de cfficacia aqus bcnedidlx.

Petrus de Luna probatur elfe hxreticus,fchifmaticus, temerarius,ftädalorus,facrilegus,notoric Sc publice erraffe contra cathol'.amp;' cuangeHcam ueritatem fuper pp-teftate amp;nbsp;autoritate eccIcfix.Er lo.Gerfon fecit duosl^ bros,in quibus articuli generales amp;nbsp;fpeciales didli P^t** ponuntur,amp;uiprra nuncupatur.

Petrus quidam bxreticusamp;aliusPetnis jCxquibitf uiuu Alexandriam,alius Antiochiam maculauit, ut di» (ar dilcinätene.dccioiaquiata: San^ Romana.

LIBER .in.

HuntPrtftitn Alcxandnnum fîmilitcr 8C AgJtîum C8» ftâtinopolitanum ob hxrefîm eutichianam Simplicius Papa damnauir,dc hic Petrus in locum Pauli hzretici Confiantinopoli fufficitur,cuius quidem literç Romam milT; funt,duas operationcs Si uoluntates in Chrifto ne gantes. '

Petrus Conftantinopof. ex Africa Romam urniens. qui fidem fuam prifeam libello in clero ledo damnaue-rat, permiflus eft âTheodoroPapa primo lâcramentx in populo crogare, Si cathedra ei polîta iuxta altare iuf* fus eft federe,honorante eum ut regiç ciuitatis epm; fed quiarcdntadhærc(ïm,damnatus eftipfc. Hzc ex libra aAorumfummoç2 pon.

Petrus Gnapheus pofuitin diuinis quatuor perfo-nas.Dicit enim lo. Damaf. libro tertio cap.lo hancad* ditionemintrifagioab infano uanæ'q; fentienti Petto Cnapheofaftamdiffinimus blafphemiam elfe, utquar* taminducentem perfonam,amp; ad pattern ponentem dei fîlium.patris fubfiftentem uirtutem, Si ad pattern eum qui crucihxus ert ut alium exiftentem ptæter fortem de um autpaffibilem faftum.trinitatem glorificantem, SC eum filio pattern amp;nbsp;fpmfanaum crucifigétem, faceffant hæcblafphcmix aikriptitix nugæ.

Petrus Iohannis diotcelïs Biranenfis in poftilla fuafuper Apocalypfim,amp; fuper Matthæum.pofuit mul tas hærefes,quæ poftea autoritate Papæ amp;nbsp;confilio mul totum magifirortim inTheolog.funt folennitcr in eu lia Romana côdemnantç.Ipfe enim per Babylonem me retrieem magnam, intclHgrt uniuerfalc eeelefiâ Rom. militantem,quam uocai eccleliam carnalem ôcbeftiam Sifynagogamfatanæ .Per mylHcum Antichriftuin.in-telligit Papam,amp; quod omnes abbates quinti temporis côueniunt in quintû caput beftix.qux elf diaboV ac An tichriftus le congregatio maloçt ,amp; fie de aliishçrtfibus quas ponit Nico.Bmericiin lib. inqfition.Kt de manda tQ Clementis fcxti Petrus Iohannis exhumatus fuit,âC

HAERET. DE LITERA P

lizreticus poft mortem declaratus, amp;nbsp;ofta eius eöbuftt* Petrus Abailardus, pretium redcmptionis euacuauir, amp;nbsp;ab Innocentio.II.damnatur tempore Lotarii fecundi anno. 11)4 .Et dixit deus nö poteft facerc nift quæ facit propter ordinem iuftitiç fapientiæ eius, uel quia agit ex neceftitate naturx.Deum non efle dixit autorem oim bonoç!: amp;nbsp;qi deus non uidef per eflentiam à beatis; Si qd in deo ftt compoiîtio: 8( çp aliquid prætcr deum fît æter-num: amp;nbsp;qi aliquid ßc quod non eft creator nec crcatura: amp;nbsp;qgt;angeli aliquid creent,amp; iîcde alrjs erroribus qspo-nit F.Petrus de Pergamo in tabula circa opa b.Thom.qs errores idem Tho.in diuerlïs locis reprobat. Hic Petrus impugnatusàfantfto Bcrn.amp; refponfurusdeiuftitia, ue Titus audicntiâ fedis apficx appellauit: 8C Rc euadens nô multum póft Cabilone obfjt. Et Anfel. Cantuarien. eps contra eundë epl’ain ftripfit.quæ incipit:Dominis amp;nbsp;pi-tribus Si fratrib.oib.catholi .Âc.Contra eiufdë hærefes S.Bern.fcripiït librum ad Innocen .papam. Et dicit Bernardus : Hô eft magnus in oculis fuis de fide contra fïdë difputans.fcrutator maieftatis.hærefum fabricator.

Petrus Olerfj in ciuitate Barchinona de Maioricis ori-undus,cum quibufdam complicibus, uidelicetDurando Cundenfi,GuiIheImoGilberti,amp; Valentino, tpe.Io.2i. pofuit multas hærefes.Et tandem Barchinonç per F.Bef narduin de Podio inquifitotem, cum epifcopo Barchin. iftæ hçrefes fiierunt condemnatæ, amp;nbsp;ip(c condemnatus.

PetulianusDonatifta Conftanticn.epifcopus,quidi-xit quod intra Donatiftas clauditur ecclefia, amp;nbsp;quod ec-clefiaperijt decætero mundo , amp;in parte Donati in fola Africa remanfit; amp;nbsp;fcripfit librum de communi ba-ptifmo.dc multa falfa pofuerat: Si quod ludas Si alq fimi iesquifepropeccatointerimunt, debeant martyres re-putari.eo quod puniunt in ft quod dolët commiii/Te, qd reprobat Aug*in libro contra Petuf.de Iioc.24.q s.tudi xifti.Laqueoitraditor periit,Iaqucum ralib us dereliquit, hoc 3d nos omnino non pertinet, g fibi coUû ligaucrûtr

liber .nr.

Contra îp (u m fc rl pfîr A uguftinus libro de unîco bap, dt contra epiftolam Pctuliani Ccripltt tres Ii.amp; adlongum loquitur de pertinaci latratu hscreticorum 'Afrorum co tra uniucrfalem eccleliain.AItj errorcs ponuntur.i.q.i. c.dns.f.qj mail facerdotes non côferant uera facramëta, amp;q’)nimundiciainaloç2 obeft bonis,Itr:Petulanti(is hx retiens uidebaC iibi ipii tam fanflus eiTc,ut orationë pie*-bis pro fe non neeeflariam iudiearet.

Prædeftinati hxretici.orti fiint fu b Honorio impera tore amp;nbsp;Zosimo Papa circa annum domini. 414.Et dient nihil prodelTe ad uitam quod fandi uirtuofe agunt. Sigi bertusiPrædcftinatorum hacrefis hoc tempore cerpit fer perc.qui ideo Prædeftinati uoeâtur, quia de prædeftina «one amp;nbsp;diuina gratia difputantes , aflerebant quod nec pie uiuentibus profit bonorum operum labor, fi àdco ad mortem prædeftinati fuetint, nec impfis obfit q) improbe uiuant,fi d deo prædeftinati fucrintad uitä.Qux afiertio S( bonos ä bonis auocabat, 8c malos ad mala prouocabat.

Pelagius amp;nbsp;Cçleftius 8C Iulian* anno, j »s.fub Arcadio impcratore amp;nbsp;Anaftafio Papa. Ab his pelTima hærefis Pelagiana ortaeft.Hieronymus dicit quodPelagius Bri to poft Arriuin fuccelTit, amp;nbsp;in oriente in SyriaPalæfti-nx Pelagius àquibufdam catholicis ad temporalia uel epilcopalia cftperduaus,amp; monachusexiftenscRoma in Angliam profieifeens, infulam illam omnë execrabt liinfccit errore. Dicit enim hominem fine gratia pofte inereri dei gloriam, amp;nbsp;iuftificationis noftræ initium ex nobis efle. Hie folus fuit inimicus gratix. ij. quæftione quarto: Nabucho.Cum in bonis uoluntas ficintelligen da,non eft fine gratia, in malis autem uoluntas intelli-genda eft fine gratia. Hi etiam dicuntur Cxleftiani.Au-guftinusin primo libro retraft. nouihxretici Pelagia-ni, liberum fie afferunt uoluntatis arbitrium, ut gratix dei non rclinquant locum, quam fecundum mérita no-fol dari after unt.Et glofta fuptr iUud Ecclefiaft ■:» .Gra-

M

HAER.ETICI DE LITERA P

tjim fideiufforis ncobliuifcarK,diät: Hæc fentcntîa Pi lagiuin reprehendit,qui liberum arbitriuin gratiæ prç ponit.cum per folam gratiain liberetirurelciti.Contra Pclagium celebratum fuit Carthaginc concilium du-centorum amp;.i8. patrum, (ïmiliterin concilioMiliuita-no tempore Innocen.i.damnacuseft. Et Hieronymus: Pclagiiis feculi gladioSC tonus orbis autoritäre eftda-mnatus. Et contra eum Auguftinus lcripfît hypogno-fticon contincrcm fexlibros. Et dicit Beda primo librO degellis Anglorumcapit. dccimofeptimo .quomodo Gcrmanus Si Lupus epifcopi contra illam bærefîm mili rarunt.Et dicit Conftanrinus presbyter fcribens ad Pati entern Lugd. quod dum Gcrmanus irct in Angliam ob harrcfim confutandam, in nia très mortiios fufcitauit. Item dicunt Pclagiani uel Pclagianiftæ, baptifmum Si orationes ccclefiæ irritas,amp; peccatum originale negât, Auguft. Pelagianorum h a? refis hoc tempore omnium rccenciffimaà Pclagiomonachocxorta elf. Dcrtruunc enim orationes quas facit ecclelîa lïuc pro infidelibus. Si doiftrinæ dei refiftcntibus,ut conuertantur ad dcum, fine pro fidelibus, utaugeatur eorum fides amp;per(eue-rent in ea. Ipfum Adam dicunt ctiam fi non peccaffctfu ifie corpore monturum.non merico culpç.fed conditi-one naturæ. Et Innoccntius Papa primus aducrfusPe-lagianos fcripfit dccretum, quod fucceflbr cius ZozimuS ampliauit,Si magifier in fecundo fentcnti. diftinâione J8. amp;nbsp;fimiliter Gennadius fex libros fcripfit.

Philumena uirgoquam Apelles hærcticus comitem fuarum habuit doctrinarum.De qua fie Hieronymus fu-per primû capitu. ad Galatas ; Eleganter in hoc loco in quit uirdovHrtïmus Tertullianus aduerfus ApcIlemX cius uirginem Philumcnam quam angelus quidam dia bolici fpiritus Si peruerfus impleuerat.hunc feribit elfe angclum cui multo antequam Apelles nafcerctur fpi' rituifanéfi uattdnio fit anathema per apoltolum pro* phetacum.

LIBER, .nr.

Pliilctuî.hicnfgauit futuram rcfurreftîonem corpa ralrm, amp;nbsp;omnia quæ in fcripturis Irguntur de reftirre-âione.ad rcfurreâioncni fpiritualem referre conabaf. fecundum quod aliqui à morte peccati refurgunt.quod rcprobatur.z.Tim.i.profana Slt;uaniloquia deuita,mul-tum cnim profieiunt ad impietatcm,amp; ferme eorum ut cancer ferpit.Ex quibus eft Hymenæus 8i Philetus, quia àuentate fidei deciderunt,diccntes refurreftionem iam faftam eflc.SC fubuerterunt quorundam fidem.Hûc Phi letum Apoftolus tradidit fatanæ. Auguftin, Tantæ po-teftatis erat Apoftolquot;, ut recedétes à fide foie uerbo tra deret diabolo.

Pfaritini, hi etiam dicuntur Pateriani, dicunt enîm patrem elfe etiam filio non exiftente: quçre fupra in Ma

PtolcmçusdifcipulusValentini.hærefim (rino. nouant condere cupiens,quatuor eonos,âc alias quatU' or afferere maluit fecundum Auguftinum; Ab illo dicü-tur Ptolcmaci hacretici.

Pneumachomachori uelPncumachomachi C.dc hae rcti. hi funt qui fpirituifanfto refîftunt, fecundum quos aut natura, aut diuinitate diuifa amp;nbsp;incieatç confubftan tiali amp;nbsp;coæternæ trinitati, poftrcma quaedam amp;nbsp;creatæ amp;nbsp;alterius fubftantiæ natura detur. Hi concurrunt efi Arrianis.Sc damnatifuntinNiceaBithyniæ.ut dicifin nono libre hifto. tripar. decimoquarto, amp;nbsp;dicuntur â pneuma,idcft,fpiritus,amp; thocos.id eft.mater, quia fpî ritumfanûum ex matre ipfa proceffiffe dicebant de filio dei. Lee Papain epiftola ad imperatorem, Pneuma-tomachiprofeffionc fpirituffanftiàfymbolo abfcinde* bant.

Picardi,anno.1394. tempore fehifmatisfub Vence-flao rcgcRo. Hiinuenerunt hxrefim Adamitarum in Bohemia.ut didfindeori.Bohe .capit.41.apud Bohe-mos nefanda amp;nbsp;inaudita prius emerfithærefis. Picar dus quidam ex Gallia Belgica, tranfmifib Kheno per Cernuniam in Bohemian) penetrauit, qui præiligqs g..

M *

HAERETICI DE LITERA P.

bufdam fidem (ibi conciliant breui tempore, non pargt; uain mulicrum uirorum'cp plcbem ad fe traxit,quos nu« dos incederc'iubens, Adamitasuocauir. Et occupatain-fula quadä ainne lufimitio cinda.filiü dei Cc dixit Adam uocari,connubia eis pcrniifcuafuere.nefas tarnen iniuf-fu Adam muliercmcognofcere,fed ut quifq; libidine in cenfusin aliquatn exarüc , cam manu prehcndit, Radient principrin in banc inquit fpiritus meus concaluit. Cuiprincepsrcfpondit: Itc, crcfcitc amp;nbsp;multiplicamini. Aicbat cæteros homines ffruoscHe,fe ucro Sequi ex eis nafccrentur liberos.Ex I1is.40.uiri iiifulam exicre.Sf in trantcsuicinas uillaseuaginatis gladiis fupra ducentos agrcltesinterfccere.quos diaboli hlios alTerebant. Zifla hisauditis,quamuisfcelcrarus, fcelus tarnen exhorruit, habet enim hoc natura hominn, uc aliéna magis quam fua quifcß uitia exhorrefcat, neq; fumiha mala diu inul-tamanent, ultorem'q; mali malum cernere licet. Et di-rexitin eosexercitum, expugnata'qjinfula, Adamitas omnes gladio delcuit,duobus tantum refcruatis.cx qui-bus gentis fuperftirionem cognofeeret. Ecce impti F*i-cardijUt hommes traherent ad fuam feftam.concedebät peccata carnalia tanq licita. Prætaxatusin Maximian! (chifmatc fuit conuiftus, Seinconcilio Bagarenfi da-mnatus. Aiiguhinus quarto lib.ca.4. contra CrefeentiS grammaticum.

Porritani difti d Gilberto Porritano.autore fex iil-timorum prædicamentorum. Hi poniint relationcsdi-uinasnon effe perfonas.ncceffein pcrfonis.fed casäfo ris exiftentes diuinis perfonis.Sf quod hçc eft falfa eflen tia trinitas.de hoc Thomas prima par. quæftion.jo.art. fexto. amp;nbsp;quære fup.Bernard.abbas in concilio Remenfi Cilbertum uicit,amp;ipfc errorem fuum in difto concilio reuocauit, amp;fic hacrcticusnon permanfît.Sæpcenim cordis oculus nube erroris obdudus fupcrnæ illuftratio nis lumine ftt ferenus, ut autor fchifmatis ad unitatem radicis redeat,

LIBER ni.

Pfifi:auelPnfcina,anno. 164. temporeCommodi X Papæ Sotf ri fuit harretka amp;nbsp;prophctifla Montani,ut fu pta in Maximilla.Vnde ficut fiicrunt ucræ prophetiffae, ita falfæ prophetiffe,has falfas Hcbræi dkunt inaleficis artibus eruditas per nccromantiam ,amp; phytonicum fpi-ritum diuinare, qualis fuit quæ ui fa eft Samuelis animä fufdtarc,utdkit Hieronymusfuper .i;.eap. Ezechielis, addens ; Prifea amp;nbsp;Maximilia uaticinio mendaerj fidem fubuerterunt ucritatis.

Prifcillianifiæ,àPrifciniano uocati in Hifpania.qui ex errore Cnofticorum amp;nbsp;Manichæorum permixtum dogma compofuit,ut dicit Ifid. amp;nbsp;quod omnia fata ho-minum etiam CHRISTI certis horis fubicâa funt,quod rfprobat Thomas tertio contra gen.capitu.st.Et Hieronymus ad Ctefiphontem : Prtfcillianuspars Mani-chæi turpitudinis autor . Et diccbant irti prophetas tan quam arrcptitios non intellexiffe quæ loquebantur, quod diuinæ rcuelationi non congruit, fecundum qui mfns principaliter illuminaf. luxta illud Ecclefiaftici: Doftrinam quafi antelucanum illumino omnibus, amp;nbsp;enarraboillain uf«^ad longinquum . Hie Prifcillianus fecundum Hieronymum de uiris illuftribus, Abilæ epi-fcopus faftione Idatii amp;nbsp;Itath Treueris à Maximo tyrl-nocæfuseft .Sigibertusdteit: Prifcillianus in Hifpania cpifeopus, condens hærefim fui nominis, ecclefiam per turbauit, anno .58s . Hie perfonas trinitatis confonde-bat,dicers eundem efle pattern quern filium amp;nbsp;fpirituin fanftum. Carnium efcas pro immundis habebat. Con-iuges uiros nolentibus focminis, freminas à nolentibus uiris feparabat. Animas eiufdem naturæ cuius deus eft f ffe diccbat. Et inundum ifturn à maligno principi faftä effe dicebat,atque ab hoc principe per diuerfa carnis cor porafeminari, corpus'eg noftrum fecundum .n. ligna cæli effe compofitum. Super his auditus in concilris epi fcoporum Romam pettit, ibi'eg àfanflisDamafo amp;nbsp;Am-btolio tepudiatus ,in Gallqs quoq; in fynodo Burdega-

M. ,

HAERETICI DE LITERA P.

lenfï à fanâo Martino aliiscg hærcticus iudicatut.Vbi Ce damnatum intellcxit,iniperacorem Maximû appellat.

£a cnim tempeftate ad hanc hærefim Prifcillianiftaruni extirpandam concilium generale, Maximus imperator Treuerim cóuocauit. A quo Prifcillianus auditus amp;nbsp;epi fcopatu puirus,ab Euodio pracfefto prætorn iulTu Impe ratoris pcriinitur,cum multis fequacibus,fciIicct,Eucio chia Delphidi reftoris coniuge amp;nbsp;Latronio Si ixteris, prxlidentibusin hoc concilie Treuerico,domino Martino Turonenfi,Beato AmbrofioMediolanenßjEtfan-fto FeliceTreuerëfi.archiepifcopis.inclyto Hieronymo interprète noftro, Aufoniooratorclepidiffimo præc« ptorc Gratiani impatoris. EtexntediASdMaximo, ut huiusfeâæ complices in Hifpania périmèrentur.

£t Item Prifcillianus animain de quodam promptua rio procedere uoluit, profiteri ante deum fc pugnatu- . ram.inllrui odoratu angelorii, ut dicitur in cótnonito I rio Orofrj ad Auguftinum. Prifcillianiilx quoque fun- I damentis ahrologorum adhxrentcs, dicunt, quod hp-mines no poflunt euitare peccata, Augulhnus etiam de hxr. Etdamnatifuntin.i.fynodoTolctanaautoritate

Pyrrhus princeps Monofthelitarum,quære fupra Jn Monothclitis. amp;nbsp;in ca. primo quæltione dccimatertia, conuenientibus,anno 644. Martinus pnmus Papa con uocata fynodo in urbe Romana, Pyrrhum daiiinauit amp;nbsp;cum co Syrum , Sergium, Alexandrum, amp;nbsp;Paulum )isercticos,quareContl3ntinustcrtius imperator mißt in exilium Martinum papam.

Photinus hxrcticus, de quo mentionem facit Aug. in libris fuis fortiffimis cótra hærc.fcriptis.

Præpofitinus negauit proprietates perfonales Si notiones in diuinis,amp; ßcut pater uno modo fe habet ad creaturas, ita una relatione refertur ad filium amp;nbsp;fpiri' tumfanftum, hoc refellit Thomas prima parte,quae. st; » articu. fccundo,^ contra idem eft prxfatio Gtegorii

LIBER. • .irr.

de fanSa trini.amp; Iohannis Damaf. in tertio dick : Diffe rentiim perfonarum in tribus proprictatibus paternali amp;nbsp;filiali amp;nbsp;proceffionali recognofcimus.Et Thomas ubi fupra.opinari contrarie de pcrtinentibus principaliter ad fidem inducit hærefïm, non aiitem de alqs nifi deter . minetur quod pertineant ad hdem, multa enitn nunc rcputantur hæretica, quae prnis non rcputabantur, jj-pter hoc gj nunc emagis manifeftü gd cx cis fequatur, amp;nbsp;exemplificat de notionibusdiuinis.

Proculus Cataphrygarum hacrefi maculatus, negat epiftolam.quæfcribiturad Hebræos.eflc apoftoli Pauli, contra quem inurbe Romana, præfente PapaSeueri-no, Gaius difcrtiffiiniisdifputauit.ut dicit Eufebiuslib. fcxto capit.dccimooäauo ; 8C MaiTiliusFicinusin libro dereligioneChriftianacapit. ii. fic habet: Egocertcre peri prscipua Numcnh, Philonis.Plotini, lamblici, Proculi, myfteria à Johanne, Paulo, Hierotheo, Dio-nyGo Areopagita accepta fuifle , quicquid enim de mente diuina,angeli.lt;que amp;cæteri$ , ad theologiatn fpeAantibus,magnihcum dixcre , tnanifertc ab illis ufurpaucrunt ucl furati lunt. Idem dicit Ambrofius, Camaldulenlis. Fuit enim Proculus TeAator Montant, fub Seucrino Romana- urbis epifcopo amp;nbsp;Antoninio Sc ueri filio.

Proclianitæ fecuti funt Seleucianos, de quibus infra, amp;nbsp;Hermianos.de quibus fupra,amp; addiderunt Chriftum non in carne uenifTe, ut dicit Auguftinus de hxrcti.dC idem Philafter.

Procopius capitaneus Thaboritarum, defenfor Iohannis Rockczana, cognomento Rafus, ambaüator EoheniorumadconciliumBaßlien. rcAorin fpirituali bus Thaboritarum,multis uiAorrjs magniscpfceleribus nobilitatus, in quem dum Bafileam intrarctcunAide* fixere lumina, ilium cfle, qui toties fidelium fudiffet ex erciium, qui tot oppida fubuertiflet, tot hominü millia ned dedillet.Hic in recclTu â cöcilio, oib.Bohcmis ibi

M ♦

HAERET. DE LITERA Q, «xiftîtibuî.fontumaritframp;fuperbe dixft:Cöion«mc»lt; lids pro laids habere amp;nbsp;tenereintendimiisamp;c.

Pfalliani, quorum poftrcmam ponit Epiplianius bx-gt; refîm,quod nomen ex lingua;5yra eft,ab orando lie ap-pellati: tantum enim orant, ut eis qui hoc de ill is audiüc incredibile uideatur. Nam cum dominus dixerit: Opor» tet femper orare amp;nbsp;non deficerc. Et Apoftolus: Sine in-termiflione orate. Quod faniflime fie accipitur,ut nullo dicintermittanturcerta temporaorandi, Iftiita minis hoc faciuntjUt hinc iudicenlur inter hæreticos nomina-di,quamuis eos nonnulli dicunt de purgatione aniniaçi, nefeio quam phantafticam amp;nbsp;ridiculam fabulam narrare : Porcam fcilicet cum porceUis fuis uideri exire de ore hominis, quando purgatur, amp;nbsp;in eum uifibili fimi-liter fpccie ignem.qui non comburat intrare. Hit adiun git Epiphanins Euphemitas, Martyrianos, Sc Satama-nos,äc hos ontes cum illis tanquä unam hxrefini ponit. Et Aug’ in de hæreticis.

QVintianus Arrianus.hic ut lup’ intrauit in eccle-fiam Gazæ, facra fynodus nec epifcopum nomi-nandum, nec Chriftianum, nec quamlibet peni-tus cumeo habendam commnnionem.nec ei literas feri bcndas.ficut 8C de multis alijs decrcuit fententialiter.EX 4,lib.hift.tri.c.24.

Quintiliani, utdicit Aug’ inlib.dehacrcti.àciuitate Pepuza funt nominati,de qua fupra didum eft in Pepuzianis,faciunt Sc ipß de fanguine infantis,qd Cataphry-gas facerc fupra diximus, nam Sc ab eis perhibcntur ex-orti.Et dieüt CHRIftum in eadem ciuitate fpccie fotmi-næ reuelatum. Denicß alfi hanc Pepuzam non effe ciuita-tem,fi?d uillä dicunt fuilTe Montani amp;nbsp;prophetiffaçj eiuS Prifcac SC Maximillae,amp; quiaibi uixerunt, ideo locüme ruiife appellari Hierufalem.

Hctonani,à Rhetorio quodam exortam hære-fimjdidt Philafter,ninüuin mirabilis uanicatisi

tIBtR. JII.

«lu» ttamp;t ambularf ,amp; ucra dicere, affirmât 6m««Ii»re ticos.quodita abfurdum eft, utmihiincredibile uidcaC, utdicit Aug’ in dc hare.

Rogcrius caput amp;nbsp;princeps hærtticomm Albigcnff-um.inCarcazona ciuitatc erat, qua capta à fidclibiis, arlt; cuftodiæ-mancipaÉ 8( trucidaf.

Ruteninunquam fucnint obedientes cccIelîæRom. imó cx Omni gente Chriftianum titulum habente,præ-. cifa tarnen ab unione ecclelîæ catholic$,in defenfïonrini fuierroris fchifmatici, nulla ptinacior gente Rutcnica. Nfgant faniSum Petrum uerum papam amp;nbsp;Roman.fedia antiftitem, idem tenent de fuccefforibus eius : Nee quod Romana ecclefia fit caput oim aliaçz ecdlaçtzNec recipi-lint fcriptafanftonim doftorum latinorum; Nee deter-mtnationciconciliorum generalium;Refpuunt excortt, municationemiNec recipiunt facramentum confirmati onis.nec extremæ unflionis:Nec purgatorium poniintt In fermento conficiunt,amp; üc dc aliis. Vnde dominus lo» Sacranius doftor facrae theologiæ.Cracouienfis ecclefig canonicusin traüatu fuoqueniappcllauit Elucidarium «rroinm ritus Ruten .ponit.40. errores eorum.

Raymundus LulliCatalanusdeduitate Maioricaçs laiciis.multacdiditopurcula fapientiahærefim, fcilicet Ilbellum de dxmonii inuocatione,amp; alia in uulgari Ca-talonico, Sc doArinam fuam habuit à diabolo, licet ipfe afferatquod earn habuit in quodam monte àChrifto ß-bi apparente in forma crucifixi,quae omnia Petrus archi epifcopusTarracenfis.amp;F.Nico. Emerici fententialiter condemnauerütjin quibus uoluminibus reperti funt er» Tores ultra quingenti.Vnus eft, quod deus multas habet eflentias.Item quod deus pater eft antequä deus filiusidC quoddiuina eflentianoneft otiofa, fed eflentiat, natura naturificat, bonitasbonificat amp;c. Et quod Ipirituffana* «ft conceptus de patre 8c filio. Item interfiaentes haere» tico$,funt iniuriofi Sc uitiofi: amp;nbsp;quod deus quädo fibi ap paruit crucifixus,contulit fibi pro huius icciili tenebri«

M t

MAERET. de LITERA R S

ilhtftrans artem iftam, qnæ cft gfialis ad ocm feientiam» i8t naturale amp;nirdi(inâ,amp;ad iura,amp; iialct fpreialitrrad deftruf ndiim errores. Et Iiærctici fine dubio fappe dtû ß tii itnaginabifr fingût,qiicni intueri fpiritafr nrqueunn Rriudaizantes,funt Iiaretici conuerfi de IiidaifinoÄ iterum reuerfi ad ludaifmum. Sic cognofeunf, rare cccle Aam intrant Jocum in quo moranf ludæi in trât, ludæis feaflbeiant, StàChriftianorumconfortio feclongant, tarnesporcinasnon edunt,fabbatacolunt dirbusdnicis (êcrete in doino fua. Reiudaizantium potnaponiturde lt;onfe.djft.4,c.pleritB,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Abflliani anno.zÄo.fub Stéphane papa amp;nbsp;Valeria--

• no amp;nbsp;Galieno,ôt ut dicit Ifid. àNoeto pullulaffcdi

3 cunLcuius difcipulum perhibent fuifle SabelJium, ex ciutis nomine maxime enotuerSt.unde Sabelliani uo eati flint. Philaftrr Brixianus dicit ; Sabellius difcipulus eiusqui fîmilitudinemfuidoftoris Noetifccutusell. Hi vnam perfonam patris amp;nbsp;filri amp;nbsp;fpiritufianfti aftruunt, ^erfonasconfundentes^ quafî de tribus unam facient«. Et contra Sabellium Athanafîus fccit fyinbolum, amp;nbsp;cô» tra eum difputatTho. 4.contra gen.Sicut econtra Arri-ws feparauit naturâ ßiie fubftantiam perfona^.Vnde Ar riusidem negat ponitSabelliusidcm.Contraquoshæ-reticos S.ccclefia nia mcd'a ambiilat, amp;nbsp;deum unum prç dicâs, très perfonas contra Sabfliiuinaflerit.amp; tres per fonas alïerer.s deum unum contra Arrium côfitctur. De hocDamafcenus i.libr. ca. ii.VndeSabelIiusfuit natio-ïiePctapolitanus ex Ptolcmaidaciiutate natus.Vn Tho. I.parte q 3i.ar,;.mulra nomina ponit quæ debent uitari jn diuinis rfjpter Sabeiliû Si Arrifi.Et dixit Sabcllius faL uatorem noitrum non efie filium patris:nec primogeni tü ois creaturæ, fi’mul amp;nbsp;fpüffanfti auferens intellcftum.

Saccopliari.hifunt deperfidiaManichæorumj de qui (lUS.C de hære.

Kampfe) uçl SampfeitXjfunt ciufdé hxrefii (û EbiO'

LIBER .III.

hitîs.fm Epiphanîuin,de illisquærefupra' in EJcflâîtîs'

Saturniani àquodam Saturnino,qui turpitudinê Si~ tnoniacam in Syria confirmaflf pcrhibetur, qui f tiâ mS dum folos feptc angelos, prçter confcientiâ dei patrisfe dffcdkebat.âô fuit tpibus apl'oç:, amp;cuâgeliumianiauic fmHicro.aduerfus Lucife. Vn dicit Euf .li.c.r. Humani gjiis decf ptor antiquus poft Menandçs Simonis fticccffo ïê, uelut quandâ bcftiâ bino ore fibilâtem, binis linguis diabolica uenena uibrantc,Saturninum quendâ Antio-cniae genitum, amp;nbsp;Bafilidc Alexandria ortum produxit, quoçî uterq; fuis in regionlbus offlcinas impiæ adeo in-uifæ condidit difciplinæ,equideni in oîbus penè Saturni nu eodc'qî Mcnandrn cômendatuin cffc fenbit Irenæus, Bafilidem'qj fub prætextu myfticæ dodrinsc in immen-fum tetendifle métis impiç eogitatû.dû prodigiofa fabu laç! figmenta fibimet complacerent.

_Saturninus Are laten Arrianus.hui’ Si alioçf Arriano rfl pfecutione, Hilarius pulfus in Phry giam confugerat, iibi tricnniScôinoratus, librûfcripfttde rcligione Chri ftiana.qua de re meminit ipfc in li.de fynodis.

Sabbatius quidà ex ludæo Chriftianus faftus,presby-ter ordinatus,nihilominus feftæ ludaicæ feruiebat,cunt quo ftelere epifcopatn ambiebat,amp; obtinuit,amp; nouitaté fcftiuitatis pafçhalis fub Valente imperaiore conftitutâ, in uico Phrygiæ Paso defendere nitcbaf,amp; Martian’ or dinator eius poftea, Sabbatq errorem Si ordinatiôis fuae culpam cognofcens,cn gemitu dicebat; Melius fuifle fup fpinas pofuiffe manus fuas, g Sabbatiu ordinafle presby-tcrum,utdiritur.».li.hift,tri,c.27.

Sabbatius alius Arrianus.de quo in.u .libro hifto.tri-partitæcapite.4.quifucceflit Barbæ Arriano cpifcopo, quatre in Barba.

Sarmatius epifcopus, poftea effeftus Arrianus, plenç eomplexus eft errores Arrii.hunc cum multis eoinplici^ bus fuis Alexander Conftantinop. patriarcha cum ipfis Acgypti Si Libyarum penc centum anathematizauit*

HAERETI. DE LITERA S l.Iib.hift.trip.c.ij.Haymo Offæ.j. Hærctki de dec mall fentientesab eo repelluntur, r.c fit deus pars hæredita-lis eorum.

Satamani,hi habet unam amp;nbsp;candem hærcfim fm Epi phanium,cum Pfallianis.quacre ibidem.

Sarrabaitæ Aegyptiæ linguae proprietatc fie uocati, amp;nbsp;fm Bedam in Aft.apoft. ex Anania amp;nbsp;Sapphira Sarra fcaitarum genus exortum dicitur, qui rebus fiiisnequa'4 dereliftis, apoftolorum diftriâionem fe culiodire fimU' lant,dequibusdicitPcamon abbas.is. collatione p.wfi, quod iftud cft genus teterrimum amp;nbsp;infidèle monachoç« in uera hypocrifî conftitutonim,^ noxia ilia plantatio rediuiua,quç per Ananiam amp;nbsp;Sapphira in exordio eccle fîæ pullulas,apPi Petri feueritatefuccifa i,S( ut eoçipcfli tna fefta côfundaL fciât Ce in nullo ordine uiuere, net in aliqua feftç uocatione: nâ amp;nbsp;ipfi femetipfos à ccenobioç! rcgulariS fub obedictia uiuentiû congregationib.feque tirât,IC fingillatim fuas curas Si necefiitates côtra eccù* faneioné 8c côcilia gnalia,ftatü amp;nbsp;régula fibicôfingüf, habentes libertaté euagandi, pétunias acquirendi,amp; de craftino cogitandi, quafi inopem amp;nbsp;mendicum deûha-berent.Aug’.n.ferm.ad fratres in heremo ; Sarrabaitae angelicam faciem foris oftendunt, fed lupum corde habere nô dubicamus, de quibus tertio nobis fcripfît pater Hieronymus, quorum genus eft omni affeólu uitädum. Ipfiin Aegypto erant in foraminibus petrarum habiiä-tes,induti porcorum 8C boum pellibus, tantum cinfti iu fiibus palmarum,fpinas ad calcanea portantcs,adcingu Ium ligatas fpinas difcalciati,amp; fanguine cruétati cauer-tias exeuntcs,ad feftum feenopegiæ pergebät Hierofoly inam,amp; fanda fandorum intrantcs.paupertatem 8C abf tinentiam prædicabant feruarc, barbas poftmodum in confpedu hominum fine redemptione euellere feftina-bant,amp; ficacquifita fama.ad luftra remcabant folitari{ gaudentes 8c epulantes fuprà tn ^d explicate poffumui-Hos noliie obfecro imitari,quia non beatos,fcd damni'

LIBER, .ni.

tos eoseffeprædkamus.

Sebas unus de Meffalaniorum principibuîgt;amp;hi obfef-uatorcs (omniot û funt Jaborcs manuû refu?iëtcs,amp; fa-«amentum cuchariftiæ contemnentes; amp;nbsp;hi hxretiu dî tuntur Sebatiani.C.de hære.l. Arhani.

Secundus cps.feftæ Artianæ alumnus,fuit contempo taneus Sarmatii præfati.

Secundinus difcipulus Manîchæi,quem Aug’ non ui-derat.Sc tarnen ad Aug.epiftolam fcripferat,in qua hor-tabatur Auguftinum ut ad fuâ fcûâ rediret. Contra hüc fcripfît Auguftinuslibrum, in quo élus fallacembeneuo lentiam non acceptai, hortans eum ut ad catholicam fi-dem tedcat.Hic Auguftinum catholicos extetos errate affeuerauit.Hic dixit quod CHR-lftus non eft unigeni tus patris f m naturam-. amp;nbsp;quod deus eft mutabilis. amp;nbsp;qdf malum eftfubftantia quædam'. ôi quod carnes non func manducandæ Scc.

Seras fautor 8C defenfor EtiVqui cû Stepha.Heliodo-to ScTheopl’.iloincôcilio Conftâiinopolitano txcom municatuseft-.dicebat enim quoniâcaqux haftenus de-us celaffct apoftolis, rcuelata fibi affirmaret. Et de hoc 5,lib.hift.trip.c,42.

Sergius Arrianus, cuius auxilio Mahomet diaboliefi îuum Alcoranum Satacenis compofuit,librum utieg de-tcftabilcm,anno.5BS.HicSergius Monachusin errorem Meftorii incidcs,in Arabiam ucnit,Mahomcto adhæfit, quem in utrocgteftamêto multa docuit, amp;nbsp;multas leges quas Mahomet promulgauit.

Sergius alius,princeps M.onothtlitarum,quærehxre fim eius ibidem cum.c.i.qaj.conuenientibus,

Seleuciani uel Hcrmiani,ab autoribus Scleuco 8C Heï » mia,qui elementorum materiam de qua eft mundus, nô à deo faftam dicût,fcd deo coseternam-. nec anima tribu unt deo creatori, fed creatores elle aia^ angelos uolunt de igné amp;nbsp;fpû.Malü aût alTctût eë aliqn à deo,aliqn à ma Uria- ntgâtfiluatorë incarne federe ad dexierâpatris*

HAERET. DE LITERA S

fed (Sm cxuiffc perinbcnt.cam'q; in foie pofuiffe.sccipL ens occafionem de Pfal.ubilfgiturlnfolcpofuittabcr-culn.Negât rtiä uifîbiiëparadifum.Baptifmûin aquanó accjpiütrcfurrcftioncin nó putant futurä, iëd quotidie fïen in gnatione filioçe: Hæc Philafter.

Sethiani nomen accepcrun t â filio Adæ, qui uocatut eft Seth,dicentes cum eflcChriftiim,fmlfid.öCfabulofa amp;nbsp;hçrerica uanitace dicunc cum de fuperna matre natii, quam perhibent conucniftc cum fuperno patre, unde di uinum fernen aliud nafccrctur tanquam ftliorum dei.Hi quoq; mulcadc principatib. amp;nbsp;poteftatibus uani/bmafa bulanf fm Aug.de hære.

Stephanus Atitiochiç Arrianus, condénatuscum aliii »nultiscpisoricntalib. dequibusfte dicif.4,li,hift.tri.ca. 24 .VOS pellitc procul ab oibus,nulla cm concordia Chri fti ad Behal,feruate uos fratres chariftimi,ut neq; feriba-tis eis, netp eoç: feripta recipiatis amp;c.quia non affirmât quiadcus eftChrift*.IftcSccphanusfuit.V.cps Arrianus in fede Antiochcna.quçre fupràin Eudoxio,Stephanus fuit difcipulus Macharrj.qui cum rcliquisepispro fnimé to :izania in eccleiïa feminaucrfit.uinii miftueriit aquæ, amp;nbsp;proximo potum dederunt aucrfionc turbidä, tang lu pi liagni fïmulabant mendacium.

Scopotici,ifti hærctici coincidunt cum Circficellioni-bus,dc qiiibus fuprà.

Syminachus orator, de quo Sigibertus, hicinfremuit amp;nbsp;fu rebat in Chriftum ,qui ctiam cpfis fuis aiebat de ido lolatria.öc dc repetenda ara ui(ftoriæ,ôr ipfe in murniuf amp;nbsp;blafphcmiascóniouit Romanos Chriftianitatistepo ra culpantcs,fclicitatcin gentiö attollentcs,quo9tlaträ-tium ora iniefto eis ucritatis ofle obiiruxerunt, Aiig’.in li,dcçi.dei,amp;Orofiusin hitt.fua:Prudcntiusquoqj lucu Icto metrici operis libello blafphemias Symmachi refcL lit.Hic nota gj hçrctici dn ccclciîâ à deo uident coi ripi,p uerfa pdicatione intumefeût, dicctes fe ex meritis ipfpf; rarijiliaui digne aftligi.Et fît murmurabant Romani cô

LIBER. .in.

triChriftianos, giätpibtis Chriftianoçi urba Ra. Ca» this fuit capta: Sed tn multi pagani rcpcrti in urbe iam capta, fm Aug. in prin,Ii.dcci.dei,finxeruntfeChrirtia. nos,amp; ad Iota martyr amp;nbsp;bafilicas apl’oß! Chriftiani fu» gicnfesfaluabanf,amp; adcadé locafidi Chriftiani,de quo rum numero unus fuit Symmichu$,fugifrunt Sc faluati funt.Et tn non minus polimodum detraxerût Cnriltia» nistemporibus.

Symmachus Ebionius afferuit Chriftum delofeph SC Maria natum, hominem pu 131 fuifle, Sc lege ritu ludaicô feruàdam; 8i cómentariosquofdam .'^■ymiiiachus cófcri-pfitjin quibusconaf dceuâgelio fin Matt.autaritäte fuj hærefisconfirmare.utdicit Eufc.Ii.6. Hiero in.i.prolo. fuper lob.Iam Chrifti euangelio corufeâte ludæus Aquî la, ôc Symmachus, SC Theodotion iudaizantes hæretici funt recepti, 9 multa myfteria faluatoris fubdola inter^ tationecelarunt.

Seucriini à Seuero exorti.uinum nonbibunt,contra hoc dicif.)f .dift.ab exordio. Vinum enim cum carnibuï poft diluuium dedicatum tft.i.in ufum affumptuin. Vet* teft.amcntum 3(. i efurredionem nô fufcipiunt, f m Ifid. SCcibosquos deushumano gui propofuit, damnabant. Hi oém coitum fpurcum putabant, SC alia dehramenta aff irmabant ,quæ récitai Aug.in lib.de hxrc. côtra quoi Mufanuslibrumconfcripfit.

Speroniftç.hi in bulla apVicain cocnadniexcoicantuC Rome,«A extra de hæ.c.excôicamus,Vcl dicunf Spetro-tiiftæ.fcd coiji harefes nondû uidi.

Scucrus,dc quolo.Damafccnusin.5.cap.3. Seuerus SC Diofcorus,Sc eorum fcelerata cohors Sec. Hi in CHKlfto pofucrunt unionem.non pcrfonalem in duabus naturis uerefubfiltcntem.fedtmhabitualem.i.fmhabitumpro prietatem conditioncm'cfe quandâ diuinam.qua cü toluS effethS.diuinatn affiftcnte p quandâ partielpationê uit tute mlracula operaretur : in quinta fy nodo Côftantin» huiufmodl hsretici damnat» funt .Hic Seuerus EuticetU^

MAER.ETICI DE LITERA S-liçrc(î robur addidit.ut teftatur Irenæus doftor celcbrî# »pud Græcos. Vnde amp;nbsp;alrl Scucriani appellati funt , qui utunttir q'iidcm lege amp;nbsp;prophetis 8i euangclrjs, fed propria quadam interpretatione (cripturarum fenfum perucrtiint, obtreiSant l’auloapoftolo dc réfutant eiui cpiftolas.fed necp aflur apoftolorum fuRipiunt.ut did* tur .4.1ibro eccr.hiff.

Seuandriani uel Scuandiani, in hoc à Valrntinianir diflare dicunf quod addunt opera turpitudinis, ut didc AuguRinusut fup.

SemiarnaniquosEpiphanius didt.qui lïmilisffl’eit tixdicunt filium.tanq non plenos Arrian os,quafi Arri ani,nec iîinilein uelint.cuni hoc Eunomianidicerecde brentur fecundum Aug.

Simoniaci uel Simontani à Simone didi.magicaedi fdplinæpcrito. Hic Simon baptifmafufcepita'Philippo diacono.EcutdicitEufebiur in fecundolibro Iiirt.eccr. capurtotius prauicatis ôc principiiim omnis hærcfîs i Simone cepiflc accepimus. Cui Petrus in aftibusapofto lorum maledixit,pro eo quod ab apoRoIis fpirituflanâi gratiam pecunia emcre uoluiflct. Hic Simon dixit créa-turam non d deo efic,fcd à uirtute quadam fupernacrea tam,quod reprobat Thomas.Z.contra gent.cap.4z.amp;$ gratia fpirituflancti (;ft uenalis,quod improbat Thom.z* a.quæftione.lûo.artic.i.Dixit Chriftum necuenifle, nec à ludæis quicq pertuli(rc,artib. magicis multos decepit. Docebat deteltandam turpitudinem indifferenteruten difceminis, affcruit fe effe Chriftum.Ignatius ad Tralf. Eugite malas foboles diaboli, Simone in dico primoge-nitum generisiplïus.Vnde primaquacftioneprinto, ter tur,Simoniaca haerelîseff qua? prima contra deiecclelï-am diabolica fupplantatióc furrepfît, amp;nbsp;m ipfo ortufuo zeloapoftolicæ ultionis pcrcuffa 3( damnataeft prima quæffionc primo cap.cos. Tolerabilior rft Macedonij impta hærefis,quàm Simoniacorum. Ifti enim (piritum bnâum cffidunt feruum fuum.Et Hicro,contra Lucide

LIBER .III.

ïi, Sitnó magus amp;nbsp;McnSder difcipulus eius fe dci affcrua reuirtutes. Glo. Mar. 13. Multi ucnient in noie meo amp;c. Multi in nomine Chrifti uenere antichrifti,quorum prt mus Simon magus cul aufcultabant ocs qui erant in Samaria dicentes;Hic eft uirtus dei quæ uocalt; magna.eo multo tempore magicis artibus dementaffet eos. Et Hie ronytnus adCte(ip.Vrbitium;Simon magus hæreiîm co didit Helenæ meretricis adiutus auxilio.Et glo.fuper il-ludProuer.i.impn de terra perdent. Qui ad ecclefiä per tinere uidebant, fed aufcrunt de aperto iudicio ecclefix ut Simon.

Sinerus f m Eufcb, ponit tria principia amp;nbsp;naturas.Dc

hoc quaere Cuprd in Martioniftis.

Soldini uel Soldani hçretici, de regnis Codoliac amp;nbsp;Si ba.bi in fide funt corrupt! à quodam hacretico qui dice-batut Soldinus,ac fequunf ritum Græcorum.Sc particu-larem habent haerefim. amp;nbsp;utunt lit e r is Chaldaicis. EorS faccrdotet cü aurogt;diaconl cum thure, fic fubdiaconi cü m-yrrha ad celebrandum accedunt, in lignum quod tres reges difta dona domino obtulerunt.

Syri ud Sytiani.à prouincia Syriae,ad praelia apti.ar-cubus amp;nbsp;fagittis utunC expedite.Hi funt Maronitæ hacre tlci.de quibus fupra.

Syrus gne Alcxandrinus.arte medicus, expbó mena cbus.priusaduerfus Neftorem fcripfit,fed pofteaTimo-tbcanum dogma fouere cerpit, deniq; ambiguus etiâ fui fufpendit animum à confenfu Chalcedonenfis decreti, nee acquiefcedum putat filium dci duabus poft incarna-tionem conftare naturis-.Haec Gennadius.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Suriani appellat! à ciuitate Sur quondam praceminen

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t!,homïesimbcllcs,8ci!m!d!,ad!nfer!oreslaboresapt!,

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utputa ad agticulturam,cx magna parle haeretic! Græ-

' corum inftitutiones amp;nbsp;ntus in omnibus imitantur, do-i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loli,mendaces,furtum amp;nbsp;rapinâ quali pro nihilo haben

V tes,fecrctaChr!ftianorumub!po(funt ad infidèles pro-4iiotKdtf(tttt,amp;adSvïC(nos,inter quos nutrit!amp;có«

HAER.ETI. D'E LITERA T

mîxti habifît. opera eoçi maladifcunt.Hsec 8( iïmilit uide In pcregrinatione Bern. Breddenbach decani eccle iÎ3c Maguncinæ,quain confcriplîc Felix Fabri Ordinis pt-dicac orum,conucntus Vlmenlïs.

TAtiani àTatiano.qui amp;nbsp;Encratitae diAi,qtiia carnes abominan£.anna,n5.fubM.Antonioamp; Ani-ceto papa. Tacitus hrreticiis agnofeiffm Eufeb. de t-mporibus.Et fatianus in Græcia fuit docfiif-Sf no-minatiffunus qdiu fuit Chriftianus. Hi nuptias damnât, atcç omnino pares cas fornicationibus.alrjs'q; corruptie» nibus faciunt.non recipientes in fuorû numerum coniu f'i.o utentc, fine marê fiue fœminâ, non ucfcêtes carnib; prolatiùncsquafdam fabulofas fcculorumfaciût; faluti priini hominis contradicut. OehisdicitBcdain homiP. fuper îohan. Porto Tatia ii 8C Martiani cæterorum'q: lt;nbsp;nuptn$detrahunt,perfidia q lîtdânabilisinfinuat.Sieih thoro immaculate ôc nuptiisdebitiscaftitate cclebratis culpa inclfrc.nequa'j dns ad hasueniret.nequaquâ cas iî gnorumfuoruminitiis cöfecrare uoluiflet. Epiphanius Tatianos amp;nbsp;Encratitas ita difcernit,ut Encratitas Tatia-nifchifinaticosdic.ât.Hiero.dicit fup Amos:Tatian’En-cratitagj princeps.ftruerc nitif uinum alferens non bibé dum ,cuin in lege fît prçceptum;Ne Nazarçi bibent uinû ëCc. Qui 11 litcrâ fequunfin oibus, Si ludaicas fabulas ec-clelïis ingerunt Chrifti, ergo amp;nbsp;comam nutrire debent: Siuuam pafTam Si uiridem non comcderc; qgt; fi hæcnon faciaat.non polfunt more ludaicorum cauponum mtfee rcaquam uino, umbras ucritati, euangclq gratiæ legis necertitatem Eorietatem illam intelligâtqua curisfecu-laribus inebriatur amp;nbsp;obruif animae uigor. i’ic Mahomet præccpic fuis in Al'corano ne uinum bibât.

Tarfenfes hæretici funt, qbus Canipëfes.ut fupra diâS «ft.copulati funt.ur Hicro.fcribit Dath.

Tafcodrugitac Manichæorumcrroresinfequeban£,uP WocanfTafcodrogi.C.dehoer, 1. qih.quosManichæticus

LTMR Alt.

furor detinct, quibus omne trftimonium ficut amp;nbsp;aliïS tlt; Bitimjs conucrCitiones fanómus cflc interdiftum.

Tïfahta: T£traditæ,hi hdc funt hxraisi de frila Ma-nkhæorum.C.de hærc.amp;c.ubi dicif.lfti amp;nbsp;cæt«ri Mani-«hïinufquamin Romano folo conueniendim^adicft habeant facultatem.Et nota f m Ifid. s.’i.etymoi. tl“*“’ hxrctici ex nomine fuoçe autorum nominantur, quids io excauflsduas eligcntes tnftituerunt.

Tefferadecatæ diai,qgt;quartadecimaluna pafthacum ludsu obferuare contcnduntiNam tefferaquawor, deca deeem ßgnificat: Hæc Ifid. Et dicit Aug :Teuereredc-caticæ, non mil quartadecima luna mêfe Martio celebrant, quibbet amp;nbsp;feptcmdierum occurnt dies: ÖC it dies dominicus occurterit,ipfo die ieiunant amp;nbsp;uiguant. Contra hoc habeê de confe.dift-3'Cxelcbritatem.

Tandemus.de quo Sigibertus,qui circa annum domi-ni.iiî4.erathxreticus,amp; dicit, Oppidanicaftri Antuucr picnlïs à quodam harretico Tandemo fedufti, paulatint à fide 8c bonis moribus defciuerunt, quiaidemhæretit minimæ fubtilitatis cum tame effet laicus,fed muftis ett-am difertis clericis in fermone acutior, facri ordinis mi-nifttos 8c epifcopalem 8c facerdotalctn gradum nihil eS dicebat.corporis'qg Scfanguinis Chrifti pceptiôem fumë tibus ad falutem prodefle ncgabat,8c in pretiofo habitu Sc ueftibus deauratis incedcns,triplici funiculo crinibus întortis.uetbis petfuafibilihus, 8c conuiuiorum appara tibus fuos, qui eum citeiter tria milia armati fequeban-tur alliciebat,8c per eos reltftentes fibi cçdibusfçuiebatt credebant ci,8C reucrebantur eum intantum, ut aqua in

qua corpus lauiffctbiberent,8c pro reliquhs afportarêt, cum tarnen tant! incontinentiæ 8c impietatis effet, ut filias in matrum præfentia, fponfisque maritis intuen-tibus corrumperet 8C hoc opus fpirituale effe affere-bat. C^i tandem poft multos errores 8c cæd'es dumna-uigauit, àquodampresbytero pereuffus in cerebro oc-(libuit, fed nec poft eiuc moitcin error iplius tam facile il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Na

HAERET. DE LITERA T

txtirpari potuit,propter quod à elf ricis loci ill fus ecerti tumredditibusper manutn epi Norberto ordinandada tiir.fpcrâtcs qjpercius falutarem doftrinam. haerefis ilia de medio tolIeref.Quod amp;nbsp;faftum eft,fiqiiidein ipfo p dicante,uiri amp;nbsp;inulieres compundi, corpus dominicum quod in ciftis amp;. foraminibus per decfin annos amp;nbsp;ampli-us repofuerant attulerunt, amp;nbsp;per eius doftrinâ paulatim ad fanftam ßdem re fipuerunt.

Theodorus Pharanitanus epifeopus hæreticus,putà-bat Chriftum phantafma efle, ncc iicram carnem de uir-gine aiTumpfifle.Et dicit Beda,g) fcripfic pödus corpöra-Ic fm carné nó habuifle dôminum,frd abCq« pondéré, Ä carne fuprà marc ambulaffc: fides afltcatholica amp;po”' dus f m carné eû habuilTe prædicat Si onus corporeum, amp;nbsp;cum pondéré amp;nbsp;oncre corporali incederc fupra aquas non infufis pedibus.Vnde Dionyfîus in di.no.aie: Ignoramus qualitcr de uirgincis fanguinibus alia lege prçtcr naturalem formabafiamp;qualiter nô infufis pedibus corporale pôdus hntibus, amp;nbsp;naturale onus, deambulauit irt huinidâ SC inllabilcm fubftantiâ.Idé habet glo.Mar.«.

Theodorus Eracliæ Europx,unusde phnciitibusAr-rianorum.poft morte tamé Àrrri.quia fuit epifeopus in-trufus,amp; à fanfiispatribus ab eccleiîa dei præcifus eft,X dcommunione fidelium priuatus, quia feriptum eft; C3 peruerfo peruerteris, alfruxit Mariam uirginc folû hominem pepcrifle,5f non deum SC hominem.Item Raba-nus fanàæ memoriae eps faéfus Ediflcnæ ciuitati$,quiin facerdotibus refplenduit, T beodo^ Mofophenum poft mortem in ecclefiianathcmatizauit.:4.q.2.fanc. Ite no ta qgt;fæpius hærefes uariant nomen iuxta hærcfiarchas fuos,quia haerefis Theodori fuit in primitiuaecefta Ebi-onicarum,amp; fæpius fuit deifrufta, SC itcrû niachinatiöe diaboli reiufeitata: SC de alqs fifr intelligcndii eft, SC fuit anno.r4 .tempore luftinianiimpcratorisprimi Sf Vigl In papæ,damnatus eft cû alqs in quarta I y nodo Confta-tinopof, utdKif.4.Ii,hift.tri,ca.i .ciuiish3erefi«i amp;fuï

LIBER JIT.

daemoftiacç conufntionisfrroremponitDamaf.lî.re.j» amp;nbsp;uocat fum deo odibilc 8Cigné dignii.Etb.Tho.in .p-logo circa expoiîtioné pfal.Theodorus Mofuefccnus in ue.reft.nihil exprefle diAum fuiflc de Chrifto aftruxit.

Theodoricus Arrianus,hic ut dicit Anto.parte fpe.hi, ti.6.c,7.rex erat in Italia,propter que magna tribulatio faiSaeft in ecclefia, hictotam Italiâpcrdere uoluit Sc S. lohâ.papâ amp;nbsp;Symmachum patritium amp;nbsp;ßoetium, uiros præclariflimos martyrizauit, Ifte Theodoricus rcx Go-thorum Rauennæ S. luftinü in carcere famedeficcre fe-cit.poft dies.oo.ut dicit Sigibertusjubito dcfunftus.â q-dam fanfto eremita uifus eft, nudus S( difcalciatus dlo-hâne papa amp;nbsp;Symmacho patritio in olla Vulcani effc de trufus.Idcm dicit Greg. 4. diaf. Principes em mundi qui perfecuti funt ecclefiam, tnirabili morte interierunt, 8C, poftmodum delata eft pofteritascorft, ÔC martyrn gloria exaltata. Nam apud Rauennâfeftû Symmachi SC Bo-Ctii celebratur.27. Maq.

Theodoricus Graecus,contra que Leontius Bysantius fecit apologiam ad aceufationes deteftationis eius, ut di çit Damafeenus in.i.c.tt,

Thaboritç,dequibus.4.c.de ori,Bohe.dicif,q)Ziffalo cum Vlrici cuiufdâ uerae ftdei cultoris cepit ui, Vlricû fa-miliam'iç fuâ gladio occidit, locum muro cinxit amp;nbsp;tnoe-nibus,ciuitatiindidit nomen, nâ SC comités eius fratres Thaboritç appcllabanf,tan'4 cum tribus apVis faluatoris Chrifti transfigurationem in monte uidiflent,inde'q! fu as opiniones mutatx effent,c}uas fidei uirtutes appellat. Hic refugiü oim hsreticoijs.hi funt hoies infim; plebis, amp;nbsp;qui non tam nouam (idem fecuti '4 iudicia 8c carcerei £ugiffeuidtbantur,amp; piffuras abominanfThaborenfes. Nota quod Thabor môs eft in Galilxa, in quo aues cum laqueis çonfueuerunt capi,fcd nue in Thabor Bohemico capiuntur animx hscreticorum laqueis diaboli.Ioh.Ni-derinfor.libro.i.lbi ignis accenfus.nondum ad plénum {xùnftus eft,fed in Thabotitis ardet,utinam nô in muV

N )

HAERET. DE LITERA T

thalils.

Thfobatus quidam quia rep ul fam meruit epatuaJpCe ctrpit initio perturbare omnia amp;nbsp;corrfipere,qui 8c ent ex icptein hæreticis.ex quibua proceffcrunt pfeudochrij' fti amp;nbsp;pfeudapoftoli, qui in diucrfat partes unitatê fcindé ecsp corruptclä doArinç caflû cccfiæ cubile macularSr, amp;nbsp;impirtatf loquétcsaduerfus dnm amp;nbsp;adurrfus Chrifti cius.4.Ii.ccclc(îaft. hill.c.is.

Thcomas Marmoricenus unus de defcnforibus Arri), apoftolicis dogmatibus refiftebat. Vnde defëfores Arrit, diâaurrunt fidrm fuam amp;nbsp;eôi cœtui dedcrunt:qua' cum Iféta fuiflct, dirupta eft 8i adultéra fraudulentaiÿ pronS tiata.Vcruin quidam corum Arrium abdicarunt,ut dkil a.li.hirt.tri.c.s.

Teonas epifcopus,erronbus Arri) feduftus,filin in di-iiinis crcaturam pofuit. non æqualcm patriEx.i.li. tri.hifi.c.i).

Thenifus.de qiio Eiif.li.^.c.i?, Hicarrogantia elatus, apol'tolifæ lîbi aligd autoritatis afliiniens, epfam ad oés ecclc(îasfcribit,inquadocerecoscona( gmulto refliw 5 ipfe credfbant,amp; cohortaf oés ad nouas ÿborum adin uentiones accommodate aures fiias. blafphemat aût dominum amp;nbsp;apoftolos fius amp;nbsp;fanftam ecclefiam.

Thcodotusfuha Môtani infeftus, ipfo dæmone infpi raba(,S( arte diabolica,âc lîcut fcribit Euf.Z' li. ca.is.illu admirabilem uelprophetiæimpiorum primogenitum Theodotum nomme, tradunt quodam tpc uifum fibi eî uelut in celos a(rumi,amp; per fe credidifie fpû erroris.Quo cueftus in excelfum, amp;nbsp;inde deduâus ad terra, fine uitæ exitu pciTimo terminalTf .Hic Theodotquot; prius Romæ au fus eft diccre,puruin hominem fuifle Chriflum,quem Vi ftor papadeecclefia reiecit.Dc quo dicit Igna.adTralf. Fiigite ipfius nequifliini nepotes, Theodotum 8c Cleo-bulum.

Thcodofiani,àTheodofio appellati fuerunt, tempo-ribus luhiniani principis in Alexandria per populi per-

LIBER. .Iir.

ucr(ielcftioncm,unadie ordinatifuntepilcopi.Etcun» Caionitisin taudis uulpiumfuntcolligati, fêdin capiti--buj diftitiAi, quia Theodofiani f x duabus unam in Chri fto naturâ afTeruntjfed corruptâ: Caionitæ aût incorru-ptâ tontcndût.24 .q.;.qiiidâ.Hi errores Euticetis Si Diogt; icori fequentes Chalcedonen concilium refpiiiint,

Theodotiani,àThrodotioncinftituti,hoiem tin Chri ftum affeufrant,quod amp;nbsp;Theodotion propteiea docuii^ let, quia in perfecutionc lapfus ifto modo fe cafiis fui de-iiitare putabat opprobrium, lï non deum negaiTc.fe d ho «ninem uideretur.ut dicit Aug* de hçre.De iiro Theodo tione quatre in Aquila interprète, de que dicit Hiero.in ï.li côtra Ruffinû, Miror giTheodotionem hæreticû âc iudaizantë legit, amp;quantücunq! pflôrisChrifiianitrâC-lationë faftidit.Et fuit tertius diuinæ legis interpres.cir titerannum.184,tempore HelilContumacis imperatO' ris Si Elcuthcrh papæ.

Tcmplarfi,horuinordo incepitfub Henrico quarto, amp;nbsp;Gelaiio fecundo, anno.1114. priusalbisfunt ufi man-teliis,amp; poilrubeam crucem fuppofitâportarunt,amp;' be atus Bern.regulâ compofuit. Et in hiftoria tranfmarina lrgitur,qi cum multi Chriftiani confluèrent ad terra fan £iâ,quidam latrunculi fpoliabant peregrinos.Hoc uidc-tes quidam milites deuoti, in manûpatriarchae deuoue* runt fe uiâ defenfuros, Si in principio fucrunt nifi decé, poftea apud Cretas côcilio celebrato anno.iug .ordo forum confirmatus eft ad pugnandum contra Saracenos, ideo ex deuotione totius orbis ad eos exaltati funt, Si di fti funt militia trmpli,quia in principio habitaurrût iu-xta templum.De Templariis uaria lcgi;in uita Clementis quinti fie habetur: Refeitû quoep eodem ferè tpe. ijoy, Teinplariosolim Chrifli milites ànoftris ad Saracenos defecifle, ob hanc rem illi interfeiSi funt.qui eóprehen-di potuffût;eorû'q', bona paitim Rhodfismilitib.qui in-fulâ pauloan occupaucrGt,ptim'qi nouis rcligionib.funt a;tribu(a.Et infra: Tëplarioj fuffulit i maximos errorcS

N 4

HAERETICI DE LITERA T.

prolapfos,Chriftum,f«Iicet,abnfgantes amp;c. amp;nbsp;alii art! call hærcfum eis opponcbantur, quod confpuebant in crucem Chrilli, amp;nbsp;quod profeflïo eorum effet profana, amp;nbsp;quod confccratio magiftri corum ficbat occulte, amp;nbsp;quod propter cos terra lanfta effet amiffa . Etdjcit Ab pharjn fecundo librodcplan.ee. Tcmplarri propter rorumflagitiaabccclcffa reprobati funt. Et fubitode-ftruuntur inirantibus uniuerfis, Af magiftcr eorum com buritur Para(tus,amp; multi corum combufti funt, non tarnen confeffi funt ilia crimina, quæ iniulle eisobiefta erât.Sic Antoninus in tertia parte fpe. ti, u.cos uidetur cxcufare,amp; ga poffeffiones corum rex Franciæ in fuo re gno occupauitjidco poftea multa paffus in hac parte.Ni hildiffinio utrum fint haeretici ucl non.ftetit tarnen or do eoçt ferme annis. 184.

Tertullianiftæ ucl Tertullianiræ difti à Tertulliano presbytero Africç prouincia ciuitatis Carthagin.animî immortalem effe, fed corporcam pra dicantes, Si animas peccatorum hominum poft mortem in dæmonem conuerti putantes fccundum Ifido . Et deum corporali-busliniamcntis figurabant, ut dicitThomas primocon tra gent.cap. n. Si dicit Auguftinus; Tertullianimulta leguntur opufculaelcgantiffime fcripta, fcdpaulatim defccerunt.Et tranficns ad Cataphrygas, quosantcdc-ftruxerat.cocpit etiam fecundas nuptias contra apofto-licam doftrinam tanquam ftupra damnare, amp;nbsp;poftmo-dum etiam ab ipfisdiuifus fua conueticula,ppagauit,fta turn animae credit per traducem propagari.Et fuit Ter-tullianusuicinusapoftolorum temporibus Carthagiii. fecutus Montanum ,amp; fccundum HieronymumadTi-tum primo feripfitde monogamialibrum hærcticum, quem Apoftolo cótraire , nemo qui Apoftolum Icgerit ignorabit.Hieronymus de uiris illuftribus in cap. deWi litone Afiano; Tertullianus ufqj ad mediam actatempf-byter fuit ccclcfiæ Africæ in Numidia,pofteacontume-lia clerif oruin Rom.,ecclefix adMontani dogmata de-

LIBER .in.

IspfuJ eft.Et di n.cap.fanfta Roma.OpufcuIa TcrtulJit ni Auf Africani funtapocryplia.Ä fcptemlibrosfcripfit aducrfut cccleliatn pro Montano. Hieronymus in epi-ftoIacötraElphidium.DcTcrtolliano quidé nihil am-plius dica quam ecclefiar non fuifle.

Timotheus, Apollinaris haereticidifcipulus, proÄ-nus, ineruditus. Htinc Damafus urbis Romæ pontifex cum impioeius dogmate damnauittanquam ferpen-temantiquum,alienum ab ecclefîa. Hic 8i iudicio Apo-ftolicæ fedis pratfente quoq; Petro Alexandrinac ciuita-tis epifcopo cum Apollinari doflore fuodamnatus eft, Ä indieiudierj tormenta debiti fupplich fuftinebit, ul dicif.g.lib.hift.tripar.cap. is.

Timotheus alius fuit tempore Bonifach primi,qui di xit Chriftum ucrum deum amp;nbsp;hominem qui dem elfe, fed addidit dicendo diuinam natur am conuerfam effe in humanam.

• Timotheus alius.fecundum Gennadium, extindo ab Alcxandrinis Prothereo epifcopo . Hic in locum occiff intrufuseft, amp;quia plebs Prothereum exofun» habue-’■at.'^deo Timotheus ad habendum gratiam plebis omes quibusille communicauerat Neftoreos effe pronuntiat, ftmaculamconfcientiaetemeritate abluendam præfu-incns, (cripfit ad Leonern imperatorem libellum ualde iuaforium,quem prauo fenfu patrum teftimonhs intan-tum laborare conatus eft, ut ad decipiendum imperato hærefîm conftituendam pene Leonern urbis Romae pontificem amp;nbsp;Chalcedonenfem fynodum.ac totos occidentales epifcopos illoriim adminiculo Nefto oftenderet.fed fauentc deo à Chalccdone nfi con ciliohoftis ecclefiae coarguitur Sfconfiitatur,. Vnde 8C hocin exilioiam hærefiarches dicitur BC habetur.Hkic appellatifunt Tiraothianihseretici.quiita carnem uer ^m faßum dicunt, ut manente uerbo in fua fubftantia lua|iaturafo«etate non commixtiöc uni Mn dei rediiffe petfonam.

HAERETICI DE LITERA T*

Tcniidushærfticus , eodem amp;nbsp;lïrnili rrrore defecte SîcutBaiîlide;, Ebion,PaulusSamofftamis,amp; BonO' Jîus, utdicit Gdarius,utlt;liabrturdiftinAionc.is. Sanâa Romana.

Troianus hærrtifus.dc quo fanöus Hilarius in epi-ftola adDonatum diaconum ; Vbi quæfofaliïras Tro.-iani, procacitas Fafti amp;nbsp;cætera i Reuera ainmodo non comparent.

T ritoitar funt uocati Tricolitæ,q) (lent tres perfonas gt;n trinitatc.ita treis de os aflerun t efle contra illud quod feriptum cd: Audi IfraeJ, dfis deus tuus unus eft. Quxre fuprain Cnoitis,

Toffepinj hæretici, cxcommunicantur extra de hæ. c. cxcommunicamus, Et nullibi adhuc reperire eorum hærefes potui,

Turilupini, hi tenent omnes errores quos 8c Be-gardi,qui dixerunt non efle orandum uocaliter, fed nentaliter tantum in quadam libertate fpiritus, quam dicunt non fubiici praeceptis diuinis. Hine dicit Iohannes Cerfon in fermone de fando Ludouico rege Fran-corum,quod Turilupini dicebant de nulla re naturaliser data erubefeendum efle.quemadmodiim Cynidphi lofophi more canum, dicebant efle uiuendum palam in nuditate amp;nbsp;exercitio membrorum pudendorum. Et idé Iohannes Gerfon in de examine doftrinaruin, confide-rationc fexta.Sicut nulla uehementior quam luxuriofa libido,flc ad errandum falfum'q; docendum, nulla per* nicioflor, patuit in feftis Turilupinorum quorum fe -quacesnon défunt ufqne ,quandoamp;ubi latere putaue rint.ferpunt ubilibet. Epicurei fub tunica Chtilii, qui inmulierculis primo deuotionem fingëtes fpecictenus paulatini eisfldem antequam lumen amp;nbsp;oculos tollere quæiant, quatenus cas licentius ad deflderia fuamali* gna proflituant.

V Aleffl fejpfos caftrant, amp;nbsp;hofpites fuos,hoc modo exillimantrs deo drbere fe feruire. Aliaqq;

liber. .III.

hærftîca doceff dicuntur amp;nbsp;turpia.fcd qiiæ ilia fint.flfc ipfecoinmfniorat Epiphanius.nfc ufpiani potui repe-rire, ut dicit Auguftinus de hærrticis. Et Leo Papa in cpitiola feriptaad tinperatortm Conftantinum dicit, ValcGi hofpites fuos caßratos etiam ad epifeopatum 4gt;' mouebant.

Valcfij funt limilfs factrdotibus Cybtleî.qui realiter in templis ßr caßrant,plangentes faâum. At is pukhcr-rimiiuucnis.rrcundutn portas, qui uotutncaßttatisfc' (it Bcrecynthiç marri deorum omnium: amp;nbsp;quia paftum nô kruauit ex ultiôe à dca ilia caßratus eß,de hoc Aug. fecundo lib.de ci.c.4.

V adiani dicunt deum corporalibus liniamer.tis figu-ratiim,contra hos fic limil«hJEreticos,arguit beat’Tho mas primo contra gen .cap.to. Epiphanius nominat eo* fchi(maticos,alii autem Anthropomorphitas.quoniam deum fibt ftngunt cogitatione carnali in ßmilitudinen» imaginis corruptibilis hominis, quod rufiicitati eorum tribuit Epiphanius,ecs autem feparafle fe dicit à cornu* nionc nofira.culpando epos diuites,amp; pafcha cum lud{ iscelebrädo.Seddicit gio. fuper Amos.t.OflarégisIdu ineæ comburit.qui de maießate dei male fentiens deum in modum humani corporis cogitat quafi mtmbris di-fientetur amp;nbsp;uidcat amp;nbsp;audiat ut homo.

Valens imperator Arrianus,multos martyres fccit in Aegypto catholicos perfequendo, amp;nbsp;monachos ad mi-litandumreuocauit,fubDamafo Papa. |lierony.ad He-liodorum epitaph. Nepot. Valens Cothico bello uiftus eft in Thracia; hie uerificatur illud Amos fecundo; Te-nens arcum non flabit.id efi, aliquis haereiicus g frußra tendens arcum,dei faeittas fußinerc non poteß.Et nar tat Paulus diaconus libro undecimo ; Valens fraterVa-Icntinianiimperatorisegtegii.abEudoxlo Arrian» hf refls epifeopo baptizatus, in Quiitimam hxrcßm lapfuS CÛ. SedtefleOrofioàGothis uulncratus.iußodciiu-dicioconertmatutcß. EtidcmdicitOrofius: Valtnsad

HAERETICI DE LITERA V.

hueuiuentefratre Valentiniaro jn fodetatfm imprr^ afliimptus eft, ab Eudoxio Arrianædogmatisaflcrtore baptizatus.Sed maligna infeftationfm diu texit ne uo-luptati poteliatem admifeeret, quiadhucuiuentisfra-tris autoritate compre ffus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d co mortuo cum ctiam

impie agere potuilfe nö crubefccrct, ilico effrenata au-dacia legem dedjt,ut Monachi ad militandum cogeren-tur.Et in Aegypti folitudinibus multa fanAoçe agmina monachoçt ab eo interfeda funt.

Valcntiniani,anno.i44.fiib Antonio Pio Sc Telcfpho ro Papa ufeg ad Anicetum, à Valentino quodam Platoni co feäatore uocati, qui æonas, id eft, fccula quædam in origine dei creatoris induxit, Chriftum quoep de uirgi-ne nihil corpis aiTumpfiffejfed p eâ quafi fiftulain uf p ri uum tranfiiTe aircruit,amp; quod uerbum dedit caufam ere atoriquod mundum crearct. Hie ficut Martion dicit qd* eft deus qui non punit,amp; alius qui punit,de hoc Thom, tertio con. gen.c.140. amp;nbsp;Polycarpus in epihola ad Phif. Omnis qui non cöiïtetur lefum Chriftum in carncm ue-nifle,hic Antichriftus eft.Et pofuit duos baptifmos,amp; fe cula effe animalia. Hieronymus fuper Ofee, Nullus po-teft hærcfim ftrucre, nifi qui ardentis ingenii eft,amp; habet dona naturç,q ä deo artifice funt creata,talis fuit Va Iétinus,talisMartion,quos doftiifimos legimus.Et glolt; fuper Malac.tcrtio: Ergo nunc beatos dicimus arrogan tes, dicit: Poflunt hæc de hærcticis rcferri,Martioiie amp;nbsp;Valentino, 8( cuniftis qui non rccipiunt uetustcftamtn-tum contra creatorem loquuntur,amp; proficiut in fua im-pietate,df niultos focios fceleris habent. Valentinus.;», sonas pofuit,quorum principium eile profundum amp;nbsp;lt;1-lentium,quod profiindum etiä pattern appellat,amp; Chr* (turn à patre, id eft, filentio amp;nbsp;profundo miifum . Spirituale amp;nbsp;cæleftc corpus fecum attulifle. Detricefimo fcculo dicit diabolum genitum, amp;nbsp;â diabolo alios natos quifeccrunt hune mundum Äidcomalitiam nonarbi-lt;rio tribuit,fed naturæ mundi,id eft, geneic diaboli«olt;

LIBEK .m.

Citnis refurrctlionfm negat. Animam tStum affinnamp;t pcrChriftutn faluari,

Vrfatius epus Pt ifcillianifta.accufator PrifctUiani,de quofuprainitatio.

Vakns,Vrfatius,Arriani, qui gloriantur amp;nbsp;nonduM tant Ce diccre Chtifttanos profitentcs, quoniamChrift* uerbum amp;nbsp;fpiritus cft uulneratus amp;nbsp;interfeftus 8c mof tuus.quod'qj cohorshæreticorum diuerfastifc patris 8C filnamp;fpirituffanât pronuntiai fubftantias.X tas tlTe di uerfas, ut dicttur quarto Itbro hiftoriæ tripar. cap.24. Hos duos 8c alios plures damnauit cöcilium Ariminen. to quod Arrianum dogma anathematizare nolcbant. ConttaVrfatium 8C Valentem, Athanaßus Alexandrine fcripfitlib^.Sc Hilarius hiftoriamArimintn. Scït-retken.fynodicóttntntcmlibiufcripfit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

ViftorinusPiftabonenfis epifcopus.inlententia Mil liario^ poncntium iudaicas fabulas fecundum Hiero.Vu per tzechielem.

Vrücinus Arrianç faaionishaercticus fuit, Hieronymus ad Damafum-,abfit à Roman.fede,ut iungatur cutn beatitudinetuaVrfidnus 8c cum Ambrofio focictur Au

1 Xentius.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vitalisbïteticus,de quo Hieronymus adDamifunt:

Non nouiVitalem, qui CHRIST I non eft , Antichti-ftieft.

Vlrkus de Morauia presbyter 8C artium baccalaureus in concilioBafilicn. 1453 .inter alios crrores dixit qcP Iohannes Hus fuitfanftus deuotus doftor ueritatis, 8C uitæ laudabilis ,8c per falfa teftimonia condemnatus .CÔ traiftuminconcilioarguit Henricus CaldifenOrdinis noftri, poftea magifter Palatfi.Sed uiftus in difputatio-nc fuit,fed contendere à uerbis non celfauit.

Vcnuftiani,hifunt qui alio nomine dicuntur Patern! nni,8C fecundum Aug.in de hæret.Hærefis V enuftiano-tum,à quibufdam Paternianogt uocatur.Quaere fupra

1 inPatecnianii.

HAER.ETICÏ DE LITERA V.

Vigilantiiis,àqiio Vigilantiani,narione Callus Larcf lonenßs rccleltæ quæ in Hifpania fft presbyter. Hiero-« nymus ad Riparium amp;nbsp;Defideriiim presbytères ; Vigi-iantiiis ortiis eft fubito, qui contra Chnfti fpiritum maf tyrum negat fepulchra iieneranda,damnat uigiliasfan £ioriim,qiii potius uocaretur Dormitantius. De quo ft« beat us Thomas contra impugnantesref. Vigilantius quiucritatem fidei imprgnabat, pudicitiam odioHabens amp;nbsp;in conuiuio fecularium contra ieiunia fanfto-rumdeclarabat: Hæcille .Vndenullahæreftsniftpropter gulam amp;nbsp;uentrcmfeducens mulierculas oneratal peccatis . Ethæreticiafliimunt fibilinguasfuas ut cordis uenena ore pronuntient,ergo dicir Hieronymuscô traVigilantium : O praefeindendam linguam dcmpar tesamp;fruftalacerandam , meaminiuriampatientcrtii-li ,impietatem contradeum ferre non uakii amp;nbsp;cætera. Vigilantius non folum louinianum contentusfuitimi-tari, conftiium de uirginitate euacuans, fed fiiperaJde re aufus eft, ut etiam conftiium depaupertate feruanda deftruercr.contrailludMatt.decimonono: Si uisperfe. elfe amp;nbsp;cætera , Et præfumensfuprauiresfuas Homo lingua politus, non fenfu feripturarum excrcitatusexpo-fuit, prauo ingenio fecundam Danielis uifioncm fecun dum Cennadium. Et idem freundum Hieronymum ne-gauit reliquias fanftorum.cum tarnen fecundum Augu liinum purpurata eft uniuerfa terrafanguine martytû, amp;nbsp;crebre feunt fanirates meritis martyçi.

Vincentius Donatifta hæreticus ,quem Chriftiani multum perrequcbantur:ûc Auguftinusfcribenscontra Ipfum, probat nouem rationibus amp;nbsp;quatuor exemplis, quodiufte perfequebantur ipfum Cin iftiani. Vnde.J). quæftione quarto : nimium funtinquieti quos per ordi natas à deo pote (tares leculares cohibcri atque corrigi, ■nihi non uidetur inutile; nam de multorum ïam corre-ôione gaudemus.

Viuitari) quondam étant idololatræ, quiadhuc re-

1TB ER. ni.

Vninfcrunt in certis partibus aquilonaribus,amp; uîdf nt«« Chriftianj, fed func hæretici.fic difti, qma illud uiuum quod CIS primo occurrit qualibct die, uencrantur ut dcS fuum pro ilia die.

Valdenfes, quomodo bi ortum babuerunt, quærc fu-prainVaupcribus deLugdiino ,fcd Aeneas Syluius de origin.Bobemo. capit, 35. didt quodbuius peftiferæ âC iampndem ditnnatç faftionis V aldéfium dogmata func utfcquitur;

Romanum præfulcmreliquis eÇis parem elfe.

Inter facerdotes nullum difcrimcn.

Presbyterum non dignitatem, fed uitae meritum efiké re potiorem.

Animas c corporibus excedentes, autin xternas euefti-gio prenas mergi.aut ppetua confequi gaudia.

Purgatorium ignem nullum inueniri,

Vanumeffe orare pro mortuis, 8C auaritiæ faccrdotalii inuentiuum.

Dci amp;nbsp;fanftorum imagines delendas.

Aquaruiu, palmarü’qibenediftiones irridendas.

Mendicantium teligiones,malos dzmones inueniHe.

Sacerdoces paupercs eße debere,fola contentos effe clcÊ mofyna,

Liberam cuicp prædicationem uerbi dei patere.

Mullum capitale peccatumquantumuis maioris maliui tandi gratia toleranduin.

Qui mortaïculpç reus Rt,eum neqgt; feculari, nec^ eccletâ aitica dignitate potiti, ntqj paredum ei.

Confirmationemquamcbrifmate pontifids inducunt, Kextremam unitioneminterecclefiac facramêtamù , nimecontineti.

Auricularem confeffionem nugacem effe.

\ SttKicere fua quenquam deo in cubili fuo confiteri pec* ' cata.

' Baprifma ftuuialis undç.nulla intetieaa facri olei mtxia \ taKdpiendum.

HAERET. DE LITERA ▼

Cflpfnîterionim inanem ufumquæftus caufa repertutlt« quacunq; tellure Humana corpora nil diilarr.

Templum dei late patentis ipfum mundum elTe.

Coartare maieftatë eius qui ccclefias,monafteria,orato-ria'q; conrtruntjtä($ propitior in eis diuina Bonitas in^ ueniatur.

Sacerdotales ueftes,alran'um ornamenta^pallaSiCorpOquot; ralia, calices, patenaSjuafa't^ huiufmodi nil habere mo-' menti.

Sacerdofcmquocunqjloco, quocnqjtpe facrumChriftl corpus conficere pofle.petentibusiç miniftrarc.

SufFicere fl ^ba facramentalia tantum dicat.

Suffragia fanftorum in cxlis cumChrifto regnantiuiil frulira impctrari,quæ iuuare non poffunt.

Incanonicishoris cantandis diccndisi^ frußra tempus teri.

Mulla die ab operc ceirandum,niß qux dominica nunc appellatur.

Celebritates fanißorum rurfuirerjciendas.

leiunijs quoque ab ecclefia inßitutis, nihil ineffc menti: Bæcille.

VAlanusin primo lib.fuiquadripartiti dieft: Vualdc« fes dicunt orationes fanftoruin non prodeiTe uiuis, mo crobarccontendunt.qifanfti non orantpro uiuis, li 1'unt public! hæretici.qui de prouincijs Galliæ,tempore regis Henrici,qui eos cäJente clauc fignauit.ferpcbät in Angha. Et illis fc oppofuit in quadä epißola uenera* bilis HildeberrusCenomanenifs.

Vualdemarius reprobus fuit amp;nbsp;fchißnaticus, extra de facra.nöite.c.d nobis. Quod autem fuerit rchißnaeius, canonißaenonexprimunt.Eßautem fchifmaillicitadi-aiißo perinobedientiam uniabtatæ ecdeli^ fandæ.r^.q. f.c. inter fchifma.

Vucralien.errores,politifunt fupra in loh. de Vuefaf.

Viiicleffitæ, à quodä lohäne Anglico. horum infania incepit primo in Anglia,anno ferme..£t lob,Midcr

Liber .hi.

In forft.libro tertio dicic, quod uiufbst in Anglia Intra. «0. annos quidam facerdos fecularis artium profef-for.aceringcnio amp;nbsp;eloquentialcpidus.federrorefcri-ptijuitanedum haereticus,fedhærefiarcha,Iohannes Vuideff diftus, qui in fuis libellis in Anglica amp;nbsp;lati-nadoftnna noua rempu, fubuertere raolitus.SC articu li cius ualde occulti funt. Hieronymus de Pragain An-gliaftudens.huius uenenum auide haufit, amp;nbsp;pofteaPra gæ copiofe effudit. Et in de origin. Bohtm. cap. v. Vir quidam genere nobilis ex domo quam putri pifeis uo-cant.apudOxoniam Anglia: ciuitatem ftudens, cum Io bannis Vuiciffillbros offcndiffet.quibus derealibusuni uerfalibus titulus inferibitur, magnopere illis oblefta-tus.exemplaria fecum attulit, inter quç de ciuili,de iure diuino, de cede fia, de diuerfis quæftionibus contra cle-rum, pleracg uolumina ueluti pretiofum thefaurum pa-trix fuse intulit, imbutus ipfc Vuicleff itarum ueneno SC ad nocendü patatus, turn quod erat familia: fuse cognomen putridum pifeem, fottidum uirus in fuos ciues euo mult,Sc Andreas de Broda doftorPragen.natióe Bohe mus,an.i4i6.fcripfitcon. erroresVuicleff, 8cloban.de RaebuRo patriarcbaOrdinisPrscdicat. oftendit bullam autenticam in concilio Bafilicn .continentem. 4o.articu los ab ecdefia damnatos, exlibtis Iohannis Vuicleff tra {tos,8c in de origin. Bohem .cap.fupra.Subinco cogno-mentolepus,darisparentibus apudBohemos ortus,tûc temporis Prägen, ecdefiampontificio tenebat,concilio 8C animo illuftris, qui orient! calamitati obuiam ire cu piens priusq amplius debaccharetur, libros lohan .V ui-deff ad fe ferri, omnes'cfe doftorum uirorum confilio ad hibito,publice crcmari iufiit, fupra duceta uolumina fa iffe traduntur pulchetrime confetipta.

ARTlCVLl IOHANNIS VVICLEEE

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;condemnati in Concilio Conftantien.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;numero ,4;.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O

».

HAERET. DE tlTERA V

Subftantia panis material«, amp;nbsp;fimiliter fubftantîa uW materialis remanéc in facramento altar«.

Accidentia panis non manent fine fubiefto in eodem fa cramento.

Chrilius nó efi in eodem facraméto identice amp;nbsp;realiret in 4gt;pria prxfentia corporali.

Si eps uel (acerdos exirtat in pâô mortali, non ordinal, nó conrecrat,nó conficit,non baptizar,

Nó eft fundatü in euang.tp Chriftus mifiâm ordinauit.

Deus deditobedire diabolo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Si h omo débité fuerit cótriius, côfeiTio exterior eft fibi fuperflua 8c inutil«.

Si Papa fit prælcitus 8C malus, amp;per cofcqucs mébçt dia boli, nó habet pi.âtem fuper fideles ab jliq fibi datant, nifi forte à Cæiare.

PoftVrbanum.s. nóeftaligsrecipiêdusinPapa,fedmo re Græcoçt uiucdujn ert moribus rfgt;prifs.

Cótra fcripturä Ecclefiafticä eft qi uiriecclefiafticihabe^ ant poflefliones.

Mullus prælatus debet aliquem excommunicare.nifi fei at prius excommunicatum ä deo,amp; qui fie excómuni-cat,fit ex hoc hæreticus amp;nbsp;excömunicatus.

Prælatus excommunicans clericuin, qui apppllauitad regem ucl ad côciliuin regni, ipfe traditor eft regis SC regni,

Illi qui dimittunt prædicare, fiue uerbum dei audire, propter excoinmunicationem hoininum, fiintex-communicati,âC in die iudieij traditores C HRIS 11 habebuntur,

Eicet alicui diacono uel presbytero prædicare uerbum dei abftg autoritäre fedis Apoftolicæ fine epifeopi ca^ tholici.

Domini temporales pofliint ad arbitrium fuum auferrï bona teporalia ab ccclefia, poficfiîonatishabitualiteC delinquentibuSpid eft,ex habitu non iblum aftu délia-^cnnbus,

LIBER. .Tir.

Pôpularfspoffuntad fuumarbitrifi domînoJdcIinque« tes corrigere.

Dccimæ funt pui ap el«mofynæ, amp;nbsp;parochiatii poffune propter prccaca fuorum prxlatorum ad libitum fuum eas auterre.

Speciales orationes applicare uni perronse per prxlatos uf religioros,nôplus proûint quàm generales cxterts paribus.

Conterens eleeniofynam Fratribus, cft excommunica-tuseofafto.

5igs ingredif religion? priuati qlemcun^rant polîelli onatoçf q m cdicantin, reddi( ineptior amp;nbsp;inhabiîior ad obferuationes mandate^ dei.

Sanâi inftituentes rcligioncs priuatas, fie inftituenda peccauerunt.

Religion uiuentrs in religionibus priuatis,non funt de religione Chriftiana.

Fratres teneiif per labores manuum uiftum acquirere, amp;nbsp;non permendicationem.

Oihncs funt fimoniaci,q fe obligant ©rare aliUj «ûi» temporalibus fubuenientibus.

Oratio præcife nulli ualet •

Omiiia de neceflïtate abfoluta eueniunt.

Cojifirniatio,ieiuniuni,clericorum ordinatio,Iocoruni (öfecratiOireferuantur Papx amp;nbsp;e^is,propter cupidita« tem lucri temporalis amp;nbsp;honoris.

Vniuerfitates,ftudia,collegia,graduationes amp;nbsp;magifte-ria,in eildem funt uana gentilitate introduAa, Si tantum profunt ecclefiæ fient diabolus.

Excommunicatio Papac uelcuiufcunqjprxlati, non cft tnctuenda,quia eft cenfura Antichrifii.

Peccant fundantes clauftra,amp; ingredientes funt uirt di-aboli.

Vitare clerum.eft contra regulam Chrifti.

P’P’ Conftantinus imperator, erraueruni (cclcfiamdotando.

HAER.ETICI DE LITERA. V

Çmncs de ordine mendicanriü ftinthærctici. Si eis dait^ tes eleemofynam funt cxcSmunicati.

Ingrcdicntesreligionfin,autaljquem ordinem,eo ipfo inhabiles funtadobferuandumdiuinapra-cepta, Siç £011 fcquens ad perueniendum ad regnum cæloçî, niiî apoliatauerint ab eifdem.

Papa eum omnibus fuis pofieflïones habenribus,funt h? retici,eo qj poffelfiones habent,amp;omnes confentictes cis.f domini fcculares Si laicj cæteri.

Ecclefia Ro.eft fynagoga faranæ, ncc Papa eft immedia tus uicarius Chrifti Si apoftoloçj.

Decretales epiftolæ funt apocry phæ, amp;nbsp;fcducunt à fide ChnH:i,amp; clerici funt ftulti qui lludent eas.

Impatoramp; dominitëporales funtfeduftià diabolo ut ccclefiam fuâ dotarent de bonis teinporalibus.

Eleûio Papæ à Cardinalibquot;,per diaboIQ eft introdufta.

Nô eft de necelTitatc falutis.credere Ro.ecclefiam eifefu preinâ inter alias eeelefîas.

-Error effet,fi per Roin.ecclefiâ intelligaf uWsecctïa.aut côciliil generale, aut ,p quâto negaret primatû fummi

'■ pont.fuper alias eccleffas particulares.

Tatuum eft credere i ndulgcntias Papæ amp;nbsp;epifeopoç!.

luramenta illicita funt,4 Hunt ad roborandû humanos côtradlus amp;cômerciaciuilia,

Auguftinus,Benediiftus,amp; Bernardus, damnati funt,ni fi pœnitucrintde hoc quod habuerunt poffeffiones. Si inrtituerunt,amp; intrauerunt religiôes, fie d Papa ufqi ad ultimü religiofum ornes funt hæretici. Venerabilis pater Thomas Vualdrn. Carmelita in libro fuo de fa-cramentalibuslongiffimo protraiftu difpiitat côtra er-rores Vuicieffitarum.

Vuenceflaus Linck dodor coenobrj Si ftudrj Vuitten-bergenfis , primus regens amp;nbsp;prior, Si olim uicarius ge-ncralisconucntuum Germaniæeremirarum.Hicrelifti confeientia Si Cyncer^ fidei profeflïonc ad Vuittenber-gâ fc tranftulit,afylum uidelicet Luteranoçt,d( ut inagi

LIBER .ni.

ftf r crroris non apoftolicis litens aufciiltat, fed ut filiuï Belial de uenenofa radice colubri tortuofi prodijt in re-giilum in mote niperarfl. Merito ob id uocitatur Linck, id eft,finiftcr,quia à dexteritate fidci dcclinauic defe-cit, lutofum lucifcrinum ôc mendofum fernen in pluri-mostransfundens.

Vuilhdmus de Cofta hæreticus,contra Romanam ec clefiam fe extollens, amp;nbsp;fc ab ipfa feparans: talcs cm fchi. fmatici amp;nbsp;hæretici dicuntur,fccundum Hoftien.Vnus fu it princeps Huffitarum miflbçî ad concilium Bafilicn.nó tarn cqueftri dignitatc qua ccclefiarumdiruptioneinfi-gnis. Vnde dum uenirent trecenti équités ad Bafilcam, fiiitconcurfus populoçr aduentum gentis fortüTimç ex peftantium, alii h«nc,ali1 ilium digito dcfigr)arc, pcrc-grinos habitus,non uifa prius iicftimentamirari,horri bileshoininû facies, truces notare oculos.non efle alie-numdicereabeahominum fpecie fafta qUæ fama pro-diderat, ut dicitur capitu . quadragefimoquarto de ori gincBohemorum.

Yuilhclmusaurifex(teftcCscfario.io. diftinAione di alo, fui) fuit propheta Almarici ÔC fuorum fequacium, qui dicebat qj praclati ccclefiae effent mebra Antichrifti, ‘ amp;nbsp;qi Papa effet Antichriftus amp;nbsp;Roma Babylon, Sc nihil horum quæ prædixit euencrat,amp; cum complicibus Al-inariciincincratus fuit.

Vuilhdmus de fanfto amore librumfcripfit contra Mendicanies , concludens hominem nonpoffefaluari in tali ftatu, amp;nbsp;uoluit quod paupertas habitualis eft lia ta,non autem aftualis.Quam hærcfirn reprobat Thom. opufculo dccimonono capit, g. HicfuitperfecutorFra : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;trumPrædicatorum, ôcMinorum. Et Alexander quar

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tusinbullaquæincipit; Roma.pontifex, damnatdete

, ftabilcm librum cius, qui incipit; Ecce uidetes clamabüt ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;forisamp;c.tanquaminiquum, fcclcftum amp;nbsp;cxecrabilcm,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;inftruftionem 8c documenta in eo tradita,utpote pta

(Ujhlfa, amp;nbsp;nefanda de fratrum noftrotum concilio an i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O }

PROLOCVS

«oritateapoftoUcareprobamus,® inaeterflum conit' mnamiu, diftride prxdpientrs, ut quicuntp libeltum îpfuin habuerit, eum intra ofto dies ex quo huiufmodi noftram reprobationem amp;nbsp;condemnationem fciuerit, prorfus in toto amp;nbsp;in qualibet fua parte comburat SC ab-olere procurer. Item in alia bulla qua? incipit; Ex alto faiffe amp;nbsp;estera, iubet etiam concremari alios etus libellos in infamiam dcdetradioncm Fratrum Prædicatorâ amp;nbsp;Minorum amp;nbsp;extera. Hæc gefla funt tempore ûnAi Ludouici régis Francorum Anno. .

(•^QVARTVS LIBER.

fecundi amp;nbsp;tertij librorum fupplctiuus, PROLOGVS.

ALI HOMINES ET SEDVCTO res ipficient in peius errantes, amp;nbsp;in erro-irem mittentes.z.Tim.j.Haretici q$ Paulus ubicf execraf,dicun( per antonoma/i am mali holes, liqt hoc ex natura hærc-____fis,q eft intolerabilis uipcra,imniedicabi ie uulnus.acutiffimn tartarefi uenenû.Hæretici egde filfl ' adulterini.defertores Chriftianæ religióis, in ecefiama lignätiS exorti,qs fecundu Cyp.diabolus fufcitat,amp; fub ipfo Chriftiani nois titulo bllit incautos, amp;nbsp;noui itine-ris errore decipit.Hi no folfi funt mali in fe,amp; intenliue hxrelipertinacif inhxrédo,fed ficextefiue, gafedufto-res alioß« qs feorfum ducuntàuia ^litatis ;ad Ro . ló.Per dulces fermones amp;nbsp;biidiftiongs feduciit corda Innocenti urn, quoniam proftciunt in peius. Nam hæretici, non folum efficaces funt ad impietatem hxrcfes multiplican do, led in errorem mittentes filios 8i nepotes gignen-do,quad ramos expandendo,fei'mo cnim eorum utcan cer ferpit.i.ad Titum.i. A tenebrofo nempe hæretico^ torde non uiuifïcanspietatù uerbum, fedmortiftcaos

LIBRI Jin.

diaboli doftrina profluit,dolofa omino eft coçi

amp; urfba oris eoçt quafiiacula, fecüdum Cyrillum fuper lohânem.Etdukisfuit gIarcMcocyti,d( poft fe omnfm Iiominem trahit, amp;nbsp;ante fe innumcrabiles, Iob.21. Hinc de Hierobo3m,g typum hærefîarcharum gerit, dicitur EccKi. t. Qui peccare fecit Ifrael, amp;nbsp;dedit uiam peccan-di Ephraim,amp; quæfluit omnes nequitias.Et.z.Pet.j. Hl fuut fontes lïneaqua,amp;fupcrbia uanitacis loquentes, pellitiuntin defidernscarnisluxuriæ eos qui paululum «Rugiunt.Pcffimaautem generatio hatc,ni(ï refipuerit, in sternum defeendet exitium. lob.27.de impio dicitur: Si multiplicati fuerint fildeiuï,in gladioerunt,amp; nepo tes eius non faturabuntur pane. Glo. qui hacreticotunt generantur prædicatione, uenturi iudicii fente n tia feri «ntur. His alludit fimile de Bufyride, de quo Augufti-, nus .16. de ciuitate dci,capit.)2.nio tempore uel rex uel potius tyrannus Bufyris dûs fuis hofpites fuos immola-bat,qucm Hercules interfecit.Et Boetius fecundo libro de confo.philofo.profa fexta.Bufyridtm accepimus ne-care hofpites fohtû , ab Hercule hofpite fuifle maftatû. Hoc modo harefiarcha alumnos, quos fub tugurio fuo receptat, fpiritualiterinterficiendodamonibus offert, fed tandem Hercule»,Gigas infernalisCde quo lob.is.ir-ruit in me quad Gigas) hærefiarcham perimet. Et quo-niam haretici errant,amp; in errorem alios mittunt, ideo PaulusTimotheum inftruit, dicens ; Tuuero prrmane inhis quæ didicifti, amp;nbsp;crédita funt tibi, feiens à quo di-diceris.Et nos mancamusfub ecclefiæ obedientia,amp; in noftronidulo monamur, lob. uicefimonono. Hxrefls nanque filios dei generate non potcft,fecundum Cypri anum ad Pompeium. Hæc pro tantqquot;dixerim. nam in præcedentibuslibris multos hæreticos icâtaui,eo fine, quo ad Romanos ultimo dicititr ; Rogo uos frattes, ut obferuetiseos,quidiffenfiones amp;nbsp;offendicula^prçter do (trinam quam uos didiciftis, faciunt. Si declinate ab il-Itsi Sedpersmplius reuoluendo codices hiftorialesiaU*

O ♦

HAERET. DB LITERA A eshuius generis neg homines offendi, quos fub ordine alphabetico in hoc quarto libro collocaui.

AccituSjNouatianorum religionis rpifcopus,uocatiir xd concilium à Conftätino Augufto.Et cum interroga-rctur ab imperatore,cur non cómunicaret orthodoxis, Ilie refpondit, quod no oportcat eos, qui poft baptifma peccant,quod ad morcm diuinæ fcripturç pronuntiant, communicationefacramentoçi fteridignos.fediniiitan dosquidem ad pcenitentiä.fpem uero remiflionis non d ficcrdotib'',ffd à deo folummodo fuftinere, qui ptätem habet pcccata dimittere.Hæc cum dixiftet Aceftus, impe rator ait;O Accfi,pone fcalam, amp;nbsp;ft potes, afeende foluS in cæliim.

Adelbertus Callus,amp; Clemens Scotus.hæreticbhypo critæ,pietatis in Gallrjs holies, plebis Si ivrx popularis ftudioft.ingentempopuliturbamadrepelliciebat, apHo rum fc fucerftbres efle, de arcanis cælcftium myfterris ua-na,de hominis uita Si moribus ineptiflima dilputabant. Sed Sonifacius archiepifcopus.tanto periculo occurres, Romam ad Zachariam pontiftcem fcripftt omnia. Qpi ni epifeoporum concilio rem expofuit, amp;nbsp;fententiam doAorum hominum aduerfus iftam barbariem Siuefa-niam,ceu contra cacosaliquos.pofcebar.lbi omnium co fenfu, Adelbertus Si Clemens facerdotio priuati,execrä-tur,amp; äcommunione fidclium eiiciunf

Agrippinus iterati baptifmiautor, de quo fcribitVin centiusLirinen. monachus,dicens:Agrippinus Cartha-ginen. cps, primus omnium mortalium cótra diuinum canonem,contra ufts eccleftæ régula,contra confenfum omnium facerdotum, contra inftituta maio^ rebaptizS dum efle dicebat. Quæ præftimptio tm mali iniiexit, ut non folum hæreticis omnibus formam facrilegn.fed cti am quibufdam catholicis occaftonem prseberet erroris, Quapropter Stephanus papa ad Africam fcripftt epPam. quojl nihil innouandum eft contra Roman j ectlefiæ au toritatem.

LIBUR .1111,

Antliaritiî tiffandiflimus.nciitfcribir Cregoriiiîîn Tfgiftro Longobardoçî.filiosin fide catholica baptizari rf)hibuit:pro qua culpa eü diuinatnaieftasextinxir.Idea fcribitGregorius uniuerfisepilcopisitaliae, utfiliosin hçff fi Arriana baptizatos, ad fidcm catholicä concilier.

Apornex concilie Arelatenfï fi ,pprialegeutunf,ôc li ad eedefiam aliqui de hac hærefi uenerint, interrogent noftrae fidei facerdotes fymbolum: fi præuiderint eos in pâtre amp;nbsp;filio amp;nbsp;fpûfanflo baptizatos, manuseis tm im--ponâtur,utaccipiantfpmfanftutn. Quodfiinterrogati non refponderint hanc trinitatcm.baptizenï.

Armathanus.de quo in.i i .li.de q. Armenoçt dixit, qS inefiimmus facerdos erat infirmus, amp;nbsp;fomno nofturno pollutus,ita ut fuerit immundu» ufq; ad ucfperatn,Leut. tf. alius eo minor offerebat fuper altare incenfi iiefpere amp;nbsp;mane:quia harc oblatio omitti non poterat.Vnde cô-ftat,quod minores facerdotes in cafu maioçz exercebant opéra facramentalia.Et hac uia fimplex diaconus poflet miffas cclcbrare.peccata dimittere, corpus Chrifti confi cere.Et fimplex facerdos pollet ordinäre epifcopum nice epifcopi. Et hanc hatrefim fequitur V uicleff, quod fim plcx facerdos pofict fupplere uices epi in ordinädo. 5ed dicit Hiero.in li.triformisinterpretationis: Antiftes facerdos diAus,quod ante altare ftet, primus cm eft in or-dine ecclefix, amp;nbsp;fupra fe nullum habet,Si latine diatur, facer dux.

Athoicihæretici(ut dicit Papias)animam dient peri-re. Sed contra hunc errorcm funt infinity autoritäres là cræ feripturæ, quæ immortalitatem animæ ,pteftantur. Male igif ctiam aflerebat Arabs,qui animam cum corps re mon dixit.ut patet in Arabicis in .i.li.De hoc b.Tho, î.Iib.contragen.c.ys.Dicebant etiamdiftihæretici, oïa pAâ æqualia, contra illud lohâ. i». quinie tradidit tibi, maius peccatum habet,

TOacchanalium feAa.quæ olim in Italia,’Hetruria,B( primo Romse cclebratafuit, etiam noAu multa uini Si

O t

HAERSTICI DI LITERA B.

tpularum crapula.mulierrs maribiK mixtæ in abfcondi to cclcbrarf ,nuilo neep fexus ncq; ætatis refpeäu Iiabi-to,ad promifeua piieroriim ac patronariim ftupra, atqi aliorum flagitiorum, quæ ex ipfis tançj ex officinaqua' dam prodibât.Quorum facrorum capita, Marcio Philip |gt;o amp;nbsp;Pofthumo Albino confulibus,Roniæ capital! func iupplicio afïcfta.ut Sabrllicus feribir.

Salthafar Hiebmaycr, qui iam fc Fritberger nomi-nat,nouitiu5 harrcticus: hic negat uenerationem imagi num finaorum, hoc beanicum arguments faciens: Aut præceptæ funt imagines,amp; tunc oftendaf feriptura: aut tion funt præceptæ,amp; tunc nihil ualent. De hoc Iohannes Eckiusin Enchiridio.

Bafîlidrs epilcopus hærelîarcha,alius ab illo Bafilidfl ut fupra in fecundo libro, qui fecundum Cyprianuni in cpiftola ad Felicem presbyterum ,ab epifeopatu dcpoli-tuselF. Et quidam nomine Sabinus in locum eiusordi- * natus eft,g) BafiIides poft crimina fua detefta Ro. perge nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।

fcat.ut ambiret reponi fe iniufte in epiftopatum, de quo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

fuit iuftc dcpofttus,amp; ad fuperiora eius pcccata etiam fa bulæ de circumuentionis crimen accelTit. EtBafilidcsSe Martialis nephädo idnlolatriæ libello côtaininati funt. Infuper fiaftlides adhuc præter libelli maculam,cS in in* firmitate decumberet,deum blafphemauit.

Befer,a quoappellati funt Bcfcritæ,de hoc Sigibet-tus:Leo imperator, à quodâBefer refuga fidei frduûus, contra imaginem Chrifti amp;nbsp;fanftorum eius bellum in-dicit.eas'q; ubiip dcponi,de incidi edicit : pro quo errore cum Gregorius papa fcripas mult urn quidcmjfed in ua-numredarguit.

Burgandushærcticus,uirnephandus,dcquo.i2.qu3t-’quot;;^ , ftio.2.c.deuiro,dicif:quodcum FrontariusBurdegalen-ÿ;, i /is archiepifeopus, iturus ad fandorum Petri amp;nbsp;Pauli li' tnina.in quadain uilla ftiæ eccleftje celebraret diuina, SC populum (alubernmis dogmatibus erudirct,BurganduS wftdiana ci,cum complicibus fuit malitizjrabie inlanaia

LIBER Jilt

commotuJ, iienitinpræfatamuillam, amp;nbsp;facra uäfa do* tninici corporis, 8c fatiftum chriftna pollutis manibù*, Î[uafi effent prophana.dæmoniaco aufu arripcrc ffum* it,amp; rapuit.

Califtus,de hoc in canonibiis Sylueftri papç fie habef: In primo arbitror Califtum damnari, utnoftrofermôe corroberef examen:quia fecutus eft ita dogma Sabellica num,« arbitrio fuo unam perfonam effe trinitatis;non eincoæquat patri filium amp;nbsp;fpmfanftutn.

Caius Pannonius hæreticus uno fpii cum Atrio mo' tus,anathematizatus eft in fynodo Nicena, quse eft tro' phæum aduerfus omnes 13erefes,præcipue contra Atrium,propter quem maxime fynodus congregata eft.

Cafpar Hedio,archifynagogus Argentinenfis.ubi federn fatanæ pofuit: amp;nbsp;in hae fynagoga cancer frrpit, hy dra fibilat,Sinon uiftor incendia iadat. In 1 ac cathedra peftilentiac fedent.Vuolffangus Capito, Matthæus Zellet, Simphorianus Pollio,Theobald’ Niger,lohânes La tomus, Anthontus Syrn, Marrinus Hog, MartinusBut «r.Sedquia Argentinenfisecclefia plurimoscatholicos amp;nbsp;fanftos epifeopos habu«,uidelicet Amandum,!«-ftum,Maximinum,Valëtinum, Solarium, Arbogaftum, ïlotentium, Rodolphum, Henricum amp;nbsp;ca:ter. amp;nbsp;fi mo-doper Luteranos eadem ecclefia tempeftates fufeipiat, non tarnen tandem demergetur. Et fi iacula hseretico-rum in earn ia£tantur,nec perforabitur, fi machinamen ta præpatantur. Sed pharettam fuam tandem diabolus «uaeuabit, amp;haeteticide eaeqeientur. Huius Hedionis errotes trahuntur ex epiftola, quant Ictipfit ad Ryncko uiam . Mendacium loquitur contra praelatos reelefix, quodfcilicet prohibeantprxdicarc uetbumdei. Au-fert omnem mendicitatem qux fit oftiatim • Et dicit earn probibitam in lege amp;nbsp;euangclio. Negatfacerdo-tibusdeberi décimas, nifilaborent in uerbo prxdican.^ do populo. Et dicit nobilts â( ducs plus peccafle pro-

HAERET. DE LITERA O les Tuas induccdo ad rcligioncm feu dcrkalem ftatuffii 5 fî mille gladps tranfodiffent ras, amp;nbsp;easinferniabyflb tradidiflcnt.Dkit pontificum concilia amp;nbsp;patrum décréta nô effe curâda ucl audicnda,ôf in fine fubmittit fe cor reftioni,poft effufionem ucncni,ut impleatur illudDio genis;Poft brllum fuppetiæ.

Celfus, de quo Hieronymus in epiftola ad Marcü ora-torcm dicit;Scripferunt contra nos Celfus amp;nbsp;Porphiri-us.Priori Origcnes,alteri Methodius,Eufcbius, amp;nbsp;Apol linaris fortiflime refponderunt.

Claudius,de quo luo Carnotenfis ad finem chronicarum fua^ feribit: Theodolpho Aurelianenfi epo fuccef-lît in epifeopatu lonas uenerabilis.Hic qui contra Clau-dium Thaurinenfem epifeopum ha;refiarcham libçr edi dit deadorandacruce:dogmatizauit em memoratus lue retic’ crucisdominicç lignum nô oportere adorarc, qd nilî adhibeaf fi ôtibus, fiuc aquis, quibus regnamiir.aut chrifmati,quo uegetamur,nihil rite perficil.Sed prædi-£lus lonas c^sfatis lucide catholice'q^ inilloinfignirc-fpondit libello.

Clemens Scotus,ifte concurritin hçrelï cum Adelber to.quærefuprà.De hisduobus narrat Io.NaucIerus,præ polîtusTubingë. in llb.fuo qui dicitur Chronographus Naucleri.

Crefeens Cynicus, gulofus,mortis timidiis.luxurio-fus,amp; libidinum appetentiflimus.Chrifti'q; blafphemus: Jiunc'q; impugnauit luftinus philofophus ex Neapoli ur be Palçftinæ.De hoc in uita Telefphori papæ feribit Fia tina: EtCrefcentisftudio amp;nbsp;inlîdrjs luftinusaceufatusq» Chriftianus cfret,pro Chrifto fangüincm fudit.

Cumani in multis errant: quidam colunt idola,quidâ obferuât quod quicquid mane prius eis occunerit.repu-tant deum,quidam confïtrnf unum fuminum deum,fed illum ignorant,quidam obferuant confuetudines Si ri-'tus græcorum.

^Diopetres haerefiarcha,tempore primitime eccicfiï

LIB KR. nbsp;nbsp;nbsp;.mi.

»oua docendo primatuin fibi ufurpauit: erat enim eiu« doftrina hçrctica,quod prohibebat nc cura humanitatis impendcrctur fratribus pcregrinis.D e quo lohan.in ca nonkafua.j.Diopetres non recipit nos,propter hoc co-ucniim cius opera quç fccit,uerbis malignis earnens gt;n nos, amp;nbsp;quad ei ifta non fufficiant, neqi tple fufctpit ira-ttcs,8ceosquifufcipiunt jihibet,8C de ccclefiaehcit.yM dicitheda ; Diopetres erat hærefiarcha temporis illius, fuperbus amp;nbsp;infolens, malens noua docendo pnmatum ufurpare fcientia;,quàm antiquis fanftæ ecclcuac,qusc lo hannes pra:dicabat,aufcultare mandatis.Vnde bene Diopetres infulfus fiue decor infaniës, ut perfidiam cordiJ etiamnomine fignificet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Dionyfîus quidam,de quo in lib. eccleiiaiticorumdo-gmatura,quifuit tons Arrii. Pofuit in trinitate creatunt Scfetuiensquld.

' Lionylius Schuuartiman.id eft.nigcr uir.fmlgnati-i nbsp;nbsp;nbsp;Um enim in epiftoia ad Ephefios.Omnis hæreticus eft ni

griformis.Hic Diony fius immcmor falutis anims fuse,a uoto profetfionisfuç apoftatauit. Kt Ignatius ubi fupra. Hæreticus pienus eft falfiloquio, immëfuratus æneo, qa regulà Chriftianse rcligionis reliquit.Et hie lubricus fe-duftor uxorem dnxit, in hoc quod infecutus eft doftri-namNicolaitarum.LeopapaadConftantinum impeta-torem-.Nicolaitac nuptias facerdotibus concedebant, Ignatius uitare docet in epiftola ad T rallianos-.Tugite il los iihmüdilfimos Nicolaitas,libidinis amatores. Kt fie.i Reg,7.dicitur: Ifta eft lex Adam due deus.f.ut feruiamns tibi in fimplicitate Scpuritate cordis 8C corporis. Hie Ltt teranus lapis offenfionis 8c pctra fcandali mala uerba fe minatîvancfotdiæ Mogoni.

Klaborafii fecündum Guidoncm carmclitam,fequuit tut Valentinianos,quiuitam 8( genefim, ideft.gcnera-tionem hominum feptem fideribus afiitmanics eonfiftc K,amp; reprobautttt fieut Valentiniani,

HAERET. DE LITERA K

Ethnid, ut Theophilus Akxandrinus fpifcopoîfcri-bit in tertio libro Pafchali, idola conftituunt.fabrkätes in hominum fimilitudinc idola, fif inuifibilem blafphe-mantes drum,dum formam amp;nbsp;membra amp;nbsp;organa genitalia in ris rflc conhngunt nunc uiruin^nunc fvminain tonfitentes, amp;nbsp;mutaucruiit gloriam incorruptibilis dci in fimilitudinrm imaginis corruptibilis hominis.

EuariAusautor fchirmatis, dr quoCyprianus epi-ftola g.Cepimus EuariAum de epifcopo nec laicuinre-müAAr.cathedræ amp;nbsp;plebisextorrrm,amp; de ecdeßa Chri-fti exulrm.prr alias longe prouinciasaberrare.amp;ipfius fidri amp;nbsp;urritatis naufragium faftum , circa quofdam fui tîmilesparia naufragia concitare.Etidrm lib.j.epiAoIi duodrcima: Maiora uero amp;nbsp;grauiora hac dr Agnauit ma litia.amp;inexplrbiliprauitarrlua,^ quae illicapudfuos fp cxercuit,ut fciasducrs amp;nbsp;protedores fchifmaticos,5C hacrrticos latrri fuo fp iundos habuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Eutichiiis^rpifcopus ConAantinopolitanus, circa regt; furredionem corporum rrraiiit. Dierbat ein corpus no-drum in ilia refurreftionis gloria urnto arre'eg fubtiliut futurfl.ob earn rem tangi non poffe, contra illud domi-nicum;Palpate amp;nbsp;uidete amp;ca?.Quem fanftus Gregorius adhuc diaconus. Con AantinopoAm ueniens adhuc Icga tus, præfente AuguAodifputationeconuicit, ut omnia quæ in libro fuo de refurredione cófcripfcrat, retrada-recoadus At.

Euangclici hæretici didi, conAmiliappellationrqua amp;nbsp;Angelici amp;nbsp;ApoAoIici hæretici nucupati funt.a Martino Lutero.qui frinanitereuangcIiAam ncminat.qua-A rcclcAa catholica recipiat quintum ruangeliAam. Nec ipfe facit opus euangrlil'tæ, fed fub hoc fando amp;nbsp;nobili titiiloniulros frfellit.Sed.i.adTheffaloniccnrcsfecundo lt;licitur;Vocaiiit uos percuangelium noArum in acquifi-tionrm gloriacdomini noAri IcfuChriAi. SrdiAiEua-Çelici trahunt hominem in laqurum mortisætcrnæ.E» item euangcliorum prarcepta, dum dociles credentiun nbsp;nbsp;nbsp;).

LIBER .UIL

WcntfS îft terris inftruGt, ad cæleftia regns pcrducunt. Hi euangeliutn exaltant,quai! multis annis fub feamno latiiiffetjfcd in ucritate funt cuangelii perfecutores amp;nbsp;de ftruftores.dum illud operibus fuis malignis diffipant,« odiorum ftimulis contra charitatem amp;nbsp;ueros Chrillia-nos incandefeunt. Euangelium enim non docet fchifina ta amp;nbsp;4gt;uiiîones in ecclcfiiconcitarc, quia rft euâgeliuin pacis: quomodo ergo poteft dici euangelicus, qui foluna fidem fine operibus euangelicis afiruit, fufficerc ad falu tem^fic enim fequeretur,quod btroncs amp;nbsp;prxdones fal-uarentur.

^Fecianustria amp;nbsp;barbara principia introduxit,ficuc amp;nbsp;Theodofius amp;nbsp;Manichæi duo principia pofiierunt, uc dicif in lib.de ecclcfiafiicis dogmatibus.

Félix Nouatianus, hune notât Cyprianuslib.i.epift. dicens;Venerac etiam cum illo priuato hçretico quidam Felix,quemipe extra ecclefiam inhxrefi pfeudoepifeo-pum olim côflituerat.Sed Si louinus Si Maximus coini^ tes cum præfeto hæretico adfucrwnt,ob nefanda facrifi-cia SCcriminainfc prolata, (ententia noué cbllegaçs no ftrorura condemnati. Et iterata quoq; â pluribus nobis anno priori in côcilio abftenti. Cum his autem quatuor iunftusRcpofitus.de quo infra. Hi quini^ cum paucis uC facrificantibus.uel male fibi contiis Fortunatu fibi pfeu doepifeopum C4aptarunt,ut crimiiiibus in unS cóueni-entibus tabs efict rcftor,quales hi qui reguntuv.

Feliciffitnus Nouatianu$,de quo Cyprianus.ut fupra;

Significafti Feliciffimum.hoftemChrilli, non nouil.fed iâpridéob criminafuaplurima amp;nbsp;grauiffima oitefum, amp;nbsp;non tin mea fed pluriinoiji coepifcopoçt fententia cä demnatum ö( reicdum,amp; à te illic elFe ab ecclefia jshibt-tü,ÔC pulfum ab eccVia, ne fchifmatis Si diffidtj autor, nc ftuprator uirginS,nematrimonioR: depopulator atqj corruptor ,adhuc fpSfam Chrirti incorr uptà,fanétâ, pu-dicam,impudicitiæ fuse dcdecore,8c impudica amp;nbsp;ineeft» tontagion« uiolar««.

HAERETICI DE LITERA Q

Caian» hçrefis de qua fie (êribit Tcrtullian’ in li.dc prf' feriptionibus hærcticoçj.

lohannesin Apocalypflidolothyta edentes amp;nbsp;ftuprac5 mittentes iubet caftigare.fiint SC nunc alii Nicolaitæ ,SC Caiana haerefis dicitur. Ac in epifiola eos maxime And chridos uoeac, qui Chrifium negarent in carne uenifie, amp;nbsp;qui non pucarent Chriftum elle filiuin dei.

UGcniftæ, hæretici ludæorum, difti.quia fe de ge ncreAbraliæ elle teflantur, fecundum PapiaminEIe tnenrario fuo.

Georgius Cappadox Arrianus,de quo feribit Athana fius libro quem de fuga fua fcripfît: Huius Georgq co m munionem omnesdeclinarunt, fed hoc agnoamp;ens ille nequifiimus, ipfeconcitauic Sebafiianutn duccniMani chçum, qui in Alexandria cum mulcictidine militUm ar ma, gladios euaginatos, arcus, fagitcasqt ferentium fa fto inipecu fuper populum irruit, pefiima gefiït in ca-tholicos, miferabiliter eostormentando , ScepiCcopos ïn exilium inittendo,ut fi ipfipoflentamputarenc pent tus ueritatem.

Cenethliaci, Noftram uoluntatem dei dono libéra, faro fidcribus'^ fubiiciüt, £t Chriitum aftrorum difpo fitionibusfubiacuinccontendunt. Et hoc quod dicitur Iohannis quinto; Nemo mifit in ilium manus.quia non dumjienerat hora eius, ilia Icilicet hora facalisquam aftra'defignauerunt fuæ morti. Ex illo quoqj uerba Io }iannisfrcundo,nondum uenithora mea, contendunc horam à (lellarum difpofitione præfcriptam fuifle, qua Chrifiusdiuinitaris fiiæ pocennam per miracula mant fciiare inciperct;quæ quoniam nondum uenerat.nó po tuit peritionefuæ matris tuncacquiefcere. Et dicuntin natiuitateeius Itellammagis apparuifle, quæfui ortus prseiciuitiudicium. Ethane ei fatalem nataliciâ'cÿ fuifle coniïngunt, quæcertiscollata iîdcribus ortuiriiisiam pndem elfer dcItinata.Sed hæc hærcfis SC impietas nôn cil fcrcnda^uc ad longû dedudt CyriUus Alcxaodrinus

LIBER. JI IL

Aiper euJngflium lohan.Ii.f .Quia ifti linguas fuas in de uni exacuunt, amp;nbsp;os fuum in co-lum ponunr. Quis enim a;quo animo ferret, ipfius cæli amp;nbsp;ftellarumconditorcin fuac faftiiræ legibus,quaff uinculis alligaric’Et ipfum.cui data cff potclias in cælo 8i in terra,operisfui præfcripti onibus fie aftnngijUt non efi uelit.fed cum iubeant aftra morte pferatÿQuid indignius de deo dici poffer,q eu qui jiumeratmultitudinem ftenarum,amp; omnibus eis nomina uocat.ita afiringi legibus aftrorum 8( fati, ut ex ipfis pendcat determinatfl tempus.quo immenfa uirtutefua miracula operaturf Deum ne gant omnipotctem, ut qui nulla poflit operari nificófentictibusaftris, maiorem'çB uim ftellis 5 deo afcribunt.

(jiezitç funt qui uendüt facras res amp;nbsp;facerdotia amp;nbsp;plati-encs.ficut ë error Grçcoç2,qui dânatur in Giezi, ga uen didit Si pecuniaaccepit rf* pffitafanitatc ipfiNaaman eu rato à lepra,amp; ppctua lepra peuffus é.4. Reg.y. ga donfi dei pecunia exifiimauit poffideri.

Gregorius hæreticus, ut meminit Athanafius Alexâ-drinusin epiftola ad epifeopos Africç: Qui fuit fociusim pictatis AHxétii,qui Mediolani inuafit ecclefiam, qui n5 Arrianac hærefîs cômunicator cft, fed etiam reus eft mill tarum malarum aftionum.

Guillielmus.cognomcnto Sartoris multas propofîtîj ones hæreticas pofuit. Si Vuiclcffita fuit,qd fcilicet oratio folideodirigeda eft,Si orarealiquam creaturam,eft comiuittere idololatriam. Si fideles dirigant orationes ad deum.nô ratione humanitatis, fed folum fub rationc deitatis.lfte Guilhelmus dânatus eft Lugduni, anno do-mini.1422. Sidifta fua effent uera, tune Paulus apoftolus fuilTetidololatra.quiait ad Rom.is.Obfecro uos fratres per dominû noftrum Icfum Chnftû,amp; charitatem fpiri-tuffanâi, utfolicitudinem impartiamini in orationibus pro me ad deû,ut Ijberer ab infidelib.qui funt in ludæa.

Guilhelmus Albus presbyter, feftator Vuicleffita^, (loâor,amp; uxoratus, coram Guilhclmo præfule Noruicc

P

HAERKT. DE LITERA G

C eft examinacus in haercfi, 8C compcrtus diflïpaiTr hX' reditatcm cuiufdam iuucnis,quê induxic circa4o.libraquot; ruin Anglici nummifmatis intra annum;hoc habenth^ rctici cum Donatiftis commune, prædic are alrjs pauperquot; rate,dû diuitiascolligant perditoçt ,ip(ïs mendofe fîmu-lantibuspaupertatc, ^imulatio potiffimc hæreticosuin cit:nifi em pcedatquædâ fimulatio, no erût hçrefej ama ricantifl.nccrchifinata cxacerbantifi.HicGuilhelmuscô feffus eft,gj fidclib'-' licicü fit dfiicis diebus Si feltis opari, amp;nbsp;qj reliqæ faniftoçt .i. carnes SC ofla hoîin mortuoçt n5 debent à ppfo uenerari,nec de monuméto fœtido extra hi,uelin capfa aurca uel argentea reponi.ga hoies fie fa ciendo nô honorât dcû amp;nbsp;fctôseius.fed cômittntidoloquot; lacriâ,amp; illa cft.iî.conclufio eins inter reliquas,

Griihenhaymcrq.quidâ Bohemogtficappellati.fubquot; terraheos fpecus facra operaturi fubeunt.interquæcûà facerdotc^moreillud Genefis proniintiaf, CrefcitcX multiplicamini replete terra,lumina quæ ibi habenf, côtinuo oia extinguunf,amp; tûc neiç ætatis ulla neqg fan-guinisatteta rcucrctia,4»mifcue uiri.ât in quâ pertenequot; bras quifqîincidicmulicrc.cognofcunt. Pcraâo fcelere, lt;ü in locü fuum fe quifq^ receperit, luminaria rurfus in-cendütur,af facrum peragif.

Guelffi amp;nbsp;Gibellini,in Italia ita uocati, irtter fanftam ccciefiam Chriftiani numero de nomine fc ab unitate ce clefiç diuifcrunt fine caufa, amp;nbsp;contra naturam amp;nbsp;contra fidem gladijs amp;nbsp;telis 8( diuerfis alqs mortis generib” dei amp;nbsp;ecclcfiae fuç iiltricibus in corpore de anima quotidie fc confumpferuntjin condemnationis ludicium confurgéquot; tes.Alpharuslib.i.de planiftu eeelefiæ; Hæreticus ecclefi am diuidit. Petrus Vuit: Non communico Græciæ, quia acephala eft.sj.dift.NuIlus.Non Armcniç,quiafchifma; ticænon Orientalibus,quia occidit eis fol.a .qi.Quoni am:Non Guelffis amp;nbsp;Gibcllinis italicis,quia eis loi in oc-cafum eft.

HcrinanijUel fm alios Hermiani ab autore,negät falgt;

tlBER .mi.

intorê in carnr federe ad dextrâ patrii,d( in hoc concor danteum Seleucianis.

Hcinricus Augiiftinianar jjfeffionis, artium magificr amp;theologiæ lector olim ccrnobii Vuittenbergenfis regens recundanusjngrclTus Detmarcium zizania Luteri-taffminauit:amp;aim obgannirct contra honorem uirgi nis Mariæ.incolæ opprobri ü uirginis no fercntes,Hein ricum ut æquum erat,fiipplicio ignis tradiderunt. Nâte ftepfalmiftaloquente de hæreticis;Sicutignisquicom-burit fyliiam,amp; ficut flamma côburens montes, ita per-fequcrisin tempeliatetua.

Hilariani.aquodam Hilario,qui introduxit hire lira cötracantus ecclelîæ.Contra quem fcripfit Auguftinus, ut ipfcteftatur lib.2.retraaaiionum.c.u.Hilarius quida uirlaicuscatholicus, 8C ncfcio unde aduerfus deimini-ftros,ut fieri aflblet,irritatus,morem qui tunc apud Car thagincmeffe ctrperat.iit hymni adaltare dicerétur de pfalmorum libro,fiue ante oblationem,fiur quando dif tribueref populo quod fuerat oblatum, maledica repre-henfionc ubicuncp potcrat, lacerabat, afferens fien non oportcre.Huic refpondi iubentibus fratribus amp;c. Et ill» us hærefîs fuit V uideff, dicens quod cantationes cum ua rfis ritib.in cccVia no placet deo. Scd fcriptfieft in oppo-fitû; Ex ore infant.amp; laftcnt. pfcciftilaudë jiptcr inimi costuos.i.pharifeos de hæreticos Arrianos amp;nbsp;cófimiles.

Hieroboanitæ.diftifunt à Hieroboan.qui gerit typŒ 'hæretico^,amp;qui peccarcfecit Ifrael, Ecci. r. £tqui,uc dicif vReg.ij.poftq fuit cledus in regë Ifrael.dixir.No-lite ultra afcédere in Hierufalem.quafi diceret, deusprx fens eft ubique , ficidca poteftis eum hicadorare. Hinc côfimilfsha’retici exorti funt in noua lege,fcilic’t MaffM liant,Sagarelli.quicontenentesecclefias, perfuadët ho-mtnibus orare in locis non facratis. Sed tn regularif cre di(,q)fidelibus fuis magts eft deus præfens in ecclefiis, in cæteris locis non facratis. Auguftinus. 2.Itb. ad Simpli •anuin,exponens illud.t, Regum.y, IntrauitDauiddC

P a

I

HAERETI. DE LITERA ï

ledit ante dominum: dicit,Quod aSt quærû gd fît: ihtfl iiit rex Dauid amp;c.Quid aliud intelligcdum,nifî quod fc-dit in confpeftu dni.fcilicet ubi erat area teftamenti.pcr quam facratior amp;nbsp;aecommodatior quaedä præfentia ac' cipi potefl.Item in Afti. apoftoloÿ quotidie afeendebät adorationishoramintemplum.

Homûcionitaçt hærefîs fuit, g; homo fuit in hoc priii cipio,qh dicit euangclifta in principio erat uerbum amp;c. (^od Âthanafîus reprobat in li. de affumptione nois di cens:Deut dei filius ante omne omnino principium fem per cum patre fuit. Sane hue hominem nuper de Maria uirgine affumpfit.Nunquid per hominem uifîbilia 8C in uiiibilia fafta iunt^quafi diceret non.

ïlacobus StraulT.doftor Lutcranus, q prius Hallis apct Oenum,5f in Vuerthen apudMogonum Luteranä amp;nbsp;ie-ditiofam doétrinam difîeminauerat. Et nouiffime ad Ife nachumThuringiæ,per cuius conciones falfasig literaS presbyterf amp;nbsp;monachi ôf moniales expulfîfunt. Ethûc îaeobum duces Saxoniæ, 8c Philippus Lätgrauus Hjihf» amp;nbsp;Eriehius dux Bruynfuuicenfîs ceperunt, cû efîet in eX peditione contra Ifcnacenfes.

Iconoclaftç hæretici,latine dicunffraaoresimaginû, de quibus Thomas 8c Iohannes, facræ thcologiæ magi-• ftri,ordinis prædicatO92,fcribuntde quodam lib. ex do-gmatibus orthodoxæ fidei.c.lconoclaftes. Hi imagine dni noftri lefu Chrifti, 8cinuiolatædnæ noftræ genitri cis dei,amp; omnium fandoçt imagines idola uoeantes,eaS fregerunt. Idea Iconoclaftæ dicunf imaginifragi: icon enim græcc,latinedicif imago.Hos 8c eoçz principes.X cooperatorcs feptima fynodus Nicena fub fccundo Con tfantino,S( Pafchafîo prjs regib.amp; Arcadio papa,amp;Tar-cafio patriarcha Conftantinopolitano trecentiftriginta patribus prsefefto damnauit.

lOHANnesOecolampadius apoftata ab ordine S.Bri-gitt;,turbulentus haereticus, loquaeitaté facundiam exi itimanSjHon formidat ûcratilamp;mo facraméto falutû

LIBER .IUI.

ftrac pîgflori contradicere.In cuius introitu ad memorl-am reuocandum eft id quod Apoftolus Romæ in uincu' lis conftitutus feribit Timotheo; O Timothée,dcpofitff euftodi. Quideli:depoiîcu(n,idcftquodtibi creditum, non quod à te inuentum:quod accepifti.non quod exco gitafti;rem non ingcnii,fed doftrinærnon ufurparionls priuatæ,fed publicæ traditiôisrremadte perduâani,nô d te prolatam.in qua non autor debes efle,fed cuftos:n5 inftitutor,fed fedator: non ducens,fed fequens. Depofi-turn inquit,catholicæ fidei talentum inuiolatum illiba' tumig euftodi propter fures, rfjpter inimicos hæreticos, ne dormientibus hominibus fuperfeminent fupcrillud tritici bons fernen,quod feminauerat filins hois in agro fuo,zizania. Audi chariftime Paulum in alio loco loqué-tem de depofito diuinifftmi facramenti corporis IE S V C H R. I S_T I, inuiolabiliter euftodiendo ufque ad con-fummatiôem feculi: Ego(inquit)accepi à domino quod amp;tradidiuobis, quoniam dominus nofterlefusChrift* in qua noéte tradebatur, accepitpancm, Sf gratiasagée fregit amp;nbsp;dixitîAccipite amp;nbsp;manducatc,hoc enim eft corpus meum quod pro uobis tradetur, hoc facite in meam commemorationem. Sed hic prodigiofus hærcticus fa-tanicofpirituexcitatus.pernitiofas amp;nbsp;periculofas haere fes tradidit,pcrtinaciter negâs corpus Chrifti in altari. Et in ifto fpiritali paradifo ecclefiæ militantis, de cina-tnoini amp;nbsp;balfami furculis carduos fpinas'q? firbminiftrat. Sed hanc hærefim cunAo populo Chriftiano tremen-dara, Occolampadh iuxta nomen élus fatuz lampadis oleo gratiæ,amp; lumine fidei uaeux, illuminatiflimus do-minus Roffenfis epiftopusprxfocauit. Et malediAifti-mus eius liber incendio tradi dcbet,quemadmodum ua-fa quæ fuerunt fafta ä Baal.combufta funt foris Hierufa lem,quarto Regum uigefimotertio.Et fie Aftuum deci-monono dicitur,uc apud Ephefum feftatores fcilicet ar-tis magica: contulerunt libro*, amp;nbsp;cotnbufferunt corans •nuiibut,

» J

HAERET. DE LITERA I

Iohannes Lachman Hclbronæ ortus,eiufdem ciuitj-tüplebanus.nngiilarimodeftia pollens adquinqurnni um.frdmalitiaLuterana mutauic intelleAum ems,amp; K' fi:io hærecicorum decepic animam eius, amp;nbsp;in arcum pra uum conuerfus, ouesquasuitseurrbo quondam pauit, dente lupinolacerat,honoriranftorum,amp; iniflæ l'acrifi ciodetrahcns.uxorem duxit, 8i mixtus inter laicos eo-rum Opera didicit, nec proprio dioecefano obedirc dP gnatur,

Iohannes caninus medicus exterus quidem Floren, commorans, Nigrimanticus, in deiparam uirginem la^ trans, tarne hæreticis dogniatibus pertinaciterinquina tus,quanquam reclamantibiis multis amp;nbsp;ciuibus,fub An., tonino archiepifcopo publice concrematur,

Iohannes Pomeranus.pfeudoepifcopus, cuius ordi-rator fuit Martinus Luterus in Vuittenberga, ubi eft Cedes fatanæ. Hic per omnia in uita amp;nbsp;doiftrina peftifera cum Martino Lutero concordat.Vxoratus.amp;multarum prolium pater. Nam hæretici fuper glaream habitant, amp;immunditiascarnis, inquibusinuolutantur amp;dele-ßantur ut fues,dicunt elfe licitas Et in pfalteriuni.dcin certas Pauli epilfolas, amp;ineuangelia dominicalia per annum currentiafcripiittenebrofb fenfu commentaries, ut apud fceleffos hxreticos mos eft.Et modo de ciui-tatc in ciuitatem propellitur.

Iohannes de Vuurden läcerdosfecularis, totusVui-cleffita amp;. Luteranus, errauit contumaciter in multis ar ticulis fidei,maxime circa facramenta euchariftiae,amp; ma trimonn,amp; ordinis,amp; extremæ unâionis, S( circa con-fefTionem.Et negans purgatorium: hicconuindusamp;có feflus ludicatus fuit perfccularem poteitatem iudicialif an Haga coinitis ciuitate HolIandiæ.Et in oAaua natiui-tatis uirginis Mariae an no domini milleiîmoquingétefi* mouigelimoquinto igni traditus eil.

UUriaaiu hxrctiu, dc quibus in primo libro Mari]

LIBER, .TITI.

Viâorini Afri contra Arrium: Multa in diuinis mutant', amp;nbsp;adiiciunt,amp; funt Arriani,licet alterius opinionis.

louinus Nouatianus, de hoc quære fupra in Felice esc Cvpriano.

Ipolytus diaconus amp;nbsp;hæreticus, damnatur à fandta fy nodo.ficut dicitur in canonibus fanfii Sylueftri, qui Va-lentinianifta fuit, amp;nbsp;fuo arbitrio creatorem fecit creatn ram.Et cum eo damnatus amp;nbsp;anathematizatus fuit Caly-Xtus, qui fua extollentia feparauit trinitatem, ut fupra luoCarnotefisin chronica fua:Lipfamus (diftü fuit, Thraccfium pra?tor,ficubi in tota fubdita fibi prouincia aliquid fanftarum comperit reliquiarum,cöbu(Titigni, aienundedit etiam omnes fanftoslibros dcomniafacra tiafa,amp; eorum pretia imperatori tranfmifitgt;multosde-niqucmonachoriimintcrfecit, Scquorundam orthodo xoçj oculos eruit, amp;nbsp;quorundam barbas oleo amp;nbsp;ccra per pngcns ad ofientationem fuccendit.quofdam autrui cxi lio relegauit.Quod cum imperator didiciflet,fcripfit ei, taliter grattas agensJnueni re fin cor meum.

Lollardi amp;nbsp;Conlollardi, amp;nbsp;eis fimiles, ut hacretici ui tandifunt, adlongum probat Thomas Vualden, Angli eus ordinis carmelitani in lib.de facramêralibus:lnqui-iint enim Lollardi:nihil pr«rer facras feripturas accipi-mus, quiequid ihis apponitur uel fubtrahif eft blafphe.-mum. Fuge toxicum in tetfa blande uerbum, fed fruââ ferens fpinofum. Non enim ad reuerentiam feriptura-fum,ut uerba lignant, hoc fuggerit, fed ad fuse hærefis tegumen confculpfit.Et hoc quidem ab Arrianis princt-pibusderiuauit.De hoc uide Auguftinum in côfliûu Maximini Arrianorum presbyteri.Et difti hæretici fuerSe difcipuliimpq Iohannis Vuicleff,quos fequif hodieMaC tinus Luterus.

Lucanus quidam nomine,Martionis feftator atqi di-fcipulus,amp; hic per omnia uades blafphemix genera,ca-dem docet quae Martion amp;nbsp;Cerdo doCHtrunt, Hic negat animim uiäurim polt mortnn,

P 4

HAER.ETICI DE LITERA L.

Lucianiftæ fecundum Marium Viftorinum AfrS, pri (nolibro contra Arrium , cumLutcrianisconucniunc, licet etiam fingularis feftæ fint hærctici.

Martialis hæreticus 8( idololatra ,dc quo Cyprianuf primo libro epiftoiarum, qui præter gentilium turpia amp;nbsp;lutulenta conuiuia in colkgio diu freqiicntata,amp; fili os in eodem coUegio extcrarum gentium mor^ apud phanafrpulcht'adcpofitos,amp;alienigenis confepultos, aftis publice habitis apud procuratorem Ducetrium ob-temperaffeidololatriæ,amp; Chriftum negafle conteftatus eft,Cum'q; alia multa fint amp;nbsp;grauia dclifta quibus Bafili des le Martialis implicati tenen turjruftra taies fibi epi' Ropatum ufurpareconantur,cuinnianifeftum fithuiuf modi homines nec ecclcfiac Chrifti pofle peflie, needeo lâcrificia offerte debere.

Martian us Arclatcnfis.de hoc dicit Cyprianus tertio libro epiftola. 13. Martinus Arelatæ confiftens Nouatia «10 fe coniunxit, amp;nbsp;à catholicæ ecclefiæ ueritate, atq; lt;i corporisnoftriamp; facerdotiiconfenfionedifiunxit, tenens hæreticæ præfumptionis duriffimam prauitatetn, utferuisdeipro eodolctibus, Se adecclefiamlachrymis amp;nbsp;gemitu Si dolore pulfantibus.diuinæ pietatis amp;nbsp;boni tatis paternæ folatia amp;nbsp;præfidia claudantur,nec ad foué da uulnera adtnittanl uulnerati,fed fine fpe pacis 8i cô-municationis relidi ad lupoçz rapinam 8C prxdam dia-fcoliprotjciantur.

Marbonæi,etiam hæretici Iudæoçi,dicunt ipfum efle Chriffum 3 docuit eos in omni re fabbatizare.

Meriftæ,hæretici Iudæorum,Cræci,difti, quod fcpa-rentferipturas, non credentes omnibus prophetis, di-centes alps amp;nbsp;alffs fpiritibus illos ^phrtaffe, metis enim Cræcc.fepararc efi::hæc Papias.

Moforabes,olim multi fueruntin partibus AfricædC Hifpaniæ, ficdiilt, quiamodos Chriffianorumde Arabia in multis tenebât, amp;nbsp;quod latini in celebrationibus inifiajc di(unt in principio,ipfi dicunt in fine ucl in me«

LIBER nil.

de hîs uide in quadriuio nationum.

Mofcouitæ,honiines fcptcntrionales, quad effen K fatisfylueftresfchifmatici lunt,amp; toti Paulini N3quaf-dam cpiftolas manu Pauli fcriptas fefe habere glorian-tur. Hi facerdoti unam amp;nbsp;uirginem uxorem habere per inittunt,qua mortua non licet illi aliam q diu uixcric in uxorem habere ung,

Martinus Butzer impudicus paffer, apoftara ab ordi-nefuo in quo ftare non uoluit propter clationem quant primus apofiatainuenit: Apoltatauitquoq; d rcftitudi-nc fidei ad fcoriam hsereticalem, amp;nbsp;àcrelibatu ad matri moniumadiilterinum, amp;nbsp;pluresapoffatarefccit. Apo-ftataenim uirinutilis,Prouerbiorumfexto:hicdamnat omncm ecclefiae autoritärem amp;nbsp;ceremonias amp;nbsp;omia bo na exteriora amp;nbsp;mérita amp;nbsp;omnia concilia,negat miffam effefacrificium .dicitfacerdotes deceptoresanimarii,5C dei blafphematores in miffis fuis, uocat nos celebrantei idololatras,dicit ftatuta Pap? aduerfari dei uerbo.Et ha ftiam confccratam non adorandam.neccruccm Chrifti, Omniafeftareiidt,damnat ufum imaginum, ueneratio nem fanftorum,amp; miracula eorum dcridet.Similiter X horas canonicas Sc multa alia,ut patet in epiftola quant fcriplit ad quendâ principem in uernacula lingua.

Materiarri hæretici.ut dicit Tertullianus in hbro con tra Hermoginem, Terram illam informem 3c inuifibi-lem,Si rudern fuiffe dicunt, hanc ucro noftram proin-de formanijSC cöfpedü amp;nbsp;cultum à deo confecutam.Ali ud ergo faftâ q erat ea ex qua fada eft.

Nicoftratus, de quo Cornelius Papa fecundo capitu* lo decretorum fuqrum, inuidus hoftisantiquusfuftita-uit nobisaduerfarium, nouercain reftsc fidei,amp; fanftæ doftrinæ æmulum.qui extra ecclefiam ordinauit Noua turn,Sc in Africa Nicoftratum.utroftj! hacrencosTicut il le crat.Hi uero conatibus quibus potucrunt multos à re ûa SCcatholicafidefuadentesreccderefecerunt.Sc poft amp;nbsp;in perucrfamiSi ideo odibilctn dofttinam corruere

HABRETICI DE LITERA NO

perfuafcrunt, de hoc Nicoftrato habet Cyprianuî;2.Ifi. «ptholarunKepihoIa.2.

Niceta,falfi noniinis patriarcha, ut feribit uencrabp Iis luo Carnoten.hic iconas ex metaJIo faftas qua? in pa triarchatu fuo erlt;ât crafit, Sf imagines depofuit.

Nouatus, Nouatianus, Hi funt duo diftinâi hæretici, Jlcutdicit Fabianus Papa in quarto capitulo decretorû fuoriim: Superuenit Nouatus ex Africa, amp;nbsp;feparauitab ccclefia Nouarianutn, amp;nbsp;alios Chrifii confeflbres, 8c con uertit in prauam doArinam,â quibus nos fratresauerti te,amp; cauete, amp;nbsp;ab omnibus qui alteram fidem amp;nbsp;doflri-ïiamtenent qua'm apoFtoIi amp;nbsp;fucccflbrcseorum tenue-runt amp;nbsp;docuerunt. Ne (_ quod ablît) poft eos abeuntes in laqueum fatanæ cadatis, amp;nbsp;compedibus eins detinea-mini.Et Cyprianus oâaua epiftola libri fecundi^Noua^ lus, nouarum rerum femper cupidus, auaritiainexple-fcilis, rapaçitate furibundus, arrogantia Si ftuporefu-perbitimorisinflatus, quafi hæretieus femper âcperfi-dus omnium facerdotum uoce dainnatus, tranquillita' tis aduerfarius Sic.

Optatus, erat malus catholicus amp;nbsp;hæretieus, de quo AuguftinuscontraPetilianum,de fecüda quæftionepri mo canone dominus.

IfPer hanc fentcntiamcathob’cam 8( ueridicam eti-amuosOptatifacrificionon eftispolluti, dicebat enitn cum Petiliano immundiciam malorum facerdotum mû dis obefle, omnia cnim munda müdis, prima ad Tituin primo. Etloquitur Augultin. dèhisqui confenferunt Üptato hærctico, amp;nbsp;de his qui de manu eius acceperunt (orpus domini.

üfyusCordubenfis epifeopus, ut feribit Athanaiïus Alexâdrinusin primo libro de unita deitatetrinitatis, qui cum morti effet perquam uieinus, fie in laqueum uo raginis barathri incidit,ut exciderct tâquam à corde X diceret, Quisignoretpattern maioremeffe honored!-nitace di maieftatcjquafi dus ucl certx tres effent maie

LIBER .UIL

ftate« in fingulis bis pcrfonis patris amp;nbsp;filij êc fpiritu/TaO ßj quaß tres eßrnt dii in diuinis?

Petrus de Arrogonia, annodcmini. ijot. natusde tiuitatf Cjefataugulia, amp;nbsp;in eodem regno reuelationi* busdeceptus, uarioserroresadinuenit : Qiiod fcilicet, dominus lefus uenit in mundum ad aperiendum uias fal uatoris,amp; hic faluator eft fpiriniffaréius, per quem de-buit faluari mundus. Et quod Roma eft Gomorra mul tairiunia excrccbat, amp;nbsp;nudus ineedebat, fepe expul • fusfuitdemonafterrjs diuerforum ordinvm . honores populorum amabat, amp;nbsp;tarnen à populo habitus fuit ut nunciusAnrithrißi, Mulieres nuptas luxunofetcnta-bat. Et quod dominus CHRIST VS non erat falua-tor mundi. Et quod totus mundus non eft faluatus. Nuhafuturafeite uoluiti amp;nbsp;unicuique futurainaiearc. Errata fcripta fecit in Pfalmis, in euâgelio, in epiftolis, amp;nbsp;rfsphetiis, amp;nbsp;fit de aliis erroribut. Abyffus «nim Aby fc fum inuocat.

Petrus Carborienfts, de quo in uita Iohannis uige' iïmifccundi, fic dicitur: Ropertus Bauarus corona-tusimperator, Petrum Carborienfem ex reatino agro oriundum pontificem créât, Iohannis uigefimifecundi pmulum futurum . Hic habuit primo uxorem, qua re-nuente amp;nbsp;réclamante religionem amp;nbsp;habitum fufeepit, creatus igitur pfeudopontifex, Nicolaus quintus appel-latus ab imperatore.ut uerus CHRISTI uicarius con falutatur, de quo Alpharus ordinis minorumin pri. libro de planflu ecclefiæ dieft : Petrum corbarium apo. ftatam, coruinura appello, quia ut coruut de morte fchifmaticae diuifionispafcitur, 8( utcoruusfur amp;. latro in fede Petri refedit.Si locü difti lohânis Papac nó timu-it ufurpare.Et que efi Cathan Si Abyron fchifmaticis.q* uiuos terra abforbuit,nifi peenituit, habere ccfeo porti onc.Sed abeütein Germania Bauaro,lionifaciusPifan* (omes Rtni, gratiam lohanni pontifia faâuruf, Anti*

HAER ETICI DE LITERA P-pjpam Auenioncm pfrducit.ubiin carcerë conieftuïjUl tamcum morte pcrmutauit.

PonticifuntdifcipuliMarcionis hacretici, qui fuit orîundus rx Ponto, hi dicunt quod Chrifius habuerit carnem dum omnino non natam paruifacimus, Sc dicit Tertullianus in hbro de carne Chrifti : Concedunt hi Chrifto camis ucritatem fine præiudicio renuend® na-tiuitatis.

Pfeudapqfioli, de his Guido inlibrohxrefum, amp;nbsp;ponit undeciin capitu . in quibusdiucrfos corum erro-rcs dinumerat, unuscft, quod tota autoritas collata ä Chrifto taiefix Rortianac eft omnino euacuata, amp;nbsp;iam ccflauit propter malitiam prxlatorum.Et quod ecdeûx Romana non eft eccicfia dci, fed reprobata fine fruftu. tt eft ilia Babylon meretrix,apoftatans à fide Chrifti,K quod ipfinon tencntur obedircPap»,ne£ alicuialteri, amp;nbsp;qddecimænon debentdari faccrdotib. quia no funt pauperesficut apoftoli.Etquod in omni cafu iuramcn-Cum eft illicitum. £t quod ccclefia confecrata non plus ualet ad orandum quam ftabulum porcoçe. VndeApoca lypfis frcundo dicitur : Tentafti cos qui fe dicunt Apo-ftolos,5e non funt,amp;inucnifti eos mendaces. Tertullianus in hbro de præftitutionibus hærcticorû,Quipfeu-dapoftoli.Nifi adultcri euangelizatorcs.

Philippus Melanchthon,hæreticus Luteranus,fub tilisad colores uerborum apparens, fed intus lupus ra-pax, qui certis principibus intoxicum fuæ dcbacchatio-nisinfudit,undcin quadam epiftola fua,intitulata Epitome renouatæ Ecclefiafticae doiftrinx, multi errores eius ponuntur, circa obcdientiam Papx, area ccreino-nias ccclefix, opera bona,facisfaftioncm,uota,decinias. amp;nbsp;circa mandata hominum amp;nbsp;inftitutionem monafte-riorum.

Praxeaspofuitintrinitatefolitarium exlibro Ec-clefiafticorum dogmatum, amp;nbsp;Tertullianus in hbro ad-werfiis Praxcaia hxrctkum,Diabolus fuo mendauo lub-

ferniuit Praxfam. Nam ifte primus ex Affa genus peiy uerfitarisintulit Romanæhumo ,duodiabolinegotia Romæprocuraffedicitur.Paradetumfugauit, 8{ part? crucifixit, prophetiam expuUt amp;nbsp;hæyefim intulit. ïru-ftificauetunt auenæPraxe anæ dormicntibus muliis.

Photinus Pannonius ut fcribit Vincentius Lirenen* fis Gallus, Gum Syrmitanamecdefiamtentafiemcmo-Tatut.ubi cummagno maiorum fauorc in facerdotiun* fuiffetafcitus,amp; aliquando tanquam catholicus admini fttaret fubito creditam fibi plebë 4** perfuadere cccpit, ut deos alienos fcqucret, id eft errores extraneos, quos anteancfciebat.Nameratingcn'n uiribus ualcns,SCdo-ftvinsE opcribus exc€llen$,8( eloquio præpotens amp;nbsp;que antea outs quad arietes gregis fequebantur eundem de-inceps,uclutlupuînïugcrc cccpcrunt,ï5icit cnimPiioti nus deum fingulum efle 8C folitanum , 8C more ludako I nbsp;nbsp;nbsp;tonfittndumtrinitatis plcnitudincm negat. Neeullani

inuetbo ,autullam fpirituffanfti putat effe perionamt Chriftum ucrobomincm tJtummodo {bliiarium eftcts tui principium ftribit ex Nlaria. Hæretici enim funt uo latilia cæli,qui omni ucnto doftrlna;,huc atq^ illuc ficuc aues dtcamp;fcruntur,Sc unitamiuffionis uocem.atcg unam (ubftantiæ,patrls 8C filii amp;nbsp;fpirituflanfti elle non côfiten tur, ut Athanafius Alcxandrinus dkit quinto libro de unitadeittfe.

Priuatus Nouatianus, dchotCyprianuslib.i. epifto Tatum-. Pct Ptlkianum fignifitaui te frater ueniftc Cat tbagincm,Ptiuatumuetcremhacrcticum,inbonihcfita na CoTonia ante muTtos fere annos ob muTta 8C grauia delifta nonaginta epifcOpordfententia condcmnatu, \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Anteccfforum etiâ noftroixÇqd Sc ucftrâ cSftientiâ nö Ta

tet'jîabiani SC DonatiTiteris feuerilfime notatü.

QuatuotdecimantÇquos tltefferadccaditas appellat^ td eft, qui quartadecimaTuna ptimi menfis cum ludæis paftha celebrant,de ItisTtabeT in fynodo apudT^aodkil Phrygix hibita.

HAÏRETICI DE LITERA R

Repoiïfuî Quoturnfcf n/îî. alias Saturnicenfis.df (if-t fta Nouatiano9;,gfecunduiTi Cypri.lib.i.rpiRolaçt, nô xam in prrfrcutionr ipfr rrcidit, frd amp;nbsp;maximam parte plrbis fuæ facrilega perfuafione deiedf,

Rfbaptizatorum X «rbaptizantium hæreiïsortaflt olim à Donatilijs, fedin concilio Africano retenta eft antiquiras amp;nbsp;explofa nouitas.Sed iflis diebus debacchan tibus Luteranis.in errtis locisaltæ germaniæ. hæcpe^ ftis pulliilare cerpit, fed fub illulïrifliirio Palatino, de-ftore nonnulli rebaptizati ultimo fupplicio extermina tifuntiuxta 1. Si Quis. C. Nefanéium baptifinaitéré tut. Etiiiftequidem , quiaprituam fidem iriitamfece-runt,non enimreiteraturbaptifma, quodin fide fand« trinitatis pra ftatur, amp;nbsp;hoc peccatum hærefim fapit, amp;nbsp;in coiitemptuin dei cedit, amp;nbsp;iniuriain facramenti, quafi prima gratia non fuffeciffet.Præterea baptifmus eft quj dam natiuitas, lohannistertio: Nifiquis renatusfut-rit amp;nbsp;eætera. Sed quis nifi femel generarur. Item in ba ptifmo imprimirur charader qui indelebilirer à deo im primitur. Item inbaptifmo configuramurmortiChri-fti amp;nbsp;refurreflioni eiufdem, Romanorum fexto : An ignoratis quiaquicunqibaptizatifumus, in morte iplî usbaptizatifumus amp;cætera.

Eltern baptifmus principaliterordinaturaddeletionc peccati originalis quod femel deletü, nô itfaf, gamot bo non iterato medicina nô debet iterari. ■

Richardus anglicus, Vuicleffita , iniputatlmagini-bus CHRISTI, amp;nbsp;fandorum idololatriac cultum in quodam libelle pro fe oblato iudici, ad defenfionem liuiusprotiilitillud Sapientiæ. 13. Imago enimdtopuS illi adtutorium œ cætera. Non erubelcit loqui cum illo qui line anima eft amp;nbsp;cætera.Sed contraeltquodidolola træidolainuocabanc, ut deos uirtutem habentes,beneficium falutis dare uel uitæ,amp; fimili3,quæfapiensibi_dê récitât.SedChriliiani non hæcab iinaginibuspoftulâr, fed à Chrillo fandis apud imagines.

LlBElt .Wir.

Rufticorum fefta, anno doim'ni.irir. în«piï,ort-' ^inem trahcns cx Luteranis. Hi in multis locis altç ger nianiæ malignari cxpcrunt in inaximo numero,et in di uerfis turmis contra principes, rcligiofos , Sc mona-chos, eiiellentcs catlra amp;nbsp;monafteria, ecclcÜas fpolian-tes, uafa facra dominica male traiiiantes, maxime calices Sc monftrantias SC ucltes (lieras, nullam reuerenti-amuenerabilifacramcto exhibentes.abun funt uirginï bus deo dicatis, milTalia amp;nbsp;libres eccleiiaiticos lacérantes , non (îneultione diuina : Nam à principibus in di-uerlîs locis maâati funt. Et primo ab illufirilTimo duce Lothoringiæ domino Antonio.

Sagarclli hxretici, de quibus habet Guido inlibro hærefum, dicunt quod ecclefii confccrata non plus ua-Ict adorandumquàm ftabulum porcorurh.âc melius eft orate in nemoribus quàm in ecclefijs, Sc hosfequitut Vuicleff, inquiens : C H RIS T V S uidetur parum curare de tcmpli ædificio fumptuofo, amp;nbsp;fic de bafilicis ab hypocriusin cccleilam introduisis: Talia autemfen-flbilia, mundo ôgt;lcndentia, uidentur aperireoltia domus , Sc introduccrc in fuum cubiculum inimicos: Haec alle.

Sebaciani, hi funt qui 3C Nouatiani C. de hæreticîJ I. Arriani.

Sebaftianus Manich{us,de quo habetur.5.hb.hifto. tri.c.j.de perfecutione eius in catholicos quære fupra in Georgio de Cappadocia.

Sethianus amp;nbsp;Ophianus Sc Patricianus, ut dicitur in libro Ecclefiafticorum dogmatum,dicut quod caro no-ftra eft mala,amp; à malo pnncipio.Scd nos dicimus quod eft ualdcbona,utpote ibono folo deo condita. Mihun cniin odiedum eft.Sed nemo unq carncm fuam odio ha buit, Epheft. quinto.

Syluanuspofuitin trinitate folitarium autfolitie dinem,ficut8cPcntapolitana dänabilis iUadoStina^ cxlibro Ecclcltafticorum dogmatum.

HAERET. DE LITERA T

ïyphori funt Manichxi, qui modo dicunÉ Barbanrtft quxre in Barbaritis.

UTiconius homo acri ingcnio præditus,amp; huberi do quio.Donatifia fuit,de quo Äug'* lib,i.c. i.contra cpifto-ïam Parmeniani.

Thomas MontscrThuringiuî,amp;/îLuteroin quibuf* dam fuerit contrarius,fcditiofus tarnen fuit.exdtanstu-multum in principes amp;nbsp;nobiles, amp;nbsp;multi fequebanf eius rrxdicationcs hæreticas.Tandë caftigata ciuitate Franc Kenhufenfî.dquodam nobili côprehenfusfuif,principi-buscp præfcntatus,amp; confeffus eft fe hmôi ludum propf uanam gloriam incepifle; amp;,ut utar uerbis decani uene-randi Iohannis Coclei,dirisfupplicrispcremptu$,utibe nemeruit.Affatus enim eft,non fane ficutLaurétius,fed appofttus arb9ri,ei'(ÿ catena circumallig3ta,tamdiu gy-mm ad ignem cucurrit,donee animam exhalaret.

HVbiani fehifmatici amp;nbsp;hæretici, ab ccclefia ôc Chrifti uita apoftataucrunt,ficut amp;nbsp;Armeni.

Varimadus Arrianus, de quo Idatius Clams Hifpanuî in libro côtra cundem,CHius rfgt;logus incipit.Dudum di-leiftifftmi fratres,in Neapoli urbe Campaniæ côftitutus, cuiufdam Varimadi Arrianæfeiftædiaconipropolïtioni bus mihi oblatis 8(c. Et infra loquens de Arrianis,quia difficile poftiinthuiufmöipraui dogmatis curfuinerti, amp;nbsp;mcliora feftan,quoniam tm fibi de fpû auxerunt præ fumptionis audaciam,ut ad unitatem fidei nunquâ omi-gt; noperueniant,

Vuandali ArrianJ, magnas ecclelïæ amp;nbsp;uiris catho-licisdiucalamitatfsintulerunt, diabolo in eisfjuientr, qui pridem in tyrannis aduerfus ftdem Chrifti degraf-fantibus.tot milia fanftorum martyrum miferunt in ce lum. patientiæ omnium rerum arbitre deo : fed ut dicif in.i.Iib Vuandalie.Honoricusrex Arrianus,proitifîgni in fanftos impietate à deo pcrcufliis.fcatet iierraibus, mi ferabilitcr expirans inoâàuo annoregni VuandalorS in Africa.

LIBER .Ilir.

Beda in df temporibus huiusfcculi, Efff ragens Vuan* j dalorum Halanoruin ab HiTpanis ad Africain tranfieni, I omnia ferro fiamma rapinisfimul arranianaimpicta-tefddauir.

Viiäoriniis cpus,quf m damnauit fanfta fy nod’, ut pa tet in canonibiis Sylueftri Papi,qui ignorans lunæ rat« onem fubarbitrii lui tenacitate difrunipebat ucritatë. Et diccbat Pafclia non uenii e die fuo amp;nbsp;menfe, fed deci mo KalendasMaij euftodire.

Vigellius Saturnin’ primus Chriftianoç» pcrfecutor, in quos gladium egit,lumina ami(it,fecundum Tertulli mum in lib.ad Scapulam.

ViftorinusfeélatorPraxea;, amp;nbsp;ciushirclïm corrobo rauif.hicdcum pattern omnipotentem, lefuin Chriflii rffe dixit,hunt crucifixum paffum'q; contendit. rnortuü practerea feipfum fibi affidere ad dexteram fuam cum ,p phana amp;nbsp;facrilegatemcritate proponit,hæcTertullia-) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nusinlibroaduerfushærefcs.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VlncusZVuinglius,iinusdeprincipibusLuteranor3,

[ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facrofanftum canonem 01131 multipliciterimpugnat,

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Romanos pontifices amp;nbsp;Chrifti facerdotes exprobrat,

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Etcôtracanonemmiflælibrumedidit, quemnominac

Epichcrilim. Sanftorum preces amp;nbsp;fuffiagia apud deum negat.Et multos alios errores ex proprio cerebro eöfin git, ut patet in libello fuo in lingua ucrnacula confla-to.Contrahunchæreticum copiofe feripfit Hieronymus Empfer, ad reuerendiffimum Archiepifcopum Mo guntinum. Sufeitauit enim hærefimVigilantii.qui fan-ftorum fuffragia negat. Sed omnibus his hæreticis apd* 1 inferos damnatis ecclelia ufque ad feculi confunima-tionem cantabit: Sanda Maria ora pro nobis :Ncgat quoquemi3am effc facrificium 8( oblationem. Negat lib. beati Ambrofiide facramentis, Similiter librum

1 Thobiæ.Sc Purgatorium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vuolffangus Fafricius Capito, dodor, facerdos,uxo-

ntus, dt Maguntia cxpulfus, afylum Luteranorfi adilt.

DE HAEkE, IKNÔMINA.

faftusunuîdeprincipib’ eorum.Et merito Capita did tut, quia multascapic animas, quastradit area: Oânat bena opéra, dicens ea ä facrilegis excogitata, SC ad dei tnifcricordiam confequendam inualida 8( ociofa r(rr:di cît populum ChriHianum multis annis per patriim tra-ditiones amp;nbsp;décréta captiuatum fuilTe, modo autem in jiræfinito tempore iterum liberari, more ludæorum ex Acgyptiaca feruitute. Etquod Iohannes Husiniufte fuit condemnatus: Negat niimerum facramentorunt, aneritafanâorum, cont’cflïonem auricularem, fatisia-âionem pro peccatis. MiiTæ facrih’cium, omnem religî onis ftatum, omnem ecclcßae apparatum amp;nbsp;ceremoni-as, fefta ûnâorum. leiunia, præcepta, imagines fando rum. Canticum ecclefîæ in latino; Dick nullum dofto-rem cuiufeunq; linguaehac noftra tempeftate fuiffeafe culo, qui aptius fcripturani traäarit lîcut Luterus in theufonico iecit, amp;nbsp;ufque in hodiernum diem facit. Et alia plura docet aduerfantia facræ fcripturae, ut patet in refponfionibuseius ad pattern Conradum prouincialc Ordinis danefi Auguitini.

Vrbanus hæreticus.de quo fic dicit Marcellinus in de-cretis fuiscapitulo feprimo, quafi trecenti patres Sf cpi-fcopiunoorc,unodie,codfm concilio iiidicantesda-mnaucruntVrbanum, Caftorium amp;nbsp;luuenalem pref-bytcros, SfCaium Sc Innocentium diacones, quieua-cuauerunt honea,SC dimiferuncareâapertani,ut intro irctimmundus Sc coincderet triticum.

VrbicusPontinusphilofophorum documentiscona-tur contra fidem Chrikianam impugnare, cuius hære lis nouella SC inaudita cxtitit.qui fpiritum fanftum pattern aut filium fafturam ufurpat Jebere confiteri, con tra quern difputat Atlianaßus Alexandrinus in quart» libro de unita dcitatc.

ADDÏTIO DE HAERESIBV5 innoininatis.

tIBBR, Jill.

SCribiturProufrbiorû.f.Vagi greffus duj, ubigitf* Vagi funtgreffushæreticorum,amp;in tam innu-mera hæc ptftis fe fundit itinera, ut penitus quse lïntinueftigari nequcint.Etplericj! hçreticiignotisna minibus hærcfcs rubminiftranr,eolt;^; certas hxrefes,quz rum autores,autautorum nomina non confiant,prædi ftisannumerare ftiidm fignanter ex AuguftJ. ex Ifïdo. ÄPhylaftro amp;nbsp;ex corpore iuris canonici,ex quit, quid! piitant deum amp;nbsp;trinum in eflentia.

Alia hxrcfis dicit in Chrifto doluifle diuinitatem, cS afCigeretur caro cius in cruce.

Alia dicit aquam non â deo creatam.fed femper ci fu-iffe coæternam.

Hærciîm quandam Phylafter commémorât, quae dicit hunt mundum pod refurre. mortuorum ineodem ftatu in quo nunc eft effc permanfurum, nec^ ira effe mil tatum,ut (it cælum nouum Sc tern noua, iicut facrafera ptura promittit, Apoc.ti.

Aliadicit corpus hominis non animam efle imaging dei.

Alia dicit innumerabiles effe mundos, ficut opinati funt quidam philofophi gentium.

Alia fceleratoçt animas cöuerti in dxmoncs dicit, dC in quç'qj animalia fuis mentis congrua.

Alia, Defccndëtc ad inferos Chrifto,credidiffe incre-dulos 8c oés inde exiftimat liberatos,

Alix, liberatione hoim apud inferos fadam ChriftI defeenfione non credunt.

Alix, nudis pedibus ambulant ex fuperftitione fper-nentes illos.qui incedunt calciati. Dicit Phylafter alio* effe hxreticos,qui cum hominibus non fumunt efcaSjfed utrum cum aids qui eiufdem feftae non funt,an etiam iit tcrfeipfosidfacianc,nó exprimit. Dicit etiam de patre filio recta,de fpiritu aüt fanAo non catholica fapere, qj eum opinantur effe creaturam.

, Eft alia quae triformem fic affcrit deum, ut quxdain

Ï)E HAERE. INNOMINA.

pars dus fit pater, quædam filius, quædam fpirituffall-flus, hoc eft, quod dei unius partes funt quiiftam faciili! trinitatem, ueluti ex his tribus partibus compleatur deus, Nee fit perfciftus in feipfo uel pater uel filius ucl fpirituflanaus.

Alia. Sempiterne natutn non intelligens filium, pu* tat illam natiuitatem fumpfifle a' tempore initium. Et tarnen uolensooæternum patri filium confiteri, apod ilium fuiiTc antequam de illo nafccrctur exiftimat. Hoe eft Temper eum ftiiffe, ucruntamen eum filium femptr non fufiTe,fed exq natuseft de illo filiü effe cœpiffe.

TExDeerctalibus.

Errores Abbatis loachim deerroresimpij Almarici tetigi fupra in locis fuis.

fl Ex fexto Decretal.

Damnarur error dicentium fpiritumfanftum proce-dcre ä pâtre amp;nbsp;filio, ut à duobus principqs amp;nbsp;duab.fpira tionibus.defummatrini.amp;c. cap.i.

Reprobatur ibidem error antiquus Graecorum dicen tium fpiritumlanftiim apatre amp;nbsp;non â filio proecdere contra concilium Nicenum.

flExCIementin.

Error dicentium quod anima rationalisnon eft forma corporis human! per fcamp; inmediate, reprobatur de fuinmatrinita.

Error dicentium quod Chriftus non effet mqrtuus quandode latere eiusperforatoexiuit fanguisamp;aqua ibidem dicitur.

Error quod pueris amp;nbsp;adultis in baptifino non confer tur gratia amp;nbsp;uirtutes.

In Clemen, de ufura. Ex graui, qui pertinaciter afle-Herat ufuram non elfe pcccatum amp;nbsp;damnabile, cenfen* dus eft Hæreticus.

In titulo de haereti. ad noftram, damnanf ofto ern»» res,de quibus fupra in Begardis.

fllHxrcfes damnat^ in Extraua.

LI B RI .nil.

Inextraua. Bfnedidliquæincipit : Eenediflus deuj, primo damnatif error dicentium quod nullus uidit di tijnain eflcntiâ.ucl eft perfefte beatus ante die iudieq.

Item qj anniæ decedentes in peccato mortali, non immediate ad inferna defeendunt.

Item quodnon omnes homines in die iudicfi ante tri bunal ChriCi cum fins corporibus apparebunt redditU' ri de fuis faitis rationem, ut recipiant fecundum ea quz geflerunt lœnam uel præmium.

In ext'aua. quae incipit, quia quorundam damnatur hærefisduorundam diftorum de pauperc uita, dicentium dugt; effe ecclefias.Vna carnalis quae uiuit in delicqs, cui preeft myfticus Antichriftus Papa. Alia ecclefia fpiri tuali'quæ feruaf in eis. Secundo quod nullus prælatus hab. t poteftatc fiiper fubditos. Tertio quod n ullus apo fto-'orumhabuitcognitionem de Chriftoanteafeenffo nlt;m. Quarto quod facerdos exiftes in peccato mortali, non conficit euchariftiam,amp; multaalia fatua dicunf.

Oldrardus de laude confilio. 271, haereticum dicit effe afferentem hominem malum non poffe poenitere in feneftute, contra illud de poen, diftinft.iT.nemo defpe-randus eft dum in hoc corpore conftitutus eft,quia non nunquam quod diftidentiae çtatisdiffertur , maturiori conlilio perficitur.Idem de eo qui diceret peccata dimit ti à folo deo fine minifterio clauium fdentiae,contra qd habetur de pcc.dift.i.per totum.

Inextraua. Iohannis. 22. quae incipit: Vas eleftio. hacrefis eft dicere quod confitentes fratribus habentib* licentiam generalem audiendi confeffiones^, teneantur cadem peccata quae confeffi funtiterum confiteri proprio facerdoti.

riNIS QVARTI LIBR-I.

Q. *

LIBER QVINTVS

de Lutcro 81 Luteranis.

PARTICVLA .1.

EMPVS ERIT CVM SA-nam doftrinam non fdlinebüt.frd ad fuadefideria coacemabunt fibi magiftrospruriêtesaurbus.amp;àue ritate quidcm auditum ajtrtent.j. adTim. 4, Hæretici nemoe fenfuî fuperbia, amp;nbsp;uerboium aftira facun dia.nouitatum amatores atrahSt, public; fidei Sf rfife ffioni fualt;ecre-toQ! décréta prxponunt: amp;nbsp;cû nihil fpirituale habont, fuauiorem fe catholids doftoribus fcientiâ iaâant cace Tt, Ut .f. libentius audian(,quæ palam in ecclcfîa dei dci crudiril)) j)hiben£,amp; ut lie dulcius hauriatur eoç2 iniï(I entia apud cos qui in aurib.pruriin habent ad audiendü qu;'q;uana offfrun£,amp; fub Chriftiano uocabulo multas leeleftas harrefes côdunt, B( nefandas fabulas Si netiiis, quales in theatris cantanf confingunt.Téporibus proh-dolor modernis Luterani d quodam Martino Luter,Au ('uftinianaeprofefl’ionisnuncupati, emerferuntquafîlu tof; ranaede fordido gurgite, multas iceleratashçrefes, inter bonum fernen fubfeminantes,quibus multos à ue-ritate auerterunt, fecundum dcfîdcria fua ambulantes, ■b hubertate matris ecclefî; fefcgregaruncaiales, fpum dci non habentes.Non cm uult fpiritus pacis 8C unitatis fubtugurio morarifchifmatico.Vbiaduertcdum, quod quemadmodfi illaqndam Praga metropolis Sohemiæ exaltata fuit perCaroIum quartû impatorem in uniucr lïtatis fundatione,fed nô dju poil de Praga faéia cft pra-iia,co qp Huifitas gcneraiiit: lia ciuitas V uittcnbrrg qua-C albus mons,p illuftriif.principem Fridericum duce Koniz,£ie£iorf facri Imperij,fublimata fuit radio illu*-

LIBER V.

ftrationis uVis ftudh,fed cöue rfum ad lufflen f ius in tene bfas,amp; dc Vuittenberg fafta eft Viperibcrgjd eft.uipe-rarum mós,germinatis Lutcriftasjta ut de Luter amp;nbsp;ciu» difcipulis uerificetur illud Aduum.zo.Ex uobis exurgêt uiri ioquentrs peruerfa, ut abducant dilcipulos poft fe. Qui Luter tanquam quædain luta impia dogmata antiquorum hæreticoruni,à fanftis patribus fcpulta, ex fe-pulchris fatidis reuiuiftf re cótendit, att^ ita pocula ue nenata Chrifticolis propinauit, Hic eft alter Ahicl,de q tertioRegü. lo.reçdificâsHieritho, anathcmatizatam Sc malediäamhjrefum Sc confufionum ciuitate.Ideoitj rationabiliter in fine poft omnes hacreticos de eo fit mé tio,nam ipfe prarcipaorum harreticorum errores in fuis recollegitlibris. Propheta en im doccnsmcndacium, ipfe eft cauda,Ifaiae.».

HuiusfordidilTimi Luteri nequitiam, duplici odio di-gnamiudico,ueleo quod hærefeos uenenum alfis'pro-pinare non pcrtimefcit, uel eo etiä cpfopitos errores prophana manuucntüat.SC que filentio fepelin opor-tebat rediuiua defamat, fequens omnino ueftigia autoris fui Cham, qui nuditatem uenerandi Noe non mo do operire neglexit, uerum quoque irridendam caete-ris enuntiauit, undc tantam Içfæ pietatispaternse meru it off cnfam,ut etiam pofteri peccati fui malediâis obli-garentur,

Particula fecunda quod Luter doftorcs Ecclefiafticos fiocci -pendit.

PRçnominatus Luterus eft quaff alter Hifmael,homo ferus, amp;nbsp;manus eius ferme cótra omnes. OmeS inquam doäores öf fe doäiores deteftansidc nö in epte ipfe affimilatur Licophronti hiftrioni, de quo Ari ftote , in fine.I. Elen, quod Licophron fecit propofito lytam extoUerc,hoc eft alia inftruméta muiualia fibi

Q- ♦

DE LVTERO

po(îtafpreuit,folam fuam lyrâ laudando. Martinus Wlt; alios literariflïmos rcrpuit,quan diftis eorum non fit ad hibcnda fides,amp; g; fuæ lyræ,id crt,dclyrç.male fonanti hçrefi credendum fit quam ipfe laudat.Mcrito hiftrioni alt;{iinil3tur,quia pater ciusdicitur Loder,dr dominus lo hânes Cochleus uocat arma Luteri hiltrionica. Rcftc in-quit Gregorius in cura pdfto.c.48.Hæreticos adintellc-ôum prauum.intenno praua non raperct,nifi prius fup fcia inflaret,diim fe p cætens fapientes arbicrantur,fcqui alios ad melius intellefta defpiciunt,atq; ut apud imperi tô uulgus fcientiæ fibi nomen extorqucant, itudet fuin-inopcre amp;nbsp;ab alijs refta deftruerc,amp; fua peruerfa robora rc.Et Aug’.v.fuper Genefim c.-a.Non ob aliud fiunt hæ-retici,nifi qj fcripturas catholicas non reiSc intcliigctes, fuas opiniones contra eaçj ucntatc pcrtinaciter alTerüt. Sed dicit glo.fup illud Apoc.i:. Ego conferuus tuus Sic, Non funt à munerc rfsphetiæ alieni,qui habent gratiam înterpretandijUt Aug’,Hieronymus,Ambro. Gregori. Hæc ibi. Et fie deus non rclinquit ecclefîam abfq; fanftis doâoribus.Vnde olim lætabatur mater noftra Hierufa-lem,quia rex fuus difpenfatorem ftrenuum, Si ciuem fi^ deliflimum de feruitutc Eabylonis fibi redemit Augufii. num .Modo triftatur ecclefia militas, quia acerbiflimum eius perfccutorem conclufitfibi captiuitas Babylonica Luterinum.Multi quoq; Si diuerfi doftores contra Lute ri errata fcripferunt.uidelicetrcuerendiff.Thomas Gaie tanus Cardinalis tit.fânfti Sixti,magiftcr Syluefter Prie rias magifter Palatq.Tliomas Radinus Placetinus, Am-brofiusCatharinus.Hieronymus Empferus, dns Iohannes Anglicanus eps Roffenfîs, lodocus Clichtoueus, la-cobus Hochftraten doftor Si inquifitor,Dns lo.Cochle-us dodor amp;nbsp;dccanus Francforden.dns lo.Eckius doâor iuris,Iacobus Latomus Louanien.lllufirifli. Henricus.;, rex Angliæ ac dns Hiberniæ,amp; dns Iohannes Fabri epi, Conftantien.in fpûalibus uicarius.Ob id ego in hoc ope rc non uoloMineruamdoeere,nccligna in fyluampof

Mre/ed dutttaxat fpicaspoft tcrgamet^ntiutn collige-«.Hoc tame fateor,fi Lutcrus folum in uitioçt reprenë-fionem ^irupiflet, amp;nbsp;res fidei,amp; facramenta ccclefiæ, de eiufdc determinationcs non ita temere inuanfrcc,amp; con . trareuerentiamculminisapoftolici locutus fuiflet animo irreucrenti amp;nbsp;infrunito,nemo nt rufticusbalatro co traeS fcripfiffct.Cum icaq) nulla in eo fubfecuta fit emê-da/uccidaf arbor,amp; falfse fententiæ 8C munitioncs eins, inquibus ipeconfidit.naftenC Finis enim locutionis fa-pientium effe folet.ut ufq; to dicant,quoufej aduerfariia iiler.tium imponant: non enim fe oftendere, fed praua docentes compefeere cupiunt.

Particula.iq.dcfolenm'combuftionc

librorum Luteri.

ACharoneradicabif,Sophoniæ.2.glo.Hocfufti-nebit,quod uocabulo fuftinebit: interpretatur enim Acharon eradicatio uel fterilitas. Si fune qui fruCtum non ferfit,fed praua doftrina plurimos cra-dicant.ipfiquocgeradicabunf.Et Amos.t.Difpergam ha bitatorcm de Azoto.Vbi dicit Hierony.Dc Azoto aufer£ habitaror qui literâ fequens,hubcra habet non lade,fed igne plena. Omnes enim chartæ uel libri hæreticorum debent concremari,ut facinorofç peruerfitatis ueftigia, ita combufta flaminis pereant.C.de hære.l.quaccuncB. amp;nbsp;de epifcopali audientia.l.mathematicos.Sc iftas leges amp;nbsp;confimilcs imperiales contra hærcticam prauitatem, in fidei augments Bonifacius approbat li. « .de hac c.in gfi-tionis.Nouimus aSt omnes gj qiuftc libri Luteri funt in diuerlis uniuerfitatibus amp;nbsp;ciuitatibus combufti.Pia'ter-ea cum magno zclo fereniff.impcrator Carolus.V.8i Hi-fpaniarutn rex nuper in dicta Y angionica tradidit flam-mis ultricibus, inflar oflium regis Iduinææ execrabiles libres Lutcri in fua prafentia tubis clangentibus amp;nbsp;buc cinis; ficadfonitum tuba» ceciderSt muri in Hieiicho. £t Amos.i.Moricl in fonitu Moab SC in clangore tubx.

Dï LVTERO

RloffaiHacrêtici niffin dangorc tubae monifnfntmet iïsfenfibus oppnmanf.In uoce tube mos cft uiftorc red» Te de prælio.inquit Ru ff mus Aquil.in expóne fyinboli.

praetf reundum cft qd faftö eft Ro.anno.isii.duode cimaliinri,hora.x.fni noftfü horologium,in capo ago-»liscorâinfinita ferme multJtudincho'ïm utriufqjfcx’, »ibi ercfta erat machina,ab una parte fuit depift’ Martinus in habitu monachi.ab altera parte fuit fcriptû in ta-bellis:Martini Luteri hærcfiarchæ doftrina haretica de clarata amp;nbsp;rcprobata: amp;nbsp;paffun libri eius fuerfit affixi, 8i corä hac machina prçhabita fuit oratio amp;nbsp;declaratio fen tentiæ pcrucnerabilem pattern Cyprianum ord. prfdi, facrætheologiac dodf.lcftorc legcntf in fapicntiadedo mo uicarti papæ.Ignis quocp cum machina cöpofitiis fuît,amp; accenfus p byiTos.i.familiäres inferiores uicarii pa-Çæ,amp;fic libri cQ imagine autoris aduftifunt.Ifaif.i.Krit fortitudo ucftra ut fauilla ftuppæ,amp; opus ueftrum quaff fcintilla,S( luccendctutrunqi.Et lob.ij.NSnefuccifaeft ereftio eoçî, amp;nbsp;reliquias coçj deuorauit ignis^ Multa im fiietas in feftis harreticoBt.fcd his à deo fubuerfis, fubuer fa eft amp;nbsp;memoria impietatis, etiä ipa dogmata igne cre-tnata,ut in Ephefo tpc apl’oçi,ut dicit gio.^uer.u.Multi ncpc flint aft* hæreticoçi.q unitaté fidei df tramitc ue ritatis no cuftodiSt, amp;nbsp;laborê uanii in Jibris côponendis expcndût,qç2 doftrina plena c rubigtc erroris amp;nbsp;ncgtise amp;nbsp;eoçi cóftruftio uarqs amp;nbsp;mftis argumetis annullabif.

Parncula.nil.hæreticî funt comburc

di,contra Luteruin.

SI quis in me non manfcrit, mittef foras ffcut palmes 8c arcfcet,öf colliget cum, 8c in igncm mittet de ardet.Io.is.Aug’fupcrlohan.homil’.iT.utificx duobus palmiribuscongruit,aut uitis,aut ignis. Siinut tc non cft,in igne crit.darmenta eiïi præciiâ de uite.pro beiunf ad igncm.£t rcccdcntibus ab unitate eccleffx,có «linaf igni» fupplicium.Chryf.Dux funt poenj doäori»

LIBER. .V,

^ali.f.fxcidi amp;nbsp;in igné mitti.Harrf/îî fm felapfa, 9i fill-fificatio litcraç« aphcarü, ac uitin cótra naturâ, crimina dànabilia amp;nbsp;dänofa p igné rxpianl.lfai.ió.Dnt gentiü.i. apVici uiri excidrrunt, habitatorcs Sabatna.i.hærcticos, ne ex illis hærefîbus alia? nafcerenf in infinitS. Flagella cius.i.palmitfs ufq; ad lazer,qd interprétai inerndiû,p-ucncrunt.Quare bene dkii Sa^.4.Confringeni ramiïn confummati,amp; fruâus eoçt inutiles Sc acerbi ad mandu-candü,amp; ad nihilü apti,nifi ad côburendum .£t circa hâc ƒ itatem errauit Luter,dicens: Hæreticos côburi eft contra ueritatë fpüs.Praftica tn ccclefia? eft, ut hacretici incê dio tradanf,ut patet in Iohan,Huffamp; Hier.de Praga.Hae reticinanc^in côtradiAione Choræ ßügurati funt fm Thaddæü.qui uiuus deftedit ad igné infernalc.Si eih di-uinatores amp;nbsp;arufpiccs concremâdi funt igne.C.de male. amp;nbsp;tnath.qto magis hçretici.dflo tefte 8i pcipienic'.Male ficos ne patiaris uiuere.Et glo.fiip illud Leuit.io.Egref-Tus ignis à dno amp;c.His egredif ignis â dno,nô g facrifteia incëdat, qui dicai dni gloria,fed ptrnalis: utruncp em ha bet ecclefia,hunc ad illuininationcm iuftoruin,illumad pana impiorum.Luterinciditin erroré Lulli,qui dicit, quodinterfîcienteshxretîcos funtiniuriofi amp;nbsp;uitioiï.

rctico”°quot; 'J'« ffgibus, qui typum geftan^ h«-

Paf ticuIa.V.Duo gladij imminent

ceruici Luteri.

ECce duo gladii liic, Lucæ.22. Hoc uerbû de gladift ad fpüalem intelligentiam eft magis referendum 5 literalem : fi cm hiimano deus eos uoluifliet ut j auxilio,centum non fuffeciffent gladii-Et fie beatus Ber *'? confîderat.ad Eugcnium.'Duo funt.inquit, gladii ecclcfiac : Vnus fpiritualis, alter matrnalis.Spiri-uaiisabccclefia. materialis pro ccclefia: IIlc facerdotis manu, illc militis eft extrahendus nutu facerdotis, dc aa Junum imptratoris. Velit nolit prxtenfùs doÂôï

DE LVTERO cuangelkui,habet contra fc duos gladios ecclf(îafticojj Excommunicatio quæ eft mucro fpiritualis,contra eiim eft lata,utpatctiuBulIa apoftolica,anno.i;2o.drciniofe ptimo calen.lulri Romæ data.Secundutn cm lohanncm ïî.in extraua.fua.Sanfta Romana,Dignum cft ut adulte rinas plantationes,quas non pater cæleltis.fed humanæ temeritatis audacia plantât, apoftolici culminis ccnfura diuellat;, nec patiatur in agro dominico peruerfæ con-gregationis uepres excrefcerc, cui proprium eft diuinï opitulantc gratia uirtutcs lerere,ac uitia radicitus extir parc.EdiAum quoq; Augufti in condemnationem libro rum autoris exiit Vuormaciæ anno currente. Aug’ in li. de correftione Donatiftaçi ofiendit utile amp;nbsp;necefiariiim eire,çp hæretici legib.imperialibus corriganf, eft eiîi lex delidoç; coercio.ff.de legi.l.j.Sc à dco ,pp£ uindiftâ no-xioç2,poteftas gladijeff permiflà.ij q.4.c.quçlîtum.Hoc enim præfidium in ecclefia efle Cbrilius uoluit,feiens ggt; (cclefîa iam dilatata Si prçualenti iniquitate ûne gladio piatcriali gubernari non potuit.

Declar atoria Cæfarcæ ac catholica: maicffatis contra Martinum Luteçi ordinatio, Callica lingua Si manu propria feripta.

OMnes feins me àCliriftianiff.imperatorib’ Cer-manicæ nationis,catholicis Hifpaniaçi regib.ar chiducib. Auftriæ,ducibuslt;ÿ Burgundiç origine ducere,qui omnes fideliffimi Ro.ecclefiç ufiç ad obitum fuerût.acdefenlbrescatholicæ fidei, facraçi ceremonia-rum,decreto^,inftitutionü, fanftoçi deniq; rituü ad ho noté dei,augmentum fidei,Si falutë aiaçî. Poft mortem quö^cumnaturaiure hæreditario nobis has fanftasca tholicas'q; obferuantiasCut in eis ad eoçi exemplar uiua-mus ôe moriamur)reliquiflent: nos tang uerus eoçi imitator hucufq; diuino fuît i adiutorio uiximus.Quapropf ft atuimus omnia fupradiâa,quæ prçdeceftores noftri ac pos hailenus conferuauiinus,fpeciali£ conftituta per do

LIBER .V.

ïnînoj prædccefforcs noftros tâ in côcilio CôftantîeB. alibi crie æquum conferusre. Nam oibus cuidéter patft, folum Tratrë opinione fua crrare,qui contra uniucrfam

t Chnftianitatcm ta præteritâ ultra mille annos, tâ prte-fente elfe uidimus, qua opinione uniuerfa difta Chriftia nitas fuiffe amp;nbsp;effe dicif in errore.Igif in hac re oib’ raei» rcgnis,4)ulnctis,amicis,corpore,fanguîe,uita,ac déni«® aïaincumbere decreuimus.Nâ magna nobis ^pfefto effet ignominia, ac uobis qui ex nobili ôf infigni Germanise natione oriundi eftis,quioësfingulari priuilegioacp_e tninentia proteâores ac defentores Chriftianæ fidei c5-ftituti fumus,amp; noftro tpe non'blû hærefis,fed ne fufpi cio hæreris,aut Chriftianæ relignnis diminutio, negligentia noftra orta,poft nos in mortalium mentibus,n» ftrappetua ignominia noftrorû'qâ'ucceffbçeremaneat. Pertinaciitaq; audita retponfione, qiâ heri Luterus in noftroçî oim prçfentia dixit, uobis deearamus,molefte animum ferre tamdiu côtra diëlum Lureç^ cius'cg famo-fam doftrinä procedëdi caufam prorôgaffe,nc nullo m5 decreuimus cumamplius loquëtem audirc,fcLut fitfta-ttmreduftusiuxta forma fui falui conduQ;’, ciifdemte norë feruantes,prohibëtcs cü ne prçdicct, neue pr-bem fua peffima doftrina cômoucat .Nec det caufam ut in be aliquis oriaf tumultus,ac ueluti fuperius diximus,de-cteuimus ac deliberauimus contra cum procedere, ficut côtrahçreticum uiçi 8C probatü. Vos ut inhacre mente ueftram tanquâboni Chriftiani fignificetis,ac cjuemad-modum mihi polliciti eftis. Datum V uormaciæ manU propria,die dccimonono Aprilis. An. NI. D, XXI,

Carolus.

Principalis refponfio Luterî*

•! Afîirmauit Luterus ornes libros fore fuos, amp;nbsp;fuo noît

8C uolûtatt euulgatos,necutile cos in æternûtcuocarc«

DE LVTER.O

r Particula »VL de fcquadbusLutcrî cliaritaiiua admonitio.

SI qüis non obedient uerbo noftro per epiftoJam, hune notate, 8C non cOmmiTermini cum illo ut cô' fundatur.î.adTheflat’.i-Expedit homines peftilcn tes fugcre. Nequitia enim hatreticoriim eomparata fer^ pentibusamp;fensanimantibnsterræ, crudelior eft, quia alls lædüt corpus 8C animara, ideo eorum fequela noxia ed.Hæreticorum nanqiaftutianonnunquamnonaper-ta frôtc,fed dolofe incauios decipit. Audite ergo qui fe-quimini Lutenimcôfili-imfanfti Ignatii in epiftola ad Pliiladelphienfes, Taliicihcetcorruptori uineçChnft* ne côinifccainini,ne ßnul cü eo pereatis,nec fi pater fit, ncc filius,aut fraternon em,inquit,pareet ociilus fuper cum: qui ergo cidiohabentdeü, oportet etiâ nos eos odi re,amp;iup inimicoeius tabcfcere.Hoc tenete.qd à ,f geni toribus ueftri''*' his quæ fidei funt didicifiis. Exiniquis oësfilq qui raicunf,teftes funt nequitiac,Sapic.4.Nol!tc ergo fieri iireticorum defenfores.Nâ.i .q.uIt.quialio rum.dici: Illc qui hæreticosdefenditjion folû cit hacre ticus.fdhærefiarchacenfendus.Et.C.demale.amp;inath. l.cu-lpa: Guipa fîmilis eft tam ,phibita difcerc g docerc: «quû enim ut immanifiima facrilcgia par pœnæ magni tudopercelIat.Etlohannes.zi.in extraua.quia quorun-dam mentes fie pater mcndacij dicif excæcaffe, dicit; Si quis damnatas hærcfes dcinceps feienter uerbo ucl feri-pto defendere uel approbate præfumpferit, de fratrum noftrorum confiliodecernimusranquam hæreticusab omnibus euidéter habcaf,ubi dicit Zenzelinusde Cafft-anis: Aequiparantur ifta duo: uerbo aliquid proferri uei fcripto,amp; Iiæc ex certa l'cientia.fecus autem difputatio^ nis caufa ad ƒ iratisindagincm, ex quo fumif argumentum qjcxcôicatus eft participans fciétercum excommunicato,cum co loquendo uel feribens ad excommunica-tvm,ita fentit Carri.extra de fen, cx.c.côftitution.li.c»

LIBER .V,

■Äeüt' regione qui ucritatcm fequuntur euangelicam li-fcerabuntur lapientia catholka,ne decipula hxreticoril •decipiätui'.

Particula .VII. quod Lutcrus eft fèdi^ tiofusdc fchifrnaticusin populodeicöcra ccclclialikam libertacem,

INuctiimushunc hominem peitiferumamp; concitaru tcm feditionë A£i. 24. dixit TertuIIus orator nomine, fcmorumiudæorum malitiofe contra Pauli ac-tufationcm.Et in propofitohoc uerbum implef in Lute ro.lnucnimus hunt hoini'/icin 8(c. Seditio enim importât quandam contradiââonein inter partes unius multi tudinis, amp;nbsp;opponitur paci 8C unitati multitudinis. Vndc hscretica doftrina corda perturbât, amp;nbsp;de gente in gentï pcrgens fcditionem excitât.Nó eft hic doftor d deo, nee euigclicusdoeftor amp;nbsp;magifter imitator Chrifti doiftoris pacis,qui in una .ppolitione dicit; Si imperator uel prin-ceps reuocent libertatem data perfonis amp;nbsp;rebus ecclefla fticorum, nó poteft eis refifti fine peccato amp;nbsp;inipietate. Quomodoresecclefiarumaufercnt pofte ri,quorump-dccefforesillasfundauerat.Glo.fuperilludlfa.6o.Aedi-ficabunt filti pcregrinoçt muros tuos dicit,principcs gS tium, qui per orbe æJificaucrunt ficut Conllâtinus, qui Roinæ duodecim ecclefias in honore duodecim apofto-loruni fecit.Et multi alii qui multas eóftruxerunt ccclc-fias 8c ncceffaria præbuerunt.Profefto Conftanrinus ioa prrator Helena mater eius, Carolus b\agnus, amp;nbsp;fanftus Henricus imperator erüt indices eins qui eneruat immu-nitatem libertatis ecclefiafticæ.âC fufcitat ôc nutrit tyrâ-nicam impietatem, Sc anhelat ad ecclefiarum fpoliatio-nem.Hocmodocœpitprædicarc Iohannes Hull Baroni bus 8c nobilibus in Bohemia. Sed miror lulde quod epi-fcopi 8( ecclefiaftici iftis procellofis periculis nó fc oppo tianf. uereor tarnen quod multi eorum in corum curbs Lutcrinos nutriant amp;nbsp;eis adulentur,non inetuentes in*

DE LVTERO

ftantia forum pcrkiila . EftnotandumquodLuffr p5f etiain dici ä lutina.fertur enim quod fit artificialis luti-rifia.utinam tarnen repcllerct d fc perfuaforem feditio »lis ôc turbationis ficut Dauid cithara rcpcllcbat malum fpiritum à Saul. Cui itaq; ifium pads æmulum afiimila-bo^Et reuera illi tympaniftæ qui in Franconia,quae FrS-cjaorictalisdicitur,tïiit anno domini.1476.Hic erat ani tnalium brutorum paftor apud uiculum Niclaeî Hufen uocatuin , hic feftatoresplurcsnaftus uirusdiffundcrc coepit.eo pcrniciofius, qui amp;nbsp;facerdotes Sf religiofo.tin populorum inuidiam adduiftos,fpcrncntcs abieâoî habere cœperunt. Isuero fimulatam puntatem quandain amp;nbsp;innocentiam uitæ præponebat , edocens uitamcleri îgnominiofàm fore .Telonia amp;nbsp;pedagiadominis non ciTefoluenda . Omnes aquas Ânemora libera omnibus effe.acnonnulla alia nefanda in populo fcininans,q no uitate gaudebac. Ea fibi uirgincm Mariam enarrailc prç dicabat.Vndiq; igitur ge ntes uotis occurre bant.diebuf-que feftis maxime concurfu hominum, longum fermo-nem in odium cleri deducebat. Verba enim impiorum infidianturfanguiniiProuerbiorum duodecimo: Et hæ retiens proprijs inftatinuctionibus,fed cum ftultitiaap parueritperfanftos prædicatores.diuinisargueturfen-tentijs . EÓ igitur à Rodolpho epifeopo Herbipolenfi mifiï exploratorcs.indefedtatorem principalem ad Her bipolini ducentes,igni tradiderunt, l’oft cuius mortem hæcpercgrinatio uirorum SC mulierum cuanuit. Vtinâ amp;nbsp;eo pafto quafi ad Mithridatisliterasomncsfaftioncs amp;nbsp;feduftiones Luteri de medio radcrentur,amp; fua rediuî ua ferpentina plantaria rarefadla fimul morerentur,3C jpfe Luteruscum Hiero. in epiliola adPammachium üceanuin puro corde diceret, illam femper teneo fidé, in qua puer renatus fum.

^articula, V III. Luter fugiUat Papam

irrcucrcntfr, ~

LIB B R. -V.

POfuitLutcrus in cælum os fuum Sf lingu» eîuîttRj iuit in terra.Papatum elle regnüBabylonis,amp; po-tcntiâ Nêroth robufti ucnatoris appellâs,ac anima irrcuerenn amp;nbsp;infrunito diim papam uocàs antichriftfi, hæretKum,apoftatam,infiddem,t'yranr.um,amp;aliisno. minibus ignominiofîs utcndo,9gt; minus faccre non pr»-fumeret,amp; in bac carte Rutennat amp;nbsp;Bohcmisat,amp; pei loquii yualdenfes,qui Ro.præfulem non antichriftâ, fed reliquis epifcopis parem e(îe dicunt. Et indubie capi tiecdefîxpapç.f.fanftus Bernardus in.i.lib.adEugeni, oém honoré attribuit,di«ns:Papa cft facerdos Bue pon tiiexmagnus princeps eporum,hçres apïo^,principatu AbeVgubernatu Noe,patriarchatu Abrahà, ordine Me! thiftdec,dignitate Aaron,autoritate Mofes.iudicatu Sa muei,ptâtc Petrus,unftiôe Chriftus .Et alibi;Papa ë frater dûigètium dtum,dux Cbriftiano^, amicus fponß 3C fponfæ paranymphus,de ordinatione plebeium paftor, magiftcrinfipictium,refugium opprelfo^, pauperü ad-uocatus,miferorü fpes, pupiUorn tutor, iudex uiduarS, oculus cxco^, lingua muto^,baculus fenû, ultor fcele-tü,malorû mctus.bono^ gloria,uir ga potentium, mal leus tyrannorü,rcgum pater,legum moderator ,fal ter-tæ,orbis lumë, facerdos altiffimus, uicarius lefu Chriffi. Et fummus pontifex dicif non cöfummatione ,fed capacitate,non comparatione meritorum fed miniftroçt.Eft

; nbsp;nbsp;nbsp;enimfummusintcrminiftros.Etergo.C.defum.trin.l.

'' nbsp;nbsp;nbsp;t.ubi dicit Imperator, Nos reddentes honorem apïicç fc

di amp;nbsp;dignitatiueftrç,8c nobis tn uoto fuit amp;nbsp;cU,ut decet pattern,honorantes ueftrâbeatitudinem amp;c.V nde papç obedite eft de neceflitate falutis; Sf peccatum paganita-tis incurrit qui cû Chriftianûfe a(fcrit,fedi apVicæ obedi te contënit.ï i .dift.Si qui funt caueant ergo fubditi ne fa ôleiudicent faftaprdatorû, contradicëtesordination! dei,qilli ptâtem dédit ficut Ccriptü è;Ois ptâs à dno deo*

' Et quçtentë quo ilfe Luterianus diuina myfteria pagat, '1 nbsp;nbsp;nbsp;IP ne ODÙttat in canone miffs hic daufulun una cü f%*

R.

DB LVTERO

wuTo tuo papa noftro.Hoc facrile gium eflrt,quïa candlt miiïztotampairionemChriftireprxfentat: èc iïcutillx fuit integra, ita uerba canonis debent integraliter prO' nütiari Albertum Magnfl Sc Gabrielrm Biel,^ alios expofitores canonis. Si ergo nomc papæ proférât,ficut papa eft famulus CHRISTI,amp;non antichriftus.uel ipfe orat pro antichrifto, quia ipfe papam antichriftum no' minat: fed ficut dicit Rupcrtus abbas Tuitien.fup Apoc. Contra Aaron pontiA'cem Balaam ariolus, cótra PetrS Simon magus, contra quempiam legitimii Ro. ecdeft« antiftitem, nonnunquam adulterquilibetintrodudtur ad malfdiccndum.haereiici facies catliolicorum no cru-befcunt facerdotum, quorum tarnen dignitas uenerada eft.Ncc tyrani funt qui in coinmuni republica iure prin cipanf.fedomnisfuperbus lixrcticiisinxtamodum fu3 tyrannidem cxercet.dc nifiipein corde tuineret, praua alTercrc non cercarct.

Parncula. IX. Romanis iniunatur.

Sc Bohemis adulatur.

Væ qui didtis bonû malû, Sc malü bonfi,ponenteS amaç: i.falfum i dulce, SC dulce.i.ueçrinamaçi. Ifa.s. Et fm trâdationcm Aquilæ, uæ qui dicitis malo bonus es,amp; bono,inal'' cs.Nâ rfiuer.17.Qui iuftifi-cat impiû,S( qui côdrmnat iuftû,abominabilis eft uterqj apuddeum,quiafecic contra iuftitiam. PariforniiterLu terus malos. f.B ohemos bonos dicit, quos tanq hæreti' «os Roma fingfisanrus execrat. Et bonos .f. Romanos, tnalos 3c hæreticos noïat.dicensin fua captiuitatcBabjr lonica non Bohcmi nec Græci func hæretici SC fchifinati ci noiandi, fed uos Romani eftis hæretici 8c impft fchi-fmatici.Contra illud quod dicit Apoftolus ad Romanos t.Omnibus qui funt Romædileftisdei 3C uocatisfandis. Et infra; Gratias ago deo meo quia fides ueftra annunri-«tur in uniuerfo mundo. Ambrofius; Multis rfificitfideS Romanoçt.Roma em côis oiin eft patria.ff .ad municipl

liber .V.

lej.l.Rominteg« dick Amb.in li.dc cxccf.frif.c.v.Ro.e« clefiacöis ek omnibus catholick .pculdubiout caput.l}t xit eriam Laurentius Pludericus Ncapolitanus in breuia riodccreti.z4.q.i.c.memor.q) Romana ecclefia nullä hç refim fouet,fed hærefes deftruit,amp; funt igt;ba Sixti papses Memor fum fub illius nomine ecclefiae praefidere, cuius confcflio à domino lefu Chrifto glorißcata eft. Et Eufe bius papa,in fede apokolica extra maculä femper cft ca-tholica feruata religio. Et nullis hærefibus Romana fuc cuinbitecclefia, non timet errate qui tenet fidem quam Romanatenet ecclefia: Imd omnes quxflioncs .fidei ad tarn proferëdac funt amp;nbsp;terminädx. A Romana aSt ecclefia deficitBohemia 8c Grxcia, lugS obedientix excuffit: quiaütiam in earn damnatam hijreGm labif,eius damns tionis fe participem facit .Ad hoc eft bonus textus.i4 .q. i.c. Achatius .Non eft faflus inuctor noui erroris.fed ue-teris imitator, atc^ideo non erit neceffarium, ut aduer-fumeumnoua fententiaprodiret, fedantiquatantum-modo tenouaretur.Martinus né nofter.fed Bohémiens, antiquas ftipulas combuftas reuiuifcere conatur, fed nó fie impft non fic,nam uetba tua n6 ad faluttm animait, fed ad ufum tux nequttix contra catholicos litigido c5-uertis. Duo funt gnalocutionis.f.çucrfa laudare, amp;nbsp;re-ûa uituperarc. Et quid ad Romanos quod Gr jci SC Bohe mi petierunt?

Partieuh.X.Décréta,decrewies lcges^ theologian! fcholalticam.doärinam Ariftotclicam audet fupplantare,

^l'^Vlerunt fpicas.Tob .ï4. hic fecundn gloflam de h« 1 reticis exponitur,qui in eoçt mente patrû fenten Jl tias deftruunt.qux per fpicas fignificanf, quia dS per figura eloquia ,pferunf ab eis tegmï literx quafi arj fta^ paleas fubtrahimus,ut medulla fpûs reficiamur.Lu* Kt* cm fununo'^ pontiheu décréta h^retieiffima uoeai^ R a

/

dkit'cg: Statuit If gts papa.fibi ftatuat, mf a falua libf rti-te,uel occulte furrcpta, non e tiâ,inquicnî,formida Ro. cpi uniuerfa décréta, q iîmul 8( decretalet, qbusin fcho^ lisamp;iudicn^titimiir, coinbufTit. EtficinLuteranisillud lob.î^.impletiinAIrj terminostranftulcrunt, quia içrc tici conftitutiones patrum puaricando tranfcendût. Ue legibus quocj! imperialibus quç facros canones plerung imitantur, dicit hoc.fcio nulla re legibus féliciter admi-niltrari.Si eniin prudes fuerit magiltratus duftu naturf, omnia felicius adminiftrabit qua legibus. Attendite do-mini Facultiftæ, quot et quätas occaîiôes tint ad eneruâ dû ocs uniuerlîtatcs.Vniuerlîtas nâqi e quafi monoteiTa-rô.hoceft unû ex quatuor:corpus enim heterogeniû eft ex quatuor facultatib*,tanq pat tibus integralibus côpa-ftû . Ab hoc corpore aufert facultaté iuridicam,amp; fcdin eu nô foret amodo dodores, nec in iure pontificio neç impatorio.Corrodit doftores theologiç.qrum quof dam R-O. eccicfia ad catalogü fanftoru pofuit. Ariftotclê iubarphilofophorû peifundat,dices: Philofophia Arifto telis de uirtute morali.de obiefto, de aftu elicito talisé, quæ nec in populo doceri poflit, nec eft feripturæ intcl-ligentiæ utilis, quia continet duntaxat portenta uerbo-rum,non nifi adeontentiones uerborü confifta.ita quâ-tum trahi poteft ex fuis erroribus, non relinqueretur in aliquauniuerlîtateniiî facultas mcdicinalis.dequa non meminit.Fortaflis ex hac radice hoc puto eu fecifle, quia in interiori homine faiiciatus eft,eo'quc pharmaciaindi-get.fcd dicit Ifaias.Ego non fum medicus, fcilicet adcu-randumhæreticum, nifi deus eum corde contritum, amp;nbsp;adueritatisuiam reducium fanare uelit. Sedquiddice-mus ad hjc omnia/qui enim decretalibus côtradicit, iiel cas non recipit,catholicam amp;nbsp;apoftolicam fidem crede-re non probatur.diftin.îo.c.de libellis: fie feribit Leo pi paepifcopusBritanniæ,amp; Damafuspapa:Violator«ca-nonum uoluntarie grauiter d faniSis patribus ludicâtu# i fpiritu fanAo(cuiiu dono dicatifuntjdamnantur^quo«

LIBIR .V.

rlatnUafphemari fpiritumfanftum no incógrue uidtn« turuj.quxrt.i.c.uiolatorcs.Sed flipfc ncgat ius commune,à quo genus humanum regitur.retineat ipfe ius pro fanum.Dequo Ifai.es. lus protanum in uafis corum, quK dicunt recede à nobis. Glo.ius profanum in uafis eot um .i.in hxreticorum libris arte hacretica cöditum eft Et in tantam amentiam ueniunt,ut qui ipfis nó turrit fimilis, quafiperditum dcteftêtur.lnfuper hæretici fenfum fan-Óorum patrüfpernunt, 8c errores nouos quafi ludos ua riospropter fauoremhumanum.Sc terrenülucrum fin-gunt,errantes amp;nbsp;in errorem alios mittentes, ut inexcu-fabiles fint cum iudicabit deus occulta cordium, amp;nbsp;hære tici qui à fanftæ ecclefiæ gremio extranei exiftunt,con-ftitutiones fanftorû patrum Çiuaricâtur, amp;nbsp;imperitos ad fe peruerfis pfuafionibus trahunt, amp;nbsp;doftrinis petiitçri» adintcrficiendum nutriunt.Si leges debent toUi ira eu, ubi ergo manebunt Icgum conditores^ Quó ftabit nlun Prouer.s.Pcr me reges régnât,flc legû cöditores lulia de «rnût.Vefaniä fuä in Ariltotelem parüper potidero, cu (cientia non habet inimicü nifi ignorante ,nihilomtnus Sm Henrieü de Gandauo in.t .parte; Auditor theologix debet effeinftruftus in fciëtns feculanb.ex ipfis etn Ingenium acuif,8c facilius arcana penetrant Sm Aug.de qu^ titate animç,amp; error magiftrorû feculariû cognolcit « declinat.Et Sm Ambro, fuper Lucâ, legimus alianon ue tencamus,fed ut repudiemus amp;nbsp;facilius ex creatutaru t gnitione ad diuinorum cognitionem eleuetnur.

Patticula ,XI. opera Dionyfi) Tho*

mæ Aquinatis carpit âc déclinât Luterinus.

Nî-defpiciasnarrationem ptesbyteroruin fapi-entium, amp;nbsp;in prouerbhs eorum conuerfare, ab ipfis em difees fapientiam amp;nbsp;doftrinam »ntelle-Öus,Ecci.ï. Arrogantes aüthacrcticimultaineptaloqun tut,8tinlocutlone fua temper incipert ftudët,quanfut-penfos auditotes {aciät,qui nouuin audirc ai^uid expe*

DK LVTEK.0

ftf nf .Luff rus ant cuius doârina in lutrinam quail latri' nâ proiefla nafo rûcato fubfannat opera Dionylii Areo {gt;agitæ difcipuli fanât Pauli cpifcopi Athenienfin,Fran-(orutn apoftoli inartyris indyti,inter alia fubdoleeuo' mens, gj nihil firmae lit ôf folidx eruditionis in li.de cæ lefti hierar. fed omia meditata in illo Iibro funt fomnrjs fimiUa.In theologia myflica perniciofiflimuseft.Plato-nizansmagis^Chrißianisans.In ecdelîafiica urrojhc' ologia ludit allegories, quod eft otioforum hominfl ftu-dium: Hæcille.Sed ,pfefto propria eft arrogantishæreti lt;i,ut cum reftum uel panini fenferit,inde elcue(,ut qua-fi doftior reuerentiam à meliuribus exigat.hinc amp;nbsp;clara pompolitate addit : Mihi non fuerit operofum melio-rem hierardiiam fcribcre g Dionyfii lît.Fortèiftealtius raptus fuit in eælâ 5 fandus Paulus, à quo Dionylius(cui ipie iniuriam amp;nbsp;irrcuerentiam facit) ifta didicit. Efto ? meliorF fcribere hierarchiam poflit,quid prodeft tn hæ-reticoifti habere tatx fdétixdiuitias.cûunitatê iïdciin fa deccrnere nequiret, quS meliorë faceret hierarchiam qui optimam negati’quô allegorias fatius confcriberet q allegoriasderidet, aflerrseasefle hominum otioforum fiudium^Quomodo faluabitur Apoftolus ad Gal’.4.Hæc per allegoriam funt didai’Autor nempe facrx fcripturæ deuseft,in cuius ptâtceft ut non folum uocesad fignifi-câdum accômodet,quod etiâ hô poteft facere, fed etiam tes ipfas.ldeo cum in omnibus fcientifs uoces lîgnificet, hoc propriû habet fcicntia thcologica,ut res ipfe fign*-' hcatî per uoces etiâ aliquid iîgnificët. Çactcçinôotiolï crant dodores folcnnes,qui libres Dionylii,amp;trâftule-rôt amp;nbsp;expofufrût,lïcutLyncontenfis,MarfiIiusFicinus, Alanus,Gillibcrtus,Arobrolîus orator,Hugo, Alberto Thomas,amp; Iohannes phus in prologo trâllationisDio-irylîi ad Carolum imperatorë inquitiNec uelut nos oti-ofos inertix fomno'qe fopitos, pcrpefli eftis dormire, ne dum Hefpcrhs folummôdo apicibus ftudium impenda-Ipus^d purilhmps copiolîltunos'9 Graim latices reçu»

LIBER. .V.

rere,haufi:um’lt;iî inde fumerc né iialrrrmtu.Detrahitqlt;B beato Thomç de Aquino, cuius feientia credit fuiflie cidê înfpirata, amp;nbsp;ex mentis raptu amp;nbsp;orationis merito impe-trata,qui amp;nbsp;ab apoftolis Petro amp;nbsp;Paulo circa Ifaiam fuit inftruâus. Quoniam amp;nbsp;apud Neapolim uocc audiuit de imagine crucifîxi: Thoma bene fcripfifti de me, quâ re-cipifs à me mercedê^Qui refpondit;Dne non nifi te.Sed dicitur.:4.q.;.Quid aüt iniquius efl: impia fapere, amp;nbsp;fa* pientioribus dodoribus non crederelt; Hinc doftores er^ rorum reddunf ,quia catholicis traâatoribus aduerfanf, necunq ueritatis difcipulifuerunt.Nos aütdodrinâfan Ao^ patrü nô debemus declinare, de nouellas doArinas nô fapiëtes cudere.Caueamus hæreticoçt infîdias,de deû timentibus concilirmur,dC uiâ iuftitiæ SC ifitatis non de fcramus.Nâ Eccî ubi fupràiNô te prætereat narratio fe^ nioçi,ipfî ein didicerût à patribus fuis. Hxtetici aüt cum vera mala contra bonos non inucniunt,fingunt quæ rc darguant,ut côtra doAos doAi uideanf,amp; contra doAa res ueritatis uentofaifba ,pferunt, amp;nbsp;fpih in naribus hagt; Vf tes, ftulto iudicio folos fe fapientes putant.

Particula.XlLStolidc Luter alumnos congregauit.quos in fide nô generauit.

PErdix clamauit,congregauit qux non peperit, fe» cit diuitias nô cü iudicio, in medio anno^ eius de» relinquent en,in nouiifimis fuis erit infipics, 1ère.

17 .Qm Luter nunc iniquitatis myfterium operaf multos fup^antando ut fimiüum uerbum 4gt;pheticum afliimere cogar .Secundum em diuinos traAatores hoci|^m ÿbuin ad hxrcticos referendum eft.quos propheta perdici inR pienti auiculç comparât.Perdix f m lüdoçi à uocc nomé habet,Se f m Albertum à perdendo dicitur.Nam fm Pli* nium Se reqt naturalium ferutatores perdix huius natu» rx fraudulët; eft,ut oua alterius perdicis furripiat, ut ea (iibtraAa intdbtt de f outn.Bo mqd« f m Auguii.conna 1k «

DE LVTIRO.

faults eóntentiofus haercticus ut ptrdfx cotttentiofuin animal clamat Si congregat quac non pepérit. hæreti-cut nanq; aliéna rapit dum fanâæ ecclelîx filios callid» deceptionis clamore decipiens ad fe trahit,amp; dicit glof fâfuperillud Eccleltaftici.ii. Sicutperdixduciturin ca* ueam. Qui prudentetexiftimantur fæpc uerfutia hacre* ticorum capiiintur. Sicut enim uenter plenus maledi-gehum cibum fœtide eruAat, ita hxreticorum commo da fraudulenter ^ducunt dolofa con (ilia, ut quofcunÿ poiTint in caucam crroris Si laqueum deceptionis præci pitent.Quantaquæfo malaaudiuimusamp; uidimusex^-dici loquacillîmo perditiffimS loquor Liiteç: : quod cm homines in urroc^ ftatu fub hærefibus fuis congregauit quali forent diuitiæ fuæ, liquido procul dubio côltat in diuerfîs oppidis Teutoniæ.quç haften* fuit Theotonia, îd e(i,deilica natio, Hxc omnia fecit nofter perdix. Per» dicem etenim naturales pugnacem dicunt Si immundS ut palma lit uiftoris polluifle uiftum.In quo intelligcdi abolum. Origenes; perdix,id eft, diabolus clamädo per hæreticoï, creaturas quas non generauit congregat Si aliénas facit fuas,fciljcet, limplices fidelium laqueo hx' reticx faftionis impedit, fed Luterianifta fecit diuitias nö cum iudicio difcretionis, quia (i difererus fui(rct,iudi cium dei uriq;timuiiret,fed iuftitiam dei,qua omniafub lege funt, in corde habuiffet.Ideo dicitur Abacuk .1. Vx qui multiplicat. Non fua,ufi$quo aggerat contra fe den fum lutum.Luterusin domo congregatum fa'torem ex halat,lic hxrefescum multiplicantur 8i hxrcticiagge^ runt, non fuos mortis foctorem générant.Cxterum per dici fraus fua fruftum non habet, imo fuum laborem ç-dit. Cum enim pulli per pcrdicem foti Si adultiauditie uocempropriçgenitricisnaturali quodamafteftu ma' trem putatiuam qux eas fouerat derelinquunt. Sc ad illi qua- cos grnuit remittuntur fecundum 1 lido. amp;nbsp;Ambro lium : Hoc modo hxrctici incaifum frcquentius labo-nntjdum per tot decepti per dei gratiam amp;nbsp;fanftorum

tlBlR, .V.'

doAonim prxdicationcm ad unam fidem tl paHte ntf. am redeunt lohan .10. Ours mrz uocrm mram audiunC amp;nbsp;fcquunturme Mercenarios autrmfugiunt. Sic fit ut in medio dierum hæreticorum diuitix non fuz eos re» linquant amp;nbsp;ad paftorcm qui eos redemit remittantur 8e ficuifa eoçtinfipientia hçretici finaliter deficict.z.Tim. i.Non enim fern per ueritati refirent quemadmodn nee lamnes amp;nbsp;Mambres refifirbant Mofi in tertio figno qft eoruminfipientiafuit manifeftata amp;nbsp;dixerunt digitus dei hic eft. Spumet igitur Luterus uefanias fuas amp;nbsp;ut ra-naAefopi inflctur contra fidclium quietem intimam,t3 demtnineptafua doftrina ut mal’ nauisinucrticemö tisrelinquetur, quia quod à fpiritufanfto non eit.diflbl uetur,amp; fecundum Euangelifiam, Omnis plantatio qvl non plantauit pater meus czleflis eradicabitur. amp;t Hic ronymus fuper illud Ifa.io.dc erit terrori profugus dC re hquiz ligni faltus eius prz paucitate dinumerabit, Hoc inquit ad hzreticos rtferri poteft, quod poftquam Ec-clefiaftica doörina illuxerit, amp;nbsp;omnes corum decipulae patuerint, tune ad tantam deuenient folitudinem de fal tu amp;nbsp;infruäuofis arborib* ut innumerabili corum mub titudiniquam hzretica prauitate deceperantuixpaucl Tefideant,qui eorum fequantur errorem.Concludo igi tut cum Hieronymo,fuper locum thematis. Perdix ifte diabolus per principes hzreticorum amp;nbsp;fi clamauerit dC congregaueric quz non peperit, amp;nbsp;dcceptorum multi-tudinem congregarit quz poftca demittet eum ut oim iudicioftultiflimuscomprobetur.Nam.i.Petri.i.dchae reticis feribitur. Audaces fibi placentesjd efi, de fe ma-gnam fapientiam zftimantes quod efi argumentum inlt; fipicmiz, hinc figurate dicitur ibidem,d( Numeri. sgt;. Subiugalc mutum animal in hominis uoce loquens pro-hibuitprophetzinfipientiam. Hieronymus fuper Hie-remiamdecimo'. ad tempus, cumele^i quoqsmaniie-fti fiant dC probat! funt, cum autem uifltatio dei uene-ritôCociûosciusftulta profpexerit omnia conticefefit« '

K •

DE LVTERO

Sfd faplentiïtn contra diabolicum pcrdicrm quaff gal-* ic cógrrgat fub alts,amp; qff aquila pullos piouocat ad uo-landuin adcælum.

Particula. xiq. Quod obferuatio ope»*

rumccrcmonialiumlcgisnoneftnicritorianec nbsp;nbsp;‘

charitasrequiritea. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

QVid tcntatis deum Imponc rc iugum fup crruices difcipuloç» ^d neq; nos neq; patrcsnodri porta re potui mus inquit fanâus Petrus AAuû.n .Non tiulbenim de Ridais Chrift)ani,fcdadhuc iudaizantes defeendentes de ludæadocebant fratres.quianificircfi cideminifecunduin inoremMofinon poteftisfalui fieri Et ita docebant feruari omnia legalia. Circflcilîo cm cft (pteftatio uniuerfæ legis obffruandæ,ad Galatas.f. Cuni jftisiudaizantibusconturrit Martinus, quandoin wnafuapropofïtionedicit , licet opéra legis quæcunqj fieri, fi ta requirit fraterna chantas modo non lege co-gente, quo cafu licet mô circuncidi,fine periculo 8C cum «nulto meiito . Eceequô ferpés lubricus,amp; Proteus ipfe ïaitcrusin uariaçife mutât portenta hæreticaliû forma Tum .Nunc cü Helonitis mô cû Nazarxis hæreticis.nunc conuincitur pfeudochriftianus 8c hxretkus.tunc iudai-sator,5lt; ^uit ifta fuis in locis fint reprobata, alia tainî adducam argumenta contra eandem hærefîm. Dicitur enim Trenorum fecundo: Prophctætui uiderunt falfa amp;nbsp;ftulta, uiderunt tibi affumptiones falas amp;nbsp;ereftio-Kcs, pfcudomagilin nanq; abl^qi tëperaniento charita-tis fimplicium corda côiicrtunt dolofis côfiüiôibus falfa docêtes,caufa erroris aut focordiç ôc iaftantiæ.Quoinô cnim fine piculo opera legis 8C circuncifiôis contingere poflint,cû P grati.ï dni noftri lefuChrifti credimus falux ri:gratuitum cm donü dei daf fine operibus legis.cüad perfeilum ncminc duxit lex, ad Hcbræ.y. Et quo pafto charitas opera legis requirat qux cum pcccato mortali lt;lire nop pôt ,(ô opera legis funt mortua né hntia uisa

LIBER. .V.

»liquam; « mortifcra.quia licite fine peccato obfeniafi non poiïfic.Ad Hebræ.s.Dicfdo nouum teftamentfi.ue.* terauit pri':quod ant antiquatur et fenefcit prope inte-ritü cft,et ita in his operibus nullS re perif merit um. Et quö dies et nox,ueritas et umbra, bona opera et pecca-tum,onus leue amp;nbsp;graue, Chriftus amp;nbsp;ludæus commifce' ti queantjfcriptum enim cft Deuteronomn. 21. Non ara bis fimul in boue amp;nbsp;aCno .i.nö recipieslt;uangelia qd* in boue exprimitur,amp;in afino.i. m ludæorum obferuan-tiaqafino propter pöderis grauitatem affimilaf Porro ome cp impedit profcaiS amp;nbsp;truftii g f uenit ex Chrifti re demptione pftm amp;nbsp;fine merlto.fic Apoftolusad Gala.r. loquitur de circuncifione,fi circuncidemini Ghrifius ni hiluobisproderit.EtDamafcenusin quarto: Veniente ueritate inutilis eft typus amp;nbsp;umbra, quare fuperfluum eft circuncidi amp;nbsp;contrariü fanfto baptifmati. Et ita Aftu um.H. unanimi diftinitione cöclufum eft circuncifioné non eite obferuandam.Et quomodo inquit Apoftolus ad Calatas quarto; Conuertimini rurfus ad cgena amp;nbsp;infirma elementa. GlofTa. Rurfus dicit ut oftendat quod n5 diftat modo lex poft Chriftum.abantiqua idololatria, quæ nunquam fine peccato fieri poteft.Sunt igitur opera legis infirma elementa, quia non poftunt àpeccato mundarciuxta confcientiam,ad Hebracos.s.Et hsecin-firmitas prouenit ex eo quod funt egena in fe non con-tmetia gratiam. Concludoigitur cum Apoftolo,fi data effet lex qua? poffet iuftificarc, Chriftus gratis mortuus effet.Rcctdat ergo à pfis auribus Luttri tneologia, imc» ftultilogia, Sc ludæorum obferuantfis non communice mus cum Bbionitis.Nazar^is amp;nbsp;Cherintianis 8C Lutetia nishæteticis.

Farticula, xiiii. quod non eft recent fad

cramentorum inuentio.

/''■^Vænâdoûrinahæc nouai Marei primo, dicebSt I 1inter ft quxrcbant ,qui mirabantut 4c iniram

DB LVTERO

ÎO quod {tufat Chriftus in eieftionc fpfls immundi, 9( præ ftiipore de pote ftate huius fadi inquifitionem feec-rät.Noua enim eft hæc dodirina, quia amp;nbsp;mirabilis amp;nbsp;tó forcata amp;nbsp;non potero ad eam,fecunduin Pfalm. Sed re* uera de quolibet fchifmatiarchanouamcudente bare-liminquiripoteft: Quçnamdoâfinahæcnoua quæin auribus noftris fonatd Hæc quidcm doftrina mala, quiJ profana,dü aliquid in ca deprehenditur fidei contrari' um amp;nbsp;coinqiiinatum, ficut enim nouum uinum quan'4 itc dulce,multas tarnen intcrmixtas habet feces,fic 8c no uis adinuentionibiis hacreticoçî feculentum fchifmati-tç uanitatis adiungif,amp; hi funt qui ueteribus harrehbus iungüt nouas, amp;nbsp;^pterhocapfus.i.ad Tim. «.ait Profanas uocfi nouirates deuita, 8c ad Hebræ.ij. Dodtrinis ua-rifs amp;nbsp;peregrinis nolite abduci.Talia cm noua fuut qua il noxa à nocendo à fatana procurata.Diabolus efh fem-per nouitatc gaudet,ut dicat glo.Eccleft.Nemo enim fa elle noua introducere drbet,unde ffatuta antiqua remo ucanf diC ;o.c.Hæc. Vnde ex hæreticoçi nouitatib. hdei fplcdor obtenebrefeit, fpeciei cellîtudo tabefeit. Amo-ris flamma refrigefeit. Et turbida rfgt;cella in ecclefia fuc-crefcit.lffa dixiffe uolui propter quendam articulü Mar tini in quo infrunite dicit recens çft facramentorum in uentio ubi tenebras pro luce producit, fl profcfto locu-tionem comparatam feciflet facramenta nouæ legii ad antiqua legalia conferendi palliationem aliquoti-ens habuiflct. Nouum enim dicitur id quodefl ad antiquum Ifaiæ quadragefimotertio;Ncmeminerispriorfi amp;nbsp;antiqua ne intueainint, ecce ego facio noua, fed ipfc abfolute hanc pronuntiat recens efl facramentorum in uentio. O incauta locutio quafl ab homine facramenta de nouo forent inftituta . Et non immediate à Chrifto. Ex uerbis: Nempe inordinate prolatis incurritur hæré-iîs fecundiim Hieronymum,amp; hæc efl præfumptuofa ac impia blafphemia amp;nbsp;ueritatis dolofa immutatio. Non fi déliter in facramentorum Iniuham garrula, fed ad gu-

LIBBR .V.

ternîtorïmecdcfiæ,amp; ftcramentorum infntutorïin rfcurramus, ilium fcdulo excitemus, qui non fct uit,un perat uentis ut omnia fed€C,portu A falutis indulgeac, hofté ecclefiï manifeftum comprimât.quæ ccclefiafti -corum facramcntorum autori derogat qui amp;nbsp;fut erro-ris caecitate inuolutus ccclcfiae calumniä infert. Sed trS feamusadpropofitionispalçftrâdc fuppono qd* apofto li amp;nbsp;eórum fuccefforcs funt uicarri Chrifti quantum ad rtgimen ecdefiæ conftitutiperfidcm öcfidei facramï *a. Et ficut non licet eis nee toti eedefiae aut concilio ge nerali conftituere aliam ecclefiam ita non licet eis trade re aliâ fidem:Nec inftituere alia facramcnta,nec ca mutate,nccin cis qad fubftantialiadifpcfari.Sed per fact* ntenta quæ de latere Chrifti pendentis in cruce ft uxeröt cedefta debet cflc fabricata , Vnde SClohi. .19, diettur. Vnus militumlatus cius aperuit,5C continuo exiuit lan guis 8c aqua. Aperuit,inquit,Euan .latus eius ut illuc q-dammodó uitæ hoftium panderetur, undc facpmenta ecclefiæ emanauerüt, finequibus aduitamnö intratur. Sic cm homo dcfcendens de Hierufalem in Hicricho uul ticratus ilatronibus ad ftabulum rcducitur à famarita-no qui uulnerato appropians, uulncrü alligamenta ad-hibuit, dn contra originalis pcccati Kaftualisuulnera tacramentora remédia, famaritanus inftituit.Illc enim inftituere dicitur.qui illi robur amp;nbsp;uirtutê tribuit, ficut «iâ delegü inftitutorib .dicif.Yirtus aüt facramétoijîSÇ collator eft Chrift'' amp;nbsp;ipfe folus factamentorft eft infti tutor quëadmodü etiam deus dcdit populo Hcbraico fa cramentalcgaliacerto tempore currentia amp;nbsp;(olum ill8 populü obligantia. Etfinaliter eecïiainuentorcs noui tatum amp;nbsp;ertorum dqudicadorefpuit eos'tÿ inter os pi tres numerate cótemnit.

Çaïûcuh.xV. Quod facramentum eu* shariftiæ non minirtratut laids fubutraqtfpede.

DE LVTERO.

SI« nos fxiftimet homo, ut miniftrosChrißi amp;nbsp;dit penfatores myfteriorum dei.i. Corin.5. Miniftrs ecclefïædeotjooperanturfacramentz populo mi nnii âdo medtatorrs inter drum amp;nbsp;populiim quibus dif penfatio crédita rft. Et licet facraméta inftituete amp;nbsp;mu tare non polTint quo ad rubftanrialia: quia hoc efl de iure diuino,tarnen eo^ miniftratio Si difpenfatio eis crédita eft,quia hoc eft de iurc humanó. Ch rift us aute quo ordine amp;nbsp;modo facramctum euchariftiæ hdelibus foret minilfrâdum uelfub una fpecie,uel duplici Apoftolis SC roçt fucceflbribus reliquit ordinandum.Etin primitiua ccclefia no generaliter, fed in certis ecclefhs fideles hici fubutraq^ (peciefumebant. Hoctuncpaucitasfideliflad snittebat deuotione côcurrente cum rehgiofa cautela, amp;nbsp;propter uicinitatem dominicæ paflióismaioruiguit deuotio in populo Chriftiano,amp; ficfumentes fub uifibi li ligno amp;nbsp;fpccie appropriata fanguini feruétiorcs erät, amp;nbsp;ad fanguinem effundendö pro fide paratiorcs. Ad Phi lippenfes primo ; Vobis datum eft non folum utin cum credatis, fed etiam pro illo patiamini. Ceflante autcm tyrannoruin pcrfecutione ccclefia inlirufta periculis SC fcandalis ex communione populi fub utracp fpccie pro-uenientibus,concilia gcneralia celebrate coepit, ritum antiquum commutando,ut uidclicctfub fpccie panisia turn hoc facramcntumlaicis daretur. Hine impie dicic Luteru$,Ego conaboroftendcreomnes effc iropios qui utriufq-, fpccici communioncm laicis denegant. Et Ite-rum negate laicis ucranque fpccicmeil impiumamp;ty-ranniciiin . Haerctici cnim fcciiri omnia fefuperare pU' tant, fed licutumbraculum cuftodistranfeuntetempo-re defiruitur, ita congeries hærcticorum mox cuane-feit: amp;nbsp;quiaifta aflertiotemeraria eft,amp; ad folum proil-cicndaiitab hominibus concuketur. Denegatur italt;5 commiinio fub utraque fpecie laicis ob euitatiócm ma* gnorum periculorum quæ contingere poffent in diftll* lacione fanguinis, propter multitudinem fefe circa «*

lîBlR V.

nrt ipf «mf tium, et item generile côcilium pfscf pit ut facerdos euchanftiam femper habcat paratS propter in-firmos, ne fine cSmunione morianf^^de confe.diftinfti one.z.presbyter. Ibi nô praetepit fan gui né feruari-.quia opus effet cauttla,ane effundatur,aut in hyeme congelé 'tut,aut in acetuin conuertatur . Ex effufioncenim fan-guinis fequeretur nota irreuerîti^,« Canones pœniter» tias iniungunt facerdotibus negligentibus circa effufio-tieni fanguinis. De confe diftinftio.t.Siergo fuiffct ne-teffaria cômunicatio fub utraq} fpccie quoad laicos.uti-que canon pofuiffct pccnitentias graues ipfis lacis circa effufionem fanguinis. Prætcrca credebant quidâ fimp^ «es ^d in altera fpecietotûChriftû non reciperent,idée» ut hic error à cordibus fideliü tolleretur .ecclefia ordina uit, utlaicifub fpecie panis communicajent.Chriftu» emtotus fub Utraq» fpecie côtine£,amp;fub qlibet fpccie 6C fub qualibct pirticuliutriufcgfpeciei. Qui ergo fub fpe cic panis communicat, totum Chriftum (limit ôC cunt corpore fanguinem recipit, non enim eft corpus anigt; matum amp;nbsp;uiuum fine fanguinc . ftonauentura enim in quartodiftinamp;io.n.quaftiont fecunda. miraculumad-. ducit de eo, cui exiult fanguis ab hoffia , quia non etc-» débat, quod effet fanguis fub fpecie panis . Sic faepe legiinusde ludstsqui hoftiam confecratam malitiofé petforaucrunt Sc fanguis inde ftillabat.Sacerdos quocQ in die parafeeues, quando non confecrat corpus domi-ni, fub fpecie panis tantum fumit.Similiter in ucteri lege de libaminibus nihil habuerunt offerentes, fed foil fa eer do tes, per quod fignificabatur potus huius facr» menti, Si cum dicitur Iohannis fexto ; Nifi biberitis 8C caetera. Non nominatfpecicinuini fed fanguinem. Vir tus nanque huius facramenti non dépendit àfpccicbuï illis uifibilibus, fed à rebus contenus fub fpeciehus .Et CHR-ISTV s quinque millia hominum fatiauic indeferto,8c nonlegitur depotu, amp;nbsp;fimiliterdc man-I» iäidepane Eli« ,qu« omnia figurabant euchatl*

DI LVTIRO

fiiam, Necpoteft aliquis dodorum afli(;nari à quingétil annis,qui teneac cömunio fub utraq, fpcde fit laicu ne ceflaria. Hoc tarnen efi notanduni, cpad cöfecrandum re quirif utriiifq; fpeciei ir.tegriras, ita quod facerdos ofie^ rensfacrificium non debet cófecrare corpus, nifi etiâcô fecret fanguinf. In ultima cœna Chriltus apfos ordinal facerdotesdixit: hoc facite in meam commemorationt, id cfi,fub utract; fpecie conficite, Sc non dixit, fub utratÿ fpecie aliis date: perfeftio enim figni hoc exigit, quia in hoc reprxfentaf dominica paifio, in qua fanguis Chrifti dcorpore fuit fcparatus, 81. in hoc impletur oblatio Mel chifedcc.It in lege Mofi facerdotes fangumê offerebât, non autcm laid. Et uerbû Apoltoli. i.ad Cor.s. hune mo dum communicandi fub utraq; ipecie non præcrpic.fed pennifît: 8(faftü Chrifti in cana narrauit, 8C prxccpta non dédit, ficut in fimili dicitur : Soluite templum hoc £(c.£t alibi; Quod fads fac citius. Hoc eft uerbum pmit-tcntis,non prædpicntisuelcôfulentis.ln feripturafan-Aa multa iierba iniperatiui modi, non ponuiiC imperatl «euelimperanter,ficut illud.5.R.egü.22. Egredere amp;fac ita.Et lohan.ij.Quod fadsfaccitius. Sedhæreticusquse non intelligit in fcriptuns.nt libet interprétât

ParticuIa.XVI.quod pugnandum

eftaduerfus Turcas.

Sinon pugnauerimusadiierfus genres pro animab, noftris amp;nbsp;iuftificatinnibus noftris.dtnispdentno» a terra. 1.Macha.i.Hisÿbiscontrariari uideturuna propô Luteriana.quæ didt: Præliare aduerfus Turcas, é repugnaredeouifitâti iniquitatesnoftrasperillos. Vbi nota, quod in cafu à deo permittente fit, ut exigentibus peccatis noftris in uirga ferrea a deo uifîtemur amp;nbsp;flagel-lemur in noftram correptionem per infidèles,ficut legi niushoc faAum fuifle per Hunos amp;nbsp;Cothos 8i Vuanda-los,ut Attila diceret fe flagellum dei. Sed ex hoc inferre non debet,quod prxliarc aduerfus Turcas fit repugnarc

LIBKR. .V.

feoSfc. nsmhocrepugnargeftisiifteristeftamfntf, fii-cris canonibus,a( nouæ Icgis hidorijs.Pugnauit enim If rael orante Mofe contra Amalechitas.gfigurabant Tur cat fïcutamp; cæterat nationes illius temporis. Amalechitæ enim interpretltur genres briitæ,amp; ibi delîgnâtur Tur-cx brutaliter amp;nbsp;rpurcilTime uiuctes. item'qs fol retinuit curfum fuum.ne uiâoris lofue retineret triSphü d carde pefTimorü regum .Madianitarü munitiflima caflra diflt' pauitGedeon,Amtnonitarum numerofum exercitum fuperauit lepte.Superbiflimos Philiiïeos humiliauit fon,DauidGoliä. Cananços exterminauit Delbora, lu-dasMachabçusnationcsgcntiû,mu1ta funthmö) in ue teri lege.SedbcatusTho.i.î.q,104.ar.i.populus ludxo» ruht ad hoc cleäus erat ä deo quod ex eo Chriftus nafee retBr,amp; ideo oportuit totum illius populi ftatum efle 4» pheticum amp;nbsp;figuralem: amp;nbsp;iudicialia illi populo tradita funt hguralia, ficut bella amp;nbsp;gefta illius populi exponü-tur myftice.Arma enim ÖC uiftorix antiquorum patrü, funt nobis in exemplum bellorumproecclefia patriai undc ficut tune pugnatum fuit contra incircumcifot, ita in noua lege contra infidèles, amp;nbsp;prxeipue contra Saracenos . Idem répugnât facris canonibus . Sarace-nos enim debemus perfequi, qui Chriftianos perfequun tur,et ex urbibus et proprqs fedibus pellunt.zj.quxfiio, oäaua c.difpar.et ibidem canone omni timoré et terro-re depofito contra inimicos fanftx fidei,ct aduerfarioa omniü teligionü agere uiriliter ftudete.Nouit enim 01-potens, fi quilibet uefirorum morietur quod ueritate fidei et faluatione patrix, ac defenfione Chriftianorutn mortuus cft,ct ideo ab co pmiü cçlefte confcquetur.et fic illabella iimt meritotia,et ergo fccundö Gregorium ad Gennadiü Patritium et Eparchum Africx,ficut antiquitus dueibus concelfum fuit bellarc,fic ct modernis,dum-tnodononuellent defideriofundendi fanguinc,(cdrê-pub.pro fide Chrifti ampliando. Cxterü quod hoc non fi( répugnait deo,pater ex geito Chriltianorum princi*

DE LVTER-O

pum. Conftantino nngno oftcnfum cftffgnum cfii'« cis, hac uqce audita: In hoc Conftantinc uince, 8C Thë-odoiio dicitur: O nimium dilefte deo cui militât æthcf. Et conuocati ueniunt ad claflica uenti. InfuperCaroluï afturus ac præccllfns Godctridus fortiffimi Chnftiani producuntur in teftes. Quid Iohannis Huniadis uido-rias referamus^ Quid Ceorgrj Albani triumphos com-memoremus^ Nonne Conradus marchio montis ferrâ ti, omni qq; anno tpe xlHiio contra Saracenos pugna -uit^De hoc poeta SamarieniTs,

Vniciis ille Ico fidei uigor,unicus imo

Murus amp;nbsp;hoftilis.unicus ille timor.

Dux uerus, noftrac Conradus caufa falutis. Qui modo régnantes amp;nbsp;forces fregerat arers.

Cui genus de cenfus robora multa dabant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

flAccedetad hxc oratio ecclefix. OmnipoteOS feni' piterncdeuSiincuiusmanufunt omnium poteftates, amp;nbsp;omnia iura regnorum, refpice ad Romanum beni-gnus imperium, gentes quæinfua feritateconfidunt potentiæ tuæ dextera comprimantur.Et lie nilipugna-uerimus contra Tiircas, citius perdent nos d terra. Non ne anno prætereunre TurcaBelgradum apudDanubi-um.quam urbem Taurinum appellauere maiores, setas autem noftra Albarn, quod oppidum totius regni Vrt-garixeratolauftrum amp;nbsp;antemurale, in fuamcepit di-tionem? Et fucceflutempons infulam Rhodum a' militi bus Hierofolymitanis ui bellica accepit, qux totius ori entalismans erat ianua. Nuncergo (irenui Chrilliani principes de milices accingimini, de ertöte fiUjpocen^ tes, utpugnetisaduerfusnationes Turcarum,date animas pro teftamento patrum, de mcmentote operuiti eorumquæfcceruntin gencrationibiisfuis, deaccipi-ecis gloriam magnam 8c nomen æternum, de ne timu-ericis potentiam eorum, in deo enim fadecis uircucem, deipfead nihilum deducct tribulantesnos. Augufti-bus: Deus ericexercitasamp; ui(iioriagt;In exercituenint

IIBÈR. X

ïioftroduxdfuîeft.qurm non derelinquîmuîfrtunda Paralipomf. Jccimotcrtio ; Etfacitc inter uostreugas amp;nbsp;inducias rccundum mandatum fanAiflïmi domini no ftri Papæ Adriani fexti.

Particula finah’s SC rcmilTona

Ad iniquitatcm eorum fubleuabuntanimareo-rum, üfcc quarto. Haeretki quanto plures,tä-to magis drlinquunt deo, amp;nbsp;iuxta numerum fui'tn am pliant dogmata errorum: Sc dicendo, deus ni hil aliud quxrit niiî ueritate m fidei, quam fi cuftodieri'' tis.non curat quid agatis, amp;nbsp;fie fubk uant animas eorum in pcccatis ut non pœnitcant, fed in fceleribus gau deant. Vndc amp;populus qui docetur, amp;nbsp;facerdos qui fie dicit .pariter peribunt. Martinus autem Luter inquitt CHRIS T VS nunquam peccatores coegit timoré ad pœnitentiam. Et item uerbum illud eft periculofum dî ui Hieronymi, fiue male pofftum, fiué male intelleAS, quo pœnitentiam appellat fecundam poft naufragiun» tabulam, quafibaptifmus non fit pœnitentia, cum tarnen Lucas referat:Sipœnitentiam non egeritis.omnes fimul peribitis.Etapud Euangeliftas baptifmus amp;nbsp;pœ-nitentia in numerum ponunt . Peccatum quoque a-âuale cum confummatum fuerit, générât mortem, quod non nifiper pœnitentiam expiari poteft, ficut originale per baptifmum. Cæterum exorbitanter circa facramenta ecclefiac errat .Hæreticus nempeeftqui male fentit deecelefiæ facramentis, extrade hæretic. cap. adabolendam. Et Ambrofi. Ordinis feruorum be-atæuirginis; Maior, inquit, omniuminfidelium peftis amp;nbsp;fïdei lefu magis inimica eiî hæreticorum negantium 8( fophifticantium fidem cuangelicam, fed fides habet qj (acramëta nouæ legis efficaciâ habent ex Chrifti paffi one,fic non eft recens inuentio facramentorum.Et Luter quafîomneserroresYualdcnfiumrenouat., 8i liga*

5 a

DlLVTIRO

life tum diabolus ne ualeat ftabilis manere, fed omiti uento doftrinæ «ircunfertur, 8i eius retribucio cn'rlu-flus. Namitiam latamperuerfitatisarripuit,amp;areftö tramite abilt. Nee iftis erroribus fatiatus, etiatn ultima duo praecepta decalogi inualidat,aflerens quod pcccata cótra duo ulti.prçcepta decalogi cómifla funt prorfu $ a conFelTione fecludenda, contra lUud Ifaiæ primo: Aufei* te maluin cogitationum uefirarum .Peruerfæ cogitatio nes feparant adco,£e qui uiderit mulicrem amp;c. «noecha tus eft.Matthæi quinto. Pfalm. Etenim iniquitates operamini in cordibus ueftris. Auguftinus : Quiequid uis Ä SC non potcs.dcus faftum reputat. Sed qui perdit confci rntiam bonarum cogitationum,necefle eft ut in naufra gium multorum errorum deueniat.Et repulfa fidei ue-htate,in seternum pereat.EtMatthæi. 23. Væ uobis qui mundatis quod foris eft, intus autem pleni rapina Ä immunditia . Contra quoque fratres mendicantes perperam loquitur, amp;nbsp;ramen Sixtus quartus in extra-ua.uice illorum ait: Cum in ueritate fides noftra fit illu minata,amp; ecclefidexaltataper Mcndicantes.amp;præ-fertim per Ordines Prædicatorum nbsp;Minorum, ut iu

ra teftantur.Deoperibusnoftrisferibit fie: Operanihil funt coram deo,aut omnia funt {qualia.quantum ad me rituin pertiner. Ponit unam hypotheticam difiunftiuä. cuiusutraque parscft falfa.Fides enim fineoperibusoti ofa amp;nbsp;mortua eft. Si qui facit ueritatem uenit ad lucem, ut manifeftentur opéra eius, quia in dco fada funt, Iohannis tertio : Contra fecundam partem eft difputatio Hieronymiinfecundo libro contra louinianum, quia fi omnia opera effent çqualia,omnes fanfti habefét una remuncrationem:Contra inud,In domo partis mei mî lt;îoncsmuItæfunt:Ëtftenadiffertà ftclla. Dealiisarti-culis damnatis in Sulla Apoftolica SC Edifto Imperiali, SC in determinatione uniuerfftatisParifien.amp;aliarum, amp;nbsp;in Dodrinatione multorum dodorum fuperfrdere uolo^ncc neceffe cft,ut fingula dcliraiiicnta, qux hxrp

LIBER .V.

«■« proferunt, unus libellus fubuertat. Offero tarnen omniaprxfata iudir.io aliorum melius fentientium, 8C fubmitto me amp;nbsp;mta pauculafcripta correAioni eorun* dem.

FINIS.

FRATRIS matthaei

VVISMARIANI, ORDINIS PRAE dicatorum, in Martinum Lutcrum cöfpur catorcm Chriftianacreligionisim-pudentiflimum Pcntacontofti-chon.

Semideos fefc cupiunt plerique uideri, Quos uix humanum nomen in orbe decet.

Cornigcro uult rana boui præftare paluftris, Pukhrior cft niueo coruus olore fibi.

Vile cukx animal mcntitur grande elcphan« Robur.aranca apis num lupus agnus erit?

Musleo magnanimus, ceruus uulpeeula haberi Appetit excelfuSjCandidus ater homo.

Omnia cernimus inucrti nequam ingenioi^ Viperco flatu,qucm ftolida ora uomunt.

Poft primæuoruin diruptas hxreticorum. Et fufas acies,en noua monftra fremunt. .

Lutra rapax genere amphibio exteriore Lutem) Pelle nitens,intus uifcera lada trahit.

Impius,elatus,trux,intraaabilis,audax, Garrulus, imprudent, perfidus,afpcr,hebei.

Infublime ratus craffum fe figere poffe Ingenium numenjucido ab axe ruit.

Sçua tui ambitio doftos inceffere fuafit, Illuftres'i$ uiros nominis auAa fame.

Rumpitut immiti fciolus prxfumptor agone HieronymOjAmbrofio cedereturpe putanc.

Indoäi ifidoAus difiudit dogmata doAor,

S •

DE LVTER.O

Nimirum indocil» rite docerc nequit.

O Martine tuis cum complicibus refipifce.

Ni phlegttonteiseligis obrui aqu».

Vosô terrigenæ uos conuenio,meminiffe

. Vos uolo pollicitum fœdus in æde dei.

Ingenitas quando fordes facra diluit undagt;

Non ne indiAa atro bella ftiere duci ƒ

Cur ergo æthereo deferto principe fumis, Vcftra rxcfcanturlumina, migrât honor?

Cur crudeles heroas prxfertis auito Régi, a' quo uobis mens d-’iformis ineft?

Cur immundus adhuc dominatur apoftata ueftrt

Dux ratione carens, mancipium'qg necis.

Jnclyta die fodes uafti Germania mundi

Pars haud infima,die error hic unde tibi?'

HaAenus emicuit probitas tua clara'q^ uirtus Romani imperrj qua duce in areefedes.

Sceptra tenes,amp; magni orbis moderaris habenas» Decretis parent omnia régna tuis.

PleAe igitur fontes,amp; noxia pelle aconita, Durer ut æternum gloria in orbe tua.

Cerne applaudentem tibi fummo ex æthereregeBi» Hymnoscui recinatfexusuterq; pios.

Cæfare Germano,Germano ecelcfia gaudet Pontifice,id nouiccr prouido agente deo.

Longæui fuperes rex maxime Neftoris anno« O Carole,ô felix uiue Hadriane diu.

5» tractatvs de

PVRGATORIO, PER FRATREM

Eernhardum de Lutzë burgo,Ordinis Pr« dieatorum, fub errtis Paragraph» coUcAus.

PROLOGVS DE HAERETICIÏ ne gantibus Purgatorium, HParagraphus primus.

RACO INFERNALIS, Dl rum toto peéiore ui rus geftans, animarum fanguinem fîne inter' jmiffione fitiens,adinucntionrs er-itorumfufeitare molitur3amp;præci-'pue circa Purgatorium, ut iuge fa-crificiumabecclcfiatollatur, me-moriaip animarum pereat, ac fru-ftrentur fuff ragia SC preces uniuerfalis ccclclïæ, quo erröte irretiti fuerunt Græci, fed tempore concilij Baiîli-enfîseditusfuit libellus Græce feriptus, in quo plûtes Græcorum doftores citantur, ex quorû teftimonio aiüt Craccosin concilio Florentino banc hæreffm recogno uiffeSCabiuraffe. cæterumRuthcnos, deinde Vualden-fes,Sc fucceffiue Vuicleffitas SC Huflîtasfatanasin hoc erröte inuoluit. Et nouiflime Luterani draconis flbilatio-rte commoti.tanquam filii alicni, claudicantes à femitis fanftorum patrum, purgatorium negant. De quorum numéro quidam prætenfus doftor apud nos apparuit, fed ad indiâam palçftram nô comparait. Et feiat lcdor hæreticos purgatorifi non intraturos, fed infernus eri t corum hoipitium. Et Saraccnijfidci noftræ æmuli,erût eorüiudices.Nam Sc hi purgatorium ponunt,dïciteniin Machometus in Alchorano in decimo articulo fidei fuç, Çredequod hominestranfibuntper Purgatorium, SC ibi (labunt,alii amplius, aliqui minus. Et Plato, uirtu-tes animæ feparatæ funt rationes animi purgati, nec poffunt induci in medio, fed purgantur in câpis elifeis,

Occaßones cur nonnulli ceciderunt in cr rores de Purgatorio, ^Paragraphus fccundus.

Uï PVRCATORÏO

ESt tritum fermone prourrbiutn; Qui uult uittrr Syrtim, incidit in Charybd. Et fugifsurfumind dit in Iconem,Amos.f, Quidam uitarr uolrntts Crigeniï errorem, ponêtfs omnct panas poft mortem purgatorias efle, in contrarium prolapft funt, ut dicant poft mortem nullam panam purgatoriam. Ecdeftaaüt fan ft a inter errores contrarios cauto paffu incedit in fta tu animarum, amp;nbsp;quafdam panas purgatorias cófitetur, ro^ duntaxat qui abfq; mortali decedunt: fed cos qui c3 mortali decedüt, cü diabolo amp;nbsp;angelis eius confitet {ter no fuppliciocruciandos.Alii errauerunt,putantes9gt;qS feparatura corpore,quod ipfadimittatpftä: erroneum cft,quia anima corpori coniunfta,recipit corporis muta bilitatem,amp;corpus aggrauatanimam,fed anima fepara ta firmatur in gratia, uel obftinaf in peccato. Ecci.ii. Si ceciderit lignum ad auftrum aut aquilonem, in quocun* iqB loco ceciderit,ibi erit. Et fi dicatur, ergo nullum erit purgatorium, quia inter auftrum Bc aquilonem nullum ponitur mrdium.Dicituriq! quia uenialia nó uariant fta turn hominis poft mortem,gt;deo ficut moriens in uenia-l],adiüfto mortali cadit in aquilonem.i. in locum repro borum(nam frcundumDamafcenum,quod eft homini' bus mors,hoc angelis eft cafus) fic moriens in ueniali fo lo cadit ad auftrum.i.locum eieftoQe,quia cadit in calore charitatis.Alii dubitaueröt de purgatorio, quia deeoin primitiua eedeiii rara fuitmentio. Sed refpondendneft eis,quod non neceftaria fuit purgatorft 8c indulgentia?» fides in primitiua ecclcfta atc^ nunc eft: nam tunc adeo charitas ardebat.utparatiflimi fuiflent fingfi Chrifto mortem fufcipere,amp; rarafuerunt crimina,amp; ea quæc5-tigerunt,magna fuerät canonum feueritatc uindicata, modo autem non fuftinerent rigorem canonum, unde non abfiî maxima fpnflanfti difpenfatione faftum eft,ggt; poft tot annorum curricula purgatorij fides ab orthodo xis generaliter fit recepta. Alft afit ut Lutcrani,dicunt 3gt; fcriptura diuina tota prorfw nihil habet de purgatorio«

TRACTATVS

fed hoc împrobabif in fequenti tertio p jrsgrjpïio.

^Purgatorium oitenditur excanonica feriptura. Paragraphus tertius.

SAcra feriptura eft quaiî quoddatn condaue ueritt» tiiin,quas Chriftianus frire debet,amp; fie nemini du-bium eft, quin ueritat purgatorft in ipa contineaf. Matt.em.iî.dicifQuidixeritÿbum côtra fpmfanftum, fô remittef ei.neq; in hoc feculo neq; in future.Et Gregorius in. .dialogo.Hac fententia daturintelligi, quaf-d3in culpas in hoc feculo, quafdam in futuro poife rela-xarrquod eniin de uno ncgaf.confequens intellerius pji ict.quia de quibufdam concedif .Si enim peccatS In fpn» fanftum eftirremiflibile in futuro feculo, ergo aliquod peccatum eft remiflibile.Natn per locum ä côtrario fen-fu fumiC efficax argumentutn.Præterea Mat.y.Efto con fentics aduerfariotuocitOjdum esinuiacum eo,ne tra-dat te aduerfarius iudici, amp;nbsp;iudex tradat te miniftro, SC in carcerem tnittarisiamen dico tibi.non exies inde donee nouiiïimum quadrantem reddes; amp;nbsp;per carcerem in-ttlligitur purgatorium, amp;nbsp;per quadrantem minuta pec cata.Nô ergo poteft intelligi de incarceratis in inferno, quiailli non poflunt reddere.Et Apoftolus.i .Cor.}. Vni« ufeuiufe^ opus quale fît,ignis f babit: fî cuius opus arfe-rit,detrimcntûpatief,ipc tnfaluus erit.fîctnîifipignr. Et infràiQuifupacdificat lignum,fornum,amp;ftipulâ,fal-«us erit.quafi pet igné .Patief eft talis pœni,nô çternâ, quia qui per ignem inferni patiuntur,non faluanf. Et b. 'ihoni,i.2.q.so.dicit;Proiftis patif ignem,ueltribulatio nis temporalis in hac uita, uel purgatorq poft hâc uitâ, êc tarnen falutem confequef scternam.Et omnes gradua peccatoqeuenialium ad tria reducunf .f.ad lignum,qd dl utiusardttinigne,adftipulam, quxcitifîime expeditur adfccnum,quodmedio modo fe habet.Secundum enim quod peccata uenialia funt maioris uel minoris adhçren tiæ uel grauitatis, ritius uel tardius per ignem purganf. Clo.hUU(hix,},Diit cil ignis confuncs Ugnum, fanQ*

S »

DE PVRGATORIO, ftipulam.grauia pftâ gramï punicns, amp;nbsp;hisqui paruaó^ Icuia cômittunt'fft htrba fullonutn,ut lotis munditiam refl:ituat,amp; lauft pedes fïIioQ; Sion. Et.yo.dift.c.Et put' gabitiPoft pftm amp;nbsp;pniam placereincipiuntjcuni omtiifi fiierint pftôçîforde purgati.Et.jj.di.c.qualis: Paruami nima'cp pftä poft mortem graiiant,fi adhucin uita polir tis^minimein morte fuerint relaxata.

^Purgatorium conuincitur rationibus. Paragraphus quartus.

DTcitur.i.Petri.j.Parati Temper ad fatisfaftionem omni pofcenti uos rationem de ea,que in uobis eft,fpe,Præterautein facram fcripturam quaere da? funt nobis probationes.quod purgatorium fit. Alb, in.4. Omnibus modis necefle eftfm omem rationem Sf £dem,quod purgatorium fit,amp; ad hoc multx aflignan-tur rationes ex principes fanftorum doflorum.quarum fsrima eft: Ad caleftem gloriam nullus poteft uenire cS macula, Ifaiæ.jr. Via fanifta uocabitur, non intrabit per cam pollittus.Et Apoca.ii.Ne.i intrabit per earn aliquid, coinquinatum.Et Anfel.in lib.cur deus homo: Impofii-fcile eft animam coinquinatam paradifum intrare. Con-tingit autem aliquos in hora mortis aliquibus peccato,* rum maculiscoinquinari,perquas tame ætcrnaminfergt; ni damnationem no mercntur: Sc talcs ftatim poft mor-Vm no pofiiint perucnirc ad illam bcatitudinem,amp; per confequcns eorum aniinç dilationem patiuntur.Bcatus Thomas.4.1ib.contragc.Retardant aise bonorum,quæ fiabcnt aliquid purgabilc in hoc mundo, d præmij côfc' cutione, quouftj pocnas purgatorias fuftincât. Se ciinda rôjfin Boctium: Nullum malu manet impunita:A' Aug* 21.lib.deciui.dei Platcnici,guispftänullaimpunita uo-iunt effe, tn omnespocnasemendationî adhibcri putât, uel humanis infliftas legibus, uel diuinis,fiue in hac uita fiue poft mortem.Contingit autem aliquos ante morte nô pofic perficere pœnam debitam pro peccatis, ncc eft ^uinx iuftitiæ côuenicns; qgt; non perfoluât, Yndc qui ci

TRAC TA TVS

trî purgatorium loquif,contra diuinam iuftitïam loqul rcclefîa docf t purgatorium cffe credendS, quilquis conrrarium dogma pcrtinacif arterit, omnjno fcipfum hxreticS facit.T ertja fumitur ex pe rfeftione di-uina. Dicitur.u.Meta.Pnmumprincipium.qd dfdrus, oportetefle perfeftiffimü: amp;nbsp;Dionvlï.4.c.dediuinis no-tninibus;Deus prx omnibus modis eft pcrfeftus, amp;nbsp;opa *iusperfcflafunt;iam fi purgatorium non effet, det opa ron effent perfefta.quia effent fine iufiitia.que exigit ut peccata puniantur: oportet ergo quod ille, qui r olt con tritionem 8l abfolutionem decedit ante fatisfaftionein, poft hanc uitam puniatur, amp;nbsp;pana purgatorfj eit in fup plcmëtum fatisfadionis. Sic ergo deus tnifcricordia fiia parcit, utiuftitiæ fuae non fiat præiudicium. Quarta rô: Si non effet purgatorium poft hanc uitam, ergo qui per durât ufqj ad monem in culpa,cum nullâ fuftinucrit pœ nam.reportarct de malitia fua commodum,quod eft ma nifeftafalfitas; nam omnis culpa per panam reformat, R culpa eft culpam non punire.ig.dift.Quia funt.Quinta ratio; Articulus fidei eft,quod anima Chrifti in morte defeendit ad inferos, pfaI.67.AfcenditinaItum,captiuä duxit captiuitatem; Sc eccf.J4.Penetrabo inferiores partes terræ: fed in illo deftenfu effeftum pafftonis Chrifti oftendit.nó folum liberando animas de lymbo patrum, luxtailludOfeæ.ij.Ero mors tuad mors, ero morfus tu us infeme:R Zachariç.9. Emififti uinAos tuos de lacu in quo no erat aqua:fed etiam hberauit de purgatorio.Di-cit enim Auguftinus in epi.ad Euodium;Euidcntia tefti tnoniainfernum commémorant SC dolores, nulla caufa occurrit, cur illd credaf ueniffe faluator, nifi ut ab eifdf doloribus faluos faceret: no enim præftitit beneficia li-berationis damnatis: præter cos autem nulli funt in do-lonbus pœnalibus conftituti,nifi illi qui funt in purga-tqrio. Vtrum ant omes liberauerit uel aliquos, ifbalitcr diferepät Tho.de Aquino RTho.de Argentina.Crcgo. autem in Regiftro li.«.inquit; Dominus faluator nofttr

DE PVRCATORIO

■d Inferos defccndcs, folos per fuam gratiam liberauiX qui eum uentuçf effe credidcrunt, amp;nbsp;ôccpta eins iiiuëdo tenuernt. Sexta ró: Hoc ponrndû c, qd Chriftianis utile cft amp;nbsp;neceffâriS: fed purgatoriü c neceflariû, ga ex ipfîui notitia ex charitate (iudemus fubuenire aïabus bonoçt, qui pcenis illis detinëtur.PræterearfJdeftnotitia eius,ga nobis metü incutit,ne leuiores culpas facile admittam’, cb quas acerbos purgatorij cruciat“ fubeamus,antc| pa-teat nobis aditus in cælü.Et hçc c feptima rô. Oäaua rô: Purgatorium confert fpei noftræ: fperare em polTumus admifla leuiora, quæ non fatis in bac uita fleuinius,itc in purgatoriis ignibus dementer expiari poffe.ut nihil ne ceffe fuerit eoçt ultionë ad gehennâ referuari.Et ex hoc fequitur nona rôtOmnes pcccatores fumus, amp;nbsp;in pecca-tis côcepti 8C nati, oës uitâ peccabilem dudmus, oës'q; in pftïsuiuimus,amp; forfîtan in ucnialibusmorimur: nô ein eft hó qui non pecceticonfequës cft, quod purgatorium aflignandum fit.Et ex hoc fequitur décima rô,fin men-tem Alber,in.4. Ante indudionë fanitatis in medicinali bus necefle ë purgari naturâ ab humorib’ corruptis.fed in cthicis uitia humoribus proportionantur,crgo etiam. in illis nccefle eft præcedere purgationes ad fanitatë per fcaam:fedfanitasperfeftaeftfm gloriam tm, quaeex-çludit culpâ amp;nbsp;panam: ergo neccffe ë poft mortë purg® tioncm fieri ante gloriç introduûionë.Vndecima rô;« cundo ethicorwpdô^ ciuiliü duo funt gna panarü.f.in crcpationis aftuum ciuilitatis, amp;nbsp;condem nationis perpe tuae: ergo uidetur ,lt;$ fîmiliter in iudicio diuino, in quo aliqui iudicantur amp;nbsp;puniuntur Icui pana cum reftifuti-onc,alii perpetuo condemnantur:primi panâfuftinent turn reftitutione poft panitentiam,amp; uocamus purgatorium.

Purgatorium probatur autoritatibuf

(aniftorum doâorum,tam Latinorum CrçcoruM. Faragraigt;hiuquuitu(«

TR.ACTATVS

SPiritu fanAo infpirati locuti funt fanfti dei honU nes.2.Petri.I. £t ueritas j fpüfandoinfpiraf, uirtuce eiuJ pronöciatur: fed doftoret fandi mahb ftitc locuti funt de purgatorïo:dicit ein Hiero.fuperil-lud Ifaiç ult.Ignis eoç! non extinguetur: g) purgatoriut ’guis Chriftianorû cft:lîcut ern diaboli amp;nbsp;oim negatorll impiorü.i.non credentifi credimus çterni tormcta, fie paôrum atiÿ impiorS, amp;nbsp;tn chriftianorû, quorû opà iu igné ,pbâda funt atep purgâda, ihoderata arbitramut amp;nbsp;mixtâ clemêtiae fniain iudicis.EcAmb.fup epi.n Cor. J.faluus erit,fic tn quafi per igné: ondit faluum illn futu-fû/ed pœnas ignispaffurû,ut per igné purgatus.fiat faï uus,Sc nô ficutperfidi,aeterno igné in ppetuum torque atur.Et Aug’ lib.2i.de ciu.dei.c.ij.Tçarias pœnas alii irt hac uita tm.alii poft mortem.alii nunc Si tune: ueruntÄ ante iudiciü illud feucriffimû nouifûmum'ce patiunÉ. E« ad idc eft S.Greg.cuius autoritas ponefinfrà in paragrà pho.s.de ritu ecclefiae.In hoc tn differunt pcenae inferni purgatoril,quia infernales fine non expeftât, fed augmenta in die iudictj fedpurgatorh pœnae funt cum fine ,nâ poft explctâ pœnâinde exuti, gaudiisbcatiffimit pfruétur.Hinc c,g) pana purgatorh eft principaliter ad purgâdum reliquias peccati.ideo fola pana ignis purga torio attribuitur.quia ignis habet purgare Si confume-re.Ncc tfiboneleaor,tibi uideatur mirabile.cp aia fim-plex SC. incorporea ab igné torqueatur corpoveo, q etiS fm fidemin creando corpori uni£,ficipfa à corpore fe-parata,igni applicari pôt, inquâtutn ignis c inftrumétS diiiinæiuftitiae;amp; hoc habet ille ignis non ex fua natu-Va,fed exuirtutc diuina.Grego.in.4.dialo.Certe reprobis ^ita* in fine diflura eft.Ite in ignë acternum, qui pa-ratus eft diabolo Si angelis eius. Si igitur diaboli eius'qi angeli,cum fintincorporei, corpeofuntigné cruciâdi. quidmirum,fianima:,antequamrecipiantcorpora,pof flint corporea fentire tormcta lt;nbsp;Sed quia hoc alterius eft fpeculationisjpergamus adautoritatesGrxcorû. AthAgt;

DE PVR.GATOR.ÏO

na Kut .U q.dc animabus purg andis,qu»rit; Num iéiilî' untaliqua beneficia bonoçt opm amp;nbsp;oblationûc’Cui gult; ftioni refpSdet: Quod fi non aliquo beneficie participa-rent rx illo, non utiqi in cura amp;nbsp;exequqs fieret cômcæo ratio.Et Chryfoft.homil'.oa.BernardoBrixiano interp-te:Non temerc ab apf/s hæc fancita fuerunt, ut in trem? distnyfteriis defundorum agaf commemoratio: fciunt cnim illis multum contingere lucrû, utilitatem magnâ. Origc.ad idem eft.ut infra in paragraphe de figuris. Si' militer Cyrillus in epfaad Aug.de miraculisb, Hieron. poft morte celcbratis,utdiccturin paragrapho de mof-tuo^ refufeirationibus. Et Grcgo.Nicenus:Si aliquisin Chrifto amico confentiens, in hac uita purgare peccata minus potuerit, poft trâfîtum hinc per purgatorp ignis conflationein expedietur.Hoc prædicationis dogma ue-ritatis feruantes,hoc credimus, hoc etiam uniuerfalis ec clefîa tenet pro defunäis, ut à peccatis foluantur, quod non poteft nifi deillisqui funtin purgatoriointelligi. Diony.r.ca.eccle.hicrarchiæ docet ex apoftolorum tra-ditione,quafdain orationes anim3bus,quæ dignæ funt, poltq hinc exil ent prodefle pofle. Item quidam Crocus expofitor fuper illud Apol'toli:fic tarnen quafi perignp. Höc ignem crcdimuseifecatareufiin .i. mundificationc, in quo animsE defunâoçt probant,tan^ auçt in fornace,

^Purgatorium ponendü eft ex confuetudinc amp;nbsp;ritu ecclefiæ. Paragraphusfextus.

ECdelïx confiietudines non funt rerjciendae.Sicut eiïi in rrbushuinanis.quærationisluminefiunt, côfuetudo iuris icripti uim obtinerc nofeitur, ita éc in ne goths ecclefiæ,quæ pendet ex lumine fidei.con-fuetudoconfenfuChriftianitatis jnrroduftaparécumie ge fcriptauideturautoritatem Ibrtita. Leo papa infer-inone de ieiunio pentecoftesrDubitandü né eft.dileflif-iinii.omnem obferuâtiam Chriftianam eruditioniseffe (buinæ, 8i quicq uid ab rcciefia in confuetudinc deuotio

TRACTATVs

tits eftfJceptum,de traditione apoftolica, SC de fpttffa«-* Äi prodire doftrina.qui nunc quoqj fidelium cordibus ltdctinftitutis,uccaoinnes 8i obedientcrcuftodiant, 8C ûpienterinteUigant.KtPiuspapa.Confuetudinemlon gus amp;nbsp;approbatus ufusinduxit. Er Cafßanus coUationc 17 .Oportet nos autoritäre patrum confuetudines'qî ma-ïorum ufog ad noftrum tempus per tantam annorum fc-tiemprotelateetiânô perccpta racionecredere.eam'cft tltantiquitns tradita eft iugi obfcruantia ac reuerëtia eu ftodiri.Auguftinus adCaffalanum presbyterum-.Côfuc-tudinemiaudamus, quæ tamen côtrafideincatholicam nihilufurparedinofcitur.Ecclefiaigiùnritibustuis rc-gitut àfpûfanâo ,qui affiftit ecdeftac,ipfam dirigendo ç occultosinrtinftus; exuetuftiffimaautemecclefiæ côfue tudinepro animabus defunftorum, quæ inpurgatorio effe ctedunturi, commemoratio (pecialis à tacerdotibuï în mitfa fieri confueuif. amp;nbsp;iUa eft mens Auguftini in libi de cura pro mortuis agenda; Sed ctfi nufquam,iuquiës» i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in ftripturis ueteribus omninolegerciur, nô parua hac

confiietudine claret autoritas, ubiin precibusfacerdot» Ubus, qua: domino deo ad eius altarc fimduntur, locutn (uumetiam habet commendatio mortuoçr.Ecclefiaigit uniuerfalis non errat;pro damnatis nempe nô orat.qut in termino funt damnationis acternæ, quiaibi nuUa eft ïedemptio,ibunt enimin fiipplicium çternum.Et Aug* inli.de fide amp;nbsp;oçib’ -.Erit æterna côbuftio ficut amp;nbsp;ignis. EtOrig.homiï.s .fup Exod. Si quis illuc uenerii,ficuc tU tus plumbeus fiet,de illo hoc quod feriptn eft, demerga-tur in profundum tan^ plumbum in aqua uehementifft ma.Nec ont pro illis qui luut in termino uitç,Extta.de celt.miffatum.c.CumMarthæ; Cum facrae feripturæ di-tatautotitas,quodiniuriamîacit martyri, qui orat pto matlytc.ldcmeftdefan6tisalrisfenticndum,quodôrati-onibus nofttis non indigent, pro eo quod funt perteétc beati,omniaeisaduotafucccdüt;etgo Çequitur exfuftl-■ô«ntidiuiamp;one,qd oret pro his qui funtin purgatotioi

DB PVRCATORIO

Ad dd eft uifioné.inqljtatitudo noftra cófiftir, cream ra rönalis eleuari nó pót.nifi totabï fit dcpurata 8( puti ficata.Hiï cófona ê hiftoriau.Mach.u.in q conduditur: fanda ergo âC falubris c cogitatio 41 defundis rxorarc, ut à pdïf foluanf De autoritatc ho^* librcç: dicic Aug« ig.li.de ci.dri.c.)S.Machabæoç2 libri.qs nó lu dæi,frd te fie fil 4gt; can onicis habet, ^^prcr q rundâ m arc y rii palTio^ ncsuehcmctfsatq;mirabil«,q ante^ Chrifeus urniflet jn carne,uf(% ad morte pro lege dei crrtauerunt,amp; mala grauiflïinaattghornbiliaptulerunt.Et Hier.in.: prolo go in librot Macha. Machabçorû libri,licet nó habranC in canone Hebræo^, tn ab ecclefîa inf diuinoçt uolumi nü annotâtur hidorias,unde in his librn Irgimu; obla« tâfatlsfadionêpromortuis.Aiig.in..t4.fcr.adfratreîin cremo; Defundis cü oiîii diligëtia mifereri amp;nbsp;Tubuenire ftudcamua.Attcdite gd ludas Macha.fecerit,dixit enim gjfanda effet cogitatio pro defundis exorarc. Etaddit Aug.Ora 4gt; defundis.ut dû fuerint in çterna uita pro te orarenô ncgligât,expedât em uos.iit luuëtur p uo$,të« pus cm operâdi iâ profugit ab cis, clamât cm qtidie gia cët in tormëtis,amp; pauci funt g rndeant. O /e magna in humanicas,cccc eniminhrmusiacet ärdamat, utamedj ciscurrtur,clamat poreus, amp;nbsp;ocs cû eo damare nonceC-ûnt.fedclamaraiain tormrtis, amp;nô eil g refpondeac. Nô lîc fratres.fed mementote.g; fanda, falubris,pia, fc-lix,amp;fuauisdco A angrlis ë cogitatio pro defundis exo rare,UC dpoenis, qspropdisin purgatorio patiûf.folui tur.Scmperitaqtpro defundisorandumcft,amp;(înô4»-ficiat eis,quia beati aut damnati funt,oratio tarnen mra in iînu meo conuertrcur,Pfalm.]4.

ITEx fuffraghsecclelîæ, amp;nbsp;potiffime ex lacrifïcio altarii purçatoriûcreditur. ïParagraphus .7.

GRegorius Papa fcribit Bonifacio epifcopo, amp;nbsp;trJ fumptiue habetur.ij.q.j.Animædefiindoçtqtu ormodis foluncur, auroblationib.facerdotum, ■Ut ^cibuafando9;,aut charo^ elcejnolÿnù,auttciuJÙ9

TRACTATVS

tognatorum .Et Ccrfon in .5,parte tra Aarus de cSticis flf folatio:In purgatorio cü affliftione eft folatiiim ex ccrta fpcbeatitudinis,ex ecclefie gnalibus riibfidiis,amp; piisami coçi fuff ragiis, Sf charitas in eis congaudet urritati cor-rcAiöis.Et Auguft.in Enchiridio ca.ijo. Nei^ negädum eftdefunftoçï animas pietatc fuoçjuiuentiumreleuari, cum pro illis facrifïdum mediatoris ucl eleemofynæin tcdefia fint,fed liacc eisprofunt, qui cü uiuerent,ut haec fibi poffea prodefTe poffent.mcruerüt.Sed facrificiü alta ris inter hæc eft potiflimum.quod patet figuris amp;nbsp;autO' ritatibus ôc excplis.De primo: oblatiocm corporis Chrï fti abfoluit à debito culpac amp;nbsp;p inæ:un in Atgypto poft comeftioncm 8c efum hagni.populusIfratliticus libera batur,8c fanguis hagni pafchalis in fuperliminarib. po-ncbatur contra angelum uaftatorem; amp;nbsp;ferpès xncus in palo ereAus contra morfum ferpîtum. Pfalm .Paralli in confpcAu meo mcam aducrfus eos qui tribulant tne.Se-cundo patet autoritatibus.Augufti. s.lib.confeff. de Mo nica matre fua ait:lllaimmincnte die refolutionis fuç di xit.Ponitehoc corpus ubicuncp,nihil uos eius cura con-turbet.tâtum illud uos rogo, ut ad damini altare meniî ncritismetubi fucritis Et Grego.û.lib.Regiftri'.Omnis culpa oblato facrificio delef .Ncc deficiût autoritäres do ftorum Græcorum.Greg.Nicenus in fer de defunftis:Si aliqsinhaclabili uitapurgare cunfta non potucrit,poft tranfitum bine per purgatorfi ignis conflationetn citius magisacmagis fidelis fponfa fponfo dona amp;nbsp;hoftiasin paffiôis memoriam offert pro filtis, quos ipfi fpôfo -jlbo amp;nbsp;facramento præclarç rci grnuit poftea alacriter expe ditur.EtTheodolus epus Cyrenfis fuperillud.i.Coçs.j. Si cuius opus arferit,dicit ggt; faluabitur,fic tarnen quafi g purgatorium igncm,purgätcm quicquid inuenit per in cautelam præteritæ uitæ, fi( puluere faltem pedum ter-ræ purgef fenfus, in quo igné tamdiu manct, qdiu quicquid corpulentie 8f terreni affeAus inhæfitpurget,prlt;» quo matte teeltfia orat, amp;nbsp;dona pacifica offert deuotc, t:

DE PVRCATOR.IO.

Sc per hoc homo mundus 8C purus exiens.deo fabbaoth purilhmij oculù immaculatus afliftit. De tertio; Sandut Gregorius in.4.dialo.ponit diuerfa exempla,quod obla tione hoiiia^ multi liberati fint à purgatorio.quæ eau-fa breuitatis mifia facio; fed deledat audire unuin, quod habetur in uicas fracrum ordinisprædicatoçc. inagiseih xdificâc exemplaqua'm uerba.Ifaia?.^». In omnibuspla nis.i.fanftorumexemplispafcua eo^. Vnluodeprouin lt;ia Franciç,ordinis prxdicaco^i.archieps Nazareth,pro itincialis in terra fanAa, uir totius fanAitatis, in linguis pluribus Optimus pri'dicator,quern rex Franciæ SC regt na tranfeuntes mare inuenerunt illic, ôc laudes dus mî-gnifice extulerunt. Vnde eidé in orarione perfifteti poil matutinas eleuatis oculis ad lâpades chori apparuit umbra quaficuiufdä fracris,in fordido habitircûiçillequç-fiffet quis effet,refpôdir; Sum talis frater.fpeciali dileAi-one a(triAus,qui nuper obq.Et interroganti qualitcr ü-bi effct:refpondit,malc,amp; in diuerfopœnarum gneper Xv. annosfum manfurus: cil'qîillequæreret cur tamdiu deberet ilia pana cruciari.cû uixiffet tâ religiofe;refpô-dit,non quæras caufam.quia hn iudiciû dei, quod xquif fiinum eft.mcrui hâc pœnam; fed rogo fubuenias miliilt; Quod ille proinifit.Vn tnane célébras pro co miffain,p-aAis oibus.ante fumptionem eiichariftiæ, tenens in ma nu facramétum.capit cü laclirymis rogare fub his j^bis: Si SoldanusBabyloniæ SC Alexàdriæ haberet unS Scla-uum captiuû, dc Camerarius eius, qui per multos annos fibi fidelitcr feruiuiffet.peteret fibi ilium donari pro fer ui tio fuo, ce rte Soldanus de facile non n egaret. Dne, nô CS crudelior Soldano,imô es fons mifcricordiæ.Ego Ca tnerariustuus,amp; (ëruitor ad trh tempus captiuustuus ell pro defeAifa’ fuis in carcerc purgatorri: ecce ego peto eu mihi dari. Cumlÿ talia uerba inculcaffet, miffain complç uit.NoAe fequenti ipfi orâti apparuit ipfe frater in habi tucandido.quem cognofcens.qualiterfehabcretintcr-rogauit;qui refpôdit;bcne per gratiam dei^petifti àdo-

TRACTATVS

mînOfBftîtidjri.Sf mr tibilargitusefl, undeJpurgl-* torio Ijberatus,acccdo ad confortium fanflorum.Prædp âa probant autoricate Damafceni in fermone de fuffra-giismortuoçt: Mylleno^(inquit)conrci^dircipuli falua toris,amp; facri apoftoli in tremcndis amp;nbsp;uiuificis mytlerris memoriâ fierieoçjgfidelirerdormierüt.fanxerût.Pra:-ttrea,fuflragia profunt defundis.f in quod uniunf uiué' tib* per charitatë,amp; ilia opera nata funt fuKragan.quz ad cöicationem charitacis pertinc nt:facrificiuin aiit eu-chariftiæ eft (acramétum unionû äc charitatis, continet ilium,in quo tota ecclefia unitur 8c confolidatur.

1!£xinortuorutnfurcitationibus oftendii purgato rium inrcçi naturaeffe. Paragraphus.g.

IN utraip lege mortui Icgütur fufcitati ad uitam. In ueteritrcslegimus fufciiatos, unä per Eliä, 3c duos per £lifen:de hoc.}.Sc.4.Reg. Chriftus initiator no uitcftamcti.qui mortificat SC uiuificat.trcs reuocauirad uitä.puellä fcilicct 8C adolefcentem SC ^zarum.Sanflus Petrus Chrifti uicarius fimilif trcs.fcilicet Tabitä, Ail.s, Sc Romac fecundü in confufionein Simonis magi,SC Ma-ternn.miffo baculo fuo per Euchaviü Sc Vilerium ad lo-cüin quo mortuus fuit.Et de fanCto Martino canit eccle fia;cui dns poft apVos taniä gratiam cöferre dignatus £, ut in uirtute trinitatis mirifice increret fieri trium mot tuorum fufcitator magnificus.Similif S.Dominicus tret Roms fufcitauit.Nora in primis, quod ternarius nume.gt; rus in mortuorum refufcitatione pleruniÿ eft obferuat* in argumentum,tp uVis refurreftio fiet in uirtute fanAx trinitatis. Sc prxdidoQifiifci ratio eft quoddâ preludium futurs refurreftionis.Nûc ad propofïtû, cüftat qgt; illi nô fuerunt fufcitati ex inferno, dimerfit ein eos tempeftas, 8C abfotbuit eos profundum, SC urget fup eos puteus oS (uü,pfal.6g.Et lfa.}o. Præparata eft ab heri Tophet à rege profunda 8c dilatata.Et Abraham ad diuitem epulo-iiemJnter nos SC uos magnum chaos eft firmatum,ut g bine uolunt tranfirc ad uos no polamp;nt, neque indc hue

T a

DE PVRGATORIO tranrmeare.Lu.is.Vtrum aür prçdifti ornes fint fufcitJti dcpurgatonoaduiti;d)cociimpfal. ludida dcißbylTus multa:de quibufdâ tn præfuniiï,g5 de purgatorio, ut te-ftimonium uentatis de pœnis purgatoril uiuentibus per hibeant,aut ad dcftrucndam hærefiin,quæ qucp état circa altéra uitâ. De hoc audiamus quid referai Cyrillus in epVa ad Aug de miraculis b.Hiero.poft mortem celebra-tis,amp;de rcfufcitatione trium mortuoçt.Scribitenim.qd poft obitü gloridftflimi Hiero.quædâ hærefis inter Gre cos furrcxit ,g)aiæ beatogt ufq; ad ul'is iudicti dié beati-tudine priuabanf,amp; aiç damnatoçe uftj ad illü dié nullis cruciabanf pœnis, aflerebant illius feélae nequiffimi nul-15 fore purgatorii locû;tûc expletis tribus diebus ieiuni-orum, S.Hiero.ftftôEufebioprædileftiflimofilio appa-ruit,5( aitiCyrillo cunéfis'q; fratribus nuntia,ut craftina die iuxta præ fepe dni, ubi mcü quiefcit corpus ocs cSue-niât in un5,tam catholici illius feftç uiri, Si triûhoçt, quiinhacurbehac noftc defunfti funtj, cadauerainhu-matain illü,in quo meû humatü eft corpus, facies depot tari,fup quibus faccfi quo utebar ponetis, ftatim uitæ pn ftinæ redditi, hanc radicirus hærefîm extirpabunt. Qj* amp;nbsp;fadlü eft. Accedens cm ucnerabilis Eufebius ad lïngii-loçt cadauera, flexis genibus,manibus'qg in cacluni extcrt fîs,orauit; Deus qui facis mirabilia magna folus.nûc prêtes tuoçt exaudi fideliü, Si ut tua,quâ dedifti, fides inte-merata inuiolatai® per fecula maneat,Sf etiâ ut hoçt error apparcat,ôf per mérita Si intcrcefliôes gloriofiffiml Hiero.introduc in haec cadauera aias,quas de ipfîs cgrc-di uoluifti.Qua orationc finira,dngulum facco,q fuper tarnem utebaf Hiero.tangenscadaucr, protintisinipni uitæ fpm introduxitiqui hoiesapertisoculis.oibusuitç iïgnis ortcnfis,funtperfcfl:e rcfufcitati,amp;cœperunt bca tâ aîaçt gloriâ, Äpftö^tpoenastäpurgatorrj ginfernt Clara uocc oib’ intimate.Nâ,ut mihi poftea interrogâti dixerunt,b.Hieronymus eos conduxetat fecü in paradi-fum,purgatorium,amp; infernü,ut quac ibi agebanf, pate^

TRACTATVS

ïaccrent uniuerfis.His igi£ paftismultitudo maxims p® p«lorum,tä iidelium'4 illius ftftç defenforum ,qui ad tâ grande concurrerunt fpeaaculumümmefas gratias deo rc£erunt,q) fuos in fc fperantcs non deferit.

•SEx figuris ueteris Icgis trahitur teftimonium de purgatorio. Paragraphus nonus, TNuctcri kge duplex fuit doftrina, una aperte pofi ta,ut in unitate dei amp;nbsp;creatione mûdi;al_ia fub figu-ratum amp;nbsp;m'yfterioçi uelamine fuit abfcôdita, ut in tnyftcrio incarnationis amp;nbsp;reparationis; oïa cm m figura tontingebant illis.i.Cor.jo. Etrurfus doftrina illa ordt nabatur ad promiffa noui teftam.in quo nobis fpes uitse æternæ promittif ,ad quâ nemo nifi immunis ab omi de treftabili 8c tulpabili defeftu poteft pucnire.hinc ex de-fcriptionibus figuralibus trahunf argumenta ad proba-, düeltepurgatoriä.Vnpfalirj.diciturjTortente pertrafi uit anima noftra,bndiftus deus,inquiunt aiæ ^emtæ a purgatorio,gratiaslibcratoriagentes. Nâ.i.Macn.i.de magnis petkulis libcrati à dco magnifiée gratias agim ipfi.R.cminiîeütur cm animae quae eua(erint,prio in nac uita,feandala,inq,tribulationesmundi,impugnationts baretico^.fuggeftiones d^monamp;,amp; continue ^acerbas ptrnas purgatorq.Gcn.ij • Ego duxi te de Vr Chaldaeo-tü,ut daté tibi terra iftâ. El ifte tort es côfiftit in alarum captiuitate in purgatorio, 8C in uarqs tormcntorû gnt-bus,8t in dcfidcrio petucniëdiadtcrminüfalutis.ldé pa let inçfal.si.Trâfiuim’ pet igné 8C aquâ,amp; eduxiftinos in rcftigerib, Amb .unûquencp purificandü cë docet pri-ufquà in dni requiem mgrediatur ,ut inttogrcffus in illâ paradifi amœnitatë,gratias fuo dno sgai, dieens; Indu-xiViinosinrcfrigenü.Otige.hom.is.îuper Num. cxpo-nensillud-jibum pfalmiftifloquentisin pcrfona omniS fanamp;otum,quibune-#ficulum dictrc poffunt.poft^puï gatiiuetinf,Vidcs,mquit,quô purificatic^ne indigetqui exierit de ptaelio buius uitae. Aug’ ; Cü tiàfierimus ad iV ludKfiigiiùunJtaiKS dianfi, nuUû luacbimusminû*

T *

DE PVRCATOR.IO

lt;C,nullum tentatoK,nullum igné,nunâaquî,ppfmum igi£ refrigerium cft. R.efrigrriû prop£ quietc dicif, Pfal. Côuertere aia mea in requié tua,quia dns bcnefecit tibi. Ex iftis elidif diâûLuteri,diccnt]s fatis ridicule: Sophi-ftx in hac re nugan(,adducentes illud Pfal.T raniîuimus prrignrin dlt;aquâ.PrætereaIob.]4.ait:Mirrremini mci tnifcr emini mei faltem uos amici mci,quia manus dAi te tigit me. Et hæc uerba träftulit ccclefîa ad officium pro niortuis,amp; cft uox animaçt uodfcrantiû ad uiurntes,ut auxilienf qua? uox duplicaf propter magnâ affliftiqné« quâinpurgatorio patiunC Cætcrum in alio pfal.dicif: Ne tradas beftiis animas confitentes tibi.Quæ autoritas infràexponeiinalio paragrapho.EtLeui.u.Nôingre-diei faiiÂuarium, donee iinpleani dies purgatiôis eins. Et liinc lofeph eduäus de carccrc regis ad iniperiS fubll inatuseft,Gen.j4,EtIere.ji.Inflctuuenictprægaudi0j . in mifericordia reducâ cos amp;nbsp;dcducam eos pertorrentc nbsp;nbsp;nbsp;|

aquaruni in uia recta,qua? ducit ad uitam xternam.

HDeindeoftendif purgatorium ex apparitionibus

amp; reuclationibus. Paragraphus.io.

MOrtui uiuentibus apparent qualitercunq;, ucl côtingit per Tpecialc dei difpenfationé,'ut alx mortuoçt reb“ uiuentiü interfint, amp;nbsp;cft inter djüina linraePa computandû, ut ait b.Tho. i.ç .q S-r-at.8-Q,t, aüt hmôi apparitiones fiant,probat Aug’in li-tiec» ra rfgt; mortuis gercndacap.i7.dicens:Mittiaduiuo$ aliq* tnortuos,ficucr contrario Paulus ex uiuisin paradifum raptus ert,diuina feriptura tefta{:nam Samuel propheta defuniftus uiuo Sauli régi f uturaprçdixit.Et quid de Mo fê diduri fumuslt;qui certe in Deut.mortuus.St in euange lio cuin Elia qui mortuus non eft ,legif apparuifle uiucft libus.Et ad hoc ponit exemplü Augquot;' in eodem lib. c. n* Cum Mediolani effemus, audiuimusquodeuni debitum à quodam defundi partis rtpeteiei caurione prolata,qd filio ncfcicte â pâtre erai pcrfolutfl.côtrjftari hô grauft Kmc (cepit atq; mirari, quod ci puer moriens non

TRAC TA TVS

rît quid debttft.cum ctiâ fedffet teftanientû,tunc nimis anxioapparuitidem pater eius in fomniî,amp; ubi effet de pofftu. Si quod ilia cautio uacuata fuerat indicauit: quo Inuento iuucnis atep monftrato.nô folurn fall! debiti ca-lumniam propulfauit,quin ctiam paternum rccepit chi rographvm quod pater non recepit,quando eft perfolu ta pecunia. Animæigiturdefiinftorum tpeciali der dif-pofîtione credunf uiuentibus apparrre,pro earum libe-ratione,ficut fæpe compertS eft, quod atiimac adiuratae, hoc ide confeffac funt.Vn fcribit S.Greg.in.4.dial.de Pa-fchafio in hæc uerba: Germano,Capnano epo, medici corporis falute diftauerut,ut in angularibus thermis la-uari debuiffet.qui ingreffus thermas .Pafchafiû diacqnii, dudum mortuuin,ftanttm Si obfequentem in calori^bus inuenit;quouifo,uehemctercxtimuit,amp; quidillictatus uirfaceretinquifiuit.Cui rerpondit;pro nulla alia caufa in hoc pocnaii loco deputatus fum. nift quia in pte Lau-renth eötra Symachu confenfi in eleftióe; fed quaefo te, dnm j)medepcare;atqjinhoccognofccs,q)_audit’ fis,fi hue redits me no inueneris. Qua de re uir dni German* in precibus fe ftrinxit,fi( poft paucos dies rediit, fed ram diftS Pafchafiû in loco eodé minime inuenit. Delocis, ubi ifti fpiritus fe repræfentant,non poteft dari certa re gula,quiahocnon cadit fub arte humana,fedfub dei uo lûtate,quia ipfc fic uult fieri, Si nullus pot pferutari eófi liû dti,f cdidco apparct,ut ,pp£ aliquo^ mérita citrus uf tatdius de poents liberenf .Sed hoc feiendu e, qi ubicunep animæ iftæ (unc,pccnæ eas fequuuf ,ficut dæmones pcr-nas inferni fecü portât .Similif de tpe appantiois no eft régula gnalis,quis tn magrs appareant de noac,ficut phetæ frequentius acceperüt reuelationes in fomno. Ap parent ant diuetfis modis,quâdoq; in corpore affumpto amp;nbsp;uifibilitet ,quâdolt;p inuifibilitcr,ut folû fon*, uox,aut fttepitus petcipiaf à uiuentibus, ficut percuffio, proie-amp;io,fibilatio, gemitus aut planftus, ut attêtotreddanc homines ad inquirendum amp;rcfpondendam.

X «

DBPVRCATORIO

lt;Ex iure canonico purgatorium dcmonßraf, et de gra uitatePurgatorü. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;flParagraphus .ii.

EX iure canonico efficax fumif 43batio,multa em q traâantur in theologia,«ia tradantur in iure canonico, amp;nbsp;qibi rccipiunf uelrefpuuntur, ctiï in thcologia.fm qjdicit Aug .Omnia, qiiç neq;infanfto rum autoritatib. continctur, nee in cöcilrjs fanftoçr pa trü.ne c confuctudine ufis ecclefîæ roborata funt,ïïnc ui ladubitatiôerefrcandaæliimo.Scd in iure canonico ha beCteftimoniü dePurgatorio,dicif cm.sr.di.Quiinaliä feculü diftulit fruflü cöuerlïonis, prius purgabitur ignc purgationis.hic ignis,etfinö fit æternus.mirotn modo £rauisë,fypcrat em oëm prenä, qua un q paflusefialiqs in hac uita ucl pari pót.Idc de pncn.dift.y.ca.NulIus, ubi fubinfertur, Nun^ täta inuenta eft in carne pirna,licet niirabilia martyres paflï fint tormenta, 8c multi ncquif quanta fæpc fuftinuerunt tormenta. Et dift.îj. c. Qualis hicquirlt;^egreditur,talis iniudicio apparebituel pnta bitur, fed tarne de quibufdâ culpis elfe ante iudiciû pur-gationis Ignis credendusé.Et extra.de cclc.niiff.ca.cum Marthæ.idé habetur. Studeat ergo fie deliAa corri gere, ut poft mort? non oporteat pana tolcrare ; nain wt diAû eft.grauis ë ignis purgatorÿ.Ignis enim ad pec-cacoçt purgationc refertur,nä dominus ignis confumës eft.Et ob eä caufam in euangclio dominus Icftis in fpiri tu fando ÔC igni ueni t,ut qui iam baptizati funt fpiritu-fanao,rurfusreuertëtes Sc repaentts uitä priftinä cau-terio Sc ignepanitëtiæ indigeät.inigne cm probat au-rö Sc argëtum,holes ^o receptibilcs in camino humilia tionis.Eccfi.z.Ignis nä^ eft maximx adiuitatis,amp; ignis purgatori) punit iuxta pqualitatë ^portionis pocnæ,ad inenfurâculpæ. Ifa.i?. In menfuracontra inenftirâquâ abieda fuerit. fciliçet anima d corpore 8C iudicabit ramgt; pcena enim eft delidorû débita coertio uel fatisfadio» Et qgt; pcena purgatorrj excedat oëm poenam huius uitægt; patet,qa quanto pcena eft ufior, tanto maior,fed anima Icparau punit,quü fit fiinplex,non aüt i ta eft de (orpo*

TRACTATVS

re,ergo illa per na quæ eft animae feparatæ, é major oAl pœna qua corpus patif Hincdirit Aug.in.4.frr. de com memoratione animariim:Ille purgatorius ignis durior erit quicquid pot in hoc feculo poenaça uideri aut cogi tari aut fentiri; amp;nbsp;ipft t à diu in illo piirgatorii igné mo* ras habebimus, qdiu pftà minuta tâq ligna fœnü amp;nbsp;ftipu la confumantur.Ita peccata ipfa in hoc feculo purgenf, ut in futuro il le ignis purgatorius aut non inucniat,auc certc parum inueniat quod exiirat.

^l’robatio purgatorft ex diucrfitatedccedenti5,amp;exdi ftinftionereceptaculoça, ïParagraphus .1«.

IN uarris gradibus côftituuntur,qui ab hac uita mori-untur, qdam funt ualde mali,ut Turcac.Iudæi, amp;cætc ri infidèles, Chriftiani qcg in peccato pfeuerantes 8C hdei tranfgreflbres,hi finaliter dânantur.De infidelib* dicitur Iohan.;.Qui nô credit ta iudicatus cft.de Chrifti-anis patet,nam qui impeenitens morif,amp; fi uiueret.fcm per peccaret, huic debetur rcceptaculum infernale, rece ptacula em poft morte dantur animabus.uel in pmiû,ul^ in panam,unde Luc.is.Mortuus eft diues Si fepultus eft winfcrno.Etlob.ji.Ducuntin bonis dies ruos,amp; in pû-“0adinfcrnadcfctndunt.Gre.4.dia.Si effe fiinftoç«ani tnas in cælo oportet, ut per oia amp;nbsp;iniquoqt animas in in »Çfno,quiaex retributione intern» iuftiti».cx qua iufti neceffe eft per omnia, ut iniufti crucienf, naficutelcftosbeatitudo lætificat,itacredineceffe c,qlt;i a die exit’ fui ignis reprobos exurat .Qui ergo capitalia peccata cómiferunt, fi cis digna poenitentia nô fubuene rit,pcr purgatoriûignemtranfire nômerebuntur ad ui tam,ftdin æterno incendio prxcipitabuntur ad morte. Auifenturigitur pcccatoresin carne uiucntcs,amp; inten-dat illud Apoc.i.uenio tibi cito,amp; mouebo candelabrfi tuu de loco fuo,nifî pœnitentiâ egeris.Hay mo;Nifi pcc-uitentiâcgeri5,moucbo te de focietate fideliu.Pfalm. n. yeusdeftruette Si in fini euellet te,Sc emigrabit te.Alif lunt ualde boni,qui fine macula moriunf,8c ftatim »ter

T f

DE PVRCATORIO

B» retribiitionis mcrccdc rrcipiunt,quibus dabitur pj--radifus,2.Cor.f.Sc!musenim,qm lîtrrrdlris domus no lira hui us habitationis diflbliiatur, ggt; domû non manufa âam ex dco habcm“,ffd æternâ in cælis.Chnftusin cru (c larronieôhtenti dixit: Hodie mecum erisin paradife. Hæcregia tnâiîo datur martyribus pueris'q; baptizatis, mox port baptifmû décédé tibus.Gre.4 .dia.Ocs baptiza-tos infantes atq; in cadé infantia moriciites.ingredi re-gnü tarierte credendûeft.Vndf de pœ,di.7.c.nuîIus:Pœ-nitcntia, fi in extrrmæ uitæ hora aducnerit, fanat amp;nbsp;libérât in oblationc baptifini, ita qi net purgatoriü fenti-wnt,g in fine baptizané, fed ipfi ditati bonis matris fan-ûeeccfjæjreccpturi font multiplex bonû in )éabcatitudi ne.Sapi.y.Eft rinanatio qdam claritatis orâipotentisdci fyncerajn qui nihil coinquinatû irttrat. cacleftis cm rtlici tas côfirtit in fapientiæ participatione pfefta.quæ p fpe-ciemdeüuidebiinus,in omnibus pdiftis nulla émacula, igitur beat! cenfentur.Aug .4.fer. de commemoratione animai^:Si gs fupra fiindamcntfi Chrirti fupedificatau-rum,argcntû,amp; lapides ptiofos,de fanéfis hoc amp;nbsp;perfe-ftis Chrirtianis capite,qui uelut auçi purgatü merebunf ad æterna præmia peruenire . Pueris aût fine baptifino dccedentib. affignatur ,pprium receptaculû.in quonô c pcena fenfus.fed datnni, in quibus eil impedimenttûex parte perfonæ amp;nbsp;naturæ,quia dccedunt in pdô origina ii,amp;inirtisnon adert fpesbeatæ uitæ.Sinus aût Abrahx fignatus fuit antigs patrib. in quibus originalis culpa ex piata crat.fing’état infe(ftiuapfonæ,remancbat ramen \ îinpedimêtü ex parte naturæ,ggt; qua nódamp; luit plenarix Ûrnféim p Chrirtü.ôf ifte lymbus fanâoBi patç« in Chri rtidefcenfu euacuatusert.Col.r.ExpoliäsprincipatusdC ptätestraduxit cófidenf, palätriüphans illos in femct-iplb.Et lfa.49.Dedi tc in fucdii.spopuli,ut ftifcitarcstcr-rä.öf polfideas hærcditatesdiifipatas, ut diceres his qui wincli func,exite,df his g ïtenebris funt,reueIamini.AliJ fpnt Cfirirtiani boni/ed négligentes,^ his datur putgsi

TR-ACTATVS.

torii petnitentiale rrceptaculum. Aug.ut TupraJIIi çj fii • perædificant fupcrfundaniétû Chrifti lignum,fcc)nû,fti pulâ.dc bonis Chrïftianis.frd nrgligtntib. minuta pce uta purgare intelIigitr.Et nota Ènalifcp ftatim animz foluto uinculo carnis, prr qd in ftatu uitz dctinrbâtur, l^miû confrqufitu r ufpccnâ.nifi aliud imprdiat,fîcut in* ttrdü impfdit confrcutioné pmii pâin ucniale,qd priuJ purgari oportet, amp;nbsp;fie neceffariû ponitur purgatoriû.

urgatorin denicp alTignabilr ponitur ,pptcr indulgl t’îsquaspdicat ecdefia. HParagrapbus .ij. INduIgentiæpdicâturin ecclefia ,p animabus, ergo

purgatoriû eft. Antecedens patebit infra, confequ? tia patet, quia ex purgatorio dcpendet oisinduigé tiarum exiftimatio,ut dode praâicat reuercdus Koffen ffs in materia de indulgentes,contra Lut.Si cnim tollas purgatori5,qrfum indulgentes opus erit^his em,fi nullum fuerit purgatonum nihilindigebimus.Conlïdera-bât enim fanfti patres exadiffime,qgt; fando Petro amp;nbsp;eius fucceflbribus eff tanta in euangclio collata à Chriff o po teftas.ut quicquid ille foluerit in terris,folutum foret sn cælis. tt librantes, non dubitauerunt Petri fucceffb-res,modo ffdeb'tcrid negotium egerint,panas (quæ reliqutis peccatorum nonfufficienter cxpiatis lueren-tur)côdonare poffe.Perpëdebant qiÿ,q)cn ptâtem facer dotibus doiiaffet Chriffus,aias ab aeterna pana liberan di,multo magistalê in ecdeffa reliquit autoritatë, qu3 poflet à purgatorffs pccnis ffmilif abfôluere. Sed indulgentie poffunt dari illis qui funt in purgatorio,qn hoc forma indulgétiaç: habet, ut uidelicet, ff aliquis illas ,p fe amp;nbsp;trib.uPqtuor charis fuis in purgatorio detrtis mere ri poflït,patet primo,quia Papa dicitur âdeo côffitutus iudex aiuoçi mortuoçc.Ëxtra.q fflff üntlegitimi.c.p ucnerabilc.Et eccfia foluit amp;nbsp;ligatpoff mortë. Extr.de fentëtiaexcô.c.à nobis eft.Et.24.q.î.Sane ipftrtur.Prae-terea,quia inptritiôc remittif pana ;terna,£( obligatur pcnit* ad panâ purgatorü, Hifi tit cótritio ualdc abua

DE PVRGATORIO

dans,fed per indulgcntiâ l emittitur tota pœna uel pars pœnæ purgatorii. Cçte9î,fuffragia liaient illis, g liint in Purgatorio,cx fiipra diâw.fed indulgentiæ funt de no-bilillimis amp;nbsp;efficaciffimis fuffrag!is,quia fumptæ ex the-fauro ecdiæjfed illi qui funt in purgatorio funt talis the fauri participes, eo qi decefferunt in charitate. Quarto jdc probatur.Sanfto Petro cômiifa eft clauis regni cælo rû:fçd anima quâdiu é in purgatorio,c extra rcgnü cX' lorîi ergoindigetamotioneimpediment] abingreffu, amp;nbsp;tab's amotio fit per indulgentias.Quinto, pater tnifc-ricordiaçt fm ordinatilfimâ fuâ difpofitionc ^puidit omi busauxiliû per indulgcntiâ elfe conferendû qui funt in purgatorio,exquo fe iuuarenon poniint.Sexto:Omncs animæ fanftæ,aut funt de ecclefia triumphante,aut mill tante, fed animæ in purgatorio funt fanâ:æ,amp; non funt de eccleßi triumphâte,quia in ilia nulla cit pcena, ergo funt de militante:fcd omnibus habentibus gratiâ in cc-lt;lefiami]itantcprofuntindulgentjæ,ergoprofuntillis quifunt in purgatorio. Vnde fient feruus pignori datus non pot manumitti ante debiti folutionem, fi.de manu miffis.I.Scruus.ficnecilIe.cuiusanimaimpignorataeft jn purgatorio,nifi fatisfaciat, aut alq pro eo p fufiragia uel per indulgcntias fatisfecermt.

ÇDelocopurgatortj. iParagraphus .14.

De loco in quo anime puniunf Si à peccati fcoria purganrur.ut in cæïû introducantur,contingit loqui duplicitcr, uno mô fin lege cômunem, Si fie creditur elTe pars inferni.propf ƒ bum S.Crego.in.4. dia.qi fub codé igné ele^lus purgatur Si damnatuseruci atur,amp; una eadciqi uis punies,bonos probat Si eliqt.ma los ^ocondénat,deuafiat,amp;exterminât.amp; talis loc’cô petit punitioni fimiliter Si fatisfaâiôi,fiue ci qui affligi tur merito faditatis cuIpabilis.Et hune ritû habet eccle fia,qn orat prq dcfundis,libera cas de ore lronis,itcm,ä porta infexjdeî.Et per os Iconis in manu inferni intelli ' |{uni diucrfæ panse purgatoriijà quibus oiat ecdçlîili

TR. ACTATVS

fcerari animis.Vcl poen? purgatoril illis nominib.cxprî jnStur,propter mutuâ utriufc); uicinitatë.Namapud Be dam,quidä ad uitam rcuerfus^rccitatis his q uiderat,pur gacorium elfe dixit côfine gchennae.Itc fanât patres an te aduentfi Chrifti fneröt in digniori loco '4 fit locus in qanima; nfle purgäi,quia nó erat ibi aliqua pccna fenfibi lis, fedille locus erat coniunftus inferno, alias Chriftus adlymbS defeendes, no dicerctur ad inferos defeëdiffe. Hoc tam? fatédü eft, q) de loco purgatord nó inuenitur aliquid expffe determinatü in fcriptura.nec rónes poffüt ad hoe efficaces induct,tame ,pbabiliter,dc f m qteonfo-nat tnagis fanâoçî diâis èc reuelationib faftis, ponituf putgatoriû.Quidà putant purgatortn effein monte Aet na,in Sicilta,ex q monte erûpit ignis cü fulphure quem adinodü gehena, in q mote dicûf fæpe apparere figuræ, Sc audiuncur faepe gemttus amp;nbsp;uoces qrulofæ, fed de hoc nihil temere definio.Dicit ein Alanus; Non aliud nifi fe ualet ardens Aetna cremate. £t quædâ fiâio phantafti-caaliqrum refutatur,qui dicât çp lupius in fphæra ignis fit purgatortü.Vbinoia,qgt; motus animæfurfum uelde-otfum nôë tecundum fuüdefideriü,fcd fmdiuinum iu-diciitm.quodeft mouens fupremum, amp;nbsp;illius mouentis régula fcquitur anima, amp;nbsp;illud iudicium decreuit antmâ affligere ad tempus. Secundo,de loco purgatorff poffu-mus loquifecundumfpecialem diuinamdifpcnfacione,. amp;nbsp;tune locus purgatorq dteitur extraordinarius,concef fusaniinabus.ideo ex mifericordiauelaliaciufa ficuc in ftmili dicicur de euftodiaPauli, Aâu.îg.cû peruenifiet Rotnitn, permiffum eft Paulo permanere cum cuftodté te fe milite, amp;nbsp;fiediuerfisanimabus extra carcerem pur gatotp, diuerfa concedntur rcceptacula.Primo, propter celetioremlibcrationem, ita ut poffint oV.is fuam indi-gentiam reuelare, ficut diâutn eft de Pal'chafio.Ét dicit Hugodefanfto Viâore-.Probabile eft.quodinhislocis, in quibus culpam commiferunt, puniantur, ficut de il-lo,qui ptesbytero feruiuit inbalnco,cul locus ille deptU

DlPVRGATORIO

MtuJ W8t, culpis fuis rxigf ntibtu, pro quo pfesbytero liebdomadamcrkbrauit,amp; liberatus eftgt;Srcüdo,prop^ noftraminrtruflionrm.ut aliquando recogitemuï.ma-gnam poft hanc uitam pcrnam infligi peccatoribus.Ter tio, propteralicaius fanfti impetrationem, ncutlegi-inus,quod fanAiis Patritius imprtrauir cuidani,quod pu nireturin quoda loco in terra;8c exhoe (utdicit Bona urntura in quarto Tcripto) fabulofe orrum eft, quod ibi effet purgatorium.

ï A quibus animæ in purgatorio puniuntur. IFParagraphus .it.

Ple creditur ä certis doftoribuï.qi animæ nó punifi tur in purgatorio d da-monibut.quia funt d ei anii cæ,in charitate exiftent«,5f fiierunt in hoe mfido dæmonum uiétriccs,amp; fine mortal] decedentr», trium-phauerunt de dæmonibut, ergo non fubriciuntiircis: omnino enim irrationabilc 8c iniquum effet, ut aliquiï fubrjceretuf uifto poft triumphuin. Hinc dicit Pfalm. Ne tradas animat beftht confitentes tibi, hoe eft.ne tra-dat animas poteftati dæmonum affligendas, qui dicun£ beftiæ.qualîuaftiæ.Vnde dixit faniftus Martinus diabolo ftanti ad cius obitiim ; Quarchicaltas cruenta beftia ? Non fecerat hoe diabolus ut eum duccret ad purgatorium, fed quia cupiebatinfidiari caleaneo, perhoede-trahcreinabyffum.Qi,iare uirdeiaddidit.nihilinmere pcries,funefte,fcd finus Abrahae me fufcipiet.Hinc addi tur in Pfalmo predidlo,amp; animas pauperum tuoruin ne obliuifcarisin finem, fed purgatas educes de locistene-brarum adcælum empyreum.Oemonesautéanimaruin purgatione 8c liberationem deteltätur.ergo illam pur-gationem non adminifträr. Et in canone miffæ dieitur, ec dormiunt in fomuo pacis. Ex hoe patet.q; nó affligun tur minifterio dæmonum,quia eum dxmonib. fomnurn pacis non haberent. Neq; puniuntur animæ minifterio bonorum angclorum,qui conclues fuos non tam uehe-mentcr affligèrent, nee charitate libi coniunâas itaino*

thactatvs

tfftarf nt, fed (Teut poft diem iudicrj, fols diuina iuftitià igncm fucccndit, quo in perpetuum puniuntur damns-ti.itanunc fola diuina iuftitia ignem fuccedit, quo poft hanc uitam purgantur elrai,ad ui tam acternam ordina «.Albertus fuper miffam dicit, quod per feipfas purgan tut animx,iïcut aurum purgatur à fui impuritate, amp;nbsp;ru «latinigne,iuxtaillud i,Corinthiorum.;.Vniufcuiufcp quale ftt opus ignis probabit .Et dicit beatus Thomas, quodpolTibile eft, quod fanâi angeli cas ad loca prena-rumdcducant.óC quod etiain dæmones.qui dcpœnis ho nunumlætan{,eascommittentur,amp; purgandis aftiftât, utearum poenis fitientur ,tum etiamin earum exitu de corpore fui aliquid reperiant amp;nbsp;uenentur, ficut dî abolusaftabatfando Martino. Albertus imaginatur, quod animarumpurgandarumcoctusfeipfoad talia Iota fetatur.ftcut graue feipfo; Animæ enim pondéré ueni

I nbsp;nbsp;nbsp;ahum,quæ fecum de corpore excuntes detcrunt,profun

I dius amp;nbsp;minus profunde adloca poenarum tendunt,,p di I uerfttate uenialium, ficut diuerfi pondent grauia deor-fum tcndunt,in culus fignum Zacha.r .dicitut; Iniquita-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tes federe fuper calculum plumbi.Et in Pfalm.dicitur de

peccatis; Sicut onus graue grauatæ funefuper me, EPILUGVS.

EXhis omnibus elicitur qduenialia pcccatafunt inæqualia.SC ficdiuerfainpurgatorioanimab.in fetunturtormenta,aliquib,maiora 8C diuturnio-ta ,aiiquib us leuiora fecundum quod aff eftus ea^ ad ue-nialia fuit magis uel minus immerfus. Se cûdo fcquitur, qdpa.'nxpurgatotiifunt uoluntatix exacceptatiôe SC conditione corum quieas patiuntur,inquibuscft chantas,per quant uoluntatem fuam diuinæ uoiuntati con-fotmâtur.ex cuius charitatistftutejpoenæ eisadpurga-( tionë ipfunt.Tertio feqtur,qd pcipuü remcdiû.qd aiab* in putgatorio côfett.e facramëtü altaris:alrasÿtus hut* factamcd.ab his qui purgatoriü negât,diminurretur,qd tn oficnur ,p uiuu à det unftis, Quarto,quod animac in

^$2

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE PVRGATORÎO

purgatorio de fua faîiite funt ffcurse,l6iç.y4.Ad punâï in modico dercliqui te,amp; in miferationibus magnis tó^ grrgabo te,in momento indignation» ablcôdi facicm mtam parum per à te. amp;nbsp;in m ifrricordia fempitcrna mi-fertus fum tui,Quinto, quod ignis purgatorq in nouiflt mo die finitur.non quo ad fubitantiam, fed quo adani-marum punitionein.Demum elicitur ex fcripturis.figii ris,iuribus,doftorum autoritatibus.animarum appariti onibus amp;nbsp;reuelationibus.ex fide catholica, amp;nbsp;uniucrfa-lis eccicfiæ confuetudinc an tiqua,ex apoflolicistraditio Dibits amp;nbsp;facris interpretibus,quod ponendum fit purga torium.quod aniniarum poft panarum expiatiócm.ad mâfionrm ætheream fit inrrodu(ftonum:quain manfio nem cuniftis Chrifttfidelibuscôcedatille, quiiiigiterin catlisrcgnat,Ainen, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FINIS.

Apud fanftam Ro.imperriColoniam.Im-penfis cfleberrimi bibliopolacM.Godefri-di Hittorprj.ii .calendas lulii.