Dit boek hoort bij de Coliectie Van Bucheii
Huybert van Buchell (1513-1599)
V
Meer informatie over de collectie is beschikbaar op:
http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:
• de rug van het boek
• de kopsnede
• de frontsnede
• de staartsnede
• het achterplat
This book is part of the Van Buchell Collection
Huybert van Buchell (1513-1599)
More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:
• the spine
• the head edge
• the fore edge
• the bottom edge
• the back board
s, oct. 135
-ocr page 4- -ocr page 5- -ocr page 6- -ocr page 7- -ocr page 8-s. oct. 135
Historist Gentium
Octavo a®. 135,
-ocr page 9- -ocr page 10- -ocr page 11- -ocr page 12- -ocr page 13-COMMÈNÏARIORVM
L V D o V I C I GVICCIARDINI DERE-t Bvs mbmorasiiibvs, qv^ ÎN jvrORAj MAXIME VE* ro in Belgio, ab vndetricefimo vf-que in annum m . d » lx. euenerint.
tiBRI ÏRÊS.
P. p4 Kcrckhoüio AdiophanenlÏ interprété.
\aA cum nominurn gt;dignitatum, amp;nbsp;lenim illüftd«' urn luculento indice.
ANTVÉRPiÆ, £x officina Gulielmi Silvij, Typographi Regij. M. D. L X V I.
CVM PRIYILE
ANNOS VI,
GENERE, VIRTVTE„ ET . ERVDITIONE VERE O R NATO, D. r'o G E R I o DE Montmorency , diui Vedafti Prælato digniflimOjGuliel. Siluius pcrpctuara fehckatern.
. ..t’
VM Annum hos' Ludouici GuicctAr-dnü CommentArios Italics cofrriptos no*' ^Ïrtsformtilis 'm lu-cem âedtjfem Trxful clAnß, eofque a mAgms^'ir'is vehementer commen-dArï AnimAduerterem y quod res mA»' x'imAsJicet brcuiterydilucide tAmen^ 'vere^mgenue^ Accurate tra^dAret, non incommode mthifaSiurus vidc^ bAr jßillos et'iAm 'm 'LAtlnumÇermo» nent conuerßs flud'ioforum ïngrAtï» Am euulgarem. quodqu'idem conßliu
2 cum
-ocr page 16-cum amkts non dtfplicuijfet, Kerch* houium no^rum^'vïrum profe^îo nori Latince tantum ^fedmultarü lingua* rum callenttß. ( quodmtht otium de» eßet )vt hac nobïs opera, daret^perpu li^eofque 'Vefiræ Amplitudini dicados cenfui quodhißoria lebdiorrem cum ^A^athematicarüßudio(in quo tepne clare exercuiß't^non tantum maxima ajßnitate communicett'verum etiam per eas artes inprimis illußreturj^ lucisplurimum accipiat. itaqueß eos accerrimo tuo iudicio non iniprobari ßnfero ab unde quod ^uolui èro con» fecutus: cum no^irum erga fxie^lram Ampl. ßudium, yoluntatem, obfer*. uantia^ iam diu fatis teSlata eße exi» ßimem.nam quod ad tuum at tine t in-me optimas artes animum
-ocr page 17-$
AffeEium'y quot;vt de wirißca, tuä, humanb
oignitlt;ite ( ne qUÏd^tdeur adgmtÏA loqui)tiicean2yclariorAfunt^quam quot;Vt Siluio i^recone egeantt cui nihil chA* ^iui eß:, quÀm e Andern 'volütAtem no PrAlAtistAntum^'Verunt eÜAm Prin» cipibus omnibus cumulate duri : ex^^ ferturiproculdubioijs Artibus Jolix fedari dijßciüimAs hAße tempeßAteSy Çs^ fumwAm reducißer enit Atem poß ß. “^enei^Ale Pra^îAntiß. lt;^e» çœnAS. lt;iAntuerpiie, xv. ^Artij,
-ocr page 18-4
PROEMIVK QVÄ AVCTOR mSTlTVlI SVI B.AT1ONEM PERSE QV I T V R.
O GI T A N T I mihi, in rccen* defcriptione eariim re-jK^gionum,(quas cxteiæ nationcs sQ** generatim vocant Fladias, quç-
que PHILIPPO IMP, CAS. CARO-ti V. ter pientifs. memoriæ, F. parent) obiter narrare, quæ illic fcitù digna fubin-de contigilFentjneque porto liceiet^quani quam illudipfum maxime veilem , prçter cafam (quoaaiunt) pedem efFcrre : hoc ad extremum deliberatum fuit ; vt, deuorato omnium difBcultatum tædio , .figillatim certi temporis memoriam vno libro colli-garem, amp;nbsp;qtiali in Epitomafe,'fummara dumtaxat earum rerum,quç in ßelgio,iam inde a pace ilia apud Cameracum, inter CAR. V. Imp. amp;nbsp;FRANCISCVM I. CO nominCjFranciç Regem faéla,exaótis plus trigintaannis,paffim aliquado eueniilent, ZÄKornä; perftringerem : eodemqueinter-texerem,data occafione, quidquid alicubi gentium, maxime veto in Europa darum, in-
-ocr page 19-î
infigiie, ac mcmorabilc interim accidifTe, compertum efl'et. quippe perfpiciebanj gt;nbsp;resambas ita naturacomparatas efle,vthæ cum illis ejuodam quafiaffinitatis vinculo copulatæ,non folura facile inuicem cohç-fèrint, fed non minimum ctiam conuene-rint ad amplificationem , fundaraentû-que iuftæ hiftoriçjquam , a me delibatam, perficiendam grauioribus ingenijs relin-quo. Nixus itaque partim probatis auélo-ribus, partim fcriptispublicis, partim etia monumentis, ad id,quod paro,amp; diligenter a me, ftudiofeque colleûis, præterea nec vlli addiôlus aut obnoxius parti,ingenue id quod fentio,proloqni inanimum induxi nieû. nec eft, quod mihi vel tricas, apinas'uequisobijciatlitigator.nihiladeo memoratur fuperborum hominum arro-gantia,au t maledicorum cauillatio, qui in îoro, inconcione, in congreflibus regio quodam fpiritu iaditent, îe vel multo fc-cius oculis vidifl’e, vel auribus percepiTe, arque cgohîcfortaireretulerim • Beneuo-. lis hominibus, quale quale id eft laboris, deftinaturiquain re,quidquid ipfi cenfue-rint, moderate tulcro. Ante quàm tarnen rei narrationem occipiam,feeundum banc inftituti mei rationem -, illud itidé præfari
A4 libuit:
-ocr page 20-6
libuit: tribus libris Cóinentarios ipfos ah-folui.quom primus atque ité fccûaus,pi-ç-fcripticéporiseucntaçôtinct c a R.V.Im-peratore.tertio librofümatim reçenfentur C4,quç Ph. Rege ( a paternisfaçris libera-to)incidennt illuftria. Sed ne in notis mo-rer,prçfari denno;amp; rem aggredjor.
Ç O M M E NT A R I O RVM
LVD. GVrCCIARDINI LIBER I,
(Cameraccnfis) poftatrox, îs(3 crudele diuturnü bellû,tandê
Imp. C,xf. Caro, V. amp;nbsp;Fran* eilens I.Francorum Rex,no feflifraótique diuturno bello dumtaxat,fed alio intenti, quianimiruImp.aTurco,expedirione Pa-nonica iaeiente, Auftriç fuç fubtimebat, 8c Franc.reru cUpublicaru,ru fuarilacerbita* te commouebatur : dererminarunt poftre* mo , concordiam inter fe conftituere.Earn ob rem , Camcracum, liberam adhuc, amp;nbsp;neutrius partis vrbe, in medio fere Belgio Iitam(vri fatale,ad grauiffimas R.P.C. có-lùltationes, amp;nbsp;induciarû, fœderu, ac pacis folenni promulgationc iam olim célébra* lt;am}dclegcnint,Interea igitur téporis,quo
-ocr page 21-P R I M V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7
itiHifpaniainter Clementcmvi i. Rom. Pont. Max.amp; lmp, côuenitihinc, a Gçfa-lianis, Margarita Auftrias, Maximiliani Aug,Filia/ea Carolo V. cratauia, proqiie nepote tûc Belgium obtinebat) jnde veto, a Gallis Aloylia Allobrox Regia mater, (quçeadem Franciçrebuspræerat)cûfplé-* dida pompa deleéti çomitatus, quô con -didû crat, meditatç venerunt. has enim’ Hero deducebant, qui ambabus erant aut a coniîlijs, autab aôtis ,autafecretis! amp;alij proceres,quorû interceffionevtrinque op-tatapax facilior, æquabiliorque eilet, quô poftquam conueniflent ex præcipuis Italiç eiuitatibus legati, puta,a Venetis,ab Infu-bribus,a Florétinisîamp;, fi qui elï'ent Italorû reliquorû, Gallicarûpartiû ftudiofi,Rom. Pôt.prçterSaluiatû, ( quiresP» tificiasan-tea illic procurabat) Capuanû ité antiftité eôdem mifit. Britannicâvero legationé fi-mulobibat LodinélisPont. amp;nbsp;SufFolchius Ducis titulo honoratus.Itaque per accêfos Hcroïdum rccôciliatricû coadro femel arque iterum Senatu, poftquam dealrernis cotrouerfijs acconfultationibus, diu mul-tumqueiurifperitidifputaftcnt: Galli po-ftremo, prænimioquodâfuarumrcrûftu- ^.d, ,reli(ftiç ItalisNon. Sextil.ex.a. m. d. xxix.
A ; XXIX.
-ocr page 22-s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I I B B R.
XXIX. paccm cum Cæfarianis, lus fumma-tiiu cûndicionjbuSjdeliberatoftccrc.
„ F R A N c I SCO Delphinate, 8i Henrico Aureliano,liberis Regijs(obfidibus in Hif pania patris, tiiénio ante, e cuftodia in re-gnuni renuffi,quantumuis licet condupli-catam iftamredemptionis cflc lummâ rumor fiicrit vulgaris) manumiffisjnó modo Rex, duodecies ccntena millia aureoruin Scutatorû appéderet lmp. fed amp;nbsp;lmp, no-jnine fcxtantem itidcin iani diftçfummx ipfe Angliæ Régi,
» Ses I m e n s e , poft promulgatam per fctialespacé, quidquid iurifdiétionis MediolanenfisRex prçoccupaflet,id om-nelmp. redderet. Aftamcoloniam dede-rct, amp;nbsp;vniuerfumeorum ius in lmp. tran-fcriberct. r
„ B A RI O L vMjApuliçPeucctiæ mariti-mum oppidum,ctft quid aliud rcgni Nea-po.lcos,cx lmp. ditione cepilFct, Rex quâ' primumcedcrct. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
„ . C O R A M Senatu Veneto Rex protefta-retur,quo illi ex formula Cuniacea,redde-rentlmp. occupata Apuliæpartem. quod ni faxinr, Venetorum itidem hoftis Rex eilet. amp;nbsp;lmp. dum fuum armis repeteret, (certis tarnen côdicionibusjfuppetiasirct.
Ex
-ocr page 23-P R IM V s.
E X conucntu MadriUtio , cum Flan- » dria,tuin Artufia, nec non Neruiorum, arque Acrebatum ciuitates,dominatu Regio liberatæ, in lmp. femel transferrentur, d-mulctiain lis ilia inueterata,quain* Am- »Niuerra. barrus fuper Brabantia olim intcndilîet, nus Dux abdicarecur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vulgo.
A çTiONE Borbonia exolefcentcle- ,, gitimi nepocesfubrepram dbi cerneict he-reditatciti.
Ne RexdeincepsvUiPrincipûofficio- u dus adhçreret. ne aut in rebus Icalicis, auç Germanicis contra Imp.intcrcederer.
Contra Imp.quidquid Frâciçiurif-- ’» diiàionis citra,vltra'ue Somanam Humen, quidquid in Morinis, quidquid in prouin ciaRpm. dbiquoquo modo vendicafletî idomne,circumfcripro etiam futuro rem-pore,rr4nfcriptura in Regem, renuntiarer.
o D ad ÆduoSjVel Burgundiosatti- „ neretjiuftitium vt eilet.
Leonora Auftrias, Imp. Germana forot jFrancifco Regi, certonuptum da-retur.Eapropter fpolaobddes (liberos patri congratulatu)ab Hifpania in patria de-duceret:acita Franciç innuberet.id marri-» monijamp; affinitatis vinculü,pariterque co-» cordiç ftabiliraenru eflet.Cetera cóuentus capi-
-ocr page 24-io nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• 1 i » E K
• capita,ccupanirri monieti, propterbreuî-tatisûiidiù reticeiemaluimns. Vencrût in patte huius fœden's, fû mari us Pont. Rom, deinde Allobrogam Regulus, vna cum v-niuerfà fodalitatc, quæ ab altcrutro paca-
’ torum manifeftc flàbat. quæres camé Flo-rétinos maxime fraudauit. liquidem lmp.
lt; rranfaóla (vti diximus )■ Pontificia contro-tierfia,PhiIiberto Cabillonio Araufiorum Prinçipi,( qui tune temporis ad Neapo-
• lim inftruétum habebat exercitum ) negotium continuo dederat, illud ipfum requi-rcnte Pont.Clem, Florentinos inuadendi.
‘ Ob id Araufinus Romam eontendit.
Gommunicato coniilio eoncludit, ftatim cum ipfo menfe Augufto, Perufiam, om-niiim-'primam fe veile adonri. S£,( exa-fto inde Malatefta Ballione ) ea ad Ponrt; Romm, ditioriem traduda , deindë in «« Florentinos inlukaie. poftremO vrbein llraul cum patria reddere Medicum fami-«'li3t,qnç pro tempore exfulabar , Porro cum nullis plane rationibus perfuaderi potcrant Florentini, vt banc intra mccnia, ciuitatemque reciperent, cunóta, quæ ad £1 flinend um bellum neceirariaerant, diligenter comparabanr. vrbem , ac municipia fua omnia,præmuniebant. dcnique
i •gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hofti-
-ocr page 25-P R I M V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;If
hoftilein impetum fortiterexlpedabànf.î' D V M bellüm adornatui Florenrinùmj lmp. cui iam duduni deliberatum erat, data occafionc, inaugurandi caufa ( vtquc aui'to more Auguftus faliitaretur ) in I-taliam traijcere, coniëenfa Prætoria,Bar-« cinone foluens, cum inftruéta longarum nauium dalle, Libonotho flante, prid Jd. Sextil, Genuamappulit. inde Placentiara tranfijt. vt amp;nbsp;Pont, ex padione Bono-niam venturum ,eonueniret, Sc res Inlû* bricas ( quibus baud itapridem atidus c* rat)fuapræfentiainterim confirmarét.fî* quidem ftatus Mediolanenfis meliorcm partem,armis e Gallorum manibus cxtor-r tâjfortuito coorta ncfcio qua inter Tribb 4 mill.amp; Francifcum Sfortiam ( in quem ea regio,iure gentilitio ,propric recidebat) dilfenfionc , Anto. Læua , vit militaris difciplinæ , amp;nbsp;belli gloria infignis, in fide officioque lmp. contincbar. etfi pars a veto Domino intérim auelli fe nequa* quam patiebatur : quin Sfôrtiæ mordicus adbijrebat,partem aliquam ctiam Gallis fibi vendi cantibus.
Per eosipfosferediesSolymanusOto luanus Turcorum tyrannus, conflato in
Hunr
-ocr page 26-li nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•TIBER.
Hungaria numerofo cxercitu , cui ipfe i-dentidem aderat, in Auftriam incurfans, yiennam Pannonixi fbperioris , fecun-dam Danubium pofitam, vrbem primari-am obfcdit.Eam PhilippusPalatinus, Nicolaus Salmefis, amp;nbsp;Gulielmus Rogcndor-fus. Comités, ijdemque Tribb. mill, cum deledo peditum, equitumque Gcrmano-rum præfidio , fortiter tuebantur.ita vt, omni oppugnanonis viaperperam inten-tata,ac visinti, Afiatica dirirate,continuo, temere tarnen y fadtis impreffionibus, amp;nbsp;dcfideratisfuorum circitcr l x. millibus,re infedla, accepto maximo detrimenro, fub medium Oâobrim ,receptui Turcus ce-cincrit. Ardebatira Barbarus. qui Æacidi-nisquibufdam minis Diras miferis Chri-ftianis imprccatus fettur, atque Deos fuos gentilitios obteftatus,adiuralle,præfto ad-Fore fe cum multo copiofiore exercitu, ncc nifiexpugnata ilia vrbe pedem relaturum militcm'uein T hraciam redudturum.
ac Ictifer morbus erupit. quodinauditurn malum manaiiitnon folumper Belgium, arqueinfernateisTeutonos, fed etiam fu-pcriorem Germania tranfcendit. quod vcl a notarum indicio,vel ab eflicientia potins Sudo-
-ocr page 27-T R I M V s.
SudoriFcrû vulgo vocicabanr.quippc cor-rcptos afFcdosque eo morbo , huberior quçdam arque infolica defudatio prode-bar.ex qro(udore cû coHorruin’ent, vehe-luentiflîmafebrijalteinfibrisabdira, mi-tandûiri mod«iaól:abantur.itavr,nó inte-gro veitcnte fe die naturali, quantumnis licet bona valerudine firmaqiic corpora-turaante fuiiTentjd loribus diftraélijpro-tinus cinorerentur. quod tabum, licet ho-tarinm,acerbe quoquoverfus pergralFan-dojdici nequit,quanram hôminû ftragem promifene fecerit, amp;nbsp;quantum terroris or-bi incufl’erit.Porro,in niera folitudine liai inanæopis ( vtcalamitatefraóbi amp;nbsp;afflióH faccre(oient) diuinum numé tandem im«-ploratur. itur ad pias preces, decernuntur fupplicariones Deo. Andouerpæ, fient amp;nbsp;in alijsplenfque Germaniç ciuiratib’,Am* burbalia arinua inftituuntur.itaque ei ma-lo püftrcmo,vel ab Empiricis,vcl a Biitan-nis,qui cohfimiü contagione olim aliquä-do laborauerant, prçfens remedium Teuton! didicetunt,adhibnerunrque huiufee-niodi.vtægrotanrcisnimirumjeôto deed-benteis,at me apprime conteftos fouerct, detinerentque immobileis,ac fummoperc cauerent,ne illi grauemimmoderatum-que
-ocr page 28-t i B E R
que Ventura folum non fenrirent, fed ne quamhberquidemleniter fluecis aeris ex-* citarioneminiraum offenderentunquibus inceririi,etfi dictamprçfGribebat, quâma-’-ximehoc curabant, vt infomneis eas(quot diximtis) boras ducerent.idco male babé-tibuscuftodesadiungebantjVt ne fcilicct letalis foranus incaucis obreperet. ad que, quo natura facilius,vel vitro prouocaban-tur çgrotantes,eo fane difficilius ob impe-ditosaggrauatosquefpiiitusvitaleis,acvix ab eo coerCeri poteramt. in quern, fi forte perincuriam cuftodixincidilfent; confo-pitorum inftar, profunde dorraiendo tinguebantur. Horum aucem quampluri-« ini,quando iara didfcaratione curionus o-perti, Icdoque foti, obferuabantur, nec non totas viginti quatuor boras vigilabati fuperabant quidera. partim vero ad prifti-nam valetudinem ægre, partira tardiuf-cule, partim nunquam redierunc. nec mi-rum , cum tantopere amp;nbsp;corporis amp;nbsp;animi vires client affcôtç. Qu^a delueiuxta cordate atque eleganter, prinri nominis Medici Caftroandouerpanus , amp;nbsp;Rolandus Macblinianus fcriptos libellos relique-runt : amp;nbsp;quidera illos vtililfiraos, vei ob boe,ad eóflmilem occafionem iure merito
-ocr page 29-P R I M VS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»ƒ
dignillînios, qui in omnibus, librarijs ftu-diofö conferucntur. Erant veto, qui id genus contagionis, cçlitus immiflæ, mcJIbü Angelicuin dicerent.: Scante quadragintd tteis annos, perfimili omnino peftilentia illic pergrailanre,incrcdibilem hominum ftragem çditam coætaneorum memoria propalam afl'cuerarent, qnam opinionem periciitatione atquevfu longinqui tempo-tisconfirmabant. quod ab illa vfque tem-peftatc ad banc diem, in illo cæio, ftellç quidam hererent. Apud Teutonos veto lupetnateis, annonç caritas fumma tunc temporis etiam fuit, adcoque ea proujneia tripiici grauifsimorum fuppliciorum généré (quo,cum ofFcnfas minime videtur diutius pati pofle Dcusjn ingraritudinem hominum animaduertere folet) nonob-feure afficiebatur,bcllo,pefl.ifera lue,amp; fame. id quod ad ipfam, quæ in illud temporis incidit, Religionis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui
dam detorquere conantur . nam etli ea gens pauio minus quindccénio ante, tunc cum primum D.Mart. Lutherus dcclama-recccpit,ineiusdo0:rina nonnihil vacil-lalletzinfitiabirur nemo , mcliorem Ger-maniæ partem Luthero tunc quidem a-perre fe addixifle.hîc ediâo publico ve-
B . tuilfc
-ocr page 30-t I B E R
tuifTenccabi li ratio (vulgus niiiram vocat) fieret,illic ï/x.«i'of««^:^/«i'inftituiire. denique in caufa llt;eligionis,(quemadmodum iuo locoanobisnotabitur) coraui Imp. con-fidenterproteftatoseirepriniates,acierum Germanicarum dominos:in detrimentu, fraudationemqueillorum, qui vulgo ha-bentur oi xaSoAzaó/.
S E c V T o Nouembri Pont, quo fie commendatiorem Imp.redderetnuperri-mefufceptamadiierfus Florentinos expe-dirjonein; Bononiam venir, necitamulto poft codem Imp.eft profeéfus.Inter quos, cum prç ceteris hoc agererur,quî res Italics cóponerentur : Imp. ob vrgenteis cau-fl’as adTeutonos recurrit,fa(ftapriùs libera poteftate Sfortiæ, vta crimine Maieftatis Ic purgaret. quo fiftente, cognitaque rei caulFa, amp;: accepta,qua rnoderatepruden-terque deferebat, cxceptione ( luaforc amp;c impulfore Pont, qui eain re Infubri multam operam ponebat) penfione pecunia-ria,tempore certo prçfcripta, multato reo, certa ramen lege ac conditione, culpam Imp.condonauit. ac fimulDeccmbri fta-tum omnem reconciliato conceflit, exce-pto Nouocomo amp;nbsp;arce Mediolanefnqn.'c inprimi anni fcripturam rctinuit.
Eo-
-ocr page 31-P R I M V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17
E O D E M tempore Veneti, qui Sfor-tiçamp; Florentinis fœdere iunóli, in Apulia, atque in to^ata Gallia, diutino bello Imp.antelaceflcrantjin Iiafce condiciones deiccnderût : lmp.quidquid defuovtro-s» bique ipfioccupan'ent, reftituerent;amp;im- gt;■gt; pcratam peeuniam pcrfoluerent, Pont.ve- « ro Rauennam ac Ceruiam, cum vniucrfa ?» iurüdiclione, redderent.
Septennio fere poft Rhoduin à Turcis deditione captam , milites illi, quibus olim Hierofolymitariorum D - Ioannis,fubindc autem Rhodiorum cognomen ftjit, ab occupatis illis nimirumledi-bus,diu vitro citroque circumuagati,ac in Italiam longis nauibus deucéli, tandem eo ipfo anno,cenlente acinnuere ita Pont, confentienteporro lmp. in Melitam infu-lam, ranquam commutatacolonia, com-migrarunt. Ea maris Mediterranei ii|fula, quaexparte Africa refpicit, atqueCama-tinam ciuitatem,fatis lato ab Sicilia mari, periculofoque difiunôla eft circiter l x. paiTuum millibus, cuius ambitus pari in-terualloprope defcribitur. quo loci, quia fedeispofuerunt; Mçlitenfes milites quar-tùm iam vulgo appellantur. vnde ex occa-fione egrcdienteSjinaria omnia luftrant,amp;
B X pirati-
-ocr page 32-iS
I I BE R
pirâticim fäCientibos Barbaris, tum Reif-ChriftiançhoftibusTureiSjnauâlibusprcP lijsconcutriint.
M. D. INÈVNT1 sannîM.D,xxx.(ftyIo-Ro-‘ XXX. mano) menfe Februario apudBononiam, nouöquidcm more(fiquidem id cæremo-' niarum genus Romç fieri confueuilfet) a Pont, co die, qui D. Mathiç confecracuS erat, inauguratur Imp. CxC Car. V. Aug. quem diem, natura libi fortunatnm, muT-tisdecaufisftatuebat , quod natalisei cflet, quotannis bonorifice percolebar. Iiocenim die, ftatim Cum monade, fuprï fefquicbiliadem annorumanâto Chrifto, GandauijPleumofiorum metropoli, illu-ftrifsimo partir Carolus fuerat çditUs. hoc 1 (inquam) die,ante quinquennium, colla-' tis lignis Franc.I.FrancÛE Regem,ad Tici-num, viuum ceperat.
S t B idemtempüs jFerrarius, eôdem ab Imp.accitus, ad fedandas trafigendasq; controUerfias,quæ ei cum Pont, eranr,publico commeatu inftruôtus , vbi Bono-niam acceiîitrcoprmitîiturnegotiumlmp. vt litem Vindiciarum lege definiat. lmp. veto, vtroque intérim bene fperare iuf-fo, X I. Kal. April, ab AemiliaGermani-, am rcpetijt.indc in Belgio démuni fccun-dùna
-ocr page 33-P R I M V 8. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19
dùm Ferraiium iudicauit: Mutinani amp;R e-gium Lepidi, amplas ciuitateis, vnacum earum territorio vniiierfo , ex æquo amp;nbsp;b o-no,iurifdiâ:ionis quidcni Ferrariends efiTe. illis îgirur, vtiluo Ferrarium , denuo in-ducrct Pont, fed, manente interim anti-quo amp;nbsp;confueto cenfa,pro re nata a Ferra-rio recipcrer centena millia aureorura Du-chtorum. Pont.tamen ab hoc Imp. iudicio aJienus, pro parte virili amp;nbsp;fentcntiara eius improbare, nec iudicatum facere . fecuro lunio, Francia: Rex, cum paria feciflet, liberos oblides recepit. ac lubindc defpon-fam Leonoram,cum reducibus obhdibus, ad Gcitas venicnte, nuptijs furaptuincre-dibili, amp;luxu maximo, non fine popula-ri lçtitia,in vrbe Parrhifiorum faólis , vxo-remduxit. cui certatim vel ob hoc invni-uerfura omnis Francia congratulabatur, ' quodadiuturnoamp; cxitiofo bcllo,in communi pace , regnum tandem aliquando refpirare, ac reflorefccre videretur.
P A c A T A reliqua Italia, foli iam fii-pererant Florentin!, afperrimo bello im-phcari,amp; ab focijs, fœderatisque deftituti. vcruntamcn infignianimorum altitudinc nec aduerfç fortunç, ant mipitanti hofti vipiam çedebant.quin communità ciuita-
B 3 tc,amp;
-ocr page 34-20 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÿt I B E R.
te, Se nicliore parte municipiorum, militem cogebant, amp;nbsp;fibi immenfa pecuniaru vi prouidebant. qua: cunCha dum magna folertiaipficurant,Mal. Ballion tempore Peruliam AriufinOjPótificique tradidit. fed idem xie ftatu deieélus , Florentianx tranficns, fub eaciuitate ftipcndium me-rebat.ita,nullo fere labore,receptaPerufia, rAraufinus continuo territorium Florenti-num inuadit.Hîc vno curfuSpellam,Cor-tonamjamp;'Anetiumpadionecapit.poftre-* mo autem xr.Kal.Nouemb.fannifuperio-ris) caftra ad muros vrbisiponit.interim, vbi Araufinus cognofcit tam amplam vr-bem;vno, nec eo quidem numeroib éxer-citu, vixdum cxpugnatum iri:res obfidio-'iri propior, (vtierat) quàm oppugnationi vfque CO fuit; donee lmp. (cui,Sfbrtia, .Venetis iam fibi recôciliatis, tune quidem nulla omnino alia,prçter vnicam Floren-tinorum ciuitatem,capclîenda reftabat)ad Araufinum exercitura, easomneismilita copias, vna cum toto apparatu bellico,quç vniuerfaiampridemin togata Gallia ha-buiireqadiuxiiFet.in quibus erat veterano-rum legio, nec non exercitatiffimi Tribu-ni, ac duces, centurionesque acerrimi, excepte nominatim Ant. Læua , qui force ç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- Medio^
-ocr page 35-ï RIMTS.
Médïólani fiibftiterat . In hoe Floren-tinum bellii Ligures,Senenfes, ac Lucen-fes Pont. amp;nbsp;Inij3.(quanquain foitaffisnol-lent)auxilia irincm fubinittebant. Nee yc~ roobfeirorilvirtuti quidquara difeefiït.a quibus, etfl veteniini foeij aperte defeiue-rant, nee Franeiæ Rex (de quo itameriti fuerant, vt erimen fubiturum ilium fuiife minime ercdidilFent ) tandem fuppetias laborantibus iret , interim amp;nbsp;a talibus rerum dominis opprimebanrur,amp;: a tarn potentibus exereitibus obfideban-tur,non infraólis animis modo Florentini eines eontraimpetum hoftium vehementer obdurabant, verum etiam fortiter vbi-quefefe gerebant : donee Piftorio, Prato, atqueEmpolijtribus fimul amiflis oppidis, legatum prçterea Ferrueium, vna eum eo-pijSjin Stellatinisprofligatii, atque inter-iedura, nuntius malorum, iufl'usin eiui-tatem retulilTet.quo in proelio, quanquam Araufinus fuerit eonfoliusiquia folito pref hus,anguftiusque coereebantur, quia eo-meatus in vrbe parum, minus item muni-tionis amp;nbsp;neeeflariarum rerum erat, quibus ptorogarenf, quia deni-
•que inter Mal. Ballionem èc holteisfeere-to conuenerat: in his diffieultatibus pofiti, , i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B 4 hone-
-ocr page 36-11
inn
honeftam paclionem optabant. Miflisigi-turihcartta, ad Ferdinandum Gonzagam, (is in demortui Araufini locum fucrat fuf-teól:us)legatis,dccimo demuin menfe,poft obfellam,oppugnatamque Floientiam,ad nil. Id. Scxtii. non omninoiniquiscon-ditionibus, concotdiam conftitucrtint cu hoftibusj modo ne conuentis derOgatum 5» eflct. quotu hçcfuitfumma : Et a Pont. amp;nbsp;55 abs citiitate Imp. attribueretur audloritas
DidlatiirXjnimirum formulam ptaîfciibé-55 di,qui deinceps foret llatusciuitatiSjinco-»s'liimi femper mancnte libertate. Scd in hac ipla return perturbatione, ac confufioiie, dum padta colligitur pecunia,(quo fic mi-litibusftipendiapcrfolüerenturjßarptole-mçus Valorius, legatus Pontificius, (qui omnia Ballionis confiliatetigerat,ipfeque ex conuentuPerufiafuerattcdituriÿ) Flo-rentiam introgrelfus , vbi aliquot ciueis fupplicio capital! affecifl'ct, alios cxilio, alios alio paólo multalfet, ad extrertum vniuerfam rem Florentinorum ad Pont. Rom. poteftatem traduxit. Imp.etiam in-fuper aut dilfimulato , aut de induftria fupprcflolibertatis vocabuH, ita a Clem. Pont.capita return agendarum fuggerente, «5 inftiuólus, deinceps tulit; Vt ilia ip a norma ac
-ocr page 37-P R I M V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IJ
niaac régula cum magiftranium,tum ci- gt;» uitatis eilet , qiiæ vnnierfc Diëlatoribus » Medicibus fuillet. intérim principem in « ca locum, Alexander Mcdices, Pont, ne- ” pos, lmp. vero dclignatus gener (vtpote’» cui naturalem filiäm delpondifl'ct) obti-ncret. ealcge, conditione, vtab eo,ran- ’gt; quam beredirario iure libcri imiiceiTa fuc- « cederent. amp;lî abfque liberia deceffifl'et A- ’gt; lexandef, propinqui Medicûm flimiliæ, n nibilôminustantundem iurls in Florenti- u nos, atqueipfe hàbuiflet, reliquo etiam 5» tempore babèrent.quæ Imp.fentehtia de-i » inceps tcnuifî'
E O D E M renipore , ingens, amp;nbsp;afpcdu borrendus Colneta, decæloviius, per integrum fere mehlêm perfti tit.
Pont, ex A-emilia RoAiam reuerllis, vix paululum fine illius, nec reprebenfio-ne egentis vidtôriæ ( quæ cüm maximo pâtriæinal-o, non mulro anta parta fucrat) xô’mmodo vfus ell abfqucomni incom-hiodo.quippe fecuto Decenibri,flupendç quçd.iaquarutépeftatcs non ad ipfam vr-bé foiû,lêd in toto Latio fuerunt;amp; quidc fupra fideîn ablentiû maiores. Depluerat forte integrum biduû : itavtncc flumina, nec torrçntes, nec lacus, nec ftagna, nec
B 5 P alu-
-ocr page 38-*4
.1 I B E R.
paludes cÓfueris alueis continerétur, H« accedcbar. Aufter cû agnatis ventis per eos dieSkamçridiano cardinevehemencifsimc leflaueratjsTyberinas fauceisitainfeder rat, VC non modo iam infliixu fuo,ac luo more non inteifecaret maritimos æftus Tyberisjtot montanarum aquarum fluóli-bus (vtreliquam omittamus illiiuiem) au-ÛU6; fed potins cedendo recuirere, atque co paólo ripas, quibus arceri confueuifler, perfringere,tranlgrediquc cogeretnr. qui profedo Romæ prçter fuperiorum teiu-porum memoria liccreuit, vt vrbis maior par’s alte infra aquam efl'et. itaque annona ac vitfus, peromniafere compita, tanqua in fu^no dcgcntibus, in 1'caphis fnbucbe-renrur. Stetit mundatio vrbanadies ali-quam mnkos.quæ vbi fubfedit,innumerç cum publicorum, tum priuatorum operu conlpiciebanturruinç:putapontium,mo-letrinarum, çdium. Rerum vero,quarum illic fuäa fit iaä:ura,nempc mercium,om-nisgcncris fiipelleótilium,ncc nonfegetu amp;nbsp;annonç æfl:imationern,gazam Rcgiam cxçquare, fama fuit, mains porro, quod tuerit præhoc,vel armenti, velgrcgis,vel alioquouis difpcndio, difcrimen-.videli-cethorainû promifcue demerforum cada
ucra.
-ocr page 39-P R I M V s.
^5 liera, ac mifèrabilem cLdem,mihi religio cftdicere. Exprefsit iftunix.«7a:icAU(z/zo!'ad perpetuarnrei horrendæ menioriam ter-‘fifsimis rhytmis , populari lingua , fane lt;juàm elegantifsime Aioyfius Alemanns, hand vulgarispoeta Floreiltinus.
Circa idem tempus in Belgio ma-ritinio,putain Phrifijs,Bathauis,Zelandis, -ac Flandris (quiomnes lmp. amp;nbsp;Auftria-dûm familie amplifsimçhærent) nec non in Morinis,Armoricis,acalijs Franciæ fu-biedis populis,Oceanofinitimis, coorta, folito maior,vndarum tempeftas,(propter Circium amp;nbsp;Corum,ventospertinacifsime tunereflanteisfnb Septentrionibus, mare forte infolentius æftuabat) abforptisûnte-gris colonijsclademincredibilcm homi’-nibus intulit:brutorum, befliaïumque in-ftniram ftragem ædidit:rcrum denique ia-ûuram inæltimabilem vtrobique fccit.
I M p.abitaliaprofcdus ad Germanos, vt cum S. P. Q^crm. de Reljgione age-retjCum comitiamaxima apud Auguflam Vindelicoium, quo conuocatus eil totus ftatus Impcratorius,diu duxifl’etdn regio-nem fane ( vtiprouerbio dicitur) venit: trabemquein omnibus repperit.Prótefla-tesenimuero nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quadâ, qua Rcii
gionis
-ocr page 40-t I TJ E R
gionis fuæ,amp; fidei communicates rationes aperte declarabant,in Senatu Imp.obtru-ferunt. cui formulç contefsionis Àugufta-n;enomen adhuc nianet. Porto lmp. ho-rû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;introfpedha intercedere, cô-
traucnire,ac Icgem krre, de non mutanda âut innouanda religione, donee œcumeni CO qnopia Concilio ôz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fecus dc:-
creuHlent . Qng Proteftantium nomen-clariira, ac fodalitas inde conHata, inuen-taque funt:quia fuperioris anni Oenipon-tanoin Comirio Ferdinandus [ lmp. ger-manus frater,atque eo abfente, in Germania regni Imperatorij vicarius ) rogafset inter cetera,litatiorisillius (quç vulgo eft Mirta)in Imperatorijs diœcefibus vt necu-bi intermitteretur vfus, quoad futura Sy-nodusalitercenfuifler. Hac legerepudia-ta,quota Germaniæpars contrat!enill'ef, Proteftantes deinceps ab vna confpiratio*-ne amp;nbsp;conienfu religionis, fimul funt voca-tijVolentesmore Lutheri, quanquamno-üi bominis,viucre;amp;in cius difciplina fta-rc. in bis étant amplifsimi quiqueTeuto-nûm Principes,putaIoan.Saxo VI i.v i r. Georg. Brandepyrgicus,Erneftus,ac Fran-eifeus Lunepyrgici, 8c Philippus Heftiis, Catcorû Regulus. Pari deinde Sacrameto obliga-
-ocr page 41-gt;«. I M V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1/
obligatç-,præterinnumera alia oppi(îa,ha: amplifsiiuçciuitates qUodammodo famu labantur.nempe Argentina,Norimberga, VlmuSjConftantia. qua vna Proteftatio-nis nota, reliqui Teutonif^qui ab bis veki-ti (T/f j'za-WTïirSj'difsident) facilliine difeer-niqueant.
I M p.dcindcjAuguftaAgrippinam Co loniam ubi defeendit, alteris in comitijs fraternam optionem multisrarîonibus,co ram Eledoribusjinducir. in hâc curam'to famente incumbit, nimirum,vtfrater,cui Hungaria, amp;nbsp;Boëmia, duo régna, pr^ ceteriititulis obueneranr, tanquam con-fors amp;nbsp;particeps Imperij, Rex item Rom. diceretur. quæ dignitas nunc in Europa,(c Cunda cftab lmp.quo quifquis fucrit ref-pondentibus vn.viR. votisfemel afl'um-ptus ; ex eo magiftratu, quafi gradatim ad fuprema Reip.gubernacula, velabdican-tecadem, vel morientelmp. exlegeaurea afeendit. id negotium, poftbreuem ali-quam confulrationcm Imp. fuffragantc totoSenaru(amp;fi vnus forte abcrat, quem iam modo nominauimus,Saxo Proteftan-tium Princeps)citó confecit. Earn ob rem ex Vbijs atque Agrippina Colonia, Aquas (quç ciuitas x x x x. pall'uum millibus inde di-
-ocr page 42-iS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER.
de diftat) religionis crgô,diucrtit. ibi ritU-vctere folennibus cæreinonijs,, ad arani pigmentoillituni, Dalmatiea Regaliin-dutuiii,amp; diaderaate ornafum Ferd. fia-trcin tricreride prope fe ininorem natu, M. D. 111. Id.Ian. in, a. M, D, X XXI. Cçs ■ nun-XXXI. cupatum, Rom, Regem propalam pro-nnntiauit, His confettis rebus,cum maxi-mo aireäatorum comitatu Bruxellam, Erabantiorum Ducum Regiam , lmp. ouans fe contiilit.quopaulopoft,adfia-trem redij t Maria, eius gcrmana foror,Lu-douico Hungarorr.m Régi, cxado quin-quennio ab Turcis profligato, amp;c in fuga amillb, olim nupt.a Regina. cuius regis morte, Pannoniæ fecundæ meliorem par-rem non (ine maculainfamix,reip. Cbri-ftianæ itiulla, Barbari occuparunt . Earn iraque Mariam tune commodum demor-tuç auix Margarita: Auftriadi (quam ali-quando in n^atrimonium locatam fuifTe Philiberto, Allobrogum Regulo legimus, amp;: pacem Cameracenfem folicitalTe ante diximus)fubrogauit in locum:amp; viduam, viduæ fuifedam, fuo Belgio præfecit.
IN T IL I prope exado ortum im-manem, vifuque horribilem cometam ex-cepit menßs infequens. qui per omneis ferc
-ocr page 43-P R I M V J. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19
fere Sextilis dies calo, fixarum ftellarum inftar, ftctit.
S E c V T o Oótobri cóceffitin fiita Aloy-fia Allobrox, Caroli eius gentis Keguli germana foror,(cuius ab initio huius opuf culi mcntionem fecimus)Herois fingulari virtuteprædita. quæ ad multos annos,pra abfente, amp;nbsp;vna cum præfente filio, Fran-ciæ rebus magna cum laude prçfuit.
HI c ipfe annus, ob fummam annonae caritaté vniuerfç Franciæ funeftus extitit, quippe exHauftis femel horreis, ficuti ea-tenusfrumentum vndiquc redundabat,ita aliquàm multos inde annos , ifta viôlus inediaac calamiras continenter inCeltis manfêrunt.in Belgio vero minus eft Labo-ratum, quiaille populus e Dacia, amp;nbsp;Au-ftrali Germania Oceanea,nauibusimpor-tato frumento, fie fatis commode reficie-batur. Anno codera miferanda morte ex-tinôlo Bonifacio, Monferratéfi Marchio-ne, qui genus vfque a Palçologis, Græ-cis Impp.trahebatIoan.Georgius,wt7ê;!^K-fxir©-antea, amp;nbsp;anti fie s, anus nempene-poti fuccelfit. quo procurante, Friclerico, omnium primo Mantuanorû Duci, Margarita Palæologa, Bonifacij loror, nupfit. cuius matriraonij iurc, quando in viuis
-ocr page 44-JO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t I B E R
eflc dcfijt fccinoanno Ioan.Georg. noiliA fimus Palæologoium J'/ {quod CU eomafculn ftirps iamdi'da? familiajexci-dit) in Mantuannm , ca piQuiiicia , iicut fiiolocodicetfir,dcinccpscll tranlc.ipra, M. n. Inevntis anni m, d, xxxii. abin XXXII. fernatibus Gcrm.anis ad lupcrnatcispro-“ pcratlnip. apud Ratilhonain funatiim ha^ bitLinis.quecomiria dunr cocgiE,l^.orim^ bergæ altcrum fynhodium fucrat : quo conucnerant niiniium Proteftantcs, ficin bisfeptem Germanici nominis làtrapçac principes, vnacum xxiv. ciuitatiimle-* gatis. Intercedcbant ramen magna in pri-mis nomina, vt Imp. arque Proteftaribus, conco(9?a düfenfione, concordiac reconci-r liatio efl'et. Rerum igituv agendarum or-* dineiufpcólo, cxculFo diligenter hcgo-tio, maxime quod expeditionem Panno-mcam denuo moliri Turca, amp;nbsp;copiofiflî-, mum exercitum pararum, arque inftrmäü haberc,nequaquam falfus rumor erat: An-tario beiio perculfis Teutonûm animis^ quo lie, ex officio, in communem patrix boftem ,xircis in vnum conferrent com-pcilente videlicet neceffitatc, X 111. Kal. ,, Scxtil. pnftremo concluditur; Vtaûionc ,, de ftatu Religionisintermiira, Scalio, nc-pc ad
-ocr page 45-P R I M Vi s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JX
pe ad vniiicrfæ Europæ faniora meliora-queiudicia, referuata, vel (vtvulgusdi» cit) ad Concilium generale reieéla, iufti-rium interea, Sc pax in rota Germania efr fent. quç Synhodus fporidcbatimp. ma- • nibus pedibusque (quod aiunx) adnixurü fe, vt intra fcfqniraenlem indida, vcrtéte anno, cogererur. Sin minus iftud negotium omriino non præftaret, omnem viam amp;rationem initurum fè fotepollicebatur, vtcx formula Conflitutionurh Imperato-riarum , quouis paóto cohglutinata Concordia; mutuis dil’cordijs frenum inijcerc-tiir. irent porfo interim fibi, contra capi* talem Reip. Chriflianæ hoftem, exerci* turn paranti, fuppetias ipfi ; qucmadmo-dlnn iacramcnto crant obligati.ita faduni cft, vt compofiricne illa conftituta, om-nesfinc manifeftaqueréla difcederént, Sc aiixilia Imp. fubmittcrcnt.
“ H A'V D ita multo poft Sextil Ioan. Geor. Saxo, vu. v x r. ille Proteftann-nmprinceps, Lutheri vero MccïEnas,amp; patronus linguiaris, mortem obijt.cuipar filius fuccedens loan. Fridericus Lutheru nihilo feciùs coluit, amplexusque cft.
SvB idem tempus ChriftiernusDaco-rUm,Cimbricç Chcrfonefi,amp; Suctiç Rex, quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C qui
-ocr page 46-JI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’E'IBIR
qui ób intcntatara tyiannidcm, aofcan-' nósnouern , concitatam metuens rnulti-r ■tudinçm,reliclo Regno, folum verterat; diutumi exilijtaedio maceratus, cùm ha? élenus opibus fuftentaretur Imp, coüß germanam fororem Ifabellamvxorem ha-bebatjvix tandem inftruóta dalle Liburçi-tarum nauium , ad gt;regnum (iam modo dilpcititum) armisfcpetendum, lero ani-mum adiecit, nam ab huius Regis fuga, Fridcncus,.HQlfa£cnliüm Regulus, GJui-fticæi.auus,'in'Dacixamp; Gimbrorum Regem, vna omnium oxdinum' confpirätiq-ricaccoirfenfu fuetàt adoptatus; amp;nbsp;fecu-to bienoiov crump ente e latcbi'is ûianifç-; ftarèbellioTic-, Sueti ,in exuli$ locum Gut flau um, ex hortorata Hericorum fàmilià eriundum,;fubrogârant/GIuiftiernusigi-tur,xrebobridentefortuna, vel potius çul-pam poenapremctccomité, OceanoGet-manlcb nauigans, poilquaim nonypçffe-rente, tantum fceliispelago ,pars -nauiuitB niayfragiuni fecifl’et,amp; in maximaleliquii arumiaâ:ura,miiirum^epibatarnmquè)ÇQ”[ bnr.amiftirernn mcdiisa.quis reliótus,nul-i lo labore, abhoftc domdHco profligàtiUÿ fuperatur, capitur, eadern veto bóm qua ipfeeapiebatarjbocincidit .eüaininfu.peeiî ■: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;incom-
-ocr page 47-P R I M V s? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îî
irtComtnodi, vtl acceflît potius patri , vt crus filius,quem vnicuin ex coniugc fullu-lerac:'apud Imp. morte occumberetim-matura, itaque Cliriftiernus captus afuiSj vindlus claufusque crgaftulo, animi dolore confeólus, nouiffime contabuit.
Septembri omen,cometamingcn-tem, ac horribilcm,qui in multas bebdo-mades cælo defixus hçfcritj conlpeétum, magna confternatione multorum Iegi-_ mus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f
CoNFLAtA interea în Rungaria numerofo exercitu,inquo armatorum mi-litiim, fuprater centena miliia fuifledi-Cuntur : inde celeritertranfiens Auftriam, Scythica feritate inuafitTureus. qui fcrro acHamaprius peruaftata vtraquc Pannonia, tandem omnibus illis fuis copijs lun-tium circumclulit. Sed ea arce , tormentis vniuerfis continuo , fruftra oppugnata, vbiccgnouit lmp. cuminftruôlilîlmoex-ercitu, nec eo exiguo, patriæSc oblelfis auxilio ire, redaque (quod faciebat) contra fe ducere : poftremum , accepto non; minore damno, quàm dedecore ad fuos fepedctentim fubtraxit. quo exercitu non maiorem , nexpie florentiorem,vllum vn-quamhabuiirc alium lmp. extra omnent
C ï eft
-ocr page 48-14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.■ I ï B E R
eft conrrouerfiam.conftabat enimueroiffe promifeue ex omnium bcllicofifsimis po-pillis,pura Germanis,Italicis, Hi(panis,5c Belgis^ Hueprscter piiuatas , ac publica» Tcutonum vircis,accedcbant externa au-xilïa: lt;paæ fecundùm Pont, fupremi item nominrs Itali, necnon Lufiranorum Rex fubmifcrant,Eratpoiroimperfonarusipfe Imp.quocnnquecaftrapromoucbar,apnlt;i cxercitum. aiius vnius præfentia faciebat, vt.Turca oftenratura fe potius ,qaàm pu-gnatum veniffe viderenir. nccadeo obuia euntem Imp, exfpeiftauit: fed quod eius Fortunam,(fiout a captiinsBarbarispereu-datione didicimus)qua optima ad extremum fere cum fumma æmulorum admira tione eft vfus;metacbat,fancqaam male fuo confulcnshonori, amiflisfuoram aliquot, poft Claudiana quædam tonitnia, tempore auerfis lunubs Conftantinopo-lim icfnbduxit. Ceterum Imp. nuntio in caftra allato, luntium obfidione Turcica efle liberatum, non curauit aut fugacem hoftem perfequi,attt vlla rationealeam ia-eere,qui regnum Hungaricxim (qnamlibec idipfum flagitanre fratrc)recuper3rct; Cuius, in momento temporis immutari infti-tuti, quæ potiflimum fucrint eaufæ : nos
-ocr page 49-P n I M V..S, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5,5
pTofcfto latet.lîoc fcimus prÆtcxi confilid nefciû qiüd.primo, quôd tantus exevGitiis cémeatus amplioris egebat. deinde,quôd eieficiebat neruus belli,pecunia.poftretïio, quôdproforibus Rabat hiems. tria rebus gerendis maxima incommoda, Cribrô quidem diuinabant multi. Nos pro com-pertohabemus, exitumreruin hune, non tamteftem, quàm indicem futurorum ex« titifle. nempe,Imp. fubito a fe alium me-iioré exercitus parte milia,in Italia,(Pont, qui ob id Bonöniamiterum veniilè renun tiabatur,collocutum)iter a Pannonijs ver-tifle. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(
K T paulo ante,quàm in Italiam teuer-tit Imp. Reges duo, Franciæ amp;c Angliæ, tragulam ei iniedabant:infidiarum occa-fionem aucupantes inde, quôd totam illâ biemem rebus in Pannonicis occupa turn iri eum,Belgioque'' abfuturum,arbitrabart tur. Hi nimiru tacitefua mutuo commu-fticaoenant confilia inter Caietum metro-polim amp;nbsp;*GeiIôfiaciTm, Vertente demum ♦ßononiata anno'dtiodecimo,poftquam huieperfimi- Bclgicam ii aketo congreflii, interArdeam amp;nbsp;Itium vulgo. po«um jjrimo coijfient. Cuius fecundi congreflus hunc fuifie fcopom, non lenis CÄ opinio ; vt renouato fœdere, amp;C redin-
- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C 3 tegrata
-ocr page 50-1^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. t I B E R.
tegrata aniicitia,communi Marte,coniun-«ftisque viribus, aduerfus abfencem,impC’ ditumque lmp. arma fumerent; in quem multis nominibus, non optime erantani-mati .ideoque ipfi contraTurcum, perpe’ tuumhoftem,auxiliapetenti, citra Chri’ ftianam religioné mittererecufarant.fed, vbi Barbaris fugaelapfig videront lmp. ad fe fuosque refpicere, afufçepta delibera-tione ipfi itidem deftiterunt.
E O I P s O fere tempore,Ancona,an-tiquitus celebrata Piçœni çiuitas, amp;nbsp;ipfa non incommodan-auiumftatio, ad oram maris Adriatici pofita;qu£ç ad eam diem li bera,amp;fuis legibus-vixcrat, focia intérim acfœderara Pontt, Romm.fubtili raachi-natione , amp;nbsp;infiniftis in tempore amp;: loçoarmatoruminfidijs, a Pont, fubatfia efi., Vtebatur porroipfe ifia indudionc: Quodnimium libertärefuaabutcréturci lies; quod aduenas amp;nbsp;peregrinos hofpites durius trada'rent ; denique quod minus officiofe, quàm deberenc, fe colerentac reuererérur, itaque licctia eos détériorés fieri (vti vfu venjç) canfabatur; atque do-mi ciuileis alçre difcordjas. cuifociç ci^ nitatis morbo,nifiipfe audoritate fua me-dercnir; extimefcenduin fujifc fiimmope-
-ocr page 51-P R. r M V;S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37
re a^iebat, vt ifto domèftieorum dilïîdionî exeraplo inuitarisTui;çis,fui excidendi,cu tofius Reip. Chriftianæ exitio, arque in? eominQdoItaliæ,fpein cei'tam ipfi facc-renr., Goncufl’a in hune modum, quçfitù colore , Anconatum. licencia:, ciuitatein Pont, fuoadiunxit Imperio. quçipfa inde inhçcvfque tempora, ift doniinatoris fa-mulatu perliftir.
S E c V N D I Bononienfis congreflus Sc ■fiinitip cauflavidebatiirfontica ; nimirû, de cogendo Concilio Vniuerfali,deque inftantium rerii neceffitate; multis (vti fit) in medio curfu contingentibus, extrema eius collocutionis co.nclufiofuit: vtAU’,, ftriadæ fratres, ex conuentu , fœderatam ,, Italiam,omni modo atque via tuetentur. quippeicloillicfcedere inter Pont. lmp. Infubvettî,Ferrarium , Si: alios Principes omnei5,aerejiquas Italiçciuitareis,(Vene tisfolumeo non receptis,quiprioribuspa dtionibusfteterunt) veterem dtimtaxatlo-jci^tatem auólam,amp; confirmatam fiiiile liquet ex hiftoria. quorum omnium fum-matimiudicio,vbiubi resita poflulalFet, Ant. Leua Tribunus.maiorperEpiftalma eftdefignatus.quibusconfeâisrebuslmp. m. d. YJ. Kal, Marc. in.an.M. d.xxxiii. Felfina xxxin.
C 4 dccc- •
-ocr page 52-jS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER.
dccedcns, Genua deinceps, commódam tempcftatcm nadtus, afflantc Subfolano, inHifpaniamab Liguribus tranfmdit.
Mense Februario Galeotus Ficus, Lud. Concordiæ F. cüm aliqua manu amiculorum nomine, reueraautem fatcl-litumfceleris ,ex inopinato Mirandulam verfus mouir. qui, vt intempcfta node ad mœnia acceflît, furnm,ca, quam maxime opportunam delegcrar , parte , cura coniuratorum globo intro irrcpfit.bic fta-tionarios milites (qui tunc forte profundo fomno confopiti iacebant) ad vnum om-neisoccidit. inderedain Prçtorium con-uolauit. ibi ob turpiffiraam vindicationé, amp;nbsp;infaturabilem dominandi libidinera Ioan. Francifcum, paternum fratrcra,fundi dominum , vna cumeo filium, par-ricidaifte Centaurice obrruncauit. deni-que hac cæde pacrata, ab ficarijs ftipatori-busque liii corporis occupato foro, Ficus fingulare eius arcis imperium arripuit,qui deinceps in tutclaac prçfidio Franciæla-tuit. Iftud porro oppidum, Gallica ftatiua non abs re dici poffit. quo receptaculo, propc dicam nido, atquearce, Galli, fine cogendi fuerint, fiucbibcrnis continendi *gt; milites, ßue dcnique citra, vltra'ue Alpcis cis
-ocr page 53-P R r M V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j9
eis bellum gcrundum fuerit, poftea ad quamciinque occaiionem fùntvlî.
Pont, in Aemilia dies aliquam mulr tos ponenrcj non ot^‘i1ai,fed præclare po-nebatùr opera interpellatoruni;vt ei Francia, nouo qüopiam fœdere,anquiiîtæ affi-nitatis prçccxtn , iungeretur , Quocirca Romain reuerfus artificioia Epanadofi, perfuafo Rege, nihil quidquam debere eu angifuljjicionc Italicæ ibcietati.s:(dequa iam modo diximus) cuius, præ fe, prin-ceps,auôlorque eilet lmp. coniunâionc affinitatis Bononix propofitam ac padâ, matrimonio facile conhrmauit . nempe, vt Catharina , Laurentij Medicis, (illius qui Vrbinatûm Regulus olim aliquando fuiflet) h lia, Henrico Aureliano , fccundo Gallorüm Regisfilio, nuberet» in quam rem dum tota mcnteincumbit, prçfcribi-tur,indiciruvquc Niciæ,quç eft ad mare Mediterraneum Bracatç Galliç ciuitas ainœniflima,ab vtrifquc Synhodiû. Qua in deltberationc cum tarnen veftigium non ponerentPont. amp;nbsp;Rex(quippe Allo-brox, citra confcnfum lmp. a quo totus ftabat, ægreillamfuam arcemipforri con-grefiibus crediturus videbatur) regijspo-ftulatis propenfus Pont, refpondit. amp;nbsp;fc-
C ; cuto
-ocr page 54-40
.LIBER. -I
cutQ OtlobrijVclafaciensinfei'Q mari, Ic-ni Hcllcsponcio viens, Maffiliam, Franciç ditionis portum , arceni item .munitilfi-piam,ex Latio traiecit. quo loci venien-tcm,-introduóliimque Pont, K-CX. honor vfice, acregifice cxccpit. Vbi communir çatis vjciflim conliljjs, quantumuis licet inuka inuicem in autem dixerint,in ex-tréma tarnen parte feriæ delibcvationisj i^ihiliane conciufcrunt,prçter minornin (quorum vtetque propter valde pufillani îctateni ad coniugium minus erat habilis) ante commcmoratas nuptias , quç qui-dem magna Pont, deleüatiqneac volun-tate, lumptuofiflime funt faâ:æ,ac côfum-ptç,Vndç,pofl:quam menfem vnum circi-i ter illic commoratus, rem, vti maxime volebat.confeciflüt, Pont, liante Africo in Latium renauigans, nçparum profpicie-bat, intam caduca atque fragili hominis vita,fe (vti inox ollcndemus) impendent tem mortem manere,
Perm A ONI moraenti eft, quod eo anno in Anglia ipfi Rcgi aCcidit. Is, cum arderetamore Annç Boleines,de ftatu de-piigrauit, quod aiunt, quippe coniiigem Catharinam Aragoniam (quicum duodc-triginta annos^vtxerat, amp;nbsp;ex qua, cum mafeu-
-ocr page 55-P R I M V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4J
, tnafculam tum muliebrem fobolcm fuftu-lerat, fed obierat mortem fiÜus, fuperftite adhuc Mafiafiba) cum periniquerepudi’ (all'et : Bolcincn fuperduxit vxorem, ex eius compreiTu grauidam.çuius partu çdi-tam Ejiiabet^m , Principcm nominauit Angiicanam , cum maniîefta iniuria, ac fraudatione Mariæ. Annæ veto mafri, diadema regium impofuit, Pont, igituf partim irritatus leuitate Regia, partim in-îligantelmp. Exreginæ nepote, fua fulmina laçerç, ac polhcmo iecuti anni m.d. xxxiin. menfe Martio propalam ju- ' ’ dicarCiEt Aragonium diuoitium iniuftû cifc, amp;: Anneum mafrimonium æqucir-fitû. Hîç Rex, ipe fua iam frull:ratus(quip-pcvidebatur antea Pont. ergiife, vti ipfe vellet, aniinatus) quod fidei Pontificiæ publicc derogatum oppido t|uàm nole-bat, tacite primo flomacbari amp;nbsp;labrum piordcre; dcnique ad conuitium çonucr-fuSjÇontumacitcr ab officio Pont.dcfcifcc-re; in fp , quidquid illi eatenus maximo emolumento fuiffiet, tranfcribere; ac po-fcemo fe Principem Eçcleiîæ Anglicanæ , dicere. id quod quamplurimi mortajium fummopere funt admirati. fed longe plu-res npn tam fadlum improbant, quàra
ifçnti-
-ocr page 56-41 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I I B E K.
identidem faûtim nolicnt.Sic leuiffimaru cau(rarum,maximi intcrdum funtciFedus.
Circa id temporis Chrifticrna,illius Chriftierni Dacæ Exregis (qucin prœlio nauali profligatum, captumquc non mul-to ante diximus) filia, lmp. eademexfo-rore ncptis , cï Belgio per Gcrmaniam, RhæriamqueMediolanum vfque honori-ficeex conucntiijdcduda , menfe Maio, fplcndidifGmo fumptu,pro cuiufque dig-nitate ab ciuibus fado: Sfortiç Inlubri, in matrimonio collocatur,
S V B hæc P H. Heiïùs, colledo exerci-tu, Huldericû V Virtenbergicum, affimta-telibi iundum,iampridcm regno exutum ab aducrfari js,atque fodalitio S ucuico (qui omncs non oblcurc videbantur ope lmp. tiin,qiiandoquidcm ca prouincia eius fra-tri continuo fncrat attribiita) vi, fuædi-tioni reftituit. quod Heffi audax facinus, Auftriadç’fratres ægrc in primisfcrrc,amp; in tamgraui vulncre dokre. Veruntamen neeares tune quidc tragœdiam aliquant cxcitaret in Germania , Teutonûm qui-que potemidîmi, fidefua interpofita, prç-clarum beneficium in rep. fane pofuêrunt: vt nouiflime ingens ilia controuerfia, in M hune modum fedarctur. Nimirum, mane-retin
-ocr page 57-FR t M V 9, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4)
tet inrecuperata poflcfllonc Huldcricus, »» tanquam fœderatus ac diens : ea tarnen gt;» lege , vt, fi a maribus eins ftirps excidif- j» fetjJ'f ipuf/jKif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cenfente S. P. Q. »»
Germ.confenriétCjContraucniéte nemine, gt;» Ferd. Cæs.foret heres atqne eins fuceeflbr. »»
IN TIL r exortus Cometa,in multam panemSextilis fecuti pcrftitit affixus cælo.nec ira multopoft. vri.Kal,Odob, Pont, multos abhinc menfeis cxiftens, biennio feie minor fcxagenario, fed in nullum prope mortalium grariofus, ac fplendidus tvitam cum morte commu-tauit.Palatinis odiofus, du viucret, acdu-rus. Principibus praerereafufpedus, paf-fim ingratns,auarus, minime liberalis, Sc alienusanatnrain rependendis compen-fandisqucbencficijs. Homo alioquin gratis,cautns,folers,rerum.fnarum prouidus, advniuerfum mundu adminiftrandü ac tegendu habilis; nifi Panicus quida caCis fæpiflîme eiusvarium iudiciu corrupiflet. M ORIENTE Clem, V ÎI. Ridolfus Ballion,Malateftæ F.Pcrufiam,quæ Pont, dominatu tunc quidem tencbarur, cum ftipatoribns no du dam intromiftuSjPro-legatum Pontificium,vna cum familiario-libus eius familiæ adminifttis, nec non ex illis
-ocr page 58-44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 I B £ R
, illis aliquot, qui à Pont. ftabant,cum cru* deliflime inteiiccillct, in feceffionc popu-« lari, in cuius gratiamfacinus adiniflum vi debatur, quodreturn potiri vellet,cius ci-uicatis nouam , fingularemque domina* tionem fibi comparauit. quam tarnen (vti mox indicabinius ) breuilîiinain habuit.
Post cty a m Clem. yn. Nouemdia-libus facris, ex confuetudine Rom. iufta faótafuerat, comitijs decuriatis Purpurati patres,eiusipßus dici, quo Senatus jcoijt, noóte,v. Id. Oólo.b. fcilicet, vna conlpi-ratione, amp;nbsp;concordiaomnium,in demor-tui Pont, locum lubrogarunt Alexandru j ex illuftti/amilia FarneßorUm ,advrbem natum,virum præcipitata iam çtate,fcptua gènario propinquum, fed litteratû, ac rnogt; les conipofitos præ fe ferentem, in ea di-ghifate veterrimum,amp;lênedutis audlori-tate facile Principem Senatus. qui pro vfitata nominum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex Alexan-
dro, in Paulum 111.conucrfus, ita vulgo dtincep? eft appellatus.
A B hóe ipfo menfeßn confecutam hic-mem, a Pontt.Romm, rcligione diuerfil-âmçopiniones,non modo apud Lutetia, fed in tota prope Francia, c latebrisfenlîrn crumpcbanc.Auclorcs enimuero aeprin-. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cip CS
-ocr page 59-Ü^R. I M V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45
Cipcs eius , crcfccMte Je die;in diem afledatoium fï.equcntiâJ famofos qij,ofd Jibellos^ccH vulgQiuonftiofospptiuSjÇui^ nöóluamp; interdiu vndequaqu(gt;-refperfo% contra mofibus conftituta làv
-{vel vt ita loquar, Sacramenti altans)iura.t ■ poftremo ad regale palatium, Rcgi etiani ;renr iplam dgnrficalam yolentcs, ccu cla-uo deßgebant. Rex porro commotus no* uitaterei, magnam rcligionem, cæremor -niamque indrcere, deinde, ad præfcriptara .'diem jn vrbePanhifiorum inftitutis Ant-burbalibusy aperto capice prçfens, imperr fonarusquc,adlcquenteeumconirigeLco-nora, vnd cum libcris,cum S.P.Q^Parrh, .in maxima tædiferorum pompa,accenfaia dtidem facem ipl'e dextra geftare, etc præ^ •cunteisfacerdotes, cçremonia-rüm magir ftros,ac retrufæ, ca:lcftisque rei myfteriuni (aut, vt nunclbquuntur, venerabile Sar cramentum)circumferentemfacrorumRe gem,pone fubfequintaque vtbem luftrara. 'Nee id fold prçftabat Rex. Eiqs drei poft-meridianis norisjeonuocato cept:um,uiral* confdio,acS,P, QJ’arrh. piibliceXn «/pir 7»5-«f,.atquerpfo5 eclogarios, ad commifcf rationem incitaca-oratione gtauitetdeclaf ijnauit : lioçpotiiîrmum argumentQ -R07 -t/. ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;garç
-ocr page 60-LIBER
gare veile, amp;nbsp;îubere fe, vt in vniuerfuin omneis, nullo nec affinitatis, necanuci-tiç refpedu, opcram ponerét in eo fccuni, vt tandem aliquando nouorum Tlieolo-gafttûm hærefes (prius quàm latius ferpe-* rent) radîcinis extirparentur. Huiufeemo-di veto delibcratas rationes magnificoiq-reiurando propalam itidem confirinauit: fe brachioriim alterum ac dextrum , ante refediim iri,quàmvtab ipfo, tali conta'-gionc arfedo, reliqnum corpus contabef-ccret , fponte fuifle tolcraturum . Qua Regia fententia paiîîm accepta^fane quàin acerbilïîme in deprehenfos animaduerte’-batar. arque etiam funefto lpeâ:aculo,(dn raperentur ad fuppliciuni conuidi mutatç Religionis)qualî vrbem obcquitaret,Rex ftridim interfuit. Qiw S, C. baud obfcii-re fidem fccit fubieélis populis ; fe, Regio qnodam animo, inftiturumperfequi; nec (abfit) commiiTa enunciate nolle, crimi*-nis ciufdem,culpçucconfcientiat
P RID. Kal.Noucmb, Alfonfiis 111, co nomine Ferrarienfiuin Regulus, cxtremn vitæ diem claufit, Princeps domi, mili-tiæquc clarus:itaquc fuis pcrcharus.quâli-bet id curalTet fedulo, vt ne qua lacuna effet in auro. Ei fucceffitHercules, natorum maxi-
-ocr page 61-P A I M VS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47
lhaximus, fenili feuciicace, Sc m'âgûâ ex-' fpeûatîone iiiuenis.
In. A. M. D, X X X V. Fridciicits Daco- °’ . X X X V murRex morte occubûit, viriuri's, æcjui-i que obferuar.ti'iîîmus; nec i’libcralts Prin-ceps. c-’i, nequaquam' intJ-ignus tali pâtre, films CHriftianus continuo eft fuffeftus, '
S E c V T O lunio Monaftcriuift , Veil-’ ' falirmetropolis, ex Anabaptîilis eil rece-pta.qïïæ res. magni moinenti cumvide-rcrùt, paiilo altius a capite a nobis repeti- . tut, Nomen ipfum, Anabaptifta ,’ex Greco forité fraélum , Latinis fortafle retin-ébor^Cumprofellione iili haîtefi deuoro-riimac donatoru'm hominumper onlnia' reffioridet. Nec vcrO iila lues noilra pri-muin tempeilate fe prodidit. quinvidetur cam initio in Saxonibus ex lacrinis veteiiî «ifiMIair, And Caroloiladiüs fub annum, a fefquiir,ilîefimo,vicefimum cxclu-fiileifubinde verofouüTè, aCaluîHeTHo-, Muncerus. Ifte Lutberanam difeiplinam* piimb feciifus , iîmularqüe frequentetn' auditorem habuit , leduólo-calculo,animo voluit, quemadmodum nouum ali— quod doftrinæ genus , defuo inuentum, ntc de àtieriô tranicriptum concioni pio-ponttet. Deicifeens igitur fenlim a prio-
D refen-
-ocr page 62-4»
t til K
te fentcntia, de coga, quod aiilnt, ad pal» lium lecidit : ac polhemo in odiofum li bi Pôtificale capurinxtainuehi,atquc in nio-leftû preceptoré propalâ debacchaiicœ-pit. iflius hærefis luina capita étant huiuf-J» modi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fineuctâillam infan-
«tium pucrorum aliquandoicerandam elfe 55lauationem.„Cuiita luberer, plureisfi-jjmulvxores habere, licerc.,, Non elle au-gt;5 diendum Magiftratuin quin circumfcri-gt;5 bcndum fenatum, politiæ nomine velut, 3, amputato, „ Omneis homines , eadcra; 35 fortuna, arque condicione,amp; vndiquc fui 35 fimileis , communionc rerum omnium 3 5inrerfevtidcbere, ne nominata quidera 33voce,proprijamp;fui. quæomnia, cumifte cxlex partim per fe, partim per difcipulos alledatoresque vti fpecie grata, in folle, oiferret ignaræ müititudini , rurpilhma-, turn feditionum, amp;c funeftiffimi illius bcl-liRqfticani auftor cxtitit. quoddecen-nio fçre, anterecuperatum Monafterium, miferanda clade ledirioforum eft direm-
I ptum.Sed co in conHrétu,qui in hoc vice-retanquam vnguisextiterat, captus forte Muncerus, capite fubinde pœnas luir.cu-ius hominis iqfignem malitiam vnicum hoc arguit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.quod fub cenforia,
-i; ;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;virgu-*
-ocr page 63-P R I M V s? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43
virgulajfcifcitantiCattorum RcguIo:Cur tot hominum millia, fuis techius ad la-queum perduxiflct ? quamlibct circumre-titus frecjuentia fpedatorum,intra labrum, ridensnebulo, refpondit: Atquia'ipfi ita volebant. Ido auâoreigiturfundata,fta-bilitaque Anabaptiftarum hærefis,tantum non perfecutionibus reftincta, fed Mona-fterij mirandum in modum progrefla, caputextulit,hoc fere initio. Bernardus Rotnianus, qui biennio ante, in fùburba-na parœcia,Lutherum indem imitatus, in multa populi Monafterienfis ftequentia declamauerat, ægre quidem, fed ramen intro tandem eftreceptus : vt illic, cornu-“ uente ciuili Magiftratu, vetumtamen no-lenteMonafterienfium Pont, Franc. Val-dcco , (qui facrarum perinde ac profana-rum return ius abfolutum ac fupremum in caciuitate habebat) Hagiographa , quod vfquealiquô ftrenue faciebât, interpreta-retur. qui, quod fibi non conftitit ,igni, quo deinceps ea vrbs arfit,ignem addidif-ïevidetur. Contuleratillô le, fmecafu, fine de induftria (incertum eft ) quidam fartor veftialiiis, loan. Leydanus Batha-uus,homo fuprapatriam indolem acutus, Anabaptiftarum facile princeps . Iftc D i magna
-ocr page 64-jö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 I B I R.
magna fubtilitate circumuento Rotrtiä-
no, amp;nbsp;alijs Thcologaftris, in fuam fenten-tiampertraôbia, quitus fanâura Prophe-
tarmn nomen iniponetat vetefator, tafi-
turnanéloritatepaulatiin valuitapudim-
peritam vulgi multitudinem, qiiç, ex fe ad
quamcunque icrum nouitatenï facillimc prçcipitatur, vt meliorciuium pars eihç-fcric, amp;nbsp;eins impijs legibus fteïerir. itaque in cundem errorcm prolapfa,vim intuleiit conciuibus. amp;nbsp;quicunque fecus, arque ipfi faccrent, ientiebantde fufcepta reli-gione îhosexilio partim multauerinpar-■ ( tim a patria , domoque excgerit : partinï [ denique fccuri perculferit ; ac poftremo nec a fânis abllinuerit. Monafterienfes iam turn in niera infolentia viuere : Çe ccr-tatim,in pnblica congratulatione, more fuo, aquisredinringere: (vtira dicam
ac multinubi elfe incipere: au-rum, argentumquc, quidquid vfpiam in-üenifl'cnr , vafa , lapides , fiipèlleélilia, mundumomnem,amp; quçpretioiioravide-rentur, vti boria publica, çrario.inferre,amp; armariocommuni alTcruare . Quam rem jndignidîme fereris Valdecus, armis fta- J rum fuum repetere conftiruir. oppugnat ïgitur Monafterienfes Anabaptiftas. qüi, ’
-ocr page 65-TRIM VrS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J
vbi param vel nihil proficit oppugnan-lt;lo , cxftruóüs hinc inde oppugnacu-iorum molibus , intra vrbem conclufos ienta obßdione piemit . Leydanus veto, cuius indies ciefccbat apud pcpuluui gratia, perallußonem diuinoruin oiacu-lorum, excogitata in fomni js Lydia qua-dam cantilena, Rex poftrem o falutari voluit Nlonafterienfium. quain cnara,dtle-âis fatellitibus,amp; luxu regali flu ens, arroganter præ fc ferebat inaieftatem. Sednec nometiclatura regia contentusjinagni Vans ac Prophetae Dauidiinaftix ifte, nomen gloriofumfibi afl'umpfit.inquiens: quatuor Prophetarum inlignium, al teros, pula Dauidem Hebrçum, amp;nbsp;loannem Ley-danum aequitate, amp;nbsp;fumma iuftitia excel-iere: akerosautem, nimirum Rom.Pont. amp;nbsp;Mart. Lutherum, fumma iniuftitia amp;nbsp;iniquitateelle infames. Rex creatus,prç-terea Icgum, quibus Anabaptiftæ vteren-.tur,ædidit volumen:cui fpeciofom quidc, fedfucatum titulum præfixit, Reftitutio. ob id fcilicet,quod cœnobium Chriflianû leatquevcrbo inftituere, inftaurareque fc veile iaäabant.quippe collata in vnum ad communecommodum, bona, vocabant Reftituta. Rex veio præ ccteiis, fcripto amp;
D } volun-
-ocr page 66-JI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'1 I B T R.
voluntateegrcgiedifcrepans,quidquid amp;nbsp;publica:, amp;nbsp;priuatç cuiufquam rei erat,in propriam amp;nbsp;fuaiu libidincm conucrtebat. Idem iam Pfeudopropheta , duodetri’ ginta viros Apoftolos creauit.iftos,in vni-uerfumorbem ,promulgatum Anabapti-ftaram inftitutaemittit, ac rcnunciatuni gentibus: Cum telo efTc Ce, amp;nbsp;comparare quot;exercituin, quicum propediem vim eflet illatuius cunólis terræ Principibus, ac ira de ipfisiniuftitiç pœnam fumpturus : quo fie, ipfe, quintaorbis Monarchia abfein-ftituta,fortiter,fapienterque iuftitiam fer-iiaret.Diôloregis obediences,extrufi quo-quoiierfus Pleudoapoftoli,iufl'a exequun-tur. Veiû in Logodædalos infolentcis,ma-losque,quiexquifiris quidemverbis, de Reilitutione ne luftiria docebant,reuera flutem coda veniebant, vtin Placiadas fe-cûdos, paffim eft animaduerfum.Ab ApO ftolis etiam infuper Rex, ex coniunôtim--inorum turba, duodecim delegit Duces, quibus magnifica polliciraticne iilcdis, perfuafiCjCuraturum fe, vt Dyuaftæ fadi, Cillicorum bona modio metirentur.interim principia obirent, ceu Vicomagiftri, autTribuni mill, qua ex parte maximum efletabhoftcpcriculum , illic cum arma-
torum
-ocr page 67-F RI MV's. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J)
tornm'ftatione excubarenc. Intérim Val-decus,nixus auétusqueauxilijstotiuspro:? )e Gcrnianiç (quç etfi in religione varia-5at, Anabaptiftas çquetamen ocierar) vr-3em ciiu fedendo,pçne extrema fame cum ofFuicall'et : obfèlibrû plcrique omnes, ad •paótionem tempore quidem inclinabant. ■fed partim folertia,partim Tiranico afpe-élu Regis,exitum reilongefecius,atquc vulgus, interpretanris, faólum eft,vt mu-tire contra änderet nemo ; qui miracula, quæ ipfe fomniaHet vigilans,dum populo propohit: afleritquebreui liberos acfal-uos omneis forcmon obfeure declarabat, fe Perulinam famem perpelfurum, atque in iftaperfidia permanfurum potius fuifle, qudm fefehofti traditurum.Sedvnus quif-piam ex vrbe clam , ad hoftium caftra de-lapfuSjValdeco Pont.ac domino rationem ac viam oftendit, quo pafto viatque im-prertione, euerfis propugnatoribus, ligna omnia, modo vellet,in vrbem introferret, quod indicium cum aTribunis collauda--retur, expeditionique fecrcto diesdicere-tur;iaélapoftremumalea, féliciter ceci-dit. quippeipfo commodùmD. Ioannis Baptiftæ, illius fandtifslmi præconis, amp;: præcurioris Chrifti, dic(Monafteriéfibus 4 fatali)
-ocr page 68-Î4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER
fataii ) poft aliquam diniicatiönem, led^ ftentibus iixido propugnatoribus , ex Anabaptiftis , Valdecus fuam dia cofiip fciennio obfeflam rtcepic. vbi poftma-gnam ft vagem Monafterienbum , ftur .^iofc conquißtus Rex Lydias, fccunduia fadlionis capita, viuus in Valdecivcnit po teftatem . Ceteium vidoj ea Cadraæa fuit Vitftoria. nccenira in vibe, peftimc ■habira,integriim quidquam omiaiuo.prç-,ter deaibatos paiitt.es, innenit : beut id .bellum HiftotiographiTeutoni fubtiiiter dejeripferunt. quos quotufquisqve paulo attentius legerit, pvæ cetetis cohlideratio-jie perquam dignis, hoc oiFendettStatom Chriftianæ Rel:'gionis,fi.extra Synhodum velinminimo canonis pundo immute--tur, facillimeamalis ciuibusf qiialesfunc plerique omnes mortaIes}oft'afcaLi,depri-mi,amp; conculcaridtaque cor.culcata régula diuini iuris, fccuram irrepere quampia animis mundanis licenciam , indecrude-liratcm,pcruerütatcm ,abiibonem amp;nbsp;ftul-titia impuneferepalfim pergraflari. quale monftrum, ca,quam dixinius, vrbs ali-3uàm multis anr.is aluit. Res profcdlo igna, quæ amp;nbsp;ob oculos omnium qiioti-dic verfetur, maxime veroprimatum,exé-plo cä-
-ocr page 69-P R I M V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yj
t4o cafligationis vitiorum. Valdecus ni-piloniinus multictidini Amplici \ bi pc-pcicit,EecejTitæti.iœcefis,vulnera paulatini fanauit. Rcx vero A’CixVifoitaouf ,amp; vna cû. €o lubitçillç (quas nominauimus) imagines, pœnas giauiffimas Valdeco publice iuerunt.
~ Ar IADEN VS *Abcnoba’ buSjTurci'- «Barbarof-cæ claffis duâor cuip Muleallcm Maurü fa percgri; regno fuo fraudaflet,Thiniliam*, Cartha- «o vocabu-ciuisreliquias .vrbcmtum ad infeftandû !'’• C \\’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J • nbsp;nbsp;• Tunctum
Juare Mediterraneum, turn ad maioreis progreifus ppportunam ,.fibi védicauerar. * £ara veto Iinp.(.cui deliberatum erat ali-quando in Alricam tranfmittere).ex Baiba-ris recipere conftituit. imperata igitur claf feAndrcç Doriç, orç fuç Mediterrancç præf.accitiseôdcin ex Belgio lx. Libuini-cis, prætcr auxilia Italica, Pont.amp; Lulita-norum, omni inftiumento belli, amp;nbsp;milite innaueis impoAto, menfe Iunio,Barci-none foluit. qui pleiiis velis Numidianl petens, primo curûi magna virtuteac cô-tcntione militum, Colithen arcem, amp;nbsp;cl ça, Turcica clafl’em, quæ tune inibi forte in ftatione erat, occupauit: ac moxThi-nidam, quç duodecim inde aberat palful millibus,copias admouit. Sed Ahenobar-
D 5 bus,
-ocr page 70-jlt;î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11 B E n.
*Bonain nunc.
•Aîgeriam alij.
•'Golctam vulgo.
bus,poft Icuiaaliquotpiœlia, cum Chri« ft:iaua'^ft;iuitia,foite vinculis foluta,aicem* qua amp;nbsp;ipfi claudebantur, ftbi aft'cruiftentJ pcrcallidc vibe delabitur*Hipponem: in-deque in vlterirs (uum piraceriû, Argy-Jen, celoce veélus, tiansfugit. nec niuito poft.xii.puu Kal.Sextil. Thinillàpotituî lmp. feruoium infinitæ prope multitudi-ni in condone laudatæ , poft vindiélani niccteria dédit, Dcindc*Colitben arcem, prius abunde prorfus communitam, noua munitioncinexpugnabilemfadam fibirc feruans, Muleaftî Numidç regnum refti-» ï) tuit, fie tarnen,vt amp;; clientem amp;nbsp;tributariu » eumftbifaceret.acpoftreino, lecundo A-frico, bis rebus gloriofegcftis in Sicilian! veliitad decretumtriuraphum navigauit.
î ä
J
I 'i 1
Circa idem fcie tempus Rex Angliç Ioan. FifceiiumPontRoccftrium,amp;l ho mam Monun, ipfum raorum leporem, amp;C littcrarumdccus, nccnon Piincipera Se-^ natus Britannici,quód diuortium Arago-» riunijdc ambitionem Ecclefiarchç,5e alia Regis au fa iraprobabant : feenri percufi; t. qui horror totam Angliam pcrfunit.Cetc-rum eo magis irritatus Rex ferebatunquia Pont.Roin. ergaftulo claufum Fifeerium, albo Purpuratorum afl'eripfiftet.
-ocr page 71-P R X M V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J7
Dbligit tuncpi'iinumFranc.I.toto regno, qui nomina darent, x x x x.pedi-iunimillia:eaquein fepteni æquaieisle-.gionesdifpertit, exemploimitanoneque Htrufeorum. quod inftirutiun Gallicum, -quiacum Etiufcæ militiæ legibus atque -diiciplinanonpefsime conueniebat : pu-tatum eft cius rei audiorem Clem. v ii. iii illü commemorato Mafsilienii congreflii. Rem extitifl’e, necenim vllum alium mi-
O
litarcm ordinem illic ante earn diem fuif-fe liquet, prçtcr equeftria lÿltemara , ôc ipfa antiquifsima.
Se cv T O AuguftoPont. Paulus III, । accommodatusiamadPontificatum,col-ledtapræptopere militum manu, Rudol-fum Ballionem, Perulîa exadliî, petfequi-tur. de cuius ftatu vt recognofccret ipfc, nonmulto poft codem fe contulit, amp;re-pudiatis veteribus, quibus antcavixerant î?erulini, legibus, ciuiratem infuamreda-dlam poteftatem, nouis formauit.
O CTO B RI Francifeus Sfortia, Mc-diolanenlium Dux, nulla fobole, obijt. quæ dominationis crfgo, vti ab annis cir-citer Lxxxv. in atauo cognominc (qui ctfi quæfito colore eum Magiftratuni occupa-tjerit, tarnen non male fc in eo gefterat) cœpit,
-ocr page 72-$8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 I 8 1 R
cœpitjitaftitps cum hocfecundo Sfottix cxcidit. cuius mortem luólus publicus eft confecLitus . quia nimirum nie populus fingulari Principe, præ ceteris ciuitatibus, gloriabatur. itaque ille ftatus ex teftämen-to, piæter id, quod ciientela elfer Impera-toria,ad Imp. primo tranllatus, Iqbi^dc iurc hereditario rccidit ad Philippum F.
I M p. e Sicilia in Italiam prid.Kal.Dc-cemb. tranfmittens, NeapoIiFlorentino-nim cauflamaudiuit. Philippus Strozza, vna CÛ liberiSjSc nobilitate Fiorentina ex-fulante,per S31uiatir,amp;, RudolfumPurpp. PP. querebantur : indignum efle, Alex-andrum Medicemlingulare eius ciuitatis habere Imperium : necnon in ca agere ty-rannum. iuftitiam igitur vr feruaret, Imp. rogare, ex padto, quod inter Pont. amp;nbsp;ipli-us maieftatem quinquennio antèobfeflà patxia pepigilfet. Contra Alexander eô-dem, afsiduorum caterua ftipatus, vbi ve-nir,nihiloquc fegnius fuas rationes défendit : exfulibus poftremo refpondit Imp. Modo ne inique tulerint Alcxandri do' minatum , curaturam fe , vt poftliminio rcuerfis amp;nbsp;cumäa bona, ante nfeo addiifta redderentur, amp;nbsp;omnibus gencratim , re-inillaculpaignofccrctur. Ad illam Imp.
fenten-
-ocr page 73-ï k I M V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J9
fenrcntiam non minus animofe , quàin ftoraachofe oblocAi exfules, minimevc-nifle 1'e, inquiebant, fcifcitarum de condi- , cionefcruiendi, fed çquiratem poftulatû; vtquepaftamabfc populo Florentinoli-bcrtatem ipfc confirmarct. itaque, vbi ad fradamfe canere, intelligunt; animisin-dignatione faucijs, c CumaniS in Latium reuertunt.'Alexandro veto, vt caufame-liori jfponfa (quam antea nominauimus) fccuto annodatur.
IN. A. M. n. X X X VI. lanuario, ceu vi-\ tç txdio ceu iniuriarum indignitatc,amp; eontinuis molcftijs afFeóla, Aragoniailla cxregina, legi naturæ fatiffccit. cuius affli-ûa fonuna animos omnium ad mifcii-cordiam alliciebat, quam , lieer peregri-nam, amp;nbsp;propter virrutcm,qua ctiam lum-mas excellebat Heroides , Sc proprer eius prçclarainremp. mérita, non vulgariteir Britanni vfque adamauerant.
M ORIENT! Sfortia 11. Infubrüni Regulo, RexFranciç, de ftatu illo occu-pando ftatim cogitauit. quemiure fibi, ab Ludonico Rege, cuiipfe fuccefsilTet, ar-fogabat. Quo vt tandem aliquando per-ueniret, Allobroges vicinos, Sc Taurinos quamprimum inuadere conftituit.caufà-batuf
-ocr page 74-LIBER.
£o b.itur ctiam infuper ex dote materna, hereditatem iftam , tanquam ex æquo * nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;amp;nbsp;bono ad (e peitinere. Eam obrem, cum
lium^vul Martio, Philippum Scaboeû Brio-gofiâcia:. ncm,*Halmerotem , cum exercitu emi-fiiîctin vicinitaeem, nullolabore, continuo tora Allübrogum ciuitatcpotitur.qui inde tranfeendens Alpeis Pœninas,refifté-te nemine, Taurinum, gentis vniueriæ cj-pur,Foffanum , Charium, Verccllas,amp; alia oppida, pari ccicritate occupauit. de-nique irruens in Monferratenfeis,Albam, ex eis,inmria cepir.atque is interini,quidquid recuperalïct, folicite muniebac,
S E c V T o Maio, dum in morte Ara-goniç exfultat Boleine, ecce tantum non deprehenfa ifha ininceftu, verum etiani adultcrij nota infamis • ad crgaftuluin dc-truditur. Frater,Georgius de inceftu dam-natus, Norus autem, Vedonus, Bruerto-nus, amp;nbsp;Marcus Flandrenfis fidicen , corri-uales. Régi pœnas acerbifsimasdedêrunt. amp;■ paucis abhinc diebus Anna in atee Lo-dineniî (Turrim appellat vulgus} capitc luit . Sed regius fane fuit iflius feminæ animus, qtiæ , cum Tliamefim fluuiuni tranfueóla,rapereturin euftodia,protur-ri, ab æditioreloco, in confertifsima po-
-ocr page 75-P R. I M V S.
puli,quïfpedatumconfluebat,turba:qiüa aduerfusle captiuam non adhibcretreue-rentiam popukis,aciiterinpiimisac pro-teruc: SicGine,inquit,fccleftiî vahlEtli me mori omnino vultis, moriarnihilorainus regni huius Regina, vel fi non vultis. Ab' bac, Rex loannam Semeram, nobilein quidem puellam,fed ipfam neceßariani ac familiärem gynæcio Boleines,vxorem ac-cepit.
IvNi O menfe,religioniscomponen- . - nbsp;nbsp;''
dæ gratia, annuentibus Chriftianorû pie- •' 1' lifque Principibus, Synhodum, quçde-jnumanniproximi Maio coiret Mantuç, Pont. Max.induxit.
Qjy IN TILI fccuto Bafileç obijc D, Erafmus Roterodamus, fexagenario pro-pinquus,omnium , quos folhicvidit, vt doôliffimuSjita amp;nbsp;eloqiientifsimus: vt im-mortaliâ eins feripta abundc rcftantur.qui antiquisnihilo inferior,ceu MtifarûPhœ-nix,in re litteraria çyclopediam probeab-foluiirevidetur. cuiusinreritu litterçvni-uerfçgrauifsimum damnum fecerunt. .j . I m p. quitunchibernabatapudNcapp-lim,,vti diximus , nunrio allato Regem pranciæ in Italiam traducere exerçitum, odoratus rem , perculfus indigm^çc,
* ' Roiuâra.
-ocr page 76-ï I ISE R
Romani proficifcinir. vbi honor! fi cenriflî me exccprus, rogato in Stnatu Pont. amp;nbsp;Purpp. PP. miranduni in modum dolers fc oftendïr, amp;nbsp;quôd resnoüaslwftisnon hoiïis Galins deniio molitefur, 8c quôd paóliones condicionesquepacis perinrio tjcrturbifict: iccirco Ponr.orare,- vtipfe lî-bi adiierfus pronocatorein Regéïn auxilio fit. Scd Paulus'111. vel-qua erat prudcn-tia,vcl pacis amantipr, verba lmp. dédit; ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Inftabât étiam turn forte*?« traTtiiu'ai Gbri-
quot; flianorû.rmp. igitur (vti Vulgus autumar, {»rimigCnituSin ecckfia) præclarô humk itatisargumentOjihiitationeChriftijpridk Parafccues, poftmcridianOnempeYettipo-rcj duodccim egcntiû pedes proluitjatquc linteo deterfit .ijs Agapen exhibuit, cum ijscenauit. ijs denique omnem argen« abacuin , nienfç illarum, a cena eft delar-gitus, Ritus eftifte annuusin vrbe laua-^ fionis fordidatorUm, Pontr. Rômm. eu-fidfitacè'iam pridem obfcruatus.
R o M A cgreflùm lmp. omnis Etruria certatiWi fumino honore accipit. ab Lucen fibiîs igitur in rnfubrcispergens,cum Ant. Eatuæ excreituni anteimperaflet ,Tauri-nis'confeftim fignainmlit, amp;nbsp;Folfanum ▼Iquealiquoprogrclfus recepit. Hic Hal-■ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;merotes
-ocr page 77-» R I M V S*
ftierotes, confirmatisfuis, (crat cnîmuero tune forte Vercellis)amp; quæ græoccupaf-fet; diligerer communitis oppidis, diplomate, ac Regem Lugduni Icffiranré tranf-uolat . lmp. vero redaólis in quadrum numerumqiie omnibus fententijs , cum fibi videretur, pro re nata, parum vel nihil rei faéturus in Taurinis, proditionis (va-nç) intelligcntia, ad occupandam Malîîli-am,ex togata, in bracatam Galliaiu fe con uertit. quô dum ipfc comparata ingenfi dalle, ab Sabbatia nauigat, iubet côdem Lçuâ,Vall:êfem,amp;Gonzagâ,principiaexer citus, terreftri itinerefellinato properarc. illucetiam e Belgio accerfitus Maximilia-nus IfelfteinuSjComitis Bureni F.cum M. CC. equitibus,amp; aliqua expeditorum pc-ditum manu contendit. Qjmd poftquani Rex audiuit,qui itidem paulo ante nume-rofum exercitum collegerat : Lugduno Auenionem profedus, rerum fuarumfa-tagit. annonam, frumcntum,amp; pabulum, quæ in agris, aut villis elTent, ftudiofe col-lata, condit in caftellis idoneis, amp;nbsp;arma-torum præfidijs. denique, quacuque lmp. cutn cxercitu tranfiturum putabat, (quô fic hoftem frumentationis 8c pabulatio-nis dilEcultate offufearet ) multa infirma
E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oppida.
-ocr page 78-^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER.
oppida, vti ad defcnfionein inidonca,vel depopiilatione , vel incendio vaftat, SC cxinanir.
A T paulo ante quàm Lugduno difce-deretRex, dcrepcnte moritur Francifcus, filiorum Regiorum maior natu, in ipfo iuuentutisflore, qucnîamp; propter egrcgi' am eins indolem, Sc certain excellentix ipcm non modo pater, fed vniucrfum reg-num Franciç fummopere luxit. Etporro Ferrarieniem quendam ( qui ob id crimen in frufta eft decerptus,quern que ad id fub-ornatum ab Læua, amp;nbsp;Gonzaga Rex pro-palam afl'erebat, quantumuis licet ipfi fe Regide ifta fufpicione diligenterpurga-bant) propinaiTe venenum , rumor tuit vtilgaris.
I M p. in bracata Gallia bellum gerente, eius iuftii Nafl'ouius, e Belgio in Picardi-am incurfans, cum terro flamaque regio-ne peruaftata, Guifam, Terceniis agri oppidum inter alia cepifl'et : arcem Peronain lubinde obfedit. quern veto inTaurinis cum alteris copijs reliquerat, Ioan, laco-bus Medices, (ille, qiii Mannianus tandc aliquando Marchio eft faftus ) Gallicas excurftpnes acriter propulfabar : caftraque poftreraoTaurinum promouebar.
Con*
-ocr page 79-P R I M V s-
Contra, Gnido Rangonius, Comes ,pro re nata Galliearum partium in Italiaftudiofus, Cu duas circirerlegiones militum apud Mirandulam collegiiTet, hortatore,amp; cxpeditionis comité Cæfare Fregofo, ex improuifo,Genuara feftinans, nullo tormentorum proludio, Icalis ad-motiSjfubirooppugnauit. Sedis, fingu-lari fortitudine Genuenfium , ( maxime vero virtute Auguftini Spinulx, óc Bapti-ftçCorfi, cui cognomentu erat Farinæ,hi cnimuero qua ex parteRagonij milites ir-ruptioné intentabant,confirmaris fuis,ho-ftemac/iterpropulfabant) poft ancipitem dimicationem , tandem eftrepulfus. lalus profeclo Ligurum prçfentia ducum tune præcife ftecit. quotum quidem fuit viófo-ria, at non incruenta. extitit enim ferepar oppugnatorum amp;nbsp;propugnatcrü clades, in quibus tainé Farina eft concifus. Qupd Fregofi confilium vbi male verrit Ran-gonio, ab Liguribus adTaurinas Gailoriï ftationes fe fubduxit.
Imp.interea,poftquamad AquasSex-tias, occupatum ab fc oppidum, itinerc paulo minus bidui, ab Auenione, copias col I egi n er : dubitaretque Druentiam, non altum, fedimpcditigpericulofumquc flu-
E i men
-ocr page 80-^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t I B e R
men ob vicinttatem hoftium, qui Caual-conre communitis caftris fe continebanr, tranfmirtei c.'ipertinaciter tarnen in acieni Gallos eliccie,(ad lingulate etiam certamc Rege verbis amp;nbsp;Icgarionibus prouocato) omni ratione ac via tentabat. Sed vbi cu-ólatorcm Galium è nido extraherenon po tuit: ob commcatusdifiicultatcm,meliorc cxercitus parte lam confumptaj amp;nbsp;ægritu-dine raagisanimi, qudm morbo corporis, morcuo Læua, expeditionis illius audore, cui pluriiuum confijebat imp.ae poftre-mo neceflitate compulliis,amp; ftomachofuJ Rom.prouincia cxcedens,Gcnuam reuer-tit. reliquias vero micanduru in modunt cxtenuataSjlabore amp;nbsp;inedia fradorum mi litum, in Taurinos remittitzin Læuæ dc-morrui locum fufteftoVaftenli,cuius fidet præterea Infubreis commilit.
amp; A ipfadie,quabracata Galliärelin-quitlmp.folutçitidéperonçoblidione,cu arcem per aliquàm inulrasdierum hebdo» mades,tormentisjimpreffione militari,cu-nicuUsque fr.’.ftra diu oppugnalfet : herbä tandem Nafibnius dedit Florangi Martio Manfcal- * i y. v i R o Francix, qui Gallicum illud o, VI vu ga nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defendendum fufeeperat. Quarii
laris Gaiio-''^“o^'i^^^'ifiîP’^orulamlætitiam, Celtaîot tum lingua. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ini'*
elFeu.
-ocr page 81-P R I M V S.
immanium ignium corufcationc,amp;pyro-bolorum iadu,necnon comiflationibiw publicis declararunt.
Rangonio (vti diximus) Genua pcr-pcram oppugnata, in 1 aurinos piofeélo; Cçfariani Taurinoftatim difcedunt. Ob id Rangonius appaientis viâoriæ vefti-gijs inlillens, Carinianum copias adnio-ver. cuod criî raagno impctu inuadit, re-ïîftentibus foiciteroppidanis,primo repuj fampatitur. Scddum is nouam adornat irruptioncm,ij, qui intra oppidum étant, amp;nbsp;propter prioris infultus cladem, amp;nbsp;propter fauciatos quamplurimos militû pro-piignatorum: incoluinitatem pafti, Rangonio fetradidcrunt. Capto igitur dcdi-tioneCariniano,Carmaniolam*cx Salui- yyigj,, fanaiurifdißionc, cum mukis alijs oppi- SalùiFa-dis, vi expugnauir.
Novembri ab Liguribus lmp. in :^poftquam
Allobrogeamp;:*Salullanu, Monterratelem saluflx. ditionem Mantuano adiudicaflèt, quip-pe cum ipfa diétela elFet Imperatoria,qua prærogatiua mares dumtaxat vcnircnt (fi-cucconfiât ex iureciuili)honorandi.debe-baturiftud quidem gratiæ Imp.Si Marga-ritaPaIçologa,Mantuani Goniunx,in maf- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
E J culæ
-ocr page 82-68
1 I B E R
culæ clientelæ poflefsionem mittebatur. Sed eodcm feie temporis punólo Galli Caleale,eiiis flatuspnmariamvibem, oc-cuparant, Vaftenlis igitur, vbi folicitantc Mantuano, fcflinato colleöas ad Allam copias perarccrn , quæ inuiólaadhuclla-bat, introduxilfet,poftdiuturnam,difEci-lemque dimicationem , mtiltis vtrinque cadétibus , Gallos tandem ab oecupata Ila tionerepulit.itaque Mantu anus tranquille,recuperata itidem deinceps Alba, in ad-ludicatafibi ditione pedern poiuit.
E O anno partim ob immutatam rem religionis, partim ob grauifsimas, easquc continuaspecuniç exaôliones,Angliæpo-pulus/peciatim vero Lancaflrij, Öc lorchi iritati inftinólu, nixiqucope Antiflitiim in Regem cölpiraiut. qui colleólo quam-maximo exercitu, cuius bi erant præ ceteris ordinari j duces:puta Darcia, Rcbertus •Vulgo C5- equeSjidjs* Stratarchus, (viramplilsimæ fiablus a clientelæ } deinde Hufia, amp;nbsp;Afcia:magnis amp;nbsp;conftantibusanimis, Prætorium pcte-banf.i’ilum fuum tnmultum,facrum bellu nuncnpanres . Henricus vero Rex coniu-ratis obuiam mitrit ciim inllruélo exercitu Nordofolcbium Regulumj Sc Sarisbe-lium jPrætorij præE S ed his ipfîs negotium dat,
-ocr page 83-P R I M V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6^
datjVt, quoad eius fieri poffer, a confiiélu fc moderate continerent, quin pagerent potius cum concitato populo: cui,fuo nomine,cunôtafponderent, quæ ipfi vellenr, modo arma deponerentur. Simulatis igi-tur cundationibus, dum pro virili patte iuffa Regij duces exequuntur, bellumque aliquô vfque duxiflent : ad extremum fe-data traniaftaque eft ifta controuerfia, ijs quidem condicionibns, quæ in fpecietn non folum vtiles , fed honeffæ ctiam fedi-tiofis videbantur . qui fimulatque arma depofuerât,Rex paéliones refcindit,amp; cô~ prehenfa iftius faâionis capita, amp;nbsp;in bis præclara nomina càpitali fupplicio afficir.
In. a. m. d. X xX V 11. lanuario la- M.d. cobus V. eo nomine Scotorû Rex , Mag-xxxvn. dalenam, Francifei I. Franciç Regis ,filia-rum maiorem ,fumptu fane Regio, faótis Lutetiænuptijs,duxitvxorem .at nó mul-to poft, quàm recens nupta adolefcentula, Gallicanis affuetadcliciolis , vna cum cô-iugein Scotiam trafmifit ,fiue delicatiflî-mo cum viri,tum regionis horridiorisfa-ftidio, fine çgritudine quadam animi af-fefta, nullo concepto fœtu, moritur.
No CTE illaNonarum , quæ vni.Id. lan. pfæceflltfaccidit, vt Alexander Me-
£ 4 dices.
-ocr page 84-70 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I I B ! R
dices, qui iuucnis, annum vicefimum fex-tum non plene atrigerat, a coœraneo pro-pe, affine interficeretur .Hie nimim Alexander, quia in raultis ryrannice fe gererct, amp;involuptate amatoria nimium fibiin-dulgeret, magnam populo anfam dabar, abluo corpore, aceibæ feruitutis iugum aliquando repellendi. atque indidem oc-cafionem Laurentius Medices, ciusper-necell'ariusjaffinis amp;nbsp;familiaris,adolelcens Alexandro biennio fere minor iamdudum aucupabatur; qui fublatoifto onereciui-tatis, patriam priftinæ redderet libertati. Sed cum vfque eo idonea oppoitunitas nulla fefe obtuliflet; cafumin id tempus potiffimum referuafl'c videbatur. hoc initio, extra prçtorium, nullo ftipatum mach iœp boro, fol urn Alexandrum, (alleóla-tum atque inuitatum nempe fpe fruendi concubito nobilis cuiufdam fcminçconi-plexu)noólu in fuasædeis deduftam , triclinic recipit Laurentius, qui, hue mora, dum fimufataccerfitum ire fe optatam Ve-nercm,officiofçinftarfedulitatis,ledo re-cumbentis Ducis gladium a ceruicaliprimus amouct. inde cgrellus, Scoroncon-colum quendara famulum,cuius animum Iciuis benefieijs multoante fib iconcilia-
uerati
-ocr page 85-F R. I M V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7Ï
ucratjcuinihilominus claufa catenusha-bebaü fua de occidcndo Duce confilia» euocat. confert cum eo, quam parabat rem,cxinopinato.quem vt alacremper-fpexit,amp;promptum,tempori feruiens,hominem (ecum, in triclinium , quo iaccbat Alexander , ducit, itaque correptis tclis ambo , citra alienam operam (quidquid hîc falfo quidam ariolcnturjDucem con-foder'.mt. quo confoflo Laurentius, cla-uibus obferrata ede, ad ilium ipfum ad-miniftrum, affumto itidem altero famulo, fedeo nullius faci noris confeio ,permuta-tisequis, clam vrbe elapfus, Bononiam trâfuolat.indequeVenenaSjVt Phil.Stroz-za, fatale Ducis aduerfarium,illicconue-nircr: lofpes pergit. Intérim, comperta lammortePrincipis x t v 111. v i R. cok lcgium,C'.ûus fumma eftin vrbeFlorentix magiflratus audoritas , coijt. qui partim metu,partim, vt fie melius res ire incipc-retaliquando, ouàmadhue iuiiret: poft paruulatn aliquam fententiarum diuerfi-tatem, Cofmum Mcdicem, duodeuiginti annorum adolcfcentem del gunt nomine quidem clientele caput.reveraauté Principemac Ducem reip. quo in ftatu eu» ftatim Inip. lua voluntate confirraauit, amp;:
E j rebus
-ocr page 86-rebus compofiris, ftabilitisque Fortuna fubindeiuxtacollocauit. iraque ftirps ilia futuri Principatus , ( quam cclcbcrrimus virilie Cofmus fenior, buius atauus, iani abhinc centum, triccnos annos, feuerat) immanium venroruin, Sc fiillitiioium ci, ac interdum horribili tcmporum Tcmpe-ftatCjfanguinis amp;nbsp;perlecutionum plena, varie exagitata,in hoc ipfo Cofmo,ac ne-pote cognomine , neque prius, tandem iundata, extulit caput: amp;nbsp;radices alte cgic in adolefcente : qui profcäo euafit in virai vndecunque inlhim , amp;nbsp;circumlbeólum: nee hac modo, qua excellit amplitudine, (ed etiam in omni Impeiio digniflimura Principem.
Per idem fere tempus Galli nouis ex-curfionibus Bclgiuminfeftabant.nec vllus fere tranfmittebatur dies, quin prælidia inimica inter fcleuibus prœlijs certarent. Galli porro ex Aitufia, menfe Aprili,Hes-dinumarcem ceperunt. qua vióloriain-fblefcentes, hofticum, ferro flämaque de-populabantur .in quos, cum incredibili celcritare Icólinimum excrcitum Florentius Burenus duceret, quod le viribus im-pares'recognofeebant,hoftes Burenarum copiarumimpetum , cedendo euitarunt.
itaque
-ocr page 87-T R I M V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7}
itaque Hefdino arce quamprimum rece-pta, amp;nbsp;Fano Pauli, ac Monftnilo oppidis lecuto lunio expugnatis,Cçfaiianipofl:ie-. tnoTerauanam obledcrunt. Sed poftali-quam obfidionis iriitæmoram ,nicnuum dccem inducias pars vtraque fecicj ea lege, vtpacatis Belgis , inTaurinis nihilomi-nus bellum eilet.
Tvn c demumludosFortunabellato-ribus reliquit. quippc Cefaiiani , vti in Belgio Gallis longe erant fuperiorcs,itain Italia viciffim fuccumbebant hofti.qui,ad prioreis copias adiunfto nouó , { coque nnmerofo exercitu , .duftore Humirio, trans Àlpeis dudo) primo Albam Pompe-iam,amp; cótinuo*Cnariolu, occupaucrat. * chærafi. itaque camporumomniseratin Gallis do- uai vulgo, minatus.
C o GN IT o,in locum demortui Alex-andriDucis, Cofmum Medicem fuffeólu eire,Phi..Strozza,amp; cum eo Florétinorum cxfulumfodalitium , ianuam patefadam libi exiftimabant, recmiendæ fimulcum patria libertatis. Conferunt igitur continuo fua confilia cum popularibus Salma-to, Rudolfo, amp;nbsp;Gaddo, Purpp. PP. cun-élisitidem Floretinij.colligunt cxtcmplo aliquidcopiolarum, cumque iplis, ae or-dina-
-ocr page 88-74 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER
dinarijsducibus, Roberto. PH. F. prætet ceteros bellicofos viros, illud agmen Flo-rentiam verfus extiudunt. Pcrro quampti-mum Florentinum territorium funt in-grefli , ibi turn Purpp. PP. multis de caufis deliberarunt expedite; Vt, cum ar-mata militum manu,exulcs tanriiper Cor-tonæcommorarentiir ; dum ipß Florenti-amprocóli, audoritatem fidemquefuam interponerent: (maxime veto quod Sal-uiatus auus eilet Cofmo) operam poneret reip.’quo fic fine armorum ftrepitu, com-nruni omnium patriç, æquabili quapiam paólione, libertas redderetur, Qui verbis bencacccpti, amp;nbsp;promifibrum fpc deten-ti Florcntiae, donee in nouo ftatu ciuitati fuilFet prouifum ; re inorata, nouiilime di-mittuntur. id quod, ficut non niinorifto-macho fuitinterceiroribus,quam pro qui-busintercedebatur : itafecit fanc,vt irri— tusilletunc quidem extiterit exulum labor. Phil, Strozza, amp;illius fodalitatis p ri n-cipes nihilominus inftitutorum quadam conftantia , cum prætcntandum omnino ftatuilFent, quod animo informatum an-ticipatumque fueraqfecuto Qirintili,con-traâis apud Mirandulam nouis copijs,pet Bononienfemagrii Florenria contendere, amp;libcr-
-ocr page 89-!• R. 1 M V s.
amp; libertäre fpirarc. qui fane,cum aduerfa-tium flocci taciendo ,viderentur fibi iatn modo, amp;nbsp;propter alias caufaSjtum propter excepta nonnulloruin ciuium confilia, in manibus tenere viôtoriamiin banc partem infignitererrauerunt, itavt Pyrauftas quodam interitu intericrint, bac ratione. Aliquo itincris interuallo, cum expedita militum coborticula,Pb. Strozza,amp; Bar-ptolemrcus Valorius,5c vna cum ipfis om-nes ferc primarij viri, exercitum, quem co tinuo fcfubfcqui mandauerant, prçcqui tando, ad Montcmurlum,tredecira non amplius pafluum millibus quod diftat ab vrbe caftcllum,vfque inconuderatius pro-ceflerant.adproperationem illam quid-dam nimirum interelfe iudicabant, non cxfpedlare, dum ad locum veniflet exer-cifus, qui non longe aberat : fed caulFam totam, amp;nbsp;tempus ftatim arripere, amp;nbsp;cum neceflarijs amiculis, ac rufticis,inftantia fecrero tradare, eorum vnumquemquc fua præfcntia bene animate. Sed borum cœptis planerepugnau it Fortuna, quippc imbrium continuatione, impediti bidui militesvix greflumtrabebant.Duxitaque deillo ipfo tumultu , Sc aduerfarium ad Montcmurlum quidem federe, fed impro uidum
-ocr page 90-•JG nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t I B E R.
uidu arque impararUjtépore fadtusccrtiof, cóflaraderepc'ire paitim exHifpanis.pai-tim ex Itahs aliquämagnamiütum manu, cum Alexandio Vitellio, illuc continuo mittit,infukatum in antefignanos, amp;nbsp;præ-curiores temevarios, antequam robur acce derer totius cxercitus.Viteliius igitur cau-tiffime ingrediens, amp;in fugam conieóta, profligataque cohorticula ilia, quæ non multo ante cum Petro Stiozza le de via oftendcrat:Montemurlum Kal. Sextil.ma ne, priufquam luxillet, mox inuafit . qui vti minus inftruóios, confternatos metu, amp;perturbatos repentino fuo incurfu exfu-les ofFendit. ita nullo fere labore illud ca-ftellum,infirmum per fe,obtinuit. quo ca pro, viui in eius poreitatem, præ multis a-lijshoneftisciuibiisvenerunt Pb. Strozza amp;nbsp;Valonus cum Philippe filio, ncc nön Ant.Frâcifcus Albitius,qui ilia ipfa node, ex caftris, admilfo cquo illo præuolarat. pars tanicn aliquora falatcm fugafibi quç-fmit.pars etiam ab Hifpanis, non obfciiro humanitatis exemplo,manumiira eft.Por-ro ex omnicaptiuorum grege, qui Flore-tiam pertrahebatur: plus minus tredecim fubinde fecuri percullis, cxprincipis dementia, reliquis parcitû fuir, ac Ph.Stroz-:
zain
-ocr page 91-PR I M Ÿ 5.
77
tahi feniorem, in ima arce,anno plus clan fum ergaftulojomni fpe longioris vitç iara fruftratum,impédentc nimuitni nece vio-lenta,grauius in feipfum confuluifle, conftans fama tenet:quamlibet multi vel animo dicant, vel cvedant contra, atque ego fciipfi : nempe eum aliéna manu enedunx fuide.
C V M iam And. Doria, multos abhinc annos Neptunium quoddam regnum in man cum lupero , amp;nbsp;infero habuidcr, in caque(quaiu fçpe diximus)maritima Imp. prôuincia, cum fummafui nominisgloria verfatuSjTuicis, Barbansque piratis multa cladcm intuliiret,Coronen ciuitatem, inter alia, ad Pcleponefim expugnafletjUO-uifllme veto hocipfo anno, inâgni proclio nauali xii. naucis longas. Si cu his aphra-ûa,aliaque nauigiolaquædainex Turcis cepill'et, iniquilfimeidtercnstyrannus A-fiaticus, atque ob id inflâmatusiracundia (quod informatum cius animo erat, Ve-netosin eo,multis nominibus, hbi incom modafle)bellum Venetis aperte indixit. amp;nbsp;Sextili Ahenobarbo clafnsinftrudifsimç præf.mari illo pixmilFo, ipfe itinere rerre-ftri, cum exercitu validilumo, Corcyram, N enetæ iurifdiólionis, infularum Adriati-carunx
-ocr page 92-11 B Î R.
Carum vnam,opptignatum contendit. Scd parati Vencri, amp;egregie inftruóhi omnibus , quæ ad bellum , terra marique füllen tandum neccirrriaerant,non modo per fe fortiter fua tuebantnr, fed ipfis etum, pro renatalmperatoriaclafsispatrocinabarur. itavt,poli infiikus Corcyrçorum varius, poft tentatam iterum ar.^ueiterum expu-gnationem , vbi intellexit Pont. Impera-toreque vna cd Venetis in fuu m capiit có-ipiralfe , non minori fere aceepto detri-mento, quam dedecore,fecutü Septcmbri Conftantinopolim repedauit.
* Pinnario.
Jù vulgo.
H V MI RIV s , poftquam Alba Tanrinorum præmilTiim cum parte copiarum Fregofum,vi Chariolum cccupalie cogno uit : eodem reliquias exercitus llatim tra-duxit, indequeconiunótis viribus Bufcani contendit.quod oppidum tormentisGal-licis dum concutitur ; audito Vaftenfem numerofa inregrorum Germanorum manu vetereis copias reccns iuppleui(le,amp; cd cxcrcitu fibi obuiam ire : oppugnatione Bufcana remifla , Humirius ac Fregofus *Pçnuariolum fefe fubduxerunt. Ccterum allato in caftra eo nuntio, Vaftenfis Charid ftatim defleftit. quam ciuitatcm tormentis multisferocitercxagitatam milites in-credi-
-ocr page 93-P A ï Ä V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;79
credibtli feritàte inuafei'unt, itaqiic càpta, çdiraprius nôpanTapropugiiatorû Galli-canorum ftrage^diripUerunc.Eodcm curfil famç, Moncolciium expugnarunr. fubiii'^ de poiro impreiïione milirati fruftra ten-tatura Chærafcuiïîsamp; Albain (dum ahgu-ftius vrgerctur)pa6lione reccperût.itaquè inftantis Viélérii veftigijs hærcns, vno fi-tnnltépore, bipertitis eaftris, Pænariolû, Taurinumque Vaftenfis obfcdit. Hîc Frâ-ciçReXjvbiintelligitfortunç lùccuinberè fu£gt;s:amp; Vartéfcin duaS fimul ciuitates ob-fidere,audoratu exercitû copiolum/ubfi-^ dio labôrâtibus fuis iiiTaurinos tranfmi-fit. amp;nbsp;cum eo Heniicum F. qui iam modo fa inortefraterna,Delphinàteprçrogatiua fiieratamplificatus . eique collcgam adiû-xit Annæum Momoranfinum, ilium , qui âliquando fecundû ab Rege obtinuit ma-giftratum.qui exercitus fimulatque cunl ffibulibus ihTâurinoscoijt,c5rinuo füb-dudis eaftris foluitur vtrinqùe Vaftenfis obfidio, Aliquâto vero poft illeipfe Rex ad franfalpinum exercitum cumtrâfijftèc^ magnosque progrelTus feeilFet : cogitabat poftremo etiam in Infubreisexcurrére.Vc-rum Pont.prçteritonith mcmor,amp; prçfen-tia cernensjdum futurum prçuidetjS t om-
F nis
-ocr page 94-So nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t I ï ï R
nis Italia cum publico naufragiojbellis af» dear,teip. Chriftianæ cgrcgiam operapo* fuit.VtNouembri (itapetentibus Cçlària» nis ) trimeftreis in Italia iridem inducias, primo fieri collibcret. deniquc cxaûopri* ore trimeftii,vno Spiritu aliudtrimcftrc prorogarctur. quippe aliquid duin intcr-uentu iuç pcrfonXjde fumma compofitio-ne, pacequc concilianda inter bellatores confeóti’rum fe,etiam ijierabat j óc in ani-mum induxerat.
Men SB O«ft:obri,nôlt;ftevcrôina,quîC diem D.Eduardi n;^emorix dicatumpræ-cedebat,Eduardum,(vnicam Henrici Regis prolem mafculam) in populari gaudio S ein era pep eri t. at mater fecundo dccimo die poft deceflit, itaque manifeftus eft error corum,qui ex præmortuç matris,ab A-natomicesperitis difteólo vtero,fpirantein adhuc fœtum,extradum fcripferunt,
Secyto Nouembri Pont.poftquam catenus eft compcrendinatus, Cocilio fe-meftreproximum etiam infuper proroga-iiit,amp; cui fefquianno ante apud Mantuam diem dixerat,mutato loco,verbis illud ip-fum denuo Vicentiæ defiignauit, quç eft ad Meduacum citra Apenninum Venetæ di-’ tionii ciuitas.vbiipfefubinde Campegiu,
‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sywo*
-ocr page 95-P n I M V 6. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8»
Symonctam, Si Brundufmum, treis, ex al-bo Purpuratoium,habuit Legatos.
I n extremo fpikitu paulo ante comme-moratarara induciarum,cum per Legatos, amp;nbsp;fccus,coUata in vtriufque concotdiam, ^ccuratilfima diligentia,quo fie depellcre-tiir pernicies a Rep.ee exitiû ab Itaiia (bel-lunr ncir.ne) l’ont, vidit, fe per aliéna per-fonani non polie eù,quo intendiflet, q^ua-. uis alia via peruer.ire, ad poftremû audo-ritacein fiiampacification! adhibere con-ftituit.Ofiiciole igitur fc ipfis olFercs, vtri-que etiarnpollicen ; fc,in lumma ilia lira {eneâ:ute,Niciain iccirco venturù, vt con-ftitut.a dicjibidc ambo,(lmp.amp; Rex Fran-ciç,)fiiFerent,rogatu fuo impetrauit. Pont, igitur ab vibe partim terra,paitim mari eô tranfmifit. lmp. vero ex Hilpania nauibus traiecit. Rex equis adue Jtus. itaque licct diuerfisitinciibus, onines tarnen adæquè menfclunio a. m. d. xxxviii. quo præfcri-ptum eratjCoierunt. Vbi, cum neque mul-torum dierû opera,ncquc vllarationetunc quidem a bello atl integra pacem,quô ipfe (Ponr.)refpiciebat,cosquiuiirertraduccre, nouillnnc rem eo deduxit; vt nô fine fum-mo honore fuo,amp; magna omnium bono-tum voluntate,induciç fièrent décennales;
M . s 2 xxxviu.
F 1 quiquot;
-ocr page 96-9i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t r B E R
quibns exprefTe eontinebatur maxima ,ac ' j præclariflîma quæque nomina, quæ alter- ' utri ftudebantpatri. Eoipfo incongrelfu, nbsp;nbsp;1
Matrimonij focietate, Octauio Farnelio, Pont.nepoti, Margarita Auftrias, ilia mo-dó vidua,quæ (vtidiiäum eft) Alexandto Medici primo nupferat: defponderur.His confcólis rebus Niceadifcedirur.Pont. ob pàcificatoriâ legationcab Ligunbus hono rificcntiffimehabitus-.inde Romam reucr-rêns,vbiquetriumphali pompa excipitur. Imp.in Narbonenfem Galliam nauigauir, vt inibi rcmotis arbitris ( quippe collo- ' quio Niciæ, nefcio quo reipectu,pcpercc-rant)Regem cóueniret, qui Foflàs Marianas terreftri itincre petebat.Quô appropin quâcemcum claflelmp. Rex ipfe,qui par-ua celoce luforia aduenebatur, côfcenia e-iusPrætoria,vna cum leéliflimo comitatu, poft amiciftîma aduentus congratulationé fàiutauit. Vbi,nifi qui ipfeviderit, ab am-plexu murno, hilariratem quaram vterquc vulru amp;geftupræ fe ferebat,non facile cre-dat vnuiquifque. Hîc ex alto repetita officia. amp;nbsp;(vtvno verbo rem omnem expédia) Syncrcrifmus.necenimuerofine côfabu-lationifatfturus Rex videbatur, nifî eâ nox vicina diremiflet. itaqueperamiee refalu-
tato,
-ocr page 97-P R. rw V 9. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8}
tato,acinpofi:erûbcne valere iulTo Inipc, Prçtoriaceloce repetens R,ex,ad continétê rcuchicur. Poftridie,militeomni in naui-busrelidlojlinp.oppidûintrogrefl'ns , ite-ruinque ab Rege,amp; Regina forore,ac cota curia fanequàm honorificcnri'Pme arque hilanffime exceptus ,inibipropè biduuin perftitit. quippepoftperendiû prandium, cum ore figna amoris, verbis ac geftu offi-ciûoftenderet,vale inuicédiâ:o,Imp. Hif-paniam ,Rex vero fuam federn repetir. - Dvm Niciçtraélanturinduciç, Carolus Geldriç dux, nulla poft fe relióla prole, decedit. is, quia natura deditus Frâciæ,nô modo in ditionê lmp . crebiis excurfioni-bus, fed in fuos etiam infeftus,(quippe vi-debatur iniuria eo tédere , vt ilia ipla regio tandem aliquado dominatu Gallicano te-neretur) fuperiore anno,dum morbo præ-peditus, non optime valerct, paulo minus tota polfefsionefuerar exutu5,amp; Guliel-mus Cleuenfium Pfinceps, a populo ad-optatus.itaque Carolus ad fummas tû corporis, tum rerû adduftus anguftias,'cx pa-ôionisformula, cenfenteita Senatu , confentientepopulo, Tribunitiam illara , ducaiem poteftatem, in Gulielmii affinem vniuetfe tranfcripfit. magna querimonia
F J lmp.
-ocr page 98-8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.tllBEK.
Imp. qui iure æquabili Ce dominum illiuS’ bered; taris efl’eaiîeaerabat.
Mense Oótobrt Fräcifcus MariaRo' boreuSjVibinatü Dux in . Pifauri dcSeno galliæ doiuiiius, necnon Venetæ militix magifter,vicaderunótuseft: principes,que fubieóti omncs amp;nbsp;magni fecerunc,amp;: ania-runt plurimu. Parr; demortuo Guidobal-dus F. populo Vrbiuati æquc cnatus, lue-ceflît. Huie demuin pramonito, Camcr-tium ditioncm,perfetialem repetitam,nili vltr-o reddcrec:Pont.arma continuo inten-tabat. Guidebaldus vero,cum fibividcre-tur,aut non poife, autnon dcbeic audorn tatiPontificia; refiftere, tranfadaeacon» troue:fia,ad extremii cius poftulatis rtlpó» dit.itaque ex Vrbinatum Ijrolijs dignitaté illam ducalé fubinde fibi induit Odauius, Pont.nepos,ille,cui nuperrime folennibus nuptijs Margarita Auftrias,in matrimonio fueratcoUocata.
IL L o ipfo anno,cü parteis Pont. Rom. odioias nee delercret Rex Anglia, quin hominem acerbe amp;nbsp;penitus odifl'et, Ana-choretarum fcholas toto regno fubueitit omneis. tam enimfratrum, mendicitatis conlortium,collegia, quàm Archimandri’ wtum opulenta clauftxapertmbauit,orna-tura
-ocr page 99-H ! M V s.
nim ctiâ infupcr: emblemata amp;prctioG(-fima omnia, quibusreligionis ergô,maio-Icsaicam , loculum , ôc monnmentum D. Thomç Bocheti,illius olim Cantuarienûu Antiftitis, vndique veftiiicrant ,indidem populo infpeôianie auellcnda curauit, arque e delubro fuftulit. oflaquc, aduerfus qu®,tanquamfanâ:a, Britanni reucrcntiâ fummâ aliquâdo adhibuerat, rogo impo-fiiir. cineré autê vento traditû,diiïipauit.
Decembri morteoccubuitAndreas Gritus, Veneti SenatusPrineeps.quéfum-mummagiftratum fuæ Ciuitatis, cû fum-ma fua laude amp;: gloiia, intcgro quindecé-niobabuit.Ei lanuatio in. A. m. d. xxxix. Petrus Landus Patricius, vir vndequaque confultus,amp; return naualium peritiffimus, fucceffic.
Ilio ipfo fere tempore loanncsMcna-piorû Regulus obit. itaque Gulielmus F. dum legitimo iurcpaternam cernit here-ditatem,rralaticia(quam diximus) Sicam-brorum prouinciajtmul ei fit cofirmatior.
S E c V T O Maio in partu perijt Ifabella Augufta Caroli V. foror ver» Ioannis, Lu-fitanorum Regis : matrona cariffima. qua, quo viuentem amauit ardctiùs, eo moitua fane fleuit aceibiùîlmp.
F 4 Ets-
-ocr page 100-86 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I IBE, B,
E I S D E M pçnediebus Pont.qui Synho^ diunexaélo bienuio Yiceutiæ indix,crat, illoque pro,fe,treis(quQs.non)inauiauis} l*t gatos mifcratTquiapaucilîîmiônino tianf* alpinorum populorum comparèrent, façpA tardatum amp;nbsp;procraftinatû Conciliû Vui^ Verfale,pro le nata,remifit.amp; ali6.,,dum.fi'-bi, amp;nbsp;Purpp. PP. opportunioris temporis daretur opcio »referuatum ,prorQgauit ac fufpendit.
M ENSE luniOjCofmo Medici Florçn-tinorumDuci , Leonora Petri Toletani,, Proregis Neapoleosfilia,nullo inagruftc.é-^ Üç modo adhibito ,vcrè nupfit.
S E c V T o Qujntili.AbeiUobarbuSvnu-mer.ofa claiTe, per Adriancû mare diffu/a». ♦Caftrû no continuo,in*Neocaftrum, munitifnmaiW BU vulgo, arcem infultauit. quânoftri ex Turcis an-no fuperiore,trium claffiu,putaPont.Imp. amp;nbsp;Venetorum coniunótis viribus ceperâç: * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prçAdioque illic reliquerant veteranorum
Hifpanorum quattuor miJlia, duce Fiacif' co Sarmenta.Eam veto Barbarus,pQft im-. manem tormentorû tempeftaté, pçft uml-tas, ordine côtinuatas,imprciî)ones,dcupA tionc quadam militari fatius,quàm vi,no-uilsinic Sextiliconfecutorecepit. Vbifa-ne altera Canenfisciadcstcip, cftinflicla»
^uam-
-ocr page 101-P R I M V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;87
qnamlibet Uhm ipfam Hifpanorum legi-uncuhm, qux illic interieiit, Sc Romanas huiflascxpUaUeoliin aliquando,amp; omné pcopè Italiam diutms deçerpluîe tama luerit.
D E c E M B R I Rex Angliæ, Anna Me-napiam,GiUielmi lororem,venuft.a admo-dumac li'ocrali forma,Hcroïdera,vxorenr duxit. fed non muko poft illas nuptiasjta-qiiam mutata perfona, Sc conuerfa fcena, pro AndriaThyeftem exhibuiequippeEc ceftriumTopaïcham,Eduardi iiti. Britä-niGinepotenijHenricum Montacutum,amp; Eduardum Ncuelem , treis præftatifsimos viroSjin fufpicionem vocatoSjfimuljfulpi.-ranccpoptiio, fecuripereufsit.
. T V N c CU in Belgio vidtusinopia fum-ma cfl«, Daca’,amp; Auftraiis Germania maritima, ingraueicentêannonæ dUficuItaré Ihppeditato frnmento tempore fubleua-wnt. Porto in Italia eo anno tanta fuit an* nonæ caritas, vt, quamlibetfeduloproni— debant publicis necefsitatibus importato,. eoëroptoquefrumêto curatores ædilcs, fames tamé amp;nbsp;inedia multas hominum my« riades confumpferint.
Eo DE M téporeacciditjVtGorduni obs impcrataah NÛua,lmp.forore,(quæ eadé
F 5 pro
-ocr page 102-88
Il Bin.
pro fratre Belgium regcbat)pccuniam,C3* murmurarcc actumultuarentur. qua read aureisimp. in Hiipania delatU, nihilanti-quiushabuit,quàmvrillômoxacccleraret, I Quo cum antca conftituiÜer, ex fua cofoe-tudine, poft tranfmilîum maris Mediterranei , ab Liguribus, Sc dimefa Germania, flagitatore Rege,amp; hoitatricc Maria foro-re, contra conlilia principalia , piæterqiic opinionem omnium Europxorum iada alea, Regix amicitiæ fiducia, pcrexiguo interim comitatu, adultaetiäiniirperhie-mCjConuerfo per mediam Franciam itine-re,tranfijt, in quo, quam honortficc fuerit vndique Imp.habit’, qua magnifiée excep tus, quam denique regifice traólatus ; non facile conlêquatur hominum captus, ne-dum cgo commemorauerim. quenf vfque •Baiona ab Hiipaniefi limite * Aquis Auguftis A-'“’ß® • nbsp;nbsp;quitaniç arce munitifsima Valcncinä, Fla-
drix finitimä ciuitatcm , præ ceteris Fran-eiçprimatibus,perD.C. ampliuspafluum millia, Regijliberideduxerunt. •
IN hac ipfa coirione,vno confenfu duas amplifsimas ad conciliandum,lcgationes, M. ».xi. ineunte iam annom. n. xxxx. Imp.amp; Rex Francix,Venetismi:tunt:vtfccumitidem, contra perpetuum, accommunem hoftem
Tur-
-ocr page 103-P R I M V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;89
Turcumjfœtîereiûgcrentur. Qmbus cutn ,vntgt; eodemque tépore in aurem Galii tlix-•illent; ( née enim caiét aitiricio fimuiatio-■riis Priiicipum inùituta) in piimis cauédu elle, ne tantus , amp;nbsp;finitnnus koftis nintius ab ipfis prouocarctur. Valiiitiftius cünlilij latio.itaque Veneti, extindo bcllo Tiirci-co,a quo tunc quidé per inducias,vacabat: pa'cein cum Turco femel fcccrunt, vtpotc qua dein cep s, extra oinnein difeordiç aléa pofiti, tranquille, piudenterque, vfqne ad nuius horçpundunijVtuntur fruuntur,
Af.Imp.arniatus potius quàm togatii« jn patriam vbi.reuertit,i neunte Maio,afFe-■ûatæ feditionis capita deprekenfa morte multauit. Maieftatis vero deminutio, publica deprecatione quidé eft expiata. Sed priuilegijs, immunitate,beneficijs,amp; præ-rogatiua oibatç vrbi magnam imperat pe-cunjæ vim. ac nouifsime exftruélam inibi picéjtanqua oppugnaculu illi ipfi côcitatç multitudini,opponit atque obijcit. Porto ciuitas fubindc lmp. libcralitaté, amp;nbsp;Ph. F. gratjâfedulitare amp;nbsp;officijs fie promeruit, vt priftinç dignitati vtcûque reftitueretur.
Circa id tépori.s Pont, itidem debel-Jat amp;nbsp;cotunditPerufinos.quæ ciuitas,çum peitinacia quadam animorum ,poitoiiû, falls
-ocr page 104-t I B E K
*Rup«
Papî vuJgo.
falis nomine dare ei reeufaflet,aperte rebel lauerat.acfubinde Afcanium Columnam, prçpotentem Herulum, coniimilis contu-maciæreum, poftquâex eins ditione*Al-gidum, amp;nbsp;Palicannm,duo oppida,prçoc-cupaiTet: de ftatu ( qui qui dem iure nexi, 1’ontificijs elientchs cenfebatur ) reliquo deijcit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
Mense lunio Thomas ille Cromuelis, a remofquod aiunt)ad tribunal proueótus, amp;,qui minus paulo infra Regem erat,vnigt; ucrfæ confufionis Anglicanæ( nififallor) inftrumentum, derq^ente comprehenfus capitali fupplicio aracitur. at paulo poft Rex ( repuefiatç Menapiæ coniugi, cû ho-neftatis, tum virtutis fama prçclaræ, alio-quin Principi feminç, attributa luculenta penfionc annua , vnde in Britanis laxè vi-ueret) amori,nihildumcum afFciSa artatc refrigefcenti,indulgens,ad Catharinç An-ardæ ( caNordfoIchij Reguli eratneptis) amplexum feconuertit.
E ODEM menfe Fridcricus Gonzaga (Mantuanorü omniu,primus ab Imp.Du-cali nomenclaturaantedcccnnium hono-ratuSjCum eiusmaioresMaichiones fue-rintvocati ) dcceffit. cui Francifeus F. fed pucrulusjgratiofus, amp;nbsp;inclytus,fucceflit.
Sex**
-ocr page 105-Jgt; B. I M V s.
S E X TILI Gulielmus ille Bildens in fata conceflitjVir cruditionis eximiæ,amp;Grç-carumlitrerarum fcientia, rarus.hocauôto reFrancifcus i.Franciæ Rex,annua ftipen-dia.litteranffimis quibufque tum linguaru tum artium libcraliumprôfcfl'oribus Lu-tetiç decieuit.a quo, ceu fonte fcaturientc» fclicilTîmorum ingenioiû riuuli deinceps per totumorbem manarunt, adhuc manant. Qui præter variamrerum cognitio-né atque vfum, cum reip. natus natura vi-deretur,ei ab Rege fummi femper honores deferebâtur. Vacabat etiam poftremo po-ftulationibus, qüôd fummæ eft dignitatis genus apud Gallos.aduerfus eûreucrcntiâ fummam omnis curia adhibebat. denique cunôtis ranti fuit viuens, vt reliquo tépore mens demortui in libris eius ac monumé-tis perpetuisfir fpiratura.
H I c annus,lient amp;nbsp;antecedens, come-tam ingentem quidem amp;nbsp;afpeôtu horren-dn m ,præ fe fert : qu anquam neuter parum vel nihil egregij poitendit. quippc ifto ip-fo biennio nihilàum memorabile aut no-uum eu enerat,contra,atque a crcdula fim-plicique antiquitate doduni vulgus au-tumabat.
In.a.m.d.xli. vxii.Kal. April, (iseft vice-
-ocr page 106-I I B B R
vicefimiis quintus Marti) dies,quo die po* tifliinum Florentini annum fu-m auipicä* tur) lümmo omnium ordinum applaufu, marem primo partu pepeiit Dux Florenti* na. hic, Fracifeus nempe, Princeps vocatus eft Florentinç iuuentutis.
Iam modo FrâciçRex,vbi verbis Imp. confirmata fpe(de transferendo aliquando Mediolano in Aurclianum ßliumjfe mul-tisindicijsfruQratum intelliginpartim in-dignicate rei commotus, partim vindica-tionisdcildcrio infläraatus, belli inftrarné ta præparare videbatur. quippe Guliclino Menapio piimü omnium, quod eum ini-miciflimum Imp.eile cognouerat,Ioanna, neptim, ipfaraque Henrici Nauarrai Regis filiam, vel inuiro vrroque parente, del-pondet. ob id inuitato, euocatoque ad fc Menapio,needum nubilem virgunculam, cönubio iungitfecuto lunio, innuptis qui bufdânuptijsreseapcragitur. nam vnde-? cim annosno plene egrelTam, ideoque in-eptam cóiugio puellam dum adolefceret, fponfo interea eó,vnde venerat,redire be-nequefperare,iuiro:materfuç cuftodierc-feruauit.
Ilio ipfo temporis punélo, Annçus Mo--raorannnuSjficuti triennio ante fingulari fauo-
-ocr page 107-fauore,adfecundäilUm ab Rege dignita-
tarnen detulit ) fuerat alTumptus : faftidio quodam animi,bcneuoletia regiaidenti-dcm plane excidit. arguebatur cnimuero, 3uafi ipfc Iinp.de quo ipfeRegi mare qui-
emaureum,fedfalfo eilet pollicitus,ab Hifpania vfquc (vti indicauimus ) per me-diani Fräciam,ad Belgas,traduxilfet. Mo-moranfinus autem, quia fecuriç odiofuni cfle videbat,priuatim deinde de fuo viués, \xtra aulam latuit.Contra, manifefto For-tunæ Ludibrio, Regi amp;nbsp;curia: Halmerote multo ante nominatum, * Etampis illa ‘Vulgo d« Hera ( Regiæ deliciolæ ) reconciliauit amp;nbsp;mitigauit.iftenimirum vecordiçaeeufatus ftanipes. * aliquando,quod in officio Ducisbello Al-lobrogico amp;nbsp;Subalpino claudicaflet,fen-tentia fenatus crgaftulo perpetuo venerat multandus. Sed illudiplum S. C. Rexita correxerat: vt honore oeminutus, interim ab auladumtaxatexfularet.
A D aliquain multas(vt innuimus ) per» turbädarum deccnnaliûinduciarû caufas, hoc fomentum belli forte etiam acceffit. Cçfar Fregofus,*Michaelita,miles Gallica dinisD.
nus, MichacÜï^
-ocr page 108-îgt;4
I, r B E K
nas,ob rem priuatam,amp; Antenius Rinco, Hifpanus, Tui'cicç legationis caufa, limul ab Rege Venetias lt;leltinati,lt;ium in togata Gallia, feciido Pado nauigant, ab Vallen** liqaadam cuftodiaQuintili méfc , adTi-cini oftia, ccu de via intercepti, clam fub-inde inteificiuntur.hlc exclamare Galli,amp; paflim lamentari. Cæfarianiporro fediilo ic purgare. Rex tame non accepta vlla comm cxcnlationc, Georgia Au ftriadæ, Ar-chiepifeopo Valenrino {is delignatus iarn , Eburonum Antilles,ab Hifpania per Cel-tas,induciarum fiducia, ad nouum 8c am-pliffimu 111Û fuu Pótilicatü forte tendebat) Lugduni non multo poll mantis iniecit.
C V M fob id temporis Francilcus, Ant. Lotharingici Rcgiili F. Chiifticrnam ilia viduam, ex Imp. affinitate, coniugem fibi accepi'flettid eo Galli tulenint moleftius, qiiód exaûo anno Renatus Cabdlonius Arauliorum Princeps, fidiiciariiis diens, Imp.acceptillimus, huiusitidem Francifei filiam duxifletvxorem.
IN E V N T E Augufto, Imp. quo fic ali-quado Barbarorum, in improbiratcexfol-tantiii frangeret audaciam, ad Argyles ex* pugnationem animum adiecit. oppidum illud di Mauritania; Cçfarienfis, Balcari-buj .
-ocr page 109-P R î M V S*
feus infulis oppofitum.idcm portus pirata-rû,amp; fentina prædonû.Profeftus igitur ab Racifbonenfi comitio in Italia, Lucæ Pot. eftallocutus.'amp;aFlorêtino, Ferrario,alijs-que Italicis fatrapis inibi eft falutatus. nec multo poft P ar at 11 s amp;nbsp;inftrudus, contra voluntatem tarnen Doriç,claflîs prçf.claf-ficorum ducum facileprincipis,amp;præter opinionern vcl rricrarcharum , vel na-uarcborum, qui tiinc natura incertam amp;nbsp;difcrimini proximam fore nauigationem (vti erat,propter vicinuni Arduriortum, Se propinquam Æquinoftij diem ) non inepte præiudicabantex Lunæportu, arque Spedia ; figno profedionis propoiî-tOj aceduda Aquila, ornatiffimam claf* fem foluit , Mauritaniamque plenidîmis velis petit, adiftam expeditionem auxilia fubininiftrabât lmp.Pont. Lufitanus, Me-litcnfes milites, SC reliqui maritimæ Italiç Reguli. .Comparata etiam infuper magno fumptu altera claflis in Hifpania.amp; ex Bel-gio accerfitæ Liburnç, eodem iubebantut contêdcre. Sed hisaufis Fortuna plane niC videtur obftitilfe.ferebantur porto tardius cgreftçnauesHifpanicæ, quippelmp. fi-mulatqueeoappuhflet, amp;nbsp;exercitum, aC inftrumentabelli in continentem ex naui-
G bus
-ocr page 110-I I B s K.
bus cxpofuiflet :amp; militem in expedition nem mififletiecce coorta, ab Hædis plu-uialibus, maritinorum çftuum tempeftas naueis in vniucrfum otnneis Cic afflixit, amp;nbsp;Iacerauit;vt non modo cœpto non infifte-retjfcd ex Vergiliarum hicmali occafu,in-grauefeente tépeftate,accepto maiore inco modo amp;nbsp;detrimento return, quàm animo quis collegcrit, reliquas infirmas naueis, quotquot a naufragio fecum fuperfucrant, Nouembri in vicinam Hiipania, necelîî-tate compulfuSjteferret. ab hoc veto alteru Reip . Cnriftianæ vulnus Barbari inflixe-runt. quippe Turcus ipfe numerofilîlmo cum exercitu in Hungariaincurfans,Budâ Regiam fedem,amp; Peftûin aduerfa Danu-bij ripapofitum municipium, non multo ante occupauerat.quæ clades vndique accepta,non ta Fortunæ ipfius iniuriæ,quàm inueteratis Chriftianorum diffidijs (propc dicam flagitijs) debebatur.
E O anno Rex Angliç ad populum tulit legem illam : Ne quis Diuos deinceps co-lerct, vel ( vt vulgus ait) anegotijs,autab operibuSjlaboribusuCjftatis Saôtorû ferijs, feriaretur. lufsit itidem, vtin fua quifque parœcia,parœcus,diuinorum oraculorum interpres, facrofanda Biblia linguapopu-lari
-ocr page 111-FR I M V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;97
lari amp;profiteretur, amp;habcrct. Quæ res Xnyftica, quod in ea vel fubtilißima ingénia labi, falhque paßim, centum exem-plisprobari pcisetjnum tuto rudi plebc-culæ proponi debeat, nec ne,a multis am-bigi video . Mihi veto, iuxta ac plerifque omnibus hoc eftperfuafum. Siquidem ar-canorum interpretatio , iuxta Chriftianu præfcriptum , diuinitatis donum exiftit, non elle temcre, amp;nbsp;illotis (quodaiut) ma-nibus, ad tarn remotam ab humano captu myfteriorum menfam accedendura . qux licet, pro fuo vnufquifquefenfu,miraqua-dam lagacitate probe tenere, amp;C aflecutus fibi videatur,nç toto cælo vt plurimum fere aberrat, amp;nbsp;omnia intelligendo facit, vc nihil intelligat. qua fane arrogantia fir, vt perturbato rerum facrarum vfu , amp;nbsp;hçrefes neceflario nafcantur, amp;nbsp;conduplicatus error hominum'mentibus illabatuf.deniquc vtjinftarnauiculç, exundate cotrouerfiaru mari, Chriftiana refp.cótinuo iadtetur.
Pavlo poft, in. a. m. d. xxxxii. m.d.xlii? Auardaillaimmodicçlibidinis conuiifta, capite pœnasdeditRegi. quipperecogno uerat non modo ante nuptias vitium ci il-latum fuifle, fed etiam coniugij ius violaf-fe virofiim. muliere furtiuo cócubitu. qua
G 1 fub-
-ocr page 112-lt;)3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t I B t R.
fublata, deinde in aliquot comprehen^ó-rum capita, partim mœchos, partim tur-pitudinis iftius confcios, publice animad-uertit.indc ad fextas iam nuptias tranfi-^ ens , Catharinam Parrham , ex nobili quadam equeftrifamilia, nouifsimam ü -biiunxir vxorem.eaenim Regis fatum lu* perauit,
Mense Iunio,ad Etruriam dchifcen-tc terra, fragor ruinarum , aliquàm longe temporis memoria maior;cxftitir. quip-pe cum maximç moles, amp;nbsp;firmifsimaædi-ficia palsim coneufla, vel ab hiatu contre-mifcentis foli funt abforptta. Sed in his Scarparia, fubapenninum oppidum, Flo-rentinæ iurifdiâionis , non line magna oppidanorum cçde,meliori ex parte cor-ruit . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘
S E c V T o' Qmntili furorem fuum Ipeciarim ex legatorum violatorum morte conceptum, Franciç Rex ebullit, Con-iunótus enimuero amp;necefsitudine Sefoe-derc Menapiorum amp;nbsp;Sicambrorum Re-gulo, conflatosfummafolicitudine quinque exercituSjfimul in expeditionem vno eodemque fere tempore, leddiuerlisiti-neribus,quinquepertito mittit: nihil dum tale quidquam cogitante Imp. qui tunc quidera
-ocr page 113-X
P R I M V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;99
quidem teniporis in Hifpania feflîtabat. Primus cxercitus, fimulato , acvario colore in Sicambris , Menapijsque colle -dus , ducibus, Lungauallenfi Gallo, amp;nbsp;Martinuanroiremo Sicambro : duas ex-æquabat Legiones , conftabat eniin tre-decim fere peditiim, binisvero equitum millibus. qui finibus fuis egrelTus ,in fi-nitiniam Brabantiam' cum ex improuifo infultaffet, Hogoftsatam arceiu deditio-ne cepit ■ qua capta , munitione bellica refefto exercitu, vbi olfecerunt duces, A-raufinum cum agmine duûm millium pe-ditum, amp;nbsp;cccc. equitum turma , Breda proficifci, amp;nbsp;Andouerpis fubfidio ire : ex infidijs, per idonea locadifpofitis,ipfo die qui D.Iacobo erat dicatus,eum funt ador-ti, amp;nbsp;vrbi propinquû, quô tendebat, (quia non numero lolum bofte inferiores,fed ex rudibustironibus,illæ Araufinæ amp;nbsp;raptim collcdæ erant copiolæjfacile fuderunt: amp;nbsp;infugam coniecerunt. qua elati viôloria Galloficambri, confecuta node, in fundo (vulgo D. Vilebrordi) fuburbano ,pofiris caftris,biduum defiderunt.Araufinus autê cum diflipatoru equitum , quos ex prœlio collegerat, veliquijsinterim in vrbem intro receptus ( pcdicatu vniuerfo poft fe re-G } liôlo,
/
-ocr page 114-100
II ÏIR
li do, cuius pais intercepta ab bofte perijt, pars in agris errauit ) ingenita quadam mentis altitudine ciuium animos confir* mauit, Andouerpas ctiam infupcr Maria, Imp.foror, bis rebus excita, Arefcotanum Regulum, admilïis equis, ac diplomate, node eademjiufTum Machliniatranfcur-rere,ceu vtbis propugnatorem defignaue* rat. Sed præclare vrbs, quanquam duuni virûm Marianorum confilioadiutaperfc, dbntra impetum hoftis inftruda ac parata, Lâceloto Vrielio equitc,amp; Nicolao Scher meroPugile Coss.inarmis excubabat. V-bi præ ceteris egregiam operam patriç po-fuirCornelius Hifpania,ordinis Senatorij, in bello expertus vir.ac, pro re nata,Ando uerpanæ militiæ Magifter. nec paruo fane tuncvfuifueruntinquilini mercatores, fi-quidem ex Germanis, Dacis,Italis, Hif^a-nis,Lufitanis,Britannisque deleda, duum millium manus , tantum non, ad thefauri (qucm illicfemper habent luculentiffimû cxterçillæ nationcs)cuftodiam,vcru etiam ad miiitaria miniftcria, vbi ubi rcs poftula bat, alacritcr fe amp;nbsp;côtinuo comparauerat. quorum cxemplo animati ciues ,percgri-nos populos, dextrum brachium fuæ vrbis propalam appcllabant.Scdin his Italorum virtu s,
-ocr page 115-P R I M V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toi
virtus,amp;ad fublcuâdamremp.mira quæ-dam animorum propcnfio cmincbat (ficut præ me, loannes Seruilius, qui iftud An-larium bellum,minutatiin defcnpfit,tefta-tur)atque apparebat.qui nô modo ad omnia militaria officia ipfi aderat promptiffi-me,quin defuo, ccc. peditibus ftipendia perfolucbant.Noôle igirur ilia, in vigilijs, cuftodijsjftationibus, amp;nbsp;id genus alijs vr-banç propugnationis prçparanonibus, tra duâazpoftridie, vbi luxit, Gallicanorû ar-morum rex,poft clarigationem,ad mœnia proximeadequitans,FranciæRegi,dediti-onem Andouerpanospoftular. Sed is,non minus animofo,quàm fuperbo propugna-torumrefponfo,ad caftra remittitur. Secû dodie,fimulatquevrbis occulta quædam proditio erupit,fupplicio machinatoris SC architedi ftatim eftreftinda. Côparebant ctiam turn auxiliarcs Pleumofij, hæc erac mille ducentorum peditum manus,e fini-timæ Flandriæ ciuitate contrada. Hîc Si-cambrogalli,patefadis côfilijs,exclufi vr-be, appropinquante auxilioruin agmi-ncjdemirati alacritatem vrbanam, ne tentara quidem irruptione,tridui illius, poft-quam illo magno tumultu acceirerat,mul-to mane caftra moucrunt,amp; vafa collegc-
G 4 runt.
-ocr page 116-101
LIBER.
runt.Probabilis tarnen, iudicio faniorum, amp;nbsp;cxpertoruin boniinum, in vrbe état tvc’ pidatio.nam fi hoftis poftanticipatain vi-â:oriam,iaôlaalea,in vrbeni ftatim incur-rilfet,cuius ad eam diem mœnia cxilia, SC onini ex parte prætcr Scaldiin, debilia ex-tabant, ciues etiam picrique omncs opifi-ces,nulla fere aut exigua difciplina militari,aut bellorum expericntia,præterea AraU fini affliâis rebus initio conftcrnati, inter fe tumultuabatur; facilcprocul dubio , futurum fuifl'e periculum, in imparatis cxi-âimari debet. Andouerpis itaque obfidio-ne folutis, quacunque infeftus natura in Brabantiam hoftis, ibat,hoftico incendijs peruaftato,Louanium,Grudiorû colonia, breuis diei itinerc inde diftantem, mouet. Vbi fimulat oppugnationcm. Dum porro miftiab ciuitatc Legati, cuminimicis de pecuniariaredemptione intra teli iadium, pagunt:quidam ex Palladis(quæ illi prçfi' detcelebcrrimæ Bclgarû Academiç) gregc Martius tiro forteignem inijcit tormento, pilamqucacccnlo puluercfiilfureo elicit; contra voluntatcm magiftratus . quem ca-fum CU ad publica falutc lpclt;ftare putarér, foei) fulminagcminabüt.at,fine mora, cu mirabilis horror,eaftra hoftiu perfunderct ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;correp’
-ocr page 117-P R I MVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10},
(correptis feeû,amp; in vincula conieclis, qui pacificatoriç Legationis caufa, extra ciui-tatécuni hoftefu étant coHocuti,Damiano nempe amp;nbsp;Blehænio'Jodorati.inftrudûe-quitatu Cæfarianorû appropinquaie,pro-tinus loco çellerunt excurfores : nec f ugæ modum impofuerunt^doncçre Aurelianis copijs jinregione Lucæpyrgenfi coniun-xilVent. Eâ enimuero Carolus Aurelianus, alterRegioritm filiorom/ccundi exercitua Gallic! dux, cum ferro Räinaque dcfœda-tam,vndiqueinfeftaflet,vti nullo confir-matam prçfidio,fecurequodammodo de-» populabatur.nec no prçoçcupata eins Du-calis prouinciæ melioreparte,Danuillari-' um cxciderat ; Virodunu diruerat,amp; reli-quaoppida,ad defendeodum idonea, cu^ ftodijs, prçfidijsqus difpofitis firmauerat. Tertiusexercitus, cui Ant. Borbonius, Vér domçorum Regulus ab Rege fuerat præ-feótus.-ex Picaràia,Artufios,amp; Pleumofio-rum territorium inuafit. qui, quamlibet multa conatus, nihil quidquam cffecit Quartum exercitum Gallorum duxit in Taurinos Gulielmus Langçus,qui licet in-, itio neque aliquó progrederetur: ad extre-. muirritusomnis eius extitit labor. Quinr tis nouiffimisque cura copijs Delphinas, G 5 Regio-
-ocr page 118-104 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 IB K K
Rcgiorum libcrorum natu maior, Pcrpcr-uianum, caput gcntis comitatusue Ruccl-lancnlis, Hifpaniæ finitiinam ciuitatem, attentauit tantum, quam, cum multis tor-inétis concutfam , caperenullo modopof-fe vidit:aliquamdiu continuatâoppugna-tionem,nonfinedamni iniuria,nouiuinic intcrmittit.Sed Francis Rex nufquam fane peius pofuit fumptus. nam cum tot fi-mulalendis exercitibus(quibus omnium mortaliû animos , ad fingularem aliquam cxfpcftationein cxcitauerat) bonam xra.-rij partem exhaufiifet, magnam lmp . an-fam dédit, ad præmunienda oppida, côtra incurfum Gallorum,quç vfque ad ea diem aut infirma, aut expugnatu faeilia extitif-fcnt.præterea, fimul ac Aurelianus Lucx-pyrgicam ftationcm reliquit, quamlibet prçîidia occupatis oppidisimpofuifleqCas lariani moXjCxadis Gallis,veteres fedes re-ceperunt;excepto luofio . Ceterum modo Rex difpcrfas illas , amp;nbsp;tantas vireis in num contraxilfet, quemadmodum non male quidam confulebant, casque fimul vni parti rcgni Impcrarorij obiecillct : in prono fuerit ei viéboriç vfurpatio.itafanc fit 5 vt multis fimul ncgotijs implicatus lt;juis,raroaliquidegregricprçftet.amp;nefcio
-ocr page 119-PM MVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»05
quàm domefticum vitium eft Gallorum, ambitio . Eodem vero tempore BoHùtus Bélga,Tribunus maior,præ ceteris ordina-rijs ducibuSjValido cum exercitu in Mena-piosinfultanSjVhiuerfam illampæne diti-onemincendijs, cxcurfionibusqne perua-ftatam,nec non Duram eins gentis arcem, quindccim non amplius,dierum interual-lo occupauit.
Stomachosvs Pont.ctfitempore, duobus hifee bellatoribus Legatos mifit, ad cóciliandum, vt depofitis armis, Coci-lio œcumcnicoTridéti indiôlo,animû vna fecû intenderét:furdis cecinit cantilenam. quippevterqucfemutuoperiurij ,ob per-turbatasinducias,accnfabat.itaquc ipfe i-tidé fuo infiftés inftituto Polum,Moronû, amp;nbsp;Parrhifienfem treis Purpp.PP.ad Tridc-tinum conuentum fimul deftinauit.
E A æftate locuftarum myriades infini-tæ tantum non in Germaniam,fedin Itali-am etiam tranfuolarunt,colore atroj amp;nbsp;in-ufitata magnitudine. quod infedi g^enuj cum fiuges omneis terræ,amp; fegetem agro-rum depafceret,calamitatem populo fore illi portendit. res memoriæ digniffima.
Memse Decembriab Anglis,quibuf-cum
-ocr page 120-toS
t Jï B R
cum fuo in folo manus conferuerunt, Scoti fua ipforum incuria magis , quàra virtute hoftis vincuntur. quo ex conflidu fuperfl.cs lacobus V. eo nomine, Scoto-rum Rex, cum ad Regiam reuertiflet, tri-’ cnnio raaiortricenano ,in ipCi ætatis vi-riditatc,ab immoderata animi ægritudi-ne, deceflît : Maria filiola berede regni ex afle fcripra, quam vriicam odiduo ante obitum Paths , mater cognominis Lo-tharingiaca , Claudij Guifani filia, pe -pererat,
N E c Mcnapium vis hiemis (quod efl: alioquin anni tempus ad res gerendas in-commodum) retardauit, quin coado ex-ercitu,præcepta Dura, amiifum non mul-to ante ftatum , ,cx Cæfarianis receperit. quibus Arefcotano ducc fummario, veris initio adrcmilfam expedihonem redeun-tibus , magna celeritatc recolledis viri-. bus , proxime * Sitharte oppidum i x .
Kal. April, in,a. m. d. xiiii. fortiter concurrit. Vbi inito prœlio, Marte anci-piti vlque aliquo confligitur. Impctum cnim Arefcotani equitatiis Sicambrorum cquitum apeixæ alas cedendo euitarunt. fed interim aciei Menapiæ pei tinacia,pofl: quam Cæïananorum peditum ordincs
pertur-
-ocr page 121-r R 1 M T s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;107
petturbafTet : poftremo vicit. Sic fempcr lere Fors domina campi, Cuius viótorias vcftigijs infiftcntes Sicambri amp;nbsp;Menapij, Limpyrgicum Ducatum finitimum incre-dibili feritate inuadunc. cius melioiem partem ruinis , direptionibusque defœ-dant,ncc ita multo poft Martinuanroirc-mus in Aduaticis, circa Ducalem filuam vitro citroque pergrafiatus , amp;c præoccu-pata Amerofphordia,Vltraiedinæ ditio-nis ciuitate , dum quoquouerfus infefta figna impune circumfert : reliquias Lim-pyrgicas, amp;nbsp;poftremo Falcopyrgicum ter-ritoriolum, amp;nbsp;Dalemicum, ferociterpcr-uaftat.
ILL o ipfo mcnfe Martio, ccu refrica-to vulnere, Britânicus irritatiis iniuria re-centifllma Gallorum, quod natura Fran-cix deditis Scotis, amp;nbsp;antiquiflïmis focijs, nupcrriino bello , contra fe auxilia fub-mifiirent; ex veteribus nouas aucupans querelas Francifco I. Franciæ Regi,'terra, mariquc, bellum, clarigante Fetiale, indixit.
Mono fatalis quædam ncccffitas , Menapionim Regulo in perfonata illa felicitate exultant! , impcndebat , quip-pe Imp. Belgicarum turbarum fama,in Hifpa-
-ocr page 122-log nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER.
Hifpaniam tranfccndente , vchementif-fime commorus, cum primum illud ei per anni tempus facere licerecdn BclgiutranP uolare confticiiit. Poftquam igitur Philip-pum F. ex ephœbisiam egrelliim , annorit lexdecim adolefcentem, Mariæ, Ioannis Luiitanorum Regis fiiiæ, eidemquecon-fobrinæ,indulgente nimirum Pon. in ma-trimonio Iocaflet:amp;iureiurando publico intotiusHifpaniç Principaal cófiimaflet: non amittens tempus,flantc Africo,Genu-am Maio appulit. quo, inter cetcros Itali-cos fatrapas, Imp.rcducem CofmusMc-dices cum falutatum itidcm iuiiret: arccs illas duas,puta Florentinam, amp;c Ligurnen-fem (quas ambas ab Alexadri morte, vfquc eo fibiretinucrat Imp.)ducentis aureorum fcutorummillrbus, Scamplius, redemit. qui Imp. foluto conuentu, ab Liguribus difcedens Buxeti(quodeftintcrCremona, amp;nbsp;Placenriam, Æmiliæ caftellum ) Pont, iterum conuenit quidem: fed in pacis fua-lïone multam operam ponentem, non au-diuit. Camerinam ei iam moucrant Fran-ciæ Rex,amp; Menapius.quorum ab vtroque amp;nbsp;damno amp;nbsp;iniuria affici fe;ab altero vero ctiam fraudari fuo amp;nbsp;proprio fe, dicebat. quippe flagrabat Geldriæ recipiendæ defi-dcrio
-ocr page 123-IM MV S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;109
dctio gencrofus animus Imp . In illo ipfo Buxetano tridui cógreflu Pont, nihilomi-nuSjdumNoëmatefimulat fcco pado có-ponere,cófirraareque veile perpetuum fta-tum Italiç,DucatûMediolanenfem,O cla-üio nepoti, Imp. auro oblato popofcit. at, quamlibet fubtilis licitator Pont, 'non ad-oicente Imp. impoffibilia captans, longe aberrauit a feopo : nedum ftulteidopta-uit, quod aflequi non eft . itaque inftitutu iter perficicns Imp. veterum iniuriarum oblitus, cum Britannico, contra Galium, fœdere iungitur.
IN T E R E A excubitor Gallus bine Lan-drefium, ex iurifdiótione Hânonia occu-patum oppidum, cuftodijs amp;nbsp;præfidijs fir-mat.inde, dum vndecunque rerum fuarii fatagif.accitis ctiamTurcicis auxilijs,marc Mediterraneum infeftat. Ahenobarbo e-nimuero fub Franciæ Rege, pro re nata, ftipendia merenti, Gallicana cum clafic cóiundtus Francifeus Borbonius, Anguia-nus Comes, ad Niceç expugnationcm,di-reptionéque,remis vclisque,iu(ru Regio, contendit. quam ciuitaté tormentis pluri-mis conquaflata, cu intentata violériflîma irruptione expugnare nequift'et : ad extre-luu menfe Augufto, ex paftione obtinuit:
Nici-
-ocr page 124-ÏIO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' t I B E R
Niciéâbus néquaquam fucurainutili,mO* do fteriiret.nempCjVtfibi quibusanteafub Allobroguni Rcgulis vixiflcnr, ijldem indem,fub Franciæ Rege, legibus liceretvti frui. Capta Nicia,reftabat ihuiôlaarx, im-■pendés ciuitati. quam tuebatur Paulus Si-* meon, miles Rhodius, viriuxta clarus,ac fortis Dux. is cum nullas admitteretcom-politionis condiciones, tantam obfidionis vim, qua terra marique circucludebatur, infraého animo fuftinuit; amp;nbsp;nihil dum co* motus,exemplo dediticiç ciuitatis, hoftiû molitiones delpexit.
Imp. porro îüb id temporis, poftquam ex Germanis fupcrnatibus,ex Italis ac Hif-panis apud Bonnam, Rhenanum Oppidû, paululum fupra Agrippinam Goloniam, conflato validilîîmo exercitui,poft omnium ordinum recenfioncm, Ferdinandum Gozaga, Protégera Siciliç, præfeciiret: xi. Kal.Septéb,in Menapios,vftriceis Aquilas duxit. Vbi comparuit Epiftalmateeuoca-tus itidera Araufinus, is duas plenifsiraas BeJgarum legiones expeditum duodenis, cquitura veto raillibus binis, amp;nbsp;araplius, amp;nbsp;in bis delcébæ nobilitatis robur, addu-Kcrat. quibus coniumftis vinbus continuo Durara, in ripa Ruræ fluminis pofitâ,eius gen*
-ocr page 125-P R I M V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÎII
gcfttisarccin, petit, lune, fimiilatque op~ pugnationis inlliuméta admouir,non od-durantem tiidnum côtiahorribiieni rem-gt; peftatem tormentorurnj atque Cçfariano-rum militum viitutem , vx expugnat: quo dieD. illius Barptolemæi memoria rcco-^ lebatur. Ea datur dihpienda militi. amp;nbsp;no-uilsime incendio vniuerfe vaftatur exce-pto Ibdalium Francifeanorû clauftio, qua in expugnatione fingularemlaudem con-filio meruit Stephanus Coluna, Prænefli-nus, Florentinarum cohortium Trib.idem Cæfarianorum caftrorumprçf. Dura non minus fortiter capta, quamferociterdire-pta,adfecundum indemiliarij lapidem in confpedum luliæ (quçMenapiorum metropolis, Ruræ duuio perinde imminet,amp; gentiac Regulo nomen ex fe participât) cumexercitumpromouifletimp. v. Kal, Septemb. poft breuifsimam obftdionem ipfa fe dedidit.Iulia dedita,ad fextum mi-liarium produfftis poftridie caftris , proxi-me Rurçmundam copias extendit. hoc eft totius Geldriæ caput. id, quiafecus Mo-fam', ad ofliû iam modo diâi fluminis eft fitum,quod habet vernaculû re ipfa prodit.ifta ciuitas recentifsima caftigatio-nc Duranorum, durifsime affliôlorû, pet-H culfa,
-ocr page 126-ÏIl
cuira,aprimo Cæfarianorum cófpeékl,ad padionem defcendir. nn. Non.Scptéb. igiturimp. vti fundi dominus, Rurçmûda intro inucótus ab vidore cxercitu ouat . hïc lionorifice ab ciuitate acceptas, in ac-clamatione populari audit , Salue Imp. Cef. Salue Carole V. Dux Gcldriç.agnolquot; cit dominum Ruremundcniis diens, fide-litatequeiureiurando coSrmat. inde Ven-lam contendit.Ripcnfe ctiam illud eft op-pidum,tertio ab Rurçmunda miliarto , ôC üm,amp;c obiedu prçterfluétis Mofç firmiflî-mû. adornatur oppugnatio. hîc Vcnléfes, cuentu fociorum, amp;nbsp;cafu fœdcratç vici-^ nitatis confternati, dum inclinant arque propendent adeompofitionem: ecce,Gu-liclmus Menapiorum Regulus, ad Cæfa-riana caftra vitro profedus, fe amp;nbsp;fua omnia lmp. officioiîffime credidit : fimulquc Venlenftbus mandauit, vti fefe dederent. quo exemplofublcuati Venlenfiumanimi nihil libentiusfecerunt.quo , cumpaula-tim reliquaSicambrorum municipia, amp;nbsp;Zutophenius comitatus coïfl'ent : gratuits: reconciîiationis templum omnibus ape-ruit Imp.quippe his rebus breui confedis. Vbiorûantiftiris,vii. VI R i,feriæ intercef-»BruûfTïi- fîonijac ipeciatim operæ Henrici*Bruno-chij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nil-
-ocr page 127-PRIM V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;115
nifuicani Reguli, errata Menapij concef-fit;amp; reconediato pacem, his ihmmatim condicionibuSjdedit. „ VtdediticiusMe-napius Ducatum Geldrenfem, amp;nbsp;Comità-tum Zucophenium abalienaret. fic vt eord poflelTio penes lmp.amp; légitima cius polte ritaté reliquo tempore eilet. ,, Eospopu-losadaâo iiireiurando liberaret Amc- ’* rofphotdiam, amp;c quidquid iuril’didionis Sicambrorum, vel Zutopheniæ illius præ-fidijs teneretur, fine intertrimeto reftitue-rer.„denique arx ilia Menapia,Kop«xÓAz6©- it vulgo Raueftena , ad prætcrfluentis Mofæ, ripamfita, ceu Maipefia quædam cautes, vt exfeinderetur. „ Cotra Imp.Menapium, gt;nbsp;conipenfarct vniuerfa lulienli prouincia, bcllo quçfita,prçter* Henrici Pergam , 8c *Heinsberga Sicharte.quæ duooppida, doneeliia Imp. fidelitatem confirmaflet, ipfe interim lioi referuaret. ,, pofiremqparceret, indulge- ” retque omnibus generatim, qui cótra eins maieftaté armafumpffircrit:amp;: nominatiin Martinuanroflemo Sicambro.cuius,quód. difciplina bellica præftabat, in multis bellis, egregia opera Imp . deinceps eftvfus.
Imp.NIcnapij audaciam frangente, Au-relianus iterum in Lucçpyrgum incurfans, occupatain meliorem eins prouinciæ par-tem,
-ocr page 128-II4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t I B B R
té,noua raunitione, præfidi jsque fiimauif/ CI R c A id téporis , Anguianus Gallus, amp;nbsp;Ahenobarbus'Tujca, arcem Nicienfetu, quamlibet incredibili fcritate oppugnant, ftudêtfquod prouerbio elegâti dicitur)cœ-lû capere.Ceterûjfimul atquein caflnsjin-difFerentiû hoftium rumor eftauditus,Va-ftenfem mas^na folertia ex Infubribus col-leéto exercitLi,adopemferendâ focijsNi-cienfibus refpicere : Turcæ perfidi paûa illa,quæ cum Angüiano dediricij ciuespe-pigerant,folucrunt.amp; Niciâ,duni coerceii deprccatione Gallicana Barbarorum furor nequijt, immaniter direptam, incendio e-tiam infuperdefœdarunt. icaque manubijs luculcntillîmisonuftasnaucisfubduxerût-amp; quo Rex defignauerat,ad Tauroentium hibernarunt.Eo nuntioigiturin cadra re-lato Vaftéfisadviéloriæ aulpicium vtcns, Montem Regale,amplilîîma Æmiliæ ci-üitatem, a Gallis prçoccupatam , defledir, fed cum earn amp;nbsp;tormêtorum tonitru fe-rocifîîmecocuflam, Sc armorum inipetu pertinaci Ifime oppugnatâ caperc non poffer: prope fuir, vt propter cruenram repul-fam expugnationi diffideret, banc ipfam ramen nis artibus, ædito videlicet ftrara-geraate quopiammilitari,amp; commenti-eij»
-ocr page 129-P R I M V s.
cijslitceris, contramilitum incurfum, amp;nbsp;telorum iadum , obduranté paéHone ob-tinuit.inde Aftam coloniam repetens, ftu-dioLudouici Viftarini Carmaniolani récupérât, ac fubinde Carinianum.quo dili-gétercoinmunito, ipfe, milite in præfidijs locato,adfuamprouinciam Mediolanum redit.
D V M bello illo teterrimo ciuili, Cliri-ftiani(yti oftendiinus ) côfliftâtur, Turco-rum tyrannus cum immenfo horrendo exercitu in Hungariain, præfidijs vacuam, incurfans; refiftente nemine ; Strigonium occupauit. ac poftremo inufitata quadam oppugnationis vi,poft: multasfulminum tempeftates,amp; continuas irruptiones , Albam Regalem cepit. Hîc Afiatica diritatc in propugnatores milites, amp;nbsp;Albanos ci-ueis omnium ordinum fæuijt. Immane amp;nbsp;illacrymabilefpcôtaculum ædidir. Grauif-fimum reip. Chriftianæ vulnus inflixit. damnum incomparabile Hungaris impo-fuit. Ab bis progrejTibus, Barbaras cû P'an-nonias excurfionibusfœdevafl:aflet,incre-dibili rerum præda abaôba, amp;nbsp;Chriftianis feruitijsplenus dominator, Conftantino-polim reuertit : magno probro Principum Chriftianorum ; amp;nbsp;fpcciatim cum æterna:
H 3 infamiæ
-ocr page 130-n6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 I B ï R.
infamiæ Gallicanæ nora.quippe confiât tanrarum turbarum Franciæ Regem præ-cife tune quidem auélorem exftitifle.
CoMPRESSAfvti diximus ) Menapij audacia lmp. Landrefium,ex quo,ceu e ni-do indies euclantcs Galli, finirimam regi-onem vitro cit.oqueinfeftarant, délibérât armis rereterc.Profeélus igitur ab Sicam-bris,rnulto viarùm anfraftu, 8c. multis câ-ftris tandem in fuam Hannoniam cum vi-' dlore exercitu peruenit. Porro, antequam ad Landrefîüm Caftra metaretiir, Gonzaga cum parte copiatû præmittit Guifam de via tenratum.Cui occurrens Petrus Stroz-za: is D.plus minus equitum ala ducebat: forte Francifeû Areftinû,leuis armaturæ c-quitû Cefarianorû prçf.qui ab inito prœ-lio fuos rcuocare conabatur, dû anteordi-nesprocedit!ongius,delabéteequo,inter-cepit. quo contribulis cafu renuntiato, 8C cognito, Strozzam, cum iam modo com-memorato equitatu, Guifam intro equi-ta(fe,anticipata fpc cadés Gonzaga, amp;nbsp;iuf-fu lmp. (qui aducrfevaletudiniscaufaCâ-neti,quoQoppidum inde,irinerevniusfere dieidiftat, fubftitcrat ) eduéla Aquila * Vulgo Co- Aicfcotano,amp;* Rullo fe coniungit. hi a-mes a Rues, biquam multo ante Landrefium, Belgaru veliuxtaGal nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÇUIU
-ocr page 131-P R I M V s?
117
cum excrciru obfedcrant. quo itidcm Bri- licam ortho, tannicus Rex auxiliatricem leuionem du- Ç’apl’“«» ce Valopo, inilerat. inluscalnisquinqua vtrumuisfit ginta,amp; amplius, militum niillia,(leëlilïî- mono^lhb mum fane fiorentifTimumquc amp;nbsp;cxbelli-colis gentibus cóflatum cxcrcitum) Iiabuit v Imp.Contra Franciæ Rex ,cum delibcra-tumhaberet fuis in eo præfidio claufis fuc-currerejquamlibet exiguum ,neque fuum eilet oppidum; contraótis vndique viiibits cum non multo minore exercitu ibidem ftatim comparuit. Landrefium vero tueba-turmagnanimi duces,Landa, amp;nbsp;Decius: cum deleda promptiilimorum militum manu, qui in ctefenfionc, amp;nbsp;oifenfione æ-que peiinfignes fucrunt. Id oppidum in extremo Hannoniæangulopoiïtum, Cam fianos,Rhemos,amp; Pi cardos,finitimos Gal os refpicit:eo alluit Sabis. cuius fluminis, vti Sc Somonç,fontcs paululum fupracer-nuntur.indidem Guifa quinquc.Camera-cunr vero amp;nbsp;Valencina, pari prope irineris interuallo,fcnis abfunt milliaribus. Locu.$ pcrfe quidem anguilus , fed naturali fitu , amp;operum munitionibus firmiflimus. id tunctripertitis Cæfarianorum caftris obfi-debatur oppidu. quod ad multos dies con tinuata torraentorti tempeftate coquafla-
H 4 turn.
-ocr page 132-Il8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HIER
tum,dumtotamente inhanc cura incum-bit Gonzaga,vt aiiquando cxpugnet : Rex Franciç,ex ilia parte,qua Guifç eft obieóbi Landrefiurn,criftas attollens, ad frontein Cæfarianorum cadrorum ie oftentatu venir.Hîc Gonzaga,conlpedislilijs, CÛ eius deliberationcm neque Belgæ, neque Bri-tanni lufciperent: na quid ageretur confu-lius ,quain vellet abfens Imp. paulu ab op-pido copias feduxit: eoquidem confilio, quo lie Gallos receptu prohiberet. Interea Rcx,tempori feruicns ,multisfimul ex lo-cis,leuibus prœlijs committit, amp;vtriufque armaturæ Doiyphoros cquiteis in Cæfari-ana agmina, fimulato Pammachiæ prolu-dio,extrudit;eaque aftutia,eodem temporis piinólOjdiuerfa ex parte audacüiimoru cquitum alam circumducens, extenuatum obfidione prxfidium, 8c cómeatu, amp;nbsp;mu-nitione,acnouisauxilijsconfirmât. Quo ftratagemate belle ædito,Cameracij, duobus non amplius a Landrefio miliaribus, biduumobduxit: ita tarnen,vtappropin-quanribus Cæfarianis, manum confererc veile vidcretur.quod ipfum,quia maxime volebatimp. fimulatqucintcllexit,ecquid ad Landréfiû ageretur: nedum confirmata valctudine, Canncto ad caftra tranfeurrit.
-ocr page 133-P ft ï M V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n 9
vbi excuflo rerûjnftantium negotio,côfl:i-tiüt omnino acie decertare. itaque proxi-meinRegé,pcrpetuûhon:em,cIucif. fie vt intrateloni iaôtû vterque conlîfterct exer-citus.ibitum ab omnibus fere caftrorum portisvtrinquecôcurritur. quaprœliandi licentiamirum,quatopere militesinflâma renturad confliôtû craftinum,ficuti nemo non arbirrabatur. quippe cum befternum certamé nox diremifi'et,in fua quifque ca-ftra reuerfus, ad imminente pugnâfe corn parabat;qua aut vniuerfusinterirus,aut vi-ftoris dominatus , aut regnû poftridie ex-fpeôtari putabatur. cuius deiiderio flagra-bat(vtinnuimus) Imp.nec admodû reeufa batdimicationé Rex,quin fûmo animi fer uore,amp; fe,amp; fuos inftruebat. Veruntamen principiaGailicana minime committédû rebâtur.amp; prçceterisMelfenfiii Princeps, qui pro re nata Neapoli exfrdabat, hoc a-criter côtendit.NiilIi hominû aut côfultu, aut ex vfu belli elfe;vieleri nec poiTejirec de bere Regé,vbi co,quo maximeintédilTet, gloriofeperuenerit:nô contentu certa, an-ticipataque viôloria, incôftantilîîmç For-tunæ fefe vlterius credere, opus habere, cuius viri cû grauitati, tû feneclutis auéto-ritati id bellaturiens Gallus cócelllt ; vr fu-
H 5 bito
-ocr page 134-no nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER.
bito alius,cade node,percäilitle, cóprefïïs tubis, tanto filetio ftatione relinqueretiita vt vigi!ias,procubitoresque Ceiarianose-tiamï’efellerit,aclatueric eins difccfluszqui non prins quàtii luxifTet,magna vigiiû incuria,eft deprehéfus.Hîc lmp. dum frémit euolafle Gallum,aliquo itineris interuallo liccr,auerfum fecedenté holle perfequi-tur.aélum agir, interim Hat Landrefium. Magna tune profedlo- difciplinæ militaris gloriam Galli,rebus non minus féliciter quàm fubtilitergeftiSjfibi quçhuerût: nia-iorem (procul dubio) quælituri, nilî apud Cameracion otiofe obdudlû biduum,can-dern nonnihil offufcairet temeritate. ifta cnimuero cuélationc (quemadmodû cordate ac prou identer Callaldus inducebat) infiimmû dilcrimen reditus adduceban-tur.Imp.igitur, cam iam pro foribus elfer hiems,anni tempus incômodû,partem ex-ercitusSamarobrinâreduxit, Cuius ciui-tatis,Imperio quidc fœderaræ, ncc alteru-trius interim partis, dominatû, quia intel-ligebatrnachinatione quadam Megarcnß Gallos appetcre^ipfejCeu Comes Flandré-fis,ex antiquiflîma formula, patrociniura tueri volnit.amp;,quo fic ab illaparte resBel-gicas ledderet fecuiiores, arcem firmiffi-niam
-ocr page 135-P R I MVS.
Ill
Riampnblice,coaâ:isfabi'is,opcrisqucim-peratiSjinibi exædificandam curauic.cetera libcramduitatem,depiillino eirs ftatu nihil duni iminutans; AntilHti.qai facris iuxtaacprofanisiilicdotninamr,permifit. Soluti veto exe'xitus parte exaudoranir : partem priore i'acramento confirmatam, adLucæpyrgumarmis rcpetcndiini mifit. vbi cb inclemetiarahieaiisparum vd nihil effecit.
In. a. m. d. XL hi I. xi 11. Kal.Fcbr.
ad * Aquas vitreas villam regiam(cum an- ♦GalhciC tiquorum deliciolis ac monumenti%opere mus fonat amp;artificio cóparandam) tcrtiodecimo ab jta, Fóttinc Lutetia lapide Catharina ilia Medicis,de-cenio ante Henrico Delphinati nupta, rra hpn^^,,, cifeum filiujin profufo totius Franciç gau-dio,primupeperit.quam vtaliquanda re-pudiaret cóiunx,tanquainfmcunda, recen tibus amp;nbsp;domcflicis exemplis nouiffimoru maioru,putaLudouici xii.amp; Caroli viii.
intis humaniDoólores côcedebât. necre-cufabat diuortiu Herois ifta,fingu laris pru dentiç. fed focer, amp;nbsp;maritus, infufiirratio-neshuiufeemodi mundanas fanólisratio-nibus conftanter refutabant ; amp;,æqu!tate quadä Chriftianiiudicij, inquiebant Deo opt.Max. ftandû,qualitercunqve ipfe vo-lueritifaxit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D v o*
-ocr page 136-Ill nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 I B E R
Dvodevicesimo Kal.Maij.propc Cercfolu, Taurinorum cafteIlu,Cçïanani amp;nbsp;Galli manus conferuerunt.Pro Iinp.pu-gnabat Vaflenfis:pro Francia,Anguianus. Confliólus hie, vtfiquisalius, in priinis inemorabilis,amp; ingens fuit. Vbi, ancipiti Marte initio quidemvtrinque eft diinica-tum. Sed virtutefui equitatus,magnaçdi-, ta Ca-farianorum ftrage, Si in his concifo Teutonorum peditatu, poftremo vióforia reportauit Gallus. qua clade confternatis Cçfarianis,fubindc Carinianûab Anguiano obfefluni, depaóta incolumitate de-ditur.
M E N s E Maio, Rex Britanniens, vali-diflimam claftcni, cui Arefordium Coini-tein præfccerat, in finitimam Scotiainim-nriht, qui plenilîimis veils eo , quo inten-' derat, delatus, primo curfu Lethen anti-quiffiinum, amp;nbsp;tutifllmum portuin ftatim occupauit. Vbi fimulatque excrcitumin continentem Areforda expofuit : minimo ♦Edinbur-inde diftantem Reaiam iedem, *Edim-cepit. Ceteru, poft-quam arcem , quæ illic creditur effe talis, vt expugnari non poftlt,fruftra fe videt ob-fiderc,ac cpp’jgnare; vrbe incendio,agros, municipiaque multa excurfione peruafta-uit.
-ocr page 137-P R I M V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÏXJ
uit. itaque cæde amp;nbsp;raoinis pollutum excr-citû eo, vnde eduxerac, Areforda reduxit, Ab confliiituillo grauiffimoCerefola-no, quamplurimi autumabant lmp. qui turn quidemSpirÇjinNemetibus, maxi* miscomitijs , lenatum habebat, ad pace inclinaturum . Sedinanem omniû exipe* ûationem folito obftinatior belli inftau-ratio fraudauit. quippc cótraólisvndique copijs lmp. Metis, Mediomatricum metropoli, fiorentiirimura cxercirum confla-uit : cuius fummam auéhoritatem Gonza-gæ iterum attribuit. Sed,prius quàm ini-micilîîmam fibi Franciam inuaderet, de rccupcrando piimûfuo ( Lucçpyrgo nem-pc)cogitauit. Illo Imp. in exercitu, pro te nata, bellica laude duces clariffimi, Ger-manorum Reguli duo, Mauritius Saxo,Sc Albertus Brandepyrgicus ,militabant.
InterEA Ahenobarbus , aut Regis monitu, aut heri iuflu, Tauroentio egref-fus, Zephyro date, in Orientera renauiga-uit.Stomachabatur porro ille Turcicus fa-mulatus Sc Gallus frai rautuo : hic tarnen iuremerito ,illeiniuria. quippcimmanis Barbaras, non raodo præclare nihil gefsic achonorate, quininlolenteramp; inhonefte raulta,in Prouincia illa,flagitiaadmifit:ôc vri
-ocr page 138-IÎ4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 I î ! R
vri colliBucrat,niagnam Gallicanç iuüeh* turis nianiimabiipuic, icaque vccordiam» adü'jrpifsiinæ libidinisnotam, probruni ciim tuipirudine coniunxit. Miüum intérim facto , qnæ damna, quantum horroré vniueriç Italicæ oræ ac Sictliæ , qvafi per tranfennam litora ftriôhim prætcrlegcndo intulerit, amp;inculîefir. AtRex, fodalirate familiaritateqiie iila Turcica, domi foris-que dignitatem exiftimarionemquefuam vaide âeminuir. amp;c propter alia multa incommoda Reip. cum maximeproprer re-rum Hungaricaium liniftram conlequen-tiâ, Italiæ in primis, amp;nbsp;Germaniæ odiofus eliê ccepir.quçrcs, quod omnium bonoru pareatreprehenfioni ; ingioria fane arque ignobilis cil ad fupremum diem peruen-tura.
Mense Iunio,P. Strozza,coadlo apud Mirandulam exetcitu, fummati Reguio, exfuii, 8c PetiÜano ( quorum vterque.non pœnitendam milit'Utn manum adduxerat) coniunôlus, dum conftituit inTaurinos, ad Galiicanapræiidia, in Cifapennina Liguria, prcpe Serrçuallem caftcllum, fecu-durn ScriuiâHumen,ab SalernitanoPrincipe , Cæiarianaru copiarurn duce, profli-gatur. quô loci dimicatuni quidem efr, furama
-ocr page 139-P «. î M V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïlj
fumma conteiltiône, amp;nbsp;magno armorum ftrepitu.Ceteriim omnium,qui piœlio in terhierint.iud'icio, Florétinorum auxilio-rum,prçpropere ex ciuitate co fubmifloiû, præfentia, i’ia potifsimum quæfita eft vi-ótoria.Contra,'(ficuti facramento teneba-tur, amp;nbsp;fafturum fe reccperat ) li cum equi-* tum ala,*Tcf2-aIlus,ex Monferrato,Stroz-zæ luppetiasmulet,nihil opmiombus mi- jçj, litumeft côfirmatius.quàmviélurum fu-îfl'eGalIicanum fodalitium.P. Srrozzani-bilominus ab ea clade feruatus, ac inTau-rinos delapfus, animo infraéto valons Sc vigcns, cum dcleélisalleôlatoribus, fmiu-latareligione, crucis rubrç nimirum figura Epheftribus alluta, ex inopinato per media Cæfarianoru caftra Placentiam trâfuo-lauit:ac inde imperata rerum , quasfieri vellet, necefsirate, Mirandulam continue) rccurrit.quô loci rccolleda, partim ex fuis Serrxuallenfibus reliquijs, partim ex euo-catis, legiuncula, pâli celeritate, per Ligures Salios,acfalebras Alpinas,incuntcAu-gufto,incolumis ad Taurinos rencrtit.qui inregioae, rebus clare geftis, amp;nbsp;Alba oc-cupaca , informatam anticipatamque fui fummam exfpedationem animo Regis proculdubio cofirmafletmifi pacifer Mer cmius
-ocr page 140-tl3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t I B « R
Curius ftatim interueniiret.
IM p.fimulatque Lucçpyrgo appropln* quabatjftatim metropoliinillamluampa-óHoncreccpit, fubindeque.fçrehqiia eius gentis poHefsionCjab Gallis vfurpata,eadé facilitate denuo induit, hisigiturvidonç vcftigijs,quó intendebat,iens,amp;peihofti-cum ducenSjin Rhemosinfultauit'. Cuius ditionis oppidum Ligniacum, militari ir-ruptione tentatu, breui deditur. inde pro-motis caftris Sandedderium, ad Mattonâ fluuium politam ciuitaté obfedit. Obdu-rauit ca ciuitas, aliquam multas dictum hebdomades, contra Imp. vim, tempefta-temque tormentorum. nee minus fortiter fe défendit, quam lacelTentem bodem in-figniter oft'endit.hïc cnim,cum forte fede-cula quadam , ad machinas fedilfet, vndc codem horç püólo Gonzaga aflurrexerat, pila çnca verberatus Arauhnus, vir domi, militiçque clarus, interijt. nee ira multo poft, abcollimante fulguratore Cçfaria-no, taliter Sadefideriani prçfidij prçf, oc-ciditurLanda,ilIeaccerrimusLandrefianç ftationis propugnator. Poftquam veto or-bati connlio ducis defenfores, oppugna-torum vim ex mûris alacriter aliquamdiu repuliflent, ad extremum, méfe Augufto»
Imp.
-ocr page 141-r RI MV 5. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ri7
Imp.honeftis tarnen condicionibüs , vióti neceffitate, ciuitatem tradiderunt. inde, capta ciuitate præfidijs firniata,Imp. Lute-tiam verfus pergit, fecundum Septemtrio-nalem Matronæ ripamcaftris pofitis. cui ex aducrfa fluminis parte Rex Franciæ, cd præpotente,amp;valido exeicitu dum occur-lit: pulchre Imp.veftigia fcquendo, amp;nbsp;itinera feruandoànvrbe Parrhifionim,Rhe-ginis timidiore,ciues trepidare.tumultua-rijfugam parare.quos vt lua prçfentia Rex animaret, amp;nbsp;in impendentium rerum ne-ceflitateciiiitati piouiderer,ex caftris dere-pête Lutetiam reuolat. Interea porro Imp. incredibili celeritate, Afperonæum ,Ca-r ftrum thirium, ac vetuftate celebrata Suef-fionum Aiiguftä ,duobus amp;vigintiaPar-rhifijs difiundam non amplius rhilliari— bus,præ multis alijs oppidis,occupauit.
IL L o ipfo tempore,quo in Rhemos in-fultauir Imp.Morinorum Bononiam Rex Britannicus inftrufto cum exercitu, itidé ex conuétUjinuadit.Ea ciuitas ab Itio pot-tii terra,mari'ue,itineris pari interuallo ,o-öofeie miliaribus diftat, Cui Regi,Imp. iuiru,Maximilianus Burenus,Hipparchus cumleólifllmo luculentiffimoque Belgici equitatus agminc,fe coniunxit.quam ciui-
I tatem.
-ocr page 142-118
X I B E R.
tatem,neque diurno, nequenoóturno fui- j niinandi labore incermillo, immaniii tor-nientornm tempeftate ita qiüdem cxagica-bat Anglus,vt non raodo dircdlos paricces mœnioruin diruerit, verum etiam vrbana aÈdidcia pleraque omnia concufl'eiit ac ot-fufcauerit, Erat nihilominus, amp;nbsp;propter naturalem fitum, amp;c opcrum munitiones, ac nuperrime exftrudashincinde moleis, Pergamoru facilis defenlio, amp;nbsp;earn ducere promptiilïmi milites delibetabant:quani-diupoHenr. AtVefuinus Vinulus præfidij prçr.Idib.Septemb.relicia ftatione,ad pa-éliones defcendit. Bononia igitur potitus Henricus Britanniens, (quod Franciæ maxime conuenicbatpropugnaculum) tantu non militem Gallicanum inde iubet exce-dere,fed ctiam incolas invniuerfum om-neis extrudit: itaque ex fua genre, colonia eo deducit.Veruinus vero iltius fuç vecor-diæ aliquando ,fentçntiafenatus, pœnas capite luit.
O V ANTE itaque in Morinis Anglo, ccce, duo bellatotes mutuo infeftiflnni, quod Imp.commearus difficultate, ob ad-mirabilem quandam Gallorum in dcmc-tenda meile, ac condenda annonafagaci- ' UtemjlaborabatîFranciæ vero Rex, Anta- j rio ;
-ocr page 143-P R I M V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I15gt;
riobello implicatus, tot fimul vrgentibus lioft;ibus,probabilibus anguftijs angeba-tiir,(ceu virguladiuina dcfignatç)pacis ge-nio , Gabrieli Gufmano Hifpano , fodali Donrinicano.propcnfe aufci dtarunt.is ni-mirum, fufceptapacificatoria ilia legatio-ne,primuni milTus ad lmp. ab foroie Leonora, fedula commillorum renuntiatione rem eo deduxit, vt fumma compofitio fo-lam requjrcret magnorum nominû inter-ceffioncm . Poft delegatam igitiir fœderu. interprctibusbancprouinciam,apud Cre-peium,Valefiç ditionis oppidum,celeber-rimus condicituï conuentus * Hîc ab lmp. Gôzaga,iam fæpenominatus, amp;nbsp;Nicolaus Pcrenothus Granucllanus ; ab Rege veio Claudius Annibalius Halmerotes ,pro re nata identidem militumTribunus maior, Carolus Nulianus, ac Gilibertus Baiardus, luculcntillirai expromiflbres,iufl'a ftipula-tionefuos Heroes mutuo alligarunt,amp; pa-cem VIII. Kal.O(ftob.his,infumma,có-dicionibus conftitiicrunt.
V T, quidquid ab inducijs illis , Nicia; exafto prope fexennio fatUs, alterutri ali terutrius,autfuæ,autfociæ, (vt Allobrogi-cæ, amp;nbsp;alius cuiuiuisfœderatæ) iurifdiûio-ßis,intra, e.xtra'ue Italiam vfurpafient ; il-1 2. lud
-ocr page 144-13 o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t 1 B E R
lud ipfiim,vniuerfe, ceu ex Fabiana formu la, inuicein fine intertrimento redderetur.
V T Gentilitij iuris interceÜione, aeprç-fumpta opinione folillimi remifla, eû fta-tum vterqucrccôciliatorum fibi retincrer, quem alter altero antiquiorem catenas ha buiifetjac poHedifTet.
HI c Imp.aut Mariani,fuarum filiarum primâ,autex neptuni gynæceo vnam, Ca-rolo Aureliano (vtram nialler,ipfe,eligeret fibi coniugcni ) duas dédit optiones. qui lmp.ne, an Ferdinandi Cæs. filiam optaf-fet,quadrimcftri deliberatione declararet.
S I eligitur Maria,eius doti Belgium v-niuerfum dicit lmp. ea tarnen lege, vt fu-perftitefe, Belgicamprouinciamadmini-ftrettâtum Aurelianusgener, obeunte ve-lo focero,buius matrimonij iure,amp; ex con uentu, in fuam pofl'eflionem demum vna cum légitima nepotumpofteritate veniat. I Atqueinlioc calu,quo Belgium regatac gubernet AurclianusF.Franciç Rex, Allo- ] brogum Regulunï, codem temporis pun-étojfuo cum cifalpino, turn tranfalpino, deintegro induat.
Si veroexoptaturexfratrelmp.ncptis, Aurelianofponfa,Infubrum dominatum Iponfaliorum nomine,fponfo ftatim,a cô-fump-
-ocr page 145-t R I M V S? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iji
fumptis nuptijs, piæbitnrum fe promittit Imp.fed ea condicione: vt,fi nullum ex Ca coiiiunx marcm pepcrerit,ratam iftam In-fubricam polleffionem nehabeflit afHnis, quinvfumfruótum ea rationc amittat,amp; bereditario iure fucceffionis excidat. Ea propter , modo ira ei collibuerit, liceaC lmp.arceisduas,Mediolanenfem, ac Cre-monefem fibi interea referuare, donee co-ftiterit, vtrum ex neptis coniugio Aurelia-nus mafculam,an muliebrem prolem pro-creaiTet. Arque î hoc alterocafu,Rex,nmul arque attriburæ illius ditionis vfum fub-ierit filius, ftatim Allobrogi regnum itidé prçftet:excepto Momeliano,amp;Pçnariolo. quæduooppida in eius ( tanquara feque-ftris iudicislefTcnr manu,ac potcftate,quâ-diu lmp. iam modo nominatus arceis In-fubriæ retinuerit.
V E N I A T in pattern eius concordiæ, fl ita videtur ipfi, Rex Britanniens. Eius pacis fruétu fimul fruatur omnisin vniucr-fum Chriftiana refp. pura clarilflma Euro-pæ nomina, Pont. Max. lmp. frater, idem Rom.Rex, deinde Dacarum, amp;nbsp;Sarmata-rum Reges, v 11. v i R i. Eleôtores, Vene-torum Ariftocratia ,Heluctiorum Demo-cratia,amp; eorum,qui Ducali excellunt dig-
I J nitatc,
-ocr page 146-Ijl t 1 B I R P R I 1- r
nitate,hi, Allobrox, Florctinus, Lotharin« gus,FeiTaiius,Vrbinas, Mâtuanus Reguli, ac poftrenio Liguium, amp;nbsp;LuCenfium naichiæ.
H A c procurata pace,lmp. poftquâex-auôlorato rniliti mifsionem dédit, fororc, quæ in caftrafratri obuiam venerat, comi-tatus,ad auitam Regiâ Biuxclla reuertit.
Contra Gallorum Rex, honoratif-fîme expeditiis ab lmp. Delphinatem F. continuo cum cxercitu, Bononiam verfus, in hoftcm Anglicanum mittit Porto Britanniens, ofFcnfus iiuius côpofitionis nun-tio,nolnit pacis clFe particeps. itaque ab oppiignatione Môftruli,quam animo de-fignauerat quidem,fednô abfüluit,(’ ficuti anonnullis memoriç proditum video:)Bo ' noniam illam Bclgicam ab fe captam,prç-fidijsfirrnauit.amp; Kal.Oólüb.ex Caletibus, in tranimarinum Regnum tranfmifit. nec multo poft Frar.ciæ Rex, cum parum vcl nihil eorum , quæ volebat, ob tempeftatis inclemcntiam,cfficeret,exeicitum foluit.
COM-
-ocr page 147-Comment ARioRVM
LV D. G V I C C I A RD I NI LIBER II.
’ rebant, præclara fane mutuç reconciliationiSjamp;amicitiç nonfiôtæ indicia,ampliflhnæ illç vitro citroque milîç legationcs exftiterunt : quo lie dum mu-tuo congratulantur, dum vicem gaudenr, adiurataidentidem pax, facramento con-firmaretur. Sed hilaritate, quam verbis amp;nbsp;vultu præfeferebat nobilitas, longe maio-ré iij'oi'zii' populus exprimebat. quippeex-ftinéto calamitofiflimo bello, feriabatur ludibundus, gaudebat amp;nbsp;triumphabat de pacatorum Hcroum fententia . denique eonftitutæ pacis fecuritashomines ceteris curis folutos, partim ad otium amp;nbsp;recrea-tioncm,partim ad laborem,amp; ciuilia officia traduxit.itaquefecutus annus m.d.xlv. m.d. xty çquabilem tranquillitatem excepit: licet Gallus cum Britâno fubindcbclligerabat. quem cum maxima coqueret cura dete-
cupc-
-ocr page 148-’54
I HJ K
cupcranda ftatim fua Bononia, prçtcrcetera inftrumenta bellijdndum parata,claf-fcm cum Liburnarum, tum longarumna-iiiû niagno fumptu inftruebat .-harüm altéras ex Aquitanico finu, ex Armoricis ci-uitaribus , ôc fihitimis Occano municipijs colligebat. altéras aremoto mari Mediter-raneo in Oceanû euocabat. quas, in fum-uia, duas amp;nbsp;viginti fui (le accepimus: clap fis du flore Barone Polino . qui aMaffilia, ex Liguftico nempe finu , in Gcrmanicurn Oceanumdelatus, longiflîmo ca’li circui-tu, Hifpaniam vniucrfam, amp;nbsp;Lufitaniam, née non Septemtrionalem Galliara, lito-ratim circulauit. in Scotiam præterea armatosmilites, amp;immenfamvim pecu-niæ mißt, vt ex ilia itidem parte hofti negotium facefl'eretur. Porto Franciæ Rex, cum terra marique, tentatis rebus omni-bus,Bononiam ab Anglisinfidentibusex-torqueri nulla rationepofle viditrid vnum habuit,in quo acquielceret.Caftrorum fir-miilimam molem e cófpeólu Bononiçex-ftruxit: aptumque nomen ei fecir,(Gallicc Momplaifir) Latine fottaifis Placentia. Voluit enimucro obieèlo ifto atque op-pofito hoftibus propugnaculo , eos tum excurfionibus prohibere , amp;nbsp;tanquam a con-
-ocr page 149-s £ C' V N D Y s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IJJ
continente obfelTos, fedendo vrgcrc, Est vetuftate celebratus, in Prouinciât Rom.Galliçpopulus,Vautuates. Druen-tiæfluminisaccolç. inhis excelluit olim aliquandopræter Caprariam, Coftamque caftella, amp;c reliquumpagum,ob amœnita-tem amp;nbsp;magnitudiné, Merindolû, ceu me-trocomiaquædâgcntis.hiinquâ, Vautuates,cûAcephalinelcio quasfeôlas domi iî pridem exclulürent ac aluifl'ent, poftremo Lutberanam itidem difeiplinam propefe-quebantur. exquibusfubiedlispopulis,amp; li Rex no modo in quæftionem inipeétio-nem'ue QuçfitoristuliiTetmulto ante,fed plane ad fupplicium ,amp; vulgares pœnas fe-ftarutn alumnos dediffet; evefeebant ni-hilominus de die in diera alî'eôtatorum fcholæ, ob id, exaóto quinquennio apud Aquas Sextias, Prætor acerbo edidofta-tuerat: Meiindolinis nevniusquidéhorç vfuram adviuendum fuifle dandam : quin defraólis furculis, vfque rcuircfcentem,fe-curiftacimeam radicibus arborera fuilVe cxcindendara. Sedillud ipfura Aquenfe decretum , taquam Areopagitaru hypom-nematifmura aliquerapro re nata Regio-rum confiliariorura pars ira circumfcripfe ratjVt accerfiti hærefcos ad tortoris eculcû.
-ocr page 150-'13^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 I B I s.
ex confuctudinedumuxarire cogcrenciir, Porio CÛ iam carnifex,atque eflent torme-ta ipfadefeflâ,nequetamé ilia feclafincitt faccre vcllet:iftius peruicaciç nuntio, amp;nbsp;inrtinóluCaidinalisTurnonenfisincitatus Rex, Vautuatiim ciuitatigraiiiflime con-fuluit : Si eo anno dcmuin, Aquenfeni ta-bulam ruifus fixiv, quam ipfe paululu mi- nbsp;nbsp;I
tioicdecrctofuo refixerat. ac AIinerio,qui eiusrei aótioné, pctitionemque habuificr, crudeieinitidem cxecutionem dedic. Mi-nerius igitur fufeepta hac immani proiiin-cia,coaóHs dcrepentc adniiniilris amp;fatelli tibus, menfe Aprili, inimbcllcra turbam agreftium hominum, truculenterinfulrat: amp;nbsp;ßnc inora, Coftam , Caprariamquear-niata vi inuadit. callellanos ad vnum om-neis ferocitcrtrucidât : nullinec çtati, nec condicioni, neefexui hominum parcit.ca- i ftcllaincendio pcruaftat.inde Merindolu, mero in dolorcpofitura,amp; vniuerfusVau-tuatum pagus,pari furore atque impetu ab eniiirarijs, ficarijsque direpta,cóbuftaque funt. aepoftremo vtdirus ifte apparitor, viribus Prætuiç,deprehcnfosreos peregif-fet:ac violentia armorum oppreffifl'ef.poft multam amp;nbsp;innumerabilem hominum cæ-dem, ofiiciofum fodalitium nomine in-
qui-
-ocr page 151-s E C V N D V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î}7
quinans criminofo,nullaomninorc,non vinetis, no (lirpibus, acarbuftis abftinuic. Lutum fanguine maceratum Qug Galli-cana carniàcina 8c Ctudclitas, cum tetrunt odorcm in Germania, 8c apud alias natio-nesfpirarec; ab lus accu fati Galli, ab illis (quibus prçclarefucrant non fine litigio-fadefenfione pi’.rgati ) atramcnto futorio nbfoluti porro putabantur . ira profeôto mortalibusferevfuvenir, „Cuique fuus,, impcrat affeôtus. Hic modo faôtumpro-batjillc improbat,maxime vbi extrema té-tantur, Atfcitumcft, nonartificisftatera, fed quadam mentis trutina res vel laudan-das,veldamnandas examinari debere. 8c cum fuuscuique iitmodus, tarnen magis ofFendere nimium,quàm paimm, denique mediocritatem in omnibus rebus eife op-timam.
M E N s E Maio Francifcus, Lotharingiç Regulus deceffit.cuius pater Anto, exado anno obiuerat. Succedititaqueinauiram hereditärem Carolus Franc. F. bimus.
E o n E M fere tempore Elizabetha, Fer-dinädi Cæf. filia morti occubuit, ipfä Polonix Regina.
E c V T o lunio exultauitin natali Ca-/^ roli (is eftjprimæ çtatis Philippi EIifpp.lt;r‘^^''lt;
RegisLlt;*’quot;*'^yA‘^
-ocr page 152-î}8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LI B ER
Regis F.)Be]gium,SedidciTi pal, cis diebus interpofitis, matris a partu mortuæ, idquc repcntino, vicem doîuit. fie initio lætum fubinde triftis nuntius excepit.
S B PTEMB RI identidem Çtam eft ca-dlica Scfragilis vita huinana ) Aurelianus, inipfaa;tatis viriditate, æftu febrique ia-ôlatus feruentiffima, prope curiam, idque fere derepente,nonlinelüipicionc venc-ni,moritur. '
S E c V T O ferc tricnnio, poftquam ab Saxonc,amp; reliqua Protefiantium fodalitate, ob prçtextas difl'enfiones gra-uifsimaSjHéricus Brunonifuicaiius Regulus,de ftatu fuerat deiedus(cû hominé reg ni recuperatio folicitarct) a propinquis, confanguineis,amicisque tandem duas le-gionesmilitumimpetrauit. Ob id inftan-tisanni Oftobri cum vndenis peditum, binis,amp; plusaliquado, equitum mülibus, nec non tormentorurn copia, vr in fuos jpfcinfeftus infultauit,magnos làne pro-grefius fecit. Ceterum machinationeni iftam adoratus HcU'us, Cattorum Regulus , re fœderatis præfignificata , continuo duplo maiorem conflauit cxercitum: amp;c belli apparatum itidem ampliorem cô~ parauit. Cóiunólus itaque Mauritio Sax-oni
-ocr page 153-5 E C V N D V s.
oni gencro, amp;nbsp;Erncfto Brunonifuicano defertori,(quosin eam expeditionem, pro fe Sax o ille v 11. v i r. amandauerat ) Ita-tim in Henricum fibi ininiicifsimum du-xit. qui aduerfariorum celeritatc Sc niul-titudineperculfus, poft leuia quçdani prœ lia, Mauiitio, amp;nbsp;aftiniuni nonnullis au-fcultans,non multo poft,dcditmanus; Sc^ finepericlitationc vniuerlæpugnx, vinei feeftpallus : acviólori Heflo,fe,vna cum Carolo F. credidit .quos ( vokintaviaifta deditione nihilo placatus ) Heftiis cufto-dia claufos tenait, donee teftulæ quadain conuerfione, non toto vcrtentc biennio, (vti a nobisnotabitur) ipfe in Imp.veniens poteftatein , a vióiore jtidem latis condi-cionibus, eaptiuoruni iniftionem conee-dere eft coaólas.
N o V E M B RI Petrus Landas , Veneti illias Senatas Prineeps fato concefsit. ea-ias in loeum mox Franeifeus Donatas,ceii Bocehyiis alter,eft fubrogatas.
C O M I T11 s Tridentinis ad bimam interregnum addu(ftis,PDnt. bello inter-ruptum Concilium , qaamprimum lmp. amp;Franciæ Regiconuenit:haius anni v i. Id.Mart.Tridentum reuocauerat quidem: ccterum, propter conuentus folitudinem, Sena-
-ocr page 154-140 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t I B E R,
Senatum dcmumdcdit v i. ld. lan.in.
M.D.
XLVI.
M. D. X L V I. in quem, pro Pont, coierunt Montani duo, Politianus,amp; Samfouinus, necnon AnglicuSjLegati tres,ex albo Pur-puratorum. Fuit vcro illefrequens. quip-pecomparebantnon folum Italici, veiuni etiam tranfalpini ,ac tranfmanni Antifti* tes,aucArchimandntç,aut Catcchiâç.pu-taHifpani,Lußtani,Galli, Tcutones, Bel-gç,Seoti;amp; generatim vniucrfa fchola Po-nficia,
Febrvario naturç legi D.Marr. ille Lutherusfecitfatis.Hic origine amp;nbsp;patria cxtitit Saxo.amp; Illebi,vbi natus eft,ibidem annoætatis elimaftcrico ,triennio maiot Sexagenario obijt,rcli(äa luculeta ibbole. quamipfe Auguftinianus frater, diuinaru literarum candidatus, facris item initia-tus,ex coniuge Afcetria progenuit.qui hoc pofilKmu nomine male audit, quafi in per traélandis rebus Rcligionis,Europç, amp;nbsp;Ec cleh'æ turbas, motusque attulcrit. itaque Reip.Chriftiançfitpcrniciofus.Vtcunquc cft,religiofus homo tunc,cü anima agerer, ad nouilllmam fermonis Epüogum , in Pont. Rom. dcbacchatus , lacontfmum iftum adiunxit: inquiens, Pefeis eram villens , mörienstua mors ero, Papa. Feilt-*
uum
-ocr page 155-5 EC V N D VS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I4I
uutn quidem Acroama. Attamen ex hu-mano conuiuio fine corollario difceflit Solpugiuni.
P RID. Kal. April. AIphonfusDaualiis, ille VaftiToparcha: Mediolani præf. in fataconcedir.qnç Prouincia Gonzagç,beneficie Imp. delcgaciir,
IvNio menfelmp. cui veruseratcuin Proteftantium fodalitate limiiltas,amp; apud quosnihildüauóloritate valebat, quo fie tandem aliquando,amp; ncgleólam fidem,amp;: defira officia,absTeutonicanobilitate,cô-tumacia amp;nbsp;fafiidio elata, aimis extorque-rec : cum Pont, fœdus inir : quem luxta ca tes vrebat. is in hoc bellum ingentem auri vim focio continuo attribuit. Ipargititcm miffiliavariari'i return, pervniuerfam di-tionem lmp • quo diuitis fparfionis artifi-cio immenia eftexaôta pecunia, poftremo duas legiones auxiliarias, femeftri facra-mêto obligatas, puta peditum millia duo-decim,amp;leuisarmaturæéquités D.( qui-bus interim ipfe itidem amp;nbsp;deleétos duces præfecerat, amp;nbsp;ftipendia curabat ) ex con-uentu mittit. Contrahit igiturvndique vileis lmp. abNeapoli Cumanos equiteis, a Mediolano Infubricam iuuentutem ac-çeifit. in liane expeditionem primi nomi-nis
-ocr page 156-1^1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER.
nis Itali, nenipe, Florentinus, Fcrrariiis, Mantuarius, aJijsquc Reguli, vel Satrapæ, aiixiliapctenti Imp. adminilharunt. quae omnia, dum tempore amp;nbsp;loco,quo ipfede-ftinaflet, cóparercnt in Germania,venien-tibusobuiam ire,Tribb. milk gratiofe ex-cipcrc, amp;: aduentum auxilijs cöngratulari: denique ftienuumimp. agcre: amp;nbsp;ab arnica Germania copias imperatas cogeread Ingolftadium, qvæ eft Danubianægentis ciuiras munirifsima , Boiorum iurifdi-«ftionisjamp;eadem nonparum Celebris Academia.quo loci cuocatus ex Belgio Maxi-nilijinus Bnrenus Ecmondenlis, duasindem inftruólifsimas legiones, iblicirudine Manç Belgarum Herç, conflatas,feu potins,dena circiter millia peditum, equitiim verc trina, Sepauloplus, numero quidein cxignam,fed roborc praftantem manum, vna cvminnumerabili pecunia, aPhilij.-po F.commodùm procurata, tumultuantc iam perinfgniterGermania,ranto itine-ris intcruallo , tot caftris, amp;: per hofticuin (quod mirum làiit)lingulari virtute, ac fo-Ier“ia incolumcm tradnxit.Iftum Imp.ex-e’ cirnm , ch citer quinquaginta peditum mi Ilibiis,equitiim autem non amplius no-uem, Ludouicus Dauila, rerum ocul^tus gt;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teftis.
-ocr page 157-Sï C VN D V 8. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I4J
tcftis,amp; fubtilis, belli Gcrmanici,ptope di-cam,curiofus naiTator,defcripfir.cuius tâti cxerciüus pro imp. creatus eft ille notiffi-musEiiropç, Dalua. in eo tune vel cliente larum, vel fœderararum , officioiârumque ciuiratum,pra:clanlïîmç quçque imagine» militabanthæ.Feid.Cæf.cujtn fobolemaf-cula.Ioacliimus Brandepyrgicus vu. vir; R. P. c, cum fratre loanne, amp;: Alberto ne* pote, Mauritius amp;nbsp;Auguftus Saxonici fra* tres. Gulielmi duo, Boiorum alter, alter Menapiorum Regulus. Erix, amp;nbsp;Georgius, nee non Philippus, Henrici illius (quem pauloanteab Hello cuftodia teneridixi— iuus)F. omnes ex illuftri Brunonilüicano* rum Rcgulorum famiiia oriundi.Georgius Megalopolites.Wolfgangus Pruiheniis militiæ Mag. deniqueTeutonuni Antifti-tum diœcelcs, Scafledlatorum vniuerfitas pro Imp. ftabant. hadlenus Germani. Deinde Hifpaniæ ónis maxima nomina Dal-uam fequebantur. Italicorum vero milita Principia extiterunt,Emanuel Philibertus Allobrox, Taurinorum Princeps. Oóta-uiusFarnefius, Pontificalium Legionum dux.Philippus Lannoïus, Sulmonenfium Princeps. loan. Baptifta Caftaldus. loan. Jacobus Medicinus Marinianus. amp;nbsp;quem
K ante
-ocr page 158-144 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 r B E Jt
ante nominauimus Burcnus Bciga. amp;(jui notiiüïme oniniu ad ca Imp.caftra accellk loan.Baptifta Spinellus.isporro Pentaco-/larcha, D. exNeapolitana nobilitatede-lecloSjgrauisarmaturçequiteisaddiixerat. Cetcrura anccqiiam femiplenum hunc cx-ercitum Imp. coHegit,fefqintertia ferc parte copiofioiibus in caftris, adJngolftadi-mn fefsitaiTe Protcftanteis, nimirum fupra ixxxx. peditum, ac x. equitum millia,pa:-iie infinico belli inftrumento , Sc ui.ulto tormento, habiiifl'c, idê Dauila eft auftor. cuius tâti exercitus fummaauóloritas erat apud loan.Fridericum Saxonem,Septem-uirali dignitate Ipeótatumvirum, amp;c Phi-lippum HeflunijCattorum Regulum,tan-quam belli aufpices. Secundi ab his,fum-mæ rei adminiftris, ordinarij crant duces; Ioan, Erneftus frater germanus, ac cogno-minis patri,ia modo didi Eledoris F.Phi-lippus Brunonifuicanus ,cum quattuorli-beris adolefcentibus. Francifcus Lunçpyr-gicus, Wolfgangus Analtinus, Georgius, Virtenpergenfium Reguli frater,Albertus Manfeueldçus : amp;nbsp;multi alij optimates, amp;nbsp;in bis peculiaresquiquc duces , Lcgati ,ac vicarij ciuitatum illarum Iiberarij,quaruin incliorpars ( nomine tenus cenfeban-
tur
-ocr page 159-s Ê c V N D V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r4y
tur Impcratoriæ, rc tarnen ipfa Imp . crane inimicæ ) Proteftantium parteis fequeba-tur. Fœderati funthiTeutonupopuli, qui in conferendo quo dam limitatoÖó deter-iflinato adfubleuâdâ Remp.tributo, Imp. quidem audoritaté agnofcunt,fcdin cete-rislibere viuunt:ac luis legibus vtuntur. nee ram ampliâdo ftudentpomerio: quam conferuandæinfcruiuntlibertati.Panopli-am veto iftam Proteftantium abfoluebant Tetracofiarchæ Heluetij odo,cum toti-dem ledilfimæ iuuentutis cohortibus. Quæ omnia tot amp;nbsp;tam magna nomina v-niusgentisqui accurate collegerit animo, fane cotacófidcrabit qualc extiterit iftud, Germaniæ fiineftiHimum, bellum ciuile, acinteftinumpotiusdiftîdiû .habet enim inuctcratiflima odia,amp; merasfadiones.
D V M itaqucbellaturit Germania, Frâ-cifcus Bernardus,Patricius Venctus , iulTii Regis e Britannis in Franciam tranfmif* fus, fufeepta pacificatoria ilia legatione, a bello ad concordiam, Reges iftos ab-ftraxit: pacemque bic fummatim condi-cionibus, inter cos acScotos, conftituit. „ Britannico, Gallorum Rex vicies quin-quies centena millia Scutatorum, odima penfioncfoluito. „Ex co afle,beflcm quot
K t annis
-ocr page 160-I4(j
,, annîs curato. „ Oâimâ pènfionc folüW „ fuam Bononiam Belgicani recipito , Qui fummam compofitionem tahtum non ex alto repetita officia,amp; mutuæ congratula-tionéSjfed ctiam ànimi cognatio,ritu Chri ftianO continuatafirmauit, quippe, vt fof-ce cafus tulit Ifabellam, filiarum primani, tune pbriffitnuna nafci Delphinati:ea,quaî _ ita eft nara,amp; ita confueuit,Regem Britan ♦Vulgo co nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atteftaturpater, amp;nbsp;*panta-
ftrum (vticaloqUamur,H trviJ^'a’etlîpet ) adop-tat.qui, ficubi opus fit,paterriîhïi officium infantul±,duni lacri fonds aqua lüftrarur, adpromittit ; Si pro eàdem, in verba fum-* mi reriiln opificis Dei^iurat.quemadrnodu etiam nayfteriolauationis âb antiquiffimä orîginis macula expiato Henrico, nuius I-fabellçpatri,tanquarnfiliaftro, finlm ex fe nomen Henricus v 11 i.Anglicanus,iden-tidem multo antenarticipauerat.
I L t o, amp;nbsp;vno fere tempore. Perd, duas fimulfiliâs, Mariam Gulielmo Menapio-ruai, Annam veto Alberto BoiorumRe-gulo, ( iftam cum maxime opportima col-ligationempropinquæYocietatis folicira-tefratrelmp. )in matrimonio collocauit. Menapium enimuero propalam iam cx-clufum deiponfa affinitate Franciæ feuius multo
-ocr page 161-SE C V N D y s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ï47
multoantememinimus)abinnuptaru il-larum nupdaru facramento religioncque audoritas foluerat Pôtificalis.quç vtraquc c,onnubia,amp; affinicates, inter armom ftre-pitum,amp; tumultuin belli, vel potins inter cæfaamp;porreda(quodaiunt) apud * Au- ♦Ratisbo-guftamTiberijjfolennibuscçremonijs ce- nâ vulgo. Iebratæ,veræ nuptiç confirmarunt.
S E c Y T O Q^intili,Titanicû illud bellum Germanicum plane eft afFedum, op-pidô bteuius ac facilius,.côtia atque nemo mortalium exiftimaflet, quemadmoduni fummatim oftendemus.nccporro vidoria ifta,tam non cuiantiæ,difcordiique aducr fariqrum (vtinmultis legitur ) quàm pe-culiati cnidam lblertiæ,amp; virtuti lmp, ve-nit^ttribuenda.quem conftat,toto eo bel-lojteuera o/îîcium ftrenui ducisprçftitifl'e, Primumenimapud Ingolfl:adi.u,in mefa caftrorum folitudine, amp;c apparatus copia-nimquçexiguitate,inftantia tarnen foler-tex curât,vigilanter fe contra iyrpendcntia pçnçula.tuetur, amp;c animofc gigantum in-fujtusfuftinet.Subindeauté vtcûquepara tus inftrudus , diu noduque laceuîtos indidé dilpellit.mox, omen accipicns,in-fedatur, atque exagitat. Neopyrgû, Dan-uuerdam,Tilingatn,Lauging9în, amp;nbsp;Gun-
K } dclo-
-ocr page 162-148 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t r B ï R
dclophÎDgam,oppidapræ ceteris occupât. ' arque in ore, amp;nbsp;oculishoftiumprope næc funtgcfta.PrætercaFerd.Cæs. amp;nbsp;Mauritius, diuerfa ex parte, Saxoniam inimicam fimul fie infeftantjVt in ea prouincia mag-nos facerent progrefius. C^i nuntius vt in cadraProteftantium eft relatus,laboratur vehementer. Scinditurimmenfus ille ex-ercitus. Saxo adfe rcfpiciés,nieliorem ini-litum manum fecum reducit. Hcfiiis, per-pufillo comitatu, demum repedat. lmp. veto vis ingrauefeeniis hiemis non retar-dauit,quininfiantis viftoriæ veftigijs in-fiftens , Dophingam , Nordolingain, amp;C Dincalcfpulam,non paritas ciuitàteis, ob-tineret. quem apud Halam Sueuicam hi-vu^'oCo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Capcllatiorum
rnef Pal^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V 11. V ï R. R. P. C. adit:
tinus. ira vtingratiamredeatviôloris.Cuius ex-emplo , päcificatoriam Icgationem mox codent Vlnius , Danubiana ciuiras,ant-pliflîma’amandat : amp;nbsp;defeenditad padio-M. D. nem. Nec multo poft in. A. m. d. x t v 11. XLVii. nienfelanuariojHuIdericus, Virtemper-genfium Regulus, duriores condiciones pacis,ac fibi, nepotibusque graueis, acce-pit. Bureno Belgæ Francophordia,intérim célébré illud ad Mœni ripant Emporium,
-ocr page 163-s E C V N D V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I49
fe dcdit. Qua tenacis vidoriæ fatna diuul-gata,certatim pleraque oppida, ad copofi-lionem veniunr,fcilicet, Memminga, Bi-biax, Rauenfpyrgus ; ac poftremo etiam Vindelicorum Augufta,amp; Argentoratum: præclaræ arque opulentæ vibes. Sedvbi intelligit Imp. aduerfarium Saxonemnon modo pofl'cflionem fuam recuperalfe , verum etiam fraternx ditionis aliquid vfur-pafre,ac Mauritiani dominatus parte præ-occupairequinimecunótandum ratus, etii non optimetunc quidem habcbat, amp;!, Ion-gum eiretiter,quod animo dicit, re itidem determinat.Iungicur itaque tandem,mul-tis caftris,amp; emcnib longæ viæ interuallo, cum fratri turn Mauritio : quos infeftç Sa~ xoniç vim intulifle antea diximus.vbi pofl: aliquos progreffus conftituit omnino, cum primum fefe opportunitas obtulilFet, manu confererc cum hofte. is Molçpergæ tunc cum meliore parte cxcrcitus ieffita-bat. ad Albim illud eft ßtum oppidum Imp.igirur accelerans, viii. Kal. Maij,id flumen , qua ex parte vadotranfiri pote-rat, diligenter, facileque, iadta alea, vc exercitum traduxit ; Vittempergam , primariam vrbem fuæ ditionis,amp; notif-limam Academiam,dumfecederc cogitat
K 4 Saxo,
-ocr page 164-I JO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.LIBER.
Saxo, in Locana filua, hoftcm confequi* tur. Canit derepente clalîîcum Imp. Duck infcruólas acies in Saxonem.Qu/, qua-libet fe colligere,ob rcpentiniim in curium Ca:farianoium,non potuit, itaquc numero longe erat inferior , concurrit tarnen} achter, èc ftrenuc dimicauitadvefperum. atpoftrcmo,profligato exercitu,ipleinad* ucrfo vultu accepto vulnere , capitur, amp;nbsp;cum Ernefto Brunonifuicano, amp;nbsp;aflidua nobilitatCjViuus in vióloris poteftate verrit, cognominis veto,primæ ætatisF.ex co connidujfaucius tarnen (quo confti-tueratpater) euafit. Hie Imp . tarn infigni ifta vidoria,incredibili celeritate,amp; mul-to fere difpendio potitus, moderate, vti talem tantumque dçcuitvirum Principera inquit: Noftrum fane baud fuerit lulium ilium Cæf. exprimcre, dicentem V. N. V, Sed fj^hoc nobis fatis,V. V. amp;c Deus Opt. Max.vicit.Vcrum Saxo,dum Iiftitur,Cap-tum(inquit)me Caefar clcmentiffimc, oro, vt dementer accipiat velbra Maieftas, neu Principe indigna cuftodia feruet , cui, quod Ie antea Carolura A uftriadem dum-taxat, circumferiptQ nomine Imperatorio, ludibno laeßlfet Saxo ; ita reddit Imp.
Siccine
-ocr page 165-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s { c VN D V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ijl
t nbsp;nbsp;nbsp;Siccinc iam modo Cæfar? vahZ Compcn-
S fab er IS tuopte merito .lu vultuofus Saxo, ' qucm manu geftabat,galeru dentibus mo-mordit,amp;, Qi^doitaFors me tiilit,quôd collibuerit, hoc me fiat.fimuletiam cum diólo caput operuit, nulla aduerfus Imp. exhibita reucrétia. Acccrfituriftenómul-to poft,tanquam hollis Keip. capitis. Vc-tuntameifta feueritate perculfioptimatcs Germaniç,(amp; inter alios Brandepyrgicus) ' cam Saxoni operam pofuerunt, vt mitiga-tuslmp. amp;damnationemillamrefcinde-ret, amp;c lucis vfuram Saxoni daret,certis tarnen condicionibus, quarum fumma exti-} tit.„Vtproco,invii.viR.R,p.c,collegiii
-dignitatemque Mauritius,Saxo itidem,af-fumeretur.deinceps Id.Iun.p^rfeóla com-
■ pletaquedcnuieft vióloria. Halara Saxo-nicam impetrato ab Imp.commeatu,amp;fi-ducia cleóloris Brandepyrgici,ac Mauritij
; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;generi, pagendi caufaproficifcitur Hefl'us. i
j[j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inhuncautcm (incommeatus etymoiu-
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rifconfultoruraingenia, interpretationc-
J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quemagis, quàmfortaûis Principumfe-
L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cutus, CÛ no videretur fibi in perduclliono
B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;capiedo, fidem prodere,aut paólu Ibluere)
I' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Imp. inijcitmahus.itaque de nobiliffima
illaac potcntifsima prouincia triumphat.
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5
-ocr page 166-IJt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t I B E R ’
amp; gratiam,cxiftimationcm, auâroritatem, quibuscxciderat, recipit. denique multa inftrumentabelli, cnm D. amp;nbsp;amplius tor-mentis æneis, Sc opimis fpolijs ex eavi-óoria reportât. amp;nbsp;fedecies ccntena mil-lia aureorum Icutarorum ærario infert. quæ félicitas fratri fane nihilo minori v-fuiquàmfibi fuit, nee cnim reipriuatçis tantum ob reftitutam Boemiam compendium fecit ; verum ctiam amborum nomen magnum deinceps cum apud Germanos, tum apud alios pondus nabuit.
D V M intcftino bello flagrabat Germania,in Italia duo maximi tumultus exftite-runt. quorum alter menfe Decembri apud Neapolim eft exortus hoc fere initio.S.C. illud Hifpânienfe ( quo volebat Imp. illic itidem in quæftionem,infpelt;ftioné,cogni-tioneinqueferri. Quçftoru, rem Religio-nis,quemadmodum in Hifpania ) a Petro Toletano inibi Protege latum Neapolita-ni Clues,re noua arque inulitata common, rcpudiarunt.Tolcranusporro contumacia ifta ofFenfus, clam ioftitutum perfequi co-natur, at ciues eo manifeftius contraueni-unt. Pungunr ac ftimulant quaft aculei vtrofqucgrauifsimæ iniuriç.itaquepaula-tim
-ocr page 167-s E c V N D V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÏJJ
tim mutuoincrudefcunt animi. Cum igi-tur vindicationismoram diutius non ferret concitata ciuitas , anna corripit, amp;nbsp;ac-ccrfita exfulum, prolcriptorumque homi-num auxilia, intra mœniarecipit, itaque çaffiminvrbe cædes, occifio, amp;infultus nebant : non fine procliuitaterebellionis. quamlibetprætexeretur iftitumultui To-Ictaniiniquitas.quia ciuitas,non aducrfus Imp. ac dominum arma fumi , verunta-men aduerfusinfeftii Reip. caput, ac Pro-regem,qui in officio fuo claudicalîêt, pro-palam atteftabatur. cuius rei verifimilitu-dincm,exitus vtcunque probauit.Deftina-tur vtrinque legationes pacificatoriæ ad Imp,in Germaniam. Sedanrur,compomi-turque vrbanç tempeftates. interim refcin-ditur ilia (qua diximus) Hifpanienfis quç-ftio. Depræhenfa tarnen fecelfionis capita, extremo fupplico afficiuntur.
Alter motus incidit Gcnuæ, menfe lanuario. O cculta quasda amp;nbsp;inuetcrata il la erat coniuratio, quam multo antefufcep-tam, fiducia, connlioque non obfcuræ fo-dalitatis,adintcternecionern familiæ Do-rienfis,amp; exitium Reipub. Ioan. Aloyfius Flifcorum Comes,adornauerat.eoquepa-âo patriæ pofleflionem, vel potius domi-natio-
-ocr page 168-LIB E K
nationcm aiicupabatur • Cuius adminiftri amp;nbsp;fatellires duni,præoccupata portaTlio-maliajoanettinum Doria, qui, cur ica cumul tuaretur vrbs,ex fuburbano prçdio fpe ôlatum noitu accurrcrac, obtruncanc;ipie non multo infra eam ftacionem, globo ar-matorum ftipatus, NaualiaGenuenfiuni, £c claüem Doricnfcni dextre occupat.tra-ïîlitvnamatquc icem alter» criremein initio, cupidus gloriæ Flifcus. at dehifcit po-ftremo in afcenfum fcalani gradus,autaf-cia.qui,quôd erat thorace armatus, ôc nox tcncbris omnia obfcurabat, ecce, opisex-pers, maritim O gurgite cft ofFufcatus,amp; in medio curfu excidit Viôloriæ, quamfola Fortuna cius audaciæ videtur inuidilTe. Quo fublato dercpentc,ciuilis celïauit tu-multus. Flifci dcinceps regnumappetentis domus collina cóplanatur. itaquc eius gé-tis, aciftius feditionis confciæ familiæ,ab vrbeacrcpub. exterminantur.
IN T£ RE A temporis , quo Germania nuili ardcbat bello,potentilfimos duos,amp; iuclytos Heroes, bimellrc temporis inter-uallûfuftulit: Anglicanum nempe amp;nbsp;Gal-licaaum. V. Kal. Feb.morti occubuitHê-ricusille, v 111. eo nomine Britannorum Rex,tricnnio minor fcxagenario, poftquâ duo-
-ocr page 169-s É C V M D V s, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I5J
duodcquadragintä annos regnaïTct. prin-ceps piofeélo multis naturç dotibus prç-ditusjliberali,excelfd, conftanti, infraóto-queanimo ; literatus ideritidem . fed hunc ipfum tot virtuturn cumulum inhoncftis amp;nbsp;liorrendis quibufdam aélionibus , poft Aragonium diuortium,obfcurauit. quij^ quód conferuafl'e vidcbatur habitum cru-dclitatis,moni iâ vitinuSjOb ncfcio quàm leuisfufpicionis ópinationèrn ,Tbomani ilium Norfolcum, Vrincipem virum, fui ftudiofifsimum in vincula coniecit. amp;nbsp;hu-iufce filium Suriam,cum iam prone anima ageret ipfe, fecuri pcrcufsit. ctn fubinde dubitatum fit in Regisne an in rainifterio-rnm malitiam , vitia debuerit quis cxpro-brare. Vrcunqueeft, Teftamentoitacen-fente S. P, Q^Brir. confentienteEduard!
F. ex alle hercdcm fcripfit.ea lege, fi is fineliberis difcefsiiret,ab eö primum Maria , deindeque Elizabetha, id rcgni vicif-fini haberér, Regiæ duæ filiç.Sed Eduardi ‘ pueruli adliu c nouimi,decimum çtatis annum vix egrefsi XVI. tutoribuscuramde-legauit. in bis erat facile primus Eduardus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
trphordæus,eiusauus. quem,ôb intima po.-affinitatcm generis ,fenatus * Diétaroris lyd.virg. litulo dccorauit, qui amftoritate fuatum *Proteôlo-
Regcm
-ocr page 170-t^C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t ï B E R.
Rcgcm,tum Remp.protegeret. Principä' tu Someifetano auxic, ncc nó Ducali dig* nitat£ amplificauit. dcnique Prorcgé crea-uir, itaquenon multopoft,cx conluetudi* tie^Lódini Eduardopuerulo Antilles Can tuarieniis diadema impofuit.
V N A cum ipfo inenfe Martio excidit Francifcus ille I.Franciç Rex (plendidiffi-nius,quadriennio inaior quinquagenariö, nedu cópleto regni anno tricenmo tertio. Huius obitusfuperioris inemoriç obfenia-tioné innouauit,nenipc, vfque ab illo Hu-gone CapetOjtotis d. lxiii . circiterannis, neminem omnium Gallicanorum Regum fexram ætatis decadem fuperaflc, cxcepto yno Lud. x i. qui dies fete quindecim , nó amplius annum fexagcfimum fuperuixir. Tam videtur gra'ue Sc intolerabilc onus dominationis. Extititquidem bic Franci-fcas I. tantunon eo Regno,fed omni Im* perio dignus.at nó omnibus ftctitpromif* fis,res fuas tradlauit paulo ncgligentius, amp;nbsp;humanis deliciolis,ac fuo affeduianimu nimis fubmifit. Vir alioquin religiofus,bt-teratus,eloques, ftudiorum Mecœnas, vir-tutis amans,iullitiæ tenax,expertus in hello, prouidusquot;amp; cofultus in pacis rebus; de-nique liberalis vndiquc Sc magnificus.
Huie
-ocr page 171-s E C V H D V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ip
Huic Fortuna,fi cui alij,ludos fecit.fcd ad-uerfaei magis quàni profpcra femperfuit. itavt auerfo vultu ilia hune hoftibus tra-diderit Ticinenfi confliftu capiundum. Qupd tamé Fonunæ vulnus,quoquo modo, aninii quadam conftanriafic fanauit, vt dcam iftam vinceret, ac rebus vndccun-queampliatis, in ipfaanimç exfpirationc diceret;Regnum ,quod inij,cum Rhoda-noterminaretur,illudipfum(Deo aufpicc) trans Padum extenfum, filio in manus tra-do.qui,quantûuis licet fplcdefcerct lump-tUjluxuqueRegio,quamlibet genium cu-raret,amp; voluptatibus indulgeret: amp;fi de-nique bellum cótincnter fere gererct; quia tarnen furtaamp; peculatum minifteriorum prohibebat, cauebatque fummopere, nc domi feleis aleret Tartellias ( quo fummæ imprudentiæ vitio omnes plerique Dyna-ftæ iam laborant)Zopyri talenta,(quod ai-unt)amp; ærarium numerata pecunia plenii liberisreliquit. Cui fuccedens,F.Henricus 11, duodetriginta annorum iuuenis, ex-cclfo animo,amp; bello natus; illud Regnum hoc fere initio inijt.
An.ilium Momoranfinum,cui plurimum confidebat,ftatim ceu poftliminio tcuocatum, non modo priftinae reftituic digni-
-ocr page 172-158 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;linn'
dignitati, quæ paulo minus fcxcnnio ante cifuilFetademptaac crepta, verum etiani maiore bcneuolencia,ac honore profequi* tur, quàm fêciflet pater,Palatina deinceps officia,minifteriaque vt ab imo ad ffiinmu immutauir, patri, duobusqiie fratribus» quorum alter bicnnio, alter plus decennio ante obiuerat,fimul iufla fccit méfe Maio, Paternosaurem maneispatritisillis bulbs Dionyfianis intulir, Profedlus deinde eft Lutetia ad Rhemorum Metropolim , tn-ginta duo milliariaindidem diltanrem.in-, ibi V 11 i, Kal, Sextil,illius ciuitatis Anti-ftes folenibus cçremonijs,veterrimo Gal-lorum ritibillud ipfum diadema(quo olim aliqtiando Carolumilium Magnum vfum fuilfe ferunt) ci impofuit x ii. v i r. S, F. vt officia poll:ulabant,afliftentibus, Prçro-gariuam iftam Pafriciorum, ab iam diólo Carolo inftitutam,Galliquot;vulgo Pares voci tanr,Horum fex facris funt initiati, reliqui próphani amp;nbsp;ciuiles Principes, Rurffis pri-orum tres Archicp-ifcopi, Ducali etiâ am-plitudineprçcellunt,puta,Rhemorû,Lao-diinenfium Lingonuque Antidites, tres EpifcopîjComitum itidem nomina gerût, Bellouacus,Nouiodunenfis Sc Cathalau-nicus, Ab his nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pari numéro funt
-ocr page 173-s E C V N D V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IJ9
tl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 cil icct Hetluus,Normannus,
amp;Aquit:anus, Duces. amp;Tololanus, Flan-drcnüs ac Campanus,toiidem(antiquitus) comités.Vêtus nempe hoc eft, fcx Ducum, ac totidem comitum, collegium Patricio-rum. Ccterura quod iam pridem nouiflî-marum iilarum ciuilium dignitatu quinque defitç, ad fupremû ius Regiu m fuerint trâflatæ; fexta porro Flâdrcnfis, dominatu Regio recentifsime ( vtiinitio docuimus) libcrata, cas nihilominusreprçfentabattu quidemRexNauarræus, Vâdomius, Gui-lanus, Ambarrus, Monpenfirins, amp;nbsp;Abu-malus,Reguli omncs,ac præftatifsimi viri.
Hoc anno naturçfatisfecit Anna,Ferd. Cæf. coniunx. matronafcccundiffima, amp;nbsp;prolis multitudine beata. fororitidtm il-lius Ludouici Hungarorum Rcgum vlti-mi, lient ante attigimus.
CoNciLiVM illudTridctinum, poft feptimæ coitionis Décréta,turn Icgati Pô-tificij fe iam corpore vix fuftinere grauita-tem eius cæli,qui eis laboré adferret in dolore , fingerent, huius anni menfc Apri-li, inde ex Germaniæ confinijs in Itali-am , Bononiam nempe rctrahitur. idfa-ûum çgerrimeferens lmp. queiitur qui-dem de eo multa Pont . Vetat itidem
L ne
-ocr page 174-r^o
ne qui fuorum clientû Tridento difcedât. fedaôhum agit, quippefolutiis illcconué-tus, mukorum deinceps annoriini inter-uallo vix tandem aliquando cft denuo co-gvegatus.
M E N s s AiiguftojCooito interfe amp;nbsp;Sco-tos bello, ob id ,• quod illi Eduardo Regi puero, Reginampuellâfponfam darc(vti receperant)iam modo rccufabant,Somer-fetanus Regulus, Prorex Britannia:,amp; Va-rouicanus Comes , cui fubindc Ducatus * ita PoIvH obtigit*Northumbricus,V. C. infinitima vita.vcfiux- Scotiam infultarüt. qui fimulatque in cota vulgarem fpeólum hoftium vencrunt, manus confe-vocem, Nor riierunt.quoin confli(£lu,vtaliquam mul-thumcilan- hd-as, acriter, ferociterque eft diniica-' tum; poftremo vincuntur,confcinduntur-que Scoti, aut capiuntur. Qiiavfi vidoria Angli, nullo non progrefli, Regnura ex ea parte, longelatcqueampliarunt. Verum nis rebus foris egregie geftis rnteftiuis dif-cordijs domi laborare coeperunt: quod fe-minarium confccutorum malorum exdi-tit.Reuertétesporro domum e Scotia,per-iufigni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inftituta, Dccembri fi-
mulacra c h r i s t i Seruaroris,amp; Diuüm imagines proterue oppugnarunt oppro-brio, amp;nbsp;ex adycis vndecunquefubxuerunt. deni-
-ocr page 175-s E C V N D V s.
JÖJ
dcnique Sacerdotibus coniugia publica con.celamp;runt.
Septembri a coniuratis,quoviifu-* kpvinceps Auguftinus Landus, Comes,in arce fua Petrus Aloyüus Farnefius, niuliis vulneribus crudelifsiine confoditur Pla-centiæ,quçciuitas vna cümParma, eius erant, iure mancipij. bas eniniuero fibi,ex Ponrificia hereditäre abalienatas, compé-fatas tainé* Camertiiimprouincia,fuffïa- *Ducanis gantePurpuratorum colfcgio, Paulus Pont.Max. (huius pater legitimus)aliqua- ' do, tanquam clienti, conccirerat vtendas. quo occifo,ftatim armatus comparuirGó-2aga Mediolani præf. Imp.que earn ciui-tatem afleruit. quæ res vulgarium rumuf-culorum ianua fane apeniit:maxime quod Odtaiiius Farnefius,fublati Aloyfij F. Imp. veto (vt oftendimus multo ante ) gen er elfer. Sed Embolium iftud,reuera(quemad- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
tnodfinotabiraus fuoloco ) argumentû,amp;: ingrcflus quida cruentç, amp;nbsp;arrocis tragœ-diælrttp. exftitit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
Novembri deinceps Claudia, Frâ-ciæ Regis filiarum altera nafcitur .
I N. A. M.D. xxxxviii. Kal. April.Sigif- M. d. mundusSarmata,Polonorum Rex, oóto- xlyiu, genariusfenex, defun ólusilla adminiftra-
L X none
-ocr page 176-ilt;gt;t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mï R
done Regni annos quadragintadiios.He' ros fingulari prudentia,amp; comniemorabi-li virtnte, itaque fuispopulis æquc charus, obijt. Patri fuccedit cognominis F. belli-cofus amp;nbsp;excelfi aninii vir.
IN id temporis incidit, vr, dum Imp. in Germania lioationesquc amp;nbsp;epulas , rinl Romm. Pontt. inilaurare conatur, ei Bri-tanni ex diametro xepngnarent. quippe ad id, quod doracfticis diffidijs flnebant, vno fufceptæ hçrcfeos filo , totis facrifi-cijs Pontificalibus interdixcriit. imitatio-ne Hcniicr vin.Regis.cuius nibilominus furori modus aliquis eft impofitus.quippc ctfiftatum Rdigionis nonnihil immuta-rit,iftarerum capita (quçfubindicauimus) intada tarnen amp;nbsp;integra reliquit.Sed prç-ceps iftc populus, per fe ad omnia volubilis,iilius inhftensveftigijs,amp;curfum tranf-currens, chytrapodem menfamqueinuer-t.ere,amp;cæremoniam Pontificalcm adviuû refecare,nedum facris abftincre, voluit.
IV N I o ( fere anno poftquam Menapi-iiSjVti diximus, fponfam libi ex Auftriada-rufamilia adoptaftet, Ioanna illaNauar-ræa forma,alijsque bonis perbelle dotara, Voto priorc foIuta,Védomio Rcgulo nup-
ta.
-ocr page 177-s E C V N D V, s. iÇj ta, alîmulatis, ad veras, ratas que nuptias tranfiuit. amp;ijfdempropediebus Fräciftus Abumalus,Guifani Reguli F. Fcrrarij cis filiarumprimani,in luatrimonio reçed* tiffime collocatâ, vfque ab Æmilia, in Fra-.ciam fecum introduxit.
Restincto bello Gcrmaniç fupcri-■oris,quicutn fuam inferiore, ac Belgiû. iti-demfœdere coniunxitrcum S.P.Qj3crm. agens Imp.tulit„VtPontificia cau(a(in- „ terirri)ftaret,donec aliquando lire religio- ,, nis controuerfæ définira, Synhodus aliter ,, ftatuiffet. Qua prouincia fratri delegata, 'Septembri,ex prima in fccundâGcrmaniâ, captiuos (iam fçpe nominatos) fecum trx-duxit .Hçc ei fuit pôpa, fuit fpecics,8f in-cefTus faite triûpho dignus. At Saxo libera cuftodia vcteranorû Hifpanorum afl'eruà-tus Imp.quocuque iiret,comitabatur.Hef-fusvero primum adPleumofios relcgatus Aldenardû,inde Mcchliniam eft retradus. arque inibi,ob tentara fugam,angufto con daui priuatæ cuiufdam ædis clauditur. ad quamdiu, noôluquc Hifpanorum militai cohors excubabat.
A Sextili,in mediû Autumnû per Aqui-taniâvniucrfam,in Santonibus amp;Garum-
L } nç
-ocr page 178-I(j4 uber
nç Anitimispopniis, maxime auteni âpud Bur legalâ eius gentistaputjtrimeftrispro-pef (iitio,ex nouo portcrio faHs,enara cft. Vbi non modo ciuitatis ftatusiconcitara mul itudineimmuMtur : verû etiâTrife-nus Monenius(qui.^abfenteNauarrçô‘,Tl.'ê-■ gis erat in ea prouiücia vicarnis^ciudelilli--me inrerficitur.quipne ad tantam iiifq|çn-tiam,amp;divitatem.exlex vulgus adduceba,-tuf,(vtifubtilitcrtragœdiam iftaiijjE^ifto-ha Gallicana defciibit) vtno^n longeab-fueritaferisbcllui's-.Hîc Rex cura^cerbi-,tate inftantium, amp;nbsp;futurorum metju per-,xulfus, Mag.Eq. Abumalum Regulum, -cum exercitu , courra feditiofum popq-lum amandat. qui nullo fere labore Bur-degala potiri , in capita frequentiffimic feditionis continuo îeueie animaduçr--tunt . armamentarium publicum fpoli-ant . ciueis arma deponere comçellunt. •'Campana:, * vaiaænea,quibusfacerdotes iniuistern-▼uigo • nbsp;nbsp;nbsp;plis tinniunt, vniuerfe tollunt. priuilegia
comburunt. leges vêtuftæimmunitatis rç-i/cindunt, immenfapqcunia, amp;nbsp;al'ijsmo-dis populum multant. denique. vniuer-fam.multitudinem cô adigunt, vt, nullo fcalpello,nulloue ftylo, folis vnguibus ac digitis humum a tumulo Triftani Mone-
-ocr page 179-s E C V N'D V S.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l(3j
ni) defodicent •, itaqxie cadauer euellant. id quod pompa fümptuque funebri de-nuo honorifice bufto reconditum fuit.I His igitur rebus cum Burdegalæ,tum iii Omni Aquitania compoiitis , amp;i. præfidio. ad cam relióto, Nouembri rcliquis militi-1 busmiflîo datur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;
E o^D E M fere tempore FranciæRex, quo fie de Scotia eilet fecurus , pncllam ReginanqDelphinati F. defignatam con-iugem, exhereditario regno, adfe , naui-bus tranfuebendam ctirat.
Proeectvscx fupernatejn fiiam in-fernatem Germaniam lmp . Tiidentinum Antiftitem Purpuratum,amp;Daluam Regu-lum.inHifpaniamamandaueratieo quidé cofilio, vtindidem accerfito , deduéloque adfe Philippe F.fucceiîoii Bclgarum poi-ceret fidelitatem.nec vero ita piidé Maxi-milianus Auftriades,Ferd.Ces.F.ad regnû Boemiæ adoptatus,indiilgéte Pont.Rom. Mariam confobrinam,Imp. filiaiumpri-inam.Ph.fÔTorcm commodùm, in Bætica Hifpaniam,apudvallem Pintiam , duxerat vxorem.Philippusigitur,ex formula Bur-gundica,compofitis rebus Hifpanieniibus Ibroriqque delegata ilia prouincia, V.I., i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L 4 Nou.
-ocr page 180-1^0
lu ï R
M-O.
XLIX.
Nou.Odobr.ab valle l’intia.cquis admif-fis,Barcinonê properauit.ac inde cum de-leóla nobilitare, He ampliflîmo coinitatu Rhodas,citerioiis Hifpaniæ portum, quo loci And.Doria aduentumeius exipeda-bat, venir, quo ex portu, cum inftrudiffi-ina claflc cgreGus, v i.Kal.Deccmbr. Ge-nuara appulit. Ab Liguiibus mox Mediolanum, Mantuamque vrlit. inde vero per Tiidentinum faltum,reda in Germaniam plimam tendens, Ocniponcem pctijt .ita-que deterniihato itineris curfu pergens, MonicOjAugufta VindeIicorii,Vlmo,Hey delperga,!uftratis tot ciuitatibus,ad Neme tum Spiiam,Rhcnam tranfmifit:fubinde-queperagrum Lorharing.’acum Lucæpyr-gum cflprofedus. atquehîcprimum Bel-gica (uam hereditäre cernere cœpit, Hifp. iuuct. Princeps. quern,tanti Heroïs filium qua honorificc,quàm fplendide, quam re-gifice ac officiofe Italia, Germaniaque ac-ceperit, ncc facile humanus atrequatur cap tus,nedum ego brcuitercxplicauero. is ad extremum ab Lucæpyrgo,KaI. April.in.A. M.D.xiix. magnavoluntate patris,ma-iorelxtitia P. Q^Belg. Bruxcllas inc-quirauit.cuius populi ouariones,acclama-tionesque amp;nbsp;applaufus defcriberc, quia longum
-ocr page 181-s E C V N D V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xG-J
longuelfet amp;nbsp;difficile,planereticere ma-lim,quamiciune,fobriequedicere.Confe-cuta æftas Ludis Içculanbus, ôc tnumpha-libus porapis eft cöihmpta, Pbilippus, ceu inpeipetua quadammeii triumphi Icena circunidudlusjantiquis verbis piçit vniuec fo Belgio fidelitatera iurante ac promitte-te.quantuporro fumptii pofucrint Belgx incongiatu.larione ifta publica,folæ An-douerpa;(vtÇor.Scrib.Grapl•leus,quiplg-mata omnia,apparatu,acpomparn luxunv que fuae ciuitatis,copiofe declarauit, lucu-lentiflimus eft refus )probabilem fide po-fteris fecerint. quætuncquidem vniucrfe, fupracentena,tricenamillia aureord fçn-tatoruni Ph.Principi expenfa tulenit. quas reliquæciuitates omnes,perinde vt cuique erant pro rata parte facultatcs, ( quç funt immcnfæ ) vfque ad æmulationem prope fequebantur.vt interim filentio inuoluan-tur public? pecuniæ, tanquam Regia dif-pcnfatio,amp; aurum coronarium. quo, omni iure, hereditario , niancipij, ncxique Herus, ab vniuerfo famulatu Belgico eft ditatus,
Febrvario, cum Regina Fran-ciæ peperiftet marem,vocari eum collibuit parentibuSjAloyfium loannem.Sedis Au-
L 5 relia-
-ocr page 182-1^8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t I B E B.
teliànonim Dux dcfignatus j nedum trimus,immatuia morte puerulus occubuit.
Gavpente ôc triumpbante de àduent'i Philippi, Bclgio, Francia indem in ludis, lætiriaqüc publica exfultabat, èC feriabatur. ob id ^quod Catharina MedP ers, menfè lunio Saiidionyliano in con-tientu (duobds iilud oppidum milliaribus ab Lutetia abeft ) ritu Gallico folennibus Cærcmonijs fuent inaugura ta. Qüæ res cu-tiofis ingenijs oppido quam maxima dedir admirationem.illisinquam,qui rerum omnium initia lolicire indagant, amp;nbsp;femi-na pericrurantur. ftupefeebant enimuero Medicum illuftrinimam familiam , apri-nata Fortuna, derepente in earn publicam ceifiratem afeendifl'c : ex ea ortos duos Pontt.Romm.nempeLconem X. amp;Cle-mentem ilium vi i, penes earn elFe Etru-riæ donunatnm,poftremo banc ipfam Ca-tharinam, Medicidem, ad fuprema Francia; regni faftigia cuedlam. ac, Regum Gallicanorum poft fe , genirricem reli-quotempore cclebratum iri . Nec mul-to poft Rex Lutetiam triumphali pompa innehirur . excipiturque honorifi-ctnti 'sime a S.P. Q. Parrb. Regem veto irxterpolito biduo Regina codera confe-‘lui-
-ocr page 183-s E C VK D V s.
quitur. itaque regno fimul aufpicatur. Au-fpfcätus enimuero eft Gallis,amp; Tranfalpi-nidnacionibus ille inceflus, quodicpri-rnuïn, deleéli inauguratiue Principes he* reditatem adeunt. vbi quanta exftiterit tu opum,tum luxas oftentatió Gallicana-,vix dôm animo colligi,nedum luculenta ora-ratione exprimi queat.
In Anglia veto tune temporis omnium lerum ingens erat confufio ac perturbatio’. Primo, CÛ fe mutuo peffime odiflent, Pro-rexille Erphordæus, Thomam Semerurai, getmanü fratrem, *Biitannici lirons prçf, « ßrirannix in Senatu ambitionis accufat, amp;nbsp;afteäati Ammitalia regni.quafi ipfe Regem puerum adhucad vulgo, fua facta petrahere voluilfet, atqne ea ma-chinationeteriim potiri. Thomas itaque (vt eft ifta gens omnium maxime præceps, immoderatà, vbi quid inciderit, quod remp.fpeftat) præproperapréfatione côij-citur in vincula. cogitcir ire ad tortoris e-culeum.fTdîculis examinatur.ae poftremo, menfe Màrtio, fecuri pcrcutitur. Deinde, cum fluftuaret pane totaillainfulainfe-ditionibus, opinionum diuerfitate, in rebus Religionis, inuicem fimul repugna-retjSenatus Anglicus pullulanteis motus armata manureftinxit. Nempeturbarum
aufto-
-ocr page 184-Ï70 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I I B ! K
auûoies pœnas expcnderunt.
Qy A dißidioruin Anglicanoirm oc-cafione excitas Gallorû Rex , paternas pa-dtioncs refcindit, amp;nbsp;continuo Bononien-âs ditionis paiteni vi rccipit, partem dedi-tione. amp;nbsp;inter cetera Ambletulamac Mo-lambertum. qnasduas ftationesBcnorüx finitimas, Angli communierant. quæ arx ad li.mmas tune quidem anguftias addu-cebatur, inteifcpto iam nimiiûaditu,quo adminicula, alimcta, coinmcatusqueiub-uelii confucuiflènt. Tranfmittit itidera rnftruûifsimam claircm, dudtorcDccio, in feederaram Scotiam, (vt ab illaquoque parte negotium hofti faccfleretur)cum valide exeicitu , cui duces excrcîtatiisimos praficit P. Srrozzam, Dandolotum , SC ’REcniCo *RhcnanumTeutoncm . qui fimulatque mité vulgo j^5cQtorum caftra'coierunt,poft non exiguës prcgrefl'us, infigni prœlio,ad Edin-tonam Biitannos fundunt, ac vincunr.ita-que , ab vfurpata polfeßione deturbatis Anglis, fumma cum virtutc amp;nbsp;gloria, pu-ellç Regir.æademptumrcgnum rcftituût.
IN T E R E A Paulus IIi.Pont.Max, plus minusodtügintaquatucrannos natus, eu fexdccim in iilo Pontificaturefediflet, vit niulca rcrura amp;nbsp;litcraium feientia, ac pru-dentia.
-ocr page 185-ï E C V N D V 9. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïyi
dentia, v. ld. Nouéb. coadido faro fencx obijt. bic, quod gratia plurimû apud om-ncisin vniuerfum valcbar,cpjàm honorifi-ccin eadignitatefegefsit. bello diuturno libcraram Italiam, excoluir.pacem pcipe-tuam fcruauit . deniquc vulgo audiuic . PAT. PAT. Bonus Paftor. Bonus reip. Bonus libi. Bonus {imiao melior) fuis, na nepotum quatuor;(quos Petrus iIlc,Aloy-fus liberos rcliquerar ) duos Purpuratoru albo adfcripfit,Farncfium, amp;nbsp;San ttangelü; duos Ducali ticulo dccorauir,quorum alter Parmæ amp;nbsp;Placentiæ,alter autem Caftri dominacum eftadcptus.
11 s D E M feredieous MargaritaValefia, Nauarræorû Regina, germana foror,Frâ-cifci I.Gaîlorum Regis, pcnfum vitætcr-reftrisabfoluit. Heroïs, prçterfexuiu,ap primeliterata, Sc mulca viiTuteprædita,amp; (licet banc vulgus in fnfpicionem Luthe-tanæ feftxvocauerit^Mufarû altera Mne-mofync.
Pavlo iii.Pont.demortuo, nn.Kal. Deccmb. Purpuratum collegium, recepro more,in Comitium coi jt. Vbi poft multas altcrcariones,difceptationemque,tandem vn.Id.Febr.in.a.M. n. l. ex fyfsitis,Ioan. Maria (vulgo apatria ) Montefanfoui-
nus
-ocr page 186-LIBER.
î7i
lïus j origine Tufcus, vir proueâæÆtatis, •biennio maiorfexagenario, (gêtilirio illo nomine ex coluetudinepennutato) Iulius III. Rom.Pont.Max.renuntiatur.qui fub--inde,folennibus cæremonijs, dieiafto,in maxima S.P.Q^.frequentiajab Cibone, Trancnli amp;nbsp;Caipenli,PurpuratisPP. ix. ,Kal. Mar, inauguratur.ac bidpo poftfuf-ceptas claueisbelli pacis,ceu alter lanus deauratam illam poitain,quam vocant D. Petri,magnæ religionis ergo,referauit,ita-que deinceps Hilaria Pontintia, que in eu ipfum'annum cômodeinciderant, amp;prop ter interregnum Pontificale Kal. lan, vti debuiflent, inchoari, celebrarique nequi-uerâr, fuis facris deuotus Pont. perfecit.Ea Hilaria omnium primus infiituit Bonifa-us vin. Pont, antefcfquifæculum.noluit-queprif'co ritui, inftarfæculariorum ludo-rum,eire cétefimo quoque anno. Sed Clemens V r. primo dimidium , Sextus vero 111 I. nouiffime exifta ccnturia, fefqui-altcram partem detraxit. ita, quæ primum centennalia,fubinde quinquagenalia fue-runt,ac iam poftremo quinquenicenna-lia fiant Hilaria, id lubilum Roma appellat. Paucis ab Eine diebus, indulgentia Pont.
-ocr page 187-s E C V n d V s. 175 Pont, Odanio FarneGo reftituitur Parma. amp;nbsp;Columnarum famiüa , rccejiro ftato* vndeaPauloi 11. (vtinnuimusXueratde-ieûajtanquam fuojdenuo induitur.
Hoc ipfo menfe Fcbruario Franci-fcus Mantuanorum Diix , cui non mul-to ante Fcrdinandus Cæfar filiam inma-trimonio collocarat , cura' foituito in Mintium incidillet , ab cordis fyncope febrim continuo contraxit. quæ fane Hc-roëmillum breui confurapht.Ei veto frater gcrinanus,Gulielmus lucceliît.
A P R111 deinceps, ex Britannia.par-tim externis bellis tellax, paitim ciudgt; bus motibus afflidta ,tranfmittci!S inFrâ-ciâm,Anto.Guidotus, Patricius Floren-tinus , pacem ,'quam oiatum ierat lega-tus , vir ad periuadendum qiuduis na-tus, perfacilc præftirit.hisfuminarim con-dicionibus. vt Bononienfem ftationem, »gt; iurifdiôhioncmque deferentibus, amp;nbsp;relligt;- s, tuentibus Anglis , Galü quadringenties 5, mille aureos fcutatos, bipcitita penfionc perfoluerent. Gallorum Rcx ,Britanni-CO etiamdum pucro filiarum vniUfs con-iugiumdefponder,ratura habendû,quam-primum ambobus ætas eilet cônubio babi lis.
-ocr page 188-174 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H J ïR
lis.Pax eadeni Scores fiimauir.quævtfta* ret Concordia,(pecimen veii amoris,amp; co-gnationis exririt, quod cqueftri dignitatc lemutiio honorabantifti Reges. quippe Henricus fibulam illam equeftrem, iîuc builatam, ab Anglo donum Perifcelidem accepit . pro quo vicifsim ipl'e Eduardo torquem D. Michaelis imagine fignatain rependit. quodgenusfyfsitiorumj'himnu cum dccoris loco, turn rdigionis eft apud vtrofque.
Maio prope exado Imp.ad Comitia magna, AuguftâVindelicorum,Philippû F. ex Bclgio fccum traduxit.qnibus comi-tijSjfubornata iorore Maria,amp; folicitatio-nis caufa codem accerfita, in banc curam totamentcincumbebat : vtFcrd. Cçf. ab-dicatum fiium ius (uccefsionis Imperato-riæ, Philippo patrueli tenuntiaret. quain recumplurimum laboraueritlmp. in codé ftatu manfit. nec enim ex re fua adino-dum fore profpiciebat frater, fi, 8c fuum genium, 8c generofç,mafcula:que fobolis exfieólationem,acgratia, quibusfummc valebant apud omneisTeutones,per iftam (exitialem) alienaticnem, honorc,frud:u, cmolumentoque ccrto defraudaflet.
X V. Kal. lui, Carolus Maximilianus, Aude-
-ocr page 189-s I c V N D V si 17/ Andcgauenfium Regulus deîîgnatus, Re-giorura hliorum tertius, in Francia naC-citur.
E X T RE M O Augufto Vefontione, fua domo, patriaqucprofeótusin Vindelicia Nicolaus Perenotus Granucllanus, Augu-ftæapud Auguftum patronum , vltimum vitæ diem claufit.quem cliente lmp. eo a-ccibiusfleuitmortuum , quo viucntem a-mauit iincerius.qui,quôd eiat litteratus,amp; multarum rerum fciens,experiens, 8c con-fultus-,magna omnium ordinum volunta-tc,co pluSjViginti duobus annis curiç Pria ceps cxtitit.amp;,quôd ad honores,fuopte in genio.viam inuenit, ideo teli ci cati huma-næproximusvidetur,amp; aliquâmultapro-le beatus. quæ ex’paternæ virtutis feminc adhuc viget. Rem taceo,in qua liberis pro uidus paterluculentiflîmeprofpexit. cuius primus acfenior filius, M. Ant. cum eilet Atrebatum Anti des, in locum , dignitaté-que mox fubrogatur.
*Dragvtoras ille barbarus, Ai-cbipirata,qui fubinde claiTis Turcicæ præ-feéluram obtinuit,cum*Aphrodifium,ad »Afticam meditertaneum mare,Africæ oppidû præ- vulgo, occupallet : mirandum in modum cômu-nijt:eo confilio, vt inibi conftruâo fibi,
M fodali-
-ocr page 190-17^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t 1 B B R.
fodalibnsquenido, povtusille effet ftatio» ac fentina pirataru.indc euolaret, quô vel' let.eoreuolaretvtinarcé,cum collibefctr inde(iiiquam)non vno myoparone,pirati-co,fed conrinuis ex curfionibus maria fini-tima infeftaret. denique locum iftum Reg no optauit. Imp.poiTO,ccquid machina-retur Barbaras , baud obfcure præfagiens animo, bacdemû tempeftate loan. Vegæ Prorcgi Siciliç,amp;Doriç claff.amp;orç maiiti-mçprçf.negotiû dat,Aphrodifij excindédi bi igitur inftruôti, ac parati, prætcr lmp. clancm,Ponr,Lufitanoiû,Melitcnfisfoda-litatis, aliorum Italicorum auxiliorum, nauibus auéti, vt ab Italia in Numidiam, fecundo Aquilone, tranfmiferunt ; a terra, ac mari illud oppidum obfidione cinxe-runt. quod tormentis omnibus ferociter conquallatum, poft aliquam dimicationé, admodum paruo temporis damno, Septé-bri capitur vi militum,quibusitidem diri-piendum datur. itaquc fit ingens Apbro-difiorum occifio, amp;c ruina, ad Dragutoræ ludibrium.qua re féliciter gefta, viôlores Numidicijflante Africo, indidem in fuam quifquc patriam ac ftdem, vela verterunt. lmp. veto , Aphrodifium , auitoiunûum ImperiOjCum oneri amp;nbsp;impedimento ma-
-ocr page 191-s E C V N D V S? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;177
gise(re,quàm prodcfl'e, tleniqile fumptus maleponi imllius tam remotæ arcis dc-tenfione videretur; exiguo tempore inter-pofito , tantum inde exhauriens, quantum potuit in naueis contrudi, a folo di-ruendum curauit.
Ine VNTE anno m. d. l i» noua quæ- m. û. tl» dam belli caufa,ad perturbandara Remp. coortaeft,hociereinitio. Gener focerum infufpicionem ambitus non obfcure vo-cat. quippe Oétauius Farnelîus ,fibi me-tuens, ne ab lmp. itidem Parma , vt antea pater Placentia, fraudaretur, quiritat; amp;nbsp;Pont, ceu clientelæ caput, ac parronum, diens opem implorât.Sed eo raftiS'vKiJaiv exeufationem defcrente,inftat ille, pote-ftatem faltem permittat fibi, aliunde arri-piendi patrocinij ; quo fe tucatur. quod vbimalitiane , an inconfiderantia Pont, impetraflef, Oôtauius , id fadum folici-tante fratre Horatio, fe, Gallorum Régi Commendauit, amp;nbsp;rem omnem concredi-dit. Hoc licentiofum fadnus Iulius ni. iniquiffime ferre; Odauium præcipitis Confilij reum peragere 5 nec,nififuoprç-cife confenfu rem tantam temere fufeipi debuÜTejdicere-, Sc quid demum in eo ne-gotio ftatuilfet, fignificare; indignarique
M X vche-
-ocr page 192-1^8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t X B E K
vehemcntet. Dcnique contumaccm Rtf-Euliim , fulmine fuo iótum execrari ; «us Dona fifco addicere; ac poftremo adiioca-tuni Imp, opem flagitare, atqucarmis ex” rorqucic conari, quando vetus patrocini-um auóloritate tueri non poterat. Aprili menfe hæc gerebantur. Hinc natum Par-mcnfe bellum. Oótauius Pont. amp;nbsp;Imp. inimicos capit. Inccrea vero Ftancix Rex fiduciariam Parmam præfidijs , cu-ftodijs , vigilijsque prçmunitam , firmat acdefendit.Contra, iufl’u Imp Gonzaga, cxfinitima Infubria,cô cum exercitu pro-feólus, lunio menfe, ftationem Gallica-nam obfidione offendit. Quo non mul-to poftaccedens Pontificius nepos, Ioan. Baptifta,Mirandulam obfidet.
C E T E R V M ifto ex vaporario, ignis continuo crupit, quo Italia amp;nbsp;Gallia om-nis fubinde flagrauit. Cuius tragœdiçiftâ extitit protafis.Intercipitur de via Dando-lotus,funimo loco natus, ab Cæfarianis Infubribus, dum ipfe, cum deleóla nobi-litate libéré , reólaque Parmam nititur. Purgant tarnen faólum Cæiâriani illud, militaris facramenti prætextu, quo obligati, mererc fe oftendunt fub Pont, fti-pendia. itaque iure belli hollem capere, licere.
-ocr page 193-s E C V N D V s. 179 licere.Sedquçfitumiftum fidç excufatio-nis coloiem cum non admitteret in fe inci-tatus Gallus, multo ante paratisinftrumen tis belli , ex iinprouifo in lmp . infultat Aquilain , vcl prçucnit potius terra , ac mari, quippe Sextili, duce Rriface, cum magnos in Taurinis fecill’et progreflus, prç cetcris oppidis , Chario, amp;nbsp;Sanda-mianopotitur. fimul veto Occanum Ger-manicum myoparone multo infeftat. Sed inter cetera ftrategemata, perinfignis ilia exftitit Baronis Polini, vafri hominis, victoria, per otium induciarium nauicula-tores Belgas tranfmiflu Hifpanienfi frau-dantis.Is,dimifl'o nauigio fpeculatorio, vc intelligit,aliquo numero naueis onerarias, cx maritimo Belgio, mercibus onuftas, in Hifpaniam velafacere, easque citra pondus impofitu, per fegraueis ,lentius Sub-folano ferri,ludificatur. adnauigat ab late-re,adagmen corbitarum. fimularlfidem, fingit (inquam) Reginam Scotiæ fe tranf-ueherc. Prçmittitparuncuhivnum, atque item alterum catafcopium , ad naueis Ba-chauas oratum, vt ex formula nautica con-gratulationi ,amp; honoris ergo, contraótis velis, rormenta, quot habuilTent, vno fi-Kiul tonitru difploderent. Qimd vt eft
M Î con-
-ocr page 194-i8o
IIBI R.
confecutus; ccce, imp ara tas, 8c tclis dcftï' tutaSjCxarmatasque naueis inuadit, ac af-fligit. ita vt,ex viginti duabus, noué dum-taxat ab inftanti periculo euaderent. ac rc-liquç omnes , dimidio plures , caperen’ tur, quç tam opima fpolja, ac variarum return pretia ( magna Belgarum nauicula-torum injuria, aç mercatorum iaétura in-çredibjliî) quingentics mille aureis fcu-tatis çftimata, Rotomagum, Romanduo-rum ciuitatem,Polinus introuexit.
I N T E R E A, dum bellum vitro ci-troque adornatur,exaóto Maio,Philippus, bonorum plenus, confanguineo Maximiliano comitatus,quemparruus,amp;pater ex tranfmarinaprouincia adcomitia euoca-uerar.tjparentjbus vale di do ; ex Vindelj-cia difcedit. arque ex Liguribus,in fuam Hilpaniam tranimittit.
CoNc iLivM Tridentinum,mul-to ante a Paulo in. inchoatum, ( vt ante docuimus) cumprobalFetIulius in.iam dido menfe iterando redintegrandü cen-fuit,verum ei,ob conuentus mcramfoli-tudinem, trimeftre prorogatur. quo dc-mum tempore , vt non modo ex Italia, fed ex tranfmarinis , tranlalpinisque na-
tioni’
-ocr page 195-s E C V N D V s.
181
tionibus , maxime vero ex Cæfarianis clientelis complurimi comparuiflent; le-gatum fuiim , aduocatumque Crefcenti-um Purpuratumjümraæ rei præficit Pont. Qim amandati ex Francia legati ( quam decredsjcdiótisque fuis Pont, in fe con-citaucrat, atque infeftarat ) in pleno fe-natu P, C. funt atteftati , multis rationi-bus Regem ( maximevero propter fufeep-tum,in fe, bellum) adduci in eanyfenten-tiam,vtconucnticulum quoddara, archi-teâo amp;nbsp;machinarore omnium Pont.amp; fa-óliofam coitionemporius elTcjquàm Syn-hodum crediderit. iterata tarnen ea res, vfque aliquo eft continuata.
Septembri peperit itidemFranciæ Regina Alexandrum Eduardum. is Ande-gauetifium Regulus difignatuv, loco fra-tris Caroli Maximiliani , qui in demor-tui Aureliani dignitatem pariterfueratfuf-fcótus.
C V M omnium Germaniæ fœderata-rumciuitatum vnica Albenfis *Partheno- *Mai(lépyr-pe.parentibusreliquis focijs, aefratribus, gus-aut.vt obftinationc quadam fententiç,amp;: con-Ipirationeacconfenfu omnium ordinum ° ad defendendam libertatem , cuin Imp.
M 4 con-
-ocr page 196-iSi
LIBER
concordarc nollet, immo fcnatufconfulta calcitraret,refpiierct, amp;nbsp;afpcrnaretur; cita-turquidem maxima voce Fenalium,nec tarnen re{pondet:autfifl:it. at curiç Impc-ratoriæ fententijs refragatur.Ea propter in hacrevniuerfirarem teftem citât Senatus. ' pcragicur contumaciæ rea , ac poftremo profcribitur.itaque lmp. Mauritium Sax-onem cum exercitu amp;nbsp;vltricibus Aquilis cô contendere vt iuffit : armis contuma-cera populum ad defita officia retraherc conatur. Gerit ad banc, in diuturna obû-dionc Saxo, vir bellicofus,multa quidein prçclare. fed oppugnatoribus Mauritia-nis virilitcrrcfiftentc Alberto Manfoiiel- ' dæo Comite,Trib. mil. ciuitatis defenfo-le jhoftis cælum fibi nifus eft veile capere. Mauritius i nterea folicitatus ab affinitate, vt promiffis ftare vellet, nempe Cartis Re-gulurn,liberis patrem ademptum, HcfTuin ilium focerUjipfegener priftinç reftituen-dûcurarctlibcrtatijconfert inhocquidem accuratiffimâdiligentiam. Sed iftiusmif- î ïîopis, quotidie linguli dies tollürur ob- ! nuntiationibus. non aufcultat interccllbri Saxonilmp. Quam morofitatem vt olfa- ! cit Gallus,præltigijs artificioflffimis , amp;
mulüs i'
-ocr page 197-s E C V N D V s.
x8î
multis blandirijs circumretitum (velfau-cium) Mauritij animiim fecreto amp;nbsp;tacite ab Hero abalicnat.amp;linemora,ardifsinio fœdere, cum eo , ScoptimanbusalijsTeu-tonibus iungitur,amp; ïodalitij iure aftringi-tur,vti ftatim indicabimus. Mauritius igi-tur,cui magnum negotium cogicato amp;nbsp;ïa-âo opus erat, ab bac Gallicana necefsitu-dincjvel vt de fufcepta oppugnatione Par-thenopes (cuius ipie auôtor aufpex præ-cife extitifletjaliquid ea extri caret,quo fiio videretur honoii côliduilfe; vel potius (vti tune quidem crat rumor) in belli Gallici laborjbus, obdormifeentem lmp. amp;nbsp;ira conniuentem fomnofpercallidç machina-tionisjcônfopiretprotundiore; fimulatad extremum Nouébri fe cum obieisis, Ipe-ciofa quidem amp;nbsp;honorata, ac verbo tenus, vtilifuturalmp.ccndicione pagere. Porto paûionis energia,arque facultas fuit bu iufmodi.Conflaretiibi Partbenope,amp; ex- ” trema cum initijs cóuenirent. boe eft, ma- ” neretftudium feôtæ Lutberanç (quadere ” potifsimum difeeptabatur) maneretitidé ” prifcalibertas.Iftare compeiTa,Parrbeno- ” pæi contra Veiouis arma, iracundiamque obdurando,magnam famç laudem,maio-tem ctia amp;nbsp;tribulium, vniuerfç Gcrma-
M 5 niæ
-ocr page 198-I84 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER.
niæ gratiam lucrifeccrunt.ob id,quôdfoli omnium Teutonum,defalute fua,cum to Heroë, amp;nbsp;tot antlatis viôtorijs fuperbo Imp.contenderint. quôdhoinotina diu-turniorcm obfidionein pertulerint. itaquc præclarum (pecimen, Sc argumentum for-titudinis ac conftantiç çdiderint.quod dc-niquead extremum æquabileis condicio-nesinuenerintipfi.quorum aufpicio dein-ceps reip. in antiquifsimam libertatem fa-cillimeredierit. Vtcunqueeftj quiresab lmp. gcftas cxcuflcrit, is, tanquam in fpc-culo, manifeftevidebit, eiusfortunam, eu vfquceo ftetifl'et, ad Parthenopen idain lt;nbsp;ZIbenfem cœpiirctitubare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t
I N.A. M. D. Ln.Somerfetanus Regulus, 1 ille Prorex Angliæ, auus itidem Regius ac procui-ator,nunc captus,nunc miflusjmiro foiTunæludibrio J tandem lanuario, capi-tali fupplicio afiieitur : quia ( vtautumant multi) loan . Northurnbro fueritinlîdia-tus,ficamque intentant. Verifimiliortarnen opinio tenet, iftum ipfum Regulum, partim boniratefimplicitateque Somerfe-tani,partim ambitionc adduclum hngu-larcafFedlalTc Imperium ineoRegno,ac a Regis pueri curam pra:cife, ad Ie tranf-ferrevoluiire. itaque nec competitorem,
nec
-ocr page 199-s E C V N D V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;185
nee fecundum,præ fc,diutius patipotuilfe.
B E L L V s Pont, (qui tanquam vnguis in hocrccenti vulnete reip. exftiteiat j cuin vtraqucfpe,nimirum Parmç amp;nbsp;Mûandulç capiendæhuftraretur,virvoluptati amp;nbsp;de-licijs aptior, quam labori, poichornotinä propcnülitiara,Aprili, inftätibus Soterijs, cum Gallo pepigit ; tropeorumque per-fonam induit, palliatus topiauä quan-dam, orbi fu.neftam,fecit. focium deferuit cxcitato internecino bcUo ; quo interfe-ftuseft belligerator nepos apud Mirädu-lam. quo grauifsimo ab onere,petturbatä Europam, aliquàm multorum annotu labor vix tandem fubleuauit.
Terr a,marique,femutuo infeftan-libus iam Cçfarianis amp;Gallis,mox prodijt in luce ftrategema Mauritianum . quippe cumlentus clfetImp. in mittendo Hello, ob id Mauritius impedio ftomachari.vio-latam fidé intercefsionis quiritari ; iniuria inanus eile inieftas focero, exclamarc. bas amp;cófimileis caufas fociali bello prçtexerc. adadum denique fcadfanandum vulnus infamiçarmafumpfilTe cótra Imp.dicere. Porto focietasifta,cuius étant capitaSc pa-dor^s, prætcr Mauritiumaufpicem, Ioan* Albertus Megalopolites, Albertus Bra-depyr-
-ocr page 200-tsö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11 I ï K.
dcpyrgicus, amp;nbsp;captiui Hefsi flmilia, vna. cumlioeris, datisinuicéfimuliobfidibus, , tam crat fixa,amp; rara,vtpropugnatorê Gcr-manicç libertatis Gallus fe propalam iace- i ret.quam cum publicis,tuni piiuans fcrip-' tisjlecundum Landgrauium ,ac Saxonem Exclcélorcm, vniuerfe patrie,fiducia Gal-licana, Germani fodales repromittût.Fœ-derc igitut ifto iólo, ftabilito, ac prodito, ceu Hire Fctiali rem prçiudicata, vno qui-dem confilio, amp;nbsp;tcmporispundo eodem» {cd diuerfis locis, Teutoni amp;nbsp;Galli perfc-quuntur. Mauritius ex fuaegrefjus Saxonia, per Rodepyrgenfem amp;nbsp;Nordolinga-num agrum Danuuerdarn ducitboftisnó hollis, quippe communicata conlilioium । amp;inftitutiluiratione (per quaiumfineis ierat ) ciuitatibus,maxime quod nulli no-ceretjfacillimead fuam fententia penra-xitomneistribuleis, Danuuerda Augufta Vindelicorum properat. quç tunctempo-ris Cæfariano prændio tenebatur. Ea ciui-tas cum triduum, nó amplius, obdurairet, prid. Non. April, ad paéliones defcendit. Cui capræ nólegcm imponit viftor Mauritius , vt viólis lolet imponi, fed præfidio Cçlàriano humanitäre remiflo, libérât co oncrc ciucis. amp;nbsp;eorum focietatc,amicitia-
que
-ocr page 201-s E C V N D V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ig7
que contentus, ad recuperandam comuné ' libertatem,indidé feccdit. Nihil non con-fequitur Viitute duce, comire Fortuna, Capir amp;nbsp;expugnat vi arcem firmiisimam, Erepergam, in aneuflijs Noricarum Alpi-uin (îram.Orci g^ea. Cuius Viétoriçfaina perculfus lmp. cum fibiinijci tragulaco-gnofccret, iniidiari'ue-, tenuiculum autem apparatum,amp;infirmum praèiidium Prçto-rianû haberet, quinimmo deficeret ncruus belli,inftanteperduellijOenopôte* Vo- *Vi!bcuiB corium, cçrco funali motofum iterluftras, vulgo, noduclam tranfcendit. Farernifunt ilia j. mancipij oppida. quorum alterum *The- ' riæ,Oenusalluit, alterum Carnicæregio- ° nis, Drauus pænemediufecat. Hîc Mauritius, Aquilæ admonitus volatu , retro ad Germaniam conuerfus, Qjnntili Franco-phordiam, immunem amp;nbsp;liberam ciuitatê, obfidet, ac vrget : capturus, procul dubio, illud Mœno impendens Enworium, nifi pacifer Mcrcurius interucniflet. quippe eu optimates internuntij egregiam operâpo-nuntGermanicæreip.amp;patriæ,Ferd.Cæf. nodum foluir, amp;nbsp;Mauritium fratrirecon-ciliathac fummatimlege. Vtipfe, certo ,, tempore, amp;nbsp;conftiruta die remilFo l'ocero, ,, Audriadarumfacramcnto obligatus,certo
itideni
-ocr page 202-t88 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11 b e s.
», indem numero militum, Turcum, CÔmu-» nem hoftem oppugnaret, reJiquas contro-j) uerfias proxima comiria fedaret,ac rranfi-* »gt; gerent. Interim, Mauritio abalienato, amp;nbsp;Megalopolice, ad Franccphordiam inter-feólo; ßradcpyrgicus, qui tum quidem fo-Jus cum telo erat, au clora mentum militiæ GaIJicançdum fimulatjintus canit.quippe nixus a(Ieôlatorum,coniuratorumque ad-miniculis,ab focqsiterarum, bellum ciui-le redintegrat. Submittitanimumfurori.
vaftat vitro citroque Germania incendijs, amp;nbsp;excurfionibus. nulli admo-dum propitius . in Norimbergenfeis auté vicinosfummeinfeftus.quæ atrocitas ta-turn non domi, verum etiam foris teterri-mum odorem adhuc fpirat.
M A V RIT I o (vtinnuimus)côtra Imp. velirante, iaólat limul in vicinorû tedla ar-denteis faces Gallus. Aditab Rlicmis arma ta manu LotnaringjâJànitimâ,imperfona-tusque ac prçfens Tullingorum ciuitatem, ex ca parte Fraciç oppoùtâ, ad Mofellam fiuméiirâ, Impcratorique obnoxiâ, occupât, amp;nbsp;Une mora,Nanciû,eius gétis (Lotha ringicç)caputaccedit.indeabreptum Re-gulum, oftonûm annorû puerû, in Fran-ciam nutriendum ainandat.obid alumno
Lotha-
-ocr page 203-s ï C V N D V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ig?
Lotharingio ( ne fefquipedem eins folfti-mivfiirpans) coniugium Sc affinitatera ex fuafamiliapollicetur. interim porroMedi omatricum ilia prçclara ciuitas, ad O bain cum itidem,amp; in iam dido agro pofira, 8c fœderata lmp. abs Mag, Eq. ( qui eo cum parte exercitus fuerat præmifliis ) prodita fide HerijCÓmeatum fairem petentis,n 11, Id. April, prçoccupatur.at fubindCjCopia-rum reliquijsintrodudis,ab iplb Regelùb iugum mittirur. eamporro, (quamipfiita notauimus obtigifie ■TsrÂfJeuf, tâquam nun-quam deferturus ) ftationem præfidijsfir-mat vêtus vexator Aquilç, Gallus.
IN T E R E A dum decerpitur Aquila, (i-mulatque nuntius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;attulitTridé-
tum,benepugnafle Mauritiû, 8c Augufta Vindelicorum capta,vtmultosaliosfecif- . fet progrelTus reda Alpium anguftias pe-tere, amp;nbsp;itinera feruarevoluiirc, continuo foluitur conuentus. Legatus Pontificius, cum antca 111. Kal. Maias, Concilium in biénium amp;nbsp;amplius ( modo fie poftulaue-rit necefsitas ) detrufifTet : cû Italica tribu, initaliam rranfuolat. vndepoft exiguam moram,reliqui identidem Antiftites.Hif- ' panienfes,Teutoni,Belgç,amp; aliarum ciui-tatum internuntij, ad fuos aut reuertût,aut
tran-
-ocr page 204-ipo tranfmittunt.iraqucfüluto ifto conuentii, côdicio illa.aB lmp.quinque nnio fere ante lata, fenfimremitti. amp;religioniscon-trouerlia hærcnte , aliafubinde condiclone , ac prius, eflc cœpit Germania: amp;nbsp;( vt pau'cis expediam)Chriftianareipub.in ca-* putpracipitaii.
Oppressa Mediomatricum liberta-tc, vitra,ad Tribocos verfus,cum expcdito excrciru pergit Franciæ Rex, Numenunr, Lunæuillam, Blamontcm, amp;nbsp;Salepergam oppida prçtcricnsjtriduum apudTabernas pcrpufillum oppidum, tribus ab Argento-rato miiliaribus, obdncit callidus conful-tor, ditfulîs interim per campeftria loca omnibus pæne copijs. Acccdunt côinter-nuntij Heluctij, vt amiciflimam fibi ciui-tatcm,vcterrimo focio commendarcnt.vi-debantur enimuero Argentoratenfes, licet arcem haberét natura amp;nbsp;operibus mu-nitillîma; tarnen, quôd anteportas quoda-inodo, adprimum lapidem, minitantent, Arfiniftrum omen portendentem Gallicu exercirum profpiciebant, Mcdiomatricû, amp;nbsp;Tulli^'gorum exemplum reformidare. Heluctiæ vero legarjonis hypothcfisfuit; Argentorato, propter annonçperpetuam hubertatem amp;nbsp;copiam, tantum nonfami-liaritcr
-ocr page 205-s E C V N D V s.’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I9I
hariter, fed neceflaiio ,tanquaiTi cella penaria, amp;nbsp;nutfice fûæ ciuitatis, vti fe: ob id, cordi fibi iure merito elfe debere: neu gra-uiusconfuleret in commendatos cóciueis, intercederevoluifl'e, Qm) laconifmo ec-quid induxiflentlegati, fubtiliterinrelli-gês Rex, Heluetijs bene fperare iuffis, Ha-genoam , amp;nbsp;Vifoburguin, quod oppidum quindecim fcre millibus paiTuumabeft a Nemetû Spira, diuertit. indeque\ltra pri-inum milliarium, * Selatum, Caftcllü,vf-que promouet.quo loei præclarainftituû-° tur Optimatum Synodia. Adeunt Regem frequéteslegatiTeutonorum ; qui hoe fcre argumento,dicerenr,Quqd fibi impen-dio Êaueric,in recuperada libertäre,magna deberc, amp;nbsp;habere gratia Regi Rep. Germ, fed,rebusiam vtcunquecompofitis, vitra aduocati officio,autfauorefibi minime o-pus efle. quippe fufpeétæ erant Germanis machinationes Gallicanæ , amp;nbsp;dabat exer-citus illetribulibus,acprdpinquiscalami-tatem: quocunque euagaretur. Hic demu Rex huiusitidem laconifmi energiam ca-ptu fuo confecutus,tum ne dominatus cu-piditatem fuam manifeftioribus indieijs prodereqfciretvero MartinuanroU'emum Sicambrum,Mariæ iuiru,Rhemis infeftif-
N fimum,
-ocr page 206-I. I B E R.
♦Tionuilla vulgo, ceu Tconuil-la.ccu Theonis villa.
fimum fuam ditioncm excurfioniblîs, in-» cendijsque vaftare, tâquara a Rhemorum volatu cômonitus, ab inftituto defiftic. amp;nbsp;niutato confilio, in grallatorem Belga du-cere vtcoftituit, ab Nemetibus finiltroriîi defledens, Mofellam tranfinittit. itaque fimulatque Lucçpyrgenfein prouinciâat-tigit:cognofcit hoftem,allato fui aduentus nûtio, Athenæo capto,amp; Campania aftli-«Sa, loco ceflîfle.Communicato igiturcô-» fill O , quid tentandmn primo ci eil et, de-ligitur Lucæpyrgéfis oppugnatio. Relido obid*Diuoduro (quam arccm expugna-ri vix potuifle iudicabat)Danuilarium, no infirmum oppidum, nec anguftu, obfidet. Simul veto Vertodunum, lmp. obnoxiu, ingens municipium,Mofa imminens,Lu-c.rpyrgo finitimum,mediûqueinter Rhe-mos amp;nbsp;Lotharigios, vfurpat. prid.Id. lan. intérim tormentis ferocilîîme conculfum, ex ea parte,qua arx ciuitati impendet,irru-ptionem parantibus Gallis, ôcad fcuta ac fcalas euntibus, extremorum metu, Dan-uilarium fe concredit vin. xamnomina-tarum Iduum , ac decimo demum anno, poftquam ab A ureliano, eius Regisflatre, captum,combuftumque fuerat.quod orné accipiens Rex , ad viitoré exercitum Vet^
loduno
-ocr page 207-s E C V N D Y s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19}
toduno retrouoht. Danuilario præfidiuni imponit. inde Momedium arcem,de in-duftria atergo relinquensJuoHum conté-dit. iftaaftutia deludit Cxfarianos. quip-pe luofini, cuni præiudicaflent, date Mo-medio , nó fuifle in fe infulturum hoftem; vicinos munitione, commeam imple-uetant, ipfi improuidi fuarum rcru. quoiu conlilium verifimile eft cxcepille ab cxplo ratoiibus Galium. Erant illic turn incrcc-narij milites Germani. Et Strincans fupre-mam ibi auótoritatem obtinebat. Propug-nabatvero Petrus Erneftus,Manfoueldçus Prætor Lucæpyrgénfis , amp;nbsp;Namurtiuni prouinciæ. qui,quantumuis licet repenti-no hoftium incurfu, idque ex improuifo, obrucretuqinfradlo tame animo, conftan-terque fe amp;nbsp;fuos, ad defendendam ftatio-nem comparat.tormenta, tela, inftrumen-taquedefenfionis, in mûris difponit; cu-ftodias vigiliasquc militum opportunis locis collocat. Impendet luono mons. quernvt occuparuntGalli,tormenta minora,fed longius fcrpentia, eb pertrahunt: (quos vulgaris hodie,armamentorum bel-licorum fcicntia,vocitat colubros ) quofic propugnatoribus vndique negotiu faceß-feretur. Etfanefuneftus luofinis ille mons
N a exti-
-ocr page 208-154 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tui R
cxtitit. quippcdum afiimmo amp;nbsp;imoful-meniaótat, non modo in mœnia,vcrum ctiam intra vrbana propugnacula , diras fulgurator ^Gallus, ita vt in vallo confiftcre vix,nifi fuminovitæ periculo,defenfercs polFent: defenfioni diffiditur.vbi vcro lio- lt;nbsp;ftis oppngnationem fatalem intentât, amp;nbsp;ficam propugnatoribus, fucclamatur illico,amp;freqtienrera Germanis,(robore eius prçfidij ) fruftrarefifti. ncgaturpofle fufti-neri vis hoftilis.ineo perftatur.qua opina-tionc liquentcis fluenteisque perfidorura militum animos, cû ManfoueldæiisTrib. per fe alacris,ac promptus ad dimicatione, neque magnificis pollicitationibus,neque obtcftationibus,nequc autoritäre fua po-teft ad auitæ fortitudinismemoriam reuo-care,illachrymans,cxcl3mauir ; Scelus, fi-mulque difcedens,Prçrorium petijt.Strin-cans igitur,quo fe Sc cóciueisfei-naret,fncc cnim tarn irruptio pertimefcenda, quam vniuerfæinteritusvidebatur) in tantapræ-moleftia, totaque caufa prxtentata, nihil confultius inuenit, quam vt prouinciam gratiç Regiçpermitteret.itaquededitionc capto luoiiOjManfoueldæus ,vna cûprin-cipijs, in poteftatem vitoris venir, reliques veto milites,armis exutos,rudicu-«
H ,
-ocr page 209-SE C V N DV s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IpJ
h alba donates, Rex dimittit, non fine ' notainfaniiæ.
T V N c, cuin obfidcretur luofium,Sedan enfium Regulus,legiunculæ Gallicanç ab Rege præfcdus dux , amp;nbsp;tcnuieulo ap-paratuinftrudus, Bullam (arcem inunitif-fimam, amp;fuain, a quaipfeReguli nomen participabat, etfi Eburonicorum Antifti-tum dominatu tenebatur ) quatuor inde diftantem milliaribus, vt tentarct ; iafta a-lea,fimulcontendit. ad cuius primum co-fpeûum ( cum nimirum hoftis fulminis iadu perpufillatn maceriçruinama:didi{-fetjitaquefe comparalî’et ad oppugnatio-nem,) Sp.ille Gulielrnus,arcispræE aprif-cavirtute,nobilifilmæ Horionum fainiliæ degenerans, nec naturalem loci fitum , fir-mitatemque refpicit,nec oppugnatoruni exiguitatem delpicit; fed triduura dumta-Xatiibi depacifcitur.quo,nifi auxilia com-paruilfent, exaôto , deditionem fadurum fe recipit, Accefl'æus lunam. tradit inui-éiamperfearcem,fulmine magis verbo-|um,quàm telorum formidando hofti. cui cum conuinceretur elfe velificatus, Leodij fubindefuç vecordiç pœnas capitc expenr dit. quamlibet eius necelfarij commiîfum conatifintpurgarcjamp;coniunx curiam Im-
N J nbsp;nbsp;Pera-
-ocr page 210-t I B E R.
peratoriam ctiam arque etiam implorarit, ÖC appellant.
I V O s I O capto, Franciæ Rcx , multo manc ad arcem Momedianam fe fuperbc oftendit, quævteft: tornientorum tempe-ftatealiquamdiu conquafl'ata , recentifli-. ino vulnere fratium luofinorum faucij, amp;nbsp;Prætoris captiui Fortuna perculfi, cuin hofte vitæ vfurain , arma , impedimcnta-quedepaéli , ftationeni reliqucruntMo-inediani.Inde porro Rex, cum non optime valeretjfomilî'a intérim oppugnationc Lucæpyrgenfi) recreandi reficiendique fui caufa Sedanû diuertit. Mag. tarnen Eq. vt Lutnefiû, ingenté Sc firmam arcem, Mofæ impendentem,amp; Mofareæfinitimam,ob* tinuit,retro ad Guifanum agrumverfus, lilia conuemr:vtdepopulationePicardica Belgas prohiberet. qui armis inferiores, non virtute,rempori 8c fortunæ tune qiii-dem inferuierunt. Defledtit igitur ad Han-nöniam Gallus:ac primo curluTreloncm, caftrum minime lnlîrmum,inuadit. Con-fequitureo fuos cofirmata valctudineRcx. ConquafTatur inaudibili Feritate,amp;frago-* remachinarum Trelo.Capirur vi,amp;inful-ruarmorum. Hîc demum inmentemvi-dloris crudclitas irrepit. Fit miferanda dc-fenfo-
-ocr page 211-Sï C V N D V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ICgt;7
fcnforum occifio. munitio ipfaincendio, ac ruina fubuertitur.nec euitat,nimium vinna arx Aglaia, concitati hoftis furorem. Scfquimillenüm pafluuni inter Trelonem Sc Aglaiam, fere itineris eft intcruallum. Vei juxta Itaque collaudatos veteranes milites , vt vulgarem n» erant ipfihiantefemperauaritia, amp;inimi- menclatuiâ, ncntijCimaum direpturn mittir.quod op- Glaioncm. pidum,poftquarn tonitrua Gallicana teti-git,deferunt:amp; arci fe concredunt Cimani defen fores. fed ca pari fulminum tempe-ftate conquafl'ata.interca dum pacifeuntur obfeflicum hofte,opprimitur: diripitur, acincenditur. tanto, tamque præcipiti furore, amp;inconfiderantia,itavt turris, quam ipfijCumdiflipareminutatim vellent, ful-phureo pii lucre rcferfcrant,fubitum, amp;nbsp;fatale incendium, plureis centum audaciffi-mos militeSjviolenter abfumpferit. Cimao finiul cum arce cxcifo , ob cœli tempefta-tem,amp; menftruo diuturniorcmimbrem, (id quodprçter códicionem æftiui rempo-ris fuit) oppido quam çgre Rex miffionem militi, extreme Quintili dat. fic tarnen ve mcliorem exercitus partem præoccupatis praefidijs imponerct. it ad Lutetianam quietem integer, quern, tot vidloriaruni infigniareportantem, effufa immenfa ilia
N 4 etui-
-ocr page 212-1^8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER
ciuitas,publica congrarulationc,amp; trium-phali pompa rcducem proicquicur,
Imp. fubpofteaquam(vtindicauimus) ircrii cum perduellionibus Germanis con-cordauit, (quod tato Heroi facillimu fem' perfuit) oppido quam ccleriterprçpoten-tem Ôi copiofum exercitum conflauit, cui denuo Daluampro fe 1'ubftituit ,eoqui-dem conftlio, vt, recepta Mcdiomatricuni ciuitate, in infeftiffimam Franciam inful-taretj quo fie tandem aliquando indigna-tionem, exulcerato animo infidentem, e-bulliretjac mitigarct. quod tempore odo-ratus Franciç Rex,non intermiflb, ncc di-urno,nec noólurno labore, peramplam il-lam ftationem caute præniunit, valium, aggereSjloricamque infiaurat.fi quid vfpi-am metator minus commodum , habile, aptum'ue defenfioni iudicairet,aut peri cubs obnoxiumj id nullo refpedu refeindit ac vafiat. veteres diruit, nouas moleis cx-ftruit.pomerium(quo fic colligcndi fui amp;nbsp;facile explicandi copia propugnatoribus clfct) ampliat ,ac complanat. denique ve-terana manu fiationcm implet : amp;nbsp;deledlo prçfidio firmat.Cufiodiam veto dat amp;nbsp;cocredit Francifeo Lotharingico. is patri in polfeflionem Guifanam fuccefierar,amp; xn.
VIR,
-ocr page 213-8 E C V N D V, S.
VIR. amp;nbsp;cubiculariolu Regiorii eratpriii' ceps. Cuius crârmanus, dcleftç nobiliratis floSjbellicofi quique viii,ac duces,fuinmo loco nati omnes.puta Anguianus,amp; Condates, Veiidomij fratrcs, Montepenfirius, NemurSjHoratius Farnelius, Monioranfi-nuSjMag.Eq.F.paulo inferiores cû 6ti Regibus, inter qu os noniinatim excelluit P. Strozza,amp; virtute militarü^lt; b.elli experi-cntia.iserat iódalis Regalis,reIigionisMi-chaëliticæcandidatus .in cuius fagacitatc potifliinum videturrei fuinma quieuilFe.
Senates (antiquiflimus Etruriæ populus) VI. Kal. Quintil.tuncfere temporis ab Imp. ( fub cuius minifterijs duram iain pridein feruitutem patiebatur,arcc,ab do-minatore inibi exftruófa, Sc præfidio Hif-panienfifirmata,prçoccupata,acdirura)ad Galium aduocatum, Sc adminiftrum faci-norispropalam vt dcfccerunt, libertatem fcilicctreceperunt.
■ Imp. extremo Qui ntili Vocorio profe-ftus,xi 11. Kal. Sextil. Auguftaiu Vinde-licorum redit.cuius ciuitatis ftatu ad fuam voluntatein cóformato, ac mutato, Saxo-nem ilium Exeleótorem,perhumancdifto vale remittit. qui multo ante, dum adhuc flagraret bello Mauritiano Germania,fue-
N 5 rat
-ocr page 214-200 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER.
rat quidem folutus. fed, ne præcifc Mau-ritio ,fibi ob damnifaóli iniuiias funime odiofojpublicæ gloriæ verteret fuamiflio, vfque eo ne lacuna vngiiem e Prætorio dif-ccdere voiueiat. Inftat deliberato Imp. ac e Vindelicia,Tribocos, Argentoratumque praetencnsdicct,tanquam per reniores pro nibicuSjfolicitabatnra primis dueibus, particulatini a A-Iariniano Infiibre, exerci-tatiiîîmo milite,ad proroganda expcditio-ne(donec comodius anni tépuseflet)xini' Kal.Nou.in Medioniatiicespoftremü du-xit.fub ipfas Metas caftra metatus,ipfevero quod peiufculehaberet, Diuodurü ,quod quatuor indidem abeftmiliaribus, quietis caula fecedir, euocata code iuuétute Belgi ca,cui,præ cetera nobilitate,bi prçfuerunt duces,domijmilitiæque clariffimi, Eemó-défis,Arenoperganus,amp;Brcdcrodçus,foda lcsAuguftales;etfi fuos intérim Belgas,maxime veto Pleumofios,Artufiä,Hannoniä-que fimul côtra Galtorû inlùltus, defcdere ncceflehabuerit.Prçclarûimméfç Belganï potétiæ argumétû.Ét æterna obferuatione dignû hoc exiftit.Imp.oîbus in bellis,terra niarique,autaducifûbarbarosAfiaticos,Li bycos'ue,aut contra æmulatores Europeos fulceptisjhuius olKcioûfsiiniBelgij opera,
roborc
-ocr page 215-s E C V N D V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOÏ
roborc, ac tributis vfque eße vfum. quod fummii gêt is decns, cnr pociffimu Hiftorio graphi,amp; nominatim Italici,vcl profundo ïilctio inuolaant, vel fiipremis dütaxat di-gitis attingât, atquc ofcitantcr dicanf, niïi quia diuerlo acrenioto cælo habitant, ita-queftatu reipenituscognofcere neqneutj diuinare nó poirumus, amp;nbsp;fnmopcre admi-ramur. Contra Gallus alia ex parte excu-bat, quippe auóloratuni cxercituna,nec en cxiguum, in eodem folo,ad fanuni D. Mi-chaëlis.Mag. Eq.qui in Barrenfem agruni fubinde e£;re(rns,iiibebatur intra arcé Cla-romontanam Si Varianu oppidulum accurate feruare Cçfariana itinera : amp;pro-greflum Imp.infefl:are,vtpoftulafler occa-lio, leuibusprcelijscaftrahoflis,amp;muni-r tionein reliqnam interuertcre, priufquam caftris importari pon’et;lïiimentatores,pa-bulatotesque obfeffis anfradlibns itineru intercipere. denique modis omnibus, ob-fclforibus negotiûfaceiTere. Militauit vna cum valida cîicntum manu , in illis caftris Imp.reconciliatuSjAlbertusBrandepyrgi-cus,pon: profligatum,captumque explora-torem Gallum Abnmalum, nihil minus cogitantem,quàm Albertum veftem amp;nbsp;fa-craraentum mutalîe.
Illo
-ocr page 216-toi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;
IL L O ipfo Octobri Rullus Bclga,Picar diæ agrovcftato,Nouioduno,Nena,alijs-c}ueoppidiscaptis,accombuftis;conuerfiï fignis Hefdinum oppidum icidé occupai, inuicta arcc. quam rulminû horrédoiadu concufiam èc exagitatam, defenfores Gal-li,lucis vfuram,amp; l'arcinarum incolumita-tem depaóli,continuo tradiderunt. at Vé-domius nonmiiltopoft, Rullanunipræ* fidium, alienifllmo tempore, indidem ex-trudit.
IM P, conualefccns, Diuoduro xii.Kal, Decemb. ad caftrarccuriic. Quainobfi-dione, quod primum, quod poft faciendu fuit, ad capiendaPcrgamailla,faôtû atquc tranfaâuin eft. quippc nullum violentis genus, quod quidé Iciâ, prætcrmittit lmp.' (tonat,fulminât ,agit vineas amp;nbsp;cuniculos) ad opptimédam Gallorum ftationem, ex-ceptoarmati viri ( ex quo vinus appellata cft)impetu.ncc enim muralem corona, cetera ftratagemata omnia periclitatus, pro-pofuit. Contra,defenfores temporiiuen-ti dem fo I errer i nferu i cb an t. horu m fagaci-tatc fiebat ,vt.cuniculoruminfidiç,perla-tibula occultorum locorum dcprenenfe, referato hiatu, vnde quafi e vaporario in-ieifta; erumperent flâ:næ,euanefcercnt.di-ligen-
-ocr page 217-Sïc V nd V J. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ioj
ligentia, vt non intermiflb fui defendendi labore,muroruni,tempeftate crcbri fulmi-nis æditam ruinam , tantuni non inihiura-rentjfed etiam aggerem amp;nbsp;loricam, cæmc-to, amp;nbsp;matcriatismolibus Gnniorem, cum autumarcnt irruptipncm tetaturos fuiffc poft Claudiana tonitrua Cçfarianos, qu^. maxime vrgebarttur, obijcerentatque op-ponerent. Itaque Imp. vtvidet feaVfUK/o» •»'oKifiov nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mJ's nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,præterca tem
pus vernum ( cuius immodicu gelu ac fri-gusmeliorem partem excrcitus afflixifïet) cogitationum intentioni officere, amp;nbsp;verfa ri ob oculos Libitinä, in extenuata fupra modum caftra, quotidie debacchante, vi-citpoftremo vindicationis defiderium ne-ccflitas : amp;nbsp;cedit mentis obftinariopiæra-tioni. nam ne fobriusin violentiam vino-lentorum incidat,ante difcedit; multii ap-paratum belîi, muira munitionem in flu-men abijcit, quo fic infirmas amp;nbsp;multisin-com m odis dcbiiitatas copiolas faci lius re-duceret.nouiflimoquein.A.M.D.Lin.nii, Non.Ian. mouet caftra.amp; ad vafa concla-mat: vt ei tunc nihil fucceflerit.Soluta ob-fidionc ifta, Galli propugnatorcs,obfidio-nalibus coronis digni,immortalem gloria fortitudinis inuenerut.Guifanus veto prç-
-ocr page 218-104 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t I B B R
fidij præf.laudé virrutis cximiç,humanita-« ie,amp; liberalitate aniplificauit, hofti eciam bcnenolus.quippe,qui vel morbo prçpedi ti,vel faucij,vc41emiuiui ab optionibus.in téroriolis,ac câpis eratrelidti, abeûteisque focios confcqui ncquiiierant, hos omneis benigne excepit,pecunia le omni iuuit, ac refecit. Hominum vero, qui partim in cafcris lmp. partim deinceps extra cadra, morbo tarnen, ibidé ex incômodo corporis nato,hinc inde fuennt extinôli, mortes oppetitas quadragies mille,amp; eo ampliiis. Vulgaris recenfet opinio, mifi'am facio ge-ncrofiflimorum equorû ftragem, innume-rabilcmque aliarum rerum iaóluram: quarum no tam acerbitas, quàm famç amp;nbsp;exi-dimationisfaftumdamnum , lmp. coxit. ita vt grauiflimæ iftius iniuriæ cogitatio cor eius, alioqui excclfum , perederit : re maxime infeôta, cuius præcife aufpex ipfc cxtitilFet. eapropter deinceps fere latere, corpore amp;nbsp;animo çgrorarc, Philippum F. berede îfl:ituerc,abijcere ex humeris fafces Imperij, amp;nbsp;Auftriadæ fratri onus illudim-ponerezac poftremo omnium (vt fuo loco narrabimus ) faftidio quodam,mare tranf-mittere, in Hifpania Bætica folitariain priuatamquc vitam terminate.
S E-
-ocr page 219-SÈ C V N D V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loy
Sén AT IB V s (quodabfeadGalliitn, Vt paulo ante eft indicatunijdefecilTent) peitinaciter infcnfus Imp. negotium fta-tiin dcderat P.T oletano,luo apud Neapo-* lim vicaiio ,ad exculFum feruitutis iusjum, eam ciuitatem’armis retrahendi. Facit im-perataToIetanus. habet deleétus in dele-gataprouincia. præftant officia tribus per-mulpçltalicæ.itaqucad commifTam expc-ditionem e Cumanis in Etruriam,mariin-fero tranfmittit. Coëunt contraétæ, con-uocatæque copix . In Senate agtum inua-dunt. Montem Alcinoi obfident.Sed To-letanus, vbi primas iaólauit ha das, ex ca-ftris Florcntiam profeólus, vt Cofmfi eius ciuitatis Regulum,(cum variare amp;nbsp;conni-uere,nec alterurrius partis efle veile videre-tur) ad fuâfententiâ pertrahcret, vel fatius, retraherct,non multo poft moritur. ita vt arefcéte capite ,mcbta tune quidé nccelFe fucriteuanefcerc.quippe co ducis interitu interrupta tüc quidé lufcepta oppugnatio, alio releruata effimilitesque fubindc miffi.
I M p. ( qui modo in Mcdiomatricibus male pugnauerat ) in Morinis bene pu-gnat. hoc initio . luffiu eius, anticy.iiinmä illam Morinorum federn Terauanam, ex-tremo Aprili,ex improuifo obfidet Rullus Belga, obfidionis occafionc indeaucupas.
-ocr page 220-xo5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER.
quod mcram prçfidij folitudinem illic eflc cxplorato didicerat. quo rumore percul-fusRcx, nihil antiquiushabuir, quamvt obfeffis tempore fuccurreret. Deftinat eo auxiliariam manumcum peditum,tpine-quitum.cmDecium,nobili*ffimum virum, fodalem Regalem, bellicpfum,expertura, circumfpeótum prçficit. huic adiungit collegamMomoranfinum,Mag.Eq.Fran. prima state F.vna cum ordinaria nobili-tate.Peruadit, quo intendit DeciuSjinaxi-mc quod laxiora adhuc elFent Rullana ca-ftra,amp;lentiusvrgcrentur obfelfi.Prouide-turinneceffitatepræfidio, amp;nbsp;cófirmantur tum militari difciplina,tum Regulorura, ducumquepræfentiadefenlbres.Pleumo-/îjs,Artulîç,amp;Picardiçfinitima,paululuni infra Lyfæ fluminis, quod eins pomérium rigat, pofita eft ( vel fuit potius, cuius iam locus fol um fupereft)fontes ea ftario Gal-licana, iiii. ab Odomari Fano milliaribus diftans. ncc angufta quidéillaatqueam-pla, fed breui terrçfpatio defcripta, arx tarnen firmifsirna,vtoftendemus. quamvt capcret, dumtota mente incumbitinhac curam Rullus,in morbum fatalem ineidit: quo paucis interpofitis diebus eftextin-dus.itaque furamaauôloritas,in Ponrium
Lala-
-ocr page 221-SE C VN C V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;107
talanium BinicuriUjRuHi collega, eft trä-flata. qui,vt oppugnationis inftrunicnta otnnia diligenter, vigilanterque paraflet, opera, machinas ,tormcntâquein pluteis difpofuiflet, fulminât cótinéter totos dies decern, necenim aliter vibrarent fulmina, nifi tot numerisitcrata, contortaque fer-rcnturin mutum, tarn denfum, vt quadriga,in eius latitudine,facile potuerit circu-duci. HîcClaudianorûtonitruûpcrtina-Gia,cum operæpretium fecifte fe videt Bi-fticurius, amp;ruinx tantum çdidifle,quantû ad introferendam militum manum elfer fatis, vir multo vfu difeiplinç militaris tê-tatirruptionem. Scdparatusamp; inftrudfus Decius, cófirmatis fuis,pari virtute oppu-gnatoris vim tautum nen fuftinct, fed etiä repcllit.licet enimueto ne punftum quide teporis refpirarct fufeeptaoppugnatio, amp;nbsp;Cæfariani milites magnaferitatc, dum in-tegrifeßlsfucccderent, horarum decem amp;nbsp;co longiorcm dimicationem redintegra-üerint,hoftisdcUotione,(quaDccium illü Romanum videtur elfe imitatus ) nihilo-• minus pro renata inferiores exftiterunt. Malus tarnen damnum, ininteritu Decij præf. ceu maftigonoini, in cæde ordinariæ nobilitatisjin motte veteranorum, prop u-
O gnatoï
-ocr page 222-I 1 JE R
io8 giiator, quàm in occifioneFcrentarioruni tecit oppugnator: qualibethic (vti necefle fuiteuenire) illo longe plura vulnera, amp;nbsp;plus incommodorum acceperit. Cadmæa iâne fuit ilia T erauanenfibus V i dforia. interim trepidatur. amp;nbsp;in fünima rerum con-fufione, perturbarionequeanimorumagi cœptum eft.PorrOjCum Cæfarianoslaterét (vti fere fit) hoftis incômoda, atque angu-ftiæ, amp;nbsp;in caufa nihilominus commoraié-tur,Binicurius,fi manu id confequi nô po-tcftjdolabraomnino (Domitij Corbulo-nis imitatione)vultvincere.molitur igitur lentam, laboriofam, amp;nbsp;moleftaoppugna-tioné. Eius iulFu foflas apcrit eminusprçf. fabrûm,amp; aggeres(id cft nobis,quod prif-cis fuit bellatoribus pluteus ) vfque ad ipfa prope mccnia perducunt operæ ruftica-nç, vbi vero fecuros ira reddidit folfores, cominus etiâ agit cuniculos ad folû muro-rum.quorum fundamentafcalpello,ferra-nicntis,amp; longç molitionis labore impro-bo fuifolfa, amp;nbsp;labefaólata, tignis, ftipiti-bus, truncisque arbornm fulcit. porro fi-mulatquein fubreiTaneum ilium fpeciim inieéfoigne fubftruéta materia deflagra-uitjCorruit, eodem temporis punéfo, non modo di^ôta murorû lymmetria, verum * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ctiara
-ocr page 223-SEC VNDV s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iO9
ctiäincrcdibilifragore vallû (quû firniiffi-mam mole Galli ab illaparte exftruxerant) ruinæ hiatusabforplîü . quo cafu percullus MonioranfinuSjin Decij locû fufteôtus (li-çetprçcipitâcibus rebus Rex vtcunquepro uidiiretjamp;ccc.militum auxilio extenuatiî prçfidium, peruadentibus eô,funima virtu le, Brulio,amp; Sanromano dticibus fupple-uiflet) cum propter vulnera militu,amp; pro-pterfepulturam occiforum,dcfenfioni dif-fidit,pacem petit,amp; condicionem.Sed in-terea dum pagitur, Cæfariani milites ( qui ia modo ad fatalem irruptionéparati, in-ftruétique fub fignis ftabant) fe mutuo co~ hortatijdiuerfis limul expartibus,feroci dime inuadunt odiofam ftationé .itaque occupant (nulla fere moleftia) tanta diritate, amp;violétia,vt nulli necætati,necfexui,nec ordinihominum ab incitatis Germanis amp;nbsp;Burgudijs initio parceretur. immanispro-mifcue faéhaoccifio Terauanenfium . Hif-pani tarnen milites,prçclaraanimorû con-tinentia,modum carnificinæ facere, dicas captiuis fcnberc,vitçque ea ratione multos feruare,Terauaua igitur hune in modû x 11. Kal. Quintil. vi capta, in poteftatem Binicurij venitprç ceteris Momoranfinus, Sc vna cum eo Dampierius, ac Loifus, qui O 2 P tin-
-ocr page 224-îio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I T B t R nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/
principem illic locum obtinebat, aC Mar-tingns Procomes, magnæ imagines om-nes.amp; in his alîidua nobilitas , amp;nbsp;dcledo-rum, euocatorumqueprincipum milituni manus. ceteium ex toto captiuorum numero plûtes , quorum peregrina fortiina, autdomefticæîacultates , vidloribus (vri fit) erantincognitç,minimo funtredemp-ii,acmifli. HancTerauanenfium Mori-norum ckdem publicus Franciæ dolor ex-ccpit. quæ fiafliduos habuiflet defenfores, ftaret fortafsis adhuc arx ilia, quam ean-demlmp.Cæs. Maximilianus (huius ii, atauus ) amp;nbsp;Henricus v 111. Britannicus, profligato Ludouico x i i.Gallorum Rege, cxaólis annis quadraginta , deditam, incendiOjtuinisque defcedauerant, relida inibifola diœcelis audoritate. Sed ea de integro fubindc inftaurata,amp;:noftrçtem-peftatis , nouo more, longe a vetuftatedi-uerfo,nimirum vafcilfimis murorum, val-lorumque molibtis, creberrimis operibus, propugnaculis denfiffimis , amp;nbsp;tormenns munitillîma, vfquc eoinuiôla, non vnius hoftis impetum,vim conatuoaque fefelle-tat : ira vt Francifeus I. inter familiaria colloquia fæpiufcule iaólitauerit, duobus puluillispræeife nixum fe,velutinvtram-
que
-ocr page 225-s E cv N o V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ill
qoeanrem obdormifceie, amp;nbsp;fecunim con-quiefcere. quo Apophthegmate, Tarbel-lorum illam , ôi banc Morinorura ar-ccin , tanquam digito commonftrabat. quibus ftantibus, vniuerfi regni incolu-mitatetn menebatur. Terauanæ veto cap-tx, dircptæ, exftirpatæquc femel, nihil, prætcr noininis raemoriam, reliqui fecit car.v. Imp.
Interiecto Maio , Marga-ritam filiam, Regina Franciæ pepcrit,fub cum FrancifcusDonatus, Veneti Senatus Princeps , fupremum vitæ diem claufit. cui fecuto mcnfc fucceffit, in fummuni ilium magifttatum M. Anto, Tarnifinus virSenatotiuSjlaudata integritate, amp;nbsp;lin-gulari cxiftimarione commendatus.
P R I D, Non. Quintil. cum Eduar-dus V I. non plene fextum decimum e* gteflus annum, derepente in morbum lap-lbs .contabuilfet : non admodum a veto diffimilibus conieóluris,maxime,confe-quentia euentovum firmata , fuit multo-rum opinio,a maleuolis vcneno fublatum. fed earn opinionem falfam, grauiffimo-rum virorum , quibus res ipfa innotue-lat , ault;U:ontas ( vti fubinde accepimus)
O } con-
-ocr page 226-ill nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER.
confutauit. Vtcunque exftitit, in imma* turo Regis (cuius adolefcentuli indoles, bona morum gratia , virtutis prædantia, fuinmam expeótationem omnious repro-mittebant ) intcritu damnum graue fecit Anglia.
V 11. Id. Quintil. ad Vifurgum flumen, manus conferuerunt Mauritius Saxo, amp;nbsp;Albertus Brandepyrgicus. Confli-élus immanis, vtrique fatalis,ifl:e exftitit. Albertus funditur ac profligatur, ita vt deinceps nee iuftum exercitum con-flare , nec vireis reparare vllarationepo-tuerit. Saxoni veto amp;nbsp;breuis, Si cruenta ilia fuit vidoria. quippe dum ipfe inter confertifflmos hofteis ftrenue, fortiter-que pro fua amp;nbsp;auorum gloria dimicat, tormento iólus, aduerfo tergo letale vul-nus accipit, biduoque poft occidit ; nulla relifta prole mafcula, Hunc demum fortita eft exitum diuturna ilia amborum amicitia , nefcio quibus iniurijs foluta, nifi quia vultu fæpe læditur pietas. cum oculis femutuOjin finu,amp;incapite(quod aiuntjtuliftent, paceac bello. cumpara-micorum Germanicorum vulgo habere-tur,lege Licinia ( de fodalitijs)indiflb-lubile.Iam dióloin conflidu pericrunt, prætcr
-ocr page 227-s E C V N D V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;21}
præter innumerabilem nobilitatis manu, Garolus Vidlorius ,amp;Philippus Magnus fratres Gennani, ex Brunonifuicana Re-gulorum familia oriundi: Mauritiumfe-cuti.quicum auki principatus, tumfep-temuiralis dignitatis,quafuerat ab Imp. honoratus , (uccefldrem b^buit ftatrein Auguftum,hoc auipicato nomine dignif-fimum,
Teravana capta, Cæfariani milites partim refeól:ionerui,partim excifionc infeftiffimæ ftationis , confumpferant cir-citer inenfem vnum , in ruinis fedendo. Interea,vbi cognouit Imp. Tribb. milk altercatione , æmulationeque inuicemfi-mul contendere, ob dignitatis paritatem, quis cui debuerit præfeni ; itaque animo-rum arrogantia , nolle mutuo obedire : Allobrogem , Taurinorum Principem, E-piftalinate creatum totius exercitus Pro-impcratorem, mox adcaftraamandat.qui Terauana caftra moues,Hefdinum, (quod paulo minus diurno itinere inde diftat oppidum) adoritur. id primo incurfu eft oc-cupatum. fed fuperabat interim arx non infirma, ilia claufi tenebantur præpoten-tes Franciæ clientes plurimi. puta Ruber- ♦àMarcadux tus * Martius , Bullanus,1111. vir. amp;nbsp;Bullonenfis
O 4 Horati- vuJgo.
-ocr page 228-114 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER
Horatius Farnefius, Regius, ex filianatu» rali, gcner, çum nobiliflimo comitatu, Si deleóïeE militiæpræfidio. Allobrox igitur vacuo oppido capto f quod ob infirmita-’ tem,prædç relinquitur hoftis,in quo cam-porunieft dominatus) arceni cîrcumdu-étis caftris vrget; Binicurij fubtilitatem, in oppugnatione Terauanenfi, prope fe-cutus. quippe cuniculis inçenfis, longuni muiiambitum,amp; caftris oppoiiti obiedi-que propugnaculi partem,vna cuni defen-(oribus inlidendbuSjdiôto citius fubucr-tit. Q^dinfli£ium libi vulnus,poftquam chironium elle vident propugnatores, co-tinuoad compofitioneni animuin adijci-unt, digitosq^ue attollunt. ccterum , diim incaute pacifcuntur , immeinores reçen-tisfoiTunæ Terauanenfium, Hefdinenfes, incitât! cafu, aut per fe Cæfariani milites oblatçoccalîoni infiftunt,amp;inarcem facillime inuadunt vndiquc,perperam oc-clamante, amp;nbsp;querimonias agente Marcio Bullano jpræfidij præf. id in extremo fere Quintilis Ipiritir cft aûum.Ex arçis defen-foribus veto magna iq primis nomina oc-cifaleguntur hæc; Horatius Farnefius,pila ænea confoiTus, ftalia gignit bellum ) deinde Dampicrius, amp;nbsp;Martingus, quos paulo
-ocr page 229-s î C V N D V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XIJ
pauloante captosTcrauançdiximus. qui, quia viôhoriûus minus noti erant,panio fuacapita rcdenleraf. itaque illinc fumura fugientes,( quod dicitur Proutrbio ) hîc in ignem plane incideiunt. Interfedi funt ibidem Moneuillamus, amp;nbsp;Magnus, alia-queFrancicae nobilitatis capita. Captiuo-rum autcin principes hi ante alios fuerunt: Bullanus ille,Regulus -, Rionius amp;nbsp;Lo-baéus, Toparchæ: Vilarianus Cornes, ôc Baroculanus . Magnaprofeôlofuitiftate-méritas Gallicana,omnium iudicio, arque inconiiderantia prxceps, rot amp;nbsp;taies Heroes , nullaauxiliorum fpe, perpufrllç arci concredere. qu.x, vt cuniculis non op-pUgnarttur , ne minimum quidem fuerit obduratura, contra fulminisiaôtum: que-que haud ita pridem , propter infirmita-tem , non multo dierum interuallo , bis capta, ac vitiffim recepta fuerit. Sed ca-ftigatæ huius temeritatis culpam , Ihidia officiaque Gallorum erga Dominos de-Icnt. ea funt ad inferuiendum propenfio-ne animorum, omnes. amp;nbsp;in bis gratiffima cftnobilitas,quç ( ybiubircs ira amp;tem-pus poftulant ) vitro fe Régi offert, in gra-tiç îc bencficij loco petit oflicia. amp;nbsp;fum-me contendit: vt muneraconfequatur mi-O 5 litaria.
-ocr page 230-illt;j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 I B E K
litaria. itaque mirum nemini videatur,îi, cum ad defendendam Remp, rum adfer-uandiim decus Regni tanta fit vbique, pace ac bello, Galïicanç nobilitatis fre-quentia. Eamarcem itidem Cçfariani mi' lites y a fundamentis diruerunt, vt amce-nioreamp;aptiore loco,adamnem Cancem, nouam , ied cognominem , priore longe firmiorem ( id quod fecuto anno prçfti-terunt) ftationcm , ad perpetuam rei me-moriam, ip fi condcrent ac inftaurarent.
H I s confeftis rebus Allobrox , ad Dorlenij expugnationem animumadij-cit. id ab Ambianis fex diftar niilliaribus oppidum, quorum in agris cum Franeix Rex exercitum collegiflet, amp;nbsp;intellexif-ïèt in Rhemos iter facere hoftem , Mag. Eq. cum parte copiarum in Allobrogem prçmittit , vt cius confilium interuerte-ret,tranfituque eum prohiberet.qui So-monam traduóljs copijs,fimulatque in Cç-fiarianorum venir confpeótum , collocatis infidijs,derepéteclafficum canit: init prœ-lium. quod fane anceps, acre, amp;nbsp;longum, mulris vtrinque' cadétibus,extitit.fedprç-meditato magis ftratagemate,quàm virtu-tc vi cit Gallus,ac Cçfarianorum plureis ce-pir.amp; in his Arefcotanum Regulu. is tame calli-
-ocr page 231-SECVNDYS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;117
callide e cuftodia lapfus ( qua, ad caftellu Vincennatis ncmons, quod duobus^abeft ab Lutetia milliaribus, erat claufus)fubin-de euadt. Rex vero, fimulatque dena niil-lia Heluctiorum caftra auxiflent, ineunte SeptembrijCÓtradas vndique copias apud *Io(edum recognofcit. millitabantinillis ^Corbia magnç imagines .Equitumnumerataiunt ^quot;üs. in eo exercitu dena prope millia. Peditum veto numerus fefquialterextitit.Has vircis in Artufiam ducit Rex.BipaImam,pertra-fennam, ftridimque dûtaxat refpicit : nee veftigium ponit, ob aquationis nimirum difticultatem,qua ille ager natura laborat; vel forte, quia aliquo itineris interuallo Cçfatianos (etfi pro re nata numero Gallis longe eil ent inferiores)fe ab latere infequi cognouerit ,ac verfarecxercitum, poftre-mo auté Perona Cameracu mouet. quam vrbcm vtmultis indicijs, amp;nbsp;obteftatoni-bus capit inimica, folicitat cæli expugna-tionem.concurrittaméleuibus proelijs a-lacer defenfor ftationis, lie vbi pollulabat opportunitas. inde vero, poftquam agros eft vitro citroquedepopulatus, poftquam villas,amp; caftella incédit,Cameracion lilia conuertit,vbi fruftra dies aliquot obducit, cxfpedans occurfationem Cçfarianorum,
qui-
-ocr page 232-îj8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î, I b e r.
quibufcum volebatacie difceprarc. qui, «quod cflent minus infhrudti ad fatalem fu-premâquedimicationcni, folerticunda-rione hoftcm bellatuiienteni deludere, SC rem fuam intérim curare,amp; in campo,circa Val entinanijCommunitis caftris fe con-tincre : ira vt neque e vallo egrederentur, nequc excurfione,aut confimiii infoJentia boliem prohibèrent, Gailiigitur, quibus indies animi inflâmabantur ad pugnaro, maxime quodnouam illam Cçiàrianorû conrinentiam ex mctu eile diuinabât, mi-randum in modum criftas attollere, ad e-u cntu m M artis fe comparare : imp edim êta, va(â, farcinasque in caftris cum prarftdio relinquere: in harcnam priores dcfcédere: Imperatorêlt;jue(qui ad iedadas altéras iani feditiones militareis, turn forte ad caftra tranfierat) ad certamcn inuitare.qui Galli, inito prius atroci prœlio, dû nimio pugnâ di defiderio inftanr, amp;nbsp;inccnfidcratius accelerant ad vallum, Cæfariani fulgurato-res (tempori occafionique inferuienttcs) vfque cbrcferuataftilmina vibrant, itaquc in naftam peirraêlos, incautosque Gallos diijiellunracdifsipant, Qiio incommodo perculfus Rcx,dum cognofcit ad extremû caftris, vallo amp;nbsp;foilà feptis,hoftem hærcre
-ocr page 233-s ï C V» D V î. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;llÿ
decreuiflTe, nee elici ad dimicationem facile pofle, piolpicicque irapendere Autd-nalem tempeftatem (anni tempus perin-commodum,amp; quod expedite videbatur) receptui cccinit. Sed interim direptioni-bus , incendijsque cum modum nullmn imponcret,quacunque ducebat^exetcitus, ' ad Fontes Somonç ( id oppidum ab San-quintino duobus diftat millianbus) xiii. Kal. Oólobris tradtid:uscft,ac mifliis. ip-fevero, cum cquitatusparte, Sepeditum legiuncula, reliquias miferæ amp;nbsp;infelicis Artufiç perfequi aeperuadare iulfo San-élandreaini. V i r o. duce, adLutetianas delicias fc contulit.
VoLERATVS Manfoucldçus,Btan-^epyrgieæ fadionis confors amp;nbsp;particeps, Henricum Brunonifuicanum regno iteru deturbaratexaólo anno. Ceterum is, fui repetundi occaboné inde aunipans, quod non multo ante(vr indicauimus) Albertus Brandepyrgicus, male ad Vifurgû pugnaf-fet,inft;antis anni menfe Septembri,aliquî multorum Germaniæ Antiftitû proftafia, amp;nbsp;Notimpergicç ciuitatis auxilijs fuble-natus,poftquam aliquid copiarum côtrax-iiret,propefuumVicum,innataliauitoquc folo, Alberto occurrit,excurfori.qui(quod rai-
-ocr page 234-IIO
militum numero longe elTetinferior ) de-nuo profligatus,amp; in fugam eft conieóhus. interim viólori non incruentam victoriam reliquit. cuius infiftensyeftigijs Brunonii-uicanus fortunç, amiirum rcgnuni facil-lime recepit.
IN T E R E A dum belli ardor, Germania, Galliamque perfundit, in Anglia pariter tumultuatum eft hoe fereinitio . Moituo (vt paulo ante innuim’) Eduardo vi.ftatim teftamenti tabulae ( quafi Kex adolefcen-tulusilludipfum chirographo cófirmalTer, idemque probaftent, acobfignallentop-timates) a teftamentario fupponebantur. quoteftamento nefcio quam incfScacibus amp;Ienibusaddult;ftusrationibusRex, Mariam , amp;c Elizabetham forores germanas exheredarat: amp;nbsp;loannam , Henrici Sudo-folchij, filiarum natu maximam, ex paterna forore (indire(ftaaffinitatc)proneptem, exafte fcripferat heredem. itavtinipfam Regni pofleflionem, Catharina ac Maria forores, poft loannam, mitterentur. quç nuperrime, Guilephordo Dudelcio, Nor-thumbrici Reguli (eins, qui Regni admi-niftrationem libi multo ante arrogauerat ) F. in matrimonium fuerat collocata.Vnde confeótarium fuit, hunc hominem, tanta au-
-ocr page 235-s £ C V N D V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liï
âitÆoritatepræditum, multonïm machi-natorem amp;nbsp;architedluin exftitifle, quo Ctc nomen Regium amp;nbsp;primarium ius Angliç infilium aliquando transfunderétur. Ob id,nempe, vi. Id, lui. loannam illam nutum , vcl inuitam nolenremque ( quç cum litteris,iudicio, 8c prudentia prçftaret He-roïs, iuftisaddudarationibus, amp;c Regnû, quod oncri non honori fibi futurum animo prçfagiebat, excipere aperte recufabat, amp;nbsp;arrificiofas foceri lùbducliones refuta-bat)ridiculiilIiusteftamentiprçtextu,Re-ginaminforo dixir,acpromulganit, Quæ tes initio rudi non modo populo noua^fed etiam (quia tcftamentum ilindvfque eb in latebriç Iatui(ret,nnlla certa lcge,centiî-uiris de eo cognofcédi ademprapoteftate) monftrum alere, amp;nbsp;iniqua omnibus vide-batur. hinc córinuo maTorpublicüs,hinc cômurmurationes,amp;exfibilationes paffim natç. ea eft iuftç rationis efficacia, vtfup-primi qtiidem , veru omnino opprlmi ne-queat. Intérim Maria, fpeôtarç virtutis 8c excelfî animi Princeps femina,fibi nuila in rcdeefle : quinnno,vt itaresfuas redderec fecuriores, ad caftrum Framingâ,in Aqui-lonaris Oceani ora,NorfoIcæditionis,po-fitû profeôta, Regium decus, agnatû ßbi, iure
-ocr page 236-tiz
LIBER.
iure mcrito palam vendicarc.idpræfefer* , re, Reginain fe ( quoad eius, tumultuante
RegnOjfiei'i potuil) publice, pcrnomécla-torem,nomiaare. amp;nbsp;Adem, opcm, officia-queiübditos repofcerc.Qupd vt Northü-berolfacit,ex concititamultitudine derc-peiite exercitum confiât. eum, Londino egrefiiis, adnoftera ( Mariam viragincm ) furioferapit. At,cumprimum ille extra vrbem pedem extulit, Confiliarij amp;pro-ceres Anglican! (qui ad earn manferant, Si quibus Ioan.Scyphus,Imp,Icgatusjdoini-nivoluntatem, acpropenfionem, amp;quo cflct turn animo erga Mariam cognatam, præfignificauerac,) obid,quod odoraban-tur infinitam multitudinem ad earn con-currcre, confulto mutarunt vcftem. itaquc Maria ,poft detrulàm in vincula, loanam, magnaprçconisvoce, xiii. Kal. Sextil, ad prjtaneum, in Vibe,furamo applaufu po-puli renuntiatur Regina.ncc multis intcr-poiitis horis iubetur Nortumcrianus, in caftrisidem denuntiare ac profitcri. monetär, vt arma tempore deponat. reuo-catur ad lenitaterfi m tfericordi am que Regi næ Mariæ. Qui nuntius fimulatqueirt cafira eft rclatus, meliore parte coraira-tus pro re nata deftitutum, reliqua iâtelli-tum
-ocr page 237-s ï cv N D T s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;llj
ttlm tuiba dudorem plane deferuit, cui nô inulto poft Prætoriânailla cohorsfftipato-tû corporis Eduardi v i.) emerita, quâque àb vrbe difcedens feduxerat, manus inijcit apudCantabrigam oppidum . Capiuntur vna cum eo filij tres, eius frater,amp; alia mag na nomina.quos omneis, tanquam per ta-bellarios indidem Londinum pertrados, Comes Arondelæus ,quemadmodum ab fenatu mandatum receperat, magna vo-luntatc populi, v 111. Kal. Sextil, ad er-gaftulum dedit. Secuto vero quatriduo, loannæ pater in vincula itidcm eft con-icdus.
K A t. Sextil, fubpofteaquam Maria, magnifico introitus apparatu, Londinum deducentibus domina præpotentibus An-gliæ clientelis,triumphalipompa, amp;nbsp;accla madone populari,intro recepta eftiab ipfo tegni exordio ad arcem,lt;quam vulgus rur rim appellat) ex confuctudine,acceftït.ira-que in polfeffionem (iniuria præreptam) pedempofuit. Hic,fine mora, capduorum plureis,amp; in hisNordofolcbium ilium fe-niorem, Regulum, quem ( vti fuo loco eft notatum)fibi fufpedum, ac filio orbatum, moribundus pater carceribus multauerat : perhumanc rcmifit. Pari dementia Vince-
P ftvium
-ocr page 238-1 t B E R.
ftrium Antiftitcm ( quia rcgnum ineunt« fratre, feclas illas, vulgo nouas , moiluSc contradiunculis quibufdain animi relpu* iflet ) in carceres detrufum liberauit . inde Coftinæum, honeftum adolefcentem, Lc ceilrij heruli F. ( quipatre amilFo, vfquea pueriria , annos plus minus quatuordc’ cim, cum extra omnem culpam efl'er, ilia tarnen euftodiafueratdetentus) aepoftre-ino Somerfetanam Heroïdem amp;nbsp;Dura* nenfcm Pontificem , tanquam innocen-teiSjlibcitate donauir. x i. Kal. Septéb. Nortlïumberfecuri pcrcutitur, IftCjinho-* ra neci deftinara, veluti qui fc fuis acu-minibus compunxeiat ( fero ) calculum reduxit. quippe cum inter fanótiora con-filia Eduardo v i. Regc, impulfor amp;nbsp;con-fuaformutatæ Religionis exHitilfet, pro re nata,erratum recognofcere: omné cærc* moniam Pontificalem, maxime quæ apud morienteis fieri confueucrit, rctradare ; in frequcntifiima populi concione abufio* nem fuam detefiari, ac execrari: conciueis cumplurimis rationibus amp;nbsp;allufionibus, adrecipiendas Romm. Religionum fan* ditates fedulo hortari.nec enimturbaruin ac motuiim , quæ ex fêótis vfquc fint nata, illuftrius haberi polfe exemplum , quam
recen-»
-ocr page 239-s E C V N D V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XIJ
rcccntilïima ilia acdomcftica diffidia, ne-dumfedata,amp; vniucrfæ Germaniæ pro-pinquam confufioncm ,nouifl!meque v-no tenore orationis argutæ,amp; fubtilis (qua vitæfuæfimulachrum quodammodopro- -t debat ) dicere, fe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;veile eniori.
Kal. Oólob. folennibus cæreüionijs inauguratur Maria ab Optimatibus Bri-tannis oftennio propc maior tiicenario, (non autem quadragenaria, ficut a non-nullis memoriæ eft proditum) ciim eins natalis inciderit in iextumdccimum annum, idqueFebruario , poft feiquimille-fimum,
Anglia fluóluante,Turcica claflïs cuocata,ac Gallicanç,ad infeftandura mare Mediterraneum, cóiunóla, Corficæ bo-nam partem Liguribus ademit. maxime veto portus nobilioreis , Sanbonifacia-num,amp; Sanferentanum occupaiiir. quæ omnia,tanq^uam bello parta, Franciæ Rex fibi vendicaoat.
S V B pofteaquam inaugurafa eft Maria ( recepto more)comitia magna Lôdiui fût habita. Hîc fenatus , leges, quas Henrico amp;Eduardo Rcgnm vltimis,irrogallet,paf-fim contrauenit. fpeciatira enimuero ma-üimoninm illudRcgiç matris,legitimu m,
P X iuftuiu
-ocr page 240-116
t r B E R.
iuftum ,ratumque extitifle ccnfuir,rabu* las ea de rc rurfus fixit, quas fuperiora conlilia fuis decretis refixiifcnt. SuDlatiim eft Bntannicum elogium Ecclefiarchælt; ), Poftremo , cum Reginæ duas dediflet (e-», natus optationes ; nimiiurn, Nubere aut 5, conciui, aur externo fponfo , vtri fibi at-„ qucintimisgenijscollibuiflctjpcr fecili-,, cere; illud identidem dudum folicitante
Imp. eius F. Philippi cælibis coniugi* um libenrirtîme oprauit, id quod in. A, M. M.D.LIIII. D. Lin I. lanuario^ miffis iccircoinBri-
tanniam amplillimis legacis,puta Ecmon-denfi, Carolo Lalanio, amp;nbsp;Ioan. Monio-* DJe Cou- ranfino * Curforc, iftiufmodi fummatim xi«s Belgis. Iponfione contradum cft acfirmatum.
Honorvm acdignitatistitulum al-terutri inuicem fimul participanto.imagines inter fc nnituo communicanto.in ad-miniftranda Rep. Anglicana, operas mu* ’tuas tradunto.
Ph II I p p vs Rex ne præuaricator. neu de inftitutis Britannorum quidquâ, nifi fenatufconfulto , ac plcbifcito.im' mutato.
»gt; M V N E R A »beneficia,procurationes-que Reip. folis ciuibus dantor.
Im
-ocr page 241-s E C V N D V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;127
IN confilijs, negotijsquc publicis indi-genitalis lingcæ potior vfus efto.
Qy I foret ex eo coniugio omniii primo natus filius, is præter auitum , patri-tiimquc regnura , vniuerfi Belgij itidcni hæres efto.
O m veto, fi forte Carolus ( Philippi F. ) priuignus abfque liberis deceiferit, ac primis deinceps nepotibus , nullo fine, cunda gcneratini patrimonia parétum rc-linquuntor.
Ide M iuris,fine interceffione Caroli priuignijindidem dumtaxat nafeentibus fœminis,modo aut ex Anglicis,aut ex Bel-gicis fainilijs coniugiallbidelegerintj vi-ciftim efto.
S I infœcundafatopræierit Maria,Philippus Regnum Anglicanum abdicato, ac præfumptam opinionem remittito. fin ip-ie prior moritur, viduæ ,quamdiu fupere-ritjfponfaliorumnomine, cctcnûm, vicenum mille aureorum( Ducatorum) annua penfio dator.
I s T A aftinitate coniundanim natio-num ,ac femel fœderatarum , mutuæ ami-citiæ immortales funto. interim porro Bri-tanni,eterra,Cæfarianorû amp;nbsp;Gaîlorû nau-fragialpedanto.
P J Con-
-ocr page 242-il8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II Bin
CoNTRACTO igiturmatrimonioil-Io,(vtviciiïîm fatis acceptiim , datumquc eft) Ecmondenlis, qui procurationem eius rei fufeeptam habebat, nuptiarum aufpex, nodturuo epulo interfuit,iponfumqueab-fenterujlccundum folenneis cxremonias, inftarparanymphi,reprçfentauit.
Maria veto, duin ranto Hero’i dc-fponfa, conaturad I’ontificiain formulam Rcgnii fuum denuo coforinare : at fubditi partim peregrinum Regé perhorrefeunt, partim Pont. Rom. auftoritatem oculis fugiunt, auribus reipuunt,ac animo aiper-nantunfaftidioindignitatequcinftantiiiiTi rcrum inflatæ mentes fe continere nequi-uerunt. Erumpunt c latebris duæ fimul grauiffinix coniurationes,adueifum Re-gitiæ caput fufceptæ. quarum vnius Prin-ceps exritit Sudofolchiorum Regulus,qui ob ingrauei'centem inualetudinem ( foli-citatite id vxore) precariam miffionem ac~ ceperat, domique latere, ranquam in er-gaftulo,iuflus fuerat. S'tdis,fimulatquc conualuit,vrbem,domiiqucrelinquens,P. Cairo fe cóiunxit. ac Varonicana in ditio-ncloannamfiliam, (quam captam fuiftc antea docuimus ) rurfus Rcginam edixit. Alterius cófpirationis audor amp;nbsp;caput fuit
Tho-
-ocr page 243-s I C V N D V 3. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;llÿ
Thomas Viata, vir cqueftri dignitate, fed non tamdomi,quàm militiçc!arus.Is,cum Jibertatis publics, contra pcregiinam do-ininationem, amp;(. religionis ( quæ Eduardo Rege fuifl'ct) defenlionera inftituto præ-texeret,paól:ioncs,focietatesque cum mul-tis conHauit. iccirco,vt cótraólas ex Chcn-tæis municipijs copias , obuius vndique comitatus auxit,ad vrbcm verfus poftrc-modiixit. Contra Regina, his tarn inopi-natis,veris tarnen,rumoribus excita, ftatini milites colligerc,inft:rumenta belli parare, ac folerter libi in impendente neceflitate prouidere. amp;nbsp;i u. Kal, Febr.agmen pedi-tum, quibusNordofolchius Regulus præ-crat,in hofte extrudere.Sed Nordofolchiu vix iter tridui ab vibe progreHiim, Roce-ftræ,vrbanus ille,arque e plebecollcóhus miles,deferit: qui transfugc,coniuraris iti— dem manus fuerunt.Maria vero,allato ido nuntio, Kal. Febr. Londinum recuriit.vbi (ante valere iuffis, ac domum,certo ac de-ftinato refpeólu,reraiffis internuntijs niip-tiarum,quas egregie diflimulabat) conuo-cata ccncione, exquihtis rationibus vo-luntarem propefionemque fuam erga po-puluiTijatque Rempub.declarat : idque fe fummacim veile, dicit, quod cundis cque
P 4 bono
-ocr page 244-IJO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t I B E R
bono vertat, atqne expédiât, bac gratia, quamlibec concitatam multicudinemfibi conciliat.itaque ftatu vrbis compofito, ad * Vvcftmona * Proaftia fua ( quo loco Anglici Reges llenj bafilicâ fej-efeffitat) ad Thainelîsripani,primo ab guramp; Po- ' vrbeniilliario, reuertit. Tum Viatavefpc-lyd.’virg. ri ad pontem ,vrbi coniunâ:um,cumlig-nis conft'tit.cuius prçtentato trarditu(ma-ximequodlperabat, aduentu fuo, accef-quot; fuquead portam , populum ilico in fefore aniraatum , ac ciuilem aliqucm motum fuilTcconcitaturum ) cum vanaiftafpe dies complufculos tranfmiffilîttjdecimo lapide,fupra Londinum, Cingeftonamprç-properc exercitum traduxir. quo loci, magno tumultu, incedentem Viatam Pem-biuchius( is a Regina ftabar) ad circum fuburbannra (vulgo D.Iacobi ) vt eft con-fecutns, Siibito aàoritur. paratus ac integer , imparatum ac defatigatum itinere aduerfarium. Interim Viata,initaifta pu-gna,malefibi, ac fuis confulens, cum de-ledacohorticula excedit: amp;nbsp;villam Rc-giam prætericns, ( quod mirum fuit) per medias aduerfariorum Rationes, ad vrbem , , rcuolat.accedit propiusad*portam Lu-vulgo. uiam. polhulat introitum, pultat.Sed,qur turn excubabat ad cam cuAodiam, lum-
mo
-ocr page 245-! I C VN DV s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1}1
mo loco natus vir, Gulielmus Auardgus, Nordofolchij Reguli frater.fub poftqua pulfanti vehementifßmeminitabatur, ex-cliifus iam vrbe Viata,exclamauit : Pro-niiflis quidera feftetifi’e,verumfocios fi-. dem fuaiu prodidilfe. qui ex magna fpe deieótus, dum animo pertuibato , ad fuos (nullo fcre labore,abfente fe,fuperatos) conftituit redire gt;nbsp;de via tandem interci-^ pitur.
Eode.m propetemporispunfto,*O- ^Hunting-tintonas Sudorolcnium,vna cum tratre, lyj.yitg. affeótatoribus, exccpto Can-o,qui folum vertit,in Franciamque trafmifit,cóprchen-’ fum,ad carcere vrbanü dedit: ad necem,
IUI. Id.Febr.IoannaillaSudofolchia, amp;nbsp;Dudeleius marirus capitalem pœnam expenderunt. nec raultis intcrpontis dic-bus, Sudofolchius gcneri, filiçque maneis perfequirur, ac obtruncatur.
S E c v T o Martio detruduntur in vincula Elizabetha,foror Regia, amp;nbsp;Cortinçus affinis. vocati infufpicionem coniuratio-nis.qui (quiaculpavacabant,'amp;Philippo Regi erantacceptiffimi) continuo tarnen funt ioluti.
Ap R I LI deinceps Viata,fecuripcr-cufliis, in quatuor frufta diflecatur. nec
P 5 tor-
-ocr page 246-ijl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;UB I K
tortoriseculeû euafic Thomas Grains Su-dofolchij frater, qui (pister omniûqui-dcmopinioncm ) decimo quinto die poft mernbratim cçfum Viacam,propalampœ*' nas capice dédit.
In T ERE A V. Non. Mart. loan. Fre-dericusSaxo Excleôtor, Sibyllam Mena* piam,chari(ïïmam coniugem,fatopræeu-tem ftatim eftfubfecutus . quos, vtin om* neisgeneratim gratiofos, non modo clientes, fcdetiam tribiilesac vniuerfaGermania luxit. itaqueluculentç fobolis primus,paternum nomen, regnumquc dein-ceps prorogauit.
E X T R E M O fere Maio, M. Antonins Taru ifinus, Veneti Senatns princeps,obijt. Cuius in locum FranciCcus Venerius, Pa-tai cius,(fupremis in ea Repub.fempcr mn-neribus fundlus, Ôc iccirco iumo conciuiu honore cultus ac obferuatus ) fubrogatur.
I V NI o fecnto Carolus, (V. co nomine, Allobrogii Dux ) minimo minus toto regno ab Gallis exutus, ac dcrurbarus, na-tursfatisfecit; EmanuelePhilibcito,infti-tuto berede ex allejqnem vnicii reliquitfi-liû,fe raultis modis longe fortunatiorcm.
Eo raenfcpoftquam vali Inm acpiçpo-tcntem cxercitura in Picardia contraxilfet
Fiauciç
-ocr page 247-s £ CVKD VS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Îjî
Fractç Rex, Rocaforioné Galliîin Artufia extrudit,(ncinpe vt eâ regioné exciirfioni-bus diieprionibusque peruaftaret) fubin-dcqueMag. Eq cumrobore exercitus iii Hânoniani iniultarc iubet. qui inter Aue-nam amp;nbsp;Landrefium infcituto icinerc, facile expugnatum Cimaum incendit. inde-que progreifus in Trelonem, Aglaiamquc arceis occupatas,eafdern furoris faces(qui-bus biennioante dcflagrauerant ) inijcir. Hiuc Mag. Eq. vt percxploratorenr co-gnofcit, Mariani prçfidij exiguicacem,nec -afliduumillice leant ftrenuii ducenijqni lt;nbsp;ftationcm defendat, Sandlandrearn 1111. VI R. V M. Trib. mil. eo cum parte copia-rnm præmittir, cum vt itinera feinet, tnni vtmetatores locum caftrisidoneum defi-gnentac capiant.Sanâ:andreas,quô inffns eft,per ambages,amp; occnicos anfradlus viarum, acfiluæ Arduennæ, ix.Kal. Qnintil. peruenir. quem poftridie reliquus vt con-fequitur exercitnsicótinuo parâturinftru-menta oppugnatipnis. Mariano præerat tunc temporis Rifartes quidam ; ceruinns vir,amp;:ignauus. Ifte abiecit haftam Rhip-fafpis.nam cum ad fercdam ope, non modo vicinitas omnis, fed ipfa etiâ fundi domina , quieqne arcem iliafuo nomini de-dicalfet,
-ocr page 248-LIBER.
dicafTet, condidifletqucjrelpicerct, amp;nbsp;per feita firmum oppidum efl'et,vt nullo defé-forCjac nulla munitione.belli,auttcnuicu-lo apparatu, (quorum tarnen vtcunque,fa-tisliabebat) vlqucaliquo,donee auxilia comparuilFent, perfaciie impetum hoftiu fuftinuerit, modo ne vacillafTctin officio præf’.prçfidij,præfraôle,turpiter,inconful-teque, vt vix triduü inftitit Gallus, amp;nbsp;primas dumtaxatiadauit haftas, his condi-cionibus prodidit,non reliquit ftationem. „ , Vt ipfe CÛprimipilis caperetur: gregarijs *, autem militibus miffio darctur. Sic Chius aliquando olim dominum emit. Cuius vidoriæ fama incitatus Rex, prid. Kal. lul. adcaftraconuolauit. indeque, cum Marianum prçfidijsfirmairet, omneisvi-* Vel Gt- reis fimul Giuçum admouit. hinc biperti-uacu iuxta tum exercitum in expeditionemifit. Non. äialedum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bouinum , cis Mofam pofitum
ntcnica. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pcrpufillum , Imp. obnoxiu,
ille ipfe Rex dum inuadit, fimulin finiti-mum oppidum, Dionantû, trans Mofam fitum,Lburonicç iurifdidionis, infultauit cum rcliqua parte copiarum Ambarrus . Bouinum fulmine cóquafl'atum, militum incurfu occupatur,inuida adhucturri, cu inultis arcibuscompaianda. quofercce-p étant
-ocr page 249-SIC Y K fi V s, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IJJ
perant Hifpanienfis cohorticulæ reliquiae, quç indidem,nifi honefta condicionc,de-turbari nequiuerunt. Arubarrus (qui inte-rea inftrumenta oninia oppugnationis pa-rauerar Jarcein Dionantinani, c colle, op-pido impendentem, licet illinc tormen-tis exagitat: amp;nbsp;fimul, Bouino capro, bine geminat acconduplicat tempcftatemful-luinuiuRcxâtaque vno amp;nbsp;eodem tempo-' ris punûo, obfcifis negotium vndique fa-ceflîtur ; obdurâturtarnen vfque eo petti-naciter, quippc quod natural! fitu firma in primis arx ciret, iccirco difficilior eiuj iudicabatur expugnatio. Eapropter ctiam Galli, cum macerix parum , diuturno ful-minis iaftu, collifum repeiifient,irruptio-nem tarnen ferociter tentafientja defenfo-ribus Cxfarianis fortiter repellebantur. Sed, dum deliberato inftant lioftes, dum longe plura tormentain pluteis difponut, quo fie tandem murum effringât , ïterent-que intcrmiiram oppugnationem, oppi-dani arcisruinam metuentes (quacapta, nec incolumeis fore fe, nec intra propu-gnacula confifterepoire, proipiciebant, tu ne extremafubircntpcncula, necincitatû hoftis fpiritum lôgiore obftinationeani-morumirritatent)ad çquabilem paélioné, nifi
-ocr page 250-1^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 I B E R.
nifî earn militum pcrturbalfet furor,defcé’ ,, derunr.,, Oninibiis,népc oppidanislucis ,, vfura daretur. necubi feminarum cafti-,, rasper ftuprum vióloris violaretur. intada ,, arque integra cuique ciuium fua res elfer. „ denique ne vfurpatum oppidum Hama va-
daretur. Ceterum, quia Ambarrus dediti-tium Dionantum Gallicano præfidioim-pleuiflct, mercenarij Teiitoni, fufpicione fraudisamp; iniuriæ,dum arbitranturduni-taxat Gallis prçdain ( vt interduin defrau-dare milites !uo lucro Tribuni Iblent ) ilia referuari,protinus arma conipiunt:eftera-tis anirais ad oppidum concurrunt ; idqiie fum ma immanitatc,perperam reclamanti-busTribunis, diripiunr. Deinde,cum co-tinuato violent!fulmintsimpetu arcisin-gentem ruinam ædidiifet Rex , Germant poftulant initio colloquium , ac fubindc ’ ita cum holledepadi funt: „Vttraditaar-
ce, militibus elfer integrum gladio Si pu-giunculo accinctiSjVnacum impedimetis, egredi. Hlc tarnen, cum vnus' occlamaiet audader, lulianus Romerus Celciber,co-hortis Vernaculç præf.amp; incaute peitina-citerque condicionem refpuerer,difcepta-retque, capitur. ftarim igitur Dionanrina arx a f undamentis, Bouiniana vero fpecu-
-ocr page 251-s E C V N D V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1J7
a a folo, fubiiertituf.
C O N T R A c T A s intereamagnaccle- '■ ritatemediocreiscopias, amp;nbsp;cuin prçf. Au-guftali, Allobroge, inhoftem prçmilFas, linp.etfi non optime habcbat,Gonzaga,ôc loan. Baptifta Caftallt;io,amp; Verna cilla no-bilitatc comitatus, vt fubinde eft confecu-tus, cum fufpicareti^r co Venturum fuillc RegemGallum,propeNamur,*Giucloâ * Tambbri! caftriscepit,locum apprimeopportunum, quidam.Dos Sc MofiacSabi fluminibus circumfufum.
Idfliiiulatquc olfacitRex, nempemodo fu-iter.quô conftituiircr,ab lmp. cuius de die mus, in diem augefeerent copiç,eire interfeptû : vel fatius,recognofcit cômeatus fuiino-piam.relicto Namure, retro quidemdefle-lt;^tit. fed mediam Hannoniam ferro flâma-queinfeftat. ac tandem Bincium , Marianas dclicias,occupât ex impronifo. Vbi,amp; quôd peflimeoderatillam Prircipem/al-teram Btllonam ) cuius iulfu Picardiain-cendijs amp;nbsp;depopulationibus multoties fiiiirctperuaftata, acfpeciatim.in contem-ptum amplitudinisacmagniheentiæGal-licanæ, Folcmbrium Ç Villa Regia ) prope inuitis militibus, qui operofæfabricçra-tioncm habendam elfe caufabantur,com-bullum, talitcrvc fanaret vulnus iniuri.x,
ani-
-ocr page 252-Îjî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•' t I B E R
animum furori R ex fubmittic :nulliâd-modum propicius, intérim perodiofæfe-minæ (Manæi perrinaciter infenfus, Cru-lt;lelis enini vidlor, cum neapublicisquidc bonis fociæ manusabftinercnt, priuqtim fortunam inimiciOimx viraginis fie de-cerpebat, vc fbisipfc manibus plantas le-étiilimas reucJleret.ftirpes nobililïiniasre-fecaret, amp;nbsp;fruges exquilîtiflimas amputa-ret.quod deliciarum genus Francilciis pater in bencficiiamp; honoiarij inunerisloco cognatç aliquando donauifl'et. indevero habitum immanitatis conferuante animo, Bincio propinquum,Marianumillud prç-dium ampliffimum (vulgo eft Marianus inósjincédio amp;nbsp;ruina defœdauit.idquod, adarcis limilitiidinem , ipfa ilia Regina niemoriç dieauerat, Gratijs conf^crauerat, ex fuo nomine condiderat, fuauitate odo-run-uqui aftlantur efloiibus, plantaruin c-leganriæ, deliciarum venuftate ac leporc, 'omni denique apparatu hortenfi ftudiofif-fimcexcoiuerat,acreferferatnta vt Mariano illo luco , Dianæ dignifllmo , nihille-cundum Belgç ad earn vfque ternpeftatc habucrint. inijcitdeinceps ardenteis faces in affrabe fadtam arcem Rufculum : quia cius fundi dominus,Rullusjtribuleis,Morinos,
-ocr page 253-s E c v N D V S. 239 rinos,Rhcmos,ac alios excurfionibus, arque inccndijs non femel afflixiflet. poftre-mo, cum dcpopulationibus, ac dircptio-nibus coloniarum, modum non impone-ret,amp; Bellouacorum antiquiffimam fedé, per tranfennam occupan'et acincendifler, apud Fanum * Inuidiç ( Samarobrinæ vi- '’Crepacoti cinum id eft municipium) oaiduum deft-det. vcl, Yt paulifper ab itineris labore fef- cotium, fum exercitum icficeret ac recrearet. velj (ita ipfe iaciebat) vt cum Imp. acie decer-tatet. Eo odiduo obduôto,cœpto inftans, pergit in Artufiam. acnouiffirae Rentciii obftdet oppidum . Hoc loci demum Imp. contraäis viribus au ótus,Galium infeélari atque exagitare délibérât. Quj Gallus in cam expeditionem, amp;nbsp;nouam munitione, amp;apparatum belli ampliorem, vtexam-néfi tribu, amp;Somonæ vicin is municipijs comparauitjduabus fimul ex partibus tul-minarc, ac tonare incipit. idcirco Imp.etfl inftabat,pofti-cmo eo audaciæ procemt, vc intervtraque caftra , fola conuallis inter-iaceret. Sedcune tunc quide Gallus tor-mentorum tempeftatemremitteret, quin magna muiorum ruina ædita defenforcs çontinentervrgeret; Imp.vehcmentiflimc ftomachari, minime cundandum dicere,
Q ful-
-ocr page 254-140
-fulguraton imperare, vtlæuo iaftufuimi-’ ! nis obfeflîsRentcianis fignificct, ad fcré-daniopéjamp;difpellcndâobfidioné feme* ditarû vcniirc:ac fua prçfcntia, propugna- । tores côfirmare voluiHc.tunc côtinuo veri Jmperatoris officiû prçftarc.excclfo animo cxcrcini inftrucre,amp;(quâlibetillud ipfum Trib.meliorparsdifluaderet)iaólaalca ex* treniâ dimicatronc velic fubire,ac tentare.
Ob id expeditâ Hifpanorû peditû manu j in vicinù lu eu (cognometo Gulielmi)quia ad difponedafublidia idoneû fore iudica* bat,prçmitceie:vt indidéfaltuariç euftodiç GallicançdeturbarentuVjVelnccx ca parte infidijs hoftium circumretiretun Qupd vt eft côfecutus Iiup.(qui cû robore exercitus viôtoriamapparcntcperfequcbatur)derc* pence occurrithoftis. Guifanus frôtem eu parte copiani deligit. atque adoritur. Ne-murs ante,amp;Tabenna,ab latere incurfant. Cômittitur ingens amp;nbsp;atroxprœlium.quo, etfi hoftili ftratagemate circûuento cornu, Cæfariani ßmul Ipiculuni dingcrc,fimul» que haftam declinare cogebantnr, tanta virtute amp;nbsp;alacritate initio certarût, vt per-turbatis ordinibus Gallos dilpellerct, prç* ftite ftobilicate vel concifa, vel vulnerata f ^uae ingrauefeentis pugnæ iugum præcifc
-ocr page 255-s ï C.v N D V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141
fuftinebat. Guifanus tamen,vir in bello ap prime expertus, amp;nbsp;promptus, vno temporis punâo,diffipatos fuos colligcrc, amp;nbsp;A-bumalo fratri coniunôlus(qiii vniuerfum equitatum leurs armaturæ adducebat ) va-cillantcis confirmare : icaque omncm vira inoraatqucoculos inftantiû Cçfaiianoriî côuercere, ac iteracû prœliû rcdintegrare, tâta diritate,amp; pertinacia,vt Tormétopho ri illi Germani équités,inftar torrentis,de-dufto vndecunquc fulco,difïluerét: cui c5 fufioni hoc acceflît deinceps incommodi. Fufi,diffipatiquc vclitcs ifti, dû infiftentiu Galloiûipiculaeuitarcftudctjfociorûacié, arque ordines tangunt,ac perturbant. Am-barrus identidé fimul equitû cataphrado-rû alamHifpaniéfiilli legiunculæ, (quam initio faltum occupafle diximus) dura vna cû equitûturmalaborâtibus fuis fuppetias ire nituntur,obi)cit ac opponit. cuius equi tatus Gallici vira cû fuftinere non poffent, in faltû,vnde exfilierât,profligati,difperfi-que reuolarût Hifpani. Poftremo, cû afpi-ratent ad vidoriç laudé Galli, amp;nbsp;inclinan-tcisCçfarianosvrgcrcntjhorribili fulmine (eo referuato) taéti,pedé retulerût. itaque, vt in proximos collcis partim euaferunt, partira in fugam fe coniecerûtperturbatç
Qx aciei.
-ocr page 256-I4X
I I B Î R.
acici cohortes, Imp. a(ifigna,accaftM te-dire iuHas iccollcgit copias : impendent« iam nodte,quç certamcnillud diremit, vbi Gallorum,non amplius cccc. Cæfaria-norum vero refquialtera parte plures hint interfeóti. quorum iccirco iniquior fuit fortuna,quôd militaria aliquot.figna,amp; apparatus bellici parum amiferint. Stetit porro iftius conuerfationis gloria (etiam teftimonio hoftis, quicum prœhum com-mi/Tum eft) virtute equitatus GalJicani, amp;nbsp;fortitudinc Aquitanorum peditum. Ea propter Rex in concione collaudatis mili-tibus, largitiones maximas facere, multis equeftrem dignitatem conferre ; amp;nbsp;in his Tabennam , quo ornatus erat, e collo de-tradia torque in fupremi beneficij atque gratiæ loco,Honorare;atque ca rarione, Ibdalem Regalem, Michaëliricæ religio-ni candidatum, create. Contra vero do-cuit Cçfarianorum cafus,autcuentusprœ-lij potius , Tormentophoros illos ,modo fubito haftatorum equitum in curfu cir-cumueniantur,paruoaut nulli vfui infta-taria pugna efle. Veliru eft id genus, baud ita pridem inuentum,acinftiturum a Teu-tonis : Hi reliquis leiiis armaruræ cquiti-bus non vfqueadeo funt diflimilcs, nifi
-ocr page 257-s î C VN D V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14J
quod illi haftis,pro fpiculis vtunturjhi au-tem fulminearmantur, quorum plerique, prater thoradem Joricam, galeam, prætcr pugionem, ftylum, machæram ,malleum, aliaque fcrramçnta, fena, multi feptena, nonnulli oótena tormcnta etiaminfuper, palmorû duûm plus minus lóga, cmbaterc pcrpufillo cicerculç magnitudine,in cphip pijs,in cingulisjocreis'ue circumgeftat. at-que,m bello maxime,confimilibus e fiftu-lisfcrreiSj fulphuratopuluere, modice in-fufo,nec non pyritbe, ad eliciendum ig-nem,artificio Ribtili, in cylindru chalybeii quiverfaturmotucontrario, digitisimpa-â:o,imprcfl’asglandulasplûbeas,ad fimili-tudine grandinis violcntç,in aduerfos ho-ftcis incredibili fr3goretorquent,acretor-quent.quibus ex fua quçquc dialefto Eu-ropçæ nationes varia itidem dant nomina. Hefpcrijs funt S/J'Hpoipopo/, aferramen-torum telorumque copia , ccu Ferrati. Galli veto per onomatopceiam Stlopeta-tiosvocant.Latinefortaffis Claudiani ful-guratorcs,a crebri fulminis iaótu, dici po-teruntlvel fcmigrçce ( quo nos vtimurvo-cabulo)TornientophQri. Vernacule præ-terea hîc audiunt,Pulli, ab epheftrimn , ac armoruin vernice oblitorum colore, alibi ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0^3 no-
-ocr page 258-X44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t I B B Ä
nominantur Brunoni{uicani,a quitus ori-gincm traxifle videntur. V tcunque eft. Vni tortunæ fuccunibunc , ni aut imparatos, improuidosque celeriratc opprimas , aut dcuotione ac peitinacia femel turbatos, obruas.id quod Rcnreiana in pugna contigit. in cuius militiædcfcriptione,vtirc noua, pofteritatis in gratiam, panlo diu-tius, præter inftitutum forte, inhçfimus. NoÂe,proIudium fatalis pugnæ fecuta, perftabatiir vtrinque fub ngnis, ac in ar-mis. Poftridie vero, dum intermillàm pri-die oppugnationem pcrfequiturGalloruni Rcx, amp;nbsp;Culminât vchementius , nuntius tnalorum prçpropcre aduolauit : renunti-ans, male fuos in Etruria pugnafle, atquc a Cçfarianis fufos,profligatosque eflc.quo triftiflîmo rumore perculfus , maxime quôd frumcntiinopiaexercitus laboraret, no aufus vitra fe fortunæ committcre,cmn primum in tanta hollis vicinitate id fieri potuit,receptui canere, ac Monllrulû tra-dudlas copias Rcx mitterc. Pollcaaliquan to,lmp.qui callra mouenté hollem no cu-tabat infequi, milfionem paritcr militibus exaudoratis dédit. amp;nbsp;ad regiara Bruxcl-lanam, adiuturnis, amp;nbsp;continuis bellis femel conquiefcendi caufa,rcucrtit.
Per-
-ocr page 259-s E C V N D V S.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14;
PE RIN s 1G NI s ilk Gallorum clades Marnanaiftiufmodifuit. P.Scrozza,vc ei ingenti exfulum Florétinorum coinitatu, fuD lilijs,multos ante Senéfe bellii annos, ftipédia ineruilTetjpropalâ iaciebat, ac vo* ciferabatur,patriç libertatis procurationé. Icciico ab Senatibus, fe ifti probabilitati ofFerétibuSjdicitur Diótator. ab Gallo au-tem, qui ob recentiflimas vidorias Belgi-casnihil non amp;nbsp;ambicbat,amp; quodämodo colligabat,vicarius Italiæ datur. Ifte igirur cumilliafflidæ reip. fedula opera poiuil-fet,tandem ex territorio Mirandulano, amp;nbsp;ex tranfmarina Gallia^pumerofutn exerci-tum conflauerat, fumina piofedo inftituti conftantia.In fatalem iftam fiineftaque fi-bi expeditionem prætcrea getmanus eius frater(quem Itali vulgo Primatem Capua-num vocitarut)cx Melita vfque,amp; naueis, amp;: auxilia adduxit. vcl vitro, fraternu amo-remGallicanis anteponens iniurijs.quibus immerito afficiebatur, magna Gallorum ingratitudine : cum egregia huius Tricrar-chæ officia, in Franciam ,fumtnis benefi-cijsfucrintcompenfanda.qui, quad ad li-berädam patriam itidem relpiciebat,duni expugnatum ab feScarlinum animofe in~ Uadit, inipfo vidorix pundo »tormento
• 'tb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q^.4
-ocr page 260-14^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.-LIBER.
iótusdercpentcobijt. Contra Floiétinoru Regul’(cuiusi(lmaxiineintcrerat)fubpoft eaquâ lmp. in licteris demóftraflet, qiialis iftc motus effet, quorfum fpeftarct, quid-qiie indidé cofecuturû aliquâdo olim fuc« lit, in tépore oecurratur, magna indufftia rebus fuis,ûbiqueprofpicere, majore celc* ritate negotiû omne côficcre,fummo cofi-lio in neceffitate prouidcrc,tribus armare, vircis denique côtrabere.cui manus fuerût ex Infubribus, ab Neapoli, Sc Cæfarianis cliételis euocatç copiç.quibus ôntbus,pro Imp.amp; rep.Florêtina,prçerat Marinianus, viracenimus. Ab Gallis vcro,amp; Senitibus ftabat(vtinnuimus) P. Strozza, nihilominus nefciens belli, quod câ aliquo vfque pari cotentione duces duxitrent,ac iam illi duo iufti copiofique exercitus opes vniuer fæ Etruriç deprimerét, internecionélibi mutuo minaréturmoft multaleuia, amp;nbsp;exi-tiofa certamina adextremum 11 n. Non. Scxtil.manus interfe côferucrut, in limite ipfo,amp;cofinijsfoli Florécini,ac Senatis:ad cam conuallem,quç inter Martianû,Luci-nianum,ac Foïanum mediarelinquitur. Sedbreuis admodumfurt ilia dimicatio. quippc Gallican! milites, poftprimû telo-runiiaâ:uinfUnduntur,deferunt ordines, ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diflîpan-'
-ocr page 261-f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s ï c V N n VS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;147
dilîîpâtur, profliganturque ab Mariniano. INonhïcvaluit imperium, non præfentia, non exemplum du cis, qui non modoin-clinanteis Gallos,fœderatosque adprœliiî j rctraherc conabatur, fed etiam iugum in-* ftantis foiTunç folus prope fuftinebat : ici i vt minimum abfuerit, quin ipfe in pugna I iniquillima aut opprimeretur, auc viuus
caperctur.qua demum excedens, re delpe-ratiflima, Lucinianum primo fe fubtraxit, duabus glandibus plumbeis iótus.indequc n nbsp;nbsp;nbsp;ftatim ad Alcinoi montera,vt curaretur.eft
I nbsp;nbsp;nbsp;tradudus.Euaferuntitidem ex eo cóflidu,
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inter ceteros Rubertus, P. Strozzs frater,
P nbsp;nbsp;nbsp;IulijinusMedices,Ioa. Baptifta Altouitus,
1 Alexander Saluiatus,cum aliqua Flore-
tinorum manu. Ginus Çaponius auté illic confoditur. aliquato ante vero grauiflimc vulnerati fuerât,Thaddçus,Trib.mil.amp; Al bertiis Delbenes, quorü poftremu inflidrac plâgç dolor cófumpfit. Eo pado vidoria, de Strozzis reportatâ, Fortuna renouauit Coûni Hcrois fortunatiflimi. qui, cû ante ! annos feptemdecim patré profligatû Kal.
AuguftijCepilTct; iam turn poflridie modo J didarû Kalendarû,fiiios iddé vicit, ac cô-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tudit. itaque gloria fuam auxit, amp;nbsp;regnum
I rairis modis firmauit, ac ftabiliiiit.
P h I-
-ocr page 262-14? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I I B E R.
P HI tl P P V S inteica Hi/panîcæiuucn* tutis Princeps , quo fie (ponfioni fuæ face-letûtis,poftquâ xvi i.Kal.Scxtil.ab Cal-lecorum portu, luliobriga, inftiudiffima nauium Liburnicarum claflcm fbluiflcti idoncam tempeftatem nadus Auftro af‘ flame , quatriduo ( vertente tum fc com-modùm anno,ex quo regnum inierat Maria ) ab Hifpania, in oppofitæ Angliçpor-tuni Antonam appulit. vndc dominum, deledæ nobilitaris comiratu ftipatum, Hifpanienfium clientelarum capita Vin-cefiram ilico quàm honorificentiflime deduxerant : quo loci , decimo nempe ab Antonitanis milliario , non minore lætitia aduentum adoptatifiimum fpon-fi Bntâna. (ponfa,quàm acceflus Solis ter-ram lætificat, exipedabat. Sc fine niera , nuncupata ante Hymenæo vota ad aram , datis inuicem fimul, îundisque dexrris , Philippus amp;nbsp;Maria foluerunt, die fafto, ac aufpicato , fcilicct D. laco-bo dicato. quem tutelaris numinis in loco , præ cæteris Diuis omnibus, vniuerfa Hifpania iam pridem rccolit . Confu-mitur itaque magna Paranymphorum vo-luntate,epulis faliaribus,tripudio,amp; id genus alijs, magnifico fane apparata vc-
rx
-ocr page 263-S ï C V N D V s.
»49
IX nuptis. amp;nbsp;coniugium Humana con-iun(äione,poft diurnas, nodurnasqucde-ledationeSjfirmatur.Gcnialibus hi fee die-Hus RedorNeapolcos, Sc puHlici confilij in eaciuitate audor, ac moderator, iuUd Imp. acnomine delegatæ prouinciæ,in verba Philippi inrat. amp;nbsp;eum Hierofolymi-tarij regni inlignibus induit, ac graui ora-tione conckidit, Ornamentis huiufeemo-di filium ornatnm, pattern, çquabili con-iugio Regem Reginæ coniungere volu-ille. Et, ne quid aut ad extremam hilarita-lem , aut fatisacceptionem Anglorum de-fiderari pofl’e videretunaliquanto poft, ad cumulum augefeetis lçtitiç,Infubricus indem dominatus, paterna renuntiatione, PhilippoRegi acceflit. Sub pofteaquam connexos nuptijs, ludisque dies complu-rciSjRex amp;nbsp;Regina fponn(quod ainnt)vi-tam cgiirent; Vinceftrafimul profedi, có-iundis iam opibus, acfuperbifllmo cum Hifpanicæ, tum Anglicac nobilitatis co-mitatufortunati, ( quöd vtraqne natio x~ nuilatione gloriæ inter fe cótendebat) pó-pa fplédidiffima,amp;:incredibililuxu,xnii. Kal. Septemb.Londinum, taquamin Rc-giam, introierunt. Vbi fecuto Nouembri, inampliffimo aefrequentiffimo Senatu id aperte
-ocr page 264-IJO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t r B E R
aperte concluditur ; Vt omnium ordinum confenfu ac concordia, eodem admittatur recipiatuique Reginaldus Polus Anglus, Purpuratus : amp;nbsp;internuntium Pontificiuni (qua de re co ierat Legatus)in Britannis a-gar. Polus igitur, fuccifiuisdiebus, condi-élo folenni facrificio, Hilaria vndique in-ftjruerc,infinitoludorum,cçremoniarum* que apparatu,non ad vrbem modo,veiuni etiamin vniuerfa Britannia ritum religio-nisÇathoIicç amp;nbsp;patrum Romanorum fer-uari oportereex librisritualibus, in condone populo declarare. qui populus no-uisirerum diftcntus legibus(tanquam Dei opt. Max.cæIeftisvicario)Pont.Rom.de- J (îta officiadeferebar : Sgt;c aduerfus eiusfan-ditates, reuerentiam publice cxhibebat. ira vr Anglicanæ religionis tranflatio, Ro-mam ccrtisnuntijsallata, ( reconciliatotû luculento regno) public! gaudij manifefta caulà effet. id quod cum maximi faccret , Pont. Rom imarri Magnæfacrisindiftiî adPantheon, amp;nbsp;delubrareliquaDiuûnii (infinita pæne ac innumerabilia, quç tune fuffimentis taliterfumabant, vtaperta ifti-us hilaritatis indicia redolercnt) Sgt;c Tauri- • i libuSjAgonalibus, Celetaruni decurfioni-bus, venatione, alijsquc id genus ludicris,quot;
denique
-ocr page 265-s E C V H D V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;151
denique* vcfpettinis nodurnisquc igni-bus,ac pyrobolis, quorü flamma inter nu-beis corufcabat, tonitru ex mole Har driani vetuftiffima procul contorto: quo iaftu cælurii propc contrcmuit : abunde amp;nbsp;competenter eft demonftratum.
Siivto Decembri Brifaces Gallus nn. VIR.amp;Ttib. mil. Hybcrnam,firma Taurinorum ftationem.Duriæ amni impé dentem rhagna virtutevtoccupauit, rem eximiam amp;nbsp;minime momentariam fecit. He ea ciuitas ianua fibi vifa c ft: qua ef-
Sc reuulfa, rota patebatiam Gallis Italia, quo clauftro capto, oppidû Bielle, quod feptem inde diftat milliaribus, continuo,vt figna hoftis confpexit, voluntaria obtulit deditionem. pofteaaliquato,*Fa- *SantIag(» num lacobi communiendum , tanquam oraculo monitus, curat.non exile eft illud S“”' municipium, eodem folo. nam (vtoften-demus) magno iftud propugnaculum vfui Gallisfubinde exftitit.
N o V V M in primis,confiderationc tarnen amp;nbsp;pofteriorum memoria dignum fu'-ifTevidetur, illud quod in id temporis in-cidit apud Mcdiomatrices; Mcgarenfiaf-fimilis maebinatio, cuius initiumfuit^So-dales Francifcani, cum indigniflime ferrêt ......... Galli-
-ocr page 266-tp
• Capitals vulgo amp;nbsp;bat race.
Gallicanum dominatum , quiritarent fccrcto, acerbæ fcruituti emancipatam eile patiiaraj ncc tarnen conueniret corum in-llituto, autrcgulæ profeffionis, vtipfi arma corripcrcnt,achoftem in multisftatio-nibus inudcntem , ex vliirpatç vrbispof-IcCfionc cijCerent; itaquc ablatanipatriae reddercntlibcrtatcm : id quodanimisin-formaruni, anticipatumquefuerat, iftiuf-modi arte prçftare conabantur.*Conuen-tus vniucdç illius fcholx, Sc ordinis,in vr-bc exipedhabatur : ritu patrum cekbran-dus, amp;nbsp;innumerabili confodaliu frequen-tia. hincigituropportunitatem rei gcrun-dæ aucupantes, pijifti acreligioß francs communicant tacite cum Cækrianis, '/c-terrimis focijs, ecquid deliberatuin babe-rent. laudatur inftituti ratio, valet confili-um. Placet infidiarum paótoribus, vtle-ftiffimus quifquc miles ac fortißimus mu-tatavefle, cucullum amp;palliaftiumfubci-neritij coloris induat. co pado perfonatus profeisionem ementiatur. religioncm fi* mulet. quouisarmaturçgenere,quod fub-tcr ftolam occultari,contcgique pofsit,fu-pra tunicam armati, fenfim, vclbini ,vel quaterni, deinceps, per certa tempotum intctualla, tanquam ad dilputationein fo-Icnnem,
-ocr page 267-s 1 C V N D ▼ s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!ƒ)
lennem,atquc acadcmiam,in vrbem acce-dant,ac coeanr.ob id etiam arma grauiora prçparaucrant, in dolijs, vafritic quadam Vlyflça, fubtilifsime abdita. quanvinum acpœnum importairent,ad alendum con-tubernium, ampliorcm. Collibitum cft dcinccps, vtparatis rebus omnibus, certo amp;nbsp;deftinato dic,Theonuillanum præ/idiu, quarto indidem milliario diftans, ex im-prouifojfe oftendat, turbam aliquam con-citet,ad arma conclamct.quo rumorefub-urbano , actumultuexciti Metarum eu-ftodes Galli, dum graflatoribus Cæfaria-nis, ficuti confueuiflent, occurrerent, vno êceodem temporis pundo, inftruôhi illi religioli milites, amp;nbsp;coniurationis tacir® confeij conclues, c clauftro, ( tanquam ex. cquoTroiano ) armati infultarentin reli-quias Gallorumjqui intra vrbem hçfiflent, cos opprimerentjfimul portas occuparcnc, ftationesque Gallicanas deturbarenr : ac poftremo aduocata fubfidia, ex propin-quis infidijs, intra rècuperatæ vrbismœ-nia intromitterent. Sed in extremo artifi-ciofç machinationis fpiritu, fraude dete-da,amp;patefa£la,Malum confilium audo-ribiisipfisFrancifeanispelsimcomnium vcrtlt.
Im
-ocr page 268-1J4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t I B E R
M.D. IV. I n. X. M.D. iv. (qui propter multasre-rum mutationes, ac nouitates memorabi-lis cft, ac infignis ) luenfe Martio opera Saluazonis, viri nobilis,occuparunt GaUi Cafealcjfpaciofam cinitatem,parnm aftu, partim vi, ex iuriiiliôtione Mantuana. io cuius vfurparionc, eo grauius damnum ie-cerunt Cæfariani, quôdinquilinus, non dominus, tanquam mutato ciuitatis ftatu, viélis Icgcs imponeret , Sgt;c luagiftratum tradkaret.
XV. Kal. April. Rcgiæfobolisquintus amp;poftrcmus, Hercules nafeitur. Andega-uenfîum Regulus defignatus.
X. commemoratarum Kal. opprimit paucis dieculis,breuis,fubitusque morbus luliuni ni. Pont. Max. hominé alioqui littcratiî, ad quæuis munera amp;nbsp;officia na-tum,intérim ncgligcntcm,amp;voluptatibus oppido circumplicatum. Cuius in locum, occultorû de co honore fuffragiorum re-aiuntiatione, Marcellum Ccruinum, col-legæ Purpurati ini. Id. Aprilis futFccerût. genercaepatriaTufeura, Politiano monte oriundum, amp;nbsp;lmp. coœtaneum. qui ( etfi λcr fc non ignorabat, amp;c præmonebatur, onginqui temporis periclitationc arque vfu obferuatum amp;nbsp;vetuftum haberi ; antc-ceiFo-
-ocr page 269-s E C V N B V S.’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;155
lt;eflores,qui poft: fufceptâ illam prçrogari-Uam dignitatem gcntilitiû nome retinuit-fent, breui poftea in fata conceffift'e, 8c ic-circorogabatur ab aliquàm multis,ne id committeret,quod ad vitç periculum atti-nerctjnihilominusfecû conftitit, nomen permutarenoluit, amp;nbsp;Marcellus alter diet voluit.Sed minime fefellit auguriû.quip-pe diebus non amplius viginri duobiis, vt Pontificatum inijr,omnino fuperftes, Kal. Maijs abfluxionibus denfiorûhumorû,a capite in vitç federn cor,pulmonéque illa-bcntiû,fimul fuffocatus, lîmul febri vehe-mentiflîma ia(ft:atus,morti occubuit. qua-libetproletariiis quidam ïcriptor veneno fublatû arioletur, Permoleftus multis hu-ius vin fubitus interitus cxftitit, piopter eruditionem fingularem,amp; mentis inten-tionem probabilem.m^ime quod fpera-baturomneis reip. parteis intentis oculis veile intucri: in melius formate Rom.curi am;indidem,ceu a capite, morbû medul-litus depellere, atque ita vitiofitatem reli— qui corporis fanare,decrcuifle.
XI. Kal. Maias,Senates offufeatifame (poftquam Cæfarianorum amp;■ Florentino-rum hornotinalongiorem obfidioné tor-titer tolcraircnt)ad cxtremumvinci fe paf-
R fl
-ocr page 270-'150 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 I B E R.'
fifunt, amp;nbsp;dcderuncmanus, « conucntu. Imp. amp;■ eius nomine, tanquam expcditio-nis confoiti, Si participi, Fiorentinæ leip. Duci. quiicdorcm , moderaroremquecx fua tribu dedititiæ ciuitati dédit. Vbifin-gularis fauor amicorü optime cauit Bat-ptôlemæo Caualcanti exfuli Florentino, nonefte nato , amp;nbsp;virtutefumma prçftanti viro: vt corpore elFugeier.
Circaid temporis in Hifpaniahumanç viræ curriculum abfoluit Ioanna Arago-nia, Imp. Car. V. mater, quam præ niraia doloris acerbitate ,poft obitura Philippi*, coniugis chariflnni, mania quadam femel correptam fuilfe aiunt. interim ramen quamdiu fupcrauit, licet valetudinis vi-tio mclancholica dicçretur , fummæ rei confors Si particeps manfit. Sc ( quafiref-pub. amborum vóluntate iuxta ac commu ni aufpicio gereretur) in aólis, in fcriptis publicis Sc priuatis,indiplomatisdcniquc Sc alijs ciuilibusnegotijs parem cum filio honorem confecuta eft mater,titulum Regime, Heræ ac Dorainæ retinuit. ex qua non modo Europæ dextans ( puta, Hifpa-nia,Neapolis, Sicilia, Sc innumeræ alis prouinciæ,ac tributaria régna ) fed etiani quadrantaria portio vniuerfi orbis , am-pliillma
-ocr page 271-J I C V N B Y s. 257 plifîîmaprofcdo hcreditasjinp. obuenit. America niiTiirû ilia, prifcis Romanis incognita mundi pars,ab Americo Velpucio Florentino, Cofmographices pcritilïlmo, lie cognominata.
X. Kal. lun. ( quo die Chrifti cœlutn afeendentis immenfam mait'ftatem,Chri-ftiana rccolebat memoria ) aflumitur, af-cenditquc ad Pontificatum loan. Petrus ( vulgo antea Theatinus) exilluflri familia Carafatum,Neapoliquc ortus, iam decrepitus reucx,vndeoéloginta annorurn. qui depofito natalitio nomine , Paulus 11II. dtinceps eft appellatus.
Ses I m e h s e poft deditam Senam in maritima cius municipia infultarût vi-ftores duo exercitus, Cælàrianorum feili— cet amp;nbsp;Florentinorum ,amp; ante omnia Hcigt; culis portum pctiuerunt. quam ftatio-ncm,deleiftæ militiæ copiofa manu firma-tam,P. Strozza defendendam initio fuf-ceperat.Sed is, cum ob vrgentilîîraas cau-fas alio euucatus, cu fola tritemi poft exi-guam temporis moram indidem eftet e-grefl'us (etfi redirequidem cogitabat) pef-fulum oftio obditum reperit. nam,vt fub-urbanas munitiones,amp; moles,quç arcium amp;nbsp;propugnaculorum loco contra infultus
R X hofti-
-ocr page 272-158 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t I B E K
hoftium crant oppofiræ arque obiedx, aduerfi fulminis tempeftas ex defenfori-bus extorfit:nullo fere laborefubieruntin portiim optatum milites Herculeo a-nimo Heiaclidas fuperarunt, cum non vulgarilaude fummatim omnium,paiti-culatim vero fingulari décoré Chiappini Vitellij Trib.mil. quem no audorcm tantum , verum etiam perfeAorem gloriofi facinoris exftitid'e côftat : quamiibet fum-marius fuerit iftius expeditionis princeps Marinianus. Qup confedo negotio , liquidem naucs Gallicanæ,præclufaillafta-tione, candis oræ inferæ portubus exclu-debatur,intcgra demum ac perfedade Se-natibus eft reportata vidoria.
IV s s V Phi. Regis, tranfmilFus interea in Italiam, rerum Iralicarum procurator Dalua, militum deledum habuit. amp;nbsp;facil-iima.conquifirione ingentem exercituin in togata Gallia acTaurinis côflauit.quem fimulatque recenfuit, Qumtili Vlpianum, longa onfidione Gallorum extenuatum præfidium,noua munitione belli, amp;nbsp;com-meatu fir,nanit,ac refecit.Inde autem(tan-quam in aufpicio primæ amp;nbsp;inchoatæ vir-tutis exfultans ) ftatim cum ipfo Sextili, fub Fanum lacobijfæpe nominatum oppidum
-ocr page 273-s I C V N D V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^9
pidum caftra quidein pofuit, fed. eadeni, poft obdiiftas circiter tres dierum hebdo-mades, cutn fulmina perpcram vibrallct in cælum ; Sc explorator manifefto retu-liflet y in campis vcrfari hoftem , inftare Sc appropinquare : maxime quod iuuentu-tem haberet partim æftiuis caloribus,partim laboribus confumptam, ac peflime af-fedam , turn accepto rcrum detrimento incrcdibili, amp;nbsp;multo minus honori con-fulensfuo, mouit.Hïc Galli »corona obfi-dionali nó conrenti,quinimmo elati facilitate iftius viétoriæ, conuerfis fignis, Vl-Eianum repcrunt,inft:ant, vrgent, tonitru orribili concutiunt,agunt vineas Sc cuni-culos,moliuntur omnem oppugnationis modmn, iftiufraodi labore tranfmittunt' vigintiquatuor dierum curriculum. Ob-durant interim obfefli contra machinati-; ones hoftis viriliter. Sed cum prætentata iterum atque iterum irruptione , magna animorum ferociaacdiritate,in defenfo-res infultaflent Galli : nee porro mutatis fubinde ordinibus, ac viciflim incurfando aut in valium afcendcre, aut ptopugnato-res ex ftationibus ac mûris deturoarepof-fent:amp;totaiam caftra,inftruóta acie,ob-ftinato præfidio vim ac ficas intentarent:
R 5
X.
1lt;ÎO
LIBER.
X. Kalen. Scptemb. ad paôtioncs tandem laboribus diutnrnis fraûi Vlpianenfcs de-fcendcrunt. Cujus vidloriælaus inilitum Contentione amp;nbsp;pertinacia ftetit, infignia veto rcportauit Abuinalus Regulus, quo auclore tantum non fufcepta eft ilia expeditie, fed enam perfeda. Is deinceps, vt Vlpianum tnœnibus nudauit,amp; arcem / funditus euertit, Moncaluum,tormentis ferociffime conqualTatum, corapofitionc obtinuit, aç comrauniuit.
S E X T I L I prætcrca nauali pugna horrenda in primis amp;oj-pidè admirabili contendetunt ad anguflias Btitannici 0-ceani Csfariani cum Gallis, qua pugna non clalîis cladi ,vt fert çonfuetudo belli , commilfa eft ; fed Gallicanæ bellic« naucs , oneratias nauiculatorum, merca-torumqueBelgatû iuuafere,hoc fereinitio. Renauigabant hi blando Zephyro tune forte ab Hilpanja in patriam,tra-hentes lêcum agmen Bathauicarum cor-bitarum, naueis omnino vicenas binas, peregrinis nietcibus refertas. Id vbi ex-plorate refeifeunt Galli , qui in illo fuo Scptenitrionali litote paratas naueis in a-qua femper habent, dromoncs vndeui-ginü
-ocr page 275-s E cv N D V s.
ilt;Jr
ginti amp;nbsp;catafcopia fex inftruunt, ac iiu-plent militum.ac nauiculariorum dele-du j co con(ilio,vt quçftuofam illam mer-caturam interuertant , amp;nbsp;cotbitas taidi-gradas diripiant, Quæ fimulatque con-ipedæ fuut, non amittunt tempus Galli, attollunt cantum nauticum,tubas,criftas, animos prædæ inhiantcis. itaque pau-^ lulum fupra * Dobram , qui portas eft: Anglicanus, tardiufcule adnauigantibus Belgis occurrunt. Contra Belgæ ludifica-tionem Gallorum profpicientes ( maxime quad nauiculatores illi , nullo non tempore , præfertim belli inftrudiffimas naueis, çonftratas, amp;nbsp;ad omnia pericula comparatas habent ) in defenlionem funt ilico ingreffi, mcmores ctiamnum fraudis amp;nbsp;iniuriæ Baropolinianç.qua exado qua-driennio conclues ac focij grauiflimum damnum feciflent . Adpcllunt propius Galli,quàm eclerrime quidem id nauar-chorum feientia in marinis illis fludibus fieri potuit, VC , quia militum numero præftabant , cum primum manus conférèrent cum imparatis, amp;nbsp;inimici fulmi-nis tempeftatem fubterfugerent. At Belgæ interim nullo in loco officium defe-
R 4 rcrc
-ocr page 276-rere,quin fibi amp;nbsp;ipfi piouidcrc, tormé-ti proinptiffime vibiare, amp;nbsp;qua iaculan-di-peritia , ac niultitudine ceteras ante* cellunt nationcs y fulmina fpargerc. Sc incredibili violentia in Gallicanam claf-fein torqu'ere. Deducitur nihilo minus res ilico ad cxitiofum vtrifque prœlium. Gallis vfque eo adnitentibus , quâ con-feitiorcs elfe hoftes vidcbantur , vt ex toto agmine BeJgicarum nauium, xv.ma-nibus ferreis, vncis ac ferramentis attrapas , cum fuis cclligatas retincrent. vo-lebant enim cominus pugnam inftitue-re , fludio pertinaciaque vincendi. interim prouePæ paulululu l eliquæ Belga-rum naucs , fulmina crebro iadabant. Tum demum venitur in ccrtamen , quo non horribilius nec formidolofius aliud a multis ftculis, in illo mari inftitutum fniflc , in promptu eft. nam quamuis Galli nauium amp;nbsp;conuePorum numéro valebant , fine comparatione , Belgis c-rant naucs ex antiquiffima apparatus na-ualis cura amp;nbsp;confuetudinc, Gallicaniscu altitudinc laritudineque longe maiores,amp; ftruPura vaftiorcs firmioresque . vndcceu ex Liburnis ap hraPa,nauigiolaquc hoftiu coni'
-ocr page 277-8 I C VN DV s.
i6i
commode defpiciebanc . amp;nbsp;tanquam et ■ \ turribus, tabulatis'ue inferiorem hoftem tonitru,pyrobolis,amp; qüouis awaiorum généré arcebant acriter, ac inteftabat.æquio-renimirum locopolin, quod eminentia tranftiorum tegerentur : eoque modo ia-culis aut fpiciilis hoftium difticiliter tranf-ucrberarentur, amp;aduerfariorum telorum iaftus facilius euitarent.quorûm tanta fuit virtus amp;nbsp;conftantia, vt non modo pauct contra multos obdii tarent, fed etiam con-i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tinuato toleratoqueatrocillîmo illo aicpe*
L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rieulofiisimo confliélu, ab nona eins aie!
ft nbsp;nbsp;nbsp;hora antemeridiana vfqucad tertia poft-
r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;meridianam(eç funthorç omnino fex,cal-
culo tranfalpinorum horologiorum exac-Iquatæ) Gallipugnando fefsi, amp;nbsp;dire lace-rati digitos fuftollerent,ac pugnæ ceflatio-nem flamtarent. Atqui in tanto animorutti furore,in tanto armorum ftrepitu,deniqué i in tanta rerum omnium perturbatione ac confufione, audientia ipfa fibi^ vtut vtrif-que ncceniiria,Gallorum intcmpeftiua pe-r titio non fccit. nedum exaudita eft a Bel-1 gis, nec quid fibi hoftis vellet, in maximis ' illis crepitibus fragoribusquc tonitruuni intelligcntibus, nec fe ipfos exaudietibus.
R S id
-ocr page 278-1^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L I B E K
idaiitem demirati hoftes, tandem quod confultißimiim habucrunt, fccere. in fua-rum nauium vela igncm vitro iniecere no confulto, fedinconltdcratifsimc. quibus dcHagrantibus , mctu perterritos Belgas periculi, amp;incendioium vicinitatejproti’ nus fuas naueis fubtraéluros, rem fuâ a6tu-ros, Sc necelsitati locum faduros fuifl'e, ariolabantnr. Cetcrum multo alius contra atque ipfi deftinaflent, cxftititeucntus,te-mcrirati Gallicanæ rcfpondens. qui cura bbi,tiim hofti periculum naufragij impru-’ denter crcauit.quippecum naues periniftc ira colligatæ amp;nbsp;ferraraentis cônexæ cflent, yt vix diiiungi ac folui polFent : flâma vo* luntarij fatalisque ignis (quem cum aima’ jnentorum nauticorum matçria, tum acris æfliui ficcitas, ôc vcntus ingraucfcés baud obfcnræ alebant ) derepente latius difFufa, quàm nollcnt Galli, ex velis in antennas, in malos, in rudcreis,in proras aç puppeis, in carinas, tranftra, foros, dcnique in me-liorcm partem colligatarum nauium,fcin-tillarum refperfione penetrauitrita vt cun-ô-is'æque opus fueritamp;pugna cxcederc, amp;nbsp;voracifsimo incendio occurrcre. At çû immenfa illavolatici ignis voragoreme-’ dium omncfuperaret J in marc fc conuc-■ do-
-ocr page 279-Æorcs dare, ac proinde,vtiqii3Eque proxi-mc erac obuia, ad intégras naueis proniif-cue ac communiter eôlugerc, nullo rcfpe-âu partium, nec ab vllo,propter inftantiiî mil'eriarum Sc ærumnarum commifera-tionem, vicifsim pvohiberi. Quæ rcs noua conlideratione dignam vicloriam ( tam funt incerti acancipitespræ ceteris mor-lalium rebus,bellorum exitus) Gallis attu-lit. quorum vti maior numerus in nauibus Galheanis ante fuill’et, ira etiam poft nau-fragium, m Belgarum naueis, muko plu-reistraufnatarte veri fimillimum eft. Cui ipfi occafioni inferuientes Galli, circum-fpctkapaucitare nauiculariorum Belgarû, ad ingenium redeunt, fe mutuo cohortati inuadunt vitç datorcs. ôc vbi fpes falutis vix fuperfueratjindc opitna fpolia referût. Vfutpât naueis quinque, in quas cafu trâf-fugerant,amp;veélorescapiunt, atque abdu-eût, Atque hic vniuerfæ illius pugnç naua-liscrudelifsimæ finis fuit . Vnaprçtoria ex Gallicaclafledeprefla, merfaqueeft. Sex Jiaues incendio inexpiabili deflagrarunt. ficutex Belgicis totidera. Cadauerum veto numerus longe difpat cxftitit.Belgæ fo-çios nauicularios circiter c c c. GaÜiam-plius mille, Sgt;c in bis præf. claGis amife-
tunt,
-ocr page 280-LIBER
runt. Dirum profeôto amp;iinmanefpeda* culum.
Circa id fcre temporis HenricusNa-uarræus Rex, princeps lingulari bonitate, Sc pacis ftudiofus fatum claufîr. cui in re-liquias fortunarum ac regni, ( quodeius meliorem partem vfque ab anno fupra feP quimillefimum duodecimo, Ferdinandus Aragonum Rex,is,qui primus Hifpanien* fium R egunijTï KaSnÄJn« nomen aflumpfit, præoccupauerat ) Vendomiusfuccefsit, ex dote vxoria, aûis heres.
quot;• Equités eeu milites
potiusau-tei vcllcris volgo.
S E c V TI Septembris initio ,Ph. Rex, ex Britanniain Flandriam , Brabantiam-que tranfmitrens, pattern reuifit.qui, cum non optime haberet, amp;nbsp;imbeciila corporis valetudinc conflidfaretur, vel fortafsisre-nim terreftrium faftidio, videretur fibi ob præcipitata ætatem, fafceis Imperij,donii-nationisque iugum diutius tolerate non polTe : de vniuerfa abdicatione tacite pru-denterque fecum cogitans,hocinitio con-ftituta Comitiorum maximorumdie, eft vfus. VIII. Kal. Nouemb. Philippum F. * Auguftalium fodalium Principem dilu-cide,idque man c,dixit. Præclarum hoefo-dalitium,ad archerypum imitationemque Gedeonis illius Ephraimitç, ante annos ceccum,
-ocr page 281-s E C V N D V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lamp;f
centum, duodetriginta, Brugis, ciuitate Pleumofiorû amœniffima, fuis in nuptijs primum inftiruit;ac Infulatjdeincepsfecu- , to fere biennio pcrfecitPhilippus(cogno-mento Bonus)Æduorum Burgunctiorum-ue Dux, ea lege amp;nbsp;condicione : Vt, quot-quot ad ilium equeftrem ordinem afl'u- ,, nierentur, religionc Chriftiana tanquam ,, indilfolubili vinculo obftrióti , fraterna ,, quadam beneuolentia, 8c -vero amore,fefe niutuo profequcrcntur. Neceorumplures ,, elfent, quàm vnus amp;nbsp;triginta. omnesam- „ pliflimo loconati, rebus clarcgeftisper-infignes , fpeôtata virtute, nulla generis „ macula,nulla turpitudinis nota, nulla de- „ nique famæ exiftimationisque rcprehen-fione.quibus præelfe voluit dircólu here-dem. adiungens codera viros fingnlari di-gnitate quatuor, Afleiroresnirairu duos, Quæftorem candidatura , amp;nbsp;Scribarum ptincipem, præf. ærarij, amp;nbsp;armorum Re-gcm.Cctcrum collegium iftud Car. v. anno fcxto decimo ætatis fuç,in Regia Brux-cllana vfque ad quinquagintavnum ad-auxit. quodeo fecit, quiavidcbatres Bur-gundicas vno fçculo longe auguftiffimas cuafilfe, non indecorum, immo necclFari-um prope iudicauit ampltficato iara honore
-ocr page 282-î68 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER.
nore Æduæ dignitatis, amplitudinîs,ma* ieftatis, non fuos clientes inodo,fed etiam fœderatos amicos,amp; focios fupernnmera-nos(quiaomneis per fe ampliores elfe vo-lebat) ampliare, itaque muftis noininibus cqueftrem ilium ordinem crefcere. Scdvt adinftitutum , vnde breui digrcfsiuncula declinauimus, rcdeat oratio , poft nieridié cius diei, in amplifsima curia, acfrequcn* tifsimo Senatu, code induftria vndique conuocato, lmp. Philippum F, aperta re-nuntiatione, vniuerfiBelgij inftituithere-dem,coram forore Maria, Belgarum modératrice , coram fodalibus Auguftalibus, acMagiftratumunicipali. quâ folennem cçremoniam, vt notatu dignam, St com-memorabilem paulo fubtilius defcriberc collibuit. Sub poftcaquam igituramplif-iïmus ille coijt in auguftam domum Se-natus, Imp.ponefequente filio,fororc, Allobroge, Scaffiduanobilitatc ftipatus.in atrium maius aula: acccdit,peripetafmatis, atque nouis exhedrijs inftruélifsimæ. quô loci vbi primus in folium afcendit,reliquo fubinde comitatui, amp;nbsp;perfcôtifsimis ima-ginibusimpcrat airelîionem.Hîcmox fur-gens Bruxellas, regni Confiliarius, ac pro lmp. orator, bacfummatimtheft,ornate
ac
-ocr page 283-s M C V H D V J.
acgrauitcrdixit; Impcratoiiam maicftatc tot cxantlatis laborious fraólam,amp; incre-befcente corporis inualctudineaffliólam, tolcrandç diutius tantæ rcrum moli impa-rcm : Hilpanienferegnum, quietis caufa (quod ilium aerem clemcntiorem Belgico iüdicarct) veile aliquandö reuifere : iccir-co dcliberato infiftere, ac Philippo F. Bri-tannorum regno recens auóto, nercdita-lcmBelgicam gcneratim in manus trade-re. exiftere eum iam ætate firma,habilem, aptumque ad fufcipiendam adminiftratio-nem, atque eo iudicio prxditum, vt facile cxæquoSc bonoremp. gercre, fubieóiis parcere,amp; fupcrbos debellare queat. Quj cum dixiH’et orator. Imp. ipfc conferte, contcxteque interceptum axioma alTum-pfit, amp;nbsp;membracula ( quç indices capita-quc folaeorum, quæin Senatum referre ftatuerat,continebat ) longinquo morbo affeólam mcmoriam adiuuans, res omneis ab fe geftas,a feptimodecimo adolefcentiç anno, quo Hilpaniamprimum adijt, ccu rationario defcripras, amp;nbsp;in his itinera, ex-pcditiones, labores pro rep. ( vt aflercbat) fufceptos, toleratosque non folum propo-iuit,atquc a capire, quod aiunt, ad calcem repetijt, verum etiam auditoribus, Sena-tui-
-ocr page 284-lyo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER.
Cuique probauît. Deinde cum noilhullâ corum recolligeret,quç pro le dixifl’et orator,veri lîmillimam luam prçfumptionem iftiufmodi ratione confirmauitj Coadûfe nece(l)tare,filioprouinciam illam delegare , cum , qua confueueritvigilantia, earn ämpliusregerenequeat.poftremo conclu-fif; Non elfe theatrum vllum virtuti, con-fcientia mains, ea comité fe predatefufté-tare, ac confolari. Pörro fi forte, quod fa-lt;Sum nollet ,vfpiam tranfuerfum digitum a régula difceflerit ; id errati prçter voliin-tatcm quidem fuam, amp;nbsp;incuria, imprude-tiaque humana admifl'um elfe, fateri, ideo veniam deprecari ; Deinde fublato in cçlu vultu, Deiopt. Max . mimen implorare, obteftarique;eodemqUe fubmillb, Filium orarc, vteius moleftiæ gratitudmecom-penfentur. Itaquefinem cxtremæadlocu-tioni vtimpofnit Imp. lenem cxclamati-unculam laciymisterminauit. Qupfadu eft, vt tota concio , propter teneritatem ac mollitie in lamentis, ac eiulatione iacue-rit,donee alfurgensPhi.Rex, atqne ad partis pedes,in genua volutatus,ita reddidit; Indignum fe tanto munere elfe , qnando-quidein vero Imperatoriç maieftan fic vi-dcatur, acitainfideat animo patris, im-moc-
-ocr page 285-secvndvsI 171 inortalcis ci habere gratias, amp;nbsp;vitro dcla-tam prouinciç adnüniftrationem, domi-nationcmquc non grauatefufciperc ; quin immo ponturüfe eam operam Belgio, vt lure patrio, magna omnium ordinum vo-luntatc, 8c auita acquitate gubernetur. id-que non inanibus conceptis verbis, fed rc ipfa,amorem,propenfionemque fuam, er-ga cum populum, veile omnibus teftifica-ta clFe. Deinde poft hoe pronuntiatum,ad vniuerfam concionem ,paululum apatre, conuerib ore, Gallice iubtexuit hoe fere fenfu! Qu^m vellem ( inquit) P. C. in me clTet profedior huius prouincialisveftræ linguç notitia, quo fie vobis,amp; quo in vos fum animo , quo afFedu, qua voluntate, demonftrem.Atpoftquam id negorij meç ruditati paulo molcftiuseft,quamvt,pro meo erga vos defiderio, veftræ atrentioni, cupiditatique P. C.fiat fads, fignificatam meam bencuolentiam vobis pro me, ex-peditiuseft deelaraturus, aduocarus Atre-oatum Antiftes. qui fine mora iufFa exe-quens,rem ipfam, quam Philippus fuiflec exorfus , ampla, grauique oratione per-texuit. A Perenotho veto fubinde in pedes eredus lacobus Mafius , iuris valde pcritus, a Confilijs Regi,nec non eloques
S vir.
-ocr page 286-1
i-Ji. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I IBE R.
vir, pro S.P. QJBelg. ( quos vnuscxpr!» mebat)hunc fere in modam refpódit, Nc- ' quaquam fugeie Imperatoriam maicfta-té, quam ofliciofos, quam próptos, quam* que fideleis vfque haouerit Belgas^ iccirco | non leuitcr modo admirari ciuitatcm vni* ] uerfam, fed etiam valde perturbari, Ce tur-bulcntiflima rep. cerciflimo amp;nbsp;veterrimo I patrocinio priuari. Poftquam tarnen ita amp;nbsp;collibitum Imp. amp;c cius commodumfit! fubleuari, firmari ,rccreariquefeplurimu prçfidio, auä:oritatequcchariffimifilij,ilt;* terinclyti Regis, cui, licet diuturno bello dcprefla,nullo neque loco neque tempore l eft defutura.quin patrono ( Philippe) clientes erunt ( S.P. Q. Belg. ) vndecunque officiofifsimi : nccenim pro eo vnquani autreifamiliaris, aut priuatçvitæ pericu-lum fubireaddubitabunt. Tum honeftif-fime exfurgens Auguftalbror,exhibita ad-uerfus fratrem reuerentia , hoc prope fenfu eft locuta; Tota quidem mente in j lianccuramfemper incubuiil'efe, vtdelc- ' gara iîbi prouincia, ad earn normam con-formaretur, gubernareturque , qua cum , fratrijtum reip. maxime commodaripoffer . quod ipfum fi minus , quam vellet Aug. frater,fortalfeprçftitcrit, orarcob-
nixe
-ocr page 287-SÏCVNDVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17|
nixcfCjiftius incuriæ vcniam.Qium mo-dcftifTimam Mariç fatisfaftiofiem, vt cun» inclinato vultu , Si. dextræ iadu accipc-rc fe fignificauit Imp. conuerfà ad Senatum, codera fercftylo,ac geftu oris,cau-fam fuara publice commendauit. Hïc icerum alTurgens Mafius, S. P. Q^Belg, verbis, dilaudatæ, amp;nbsp;ad cçlura eueôtç do-minæ (quod fumraâ diligentiam in remp. contulilFet ) quàm maxinias gratias egit. Atqueita Senatus dimifl'us eft. Solennis autem cærcraonia , amp;nbsp;rcligiofæ renunti-ationis forma in atfta, amp;nbsp;publicas tabulas referuntur. quæ omnia chirographo firraat amp;nbsp;obfignat figillo Auguftaii fub-inde Imp.
P HIL1 p p V s vcro confobrinura AI-lobrogem , ex Emanuelis , Lufitanorum Regis filia*, Bclgarum Didatorem con-ftituit.
P A V c I s ab bine diebus Imp. propo-fito infiftens, Philippum F.in curia itidem Bruxellana, coram vicarijs, reûoribusquc I prouinciarum,quales funtPrætores,Qu^ç-I nbsp;nbsp;nbsp;ftores ,a fecrctis, 8c alij, reliquijs bono
rum arque bereditatis cumulate ditauit,amp; tranfmarinis regnisbonorauit :puta Hif-pania, Sicilia, Sardinia, Balcaribus infu-
S a lis.
-ocr page 288-174 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 r B B R
lis, Amcri£;æ,amp; noui orbis dominaru, de* nique poflclÈone longe amplificauit ea* rumfummarinircgionum omnium, quae libi vel fidem rribuilTenr, vel tributû con-tuliflent : annuam dumtaxat penfi.onem quotidianis referuans necc(îîtanbus,qua cutn fe,tum fideliffimum comitatum, ad pauciiïimos redaâ:um,fuftcnraret,Nec C(gt;-Jum, ante fatalem illam fuam in Hifpani* am profcótioncm, Imp. (vt memoriç quidam prodiderunt) fratrem Vicarium reli-quit Imperij ; fed etiam fafceis, ac iuguni reip. tanquam cælum felfus intégra impo-fuit Athlas Herculi. atqueob id ei, quem-admodum inauguratio proxime fecuta | docuit, titulum, lceptrum,amp;: infignia Im-peratoria,velut multo ante defignato fuc-ceiTori, fimul in manus tradidit, ac con-ceffic (vtipfius verbis vtamur)perinde ac fi ex bac vita difeeffifiet. In hune fane nio-dumrem deliberatamperfecit conftantif-fimus lmp. amp;nbsp;fe cum munerum honore fupremo, fummo ctiacurarum oncre exo- ' nerauit: Monarchiæ ftudium vitro abij- * ciens.Q^^od Imp.Cæf.Carol. V.P.F.Aug. । (Herois tanta amp;nbsp;amplitudine amp;nbsp;potentia) memorabjle fadlum , in tempore inftanti in præterito amp;nbsp;in confequenti, profefto
CO
-ocr page 289-s E C V N D V 9. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X75
eoinagis eft confiderandum, quod a tot fæculis, vfque ab Lothario, Auguftorum, id Chriftianorum fecit nemo.Cniiftiano-rum ( inquam ) nemo, quippe Amurathes Turcus baud ita pridem dominationcs, vel tyrannidis Conftantinopolitanç fum-mam Mahunieto filio itidem renuncia-uit.
S5 COM-
-ocr page 290-COMMENT ARIORVM LVD. GVICCIARDINI LIBER III.
a A R O I O V. rctn publica 5f priuatam fuafponte,vtindi-cauimus, abdicantc, fama pervniuerfam Europam ingens contrariarû opinionu mare ftatim efFudic. Speciatim porro ex ratiocinatione vulgari, duæ oriebantur quæftiones. Prima, quanam præcife rati-one adduólus; altera, num triam confulto ac prudcntcrilludipfum fccilTet, nee ne. Priori caufæ longinqua amp;nbsp;ingraucfcens imbecilliras corporis,indignatio animi, faftidium ofFenfionis Gallicanæ,vel fe-licitatisporius, Si intcgræadhuc fortunoe cura, ac id genus alia prætcxebantur.Se* cunda thelis in difceptationem altercatio-nemque venitpublica. Afrumcbantenini-ucro quidâjimprudéterfanc incófulteque fibi faólü vidcri,patrem, filio nullo vfu re-rum, nedum ætate firma, ceu tironi rudi-ufculo, infeftiffimi belli negotium dare, fcque aiEicto onerc , in imparem tantæ moli
-ocr page 291-I I B IR T B R T I V S. I77 moliiuuenemprorfus exonerare. maxime quo tempore exhauftum effet çrarium , amp;nbsp;çrisalicni plurimum reliAum:quo iüdica-bant fieri vix polfe, vt æquabilis vetusque gratia Caroli V. conferuaretur, modo ne noua etiam Philippi variarctiir. Côtraex-cipiebant, obijciebantque alij, Caroluni V. a corpore ita effe afFcdum,vt non modo prorogandi Magiflratus ,fed etiam vi-tæcertæfpem o^mnem abiecerit î iecirco, cum filiû haberet ad ïeip.gubernacula ap-r tumac habilem, amp;nbsp;viridi ætate, optime commoda'fl'e rebus fuis, Atquc hanc po-ftremam fententiam eorum,quircrum fta-tum cognouilfent, experientia temporis confirmauit.quippe breue extititpatri vi-tæ curriculum. amp;nbsp;filins nihil non præ-clare geffit; itaque diuerfarum opinionum commenta certus deleuit dies.
I N. A. M. D. L V I. poftquam ab iterato, tedintegratoque bello , nec Pont. lulij 111, nec Britannica: Heroïdis intcrccffio, bellatores duos, mutuo pertinaciter in-fenfos, noftros illos Europæ Heroas,alt;l pacem retraherc vlla ratione quiucrit: tandem diuturnis laboribus fradi , vel quôdreip. naufraginm ex terra intueban-tUTjConcordiam magno animorum defî-
S 4 derio
-ocr page 292-X7^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 I B E R
derio , rcconciliationçniquc ambo an-quirebant. Cumpono milTi vtrinquc ca j de rc legati; a Cçlarianis, Carolus Lalani“ nbsp;nbsp;nbsp;i
us, Hannohiç Piçt.amp; a Gallis,Gafpar Ca- ' llalio prçf. lit. amp;nbsp;orç marie, fummo loco S nati, amp;nbsp;equellri dignitate, fcrupulum o-diofarum controuerfiarum eximere ne-quilTentjnecpacem plane conftitucrc:id , fairem confccerunt ;vt Non. Febr. apud F Vacculam,Samarobrinisfinitimum mu- t nicipium, quinquennales induciç fièrent, vt fibi vfquc eo rerinerent,quidquid alter-* utriusiurifdidionis, exado beno,vel Cç-fariani vel Galli vfurpairent. Ea porro'.con-uenta,fide publica ac iureiurando firmata, j feciindum folennem promulgationem, rata exftitere. fie vt vterque pacatoruni fuas viciffim parteis cadem ftipulatione alligaret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
M E E Martio grandis amp;nbsp;afpcôlu ! horribilis cometç admultos dies cæfo hç- ! rentis fuperftitiofa vifio , mortaleis plu- ’ reis , vt vulgo vfu venir, deterruit. quetn * fimulatque Carolus V. confpexit, ralfus E opinione humana, bisfinquit) indici js me | mcafatavocant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g
Circa id temporis patefada fie- ' fcda-
-ocr page 293-T £ RT IV s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;179
ledaquccft ingens coniuratio aduerfus Biitannicam Reginam fufeepta ac con-flata. cuius fuerunt Princeps hi;Henricus DudeleïuSjVdal.Trib. mill. amp;nbsp;Frogemar-10. qui cumad opem Gallicanam refpi-ccrent,profitebanrur ciuileSc inteftinum bclluin ,adinternecionem Heræ ,fefuifle machinatos. quorum poftremi duo , vt conlilia fodalitatis prodidit confeius fa-cinorisjvirplebeius ,cum Peccane heru-lo, Daniele, amp;nbsp;Stantone comprehenfi, conuiûique maieftatis,capitepœnas ex-pendevunt, Vnuselapfus fuga Dudeleïus, vna cum fatellitUm cohorticula, in Galli-amtranfmifu.
1 N E V N T E lunio in fata conceffit Francifeus V enerius,S enatus Veneti Princeps, vir fortis amp;nbsp;fpeôlatus. ad quem, eti-amnum remp. traâ:antera,crebri amp;nbsp;non belli de eo rumorcs , fed fufurrationcs dumtaxat veniebant. confeindebatur e-nimuero leuitate populari, quod eo Principe ciuitas vidus difficultate laboralTct, itaque fponfioni illi tergeminæ ( quain præ ceteris, dum Principatum incunt no-ui duces, faciunt ) non ftetiiï'ct. Ilia eft. Vtin ciuitate fanétus iuftitiæ honor con- ’» (êruetur.vt vndique pax exiftat.amp;nccu- ’»
S 5 bi
-ocr page 294-18o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER
w bi pro CU rati o défit frunientan’a^ aut an-»» nona. Scd falfain iftam vulgi opinionem, amp;nbsp;famæ maculam taiitum non fubinde ßimma fua integritate lie innocentia di-luit,fedgratiam auóloritatemquCjquaa* pud omneis in vniuerfum valebar.iepul-cro fecHin intulit. Veneiio fiieceifitdcin-ccpSjfufFtagijs Senatorum creatus,Laurentius Priulus Patricius, vir çque circum-ijpedusaeprudens.
11 L o ipfo menfe ædidit vno partu duas fimul filiolas Francis Regina, qua-nim vni ob continentcis prçteritorum an-nom mvióloriasj fiiperbuni Viûoriç nomen fortunati parentes dederunt. altera Ioanna eft nominata. quç arnbç vitam ar-âo temporis punlt;fto concluferunt, ficuti breuifiimum etiam fuitviôtoriarûGallica-narum curriculum.
S E c V T O Septembri Belgis femel valcdiûOjVtraque forore Leonora amp;nbsp;Maria comitatus, vna cû inftruôtiffima clalfc Liburnarû ex Cimbrorû Infula in Hifpa-niâ,fccûdo Auftro tranimittés Eximp.Ca-rol’ V.amp;c fedato copofitoque animo infti-tutupcrfequens,nô fine admirationeom-niu mortaliû,priuatiradeinceps vixit,fo-lus
-ocr page 295-TERT IVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r8(
lusfere latuic/eptisque luftinis fe cóclufit. Ea, oftauo ab Placentia lapide, non am-plius, Caftulonenllin regione, proxirnc Scarandilam municipiuni, abfunt ,lucu' lentiiTima Anachoretarum clauftra.
Pace interim multo ante procurata, firmata, ftabilitaque, Parmenfium Regulus , non folum in giatiam Philippi redijt, fed etiam infigni iiberalitate regia Pla-centiam,(excepta arce,quam vfquc aliqua refetuare fibi voluitjvna cum vniuerfo tcr-ritoriojiecepit.
S E D nefcio quibus de caufis, Ipcciatitn autem,ob vfurpatum Palicanum,amp; detur-batum deftatu M. Antonium Columna, turn temporis inter Pont. amp;Philippum, bellum eft conflatum.ob non finiftrara fu-fpicionem nouarum return, quas moliri \ Romafcrcbatur. EapropterDalua, Philippicarum copiarum dux, vt xii. peditum millia, Sc fefquimille équités Cumanosin hofte duxit, prima incurfationc Frufino-nem, Vcrulas.Terracinam, Anasniam,ac dcincep5Tybur,Vicumvarium,Algidum, Mapalia, amp;nbsp;multa alia oppida occupauit. inde ad oram maritiini Latij dcfletlcns, oftiaTiberina obfedit.quç,cum initio nec tormentis cxpugnarc,nec irruptione militari
-ocr page 296-181 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER.
tari capcrc poruiHcr, ad extremum tarnen dcditioneobtinuit. qui nuntius Romani allatus, timoré ac trepidatione totam vrbc perfudit. Verum Daiuae tempore occunit P, Strozza.qui vnacum CarafaPupurato, Romain accélérante,mifl'u Regis Franciç, cum duüm millium Aquitanorum pedi-tumexpedito deledlu affliôtæ vrbifuppe-tias ibat. qui iimulatquc auxiliariam ma-num vrbaniscopijs coniunxit,quasPaIi-canenßum Regulus prçpropcre conferi-pferat, non modo Philippici exercitus in-lolcntiam, acprogrelfustepreflit, verum etiam ad commcatus anguftias hoftem adduxit,interfeptisitineribus,quibusvitæ adminicula fubuehi conlueuerant : itavt, non intonfultequadraginra dierum indu-cias padusDalua, amp;nbsp;miflione militibus data,poftremo Neapolim reuolarit.itaquc in extremo induciarum fpiritu, recuperata nullo labore pofleffione fua, Pont. cura, folicitudine, acimpendenti pcriculo fol-uitur,
X.B.
tVII.
IN. A. M. D. Lvn. fub pofteaquam Gallus,cum Pont. amp;nbsp;Ferrario ( quem fuum in Italia Didatorem eiTe volebat)fœdus con-traxit ac fodalitatem, cum vt Neapolim inuadcrct,amp; Mediolanum tentarct, itera-
tum
-ocr page 297-T ! R T I V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X8j
tuin bellum vitro cicroqne redinregrauit. ac Philippum terra marique inimicum cepit, quafi Pontificum patrociniumtuc-li vellet. Traduxit ob id in Italiam legio-nés duas ex Ccltis Guifanus Regulus, puta peditum duodena , equitum veto bina millia . qui, cum per Infubrum agros iter facerct,aD ilia genre nonihilprouocationc laceilîtus y Valentium hoftiliter expugna-uit.in Ticini ripa, ac Mediolanenfi ditio-îie fitum oppidum illud, naturalem ac le-gitimum agnofeit dominum.interim Philippi fœderatus eft populus. Vfurpatoau-tem Valenrio,ad omnem cafum, tanqiiam prouidentia quadam, præfidiuni firmifli-inum impofuit. Simul veto,quo fere tempore ofticiofam Philippo Italiam Guifanus infeftabat, Artuiiorura ditio excurfio-nibus Gallorum vaftatur. quippe circa E-piphanias, alieniftÏiuo hiemis tempore, vt Duacum, fubornatis inftruétisque veli-tibus,perperam tcntauit ;hoftis ab inan» fpe in furorem verfus, Lcnfam, medium inter Infulam amp;nbsp;Afrebatum ciuitatem, municipiii vi cepit, diripuitac incédit.vn-dcabaftainnumerabilipræda, amp;nbsp;multos dies in ea regione turpiftimc perbacchat’, in Picardiam fubinde repedauit. atque ita quin-
-ocr page 298-quinquennales i 11 æ induciae, quas folenni voto raétas paôtasque anrea diximus, non toto vertente anno rcfcinduntur. iccirco altercatum etiam vulgo eft, ac difcepta-tum accerriine: vter Regum,periuriopa-élionein religiofam violaflet. Rationaba-tur pro fuç quifquc gentis gloria , alter al-tcrius faäu probabat, vcl improbabat:pro Ht crga alterutrum erat animatus. Cete-rum,quia Gallus exercitum initaliam trâf-miferat, quia Valentinis, Infubruni focijs, leuißimc irritatus, vim intulcrat,quîà Ca-tuacasex inïidijs folicjrauerat, Lcnfam ex-pugnatam, direptamque combufleratjAr” tuliam flâma ferroque vaftauerat-.deniquc prior laceflerat, ac cum tclo fuerat, priuf-quam a Philippo, non modoinftrumenta belli parata non fuilfcntjfed ne aperte qui-dem perturbatç compofitionis indicium vllutn vipiam apparuiflet: poflquara facta reni prçlentiû cû inlequentibus côparatio’ ne,ccquid occulte hoftis nô hoftis machi-naretur, temporis vfu cópertum eft,amp; exi-tus pugnæ vniuerfe, ac difcriminarerum Gallicanarum docucrunt,cotlatislitigato- ' rum caufsis (veliufto Dei iudicio ) fahi, amp;nbsp;' neutrius partis arbitri,deprouoeatorc fen-tentiam tulerunt. Compofita, conftituta-
-ocr page 299-T I R T I V S.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1S5
que femel rep.quidquam agi per vim,nulla antecedéte iniuria, minime ciuilc, viba-numque elTe iudicantes.
Mense Martio Philippus ex Pleumo-fijs,vxoiis inuifendæcaufl'a,in Britanniam naiecit : partim vt eius gentis animos in vcterrimum ac comunem hoftem conci-taret , inflamaretque indignitate reruni, partira vt pecuniaria ope abs Regina con-iugc adiuuaretur.
IN T E R E A fecuto AptiU, aperto Marte, ac vi armorum, V alfœnariam, amp;nbsp;Cha-riolum,Taurinôrum oppida, nccexigua, nec ad res gerendas incommoda, dum ex-pugnantGalli, diuerfa ex parte in Samni-teis infultauit Guifanus , eo confilio, vt Neapolimaliquandoinuaderef.more impatiens,cûmultum temporis in Flaminia obduxiflet, amp;nbsp;Pont, magnificaspollicita-tiones inter cxfa(quod dicitur)amp; porrefta cxfpeâairet. quicum irruptione militari Campulum occupaffet, militiquediripi-endum dediflet, Ciuitatulam continuo obfedit. in colle id eft fitum oppidum, quo cum delefto fortifsimorum militum præftdio Sfortia Sanftaflorus , vir domt militiæque clarus, propugnandxeins fta-tionis caufa,eft introgrcffus. id quod tanta
con-
-ocr page 300-28lt;Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 I s i b.
contentione amp;nbsp;virciite défendit, contra tormentorum tcmpeftatem, amp;nbsp;Gallorum infultus, vt poft rranfmiflas treis, monade amplius, dierum liebdomades, deiperata cxpugnationeGuifanus,non minoreacce-pto rerum detrimento,quam nominis de-dccore, caftra mouerit, amp;nbsp;ad vafa concla-marirjfimulatque olfecit,inftare Daluam, amp;nbsp;cum inftructo excrcituSanólafloi-o fu|)-petias ire. multa queftus de Pont, quod necpadaauxiÜa, necmunitionem necef* fariam(ficuti receperat) tempore fubniifif-fet. itaque Galli fubinde in Latio caftra pofiierunt. Sic contra, multas ob cauflas, acparticulatim ob virtutem ac fagacitatc ducis, ncc non alacritatem fummam, pro-penfionem, ac ftudia Neapolitanorum ad fuos lares;, patriamquedefendendam,Gal-licusilleconatus irritus exftitit,cumpar-ua aut nulla gloria aufpicis, aut 1 aude ma-nuum.
P H HIPPO interea, quern trimeftrife-re ante e Belgio in Angliam tranfmifilTc diximus,id folicitante,amp; fe in familiarita-tem S.P. Q. Brit, ftudiofeinfinuantc, vii. Id. lun. Gaïïis bellum terra, marique Bri-tanni itidem indixerunt.
E o D E M menfe, loannes, Luficanorum
Rex
-ocr page 301-T E R T I V s.
187
Rex Vly/Tippone extremum vitæ morta-lisdiem claulir, quinquagcnarius,poftquâ illud regnum annos tricenos quinos ad-miniftralFet: Princepsfingulari benignita-te,picrate, in omneis gratiofus . fuccelFore habiiit Sebaftianum trimulum infantem, nepotem puta, ac poftbumum, quam fo-bolcm vnicam, primæ çtatis F. loannes, reliquit.
S E c V T O Qmntili Philippus vrgcntc bello,adfuos Belgas tranfiens,amp; coniu-gemintereain Britânia relinquere, amp;nbsp;mi-litem, imperatoremque agere exercitus, compellitur.
S V B id temporis item Florentinæ reip. Duci Scnam , vna cum municipijs omnibus , quæ in fide officioque eatenus re-tinebantur, compenfationis in loco,amp; ra-tionefuinptuum,quos Senenfibello fccil-let, cxcepto Herculis portu, amp;nbsp;Orbitula» liberaliflimc conceflît. polliccns etiam infuper eidem reliquam earn ditionem, cum primum in fuam poteftatem redegifi-fet.ca tarnen lege amp;nbsp;condicione ,vt Po-pulinatum herulo fua pofleflîo reftituatur. quemadmodum pro re natapræflititFlo-rentinus, ex conuentu nihilominus , illi-us ditionis aliquid fibi referuans. itaquc
T tune
-ocr page 302-x8S tune temporisSenatis dominationistitulo cftamplificatus.
In illudipfum tempusincidir,vtinv-niuerfo’Belgio annona ingrauefeeret, ac extrema frumenti caritas adaliquàni multas dierum hebdomades perfifteret : iccir-co vero anxium vulgus, ( cum iam fames, qua neceflitate nullum eft aliud malu in-toleiabilius,homines ftimularet) folito co citatius promifeue ac crebro motum ali-quem,periculu,difciimen ciuitatibus com minabatur. Procurabatur interim,quoad cius fieri, comportarique poterat vndecun ^ue ciuibus frumetum per curatores præE que annonæ fedulo ac diligenter, defig* nabantur telferæ viritim. Sed multo an-guftior crat delargitio , quam vt immani Ijominum bulimia: fufficerct. Inclinabat igituriam plane resadfedirionem.amp;fub-tumulcuabatur paffim multitudopopula-ris,per fe alioqui, ad cunda præceps. Hîc porto, tanquam ex inopinato Deus appa-ruit. InBathauoruminlulamappulere cc. fimul corbitæ, plenæ frumento, tritico, filigine,ex Dacia, amp;nbsp;Orientali Germania Oceanea.icaque numen ccelefte peculiari quodam benefitio multas miferorû mor-talium myriades vitç referuauit, Qup dum
-ocr page 303-T t R T I V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;185
ûum eft, vr importato tanto commeatu, amp;nbsp;Horcfcentc mclic, ficut ante dcfccerat, ita tune fegetum copia luxuriesque eilet. EtfortaffisperiiTo cliorcgiaanipliora læ-culo nulla illic fuit, quippe honea omnia , quepaulo ante vacua exhauftaque crant, humanis alimentis poftmodum rc-dundabant,
P H 1LIP P V s inteica, dum nimia qua»-dam confidentia, prope dicam temeritate, Galli,negleda patriajalienû appetuntteg-nû,amp; adNeapolim,Mediolanûque(vtidi-ximus) fimulafpirant,fummopere gnaui-terque contendebat, ex propinquo Belgio in Franciam : quo fie hoftiû audaciam rtâ-geret.Ob id,fut» pofteaquâ Belgatum fuo-rum iuftum exereitum côparaflet, amp;nbsp;Teu-tonum auxiliarias copias Epiftalmate euo-callet, iadabat de indufttia expeditionem Rhemenfem . amp;nbsp;particulatim Mofaream nominabat EiTuorum ciuitatcm inimi-cam, in Mofæ ripa fitain. Cuius rumuf-culi credulitate nimia eum non minimum percellerentur cominouerenturque Galli, Mofareates fratres, amp;nbsp;Rhemos fo-cios , vicinosejue diligenter communie-runt, intérim citeriorem Picardiam nc-glexerunt. Qua ipfa occaflone Philippus,
T X eb,
/
)
-ocr page 304-1 I B E R.
eó,quo maxime intendebat, facilepcme-nit. Comperto enim, Sanquintinum, Vc-romanduorum Tiuguftam , quo præciic refpiciebat , perexiguo præfidio teneri, Marianum verïüsexcrcirum f cuipro Re* ge præerat confobrinus Allobrox) cnïit-tit. qui triduum ad illud oppidum intra primum lapidein moratus , extrudit inrerim cquitum rurmas, 8c expeditorum peditum cohorteis, vt Recorium renta-rent Gallicanum municipium, inter Mo-iàream 8c Marianum medium. Interue-niunt intcreaeuocatiTcutoni milites,vf-que eo exipeftati. hi vt comparuerunt, inuadirur magna celeritate Guifa. ad earn pcrnoâratur. Poftridie vero ante iucem, dikiculo equitatu omni præmiflb, 111 r. Non. Sextil, ex improuifo totum deinde robur cxercirus , Sanquintinum mouit. Circa quam vrbem , loco per metatores caftris dcleólo , fuburbano occupato, nee non propugnaculo flumcntano,quod erat in aduerfa ripaSabisnonexiguum ,poti-tusAllobrox, pluteis dilpofitis,tormen-tisque admotis obfidionem adornauit, Quam rem odoratus eius prouinciç Prçt. Halmerotcs, ilico (ex equitum turmasac-cerfitjgrauis armaturæ treis, leuis totidé.
ac
-ocr page 305-T ï R T I V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipi
ac pcditum figna quina. quibus copio -lis ib'patus acer, animofusque Gallus, fe fortunæ commifit. cumque tnbuleis vix dum vrgeri recentilîîma obfidionc intel-lexilFet, noftu ad obfeflos tranfuolauit: cum tercia parte cathaphraôloruin cqui-tum , 8c peditibus ducentis quinquagin-ta. Rcliquum eqiiitatum, ac onmem fere peditatum , partim animorum defe -ftio, partim difciplinæ militaris confulio ab vrbe , focijsque feclufit. Situs autem ciuscftiftiufmodi. Qua in Septcrntriones fpeftat,ailuitur flumine Sabi. 8c Came-racumlmperij fœdcratam ciuitatem, no-no indidem milliario,habet. A meridie veto Forum diftat, quinque non ampli-us milliaribus. Ab ortu Sanquintino ob-ieéla eft Guifa, pari fereitinerisinterual-lo. Occafum verfus eftPerona,ad Sabim itidem pofita , feptem remota milliaribus. tria çque Gallican! municipij oppida. Nec eft vrbs iliaquidem cxigua,aut imbel lis. Veruntamcn opinionem eins firmita-tis deminuit fulminum ( quibus hæc fer-rca tcmpeftas vtitur) iaélus ac violcntia. Aliquanto vero pofteaquam eo loci caftra nietatus eft Allobrox, nititur e Perona e-grçflus cum fignis x v. Dandolotus Gal-
T 3 lus
-ocr page 306-191 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t I B E ».
lus nobihlïïmus, obfeflîs fuppétias ire,qui càutefoliciteque perrini.'itus ambages, amp;nbsp;anftaôtus viaruiu, num qua in laborantem ftationem peraaderc pollet, limulatquein Burgundioruin venir confpcótum , nulla fere molell:ia,profligatus,tertiam lignorum partem amittit. Sedquia hîcinBur-gundiorum mentionem incidimus, præ-fari femel liber , co nomine pollhac Phi-iippicas copias, partes'ue accipi a nobis, quos ipfos nadfcenus Cæfarianos ( Car. V. Imperatore)appcllauimus.Philippus enim aiero ex abauia ab antiquilîîma Æduorum profapia oriundus Maximiliani Auftria-dæ I. eo nomine Imp. abnepos legitur. cui Maximiliano,olim aliquando Maria Caroli illius Fortis,nouiflimi omnium e-ius gentis,Rcguli,folaheres,acfilianuplit. vndcpollcri, Ducatu illo, amp;nbsp;meliorcpar-te Befgij in fe deuoluta, Auftriadæ nomen idem participant, amp;nbsp;titulum Regni adhuc feruanrnmmo prifeis Æduæfamiliælegibus ctiamnum vtuntur,ac viuunt.
N E c vero latebat Gallorum Regem, quam parumpræfidij in obfelfa iam vrbe eflet, praeter illam fnpcrnumerariam ma-num,quam paulo ante Halmerotcs cafu introduxilfet. quinimrao videbat cô rem elf«
-ocr page 307-T E R T r V s. i9i cflc deduétam,mocïo laborantibus auxili-ari vellet,toto excrcitii opus elFe. nec enira aliter vrgeri hoftem,cadra oppugnari, ob-; fidioncnique difpelli pofle . Eapropter Mag. Eq. Gallicanorurn,vtcunque inftru-ftusamp;paratuSjdeledlo comitatu ftipatus, alium ùniulans, Si ignotam perfonam hominis mutuatus, vi. Id. Sexril. cadra Philippica diligentiflîme exploranfitum, datiimque eorum vndique cmiofiflime peruedigat. qui podquam compcrit,equi-tatum omnem in citenore amnis ripa con-iidcre, amp;nbsp;crans Sabim paucas adniodum difpofitas eirepedicum dationes, confili-j umrei gerendae ac fteni bonam eepit. ira vt Halnierotcs, cui uiam deliberationem, de introducendo fubfidio,aperucrat,per-foflanofturno labore cloaca/quaclancu-lumadvrbem tranfcurrercnt iocij , ca. rationehoftem fàllerent ) aduentum auxi-lioruni auididîme cxfpedarct. Biduoigi-tiir podquam fagacidime odoratus elîet, * ccquid in cadris ageret hodis, ( qui dies ' D. Laurentio eratdicatus) adduxit copias omneis Mag. Eq.puta xvi. circiter niil-liapeditum, equitum vero quatuor,vna ciiin tormcntis quindecim, ad dedinatum inlîdijs locum : âmul munitioncni im-
T 4 men-
-ocr page 308-tun
mcnfam , amp;nbsp;naucis fluuiatïlcis, in currir bus fecum vchens.itaque ante lucem,mul* to mane in diuerfa fluminis ripa fupcrbe conflftens vibraretela ac haftas:minariin-fultumcaftris : inftare deliberationi: milites nauibus imponere,eosquefecundoflu-mine invrbem tranfmittcre: dcnique nihil intentatum relinquerc, quo fic nouis præfidijs obfefl'os tribuleis confirmaret, Delabitur ea ratione Dandolotus, cum lediflima cohorte militum , Sc fpedatæ nobilitatisiuuentute ,in adoptatam ftati-onem. Ceterum ftratageraate illo Galli-cano animaduerfo , Burgundi , rehquos tranfitu facile prohibuerunt. amp;nbsp;dióko citi-us Sabim traijcientes,receptui canentem, 1C terga veixentem hoftem perfequuntur, aui3:ore,confuafore,amp; prope dicam perfe-äore eius expeditionis Ecmondenil.qui flmul ac vidit, infiftenribus focijs , tan-quaui metu perculfum Galium , paula-tim cedere: cade re AllobrogemiRcgium Legatu certiorem reddes, amp;nbsp;admiflb equo primusferturin attonitu hofte , tertio fere a caftris milliario, qua Ford ( cómemoratii muniçipiû)aditur.Etraondéfem veto, primas iaélantem haftas, amp;nbsp;pcditum acicm, ccleriler cofeqiu reliquias cquitatus wbcc
-ocr page 309-T E R T ï V s.
Allobrox, ne forte fubfidio deftitutiBur-gundij prçcurfores,ab bofte oppriinantur. quem tanta perfndit trepidatio,vt præceps acimmoderata contentio fugæ ( dum cer-tatim in propinquuni nemus * Baineum * Ita vulgo nituntur équités Gallicani ) amp;nbsp;focijs funi-meoffecerit, amp;nbsp;confuftonis vniuerfæan- 7 ® fam præcifc præbuerit. Pedites enimuero inter cetera ab fuis equitibus, obteri fe, ac perturbari, exclamare. Quo faótum eft, vt interrupta difciplina militari,amp; perturba-tisordinibus Gallorum, ne primus quidé Burgundiorum infultus perferretur: amp;nbsp;dif-fipatorum,ac figna, ordinesque deferenti-um militum, dira amp;nbsp;immanis fieret cçdes. vt late patens campus hoftili cruorerefper-geretur, amp;nbsp;inoccifione, cladeque hoftis Burgundij impune grafl'arentur. Fuit porto Gallorum ftragcs vulgari fama longe minor, nccenimnecefle habuitviôtorin haftam abijcientem, aut parum vel nihil refiftcntem boftem, amp;nbsp;a prima velitatione ftatimdigitosfuftollentem,ferociamfuam 1 fæuitiem'uecbullire. Manebitigiturocu-latorum teftium , fprtiffimorum fcilicct militum, qui pugnç illi interfuerunt,tefti-ficatio fempiterna, duo circitcr millia 8c quingentos illic concifos elfe : Sedin his
T 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fum-
-ocr page 310-'mit
19^
fiinimo loco natos Gallos : quorum capita fuerunt, Hi, Ioan. Anguianus, Nauarrxi Regis frater, TuroProcomes: Mag. Eq. nepos, Campodenarius, Guro, Galanus, Plenota, Gelotes,acmulti alij. Captiuoru autem principesnominatimerant. Mag. Eq. totius Gallicani exercitus fummarius dux, glandula plumbea, fummo in femo-re, fecundum nateis, traiedus, vna cum duobus liberis. Montepenfirius,qui in ca-pitc vulnusaccepit, amp;nbsp;Lungauillanus Reguli, Sanftandreas iiii. v r R. Ludouicus, Mantuani Reguli frater. Vafl’çus, Curto-niateSjCenomannus. amp;nbsp;Rhenanus heru- i lus,Teutonicorum mil. Trib. fodales Re- | gales, cunfti cqueflri dignitatc ab Rege nonorati .prætercaRupelecaltus herulus. Obigninus,Meruç,amp; Bironcsduo, Mon-tebrunuSjSanftieranus : ic infinita pæne nobiliras.quam inftituto volentcsinlerui-re, ex compofito reticemus. Apparatu belli vniucrfomunitione, tormentis, amp;nbsp;impe-dimentisviftor potitus, figna militariaad vUum omnia ex horte cepit, denique opi-ma foolia reportauit. Fuga nihilominus . elapfi, pr.Tter equitatus meliorcm partem, amp;nbsp;gregariorum militum pedertrem multi- j tuàmcm , viri principes, iftam fortun« in , ;
iuriam
-ocr page 311-T E R T I V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2lt;J7
inriam declinarunt. Arabarrus,ac Momo-ranfiniis Reguli, Condates Princeps, Na-uarræi Regis frater, Sanièrranus heruliis, amp;nbsp;Bordello, cum reliqua nobilillima tribu. Atque bine liquet,quanta fit Gallicanç nobilitatishubertas. quando limulin Ita-liam mulræ imagines Guifanum elTent fe-cutæ. multi ßmul apud Regem, apud Rc-ginam , apud liberos Regios , Palatinis crant minifterijs ofticijsque dediti, aüidui clientes . rurfus multi remp . traólabanr, proiiincias obtinebant,ciuitateis regebät, præfidia cuft:odiebant,arccs defendebât ac propugnabant. ncc pauciores tarnen interim in Beigio fub Regio legato milita-bant. Eapropter interrogatus Biillanus Regulus, (exaäo fere qiiinquennio in arce Hefdinenfi ab Allobroge captus) qua nam ratione, aut difeiplinç oellicæ fiducia, tot tantique Heroes arci exiguç, amp;nbsp;infirmçfc concrcdidilfent? falfe,arguteque,quia (in-quit)his Gallia fatfuperque abundat. Bur-gundiorum vero non videntur quinqua-ginta illo ipfo in certamine interijire. Hac autemilluftriorem vidoriam nullam alia ex Gallis fibipeperit Auftriadarum fami-liaivfqueab RegeinTeriotropheio ad Ti-ciDum capto.hancAuguftç Veronianduo*
rum.
-ocr page 312-ipS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r I B M K.
rum, amp;nbsp;aliarum Gallicanarum vrbium ex-pugnatio, ( vt oftcndcmus ) fubfecuta eft, Hæc Philippi res in Iralia fecuras reddidit. Haec indidcm Guilanum amp;nbsp;exercitum in affliiftani patriam reuocauit ac retraxit. Hæc denique Vido.ria fecit, vtPhilippi audoritas amp;nbsp;gratia (quibusfummeapud fuos valebat}magniim ctiani pondus apud exreras haberent nationes . maxime quod iuucnili aerate, quod ab ipfo regni aufpi-cio, amp;nbsp;fortunarum initio ac nouilbmc, quod tiro ré inulto præclarifsimc, aefum-ma cum laudc gefterit. quo probato, con-fequens fuit res Franciç vacillare, amp;nbsp;quo-dammodo iacere debuifte. quippe fi Bur-gundij ilia tarn infigni vidoria vti fcilfent, ac Fortunam perfcqui, adfummasangu-ftias (ficuti poftea aliquanto expertum na-buerunt ) Franciam vniuerfam fuerant ad-duduri.non aft'edam modo,fed etiam viribus pçne deftitutam. Contra habebate-tiamnum firmillimum exercitum , ac vi-dorcm Philippus, ex xxx. acerrimorum peditum millibus,equitum vero xnii.ferc conftantcin.amp; in his lediflîmos,exercita-tifsimosque duces. Moueratetiâ ex Æduis altéras copias fecrcto verfus Forum Segu-fianorûjN i colaus Barop oly uillanus,quod augu-
-ocr page 313-T I R T I V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;199
auguftum municipium (Lugduno, deccin nonamplius diftans milliaiibus) Allobro* gicæ iurifdiûionis Gallus iampridemte-nebar. Acdiutius in Veiomanduis com-nioratus,quàm par fiierit,Philippus rei gc-rendæ pulcherrimam occafionem , non folum Franciæ, fed etiam leges vniucrfo prope dicam orbi,imponendi,amifit.Cc-terum, quia vtplurimum lateant Impcra-toreSjVel expertifsimos in bello,condicio-nés ac dimcultates hoftium : iccirco vfu venir, vt oblatæ opportunitates confici-undarum rerum fimul euanefeant, ac præ-tcrfiigiant. Vtcunque eft, in promptu eft, inillo Sanquintiniano conflióbu, Gallos tantum non pro re nata damnum graue accepilTcjVerum etiam aperuÜTefibidcin-ceps ianuam malorum, amp;nbsp;mare quoddam laborum. ita vt ambigi iure merito poffit: num quando tandem Francia ad priftinû decusacgloriam reflorefeat ?
P HUI P P VSinterea Cameracumpro-feôlus, fimulatque lætifsimum nuntium iftius tantæ accepit Viôtoriç, Pembruchi-um herulum,vrbi propinquumilico accer fit (is Icgiunculam auxiliariam, miflii Re-ginç, puta peditum millia quaterna, amp;nbsp;mille équités adducebat ) arque hisrecen-ribus
-ocr page 314-JOO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t Ï D E R
tibusauxilijs vxorijs ftipatus,alacn animo ad caftra contendit . Contra Gallorum Rex, (jui turn forte Compendij feffitabac, ab Sanquintino quatuordeciin,ab Lutetia veto duodeuiginti milliaribus audita ifta inopinatafjorum clade, amp;nbsp;iniuria.miran-dinu in modum initio eft perturbatusac perculfus. Porto cum a fenlibus ad mente reuoluerctur,ac(ncceffitateitapoftulante) auocatus a cogitanda moleftia, rcuocare-tur ad dignitatem cum publicain turn pri-iiatam, diligenter, conftanter, circumipe-ótequé, quanta ccleritate, amp;nbsp;quoad eius accepto tanto vulnerc fieri potuit, prçfti-tit:ac nutanti regno prolpexit. oppida co-tinuis laboribus communijt, Si difpofitis præfidijs ,excubijs, cuftodijs, vigilijsque firmauit, vti quçque infirma, autpericulis obnoxia videbantur, Ambarro item Di-éiatori nouorum habendorum deleótuü, amp;nbsp;maioris conferibendi exercitus, apud Laodunum negotium dare . Guifanam manum continuo ex Italia, diplomate re-uocare. Auxilia Heluetiorum, veterrimo-rumfociorum aefratrum accerfere. Teu-tonum Regulos nonnullos etiam , quos dudum ceperat amicos, folicitare, Fœde-ratoru Franciæ opcmimplorare. denique com-
-ocr page 315-T î R T I V s.
compararc omnia, quæ cficnt ad obfiftcn-dum refiftendumque neceiraria.amp; (quàm latc patebat officiofa Gallia) militcm,fru-mcntum, munitionemque belli conqui-rerc:acfpeciatim immenfam pecuniæ vim grauilfimiî edidis, feuere continenterque impcrare, Si per certos quæftores cogéré. ac dum ipfc bis rebus vacat,intérim Regi-nam , vna cum fuo, gynæcio ac comitatu Palatino, Lutetiam amandare • ad confir-mandosilliuspopuli animos: quifugara parare, amp;nbsp;de vertendofolo cogitate fere-batur. Ea eftpopularis quædam leuitas. Philippum enim,fortunata felicitate abu-tentcs,inftarThymelicorum acXyfticorû, inodopublicisconuitijs ac ludibriocon-feiderantParrhifij. Qui nefeientes, quid férus vcfper interdum vchat,vt antea in in-folentiaexfultaUerant,itatumquidem,vel ante tubam, trepidabant. Fit enimucro cumplurimum,vt ftultitiçignauiaitem fit coniunda,amp; ignauis facile vertatur color. Itaquc,quód facile eft imperium in bonis, aeperfe officiofis, Rex vireis facillime fi non rcparauit,impendcntibus difficultati-busfaltemprouidit.cuifolaLutetiatcr ce-tum millia numûm, vitro mutua dédit at-qucobtulir.
-ocr page 316-JOX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L I B B R
Ve R v M(vt eorcdeatoratio,vnJcpau-lulum digrelFa eft ) fccuto biduo relatus certo in obfefTam vrbem nuntius focia-rum ruinarum, fummopere terruit defen-forum foiitudincra . qui fane ob earn rem precibus inflate non definebant, vtx Foro tribules, focijque,qua folaex parte pof-fcnt, auxiliarias cohorteis, fibi in extrema diflicultate pofitis, continuo fubmitterét. Hic Forenfes, datatemporis opportunita-te,ccc.expeditos fulminatorcs ptæproperc extrudunr. Sedilliipfia Burgundijstem-pcrius confpeôli,intercipiuntur de via. ita vt deuotæ illius manus tcrtia dumtaxat pars intra præfidium reciperetur. atque id auxiliorum nouiffimum cxftitit.Sub poft-quam autem in caftra Philippus venir,cum anteaiain cuniculos egilTet Ailobrox,fata-Jis parabatur Sanquintinianorum oppu-gnatio. Eapropterprçftruélis pluteis, Sc tormentorum ordine difpofito, perlon-gifnmumterrçambitiim(a porta nimirum D. Ioannis,vfqucadflumentanam) xii. Kal. Septenib. inchoatum fulmen totos fcx dies continenter eft iaélum, tanta vi amp;nbsp;pcrrinacia,vt turribus deieélisimœnia lui-nofa,nuda,ac concufta relinquerentur.in cxtrcmo autem tonitruû fpiritu, cuniculis, tri-
-ocr page 317-T E RT I V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JOJ
tribus fîiruil ex locis,incéfis, inruinis euer-forû propugnaculord pars aliqua defenio-rum aut abïbrpta eft, autinteiijt. Interim tarnen,cum parietinarum anguftiæ aipice-rentur, fie vr etiamnum oppugnator difîî-culter afeendere in vallum polfet, Philip-pus , ad falutem rcx^picicns militum, caute prudenterque extremam irruptioné in po-fterum diem reiecit.quam non ante tenta-uit, quàm amp;pluribus tormentis tempefta-tem côduplicalTet a primo diluculo, vfquc adhoram fecunda poftmcridianam, Sgt;c ve-heinentiffime contorto fulmine ruinas pa-tefeciflet. Turn demum paratos , inftru-dosque milites, tripertito in expeditionê mißt. Itaque vno Sgt;c eodem temporis pun-do,tribus fiinul ex partibns,Tcutoni,Hif-pani Belgis permifti, ac Britanni,non minore animorum feritate, quàm virtute in propugnatores inuaferunr. quos,non am-plius, D ccc. fuifle, amp;nbsp;fide multonim, amp;nbsp;Halmerotæ ipfius exeufatione declaratur. quamlibet inter militum ordines veri fi-mile fuerit ciuium aliquam manum aut inftationibus cxcubafle, anttsda , ac la-reis fimulcum præfidiodefendcrevoluif-fe. Sed breuis amp;nbsp;horaria fuit ilia defen-fio.immoftationem plcrique fere omnes
V deferu-
-ocr page 318-504
deferuerc: præter Dandolotum amp;nbsp;îarna* cem,qui vfque aliquo vim acimpetû Bur-gundioriim fortiter fuftinuerunt. Ignaue porroac timide fe habuerunt illiqui fub Delphinateftipendiamerebant. hi omnium primi, âc ftatim loco funt deiedi, nec exemplo ac conipectu ducis, fedulo acii-terquefuiim ac patriæ decus defendentis, aut incitaii aut retineti potuerunt. Itaque vndiquc hmul irrumpentibus Burgundijs, fit ingens militum, ciuiumquepromifcue cædes. Si qnibus interim lucis yftiramde-dit vidor,(vt dédit plurimis) hos viuos cepir. amp;nbsp;in his ante omneis, Halmerotem Ôc Dandolotum, quorum fecundus per-callide poftmodum effugit, vir ipedatus profedOjVtqui tam in tolerando hoftiura infultu ,ac ftationis defenfione,quàmin fugæ euentu forritudinis,indicij,amp; excelfl animi prçclarum fpeeimen çdidit. In cap-tiuis prætereafucrunt larnaces, Sanrcmus, Humus,Qarda5Cuzius,Mola,amp; multi alij primi ordinisviri .Arque eopado ob ni- , miam quandam inconfiderantiam,velin- _ folentiam potius, ( quæ animorum vitia Gallis fere propria, peculiaria, atque a natura infufa videntur elle) quod rempcfliue cam prçûdio,quanto opus eratjUonlirma-
uent.
T E R T I V s.
ÎO5
uerit,non modo Veromanduorum Augu-ftam,omnis eius prouinciæ ôc maximam amp;nbsp;locupletijïîmara , amifit Rex Franciæ j fed eodem pæne enatojn confliôlu Legati atque exeicicus incredibile damnum fecit. Ceterum quiahçc ipf^ vibs in Somonen-fiunimunicipioni numero nec poftrema, necinfimacenfendaeft, (quadepolleflîo-neolim Burgundios amp;nbsp;Gallos armis diu difceptall’e,litteris eft promulgatû) minime alienû videtuiab inftituto, côrrouerfi-arum fontem amp;nbsp;originem diururni belli, paulo altius repetere, arque hoc loci inter-texcre.Res ira habet.Carolus vu. eo nomine Gallorum Rex calamitofo difficili-quebcllo implicatus,quod aducrfus Ædu-os amp;Britannos geffit,amp; meliore parte reg-ni fpoliarus , cuius titulum ( etiamnum Britannicis Regibus ab illavfque tempe-ftate commune )inauguratus in vrbe Par-rhifiorum Henricus v i. Britannicus pro-palamarrogarat,magno cum fuo tum reip. bono, fecit tandé cum Philippo Bono Bur gundiorumRegulo (vt Paulus atteftatur Æmilius) adoptatiffimam pacem. idquc apud Atrehateis, anno libertatis Chriftia-næ M. c c c c.xxxv.hacfummatim con-dicione. Vt Sanquiniinum, Peronam, lo- »gt;
V a fedum,
-ocr page 320-jo6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 I B E R.
,, fedum , Ambianum, Abbcuillam, Sc alii „oppida amnenfia,vcl adSoiiionæ ripani „ ( vti diximus ) fita Philippus interea amp;nbsp;e-,, ius legitimi nepotes mafculi poflîderenr, ,t donee earn iurifdiótionem vel ipfe (Caro-j, lus VII.) vel eius fuccelFores quadiingcn-,, tis millibus aureorum redemiflent. Quo decedente Ludouicus xi, Caroli F.atque hereSjCX conuentn,paria fccit. óc ex Æduo redempta fua municipia ( quanta diótuni eft pecunia æftimatione ) ftudiofe recupe-rauit. Ibi Philippus multaeft de Ludouico queftus. Primum quinquennio amplius, indignatione paterna eieótum e curia Lu-douicuin fe magnificc in Æduis aluifle. eu deindefe Iplcndido comitatu,ac magno fuinptu in parriam reduxifle. fe præterea ingentem pecuniam expendifte ,quo die diademaei eflet impofitum:iccircograti-tudinis ergo,amp; fan été Ludouicum promi-fi(re,amp; feparatim in fcrecepi(re,quamlibet foonfioni pecuniariæ fatis eflet faftuin, v-fum nihilominus commemoratæ iurifdi-dlionis fuperftitiPhilippo fuiife indultu-rum,amp;loco accept! beneficij confimili li-beralitare hofpitalitarem Ædui compen-faturum. Excipiensigiturhanc ipfam que-relam Carolus Philippi F.bellicofus atque acer.
-ocr page 321-T ï R T I V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;507
accr, dum pater Brugis graui morbo de-tinctur, anno fupra millefunum quadrin-gentefimum, fexagefimo quinto Lutetia-na ad mania vfquc ingcntt cura exerci-tu contendit,fœdere pnusinito,cû Ca-rolo fratrc Regio, cum Britonum Régule, amp;nbsp;plerifque ahjs Franciæ optimatibus. qui fodalitio falutem publicâ verbis qui-dem prætexebant, re vera autem priuato commodo inferuiebant, amp;nbsp;in caput regale coniurauerant. Eapropter Ludouicus, adfummas adduôlus anguftias, amp;: necefli-täte compulfus, in aduerfariorum poftu-latis acquieuit. Fratri Normannium ftipu-latuSjCarolo Æduo clientelç nomine rundum ( de quo ipfe, amp;nbsp;pater querimonias agebant) tune quidem conceflit. Secuto autem biennio, fimulatque deceffit Philippus, Bonus, idonea cum mortis eius turn temporis opportunitate vtens , ac ad-aftum iufiurandum negligens Ludouicus, Auguftam hanc Veromanduorum,amp; Am-bianum primo occupauit, intendens eo-dem tenore,ad reliquam itidem Somo-nenfem ditionem recipiendara . Hïc im-manis domü excitata eft cataftrophe. nam dum Carolus amifla oppida armis ac vi repetit, amp;nbsp;ceterorum vlum mordicus de-
V 3 fen-
-ocr page 322-3o8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liber.
fendit, contra Ludouicushereditärem iure mancipij quodammodo hbi arrogar, ôC luuiniuftis rationihus iibivindicat amp;nbsp;repetit : ingenti fane, amp;nbsp;iinplacabili bello vtrinque (vario pugnarû euentu) ob alter-nam eius regionis poirelîionem,çftconfli-Âatum , donee ad extremum Carolus, a-pudNantium anno poft milleftmiim qua-dringentefimum feptuagefimo feptimo, cum Heluetijs amp;nbsp;Lotharingico Regulo, tertiiim collatis lignis male pugnas, eft in-terfedtus.Tum demum Ludouicus,iftavi-ftoriç profperitate faôtus infolentior,(qué minime fugiebatjiolam puellam a Carolo fupereifejnullo a;quitatisrefpeclu,nô modo municipiorum Somnenïîum reliquias, quas Æduiretinui dent,recepit: verum eti-am Gefldriacum, Artuiîamque inuafit, nec non vniuerfam Æduorum Sequanorum-que ciuitatem vfurpauit. Arque ilia ipfa querela tot belloru atroci iîimorû femina-riurafuit.quæbellaprope côtinenterduæ (quas multoties nominauimus) illuftrilli-mç illæ omnium Europæarum familiæ inter fe ab illo fçculo geiTerunCjVfque ad no-uiflîmam pacem(Cameracinam) annofu-pra fexquimillefimigvndcfexagefimo ,pa-lt;ftam. Cuius condiciqnes, ac compofîtio-nem
-ocr page 323-tert I V s. 509 né qui propiusintrofpexent,is rationes fir-niasinueniet,quemalt;imodum lisifta anti-quiffima ac iam olim conteftata,tandem remiflafedataquefLieiit.rutfus, qui litiga-tores caufam fiiam ad temp, ac tempus ac-commodauerint. ficuti poftmodum fuo loco a nobis notabitur.
San qjv i n t i n o capto, milTus Ca-ftellumaPhilippo jCum parte copiarum, Arenoperganus, quarto indidem millia-riojtormentis ante exagitatum, deditione ’ftatim obtinuit. non une dedecore præf. Soleniacis,qui verbis pugnans jgiganteam quandam audaciam voce euomens, vultu iaélaucrat fe id præfidium vfque aliquo contra Iroftilem infultum fui (Te defenfu-rmn. Paucis vero abhinc diebus Hanum petitur.quam arcem, mulro fulmine con-cuflam, Hanates itidem viótori Philippo fubinde crediderunt. His tribus Gallorum ftationibus occupatis, municdisque mul-torum dicrum ponitur opera : amp;nbsp;Hanum præcife ita firmatur operibus acpropug-naculis, vtexpugnari vix ampliuspotu-ilTe crcderetur. interim hofticum depo-pulandi poteftate fafta , vitro citroque circumuagati excurfores , prædam om-nem ex agris abigere , colonias flamma
Y 4 vaftare.
-ocr page 324-ÎIO
1 I B E R.
vaftarc, Sc in his Nouiodunum, vctuftim ciuitarcm . ab Aunufta Veromanduo-* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o
rum decem, ab Lutetia veto viginti quatuor r.ulliaribus diftantcm. Initante ita-quehieme,( quo tempore belia iure gentium conquiefcunt ) Philippus , vt captas ex Gallis ftationes,magnis validisque præfidijs communijt ac firmauit, foluto exercitu , vidorix ornamenta , amp;C belli gloriam ac decus reportauit.
P H I L I p p o in Vcromanduisbcne pugnante, (ita fane Fortuna, cum vult, res profperas, aduerfas'ue cumulate clargitur mortalibus ) nihil non triumpho dignuni eius in Italia duces itidera gef crunt.quip-pc ad damnum in obfidionc Ciuitatulx raólum,hccetiain Gallicanis partibus ac-ceffitincommodi.
M. Ant. Columnafquem legatum re-liqucratin exercitu Dalua) agro Latini-cnll denuo vim inferens , Pont, multa oppida ac municipia rurlhs eri puit. is Iiilium Vrfinura,amp; Monrebellum heru-lum , qui cum legiuncula fnempemanu duûm millinm , Sc quingentorum Hel-uetiorum , ac tribus circiter millibus I-taloruro peditum) Palicaiium nouam mu-nitio-
-ocr page 325-T E R T I V s.
3«
nitioncm intro ferre nitebantur, apeixo Mane profligauit ac fudit. is viexpug-nauitjdiiipuit , incendioque defœdauit non inHnnam, nec exiguani cinitatem Signia. Q^a clade fuorum percuHùs Pôt. détériora veritas ,prec;bus inflate, amp;nbsp;cre-bris litteris Guifannni accerfere. qui etfi metninerat Pont, conuenris prouiiffls-quc anteanon iletifle, ad tempus tarnen, cam primum potuit,refpóndit , amp;nbsp;Romanis fubuenit neceffitatibus. ac nouif-fime TyburingrelfuSjin finitimas coloni-as excrcitum effudit. Contra ifto nuntio allato, Dalua, vbi vidit inetu, ac folici-tudine liberatam effe Neapolim,in Latium conuertcndas vireis elfe ftatuit. E-greflus igitur e Cumanis , cura deleélu peditum atque equitum , fub medium Auguftum menfcm , Columnæ ad Pon-tem * Saccum fe coniungit. quo loci *Ita fon»-dum de fummarei inter fe délibérant, au- batltaliciC-fpicatifïîmre illius viéloriæ, Pbilippi, in Veromanduis partæ,lætum nuntium ac-ceperunt. Eapropter cum Pont, condici-oncs boneftas Regio animo, amp;nbsp;obftina-tione quadam repudiaret, armis difcep-tandumiudicaruntjviftæ vrbi legesgla-dio Sc vi eflc imponendas , ex impro-
V 5 uifo
-ocr page 326-JIX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER.
Mid) irruptionem faciendam c/Teconclu-denres. Ob id CoIunielJam vfque prçpro-pcrc duxerunt. id caftellii duodecim abeft non ampliu5 ab vrbe millibus pairuum,ar-queindidem noâu luouentes, antequam Juxidet, admœnia quideni acceflerunf fed cum armatam Romam reperiflent,amp; noóturnis ignibus, facibus, luminaribus-que (vt in media luce)corufcantem, vide-renturque Romani fuum,de repentino tc-tando incurfujConfiJium cxcepilfc :maxi-jnc,quód ex capriuis percunótatrone didi-ciifent P. Stiozzam pridie vefperi Tybure RomamcumturmaD. equitum amp;fignis denisAquiranorum peditum conuolaiTe: itaque redaâis in quadrum numerumquc confilijs, concifisprioribus fententijs, 8C præcogitara irruprione defiftentes eo, vn-de vénérant,reucrterunt,amp; Palicanum no-uiffime obfederunt,
11SD E M fere diebus, cum deliberatum omnino eilet Guifano, in Galliam, reuo-cantc P^ege, cum exercitu recurrere, Pont, oui in.Qantibus moleilijs , amp;nbsp;arduis nego-fijs angebatur, amp;nbsp;futurorum mctu percel-lebatur, quam pacem paulo ante iuperbc reipuerat, difccHum parantibus Gallis, tue perattentc ambiebat. camque poftremo lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inter'
-ocr page 327-T E R T I V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;515
interceflîone Veneti Senatus.acFlorétino mm Reguli apud Caueani caftellum, me- : fe Septembri ( clam Ferraiium) his condi-cionibus fubtiliffime eft afl'ecutus. Vt in ’» gratiainac fidem receptus Pont. Philip- ’» pus, reuerentiamadhiberetaducrfusipîi- ” us beatitatem, nec obedientiam relinque- ” ret Rom. „ Vt in fuam vterque poifeisio- ” nemjftatum, clientclaniquereflitutuSjCir- ” cumfcripta partium pœna , omnibus in ” vniuerfum ignofceret : exccptis nomina- ” tiin tribus, M . Ant. Columna, Afcanio ” Corneo , amp;nbsp;Comité *Balncenfi,(fuas ni-mirum priuatas caulfaSjCeu dominiin cli-entern aftioneSjPrçtorijshuiufcemodi ex- aù Italica ceptionibusPont. excludebat,amp;deipßs. Comes a acfupereorumftatu, quid iureamp; legibus Bal““-ftatuendum clTet, ad fuum peculiare amp;nbsp;Philippi arbitrium reuocabat) res tarnen fummavno omnium confenfu itacompo-neretur. „Vt Palicanum loan. Bernardino ” Carboni Neapolitano ftatim concrede- ” retur,( cui viro, etfi fub Philippo ftipendia ’* merebat, nihilominus Pont, confidebat) ” ac coramunifumptu côferuarctur incoin- ” me,invtriufquç officio contineretur, do- ” nec in niutuam deliberationem fecusce- ” cidiflet. Poftrcmo, fide pub licainftrudlo ”
? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gui-
-ocr page 328-Ît4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER
» Guifano, liccrct in Taurines ex Latio ex* »» creitum rraducere, quâ commodum ci cf* »»/et, velper officiofam Philippe Italiam.
Arque in eum fane modum Pent.concita-tornellijidemque viôlus, mera libcralita-te Regia,çquabileis pacis condicionesin-ucnit,qualeis modo viôtor, aut ante lacef-fitusiniuria quapiam exHitilfet aPhilip-po,(cuius patientia iftud bellum alebatur, duccbaturque ) verifimileeft eum laturû, concefl'uiumque non fuifle.
In inftantiferetemporispunôlo , que pax inter Pont, ac Philippum eft confti-tuta, dulci, hoc quoque amartim infuit. vt in Etruria ,ac Latio, præfertim Romæac Florenriæ magna amp;nbsp;repentina accideret calamitas. Pridie enimuero Id. Septemb. infolitacæli coorta tempe date, amp;nbsp;denfif-fimis imbribus, qui in pofterû vfque dien» continuabantur, Arnus ( quod angullun» flumen, médian»illamciuitatem, deferi-ptione a’dificiorum omnium pulchcrri-mam,interfecat,non altum quidem,vado-qnc paflim, amp;nbsp;æftate pedibus tranfitur) prçter modum excreuerat, itavtnonian» naruraliripacontinerctur, fed alteexun-darct , vicosque omneis ciuitatis palsim diffiifus inftar vafti lacus compleret.Porro aqua-
-ocr page 329-T ï R T 1 V s, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JIJ
aquarum æftus quia in no ôtera concubi-am ivrepfit, obfifti vndaium violentiæ nulla Humana aitc potuit . Magna ita-que cura honùnum turn animantium bra-torum ædita ftrage, pontes vrbanos quatuor, emontano afperoquefaxo conftru-âos, minis defœdauit, çdeis molcsque an-tea firmifsimaslabefadlauit,afcctcria euer-tit, annonam, mcrccs, fupclleôtilia,deni-que id genus bona, quæ humanisvelne-cefsitaribus vcl commoditatibus feruiunt, difsipauit; ficvtpaululum abfucrit cafus ifteaffliôtæ ciuitatis ab hoftili direptione. maxime quod in finitimis , amnéfibusquc municipijs, amp;nbsp;ante omnia, in Glufentino agro ingens rerum familiarium fit falt;3:a iaétura.Qupd ficut abfentibus incredibild fortafsis videatur, ita prçfentibusfuitafi-peôlu miferabile, amp;nbsp;hoirendum magis, quàm fuerit inundatio ilia longe maxima, quæ anteannos ducentos vigintiquatuor contigifiet. quemadmodum Aretinus amp;nbsp;Maclaucilus Hiftoriographi feriptumre-liquerunt.Secuto die,poft omi'nofam eam noôtem, qua Florentina inciderat miferia, Romç confimili tempeftate imbrium, amp;nbsp;diuturnitate pkiuiæ Tyberis fupra fidem inturaefeens, amp;nbsp;alueum ripasque prætcr-
-ocr page 330-pii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER
grclïùs, vrbem inundauit. quod diurniun. Lâdj incomniodum , noâurno Etruris maloobid minus fuit, quodtela prçuifa piinus feiire loleant.nani quia in dicin in-cidit Romana inundatio,præcaueriprç ilia Florentina vtcunqtiepotuit. AdFeliï-nam præteiea,ac per Flaminiam,audi mi-ris modisfluuij, agros acfrugesperuafta-riint, Apud Teclolages indem euenifl'e,a-liquanto antea maxime ad Nemanfiuin antiquiffimam ciuitatcm ,exploratum cft. Subinde vero coniîmili aquarumtempe-ftate Siciliæpars eftaftliôhajSfjpræ ceteris, Panormus. Inde liquet anni diuerfatem-pora, nunc bac nunc ilia ratio ne, ex Solis, Lunæ,afl:rorumque inflexione,amp; lege nature vt fiant,contingerc.
Mens e Oôlobrijdum præceptasVero-manduorum ftationes Philippi viâorex-ercituscommunit, contenditcum noueiii ferepeditummillibus ôc equitibus mille, ab vieillis Sequanis,præterÂrarim, Baro-polyuillanusin Segufianos: cómmuniea-to eisante periclitationis confilio. Poft-quam igitur Lugdunenfis Galliæ agros vitro ci troque eiretdepopulatus, Forum Se-gufianorum,eiusgentis caput,quod ex Al-lobrogum lurifdidionc Galli iampridem occu-
-ocr page 331-T E R T I V Sk nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;517
fetcupauerant, obfedit. Sed hi ad priitium iftius incurfus rumorem cxciti,partiin ex illis mihtibus, qui reccntifsime ex Italia domum redilTenr, partim ex finirimisHel-uetijs,amp; vieillis ciuitatibus copiarum fàtis coëgerant, ea dcliberatione, vt Æduoruni audaciam ftatira contunderent, aeieque cunv Polyuilkno decertarent. Q^od h-luulatque j^in caftris eft renuiitiatum, poft obdudos fine fiuótu aliquàm multos dies, amp;nbsp;ad vafa Conclamatum eft, Scxvii. Kal. Nouemb, quanta feftinationepotuit Po-lyuillanus, rebus fuis fuis diffidens, inpa-triam properauit: tantoperetrepidantibus fuis , vtab meliore exercitus parte defti-tueretur, qui Polyuillanus fi ante Itali-carum legionum reditum, in pcrCulfos recenti Veromanduorum fratrum clade, Gallos ex inopinato inuafiflet ,nullo la-bore , ambigit neino, ipfum eô,(vel etiam longius, quàm quo peruenire inftituiflèt) facile cum cxercitu fuiftè progrefliirum. Sic periculum omne in mora elle folet.
S E c V T o Nouembri in curia Bruxel-lana extremum vitae diem claufit Perd. Gonzaga, ad expeditionem illam Veromanduorum, viqueaNeapoli, euocatus in Belgium, quemvirum fico extinôtum Phi-
-ocr page 332-JlS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 I B E R
Philippus acerbe luxit : quod fpeôlati eins ducisndeli, vtilique opera non modo pater Carolus feniper, verum confilio,amp; autoritäre ipfe exato bello , iridem commode vfusfnill et.
G V I s A N o amp;nbsp;Strozzaexercitus,mul-* tis nominibus cxtcnuari,parte mari, Abu-maloautem tetreftriitinerc reliquias,pra:-termanum militum Perrario commiliamj in Galliam traducentibus : deinde inultis HeluetiorumTcutonümquecodudismil* libus , denique diligenti conquifitionc, vndique concurrentibus copijs , inPicar-diaRcx ingéntem vim atmonimrenoua-uitjVireisque inftaurauit : cum cóquiefcc-re pollet, libcratus periciilo amp;nbsp;moleftia prop’c omni, Polyuillano celfante turaul-ui,amp; foluto Philippi exercicu. Sedquiaad ' fanädum cxilHmationis vulnus', vis maxima inerat Regiç volurttati, vix molem in-iuriæ fulïinebat accepta:.itaque morç O-ti-nis impatiens , nihil ilium anni tempus hieraak maxime incomodum retardabat; quin fummo vindicarionis defiderio ar-debat, Sc volebatpræclanim ac memora-bilealiquodfacinusaggredijVt fuisfaltcm indulgeret alFetibus : Sc damnum aliqua ex parte rcfarcirct. Ac Regiu hoc inftitutd
-ocr page 333-Tî RT I V 8.
3’9
fequebatnr confinrabatque P. Strozza: quo fiiaforcamp;impulfovc , Caleres, and-quifsima Galloruni ciuitas, ex Bnrannis armis retrain polî'c videbatur. Ipfecninia Gallü quodain , qui indidem cum captus circtaliquando,euaferat jnftruôlus,pridic Martinalium, vefperi ( quæ Gallis amp;nbsp;Tcu-tonis manent Saturnaliorum prifcorum reliquiç)obfoletioreveftituinduriis,quàni fagacifsime extrinfecus lîtum eius vrbis perueftigauerat, amp;nbsp;circumftantium pro-’ugnaculorum formam,ac firmitatem to-’ographico oculo pcrlpexcrat. Rex igitiir tancStrozzæ opinioncm, non adeo abfi-miiem a vero, cum fundatam ctiam ratio-ne reperifl'et, confert ea derc cumfami-liarifsimis, amp;nbsp;délibérât propofitæ oppu-^ gnationis fortunapericlitari. Ob id Gui-lano fumma rei attribuituraudoritas. cui præter aufpicem eius expeditionis Stroz-zam jlcgatosadiungit, duosfratres, Mo-moranfinum Thcrmum, Dandolctum. fummo loco natos viros, amp;nbsp;deleótum no-bilifsimornm hominum, acexeicitatifsi-morumTribb.Hositaque cum totius ex-crcitus roborc, amp;nbsp;tormentis quampluri-inis, multo appatatu belli yalienifsimo tempore, per Morinorû agros, media ferc
X hic-
-ocr page 334-510 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lUB«.
hictnein Calctcs cmittit. Hi ciuitatcmc' tiamnumeô locihabent,quo anriquitus Itiumpoitum,proinontorium'uefuifle,ßi Cofmographorum tabulis,amp; a lulio CxC cftnotatuni. in extremis ßeigarum Mori-noiumque finibus , pofitam ad Oceani anguftias, vbi marc illud, quod Septem-triones refpicit , Germanici; rurfus illud quod ad meridiem, Britannici nome mu-tiiatur, Hine commodifsima ePleumofijs in oppofitam obiedamqueBritanniam eil tranlmifsio.Hæc ex diametro fpedlatDo-bram, Britanniæ municipium. Dillatau-tem ab litorali oppido Flandriæ Grauelin-ga tribus milliaribus, ab Ardea feptem. a Bononia Morinorum autem ( fiuc mari fine terra co itcr inftituas ) pari demen-lîonecæli, circiter oólo.Galliigitur, qui omnia temporis momenta obieruabant, (in celeritate enimiftiusexpeditionisef’ fcóluspotifsimumconfiftebat) Kal. lan. M.D. Lsui in- A. M. D. Lvin. vfque ad pontem atcis (ÏToùâmbrigæ vulgo ) munitifsimx nccef-icrunt. Caftellum illud eft,nec minimum firmitatis addit Caletibus , mille ab vrbe pa(sibus,non amplius.inde ceu e catarrha-da per mcatus fecrctiores,aut aquç duólus exundante mari, in fubieólam planiciem,
in-
-ocr page 335-T E R T I V S?
nftarlacus cuiufdam aqua in foflascam-posque vrbis circumfûditur vndcquaque. Hîcprçpropere deliberant,vno fimul temporis pUndo banc arccm arque illam pha-rum,ceu ipeculam(quam ipüRifbanû ver-nacule vocitât, polka vero in faucibus por tusintroitum amari coërcet) tormentorû viacfulmincroncuterc. amp;nbsp;fine mora in-ftant deliberationi pcrtinaciter. tenant, vrgentduabus fimul ex partibus. Sed o-pus non état tanto tonirru. quippe Angli repentino hollis confpeólu deterriti, Sc improuidilocum nontenuerunt: maxime ob id quod viderent nauium bellicarum clalTem ex Armoricis ciuitatibus conipa-rataminllationempleniffiiuis velis ferri: nihil conftanter,nihil fortiter,nihil præ-clarc gellerunt.Qu.i ad Nouambtigam ex-cubabant fcilicct defenlores, audito ho-ftili tonitru, deferto propugnaculo ,vini inipetumquc militnm dum pertimefeunt, turpi fuga intra vrbem ilico le receperunt. Phari autem cullodcs, vixbreuis norulæ curriculum obdurarunt. His itaque elFra-dis repagulis, ianua aditusque Gallis ad vrbem patebat. ad quam ipfoteporis mo- , mentoaccelerarunt. Præeratei tunc forte Milordeuendophordiis , vit ignauus , Sc
X 1 bel-
-ocr page 336-fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t I B E R.
belli nefciês cum prçfidio Dc.circitcrmi* litnm. Sect inexercitata amp;nbsp;efFœta erac ilia manus, qua: otiofe illic perpétua quadam penfiofie, amp;nbsp;modicô ftipendio vióiitabar. numcri,aconcris in loco magis habendi ciuitatis,ad inftauranda Cereri,Baccho-que facra aptiorcs , quam qui Martern co-lanr,quibus'ue claulbra, arces , limites, propugnaculaque regionum committan« tur. Ceterum voi pluribus fimul ex partibus rorraentis fruftra cxagitara vrbs ( ob murorum vaftitatem ) fpem expugnatio-nis hofti ademill'et, refperfam vim tem-peftatis, in vnum colligerunr oppugnato-res Galli, caraque in arcis demolitionem ( quæ fecundum mare fita eft ) a mœnibus conuerterunt. Itaquc mane Epiphanias tanta pertinacia admotis triginta tribus omnium capaciffimis tormentis fulmina iaâafuntjita vt fragor i 11 c terribilis ab An-douerpis fuerit cxauditus. quod tcrrç in-teruallumrrigintatria(vulgarioraGerma-noriim ) milliaria compleftitur : Italica vero circiter centum exarquat. Cuius rci (ne hyperbolice naiTari a nobis vidcatiir) certum hoc eft cxpeiimcntum. Impera-toria tonitrua, in Mediomatricum oppii-gnatione, quatuof vitra Argentinum mil-
, liari-
-ocr page 337-Tî R T I V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pî
liaribus (quç ciuitxs indidcm viginti duo-bus abeft )auditu humano aperte percep-ta atqueintelleéta fui(re,inpromptu eft. idquodniultoreniotius cflcæli fpatium, quàm fit illud'iplùm, quod modo dixi-mus. SiquidemlingulaTeutonûm fuper-natunimilliaria, infernatis Germaniæ di-menfrones fingulas mukis ftadijs, Sc logi-tudinis fete parte quinta excellunt. At ß cui forte hoc adhuc perfuafum non eft, te-ftes luculcntiffimi crunt nobis Grudij amp;nbsp;intimi Ambiuariti, quippe Louanium amp;nbsp;Bruxella,in Diuoduiana obfidionc,Galli-canorum tormentorum crepitum ,frago-remque(inter quas ciuitates acTheonuilla XXXVI. milliarium iter eft ) claie diftinde-que cognouerunt.fub poftcaquaigitur per totâcam diem côtinuato violcto fulmine probabilcm ruina ædidilfe fe Gallorûdu-ccsconfpexerunt,(vti fecit apud Carthagi-nem Scipio) fub difccffum æftus maritimi adpatefadam arcemaccedere,amp; cedentc ftagno, qua non exfpedabatur, irruptio-nem centare cogitarunt, illo ipfo veipere. état autem nodis hora tune ferequarta.Sc cœlum valdefudum.Luna ctiam crefeens, co candore lucebat, vti diluxifte diceres. Inftruit oppugnatorum ordincs Guifanus, X } hor-
-ocr page 338-54*’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER.
hortatur,amp; collaudat,ac ftipat’Tribb.ma-nu,amp; fpeAata nobilitate ad parietinas ip-fâs açcedit, figna modo anteuertens, modo fubfcquens, Qimloci etfi initio Jubli-mè ve.tillajliliaque figcntibus Gallis, ani-mofi aliquotiuutnes Angli concuifabant, ac obfiftcbant, continuo tarnen verfus eft ignauorum color.quippe ftatini,certatim-queexpontefqui ad tranfitumvrbi con-iungitur) fugientes intra mœnia, ab arcis defcnfionc reliqui , turpiter deftiterunt. Guifanus igitur occupatç arci fortilîimoiu militû prçfidiû.vnacum duobusfratribus, acdeleéla nobilitate(maxime quôd iâ,Eu ripi in modu, Occani æftus idèntidé reci-pio carCntun quorû acccllùs amp;nbsp;rece (Tus Lu-næ motu gubernariliquet.idquediequo-libet naturali bis acciderc.omnium.qui de rerû natura aliquid feripferunt, opinion« cft exploratû ) vrbana oppugnationé, qux fola ei fupcrerat.niatutino tempori côiul-to referuans, extemplo impofuit. Britanni vet o quia feiebant, quamdiu ftagnum co-ftiti(Ter, velut in medio claufos, nequaqua polTefociorum opcfubleuari Gallos,arcis vfurpatorcs, continuo magno clamorc amp;nbsp;ferocia ex ponte inuadunt. Scd,non minore virtute propugnantibus Gallis parrain
-ocr page 339-T t RTI V s, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;32,5 I
tam ftationem,quam oppugnando acqui-fieiant, occiditur Anglorum melior pars, pars dctuibatur , pars in fugam conijci-tur. interpofita autem exigua temporis mora,etlidilpofitis duobus tormentisin ipfopontisaditu,prœlium cum Gallis ite-ratum redincegrarunt,Anglorum militum irritus omnis cxftitit conatus. Eocirca, cum infumma trepidationeciuitasverfa-retur, occlamantibus nonnullis ncquid-quam obfifti,conuocato confilio, de de-lt; ditione facienda cogitabant. ob id mul-to mane miffis ad caftra hoftium legatis, pacem quidera , fed proterue ac fuperbc fatis, non petebant, fed proponebant. interim cum multas agerent querimonias,amp; diu mukumquc de compofitionc fumma difceptarent, ad extremum ad has condi-ciones defcenderunt. quas cum ob rei gra-uitatem,tum ob loci celebritatem fubtili-ÜS defcribere collibuit.
P R. I M V M, omnibus in vniuerfum vi-tx lucisque vfura dator. ne cui vis infer-tor. Ciuibus,ineolis, inquilinis'uc, quo-cunque videatur, fiue in Britanniam , fi-ue inFlandriamfide publica, qua fortu-nam cxcufent fuam, inftruótis , commi-gvadi libera poteftas efto. Ex totanihilo-
X 4 minus
-ocr page 340-5ilt;î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;miR
»gt; minus ciuitate quinquagintafquos Gui-» fanus nqminatini elcgiilet) apudviâores » captiui detincntor. Milites in Britanniara « traijciunto. figna tarnen militaria oinnia, 3» inftrumenta belli vniuerfa, niunitionem, 33 annonam,relinqunnto.integra omnia,fai“ gt;3 iia,intaâa,impollutaquefinunto. ab ædi* 33 ficiorum cum publicoruni tu ni priuato“ 33 runi demolitione, ruinis,defœdatione,di-33 reptioncque abftinento. ne clauiculuni gt;gt;nbsp;lefigunto. nelapillumloco amouento.ne gt;3 folumpauiméta'uefufFodiûto . (Pofterior ifta condicionuin claufula, nili fallimur, de Gallorum larga amp;nbsp;fplendida natura li-initabataliquid, propter fixam mcmori-am peruerlîtatis Britannorum ,qui,dura ex conuentu Gallisreftituta BononiaBel-gica excederciuberentur,in contcniptura quendam contumeliamque hoftis,nullis opcribuspcpercerant,quin odio capital! incitât! omnia vndequaque pcruaftaue-„ rant.)Poflrcmo aurum, argentum, çs,!ig-,, natum,fifl:ile,rndc,raudulculum, mcrccs, ,, fupellc6tilia,cqui,iumcta, (dcniquc quid-♦Bonorû ,, quid *rerum fluxarum nomine intellige-niobiliû J, feuir) id gencratimomne, afummoadi-quot; ‘ nbsp;„ mum,adarbitrium voluntatemqueGuifa-
nireuocator. Acquc inhunemodûturpif-/ima
-ocr page 341-Tî RT I VS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;317
fimaillafocordiaprçfidiorûjdamnojigno* niinia,vincuîis, morte, amp;nbsp;rebus omnibus multata,extinctioné quanda ei genti atcu-lit,acßritannisdeciis regnidetraxit, Hîc veto ex occalioneplacer, breui digteüiun-cula multorû annorum fpatia colligare.E-duardus fcilicet iii. eo nomine Britanoru Rex,poftprofligâtu fufumque Crelcétia-no confliftu,longe crudeliflimo,Philippû V I.Franciae regem , anno fupra millelimu trecentefimu quadragefimo fexto Calent ciuitatem, terra marique continenter op-pugnatam, ac vndecim menfes obfeflam; tandem fame offufcauit ac cepit.Vnde fe-Cuta tempeftate Gallis exaûis, amp;nbsp;Britan-^ norumdedu(ä.a eodcm colonia,incredi-bilifumptu, accurata diligentia , contra quofcunque hoftium infultus, ducentos amp;nbsp;vndccim annos vfque eo cônferuata ci-uitasilla fuit,legibus vtens Anglicanis.ncc veroRegû Brirannicorûalij ianuam cant Franciç male appellate confueuerunt. alij, quamdiu Itium portûpofhderent, claueis Galliçfe in cingulo circûferre dixcrunt.no multû enim aberant a veto iftiufmodiA-popbtbegmata, fine alluliones. nam quod aditus eis ilia ex parte vfque paterèt in cô-tincntcm,vbi itapoftulalî'et fufcepta cxpc* X 5 ditio,
-ocr page 342-pS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER.
diüio, tantum no progreHus niagnos fem* perfecerunr,verum etiani timoiem Morinis Vicinis , amp;nbsp;Franciæ odioïæ ficnos vt plurimum iniecerunt.Scd poftquam reçu» {,erato Itiopromontorio, Galli ianuam iJ-am Anglispræcluferunt, no modo iam ab cxcurlionibus inimicarum proninciarum, amp;: depopulationibus agrorum prohibiti, fêd ab continente ( in qua ne digi tum qui* dem telluris, ad figendos pedes aut iub-ducendas naucis, proprium babeantjpror* fusièclufi , amp;nbsp;ab circumfluo Oceano vn-dique obfelîî quodammodo videntur.'ifta exarcefemel præcipitati Angli .Non debet autcm quis arguta ifta allufione ma-leuolotum moueri, Calctum ciuitatem, quam ex Philippo Gallorum rege Bri-tanni olim cepiflcnt, earn tunc viciffini ex philippo Brirannico reccpide Gallos, quem Pnilippum conftat ex iflo coniu-gio Regni titulum dumtaxat ftiftinuilfc. nam neque diadema ei fuit impofitum, ncc abfoluta reip. adminiftratio tradita, ncdum pars aliqua ciuitatis concrcdita. Præterea cum odoratus tcchnas Gallica« nas Philippus fufpicionem fuamin litte-ris vxori fubiro denuntiaflet , opemque vitro obtulüret amp;nbsp;præfidium , quo ciui*
ta«
-ocr page 343-T t R T IV s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JX9
tas ilia contra machinationcs Galloriun firmata obdurarct , iftiufmodi pvæfagio non modo non patuerunt niminm iibi fidcntis populi aures, fed etiam falfa o-pinione cauillatum eft : Philippum tali ftratagemate Hifpanienfi illiim ipfum do-minatum aucupari, quam tameniniuriæ fufpicionein liberalitas Rcgia diluit, cuin nollct laborantibus Guinenfibus deelfe. Horuni oppidum Guinum , non infir-inuin , tribus ab Itio portu diftans milli-aribus, tuebatur Milordcgraius, virfortis atque acer, cû præfidio circiter mille qua-dringcntorum militumipartim Belgarum, partim Hifpanorum,quos Philippus, Ca-Ictû vrbe obfefla, oppugnataquc fubmiie-rat: pMiim Britannorum. Id ncmpe rcfta-bat adperfcûioncmingcntisviéloriçGui-fano,quo fie tandem Britannos econtiné-te femel dilpelleret. Calctum igitur rebus compofitisjftatim eocontendjt. machinas amp;nbsp;tormenta difpofuit. amp;nbsp;quamlibct diffi-culterillud ipfum eft aflecutus, fccittamc. multi enim luorum , aduerfo fulmine idii, in primo incurfu interierunt. Tormentis pluteisque difpofitis concutitur tribus fi-mul ex partibus Guinum : donee ruina-tum ^tis eft ædituni, adtentandam irru-ptio-
-ocr page 344-550 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t I B E R
ptionem. Fitiinpetus vno amp;nbsp;eodemtetn-poris punótojin cred) b ili ferocitate in Gui-nenfcs,tripertito agmine miliciim. quibus obfeffi, prçfentia Milordegraij fortitudi-neque(qni omnibus in tépore aJerat, amp;nbsp;li boi'anttbus fuccunebat) confirmati.tanta contcnrione Sgt;c virruce concurfarunt,vt vi-rilitcr hoftem a vallo propulfarenr,inftan-temqueimmani occidióne occiderer. Hîc vero GuifanuSjVt vidit ancipitem vfque eo eile viófcoriam, manus oppugnatorum re-nouare, integros feflis fuccederc, iubere: deniqne pcrtinacia quadam vincendi caput finrm præfenribuspericulisobiedare, Turn demum, amp;nbsp;proptervulnera focio-rum,amp; propter Aragem militiim,extenuate mirandum in modum prçfidio, reliqui laboribus defatigati, cum impetiim Gal-lorum diutius fuftinere fenonpolFe ani-maduenuntjloco quidem celFerunt : interim ad figna concurrentes, vna cum duce in firminimum propugnaculum fe fubtrâ xeruntnndidem vefnere eodem mirtentes, qui de pace concifianda interpellarcnt: ■ncceiliratc compulfi poftridie ad condi-„ cionesifi:iufmodidcfcenderunt.„Vtmili-„ tes quidem cuin armis, nullo vexillo, niil-„lo inftrumentobcilico, nullo commcani, fta-
-ocr page 345-T K R T I V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JP
ftationcmrelinqucrctjfed Milordegraius,,, cumTrib.mill.figniferis,amp; principiïous in „ ppteftatemanerentviûoris.Hoc confcôto ,, itidem negotio Guifanus, quodint'Cïrc-ceptos nuper Calctes,ac Ardeates,vêtus ac fidele municipium Franciç,velut medium inteviaceret Guinum, recuperata iam pof-feiTmne, minime neceirarium fore iuclica^ batjVtprçfidio firmaretur,cuftodirctui'ue, foloæquauit . qui cum conrtituifTet, Ha-mum , propinquam Guinenfibus accent (quæ vnica fupererat ci ad cumulum lau*, dis ) adoriii, eamque non tara opéré », aut molibus munitam,quàm lituac natur.i ip-fafirmam,de via renuntiatum eft^ præ lidi-um Anglicanum fiarionem turpiter de-feruiire.Idin caflravt eft relatum,gratnla-ri mutuo gregarij milites, quod nouis:pc-ticulis fe credere necclle non haberent : SiC armarium munitionc bellica refcrturai, a Fortuna viôtricetraditum inuenirent. Cuius rei,nifi oculatos tefteis haberemus,for-taffis orationi noftrx fidem pofteritas non fuerit hab itura,quantum apparatum belli, quantam munitionis vim,quantum com-meattim , ex brcuiflimo illo continentis angulo ,Britannisabfl:ulerintGalli. Sola cnimuero Caletum ciuitaSjhprreum belli, J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;ar-
-ocr page 346-fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t I B E R
amp; armamenunum Britanniæ^abrerû mi-Jitariuni peritis eft appellatum , Et ne au-rum ,argentum,meices,ne bona ciuium,amp;; fupclleclilem particulatim rcccfeamus j ac ne, quæ omnia inHatus vidoria exercitus in ftiam libidine auaritiamqne conuertir, attingamus : ad vfinn pofl’tffioneqiiepro-uinciæ,ac vcterrimç coloniæ,ad ingentem captiuoruin nnmerunijCuni çnca tornien-ta circitertercentiini atqiic ferrca totidcm liicrifeceiint, cum munitionum acciuuin, amp;nbsp;machinarum copiam conuafauerint} dubitari minime debet, quid ex prçdaa-grotum, quid ex manubijs inftrudiilim.'C opnlctiiîîmçqueciuitatis vidoribus per-uenerit. Porto fupra rerum caducarum lu-cul cntam acceflionem,aut em olumentuin longe maior exiftimanda eft gloria, cuiiu Guiianus amp;nbsp;Srozza immortale fibi fta-tu erunt trop h çu m : re tan ta tam cel etiter,amp; tam præclare gefta.quód hic delcgatum fi-bi ab Rege munus, ad extremum, vti maxime volebat,eft executushlle veto confilij non modo eius audor,fed difficillimi belli particeps ac focius, partim eriam perfc-dor exftitit. Atque ita Gaîli amp;nbsp;Britannos tota corinctc femel excluferüt,amp; Pleunio-lîosvicinos, inimicosquc populosinan-
-ocr page 347-T ï R T I V 9. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 JJ
guftum ex ca parte deduxerunt.
S E c V T O Februario concefsitin fata in HifpaniaBçtica Leonora, Car. V.ger-nianaforar. Eaprimùm Emanueli Lulita-noriim Régi in matrimonium collocata, ex fe pepererat Mariam , ctiamnuinillius rcgni*candidatani.Secundum autem Fra- * cilco I, Gallorum Régi nubens,nullam ex *** ° * «0 fobolcm concepir.
Car 01 VJ V. cum ob ingrauefeente indies moAorum, üc corporis imbeciili-. tatem ( vti docuimus) Impcrij fummam fratri tradidilFet, in hochonorificam lega-tionem ad vn. v i R o s adornauerat,exado bicnnio : eique muneri delignauerat Guliclmum Araulinum, Georgium Sigif. mundum Seldam, propræf. Auguftalcm, amp;nbsp;Wolfgangum Hallerum a fccretis Im-peratorijs,cum mandatis,amp;rerum agenda rum capitibus huiufcemodi ; Longinqua corporis inualetudine fupra modum fe af-fligi, iccircofafceisimperij , cui diutius toJerando ob affedam ætatem imparen» fe elfe recognofeebat,vitro abdicafle. Fra-trem veto integro adhuc corpore, Sc cui-libetonerihabilem exiftcrc. orareitaque, Vt vniiicrfi ordinis audoritas vna fecum in ca re confentiret: Si fraternam fuccefsionc
corn-
-ocr page 348-1^’4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t I B E n.
comprobarct. Ceteium fiue inrerim aliud agcbant yii, viRi,fiueFerd. Cæi. domc-fticisncgotijs (quæfcmperhabcbat pluri-ma} fucritinuolutus, Senatiisiileægerri-mequidem, necniüfecuto biennio, coijc. Qui 'ciim tandem huius demü anni, Ma^ , tio, apud Fracophardiam babereturjcora-paiueiunt fubito, amp;nbsp;( ficut inftiudi infor-niariqne crant)reriilerunt ad Senatum an-lenominatilcgati.De qua re dum con/ili-um capitur^ dies complufculi abieriint, At /ïmulatqueFerd. inpropofitis vii. v i” RUM condicionibus acquieuit, i i i. ld. Mart, ritu vctcrc magnis cæreinonijSjab optimatibus inauguratur ad D. Barptolo-mæijamp;aS.P. Q. Germ, eleótus Imp.no-minatur. qui,an te quàm Senatus inuidem dimittcrctur ,in confequentem Noucni-brem Comitijs apud Auguftam Vindclif corum diem dixit.
gt; A P R r LI deinccps Luretiæ Francifco Valefio,Henrici natorum maximo,Mari.i Efhiars, vnicalacobi V. Scorici Rcgisü-liâ, âcregni heresex a/!'e,profu/o quodam luxu, ac liimptu plane regio nupiît. quicu maritus continuo gloriofum Regis nomé induir,cum Delplünas ad cam vfque diem appellaretur.
Ca-
-ocr page 349-T E R T I V s? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;35î
C A LE T V M ftatu ( cui vetufta diplomata Comitams Guincniis nomen attribuant ) recupeiato, Gailorura animi ifta viftori3,acprofpçro rerum fucceilü,fic ef~ ferebantur,vt de occupando vniuerfo Bel-gio cogitarent.In hoc enimucro vireis vn-dique inftaurauerant,co confilio,vt biper-tito exercitUjinfenfos Belgas duabus fimul cxpartibus adorirentur.hinc,puta ab Me-diomatricib’ Si Lothaiingisteo territorio; illinc, népc a Caletibus, quéadmodû ftri-dim a nobis narrabitur, Quapropter ad domefticas vireis,fimulatqjTeutonûm au-xilia,diioden3peditû,quaternaequitiimil lia apud Mediomatricû Aiigufta côparuif-fent,atqueaccefiîiret Bordelio nobilis Gai luSjCÛ ineliore parte exercit’, exeûte Maio in hoftilê terra præpropere, inopinatoque prçmi(rus,Diuodurû,nobilé,vetuftai'nquc Caroli Magni fedé obfedit. que aliquanto poftea Guiian’, deleda nobilitate, amp;nbsp;flore iuuétutis Gallicçcomiratus,(inter quos c-rantlii principes, P.Stroz.za, Nemurs,Am-barrusque Reguli ) codé itinere cû fupple-méto copiant eft côfecutus, belli inftrumé taplurima,apparatu amplû, amp;nbsp;munitioniî iugenté vint fecum trahes. Cingitur itaque circunidudis caftrisoppidû, loco maxime
Y corn-
-ocr page 350-JJÖ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t I B E R
cómodo pofitû ad Mofelläflumcn,nicdii4 inter Romanduorû ac Mediomacricû Au* guftas,quatuorvtrinqucdiftäsmilliaribus. natura ac operibus çquc firmû.extrinfecus molibus ac propugnaculis erainetibus,in“ trinfecus auté vallo amp;nbsp;agger« munitü,dcni que amœniffiino loco ùtû, ac in perpétua planicie.Guifanus igitur ftatim a partitio-ne munerû militariu , inftrumétaônia cx-pugnarionisfolerterpræparat. Tû Qmde* rebus Brabâtinus (cuius lûma illiceratau-âoritas)cû perpufillû prçfidiû vix fu/Fedu rûiudicarec,ad fuftinendâ vimnumerofi exercitus,necplus mille odingentospedi* tes,amp; ducétos équités apud Ce haberet,dominos ad ferendâ opem folicitat. Accurrit igitur,quàniproximcqueporuit acceflitc-uocatus Hornus Belga,fummo loco natus, cû tribus Hifpanorû veteranorû cohorti-bus.fed vt nodu ad ambages via^u vétita-batjVt omnia antca fpecularetur, ad obfef-fos,interfeptis itinenbus,penetrarenequi-uit. Eodé eu triduo poft oofidioné nirerc-tur quatuor Hannoniorû, Côdrufiorûquc auxiliaria figna,nec vi,nec infidiandp.ncc fpeculâdoairequi,quodvolebât,potuerût; fed accepto aliquo dctriméto,ab Gallis facile funtrepulfi.Apertis intérim ferobibus, egefti*
-ocr page 351-Tt R T I V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3J7
egcftiî aggeribus,vineis adis,operibus pr ftruûis,amp; difpofitis toimétis(eo tanquam oppugnationis proludio,biduû,triduû 'uc ODûucit) Guifanus telisvfus minoribus, nccubi propugnatorcs aut in mûris, aut in vallo defcnfores confiftere poffene : itaque pluteis operibusque mœnia nudarentur. Ob id V1. Id. lun.ferio rem aggreffus,tri-gintaquinque omnium maximis tormen-tistritfuü continentcr fulminât, tanto im-petUjVt murorum ruinatn tantam æderet, quantum ad tentandara irruptionem,fatis eratfuturum,nifi (quia vado flumen tranf-eundum erat)Trib.mill.fecus iudicaffent. Eapropter Ambarrus, ex diuerfa parte,qua in Mediomatrices itur, alteram parabat tenipeftatem. Guifanus tarnen, vt parieti-nasexploraret,amp; animos hoftium pericli-taretur, fexcetos deligit,eosque expeditos milites,qui ludificatione militari,finiu-lent irruptioné.nec mora hi, partim incu-riadefenforü(quod impetus illa ex parte nedu exfpeftabatur ) partim furore amp;nbsp;per-tinaciavincedi,nullovel paruolabore in ruinofum murü confeendere cœperunt.In fummocardinc res Diuoduranorum tune quidem vertebatur.nam fi deuotoru vefti-gia,firmioresfociorum manusfuilfet fub-Y X fccutæ.
-ocr page 352-î}8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-tutu
fecutç,poterat illo ipfo téporis pundo arx ilia procul dubio capi arque opprimi. Pau* citas veto oppugnatorûFerétarioruue ifta defen/oru mulcitudinc poft obftinatâ di-micationé propullatur.in qua veliratione mulrifpeôtari viri funt interfedi.amp;in his SandoStephanius Trib. mil. cxercita-tiflîmus. Ambarrusigitur continuato fulmine,non modo murorum , fedetiam fir-müîimæ turns meliorcm partem diruit. quaoccupata faciliorerat Gallis amp;nbsp;in vallum,S: in oppidum futura irruptio. iccir-co limul cum dido ducis conuolant co magna animorum feritare, inftrudaop-pugnarorum agmina, amp;nbsp;certamen horré-dumineunt, nec minùS fortirerinfukuin boftisparatiBurgundij fuftinent .Pugna-turiraque vtrinque viriliteramp;diuancipi-ti Marte.Occumbunt ab vtrifque infiniti. At Galli , qui numero propugnatoribus longe erant plures , manuum viriumque robore poftremo identidem euadunt fu-pcriores,ac turrim occupant.Qi^a capta, cuminvidoriæ pofl'efllone ,nifi omnino nollent,permanerent Galli: ecceP.Stroz-za,qui vna cum Guifano,prçfcntiafua mi-litum audaciam confirmabat,slandeidi!S
•'O
paucis horuhs occidit. quem virum no v-niuer-
-ocr page 353-T B R T I V s? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?59
niuerfus tantum excrcitus, fed ipfe etiam Rex, atcjue omnis Francia, fidelitatis, o-perÇjOfticiorum, virtutis cius menior, publico luäu eft profecuta. Atque hic ca-î’us ei ( nifi religio nobis eft di cere ) fatalis fuit,amp; fraterno perfiinilis,dequo antcacfi: didum. qui P. Strozza quod toto vitç fuae curriculo mulrum laborispertulerit , iure merito Epitaphium lacobi illius Triulci (ducis clariftlmijeiufdemque exfulis, amp;nbsp;e-queftridignitate,deniqucquem fortunis omnibus ad viuum exprelht ) mutuari po^ tuit,nempe HEIc mortvvs reqvi-escit semel vivos RECtyi-mvitnvnqvam. Sed(vtinftitutum perfequamur) poftquam Galli aftis cuni-culis,propugnaculi partem, quod occu-patæturrieratoppontum arque obiedû, rubuertcrc,amp; fubterraneislatibulis accen-fam facem inijcerc parabant, BurgundiJ cum propter fepulturam occiforum ,tuni propter vulncra militum,in fummis pofiti difficultatibus { maxime quod cxtenuari fpem auxiliorum Sc eua-neCccie vidèrent) confilium defenfionis mutarunt, amp;, nifi perire mallent,ad huiufeemodi condicio-nesdefcenderut. Vt miles generatim cum gt;» armis , equis ac farcinis , præfidio cxce- » Y 3 deret.
-ocr page 354-540 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HBJ R
derer, colonus autem omnis cumvtcnfi-»gt; lium optionibus coloniam mutarct. Ar
que hoc fere modo X. Kal. lul. in Gallo-rum porcftarem venir firmiffima arx Thc-onuilla, clauftrorum Belgicorum non vl- gt;nbsp;timum. Cadmçæporro fimilis illa exftidt 'Galüs viótoria. quin in inreriru Srrozzç, Sc aliorum Tribb. ac vcteranorum mili-rum ranrum damnifecerunr,vrrcliquuni omnem exercitum horror pcrfunderet. Id oppidum vcro decadem ( vt minus) expier poftremis bellis dolabra.amp;machina-tionibus fubriliflimis capranim arcium, quæ anrea nulla rarione expugnari potu- ( ifle videbanrur. Eæiunr nominatim citra Alpeis, luofium ,Terauana , Sanquinti-num, Caletum ciuitas, Guinum, Theon-uilla.vitra Alpeis,Inurea, Vlpianum,Val-fœnaria, 8c Chariolum. quæ omncs hor-ribili fulminum tempeftate,amp; tormentis ceu de cælo radæ, amp;nbsp;expertæ nouum genus cuniculorum, fcrramentorum ,ac o-perum, 8c Centaurice ( vt ita dicam ) op-pugnatæ, aut ad extremum dcderunt mantis, amp;nbsp;vinei capique fe pallæ funt: aut .j fairem in condicionem padaque venc-runt. ita vt rccentcs earundem foixunæ tc-ftes luculenriifirai fmt,raolcsacptopug-
nacu-
-ocr page 355-TI RT I V !. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î4Ï
nacula vrbibus confidcntiam quidem ad-ferre , fed fecuritatem præftare minime pofle.prætcrea perperam obfideri,ac fame ofmfcaii arceis,fruftraattenuaricun-ôatione amp;c mora hoftium vireis.amp;fpem faciant bellatoribus,vnoprœlio in cam-pis rem vniuerfam facile difccptandi,ex-emplo vetuftœ militias, Sc virtute ( cui ni-bil fit inuiiim ) ac robore militum bellum conficiendi , amp;nbsp;ignauis hominibus ( vti fere contingit ) viôhoriæ gloriam præ-cipiendi, amp;nbsp;fortitudincm virilem hono-randi . Guifanus autem cum plufculos dies Dmoduri commoratus , partim vt ftationem communiret,partim vt cxer-citum reficeret , Kal. Qmntil. indidem ducens , Arelodunum , fexto difiansmil-liario, cognofcit voluntario incendio oppidum combuftum ; Si ob infirmitatem ab oppidanis elTe deftitutum . Obduci -tur ibidem alterum oóliduum , turn vt reliquias miferas coloniæ militi in ptæ-dam daret , turn vt inimicum municipium a folo fubruerct. HÎC natanullafe-rc de caufa inter Tcutonos amp;nbsp;Gallos grauis feditio , vix interceflionc Tribb. dedari potuit. Inde Verodunum ( tan-
Y 4 quara
-ocr page 356-Î4X
quam ad ftatiua ) raouit , vt ftatuin re-rum Lucæpyrgenfium ( ficuci tune qui-dem ferebaturj propius explorarct,acper-fetutaretur.
PoRRO duminaquahçretfquodai-unt) Guifanus,nec fcit,quo fe vertaqTher-mus Gallus,vit honefto loco natus, amp;nbsp;bellica laudeclaruscum alteris copijs (quas in Calcribus fupra parari diximus. étant canouem fere peditum millia, amp;nbsp;fcfqui-mille équités ) exeunte lunio ab Itio porta egieditur,eo confilio,vt vno temporis punlt;fto,quo ipfe Pleumofios amp;nbsp;pro-pinquara Flandriam inuaderet, ille iimul ab Lucæpyrgo in expeditionem iret. ita-que Belgium inimicum ab fummo amp;nbsp;i-♦rianJii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infeftaretur. Tranfgreflùs igitur ^foC-
foiram no nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Boulana!n,vbi agreitem multitudiné,
ua;n indi- amp;nbsp;militum cohorticulas ( quæ in diuerfa
gitaar,vt y ripa coniîdentcs traniitu Gallos prohi-eft conabantur)fudit,Grauelingam Sc * Burburgumatergoreliquit.ae VI. Non, • lui. Aóliopbanum maritimum oppidum, fex diftans ab Caletum ciuitate milliari-
bus,cx inopinato duxit. idquod ,per fi-dem in colloquio circumuenris ( quod Thermici milites vndique præproperc raœnia confeenderaut ) oppidanis , 8c fero-
-ocr page 357-T E R T I V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;34}
ferociter occiipatum, amp;nbsp;indignis modis direptum eft. Ciii communiri iuflbjpræ-fidiuui imponens , ia interiorem agruni progrcditur , nulloque labcre Guinoci-pergam, bellum amp;nbsp;pinguc municipium, capit , diripit , incendie ac vaftat.itaepjc irapune Galli pergradati , ligna circum-fen'e,amp; magna inlolentia pailim perbac-chari, prædam locuplctem ex opulcntil-lîma Flandnæ Occidentalis portionc ab-igere,amp; incrcdibile damnum impararis inferre, vna flama colonias vndecunque deToedare, poftrcmo adNeoponum vfque cxcunerc.
P H I L I P P V s interea ( etfi imparatum GaIIicaopprimerevidebaturinfolentia)o-gt; doratus iiico amp;c belli tumulrum,amp; machi-nationemhoftis, magna folertiaaduentu auxilioriim Teutonicorum, quç inftituilîe itci-i-cnuntiabanturjfolicitabat,amp; diligcn-tiflima conquilîrione Belgicas vireis con-trahebat. Ob id in Condrufios Reguluin Allobrogem præf. primo cum parte copia-rum miferatjVt ex ea parte,Guifanooocur-reret. ac deinceps Mabugium traducerc iuflerat; oppidum valdeopportunum, 8c adpræcauendum amp;nbsp;adprouidendû, quo-cunqueres inçlinallet. Ceterum fimulat-
) Y s , .
-ocr page 358-j44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l I b ï K
que intelligit Guifanû occultifsimis cau-ns retavdatum, non prodire,ac tempus fai-lere, délibérâtceleriter adoriri Thermum qui viribus minus valebat, priufquam no-uis augeietur confirmareturque auxilijs. Attribuit igitur Imperatoriam auôtoritaté Ecmondenfi. ispræproperc in liberalem Flandriam euolâs, apud Grauclingî(quod oppidum medium eft inter Itiumportura amp;nbsp;Aôfiophanum ) amp;nbsp;Binicurio, præf. ca-ftrorum coniundus, accitis codera ex Be-thynia, Sandomaro, Area, Burburgo, Sc propinqua focietate præfidijs, (quç omnia inuicem propinqua oppida Philippi do-ininatu faltcm tencntur ) colledoquefup-pleméto, quod paulatim Allobrox ex Co* drufijs fubmiferat, paucis diebus iuftura exercirura ( duodccim fcilicet pedirum millia, equitum autcm fere tria ) celeriter folerterquc conflauit , prçter agreftriuni hominum raultitudinempaîncinfinitam, qui amifsis rebus, amp;nbsp;mente incitât! partim armati, partira inermes ad caftra vndique concurrebant.
IN T E R E A temporis Thermus, cum ab incurfatione Pleumofiorum copias, ob ai-thiiticû dolorê, quo afficiebatur, Adio-phanum retraxilfct ,amp; olfeciflet tragulam ûbi
-ocr page 359-T E R T I V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J4J
fibi inijci ; proxime Grauclingam caftra poni iiiillc, intra primum lapidem, vt(fi o-pusforet) propinquior ci elTetad Caletes receptus. Cetcrum fimulatquenuntiacum cft, fubito coijfl'eingenteni vim hoftium, 6c fummærei prçcfTe Ecmondenfem, arti-culorum negligés cruciatum, equo admif-fo ad cadra continuo accurrit.çqno amp;nbsp;mu-nito erantealocopoiîta. nec multo poft cum inftrucftis copijs comparuerunt Ec-mondêfis 6c Binicurius : tanta animorum altitudine, vt intra teloruin iadiim confi-fterent : amp;incredibiliferitatelioftera vn-dique laccfl’erent. Turn Therm us, coado eadem node conftlio, quia videbat militû numero fe longe efle inferiorem, 6c in ho-ftili folo tanquam circulo inimicifsima-rum gentium interfeptum,prætereacaftra Burgundiorum in horas crefcere, conclu-dir poftridie recedente æftu maris fecun-dum litus, ad Itium portum refugere, ita-quebeneficio naturæclabi.quæ vbi oblata eft opportunitas, ficuti cóftitutum cis fue« rat, folicite ad fauceis Adæ ( qua cxpartc fupr'a Grauclingam ille fe in mare exonérât , cedente iam ftagno) remifsioris,acce-dunt Galli, amp;nbsp;nullo negotio tranfmittunt. Contra Eciuondenfis,auguriü fugæ Gallicans
-ocr page 360-11 B E n.
54lt;^ canævtaccepit, infra id oppidum feftina- . to fluniótraijcit, vt fugacem hoftcm tran-ïitu prohibcat.Tcrtio ante Id. Quintil.dic hæc gcfta funt. Occurrit porro hofti Ec-niondcnfis a fronte , circa Caletum Ca-tarrhaduni, amp;nbsp;in conipeótu Grauelinganorum . Hîc Tliermus, vbi coepto itinere intercludi fuosvidet;tempori feruiens,to-tis viribus in rem incumbit.cumque maris immcnfi ab vno latere efiet profpeftus, ab alio autem campus nulla arDorc,nullo dii-mo conßtus, nullo tumulo,alio'ue impc-dimcnto,amp;£Equiorem locum (quoadeiuS fieri poiTet)fumere cuperet, acie noc pado inftru.xit.Ab dextra in Septemtriones, qu^i ex parte mare exundabat, itaque latus vnu probetegebat, totum exercitam defledit, ab Içua verfus mcridic atque Auftrii, car-rosprovalloobijcif.atergo fofla Boulana« Sic vndccilque tuti Galli fola fronte Burgundies aperiebar.t. qua ex parte,ante or-dines tormenta omnino nouem ( nempe Colubros fex,Falcones verotreis) Ther-mus collocauit : ita vt intcrualla equitibus ampla rclinquerentur, quofichoftemfi-mulamp;tormenta, Sc equitumincurfusin-feftarent, quorum cquitum vtrumque latus claudebanc fulguratores Aquitani .
-ocr page 361-T E R T I V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î47
Vlnmi tcrtijque erant Galli Celtç,amp; T eu-toncsGuocati, quipermiftisftabantordi* nibus, a tergo, vt ^vbi opus forer ) fubfidio focijs in pugnaeflent. Ecinondenfisvero licet torinenta, ( qux accelerandi itincris caufareliôta clfent) nulla apud fe habebar, ' iufsill'et tarnen ea fubuehi, nihil anxius', quod ca in re hoftis plus polieret,autfc potior elfe videretur, virtute vel potifsimc nitebatur, isigitur cum præmcditatafuga Gallostimorem fuuin prodidiirc,amp; prædae ingentem vimfecum abigere voliiiflc ex tempore cognoicit : communicato confi-liojveritusneauxilioruminteruentu e ma-nibus elabereturThermus, minime cun-âandum ratus, cum Scipione Africano, hofti non folum dandam cfleviamfugi-endi, fed etiam muniendam iudicat. Ibi copiasexpedit, rurfusquefcad confligen-dum animo confirmât,militesque folertcr cohortando ita inftruir.Equitatu vniuerfo in quinque ordines difpertito,prçequitarc leuis armaturæ équités iubet, tripertito agminc. quorum cornu dextrum Pontc-ualens Belga Comes regebat. finiftroau-tem Enricus, Enr. F. Celtiber prxerat. Mediam alam ipfe fibireferuabat Eemon-denfis. Poft hos ftatim Teutonicoru m ful-
gura-
-ocr page 362-54? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t I B E R
guratorum cquitum turma, deinde Cata-phraôtorumBelgarum ala,per aliqua inter* ualla fuccedeus, a deleôlis ducibus duce-barur, Peditatus vero omnisintreisdein-cepsdiuidebaturacies. bi crantTeutoni, Belgæ, quorum maior erat manus, amp;nbsp;Hif-panorum veteranorum cohortes . quibus imperabantTribb.mill. Binicurius Belga, Hilmarmonachufius Germanus,SeLoyüus Caruaial Hifpanus.Hacratione inftrudo cxercitUjfublatavoce, Vicimus , inquit Ecmondenfis ; Quotufquifque laudiftu-det cum fuç,tum patriæ,meiequatur.amp;fi-inul admifl'o equo , mecum inuadite in confertos hoftes. vtait, cum difto dere-pente, pugnæ figno propofitæ, concurrit, Sùftinet interim impetum Burgundioruin viriliter paratus Gallus, amp;tormentorum fulmine magnam incutit plagam antefi-gnanis: Gc w Ecmondcnfis equus,quo vc-hebarur,primo curfu concideret. Burgun-» dij vero nihilo dererriti ifto cafu, coepto inlîftuntfortiter, totoque robore inhofté, njonitore ôc impulfore Ecmondenfe,fe-runtur. Concurruntfinemora totævtrin-quc acies. Pugnatur cominus, gladijs, fer-ro,fulmine, haftis-res peragitur, Turmæe-quellres turmis equcftribus cogrediuntur:
P«’
-ocr page 363-T î R T I T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;549
pcdeftres copiæ peditibus opponûtur.De-nique conferitur manus, confeiturpcs pe-di. Id quod cafu'ne accident, an de indu-ftria ducum prouifum fucrif,tarnen obfer-uationcnotandaium return, nouum illud, itcmqucadmirabile, velbellicæ rcifcien-tifsiujis vifum eft : qui ne a fæculo quidem incidiffepalam profcrebant, vt ea cum æ-quabilitatc,amp; omnium ordinumparitatc, Sc confiraili plane commifsioncprœlium effctzquo vno omnis fete vtrorumque for^ tuna difceptarevidebatur. Ita amp;nbsp;longo 8c ancipiti cettamine acriter,pertinaciterquc eft pugnatum . nam etii immoti ftabanc mcrcenarij Teutoni, Aquitanorumpcdi-tum tanta hîc fuitvirtus, vt 8c horumi-gnauiam diligentiafupplerentj amp;focio-rum vicem per fefe vlcifccrentur : deniquc fuo robore totam fere molem prœlij fufti-ncrenr.quippeTeuronistanquam lümmo-tis, ac aliquo interuallo reliftis, conucrfa ligna vndique vrgentibus Burgundijs in-tulerunt, bis reftiterunt, amp;nbsp;magno animo venienteis exceperiint. Concurrebant 8c Gallicani équités, at lentius amp;nbsp;diftblutius folito, nec vt iftam decebat nobilitatem, licet amp;nbsp;deleda,amp; armis equisque fplendi* deeratinftruôla, ex ipfius gentis confue-tuti-
-ocr page 364-J5O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;UIER
tudine.Pono dumillo in ccrtamincvfqut co, amp;nbsp;tantaanimorum contentionc dinii-caretur, vt ncutri faciem auerterent : cafus quidam fortiiitus, ac rairificus interuenit. Ptæteruehebantur ca tum forte dccem na-ucs beUicçBntannorum,quiprocul ex vn* dis confpeüo confliólu , obuerfis clauis ac coinpreflisgubei'naculis(quoad pei flu* dus licuit marinos ) in litus adpulerunt. i-taque Galiici cxcrcitus 'qucm Oceano ad-inotum fupradiximus} latera, tonnento-runi tempeftate eminus percuirerunt. Hac rei noiiitate petculfiTbermict, venti ne plures accédèrent naues , fummopcrctre-pidate incipiunt. Contra veto Burgundij pertinaciusinftant:amp; vbi equitatum reic-cerunt, pedit^tum mox identidem tuïba-runt: itaquepoftremo Gallosfuderuntac profligarunt, nó fine magno dccoregcnc' ratim omnium ordinnm, maxim e leuis ar-maturæ equitum, amp;nbsp;particulatim fumma gloria Eemondenfis, qui non minus iudi-cio quàm virtute valuit militari. Cuius præter ceteros duces, puta, Binicurium, Renteianum,Rullum,Enricum,Pontcua-lentem ,Fontanum, Hilmaremmonachu-fiL!,amp; Caruaialéjfpedata potiffimûanimi prçftantia amp;fottitudineinfignis iftaftetic vida-
-ocr page 365-T £ R T I V s-
vidovia. Contra Thermus rebus malcgc-ftis non incuriæ folum, fed ctiam lentitu-dinis a nonnullis arguitur : quia diutius (quamparfuilfct) receptuin prorogalTct, ncc faltem confliftum fatalem Franciç antécédente noôte,caftra mouifl'et. ferebatur €nim,auaritiæ caufl'a,cum prædam e Flan-driciscolledam municipijs in fuam per-trahere voraginem ftuderct-, amp;nbsp;tempus amp;nbsp;opportunitatem idoneam liberi regrelfus tranfinifilfe.Quidam veto alfeuerant, iuf-fii Regis commoratum fuifl'e in Pleumo-ßjs Thermum, quem rumor erat auxilia Thermo deftinaturum fuifTe. Vtcunque fuit. Propemodum errauit in hoc Thcr-mus, quod intercludi fe, amp;nbsp;quodammo-do opprimi ea ration e paifus fuerit.In numéro autem occiforum ( vti fit ) inter fer-moncs populäres quamlibct variatum fit, tarnen fedulo veritatem percundantibus nobis, a fide digniflîmis, atque ijs militi-bus qui ipfi interfuerunt faâ:o,in afta publica relatum efle audiuiraus,Thermico-rum circiter m. d. in co prœlio concifos. eornmveto,qui infugamfe coniccerint, militum loge plures obtruncatos ab agre-ftibus hominibus, qui anguftias icinerum amp;nbsp;clauftra ( quibus fugam parabant pro-
■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2 fligari
-ocr page 366-t I I! X.
fligati Galli ) infedcranr. Qua: cladesillud iré ignominiæinudit Gallis, vtverfari eit vfque ante oculos a^cdus Flandtarum, amp;nbsp;furor debeat in eoru mérita cædc ( fîcutin Orpheiî de Bacchis bacchâtibus ,Grçcia fa bulatur) exfultantû. quippefurijs vltricib’ agitatac feminæ, cum vrbanæ turn ruftic® Lacçnarum in morem,ficübi obuium Gai* lum habuerunt , eum conuiriatæ, quôd Flandriam vaftairet , munitipia vexaflet, tedaincendilTet, quem opprimere ïlngu-Ix non poterant , plurcs iimul vnguibus quad difeerpferunt,vcl fuftuario tumul-tuofiffime inultarunt. vt profundo filentio intérim inuoluantur, quos aut flumen ab-fbrpfit, autæftus maritimi obrucrunt.Bri-tanni vero,qui adanehoras relidisinal-to nauibus, nauiculisitem in orani mari-timam obnauigabant,ex Gallis,qui influ-dibus nabant , circiter c c. viuos cepe-runt. quos etfi perdere dcprimerequc poC-fent in profundum,maluerunt tarnen glo-riçdulccdine commoti hoftem c naufra-gio extrahere, quo fie tanquam participes cfiis belli adiuroresque , haberent certos teftes tam infignis vidoriæ in Britannia, quos paucos ex multisad ignominia for-titijCo (velutin triumphum) tranfiicxcrût.
Porro
-ocr page 367-T E R T I V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jyj
Porro eorû, qui fuga intcrclufi capti funr, quorunique exftitit magna copia, hi principes numevabâtur. ante ceteros Thermus, dux excrcitus, idem redor Caletum : qui non in fortuna folu m, fed etiam in corpore fuo graue vulnus accepit. amp;nbsp;cum eo Àn-nibalius,Villçbonus,Sinarpontanus,fum-mo loco nati, amp;nbsp;omnes iuxta equeftris or-dinis viri, arque alij honeftiores quique, Sc allîdui Principum,quos breuitati Rüderes ftudiofe reticemus.Hîc prætcrea figna nülitaiia,tormenta,munitionem, impedimenta omnia,amp; caftrenfem fupelledilcm amiferût Galli.denique omnis fere eaprae-da,quam Thermus ( cû decurfionibus per équités vaftauerat caloca, quç incurriflet) eFlandricis municipijs colledam abigerc conabatur, nutu Fortunæ a Gallis, in Ec-mondenfem ac Burgundios iurc merito tranfitjVel potius recidit. Nec adeo mirum alicui videri debet,fi Burgûdiorum quin-genti, non amplius , eo conflidu funt in-terfedi. Sedinhis Peleus ,nobilis Belga, cum aliquo numero equitum ac peditum (qui vtrobique principem aliquem locum obtinucrantj defideratus eft. Atque hunc euentum fortita eft Grauelingana illapu-gna, tes profedo maximi momenti, vnde
Z 1 firmio-
-ocr page 368-554 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER.
firmiofis fpeifruólum , conucncrit rcbo*» fortunæ, amp;nbsp;exfpeólationi Burçundiorum referuari. Silt;juidem in conféÜo eft , cius prœlij aduerlo Cafu, graue toti Fracix vui-nu.sfuiife impoiîcum: quo etiam ilia viil-ncra, quæ vixdum confenuille videban-» tur, rccruduerunt. Contra,Philippus inie-ôba hoftibus ifta iccuri, non foluni rairam fccuritatem fuo Bclgio piçftirit, ncque no modo famam, exiftimationcmque colle-ftam conferuauit, verum eriam pcrfeda, cumulataque virtute ( quantumuis nihil videbatur ad priftinam laudem, honorem, gratiam, gloria eius dignitatis addi poiTe) mandauit immortalitati,celebritatcniquc nominis,toto orbe,miris modis amplifica-uit.Vidcre autem vifi fumus cum longin-qui temporis vfu,turn periclitatione recé-ti, nô totius vertentis quadriennij, Gallos, re omillà,bellicoforum nomen tantum tenere, quippe ficubi ab vniuerfo naufragio periculum eft, lie vt vno prœlio difeeptet omnis Fortuna,amp;(vt italoquar)ad inanus arque ad pugnâfatale fit veniendü,rû nef-cio qua vel Fortunç iniuria,vel negligentia, quantumuis licet initio acriter cornmittu.nt,poftremo tanien euincüntur. cuiusrei tria certüfimateftinionia (ficcr-
tamen
-ocr page 369-T ï R T I V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J55
tarnen illud, quod ad Renteiû inchoatum fuit,in leuium prœliorum numero habe-. tur,vti certe debet, fiquidem primis iaôta-tishaftis eft diremptum) producemus,pri-niùm cladem Martianam tn Etruria.dein-deSanquintinam in Veromanduis.ac tertio, Grauelinganam inPleumofijs. Reli-querat prærereain caftra recurrens Ther-mus Aûiophani militum cohortes treis, cum mandatis, vt depratdato incenfoque ante oppido^c ftatim fequerentur.quæ rc-cepta gloriofi milites fumma crudelitate cffeccrunt. nimirum ardente iam oppido, feadfuos recipere coftituerant.Vcrum ilia Aftiophani incenfio, ipfis cadem Si Pythia amp;nbsp;Deliafuerunt.nam non ita diu,vri Ipcrauerant , alacris incendij exfqltauit improbitas. dum enimuero fumum de-flagrantis oppidi relpcdant , tantorum fcelcrum ( quæ infinita ab iftis,ac fodali-bus Thermicis in Flandriam ædita fue-runt) pœnas iurcmerito (fuga redituque ad fuos interclufi, in itinerc ad vnum ferc omnesiugulati )dederût.Sic maliimpro-bitatisfçcem bibunt. Sed quamlibet,ûicc-rent multi Irium portum,Caletum redore Thermo capto,profligato Gallico exercitu vrbeque robore prælidiorum orbata , in y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z } tanta
-ocr page 370-LIBER.
tanta return penuibationc amp;nbsp;animorum confternationc,a Burgundijs (modo vefti-gia præeuntis vilt;^oriæ propc fequuti effent ) eodem ipfo temporis momento fa-cillime recuperaripotuille : opinio imbe-cinaccrtc,amp; cum ralfo incognitoque com munis fuit, quam opinionem populärem res præiudicata, èc ad multas cauflas de* lata minuit. amp;præ vulgifcrmunculisvi* niffimis, fummatum cum tatione valuit auóloritas , atque prudentia , nee enim (maxime vt pleriqueferc omnes)adduci potucruntviftores Burgundij,vt feiufti-tiæ caperet obliuio. nee enim fi vidoria potiebantur, ob id in alieni cupidicatem incidcrunt.quiiuftitia amp;perlpicacia dum in delibcratione publica vtendum iudi-caflent, cognitum eft, æquitatis ratione, primuin Caletum ciuitatem non elFc aut iure mancipij, aut iurc nexi Belgio obli-gatam,nec iurifdidionis Philippicç.dcin-de, confiderato loco, oppugnationcm e-ius arcis longe multo difficiliorcm elTc, quam pleriquc omnes in foro, in curia, in comiiratione, ( tanquam ij qui c feneftris Achiuos indicant) ariolabantur.Quafuo-rum clade rcnunciata perciilfus Guilanus, fine mutato coniilio, fiuc dclpcrata expe-ditionc.
-ocr page 371-T E R T I V s, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;357
Hitionc , quam vidcbatur callidc parare, Vertodunoin Picardiam, receptus ïîgno propofito, copias rediixir.caftrisque loco delelt;So,ad Petram pontem fubftitit.qucm locum cum adhoftileis excurfiones repri-nicndas , Sc ad fuftinendas imprcflîones niilicareis peropportunum arque idoneû lîbi maxime optauit ac iudicauir.
E O D E M ipfo tempore,quo de occupa-do Diuoduro Galli omnes rationes ini-bantjin Italia, interceifione cum Senatus Veneti turn opera Florentinorum Reguli, fecerunt Philippus amp;nbsp;Parmenfium herus pacem cum Ferrario , quæ padioncs amp;nbsp;conuenta firmiflimis amnitatum vinculis amp;nbsp;matrimonii indiirolubilislege Habilita, fancitaque fuenint. quippe Alphonfus A-teftinuSjPrinceps iuuenturis Ferrariç, Herculis, filiorû natu maximus,tcrtiam Cofmi Medicis filiamhabuit vxorem , quantum-uis licet ( fatis obfiftentibus) maxima na- ' tarum eius DHcis,quódpaucis menfibus e viuis decelTcrat, Alphonfus fibi delponfa , virginefrui minime potuit. fecundaporro Paulo lordani Vrfino (qui pofteaaliquan-do Dux Brachianenfis audijt, cum ciret c-iusfundi antea tantum Dominus) nupfe-rar.
Z 4 Post
-ocr page 372-}5^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niiR
Post irigcntem illam Flandricam vi-dtoiiam, duiu Philippus (vt féliciter cœp-ta pcrficeret) nouisdeledtihus prioreis au-geict manus,amp; explcret exercitum: deni-que in Artufia in vnum copias cogcrct:eo-dcm curfu tcporis Angli numcrofam claf-fem magno clamore, amp;nbsp;maiore oftenta-tione comparabant: ac interim igni ferro-que Franciæ intcrnecionem niinitaban-tur.Conflataerat ea claflisex centum cit’ citer nauibus belli cis,difcreta quidem ma-gnitudine,verumomnes egrcgie armat® atquc inftruâæ, amp;nbsp;in his circiter decern militum millia impofita , prjeter operas nauticas , amp;nbsp;nauiculariorum delcctum« Earn claffem regebat Milordeclintoprçf. lit. amp;c orx marit. Hue acccdebant viginti Libiunicæ, vaftæque naucs bellicæ,ex O-ccaneis oris,quç Philippo Regi parétjeuo’ catç;quç ob vaftitatem.arcium inftar erant refpedu Britannicarum, fed in nauigando illis tardiorcs, fplendido apparatu belh,amp; militibus refertae, praeter epibatasprom-ptiffimos. quibus Propræf. claflis amp;nbsp;orç maritimæ Belgica: Vachenusprçerat, vir rei naualis peritiffimus. Hifcc coniundis viribus, (nec cnim annotinas, nauiculas amp;nbsp;ccloçcs corbitulas'ue, quibus commeatus fub-
-ocr page 373-T ! RT I V s.
fubuehebatur,nominale libuit) Id. Quin-til. Angli,ab fua vlteiiore Britannia,Coro, (quiventusraagnam partem temporisil-licflareconfueuit) vento vfi proucôlique, Cantio naucis foluerunt.quod infulç latus contra Galliam ex diametro eftoppofitû, amp;velis plenifsirais ad Armoricas uuita-teis in obieôlæ infulç oram hoftili vi ad-nauigariint: portumque ( cui Concliul.x nomen eft vulgo) occuparunt. amp;nbsp;fine mo-ra, parte çopiarum, ( quas nauibus tranf-portaucrant) in continente expofita,incé-lt;lijs,depopulationibus, vaftationibus, ex-curfionibus modiim nullû fecerut. primo maritimam oram nudarunt, deinde in in-leriora ctiam municipia ac caftella circu-latis fignis pergrafl'abantur, non tam præ-daruin cupiditate,quàm vindidç, incom-pofiti. diftolutiquc pafsim vagabantur. i-taque inopinanteis Britonas opprimebat. id quod eis ftatim probro atque dedecori vertit. Belgis autem damno fuit, na Cbcr-fimo nobilis Gallus ad primum inopinatx cius excurfionis amp;nbsp;incenfionistumultutn excitas, partim ciuitim,partim agreftium hominum millia circiternouem reip. iu-r uandç ftudio, taciteque collegerat. his, ex «dificijs publicis ac armamenrarijs arma.
Z diftri-
-ocr page 374-}6o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I I B E R
diftribucrat. hiiic prætcrea incondiroinm hominum globo, cum municipibusprçfi-dia cücumuicinaruni ciuitatnni, mariti-morumquc clauftroruniconiuxerat. quo /îc amp;nbsp;animum amp;nbsp;robiir pro aris, focis, a-grisquc pugnaturis ciuibus adderet.ita vt-cunque inftruólus dux ille,celeritcr occur* ric excurforibus Anglis.quo rumore i n ma* ritinias ftationes allato, ipfi deinccps vel in nauibus fe continebant, vel cxcurnoni-bus immoderatis abftinebant . ad quos cum feftinatis itincribus Cherfimo accef-fiifet, Angli, qui in litoribus paflim ober-rabant, autin gurguftijs delitcfcebant, aut iu vmbris dumorum apricabantur, non modo hoftis confpeâum non tuicrunf,fed adnauiculas (ficutin harcnaadpalosdeli-gatæ ftabantin fummis vndis ) nigaprçci-piti delapfi, non intermilTo remigandi la-Dore in nias fpeculas fefe abdiderut. Belg? tarnen altitudinc quadam animi amp;nbsp;con-ftantia , ab maioribus arque natura infi-ta, viriliter incurrentes Britones excipie-bant, amp;nbsp;(quoad eius fieri potuit ) aut ad fi-gna confugiebant, aut permifteprccliaba-tur.Porro quia Britones longeplurcserant fine comparatione, paucis Belgis cxçquari minimepotuerunc.Quofaâum cftjVttur»
-ocr page 375-j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TE RT 1 VS.
piterpügna cxcedentibus Britannis, amp;nbsp;fo-cios, in repcntina Briconum incuriionc, ac indifcriminc funuuo pofitos dcierctibus , paucitas milirum Vachenorum, veifufa, vel profligata ( tanquam fubcultro rcliôfca) aut non optime acciperetiir, aut ab holle furiofo interficeretur. Arque eo modo, cum adpaucos pœna temeritatis, ad om-ncis metus pcruenifl'et, famofa ilia clafiîs, nec iibi nec alijs folum non fuit vtilis , quinimmo focijs exitiofa. quâ in rem na-ualcni cum incredibiieis amp;nbsp;infinites fcrc fumptus Britanni feciflent, amp;nbsp;armorû ftre-1 pituFianciam vniucrfam territallènt, ni-K nil adeo clare gelferunt, quàm quod oleu amp;nbsp;operam ( quod aiunt ) perdidcrint.nam amp;nbsp;deformatas partim naueis, panim con-qualïàtas,amp; conuedlotum rcliquias(amif-u fuoram mcliorc parte)â: grauibus morbis afflîdlas, non multo tempore in Brito-nibus commorati,paucisdiebus,flantclc-ni Africo, obucrfisgubcrnaculisfubduxc-runtgloriofi nautæ. hifquegrauiflîmisca-I fibusad cofdem portus, ex quibus erant ( non multo ante egreflî, magna iaôlatité-1' pedate confugerunt. amp;nbsp;claufis dationibus fefe deinceps tenucrunt.id quodprçfertim præ-
-ocr page 376-561 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER
pRccIaram fpccimcn ceteris cxftititnatio-* nibus fummç dcfeärionis aninii, in quam baud ita pridem ab anti qua, conteftaraquc viraite ac magnanimitate maiorum Bri-tanni degencrauiflc vidcntur , qui antea incrcdibilcm terrorcm formidinéquc Frä-cixincutere confueflent.
P H ILI p p V s intcrea cutn in Atrebatü ciuitateefl’ct, bclloque totus vacaret x 11. Kal.Septcmb.cum Satraparum contuber-nio, tum dclcólorum milirum manu co-mitatus in caftra pcrucnit.quçfquia ceuex prouocationc , cum hofte acie decertare cjuampiimumcupiebat) in hoftilefolum vfquceopromoueri ante iuircrat, vt non longius fefquimilliario ab Doriente, Frä-ciac ditionis oppido,abefl’cnt,fimulans interim eiusoppugnationcm. Habebatvero tune Heros ille ampli (fimus proculdubiö cxcrcitiini amp;nbsp;Horentifsimum amp;prçft:antif' limum,militibus omnis ordinis,tormeris, ninnitionc, apparatu, cum belli, tum alia-ramrerum , quç ad expeditiones quafuis* necciParix videntur,infl:ruôtiffimû, quip-pc ex omnibus dcleótibus roburiuuentu-tis pedrtum tricena millia excedebat.equi-tum vero drraidio minus • bisque tot amp;
-ocr page 377-T ï R T 1 V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3^}
«S militum copijs ftipcndium plene erat pcrfolutum. Cuius oinnis militiç pars ter-tiaferc ex Teutonis conftabat fupernati-bus.rcliqui erantex infernate GermaniaSc municipali Belgio colleâi. minima pars Hifpanorum cenfebantur cohortes. Oin-ncsprçterea non optime modo armati arque inftrudi, fed vidoriarum recentium tecordatione, per fe prompti, magno animo hoftem exfpeótabant : quosque tam defideiium fummæ pugnç tenebat, quàin præfraûos cladibus Gallos comniuni pe-riculi fatietas retinebat . Principum veto,qui eo bello fub Philippo vel ftipendia merueruntjvcl militarunt,(quia curiofç pofteritati in hoc inferuirc volumus ) e ta-Bulis publicis ac faftis hçc ftudiofe a nobis fuut decetpta nomina . Primo omnium Allobrox,Regius nepos,amp;Vicarius in que omnis eius belli auótoritas amp;nbsp;fummû Imperium ab Rege ipfo, ob infignem belli peritiam,erant delata. Parmç ac Placentiæ Dominus. deinde magnanimus Semina-tæus. qui, (quia exiftimabat, pugnantibus inter fefe duobus potentifsimis Europæo-tumregibus, magnum amp;nbsp;infignealiquod prœlium commilfum iri)obid ab extremo yfque Italiæ angulo, permutatisequis in caftra
-ocr page 378-11 B E n.
caftra illa venerat, cum firma animi intcn-ïioncquàd domino exemplum fidelitaris arque luiofficij earationerclinquerevo-Jebat:modo in confertiflïmo hoftium glo-bo palam oftendifFet, ecquid Seminarça hafta valcret, Atrienlisdeinde.lii duo Du-cum titulo infigniti. Sulmonenfis Prin-ceps. Polycaftrius, Balnecnfis, Landinus, Comitarenfestresiatque Afcanius Cornc-us herulus ,eoufque Italici generis. Si no-bililsiini bellica laude clarifsimi, Ex Hiipania vero oriundi, funimoque loco naci Duces,Albanus, Darocus,Francauil-lanuSjVillafermofus. Balangadeind;e, ac Anguillarius Maichiones Toparchx. amp;nbsp;Comités,Fuenfalida Celtiber,nec nó Mc-iitacus Lufitanus. Teutonorum prima nomina hæc collegimus, Henricus atqucEr-neftusexilluftri BrunonifuicanorumDu-cum familia. Legatus Maichionisloachi-jni Brandepyrgici . Suuarcenpyrgenfis, Manfoueldçus, Rennepyrgeniis, Confites. e Belgica autem nobilitate fumma-tes hi pcrcenfebantur. Princeps Araufinus, ArcFcotanus Dux, amp;nbsp;Eemondéfis Comes, r Berganus ac RenteiusToparchç Marchio-nes. Hornus, Arenoperganus, Bofl'utus, Mega, Ligniacus, Montagninus, Rullus,
Ho-
-ocr page 379-TB RT K S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}lt;îj
Hogoftratæus,Comitatenfcs.Baxelomon-tius,Aglaius; dcniquealij omnium natio-num honeftiisimi quique Duces. Tribb. amp;nbsp;milites. Sedbreuitatis caufa contend fuimus flore iuuentutis delibando vel po-tiusrccenfcndo.
Gallorvm Rcx contra,nullo ne-que diurno neque nodlurno laboreinter-milFo ad Petram pontcm , quem locum fupracommemorauimus, ôc quàmmaximum exercitum habebat, conflatura itidc meliorc ex parte ex Teutonis merccde ac-ccrfitis,amp; Heluetijs. Sccundæ partes erant indigenanim ac Gallorum. Minimum ali-quidex Italicis cohortibus, ficutPhilippo abHilpanicis, accefsioniseifuit. quoin cxcrcitu prçter Regem ipfum nomina vel nobilifsimarum Francis familiarum, vel potentiffimarum clientclarum in Com-mcntarijs publicis legebantur hçc . Rex NauarrçuSjGuifanuSjqui Imperium totius illiuscxercituspro Rege ( fient fxpiufculo diximus)obtinebat.RegulusLotharingia« eus. Ambarrus, Nemurs, Montepenfirius, Abumalus, Momoranfinus, Bullanus, bi ex Gallica genre omnes, Sctitulo Ducali infignes. nec non Gulielmus Saxo, amp;nbsp;Lu-næpyrgicus, Germani, ijderaque Ducum nomi-
-ocr page 380-^66 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 I J I R
nominibus bonorati. Cattorum Reguli jfilioni vnus HelFus, Ferrarius, ac Salerni-tanus,Principes duo. Summas, amp;nbsp;Atrien-jfis, exfulestres; Itali. præter incredibilem numerum cuiufuisordinis, cum equitum, tii nobilitatis,quibus omnibus rccéfendis, totum vix fuft'ecerit volumen . Kîc tarnen Gallus etfi prepotentem exercitum habe-bat,amp; apparatubellico afFatim proifusin-ftrudus erar, quia ramen recentiflima clades Grauelinganavulnusillud, quod gra-uiffimum fuperiore anno in Veromanduis apud Saquincinum accepcrat, refricabar, cum fortuna Philippus leniore vteretur, ipfe autem duriore confliftatus bisreruc ciretjOmnem tunc quidem iaóturusaleam, aut pcdem tertiùm collaturus ægerrime videbatur. Gallorum euimucro hoc eft maxime proprium jvt vbi aliquid finiftri cuenerir,non modo iterumfc committanf timidius fortune, fed plane obfequantur, ac aliquamdiu locum dent, Quapro-pter exemplo Fabij, illius Maximi, non tarn cunótando rem reftituerevoluilFepu* tabatur Rex,quam Philippum a refto cur-fii procliuis viôtoriæ,ducendo bello,rcuo-care: amp;nbsp;molliquodammodobrachioida-gercjfumma obferuatione hoftis,ne qiiatn
-ocr page 381-TERTI-VS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;367
fuæ ditionis vrbem inuaderet, aut oppri-meret. Ob idpcr Ambianorum agrum iter faciens ciim omnibus fimul copijs Somo-nam tranfmilit, Sc fecundum eius ripam Aquilonavem, caftra, Burgundiorum ca-ftris oppofuitjtabernacula hxit, co pias que diftudit.quippeparuo indidem interuallo Philippus prope Auftralem ripam Auctiæ H.uuiolijCommodç aquationis cauH'ajCuni magnifica oftentacione caftrorum , tum ccrta animi fidueia confedit.quo loei dum Caftra vtrique militaribus operibus com-munijlïent, lentura bellum fane, diutur-numque negotium futurum videbatur . maxime veto Galli,vallo,aggeribus ac fof-fis folerter fe obfepferant, eo confilio, vt hoftem vel fatietateve! tædiolongæ obfi-dionis defatigarent, vel fuum ea rationc regnum defenderent, Sc ab aris, focisque fcrruacflam'raädepelleiet. Vbi quantüuis licet interdum Icuibusprœlijs , interdum prouocatione, ad exercitationem militar rem f.tccrtatura,nunquam tarne ab alter-utris iada alea, fummç rei periculum eft faftum, aut fortunæ cunóta commiiïa. nâ ctfi perpetuam Philippus voluntatemha-bebatjinquainerat vis aliqua defiderij ad ^orientera, confilium ta-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ali men
-ocr page 382-I t I t R.
J^8 men publicum,plenum prudentiæ amp;nbsp;fi3c* Iitans,iftiid minime committendû in tanta hoftis propinquitate, cenfuit.
I N T E R E A dum apud exercitum, queffl habebat vterque inftruftifsimum.duo Eu-ropçorum Principum facile claridimi Heroes coram efl*ent,caftraque prope coniun-éla haberent, dumne propius ob teloruin iaä:um,tormentorumquc fulmina,admo-ueri debuerinr,( qui Principes non cam de potentatu, qudm de gloria contendebant) in fummaiudiciorum varictate orbisvni-uerfus rem ex fupenorum temporum eue-tis metiebatiir, amp;nbsp;fuccelfus non vnaratio-ne pondcrabatacnotabat. quippe pleri-queomnes velPbarfalicç, vel Cannenfis, vel alius inßgnioris cladisfamam arredis auribusexfpeótabanr. Verum cum no exi-guo temporis interuallo inuicem hofteî prope intuerentur, acprocnl fpedarent, nequequifquam vrriufuis clicntum elfer, qui non in vnius diei cafu fuarumomniû forrunarum euentum confillere cxiftima-rer,Reges imaginem rci totius primo loco confidcrabant : deinde animos amp;nbsp;mentes fuas ipfa cogitatione amp;c voluntatc confilia-riorum , tanqiiam confilio numinis cuiuß-dam conforinabaiit. Si enma omnibus vi» «bus
-ocr page 383-T E R T I V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îlt;?9
tibusacvniucrfis legionibus cocurriflcnt, fcmclquc armis deceitaflent; ex co confli-dUjtanquain ex nubiû collifioncjardorem expreflum,emifl'um iiiprotinus prouide-bant.id forcfulmcn totius Reip. Chnftia-Hat, quo acerbiffimo incendio ipfa confla-grataconcidercü.nquidcm robur fuiexcr-citus ex bellicofilîîmis nationibus, ijsque percgriniSjmeiccde accerfitis conftare;ita-que peiores partes(vtcunquc cafus cecidil-let)fore ambo iudicabanc, amp;nbsp;ciuitates fuas exterisprædæ futuras.non peffime diiiina-bant;ad communem falutera rcfpicicntcs, vtcircûfpexerunt omnia, confirmatis tandem rationibus côcluferuntjPacem vcl in-iaftam,iuftinîmo bcllo vtiliorcm efle.Ita-que nulla ûmulationc concordiæ paula-tim attenuari bellum, fenfim remitti Ipi-rirus Regtus, ac imminiii flama militaris Cœpit.quç Concordia vt omnino concilia^ retucjlcgati primo Infulam miflîid age-bant,aciubinde apud Cerecanwum,Ana-gt; choretarum claullrum opulétiffimum,tertio ab Dorlente pofitum milliaiio, caftris-quevicinum.QÛ^curaarduarcs inprimis cil et,(vti forenfes aliçaôtionesinforo,auc curia interpellatorum ) per certos rogato-KSjdiribitorcs, cuftodespaólionura , lege
A a i ageba-
-ocr page 384-Î7O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 I B ï R
agebatur.in caufis quippc Regijs, amp;nbsp;in re* bus cum BriranniciSjtum Ailobrogiçisdi* cæ viciffini ex inftituto fcribebaucur. in* terceffiones akcruttorum ludiçiorum amp;( cxceptioiles fiebat coia rogatoribus Co* nüriorum,atque arbitns,qui litem iudi ca* rent,ac æftimarent;quQs (vbi de çonftitu-ta iam pace narrabimus} poftea nomina* tira indicabimus,Interim in caftris militiç vacationem elTe placuit.quod quemadmo dum præter omnium accidit opinioncm, jta hercle in fummam admirationem pie* rofqucomneis adduxtt. Porro lite vniucr* fe conteftata, quiacinufque ratioijs Go-mitijsapudoratores fetiales ordine habe* da eratjtrinumdiniumque amp;nbsp;promulgatio paulolongius duccbatur,commeatuomni paulatim coepitexercitus laborare,necop* time habere,cum propter Autumnales tem pedates, turn propter impendentemhic-mem. Eam ob rem ,vclquia padlores fo-cietatis, quique Cerecampi pacificato* rialegationeerantimplicati, id maximo-pere nagi tabant,qui inftituto colloquio in fpem bonam pacis obtinendæ veniebant, dum'he nouis prouocationibus atque in-jurijs militaribus, in tanta caftrorum vici-nitate(vti facile eucnturumfucrit)bellitu-multus
I
-ocr page 385-T E R t I V 5. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;571
multus aliquis oreretur,ad vafa coclamato amp;veceptui fignopropofito, cxaólo Ofto-bri,melior pars militu caftris excellât, qui-bus fubinde Nouembri niillio data eft, fie tame, vt deleótum aliqueiu certum e toto numero, Reges, præfidiorum loco fibi re-tincrentjih hibernisque difponercnt.
Atqui dumremnihilominüspaguntjin c. fupradióto cóuentu, alternis fententijs at-* que oratione,fperantque mcliora interprétés fœderû,au Moresque côcordi£e,rebiis eà adduftis definitisque folû,vtfola Caletum caufa fcrupulû inijeeret, ac fub iudice etil num eftet,èdicl:û tame vnum propedié ex-* fpeftabatur c Britannia, nefeio quo malo genio renuntiatû eft, illius gentis Regina, cuius id maximi intererat x v- Kal. Noué, tnorte extinûain. morte, cum ob Ptincipis feminæ Cariffimas dotes indigna, tum rebus inftantibus atque futuris incommoda. quippeeamors,cauiram publiçam fperatx pacis pro renätanonnihil perturbauit ,ne dicam,pcremit. nam diebus no multis in-terpofitis, trimeftre il lud pacis cociliandæ Colloquium,initio Decernbris,iuftitio bi-meftriintermiflumjintercifumque eft.
C I R c A id temporis,quo ad pace câpi patebant(qtiod ei fautor futurus naud ob-
A a Î feure
-ocr page 386-t I » B R.
fcurc cxiftimabatur) Mag. Eq. reinittituf» ca lege,quéadtnodu vulgo ac genere cffe-rebatur, vt farifdationc bis ccntena millii aureorii redemptionis nomine penderet. qui tanié(nifi fallimur) fpecie quadtantcirt epriorefummafubtraxir. Itaquc fane Sa- , trapa i!le,qui confultor fuaibrque calami-toii belli, amp;aud:or publicorü incendioru cxftiterit: fuo capiti nó rainimu alfuit ma-li, amp;grauiflïma vulnera afortuna, prætet ignominiælituram,accepit. Primo eniin* uero captiimaximi'inatu filium apud Te* rauana vt redimeret, quinquaginta aurco* rü millia nccelTe habuit appendere. Dein* de confliólu illo Sanquintiniano, acccpto ad femur graui vulnere, ipfe cu duobus fi-lijs captus, quincuncem iam cómemoratx rationis perfoluir.Vcnititem paulo portin Philippi poteftaté Halmcrotes,eius nepos, Sc cum co affiniu ac propinquoru nó pau-ci. vt omittamus eos,qui paflim in bello occiderint. ad qUam rei familiaris iaduia, exiftimationis deminutio atquc famæ de-decusaccertit. Erraffe enim co grauius in Sanquintinianailla cladc videbatur, quo maioré fubtiliffimi Sc acuriffimi ingenij tu Eirudêtiç opinioné in omnibus animis Gal orû ante imprefffflet,quéfcrpctis oculû ha
beic
-ocr page 387-T B R T I V ». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î7,
berevulgo ipfi iaditabâr. Vtcunquc cft. is certc vnus (vt fi quis alius ) perbclle excplu ftatuitfortunarû fiiarû,fortunæ impctii fii-perari miniraepoire fciétia fapictiaquc bu mana, qucadmodû nec gubcrnatores opti mi vim aducrfç tépeftatis vincunt. A niiifi-One deinccps Mag.Eq. ftatim amp;nbsp;Halmero tes itidcm eft folutus,ante tamé paôtus pro capite quinquaginta millia aurcorum.
Feructe etiamnû bello,Caro. V.Imp. CçC P.F.Aug. attenuatislétiffimo morbo toti-us corporis viribus,tandc febri æftuque ia-ftat’aniniâDco opt.Max.reddidit,amp;(quo cômoratû abditûque fupra dixinms) clau-ftroineo luftinorû fodaliû Caftuloncnfis tradus,arque inFiifpania Bçtica ix.Kal. Oôtob.(qui dies tû D.Matthæo facer erat) fatis conceffitjfama æternû vidurus. Vixic ille Héros biennio minus fexaginta.Clauu vero tenuit Ro.Imperi j, amp;nbsp;rcip .gubcrnacu la tradauit annos triginta fcx.auirû autcin regnû quadraginta amplius rcxit arque ha buir: virafFatim prudes ,feuerus acgrauis, fiariéslaboris, forcis amp;nbsp;experiés,rerû fciés, icer lireras a limine tantû falutafiet,maxime vero coftans, amp;inuiólianimi. quam-obré cû honorifica amp;nbsp;officiofa cpiftoia ei Paulus I r I. Pont, vidloriaillâ Germanica
A a 4 con-
-ocr page 388-Î74 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t I B £ R
côgratularctur, cû Max. tu FoitifT. Princf-pis nomé dctulit.Sed interim nimis ambiquot; tiofus Imp.paulo pareior ac tenacior, déni queopinioîîffimusexftirit. Cet crû magna in vtraque parte eH’efortunçvimjVcl adlelt; cûdasresjvcladuerfas, ccqucm latct? Prof-peraamp; æquabilifortuna Carol. V.apuero propead multos annos eft vfus; qua comité vti ad fuma rerû,amp; Imperij faftigia eue-dusjtrophæûlmmortalitatiserexitfempi-ternû, Mariano bufto longe præftatiusnta præterTicinéfcm illâ,infignéqueviôtoriâ, prætermiferabilé vrbis Romæ incurfatio-né.prçtcrmcmorabilégloriofamqueThi-niflç expugnarioné, præter deniqucftupé-dâ Se modis ônibus admirabilé dcbellatæ Germaniæ caftigationem,plerique omnes aducrfarij,aut æmulatores, (qui in Europa eins Maiellatéinimicâ ccpilîent) in fortu-natiflîmi vidoris poteftatc viui peniene-runt. in primis veto Gallicanæ fadionis duo Reges.putaFranc.I. Gallus, amp;nbsp;Henr, Nauarræus.mox Clemés vu. Rom. Pont. Max. deinde Gulielm^Menapiorû Regu* lus.loan.Frideric’ vn.viR Saxo. Erneftus Brunonifuicanus. hi itidéduces. Se cûhis fœderatus Cattorum Regulus ph. Heflus. maxima çquc omnia nomina.prçter infini tam
-ocr page 389-T È R T 1 V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;575
tam fummiordinis captiuorûtuibam. Sed eadé incôftans fortuna,(quç,vt ficubi alias, in armis cerïe poteft pluriinû) ab inimicis, authoftibus ad CanV.Imp. aliquâdo tan-dé impetû l'uû côuertit,qua extremo tépo-te indigniffima(vt olitn Marius) eft cöfli-âatus.l’rimûrebellauitarmataGermania, amp;nbsp;manifefte fno Imp. vim intulit. quod i-dcm rcbellionis genus , excuflo feruitutis iugo,recipiédælibertatis eaulla ab Senati-bus fubinde eft tentatu. ex qua die Carolü Ilias quçdâmalorû exGepit.nam prçterquâ quod aut vitra Alpeis,autin togata Gallia, aut in Italia, terra mari que ex clientelarû amiffione,autclaffis,militûquedeportatio nCjincômodi pluriraû accepcrif,in Germa nia,inImperio,aG in rcp. fuoque auito regno incredibilê rci amp;nbsp;priuatæamp; public® iafturâ fecit.quo loci ne multa cógeram’, vno exéplo ( vel omniri maxime miferabi-li)côtenti erimus,cladis nimirû illius bor-ridæ, cri florétiffimû exercitû, que in hofté duxerat,murilatuamp; extenuatûe Medioma tricibus ægre reduxit,vtinterim fortunæ iniurijs cônexos cafus,amp; côtinenté morbû (quo tandem exoletis corporeis viribus eft opprelFus) voluntario filetio inuoluamus. Sobolc verodiucrfaac varia Car.V. lmp.
Aa $ poft
-ocr page 390-YjC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t II I K
poft fcreliquit.Ex nuptijs cóccpti tres, pu-ta Ph. Rex, omniu pacernomregnorü he-res,légitima conftitutione creatus. Maria Augufta, Maximiliani 11. Imp, ae Ioanna vidua ( quæ Lufitano Regi in matrimoniu collocata olim fuit)parcnseius,qui pro K-pore regnü habet Portugallicu, Regis, at-que princeps femina rarç virtutiSjquçali-quando pro fratre,dü aheiFe e patria.bello implicatus Gallico. CGpeIIebafur,oinne ad miniftrauitrexitque Hi/pania. Naturales auteliberi funt: Margarita, Alexadro Mc-diciprimuiTijfecundü veto nupta Oólauio Parmæ acPlacctiæ Duei.quç eadéad hanc diem,Ioco fratris,vniuerfo Belgio præeft. amp;poftrcmus loa.Auftriades etiamdû im-puois.Nec toto menfe interpolito,lcgi naturae fatiftacientem fratré,dein ceps Maria FororD. Lucæ dicato die pæne eft fecuta. itaque annus prçfens Philippo orbitatem quanda affinitatis attulit,amp; caufam, mord propinquoru illacrymandi, nili omnino mors eft finis vitæ in iferrimae.Primo quip-pe,(vti a nobis eft didû) lanuario Leonora, Franciæ olim innuptam, deinde Caro-lum ac Mariä,patrem cû vtraqueauia^po-ftremo item côiugem, vna cum infignibus regni Britanici, (quorû oniniu connexa: amp;
confc-
-ocr page 391-T ! R T I Ÿ s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î77
confeôtariæ mortes fuenint)brcuiffimo rc-poris curriculo amifit. Rcnuntiataauté ex Hifpania Caroli morte , tacicus luftusin publico concurfu omne Belgiû occupauir, ita vtrepctevefté Patricij mutaucrit,eodé-que veftigio dedicarione religiofa côftitu-tis paffim ariSjper delubraDiuûm,côfccta-tionesD .Car.a Pórr. Tribb.pl.ac facerdo-tibusfadç fucrint.Clique ciuitates omnes bereditariç,tributariç,vcfl:igales,ac clien-telç,municipiaque omnia Domino certa-tim funus amplilïîmûjudu populari,toga pulla, funeftaque face curauiflenf, Philip-ms etia Decembii menfe, primU pi en tifs. gt;atri arque auiae Mariç chariffimç,iu curia Iruxellenfi, (quôBelgç optimates ad co-loneftandas exequias conuenerant)fubin-deque folennibus cæremonijs iufta vxo-rio funeri foluit. vt interim taccamus, tum virorum turn mulietum lamcnrationcs, Sc fumptuofam pompam, epulum funebre , funalia, tibicines, funebris veftimenti genus, laudationesacnænias, quæincon-cionem funebrem fcriptçfuerint:amp; cetera triftiflîma, quibus luôtusaugeatnr.
V BI Maria Britannica extremum vitæ diem morte confeciflet, nullis rcliclispofl: fc liberis, folenni proraulga^one in foro-ri«
-ocr page 392-jyS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U B È R.
ris demortuæ locum fubrogata eft Eliza* betha, adolefcentula, annos nata quinque fupra viginti.princeps (vti ferunt ) non fo-* lum erudita, verum ctiam præter Latinum fermonem Gallici atque Italici idiomatis perita : quaslinguas omneis eleganter, di-ierte,ornateatqueexpediteloquitur. quç dotes ingenij, fcientiÆ acliteraturæin le* mina quô funtrariores,eo infitç nobilitati proculdubio maiorem gratiam leporem* quepariuntac conciliant, fed interim no* uæilli religioni apprimededita. quæiplà Londini, vrbe regia, ex confuetudine îo* lennibus ceremonijs coram S. P. Q. Brin ,x. X VII, Kal. Febi\ in, m. d.lix. inau*
guratur.
C IR ç A idem tempus diebus omninO quindfcim, duorum Daciæ regum mortes inuicem confecuraslegimus. Primo vitam cum morte commutauitChriftiernusille, qui e regno deturbatus, profligatis ,fufis-que copijs captus ab bofte popular! ( que* admodum multo ante enarrauimus)amp; ac-cepto grauiftimo fortunæ vulnere, hacle-nus expers libertatis in coinpedibus atque crgaftulofueràt detentus.quod regnum de manu paternatraditum Chriftianus, Fri* derlei F. proie nata obtinuerat ; qui Chri-ftia*
-ocr page 393-T E R T I V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;379
ftianiis, eo nomine dignilïimns, expræ-Icripto cæleftis ac diuini legislatoris Del opt.Max,moiibundum iara, moitique vi^ cinum Chriftjernum affinem perhumanc adijt, atque inuifit. quo loci cum multa in familiari colloquio inuicem fimul ambo çommunicaifent, deprecati alternas ini-micitias, iniurias itidem flbi mucuo con» donarunt, atpaucisdiebus (vti in vulgus relatum audiuimus) Chriftianus ,veûigia Cbriftierni perfequcns, morteitidem oc-cubuit.cui Frid. fuçeellit F. prihceps ætate viridi, virtutis ftudiofus, magnanimus, Martis (qüod aiunt) pullus,
XI. Kal.Feb.deinceps in vrbe Parrhifio-ni Lutetia, Carolus Lotharingiacus Claur diam, Henrici, Regis Franciç filiarum alteram vxorem duxit : nuptijsfplendidiffi* mis illic, (vtin Adonidis Irortis } luxa quodam regio, faâis.
S V Bidemferetempus Sueflanus, celé* berrimi illius Confalui,( cui ex laude bellica Magni cognomen aeceffit ) nepos, idé Proprçt. Infubrum, iuilu Philippi,coaâo iufto exercitu, inTaurinos, qui a Çallis ineliore ex parte tenebantur, fignaintulit, magnaque celeritatc amp;nbsp;virtute Cental® oppidum peropportunum, amp;nbsp;adresgeré-das
-ocr page 394-j8o
das Vnie,pullis inde Gallis recepit.quo tc-ponspunélo, cum Pifcarius Herulus in expeditionem ab co mifl'us Rocauionem item obtinuüTetjipfeque vno vidoriç cur-fu call:ella,municipiaque atque oppida ce-piflet, Moncaiüum duxit, atque obfedit. quo non multisinteriedtis diebus potitus, Cafealc obfidcrc ccepit . Cuius Sueflàni ducis audtoritas , 8c bonapræclaraqucfa-mabreui vfqueeó ftatira crcuerat,vtmini-me dubitatumfit, abilhufmodi felicifli-misaiifpicijs, magnos euprogrelFus in ea regionefacilefadluru fuirfe : dum nepacc Reges bellatores quam bellu maluilFent.
I N T E R E A oiatores fetiales menfeFe-bruario,prçfcnptadietertiùm iam conue-neruntad Cameracion caftellum, fexco a Cameraco milliario cum mandatisPrin-cipum, vt pacem omnino conficerent. atque illiipfif quos haélenusinterpellade v-bique in earn rem tacite fùbindicauimus) præter Britannicos,legari crant, puta : pro Pbilippo Albanus, Araufinus, Atrebatum antiftes,Melirxus,Viglius Zuichenus, vif equeftri dignitate, idemqueapriuatis co-flijs. verum is f quod aduerlâ vaictudine conflisäabatur) illi tertio conuentui quidem non adfuit, nec ad nomina
-ocr page 395-IE R T IV s. .5^^ dere potuir. Regis Franciç partesfiifccpc-rant Lotharingicus Purpuratus, Mag. Eq. regius,Sanftandreas iiii. vir. Aurelia» nus Pont, amp;nbsp;LaubefpinaaSecretîS, Régi» næ BritânicxpatrocinabanturPont. Elita, Milordauardus,* Admiflîonalium rex, amp;nbsp;Cancobriccnfisfacerdotij primus.Res Al» lobrogicasprocurabant Stropianæus Co» mes, amp;nbsp;Prçfcs Aftenâs curiç. Interuentu autemlùoin eonegotio , Chriftierna Lo» tharingiaca (id quod cum affinitatis , tuin communis falutis eaufafaciebat maxime) vnacumfilio adolefcente nobiliffimo , eS. operam, diligentiamque præftitit, vt óc gratiam apud rogatores Comitiorum, at» que partis alterutrius ftudiofos fingularetn inueniret)amp; interpellatione rei malx,con’ ciliatrix hæc amicitiç, amp;nbsp;fautrix tranquil-litatispublieæ, acfalutaris ciuis reip. iure merito habcretur.
A V D iT I s coin conucntualterniscon» trouerfijs, ijsquc æquabili arbitrorum iu» dicio vtcunque compofitis, vnus nodus indiflblutus reftabat, fupcr Caletum ftatu, vti ante diximus.quem fl:atum,lumma có^ tentione Philippus perinterceflbresfuos, non ereptum fibi, repetebat, fed prçocçu-patum, belloque ablatum Britannis , vt
-ocr page 396-5^1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t I B E R.
Galli rcddercnt, omni ration« arque via poftulabat. Qtncipinofaatî’umptio cum refdli line pcrtinaCia,amp; refelli lineiracun-diavixpofl'cvidcrecur, amp;c qua non concef-fa nulla foitalle fucritfecututa conclufio, cum rcs omnis adhuc in herbis eilet,Mer-curius forte interuenit, vt aiunt. is nuntii adferebat, R cgi nam Angliæ ( cum multis nominibus,tum vcro maxime ob id,quod in religione a paótoribus dilfentiret ) vcri* tarn, ne eius légitima ratio in conuentu baberetur, itaquca foedere excluderetui^ iccirco interceflbre Guidone Caualcantc Patricio Florentino,amp; fup,amp; regninomi-nc, diuerfo tarnen in conciliabulo paceia clam conftituiftecum Franci.x Rege, cife-cifle liberam poteftatem vtendç ciuitatis ,, Caletum, ea fummatim lege. yt exaûo y, oótennio Britannosin pofleflioncm vete-» rem Rexreftitueret. Sin minus, quingen-„ ties mille aureos appcnderet,eaqucvtl'arta y, tcfta eflent, obfidesinterim daretquatuor ,, exvniuerfa Franciænobilitate, quosipfa }» Regina optalfet. EarationeacceptajCum cetera latis inter Reges çonuenirent, in defperatifsimavulgi fpe , apud. Camera-cion optabilem reip. pacem m. Non. April, inter fe legati fecetunt. qua in re
-ocr page 397-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T t R T I V S.
Âtrebatum antiftes, M, Anr. Percnothus, ^ui adfcriptus cftpauloport: innumerum Piirpuratorum , populari iudicio , magna in ea vepiæcetciislaudem eftaiTecu-tus. Quibiisin conuentis cura nihilper-ipiccrepotuerimus, quod non fitfincenî acfanum,(ita vthocvno, nullum fœdus neque fandius, nequc ftabilius , inter Au-ftriadas ccu Burgundies ac Gallos,ad cam diem padum fuifl'c , hoc loci alFcuerarc audeanius) opcræpretium nosfaduros ar-bitrabimur,h fumma condicionum capita fubtiliter a nobis deferibantur. quç priuf-quam figillatim atringamus, vtiaquama tonte, itarcm, deriuandam duximus . hoc efl: : Colloquia duo priera, puta Infulanû, amp;nbsp;Cerecampanum , cuni audiendis turn iudicandis altcrnis controuerfijs fuilTein-fumpta. quç fane cum veterrimç, tum ma-ximeinexplicabiles erat, (amp; Oedipo quo-dam dignæ,) partes fuas neminc non mordicus tenente, nequeafuoiurc facile dif-cefluro.qualia funt ilia,quod Franciæ Rex rationemobtendic fcilicct repetitæ fæpius ,gt;adionifupcrvfurpatione Siciliç,Infubru, Flandriæ, Artufij, Infulæ, Duaci, Neruio-rum, Atrebatum. rurfus : quod Philippus, prxfumpta fulpieione repetit non modo
B b me-
-ocr page 398-ç84 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t ï É E R.
tneliol'em partein Æduorum , fed ctiaiti prouinciç Rom, Somonéfium ciuitatumgt; ac Morinorum , amp;nbsp;his longe plura.
omnia, nimirum vfusfruôhis vfucapio, præfcriprio, quia nimis longam, æquo Dono litigiofiorem dilputationera habere videbantur, æuumquevix fufFeólurum liti odiolie,(aCquaolim toriesfruftrapro-Uocationibus, appeilationibusque fitdif-ceptatum ) definiendæ: earn ob rem circû-Ipeóle profeóbo, prudenter, moderatequc præclara illa Synnodiaf quæ nouifsime in-ftituta diximus, apud Cameracion caftel-lum) vetabant,nc quid antiquifsimarum earum querelarum in medium adducere-retur,eo'ue deferretur, quç ab annis vigin-tiquinque de mutuis iniutijs fufcipipof-lênt.Q^o faélum eft, cum fententia Rega inclinaret ad mutuampaeem,amp; fœdus inter fe faciendum indifiolubilc, vt oratores feciales vicifiim hafce condiciones facile tulerint ac receperint.
gt;gt; PrimvM omnium,neaóbaconuenta-que maiorum vlla ex parte trantillum re-fcindantur, ficuti Reges ipfi biennio ante illaipfa fœdere Vacculano corroboraifét, nifi noua hacpaótione fecus,{peciatimquc ftatuifl'ent.
Da-
-ocr page 399-Tî R T I VS.’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;385
Deinde vt inter Reges, Regios libe- » ros,atque omné pofteiitatê fraternus fit a-nior,mutuû ftudiû, beneuolétia,officium, charitasjdileûiojfocietas. itaquein vni-uerfageneratim rep. pax vna, conftans, ac perpetua:quç nihil habeatinfidiarum,fiuc domefticarü,fiucperigrinarum:ficvti nulla in rCjfefe mutuo deinceps per conuenti-cula,autfodalitatesEuropças,Chriftiano’ rum'ue, vel Afiaticas Torconim ac Barbarorum defraudenr.
Fidem audloritatemque fuam Reges interponanr, quamprimum conuocando, habcndoque cû in honoré Dei Opt. Max. turn adfalutêreip.Chri(tianæ,actranquil-litatem ciuitatum,œcumenico concilio.
Vt RI VI s fubieôl:ispopulis,ac cliêti— bus,quocunque illi tandem ordine ac cÔ-dicione effient, fiuefacrisinitiati, fiiiepro-fani,amp; quamlibet abaûi vel profcripti,auc aduerfum dominos rebellione intentata confurrexi (fent, aut contra patronos bellû armaquegeffiircnt, defertam liceat adiré hereditärem , amp;nbsp;polFeffionem ftatorû bonorum cernere: quæ aut fifcus Regius fu-^ ftulerat,authafta in foro pofita,acerbæ vo-cipreconis prætorfubieéla vêdiderat, ex-ccptis ab hac liberalitatc Regia illis, qui c
B b 2 Sici-
-ocr page 400-1 1 B E R
Sicilia,Ncapoli,atquc ab Infubribuî cxfû-labant.
J» V T vclut alterna damna prçftando,toto olt;5lcnnio, bcllo aut alio quouis modo vfurpatas ciuitatesinuiccm reddant.Parti-culatim veto Franciæ Rex Diuodurum, Marianum, luofium, Danonillariû, Mo-mediunijBelgica municipia,amp; Valentium in Infubribus,vna cum caftris,oppidis, ar-cibus , locisque omnibus , quæ ille cis, trans'uc Alpeis occupafler, ( caque omnia falua atquc integra ,præter vnum luofium, quod mœnibus nudetad compenfationc euerfæ Terauanç) Philippo reftituat. Contra Philippus cedar Auguftam Veroman-duorum, Caftellum , Hanenfem arcem, cumditionevniuerfa,deinde folum Tc-rauanæ diœcefis , dum ne olim aliquan-do cxaedificata inftaurata'uc communi-atur.
„ P H1L1 P P V s pofiefium eat Comita-tum Carolatera, cum Hefdino,amp;toto c-iusgentis ftatu.
„ N o B I L I s RexDelphinaSjCo ipfo temporis punfto,quo promulgatio huiuf-ce pacis fieret, vfucapiat Crcpacorium, eu fubieétaci ditione, citra præiudicium tarnen Cruningij Toparchte, qui præfumpta
-ocr page 401-T E R T I V s.
opinione id iuris ïîbi arrogare videtur.
C V M ad corroboianonem,fiindamen- »» tum,ftabilini€ntumque aternç pacis, turn advcram finceramqueamicitiain, recon-ciliationem , iniuriarum fupcriorum ob-liuioncm, fimukatum oblituratione, dif-cordiæ exftirpationem , ceii indiflblubile affinitatis vinculum, Philippus Ifabellam, filiarum Franciç régis maiorcm natu(qua-tumuis licet ca pueTlavndccennis eflcc) di-lt;ka dote quadiingentics mille aureorum, vxorcm ducat.
F R A N c I .c Rex Allobrogu Regulo,ex »» quo deturbatus iam pridem bellofuerat, ftatUjCitra vltra'ue Alpcis de integro reki-tuat,prçrerTaurinum ciuitatc,Pœnarioliî, Charium, Ccuacion, Si. Neapolim Aften-lem oppida, quæ triennio fibireferuaret: pignoricapionis loco, interca dum lege in cam récognofceretur.iureque municipali, ac iuftis iudicijs definirctur, ad vtrum 1 iti-gatorum ex çquo 8c bono controucrfa iam pridem attineret hereditas.ca condicione, vtPhilippus contra, ex ncpotis ditione A-ftamcoloniamretineat 8c Vercellas,quo-ufqucpentapolim illam modo iam com-tiiemoratam Franciæ Rcxhabear.
AITÎRVT RI V s partis ne fit Allo -B b } brox.
-ocr page 402-j88 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t I B E R.
brox.ei nubat Margarita foror Regia, quat præter dotem ter centies mille aurcoruia DucatuBarrenfi , dum fupereflet, vtatiir fruatur.
,, Excédât Franciæ Rex locis omnibus , quæ ipfe Senenfis ditionis in Etruria vfurpaifetandidem præfidia,ftationes,cu-ftodias,vigiliasque educeret,ea lege,atque condicionetanien, vtcuin Monte Alcinoi amp;nbsp;Patricijs eius ciuitatis, Magiftratui Se-nenfiobtemperaturisvniuerfe crimen cô-donetur,
»» Restitvat itidem Frâciæ Rex Li-guribus,quidquid ipfe Corficç infulæin-uafifletjtnodo Ligures ciuibus rebellionis pœnam remittant, qui contra patriam fub Gallis militauerint,
„ Redd A T arcéBullana,amp;fi quid aliud eius ditionis obtineret, Eburonûantiftiti, referuato nihilominus negotio Sedanenfi.
,, Maternæ dotisdebitioneMariaLu Etana Infans ne deinceps torqueatur.
„ Philippvs HeræTotiuillançditio-nem Paulinatêrellituat,excepto taméiure clientelari,quod ab Regibus ambobus fu-perea ditione, multisrationû inuolucris, amp;quafi velis quibufdam obtenditur, aut cum honoris cupiditateprætexitur.
M AN-
-ocr page 403-T E R T I V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jSÿ
Mantvanorvm Regulo iuxta re- )» ftituatvterque,quidquid municipiorûipû Monferratenlium fubtraxiflent. fie tamen Vt in arbitrio amborum eflet, atque in vo-Juntatc liberu relinquererur,fiue moles, fi-uemunitiones abs ieillic exædificatasex--ftruâasque demolin,nec ne.
F R A N c IÆ Rex prior conuenta exe- „ quatur,trimeftrique reftitutioncm vniuer-fam expleatjiudicatuinquefaciat.quoprç-^ fiito, Philippus vno inenfe fidem fuam libérer, promilfisfaciatfatiSjObfides der qua tuor,quos Fraciæ Rex arbitratu fuo optafi-fet,nominatimq; delegiiret,puta Albanû, j Darocum,Araufinum,amp;Eemondenfem.
IN huiufee fœderis atque focietatispar-temveniantRom. Pont. Max- lmp. v 11. VIRI. Principes, ciuitates Germaniæ, Romano prçcife fubditæ Imperio. Côple-âatur pax eadem Reges hofce,Sarmatam, DacûjSuecum, Scotü, vnacû Regina Bri-tanniæ.Refpub item,eu Veneta, tum Hcl-i nbsp;nbsp;Uenorum,ac Rhetorum fuperiorû honefta
I nbsp;nbsp;nbsp;ac fortem fodalitatcm.Duces hofceeFloré-
tinum, Lotharingiacum , Allobroge, Ferrari um,Parmæ acPlacentiæjVrbinaté. Ligures acLucenfes Deraocratias. denique potentatii omné acciuiraté.quæ amica,lo-
Bb 4 cia.
-ocr page 404-J9O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lUIR
cia,propinqua,cliens'ue eft altcrutrîRtgu. Eaquerationc nó Hifpaniç tantû,ac Galliç ton,fcd.vniucrforeip.Chnftiançtrâquilli-tas quæda,pace orbi recôciliata,atque oti-ofa lecuritas terra marique cfto.
Paria viciftîm reddctibus Rcgibus, de inftitutis maiorû fe nihil iminutaturos rcpromittant Principes, Delphinas Sc Ci-rolus.ac illud fœdiis præfcripto tempore ratum ,certum,fixumque iurciurando cor-roborent.quod itidem ex fententia, dccrc-tiSjinterdidtisque Principum comprehen-fum , perceptum^ac in aéta relatum, trinfi-dinioquc rogatum cum Francia, rum Belgium omne cxcipiantieolato ,rcceproquc vicüïim ftipularetor.
J, A T Q;vEnæceftinterPH.Hilp.amp;Henr. ii.Fr.R.non modo magna omniû ordinû, ctiâ ipforû illorû Regû (ni fallor)volutate, oprato acnouiftîme côftitutæ pacis fuma, nam propter atrox illud amp;nbsp;diuturnûbellû, illi ipfi Reges çque a domefticis ac famili-aribusatque ab hoftibus fibi metuctes, vix exprimi verbis qucat,quotamp; quâtas ad an» guftias adducebantur.Primû cnimuero (vt aliæ omncs impêdentiû ærumnarû caulTas de induftria rcticeantur ) fuccrefccLatpaf-ftm feôtarû fcholç,quç nó obfcuro argumc
to
-ocr page 405-T E R. T ï V y. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jpl
to anß prçbcbât plerifquc ciuitatib’, vt in officijsautvacillarét,aLir claudicarét. Præ-terea,cû railitibus ftipédia ferius ac çgrius decernerentur , ob id nó fold honeftiïlinii quique,fed ctiam Satrapç, équités,Tribb. prçfedi,nobiles atq; alij,quib’ aliquid in-erat evga patria ftudij, amoris,vel pietatis, patritnoniiiac céfum partim infumpferät, partiin(ne illi nó clTcnt, qui viri elfe maxime volebantjVt vices tum fuas tûreip.fup-plerét)pro cómeatu, armis, equis amp;nbsp;opcris oppjgnerauerant:itaqucbona ac remferc omné comederat.Hinc ill ç lachrymç ciui-um, ob exadlioncs capitû arque oftiorum acerbiffimas. hinc ille fremitus popularis ob intermiffioné operum,quçfl:us,labons. hincdeplorata omniû çtatû miferia . hinc militum extrema di£ncultas,atque egeftas, quibusno modo pecunia nu llano erat,fed. neraudufeuli quidem puluifculû reftabat, hinc municipû, caftellanorû ,oppidanorû, amp;nbsp;colonorii agricolarûquefumma quædâ calamitas:quorum quotidianapeculia,at-que vicarij exinanitisSc exhauftis vrbibus, vndiqucinterciderât.hincdenique publi-cus clamor ac cômurmuratio belli diutur-nitate opprclfaru ciuitatû.Cuius pacis im-prouifæ ncc opinatæ Panegyrim dicendi, patenté capû illis Hiftoriographis nó gra-
Bb 5 uatc
-ocr page 406-}91 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£ I B E R
uatetradimus, qui plena oratione resvel minutiflîmas exaggerât, arque in vaftûlo-corûpelag’ efFundûr.id quod ( vti a noftro inftituto difcrcpans ac alioiû ) felicioribus 'j ingenijslubenter relinquimus pcitexcdû^ notis rem notâdari'i côtenti. Ecquis igitur nô fummopere admirabitur arque obftu-pefcet,li fuD vnû oculorû côfpeélû cataftro 1)hon iftâjCÛ inopinata hac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ve
ut int^beïlî depidâ quanda oniniû rcru
varietaté,propolùerit ? Primum cniniuero bellii(quûd fere côtinéter magnanimi Au-ftriadç cû Gallis quinque fupra viginti an-nos fuinma pertinacia geflenïtjquo de po-tentatu inter fe prçcife côtenderût) amp;(. liuic •ƒ bcllo cônexa mala, deuallationes prouin-ciariUjdepopulationes agïorû,tot euerfio-nes ciuitatû,tot denique incendia Europç, mortesque ciuiû, quisintueatur animo ini pcrturbato’Rinfus præ fuperiora temporu tumultii,acconfufionereru omniû, fifyn-creti fm û h u n c cô fi derer qu i Ip la, fi pace af-finiratc,cônubijsque ftabilira, amp;nbsp;obftrióta propeintrofpiciat, denique coram videat, vno temporispunâo nihilnô liberalitite mutua oblarû, expofitu,paratû aepromp-tum'.quodtam multi æris efFufione,quod tanto rerum tmn priuatarum turn publicarum difpendio. tot detrimentis atquc - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;incom-
-ocr page 407-Tï R T I V s.
incommodis, amp;nbsp;cxantlatis multorum an-noruni laboiibus alterutri lucrifecifl'ent, non'ne album calculum ilico addideritî non'neconfeftim vel congratulabitur fpe-rato in otio exfultâtireip,’non'ne inadmi* rationem incredibilem adducetiir, raalis etiam conciliari interdum homines ? Vn-de liquet terreftreis iftas tuibas,cçlitus no-bis contingere, amp;c vicaiiorum rcgum ani-mis afuprcmo numine immitti, ac talibus virgis, ceu flagellis, certifsimisdiuinæ irç indicijs, in flagitiofos homines Deum,iu-ftum compenlàtorem opefum,feuere ani-maduertere vclle potius, quàm fundatas ftabilitasque rcgni alterutrius fedes confl-mili naufragio labefaôtatas, protinusex-fcinderc.
Inavgvrata Britannica ( vti dixi-inus)magniscomitijs Scnatus ad vrbcm Londinum, ex confuetudine cum habere-tur,multisobftinataaltercarione confum-ptis menfrbus, ægretandem eft dimiflùs. Verfabaturvero omnisin eo controuerha, Eflet'ne aliquid de ftatu religionis Chri-ftianç fub manus mutandum,innouâdum, addendum, detrahendum,fupplendum'ue necne.Primum,vniuerfum facrisinitiato-lum, amp;nbsp;facerdotum collegium, cum parte no-
-ocr page 408-}94 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11 B I R
nobiliratis maxima nihil de inftitutis ma-iorumimmutaridebere, magna contcn-tionc ratiocinabantur, ac allercbant. Vc-quot; rum Regina, q«ç cû nutricis lade amp;nbsp;fuxc-rat nouam rcligionem, Sc abincunabulit colucrat lempcr honore fummo , aluerat-que hadenus liberaiibus ftipcndijs dodo-res imbibitç inftitutionis. Ad hæc Reginç opinionem atque exemplum Icquebantur pleriqueomnes ciucs. Itaqucpoftlitigio-iamillam,inutilemnimisque lógam rixa, difsidium verita (vcl vt fuis infcruiret afFe-dibus) Regina gratia regia,quidquid my-ftac, Pitricij multi primates ue rogaßent, refcißi? adisfororijs, S. C.fratcrnum,(id quod Eduardo rege latum eft ) nepe quo edi duin fuir a Prçtore atque promulgatu, vtne Pont. Rom. pofthacobtemperetur, paucis immutatis claufulis, rctulit ac refti-tuit. Sic hera decreuit. Quo S.C. lato fadueft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pleriquc omnes
cum diu occulte fufurraftèntjfufpirare etiä poftea cœperint. De Iconomacniæ porto negotio, tune quidem eo Senatu nihil eft adum. Verum non multis interiedis die-bus , popular! conuitio atque infolentia Diuûm imagines ac fimulacra oninia « te mplis, delu brisque funt fu blata,tcfixa,ac
-ocr page 409-T I R T I V I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}95
diruta, excepta fola figura Chrifti, cracc affixi, quam domeftico in facrario crcôtâ referuauit Regina , publiccque pafla cft oftentari. Hac rc confeôla, ac compofito regni ftatu, in fpeciofum ilium honorem denuo alTumpra, ( modo ille honor femi-nam dccuit acReginam)quô Anglicanae Ecclefiæ princeps cft falutata , quæ tune démuni rem facram omnem in feconucr-tens, creatos fuo arbitrio nouos quofdam Epifeopos, maxime vero minifteria, ac vi-carios (quitus in docendo, monendoque populum fufeeptam difciplinam.vterctur) ftipendiolis ac annua penfionc (quç in vi-étumvix efletfatis) alere inftituir » _Qup reparationis modo,çiarium publicuquot-annis mirum in modum creuit, actcrccn-tena millia Ducatorum,amp; eo plus lucri^ cit. Scdmultorumannorumvfii,Selon-» ginqui temporis periclitationc, perceptû idvfquea prudentifsimis hominibus efle videre mihi videor, quo plus cenfuum fa-crorum illi Principes in fuam auaritiæ vo-raginem, libidinisque gurgitem abforpfe-rinc,(vtcunqucfucritcafu,an fecus) vtnon au(fte,cumulatçque, fed eo magis deminu tæ ac coneuffæ opcsdomefticæfuerint : Sc profciftaquodanimodo potentia.
Eo-
-ocr page 410-t I B E R.
E O D E M fere tempore, quo Anglia mu-tauit ritum reJigionis, Scotia in viciniç contubertiiû (vti fuo loco preûim à nobis diceturjdefcedit.cui fine fecefsioni,aduer-fus Reginæfenium, amp;nbsp;prçfidia Regia,fuf-cepte, iiuererum repentinæ perturbationi populus ilJe,infolenriam Gallorum (quant iftiineo reguo pafiini admififle, faniaac rumoribus public!s profeindebantur)prx-texuit. Vtcunque fuit,inde flati m difstdiu, difeordia, lires, amp;nbsp;alia mala paßimenata pullularunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
O p PI D o quam funeftus amp;nbsp;inauditus cafusjin prçparatis nuptijSjin publi co gau-dio,inter os amp;nbsp;ofFam (quod aiunt) circa id temporis incidit hoc fere initio.
Pace conftituta Ph. Albanum , fti-panim pompa deleélç nobilitarisinFran-ciam amandauerat : turn vtfidem publica paótisadderet, tum vrilla légitima procu-ratione, ac honorifica legatione, delpon-fam fibi non multo ante in matrimonium Ifabellam haberet vxorem. Profeétus eo-dem AilobroXjPh. exnepos, Margarirarn fororem regiam, ex conuentis eiusconiu-gem paétam iure petebat. Hi omnes cuin maximo honore, turn opum oftentatione, ac luxus Gallicani iaólatione ad vrbein
Par-
-ocr page 411-T Ê K t I Ÿ sC
Parthifiorum ab Rege,CiuialibuS,amp; Gal-liç Satrapis excipiebantur.Nec multo poft tomparatis, inftruôlisque theatiis fcenis, fpeftaculis, ludis pcgmatis,amp; alijs quç ad imaginariitm triumphum (nedicam Fera-lia ) attinebant, Ifabella, ab larus vtrum-que claudentibus pâtre Rege amp;nbsp;Allobroge,ad D. Marix, quodParrhifianorum té-)lorum eft lummarium,deducitur* Præi-)at in pompa inter faces,tibiasque nuptia-es, f vti mos eft ) paranymphus Albanus, comitatus matre lponfæ,Regina nimirüni Franciç, ac Margarita Aliobrogi nuptura. Prçcedenrena Iponfani proxime lèqueba-turScotiç Regina, Delphiniati exaéfo fein eftri nupta,ciim duabuspuellis,acforor-culisfponfç, loco minifteriorum , fubdu-centes nimirum e folo , quamlibet ftrato pannis laneis tonfilibus diffluentis patagij extremas lacinias, ne bumi dilapfç,tanquîî in humum demerlæ ,virginis tenellçgref-fus impcdirent.qUç ftolarum laciniç rufif-fimeprominent, in fimJlitudinemcaudç ac pinnarum,quas natura Pauoni ad orna-tumdédit. HasGallicç pleræque omnes feminç, maxime veto Palatinç, nefeioqua profufione, prodigalitate aut luxu, per lu-lum ac cœnum raptanc. matron« autem, amp;nbsp;mo-
-ocr page 412-)9S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L I B £ R
amp; iTioderatiorcs muliercs rcplicatasvnco» cingulojccftu'ue comprimât ac fubleuanü, aut lùbter axillas conuolutas, laccrtis con-ftringunt,ne turpiter fluant.Sedad rem. A' liquo deinccps interuallo,Delphinas, rcx item Sconæ, cum tribus fratribus fuccede-bant. quorum omnium vcftigijsnobilitaî vniucrfa,curia,Scnatores, équités, amp;pçnc infinita hominum cuiufuis ordinis mtil-titudo, quæ fpeûatum venerat, inftabat. Subinde vero Pontifex Vrbanus,facroin-ftituto,(quod vulgo eft Mifla) adiponfain Ifabellam conueriùs,facraprius verba prç-fitus, indüTolubili vinculo earn vxorem (vti cum a natura,turn a Deoipfo homini-busid eft tributum)Philippo marito manc coniunxit. quo ex coniugio precabatur, ficuti geftuum verborumque erant ante contradic, lit deinceps orirentur amicitis rcrum arque cognationum. cetcraregius procurator, ac paranymphus nupriali in conuiuio, vefperi, recepto more, officiofc pcrficiebat,aclponfumnomine faciequc tenus præflabar. Poftridie veto, ac ftatim a nuptijs imaginarijs, opiparc tarnen, laute, fplendidequc fadis,aa lingtilaria certami-na, amp;nbsp;decurfiones equeftreis multo ante inftitutas, Rex Gallorum fc vcrtit. a ferijs.
-ocr page 413-T E R T I V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î99
adludicra,in familiæludû,atqucin Fran-ciæ funus adornata. Haftiliidia crantilla in primis folennia,(vti Panathepça altéra) fataliaprofedo,quibus credo animo Rex vna cum Guifano, Fcrrario affine, arque Ncmurte(quos ab vniuerfo equcûris ordi-nisfodalitio, amp;fpedacavirtute, amp;nbsp;bellica gloriahonoratos delegerat) manifefta ho-rum ludorum promulgatione,confidenter omneishaftas Europæ ( tanquam alter A-chilles) prouocauerat. Côtéderat veto primo arque item fecundo decurfionum ilia— rum die, Martisiftc pullus cum atliletis, çataphradis, ftrenue, acriter ac fortiter. Cum autem hallas gloriofa laccrtorû ia-datione amp;nbsp;brachio connitente iadafler, vi torfiiretjvibralTetquejitaque in concur-fuillovno atqueitem altero,dum labori non parcerer, fibijpfi molellus arque iniu-rius,ex laffitudine,violento motu,arque a-gitatione corporis (vti accidcre necelfe Fuit) artus quodammodo dormirc tertia halliludiorum die, fcnfit. quod vbi con-iunx Regia præ ceteris animaduertir, pre-cibus inftabat, arque blandiffime obfecra-batur,vt eo die marirus dccurlîonc defilieret. inquiebat enimucro , honori fuo turn nudiuliertius cum pridie cû, laudatilîîmis C c dua-
-ocr page 414-400 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I mu
duabns dccurfionibus, quibus tot amp;nbsp;tai ci S vires, equitesque defatigalFetRex, ac vi-ciiret,fecifl'cfatis,idquod eiusvxor tunC quidem enixiiis orabat. quam non ferunt, fed alfcuerant multi, in foinnis cadem node vifam fuifl’e fibieum vulnete cofolfum exanimem ( ecu quandam fubfcqtlentis cædis imaginem) vidilfe. Præterea cu Galliens vates antca occulte pronuntialfet, ad vitæeiuspericulû pertinerciftaludicra ha-ftaiu,(id quod in popularib’rumiifculisaC fermuculisno obfeure cirCuferebaturJRc-gi etiâ eius diei marte, familiarinîmi qui-que amp;nbsp;admiflionaleSjCum exantlato labo-re defatigatu rcpcriirêt, ( vti remores aucs) amicillîmis verbis difTuaferant, vtne tertium feludiscomitteret. fatis cnim fuper-queprioribusduabus eins cótentionibus, vniuerfo equitatus ordini palmam laudis Sc gloiiç prçrcptam dixerant.Porro bonorum conulioru tuncquidem (vtfiquando alias) Rex negligens, fomniu vxorium, SC oraculacontempfit.quæ tam en omnia lii-duofo exitu probauit : vitro in occurfuiu fatorum irrues. Armatusenimuero,(vtan-tea) amp;nbsp;equo generofo vedus inpaleftram cum fplendorefummo defeendinin eaqiic duabus ampliiis horis, fumma cotentione
acque
-ocr page 415-T K R T I V s? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4ÛI
atque ardore egrcgie cft prœliatus. His rc-hus triduo fere,amp;præclare feraper geftis, Pyruftæ gaudium Henricus in concionc circumûantium equitum,cft gauifus. nam cumeo die finis haftiludijs fuerit futurus, paucique in equis haftas vibrarent. Mon-goinermm Gallum,Hordei Scoti Prçtori-anæcohortispræf. F.nominaiim euocatu, prouocauit. Hîc Mongomerius {inquem oculi omnium conijciebantur) dum im-peratafacit,adclaflici fignum, amp;nbsp;tubarû clangorem equo admilTo occurrentem Regem,magna vi excepit. Vefum (vri for-tunapoftulauit} cum haftæ, in pedus Re~ gium duro brachio impactç,cufpis partim difieda, partim in multas minutiffimas particulas,ramentaque diffipata,in aèrent fublime ferretur, ecce, fimul cum idu ira-prcffionis violentæ, trunci ( quem adhuc preilamanu tenebatMongomerius) acies, galeæ Regalis ocellurn(ita anguftam illain roraminum «Twipaa-ryjncceffitati feruientes, appellamus, quibus radium vifus certius diriguntaciaciunt a lamine vndique cir-cumclufo armari équités) ofFenditnefeio qua incuria apertum.itaque fubleuato ço ocello (quem Rex, quôd ab ilia concurfa-tione,finein facere fuarum decurfionum
Ce X deli-
-ocr page 416-40£ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 I B E K.
deliberacum babebat, noluerat obditiJ clauiculis præcludi) per aduerfum gale» hiatum,Iabrum'ue ; dextruin oculum Re-gisconfodicMongomeriuSj/îc vt contas cerebro hçfeht.quo letaliaccepto vulnere, priufquam feniiuiuum animus deficeret, ianguinolentumque Regem delinquerec l|3iritus, occurrentes cerratim admiliîs C' quis ciindi equitesi, ( vt ne fanguine atque tabo deformatus ex equo laberetur ) fufti-niierunt, coniundisquedcxtris,ex Ephip-pio atqiie ftapedibus fuftulerunt. qui e-uentiis præter exfpedlationem , dici ne-queat,quanto cum dolore, tum animorû confternatione nó modo vniuerfum thea-trum afFecerit,acpevturbarir, fed ipfura c-tiam vi dorem, Cçluni pro rc nata ruere vi' debatur; aut terra igni commifeeri. At ReX confeftim derractis armis.in fedecula pri-mum , deinde in triclinio eft fepoßtus. Quo ftatim vndique accerfita exquifitorä Medicorum iudiciajetum, mortemque denuntiarunt. qui medici etfi omnera o-peram perindeatque Vndores ei nauabat, alcxipharmaca cataplafmara adhibuii-fent, tarnen remedijs ncutiquam cederet plaga, letale malum fucclamabant, idem vtperlpexic And.Vefalius,in Anatomicc
omniura
-ocr page 417-T E R T i V s. 4OÎ omnium,qui ad hanc çtatem vixer;nt,me-corum facile Piinceps,queniPhilippus ge-ner, e Belgio citatis eqiiis, 8c magnis iti-Jieribuseôad opem focero ferendam, al-lato nuiTtio milerat, confpeôta plaga, ob perdolatasjconcuflasqueteftulas ,ac cuti-culam craneijChironium (inquit) vulnus. Intereavero duni doloribus diftraheretur Rex,nullius æque cum pœnituit atquc fue temeritatisacopinationis. etfi quadopau-lulum fe retnirtebat dolor, ( id quod raio ficbat, pelliculis inteftinis efflucntis cerebri læfis ac collifis ) grauiffime fufpirabat, dolebatque,fe fortunæ fumma iniuria, in lefto , defidiofa ifta morte occumbere. fenaper enim aut in acie, ant in memora-bili quopiam confliótu potius mori con-ftituilTc.Porro, fub pofteaquam nullis hu-manis adminiculis, nullis officijs Æfcula-piorliiU , nullis contcntionibus Archia-trorum impendentis fati vis reprimi aut repclli potuit, nudius vndecimo (vt infa-habilc vulnus ei inflixit fortuna,aut vo-luntaria leuitas fatius ) vi. ld. lul. vi-tattihanc cum morte commutauit,natus annos quadraginta , cum regnaflct duo-dccim.Cuius mors humanisiudicijs varie eïaggerabatur. alijs immaturam illam, a-Cc } lijs
-ocr page 418-quot;404 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IHÏ R
lijs horribilem , acerbam , miferabilem, niuitis nominibus funeftam , deniquein-dignam tanto Rege,cxcIamantibus.Qua-obrem nononininoa fcopo aberrate nobis videtur Petrarca, vir celebri eruditio-ne,qui in Epiftola quadam difliiaforia ad Hugoncm Marchionem Fettariuin data, qua eum propterinftantia pericula dcter-let ab huiuicemodi haftiludijs ac decur-lïonibus , hoe inter alia fcriptum reli-quit j Ludicra ea certamina eile exercita-tiones qurdemmilitateis , verum dunita-xat eorum equitum , quibus nulla alia via ac ratio eft, aut corporis firmitatem , aut brachiorum robur, aut virium prxftanti-am oftentandi. qui ft calu in paleftra oc-cubuerint, viderit hxc fortuna: fusque dequefuctit.l'cianttalia bellum gignerc. Priiiatu etenim ac icue eft ex eorum motte dilpendium. Non committendi porto funt equeftribus illis prcelijs ( quantum-uis licet fimulatis ) Principes , quibus in-numeræfiippetunt caufæ aliæ,quibusvit-tutem fuaro cuniftis teftatam reddantivt quorum incolumitate, autciuitatum,aut prouinciarum, aut reip. falus conftat, at-que nititur. Hic veto Henricus, cum effet in primis bcllicofus, arque magnani-raus,
-ocr page 419-T K R T I V s.
4ûy mus,impanés iniuriaiû,laudis gloiiæquc fitienter appctens,amp; aideret defidcrio potentates, cuperetquefummarius tâdem in Europa liabeii;domefticorû interim tnini-ftcriorû quodâmodo mancipiû exftitit: du inijsrebus.quafcûque eins intimi propo-fuilFentjVel facillime acquiefceret.Mira prætcrea fuit comitate,arqueaffabilitate îermonis, qua animos fubieéloru fibi po-pulorû conciliabat. Cetera iuftus, idéfan-dus videlicetatquereligiofus. Ob quasa-nimi dotes , ficuti viuum natural! amorc profequebantur, nec nifi optimo erant in cu animo : (eft enim infita ei genti, amp;nbsp;a natura tributa erga fuum Regem incredibi-lis quædam cnaritas ) ira fane tenerrime Galli morientem deflerunt, Vnde ad multos dies luótum publicum viduitas, amp;nbsp;fo-litudo eft confecutar^ni : amp;nbsp;Francia om-nis, præfagiens fortaile impendetium ma^ lorum mare, in grauifftmis angojibus amp;nbsp;moleftijs implicata iacuit. Galli veto co dolebant magis Imftuofam vicem domi-ni,inid temporis fonuito incidcrcm,dum ipfemodocx conuentionis formula mc-liorem partem iudicati fectll’ct,ac prop-terea ( propter agnatum quoddam vitium inaledicentix ) lulpiciofius vcl arguebant, t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cc 4 vel
-ocr page 420-40Ö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£ I B Z K.
vcl criminofîus dicebant inter ïe,aut fufpî-cione futili deliquefcebant, vt ne Philip-fushac opportunitate idoneavfus,feaut àd iniqiias condicionesrcuocaret, aütpa-da refeinderet priora, aut nouain indu-ccret moletn ac pondus : itaque afflid.t Franciæ vulnus non callum obduccret, fed potius aggrauefeeret. Sed cum erro-rera publicum Franciæ, amp;nbsp;opinationem populärem Philippus iàcramenti folutio-he correxit,acfu(îulit quippeeoipfodie, quo Galli paria fecerant, cœpta ( vti con-ucneratlperfedaque reftitutione , polli-citis ftetit, amp;nbsp;fidem fuam cumfummafi-delitatis laude,amp; humanitatiscomnien-datione liberauit. Reliquitpoft feHenr. ï I.liberos omnino noucm,ex côiugefep-tem,mares quatuor, femellas treis. amp;fla-turaleis duos,alterutriusfexus.Eam obrem hon multo poft Francifeus, omniû primus natu,Delphinas,idemque Scotoru Rex,a-uiti regnipoftcffionéjlegitimo fucceffio-fiis iure accepit: vix annos egrêflus quindc cim.quç ætatulaprofedo præcox 8c immâ tura,adminiftrâ(lo tato taliquefegno,mul tisnominibus, maxime turbulétiffimis in rebùs Franciç (ficut mox exitus docuit) no multû opportuna »ac minime hatrilis pic-riique
-ocr page 421-TE ft T 1 V s. 407 rifque omnibus videbatur; ætatula, inquâ, qiiaiuraGallorum niunicipalia ( quâlibet ftylnm fuum càptiofe quidam contra infti-tuta patria hîc cxacuerit) liberam atqne abfolutam poteftatem feccrunt luis Régi-bus cum adeundæ hereditatis, turn adipif-cendi regni, turn fuicipicndç domination nis, deniquereip. tradandænnodo confi-lijs vterenturordinarijs. cuius rciluculen-tiflîmi teftcs funt Paulus Æmilius, qui Latine, amp;nbsp;infiniti propc Galli, qui de eo fub-tilitcrpopulari lingua fcripferunt. Siqui-demin àntîqui(îlmis diplomatis, monu-mentis,ediôHs ,acScnatufconfultis Fran-ciæ,exftat arque confiât,Reges illos ftatim apubcrtate amp;nbsp;anno quarto decimo (ità cenfentc Senatu)tutelam fæpiufcule abdi-Cafle. Quç confuctudo tenet in hæc vfque tempora, in Hilpania, in Lufitanis, atquè Belgis . qua tutela liberàtis integrum eft diadema pro fuo arbitrio acciperè, create m agiftratus,ad fci feere confiliarios, ins di-cere,leges ferre: deniqueregimen ciuitatis vniucrfç conftituereac tiadlare, vti ipfis videtur. Sed id mirum nemini videri debet, qui iura Galliranapropius introfpe-Xerif. quippelegimusin annalibus Gallo-ru, infra ephœbiâinterdû etiam puerulos
Ce 5 ad
-ocr page 422-4o8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liber.
ad dignitatem audoritatemquc Regiam aflumpto.seire exemplo Salomonis,atquc alioruniHebræç gcntis Rcgum.fic tarnen, vtinpi çfidio alumnorum, ói conflliario-nun aliquo tenus Jaterent.
I N T E R E A temporis, quo(vti diximus) vulneratiis Héricus cum parata morte cc-fliólabatur, AJlobrox,ne aut caufaipfe ca-dcrct,aut conftituta pax publica perturba-retur, vel idipfum poftulante Rege, Mar-garitam, fororem Regiam , principcm fe-minani, virtutisftudiofam, amp;Iitteratam (vti conuenerat) duxitvxorem. Proximo aurem menfe, poftquam Henrici funus, patri® peiluûuofum,Franciç meliorpais invrbe Lutetia fumptuofis exequijspro-fccutaeft, ex confuetudine auitatradudu coqaus ad Dionyfij,maiorum fepulcro có-ditum cft.
1111 .ld. Sextil.fato defundus cft Laurentius Priulus, Veneti Senatus Princeps, atqueindemortuilocu Hieronymus frater eft fufiedus. id quod in ea rep, nouuni atqiic rarum fuifl'e, vt fratri a fratre, ceu de maniifummus ille masgt;iftratus traderetur: multi fuperftitiofe nctarüt. Sed ca eft eius Senatus antiquiffimi conftantia, amp;nbsp;flatus firmitas, vt nullus neque ariolationi, nC’ que
-ocr page 423-T E R T I V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;409
que obferuationi,autprçdiâ;ioni locus re-liquus efl'e videatur.
PoSTRiDiE quàmPriulasrebushti-manis eximiretur , Romæ Paulus 1111. Rom. Pont. Max. in viuis item elfe dçfijt. quo onerc fubleuatus Rom. populus,amp; v-niuerfa ciuitas, eius fubiedaimpcrio, mi-ris modis exfultabat. ncc enim iolum pro-pteracerbam illam,duram,acpericulofam nærefum infpedionem inquifitionem'ue, quamipfeinftituiflet, verum etiam propter bella,propter exaéliones , propter in-folentiam ac nimiam quandam in rep. a-gnatorum licentiam, eo Pont.vniuerfç cli-cntelç opes fupra fidem étant depreiræ.
P H. RE X,(vti didtum eft)bellofolutus, apud Gordunos ludis,cum fe,rum fuorura in pace vidorijsque exfultantium animos Gandaui', primaria vibe Flandriærelaxa-bat,acreficiebat:vbi Comitijs magnis,có-uocata torn cquitum fodalitate, ri tu a ma-ioribus inftituto, ac multis cçremonijs, amp;nbsp;folennibus facrificijs Pyladæam illam, ad-iuratamque amicitiam datis dcxtris primu renouauit , rcdinregrauit, confirmauit. Equitum deinde numerum auxit.amp; in his, equeftrem dignitatem, puta lofuani velle-xisinfignia, monde aureum , ornatu agni-nis
-ocr page 424-410 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t I B E R
nis cxiraijs Francifco II.Franciç Rcgi,affi-ni fuo, dedit. quo illc vtcretur tanquam vcri amoris ni nem ofyno. itaque his confe-ôis rebus,ac compofico ftatu Belgico ( cui Maigaritam fororem, Parmç ac Placentix licram,prçfccit) cönlparata ante difceirum claflè magnarum nauium, vi i. Kal. Sept, commodam naóhis tcmpeftaté, Vliffinga foluensjin Hifpaniam rcnauigauit. Cuius optatis Fortuna (vt ante rebus magnis, amp;nbsp;prçcJaregeflis)conftanterrefpondit.quip-pe paucis diebus, Laretum , Cantabroruin municipium, vno contincnter aflflante A-quilone,cöquc fecundo appulit. quó,tan-quani ad fiiutn familiärem larem, fimulat-que peruénit, extemplo reflauit Africus. isque vcntusad multos menfcis deinceps pcrflitit immobilis, eodem nauigaturi-tntibus maxime contrarius. Atqueita,fi Opportune illius temporis pundum forte intcrpoüiiiret vnû,aut ci tunc,præter fuin-rtum incredibilem, quem in alendis Epi'-catis,nauicularijsqueponcbat,f quâquam illud ipftim nollct)autei per Franciam iter infuam Hifpaniam, autin Belgiodiucô-merandum nrtrendum'ueomnino,non fine fufpiciohé, timoré, periculo Hifpani-enfis Cuiufdâ feditionis, fücrit, Erat cnini’-
uero
-ocr page 425-T ï R T I V s.
4«
ticro Hifpaniæ ob varias curbas, quæ non 4 modo in piæterito tempore motç fueranr, fed criamdum in inftanti pullulabant,nec non in futurum impendebaut, Regia per-fona, amp;nbsp;praefentia, vt quammaxiinç opus, præcife auté,propter illas ipfas Teutonûm amp;nbsp;Britannorum hçrefes, quæprorenata vfque aliquo in ilia régna penetrauerant. P H, igitur ßmulatqueco eft introgrcßus, nihil antiquius habuir, quam vt in hxrcfes , iftas acerbe animaduerteret.Comprehenli / y igitur partim j amp;nbsp;ad diem adducti nçretici, maxime qui opinionesnouçreligjonis aut aperte ebullicbant,aut mordicus defende-bant,primo menfe Septembxi inTurcigta- '% nis,apud Hifpalim,celcbre emporium,cxr .f/ ftrufto publico rogo, in foro, civcumlpo-dantibus multis omnium ordinum milii-bus , viuicombufti, concrematique funt. quo exemplo in fedatoribus ftatuto non {Etatem, non condicionem, non ordinem, non deniqße iexum refpici voluit Rex . j^ijsinEerim,ncmpc qui a conceptahçrefi tandem defciuerant,vitç ac lucis vfura da-r batur. Secundo, nee multis diebus inter-pofitis, apudPintiam vallcm, fimile illi Hifpalenn alteru Ipedaculü Odobri fecu^r to edebatur. cui(quodillîc ecu inProaftijs
vt
-ocr page 426-411 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11 n R
vtplurimumfeffitar)frequentesnon modo Palatinorum , ac niunicipum myriades, fed etiamP H. Reximperfonatuspræfens-que interfiiit. idquod priore eo fuit lu-ö:uofius,quód hîcad Hammam publicani, inter ceteros, equeftris amp;nbsp;primi otdinis, multi alioquin dari viri feuere profedo cxinbcrentur. ita vt terrorvniuerîàm con-cionem perfunderet,
E O D E M tempore Gallia itidem ad ftip-plicium iHiufmodi fedarum feditiofarum alumnosdabat. quo ficillç, quoquo vei:-fus difleminatæ,tandem radicitus exHirpa-rentur.
CIR c A id temporis x v. Kal, Odob. Frâcifcus n.inauguratus in Rhemis, (more quidem maiorum, fed fiimptu,ob exte-nuatâ fuperioribus bellis remp.folito minore) no multo poft Bareloducæ, Barréfis Ducatus metropoli, comitijs magnis, qui dies D. Michaeli erat dicatus, (cuius Athlc tæ cçleftis imaginem Equités Gallicani in torquibusgeftant) confueto cæremoniard ritu , amp;nbsp;folenni facrificio fub pofteaquam ordinem ilium , Hue collegium illud veluf recenfuiftcr, ac auxilfet; par pari retulit, SC côlimili honore Philippum affinem vicif-fim decorauit.
V. ‘
-ocr page 427-t E R T I V S.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'4I}
V. NON. Odtob. deinccps Hercules Atcftinus,çtateoptima ac maturrima,mo-litur,amp; anima agit. cui filius fuccedic Al-phonfüSjtali pâtre dignus,virtutis eximiæ, certæ ipci amp;nbsp;exfpeélationis.
Hoc veto loco non incommodum quadrate videtur, occukarum can darum ignoratione in rebus nouis admirationem vt pluriinû fieri. qua percellebituromnes pleriqiie,amp; prç ceteris Europçi,quodvnus iiic annus omniu fere clarilhinoruCbriftia næ reip.PrinCipû mortes,nulla pefte,nulla lue,nulla extraordinarii calamitate in vul-gum granantc,præcife contincbat.quos in numerum redigere fi libuerit, a D. Car.V. Max.ftatim Marias duas, alteram forotem Caroli, alteram Brirannicam,deinde Bo-ham Sfortiam Sarmaticam,trcis puta Reginas : raox Reges totidem, Dacasduos, r ran ci Ç vnum: deinde duos Duces, Vene-tum ac Ferrarium ; deniqne Rom. Pont. Max. ordine Ceu fuccifiuis horis mortem occubuide reperimus.
Pont. ( quemadmodum paulo ante indicauimus ) extindo, comitia illaPon-tificalia Romx ad interregnum , paulo minus quatuor menfium funt adduda. quod vcl comitioru quotidie finguli dies * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tol-
-ocr page 428-414 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I I I I R
tollercntur obnuntiationibus , vel forti-tio prærogatiiie quiefcerct. Sic æmulatio-ne viciofa, riualitati fimillima, Purpp. PP. tunc inter fe amp;nbsp;contendebant, amp;nbsp;drflide-banr. Vcruntamen cum tantum temporis litigiofis illis diijjutationibusfruftra con-fumpiîfl'ent, tandem prid.Hilarioiû Chrir ^ianorum, idque vefpcri, Ioan. Angelus Mcdicin.us Mediolanenfis, Marinianiil-lius drenui bellatoris frater, Pont, creatiis, Pius mi. mutato nomineappellari voluit, yir præcipitata ætate , amp;nbsp;bicnnio maior fexagenario , nec illiteratus, nec peflîinç fpei, vtquiftatim in initio Pontificatus humanitatis Ipecimen ædidit fingulare, quod Palicanum,amp; ditionem omnein (e? qua cxtrufus triennio ante Latino bello fiierat) M. Ant. Column? curaueritrelli-tuendara.
K.D.
In. a. m. d. lx. abPhilippoverisiam amp;{ fumptnofis nuptijs,prid.Kal.Febr.apud Numantiam,pleniflimam ciuitatcm,regi-fice excepta Ifabella,in perpetuam eius vi-jae focietatem , Sc affinitatis coniundione vcnir:ac ibi demum,quod coiugij eft fuin mum, perfccit. quam ob ré, apparatu Regio , Ludi magniin Caftulonenfibuspaf-Jimfqnt inftituti, quibuspçrpetuointri-umphOj
-ocr page 429-T ï R T I V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41J
üftipho ,percuitiplurcis dies confiimptis, cadem fimul opéra, ac vno Içticiæ cuifu, CaroluSjPhilippi F. a Bæticisprimuni po-pulis cxorfus, iuramentum fidcli taris dc-tulit,itaqiic pcdctentim,tanquamoftcn-dciidi fui cauifa circumucôto,ciuitates reliquat Hifpanienfes, deincepSjVt ei ofcu-lum ordinc aC officiofe porrexerunt, fe-queamp; füa omnia facramento obligaiünt. ItsbEM diebus.flagiabat omnis pro-fgt;e ScOtia tumultu acfeditione.quam mo-iri ferebatur populus ille,partim aducrfus hcram, eamquevidiiam, partim in præfi-dia GalIiGana,tunciIlic crefcente hærcfi, quam nuperrime a conibrtibus Britannis acccpcrant. Qua rerumnouitateconcita-tusFranciæRex,quiaad fuum arbitrium begotium illud rcuocarc veile videbatur, eo militum cohorteis aliquot,quæ interea præfidio ciuitatibüs effent, traduxerat,copias maioreis fubindetranfmiflurust quotum Albufa, nobiliflîmus Gallus, Guifani, glonofi ducis,gcrmanus frater, Trib. crat defignatus.SedinftitutumGallicanûodo-tata Britanh, Regina, attente, circumfpe-élcque (quoad eius fièri potuir) fibi prçca-licbat. itaque Gum non optimo erga Gallos animo eifer, fulpicionc folicita amp;nbsp;me-
D d ru
-ocr page 430-41lt;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t I B K R.
tu fiifjjcnfa, querelas grauilîîmas aperte de ferebat.Primodolebat,Scotiæ Reginara nuper innuptam Franciç, præproperapré-fitione, vna cum inllgnibus, nomen item Rcgium.vixdum elato funerc diledæ forons Mariç, fibi arroganter vindicaifc.de-inde Henr. Regem lêdula intcrceflîonç Paulum I r 11. Pont. Rom. folicitafle, vt ex interdido Clemêtis v i i.regnum illud abs fefeinScotam tranfcriberctur.qu.xe-iusconfanguinca, ex patte originem tra-Irebataforore primaria Henr. viii. Régis lui paths.denique molefliflîmum ef-ie fibijfe conuitio populari, in Francia indigne profeindi, ac medio digito ( quod aiunt) oftendi.in quibus omnibus ratio-nibus,ctfi nihil quidquam adhuc inuenie» batfirmius, quod teneret , quàm illud, quod fibi fimillimû veii videbatur, cum illud ipfum verum inocculto lateret, tarnen quia verebatur, ne coadis illis ( quas fubindicauimus ) in Scoti.a viribus regni fui ciuitatcs propinquas Gallorû Rexin-iiadcret ,idquodexrcfua fore cogitabat, amp;nbsp;ad defendendam rcip. dignitatem face-re iudicabat,tempori prouidit. itaque co-lîlio prætexens cupiditatein falutis publi-ca:,armandi fui occalîonem arripuitex fe-ditionc
-ocr page 431-T ï R T I V s? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;417
ditione Scotica, cuius cam partim conci-liatricem, partim fomentum exflirilfe, c-uentorum ponderatores minime puduit diccre.Ob id Regina claflî indrudç Clin-tonem prçfecit,(cum,quem fupeiiore bei-lo Gallico Armoricarum ciuitatum maritima oram incendijs vaftafle diximus) qui in Scotiam vicinam velafaciens,ad fauces *Tuedç fluminis cû omnibus nauibus fub fticitîvtoccupatis illis anguftijs, ex ea parte aditu infulæ arque continentis Gallica auxilia prohiberet.Confcriptû prçterca ex Omni Britannia firmum exercitum ( ciiius imperium, fummamque auftoriratem ob-tincbatNorfolcus ) exaéto propc Martio, cum præf.copiarum Milordegraio,viro a-cerrimo,magnisitincribus Letham conté-dere iuflic.quo præfidio fe Galli incluferîr, contrapericulum rebellionis, ne fimul a concitatisScorisautobruerentur, aut op-primerentur. Abcft ilia nauium ftatio ab Alatis Caftrisfquç eft totius regni eius metropolis atque Regia) paflîbus no ainplius mille.quemportum,natura per fc firmiflî-mum , Galli operibus fie communierant, vt neque humanis vllis viribus, neque op-pugnatione, quatumuis violera capi polfc vidcrecur.adhæc Scotici exercitus, in quo
Itit vulgo
Ddi ferc
-ocr page 432-4i8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I I b e r
fere X11. milliipeditum eranf, (rariHinittS autcm eft ei genti,ficut amp;nbsp;Britannis,equo-rum in bcllö vfus ) ducem agebat Comes Harancs ,iuagnaniuiusiuucnis, Proregis Scotiæ F. quas copias fimulatque aducn-tanribiis Milordegraijs militibus Coniun-xit,tcrra,marique Lctha obfidione circu-fkiia eft. interim conftlio Britannorura cognito,amp; per exploratorcs perlato in Fiâ cianijcolligebar Gallus, rum ex Armoriciï ciuitatibus , turn ex Aquirania maritima magnum nauium numerum,amp; claflemfo-diciteinftruebat, amp;nbsp;fubfidia Lethanis ob-fcflis comparabat : tarnen hæc omnia gra« uillîmis diircnfionibus domefticis rctar-datus, (quemadmodum paulo poft carbo« ne delineabimus ) prçftabat negligcntius, amp;nbsp;difficiliusferiusque faciebat. nam prsc-terquam quod tardiufculc naucs,quibus cxercitum tranfportandû curauerar, epor-» tubus egrederentur, forte accidit, vt Luna adulta maritimi xftus maximi in Occano elFent. Præterea aiin diurna nauigatione yix aliquantuiû proueherctur, tanta tem-peftasnoôtu eft coorta,vt nulla Gallicarum nauiura(quanquam breuillîmuseflec trafmiirus)cuifum tenerc potiicrir, aurin-fulâ capere. fed cxundantemari diu mul-tumquc
-ocr page 433-»
T B R T I V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4I‘gt;
tumque conflidatç, aliç eôdem, vnde fol-üerant,rcferrentur, quædam etjam in vlri-mam Aquitania, quædam vero magno fui cuin pcriculo propius Câtabrosarqueoc-cafum folis deijcerentur : fie vt veftoribus oninis faculras aut adminifl:randi,aur opi-tulandi obfeffis,natura repugnance, adimi ■vïdcretur.affliébaris itaque amp;nbsp;laceratis na-uibus,accepto maximo return incômodo, faftaiaótura,armamentariorü amp;nbsp;comme-atus bellicijCœpto Galli deftiterunt.
Sed in aliudifto Scotico longe mains diferimen adducitunc itidem Francia videbaturob infigné quandacóiurationé, conlpirationéquc e latebris tandé erûpen' fem. Cuius origine (fiquidépulchre côiu-rati vulpeni fefellerunt,quôd côfideratio-ne,amp;relatudignanobisvifafuit) fubtili-terbreuiterquc perftringemus, Sc ad fidelé multorû ininimeplebeioru enarranoné,amp; ad libellorû,qui in vulgum ca de re paffim fparfifunr,prolépfes côformarâ, Primuny^rwvj/«»*’ omniû audio, Proferiptorû infinitu prope Iiumerû,defeftislaribus,amp;patria,Geneuâ, tutifiîmûfugicnriûreceptaculu, iani dudu ferecepi(rc.Hos,inquâ,Profcriptos,amp;hæ-refeos vulgo aceufatos, partim bello, partim fortune iniurijs,atquc alijs neceffitati-
- - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ Dd } bus
-ocr page 434-410 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER.
bus affliótaFiacia, tantum no tuncpracifê aucupatos elïç idonca téporis opportunita té,ad idquod parabant,anticipatüque animo eratperficicndu, fed multo ante Hcnr. n.etiaranü Rege deliberato inftitiflc fedu lo.Primo apertCjamp;coram mox occulte pet interpellatores,permiffilia,perlittcrashuc illuc fpai'fam , tandé cogitaffe arm is, ac vi opinionem fuam defendere, propugnare, ac de ca lege ferre voluifle. poftremo, pau-lo antc,quàm morcrctur,in ipfum Regem, prima capita affiduorü,amp; Regis familia riflimorü,pcrocculte coniurafle. nee mifc-rabili morte(vti diximus) Regis tantillum refrixille quidé interim animos profcrip-torü,quinimmo in bona l]?em ereólos, in-ftitutu negotiu eo facilius cófeélü iri pof-fc:eaproptercófcias ciuitates cu maximas, turn plurimas,armis,amp; munitionibus bel-licis renfim,et taciterepleuiife, his clam amp;nbsp;fubcallideinftruóris cóparatisquereb’,có-filiii,dcliberationéquc omné loli occafio-ni referuaiFc.banc percómodetandé obla-tâ coniuratorû fodalitio,amp; maxime oppor tuna vifam eirc,tunc têporis.cum Ambofx pracifcus II.Fraciç Rex forte ieffitabat.ic-çircomilitum cmiilariam manum fubor-natam inftrudamque a coniuratis, nec no iuflara
-ocr page 435-TI R TI V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;411
iufTani prid.Id.Mait, ad Ambofæpomeri-uni proxime accederc, circumuiciniscjue municipijs gregatim coire. itaquc Idib. repentina irruprione iinprouifo » fi-mul noóte concubia in oppidum inua-dere,prxtorium octupare, in eo,ante omhei?,Cardinllcm Lotnaringiaci'i, amp;nbsp;Gui-fanum,fratiem, Calcium domitorcm ill« bcllicofiffimum, inteificere , ac nouilli-me Regé capeieiquo Cic cóiurati,amp; ad fuii arbitrium magiftratus reuocaient, amp;nbsp;offi~ cia ip/ï diftribuerent, denique remp. Ibli haberent. Regem inquam adolefcentem, erudiendum atque inftituendum dodoii-bus fuç religionistraderent. cuius exemplum reliquae dcinceps Galliæ ciuitatcs fe-queientuv : itaque ex familia Regia, tan-quam exfarmentorum articulis, propaga-renturtoto regno gemmæ quædam nouæ iftorum religionis. Ceterum, fi Fortuna coniuratorum Optatis initio rclpondifler, minime contécos Icui ilia viéloriola, quin inufitata quadam rabic,nihil non infolen-teradmiiruros,amp; in tanta improbitateala-criter exfultaturos fuilfe, opinatum efta plerifque. Deinde, quod caullamrcligio-nisinftituto prætexuerint, in eaque Regé cducandutn, amp;pie tnftituendum cenfue-
D d 4 tint.
-ocr page 436-411 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t I B E R
nnt,mcras infidias, fallacias,dolum malu, illitum fuço Ipeçiofo coloicm , deniquc mentem iftampiani, arûâcio fimulatjo-nis eruditam fui(re,amp; maxime impiâ.iftoï panem vnajapidem altera geftaHc, nouos iftos homines, (inqua ) verbis magis qiiàm re, iftam fedam, rationemque vit? pcrfe-quivoluifle, illudpromifcue contendiffc coniuratos plcrofque omneis , ( quorum pcrmagna eilet vbique frequcntia) vtlegibus ioluti, libéré, licentiofe, petulantcr-que deinceps viuercnt. nec id modo.afpi-rafie etiam ad peculatiim,quçftumquepe’ cuniofum. experientia enim vetuftatis, amp;C periclitatione longiifimi amp;nbsp;reçentiffimi temporis, acvfu quotidiano pcrceptum, ab hæreli quaque infigni protinus diffidia, motus, amp;nbsp;nieras tempeftates reip. 8c his longe copiofiora mala fempcrortafuifl'ç, illiiifmodi portenta in cueriiones ciuitatû, depopulationes regnorum,adfanguinem vfqne incitata odia , 8c immania bella feredefijlFe. ôc nouiffime omnium,homines nouos non ad vrbiiim modo direptio-nem, a prima præuaricatione, fed in cfFc-ûu, ( quod eft pcccatum intolcrabilc) ad patnæproditionem,adreip. prçdam aipi-rat«tos,magiftratus pro arbiuio fuo diftri.
-ocr page 437-i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T E R T I V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4iJ
Eiituros, amp;reliquiasfuperiorcbello pro-pc exhaufti çrarij depeculatiiros,concul-cata fub pedibus iuftitia,nullo legis Repe« I nbsp;nbsp;tundarù raetu.dcnique nihil non impunc,
j ecu in perpetuo iuftkiOjfuiffe admiil'uros.
prouinciara vnam audori iftovum in-cendiorum raanupretiuin futurum fuiiFc non cuçrfæ per fe, fed pçrditæ Galliæ vni-uerfç.AtDcus mcliora, Cûitaquc ad curia crebri Sgt;c non belli rumorcs,vel fufurratio-nes durataxat de coniuraris perferebanturj
' veritus tandem Rex, amp;nbsp;odoratus id quod erat,maxime ob prççepta indicia turbarû, need vniuer(iEruinçpericulo,adTurfium ( nbsp;nbsp;nbsp;tumultusaliquisoboriretur, quodmuni-
I nbsp;nbsp;nbsp;cipiumab Ambofa iterdiei vniusabeftico
(atque cum Doryphorematis aliorfum a-' lios ) armatum itidem mifit Xantorem, ' ampliflîme natum hominem.qui quos ru-' mores cxcepiflet, celcriter ad fe referret,amp;
(fl opus elFet ) featurientem inibi feditioné reprimeret. qui Xanror quid illic agerc-' tur , diligenti percundationevt didicit, in agro Turfienfi , amp;nbsp;finitimis pagis va-gari inconditum militera , nullo iigno, j nullo duce, nullo audorc, nullo ordine; , quique interrogatus , nomen dare rccu-j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dd 5 faflet.
-ocr page 438-414 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER
lallet, ibi primutn ab eo comprebenfi ho-Diincs cohortalcs duodeuiginti in vincula conijciuntur : Sc in cuftodiam rraduntur. apiid nos reperit fymbola quædX occulta, amp;nbsp;notas litterarum,ex quibus myfteria re-rum, magna nimirum ex parte ordo colli-gebatur coniurationis.At hoc initio,mille non amplius palfibus a furburbano captus Baro Caftelnaüs, cum viginti duobus fo-dalibus in vincula itidem conijeitur. amp;cu e,opræ£ cohortium decem,autad fummu duodecim. Suceißuis diebus, Regioruin Equitum ala, ccc. circiterpedites, qui rc-äa Ambofam verfus cóftituiflent, cum ex inopinato adoriretur , illico inanus illa in fugam fe dedit . Sedfugientium vefti-gijs inliftentes équités, horumoóloginta ccperunt.quos fub nodis diftortos, curio-lê îçifcitantibus, percundantibusque, ec-quid aucuparencur, aut in animum indu-xidenc faccre,aut quorfum irct,ecquid af-fumerent ,amp; id genus alia, aiuntinterce-tçra,refpôdi(re: Verba fibi data, amp;nbsp;magni-ficis quibufda promiffis alledatos fe inui-tacosque f.iifTe .nepe vt in curia coilfét, ib[ patrociniafummatumparata libiforc.quo e;lt; captiuoiu numero,fub pofheaquain cu-ftodiatradidic,qui honcftioie^ elfe putaba
tur,
-ocr page 439-T H R T I V s, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;415
tur,remiffis reliquis, Rex viritim aurcû af-ïcnidonauit. liloipfo temporis moméco, ft.rtim arrcôtis omniû auribus auditur,ar-citerD. Equités, duclore Renedeo (is do-mi nobilis,fed exful, amp;nbsp;torius coniurario-nis caput eUe ferebatur)cum luxiflèt,manc fummo ad portam oppidi adequitafl'c, eo coniilio, vt derepentc ea prçocciipata, ar-ccm fimul caperet. Sed amp;nbsp;in hospra:pro-pere immiffi Regij fatellitcs, tumultnaria dimicationc partim proiîigarunt, partini occidernnt, amp;nbsp;in his ducé Rencdenm, ex quibusquinquaginta omnino capti équités , amp;nbsp;cquis generofifdmis , amp;nbsp;armis afFa-brefaâis inilrudi, obtorto collo, ceu in triumphum,ad curiamfuntpertrafti: cura infinitaprofie multitudinepedeftri, qu« dura ad diem conftitutam, coitionem parabat, dévia vndiqiic intercipiebatur ab Regijs machærophoris. Inde fides leuiter pofita,çôncxaque vidctur, ijs indiçijs,tura demum dcprehendi potuiflereliquam cô-iuratorum multitudinem ( quæhincinde fe oftcndi(l'ct)principe Renedeo,amp;exfiile, amp;nbsp;ftig in ati co i nterfe éto ,co nci fo qu c,trab e nimirum in omnibus inuenta, per fe fubi-tofubfedifTejamp;quodamraodooccultatara fuifle. eiusreitellesfuifle fugam, trepida-tjonena jfilcntinra ciuitatum fociarum, ac foedc’
-ocr page 440-416 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER.
fœdcratæ fodalitatis. quorum interim in-credibilis numerusindics ad fuppliciara-piebatur.at maxime in curia,exemplum in coniuratorum deprehenforum capitibus {euere ftatuebatur,adterrorem conforti-buseins faólionis incutiendum. Hac per-turbatione rerum , cum Gallia prope om-nisconqua(raretur,(mirabilciuud)neexa-dhfiïma quidem aut curlofiflimapercun-âationc deprehendi manifefte pro re nata potuir ,quempiam optimatum, fartapa-rum'ue, in coniuratorum fodalitatcfuilTc: infufpicionem tarnen vocabâtur nónulli, Scilli ipfi primarij Sc ampliffimi viri. Hic eniro nihil a conuitiatoribus aceufatori-busque præterminum cil. nec folum c-nimuero æditis famofis libellis, amp;nbsp;aperte conuitijs inceflebant fumma nomina, fedôc exclamationibus ftimulos ad-mouebant, amp;nbsp;igneis adhibebant: quo fie nempe perfuaderent, Vix potuilfe, nifi au-éloritatc, confiljo, infufurratione, inftin-élu,amp; confeientia fupremæ nobilitatis tu-multuoiâm illam tragœdiam excitari. ex eonimirum, quod honeftifiîmæ familia; complûtes in cafeditione cenfebantur. amp;nbsp;jn his militum veteranorura gloriofa amp;nbsp;exercitatiffima nianus. quae tanquam minime
-ocr page 441-T £ R T î V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;417
nim e paticns otij, tçdio paci s atquc (àtic-täte haud obfcurc capiebatur. Plaga vcro iam modo difta coniuratisinieda, turba-* tiflîmilm primo rcip.ftatudifpofitis multis præfidijs, quo fictumultui pullulanti oc-currcrctur,vtcunquc copofuit. Deinde re-uolutis omnibus adispublicis, Scpcrle-dis multorum annorum, diurnisqueferi-ptis, \ bi in Proferiptorum fyntagma inci-dit,idperferutatus intime, acrimarusab initio, melioribusfui rcgniciuitatibusin-uftam iftius feda: amp;nbsp;hærefis notant reperit Rcx. partim malitia, partim infeitia, partim incuria, partim curiofitate,partim etia finiplicitate, publicarum feholarum rece-ptas opiniones refutantibus, Edi do igitur interpofiro, omnibus generatim ignof-cere le amp;nbsp;côdonare veile errata, quçcûquc ante ad cam diem elTent commiira,dicere. ca tarnen lege amp;nbsp;condicione,viuercnt dc-inceps ex præfcripto Catbolicæ cCclefix. Sedlimitabatur illud edidum , Pretoria quadam exceptione. qua notabatiir Eclo-garij, amp;nbsp;maieftatis rei ; vt qui vcl liærefim fuam publicis in congreflrbus deprcdicaf-fent, vel in Regias perfonas amp;nbsp;fedato-tum neeem coniuraflent. qux vna Régis exceptionis claufula hoc ipfum ar-
-ocr page 442-418 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER
argucblt, quod tunc quidem vulgo fplt« gebatur, nctnpc coniuraros vno omnium ordinum confenfu con{pira(re,amp; ad tollé-das ab Rcgc,Reginas,ncmpe inatrem, eó-iugera, fratres, deniqite onincm illam in-clytam amp;nbsp;Heroicam familiam,refcinden-dâ, amp;nbsp;ad deturbandos de ftatu, extruden-dosquc Regis intimos, quibus cum fami-liaridlme,turn fçpilîime incolloquijsôC officijs vtcrctur. quo fic ipfi intereaiece-ptaliberrate diflblucrent iudicia publica, de confilijs aduocarCnt.quos ve'lent, Gal-liam cundam apprehenderent, demquc in omni iniquitate ac tyrannidef tanquam fusinluto) fevolutarent, Cuiusnegotij /implex veritas ( quam nunquam peiiede cafusimitatur)aut in occulto plaiieadkuc latet, aut e Delphis petenda eft, aut vix in intelligentia vnius atque item alcerius,vel paucoru cadit. Vtciique fit. Vlu venire ple-rûqtic cóperimus, vtexcitati huiufeemodi flud’ infympulo (quoddicitur)ftatim vel fubfidat, vcl ftatim exundent.eorum enim alrerum autfecundum oblaram occafione, autfecundum arbitrium, voluntacemque magiftratus, contra'uc neceft’c eft eft’e. Qiiqd quantumnis licet alibi getium fal-lit,aut aliter accidit, certe in Fracia multis
exem-
-ocr page 443-T ï R T IV s?
txcmplis pro explorato habcmus,nihil vf-piam, quod tani fit fecundiim Gallonim apertam indolcm,aut fecundum rationera inagiftratusGallicani eire,quàm,quod fci-Untaut aguntjidvero veile autpofle non nefciri. Paulo poft cædem maximara fa-ûam,cum ne tuncquidem quamlibct cau-tcrio amp;nbsp;violenta vredinc purgatus humor obduiuiftet,quin ira mollis clietjVt Icuiffi* mo contadu collidijComprimiqucpofiet, en coniurationis fpecies altéra, nam quod folito pluies libelii fupplices Régi in manu s darentur, quod crcbriores querelç or-dinatim, acfere contin enter ad Senatum deferrentur,fufurrratum eft illico,meditate ac artificiofe tempus aucupari coniura-tosper fiibornatos homines,( extrinfecus ciuili quidé veftitu, fed intra tunica armis indutos ) vt vcl fie tandem aliquando viin inimicis clam inferrent. itaque cenfuit Se-natus,decreuit Rex, cohibendam omnino fupplicijsiftäaudaciäjinrerdi disque aipc-tioribus, amp;cx fyngraphvgt;udum:deni-quemodis omnibus multo anteprouidê-dû,quàm Ambofam denuo accédèrent cô-iurati. quibus tarnen, vramp; alijs omnium ordinum hominibus prçfignificatum eft, liccrc publica fide cûdis, exceptoneminc, inter-
-ocr page 444-t 1 BIÄ
interceffioneciuili achoneftajperCuratô-» rem, aurlegarum fidelem fapplicare, con-queri, apoftolos ofFerre : denique omnia iura àbfque dolo tnaloperfequi in foro,in curia , in Scnatu . illic cnim omnium v-niuerfe, ficut décorum cuiufque vcl reijVel perfonæ poftulafiêt, ex æquo Sc bono in* îpedlum amp;nbsp;cognitum iri.
S E c V T O Maio edixit Rcx, vt ne quâ* do intercallaretur S. C. perpetuo latOjiuf* foquevt eiomnis Francia obtemperaret« quôdfciliCet ( tanquam euerriculiim om* nium hærefum futurum) ratum, firmûquc id indicium haberi volucrat. Cuius S. C. hçc fumma crat.Deliberatum etiam atqiie ctiam, amp;nbsp;côftitutum efle fibi, rem religio* nis in eum lotum, ex quo decidilfetjarque in antiquum fuum ftatum reftitui. ideo iubere ac veile fe, vt vetera officia Gallicane Ecclefie proceres retraófarent : ipfifoli recognofcerent hærefes : ipfiinquircrent, rnterque fe iudicarent deprehenfas,ac corrigèrent, ficubi latctent, fedas.quippe vel primum elfe illud eorum munus, eis id o-neris lege iuftifiimaatqueçterna (nifile-giflatori Deo refragari quis demens po-tcft) efie impofitum. Monere iccirco aC dehortari Epifcopos familiariter, vtfuam fin-
-ocr page 445-t E R T ï V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4Ïlt;
fihguli adltiiniftrarent prouinciani, vt at-tributas fibi diœceles amp;nbsp;parœcias adirenc, obiientquc, in his hçrerent, fedemquc figèrent, ipfilitteras facras publice profitc-rentur . nee mercenarijs cqim eommitti tuto pofie rem tanti ponderis: vel teftimo-nioipfius Chrifti. nequenefeirefe,quam frons oecipito fit prior. Patrio quodam a-“ nimo eflent in commiiram coneioné.hanc non verbis folum ad falutaris difeiplinç fi-dem, amoremque pertraherent, ac laltein allicerét,fcd morum honeftate, ac vitæ in-nocentia ctiam præirent. fieque adoólore futnptuin laudatæ probitatis excmplu dil^ cipuli certatim fcqucrentur.kaque tandem aliquando ab inuetcrata inipietate, ad ve-ramjedamque pietatc,amp; vel fero,in viam (ficutinprouerbio legittir ) redirent, fill minus,peragercrcos Epifcopos ex fanólil-fimis,minimcquevetcratorijs cócilijs, Se-natufconfultis conuocatç vniuerfæ Eccle-fiæ, decrefisque Chriftianis. ob earn rem interdicereac vetare,nc aut vllum forum^ aut curia ciuilis temere deinceps indicia dcferretin recognitione hçrefum.neu eo in negotio intercederet vnquam magiftraquot; fus profanus,nifi Pontificum,facerdotunique collegium opem Prætoris, vel ad irro -
9 gan-
-ocr page 446-t I B E R.
gandas leges, vel ad cenfuias excqucnda*gt; ante roganent. Mandate fc nihilominus Franciæ prouinciarum reóhoribus,perma* giftratum municipale, quatnuis nó initia-tum('acris,mulél:apœnç nimirumrimaté* turilli; fi edióto RegisÊpifcopi minus o-bcdientesfuiïïcnt,li mutailent fedcis,fi ex* tra diœcefcs vagarentur , li paruin dcco-re aut honellc fe in parœeijs habuilTent, horum vt certatio eiret. illi inquam depre-henfæ abfentiæ,diirolutæ vitarjCxculTxque vecordiæ, ôc aliorum aceufationera, apo-ftolis ad cunam regalem deferrennquo fiC liceat cura recenti malo llatira occurrerc, amp;nbsp;reraedia ad fanandum vulnus, nedum cxulceratura,comparare.
Circa id temporis in mari Balearico Chriflianis aceibura,amp;rcip. grauiflimum vulnus Turcç impofucrut,lioc feremodo, Intermilïa,quam deftinauerat,oppugnati-one Leptis magnç,amp; prorogata ,qnam pa* raucrat,expeditione Barbarica,Mctymna-cæ]usHifpanus,ampliffimenatus,idéPro-rex Siciliæ,amp; l’hilippicæ claffis , nullo la-bore Meningem infulam receperat,in ea-que arcem firmiffimam exçdificauerat,co-gnomento peregrino Philippalcalzerivbi adinlùlæprælidiura Aluarum Sandâ Cel-tiberum,
-ocr page 447-T ! R T IV s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4)}
tibcrum, hominem non ignobilem cil le-giiincula,e quinis millibus militum,amp; ca-lonibuSjlixisque mille reliqm'c. Qua renô peffîme gefta noftros rétro velafacienteis Turcica clalfis,cui præeratBafciapial, for-teexcepit. Hîc côfpeélarepentinaBarbarorum occurfatione Merymnacælus, in al-tum euadere,amp; ludificatione nautica, na-ueis callidc fubducere conabatur ,pugna ancipiti (côtra arque LigurumTrierarcha-rumparsaliquaconfulebat)minimc com-mittédum ratus : ob id quod amp;nbsp;paulo elfer iinparatior ipfe, amp;nbsp;quod Barbaris erätna-üesfere triplo plures. Itaquccû promifcuc in fugam lefe prçcipites noftri dant,ab ho-fte ( qui in perturbatos omni ex parte, vehemctiffimaremigationis viferebatur ) vigintifeptcmlongçnauesin medio clau-duntur : quaru pars tormentis, pars roftris Barbararüin aperta noftraru lateraruétiû . deprelfa eft,maiorautépars vi capta. Inde veto ad naueisonerarias,corbitas,amp; naui-gia annotina conuerfis celocibus Turcæ, magnum itidcm ex bis numerum ccperûr. Q^od incommodum eo mains fuit,quod commeatu belli, amp;nbsp;militibus inftruftiffi-mç erâtnauesillæ, amp;nbsp;ad Libycam expedi-tionem comparatx.Metymnacælus tarnen
Ee X amp;
-ocr page 448-4)4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER.
amp; Doria (apud quos fummum crât in « claiTc imperiu m,quique deleótum remigtt habebant)cum aliqua partenauiumcua-fcrnnt.incolumcï.Turcç vcro,illisipfisvi* âoriæ veftigijs infiftêtes,amp; in opimis ipo-lijs exfultantes,ac tempori infcruientcs» arcemillam ( quam modo diximus aMe-tymnacœlo in Meminge infula exftrudâ) obfederunt.
IN T E R E A Galli ftatarij,ctii adobual-latam Letham ( qucmadmodu didum eft) obfidcbanturab Angljs amp;nbsp;Scotis,quiaau-xilium e patria,in boras exfpedabant,non modo fortiter fane cam obudionem fere-bantjfed etiam diurnis,nodurnisquc e-* ruptionibus hoftem crebro laceflcbant. Quos cum minime fercntes iniuriarum Britanni fimul 8: Scoti, incredibiliperti-nacia, mûris ante tormerorum vi vndique conquaiFatis, ac fumma fcritatc faepius ne-quidqua oppugnaircnr, infrado animo ÔC contentione propugnatorum , rcpulfi a vallo in caftra,reccptui femper cccinerunt. Qua animorum præftantiaatque altitudi-ne prope vidi hoftes, clade maxima accepta, quos vi arque armata manu,ægre expugnaruri videbantur, fame circumiep-tos inclufosquc ofFufcarc conftituerunt.
-ocr page 449-T K R T I V s? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;455
ob id ftationibus cuflodijsque difpofitis terra matique itineraferuare cœperunt, il-Judpræcauentes, ne qiiam openi tribules Lcthanis ferrent,quo fie Gallos^tandem a-Jiquando vel ncccifitate compulfos,e nido deturbarent,
Mense lunio angoribus,niolefiijsquc domefiieis diftraóla Regina Scota ieni-or,arque ex bac perturbata confuiàque vita in concupitam tranquillamque leciiri-tatem tranfiens femina dotibus animi ac virtute rara,iuftum fui defiderium cum lu-dii regno amp;nbsp;clientibusreliquit. qua mor-tein Franciam relata,Rex,vt eius viduæ vita valdenitebatur, fie proeul dubio val-de pereellebatur deeeffu. Quam ob rem multis fiinul diffieultatibus implieatus , cum inteftinorum difiidioium malum, quo regnum conflidabatur,cxternolonge eflet perieulofius, amp;nbsp;timcret ab panole-thria,nec quantumuis licet laborantibus fuis apud Letbam ( vt volui(Tet quide,mo-do per bofteis licuiifet) opitulari iam poffer, id quod confultilfimum affliótis rebus fuit,menfe Quintili,reconciliatafibi Britannica , in has fumraatim padioncs, vcl jniquas venir.
Ne Francise Reges aut infignibus ,auc E c } trtulo
-ocr page 450-45*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER.
titulo vel Britannico, vel Hibernico Jcquot; inceps gloriarencur:quin de corruptis lit-teris intramenfei.sfex,adfuramum,cura-rent,necontraucnirent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rt
« V T Regnum Scoticum pofthaca xit- , viris,examplillimaquaquc f^milia dele-ftis , adminiftraretur . quorum feptcin Reginæ arbitrio, rcliqui identidcm 'VO-
lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lûtateSenatuSjCeuTetrarchiæ crearcntur.
,, Inivriarvm,damnorumque rece-tium Francia ne recovdaretur quidcm, cui compromilTo Senatus Scoticus fide fuam interponeret.
„ V T in cum locum,vndc aliquando de-cidifietjinagiftratus quilibet reftitucrerur, claufaque inpofterum Gallis ciret Scoto-rum curia.
99 Læ THÆ euerfiovelincolumitasadar-bitriuin certorum Scotorum reuocaretur. Eatamen arx paulo poft folo çquata fuit.
Præsidia Gallicana ad vnumomnia ex pæninfula rranfmitterent.prçtcr co-horticulam centum vicenûm militum.qui duas adarceis bipettito excubarent.hisfti-pendia ex ærario publico perfoluerentur. Senatui tarnen inquiliniilli,vti ciues, parèrent.
,9 Ne militem vllura , neu munitionem » vllam
-ocr page 451-T E R T I V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;457
vllam in Scotia, nifi ccnfêntc Senatu,Gallis traducerelicerct.
Q^v OAD ftatiim religionis, Sc fœdus »’* propinquoium inter fc populorum, iufti-tium pro re nata indiceretur.
Has paólorunijVclgrauiflimoruFran- » ciçjCondiciones, Britannanon minore fui gloria, quàni cômodo ciuitatis impofuit. quas minime accepturus fuerit, nifi necef-ntas,quod eftdurûtelum, eô loci hominé redegifletjVtaur cedédûFortunç Scoticç, autinteftinisfeditionibus omnino fuccû-bédlim fuerit: niiî in conuentionéaliqua, bcllo potiorem , veniiTer. id quod amp;nbsp;pru-dcnter,tum côfiderate fecit, alio referuans fuas ad vindicandam iniuriam rationeis : dum amp;nbsp;tempus amp;nbsp;locus, opportunitatem magis idoneam rebus gerendis adferrent. in eo ièipfum ,ac animumvincenSjquèrd nonnefciebat,omnium rerum quandara cfl'eviciffitudinem.
Nïc iramulto poft cam pacem, Scoti Gallicæ viftoriæinfignia reportantes, ab Catholica religione defciuerunt: proquc vetere,religionê nouam, adaffinis Angliæ pridem mutatû inftitutû,confprmatâ,fuf-ceperut. Afceteria diruerût. Archimandri-tariim feptareUulferunt.Dominica folen-
Ee 4 nia
-ocr page 452-t I s ï R.
piafumma admirationç muîtofum atqw« fufpirio reieccrunt. quod omnis ca pro» uinciahaärenus religionem Catholicain mordicus tenui(ret,amp; rcuercnter coluiflct. Hine cxfules,acprofcriptos^(quQrum tune permagnus numerus in Francia compiO” rabatur) amp;nbsp;in bis nominatim fpeftatæ no’ bilitatis capita, citarunt,humane primum monentes , vti ad conftitutum tçinpus nullo refpeftu altetutrius maieftatis ad pomina refpondercnt,pon;liminioquc re-uertcrent in patriam. Sin abefle malicnt, bona eorum fiico addifta, amp;nbsp;in contu-maciç reos cauHam pevadam iri,cómina-bantur. Atque hoc pado quidem Fran-» ciæ Rex , partim infulfitate acinfolen-tia,partim infipientiaacinfania fuoruni, breiiiffimo temporis interuallo, tota cau^ fa vxoriæ doris ceeidit; quæ iniurianon minimaeiusauótoritatidetraxit. Hue ae-ceffit. Peructus iila amicitia ,amp; mutuis offieijs démérita fodalitas(quibus ad mul-ta iam fæcula , Francia amp;nbsp;Scotia , paca belloquc familiariflime inter fe vtepan-tur ) prætcr rcrum iaóluram incredibilein, prætcr turpem ignominiæ notam in odi-» ujn conueiia font perniciofom ac perti-»
PWt
-ocr page 453-Tï RT I V s.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;459
nax. icacjuc quod Regnum appetebat Fra-ciæ Rex, regnum quodammodo amifit ( fiquidem alludere nobis eft integrum ) infperato illo fyncretifmo,Deo volcnte, Echinis duobus mutuo eonciliatis. quod tarn eft rarum, quàm quodrarüllmum.
E X A c T o propelülio, non optime eeflît miferis Chriftianis, quos pro-fligata elalle, ante in Mcminge infula, ad arcem, obfidionc Barbarica circumclidbs eflecommemorauimus. Hi inquam Chri-ftiani, cum diuerlo in cælo pofitis non modo promiiFa auxiiia non fubmitteren-tur, fed ncque in circumfelfa arcc com-mcatus ctiam fatis elFet, vndeipfi ,amp;toE alerentur milites, neque munitionis çopi-am vllam haberent, qua fe contra oppug-natores pcrrinaciflîmos diutius derende-rctidenique fitiiam magna fuotû parte,ob inopiam aqiiæ dulcis, confumpta, eneifta-qucjin extrem O verfabantur difcriminc. Communieato igitur côfilio, cognitoque rerum inftantium ftaEu,amp; cxplorata hoftis improbitate atque perfidia, cum mortem gloriofam abieàafèruitute curp potiorem tum honeftiorem fore fibi iudicarent, paucis admodum adpræfidium arcis reliais, ceteri, ab decumana porta nodu , in
Ee 5 nihil
-ocr page 454-44^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I I B s R
nihil uiccogitantiiihoftium cadra irrap-tione fada, inuaferunr, tanto impetu ani-moiû,amp; nifu virium,vtatcgias amp;c taberna-cula Barbarorum initio facile perturbaret, magnam inhisflragem ædercnt, amp;nbsp;vfquc aliquo progrederentur.Porro, ctCi ad pri-’ mamnoftrorum imprelGone Barbari du-bitafl'ent, ccquid in caftiis tumultuaretur: tandem tarnen eiulationefociorum exciti vniuerfi,amp; fublato ingenti clamoie, fimul ac fe magno tumultu collegilTentjCertatini que ad Icuta, machæras, leuiaque arma if-fentjBarbariac totius concurfum ferre pau-cac cohortes minime potucrût.iraqucpau-ci a multis facile fuperantur. Aluarusautegt; prçf. præfidij, atque eiusiegiunculç Trib. cum reliqiiis,qui delpcratiffimam fugam parabant, capitur. (^la clade renuntiata, per amicos,qui ex prœlio forte euafcrant, tantus metus excepit cuftodes,vt arx ab ho ftibus capta eodem temporis vcftigiovi-deretur.qui,quôd Ducemamiferat,quód-queroburlegionis vel abadum ,vel con-cifumcfle viderant, itaque temere fe fa-duros fuilfe iudicaucrant, fi in tanta mu-nitionum, frumentique penuria,iftaaut cxiguitas aut folitudo propugnatorum, vim rabiofi hoftis fuftiucret , cogita-
pant
-ocr page 455-T t RT I V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;441
bant falutis fuæ quocjuo modo haben -dam rationem , itaque incolumitacem ac honeftas condiciones depacilci. Sed cum ab iracundo amp;nbsp;fuiibundo Barbaro optatum minime impetrauerint, poArc-moamp;ipii, viatque multitudineTurcorû opprefli, vna cum arce in Bafciapialis po-teftatem funt redaéli, arque in vincula co-ieâi.
Sextili FrâciçRexgt;ad Aquas Vitre-as,indidis ante Comitijs, omneis in vni-uerfum fui regni proceres, tam initiatos facris,quàm non initiatos,promifeue con-uocauit.eo nimirum coniilio,de fumma reivtpublico in Senatu ageretur, fimul vt pertuibatiflimç ciuitates componerentur, fimul vero vt caufa religionis ( quæ turn mirandum in modum confufa atque con-trouerfaerat)definerctur. nec enimtermi-nari fedarum modus potuit, cumaltiffi-meinlîtçillç radicesegerint : quinillæ ip-fæpaffim difleminatae indies ingrauefee-bant:acfpeciatim apudNormannos, quorum fummaria ciuitas Rothomagus quod recens in confimilem errorem lapfa fue-rit, fufpicio crat ingens vel vniuerfalis tu-multus. Hîcigiturad diem coado Sena-iu,amp; Rex,amp; Rcgiamaterprecibusinftare,
-ocr page 456-LIBER.
obnixequc orare ex piæcipuaFianciæ no-biliute conflatam concionem, vt extre-mo tempore faltem in negotio vrgentifli-mo, in caufla fontica, ez omnium maxima, in inftantium rcruni turbulentiffi-mistempeftatibus, nullo animoiumaffe-lt;îhi, quinomnes vnoorcamp;ingenue cum communi patriç,tum regno confulant,ita-que afflidla: rcip. fubueniant. Turn veto aflurgens Halmerorcs, ab vniuerfitatefi-delium Chriftianorum Franciæ,quem ac-ceperat Rothomagi fupplicum libellorum fa/ciculum protulit.Horum hæcpotifiîma duo erant capita. Primum, illarum rurba-rum, quç act Ambofane, prætcxtu nefeio quo religionis excitatç finirent, confeien-tiam fuamnon folumfanisrationibusex-eufabant, fed poft deteftationem ciustu-multus, fidelitatem, officia, obfequiaque omniafna Regi, ac Domino, ( vt æquitas turn diuina turn humana poftiilabat) amp;nbsp;fnb manum,amp; in poftcrum certatim defe-rcbant. Deinde etiam atqneetiam com-munibu.s voti.s optabant, vti per Regem liceretfibi diuino vacate cultur, quemad-modum eruditi atque inftrudifuilTentab illitis difeiplinæ fe(ftatoribns,qui Euange-licoiu nomen fibi adfciucrant. Idem veto
dual
-ocr page 457-r e R T I V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;445
du min manusRegitradit,quasmodo no-miuauimus prcces, cx more, laconjfmo v~ fus, quovR-iucrfa fuiinftituti ratio conti-nebatur, interaliafubtexuit: Petenti fiw-phcum fubfcriptioncs, rcfponfuin fibi fu-ifle,Regem fententiamvt prius rogaret; nunquid vellet ipfa maieftasapauculis ca Icnpta fubfignari,an a quaplurimusïquip-pe quinquaginta hominuni millia ( quan-dorcsitapöftulaflet) mox amp;nbsp;nomina datura efle, ncC grauate fubfcriptura. Prætc-rea’de cenfu Regio, deque çrario, cû mul-tum, diuque agcrctunfubduZbis in vtram-que rationem calculis, æftimatum eft, ve-digalia, portoria, tributa, amp;nbsp;exadiones, deniqueonera cuibus impolita, poft affe» dum vltimum bcllum(quo ærarium baud diibie exhauftum fuerat ) decics centena millia aureoruin, amp;c ampliiis fuperare cen-funiRegiilm. Quibiis de rebus, ac con-nexis, si alijs coniimilibus cum grauifît-meper cóplureis dies clfctin Senatu con-fultatummouifßma conclufio fuir, vt Corn itia maxima, vniuerfi{atis Franciç, (fta-turn vocant vniuerfalem ) in proximum Decembrem deducerentur ,quibus demii arduum illud derep.conftituenda negotiu diligenter cxcuterctur. quadragcftmoanté
-ocr page 458-'447 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t I B E R
dit poft, conuenrus celebrarcturdomefti-ciiSjvbi ftgillatim agereturde anibigua re-ligione.Intereaiuftitium quæftio' nis tormenta, quibus hærelîs dire exagita-batur, inrennitterentur,ac relaxarentur: modo ncquistumukum in ciuitate palam cxcitaflet,aut arma funipfiHet, aut feditio-nem aiio quouis paéto clanculum folici-tallct.
Septembri propeexaôto, ipfodie, qui D. Michaeli infcribicur , Guftanus, Suecorû Rex, valdcinclinata ætate, mortem obijt. Hicadregniillius gubernacula cum fediftet annos quinos fupra tricenos, crudelitaris amp;nbsp;auaritiç eft notatus, nam ( nobihtatispartem meliorem,velpaulatim fuftulit,ac interfecit,vcl bonis exuit amp;nbsp;fpo liauit. Vrgebarurautéadmillorum partim confcien tia, partim libidinepeculatus.pri-mo,quôd rcgnum illud ipfe vi arripuiflet, fummoperemetuebat, ne iûmates tragula fecurim'uc fibi aliquando viciffim inijce- | rent, deinde cû indigenasnôtantû tonde- ’ ret vfque ad cuté, verû etiâ degliiberet : ne inquilinis quidem arque aduenis peper-cit. vndecunqueetiaminfuper lucrum captans,vedligalia, portoriaque etfi mininio redempta, maximo locans, his artibusré
fami-
-ocr page 459-T I R T I V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;448
familiärem fupra modum auxit, ac immé-fam auri vim contraxit. nihil anxius, fi aut diuiniim numen offendercc, authominû j nouercale quoddam odium fua lapacitate concitaret. Ei porro fucceflit Ericus,F. patri diffimillimus , princeps tara laudatis moribus, quàm fuerit ille illaudatis. cxfti-tit enim fpeélata viitute,crudicionc fingu-lari, amp;nbsp;linguarum diuerfiflimanimfcien-tia ornatus : ob humanitärem ac vrbanita-tem cunélis æque charus, liberalis itcm.ac gratiofus: deniquc erga doniefticos,acpc-regrinos iuxra comcm ac afFabilem feprç-bens.
( N o’vEMBRi extremum diem vitas * claufit Andreas Doria, Melphcnfium Prin ccpSjNcptunus alter,feptennio fere minor centenario , vir multis nominibus, turn maxime ob naualis rei peritiam afFatim prorfus clams, qui virtute fua ad honores, atque infignia nobilitatis viam inucnit.
I Cuius adlaudum cumulum hoc acceflir, I quod patria, fidelitateac fortitudine fum-mavryis reftituit Genuam,( Ligurum me-tropolim ) iam inde ab anno m. d. duode-triccfimo fupra fefquimillefiinum. quam tunc Galli obtinebant. quibus niagna vir-tuteanimi eiedis, amp;nbsp;cxcuifoferuitutis iu-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;go.
-ocr page 460-44lt;gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L I B E K
go, libertärem conciuibus reddidit. libe?-tateni inquam præcife fundatam , Gonfii’“ hiatâ,nixâquè au óloritate amp;nbsp;gratia Doriç. nam cum ea ciuitas, nefcio quibiis fortu-næ iniurijs, ad earn diem faclionibus, dif-lidijsjinteftinis odijs ac tumukibus femper flagraiTctjncceire fuitaccedere (vti accidc-rac ) vt aut modo peregrinam dominatio-nem toleraret,aut modo tyrannidepoten-tioiisalicuiusacfummarij ciuis fueiit op-preil’a. cum libertäre vero , quam Dorix procurante vel tandem aliquando tecepc-rat,quietem longiffimam, fecuritatem có-modiflimam, actranquillitatem perpétua deinceps conferuauit.exiftimationem po-tétiamque auxit, opibus, honoribus, ciut-bus multo quam olim florétifsima. Cuius extremæ pietatis , amp;nbsp;ßngularis beneficij memor ciuitas, acminimeingrata, cum optimum , turn pientiffimum ciucm iiiv mortali Elogio honorauit , tabcllæque publicçjin curia Dorienfi appenfç,patrera patriæ inferipfit : vt ne tam bont ciuis memoria aliquando deperiret.
In E V N TE DecembriPont. Pius nu. cuius eares præcipueintcrerat,tum cui indies ante oculos verGibaturperturbatus, ac permutatus religionis ftatus, turn quod in
Êtma
-ocr page 461-T B R T I V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;447
firma pace Europa quodammodo conqui-efcebatjtam bona oppoitunitate vfus,Tii-dentinisComitijs,quæ ob cótinuaamp;atro-cia bella multos iam annos étant inter-miflajdiem dixit, in proximi veris tempora , oótiduo poft Eleutheria Chriftianoru. qui vitro citroque datis litcris, magna vo-luntare confortium , ad omneis in vni-uerfum principes Chriftiançreip. eos ftu-diofe ad Synhodumalledabat, folicitans amp;Teutones,amp; Dacas, amp;nbsp;Britannos,amp; re-liquos ftationis Pontificiç defertores.quo nó multo poft,quinque legatos, puta Mâ-tuanum, Seripandum , Symonetam, Var-micum atque Empfanri, I’urpp. PI’, omneis, prxterantiftires, ac Pontifices mino-reis, nee non facrorum librorum interprétés, emifit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
N o NI s Decembr.Francifcus 11. Fran-ciæ Rex, etiamdum adolefcens, fcnefcen-te capitis morbo, quo multo ante afficie-batur,eft exftinétus. cuius, quamlibctpræ-cox fa(ftum,prçter humana fane confuetu-dinem,plerofque magis deledabat, quam contriftabat. quafiinexpertus, amp;nbsp;infans, plus fatis obtemperafl’et nonnullorum genio atque priuatis fufurrationibus.vnde ob xmulationes, difsidia, ac religionum
F f con-
-ocr page 462-44^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t I B E R.
confnfionem, amp;nbsp;idgenus alias tempefta-teiSjOmnis Francia non oprime fecum cô-ftabac : videbaturqne vniuerfæreip.nau-fragiuni impendere.
In Francifci II,demortuilocum,frater fubrogatus eft Carolus Maximilianus,Au-relianus,quern breiii amp;nbsp;compendiariano-menclatura , Carolum i x. poft dixerunt. Cuius, etft ætate quidem puer adliuc eflet, vndecennis fere, indolein bonam nihilo-minus vuTcus alacris amp;nbsp;próptus , ôc altitu-dinem quandam animi ac Regiuin fpiritu repromittebat. Hîc,igitur cum receptotu-telarum iure,in tutorum poteftate,pueruin impuberem in annum quintumdecimum faltem , propter infirmitatem confilij, efte maiores vellent: ex imitatione quidem,at-que exemplo fuperiorumtemporum, tarn fecundum naturam,quam fecundum leges olim irrogatas efte videbaturjVtrerufvelu-ti per tutelare illud interregnum ) puen Regis mater,Reginainterea potiretur. Ce-terum illud ipfura fummum ius. Heroes, ac optimates,a ftirpe Regiaoriundi,mul-tis nominibus, pro re nata, ad fe præcife, certatim cauftabanturattinerc.Porro,qua-quam interdum,vcl vttempori inferuiret, velvt opinion! fuæ abunde fatisfacerent, olim
-ocr page 463-T I R T I V s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;449
olim aliquando aui, atauique Reges non-nihildeinftitutismaiorumimmutauerinr, neperperam tempus tranfmitteretur liri — gioiàmagisquàm nihil prof utura ac ina-ni difputatione:vtrum rccte,an fecus fecit fent ipfimeu querelarum modus, nulla in-teiceîsione,nullo intcrdidfo tcrminaretur propter importunilsima arque périculofif-fîmarempora,vno ore,amp; cuncfisfuffïagijs V111. virus R. P. C. primo, ( vt tuncipia temporum ratio ferebat) crearunt, eosque ex nobililsimis Si amplifsimis Gallorum faniilijs,quorum connlio Regis infantia corrigerctur, puta Nauarræû Regem, tharingiacum ac Turnonenfair Purpura-tos* Xfag. Eq. Guifanum, Sandlandream, Brifacem,amp; Regem feribarum : quotamé in cófilio principem obtineret locum Regina, nullo vel gubernatricis vel moderatricis titulo honorata. At is confiliariorum Regiorum ordo ftatim crcuit, cum eodem airumerentuijBofboniuspurpuratuSjNa-uarrxi Regis frater germanus, Montepé-firius, Rocaforio, fratres, cum ex ilia ipfa Borboniorum illufl:rifsimafamilia,tum ex •Regali fmguine ftemmaducentes . Mox etiam in eum adferipti funt Niuets amp;nbsp;Codâtes , Nauarræi Regis itidera frater. qui
Ff i Con-
-ocr page 464-450 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t I ß 6 R
Condates nupeirime fine firma ratione,fi-UC fanore ac ftndio defenforum adiutus,o-pinionem nonbonani dele (ùfceptç fufpi-cionis in forofnprenio refurauerat, fient ea de re infiienra in aólione ( quæ in vulgu ,æditaeft,typisqueexcufa)fubtiliterdefcri-bitur. Nouiflime vero omniu Tribb. mill, dno eodem acciti, confiliariorum nume-rum fupplcuerüt, fcilicet, Momoranfinus, amp;nbsp;Thermns. iraque oólouiralisilladigni-tas,in quindecim virale fenfim abijt am-plitudincm.
Francisco II. interim iufta funt faâ:a.cor,vitæ federn, Gcnabi adauguftif-fimum eins cinitatis Fannm Crucis, fnbli* mi tymbo eftabfcôditû; corpusreliqnnm (oL veterc confuetudine qniclem, fed mul-to minore funcris pompa aefumptn) dc-dnélum Dionyfiano maiorninfepnlcro eil illatum.
A T c\v E ira hic annus ( qui noftræ efl: Chronologiæ vltimus) nullafereaut exi-gua turba rerum notabilis , multo lenius quàm vulgus {perauerat,trâfijt.fi enimin-fnliis ariolorum prædiâionibus, amp;c inani-busprognofticis (quibus fucurorum nori-on^mtenerefeifti iadlitanc, cum rieinftâ-tia quidem rede norint) creditum elfte, i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nullus
-ocr page 465-J . ' T E R T I V s. ■’ nbsp;nbsp;nbsp;451
nullus ante hune annus turbariorfururus crat.amp;exfpeótabantura nimium credulis metibus cuenta immania, bellum «atreciTor, inorbi infanabilcs, peftes letiferç, inauditi terræ motus, fragores, fulmina, tempefta-tésque tçli,denique(vt vno verbo rem om nem dicamus)maloium Ilias in rep.Qupd vnicum exemplum amp;nbsp;ariolorum præftigi-aSjfallaciam, amp;fucûnobisexplicat atque detexit, 8c Dei Opt. Max. immenfam be-^ nignitatem oftédit, qui omnem mundum fuperum amp;nbsp;inferum, vti procreauit, ita re-{;it,gubernat ac moderatur. Cuius miracu-a, indicia, occultifsimçque rationes , hu-manam omnem fuperant intelligentiam: longe abeft ,vtaut allucinatione,aut ario~ latione quapiam terreftri mole circumfep-tus homo,ca percipiat ac interpretur.
Finis.
-ocr page 466-INDEX CVM RERVM tvm NOMINVM ILLVS-T R 1 V M.
eipit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;149
f\Jiumalu!, Ciiifani fratert_Albertus ‘Delbenes fauciiis. 147
Trih.miltl4.i. -»iliorinTa» .AlbertusMan/eiieldieus, Protêt rinis. ióo.reuertit m fatriam. Jiantiamfiudiofus.i^J^. Parthent Folio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J18 fen prolyii^nat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j8ï
t^^ùltbanum direftum. 345. lyflbisfluuius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;147
incenfum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;553 ,^lbitfa , Gnifini frater, Trib,
t^ejlus maritimi ynde oriantur. mil. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41 j
t^lexander Eduardus fJen. II.
èz P'.t^ndco.deßo.Dii,e. 18I egt;^^rllgt;jgt;ina Colonia. zy.ïïQ. lyHexaderParnelins creaturPöt. i^latacaflra,Reoia Scotix. 417 Max. 441. -».jWe fufiui in Paut t.rilba Monferratenfis capta. 60 lus 11 [, recuperata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;68 (Alexander Medices Florentina
t^lba Pompeia capta. y).Tau= incinitateprincept insiitutns. 13 rinorHw. -pZ. recepta. 7$. denuo 58. 55. occiditurabs pernece/fa^
flo- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;69.pQ.-ps.-,,,.^z
i.Alba Peoaliscapta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,.yilexanderFitelliiisyirbeili.-j6
lAlbertus Bradepyroicusin Imp. ^^iphonfusiyfteflinm.Flerc.F. txercitumilitans.ti}.einsfiudia- Medicidem ducit yxorem.
fus aduerfus Proteß.s^^.Mauri= Ferrarienfiu'm Dux creatus. 413 lt;«o Saxoni coniunltus aduerfus ^^Iphonfus Daualus Fafli To= Jmp.ii^.inluscanens,afocijs de= parcba.mortuus. 141 .requireeins Jlitutus.Norimheroenfeis infeßat resgeflas in Kaflenps.
old Metas , fujo ly^bumalo, i...ftpt)onfus III. Ferrarlenfium Jmp.coniungitur.ioi.fufus a Sa= duxfatisconcedit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;46
xone. iti.ilerum a Briinonifui= tyflgidum captum cano, prius absfe delurbatOj pro- t^llobrogum ciuitas ceuprouin^ fiigatas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiy, da a Gallisoccupata. 60
tgt;4lbertus Soiorum Regulus.^ f. i^loyßa ^yillobrox.pag.y. mor-e./fnnamiyîuîlTiaiem yxoreac^ tua. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;29
t^iloj*
-ocr page 467-I Ti F. X.
lAloyßus oA'lemanus poeta. z 5 .^ngli a continenti exclufi. 3 31 sAloyfius loannesHefsr.H.Frä^ Francos a naufraoio ex-CI F nedum trimus obit.167.16i trahunt^ad tejHmonium uitlori.e. lAluarusSanda'Frib.mil. 431 331,
^ii-captus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;440 femel f^derati Cx
tytmbarrusTrih.mil. 154.15 5., nij.
^^^•^97-^gt;ll‘gt;^igt;r.^oo,CHifa»i ,_y^'n^ttirumclafis, 358. hilata «ille^a.^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;355,337,36^, retrottdHfjrtt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;361
i^fmbianijiop. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;116 iyi'nna,_^uJMas ^lberto Beia ■
i^mbofa,^ adeam tumultus. nujita.
410.41 f, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lylnna Bclttne ab ada^
lt;yfmburbalia lyfndouerpæ lt;tn= mata.^o.^lMuppt Be«i.,bidem. «ua injlituta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;13 creatur Be^iM .ibidem.
lAmburbalia Parrbifierum. 43 -»infa fleeiitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fo.tfl
i^fmenffbordia ctilgt;ta. loj.ri. KAnna,Lud.Hung.VL. netiifimi
115 ƒ”■lt;'»•, Perd. Cæf 'coitiux moritur LAmurathef TurCHsre^numflio prole beata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj^
«»BijfidMif. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^nna Ariernpia Henr.i^lU.
t^fnabaftifli, lt;amp;tgt;fnabaptifla= »Kpla.ij.repudiatafedattributa rumfeila. 47• T'fq»e-S i penfione annua. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÿo
t^iieona fubafla. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iS-'i7 lyfnnæus JHomorafinus,olim Co^
tgt;4ndouirplt;e. 1 i .obfejja biduum. Jlablus Francia.7ÿ. CoHeoa DeU 99.1 oo.iot. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pbinalii.ibidem.^r.ilia ih^is ex^
^Andreas Carolofladius. 47 f/lt;i/fj/’ri«d»Hjç«è-).)«)f.92.53.fex e^fndreas Doria, Tgt;ir naualüi re= dilinpratiam Hen.H.l^-p.i^'i, TÜ gloria, ür maritimis bellis ela= in t^ejuitanos feditiofos. 164. rus. alter Neptunus. 77. TWeiij. 199, Imp.itinera turn ex':-^gre^A'rgylenadit.9^. Pliilippii etiitufcruat.ici. aduerfus^^llo trafuebit. 166. lApbrodifiu adit, brcgem ntiJ]ut,,_Arefto!anum ca-amp;expugnat.iy6.4i4.eiusniors, pit.2.l6.inf}annoiiidi:is‘ Beloia. amp;• elogiumacmonumentum.iftiZ i-ii-fufits, accaptus. 195.196. cXni/redj Critus venetiSenalus miJJ'us,amp; eiusFortuna.^yz. Le^^ Princeps quindecennio,obijt. 83 ,^ui«Jpd(7^idtoi i«i. ï8t ytjalius ^/inatemices lA’Htonx caritas in Germania. ferUifsimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;403 15. »»rf.i(jtwcir/Je/aio. 15. j«
Ff 4 Beb.
-ocr page 468-index.
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2,8». t^qu^ CtW-taS,
^^nnns Flerentmis die igt;Ki- Sextu cafu.
/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;51 ly^qux Kitre.e,yiUaJle}ia, iil
t^FnUna,Perus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;148 ,„i6,-441
temp(flas,Romt,(y
•gt;Fnttfiites,ceHy4r^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in tatio.s.i.z4.zy i,, lielglof^
chiepifieps. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Septentrienali Gallia. is.in£.
antuar enfis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;85,156 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zatjs.} 14.315.jierfij
apuanus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g quot;‘iitiam,apudTeJlofiges Sb
Fnodanenfim, quifimul Dux, rules.
amp; J Miicius eß. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijg i^quitanorum peditum firtus.
£'»gonu»s,is amp;nbsp;Dux amp;. Patri. 141.18x.549.
_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15^ s^Fraußnus.-vide Princeps.
Shemeru , qui Dux eir Pa- rytrchiepifiepi.-ride ^yfntiflitts.
158 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55.JX0
Falentinus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54 zyfrelodunum incenfunt ab oppie
rbtorumJdtmvn.VlK. llz danis,-oacuum,captum. 341 •.Ant.Borbonius Kindomtorum t^renoperganus.Trib.mil. ;o? Jiegulus.Trib.mil. 10^ ly^refiotanus Jiegulus, eaptus 0= t^ht.Frattcifius .^Ibitius cap. uadit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ztg.zi'p
_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;76 lyirgentoratum. Ifio.zoo
igt;^nt,Cuidotus pAcificatoritts le= nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;^6, frußra oppugnata
ïy^'lt; ah Imp.
fdij'pattits.iftterfes ty^retinus f/ißoriogntphns, 315
Legaus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,_yfrretlum.
t^fpoplithegmata ty4nglicanoru zyfrx LonJinenpSTVulgo Turris, ^eguni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31760.1x3.
zAfcou
l
-ocr page 469-index.'
t^Jc4niusCorneHsaj)acis clt;iniii= rsminfecïatn reUquh. fié.fir exclufus. 315. Philippi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gallkaai.
fiudiufus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßarOcuUnus fJeJ'd.captHS. iij
lt;^fei4 i^ngliis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;68 Cafielitauscaptns.^z^.inBaron,
t^ffptroitæum captitm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;117 Polinus.cUfs.prxf.i^i^.vafer Bel
igt;4Jlacelonht. S.tfS.n 5 ,ç,t5 tranfmifja Mfpaniefi fra»:^ t^then^umcaptum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o/iinMfpoiiareportât. t7lt;).
^yfoclia fluuiolus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;367180.
xy^uena,oppidum, t^fuenio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;65.65
i^^up^uflaTiberij, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iap7
yindelicorum. 13. ör ßepiufiule.
i^»quot;uflinus'!.dndut coma, 16l
Spinula, 6^ t^Hgus}HS,7Hauriti]fratcr, Pro tcfldntihus aduerfarius,ßif= fi^lus in locum frntris, 113 t^iureum vellui, cjuod Syflitiori pcnui^ ijuando coeperit, ryjgt;a ciuo OBÓÏBjn.166.167.1.68. Ganctiiui collatum,
i^^diuJMa.y, aTurco -raflata. iz
zAu/lriad.e Buroundij ditll.Zft lyfujlriaiLe fraira, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37.41-
B
Buptlfla Corfut Fnrind, 6^, in pu^im occlfus ibidem,
Barcino, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11.55
Barioliim oppidum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÿ
Barones Caßiriani, PolyuilLtnusTrib.militum. Sc^ußanorumßolicitils deditione^
Barptolomaus Caualcans tnljßus. zs6.
Barptolom.eus p^alorius in Flore* tinos infeflus.zz.exful captus 75.76
BafiiapialFurcHS, 433,441, Belgx pop eorum potentia, zSr ß= délitas.zoo.zcoL. ttauiculariorum clades. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^.61
Bellum ,_Allobro^!cis Cifalpi..
60.9 3.
Bellum ^nolicum.primum,contra Francosfufieptum. loy.fecundX 170.tertium. / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xS6'
Bellum .^n^licum, cjuod ,_Anolt. amp;• Scotorumpars aduerfus Fran^ cum^efferunt. 415.416' Bellum Florentinum. Il.ïj.iO'.
11.11.
Bellum Gallicum primurn. 3 9.6 o Bellum Galiicit If. gi„, cauf-fa.9z.9^.9^.9i.Bellum Gallicu Iff.vndecceptHm. 178. Bellum Gallicum nil. quod Francus cS Philippe Caroli F .Eximp .F .gef* ßt,^ élus initium, 181.133, Bellum Cermanicum,Protefian*
Pf J lgt;«m.
-ocr page 470-INDEX.
tium autriuile potius, breui affe- Bouinum captum. 134. lt;!r* ceu flu. m .141.143.144.14^,1^^ turriseuerjd.
Bellum inter ,^mfum (pr Fran- Breda oppidum.
»07.133.186 BrifacesTrib.mil.GallicanorHin
Bellum FatinuceuRomand, zii Taurinis.
Bellum Parmenfe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tyi Britannicum Elop^ium.
Sellum Scoticumjprimum. fecuitiium.i6o tertium.170
48
IC6
Be lum Sencnfe. Bernardus Rotniaiius. Slehænius captus. Biella deeUta. Binciunt 'rajfatum.
205.245
49-
105
Brilones pop .pro arts acfocis fortes milites. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}6o
Brulius dux mlUtum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;109
Bruxella, Ducum Brabantiorum
Rc«m.
ßinicuriuSjprjef.iaßri. 3 $4.Tr0.
Bruxellas Confiliariui.
Bud.t capta.
Bulla arx capta.
18.132.144
163
I9Î
gt;W(Z.
£ipalma altentata.
£lt;tij }iolgt;uli.
Biifca Opp tentatum.yli.obßdioite 5 48.5 ÇO fiatim folutum.ibid.
»42.143
JBonifacius Monferratenßs fl4ar=
ny Burde^alaciuitas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;164
Bur^undij qui appellat!,quart
rlgt;io,eius genus,mors. 19.30 Banifacius viii.Pont. 171 Bonna Rbenanum oppidii. no JS(,»o»/lt;i.ii.16.i8.3 j.37.39,71
B'otsonia .Morinorum ( ceu Belgh ta-jceu Gejforiacu}objepfa abjkn gio. I17. tradita. izi. repetilur armis a Franco. 131. (frnJ mdr»-qu.e oppugnala , oppugnaculum ei ob.i]citur inexpugnabile.s^^. cer* ta legereßituenda.le^6. repetitur armis.170. ittrum ceria pecunia redimenda.17^. 3 08.310.
BojjfutusBelga,Trib.mil. 105
Burgundioru militu diritas. 109 Buxet urn caß ellum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;108
C
Cafariani qui pr!mum,i]demfub-inde Burgundij cur appellati.iyt, Ctfar Fregofus.6 5.7i.Miclgt;deii-ta.ad Pactum interfeclus. 94 Cafarianorum,qui Atctas obfede-rint,incjinoda,mortes,morhi. 104 militum difiordia. 213.118 Calites populi.
Caletum ciuitatisfitus.^io.dedi-tio.yt^.firmitas. 317.apparatus belU.ipi.fcrupulus.yyi.qua conu ditioiH
INDEX. Jitime eacimtas ft re- Peius Legat us, TO . ,_yLiiglicus ßituenJa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;381 diclus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;140 ty Pace Urias, Canieracion a(gt;lgt;,(^arx,lTi,lzo RHialfus,^^,T^.Leaatas, 2I7-38o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SaluiatHS,^i.y^,CoßniaKus, 74 C4mer4f«»)./i4o»Brf 4,7.117. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LeautusdbiJem, feria faderata ciuitas, Flandrcnf, Cam.clientelii.Tio.arxinibi exx’ dificata.i ii.ßilicitatum a Gallo, tl7,Cortanaal)ls, 10-74 Campania affliila, 19 x Camjrani pap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tiy Campulum direplum^, 183 Cancesfla. Cannetum oppidum, I16.11S Cardinales, Porbanlusitv y TB., Carpenßs, Cibo, Empftnus Legatus, 447 Farnefus.reçiuire Paulus I[I, Farneßusiunior, Lotbaringiacus Legatuspacifica-torius. fl'fedicinus,ßt Pont, 414. yide Pius mr, JtLoronus Legatus, 10^ Parrbißenßs Legatus. 10$ Poliltanus legatus. 140.Pot.z^ 4 |
Samfouinus Legatus.T^o.creatus Pont-fide Iulius III. Symoneta Legatus. nbsp;nbsp;nbsp;80,447 Tiseatinas,fit Pont. Turnonenfis.lii. xv. viR. 440 Farmicus Legatus. Carinianum dedltum.Sy. receptii fccunJumcaptum. izz Carmaniola capta.67. recuperata Carolus t^Iloinrogu Peoulus. z^ Carolus ,^urelianus Trib. niaior in Lucapyrgenfes.TO^.difceditin didem. 104. eidtm rcuolat, 115. I I4.i/»4i ab Imp. acctpit optiones l^O.derepentemortuus. nbsp;nbsp;nbsp;138 Carolus Borbonius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;53 Carolus Dux Geidrix mortitus. 8 3 .Gallicarum partium fludiofM ibidem, Carolus Fortis nouißimus Bur-gundia Dux.z9z.Belticofus,}o6 PU .Boni F.Franco infenßts.^07 fußts a Francoßnterfelius. 308 CaroluSjFraacifci F.Lotbaringi- cus |
INDEX.
CUI SegulM.ï^y.in Fracümit^ n^.in Rhemos.lie.lil.f^'ß’ tilur nutriendtHA^i. militatfub cattriaufcultat.l'Li.ii^.
FrMico.}6^. accijiitvxore ciau= thnes Frico. l^o.l^l.Bnutoxiß dian2 .^yÿ.fiMis confia for. 38 t uicanii liherauit. i^^.ProtefiAti^ Carolus. Htnr.ßriinonifi. F.cum bus infenJtu.HI .coniunHus Boi» fatrecuflodiaretentus. 159 A/enrt/gt;»o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14Ä.147.
Germ.147 fundit 5lt;i.vo»e.l5ö.re tisiet fdeßu. 151 .triupbat.ibtd.fii' I $ 2 .Synbodum abfilus vult.l 59.
i6o.t«Z»l l.interim.16 j.yult am-plificarefiliu.174. ^pbrodifiiiex-pH^natii euertit. 177. iubet oppu^‘ nariFartbenope. iSz.adeamti-tubare caepit eiusfortuna.l 84. in minespericula caute euitat. 187. Melarü expu^nationefpirat.iyi »littst Saxonem Fxelefiore. S99^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Jtletas perpera obfiffas. loo.iol. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
relinquit.zoz.zoi.corpore (fr a-nimo le^rotans, [iatum -»niuerfinl abdicate cooitat.zo4.Terauanam exfii,sdit.zii.apHd exercitu.ziS^ bene animat us erolsco^t^nata Ma* riam. zzi. filicitat eins coniu^iii FU.filio.zz6.apud exercitu. 1 ;7 occurrit Franco,Cfconfirit manu 139. r-4O.reditBruxelld. Z44.filiii 0l•»4t.l49.f^«^ bereditarla r«»2«lt; I56.zy7.abdtcat eade.z66.z6i.
(•7 3 • ^74- contredit Imperiafra.-tri.tbidê. dr 17^.Z76.Z77.Fx*
smp.zio.eius leoatio ad Eletloret
333 .mors.neßoru epilo^us .liberi.
e^«2quot;«.373.374-375quot;37^-377
Catolui
Carolus Lalanius Legatus, zi6 tists filertia amp;• iiirtiss in Itllo tteram.
Carolus,Lud-yLlfiaier^fratriad^ uerfirius.
Carolus ma^nus. 158.fjMj fides.
Carolus fifaximiUanus , ,_yfnde-^auenfiiu deßg.Dux.pJenr.Il. F. 17^.17 tJfureliasius Dux.itt. rex Frdiia, 448, xv. tuloru cara {ommifius.44.9.^fO.
Carolus Nullanus foederis inter~ fres. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ny
Carolus,?H.n..r.natus. i.}7.zz7 Frinceps Hifp.iuuent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;415
Carolus K.lmp.pa^.^.eius fla. 7-?.10.H.16.17.18-19,10. il.11.15,15.16.17.18. 30.31. 3i-3J-H-55-5^-37-5839.4’-41.5 5.56. fi'lediolani ex teflame (oberes. ^S.6t.6z.6^.6^.66-67 71.77.78.81.83. Geldriamar-ro^at.i4.coisiu^e orbatus.i 5. per mediam Francia trassßt. 87.88. 89.9 3 ■94. deCeldria filicitus.
io3.ic}9.iio. inflhuitur 'amp;filu-tatar Dux Celria. II1.113.116. dimicaturiens.l 19 .fremebundus. IZQ.lzz. JBucapjrgum constat.
-ocr page 473-INPEX.
CähJus K• lyfUobre^um Dux tnerlum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xji
Carolus Kil. Fracix Fex. j q 5 Caralw KlIl.Fr.snciieFex. 121 Carolus KsilortM iit ^rcello ocçio ■ju^- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï.r^
Cariha’o qutaScijsioaecafta.
5^5-
Cafiale tajstum receftls.6S.it, caftuiu.z^^.ohfejjism,
Cafireandouerfaniss dKedicus. 14 Caßrum Thirium occufatum.tz-/ Cafus noHUSfÇ^ fiufendus. 350
Catharina Medicis, i_Aurel!aiio dejjionfa.^9, nisffit. 40. tandem feferit.izi. eises.modeflia , laudis encomium.ihidem. inaugu-rata.Fefinaque creata.mater Re funt CaUîcanomm.triHmfhat, 168. parit vno part» p^emeilas. zSo.fatidic.t e.x j'omnio. 359. v»'-dssa ah admini/lratione reo^ni ex-clufa. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;449,
Catharina iyfrrap^onia,abdii-ata.
^o.Exre^ïttatnorimr. 59.60 Cdtfcdri.'M ,ytssarda,Henr.KIlI nupta.ÿo.lihtdinispanas htit. 97 Cath.trina Parrha noui/s'inia Fienr.KtlI.coninx, g8 C'4«!p«pM/».relt;2Hire PH. fJeßus. Cauea caiieilum,
Centale receptifm, 38c
Cerecampus,
Cerefolum oppidum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^z
Ceruia reddita. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t-p
Charioluc.-iptu.py.pS.rectptu.-j^ Charium captum.6o.rereptHmi^ direptu.pÿ.it.captSa Gallis.ipÿ, Chiappinus Kitell.Trih.mil, 158 Chriftianorumclades, 86.96.11 j in mari, e^)z, altera in Méningé infula, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;433
Chriflianus Dacoris^c.Rex, mortuus,
Chriflierna Dacica, Sfortia nup=, ta,^z, Kidua,' Cip.fecundo nubit Francisco Lotharinoito. 94. f«»-ciliatrix pacfs, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;381
Chrißierusts Dacorum etc.Rex, ei»« fortuna,carceres , (pr fimilia, 31.3:.33.mors.378
Cimaum cum arce eaerfum, t^p incenfum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;133
Ciuitates hello Germ,ablmp,capu (« auteideditx. 147,148.149 Ciuitatssla obfejja. 185. reliiha, 186.
Claudia Fienr.iI,Fraeifilia, i6t Lotharinf^ico nupta, ^p^ Claudius ,^nnibaUut frib. mil.
pacificatoriets Legatus, IZ9 Clauditts Cuijanus, 106 Clemens K [.Pont, 171 Clemens Kl[.Pont.Rom,Imp, 4= micus.p.io.i6.ip,iS,S9.ii,2.z.
’■3-3 5'3*'57'39’40'4’gt;»«gt;rifM»' gt;nbsp;45-57-
Claßit
-ocr page 474-INDEX.
CLtJfls ^ngl. 5 58. altera. 417 Palatiiius.
Clajjis Francica. 418. iadatii PonteualenSjfrxf.Eq.
Cllnta.'riJe Afilordeclinto. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Phenanui.170, yiide frluraint^
Calitlie arx. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J 5 lemento R.
Catunieila eaffellant, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11 Ponendorfai,
Co/wmiMfomßtmÜM de flatu de‘ RuUm. 106. iunior, nbsp;350.364
turlgt;ata-l7^.reflitiita,ihide)n. Salinenßs,
ComitatHS (juinenfis ^uis.
Comitatut Rueellanenjls, 104 Callieani^aut eemm
Comitatus Zutophenius abalie = nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fludiofi.
Comilia magna , autfejxemuha- Campanus olim Patricius. 159 //4. 15.i6.}o.95«ii3-I74'175 Tolojanns.ideolim Patricius.t^y 115.150.166.3 54. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fibirianus captus f/ejd. 115
Comités CiefarianarS partiS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t^nglieaui.
Rurguiidicarum'He , ac lyfrefordius,
cXreno/’crwrtz)»!. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ZOO.^64. pfaranes ScotifsTrib.mil.
Boffutus}' ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;105.164 O«»nto»i(#.
/{«rf»«!. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;63.71 Pembrucbius.
Rcntondenßs. X^z.zoo. Legatus Sarisberius.
Flandrenßs.^l IO. olim Patricius Italici f/i/liani=
Fraiuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;159
JFogoflrataus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Balneenßs,a pace exclußus. 313
fPornitsTrib.mil. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;336,364 Philippißudioßis.
364 Fuenptlida Celtiber. 364
A/S/o«e/lt;iï««. 144.181.193.364 Faudus.iei. PhilippißudiofUs.
Montagninus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;36^ Melitatts LuÇitanifS, 364.Zfffi«-
Rlaßouinf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;64.66 tsfspacificatorius, 380
Pctilia-
-ocr page 475-index.
rw//4»(«rrß.m/z, nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rolum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,0,
PoLyaflrii^ fludhßy. nbsp;Ccccrdia MaurMj SM,
a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Parthen,lt;}gt;es. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jg,
iaiulaßoriu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CciimdiaNMenßitm^Galli)^
Str0lgt;iantus, Legatw pacificator rum. i lo.violata a Turcis,
3^1 Concordia inter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Henr.If.
Compendium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^qq
CoiKilium,yidi Synhodue, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Concordia inter Plnlippum,Par:^
Conchula portas occupatue. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnenfeni ac Fcrrarium. 3,7
Concordia inter ^y^nglos nbsp;nbsp;Fra- Concordia Pont.cum Ftrrario.i^
38^ cum Florentinis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xi
Concordia inter i^n^h Frd= Concordia inter Pont.Philip, cum.i^^. altera Concordia. 175 pan,,
Concordia inter ^nglum Fran, Concordia Pont, cîn f^rbinaLm cumamp;Seotum. 453.45fi-437 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g.
Concordia ^^'ufiriadarum fratrn Concurfus agrefiittm hominisFla~ cumFFirtenperpßco. 41.45 «/roram.
Concordiainter Caletes ejr Fra, Fondâtes Princeps. fufpf.
315 ffus.n-v.yiR. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;449.450
CoMforc/wMffrCrfroZii vn.FM= Condrufij pop.
cum nbsp;nbsp;Philippum Bonum lyfe, Confejjio t^^uguflana.
duoTO«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;305.506 Co»^»eZ»ji^'n^Zor»«» ör Jfot».
Concordia inter imp.^ Franeü. rum.
t-n•t'j'i. nbsp;nbsp;nbsp;! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ConfliFltu Burgundiorii dr Frd,
Concordiainterlinp.dr Mauri, corum.
tiumSaxonem. 187,188 Confliclus Cafarianoril amp;nbsp;Cal. Concordia Imp. df Menapiorum lorum apud Benteium. Zi{0. in È, 111.113 fr»!'»'«- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;144-145.146.
ConcordtaTmp.drPont.y.io.dr ConfliFlus Cafiarianoru amp;nbsp;Ale, Protefiantium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30.51, napiorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiog
Concordia lmp.dr Sforthe. 16 Confliedus Cerefiolantu Cafaria, .oncor ca Itnp.dr Saxonis. 149 norum dx Gallorum. 111.lit ConcortiM Imp.drFenetorum.i-j Confliclus Crefeentianus. 317 tÿ-FiojjzitjnorHm, 11.13 ConfiiFlus Grauelin^anus inter Concordia inter Pud. xi. dr Ca, Burgundies Gallos. 34g.
Ce»w
-ocr page 476-Ctiiflilius tnter fl/auritiu Saxoi Ccrßcavaßata. îtf iMmamp;^lb.ärandeb. m C(irHntm,cufloJla mijjui. ii Cbnnreffus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Franci Cofinm Medices.lt. ilorentitm-
in Caulibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j j Dux. 71. Zjwini atauus Cefi
^■et^reffus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Franci ad mus Senior. 71,73.74./»ro/i’«*.
Fo/jas Mananas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gj. tàs'cajsitaduerjarios. y6. accifit,
Font.Imp.^^ranci ixorem LeoncramToletana.iS.
81 arcesdu.tsredimitlgt;ecunianume-CongreßusImPont. Bono- rata.toi.ftb{conflans,iO^.M= ni£.j6.ßigt;xeti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. jog umlihatiZ46.Z47. Sena domina-
Font, (tf i^raußni tttr.z$6. amidificatus ditione Se* Poma. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j)3 nenß a Phiiiplio.ziy. duaslocat
Con^reßus Pont, ^Itnlgt;. Bono-ßll.ts in matrimoiitum , alteram nbe.it.ie.ts.iterum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ferrario,alteram Frßno.
Clon^rejßus PontFr.tci Maß- Cremona ciuitas.. jo8
40 Crepeium opjgt;idum,l!acgt;s conueit-(^»quot;.^’'tßus Pont.Tmß^lgt;rima’ tus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;119
tum italicorum Luca. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CumanipopuU, 59-^^
^Confalttus Maintes.
CtnßsifatioVranciiemaxbna.^i^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D
435^ FIalua,nobllißi. pftßigt;anUS.'Pro^ Conßaldatus Vrancia ^nindecen- inip.bello Germanico.i^i .Lecanto-vacans. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tus. t6^. Proinß.in e-xpedillone
Canflantinopolis. 34.78.113 Metenß. 196. Philippi in Italia Controiierßarum teterrimarii in curator, cum exerdtu. z^S.z^9. ftr ^_yfeduos ^r.incos ori^^o,^ in Pont.mijßus. i8i. JS’eapclim nodus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;305.308.307 redit.z^z.Itßuppetiasßocijs.zZe,
Corcjra inßtla Penet. tcntata a de occupanda Romaßußeptii cona Turco, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßtlium mutât, ^ll.^tz, PH. aßea
Cornelius Hißpania,^Senator ^uitur in ßelgia. ^64. Lenatus rius,^ Mao.niil. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;100 pacificatorius. PH. curator
CorneliusScribo.Graph.tus. Re^ius ,acparanympbus. 37^. Coro»«M/Jfd. yy
Corriualet t./Fnp^licani acerbe Damianus captus. 105 muitati, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;60 Dandolotut jfir bellicoßis. tycy.
captut
-ocr page 477-INDEX.
M/ifB/ al TnfuLrtbu!^ 17S. refpi. citadjttol,z9^*audax z9 caftuSjCaÜïdus.-^Qj^, Guifani cul- ?I9 Danubiusfla, DaiiuilLiriiimexcifunt. 105. /(, drditum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jp! Plt;!rfù nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;68 Dauidimaflix.require Toan.Ley^ daims. DectisSj-rirbellicofus, IÎ7, cîafi. Galiscanx in Seelians dufter. 173 Terauatix defenjir. zcä. mtsrfe= ftus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zoy Delibcrarso'clandellina f ranci z/fnsyli^Ueguntaduerfiislrr.p. jj Dellihinas frxro^atiu.t di^nitas, Diftatura Medieu Ficrenlix. î 5 Dioiiantuni, sasa rum arre calgt;tu, 15 5.l$6.drj; exrifa.z ,7. Diiiodurum j/rateritum. 19z. de= dituin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;559 Dobra fortw. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z6i Dorleiiij (i[gt;lgt;H^naiio imlsesüta. 116. Dragutoras Pirata. Druentia flamen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^5-155 P«dfMm (entdfHi». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;28 DwfdK« Celdrenßs in Caro. Pquot;. tranflatus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Uj Dura Menajiioru arx cafta.io 5. rccejjla.Ï06 .euerfa, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in Duriaflu, |
Duces t^llobro^untj ordine. Pbilibertus. Carolus. Emanuel Phiiibertus. require in fuis quemque eiementis. Duces cpEn^licani. Zeceflrius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X14 Nrrdofolchius.6%.90. in -uinculn. conies^us.s^^.Ubfratus. nbsp;nbsp;nbsp;11} Nmthumver. 184. require Ioan, iMorthamber. Somerfetaiius. 160. -vide Eduara dus Er/ihcrdxtss. Siijfolclnus. 8. ftueSudofolcliiiss. zzi.c.shtus occiditur. Duces ßrunonifuicani. Hosad cLnienta reiecimus. Duces Cxfarianarum Eur* gundicarurn ue ßartiu. i_y4amp;tro.v, 10.18.29.59.67. tgt;4rc/îoM(j»«. too. Trib.mil.in Älenapios, 106.116.564 Dalua bello Germanico Proimp. etc.say.yide tilura in elemenlo. PerrarienßumDtices. ’.yllfonfus III. Hercules. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Undent lt;7^ Ffcre»« |
INDE X.'
Vhrenlincrum, (Alexander MeJicei, I. Coftnus AledicesAl.
Duces Galli:arum
fiienapiut. yide Geldr'nl Clet z.J uenfis.
71 54A.-rf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;16
KKirteolergkus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4*'
Duces Itdlici, aut
partium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fJi/paisienfes.
L^fhumalus.i^ÿ, captus fufus t.^ibanus.y6^.ygt;ide cetera inlite 101.^6^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teraD.Dalua.
iyCmbarrus.9.i ^S.Trib.mil.i^^ ~gt;^triettlis,Pl)ilippißudiofut. 564 t^fnde^auenßum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x^trienfis alter Iranciaßuiie^
t..cftsquot;uianut, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19^ fus^ÿxexful. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^66
e^quitanus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^9 Bracbianeisßs,
t^furelianus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8.}9 Caflri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fjl
Britenuns, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Darecus Philippißudiofus. 3Ä4
Borbonius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Verrarius, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;li.l9.i7
BulLtnxSjSuüi capit. 19^.cetera Floreistinus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xj
require iis Bobertus Martius. Prancauillaitus Philip, ßiidioßs GHifanus.1^9.requirede hoCplu= 364.
r4 »» littera G. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mantuanm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t.9
Bun^aiiillanuscaptus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;196. Mediolanenßsßuelnfuber.ll.l6
Meupenßriue. 1^9. 199, captus.
196.^6^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Metymaaclt;elt(S..^jz. dißrime eß
Nermannus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^9 fgt;*Sßts nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4J3'434
Nemurs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;199 Palicanenßum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x8x
Sedanenßs.vide Bultanus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Seminarlt;eHS,Philippißudioßts.
Pendomaus, 10^.1^9.101
?«?•
Duceslmperio Obnoxij.
CapellatierUfCeu Paiatinus. 14S
SucjßanM -rir bellica laude darus. eius res gesla. 379.380 5»»im4i Neapclit.exful.li^.ira eia ßudiofus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}66
Fillaformefas, Ph.ßudiofui,}6^ Krhiuae, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;39
Limapyr^ici.
Erneßus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iS
^raaeißus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem
Mantua..
-ocr page 479-INDEX.
iHantuanorum Vu es. FreJeriiuijoniniuprimus, xj.$o Francifcus,ibidem. Culielmus,Franc./'rater, 173 54X0»«»». Tean.Ceorg.EleHor. XÄ.31. lean.Fridericus Elector, ibidem. Vuces E'enetorum,yellgt;ol{~ us Erincijies or* dine. Petrus Eandus. ibidem. 'Sritncifius Denatas. £ FecenriusTelgt;arclM obtruncatus. Ecmondeßs belle cbirißtmus. élus resgeflæ.i^^.tmp.exercitus. 344 fundit ,capt^ueTbermum. 345 yfque einsencotnium. z^o. Edimjiyrgus Pegiu fedes incenfa. Izz. Eduardas Ertfberdxus KÎr am= flijiimus, tutor Eduards auus, Diflator,Samerfetanus itide Pe-^ulus,eîr Prorex i^n.^li.e. 134. 15 fi. fratrem ambitionis accufat. I fi9,oifr»»MtHr tandem. 184 |
Eduardas Ttt.i.^ngU£Rex. EduardusHII.Brilan. Pex. 87 Eduardus Niuelis obtrïlcatus. 87 Edssardsts Elen.PlII. ex Semera F.So.ex ajße beresputoribus corn* miltitur. 155. anipit diademit puer. 1^6. a Scct.e coniu^io ex-clufus. 160. donatus torijue Mi-chaelitarum , ferifcelide ballata illud domum eompenfat. 174, wo-ritur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;211 Elf^abethajFerd.Caf. filia Polo* nix Be^ina,mortua. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;137 Elisabetha,Princeps t^nglkanit 41.1J 5 ./(»gBdrwnj feiens,inaueu* rata Regina. yyS. prouidaac cal* Isda.j^i^.triumphat. 437 Emanuel Philibertus i^llobrox, Taurinorum Princeps. lmp. fiu-diefits. eius res gefla. 143. Pre* imp.itt Belgio,ac in Vraneum.t 13 ■trifloriofus.zt^.zi^.fuecedit patri in regnum , ipfo fortunatior, Z}Z. Proimp. ceuprof, i^ugu. flalis.z^y. VK.confobrinus,e^ praf.Belgii. zy^. lmp. exercitus, ZÿO. Regius Eegatus, aduerfus Guifanum. 343. 344. tîmHw, ae lmp.'exercitus. 363. defpongt;-Çam Vrancam fponfamadit. }?6. ducit yxorem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;408 Emanuel Laßt.Rex. Empolis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XI £»rzf«j Enr.F.Celtiberpraß. eq. 347-J5lt;’- G g X Epifco* |
î N D E X.
^lgt;ifcDpi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Euroiafimme nomina.
i/ftrebatum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lyOi.tyi
».^urelianus Le^atus fatificnto^
fits. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;381 Ftniim/Molli captum f commun}^
BellouMus,ltidem Comes,Pa= tnm.z^ i .obfijjiim.z^i.reliüiim,
trlcius Fr.tnrie. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;158
Clt;itZ’4Zlt;i«n!fHj , cBOT Comes Ium Fanumlnuid!.t.
Pdtr/oMi FrrtnfMj. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fanum Pauli exliu^nalim.
Duranenßs tyin^luSf liberatus, Farina, reijiiire ßaptifla Curfus, Felfina^S’ide Ëononia.
Eburonum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;94'^9$ Ferdinandns lyfraponum Rex,
Eiiota leo.pMÏficatorins, 381 e/c.
Londinenßs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8 Ferdiisandus Car.V.fiater, eiuß
Alonaflerienßs, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49 queyicarius.zt.creatus Rom.rex
JNouiodunenßs,^ Comes firPa- z-j. 18. her es ditionis FPirteis^ tricius Francia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;158 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43.130. cww Ziófr«/r4’
Roceßrtus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tremßequituraduerßis Prottfian-
Tridentinus,idem Cardinalis amp;nbsp;teis.14j.duasßmulßiias,alteram Eeoaiusimp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i6'j Atenapio,altera Boiocollocat.146
Finceflrius,^n^lHs,miffus. 1x4 Saxoniam infeflat.ï^i.Boémiam Epißoporum officium. '430 ßbiconfirmât.ijz.orbatustxore. Ef.Eraßmus Roterodamus,Mußte ij9.frouidus,(lt;/ fibißiisque bene rum Phenix moritur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6 t confutit.iyej. filia Atantuano col-
Ereperga capta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^7 locabat.i-ji• Mauritiüfratrire’
Ericus, Guflani F.Suecia R. nbsp;nbsp;nbsp;conciliat.lij, deßo.fnip.affaire,
eius encomium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;448 104. yicarius Imperi]. 174. £/«-
ErixBrunonißuicanus.hnp.ßudie (bus Imp.jj^., oßus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;143 Ferdinandus Gon:^oa,Trib.nia-
Ernefius Rrunonifuicanus Pine ior.zz.eiusres^efla.6j.ßufpeclus li/’ffßudioßis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;364 Franco. 64. Prorex Sicilia, idem
Erneßus Rrunonifuicanus Prote. Proimp. ito.fecundum Proimp. flantium Tiudiofus. ijÿ.cum Sae n6. iti. tertiumProimp. 113. sfone captas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;150 fortunatus. tz6. pacißcatorius lee
Etampis fJero'is, Francs delicio ^atiis.tz^.Mediolanipraf. 141. be. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;93 Placentiamaß'erit/mp.iói.Paro
mant
-ocr page 481-INDEX.
tnnmiitiftilet.iy^.tml’.aßecjuitHr Montes Semante c[!jnjum, 119 inßelirii). Z}'^, morluns. tins FortunayaiiaCaroli K.Iml'.jyy ineomium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;517.51«. 374.57J.
Ferwri«! cum Pont, cocordat in^ ïortunte Ludi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7i'9i
terce/fore/mjr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Forum oflgt;.CaIl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;291
Ferrucius Florent, Feoatus in- Torum Se^u^anoru. z^Z. tenta-terfe^us. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u tum ac mox reliSlum. 316.317
ferrdn'MJ concordat cum Phili/t- FoJJlt ßoulana. 341.346 fo,amp; Parmenß. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;io/ßeMartatu: oppidum. 82
iibula e^ueslris lyfn^lorum.iy^ Tojjanumcaptum.ôo.receptü. 61 Flandre mulieretalter,e Facatue^ Franci.e calamitaaßthores, angii-acßacclit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3J2 ßita ^t^.yßjue infinem libri.
Flandriafemel dominatu Tm)»- Francia reoes agre fexa^efmum da iiberata,y)na cuniiyfrtußa^ annum atatisfuperarc. 1^6 Fleruijs, lydtrebatibufque.ÿ.i^ÿ irancifcani Metenfes, quid moli-yaßata, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;345 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zjierdrcnt.iji.ijj
^loranges Martius Marifcallus 253.
Frawr/«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;66 Trancifeus ,^bumalus , Guifani
îloretini. 8. Pont .Fmperatorique Ferait f. Ferrariam accipit yxo-^ inimici. io.il.16. obfe/?i. lÿ.zo, rem. ló^.in^quitanos fe dittos ZI. depaeißunturlibertatem. zz. fos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;164
eorwm ci»(7afi5 reoula. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iracifeus ,_^nt.r.otlgt;arinoici Re^
Florentius ßurenus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-jz.-j^ ^uli F.accipit yxorem Clirißier^
Voulus inter Imp.Pont. nbsp;nbsp;Mag^i nam Dacicam yiduam.ÿ^.morh
nates Italicos iflum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijj
FenetiscontraTurcum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;78 Francifeus,^teflinus,captHS.ii6
Vcedus inter Lyînolos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Scotos Frantifeus ßernardus,ßiicificato-
459- _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rius leoatus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;143
Voedus inter Imp.^^yfnplum ad Francifeus ßorboniiis, Comes ide uerfustrancum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10p lgt;^»gH^a»»J.IO9.1I4.ƒ««^/;lt;K4-
Fxdus inter Pont. Vrancum eSc fienfem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;izz
Ferrarium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VtancifcusDelphinas Vranetts, ii
Vcedus inter Franeum , Teuto- derepente mortuus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;64
nos aduerfus imp. 1^6 Francifeus Donate Kenet.Dux. tolembria yilla re^ia incenfa.z) 7139. monVar. 211.
G.S 3 Franri/i
-ocr page 482-INDEX.
Frannfcus Florent.tUHent. Pritt- Kalefius duett fxortm Scotam.
3 }4.iJe») Rex eSy Delpliinas. •• hidem.Rex (Tf4t«j.4o6. »»4»^«« ratus fodalitaleni recenfit , deco« ratque ea dignitate affinem.^iz. ad Scoiiamajpirat. 415. ei»s mo-leßia. ^i9.vfque 419.5. C.perpetuum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TXcrW
caufa excidit.i!^^ 8 .eius mors. iußa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 JO
Francifeui Zotharingicus fir beb lt.fide Cuifanns.
francifeus Lunapyrgicus Prote« flanttum ßudiofus. 144 Fr.ieÿi»! Ftaria Robot eus Frbi-nalum lII.Dux. 84. obit^ibidtm. francifeus Sarinenta piifpanM. Trib.mil, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i6
Francifeus Sforlia eo nomine ft-cundus Infubrum Regulus 11.ma-ießatisreus.lmp.reconctliatur. iS rjforfw accipit Cbrifiiernam.^z. obit fna cumßirpe. $7.58.59 Fratteifeus Faliecus Flonaßerü« ftum Epifeopus. 49-ffque 5 $ Fiorentiafrbs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yt.yit
Francifeus Kenertus F'enet.Dux. 131. male audit. 179. graliofiU moritur.
Francopliordta dedita. 148.149 obfeßa denuo,
friderietts Capellatiorum Regulus concordat cum Imp.
Fridericus, Chriß-f.Fex Dacia,
cel’S- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÿz
FrancifcusVridericiV, Mantun-norum Etgttlus.^o.oljit.tyy Francifeus I. Francta Rex. fag.
4.eiusres nefia.y.to. ad Ticiiium elint caftus, tS .duett vxeirein Leo^ noram.
46. primum Zcgioiiarios iit/li-tuit milites. 57 .A'lediolantun appétit. ^9.6}.6^. filiam Scoto cob locat. 69. foliciiHS.'pÿ.apudex-trcitum tranfalpiiium . ihidem. F^icite. 81. apud Foflas Flaria* nas. 81. Z^.lmp. beneuolus. 88, Zi(fer4r«ffl patroiisu. 9t. bellum parat aduerfus lmp, 91.9 f. 93, injlruit fnnul quinque exercitiis. 59.100. lOI. 101.10}, 104.o/e.; urn operant perdit, lo^. eapit itglunt inintieum. 109. yiidh que infe/ius in Imp. 109, de de« fenfione Landrefij folicitus, deli« ieratumperßeit. iiy, iti. Vam-macltia abjiinet. 119. iio. eius Cltri/lianunt itidici'im. iii. 4;/; tioeato Turco ßoniachatur, 12}. male audit.lz.^,^uieliaprouidet. :^7.adpadl,t venit, 119. •rrget Fononiam. t^z.i^^.in Vautua« teseirßfosinßefltts.ii^.1^6. concordat cumi^A'nglo. 14 5. morilur •impliato regno. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eius a-
pophtbegma. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tn
Franctfius^I-lenr.ll.Fr.K.l.X ii
fridericM
IND TriJer!cut,T)acoifum Rex creatM Ji. moritur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47
Fnilericus.fliaMManntu Dux, I. 2.9.6-j, Mcnferratenfem jgt;rlt;gt;uin= flam obtinet tanqua ex dote vxo^ ria.Si.ohit.ÿO, Jmiir a^reßium hoitiinum Flait-dnrum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^2,
G
Cubriel Gufmanus,facit iitter'^ frti.eif tegatus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;izy
Cakotus Ricui Miraiidulam lt;ic= cufans, nihil non inibi crudeliter ferfetrat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 8-39
Galli mari infero exclufi.
Callorii aflutia. 173.180.165 Gallorum clades tres. } 5 5 Gadorii ignominia ^ßrai^es.} 5 2 Gallorü gloria .izo.ambitio,ibid. t^uit.-virtus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;111.141
Callorii frofuße l.efiti^ indicia, 66.67.erga Dominosfiudia. 115 Galloficamhriqui.
Gandauum, 18. ei«5 ciHitatistu= f»ultus.SS.reflinflHS. 83 Gajfar Cajfallo Fegatus. zyi Gedeon Efhraimita 166 Celdria ducatus yacans, 8 5 Ce/WMd. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;413
Genua.11.^^.ferferam ofpugna^ Ilt;*. 6$.66.67.108. eins tumnltus Ï3 3-1 54.
Georgius Brunonifu.Imf .fiudio^ 14)
V. X.
Ceorgitte Megalofolites Imf.ßii* diofus.
Georgius Fyirtenbergenßs,Pro-teflantium fludiofus. 144 Geor^jMj ,_^u[lriades Fugduni retentas,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;34
Czfor^ti« Sigifmundus Seida, pro praf.,_/ÎHguflalis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjj
GeJJoriaeum. 305.308.510
Giliberlus ßaiardus pacißcatori., us Fegatus.
Ginus Caponius occifus. 147 Ciuaum captum.
Crauelinga Opp. 310, conßiclus ad id.
Crudi'ipopuli Belgici. loi
Guidobaldus Krbinatum Dux Font .obediens.
Guido Caualcans Fegatus pacific catorius.
Guido Rangonius. eius res ge/lx, 6^.67.
Guilephordus Dudeleius.lto.y-na cum forore yxore obtrunca^ tus.
Gitinoclperga incenßt ac direpta. 343-obfeffum.^iy. deditum.
iiO.euerfum,
Gaißt capta.64..tentata.II6.117 iterum tentata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z^o
Guißanus yir bellicoßas, eius res geßa.pri.AFetaru cujlos. lÿp.eitis
G 4 encf
-ocr page 484-INDEX,
Cußauus,Suetia Rex.^ 1. wsr»» »‘gt;■.447
H
Pfala Saxenica. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I5I
f/ala Sueuica. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14S
Nalmeroles , ceu ,_^mmiralius l'rancia,yirbelliceßfs. xÿO. xjl. captHs.jO4.mi/fus. tiqt, Hamum deßitutum a defenferibt captum.
Hanum deditum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3O‘gt;
Heluetiorii Democratia .i^ï.ma nus Pretefldtibus auxiliaria. 14$ lt;!(/ 1-rancum Legati. 190.
auxiliares.z17.eiusfratres. 300 Henrici Perga.eppidum. 113. Henricus iMurelianus.^. accipit yxerem Catharinam Mediciden, )9,4O, Trib.maior inTaurinis. 79aam fadus Delplnnas . ibid, Perpernianum ebßdet, 104.fitpa ter. III. tentât Renoniam, 13 x. 13 4,adoptat Pdtaßrum ^yinglu. 146,11. eo nemine Rex creatus.
57-/»ß''plt diadema. i^i.preuie dus fui. 16^. triumphat inaugu‘ ratusaujpicatur regnum.i6i. 169. redintegrat bellum aduerßis lyfngles, 170. tranfabla iniuriUf deisatus equeflri fibula ab ^n. gle^terquem ei repedit.174. Parma patrocinium fuficipit. centra Imp Pont.iy 'i.imprebatSyn* hedurn Tridentinam.lSl, abarie=
nat
tncomium. 104. fir bellifiiens, 140. Trib. maioriit Italia, lÿ}. 185. Ciuitalula reiiila inLalio caßrafcitit. 186. »» iraciam re= uocatus.yoc.Pciit. ßudicßis.i 11 /« patrid!» reutrtens, Regim Le= ^atus Caletesexpugnat. 318. Tyi cjue } ^-y.eius cnconàum.^ ]i.Di= ucduram capit.a i^^.fßjue 340 liieret. 341. deliberate ab/liaes, ad Petram pen tem fnbßßit. .yi-carius Regis in exercitii. 365 Culielmus Lyfraußtnus Lcgatus in Cermaniam.
Culielmus iiardaus. 131 Culielmus Roius, Imp.fequitur, Proteßantium aduerßirius. I45 Culielmus Rudaus v.c,ely appri-t)ie eruditas.^t.ebijt, ibidem. CulielmusßErancßrater,Mantua nnrum IDuxcreatus.
Culielmus Cleuenfis, creatas dux Celdria.H} . cenfirmatus in yira= gue ditione.i j. coniiinllus Tran* (e-9t.t)^.lmp.bellum infert, 9^, 106.Imp.ediofus.107.Imp.fe fuae ^ue credit. ae receisclliatur. III. 11^. Imp.ßudioßusaduerßus I’ro= teßanteis.l^^ aapit yxcrem Ma= rlam iMuflriadem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14S
Sp.Cullelmus Rlerle.Rullapraf, yecordiapeenas luit,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;185
Culielmus Ldgaus.Trib.mil. 103 Culielmus Rogenderfus. st Culielmus Saxe fracia ßudießus.
-ocr page 485-INDEX.
B4t Afdurttiitm al tmp. aduerfus Jiem. Srunonifukanus Menaptj ^uem iuiigitur Teutonibus. liy, Jtudio/m.ïlz.li}. rf Proteflanti* cutn Pont, f agit. . fropugna= bus regno exutnsji cumfilio J-Jefi tor Germ,libertatis.i36. Imjierio foconcredit.l^S.ifÿ, cujfodia re~ obnoxias ciuïtatesoccufiat^^ Lo= tentus,ibid.amp; H^.regitum-rnde tbaringicii fibi referuat. 188.189. yiyfrat deturbatus abs Prandelyr-in Cermaniam incurfans , ft le= gicoi ,fugato ians (lt;;■ fujo^recipit. gatosHeluetiorum ac Teutonorü 119.1x0.
audijt, redit ad infe/landum ßel= fienr^ Brunonifuicanus PbiU/’lsi gium. 190.191.191.193. fiClo^ fludiofus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^6,^
riofus. ^4.195.196,197. Senatii pfenr.Dudelciusaduerfarius Re* aduoeatus. lÿÿ.Terauais,elgt;roflgt;i= ginx,in Franciam traiipnipt.
cit. 106. aduerfaforluna ntitur fJenricus Montaeutus obtrunca* Terauana amijj'a. 108.109.110. ««i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gy
zii.officiofißimum habet regnum Henricus Nauarrxus Rex. ÿz. zi^.reparalisfirib.in._H'rlHßu s^^.moritur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z66
irruens Cameractim teistat. Z17. Henricus Sudofokhius.zzo.cap~ dimicaturil.ziÿ. eius incommodii tus.zz}. obtruiicatuscuns filia eir caufareceptus.ibid.mißionismil. i^enero. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijl
2l9.î »i-f(, coniunSlus Corficapor ^Henr. v t. ^nglustituluni Fra. tuns fsbs findicat.zz .issBelgiuns cs.e pofieris nsanentem^^ssando ar* 234. fichor. zi^.z^6. Ataria rogarit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;joj
iHufriadi isifenfus.zyy.crudelis Henricus xui.^nolia: ??cx.5 3 Z^i.Renteiuxs 0bfsdet.zi9.miIi* i6.afealius.4G. Pont, infenfus. tsb.beneficus.z^z.foluitexercitä. 41.56. 61.68.80.84.85.90.96. 244- Posst. cossiunfbusaduerfsts 97.9^,Franco bellunsissdicit.107 Pbil.zizfolicst^.Z9z.folers.ioo Imp. fuppetsas it. 117. insmittit äuget, df reparut fires, debellat claßem iss Scotos.tzz. Bonossiam Caletesduce Guifano,a il8. fß capit Alorsnorum. ïz7.'izi.recu* “tfud exercitum, fat pacem.i iz.concordatcu Fran communstss cafirls fefe continent, co.i'ai.ft pantaßer.146. moritur pacembellopru:fert,a i6^.ffjue I35.110.
3 69. nouo cafu interfefbsn. 401. Hercules Ferrarsus. 46.47. nsori. 40i.eius exequia ^auitum fe* tur.
fulcrum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hercules Francas natas, i^nde*
5 gaueaa
-ocr page 486-
INDEX. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
X14.W« |
INDEX.
114 ■'»etifs eutrfit,arx noua inflau larnaces Gallus, •S’lr itWt caftus. ïl6 304.
t^ejjiis iunior Francia ßudlofus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Inifteraiores.
JSS- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Carolus
Hierofhlymitarii milites, require Ferdiitandus,_y4'ufîriadafiatres, Melita infula,r^c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;require in ehmentis C.amp;.F.
Ffilniarmonachußus, Trib.mil, Imferatoris in bell» Cermanicii Cermanorum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßudtofi Principes. 141.145.144
fdippo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inducie 10. menfium tn Be’oio.
Pii/palis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41I 75 .frifne/Zrej (»lu/jrt.80./»roro»
FJifpanorum militum humanilas. ^ata,ibidem.decennales.il.quin* yi.zoy.conflantia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quennales.tyi.refcijja,zi^
f^o^ejirataarx dedita. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inducia KL.dierum. x8i
FiorattM Farnefiusfe fr.Uremque ïnooljfadtuni Danubiana ciuitae. ^raiKo commendat. 177. Metis, 141.144.
S99.FfefdiniinterfeFlM. 114 Inquilini mercatores ,_yfndouer-Hordeits Scotus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;401 pis. too. dextrum yrbis brachium
flugo Capet us olim Francia Bex. ibidem.
S96, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Infiihres, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8.61.114
Hugo itl.trchio Ferrarienßs. 404 Infula oppidum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^69
FFuldericus FFirtembergicus re- ioaclsimus Brandepyr^icus Imp, flitntus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;42-'45 ßudbifus.i^j.yna cumloan.frau
Hutdericus FFirtepergenßc con, tre de ,_y{lberto nepote.ibid, cord.tt cum Fmp, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;148. lo.îfAi.'noi Brandepyrgicus PH,
FFumirius GalhTrib.mil.y^.yi fludiofus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^6^
Hupa ,_^nglus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;68 loujjsj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cdr.Z^.jndfer
fdyberna capta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifl mertua. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^6
lo.inna Franca nata. 180 t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ioanna îVanarraa GiilielinoMe-
napio innuptis nuplijs coliocata, Jacobus AFaßusiureconfultus.iyi matris eußodia rejirtsata.^t.p’êu domio ttabit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;161.165
Jacobus K. Scotorum Rex, Mag^ Ioanna Semera, FJen.F'IJJ. dalenam Francam accipit yxcre. gl.Regi nupta.Sl.parit.amp;Oanoriu 6S,aßrxlio obit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;106 tur.ibtdem.
Ioanna
-ocr page 488-INDEX.
feanna SudofulchiAfalfu Jïe^ina, inflructus aduerfus lm/). I44' XII, f4/iu.i2x. yna cum marito fu,im redit Sdxiiniam.l4i.fitndi‘ Tiudeleie faire obtruncata, tur, cafitur. 150,151. ExeleHer, 3 ’• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem.libera euflodia ajjeruatur,
lean.t^lber. Ma^alofoütes Jifait amp;nbsp;lmfgt;. ajjeijuitur. lóJ.lSé.«-ritio eoniHuclus contra Inif, 18 ç, miljvs.i^g.morlitiis. 131 interfeclus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1S8 Ioan,Fridericiis,iun{or, een loan.
loannes t_y^loyfius Flifcorum Co- Trid.Y. 144.« pratlio euaditfauci’ tnes,patrilt;e dominationem affe= us.i^o.fùtcedttpatri. 231 ^ani^'riFloriofusfubmer^itar. loannes Georgius antißesprimiif 15 5 • * 5 4 • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ör deiaceps Monferratenßs Jiiar‘
Joan. oFnnelus Jliedicinus créa» chia, tus Pont.Font. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;414 loannes Ceoreius Saxo Septenf
JoanneslyCn^uianus occtfus. Z96 uir Protefiantium Princeps, 16. Joan.tyfujlriades, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obijt.
Joan.Bapti/la Caflaldus Imp.flu^ Joan.Tacobus Aiediclnusifsr belli* ^lefus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z*,-) ca laudeclarus. 64.. Jmp.fecutus,
Joan.Baptifla Pont, nepos Mira- belle Germ.nj.diffentit ab Imp. dulam obfidet, ifS. inibi interfe* zoo.P.Strogpiafundit.z^S. tri-18 5 umphat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;158
Baptista Spinellus equit. loan.Leydanus Batbauus u4na* 144 baptiflarum Princeps,^ Bex, Joan.Bernardinus Carbo Neapo* propbeta.^9.-vfque ad jj litanus PatiCanipr.ef. 313 Joan.Lufitanorum Bex. 85.10S Joan. ErnefluSjSaxonisEleFloris mortuus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;184.187
’44 Joannesiiinior, LußtaniBe^isî. Joan. Fijeerius Pont. BoceTtrius, mortuus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xgy
Cardinaiis 0 btruncatus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 6 Joan. Maria Monteßimfouinus,
Joan.FrancißusMiradulanus oc‘ Card.creatus Pont. ijl-tiz ciditur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 8 Joan, Menapiorum Begulus obit.
Joan. Friderieus. Ioan. Ceor^ij 8j, f.31. BrunoniJ'ulcano inimicus. Joan.Momoranßnus Curfor, Je-13^- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;natus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zz6
Joan.Frid. vil.viR. Saxo pro- Ioan. Nortbumber. Somerßetani testât, ProteTtantiuin Princeps emulator. 184.185. regnumaffe-âat
-ocr page 489-INPEX,
ffat.izo,tu,arma cmifiit. ziz »at.trS, SynhoJum Tridtntt re-injfus Jij’onm^CHtnilbcrisamp;'fra“ colligit. ,8i. lahoriofi Mliauclor, trecajitKs.zz^.obtruDcatus. 114 ciini t r.cnco concordat. 185. mor» Ioan. Petrus Carafa, Tbeatinus, tHUS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z^c^.iyy
Pont Z'jy, 'ride cetera i.i Pau‘ luliits Krftnusfiifns, jjo las, fill. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;litnthim aTarcis obfelfam. 5 5. Zj»
lodn.Scyf.bns f.eoattit Iinfs. zzz beratnm.
loan.ScrttiltHs, ^J^isdosierpane ob luofiuin occujsatum. 104.it.154 ftdionisfcrijn.r.
loan.Kega Prorex Siciliie. nbsp;iy6
Joannettinus Doria occifM. ZancaPrii trof.^nolie. tfS lorcbiflop.i^^ngti.e. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;68 Zanceiotus Prfelias £ejues,^ co*
Ifabellatyittguflaftuelml’eralrix ftil.
mortua. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8$ landre(iiim cajitnni. lo^.eiitsft.
Ifabelis Carol.P.fsror. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;i tHS,obfidionue.
Jfabeila Franca, Afeäicidis filiara 119.110.1 ( (.
prirna.li[6. Phiiippo defpöfa, latodunum ctnitas.
fponfa.^y^.iam-verenapta. 414 Zatinum bellum.zSt.ciuitates JßebHm,[Htberipatria. 140 oppida eo bello ^ab Dalsta capta. Jtaltrumin obfidione ^a^ndoiier* 181.
p4»4 ■»irtus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ioQ Z.;Hrentit(S Aledices Frbinatuta
Itittsportas. 55.117.«» promon* Pegulus. ^9. alter eo nomine toriiim.-abi locorum. 310 lexandri tnlerfeflor. fO.fl lubill origo,amp;- ratio. fyz Zaiirentius Prialns Penet. Dux, luliaiius PomerM Celti.coh.praf. zÿo.mortuiis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;408
•xir/imiirrf forlitudine captns. Zegati fmp.:ncainglid.zzz.zz6
3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eltctores, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 3 j
IhZi4 Menapiormn metropolis,de-
in Zegati Pontificij.
Iitlitts Cafir. tSO-UO ßarptolemotus p-aloritts. 11 lulitts III. Pont. Tyz. O^auio Capuantts i^nlijles. g Parmern Coliimnatum f.tmi* ialuianus.i. plnrcis require inter liaffatum reflituit. 173. lubilitm Cardinaleis,in elemento C, célébrât.ibidem.Oclauio Farnefo Zenati-riolali.
»»/«»/«4.177, Aliranduld oppng* Zegaii loachimiBrandepyrgicia.
ptsJ
-ocr page 490-I N D E Xi
fudPJj.exircUum. ^6^ panienf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;348.550,
Le^hnarii milites iit francia em- Luca ciuitai, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j 5
nium ftrimo inTlituti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lucenfes ftalialro[!uU. lt.ljx,
Lenfaincenfa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;183 eorum anarchia, ibitlem.
Leo X. 1'vnt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;16S Lucxpyrgica frouincia afflida.
Leodium, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I95 103.104.11 3.re/gt;efitd «irinij. m
Leonora i^uflrlas , Pranco de= iLi.recepta.llS.it.olfj/u^tta.ifi fponfa.lo.einHpia.19. coH^ralu- lud.Concordia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jg
Lttur fratri.X).pactsfludioja. 119 Ludouicus Dauila , belli Gerwao comitaturfratrem.zZo.moritur, nicienarrator, 14^.145,144 3 3 5 • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ludouicus fLunoarorum Rex a
Leonora Toletana Cofino Medi= Turdsprofiiy^atus. 18.159 0 nupta.Z6.parit primum. 5z. nbsp;Lud.Matuani frater captus. z^f
Lethe ceu Lethaportus.jzz.pra^ Lud.PiJIatinus Cirrtiatiioie ra fidium Gallorum in Scotia. 417. cuperanda audor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11 5
obfeJJ'um.^lS.circumfeptum. 434 Zhlt;/.xi. Fr,!»ogt;/?lt;-v.3otf.tX«’ tuerfum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;456 duorum els“ Sequanorum ciuitate
Lex{interim}ab lmp,lata. 16^. inuafit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;308
remiffa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;190 Lud.Xil.FracieRex.^^.izt.zto
Libera ciuitates Germ, ^ue, gx Luodunum. 6).64.y^.z99 i44.t43.147.148 Lunaportus.
149.
Lucapyr^icus Dux francia flu* diofus.
Lutetia. 69,91.111.117.158
Az/* ßtfmen, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;106
•^•»3nittcumdeditum. izS
Liourespopuli.zi.Sz.t}z. eorum anarchia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem.
Locufla in Germania Jtaiiam
ac earum portentum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;103 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tv/
Londiisum. 136.112-.113.119. flfaclauellusffifloriooraphus.js^ ^49« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Magdalena Trauca ScaiQ Rtgi
ZaOtbartn^imf ofiatumabdicauit. nttfita^flatimmoritur, 6;^ ^75* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Afahuwetus t_y^fnurathîs^. 175
ZzOWdni« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J a Païîadis Malatefla ßalltoit Perftfue dofnî*gt;
^re^ecçtrAGalloficambrosdfifen^ nsKor.^o.Vlorciatam tranßt. xo« ß*' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;101..105 Perufiam redit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;12-4^
CartMial.'Prih.mii, Idiß. inatiditti in
mabM
-ocr page 491-
lx.1j.14, tiusmorlii re-tnedium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ihijem Jf'faniita. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«i.8o Marcellus Ceruiitus Pet .11,1^^ ineritur. Marchiones Tmperie eltuoxljf ac Cxfiriani ceu Bur* Scfeaniis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jtf4 Peiileianm, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J jo. j £4 PcceflrtM lyfn^lus Marcliio. 87 Hiffiamenfes, Ttalici. yiJe his flura in littera Marchiants dim MlituanijU Fr/» derica deinceps Duces. ÿo M.!^nt.^trelatu antifles. Nic. Perenothi F.iy^.Ph.aduocalus. t-ji. LeoatuspacificatoriuSf 380. aliijuando Cardinalis. 583 /W.e/fnt. Cdumna deturhatus de flatu. x8i. Dalux Le^atus hene pu^nat. ^10. 311, a compoptio-ne exclujiss-313, rey?«((f»J.4i4. |
M.^iit.Tarutfsatts P’enet.tfun zii.moi-tuHS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xjX Marcus yiandreafsßdtcen. 60. Margarita ^yZuflrias.y.merliieSt. x8. AAir^gariM i^uflrlas Imp.fiha, nuptaprimii i^lexddro Medici, deinde Oitauio famefio de/penßt il.nupta.ir^.Belgio prxfeda, Margarita Franca nata. zlT Margarita Palxdoga Mantuanu nupta, X9, beneficiariaImp. 67 68. Milt;r»4r»M P'aleßa,delta femina meritiir. A/drgar/td jFaltßa altera, Henr. ll.feri)r.t^llebrogi defponfa. 3 8^ nupta. A/dr/d ^yfedtta,Care.Tc.Maximh Hane I,Imp.nupta. nbsp;nbsp;nbsp;191.308 A/dr/dt^Hy/rteFerJ. Cxf.filia Menapie nupta. A/drid Cdro.F'.yirordt Hunga^ ria redux. 18. Gordunis odiofa, Sp.too.Belgarum hera.l4i.fra^ trem ajfequitur in Findeliciam. 174. Sicambrum in Rhemes ex-trudit. I^t. Tranceodießt, 138. abdicat preuinciam delega* tam.ijz.fratrem cemitatur. i8o morfdd. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37^ Maria Henr. vut. plia ex con* iuge Al agonia. I ^^.eiuslaus.zzi promulgata Regsna. ziz. milites capliues initioregnimittit. ii j. |
I N I
114. {nau^arM. 1x5. defpcnfi PH.Caro,K,V.Zi6.Pont, fludio-fa,izÿ. celp animi. zz^.ßtperat feditiofis.z 50.15t. „«4i( Philips po.Z49.pacisßadiofa. zyp.mor= t»‘t- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;57t
Mirii Imp.filiajtyfureliano Gal Io oblata, 1^0, conßbrtno Ataxi^^ miliano nu/ ta.
ACar'ta.loaii.Lufit.^.'p. Philippa cofibriiio tiHpta.ioi.apartu mar= tu.1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;158
Azaria Aufitana,e'ms re^ni candi= data.
Adaria Srota^mater filia coopio tnhtes, I oö.ïKziïor i_y£nilo nopata t6aân 'branciam trattfue{la,Deb phiitati que defponft. 16 5 .Efluars cognamento nupta. 554. i_^!tglix titulam ■i’fnrpat.4t6.fenior mari-tur.4^9.iunior nidua. 447 Alarianus Lucus, ceu mans , ceu Alarianum pradium incenfum.
Aiarianum arx.briuicapta, zj} 154.190.
Afartinalia apud multas eadem fert,qua apud prifcos Saturnalia,.
Alartingus Procomes captus Te-rauanayeuadit.zto.fJejdiai can-
ziS D.Aiart.LutherM. 15.1^.51.49 Ji maritur.
AiartinuamrolJemusSicamber fir
'EX.
belli.yç. 107.n J.tn ßhemos. I?I Adaßilia. 40. oppu^nata temtrc. ö^.libcrata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;66.15
D.Alathiæ dies Imp.forlunatus. l8.
Alatrona flumen. tz6.V.^ Alauritius Sa.vo,lab Imp.miUtat, 115. aduerfitt Brunonijuicanuro-139. aduerflis Proteflantes. 145' 5lt;lt;a o»mz„ ininiicam infefîat. jß creatus Eleilor. 151. Parthenept adit.i3z.ab Imp. alienus, cum ciuitate concordat, çfr re infebls diflcedenSyEranco coniunoiiur adgt; iierflis Imp. 185.184. ci«jßr,M‘ «nos, cum Gallo Tculonit fralribusfocietas. 185.186. ei«lt; iter, expeditia, forluna, concorilbl cum Imp.ibid.^ i 87. .^Iberte ßranJepyrgico fufa emcritur th floricftts. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ill
Alaximilianus,_/4uflriades,Feri‘ Caf. F. Boemia Rex defionatus, Alariam confbbrinam accipit v*-orem. 16^ .curator FHJpani.e.ibid, e F'indelicia redit ad Elijpaniam. 1Ü0.fl.lmp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^16.
Alaximilianus Bureaus FUppar-chus f^nglo feconiungit. 117. ïmp. aflequitur in Germanium, i^z. ^^^.pali^ur Francophordia, 148.
Alaximilianus Ifelßeinus. 65 AlaximiltAntts I. Zw^.7.94.110 2?t.
Aledi*
Medttumßtmilia exful alicjuitit^ JVlirandulapr^totcHpttta, 3S*^5* do.ii.iliuflritta. 1 ^.gloriofa, ôz
fmunata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;168 Mißet.
ÎAediolanum. îo.41. ta ditto in Mxnusflie- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;148.187
Imp.Car. i''. primo trttnflata, de- Moleperga.
115.141.loi.181. Äledtomiitrices AleduacuifluMiM.
MomelianiimTanrinoruopp.reti-113.151 »cret Francus certa lege. 131 go Momoranßnus iunior Terauana
Melita infuta.elusptHS, ijui Aie= mi/Jus. zo6. I)eciofuffellus,ac liteiifes milites..^6.?^. caplus.zcs.zio.euafit.z^y Cuit 176.Z4^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faiii collega.
Menapijpop. 58.107.145 Afonaßerium t^nalaptißariim
Meninx infula recepta. 451. lt;/e= Segia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47
nuo capta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;435 Moncaluiimcaptum.z6o.receptii
Meta ciuitat. 113 . Medioniatriquot; 380.
cum ciuitas praoccupala , fub iii- Alonferratenfis ditto adiitdicata gitm mittitnr.t39■ muiiitaa Frd= Manttiano.69.manet, 68 co.t9^.ii)9.obfeffa ali lmp. 100 Afi)»quot;ogt;ner;«j Gd/Miƒƒ«». felicl-e.zoz.zo^.quidillicmemo= ii.forttiito occidit.
rabileaicidcrit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z^z Mons tyflcinoi obfeffus. zo^, lit
V.MicbiiéUsirnaginefignata tor ber.ttus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem
quis G.tllor.um. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;174 Mons Regalisciuitasrecepta.iï^
Alilordauardus, legatuspacificar UJ.
terius, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Monßrtilunfopp.expiignatttm.y)
Milordecltntopraf.claß.^^i.^l-y reliclum ab(^nglo.131.144 MilordegraiiisdHxniil.firlis.^zÿ Montemurlum caïiellu.
captiis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Morbusi^^nglicus.
Milordeuendopbordus Caletum Marinipop.^ eorummetropolist izt a zolt;i.i’fque zw.z^i
AHnerius apud ^quai Sextiaa Mortes mngnorum Europa na* praterKautuates euertit. nbsp;nbsp;136. wihhwj. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j
1.191.1^4.1^9
Y]l Mofarea ciuilas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;156.185
H Jgt; nbsp;nbsp;nbsp;Mofel-
-ocr page 494-gt; INDEX.'
Afofella.ßumtn, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;191 ntu jtacificatonui LegAt^.ïl9- lt;’
Maleiijjes Mtutrui, 5 5. tributarb ius -virtm encomium (Sr ffiorit usCar.l^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5« 17J.
J9 NhcLtu-i Snlmtnfis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;It
Nicolaus Schermerus Pu^il con-N nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;100
Nanturyolifiidum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nobilitas ftlurimaaÇ/ud Gai.lÿj
N anciu Lotbarin^ia caput.iSi Nordofolchius T rib .mil.a fuis dt’ 308 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiitutus,ii;).!t.Trib.maior. 417
NaJJcuius, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;64.Nouiodunuvaßatum, JlO
Natalis, natale folum.Car.K. Nouocomum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1(
Jmp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18 Numantiaciuitaf. 4(4
Nat.-dis plerotcatum perfanarum Nuptia Regix,Neroum,Re(ulo-41-So.91.III.14^.161.111.158 rum,ceu Principe. 19.40.69.84.
_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;86.147.554.379.414
Naualis pupna Bel^arù (^ Gal-lorum ma.xima (Sf atroeißima a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O
t6o.-vfi^ue l66. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Obtrhscusflu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;189
Neapolis ciuitas (Srrettnu. 9.58. O^lauiits Varmpits,rmp.flid-igt;i-61.86.141 e/wj tumullus breuicil^ duc accipit vxorè.iz. Camertiunt poftus.l(z.j $ 3.146.181 diiiono amplificaius a Pont. 84. Neapoliianorum ßudium ad de^ lO^.lmp./iudlofus, bello Germa* fendendampatriam. 186 nicoTrib.mil.l4}.P.,_^loyßiF, Nemaufium oppidum. ^16 Pont.nepos,lmp.^ener.i6i, Par-Nemetes pop. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;113.191 mdrtcipit.iys-ablmpftbimetu*
Ntmurs Trib.mil. 140. Guifani ens,adPrancutranfit. Ij';. 178. Collera. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lmp.Pont.tnimicoseapit ibid,
Nicia,c!uit.is. 39. 81.81.83. o/gt;- Odomarifanum,
pH^n,ita,paSlione capta,arce etili* Orbitula.
Mumincolumi. 109.110.114 OßiaTiberina obfejfà.zil .dedi* Nicolaus Baropouyllantts. z^Z. ta.
Nicolaus Pereiiothtfs Graiiuellaf PaÛa matrtmoniî,interPb,Car.
-ocr page 495-index.
iun^fu Franco (lt;y Firrarlo, îSx tiati^fluuiin, ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;94- 13répudiât condicicncs fraciSf
Fateolo^^crunt ßirpsamaribiti in j i i.rcMcociiifM»«/«»).311,513. ^uoexcidit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30 nmrtuuf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;409
Palicanum captH.90. it. yßirpa^ PaxCameracenßs.pao.^ 7.8.5. t«»).i8l .3 ic.obfejjiim,^ 11.Car 10.18.
513 PaxCameracina. 508.381. eiiti Panormiis ciiiitaf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 16 ßncerilM, condiciones, 4 583.
Pare I.y ide Patiicij, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yfque
PArnia.\-! 1 .Otlauio reddita.iy} Pax Crepeiana.tl6. elttt cSdicio-eius defsnßo Franco concredita. nes.I}O.i}i. i^z.cdfirn/alio.i} ) ^n-t'ji.iibfelfa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid. Pembruchius Piatani fudit. 130
Parrbiß) timidi. 117.Trib.mil.Pb.t..aiixiliaris. iÿ9 Partbenope ßAlbenßi. lihertatis Penuariolum, obßeßum, acßatint tenax.lil,l3i.l3^.l3^.argunie relifhim.yi.yÿ.retineretFranctu tumfortitudinis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid, certa leoe,
PatricßFrdci.t ,eigt;rum inßituiio, Perona obßeßd. 6^. liberata, 66 nongt;ina,di2»itas, Jiatut ,numerftl 117.
I58.1Î9. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Perpernianum,ebßeßum. 104.
Patilui,^emllixi, 30Ç.407 Perußa.io.tradita.io.ii. eccu^ Paulus lordancs Frftiius Aiedici* pata.^) .fubaFla. ^7.Perufini eea dem accipit yxorem. ^^7tuß. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÿo
Paultu Simei, miles RbodiiuNi Peflumcaptum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÿë
(icnßs arcis defeiifor. 1 to. 114 Petrarcba. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;404
P4kZ«!//Z. 44.37.51.61. pads Petrus,^loyßus Farneßus cono ßudioßtu.7ÿ.io.ii.Ciiido Faldo fojßtu.iii.eitiipater,etliberi.171 minatur.i^.Perufinisacerbut.^ÿ Petrus Carrus.iii.folumyertit ÿ 3 .bellatoribus infenfus. 103.108 131.
ZifefKr2We(/ioij»»,i09.l5S.l40. Petrus Frneßus AFanfoueldatu Imp.auxiliarisaduerfus Proteßa- Comes, yir ampliß. luofij capttu, teis.s.^s.Parmam (ß- Placentiam 1? 3.194.
ßlio coaceßit. 161.163. fnorlt;t«r Petrus Landus Fenet. Tlux.i^. fenex. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;170.171 moritur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;139,
Paulus lI{[.Pont.i^7.adHerfus Petrus StroTT^a ,yir belli, eius Philippa bell»ßsfcipit. 181, (•«»= res ^eflte. 76. Frand ßudioo
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pdb 1 fus f
-ocr page 496-INDEX.
ßiS,'Etj.frtf.u6, abs Salernttano accipit vxorem confoMnam £«ƒ* fnfus. euaJit.lt S. anJax tanani, inJutturquc Princij’atH Tl^oriofuSiihiJe.miJJits ab f/enr. Uifpanienfi.ioi. orbatur vxore, Jl.inScoliam cum exercitu. 170. ijy.ijS./JzorwMt patri pecuniam Alichaelita Aietts. 199. fujits a l^-t-'feuocatus adprincipatu ßel-Aiariniano,amp;-faHcius.t46.flatio p;icumapatre. 165. qua tranfijt. ne exclufus. 157. aduçrfus Dal- l66.qui a Beloii exceptus fit.l67 u.i,Bom.e propuonator. 181.511 Fen/. C.ef.patruelis,comitatur pao in GalHam tranfmiitens ,aufpex trem.i-p^.honorumplenus cucon-e.vpeditionis in Caletes fufieptx ac fanouinea renauipat in Hifp.iio ferfeflx ,a ^li. vfque 355. e»«j (/e^^ heres. zo^. Calebs, coniuptt encomium.) jz.mariturviUorio’ Adaria ,yfnpla iunpitur. zt6. fus.eius fortuna, epitapbium. Jdifp.iuuent . Princeps tn i^fn-^liam nauipat , (ty capit yxorem
PetrusToletanus Neap, Prorex iyfnplam.i4.i.creatus RexNea-26.Neapolitanisprauis.i)z.i)) poleos,(iy fiierofilymitarius, nec Trib. maior in ipfa velitatione non AiedioUni berus, Londinum Florentta moritur. 105 intrat.i^ÿ. copit Senatum ^yino Pbilibertus i^filobropum Repu= plicanum. Z)o. apatre accerfttus t.66. fit Princeps ,_^upuflalium
Pbilihertus Cabillonius ^^raufi= Jodalium. ibidem, beres.ió^.zy) erum Princeps,lt;^y eius res pefla. 174. Parmenfi^ Placentiam per-IO. 10. obfiejfia Florentia confofi- mittit.zZi. Pont.inimicumcapit tl tZl.tranfinittitin ,_yfnplia.zZ)
PblHppalcal-i^er 4« noua. 4 31 rediens adfitos Senam Florentino Pbilippus Bonus ^eduorîi Dux permittit.zZ-j. eius bellicus appao zS-^.mortuus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;307 ratus, zir fna, quafiperpétua yh
' Pbilippus Brunonifuicanus,Pro^, Gloria,a zZÿ.yfique 339. ,^eduo teslantium fisctus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;144 us.z^z. eius yilloriofius exercitue
Philippus Brunonifuicanus fJen. z^Z.occafitone R.g. excidit. Z99. F.Tmp.fludiofius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;145 apudexercitum ibid. 500.»»
Pbilippus Caroli Pquot;. lmp. pater, ca/lris.ioz.eius Fortunaproj'pera t^6. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)lo.reconciiiatus Pont.)l) titu^
Pbilippus Caro.K. Fmp. T.pap.4 lo tenus ,_/fnpliie Rex, ,ytnpUs Aiediolanenfis ditionis beres. 58 JuJpethts,)iZ,)Z9,beniquot;nus ibio ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dent.
-ocr page 497-INDEX,
Jem. inßauritt ac reparat yireis. Pbilipfus KI. Francix Rex, ab 543 .vind« iterum.3 54.prit/,rt= i^n^lofufiu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zf
eem cum ferrario. 3 57' apudex- Pbilippuf Sfro;y^.58,7i. recifi* ercitunifßttiulat Dcrlentis oppu- endx liberlatisßudiefus.y^. cap^ ^nationem. i6z. pncliuit adpa- tus.y6. fibiipft otauius confuluit cem. 369• parentibus çjr ceutut^i 'll*
inflafacit. ^yy. contrabit affini- Philippus P'ahrius,captHS. y6 tatem Francicam.'^iy.triumpbat Placentia. 11.108.113. occupata» CandauiySyßitia confirmât, de- s6i.iyy.reftituta.zii.
corat affinem Francum. 409. re- Placentiaaltera,propu^nacplum itaui^atin F/iJfianiamtumultuo= Gallorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;13.J.
Pleumoßt t^ndouerpanis auxilia fubmiferunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loi
Pleuinofiorum anoußia. 331. Picardspopuli. iiy. çjr fapitts. Pintia yallis oppidum. ié3.4it Pifaurum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;84
Pißtfrium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JI.108
Pius FILF. Rom. Pont. Column.e ditionem praceptam,reflituit.414 Synhodum co^it. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;447
Rom.Pont.FeFaximi ordine.
Clemens FFF, a y. yfque ad require inipfo nomine.
Paulus IlF. 44. eetero fuo loco i» elemento P.
Fulius IFF. lyi.iyz.cetera in eie-mento l.
fam. 410. anirnaduertit in bare- Placentia tertia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;181 fes.^ll.decoratus yicißim ab aß fine franco. 411. ducit iam yere yxorem Ifiabellam. 414. ornat lium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41 .
Philippus Hejfius Saxonis colle=: ^a.i6. KKirtenberpicum fuo re= /lituit..{i. Srunonifuicanum Re-p^ulum yna cumfilio cujlodia cbiu-fum lt;enet.13S.139.143. Cotter« Rep^ttlus, confort particeps Sa-xonica Protejlationis.l^^.retent tut ab Fmp.i 31. buc iltuc relep^a* tus,ac retraclus,i 6 3 .eins familia confpirat aduerfus Imp. 186. ier= to tempore mittendus. 187 Philippus Fannoius, SHlmonen= fium Princeps.
Philippus fifagnus, in acte con-
Philippus Palatinus. iz Philippus Scabotus Brion i^m= tniraliiis Fracia.6o.6z.6).yt au= la exfulaJJ'etjrecociliatus Regi.ÿ}
Jtlarcellus FF. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;133
Paulus IIFI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z^y
Pius IIII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;414
J^ontifices Rom.ni nomen^entia litiiim exuant^breui emori. 135 Pètl»« Lalanius £inicurius,Rulli
fi b j collega y
INDEX.
nl!ergt;a,igt;îr letU. 107. Oom/t») eiirumfoclii!ttifjiltJ.capltä,!lii^ CvrbuliinisxmulKi.iOi. TtrMa^ Synlxnliuin, 30. ßruitonifiMiM n/mi (apit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;109 inimici. i}S.eigt;rum cotamacia amp;
J^ritpdta,ceH flattones Bur^unäia fafliilium.i4i.exercilus^ Jod], rum Gallis ac Fraueiie ofpofita. 144.14^ .Scindunlur, 148 544-
Fratum,
Plimtu Capuantis occifiu.
^45. GuttderebtisBrabantinusTheou»
Principes Cafariani, aut Jnip.obnoxij, i^naltinus.
’44
t^rauflnus, jC4.de eo require no mina Guîielmtu Philibertus j
ttübe praf. j 5 6.cedit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3j9-
(^adraginta oClouiralis di^nitat Florentine, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qi
iijdndecemuiri R P C,inFran‘
CM ■
44?
RenMiss,Legatus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jSo
SalernitanusTrib. mil. Imp.flu- Fatisbona, diofus.Strolj^m fundit,li4.it^ Fauenna refliluta, Francixfludioftu, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Faueflenaarx exciflt,
flulmonenfls. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j j Fecoriuni tentatiim.
}°
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;......... Î9O
Taurtnus, 143. require plura in Fenor Neapoleos Imp, in
Pmanuel Philibertus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;■ nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Callicdni^aut Gallicatutn
sUam Leoiitus.
partium, Condates, Terrarius,
i4?
tyfiiabaptiflnirum. require loan, 197 LeydanusBathauus.
}^C i.yFn^!^lM.9.j^. (irfipiufiule.i’ti Jidelfenfls Neapolit.exful. J19 indiiabSt nomina ipfj Uenricus Proaflia Fe^ii ,^nol}ca„orum. PHI, Eduardus PEamp;-C.
• 7 £• • • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c^rap^onum Fex.
Projcrtpli Scotia inpatriam cita- Boem}a.fide Ferdinadus Car,P',
J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43^ frateridi'Maximilianus,
Profcrtpioru tn Gallia conjpira- Dacia Feoes ordi. Uo,a 419. T/gHe ad Jine libri ter. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„e
tiitfupplicla. 4z6.Jjntapma.4Lq Chrifliernsis, fupplices It belli, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44 z Frideri, us,
Proteflatstes,qutd,^^„i_ Chrifliantts,
47 Pad»
INDEX.
Daci,e.Non’ygt;t^tte,Suet{£.^ i .ite ^bit.y9^.J94-^9^-inSciitia,^9Z in nominihxi CIgt;rifliernni,Vrlde^ 457.
tii'Bs J Gh/Uuhs alijs ßtjiitfi Ob Religione excitAtus in Cab fnislocisrtqui.'itD. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liatumuUtu^a deiiife^s toto
Frandt. 4.7.S.9.10. ßeiriiif- to libro,
culejTctjuire f'r.indfius l.Henri- Rcnattu Cabillonius t^rauÇintti fifi Il.Francifciu H.CarolusI^. ZotbaTinoicam accifit coiiin^om, Ludouicitiji^ alia nomina, 94.t^»douerfiarum defenfar.wo ffun^arit.ii.Hu^arit Bo'b Trib.niil.in Mtmt^ios.tto inob-»»)«. 16.17. amp;pralereafipe.ln pdione Sandefideriana interfea in nominibns Ferdinandns, fir ihis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;116
Maximilianui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Renteium obfejjum, nbsp;159.140.
H»»odt-).e.TJi/e Lud.fir Ferd.in 141.141.t43 .rf/)71H»M.i44 fuis quenqne elementit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Reßitutio ^yTnabaftiflarum [n~
Lufitanorum Rex. 34.S^.9; fitulionet ita yocal.e. 51 Nauarra.ÿi.yide fItnricusFJa- Rbegium Ltpidi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;13
»4iTlt;ilt;i, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jgj Rbemi pop. iiy^item ftptufiule.
Polonia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i6i 116.158.133.189.
Jîoin./îeB', iJ.iS.fIdepraterea RbonaniisTrib.mil.captsis. 196 in Ferdinandnt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ebodiisa Turds capta, ly. Rbo-
Scotia uouipiimua . -ride lacobus dij milites. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rifartes Mariani praf. 253.234
Ritus Romm. Pontt. lauaticnii Suetie Reges,or‘ fordidatorum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;61
dine, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Robertas Conßablus ,_A^nglia.6^
Cußauus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J J, Robertas Mardus ßullanus T/efa
PricHs Cusl.F, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^1.8 (/jM(ri/)taj.ii5.n5. ciKjar^Mla
ReginaldusPolas,Pontifidus ina apoplitbegma, 1-9’1,363 ternuntius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zSq Robertas Ph. Stro'fTiß F. - 74
Reguli.-ride Dtices, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RocaJ'orio Callus Trib, mil. in
Peligionis (oiTitfioftpiiois in Cer ..yfrtufiam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;13J
S3.i6,in ,_M'nglia.^-i. in Rocauio oppidum captuni, 380 |•4Hfî.l. 4.|,4j, it,in ^^nglia. Rolandas Maibliniaitits Media
14
deuuo immutatain,^n, Roma.10.13.z3.i4.39.6!,i3o,
pl b 4 nbsp;nbsp;nbsp;184
-ocr page 500-INDEX.
iii. explorata quiJem ,fid non Scalditßu.
180.441 Scarlinum caftum. 14J
Rudolfus Ballton Perupaminua^ Scarfariaminis defxdata. s8 dit.^^.eijciturindidcm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S.C.Pliffanienfe. 15X-153
fw. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iO5.Jo6.i3ä Scriuiaflu. _
Ruraflu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IIO.Hi Seba/iianus fxne tnfans Rufita*
Ruramonda ad paflionem defce- norum Rex,
Rufculum arx incenfa, 138 Seditio lyinolicana wde cmjiit, eSr quemadmodumfedata.6i.6ÿ, S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;altera, ytcunque reflinbla. 169.
Sabbaiia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Äj tertia. no. quarta^emina. iii
Sabisjlu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiy.i^y izÿ. Z)O. refreJJ'a. z)l. quinta,
Sacerdotibus conin^ium cocejfum zyo. elus frincifes obtruncati, in,_ytngUa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;160.161 ibidem,
Saluayo nobilis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z^^ Seditio,_yfquitanica,-igt;nde nata,
Samarobrina z^^.require Came= amp;nbsp;qut ref/reß'a. 103.164.165 ntrun). nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Seditio Calli.e maxima .a 415.
Samnites lgt;of. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;185 tfque ad extremum libri tertij.
Sanelandreas ilii.v l R. Trib, Seditio in Scotia, }ÿ6.4l^ tnil.in,_^rtufiam.ziÿ. in Belgiii Seditio inter Teut onos elr Gallos z 3 3 .caf'tus.zÿô. Tegatus facifi. milites, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54I
Mlcrwi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sena Florentinofermijja. 187
SanSiostefhanusTrib. mil. occi= Senates.zl.libertaterecepta, fra fns. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;co Je concredunt.199, Im/!, odiofi.
Sandamianum cal^tiim. ly^ hello laceßiti.zo^.dedititij. ziy
Sandeftdertum obfeßum.lz6,ex= Seno^altia.
fiignaium, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiy Septa lujlina.'vbi Car.P^, eximf,
Sanquintinii.obfeßiim. Z9O, eius ejlmortuus.
fitus.zii. captum prafidium-rel Serraualliscaflellum,
expugnatum potius, ^04 Sextus 1 y .Pont. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lyz
Sanromanus dux midlum, zoÿ Sfortia Sanclaßorus, Ciuifatula defen*
-ocr page 501-atfenfoT, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;185.186 SynhodtumPont.^ Franch ^9
Sfirtitt ßir^s qutcum cafit , Synhodium Praleflantium. 30 txcidit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 y. 5 S Synhodus Mantux indióla, 61»
Sibylla Menapia Saxonis cmiux inde Kiccniia .deftgnala. io-fii'i niortua, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fenfa ac'froro^ata a Pent. 85,
Sicambripej), 98,99. fepinfs Tridenlini injlituta.i o.biennia cule.Steambro^allißbid. H6 interntißa ^denttoredlnteerata.
161.
Silua Lecana, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^0
Sitbarte ejipidum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;105,115
Solymanui Oiemanus Turierum tyrannus. eins geîîerum alùjuid. ïi.^i.j^.,_y^fiaticuSjPenetis in fenfius.yy.yZ. dat eis fiacem. 89, 96,115,
S(i»!owlt;» flumen.lQ.ily.f:^ fiepius i)9.
Semenenfiesciuitates, qu.e, lur centreuerfiarum feterrimaru cau^ fa fuerint. )o^.yo6.ziyc. Seincrfetana plereis liberata.zi^ Spedia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;93
Spella eppidam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xo
Spira ciuitas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ix 3
Sponfie tergemina Dssctim Vene-torum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zy'^.zZo
Stephanus Columita Pranejlinus. Trib.mil.belliJcientia clarus. iii Strigenium captum. 115 Sudatie,ceu fuderifer merbus.re-quire malum inauditum.
Sueßienti .^iugufla occupata. 127 Suria obtruncatus, i j j
Sigifinundo Polania Rege mer- 139.140. retrahiiurReneniam, tue, fitSigißnundin iunier Rex. nembe in Italiam.x^^.xere dein-fcpiceijt.i60,deniioTridenti ce-ailaßerata^^ continuata. 1 80. lit. foluta metu. 189. r«»oc4(i« eodem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;447
Syßitia cli fyfnglicana,tum Cal^ licanaj^ religiefit maxima de* cera qua. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;174
Syßitia Burgundica, qua ,a qua injlltuta,aHcia, aplificata, habita z66. zèj. vide,^ureum 'rellits.
T
Tabenna,igt;ir belli.z^O. Rbühae-lita cattdidatus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;241
Taurinipepuli. nbsp;nbsp;.6z.6y6‘t,66
fipiufiuie tete epere. 10}.lzz.lzs,.z^l.zsi.zis.
Taurinum eccupatum. 60, ohfeß fuma Clt;efarianis.6.^■.re}iS^um.6^7 it.ebfeß'um.ysgt;.liberMum,ibid.
Taurdentium, amplißtmus amp;nbsp;cö-medißinus pertus. 114.115 Terauanaebjeß'a. 74. capta, di* reptaac euerßa funditus, d 103. tfique nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XIl
Terra dehificens, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;98
Uh 3 Tefia*
-ocr page 502-INDEX,
Teß^mentum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tullin'^orumciutta! cccuttalil.M
^li.i^^.Eduarài n. zio Tumultus duo Teutonorumilxljdes.lzi.J'erti- ^nolia.
nacitt.i‘gt;4.diritas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;109.156 Turdttanifofuli.
Thameßsfluuius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;60.150 Tjheris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14'3gt;5
Thermusvirbelli.in flädri’ Tybur,
amiafeßus. ^41, 545. (/»meo»»
TheonuiUa. require Diuodurum.
ThintJJd capta, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 5 quot;5^ f'decula munKipium,
Thomas Jiochelus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8j Kachenorumil.ßra^es. 560.561
Thomas Cromuelis oblruncatus, Kachenusproprxf.cla/?is, 55g.
J^alenliumexpuonatumfac praß* Thomas dilorus fecuri percußus. diofimiatum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igj
5^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ralfienaria expuonata, 185
Z/)lt;,»)lt;iîA/«»fcr»j, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4-j K'alopus,_xfn^lusTrib.mil. 117
Thomas Norfolcus in yinculaco^ Kalencina, 88.117.118 iefliis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ytfieußs fifarchio, yir hello infi^
Thomas Semerus,ohtrucatas. I69 nis. Cj.in Taux locum ßtffeflus, Thomas Plata aduerfarius Ma~ fgt;6.6%.7'i.7lt;).\t4.ßunditur. Iit fix Rep^iax.zz^.armatus Londb moritur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14!
num adit. Z}0, captusdijjecatur. h'aßum,t4t, inde.
Kautuatespop,^ eorum dura co-Tormentophorie/juites Germant, dicia.
qui,rif'eorumori^o,Z4t,ful^uraa Kenetix, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7'-94-
torej. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;548 Kcneti.i.lmp. (y Franco inimh'
TribocipopuU. 1^0. zoo ci.ÿ.lmp,^ Pont.reconcÜiaii.tp Tridentum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ioj.160 exclufi a fiedere.^j. Turco odioß,
Triflanus fihnenlus interfehlus. jj.hoßeSyihid.Qr.yi. ah Cxfarl' i64.eiuscadauer vnouibus multi’ anis adiuti.ibid, prxterea a Fon-tudinis euutfum ah humo , buflo tiß.adiuli. 86. folicitaliab lmp. honorifice recondituru. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t6j amp;nbsp;Icraitco Turcis reconciliantur,
Tuedafiu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;417 88,89.
f'ento
-ocr page 503-INDEX.'
VenetorS tyfrißocratia. 131 y~{enita ty^uflrle mttroftlis a
f''melLe occuftatt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0O.6J Kiglius Zuichenus.
KerodunumJirutiim.10).ßaliun Kijur^issflu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lli.iiÿ
lt;7damp;r«!Mm(7.34i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Klmusdedita.
A'eromanduorum lyifu^iißa . re= Klj’idaum firmatum ae refe^uni, ^uire Sanejuintinum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zsi^.obfeljum. 1)9. arxeutrfa,
Kertodunumcaftum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ofil'id.mænib.nudatum. z6o
Kieentia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;80.85 Koleratiis Adanfoucldteus faCiiou
Kid-ori.t ^ritnro nata, iSo nis l}randefiyr^ic.r,
Kidoriarum GalllcMaru term's* KKittemigt;erga,i^cademia, i4lt;gt; i8o KKolfuangus ,_^rs4ltsnus Imp,
KiSborU Germaiiica.a 147. gt;ƒ rontritrius, l’roteßantium fiudio* 151 /««.
Kicborin imtudlt.t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tfij yy'•dß^nnptss fJallerus a Jecretis,
Kibborhs maxima.isi.altera isi. j 5 5.
bnlominor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;))i^ KKolfgait^ut Prußienfislmp.ßtt
KiéboruCan.K.Imp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;374 dioßst,
Finis.
-ocr page 504- -ocr page 505-mittata ab interprète,
Pap^ina tdinea ii.memeratur.pa.i.li.ii. [ante ipfe^dcefl verbit} ruraret.pa.t i).U.4.iyIaplicum ibid.liAl.JMLe.pa.iQ.li.it.^^rre* tiu,pa-4^ b-to. xagt;cigt;;-ificc^/^.pa.4i.U,6.Tigt;
ttzritpSiyft.a. pa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Djna/fx,pa.6L.lt.11 .T» ira]r^ia]pa.64
li.Li.Trecenlis.ibid.li.i^./nediibtus,pa.6 6.li.l.^.L.C.taaleente, p‘‘-7i(.i»'”‘gt;epine}Cbarium^ibid.U.Lt.Salutato.pa.yigt;.li.9.Penu‘ arielum(-rbiijue) pa.ii.li.i.Nitla^'vbiejue) pa.i^.li.i.perendntSf pa.i4.ü.6.priiKeps,pa.9i:gt;.li.io.,^Harda, pa.tn^.ll.t.^.L. t’er* pernianHm,pa.li4.li.LO.Summati,pa.l4L.lin. z. AiantHanuSiali]^ ^ue,pa.l4i,li.i4.Blt;iphinpam,pa.l^l li.4.^orstMlit{pigt;e -reculame) pa.l6i.li.y.Germania litationes,libaliigt;ncfque, pa. l6y.lt.io.pap-mata^pa.iy4.li.6.Perifcelidemabiy4nplo donum,pa.li$.li,L4.lm* perioque, pa.1^9. li.ii.o-rrtcflat, pa. zi^. li pen, eif 'rit. Boberlus Aiariius,pa.Zï3.U.6.P'alencinam,pa.2 zi li.z^. PeCro Carro,ihid. Karouicana,pa.z}l.ls.i.i^uardaus,pa.z^o.U.i6.tam.pa. ^ety.iin. 16.Somonenfium.j09.li.lj.Soliniacis,pa.^li.li.l'/. Polyuillanico, pa.^zz.U.'rlt. ^yfrpentinam, pa.^z^.ante.pa.} io.li.t6.flrapem, pa.i46.li.^.eï2‘ 6.CatarrhaClen. pa.)64.li. 14. P'illahermofus.pag. }6^.li.io.(ir quam (^difpunpe.ndum pa.^iy.li.to. vnJecennii ^JJ‘*(ftppie) Carole filio prius defltnata ej]it.pa.i94.li. 4. qua cunt {quareaundat)pa.96.li.Z4.e.vforore nepos.pa.i99.li.z. PJaflici ludi[-rbique) pa.4^i.li.z4.claßis du{ior nHllo.pap.4}4,lin.y.^ 8. ^eninpe(T,bique)
-ocr page 506- -ocr page 507- -ocr page 508- -ocr page 509- -ocr page 510-9 '
-ocr page 511- -ocr page 512-