Afgebeeld en beschreven in Deel X der Flora Batava; op elkander volgende naar derzelver uitgaven.

N».

721, Mülinia coerulea koel.'

722. Silene nocliflora L.

723. Aspidium spinulosum sw.

	1. Opbioglossum vulgatum L.
724.	2. Hypnum rutabulum L.
724.	3. » nbsp;nbsp;nbsp;undulalum L. 4. » nbsp;nbsp;nbsp;splendens heuw.
	1. Agaricus procerus scop.
125. .	2. » nbsp;nbsp;nbsp;excoriatus schaeff. 3. » nbsp;nbsp;nbsp;salignus pebs.

Stekelige .^ialbes ........... V. Knobbelioortelig Duizelkmid ....... XVIII. Platte Wolfsklaauw ........ . XXII. Schubbige Polyporus.......... XXII.

746. Asperula odorala L. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Welriekend Ruwkruid nbsp;. ........ IV.

lil. Chrysosplenium oppositilolium L. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paarbladig Goudceit.......... X.

Ii8. Polentilla argentea L. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zilverwitte Ganserik nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xll.

749. Cantharellus aurantiacus fr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oranjekleurige Gantharelle ........ XXII.

	1. Geäster maramosus fr.	1. Getepelde Aardster.....	. . . . XXII.
750.	2. Tulostoraa inainniosum fr.	2. nbsp;nbsp;nbsp;» Tulostoma.....	.... XXII.
	3. Thelephora tcrrestris ehrh.	3. Aard-Thelephora......	.... XXII.

HONDERD NEGEN EN VEERTIGSTE AFLEVERING.

N’. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Klasse.

I. nbsp;Classis, nbsp;Monandria. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eeiihelinigen.

Leerzia oryzoïdes swartz. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Stekende Bies

Triodia decumbens pal. de beadv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bogge-Dravik791.

Asperula odorata L. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Welriekend Ruwkruid746.

Convolvulus Soldanella L. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zee-Winde.............

Campanula persicifolia L. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Persikbladig Klokje...........

Eryngium campestre L. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Peld-Kruisdistel nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• 772,

VI. Classis, Hexandria, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zeshelmigen,

Juncus marilimus lam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zee-Bloembies........ nbsp;. nbsp;. . . 76t,

VIII- Classis, Octandria.

Oenothera biennis L.

Epilobium hirsutuin L,

X. Classis. Decandria.

Saponaria officinalis L.

Ciirysospleniura oppositifolinm L.

Silene nocliflora L.

Lychnis dioïca willd.

Xn. Classis. Icosandria.

Potentilla argenlea 1. „ verna L.

Xni, Classis. Polyandria,

Hypericum hirsutum L, » iiiüiilanuiii L.

Helleborus viridis L.

XIV, Classis. Didynamia.

Lamium Galeobdolon Cramtz.

XV. Classis. Tedranynamia.

R.iphanus raphanistrum L.

Cochlearia danica 1.

Nasturtium officinale r. brown.

XVI. Classis. Monadciphia.

Halva moschala L.

XVII. Classis. Diadelphia.

Trifolium striatum L.

Wedicago maculala willd.

XVIII. Classis. Syngenesia.

Gentaurea Scabiosa L.

Gnaphalium luteo-album L.

Doronicum scorpioïdes willd.

Chrysanthemum Parthenium pers.

Ciioiidrilla juncea L.

» cyaiiescens bull.

Polyporus squammosus rRiES.

» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igniarius fries.

» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ribis FRIES.

u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;varius FRIES.

Traiiieles suaveolens fries.

Thelephora terreslris ehrii. Clavaria stricla pers.

Phallus impudicus L.

Geäster maminosus fries.

Tulostoma mammosum fries.

Iloogd. Blaue Schmielen. Blaue Bandschmielen. Blaues Perlgras. Blaues Pfeifengras. Bergrohr. Bergried. Binsenried.

Geslachts-kenmerken. Splculae 2—5-florae. Glumae membranaceae, inaequales, flosculis bre-viores. Corollae conicae, suprema sterilis abortiens, valvulis lanceolatis acutis. Stigmata plumosa. Semen bimucronatum, late sulcatum. Twee-vijfbloeraige bloempakjes, a. De kelkblaadjes, Z», vliezig, spits, ongelijk, korter dan de bloempjes. De bloempjes, c, kegelvormig, het bovenste, d, onvruchtbaar, misdragende; de klepjes, e,lancetvorniig, spits. Pluimvormige stempeltjes, ƒ, de zaadkorrels tweepuntig, breed-gesleufd.

SooRTELiJKE KENMERKEN. Panicula subcoarctata aequali, spiculis oblongo-cylindraceis erectis, cul-inis subenodis. De bloempluim meestal zamengedrongen, gelijkvorraig ; de bloempakjes langwerpig-rolrond, regtstandig; de halmen nagenoeg zonder knoopjes.

Uit eene zode van gedraaide u'ortelvezels komen verscheiden halmen, doch weinige bladen te voorschijn ; deze zijn lijnvormig, sterk gespitst en min of meer gesleufd. De halmen vertoonen meestal, geheel aan derzelver beneden eind, slechts ddn knoopje, g; zelden vindt men er twee aan, De gestreepte bladscheeden zijn glad, en in plaats van het bindseltje ziet men enkele haartjes.

Het zaadkorreltje vindt men meestentijds door ziekte misvormd, purperachtig-zwart van kleur, en zonder sleufje, h.

Groeiplaats. In menigte groeit dit gras op veengronden tusschen Amsterdam en Utrecht, maar ook in de Sparrenbosschen op de heidevelden in het sticht van Utrecht, in Gelderland, Drenthe, Groningen en Vriesland, en in Noord-Braband; in welke het echter veel schraalder is, en zelfs dikwijls geene bloempjes voortbrengt. Ook wordt het hier en daar in onze Voorduinen aangetrofien, als b. v. in die tusschen Bennebroek en Hillegom, bij Wassenaar, Noordwijk, Noordwijkerhoul en Katwijk. De Hoogl. VAN HALL zag het ook op de Buitenwaarden aan de Waal bij Gorinchem.

Gebruik. Sommige schrijvers prijzen het als een goed voedergras ; anderen verwerpen het als zoodanig geheel en al, doch stemmen toe dat het door paarden, schapen en geiten gaarne gegeten wordt. Nogtans, hoe weinig het ook oplevert, kan het zoo lang als het jong is voor het vee een goed voedsel genaamd worden , en zelfs raadt Trautmann aan het hiertoe op veenlanden aan te kweeken. Als hooi gewonnen, mits dit maar goed behandeld zij, willen de beesten het zeer wel eten ; anders kunnen de halmen voor velerlei vlechtwerk, voor hoeden, mandjes enz. gebruikt worden. Voor pijpendoorhalers afgesneden vindt men dezelve hier en daar in onze koffijhuizen, in Engeland vervaardigt men er bezempjes van, om daar mede kleêren schoon te maken, in Denemarken en Oostenrijk bedient men zich van dezelve zamengebonden tol het aanvegen der dorsch-vloeren, alsmede om er lagen van te vormen waarop de kaas te droogengesteld wordt, en overigens verdient het aanmerking dat overal waar dit gras op Veengronden welig groeit, aldaar ook Wilgen* Esschen- en Elzenhout geteeld kan worden.

Nom Allem. Blaues Perlgras, blaue Schmielen, blaue Bandschmielen. Bergrohr. Bergried. Binsenried, blaues Pfeifengras.

Caractères génériques. Epillets de 2 â 8 fleurs, o. Glumes, b, membraneuses, inegales, plus courtes que les fleurs. Corolles, c, coniques, la superieure un rudiment d’une fleur sterile, d; les valves lancéolées aiguës, e. Stigmates plumeux, ƒ Graines bimucronule'es, sillonne'es.

Caractères spécifiques. Panicule resserre'e, égale, épillets cylindriques érigés ; chaumes à une seule articulation.

D'un gazon de fibres radicantes entortilldes naissent plusieurs chaumes, peu de feuilles lancdo-le'es, très acumindes, plus ou moins cardndes, à gaines raydes et glabres, et offrant quelques poils en place d'une Ligule. Les chaumes roides sont ordinairement pourvus d’un seul noeud à leur base, g, ou quelquefois à deux articulations.

On trouve les graines presque toujours comme vers h, de couleur noire pourprée, sans sillon: toutes difformes à cause d'une maladie.

Lieu natal. Cette graminée vient surtout dans des prés tourbeux entre Amsterdam et Utrecht, mais aussi on la rencontre dans les bois de Sapin sur les bruyères dans les provinces Utrecht, la Guèldre Drenthe, Groningen, la Frise, et Braband-Septentrional. Cependant dans ces derniers endroits la plante est beaucoup plus grêle, et n’y porte souvent point de fleurs. Puis elle croît dans quelques de nos Avant-dunes: entre Bennebroek et Hillegom, auprès de Wassenaar, Noordwijkerhout, Noordwijk et Katwijk. Le Prof, van hall l'a aussi trouvée au Waal près de Gorinchem.

Usage. Par quelques-uns elle est vantée comme un bon fourrage, tandis que des autres la rejettent absolument; cependant l’on en convient de part et d’autre, que ses jeunes pousses sont mangées par les chevaux, les chèvres et les moutons. Mais il en est aussi qui disent, que tous les bestiaux la mangent dans sa jeunesse, et aussi quand elle est réduite en foin ; pourquoi traütmann a voulu qu’on la seme dans des terres tourbeuses.

Ses tiges peuvent servir 'a faire des nattes, des paniers, des chapeaux etc. Unies dans de petits paquets, on les trouve dans quelques de nos cafés, pour le nettoyement des pipes h fumer. En Angleterre on en fait de petits balais pour nettoyer les habits, en d’autres pays quelques-unes liées ensemble servent â balayer les aires ; aussi on en fait usage h couvrir des maisons, â faire de la litière, et des couches pour le dessèchement des fromages.

Enfin il mérite notre attention que toute terre tourbeuse, dans la quelle croît cette plante, est aussi propre pour la culture des Saules, des Aunes et des Frênes.

Natuur I. Orde volgens linn. XXII. Caryophyllene «. Caryophyllene Juss. Silenene dc.

Geslachts kenmerken. Calyx tubulosus, 5-dentatus. Petala 5, unguiculata, fauce saepius squamis -coronata et limbo 2-fido. Capsula 1-vel imperfecte 3-locularis, apice 6-valvis, polysperma, semina reniformia. De kelk buisvormig, 5-tandig, vijf, nageidragende, in de keel meestal met schubjes gekroond en gewoonlijk inet 2-spletigen boord. De zaaddoos 1-of onvolkomen 3-hokkig, met 6 klepjes openbarstende, veelzadig; de zaden niervormig.

SoORTELiJKE kenmerken. Calycibus 10-striatis, venulosis, fructiferis inflatis, dentibus subulatis. Petalis profunde 2-fidis, squamis coronalis. Caule superne dichotomo. De kelk, c, 10-strepig en geaderd, met elsvormig-gepunte tandjes, en buikvormig opgeblazen wanneer dezelve vruchtdragende is, d. De bloembladen diep ingesneden, met schubjes gekroond, e. De steng van boven gegaffeld.

De steng, de Inngwerpig spitse, doch onder aan de steng meer omgekeerd-eironde bladen, en de kelkjes, zijn met een kleverig vocht afscheidende haardjes bezet; waardoor de plant veelal min of meer met aarddeelen bedekt is.

Do bloempjes, waarvan men een in deszelfs geheel bij a een weinig vergroot ziet, terwijl figuur b er de inwendige deelen van voorstelt, staan eenzaam op steeltjes, zijn somtijds bijkans wit, verspreiden, ofschoon flaauwelijk, eenen aangenomen geur, maar worden zeldzaam vroeger dan tegen den avond geheel open aangetroffen ; dikwijls treft men dezelve met slechts § of 6 helm-draadjes aan.

De ruwheid der zaadkorrels, g, draagt volgens aüg. de st. hilaire veel bij tot derzelver verspreiding.

Groeiplaats. Zelf vond ik deze plant op bouwland bij Utrecht, eens aan den kant van een’ verseh gedolven sloot in den Haarlemmerhout, maar op verscheidene plaatsen om Naaldwijken bij 's Graven-zande in Zuid Holland; in welke provincie dezelve door den Heer vrijdag zijnen bij den Haag en Scheve-ningen, en door Dr. J. pierot bij Hazerswoude aangetroffen is, terwijl de Heeren boursse wils , ker-BERT en MOLKENBOER, haar bij ’s Spanjaardsbrug, tusschen Leyden en Leyderdorp gevonden hebben. Voorts is zij bij Nijmegen, in de omstreken van Breda en in die van Leeuwarden en Harlingen, alsmede op het eiland Walcheren, en door Prof, van hall ook bij Naarden gevonden geworden.

Caractères génériques. Calice tubuleux, a cinq dents. Cinq pétales munis d’un onglet long ; la gorge de la corolle ordinairement couronnée par des écailles ; limbe presque toujours bifide. — Capsule, f, mono-ou imperfectement 3-loculaire, déhiscente en six valves au sommet, polysperme ; semences réniformes.

Caractères spécifiques. Calices, c, marqués de 10 stries, veinés, renflés au temps du fruit, d, à dents subulées. Pétales bifides, munis d’appendices en écailles , e. Tige rameuse, dichotome au sommet.

La tige, les feuilles et les calices sont couverts de poils visqueux, lt;Foù la plante est presque toujours plus ou moins souillde par de la poussière.

Les fleurs sont pddicelldes, solitaires., quelquefois tout-à-fait blanches, et répandent une odeur agréable, mais faible. Vers a on en voit une dans son entier, un peu agrandie ; figure b représente leurs parties intérieures, mais souvent on ne rencontre que 5 à 6 étamines, au lieu de dix. De reste il est remarquable que les fleurs ne sont guère ouvertes que vers la fin du jour; mais cependant aussi je les trouvai toutes écloses à l'onzième heure du matin.

D'après aug. de st. hilaire, l’aspérité des semences, g, contribue beaucoup à leur dissémination.

Lieu natal. Moi-même je l’ai trouvée dans des champs près d'Utrecht, une fois au bord d’une fossé recente au bois de Haarlem, mais en pluieurs endroits auprès de Naaldwijk et 's Gravenzande dans la Hollande méridionale. Dans quelle province M''. vrijdag zijnen l’a vue près de la Haye et de Scheveningen, et le D’’. pierot près de Hazerswoude, tandis que Mess, boursse wills, kerbert et MOLKENBOER l’out trouvée près du Spanjaardsbrug, entre Leyden et Leyerdorp. Puis elle vient dans les contrées de Nimègue, de Breda, dans celles de Leeuicarden et Harlingen, dans l’île dc Walcheren, et aussi a l’entour de Naarden, où le Prof, van hall l’a cuillie.

Natuur I. Ord. volgens unn. tv. Filices «. Filices ross. Polypodiaceae r. brown.

Geslachts-kenmerken. Sori subrotundi sparsi. Indusia orbiculata vel reniformia; iHa centro, haec latere affixa. De vruchthoopjes rondachtig, verspreid. De dekvliesjes cirkelrond of niervormig ; deze aan den rand, gene in het midden vastgehecht.

SooRTELiJKE KENMERKEN. Fronde bipinnata ovata, pinnulis oblongis acutis decurrentibus confluen-tibus inciso-dentatis laciniis mucronato-serratis, stipite paleaceo, indusiis glandulosis. Het loof dub-bel-gevind, eirond, de vinnen langwerpig, nederloopend-verlengd en ineenvloeljende, ingesneden-ge-tand, de slipjes puntig-gezaagd, de steel stoppelig en de dekvliesjes met kliertjes.

Martius trekt het in twijfel of deze plant wel meer zij dan eene Verscheidenheid van Aspidium dilatatum s\v., welke men Dl. VII, PI. 488 afgebeeld vindt; en als zoodanig komt zij ook in Prof. VAN hall’s Flora Belg. Sept. voor. Steunt het gevoelen van eerstgenoemden, van den schrijver der Flora Cryptogam. Erlangensis, op het naauwelijks te bespeuren onderscheid der dekvliesjes, zoo erkent hij nogtans dat er zich eenige kenmerken opdoen, waardoor beide gemakkelijk van elkander te onderkennen zijn. Bij Aspidium spinulosum sw., namelijk, zijn, naar zijne opgave, de vinnen, a, steeds meer ineenvloeljende, staan deze korter in elkander, zijn zij minder diep in slippen, b, verdeeld, hiervan de insnijdingen meer ingebogen en daardoor de punten meer tot elkander komende, de vruchthoopjes, c, grooter, en de steel aan deszelfs vertakkingen, d, minder verbreed. Overigens beweert smith, in zijne English Flora, dat de dekvliesjes, e, hier cirkelrond, maar bij Aspidium dilatatum sw. niervormig zijn, en dal bij die ook de wortel meer knollig, en de rist der vinnen regier is.

Groeiplaats. Tusschen Loosduinen en Monster, welke plaats, benevens den Heiligenberg bij Amei-sfoort, reeds door de geer Ißpicel. alter, pag. 48) opgegeven is geworden, groeit dezelve overvloedig, als ook hier en daar bij Naaldwijk. Wijders komt dezelve volgens onze Flora Belg. Sept, bij Nymegen, bij Utrecht, bij Haren en Paterwolde, en bij Assen, Raalte en Ootmarsum voor, en ook hier en daar op Zuid-Beveland.

Caractères génériques. Capsules (Sori) re'unies en groupes presque arrondis, épars, couverts par un tégument orhiculaire ou réniforme, qui dans ce cas est attaché au bord, dans l’autre au centre des groupes.

Caractères spécifiques. Feuilles bipinnées ovales, à pinnules, oblongues, aiguës, decurrentes, confluentes, inciso-dentées, à segmens mucronulato-dentés en scie; pétiole paleacé, tégumens glanduleux.

Martius soupçonne qu'elle n'est qu'une Variété de /’Aspidium dilatatum sw., qui vient d'être re-pre'sente dans cet ouvrage au Tome VU, PI. 488; et aussi comme telle elle est décrite par le Prof. VAN HALL, dans le Flora Belg. Sept. Mais en même temps que le premier., l'auteur du Flora Cryptogamica Erlangensis, à fondé son soupçon sur la différence presque imperceptible, qui se manifesterait entre les tégumens, il veut bien en convenir, qu'il y a des caractères assez suffisants pour distinguer ces deux plantes. Ainsi que d'après ses observations chez /’Aspidium spinulosum sw., les pinnules, a, sont toujours plus confluentes, plus rapprochées, moins divisées en segmens, b, et ceux-ci à des incisions plus courbées vers le dedans, d'où les pointes sont plus en contact entr'-elles ; puis aussi les groupes des capsules, c, sont plus grands, et les pétioles moins dilatés aux endroits de leur division, d. De plus dans /’English Flora smith nous dit, que chez i’Aspidium spinulosum sw. les tégumens, e, sont orbiculaires, mais réniformes chez /’Aspidium dilatatum sw., en outre, que chez celui-là aussi la racine est plus tubéreuse, et le rachis des pinnules plus droit.

Lieu natal. Entre Loosduinen et Monster il vient en abondance, et aussi au Heiligenberg près à'Amersfoort, comme ceci on trouve indiqué par de geer, dans son Spicelegium alterum plant, indigen., pag. 48. Encore je le trouvai à cet endroit, et dans quelques lieux auprès de Naaldwijk, et d’après notre Flora Belg. Sept, il croît aussi près de Nimègue, Utrecht, de Haren et Paterwolde dans la Groningue, auprès de Assen, Raalte et Ootmarsum,et ci et la au Sud-Beveland.

Natuurl. Orde volgens linnaeus LV. Filices ß. Filices jüss. Ophioglosseae r. brown.

Geslachts-kenmerken. Spica simplex disticha, capsulis (Sporangiis) connatis, unilocularibus, transversim dehiscentibus bivalvis. Eene eenvoudige tweerijïge aar, welke door de zamengegroeide, e'énhokkige, overdwars openspringende, tweekleppige vruchthulseltjes gevormd wordt

SooRTELiJKE KENMERKEN. Spica simplici raro composita, fronde ovata, venis laxis tenuiter reticulata. De aar eenvoudig of somtijds zamengesteld, het loof eirond, met een los, netvormig aderen-weefsel.

Nu en dan wordt het aartje, bij B vergroot voorgesteld, verdeeld aangetroffen, of komen er ook wel twee aartjes op den steel voor.

Groeiplaats. In vochtige duinvalleijen bij 's liage en omtrent het huis te Brederode bij Haarlem, alsmede tusschen Overveen en Zandvoord. Bij Heino in Overijssel, en in vochtige landen bij Zutphen en Zwolle. Op Walcheren in de duinen achter Oostkapelle, en ook in die van het Nieuw-land omtrent den Hoek van Holland, en bij het huis Te Paauw onder Wassenaar.

Garactèris génériques. Un e'pi simple distique. Capsules {Sporangia} re'unies, uniloculaires, s’ouvrant transversalement, bivalves.

Caractères spécifiques. Epi simple, rarement divise'; une seule feuille ovale, sans nervure, mais ayant des veines re'ticule'es.

L'dpi, que l’on voit agrandi vers B, est quelquefois composé, et aussi on a vu des pétioles à deux épis.

Lieu natal. Dans quelques vallées humides dans les dunes auprès de la Haye, et auprès la maison de Brederode près de Haarlem, et entre Overveen et Zandvoort. Près de Heino en Overijssel et dans des prés humides près de Zutphen et Zwolle. Dans Pile de Walcheren entre les dunis proche d’Oostkapelle, et entre celles qui se trouvent au Nieuwland, près du Hoek van Holland. Auprès de la Maison Te Pauuw, commune Wassenaar.

Usage. Jadis on lui a attribué la proprie'te' de consolider des plaies, et de gue'rir les morsures des serpents.

Geslachts-kenmekken. Sporangium inaequale cernuuiu laeve demuin incurvatum. Peristoma tluplex; externum ex denlibus 16 lanceolatis forinatura, internum ex membrana basi intlivisa sulcata in la-cinias 16 intégras vel perforatas producta, et ciliis inlerjectis. Het vrucbthulsel, of de zaaddoos, ongel ijk , hellende, eindelijk min of meer omgebogen. De binnenmond dubbeld : de buitenste door 16 lancetvorinige tandjes, b. de binnenste door een beneden gaaf en gesleufd vliesje gevormd, dat in 16 gave of doorboorde slipjes eindigt, met tusseben geplaatste vvimpertjes, c.

SOORTELUKE KENMERKEN. Caule procumbente vage rainoso, ramis compresso-teretiusculis, foliis pa-tulis ovato lanceolatis acuminatis nervo mediotenus evanido serrulatis; seta seabra ; sporangio ovato crassiusculo cernuo, operculo conico. De steng iiederliggende, op verscheiden wijze getakt, de takjes zamengedrukt rolrond, d. De blaadjes openstaande, eivormig-lancetvormig, gespitst, fijn gezaagd, met de nerf op het midden verdwijnende, e, lquot;-, de vruchtstcel, ruw; de zaaddoos eivormig, dikachtig, hellende, a, met een kegelvormig dekseltje, h.

Figuur i vertoont het Huifje, dat in het geheele geslacht nagenoeg van een er lei vorm is.

SooRTELiJKE KENMERKEN. Caule decunibente vage ramoso, foliis ovatis acutis apice plicatis, basi sub-binerviis, imbricato distichis; sporangio subcylindrico cernuo, operculo breviter rostellato. De steng, d, nederliggende en verschillend getakt; de in twee rijen over elkander liggende blaadjes, e, eivormig, puntig, aan den top gevouwen, beneden meestal met twee nerQes, de zaaddoos nagenoeg cylinder-rond, hellende, met een kort gesnaveld dekseltje.

N®. 2 groeit menigvuldig door het gansche land, doch deze soort, welke even als N®. 4 bij ons slechts zeldzaam met vruchtjes voorkomt, wordt maar op enkele plaatsen gevonden : bij Nijmegen, te Paterwolde bij Groningen, bij Norddoringen in Overijssel, bij Leijmuiden op de rietvelden, bij Warmond, hij Naaldwijk.

SooRTEEiJKE KENMERKEN. Caule procuinbente repetito-pinnato, foliis imbricatis ovato-laiiceolatis acu-mine siccitate cirrhato subintegris binerviis; setis subaggregatis ; sporangio ovato nutante, operculo conico curvirostro. De steng, d, nederliggende, herhaald-gevind; de blaadjes, c, over elkander liggende, eirond-lancetvormig, met eene bij droogte krulvormende spits, zoo goed als geheel gaafrandig, met twee nerljes ; de vruchtsteeltjes doorgaans bijeengeplaatst, de zaaddoos eirond, knikkende, met een kegelvormig krom gesnaveld dekseltje.

Sommige schrijvers beweren dat de blaadjes zeer fijn gezaagd zijn, en zonder eenige nerf, en Prof. VAN HAEE (Flor. Belg. Sept.) merkt aan, dat hetgeen men voor nerfjes heeft aangezien , slechts plooitjes zijn, j.

Groeipeaats. In de bosschen van het huis Slaverden op de Veluwe. Bij de Bild, Zeist enz.; in e'én woord, vrij menigvuldig op heivelden, en ook in onze duinstreken.

Caractères génériqdes. Sporange inegal, incline', lisse, enfin arque'. Peristome double: l’exte'-rieur à 16 dents aiguës, b, l’inte'rieur membraneux, fendu au sommet en 16 segmens, alternant avec 16 cils, c.

Caractères spécifiques. Tige couclie'e, irrégulièrement rameuse; rameaux comprime's térétiuscules, d; feuilles ouvertes, ovato-lance'olëes, acuminces, a nervure disparaissant à la moitié', e, et un peu dentées eu scie; pédicule scabreux, sporange ovale, un peu tuméfié, inclinant, o, et a opercule conique, h.

Caractères SPECIFIQUES. Tige, d, couchée, irrégulièrement rameuse; feuilles, e, ovales, aiguës, pliées au sommet, souvent a deux nervures h la base, imbriquées, distiques ; sporange cylindrique, inclinant, a opercule un peu rostellé.

La Mousse N®. 2 se trouve par tout le pays , au pied des arbres, sur la terresur de vieux amas do briques, mais le Hypnum undulatum L. ne vient que ci et là: comme, près de Nimègue, à Paterwolde dans la Groningue , près de Norddoringen en Overijssel, dans les jonchaies auprè.s de Leimuiden, près de Warmond et dans un lieu près de Naaldwijk.

Caractères spécifiques. Tige, d, couchée, puis ascendante, par réitération pennée, feuilles, e, imbriquées, ovales-lancéolc'es, presque entières, a deux nervures, et a pointe cirrhée en temps de sécheresse; pédicules communément en agrégation, sporange ové, un peu penchant; l’opercule conique curvirostre.

Quelques botanistes ont prétendu que les feuilles sont à dents de scie extrêmement fines, et qu'elles sont dépourvues de toute nervure, et le Prof, van hall nous assure, que ce que d'autres ont nommé nervures, n'existe en rien qu'en une, ou deux plies accidentelles.

Lieu natal. Au bois de la maison Slaverden au 'f'^eluwe, près du Bild, Zeist etc., en un mot, abondamment sur nos bruyères, dans les dunes et des terres y voisines. Ainsi que l’espèce N®. 3, celle-ci on trouve très rarement en fruits.

Natuurl. Orde volgens linnaeüs LXI. Fungi «. Fungi jüss. Myceles Sprengel. Cl. I. Hyme-nomycetes, Ord. I. Pileati, Subord I. Agaricini fries.

Geslachts-kenmerken. Lamellae centra radiantes, simplices, parallelae, immixtis plerumque brevio-ribus, e membrana duplici arcte connexa compositae, a pileo snbdiscretae, ascigerae. Stipes raro obli-teratus. Pileus carnosus s. membranaceus, primuin oviformis, horizontalis in adultis; velum varium, nullum. — De plaatjes verspreiden zich straalvormig uit een middenpunt, zijn eenvoudig, aan elkander evenwijdig, meestal met kortere afwisselende, bestaan uit twee zeer naauw vereenigde vliezen, tusschen welke de kiemhoudertjes {^Asci} zich bevinden, en gewoonlijk niet aangegroeid. De steel ontbreekt somtijds. De vleezige of anders meer vliesachtige hoed eerst ei vormig, naderhand vlak uitgespreid. Het sluiertje zeer verschillende, of niet aanwezig.

SooRTELiJKE KENMERKEN. Pileo umbonato, epidermide in squamas secedente tecto, lamellis reniotis, stipite cylindrico elato squarauloso, basi bulboso, annulo mobili. De Hoed genaveld, en met een in schubben afschilferende opperhuid bedekt, eenigzins van elkander verwijderde plaatjes, a, de steel rolrond, hoog opgaande, met schubjes, bolvormig verdikt beneden eind, en beweegbaren ring, b.

Bij A ziet men dezelve zoo afgeboeid als zij zich in den tijd voordoet, waarin bet Hoedje zich weldra zal uitspreiden; bij B een gedeelte van het Hoedje aan do onderzijde, benevens het boveneind van den steel, c. Deze is inwendig hol, maar toch naar beneden toe met eene vlokkige zelfstandigheid gevuld ; somtijds zijn de Plaatjes tweespletig, gewoonlijk grijsachtig-wit, maar ook wel eens met eenen roodachtigen, gelen, of bruinen rand; van binnen bevatten zij wit gekleurd kiemstof; welk laatste ook bij 2 on plaats vindt.

Groeiplaats. In houtrijke Hei- en Duinstreken niet zeldzaam ; overvloedig op duinachtigen grond tusschen Naaldwijk en Monster, bij 's Gravenzande en Loosduinen.

Gebruik. Dezelve is onschadelijk en wordt zelfs in sommige landen veel gegeten; hetwelk even-zoo met de volgende het geval is.

SoORTELiJKE KENMERKEN. Pileo obtuse-umbonato, dein plano, epidermide contigua s. in stjamulas soluta, lamellis reinotis, stipite aequali, annulo raobili. Het Hoedje stomp genaveld, eindelijk vlak uitgebreid, en met eene zamenhangende of in schubben verdeelde opperhuid ; de Plaatjes, a, van elkander verwijderd, de steel gelijk, met beweegbaren ring, b.

Persoon, martiüs, en meer andoren, honden deze voor niet meer dan eene Verscheidenheid van de voorgaande.

De steel vertoont geene schubjes, is glad en nagenoeg overal even dik ; de Plaatjes zijn somwijlen op den rand ingekorfd.

Groeiplaats. Ik vond haar op eene open, zanderige doch begraasde plaats, achter 's Gravenzande.

SooRTELiJKE KENMERKEN. Pileo convexo dilatato, basin depressam versus substrigoso, ex albo ochraceo fuligineo, lamellis albidis subramosis, stipite lateral! albo tomentoso vel nullo. De Hoed bolrond verbreed, aan den voet, d, neêrgedrukt en aldaar min of meer verdund, wit-okeraebtig roestkleurig; de Plaatjes, a, witachtig, nu en dan takkig; de steel zijdelings geplaatst, wit-vlokkig, e, of niet aanwezig.

Dezelve groeit aan stronken van Wilgen-, Esschen- en ook wel van andere boomen, van October tot Januarij, en is niet vergiftig.

Ord. Natur, de linn. LXI. Fungi, a. Fungi jüss. Mycetes Sprengel. CI. I. Uymenomycetes, Ord. I. Pileali, Subord. I. Agaricini Fries.

Garactèhes génériques. Lames simples, parallèles, s’étendant du centre à la circonfe'rence, ordinairement de'liees, le plus souvent mêlées de plus courtes et formées par une membrane double, qui renferme les Sporules. Pédicule rarement oblitéré. Chapeau charnu ou membraneux, d’abord oviforme, expliqué horizontalement dans son age plus avancé. Coiffe variable, nulle.

Agaric élevé. Grisette. Couleuvrée. Golmelle. Coulemelle. Vertet. Parasol. Coulsé. Poturon. Boutarot.

Caractères spécifiques. Chapeau umboné, a épiderme en écailles imbriquées, lames plus ou moins distantes, a, pédicule cylindrique, élevé, squammeux, renflé en bulbe h la base, et muni d’un collet mobile, b.

Vers A on le voit comme il se présente au temps que le Chapeau est au point de s'étaler, et veis B une partie du Chapeau en face inférieure, avec la partie supérieure du pédicule, c. Celui-ci est fstuleux, mais cependant farci d'une substance floconneuse. Quelquefois les lames sont bifides, vulgairement de couleur grise-blanchâtre, mais parfois brunâtre, rougeâtre, ou tirant sur le jeune, à leur tranchant; au-dedans elles contiennent des gongyles blancs, comme il en est de même chez. N®. 2 et 3.

Lieu natal. Dans des contrées couvertes de bois sur nos bruyères, et en voisinage des dunes ; il abonde dans des terres sablonneuses entre Naaldwyk et Monster, auprès de 's Gravenzande et Loosduinen.

Usage. Il est tout innocent, comme l’est aussi N®. 2, et mangé en plusieurs pays.

Caractères spécifiques. Chapeau a ombilic obtus, enfin étalé, couvert d’un épiderme continu ou divisé sous forme d’écailles ; lames un peu distantes, a, pédicule égal, 'a collet mobile, b.

D’après persoon, martiüs et d'autres, il n'est qu’une Variété du précédent. Le pédicule est toujours lisse, sans aucune lâche, jamais squammeux. Quelquefois les lames sont un peu échancrées. Lieu natal. Je le trouvai dans un lieu sablonneux découvert auprès de 's Gravenzande.

Caractères spécifiques. Chapeau convexe, dilaté, un peu aminci et déprimé vers sa base, d, de couleur ochre-fuligineuse. Les lames, a, albâtres, un peu ramifiées. Pédicule latéral, blanc tomen-teux, e, ou tout 'a fait absent.

tl vient aux troncs des Saules et des Frênes, mais aussi d'autres arbres, croit en Octobre jusqu' en Janvier, et n'est pas vénéneux.

Geslachts kenmerken. Umbella simplex involucrata. Calyx monophyllus, pentagonus, 5-dentatus, persistons. Corolla hypocrateriformis, tubo cylindrico ; limbo patente 5-fido, laciniis emarginatis, stigma globosum. Capsula l-locularis, ore 10-fido. Een eenvoudige bloemscherm met een omwindsel. De kelk e'e'nbladig, vijfkantig , met 5 tandjes, overblijvende. De bloemkroon bekervormig; het buisje cylindervormig, de boord openstaande, 5-spletig, de slipjes uitgerand. Het stempeltje kogelrond. De zaaddoos 1-hokkig, met 10 tandjes openbarstende.

SoORTELlJKE KENMERKEN. Folüs ovatis i’ugosis dentatis utrinque hirsutis, umbella multiflora, floribus exterioribus nutantibus, calycis laciniis acutis, corollae limbo plano. Eironde gerimpelde getande en aan weerskanten ruige bladen. Veelbloemige bloemscherm ; de buitenste bloemen knikkende. De kelkslippen scherp gepunt ; de boord der bloemkroon vlak.

Bij fuj. a, letter b, ziet men het omwindsellje van don bloemscherm, en terwijl overigens hier de gesloten kelk voorgesteld is, ziet men dien bij c geopend, en binnen denzelven het vruchtbeginsel, met het stijltje en het kegelvormig stempeltje d. — Fig. e, laat in de geopende bloemkroon, de meeldraadjes zien, welke echter ook wel veel langer voorkomen, en vertoont f hel nagenoeg rijpe zaaddoosje, met den overblijvende kelk er om heen, g slelt dit geheel rijp en opengebarsten voor, en h een der, met witte, als kiezelachlige korreltjes bedekte, zaden.

Groeiplaats. Overvloedig bij Drumpt, Zoelen, Avesaate en bij Zutphen : de gorter; de overige door dezen opgegeven plaatsen behooren waarschijnlijk tot Prim, acaulis ; namelijk de omstreken van Haarlem en het Haagsche beseh. — Bij Nijmegen is dezelve door de beuer gevonden geworden, denkelijk ter plaatse van waar mij dezelve door de heeren abeleven bezorgd is: uit de bosschen te Beek. Op aanwijzing van den Heer kuijper van wüschpenning vond ik haar zelf in het Ulcenhoutsche Bosch bij Breda, en op Walcheren is zij door den Heer blaas aangetroffen geworden.

Gebruik. Van de onderscheidene soorten van Primula veris, welke door kunst verkregen in de bloemtuinen voorkomen, is, volgens hochstetter, deze de Moederplant.

De krachten of eigenschappen welke door sommigen meer bepaaldelijk aan Primula officinalis jacq. toegeschreven worden, meen ik daarom, ten minste gedeeltelijk, ook aan deze soort te mogen toekennen, omdat dezelve opgegeven geworden zijn voor dat Primula officinalis, elatior en acaulis jacq., wetenschappelijk van elkander afgezonderd, als drie verschillende Soorten daargesteld zijn geworden , terwijl LINNAEUS en gmelin dezelve nog voor niet meer dan Verscheidenheden van eene en dezelfde plant gehouden hebben.

Het uit de bloemen geperste sap wordt alzoo gezegd het vermogen te bezitten van de zoogenaamde zomersproeten te verdrijven, en, met ongezouten boter vermengd, tot het heelen van versehe wonden te kunnen dienen. — Een afkooksel van de wortels is tegen den hoofdzwijniel aangeraden geworden. De jonge bladen kunnen als salade of gelijk andere moeskruiden genuttigd worden, en volgens gme-LIN is het geheele kruidachtige gedeelte der plant heilzaam voor ziek vee, en wordt dit daarvan begeerig gegeten.

Caractères génériques. Ombelle simple involucre'. Galice monophylle, pentagone, à 5 dents, persistant. Corolle hypocrale'riforme, h tube cylindrique, le limbe ouvert et a 5 divisions ëmargi-ne'es. Stigme globeux. Capsule I-loculaire, a 10 valves déhiscentes.

Caractères spécifiques. Feuilles ovales, rugueuses, denticulées, couvertes de poils sur les deux cotés. Ombelle à plusieurs fleurs ; les fleurs extérieures penchées ; dents du calice aiguës, corolle à bord plan.

Figure a, vers b, on voit indiqué I'involucre de l'ombelle, et tandis que pour le reste cette figure nous présente le calice, comme il vient clos et fermé, vers c celui-ci se montre ouvert, et entourant le germe avec le style et son stigme globeux. d. Vers e, dans la corolle ouverte, les cinq étamines, qui, cependant, sont quelquefois beaucoup plus longues. Fig. f donne une capsule presque mûre, et encore enveloppée par le calice persistant ; vers g une capsule toute mûre et montrant ses 10 valves, et vers li une des graines, qui sont couvertes de corpuscules blanches, comme de nature pierreuse.

Lieu natal, Selon de gorter il vient aux environs de Drumpt, Zoelen et Avesaate, et de Zut-phen, ainsi qu’aux ceux de Haarlem et au Bois de la Haye; mais quant aux derniers, il est vraisemblable qu’ils appartiennent au Primula acautis Jacq.

Auprès de Nimègue il a été trouvé par Mr. de reijer; peut-être aux mêmes endroits où Mss. abe-LEVEN l’ont ceuilli, savoir, dans les bois a l’entour de Beek. — Moi-même je le trouvai dans le bois A'Hlvenhout, près Alt;î Breda, et Mr. blaas l’a vu à Walcheren.

Usage. D’après hociistetter il constitue la mère de toutes ces Primevères, fort différentes, que l’on trouve dans les jardins h fleurs.

En considérant que les propriétés qui plus spécialement sont attribuées au Primula officinalis Jacq., ont été décrites avant que Primula officinalis, acauli.s et elatior Jacq. étaient promus au rang de propres espèces, et vu que LINNAEUS et gmelin encore en ont fait mention comme des Variétés, je suppose que les mêmes vertus peuvent,- du moins soit il en partie, — être rapportées à cette Primevère élevée. — Donc, le jus que l’on peut obtenir par l’expression des fleurs, pourait servir à faire disparaître les éphélides, et h la consolidation des plaies récentes, en le mêlant avec de la beurre non salée. Une décoction des racines a été administrée contre le vertige. Les jeunes feuilles sont mangées en salade ou cuites comme d’autres plantes potagères; et, a ce qui est dit par gmelin, aussi la plante — les fleurs et les racines exceptées — serait d’importance comme aliment pour de bétail malade.

Bijnamen. Kruisbeziën. Kruisdoorn. Klapbessen. Doornbessen. Stekelbessen. Krissen.

Natuurl. Orde volgens linnaeus XXXVI. Pomaceae. Bibesiae ach. Grossularieae dc. Grossulaceae mirb.

Geslachts-kenjierken. Calyx 5-fidus, ventricosus, adhaerens, laciniis coloratis persistentibus. Corolla 5-petala , petalis obtusis, staminibusque, calycis margin! innatis. Stylus bifidus. Stigmata 2. Bacca gtobosa, 1-locularis, polysperma, calyce coronata. De kelk 5-deelig, buikvormig, aangegroeid, met gekleurde en overbïijvende slipjes. De bloemkroon 5-bladlg; de stompe bloembladen, even als de meeldraadjes, op den rand van het kelkje ingeplant. Het stijltje 2-spletig ; twee stempeltjes. Eene kogelronde, e'énhokkige, veelzadige, door het kelkje gekroonde bes.

SooRTELUKE KENMERKEN. Pedunculis 1—3-floris , bi-tri-bacteatis, calyce campannlato ; petalis obo-vatis, baccis glabrcesentibus, germinibus pilosulis, foliis et petiolis villosulis. Ad basin ramulorum aculeis plerumque ternis connatis. Één—driebloemige bloemsteeltjes, met twee of drie schutblaadjes, a, er aan; het kelkje klokvormig, omgekeerd eironde bloemblaadjes, b, nagenoeg gladde bessen, c, d, doch het vruchtbeginsel behaard, e ; de bladsteeltjes en de bladen zacKtharig, aan den voet der takjes meestal drie te zamen gegroeide stekels.

Bij A ziet men zoo veel van een bloempje weggenomen, als noodig was om de aanhechting der bloemblaadjes, op den rand van het kelkje, voor te stellen, benevens de inplanting der meeldraadjes, en het, beneden insgelijks zachtharige, stijltje, f.

B vertoont een bloempje van boven ingezien, d eene doorgesneden bes, en g een zaadkorreltje.

Groeiplaats. Menigvuldig in de duinen bij Overveen en Bloemendaal, en elders om Haarlem ; ook in die bij Wassenaar en op Staalduinen. In het Brakelbosch bij Haarlem, in de bosschen van Vriesland en in die bij Breda. Op Walcheren en Zuid-Beveland ; hier en daar op oude knotwilgen en steenen muren, en zelfs boven aan den Domtoren te Utrecht. In heggen en in de duinen bij ’s Hage.

Gebruik. In den wilden staat laat dit heestergewas de bessen meestal onrijp afvallen , doch door veredeling is het dat zij in de geldelijke behoeften van velen helpen voorzien ; vooral waar zij in groote hoeveelheid geteeld worden, zoo als b. v. in het Westland.

Voor derzelver rijpheid worden de zoogenaamde lange geplukt, om er met water en blom van meel een middaggeregt van te koken, dat, na bijmenging van siroop, onder den naam van Kruis-bessenkost bekend is, en waartoe zij, voor den winter, ook wel in goed gesloten flesschen bewaard, of op andere wijze ingemaakt worden. — Rijp zijn zij, gelijk overbekend is, of dadelijk voor velen eene geliefkoosde vrucht, of kunnen zij, uitgeperst, almede tot ’s winters overgehouden worden, en ook is van dit sap, met suiker, een drank te bekomen, welke eenigzins den smaak van moezel-wijn bezit.

De bloemen worden druk van de bijen bezocht, als ook van de mieren, en de jonge bladen maken somtijds een bestanddeel uit van zeker raoesgeregt, dat wijders uit de eerste blaadjes van zwarte Aalbessen, Aegopodium Podagraria, Ranunculus Ficaria, Rumex Acetosa, Glechoma hedera-cea, Urtica dioica, Sambucus nigra. Kervel, jonge Boerenkool en Prei bestaat.

Caractères génériques. Calice a 5 divisions, ventru, adhèrent à l’ovaire, 'a segmens colore's et persistants. Corolle 'a 5 petales ; les pe'tales obtus et, ainsi que les e'tamines, insérés sur le bord du calice. Style bifide, à deux stigmates. Une baie globeuse, 1-loculaise, polysperme et coronée par le calice.

Caractères spécifiques. Pédoncules h 1—3 fleurs, et deux ou trois bractéoles, a, calice campa-nulé, les pétales obovés, b. Baies presque glabres, c, d, mais le germe poilu, e ; les pétioles et les feuilles pubescentes. Le plus souvent trois aiguillons connés a la hase des rameaux.

Vers A voyez une fleur, de laquelle est enlevée autant qu'il fallut, pour faire voir l'insertion des pétales sur le calice, l'attachement des étamines, et le style, à base pubescente, f.

Figure B montre une fleur, vue de dessus ; d une baie coupée horizontalement, et g une des graines.

Lieu natal. Il vient surtout dans les dunes auprès de Overveen et Bloemendaal, et ailleurs aux environs de Haarlem, comme au Brakclbosch et auprès de Zomerzorg ; aussi dans celles près de Wassenaar auprès de la Haye, et au Staalduin, puis dans les bois delà Frise, et dans ceux qui se trouvent auprès de Breda. A l’île de Walcheren et de Sud-Beveland ; quelquefois sur de vieux saules décapités, sur de vielles murailles, dans des haies, et même tout au haut de la tour du Dôme à Utrecht.

Usage. Les baies de l’arbrisseau sauvage tombent presque toujours avant leur maturité, mais c’est par anoblissement que l’on en a obtenu plusieurs variétés , qui contribuent de leur part 'a l’augmentation du bien pécuniaire de beaucoup d’hommes; surtout dans les contrées où leur culture est de quelque étendue: comme au Westland , dans la Hollande méridionale.

Les Variétés sont en premier lieu des glabres et des poilues ; puis des longues et des rondes ; des blanches, des blanches doubles, des verdâtres, des rouges ou pourprines, et des jaunes, qui sont les plus communes. De celles-ci les baies longues sont cuillies avant leur maturité, et cuites avec de l’eau et de la farine, et puis mêlées avec du sirop, elles fournissent le mets que nous appelions Kruisbessenkost, et aussi a cette fin on les conserve tout simplement dans des bouteilles, bouchées avec soin, ou confites. — Quant au fruit mûr, tout le monde connaît l’usage vulgaire de sa pulpe, — c'est de la manger d’abord, comme elle est; autrement elle peut aussi être gardée pour l’iii-ver; et en la traitant avec du sucre, on s’en acquiert une boisson, qui a en quelque sorte la saveur du vin de la Moselle.

Les fleurs sont fort recherchées par les abeilles et par des fourmis, et quelquefois les jeunes feuilles entrent dans la composition d’une certaine nourriture, dont les premières feuilles du Groseillier noir, de l'Êgopode des goutteux, de la Ficaire renoncule, du Rumex Oseille, de la Lierre terrestre, de la grande Ortie et du Sureau commun, avec du Cerfeuil, du Poireau et du Chou vert, sont les autres ingrédients^

Natimrl. Orde volg, linnabüs xlix. Composilae, S, Radiatae. Compositae adans. Synanthereae rich.

Geslachts-kenmerken. Capitulum multiflorum. Floribus marginis, femineis, ligulatis, disci herina-phroditis tubulosis, limbo 5-dentato. Involucrum bemisphaericum, squamis aequalibus bi-triserialibus. Receptaculum nudum. Semina turbinata, sulcata ; flosculorum semina pappo simplici, piloso ; radii calva. Eeii veelbloemig bloemhoofd. De vrouwelijke straalbloempjes, a, lintvormig; die van den schijf tweekunnig, pijpvormig, met een 5-tandig boordje, b, (bij c geopend). Het omwindsel platrond, met evenlange, in twee of drie rijen over elkander liggende schubjes, d. De vruchtbodem, e, naakt. De zaden tolvormig, gesleufd; die der pijpbloempjes, f, met een eenvoudig, harig zaadpluis , doch die der straalbloempjes naakt, g.

SOORTELIJKE KENMERKEN. Folüs ovatis denticulatis, radicalibus longe petiolatis subangustatis vel truncatis, et in petiolum paulo productis; caulinis auriculato-amplexicaulibus. Receptaculo sparsim piloso. Rhizomate brevi horizontal!, stolonibus nullis. De bladen eirond getand; de wortelbladen lang-gesteeld, aan den voet eenigzins versmald, of als geknot, en meer of min in den bladsteel uit-loopende; die der stengen geüord-stengomvattende. De vruchtbodem een weinig behaard. Een korte, horizontale wortelstok, zonder wortelspruitcn.

Dezelve groeit hooger op, is in allo doelen wat forsçher, minder behaard en meer helder groen van kleur, dan, Dl. VII. PI. 314 afgebeelde, Doronicum Pardalianches L. ; voor het overige vergelijke men aldaar wal door den Iloogl. van hall, ter onderkenning der beide soorten, reeds opgegeven is geworden.

Groeiplaats. Hieren daar in de bosschen, en op eenige andere plaatsen; waaronder nogtans sommige zijn welke doen vermoeden dat dezelve er meer als ontvlugt {aufwga} voorkomt. — Op enkele plaatsen bij Leijden-, bij Leijderdorp, alwaar zij in overvloed achter in het bosch van Voordorp groeit, en ook is zij aan de stadscingels van Delft gevonden geworden. Bij Arnhem, bij Dordrecht, in bosch van den Heiligenberg bij Amersfoort, van Tjepma bij Utrecht, en van Dijkerwaal, tusschen Naaldwijk ea 's Gravenzande; ook op het eiland Walcheren.

Gebruik. Als sierplant w'ordt zij in onze bloemtuinen zeer menigvuldig aangetroffen ; veel meer dan Doronicum Pardalianches L., welke soort eertijds door sommigen voor vergiftig gehouden is geworden.

Ord. Nat. de linn. XLIX. compositae, Radiatae. Compositae adans. Synanthereae rich.

Caractères génériques. Capitule multiflore. Les fleurs marginales féminines, a, ligulées ; celles du disque, b, hermaphrodites, tubuleuses, h limbe 5-denté, b, c. L’involucre he'misphaerique, les folioles à deux ou trois rangs, égales, d. Réceptacle nu, e. Graines en forme de toupie, cannelées, velues; celles des fleurs tubuleuses, f, munies d’une aigrette simple, mais celles de la circonférence sans aigrette, g.

Caractères spécifiques. Feuilles ovales, denticulées; les feuilles radicales pétiolées, à base plus ou moins rétrécie, ou tronquée, et un peu décurrente; celles de la tige auriculées amplexicaules. Le réceptacle muni de quelques poils épars. Un rhizome horizontal, tout dépourvu de rejetons.

Il croît à plus de hauteur, est plus vigoureux, moins poilu, et d’un vert plus clair que le Doroni-cum Pardalianches L., qui figure Tome VU, PI- 8'14. — Voyez du reste dans la description de cette espèce, ce qui a déjà ete dit sur le diagnostique, par Mr. le Professeur hall.

Lieu natal. Dans les bois et en quelques autres lieux, dont cependant plusieurs font soupçonner qu’il y est venu de s’échapper. — On l’a vu en quelques endroits auprès de Leide, et près de Leiderdorp, ou moi-même je le trouvai dans du taillis dans la campagne Voordorp, tandis que je le rencontrai aussi au Heiligenberg près à'Amersfoort, a Tjepma près à'Utrecht, et à Dijkerwaal entre Naaldwijk et ’s Gravenzande. Mr. rlaas l’a trouvé en l’île de Walcheren, et aussi il a été ceuilli dans un lieu aux remparts de la ville de Delft.

Usage. Comme plante d’ornement on le voit dans presque chaque jardin a fleurs; du moins il y est beaucoup plus vulgaire que le Doronicum Pardalianches L., qui d’après quelques anciens botanistes est estimé de nature vénéneuse.

Natuurl. Orde volg, linnaeüs lv. Filices. Lycopodineae swarts. Lycopodaceue dc. Lycopodeao R. brown.

Geslachts-kensierken. Sporangia reniformia vel omnia uniformia, unilocularia , bivalvia granulis 1ns-pidulis (sporis) pulveraceis plena, vel biformia, 2-3-valvia, globulis majoribus paucis, axillaria vel in amenta terminalia foliosa congesta. De niervormige of ohselslandige, of in eindelingsclie bebladerde aartjes geplaatste zaaddoosjes, of alle gelijkvormig, éénliokkig, tweekleppig en met ruigachtige stof-korreltjes gevuld, of van tweederlei vorm, namelijk, eenige 2-3-kleppig, en met enkele grootere bolletjes gevuld.

SOORTELIJKE KENMERKEN. Caule erecto, ramis alternis dichotomis, pedunculis quadrifidis tetrasta-chyis, Spicis cylindricis, squamis acuminatis reflexis, foliis bifariis connatis apice patulis, stipulis so-litariis adpressis. De steng opgerigt, met overhoeksche en gegaffelde takjes, de bloemsteeltjes 4-deelig en met 4 rolronde aartjes, met gespitste en omgeslagen schubjes. De bladen in twee rijen, zamen-gegroeid, aan den top openstaande, en alleenstaande aangedrukte steunblaadjes.

De bloemsteeltjes zijn niet bestendig i-deelig, maar, gelijk hier te zien is, ook wel slechts tweedee-lig, of liever gezegd: sommige eenvoudig, a, andere dubbeld-gegaffeld, b.

De alleenstaande en aangedrukte steunblaadjes ziet men aan weerskanten tusschen de blaadjes aan de takken, en aan de bloemsteeltjes, c.

Bij d een vergroot blaadje, bij e een schubje van de bloemaarljes, waarvan echter het boveneind niet altijd teruggeslagen voorkomt; bij f een der, zich in de oksels van de schubjes bevindende , zaaddoosjes, en bij g een gedeelte van een der takjes vergroot.

Groeiplaats. Groeijen Lycopodium inundalum en Lycop. clavatum. Dl. VI. PI. 440 en Dl. VII. PI. 530, op vochtige plaatsen, vooral eerstgenoemde, deze soort wordt op hoogere heiden aangetroffen. Zelf vond ik haar op de hei tusschen Malden en de Water-Meerwijk bij Nijmegen, terwijl de Heer DE beijer haar insgelijks in de nabijheid van die stad, te Beek, aangetroffen heeft, en door den Heer gevers DEIJNOOT is zij op de hei achter Zeist gevonden geworden. Wijders behooren de groeiplaatsen die de gorter van Lycopod. alpinum L. opgegeven heeft, namelijk de Kappenbïilte tusschen Zelhem en Halm, in ’t Graafschap Zutphen, alsmede de hei te Deelen, en eene plaats bij Lövenich op de Veluwe, tot de hier afgebeelde. (*)

Gebrdik. Het stof dat zich in de vruchtdoosjes, f, bevindt, zal waarschijnlijk tot dezelfde einden gebezigd kunnen worden, waartoe dat van Lycopod. clavatxim l. dienstig is ; zoo als bij Plaat 530 opgegeven staat. Hierbij merken wij nog aan, dat dit dagelijks in de Apotheken gebruikt wordt, ter bestrooijing van pillen , en om hierdoor het aan elkander kleven van dezelve voor te komen.

Wollen stoffen, zoo met deze plant als met de overige soorten van den Wolfsklaauw gekookt, verkrijgen de eigenschap van, door een bad van Braziliehout (^Caesalpinia brasiliénsis l.) gehaald, hlaauw te worden (lindley).

Ord. Natur, de linnaeüs LV. Filices. Lycopodineae swartz. Lycopodaceae DC. Lycopo diaceae rich. Lycopodeae R. brown.

Caractères génériques. Sporanges réniformes, tantôt tous uniformes, uniloculaires, bivalves, renferment des graines un peu bispides et de consistance pulvérulente, ou, cbez d’autres espèces, bifor-mes, 2 a 3-valves, et contenant quelques petits corps globeux. Fructification axillaire, ou en épis terminaux, foliacés.

Caractères spécifiques. Tige dressée, à rameaux alternes dichotomes ; pédoncules 4-fides et ä 4 épis cylindriques, ayant des écailles acuminées et fléchies vers le dehors. Feuilles imbriquées, sur deux rangs, soudées par leur base, libres au sommet, et des stipules appressées.

Quant aux pédoncules, ils ne sont pas toujours quadrifides et à 4 dpis, mais quelquefois seulement bifides et à 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ou, pour mieux dire, tantôt simplement dichotomes, tantôt à dicho

Les stipules, solitaires et appressées, se trouvent sur les deux faces des rameaux, entre les deux rangs des feuilles, et aux pédoncules, c.

Vers d une feuille agrandie, vers e une des écailles, dont le sommet n'est pas constamment fléchie en dehors, vers f un des sporanges, plus ou moins gibbeux, qui naissent dans les aisselles des écailles, et vers g une partie des rameaux, un peu agrandie.

Lieu natal. Tandis que surtout le Lycopodium inundatum, mais aussi le Lycopod. clavatum, — Tome VI. PI. 440 et Tome VII. PI. 530, — viennent en des endroits humides, cette espèce croît sur des bruyères de situation plus élevée, — dans un sol plus sec. — Je le trouvai aux environs de Nimègue, sur la bryère entre Malden et le Waler-Meerwijk ; par Mr. de bijer elle a été vue près de Beek, et Mr. gevers deijnoot l’a trouvée sur la bruyère de Zeist. — Mr. le Prof, reinwardt la cuillit au Lagerberg près de Logchem, et c’est lui qui a remarqué, que les lieux cités par de gorter , le Kappenbulte entre Zelhem et Halm dans le comté de Zutphen, la bruyère de Deelen , et un endroit près de Lövenich sur la Veluwe, n’appartiennent point au Lycopodium alpinum L., mais ä l’espèce que nous venons de décrire.

Usage. Probablement la poussière, qui se trouve dans les capsules, f, poura servir aux mêmes emplois, aux quels sert le Soufre végétal du Lycopodium clavatum i.; dont il est fait mention 'a la Planche fiSO“' A..jquoi nous ajoutons que celui-ci est d’un usage journalier dans nos Apothicaireries: pour en saupoudrer les pilules, afin qu’elles ne pouraient s’agglutiner.

Les étofies de laine prennent une couleur bleue, quand on les fait cuire avec cette plante, et de même avec les autres espèces de Lycopode, et puis en les traitant dans un bain de Bois de Brasil (Lindlet).

Hoogduitsch. Schuppiger Löcherschwamm. Schuppenpilz. Nuszbaumpilz. Schuppiger Löcherpilz.

Natwurl. Orde volgens linnaeus lxi. Fungi. Fungi SKSS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sprengel. Glass./. Hymenomy-

Geslachts-kenmerken. Hymenium cum pilei substantia membranacea, coriacea vel sublignosa, vel et carnosa, concretum, poris subrotundis pertusum, dissepimentis tenuibus simplicibus ascigeris, asci tenues, sporidiis exiguis. Stipes varius, saepe nullus. Het zwamvlies met de vliesachtige, lederachtige of eenigzins houlachtige, of somwijlen vleezige zelfstandigheid van den Hoed zamengegroeid; met nagenoeg ronde poriën, dunne, eenvoudige, de kiemhulsels (Asci') bevattende middenschotjes. De kiemhulsels teeder, met zeer kleine kiemkorreltjes.

SoORTEtUKE KENMERKEN. Pileo carnoso, lento, amplo, subochraceo, squamis obscurioribus, poris pallidis, magnis, inaequalibus, angulosis, stipite sublaterali. — De Hoed groot, vleesachtig en taai, okerkleurig, met donkerder gekleurde schubben , en groote, ongelijke eenigzins hoekige, bleeke poriën, a, en eenen nagenoeg zijdelings geplaatste steel, b.

Dezelve is, zoo ten opzigte van grootte als van gedaante en kleur, zeer afwisselend, en wordt dan eens alleenstaande, dan weêr in grootere of kleinere hoopen bij en over elkander groeijende aangetroffen.

De steel is of langer of korter, en of dikker of dunner ; meestal randstandig of zijdelingsch, maar ook wel in het midden van den Hoed aangehecht. Ik vond Exemplaren waaraan dezelve, ofschoon meer of min gebogen, meer dan een voet lang, en bijna geheel aan het midden van den Hoed vast was, en deze zoodanig van gedaante, dat het geheel als 't ware eene trompet geleek ; op andere tijden zag ik den steel naauwelijks een duim lang, meer dan zoo dik en daarbij den Hoed van meer dan 18 Rhijnl. duimen overdwarsche, en ongeveer 1 vt. overlangsche breedte.

De schubben zijn nu eens donkerder, dan lichter van kleur, somwijlen zelfs zwart, maar ook wel eens als geheel niet aanwezig. De poriën zijn in het eerst, wanneer zij nog klein en gelijkvormig zijn, bleek, naderhand geelachtig-bruin, en onregelmatig-hoekig.

Groeiplaats. Onder aan boomstammen , voornamelijk aan Esschen; ook aan die van Populieren, Iepen, Eiken en Wilgen, alsmede nu en dan boven in den hollen stam der Knotwilgen: inzonderheid in Zuid-Holland.

Gebruik. Niettegenstaande deszelfs sterken, doordringenden geur, en in het eerst zoutachtigen smaak, kan men er het vleesachtige gedeelte, c, van eten.

Surnoms. Bolel du Noyer. Oreille du Noyer. Mielllin. Langou. Nom Allem. Schuppiger Lticherpilz. Schuppenpilz. Nuszbaunipilz,

Ord. Natur, de linnaeus LXI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fungi jüss. Mycetes sprengel. Cl. I. Hymeno-

Caractères génériques. L’Hymenium croît attaché à la substance membraneuse, coriace ou presque ligneuse, ou charnue, du Chapeau, et est perforé par des pores plus ou moins ronds, à cloissons minces, simples, et ascigères; les asci tendres et contenant des graines (spores) très petites. Pédicule variable, souvent absent.

Caractères spécifiques. Chapeau grand, charnu, c, et souple, de couleur ocreuse ou jaune roux, couvert de squames de couleur plus foncée, les- pores plus pâles, grands, inégaux, anguleux, a. Pédicule ordinairement latéral, b.

Il est très variable, tant dans sa forme que dans ses dimensions et la couleur, et vient ou solitaire ou en des amas, et naissant quelquefois l'un de par-dessus l’autre.

Le pddicule est tantôt plus long, tantôt plus court, plus épais ou plus mince, le plus souvent laldral, mais aussi attacha au milieu du chapeau. — Je trouvai des individus dont, en se courbant de cotd et d'autre, il surpassait la longueur d'un pied, et dans lesquels il venait de s'aboutir presque tout au centre d'un chapeau à-peu-près rond et entier, mais excavd de la sorte, que le tout repre'sentait en quelque manière la figure d'une trompette. En d'autres temps le pédicule se présenta à peine de la longueur d'un pousse, mais plus qu'autant de l'épaisseur, et le chapeau d'une dimension transversale de plus de 18 pouces (Mésure de Rhynland), et de la hauteur d'environ un pied.

Les squames sont tantôt plus foncées, tantôt plus pâles, brunâtres oude couleur d'ombre, et quelquefois noires, mais parfois aussi elles sont presque point visibles, et le végétal se montre d'un blanc jaunâtre, et de superficie plus ou moins luisante. — Dans sa jeunesse il a des pores réguliers, pâles et très petits, en s'agrandissant ils se colorent de jaune brunâtre, et acquièrent une forme irrégulièrement anguleuse.

Lieu natal. A la base des troncs des arbres, surtout des Frênes ; a ceux des Peupliers, des Ormes, des Chênes et des Saules, et quelquefois dans la cavité des Saules décapités. Le plus souvent on le rencontre dans la Hollande méridionale.

Usage. Quoiqu’il ait une odeur forte et pénétrante, et un goût d’abord salé, il peut cependant être mangé.

Geslachts-kenmerken. Calyx laxus, basi aequalis. Petala indivisa. Silicula subovata, loculis polyspermis valvis ventricosis nervo dorsali proniinulo plus minusve carinatis reticulato-nervosis. Semina immarginata verruculis exasperata. De kelk min of meer openstaande, aan den voet gelijk. Gaafrandige bloemblaadjes, de haauwtjes nagenoeg eivormig, de hokjes veelzadig, de klepjes buikvormig met een uitspringend nerQe op den rug, eenigzins netvormig geaderd, en de zaden gaaf, wratachtig ruw.

SOORTELUKE-KENMERKEN. Folüs omnibus petiolatis, radicalibus cordatis, caulinis 3—5-lobis, sili-culis ellipticis reticulato-venosis. De bladen alle gesteeld ; de wortelbladen hartvormig, de steng-bladen 3—5-lobbig. Eironde , netvormig-geaderde haauwtjes.

Somtijds komt dezelve in eene meer opgerigte houding voor, doch verre het meest los over den grond uitgespreid. De wortelbladen verdorren spoedig, en zijn steeds verdwenen wanneerde plant zoo ver ontwikkeld is als men haar hier afgeheeld ziet; de bovenste bladen zijn veelal eivormig-piekvormig. Nu en dan zou zij met geheel gave bladen voorkomen, doch onder dui-zende vond ik zoodanig niet eene enkele.

De meeldraadjes, benevens het vruchtbeginsel met het korte stijltje, bij a te zien, verloonen zich eerst wanneer men de bloempjes, b , opendrukt; anders zijn deze deelen voor het oog verborgen, doordien zoo de bloemblaadjes, c, als de kelkslipjes, d, aan den top tot elkander naderen.

De klepjes van het haauwtje , e, staan met hot middenschotje, i, in eene tegenovergestelde rigting ; aan de zijwanden van het middenschotje ziet men de zaadstrengetjes, en bij h de zaadkorrel, i, er nog aan vast.

Groeiplaats. Overvloedig op enkele plaatsen in en tegen de duinen bij Katwijk en Noordwijk aan Zee, alsmede omtrent Terheide en in het Nieuwland, nabij den hoek van Holland; en zoo ook op het eiland Walcheren, waar ik dezelve, met Dr. van den bosch , alle'e'n bij West-Kapelle aantrof. In de duinen bij 's Hage vond de Hr. vrijdag öjnen haar, en volgens opgave van den heer bruinsma, in deszelfs Flora Frisica, groeit zij ook op Ameland, en aan de zeedijken en op aan het strand gelegen weilanden bij Dijkshoek, aan den zwarten Haan en bij St. Jacob.

( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gebruik. Hare eigenschappen zijn van gelijken aard als die van het gewone Lepelblad (D. II, PI.

108.) ; waarom het de moeite waard zoude zijn dezelve, daar zij in menigte bij elkander groeit, tot een of ander gebruik af te snijden , waartoe gene soort te gebruiken is.

Caractères génériqdes. Calice laxe, h base e'gale. Pétales non divise's, entiers. Silicules a peu-près ovales , a loges polyspermes et a valves gibbeuses, plus ou moins care'ne's par une nervure dorsale proéminente, et a veines rétiformes. Graines non émarginées, âpres, verruqueuses.

Caractères spécifiqües. Feuilles toutes pétiolées, les radicales cordiformes, les caulinaires a 3—5-lobes ; silicules ellipsoïdes, à veines rétiformes.

Quelquefois on le rencontre à tige plus drigde, mais ordinairement il croit couché contre la terre, et épars de différente manière. Les feuilles radicales se fanent bientôt, et ont disparues quand la plante est à l'age auquel nous l'avons cuillie pour notre dessin ; les supérieures de la tige sont le plus souvent ovales-hastées ; quelquefois aussi on veut avoir vu des exemplaires à feuilles non divisées et toutes entières, cependant parmi des milliers tel je n'en ai pu trouver aucun.

Pour voir les étamines, repi'ésentées vers a, il faut que les fleurs , b, soient un peu déchirées; autrement elles sont invisibles, à cause de ce que les pétales, c, ainsi que les pièces du calice, d, s'approchent par leur sommet.

Aussi vers a voyez le germe et le style court, vers e une des silicules, dont les valves sont à position opposée à celle du cloison, f. Les funicules spermatiques sont attachées aux parois latérale.’i du cloison, g; vers h une d’elles encore pourvue de sa graine, i.

Lieu natal. Il abonde dans quelques lieux des dunes auprès de Katwijk et Noordwijk aan Zee,e\. de Terheide et au Nieuwland près du Hoek van Holland. Dans l’île de Walcheren, Mr. le Doct. VAN DEN ROSCH et moi, seulement nous l’avons trouvé auprès de West-Kapelle. Mr. vrijdag zijnen l'a rencontré dans les dunes près delà Haye, et d’après Mr. brlinsma, dans son Flora Frisica , il croît aussi au Ameland, et contre les digues de mer, et dans des prés situés proche du bord de la mer, auprès de Hijkshoek, au zwarten. Haan et près de St. Jacob.

Usage. Ses propriétés sont comme celles du Cochlearia officinalis (Tom. II. Pl. 108.), et vu qu’il croît en quantité, où on le trouve, il vaudroit la peine de le couper, pour en faire tel usage que l’on fait de celui-l'a.

Hoogd. Gebräuchliche Brunnenkresse. Wasserkresse. Heilsame Wasserrauke. Quellenrauke Engelsch. Water-Cress.

Gbslachts-kenmerken. Calyx patulus, basi aequalis. Petala indivisa. Filamenta libera, edentula. Siliqua saepe abbreviata , siliculaeformis, teretiuscula vel subcompressa, valvulis subenervibus con-cavis, nec carinatis. Semina in quovis loculo inaequaliter biserialia. De kelk, a, openstaande, aan den voet gelijk. Gaafrandige bloembladen, b. De meeldraadjes vrij, niet getand, c. De haauwen dikwijls verkort, in den vorm van een haauwtje, rolrondachtig of eenigzins zamengedrukt, de klepjes nagenoeg zonder nerfjes, uitgehold, maarniet kielvormig. De zaden, f, in elk der hokjes onregelmatig tweerijig.

SoORTELiJKE KENMERKEN. Sillquis linearibus pedicellum subaequantibus, foliis pinnatis, superio-ribus 3—7-jugis, inferioribus ternatis, foliolis répandis, lateralibus ellipticis, terminal! ovato basi subcordato. De haauwen, e, lijnvormig, bijna zoo lang als de bloemsteeltjes ; gevederde bladen, de bovenste 3—7-parig , de benedenste drievoudig ; de blaadjes (min of meer) uitgeschulpt, de zijde-lingsche elliptisch, het eindblaadje eirond, aan den voet bijkans hartvormig.

De plant bereikt eene lengte van 2, 3 voet en meer, doch is voor een grooter of kleiner gedeelte neêrliggende, maar ook komt dezelve ter grootte van slechts eenige duimen voor, en geheel en al kruipende, namelijk, als de Verscheidenheid jï minor VH. (Flora Belg. Sept.); waarschijnlijk dezelfde welke ook door reichenbach als eene afzonderlijke soort. — Nasturtium microphyllum bönningh. — beschreven is geworden.

Als eene tweede Verscheidenheid, siifolium, komt bij koch, Synops. der Deutsch, u. Schweizer Flora, de Nasturtium siifolium rchb. voov, waaraan de bloempjes evenmin van die van Var.

minor VH. verschillende zijn als van die der plant zoo als zij gewoonlijk voorkomt, en gelijk men bij d een derzelve vergroot ziet.

Groeiplaats. Deze plant groeit in alle landen van den aardbodem, in slooten en in de kanten van andere wateren ; nogtans in sommige streken veel overvloediger dan in andere, en zoo ook in ons vaderland. In menigte groeit dezelve bij Valkenburg, Rijnsburg, Katwijk, Leijderdorp en elders om Leijden; overvloedig in het Westland, als ook in Vriesland; in slootkanten tusschen Nieuwersluis en Loendersloot, en voorts op vele andere plaatsen.

De eerstgenoemde der evengemelde Verscheidenheden, Var ß minor VH., vond ik in het slijk aan de Waal, tusschen Varik en Heesel, en tusschen Hoerenwaarde en Rossum, alsmede aan de Merwe, bij Dordrecht, terwijl Prof, van hall dezelve aan de Laak bij Rheode aangetroffen heeft. De tweede genoemde Verscheidenheid is door de H. H. VRIJDAG ZIJNEN en van hoven bij den Haag gevonden geworden ; waarvan meer in den Franschen tekst.

Gebruik. Eertijds werd van dezelve in de geneeskunst gebruik gemaakt, en ïshet Herba NasturtiiX.eg,ea velerlei ziekten en kwalen geroemd, en zoo in-als uitwendigtegen zuchtige zwellingen, het verdrijven van zomersproeten enz. aangewend geworden. — Volgens mattüschka wordt de plant door het vee gaarne gegeten, en is een afkooksel er van met vrucht tegen de longziekte van hetzelve gebruikt geworden.

In Engeland, Frankrijk en Duitschland is het huishoudelijk gebruik dat er van gemaakt wordt zoo groot, dat dezelve, op daartoe ingerigte plaatsen, met zorg aangekweekt, en in de steden ter koop gebragt wordt. Men eet de jonge planten als salade, of in azijn ingelegd , of met vleeschnat opgekookt ; somtijds met andere groenten er doorheen.

Surnom. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cresson de fontaine. Cresson d’eau.

Norn Kilomand. Gebräuchliche Brunnenkresse. Wasserkresse. Heilsame Wasserrauke. Quellenrauke.

Caractères génériques. Calice ouvert,'a base égale, a. Pe'tales entiers, b. Filets libres, non den-ticule's, c. Silique souvent abréviée, siliculaeforme, cylindrique ou un peu comprime'e,à valvules presque sans nervure, concaves, et non carénées. Les graines , f, disposées inégalement en deux rangs, dans chaque loge.

Caractères spÉciriQüES. Siliques, a, linéaires, à-peu-près de la longueur des pe'dicelles; feuilles pinne'es avec impaire, les supe'neures de 3—7 paires de folioles, les inférieures ternées. Folioles un peu ondulées, les latérales elliptiques, la terminale ovée, à base subcordée.

La plante atteint la hauteur de 2 à 3 pieds et plus encore, mais ordinairement la partie inférieure est couchée, et souvent couverte de quelques radicelles. — Aussi on la rencontre toute rompante, et n'ayant que quelques pouces de grandeur; c'est la Variété (î minor VH. du Flora Belg. Sept., et probablement la même plante qu aussi reicuenbach a mise au rang d'une \propro espèce, savoir, le Nasturtium microphyllum bönningh. — Comme une deuxième Variété koch nous donne Ze Nasturtium siifolium rchb. , dans son Synops. der Deutsch, u. Schweizer Flora ; de l'une comme de l'autre les fleurs ne sont point différentes de celles dans la forme commune, dont une est agrandie vers d.

Lieu natal. Elle vient dans chaque pays connu de la terre, dans des ruisseaux, des fossés et aux bords d’autres eaux ; cependant on la rencontre beaucoup plus abondante dans quelques-unes des contrées d’un pays , que dans des autres, de même que cela a lieu chez nous. — Surtout nous la voyons, p. e, aux environs de Leide, de la Haye et ailleurs dans la Hollande méridionale ; aussi dans la Frise elle est plus abondante que dans nos autres provinces.

La Variété (3 minor VH. a été trouvée par le Professeur van hall lui même au Laak, près de Rheede dans la Guèldre ; moi je la trouvai au bord du Waal, et aussi à la AI erve, près de Dordrecht. L’autre Variété, (3 siifolium de koch, est cuillie par Mr. vrijdag zijnen, au Malibaans-Polder, et par Mr. le Doct. van hoven dans un autre lieu auprès de la Haye. Par bienveillance de Mr. zuNENj’en ai eu sous la vue un exemplaire de chacun d’eux ; celui qui a été trouvé par Mr. van hoven me parût plus proche de la forme vulgaire de notre plante, mais celui de Mr. zijnen me présenta très distinctement tous les caractères-du Nasturtium siifolium rchb., comme nous les trouvons cités dans le Compend. Florae German, de bluff et fingerhuth, Ed. 2. Tom. II. pag. 57.

Usage. Le Cresson d'eau a été fort employé dans la médecine, et son herbe, Y Herba Nasturtii, estimée dans des maladies et contre des maux divers, principalement comme antiscorbutique.

D’après mattuschka la plante est mangée par le bétail, et en décoction elle serait d’efficace quand celui-ci vient d’être occupé par la maladie du poumon. L’homme le mange en salade, ou confite au vinaigre, et pour cette fin en d’autres pays on la cultive en grand; comme dans la France aux environs de Rouen : dans des terrains demi-inondés, qu’on nomme Cressonnières ; en Allemagne aux environs A'Erfurt, où ces terrains sont connus sous le nom de Brunnenkresigräben , et celui de Klingeren, et dans l’Angleterre surtout près de Londres, à Rickmansworth et dans le comté de Hertfordshire.

Geslachts-kenmerken. Calyx 5-fidus vel 5-dentatus, corolla papilionacea, marcescens, persistons ; carina obtusa alis vexillloque brevior. Stamina diadelpha, cum petalis plus minusve connata ; filamenta superne parum dilatata. Stylus glaber. Legumen ovatum, 1—2-spermum, rarius oblongum 3—4-spermum, calyce vel corolla persistente inclusum, vix dehiscens. De kelk 5-spletig of 5-tandig. De bloemkroon vlindervormig, verwelkende, overblijvende; het kieltje, a, stomp, korter dan de vleugeltjes, b, en het vlagje, c. De meeldraadjes, d, in twee bundeltjes, en ook met de bloemblaadjes eenigzins te zamen gegroeid, en naar boven toe een weinig breeder wordende. Het stijltje, e, onbehaard. Een eirond, 1—2-zadig, somwijlen langwerpig en 3—4-zadig, door het kelkje of door de overblijvende bloemkroon in gesloten, en naauwelijks openbarstend peultje, m.

SooRTELUKE KENMERKEN. Spicis ovatis denique subcylindricis basi involucratis terminalibus laterali-busque. Calyce hirsuto, dentibus lanceolato-subulatis, fructiferis ventricoso-tumidis, fauce annulo cartilagineo coarctata. Stipulis ovatis cuspidatis; foliolis oblongo-cuneatis obovatisque antice serrula-tis, venulis aequalibus ad marginem rectiusculis. De aarvormige, eindelings en zijdelings geplaatste bloemhoofdjes, f, eirond, ten laatste cylindervorraig, aan den voet met een omhulseltje, g. Het kelkje, i, ruigharig, met lancetvorniig-elsvormige tandjes, door een kraakbeenig ringjebijkans gesloten, en als het zaad, j, rijp is, buikvorm ig-gezwollen, k. De steunblaadjes, h, eirond, sterk-gepunt. De blaadjes langwerpig-wiggevormig, andere omgekeerd-eirond, naar den top fijn-zaagtan-dig, geaderd: de adertjes van gelijke lengte, en naar den rand toe regt uitloopende.

Deselve komt of in grootere of in kleinere soden voor, en maakt dan vele stengen, of ook wel wordt zij veel kleiner, en eenvoudig met een enkel stengje aangetroffen. Bij 1 ziet men een bloempje, met het kelkje er omheen, een weinig vergroot; somtijds zijn de tandjes van het kelkje langer dan het bloempje, in welk geval de plant de Trifolium scabrum Schreb. zoude zijn.

Groeiplaats. Het eerst is deze, in ons Vaderland zeer zeldzame Klaver-soort, bij Nijmegen gevonden geworden, alwaar de Heer de beijer haar waarschijnlijk ter zelfde plaatse aangetroffen heeft, waar Dr. P. I. kraamwinkel dezelve in 1840 inzamelde. — Dr. van der sande lacoste vond haar bij Gassel, in Noord Braband, en zelf ontmoette ik haar bij Naaldwijk, in Zuid Holland ; voor het eerst in 1844, en nu in 1846 weder; in 1845 heeft zij zich niet vertoond.

Gebruik. Op zandgronden, waarop dezelve te huis behoort, vooral op zoodanige waarop Trifolium arvense L. (Dl. I. Pl. 56) mede voorkomt, is er welligt partij van te trekken; inzonderheid tot het aanleggen van vroege schaapsweiden.

Caractères génériques. Calice h 5 divisions ou à 5 dents. Corolle papillonace'e, se fanant, persistante ; carène, a, obtuse, plus courte que les ailes, b, et l’étendard, c. Étamines, d, en diadel-phie, plus ou moins conne'es avec les pièces de la corolle, et h filets un peu dilate's vers le sommet. Style, e, glabre. Gousse ove'e, et h une ou deux graines, ou quelquefois oblongue et a 3—4 graines, cache'e par le calice persistant, et presque point déhiscente, m.

Caractères spécifiques. Capitules des fleurs, f, ovales, puis cylindriques, sessiles, axillaires et terminales, à base involucrée, g. Galice, i, velu, strié, h dents courtes, lancéolées-subulées, tumi-fiées en ventre quand il porte du fruit, j, et h gorge coarctée par un annelet cartilagineux. Stipules, h, ovato-cuspidées; folioles pubescentes oblongo-cunéiformes, d’autres obovées, plus ou moins denticulées vers le sommet, à veines égales et de terminaison droite.

Il croit en gazons plus ou moins étendus, et ainsi à plusieurs tiges, mais aussi on le rencontre petit, et à une seule tige. Vers 1 une des fleurs, entourée par le calice, un peu agrandie. Quelquefois les dents du calice sont plus longues que les fleurs, et dans ce cas notre plante serait le Trifolium scabrum de schreber.

Souvent les folioles ne montrent aucune dent, et sont-elles à bords tout entiers.

Lieu natal. Parmi les diverses espèces de Trèfle celle-ci ne se trouve que très rarement dans notre patrie, et il est vraisemblable que l’endroit, auprès de Nimègue, où Mr. le Docteur P. j. kraamwinkel l’a trouvée A°. 1840, soit le même où pour la première fois elle a été cuillie par Mr. de beu er. Puis Mr. VAN DER SANDE LACOSTE l’a trouvée près de Gassel, au Braband Septentrional, et moi-môme je la rencontrai aux environs de Naaldwijk, dans la Hollande méridionale ; où je la vis premièrement dans l’été de 1844, après au mois de Juillet 1846, tandis que pendant 1845 je ne l’ai pu retrouver nullepart.

Usage. Dans des contrées sablonneuses, surtout où les terrains montrent le Trifolium arvense L. (Tome I. PI. 58), peut-être on en pourait faire usage pour des prairies artificielles, pour les brebis.

Geslachts-kenmerken. Sporangium inaequale cernuum sulcatum s. striatum. Peristomium duplex: exterius ex dentibus 16 latiusculis erectis figuratum; interius membranaceum in processus totidem varie perforates aliisque liberis alternantes fissum. Galyptra cuculliformis. Seta terminalis. Het zaaddoosje ongelijk, knikkende, gesleufd of gestreept. De monding dubbeld, de buitenste bestaat uit IGeenig-zins breede en opgerigte tandjes, de binnenste uit een vlies, dat in even zoo vele, op verschillende wijze doorboorde, slipjes verdeeld is, met daartusschen liggende vrije wimpertjes. Het Huikje kap vormig. Het steeltje eindelingsch.

SOORTELIJKE KENMERKEN. Caule erecto subdivise gemmifero s. fructifère, foliis lanceolato-linearibus acutis siccitate crispis; sporangio cylindrico tandem subinclinato ovate, opercule conico. De steng regtstandig, meer of min verdeeld, of knop- of vruchtdragende; de bladen lancet-lijnvormig, gepunt, bij droogte eenigzins kroes ; het zaaddoosje cylindervormig, een weinig opgerigt, doch ten laatste eenig-zins neerhangende en eirond ; het dekseltje kegelvormig.

Men vindt dit Mosplantje in het voorjaar op beschaduwde zandgronden, het meest aan afgehakte boomstammen, doch bijna nooit brengt hel in ons land zaaddoosjes voort; maar gewoonlijk slechts steeltjes met kopvormige Knopjes (Gemmae), a. — de stengjes zijn eenvoudig, of eenigzins gelakt, en bij sterke vergrooting ziet men de blaadjes aan den top min of meer zaagtandig, b.

Natuurl. Orde volg, linnaeüs lvii. Hepaticae. Hepaticae juss. Musci hepatici hedw.

Geslachts-kenmerken. Sporangia ovato-oblonga, dentibus suboctonis dehiscentia, plura infra re-ceptaculum pedicellatum varium aggregata. Sporae elateribus spiralibus affixae. Gemmae duplices: aliae lenticulares conceptaculis cupuliformibus sessilibus exceptae, aliae pyrlformes receptaculis stipita-tis immersae. De kiemhoudertjes eirond-langwerpig, met nagenoeg 8 tandjes openbarstende, vele bij elkander onder aan tegen een gesteeld vruchtbed, van verschillenden vorm. De kiemkorreltjes aan spiraalvormige springveertjes gehecht. De knoppen van tweederlei vorm; eenlge lansvormig, en binnen ongesteelde bekervormige ligchaampjes bevat, andere peervormig, en in gesteelde vruchtbedjes ingedoken.

SoORTELiJKE KENMERKEN. Receptaculis in fronde distincta biformibus, fertilibus 6—9-radiatis, gemmi-feris s. peltatis stipitatis s. cupuliformibus sessilibus hyalinis margine denticulatis ; fronde repente obtuse lobata, subtus nervo radiculosa. Op een duidelijk loof tweederlei vruchtbodems: de vruchtdragende 6—9-stralig, a, de knopdragende of schildvormig gesteeld, of bekervormig, ongesteeld, eenigzins doorschijnende en aan den rand meer of min getand, b. Het loof, c, kruipende, stomp-gelobd, aan de benedenzijde met een’ wortelmakende nerf, d.

Groeiplaats. Dezelve groeit hier en daar op vochtige, donkere of ten minste beschaduwde plaatsen , aan . de kanten van tuinbedden , op ruwe, steenachtige plaatsen enz. In zeer groote menigte trof ik haar op de ruïnes van het Huis ter Haar, bij Utrecht, aan.

Gebruik. In oude tijden heeft men er, onder den naam van Herba Hepaticae fontanae, in de geneeskunst gebruik van gemaakt; vooral tegen kwaadaardige schurftziekte, en booze, wegvretende zweren; waartoe men hetzelve of in water, of in wei van melk afgekookt toediende: door adderen werd het voornamelijk in Leverziekten gebruikt.

Caractères génériques. Sporange inégal incline' sillonné ou strie' ; péristome double, l’extérieur à 16 dents un peu larges et érige'es, l’intérieur membraneux, divisé en autant d’apophyses, perforées et alternant avec des cils capillaires. Coiffe cuculliforme, pédicelle terminal.

Caractères spécifiques. Tige érigée, plus ou moins divisée, gemmifère ou fructifère, feuilles lan-céolées-lineaires aiguës, crispées pendant le temps sec; sporange cylindrique, d’abord un peu érigé, puis incliné et ové; opercule conique.

On rencontre cette mousse au printemps et au commencement de l'dtd, en des lieux ombreux, et principalement sur de vieux troncs d'arbres ; dans notre patrie elle ne porte presque jamais des fruits, mais ordinairement elle montre des pddicelles portant de petits bourrelets rjemmi-formes, a. Les tiges sont toutes simples, ou plus ou moins divisées ou rameuses, et à la loupe on voit quelques petites dents au sommet des feuilles, b.

Caractères génériques. Sporanges ovato-oblongs, s’ouvrant h peu près en huit dents, placés en plus ou moins grand nombre au-dessous d’un réceptacle pédicellé. Spores attachées a des filets élastiques en forme de spirale. Corpuscules gemmiformes de double figure: quelques-unes lenticulaires et renfermées dans des conceptacles cupuliformes sessiles, d’autres pyriformes et enfoncées dans des réceptacles pédonculés.

Caractères spécifiques. Réceptacles de deux formes sur un feuillage distinct ; ceux qui portent des fruits'a 6—9 rayons, a, les autres autres, — les réceptacles gemmifères,—pédonculés et en forme d’un écusson, ou cupuliformes, sessiles, hyalins et 'a bord denticulé, b. Feuillage étendue sur la terre, c, lobée en lobes obtus, à la surface inférieure munie de quelques fibrilles ou radicelles, d.

Lieu natal. Il se trouve dans des lieux humides et ombragés, sur la terre et sur des pierres, sur des couches de jardin etc. Je la rencontrai en multitude sur les ruines de la maison Ter Haar a Vleuten, près N Utrecht.

Usage. Les anciens en ont fait usage dans la médecine, sous le nom de Herba Hepaticae fon-tanae, et prétendu qu’en simple décoction, ou cuite dans du petit lait, elle est efficace dans les maladies du foie, dans des affections cutanées de nature galeuse, et pour guérir des ulcérations malignes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

Hoogd. -“Gemeiner Blätterpilz. Feld-Biätterpilz. Brachpilz. Gemeiner Champignon. Waidling. Angerling. Aegertling. Leedling. Brachmännlein. Drüschling. Haidschwamme. Herrenschwamm. Erdgürtel. Tafelschwamm.

Natuurl. Orde volgens linnaeds lxi. Fungi, Fungi juss. Gl. I. Hymenomycetes, Ord. I. Pileati, Genus I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Ser. 5 Pratella. Trib. XXXII. Psalliota fries.

Geslachts kenmerken. Hymenium lamellatum. Lamellae simplices, parallelae. — Het zwamvlies vormt Plaatjes. De Plaatjes eenvoudig, evenwijdig.

Trib. Psalliota: Velum annuliforme, subpersistens. Stipes firmus, subaequalis, a pileo discretus. Pileus plus minus carnosus, non nudus, e convexo expansus. Lamellae liherae aut affixae, latae, fuscescentes. Het sluijertje ringvormende, veelal overblijvende. De steel vast, nagenoeg overal even dik, met het hoedje niet te zamen gegroeid. Het hoedje of meerder of minder vleezig, niet naakt, bol-uitgebreid. De Plaatjes vrij of aangehecht, breed, bruinkleurig.

SooRTELiJEE KENMERKEN. Pileo camoso sicco subsquamoso sericeove, lamellis liberis ventricosis, de-mum fuscis, stipite farcto annulato albo. Het hoedje vleezig, droog, min of meer schubbig of zijdeachtig; vrije, buikvormige, ten laatste donkerbruine plaatjes, b; de steel gevuld, geringd, wit.

Bij A %iet men denzelven nog in ontwikkeling, bij B in meer gevorderden leeftijd en overlangs doorgesneden, bij G geheel volgroeid, en bij D in deszelfs eersten leeftijd.

Het hoedje met eenigzins naar binnen gebogen rand, is nu eens bijkans glad, dan weer met schubjes, of ook wel met zijdeachtige haartjes bedekt; somtijds geheel wit van kleur, somtijds geelachtig, een weinig bruin, of omberkleurig. De naauw te zamenstaande Plaatjes, waarvan bij A, door het zich allengskens loslatende sluijertje, a, heen, nog slechts weinig te zien is, zijn eerst rozenrood, dan donkerder, vervolgens bruin en ten laatste bijna zwart, b, waarop zij spoedig verdwijnen , en het geheele gewas weldra vergaat.

Het steeltje is van verschillende lengte, somwijlen insgelijks min of meer schubbig , nu cens dunner, dan weer zwaarder en zelfs ook wel aan den voet min of meer knolvormig verdikt ; van binnen, c, is hetzelve gevuld, van buiten vertoont het, gedurende eenigen tijd, een nu eens meer, dan eeris minder volkomen ringje, d. Het vleesch, e , is somtijds eenigzins roodachtig van kleur.

Groeiplaats. Dezelve groeit troepswijze op grazige vlakten. Bij Haarlem : de gorter ; in duinvlakten bij Katwijk, en op sommige weilanden: mulder ; bij Utrecht', gevers deynoot ; overvloedig op de Polder- en Hilhaak, in het Nieuwland en aan dâârgelegen dijken, tusschen den Hoek van Holland en Maas land sluis, en hier en daar op weilanden onder Naaldwijk, de Lier en elders.

Gebruik. Jong afgesneden en behoorlijk gereinigd levert deze soort van Paddestoel een, voor velen bijzonder aangenaam geregt op, dat, op verschillende wijzen ter spijze toebereid, vooral bij visch en vleesch gebruikt wordt, en onder pekel , of onder azijn en peper, ook gedurende den winter ten gebruike bewaard kan worden. In ons vaderland laten slechts eenigen haar opzoeken, doch in andere landen, zoo als inzonderheid in Rusland, Polen, Frankrijk, Zwitserland, Italië en Duitschland, waar het eten van deze en van vele andere Paddestoelen bijna algemeen is, wordt zij zelfs op mestbedden aangekweekt.

Surnoms. Champignon des bruères. Champignon houle de neige. Champignon cultivé. Saussiron. Agaric comestible.

^om Allemand. Gemeiner Blätterpilz. Feld-Blätterpilz. Brachpilz. Gemeiner Champignon. Tafelschwamm. Ilerrenschwamm. Haidschwamm. Erdgürtel. Drüschling. Waid-ling, Angerling. Aegertling. Leedling. Brachmännlein.

Ord. Natur, de unnaeus lxi. Fungi. Fungi juss. CI. I. Hymenomycetes, Ord. I. Pileati, Genus I. Agaricus, Ser. 5. Pratella, Trib. xxxn. Psalliola friss.

Trib. Psalliota; Velum annuliforme, plus ou moins persistant. Pédicule ferme, h peu-près égal, point accru au chapeau. Chapeau ou plus ou moins charnu, point lisse, convexe-étendu. Lames libres ou attachées, larges, de couleur brune.

Caractères spécifiques. Chapeau charnu, sec, plus ou moins sqammeux ou quelquefois couvert d’une substance soieuse; lames libres, ventrues, h la fin noirâtres, b', pédicule rempli, muni d’un collier, de couleur blanche.

Vers A il est encore en développement, vers B on le voit dans un age plus avancé, et coupé perpendiculairement-, C le présente tout développé, D comme il vient de sortir de la terre.

Son chapeau est à bord un peu fléchi vers le dedans, tantôt lisse ou glabre, tantôt couvert comme de soie, et quelquefois squammeux ; ordinairement de couleur blanche, ou d'un jaune pamp;le, de couleur fauve , ou un peu brunâtre. Les, lames sont très approchées, d'abord de couleur rose , puis d'un rouge-brun plus foncé et noires dans leur viellesse, b, Fig. A les fait voir en partie, car pour le reste elles sont encore cachées à la vue, par la membrane, a , qui, en se déchirant, laisse un collier plus ou moins complet, d. Le pédicule est de longueur très variable, tantôt plus épais, et quelquefois fort renflé à sa base ; à cavité remplie, et vient aussi à superficie plus ou moins écailleuse, quoique le plus souvent il est glabre.

Lieu natal. 11 croît en groupes, surtout dans des terrains herbus. — Aux environs de Haarlem : DE GORTER; dans les d’unes auprès de Katwijk, et dans quelques pâturages; mulder; près ééUtrecht: GEVERS DETNOOT ; en abondance au Polderhaak et au Hilhaak, au Nieuréiand et contre les digues entre le Hoek van Holland et Maaslandsluis ; dans des prés a l’entour de Naaldwijk, de Lier, et ailleurs.

Usage. Quoique les amateurs disent qu’il en existe de plus délicats , il est le Champignon qui est le plus en usage ; tant parce qu’il est très-commun, que parce qu’on l’obtient facilement par la culture. Coupé dans sa jeunesse, et nettoyé comme il faut, il est employé comme aliment, de toutes sortes de manières ; surtout comme assaisonnement avec de la viande rôtie et avec du poisson ; aussi on peut le gardei’ pour l’hiver, en l’infusant dans une solution de sel commun, ou dans du vinaigre. Chez nous cependant il est loin d’être usité autant que dans les autres parties de l’Europe, dont on peut dire qu’il y est d’un usage presque général : particulièrement dans la Russie, en Pologne, la France, l’Italie et la Suisse, et aussi en plusieurs endroits de l’Allemagne.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gbslachts Kermereei^. Glumae in spicam undique imbricalae, paleaceae. Spicae laterales, sessile«

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vel pedunculatae, cymosao. Corolla nulla. Stylus bi-trifidus, dcciduus. Caryopsis biconvexa, vel

I . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuda vel setis rigidis basi obvallata. Stoppelige, rondom in een aartje over elkander liggende, kaf-

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;blaadjes. De aartjes zijdelings, gesteeld of ongesteeld, Bijtchermpjet vormende. Geene bloem

kroon. De stijl twee- of driespletig, afvallende. Het vruchtje, d, aan weerskanten eenigzins bol, of naakt of van borstelige haartjes, e, omgeven.

SooRTELiJKE Kermerken. Culmo triquelro, spiculis sessilibus glomeratis ovato-oblongis, involucro tubmonophyllo, squamis mucronatis emarginatis limbriatis, stigmatibus duobus, antherarum apice «ubulato-ciliato-denticulato, radice repente. De halm driekantig, ongesteelde, eirond-langwerpige, in kloentjes vereenigde aartjes, roet een gewoonlijk éénbladig omwindseltjo. De schubjes, a, franje-achtig-uitgerand. Twee stempeltjes, b, De helroknopjes, c, aan den top elsvormig, gewimperd-fijn-getand. De wortel kruipende.

Boor fommigen is dezelve voor niet meer dan eene Verscheidenheid van Scirpus Iriqueter L. gehouden geworden, welk in dit werk Dl. VII. PI. 522 af geheeld staat, — fl^at Soort, wat Verscheidenheid geJiaamd moet worden nu daargelaten, en ook gezwegen dat Prof, REiswARDT, op eene plaats waar ddmortier Scirpus pungens Vahl aantrof, slechts Scirpus triqueter L. gevonden wil hebben, (•ƒ-) merken wij aangaande het onderscheid dat zich tusschen beide opdoet het volgende aan. — Scirpus pungens Vahl is tengerder , groeit minder hoog op, is meer levendig groen van kleur, heeft scherpere kanten aan de halmen, en deze van binnen minder met een sponsachtig merg gevuld} de aartjes zijn steeds ongesteeld, op grooteren' afstand van den top des halms ver-wijderd, en doorgaans ook minder in getal; de schubjes alle, en geheel, roodachtig-bruin van kleur ; de meelknopjes aan den top elsvormig verlengd, en met zeer fijne gewimperde tandjes.

Groeiplaatser. Dvmortier vond haar, volgens opgave van Prof, tar hall (Flor. Belg. Sept. Vol. I., Pars II., pag. 715), in de Provincie Holland, — zonder nadere bepaling, — on op do f^eluwe, tusschen Harderwijk en Boornspijk, — De hier afgebeelde is van eene plaats op den Hilhaak, nabij den Hoek van Rolland,

Caractères Génériques. Glumes paleacées, imbriquées, formant des épis. Epis latéraux, sessiles ou pédonculés, en cymes. Point de corolle. Style bi-lrifide, tombant. Graine, d, biconvexe, nue ou entourée de soies, e, à la base.

Caractères Spécifiques. Tige triquètre. Epis sessiles glomérés, ovato-oblongs, à involucre ordinairement unifoliaire; les écailles, a, mucronulécs, émarginées, frangées. Deux stigmates, i. Anthères à pointe subulée, ciliée, denticulée, c. Racine rampante.

Plusieurs botanistes ont voulu que ce Scirpe n'est qu'une Pariété du Scirpus triqueter L., qui dans cet ouvrage figure dans la 522”¹ Planche, au Tome VII. Mais nous laissons les questions de ce qui doit être nommé ou Espèce ou Variété, et nous tenant au Compendium bluff ef fingerhuth, nous donnons les caractères distinctifs du Scirpus pungens Vahl, comme nous les avons trouvé indiqués, et ainsi nous ne parlerons non plus de la difficulté, que dans un endroit où dumortier a rencontré le Scirpus pungens Vahl , Mr. le Profess, reikwardt ne veut avoir vu que le Scirpus triqueter L. (-]-).

Notre Scirpe de Roht , le Scirpus pungens Vahl, est plus grêle, d'une moindre hauteur, et de couleur verte plus claire; il a la tige à angles plus tranchants, et dans son intérieur moins remplie de moelle; les épillels sont constamment sessiles, placés plus éloignés du sommet pointu de la tige , et ordinairement en plus petit nombre ; toutes les écailles sont entièrement de couleur brune-rougeâtre, et les anthères se terminent en pointe subulée et à denticules ciliées.

Lieu Natal. Dumortier l’a trouvé dans la Hollande, et entre Harderwijk et Doornspijk, au Heluwe dans la Guèldre. Moi-même je le rencontrai proche du Hoek van Holland, dans la Hollande Septentrionale ; où il vient dans un seul lieu, et dans une elendue do terre seulement de quelques pas.

Scirpus pung'ens tàhi. (f) Vas hau , Flor. Belg, Septentr. Vol I., P. I. , pij. 45.

Nal. Ord. volg. linn. XXIX. Campanaeeae. Campanulae Juss. Campanuleae Alph. DC. Campanulaceae R. Brown.

Geslachts Kenmerken. Calyx S-fidus, superus. Corolla campanulata, 5-fida. Stamina sub corolla calyci inserla. Filamenla basi dilatata. Antherae distinctae. Stigma 2-3-fidum. Capsula calyci ad-haerens , 3-rarius 5-locularis, foraminibus lateralibus dehiscens, polyjperma , calyce coronala. Spermopbora in axillis dissepimenlorum longitudinaliter aflixa. De kelk, a, 5-spletig, bovenstandig. De bloemkroon blokvormig, 5-spletig. De Meeldraadjes, onder de bloemkroon, op bet kelkje ingeplant, met verbreed voetstuk, b. Do meelknopjes niet te zamen gegroeid, het stempeltje, c, 2-3-splelig. Het zaaddoosje, d, aan het kelkje aangewassen, 3- of zeldzaam 5-hokkig, met zijdelingsche gaatjes openbarslende, veelzadig, e, en door het kelkje gekroond. Overlangs in de oksels der raiddenschotjes geplaatste zaaddragertjes, f.

SooRTELijKE Kenmerken. Glabra, foliis remote-serrulatis, radicalibus obovato-lanceolalis in peliolum decurrentibus, caulinis lineari-lanceolatis sessilibus remolis, racemo paucifloro, calycis laciniis lanceo-latis. — Onbehaard,, de bladen met wijdslandige fijne tandjes, de wortelbladen omgekeerd-eirond-laneelvormig, in een bladsleellje uilloopende, de stengbladen lijn-lancelvormig, ongesteeld, wijdslandig. De bloemtros weinig-bloemig , d.e kelkslipjes lancetvormig.

Somtijds zijn steng en bladen eenigzins ruiv, of ook wel eens met fijne haartjes bezet, en is het kelkje zelfs zeer ruig. In Duilschland is dezelve ook wel dwergachtig, met slechts eene enkele bloem gevonden geworden.

zïls dus genaamde Natuurspeling is waargenomen dat de bloemblaadjes , — want men kan zich de bloeinkroon uit 5 te zamen gewassen stukken voorstellen, — in kelk~ blaadjes veranderd waren, en ook dat het kelkje , door verdeeling van deszelfs anders en gewoonlijk zamengegroeide slipjes , in plaats van boven — onderstandig (inferus) was: Moquin Tandon, Pflanzen-Teralologie, von i. c. scuauer, pag. 194, 286. Alg. de st. hilaire , Leçons de ßotan. pag. 591.

Groeiplaatsen. Zelf vond ik deze, in ons land hoogslzeldzaam voorkomende, soort van Klokje, op een hier en daar met eikenhout begroeid gedeelte der heide lusschen Kladden en de Water-Meerivijk bij Nymegen, en door de HH. abeleven werd dezelve mij uit het bosch bij Oosterbeek, in de Betuwe, toegezonden. Bij Uilenpas, tusscben Doesburg en Doeticliem , en omtrent Rheede, boven Arnhem: Prof, van hall. Bij Katwijk, aan den kant van een Aardappelenland : mulder, {Elench. Plantar, guae prope Leidam nasc. pag. 31). Doch deze laatstgenoemde groeiplaats komt mij allezins verdacht voor, omdat Campanula persicifolia L. veelvuldiglijk in onze bloemtuinen gekweekt wordt; waarin dezelve ook met witte, en somtijds met gevulde bloemen voorkomt.

Caractères Génériques. Calice à S divisions, supérieur. Corolle campanulée, à 5 divisions. Etamines insérées sur le calice, les filaments élargis à leur base, libres par leurs anthères. Stigmate bi-trifide. Capsule adhérente au calice, à 3, rarement à 5, loges, s’ouvrant par des trous latéraux, polysperme, coronée par le calice. Sperraophorcs attachées longitudinalement dans les aisselles des cloisons.

Caractères Spécifiques. Glabre, feuilles à dentelures lâches; les radicales ohovées-lancéolées, atténuées en un long pétiole; les caulinaires sessiles, linéaires-lancéolées, distantes. Grappe à peu do fleurs; les segments du calice lancéolés.

Quelquefoi» la tige et les feuilles sont un peu rudes, tantôt pubescentes, mais ordinairement glabres, et rarement même le calice est très velu. Dans l’Allemagne elle vient aussi à forme naine, et n'ayant qu'une seule fleur.

On a observé que, soi-disant par un jeu de la Nature, les cinq pièces qui soudées ensemble forment la corolle, peuvent se métamorphoser en des feuilles calicinaires , et aussi, que les segments du calice se détachent quelquefois de la manière, que celui-ci devient inférieur (calyx inferus) , en place de supérieur (calyx superus) : Moquin-Tandon, Pflanzen-Teratologie, von s. c. schauer, pag. 194, 286. Aug. de st. hilaire. Leçons de Botan. pag. 591.

Lieu Natal. Je trouvai cette belle espèce de Campanule, qui dans notre pays est très rare, sur la bruyère entre Malden et le IFater-Meerwijk, auprès de Nimègue ; où elle vient contre, ou au-dehors de bosquets de chêne. Mess, abeleven l’ont trouvée dans un bois prés d'Oosterbeek dans la Betuu/e ; selon le Profess, van hall elle croît prés à'Uilenpas, entre Doesburg et Doetichem, et auprès do Rheede, mais quant au lieu où mulder {Elench. plantar, quae propre Leid. nasc. pag. 31) dit l’avoir vue, nous en doutons fort qu’elle n’y fût fugitive (aufuga) : car le Campanula persicifolia L. se trouve beaucoup dans nos jardins à fleurs ; où elle vient aussi à fleur blanche, et quelquefois à fleur double.

Nat, Ord. volg. Li^waeus LXI Fungi. Glass. I. Hgmenomycetet, Ord. I. Pileati, Gen. I. Ägaricus, Ser. L Leueosporua, Trib. I. yîmanita, Fries.

Trib. I. Âmanita : Velum duplex: universale Volva, a pileo discrela, fungum juniorem ovatum tolum involucrans, dein partim ad basin, partim in pileo remanens verrucaeforinis ; partiale annulus superus, mombranaceus , inversus. Stipes demum subcavus , basi incrassatus. Pileus disco carnosus , margine tenuis, primum carapanulatus, dein planus. Lamellae liberae, antice latiores , ventricosae, confertao, parum inaequales, primum denticulatae. Het sluijertje dubbeld : het algemeene een los beursvlies, a, dal don jongen, dan eivormigen , paddestoel geheel insluit, vervolgens gedeeltelijk aan den voet, gedeeltelijk als wratjes op het hoedje overblijft; het bijzondere een bovenstandig, vliezig, van boven aangegroeid, beneden los, ringje, b. Do steel ten laatste min of meer hol, c, aan den voet verdikt, d. Het hoedje in het midden vleezig, aan den rand dun, eerst blokvormig, e, vervolgens vlak-uitgebreid. De plaatjes, ƒ, vrij, van voren breeder, buikvormig, gedrongen, bijna allo gelijk van grootte , in het eerst eenigzius geland.

SooRTELiJKE KENMERKEN. Pilco subsquamoso, margino laevi, stipite apice cavo, volva connata bulboso. Het hoedje meer of min geschubt, met gladden rand. De steel van boven meestal een Meinig hol, beneden knolvormig, met het beursvlies aangewassen.

De kleur van het 2, 3 « 4 duimen breede hoedje ia het veelvuldig st witachtig-geel, zelden zuiver wit, aomwijlen bleek-groenachtig, ook wel geel, olijfkleurig, bruinachtig; alle welke Verscheidenheden door sommigen ala afzonderlijke Soorten beschreven zijn geworden. By B ziet men die Verscheidenheid welke anders ook wel Agaricus citrinus ScH AEFF. genaamd wordt; is het hoedje minder geel, en met bruinachtige, eenigzina breede vlakjes bedekt, dan hebben wij Agaricus Mappa Willd. {^niet Agar, Mappa Fr.) voor ons.

Het steeltje groeit 2à3 duimen hoog, het ringje ia slap, gestreept, ivit of geelachtig.* wit, — geel bij Agaricus citrinus schaefp. ; — de plaatjes zyn b leek-wit, of ook wel eenigzins geelachtig.

Groeiplaatsen. Tusschen gras- en mosplanlen en afgevallen bladen, in bosschen. De hier af-gebeelde is uit een bosch bij Naaldwijk in Zuid Holland.

Huishoudelijk Gebruik. Dezelve wordt algemeen voor zeer vergiftig gehouden, ja zelfs beweren sommigen dat slechts een klein gedeelte er van biniicngeslikt zijnde, binnen korten tijd den dood kan veroorzaken.

Bij hel doorsnijden van den steel, maar vooral van hel knollig verdikte benedeneind, ontwaart men eenen sterken, doordringenden geur, welke, naar het mij voorkwam, veel van den geur van doorgesncden Rammenas heeft.

Ordre Nat. de Libnaeüs LXI Fungi. Cl. 1. Hymenomycete*, Ord. I, Pileati, Gen. I. Agaricug, Ser, I. Leueosporus, Trib. I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fries.

Trib. Amanita; Voile double: l’universale une Volva, a, point réunie avec le chapeau, recouvrant tout le champignon dans sa première jeunesse, après se déchirant de la sorte qu’en partie elle persiste à la base, et en partie elle laisse des lambeauz sur le chapeau; la voile partiale, b, un annelet supérieur, membraneux, inverse. Pédicule à la fin plus ou moins fistuleux, c, élargi à sa base, d. Chapeau charnu, aminci sur les bords, d’abord campanulé, e, puis tout plan. Feuillets,/, rapprochés, plus larges au-devant, n’adhérant pas au pédicule, à-peu-près égaux, d’abord denticulés.

Caractères Spécifiques. Chapeau plus ou moins couvert de verrues, à bords lisses. Pédicule creux au sommet, bulbeux et muni d’une volva connée à sa base.

Le chapeau est large de 2, 3 a 4 pouce», et le plu» »ouvent de couleur blanche-jau-nâtre; quelquefois il est tout blanc, mais aussi il vient de couleur verte-pâle, jaune ou citron-pâle, olivâtre, brunâtre; ce qui donne autant de Variétés, qui chez quelques auteurs se trouvent comme des Espèces. Ainsi vers B, la Fariété à chapeau de couleur jaune-citron , est PAgaricus citrinus scraeffer ; et quant sa couleur est plus pâle, mais mêlée de brun, ou de citron-pâle avec quelques tâches brunâtres , alors c'est Z’Agaricus Mappa willd.

Le pédicule est long de 2 à 3 pouces, et porte un annelet ou collier large, mince, strié, inverse, de couleur blanche, blanche-jaunâtre, ou jaune chez /’Agaricus citrinus SCHAEFFER. Les feuillets sont blancs, mais quelquefois de même un peu jaunes.

Lieu Natal. Elle croît dans des bois ombragés, parmi des graminées, des mousses et des feuilles tombées. Celle que nous venons de représenter est cuillie dans un bois auprès de Naaldwijk, dans la Hollande Septentrionale.

Usage. L’Agaric bulbeux passe généralement pour très vénéneux, et un petit morceau avalé pouvait occasionner la mort. En le coupant il répand une odeur forte, pénétrante, approchant, comme il me semble, à celle du Raifort; surtout quand on coupe la partie bulbeuse du pédicule.

Natuurl. Ord. volg. lisk. LXI. Fungi. Cl. I. Hynienomycetet, Ord, I. Pileati, Genus VII.

Geslachts-keumerken. Hymenium e propria substantia formatum, a pileo discretum , lubulosura. Tubuli integri, a se invicem separabiJos, rotundi vel angulati , intus ascigeri. Stipes centralis, saepo relieulatus. Pileus carnosus, mollis, hemisphaerico-explanatus. Velum multis praesens. Het zwamvlies van eene bijzonderlgko zelfstandigheid, niet met het hoedje zamengegroeid, pijpjes vormende. Da pijpjes gaaf, gemakkelijk van elkander te scheiden, rond of hoekig, van binnen de kiemhoudertjes bevattende. De steel in het middelpunt, dikwijls met een netvormig weefsellje. Het hoedje vleezig, zacht, bolrond-uitgebreid. Bij velen een sluijertjo aanwezig.

Trib. A. Cortinariae. Velum praesens, saepius fugacissimum. Stipes solidus. Tubuli lutei v. ferruginei. Sporidia siibochracea, colorisque argillacei, virescentis vel fcrruginascentis. Het sluijertje aanwezig , doch van zeer korten duur. De steel vast. De pijpjes geel of eenigzins roestkleurig. De kiemkor-reltjes min of meer okerkleurig, met aardvaleu , groenachtigen of eenigzins roestkleurigen weerschijn.

SooRTELijKE KENMERKEN. Pilco pulviuato glabro, tubulis semiliberis subrotundis minutis, primum albis, mox flavis. Stipite crasso reticulate. Het hoedje kussenvormig, glad; de pijpjes, a, half vrij, nagenoeg rond, klein van opening, eerst wit, l, maar spoedig geel; de steel dik, met een nelvor-niig weefsellje, c.

Het kuisenvormig-halfkogeloormig hoedje is ligter of donkerder kastanjebruin, roet-kleurig, somtijds witachtig i het vleesch, d, heeft eenigzins den smaak van zoete Amandelen en is meest altijd helder wit, doch somwijlen, wanneer men het doorbreekt, een weinig rood.

De lengte en de dikte van den steel zijn mede zeer verschillende, — somtijds is dezelve zeer kort en buikvormigi van binnen is hij insgelijks wit en vleezig , van buiten witachtig en vervolgens bleek-bruin asckkleurig.

In den beginne zijn de pijpjes gevuld en wit, b, dan zwavelgeel, en ten lautsten groenachtig van kleur; zij zijn lang, maar klein van opening, en bevatten vuil-okerkleurige groenachtige kiemkorreltjes.

Nu en dan is het hoedje onregelmatig, en daarbij somtijds de steel bijna eens zoo dik als gewoonlijk.

Groeiplaatsen. Op hooggelegen, schaduwrijke zandgronden. In het Haagsche Bosch: Prof. kops; in de meeste bosschen van Gelderland; s. j. van geuns; ineen bosch bij Naaldwijk, cn ouder hel hout aan den duinkant tusschen Monster en Loosduinen.

Huishoudelijk gebruik. Bijna altijd vindt men denzclven van pissebedden en slakken hier en daar doorvreten, ook het rundvee, paarden, schapen en varkens eten er van, doch na een te overvloedig gebruik wil men bij deze dieren ontsteking der ingewanden, bloedpissing en verder hieruit voort-vlooijende nadeeligo gevolgen waargenomen hebben. De inenseh inlusschen gebruikt deszelfs vleezig gedeelte sinds eeuwen als voedsel ; van alle de overige soorten wordt deze nog steeds voor do smakelijkste gehouilen, en in sommige landen ziet men dezelve hierom zelfs meuigvuldiglijk 1er koop aangeboden worden.

Surnomt, • Cèpe. Gyrole. Bruguet, Ceps. Bolé. Gyroule. Potiron. Porchin, Micholle.

Orlt;/. Nat, de linn. LXI. Fungi. Cl. I. Hymenomycetee. Ord. I. Pileati, Genus VII.

Caractères génériques. Hymenium formé par une prope substance, séparable, formant des tubes. Tubes intègres, libres entres-eux, cylindriques ou anguleux, renfermant dans leur intérieur les gon-gyles. Pédicule central, souvent couvert d’un tissu réticulaire. Chapeau mou, charnu, étendu en hémisphère. Chez plusieurs une Voile. [Vélum.) ,

Trib. A. Cortinariaet Voile présente, mais très fugace. Pédicule solide. Tubes jaunes ou ferrugineux. Gongyles ou spores plus ou moins ocreux, de couleur argillacée, un peu verte, ou tirant sur le ferrugineux.

Caractères spécifiques. Chapeau en coussinet, glabre. Tubes, a, pas entièrement libres, cylindriques, à petit orifice, d’abord de couleur blanche, b, mais bientôt jaunes ou jaunâtres. Pédicule épais, réticulé, c.

La couleur du chapeau en couttinet hémiepérique varie beaucoup ; tantôt elle est d'un brun plus ou moins clair, tantôt fuligineuse, quelquefois blanchâtre. La chair, d, ferme et épaisse, est de couleur blanche, ou quelquefois un peu rougeâtre quand on la casse. et a le goût des amandes douces.

Aussi la longueur et l'épaisseur du pédicule sont très variables ; parfois il est très-court et élargi en ventre. En-dedans il est à chair blanche . en-dehors coloré d'abord de blanc, ensuite d'un brun pâle cendré.

Dans la jeunesse les tubes sont fermés, remplis et de couleur blanche, ensuite leur couleur est jaune et à la fin jaune-verdâtre ou même distinctement verte. Ils sont d'une longueur assez considérable . mais à petit orifice, renferment des spores salement ocreux et un peu verdâtres.

On le rencontre aussi à chapeau irrégulier, et ayant en même temps un pédicule doublement plus épais qu'à l'ordinaire.

Lieu natal. Dans des terrains élevés, sablonneux et ombragés. Le Profess, kops le vit dans le bois de la Haye; s. j. van geuns assure qu’il vient dans la plupart des bois de la Guèldre, et moi-même je le rencontrai dans un bois auprès do Naaldwyh, et dans des bosquets contre les dune« ealro Monster et Loosduinen.

Usage économique. Les limaçons et les pissenlits en sont très friands, et on le trouve presque toujours rongé par ces insectes , mais aussi les bêles à cornes, les chevaux, les brebis et les cochons le mangent ; cependant on veut avoir observé que chez ces animaux, quand ils en mangent trop, il peut occasionner une infiaramalion des intestins, du pissement de sang et autres suites de ce mal; quoiqu’il en est, l’homme s’en sert depuis des siècles: il l’estime au-dessus de toutes les autres espèces, et dans quelques pays même on en fait une sorte de commerce.

Natuur I, Ord, volg. linn. LXI. Fungi. Cl. I. Hymenomycetes, Ord. I. Pileati, Gen. VU. Boletus, Trib. B. Derminus,

Trib. Derminus : Velum praesens, fugax. Stipes solidus, squamosus. Tubuli albi, demum o sporidiis obscure ferrugineis colorati. Het sluijertjo aanwezig, kort van duur. De steel vast, schubbig. De pijpjes wit, daarna door de roodachtig bruine kiemkorrelljes gekleurd, ó.

SooRTEHJKE KENMERKEN. Pilco pulvinato glabro, tubulis liberis rotundis albis, stipite firmo allenualo squaraoso-scabro. Het hoedje kussenvormig, glad; vrije, ronde, a, witte pijpjes; do steel vast, slank, ruw-schubbig.

Ook bij deze is de kleur van het, eerst gladde doch vervolgens min of meer gegroefde, en bij vochtig weer eenigzins kleverige, hoedje, verschillende, en ook die van den steel en van de schubjes vertoont verscheidenheid, De hier af geheelde heeft een roest-aschkleurig hoedje en zwarte schubjes op den steel, en is eigenlijk Boletus scaber Bole. ; de overige Verscheidenheden, namelijk, bij bulliard en anderen als afzonderlijke Soorten voorkomende.

De steel wordt naar boven toe allengskens dunner, beneden is dezelve meestal eenigzins verdikt, van binnen wit, c. Ook aan het hoedje is de kleur van het vleesch wit en aan de lucht onveranderlijk, d, doch somwijlen eenigzins zwartachtig.

Groeiplaatsen. Op dergelijke gronden als Boletus edulis bull., vooral onder berken en eiken hakhout, onder hoedanig ik denzelven mede bij Naaldwijk, on tusschen Monster en Loosduinen vond.

Huishoudelijk gebruik. Wordt, liefst nog jong zijnde, insgelijks door den monsch gegoten, maar voor veel minder smakelijk gehouden dan de hier voorgaande soort.

Natuurl. Orde als boven, doch van eeno andere Onderafdeeling, namelijk, Trib. C. Hyporhodius: Velum nullura. Stipes solidus, subreticulatus. Tubuli albidi, dein e sporidiis roseis incarnati. Het sluijerlje niet aanwezig. Het steeltje vast, meer of min met een netvorinig weofseltje, a, er overheen. De pijpjes witachtig, daarna door de rozenroode kieinkorreltjes vleeschkleurig, b.

SooRTELijKE KENMERKEN. Pileo molli glabro, tubulis subadnatis angulatis albis subroseis, stipite attenuato reticulato. Het hoedje zacht en glad, do pijpjes eenigzins aangewassen, hoekig, witachtig-rozenrood, c; het steeltje naar boven dunner wordende, met een weefselljo, a.

Het hoedje is 3 à 4 duimen breed, gewelfd-kussenvormig, veranderlijk van kleur; het vleesch eenigzins zacht en week, bitter van smaak, en bij het doorbreken aan de lucht meer of min rood wordende.

Het steeltje, gewoonlijk van dezelfde kleur als het hoedje, bereikt doorgaans de hoogte van 2 à 3 duimen, is van binnen gevuld en wit, en niet altijd met een net-weefseitje overdekt. De pijpjes, b, zijn zeer lang, doch ongelijk, meer of min aangewassen, hoekig, c, eerst wit, vervolgens roodachtig.

Groeiplaatsen. In eiken- en sparrenbosschon. Dezelve schijnt ook bij ons zeldzaam voor te komen ; de hier afgebeeldo is uit het zoogenaamde Jodenbosch bij Naaldwijk.

Huishoudelijk gebruik. Dezelve prijst zich weinig aan om er van te eten, doch is onschadeljjk.

Nom Allemand. Rauher Röhrenpilz, Birkenpilz, Kapuzinerpilz, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuient en Août—Octobre.

Ord. Nat. de unit. LXI. Fungi. Cl. I. Hymenomycete», Ord. I. Pileati, Gen. VIL Boletus, Trib. B. Der minus.

Trib. B. D er minus : Voile présente, mais fugace. Pédicule solide, squammeux. Tubes premièrement blancs, ensuite colorés de brun ferrugineux, à cause des spores de celte couleur, h.

Caractères spécifiques. Chapeau en coussinet, glabre. Tubes libres, cylindriques, a, blanchâtres. Pédicule, c, solide, atténué , couvert d’aspérités squammiformes.

Aussi dans cette espèce la couleur du chapeau, ainsi que celle du pédicule et de se» »quammes, varie beaucoup. Celui que nous venons de représenter a le chapeau fuligineux et plus ou moins cendré, et des aspérités noirâtres ; c'est proprement le Boletus scaber Bull, , car bulliard a noinmé des Espèces, ce que Fries ne considère que comme des Variétés.

Premièrement le chapeau est uni, ensuite il montre quelques petites fosses, et aux temps de pluie il est couvert de quelque viscosité. Sa chair, d , blanche , mais quelquefois plus ou moins teinte de noir, ne change pas de couleur quand on la casse.

Lieu natal. Il vient dans les mêmes terrains où croît lo Boletus edulis bull,; principalement dans des bosquets de chêne et do bouleau, et dans tels je le trouvai de même auprès do Naaldwyk et entre Monster et Loosduinen.

Usage économique. On peut le manger quand il est jeune, mais nullement sa chair a le goût délicat du Bolet comestible.

Ord. Nat. comme ci-dessus, mais du Tribus C. Hyporhodius: Point de voile. Pédicule solide, plus ou moins réticulé. Tubes blanchâtres, ensuite incarnats par la couleur rose des spores, b.

Caract. spécifiques. Chapeau mou, glabre. Tubes un peu adnés, anguleux, blancs-rosés, c. Pédicule atténué , réticulé , a.

Le chapeau est large de là Z pouces, voûté en forme de coussinet, de couleur variable, et a la chair un peu mollasse, d'un gout un peu amer, et changeant du blanc au rougeâtre quand on l'entame.

Le pédicule est presque toujours de la couleur du chapeau, croit à la hauteur de 2 à 3 pouces, a une chair blanche plus compacte et ne montre pas constamment le tissu réticulaire. ■— Les tubes sont longs , inégaux, plu» ou moin» connés avec le chapeau, anguleux, d'abord pre»que blanc», ensuite rouges-incarnat».

Lieu natal. Dans des bois de chêne et de sapin. Je lo cuillis dans lo bois auprès du cimetière des juifs à Naaldwijk.

Usage économique. Il so recommande peu pour s’en servir comme aliment mais n’est pas nuisible à la santé.

Natuurl, Ord. volg, linn. LXI. Fungi. Cl. I. Hgmenomycetet, Ord. I. Pileati, Gen. VII. Boletus. Trib. B. Derminus.

Trib. Derminus'. Velum praesens, fugax. Stipes solidus, squamosus. Tubuli albi, demum e sporidiis obscure ferrugineis colorati. Het sluijerlje aanwezig, kort van duur. De steel vast, schubbig. De pijpjes wit, daarna door de roodachtig bruine kierakorrelljes gekleurd, b.

SooRTELiJKE KENMERKEN. Pilco pulvinato giabro, tubulis liberis rolundis albis, stipite firmo atlenualo squaraoso-scabro. Het hoedje kussenvormig, glad; vrge, ronde, a, witte pgpjes; de steel vast, slank, ruw-schubbig.

Ook bij deze is de kleur van het, eerst gladde doch vervolgens min of meer gegroefde, en bij vochtig weer eenigzins kleverige, hoedje, verschillende, en ook die van den steel en van de schubjes vertoont verscheidenheid. De hier af geheelde heeft een roest-aschkleurig hoedje en zwarte schubjes op den steel, en is eigenlijk Boletus scaber Bull.; de overige Verscheidenheden, namelijk, bij bulhard en anderen als afzonderlijke Soorten voorkomende.

De steel wordt naar boven toe allengskens dunner, beneden is dezelve meestal eenigzins verdikt, van binnen wit, c. Ook aan het hoed/e is de kleur van het vleesch ivit en aan de lucht onver ander lijk, d, doch somwijlen eenigzins zwartachtig.

Groeiplaatsen. Op dergelijke gronden als Boletus edulis bull,, vooral onder berken en eiken hakhout, onder hoedanig ik denzelven mede bij Naaldwjk, on tusschen Monster en Loosduinen vond.

Huishoudelijk gebruik. Wordt, liefst nog jong zijnde, insgelijks door den mensch gegoten, maar voor veel minder smakelijk gehouden dan de hier voorgaande soort.

Natuurl. Orde als boven, doch van eeno andere Onderafdeeling, namelijk, IvAkCi. Hyporhodius: Velum nullum. Stipes solidus, subreliculatus. Tubuli albidi, dein o sporidiis roseis incarnati. Hot sluijerlje niet aanwezig. Hot steeltje vast, moer of min met een nelvormig weefseltje, a, er overheen. De pijpjes witachlig, daarna door de rozenroodo kiemkorrelljes vleeschkleurig, b.

SooRTELiJKE KENMERKEN. Pileo molli glabro, tubulis subadnatis angulatis albis subroseis, slipite atlenuato reliculalo. Het hoedje zacht en glad, do pijpjes eenigzins aangewassen, hoekig, wilachlig-rozenrood, c; het steeltje naar boven dunner wordende, met een weefseltje, a.

Het hoedje is 3 à 4 duimen breed, geweifd-kussenvormig, veranderlijk van kleur; het vleesch eenigzins zacht en week, bitter van smaak, en bij het doorbreken aan de lucht meer of min rood loordende.

Het steeltje, gewoonlijk van dezelfde kleur als het hoedje, bereikt doorgaans de hoogte van 2 à 3 duimen, is van binnen gevuld en wit, en niet altjd met een net-weefseltje overdekt. De pijpjes, b, zijn zeer lang, doch ongelijk, meer of min aangewassen, hoekig, c, eerst wit, vervolgens roodachtig.

Groeiplaatsen. In eiken- en sparrenbosschon. Dezelve schijnt ook bij ons zeldzaam voor te komen ; de hier afgebeelde is uit het zoogenaamde Jodenbosch bij Naaldwijk.

Huishoudelijk gebruik. Dezelve prijst zich weinig aan om er van te elen , doch is onschadelgk.

Ord. Nat. de link. LXl. Fungi. Cl. L Hymenomycete», Ord. I. Pile ali, Gen. VU. Boletu», Trib. B. Derminu».

Trib. B. D er minus : Voile présente, mais fugace. Pédicule solide, squammeux. Tubes premièrement blancs, ensuite colorés de brun ferrugineux, à cause des spores de celte couleur, A.

Caractères spécifiques. Chapeau en coussinet, glabre. Tubes libres, cylindriques, a, blanchâtres. Pédicule, c, solide, atténué , couvert d’aspérités squammiformes.

Aussi dans cette espèce la couleur du chapeau, ainsi que celle du pédicule et de se» »quammes, varie beaucoup. Celui que nous venons de représenter a le chapeau fuligineux et plus ou moins cendré, et des aspérités noirâtres ; c'est proprement le Boletus scaber Bull. , car bulliard a nommé des Espèces, ce que Fries ne considère que comme des Variétés.

Premièrement le chapeau est uni, ensuite il montre quelques petites fosse», •et aux temps de pluie il est couvert de quelque viscosité. Sa chair, d , blanche , mais quelquefois plus ou moins teinte de noir , ne change pas de couleur quand on la casse.

Lieu natal. Il vient dans les mêmes terrains où croît le Boletus edulis bull.; principalement dans des bosquets de chêne et do bouleau, et dans tels je le trouvai de même auprès de Naaldwyk et entre Monster et Loosduinen.

Usage économique. On peut le manger quand il est jeune, mais nullement sa chair a le goût délicat du Bolet comestible.

Ord. Nat. comme ci-dessus, mais du Tribus C. Hyporhodius ; Point de voile. Pédicule solide, plus ou moins réticulé. Tubes blanchâtres, ensuite incarnats par la couleur rose des spores, b.

Caract. spécifiques. Chapeau mou, glabre. Tubes un peu adnés, anguleux, blancs-rosés, c. Pédicule atténué , réticulé , a.

Le chapeau est large i/e 2 à 3 pouces, voûté en forme de coussinet, de couleur variable, et a la chair un peu mollasse, d'un gout un peu amer, et changeant du blanc au rougeâtre quand on l'entame.

Le pédicule est presque toujours de la couleur du chapeau, croît à la hauteur de 2 à 3 pouces, a une chair blanche plus compacte et ne montre pas constamment le tissu réticulaire. •— Les tubes sont longs , inégaux, plus ou moins connés avec le chapeau, anguleux, d'abord presque blancs, ensuite rouges-incarnat».

Lieu natal. Dans des bois de chêne et de sapin. Je le cuillis dans le bois auprès du cimetière des juifs à Naaldwijk.

Usage économique. Il se recommande peu pour s’en servir comme aliment mais n’est pas nuisible A la santé.

Geslaghti kermerkek. Spiculae uniflorae, compressae. Valvae nullao, talvulae 2, chartaceao, compresso-carinalae, muticae, clausae, subaequales. Semen compressum, liberum , glabrum , val-Tulis tardius cobaerentibus obteclum. Eenbloemige zamengedrukle bloempakjes. Geene kelkblaadjes. Twee papierachtige, zamengedrukt-gekielde, ongewapende, nagenoeg even lange klepjes. Hel zaad zamengedrukt, vrij, glad, naderhand door de klepjes ingeslolen.

SooRTtLiJKB Kenmerker. Panicula diffusa, flosculis triandris cilialis. Ecne uitgespreide bloempluim. Driehelraige, gewimperde bloempjes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Uit eenen bundel van voortkruipende wortels groei]en verscheidene, tot loven toe van de bladscheeden omgeven, gladde, gestreepte halmen, met zacht behaarde knoopjes en lijnvormige vlakke bladen, welke in eene uitgerekté punt eindigen, aan weerskanten ruw , en, zoo als bij a onder vergrooting gezien wordt, op de kanten scherp getand zijn, en in het midden eene zware nerf hebben, De bovenste bladscheeden zijn een weinig ruimer, en houden de bloempluim meestal zoodanig ingesloten, dat daarvan slechts enkele bloemtakjes naar buiten uitkomen ; zelfs in den bijzonder warmen zomer Van dit jaar, 1846, vertoonde er zich niet meer van dan in andere jaren, en zoo is de hier geteekende bloempluim, zoo als dezelve zich voordeed na met de hand uit de bladscheede losgemaakt te zijn,

De bloemklepjes zijn behaard en aan de kanten sterk gewimperd ; gelijk bij b, onder sterke vergrooting, Naauw vereenigd sluiten zij eene zaadkorrel in, welke, bij c mede veel vergroot, op eene rijstkorrel gelijkt,

Groeiplaatser. Aan sloot- en andere waterkanten. In menigte onder in den kant van eene vaart tusschen Utrecht en Zuilen, gaande naar lUestbroek, Aan het water voor de begraafplaats van Utrecht, Aan de grachten om het huis Tjcpma , tusschen Utrecht en de Meeren, Op verscheidene plaatsen om Dordrecht, en bij hferkendam, vds. Langs eene sloot aan den Beukelsdÿk bij Rotterdam, rairvileb (vn.).

In landen, waar Rijst geteeld wordt groeit dit gras veel tusschen dat gewas, en in Italie op do Rijstvelden zoo menigvuldig, dat het aldaar aan het landvolk, — dal er, wegens deszelfs ruwheid, den naam van Âsperella aan gegeven heeft, — algemeen bekend is.

HuisnoüDELiJK Gebruik. Volgeps poiret wordt het, niellegenstaande deszelfs scherpte, van het vee gaarne gegeten.

Caractères Génériques. Epillets à une seule fleur, comprimés. Point de glumes, deux valves corollaires, papyracées, comprimées, carénées, muliques, fermées, presque égales. Graine comprimée, libre, glabre, envéloppée dans les valves à la fin cohérentes.

D'une masse de racines rampantes s'élèoent plusieurs tiges glabres, striées, velues sur leurs noeuds, et munies de vagins jusqu'au sommet, et des feuilles planes, linéaires , à longue pointe, rudes sur les deux faces, et portant de petites dents très aigües sur leurs côtés, comme on voit dans la figure agrandie a, et ayant une grande nervure moyenne. Les vagins supérieurs sont un peu plus élargis que les autres , et tiennent renfermée la panicule de la manière, que presque toujours y n'en sorte qu'une partie des pédoncules. Même dans l'été extraordinaire de cette année, 1846, les panicules ne se montraient pas plus sorties en dehors qu'en d'autres ans , et ainsi celle que nous venons de représenter a été détachée par la main.

Les valvules sont velues et ciliées sur les côtés, comme on le voit dessiné sous une loupe vers b; a la fin étroitement unies elles enveloppent la graine, qui a de ressemblance à une graine de Riz, et se montre fort agrandie vers c.

Lieu Natal. Aux bords des fossés et d’autres eaux. Abondamment le long d’un canal enire Utrecht et Zuilen, qui conduit à IFestbroek. Au bord do l’eau qui coule par-delà le cimetière de la ville d’Utrecht, et aux étangs autour de la maison Tjepma, entre Utrecht et de Meeren. En plusieurs endroits aux environs de Dordrecht et près de fFerkendam, vos. A un fossé au Beultels‘-dijk, près de Rotterdam, rainville (vu.).

Elle se trouve très commune dans les pays où on cultive le Riz, et en Italie elle vient si fré-quemmeat dans les rizières, qu’elle est connue de tous les gens du pays. Le nom d’Âsperella lui seroit donné par ceux qui y sarclent les champs de Riz : à cause de sa rudesse, par où les mains des sarcleurs sont souvent égratignées.

Natuurl. Ofde volg, Linwaeus XXII. Caryophylleae. Caryophylleae juss. Sileneae DC.

Geslaghts kenmerkeis. Calyx tubulosus, 5-denlalus. Petala 5, ad faucem in unguem linearem contracta, limbo plano. Capsula 1-locularis, apice valvis 4 dehiscens. Semina reniformi-globosa. De kelk buisvormig, 5-tandig, Vijf, aan het keeltje, a, tol een lijnvormig nageltje zamengelrokken, bloembladen, met vlakken boord. Éénhokkige, aan den top met 4 klepjes openberslende zaaddoos, b, Niervormig-kogelronde zaden fbÿ c onder vergrooling).

SooRTELiJKE KENMERKEN. Floiibus fasciculalo-coi j'mbosis, calycibus cylindraceis subglabris, pelalis retusis coronalis, foliis oblongo-elliplicis-nervosis, caulo ereclo. De bloemen bundelvormig-luilvormig. Bolronde, een weinig behaarde kelkjes, ingedeukle, van een kroontje, d, voorziene bloemblaadjes. Do bladen langwerpig-elliplisch, generfd, de steng reglslandig.

De wortel is knobbelig, kruipt onder den grond sterk voort en geeft kier en daar stengen af, met geledingen en tegenovergestelde, breeders of smallere, elliptische, generfde, aan den voet bijna vereenigde bladen; in welker oksels zich dikwijls een blad-bundeltje vertoont, f.

De bloemen, waarvan een afzonderlijk bij g, zijn gewoonlijk bleekrood, somwijlen wit van kleur, en komen nu en dan ook gevuld voor (*). Het kelkje is bijkans tweelippig ; van een' kant bezien vertoont het 3, van den anderen kant 2 tandjes, h, i.

Bij '} het vruchtbeginsel, met de twee stijltjes, en bij k (/« 10 meeldraadjes afzonderlijk.

Groeiplaatsen. Op zandgronden. Veel bij Zutphen en Doesburg, de gorter. Bij Katwijk binnen en aan zee, mulder; ook bij Noordwijk, en op een der stadsveslen van Leyden, kerb, en MOLKENB. Omtrent don Kruidberg onder Kelzen, en op verscheiden plaatsen in de duinen om Haarlem. Op Staalduin en in de duinen van hel Nieuwland, den Polder- en Hilhaak, in Zuid-Holland. Hier en daar op zanderige plaatsen aan do JKaal, op zandplaten in die rivier, en in het Spoel bij Kuilenburg. In Zeeuwsch-Hlaanderen en op Schouwen, vdb, In do omstreken van Breda, k. van w.

Huishoudelijk gebruik. In de geneeskunde is van den wortel, voornamelijk van het daaruit gekookte extract {Extractum Saponariae), bij sommige ongesteldheden van do lever, ophooping van slijm in de ingewanden en in do jicht gebruik te maken. Een afkooksel van denzelven bekleedt eene voorname plaats onder do middelen welke, in lavementen IjClysmata visceralia KäMPFii), bij hardnekkige verstoppingen in den onderbuik aangewend worden; welk afkooksel ook de eigenschap bezit van de huid blank en zacht te maken, waarom het, eertijds meer dan tegenwoordig, voor een zoogenaamd Schoonheids-ivater gebezigd is geworden. Ook heeft men er zich uitwendig legen de schurft, en inwendig bij venerische ziekten van bediend (-]-), en de met water een weinig opgekookle bladen tot weekmaking van sommige gezwellen gebruikt.

Voor het huishoudelijke wil men dat een afkooksel, zoowel van den gedroogden als van den versehen wortel, even als het beste zeepwater, dienstig is om er kleedingslukken mede schoon te was-schen, en allerlei volvlakken daaruit weg te nemen.

Als sieraads-plant zoude zij eene plaats in de bloemtuinen bekleeden, indien zij zich niet zoo bijzonder sterk door haren wortel, bijna evenzeer als hel ÄwecA [Triticum repensL.}, vermenigvuldigde.

(*) Var. ß. Lychnis s. Saponaria flore pleno tovrneïort : v. iiAii , Flor. Belg. Sept. Ik vond deze verscheiden-heid io binnen-duinen , acliler If^oestduin^ omirent Haarlem»

Hom Allemand. Gebräuchliches Seifenkraut. Gemeines Seifenkraut. Waschkraut. ---Anglais, Common Soapwort. Bruisewort,

ürd. Nat. de Linnaeus XXII. Caryophyllaceae. Caryophyllaceae juss. Sileneae DG.

Caractères génériques. Calice tubuleux, à 5 dents. Corolle de 5 pétales, à onglets 1res longs, a, et à limbe plan, e. Capsule uniloculaire, déhiscente en 4 valves au sommet, b. Graines globeuses, réniformes (vers, c, agrandie).

Caractères spécifiques. Fleurs en bouquets corymbiformes, calices cylindriques et un peu poilus, pétales rélus, coronnés, d. Feuilles oblongues , elliptiques, nervées, tige dressée.

La racine, géniculée et traçante, s'étend très au loin, et pousse des tiges nodeuses et à feuilles opposées, oblongues-lanceolées ou elliptiques, nervées, presque cannées à leur base, tantôt plus tantôt moins larges, et souvent pourvues de quelques feuilles accessoires dans leurs aisselles, f.

Les fleurs, dont séparément on en voit une vers g, sont teintes de rouye pâle, ou de couleur tout-à-fait blanche, et quelquefois doubles (*). Leur calice se montre comme bilabié, car d'un côté il ne fait voir que 3 dents, et 2 de l'autre, h, i.

Fers j le germe et les styles, et vers k les étamines, dont les filets sont posés en paire dans un petit creusement à la gorge des pétales.

Lieu natal. Dans des lieux sablonneux. Beaucoup aux environs do Zutphen et Doesburg, de gorter. Prés do Katwijk binnen et de Katwijk aan zee, mulder ; et près de Noordwijk, et dans un lieu sur un des remparts do la ville de Leide, kerb, et molkenb. Après du Kruidberg proche de Felzen, et en plusieurs endroits dans les dunes aux environs de Haarlem. Au Staalduin, au Polder- et Hilhaak et dans les dunes du Nieuwland, dans la Hollande méridionale. Dans quelques lieux sablonneux au IKaal, et sur les bancs de sable dans celte rivière. Au Spoel près do Kuilenburg. Dans la Flandre Zélandaise et à l’îlo de Schouwen, vdb. Aux environs de Breda, K. van w.

Usage économique. Les médecins l’emploient contre quelques maladies du foie, une trop grande piluosilé des intestins, la goutte et des rhumatismes. Surtout ils font usage de l’extrait de la racine l^Extraetum Saponariae), mais aussi souvent on l’administre en décoction ; qui constitue un des ingrédients les plus actifs dans les clystéres de kömpf {^Clysmatavisceralia^ôviVTinf. contre des obstructions opiniâtres du bas-ventre. D’autres l’ont vantée pour la guérison do la gale, et même contre des maux divers de nature syphilliliquo (-j). Aussi la décoction do sa racine a été en voquo comme une eau d’embellissement, parce qu’elle rend la peau très pure, douce et fraîche.

Les feuilles, cuites dans un peu d’eau, peuvent servir pour des cataplasmes émollients.

Dans le ménage une décoction tant de la racine desséchée que récente, peut remplacer le savonnage, jtour blanchir le linge cl nelloijer des vêtemenls souillés do toute sorte do taches et imprégnés de gras (bergius).

La beauté de celte plante lui mériterait une place dans nos jardins, si ce ne fût que par sa racine traçante elle ne se multiplia presqu’ autant que le Triticum repens L.

(») Var. ß Lychnis s. Saponaria flore pleno todbsefobt : v. hall , Flor. Belg. Sept. Je la trouvai dans le» oT?anl-dunes dernière J/^oestàuin , aux environs de Haarlem.

Natuurl. Ord. volg, uknaeus LXI Fungi. Fungi suss. Class. I. Uymenomycetes, Ord. I. Pileati, jdgaricorum Series IV. Derminus, Trib. XXII. Pholiota fries.

Pholiota. Velum siccum, annuliforme, membranaceum vel floccoso-radiatum. Stipes tores, sub-squamosus, vix bulbosus. Pileus carnosus, convexus, demum planiusculus, raro umbilicatus. Lamellae inaequales, adnatae vel affixae. Sluijertje aanwezig, droog, ringvormig, vliezig of staalvormig-vlokkig. De steel rolrond, meer of minder schubbig, beneden naauwolijks verdikt. Het hoedje vleezig, bol, eindelijk vlak, somtijds genaveld, De plaatjes ongelijkvormig, aangewassen of aangehecht.

SooRTELiJKE KENMERKEN. Pilco carnoso sicco crocco-ferrugineo, squamis confertis revolutis, lamel-lis olivaceo-pallidis, dein ferruginois, stipile squarroso, deorsum attenualo. Hot hoedje vleezig, droog, saffraangeel-roestkleurig, met digtstaande, naar boven omgeslagen schubjes; de plaatjes bleek-olijfklou-rig, vervolgens roestkleurig ; do steel sparrig, naar beneden toe verdund.

Dezelve groeit doorgaans in groote menigte, hoopsgewijze, rondom boomstammen en oude palen, en vertoont zich eerst gelijk bij a gezien wordt. In dezen, nog jongen, staat ziet men denzeloen bij e van onderen, om het straalvormig-vlokkiye ringje, g, aan te toonen, en bij b, in doorsnede, de kleur der jonge plaatjes en het binnenste van den steel en van het hoedje; welk een en ander in volwassen toestand, d, e, zich voordoet als bij f.

Inzonderheid, en zeker door ons gansche land, groeit dezelve onder aan den voet van .Appel- en Perenboomen; waar de tuiniers hem niet gaarne zien, omdat zulks naar hun zeggen altijd doode of stervende wortels aanduidt.

Deszelfs vleesch is geelachtig, doorgebroken aan de lucht somtijds eene eenigzins roode kleur aannemende, en geeft eenen zekeren doordringenden, niet aangenamen geur van zich, welke nogtans niet altijd even sterk is.

Orrf. Nat, de Lirhaeus LXI. Fungi. Fungi jdss. Class. 1. Hymenomycetet, Ord. I. Pileati, Agaricorum Series IV. Perm/nw#, Trib. XXII. Pholiota fries.

Phouota. Voile sec, annuliforme, membraneux ou en flocons rayonnants. Pédoncule cylindrique, ordinairement couvert d’écailles ou de petites squammes, presque point à base bulbiforme. Chapeau charnu, convexe et puis plan, quelquefois ombiliqué. Feuillets inégaux, ou seulement adhérens au pédoncule ou réunis en croissant.

Caractères spécifiques. Chapeau charnu, sec, de couleur safran-ferrugineuse, couvert,de squammes approchées et révolutées. Feuillets pâles-olivâtres, à la fin ferrugineux. Pédoncule squarreux, aminci vers la base.

/Z croit par groupes au pied des arbres et autour de vieux poteaux. D'abord il se présente comme vers a, et dans cet état on le voit en-dessous vers c, pour montrer son voile annuliforme, formé de flocons rayonnants, g. Encore il est dessiné en coupure perpendiculaire vers b, pour la couleur de ses feuillets dans leur premier age, et pour le dedans du pédoncule ainsi que du chapeau; tout ce qui dans le champignon venu à perfection, d, e, est changé comme on le voit vers f.

Les jardiniers veuillent que sa présence dans les vergers, où on le rencontre très souvent autour de vieux Poiriers et Pommiers, est d'un mauvais présage, vu qu'il annoncerait des racines mourantes ou déjà mortes.

Quelquefois sa chair, de couleur jaunâtre, devient un peu rouge quand on la casse à l'air; alors aussi le champignon exhale une odeur forte, point agréable, mais qui cependant n'est pas toujours également pénétrante.

Celui qui a servi pour le présent dessin a fié cuilli à Naaldwyk, dans la Hollande meridionale, mais apparemment il vient par tout le pays.

Natuurl. Orde volg. link. LXl, Fungi, Fungi Juss. Class. I. Hymenomycetet, Ord. I. Pileati, Genus 6. Polyporus Trib. IV. ^put fbies,

jdpu» : Pileus (limidiatus, sessilis, lateralis, horizontalis efTuso-reflexus, marginatus, subtus po- ■ roSus. Het hoedje gehalveerd, ongesteeld, z^delingscb, horizontaal of uitgebreid-omgeslagen, met een’ rand, van onderen poriën-dragende. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,

SooRTELijKE KENMERKEN. Durus. Pilco crasso ungulato ferrugineo-fuscescente, opaco, margino oblusato, zonato, poris exiguis cinnamomeis. Hard. Het hoedje dik, hoefvormig, roestkleurig-bruin-zwart, zonder glans, kringdragende, met slompen rand en Irleine kaneelkleurige poriën.

Detzelfs omvang is van eenige duimen tot 1 en nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;voet. In het eerst vertoont hij zich

hoekig-rond, ook wel langwerpig-rond, en meer of min knobbelig, a, cn is dan van onderen gelijk bij b te zien is; poriën zijn er alsdan nog naauwelijks aan te ontdekkers. Fervolgens ontwikkelt hij zich onder velerlei gedaante, doch zoo dat de vorm van de meer dan éénjarige, over het algemeen, of meer of minder duidelijk naar eenen paardenho f gelijkt, zoo als dit bijzonder bij c in het oog vallende is. Meestal vindt men hem nog zeer jong zijnde met een grijsachtig wit waas overdekt, dat echter spoedig verdwijnt, maar somwijlen ook aan oudere stukken voorkomt, namelijk aan het uiterste van den rand, of de laatst aangegroeide laag; welke anders doorgaans bruinachtig is, d.

Een paar of meer jaren oud, hetgeen men wil dat uit het aantal der kringen op te maken is, vertoont dezelve doorgebroken, e, eene bijna ontelbare menigte van lange, dunne, hoog-bruine pijpjes, met glinsterend wit er door heen gemengd, f.

Groeiplaatsen. Aan boomstammen. Ik vond dezelve aan oude Populieren, en enkel ook aan oude Elzen, tusschen Monster en Loosduinen.

Huishoudelijk gebruik. Bij vele schrijvers vindt men opgegeven dat er vuurzwam van te bereiden is, doch hel is buiten twijfel dat hij in vele werken niet behoorlijk van Polyporus fomenta-rius FR,, welke daartoe uitnemend geschikt is, onderscheiden ia geworden ; zelfs in zijne jeugd is hÿ hiertoe reeds veel te hard en te houterig, maar 2, 3 en meer jaren oud, kan hij aan den vuurhaard voorlrofTelijken dienst doen.

(♦) De benaming van Vonkhout, jbij db «ortïb , dunkt mij lot Boletus fomentarius van lissàbüs, en niet tot de hier afgebeelde soort l^Bolttus tg-niarius L. Flor. Suec.) te behooron.

Orrf. Nat. de U9TS. LXI. Fungi, Fungi juss. Class. I. Hymenomycetet, Ord. I. Pileati, Genus 6. Polyporut Trib. IV. Aput pries.

Aput! Chapeau dimidié,- sessile, latéral, horizontal ou épars et recourbé, marginé, porei en desious.

Caract. spécifiques. Dur. Chapeau épais, ongulé, brun-ferrigineux, opaque, zoné, à marge obtuse, pores très petits, de couleur de cinnamome.

Sa dimension est de quelques pouces jusqu à celle d’un pied, d'un et demi, et plus. D'abord il est de forme ronde, mais en même temps plus ou moins anguleuse, aussi rond-ovale, et souvent un peu tuberculeuse, a, et alors sa face inférieure se présente comme vers b ; les pores sont encore peu visibles. Puis en se développant il acquiert de differentes figures, mais cependant, en général, la forme des pièces surannées, de deux et plusieurs ans, a pris plus ou moins de ressemblance à un sabot de cheval; ce qui a lieu d'une manière très frappante dans un morceau que vous voyez dessiné vers c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Dans sa première jeunesse il est ordinairement couvert d'une ternissure grisâtre, qui vient bientôt de disperaîlre, mais quelquefois aussi se fait voir sur de vieux individus, a leur bord extrême, ou sur la couche de la dernière année, qui vulgairement est de couleur brunâtre, d.

En le cassant quand il a Vage de 2 ou de plusieurs années, ce qui, selon quelques-uns, pourait être calculé d'après le nombre des zones, son intérieur, e, montre une quantité presque indeterminable de tubes, longs et grêles, de couleur brun foncé et entremêlée de stries blanches et luissanles , ■ presque argentines, f.

Lieu natal. Sur de vieux troncs d’arbes. Je le rencontrai sur de vieux peupliers, mais aussi sur quelques vieux aunes, entre Monster et Loosduinen,

Usage économique. Plusieurs auteurs assurent que l’on en peut avoir do l’amadou, mais il est tout hors de doute qu’ils se sont mépris, en alléguant ce qui a rapport au Polyporus fomentarius FR. ; qui à ce propos se recommande en toute manière. Notre Polyporus igniarius fr. n’j peut servir nullement, car déja dans sa jeunesse il a une consistance beaucoup trop dure, et bientôt il devient aussi ligneux, qu’au foijer il résislo comme du bois de chêne.

SooRTELiJKE KENMERKEI. Fulvo-forrugineus, pileo tenui applanato subfelulino, porig curtis exi-guis aequalibus. Rosbruinachtig-roelklourig, het hoedje dun, vlak, somtijds eenigzins zachtharig met korte, zeer kleine, gelijkvormige pijpjes.

Dezelve it intgelijkt meerjarig, groeit mede laagtgewijze en komt nu een» in meer regelmatige, dan in meer vormlooze stukken voor; die waar onze hoofdjiguur naar genomen is, a, bestond uit drie over elkander liggende stukken, In het eerst vertoont hij zich onder zeer verschillende gedaanten, en is deszelfs zelfstandigheid zacht en kurkachtig, b, doch naderhand wordt deze al vaster en vaster en meer houtachtig en zijn er, of duidelijker of minder duidelijk, dergelijke kringen op waar te nemen alt bij de oudere stukken van hiervoor beschreveti soort, Wat deze kringen of cirkels betreft, wij zeiden dat sommigen uit het aantal daarvan den juisten ouderdom der stukken aangetoond willen hebben; wij ontkennen dit, en meenen dat er gedurig nieuwe kringen gevormd worden, en andere, door vergroei]ing, verdwijnen, zoo lang al» de stukken in stand blijven, het zij 2, 3 of meer jaren.

j4an het stuk c, hiertoe van onderen voorgesteld, zijn de openingen der pijpjes, of de poriën, nog naauwelijks zigtbaar; vervolgens komen die wel wat duidelijker voor den dag, doch om dezelve, alsmede den vorm en de^ grootte der pijpjes, d, wel te zien heeft men de hulp van een vergrootglas noodig.

Groeiplaatsek. Onder aan oude Aalbessen- en Kruisbessenboomen, overal in de tuinen van het West land (¹)•

Hoishoudelijk gebruik. Jong ingezameld zoude dezelve lot vuurzwam bereid kunnen worden.

De Wesllandsche tuinders, bij welke dezelve algemeen onder den naam van Kurk bekend is, beweren dat hij veel nadeel doet aan de Aal- en Kruisbessenboomen, en snijden denzelven hierom zorgvuldig weg.

En wegens gebrek aan mededeelingen , en wegens gemis aan eene sooveel raogelijk volledige Flora van ons land, bepaaldelijk ten opzigte der nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bevinden wij ons buiten staal om altijd naauwkeurig te zijn in bet opge

ven van groeiplaatsen ; en zoo bepalen wij ons in vele gevallen , en alzoo ook hier, bij de opgave van die waar wij de voorwerpen zelve gezien hebben.

Cabact. spécifiques. De couleur jaunâtre et ferrugineuse. Chapeau mince, aplati, plus ou moins velu, pores très petits, tubes courts, égaux.

Autti de cette eepèce la durée ett de quelque¹ an», et taccroi»¹ement te fait par couche¹ ; qui tont tantôt de forme plut régulière, tantôt de forme indéterminée. Le morceau qui a servi pour nôtre figure principale, a, étoit forme de trait couchet super potéet. Premièrement, b, il te présente tout des formet trèt divertes, et ta consistance est molle et subéreuse, mais puis il s'endurcit, de la sorte qu'enfin il est comme de substance ligneuse, et alors sa superficie montre quelques zones, plus ou moins distinctes, comme de telles se trouvent sur les vieux individus du Polyporus igniarius Fr. Quant à cette¹ zônes oii ce¹ cercles, nous avons dit que d'après quelques-uns leur nombre indique Vage des morceaux, ainsi qu'un individu serait absolument âgé d'autant d'années qu'ils s'y trouvent des cercles, mais nous le révoquons en doute, et nous croyons que pendant tout le temps qu'il existe, continuellement de nouvelles zônes se forment et les vielles disparaissent par la croissance.

yera c on voit un morceau dessiné de face inférieure, et au quel les pores ne sont presque point encore visibles; puis ceux-ci deviennent un peu plus perceptibles, mais pour que Von puisse les voir très distinctement, et juger de la forme des tubes, on a besoin d’une loupe, d.

Lieu natal. Aux troues des Ribesiers et des Groseilliers. Partout dans les jardins du Westland (¹).

Usage économique. Jeune il pourait servir pour en préparer do l’amadou. Au West land, où il est généralement connu sous le nom de Kurk, les jardiniers assurent qu’il nuit beaucoup aux Ribesiers et aux Groseilliers, pourqu’oi ils sont trés soigneux de l’enlever.

A cause de la presque-nullité des communications, et par l’absence d’une Flore Cryptogamique complète de notre pays, nous sommes souvent dans la nécessité de nous borner à l’exposition seulement du lieu où l’io-dividu , que nous avons fait dessiner, a été vu par nous-mêmes.

Hoogd. Gemeiner Waldmeister, Wohlriechende Asprel. Herzfreude. Gliedkraut. Sternleherkraut. Wohlriechendes Meyerkraut. Meserich. Möschen.

Geslachts-kenmerken. Calyx adhaerens: margo ohsoletus, 4-dentatus, evanidus. Corolla tuhuloso-infundibuliformis. Polachaenia dicocca. De kelk, a, met het vruchtbeginsel zamengegroeid, met een’ flaauwen, 4-tandigen rand, welke spoedig verdwijnt. De bloemkroon, b, pijpvormig-trechter-vormig. Tweehuizige vruchtjes.

SooRTELiJKE KENMERKEN. Folüs superioribus octonis, inferioribus senis lanceolatis glabris margine carinaque scabris , corymbis terminalibus pedunculatis, polachaeniis pilis uncinatis hispidis. De bovenste bladen 8 in getal, de onderste 6 , van gedaante lancetvormig, onbehaard, aan den rand en van onderen op de kiel ruw; eindelingsche gestoelde bloemtuilen; de vruchtjes met haakvormige haartjes.

Het getal der bladen wisselt af van S tot 9 ; doch doorgaans zijn er 8 in de bovenste kransen ; men ziet een derzelve vergroot bij e. — In den bloemtuil heerscht eene drievoudige verdeeling der takjes-, de helmdraadjes zijn in het pijpje van de bloemkroon ingeplant, en staan in afwisseling met de slipjes er van. — Het met het vruchtbeginsel vereenigde kelkje is bij d sterk vergroot voorgesteld, en doordien er al spoedig geen spoor meer te vinden is van de 4 tandjes aan deszelfs rand, zoo zijn de vruchtjes, c, ook niet door het kelkje gekroond.

Groeiplaats. Overvloedig in de bosschen om übbergen en Beek bij Nijmegen; op Oostbosch en op meer plaatsen bij Voorschoten ; gevers deijnoot; in bosch van het huis Te Paauw onder Wassenaar: KOPS; overigens vond ik deze plant ook in bosch van Noordheide, tuss,chen Maartensdijk en Westbroek, en is zij door den Heer van dijk op de wallen van Utrecht gezien.

Gehrüik. Gedroogd verspreidt dezelve eenen aangenamen geur, gelijkende naar dien van het gemeen Reukgras, (D. 11, PI. Hl), maar veel sterker. Hierom wordt er wel van tusschen rook- en snuiftabak gelegd, maken de boeren in het Mecklenburgsche er kransen van, welke zij, tegelijk ter verdrijving van motten, aan den zolder hangen, en hebben anderen er zich van bediend om aan wijn of bier eenen aangenamen smaak mede te deelen ; waartoe zij een aftreksel van de bloeijende plant onder die dranken mengden, terwijl men wil dat zulks tevens het zuur worden daarvan voorkomt. In de Riju-Provinciën bezigt men dezelve voor de bekende Meidranken en den Kruiderwijn (,“) ; ook is zij voor thee gebruikt geworden en heeft men den wortel tot roodverwen aangewend.

Paarden , schapen, geiten en koeijen eten de plant, en bij laatstgenoemde schijnt zij de melk te vermeerderen ; bijen azen op derzelver bloempjes, maar ook is er in de geneeskunst gebruik van gemaakt geweest. Onder den naam van Herba Matris sylvae of Hepaticae stellatae, namelijk, heeft men er zich in een aftreksel — dat zelfs als een volksmiddel bekend geweest is — van bediend in langdurige slijmhoest, bij verstopping van den onderbuik, en daaruit gevolgde geel- en waterzucht, en ook tegen de vallende ziekte en verlammingen. — In melk gekookt heeft men het tegen de uitwerkselen van dollen hondsbeet gedronken, en met ongezouten boter er zalf van gemaakt voor zwerende borsttepels en uijers bij de koeijen.

(*) Ter bereiding van loodanigen wordt jonge rijnwijn, gedurende eenigen lijd, te trekken gezet op een mengsel van klein gesneden Hondsdraf, gewone Aardbezie, zwarte Aalbes, welriekend Ruwkruid en witte suiker.

Nom Allemand. Gemeiner Waldmeister. Wohlriechende Asprel. Gliedkraut. Sternleberkraut. Wohlriechendes Meyerkraut. Meserich. Möschen. Herzfreude.

Caractères génériques. Calice, o, adherent: une faible marge à 4 dents évanouissantes. Corolle, b, en entonnoir. Deux baies se'ches.

Caractères spécifiques. Feuilles supérieures par verticilles de huit, les inférieures de six ; lancéolées glabres, k marge et carène rudes. Corymbes terminaux, pe'doncule's. Fruits he'sisse's de petits poils crochus.

Le nombre des feuilles varie de S jusqu'à 9, cependant les verticilles supérieurs sont ordinairement formés de huit; on en voit une agrandie vers e. Les Corymbes sont composés depédon- • cules trichotomes, les étamines insérées dans le tube de la corolle et de position alternative avec les pièces d^elle.

Le calice adhérent au germe se montre fort agrandi vers d, et parceque bientôt les 4 petites dents de sa marge viennent de disparaître, les fruits, c, ne sont point couronnés.

Lieu natal. Elle abonde dans les bois autour à'Cbbergen et de Beek, près de Nimègue; k Oost-bosch et dans quelques autres bois auprès de Voorschoten : gevers deijnoot; dans ceux de la maison Te Paauw, près de Wassenaar : kops. Moi-même aussi je la trouvai dans un bois entre Maartensdijk et Westbroek, et par Mr. van duk elle a e'té vue sur les boulevards de la ville A'ütrecht.

Usage. Surtout quand elle est un peu fanée la plante fait sentir une odeur agre'able, comme celle de \'Anthoxanthum odoratum(T. H, PI. H1), mais plus forte. D’ici que quelques-uns l’ont mise en contact avec du tabac, et que les paysans dans les contre'es de Mecklenburg en font des guirlandes , pour les attacher au plancher ; ce qui serait aussi bon pour e'carter les teignes. D’autres s’en sont servi pour communiquer de la faveur au vin et k la bière, en y mêlant une infusion de la plante en fleurs ; et en même temps cela empêcherait l’aigreur de ces boissons. — Dans les provinces du Rhin elle entre dans les boissons nommés Maytrank et Kräutertrank ; aussi on en fait usage en boisson the'iforme, et de sa racine on peut se servir pour teindre de rouge.

Toute la plante est recherchée des chevaux, des brebis, des chèvres et des vaches, qui en donnent un lait plus abondant ; et de ses fleurs les abeilles tirent du miel, mais aussi elle a été vantée dans la médecine. — Sous le nom de Herba Matris sylvae, ou celle de Uepatica stellata elle était employée en infusion, comme remède populaire pour de la toux pituiteuse, pour des obstructions du bas-ventre et la jaunisse ou l’hydropsie qui en suivent, aussi pour l’épilepsie et des paralysies. — Cuite dans du lait on l’a administrée contre les suites de morsure d’un chient enragé, et mêlée avec du beurre non salé on en a fait un onguent, pour guérir des ulcérations aux tetins et au pis chez les vaches.

Natuurl. Orde volg, linnaeds xin. S'MpcMÎewZae. Saxifragae jüss. Saxifrageae ne,

Geslachts-kenmerken. Perianthium 4-lobum, patentissimum, semisuperum, intus coloratum ; lo-bis oppositis 2-minoribus. Stamina circa discum periginum inserta ; styli subulati. Capsula birostris, unilocularis, polysperma, ad medium valvis 2 dehiscens. Een wijd openstaand, half-bovenstandig, van binnen gekleurd, 4-deelig bloemdek ; twee der tegenover elkander gestelde slipjes kleiner dan de andere twee ; 2 helmdraadjes rondom het boven de vruchtdeelen zich bevindende schijfje ingehecht. De schijfjes elsvormig , het zaaddoosje twee-snavelig, ée'nhokkig, veelzadig, tot op het midden der 2 klepjes openbarstende.

SooRTEUJKE KENMERKEN. Folüs oppositis semioibiculatis repando-crenatis basi Iruncatis. Tegenoverstaande half-kogelronde wijd-gekerfde, aan den voet geknotte bladen.

Het doorzigtig aanzien der stengen en het geheel eenigzins chrystalachtig uiterlijke der plant is in teekening niet, wel duidelijk voor te stellen ; vooral vertoont dezelve zich zoodanig na haren bloeitijd, wanneer zij in grootte en zwaarte van stelen en bladen toeneemt. Bij a ziet men een bloeijend topje vergroot, bij b een der bladen in natuurlijke grootte, gelijk zij meer in het midden van den zomer aangetrofjen worden. — Figuur c stelt een vergroot bloemdekvoor, benevens de helmdraadjes, welker getal afwisselende is van 4, 6—10; doorgaans zijn de meerder aanwezige dan 4 of G onvruchtbaar. Bij d op dezelfde wijze een bloemdek, maar waarvan een der slipjes weggelaten is, om het vruchtbeginsel c aan te toonen; waarin verscheidene zaadjes, als onder vergroeiing bij f.

Groeiplaats. Nadat door linnaeüs slechts gezegd was geworden dat dit plantje ook in ons land voorkomt, is het door de geer aan den weg tusschen Nymegen en Beek gevonden. Tegenwoordig groeit het in menigte aan sommige beekjes in de bosschen om Beek en übbergen, en ook is het door den Hr. G. broers , M. j. keizer en J. witewaall bij Arnhem aangetrolfen geworden ; van welken laatstgenoemde het op den Duno vond, maar het ook in het Beekbergerwoud zag, terwijl de Hr. L. MARCHAND het iu Veengronden bij Utrecht ontmoette.

Garaoteres génériques. Périanthe a 4 divisions, très ouvert, a demi adhérent k l’ovaire, coloré dans le dedans ; ces divisions opposées, et deux d’elles plus petites que les autres. Les étamines placées autour du disque périgyne ; styles subulés ; capsule birostre, uniloculaire, polysperme,'a deux valves. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Caractères spécifiques. Feuilles opposées, arrondies, crénelées, tronquées 'a la base.

Les tiges sont d’une diaphanëitd, et toute la plante a un aspect plus ou moins christallin, tel que Von ne peut le représenter en dessin, et qui se montre surtout après le temps de la fleuraison : car alors ces tiges ainsi que les feuilles s’augmentent considérablement de dimension et aussi de poids.

Vers a on voit une partie florale suffisamment agrandie; vers b une des feuilles en grandeur naturelle, comme elles se présentent au milieu de l’été, et vers c un périanthe agrandi, avec les étamines, qui sont au nombre de 4, 6—10 ; mais ordinairement celles que l'on y voit au delà de 4 ou 6 ms sont que des filets stériles. Fig. d montre un périanthe dont une des pièces est coupée, pour faire voir le germe e ; qui renferme plusieurs graines, au temps de leur maturité, comme vers f agrandie.

Lieu natal. Après que linnaeüs avait dit que cette plante se trouvait aussi dans notre patrie, elle a été vue au chemin entre Nimègue et Beek. Aujourd’hui on la trouve en plusieurs endroits aux petits ruisseaux dans les bois près de Beek et Nübbergen, et aussi elle vient auprès N Arnhem, où elle a été cuillie par M. M. g. broers et M. s. keizer, et par Mr. j. wttewaall , qui l’a vue mDuno, et puis aussi dans le bois de Beekbergen. Mr. l. marcbland l’a rencontrée dans des tourbières auprès d’Utrecht.

Geslachts-kenmerkkn. Calyx 10-fidus, laciniis biserialibus, exterioribus S minoribus. Petala 5. Receptaculum exsuccum, vel spongiosum, convexum. Stamina calyci inserta, styli germinibus latere insert!, decidui. Achenia nuda. De kelk 10-deelig, de slipjes in twee rijen, de buitenste 8 kleiner. Vijf bloembladen. Het vruchtbed sappeloos of sponsachtig, bolrond. De meeldraden op den kelk ingeplant, de afvallende stijltjes ter zijde aan de vruchtbeginsels. Naakte zaden.

SooRTELijKE KENMERKEN. Caulibus adsccndentibus tomentosis apice corymbosis, foliis S-natis, folio-lis obovatis profunde inciso-serratis vel pinnatifido-laciniatis, margine revolutis subtus tomentosis. Acheniis rugulosis. Opstijgende, viltige, aan den top bloemtuil-vormende stengen. Vijfvoudige bladen, de blaadjes omgekeerd-eirond, diep ingesneden-zaagtandig, of vindeelig-slippig, met omgeslagen rand, van onderen viltachtig. De zaden fijn-rimpelig.

Op sommige plaatsen groeit dezelve veel tengerder, losser en meer uitgespreid, dan de hier afgeheelde plant, en somtijds komt zij ook nagenoeg onbehaard voor, en met de bladen aan weerszijde groen, — Potent, argentea L. / Lasch : Linnaea V. pag. 432; — doch deze verscheidenheid schijnt in ons land nog niet waargenomen te zijn. — Ten opzigte van meerdere of mindere insnijding der blaadjes heerseht er almede verscheidenheid ; overigens zijn deze naar boven toe gewoonlijk ^-voudig, terwijl de benedenste zich steeds ^-voudig voordoen.

Fig. a vertoont een der bloempjes een weinig vergroot, waarbij slechts 8 slipjes van den kelk gezien worden; bij b, de bloemblaadjes — waarvan een afzonderlijk bij c—weggenomen zijnde, ziet men de 10 te zamen, en dezelve bij d aan de onderzijde. Bij e het kelkje verdroogd en te zamen getrokken, zoo als het de rijpe zaadjes, bij f veel vergroot, insluit.

Groeiplaats. Algemeen op zandgronden in het Sticht van Utrecht, Gelderland, Overijssel, het land van Breda, in één woord in alle provinciën, alsmede op vele plaatsen in de duinen, of omtrent dezelve, door het geheele land. Nogtans groeit zij hier en daar overvloediger dan elders; zoo b. V. zeer menigvuldig in de omstreken van Hilversum, Bussum, Laren enz. in het Gooiland.

Nom Allemand. Silberweisses Fingerkraut. -----Anglais. Silvery Cinquefoil. Hoary Cinquefoil. Hoary Potentille.

Caractères génériques. Calice a 10 divisions, cinq alternes plus petites. Cinq pétales. Réceptacle sec ou spongieux, convexe. Étamines insérées sur le calice, styles places au côte des ovaires et décidus. Semences nues.

Caractères spécifiques. Tiges adscendentes, étalées, velues, formant des corymbesj feuilles en digitation quinaire, les folioles obovées, profondément incisées, semi-pinnatifides, ou pinnato-laciniées, à marge révolutée, velues en dessous. Semences rugueuses.

En quelques endroits elle croit beaucoup plus grêle et plus étalée, que nous venons de la représenter, d'après un exemplaire qui est cuilli dans les dunes auprès de Terheide. Aussi quelquefois on la rencontre presque sans velu, et à feuilles vertes tant en dessousqu’en dessus,—PotentillaargenteaL. y Lasch: Linnaea V, pag. 432; dies nous cependant, — à ce que je sais, — cette variété n'a pas encore été trouvée. Quand à la découpure des feuilles il se montre aussi beaucoup de différence, et autant que les supérieures sont ordinairement à trois folioles, celles d'en-bas sont presque toujours quinées.

Fig. a donne une fleur un peu agrandie, à la quelle on ne voit que 5 pièces du calice, mais les 10 divisions ensemble se montrent vers b, après y avoir ôté les pétales. Verc c un des pétales à-part, et vers d le calice en-dessous. Fig. e représente un calice fané et rétréci, comme il est au temps lorsqu'il renferme des semences mûres , — dont on en voit une fort agrandie vers f.

' Lieu natal. Elle est assez vulgaire aux lieux sécs et sablonneux de la province à'Utrecht, en la Guèldre, Overijssel, au Brabant, — dans un mot, — par tout le pays. Surtout elle croît aussi dans nos dunes et des terres y voisines ; mais cependant elle abonde plus dans une contrée que dans une autre, comme, p. e., aux environs de Hilversum, Bussum, Laren, et ailleurs dans la contrée dite het Gooiland, où elle vient en multitude.

Hoogd, Orangenfarbner Faltenschwamm. Gelbrother Faltenschwamm. Giftiger Eierschwamm. Falscher Eierschwamm.

Natuurl. Orde volgens linnaeus lxi. Fnngi. Class. I. Hymenomycetes, Ord. I. Pileati, Genus 11. Cantharellus fries.

Cantharkllus. Hymenium venosum. Plicae sive rugae dichotomae, subparallelae. Het zwamvlies geäderd. Gegaffelde, nagenoeg evenwijdige plooijen of rimpels. — Zie verders D. IX. PI. 660.

SooRTELiJKE KENMERKEN. Pileo camoso subdepresso tomentoso stipiteque farcto aurantio-ochraceis, plicis striclis aurantiacis. Het hoedje vleezig , min of meer nedergedrukt, viltig, benevens het gevulde steeltje van eene okergele-oranjekleur, de plooijen gestrekt, oranjekleurig.

Het hoedje is week-vleezig, wegens een zeer fijn viltachtig bekleedsel zacht op het aanvoelen, en bij regenachtig weer dikwijls eenigzins kleverig; somtijds is het buiten het middenpunt aan het steeltje gehecht, zoo als bij fig. B, en meestal is de rand ongelijk naar binnen omgebogen, waardoor deze zich of meerder of minder golvende voordoet, en ook wel als ingesneden zich vertoont.

Het steeltje is veelal eenigzins gebogen of krom, somtijds nagenoeg zwart van kleur en wordt ten laatste hol. Bij C ziet men hetzelve overlangs doorgesneden, en zoo tegelijk het vleesch van het hoedje van binnen voorgesteld, en het beloop der bij herhaling gegaffelde plooijen.

Fries maakt van eene Verscheidenheid gewag, waarbij zoo het hoedje van boven als de steel ende plooijen wit van kleur zijn ;— zelf vond ik dezelve ook onder eenen anderen vorm als van hier afgebeelde, namelijk onder zulk eenen als die van een nog jongere eetbare Cantharelle, D. IX, PI. 660 Fig. A; waarbij de middellijn van het hoedje naauwelijks P/a duim bedraagt.

Groeiplaats. Die waar onze Plaat naar genomen is vond ik op Staalduin, de andere, veel kleinere , op eene kort-grazige vlakte tusschen Monster en Loosduinen.

Nom Allemand. Orangenfarbner Faltenschwamm. Gelbrolher Faltenschwamm. Giftiger Eierschwamm. Falscher Eierschwamm.

Ord. Natur, de linnaeüs lxi. Fungi. Class. 1. Hymenomycetes, Ord, 1. Pileati, Genus II.

Cantharellus. Hymenium veineux. Des replis bifurqués, presque parallèles. — Du reste voyez T. IX. PI. 660.

Caractères spécifiques. Chapeau charnu, un peu déprimé et velu, pédicule plein , le tout de couleur d’orange-ochracée, mais les replis d’orange très foncé.

Son chapeau est charnu et mou, et se fait sentir doux au contact, par la présence d'un velu court et très touffu ; aux temps humides il est plus ou moins couvert d'un suint visqueux ; quelquefois sa position est excentrique, comme Fig. B le représente, et ordinairement sa marge est tellement courbée endessous, qu'elle semble tout-à-fait onduleuse et souvent même incisée.

Presque toujours le pédicule est un peu recourbé, quelquefois tout de couleur noire, et à la fin il se montre vide. Vers G on le voit coupé en long, et en même temps on y voit le dedans de la chair du chapeau , et la direction des replis à dichotomie réitérée.

Fries fait mention d'une Variété, chez laquelle le chapeau ainsi que le pédicule et les replis sont de couleur blanche, et moi-même j'ai rencontré ce champignon sous une forme tout-à-fait différente de celle que l'on a en vue dans nôtre Planche ; je l'ai vu croître semblable aux jeunes individus de la Chanterelle commune (*) T. IX, PI. 660 Fig. A, et à chapeau n'ayant qu'un diamètre de 1 Va pouces.

Lieu Natal. Celle qui nous a servi de modèle est cuillie au Staalduin, l’autre, celle de forme plus érigée et de grandeur beaucoup plus petite , telle que je viens de l’avoir indiquée, se présenta dans un endroit gramineux entre Monster et Loosduinen.

Natuurl. Orde volg, uoaeüs ix. Gastromycotes. Class. III. Gasteromycetes, Ord. III. Üterini veri, Subord I. Trichogastres, Genus II. Geäster fries.

Geslachts kenmerken. Peridium duplex, utrumque persistens ; exterius corticatum, stellatim fissura, discrelura ab interior! papyraceo, apice dehiscente. Capillitium laxum, peridio undique adnatum, sporidiis inspersis. Het omkleedsel dubbeld; beide overblijvende: het buitensteschorsvormig, stervormig opensplijtende, a , met het binnenste, papierachtige en aan den top openbarstende, b, niet zamen-gegroeid. Het haarvlecht (c, en onder vergrooting bij d) los van weefsel, van binnen aan alle kanten aan het omkleedsel gehecht, met als ingestrooide kiemkorreltjes.

SooRTELUKE KENMERKEN. Peridio exteriori multipartite rigide hygrometrico , laciniis acqualibus, interior! sessili, ore in disco circular! conice-acuto ciliari. Het buitenste omkleedsel veeldeelig, stijf, hygrometrisch, de slippen gelijkvormig ; het binnenste ongesteeld, met eene gewimperde monding, e, op een cirkelrond, kegelvormig toegespitst schijfje, f.

Deselve ligt als geheel los op den grond; bij vochtig weêr sijn de slippen van het buitenste omkleedsel opwaarts gerigt en als te %amen gesloten. Even als n^ 2 en 5 wordt zij in den nazomer en in den herfst aangetroffen, in welk jaargetijde ik 1 en 2 op Staalduin vond, en n^ 3 in bosch op de Geest bij Naaldwijk.

Genus V, Tulostoma Fries: Peridium basi discretum, papyraceum, cortice secedente denudatum, apice determinate dehiscente, sporidia coacervata, floccis peridio adnatis parcius intertexta. Het omkleedsel aan den voet niet aangegroeid-, papierachtig, door afvallen van het schorsje ontbloot wordende, zamengehoopte kiemkorreltjes, a, met enkele, aan het omkleedsel gegroeide vlokjes daar tusschen, b.

SooRTELiJKE KENMERKEN. Stipite acquali subsquamoso, peridii ore prominente mammoso integro. Met een gelijkvormig, min of meer schubbig steeltje ; de monding van het omkleedsel, c, tepelvormig vooruitstekende, gaaf.

Groeit volgens Mülder, Elench. Plant, circa Leidam nascent., in menigte op de duinen onder Wassenaar,

Natuurl. Orde volgens linnaeüs lxi. Fungi. Class. 1. Hymenomycetes, Ordo I. Pileati, Genus XII. Telephora Fries.

Geslachts-kenmerken. Hymenium cum pileo homogeneum et concretum, papillis subrotundis ob-tusis sparsis obsitum sive omnino laeve, undique ascigerum. Asci subimmersi, tenues raro obsolet!. Stipes rarissimus. Pileus coriaceus, persistens, rarius regularis, contextu fibroso floccoso. Het zwaravlies van eenerlei hoedanigheid als het hoedje en daarmede zamengewassen (van onderen bij B), met nagenoeg ronde, stompe, verspreide, tepelvormige uitsteekseltjes , of geheel glad, aan weérszijde met min of meer ingedoken, dunne, zelde geheel vergaan zijnde, kiemhoudertjes. Een steeltje zeer zelden aanwezig. Het hoedje lederachtig, overblijvende, zomwijlen van regelmatigen vorm , van een vezelig-vlokkig weefsel.

SooRTELiJKE KENMERKEN. Obscure fusca, pileis planis fibroso-strigosis, stipite brevissimo. Donkerbruin, de hoedjes vlak, vezelig-stekelharig, met een zeer kort steeltje.

Ord. ü^atur, de linnaküS lu. Gastromycetes. Class. III. Gasteromycetes, Ord. 111. Uterini veri, Subord. I. Trichogastres, Genus 11. Geasler fries.

Caractères génériques. Peridium double, tant l'extérieur que l’intérieur persistant. L’enveloppe externe corticale se déchirant en forme d’étoile, a, distincte de l’enveloppe intérieure papyracée. et s’ouvrant au sommet, b. Capillitium lâche, c et d, joint au péridium de tout côté, et avec ces séminules y enfoncées.

Caractères spécifiques. L’enveloppe externe à plusieurs divisions égales, roide, hygrométrique ; l’enveloppe intérieure sessile, à ouverture ciliée, de forme conique, e, et placée sur un disque circulaire, f.

On le trouve posd librement sur le sable, et tandis qu'aux temps humides les rayons de l’enveloppe externe se montrent dressés, pendant la sécheresse ils se recoquillent en dessous.

De même que les deux autres dans la planche, n^ 2 et 3, il vient tiers la finde l’été eten automne, et comme dans cette saison je trouvai n^ 1 et 2 aw Staalduin, n” 3, es# cuilli au Geest près de Naaldwijk.

Genus V. Tulostoma fries: Péridium distinct vers la base, papyracé, à la fin dénué parce que l’enveloppe externe se détache, et à déhiscence régulière. Séminules coacervées, a, et mêlées seulement de quelques flocons, b, d’un capillitium qui est réuni au péridium.

Caractères spécifiques. Pédicule égal, plus ou moins squammeux, l’ouverture du Péridium prominente , mammiforme, entière, c.

D'après mulder, dans son Elench. Plant, circa Leidam nascent., il vient beaucoup dans les dunes auprès de Wassenaar.

Ord. Natur, de linnaeus xli. Fungi. Class. 1. Hymenomycetes, Ord. 1. Pileati, Genus XII. Telephora fries.

Caractères génériques. Hyménium de la même nature que le chapeau, réuni avec lui par croissant , portant quelques petits mamelons obtus, ou entièrement lisse. Les asci ou les réceptacles des séminules ou gongyles, placés de chaque côté, sont presque immergés, fort minces, quelquefois déchus. Presque jamais un pédicule. Chapeau coriace, persistant, ordinairement irrégulier, de substance fibroso-floconneuse.

Caractères spécifiques. De couleur brune obscure, chapeaux plans, fibroso-strigiliforme, pédicule très-court ou presque nul.

Hoogd. Grossie Hainsimse, Grosze Aflersimse. Waldsimse. Engelsch. Wood-Rush. Great Wood-Rush.

Natuurl. Orde volgens linnaeus v. Tripetaloideae. Junci juss. Junceae ne. Juncoceae agardh.

Geslachts-kenmerkes. Perianthium 6-partilum , glumaceum, plerumque bibracleatum , sepalis in-terioribus paulo brevioribus. Stamina 6, rarius 3. Stylus brevis. Stigmata filiformia, plumosa. Capsula unilocularis , IrivalviS, trisperma, valvulis septo destitutis ; seminibus basi valvarum aöixis. — Foliola plana, bine inde pilosa. Een 6-deelig, kafbladachtig, meestal van een paar schutblaadjes, b, voorzien bloemdek, a ; waarvan de binnenste slipjes een weinig korter zijn dan de buitenste. Zes, zeldzamer drie, helmdraadjes. Het stijltje kort. Draadvormige, gepluimde stempeltjes, c. De zaaddoos, bij d als vruchtbeginsel, éénhokkig , driekleppig, driezadig ; de klepjes zonder midden-schotje en de zaden, e, aan den bodem daarvan vaslgehecht.

SooRTELUKE KENMERKEN. Anthela supradecomposita, divaricata, pedunculis elongalis apice trifloris; sepalis lanceolatis acuminalis mucronatis , capsulam subaequantibus ; filamentis brevissimis ; foliis lan-ceolalo-linearibus margine pilosis. Zeer ongelijk zamengestelde, wijd-uitgespreide bloempluim ; de bloemsteelljes lang-uitgerekt, aan hel eind meestal met drie bloempjes. De blaadjes van het bloemdek lancelvormig, toegespitst, met een puntje, nagenoeg even hoog groeijende als de zaaddoosjes, f. De helmdraadjes zeer kort. De bladen lancet-lijnvormig, op den rand behaard.

Dezelve heeft in houding nog al veel overeenkomst met Luzula vernalis nc. of Juncus pilosusL. (D. n, PI. 123), welke linnaeds en anderen niet soortelijk onderscheiden hebben; doch behalve door reeds opgegevene teekens wijkt zij daarvan reeds op het eerste gezigt sterk genoeg af, zoadat het bijna niet mogelijk is ze met elkander te verwarren. In alle deelen is deze soort groo-ter en zwaarder, uitgenomen de bloempjes, welke zelfs kleiner zijn ; en terwijl deze bij gene soort grootendeels alleenstaande voorkomen, zijn zij hier meestal drie bij elkander geplaatst, en komen zij gezamenlijk in eene wijd-uitgespreide bloempluim voor, daar bij Luzula vernalis de bloeistand bijkans schermvormig is.

Somtijds bereikt de plant, van den grond tot aan het uiterste van de bloempluim gerekend, eene hoogte van 3 à 4 voeten, en wat mede dadelijk in het oog valt is, dat hare breedere bladen tevens veel donkerder van kleur zijn.

Groeipl. Bij Amersfoort en hier en daar in Gelderland, favrod. In de omstreken van Breda, KciJPER VAN wascHPENNiNG. Overvloedig in de bosschen om Beek en übberge^i, bij Nijmegen.

Ord. Natur, de linnaeüs v, Tripetaloideae. Junci Juss. Juncaceae ag. Junceae ne.

Caractères génériques. Périanthe à 6 divisions, a, glumacé, presque toujours muni d'une paire de bracteoles, b ; les sépales intérieurs un peu plus courts que les extérieurs. Six étamines, ou trois ; style court, stigmates filiformes, plumeux, c. Capsule uniloculaire , trivalve, trisperme, les valvules sans cloison et les graines, e, attachées à leur base. — Feuilles planes, plus ou moins poilues.

Caractères spécifiques. Anthèle supradecomposée divariquée, à pédoncules longs et portant trois fleurs au sommet, sépales lancéolés acuminés et mucronulés, presque de la même hauteur que la capsule, f. Étamines courtes, feuilles lancéolato-linéaires, poilues à leur marge.

Dans son port elle ressemble à la Luzule printanière, — Luzula vernalis ne. ou Juncus pilosus de LINNAEUS (Tome II, PI. 123), d'après lequel, et aussi quelques autres, elle n'est qu'une Va-rie'te' de celle-là. Cependant, déjà de la première rue elle en dijfère autant, qu'il n'est presque point possible de s'y méprendre ; car, hors les caractères énumérés, dans toutes parties elle est plus grande et vigoureuse ; exceptées les fleurs, qui sont même un peu plus petites. Tandis que celles-ci sont pour la plupart solitaires chez la Luzule printanière, chez çette espèce elles le plus souvent trois ensemble, et dans une Anthèle très divariquée, et point dans une sorte viennent d'Ombelle, comme chez le Juneus pilosus L.

Mesurée du sol jusqu'au bout le plus élevé de VAnthèle, la plante croit souvent haute de 5 à 4 pieds. Aussi on voit d’abord que ses feuilles sont et plus larges et de couleur plus foncée.

Lieu natal. Auprès d'Amersfoort et en quelques endroits» de la Guèldre, favrod. Aux environs de Breda, kuijper van wôschpenning. Elle abonde dans les bois à Ubbergen et Beek, près de Nimègue.

Geslachts-kenmerken. Calyx tubulosus, plurimis membranaceus, striatus, S-dentatus. Petala S, unguiculata. Capsula semiquinque-locularis vel unilocularis, apice denlibus 5—10 dehiscens. De kelk, b, buisvormig, bij vele soorten vliezig, gestreept, S-tandig. Vijf, genagelde bloembladen, c. De zaaddoos half-vijfbokkig of éénhokkig, aan den top met 8 of 10 tandjes openbarstende.

SooRTELiJKE KENMERKEN. Petalis semibifidis coronatis, caule inferne villoso, foliis superioribus ovato-lanceolatis attenuato-acuminatis, pedunculis et calycibus 10-nervosis demum ventricosisglanduloso-hirtis, capsula conica dentibus porrectis, floribus dioicis. Met ter helft gespleten, en een kroontje, d, dragende bloembladen ; de steng beneden viltachtig behaard ; de bovenste bladen eivormig, lancetvormig en smal toegespitst; de bloemstelen, benevens de 10-strepige en ten laatste buikige, e, kelken, met klierdragende haartjes. De zaaddoos, f, eirond-kegelvormig, met opslaande tandjes; —de bloemen tweehuizig.

Behalve de Verscheidenheid methooger of lichter roode bloemen, waarvan men een takje bij B voorgesteld vindt, wordier ook eene met witachtig-gele of lichtgele bloemen aangelroffen, en hier en daar in bloemtuinen eene met dubbele bloemen gekweekt. — Tegen den avond verspreiden zij eenigen geur.

De bloemen zijn tweehuizig, doch bij^naauwkeurig onderzoek worden in de mannelijke, a, evenwel beginselen van stampertjes, en in de vrouwelijkc beginselen van Meeldraadjes aange-troffen ; zoodat dezelve eigenlijk tweeslachtig zijn, en hoedanige somwijlen ook gevonden zijn geworden (Withering, Arrangera, of Brit. Plants, Vol. II. p. 452.).

Men wil opgemerkt hebben dat bij de Mannelijke plant de bloembladen steeds veel dieper ingesneden zijn dan aan de Vrouwelijke, en dat bij deze de kelkjes niet Mi strepig — gelijk bij de Mannelijke, — maar ^ü-strepig zijn, en daarom ruimer omdat er plaats moest wezen voor de uitzetting van het vruchtbeginsel (Sprengel, Das entdeckte Geheiran, der Nat. p. 260.).

Linnaeus vond dezelve eens met 4:-spletige bloembladen (Moquin-Tandon , Pflanz.-Teratol. , door Schauer, p. 284.).

Groeiplaats. Door het gansche land, vooral op zandgronden en zanderige plaatsen. —De Verscheidenheid raet roode bloemen vond ik tegen hel duin op den Polderhaak in het Westland, en die met lichtgele bloemen, tusschen jong hout aan den straatweg bij Zeist, alsmede in het Spoel bij Kuilenburg.

Caractères génériques. Calice, b, tubuleux, chez plusieurs espèces membraneux, strié, 8-denté. Cinq pétales onguiculés, c. Capsule semi-quinqueloculaire ou uniloculaire, déhiscente en S-IO dents au sommet.

Caractères spécifiques. Pétales semibifides coronés, d, tige velue à la base, feuilles supérieures ovato-lancéolées, atténuées et acuminées, les pédoncules, e, ainsi que les calices à 10 stries et à la fin ventrus, couverts de poils glandulifères. Capsule, f, conique, à dents en porrection. Fleurs dioiques.

Hors la Variété à fleurs rouges, — rouges claires ou rouges-pourprines, — dont on voit un rameau vers quelquefois on en rencontre à fleurs jaunâtres, et une à fleurs doubles dans des jardins à fleurs.

Vers le soir les fleurs exhalent quelque odeur. Elles sont dioiques, mais examinées attentivement les fleurs mâles, a, montrent des rudiments pistillaires, et les fleurs féminines des rudiments des étamines; ainsi proprement elles sont de sexe double, et aussi on en a trouvé de telles (Withering, Arrangera, of Brit. Plants, Vol. II. pag. 432.).

On veut avoir remarqué que chez les plantes masculines les pétales sont plus fendus que chez les individus féminins, mais que chez les plantes féminines les calices portent 20 stries, au lieu de 10, comme chez les mâles. Quelle disposition aurait pour but le développement du germe, car par la présence d’une plus grande quantité de stries, les calices des fleurs fémelles pourraient plus facilement s’élargir, sans rompre (Sprenger, Das entd. Geheimn. der Natur., pag. 260.).

Une fois Linnaeus a trouvé une plante dont les fleurs étaient à pétales quadrifides (Moq.-Tandon , Pflanzen-Teratol., door Schauer, pag. 264).

Lieu natal. Par tout le pays; principalement dans des terrains sablonneux. — La variété a fleurs rouges est cuillie sur le Polderhaak au Westland, et celle à fleurs jaunes-pâles dans du bois taillis le long de la chaussée auprès de Zeist, et aussi au Spoel près de Kuilenburg.

Geslachts-kenmerken. Calyx campanulato-cylindricus, 8-fidus vel §-dentatus, corollae vexillum marginibus inflexum, alae lateribus sub carina conniventibus, carina oblonga, obtusa. Filamenta superne non dilatata, stylus glaber, legumen uniloculare falcatum vel cochleatum, l-polyspermum. Het^ kelkje, Ä, klokvornaig-cylindervormig, 5-spletig of b-tandig. Het vlagje van de bloemkroon met naar binnen gebogen randen, de vleugeltjes onder het langwerpige en stompe kieltje tot elkander naderende. De helmdraadjes aan den top niet verbreed, het stijltje glad, het peultje 1-hokkig, zeis- of slakkenhuisvormig, en e'e'n- of veelzadig.

SooRTELUKE KENMERKEN. Villosa, pedunculis 1- 2-floris, folio duplo triplove brevioribus, legumini-bus spinosis cochleatis depresso-subrotundis glabris, anfractibus quinis laxiuscule incumbentibus, oblique venosis, margine lato distiche spinigero, spinis arcuato-reflexis. Stipulis ovatis inciso-dentatis, folio-lis obovatis obtuse-denticulatis, inferioribus obcordatis. Behaard; de bloemstelen 1- 2-bloemig, twee- of driemaal korter dan de bladen. De peultjes stekelig, slakkenhuisvormig, plat-rond, glad; nagenoeg b, los vereenigde, van boven dwars-aderige omwindingen, metbreeden, tweerijig-stekeli-gen rand, de stekeltjes boogvormig omgebogen, eironde,, ingesneden-getande steunblaadjes. De bladen omgekeerd-eirond, stomptandig ; de onderste bladen omgekeerd-hartvormig.

Bij a ziet men een bloempje onder vergroeiing, en de onderscheidene deelen daarvan bij c, d, e; namelijk het vlagje, dat van boven ingesneden is , een der vleugeltjes en het kieltje, en daarbij - de tot aan de meelknopjes in een vliesje besloten helmdraadjes, en het stijltje, f. — Het als een slakkenhuisje gedraaide peultje is bij g losgetrokken voorgesteld, om de omwindingen aan te toonen; nog groen is hetzelve nagenoeg kogelrond, h. De zandkorreltjes zijn zoo als bij i, mede onder vergrooting, gezien wordt, en de steunblaadjes van gedaante en insnijding gelijk bij j. De blaadjes k zijn kort-gesteeld en dragen meestal een, nu eens lichter dan meer donker bruin, of somwijlen bijna zwart vlekje, doch ook komt de plant wel met ongevlekte blaadjes voor.

Groeiplaats. In, Vriesland op verscheiden plaatsen. Op het eiland Schouwen, dozy. Bij Leyden , DOZY, HINXT, J. SCHUURMANS STEKHOVEN en PIEROT. Op Zuid-Bevclapd niet zeldzaam, vooral aan den Noorddijk tusschen Goes en Kattendijke en aan den wég tusschen Goes en Wilhelmina-dorp. Ter laatstgenoemde plaatse werd dezelve mij door Dr. van den bosch aangewezen , vervolgens vond ik ze aan eenen dijk bij het Ooster-Dok te Amsterdam , en in het Westland aan den weg van Naaldwijk naar 's Gravenzande, aan den Maasdijk bij de Oranjesluis, en in overgroots menigte aan eenen dijk achter die sluis.

Gebruik. Zeker kan e'r hetzelfde van gezegd worden wat van de gewone Rupsklaver (Medicago lupulina L.) , D. III, PI. 229, gezegd is, en naar het mij voorkomt schijnt dezelve bij uitzaaijing meer te zullen opleveren dan die soort.

Caractères génériques. Calice, b, campanulé cylindrique B-fide ou à 5-dents. L’étandard de la corolle infléchi, les ailes conniventes sous la carène ohlongue et obtuse. Filets point dilatés au sommet, style glabre, gousse uniloculaire , falquée ou contournée en spirale , 1-polysperme.

Caractères sPÉcinquES. Velue. Pédoncules à une ou h deux fleurs , deux ou trois fois plus courts que la feuille. Gousses garnies d’épines, contournées en spirale, déprimées, presque rondes, glabres ; 3—8-spires laxiuscules , obliquement veinées, a bord large , et les épines distiques refléchies et arquées. Stipules ovées, inciso-dentées. Folioles oboyées, obtuses et rétuses, les inférieures obcordées.

Vers a une fleur agrandie, et vers c, A et e ses pièces constituantes : l'etandard , qui est un peu dchancrd à son sommet, une des ailes et la carène et aussi, vers e, les dtamines et le style, f ; renfermés ensemble dans une enveloppe membraneuse, qui s'étend jusqu'aux anthères. Figure g représente une des gousses , sous forme de coquille de limaçon et un peu tirée pour faire voiries diverses spires, mais avant leur maturité elles ressemblent à des boulets, h. Les graines sont comme vers i, où on en voit une agrandie, et pour la figure et les incisions des stipules, voyez vers j.

Les folioles sont un peu pétiolés , et portent une tache brunâtre ou quelquefois presque noire, mais aussi on trouve des exemplaires à feuilles toutes immaculées.

Lieu natal. En plusieurs endroits de la Frise. A l’île de Schouwen, dozy. Près de leide, dozy , HINXT, J. SCHUURMANS STEKHOVEN et PIEROT. Point-du-tout rare au Sud-Beveland ; surtout contre Ia digue entre Goes et Kattendijke et le long du chemin entre Goes et Wilhelminadorp, où je la trouvai en compagnie de Mr. le Dr. van den bosch. Puis moi même je la rencontrai près du Oos-ter-Dok k Amsterdam , au Westland k coté du chemin entre Naaldwijk et ’s Gravenzande, et au Maasdijk auprès du Oranjesluis , où elle abonde.

Usage. Certainement on peut en dire ce qui vient d’être mentionné de la Luzerne lupuline. Tome 111, PI. 229, et comme il me paraît, en la semant elle procurerait beaucoup plus de fourrage que celle-là.

Natuurl. Orde volgens linnaküs lxi. Fungi. Class. I. Hymenomycetes, Ord. J. Pileati, Genus I, Agaricus : Ser. IV. Derminus, Tribus XXIX. Tapnia, fries.

Tapinia: Velum marginale, villosum, fugax. Stipes aequalis , in pileum subdiffusus. Pileus plus minus carnosus, laevis, nudus ; junior plano convexus, margine involute villoso, dein depressus, late umbilicatus. Lamellae adnato-decurrentes , subconfertae. Een randstandig, harig, spoedig verdwijnend sluijertje. De steel gelijk, en zich in het hoedje uitbreidende. Het hoedje meerder of minder vleezig, glad , naakt ; eerst bolvormi^-vlak, f, met naar binnen gerolden harigen rand, a, vervolgens neêr-gedrukt, breed-navelig. De plaatjes aangewassen-neêrloopende, digt bij elkander geplaatst.

SooRTELUKE KENMERKEN. Compactus, pileo depresso subferrugineo margine involute tomentoso, la-mellis dichotomis basi poriformibus, stipite obeso. Van eene vaste zelfstandigheid, het hoedje neêr-gedrukt, eenigzins roestkleurig, met binnenwaarts omgerolden zachtviltigen rand, a; gaffelvormige, aan den voet poriëachtig-geopende plaatjes; het steeltje korten dik.

Dezelve doet zich onder twee hoofdvormen voor, namelijk met een regelmatig hoedje, of onregelmatig , waarbij het steeltje buiten het middenpunt geplaatst is. Laatstgemelde is meestal bleeker van kleur, en groeit bij of op boomstronken, terwijl de eerste en hier afgebeelde op open grond aangetroffen wordt, en geheel volgroeid, D, meestal schubbig-gevlekt is.

Bij A ziet men denzelven in den staat van nog slechts geringe ontwikkeling, bij B wat. verder gevorderd , bij G bijna volwassen, en bij D niet alleen volgroeid maar ook reeds nabij aan het begin van deszelfs vergaan.

Een eigenaardig kenteeken is, dat de plaatjes maar eenigzins gedrukt wordende dadelijk eene donkerder kleur aannemen, b ; overigens worden deze al hooger en hooger van kleur, naarmate van den ouderdom van het gewas. Doorgesneden neemt het vleeschachtige gedeelte van het hoedje en van den stoel somtijds eene min of meer roode tint aan; anders is de kleur van het, bij vochtig weêr eenigzins smerige, hoedje gelijk die van ijzerroest, of lever-, kaneel-, chocolaad-kleurig ; ook wel roodachtig-bruin, waarbij de steel okerkleurig, en de plaatjes bleekbruin aangetroffen wordende zulks eene zeer bijzondere Verscheidenheid daar stelt.

De Plaatjes laten zich zeer gemakkelijk van het hoedje als afstroopen, zijn doorgaans taksgewijze in elkander inmondende, en vertoonen, vooral door een vergrootglas gezien, van buiten eenige ribjes, c, waar zich binnen dezelve de kiemhoudertjes bevinden.

Groeipl. Menigvuldig in de tuinen, en hier en daar op de bouwlanden , alsmede aan de kanten der wegen, en in laag bosch, bij Naaldwijk en in deszelfs omstreken.

Ord. Natur, de Linnaeus lxi. Fungi. Class. I. Hymenomycetes, Ord. I. Pileati., Genus. I. Agaricus: Ser. IV. Derminus, Trib. XXIX. Tapinia, Fries.

Tapinia : Voile marginale, velue, fugace. Pédicule égal, diffus. Chapeau plus ou moins charnu, glabre, nu, d’abord plan-convexe et a bord roulé en dedans et velu, a , puis déprimé et largement ombiliqué. Lamelles adnato-decurrentes, approchées.

Caractères spécifiques. Compacte. Chapeau déprimé, de couleur presque ferrugineuse, a marge involutée et tomenteuse, a, lamelles dichotomes et poriformes a la base. Pédicule replet.

Il vient sous deux formes différentes, — à chapeau régulier ou à chapeau irrégulier et muni d’un pédicule excentrique. Aussi cette dernière Variété est ordinairement de couleur plus pâle, et elle croit autour de troncs d'arbres, tandis que l’autre, — qui figure dans cette Planche , — naît sur des terrains ouverts, et montre un chapeau maculé ou comme squammeux, quand elle est dans sa plus grande perfection, D.

Vers A on la voit dans son premier développement, plus avancé vers B, presque au plus haut degre' de sa croissance vers G, et D la représente lorsqu’elle commence bientôt à se résoudre.

C'est un caractère essentiel que les lamelles se décolorent et montrent une tache brunâtre, b. aussitôt que l’on vient de les toucher ; or celles-ci sont de couleur plus foncée autant que le végétal parvient à un plus haut age. La chair du chapeau, ainsi que du pédicule, prend quelquefois une teinte rougeâtre quand on la coupe ; du reste le chapeau est coloré ferrugineux, de couleur de foie, de cinnamome, de chocolat, mais aussi rouge-brun, et dans ce dernier cas le pédicule se montrant de couleur d'ocre, et les lamelles étant légèrement brunes, ceci constitue une Variété fort distincte.

Les lamelles peuvent être détachées très facilement, ainsi que l'on peut les écorcher de l’un bout à l’autre ; presque toujours elles sont à ramifications anastomosantes, et vues sous la loupe elles montrent quelques parties saillantes, c, qui dans leur dedans renferment les sporules.

Lieu na-tal. Beaucoup dans des jardins, et aussi sur les champs, 'a coté des chemins, et dans du bois taillis, auprès de Naaldwijk -, Poeldijk, ailleurs.

Natuurl, Orde volgens Ltsskws mi. Fungi. Cl. I. Hymenomyeetes, Ord. I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Genus 6.

SooRTELUKE KENMERKEN. Pilco rigido lacvi glabro , poris minutis subrotundis pallidis, stipite brevi laevi pallido, deorsum abrupte nigro. Het hoedje stijf, glad en naakt ; kleine, bijkans ronde, bleeke poriën ; de steel kort, glad , bleek, van onderen ongelijk met zwart afgezet.

In het eerst, en in eenen nog jongeren toestand dan die welke bij A afgebeeld staat, zag ik dezelve van eene licht-flesschen-groene kleur, welke allengskens in het geelachtige overging , en voorts bruinachtig werd. Poriën, of de openingen der pijpjes , zijn in het begin voor het bloote oog naauwelijks te zien, en de onderkant is dan geheel effen en wit, B ; doch ten laatste heeft deze eene bruine kleur aangenomen, en bij doorsnede vertoonen zich de pijpjes, a, dan gelijk bij C, terwijl deszelfs zelfstandigheid, welke in vroegeren leeftijd taai en buigbaar was , nu zeer hard, en de kleur, lichter of donkerder, kastanjebruin geworden is , D. Somtijds is de kleur der overjarige voorwerpen, gelijk die bij D, zelfs zwart van kleur, maar ook wel eens tegelrood, nu en dan als die van gelen oker , en in enkele gevallen nagenoeg grijs.

In vorm is dezelve zoo veranderlijk dat die zich niet laat beschrijven -, te meer daar dikwijls twee, drie en meer te zamengegroeid voorkomen, zoo als dit almede bij D het geval is.

Groeiplaats. Aan boomstammen, vooral aan holle Knotwilgen , waarop ik denzelven bij Naaldwijk , 's Gravenzande, Poeldijk en Hondsholredijk aantrof.

Ord. Natur, de linnaeüs ixi. Fungi. Class. I. Hymenomycetes, Ord. I. Pileati, Genus 6. Polyporus-. Divis. B. Microporus, Trib. II. Pleur opus, fries.

Caractères spécifiques. Chapeau rigide, glabre et lisse; pores petits, presque ronds, pâles; pédicule court, lisse, pâle, coloré de noir vers sa base.

A un age encore plus jeune que l’dtait celui de l'exemplaire qui figure vers A, je le rencontrai de couleur vert-de-bouteille, ensuite celle passait au jaune pâle ou couleur de paille, et après au brun. Premièrement les pores, ou les ouvertures des petits tuyaux, sont presque invisibles à l'oeil nu et la surface inférieure se montre toute lisse et de couleur blanche, B, mais à la fin celle-ci se présente de couleur brune, et quand on la coupe les petits tuyaux, a, se laissent voir comme vers C. Alors aussi la substance, qui était d’abord d'une grande ténacité et très flexible, est devenue dure, et le chapeau est de couleur de châtaignes, oit plus claire où plus foncée, D. Quelquefois la couleur des individus surannés, comme vers D, est presque noire, d'autres fois rouge de tuiles, aussi jaune d’acre et rarement grisâtre.

Quant à sa figure elle est tellement variable qu'il est impossible d'en donner • la désignation ; de plus parce que très souvent on voit deux, trois et plusieurs individus réunis, de la manière qu'il en est vers D.

Lieu natal. Sur des troncs d’arbres, et principalement sur de vieux saules entêtés. Je le rencontrai auprès de Naaldwijk, ’s Graveniande, Poeldijk et Hondsholredijk, au Westland.

SooRTELiJKE KENMERKEiî. Folio radicaü solitario recurvo lineari utrinquo altenualo piano acute carinalo, floralibus diiobus subopposilis, pedunculis simplicibus umbellalis, bulbis 3 horizonlalibus, duobus serioribus denudatis ; allero majori oblongo-obovato basin versus in collum atlenuato. Een eenig, omgebogen, lijnvormig, aan beide einden versmald, vlak, scherp-gekield wortelblad. Een paar nagenoeg tegenover elkander gestelde bloeraslandige bladen, a ; eenvoudige, een scherm vormende bloemstelen, drie waterpas liggende bolletjes, waarvan de latere ontbloot zijn, b, en één grooter is dan het andere, langwerpiger, langwerpig-omgekeerd-eivormig, en naar beneden toe versmald.

Boven den grond en oppervlakkig bezien gelijkt deze soort zooveel op de gele Vogel-melk, Dl. IX, PI. 692, dat dezelve slechts een schraal en armbloemig Exemplaar daarvan schijnt te wezen. Bij nader onderzoek echter ziet men al spoedig het verschil, voornamelijk wanneer men de plant voorzigtig uit den grond haalt. Dan vinden wij 3 Bolletjes, in plaats van één Bolletje, en twee daarvan, b, als van alle bekleedsels ontbloot, terwijl uit het derde, bijna vergane, slechts alleen eene plant groeit. Gissender wijze meen ik dat die 3de, bijkans verteerde bolletjes, c, reeds 3 jaren oud zijn, — dat het grootste der twee naakte, b, in een volgend jaar eene plant geeft, en het kleinste eerst in het tweedejaar, na het jaar waarin met de plant, en al vroeger dan deze, het 3de bolletje vergaan is.

Het wortelblad is dikwijls veel smaller dan hier op onze Plaat voorkomt ; — van een der tegenover elkander gestelde bloemstandige bladen, a, welke op den rand gewimperd zign, ziet men een gedeelte vergroot big d; bij e een, mede eenigzins vergroot, vrucht-beginseltje, met het stijltje en de uit gebloeide helmdraadjes; bj f een der blaadjes van het bloemdek van buiten, bij g van binnen, en bij h het grootste der bolletjes, b, doorgesneden,

Groeiplaatseit. Dezelve is mij door den Heer w. g. top , Jz. Phil. Stud., van Deventer loege-zonden geworden, waaromtrent zij, volgens schrijven van ZEd., met Gagea arvensis salisb. (j-) vrij algemeen op braakliggende landen voorkomt, en even als die dikwijls jongen-barende aange-troflen wordt.

Het eerst is zij door de Heeren j. sghdurmans stekhoven en j. wttewaal, tusschen Legden en Halkenburg, gevonden geworden, en door den Heer f. dozy ook bij Noordwijkerhout.

( ) Deel IX , Plaat 691. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

(j) V Proliferum: — fol. floralium axillis bulbiferis.” — Bolan. Zeit, V Bd. St. 2, pag. 537.

Caragt. spécifiques. Feuille radicale solitaire, courbée, linéaire, atténuée aux deux bouts, plane, carénée ; deux fouilles florales à-peu-près opposées, a, pédoncules simples, ombellées, trois bulbes horizontales, les deux plus récentes dénuées, A, et la majeure de celles-ci oblongo-obovéc, et un peu atténuée vers la base.

Quand on la voit au lieu même de ea naissance d'alord elle ressemlle tant à l’Ornitho-gale jaune, qui figure Tome IX, PI. 692, que Von peut facilement la regarder comme un exemplaire maigre et pauciflore de cette espèce. Mais vue de plus près et en Voyant tirée hors de la terre, il se montre une différence assez grande. Alors au lieu d’une seule bulhe on en trouve trois, dont une paire est entièrement dénuée, b, tandis que seulement de la troisième, c,—qui dans peu aura disparue tout-à-fait, — il naît une plante. Quant à chaque troisième de celtes Bulbes, qui toujours se présentent presque tout flétries, comme il me semble elles seront âgées de trois ans, tandis que la plus grande de celles qui sont dépourvues de téguments, b, poussera dans l’année prochaine, et puis la plus petite dans la deuxième année: après l’an dans lequel la plante à cessé de vivre, et quand avec elle {ou déjà plus-tôt) la troisième bulbe est évanouie.

Souvent la feuille radicale est beaucoup plus étroite qu’elle figure dans notre planche : — une partie d’une feuille florale, a, est agrandie vers d, et on y voit comme elle est à marges ciliées ;— vers o un germe agrandi, muni du style et des étamines fanées^ vers f :me des pièces du périgone sur le dos, qui vers g se montre de face intérieure, e# vers h la plus grande des bulbes dénuées, b, coupée.

Lieu ratal. Il m’a été envoyé par Mr. w. g. top, Phil. Stud, à Deventer, où, accompagné de VOrnitkogale nain (Tome IX, PI. 691), il vient beaucoup sur les champs en jachère; — aussi, comme celui-là, on le rencontre à bulbilles au centre des fleurs (-j-).

Premièrement Mss. j. schourmars stekhover et J. wttewaall l’ont observé entre Leide et Falkenburg , puis Mr. F. dozy la aussi vu près de Noorduijkerhout.

(f) » Proliferum: fol. Uoralium axillis bulbiferis.” Bot. Zeit. Ver- Bd. St. 2, pag. 537.

Natuurl, Ord. volg. link. XXVI. Multisiliquae. Banunculi juss. Ranunculaceae DC.

GESLACHTS-KENMERKEff. Calyx persislcns 5-sepalus, sepalis subcoriaceis. Pefala 8-10, sepalis minora, neclariformia, unguiculata : lamina tubulosa, bilabiata. Carpidia coriacea, 3-10, compressa, verlicillata, in receplaculo sessilia, inlrorsnm dehiscenlia. Semina duplici serie disposita. De kelk overblijvende, 5-bladig, de blaadjes eenigzins lederachlig. Acht tot tien bloemblaadjes; in den vorm van honigbakjes, genageld, kleiner dan do kelkblaadjes, mot pijpvormigen en tweelippigen boord. Drie lot tien lederachligo, zamengedrukte, bij wijze van een kransje en zonder steeltje op den vruchlbodem geplaatste, naar binnen openbarstendo vruchtdoosjes. Do zaden in twee rijen.

SooRTEUJRE KENMERKEIS. Caulo ad ramificaliones foliato, paucifloro ; foliis radicalibus pedaliseclis, glaberrimis; foliolis elongalo-lanceolatis acutis inaeqnaliter serratis glabris vel subpubescenlibus, sublus rugoso-venosis, vonis prominulis. — De steng alleen bij de vertakkingen bebladerd, weinige bloemen dragende, zeer gladde, voelsgewijs-ingesneden wortelbladen ; do blaadjes langwerpig-lancetvormig, glad of eenigzins zachtharig, ongelijk-zaaglandig, van onderen ronzelig-geaderd , do adertjes sterk uitkomende.

De wortel veeldeelig en de stengen aan het beneden eind als 7net schubben bedekt, a, welke aan het begin van dezelve boven den grond meer uitgegroeid zijn, en haar scheedevormig omgeven, b. — De bladen zijn even als de kelkblaadjes eenigzins lederachtig, en aan de onderzijde aanmerkelijk lichter van kleur. Sommigen echter nemen hier geenen Kelk aan, maar noemen de blaadjes, waarvan een afzonderlijk en onder eene geringe vergrooting bij c voorgesteld is, Bloemkroon-blaadjes, en Honigbakjes, hetgeen wij met aug. de st. hilaire (¹) en anderen pijpvormige, honigdragende, Bloem-kroon-blaadjcs heeten, d.

üit de bloemen aan de hier af geheelde plant waren de meeldraadjes, c, benevens de bloemblaadjes, A, reeds weggevallen; doch in derzelver natuurlijke plaatsing rondom de vruchtbeginsels, — welke bij g tot bijna volwassen zaaddoosjes gekomen zijn, — ziet men deze deelen bij f. — Het getal der zaaddoosjes is afwisselende tusschen en ó, en zoo is het dus in vroegeren leeftijd ook met de stijltjes, welke overhlijven , i. — De zaden, h, waarvan slechts weinige rijp worden, zijn langwerpig-eirond, eenigzins rimpelig , genaveld, j, en glanzig zwart.

Groeiplaatsen. Aan eenen slootkant in een’ boomgaard bij hel huis ter Haar, ouder Hleuten, bij Utrecht, k. j. de bruyn. Omtrent Haren hij Groningen en aan deii dijk te Hrkel bij Gorin-chem, VAN hall. Op het cWanA IHalcheren , j, blaas. — Aan een’ sloot in het Opstal bij Naaldwijk. — Op allo plaatsen waar dezelve in ons land voorkomt is zij, hoogstwaarschijnlijk, op een’ of anderen tijd geplant geworden.

Huishoudelijk gebruik. Do landlieden gebruiken den wortel om er, gelijk velen het noemen, mede te kroppen, d. i. om erbet vee eeno Fontanel of Dragl mede lo zetten; waartoe zij slechts een stuk daarvan onder de huid brengen. — Door sommigen is deze voor den besten plaatsvervanger van den worlel van Helleborus Orientalis görtn. gehouden geworden: welke in den Levant, als een zeer sterk werkend purgeermiddel, legen waanzinnigheid, vallende ziekten en waterzucht gebruikt wordt. Lindley, Flora Meaica, pag. 7.

Caractères Gésériqües. Calice persistant, do 5 sépales un peu coriaces. Huit à dix pétales nectariformes, plus petits que les sépales, [onguiculés, à lame tubuleuse, bilabiée. Carpelles do 3 à 10, coriaces, comprimés, en verticillo, sessiles dans un réceptacle, à déhiscence intérieure. Semences disposées en deux rangs.

Caractères spécifiques. Tiges rameuses à leur sommet, portant des feuilles aux ramifications, pauciflores; feuilles radicales pédatisectes, glabres, les lobes oblongs lancéolés, pointus, à dents de scie inégales, glabres ou un peu pubescents, rugueux et veineux en dessous, les veines prominentes.

Racine multipartie, les tiges munies de petites squammes à leur base, a, qui au point de la sortie des tiges hors de la terre ont l’aspect de petites feuilles engainantes, b. A leur face inférieure les feuilles sont de couleur beaucoup plus claire, et de même que les sépales elles sont plus ou moins coriaces.

Quelques botanistes n'admettent point de calice mais ce que chez nous porte le nom de sépales, - dont on en voit un apart vers c, - chez eux se nomme feuilles de la corolle oil pétales, et les pièces que d’après aug. de st. hilaire (*) et d’autres nous nommons de Pétales tubuleux et nectarifères, d, ils désignent comme des Nectaires.

Dans la figure principale de notre planche les fleurs se présentent au moment où les étamines, e, ainsi que les pétales, d, sont déjà tombés, mais vers f cettes parties se montrent comme elles sont posées autour des germes, et vers g les germes devenus carpelles presque mûrs. Le no7nbre de ceux-ci varie de 3 à 5, de la sorte que premièrement aussi on distingue 3 « 5 styles; lesquels persistent, i.

Les semences, dont seulement quelques-unes viennent à maturité, sont de forme oblongue, un peu rugueuses, ombiliquées, j, et de noir luisant.

Lieu natal. A côté d’une fossé dans un verger auprès de la Maison Ter Haar, dans la commune do Fleuten, près A'Utrecht, a. j. de bruyn. Prés do Huren, dans la Groningue, et contre la digue à'Arkel, près do Gorûichem, van hall. Dans l’île de Walcheren, s. blaas. Au fFestland à une fossé près do Naaldwyk,

Cependant, à ce qui mo paraît très vraiseinbablo, dans tous los lieux où il vient chez nous, en quelque temps il y sera planté.

Usage. Les paysans se servent de la racine pour mettre de fonticules chez le bétail, et comme à cette opération ils donnent le nom de kroppen, aussi chex eux (du moins dans quelques contrées) la plante s’apelle Kropkruid. Pour cela ils n’ont à faire d’instituer une petite incision dans la peau , et d’y placer un morceau de la racine.

D’après quelques-uns cette espèce d’Hellcboro est le meilleur substitut de VHelleborus Orientalis GâRTN., qui dans l’orient est administré dans la Manie, l’Epilepsie et aussi daps l’IIydropsie. lindleï , Flora Medica, pag. 7.

Geslachts-kenmerken. Calyx tubuloso-campanulatus, 5-dentalus, dentibus subaequalibus, vel su-perioribus longioribus. Corolla lubo incluse vel saepius exserlo, inlus nudo vel piloso-annulalo; limbo bilabiate, labium superius ovatum vel oblongura, subfornicatum vel galeatum, fauce dilalata; lobi laterales truncati vel rarius oblongi, appendiculà denliformi vel mutici, médius latus emarginatus. Aulherae extus hirsutae vel nudae. Stylus apice bifidus. Achenia sicca, triquetra, angulis acutis, apice truncata, laevia vel tuberculosa. Het kelkje, a, pijpvormig-klokvormig, 5-tandig, de tandjes nagenoeg even groot of de bovenste een weinig langer. De bloemkroon met ingesloten of dikwijls uitspringende, van binnen naakte of van een haarringje voorziene buis; het boordje 2-lippig , de bovenlip eirond of langwerpig, bijna fornuisachtig gewelfd of helmvormig; hot keeltje verwijd, de zijlobjes geknot of somtijds langwerpig, met of zonder een tandvormig aanhangseltje; het middenlobje breed en uilgerand. Do helmknopjes van buiten ruig of kaal. Het stijltje aan don top gespleten. Saplooze, driekantige, van boven geknotte, gladde of knobbelachtigo zaden; do kanten scherp.

SooRTELiJKE KENMERKEN. Folüs ovatis acuminatis basi truncatis subcordalisve glabriusculis pilosisve, corollae tubo basi contracte superne subventricoso amplialo, inlus oblique annulate, fauce subdilatala, galea elongala integra, lobis lateralibus oblongis mulicis vel brevissime appendiculalis. Eivormige, spitse, aan den voet geknotte of nagenoeg harlvorraige, bijkans onbehaarde of eenigzins behaarde bladen. Do buis van de bloemkroon aan den voet zamengetrokken, van boven buikvormig verwijd, van binnen schuins geringd, met eene eenigzins wijde keelopening, een uilgerekt en gaaf helmpje en de langwerpige zijlobjes geheel zonder of met een zeer kort aanhangseltjo.

De tandjes van het kelkje, a, :ijn ongelijk van grootte en 2ÓÓ geplaatst, dat Irj de geheel ontwikkelde bloempjes, b, slechts een er van zich aan de bovenzijde vertoont; de twee grootere en meer spitse weggenoinen zijnde, c, ziet men bij d, onder om het stijltje, de 4 zaadbeginsels, waarvan meestal een of een paar niet tot rÿp zaad, e, worden.

De bovenlip van het bloemkroontje vormt een lang uitgerekt helmpje, f, dat aan den top met eenige haartjes bezet is, g. Het middentandje van de onderlip, h, vertoont eenige roode of hoog oranjekleiirige vlekjes, en dit weggesneden hebbende ziet men, fg. i, de haartjes welke aan de engte van het mede weggesneden buisje der bloemkroon een schuinsch ringje vormen, j.

Groeiplaatsen. Op donkere plaatsen in bosschen. In bosschen bij Zwol en Uilenpas, en in het Haagsche Bosch, de gorter. Bij Bergum in Vriesland, alsmede bij Hardegarijp, d. h. beü-CKER ANDREAE. Bij Nijmegen, de beijer. Te Bosmalen, in Noord-Braband , p. j. s. van hoven, Offic. van Gezondh. (f). Hier afgebeeldo is van Beek bij Nijmegen afliomstig, en mij van daar door do H. H, abelkven geworden; zelf heb ik cr in hel Overbosch van Rhoodestein, te Neder-langbroek bij Utrecht, enkele planten van aangelroffen.

{■jquot;) V. D. Dü TBIEZE, ï. D02T CO J. Hc MOLEEBBOER, T^cdçrl. Kruidk, AvchicJ,, Dl, I, 3de St., Pa«j. 275.

CaragtÈres-géhériques. Calice tubuloso-campanulè, 5-denté, les dents presque égales, ou les supérieures plus longues. Le tube de la corolle enfoncé dans le calice, ou sorti, nu dans son inlé-rteur, ou muni d’un annelet poilu; limbe bilabié, la lèvre supérieure ovéo, ou oblongue, plus ou moins voûté comme un fourneau, ou en casque, la gorge dilatée; lobes latéraux tronqués, ou rarement oblongs, munis d’un petit prolongement dentiforme, ou point, lobe du milieu émarginé. Anthères en dehors velues, ou nues. Style à sommet bifide. Achènes ou semences secs, triquètres, à angles aigus, tronqués au sommet, nnis, ou tuberculeux.

Caractères spécifiques. Feuilles ovales, acuminées, à base tronquée ou plus ou moins cordi-forme, glabriuscules, ou poilues, le tube de la corolle rétréci vers la base, un peu ventru, dilaté, obliquement annulé dans son dedans, gorge un peu dilatée, casque oblonguement étendu, entier, lobes latéraux oblongs, mutiques, ou légèrement appendiculés.

Les dents du calice, a, sont de longueur inégale, et chez les fleurs toutes épanouies, b, de position telle, que Pune d’ elles est entièrement séparée des autres. F ers c les deux dents supérieures sont enlevées, pour montrer les quatre jeunes semences, il, au pied du style; dont cependant ordinairement une ou une paire ne parvient pas à la maturité, c.

La lèvre supérieure de la corolle est sous forme d'un casque très long, f, et munie de quelques petits poils à son sommet, g, et la dent du milieu de la lèvre inférieure est marquée de petites taches cramoisies ou rouges d'orange. Après avoir coupé la lèvre inférieure, ou, seulement enlevé la dent du milieu, comme vers i, on distingue l'annelet poilu, j, qui ferme l'entrée du tube de la corolle.

Lieu natal. Dans des bois touffus. Dans des bois auprès do Zivolle et A'Uilenpas, et au Bois de la Haye, de gorter. En Frise, prés do Bergum, et près de Hardegaryp, d. n. beucker ANDREAE. Auprès do Nimègue, de eeijer. Prés de Bosmalen, au Braband-Septentrional, f. j. j. TAN HOVEN (f).

Pour notre planche elle m’a été envoyée par Mr. t. n. a. j. abeleven , qui l’a recuiellie dans les bois de Beek, près do Nimègue, et moi-même aussi je l’ai rencontrée dans un bois de Rhoode-stein, près de Neder langbroek, dans la province ét Utrecht.

(-{-) w. H. DE vniEZE , ï. Dozr en j. n. moikesboee , Nr.derï. Kruidk, Arch., Dl. I, 5de St., Fag- 275.

Natuurl. Ord. volgens linn. III. Calatnarîae. Cyperoîdeae jdss. Cyperaceae z., brown.

SooRTELiJKE KENMERKEN. Spica inasculiria solitaria, femineis 4-6 longe pedunculalis pondulis cylindricis densifloris. Fructibus ovato-Ianceolalis in rostrum bicuspidalum altenuatis ncrvosis glabris; squarais lineari-subulatis scabris. Culrao aculangulo angulis scabro. Een enkel mannelijk bloem-aarlje, a; 4-6, lang-geslcelde, nederhangende, rolronde, vcelbloemige vrouwelqke aartjes, A. Eivor-mig-lancetvormige, nervige, gladde, in een tweepuntig snaveltje eindigende vruchtjes, c; de schubjes, É?, lijnvormig-clsvormig en ruw. De halm schcrpkantig, en op do kanten ruw.

Deze, onder onze Rietgrassen leel de sierlijkste soort, groeit in digte zoden, heeft eenen sterk vezeligen wortel, breede, ruwe, vlakke maar toch op den rug gekielde bladen, en 1 à 2 voet hooge, driekantige, gestreepte, zeer ruwe en bebladerde halmen. De vrouwelijke bloemaartjes zijn rolrond, vrij dik, licht-groen van kleur, op lange, zeer ruwe, naar beneden gebogen steeltjes geplaatst en door lange dekbladen ondersteund.

Bij f. ziet men een nog niet volkomen rijp vruchtje onder vergrooting, en bij d vertoont zich het onderscheid tusschen de schubjes in de vrouwelijke aartjes en die in het mannelijke, e; welke laatste bruiner van kleur, en aan den voet breeder zijn.

De halmen zijn regtstandig doch buigen, naarmate van de toenemende zwaarte der vrouwelijke aartjes, al meer en meer om en hangen ten laatste van uit het midden naar beneden.

Groeiplaatsen. Aan sloot- en andere waterkanten in verscheiden streken van ons Vaderland, en op de plaatsen waar men dezelve aanlreft dikwijls in menigte; maar geenszins is het toch eeno algemeen voorkomende soort. Bij Wassenaar, Oegstgeest en elders, mulder. Bij Leijden aan het Studentenpad, en de Stadscingels, kerbert, molkenboer en s. schuürmans stekhoven. In Zeeland, V. D. BOSCH. Omtrent Giekerk, Hardegarijp en Rijperkerk, Tie tjerk en Suawoude, in Vriesland, BRuiNSMA (Fl. Frisica}. Aan het Spaarn en den IJssel, de gorter. Bij Haren, Pater-wolde en de Leek, van hall.

Deze zijn de door onze Kruidkundigen meer bepaaldelijk aangewezen groeiplaatsen, waarbij ik onder anderen een’ sloot aan den weg tusschen Utrecht en Hechten voeg, en verscheidene in den omtrek van Naaldwijk, in het Westland.

Gebruik. Wat men Dl. V, PI. 365 van Carex riparia L., en Dl. IX, PI. 694 van Carex vesicaria L. vermeld vindt, mag ook voor deze, en, in een woord, voor alle breedbladige soorten gelden.

Caractères spécifiques. Epi masculin solitaire, a; de 4-6 épis féminins, pédonculés, à pédoncule longue, pendants, cylindriques, densiflores, l. Fruits ovales-lancéolés, amincis au sommet et à rostre bicuspidé, nerveux, glabres, c; écailles linéaires, subulées, scabrcs, d. Chaumes anguleux, à angles aigus et scabres.

Parmi toutes les espèces de Laiche de notre patrie, celle-ci est la plus élégante. Elle vient en gazons épais, a une racine très fibreuse, des feuilles larges, rudes, planes, carénées sur le dos, et des chaumes de la hauteur d'un pied ou d'un et demi, ' triquètres, très rudes, striés et garnis de feuilles. Les épis féminins sont de forme cylindrique, plus épais, de couleur verte plus claire, supportés d’une pédoncule longue, très rude, premièrement dressée, puis pendante, et munie de longues feuilles brac-téolaires.

Fers f un fruit un peu agrandi et devenant mûr, tandis que vers c on le voit à pleine maturité, et vers d se montre la différence entre les écailles des épis féminins et celles dans les épis masculins, o; qui sont plus colorées de brun, et plus larges à leur base.

D'abord les chaumes sont droits et érigés, mais en même temps que les fruits mûrissent, et les épis féminins reçoivent plus de la pesanteur, ils se courbent, jusqu à ce qu'enfin ils sont tout renversés, ainsi que les feuilles.

Lieu natal. A des fossés et à côté d’autres eaux, dans plusieurs contrées. Ordinairement aux lieux où on la trouve elle vient en grande quantité, mais du reste, cependant, l’espèce n’est pas tout à fait commune. Les endroits indiqués plus spécialement sont: près de FTassenaar et déOegst-geest, mulder; prés de Leide au Studentenpad, et ailleurs autour do la ville, kerbert et molken-boee, et J. SCHUURMANS STEKHOVEN; dans la Zélande, van den bosch; dans la Frise, auprès de Giekerk, Hardegaryp, Ryperkerk, Tietjerk et Suawoude, bruinsma, {Flora Frisica} ; onSpaarn et VYssel, de gorter; près de Haren, Paterwolde et de Leek, van hall. Moi-même, eutre autres, je le rencontrai à une fossé au Koningslaan prés ^'Utrecht, et en plusieurs lieux aux environs de Naaldwyk, et ailleurs au Westland.

Usage. Ce qui a été dit du Carex riparia L., au Tome V, PI. 365, et du Carex vesicaria L,, Tome IX, PI. 694, peut aussi regarder cette espèce, comme toutes les Laiches à feuilles larges.

Natuurl, Orde volg, iihn, LXI , - Fungi, Fungi, Ord. III. Dermatomycetet, Famil. IX. ffymenini, D. Pileati, c. Polyporei reichb.

Geslaghts-kenmekken. Pileus inversus, effusus, tenuis, indeterminatus , floccosus vel carnoso-coriaceus, hymenio ceraceo irregulariter venose vel sinuoso-plicato. Plicae poriformes, absque tubulis, saepe dentatao, inaequalos, angulalao, cum pileo concretae, ubiquo ascigerae. Het boedje omgekeerd, uitgespreid, dun , van verschillende gedaante, vlokkig of vleezig-lederaehtig ; het zwamvlies wasachtig, onregelmatig-aderig of gegolfd-geplooid. Do plooijen of vouwtjes poriëvormig, zonder pijpjes, dikwijls getand, ongelijk, hoekig, met het hoedje zamengewassen, overal met kiemhouderljes.

SooRTELijKE KEHMERKEPÎ. ElTusus, maguus, flavo-forruginous, ochraceusve subtus subvilloso-soriceus, margine turaido, tomentoso , albo , plicis amplis, reticularibus. Vlak uitgespreid , groot van omvang, geelachtig-roestkleurig of geel-okerkleurig, van onderen vezelig-zijdeharig, de randen gezwollen , viltig , wit ; wijde , notvormigo plooitjes , Ä.

Jn het eerst vertoont zich niets dan eene witte, Schimmel»orMï/ye massa, waaruit gestadig een waterachtig vocht zijpelt, dat weder nieuw gewas geeft. Allengs vergrooten zich die haarvlokTiige hoopjes, en zich uitspreidende worden er zwamachtig-vleezige lappen gevormd, van verschillende grootte, waarop zich vervolgens hier en daar geelachtig~ bruine vlakken of verdiepingen vertoonen, a, en hierop de als netwerk te zomen verbonden plooitjes, b.

De onderzijde neemt meestal eene violetkleur aan, waarvan zich min of meer ook iets aan de randen op de bovenvlakte mededeelt ; doch gemeenlÿk icordt deze, buiten d» gekleurde vruchtvlakken, geheel wit of vuilachtig wit aangetroffen.

Fan andere, insgeljks uitgespreide soorten, onderscheidt deze zich ook door bruin-kleurig kiemstof.

Ter verdelging van dit, houtwerk en ten laatste zelfs ook steonen verwoestende zwam, dat voornamelijk op vochtige en donkere plaatsen aan balken, planken en muren groeit, is het gebruik van verdund zwavelzuur aangereden geworden. De huizen waarin het voorkomt vervult het met eene benaauwende, bedwelmende, misselijkheid verwekkende lucht, welke voor do gezondheid zeer nadeelig is, en somtijds werkelijk ziekte doet ontstaan.

Ik vond hetzelve te Naaldwijk, aan de binnenwanden van eene aschkolk, en te Hondsholredÿk op planken- en tegel-vloeren.

Natuurl. Ord, volg. linn. LX. Gastromycetes. Fungi, Ord. III. Dermatomycetes, Famil. VIII. Lyeoperdacei, III. Angiogasteres, B. Nidulariacei, reichb.

Geslachts-kenmerkept. Peridium cyathiforme, primum epiphragraalo membranaceo clausum. Peri-diola lenlicularia, umbilicata, funiculo umbilicali filiformi jnterno Peridii parieti affiia, membrana duplici formata, inlus capillitium foventia, cui sporae simplices immersae. Bekervormig, in het eerst door een vliezig dekseltje, a, gesloten hulsel. Linzenvormigo, genaveldo, door middel van een draadvormig navelstrengje aan den binnenwand van het hulsel vastgehechte , uit een dubbel huidje bestaande hulsoltjes, welke van binnen een haargevlecht bevatten, en daarin eenvoudige kiempjes.

S00ETEI.IJK.E KENMERKEN. Primo clavato-cyündricus, tomento griseo obductus, fuscescens, epiphrag-mate tenui, floccoso, albido, lacero-rumpente; mox apertus, intus laevis, coloris plumbei nitentii. Peridiola matura brunnea. Eerst knodsvormig-cylindervorraig, c, vervolgens oragekeerd-kegclvormig, .geelachtig-bruin, met een graauwachtig vilt bedekt, met een dun, vliezig, vlokkig, witachtig, scheurig-openbarstend dekseltje, o; naderhand geopend, van binnen glad en glanzig loodkleurig. Do rijpe hulsoltjes, b, bruinachtig.

Bij d ziet men een jong Bulsel doorgesneden , en binnen deszelfs binnenste wand de zich ontwikkelende Hulseltjes, e, welke zich daar in eene geleiachtige, naderhand ver-dtvijnende, vloeistof bevinden.

Somtijds zijn de Hulseitjes, bij b b van boven en van onderen voorgesteld, met derzelver draadvormige strengjes zoo hoog aan den rand van het Hulsel gehecht, dat zij naar buiten hangen, en worden de Hulsels in den vorm van onderste boven gekeerde koehoorns aangetrojfen.

Dezelve groeijen troepswijze legen oude boomstronken, op oude takken en tusschen ruigten en vuil op den grond. Hier afgebeeldo vond ik bij Naaldwyk, aan een aarden walletje om eenen mestput, en te Hondsholredijk, binnenshuis, in oenen bloempot.

(*) Merulius astator iodï. tllerulius destruens fies. {■(•) Nidularia campanulata sibth.

Ord. Nat. de tinn. LXI, Fungi, Fungi, Ord. III. Dermatomycetee, Famil. IX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D.

Caractères génériques. Chapeau inverse, épars, mince, irrégulier, floconneux, ou charnu-coriacé. L’hymen de substance comme de la cire, garni de veines irrégulières ou de plis sinueux, poriformesj point tubuleux, souvent dentés, inégaux, anguleux, attachés au chapeau par croissance, partout asciféres.

Caractères spécifiques. Épars, grand ou très étendu, de couleur jaune-ferrugineuse, ou d’ocre, fibrilleux et soyeux en dessous, à bords renflés, tomenteux, blancs, des plis amples et réticulés.

Dam ta première jeunette il ne prétente gu'un moiti blanc, du guel continuellement on voit sortir une lymphe limpide, gui parait contribuer beaucoup à ta propagation. Peu à peu les petits tas floconneux s'agrandissent, et en se déployant ils forment des plaques charnues-spongieuses et d'expansion fort variable, sur lesquelles enfin te développent les taches jaunes-brunâtres ou les creusures, a, où s'élevant les plis à anastomoses réticuleés, b.

En dessous il est très souvent coloré de violet, et quelquefois aussi cette couleur se communique à ses bords sur la face supérieure, mais ordinairement, hors les taches colorées qui constituent les réceptacles, celle-ci est toute blanche, ou blanche sale.

Des autres espèces de Mérule à chapeau sessile et résupiné, aussi elle se distingue par des gongyles brunâtres.

Pour se délivrer de ce champignon extrêmement nuisible, qui n’attaque pas seulement le bois, mais peut même détruire des pierres, on a conseillé un arrossement avec de l’ean mêlée d’acide sulfurique. — Encore, où il a pris naissance dans nos appartements, et y couvre les poutres, les planchers, ou les murailles, il les remplit d’une odeur fort incommodante, et peut occasionner de la nausée, du vertige, ou bien d’assez graves maladies.

Je l’ai trouvé à Naaldwijk, aux parois internes d’un cendrier, et dans une maison à Æo«lt;//Aofre«/ÿÂ.

Ord, Nat, de linn. LX. Gastromycetes, Fungi, Ord. III. Dermatomycetes, Famil. VIII. Lycoperdacei, III. Angiogatteres, B. Nidulariacei, reichenb.

Caractères GÉNÉRIQUES. Péridio cyathiforme, d’abord fermé par un couvercle membraneux, a. Péridioles lenticulaires, ombiliqués, munis d’un prolongement filamenteux, en guise de funicule ombilicale, qui les tient attachés dans l’intérieur du Péridie; formés par une membrane double et contenant un capillitium, dans lequel sont placés des gongyles simples.

Caractères spécifiques. Premièrement clavé-cylindrique, c, puis obeonique, couvert de peluche jaune-grisâtre, fermé par un couvercle mince, floconneux, blanchâtre, se déchirant en lambeaux, a; après ouvert, lisse en dedans et do couleur do plomb luisante. Péridioles murs, b, de couleur brunâtre.

Fers B un Péridie jeune coupé, et dans son intérieur les jeunes Péridioles, qui y sont environnés d'un suc visqueux, limpide, qui est évaporé au temps que le couvercle membraneux est déchiré. — Quelquefois les péridioles, — vus de par dessus et en dessous vers b , b, - ont la funicule insérée tout au bord du Péridie, de la manière que les péridioles semblent suspendus au dehors. Aussi les péridies prennent quelquefois la forme d'une corne de vache renversée.

(*) Merulivs Kasiator iodb. Jtternlivs destruens pers. ( ) MJvlaria cainpanulata sibtu.

Geslachts kenjierken. Perianthium 6-partilum, glumaceum, persistons, sepalis interioribus ple-rumque paullo brevioribus, stamina 6, rarius 5, sepalis exterioribus opposita. Stylus brevis, stigmata filiformia, plumosa. Capsula Irilocularis, trivalvis , polysperma , valvulis medio septiferis , loculis polyspermis. — Zesdeelig, kaf hladerig, overblijvend bloemdek, de binnenste blaadjes meestal een weinig korter. Zes, of zelden 5 , legen over de buitenste blaadjes van het bloemdek geplaatste helm-draadjes. Een kort stijltje ; de stempeltjes draadvormig , pluimachtig. Driehoekig, driekleppig, veel-zadig zaaddoosje, do klepjes in het midden met een middenschotje, de hokjes veelzadlg.

Soortelijke-kenmerkeîî. Culmo nudo, foliis radicalibus involucrique foliolis leretibus pungenlibus, anlhela decomposita erecta, sepalis laneeolatis, externis acutis, internis obtusis integerrimis, capsula elliplica mucronata perianthium aequante. — Naakte halm, de wortelstandige bladen en de blaadjes van het omwindsel rolrond en scherpgepunt, de bloempluim zamengesteld, regtstandig; de blaadjes van hel bloemdek lancetvormig, de buitenste gepunt, de binnenste stomp en geheel gaafrandig. liet zaaddoosje elliptisch, fijngepunt, nagenoeg even lang als het bloemdek.

Dezelve groeit in digte zoden en stijf overeind, ter hoogte van 2, 3 voeten en hooger ; bladen en halmen beide zijn gestreept en glad, de laatste naakt of bladerloos, en beide eindigen in eene scherpe, stekende punt.

De bloempluim is eigenlijk eindstandig, maar schijnt van ter zijde geplaatst, doordien het langste blaadje van het omwindseltje, a, als eene voortzetting van den halm is.

Bij b een vergroot bloemdek, benevens het zaaddoosje, dat min of meer driekantig is, en insgelijks vergroot bij c gezien wordt.

Groeiplaats. Zelf vond ik haar, in gezelschap en op aanwijzing van Dr. van den bosch , het eerst op eene plaats omtrent den Schelde-dijk, bij ’s Gravenpolder, op Zuid-Beveland, en vervolgens trof ik haar op twee plaatsen in het Noordland, achter ^s Gravenzande, aan; van waar de hier af-gebeelde. Volgens opgave van Dr. van den bosch komt zij op Zuid-Beveland op nog andere plaatsen voor, en volgens van hall, Flora Belg. Sept., is zij ook op het Koegras bij de Helder te vinden.

Caractères Génériques. Périgone glumoïde, a 6 divisions, persistent, sépales intérieurs le plus souvent un peu plus courts. Six étamines, rarement 5 , opposées aux sépales extérieurs. Style court, stigmates filiformes, plumeux. Capsule triloculaire , trivalve, polysperme ; valvules septifères au milieu, locules à plusieurs graines.

Caractères Spécifiques. Hampe nue, feuillés radicales et celles de l’involucre arrondies et piquantes, aiithèle décomposée, erigée; sépales lancéolés, les extérieurs aigus, les intérieurs un peu ohtus, très entiers. Capsule elliptique, mucronulée, presque aussi longue que le périgone.

Il croît tout érigd, à la hauteur de 2, 3 pieds, et forme des gazons très épais. Tiges nues ou tout-à-fait dépourvues de feuilles, et comme celles ci glabres, faiblement striées, et finissant en une pointe très aigue et piquante.

L’anthèle ou la panicule paraît latérale, mais vraiment elle est terminale, car ce qui semble la pointe de la hampe, est la feuille majeure de l'involucre, a, laquelle est comme un prolongement de la hampe.

Vers b un périgone agrandi, et une capsule; qui est un peu triquètre, et se montre agrandie vers c. Vers d une des graines, qui sont munies d’un appendice membraneux, e.

Lieu Natal. Pour la première fois moi-mémo je le trouvai dans un endroit près dc ’s Gravenpolder, au Sud-Beveland, proche de la digue de l’Escaut; en compagnie de Mr. le Doet, van den KOSCH. Puis je l’ai trouvé en deux endroits au Noordland, près de ’s Gravenzande , en Hollande méridionale, où je cueillis la plante qui figure dans notre planche. — D’après Mr. van den boscii il vient encore dans quelques autres lieux au Sud-Beveland , et selon le Prof, van hall , Flor. Belg. Sept., il croît aussi au Koegras, étendue dc terre près du Helder.

Geslachts-kenmerken. Calyx S-partitus, petala 8, inarcescentia, sub anthesi patentissima. Fila-inenla niulta in 8 fasciculos basi connata. Styli terni, quini. Stigmata capitata. Capsula cartila-ginea, tri-quinquc-locularis. Semina parva, teretia , saepe subarcuata. Vijfdcelige kelk, 8 , verwelkende , gedurende den bloeitijd wijd openstaande bloembladen, vele, aan den voet in 8 bundeltjes vereenigde meeldraadjes, 4 of 8 stijltjes, kopvormige stempeltjes, een kraakbeenachtig, 8ofG-hokkig zaaddoosje, met kleine, rolronde, dikwijls een weinig gebogen zaadjes.

SoORTELiJKE KENMERKEN. Caulc crccto tercti, foliis ovatis oblongisve breviter petiolatis pellucido-punctatis cauleqUe hirsitis, sepalis lanceolatis glanduloso-ciliatis, glandulis brevissime stipitatis. I)e regtstandige, rolronde steng, en de eironde of langwerpige, kort-gesteelde cn doorschijnend-gestip-peldc bladen, i, behaard, de kelkblaadjes lancctvormig, klierig-gewimperd, de kliertjes kort-gestecld.

Bij a een bloempje zeer sterk vergroot, en bij b een der bloemblaadjes afzonderlijk ; onder mindere vergrooling, bij c de in 8 bundeltjes vereenigde meeldraadjes, benevens do 3 stijltjes, om-geven van twee der kelkslipjes. Het kelkje tamelijk vergroot bij d, en een kelkslipje sterk vergroot bij q : om te toonen, hoe elk van deszclfs tandjes in een kortstelig kliertje eindigt. Bij f vruchtbeginsel met de 5 stijltjes ; bij g een rijp zaaddoosje, cn bij h een zaadkor-reltje, gezamenlijk vergroot voorgesteld.

Groeiplaats. Ik vond deze, in ons land zeer zeldzaam voorkomende, soort, tusschen jonge El-zenboomen bezijde de laan van het Slot te Heumen bij Nijmegen, en aan den kant van eenen sloot, op cenc weide, kort bij het huis. Volgens de gorter is dezelve ook in het Bentveld, en op andere plaatsen bij Haarlem, gevonden geworden, alsmede bij Alkmaar en achter de Bildt, in het Sticht van Utrecht ; doch wat de in van hall’s Flor. Belg. Sopt, opgegeven groeiplaats van staring aangaat, deze moet vervallen, wijl ik mij in het Herbarium van Prof, kops overtuigd heb, dat d,e plant welke staring — volgens eigenhandig schrift — onder den naam van Hypeiicum hirsutum L. aan genoemden Hoogleeraar (in 1802) toegezonden heeft, niets anders dan Hypericum F lodes L. is. — Voorts zijn in onze Flor. Belg. Sept, ook » vochtige gronden te Hulzen, bij Nijmegen, cn Hemmen, bij Groningen,quot; genoemd geworden.

(•) Bij VAM BALL, Flor. Belg. Sept., en volgens anderen tPolgandria Penlaggnia — Veelhebnigen VijfiUjHgen doch liet gelat der stijltjes is niet bestendig 5, maar 3 of 5, cn bij de bij ons inlandsche soorten 3.

Caractères génériques. Calice à 5 divisions, corolle de S pétales marcescents, très ouverts au temps de la fleuraison. Plusieurs étamines réunies en 3 ou S faisceaux à leur base, styles a ou 5, stigmates capités. Capsule cartilagineuse tri-quinque-loculaire ; graines menues, cylindriques, un peu arquées.

Caractères spécifiques. Tige droite, cylindrique; feuilles ovales ou oblongues, plus ou moins pétiolées, marquées de points transparents ; l’un et l’autre velu. Les divisions calicinales lancéolées, à dents glanduleuses ; glandes légèrement stipitées.

La tige est presque simple, haute de 2 pieds et de plus, et velue; aussi les feuilles sont velues, surtout en dessous; les poils un peu brunâtres.

Vers a une fleur beaucoup agrandie, et un des pe'tales sëpard vers b. Figure c montre les ëta-mines, réunies en 5 faisceaux, les trois styles, et deux sépales ; d le calice, et e un sépale très agrandi, pour faire voir comment ses dents sont glandulées. Vers f le germe et les styles, vers g une capsule mûre, et h une des graines; le tout fort agrandi.

Lieu natal. Je trouvai cette espèce entre de jeunes aunes le long de l’allée du Chateau de Heu-men, près de Nimègue, et au bord d’une fossé entre cette allée et une prairie, tout près de la Maison. Elle est très rare chez nous, mais cependant de gorter dit qu'elle a été trouvée au Bentveld, et en d’autres lieux près à'Harlem, ainsi qu’auprès N Alkmaar, et derrière le Bildt, prèsd’tZ-trecht. — Ce qui regarde le lieu indiqué par staring, chez van hall. Flor. Belg. Sept., je puis constater que ce botaniste a été dans l’érreur sur ce point, car la plante qui depuis l’an 1802 se trouve dans la Collection de Plantes du Prof. J. kops, sous le nom A'Hypericum hirsutum L., et y est accompagnée d’une cédule écrite par staring lui-même, n’est autre chose que YHypericum Blodes L. Dans notre Flor. Belg. Sept, encore on trouve indiqués des endroits humides à Hulzen, près de Nimègue, et à Hemmen, près de Groningue.

(*) D’après d’autres .potyandria Piiiitinjywa,quot; or, le nombre des styles ii’esl pas constamment 5, mais ou 3 ou 5.

Natuurl. Orde volgens linnaeüs xx. Rotaceae. Hyperica joss. Hypericineae chois.

SooRTELiJKE KENMERKEN. Caule crecto tcreti glabro, foliis cordato-ovatis sessilibus, superioribus pel-lucido-punctatis, sepalis lanceolatis acutis glanduloso-ciliatis, glandulis globosis stipitatis. De steng reglstandig, rolrond, onbehaard; hartvormig-eivormige, ongesteelde bladen, de bovenste doorschijnend gestippeld ; lancetvormige, puntige, klierig-gewimperde kelkblaadjes, de kliertjes kegelvormig, gestoeld.

De steng is niet altijd reglstandig, maar, tusschen kreupelhout groeijende, dikwijls min of meer liggende. De bladen zijn aan den voet breeder dan bij het ruige Hertshooi, eenigzins stengom-vattende, en de bovenste, bij a ee» weinig vergroot voorgesteld, sterker doorschijnend-gestip-peld, aan den rand klierig-behaard, en meestal op hare vlakte ook met eenige zwarte stipjes of kliertjes bezet, waarmede bij deze soort insgelijks de kelkblaadjes veelmeer omzoomd zijn dan bij de vorige.

Bij b een bloemkelkje, waarvan bij c een blaadje sterk vergroot; de slipjes zijn een weinig spitser en de kliertjes langer gesteeld. Insgelijks zijn de bloembladen, gelijk in de zeer veel vergroote figuur bij d, en bij e afzonderlijk te zien is, een weinig langwerpiger ; ook zijn de bloemen hier meer in eene Tuilvormige Bloempluim (Flores corymboso-paniculati) vereenigd, dan in eene Trosvormige (Flores paniculato-racemosi).

Groeiplaats, öp de bergen langs den Rijn op Doodeweerd, van geüns. Bij Nymegen, de reijer. Dr. VAN DER SANDE LACOSTE vond dezelve aan den weg tusschen Ubbergen en Beek, en ook aan de Grebbe; ter eerstgenoemde plaatse vond ik haar in den zomer van 1841, alsmede op de Plaats Ubbergen, en in een dal achter het logement het Roode Hert, in het dorp Ubbergen.

Caractères spécieiques. Tige droite, cylindrique, glabre ; feuilles cordato ovées, les supérieures marque'es de points transparents. Sépales lancéolés, aigus, à dents glandulifères ; les glandes glo-hcuses et stipitées.

La lige n'est pas toujours droite et drigde, mais entre du taillis on la voit souvent plus ou moins procumbente ou couchde sur la terre. Ses feuilles sont plus larges à leur base, que celles de /'Hypericum hirsutum, et un peu amplexicaules, aussi les supérieures, dont on en voit une agrandie vers a , sont plus marquées de points pellucides ; encore elles ont leur marge bornée de petits points glandulifères, et souvent jusqu'au milieu de leur surface parsemées de quelques points noirs, comme se montrent les glandes sur les bords des sépales ; seulement là elles sont plus grandes . et aussi plus nombreuses que chez l'espèce précédente.

Vers b un calice, et vers c un sépale fort agrandi ; ceux-ci, les sépales , sont plus aigus et les glandes plus longuement stipitées. Comme on le voit dans la figure d , très agrandie, et séparément vers e, aussi les pièces de la corolle sont un peu plus aigues, et tandis que chez le Millepertuis velu les fleurs sont plus réunies en Panicule racemeuse , ici elles forment presque un Corymbe paniculé.

Lieu natal. Sur les coteaux au bord du Rhin à Doodeweerd , van geuns. Près de Nimègue, de BEijER. Mr. le Doct, van der sande le rencontra à côté de la chaussée entre Ubbergen et Beek , et au Grebbe, près de Wageningen. Moi-même je l’ai trouvé aussi à côté du chemin entre Ubbergen et Beek, puis dans les bois de la Maison A'Ubbergen, et dans une vallée derrière le village de ce nom.

Hoogduitsch. Grosscheidig Schaftheu. Grosscheidiger Schafthalm Engelsch. Water Horse-tail. River Horse-tail.

Geslachts Kenmerken. Fructificatio terminalis, in amentum conicum disposita. Receptacula pel-tata plana anguluta, primum adpressa dein patula, ex aversa parte sporangia cuculliformia intus longitudinaliter dehiscentia monstrantia. Emhrya suhglohosa libera nuda basi elatcribus sive filamen-tis4, ulroque fine clavatis instrucla. — De deelen der vruchtmaking eindelingsch. Schildvormige vlakke, hoekige, eerst aangedrukte maar vervolgens losstandige, vruchtbedjes , a, met kopvormige, overlangs openbarstende kiemdragertjes, b. De kiempjes, c, bijna kogelrond , vrij, naakt, aan den voet met 4, aan beide einden knodsvormige, springveertjes of hygrometrische draadjes, d.

SooRTELiJKE KENMERKEN. Frondibus glaberrimis biformibus, alia simplicissiraa fertili, cito marces-cente, alia ramosa fistulosa sterili ; ramulis octosulcatis, costis alternis majoribus scabris, dentibus vaginarum subulatis scariosis, vaginularum quaternis dorso sulcatis, vaginis amplis laxis. Het loof zeer glad en van tweederlei vorm, het eene, A, zeer eenvoudig en vruchtdragende, maar spoedig verwelkende, het andere, C, onvruchtbaar, pijpvormig, getakt; de takjes met 8 sleufjes, de ribjes om het andere grooter en ruw, de tandjes der wijde en losse scheeden elsvormig, verdord, die der kleinere scheeden, D, 4 in getal, op den rug gesleufd.

De plant, namelijk het onvruchtbare loof, dat men bij B in deszelfs eerste ontwikkeling ziet, groeit ter hoogte van 2, 3 voeten , is wit en bijzonder glad van steel, vooral aan het benedeneind met bruine vlekken geteekend, en beslaat voorts uit eene menigte van geleedde takjes. Een der geleedingen ziet men bij f onder vergroeiing, terwijl g een stuk van de steng overlangs doorgesneden voor stelt, on h eene vergrooting der tandjes aan de scheeden. Figuur e is oen te onderslo boven gekeerd, uitgebloeid vruchtbedje.

Groeiplaats. Aan den weg van Nijmegen naar Wielderen , de geer. Te Groesbeek nats hall. Hier afgebeelde is van eerstgenoemde plaats, en mij door den heer abeleven j“. toegezonden geworden , welke haar ook nabij den Plasmolen op de Mokerhei gevonden heeft. Laastgemeldc groeiplaats is waarschijnlijk dezelfde, wâàr de Hoogleeraar van hall dit in ons land zeldzaam voorkomende gewas aangetroffen heeft.

Gebruik. Eertijds plagt het volk te Rome de eerste uitspruitsels er van te eten, hetwelk ook in andere streken van Italie, voornamelijk in het Toscaansche in zwang is geweest. — Het vee eet de plant gaarne, en ook heeft men beweerd dat dc koeijen er veel melk van geven ; anderen evenwel zijn van gevoelen dat noch het een noch het andere het geval is, maar dat alleen de wortels door de varkens gegeten worden (poireï).

(•; Erjii'setiuii fluriahle S.mrii. Eqiiisetuii, pueiulih: vas iiali, rio;a Bet;. Svpl.

Caractères génériques. Fructification terminale, en chaton conique. Réceptacles, a , en écusson, plans, anguleux, d’abord opprimés, puis ouverts, portant des sporanges cuculliformes, longitudinalement déhiscentes à leur surface inférieure, b. Embryons, c, presque globeux ou ovoïdes , surmontés chacun par 4 filets élastiques, clavés aux deux bouts, d.

Caractères spécifiques. Tiges très glabres, biformes, l’une simple, fertile, bientôt marcescente, l’autre rameuse, fisluleuse, stérile. Rameaux à 8 sillons ; les côtés alternes majeures, scabres. Les dents des collerettes subulées, scarieuses, celles des vagins partiels quaternes, à dos sillonné. Vagins ou collerettes amples, très lâches.

Les tiges stériles, dont on en voit une dans sa jeunesse vers G, croît à la hauteur de 2 à «'5 pieds, sont très glabres et blanches, surtout vers leur base marquées de taches brunes, et garnies d’un grand nombre de feuilles longues, simples, articulées, verticillées. Vers f une des articulations, vue sous la loupe; vers g un morceau de la tige, coupé longitudinalement, et vers h quelques dents des collerettes agrandies.

Lieu natal. Au chemin de Nimègue à Wielderen, de geer. Près de Groesbeck, van hall. Celle qui figure dans notre planche m’a été envoyée par Monsieur abeleven Jr., qui la cueillit à l’endroit premièrement cité ; puis celui-ci l’a aussi trouvée auprès du Plasmolen au Mokerheide, et comme il me parait, ce lieu est le môme où le Prof, van hall à cueilli celte plante, qui est très rare dans notre patrie.

Usage. Autrefois le peuple à Rome en mangeait les jeunes pousses, et aussi en quelques autres parties de l Italie, principalement dans la Toscane, ceci a eu lieu. Le bétail en est friand , et on a dit que les vaches en donnent beaucoup de lait. Cependant des autres soutiennent qu’il n’en est pas ainsi, mais que seulement les cochons en mangent la racine (poiret).

C) Efiuiselam flneiutUe Smith. Equisetum fluviiilile van iiii.t, Flor. Belÿ. Sept.

Hoogduilsch. Rölhlicher Blälterpilz. Grauer Fliegenpilz. Rölhlich grauer wilder Fliegenschwamni. Perlenschwamm.

Natuurl. Orde volgens linn a eus lxi. Fungi. Fungi Jüss. Class. I. Ilymenomycetes, Ord. I. Pileati, Genus I. Agaricus: Ser. I. Leucosporus, Trib. 1. Amanita, fries.

SooRTELiJKE KENMERKEN. Pilei vcrrucis farinosis inaequalibus, margine laevi , carne rubescente , sli-pile farclo squamoso subbulboso. De wratjes op het hoedje meclachtig, ongelijk; de rand ongestreept, het vleesch min of meer roodkleurig, de steel gevuld, schubbig, aan den voet eenigzins knollig.

Het hoedje is in het eerst, a, holrond, vervolgens vlak uitgebreid, en bleeker of donkerder bruin-achtig-rood van kleur, somwijlen geheel rood, en met een greater of kleiner aantal witte wratjes bedekt. Do stoel is van binnen gevuld, nu en dan een weinig uitgehold, b, on even als het vleesch van het hoedje, c, min of meer roodachtig gekleurd ; van builen is dezelve vleesch-kleurigrood, en somtijds heeft ook het ringje, d, dezelfde kleur, terwijl dit anders helder wit is, zoo als de plaatjes, e.

Door veel regen laten de wratjes, welke ook wel eens de gedaante van grootere schubjes hebben, los. en weggospoeld zijnde is het hoedje dan geheel naakt en kaal. Bijna treft men altijd in hel binnenste van het steeltje, en in hot vleesch van het hoedje , eene menigte wormpjes aan.

Groeiplaats. In bosschen ; hier en daar eenzaam groeijende. — Ik vond dezelve tusschen mos en gras onder hooge boomen, in het zoogenaamde Jodenbosch bij Naaldwijk.

Gebruik. Volgens eenige schrijvers is deze soort zeer vergiftig, volgens anderen geenszins, en zoude zij zelfs in sommige landen veel gegoten worden ; — hel veiligst is haar toch voor verdacht te houden.

Nom Allemand. Röthlicher Blätterpilz. Grauer Fliegenpilz. Röthlich grauer wilder Fliegen-schwamm. Perlenschwamm.

Ord. Natur, de linnaegs txi. Fungi. Fungi jüss. CI. I. Hymenomycetes, Ord. I. Piltati, Gen. I. Agaricus: Ser. 1. Leucosporus, Trib. I. AmawiVa, fries.

Caractères spécifiques. Verrues du chapeau farineuses, inégales; marge lisse, chair prenant une teinte rouge, pédicule plein, squammeux, à base un peu bulbeuse.

D'abord le chapeau est convexe, a, puis plan. Sa couleur varie de pâle au plus foncde, de rouge-brun jusqu'au tout rouge, et aussi la quantité des verrues est fort variable, ou même on n'en trouve guêres, mais au lieu d'elles le chapeau est couvert de taches squammeuses ou d'écailles plates.

Le pédicule est plein; quelquefois cependant on le trouve un peu creusé, d. Sa chair, comme celle du chapeau, c, est plus ou moins colorée de rouge ; au dehors il est de couleur de chair-rouge, et quelquefois aussi l'anneau, d, est de la même couleur, mais ordinairement celui-ci et les feuillets, c, sont très blancs.

A cause de grandes pluies, il arrive que le chapeau est souvent dépouillé de verrues ou de toute tache, et qu'il se montre tout-à-fait lisse et uni. Du reste on trouve la chair, tant du pédicule qu’’après aussi du chapeau, presque toujours occupée par de la vermine.

Lieu natal. Il croît solitaire dans les bois. Je l’ai cueilli dans un bois près de Naaldwijk, Usage. D’après quelques-uns il est très vénéneux, mais selon des autres même il est mangé dans quelques pays ; quoiqu’il en soit, le plus sur est de le méfier.

Natuurl. Orde volg, linnaeüs xxix. Campanaceae. Convolvuli Juss. (7o«roZ»M?aceae n. brown.

Geslachts-kenmerkbn. Calyx S-partitus, nudus vel bracteis 2-imbricatus. Corolla campanulata, quinqueplicata. Germen 2-4-loculare, loculis disperinis. Stylus indivisus. Stigmata 2. Capsula val-vata. Semina subrotunda. De kelk 8-deelig, naakt of van een paar schutblaadjes omgeven. De (slechts bij zonneschijn geopende) bloemkroon klokvormig, met vijf plooijen of vouwtjes. Het vruchtbeginsel 2-4-hokkig, elk hokje met twee, bijna ronde, zaadjes. Het stijltje onverdeeld, met twee stempeltjes. Het zaaddoosje met klepjes.

SooRTEEUKE KENMERKEN. Caule procumbcDte, foliis reniformibus, pedunculis uni flor is, bracteis cordatis calyccque obtusis. Met nederliggende steng, niervormige bladen, 1-bIoemige bloemsteel-tjes, en stompe schut- en kelkblaadjes.

Bij a het kelkje met deszelfs sleunblaadjes, b ; c het kelkje alleen en bij d hetzelve van een paar blaadjes ontdaan, om hot vruchtbeginsel, e, en het stijltje, f, aan te toonen. In figuur g ziet men de inplanting en do gedaante der meeldraadjes, on bij h een nog niet volkomen rijp, van do verwelkte kelkblaadjes omgeven zaaddoosje.

Groeiplaats. Tegen kort aan de Noordzee gelegen duinen, doch slechts op enkele plaatsen; zóó dat wanneer men het strand langs gaat, men dezelve nu en dan aantreft, maar ook wel uren ver kan voortwandelen zonder er eene eenige plant van te vinden. De gorter geeft er van op , dat dezelve achter 's Gravezande, langs de zeeduinen en stranden van de Maas groeit, doch zij komt dóór, even gelijk elders, gewoonlijk slechts op ééne plaats voor, namelijk , tegen de duinen omtrent den Hoek van Holland, en is er als geheel verscholen onder de Duinbeziën (Hippophaë rhamnoïdes). Wóór men dezelve aantreft, dóór is zij steeds in menigte ; aldus ook op eene plaats tegen de duinen bij Noordwijk aan zee, naar den kant van Lisse ; aan den Schelde-dijk bij Westkapelle op Walcheren : Dr. VAN DEN BOSCH ; bij Breskens : Dr. van der sande lacoste ; bij Katwijk aan zee : J. schdüh-MANS stekhoven ; bij Zandvoort : p, M. e. gevers deijnoot ; op de duinvlakte de Meente, op het eiland Texel : J. kops.

Gebruik. Op de kusten van Engeland, waar zij algemeen voorkomt, zamelt men er de eerste uitspruitsels van in , om die in pekel te bewaren en te eten zoo als de Salicornia gebruikt wordt ; doch uithoofde van derzelver purgerende kracht kan eene geringe hoeveelheid reeds de ingewanden aan doen , bryant , Flora diaetotica, pag. 63. Deze kracht zit voornamelijk in een groenachtig harst, dat uit de wortels te verkrijgen is (lindleï, Flora medicaj, en hieraan zal het ook toe te schrijven zijn, dat deze in de waterzucht gebruikt zijn, rütty. Mat. Med. pag. 137, terwijl withering {Arrangem. of PI.} beweert, dat ook de bladen het vermogen bezitten van eene zuchtige zwelling der voeten te verminderen.

Ord. Natur, de linnaeds xxk. Campanaceae. Convolvuli ross. ConcoJcwlaceaff R. brown.

Caractères génériques. Calice h S divisions, nu ou muni de 2 bractées à la base; corolle cam-panulée, à 5 plis; ovaire bi-quadriloculaire, à deux graines dans chaque loge ; style simple; deux stigmates; capsule à valves; graines presque rondes.

Caractères spécifiques. Tige couchée; feuilles réniformes ; pédoncules uniflores ; les bractées et les pièces du calice obtuses

Fers a le calice, muni de ses bractdes, b ; vers g le calice seul et vers d ddpouille de deux pièces, pour montrer le germe, e, et le style, f. Figure g représente l'insertion et la forme des étamines, et h une capsule munie des restes du calice, mais pas encore tout-à-fait mûrie.

Lieu natal. Contre les dunes contiguës à la mer Septentrionale, mais seulement en quelques endroits ; ainsi qu’en se promenant le long de la côte, on ne la rencontre que de temps en temps, et que l’on peut marcher des heures, sans en trouver aucune. De gorter mentionne qu’il vient au delà de 's Gravezande, le long des dunes de mer et au bord de la Meuse, mais là, comme ordinairement aussi ailleurs, il n’y se trouve qu’en un seul endroit, savoir, contre les dunes de mer proche du Uoek van Holland : caché presque entièrement dans les ^touffes épaises de VUippophaë rhamnoides. Or, où on le trouve, il y est en abondance , et hors l’endroit que je viens d’indiquer, ainsi il en est dans un lieu des dunes auprès de Noordwijk aan zee, du côté de Lisse; contre la digue de l'Escaut, près de Wcstkapelle, 'a l’île de Walcheren: Mr. le Docteur VAN DEN BOSCH; près de Breskens : le Dr. van der sande Lacoste ; près de Katwijk aan zeex Mr. J. SCHUURMANS STEKHOVEN ; près de Zandcoort : Mr. P. M. E. gevers deynoot ; sur le terrain dit de Meente, dans l’ile de Texel: le Profess. J. kops.

Usage. Sur les côtes en Angleterre on en re'colte les jeunes pousses, pour les confire avec du vinaigre et les manger comme le Salicorne; mais à cause de sa vertu purgative, une petite portion peut molester les intestins. Bryant, Flora diaetetica, pag. 63. Cette vertu purgative a principalelement son siège dans une résine verdâtre, que l’on peut acquérir des racines: Lindley, Flora me-dica ; et à la vertu de cette résine il sera à contriluer , que la racine a été administrée contre l’Hydrops: rutty, Mater. Med., pag 157, néanmoins que withering (^Arrangem. of Plants) nous assure, qu’aussi les feuilles ont la propriété de diminuer la tumeur oedémateuse aux pieds.

Geslachts-KENMERKEN. luvolucruui suboctophylluui, basi ealyculo brevi instructum. Receptacu-lum nudum. Flores 7-12-seriales. Achaenium sublineare, exalatum, multicostatum , apice muri-culatum et coronula basin rostri cingente terminatum. Pappus pilosus. Een nagenoeg 8-bladig omwindsel, met een kort omwindseltje aan deszelfs voet. De vruchtbodem naakt. De bloempjes in 7-12 reijen. Het vruchtje bijna lijnvormig, zonder vleugeltjes, veelribbig, aan den top met eeni-ge fijne puntjes omgeven en in een kroontje eindigende, dat zich om den voet van het snaveltje bevindt. Het zaadpluis harig.

SooRTELiJKE KENMERKEN. Folüs radicalibus runcinatis, caulinis superioribus lineari-lanceolatis linea-ribusque, ramis virgatis , capitulis laleralibus solitariis geminis ternisve, achaenio apice muriculato, rostro tenuissimo, fragili, longo. De worlelbladen schaafswijs uitgesneden, de bovenste stengbla-den lijn-lancetvormig en lijnvormig; roedevormige takken; de bloemhoofdjes zijdelings, eenzaam, gepaard en bij drieën ; het vruchtje aan den top met fijne puntjes, met een lang, dun, zeer broos snaveltje.

De plant groeit ter hoogte van ongeveer 2*/2 à 3 voet, en is meestal zeer rijk aan takken, doch in evenredigheid daarvan weinig bebladerd. Het onderste gedeelte van de steng is met stekelige haartjes bezet, en de wortel eenigzins schuins voortkruipende. Bij a ziet men een wor-telblad voorgesteld, en bij b een der bladen van de steng, zoo als die zich onder een eenvoudig vergrootglas vertoonen. Figuur c, even als de overige figuren, een weinig vergroot, is het omwindsel, met het korte bijkomend omwindseltje aan deszelfs voet, d. Bij e een der bloempjes, waaruit de meeldraadjes met de stampertjes bij f; bij g een verdord omwindseltje, hoedanig het duidelijkst het naakte vruchtbodempje, h, laat zien, en bij i een der vruchtjes, met het lange snaveltje, j, en het zaadpluis, k.

Groeiplaats. Deze in ons Vaderland hoogst zeldzaam voorkomende plant is door den Heer R. BONDAM, in denomtrekvan Kampen gevonden geworden, waar zij op enkele plaatsen langs de bouwlanden op den zoogenaamden Zandberg groeit. Tot heden toe is van dezelve nog geene andere groeiplaats bekend, want op de zandgronden builen de Hunnepoort te Nijmegen, waar de Heer de BEUER haar heeft aangelroffen, is zij nog niet wedergevonden geworden.

Gebruik. De geheele plant bevat een melkachtig vocht, en wordt jong gaarne van het vee gegeten, HOCHSTETTER,

Caractères génériques. Involucre presque oclophyllc, muni d’un calicule advenlif à sa base. Réceptacle nu. Fleurs en 7-12 séries. Fruit presque linéaire: niullicosté, plus ou moins épineux au sommet, et muni d’une petite couronne à la base de l’aigrelle pileuse.

Caractères spécifiques. Feuilles radicales roncinées ; les supérieures de la tige linéaires-lancéolées et linéaires ; branches vergetées ; capitules des fleurs simples, binaires, ternaires ; fruit à sommet épineux ou muricellé ; stipe de l’aigrette mince, très long, fragile.

La plante croît souvent à la hauteur de 2’4 à 3 pieds, et porte un plus ou moins grand nombre de branches, mais cependant peu de feuilles. A la partie inferieure de la tige elle a des poils rudes, et sa racine se prolonge de travers. Vers a une feuille radicale, et vers b une des branches : comme elle se mgnlre, quand on la voit par une loupe simple. Figure c, de même que les figures suivantes, un peu agrandie, représente l'involucre et son calioule adven-tif, d ; vers e une des fleurettes, et vers f les étamines et les stigmates, tandis que vers g on voit un involuore fané, dans lequel se montre tout clairement le réceptacle nu, h. Vers i un fruit, muni du stipe, j, de l'aigrette, k. /

Lieu natal. Dans notre patrie cette plante est fort rare, et à ce que je sais, l’endroit où Mr. R. BONDAM l’a trouvée, en est jusqu’ici le seul lieu connu ; il la cuillit â côté des champs au Zandberg près de Kampen, et a eu la bonté de rn’en envoijer un exemplaire, dont le bout inférieur figure dans notre planche, avec une branche à fleurs d’une autre plante de ce même lieu. Mr. DE BELIER l’a trouvée hors le Hunnepoort à Nimègue, mais après lui, jusqu’à ce jour, on l’y a cherché vainement.

Usage. Elle contient un suc laiteux, et est mangée par le bétail, dans sa jeunesse, hoch-STETTER.

Nat. Orde volgens einnaeüs in. GaZamanae. Typhae juss. Typhinae agardh. Typhaceae DC. eZ dübt.

Geslachts-kenmerken. Flores in spicas cylindricas densissimas dispositi. Spica masculina caulem terminans, integra vel interrupta. Perianlhium e setis 5 elongalis stamina cingentibus factum. Filamenta simplicia vel ramosa. Antherae erectae, 4-loculares. Spica feminina infra masculinam. Ovarium primum sessile, demum gynophoro elevatum et pilis obsitum, l-loculare et uniovulatum. Stylus simplex. Stigma unilaterale, persistens. Fructus minutissimus, subdrupaceus. De bloempjes in rolronde, zeer digte aren geplaatst. De mannelijke aar, a, gaaf of onderbroken, aan het einde van de steng. De meeldraadjes, b, onverdeeld of getakt, en aan den voet van 5 borstelvormige haartjes omgeven, c. Opgerigte, 4-hokkige, meeldraadknopjes, d. De vrouwelijke aar, e, onder de mannelijke geplaatst. Het 1-hokkig- en 1-zadig vruchtbeginsel eerst zittende, daarna gestoeld en van eenige haartjes, f, omgeven. Het stijltje, g, eenvoudig, met een van ter zijde aangehecht stempeltje, h. De vruchtjes zeer klein, bijkans als Sleenvruchtjes.

SooRTELijKE KENMERKEN, Folüs linearibus planis caulem florigerum superantibus ; spica masculina et feminina contiguis. De bladen lijnvormig, vlak en langer dan de bloeijende stengen ; de mannelijke en vrouwelijke aar zonder tusschenruimte.

De zware wortel dringt diep in den grond door, kruipt ver weg, en draagt eenen digten bos bladen , welke boven de bloeijende stengen uitschieten, en somwijlen tot 6 voeten hoogte groeijen. Tusschen de bloempjes der mannelijke aar ziet men nog eenige overblijfsels van de scheede, welke in het eerst beide de aren omsloot, i, en bij e' eene rijpe vrouwelijke aar ; zijnde de mannelijke, gelijk dit ten laatste altijd plaats vindt, geheel weggevallen.

De meeldraadjes zijn hier, 200 als men dit bij b onder sterke vergrooting ziet, getakt, en van boven tot beneden als met kliertjes bezet, terwijl het ligchaampje door j aangetoond, mij toeschijnt zoo veel als een bewijs (rudimentum) van het vruchtbeginseltje te zijn.

Groeipi, ïïan slootkanten, vaarten en meren, en veenplassen, op vele plaatsen; het mcnigvul-digst nogtans iu de Veenen.

Gebrüik. Het onderste gedeelte en de wortels worden door de Tartaren en andere volken gegeten, en ook heeft dit in eenige deelen van Groningen, Friesland, Drenthe en Overijssel plaats; jong zijnde kan men dezelve met azijn inmaken, en dan als salade eten. Anders kunnen zij tot voedsel voor varkens verstrekken, en terwijl de bladen] in het voorjaar ook door de paarden gegeten worden , kan men die bezigen om er matten van te vlechten, beddezakken mede te vullen, stoelzittingen van te maken , hoepels mede vast te binden , de voegen van knipwerk en de reten van vaartuigen te vullen, en om er daken mede te dekken, of men gebruikt stengen en bladen tot brand-stolfe. Hier en daar wordt met de bladen het vlas aan bossen gebonden. Het pluis der vrouwelijke aren wordt veel gebruikt om er bedden mede op te vullen ; volgens walpole worden er op sommige plaatsen in Griekenland lamppitten van gemaakt, en ook heeft men er een vilt uit vervaardigd voor hoeden, met wol er een garen van gemaakt, en ook papier er van gefabriceerd. Tot hetzelfde einde waartoe men zich van het zoogenaamde Semen Lycopodii (zie D. VII bij Plaat B30) bedient, kan men ook het stuifmeel van deze plant aanwenden, namelijk daartoe, waarbij het er niet op aankomt de geneeskundige kracht van het eerstgenoemde in aanmerking te nemen. Misschien bezit ook dit poeder van de TypAa-bloempjes eenige geneeskracht ; want de ouden hebben de bloempjes. met varkensreuzel vermengd, tot genezing van wonden aangewend, en hebben lateren een aftreksel van de wortels ter bloedstelping gebruikt, in Rusland wil men deze met vrucht tegen de scheurbuik toegediend hebben.

Vergelijk hierbij hetgeen, D. IV bij PI. 37S, van Typha angustifolia gezegd is geworden.

Ord. Natur, de linnarvs ni. CoiaMiartae. Typhae Jcss, Typhinae agaroh. Typhaceae DC. eZ dübt.

Caractères génériques. Fleurs en chatons cylindriques, très épais. Chaton ou épi mâle, a, terminant la tige, entier ou interrompu, et ses fleurs formées d’un périanlhe triphylle, à pièces séti-formes, c. Filets, b, simples ou branchus. Anthères érigées, 4-loculaires, d. L’épi féminin, e, au-dessous du précédent. Ovaire d’abord sessile, puis supporté par un gynophore, et entouré à sa base par de poils en manière d’aigrette, ƒ, uniloculaire et à un seul œuf. Stile, g, simple ; stigmate placé latéralement, persistent, h. Fruit très menu , presque drupacé.

Caractères spécifiques. Feuilles linéaires, planes, surpassant la hauteur de la tige en fleurs ; épi mâle et femelle très rapprochés.

Elle a une grosse racine, qui s'e'tend loin sous la terre, et produit une grande touffe de feuilles, qui ordinairement surpassent les tiges en fleurs, et acquièrent souvent la hauteur de 8 à 6 pieds. Parmi les fleurs du chaton mâle on observe quelques debris, i, de la spathe, qui d'abord entoure les deux chatons ensemble, et vers e un épi féminin à maturité, dont l'épi mâle est tombé; comme cela arrive toujours à ce temps.

Comme on voit dans la figure b, fort agrandie, les filets sont branchus, et semblent couverts de glandules, et la corpuscule indiquée par j me semble autant qu'un rudiment de l'ovaire.

Lieu natal. En plusieurs endroits, â côté des fessées, des canaux, des lacs, des étangs et des eaux dans les tourbières.

Usage. Les Tartares et autres peuples en mangent la partie inférieure et la racine, et de même ceçi a lieu dans quelques contrées de la Frise, Groningue, Overijssel et Drenthe. La jeune plante confite avec du vinaigre, peut être mangée en salade; autrement elle peut servir de nourriture pour les cochons, et hors que les jeunes feuilles sont mangées par les chevaux, puis ou en peut faire des nattes, des nattes de chaise et des paillassons ; ou les employer pour couvrir des toits, pour remplir les crevasses des navires et des barques et les fentes de tonneaux et d’autre vaisselle ; pour assujettir l’extrémité des cerceaux ; pour attacher les petits monceaux de lin, comme on le fait en quelques endroits à l enlour de Dordrecht et de Zwijnsdrecht, ou enfin les feuilles et les tiges brûlées servent pour échauffer. La multitude innombrable des poils soyeux, h la base des fruits, est employée comme du duvet, pour en faire des lits; d’après vvalpole dans la Grèce on en fabrique des mèches pour les lampes; aussi on en a fait une espèce de feurtre, pour des chapeaux, et mêlée avec du colon elle a donné un bon fil, tandis que des autres en ont fabriqué une sorte de papier. — La poussière jaune qui sort des aiïlhères, peut servir pour l’emploi qu’on fait autrement du Semen Lycopodii (voyez Tome Vil, PI. 850); c’est à dire, dans les cas où il n’est pas nécessaire de regarder à la propriété médicinale du dernier. Mais peut-être aussi la poussière de la Massette a quelque vertu médicinale, car les anciens ont mêlé les fleurs avec de l’axonge de porc, pour en faire un onguent pour des blessures, et tandis que des autres ont administré une infusion des racines , pour arrêter des pertes de sang, les Russes, à ce qu’on dit, en font usage dans le scorbut. Puis encore on peut consulter ce qui a été dit de l’usage du Typha angustifolia, au T. IV, PI. 278.

Natuurl. Orde volgens linnaeüs ixi. Fungi. Cryptogam. CI. 1. Fungi, Ordo III. Dermatomgco' tes, Farail. IX. Hymenini: D. Pileati; d. zlf/aww.• Gen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B. Pratel-

Pratella ; lamellis fuscescentibus vel nigricantibus, interdum liquescentibus, pileo tarnen non déliquescente. De plaatjes worden bruin of zwart, en lossen zich somtijds in een vocht op, waarmede zij vervloeijen, doch het hoedje vloeit niet mede weg.

Hyplioloma : velum margini pilei, primum involuto, affixum atque persistons. Het sluijertje aan den in het eerst naar binnen gebogen rand van het hoedje vastgehecht, en blijvende.

SooRTEtiJKE KENMERKEN. Pilco carnoso, primum ovato dein expanso, subumbonato, sericeo-fibril-loso, lutesccnte-fusco ; carne lutescente, margine tenui subinvoluto, velo fugaci ; stipite fibrillis vestito, albido-lutesccnte vel subfuscescente, apice albido atque pulverulento, cavo ; lamellis demum liberis, fuscescentibus vel fusco-umbrinis. Het hoedje vleezig, eerst elvormig, naderhand uitgebreid, meer of min genaveld, vezelig-zijdeachtig, geelachtig-bruin, met dunnen, meer of minder ingerol-den, rand, een verdwijnend sluijertje en het vleesch gedachtig ; het steeltje met aangedrukte vezeltjes , witachtig-geel of bruin-geelachtig, van boven witachtig en poederig, van binnen hol ; de plaatjes ten laatste vrij , geelachtig-bruin of bruin-omberkleurig.

De figuren a, b, c stellen dezelve bij voortgaande ontivikkeling voor ; d is cene overlangsche doorsnede, waarbij door e het uitzijpelen van een eerst bijna kleurloos, daarna zwartachtig vocht uit de plaatjes aangeduid wordt, en f de helft van eenen, welke reeds nabij aan des-zelfs verdwijning is. Het hoedje is somwijlen onregelmatig, en enkele keeren trof ik het in het begin nagenoeg kegelvormig aan,

Groeipl. Op vette tuingronden onder Naaldwijk, Hondsholredijk en Poeldijk, in het Westland.

Ord. Natur, de unhaeüs ixi. Fungi. Cryptogam. Cl. I. Fungi, Ord. III. Dermafomycetes, Famil. IX. IJymenini: D. PUeali: d. Ajan'cin».- Gen. Aÿancits; B. Pra-tella: d. Hypholoma, rabenr.

Pratella: feuillets brunâtres ou noirâtres, quelquefois se dissolvant, mais sans qu’aussi le chapeau se dissolve.

Hypholoma : voile attaché à la marge, premièrement roulée vers le dedans, du chapeau, et persistent.

Caractères spécifiqües. Chapeau charnu, d’abord ové, puis étendu, plus ou moins ombiliqué, couvert de fibrilles soyeuses, coloré de jaune-brunâtre ; la chair un peu jaune ; la marge premièrement un peu roulée vers le dedans ; le voile fugace ; pédicule muni de fibrilles, de couleur jaune-blanchâtre ou un peu brunâtre, mais blanc et pulvérulent au sommet, et excavé ; les feuillets à la fin libres, brunâtres ou de couleur brun-ombre.

Figures a, b, c reprefsent comme cet Agaric vient successivement de se développer; vers d une coupure longitudinale, et dans cette figure e indique quelques gouttelettes d'une eau, premièrement diaphane, puis noirâtre, qui découle de la tranche des feuillets, et vers f la moitié de l’Agaric, au temps lorsqu'il est près de disparaître.

Le chapeau est quelquefois irrégulier, et parfois dans sa jeunesse je P ai vu en forme conique.

Lieü natal. Dans des terres grasses des jardins aux environs de Naaldwijk, Hondsholredijk et Poeldijk, au Westland.

Natuurl. Orde volgens linnaküs lxi. Fungi. Cryptogam. CI. I. Fungi, Ord. in. Dermato-mycetes, Farn. ix. Hymenini: D. Pileati: c. Polyporei; Gen. Boletus-, a. Leuco-

SooRTELijEE KENMERKEN. Pileo convcxo, ccnlro paulum excavato, carnoso , compacto, subtomen-toso, colore ochraceo vel slramineo ; poris minulis , aequalibus, primum albidis, dein citrinis ; stipite farcto, basi venlricoso. Het hoedje gewelfd, doch in het midden een weinig naar beneden gedrukt, vleezig, vast, meer of minder vlokkig, geel-okerkleurig of licht-stroogeel ; de poriën klein, alle gelijk, eerst bijna wit, vervolgens licht-citroengeel ; het steeltje gevuld, aan den voet buikvormig.

In het eerst vertoont zich dezelve bijna geheel wit, a, doch ook dan reeds neemt het vleesch, doorgebroken of gesneden, eene blaauwe kleur aan, b; wat naderhand zoo sterk plaats heeft, dat alles als met Indigo overdekt zich voordoet, c, en op de minste aanraking zich die kleur vertoont. Het steeltje is los gevuld, en somtijds zoo weinig dat hetzelve geheel hol en ledig schijnt ; zoo als dit, op het aanvoelen, het geval was bij de geheel volgroeide plant, waarvan bij d het afbeeldsel ; naar boven toe wordt hetzelve dunner, en is daar steeds lichter van kleur, en als met een wolachtig stof bedekt.

Groeiplaats. In bosch bij het Joden-kerkhof bij Naaldwijk, in het Westland, doch zeer zeldzaam.

Gebruik. Volgens cordier houdt het volk dezelve, om hare kleurverandering , voor zeer vergiftig, maar is zij dat niet, en wordt zij zelfs in Piemont gegeten.

Ord. Natur, de linnaeüs lxi. Fungi. Cryptogam. Cl. I. Fungi, Ord. Ill, Dermatomy-cetes, Fam, IX. Hymenini: D. Pileati; c. Polyporei: Gen. Boletus; a.

Caractères spécifiques. Chapeau convexe, un peu excavé au centre, charnu, compact, plus ou moins tomenteux, de couleur d’Ocrc jaune ou jaune de paille; pores petits, égaux, d’abords presque blancs, puis plus ou moins citrins ; pédicule rempli, ventru à la base.

Premièrement il est presque tout-à-fait blanc, a, mais alors sa chair acquiert ddja une teinte bleue, quand on la casse ou vient de la couper, b; après, dans son age plus avancé, cette couleur est très intense, et si prononcée que la chair, mise en contact avec l'air, semble imprégnée (TIndigo, c, et la tendance de bleuir est même si forte, que la moindre pression, aussi sur les tubules, laisse une telle tache. Le pédicule est légèrement rempli, et quelquefois si peu qu'il semble tout creux, ce qui avoit lieu chez celui de l’exemplaire qui a servi pour le dessin de la figure d; mais vers son bout supérieur il est toujours plus ou moins aminci, de couleur plus blanche et couvert d’une matière poudreuse.

Lieu natal. Je le trouvai dans le bois auprès le cimetière des juifs près de Naaldwijk, au Westland, mais il y est très rare ; pendant quatres années, chaqucfois, je n’en ai vu qu’un seul ou deux individus.

Usage. A cause du changement de sa couleur, quand on le brise, selon cordier il passe pour très vénéneux aux yeux du public ; cependant, d’après plusieurs observations il ne l’est pas, et même on en mange la chair en Piémont.

Geslachts Kewmerkeit. Spiculae racemosae vel paniculalae , bi-multiflorao ; flores dislichi. Valves 2 , membranaceao , subcarinalae , mulicae , subaequalos, flores aequanles vol superanles. Valvu-lae 2; inferior subcoriaceo-membranacea, concava, raullinervia, apico bifida, subaristata ; valvula superior bicarinata. Ovarium glabrum slipitalum ; dein caryopsis elliplico-oblonga , compressa , laevis glabra, libera. Trosvormige of pluimvormigo, twee-veel bloemige bloempakjes, a; de bloempjes in twee rijen geplaatst. Twee, vliezige, meer of min gekielde, ongewapende, bijna even groolo kelk-klepjes, Ä, en nagenoeg zoo lang als de bloempjes, of iets langer. Twee blocmklepjes ; het benedenste , c, meer of min lederachtig-vliezig, uitgehold, veelnervig, aan den top Iwcespletig en met een langer of korter naaldje, d; het bovenste bloemklepje, e, Iwee-kielig. Het vruchtbeginsel onbehaard en eenigzius gesteeld ; naderhand een civormig-langwerpig, zamengcdrukl, onbehaard en glad , en vrij zaadkorreltje , ƒ

SooRTELijKE Kenmerkept. Panicula subsimplici, contracta , pauciflora ; spiculis ohlongo-ovalis, 3-5 floris , val vis flosculos subacquanlibus; foliis planis vaginisqne pilosis, radice subrepenlo. Eene nagenoeg eenvoudige, zamengetrokken en weinig-bloemige bloempluim ; de bloempakjes, a, lang-werpig-eivormig, 3-5 bloemig ; de kelkklepjes, b, bijna even lang als do bloempjes ; do vlakke bladen en de bladscheeden behaard ; do wortel eenigzins kruipende.

Dezelve vormt of grootere of kleinere zodenen komt op onze heiden dikwijls slechts met een paar halmen voor; welke in den bloeitijd opgerigt zijn, doch anders tegen den grond liggen. Bij droog weder zijn de bladen veelal zamengerold, en terwijl deze slechts aan den rand meer of min behaard zijn, is de bladscheede, gelijk bij g onder vergrooting te zien is, rondom met haartjes bezet, en vindt men in plaats van een bladtoompje (Ligula) een bundeltje haartjes, h. nbsp;Ean de 3-5 bloempjes, welke

de bloempakjes, a, daarstellen , is het bovenste meestal onvruchtbaar; de kelkklepjes zijn groen met paars of met geel van kleur, of geheel paars, b, en de benedenste bloemklepjes, c, aan den rand insgelijks sterk behaard.

Groeiplaatsen. Op hoog liggende weilanden, veenachtige weiden, en op heide-vclden. — Menigvuldig op do veenlanden tusschen Baambrugge en Einkeveen, op hoog weiland tusschen Naaldwijk en Monster, op de heide bij do lage Euursche en tusschen Hilversum cn Naarden, alsmede bij do Bildt, Driebergen, Zeist, bij Arnhem, Nijmegen, Groesbeek; omtrent Haren, Slochteren en Ter Apel, Eelderwolde en Paterwoldes van hall; bij Oosterwolde, Appelscha en Dragten, in Friesland: bruinsma. Flor, Frisica; in de omstreken van Breda: kuijper van wasciiPENNiNC.

Gebruik. Naar mij door landbouwers uit den omtrek van Baambrugge verzekerd is geworden, wordt het, lot hooi gemaakt en wel behandeld, van het vee met graagte gegoten, en geeft dit cr veel molk van. Verseh levert hel vooral een goed schapen voeder, cn zoo lang als het jong is, wordt het ook van al het andere vee gegeten; doch niet vroeg uilloopende en alzoo weinig nagras gevenden, is het niet 1er aanbouw geschikt. — Hel zaad wordt van allerlei huisgevogelto gegeten.

Caractères génériques. Epillets rameux ou paniculés, A deux ou plusieurs fleurs, a; les fleuri disliquées. Glumes à deux valves membraneuses, un peu carénées, muliques, presque égales, b, aussi longues que les fleurs ou les surpassant. Balle à deux valves, dont l’inférieure, c, un peu coriace-membraneuse, concave, à plusieurs nerfs, fendue au sommet et portant dans sa fissure une arête plus ou moins longue, d-, la valve supérieure, e, bi-carénée. Ovaire glabre, stipilé, f, puis un caryopse elliplique-oblong, comprimé, glabre, lisse et libre.

Caractères spécifiques. Panicule presque simple, spiciforme, contracte, pauciflore; épillets, a, oblongs ovés, à 3-5 fleurs, les valves de la glume, b, à peu-prés aussi longues que les fleurs; feuilles planes et do même que les gaines un peu velues; la racine plus ou moins rampante.

Elle vient en gazons plus ou moins épais, mais sur nos bruyères souvent elle ne montre que deux, ou quelquefois qu'un seul chaume; les chaumes sont inclinés, mais dressés au temps qu'ils sont en fleurs. Pendant la sécheresse les feuilles sont un peu roulées, et tandis que celles-ci portent quelques poils sur leurs bords, les gaines, g, sont très velues, et au lieu d'une Ligule elles ré ont qu'une certaine quantité de poils, h. Des 3-5 fleurs que renferment les épillets, a, ordinairement la supérieure est stérile; les glumes sont nuancées de vert violette, de vert et jaune, ou souvent tout-à-fait violettes, b, et les valves inférieures de la balle, c, à bords très ciliés.

Lieu natal. Dans des prés secs, des pâturages sablonneux, sur les bruyères et aussi dans des jirés à terre tourbeuse. Elle abonde dans les tourbières entre Daambrugge et Finkeveen. comme, entre autres, dans un pré sec entre Naaldwijk et Monster, sur la bruyère auprès du lage Fuursche, entre Hilversum et Naarden, auprès du Bildt, Driebergen et Zeist, aux environs A'Arnhem et de Nimègue; auprès do Haren, Slochteren, Ter Apel et Elderwolde: yt.'s hall; prés à'Ooster-wolde, A'Appelscha et do Dragten dans la Frise: bruinsma. Fl. Frisica; aux environs de Breda'. KUYPER VAN wäsGHPENNING.

Usage. Fanée ou réduite en foin le bétail la mange volontiers, et en donne beaucoup do lait, mais, d’après co que des laboureurs experts m’ont assuré , tout dépent du soin qu’on prend dans le fauchage, et puis dans lo traitement du foin. Verte elle est une bonne nourriture pour les brébis, et autant qu’elle est jeune aussi l’autre bétail la broute, mais parcequ’elle est tarde à végéter, elle ne donne presque point do regain , et ainsi il est peu profitable de la semer.

Geslaghts Kenmerken. Calycis raargo 5-dentatus: dentibus foliolosis. Petala erecta, conniventia, oblongo-obovata, emarginala. Fructus obovatus vel polius subturbinatus, paleacco-squamatus. Invo-liicrum polyphyllura. Een 5-tandige kelkrand : do tandjes bladvormig, b, Regtstandige, lot elkander buigende, langwerpig-verkeerd-eivormige, uilgerande bloemblaadjes, c. Nagenoeg verkeerd-oivormige of lolvormige, stoppelig-gescbubde vruchtjes. Het omwindsel, d, veelbladig.

SooRTELiJKE Kenmerken. Folds radicalibus biternato-pinnalifidis, spinoso-denlalis, petiolatis; cau-linis auriculato-amplexicaulibus, auriculis laciniato-dentatis. Gaule paniculato divaricalo, calyce petalis longiore. De worlelbladen, e, dubbel-drievoudig-vindeelig, doornig-geland, gestoeld; de stengbladen geöord-slengomvallende : de oortjes gcschourd-getand, de steng uilgespreid-pluimvormig ; de kelkblaadjes langer dan de bloemblaadjes.

Be cilindervormige wortel gaat diep in den grond, en draagt eerst eenige gesteelde bladen, als bij o, en voorts eene regtstandige, rolronde, eenigzins gestreepte, getakte, van boven bijna pluimvormige of liever Bijschermvormige steng. De geheele plant is onbehaard en glad', de bladen zijn stijf en de meestal geheel witte, doch nu en dan eenigzins blaauwachtige, bloempjes in bloem hoofd) es vereenigd, waaruit een bloempje afzonderlijk en onder vergrooting bij a, tericijl f een der naar binnen omgebogen meeldraadjes voorstelt, en g de twee stijltjes, op het vruchtbeginsel.

Groeiplaatsen. Overvloedig aan de dijken en op hooge en schrale weilanden tusschen den Hoek van Holland, de Maas, 'sGraoezande en Naaldwijk, alsmede aan de Lek, bij hot Oosterlijke Heer, tusschen Hianen en Kuilenburg ; op de vlakte aan do Zuiderzee bij Naarden, en op hoog weiland aan den Krommen Rijn, ouder Kothen, Bij Zwolle, aan den IJsseldijk, en elders in Gelderland en Overijssel; bg Noordwijk aan Zee: s. schuurmans stekhoven; bij Raaphorst en kHassenaar : holder. Bij Laaxum en de Lemmer, in Friesland: rroinsma , Flora Frisica; hier en daar op Zuid-Beveland : Dr. van den eosgh ; op den Zandberg en langs den dijk aan het Noorddiep, bg Kampen : r. bondam , Flora Càmpensis.

Gebruik. De wortel plagt, zoo gekookt als raauw, in Griekenland voel gegeten te worden, en ook in Duilschland en Frankrijk heeft dit plaats gehad, of geschiedt het nog. Jong kan die als spersies gegeten worden, en met suiker geconfijt is hij niet alleen welsmakelijk, maar ook dienstig voor lijders aan borstziekten. Op wijn is dezelve tegen leverkwalen gebruikt geworden, en in een waterig afkooksel legen nier-kolijk , sleenziekle en onderscheiden gebreken der piswegen. Ook door BOERHAAVE is dczelvc onder de voornaamste pisdrijvende wortels geacht geworden ; in een woord, om deszelfs buik-openende, pisdrijvende en fluimlozing bevorderende kracht, is bij eertijds, onder den naam van Radix Fryngii, algemeen in de Apotheken voorhanden geweest.

Caractères Génériques. La marge du calice à 5 dents foliacées, b. Pétales érigés, connivents oblongs-obovés, échancrés, c. Fruit oblong-ovoïde , paléacé-écailleux. Involucre polyphylle, lt;/.

Caractères Spècieiques. Feuilles radicales, e, biternées-pinnalifides, à dents épineuses, péliolées ; celles de la lige auricnlées-amplexicaules, les oreilles laciniées-denlées. Tige paniculée-divariquée. Les dents du calice plus longues que les pétales.

La racine cylindrique s'enfonce bien avant dans la terre et porte d'abord quelques feuilles radicales, comme vers e, et puis une tige droite, cylindrique, un peu rayon-née, diffuse et très branchue; les branches formant à-peu-près une panicule, ou plutôt un Cyme. Toute la plante est glabre et lisse, les feuilles sont roides et coriaces, et les fleurs, ordinairement blanches mais quelquefois un peu bleuâtres, en petites tètes,

Fers a une fleur agrandie, vers f une des étamines, à filet d'abord courbé, et vers g les deux pistils et le germe.

Lieu Natal. Commun contre les digues et dans des prés socs et arides entre le Hoek van Holland, la Meuse, 's Graveiande et Naaldwijk ; au Lek entre Fianen et Kuilenburg; dans des prés au bord du Zuide''zee, auprès de N narden et dans des prairies au Krommen Rijn, dans la commune do Kothen. Auprès do Zwolle, à l’IJsseldijk et ailleurs dans la Gueldre et en Overijssel; prés do Noordwijk aan Zee: s. schuurmans stekhoven; près do Raaphorst et Wassenaar; mulder; prés de Laaxum et de Lemmer, dans la Frise: rrdinsma, Flora Frisica ; en quelques endroits au Zuid-Boveland : le Dr. van den bosch; au Zandberg et le long du Noorddiep auprès de Kampen : r. bondam , Flora Campensis.

Usage, Comme dans la Grèce, aussi en Allemagne et en Franco la racine, tant crude que cuite, a été mangée, et peut-être elle l’est encore. Jeune on peut la préparer comme les asperges, ou confite avec du sucre elle est d’un goût agréable, et alors elle donne un bon remède pour des affections de la poitrine; en infusion vineuse on en a fait usage contre des maux du foie, et en infusion aqueuse surtout elle a été vantée contre le mal de reins, dans la lithiasio et plusieurs maux des organes uropoetiques. Aussi par boerhaave elle a été beaucoup estimée parmi les remède» lithontriptiques ; en un mot, à cause do sa vertu apérilivo, diurétique et expectorante, le Radix Eryngii a longlems occupé une place dans les boutiques do'Pharmacie,

Hoogduitsch, Zotligos Weidenröschen. Groszblumiges Weidenröslein. Wasser-Violen.

Engelsch. Great hairy Willow-herb. Large-flowered Willow-herb. Codlings and Cream.

Natuurl. Orde volg, lioaeus XVH : Calycanthemae, Onagrae Juss. Onagrarieae DC. Epiloliaceae Vekt.

Geslaghts Kermerker. Calyx 4-j)hyllus deciduus. Corolla 4-petala. Stigma 4-fidum vel clava-tum. Capsula 4-loculari3, 4-valvis, polysperma; seminibus comosis. De kelk, a, 4-bladig, af-vallende. Do bloemkroon 4-bladig. Het stempeltje 4-deelig of knodsvormig. Do zaaddoosjes 4-hok-kig , 4-kIeppig , veelzadig ; de zaadjes gekuifd.

SooRTELiJKE Kermerker. Folüs oppositis, subaraplexicaulibus, basi decurrentibus, lanceolato-oblongis argute serrulalis ; superioribus allernanlibus. Caulo tereli, ramosissimo villoso. Stigmate 4-fido. Radice stolonifera. Over elkander gestelde, meer of min stengomvatlende, aan den voet neêrloopende , lancetvormig-langwerpigo, schcrp-zaagtaiidigo bladen ; de bovenste meer afwisselende. De steng rolrond, sterk getakt, viltig. Het stempeltje 4-deolig. De wortel loten-rnakendc.

Be geheele plant is, of meerder of minder, met zachte haartjes bezet, doch somtijds zijn die maar zeer kort en de bladen van booen nagenoeg kaal, of ook wel is het bovenste gedeelte der steng, benevens bloemsteel en kelk, bijzonder digt en wollig behaard; in welk laatste geval zij de Verscheidenheid. /3 : Epilobium hirsulum ß. intermedium -üan DECARDOLLE, of de door mérat als afzonderlijke soort beschreven Epil. intermedium daarstelt,

De wortel is voortkruipende, takkig en wortelloten, c, af gevende ; het stempeltje, d, ^'deelig, terwijl het, door zamengroejing, bij andere soorten knodsvormig is, en van de 8 meeldraadjes groeijen er 4 langer, en komen ' eerder tot ontwikkeling dan de andere. De bloemblaadjes, b, zijn omgekeerd-hartvormig en uit gerand, en de zaadjes, gelijk bij f onder sterke vergrooting gezien wordt, ruwachtig en met pluis gekuifd,

Gboeiplaatser. Vrij algemeen door hot gansche land , aan sloot- en andere waterkanten. Zeer overvloedig tusschen Riet- en andere planten aan den Krommen Amstel, tusschen Nieuwersluis en Loendersloot en aan do zoogenaamde Geuzensloot, tusschen Loendersloot en Vinkeveen , alsmede aan do Stille Vecht, tusschen Loenen en Vreeland, en aan hel Spaarne.

Huishoudelijk Gebruik, De jonge wortelloten kunnen op de manier van Sporsies gegeten worden , en zijn, gelijk sommigen howeord hebben, wanneer men dezelve, voor zo te gebruiken, niet lang bewaart, zelfs zoor aangenaam van smaak. Paarden, schapen en geilen elon do plant, het rundvee nuttigt dezelve slechts nu en dan , varkens weigeren haar geheel en al ; aldus volgens wi-THERiRG, doch volgcns LOUDOR wordon do bladen , zoo wel gedroogd als verseh, door ossen , schapen en varkens gegeten. — Even als men zulks met het zaadpluis van Epilobium angustifolium L. Dl. I. Plaat VII. beproefd heeft, zouden ook van dat van deze plant, onder katoen gemengd en daarmede verwerkt, eonigo stoffen vervaardigd , en van het merg in den stengel Lamp- en Kaarsen-pillcn gemaakt kunnen worden.

Nom Allemand, Zottiges Weidenröschen. Groszblumiges Weidenröslein. Wasser-Violen. ■...... Anglait, Great hairy Willow-herb. Large-flowered Willow-herb. Codlings and Cream.

OCTANDRIE MoNOGYRIE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Caractères gérériqües. Calice à 4 pièces, a, tombant. Corolle de 4 pétales, Stigme quadri-fide ou clavé. Capsule qnadriloculaire, à 4 valves, polysperme, les graines munies d’aigrettes.

Caratères spécifiques. Feuilles opposées, un peu amplexicaules, décurrentes à leur base, lancéolées-oblongues , à dents de scie; les supérieures alternes. Tige cylindrique, très branchue, velue. Stigme quadrifide. Radice stolonifère.

Toute la plante ett couverte de petits poils, mais cependant on rencontre des individus moins velus., et guelguefois même les poils sont si courts, que la plante paraît glabre; deplus parcequialors la face superieure des feuilles est entièrement glabre. D'autres au contraire ont la partie supérieure de la tige, les pédoncules et les calices extrêmement velus, et dans ce cas elle constitue la Fariété que degandolle décrit sous le nom rf’Epilobium hirsulum ß intermedium, tandis que mérat la désigne comme une propre Espèce, ^’Epilobium intermedium.

La racine est rampante, rameuse et donnant des rejetons, c. Par coalition le stigme quadrifide, d, devient clavé chez des autres espèces, quatre des huits étamines sont plus longues et plus hâtives, les pétales sont de forme d'un coeur renversé et échan-crés, b, et comme on voit vers f à agrandissement, les graines munies d'aigrettes sont un peu rudes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Lieu Natal. Assez commun par tout le pays, aus bords des fossées et des autres eaux. Très abondamment parmi du roseau et d’autres plantes le long du Krommen Amstel; entre Nieuwer-sluis et Loender sloot, et le long d’un canal, dit le Geuzensloot, entre Loendersloot et Finke-veen ; au Stille Fecht entre Loenen et Freeland, et au S paar ne , près de Harlem.

Usage. A ce que quelques auteurs nous assurent, les jets des racines préparés comme les asperges ont une saveur très agréable, quand auparavant d’en faire usage ils ne sont pas longtemps gardés, puisque l’arorae dont ils sont doués se dissipe facilement. La plante est mangée par les cheveaux, les brébis et les chèvres, les vaches en prennent de temps en temps, mais les cochons n’en usent point du tout. Mais tandis qu’ainsi yvitherirg en mentionne, loudon nous dit, que les feuilles , tant sèches que vertes, sont mangées par les boeufs, les brébis et les cochons.

Les aigrettes des graines, mêlées avec du coton, pouroient servir pour en fabriquer quelques étoffes , comme cela a eu lieu avec colles de 1’ Epilobium angustifolium L, (Tome I. PI. VII), et la moelle des liges peut être employée pour en faire des mèches des lampes et des chandelles.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Natuurl. Orde volg. linn. XXXIX: Siliquotae, Cruciferae Juss.

Geslaghts Kenmerken. Calyx erectus, clausus. Petala unguiculala, limbo obovalo vel obcordate. Siliqua linearis vel oblonga vol subconica, laevis et inseparabilis vel moniliformis et transverse articu-lata, pleiosperma. Semina globosa. De kolk, a, regtstandig, gesloten. Genagelde bloembladen, b, met omgokoerd-eironden of verkoerd-hartvormigen boord. De Haauwen lijnvormig of langwerpig, of bijna kegelvormig, onbehaard en onverdeelbaar, of paarlsnoervormig en met overdwarsche geledingen, veelzadig en de zaadkorrels, c, kogelrond

SooRTELiJKE Kenmerken. Siliquis moniliformibus, maturitate striatis, stylo longioribus. Foliis simpliciter lyratis. Do Haauwen paarlsnoervormig, bij derzolver rijpheid gestreept, d, langer dan hot stijltje. De bladen eenvoudig-liervormig.

Be plant is van eene zeegroenachtige kleur, van beneden af aan getakt, aan hoofdsteng en takken meer of min ruigharig, en komt of, — gelijk de hier afgebeelde, met geheel en al gele, of met bleek-gele en violet-aderige, of met witte en violet-aderige bloemen voor.

Bij e de helmdraadjes, waarvan 4 langer zijn dan de twee overige, bijna zoo lang als het stijltje, f, en tusschen dit en de kortere helmdraadjes een kliertje, g. In het eerst zijn de Haauwen meer of min behaard, h, naderhand vertoonen zij zich geheel onbehaard en glad, en bij derzelver rijpheid, d, zijn zij eenigzins gestreept, en dikwijls geheel zonder snaveltje, i ; ook wisselen zij zeer af in het getal der geledingen, welke men bij g in doorsnede ziet, en meestal worden slechts enkele hokjes met rijp zaad gevuld.

Groeiplaatsen. Op zanderige bouwlanden, en alzoo het menigvuldigst in die Provinciën waar de meeste zandgronden gevonden worden.

Gebruik. Doorgaans wordt deze plant voor eene en dezelfde met Sinapis arvensis L., Dl. II. PI. 147, aangezien, aan beide, zonder onderscheid, de naara van Herik gegeven, en van beide gewoonlijk maar gezegd dat ze onkruid zijn. Maar dat deze Huilde Radijs, volgens eenigen, een goed beeslenvoeder is, vooral voor do melkkoeijen, en dat de schapen op derzelver bladen en bloemen zeer graag zijn, en de laatste bijzonder nuttig voor de bijen, — dit schijnt in het algemeen bgna even onbekend te wezen, als dat uit do zaden eene groenachtige olie te verkrijgen is, om in lampen te branden. Er zÿn welke beweerd hebben, dat het zaad wel eene goede spijs voor velerlei vogels is, maar dat ook dit bij don mensch die eigenaardige ziekte te weeg brengt, welke bg deskundigen onder de benaming van Raphania, of die van Morbus cerealis, bekend is; waarvan eene zeer lastige jeukte een hoofdverschijnsel zijnde, sommigen in Duitschland aan dit gewas den bovengemelden naam van Kriebel-Rettig gegeven hebben.

Nom Allemand. Acker-Rellig. Wilde Reltig. Kriebelrellig. Hederich, --Anglais. Wild Radish. Corn-Radish.

Caractères Génériques. Calice connivent, a, pétales onguiculés, Ä, le limbe obové ou obcordé. Silique linéaire ou oblongue, aussi presque conique, glabre, indivisible ou moniliforme et articulée, à plusieurs graines presque globeuses, c.

Caractères Spécifiques. Siliques moniliformes, striées dans leur maturité, d^ plus longues que les styles, feuilles simplement lyrées.

La plante a une teinte glauque, est rameuse dès son has et plus ou moins hispide ou velue à la tige et aux branches. Elle vient à fleurs jaunes, jaunes pâles avec des lignes violettes, ou tout-à-fait blanches avec des lignes violettes.

Fers e les étamines, dont quatre sont plus longues que les autres, et à-peu-près de la longueur du style, f, et entre celui-ci et les deux étamines plus courtes le disque de l'ovaire porte une petite glande, g. Les siliques sont d'abord plus ou moins velues, h , puis elles se montrent glabres et lisses, et dans leur maturité, d, elles sont un peu sillonnées, et souvent sans rostre, i; aussi elles varient beaucoup quant au nombre des articulations, que l'on voit en coupure longitudinale vers j , et ordinairement on ne trouve que quelques-unes des loges contenant une graine.

Lieu Natal. Dans des champs sablonneux, et ainsi on le rencontre le plus dans les Provinces où se trouvent principalement de telles terres.

Usage, Dans notre patrie comme ailleurs communément le peuple ne distinguo pas entre cette plante et le Sinapis arvensis L,, Tome II, PI. 147, et comme l’une et l’autre est appelée Hederich chez les Allemands, chez nous toutes deux portent le nom de Herik, et guéres on n’en parle que d’une mauvaise herbe. Mais que le Radis sauvage donne une bonne nourriture pour le bétail, surtout pour les vaches à lait, que les brébis sont trés friandes de ses feuilles ainsi que do ses fleurs, et que celles-ci sont fort recherchées par les abeilles, tout cela semble peu connu, et de mémo en général on ignore que l’on peut se procurer une huile do ses graines, qui pour la brûler dans des lampes n’est point inférieure à d’autres huiles. Des autres ont prétendu que les graines, quoique mangées par la volaille, produissent chez l’homme la maladie qno les médicins appelent Raphania ou Morbus cerealis, dans laquelle un prurit presque intolérable étant un des symptômes les plus caractéristiques, en Allemagne cette plante est aussi désignée par le nom de Kriebel-Rettig.

Natuurl. Orde volg, unhaeus LXI. ; Fungi, Cryptogam. CI. I. Fungi, Ord. III. Dermato-mycetet, Fam. IX. Hymenini : D. Pileati : d. .Agaricini : Gen. jdgaricut, Rabebh.

SooRTKLiJKE Kekmerkejc, Caospitosus, pileo planiusculo luteo vel lutescente — ochraceo , squamu-lis pilosis nigricantibus tecto, lamellis adnato-decurrenlibus, stipite farcto subfibrilloso, annulo patulo, floccoso, alborlutescenle. Groepvormig, het hoedje bijna vlak , geelachlig of geelachtig okcrklcurig en met zwart-harige schubjes bedekt ; de plaatjes aangewassen neêrloopende ; de steel gevuld , a, en min of meer met vezeltjes bezet, en een wijdstandig, vlokkig, geelach tig-wit ringje , b.

Dezelve komt in grootere of kleinere groepen voor, zoo dat men er »omwijlen tot 20, 30 en meer alt op een hoopje by elkander aantreft.

Het hoedje it in het eertt, gelijk bij b gezien wordt, aan den rand naar binnen gebogen, droog of eenigzint kleverig op het gevoel, gewoonlijk honiggeel van kleur, met een' bruinachtigen gloed in het midden, en met even beschreven schubjes bedekt, gelijk door c aangeduid wordt, jdllengtkens echter verdwijnen die schubjes, vertoonen zich de randen eenigzint gestreept, blijft ook van het ringje, b, slechts een spoor over, d, en neemt de, meestal her- en derwaarts gebogen, steel eene steeds donkerder ivordende bruine kleur aan, daar die eerst bleekbruin of eenigzint bleek-vleeschkleurig wat, zoo als ook de plaatjes zijn, namelijk, zoo lang als de Paddestoel niet begint weg te sterven.

Groeipeaatsei». Om of bij afgehouwen boomstronken, op vele plaatsen om Naaldwijk.

Gebruik. Het vleezige gedeelte van het hoedje wordt hier en daar in Duilschland gegeten, terwijl men er in Zweden zelfs veel gebruik van maakt, (Rabenhorst , Fries).

Ord, Nat, de LirrifAEus LXI : Fungi. Cryptogam. Cl. I: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ord. Dermatomycetet, Fam. IX;

Cabagtères Spécifiques. En gazons, chapeau presque plan, jaunâtre ou do couleur d’ocro jaune, couvert de petites écailles pileuses noirâtres, lames adnées-décurrentes, pédicule plein, a, plus ou moins fibrilleux et muni d’un collier floconneux un peu jaunâtre, A.

Il vient en formant de» gazons ou plus ou moins touffus, et parfois par grouppes de 20 à 30 et plus d'individus, qui sont souvent tout couverts de blanc, par l'abondance des sporules.

D'abord le chapeau est à bord plus ou moins roulé vers le dedans, comme on voit figure B, puis il est sec ou un peu visqueux, ordinairement de couleur jaune de miel et un peu brunâtre dans le centre, et couvert de petites écailles pileuses noirâtres, c, qui cependant disparaissent insensiblement. A la fin le bord du chapeau est plus ou moins strié, du collier, b, il ne reste qu'une trace, d , et le pédicule, souvent plus ou moins courbé, devient de plus en plus de couleur brune, étant premièrement de couleur brune pâle ou pâle incarnate, comme de même le sont les lames, avant le temps quand le champiynion commence à flétrir.

Lieu Natal. Je le trouvai au pied des vieux troncs d’arbres, en divers lieux aux environs de Naaldwijk,

Usage. La chair du chapeau est mangée dans quelques endroits de l’Allemagne, et même on en fait un grand usage dans la Suède. (Raberh., Fries.)

Hoogduittch. Mauer-Gänsefuss. Stäuderich. Mauermelde. Engelsch. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Wall-GoosefooL Nellie- leaved Goosefoot.

Geslachts Kenmerken. Flores hermaphrodili. Perigonium 6-fidum vel 5-parlitum, dorso inap-pondiculatum persistons. Stamina 5, basi perigonii inserta. Stigmata 2. Utriculus depressus mem-branaceus. Semen horizontale, albuminosum, testa Crustacea. Tweekunnigo bloempjes. Een blijvend 5-splelig of 5-deelig bloemdek, a, zonder aanhangsel op den rug. Vijf aan den voet van het J bloemdek ingeplante meeldraadjes. Twee stempeltjes. Een platgedrukt vliezig zakvruchtjo. Water-pas-liggende eiwithoudende zaden, b, met een korstachtig zaadvliesje.

SooRTELiJKE KENMERKEN. Folüs ovato-dclloidibus inacqualiler denlatis acutis nitidis, racornis corym-bosis nudis, seminibus nigris opacis carinato-marginatis. Driehoekig-eironde, ongelijk-getande, puntige, glanzende bladen, tuilvormende onbebladerde bloemtrossen, zwarte glanslooze en kielvormig-gerande zaden , b.

Gewoonlijk is het eene zware plant, met openstaande sterkgetakte steng. De benedenste bladen zijn langgesteeld, driehoekig- of ruitvormig-eirond, de overige ten laatste geheel ongesteeld. De eindelingsche en ook in de oksels geplaatste bloemtrossen zijn on-bebladerd; de eindelingsche het meest uitgespreid. Eene bloemkroon is niet aanwezig, maar slechts een kelkje omvat de vruchtdeeltjes, gelijk bj a wordt gezien, terwijl c hetzelve gesloten voorstelt. Somwjlen gebeurt het dat men een paar van de kelkblaadjes vijf tot zesmaal grooter aantreft dan de overige, en ook wel eens drie stempeltjes. De doffe of glanslooze, zwarte en zeer fijn gestippelde zaden, bij b, gelijk de heide andere figuren, genoegzaam vergroot, zitten in een vliezig zakje, waarvan het beginsel door d aangetoond is.

Groeiplaatsen. Langs de wegen, kanton van bouwlanden, bij mesthoopen en op andere ruwo plaatsen. — Zeer veel om Dordrecht, Zwijndrecht en Gorcum, alsmede in den oratrek van Naaldwijk, Monster, ^s Gravezande en elders in het Westland. Bij Delft ; verm.; M^Amster-dam: bergsma en van hall; bij Leyden, Wassenaar en Katwijk aan Zee: molkenb. en kerb.. Flora Leid.‘, bij Kampen: bondam, Flora Campens.-, op Zuid-Beveland: Dr. v. d. bosch, doch zeldzaam.

Gebruik. Do vetachlige druppeltjes, waarmede ik de blaadjes van hot kelkje of bloemendek meestal sterk bezet vond, doen bij mij eonigzins hel vermoeden ontstaan of deze plant welligt raedo eene olie bevat, zoo als de uitlandsche Chenopodium anthelminticum L. ; uit welker zaden, namelgk', in do Vereenigde Stalen van Noord-Amerika eene zeer deugdelijke wormdrijvende olio verkregen wordt, terwijl even eons hot uitgeperste sap van die plant en ook hare tot poeder gebragle bladen die eigenschap hebben ; lindlet , Flora Medica.

Nom Allemand. Mauer-Gänsefuss. Slauderich. Mauermelde. - — Anglais. Wall-Goosefoot. Nettle-leaved Goosefoot.

Caractères génériques. Fleurs hermaphrodites. Périgone, a , 5-fide ou à 5 divisions, non appen-diculé sur le dos, persistant. Cinq étamines, insérées à la base du périgone. Deux stigmes. ütri-cule déprimée, membraneuse. Semence horizontale, albumineuse , à test crustacé, b.

Caractères spécifiques. Feuilles ovales-deltoides, dentées inégalement, pointues, un peu luis-santes ; grappes formant une espèce de Corymbe, aphylles ; semences noires, opaques, à marge carénée , b.

Ordinairement elle est de stature grande, à tige ouverte et très rameuse. Les feuilles inférieures pourvues d'un long pétiole, de forme triangulaire-ovale ou rhomboïde, les supérieures de plus en plus ovales et à la fin tout-à-fait sessiles. Les grappes sont axillaires et terminales et aphylles, les dernières plus éparses. Point de corolle, mais seulement un calice, qui entoure les pièces de la fructification de la manière comme on voit vers a, et se montre clos vers c. Il arrive quelquefois que l'on rencontre une paire de segments du calice cinq à six fois plus grands que les autres, et aussi on a vu des fleurs à 3 stigmes. Les graines noires, opaques et très subtilement ponctulées, sont renfermées dans une espèce de petit sac membraneux, dans une ütricule, dont le commencement est indiqué par la lettre d.

Lieu natal. A côté des chemins et des champs, aux tas de fumiet et dans des broussailles. Abondamment aux environs de Dordrecht, Zwijndrecht et Gorinchem, comme aussi en ceux de Naaldwijk, Monster, 's Gravesande et ailleurs au IFest land. Près de Delft : ^erm. ; près de Amsterdam: bergsma et van hall; prés de Leide, fFassenaar et Katwijk aan Zee: molkenb. et KERB., Flor, Leidens.', prés do Kampen: bondam, Flor. Campens.', au Sud-Beveland: le Dr. VAN BEN BOSCH.

Usage. La présence de la grande quantité de gouttelettes grasses sur les pièces du perigone, m’ont fait soupçonner, que peut-être aussi cette espèce Ansérine contient un suc huileux comme celui du Chenopodium anthelmintieitm L. Et vu que les habitons des Provinces unies de l’Amérique septentrionale se procurent une huile des semences de \'Ansérine anthelmintique, qui a la vertu de faire évacuer les vers intestinaux, et en considérant que do cette plante aussi le suc exprimé et les feuilles en poudre sont douées de la même propriété (lindley , Flora Medica'), il se peut qu’aussi notre Ansérine des murs soit efficace dans l’helminthiasie.

Hoogduitsch, Zweijährige Nachtkerze. Gemeine Nachtkerze. Gelbe Rapunzel. Weinblume. Garten-Rapunzel. Rhapontica.

Natuurl. Ord. volg. hkn. XVII, Calgcanthemae. Onagrariae juss. Epilobiaceae veut. OCTANDRIA MONOGTHiA. Achthclmigeu Eenstÿligen.

Geslaghts kekmerken. Calyx 1-phylIus, superus, tubo longo, limbo 4-parlito et parte tubi ca-duco. Corolla 4-petala, petalis divisuris calycis insertis. Stamina 8, calycis fauci inserta. Stigma 4-fidum. Capsula oblonga angulata, 4-locularis, 4-vaIvis, polysperma. Spermophorum columnaro letragonum. Semina nuda. De kelk éénbladig, bovenslandig, mot een lange buis en 4-deeligen boord , welke, benevens een gedeelte van de buis, afvallig is. Vierbladige bloemkroon, de bloembladen op do verdeelingen van den kelk ingeplant. Acht in de kolk-koel ingeplante meeldraadjes. Het stempeltje, i, 4-deelig. Langwerpige, hoekige, 4-hokkige, 4-kleppige, voelzadigo zaaddoos. Een zuilvorraig 4-kantig zaadbed, j. De zaden kaal.

SooRTELiJKE KENMERKEir. Caule scabriusculo subpiloso, foliis ovato-lanceolatis leviler pubescen-tibus calloso-dentatis, genifalibus corolla brevioribus corollaque tubo calycis fere duplo breviore. Do steng ruwachtig en eenigzins behaard , eirond-lancelvorraige, min of meer fijn-behaarde bladen, met aan den top eeltachtige tandjes; de bloembladen langer dan do geslachlsdeelen, maar bijna tweemaal korter dan de buis van het kelkje.

Figuur A stelt een wortelblad voor van de plant in het eerste jaar, B den wortel eener tweejarige plant en C slechts het bovenste gedeelte eener steng, omdat dezelve 3 à 4 voet hoog groeit ; zelfs vond ik die ter hoogte van 7 tot bgna 8 voeten. (¹)

De bloemen zijn bÿ sterke zonnehitte gesloten, openen zich tegen den avond, bloeijen volgens SPRENGEL, Natur der Gewächsen, peig. 220, gedurende twee nachten, en verspreiden eenen aangenamen, alhoewel niet sterken geur. Somwijlen treft men die met 5 bladen aan, en dan ook met 10 meeldraadjes en een vijfdeelig stempeltje, en nu en dan vindt men de bloemkroon oranjekleurig of licht bloedrood.

Bj a een bloemblad afzonderlijk ; b het kelkje, benevens de meeldraadjes en het stampertje , waarvan men bij c , in de geopende buis van het kelkje, de voortzetting ziet tot op het vruchtbeginsel, terwijl aldaar door d tegelijk de vasthechting der meeldraadjes aangetoond is. Figuur e een nog niet rijp zaaddoosje in de lengte doorgesneden ; hetzelfde bij f waterpas doorgesneden, bij g volkomen rijp en reeds opengebarsten, en bij h een der zaden.

Groeiplaatsen. Voornamelijk op Zandgronden. Op sommige plaatsen zoo overvloedig, als of dezelve er met de hand gezaaid ware ; aldus b. v. op eene plaats op de Geest, tusschen Naaldwijk en Monster, en bij Oostduin bij 's Gravezande. Zeer veel in do binnenduinen tusschen Heemstede en Bennebroek bij Haarlem, en omtrent Doorn en Maartensiÿk in het Sticht van Utrecht. — Bij Dienden in de Betuwe, bij Zutphen, den Uilenpas, Arnhem, Harderwijk en in do duinen op vele plaatsen. — Bg Nijmegen, Maarsbergen, Dieren, Rheede en bij ‘'s Hagei hall, Fl. Belg. Sept.-, bij Noordwijk , Noordwij her hout, in Persons pan, om Leiden: molkb. en kerb.. Flor. Leidens. Op fPalcheren; Dr. v. n. bosch; in do omstreken van Breda: kuyper van wäscH-PENNiNG ; bij het bosch te Zalk: bondam, Fl. Campens.

Gebruik. Door cultuur veredeld kan de wortel, gelijk in sommige streken van Duitschland geschiedt, gegeten worden zoo als men do Scorzonoren gebruikt, of ook gekookt en koud geworden, met olie en azijn ; raaiiw levert dezelve een goed voedsel voor do varkens, welke dat gaarne eten en er vet van worden. De goheele plant kan gebruikt worden om er Potasch uit te halen, en veel looistof bevattende kan men er zich ook in leerlooijerÿen van bedienen, alsmede in Wol- en Lin-nenverwcrgen en om inkt van te maken.

Aldus op Rhoodesfein , bij Neêrlanghroek, in het Sticht van Utrecht; op kieiachtigen grond.

Nom Allemand. Zweijährige Nachtkerze. Gemeine Nachtkerze. Gelbe Rapunzel. Weinblume. Garten-Rapunzel. Rhapontica.

Ord, Natur, de linnaeus XVII, Calycanthemae. Onagrariae jüss. Epilobiaceae vent.

Caractères génériques. Calice monophyllo, supérieur, à tube long et limbe A 4 divisions, le limbe et une partie du tube caducs; corolle tetrapétale, les pétales insérés dans les coupures des segment du calice, huit étamines, insérées dans la gorge do la corolle. Stigme, i, 4-fide. Capsule oblon-gue, anguleuse, 4-loculaire, 4-valvo, à plusieurs graines. Spermophore columnaire, tetragone, j. Graines nues.

Cargtères spécifiques. Tige scabriuscule, un peu pileuse ; feuilles ovalo-lancéolées, plus ou moins velues ou pubescontes, dentées, les dents à pointe calleuse, pétales plus longs que les parties de la fructification, à-peu-près deux fois plus courts que le tube du calice.

Figure A représente une feuille radicale de la plante au premier an, B la racine d'une plante au second an et C la partie supérieure de la tige ; car la plante croît à la hauteur de 3 à 4 et plusieurs pieds, et ainsi la planche ne pouvait la rendre toute entière. Même j'ai trouvé des exemplaires qui avaient la hauteur de 7 jusqu'à presque 8 pieds (¹).

A la clarté du jour, et surtout quand le soleil brûle, les fleurs sont fermées; elles ne s'ouvrent que vers le soir, alors elles répandent tme douce et agréable odeur et selon SPRENGEL, Natur der Gewächs, pag. 220, chaque fleur ne dure que le temps de deux journées, ou ne fleurit que pendant deux nuits. Quelquefois on rencontre des corolles à 5 pétales, 10 étamines et un stigme ^-fide, et aussi quelquefois les fleurs sont de couleur d'orange ou rouges de sang pâle.

Vers a un pétale; b le calice, les étamines et le stigme, dont le pronlongement jusqu'au germe se fait voir dans le tube du calice ouvert, vers c, tandis que dans cette même figure d montre l'insertion des étamines. Figure e, une capsule avant sa maturité et coupée perpendiculairement; la même coupée horizontalement vers f; une capsule toute mûre vers g , et h une graine.

Lieu Natal. Principalement dans des terres sablonneuses. En quelques endroits elle vient tant copieusement, qu’elle y semble semée par l’homme ; comme, p. e. , dans un lieu au Geest entre Naaldwijk et Monster, et auprès A'Oostduin prés de 's Gravesande. Abondamment dans les avant-dunes entre Heemstede et Bennebroek près de Haarlem, ainsi qu’aux environs de Doorn et Maartensdyk dans la province d’ütrecht. Prés de Lienden dans le Betuwe, près de Zutphen, de Doesburg, Arnhem, Harderwijk , et dans les dunes en plusieurs endroits; prés de Nimègue, Maarshergen, Dieren et Bheede , et près de la Haye : van hall , Flor. Belg. Sept. ; près de Noordwijk, de N oordwijkerhout, au Persyns-pan, auprès de Leide', molkenb. et kerb., Flor. Leidens.; dans l’île do Walcheren: le Dr. van denboscii ; aux environs de Breda : kuyper van wâsGHPENNiNG; auprès du bois de Zalk: bondam. Flor. Campens.

Usage. Dans quelques contrées de l’Allemagne la racine cultivée est mangée do la manière que l’on fait usage des scorsonères, ou cuite et refroidie on la mange en salade, avec de l’huile et du vinaigre. Fraîche elle est une bonne nourriture pour les cochons, qui l’aiment beaucoup et en deviennent fort gras. Toute la plante peut fournir de la potasse , et contenant aussi beaucoup do tannin, on pourait l’employer pour le tannage des cuirs, dans la teinture dos étoffes do lin et de laine, et pour fabriquer do l’encre.

Sur ses fleurs les abeilles sucent, et en produisent beaucoup de cire et do miel.

Ainsi à Rhoodestein , près de Ntirlangbrotk , dans la Province d’ütrecht , dans un sol argileux.

Geslachts Kenmerken. Involucrum scariosum, imbricatum, hemisphaericum vol leres. Flores disci hermaphroditi, tubulosi, quinquedenlati, fertiles; flores radii feminini, filiformes, apice dentati, pluriseriales. Vol capitula dioica, hermaphrodita nerape propter stigma imperfectum sterilia. Pappi pili filiformes, vel superne parum incrassati, vol florum hermaphroditorum clavati. Receptaculum prorsus nudum. Het omwindsel, a, verdroogd-bladerig, b, overeonliggond, halfrond of stoelrond. Do bloempjes van het midden, c, tweokunnig, pgpvormig , 5-tandig, vruchtbaar ; die van den omtrek, d, vrouwelijk, draadvurmig, aan don top klein getand, veelrijig. Of tweehuizigo bloem-hoofdjes, zijnde, namelijk, de twoekunnigo wegens een onvolkomen stempeltje onvruchtbaari Do haartjes van het zaadpluis, e, draad vormig, of van boven min of meer verdikt, of bij de tweekun-nige bloempjes knodsvormig. Do vruchtbodem, f, geheel naakt.

SooKTELTjKE Kenmerken. Caulo simplici vel apice ramoso-corymboso, capitulis glomeralis aphyllis, foliis semiamplesicaulibus lineari-lanceolatis subrepandis utrinque lanuginoso-pubescentibus ; achaeniis subtiliter lubeiculalis. Do steng eenvoudig of naar boven toe getakt-tuilvormig. Zamengepakfe bla-derlooze bloomdhoofdjos. Lijn-lancetvormige, min of meer golf-randige, aan weerskanten wollig-behaardo, half-stengomvattende bladen. De zaden, g, zeer fijn-knobbelig.

Dezelve komt en met eene zeer eenvoiidige steng voor, of met eene van boven getakte en bijna tuilvormige, of ook niet zelden met eene terstond getakte steng, en in dit geval zoo wel regtstandig als over den grond uitgespreid. Heeft dit laatste plaats , dan zal de Verscheidenheid, ß dopressum, welke bij persoon, Synops. plant., voorkomt, daarvan welligt niet wezenlijk onderscheiden zijn ? Hoe dit zij, de sterk getakte en geheel en al tegen den grond liggende Exemplaren dezer plant, welke ik aan een' weg achter Hardonbroek, omtrent Kothen, in het Sticht van Utrecht vond, doen mij altijd nog twijfelen of er ter vaststelling van genoemde Verscheidenheid bj persoon wel eenig bestemd teeken bestaat, want tusschen de planten met eenvoudige en regtstandige, of getakte en geheel liggende getakte steng, zijn, ook ten aanzien van hare grootte en van de meerdere of mindere wolligheid der bladen en van de geheele plant, en betreffende de kleur der bloemhoofdjes (¹), zoo vele overgangen waar te nemen, dat er mijns bedunkens van geene vastbepaalde Verscheidenheid sprake kan zijn.

Groeiplaatsen, Tusschen Katwijk en Noordwijk, op onbebouwd kleiland te Oldeniel in Overijssel , en aan do wegen en dijkjes bij Nije Mirdum in Friesland : de gorter, In het bosch van Rijs: BRuiNSMA, Fl. Frisica. Omtrent Laren in Gelderland, aan don weg tusschen Monster en Loosduinen, op de duinen van Groot-Bentveld bij' Haarlem '. Flora Belg. Sept. Tusschen Katwijk en Noordwijk, bij het huis den Degl, bij Wassenaar, bij Katwijk aan zee'. Fl. Leidensis. Op Zuid-Beveland, doch zeer zeldzaam; D’’, v, o, soscn. Zelf vond ik haar, behalve 1er boven reeds genoemde plaats, in duinvalloijen onder Zandooort en op akkers bij Noordwijk-binnen, op afgezande gronden bij Naaldwijk, aan don Korten Broekweg tusschen Naaldwijk en Wateringen, en vrij menigvuldig op enkele lurfakkers tusschen Baambrugge en Kinkeveen, aan de zoogenaamde Zuwe.

Waarvan pïrsoo» spreekt , doch door den Hoogt, v. aait , in de Flora Belg. Sept. , geene melding gemaakt is geworden.

Caractères génériques. Involucre, o, ou hémisphérique ou cylindrique, à feuilles scarieuses imbriquées, b. Les fleurs du disque, c, hermaphrodites, tubuleuses, 5-dentées, fertiles ; celles de la circonférence, rf, féminines, filiformes, à sommet denticulé, en plusieurs rangs. Ou les petites têtes de fleurs sont dioiques, les hermaphrodites étant stériles à cause d’un stigmo imparfait. Les poils de l’aigrette, e, filiformes, ou un peu épaissis vers le sommet, ou clavés dans les fleurs hermaphrodites. Réceptacle nu , ƒ.

Caractères spécifiques. Tige simple ou ramifiée en corymbe vers le bout les petites têtes do fleurs glomérées, aphylles ; feuilles demi-embrassantes, linéaires, lancéolées, plus ou moins répandues, lanugineuses-pubescentes ou cotonneuses sur les deux surfaces ; achénes ou fruits un peu tuber-culés, g.

On la trouve ou à une tige très simple, ou à ramification corymbiforme vers le sommet^ ou ramifiée dès sa base, et alors ou érigée ou diffuse sur la terre. Quand le dernier a lieu, peut-être la Farieté, ß depressum, de persoon, dans son Synopsis plantarum, ré en diffère pas? Quoi qu'il en soit, les exemplaires à tige entièrement couchée sur la terre, que je trouvai à côté d'un chemin derrière Hardenbroek, près de Kothen, dans la province d'Utrecht, me font toujours soupçonner que pour la constabilité de la dite Fariété de persoon , il n'y a point de caractères tout-à-fait fixes. Car, parmi les individus à tige simple et droite, ramifiée et érigée, et rameuse et tout couchée sur la terre, on peut observer tant de transitions, — aussi quant à la grandeur de la plante^ et à la plus grande ou à la moindre lanuginosité des feuilles comme de toute la plante, et quant à la couleur des capitules de fleurs, — que d'après mon sentiment on n'y peut montrer aucune signe assez constante pour établir une Fariété bien distinguée (¹), Lieu natal. Entre Katwijk et Noordwijk, dans des champs argileux incultes à Oldeniel en Overijssel , et aux bords des chemins et contre de petites digues près de Nye Mirdum dans la Frise: DE GORTER. Au bois de Rijs: bruinsha , Flor. Fris, Près de Laren dans la Gueldre, au chemin entre Monster et Loosduinen, dans les dunes du grand Bentveld aux environs de Haarlem .• Flor, Belg, Sept, — Entre Katwijk et Noordwijk, auprès de la Maison den Deijl, prés de IFassenaar et Katwgk aan Zee: Flor, Leidens. Rarement au Sud-Beveland: le Dr. v. d. bosck. Moi-même, hors à l’endroit déjà mentionné , je la trouvai dans les dunes prés de Zandvoort, dans des champs près de Noordwijk-binnen, en des lieux sablonneux aplanis et au Korten Broekweg^ près de Naaldwijk, et dans quelques tourbières au Zuwe entre Baambrugge et Finkeveen,

Aussi il est à remarquer qu’à l’endroit où le Profess, tait hali parle du Gnaphalium luteo-album ß. deprei.-Aum , il a omis de citer la phrase; dflores..., lutescente—fusci nbsp;nbsp;nbsp;que l’on trouve chez rsRSOoa.

Natuurl. Orde volg, linhaeus LV? Filiees. Polypodiaceae R. brown. Gyratae S'fTi.-R.t’i,

Geslaghts kenmerken. Sori lineares vel oyales, venis laleralibus impositi. Indusium membrana-ceum, planum, costam versus dehiscens. De vruchlhoopjes lijnvormig of ovaal, op da zijdelingsche aderen geplaatst. Het dekvlies vliesachtig , vlak , naar do middennerf toe openberstende.

SooRTELiJKE KENMERKEN. Frondo lancoolalo-lineari, pinnata, pinnis ovato-subrotundis, obtusis, suboppositis, sessilibus, basi truncato-cuneatis, répandis vel crenatis. Slipite nudo rachiquo atro-purpuroa, vernicosis ; rachi supra margiiie tenui mernbranacea scariosa crenulata appendiculata. Het loof lancetvormig-lqnvormig, gevind, do vinblaadjes eivormig-rondachtig, slomp, nagenoeg tegen over elkander geplaatst, ongesteeld, aan den voel geknot-wiggovormig, of uitgeschulpl of gekarteld. De naakte steng en loof-ribbo (rachis) donker- of zwarlachlig purperkleurig, glanzig ; de loof-ribbe van boven met een smal, dun, vlicsachtig, verdroogd, gekarteld, randje.

Onder genoegzame vergrooting vindt men bij amp;nbsp;een vinblaadje op de bovenzijde voorgesteld, met een gedeelte van de Loof-ribbe {Rachis}, welke allengskens van alle vinblaadjes ontdaan overblijft, gelijk dit in de hoofdfiguur te zien is. Bij b een vinblaadje aan de onderzijde en vruchtdragende, komende de kiemhoopjes {sori} van onder de opperhuid te voorschijn, welke zij in den vorm van een doorzig tig vliesje naar boven lig ten en vervolgens, naar de binnenzijde, overlangs doen openbersten, e. Ten laatste zign die vliesjes , of de Dekvliesjes, gelieel verdwenen, en eene menigte van kiemkorreitjes, waarvan een afzonderlijk bij d , bedekt bijna de gansehe onderzijde der vinblaadjes, c.

Groeiplaatsen. Aan do groolo kerk te Harderwijk, aan den muur om het huis lo Zwanenburg , aan de kerk te Boven-Karspel en Barsingerhorn in Noord-Holland , en aan den muur van de oude Brug van het Huis Ypenstein bij Alkmaar : de gorter. — De door ons afgeboolde is van Neerbosch bij Nijmegen, waar dezelve door de H. H. aeeleven jr. en p. m. e. gevers tus-schen de steenen eoner brug in do Dennenlaan gevonden is. Eerstgemelde, de Heer t. n. a.j. abe-leven , vond haar ook op eenen wortel van een’ eikenstruik op den Hunnenberg bij Ubbergen, en meent dat dit welligt dezelfde plaats is waar de Heer de euer zo gevonden heeft. Voorts is dezelve in den omlrek van Nymegen, door den Heer d. j. bosch , aan de Sluis in de Ooy gevonden, hebben de H. H. van der sande lacoste en p. j. kraamwinkel haar bij Utrecht, aan het Kruid-huis builen do tFaardpoort, aangetroffen, — heeft Dr. v. d. bosch haar aan een’ ouden muur in het Dorp Haamstede , op het Eiland Schouwen, gezien en volgens opgave in de Flora Belg. Sept., heeft men haar ook aan den Kerk- en Pastorij-muur te Zoeten in do Betuwe, en aan de Ruïnes lo Eikenduinen bij 's Hage aangei roffen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Gebruik. Het loof, dal eertijds in de Apotheken onder den naam van Herba Trichomanis voorhanden geweest is, bevat eene slijmige , specergachtige zacht-zamentrekkendo sloffe , zoodat een afkooksel daarvan, met stroop gemengd, eveneens gebruikt kan worden als do Syrupus Capilli Feneris (van Adiantum Capiltus Feneris L.) Mol witten wijn gekookt vond ik dezelve, mei bijvoeging van Komijn-zaad, legen moeijelijko pisloozing aangeprezen.

• • ' Anglait. English black Maidenhair. Common Spleenwort. Common Maidenhair. Miltwaste. En fruits en l’Été, 'ÿ.

Orlt;Z. Natur, de lihnaeus LV : Filices, Polypodiaceae. R. brown. Gyratae. swartz.

Caractères génériques. Capsules réunies en petites lignes transverses, situées sur les veines latérales. Tegument membraneux, plan, déhiscent de dedans en dehors.

Caractères spécifiques. Feuilles lancéolées linéaires, pinnées, à pinnules arrondies ou ovales-arrondies, obtuses, presque opposées, sessiles, légèrement crénelées, tronquées-cunéiformes à leur base. Pétiole commun et pétioles partiels nus, luisants, d’un pourpre noirâtre ; les pétioles partiels ayant à leur surface supérieure une marge membraneuse, mince, scarieuse, crénulée.

Fers a une pinnule agrandie et vue du côté supérieur, attachée à son pétiole partiel. De temps en temps les pinnules tombent et, comme on voit dans la fiyure principale, à la fin les pétioles partiels restent tout dépouillés. Fers b une pinnule ou foliole en face inférieure et portant des fruits, qui naissant dans de petits amas sous l'épiderme des folioles, peu-à-peu le relèvent et le poussent en avant sous forme d'une membrane diaphane, qui ensuite s'ouvre obliquement de dedans en dehors, e. Puis ces membra-nules ou les téguments ont tout-à-fait disparu, et les sporules, dont on en voit une fort agrandie vers d, occupent presque toute la face inférieure des folioles, c.

Lieu natal. Sur la muraille de la grande église à Harderwyk et au mur qui environne la maison de Zwanenburg , sur la muraille de l’église à Boven-Karspel et Barsingerhorn en Hollande septentrionale, et au mur du vieux pont de la maison Ypenstein près A'Alkmaar : de gorter. — La plante qui figure dans notre planche m’a été envoyée de Nimègue, par Monsr. t. h. a. j. abe-LEVEN, qui la cuillit entre les pierres d’un pont dans une allée à Neerbosch , en compagnie de do Mr. P. M. E. GEVERS DEYHOOT. Aussi Mr. ABELEVEN JR. l’a trouvéo sur le tronc d’un chêne au Hunnenberg près YUbbergen, et à ce qu’il pense, ce lieu sera le même où Mr. de beyer a trouvé cette fougère. Encore aux environs de Nimègue elle a été trouvée par Mr. d. j. bosch , à l’écluse qui est dans le terrain dit i'Ooy ; Mess. v. d. sande lagoste et p. j.'içlraamwinkel l’ont cuillie sur la muraille du magasin à poudre hors le Waardpoort à Utrecht; le Dr. v. d. bosch l’a vue sur un vieux mur dans le village Y Haamstede en l’île de Schouwen , et d’après le Flora Belg. Sept. aussi on l’a rencontrée sur la muraille de l’église et de la cure à Zoelen dans la Betuwe, et aux ruines ôéEikenduinen près de la Haye.

Usage. Les feuilles contiennent une matière mucilaginouse aromatique et un peu adstringente, ont été conservées dans les boutiques sous le nom de Herba TricKomanis, et leur décoction, mêlée avec du sirope, peut être employée comme le Syrupus Capilli Feneris (de VAdiantum Ca-pillus Feneris L.) — Mêlées avec des graines de cumin et cuites ensemble^ avec du vin blanc, elles auroient la propriété de guérir quelques stranguries.

Natuurl. Orde volg, lihit, LXI. Fungi. Cryptogam, Ord. III, Dermatomycetes, Fam, IX, D. Pileati: d. jdgaricini, Gon. Agaricus, rabenh.; Ser. I, Leucotporus, Trib. Xn, Pleurotus, Subtrib, 2, Coneharia, pries.

Leucoeporue: Sporidia alba; lamellae plerumque albae, immulabiles; velum varium vel nullum. Hol kiemslof wit, de plaatjes meestal uit en onvoranderlijk; eon verschillend sluijerlje, of hetzelve niet aanwezig.

Pleurotut: Pileus plus minusve membrauaceus vel carnosus, figurao variabilis, lateralia; stipes excentricus, lateralis, vel nullus. Het hoedje min of meer huidachtig, of vleezig, van verschillenden vorm, zijdelingsch; het stoeltje buiten het midden, zijdeliugsch, of niet aanwezig.

Concharia; Velum nullum; stipes laevis, vel nullus; pileus carnosus, lenax; lamellae decurrenles. Geen sluijerlje; het steeltje naakt, of geen steeltje; het hoedje vleezig, taai; de plaatjes neêrloopende.

SooRTELiJKE KEKMERKEX. Piloo camoso, glabro, plerumque dimidialo, saope irregulari, nigri-canle-cinereo, vel fusco-nigricante, vel cioereo-coerulescenle subolivaceo, nudo, margine saepius revo-lulo; slipile brevi, crasso, albo, firmo, saope obliterato, vel et nullo; lamellis decurrontibus, albidis, poslico saepe anastomosantibus. Het hoedje vleezig, glad, meestal gehalveerd, dikwijls ongelijkvormig, zwarlachtig-aschgraauw, of zwarlachlig-bruin, of aschgraauw-olijfkleurig, naakt, en aan den rand veelal omgerold; het steeltje wit, kort, dik en vast, of vergroeid, of in het geheel niet aanwezig; de plaatjes, a, witachlig, neêrloopende, b, aan derzelver voet dikwijls in elkander mondende.

Dezeloe groeit meestal zodevormig vereenigd aan boomstammen, en is dikwijls zeer onregelmatig. Hier afgebeelde schijnt mij toe die Verscheidenheid te zijn, waarvan hij WITHERING, Arrangera, of Brit. Plants, onder de benaming van {Var. 2) Proliferous melding gemaakt, en volgende beschrijving gegeven wordt : »de plaatjes wit, ongolijk; het hoedje » donker-olijfkleurig, lederachtig, dun, aan don rand oragebogen. Dezelve verheft zich op » een soort van steeltje, waarvan 1, 2, 3 of meer onvolkomen lobben voorkomen, terwijl op » deze weder andere kleine lobben zich ontwikkelen.”

Huishoudelijk gebruik. Deszelfs zacht smakend en naar verseh meel riekend vleesch kan gegeten worden.

Nomt vulgaire». Oreille de nouret. Noiret. Couvrose. Nom Allemand: , Austernpilz, ßuchenpilz. Drehling.

Orlt;/. Natur, de lihhaeus LXL Fungi. Cryptogam. Ord, III, Dermatomyeeti», Fam. IX, Hymenini : D. Pileati : d. Agaricini, Gen. Agaricus, rabenh. ; Ser. I. Leucoeporus, Trib. XII, Pleurotus, Subtrib. Coneharia , fries.

Leucotporut : Sporides blanches ; feuillets ordinairement blancs, immutahles ; voile divers, ou nul.

Pleurotu» : Chapeau plus ou moins membraneux , ou charnu, de forme inconstante, latéral ; pédicule excentrique, latéral, ou nul.

Coneliaria s Voile nul ; pédicule nu, ou nul ; chapeau charnu, tenace ; feuillets décurrenis.

Caractères spécifiques. Chapeau charnu, glabre, le plus souvent dimidié , souvent irrégulier, noirâtre-cendré, ou brun-noirâtre, ou cendré-coerulesenl-olivâtre, nu et à bords'souvent révolulés; pédicule court, épais, blanc , solide , souvent oblitéré, ou nul ; feuillets, a, décurrents, A, blanchâtres , souvent anastomosants à leur base.

Ordinairement il e*t groupé, de forme »auvent tres irrégulière, et naissant sur des troncs Aarbres. Celui gue noies avons fait dessiner, semble être la Fariété dont il est fait mention chez •withering, Arrangera, of British Plants, et qui, sous Vindication de Far. 2, Proliferous, g est décrite par le» mots suivants : » feuillets blancs, inégaux ; chapeau » de couleur d’olive foncée, coriace, mince, à bords révolutés. Il s’élève par une espèce de »pédicule, d’où naissent 1 , 2 à 3 ou plusieurs lobes incomplets et sur lesquels se dévelop-»pent des autres lobes plus petits.”

Usage. Son chair, d’un goût douceâtre et ayant l’odeur de farine récente, peut être mangée.

Hoogd, Schildförmiger Ampfer. Römischer Ampfer. Französischer Saur-Ampfer. Grauer Ampfer. Engelsch. Round-leaved Sorrel.

Geslachts-kenmerken. Perianthium simplex, 6-partitum, persistons, laciniis 3 interioribus majo-ribus erectis, exterioribus minoribus. Styli capillares, inter rimas laciniarum interiorum exserti, stigniatibus plumosis. Caryopsis triangularis, laciniis interioribus inclusa. Een eenvoudig, 6-deelig, overblijvend bloemdek; de 3 binnenste slippen giooter en opgerigt, de buitenste kleiner. Haar-vormige, tusschen de spleten der binnenste slipjes uitkomende stijltjes, en pluimvormige stempeltjes. Driekantige, binnen de binnenste slipjes besloten, graanvruchtjes.

SooRTEtiJKE kenmerken. Floribus hermaphroditis, sepalis interioribus ovatis obtusis integerrimis submembranaceis venoso-reticulatis granulis destitutis, verticillis pancifloris remotis aphyllis, foliis radicalibus ovatis subpanduraeformibus basi hastatis, reliquis subdeltoïdeo-hastatis cauleque tereti diffuse glaucis. Tweekunnige bloempjes, de binnen-slippen eivormig, stomp, gaafrandig, eenigzins vliezig, netvormig-geaderd, zonder eeltachtige korreltjes; weinig-bloemige, wijdstandige, bladerlooze bloemkransjes ; de benedenste of wortelbladen eirond, min of meer vioolvormig en aan den voet piekvormig, de overige nagenoeg delta-piekvormig, en alle, even als de rolronde en uitgespreide steng, graauwachtig- of zeegroen.

De wortel, waarvan in de teekening maar een afgescheurd gedeelte gezien wordt, is eenigiins kruipende en veelta^kig ; hel onderste der, bijna, rolronde, gladde, en eenigzins her- en derwaarts gebogen en getakte, steng is een weinig liggende, en onder de lang gestoelde, verschil-vormige bladen, treft men er somwijlen ook aan welke niervormig en zonder eenige insnijding zijn.

Op het eerste gezigl schijnen de bloempjes, a, meer dan zes meeldraadjes te bevatten, doch hetgeen men daarvoor alzoo aanziet, zijn, gelijk bij naauwkeuriger bezigtiging blijkt, de aan den roet te zamen gegroeide, maar overigens in tweeën gedeelde helmknopjes, terwijl de helm-draadjes, c, maar zeer kort en dun zijn. — Van de insgelijks zeer dunne stijltjes, met der-zelver pluim-ster vormige stempeltjes, ziet men er bij d slechts twee, in een nog sterker vergroot en nog niet geopend bloempje; alle drie te gelijk naar buiten gekomen trof ik niet aan. Figuur e stelt de buitenste -blaadjes van het bloemdek voor, de netvormige addertjes op de binnenste blaadjes daarvan, f, vertoonen zich het best in derzelver verdroogden toestand, gelijk zij bij g, het graanvruchtje, h, ingesloten houdende, zich voordoen.

Groeiplaats. Na de gorter , welke deze plant aan de muren van het huis te Bronkhorst, in het Graafschap Zutphen, gevonden heeft, schijnt dezelve in ons land niet weder aangetrolfen te zijn, tot dat de Heer T. H. a. j. abeleven haar, in den zomer van 1847, aan eenen walmuur te Rhee-nen vond ; van welke plaats, door ZijnEd’. hulp , ook de hier afgebeelde afkomstig is.

Gebruik. In Duitschland,Engeland en Frankrijk, wordt zij, om den zeer aangenaam zacht-zuren smaak barer bladen, in de moestuinen geteeld, en gekookt of met olie en azijn als salade gebruikt ; ook worden die door de schapen gegeten.

Nom Allemand. Schildförmiger Ampfer. Römischer Ampfer. Französicher Sanr-Ainpfer. Grauer Ampfer.

Caractères génériques. Périanthe simple, a G divisions, persistant; les 3 divisions inte'rieures plus grandes et dressées, les 3 extérieures plus petites. Styles capillaires, sortant d'entre les fentes des divisions intérieures et a stigmates plumeux. Garyopside ou fruit triangulaire, renfermé dans les -divisions du périanthe intérieures.

Caractères spécifiques. Fleurs hermaphrodites; divisions du périanthe intérieures ovées, obtuses, très entières, presque membraneuses, 'a veines réticulées, point granifères ; verticilles pauciflores, aphylles ; feuilles radicales ovales, presque panduriformes, hastées h la base, les autres presque deltoïdes-hastées ; les feuilles et la tige a peu-près cylindrique et diffuse, de couleur glauque.

La racine est un peu rampante et rameuse, mais notre plante étant oueitlie sur une muraille, elle est déchirée et nous en n'avons pu représenter qu'une partie. Aussi la partie injé-rieuro de la tige, presque cylindrique, glabre et plus ou moins courbée, est un peu couchée; puis la tige est divisée en plusieurs rameaux, et porte des feuilles longuement pétiolées, tantôt sagitlées , tantôt hastées, tantôt cordiformes et réniformes, à quelques découpures ou toutes entières.

Du premier abord les fleurs, a , semblent avoir plus de G étamines , mais de plus près on s'aperçoit de la tromperie de la vue, et on voit clairement que ees corps jaunes, b, sont les anthères , qui soudées ver.s leur base puis sont divisées en deux parties, tandis que les filets, c, très courts et minces , se cachent sous les divisions du périanthe. Des trois styles, à stigmates plumeux, on n'en voit que deux dans la fleur plus agrandie, mais pas encore ouverte , vers d; aussi je n'ai pu trouver arieune fleur, dans laquelle tous les trois styles se mo7i-troient sortis au dehors des divisions du périanthe. Figure e représente les sépales extérieurs; les veines réticulées sur les sépales intérieurs, f, se montrent mieux quand ceux-ci sont fanés , comfiie on voit vers g, où le petit corps du milieu est le caryopside, agrandi vers h.

Lieu Natal. Après de gorter, qui la cueillit sur les murailles de la Maison Bronkhorst dans le Comté de Zutphen, cette plante paraît n’avoir été trouvée par aucun autre botaniste dans notre patrie, jusqu’h ce que Mr. T. H. a. j. abeleven est venu de la rencontrer sur un mur des remparts de la ville de Bhenen, dans l’année 1847.

Usage. En Allemagne, en Angleterre et dans la France on la cultive dans les jardins potagers, a cause du goût légèrement acide, très agréable, et rafraîchissant de ses feuilles; qui sont aussi mangées en salade , avec de l’huile et du vinaige. Toute l’herbe est mangée par les brebis.

Hoogd. Herbslzeitloze. Wiesen-Safran, Wilder Safran. Herbstblume. Lichtblume. Spinnblume. Kuheuter. Kuhdutte. Nackte Jungfer.

Natuurl. Orde volg, unnaeus ix; Spathaceae. Melantheae ratsch. Melanthaceae R. brown. Colchicaceae dc. Feraireae salisb.

Geslachts-kenmerkbn. Perianthium infundibuliforme, tubo longissimo, bulbo solido innascens. Limbus 6-partitus, laciniis lanceolato ovatis. Stamina apice tubi inserta. Styli 3 longissimi ; stigmata reflexa, canaliculata. Capsula inflata, 3-locularis, 3-valvis, pleiosperma. Semina subglobosa, testa rugosa , fusco-nigra. Een trechtervormig bloemdek, met zeer verlengde en aan een’ vasten bol aangroeijende pijp , een 6-deeligen boord en de slippen daarvan lancetvormig eivorinig. De meeldraadjes in het bovenste van de bloempijp ingeplant, drie, zeer lange, stijltjes, met omgebogen en gegroefde stempeltjes, d. Een opgeblazen, 3-hokkige, 3-kleppige en veelzadige zaaddoos ; de bruinzwarte zaden bijna rond, mèt een rimpelig zaadhuisje.

SooRTELiJKB KENMERKEN, Perianthü limbo tubo multuni breviore, laciniis ellipticis. Filamentis in-aequaliter insertis. Bidbo 1—4floro, 3—4 phyllo, loliis hysteranthiis planis lanceolatis acutis arre-ctis. De boord van het bloemdek veel korter dan de pijp of bloembuis, de slippen lancetvormig-cirond en de meeldraadjes ongelijk van inplanting. De bol 1—S-bloemig en 3—4-bladig ; de vlakke, lancetvormige, spits eindigende en overeind staande bladen eerst na den bloeitijd komende.

De bloemen, welke door cullnur in de bloemtuinen ook gevuld voorkomen, en ook wel eenige bijblaadjes (Parapetala) hebben, a, zijn met hare buizen ter halver wege in eene scheede, b, besloten, on loopen daarbinnen voort tot op den vleezigen, maar van builen met een vliezig bekleedsel omgeven bol. waar zij in eene groeve tegen aan liggen, c. Wat men bloemstelen zoude kunnen noemen zijn eigenlijk te zamen gegroeide verlongsels van de bloemslipjes, on tegelijk van de stijltjes, welke men mede tot bijna aan den bol vervolgen kan. Het vruchtbeginsel is alzoo mede onder tegen den bol te vinden, ongeveer ter plaatse door e aangeduid, en voortgroeijende wordt dit eene uit drie stukken te zamen gegroeide zaaddoos, f; welke in het voorjaar tusschen de bladen zich vertoont, rijp geworden van boven binnenwaarts openbarst, en alsdan vlak doorgesneden zich voordoet als bij g. Volgens Sinclair verloopt er tusschen den bloei dezer plant en de rijpheid harcr zaden eene tijdruimte van 8 o 9 maanden; een derzelve, een weinig vergroot bij h, is afgebeeld zoo al.s zij volkomen rijp zich met het verdroogde zaadhuidje voordoen, en dan ook niet meer dat vleezig aanhangsellje van de navelstreng (Stro-phiola) laten onderscheiden, dat dezelve rondom omgevende in versehen toestand duidelijk als in tweeën gedeeld doel zijn.

Groeipl. Door den Heer DE BEIJER is zij op de uiterwaarden langs de Maas, tusschen Megen en Dieden, gevonden geworden, en door den Heer staring in Overijssel, tusschen Olst en Deventer. Van laatstgenoemde plaats is dezelve mij door den Heer w. G. TOP jz. toegezonden , en groeit zij volgens verzekering van Zijn Ed. aldaar nog steeds in overvloed, volgens opgave van den Heer n. bondam {Flora Campens.') wordt zij ook op Kampereiland aangetroffen.

Gebruik. Bij de oude Schrijvers slechts als eene zeer vergiftige plant bekend geweest, wordt er nu, sinds dat Dr. STORCK van Weenen, haar nut in de geneeskunst aangetoond heeft, dagelijks gebruik van gemaakt; vooral in verouderde jicht en rheumatisme, en in waterzuchtige ziekten, waarin men zich op verscheidene wijzen van derzelver wortel, maar ook van hare zaden bedient. Nogtans blijft zij onder de Giftgewassen behooren, en hoewel derzelver drooge bladen onder het hooi aan het vee geen nadeel schijnen te doen, wordt echter de versehe plant er niet van gegeten. Bergiüs heeft uit den bol een zetmeel bereid, dat, zelfs in groote giften, zonder nadeelige uitwerking aan hoenders toegediend, volgens hem en ook volgens poiret, als Sago of als Aardappelen-meel gebruikt kan worden. Uit de bloemen heeft men eene vastblijvende olijf-geelachiige kleur verkregen.

Nom Allem. Herbstzeitlose. Wilder Safran. Wiesen-Safran. Herbstblume. Lichtblume. Spinnblume. Kuheuter. Kuhdutte. Nackte Jungfer.

Ord. Natur, de linnaeds ix: Spathaceae. Colchicaceae dc. Veratreae salisb. Melanthaceae R. BROWN. Melaniheae batsch.

Caractères génériques. Pe'rianthe infundibuliforme, h tube très long et partant du bulbe solide; limbe h 6 divisions lance'oie'es ove'es. Étamines inse're'es au sommet du tube. Trois styles très longs ; stigmates courbes et canalicule's, d. Capsule renflée, 3-loculaire, 3-valve, h plusieurs graines presque globeuses et munies d’un test rugueux, brun-noirâtre.

Caractères spécifiques. Le limbe du pe'rianthe beaucoup plus court que le tube et h divisions elliptiques. Etamines d’insertion inégale. Bulbe produisant 1—4 fleurs, et après 3—4 feuilles planes, lancéolées, dressées, pointues.

Dans les jardins à fleurs quelquefois on la rencontre à pe'rianthe double, mais souvent celui-ci a quelques feuilles accessoires, a, d'où le limbe parait d'abord à deux ou trois divisions de plus qu'à l'ordinaire. Les tubes, presque à moitié renfermés dans une spathe, b, se prolongent jusqu'à la base du bulbe oharnu mais caché dans un tégument membraneux, et y sont intercalés dans une cavité sillonnée, c. Proprement dit les tubes, ou ce qu'on peut nommer les pédoncules, sont les prolongements de la base des divisions du limbe et des styles, qui se laissent poursuivre jusqu'à peu de distance de par-dessus le bulbe. Aussi les ovaires se trouvent placés au bas du bulbe, environ à l'endroit indiqué par e, mais pareequ'ils sont toujours soudés ensemble, il semble qu’il n'en existe qu'un seul; au temps, cependant, que la capsule se montre d’entre les feuilles, celle-ci se présente évidemment formée de trois pièces, f, qui à leur maturité s’ouvrent au sommet et vers le dedans, et alors la capsule coupée horizontalement, se fait voir comme vers g. Selon Sinclair ils s'écoulent 8 à 9 mois, entre la fleuraison de cette plante et la maturité de ses graines, dont on en voit une agrandie vers h, et munie de son test fané; mais alors on no peut plus distinguer leur petit appendice charnu {le Stro-phiola}, formé par la funioule ombilicale, qui en les entourant, dans leur fraîcheur les divise en deux portions.

Lieu natal. Mr. de beijer l’a trouvée dans des prés le long de la Meuse, entre Megen et Die-den, et Mr. staring, en Overyssel, entre Olst et Deventer. Du dernier lieu elle m’a été envoyée par Mr. w. G. top JZ., qui en même temps m’a communiqué qu’elle y croît eu abondance, et d’après Mr. R. BONDAM {Flora Campens.} aussi elle vient au Kampereiland.

Usage. Aux anciens pas autrement connue que comme une plante très vénéneuse, ce fût principalement le Médecin STORCK, de Viennes, qui l’a fait connoître utile dans la médecine, et d’après les expériences faites par lui comme par presque tous les médecins après son temps, et jusqu’en nos jours, elle est employée de differente manière dans quelques sortes d’hydropisie, de rhumatisme et de goutte. Dans les cas où elle peut être administrée on se sert de son bulbe et de ses graines ; soit, p. e. dans les préparations que les Pharmaciens réservent sous le nom de Vinum, Tinctura et Oxymel Colchici, soit d’autre manière, mais cependant toujours elle est rangée entre les plantes véni-meuses, et aussi le bétail la refuse, quoique séchée et mêlée avec le foin, elle ne semble point nuisible 'a leur santé. Bergios a préparé une fécule de son bulbe, qui avalée par des poules a forte dose, ne produisait aucun mauvais effet, et qui pouvait aussi servir h l’homme, en y faisant usage comme du sagon ou de la fécule de pommes de terre. De ses fleurs d’autres ont obtenu une couleur fixe, jaune-olivâtre.

Geslachis-kenmereen, Calyx lO-fidus vel 8-fidus, laciniis biserialibus, exterioribus 5 vel 4 mino-ribus, Petala 6 vel et 4. Receptaculum exsuccum vel subspongiosum, convexuni, Caraarae nudae. Styli decidui, De kelk 10- of 8-deelig, de slipjes in twee rijen, de buitenste 5 of 4 kleiner. Vijf of ook wel slechts vier bloembladen, De vruchtbodem saploos of eenigzins sponsachtig, bolrond, naakte vruchtkorreltjes en de stijltjes afvallende,

SooRTELiJKE KENMERKEN, Caudiculis prostratis saepe radicantibus, caulibus adscendentibns etpetio-lis subsericeo-hirsutis, pilis erecto-patulis; foliis inferioribus quinatis vel septenatis, foliolis oblongo-obovatis vel obovatis, retusis, margine subtusque vel supra et subtus pilosis, profunde serratis, stipulis infimis anguste linearibus ; camaris obsolete rugosis. Met tegen den grond liggende en dikwijls wortel-makende stammetjes ; de opwaarts gaande stengeltjes benevens de bladsteeltjes meer of minder zijde-harig-ruig, de haartjes opgerigt-openstaande ; de benedenste bladen 5-voudig of ook wel 7-voudig, de blaadjes langwerpig-omgekeerd-eivormig, of enkel omgekeerd-eivormig, ingedeukt, op den kant en van onderen of aan weerszijde behaard, diep-zaagtandig ; de benedenste steunblaadjes smal-lijnvormig en de vruchtkorreltjes flaauw-gerimpeld.

Bij a, even als de overige ontleede deeltjes een weinig vergroot, iiet men een der benedenste bladen voorgesteld ; bij b een kelkje van onderen, hetzelve vlak van boven bij c, en bij d hoedanig deszelfs grootste slipjes bij afwisseling tusschen de bloemblaadjes uitkomen. Bij e een der bloemblaadjes afzonderlijk, bij f een gesloten kelkje, zoo als het de vruchtkorreltjes beschut, welke, onder nog meerdere vergrooting , bij in vereeniging op het vruchtbodempje afgebeeld zijn, en volkomen rijp zich voordoen als een derzelve bij h, terwijl i i enkele haartjes van den vruchtbodem aantoont.

Groeiplaats. Op zandgronden tegen hoogten, en volgens opmerking van Sprengel {das entd. Geheimn. der Natur, pag. 271), altijd aan de zon-zijde : omdat de plant in een jaarlijde bloeit, waarin de zonstand nog laag is. — Zelf vond ik deze plant bij het opgaan der duinen onder Vogelenzang tegenover de Batenbrug, tusschen Haarlem en Leyden, en naderhand in overvloed ten einde van den Noorddijk achter ’s Gravezande, in het Westland. — Van den heer R. bondam ontving ik dezelve uit de omstreken van Kampen, waar zij, volgens Z.Eds. Flora Campens, op het plein van den Zandberg en aan den dijk bij Wilsum groeit. Door den Hoogl. kops is zij bij Bloemendaal' en op de duinen bij Katwijk gevonden geworden ; aldaar heeft in lateren tijd ook Dr. van der sande LACOSTE haar gezien, terwijl ook de H. H. F. dozy en J. SCHüürmans stekhoven haar in de duinen bij Halfweg Haarlem en Leyden aantroffen. Volgens de gorter groeit dezelve ook in landen bij den Essenburg, buiten Harderwijk.

Caractères génériques. Galice h 10- ou h 8-divisions en deux séries, les 5- ou les 4-extérieures plus petites. Cinq ou quatre pe'tales. Réceptacle non succulent ou plus ou moins spongieux, convexe. Graines nues. Styles décidus.

Caractères spécifiques. A caudicules couchées sur la terre et souvent radicantes , les tiges ascendantes et les pétioles couvert d’assez longs poils presque soyeux, les poils dressés et ouverts. Feuilles inférieures quinées ou septinées, folioles oblongues-ohovées ou obovées, rétuses, portant des poils au dessous et h leur marge ou de tout côté, profondément dentées en scie. Stipules inférieures étroites linéaires. Graines faiblement rugueuses.

Vers a une feuille inférieure, un peu agrandie comme toutes les figures partielles ; vers b un calice vu au-dessous et vers c le même au-dessus et en dedans, tandis que vers d on voit comment les divisions majeures du calice sont de position alterne avec les plus petites. Un des pétales séparément vers c-,versiun calice clos, comme il met les graines à l'abri du vent, de la pluie et de tout ce qui pouroit en empêcher la maturation. Les graines dans leur ensemble et encore attachées au réceptacle vers g, une d’elles, tout-à-fait mûre, vers h, et i i quelques uns des poils du réceptacle.

Lieu natal. Dans des terres sablonneuses et à surtout contre des élévations de terre, où d’après SPRENGEL (das enZd. Geheimn. der Nat., pag. 271) elle croît toujours au côté du soleil: par ce qu’elle porte des fleurs dans un temps quand la chaleur n’a encore que peu d’intensité.

Moi-même je la trouvai an pied des dunes au Vogelenzang, près de Haarlem, et puis en abondance au bout du Noorddijk derrière 's Gravezande, au Westland. Puis, comme Mr. R. bondam m’a écrit et d’après la communication qu’il en a faite dans son Flora Campensis, elle vient au Zandberg et contre la digue près de Wilsum, aux environs Ac Kampen ; le Prof, kops l’a vue près de Bloemendaal et dans les dunes près de Katwijk, où aussi le Dr. v. D. sande Lacoste l’a trouvée, tandis que de plus Mess. F. DOZY et j. schüdrmans stekhoven l’ont rencontrée dans les dunes auprès de Halfweg Haarlem et Leide. Selon de gorter elle croît aussi dans des prés auprès de VEssenburg, près de Harderwijk.

Natuurl. Orde volgens linnaeus lxi: Fm««/». Fungor. Ord. Ill: Dermatomy ce tes. Fam. IX: Hymenini, d: Agaricini, Genus: Agaricus, rabenh.; Agaricor Ser. I: Leucosporus,

Soorteluee kenmerken. Pileo versicolore, margine sulcato; stipite sursum attenuate, fragili, sub-nudo, fistuloso ; volva vaginali ; lamellis albis. Het hoedje verschillend van kleur en op den rand gegroefd, de steel naar boventoe dunner wordende, broos, bijna naakt, pijpvormig-hol ; een schee-devormig Beursvlies ; de Plaatjes wit.

Jong is dezelve geheel en al in een Beursvlies ingesloten, a, dat vervolgens al meer en meer van elkander scheurende, b, ten laatste zich aan den voet van het steeltje in den vorm van eene meer of minder duidelijke scheede voordoet, c, maar somtijds ook op het hoedje breede vliesaohtige schubjes achterlaat, en ook wel op het steeltje eenige overblijfsels vertoont. — Het steeltje is wel pijpvormig-hol, d, doch min of meer met een los vlokkig weefsel gevuld, en de kleur der plaatjes, e, somtijds een weinig doelende in die van het hoedje ; welke toenadering van kleur alsdan ook aan het steeltje meer of minder waar te nemen is.

Groeiplaats. Hier afgebeelde is gelijk dezelve, onder Beuken- en Eikenboomen, om het Jodenkerkhof bij Naaldwijk, in het Westland, groeit.

Gebruik. Terwijl sommigen dezelve vergiftig achten, verzekeren anderen dat hij in Rusland en Frankrijk voor eetbaar gehouden wordt, en na in zout water uitgeloogd te zijn is hij, onder anderen , ook door LENZ (nützl. u, Schüdl. Schwämme, Gotha 1831) gegeten geworden.

Ord. Natur, de linnaeüs LXl: Fungi Fungor. Ord. III; Dermatomyceles, Fam. IX: Hyme-nini, d: Agaricini, Gen. ylÿfiriwj, rabenh. ; Agaricor. Ser. I: Leucosporus, Trib. I:

Caractères SPÉCIFIQUES. Chapeau de diverse couleur, sillonné sur la marge; pédicule atténué vers le sommet, presque nu, fragile, fistuleux ; volva vaginant ; feuillets blancs.

Dans sa jeunesse il est entièrement enveloppé par la volva, a, qui en se déchirant de plus en plus, b, à la fin se montre comme un vagin plus ou moins complet à la base du pédicule, c , mais laisse quelquefois des débris sur le chapeau ainsi que sur le pédicule , sous forme de larges squammes membraneuses. Le pédicule fistuleux, d, est plus ou moins rempli par une substance floconneuse, et les feuillets, ainsi que le pédicule, participent souvent un peu de la couleur du chapeau.

Lieu Natal. Le dessin que nous en donnons est fait d’après un Exemplaire, cuilli sous des Chênes et des Hêtres dans un bois près de Naaldwijk, au Westland.

Usage. Quelques uns ont voulu qu’il est de vertu vénéneuse, mais d’autres nous assurent qu’il est mangé dans la Russie et eu France, et après l’avoir traité avec du lixive le Pasteur lenz lui-même en a mangé, sans en éprouver aucune incommodité (il. O. lenz, nülzl. und Schädl. Schwamme, Gotha 1831).

Natuurl. Orde volgens linnaeüs lxi. Fungi. Fungor. Ord. III; Dermatomycetes, Fam. IX; Hymenini: B. Clavariaceae : a. Clavariei, Gen. C/aDano, rabbnh.

Geslachtskenmerken. Receptaculum erectum, cylindricum, horaogeneum, cum stipite confusum. Hymenium concretum, laeve, superficiem totam occupans, sed superne tantum ascigernm. Garnosae, ramosae, ramis plerumque attenuatis, vel simplices siirsumque incrassatae. Vruchtbodem regtstandig, cylindervormig, van gelijkaardige hoedanigheid en van het steeltje niet onderscheiden. Het zwamvlies glad, met het gansche gewas te zamen gegroeid, doch alleen van boven kiemhoudertjes bevattende. — Het zgn vleezige gewassen; of getakt, en de takken meestal naar boven toe dunner wordende, of ongetakt, eenvoudig, en van boven verdikt.

SooRTELiJKE KENMERKEN. Ramosissima, pallide fuscescens , ramis ramulisque strictis adpressis acutis. Sterk getakt, bleekbruinachtig, de takken en de takjes regt overeind, aangedrukt en scherppuntig, Dezelve groeit ter hoogte van 2 4 4 duimen troepsgewijze bij elkander, is eerst geelachtig wit, doch neemt allengskens meer en meer eene bleek bruinachtige of bleek-bruine okerkleur aan, heeft een nagenoeg 1 duim hoog en nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;duim dik stammetje, dat even als de boogvormig

uitgaande, doch vervolgens weder tot elkander komende takken en takjes, van binnen vast is, a. Onder aan het stammetje bevinden zich als het ware eenige wortelvezeltjes, b; boven deze is het een weinig viltachtig, en ten laatste zijn de uiteinden der takjes, waarvan bij c een topje onder vergrooting, als met een bruin stof bedekl, dat, gelijk onder nog veel sterkere ver-grooting eerst te zien is, de kiemkorreltjes (Sporidia) daarstelt.

Groeiplaats. Rondom oude Elzen-stronken aan de laan der Pijle-tuinen, bij Naaldwijk, in het IFesZZöïïd.

Ord. Natur, de linnaeus lxi: Fungi. Fungor. Ord. III: Dermatomycetes, Fam, IX; Hymc-nini: B. Clavariaceae : a. C/avanat, Gen. Clavaria, rabenh.

Caractères génériques. Re'ceptacle dresse', cylindrique, homogène et se confondant avec le stipe. Hymenium très mince, uni, superficiel et occupant le champignion tout entier, mais ne portant de gongyles qu'au sommet. — Charnus, rameux, h rameaux le plus souvent atténue's, ou simples et épaissis au sommet.

Caractères spécifiques. Très rameux, jaune fauve, h rameaux raides, apprimés et pointus.

Il croît en groupes, a une hauteur da 2 à 3 pouoes, est premièrement de couleur jaune pâle, mais devient ensuite de plus en plus fauve, ou acquiert un leger teint d’ocre brune. Son stipe, haut environ d’un pouce, aveo une épaisseur d'un quart à un demi pouce, est un peu tomenteuæ vers sa base , et montre quelques fibrilles radicales, b. Comme les rameaux, il est plein et solide, a, et ceux-là se divisant d’abord en forme d'arc, puis ils convergent, et à la fin leur sommet se présente couvert d'une poussière brunâtre, c, que Ton reconnaît facilement pour les gongyles, a» l'examinant sous un verre de plus fort agrandissement.

Lieu Natal. Je le trouvai autour de vieux troncs d’Aune 'a côté d’une allée pres de Naaldwijk, au Westland.

Usage. Il n’est pas nuisible, et poura être mangé comme d’autres espèces de ce genre.

Geslachts kenmerken. Flores hermaphroditi vel saepe unisexuales. Bracteae 2, oppositae, peta-taloïdeae, diaphanae, ad basin floris. Calyx nullus, vel inferus, minimus, diphyllus. Corolla nulla. Stamen 1, anthera reniformi, uniloculari. Ovarium 1, quadrangulare, quadriloculare, loculis uniovulatis. Styli 2, subulati, stigmate indivise. Drupa exsucca, denique in 4 Carpella non dehiscenlia secedens. Tweekunnige of dikwijls Eenkunnige bloemen. Twee, tegenover elkander geplaatste, bloembladachtige, doorzigtige Dekblaadjes, aan den voet van het bloempje. Kelk niet aanwezig, of zeer klein, onderstandig, twecbladig. Geene bloemkroon. Één Meeldraadje, met een niervormig, 1-hokkig helmknopje. Een 4-kantig , 4-hokkig vruchtbeginsel, de hokjes met één eitje. Twee priemvormige stijltjes , met onverdeeld stempeltje. Een saploos steenvruchtje, dat ten laatste zich in 4, niet open-liarstende, kleinere vruchtjes (Carpella) scheidt.

SooRTELUKB KENMERKEN. Folüs onwibus linearibus, basi latioribus, apicem versus angustiorlbus ; angulis fructus alato-carinatis. Al de bladen lijnvormig, aan den voet breeder maar naar boven toe smaller ; de kanten van het vruchtje gevleugeld-gekicld.

Dezelve groeit geheel onder water in grootere of in kleinere hoopjes bij elkander, en sohiet aan hare stengjes hier en daar haarvormige wortelvezeltjes, a, uit. De blaadjes, waarvan een vergroot bij b, zijn aan de toppen der stengjes meer gedrongen bij elkander staande, en voorts naar beneden toe in derzelver oksels van vruchtjes voorzien, gelijk een daarvan zich bij c voordoet, terwijl d een der 4 Carpella voorstelt, door e het eitje aangetoond wordt, en (Î de na den bloeitijd naar beneden geslagen en tegen het vruchtje aanliggende stijltjes vertooncn.

Groeipl. Bij Nijmegen, de beuer; bij Delft, verm.; bij s'Gravenhago, vrijdag zijnen en bij Zfaar-lem, V. D. ENDE : VAN HALL, Flora Belg. Sept. In slooten om Leyden, MüLDER ; in eene sloot onder Poelgeest, 3. schüürmans stekhoven; bij Breda, kütper van wäscHPENNiNG, In Friesland bij Ber-gumerdam : brüinsma , Flora Frisica. Zelf trof ik dezelve in eene vaart bij Utrecht aan, en in verscheidene slooten om Naaldwijk, in het Westland.

Nom Allemand. Herbst Wasserstern. ---- Anglais. Autumnal Water-Starwort. Autumnal Stargrass.

Caractères génériques. Fleurs hermaphrodites ou souvent unisexuelles. Deux bracteoles opposées, pétaloïdes et diaphanes à la base des fleurs. Point de calice ou calice inférieur, fort petit, diphylle. Point de corolle. Une seule étamine, anthère réniforme, uniloculaire. Un seul ovaire, quadran-gulaire, à 4 logements, les loges uniovulées. Deux styles subulés , stigmate entier. Drupe sec, à la fin divisé en 4 carpelles non déhiscents.

Caractères spécifiques. Toutes les feuilles linéaires, un peu plus larges vers leur base et peu à peu plus étroites vers leur bout supérieur ; les fruits à angles ailés-carénés.

Il croit fout submerge' dans l'eau, en touffes plus ou moins grandes et à tiges poussant ci et là des fibrilles radicales, a. Les feuilles, dont on en voit une agrandie vers b, sont plus approchées l'une de l'autre au sommet de la plante, et portent dans leurs aisselles des fruits comme un d'eux se présente vers c, tandis que d en montre un des 4 carpelles, e l'ovule et ff les styles, qui apres le temps de la flouraison se renversent et sont alors comme agglutinés sur les fruits.

Pendant quelque temps les fruits sont de couleur blanchâtre, et ayant l'aspect de luire sous l'eau.

Lieu natal. Près de Nimègue, de beijer ; près de Delft, Vermeulen ; près de la Haye, vrijdag ZIJNEN, et près de Haarlem, v. d. ende, chez van hall, Flora Belg. Sept, — Dans des fossés aux environs de Leide, mulder; dans une fossé près de Poelgeest, j. schuürmans stekhoven; aux environs de Breda, kuyper van wâscHPENNiNG. Dans la Frise auprès de Bergumerdam, bruinsma , dans son Flora Frisica. — Moi-même je l’ai trouvé dans une fossé près A'Utrecht, et dans plus d'une fossé près de Naaldwijk, au Westland.

Uooÿd. Gemeines Mutterkraut. Multerkraut-Wucherblume. Mutterkraut-Berlramwurz. Metterich. Metram.

Geslachts-kenmerkbx. Involucrum planiusculum vel hemisphaericum imbricalum. Flores disci bermaphroditi tubulosi, corolla ccalcarata, limbo 8-dentato; marginales feminei ligulati, tube com-presso. Achenia uniformia, exalata, pappo destituta, margino obsoleto vel plus minusve prominulo, vel in coronulam producto, terminata. Receptaculiim nudum, planiusculum vel hemisphaericum. Het omwindsel cenigzins vlak of half kogelvormig, dakvormig. De bloempjes uit het midden twec-kunnig, pijpvormig, de bloemkroon spoorloos, met S-tandig boordje; de randstandige bloempjes vrouwelijk, tongvormig, met zamengcdrukt pijpje. De zaden gelijkvormig, niet gevleugeld, zonder zaadpluis, met een flaauw of een meer of minder uitspringend randje, of in een kroontje eindigende. Het vruchtbcd naakt, eenigzins plat of half-kogelvormig.

SooRTEiiJKE KENMERKEN, Folüs pubesccntibus pinnalis, pinnis elliptico-oblongis obtusis pinnatifidis, summis conlluentibus, laciniis subdentatis brevissime apiculatis ; caule ramoso ; capitulis corymbosis; achcniis margine acuto brevissimo terminatis. De bladen zachtharig, gevederd, de vedertjes ellip-tisch-langwerpig, stomp, vindeelig ; de bovenste te zamen vloeijende ; de slipjes min of meer getand en met een kort spitsje ; de steng getakt ; de bloemhoofdjes tuilvormig ; de zaden met een scherp , maar zeer kort, randje eindigende.

liet benedenste gedeelte van de steng is dikwijls tegen den grond liggende en geeft dan eenige wor-telveseltjes af, vervolgens gioeit deielve regt op, ter hoogte van 2 —3¹/,—5 voet, en is even als de bladen met korte en zeer zachte haartjes bedekt.

Bij a ziet men een der bloempjes uit het midden, bij b een van den rand, bij c een zaadje en door d wordt het, in deze soort, eenigzins halfkogelvormig vruchtbed voor gesteld.

Groeipl. Uit de tuinen, waarin zij ook met gevulde bloemen en somwijlen met gekrulde bladen voorkomt, door deze en gene oorzaak ovcrgebragl, wordt zij hier en daar als verwilderd aangetroffen , en als zoodanig is dezelve volgens de Fïora Belg. Sept, bij Nymegen, bij Paterwolde en Eelde, bij Utrecht en bij Baarn gevonden, heeft muider haar op ruwe plaatsen bij Rijnsburg, en J. schucr-MANS STEKHOVEN haar aan den weg tusschen Katwijk en Wassenaar ontmoet ; in Friesland vond de Heer BRüiNSMA haar op een’ mesthoop bij Leeuwarden, en op een’ ouden muur bij Franeker; op Zuid-Boveland zag Dr. van den bosch haar op meer dan eene plaats verwilderd groeijen, en zelf vond ik haar bij Utrecht, en bij Naaldwijk en te Monster in het Westland.

Gebruik. Dezelve bezit eene oplossende en tegelijk versterkende kracht, en is vroeger in de Geneeskunst veelvuldig gebruikt geworden ; voornamelijk tegen eenige ziekten van het vrouwclijk geslacht, vanwaar hare benaming van Moederkruid, maar ook, zoo in- als uitwendig, in velerhande andere ziekten. — Gedroogd en met zout vermengd is zij tegen ziekelijke opzwelling van het vee aangeprezen geworden.

Caractères génériques. Involucre presque plan, ou hémisphérique, imbriqué. Fleurs du centre hermaphrodites, tubuleuses, corolle point éperonée, le limbe à 8 dents; les fleurs marginales féminines, ligulées, à tube comprimé. Achènes uniformes, point ailés, sans pappus, à marge très faible ou plus ou moins prominente, ou un peu prolongée sous forme d’une petite couronne. Réceptacle nu, presque plan, ou hémisphérique.

Caractères spécifiques. Feuilles pubescentes, pinnées, les segments cliiptiques-oblongs, obtus, pinnatifldes, ceux d’en haut confluents, les incisions dentées et un peu apiculées ; lige rameuse ; les petites tètes de fleurs en corymbe ; achènes à marge aiguë mais fort petite.

Souvent la partie inférieure de la tige est couchée sur la terre, et alors elle pousse quelques fibrilles radicales; puis elle s’érige et croit à la hauteur de 2—pieds, et ainsi que les feuilles elle est couverte de quelques poils courts et doux.

Vers a une des fleurs du centre, vers b une do la circonférence et vers c une graine. La lettre d montre le réceptacle, qui dans cette espèce est plus ou moins hémisphérique.

Lieu natal. Ci et là on la trouve échappée de jardins à fleurs, dans lesquels aussi on la rencontre à fleurs doubles et quelquefois à feuilles crispées ; ainsi à proprement dire elle n’est point une plante indigène, mais parfois on la voit naître quasi spontanément en des lieux incultes et rudes, surtout dans le voisinage des villes, des villages, des jardins etc. De la sorte, selon le Flora lielg. Sept., elle a été trouvée près de Nimègue, de Palerwoldo et de Felde, N Utrecht et de Baarn; mulder la cuillit auprès de Rijnsburg, et J. schuurmans stekhoven au chemin entre Katwijk et IFas-senaar. Dans la Frise Mr. bruinsma la trouvée sur un tas de fumier près de Leeuwarden, et sur une muraille près de Franeker; sous les mêmes circonstances que je vins d’avancer, le Dr. van den BOSCH la vue en plusieurs endroits au Sud-Beveland , et moi-même je la trouvai près NUtrecht, et près de Naaldwijk et k Monster au Westland.

Usage. Elle est de vertu résolutive et en même temps confortante, et a été d’un grand usage dans la Me'decine ; principalement dans quelques maladies des femmes, d’où son nom de Matricaire, mais aussi contre des autres maladies chez les deux sexes. L’herbe desséchée et mêlée avec du sel, a été louée contre l’enflure maladive du bétail.

Iloogd. Scabiosen-Flockblunie. Scabiosenartige-Flockenblume. Eisenwurzel. Trummelslägel. Engalsch. Greater Knapweed.

Geslachts-kenmerken. Involucrum imbricatum. Flores marginales neutri, tubus sensim in lim-buni iufundibuliformem ampliatus ; disci hermaphrodili, limbus basi tubo latior vel ventricosus. Achcnia compressa. Pappus pluriserialis, radiis setiformibus vel linearibus, rarius nullus. Recep-taculum setaceo-paleaceum Het omwindsel dakvormig. De bloempjes van den rand geslachtloos, haar buisje allengskens tot een trechtervormig boordje verwijderd, a; die uit het midden tweekun-nig, het boordje aan den voet wijder dan het buisje, of buikvormig, b. De zaden, c, zamenge-drukt, met een veelrijig zaadpluis, waarvan de straal borstelvormig of lijnvormig; zeldzamer is het niet aanwezig. Het vruchtbed, d, borsclachtig-stoppelig.

SooRTELiJKE KENMERKEN. Appendicibus involucri nigrescentibus triangularibus, planis , fimbriatis, squamas enerves non occultantibus, fimbriis flexuosis, terminal! brevi vel in spinulam producta. Pappus ferc longitudinis ovarii. Folia glabra, vel scabra , vel pubescentia, pinnatifida et bipinnati-fida , laciniis lanccolatis integris vel dentatis, puncto calloso terminatis. De aanhangseltjes van het omwindsel, e en f, zwarlachtig, 3-hoekig, vlak, met franjevormigen rand, de nervenlooze schubben, gg, niet geheel en al bedekkende, de franjes bogtig, de eind-franje kort of in een doornvormig puntje eindigende. Het zaadpluis nagenoeg zoo lang als het vruchtbeginsel, h.

De vleezigo dikke penwortel gaat in verscheiden stengen over, en in mortelbladen gelijk bij i voorgesteld is, hoewel anders zoo ten opzigte van de gansche houding der plant, als van den vorm, het bekleedsel en do insnijdingen der bladen, alsmede van meer of mindere wolligheid der omwindsels , veel verscheidenheid plaats heeft. Onder aan het buisje der geslachtlooze bloempjes van den rand vindt men, zoo als dergelijk ook bij vele andere onvruchtbare bloemen voorkomt, een beginsel van zaad, j, en bij k ziet men de zamengegroeide meeldraadjes, .benevens het stijltje, uit een der bloempjes uit het midden. — Dij e en g een der blaadjes van het omwindsel aan deszelfs binnenzijde, bij f en g van buiten te zien.

Groeiplaats. Volgens do opgave van linnaeüSï ». op dorre weilanden in Holland”, te vinden in de Fior. Belg. Sept., zoude men kunnen veronderstellen dat deze plant in ons land nog al algemeen is, doch het is te betwijfelen of dezelve wel ooit of in Noord- of in Zuid Holland gevonden zij ; waarbij men onder het oog houde dat bij den üitlander de naam van Holland, zonder onderscheid , gegeven wordt aan al de Provinciën van ons land te zamen genomen, of wel aan elk derzelven. Naauwkeuriger opgegeven groeiplaats door Prof, van hall, t. a. p., is die van den Hoogl. reinwardt, namelijk: op de Camp van het Hazeveld bij de Bronsbergen buiten Zutphen, en hierbij voegen wij het Ooslerhoutscho bosch tusschen Ngmegen en Arnhem, van welke plaats mij dezelve door de Hllr N. en t. h. a. ï. abeleven geworden is.

Gebruik. De plant kan gebruikt worden om geel en olijfkleurig bruin te verwen, wordt jong zijnde gaarne van het vee gegeten, en levert in den winter, door hare zaden, een voedsel voor mus-sehen en andere vogels (hochstetter).

Nom Allomand, Schabiosen-Flockblume. Scabiosenartige Flockenblume. Eisenwurzel. Trom-melslägel.

Caractères génériques. Involucre imbriqué. Fleurs de la marge neutres, à tube qui se dilate insensiblement en limbe infundibuliforme, a ; les fleurs du centre hermaphrodites, le limbe vers sa base plus large que le tube, ou ventru, b. Achènes, e, comprimés. Pappus plurisériale, à rayons sétifonnes ou linéaires, ou quelquefois nul. Réceptacle sétaceo-paléacé, d.

Caractères spécifiques. Appendices de l’involucre, e et f, noirâtres, triangulaires, plans, fim-briés, point recouvrant les écailles, g g, qui sont sans nervures ; les franges flexueuses, et la frange terminale courte ou allongée en une petite épine. Le pappus presque de la longueur de l’ovaire, h. Feuilles glabres ou scabres, ou pubescentes, pinnatifides et bipinnatifides, h segments lancéolés entiers ou dentés, et terminés par une point calleuse.

Sa racine charnue, assez épaisse et penniforme, supporte plusieurs tiges et produit des feuilles radicales comme vers i, quoique d'ailleurs on voit beaucoup de diffe'rence, tant dans le port de toute la plante, que dans la forme, le tdgumcnt et les découpures des feuilles, et aussi dans une plus grande ou dans une plus moindre villosité de l'involucre. — Comme on voit vers j, et comme celà a lieu chez plusieurs autres fleurs stériles, on trouve un rudiment do semence à la base du tube des fleurs neutres de la marge, et k montre les étamines et le style dans une fleur du centre. — Vers e el g une écaille de l'involucre en face intérieure, vers f et g la même en face extérieure.

Lieu natal. D’après le citât de linnaeus ; » op dorre weilanden in Hollandquot;, que nous trouvons dans le Flora Belg. Sept., on serait tenté de croire que cette plante fût assez commune dans notre patrie, mais il est fort à douter que jamais elle ait été trouvée ni dans la Hollande méridionale ni en Hollande Septentrionale, et aussi nous remarquons que chez l’etranger souvent toutes les Provinces de notre pays ensemble , ou à mieux dire, que chacune d’elles porte le nom do Holland, sans aucune distinction. Plus exactement dans le même ouvrage, Flora Belg. Sept., le Profess. VAN hall nous indique le Camp du Hazeveld auprès des Bronsbergen près de Zutphen, où le Profess, reinwardt l'a cuillie, et puis nous avons â nommer le bois d'Oosterhout entre Nimèguo et Arnhem, où elle a été trouvée plusieurs fois par Mess. N. et T. h. a. j. abeleven.

Usage. La plante peut être employée pour teindre de jaune, ou de brun olivâtre ; jeune elle est mangée par le bétail, et dans l’hiver ses graines servent de nourriture pour des moineaux, et pour des autres oiseaux (iiochstetter).

Naluurl. orde volgens UüWiÆCi lxi. Fungi. Fungor. Ord. Ill: Dermatomycetesi Fam. IX: Hymenini, D : Pileati, c : Polyporei, rabknii.

Geslachts-KENMERKEN. Hymenium sinuosum, sinuli nunc poros flexuosos, nunc lamellas anastomosantes referentes. Asci tenues, sporidia simplicia. Het zwamvlies bogtig, de bogtjes of gekronkelde poriën , of in elkander inmondende plaatjes voorstellende. Dunne kiemhoudertjes, de kiemkorrel-tjes eenvoudig.

SooRTELiJKE KENMERKEN. Pileis solitarüs vel gregariis, ligneo-pallescentibus, suberosis, rugulosis, subglabris, azonis, intus concoloribns ; lamcllis contortis, implexis, sinuosis, obtusis, raro lacera-tis. Eenzame of op elkander gehoopte, bleckachlig-houtkleurige, kurkachtige, ronzelige, nagenoeg naakte, kringlooze, en van binnen gelijkkleurige hoedjes ; de plaatjes verbogen , door elkander gevlochten , bogtig, stomp, somwijlen ingescheurd.

Dezelve is zeer verschillende van houding, van vorm, uitgebreidheid en dikte, en komt ook het ondersteboven gekeerd voor, — hoedanig die was waarnaar figuïir c en d geteekend zijn, terwijl c zoodanige bij hare eerste ontwikkeling voorstelt. Dij a en b een volgroeid en overjarig exemplaar, dat bij b zóó voorgesteld is dat de plaatjes, e, gezien worden, terwijl letter f die op de regte doorsnede aantoont, en letter g op den hooger gekleurden rand wijst, waardoor de oudere voorwerpen zich dikwijls als gecirkeld vertoonen, ofschoon anders deze soort geene cirkels draagt.

Groeiplaats. De voorwerpen door a ea b aangeduid vond ik aan een Eiken-balk bij een landhek onder Wateringen, en dergelijk , op eenerlei standplaats, in den Oranjo-polder in het Westland ; die door c en d aangewezen groeiden aan een ouden zwaren eikenpaal, van een hek bij Naaldwijk, en eenerlei stuk vond ik aan eiken-timmerhout bij Utrecht.

Gebruik. Volgens cordier wordt ook van dit gewas in Oostenrijk een zwam bereid, en in de Heelkunst is er als van een bloedstelpend middel gebruik van gemaakt.

Surnoms. Agaric labyrinthe étrille. Peigne de Loup. Nom Allem, Eichen-Wirrschwamm.

Ord. Natur, de linnaeüs LXI, Fungi. Fungor. Ord. Ill, Dermatomyceles, Fam. IX, Hymenini, D. Pileati, c. Polyporei, rabenh.

Caractères génériqdes. Hymenium sinueux, les sinules représentant tantôt des pores flexueux , tantôt des lames anastomosantes. Asci minces, sporides simples.

Caractères spécifiqdes. Chapeaux solitaires ou agrégés, de couleur de bois-pâle, subereux, rugueux , presque glabres, non zonés, de couleur point différente dans leur dedans ; lames contournées, implexes, sinuées, obtuses, quelquefois lacérées.

Il est fort variable dans tout son port, de forme d'dtendue et d'épaisseur diverses, et croît aussi résupiné, comme ceoi avait lieu chez les exemplaires indiqués par c et d, dont vers c un dans son e'tat encore peu développé.

Figures a et b représentent une partie lïun exemplaire tout accompli, dans lequel, vers b, la lettre c indique les lames, tandis que f en montre la coupure verticale. Vers g la marge ordinairement de couleur un peu plus foncée, comme elle se montre chez les vieux individus, qui par cela ont souvent l'apparence d'étre zonés.

Lieu natal. J’ai trouvé les exemplaires a et 6 sur une vieille poutre d’une clôture de prairie près de Wateringen, et sur une autre au Oranje-Polder, au Westland. Les morceaux c et d sont cuillis sur un vieux pilier près de Naaldwijk, et j’ai rencontré de semblables sur du bois de charpente près d'ütrecht.

Usage. Selon cordier en Autriche aussi ce végétal sert pour en préparer de l’amadou, et jadis les Chirurgiens l’ont employé pour faire cesser des écoulements de sang.

Natuurl. Orde volgens linnaeos lxi : Fwnÿf. Fnngor. Ord. III. Dermatomycotes, Fam. IX. Hymenini, D. Pileali, d. ÂgarirAni, rabenh.

Geslachts-kenmerkeiï. Lamellae coriaceae, nunc simplices et ioaequales, nunc ramosae et postice anastomosantes et cellulas majores minoresve formantes. De plaatjes lederachtig, of eenvoudig en ongelijk, of getakt en naar achteren in elkander inmondende, en grootere of kleinere cellen vormende.

SooRTELijKE KENMERKEN. Pileus suberoso-coriaccus, durus, 1—3 une. latus, pallidus, zonatus, tomentosus , margine concolore ; lamellis subrectis, coriaceis. subramosis, pallescenlibus. Het hoedje kurkachtig-lederachtig, vast, 1—3 duim breed, bleek, met cirkels, met vilt gedekt, aan den rand van gelijke kleur ; de plaatjes nagenoeg regt, lederachtig, min of meer getakt, bleekachtig.

Bij b ziet men do plaatjes; c is een oud voorwerp, hoedanige meestal geheel groenachtig zijn, en ziet men deze kleur ook in figuur a , men heeft daar voor zich hoe de jonge stukken dikwijls als uit de andere uitgroeijen.

Groeipl. Door mij op afgezaagde Beuken in een’ oude Beukenhegge bij de Maliebaan te Utrecht gevonden, aan oud paalwerk op Leouwenstein onder Voorburg, en aan eenen ouden paal in een’ tuin bij Naaldwijk.

SooRTELiJKE KENMERKEN. Pileus coriaccus, unc. fere latus et plures une. saepe longus, zonatus, strigoso-tomentosus, spadiceus, margine atque lamellis ramosis lutescentibus, dein subferrugineis. Het hoedje lederachtig, nagenoeg I duim breed en dikwijls meerdere duimen lang, met cirkels, stekelharig-viltachtig, bruinzwart, aan den rand en de getakte plaatjes gedachtig, naderhand eenig-zins roestkleurig.

Somwijlen vindt men dezelve van 2—3 en moer te zamon gegroeid, en ook wel het onderste boven gekeerd voorkomende. Bij a ziet men er een aan de bovenzijde, bij b aan de onderzijde en bij c eene helft van een regtstandig doergesnedone.

Groeipl. Aan een oud landhek bij de Lier, en aan eene oude planken schutting te 's Grave-zande, in het Westland.

Ord. Natur, de linnaeüs lxi: Fungi. Fungor. Ord. III, Dermatomgeetes, Fam. IX. Hymenini, D. Pileati, d. Agaricini, rabenh.

Caractères génériques. Lames coriaces, tantôt simples et inégales, tantôt rameuses et anastomosantes à leur bout ultérieur, et formant des cellules plus ou moins grandes.

Caractères spécifiques, ChapeauJ’^subereux, coriace, dur, large d’un h trois pouces, pâle, zoné, tomenteux, à marge de couleur point diverse, lames à-peu-près droites, coriaces, un peu rameuses, pâles.

Vers b les lames ; c montre un vieux individu, de couleur verte, comme ceux-là le sont presque toujours , et en trouvant cette couleur aussi dans la figure a, on y voit comme de jeunes couches naissent souvent en contact et à l'infdrieur des vieilles.

Lieu natal. Je le trouvai sur de vieux troncs d’Hêtre à côté du mail à’Utrecht, et sur du vieux pilotage a Leeuwenstein près de Voorburg, et dans un jardin près de Naaldwijk.

Caractères spécifiques. Chapeau coriace, large environ d’un pouce mais souvent long de plusieurs pouces, zoné, striguleux, tomenteux, de couleur brun-noirâtre, la marge et les lames un peu jaunâtres, puis un peu ferrugineuses.

Quelquefois on en trouve des exemplaires composés de 2—5 et plusieurs individus unis ensemble, et aussi des exemplaires en résupination. Un en face supérieure vers a, le même en face inférieure vers b, et vers c la moitié d'un exemplaire coupé verticalement.

Lieu natal. Sur une vieille clôture près de Lier, et sur un vieux cloison à 's Gravezande, au Westland.

Rogge-Dravik, Hooijduitsch. Roggen-Trespe. Gerstentrespe. Twatch. Dort. Engelsch. Smooth Rye-Brome grass.

Geslachts-kesmerken. Spiculae multiflorae ; flores ilistichi. Valvae 3, conve.xae vel compressae , inaequales, flosculis breviores, Valvulae 3; inferior elliptica, lanceolata, apice emargiiiala vel bilkta, sub apice arislata , arista recta vel flexuosa ; superior oblonga vel linearis ; carinis cilialis. Lodiculae 2, integrae, glabrae. Styli subniilli. Stigmata 2, plumosa. Caryopsis adnata. Veelbloemige blocmpakjes ; de bloempjes in twee rijen geplaatst. De twee ongelijke, bolronde of zamengcdrukte Kafblaadjes korter dan de bloempjes. Twee klepjes; het benedenste elliptisch, lancetvormig, aan den top uitgerand of tweespletig, onder den top genaaid , het naaldje regt of min of meer gebogen ; het bovenste klepje langwerpig of lijnvormig; de kieltjes gewimperd. Twee gave en gladde honigschubjes. Stijltjes iiaauwclijks aanwezig. Twee pluimvormige stempeltjes. Het zaad met de klepjes zamengegroeid.

SooRTELiJKE KENMERKEN. Panicula patente, fructifera apice nutante ; spiculis oblongis, flosculis demuni remotiusculis, terctibus, aristis flexuosis flosculis brevioribus ; vaginis glabris. De bloem-pluim openslaande, aan den top neêrhangende wanneer dezelve vruchtdragende is. Langwerpige bloempakjcs, a; de rolronde bloempjes ten laatste een weinig van elkander verwijderd, en met bogtige naaldjes , welke korter zijn dan de bloempjes. De bladscheedcn, b , onbehaard.

De wortel vezelig. Twee tot drie voet hooge, regtstandige, rolronde, onbehaarde halmen. De bladen meer of minder behaard, vooral aan de kanten eenigzins ruw, maar de bladscheeden onbehaard en de bindseltjes, c , stomp en ten laatste verscheurd. Do eerst •zamengetrokken en regtstandige , doch vervolgens openslaande, bloempluim hangt na den bloeitijd naar beneden. Langwerpig-eironde bloempakjes, a, met 7 lot 13 bloempjes, waarvan bij d do ongelijke kafblaadjes, bij e het buitenste en bij f het binnenste bloemklepje, terwijl g een der IIo-nigschubjes voorstelt ; h eene half rijpe zaadkorrel aan de onderzijde en i dezelve op de bovenzijde.

Groeipl. Hier en daar aan de wegen, doch inzonderheid op Rogge-velden en lussehen de Gerst. Veel in de Provinciën Groningen en Drenthe, en bij Zwolle: van hall. Omirent Bijnsburg, lus-.schen de beide Katwijken en elders in de omstreken van Leijden, bij Arnhem : vrijdag zijnen ; om Breda: K. van wüschpenning ; op de bouwlanden en aan de wegen in Friesland en elders in ons Vaderland. In overvloed trof ik haar zelf aan tusschen de Rogge in de omstreken van Nijmegen , en aan eenen kant van een stuk bcteelden zandgrond omtrent Naaldwijk in het Wcslland.

Gebruik. Ofschoon door onderscheidene Schrijvers van dit gras, en voornamelijk van deszclfs zaden , veel nadeeligs gezegd is geworden , heeft dit bij vele anderen tegenspraak gevonden, en is naderhand vrij algemeen beweerd geworden, dal in vroegere schriften dit gras verward is met het, in dit Werk nog niet afgebeelde , bedwelmend Bay-gras {Loliurn temulentum, L.) Hoe dit zij, wij bepalen ons nu bij hetgeen er voordeligs van geboekt slaat, en merken alzoo in de eerste plaats aan, dat de jonge bladen door het vee , en inzonderheid door de schapen , met graagte gegeten worden, en dal volgens von schwere de zaden tot paarden-voeder kunnen dienen. In hel llanau-sche is van deze brood gebakken geworden, doch het was zwart van kleur, pappig en moeijelijk te verteren. De bloenipluimen kunnen gebezigd worden om er wollen slolfcn groen mede te verwen , en voor sommige gronden prijst dit gras zich ter groene bcmesling aan,

Caractères génériques. Spicules mulliflores, fleurs distiques. Deux valves convexes ou comprimées, ine'gales, plus courtes que les fleurs. Deux valvules; l’inférieure elliptique, lancéolée, échan-cre'e ou bifide à son sommet, et terminée par une arête droite ou flexueuse ; valvule supérieure oblonguc ou linéaire et ciliée sur les bords. Deux Lodicules entières et glabres. Presque point de styles. Deux stigmates plumeux. Caryopside adnée.

Caractères spécieiques. Panicule ouverte ou étalée, penchée quand elle porte des fruits. Epillets oblongs, 'a, les fleurs à la fin un peu séparées, et les arêtes un peu flexueuses et plus courtes que les fleurs. Gaines glabres, b.

Racine fibreuse. Tiges do deux à trois pieds de hauteur, dressées, rondes et glabres. Feuilles à face superieure plus ou moins poilue et rudes sur leurs bords, mais à gaines glabres, et la ligule, c, obtuse et à la fin lacdre'e. D'abord la panicule est toute dressde et resserrée, puis elle est claWc et après le temps de la fleuraison elle se penche. Les dpHlets sont oblongs-ovoïdes, a , do 7 à 13 fleurs, dont vers d les valves ine'gales. Vers e la valvule extérieure, vers i l'intérieure et vers g une des lodicules. Une graine, à demi-mature, se présente de face inférieure vers h, et se montre en face supérieure vers i.

Lieu natal. Quelquefois à côté des chemins mais plus communément dans des champs de blé, surtout entre du seigle et entre de l’orge. Beaucoup dans les provinces de Groningue et Drenthe, et auprès de Zirolle : van hall. Près de Rynsburg, de Katwijk et ailleurs aux environs de Leide et près N Arnhem ; vrijdag zijnen ; à l’entour de Breda : K. van wöschpenning ; dans les moissons et aux chemins dans la Frise, et en plusieurs autres contrées de notre patrie. Moi-même je l’ai vu abondamment dans des champs de seigle aux environs de N'imègue , et dans un lieu d’une terre cultivée auprès de Naaldwyk au gt;Vestland.

Usage. Tant que plusieurs auteurs ont écrit sur de mauvaises propriétés de cette graminée, et principalement de ses graines, des autres sont venu les réfuter, et puis presque généralement on est d’accord , que dans les livres qui en parlent autrefois très souvent le Brome Seigle a été confondu avec le Lolium temulentum L. Comme il en soit , pour le présent je me borne à mentionner ce qui est dit des bonnes qualités de cct herbe, et ainsi premièrement j’ai trouvé que les jeunes feuilles sont mangées par le bétail, mais surtout par les brebis ; et puis , que voN schwere assure que les graines peuvent fournir un bon fourrage pour les chevaux. Dans les contrées de Hanau on a fait du pain de cettes graines, mais hors qu’il fût très noir, aussi on l’a rejeté par ce qu’on le trouva trop pâteux et indigeste. Les panicules peuvent servir pour teindre de vert toute étoffe de laine, et du reste dans quelques terrains aussi celte plante pouvait être semée, pour les fumer par de l’engrais vert.

Natuurl. Orde volgens iinnaeüs ix. Spathaeeac. Asphodeleae R. rrown. Alliaceae unk.

Geslachts-kenmerken. Perianlhium 6-parlilum, patens vel campanulaturn , persistens. Filamenla magis minusve basi laciniarum Perigonii adhaerenlia et basi sua in membranulam connata. Antherae incumbentes. Stylus indivisus ; stigma obtusiusculum. Semina angulata. Spatha 1-2-phylla, um-bellam ante anthesin includens. Een 6-deelig, openstaand of klokvormig en overblijvend bloemdek. De helmdraadjcs meer of min met den voet der bloemdekslipjes zamenhangende en aldaar onderling met een vliesje zamengewassen. De helmknopjes opliggende. Het stijltje onverdeeld en het stempeltje eenigzins stomp. Kantige zaden. De 1 of 2-bladige bloemscheede, voor den bloeitijd, het bloemschermpje inslultende.

SooRTELiJKE KENMERKEN. Scapo nudo vel basi paucifolio , foliis fistulosis, teretibus vel tereti-com -pressis. Spatha 2-folia, umbclla breviore; umbella capsulifcra, capitata. Sepalis lanceolatis, acutis. Stamina edentata, inclusa. De bloemhalm naakt of aan den voet met weinige bladen. De bladen buisvormig, rolrond of rolrondachtig zamengedrukt. De tweebladige bloemscheede , b, korter dan de bijna kogelronde en zaadhuisjes dragende bloemscherm. De bloemdekslipjes lancetvormig, spits. De helmdraadjes zonder tandjes, korter dan het bloemdek.

Bij a het bovenste gedeelte van een bloemhalm, ^caarbij de bloempjes afgesnedon zijn en b de tweebladige, vliezige, bloemscheede aanduidt. Figuur c, even als de overige deelen vergroot, een dor bloempjes^ waarvan bij d de helft der slipjes weggesneden is, om de meeldraadjes benevens het vruchtbeginsel aan te toonen. Bij e een bloemdekslipje, met beneden daaraan vastgehecht meeldraadje ; f het vruchtbeginsel met het styltje , hetzelve bij g vlak doorgesneden, en een der zaden bij h.

Groeipl. Op de waarden langs de Lek bij Hagestein : de geer, Spicel. alter. Plant. Belg, confoed. indigen. Zelf vond ik haar mede aan de Lek, doch hooger op, onder Rijswijk, tegenover Wijk bij Duurstede, alsmede aan de Waal omtrent lleeremcaarde ; ter welker laatstgenoemde plaatse dezelve grooter zijnde, en meer zodevormende en bladrijker, al vrij overeenkomt met de beschrijving van den vorm welke bij blüff en fingerhuth, en bij koch, als alpinum beschreven staat. Dr. v. d. sande lacostk vond haar in menigte aan de Alerwe, bij Werkendam, en de Heer areleven jr. op den Ooijschen-Waard bij Nijmegen.

Gebruik. Hier en daar vindt men dezelve in bloemtuinen langs de paden geplant, en om derzelver bladen, welke fijn gesneden bij salade als anderzlns gegeten kunnen worden, en telkens spoedig weder opgroeijen, wordt zij in andere landen veel in de moestuinen gekweekt.

Caractères génériques. Périanthe à 6 divisions, ouvert ou campanulé, persistant. Les étamines plus ou moins adhérentes k la base des divisions du Périanthe , et réunies par une membranule à leur propre base. Anthères incumbants. Style simple; stigmate un peu obtus. Semences anguleuses. Spathe à une seule ou à deux valves, et renfermant l'ombelle avant la fleuraison.

Caractères spécifiques. Hampe nue ou vers la base garnie d’un petit nombre de feuilles fistuleu-scs, rondes ou rondes-comprlmées. Spathe , b , à deux valves, plus courte que l’ombelle capsulifère et presque globeuse. Les pièces du périanthe lancéolées et aiguës. Étamines edentulées, plus courtes que le périanthe.

Fers a la partie supérieure d'une hampe, dont les fleurs sont coupées et à la quelle b montre la spathe bivalve, membraneuse. Figure c, comme les autres figures un peu agrandie, une fieur entière, dont vers d la moitié des sépales vient d'être enlevée, pour voir les étamines et le germe, et e une seule pièce du périanthe séparée , avec l'étamine qui adhère un peu à sa base ; vers f le germe, muni du style ; vers g le germe coupé horizontalement et h une des semences.

Lieu natal. Au Lek près de Ilagestein : de geer , Spieel. ait. Plant. Belg, confoed. indigen. Aussi moi-même je l'ai trouvé au Lek, mais sur le côté vis-à vis de Wijk bij Duurstede, et au Waal, près de lleercnivaarde ; Mons. v. d. sande lacoste l’a rencontré en abondance au Merwé près de Werkendam, et Mr. ABELEVEN JR. SUT VOoijschen- Waard près de Nimègue.

En l'endroit où je l'ai cuilli auprès de Ileerenwaarde, toute la plante avoit beaucoup plus de force, elle étoit plus feuillée, et montroit dans son ensemble des caractères comme ceux que bluff et riNGERHUTH, et aussi KOCH, ont donné pour leur variété fi. alpînum.

Usage. Dans quelques jardins k fleurs on le voit le long des sentiers et en d’autres pays il est cultivé pour en couper les feuilles, qui sont mangées dans les salades, ou comme des fournitures dans plusieurs autres espèces de mets.

Geslachts kenmerken. Calyx duplex: externus 3-phyllus, internus 5-fidus. Styli pluriini, inferne connati. Capsula orbicularis, multilocularis, dissepimenta e marginibus iutroflexis valvularum, loculis monospermis. Semina axi central! alTixa. Valvulae, maluritatc solutae, carpidia dislincta referentes. De kclk dubbcld: de uitwendige, a, driebladig, de inwendige, b, vijfdeclig. Zeer vele, aan den voet le zamen gewassen stijltjes, c. De zaaddoos schijfrond, veelbokkig, de wandjes van de naar binnen gebogen randen der klepjes voorkomende , de hokjes 1-zadig ; de zaden aan een in het middenpunt geplaatst asje vastgehecht. De klapjes in den tijd van rijpheid loslatende, en dan zoo vele onderscheiden vruchtjes daarstellende.

SooRTELiJKE KENMERKEN. Caulc crecto , subsimplici, atque calycibus , peliolis pedunculisque patenli-pilosis. Folia radicalia cordato-rotunda, lobata ; caulina 5-partita , laciniis pinnalifidis , incisis ^cl bipinnalifidis. Valvulis dense hirsutis, laevihus, margine rotundalis. De regtstandige, nagenoeg éénvoudige steng, benevens de kelkjes en de blad- en bloemstelen , met openstaande haartjes bezet. De worlelbladen bijna hartvormig rond, gelobd; die aan de steng S-deelig, de slippen vindeelig, in-gesneden of dubbeld-vindeelig. De klapjes, d , ruigharig , glad , met ronden rand.

Dezelve komt somwijlen met nagenoeg onverdeelde en bijna gaafrandige wortelbladen en middenste slcngbladen voor, en is dan de Verscheidenheid «. integrifolia bij bluff en fingerhuth , terwijl de hier afgebeelde alsdan hunne Verscheidenheid ß, laciniata daarstelt; ook wordt zij met witte bloemen aangetrolfen.

Bij e een dor, aan den bovenrand een weinig ingedrukte, bloembladen; f de meeldraadjes, waarvan bij g een helmknopje onder sterke vergrooling , en bij h een verdord kelkje, dat van binnen de ringvormig vereenigde klapjes of de afzonderlijke vrtichtjes , d, bevat. Door i is eene afwijkende plaatsing van een der drie buitenste kelkblaadjes aangewezen.

Groeipl. Aan het Kanaal bij Katwijk; s. schuurman stekhoven en büse. Bij de Bildt: g. broers; te Blaauwkappel : L. marchano. Onder Beek en Ubbergen : de beijek , cn naderhand aldaar ook door den Heer T. 11. A. J. abeleven gevonden. Bij Breda: K. van wöscupenning. Door mij zeken is zij lot nog loc enkel met ivitto bloemen aangelroffcn ; op Bhoodestein bij Nederlangbrock, op een weiland omtrent hel Unis te Doorn , en overvloedig op een der Batterijen Ie Nieuwersluis ; 1er welker laatstgenoemde plaats de worlelbladen waren gelijk bij ƒ , cn de slengbljden alle zoodanig als van var. a. integrifolia bl. cn F. gezegd is geworden.

Caractères génériques. Calice double ; l’entérieure, a, à trois folioles , l’intérieur , b , à 5 divisions. Plusieurs styles, connés à leur base, c. Capsule orbiculaire, multiloculaire, dissipiments ou cloisons sortant des marges fléchis vers le dedans des valvules, les logements monospermes. Semences attachées à un axe central. Les valvules détachées au temps de leur maturité, et constituant alors autant de petits fruits partiels.

Caractères spécifiques. La tige dressée et presque simple, ainsi que le calice, les pétioles et les pédoncules à poils ouverts. Feuilles radicales cordiformes-rondes, lobées ; celles de la tige h cinq divisions, les divisions pinnatifides, incisées ou bipinnatifides. Valvules, d, très hérissées, glabres, arrondies à leur marge.

Quelquefois elle vient à feuilles radicales point incise'es et presque toutes entières, et quand aussi celle du milieu de la tige se présentent de la sorte, alors elle constitue la varieW k. integrifolia do BLUFF et FINGERHUTH, tandis que la forme qui figure dans notre planche, est la varie'tè ß, la-ciuiata de ces auteurs. On la rencontre aussi à fleurs blanches.

Fers e un dos pétales, faiblement relus à son sommet. Vers f les (flamine s , dont g montre uno anlhère fort agrandie. Figure h un calico fand et clos, comme il cache dans son dedans les valvules ou les petits fruits partiels, d , rc'unis ensemble sous forme d'un anneau. Vers i une dos folioles du calice exterieur, comme je l'ai trouvée occupant une place extraordinaire.

Lieu natal. Au canal près de Kalivylc: i. schuurman stekhoven et büse. Près du Dildt-. g. broers, et a Blaauwkappel l. marchand. A Beek et Ubbergen-. de beijer, et puis aussi trouvée dans ces lieux par Mr. T. u. a. j. abeleven. Auprès de Breda ; kuïper van wâscuFENNiNG. Moi-même jus-qu’à-present je ne l’ai trouvée qu’à fleurs blanches, premièrement à Bhoodestein près de Neêrlang-broek , puis sur un pré auprès do la Maison de Doorn, et dernièrement dans une des batteries à Nicuwcrsluis : où elle avoit des feuilles radicales comme vers ƒ, et les feuilles de la tige se mon-troient do la forme que celle de la variété ß. Iciciniala de bluff et fingerhuth.

Natuuü. Orde volg, lixnaeds lix. Lichenes. Cryplog. Class. II. Lichenes, Ord. 11. Thallop-sorae, Famil. XV. Parmvliaceae, Gen. Parmelia, rabenh.

Geslachts kenjierken. Apothecia scutelliforniia, orbicularia, thalli disco horizontaliter adnata , niargine thallode concolore, primo connivenli-clausa. Thallus e centre horizontaliter expansus, foliaceus , aut cruslaceus ambitu squamuloso-elliguratus. — De schildjes, a, schotelvorinig , cirkelrond, op den schijf of in het midden van het loof horizontaal vastgehecht, met loofachtigen gelijk-kleurigen rand, en in het eerst toebuigende gesloten , b. Het loof uit het midden horizontaal uitgroeijende , bladachtig of korslachlig, aan den omtrek als met schubben uitgewerkt.

SooRTELijKE-kenjierken. Thallo foliaceo-imbricato submembranaceo ochrolcuco, subtus nigricanle parce fibrilloso, lobis sinnato-laciniatis apice subintegris, apotheciis disco badio rubro, margine crc-nulalo. Het loof bladachtig-ovcreenliggend, eenigzins vliezig, lichigeel, aan de onderzijde zwartachtig met weinige vezels, v, de lobben gcgolfd-slippig met gaven top; de schildjes op het schijfje bruinrood, met gekartelden rand.

Het groeit, even als heide de volgende soorten, gedurende het ganschejaar, op boomschors, oude schuttingen en hier en daar op groote steen en ; vooral vindt men er de zwaardere takken van appel-, peeren- en pruimenhoomen mede overdekt; doch evenwel minder dan dit het geval is met N^. 2. Deszelfs oppervlakte is, sterker of zwakker, dwars gerimpeld of geplooid, dikwijls hier en daar als tot stof overgaan, maar vertoont, even als ook in Duitschland, Engeland en Frankrijk, slechts zeer zeldzaam eenige vrucht; waarmede het nogtans eens door Vr. r. b. V. D. BOSCH op Zuid-Beveland aangetroffen is.

Gebruik. In het Noorden van Ierland en op het eiland Man wordt cr door het volk gebruik van gemaakt, om aan wol eene oranjekleur te geven ; ook heeft men er saai citroengeel mede ge-verwd, en rosbruin nadat die sloffe eerst met urine natgemaakt was.

SooRTELijKE KENJIERKEN. Thallo foliaceo-imbricalo subcartilagineo reliculato lacunoso opaco glau-co-cinerascente , subtus atro-fibrilloso, laciniis sinuato lobatis retusis; apotheciis badiis, margine de-mum crenato. Het loof bladachtig overeenliggend , eenigzins kraakbeenachlig , met netvormige kleine uithollingen, dof, blaauwachlig aschgraauw, aan de onderzijde zwart en met vele vezeltjes, de lobben gegolfd-slippig en ingedeukt; de schildjes, a, roodbruin, met ten laatste gekartelden rand.

De Hoogleeraar van hall vond deze soort met vrucht aan eiken te Harendermolen en aan beuken te Darthuizen ; daarmede is zij ook door Dr. v. n. bosch op Zuid-Beveland gevonden geworden, en door mij zelven op appelboomen onder Naaldwijk, in de maand October. Door de gorter is dit mos, in eenen kelder, op doodshoofden groeijende gezien.

Gebruik. In de noordelijke deelen van Engeland is er purperkleurig mede geverwd geworden, of roodachtig-bruiu ; hoedanige tint zich aan de oudere stukken van dit mos zelf dikwijls vertoont, e.

SooRTELiJKE KENJIERKEN. Thallo foliaceo-imbricato membranaceo, laevi, cinerascenti-glauco, sub-lus fusco nigro, paruin librilloso, lobis rotundatis nudis ; apotheciis disco rubro, margine tenui. Het loof bladachtig-ovcreenliggend, vliezig, effen, blaauwachtig-aschgraauw, aan de onderzijde bruinach-lig zwart en met weinige vezeltjes, f-, de lobben gerond en naakt ; de schildjes met rooden schijf en dunnen rand.

Veelal is hetzelve sterk met stof hoopjes bedekt, maar in ons land, voor zooverre mij bekend is, nog niet met vrucht gevonden.

Ord. Nalur, de linnaeüs lix. Lichenes. Cryptogam. Class. II. Liehenes, Ord. II, Thallopso~ rae, Famil. XV. Parmeliaceae, Gen. Parmelia, rabenh.

Caractères génébiqües Apolhécions, a, scutelloïdes, orbîculaires, attachés horizontalement sur le disque ou au milieu du thallus, h rebord lhalloïde, concolore, et premièrement connivents et presque fermés, b. Thallus étalé horizontalement du centre vers la circonférence, foliacé, ou crustacé et k circonférence efligurée en squammes.

Caractères spécifiques. Thallus foliacé-imbriqué , presque membraneux , ochroleuque ou jaune-vert-pâle , noir et un peu fibrilleux en dessous, c, lobes sinués-Iaciniés, à bout presque entier; apolhécions a disque fauve-roux et à bord crénulé.

/I croit sur des écoroes d'arbres, de vieux parois et en quelques endroits sur de grandes pierres pendant toute l'année ; surtout on en trouve couvertes les plus fortes branches de nos pommiers, poiriers et pruniers, quoique sur ces arbres on rencontre encore plus l'espèce ÏV®. 2. Sa face supérieure est plus ou moins rugueuse et pUssée, souvent couverte de petits amas poudreux, mais tant en Allemagne, dans la France et en Angleterre que chez nous, très rarement il montre des fruits ; cependant une fois le Docl. R. R. van den bosch en à trouvé dans l'île de Sud-Beveland.

Usage. Les habitans du Nord de l’Irlande, ainsi que ceux de l’île Alan, en font usage pour teindre d’orange des étoffes de laine ; aussi il a servi pour teindre de la serge de couleur-citron, et à donner une couleur rouge-brune à cette étoffe, après l’avoir humectée par de l’urine.

Caractères spécifiques. Thallus foliacé-imbriqué , un peu cartilagineux , lacunoso-réticulé , opaque , glauque-cendré, noir et très fibrilleux en dessous, d; à laciniures sinue'es-lobécs et rétuses ; apolhécions, a, châtains, à bord à la fin crénulé.

Le Prof, VAN hall l'a trouvé à fruits sur des chênes à Ilarendcrmolen, dans la province de Gro-ningue, et sur des Hêtres à Darlhuizen, dans la province d'Utrecht; aussi il est vu à fruits au Sud-Beveland, par le Dr, van den bosch, et moi-même je l'ai cuilli {ructifère sur des Pommiers auprès de Naaldwijk, dans le mois d'Octobre. DE gorter a vu naître cette mousse sur des crânes humains, dans une vieille cave humide.

Usage. Au Nord de l’Angleterre il sert pour teindre de pourpre, de brun - rougeâtre, ou de la couleur qui est indiquée par o, comme telle se montre très souvent sur de vieilles plaques de celte mousse.

Caractères spécifiques. Thallus foliacé-imbriqué, membraneux, lisse , cendré-glauque-verdâlrc, fauve-noirâtre et légèrement fibrilleux en dessous, ƒ ; à lobes arrondis cl nus; apholhécions à disque roageâtre et à bord mince.

Très souvent il est à surface très pulvérulente, mais, à co que je sais, jusqu'à-présent chez nous on ne l'a pas tro^lvé à fruits.

Ilootjd. Schamloser Gichtschwamm. Schamloser Eichenpilz. Stinkende Morchel. Giftmorchel. Stertmorchel. Rulhenmorchel. Slinkschwamm. Ilirschbrunze.

Natuurl. Ordo volgens linnaeüs lxi. Fungi. Fungor. Glass. 11. Gasteromyestes, Ord. I. Angiogastres, Subord. I. Phalloideae, fries. Cryplog. Gl. I. Fungi, Ord. 111. Dermalomycetes, Farn. Vlll.

Lycoperdacei, 111, Angiogasteres, G. Phalloideae, b. Phalloidei, Gen. Phallus, rabenu.

Geslachts kenmerken. Volva rotundata, vel ovalis radicata, e membrana duplici, gelalina disten-ta composita, primum clausa, dein apice laciniato-rumpens. Peridium internum pilciforme, latice sporidiifcra tectum, slipilatum ; stipes cylindricus celluloso-cribrosus, fistulosus. Het beursvlies rondachtig of eivormig, worteidragende, door een dubbel, en dooreengeleiachtig vocht uitgezet vlies gevormd, eerst gesloten en vervolgens van boven lappig-openbrekende. Het inwendig Peridium hoedvormig, met een de kiempjes bevattend slijm bedekt, gesteeld; de steel cylindervormig, cel-achlig of zeefvormig van weefsel, van binnen hol.

SooRTELijKE KENMERKEN. Gapilulo pileiformi conico libero rcticulato pervio, subtus nudo, stipite cribroso subobliquo albo. Het hoedvormige hoofdje, a, kegelvormig, vrij, netvormig, aan den top doorboord, b, aan de binnenzijde, c, naaktj het steeltje, d, zeefvormig van weefsel, wit, eenig-zins schuins-standig.

liet in den beginne rondom gesloten beursvUes , A, tot de grootte van een ei gegroeid zijnde, is eertijds onder den naam van Ei der Schimmen en van booze Geesten geweest, en wordt door hel landvolk in Duitsehland nog wel Heksen- of Duivelse! genaamd; misschien uit hoofde van den walgelijken, zeer sterk doordringenden stank van het tusschen deszelfs vliezen zich bevindende vocht. Het beursvlies pas opengebroken zijnde, vindt men het hoedvormige binnenvlies, a, door dat olijfkleurig-groen en kleverig vocht overdekt, maar hetzelve vertoont zich vervolgens wilachtig, terwijl het zeefachtig doorboorde of zeer poreuse steeltje sneouw~wit is. Dij figuur G ziet men het steeltje in de lengte doorgesneden, alzoo mede het hoedvormige hoofdje, waarvan door c da binnenzijde aangetoond wordt, en insgelijks, e, een overblijfsel van het uitwendige vlies van het beursvlies, waarvan bij fg. B, door ff aangeicezen, ten tijde van deszelfs openbarsling een gedeelte is weggesneden geworden.

Groeipl. Volgens de gorter in zijne Flora Belgiea is dezelve door linnaeüs in rietlanden bij Haarlem, door commelin in de duinen en op zandige gronden bij Heemstede, en door hcmzclven in alleeën bij Vlenpas gevonden geworden. De in dit werk afgebeelden zijn te Ubbergen, bij Nijmegen,'door den Heer t. u. a. j. abeleven gevonden, en mij door ZijnEd. in den staat als bij A loegezonden geworden ; waardoor zij niet tot geheel voleindigden groei gekomen zijn.

Gebruik. Langen tijd heeft men er sterk vergiftige eigenschappen aan toegeschreven, doch tegenwoordig wordt dat gevoelen door velen wedersproken. De stank, welke door het boven beschreven olijfkleurig-groene vocht veroorzaakt wordt, is niet wel te beschrijven, maar wordt meestal vergeleken bij dien van tot rolling overgaande lijken, en lokt de vliegen om op dit gewas te komen azen, als op elk in slaat van bederf zich bevindend dierlijk ligchaam; — nogtans is oudtijds beweerd geworden dat van dit vocht, met goed gevolg, tegen de jicht gebruik te maken is. In het Thuringsche plagten jagers en veehoeders dezelve, zoo lang als zij zich als een ei vertoonden, in te zamelen, en in linnen gebonden in den rook , of in de vrije lucht, te droogen te hangen , om er, met brandewijn gemengd, bij te trage geslachtsdrift, aan honden, rundvee, of paarden van in te geven (gleditsch. foiret).

îiom Âllem. Schamloser Gichlschwamm. Schamloser Eichelpilz. Stinkende Morchel. Giftmor-chel. Stcrlmorchel. Rutheumorchel. Slinkschwamm. Hirschhrunze.

Ord Natur, de linnaeüs lxi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fung. Class. II. Gasteromycetes, Ord. I. Angioyasteres, Suh.

ord I. Phalloideae, fries. Cryplog. CI. I. Fungi, Ord. 111. Dermatomycetes, Farn. VIII.

Lycoperdacei, III. Angiogasteres, C. Phalloideae, h. Phalloïdei, Gen. Phallus, rabenh.

Caractères génériques. Volva arrondie ou ovée, ’a radicule, composée d’une double membrane pleine de gelée, premièrement close, puis se rompant en morceaux h son sommet. Péridie interne pileiforme, enduite d’une mucosité gélatineuse dans laquelle se nichent les sporules, stipitée ; le stipe cylindrique, très celluleux, perforé comme un crible, fistuleux.

Caractères spécifiques. Capitule pileiforme ou Chapeau, a, conique, libre, réticulé, perforé au sommet, b, nu inférieurement, c; stipe, d, un peu oblique, perforé comme un crible, blanc.

Tant que la volva se présente à la grandeur d'un pois, d'une chique , jusqu'à celle d’un oeuf de poule, elle est entièrement close, A, et comme sous cette forme jadis elle a été connue sous le nom d’oeuf des Manes et des Mauvais Esprits, encore en quelques contrées de l'Allemagne le peuple de la campagne lui donne le nom d’oeuf du diable ou des sorcières ; peut-être à cause de l'odeur fort rébutanle, nauséabonde et extrêmement pénétrante, que répand la liqueur visqueuse qui se trouve entre ses membranes. Au temps que la volva vient de se rompre celte liqueur, verte-olivdlre, enduit tout le chapeau, a, mais puis celui-ci est blanc, et soutenu par un stipe de 3, 4 à S pouces de longueur, blanc de neige, un peu rétréci vers les deux bouts et perforé comme un crible. Figure G représente le stipe, de même que le chapeau et les restes de la membrane externe de la volva , e, coupés en longueur, et de la sorte c indigue la (ace intérieure du chapeau. Vers B une partie de la membrane externe de la volva est coupée, au moment que celle-ci commençait à se rompre.

Lieu natal. Selon de gorter, dans son Fora Belgica, ce champignon a été trouvé par linnaeus dans une terre de roseaux auprès de Haarlem, par commelin dans les dunes et des terres sablonneuses près de Heemstede, et par lui-même dans des allées de ïUlenpas. Le.s individus qui figurent dans notre planche, ont été cuillis à Ubbergen, près de Nimègue, par Mr. T. n. a. j. abelk-VEN, mais une fois enlevés de leur place, et les ayant reçus à l’état comme vers A, ils n’ont pas atteint tout leur accroissement.

Usage. Longtemps il a passé pour très vénéneux, mais aujourd'hui les mycologistes ne sont plus d’accord sur ce point. L’odeur fétide de la liqueur visqueuse verte-olivâtre ressemble à celle qui émane des charognes, comme cellcs-la aussi elle attire les mouches, qui semblent la dévorer ; cependant on a voulu que cette liqueur peut être employée pour guérir de la douleur dégoutté. Dans le pays de Thüringen les chasseurs et les bouviers en récoltent les individus avant leur maturité, les font sécher en plein air, ou 'a la fumée, et mêlés avec de l’eau de vie ils en font prendrp iljîs chiens, du bétail ou des cheveaux, dont la faculté généralive est trop languissante.

Hooijduilsch. Fingerförmiger Hundszahn. Wueherndes Fingergras. Wuehernder Hundszahn. Auslaufendes Fingergras. Fingerhirse. Himmelschwaden.

Geslachts kenmerken. Spiculae unilaterales, subbiflorae. Valvae 2 inaequales, patentes, carinatae, membranaceac, mnlicae , persistentes. Valvulae 2, membranaceae; inferior carinata, acuta, mutica; superior dorso bicarinata. Ovarium glabrum ; styli 2, stigmata subaspergilliformia. Cariopsis libera, glabra. Spicae digifalae. Eenzijdige, nagenoeg 2-bloemige bloempakjes, a. Twee vliezige, openstaande, gekielde, ongclijke, ongewapende, overhlijvende kafblaadjes , b. Twee vliezige klepjes ; het benedenste, c, gekield, puntig, ongewapend; het bovenste, d, op den rug dubbel-gekield. Het vruchtbeginsel, e, onbehaard ; twee stijltjes ; de stempeltjes, f, bijna kwaslvormig. De zaden vrij , onbehaard. Gevingerde bloemaartjes.

SooRTELijKE KENMERKEN. Spicis 3-5 digitatis, spiculis solitariis sessilibus; valvulis glabris, subcilia-tis ; foliis basin versus pilosis; stolonibus repentibus. Drie lot vijf gevingerde bloemaren ; de bloempakjes eenzaam, ongesteeld ; de klepjes onbehaard , meer of min gewimperd ; de bladen naar den voet toe behaard ; kruipende wortellolen.

Dit gras komt óf opgerigt groeijende voor, óf geheel tegen den grond liggende en tevens met kortere en smallere bladen en nagenoeg om de helft kleinere bloemaren, zóó dat ik bijna vermoed dal deze hel Gramen Dactylon, folio arundinaceo, majus, en gene — de kleinere vorm — het Gram. Dact., folio arundinaceo, minus van Joseph monti is, in zijn Prodrom. Catalogi Stirp. agri Bononiensis.

De bladen zijn nu eens op de bovenzijde alleen, dan onder en boven eenigzins behaard, maar ook wel geheel en al onbehaard en glad ; de bladscheeden los, en ter plaatse waar zich bij de meeste andere grassen het Bindsellje (Ligula) vertoont, worden hier eenige haartjes gevonden, g.

Groeiplaats. Ook ons vaderland heeft dezelve gemeen mot de valleijen bij den berg Sinai, en met den berg Tabor in Syrië, doch veel minder dan sommige streken in Duitschland , wàâr zij somtijds gansche velden bedekt. ~ Collitzi trof haar in de duinen bij ’s liage aan ; in lateren tijd is zij door den Hr. J. WTTEWAAL aan den Wageningschen berg, op Uiterwaarden aan de Lek hij Hagestein, en aan den Waaldijk bij Gameren gevonden geworden ; — door Dr. v. d. sande lacoste op Waarden bij Werkendam en aan den dijk te Sleewijk-, door mij zelven bij Muiderberg en in den laten nazomer van 1848, in eenige hoeveelheid, tegen een’ aarden wal achter Monster. De Hr. p. m. e. oevers deijnoot vond er een enkel Exemplaar van bij Bunnik, en in menigte is zij door den Hr. F. J. j. van hoven langs den Ilervenschen Dijk en op de Ortensche Schans bij 's Hertogenbosch gevonden.

Gebruik. In Frankrijk is door geneeskundigen van hare wortels, onder den naam van gros Chiendent, eenerlci gebruik gemaakt geworden als van die van Tritioum repens L.; in Oost-Indië wordt er een verkoelende drank uil verkregen (Lindley), en als gene kunnen dezelve ook aan runderen en paarden vervoederd worden. In Polen worden de zaden ingezameld om die als gort te eten, gelijk ook in sommige gedeelten van Duitschland geschiedt, en benevens de wortels lot poeder gemaakt kunnen zij in tijden van schaarschte, met gewoon meel gemengd, dienen om er brood vante bakken.

Surnom. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paspale pied de poule. Pied de poule. Chien-dent.

Nom Allemand. Fingerförmiger Hundszahn. Wucherndes Fingergras. Wuchernder Hundszahn. Auslaufendes Fingergras. Fingerhirse. Himmelschwaden.

Caractères GÉNÉRIQUES. Spicules, o, unilatérales, subbiflores. Deux valves inégales, patentes, carénées, membranacées, mutiques, persistentes, Ä. Deux valvules membranace'es ; l’inférieure, c, carénée, pointue, mutique; la supérieure, d, à dos bicaréné. Ovaire, lt;?, glabre. Deux styles; les stigmates , ƒ■, subaspergilliformes. Semences libres, glabres. Epis digités.

Caractères spécifiques. Epis digités, au nombre de trois, quatre ou cinq. Spicules solitaires, sessiles ; valvules glabres, subciliées. Feuilles plus ou moins velues vers la base. A rejetons rampants.

Il vient tout ërigd, ou couohd sur la terre, et dans ce cas-çi ses feuilles sont plus courtes et plus étroites, et aussi les épis à-peu-près une fois plus petits que chez la plante de la première forme, comme elle figure dans notre planche. Donc, à ce que je présume, celle-ci sera le Gramen Dactylon, folio arundinaceo, majus, et l'autre le Gramen Dactylen , folio arundinaceo, minus du Profess. Joseph monti , dans son Prodrom. Catalogi Slirp. agri Bononiensis

Les feuilles sont ordinairement glabres; quelquefois cependant on les trouve plus ou moins velues, ou seulement sur leur face supérieure, ou sur les deux faces. Au lieu d'une Ligule, comme telle se présente chez la pluspart des graminées, ici une rangée de poils, g, se trouve à l’ouverture de la gaine.

Lied natal. Aussi notre patrie l’a en partage avec les vallées du Mont Sinai, et du Mont Tabor dans la Syrie, mais beaucoup moins abondamment que des autres parties de l’Europe, comme p. e. l’Allemagne, où quelquefois il occupe toute l’étendue de quelques terres.

CoLLiTzi l’a trouvé dans les dune.s auprès de la Haye ; Mr. J. wttwaal au Wageningschen Berg, au Lek près de Hagestein et au Waaldijk près de Gameren. Le Dr. v. d. sande Lacoste l’a cuilli auprès de Werkendam et de Sleewijk, et outre que moi-même je l’ai trouvé près de Muiderberg, aussi je l’ai rencontré contre une petite digue de sable derrière Monster au Westland ; d’où celui que j’ai fait représenter. Mr. p. M. E. gevers deijnoot en a trouvé près de Bunnik, et Mr. F. j, J. VAN hoven l’a vu en abondance le long du Hervenschen Dijk et au l'Ortensche Schans auprès de Bois le Duo.

Usage. Sa racine a les vertus que celle du Triticum repensL., et comme de cella-là des médecins français en ont fait usage, sous le nom de gros Chien-dent ; aussi de la manière que celle-l'a elle peut servir de nourriture pour le bétail et les chevaux , et dans les Indes on s’en procure une boisson rafraîchissante (lindleï).

Dans la Pologne, ainsi que dans quelques contrées de l’Allemagne, on en récolte les semences, pour les manger comme du gruau ; et tant celles-ci que les racines réduites en poudre, et mêlées avec de la farine commune , peuvent être employées pour en faire du pain , dans des temps de disette.

Engelscli. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nettle-leaved Bell-flower. Canterbury Bells. Great Throatwort.

Natuurl. Orde volgens lioaeds xxix. Campanaceae. Campanulae Jüss. Campanuleae alph. dc, Campanulaceae R. brown.

Geslachts-kenmehken. Calyx 5-fidus, superus. Corolla campanulata, S-fida, laciniis latis acutis patuiis. Stamina sub corolla calyci inserta; filamenta basi dilatata ; antherae distinctae. Stigma 2-5-fidum: Capsula calyci adhaerens, 5-rarius 5-locularis, foraminibus lateralibus dehiscens, po-lysperma , calyce coronata. Spermophora fungosa in axillis dissepimentorum longitudinaliter aflixa, ƒ. De kelk, a, 5-deelig, bovenstandig. De bloemkroon klokvormig, S spletig; de slipjes breed, gepunt, openstaande. De helmdraden onder de bloemkroon op den kelk ingeplant, b, aan den voet verbreed, o, en met onderscheidenlijke helmknopjes. Het stijltje, d, 2-3-spletig. Het zaaddoosje met den kelk verwassen, e, en 3- of somwijlen S-hokkig; met zijdelingsche gaatjes openbarstende, veelzadig ; door den kelk gekroond. Een zwamachtig, overlangs aan de scheiwandjes vastgehecht zaaddragertje, f.

SooRTELiJKE KENMERKEN. Caulc acutangulo et foliis grosse-duplicato-serratis hispidis, inferioribus longe-petiolatis cordatis, superioribus oblongis sessilibus. Pedunculis axillaribus l-3 floris, racemo-sis ; calycis laciniis ovato-lanceolatis. De scherpkantige steng en de grof-dubbel-zaagsandige bladen ruwharig; de onderste bladen lang-gesteeld, bartvormig ; de bovenste langwerpig , ongesteeld. Ok-selstandige, 1-3-bloemige bloemstelen, te zamen eene bloemtros daarstellende. De kelkslippen eirond lancetvormig.

Be plant groeit niet zelden ter hoogte van 3 voeten en hooger, dringt met eenen vrij zwaren en houtachtigen wortel in den grond, is meestal eenvoudig, en komt ook wel met witte bloemen voor; welk laatste in ons land nog niet schijnt waargenomen te zijn, uitgenomen dat men haar daarmede, alsmede met gevulde bloemen, hier en daar in bloemtuinen aantreft. Gelijk door liNNAEüs gezien is geworden, levert ook deze plant somtijds een voorbeeld van die afwijking op welke den naam draagt van Chlorantie , en daarin bestaat dat al de bloemdeelen in blad-knop veranderd zijn (moqdin Tandon, Pflanz -Teratol.)

Groeipl. In koornlanden bij Zoeten in de Betuwe, ook somtijds in de hoven en op ruwe plaatsen : DE GORTER. In mocstuinen bij Leeuwarden : I. H. beücker andreae ; aan de Grebbe : Prof. BERGSMA; bij Heelsum en den Doorenwaard, alsmede bij Nijmegen en Beek; Prof, van hall. Ter laatsgenoemde plaatse, vooral in de bosschen te Beek en te Ubbergen, als ook in die achter den Piasmolen tusschen Groesbeek en Mook, en in het Oosterhoutsche Bosch tusschen Arnhem en Nijmegen groeit zij menigvuldig: gelijk dit door de Heeren p. si. e. gevers detnoot en T. h. a. j. abe-LEVEN, in hunne Flora TVoy/oznetyrasjs, opgegeven staat, en gedeeltelijk ook door mij zelven gezien is.

Ord. Natur, de LINNAEUS xxix. Ga«j;)anaceae. Campanulae Juss. CawipawM^eae alph. dc. Cam-panulaceae R. brown.

Caractères génériques. Calice b-fide , superne, a. Corolle campanulée , b-fide , h pièces larges , pointues, patentes. Etamines insérées sur le calice au dessous de la corolle , b, à filaments e'iargis à la base, o, et à anthères distinctes. Stigmate, d, 2-3-fide. Capsule adhérente au calice, e, à 3- ou b-loges polyspcrmes, s’ouvrant par des pores latéraux, et coronée par le calice. Une sper-mophère fongueuse, attachée longitudinalement dans les aisselles des cloisons, f.

Caractères spécifiques. Tige à angles aigüs et les feuilles à grosses dents de scie hérissées de poils; les feuilles inférieures longuement-pétiolées, en coeur; les supérieures oblongues, sessiles. Pédoncules axillaires, à 1-3 fleurs, racémeuses. Les segments du calice ovales-lancéolés.

Elle croît à la hauteur de 2 à 3 pieds, s'enfonce dans la terre par une racine plus ou moins dpaise et ligneuse , est ordinairement à tige simple, et porte quelquefois des fleurs blanches ; cependant je ne sais point que chez nous cette variété vient autrement que dans les jardins à fleurs, où, quoique rarement, aussi elle se trouve à fleurs doubles. Encore, comme linnaeds en a fait l'expérience, aus si cette plante est parmi celles qui présentent la métamorphose connue sous le nom de Chlorantie, consistant en ce que toutes les pièces de la fleur semblent transformées en des boutons de feuilles (moquin-tandon, Pflanzen-Teratol.)

Lieu natal. Dans des champs de blé près de Zoelen dans la Betuwe, et quelquefois en des lieux rudes dans les jardins: de gorter. Dans des jardins potagers près de Leeuwarden: i. h. beucker ANDREAE ; au Grebbe ; le Profess, bergsma ; auprès de Heelsum au Doorenwaard, et prés de Nimègue: le Profess, van hall. En abondance dans les bois à Beek et Ubbergen près de Nimègue, ainsi que dans ceux derrière le Plasmolen entre Groesbeek et Mook, et dans le Bois d'Oosterhout entre Nimègue et Arnhem\ P. M. e. gevers deinoot et T. h. a. j. abeleven, dans leur Flora Noviomagensis.

SooRTEUJEE EENMEREEN. Caule folüsque creuatis hlrtis vel laeviusculis ; foliis radicalibus ovato-lanceo-latis, petiolatis ; caulinis superioribus semiamplexicaulibus ; floribus sessilibus in capitulis terminali et axillaribus glomeratis, calycis laciniis lanceolatis. De steng en de gekartelde bladen of ruwachtig of nagenoeg glad ; de wortelbladen gesteeld, eirond-lancetvormig of hartvormig-lancetvormig ; de bovenste stengbladeren half-stengomvattende; de bloemen ongesteeld, in één eindelings en eenige in de oksels geplaatste getropte bloempakjes ; de kelkslippen lancetvormig.

Naar verschil van groeiplaats is dezelve zoo afwisselend, dat sommige kruidkundigen de bijzondere vormen welke er van voorkomen als zoo vele afzonderlijke Soorten vermeld hebben. Somtijds zijn de benedenste bloemen lang-gesteeld, en daardoor schijnt de steng alsdan getakt te zijn. Dan eens wordt zij met vele en grootere, dan weder met weinige en kleinere bloemen aangetroffen. Nu eens zijn steng en bladen met enkele ruwe haartjes bezet, dan eens is de geheele plant digt-behaard, maar ook wel komt zij bijna glad voor, terwijl op andere plaatsen haar een graauw-zaehtharig of bijna meelachtig bekleedsel overdekt.

Bij B eene plant van het eerste jaar. Bij a het kelkje met een der hetzelve omvattende schutblaadjes , b ; hetzelve met geopende bloem bij c ; met het zaaddoosje, waarmede het zamenge-groeid is, bij d ; dit vlak doorgesneden bij e, overlangs doorgesneden bij f, waarbij g een der seheiwandjes, h het zaaddragertje en i hel overblijfsel van het stijltje vertoont : dat benevens de meeldraden sterk vergroot bij j gezien wordt.

Ook bij deze soort zijn de bloemen somtijds wit, hoewel zij daarmede in ons land nog niet schijnt gevonden te zijn.

Groeiplaats. Als bij ons inlandsch is deze soort het eerst door den Hr. de beijer opgegeven geworden, welke haar in hooilanden langs den Waaloever, onder Beuningen, aantrof; vervolgens is zij door de Heeren gevers deïnoot en abeleven jr. in deaOoijsohen Waard bij Nijmegen in menigte gevonden, als ook in het Oosterhoutsche Bosch tusschen Nijmegen en Arnhem, terwijl de Hr. N. abeleven haar, in de nabijheid van eerstgenoemde stad, ook op weiland bij het fort Kraaijen-hoff vond. Op de Waarden aan de Lek is zij door den Hr. l.marchand bij Vianen, en door mij zelven tusschen Vianen en Everdingen gevonden geworden, terwijl ik haar ook vrij overvloedig aan de Waal tusschen Hoerenwaarde en Dreumen gezien heb, en Dr. v. d. sande lacoste haar insgelijks in menigte op den Thomaswaard bij Werkendam aangetroflen heeft.

Ord. Natur, et Caract. gdne’riques ; voyez auprès de la Planche précédente.

Caractères spécifiques. Tige et les feuilles crénelées ou plus ou moins rudes ou glabres ; feuilles radicales ovales-lancéolées, ou en coeur et lancéolées, longuement-pétiolées ; celles vers le sommet de la tige demi-amplexicaules. Fleurs sessiles, réunies en tètes terminales et axillaires. Les segments du calice lancéolés.

Elle varie beaucoup pour la difference des lieux où on la trouve, et tant même que par quelques botanistes les formes qui en résultent, sont estimées comme autant de propres espèces. Quelquefois les fleurs d'en-bas sont portées sur de longues pédoncules, et par cela alors la plante se montre comme à tige rameuse; d'autresfois elle porte plus de fleurs, et celles en même temps plus grandes; ou on la rencontre seulement en ayant quelques-unes et plus petites. Tantôt la tige et les feuilles sont plus ou moins velues, tantôt toute la plante est fort poilue, et tandis que l'on la trouve aussi presque entièrement glabre, en quelques endroits elle se montre toute blanchâtre et comme couverte par de la farine. Quelquefois elle porte des fleurs blanches, mais il paraît que jusqu'ici cette variété n'a pas été trouvée chez nous.

Vers B une plante de la première année ; vers a le calice, et une des bractées, b, dont les fleurs sont accompagnées. Figure c le calice avec une fleur mise à ouvert, et d le calice comme il adhère à la capsule. Vers e une capsule coupée .horizontalement et la même coupée au long vers f, où en même temps g indique un des cloisons, h la spermophère et i les restes du style, et vers j celui-ci et les étamines fort agrandies.

Lieu natal. C’est à Monsr. de beijer que nous devons la première connaissance de l’indigènéité de cette plante dans notre patrie; il la cuillit dans des prairies le long du Waal, auprès de Beuningen. Puis elle a été trouvée en de semblables lieux au Lek, près de Vianen, par Mr. l. marchand, où aussi moi-même je l’ai rencontrée, et après je l’ai vue assez abondamment au Waal, près de Hee-renwaarde et Dreumen. Le Dr. v. d. sande Lacoste l’a trouvée en quantité considerable au Tho-maswaard, près de Werkendam ; puis aussi Mess, gevers deijnoot et areleven jr. l’ont vue en abondance dans VOoijenschen Waard, près de Nimègue, ainsi que dans le bois d'Oosterhout entre Nimègue et Arnhem, et auprès de la première de ces villes Mr. areleven père l’a cuillic dans un pré près de la forteresse Kraaijcnhoff.

Natuurl. Orde volgens linneaus lxi. Fungi. Fungor. Class. I. Hymenomycetes, Ord. I. Pileati, Gen. Agaricus: Ser. I. Leucosporus, Trib. VIII. Clitooybe, Subtrib. 7. Rhiiopodes, fries.

SooRTELiJKE KENMERKEN. Pileo camoso tcnui plano-convexo, dein depresso, laevi, glutinoso, fulvo ; stipite inaequali, tenaci, velutino nigrescente-badio ; lamellis ventricosis albo-lutescentibus. Het hoedje vliezig, dun, vlak-gewelfd, naderhand neêrgedrukt, a, glad, kleverig, bruin; het steeltje ongelijk, taai, fluweelachtig-donkerbruin-zwart ; de plaatjes buikvormig, geelachtig, b.

Dezelve groeit zodevormig, in verschillende grootte, en komt nu en dan ook in monsterachtigen vorm voor. Jong is zij in alle deelen bleeker van kleur, c ; volwassen is het hoedje donkerder of lichter kastanjebruin, somwijlen met gestreepten rand en ook wel bogtig van omtrek; het steeltje van boven altijd bleeker en dikwijls eenigzins zamengedrukt, stevig, taai, van buiten eenigzins kraakbeenachtig, van binnen hol, d, terwijl het bij de jongere voorwerpen met een sponsachtig weefsel gevuld is. De plaatjes, b, zijn aangehecht, somtijds ook wel met een tandje neêrloopende, meer of minder buikig, eerst bleek-geelachtig-wit, maar vervolgens donkerder geelachtig.

Groeipi. Op oude boomstronken, vooral van onderscheidene IFïïjen-soorten. Door mij overvloedig aangetroffen op oude Knotwilgen en Esschenstronken bij Naaldwijk, Hondsholredijk, s 'Grave-zande en Monster, en elders in het Westland.

Ord. Natur, de linnaeus lxi. Fungi. Fungor. Class. I. Hymenomyoetes, Ord. I. Pileati, Gen.

Aÿancwf.' Ser. I. Leucosporus, Trib. VIII. Clitocybe, Subtrib. 7. Rhizopodes, fries.

Caractères spécifiques. Chapeau charnu, mince, plan-convexe, enfin déprimé, a, lisse, gluti-neux, de couleur jaune-fauve. Pied inégal, tenace, soyeux, noir-bai. Lames ventrues, d’un blanc-jaune, b.

Il vient en groupes , est de grandeur variable et se montre quelquefois de forme monstrueuse. Dans sa jeunesse il est en tout plus pâle, c ; puis le chapeau est de couleur de châtaigne plus ou moins foncée, parfois aussi strié sur sa marge et quelquefois de contour ondulé. Son pied est souvent un peu comprimé, toujours plus pâle vers le sommet, d'abord rempli de substance moelleuse, puis creux, mais cependant ferme et plus ou moins cartilagineux en-dehors, d. Les lames, b, sont adhérentes, quelquefois à dent un peu déourrente, plus ou moins évidemment ventrues, premièrement de couleur blanc-jaune-pâle, à la fin de jaune plus foncée.

Lieu natal. Sur de vieux troncs d’arbres; principalement des différentes espèces de saule. Je le trouvai abondamment sur de vieux saules étêtés et de vieux trognons de Frênes, aux environs de Naaldwijk et ailleurs au Westland.

Naluurl. Orde volgens iinnaeüs lxi. Fungi. Cryptog. Class. I. Fungi, Ord. III. Dermatomy' cetes, Fam. IX. Hymenini: D. Pileali, c. Polyporei, Gen. Trametes, rabenh.

Geslachts-kenmerken. Hymenium porosum, pori priinum minutissimi clausi, dein aperli, reguläres rotundi aul rolundali, numquam labyrinthiformes vel laceri. Pilei substantia, tam consistentia quam colore, immutata inter poros descendens. Het zwainvlies, a, pijpvormig; de poriën eerst zeer klein en gesloten , vervolgens geopend, rond of rondachtig , regelmatig, nooit labyrinthvormig en nooit gescheurd. De zelfstandigheid van het hoedje, zoo ten opzigte van zamenstel als van kleur, onveranderd tusschen de poriën indringende, b.

SooRTELKE KENMERKEN. Pileo suberoso, molliusculo, crasso, pulvinato, albidosubtomentoso, azono; poris rotundatis, majusculis, inaequalibus, obtusis, albidis, denique fuscescentibus. Het hoedje kurkachtig, zacht, dik, kussenvormig, nagenoeg wit, meer of min viltachtig, zonder kringen; de poriën rondachtig, nog al groot, ongelijk, stomp, witachtig, maar ten laatste een weinig bruin wordende.

Meestal komt dezelve eenzaam gr oei jende voor, maar ook wel worden er aangetroffen welke gelijk dakpannen over elkander liggen, en daarbij somwijlen in stukken van ongeveer een voet lengte en voet breedte. Bij A een nog in beginnende ontwikkeling ; bij B een volgroeide van boven , bij C een zoodanige aan de onderzijde te zien, en bij D eene loodregte doorsnede. Eerst zijn de poriën naauwelijks zigtbaar ; in de volgroeide ligt er veelal eene blaauwaçhlige tint over heen, en ten laatste neemt dezelve, zoo van boven als aan de onderzijde, min of meer eene lichtbruine kleur aan.

De volgroeide hebben eenen aangenomen geur, welke bij eenige verdrooging sterker wordt, en zeer gelijk is aan dien van anijszaad.

Groeipl. Ik vond haar eens aan den voet van eenen Plataanboom, op Tjepma tusschen Utrecht en de Moeren , en daarna aan oude Knotwilgen bij Naaldwijk in het Westland ; aan hoedanige zij door den Heer F. j. j. van hoven bij Vught, Rosmalen , Cromvoirt, Middelrode en St. Miohiels-Gestel gevonden is geworden.

Gebruik. In Lapland wordt zij door de vrouwen tot eene parfumerie aangewend; bij kleederen liggende zoude zij de mot daarvan afweren, en in de geneeskunst heeft men er bij teringzieken zich van bediend. Tot laatstgenoemd einde brengt men dezelve tot poeder , en maakt er met het daartoe benoodigde een Electuarium van. — Martius zegt in zijne Flora Cryptog. Erlangens., dat Prof. DE WENDT tc Erlangen in de geneeskunst er met goed gevolg gebruik van gemaakt heeft, en verwijst op eenen in de vorige eeuw te Manheim in het licht gegeven verhandeling over dit plantgewas van ENSLIN (t}.

fird. Natur, de linnaeus lxi. Fungi, Cryptog. Class. I. Fungi, Ord. III. Dermalomgcetes, Fam. IX. Hymenini; D. Pileati, c. Polyporei, Gen. Trameles, rabenh.

Caractères génériques. Hymenium, a, poreux, les pores d’abord très petits et fermés, puis ouverts, régulaires, ronds ou arrondis , jamais labyrinthiformes ni jamais lacérés. La substance du chapeau déscendante entre les pores, sans avoir subi aucune mutation, ni dans sa consistance ni dans sa couleur , b.

Caractères spécifiques. Chapeau subéreux, mollasse, épais, en coussinet, albide, un peu tomen-teux, non zoné ; pores arrondis, majuscules, inégaux, obtus, albides, à la fin fuscescents.

Ordinairement il croit solitaire, mais quelquefois aussi on le rencontre groupé, les individus étant posés comme des tuiles, et quelques-uns d'eux ayant jusqu'à une étendue d'un pied en longueur et d'un demi-pied de largeur.

Vers A on le voit comme il se montre dans sa première jeunesse; un exemplaire adulte et un en face supérieure vers B, et un tel du côté inférieur vers C, dont vers D une section perpendiculaire. D’abord les pores sont à-peine visibles, chez les individus accomplis souvent ils ont une teinte bleuâtre, et à la fin tout le Bolet prend plus ou moins une couleur un peu brune.

Parfaitement développé il offre une odeur agréable, qui, jusqu'à un certain point, est plus perceptible à mesure qu’il se desséche, et tire sur celle de l’anis.

Lieu natal. Je le trouvai au pied d’un Platane près à’ütrecht, et puis sur des troncs de vieux saules étêtés aux environs de Naaldwijk, au Westland. Aussi sur de vieux saules Mr. F. j. J. van HOVEN l’a trouvé auprès de Vught, Rosmalen, Cromvoirt, Middelrode et St. Michiels-Gestel.

Usage. Dans la Laponie les femmes le portent sur elles, en guise d’un parfum ; placé dans des armoires où on mets les habits, il en écarte les teignes, et dans la médecine on l’a administré aux phthisiques. Quant au dernier, on le réduit en poudre, et après mêlé avec quelque ingrédient nécessaire on en fait un Electuaire. Dans le Flora Cryptog. Erlangensis de martiüs , l’auteur assure que le Profess, wendt a vu de très bons effets de son emploi dans la médecine, et pour ceux qui désirent en savoir plus, il indique une dissertation sur ce Bolet par enslin , mise au jour à Manheim (i).

CxROi. Lishaeüs, Flora Lapponica etc., Aintt. 17-37.

H. G. Mattuschki, Flora Silesiaoa etc., Biesl. 1776.

Abrau. Morting, Naauwkeurige beschrijving der jiardgvwass. enz., Leid. ]6b6.

J. Parmestier , Recheiches sur les végétaux nourris-sans, Paris 1781.

Rosier, Cours complet d'agriculture.

C. F, Reuss , Compendium Botanices etc., Ulm 1774.

J. C. D. Schreber , Botan. Oekonom. Beschreib, der Gräser, Loipz. 1766.

G. A. SüCKOiT, Ferzeichn. der vornehmst. Pflanzen und ihrer Kultur, Jena 1794.

Andere door den Iloogl. kops gebruikte werken zijn hier en daar in den loop van het werk zelf nader aangewezen geworden, en voorts voeg ik bij bovengenoemde, als voornamelijk door mij wegens het te maken gebruik der planten nagelezen wordende, deze volgende :

Ch. F. Hochsietier, Populäre Botanik, Stuttgart 1531.

F. von Bbrciuoed u. VV. B. Sejdi, Oekonomisch technische Flora Böhmens, 1quot; Bd. Prag. 1836.

J. L. M. Pojret, Histoire philosoph. littéraire, économique des Plant, de l'Europe, 8 Tomes, à Paris 1825—1829.

J. E. VAN »ER Trappen, Herbarium Fivum enz , 21)., Haarlem 1839; als waarbij van de meeste door Prof. kops gebezigde, en van nog vele andere werken gebruik gemaakt is geworden.

Chare. Bryant , Flora diaetetica or History of esculent Plants, London 1783.

John. Lindley, Flora medica; a botanical account of all the more important plants used in medicine etc., London 1838.

P. J. Bergius , JUateria mcdica e regno vegetabili, 2 T., Slockliolmiae 1782.

Overigens zullen voortaan deze hier volgende ver* kortingen aangetroffen worden :

De Gorter, voor Dav. de Gorter, Flora Belgica, Traj. ad Rhen. 1767. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Du reste les autres ouvrages que le Professeur kops a consultés, sont indiqués assez distinctement au courant de cet ouvrage même, et à ceux qw j'ai nommés ici j’ajoute les principaux dont je me sert moi-même, pour montrer l'usage des plantes décrites et représentées'.

F. VON Berchtold n. W. B. Seidl, Oekonomischgt; technische Flora Böhmens, l“quot;' Bd., Prag. 1836.

J. L. M. PoiRET, Histoire philosoph. littéraire, économique des Plant, do l’Europe, 8 Tomes, à Paris 1825-1829.

J. E. VAN DER Trappen, Herbarium Vivnm enz., 2D., Haarlem 1839; pour la formation du quel j’ai fait emploi de la plus-part des ouvrages aussi employés par le Professeur kops , et eu outre de plusieurs autres.

John. Lindley, Flora medicaj a botanical account of all the more important jdants used in medicine etc., London 1838.