D E F E N s I o

VERAE ET PIAE SEN* tentiae avrelii

A V G VST I NX,

Quod

Pcccatutn originis non Gt fubflantia t Scd Gt accidens viciuni»

Contra

IMPVDBNSMENDACIVM

MATTHIAE FLACH

IL L Y R I C 1. k

^uthore

riLE^dAHO HESHrSlQ,

1 E K Æ TYPIS VIDVAE GVNTHERI Huttichij. Anno

I 5 7

DEFENSÏO VERAE ET PIAE SENTENTIAE AVRE# LU AVGVSTINL

Quód

Peccatum orioînis non fit fubftanti'a : Sed

O fitaccidensvicium»

Contra

1 Sanéti, confert earn furori fcrpcntum I viperarum, quæ aures fuas obturare folent, -^neaudiant vocem incantantium. Pfal, 58.

Huiusfententiæ Spiritus fanüi exemplum trifte amp;nbsp;obfer. uatu dignum vidct proh dolor hæc noftra ætasante oculos in MatthiaElacio Illyrico: qui cum inManichæum erro. rem amp;nbsp;blafphcraiara prolapfus fit, ita vt contcndat Pccca-tura originis non efie accidens vicium.fed fubftantiam; etiamfiàpluribusEcclefiæDo(ftoribus,vt àDoAorc Morlino EpifcopoSambicnfe, piæ memorise. Doft. Kemnitió, Doft. Vuigando. Dn. Andrea Scoppio, Doft. Kirch, nero, à me amp;nbsp;ab alijs raonftrata illi fit pcrfpicua Sc indubi.

A a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tata

tata verjtas,amp;primùm verbo Dei clarifïimo amp;nbsp;immoto,. deinde teftimonijs Auguftini,purïons Antiquitatis,Luthe-riamp; Philippi valide refutatus fit illius evroramp;blafphemia, quaadferit quód Peccatum originis fit ipfa hominis fub-^ ftantia: tarnen non cedit veritati,fed oculis claufis, amp;nbsp;obtu-ratis auribus moie viperarum, obftinatiffimè pergit defen. derefuumerroremjamp; turbaie nouo Manichæifmo Eccle-fiam lefuChrifti»

Hoc fane graue fed etiam iufium eft altiffimi Dei iu-dicium in inuentores nouorum dogmatum, vtqui fimpli-cem veritatem inuident Ecclefiç, fibi ipfis configant oculos, amp;diuinitùs excæcentur vt ad agnitlonem veritatis redire non poffint. Hoc ergo trifti exemplo Illyrici qui iuxta Paulum nunc eft auToxocTa'xczrQ^ amp;nbsp;in fenfum reprobum datus admoniti pij,reuerenteramp; in timoré Dei tradent fa. cramfcripturam,fempcr metnant Dei indicium,feuerifii. mepunientis abufum fui verbi:agnofcantfuam infirmita-tem: formident præftigias Satanæ.- amp;nbsp;ardenter inuocent Dominum adfidue, vt Spiritu fando ducantur in omnem veritatem. Cum Dauide femper repetamusr Da mihi Domine intelledum, vt obferuem Legem tuam, amp;nbsp;cufto-diam illam in toto corde : Deduc me in femita mandato. rum tuorum,quiaijsdeledor. Pfalm. up.

Collegiantefemeftre claraamp; perfpicua quædam te. ftimonia Aurel ij Auguftini,inquibus difertis verbisoften. ditur quod Peccatum originis non fit fubftantia,vt Illyri-cus contendit,Gd fit accidens vicium : vt nionerem pios cer. tarnen de quæftione num Peccatum fit iubftantia velacci* dens ante 1200, annos agitatum amp;nbsp;grauiter ab ortho-doxis Patribus diremptum efle : amp;nbsp;oftenderem Illyrici cr-lorera in Manichæifmura impingere. Ac fcio me multis pijs amp;

pV)samp;doftis Paftoribusamp;alijs Chriftianis officium gratum prçftitifle. Tantum veróabeft vt Illyticus tanti Dodoris Ecclefiæ Augultininimirura,authoritate motus pedemab evrorevetrahat,vt potiushanc lucem inuideat Ecclefiæ,amp; totis viribus nebulas denfiffimas ei offunderc conetur,ne quisveritaté adfpicere poffit. Pagellasenimedidithifce

‘ nundinisFrancofurtenfibus, in quibus furenter oppugnat tcftimonia Auguftini à me colleóta, amp;nbsp;perfuadere ledorem conatur,ame citata tcftimonia nihil facevé ad præfentem controuerfiam de peccato originis,amp; magna ira in me dc-bacchatur quodfacemhancEcclefiç prçferreaufusfuerim. Deinde verb horribili impudentia pertraheve audet Augu-ftinum in fua caftra :ac ft idem docuilîet prçftans ille Eccle. fiæDoétor, quod nunc nouusManichaeusIllyricus profite. tur* A feetiam deriuave conatur inuidiam Manichæifmi: amp;nbsp;omnem culpam erroris in nos antagoniftas ip ft us mira. bili artificio transfcrre.

Etfi autem adeo manifefta eft fophiftica elufio teftimo-niorum Auguftini :amp; palpabtlis lit effrenis libido impu-dentermentiendi in lllyrico, ita vt cordati amp;nbsp;dodi homines facile animaduerfuri fmt dolos, fraudes,föphifmata,amp; calumnias hominis : Atq; etiam lingula pene qua? euomuit amp;repctiuitinproxima pagellaïllyricus,neruofè amp;nbsp;folidè in mco Antidote, quod ante paucos dies in lucem prodijt, Dei beneficio lint refutataamp;protrita, præfertim parte An-tidoti 6,tamen vt fcriptoris Ecclefiaftici præftantilïim i amp;nbsp;cuius grauilfima eft authoritas in Ecclelia Dei apud homines doótosamp;reftèfentientes, Auguftini nimirum amp;pia fententia,amp; innocentia vindicetur ab impudentilTimis ca-lumnijslllyrici,quitanto viro amp;nbsp;tarn præclarède Eeelelia merito conatur adfricare Icabiem Mardchæam.-tùm;ne

A 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rudiores

rudioresamp;minusexcrcitatî turbenmrpræftîgtjs amp;nbsp;fophiC matibus Illyrici quibus inuoluit Si fingulat i artifîcioob-fcuratfplendorem veritatis,Deo iiniante rcfpondvbo aîi-qiiidadpagellaspaucas quidem, fed mendacijs amp;nbsp;fophif. matibus refeiras,quibus Ticulum fccit;Dc Auguftini amp;nbsp;Manichæorum fententia.

Duo furitcapita,de quibus agit Illyricus- Primum eft de fententia Auguftini in côtroucrfia : An peccatum ori-ginisfit fubftantia,an veroaccidens vicium» Atqs in hac partefcripti primùm valdè laborat,vt fopbiftica fuaqua multum valet, amp;confiditplurimum,eludatteftimonia Au-guftini,quæcontra ipfiuscrroremcollegi: Deinde vt eon. tortis Auguftini diélis perfuadeat leôlorem, eodem modo docuiffe Auguftinum de peccato originis,quo nûc ipfe Illyriens Manichæa deliria refufeitat.

Alterum eft de Manichæifmo : quæ fuerit Manichæo-rum de peccatooriginis fententia. Atep in hac parte primùm valdè fudat amp;nbsp;omnes neruos ingenij intendit,vt fe purgetde grauiftimo fcclere refufeitati Manicha;ifmi,de quoà multis Ecclefiæ Chrifti Dodoribuspalàra aceufatur. Deinde fingulariartificioamp; ftudio magno hoc agit vt crimen grauiffimum, cuius ipfe reus peragitur,amp; de quo iam-dudum coram Ecclefia Chrifti conui(ftuscft,deriuet in fuos antagoniftas. Hæc fummaeft feripti Illyrici. Illequidem fecundum moremfuumdeledatur confufionc: inuidet.n» lucem veritatis leólori: Itaqj mifcet orania. Tanta vero vtiturimpudentia,vt nondubitem homines doiftosamp;pios, quibus notuseft Auguftinus,ftatimin limine feripti olfen-fum ii i,amp;deteftaturos tàm immanera audaciam Si impie-tatem hominis. Nos veto adfiftcnre nobis gratia lefu Chli-/li,cuius hæccaufaeft, pefpicuitati ftudebimus.

A

DE NATIVA SBNTBNTIÄ

AVRELII AVGVSTINL

Quöd

Peccatum orioinis non fit fubflanti’a î Sed fit accidens vicium»

SjANTA EST EVIDENTIA ET [ perfpicuitas tcftimoniorum Auguftini, q anteoculospofuijindicatis libris, amp;nbsp;capi-^'jtibus,vt monftri fimile fit Illyricum hac Hide re andere mihi litem mouere. Facile jenim cogitate pofTct Auguftinum non ita ignotiirn efie pijs Paftoribus amp;nbsp;viris doftis, vt loca citata infpicere amp;nbsp;natiuam fententiam expendere non pofTent. Verùm hæc eft hornm temporum calamitas, vt prorfus nihil pudeat præftigîatores. Negate audet Illy» tiens fe vnquam docuifteSatanamefteconditorem veteris hominis: cum mnltoties in ipfius libris hæc blafphemia cxtetjVt inmeo Antidoto prolixe dcmonftraui,indicatis libris amp;nbsp;paginis. Quid cum tàm impudente homine agas amplius ? Salem in meridie lucere negabit prius, quàm ce. dere volet veritati. Ac ego fane aliud apud me ftatuere nonpoftum,quàmproiecifte eum omnem pietatem,amp;nec Deum nec Ecclefiam quidquam amplius curare : fiquidem . tàm immani impudentia fuam tuetut bîafphemiam, amp;nbsp;pe- ' tulantiüimè criminatur eos,qui moftrantei vcritatemiHçc enimfuntcfFugia Illyrici.

I. Primum. Quando Augufttnusncgat peccatum effe ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fubftan-

fubdantianijtum îlle detali fubftantia loquîtur quæ pro-prichabetmatcriara,amp;perfeexiftit: Sicuti vulgusaccipit fubftantiam pro materia amp;nbsp;forma. At cum Illyricus loqui-tur de fubftantiali peccato, tradationeThcologica de forma effentiali agit.

Attendatledor quam fit hoc impudens effugium. Illyricus fæpè teftatus eft fe hoc fenfu accipere vocabulura fubftantiæ,quo folet opponi accidentibus. In Demonftrat. InConfefsio. amp;CIaue. Auguftinusetiam opponit inter fc fubftantiam amp;nbsp;acidentia,in hac ipfa controuerfia. Cur ergo ludithîcpræftigijsSophifta impudens?cur rudiorum ocu_ losfafcinopræftringere conatur ?Sæpè déclarât Augufti-nusvocabulum fubftantiæ,quod à fubfiftendo dicatur,amp; quodfuftineataccidentia. Nec vulgus indoól:um,fed homines literati materiam amp;nbsp;formam fubftantialepi vocant fubftantiam. Quæpoteft,quæfote, vlla fubftantialis forma cogitari fine materia ? Euidens igitur figmentum amp;nbsp;ira. pudensraendaciura eft quod fophifticatur Illyricus Vocabulura fubftantie aliter apud Auguftinum,aliter in haccfâ, trouerfia vfurpari. Auguftinus de peccato originis difterens adferitillud nullo modo dici pofte fubftantiam : mox re. citabimus ipfius verba, omnes ergo rimas obftruxit fyco. phantæ Illyi'ico. Si forma fubftantialis hominiseftpec-catum originis fubftantiale, iuxta tuam phrenefin,quid quæfoeritiuateria hominis ? an ilia eritiufticia feu quinta eftentia ? Cordatus ledor fecu expendat in quantas abfur. ditates fcfe praecipitet Illyricus, Sic ergoftatuasLedor Vocabulura fubftantiæ non alio fenfu vfurpari apud Auguftinum in haceontrouerfia de peccato originis, quam vfur. patura nobis amp;nbsp;antagoniftanoftro in præfenti controuerfia. Nam ficut nos vocabulura fubftantiæ opponimus voca-bulo

bulo accident is, ka prorfus codcm modoamp; Auguftinus difputanscontra Manichæosamp;Pelagianos de peccatoori-ginis.

Secundo,effugia quærit Sifyphus ói nouns Manichçus in voce peccati. Auguftinus,inquit,more vulgi perperam, amp;nbsp;non reâè more fcripturæ vfurpauit voce peccati. Qiiàm craflaamp; impudenshæceftcanillatio? Siquis ex omnibus Patribus amp;nbsp;fcriptoribus poft Apoftoîos diligenter ponde, rauit amp;nbsp;vrfit difta facræ fcripturæ, de peccato originis,Au-guftinus id fecit: qui ctiam fine omni dubitatione diuinitûs ad illuftraudâ amp;nbsp;defendendâ dodrinam de peccato originis contra Manichæorû amp;nbsp;Pelagianorû furores excitatus fuir. Nô à vulgo fed à Spiritu fando didicit quid fit pcccatum,amp; nô tantum atftualia peccata à Deo aceufari in Lege,fed et ia. morbum amp;nbsp;vulnus naturæ infliéium à Satana. Etfi alicubi excidit ei otHv^oAo^/'ot,tarnen de peccato ex Propheticis amp;nbsp;Apoftolicis feriptis eft locutus. Portenta fane amp;nbsp;figmenta lllyrici ignorauit: ficutiSc Propbetis amp;nbsp;Apoftolis ignora fuerunt. Nullum ergo hîcpateteifugium Illyrico. Augu-guftinusdifertc de peccato originali agit, de vicio,de mor. bo,amp;vulncre humanæ naturæ,negat peccatum originale elfefubftantiam,amp;adfirmatefle accidens vicium. Execran. . dæergofuntpræftigiæ lllyrici qui rudi leâori conatur of. funderenebulas,cumresfitmanifeftiflimaamp;fole meridia. noclarior. Similes præftigiæfuntquôd dicit Auguftinum Si Patres in généré amp;nbsp;in abftrafto loqui de peccato, fe verô confiderare peccatum originale inipfo homine. Tàmpu. tida fophifticandi libido dignaeft omnium bonorum odio. Auguftinusnon femper in genere,fed fæpè in fpecie de peccato originali loquitur,amp; teftatur illud non fubftantiam, fed accidens vicium. In manifcfto ergo mendacio depræ-

B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;henditur •

hcnditur hic niyricus:claraamp; enidenria tcftiraonia raox videbiraus. Deinde quand» Auguftinus amp;nbsp;Patres in genere negant Pcccatiim efTe Hibrtantiam, certcamp; fpcciem pcc-catioriginaliscoi-npledunturjnih forte Î1 lyricusnoiiam fa-bricauit DialedicamjVtnoiiaexcrfusen'Theologiain. Au. guftinus non roq,tur ita in abftrado de pcccato tandde Idea Platonica,fed ipfummorbû, vulnus,mal iciâ,fæditaté, olth. |zxr,defcóï:um,tcnebras,prauitatê,in ipfo homme, in-aniraai corpore confiderauit multo melius iuxta Dei verbum quam deeem Flacij Manichæis deliramétis fafcinati, Adco fruftrahic quæfiuitrimaselabendi Illyricus.

Tertium effugiumeft. Auguftinfi refpcxiire in verba amp;nbsp;fentétias Manichæorûjqcorendebantoîa pcccataetiâ adua lia elle fubftâtias.Hic forex ^pdit ic fuo indicio. Fatetur im. poftorAuguftinofuifTeccrtamécû Manichæis,qcôtêderint oîa peccata etiâ adual ia fuiife fubftâtias.Quâ ergb côfefTio-ne oppofuit huic erroriAuguftinus ? Hîc mihi refponde argute fophifta?diftinxit ne Auguftinus ?cÔGcffit nealiquod pdm,videl:originale efle fubftantiâ?obmutefcis pftigiator? rimas elabédi qris? imopftîustecû ago^Scnô ira dimitta te» Manichæoscôtendétesoîa peccata,etiâadua!ia efle fubftâ. nas,refutauit Aguftinusquomodoquaratione? côceiftt ne originale pdm tantû efte fubftantiâ? fi dixeris, conuineâ te de médacio impudêtiftîmo. Nâ Auguftinus amp;nbsp;generatim refpondit nullû pdm elle fubftantiâ:amp;fpeciatim de peceato orig. docuit,qgt; pdmorig.nôfitfubftâtia,fedaccidcns viciû, amp;nbsp;hoc modo refutauit infanos Manichços. Ergô amp;nbsp;1 llyrici blafphemiâ refutauit Auguftinus» Qiiod fi Auguft, tantû fomniaffetaliqd defuriofo c(5menfo Flacij, an nô pciaram habuiffet occafioné declarandi fuâ mente ? imo an nô impo-fita illi fui fîet neceflitas vfurpandi Phrafes Illyricft Siqdem Manichæicôtendcbantpeccata efle fubftantias. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5alté

Saite dîfcrîm? facers JebuifTet, videlicet p(îlaai?lüalj2 perperâ dici fubftantias; Pdm vero originale rede dici fub-ftantiâ à Manichæisifcd nequa^ fie loq,tur Auguft.Imö fim. pliciter jpnunciat pâa nô elle fubftatias, amp;nbsp;i nfpccic depôlo orig. contra Manichæosamp;côtra lllyri. refufeitatoréfuroris Manichæorü jpnunciat,amp; docet pdni origi,amp; vicin naturæ g,origine trahimiisex Àdam,nullo modoefTefiibfl’antiam* An nô igitur fiupendâ fiiâ iniipietatcdomefticoteftiniönio hîcjpdit Illyriens,qtnecDcû vercatur,nec vniucrfâEccliam flocci faciat,amp;q) manifefius hofiis fit veritatis, fiquidéadeo manifeftèjpalbabilitcramp;impudéter in cófpcduDeijfanólo-rû angelorô,amp; totiusEcclîç métiri audet.Pudeat te turpiflî-me fycophanta amp;nbsp;derifor oîs rcligionis,^ adeo ois vcrecun. diæ obliuifceris,amp; oés holes jpfungishabes,q.hanc tuâ ^fî. diânôpoflîntanimaduerterc. Tu ipfe fateri cogerisMani. chæos côtendiffe q» pólih fit fubfiantia. Fateri etiâ cogeris q» Auguftin® (ê oppofuerit huic blafphemiç : amp;in hoc ipfo cer, tamine plurinia extant clarilfima,d ifertiifima amp;nbsp;manifeftiG fima teftimonia in q.busAuguftinus ,pnunciat pftm originis nullo modo elfe fubftantiâ,nec efle quiddâ fubfiantiale(er-gô nec forma eft fubftantialis) fed efiè accidens vicium. Et tamen tàm immaniseft impudentia inFlacio Illyrico,vt in côfpedu aîtiflimi Dci,amp; corâ fanda Chrifii Ecclefia côten-derc audeatAuguftinum fenfiife cum Illyrico in côrrouerfia de peccato originis. F.uidens hoc argumentum eft Illyricû ^iccifièocra pictatc,amp; vacate omni timoré Dei : Nam tàm impudensamp;manifeftum mendacium innegocio religionis cft pdiTi vaftanscüfcieutia. Si II lyricus non legit Augu-ftinum,ficutimihi fæpc mouet fiifpicioné. Namdedifpu-tationibus8ccertaminib»Auguftiniftolidèloqultur:Et vo-culas quafda allatrat,nó cófidcra''a ferie difputationis apud Auguttinû-Î5,d poteft iftohoïe dici impudentius? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si

« Si veró legit-vel per tranfennam aliqiiando infpcxie Auguftinum,quid illo fceleratiiiSjqui contra fuam confci-entiam audet Manichæam fcabiem adfricare Augiiftino, contra quampeftein ide heros fortiflîme pugnauit? Ex. pendat ergo hoc cfFugium pins Leólor, Nam hinc de toto conatu 11 lyrici indicium facere poted*

Quartum effugiura Illyrici eft Auguftinum multum vrfiftedefeâum boni,pardm verb conftderalfe pofitionem mali;rneræfunt præftigiælcdor in terminoftholafticorum Theologorum^de pofiriuomalo. Eftcniin ambigiiusamp;ob. feurus» Noftri Theologi etiam alicubi vfurparunt inexpli« cationcdoârinædepeccato originis, hoc nimirum fenfu; Quod pcccatum originis non fit tantum abfentia donorum, vt fapientiæ,iufticiæ,vitæ,amp; libertatis,quædona amiiïmus in lapfu primi parentis ; fed etiam fir praefens in homine amp;nbsp;trjftismalicia,prauitas,cæcitas,confufio,ex qua omnisge. nerispeccataatftualianaftuntur. Hoc nofiri Theologino-minant pofitiuum malum, id eft, inhærenrem maliciam. Nequaquam verb hoc volunt peccatum originis efte quiddam ucfisx/uevop aut fubftantiam,aut qualitatem creatam, fed fœdiratem quæ hærcat in anima amp;nbsp;corpore. Tam fi quç-rasquidnam fit prauitas,malicia,f^'ditas,relt;5'tèdiciturqubd fit defedus,quemadmodumamp; Philippus in Locisloquitur, amp;nbsp;alibi. Auguftinusergbredè difputauit de peccato originis : amp;nbsp;monftrauit non elfe quandam fubftantiam,vel natura m,non efte remconditam à. Dco, fed confufionem, cor-ruptionera, pei rurbationem, inquinationem deformatio-nemrei àDeo condira’. Ac quia Manichæi inlàni eodem modo,quo nunc Illyricus,contendebant pccóituna originis elle fubftantiam •. Auguftinus oppofuit huiçfurori vocabu-luradefedus,amp; oftendit peccatum non effe fubftantiam : fed defeótum

fed defeé^um amp;nbsp;indigentiam boni: quemadmodum Lutbe'-rusamp;Philippus peccatû déclara runt. Inane igitur fophif-maeft quod hoc loco attulit Flacins ad dcmentandos ru-diorumoculos.

Quintum cfFugium eft Auguftinum paHim loqui de peccatisadualibusquotiesadfirmat peccatumho elle fub-ftantiam, fed accidens vicium : fe verb agere de pcccato originis. Ergo Auguftini teftimonia nihil faciunt contra Illyricum. Ad ftuporcm vfq; miror Illyricum adeo fine omni fronte mentiri,amp;quidcm coram tota Ecclefia DeijSe incaiifareligionis. Si mica veri timoris Dei in ipfoexifie-ret, faltem Deum Sc Ecclcfiam vereretur» Facile cogitate potefi homines cruditosamp;r ftudiofos veritatis, ftarim con^ fulturos libros Auguftini,præfertim cum ego libros amp;nbsp;capita, amp;nbsp;paginas indicauerira. Repetam ergo teftimonia,amp; anteoculos amp;nbsp;ante pedes demonftrabo Auguftinum in fpe. ciedepeccato originis loqui,amp; fæpè nominate peccatum originis,amp; ramen difertc adferete quod nullo modo fit fub-ftantia, fed fit accidens vicium* An non igitur extrema eftimpudentia in Illyrico,quod tarn manifefta,quæante omnium ernditorumoculos iacenr, palam negate audet? perindeacfi illefolus habcret Auguftini libros :aut tanta efler focotdia in omnibus doâ is amp;nbsp;pijs Paftoribus, vt nemo eotum faltem inlpiceret Auguftinum, præfcrtim monftra-tis libris amp;nbsp;capitibus.

Sexrum cflTugium eft : Quando Auguftinus dicat con. cupifeentiam eftcaccidens vicium,tiim eumdere venerea, quae fit peccatum aduale, loqui, amp;nbsp;non de original! : Re-fpondco tibi,mentirisSophifta,amp; federate imponis minus excrcitatis pijs. Imo mulris in locis, vtmox,Dco iuuante, videbiraus,agit Auguftinus de ipfopcccato originis, quod

B 3 concupifccn-

œncuprfcentiâjcgcm mcmbrorum, vicium natura?,vulnus infliôtnm àSarana.morbum, lansuorcni,amp;c.norninat,amp; cîi-ferte tcftatur quod originis vicium,quod trabimus à pa-rentibus,non fitfubn;antia,fcd fitaccidcns vicium. Fraudé ergo manifeftifiîmam comittit hic Illyricus,amp; quia ipfe prç furore Manichxonihi! amplius vider, etiam totiusEcclcfjç oculos conhgcrc conarur.

De his ftrophis,effugijsamp; præftigijs Illyrici,quibiis ^ximcelt;îita pagellaab ipfo fafeinare conarur fiinphciorû mentes pritnùm admonendus fuit pius Icûor, amp;nbsp;offiifæ nebiiiæ difeutiendæ: nunc in timoré Domini, inxonfpcólu altilfimi Dei amp;coram fanôta lefuChriftîEcclefia Augufti-niteniraoniade præfenti côtrouerlia repetamus amp;nbsp;expen. damns» Attendaraurem leâor ad hæc quatuor capita,quæ funditùscuertunr totumeomentum Illyrici»

I» Quod pcccatum originis non fit fubftantia.

Quod oîs fubftantia in quantû eït fubftâtia,fit resbona. 3» Quod in Ecclefia necefsc fit difeerni opus Dei in homi. ' ne,abopcre Diaboli, quodeft peccatum.

4» Quod peccatum originis fit accidens malura.

Hæcybi liquidodemonftraueriraus verbisAviguftini,tvirn mdiçet tota Ecclefia Icfu Chrifti,nû vel vncia veræ pi état is reliqua fit in II!yrico, qui tàm apertâ amp;nbsp;omnibus fanis con-fpicuâ veritatem tanta impudentia oppugnare,.religiofiim antiquitatein tàm manifefta iniuria adficcre, amp;nbsp;monitores fuosOmnigenere atrociftîmoiü conuiciorû inceffcrcaudet.

Çic.ergo feribit Auguftinus lib. 6, cont. Iulian.cap* 8, de peccato originis,contra Pelagianos difputans. Hoc ergo generi humano infliâum vulnus à Diabolo, quidquid per jllud nafeitur cogit efte fub Diabolo, tanquâ de (yo frutice ^rudum deçerpat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Obferua

Obferua hîc IciftorAuguftinum depeccatoorjg.difpii« tare*, nominar.n. vuIrus infliâuài g'cncri luimano àDiabo. lOjhoc fane efl pâm-orig. nimirum càîigo in incntejamp; mali-ciain voluntate,amp;prauitasincorde. Ac quia luiianus op-pugnauerit hanc Auguftini fententiam,jplixe de ca. difputat eainqj à calumnijs luliani? vindicat : ac iæpé repetit hoc vul nus à Sata na infliftüni homini,non polïe dici fubttantiâ.Nâ cuin lulianuscaluinniatuscnct verbaAuguftini,quafiexeis fcqueretur, Diabolum efle authoré fubftantie n^urç hu. manç; prolixe amp;nbsp;multis verbis demonftrat Auguftinus,non pofle boe extrui ex fuis verbis. Ratio cft, quia vulnus nÓ fit aiiqua fubftantia^fed vicium in fubftantia. Sicuti vulnus in corpore non eft fubftantia. Verba Augüftini fuut rctun. dentis calumnia luliani. Quibus ita infidiaris, tgnquam na. tiwæ huraanæ authorcin dixerira Diabolum,amp; ipfius,qua homoconftat,fubftantiæconditorcm,quafi vulnus in cor. pore polfit appellate fubftantiara,

Difcrtè jpnunciat Auguftinus,ficuti vulnus in corpore nó-poteft appellati fubftantia ; fie vulnus fpiritualc,tp Satan aîœ amp;nbsp;toti homini inflixit,^) eft ipfum pftm orig. non^oteft appellati fubftantia. An poftet aliquid dici aperrius? Pergit Anguftinus, amp;nbsp;de nietaphora difputat, qj pâinoriginis ap. pellaueritfruticéDiabolirqjfufpicaturlulianû he ac cc pillé, aC'fi pfftmoriginisdixiflet lubftantiâ.Refellit igitur amp;hanc fufpicione,amp; ncgatpdin originis vllo modo pofte dicifub. ftantiam.Sic enim inquitrSi propterea me patas dixiflcDia. bolumfubftantiæconditorem,quiainea fimi!itudine,quæ à mcadhibita eftjruticem dixi : Frutex quippe nullodubi. tante fubftantia eft : cur v fqs adeo te oftendis vel fingis in. dc'cKinpvt cis rebusquæ fubftantiæ non funtjadbibendas de fubftantia fimilitudines non exiftitnes?

B 4 Auguft»

Auguftiniis peccato orïg'inis adh’ibuit fimilitudinem amp;nominauitfruticem : amp;nbsp;docet aptam eflc metaphöram, Quiaijs rebus quænon fintfubftantiæ reftèadhibeanturfi-militudinesde fubftantia fumptæ : Palam eft ergo quód fagt; teatur peccarum originis non efle fubftantiam. Munit deinde Auguftinus fcntentiara fuam teftimonio amp;nbsp;exemplo Chrifti : qui dixit. Arbor bona bonos fruóius facit, amp;nbsp;arbor mala malos frudus facit. Et oRendit Chriftum intelle-xilfc per jftborem vel maliciam vel bonitatem in homine, per frudus opera velbona vel mala. lam quæroex reSo-phifta Illyrice,malicia in homine,ex qua oïs generis adua-lia peccata fcaturiunt,eftne peccarum originis? Omninó inquies: Nam fonsfontiumeft peccarum originis,hocfem-per in ore habes. Et bonitas ipfa in homine, quæ omnis ge. neris bona opera producir, eftne i u ft ic i a or igin is ? Omnino inquies.Hocenim fine fine amp;nbsp;fine modo inculcate foies. Et fanètu inhanefententiam vrgcrefoîes didumChrifti : Ar. bor bona facit frudus bonos,amp; arbor mala facit frudus ma* los iquod arbor bona fit iufticia feu bonitas originalis, arbor mala peccarum feu malicia originalis. Hæc ne eft tua mens lilyrice? hoc ne concedis? quid circumfpeótas? quid hæfitas-.meruisnete conuidum amp;nbsp;conftriófum profternat Hefshufius ? Ego verb re conuidum amp;nbsp;in mendacio deprç. henfumtotiEcclefiæoftcndam:ita vtipfe fateri amp;nbsp;manus dare cogereris nifi homo efles qui nefeit erubefeere.

OftendimusAuguftinum loqui de peccato originis,id. que per meraphoramcùm vulnus, turn fruticem, tùm mala arborcm nominate, proprie veto maliciam. lam artende ledor quod Auguftinus clariflimc pronuncier,peccatum originis,feu maliciam nullomodoeft'e fubftantiam : Verba jpfius funt : Quis enim maliciam,fiue bonitatem,vcl opera bona

bona fine maid,quos ventfruÄus 'illärflm'atborum voîuît intelligi,dicate(refubftantias,nifinefciensquid loquatur? * Arguto Sophiftæ rimas omnes obftrucre cogimur nc elaba. tur. Non loquitur Auguftinustantùm de pcccatis aftualL bûs : fed inprim is de peccato originali : nam de eo erat di. fputatio. Ét diftindè Auguftinuscum depeccatoorigina. li,quod appellauit arborem, amp;nbsp;de peccatis aólual ibus, quæ appellauitfruftus,agit» Etdifertèdicit maliciam in ho. minc,atq; etiambonitatem,non cife fubftantias : Eum vc, ro qui adfirmet maliciam efle fubftantiam,nefcire quid lo_ quatur* lllyricusigitur nounsManichæus, iudiceAugu-ftino,nefcit quid loquatur. An homo fanus euidentiorc demonftrationem manifeftimendacij, quodlllyricus co. ram Ecclefia comilit^defiderare poteft ?

Si quis metaphoram Chrifti de arbore bona amp;mala^ non tantum ad iufticiam amp;nbsp;peccatum originale référât,fed adipfosetiam homines,non impedit Auguftinus. Reólè enim vtroqi modoaccommodari poteft ; amp;nbsp;vtraq; ratiolo-quendi vfitatacftChrifto,Prophctisamp; Apoftolis. Homo amp;nbsp;cor eft radix malorum ; Et malicia feu prauitas in corde eft radix omnium peccatorum.

Et Auguftinus fatetur vtriq; Phrafi congrnere metaphoram Chrifti dearbore: quamlllyricus calumniam fa. ciens lefuChrifto tantum de fubftantia cordis amp;nbsp;hominis vult intelligi. Sedporro audiamus quomodo Auguftinus neget peccatum originis elfe fubftantiam : Quod ft arbor bona vel mala,nóbonitas hominis,vel malicia, fed ipfi homines accipiendi funtmquibusfubieótis iftas effe intelli-gimus,qualitates,bonitatcm,fcilicet in homine bono, ma-liciamq; in homine malo,vt ipfæ fubftantiæ fint arbores, id eft,ipfi homines certe frudus earum,quæ nihil aliud quàm

C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opera

opera întelliguntur,nemo nifîimperitusdicit efTe fubftan-tias. Attende quæfoledor. Auguftinusdifputatde natiuo fenfu verborum Chrifti, arbor bona bonos frudus facit. Ac diftinguit inter bonitate amp;nbsp;fubftantia hominis ; inter mali-ciam amp;nbsp;fubftantia hominis.Hanc diftindione non concedic Il lyricus ,{ed dicit bonitatem originalé, ex qua bona opera nafcuntiir,efre ipfamfubftantia aîæ: maliciâoriginalem, ex qua aftualia peccata oriuntur,efrc ipfam fubftantiâ hoi's. Ex diametro igitur pugnat figmentu Illyri.cu doólrina Au_ guftini. Amplius Äugufti. difputans de bonitate amp;nbsp;malicia originali : nam fupra nominauit eas arbore bona amp;nbsp;malam, qdntelligi non poteftde pcccatisaólualibus/ednetefsèell accipideiufticiaamp;peccatooriginal!: hanc bonitatemhue iufticiâjmaliciamqi originale inquam,jpnunciateffê Qua-litatesin hominibus tanq in fubiedis. Ecquid rerum agis Sophifta? effugia quæris? nulla hicfunt,fruftrate in tarn varias formas vertis,cóftridus hîc teneris. Auguftini tefti-moniumcftclanffimum:Et iufticiâ,amp; iniufticiaoriginale non elfe fubftantiâ/edqualitatê inhomine,vt infubiedo. Fundamentii igitur totum cui totuserror lilyrici innititur, hic penitiis euertiturab Auguftino.Hoc.n.conceflb,vt oTo cocedendum eft rede docuiu'e Auguftiniim iufticia 8i in_ iufticiaoriginis non fitfubftantia, fed qualitasinfubiedo, rotaphantafia II lyrici euanuitj’oix^rcu. Inftatautem Augu-ftinus amp;nbsp;amplius pmit Illyricum* Propter ego viciù generi humano Diabolus tanep vulnus inflixit, quamuis nullo modo fubftantia fit : rede tame adhibui de fubftantia fimi. litudinem vt fruticem dicerem,amp;frudus eius vicia etiam ilia cum quibus homines nafeuntur,

Nemofanoiydiciopræditus negate hic poteft,quod Auguftiniisloquaturde peccato originis:Viciura enim amp;nbsp;vulntiSj

viiînus, quöd amp;âtân totl huMäno fénèrl înflixït, q«ïcîalîud eft quàmpétmoriginis? Etvtciuraquod tan^ frutexpro. ducit fruduSjfcilicet vicia amp;nbsp;pcccata aâualia,qu id aliud éft quàm pcccatum originis ? Si iam oculos habes lllynce,ape-rieos,amp; videquàm graiiiter profternat tuum errorcm Au* guftinus. Hoc vicium, inquit, Satan toti generi huinano inflixit,hoc pftiïi originis, ex quo frudus nafcuntur, pecca. taadualia,nulloraodo eft fubftantia. Aperi oculos Illy-rice,fi potes:pdrn originis, tcftc Auguftino, nullo modoeft fubftantia. Ergo neqjcft forma fubftantialis : Nam forma fubftantialiscertè aîiquomodo eft fubftantia.

Annonvideshîcobftrudumeffe eft'ugiumtuum tibi admodumfamiliare: nimirum te non aftèrere quôd pdm originis fit ipfa fubftantia hominis fimpliciter,fed tantùm quo ad forma fubftantialcm animæ in fummofiiogradu. Hic ergô attende Illyrice: an non forma fubftantialis ali-quo modo eft fubftantia? Omnino. At Auguftinus difertè dicit vicium quod generi humano inflixit Satanas,quod eft pdm originis,nullo modo efle fubftantiam. Ergo pdm originis non eft forma fubftantialis,fed tantùm formaaccL dentalis. Verras amp;nbsp;transformes te licet in omnes figuras tanquam Protheus, tarnen elabi hic non potes. Euidentia enim veritatis conftridum, vidum, amp;nbsp;proftratum te tenet.

Plura iamloca Auguftini v'ideamus, vt impudentiam IllyriciorbiChriftiano dcmonftremus. Sic fcribit eodem librocont.Iulian, cap. 11. tradans locum Pauli,cap. 7. qui eft fedesdodrinædepeccato originis. Iam non ego ope. rorillud,fedhabitansin me peccatum.

[pfelllyrîcusinfuaConfelfione fæpè fatetur, Paulum hîc depeccato originis loqui, licet ftolidè ex Pauli verbis C a extruere

cxtruere conetur pcccatum originis efTe naturam intelH-gentem : quern infulfum errorcm in Antidoto refutauimus. Hïc fatis eft fateri Illyricum,pcccatum quod habitat in nobis, efïêpeccatum originis. lam Auguftinum intcrpretem audiamus, Pcccati autem nominequod in illohabitabar, ipfam nominabat concupifcentiam. Hoe tibi obferuandïi eft leóioi-jAuguRino concupifcentiam nonfignificarepftm aétuale, vtillyricus fophifticatur, fed pcccatum originale quod inSanóliSjtefte Paulo,habitat. Audi iam quid fequa. turjNemonoftrum fubftantiam corporis, nemo naturam earn is accu fat. Fruftra purgaturabste,quodnonaccufatur à nobis,concupifcentiasmalas,quibusfibenc viuimus non cófentimus,tamé efte nó negamus in nobis : caftigâdç funt, frenandç funt,expugnâdç funt. Sine omni inuolucro pofuit Auguftinuscôcupifcétiâefte pâm orig.amp; cócupifcentiaeffe inSanlt;ftis,eâ culpari amp;nbsp;accufari: fed fubftantiam corporis amp;nbsp;carnisnaturânôaccufari. Ergo.tefte Auguftino,fubftantia carnis,amp; plt;ftmoriginis nófunt vnum amp;nbsp;ide,vt Illyricus có^ tendit. Vocîferabitur hîc rima fe videre qua clabi polïît; fe non loqui de crafta parte carnis,neq; de fubftantia cor_ porisjfeddefubftantiaaniinæin fummo fuogradu,ncmpè quoad forraam fubftantialem. Sed Auguftinus obftruxit iamdudum hanc rimam: Nam amp;nbsp;ipfara fubftantiam animç diftinxit à peccato originis»Anima,inquir,amp; corpus,amp; quç-cunqibona animæ amp;nbsp;corporis, naturaliter infita,etiam in peccatoribusdonaDei funr,quoniam Dcus,non ipfi iftafe-cerunt. Lib, 4. contra Iulian, rradans locum ; Omne quod no eft ex fîde,peccatum eft.Ac conftanter negat anima redè dici pcccatum î Neq; exciderunt ei hæc verba incogitanria quadam,fcdcuni ca poluiffet, in lib.deNupr.amp; Concupif. lib. i.cap.3. amp;nbsp;àluliano exagitataeft’ent : Auguftinus loço' citato

citato ea totidem fyllabis repetit, amp;nbsp;défendit. Ergö^tekc Auguftino,peccatum originis,nec eft fubftatia corporis, nee naturacarnis, nee effentia anima?, nee materia, nee forma fubftantialis. Ita vides cordate ledor protritumamp; concul-catumeffê mendacium Illyriciauthoritate Auguftini.

Citaueram ego Auguftini verba de Natura amp;nbsp;Gratia» Cap, ip.vbi difertè adfeuerat peccatum non efle fubflan-tiam. Hic in varios gyros tanquam tortuofus ferpens fefe torquet IIlyricus,rogat num Auguftinuyirobauerit fenten, tiam Pclagij, negantis peccatum non cHe fubftantiam nee exiftentiam : Fingit ibi agi de peccato aduali,amp; non de ori-ginali. Etiam obijcitcrimen falfi,quia depræhéditacp'xÄiMX. Typographicura,quo genitiuus loco ablatiui eft pofitus. Adeo intentus eft inomnescauillandï occafioncs.

Leftoréergó hortor vt redeatmecumad Auguftinum, amp;nbsp;expendatquis fit fcopus difputationis in eo loco,quid probct^vel improbet Auguftinus,amp; quam valide profter« natrotumfigmentum Illyrici.

Statuscontrouerfiæcrat inter Pelagium amp;nbsp;Auguftinum t quöd hïc adfirmaret naturam peccato viciatam elTe : ille negabat. Pclagius ergo huiufinodi contexebat argumentum. Quod non eft fubftantia,non poteft debilitate naturam : Peccatum non eft fubftantia: Ergo peccato non eft viciata natura.

Integrum argumentum extat apud Auguftinum. Atq; hoc Pelagianorum argumentnm amp;nbsp;ab Illyrico amp;nbsp;ab eius -fedatoribusManichæis produâum fuit in fcœnara. ideir- * co perfpicuaeiusfohitio obferuandaeftapud Auguftinum. ’ Minoremergo his verbis pofuerat Pelagius, récitante Au-guftino.Vnde ante omnia quærendum puto,inquir,quid, fit peccatum fubftantiaaliqua,an omnino fubftantiacarens i

C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nomen.

nomen,quo non res,non exiftcntia,non corpus alîquod, fed perperam faâi aólus expritnitur: Et fibi ipfi refpondens Pelagius addit.Credo ita eft. Et mox denuo fibi refpondet. Non eft pdm aliqua fubftantia,fed tantum hoc nomine perperam fadi adus exprimitur. Hic iam interrogat 11-lyricus,num Auguftinus ifta Pelagij verba prbbauerit.

! Rcfpondeo planiftime: Auguftinus palam approbauit verba Pelagij, quatenus dixit : Peccatum noneftc fubftan. tiam. Nam ipfe Auguftinus non in Pelagij, fed in fua perfo-napofuitmoxamp; aliquotics repetiuitj quoniain peccatum tarnen dicimus non eft'e fubftantiam. Quod verb Pelagius attexuit Peccatum tantum efte perperam fadi adum: nec probauit,nec refutauit iftoin loco Auguftinus. Eft autem definitiopeccati mutila, quia peccatum originis,quod ne-gabat Pelagius, non compleditur» Idcircb improbanda eft ilia appendix.

Non autem de pcccatis tantiim adualibus difputauit Auguftinus,fed in gcnere de omni peccato: amp;nbsp;conceftit nub lum peccatum efl'e fubftantiam* Id manifeftiflime patet ex his verbis Auguftini quæ fet]uuntur.Cap.2o» Cernitis ne quo tendat, amp;nbsp;quo manus porrigat hæc difputatio, vt omninofruftra di'dum putetur: Vocabis nomen eius lefum: Ipfe enim faluum faciet populum fuum à peccatis eorum ? Quomodo enim faluum faciet vbi- nulla eft ægritudo?

Attende ledor Auguftinum non tantiim de peccatis adualibusagere,quæPelagius non negabat,fed inprimis de peccato original!, quod Pelagius impugnabat. Et cum «gritudinem nominat,ipfum morbumin anima monftrat, qui eft peccatum originis. Subiungit Auguftinus: Peccata quippe à quibus dicit Euangeliumî Saluum faciendum populum C HR IS T I, fubftantiæ non funt, amp;nbsp;fecundum iftum

ifturn vîtiarénori pofTunt. Hic foie tneridiano clarîus cft Auguftinum nô tantum loq, de peccatisaâualib«s,fcdin-priinis de originali; Quod enim CH RI ST VS faluum faciat populum fuum tàm à peccatooriginis,quàm à pccca-tisaôtualibus,Illyricus non audebitnegate, etiamfi totus corrcptus fit furore Manichæorum : hoc crgo infolubile argumentum hîc contcximus. CHRISTVS faluum facit populum fuum tàm à peccato originisquàm à peccatis aélualibus,atq; ita ab omnibus peccatis.

Scd nulla peccata à quibus faluum facit CHRISTVS populum fuum,eft fubftanria, tefte Auguftino.

Ergo nullum pólm, nee originale, nee aótuale,eft fub-ftantia, tefte Auguftino»

Hïc folidi a li quid refponde argute Sophifta, fi potes. Scio autem ne Satanam quidem hoe argumentum cum omni fophiftica fua euertere pofte: eft enim clara amp;nbsp;imrao-ta veritas, allatrabis fortaffis tuo more : fed Ledor cui ineft cor amp;nbsp;mens,baud dubiediferimen faciet inter garritus inanes,amp; folidam veritatem. Auguftinus in eodem contextu aliquories repetit Peccatum non efte fubftantiam : fed nos noncertamus numero,fed cuidentia reftimoniorum.

Si quærat Ledor quomodo foluerit Auguftinus fo-phifma Pelalagij.

Refpondeo: Hoc in Auguftino liqnido patet: Ma. iorem propofitionem in argumentoPelagij falfam eftede-monftrauit:amp; euicit id quod non eft fubftantia, pofte cori-umpere naturam, vt abftincrc à cibo, inquit, non eft fubftantia, amp;nbsp;tarnen, fiomnino abftincatur à cibo,nonfo-lum viciatur, fed amp;cxtinguitur natura.

C 4 Hiceroo * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ö

Hîc ergo futilitas eorum apparet, qui adßrmantfi ne-gctur quod peccatum originis fit fubftantia, tùm necc/Tario poni quod nulla fit faóla corruptio naturæ» Quod Illyri-cusdiuinat,fic legendumefie; Anomninofubftantiacarcns nomine, apertilfimafrausamp; impudens crimen falfieft. Sic proprio fcelcre implerur,qui dealijs ialfa côminifcitur.To-tadifputationisferies,ipfa folutio fophifmatis Pelagij,ali-quoties rçpetita confefiîo Auguftini,cx diametro pugnat çumfraudulentailla contorfione verborum,

Obferuet Leôlor impudcntiam 111 yrici : Auguftinus muîtotics dicit peccata non fubftantias. Et tarnen porten-tumhocaudeteitribueremeus antagonifta: quod dixerit peccatum cftfubftantiä carens nomine. Hoc enim aptum vidcturcómento Illyrici. Infpiciat fairem ledor locum ; primo intuitu depræhendet dolum II lyrici* Ergo nePela-gius hoc voluit : Peccatum eife fubftanriam quæ careat nomine : Pudeat te Sophifia tantæ vaniratis. Hoc fiolidum amp;nbsp;impudens fophifma prodit lllyricum,quod vix à limine fa-lutarit Auguftinum. Fieri enim non poffer, vt ram ftolide fophifticaretur, fi tantum duas paginas in ifto libro cum mediocriattenrionelegiffet, Qiiod dicit Illyricus; Mani, chæoscotendiffepamp;ccaraaóiualiaeffefubftantias, atqj ideo hîc negalTe Auguftinum peccatum effe fubftantiam.-præ. ftigiæ Hint,amp; rurfus prod it fc domeftico tcftimonio quod vix infpexerit Auguftini locum. Auguftinus enim hîc ne verbuloquidcm agit contra Manichæos. Sed Pelagiumre-fcllit,qui rede adferebat peccatum non effe fubftanriam: fed mala confcquenria inde texebat. Ergo narurampecca-to non potuifle viciari, Ac fupra monftraui Auguftinum de omnibus peccaris pronunciaffe,quôd nullum peccatum nec originale, nec adualc fit fubftantia. Quia de peccaris loquitur,

loqultui'jdcquibus faluum facîtChrîftus populum fuura. Nonigituregoilludo pufillisChrifti ïfed lllyricus Syco-phantaeftqui ridetDeumin cœlis,fafcinare conatur pu. fillosChriiti ne videat veritatera,crimen falfi comittit im. pias fententias adfingendo Auguftino,amp; fideles Chrifti mi_ niftros conturaelia adficit,de quibus fceleribus fuo tempore redditui'uscft Deorationem, i i t

Auguftinus lib.a.cont. luÜan. cum ex Cypriano,Gregorio amp;nbsp;Ambrofio probaflet pdm originis, amp;quinq; lulia. ani argumenta,quibiis impugnabat plt;?tiri originis,foluiffet: legem peccati, quæ inefi: hominis membris, repngnans Icgi mentis,quiacaro concupifcitadiierfusSpiritum,etiamba^ tizatis Sandis ingerere necelfitatem pugnandi dicit.

Hiciamte interrogo argute Sophifta : Lex peccati, q ineft membns hominis,amp; répugnât legi mentis, eft nepdm originis? Omnino. Hocenimconfeifiotuafæpèvrget:amp; notuseft loeusPauli.Ro.y. Audi ergo quid porro fequatur in Auguftino; Cotra quid ? fcilicet pugnare cogûcurbaptu zati Sandi : nifi contra malum non fubftantiam,fed fubfta. tiævicium, Dei gratia nos régénérante non imputandum, Dei gratia iuuante frenandum, Dei gratia rémunérante fa-nandum. Et paulo poft dicit Sandos pugnare c(')traidcuin quo nati funt. Qu is ergo dubitare poteft Auguftinum in fpeciede peccatoorigi.loqui:quöd peccatum originis dicit nonefle fubftantiam,fed fubftantiæ vicium,

Addam adhuc vnum amp;nbsp;alterum teftimonium : nam fi quis plura Auguftini dida requirit, is legat meum Antidotum : nunc mihibreuitatieft ftudendura, amp;nbsp;11 lyrici infeitia amp;nbsp;impudentiaconuincenda.

Lib. I. deNupt. amp;nbsp;Concupifeent, ad Valerium,cap.25. Si autetn quæritur quomodo ifta concupifeentia carnis ma-

D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neat in

neat in regeneratojn quo vhiueiTorum faàa eft remiffto peccatorum,amp;c. Adhsec refpondetur^dimitticoncupifcen-tiam non vt non fit, fed vt in pecccatum non impiitetur. Quamuis autem reatu fuoiam foluto raanet,tarnen donee fanetur omnisinfirmitasnoftra,proficiente renouationein-terioris hominis, de die in diem cum exterior induerit in-corruptionem : non enim fubftantialiter manet ficut ali-quod corpus, aut Spiritus, fed adfedio eft quædam maJæ qualitatiSjficuti languor.

En totus tremit Illyricus confpiciens arietem : Non te peto Zllyrice, fed facrilegum tuum errorem; Abijcc blafphemiam,amp; redi ad EcGlefiam,amp; nihilerit periculij fed arietem admoueamus. Qiii aliquid fani habet cerebri is non poteft negate Auguftinum loqui de peccato ori-ginali,quödnominatconcupifcentiamcarnis. Id enim tota docet feries difputationis. Et dicit concupifeentiam mane, re in regenerato : amp;nbsp;concupifeentiam ita dimitti in Baptif-mo,non vt non fit,fed vt inpeccatum non imputetur. Hoc nobilediólumLutherusamp; Philippusamp;alij orthodox! fæpc allegarunt de peccato originis, Præterea nominat infir-mitatem quæ maneat amp;nbsp;paularim fanetur : hoc fane eft peccatum originis. De hoc peccato originis iam pronun-ciat Auguftinusilludnon manere in horaine fubftantialiter,ficut aliquod corpus aut Spiritus.

Audis ne, vides, amp;nbsp;palpas ne Ledor Auguftinum di-fertè pronunciare, quod peccatum originis non fit fubftan-ti3,nec aliquod corpus, nec aliquis Spiritus. Impugnat ergo errorem Illyrici, qui contendit peccatum originis eftc Spiritum,videlicet, eflcntialeni forniam animæ, amp;fub-ftantialera

ftantîaletn îmaglnctn Sàtanæ, în quâm hörno fit transfôf-matus. Sic pueri in Dialeftia didiciraus : Omnis fub-ftantia aut eft corpus aut eft Spiritus. Scd,tefte Auguftino, -peccatutn originis nec eft corpuSjUec eft Spiritus : Ergo non eft fubftantia.

Hem nouorum dograatum fabricator quid agis? Sa-phifmata cudis?Fruftra te fatigas. lam vicit veritas, amp;nbsp;fplendor folis iamdifcuflit nebulas. Araplius munit ve-ritatem contra ILLYRICVM Auguftinus: Pcccatutn originis,inquit,eftadfe(ftioquædam malæ qualitatisjîcut languor. Negat ILLYRICVS peccatum originis elle qualitatem : Ergô contradicit Auguftino Qualitas autein non eft fubftantia, fed accidens,quod apud oranes dotftos amp;nbsp;fanos puto extra controuerfiam elfe. Quod dixit adfe-(ftionem, non intclligit adfedum vel motum,fcd difpo-fitionem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;morbum. Lib. 6, contra Iulianum,

diftinguit inter adfeftionem, amp;nbsp;adfedionalem qualitatem : Sed hoc loco pro ipfa adfedionali qualitate vfur-pat hanc vocem,quod inde patet,quia nominat languo-rem.

lud icet ergo nunc plus Lelt;ftor,an non 1 iquidô demon-ftratum fit, Auguftinum in noftris caftris contra ILLYRICVM militate.

Eiufdem perfpicuitatis eft locus Auguftini: lib, 2. de Nuptijs amp;nbsp;Concupifeent. cap, 34. Obijciebat Iulianus Auguftino,quafî dixilfet, per Diabolum aliquid fubftan. tiæ creatum in hominibus, repellit àfe hanc calumniam Auguftinus : amp;nbsp;docet falfo hoc tribui fuse doârinæ: Ratio-nemadfert,quia vulnus quod infliéiura eft generi humane per Satanam non fit fubftantia,fed vicium. Qui'enira vulnerat non créât membra, fed vexât.

D a Etpaulô

, Et pauló poft ; Viilnus autem,quod pcftm vocatur, ipfam’ vitara vulnerat,qua rede viucbatur, Hoe viilnus autem tune maiusatq^altiusinflixit Diabolus, quamfunt ifta ho. minibus nota pcccata. Vides Ledor Auguftinum loqui de peccato origin is,amp; hoe nominare vulnus: quae vox eft fudcs inoculisillyrici. Dicitenim Auguft»Diabolurn alte infli_ xtfte hoc vulnushomini,ac plus quàm decies hoc inculcat in fuis libris. Et mox addit : Et tarnen ipfe languor, ( fie etiâ fupra nominauit pdin originis) quo bene viuendi virtus pcrijt,noneft vtiq; natura, fed vicium;ficut certe mala in corpore valetudononeft vllafubftantia vel natura, fed vi-cium. Cum Auguftinus nominatpdmlanguorcm, vulnus, raorbum,ægritudinem,non de aduali, fed de peccato origi_ nisagi manifeftiiTimum eft:nampaulf»poft nominat con. cupifeentiam carnalern quæ repugnet legi mentis : hoc fane cftpeccatum originis. Et paulo poft in conclufione huius tradatus : Sunt ergo,inquit, amp;nbsp;in'paruiilis peccata origina. lia. At difertè dicit hune languorem fpirirualem,id eft, peccatum originis non efle naturam - déclarât rem fimili-tudine. Sicut mala valetudo in corpore no eft vlla fubftan. tia. Sic vult diccre : Peccatum originis non eft vlla fubftan, tia. Quid poftet Dodor Ecclefiæ difertiflîmus raagis di. fertedicerecontra infanumlllyrici errorem?

Nonaddam hicplura teftimonia.-non enim numero pugnamus, fed euidentia veritatis. Et qui tàm manifeftæ veritati non acquiefeit, is palam demonftrat quod veritati bellum indixerit, ideódj;' vt otvroHotTczJteir^relinquendus eft» Si quisautem pliira teftimonia Auguftini defiderer, is legat meum Antidotum contra Illyricum, part» 4.

Secundo loco meprobaturum dixi,quód tefte Augu-ftino omnis fubftantia,in quantum fit fubftantia, fit res bo. /‘.r J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;na» Ratio

4

na. Ratio manifeftinîma eft, quia fit quicfdam conditum à DEO. Sentit II 1 y ri eus vehementer fe prerai hac feuten-tia. Ideôtexit inuoliicra,amp; puluercm excitare conatur, vc iinpediat vifum Ecclefiæ. Auguftiniis( inquitFlacius^in. tel ligit per naturam totam fubftantiani, complcdendo ma. teriafnamp;formam,totumqihominem: ego vero de forma animæ loquor. Ego vero te præftigiator hic iTrctvTolt;p'j^i^ dcpræhendo. Siue enim formam fiue materiam accipias; fimplicitcr pronunciat Auguftinusomnem fubftantiamefle rembonam ramp;quæpoteftclfe forma fubftantialis fine materia in qua? Adhæc non tantum materiam dicit bonam eftc: fed etiam formam animæ fubftantialcm in quouis pec-catorecficrem bona,amp; à Deo conditam.Sentis ne hie iugu-lari tuum fophifma mucrone veritatis? Audiamus Au. guftinum lib.j.contra Iulian, cap. 25-. Confiteor igitur opus Dei effe qui nafcitur,etiam trahensoriginale malum : qup. niam quod in illo Dei opus eft, bonum eft : quia bonum eft opus Dei, etiara cum malo,non folura in paruulis, verum etiam inquibuslibet ætatibus,hoceft,fubftantia, forma, vi. ta,fenfus,ratio,cæteraqs omnia bona,etiam in quocunqs homine malo.

Attende lelt;ftor ad fingulorum verborum euidentiam amp;nbsp;pondus. De original! peccato,cótra lulianum difputans, dicit fubftantia hominis trahentis originale pârneflerem bonam,qu!a fit condita à Deo. Ergo fubftantia hominis noneftipfum pcccatumoriginis. Ac vreffugialllyriciob-ftrucrer,addit notifeloqui tantum de materia, aut tantùm in genere de toto hora ine: fed in fpeeie de ipfa anima, de ipb etiam forraa animæ, de qua multum garrit Illyricus, amp;nbsp;adfirmat ipfara animam, ipfam formam fubftantialcm nimirum am ma,effe rem bonam: etiam in quocunq;

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'pecca.

peccatore,quia fit rescondîta à Deo. Vbî nund elabcris IL lyrice. TotafanèEccIefia videt te côftrtëtumefle : vtinam amp;nbsp;tu vid.ere pofies, amp;nbsp;pœnitentiam ageres.

Alteraelufio II lyrici eft Auguftinum loqui de inferiore gradu boni. Quid audio? Subftantia in inferiore gradueft rcs bona: fed in fuperiore gradu cft res mala amp;nbsp;peccarum. Bone Deus quo abfurditatumabripiturifte homo :amp; qui vnquam fie delirauir,ne Manichæus quidem quod ego feiam.

Tu verb mentiris Sophifta. Auguftinus non de inferiore, fed de fupcriore gradu bonorum loquitur : agit enim deipfa rationc, qua nihil eft admirabilius aiit præftantius in rebus humanis. Agit de ipfa anima, de ipfa mente amp;nbsp;volunr3tc,dcquatu garrire foies, rationem in fummofuo gradu tftc peccatum originis.

At Auguftinus tibi in os contradicit, adfirmans o-ranem fubftantiamamp; in fummo, amp;nbsp;in infimo gradu,atqi etiam in inedijs gradibus effe rçm bonam. Ac de ratio-nehoc loco pronunciat. Forma, inquit, vita,fenfus,ratio, eft res bona, etiam in quocunqs peccatore. Vides ergo. Leólor præftigias Illyrici protritas efle? amp;nbsp;nihil folidi i-pfumattulilfe.

Teftimonia autem quæ protuli immota confiftunt, tefte Auguftio, omnem fubftantiam,in quantum fubftan-tia fit,effe rem bonam. Paucahic repetamus.

Contra Secundinum Manichæum: cap. i Vna igi-tur eademq; res, id eft, anima, in quantum fubftantia eft, bonaeft; in quantum autem habet aquidmali, quod non eft fubftantia,id eft,confenfionemiftam,in tantum mala eft.

Audû

Audis Leólor animam ip fam in’quantum fit fubftan. tia,efre rem bonam: ergo ipfa fubftantia animæ non eft peccatumoriginis. Nemoenim diceie audebit etiamfifit furiofiffimus, quod peccatum originis fit res bona.

Qüöddicitanitnamaliquidmali habere, non hoc di-citvtextenuetpeccatum originis:Sed vt diftinguat inter 'fubftaritiam animæ, amp;nbsp;malum in anima. Plurimura fane mail habet anima, fcilicet totum peceätum originis: Hoe autcmmali quod habet anima, non eft fubftantia, inqUit Auguftinus.

Non fatisidoneo vocabulo nominauit confenfionefn peccatum originis: fed tarnen intelligi poteft eiusmens: amp;nbsp;vnde hæc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ei exciderit non eft obfeurum :

nimirum quod hæferit in obiedione? nûllum efte peccatum, nifi fit voluntarium: quod didum Philofophicum reijeeredebuiflet, ad forum ciuile.

Additautem Auguftinus (quot;aperi ergo oculos cordis,amp; intuere fi potes) bonum aliquod effe quamlibet fubftan. tiam: amp;nbsp;ideo malum effe defedum fubftantiæ,quiabonum eft, effe fubftantiam,

HÎCiaminterrogo ILLYRICVM, poteftne pdm originis vllo modo velratione dici bonu, Etfifubinde cumulât portenta,ramen fperoeum hoc non aufurum. Cum enim peccatum originis cum voluntate DEI pugner, amp;nbsp;peccato originis nihil fit in mundo foedius, non poteft fine fumma impietate bonum dici.

At Auguftinus pronunciat quamlibet fubftanri-am,fiue materiam,fiue fubftantialem formam, fine cor. puSjfiuc Spiritum, fine totum, fine partem nomines,

D 4 quamlibet

quamlibet inquam fubftantiam pronunciat effe bonum alt-quod.Ergopeccatum onginis,quod maliim eße conßat, tcße Augußino nulla rationc dici poteß fubflantia,ac ne fubßantialisquidem forma animæraddit Augußinus.ldeo malum f nimirum quodcunq; amp;nbsp;inprimis pflm originis) eße defeftum fubßantix : quia bonum eß eße fubßantiam. Vides Icdor quanto pondéré premat «Srobruat Augußinus errorem Illy,rici;malum,inquit,vt pClmoriginis^noeßfub-flantia,fed eß defeäus fubßantiir,corrupt!o,cöfufio,amif. fio: quia fubßantiam eße,bonum eß ; malnm autebono eß contrarium.

Item ; Lib.3. contra lulianum : cap. 23. Augußinus rc. fiitansapertamlulianicalumniamjfic feribit; Imö defini-ui naturæ fubßantiam,cuius author eß Deus,etiam in gran# dibus peccatoribus eße bonam,qui vtiqs proprer peccara ctiam fua propria maß funt, quæ illi malo cum quonati , funt,hoceß,peccatooriginal! addiderunt. Etpaulopoß addir,quantum attinet ad nafcentes,nullo modo naturae fubßantia malum eßet,cuius author eßDeus,fed ea quæ in-funt ei vicia,contra quæ tu quoq;, vt tuis verbis vtar, glo-riofa exerces certamina. Satis darum eß Augußiniteßi-monium : fubßantiam naturæ hominis definit eße bonam : additrationem, quia eins author eßDeus; fedpóim orig, cum quo nafeuntur homines,definiteße malum. Quid pof. fet magis explicate cont. phantafiam l Ilyrici dici ?

Expendamus amp;nbsp;infignem locum qui eß in 7. lib. Con-feßio. cap. 12. vbi difertißimc dicit omnem fubßantiam eife bonum aliquod,amp; idtömalum,amp; qnidera pdm originis no effe fubßantiam. Verba Augußini funt:Malumqi illud quodquærebam vndeeßet,non eß fubßantia : quia fi fubßantia eßet, bonum eßet. Aut enim eßet incorruptibilis fubßaugt;

fubftantîa,magnum vtîqj bonum î aut fubftantîa corrupti-biliseircbquænifibonaeîTctjCorrumpinon pofTet. Iraq; vi_ diamp; manifeftum eft mihi, quia omnia bona tu fcci(li,amp; prorfusnullæfubftantiæfuntjquastu non fecifti.Hadenus AuguRinus* Syllogifmos nunc contexamus, Illyricoôc omnibus Sophiftis infolubiles.

Omnis fubnantia, tefte Auguftino, cR res bona : Pdtii originis non eR res bona, fed pefbraa. Ergo pótm originis, teReAuguRino,nullo modoeR fubRantia,nec formalis nec matcrialis. Etiamfiomnes ingcnij neruos intendat Illyri-cuSjtamenimpofTibileeRilli, vt refpondcat aliquid folidi ad hoc argumentum.

Vides etiamLcâor mcum fundamentum quod pri. mo loco pofui contra errorem IIlyrici,hîc totidem verbis poni ab AuguRino. Prorfus,inquit, nu'ilæ Cunt fubRantiæ quas tu non fecifli* Sic ei;gô argumentor. Omnis fubRan. tia fine omni reRridione aut eft æterna,vt Deus, aut per fi. liumcondita. Sed peccatum originis non eft faâum nec conditum per filium, nec eft æternum : Ergo pftm originis noncftvlla fubftantia,nec materialis, necformalis. Hoc vnutn argumentum omnibus Sophiftis,qui funt in toto orbe infolubilecxfundamentiscuertit totum comentum II-lyrici de peccato fubftantiali. Confidera ctiam Ledor quam conftanter pronuncict Auguftinus, itaq; vidi amp;nbsp;manifeftum eft mihi,inquit. Multum ergo hac de re cogitauit, amp;fcripturæfacræteftimoniaexpendit,amp; fine omni dubi-tatione tandem ftatuit amp;nbsp;definiuit : Omnem fubftantiara in quantum fubftantia eft,elfe rem bonam. Ergo iuxta Augu-ftinum Peccatum originis nullomodo dici poteft fubftan-tialisforma animæ.

Quid opus eft plura adferre teftimonîa in re manifeftif.

E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fima.

fana. Ft contra Pelagianosamp;: contra Ma nïcbaros multotics repent oinnem fubftantiam naturain in quantum Rib-fl:anriafir,eirebom]ra aliquod. Infpieiat faltcrn Leólor li-brum Auguftini de Natura boni,contra Manicha?os,in quo ferèdecies repetit omnem naturam eïïc bonnm aliquod,amp; ideö maium non efTe naturam. Vt breuitati fhideamus ad-kribam infignia quJedam dióla.

De Natura Boni contra Manichatos. Cap.r.

Quia ergo bona omnia ,- fiue magna fiuc parua,pee quoslibet rcruin gradus non pofiunt efle nift à f) E O : O-ninis autem natura,in quantum natura eft, bonum eft: oranisnatura non poteft efte nifi à fummo amp;nbsp;veto DEO; quiaomnia etiam non fumma bona,fed propinqua fum-ino bono,amp; rurfus omnia etiam nouilRma bona,quæ longe funt à fummo bono, non poffunt efi'e nili ab ipfo fummo bono. OrnnisergoSpiritusetiam mutabilis,amp;orane corpus à D E O, amp;nbsp;hoc eft omnis faóta natura. Omnis quip-pc natura aut Spiritus aut corpus eft. Spiritus incommu-tabilis DEVS eft : Spiritus mutabilis fada natura eft, fed corpore mchor.

Obferua Ledor fingulas Auguftini voces. Munit fc Auguftinus contra mcrKlacium lllyrici,quifingit Augu-ftinum de inferiore gradu boni locutum efte. Idcodi-citfedeomnigcnçre bonorum loqui,.de paruis amp;nbsp;inagnis,-inquolibetgradu, Iinpudens igiturSophifta eft lllyricus» Deindeadfirmat orancm naturam, in quantum natura eft, efte rem bonara; pro eodemenim accipit naturam amp;nbsp;fub-ftantiam . Natura ergo humana non eft pcccatura originisi nam peccatum originis nul Io modo poteft dici bonum-Rurfus munit fe contra.Sopliiftam Illyricum.’Omnia, in-

■ quifjbonä

qult,igt;ona amp;nbsp;vîcîha fumtno1:)onô,Sc nouilTimabona func à fumrno bono; Ergo non agit Àuguftinus de inferiore graduboni. Ampliusmunit fc xAuguftinus contra Sopbi. IfasjGuc de fpirituali natura fine de corporali agas. O-ranis naturaôi fubftantia eft à DEO. Ergóamp; natura ani-rnæamp; rationis, quç eft Spiritus rautabilis çorpore meliorjà DEO faâa Se tes bona eft,amp; fine impietate peccatum originis dicinon poteft. An quidquain poft’et dici gra-uiuscontra Illyrici præftigias?

Et Cap. 3. ibidem. Proinde cum quæritur,vnde fit malum,prius quærendum eft,quid fit malum: quod nihil aliud eft quam corruptio,vel modi, velfpeciei,vel or-dinis naturalis. Mala itaque natura dicitur,quæ corru-pta efttnam incorrupta vtique bona eft.Sed et iam ipla cor. rupta,in quantum natura eft,bona eft, in quantum corrupta eft,mala eft.

Auguftinus in genere de quouis malo hic agit, fco-pus cnim librl eft de natura boni amp;nbsp;mall : Ergo amp;nbsp;de peeqa. to originis agit,nara hoc vnum eft de fœdiftimis raalis. A.C fcopo fibi præfixo quærit primùm quid fit malum,vt deindefacilior fit aditus ad quæftionem vndc fit malum. Etfeopus controuerfiæ.quam mouit Illyriens eft. Quid fit malum originis»

Hiciam attende Leâor ad verba Auguftini, malum inquit,nihil aliud eft q corruptio vel modi, vel fpeciei, vel ordinisnaturalis. At nemo fanus dixerit corruptionem efl'c fubftantiam : Ergo peccatum originis, vtpote quod eft tor. ruptio corporis amp;nbsp;anima?, fpeciei ordinis,non eft fub, ftantia. Præterea mala, inquit, natura dicitur, qute corru. pta eft: Nam incorrupta vtique bona eft.

E 2 Sed

Scd ipfa ctiam corrupta natura, in quantum natura cffy bona eft,in quantum corrupta eft, mala eft: Hæc fententia iugulum petit erroris Illyrici. Si enim corrupta natura hominis,in quantum natura eft,resbor.aeft,vt Auguftinus do-cet,certe ipfa natura hominis licet corrupt! non eft ipfum pftm originis, Nefas eft enim peccatum originis dicere rem bonara.

Ibidem : cap. 17» Non ergo mala eft,in quantum natura eft,vlla natura,fed cuiq; naturæ non eft malum nifi mi. nui bono.

Quid poirct,quæfo teLcdor,dicicircumfpcftius?qiiid validiuscontra Illyrici errorem ? 5i nulla natura, in quan. turn natura eft,mala eft, tefte Auguftino,ergó natura hominis licet corrupt! in quantfi natura eft, no eft peccatum originis. Si enim eftct peccatum originis non folumres mala, fed etiam peflima eftet. An II lyricus etiamfi omnes ner-uosfuiingenij intcndat, aliquid folidi poftit adferre contra hæc tarn euidentia tcftimonia,,conftderet iudicet plus-Ledor.

Ibidem; Cap. 19. Omnis itaq; natura bona eft,amp; omne bonum a Deo eft, omnis ergo natura à Deo eft.

Hauddubic vides Leiftor quàm prcfsc agatcontraad-uerfariosManichæoSjamp;fyllogifmis eos refel'lar, Memine-risautera Auguftinoin hac difputatione,Naturam amp;nbsp;Sub-ftantiam vnumamp; idem cfle.. Omne bonum, inquit, à Deo eft : fed plt;ftm originis non eft bonum : ergo non eft à Deo. Item .‘Omnis natura eft bonum aliquod: Peccatum originis non eft bonum aliquod,fed res peilima. Ergo peccatum originis ncc natura nec fubftantiaeft.

Hand dubié fentit Illyricus in imo fenfu cordis fui, fe non tantùm omni patrccinio amp;nbsp;teftimonio Aueuftini de-ftitui,

ftituîjverùm etiam validifTunc fuam oplnioncm diâis Au« guftini refutari : fed premie altum corde dolorem, amp;nbsp;inané reuocarionis pudorem metuens præ furore mordet frenum : fed fiue veilt fiue nolit, veritas liquidé demönRranda eft Ecclefiæ Chrifti»

Plurima teftimonia Auguft. extant inhanc fententiam quodoranisfubftantiavel natura ,irf quantum lubftantia eft,fit res bona amp;nbsp;à D E O : atq; ideo pdm originis dici non poifit: fed vt parcam ledori,non recitabo nunc plura. Qui enim tàm euidentibus teftimonijs non patitur fîbi fat is fieri, is paruin mouebitur, etiamfïmille teftimonijs obtundaseö, luxta Prouerb.Salomo.cap»27. Etiamfi ftultum contudcris in raortariopiftillo,velutiptifanam,tarnen non recedit ab eo ftultitia eius^

Tertio loco ex Auguftino probandum fufcepi quöd iuxra doftrinam Ecclefiæ difcrimen fit neceffarium inter opus Dei,amp; opusSatanæ. Ampliflimum bicorationiscam. puin habcrcmus,amp; dcclarandi res neceftarias, amp;nbsp;rcpellendi aduerfarium argumenta validiifima. Sed quia in Antidote idem argumentum traâ:auiinus,amp;in remanifeftaamp; grata amp;nbsp;valida eft paucitas, operam dabo ne videar abuti lectoris patientia. Multis in locis portentum hoc obtrudit lllyricvis Ecclefiæ Chrifti,quod in homine lapfo opus Dei ab opeve Diaboii nec polfit nec debeat diftingui : locos alibi adfignaui, videlicef, 2. parr. Clauis. fol. 49/j.. Sépara tu rai’ii,inquit,idem à feipfo. Defenf. pig. 6 6. De occafio-ne vitandi. pag. 21. pag. ii.Confefs. 76. amp;in alijs multis locis. Qnoconfilioautem hæc confundat Illyricus atten. dendumeft. Inficiari nonpoteft animam amp;nbsp;rationem amp;nbsp;corcfteopusamp;creaturatnomnipotentisDci. Simili ratio. nenemofano iuditio præditus negare poteftDeum nulla

E 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rations

rationè cfTe authorem peccati. AnimaduertÏt igïtnr difcrimine obferuato, amp;nbsp;probe munito inter opus DEI amp;nbsp;opus Satanse, quemuis facile depræhenfurum fubftan, tiim aniraæ,rationis, amp;: cordis fine impietate non pofTç dici peccacum originis.

Guilds enim hoc argumentum ftatimeRobuium:Sub-ftantia anirox/rationis 8i cordis eft opus DEI: At opus DEI difeernendum eft ab opere Diaboli, quod eft pec-catum originis. Ergo fubftantia anima?, rationisamp; cordis diftinguenda eft à peccato originis. Hoc euidens amp;nbsp;lidum argumentum, vt confundat ILL YRIC VS,tol-lere conatur è medio neceffarium diferimen inter opus DEI, amp;nbsp;opus Satanæ: Idem, inquit, à feipfo diftingui non potcft,quafi vnum amp;nbsp;idem fit amp;nbsp;opus DEI amp;nbsp;opus Satanæ.

Huncverbcraflumerrorem,quem ILLYRICVS â multis fæpè de eo admonitus mordicus tuetur, Augufti. nusinplurimis loçis refellit, vnde manifeftum eftAugu-ftinum aberrorelllyrici fuifle alieniftimun\ Pofitocnitii difcrimine inter opus DEI amp;nbsp;opus Satanæ totum com. mentum Illyrici defubftantiali peccatoprorfusconcidit.

Subijeiamus ergo pauca quædam amp;nbsp;omni obfeuritate carentia teftimonia Auguftini : contra lulianum libro 5. cap, 21. Ex ifta amp;nbsp;cum ifta nafeitur homo bonum DEI opus,non fine malo quod trahit origo generationis, amp;nbsp;fa-nat gratia regenerationis. Ac per hoc redè à me didum eftitanuptiarumbonum malo originali,quod indc trahi-tur,nonpoteft accufari:ficut adulteriorû amp;nbsp;fornicationum malum bono naturali, quod inde nafeitur,non poteft excu-fari. Bonum enim naturale dixi quod mecumipfe collau-das:Malum autera originale dixi,cuius motibus mecum répugnas,

fcpugnas,amp; cuius contra me laudibus pugnaSé Contender' baclulianusfalfôadferiab Auguftino peccatuin originis, amp;hoc vt'ebatur prætextu: qui accufando.maîumoriginis damnaretur ipfc homo qui effet opus Dei,

Refpondet Augüftinus rede à fe adferi peeeatum, originis,amp; tarnen non accufari naturam vel opus DE f, quia magnum dikrimcn fit inter opus Dei, quod eft homo, amp;nbsp;opus Satanre, quod eft peccatum originis. Homo, in. quit, qui naieitur cum concupifeentia, effbonum opus DEI: Ergo non eft peccatum originis. Sed hoebonura D E Ï opus non eft fine malo quod trahit origo genera-tionis.

Vides Ledor Auguftinum diftinguere inter peccatum originis amp;nbsp;opus DE I, quod eft homo: Malum originale diferte hie nominat Auguftinus,amp; défendit rede à fe didum contra lulianum quod bonum nuptiarum, hoc eft,homo opus DE I, quod nafeiturex coniugio, non fitaccufandum vel damnandum original! malo. Deinde rurfus diftinguit inter bonum naturale quod laudandum effe dicit,quia fit opus DE I, amp;nbsp;inter malum originate, contra quod pugnandum eff’e docet. Sequitur in Auguftino: Hoc non eft malum quod natus es, fed cum quo na. tus cs,amp; contra quod fpiritualirer diraicas,quia renatus es. Quod natus cs pertinet ad DEI conditionem,paren-tum fœcundiratem : contra quod dimicas, quia renatus es, pertinet ad præuaricationem,quam Diaboli aftutia femij nauit,vndc te C H RI ST I gratia liberauit.

Audis Ledor quanta diligentia diftinguat AuguftL nus opus DEI ab opère Satanæ. Quod natuses,inquit, quf)d homo es,fubftantiam habes,pertinetad D EI condi-tioncmjideo malum non eft: Cum quo natus es,fcilicet

E 4 peecatum

peccatum originîSjContra quod dîmîcas,ad hominis pra’ua-’ ricationem amp;nbsp;Satanæaftutiam pertinet,id eftjCft opus Sata-næamp; hominis. Et paulöpoftaddit : Dixi in vno hominc naturain bonam:vicium malum:quid pofTet dici diluci-dius. Si natura, quia opus eft Dei,eft bona: vicium verb naturæ malum,quia eft opus Satanæ. Ergo natura, vt opus Dei,amp; vicium feu peccatum originis,vt opus Satanæ,non flint vnnm amp;nbsp;idem vt delirat lllyricus.

In eodemcurfii difputationis prolixe refellitcalumnia Iuliani,qui obijciebat, Auguftinum docere quodparuuli cftent opus Diaboli,eôquod dicereteos trahere originale peccatum,amp; fica fe repellit calumniam,quód ingens diferi-men fit inter opus Dei, Sc opus Satanæ. Cap. 24. Confiteor, inquit, opus Dei eftequi nafcitur,ctiam trabens originale malum : quoniam quod in illoDei opus cft,bonum eft: quia bonum eft opus Dei etiam cum malo,non folum inparuulis, verùraetiam in quibuslibet ætatibus,hoceft, fubftantia, forma,vita,fenfus,ratio,cçteraq; omnia bona,cti3m in quo-cunqi homincmalo. Etpaulo poft:Paruuli opusDiaboli fubftantialiter non funr,fed opere Dei originalitcr rei funt. Obteftor te leólor per tuam falutem,vt amp;nbsp;pódera amp;nbsp;euiden-tiam verborum expendas : Quod in homine quanturauis malo,eft opus Dei,inquit, hoc eft bonum : déclarât de qua re loquatur,videlicet de fubftantia,forma,( de forma nimi-rum fubftantiali dequa nuncmultum garrit lllyricus) vita,fenfu,ratione,amp; de cæteris bonis omnibus. Hæc omnia negateftepeccatum originis. Mentitur ergo lllyricus cum dicitfubftantiam hominis eftc peccatum originis. Menti, tur lllyricuscum dicit Forma animæfubftantialis eftpdm originis. Mentitur lllyricus cum dicit ratio hominis eft peccatum originis. Nam,tefte Auguftino,hæc funtopera

Dei

Dei bona,quæ diCcernéda funt à peccató orîginîs opère Sa-tanæmalo.Mentitiirctiam Ilîyricus cum dicithominécor-ruptum eiïe opus Diaboli;Paruuli cnim non funt opus Dia. boli fubftanrialiter inquic Auguftinus, Et in hoc loco age-re Auguhinum depeccatooriginis omnes fatcri cogentur qui falte infpexei'unt hunc fcriptorem .Quæigiturihaeft infanta amp;nbsp;pertinacia I llyrici, quôd tam perfpicuisteftimo-nijs nullum dat locum ? Si non legit II lyricus Auguftinum quod ego fane colligo ex ftolidifsimiseius citationibiquid ifto homineeft impudentius?Quod coram Ecclcfiadifpu-tareaudetde Auguftini fententia,cum operamamp;ftudium in voluendo amp;nbsp;expendendo Auguftino non pofuerit : Si ve, ro amp;nbsp;legit amp;nbsp;expend it Auguftinum præfertim in locis quos indicaui ei amp;nbsp;toti Ecclefiæ, Necefte eft eura horribilem cru. ciatum fentire in confeientia quod contra veritatem ma. nifeftifsiraam impias opiniones adfingit Auguftinô.

Pugnat 111 y ricus multis in locis præfertim epiftola de. dicat:quæpræfixa eft prolixæconfufioni «4. Et alias paf. lim, Veterem hominem,cor lapideum, amp;nbsp;animam ipfam,amp; rationem, elfe opus amp;nbsp;opificium Satanæ ; lam tu confer pie leftor cum hoeportento lllyrici, grauilTimam Auguftini fententiam. Cont.-Pelag: Hypog: libij. Exufflatur ergo amp;nbsp;increpatur in cisin Catholica Ecclelîa opus Diaboli ,non quod ipfi funt,led quod in ipfis eftJpfi enim quod homines opus Dei funtiQuod verb in ipfis eft peccatum opus Diaboli eft, hoc eft quod in illisodit Deus,non ipfosopusfuum.

Nihil indiget leâor mea admonitione : Sententia enimeftclarilfima. Ingensdiferimerifacit Auguftinusinter opus Dei, amp;nbsp;opus Satanæ: Et de pcccato originis loqu i-tur quod in infantibus eft, amp;nbsp;quod vetus Ecclefia exufflare foletinBaptifmoinfantium. Errat ergo lllyricus quod di.

F nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cit in

cïtinhomineopus Dei ab opéré Saranç non poffedifeenû; Mentitur Illyriens quod dicitfnbfl-anriäm hofninisfine tu ina'ertilc fiiieformalem fingas^eife ipfnm peccatü originis. Nam forma fubftantialis in hom ine ert opus Deiborifi, cti-am in corruptohomine. fotus fere fecund* liber Anguftini tic nuptijs amp;nbsp;concLipifcentia, ad Valerium comité fcriptns, in hac difputatione cófumirurjquod opus Dei bonö vr fub'-fUtia amp;nbsp;natura hominiSjabopcre Satanç malo quod eft pee catum originis fit diftinguendû. Nam luÜanus Pelagianus fie calumniat’ erat verba Anguftini,quafi doccret homines efie opus Diaboli, quia traherentmalum originis. Refpon. det Auguftinasmanifeftamhancefiecalumniam,quiaiit. gens fit diferimen inter opus Dei quod eft homo : Et inter peccatura originale quod eft opus SatanaC. Oro teicélorvt faltcm infpicias locum Auguftini,!ib;2.Cap:'2.deconeupif-centia amp;■ nuptijs ; Et û tantum habes ocij totUm Hbrum per* eurras.Sæpifsinic inuenies de quo hrcagimus. Verba Augu-ftinifunr. Nam ficutpeccatum fine hinc fine inde trahatirr opus eft Diaboli, fie homo fiue hinc fiue inde nafiatur opus eft Dei. De peccato originis agit amp;dicit illud eifeopüs Di-aboli fiue ex adulterio fiue ex coniUgioTrahatur. Hominem verö eftè opus Dei, fiue ex adulrerio fiue ex cöniugio nafca-ïur. Difcernit ergo Augufti; Subftantiam hominis à pccca-ro originis. Sequkur, Hoe ergo quia dicimusquódanti, quifsima amp;nbsp;firmifsima Catholicæfidci régula contirtetuf, ifti nouelli amp;nbsp;peruerfi dogmatis adfes tores,qui nihil pec-cati elfe in paruulisdicunt, quod lauacro regenerationis abluatur, tanq; damnemus nuptias, amp;nbsp;tanq; opus Dei,hoe eft,hominem qui ex illis nafcirur Diaboli opus efie dica-mus,infideliteramp;iïBperitècaIumniatur.Negat Auguftinus' opus Dei amp;nbsp;opus Dia-boli vnö amp;nbsp;ide-m efie ; lllyricus adfe-

)

rît, ïam tu cogita leAor num Aiiguftîno grâuifsîmôrcnp. tori porius, an verô nouo Manichço Illyrico velis adhi-berc Êdem in ncgotio religionis. Apud me fane amp;nbsp;mevito multis modis potior eft Auguftini grauis authoritas, qu, àm Illyrici futilitas ,qui in haccontrouerfia non conftat fi, bi.PergitindifputationeAuguftinus,amp;quia Iulianusquç, ûiunculisfuisexagitarat cum, num Deum vel Satanam di^. cpret conditorem paruulorum?Diferte refpondct Augufti. nus. Hominem ipfum effe opus Dei : Sed peccatum originis in paruulis elTe opus Satanæ, Et hæc non eile confundenda. Verba iUius funt:fcriptura dicit acquifiui hominem per Deum:Vnde conftat opus Dei çfl’e quern per Deum acquifl, turn fcripturadiuinateftatur:Qiiishincdubitat?Quishoc neget maxime Catbolicus Chriftianus? Op’Dci eft homo, Sed carnis concupifeentia fine qua ft peccatum non præ, cefsiftet tranquillæ voluntati obedientibus ficuti caetera nicmbra gçnitalibus jfeminaretur homo, non eft ex patre, fed ex mundo eft. Non tantum adferir,fedamp;fçripiuræau, thoritate probat hominem efleopus Dei; Sed eoncupif, çentiam carnis,cum qua feminatur homo, non efte àpatre, fed ex mundo. Pius Auguftinus credidit ncmincm fore qui de tarn manifefta fententia dubitaturus vnqi eftet. At Uly» ricus non tantum dubitat, fed palam earn oppugnat 8c çontendithominem corruptum effeopusSatanæ. Illyricus ergo iudicio Auguftim non eft Catbolicus Chriftianus. Ib lyricus etiam adferit peccatum originis effe à Deo ; Sed fcriptura amp;nbsp;Auguftinus negant difevte concupifeentiam carnis effe à patre.Illyricus ergo contradicit Sacræ fcriptu. pæ amp;nbsp;piæ antiquitati amp;nbsp;noua cudit portenta. Paulo poft inquit Augufti.- De vicio hie agitur quo eft deprauata nature bona :.Cuius vitij author eft Diabolas:Non de naturæ ipfij

Pa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;usboift.

USbonitate cuius author eft Deus.Vides quam accurate dif-cernatur vitiuai naturae ab ipfa natura .-Opus Dei abopcre Diaboli. Capit:26. Ac per hoc mala quæaccidcrunt natu-ræ non difccrnendo ab ipfius bonitate naturae non earn quia falfum eft, oftendit fanatam,fcd fanari non permittit jEgrotam. Reprçhendit Auguftinus lulianumquodpecca-tum originis vt accidens malum non diftinxerit à bonitate naturae.Eiusdem infcitiæamp; nosarguimuslllyricum. Pro-cedente deinde difputationecum Julianus fophifma vrge. ret ♦ Opus Diaboli per opus Dei tranfirc non finitur rAugu. ftinustbrtiter repcilitamp; preterit hoc commcntu amp;nbsp;oftendit peccatum originis vt opusDiaboli per hominem qui eft opus Deitranftre:Et nititur teftimonio Pauli :J^cr vnum hominem peccatum intrauit in mundum. Et tandem hanc difertifsimam pónit fententiam Cap; 29, Sed ctiam in par-uulo non vnum eft tantum, id eft natura in qua creatus eft homo à Deo bono ; Habet enim amp;nbsp;vitium, quod per vnum in omnes homines pertranfijt, ficut fapit Apoftolus non fient defipitpelagius ? Horum itaqs duorum quæin paruulo elTediximusvnumadfcribitur Deo:Alterum Diabolo. Vij des quam diftinétè loquatur Auguftinus?Illyvicus verb hçc fœdifsimèconfunditcontcndensnaturam hominis amp;nbsp;peccatum originis eftê vnum amp;nbsp;idem;amp; peccatum originis efie cum à Deo turn à Diabolo* Quin igitur noua 111 y rici por-tenra toto pedore execramur,amp; illiusconfufam Tneologi-am abEctIefiaarcemus :Nonaddam hic plura teftimonia cum res fit manifeftifsima. Siaurerh ledor plura huius generis requirir Icgat librum, 2. Aiiguftini de peccato ori-ginalicontra Pelagium; Cap: 33.36. Item librum pri-raum de nuptijsamp; concupiftentia t Vbi ftatum difputatio-nis ponit,quôd di ft er ne re velitopus Dei ab opere Diaboli*

His

Hislibris perleó^isexpendasapud te Ledor^quàm immanis amp;nbsp;inaudita impudentia fit inillyrico, qui audetadfirüere Auguftini doârinam cum nouo fuo dogmate de fubftanti-ali peecato originis cqngruere.

Quarto loco probandum nobisclr quod Auguftinus difertc docuerit peccatum originis elTe accidens viciumr Quæphrafiseft fudesin oculisillyrici. Mirumeftlllyrx-cum fine fophiftica tranfijfle vocem Accidentis. Certa,ac-commodata amp;nbsp;perfpicua voxe(l,qu:eopponiturfubftan-tiæ, fiue de forma fubftanttal i fine de materia agas. Nam amp;nbsp;formæfunt accidentales : lucem meruit,ideo aliud diuerti-culum quæfiuit:fingit Auguftinûdepeccatisaâualibus,amp; de rebus venereis efle locutum, quoties dixit concupifeen-tiam carnis effe accidens vicium. Quod fi ergo demonftra, uerimus expreffe Auguftinum non tantum depeccatis a. âualibus,fed de ipfo peccato original i diferte pronunciaflc quod fit accidens viciumJllyricus non tantum/:ccidit cau-la,fed et jam coratn Ecclefia de manifefta fyeopbantia con, uiclus erit. Age igitur proleramus teftimonia quæ nulla fophiftica labefaftari pofliinr. Augufti : Hypog : lib;4* QuamApoftoluslegem,hoc eft^malam confuetudincm no. rainât,amp;eflcdicitin membris contrariam legimentis,ne obediatur legi Dei ; lam te interrogo argute fophifta : Lex in membris repugnans legi mentis:(Verba Pauli Romty.A-gnofcis)cft ne peccatum adualc vel originalelQuid hçfitas? Plagas metuis?Infidiænullæhîc funt,campo apertocon. gredimur.Pauli teftimonium ante oculos iacct.Iam tu pro. nuncia, lex in membris repugnans iuxta Apoftolum legi mentis an non eft pcccatum originis? Velis nolis cogeris fa. , teri : Et confufio tua te tacente multi's in locis fic refpondet. lam ergo progrediamurinleóHone Augufti;Audite ergo

F 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inquit

jnquît,quanta fît înîquîtas huîus maIi,quiJuebinchonio , patiatur infîinaus; Apoftolodicentc amp;nbsp;difputantc interC£, tera: Nam concupifccntîam, inquit, ncfciebam niil !cx di, ccret: Non concupifccs: Non dixir:Concupifccntiam non babebamiSed nefciebam?Quid?Vtrnm malum cflet. Habe, bam igitur,fed tanqj naturale bonumcflecredebam:Cuni autem lex diceret‘Non concupifccs; Cognoui non naturale bonum,fed per peccatum accidens efîe malum concupife centiam. Hic fanèconcidit IJlyricus.Supracnim ipfius cou. fèfîîoneaudiuimus Auguftinumde peccato originisloqui? Ethicpronunciat hancconcupifcentiara elfe malum acci^ dens»Annonigitur ceciditcaufaIIlyricus?An non manife, ftæ fycophantiæ çonyidus cft Illyriens ? Dicere cnim non poteft fe ignoraffe hoc teftimonium * Nam in pagellis ci rponftraueram : cur faltem non inQrcxit AugufîirumJVe. rum ille vtraq; manu claudit ociilosne lucem veritatis vi-deat. Videant ergo pij quibus Deus aperuit oculos. Sic eti, qm feribit x^uguftinus.lib;6.Contra luliatCap-j.

Non enim dici poteft,præputium corpuseft, hoc au, tem quodtrahitur in origine vitium,S£ illoquidem abfcif* fojvim eins tarnen nequaqitoHi poruifiede feminc: Hoc veto vitium quodnonefteprpus,fedaccidenscum induL gentia fit remilfum/m femine non potuiffe rcfidereiHoc in-quam,àquouiscallidiffimodici non poteft,cura authoritar t€diuinafuperetur,qua ipfa pars corporisob hoc îuûàcft amputari, vt hoc vitium purgaretur. Quod niiieflèt in fe-roine,ad paruulos, quibus circumcifione il la corporis aufe, rendum eft,nullatcnus pcrueniret,Ncque fi minime per ne. nifletjindigeretnullatenus haccorporiscircumeifione fe, moueri. Cum autem paruulus proprium nullum habest ojnninó peccatum ^leftat vt uuUum eidem aliud auferatuv

nîfi originale ilio remédia,fine quo pérît änima eins de pd-pulo fuo, quod fub iufto Deo non fieret,nîfi efTet culpa qüâ fierer*

Grauiiîimî ponderîs eft hoc teftimonitim Auguftini:îta-qj moneoLeôtorem vt amp;nbsp;feopum difputationis amp;nbsp;grauitä-temverboium diligenter expendat. Difputabat lülianus Patrem n»:; pofTein prolem traijcere,quoipfccaterer. Au_ guftinus contra demonftrat generantem poffe in prolem traijcere,quoipfecai-eât.Exemploid docct.Quiacircumci-fus parens transférât in prolem præputiûm quo ipfe caveat. Ac quia Paulus circumcifionem Confert cum Baptifmö, Auguftinus perfimilitudinem pfæputiüm confert cum pec-cato originis. Et fic rätiönätuv à fimili : Etfi parens careat tearu peccati originis,poteft tarnen cum, quo ipfe caret tra. ijeere in prolem. Hic necaui 1 loelabatur lulianus videlicet prseputium elfe corpus velfubftantiara: Peccatum originis elfe accidens ideiren non pofl'e traijei: Anteuertit eum Auguftinus amp;docet etiamfi peccatum originis fit accidens vicium,tarne rede adferi quod traijeiatur à parente in pro* lern. An quis iute hic poteft rtiaiorem defiderare lucem? Au^ guftinum de peccato originis difputare manifcftiifimuni eft ; Dicit enim de viciö quod trahitur in origine î Hoc an-non eft peccatum originis? Dicit de vicio quod refidet in fe. mineîHoc fane non eft peccatum aâuale.Scd originaletDL citparuu'lis âuferri per circumcifionem peccatum originale: Auguftinumadfirmareamp;aduerfario fuoiuliahoconce. derequôd peccatum originis fitaccidens manifeftilTimum eft.Quia dicitjhoc vicium quod trahitur in origine,amp; quod pau'ô poft vocat peccatum originale, non eft corpus,fed eft accidci'is. Quid ergo nrdcre probationc eft opus?Non rcpc-tam Eunc alia Anguftini teftimonia^quæ teftantur familiare ei

TC ei fuifTe vocare peccatum originis accidens, quæ tttcdioZ cri diligentia collegi amp;pioLeótori indicaui inmco Anti, doto parte.-4. Nec ego concedo 11 ly rico fophiftæ quod Au. guftinusquandodixit libidinem efTe accidensraalum,non de peccaco originis fed tantum de re venerea amp;nbsp;de peccato aâuali,fit locutus.Has præftigias amp;nbsp;fraudes prolixe réfuta. rem fi opus efiet, amp;nbsp;nifi ftuderem nunc breuitati : Libido amp;nbsp;concupifcenria ilia carnis,de qua difputat Auguftinus contra Pelagianos pars eft peccati originis,quod amp;nbsp;Luthcrus in genefiiifatetur.Totû autemamp; partes in eodem funtprædi-caméto. Adferendo igitur 1 ibidinem elfe accidens,adferuit peccatum originis elfeacçidens. Acquod non deaôiuali peccato,nec de motibus,fed deipfo morbo naturæ,amp; fonte prauorum motuum fit locutus, manifeftiflimum eft ex multis dîôlis^atq; ex prolixis Auguftini difputationibus,in quibusniinc peccatum originis,nuncconcupifcentiara car. nis,nunc legcm in membris appellat. Cont; 2. Epiftolas pe. lagianorum ad Bonifa: lib:2.C3p.2. Récitât Manicliçorum amp;Pelagianorum dogmata contraria: Et vtrac^ damnat* Manichæi,iiîquit, carnis concupifcentiam non tanqj ac-cidens vicium, fed tanqi naturam ab æternitate raalam vitupérant. Pelagiam earn tanq; nullum vicium,fed naturale fit bonum infuper laudât.-Catholica vtrofqi redarguit Ma-nichçis dicens non natura fed vicium eft ; Pelagianis dicens non à Pâtre fed ex mundo eft : Vt earn velut malara valetu-dinem fanari vtriq; perraitrant,definendoilli tcnqunfana-bilera credere, ifti tanq; laudabilem prædicare. Rimas ora. nesobferua Ledornefifyphusclabatur* Palàmeftquôd pronunciet Auguftinus Manicbæos in eo rcdargui à Ca-, tholica Ecclefia, quod adferant carnis concupifccntiam ef-fe non accidens vicium fed naturam :Quærendum eft igi- / tur quid

tur quid Augufti îpcrcôncupîfcentîam carnïs Intel îexerîh Doâis notilfimum eft Aiiguftinum intelligcrc peccatum origitiis. Sed quia id i nfîci a tu r Illyriens conuincendus eft. Auguftinusopponit inter feManichæorum amp;nbsp;Pelagiano* ru çrrores : Haud dubiè dç cadem re.Pelagiani ^inquir, con-çupifeentiam carnis tanlt;^; naturale bonnm laudant ; Quid? An Pelagian! laudabant peccara aótualia?Nequaq;,doce-ri id non poteft.Scd ipfum originis morbum,ipfaiu inclina-tionera ad libidines amp;nbsp;omnis generis pcccata vocabant bo-num naturale, Sc negabant peeçatum originis. Ergo amp;nbsp;Ma. pichæi negabant peccatum originis cfTe accidens,Præterea Augufti : concupifeentiam, quam Catholica Ecclcfia dicit elTe viciumaccidens, nominat malam valetudinem quæ fit fananda: An non igitur manifcfium eft Auguftinum non de peccatisaétualibus, fed de fonte eorum loquijUimirum de peçcato originis, amp;nbsp;lateri quod fit accidens vicium : qu i verb id negant eos Catholica Ecclcfia tanq; Manichæos rc-darguit, Vindicauimus Dei beneficio piain Augurtini fen-tentiam ab audaci mendacio amp;nbsp;impudent! calumnia Illyri-ci,ac lucemcridiana clariusdcmonftrauimus Auguftinum difertisverbis,amp;mult!s in locis,amp;qu!dcm in certamine quod ill! erat cum aftuto fophifta Iuliano,vb! oportebat eumcircumfpeôtè loqu!amp; probe ponderare fuas fententi-aSjhæc quatuor adfîrmare.

î. Quod peccatum originis non fit fubftantia vllo modo, nec materia ncc forma fubftantialis.

2- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quod omnis fubftantia,in quantum eft fubftantia,

fitresbonaamp;conditaà Deo,

J. QubdinEcclefia iuxta facram fcripturamdiftin-gu! neceife fit inter opus De! quod eft homo, amp;nbsp;anima, amp;nbsp;ratio amp;nbsp;corpus: Et inter opus Satanæ quod eft peccatum originis^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4,Quôd

4» Qüod peccatum originis fir accidcns vitiiuin»

Demonftrauimus etiam fophifmata,etfugiaamp;ca'-nillationes Illyrici non habere locum. Idq; euieimusex continua difputattone Auguftini ,amp; varijs circuinftantijs, declarationibus,teftimonijs,quibus Auguflinus vritur, lain hquisedquihac tanta amp;nbsp;tàmelara luce fibi non patiturfaw îisiien, fed andctadhti'c contendere Augiiftinum probaffe dogma Illyricide fubftantiali pcccatö,amp; ànoftraconfefli--one in qua doccmus peecatnm originis cflc accidens vici-iim aliennm fuifle,euniprofcâô ncced’eeft furoreamp;odio fynceræ veritatistranfuerfumagi, amp;non folum pierate, mere, amp;cogirarione,fedetiain fenfucommuni deftituimec penfi quidtp habere quid cum Deo rum Ecclcfiæ probetur: fed hoc vnum tantum ftudere vt quoquo modopcifiniam fuam canfim-palliet, hue id cum contuinelia Dei, deri L mento fua? fa 1 at is, amp;nbsp;triiti damno Ecclefiæ fiat, hue fecus#-Tam immanem autem furorem homtnum, tu domine lehr dementer reprime,amp; fufcipetua? veri-taris patrociniura, A-men.

Examinemirsnuncefiam pauhilum cinufmodidiéfa Au--guftini lllyricLis allegetvt aliquo fairem fuco vclet fuum errorem.Atqi cgo fané vehementer miratus fum hominem eö andaciæ proceffrflle vr renrauerit fairem fe Augidlini pa-trocinio tueri:Vehemenrer miror,inquam,lliyricura quam primumTibrum aliquem Auguftini in manus fumphtnon primo intuitu à fuo ncfarioconatu dererritum amp;nbsp;depulfum erte. Paßhn enim occurrunt fenrenciæ, quæ ex diametroquot; pugnanrcum dogmate lilyrici. Sed hand dubiè fiditacu-mine fui ingenij, amp;nbsp;folatur feraulrorum pallorum negligentia,quos feit non multum operæ ponercin legendo Au- I gultino amp;nbsp;veteribusfcriproribus ; Reliquos etiam homines ( emiiéS' i

omncs præ fepvo fung!shaU€t,quîbus nullus infît fen fus communis, quo mendacia amp;nbsp;fophifmataeiuspoffint deprç* hendere. vcrûheus tu nec tantç infcitiç,nee negligentiç vni uevfa Icfu Chrifti Ecclefia in qua habitat fpiritus fandus, ducens fuos in omnem veritatem, amp;nbsp;tribuens donum diju-dicandi fpiritus abs te condemnari debebat? Sed videainus locos Auguftini ab Uly vicoeitatos.

De CiuRateD E1 : hb : 15 : Capit. 7. Hæc eft enim falubris pœnitentiæ medicina , amp;nbsp;veniæ pctitio non in, congrua, vt vbi ait, ad te enim conuerfio dus, non fubau. diâturerit,fed fit,præcipi'entis videlicet,non prædicen. tismodo. Tune enim dominabitur quifq-, pcctâto,fiid fibi non defendendopræpofuerit, fed pœnitcndofubiece-rit. Ahoquin amp;nbsp;illi feruiet dominant!, fi patrociniura adhibuerit accident!» Sed vt peccatum intelligaturcon. cupifeentia ipfa carnalis, de qua dicit Apoftolus : Caro concupifcit aduerfus fpiritumîin cuius carnis frudibusamp; inuidiara commémorât,qua vtiq-, Cain ftimulabatur,amp; accendebatur in fratris exitiura : benè fubauditur crit,id eft, ad te enim conuerfio dus erit, tu dominaberis illius: V-ura enim commota fuerit pars ipfacarnalis,quampeç* catum apellat Apoftolus vbi dicit : Non ego operor iE lud, fed quod habitat in me peccatum : quam partem an!,, mi etiam philofophi dicunt effe vitiofam ,non qu^ men, tern debeat trahcre,fedcuimens debeat imperare,eamqi ab illicit is opcribus ratione cohibere : Cum ergo commo, ta fucrit adaliquid perperam comraitendum, fi acquief-catur amp;nbsp;obtemperetur dicenti Apoftolo ; Ne exhibeatis membra veftra arma iniquitatis peccato: admentemdo* mita amp;nbsp;vjlt;fta conuertitur, vt fubditæ ratio dominetur,

G 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hoc

Hoc praedpit Deus huîc , qui fadbus inuidiæ inflammä-batur in fratrcm,amp; quem dcbuefat itViitari, cïipiebatau-ferrejQuiefcejinquitjid cft,manus a federe contine. Non regnetpeccaturn intuomortali corporead obediendfide-fiderijs eius,nec exhibeas membra tua iniquitatis arma pec. cato, Adtcenim conuerfioeius,dumnonadiuuaturfe-laxandojfed quiefeendofrenatur. Et tu dominaberisik lius.

Ego nomine Eccleiiægratîas ago Illyrico quodhuriC infignem locum Auguftinimonftrauit Eccldtæ,amp;nos An-tagoniftasfuos pluribus inftruxit armis. Sed toto pedorC fraudem eiusamp; impudentiam deteftor,quæ palam eft huius loci citatione. I ! Ic ftc argumenfatur, Auguftinus ad-pellat partem carnalem, quod peccatum apellat Paulus in loco vbi agit de peccato oi iginis. Ergo Auguftinus fenfit ipfam eftenfiam carnîs eftc peccatumoriginis. Refpondeo. Auguftinus hac phrafi (cum commotafuerit parscarnalisjl nonintelligitfubftantiam veldfentiam cârnis,qüàmpki-rimis in locis fatetur efte rem bonam,conditam à Deo : fed intelligitconcupifcentiam carnalem, vt panic» fnperiiis no-minauerat. Infidias ftruit Illyriens ManichæuS Augufti-no in vocula(^pars)Totura amp;nbsp;partes funt in eodem prædka-mento. Verum mens Auguftini ex toto contextu finis eft manifefta. De peccato enim originis loqtiitur, hoccertifli-inum eft. Et hoc peccatum rtominat concupifcefitiam carnalem. Deinde appellat partem carnaIcm:Sedquid?nunl partem fubftanrialem carnis, velutiofta,epar,fanguincm^ vel etiam animam?nequaqî. Sed accidentalem : videlicet malam illam qualitatem quæ habitet in homine amp;nbsp;tcnaciC fimè ei adhæret. Perinde ac ft tenebras m mente carnaleiH partem hominis nomines. Quod dicit Auguftinus dccon-

Cupifccntia cäfnis îoqui Apoftolum cum diclt:Caro conçût pifcit aduerfus fpiritum, redifTimè pronuncia t.Scd non di. cit î Cavo eft peccatum originis. Vel caro quo ad fubftanti. âmeftpeccatumoriginis: quodcontenditlllyticus. Apo. ftolusfiraul compleditur hibieâum ScpeCcâtum originis ’ quod ed in fubiefto^ Quct tandem hæc eft cônfequentia? Âpoftolus bis verbis Caroconcupifcit aduerfüsfpiritum, loquitur de peccato originis: Ergo ipfa fubftäntia carnis eft i peccatum originis?

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vis aurem fcire Leftor mentem Atlgüftmi,qUomo.

do hoc Pauli dictum intclligat,amp; quod nequaq; fentiat ip,

1 fam fubftantiam carnis ede peccatum originis^ tumIcgas 1 decîarationcs ipfius Augufti i De natüra amp;nbsp;gtatia. Cap: 53*

Vbi pfolixè dilpütans dehoc diôlo Pauli i Gahj.aliquotles ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;repetit, Non carnis fubftantiam,fed vitia carnal ia co accu.

fari. Verba Auguftini funt. Non cnim illc Paulus fubftantiam carnis accufat,cum dicitliberarifecupercdcCOrpore mortis huius, cutn etiam corporis ftcut animât natura D co bono author! fit tribuendaî fed vtiq^ de vitijs loquitur. Item,Cap: 56. Caro concupifeit aduerfus fpiritUm t non de ' catnis fubftantia,fed de operibus fubftantiæ fchtire neceffe 1 eftlt; Item,lib:6.Capit:îi.contralulianum’.prolixètraftanS j locum-.CaroconcUpifcit adUerfus fpiritum ; ponit hæc ver. î ba. Nemo noftrûm fubftantiam corporis, nctuo naturam l carnis aceufat : Et tarnen contrâ concupifeentiam carnis i damnabilem tot libris difpütat. Manifefta îgitur fophiftica 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft quod Illyricus fingit AuguftiUo idem effe carnis fübftâ-

1 tiam amp;nbsp;peccatum originis. Cüm hanc calumniam multis in 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;locis à fe depcllat. Atqj etiam in hoc ipfo præcedenti capite

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îibri i5,de ciuitatc Dei,ampliiftma fraus Illy rici patet. Au-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;guftiUum de peccato originis loqui nullum eft dubium.Sic

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem

autera inquit initio capitis,^, prçccdentis,languor eft quip-pe ifte,id eft, inobedientia, de qua in libro 14. differuimus, primæ inobedientiæ fupplicium 8i ideo non natura,fed vi. çiûeft. Cum îanguorem inhomine nominatinobedienti-am non intelligit aftijalepeccatû, fed originale ; languor enim non eft aólus. Et lib: 14.de peccato originis difleruir. Et peccatum originis eft fupplicium primæ inobedientiæ, id eft,lapfus Adæ,Hic languor,amp; hoc peccatfi originis non eft natura inquit fed vicium. Auguftinus ergo lllyricoin OS contradic.it. Deinde in 7. Cap: pauloante verba quæll-lyricus mutilitate citauit , Auguftinus peccatum originis vocat accidens. Alioquin,inquir,amp; illi peccato feruiet do, minanti:fi patrocinium adhibuerit accidenti.Perindc miht eft fiue tu fubaudias fit, vel, erit, de quo difpura t Auguftinus. Manifeftum eft Auguftinum loqui de peccato originis, cui homo dominari debet,quod vocat concupilcentiam çarnalem, amp;nbsp;partem carnalem.amp; peccatum inhabitans iux-ta Paulum Ro:7. Et difertè hoc ipfum peccatum vocat Ac-çidens. Cum maiufculis literis pinxeris voculas quibus jnfidiaris, partem carnalem, partem animi,cur non (altem rninimis literis pinxifti vocem accidentis ? Ad cone inui- ' deslucem Ecclefiæ?Vt vocem quæ folapotuiffctdirimcre çontrouerfiam prorfus opprefleris filentio? voculam autem quæab ineptis philofophis eft defumpta,amp;Kara)^H5iKtt9 pofita, veluti alutam diftenderis vt folis lumen auerteres? Hocfcilicet eft fidelitererudire Ecclefiam. Quædementia eft ex obfeura amp;nbsp;impropria phrafi,quód Auguftinusconcu-pifeentiam dixit partem carnalem, ficuti philofophi ignari docftrinæ Chrifti,concupifcentiam dixerunt partem ani-,nii,extruere veilenouum dogma in Ecclefiajquodpecca-tum originis fitfubftantia carnishumanæ,cuni intègres li-bros amp;

bros,amp; iufta Volurtiinâ contra Vcfanuin iftum errorem An-guftinusfcripferitjVt fupra fatiseuidenter denionftratum

Anteq; Illyvieus plürä citet teftimohia,aigumcntari imóLcóloréfafcinareincipit. Auguftinus inquit amp;nbsp;patres, etiamfi naturam hominis non exprefÏè nomincnt pecca-tum(Hic expreHara habesaduerfarijconfeflïonem pièLe-lt;Hor)ne vUam fpcciem confcnfus cum Manichçis turn graf-fantihiis præbeant ; Cur ergo tu Illyricc præbcs fpeciem confenfuscum infanis Manichæis? Imo verkas propter ca-lumnias hxrecicorum nonfuiflet tacenda: Sed tu velut lo-rex te prodis doraeftico iudicio. Etiamfi,inquit, naturam bominisnon nominant peccatum,tamen ita paffim earn ac-cufant, vt fpccifica propria,quæ foli peccato originali con, ueniuntjtribuantjCuiufmodi eft quöd fit rcs exoÏaamp; aduer. , fa Deo,quodob earn Deus irafcatur. Hoe verb impudens eft fopbiftna amp;mcndactum. Imó patres amp;nbsp;Auguftinus in-primis palfim diftinguit inter naturam amp;nbsp;peccatum origi. nis. Et difertèdicit propter viciura irafci Deum homini, non propter naturam* Hïc tantum vnum citabo locumHL cet plurimos habeam in promptu* De peccatooriginali: Cont : Pelag: Öc Celeftium:lib: Cap.40.Ac per hoe Deus hominem damnat propter vicium,quonaturadchonefta-ïur, non propter naturam quæ vieio non aufertur. Vides Leâovinmanifefto raendaciodepræhendilllyricum. Sed fophifmataeius nunc dimittamusiAuguftini verba ab Illy, rico'prolata ponderemus.

De Ciuitate Dei lib: ai. Capittlrc inquit Auguft, Nam quodadpriraam originem pertinet omnium morta, lium progeniem fuiffe damnat3m ,hæcipfa vita,fi vitadi-çcndaeftjtot amp;nbsp;tamis mails plena teftatur, Quidenim ali-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*G 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;udindicat

ud indicat horrenda quiedam profundïtas îgnorantîa',ejf qua omniserrorexiftit,quiomnts filios Adam tenebrofo quodam fiiiufufcipit,vthomoab illoliberari fine labore^ dolore,timoré non pofiît?Quid amor ipfetotreruni vana. rumatq; noxiarum,amp;ex hocmordaçescurac, perturbatio-nes, mœrores, formidincs, infàna gaudia, difcordiæjitcs, bclla,infidiæ,iiacundiç,inimicitiç,fallacia,adulatio,fraus, furtum, rapina, perfidia,fuperbia,ambitio,inuidcntîa,ho. micidia,parricidia,crudelitas,fæuitia,nequitia,Iuxuria,pe-tulanria,impudentia,impudicitia,fornicationes,adulreria, ineefta,amp;contranaturam vtriusq; fexus tot ftupraatq; im-mundiciæ, quas turpc eft etiam dicerc, facrilegia, hærefes, blafphemiæ,periuria,opprcfiîones innocentunr, calumniæ, ctrcumuentiôncs, præuaricationcs,falfatefi:imonia, iniqua indicia,violentiæ, latrocinia, amp;nbsp;quicquid taliym malorum inmentemnon venir, amp;nbsp;tarnen de vita ifta hominum non recedit? Verum hæc hominum funt malorum, ab ilia tarnen erroris amp;nbsp;peruerfi amoris radice venicntia,cumqua omnis filius Adam nafcitur. Nam quis ignorât cum quanta ignorantia veritatis,quæ etiam in infantibus manifefta eft, amp;nbsp;cum quanta abundantia vanæ cupiditatis,quæinpueris incipit apparere,homo veniatin hanc vitam,ita vt fi dimit-tatur viuerc, vt vclit,amp;facere, quicquid velit,in hæc faci-nora, amp;nbsp;flagitia, quæ commemoraui, amp;nbsp;quæ commemorate non potui,vel cunda vel raulta pcrueniat?Sed diuina gu-bernatione non omni modo deferente damnatos,amp;Deo non continente in ira fua miferationes fuasjn ipfis fenfibus generis humani prohibitio amp;nbsp;eruditio contra iftas, cum qulbus nafcimur 5 tenebras vigilant, amp;nbsp;contra hos impetus opponuntur, plenæ tarnen interim laborumamp; dolorum. Quidenimfibi volunt multi modæ formidines,quæcohi-bcndis

bendis paruulorum vanîtatibusadhibentur^Quîd Pædago gi,quidmagiftii,quid feruiæ, quid lora,quid virgæ,quid difciplina ilia qua fcripturaSanila dicit,dileâ:i filij latera efletundcnda ne crefcat indoadtus, donaariqs iani durus ' aut vix poflir, aut fortalfe nec poflit? Quid agitur lais pœnis • omnibus nifi vt debclietur imperitia, amp;nbsp;praua cupiditasre. frenetur, cum quibus malis in hoc feculo viuimus?lt;gt;ii'd eft enim, quod cum labore meminimus, fine labore obliuifci-mur,cum labore difcimus,fme labore nefeimus: Cum labo, re ftrenui, fine labore inertes lumus^Nonne bine apparet in quid velut pondéré fuoprocliuis amp;nbsp;prona fit vitiofa natura. Sc quanta opevt hinc liberetur indigeat?

Repofui lane integrum locum vt ab Illyrico citatus fuit, ne rurfus calumnia fatiget Ecclefiam.Sed per tuam te confeientiamoro cordate Leftor putas ne fana mente præ_ ditum fuilfe lllyricum cum hunc locum fuæ refutation! infereret? Qui fic?Qula nulla vocula,nulla fy Haba,nulla li-tcrahiceft quæ probet hoc, quod Illyrico eft probandum. Probare debet quod Auguftinus docucrit peccatum origi. nis non efl'e accidens vicium fed fubftantia. llle oblitus hu-ius ftatus controuerfiæ,cantillat nobispulchrum carmen demilerijshumançnaturæ. Curnonfimili rationececinit nobis aliquot verfus ex metamorphofi Ouidij, vel Eglogis VirgiVf). Pari enim pondéré Scauthoritate ficargumentari ' f poteft. Tityretupatulærecubans fubtegmine fagi:E.rgo peccatum originis non eft Accidens : fylueftrem tenui mu-fam raeditaris auena: Ergo peccatum originis eft lubftan. tia. Quid?Tune meiocari putas Lcótor^Non iocor.Sed im-pudentiam lllyrici dcmonftro,qui fic illudere audet Eccle-fiæ Chrifti,quafi nemini'cor,nemini mens inelfet. Si clami. tabit lllyvitus. Annon Auguftinus dicit quod ad malum

H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prona

I

\

pi'ona fit viciofa natura? Rèfpondeo,non eR qii^ftio afl viciofa fit natura: SeJ an ipfa natura fit peccatuin ofigi-nis. Quid opus erat integram pagiiiam tàm prolixa ora. tione iiïiplerc quæ nihil ad rein facit,cuin bretiesamp;plu-rimas fcnrentias niulió elegantiorcs de corrupta natura citare potuiflcr. Dénatura amp;nbsp;gratia Cap: 55. Quid tantum de naturæ pofiihilitate præfumitur? Viilnerata, fauclata, vexata,pcrdiraèft. Item.*déduit : Dei:lib:!4.Capit:26. Quandoqiiidem vniucrfa maffia tanquam in vitiataradi* cc damnata ed. An vcrc) nos vnquani hoe negauimus aut indubium vöcauimus?lrnó hoc ingenue fatemur:Qtiid probas de quo nemo pius dubitat? Hoc te probare opor^ ter quod Auguftinus vnquani vel dixeritvel feripferit,-vel pinxerit, vel etiam fomniauerit quod peccatum orL ginis fit fublbntia, amp;nbsp;quod negaucrit peccatum originis efl'e accidens. Hoc hoc, Illyrice tibi erat probandum * Vcrum hfc nemoeftdomi. NififorteTityrus ficipfiumde. ledanstenui auena-. Viucs philofophus nunc nihil ad nog. Auguftinientm teftimonianuncexaminamus. Subijcit IL

‘lyricusahum locum , ex€piftola Augufti:io6..

Quid enim vEerius amp;nbsp;veraciffima confcllione pie-nius, qUam illud eft in quadam Epiftola tua, vbi naturam noftram non manfifle, vt conditaeft,fed vitiatamefleper ilium generis huinani pattern , humiliter deplorafti dt-cens : Pauper ego amp;nbsp;doicns, qui adhuc tcrrenæimaginis Iqualore concretus fum,amp; plusdeprimo quamdc feeundo Adam carnis fenfibus amp;nbsp;terrenis aólibus refero , quo-modo tibi audebomepingere,Gum cœleftis imaginis in-ficiaror probex corruptione terrena? Vtrinqj me conclu-dit pudor. Erubefco pingerc q^uod fum, non audeo pin-

gcrc quod non fum :odi quod fnm,amp;non fum quodamoi Sed quid mifero mihi proderit odiftc iniquitatem, amp;'ama. re virtutem,cum id potius again quododi,nec élaborera piger id potius agere quod amo, ipfc difeors amp;nbsp;inteftino bello dirtrahor dura fpiritus aduerfus carneni , caroad, uerfus fpiritum dimicat, amp;nbsp;lex corporis lege pcccati le, gem mentis impugnat. Infœlixegoqui in me vençnatura iniraicæarborisguftum,nec crucis lignodigclîi. Durât enim mihi iilud per Adam virus paternum quo vniuerfi. tatem generis fur pater præuaricatus infecit» Et cætera, quædehacmiferia multa conneétis ingemifeendo ,expe. lt;^ans redemtionem corporistuijamp;nonduinre,fed fpefal. uumte elîecognofcens.

Prolata Auguftini velpotîusPaulini, cuiusconfef. frones repetit Auguft t fçntentia attexitlllyvicus. En au* disnaturam infam hominis efle prauam? Bone Deus quis hie eft ftupor mentis in lllyrico. Qiiid hoc ad caufam lacit?Nemo noftrûmnegatnaturam efle mutatam in peius, naturara efle viciatam, naturara totam non tanturq malam,f€d peflrmam efle, quia tota corrupta, tota perdu ta eft, Sed aliud eft de quo coram Ecclefia difputo contra Illyricum : nimirum quod peccatum originis non fit fubftantiafedaccidensvicium:hoc hoc debebat lllyricus probare ex Auguftino faltcm , fi poflet, fiquidem facræ fcripturæteftimonio amp;nbsp;patrocinio prorfus deftituitur.

Quid veto dicam de 2. locis fequentibus, quosalle, gatIllyricus?Doleohommis cæcitatem amp;nbsp;ament iam. 'Nifl totus in reprobura fenfura datus eflet, non poflet fic infani, re» Probaturusex AuguftinoÎQuod peccatum originisfit fubftantia amp;nbsp;non accidens vicium,adducit diâa quæ adfir. mât quod natura hominis fit prauaamp; plena miler ijs^öc non

H 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;man.

tnanferit ficuteftcondita. An nonhæc eft manifefta pbre-nefis? Deinde cum poftet multo elegantioresamp; magisper^ fpicuasfententias masno numerocitare ex Ault;îuft:decor-rupra natura, deligit omnium obfcuriftimas, amp;nbsp;quæ mini, mam vim probationis habet. Auguftinus enim in his diólis præfert fententias philofophorum Ariftotelisamp; Ciceronis de mifcrijs naturæhnmanæ, falfr perfuafioni Iuliani:non dicit Ariftotelem Si Ciceronem doélrinum de totalicor* rnptione naturæ penitus cognouiffe autreótè explicafl'e. Qtiæ eft igitur ifta futilitas imo infaniaj quod bellæ fenten-tiunculæ proferuntur in medium,corumphilofophorum, qui doiftrinamdecorruptione naturæ non intellcxerunt, cum fignificantiftima amp;grauilljma diâa Auguftini cxfon. tibusifrael hauftaamp; definite pofita paflim fint obuia. Et tarnen in i 11 is ipfis didis citatis ab Antagonifta,nulla fylla. baeft, quæ probet pcccatum originis efte accidens; loca de verbo ad verbum adfcribam, vt ipfe Ledor examiner num aliquid probationis in ipfisinuenire poftit, Auguftinus libs 4.con:Iulianum Capnj.

Videntur aurem non fruftra Chriftianx fidei pro-pinquâfte,qui vitam iftam fallaciæ miferiælt;^; pleniftimam nonopinati funt nifidiuinoiudicio configifte,tribuentes vtiqi lufticiam conditori, à quo fadus eft amp;nbsp;adminiftratur hicmundiis. Quanto ergote melius veritatiq; viciniusde hominum generationc fenferunt, quos Cicero in extremis partibus Hortcnfijdialog! veluripfa rerum euidentia du' dus compulfufq; commemoratèNarn cummulta quæ vide^ mus amp;nbsp;gemimus, de hominum vanirate atq; infelicitatc di. xiftet,ex quibushumanç,iilquir,vitæerroribusamp;ærumnis fttjVt interdum vctercs illi, finevates,fiuein facris inirijfq» tradendis diuinæ menus interprétés, qui nos ob aliqua ice-iera

leva fufcepta in vita fuperiorc,pœnarum îuendarum caufTa natos efredixerunt,aliquid vidiHevideantur : verumqifit illud quod eft apudArifiotelc, firnillnos affedtosefle fup. pUcio,atq; eos qui quondam, cum in praedottum Hetrufco. rum manus incidifiquot;ent,crudelitate excogitata necabantur, quorum corpora viua cum mortuis^ aducrfa aduerfis ac-commodata,quam aptiffimè colligabantur î Sicnoftros animos cum corporibus coputatos vt viuos cum mortuis efte coniundos, Nonne qui ifta fcnferunt, mültó quàm tu melius,graue iugumfuper filios Adamamp; Dei potentiam iufticiamq; viderunt,etiamfi gratiam ,quæpermcdiato-rem libero nd is bominibus concella eftjnOn videiUnt

ben Auguftinus libre eodem conti Iulia Î Capitc 12. In libro tertio de republica idem Tullius hominem di-'cit nonvtamatre,fed vtànoucrca natura editum in vi-tam ,corpore amp;nbsp;nudoamp;fragili,amp; infirmo -.animo âutem anxio ad moleftias,humili ad timorés, prono âd libidines: in quo tarnen inellettanq; obrutus quidam diuinus ignis ingenijamp; mentis.Quidadhæcdicis^Nonhocautorifte ma^ ' leviuentium mOribus dixiteffeótum,fed naturâm potius accufauit* Rem vidit,caufam nefciuit.Latebat enira eum, cur effet graue iugum fuper filios Adam à die exitus de ventre matris eo’um,vfq-, irt diem fepülturæ in matrem omnium : quia facris liter is noneruditus, ignorabat originale peccatum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Credo lllyr icum faltcm cbartara opplere voluifle, cum, nihil inueniret folidi quodadferret. Attendant ergo pij amp;nbsp;cordati Ledores. Miror ego fane fiCicero per febrem aliquidfomniauit de araifl'a imagine Dei in hominelDi-rtum Ciccrqnis,hominem non àmatre,fcd à nouerca natu, raeditumeffe : adeo nonmeretur laudem in h.cclefia,vt ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;parum

pârum abfitàblafphcmia. Deus enim natura eft qui elt;!L dit hominem : hune Deum beneficentiflîmum nouercain potius qiiàm matrem adpellarcfœdablafphemia eft* Sed niyricus in ledione authorum verfatur,ficut gallus gaL linaceusapud AEfopum vertens fterquilinium putregra^ num preciofo vnioni longe præfert. Nam præclaras amp;nbsp;infignes (ententias Auguftini quæ cum preciofijïima Margarita verbo Dei nimirum confentiunt negligit. Grandis enim prudentiæeft tefteHyeronymoaurum in luto legere: à qua Manichæus ille totusnuncalienuseft. Mutilas vero amp;nbsp;mancas amp;nbsp;quodamraodo impias philofopho-rum fententias admiratur.

Poftq; aliquot prolixaspofuit fententias Auguftini quæ prorfus nihil ad caufam faciunt,incipit rationibus col-ligere Auguftinum ab ipfius errore Manichæo nonfuifte alienum. At nos non ratiunculas defideramus, fed clara^di-ferta,perfpicua amp;omniambiguitate carentia tertimonia, quæ doceant Auguftinum velpinxifte , vel fcripfiffe, vel docuifte,vel fomniafte quod peccatum originis fit fubftan, tia,non fitaccidens.Sed nullum proferre poteft, Bellas raciunculas vidcamus tarnen,

Auguftinus liberum arbitrium,quo noftram naturam amp;rationera notât, dicit ira immutatum efle, vt valeattan. turn ad peccandum,amp;efteferuum:amp;hominemdefuoefte Satanam : Et quid hinc fequitur Illyrice? Ergo peccatum originis eftfubftantia. Confequentia fcilicet firmiflîmaà baculoadangulum. Liberum arbitriûnon fignificatipfam fubftantiam aniraç vel rationis fi propriè loqui velimus fed ipfam libertatem mentis amp;nbsp;voluntatis qua Adam in créa-tione ornatusfuit: fubftantiam mentis amp;nbsp;voluntatis reti, nuit Adam : Sç.d liberum arbitrium , id eft , libertatem

, I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpiiitua-

fpiritualem pforfus amifit. Scriptores vt Bernhardus amp;nbsp;a 1 ij fæpè confundunt fübflantiam aninjæ amp;nbsp;eius libertatem: ac fefe implicanr, Accipit Augufttnns alicübi liberuin arbitriurrt pro ipfa mente,fed impropriè.Aliud eft mens amp;nbsp;voluntas : aliud libertas in mente amp;nbsp;voluntate.Sed valcant num ifta,mens amp;nbsp;voluntas mutata,amp; deprauata eft amp;nbsp;tantû ad peccandum valet, Sedhinc non fequitur peccatum ori. ginis efle ipfam fubftantiâ hominis: aliud enim eft fubftan. tiahomlnis,aliudcorruptioeiusfubftàntiæ. Homo defuo eftSatanas^ id eft, malus,amp; aduerfatur Deoamp; vetitati amp;nbsp;propriæ faluti.Sed hinc non fequitur,peccatum originis eft fubftantia.Diuerfiifîmæ propofitiones funt homo eft rnalus, amp;nbsp;homo eft ipfa malitia.Pofterior phrafis non admittitur nifi perftropum,vt tu quantus quantus es, nihil nifi fapi-cntia es.

Quod dicit Auguftinum eafdem propvietatcs tribue. fepeccatooriginisamp; carni,putidum eft fophifma,amp; nonca ret mendacio. Garnis fpecifica proprietas eft quod fit fubfta tia : hanc proprietatem nunquam Auguftinus tribuit pec.. catooriginis.Pcccati originis fpecifica proprietas eft quod, fit à diabolo,quod fitaccidens vitium. Hanc proprietatem nufquam tribuit Auguftinus carni: præftigiæfunt igitur quasoffundit IllyricuS. Semper tibi fcopus difputationis fit in confpeftu Leólor,amp; nullo negocio deprehendes futi-litatem lllyrici. Statuscontrouerfiæ eft an peccatum originis fit fubftantiajam addetu conelufionem argumentisU-lyrici.

Caro eft miferabeftia,

. Brgo peccatum originis eft fubftantiâ.

Caro in malitia femper vult elfe potenst Ergo peccatum originis eft fijbftantia»

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ Quis

Quishîc non videt nulla confequentia hæc cohærc^ re?Sedhocegregiumeftquodinquit. Neqjin eofitum eft aliquid quod Auguftinuseflentiam hominis non exprefle nominar pcccatû. Hoc fane illuftreexemplum eft, grauiter à Ladantio didum effe: Adeo ipfa veritas,cogentenatura, etiamab inuitis pedoribuserumpir. Fatctur enimlllyrL cusetiam inuiro peâore, quod Auguftinus non dixerit Ef« lentiam hominis cffe pcccatum. Quid ergo blateras fophi. fta ? Cur turbas Ecclefiam his tuis chartis ?Cur ergô contra confcientiam tuam adfingis Auguftino,quæfateris apud eum non reperiri? Cur clarilfimis teftimonijs à me prqlatis opponis tu impudentem refutationem,reuocante te ab hoc nefario conatu tua confcientia^Hancergoaduerfarij con. felfionem obferua pie Ledor. Quid enim audio nihil in co fitura eft? Imô totum pondus difpurationishuius in eô con. fiftit: Num Auguftinus docueritamp; fcripferit peccacum ori. ginis elïe fubftantîam vel e(rentlam,an veroaccidens.

Caufæiliifueruntinquit Illyricus; Nepræbcretim. peritis fpeciéconfenfuscum Manichæis:Reôl:è.Curergôtu prçbes fpeciem confenfus cum Manichæis? An tibi plus licet in Ecclefiam quàm Auguftino?An nullum crimen eft confentire Manichæis in tnanifefto errore, amp;Manichæif-inofceleratoamp;impio turbareEccîefiam filij Dei?

Quoddicit Auguftinum vocabulum peccati more .vulgi,noniuxtafcripturam vfurpalfe,calumniaeft,quam fupra rcfutauimus,

Apcrtifliinum mendacium eft quod Auguftinus vnq^ docuerit, peccatum originis efte ipfamcarncm hominis« Imo difertè in plurimis locis docuit carncm efte à Deo, amp;nbsp;rem bonam : fed pcccatum efte à Diabolo amp;nbsp;rem malam-’ fupra fatis multa pofui teftimonia. Illyricus verb negry c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidem

quîdem attulitad probandum (uum mendacium. Philip-pus redè amp;nbsp;erudite admonuit Auguftinum nonfatis accurate diflinxifiè inter vini generandi inditam homini à Deo, amp;nbsp;concupifcentiam quæ eft confufio amp;nbsp;«trap«* Et fî hac ætate viucret Auguftinus gratias ageretPhilippo pro monftrata hacneceflària diftindionç* Cuiusneceflitatem vidit Auguftinus,fed turbatus fophifmatibus Iulianinon femper earn perfpicuè pofuit. Sedlllyricotcnebris,caligi-ne amp;confufioneeftopus, vt errorem occultet: Idcircodi-ftindioncm hanc allatrat. Et vocat eIuGonem,amp;opponit obftacula. Lex,inquir,non tantum in abftrado fed totam concupifcentiam habet propeccato. Quia non dicit ne inordinate concupiuerisfedfimpliciter, Non concupif. CCS. Refpondeo le.x non damnat fubftantiam carnis in quantum fubftantia eft,neq; vim generandi à Deo inditam homini; Deus cnim non damnat fuumopus. Sedlex damnat concupifcentiam carnis,vt opus Diabolftquæ concupif. centia noneftipfa caro,, nec eft vis generandi infita à Deo, fed eftkTüt|/«,defc(ftus,prauitas, vicjunt amp;nbsp;vulnusinfliótum naturæper Satanam. Neceftaria eft igiturPhilippi diftin. lt;ftio : amp;nbsp;execranda eft confufio Illyrici. At^eruin obftacu-lum fuit, inquit ; quöd vfitat urn fuit peccatum originis definite concupifcentiam ; Hoe tu obferua pie Leólor. Hic enimredarguitfefeillyricus. Quandoego citaui teftimo-nia Auguftiniinquibus expréftè dicitur concupifcentiam carnis efleaccidens;Illyricusin proraptu habet fophifma: hoe de re venerea amp;peccato aduali efle intelligendum.Hïc verb oblitus fui fophifmatisfatetur familiare fuiffe Augu-ftinOjpeccatumoriginis definite concupifcentiam, Habe-muscrgóexpreifamaduerfarijconfelfionem* Tertium in-quit impedimentum fuit quod Auguftino res venerea amp;

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vis

vis gencrandi in coniiigio vifa èft péccatum: fient amp;nbsp;Liithe^ rusfatctur.RcfpondeôÿllIyricus pétulantef Sgt;c Aüguftinoèi Lnthei'o iniuriâ facit. Etfi enim Aygnftinus alicubi non fa-tisaccuratèdiftinguat inter vimgenerationisamp; eoncupif. centiam carnis,amp;dicatcxconcupifcentia carnisnafeiha-minem,qua dete erudite ädmonuit Philippus Ecclefiâ : tarnen paffirn v'rget,inculcaramp; demonfirat nafuramà Deo inditam à vicionatura® quod acceflit nimirû concupifeen^ cia diftinguendam elfe, Vtin meoantidotopar:4.copiofè amp;nbsp;cuidentereft demonftratum. Lutherus in genefin fæpcamp; difet tiffimis verbis docet opus Dei fanéliffimum puriiïî-wum in genetatione àfordibus libidinis amp;peccati origi-HisdKHnguendumeflè. ïnfpiciat Ledor commentun genf Gapîte 2gt;i: pag:i6i;fac;2. amp;nbsp;partem 4, mei antidoti vbi' multatcftimonia Lutheri collegi. Ad dida veroLutherr quai à non is Manichæis contorquétur refpôdi amp;nbsp;in meo an-tidotoî amp;: inGermanicœfcriptOjin quo Lutheri teftimonia contraSpangebergiumcollegi. Quarto,inquit Illyricusy Auguftinus difputatde maffa perditionis.'quid veto hinc Lequitur? Tu ne fie colligis. Maffa generishumani tota eft perdita; Ergopéccatum originiseftfubftantia?LedorfacL le vider feopas diffolutas. Multoties admonui diuerfifTimas elfe phrafes. Humana natura tota eft corrupta:amp; humana naturaeftipfum péccatum originis. Vtillamfententiam amplcdimur vrpote fundatam in verbo Dei: Ita hanc dete.^ jllamur vt delirium'Manichæorumi

Quinto repetit Auguftinum péccatum originis pafltm vocare concupifeentiam : Hoc veriffimum eft :kd aufer-t« mcndacium tuum quod adfûis. Goncupifeentia cnim noneft ipfa'noftra natura:fed tèfte Auguftino eft vicium,-morbusjvulniis aaturæ qiiod ei infiixit' S^tanus. Aut 1L lyrico

îyrko plane îgnotns eft Auguftîmis ; Aut extrèma în îdo homine impudentia cft, quod audet pcrfiiadcre Ecclefî-

Augurtinutn dociiilTe peccatum originis ciTc ipCatn •natuvam hominis« Cum AuguÛinus fæpèintegra volumina fcripferit vt diftingueret inter naturam hominis amp;nbsp;pec- . catum originis. Apologiæ etiam iniuriam facit Illyri-cus. Sed de talibus cauillationibus fatisin antidoto eft diétum ; Nunc in vindicando Auguftino opera locanda

De defeâuboni,^ pofitione mali fupra^ft diâum. Calumniofè allegat lllyricus meam analyfin : non entra patrocinatur ipfius fîgmento : fed euertit illud. Videat Leélor5.partem Antidoti. Falfô.dicitlllyricu-sneceffario poni nouam formam fubftantialem, cum adfer-itur defe. dusamp; malum pofitiuum :'Nam defedusnon fignificat fub. ftantiam ,fed donorû carentiam amp;nbsp;amiflîoncm in fubftan. tia t Et malum pofitiuum non lîgnificat fubftantialem for. roam,fed inhærentem prauitatem, maliciamjconfufionera. Qiiæ nonfunt nihil ncgatiuc. Nouum deliramentum eft 11-lyrici ignotumtoti antiquitati,commentum de forma fubgt; ftantialiquæ fit peccatum originis. «

Sexto,huiufmodi contexit argumentum lllyricus.

Subftantiæ bonæ noncommutantur inaccidentiai fed in fubftantias malas.

Sed fubftantiæ bons commutatæ funt in raalum,id V eft,in peccatum : tefte Auguftino qui dicit paffim inala or. ta elfe ex bonis.

Ergo amp;nbsp;malum feu peccatum eft fubftantia.

Refpond:ad minorera. lllyricus aut impudenteio agit fophiftam aUegando Auguftinura:aut vix per tranfen. nameuraintuituseft.

? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In

Tnplurîmîs Iocisamp; contra Pelagîanosamp;contra nichæosdifputans docet Auguftinus; mala ortaefTeex bonis. Vt peccatura ex voluntate Adæ:Bonas fubftantias pof-fe cômutari in malas. Sed quid?Num vnq; per febrim fomgt; niauit Auguftinus fubftantias bonas commutatas elfe in , malum, id eft,peccatumoriginis? Delirium hoc eft amp;fig-mentum Illyrici : quod ignorauit Auguftinus, Mala orta funt ex bonis coramutabilibus : nirairum vt defedus amp;nbsp;confufiones, amp;nbsp;accidentia à caufa efficiente commutabili. Si Adam fuiffet incoramutabiliter bonus,nôpotuiflet pec-care: Sed quia ex nihiloeft fadus,commutabilis fuit.Idcir. CO licet bonus fuerit, 8i bona cius voluntas : tarnen mutä-tus commifit peccatum, amp;nbsp;author mali extitit. Hoc eft quodvrget Auguftinus. Sed inquif Illyricusfubftantiæ funt commutatæ amp;nbsp;corruptæ: ira vt fubftantiæ bonjC antca,-nunc fint malæ:fateor, fed fubftantiæ non funt commUtatæ in ipfum malum vel in ipfum peccatum originis vt tu deliras. Nam fubiedum in quo eft fada mutatio amp;nbsp;corruptio’ noneftipfa corruptio aut malum,aiit peccatum quod ac-cidit fubiedo amp;nbsp;ei nunc inhæret. Friuolum ergôamp; puti-dum eft Illyrici fopliifma ex contorfione verborum Augu-ftini,cuius mentem autnon videtlllyricusautpræodio ve-ritatis non viilt videre. Mala orta funt ex comrautationc fubftantiæ:non quod fubftantiæ mutatæfint in ipfum malum feu peccatum : per deliram metamorphofin Illyrici: Sed quod fubftantiæ ex creatione bonæ,accidentepeccato amp;nbsp;corruptione,fadæ fint malæ.

DiuerfiiTuna autem funt mala feu corrupta fubftan. tia, amp;nbsp;malum feu peccatum.Hbcenim eft accidens in fubie-do : Illud verôfubicdumcui trifte accidensinhîCret,

Rurfus aliud eft fophifraa, quôd'dicit naturam’malf ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poflè-

I

pofle à Deo mutari in bonum. Locus eft J ibn: Auguft:cont: Iulia:Cap:2,In examine verborum Bafilij.Sùntqjhæc verba Auguftini: Sed quod ait facile pofte malum à voluntatc, velàfubftantia feparari »nonbumanæfacileeft voluntati, fed mifeiicordiæ Dei: Quod aduerfus Manichæos vtiqj fufficit J qui putant efte impoftibile mutari in bonum natu-ram malit Ideo non ait Bafilius ipfam voluntatem hominis, fiue fubftantiam,ftue naturam,rnalum à fe pofte facile fepa-Xàte: fed ab ea facile pofte feparari: fie verba fua librans,vt ôc Manichæos contra quos agebat refelleret 8c contra diui-fiam gratiam humanam fuperbiam non exfolleret. Illc quippè omnipotens cui fecundum Euangelium facile cft, quod hominibus impoftibile eft malum quod nobisâceidit vel ex primi hominis, vel ex noftra iniupef volunf ate, ita fuæ gratis largitate confumet jVt fubieäa fubftantiavo-ïuntati, quemadmodum commemöraftidixifleBafilium, munda poflit per omnia poflideri, fic omnino vt nullius mali vel figna temaneantthadenus Auguftihus. lamteob-teftor pieLedorpertuam falutem vt diUgentef attendas ad verba Auguftini, 8c probe obferues defeftandarti fophi-fticenlllyrici,qui exvnavocula ambigue pofita conatut portentofum dogma adfmgere Auguftino,cum Augufti-nus totis voluminibus hunc ipfum portentofum errorem impugnet8c refellet. Quödenim AvguftinusdieltMani-chæos putafle quod impoftibile fit muta ri in bonum natu-Tam mali : hoc Illyricus egregius interpres 8c Saiferiptu-Tæ 8c patvum,fic enavrat,ac fi fenfiftet Augüftinus mali, hoc eft,pcccati.oviginiscfle quandanatnram» Et natutam pec-cati originis pofte mutari in bonum, id eft,in iuftitiam originalem. Quis verb pius non deteftetur tantam proteruiam amp;nbsp;libidinem fophifticandfi Réprimât Deus tantam audaci. i.. . :.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;am fin-

amfîngendi portentofa dogmata, amp;contorquenlt;Jî faniî^o-rumpatriimdida. Hæc ne eft gratitude tua lllyrice quani exhibes venerando Eeelefiædodori Auguftino,qui prçcla-rèmeritus eft de Ecclefiaamp; nobis omnibus quod facriiega audacia, amp;nbsp;quantum ego indicate poffum contra confeien-tiam tuam amp;nbsp;immania dogmata il li adfingis,amp; ipfius dida federate contorques amp;nbsp;ad fucandum tuum delirium qs abuteris?Tu verb mi Ledorvide qualisgurgesamp; vorago fophifmatum fit Illyricus» Auguftinus dixitnon efie im-fofiîbile vtnaturamali, fcilicet hominis, mutetur in bo-num : Hoc Illyricusficinterpretatun naturam raali,ideft, peccati originis porte mutari inbonum.In Auguftino voca-. Dulum(mali)ponitur adiediuè fupprertbfubftantiuOjquod etiam in fcripturayfitatumeft. Vt Matth: 21. malos male perdet^Sed Illyricus ex adiediuo faeit fubftantiuum,amp; pro malohoraine ponitmalum,ideft,peccatumoriginis. Qiis autem adeb hebeti eft ingenio vt non deprehendat hanc fraudulentam amp;nbsp;impudentem contorfionem verborumamp; fentcntiarum?QHid tandem fani,folidi amp;nbsp;firmi habituri fu. mus in vniuerfa Theologia,fihu4cfycophantæamp;derifori religionis licebit ita quiduis ex quolibet fingere ÔC fculpe. rct Etpoftqi ipfe errorum portenta in infanocerebro fuo fabricauit, poftea ea fanitorura patrum violenter contortis didis colorare ea licebit ? Sed fortaffis quæret aliquis vnde conftet Auguftinum in citatis verbis d.c mutatione mali hominis, amp;nbsp;non de mutatione peccati in iuftitiam, vt fingit Illyricus, loqui. Refpondco. Cordatus Leftor Au-guftini etiam fine mea commonefaôtionc id depræhen-dere poteft. Rudioribus autem amp;nbsp;in Auguftinominus ven. lis cuidentia huius rei argumenta monftrabo.

Primùm ipfe Auguftinusin plurimi5iocisdoce.tamp; (blidis

folidis argümerttis probat nullam effc haturafn maïi.-Sed ómnem naturam in quantuna natura fit bonam effe. ïnfpi. ciat Ledor lib ï de natura boni contra Manichæos; Item li-broscontra faüftum,Item contrafecundinum,amp;contralu-lianum. Paffim occürrênt perfpicua teftimonia* Vtdibro cont Z Épiftolam quam vocant fundamenti* Capîjj* Quod fi non inuenitur in rebus malum nifi corruptio:amp;coi ruptiô non eft natura î nulla vtiqj natura malum eft.Item de ciui-tate Dei lib:ii:Cap:9.Malienim nulla natura eftzScdamif-fio boni, mali nomen accepit» Hane doótrinam cum Augu-ftinus conftanter vrferit amp;nbsp;defenderit in certamine con*-traM.anichaêos,quis audebit diccre Auguftjitumoblitum fui dogmatis in loco fupra citato conceflifte eftealiquatn naturam mail ?Si farailiariter not-us eft Äuguftinusllly-ricOjVt certe hominibus doâîsfamiliariter notusefledeJ bet tarn excellens fcriptor ,quam immane feclus commifit IllyricuSjquodhanc vulgatifsimam fententiam Auguftin* nefariediflfimulauitamp; contrariam illiadfinxit.Si lllyricus in Auguftino verfatur vt in ignota regione,quodmihi vab de fit vcrifimile ,non verbis refellenduSy fed verberibus co* crccndus eft,neamplius contarainetfandosamp;deEcclefia præclarè mer Itos patres. Secundo, ipfaEcclefiædodrina quæamp;probecognitafuit Auguftino,amp; fingularifide abeo» traftataeft,admonere Ledorem poteft, Auguftinü ne fom-niafte quidera naturam mali, hoc eft,peccati pofte conuerf i inbonum. Quiseniravnq, exomnib: Prophetisamp; Apo-ftolts docuit malum, id eft, pcccatum originis,pofte mutari in bonunijid eft,iniufticiara? An non Deus in Icfaia inquit. Cap : 43. Ego Ego fura qui delço peccata tua. Et Michæas inquit. Capîy. peccata noftra dclcri amp;nbsp;in profundem maris abijcif Homo mutatvir,fubftanria animx amp;nbsp;corporis mutaji

I 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. turî

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

f

lt;ur : fed i pfum malum, id eft, pcccatum originis non miita-tur in bonum î filius Dei non venir vt transformer,amp; in vi-tamæternam tranfponat,fed vt dcftruat, dcicar, abolear, abijciat opera Satanæ, vt eft peccatum originis, Sicuti præ-clarèdicit Auguftinus» hb.a.cont. lulianum: citans Am-brofij te/timonium de peccato originis:Non à nobis hçc vicia feparata alieubi alibi er lint : fed in nobis fanata nuf-guam erunt. Audis leÄor malum non mutabitur, fed pror-fus delebitur vt nufguam fit. Fanaticus igitur error eft, qUod fingit Illyricus, mali, id eft, pecc.ati naturam poifç mutari in bonum, id eftjn iuftitiam.

Tertio ex difpurationc quam habuit Bafilius cum Manichæis patet fententia verborum Auguftini ; Ma-nichæi contendebant alios homines elfe :gt;(p'!'kÔvç ksù vAp Hoûçideft,terrenos, profeélos à genre tenebrarum : alios elfe TTvtupotfiKoûç, id eft , fpirituales profedos à luce. Et Choicos fingebant non pofteconuerti, Pneumaticos non pofte perire, qualiacunq; patrarent fcelera. Vt ex Epipha-nio amp;Theodoreto raanifeftumeft. Huic facrilego errori oppofuit fe Bafilius,quem teftem producit Auguftinus* Et rede oftendit naturam mal i fcilicet hominis pofte conuerti in bonum: Id eft,peccatorem pofte ad Deum conuertiîquia peccatum nonfitquiddam fubftantiale, fed accidens amp;nbsp;fe-parabile vicium, quod diuina mifericordiaamp; potentiafacile pofsit â fubftantia animæ fcparari. Ex hac igitur cir-cumftantia difputationis Jiquido patet Auguftinum pro-ducentem amp;nbsp;defendentem tcftimonium Bafilij contra Manichæos nondixifte naturam mali, id eft, peccati origi-nisjfed naturam maU fcilicet hominis,qucm Manichæi x“** xov nominabant poftç mutari in bonum : Id eft, peccato-remamp;terrenum hominem pofte conuerti adDeumamp;fal-vari exterfo amp;nbsp;feparato amp;nbsp;deleto peccato. Quarto

Quarto,ipfe etîam Auguflinus in contextu oratio-pisliquidôdenionftrat Cede malohomine,non depcccato originislocuturn cfTc cum dixit naturara malipoffemuta-riinbonuiniDicitcnim inalü ,hoçeft, peccatum àlubftan-tia animæ amp;nbsp;à voluntatc pofTe feparari: Quod fi malum fe-paratur ab hominis fubftantia ; ergo non mutatur malum, ideft,peçcatum inbonvnn,fed malus homomutatur inbo-num,peccator in iuftum,abohto amp;nbsp;dcleto peccato. Illyri-cus furenter contençüt ipfamfubftantiam animæ eifepec. catum originis, amp;nbsp;peccatum originis non poffe feparari ab anima, fed mytatum iri in iuftitiam; negat Illyricuspecca-tuna originiseHeaccidensvicium,Singula portcnta lllyri-ci Auguftinus in hoc ipfo loco refellit.Bafilius inquit reólè dixit malum facile polfe à fubftantia feparari : Ergo fubftantia ipfanon eft peccatum originis : Aliquoties repetit Auguftinus malum pofte feparari à voluntate amp;nbsp;à fubftan-tiahominis;Non eft ergo infeparabile malum. Item,ma- * lum inquit quod nobis accidit, Gratiæ fuæ largitatc confu-met« Ergoteftibus Auguftinoamp;Bafiliopeccatum originis eftaccidensetiamfi rumpat fcfe Illyricus. Adhæc Malum, inquit Auguftinus,quod npbis accidit vcl ex primihominis, vel ex noftra voluntate, ita fute gratis largitate confu-met vt fubieótafubftâtia munda poftit poftideri ficomnino vt nulliusmalifigna remaneant. Si confumetur peccatum originis,vt nullaciusftgna remancant,fubftantia autem hominis,in qua hjefit peccatum vt vulnus amp;nbsp;labes,munda erit; Ergo mali natura, id eft,peccatum originis non mutabitur in bonum, vt dcfipit Illyricus,fed prorfus mergetur in pro-fundum maris amp;nbsp;proijcietur poft tergum Dei, vt omnis cius memoria aboleatur. Obteftor te mi Ledor an non ad ftuporem vfqj miraris audaciam, impndentiam amp;nbsp;furorem

K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lllyrici

Ilîy rîcî,qu t nudus alioquiri/lcftkutns omnibus âr rnis vefL taris,ratiftira fophiftica veliïti orci galea réélus non diibitâ^ uit impsÉiiin facerein ilium ipfiTm iocum Auguftini,in quO‘ conferta afq, ftipata acies foitifïîtnnrum milirum confi. ft it,qui omncs intcrîri funt ôi arma fua validHrima cxpedi. ueriint vt impium, blafphemum5amp; faciilegum cvrorem IL lyrieî iie fuWlanrialipcccato originis profternantjConfici-aiif, iugulent ? Difcat ergo pofthac circfifpeélîus ci tare Au-gùftmuin J Et ne habeàt reliquos eiues Ecclcfiæ pro nieris fungisrScd fciatcirein EcclefîaChrifti,qui vcroftudioin-qiïirant verifarem,amp;au?{ilioSpiritus fanclî inter mendaci. um amp;nbsp;veritatcm, iuxta regulam vcrbi diuini norunt dif.' ccrncre : Et qüôd Auguftinus fcriptor excellenriHlmus noiY prorfus ignotüs fit pijs paftoribûsyamp;hominibusftudiofis. De fæJiflîmo porreiifo'amp; ci'rore monflrofo, quôd per reg-nerationem natura mali, ideftjpeccatijpoffitnmrariàDeo' in bonunl, didumefiinantidotopaïte;6;in errore Illyrici. i6. Deus non régénérât peccatum originisiSed hominem' régénérât fua diuina potenria. Nifiquisrenatusfuerit,in-qu!f Chriftüs loan eX aqua amp;nbsp;fpiriru, rcgnum Dei vide.^ re non pofefl. Execrentur igitur omnes pij deteftandum er-rorein illyrici.

Panimabefi quinfibi décernât rriumphum Ulyri./ eus, poflqi pefulantcr amp;ferociter contorfit aliquas Augu:^ ftini îenrentias. Et vociferarur Auguftinum aliosq; patres,* quos tamennon citauit : nos verb iuuante Deobreuiexhi-bebimusEcclefiæ lefu Chri-fti aliorum quoq; probarOruni Patrum ràm Græcorum quàm Larihotum depi'æfcnticon-trouei'fia tcflimonia perfpicüa courra' delirium illyrici:' non moJb non effe contra ipftus dogmaj led’ÿll'ud muIri^ pliciter tueri amp;nbsp;confirmarc. Si quisfuriofi hominis inapi

1

damorî fins omni examine fîHcm habet,nxfilepariimabZ çft à furore. îtaq; tu fanôla Icfu Chrifti Ecclefia in qua ha. bitat fpiritus intclJigentiæ amp;prudentiæ, fpiritusfapientiæ amp;nbsp;timoris donüm non adplaudas fiatimfineomniconfide-ratione, fed cxainina,expendc3pondcra,amp; diligenter confia: dera fitjgula teftimonia Augii{fini,amp;àmeamp;abIIIyncoiri medium pro!ata:nec tantum vnamaut alteram voculam ,intuere,fed confidera feopum difputationis,quale fuerit certamen Auguftinoamp; cum Manichæis amp;nbsp;cum Pciagianis.

Ö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O

Quomodo vtrinq; retuderit fanaticos homines amp;nbsp;erudiue-rit Ecclefiam vt incederet regia via. Attende fpriem difpu. tationis,argumenta probationum , examen tefiimoniorum feripturæ, refutationem fophifmatum,amp; quæ fententiæ phrafes familiäres fint Auguftino: Ira fine omni dubitatio.

neamp; natiuam Augufijni fententiam deprahendes,amp; ardenti zelo execraberis deteftandam fophifti-cen amp;nbsp;immanern audaciam 11 lyrici in contorquendis didis Auguftini,amp; adfingendis portentofis opi. nionibus venerando feriptori.

IL SECVNr

If

SECrnDA 'PJT^S.

DE MANICHAEISMO MATHIAEFLACII IL^ LYRICI,

Nte anttos fcx ciittiadhuc Neoburm'ad agcretn, Sc Illyricus multis fuis epu mefatigarct, vt ipfius trafl:atusamp; libellosf legerem,amp;meumiudiciutrt illi impertirem, atq; ctiam dominus Nicolaus Gallus muL turn per litcras mecum conferrct de hac præfenti contro-uerfia,fæpèfophifmatunl Illyricifolutionesàme peterer, amp;difertèmanu füa teftareturfeimpfobai'enouum dogma Illyrici, aliquot epiftolis,quafUrti excmplaria apud me ha-beo, amp;nbsp;pijs atq; etiam toti Ecclefiæ communicare polTum, admonui IllyricumjVt nouam opinionem defubftantiali peccato originis fctradaref ,neManichæifmum rcfufcita-ret : Sc monftrabam ei locos in Auguftino in quibus vidcre poterat Manichatos quoq; contcndifïe pcccatum originis non eflc accidens vicium,fcd fubftantiam* Ethuncprofa^ ! numamp; infanum errorem ab Auguftirïoconfuratum eflc amp;nbsp;ab Ecclefia damnatum«

Verüm Illyriens alto fupercilio defpexit fideles me^ as admonitiones, publicauit fuos libros magna confidentia depeccato originis,has turbasin Ecclefia excitauit nouO fuo dogmate; Et nouæ fedæ author amp;nbsp;owiSHçextitit

PelTimè autein habuit lilyricum (|iiôd aufus fuctiiü

' pef

pcrîiterasrefutare illius ftolida argumenta,în prîtnisquôd admonuieuinde Manichæifmo, Scriptis îgitur epiftolis ad multos aniicos,amp;âdfines meos amp;nbsp;homihes döÓtosacerbe conqueftus eft de me^

Vbi veto prodijt epîftola tnea cum analyfîj deinde Germanicunt fcHptum meum,quo paruam eiusconfef-fionem amp;criminatioiîetn refellOjtùm totus furerecæpitî de refipifcentiâ amp;retradationè evtotis cogitate non potu-it,née volait. Horribili igiturconfidentiaingenij,amp;cum ' furiofo contemptu totius Ecclefiæ pcrirtdé âc fi nemini effent oculijOulli ptô ineffetcor amp;nbsp;mens^àc fi nemo du_ ccretur à fpiritu Dci iri omnent veritatem,publice conatur tueri fuum dögma : Idq; facit tanta audaclà amp;nbsp;inaudita impudentia Vt non folù neget faüm dogma quidqj commune habére cum MahichÆifmo,Verum etiam mirâblli af-tificio, amp;nbsp;per rhetoricam inuerfiotiem omnertl cülpattt Ma-nichæifmi audeat deriuare in antagoniftaà: amp;nbsp;contehdat noftram dodrinàm depeccato originis,quænoneftn6ftrà fed eft filij Dei amp;nbsp;Erophetarum, Apoftolorum Auguftini, Luthériamp; totius Ecclefiæ incurferemultiplicitët in Mani* cbæifmurai Ad quam impudentem calumniam étiamfi il li in Antidoto fit refponfuin prolixe, tame qtiia vOcifetàtut nos ifta filentio tranfire amp;nbsp;plenisbuccis eandem câlumniam in proximo fcripto répétât j operæ pretiuth fore iudicovt denuo hac de re agamus/impUdentiatn lllyrici Ecclefiæ demonftremus,8ccaluraniâànôbis depellamus. Primo ergo loco validis argumentis demonftrabimus lllyricum non poffe feexuere lacrilego criminc Manicbxtfmi,nifi nc. farium fuum errorem de fubftantia peccati ortginis abtece-tit, rctraftauerit, damnauerit, amp;nbsp;omnes fuos libros in quitus fparfit iftam blafphemam doétrinam reuocaucrit» Dc-

K 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inde

Inde oftcndcmus noftram fcntentiam amp;nbsp;confcflioncm peccato originis prorfus alicnam cfTe à M3nichæifmo,amp; jllyricuta mcrascalumnias cuomuiïfc.

Quód Matthiam Flacium lllyricum coràm tiibür yali Dei amp;nbsp;EccIefiaChrifti accufaui Manithaifmi non ita eftaccipiendiim,q,uöd tribuam eiomnescrroresdequibus /eóta Manichæorum apud Auguftinum amp;nbsp;alios fci iptores acciifatyr. Sed quantum ad præfentcm attinet controuerfi-am* Sicuti Georgium Maiorem iurePapiftam vocamus, quia errorem Papiftarum de reliquijs liberi arbitrii,amp; çoo-peratione hiimanæ yoluntatis, Sc errorem-de ncceflïtate bonorum operura ad falutem pertinaciter dcfendit:etiam-alios errores amp;nbsp;idolomanias Papiftarum reólè refellat.Si-jcuti VidorinumStrigelium de CaluinifraoaccufatEccle* fia,quiain articulodecænadominidefecit adCaluiniftas, ciim in al ijs multis vt de libero arbitr io amp;nbsp;de pr^^deftinatio-ne,amp; de caufa peccati^prorfus diftenierit à Caluino5Bezaamp; alijs. Sicquamuis Illyricus alienus fit à multis prodigi-ofiserroribus Manichæorura ïPlurima enira fœdiftîmaamp; abfurdiflima portenta finxcruntManichçi, vt in Auguftino ad Quod vult Deum de h^refibus,amp; in libriscont.-fauftutp, Secundinum, Adimantu, Fortunatum.-Itcmapud Eplpba-niumamp; alios fcriptores videre licet. Manichæi finxerunt duoefle pariter æterna nutnina, Bonum amp;nbsp;mal um« Bonum lt;pâçmalum ükotoçappellarunt. Finxerüt Chriflum non fu-ifle veriim hominem , fed tantum phanrafma furccpifle« Finxerunt folcm amp;nbsp;lunam duo efte nauigia. Contcnderunt animas efte àbono Deo,amp; efte partem Dei. Item, Animas transfundi in corpora pecudum:Menciti funt audaóter Mo-fenamp;Prophetaslocutos efte niendacia« Finxerunt Baptif-«lurn inaqua nihilcuiqiadferrefalutis. Blafphemauerun^

Deum

Deura qui per Mofen locutus fit fuifle vnum degcnte tene, brarumjamp;’é.

Hæc amp;nbsp;finülia portehtà amp;nbsp;Blafphérnias quas Manî. chxî boïrtbili furore amp;nbsp;audacîa cuomuerunt,(5cuti Epii phànius, Aüguftinus,Thcodor€tusamp;alij (criptores teftan. tur, nunq; obieci lllyrico neq; alius quifqj in noftris Eccle-fijsdeeiufmodi furnribus accufauit Illyricum.

Aiià tatücn funt Capita doftrinæ in quibüs 111 y rie us ctiràfùis feâatoribuSjipfifliniomManichaéifmum refufei-tat, Sicuti in àntidoto parte 6. clarédemonftrauî : Sed quia nullum fincm facit vociferandi fibi fieri iniuriam, amp;nbsp;non tantum nonrefert pedem à facrilegoerrore Mariichçorum, féd infuper etiam crimen hoc in innocentés transferre cona^ tur,hîcdenuôdemonftrandumcftÈcclefiçiure accufariîU lyricum de facrilego Manichçifmo,amp; anathematis vinculo eum conftriétum amp;nbsp;colligatum eflequamdiu non agit feri. am pœnitentiam amp;nbsp;retraitât immanem ertorem. Dogmata ergo lilyrici quæManichæilmum fapiunt ifta fünt: h Óiöd contendit peccatum originis elle fubftàn. tianlà

• 2. Quod fingit in homîne renato duas efic diuerfas fubftantias amp;nbsp;diuerfasfpcciesanimæ^

• 3» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quöd adferit veterem hominem,fubftantiam ho

minis non renati,carnem concupifeentem, amp;nbsp;cor lapideunt amp;nbsp;rattoneminfummofuograduefle opusa Satanacondi-turti,

• 4» Qvtartó,quód furenter negät peccatum originis feu concupifeentiam carnis effe accidens Scfcparabile vi-ciuin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ '

Hos fœdiifiv.-i.îs cralfiffimos errores , pUgnantes cum exprcfloDci '' , nbsp;nbsp;nbsp;3; rcäo iudicio à Catholicalefu

K. 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrifti

Chrifti Ecclcfia damnatos,cumantç mille annos furiofa fecta Manichæorum hi fee phrafibus, verbis, fyHabis,argu, mentis adferuerit ôc defenderjt ; quibus phrafibus, verbis, fyllabis,5f arguinentis nuncrefufeitatur amp;nbsp;ma^a confi-dentia defenduntur,8c audacillimo conatu Ecclefiæ Chrifti obtrudunturrquis fana mente præditus dubitare poteft num II lyricus iureamp; merito de façrilego Manichæifmoac-cufetur ? Fatçor equidem açcufarionem efte grauiftimam fiquiscorarri Deo infimuletur Msniehæifmi; Cerrum eft enim Maniçhæos hæreticos non habere partem in regno Dei, nifi egerint pænitentiam. Et metuo Dçum iudicemfe-uerum amp;nbsp;iuftiflimqm. Veriimcum impnra dogmata lllyri-çi anteoculos iaceant,amp; mçi officij fit admonere pufillos Chrifti,amp; periculum Ecclefiæimmineatgrauilfimum àfaî-fa amp;impialllyrici dodlrina bona amp;alacriconfcientiaac-cufo Illyricum de Manichæifmo coràm tribunal! Dei amp;nbsp;coram Ecclefia : amp;nbsp;peto vt Deus cum Ecclefia iuxta fuuni verbuin ferat fententjam,

Excufatjones, tçrgiuçrfationes,interpretationes,ex-ceptiones, proteftationes, contorfionçs,inuerfiones,amp; fimi. lia artificia Illy rici prorfus nihil iuuant eius caufam* Imó peiorem reddunt. Si faperet humiji confeftione amp;nbsp;fubmifta deprecatione multo plus cfficeret quàm falfa excufatione fuperba defenfione.

Sed ad demonrtrationen) noftrjcaccufationisaccc-damus,

Maniçhæos quatuor ifta capita,quæpauld ante po-fuijdocuifte homines docli quibus hiftoriaEccIefiæ amp;in-primis Auguftini (cripta amp;nbsp;certamina aliquomodo nota funt negate non poflunt,nifi velint manifeftam inficiari veritatem« Sed vt non folum dodis verùm etiam rudiori-bus in

bus in Ecclelia probemus noAram accufationem , paucos hîcindicemus locos.

I. Quod Manichaei contenderunt malum originis feuconcupncentiam carnis eflé fublhntiam fcufubftanti* ale malum difertiffimc tcftatiir Auguftinus.Ad Quod vulc DeumîManichçicarnalemconcupifçentiamjqua caro con-cupifcit aduçrfus fpiritumnonex vitiata in primo homine natura nobis inelTe jnfirmicatem, fed fubftantiam volunt cflTe contrariam amp;c. Item : Aygufti: lib;2;cont:Iulianum citans Ambrofij teftimonium, Mali equi funt iracundia/on-cupifcentia, timor, iniquitas:Vnde ifti funt equi?Ncmpe fl ÇOS fubftantias diciraus velputamus Manjchxorum faue. mus vel hæremus infaniæ : quod vt abfit à nobis Cathol jcè iftos equos intcll igimus vicia noftra,quæ legi mentis ex lege peeçati refiftunt. AudisLedoreos qui dicunt vel putant concupifeentiam amp;nbsp;iniquitatem elfe fubftantiam infaniæ Manichæorum fauere» Item 1 ib:5. cont.-Iulia : Cap : 4,Non enim,ficutiinfimulas,cum Manichæis dicunt inefte carni fuæ mali necelfitatem : quod malum illi fybftantiale: amp;nbsp;Dco cœternum elfe mentiuntur^ fed dicunt fane cum Apo-ftolo: Video aliam legem in membris meis répugnante legi mentis meæ: Attende Leâor quod Auguftinus loquatur de peccato originis. Quia de malo loquitur quod ineft car-nijtern de lege in membris répugnante legi mentis. Hæc fane lex eft peccatum originis etiam 11 ly rico tefte. lam Auguftinus dicitManichæos mentiri hoc malum originis efte fubftantiale:Ecclefiam verôabiftoerrorealienam elTe.Ob^ feruaLeâor duos diftindos errores hic tribui Manichæis, Primuseftquod mentiti funt malum originis elTefubftan-tiale: Alter eft quod flnxcrunt malum efte cœternum Deo: defecundoerrorenonaceufo lllyricû:Ideoq;fruftra fe hîc

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;purgat

purgât vel ftrcpitura cxcirat:de prîore aiitcm errore Manî-chæorum quo mentiti funt, vt Auguftinus rertatur, maluni originisamp; legem raembrorum ciîe fubftantiam, accufo IL lyriciimvt paulô poftdemonftrabo. Item;cont:Secundi-num Manichæum Cap: 12. Ceireomnis inter nosdifcretio eft qiiôd vos fubftatitiam quandam maliim eftê dicitis;no3 veio non fubftantiam fed inclinationem abeojquod magis eft, ad idquod ininuseft,malum eße dicimus.Irem:Capnj. Contra Manichæum difputans» Malum ctiam ilbid,cui anima confentiendo voluntariè peccat,ex veftra opinions fubftantia eft. Malum cui animaconfentiendopeccat,an non eft concupifccntia carnis ? An non eft pcccatum origL nis ? Hoc malum,inquit Auguftinus,ex opinione Secundini Manichæi eft fubftantia.

Et quid pluribus teftimonifs opus cft,cumpaflfim occurrarrt in Auguftini libris quos contra Manichæos ferip-fit. Ex Epiphanio quoq; manifeftumeft,quöd Manichæi contenderint peccatum cftetuvTrósocfov, idcft,quiddam fub-ftftens.

Tam vero num longa probatione nobis Opus erit vf demonftremuslllyricum cundem errorem,Manichæorum de fubftanriali peccato originis reuocare ab infcris?Qutd aliud loquunrur,volunr,vrgenr,ad naufeam vfqs repetunt, magna impudentia obtrudunt, ad tædium vfq; inculcant amp;nbsp;indefinenter vociferantiir tot eins volumina hifee annis édita de peccato originis? Quam peccatum originis eße fubftantiam? Solern iftiimqui nobis lucempræbet credo obftupefccread infaniam amp;furorem eorum qui ledis libris Illyrici tarnen negant eumadferere quöd peccatum originis ßt fubftantia,

Pingit haue phrafin in titulis librorum. repetit earn in fin g u lis

ßnguTis pagtnîs, fcopus hic eft muîtoru voîumtnumjncuf. cat cam in argumentorum vel pouus fophifmatiim conclu. fionibus, poniteain in initio,inmedio,infine libroiû ; pin. git earn fæpe maUifculis lireris vt incurrat flariin in ocu. los. Et tarnen dubitare homines andenr num Illyricus fic loquatur amp;nbsp;doceat. O horrendum hominum ftupoiem. O deteftandam pertinaciam amp;nbsp;audacLam negandi ea quæ omnibus finis ante oculos iacent. Hoc fane eft in ipfa meri, diecæcutire vcluti in media noóie. Non difficile mihi ef. fet fexcentos locoscitare, in quibusclaris verbis djeit Illyricus peccarum originis efte ipfam hominis cfteniiam vel ûibftantiam. Sed ineptuseftem fiadeodiffidcrem ingenio ledoris, amp;nbsp;ea. quæante oculos iacent operofc piobaiem. In prima pagella libri Illyrici,cui titulus eft Dcmonftrationcs euidentiffimçantcprçfationcm fic ponitur conclufioargu. menti. Igitur originale peccatum eft eftentia ipfa hominis. Et liber ««vîôv hunctitulum habet : De eftentia origi. nalis iniuftinæ- inconfeffione prolixade peccato originis amp;paffiininculcat amp;nbsp;repetit peccatum originis,feu imagi. nern Satanæeffe ipfam hominis fubftantiam vel eftentiam. Ac inprimis vbi ftatum caufæ forraat.Vr in p’æfati ay.Ego inquit Illyricus clarc adfirmo originalem iniuftitam efl'e ipfam pcffimamnatur3m,eftentiamautformam amp;p. Item: confeft; pag 140. Hjc perfpicuè refpon.deo quod peccatum originis fit ipfamet natura hominis, confcft ; pag : ^30. alilt; quoties in eadem pagina repetir, Ergô quoddam peccatum ertfubftantia:«Sr de peccatooriginis loquitur. Eurenrer igitur non vult viderci imô oftendit feapertum hoftemefte manifeftæ veritaris,quicunq; infpeôtis librisamp; locis iam citatisnegat lUyricum cura Manichæis adferere quôd pec-çaxum originis fn fubftantja. Atvcrà Illyricus fuaquæi, L i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dam ha.

dam habet effugîa. Quænam ’obfecro?Manichæidîxerunt malum talem efle fubftantiam quæfuain quondam habc-ret materiam : At Illyricus imaginatur tantum fbrmana fubftantiaJîm fine materia. Miraprofedoaudio:An vlla anus ficvn^jdelirauic vt fingeret fubftantiam quandam fine materia? An vlla poteft efle forma fubftantialis fine materia amp;nbsp;fubiedo in quo ? Quænam hæc funt noua figmenta amp;nbsp;portenta ? Putidum igitur fophifma eft de materia. Ma-nichæi contenderunt peccatum originis eflèfubftantiamî Totidem fyllabis Illyricus nouus Manichæus contendic peccatum originis efle fubftantiam. Manichæi vocabii-1 um fubftantiæ in hac controuerfia oppofuerunt vocabulo * accidentis.

Illyricus eodem modo vocabulum fubftantiæ op-* ponit vocabuloaccidentis. Ergo quod ad hoc dodrinæ ca.. put attinet Manichæi abEcclefiâ damnati,amp; Illyricus Ma-nichæorum difcipulus planeconfentiunt; Prouocaiiimuâ fane vterq; ad indicium Dei : amp;nbsp;is füo tempore oftendet fu-um iudicium de Cœlo fine omni dubitatione. Nuncvero ctiam toti Ecclefiæamp; Omnibus dodis amp;fanoiudiciopræ-ditis defero iudicium,ferant fententiam iuXtaRnmcori-fcientiamj An hac in parte III y rico fiat initiria.Diftindi ei'-tores fuerunt quodfinxcrunt malum originis æternumfu-ifle: 8i malam fubftantiam bonçcoramixtam.'de his non li-tigamuscum Illyrico; fruftra igiturad hæc eftugia delabi-tur. Conuicimus autemeumhuiusblafphetnidfacrilegl crroris quod cum Manichæis,vt demônftratumeft,adferic amp;nbsp;furenter défendit peccatum originis efle fubftantiam. Vndeneceflario fequitur aut Satanam efle creaforem auf Deum efle caufam peccati. Diftindio inter maferiamamp; formam fubftantialem nihil iuuat nouum Manichæum.

Oranis

Omnis enîm fubftantia fîue fit materia fiueforma fubfian-tialis eft à Deo condita,fed pcccatum non eft à Deo condi-dituni.Ita(|5 peccatum nullarationeeft fubftaiitia. Dicit II. lyricus quod peccato origirtis nullam tribuat materiara. Quo ergô fenfu toties repctit cor eftc peccatum originis, carnem concupifeentem^ animam3‘ationem,nlentem, veterem hominem,corpus pecCati eftè pcccatum originis? An nulla eft materil cordis, catnis, corporis, hominis, animæ? VidesLcóior metis præftigijs ludereIllyricum, tantum vt fafeinet LedOrem rudem?Quôd dicit in hac Theologica tradatione, feripturam refpicere ad formam eftcnitalem hominis, mendacium eft* Nufq; facta feriptura dicit for. mamfubftantialenl elle peccatum origiiiis.Neq; hoc dog, mainvlloprobatOàuthoreeXtau Nouurti eftlllyricifig-mentürn vniuerfæantiquitatiignotum. Proférât lllyricus ex Omni arttiquitaté vnkum teftimonium jinqUodicatur peccatum originîs efté formam hominis fubftantialem. Non igitur permittat LedOr fe turbari hi§ prâeftigijs,fed hune ftatum fempér vrgeat. lllyricus contehdit peCcatum Originis Cffe fubftantiam amp;nbsp;malum fubftantiale.ldem toti-demfyllabis àeodem fenfU docucrunt füriofi Manichaci, Secundinus i Fauftüsamp; alij præceptores lllyrici dâmnati cum hoc érroreab EccleJ Chrifti. Ergo lllyricus difcipulus Manichæorum iure coram tribunal! Dei aceufatur defa. natico Manichæifmo, anatheraate meritô arcctur ab Ec-clcfia.

Secundum dogma Manichæifmum redolens eft quod fingit in homine prçfertim renato duas elfe fpecie di-uerfas fubftantias animæ nouumamp; veterem hominem Ipccieinter fediffcrre.Quôd etiam hac in parte lllyricus vt difcipulus confentiat fuis præceptoribus Mamchæis ex

L 3 nbsp;nbsp;nbsp;1 Augufti,

Auguftîno liquid« dkmonîlratur. Sîc enim dcManîchaf-is refei't ad Quoduuk Deiiin: Eafq; diiasanimas veldu-as mentes vnam,bonam, alteram malam in vno homine in-tçr fehabere confliólura,quando caro concupifcit aduerfus Spiritum : amp;nbsp;Spiritus aduerfus carnem. Attende Ledor quod Manichæi ita Paulum interpretati funt de nouo amp;nbsp;vetere homine,quôd finxerunt duas diuerfas animas feu mentes. Item,Auguftinuscont:Fauftum libro24. prolixe ponit verba Fauâi Manichæi;Quicitans verba Pau. liad Romany, deexterioreamp; interiorehomine: Item,ad Ephî4. amp;nbsp;Colofj.deexcuendo veterehomineamp;induendp nouo: in earn fententiamillaenarratjacfidocuilîet Paulus diftinótas effe fubftantias,amp; diuerfarum fpecierum animas, quæ inter le prælientur. Dicit enimFauftus tantum nouum hominem effeà Deo formarum : Veterem verôhominem non elle à Deo formatum. Hune errorem ita mox refellit Auguftinus vt doceat, Veterem amp;nbsp;nouum homi. nem apud Paulum non diuerfas (pecics,fed vnum eundem. q; hominem dici,quem totum corpore amp;nbsp;anima fccerit De-lis:qui diuerfo refpeâu nunc verus ob veterem prauitarem, nunc nouusobrenouationem imaoinis Deinominctur. Ex hac ergo Auguftini difputatione cum Manichæo Faufto habita, patet Manichæos hoc contendifle quod nouus amp;nbsp;vetushomo in renato fint duæ diuerfæ fpeciesanimæ inter fepræliantes. lara confer tu pie Leótor cum hoc dehra-mento Manichæorum figmenta Sc interprêtationes Ilyrici denouoamp;: vetere homine.Ipfequidemalicubi negat fepo-nere duas in homine animas : Valde enim fantii 1 iare i11 i efl fibiipfi contradicere;amp; moximpugnare quod ante difertè pronunciauit, vt ipfiuslibri viuum dicunt teftimonium; fed tarnen non femel fed aliquoties perfpicue teflatur quod hunc

hune errorem de duabus fpeciebus animæin vnohomînc renatoin peôtorefoueat,amp;Ecclefiæobtruderecupjat. Hoc enim ex ipfiiis dogmatefequinecefleeft. Sienim nouus8c vêtus homo fignificant ipfani animas fubftantiam,amp;qui-dem vêtus amp;nouushorao iuxra Illyrici dogma funtduse diuerfç fpecies.Profedô neceffe eft in vno renato,in quo ci-uile bellum inter fe gerunt nouusamp; vêtus homo,duasdi-uerfasanimas poni» Si etiam peccatum originis iuxta Illy. ricum eft fubftantia amp;nbsp;quidem ipfa hominis anima: amp;nbsp;peccatum originis eft quiddamdiuerfnmtotafpecieabhomi-nc renato,nouus autem Spiritus fubftantiam fignifîcat,qüid aliud inte 1 ligi poteft quàra Illyricum adferere duas animas in vno homine renato? Nô enim poter it dicere quôd pecca^ turn originis amp;nbsp;imago Dei renouata in renato fint vna quç-dam fubftantia. Vtrumq, autem eft in renato amp;nbsp;peccatum originis amp;nbsp;imago Dei renouata, Ergoduæfuntfcilicetdi-uerfæanimæ in vno renato. Quia Illyrico amp;nbsp;peccatum originis feu imago Satanæ eft if^a fubftantia animas : Et imago Dei renouata per Spiritum , eft fubftantia animas, Vertat amp;torqueat fehîclllyricusinomnesgyrostta-tnen clabi non poteft quin palam conuincatur Manich-æifmi : fiquidem cum furiofîs Manichæis furenter docet duas elfe animas in vno homine renato diuerfæ fpeciei, v. nam bonam quæ fît imago Dei:alteram malam,quæ fît peccatum originis amp;nbsp;imago Satanæ. Ac ne quiritetur Illyricus adfingi fîbi portentofas opiniones,aut Leftor fufpicetur nos veile eum inuidia premere prætermeritum,ipfa planiflima verba Illyrici, quibus duas animas in vno homine adferit recitemus.

In mea Epiftola amp;nbsp;fundamento 15. Admonueram Illyricum , ex ipfius dogmate hoc fequi abfurdum , quôd

L 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oportc-

oporteret poni in vnorenato duas fubftantiales formas a-nimæ : hoc eft, tluas animas diuerfæ fpecieimam fubftantia-lis forma conftituit diftindam fpçciem. lam audi tu mi Le-dor,quidmihilllyricus ad hanc meam obiedionem regt; fpondeat. Confeflîoneprolixa pag : i88, Refpondeo,inquit IlIyricuSjHocconccdit fcriptura,tribuensvniiamrenato homini imaginem Deiamp;Diaboli,carneminimicamDco, amp;Spiritum Deoparentem. Imoetiam adferitin vnoeo-demq-, renato efte duos diuerfifTimos amp;nbsp;fibi inuicem ini-miciflimos homines veterem amp;nbsp;nouum carnalem amp;c fpiritu-alem acerrime inter fefepugnantes. Sic pro duabus fub-ftantialibus formis accipiat ex fcriptura duos homines in vno Paulo feu duos homines in vno facco fefe mutuo mor-dentes. Hadenus Illyricus. Quæfote LedoranFauftus vel Sccundinus Manich^uscraftiuspotuifTctadferereduasani. mas in vno renato ? Admonitus Illyricus difertc refpondet feadfirmareduasfubftantialcsformasanimæ in vnorenato. At forma fubftantialis animæjÇonftituitcertam fpeci-em animæ:Nam forma eft quæ dat elfe rei. Ergo in rena-natofuntduæ animædiuerfæ fpeciei iuxtadeliriumFlacij noui Manichæi. Addit inhomincexiftere imagtnem Deiamp; imaginem Satanæ. Quæ totogehere funtres diuerfiffimaî ßcuti peccatum amp;nbsp;iufticia. Et imaginem Dei amp;nbsp;Satanæ vo^ cat Illyricus fubftantiam animæ» Ergo iuxta Illyricum duæ funt diuerfæ fubftantiæ animæ in vno renato:Vna quic fit eftentialis imago Satanæ amp;nbsp;ipfum peccatum originis: A Itéra quæ fit fubftantialis imago Dei, amp;nbsp;iuftitia. Satis ne euidenter probaui Ledor,quôdIllyricuscumManichæis adfbrat duas diuerfas animas in vno homine renato?An ad-huc iiquidiorcm probationem defideras ? Ijfdem quoqi probationibus cura Manichæis vtitur, Nam vtFauftusMa-nichæus

nîchæus bb. 24.abutitar diélîs Pauli Romî7.Epbî4.Colonï 3.ad probandum quddduæfintanimæin vnorenato; kaamp; lllyricus eodem modo Pauli locos corrumpitiSeadfuum figmentum comorquer. Adhæc lllyricus apcrtècontendit in vnoPauloduasclîe naturas intelligentes piignantcsin-ter fcfe» Et palàm dicit peccatum originis cHc naturam intelligentem,eligcntcin , volentem, amp;r çum dclibciatione a-gentem. Natura autem intçlligens in homme eft ipfa anima. Dillinguit auteni Illyriçus hanc naturam jntclligcn. tem amp;nbsp;animam à Paulo renatoquem itidem fatetur intelli-gentem:duas ergo diuerfas intelligentes naturas,hoccft,du-as animas ponit in Paulo rcnato.Verballlyricifunt. Paul; dicit hune hoftem inuaderçfe.5quatenusfitfpiritualis,mi-litarepontr;^ fe potenter, 8c captiuum etiam fc abri pere,fub iniuftitiam autpeccata aôtualia. PofTetnehæcpeffima vis, aut natura feire Paulum elTcrenatumjCumq; tàm potenter aggredi,oppugnareamp; captiuarc, fiomnjnô caterer omni in_ telligentia yoluntate, eleclione,amp; vi fçientiaq; militandi, pugnandi, ac imperandi contra nouum hominem?

Paulus confert peccatum Origipis cum fe,quate-nus eft renatpsjbis inculcans 8c copiofe e.xponens,non le pa-trare ilia adualia peeçata, fed peccatum in fe agens. Sicut igitur ipfe Paulus reda intelligens 8c volens,eligens 8c mollens , eft natura intelligens amp;nbsp;yolenstlra etiam i 1 le alter fo-cius, vel potius Antagonifta eius, omnia contraria intelligens, volensjmoliensq; natura quædam intelligensratio-nalislt;^ieft. Alioqui certenon poftetconferricumPaulo renato,eiq;ex aequo comparari» Tantum enim ea propriè tant vehementer conferuntur, quæ aliquo modo fimilia funt.

lam tu examina pie Leâor hæc verba Illyrici amp;nbsp;co.. M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gita,an

-gîta tecum ,311 non ßatiiat bicnónus Manichivus Ju as (Ïi-j iierfas animas in vno PäuJo. Dick enim pcccatum ori^ints feite qufxi Paulus ft otnatus.EigóIilyriens peccato origu fiis tribuit cogirarionem,noticiam,.mentem {ïc voluntatcm; Et quidem 25, atguincnta ponitex Paulo,quibus probate conatur pcccatum otiginis cfTc naturam intelligentenijeli^ gentem amp;volenrcm. Et tarnen diferinienpbnit inter pcccatum otiginis Sc Paulum renatum : Etfatetur Paulum re-Datum elfe naturam intelligentem Sc volcntem. Sicut in-qiiit Paulus cft natura intelligens, eligens,volcns: ita amp;1I. leaker focius feupotius antagonifta eius omnia contraria intelligens,cit natura intelligensamp;rationalis. lam negari nonpotekquód natura intelligcnsamp;rationalismhomine ■ fit jpfaanima:Nemo-etiamnegatepoteft quodresfintdi-uerfilfimæ peccatum originis orruma Sat3na,8e nouüsirt Paulo Spiritus natus ex Deo. Ergoiuxfa Illyrici nouum Manichaiifmum duao funt dîuerfæ animæ in vno rena to Paulo. Hæc errorum portentacuminconfeffionelua pro^ fixa palam amp;nbsp;aperte adferat 8c contorris facræ feripturæ du ^ispertinaciter defendat cum Manichæis quis nonvidet ïAaerito accufari,atq;etiam liquidö-couuinciillyricuiudô fu!«iofo Manichæifmor

Tertium caput cft quod Illyricus tum Manichæis adferir veterem hominem,cor lapideum,carnem cOncupifJ centera amp;pelTimam cftentiara ahimæ amp;nbsp;rationiséftéopu» Satanæ, Qüod Manicliæificdocuerunt liquide ad pareten Auguftinoin plurimis locis. Vt in Ioan:Tradatu,42. A pâtre Diabolo cftis.Hic iam cauenda efthærefi^Manichæo-' i!um,,quædicit efte quandam naturam mal-i'amp; quanttanT gentem tenebrarum: Et pauló poft:Hinc dicunt ducere oriw ginem noftramcatnem, amp;nbsp;fecuudura .boe. dilt;ftum jiu tant à f . ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;domino*-

JÄomino* Vos à Pâtre Diabolo cflîs’ quod cfTcnt infvélitt natura mali ducentes originem de genre contraria tcnc. hl arum. amp;nbsp;Paulo pote : Pwpterca vos non a uditis : quia ex i)eo non eftis :-Iteruni nolite aîtendere naturam fed vici. um. Sic funt-ifti ex Deo,amp;nô funt ex Deo. Natura ex Deo; ‘Vicio non ex Deo.Obfecro vosattenditeiin EuangcIio ba-betis vnde fanemini contra errores venenofos Â^netarios h3?reticorum,quoniam amp;nbsp;de h is verbis folent Manjchæi diccrcîEcce quia dur natüræfunt,vnabona, a Itéra mala. -Vides ledor Manichæos docuifièquod caro hominis fit opusSatanæ. qubd Auguftinus iftum errorcm vocet haf*. refin?hem Atiguftinuscont; lulianum, Itb.a.inteftimo^ ■nio Gregorij : Ac ne quifquaan in bis verbis Epifeopi Gre, ■gorij hottiliicr vrgeri carnemianquam ex contraria natu.. la mali fecundüm Manichæorü infaniamfufpicetur, etiarn ipfe vide quemadmodum fuis fratribus amp;nbsp;condodoribuç concinat. Audis Ledor Manichæorum efie infaniam,fufpi-cari carnem efle ex contraria natura ma'ii. ItemadBonifa. ■cium cont’.duas Epiftolas lib:4.Ca:4. Quid prodeft Pélagie anis quodin laude créaturæ dicunt Deum bonum nafeen.. tium conditoremper quem faôta funt omnia,eiufq, opus ■cfle filios hominum qnosManichæi dicuntopusefiêprin-ripis tenebrarum ,.cum inter vtrofqs vel apud vtrofq; Dei creatura quæeft in infantibus perçât? AtcndeLeóiorManichæos hærcticos tefte Augultino dixilTe qubd filij homi^ minura fint opus principis tenebrarum, id eft, Diaboli. Rurfus Auguftinus lib: 24. tontra Fauftum ipfa verba Mai nicbæorum primûm ponitt quibus afterunt veterem amp;ex-teriorem hominem non elfe à Deo fed à Diabolo.Vt ex hoc liqueat ( inquit Fauftusquot;) amp;nbsp;veterem hominem nee imagi-neai efte D.çi, nee ab ipfo torBUtum, Et paulö poft : coq;

M » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reétiffimè

rcâiflîmè hune quîdem ( Veterem hominem : ) corporii naturæadfcribendumpurahiinus,ilium verô fupernæma-ieftati. Et Paulô poft : fiquidem vobis placuerit hoc veteri, extenori amp;nbsp;terreno homini tribuere vt fit à Deo formatus? nos vero contra cœlefti hoc dederimusj amp;inferiori amp;nbsp;nouo hoc deferamus.Hæc qua? pofui Faufti Mânichæi funt verba amp;nbsp;confelTîo apud Auguftinum .’ qua difertcnegat veterem hominem eftèà Deoförmaturri. Äüguftinusverórefutans Mankhæa deliria ex fcnptura probat ctiam exteriorem hominem à Deo efte conditum.Ecce inquit Deus etiam ex-terioris hominis effedor ab eodemApoftoloprædicatur« Item : Ad Quôduulc Deum;Manicha?i omnem carnem non Dci, fed mala? mentis perhibent elfe opificium. Exhisli-quidopatet Manichæos docuiffe quôd caro concupifeens aduerfusSpiritum, amp;corpus peccati, amp;nbsp;vêtus Adam,amp; cof Japideum fit opus Satanæ. Ac Julianus per calumniam obiegt; cit Auguftino quôd Manichæifmum doceret ßtadfereret hominem efteopus Diaboli,eôquôd adfirmarethominem cam pcccaCö originali nafti. Infpiciat Ledor Aaiguftini li-bros, de nuptijsamp;concupifcentia: Cap.-i.Ifti nouclliamp; pet-uerfidogmafis adfértórcs tanq;opus Dei^ideft, hominem qui ex ijs nafeitur opus Diaboli efte dicamus imperitè ca-lumnianturdtem, de nuptijs amp;nbsp;concupifeentia lib.- 2. Cap^ j. Manichæi dicunr humanam näturam non à Deo condi* ram bonam amp;nbsp;peccato vitiatâm: fed abæfernaium principe tenebrarum de commixtione duarurn naturanim hominem creatum, Et totohoclibrograuitefamp; prolixe réfcl lit hanccalumnîam Iuliani Auguftinus. Et oftcnditfeabifto furore Manicharorum alienimmum efte:' Quia diftinguat inter opusDeiamp;opusSatanæ,amp;nequaq; dicathomireni efte opusSatanæ, Eandemcalumniam in libriscontra ’ Ik

anumàferepelHt.Cuiergô notuseft Auguftînus,is,ni{î ve-litmanifertæ veritati contradicere, negare non poteft,Ma* nichxos adferuifle quod vêtus homo dccaroconcupifcens aduerfus Spiritura fit opus Satanas.

Quid veto an longâ probatione nobis opus crit vt demonftreraus Matthiam Flacium Illÿricum idem cum Manichæis docuilfe? Contentiofis nunqj fatisfieri potett: nos veto fcribimus fandag amp;nbsp;eiledæ Ecclefii Chriftiquæ donum habet iüdicaridi Spiritus,amp; quæ in feriâ ittuocatio-ne inquirit veritatem. Legar ergo Ecclefia præfationem 11-lyrici quant prolixæ confeîfiorii pr aémifit. at.*, 4iVbi clarè in. uenict lUyricuna adferer'e Veterem 8c anintalèm hominem, cor lapideum,carnem concupifcentem,corpü8 peccati,e{fc opus Diaboli à fil to Dei deftrufertdura. Item confeffionc pag: 2ii. Minor' eft verifittha,quód cor aut mens peruerfilfi-ina,quatenus eft ex optima arbore in pefliihamtransfor-niata fit opus,aut plantatio,2izaniaq', Diaboliiî.partclauisî pag: 4P7. de vetere homine à Satana cöndiW lö^uens Illy-ricus,addit. Hoc ingens 8c terribile opus, machinant 8c cxdi-ficium Satanae vt Eilius Dei deftruat Venit inhunc mun. dtinl. Annonhîcdifertilfim'e lllyricuâ cümMartichæisad* fern vetcrent hominem Sc cafnem concuptfeentem effeo. pus principistenebrarura:Nihil iüüat lllyrieum effugium: Manichóet dïxerunt eX contrttixtione duarum naturarum hominem efle opüsSafarlæ ; lllyricus verbfingit ex trans-formattone Sc eflentiaVt generâtione hominem effe opus ' Satanae. Nulla enim fcäaprorlus cum alia congruit, fed

Omnes nouelÜ doólores Ecclcfiae 8c feétarum authores fuisinuentis amp;nbsp;figmentismirificcdcleftantur.Ethberrimé 1 8c audacilTtmc ludunt opinionibus. Eiquilibet in excog'u

Undis nouis portentis palmam expetiv Hoe faits e''iden.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-mé

ter nnnc confiât, Skutî Manjcbæi furentcrdocueruntvete-lt;em hominem, amp;nbsp;carnem concupifcentem elfe opus Satimæ cprincipis teaehrarum,fic IHyricum nouum Manithæuni. furenter in Ecclefia contendere quod vêtus homo, cor Ia-•pideam,corpus.peccati,caroconcupifcensaduel•û^mSpiri-tura,atq; etiana ipfa corrupta eflentia animæ,amp; ratio in Xummo fuo gradu fit opus Satanæ principis tenebrarum. *

In nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fllyricus huiufmodi ponk

•fyllogifmum. Septimo :Omne opus Diaboli eft nécefiarió -peccatum,quod certè negari non jxîtcft. Eft verô iftud in. duratum aut lapideum cor, feu corruptifiîma ratio,aut fer-uuraarbitnum,omninô opus Diaboli,fiaw etiam Wilhelmus Parifienfis Epifeopus amp;alijiftud peccatum vocarunt taput ferpentis amp;nbsp;draconis non quidem rationcillius pri-mæ creationis, fed ratioiiehuius horrendætransfîguratia-iiis feu nouae laruæ, feu rationciftius qcfariæ lapidofiratis, ■«ut(vt itadicam)fcrment(?fitatfs,fcu ratione iftiusnefa-•fariæ inferiptionis pcftimæ efficaciftimæq; Icgis. Ita ptlfima arbor aut olcafter aut labrufca, eft opus Diaboli,no.n quidem eo nomine,quod primumeftàcrcarore,produ)5iaex terra optima arbor, olea aut vitis:fcd ob iftain horrendam îmmutationem aenaturam quam iam habet : Igitiir iftud iapideum cor, aut pe ruer fa ratio,aiitcœca vanaq; menSjVt €am Paulus vocar,eft peccatum feu iniufticia-

Integrum locum adfcripfi,vt Leótor vidcatIHyricum fine V1 la hçfitatione audaciftimèpronûciare,quôd cor hominis lapideum,amp; corrupta caro fit opus Satanæ. Ac plurimos locos annotate pQflem,vt confef prolixa:pag:5o.Item:pagî 320.Item defen;pag:io4.fubftantiam corporis amp;nbsp;animç qua' Æenus eft inuerfa, corrupta amp;nbsp;transformata efte à Diabolo. Dcmonftraf. pag; 56. Veterem Adamum carneip cqncu' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pifeentenJ

pt fcentc fn effeopera 8;*planfas Dîaboli,nori ratiö'fie crèallS onis,fv‘ci r-iTionemetamorphofeos amp;nbsp;tranifoimarionisrquid opuseft piuribus teftjmonrjs?Cuin paflïïn in omnibus libris inculcct, 8c vrgeat hanc blafphemiaiû , ipfum homincnr corriiptiim , cor amp;nbsp;animam corruptam elfe opus Diaboc H à filio DerdeftruendumêQui ergo Icótis amp;nbsp;confideratis hifce eiïidentiflïmis probationibus, diibitatnum Illyricus Manichæifmum refufcitct, eum nccefle eft aiit paramcerc. briautparutn pictatishabere. Q^iôdlllyricusetiamcunt Manichçis docuerit,Satanam effe condicortem amp;nbsp;creatorent veteris hominis tam perfpicuè,euidenrcramp; valide demon, ftraui in mco antidotoparte. ô.pagina 189.vfq, ad pagrioi.’ Vc fiquishac cuidcntiflîma demonftratiône non fit èonten. tus, eum ncceiïefithorribili ftudiocontentionis laborare^' aut flagrareodio veritatis,aut omni iudîcio deftitui.Eo igi. üur remitto Ledorem. Quid cnim necefle eft omnia fingulis* repeti locis.Quarcô dixi Illyricum cum Manichæis negarc quod peccatum originis fitaccidens viciumyvndemanife-ftum eft eum iurede Manichæifmoaccufari. Dogma Mani. chæorum ex Auguftino manifcftum eft* Contra duas Epi-' piftolas Pelagia: ad Bonif.libîi. Capit.2. Confert Augufti-nusinter feManichæos amp;nbsp;pelagianos:'oftenditc{uid vtraqy feéka depeccato originis fenferit amp;nbsp;docuerjt* Additetiam' quomodoEcclefia Dei vtriufq; fedæ errorem daranauefic. Verba Auguftini funr* .Mantchæi carnisconcupifcentiam non tanq; accidcns vicium,fed tanq; naturam abæiernita-te malam vitupérant : Pelagîani earn ranqs nullum vicium/ fed naturale fit bonum infuper laudant. ''

GathoVica vtrofq; redarguit,Ndanichæisdicens non natura, fed vicium : Pelagianis dicens non à Pâtre,fed ex naundo eft ,yteam‘veluü malam valetudinem fanari vtriqi t- ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. M 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;permit-

pcrmîttantjdefînendoîlli tanq; infanabifem credere,illi tanq; laudabilem prædicarc: hadenus Auguftinus:Negarc Illyriens non poteft Auguftinumin fpeciede pcccatoori-gmis loquirNam rota difputatio in quatuor librisad Boni-facium eftde pcccato orjginjscontra luljanum» Et notiili-mum eft Auguftinum pauim peccatum originis appellate carnjs çoncupi fccntiam.Nec fane Pelagiani laudabant pec-cara adualia, fed negabant peccatpm brig inale, amp;conten-debapr hominem fine vicionafei. Nec verb tantum dicit Auguft iflLIS, Manichæos docuifle qubd peccatum originis feucarnis concupifeentia non fit accidens vicium; fed cti-am addit hune errorem ab orthodoxa Ecclefia explodi,rc-tundi, amp;nbsp;refelli* Vbi ergb demonftrauerimus quod cer-tè fa cru non eft difficile , Illyricum negate qubd peccatum originis fit accidens,non folyip omnibus pijsamp;Deum timentibus çonftabit iurecum deManjchæifmo aceufari, verum ctiamorthodoxæamp;Catholicæ Ecclçfiæpiamcon-feffionem amp;nbsp;dodrinam de peccato originis nitentemfun-damento yerbi diuini ab jpfo corrumpi* Si nebulas co-netur ofiundere Ledori Illyricus, c?tagitando qubd Ma-nichaei dixerint peccatum originis çffenaturamabæterni-tatemalamî feiat Ledor diftindos effe erroresde quibus aceufati fijnt Manichæi» Et qubd dixerint peccatum elfe fubftantiam feu naturam ;amp; quod dixerunt naturam mali cfTc ab ^tçrno. De pofletiore errore non aceufamus Illyricum : De prioreautécoram tribunali Dei eum aceufamus, nimiruni qubd Illyricus cumfuriofis Manichæis adferitamp; pertinaciter défendit poft tot admonitiones multorum do-dorum in Ecclefia, amp;nbsp;euidentes demonftrationes ex verbo Dei, peccatum originis non elfe «ccidcns vicium,fed nato-ramfcu fubftanciam. Non exiftimo forealiquem qui ali-quando

quando ferîarn cogîtatîonem de haccontrouer/iaîraduxe. rit in animum amp;nbsp;libres Illyricifaltemadfpexerit,,lt;]lt;iidu'-bitaturus fit, num Illyricus is fit qui neget peccatü originis efleaccidens. Sublatoenim fupercilio amp;magnoetjiîi fto-macho ponit in t it u lis librorum, eos efie Pelagianosqui di. cant peccatum originisçfieaccidens. Tantum nonfulmina £repat, quando meminit fakera propofitionis antagonifta« rum,quiadrerunt peccatum originis efie accidensgt; Sæpè repetit fceleratè extenuari peccatum originis,quando dici-îiir efie accidens. Vnum amp;nbsp;alterum tantum locum adfcri-baratquid enim in re manifeftifliraa pluribus teflimonijs o-puseftc'Confeffiprolixa pagîju.Quomodo etiam pofiet Satan tantas amp;nbsp;tàm varias res amp;nbsp;opera per hune efficere,fi hie eiusfatelles peccatü originale eflèttantum brutum quod-damaccidens? Item, inpræfatrconfefliv: vlt:facic.2»Non fane cftquoddam fugax amp;nbsp;volatile accidens ifta origo amp;nbsp;featurigQ illarum aduakum culparnm/icutifiiilludcum morbis,era fil flimè errantes conferunf.ltem confefprolixa: fol:i. Peftilentifiîmum errorem fophifiarum originalem hanc iniuflitiam extenuantium,amp; ad merum quoddam accidens idq; feparabile deducentinm, impie perniciofeq; confirmât. Audis Ledor quantis debachetur conuicijs?Qui adferunt peccatum originis efie accidens feparabile,eos dick peftilentifiîmum errorem fophiftarum impie confir-mare.Item:pag:8:Vt bine liquide perfpiciat primum quàm tetra noxiaq; Originalis iuftitiæ amp;nbsp;iniuftitiæ extenuatio totiusq; dodrinæilliusobfcuratiofequatur dum vtrumqi horum mera quædam fugacia accidentia efie finguntur, Quis ergo fano iudicio prædiius dubitare poteft num Illyricus neget cum Manichæis peccatum Originis efie accidens vicium?

Haâenus

Haólenus ergo Mntaeuidcntia demonftraiii vt nut-la fophiftica infringi,clüdi*aut rcfclli pollïr,quödIllyri-cus de peccatooriginiseadcm dogmata cum furiofisMa-nichæis adfevatjpublice fpargatôc pertinaciter defendar» ftimirum t

ï. Quöd p'ecdatura originis fit fubftantia,cfFcftt}ä’, natura hominis.

1. Quod in vno renato homlne fint dux fubftantia les formx animæ, hoc eft’dux aniraæ fpecie inter 1'c diucr. fæ.

Quod vêtus homo, amp;nbsp;caro conctipifcens adi'crfo fpirituin amp;nbsp;peifima anima fit opusSatanæ principistenC. brarum,

4. Quotf peccatum origlnis non fit accidcns vicium*

Nee veto tantum ipfa'Manichxorom dogmata refuf* chat,fpargitySt furenterobtrudit Eccîehæ, verumetiartt ipfasphrafes M«inichæorum,quæapud Auguftinum extant vfurpat, vt fc difcipùlum Manichæoram prober.' Nam amp;nbsp;Nlanichæi yrferunt v’’oeabu'lum fubflantiæ amp;nbsp;naturx in hac controucrfia idixerunt malum oWgim'seHe fubdaT!tiamamp; naturam : Impugnarunt vocabulum accidentismegauerunt éHè vicium naturæ,ficutamp;Illyrkusnegat:negaueruntcfre morb«m,amp; languorcm ficuti amp;nbsp;IHyricusncgatjconicnde-runt Veterem homiiKm quo ad fubflantiam amp;nbsp;carnern concupifcentcm effc opus Satanæprincipis rencbrariim, fient amp;nbsp;jllyricusloquitur amp;contendir. Adhxenon tantui«' dogmata 8c phsafes verum ctiam argumenta vel potius fo-phifmata quibus Maniehæi veriratem Eccleuæde pcccato' originis impugnarunt, vt ex Augufiino liquidoadparcf, vfmpat vrget IHyrieus,ita vt cordatoLetiforidubiuDJ efl 8

«fienon poMt HlyHcutn à Manichæîs arma fumpfiïTe ad Eccleüæ veritaœni.

Manïchæi vt Fauftus amp;alij obiecerunt Aiiguftino iocum pauli Rom : q. de exteriore amp;nbsp;inferiore hominc: amp;nbsp;hinc pr^barc conati func duas effe animas in vnor£nato Paujü, Iibro 24.contra Fau(Ium ;vbi verba Fauifti rccitan-tur.

•

Illyricus çyndcm îocum Rory. cum Manichæis vrget Vf obtinear,du3s eHe fubRantiales formas animç in.vno re.. oato Paulô,vt fupra vidimus.

Tanquàm præiipuum fulcrum fui errorisManichæi femper in ore habuerunt diótiim Chrifti, arbor-bona facit bonos fruâus arbor mala facit malos fru(ftus,amp; hinc extruere conati funt quod malum effet quædam fubftan-tia amp;nbsp;natura. Illyricus idem fulcrum arripit, amp;nbsp;paifimin. culcat, 8: ita peruertit verba Chrifti Filij Dei:ac fi docuif. fet ille peccatum origin is ell^ipfam hominis fubftanti-am,amp;naturam. Cum omnes fani videant magnumefle difciimen inter corruptum fubieéi;um,amp; interipfamcor-ruptionem in fubiecio. Rede dixit Chriftus totumho. minemefle malam arboremjhoccft/unditusamp; pcnituseffe corruptum,amp; non pofle non malos producerefruftus. Non autcm dixit Chriftus hominem efleipfum peccatum, ipfum malum,ipfamcorruptioncm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Manichæi abufi funt loco Ioan: 8. Vos ex patrc Diabolo eftis,amp; hinc adftruere conati funt ipfos homines effe opus Diaboli, quo ad fubftantiara,vt teftatur Auguftinus traélatu 42. fuper loannem : Item de duabus animabus contra Manichæos C^pite 7. Simili furore amp;nbsp;amentia

N 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;interpra-

fntcrpratur Illyriens Chrifti verba ac ü hoe’ voluiflet ChriftuSjipfos homines quoad fubfbntiam efleopus Sata-næ» Item quando feriptura appellat hominesfilios Satana?, contendit 111 yrieuseum Maniehæis homincsquo ad eflen-tiam generatos eflea Satana- Maniehæi deprauarunt di-dum Pauli, earo amp;nbsp;fanguis regnü Dei non poffideBunt. Vt viderelieet in Auguftinolibro ir. eont:Fauftum amp;nbsp;alibi» Illyrieus quoq; eorrumpit hoe Paulididum iuxtaManL ehæorum errorem, quod oporteat earnem tanqgt; opus Sat». næ aboleru

lam tu pronuneia fententiam pie Ledor, ciïm ïllyrieuf dogmata amp;nbsp;errores Maniehçorum de peecato originis mor-dieusteneatamp; defendere eonetur,vfurpet verba amp;phrafes Maniehæorum in-cadem eontrouerfia,vtatur ijfdem armis, argumentis amp;nbsp;fophifmatibus ad oppugnandam Eeelefie ve-ritaté,quibusvfi flint furiofiManichçi. An ouümouotarrï eft fimile,atq; in hae eontrouerfia Illyrieus repræfentat Maniehacos?An non iure e»am tota Ecelefiade faerilego Maniehæifmo aecufàtur ? ludieent omnes pij præfertim qui Gum aliqua attentione amp;nbsp;medioeri diligentia Augiifti'-nuralegerunt. Non ergo fperes Illyrieequod hoegrauiflî» mumerimen abste depellere poflis proteftationibus, ne-gationibusyexeufationibusjobteftationibusjinuerfionibüs,’ conuitijs, periurijs, elamoribus,amp; fimilibus artifîcijs.Protei ftatioeontraria fado triplex eftmendaciû. Perfeenimeft mendaeium; deinde eft fraudalenta exeufatio pceeati: Ter. rioeftimpudensderifioDei amp;nbsp;Eeelefiæ.- Mulroigiturre-dius animæ tuæ eonfuleres,li humiti eonfe(fione,apcrta re.^ tradatione, amp;nbsp;feria pœnitétia liberates te à grauiflîmo eri* mine,euius non folum infimularis,fediamapud homines fanosamp; dodos, inprimisapud eos quibus Auguftinus me-

diocri ter

diocnrcr noms eft conuiâuses,amp; vtdid fo’et depræhenfus.

Supereft vt ad Rhetoricara Sefingulari artificio irt-uentam inuerfionem lllyrici aliquid refpOndeatnus.Tafnta enim calliditateinftru(ftus eft nofter hie fifyphus,vtcum ipfereusperagatur Manichæîfmij quia crimen hocfolidê alercpellere non poteftjCulpam omnem in antogoniftas transferre conetur, ôc eos per reouentionem , quod rabul is vfitatum eftjde Manichæifmo coram Ecclefia accufet. No-uit cnim didum: Calumniate audader,femper aliquid hæ. fet. Et quia fe purgare non poteft, faltem vt turbet iudi-cium calumniaamp;clamore. Homines autem cordatl facile intelligunt ex iftaimmani libidine calumniandilllyricum nec veritatis conferuationem, nec falutem Ecclefiæ quære. re,neqs etiam timorem Dei in hoc certamiite adhibere^Sed tiocvnura agere vt quoquo modo obtineat palmam. Cum primùm'viderem in fcriptis lllyricieum noftra; parti aude. teobijeere Manichæifmum ingenue fateor vix me à rifu continere potui : Ad iocos enimamp; pueriles lufusmihide-lapfus videbatuf ineptus d'ifputator»Sed cum depræhcnde. tern eum magno conamine etiara moliri probationem, ad ftuporem vfqj horainis amp;nbsp;impudentiam amp;nbsp;raaliciara fum atîmiratus. Et tandem apud me ftatuere coaftus fum Illy-ticum proieda omni pietate amp;nbsp;tiraore Dei,amp; depofito om. ni pudorc amp;nbsp;verecundia,totum fe tradidiffe impudentiae amp;nbsp;mendacio*

Qui cnim tarn impudenter contra fuara confeienti. am mentiri au det coram Deo, 8c vniuerfa lefu ChriftiEc-clcfia,nc fcintillam quidem veræ pietatis in co refiderc ma. nifeftiftimum eft. Dauid enira inquit;Pfalm:5.Perdes om. nes qui loquuntur mendaciu : 8c prouj. Nlendax teftis non

H 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;impun'e

Impunèferetjamp;quîcuomitmendacîa perîbît. SîpîusLcÿ dor expendat dogmata Manichæorum qualia recitantut apud Auguftinum, amp;nbsp;deindeconfideret noftras confeflîo-nes,facile depræhendet nos cura Auguftino furores Manichæorum amp;nbsp;lllyrici folide ex verbo Dei refellere,

Etfî igitur indigna funt fophifmata lllyrici in qui-bus refellendis multum temporis ponatur î tamen'quia ali-quoties hanc calumniam repetiuit ciim infano amp;nbsp;fuper-bo clamore, nihil vnq; ad hoe argumentum refponfumef-fCjUeq;etiam quidquàm poiTe refponderi, vt retundamifs iftosclamores,refpondeamus etiam hoc loco;feptem ponic ratiocinationes, eas videamus ordine amp;adamuirnn verbi diuini examinemus.

Primùra, inquit, voluntiftioriginaleiftud malum eflercm quampiam potentiamq; prorfus à loloSatanaef-fedam,ita vt quacunq; demum ratione earn confideres non pofïîs dicere, eam etiam à Deo elle. Cum veto fie maxima quædam vis potentia«^;, vt quæ potentiflimè fi-mul amp;aptiflîmè malitiofiifiimeq; fupra totum hominem, feu potius fupra totum genus humanum perpetuô durans regnet,necefle fane efteiusiftum tantum eiîedorem,qui camfolus fua fapientiaamp;potentia(vtifti volunt)cfFccit, effe quendamconditorem. Cui enira prorfus foli tantum opusaut etfedum,perpetuô durans amp;nbsp;regnans,naturæqî bominum toti congenitum tribuas,cifanè fruftra condi,* toris nomen adimere conaberis. Éodem facit quôd ip-fi negant, iftam eandem regnantem vim potentiamue, aut reginam totius hominis vel propagari, vel conferuari à DeOjtanquàm primacaufa. Reftatergô,vt àDiabolOj4-cutprimùm fecundum iftos condit3eft,ita nuncquoqjin yteroinatrum propagetur,amp;porro infingulis hominibus t ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conucr.

conUcrfcVtur; Neqjcniin fecundæcaune^'cüiuscunq*, tan.» dem generis funt,poirunt fine prima vel confiltcre velä-gcre. In ilia prima omnia aliafunt,exiftunt amp;moucn-tur. Aóïo. 17. CoToff.i. Non etiarn cos excufat,quo minus eogantiir ftatuere Satanara autorem amp;nbsp;effedorem iftius tarn potentis reginæ hominisjquod clamant efie accidens, neceffario nempc intelligens eongenitam qualiratemj Nam talia accidentia non minusfuntereaturæ,quam fub^ ftantiæ. Haólcnus Illyricus.

Ecquid tibi videtur pie Lc6tor, an non fatis probs-uit Illyricus nos cum Manichîeis fentire? An veroSata-nicam fuam blafphemiam dcconditore Satana repetiuit? Certe difiimulandum non eft quod totiesconiiidus amp;nbsp;rc^ futatus, tarnen non veretur obtrudere Eeclefiæ tàm im. manemerrorem. Audi verba lllyricL Repetereenim coi gimur eius blafphemias, vt cas ex Ecelefia Chriftiexter. mincraüs. Cüi enim prorfüsfolifinquitXantum opus aut effedu perpetuo duransregnans naturæqj hominum toti eongenitumtribuas,ei fanèfruftraconditorisnomêadirae-reconaberis.Quid ais facrilege amp;nbsp;blafpheme impoftor^rur* fus obtrudis tuos vomitus Ecclefiae de Satana conditore? ïota facra feriptura teftatur Satanam efte authorem peccax. lioriginis. Vniuerfa Ecelefia Dei fatetur Satanam efteaiK thorcra peceati originis:Tu ipfe lieet totuscum Manichæis infanias, negate non potes Satanam eife authorem peceati öriginis. Ergo ne tu inferre facrilego tuoftylo audes Satanam eftc conditorem? Quamdiu feret Ecelefia lefu Chri-fii has tuas immanes blafphemias?C.ur non faltem ciuL les leges rede contra furiofôsManichæos conftitutas me. tuisJîDeum omnino non metuis? Simulas alicubi teab«ä ieeiifeerrorem de creatoreSatana;

N 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;At

Athîc prodis tetuoindicio quôd dctcftandam iftam blafphem iam adhuc in finutuo foueas,fiquidem dicisnc-ceflc efTe authorem peccati originis cfTe qucndam cou-ditorem : Item authori peccati originis fruftra adimi nomen conditoris. Dominus lefus obturet hoc blafphemuni os. Peccati originis anthor eft Satanas, ficuti Chriftus ex-prefie fatetur. Ioan:8. Diabolus ab initio peccat ôc eft pater mendacij. Item : Gen; 3. Quia fecifti hoc, fis maledilt;ftus:fc4 hinc colligere quod Satan fitconditor, nemo nififacrile-gus Manichæus audet. Dcusinquit inlefaia de créâtione: gloriam meam aIteri non dabo. Peccatum originis non eft quædam fubftantia pofitiua,fed eft priuatioboni:amp;cor-ruptiofubftantiæ,ficuti Ambrofiusin lacxaem; loquituri Non vtiqifubftantialis, fcdaccidenscft mahcia,quæàna-turæbonitatedeflexit. Etrationem hancponit Ambrofius reliqui orthodoxi, cur non necefte fit ponere creatoretn peccati vel maliciæ .’quiaraalicia non fit viua fubftantia, fed mentis atqi animi deprauatio. Negat etiadifertc Am-brofiusquôd malicia vllam crcaturæ prærogatiuam habe-flt,fcd furiofus Illyricus amp;nbsp;nouus facrilegus Manichæus noua cudit dograata.-contendit peccatum originis elfe creatu-. ram. Verba Illy rie i funt: Nam talia accidentia(de peccato originis loquitur: )non minus funt creaturæ,quàm fubftan-tiæ. Mentirisnoue Manichæe. Accidentiaquælùnt priua-^iones, amp;nbsp;defeâus,vt funt vitia,peccata amp;nbsp;in primis peccatum originis,non funtcreaturæ. Nemoriifi furiofus Manichæus dicit peccatum originiselfecreaturam. Omnisenim creatura Deibonaefttefte Pauloi. Timoth;4. fed peccatum originis eft res peflima î Ergô peccatum originis nullo modo eft dicenda creatura. Anathema fit qui dicit peccatum originiselfecreaturam Dei. Quid verbeft quod inifia blafphcma

bhfphema 'ratiocinationc ïn nobis rcpraeheridit Illyricus? Ifti, (tnqnit nirairumHeshufiuSjamp;quicumHcsh'ufio obfi-ftunt impieraci lllyrici inhaccontrouerfia,)voluntot*igi-nale illud malutn effe rem quampiam prorfus à foloSatana , cffcdam, ita vtquacunq; earn ratione confidercs,non poffis ^icere earn etia m à Deo efïe» Quid ergó tune lllyrice banc piara fcntentiam impugnas?Tu nc audes in Ecclcfia lefu Çhrifti,amp; coram pijs auribus contrarium adfererc ? Imo in-quit.Qùando vos dicitis peccatum originis elle à folo Satana tùm vos eftis Manichæi. Egovcvo illyricusdicopecca-tum originis cfle à Deo» O tempora Ecclefiæ,O horrendam Satanæ audaciam,O detcftandara lllyrici proteruiara amp;nbsp;impudentiara. Equidcm credo multisfeculisdetcftandam banc voccm in Ecclefia non auditam effe peccatum originis effe creaturam : amp;nbsp;peccatum originis efle à Deo quando præfertim de caufa efficiente quæritur, Et peccatum originis propagari amp;nbsp;conferuari à Deo. Increpet Deus te Sata-nam ,amp; obturer hoc tuumblafphemum os. Quid enim te. ftimonijsferipturæ in re tàm manifefta opus eft» Pij merito toto corporecohorrefeunr quando audiunt vel legunt tàm borrendas lllyrici blafphemias.Habent enim in çonfpeûui Non Deus volens impietatem tues:Pfalm 5.Côncüpifcen. tia carnis non eft ex Pâtre,fed ex mundo.i.Ioan:2,Piaamp; fanôta eft vox Beau Auguftini libro de duabusanimabus cont:Manicbæos.Vicioruin autborera Deum nemo nifi fa-crilegus diceret.Quia ergo 111 y ri eus contendit,vicia naturç effeàDeo:amp; ficuti inblafpbema|fua confeffione dicit,quôd Deus omnes malas qualitates,amp; omnia mala accidentia creet in bominciamp;boc loco contendit peccatum originis non effe à folo Satana,fed etiamàDeoîEt peccatum effç

' creaturamfirrefragabilitet fequitur tefte Auguftino lilyri-O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum

\

cumcfTts facfilegüm hæretîcuni qui Dèum ponîtautbofcfrf petcati. Et in hoc eirore peior amp;nbsp;furiofior eft omnibus Mài nichçis.ConftanteFergôcontracalumniatn Hlyfici adfeue* Tocum decâuftï eflficiente peccatioriginisqüæritur pecca* turn originis noneiïeàDeOjfedàfoïoSatana,amp;à vólunx rate hominis^ Et ficctedît vniuerfa lefuChrifli Eccles, fta. Anathema ^«^xvafix^quidicit Deumefte velainho* reni vél condftoretn peceati originis. Répété htc animo pie Leâor t|nàm verc amp;nbsp;irrefutabilitcr in mea Epiftola amp;analyfi’,amp;anttd'otOfimargumentatus in htinc modum: Si peccatû originis eft fiibftantia tiim ncceftceftaut Deum ftatucreauthorempeccati,autSatanamconditöré. in alte-jutram hlafpheraiam. necefleeft ruetc Illyricumjfi mordh Zus retinebit hane propofitionem, peceâtû ^jriginis eft fubl fftantia. Hoc fane liquido hie demonftrar i I lyricus. Imo in Vtramqi blafpheiTliam hie fefe preerpitar.Nam fingit pecca^ l-um originis amp;nbsp;à Satanaeire5amp; à Deo,amp; eftc cfeaturam.Eri go ruxta Illyficum amp;nbsp;Satanas eft eonditoryde Deus crit aui (hor,peceati. Domine lefu reprime tantas bl-afphemiasi Hane Illyrici blafphemiamamp;alijdodi amp;nbsp;pij homines de. præhénderunt, quemadmodiim reuer.endus, amp;nbsp;clariftîmu4 yifDoót: Simon Mufæus foccr meuscariiTimus, qui Illyrr: cumanteap’urirnifecit,amp;ardentercomplexuseft,fed nuc dextrtim ocu'lum euellerecogitur plopterciusblafphemi-ami, ideminhoccerta mincdepræhendit,amp; in Fua fCntentia de hac controûerfia -obijeit Jllyfico quod alias Satanant conftituar conditorcra,aliâs Deum faciatauthorem peccà^ ti : Propter quas blafphemias perfpicue amp;nbsp;eOnftanter deter ftaturDoft.-Mufçusimpium Illyrici dogma. Attendant etJ gópijjamp;caueant fibi,ne fe focietate blafphemiæ Illyrici contaminent. J^iufdem blafphemiæ eft quod dicitpeecaj UiUj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

tum orîginiî.quod nomînât reginarn tonus borrtîiihSjpf'CK pagari amp;nbsp;confcruari àPeotanq;'à-primacaufa.Mentiris tiï lyrice. Deus eniin faiktiiï’nriusnoneft miriifter Satanæ^qui conferuet 8i propager opsipfius» 'Imô Filius Dci vcnrtvt deftruatopus Diaboli: quomodo ergô Deus illud propa-garet? An non faltem humanus pudor te à tàmhorribili contumelia Dei reprimeré debebat?Defcdrus vt pon habet conditorem,ira necconferuatoretn:Viciuni verô in ho_ mine propagatur per hominem : Deus nulloniodo.ditea^ dus eft prima caufa peccatiifubftantxçqiudt ni hominis con^ ditor, caufa prima, efteótor, conferuator amp;nbsp;propagato.r eft Deusi fed vicij originaiis,feu peccati nec conditar,nec cauy fa prima, nec effedor, nec propagator, nec conferuator eft Deus, Ratiocinatio lUyrici eft huiusmodi. Heshufits adfirq mat originale malum eflèàfoloSatana:fedpeccatum oriJ gink eft restàm potens vt neceftefit ftatuieam eflecrearu-ram,amp; habere códirorem. Ergo Heshufius docet Manichç-jfmum, Refpondcotnegominorem quçeft figmenrö,amp; dc-‘ HràraèntQ imöblafphemia IHyrici, pugnanscum vniuerfa.’ facra fcriptura : peccatum enim noncftcrcaturaineceftah vlloconditoreiquiaeft defedusamp;priuatio.boniiManichç. orum monftra profert Illyricus.Conftanter dico peccatum originis non efte a Deo, fed elfe à Satana inuedumjferpcns enira feduxitEuam,inquit Paulus.

Secunçla Illyrici cauillatioamp; calumnia fie habet: Verba enim cius repetenda funt, vt Lcótor expendat horri-bilem eiusamp; fophifticenamp; impudentiara.

Secundo. Auguftinus fæpifiîmè finmlacvehemcn-tiffimè contcndit,non nifi ex bonis naturis mala oriri;quod quidem illeadeô vrgcr,vt neget finehocfundamentoMa.i nichæis refiHi polfe* At iftinullo modovoluntjon^nalc

O 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccatum

Bcccatum per Inuerfioncm aut transformationem primi hominis efle eftedum; Nequaqi eriam concédant opera aut creaturas Dei fieri vllo modo pofle peccatajfed diftinguen-dam efle omnib: modis bonam Dei creaturam,ab opere aut re efFeda à Satana : alioqui fi dicetur, Dei opus aut creatü* ram efle effedam pcccatum, omnino fecuturumjVt Deus fit author peccati* Caeterum quo tanto certius appareat, quantopere iftam fcntentiam Auguftinus damnet, verba eius quædam adfcribam,Sicâutem inquit.-Laborat Mani-chæuSjVt oftcndatex bono Delopere malum oriri non poffel vt(quôdipfc vult)malumnifi exmalooririnon pofle credatur. Et, Manichæus,quem verbis iftis tuis fie adiuua% vt nihil raagis opter audire,quàm malaexboniseflenori pofle* Hoc enim accepto ïnfert, amp;nbsp;dicir tibi,Si malum ex bono efle non poteft, vndeerit nifi ex malo?Item,Si auteni dixerimus nonoriri mala nifi ex mahs.Manichæa peftileri-tia triumphat:Deniq; concludit inquiens,ita hune fidei ad. uerfarium dici non poteft, quantum adiuuet, qui mala ex bonisoririnegat* Talia dida funt planeinnumera in ÄU-guftino.Hadenus Illyricus.

Hic fane videri vultantagonifta quod non prorfusig* notus illi fit Auguft inus.Tantô igitur certius ftaruat Ledot eum peflima confeientia agere hanc caufam, Nifi enim qüiS dcftituatiir fenfti communi, ftatim in Ledione Augüfti-ni depræhendere poteft eum a nefario dogmate lllyrici alieniflimum fuifl'e,Scd nunc raiiocinationem de Mani-chæifmo videamus, Augiiftinus contendit non nifi ex bonis malaoriri: quodrtegabant Manichæi, Etifti nulloino. do volunt peccatura origin is per inuerfioncm amp;nbsp;transform mationem primi hominisefleeffedum Nullomodoetiam concedunt opera aut creaturas Dei pofte fieri pcccara. Re-fpondcö«

fpondeo ^admodum mahciofaha^ceft fophinFeäud^Nunq; Cgonegaui mala ex bonisoriri: fcioenim per Dei gratiam cxangelo lucisfaólüm efleangelum tenebrarurn : (cioboi nam voluntatem Adælapfam eite amp;nbsp;pcccafTc : peccaraigi. tur ex bonis fed mutabilibus Dei creattirisexorra font. Et ficpiè fenfit Auguftinuscontra Manicbæos quicöntende-bant,ex bonis naturis nort polfe oriri h»alai‘Vtpeccataamp; morteni:ideö fingebantcontràriâmmali naturdtn Deo cæ-ternam. Hunc Manichséorum errorcm vt répellât fæpè repetit Aiiguftinüs mala oriri ex bonis; ^uiàres creâtæ ex ni-hilo fint mutabiles, amp;nbsp;foins Deus fit iinmurabiliter bonus. Voluntas Diabolijamp; hominis initio bona fuit, fed vtraq; deficiensàDeo corrdpta eft ôc prôtulit peccatum. Quid Verb hoc ad deliramentum Illyrici de fubftantiali trans_ formatione? Proi fus nihil ’.attende faltem,Ledor:liquidö aperiam tibi præftigias Illyrici. Manichæificargumenta-bantur,arbor bona nó poteft malos fruólus producere.Ergó cxbonishâturispeccatâ oriri non potuerunt. ÂugUftinus opponit. imö bonæ naturae cohditæ ex nihilo funt mutabi. Ics, amp;nbsp;polfunt corrumpi: Ergo ex bonis mala oriti poffunt. At lllynco non eft fatis hominem iuftum amp;nbsp;redumeor, ruptum elfe, amp;nbsp;peccatû commififtet fed isquàm longiffime abAuguftino receditlfingit cnim hominera noh folum mu-tatum, fed per Satanæ trânsformationem abolira priore fpecieamp; fubftantiali forma in nouam fpeciem conditum amp;nbsp;transformatum elfe. îlocportentofum dogma Auguftinus nufqi pinvit, aut finxir^ nufq, dixit aut fcripfitîDe qualita, tumhominis mutatione multa extant'âpüd Auguftinum: Sed quod ipfa hominis fubftantia in Ipfum peccatum fit mutatum :quôd Satan eflentialiter transformauerit homi. nem in fubftantialem fuam imaginem: qubd forma homi, O 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nisfub-

«lis fubftantîalisjinqps eondirns fuît, fit abolîta,quôdSa4 fan per nouam transformationeæ nopam fubftantialtni -formam hominis introduxerir amp;nbsp;efftcerir. Quod pec-catum origin is fit nopa quædam creat ura. Quod homo corruptus quo ad fubfianiiam fit opus DiaboH: Hæcjn-quam portenta nufq; extant apud Àugufiinum: fed potins contrarias featentiçapud eum reperiuntur, vt fupra mu), tas rccitaui» Ingens itaq; diferimen eft, inter fententiam Auguftini .’mala ortaefle ex bonis: quod nos etiam inge, nue fatemur amp;nbsp;docemus :nec ignotum hoc efle poteft II-lyrico.Nam in feruo arbitrio amp;nbsp;alijs libris difertc doceo A-damumcooditum effe ad imaginem Deiin iuftitiaamp;fan-ditate vera fine peccato : amp;nbsp;tarnen à Deo dèfecifle in peecatum lapfurn efie: amp;nbsp;Inter figmeptum Illyrici de ef-fentiali iouerfione Si transfonpationedta vt fubftantia ho*; minis mutata fitinipfum peccatum amp;nbsp;nouam fpecicmdi-lierfam à priore. Extrema iipp.udent ja eft veile tale porten-tum adfingere Auguftino, à quododor illefpit alienifti-mus. Multis in Jocis negat Auguftinus fubft3ntiam,for-mam ,animam ,carnem,naturam hominis,licet corrupti impij,efteopusSatanæ;teftimonia fppra ciraui.Quomodo ergo probaret Illyrici fubftantialem rransformarionem, quæ dicit îpfum hominem corruptum eftc opus Satanæ? Eÿ diametro pugnat Auguftinus contra prodigiofumlliyiici nugamentumiEt tarnen Illyricus tarn infigniseftcontortor verborura, vt ex diametro inter fe pugnantia mirabili art j-ficiocopciliare poffit, Vcrùm hac fraydplenta amp;nbsp;impia fo-phiftica nihil aliud obtinet,nifi quod prodit fuam impieta-tem,amp;ip omnibus bonis odium fui accendit 8f meretur» Cordati enim Ledores vident pihilcvmprætercalurnnias amp;dferre:Quod bonae Deicreaturæ fieri ppftlntipfum pec-

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;catutP

catam oviginis îinyncuslêx Augüftîrtô nuricp döccrèpd.’ left. Contraria auténà förttèntia c^uärn îliÿricus fügillat amp;nbsp;impugnat,videlicet creaturas Deiàboperibus Satahædi. ftiriguendas effe, multîs tnodis c:t AuguftiriO demonlhari pöteft. In libfo de nuptijsamp;concupifccntia contra Iulia-* num hune fibi fcopum præfioit Auguftinuà.

Intentio igttur huiusiibfi hæc éft, vt quantuhi hós dominus adimiare dignatur carnalis cohcupifcentiæ malum, propter quod homo,qui per illämnafcitur,trahit o-riginale peccatum ; difcernamus à bönitate huptiarum. Et deinde in hoc amp;nbsp;alijs liBris fæpiflîmc inculcat amp;nbsp;vf-get: Hominem ipfum qui ex coniugio näfeitur, vt opüs Dei, efTe difeernendum à pcccato originis quöd eft Opus Satanæ. Hæc cum in Aüguftino tótis voluminibus tra-ftentur, amp;nbsp;manifeftiHima fint, mohftri fimile eft 11 ly r icum eoàudaciæ abripi vt fingere aufit Auguftirium non diftin. Jtiflebonam Dei creaturam ab opere Satanaf^-Sequitur teri tiacauillatio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;.

Tertio(inquit)ifti vehementîlïîmcnegant ^pernci# gant pofte bonas Dei creaturas efteritialitef^ cbmmùtarî’ in malum, Vociférantes Diabolum non poffenouascftcnl-tiales formas credre amp;i hominibus infuhdere: At Augur ftinus contra 'acerrimè contendit, creaturas efle cönditai* coramutabiles, eafq; fic corrumpendo in malum mutari 8t' transformatb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Cum nihil folidi habeat, obleftat fc Hoxxvtf/Jt^’ad fab' lendum tempus : quid opus erat numerorum diftinftiofle, cumiiamp;'.vlöcoeadem calumnia iteretur. Hoc ipfümfaJ néeft quod vrg^o. Non pdftecx Aüguftinodoceri,multö minus ex verbo Dei,quód Diabolus eflehtiales formas erect amp;nbsp;hominibus infundat:fic ctiam non poteft cx Auguftu - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no docevi,

nodocerijquôdçreaturæDeîeflentîalîter transformentur in peccatiim briginis. Permanet enim(inquit Auguftinus bbro 2. de peccato originis Capitc 40. )Dei opus bonum in quantifcunqsmalis operibusimpiorum: fimanetopusDei bonum, nimirum fubftantia, forma,anima,ratio vt libro amp;nbsp;pag: feqcnte îpfe Auguftinus fefe dclcarat,in quouis peccato,quomodomutaturefTentialiter in peccatum originis amp;nbsp;opus Satanæ?O lllyricequàm graue iudiciû Dei fubtturus eÇj.quoJ tàiT» pctulanter amp;nbsp;pertinacitercontra tuam ipfius confcientiam falfas fententias adfîngis Auguftinoquasin tota vira tua nunquniftoauthore Iegifti:Imôcum tibi ex diametro cum tuis figmentis pugnantes fententiæ in Augu-ftino monftrcnfur. Commutabilcs efTe creaturas redè dixit Auguftinus;fed necdixit,nec fcrip{it,creaturasinnouatïi formam fubftantialcm à Satana transformari, ita vt opus Dei fiat opus Satanæ. Profer lilyrice fi potes vnam fylla-bam in banc fententiam ex toto Au^uftino: hoc feilicet ad calendas græcas præftabis. Obferua autem rurfus Leâor,fî iuxta Illyricum Diabolus poteft eflentialesformas (nimirum animæ^ create amp;nbsp;hominibus infunderejannondifertc ftatuiturcreator?Qui créât nouas formas fubftantialesa-nimæ eft ne creator? Ita fouet adhuc in finu blafphemum dogma de Satana creatore, amp;nbsp;tarnen horribiliter irafeitur, quod de ifta blafphemia coram Ecclefia acciifatur. Quia Auguftini patrocinio prorfus deftituitur ad fuas ineptias, deformiseffentialibus,quæpoirunt fieri per artes, delabi-tur : quas ineptias imô blafpnemias domum ei remktimus. Nulla enim creatura nec Satan nec homo poteft fubftantia-lem formam indere yllicreaturæ.Hocenim adereationem, pertinet. NosDeibencficioaureshabemusad audiendum verbum Dei, led ad portenta amp;nbsp;blafphemias Illyrici obtu-ramus

ramusaures noftras, ficutî polycarpus folitus eft obftrucrc auresfuasneaudire cogeretur blalpheroiasMarcionis,

Quartó(inquit lllyricus) Manichæi tefte Auguftino docebant, bonam iftam hominisnaturam,non inuerfionc aut Transformatione in malum, fed infufione malià malo genioeffeétijCiusq-,permixtione 8e participatione malam cffceffedam* Verba Auguftini contra Iulian: librohinter alia hæc funt: Natura hominis maliciam capit, non participatione mali, fed priuatione boni, id eft non comm ifcetur alij naturæ,quæ aliquod malum eft .-quia nulla natura,in ?uantum natura malum eft: fed quia deficit à natura,quæ ummum amp;nbsp;incommutabile bonum eft. Propterea, quia non de ilia, fed de nihilo fada eft^ Alioqui nec malam vo-luntatem habere poftet, nifi mutabilis eftet, Haftenus Au-guftinus. Sic amp;nbsp;ifti nuf^s non inculcat, quomodo Originale iftud malum ab extra infufum fefe immifcueritSt infinua-ueritin hominem, itavt etiam minutilfimas participas amp;nbsp;guttas fanguinis peruaferit , penetauerit, fuaqj fœditate contaminauerit amp;nbsp;infeceritconfpurcaueritqs»

Pluribus fcriptis fuis inferuit lllyricushanc calum. niam,8cquanqjin fuaconfeientia intelligit fe nobisiniu. riamfacere,tarnen petulanter pergit,amp;vociferaturnunqi fibi ad hoc argumentum efte refponfum« Attendat igitur veritatis ftudiofus Ledor, fingebant Manichæi duas effe diuerfas naturas boni amp;nbsp;mali : amp;nbsp;malum efte contrariam fubftantiam. Quando ergo de corruptionehominis loque. bantur,dicebant ex permixtione bonæamp; malæ fubftantiæ id efte, non ex priuatione boni« Auguftinus portentum il-lud Manichæorum retundit,amp; docet non ex participatione vel commixtione cum mala fubftantia,corruptum efte ho.

minem, fed ex commiitationc quod bona voluntas def** cit à Deo amp;nbsp;corrupta eft.

Qwis veio^nofputn baric phm Äiigiiftini fententh aril uTipugnauit^Quis nofti-um vritp pfobauit deliriurrf Manichçorum deeomrnixtione duarum fubftantiai urn bo-nçamp; lïialçJKcddes aliquandorationem lllyriccde boe im* pudenti figmcnto;fed inquit, An non vos dieitïs peccatum’ acclt;iflÏfie ad hominem :amp; Satanam virus fuum infudiftej ita vt omnes partes hominis pcruaferit?Rerpondco.Êt Au, guftinus Sc Luthcrüs fæpiiïîmc hae metaphora vtuntur,qua peccatumoriginisnominant virus,vt lib: hypog; 4.contra Pelagianos, ficut nunc in peccatore ferpenris flatu peftifera venerium infligit,amp;perilludmori compellirur,amp;aMar. fo, id eft5incanratore infpeótus afflatitius dicitur , quia ferpensillïim,inquit, afflauit, Si ftatirri pro faluteeius parat antidotum quo pOffit venenum fuperarc ; ita turic iiŸ peccante Ad'am, cum ferpénti, hoc eft,Diabolo magis fuâ-deriti quàm'Deo præmonenti nc’faceret, fcle incautus præ* buîfrct,auerterite fe ab ilk)frato Deo,fraudiferoflatu vc,-ricnofa Sc mortifera libido inflida cft , tanto tum deiiï* eeps opprimens dominatu,vt eriam pccîare çolcntem,fî-cuç venenum trahit,ad mortem,peccare,id eft , malunf veile, incitaret inuitum. Hinc peccator, binemfleiatuï vrtiofusqi fadus amp;nbsp;didus eft hinc pfiuatioriem meruit vitar.Contrahoc venenatum malum ne præualeatjraiferi-cordia i;nfpiciente Dei remedium, id eft,antidotum,per lefum Cbjijiftum donata eft gratia y ne omnishomo penî-

.f- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• z ■

Ji 1’» „yides lilyrice, Auguftinum yocare peccatum ori-ginis venenum', quod Satan Adæ adflauit?ldem Augufti-nus libro 3. C'ontra lulianum cum Ambrofio aliquotteï ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appellat

appellat pétcatum ôHgtnls’^nènuttt pcn-îferüm fëfpet^fî«. Sic amp;nbsp;Luthcrus fanftsT memoj-jæ pcccanim 'orlginisappcL iat venenum DiaboH : In Qcnç •• Cap. 4; Pag:69- Ac tnanfit etiam in natura corru|#Ta gencratio,fcd acceffiï illud venenum DiaboH,pruritus carnis amp;nbsp;fæda libido : qu«Te variorum incommodorum pcccatorum cav.faeft. Item Lu. therusinGeivCapite 42.foUio6.pcccatura orîginis vocat , profundum venenum in anima amp;nbsp;corpore,Item Lurbcrus: înGen : Cap: )‘Pagî 54. Quid de homme dubitabimus,q«j ipfe peccatum amp;nbsp;peccati venenum à Satana infufura haufif. Prodi ergo nunc in çonfpeâum Ecclcfiæ accufa fiau. desCaudaciæenim tuæ nuHum finera ponis) Auguüïnum amp;Lutherum Manichæifmi : Quid contra me blatera^? Entibi profero præftante? Theologes Auguftinurhamp;Lu-thcrum,quibus familiare fuit peccatum ôriginis vocare Venenum : Et tarnen neuter de Manichæifmo çft fufpeftus. Non tantum igi.tur çalumnia lllyrici manifefta eft : Verura etiam domeftico teftimoniofe prodit, qubd nouv.vog'ehus doârinæ ignotum Auguftino amp;Lutherofabricet; Qubd fuggillat îllyricus phrafn peceatuna origihi.’a elfe venenum adfufumà Satana,quod penetràùtt medhîîàth amp;nbsp;fanguî-nem hominis, Lutherum in eo flagellat,qui fie locutus eh in concione de Icfu Chriftoto; gefm: 3. amp;nbsp;alibi fæpe. Frc-quensenim eft lllyrico Lutheri ehdrrationes,phràfes,amp; dogmata irapugnare acerbiiTmie vt ille folus pro nouo Prophetahabcatur. Nos verô pluris facimus Lutheri-àu. thoritatem,quàm lllyrici noui Manichæi furore£ * ' '

Obferua etiam Leftor quàm fæda fit çalumnia j qubd Illyricus ex eoqubd peccatum ôriginis cum Augu. ninoamp; Luthero venenum noininaraus, adfufum à Satana, finoit nos ftatucre peccatum effe l|uoddam fubftantiale , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;raalurq

malum immixtum bonx nature hominis.Non dubito quin omnespij amp;nbsp;honefti homines,magno cum zelodeteftentur libidinemcalumniandi inlllyrico, fcopustotiusdifputati-onisnoftræ eft vt contra Manichxum Illyricum oftenda-raus peccatum originis non elle fubftantiam fed accident vicium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Et tarnen audet ifteimpudens homo obijcerecom-mixtionem contrariarum naturarum quam finxerut Mani-chæi. Virus quidem lubftantia quædam eft,fed hinc nori fe-quitur etiam peccatum originis à nobis adfeuerari fub. ftantiam^Vfitatiffimum eft enim de ijs rebus quç fubftantiae funt fimilitudines adhiberi ad declarandas res quæ non funt fubftantiæ.'fîc Lutherus peccatum originis confert fermenter, in Gerie;Cap:424Nec tarnen Lutherus vnq; fomnia-uit peccatum efte fubftantiam ficutieft fermentum; Augu-ftinus fruticem Diaboli nominat peccatum orijinis, qui proférât peftimos frudus amp;nbsp;tarnen teftatur non eue fubftari-tiam,cum nemo ignorer fruticem efte fubftantiam: amp;nbsp;défendit fe rede adhibuifte de frutice fumptam metaphoram. lib: 6. conr: Iulianum:Cap:8.Proptcr quod ego vicio quod generi humanoDiabo;tanq; vulnus inHixit,quamuis nullo modo fubftantia fit, rede tarnen adhibui de fubftantiaft-militudinera, vt fruticem dicerem amp;nbsp;fruduseius vicia cuiri quibus homines nafeuntur. Audis Ledor vfitatum efle do-dismetaphoras petered rebus quæ funtfubftantiæ,adde-clarandas res quæ non funt fubftantiæ. Audis apud Au. guftinum peccatum originis vocari venenum adflatum à Satana, apud Lutherum venenû adfufum homini à Satana, quod totam medullam oftlum penetrauit. A nd is peccatum appellari apud Auguftinum labem, morbumjianguorem, ægritudinem, infirmitarê, vulnus,fruticem,radicem vitia-taraamp;

tam amp;nbsp;tarnen in Ecclefia ïefu Chriftï caret vterq; doftor fufpicioneManichæifmi.Liquidoergo patet meras calomnias ab lUyrico in medium allatas elle.

Quintó(inquit)ifti vchcmentiflime contcndunt originale malum eflequiddarrifeparabile,refimul ipfaamp;cti-amcogitatiönesabiftaipfa ptæfenti prauâeflcntiali forma corrupti hom inis. Sicamp; Matiichæi dixerunt,quöd litres plane diùérfa ab hac præfeilti natura,eoq-, ab eâ omnino fe-parabilis.

Per latus Heshufij confodereconaturÜlyricusLu. therum amp;nbsp;Auguftinum. Vterqs enim fatetur peccatum ori. giniseflefeparabile malum. Verba Lutheri funt t in Gene; Cap: jS.fobji.Sünt ehim peccatum amp;nbsp;mots feparàbilia mala: fie Auguftinus défendit fententiartiÈafdij lllyriconon ignotam, cont-.Iulianum lib:i.qui dixit malum otiglnis fa= eile poffe à fubftâtia hominis fcparàri,vt fubieûl vóluntati fubftantia munda pofTit per omnia poflideri. Et quidem exponit fententiam Bafilij Auguftinus quod facile fit nonhumanîë Voluntati,fed mifericotdiæ Dei feparare malum originis à fubftantia hôminis.

Tu ne igitur impuro ore tuo îllynce praeftantes ib losTheologos Manichæifrai audebis coràm Ecclefiâ infi-mulare? Legit alicubi Illyricus in Auguftino Manichæos docuiffe malum effe quiddam fcparabile î hic mox adfuit ille fuam calumniam : cum diferimen fehtentiarum Eccle-fiæ amp;nbsp;Mânichæorum facile pOtuïftct depræbcndere fiqcu-los aperire voluiftet.Manichæi fie dicebant malum originis clfequiddam feparabilc, vtmaneret quiddam perfefub-fiftens cum effet ex homlne purgatum,queroadmodum dare oftenditV.uguftinus. lib-q.cont’JulianurazCapite 21. Sed quôd potius cupimusjconfitearis malum,contra quôd bel-

P 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lum gérés,

îùmgérés, Vf eonon îta feparato,qnafî alia natura fît,fed in te omnî ex parte fanato in perpétua pace lætcris. Item, libro 2. contra Iulianum. Non a nobis hæc vicia feparata alibi erunt, fed in nobis fanatanufquàrnerunt, Taleer-gô malum feparabile finxerunt Manichæi qûod purga. tûm ex homine manfurum fit alicubi, niinirum in globo tanquàm in carcere fempiterno. Auguftinus ad Qnôd. iiult Deumi At Auguftinus, Lutherus,amp; cum præcepto-ribusfuis Heshufius,fic dicunt malum originis efte feparabile, vt ex corpore amp;nbsp;anima hominis purgatum amp;nbsp;ex-terfum nufquàm fit futurum ?Delebitur enîm penitus,vt accidens vicium,amp; opusSatanæ,Etvtfacra feripturaait proijcietur poft tergum Dei, amp;nbsp;lubmergetur in profiin-dum maris. An vlla arancà ita polTet ex fe fila texere,vt II-lyricus ex fefingitcalumnias? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ’

Sexto(inquitlllyriçus)Manichæi contenderunto-rîginale peccatum effe quiddam ab extra adueniens,noH autem in ipfo AdamoefFelt;ftum;Item quod fit quiddam de-ftruens Stperdenshancipfam præfentem hominis formain aut exiftentiam.Hîc Ôc ipfi perpetuo contendunt,Originafe. peccatum effe quoddam venenum,toxicum,philtrum,fter-cus amp;fimilia,quæfintàSatana infufainprimos parentes, coseji totos infecerint, contaminauerint,amp; confpurcaue-rint,ac intox icauerint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Numérosdiuerfos ponitlllyricus vt faltem attonituiu teneat Ledorem amp;nbsp;fafeinet eura, fi poteft alioquin nihil return adfert. Idem enim quod fupra cau Hiatus eft nunc re-petit. Refpondeo autem plane. Manichæi fingebant malum effe quiddam fubftantialequodextitiffetanteho- j piinem ,amp; deinde cum hominis natura eilet coramixtuni-C^is noftrûm vnqs hoc veldixit vel pinxit,vel fcripfit?

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Menda- I

Mrndacia ifta Cunt Illy rici. Qiiód vero peccâtû d ici tnr ac« cidiHe, amp;nbsp;aceeffifTe ad hominem cur calumniatur hçrecicus* Certc Adam fine peccato fuiteondituslt; AecefTit igitiir pcc-catum. Et fic Auguftinus amp;nbsp;Lutherus locuti font: Luthfin Gcnj Gap’4. Ac manfit ctiam in natiira coi rupta generation fedaccelfitillud venenum Diaboli.Augu’.liba.eontilulia,-nnm: fi autem accelTit^inquit Bafilius)amp; prineipium accef. fionis non fubftantiam habuit fed voluntatemifacile poteft malum à fubflantia feparari. Etadditbæc Bafilij verba rede intelligi deipfo malo , quod per Adam intrauit in mundum , amp;nbsp;per omnes homines pertânfijtquiaôc iplum aceelfit naturæhumanat.

Clare audis Lcdor Auguftinumamp;LutberUm fateri quod peecatum originis quod per vnum hominem intrauit in mundum 5 acceffcrit ad naturam humanam. Vides er. gb quam impudens fit calurania Illy rici, qui audet Atigii-ftino ScLutheroimpingcte crimen Manichæifmirfomnio -fuo de indufio raaculato obledet fefe Illyricusmam forania amp;nbsp;calumniæ plusapud ipfum valent quam pcrfpicuafacræ feripturx teftinionia.

Nos Dei bcneficio de peccato origipis non forrt.» riiahec Manicbacos furores profitçmuf , fed confeffionerii edimus fundatam .in fcriptis Prophetieis Apofto. licis,fatemur corpus amp;nbsp;animampenituspeccatoihfedani èc dcprauatam elfe t fatemur hominem in deliÓtis rnot» tuùmélTcdatemur in höminé a vertice capitis vfqs ad plantam f edis nihil exiftere fani: fatemur totuni hominem eBe ténebraSjfed lllyrici Manichaeos furore^ amp;nbsp;crrores fimul execramur.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Poftrcmbfmquit til y r icus j ficut Maniehæi plane

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tioraruntj

norarunt, il lud ineffabile beneficium regenerationis,vîuî-fîcationisjamp;nouæcreaturæ in Chrifto, tantumq;egerunt de quadain feparatione i Ri us commentirij immixtiq; ma li, amp;nbsp;dequalicunq; ablutione contaminatæ naturæ:Sicamp; ifti ea,quæ dicuniurde efTcntiæ ipfius regeneratione,nouiqî cordis ac hominis creatione,ac omninô de hominis refufci-tationc, extreme exténuant, tantumqi volunt fieri quan-dam abhitionem naturae ab illo ipforum ftercore amp;nbsp;toxico, amp;meram accidentium alterationem. Etiamfi verointer-dum aliquid grandiusdicuntcoaéli à fcriptura,tarnen po-ftea rurfus eodem relabuntur, fuis fophifticis difputationi-buSjVeriorisqj fententiæ damnatione.

Quod Manichæi non intellexerunt beneficium rcgc-nerationis amp;nbsp;renouationis facile concedo. Quod vero nos doôlrmam Apollolorum de regcncratione, viuifîcationc, fanâ:ificatione,noua cordis créât lone,renouât ionc amp;nbsp;refuf-citatione non redèexponamus, fed vt ille calumniator extreme extenuemus impudensamp; manifcftû eftmendacium.

Infpiciat Ledor noftra feripta vt librum meumdc fe” O arbitrio argumento 7. Item conciones meas dediui-nitate amp;nbsp;beneficijs Spiritus fanóti ; Item conciones de iufti-ficatione. Item, explicationem Epiftolæ Pauli ad Roma: Cap: 5. Item, Antidotum meum, fundamenro i6.Hæc amp;nbsp;fi-milia loca curnjnfpcxeritpiusLedortüm iudicetdeviru-lentaIllyrici calumnia,numego bcnefîciumregeneratio-nis extenuem : Yerum fie fe rçshabet quisquis non ftatim adplaudit furoribus Manichaeis Illyrici, hune vociferatio-one lua fufpeétum façere cupit,acfi extenuarctbeneficia Spiritus fandi. At nos non iurauimusin verba Illyrici noui Manichæi;fed in verba Chrifti amp;nbsp;Spiritus fandi iuraui* mus»

Tandem

Tandem vides Leólor nihil folidiattuliflclllyricutn in fua viiulenta actufatione, ncc quidq, demonftraße: fed tantum præ ira amp;nbsp;furore horrendas calumnias euomuilTc. Memor igituriudicij Leftor quod omnes fubituri fumus, nonftatim adprobes calumniam,fcd inquiras veritatem, memor fis grauiffimæ fententiæ Cypriani in Epifiola 9» lib. 4» Dum impia amp;nbsp;nefanda contra h atrem amp;nbsp;facile audis amp;libentcrciedis,aliéna mendacia quafi propria credisSd defendiß.

Indroc breui fcripto tantum duo capita mihi propo, fuitradanda» Primum fuit vt liquidö docerem Augufti-numaberrore Illyrici de fubftantiali peccatQ originis fuif, fe alieniflimum, fentcntias ab Illyrico ad fucandura ei-userrorem in medium prolatasaut violentercontortasef. fe,aut nihil ad rem facere. Nobifcumautem faccreAugu. fiinum, amp;nbsp;diferte adferere quod peccatum originis nullo modo fit Subftantia,fed fit accidens vicium. Atq-, hoe caput tarn euidenter,tam perfpicue,tam liquido dcmonftraui vt nihil dubitem homines pios, veritatis ftudiolos, amp;nbsp;fano iudicio præditosintàm clara demonftratione acquieturos prorfuselfe.

Quod fi quis tanta perfpicuitate, fibi fatisfieri non patitur, eum necetfe cft amp;nbsp;fano deftitui iudicio,amp; prxftigijs , errorum fafcinatum elfe.

Altcrum caput fuit de nouo Manichœifmo Illyrici. Hîc etiam diferte demonftrauilllyricum in prçfenti con-trouerfia vetercs errores Manichçorum refufeitare : idq, vt liquido probarem indicauiManichçoru errores ex Augu. ftino,amp; ante oculos pofui noua Illyrici dogmata, monftra-tis libris amp;nbsp;foli)s,in quibus confentit cum Manichæis, Iraqi nifiquis contra confeientiam fuamloquivdit,n€ceffeeft

O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum

Ctim pórtqTtam perfpicua^: enfdenfem'demonftrationcnl legit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mattbiain Fiacium Illyrieumdc

Manichaïifrtlö iureac^ufari» ' ■ ■ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

, ■ t Perfpkuc ethtin tfefutäui vitolenfas Illyrici Cäluiii-nias,q»ibusnoftraniconféiljonem amp;nbsp;dodiinamde pcccato originis fufpeâam reddcre conatur ac fi Manichæifmum ïapt’tvtÆt docui noftrafn dodtrinifm^quç non eft noftra,fed[ -îefu Chriftj filij Dei,Propb€rar«m5-Apoftolorum,Augufti.

ni,Lutheri,^totiiisorrhodox2 Ecclefiæ nihil habereeorei-murte cum fùroribiîs Manichifeonifli quos toro pedore exe^ cramur. Eqaiderrt credo vidcrc amp;.fcnrirenunc piosqnàiw • fint inanes amp;nbsp;impudentes II lyrici clamorcs,quod vociféra.

fufnosrôties‘prouöcätosad ipfius caliimniam refpondcrC -non potuifteiCum tarnen tnantidotoprolixèamp;ncruoferc-futatum fit eins m’endacium'jamp; fçpè oftenfum eum impudé-lt; tes nedere calumnias-.Sed quia omninö lic voluit Illyricusy legat nunc Eeclcfta pleniorem amp;prolixiorem flaciançcalQ JftiçrefutatiOnem.Atqînunc vniuerfç EcGlefi2Chriftiamp; fin lt;nbsp;giilis p(js,inprimis homiriibus dodis,amp; pijs paftoribus^qui-• bös alkiuö modo fairem libribcati Aiiguftrni DoótorisEc-clcfiç eximij noti funt, fubijcio hoc meum fcriptö vt om. nes reliqüas meas lucubrationes, amp;nbsp;oro fingulos in confpe^ du altiffimi Dei vt in timoré Dei iuxra fuam confcicntiam iudicent inter me amp;nbsp;Illyricum,vtcr potiorem habeat eaußgt; amp;nbsp;vfer maiórefideallégauerit Auguftinum. Quodad mea confcicntiam attinet,ea Dei bcneficio amp;nbsp;alacrisde l£ta,amp; verbo Deiconfirraata eft.Scio’De'um ftarcà noftra parte :amp; -quiaSpirtus fandus non deferif Ecclefiam^-fed ducit cam in ömnem veriratem: nihildubiro verc pios di.du Spiritus rfandi iuxta verbum noftræpiæ confelfioni acccirurós,amp; ’fenteritiam noftra;« appröbatwosjctianiK Iliyricus muL ('uf^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,..* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;titjudine

vCiUerfuhi

ratmdusnimpleret gt;.Qüurâîi?raadlîjîC;iMgt;ftjj.itirei{ew)ctür ad. iudiciura.Iamp; iUam Cet'iuencur omneè qui dreóto funt corde* Pfalnr: 94. In proxiinis nondinis Francofurtenlibus thar^ tarn fparfit illyricus^quaaliquantului’n obgannit indici errorum amp;nbsp;blafphexniavutnjquaspioLeäoriinicnptis il-lyricimonftraui îinfafiagitat à m« iuramentum dc veri, tatediccnda. Equidem hominis ftulticiam amp;nbsp;Roliditatem nonpoifurndattsmirari» Qi^id eniman noscofam aliqno homuncionc, iudice niraivum politico ligiramus?ybi pro*; ceffu aliquo iuris fit opus?An non coram .altilhmo Si omni« potente D,eo iudice feueriHimo amp;nbsp;fummo, amp;nbsp;fcrutatorf cordium ligitamu5,amp; de veritate do^tririç ApoftoUcj^con^i tendimus? An tu homo ineptiflime fperas Ghriftum non cogniturunihanccaufam, nec pionunciaturura fententiara nift tuomnes tuasdibtorias amp;nbsp;perempfovias exceptiones amp;nbsp;iuridicosproccfluspiotuleris ? Imö Chriftuslefus iudex ürmraus amp;nbsp;mcuracor inttolpicit Sc tuam examinai confci, cntiauijSt iara pronunciauitfententiä fuam in ylt;5rbo,quangt; fi quandotibi patefeccrit de cqelo,nifi /e^ja pçnttcntia cara, anteuer teris næ tu cum bornbrU doloi e peflumibis; fr men.’ tcra aducrtcre voluifles,non obfcufèpotuifrcsdepræhen-dere me iuramcntû de dicenda veritate fçpe in meisfcriptis pvæftitiffe. Quando cnim filiû t)ei inuoco vtfuam côfefuet

' veritaté,quando tcftor meanacr)nfcicntiain in fpiritu meo,j quando prouoçoadiudiciuni filij Dei leluChrifti,an tu iti, tàm graui atteftatione nort dçptebendU iutanaentum d.e-d*-cenda veritate ?rVcrum quantû ego intell igo tu ex Tbcolo_ go forenfis t abula fabius es,fortatiis per Maniçhça transfor-matrone. Qubd fane ad teattinet qrjia video te ne euidctiC ftmç quidera vçritati pv^'bepç locG, uçqj yUâ admittcre yp]^

Ó Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;admoni

admonitionem, vel rèfutationcm,etîamfî ipfc Spiritus fan-quot; dus in verbo Dei te redarguat, fed furenter defendere ma-nifeftas blafphemias, amp;nbsp;oppugnare clariflimam veritatem» indignumquidcffl te judico,cui vel vnica vocula amplius fit refpondendum.Vt autem omnibus modis pufillos Chri-fti contra venenatos tuos errores muniamus amp;nbsp;in veritate confirmemus : Ecce prouoco ad confcientiam omnium do-dorum ód fanorum in Écclefia , qui vel viuam Lutheri vocem in fchola VVittebergenfi audiuerunt,aut fcriptaei-us in timoré Dçi diligenter legeruntamp;dodrina depeccâ-to originisà Luthero rede perceperunt piospaftores,Do-doreSjViros nobiles,ciues,amp; omnes pios appello, Dicant iuxta confcientiam fuam an vnqi ipfisantehanc ab [Hy,. rico Manichæo motam controuerfiam in mentem vénerie, ficintelligendum elfe Lutherum, quod peccatum ori-ginis fit fubftantia hominis; quod ipfa animain homine fit peccatum originis: quod peccatum originis fit partim à Deo,partim à Diabolo : quod peccatum originis fit creatu-ra Det : quod peccatum originis mutabitur in iuftitiam X-ternamlNon dubito quin omnes dodi amp;nbsp;fiini profitebuntur hæcfædaportenta nunq; fibi in mentem veniffe,licet fæpe amp;nbsp;diligenter legerunt Lutheri feripta de pcccato originis. Hisigitur iudicibus poft Deum amp;nbsp;toti Ecclefîæ permitto iudicium de hac lite : Et fi vos indices iuxta nouüm iure-confultum antagoniftam meum poftulatis iuramentum dedicenda veritate, non grauabor id præftare in con-fpedu fände Ecclefiæ Chrifti, amp;nbsp;beatorum angelorum.Te-ftorteætcrnum,omnipotentem,amp;fandilfimumDeum Pattern domini noftri lefuChriftijquiesconditoramp;faluator meus, amp;nbsp;introfpicis intimos rccelfus cordis mei,quod ne-quaqjvelim vlla calumnia grauare Illyricum;ncq;ex me fingo

Hngo quîdq; in bac controuerfia odio ipfiuamp;i Imó ingciis’ mihi dolor eft Illyricum, quem quanti antea proptercon. feflionem contra adiaphoriftas fccerim graue exilium me? urn Magdeburgenfe tcftari poteftjamp;fcripta mea apologetica præfertim Contra Magdeburgenfês édita loquuntur. Inprim is verb tibi Deo omnipotent! notiftimum eft quàm carus mihi homo iftefuerit,cum adfidue inprecibus meiV nominatimin tuoconfpedu cum gemitu eins merttiônem fecerim:(qiiod lane nunc ampliusfacere non polTiim quia contra te furir): ingens inqüàm mlhi dolor eft* quod Illyri-cus difeeftit à nobis, defecit à veritate, amp;nbsp;io ManiChæorum furorem amp;blafphemiam prolapfuseft* Itaq; nomeneius per labia mea non adfumam ; quin oro te in fpiritir' mco amp;nbsp;vera in lefum Chriftüna fiducia vt coerceas amp;nbsp;reprimaseius errores,maledicentia,mcdacia,rophifmata Si blafphemias.

Vere enim amp;nbsp;ex animo ficfentio,certus etiamfum inconfeientia meaexverbo Dei quod fa Here non poteft, quod Matthias Flacius Illyricus falfum,impium,iacrile-gumamp;blafphemum dogma defubftantiali peccatoorigia nisfpargit inEcclefia:Illyricus te Deum horribili coiitu-meliaadficit tfiquidem furenteradferit iniuftitiam originalem eifeà te Deo ; furenter contendit te create omnia vicia amp;nbsp;accidentia inhominene conferuare amp;nbsp;propagâre p'ce-catum originis. Negat vnigenitumfilium tuum omnes fub-ftantiasamp; creaturas inorbecondidifle, Impudenlerfingit Satanam effeconditorem veteris hominis.

Hos amp;nbsp;firnilcserroresamp;blafphemias cumpaftîm înue. niam in rtefarijs feriptis llyrict,quæ omnes te fandiffimütn Deumamp;vnigenitumfilium tuum lefum Chriftum contu. melia adficiunt abieci à me manum mcam dexteram,amp; perfedo odioodi Illyricum vt hominem blafphcmum:Ec

Q 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quia

quia tu me adhaec ccrMninapfo veritatc fufcjpleH4ar|?r^. tua clepaentia yocafti amp;nbsp;in .lue fratione cqllocafti,qüàn)j diu tu Deus qui es vita amp;nbsp;}ongitudo dierumtneot um kip*' peditabis mihi robur corporis amp;nbsp;animi, amp;nbsp;mc luo fantäo. fpirituiuuabis,refurabö,refellam,amp;: rcfundam veibitui gladio facrilegum amp;nbsp;impium Illyrici errorem dc fubüann., ali peccato originis, amp;nbsp;fynceram veritatem quanta potero perfpicuirate in Ecclefia Chrifti bona.fide amp;-r6âa confL etentia explicabo amp;defendam. Vcicenim amp;nbsp;txanimonc fentio,fie credo,fic vitam æternam fpero, vt fenpta mea pu* 1 lica teftanturiltamcDeus iuuctper dominum noftruni lefuna Chriftum in fpiriru fandio,Anien.

Enhabes Ledtor amp;nbsp;iudex iuramentum de haäe. uusdida,amp;iuuaotc Deodeincepsquoqjdicenda veritate, t}on folum inhac lite,fed ctiqm in alijs controuerfijs. Dominus lefusChriftus porrö amp;nbsp;perpetuo me regat fuofan dofpiritu in fuo verbo:Brura Illyrici fulmina non mouenp meam confeientiam« Ego verb ab Illyrico hofte mj?o nçn poftulo iuramentum ; feio enim eum pafiim mentiri ; in multis etiam lociscontra fuara confeientjam loqui. Nam quæexpreffiffimisamp;difçrtilTimis verbisinipfq libris extant amp;nbsp;ante omnium fanorum oculos iacenr,vr deconditore Sa-tana,amp;quód De um faciat authorem pcccatiamp;alijs abie-do omni humaqo pudorç negat pertinacilfimciNeigitur peum noua contumelia adfie.iat amp;c fandilfimo cius nomine ahutatur,non poftulo ab eoiufamentum. Satis eftmihi mö indubitatoDci verboinhaccontrouerfia confirmatü clTe* Quia verb Illyrjcusetiam prouocat ad iudicium omnipo-tentis Dei, quod nos fpc Içta expedamus, attendant amp;nbsp;ob-feruent pip Nullum enim mihi dubiumeft,quin Deusfuo pempore dccœlointcrpoficurus fit fuum iudicium,amp; feue-

!

ro exemplo tàm immanem blafphemandi audaciam rcpreC fuius.

Dominus lefus Chfiftus vhicùs cuftos æternæ 8c immotæ veritatis,perpctuôadfitfuæadfli(Sæamp; fcniopro-pemodiim confcdæ Ecclefiæ^profua iuftitia immota reprimat, 8c deleat omnia fanaticaôc blafphema dogmata, quæ obfunt gloriæ diuinæ:refellat 8c cocrceat impuros fpi-ritiiSj 8c pertinaceshæreticos,c|ui horribiliter turbant mife-ras confcicntias, fanguinè Chrifti redemptas:Idem pro fua dementia rcgat 8c confirmer nos fuo fpiritu fando vt in fa-lutari 8c fynccra veritate conftanter vfq; ad finem vitæ per-» fiftâmuSjSc non fois in hac vita Deo grata dicamus, 8c fot-titer pro veritate inuida pugnemus, fed etiam per fi_ dem in Chriftum coronam vitæ adepti in omj

ni æternitate fandilfimum Deum pro gloriofa vidoriaveritatis indefi.

ncnter celebremus, Amen»

lenæiÿ.Maij.ij^x*