-ocr page 1-

Antilogia lACOBI SCHEG-K,II SCHO 0 I^FFES^ fis, qua refellit XXFII. Fropofitiones Seruetian^ Harefeas, quibus impiefiatuiie turfioliusFatris ejfientiaperfinaHeus efie F?rHS exclufiue Filius autemy Spia: ritus S. impie neganturperjonaliter

Jubfifiere in Ejfientia di^g uina.

la. S.

Schegkius haec, vaniim nec honorem,aut commoda fcftajil InCcripfitchartis Myfticafacra fuis.

Perfonis trinum demonftrans Numen in Vno Hæreticamcontra difputat htcrabiem.

Quæ nifi diuinum fpedans nil fcripfic honorem. Et fideicurans commoda fola piae. Quid refert Scriptori ignofcat Zoilus, an nonequot; Dum folide dodis ifta placerc cupit» mat TH. VLTIMO.

£ttntes docete omnes Gentaibapti^^antes in nomine Tatris Filij,amp; Spiritui fantH,

T F’BING Æ, “D, LXUllL

-ocr page 2-

-ocr page 3-

lacobus Schegkius

pio Leótori S-

'n V A N CLV A M non ignore, quid de hoc genere fcn'ptorum meorum Scioli nom» ‘L nulli iudicent, ÔC quam contemptim aut maligne ftudium me um tuuandæ veritatis Si propugnandæ verac religionis repre* hendant,nihilominu5 non moucor tarnen vehementer iniquis illorum hominum Si petulantibus reprehend fionibus : atque etiam nunc ad defendendam Si pro^ pugnandam omnipotcntisDcigloriam,6C ad Ecclefia# rum Chrifti veræ Si orthodoxae fidci informationem Si dodlrinam, quae facere mihi videntur, lubentifsimc fcribo.Nuper enim ciim Sei uetianae perditifsimç refeos aliqüotPropofitioneseflèm naclus,quibusonv ne fuum virus Si venenum Hacrctici illi euomuerunt, non potui,quin falG'tatem earum quoc^ Propofitionum refellercm, Si præterea declararem etiam(vt a 1 i^s feci fcribens contra Antitrinitarios ) non modb caufascr# roris nefandi, fed ctiam orthodox» fidei rationes quaG dam afFerrcm Si exponercm,quibus veritas ipfius fidei pollet pro noftro captuintelligi,Slt; fine quibusconfen^ tientes fcripturasdeclarare. Si interpretari veriratem huius myfterij nullo modopoflêmitf* Sed quod facio, quod fcribo contra hos blafphemos, id haud dubie Si TheologijóC non Theologi quida immerit'o reprehen# dunt , quidam autem me criminantur propter fuam Philofophicarum difputationum ignorantiam,amp;f

A a rZap

-ocr page 4-

T'R^Æ F^TJO,

quandam ,nonnulli en'am propter inuidiam me’ rodunt, quibus nihil placet profedîb, nifi quod fuum eft. lampridem equidem exquifitum hoc genus philo-fophandi Si difputandi accurate de rebus pertinent!# bus ad Theologiam , à multis tanquam inutile 8C im# piumjinfipientcr S){. futiliter eft damnatum^quia Philo# fophi,fcilicet,antiquitus fempcracerrime contra veri# tatem religionis difputarint , 8i quia difputationibus Theologorum Scholafti'corum fuperftitiofæ Si pefti# ferx quædâm opiniones in Ecclefiam fint introduefiae. Si ab cifdem defenfæ, quibus lumen Eiiangelitæ veri# tatis propemodum fit extindum , fi non mifericors Deus his noftris temporibus nos reipexiflet, Si tene# bras illaserrorum, luce veritatis depulifiet Euangeli# cæ. Redundat iraqjiniquifsime opinione illorum falfa impietatis crimen illud aPhilofophisj'n philofophiam ipfam : Si quia Philofophi quidam imp ij Sgt;C deteftandi fuerunt, iccirco philofophia quoq; ipfa impia Si dete# ftabilis quibufdam videtur eflè. Infitiari nonpolTum, quin tales fuerintatq; ctiam nunc fint Philofophfinon Philofophiquidam imp ip fed ramen eifdem criminibus ream agere,Si accufare philofophiam ipfam^quibus ifti Philofophi fint obnoxij, id ego arbitrer longe abfur# difsimum Si iniquifsimum eflè. Philofophia en/m cum fit donum quoddam eximium Dei, quo, quicquid fuis Si proprijs viribus humanus animus aflèqui. Si quo prouehi viqj adfummam virtutem aeperfedionem fui queatjCreator nofter declarare voluit, vt ipfe feipfum nofter animus. Si vires quoep fuas hac facultatc philo#' fophiæ metiretur,8i quid‘afcipfo,quid adminiculo di# wini Spiritus confequi,ôi quoufq5procederepofsit,cxlt;

ploratum*

-ocr page 5-

TI^ÆF^TIO:

plôratum habcrct, quifquam ne eft tam væcors Si imfi pudens,qui ipfum hoc donum Dei propter regt;nullo re# fpeólu abufus, impietatis infimularc aufitj* Qubd fi ve# r'o propter abutentium vitium damnatie aliquidveli# mus, iam nihil profcdb erit,quod non modó impium, fed etiam deceßandum videri queat, Acnefacris qui# dem liter is Si fcripturis fin pietas Si veritas relinque# tur, fiquidem impq Si Hærctici ijs fcripturis, vt vide# mus,iiT)pie adfeôi ad aliosfallendos abutantur. Quid ergo eft, quod pro imprjs numerantur Philofophi non# nullij Non certe qubd Deum vtDeScognoUcrint,(id enim propriS crat philofophig)fed quod Deum vtDeö non colucrunt, Si qubd nori funt ipfum Deum cogni# turn rcueriti’.quod fame ipfum rioia cogtiitionis erat,fed peruerfac voluntatis Si. impietatis eius, quæ reprehen# ditur a D. Paulo : feientia autem, philofophiæ’ nequa# quam ab ipfo reprehenditur. Et vt pauca fint quaedam j de quibus aliter nos,qu'am Philofophi ientimus, multa tarnenfunt, 0lt; plcracp etiam in quibusprop'e eadem fentiunt. Si omnino veritati fideinoftræfuisquodam# modo rationibus aftipulantur. Quam multa Platonic» de fanda Triadefcripta reliquerunt,quæ prefedb ad# miranda potius fune,quam indodlo fupercilio contem# nendaç’ De hominis imperfeda Si afflida peccatis na# ‘ tiira,peccatoqioriginis contaminata,vt vix eius prifti# næ integritatis appareat veftigium quoddam, ecquid fcribi potuit magis confentaricG, quam ciim Plato earn DeRcpublka ' comparât Glancocuidamfubmerfoin mari, cuiUs vix^‘*’’'°* agnofei fpecies prior potuerit,proptèr;fummâ cadaue# ris deformitateme’ Ariftotcles hominis ad inftiiutionS vittutis mifere habentem SC debilem naturam,paraly#

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A 5 tico'

-ocr page 6-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

T\,Æ.r.Âri.o,

tico Cörpori afsimilat.Nihil puto eflc quo pcccatum of riginis fimilius 8C prcfsius adumbrari potucn't. Dein? dc Plato alicubt fcribit, fummum efle bonum hominis,

vc fugiat 'a malitta Si peruerfîtate huius feculi » QC hac

fuga Gmilis fiat Deo. Quo quid magis Euangclic'e po#

tuil quacfo dici i Ariftotcles autem bonos viros a Deo j amari,Slt; ipfos e£ïè Deo curç^ïrodidit.'vt mihi profedb tam infolentis contemptus philofophiæ, interdû nulla alia caulà videatur eïïèjquàm contemptorû illorû igno tantiayvt qui veram hanc amp;nbsp;folidam philofophiam pri? nji«labqs,vt dicitur,n5delibarint. Qubdautem Scho# lafticos multa deprauafle in Theologia dicuntphilofo# phicis rationibus fretos, vt fane quod dicunt negare non polTumus, ita philofcphicè illud ab ipfis efle fadû concedere nulIomodopoflümus«Etenim philofophix tnftrumentumjncmpeDialedica ars, prohibée,ne ter# minos i'i genera feientiarum tanquam limites confun# damus. Præcjpit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j neprobando de generein |

genus aliud difçiplinae tranfeamus,ne videlicet funda# mentis fcripturaium amp;nbsp;principijsf quac funt in Pro# phetarum èi. Apoftolorum fcripiis comprehenfa) rc# iedis QC ncgledis, îjs quae nobis, id cft,noftro captui vidcantur probabilia, pro principtjs Theologtcis vta# mur.In agro certe diuino, nempe in Ecclefia, arare in boue SC afinonon debemus, nec veftis ex lino amp;nbsp;lana mixtis filamentis contexenda, vt a Mofe praecipitur, fed folo verbo Dei arandus,conferendus,amp; irrigandus erit huiufmodi ager,fi foecundum SC fruduofum ilfutn efiè velimus.Ergo ea, quæ fimilis videtur efle philofo# phise, nempe Sophifiica, ÔC non ipfa philofophia, tur# b;iiiit piet^tis SC religionis fines illos « ^humana cum

diuinis

-ocr page 7-

T\Æ.FJTIQ.

dïuinîs, id eft, cœlum cum terra indoda8^ impia Sogt; phifticahçcmifcuit.Imperitihominestamen,8i£^ignari Phtlnfophiæ, omnem culpam erroris in Philofophiam vcram reijciunt, cum ex ignorâtia potius Philofopbiæ veræ qu'am Scientia ipfius folida,deprauatioThcoIo^ giæ fit nata ƒ atc^ eriam nunc hodie errpres nafcuntur, quæ ignorant ia,aut præcedentem,aut eemitem habet, autpediflequam Sophifticcn, quae mater amp;nbsp;nutricula eft errorum ac diflènfionum omnium in Rcligtonc» Neep verb acuta hæc funt SC Philofopbica inuenta» quaecunc^ fie in mentem veniunt quibusbbet fomni^ antibus SophiftiSjVt fpeciem quandam videantur ha* bere verifîmilis, aut probabilis cuiufdam argumenti. Nam Sophiftica impoftura cùm fit imitatrix àC fimia quædam phüofophiæ, non mirum cft,fî homines indo* di SC no intelligentes diferimen Profefeionis vtriusej Sophiftam, pro Philofopho, ÔC Philofophum,'pro So* plîifta numerent, enm alioquietiamautorePlatonc, adtnodum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fit ipfe Sophifta,Vt vix,ô^ non

nifi ab eximiè dodis deprehendi pofsit.Quare vel hoc nomine Theologts accurate philofophandum eflet, vt Philofophum ÔC Sophiftam fcilicet difeernere poflent, amp;quominus etiam Hacreticorum fraudibus propter ignorantiam Philofophiæ,quac Sophifticac opponitur, eflènt obnoxtj. Quare nec Arius , necSabeHtus,nec Ifte contra quem in praefentia feribimus^nimirumSer# netuSjPhilofophi, fed Sopbiftac fuerunt,contra quos e-tiam nuncphilofophfcé dÜputamus jargutiasillorum Sophifticas déclarantes,philoibphia: inftrumento, SC cofdcm extra fines Theologiæ fuis fallacibus argiigt; mentis verfari oftendentesJnfokntes autem illi SC in* ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«idi

-ocr page 8-

'Midi rcprchenfores, me de his rebus tanquam Philofo* phumdifputantcm ferre non poflunt, partim quia opü nantur Philofophum omnino excludendû a difputa# tionibus Theologicis , partim quia cenfent his accu-ratioribus difputationibus turbari (irnplicitatcmFi^ deGquippetaliaefle inSacris,vt quæ credenda dunta# xat, nullo modo autem argumentis probanda aut con^ firmanda efle videantur* Primum.Hacreticos non firn# pliciter quidem negate Fidem,fedeosfallacibus,0^ vanis Sophifmatibus deceptos'a vero aberrate vide# mus : At Sophiftac, Philofophum opponi paulo ante eft demonftratum. Proinde vt Sophifta non patitur fc certo genere infeientiæ circumferibi, led communis quodammodo eftErro SC Impoftor , ita necPhilofo# phus Erroni Sophiftac fefe opponens , alicufus certae profefsionis ,0^ Scientiæ,cancellis,eft fic inclufus, vt ' .nonomnibusdifciplinisjfinecefsitaspoftulct,fuppe#

SimpliccsinPhi , r r .. r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• af’ »/= -I n.

lofophia, non lerte pofsit. At accurationcm aetxçifepjdcft, poiTuncferrcacrifubtilitatem in difputando fimpliccs iUi in Philofo# moniam ratios phia ferre nô poffiint. Nam fubindexoçv^otp, id eft, mu# num,amp;dirputa;^mj^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;haccipfismouctjóè alioqui, vt

tionum, Ariftoteles alicubi inquit, AvTra^tvaerft otx^iCtç, S2^^ '2' j».H «S'tuîxcO’ou lïM/d^p, H 24^ '2' tLuÎ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p.iii^oÄoyiix.p ci'JtÄiv6is

çoii^tS'ofiéiiJ wûu, id eft, moleftat quofdä accuratio difpu# tationum,vel quia compledi animo non poflunt quod demonftratiue explicatur, vel qubdputant illiberale eflè fle omnia ad calculum reuocare ,vt omnium ex» quifitifsima ratio reddatur. Etnonmirum cert'e eft, fi populäres illi popularibus deledentur. Suum cuit^' profedo placetjquamobrem patianturetiam mede# Udari meis ftudjjs, qu» per omnem vita celui* Qubd fiodioftus “1

-ocr page 9-

.y

1îôdiofiusmcreprehendcre,pcrgant boni iîîi virf.non dubitabo illos tanquam præuaricatores habendes 6d reprehendendos, vt qui cuni iftiufmodi Hæreticis So-phifticis colludantjfiquidcm moleftumipfiscft,fir« fellantur grauioribus difputationibus, exquifitios* ribus fi confutentur quibufdam argumentis. Dolus c* nim SC præuaricatio eft,clani op/tulari aduerfano,auC ' ß non nolintaduerfarium vind,fed dubitent de vido^ ria,difFidentiæ ceft'e fignumeft, fi propriamcaufam firmis SC irrefragabilibus rationibus non exiftiment .defendi pofle, aut oportere, qua diffîdentia non mi# nus certè quàm præuaricationc Fidem ipfbrum perü clitari contingit. Quamobremfi de bis rebus aut im# pie, aut ctAo-yiai; me fcripfiflè cenfent, rede facient ifti homines cenforio fupercilio præditi,fi non obtredan^ do, fed argumentando, noftrorum fcriptorumfalfita# tem aggrediantur refellere , modo redè ifta

intelligant quac fcripfi, aSophi# fticiscalumnqsfefe ab-fti néant.

B lacobi

-ocr page 10-

î ïacobi Schegkij contra lACOBI SCHEG^ KH DECLARATIO EARVM cauûrum, quibus JVntitrinitarij, in Ilios errores inducuntur,amp; rationum quoq^ expli-catio,quibus Orthodoxa veritas defendi-

tur.

ILLE EC^ cleßte Chrßi hoflu ( quot;ftquotidiananosdocetexpt-rientia)juhindeyeterum harefeon Camartna mauere, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qutiu^dam humanee rationtf

argumentas jimpßciwtim fucumfacere moliatuTi prxfertimcafuti^fumnoßrx J acne 7{eligiontspetenäo, dum yi‘

dehcetperjibi deuin^s. eir manà^atos imÿias homines, alias yni-tatem Efßntia dtuina in tres eßentia dijcrepantes Deos difirahit^ aliM Tnnitatem ferjonarum argumentando labefa^ans, non ni^ fiytnum Eßentia Eerßna Deum patrem aflruit, arbitratue certefum me olierxpretiumfa^urum aliquod,fiyerißmilia bae amlarum hareßan argumenta contra dißutarsdo, e!^ falßtatem illorum declarando non tamEheologicvs quamEhiloßphicü,amp; Theologia confintaneü ^uibuidam rationibur ipßa refelferem^ 'Elthil eii^ t^uidem cjuodtequ'e decipiat (autore Elatone) atq^ 'teri Sjmilitudo prxsßmilitudo.Deindeßefuidyideatur impoßibile, nempe cötr^iUio-nemimplicans, LalßtaseinspermutariEerohacdemumratione cenßtur, qua id quoddtcitur ,ßnon amplita appareat Contradi-bEioniefßeobnoxium . Eerbigratia, trtrismodo commemoratis Ünreticii yidetur impoßibile eßß,yt ynum,ßt tria^ aut 'vt Tria,

-ocr page 11-

Antitrînîtar.Seructùnos,

ßnt'Vnum . Idipliimtjindem rej^e^u attjw e'tindem ƒ Fundatt^ntun» CMur, aut inteUigatur, haud duhiè pro imfoßibili faîfo haben-

dum . Idam impoßibtle , yt ynum effentia, nMominuf ßt videlicet putSt, multa per eßintianifAUt mult a numero,y t ntbïlomwu^fint ynum quot;V num, nô poU numero.Deinde Ambtehxreßs tyintitriniiarixineotenfentiunt, quodperfinx yocabulo,feu hypoßafeas,ßgnißcetur yidelicet ynt Jnumcfle adnumerum Subjlantia, eiuam DtaleEbct appellant TÓ^tTi, ijuod Antitrinitario« riS^feipfoßtbßßens, nbsp;nbsp;nbsp;incommunicabtle■quiddam, qua ratio- rumhxrefis»

ne yidelicet,neq^pradicari de altquo incommunicabilepoteß, nec in aliquo,yel tanquam accident, yel tanquampars rei yeleßlen-tia altérités ex materia tir torma compoßta: eßepoted^ .Qßt Matrem,Filium,amp; Spiritum S. eßentialiter diuifosßatuunt, nitun-tur hoc argumento, quo manifeßum aliasßt, in ßreaturtsperßt^ naliter dtßcretas ,ßeu adnumerum dißcrepantes ßtbßantias, non

ßß'^n^n^ numero Subßantiam,quo erroreperjonarum Trinität quidem conßeruatur, jedynitas Eßentixperimitur. Eiop-poßta eS^ hxc Seruetiana hxreßs,quxdtim Tnitatem diuinx Eß- Scruetihxrefis» ßentix propugnat, ne cogatur fateri earn perßonis diuißam eße (quas çÿ ipß(ßeßentperjonx )fatentur eßentialiter dtßcretas,qua ratione ntmirumperßonaßt aliquidTÓ^ï.Tt,ey ynnm numero exi-

)ßlum Eatrem eßentialiter amp;perßnaliter Ttum T)eum di-‘^ßiFiliam autem, amp;nbsp;Spiritum S. Eerßnas eßnegant ,ßed et^.--m qualitates amp;nbsp;yirtutes quaßdam inperßnapatris, tanqua tn SubieSlo quoda inhärentes appellant.Ißi yerb hoc modoßefe ye-

amp; poßibtita conßentaneaip de Deo dicere arbitrantur. Udos ar-^nmentorum autem illorumfalßtatem alias conßutauimtts:prio-rts quidem SeSla error es libres duobuf, quos contra ^Antitrinita-f ßcripßmuf,poßeriorts autem, hac Cdntilogiapraßente impie-tatem confiitabimtts. Eroinde ßundamentum ytriusq^ Hareßeas

^nbdputant, Eerßnas, amp;nbsp;Hypcßaßes, duntaxat appellari^ numero Subßantiaerum ( yt creatxperßona ) inter ßediße-

3 i ranff

-ocr page 12-

'lacobi Schegkij contra '

ram, qua nimirumßgntficaaone in Créature hxc yocahula '^Jùr*' pamtif,tn SacrofanBa autem Trinitate nequaquam, qua aliqua quidemticparteßmilts, fedcreaturii eodem modo ße haltens pent-tw, ne conieSura quidem aliqua ßngipoteÏi^.. In San^a igitur Triadeproducentium (jrproduBorum in Vna diuinitatts eßentia

, ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;differentiasperßonas Efßntta diuinx appellamtn,proprere a qubd

tanquamperßna, amp;tanquam TodïTi quoddam, yna perßona in diuints dealianonpra:dicetur,neq^ynaperßonaalttriinßt,yelin* h(ereat,yel tanquam meidens quoddd,'vel tanquam pars quxdam eonßituens ipßamßt.Qua ratione, ipßits nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neq^ materiam,neqf

formam,ßmpliciterquiddam v(^i5d.(jShfoii,ßed ipßus,per ße Tertio modo ,fulßßentis feu vrpisatpäir« efßentia partes conßttientes eße dicimui. IncommunicahilM hoc modoßmilitudinis Eater eß,item Filius, item Spiritus S. ISlam necpater,deßlio, neeßlitts de Ea--tre pradicatur: nec Filius, tanquam accident patri inharet, net pars e^ß^patris, eßentid eonßituens ipßus,cum origineßtpoßerior pâtre Filius ,poßerius autem non conßituatpriits . Eropteriani' diSlam caußam, triahac, in 7)iuintsßeipßs dicunturperßonaliter, ide^ß,incommunicahiliter dßerre,ßednon yt Eetrus tix Eaulus dißerut,tix mhilominus caiilaFnius tanem Efjentia,ndtam com-municare, quam aliquidTnum fimpliciter eße dicuntur. Ex quo ßequitur,yt Eater, Filius, Spiritus S.noneßntialiter,ßeddun-tdbeatporßnaliter(non eo modo quo corporea creatura)dißerant. Hane Eerßonalem dißerentia Scholaßici DoSlores, Epalem diße-rentiam appellant Et quia Eßentia diuinatrihus his perßnts commumcahilts eß,quteuis autemperfonarum incommuni-' cabilts, iccirco, nonpenitus eandem rationem amp;nbsp;deßnitionem eiim Quid fit ciim haheantEßentia, Eerßna, oh id Formaliterperßnam ah eßn~. perfona nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^[jjQlaßiddixerunt. ,gt;it formaliter dißeruntßcun-.

na dicitiirReali' Scholaßicos, ea quorum Fnum de alio cauCa eßntia quidemgt; ter dilcrcDärCf __ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i i t 7 * t j '1 * 1

pradicari, yt u^Lnimal de Homme,Jeaniliilominus con---'■ L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tradicentiai

-ocr page 13-

Antitrinitär.Seruetianos?

•iraiictntiapradicata enunciari de 'ttrK^pojJùnt^mpafJidormi-re, eit '^igilare, primo amp;nbsp;perfe dicitur de -Animeili,jednon.primo amp;perfe,dicùurdeHumine. -Atcontradùentia funtquadamQuxnüo fît priedtCAta,primo amp;perßprtedicari,eit, 2donprimo amp;per fe^rlt;F_qubdperfona dicari. Siede Efèntia i)ei y er è dicitur, quoddecommunicabilii,

non autem yeredicuuriieperlona, quodpoftt commumeart, (ed maijter diflèrre eiui lontradiSlorium yerèdeperfona dicitur, quaratione E^en-tiamdiuinam,eîtperfonam,Formaliter, amp;non7d^aUterdiÿerre inter fe dicimm . Fundament a htec funt y er a amp;nbsp;orthodoxa djjp u-^ tationôs,quibitf defenditur Vnitas Effentite, cÿ Erinitasperfna-rum : qua cum non intelUgant tAntitrinitarij, impoftbtle arbi-, trantur,fiquif dicat, Fnum, ejfetria, eit, Eria, effe ynum.

porro impofîbilia fequantur,ftqubs per effentiam diufas tres per-fonas ïiiuinitatis dtxerit ,in Libro contra ^ntitrinitarios de-monfirauimus .Deinde quàm impofibileft diblu,fperemptis dua-bwsper fonts, Filijfciîicet, amp;nbsp;Spiritus SanEt, ftatuat qurfpiam eif defendatpro Deoymcamduntaxatpatris,amp; Ejfentiam,eif Fer-finam habendam,(ytblafhemi faciunt Serueti feSlatores) hae prafente ^^tntilogia planumfeetmus . ‘F.eliquum effyt docea-mtts orthodoxam de Sanbla Erinitate fententiam, non modo non effe impoßibilem ,fed caufa yeritatù effe necejfariam eit adaman-tin'am,yt qua necferipturts Jaerts, nec rationibus yllis yerti op-pugnaripoßit. Fnutn, caufa ejßntia:, efß'Deum,conßat inter om-nes,qüi religtonem altquamprofitentur:eif famoresetiamFhilo-fophos ita jenßfß certum eif^, qui ynumduntaxatomnipotentem quot;Deum eff dicunt .Confentiunt hac in parte cum ChrifUants ludtei, Eurca, Seruettani etiam,J'edi^dntitrimtartj (qui tres Deos ej-fentia difcrepantes defendunt)ab bis omnibus dißtdent. Fnum eße Ql'id fit eflê omniumprincipium,yel ex eo e^f ettidens,quodab Fno,multitu-doomntspendet, eiadFnum,*Multa, tanqttam adFtnemreferri fd'ent.Sic quod,am in locoßribit ^^rißoteles (yt lib.iÿ.degenera-'

.....û nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S 3 tîOt-

-ocr page 14-

4 îâcobi Schegkij contrâ

tio. animal : )illudti^ eße Trin(ipium,quia fcilicet ^aatenM ynum^caufapoteßeße multorum . Dew igitur Creator amp;nbsp;quot;Prin-tifium l^niuerforum, VnweP^ eßentia ,necplures l^noeßintiet foßttnt quot;vllo modo eße. Experimur in ipfarerumnatura Enant fer Eßntiam,iy4.nimami tam multarum corf ortsiamp;yar tarant fartium informatricem eße amp;omnibueyita ener^ijs ( qua tot ßnt numero, quot ßngularum energ^arum feu aBwnum infra-Vniratfs pro» ment a ) obeundis amp;nbsp;adminiflrandts eßcacem . Islonfoßflares batio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Animas yna amp;ßngulari quadatn in corforibw ^nimatis eße^

docet alicubi ^Arifioteles , karum quidem rerum rationes amp;nbsp;demonßationes fudiofi exfhiloMiadßere debent, eÿetiamitt bac fef exercere, friufquam ad tarn ßblimtum rerum contem^ flationem accédant. Sedflcriq^ noJiro temfore in td maxime amp;nbsp;fracifuè incumbunt, ytprocudant lin^uasßas^ no yt aciem men-tts amp;nbsp;in^enij Thilefophiafudio acuant. Ex hts qua diximuffri-Cfim amp;nbsp;breuiter^ liquet Vturn eße Deum eßentialiter creatorem dr conferuatorem omnium:fid num poj?it hac Enitas particeps •ßecuiufdamTrinitatiSinondum liquet.Inter‘Philofiphos,quorumJumma eruditio, amp;nbsp;inperßiciendo yero Jummum acumen ce-lebratHr,pracipuiJùnt Arifioteles amp;nbsp;Tlato. Quorum ille Enum^ fidnoErinum Deum,htcyeroEnum, ei;TrinumDeum,confiJ-fi^ gt;nbsp;cuius etiam finteraiam in Itbro contra i^Lntitrinitarios

Tr/m’tatw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ytquomodo tribw hisfi ha-

ratio, bentibus Enitas Diuina eßntia definiatur, rationibvs quibus foßumus, adumbremas . Tria hac ynius Eßentia Dei neq^ eße, neq^ dicipoßnt ^Accidentia, dim neq^ ex materia,amp;forma, nei^ ex fuhiedo, amp;nbsp;accidentibw compofitum quidam Deus eßepoßtt. Trincipium enim neutro ifiorum modorum fotei^eßecompof-' tum,fedrefiei{u materia, amp;nbsp;refieBu Accifentium habetur Dinina eßentiaprofimplicißimo, amp;nbsp;nequaquam pro ex alterutro ho-rum compoftto quodam, Diuinitas itaq^,fiu dtuina eßentia conß-

taetuf

-ocr page 15-

Antitrinitâr5erüetiânos,

tKttür nequaquam neq, partibui iam diblit necparttitt^ efiant, »« quastoium torporeum caujaqttanûtatis dittiditur, Sedqut^ reSiQMtnodoi^itur Effèntïa Deï trïnA ,fidiuiduti non

P Artes nullas habet fT^eJ^ondemus .Tpjam quidem perfe yt tÓ= Qiiomodo ECs «^2: quoddam y T)ïuinAm eßentiam, 'Partibias efjènùisÇute indtui- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;di*

duam ejjè,quandoqtndem Efjêntïa quot;Deifit quoddam oAop, dr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Spiritui jcilicet atq^ torportf expert Subflantia queedam ynaßt^ nihilominut tarnen per amp;nbsp;propter T)ifferentias quaßdam eßentia~ les,nempe reße^u rationts amp;nbsp;quot;Deßnitionü,qua intelligitur T)euii Qy r D ßt,par tes quafdam habere Eßentiadiciturßquibtn,aut cuiußmodipartibus, oAcofi oAop, nequaquam ^uiduum eP^ eßen-^ tialiter)quas dißeretias Eßentilt;e Vriiui T)«i orthodoxa Eccleßa Peßonas appellat ,ßeu Hypoßafes, quarum caußt trina Perßnid appellatur'^^nA TPei eßentia. Plato, in T)iuma eßentia,partes il-las Aaye^ non eßentia dißtrepantes, nominat propter Omnipotentiaperß)narum jtilicet efßcaciam . iArißoteles ß4ni~ mte Suudisnlt;ipartes ipßus ^Animx appellat, in quas tarnen ^ni^ ma non niji Aoya diuidua exißat, alias ipßam KAnimam eße expertem diuißonis Subßantiam inquit. l^na igitur ePß ^Animut Hominiseßentia,ßed nihilominusquatuor ipßusßtntSuMcLinft!;, realiter dtßcrepantes interße nbsp;nbsp;nbsp;quarum yna, de alia nonpoßit

pr(edicAri,(dißerentesßciUcet deßnitionibus)eirquarum 'ygt;na, alten non accidat,nec 'tgt;na,alteriuspars eßßntia exißat, r^rßmul o-mnes , nihil aliudßnt quamtota lAnimee eßentia,quarum yna-qttlt;eq^ nihilominus à tota Æimaßormaliter dißerat. Qtädßtt Formaliter dißerre,pauloante nbsp;nbsp;nbsp;diSlum.Qi^ßc comparataßunt,’'»t

'^iuf eßßntia,poßit eßißne adtertus tßßntta,dißerre dicimus heet eßerttialiterj'vt materia,poteFß eßßeßineßorma,amp; Subie£lum,ßne accidente,amp; compoßtum eie materia eprforma, hotßne illo,yt Petrus ßne Paulo,Ex his ergoqueediximus,perßtcitur,indtuidud ßcundum Eßßntiam eßi diuinam etdorandam Trirütattm,

nihilominus

-ocr page 16-

8quot; îacobiScbegkij contra

nihilomintts rationihw potentiarum omnipotentum ^iuîJuami guas tres omnipotentias hypojlaticas T).’Paulin hn eicpreßit yer^ bis^^quQ (patremappellans)per quem (filtumnominans) itt quo, Spiritum fangum ,ßgnißcans, hn nimirum S'iwaliJLiir.i tribun Qiia Mtione V* Omnipotentem ynum effèntialiter Deum 1E H O v A definiens. Tdaquot; Cuit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;Pealiter differunt hlt;einterfe hypoflaticaOmnipotentia,formalin

’ terautemßn^ula ab Eß'entiAdifferunt,dequaprtedicantur,eß'en^

tialiter autem Juntynadiuinitas, amp;ßmulomnes, ygt;ntn Dem 0-gt; mnipotens .i^t inquies, quomodo ynm Omnipotent erit, nbsp;nbsp;nihi-

lominm tret Omnipotentes erunt^^atione eßßentix, non e^ niß l^num omnipotens,ßdrationeperfonarumplures,quarum Eßentia licetßt yna,tarnen Eße earundemnon ef^'yinum.cAlia tnim ratione Pater e^^ omnipotens,ii^alia FtUm, ör alia Spiru tm S.Et omnipotenspaterperomnipotenteßliu, ör in omnipotent te Spiritu omnia facit amp;nbsp;gubernat, quiaJ'cilicetpater nibtl facit ßne Eilio à fegenito,amp; ambo nihil faciuntßne Spiritu ab ytrisq, procedente, Omnipotent autempater dicitur,quia non modo ei^, à quoßtnt omnia condita,fed etiam quia omnipotentem Ftlium in ßa eßentia genuit, c^srjimul cum Filio omnipotentem Spiritum propagauit. Ita Filim quoq^ Omnipotent dicitur,non modo quia Jit,per quemßnt omnia condita, fed etiam quiaßt ab omnipotente Patregeneratm, amp;nbsp;omnipotentem cumpatre Spiritum de fepro-In aiiouis Gene- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Omnipotentiie quadrat etiam Spiritui Sanito^

re perfcdifsimo igiturßint,fednon ynim rationts Omnipotentet Perfona,amp; nihil poteft acL Vnm tarnen e/Çßmpliciter Eßentia omnipotent Dem,qui aliud numerari (eu nihile^^,quàm tret illceßmuleßentialiter tunSla hypßiatica om* o'uvûtçi6^xflt;gt;3'û«, nipotentia.Tret eßentia dißrepantes omnipotentet eßendpoßunt,

nec tret eimdem rationts, quot;pt tret Patret, aut tret Filij, aut tres\ Spiritm S. in yno enim quouvs e^ omnisperfedfio, dst fui modi. Hypoflatica perfedlio ßmma,amp;omnipotentia,quanoninmulttt edf^ eimdem conditionit omnipotentibm, quoniam inßnitapoten-tia in

-ocr page 17-

Antitrinitar.Seruetîanosgt;

ïn muîta omnipotentia eitudem rationis,diuiduanon e^. ln-gt; jinùo entm cut^^ nbsp;nbsp;omnipotenti,ßto amp;fingulari modo,nihtlpofeßflt;iQf^ pofliinf

adnumerart^qüofit infinitif^aut ^uofie Omnipotentiw.Sedqux- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ratios

ritur, QMftfvtTaterfoliif nonjit omnibits modi^ omnipotentnisplurcs clic ipfe 'ymm nonfit, à quo ^per quem, z!r in quo omnia fint conditaf Libet hoc loco mthtpie T'hilojopharijamp;'J^Jjilofiphando nonnihilfi-del nofira arcana amp;nbsp;myfieria illuftrareinec aliéna hac efià Theo- Ql’amobrcm logiadifbutatio, 'yitqux non deftruat led confirme taux in

J lt;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/- A -n 1 dr- 1- Dei non lit pcr^

logiagiecreduntur.Si natura (inquit ^rfioteles)Jut ortus '»«-fonaliter vna» quodhabuit initium_, amp;nbsp;Tniuerfiim illudà quodam edf^ conditum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;It.

Caju aut Fortuna ( yt Democrito nbsp;Epicuro Fifum) procreari

ip film potuiffi nequaquam nbsp;nbsp;nbsp;consent aneum, fed Intelle^uf di-

uinus ipjiw efieRor amp;nbsp;i^irchitellurS erit. Idipfiim quoq^ ante tgt;f.-rtfiotclem yijum/mt Anaxagorx 'Philofipho, qui f^/fentem diui- Mentem diui-nam omnia in ordinem adduxifiifiribit, quxpropter Chaos (quod nam amp;nbsp;creatrfs y’fi cippellctt 7sn.[ii[).iylccii )fuerint confufa eÿ abfirufa. rejli- omnium Stens i^lrijtoteies quoq^ Inteiiectum ante omnem naturam præfuiiîê. fuiffidicit i quo nomine ipjum quoq^ •rt^oyoviscn.^n^ 'Pßr ditchiTOsp, ArifJo.1 ib, t de ^deP^y natum ante omnia appellat. Scripturaprimogenitumom- Anima, Kwcre4fKrlt;e nommât,F lato F atr em huim primi Intellektes in hac Trinitate nominal in Fhilebo ^'S^iyov^slw. Ergo Mens prima, lt;Sd y^ensprimtesq^ TntelleClus,nempe Tdiurnw, amp;nbsp;in facris, zirphilo- facris amp;nbsp;Philos fophorum etiam fcriptês genitum quiddam dicitur ejfi. Sedyna^°\fiK\ikx\pùs txnttim ctimfit omnipotens Ejfentia, nempe diuina, in ea tiafci o- äalir mnipotentem Intelledum zp Sapiintiamoportuit. Cuiiesmodi générantfitpotentia ifiiiif [ntelledlus ( quern fcriptura appellat h)ei Ao'yop)aut quo nampatregeneretur,-fiquidemgenitum quiddam Qgt;n’nam ant quxritur Quia IntelleClus ille 'Dtuinus elf ,Fniis^omnia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pater fit

O' prima omnium Idearum atq^ vonTth j multitudo fieri neqtiit, quin multitudo hxc omniurrtHoniiii)propagetur ab vNO quo-,damfimplicißimoßac ratione, qua necefje elf omnds muliitudinM

C principium

-ocr page 18-

1 o îacobi ScBegkij contra

^rtnc'tpwm ejjc ynitatem. Q^dergo ßmpliauf ’Mente, eif quo Mens omnia,lint intra fe manens,Jiue extraf tprogredient amp;nbsp;quafiprominens tanquam ad Einem yltimum referai. Q^id ni vonum ipfum 0 dvTBoL^boiJ fit In his qux Sunt, tfy qute caufa Mentis fimul omnia Efe dicuntur, nonne menfura htec eft euitis^j Ejftntix, qiiaintelligimiis quamq^ rem melius efft fpfamEfte, quia ft, quam non Efte, e^ hxc non Eftè , qult;e meliwfit non efte, quam efte i Eftentiarum er go font amp;nbsp;origo eii^ ipfiftima donnas. Ipfiftima Boni* ,gt;itprincipium omnis Eftentite,paulo antè,IntelîeSlumftu Ao'yop patria eft diuinum diximus eftè, ipfum^ Enum eftèomnia o'irti. wtÀ , amp;nbsp;hae ratione primogenitum omnis ireaturte appellari, nec non etia principium.'Elam mulntudo creaturarum reuocatur adynitatem prima mentis, dr prima mens, ad ftmplicius in 'Diuina eftèntia Trincipium reuocatur,nempe adipjam “Bonitatem. lEam dvf a.» yac^op, à quo funt omnia orrot, nbsp;nbsp;nbsp;ad quod ipfitm omnia referun-

tur,pater amp;nbsp;origo eil^ huiusprincipts Intelleiius, zitperfe qui~ dem Ipfitm B O N V M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rSf quiddam ei^, t^fine

filio à ftpropagato non cognofttturprimum amp;nbsp;ingenitum Bonum, ( yt fne ft)lendorefuo non e/Ç confticuus Sol ) à quo produ^am energjan,Filium amp;nbsp;Aiyo^patrisappellarialiasdocuimus. Simi-litudinem produilionis huius confidera quafo in nojhro intelleSlu, ^Agens, amp;fimplex, ftuftparahilis ah Elomine intelleilus, nonne Logicum intelleSlum in iAnima noftraproducit, ratione eftèntia animafibi ynitum,amp; quern ettam adminiculo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zö

gicis notitijs inftrmetgignensin ipft patiente tales Logicas noti^ tiasi’cuius tarnen ^gentis energ^a intelligendi, multo fitpatien* tis ftmpUcior, quam tarnen agens intelleiitts energ^an praftare nonpoßit,quam diu yiuit in corpore,quum yidelicetpropter com-pofttionem hanc cumpeita corporea nonpoftit eftè agens IntelleHus iolcf. tuS^ydix.Sedde his alias multa diximus.Similitudinem hanc propofuipi't intelligumus^ in Veftèntia IntftkUtts anima quogt;

m9di‘

-ocr page 19-

An titri nîtar .Seruetîauos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11

modo Lumen Intelle^tapaàentûs producutur de Lumine Intel-leHuf agentii '^lensfecundat^uce hoyO-quot; dicitur, ejuomodopro-pagetur de menteprima,qua quot;vtJ'ecunda mens Â.ôyÔ-' feu ÂayiKi dtci non confueuit.^t in humana Anima^yterq^quidem ^Ani-ma trrtelleHua, wlct nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, fed in diuinis, yterq^ iAa. «^7«oe

dicitur ejjè. ’ProindeJubratione quot;Borûtatus, quot;Primus intelleHusfè~ cundumgignit intelleHum, nempe Âo'yop nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yt in Epinomide

ipfum appellat Plato . quot;Bomt as ip fa omnium Idearum,id eIf^,Se-cunda mentù(qua Ao'^oç T y^sis dicitur)pater amp;nbsp;origo exißitt quapatria origo tarnenfecuda'Mentisgeneratrix,[ntelleliuspro-prie nddicitur, cumft inrSidssiop quiddam Patergignens,ei; quo-dammodo fxH d^i, cumfit videlicetfipra omnia o^itolprincipiumfci-licet nbsp;nbsp;nbsp;orra]i, nempeprimumproducent IntelleHum, qui elf^ o-

nmia o'irtc ^onrô.. Jdt horum quagignit omnium amp;producit,ipfi pater quidem nihil elf^. Pater enim, non ePf Filuts,idePf^ In-telledlits afeprodultus ,fed gignit Filium, omnium eorum qua creabiliafunt,Primogenitum,per quem omniafunt condita, cum ipfe Filiits fit omnium eorum qua creata funt,prima ör Idealts effèntia ,per quamyidelicet omneseffintiarerum funtcondita, qua funt extra effêntiam diuinam à quot;Deo creata per genitum fed tarnen increatumpatrts IntelleHum feu Aoyop. Ft ergo ad Fnum Fmem,idePf^,ad‘Bonumipfum omniadirac, rationeordinis, affi-rant, it a ah Fno, nempeprimo ür ipfifiimo quot;Bono,per Intelledltim, feu Kóyo^ al ipfgenitum,omniafunt initio creata,quodfimilitu-dine hac reprefentare licet. Artifex, feu Politictts ,primnm conci-pit animo Boni ipfius, cuius ef^ eicpetens,perfeliißimam Ideam, quaynael^ amp;fimplic'ßima.PofleacogùationefuaPcplicatom-nia hac quafunt mult a eiiry^ria ,pertinentia ad conjlitutionem telkdum omnia huiusprima Idea, quorum omnium intelligentiam intrafegignit faciat, primaria ipfitu Fin^ (^Boninotitia.FtfiIufiitia,fit Fints Politici , refftdhi Ulittsfinis nbsp;nbsp;boni intra fe cogitando explicalit PoU-

C I tiens

-ocr page 20-

11 ïacobi Scbcgkij contra

tuuó omnes res eÿ Ideas in quibu^s poßit habere locum Tufiititia Similitudtne hac ytciinq^ à nobis cernitur^quomodo 'Bonum ipßtniy ßu d.ylt;i^o]s, origine (nontempore)prtecedat Aóyopin Tliui-nis . Isluncde Spiricu quoq^ Sanilo dicendum aliquidelÇ, quomo-ProcefTus Spirû yidtlicetprocedat ab 'Snrisq^. Boni hac yis naturaei^^ytßa UIS S^qua is. nbsp;nbsp;ß longe lateq^profcrat amp;profunddt, mhilenim liberaliics ei^jni-^

hil redundanttus autprofußtts( yrßc loquar )ipßa /umma Bonita-te, 'Vtqu(eprimumjamp; ab aterno, (nam in aternts idem f/Ç Eß firpoßeß)intraße, nempe in Eßntia ßuaproduxerit omnium' éorttm qua ßunt Ida as, prima videlicet 'Mentem ( quamßcilicet Äiyop 'Dei Batrisßcripturaßacra appellant )generando. At pro-ducendo inJua eßentia Äöyopi, tanqua dTtAiyctay-iic quoddamjua lonitatts ipßumgignendo^non omnes numéros Bonitatis expleuiß-ßet Diuina eßntiaiPatris, çÿ Filtj Berßnis deßcripta, nißEater Cum Filiojuo tn communi Eßentia talempotcntiam omnipotent-ternproduxißnt (nempe Spirttum fuumi) quapoßnt etiam cre^ andts rebus omnibus quodammodo extrafuam eßcnti/im creando' procedere, quantumuis intra fe mhdominus im'mobiliter amp;d.^ca=' p.a.'iTciciiCi Jubf'iftant tres ilia Hypoßatica Omnipctentia, qttas nos perßonas ör Hjpoftaßes Diuinitatts appellamiis . Itaq^ Spiritus S, potentia eF^, à Eatre amp;nbsp;Filioprocèdent, qua potentia Videlicet inßnitaBonitas\ amp;Sapientiainßnita, extraßuam quodammodo eßntiam creandis ,gubernandis, amp;nbsp;conßruandis omnibits rebus' efßcacesßtnt. ‘Furft^sßmtlitudine ^nima no/lradeclarabimus quod'Volumus intelligi. °Dlensnoßra,ßia energ^anonproceditex^ tra,ßne Eotentia^Anima, qua, quamuis amp;nbsp;ipfaßt incorporeal tarnen nihilominus conßituendo amp;nbsp;conjeruando corpus animatum Flaro in PJf- q[nodammodo extraßeprocedit, Elato Sptritu Dei Sanilum tAni-kbo^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mamDei appellat,quaprocedens à Eatre amp;nbsp;Filio,potetiaßt qua-

dam creandis, cdferuandts amp;gubernandts omnibus eßßcax.Qonß--deremuyttoßrülntellellumicuiusyna y is pot entra eßefßäens'^

-ocr page 21-

Antitnnitar;Scructîanos?

iJefl,à qua eif altera *Patiet]sfldtfl,p€rquam intelligimw oninia^f V.trüiq^hti facultatilits ^nimanoflràomnia S'ujjoLp.aKHrdfacif aÜu ytanrd.Sed quomodol*lgt;ionneperpotentia ah ipflsprocedentemÿ qua K Anima noflra e^ profria ,nempeper'Phantaflam flnqua tanquam fleculo, relucent omnia quafunt S'Mjdixa vohtoo , nempe lt;!^xiTaiÿii.aLT'’X rerum . tgt;ddminiculo ijhiapotentix, ambo hi Intel-tóui, tAgens fcilicet^eir'Paliens,créant in ^nima omnium in--telligibibum Ideas, feu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sic Spiritus 7)ei, el^ omnium

ter urn creabiltumJisL'iodliKnamp;prQcedensa T’atre amp;nbsp;Ftlto Idea^ cuius yi eit potentia ah ipfisprocedenteprocedunt ambo ad omnium creaturarum yfibilium , amp;nbsp;imiiflbiltum creationem conflrua-tionsm,eä‘gttbernationem. Omnemyim eispotentiam creandi res omnes ‘Pater,amp; Filztts, cum Spirnujiio fanSlo ( cum quo font efl fentialiteriunSli,tiiynus Deus font ) communie ant,cum ipjoenim: créant,amp;in ipfo omnia creatafobflflunt,omnipotente jiilicet à Ta tre Fiiioprocedente Spiritu fanSlo,lt;^ltafont alias di^a. Sed opirtetur fortaflis quifoiam, quandoquidem fupremaquxdam fit perfeSlio Deus, perftHiflimum turn demum fore Tatrem,fl ynus exiflens flipfl fi^ omnes iflx tres prodiiSlionibus diflrepantes om-nipotentix,nfmpe fomma bonitaSyfomma flapientia,fommapoten-tia. Tpflondemus . OJienfumfiipra efle tria hxc ordine amp;nbsp;origine inter fl difor epar e,amp;fommx Donitatis efle, yt ipfo inJua efflntia producat Sapientiam, amp;nbsp;yt ambxproducantpotentiamproceden-tem'à fl omnium creatricem.Cùm enim Sapientia Deift omnium eoru, creata qua font,principium,prima.(cilicet %lensflu primus Intelleilus, eÿynafltpïoducentüDei Tatrts ratio amp;origo, product etiam.yna omnium qua s VTlt;iTinprincipio,idefl, Deo Fiiio,flrrplic'iß'.ma flt atiteproducens fcilicet, amp;nbsp;ipfo B O N J T A S, fiquitur, yt SapientiaßtrefljeStuTonitatisprodu^um quiddam, pertineatq^ produElio hac adDonitatis perfeelionem, yt Tomtas if fa tanquam Lux quadam, huiufmodi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sapientia

-ocr page 22-

lt;4 Tacobî Schegkîj contra

fia tanquam luiar quoddamfroducat, Solü enîmptrfe^fto Tadtjab ilgt;Jôdiffufi(quifunt omniumyijibilwnta^ttstnerg^a qttadam)quosßnonfropaparet, ne lacü Sol qtàdem haberet ap^-fellationem.Ita quot;Bonitasfnopropagaret defeKôyo]!, non tantiint imperfeSla ipfa fed etiam nttlla eßet ^ßquidemptrfeSlionisproprid ßtprincipiumeßealterittsperfeniantf . Terfe^ionis auteme^y ßßumma perfeSlio, ßtmmamperfeSlionem aliam de feproducat, quodnihilproducit, irißrmu amp;nbsp;inefßcax e^, yt ^lateria prima inßrmißima zr inefßcacißima e^^.Seruettts autem \iyop ilium,non in Tatrüs eßfentiaf dinpatrts HypoßaßproduSlumdi^ cit tanquam Qualitatem quandam, Virtutem peßcientem Scnjtti error pi^oducens ipfum . Ergoßt Kóy^ßeu yerbum non esf tpßtmper quum ipxotjMamp;äß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ddjpoßaßpatrt'Sprodulluquid-

Äoyojj, qualita' dam, i^lcddens nimirum quoddamfit oportet. quot;Elam ipßim infitem 2p» metipfi tanquam SubieSlo perfehlionts ßua nihilproducit, quod pellar« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;parsßt ejßentiaßia, quatenusßibijciturperfihlioni huic yt

Ti.^lioquiipfiim ßeipfimpoffit quidpiam produc€re,quo nthtl eß didu abßirdius, quot;Edam quodpotel^partem efientia fuaproduce-re ,poted^ etiam totam eßfintiam producere fui ipßtM . quot;Proinde produBui hóy®^fifit ,Accidens Patrfs,ßeu Qualitas quadam, quald eï^ Aoy©^ Anima noßra qualitas facuïtate mentispro-duSla, fiquitur, 'Vt Pater Bonitas ipßt, nonfitfiipfa fitmmaper-feSlio, amp;nbsp;’vtperßeSlio eius ,fitcreatura ,ßquidem Accident omnct non tantiim creatura ePQ fßedetiam ereattira quiddam poßerius, Verbum ncc eft Cum ergo Pater neefit ipßim Vtrbu,nec Vtrbum ei tanquampro-ipfe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prietas quadam inßt(alioquidicendu ejfit, Patrem eße incarna-

tri’s Pnec™ccidês nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propter Etrbum quidem. quot;Blamproprio,fine Subiehlopro-

Parris* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p^^ji ^^hilpotePf^ accidere ,EtßlAnimaproprium ei^,ytpoßit

in corpore rtßrgere ,aSum fitlicet illiuspotentia ipßanima ad-ßribemus, propterpot enttarn, eilt non ipßperßepotentia huic tanquamproprio AnimaprimO, autficundo modoper fe ,fid,perfi,

quarto

-ocr page 23-

Antitrinitar.Sefuetianos.

quarto rr,O(loyquo,per(e,ß^nificat,propter iÿfùm ’tnejjèdïcemw) Tojlremo cum nee KAcrtdens etiam patrie, Aóy@-' ef/epoßitj ye nunc e^probatum,fequitur yt Aóy^ T)eißt quiddam Teipjô in EJJèntia jubßflens, non eßßentia diuerßeate a’Patriseßßntiadi-ßrepans,jedjubßßentiee ratione, qualtm dfferentiam aliâî j4ni-ma iißerenüjs potentiarum adumbrauimM quot;Perßnalem ipßam appellando.Ergo,inquiesPBonitas ipßa, noerttßapiens,tifpotent aut nonerit etiam ipßa ßmmaßapientia,tiirßtm'mA potentiafEp-ßondemtif, Hit omnibttt yocabulitßgnißcari etiam,ßednon tan-quam Synonymispatrem, nißipßs Ingenitum adijeiatur. quot;Diße-reruite enim Originitßunt,Tng€nitum,Genitum, amp;Trocedens,t^at omnia quidem huiußmodi perße^ionis Epithetaßtnt in omnibut tribuf, limitât a tarnen bis originum differ entijî, cîim omnino yi-delicet in Diuinit ßmplititer eiußdem conditionisproducent, produElum eßß nequeant. Sunt praterea alia quadam dubitatia-net ör dc:^^lM,quai etiam hoc loco attingere mihiplacuit. Trima, fl ‘Deut dicitur de 'Patre,dicitur etiam çÿpradicatur de Elio,nee quarundan» non de Sptritu Sßequitur yt tretßnt T)ij, nbsp;nbsp;tret omnipotentet, amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

nontantumßt Ênut ‘Deut,aut Enwtomnipotentet ,prout Sym-iolo Kgt;ithanaßi conßteri iubemur. T^,eSle gt;gt;lthanaßutßeparatim

de ßngulis Terßonit docet ißa pradicari,quatenu4 hypoßatice diß- Quamobrem cu ferunt ,ßedquoadynum quiddamßnt eßentia, hac ratione Enum nbsp;nbsp;fingulis prae«

^eum, cÿnontretDeot, Enum omnipotentem, tir non tret omni-potentetappellandot. ^^Ityocabulum “Dei cum aquiuoce yßurpe- tres fed Vniis pttur, quoadßeparatim deßngulit, öz quoad de tributßmul Ter- duntaxat dican« finis pradicatur, amp;nbsp;Tieu^, quoadßgillatimpradicatur deperfi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deus,

nis,nonßmpliciter,ßedcum determinationequadam tfferatur,yt ^eusgenitut,!)^^procèdent,quoadautem de omnibutßmuldi-titur,ßmpliciter, idelß,quoadipßo yna eßentia, tir nonperßona-t^um dißcrepantiaßgnißcatur,yßurpari ßolet,cum yidelicetßemper ftim Trimtatff ynifttf, tpf mm Enuatt^trinittiißtQwlungenda^

.....

-ocr page 24-

i 6 ùcobi Scbegkij contra

reBequidemfaciemtn ,ß non ßmpliciterpr« die antes yecabulum Deideperßnisßgillatim ipßm enunciemus deinde reßieientes ^d harumtrium tiypeflatice dtßerentiumperßnarttm ynitatem eßentialem,non differ entijs determinando eas,fedßmpliciterpro-Aucnifii de Ci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;f^num Omnpotentem fateamur,

vi^^Dei liLio” Hypoßatice différentes,fidnon effencialiter etiam tres cap, IJ. Nos ita» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnipotentes,yt à quo,per quem, amp;nbsp;in quoßnt omnia,

que no diânwspoßint appellari.Sedquia ( yt mododixi) in Confeßtone religiofa p^? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Trinitatis,fèmperffnt d}iTl^oCpai.,Vnitas, z!7 Trtnitas, amp;nbsp;non à

de^Deo Joquiz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;^d Trinitatem, nee ab Vnitate, ad^nitatem ,ßdab

mur jficut ncc nbsp;nbsp;nbsp;^it at e, ad Trinitatem nbsp;nbsp;à Trinitate, adVnitatemper^imuf,

duos Deos, vÄ dseenterßcloquemur, yt eonfeßipatrem eße Deum, amp;nbsp;Ftliumeß eftdicfre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tdeum, iamadorandahaetria,

uis de Vno ß’^ontresDeos,ßedyüum,nonperfonaliter,fedefßntialtterynum quoep Joquens oonßteamur eßeDeum.Seettndae^^ dubitatto, quapote^ quittes,veldePatrc, nbsp;nbsp;AnDeM,quatenut eßentiae^ Fnws,ynui adnttmerumpoß

^‘ntitrinitarij, contra quos aliasßripßmtt^, tres tftOjCiiam fingu- ff^^tia dißretos,nempe tres adnumerum Deos eßeßatuunt,7a-lum ŒiemcÿDe* tremßilicet,Ptlium,amp;Sptritum S. IFlosfalfitatemopinionis tllo-um eüe fateaz .rumrefellentts,ojlendimtts Fnam numero Diuinam effentiam eß-mur,amp;:c.^ Je, nonautemperfonarumnumero tripiicem quoqyßeeffentiam. Secunda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Plixertt forßan quißiam, quomodo numero aliqiiid Fnum

ent Diuina eßentia,tjim numero ynum,tis' rö^Tißquidem quid-dam Intelligensßt,perß)nx babe at appellationem fSed nemo e quinaturam t^rejßntiam diuinamproperßna habe at dPrxterea, nullum numero ynum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, eommunicart alijspoted^, ßd

naturam Diuinam, ßu Eßentiam, communicabilem eße coßlat tribuf perßonts, quare yidetur Diuina effentia non effe Enos nu-mero Deut, autßmpliciter Enum To^tTi, aeindiuiduum quid-dam numero Vnum . Enimuero yocabula hxc, nempe Enum numero faut rói'iTi, autEerßonam eße, non omnino eademßgnifica-

tioiM

-ocr page 25-

Antitri ni tar ^Seru etîanos* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17

*

’/tone in DiuitiM ex^Ucandü po/Tunt aut debent ttiam quot;vfurpa-ri, (juafignificatione yfurpantur in creaturii , fedytimur hi^, yt

Jimilitudine^uadamrem prefentemdsclarantibuf . Qi^^ndoi^i-'pQ[^i(^ tur dicimuf ,7Atrem,Filium,Spiritumlan^unii non ejje tres nu-

nun,fedynum numero 'Deum,n!htl aliudjî^nificare nbsp;e^rime-

re conamur, quam horum trium Fnam numero effè Ejjentiam, qute nihilaliudlit,quam tres ifla T^s, quas in Theologia Ferßi nas appellamus,non eo modo,quoFetrum,aut Faulumperftnas, Fnam numero ejjentiam aut lub/lantiam falsb ejjê dictmta, quee nimirum incommunicabilisJingulorum Effèntia el^, fed hac ra-tione, qua non fnt, autfdfintßures efe diuina ejjentix dijcre-

pantes inter fe numero rel^eElu triumperfonarum. Deinde quan- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

da communicaritribue hu effntiam ynam diuinam dicimuf,com municationemhancnon ßcintelhgioportet,yt eaminterpretan-tur ^ntitrinitari,qui nbsp;nbsp;ik^a-)(bd 'iÿ»^!;,id ell^,fecundum par-

ticipationem Speciei eiuldem ‘Duirnitatù, tres Ëerfonas ynum T)eum ejfe dicunt, yt Eetrtu, tpr ’Pau hu, dicuntur Vntts Homo, quiayidelicet amp;yna fttßecies,yna dafnitio ytriusq^.Seruetiani trtahxcynum dicuntelje,d^ zsd.^®-',feu nbsp;nbsp;o'u^xCt^HXoçfs'otS©^

hoc loco,proprium ,fedlt;rv[j.Gt(iHKo:;, commune Æcidens appelle) quiafcilicet Patris “Dei fnt Qualitates,c^t ^Accidentia queedam, Perbumfcilicet,amp;Spiritus S. Sabellium imitantes. Horum mo-darum nullo communieabilis el^ Effèntia diuinaperlonû tribus, fed hoc modo communem earn dicimus , quo dicimus y .iam çÿ coinmunem effentiam tAnimx humante , reffeSlu potentiarum quatuor conßittientium ipfius Effentiam. Ham quatuorpotenttx Animie realiterinterJe dijerepantes, nihilominus yna funt numero effntia Anima, non quatenus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quadam aut nbsp;nbsp;tsd^

iKi,aut 'm lt;rvp.GtGHfcÓTi quiddam ynum exijîant. Quatenus ergo T)iuina efèntiafuo quodam modo communieabilis ftribus his, w Theologia appellatisperfonis, hac rattone TÔS^laquidda, ynum.

D numerOf

-ocr page 26-

18


lacobi Schégkij contfi


numero, lt;amp;nbsp;indiuiduapenitus eßentia ipßa non erit,aîioquiT)iuii^ na eßentia, hoc modo Je halens reSl'e etiam perjona appellaretur» Eßentia diuina, ,H,tperßnanoneii^ , ^^^dicituretiamaquoquamdiuinaeßn“ refpcAu tnum, tia,rejbe^u trium ,J'edHatura eßedicitur. Jn rehus noiù notis, non dicitur pers lt;vr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ n j ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...

fona,fcdNatus^^^quot;’''^? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dictmus , amp;principium eße earn in-

ra.

' communicahlts atq^ indiuidux Suhßantix cuiufdam,q 'ua toS^ti, autperfona dicitur. FtForma,amp;'1vlateriaf’Ha^ura,e^^principi~ ' um (hcunturreinaturalüs,qux resHatitralised^rQS{ßvgt;nanu-mero,amp;incommunicabtltiffeu indiuidua Sulßantia quxdam,qux incommunicahilifßihßantiapars eßentialis alterius eßenti« nulle modo eße poßit, quemadmodumHatura ipja poßiint eße pars yniits ad numer um Fßentix . Fer Je aut em, amp;Jimpliciter,neque ^lateria, neq^ Forma, roS^Ti, ör tmum numero dicuntur . Ham

AnTtot.Iib, ^Metha,

(onjiituentia qux conßituunt qiioddam Vnum numtro , tiów 'fojjunt iplum quog^ CorftïtMumdiayjedvj^oiJ, dicuntur num numero,nempertß’EiuCQnflxtuti, quodConfiïtutum efj^yè-rt (irfimpliciter Knum numero, amp;nbsp;tncommunicaiUe, iArßoteles ^Jateridm, appellat ^MiófjSj/oii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Formamrei,nomi)nit

ettam ■TaSlt;ilc,qtna yerè conßitUAt tanquAm naturaßu (Pviriç quà-dameßßnttamlndiutdiii, eä'ßngularü Subßantia . Simpliciter funt dicuntur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v»lM,quie KiiC^tKC)t.Sät.,amp;Indiuidua appel-^

lantur à DialeStictt. Quodßquilßiam ex me quarai ,■ quam dtße^ rentiam exißimem eße inter Fnitatem üatnrx, cJr Vnitatem rei

(onßitutxexnaturii^Td^pßondeloßn'e, maximam ßmplicißi^ tnam 'vnitatem eße Subßantix naturalti,feu Singularn,quxßim^ Jfliciter'vna numero dicatur, quam proxime , amp;

Flaturx,quapaulo minor e^^ 'vnitate Flumeri minor eft vnU eiws quodconßituitur. quot;J^liquas Fmtatum daßrentias, quihu« jaie nuœarali. exprimamu^ yerlii,notnm ed^, yt Logicus, qitando dicimus, V-num genere,quot;Vel Fnum Specie:aut Fhßßcas, 'Vt quando continua-/i9ne,aut TO ®’öc5q yttum didmttf.Sed de hti diLiumßAtis. Horum-quot; ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßmildu)^

-ocr page 27-

Antitrinîtâr,Seruetîaftos7

tam transferamui nddiuina., numßne Jjitcßm 'tbtK-dme ne halbutïre qttidem poßumtsi aliqiâd loqaendo amp;nbsp;dißren-dodeßan^a adorandt Triade . ITaturaamp;EJßntiaT)eit ^a communicabilif) non eodem modo:qttoperßontc:ygt;ium adnu-merum quiddam dmpoterit, propter caujam dt^am. Tluncper-ßonarumßan^lx Trimtatis quitßt ynitas^confideremjis J-dteretici Qyomodo Pens ^ntitrinitarii non reite definienees''vocabulumTerlonXjinhunc^^'‘^^.

trrorein abrtpiuntur, yt ult, ejientialiter diuijam ejjewiam Dl- oporceat intcllis ' uinam opinentur,hi yero^non nißynamperßonam, nempe Tatrls^ gi,

eße dicant, Filium, autem ör Spiritumßanllum negent eßeperß-ttas.Q^te caußißt^alids expofuimtn.^b'rurieq^, T^erßona,ßc deß-nitur, ytßt amp;nbsp;indiuidita atqßngtilarii quadam Subßan-tta, aquouM alio Eßentialiter dißrepans, yn Fetrnf à Eauloy 'Perßonaliterßtaquoq^Eßentialiterdißert. HMigititrßgnißca-tione deßnientes Eerßnam Htereticiß dexera, amp;nbsp;lt;nbsp;ßnißraclau-dicanteSjOppoßtü quodatnmodo errortbM (di^um esß) impli-cantur. At nos perßnas diuinas nuUo modo Eßntialiter dißre-tas dicirnM, nbsp;nbsp;w Terfbnas appellarißatuimus, quia tanquam

Perßonx, eär quaß quoddam exißentes, nec yna Eerßona prxdicaripoßit de aha, nec yna Eerßna alij Eerßnee ineß tan-q»am natura qutedam communicabiHs , nec tanquam accidens quoddam quot;^naaltj inbeereat ,ßedquta ßapropriarationequatiM earumßubßßat jeipßa incommtintcabiliter, nonpenitus tarnen eo-dem modo,quo creata Eerßnxßubßßuntteßntialtterßctlicet inter fidißerette. Caußas expoßuimu^ in traSatu contra tAntrinitarios., Hallenus quidßmtle, quiddißimile cum treatió rebta Increata Tnitas,r!TTrinitas habeat,cflendimus, caußas errorum déclara-uimus, is^çlcLti quaßdam amp;nbsp;dubitationes quibiis Orthodoxa ßen-tentiaoecurritur ,dîffbluimus. ‘ßeljquum elß^ yt pium lellorent rogemits , yt noßrum laborem boni conßulat, impium autem .amp; Tfophanum JAxreticumpft depoßto errçre relipißcat,e^de Creato-

T) z re om-

-ocr page 28-

î O) Iacob i Schegkij contra

re omnium noßrum atcf^etiam fuo ftè reuerenter ßntiat ^lo-quaturßißutet, eif ^rteßgijs illüperuerjx rationtif Satdnicii ni-mirum amp;nbsp;blaßhemuparalog^tfmii, nec indulgealimpia cogitan-do,amp;ßmetiplummijere tn certum exitiumpreecipitando. ^eceß mtretur quißiam me quiprofeßione ndßm Thelogu4,prouin-ciam amp;nbsp;mumpi illud firibendi contra jintitrinitariosjujcepißeß-quidem 'Phllo[ôph^ ofßcium eße arbttrorprÆcipuît, yt liim in alijs T)eupie ca/leq^colat, tum maxim'eytyeritateßncerceT^eligionis tueatur amp;nbsp;dependat,etßqui funt qut fallactbtts earn rationibui ör rsi^a.vopquiddam habennbui labtfaEîare cx euertere conetur, eos argumintando refellat. Seddtxeritfortaßn quißiam, talesho-mines à Theologis amp;non àPhilofophû refellendos arguments. Qwd ad me attinet^ nemini prteripio amhitiosequodßtum ed^, neminem etiam impedio quo minusßum faciat ofßcium,quinpo-tius OYO zir objecro dodfos Theologos omnes,'^tHlt;!ereticos tanquam Lupos ab Ouili feruatorts Chrijli docendo ßribendofj arceant zÿ depellant, quodeo magts facer e debent zä'fiudioßus,quo plus peri'^ tuli zir dißrimints adire aident Eccleßas propter eos, quiplauß^ bilibiPs quibußdam freti, z^ humanx,ided^,cœcutienti maxime tn Diuinis rebus rattoni blandientibtts argumentts imperittemulti-tiidinis mentemfaßcinant .l^on enim tarn quot;^ero, quam ei quodyi-detureß yerum pleriq^ aßentiuntur . Sedquijquam need^ qui boc in Philoßpho reprehendat,ßßuam Eccleßjs Chrißt operam na-uet,'verifimilium argumentorum quibus oppugnatur Veritas Fi-dei noflra fucum zamp;faßtatem declarando, eorundemq^ caufasfal--ßtattsexplicando, zirfalfitatem ipßam errorum yerioribus argumentas refellendo, z^ y era proboßta yeris z^x conjentaneds rationi-bu4 z^ demonßrationibus ajhuendo 1’ Qm hoc. alienum à Fhifoßo-pho eße opinantur, hi omnino quid Fhiloßophusßt, mihi 'videntur ignorare.Flon tarn in hts dtßutationibus de rebus ipßs Fheologice Propriis,qucim de raticnibus, quibus earum quot;Veritas ab Hcereticis-^ euertitur/

-ocr page 29-

A ntitrinitar.Seruetîanos, 21

eufrtttur ör infufcatur^diß-utari folet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non rationum confin-

tanearum,amp;non conjentanearumiiudicium tiir examenpracipui fenesThilofophumei^,lt;jui fe^agijlrum eiitf artisprofitetur^ ^uapoßmt quot;»era à falfts internolci f Si Inßrumenti y jut prohibe-tur,adquidobfecroytileeritrnßrumentumi quum ipliimfiloyßt «Ihmetur^Friaatui qmdemyjtnfingulüprofeßtonibits eF^ con-ceßw^qtto ntmirum 'Vnaquaq^ 'Prvfeßio yeraejße qua doceat,probare ör demon/barepoßit.^Atcommunie nbsp;nbsp;nbsp;,T)iale^ico amp;Thi-

lojophopermijßa,ambo enim communitatem quandam inquißtio-nie yeri proßemur de rebw ommbtis qua controutrjiam baient quandd facultatem hahentes djßcrendt.Dialeiîtci quidemproba-btbafuntargumenta ,fedThtlôfophiJunt exquifita, tir aicuratat tif quem tarum quoq^ rerum,de quibu^ di/putat,intelligentem eße (portet, ^t tu Ç dtxeritßrfan abquie ) Theologicarum rerum ignarM et. 'Bona erb a quaß, -.Ämma mea yideri, yt nefciam quem ‘Deum habeam tamp;fi quit Sophißa me decipere conetur, probando ipfum quot;Deum eße quidem Trinumßednon ynumjautlBnumßednontrinum eße,propter ru-ditatemprofeifo meyelboc, 'Velillo errore implicari nequaquam patiar à malte ineruditie eir SophiJUcie dtßutatoribuf. tr-go HareticißntSophißa ,tircommunibitf atq^ yerißmilwut ar-gumentii fucum factant tir-decißant incautos, qutfquam neet melioreiure opponeturquàm*PhilQfophtts, yera J^hgionisnon ignarm, yt qui l^nttf reiißime Sophißarumßrophas’,amp; impoßu-ras caliginesqj errorum deprehendere amp;nbsp;lttce yeritatis dißutere poßiti Quodfi yideor T^prahenjoribus his ,infitte,amp; nonfatis pH (otra^titrinitarios deßndtße caußam yera T^ligtonis,quißt '^t me argumentii dißutando non redarguant i Qupdßnihil habent tgt;t contra aliquiddißutent,quamoirem obßecro tamßtperbeamp;in-nidè meos labores meum^ fcribendipiumßudtum reprehendunt^ Sito egociquibußdamßmplicittSf ab alijs maligniuf tir maleuolen~-

'Holim ego tarn negligent falutis

D 3 tiiti-

-ocr page 30-

i Z îàtobi ScbegkiJ contra ’

tuiffaÜum meum reprehendi quorum illi quidem ignorantîa, hï hero ignorantia, amp;nbsp;ambitiol'a quadam ac ßiperba temulatione peccant.‘Duoßtntgenera hominum infejhßimorttm Verïtatif quorum till extreme aiominantur Cerarn genuinamq^ ^Ugionem cif piet ate, ( quos ScripturaHypocritas appellat)ht yero,canepeiut amp;nbsp;angue,y tprouerhio dicitur,yeram nbsp;accurat am ßUdamq^ T bi

Itjophid oderitnt.Eos,quißß Thiloßphis opponnnt, Elatopaßim Sophtßas appellat, qui yolunt quidem yideri qubdßiant aliquid^ (Um exquijita rei Scientia amp;nbsp;yeritatirßnt ignari.Iam qub minui alijs yideantur ejß intelligentes rerum, impedtmento ipfis funt T^hiloßiphijdum yidelicetab ipßs[ubtnde,quodnonre^efentiantf reprehenduntur, quodipßtmßo bonorijfutsq^ lutris(ytrisq^ enim htsinhiant Sophßie ) quandoßntiunt ofßcere, nonmirume^^fi tantoodio perßquantur Ehiloßphos, quinullo propofito pramifi ipßuf propter fe eritatüfludio amp;nbsp;amore tenentur. Dißidium il-iud Sophßarum amp;nbsp;'Philolopborum,eittsq^ dißidij caufas,no yno ift loco Elato expoßuit w Dialogesßaa, ytpactle appareat, antiqui-ttts enam Sophßas dediße operam duntaxat, yt yiderentur eß, 7biloßphos autem,yt reuera eßent intelligentes rerum,eosqßem-per omne fuum ßudium yeritati cognoßcendte amp;nbsp;indaçandæ im-pendiße. 7gt;de quts ergo miretur,etiam hoc noßro tempore dißlicert Sopbißis, fiquidßcrthaturquodEhiloßiphidaliquamredoleat;amp; y er um omnino et^ quodyulgo dicitur ,Scientiam non habere ini-tnicum,nißignorantem. 'ProindeytpijTheologi amp;nbsp;Concionatoret Eerbt Del Hypocritarum odijs iniuriqs ab honeßo propoßto de-terreri non debent, ita Sophißarum calumnijs amp;nbsp;obtre^ationibut yeritatispropugnator eis defenßr -Philoßphui moueri non debet^ quo minus Scholarum commodtSi ds inprimü honori DeiOmnipo-tentts, ö* Eccleßa Chrißtfalutiferte aoÜrinaßt totopeElore addi-amp;US, nonßllicitus,qu(e maleuolorum Sophißarum de ße ßnt iudi-tia,ytquibtn nihilprobaturßißquodtpßpraßant aut praflars poßuni^

-ocr page 31-

Antîtrinitar.Seruétîancys. • nbsp;nbsp;nbsp;2^

p^JJùnt^adyulgi nutum infigientii omnia referenteitarroganüßi-mum fcîhcet amp;nbsp;jtiperhßimum gentti hominum . Sophijia tgitur ßnt nobis altj j4ntitrinitarij,tiirlt ejuifunt Hxrttici:no minus au-tempro Sophißts numerentur tctam hijtjui yerx Thiloßphite ner-uis amp;nbsp;argumentis eorum errores non cenfent refellendos eße . Su-ße^a enim illùs ef^ Thilofophia, nihtlnifipopuläre,amp;quadom-nes intelligant, hts placet, ‘Pbiloßophicajtquidem 'ytidentur illtf fallacia amp;nbsp;inßdiofa eße, quee tarnen ignorAnt,necintelligKtquam y im aut quod pondus habeant. ’ddobts autem quot;^icißim illorum phalera yerhoru fucus,quo mult a duentes, mhil tarnen dicunt aut prob anti funtmagis Jußebha nbsp;nbsp;nbsp;ener uis quidemac languida

adprobandam autrefellendum aliquiddiffutatio omnisSophßica quot;fidetur eße.^ntitrinitariorum argument a ft quts confideret,nihil aliud eße ip fa deprehendet, qtiam Sophifticas quafdam argu-tias amp;nbsp;paralogyjmos deliros, quorum falftatem tpß quidempropter ignorantiam Thilofophia non animaduertentes, Sacrarum literarum teßimonia his tanquam Lesbiam regulam quandam, yt dicitur,applicuerut. QuodfiSophißicx contraria nbsp;nbsp;nbsp;’Philojöphia,

(ui dubiutn ßt quin rebltus cS' neruofus hxc à ‘Philofopho quam T^etore quodam dißoluantur Stphijmata d eä autoritas quidem diuinorum teftimonioru ab Heereticorum abufu ßuerius quot;snndica-hitur ab homme Thilofophite, quam ab homme duntaxat literarii JitTd^etoricx perito. Egocquidi fic iudico tum demu fore quittas ‘ amp;nbsp;beatas Eccleßas,flaut Ehilofphi yen dent operam Theologitt aut Thtologi Ebiloßpbenturpte : nee in illorujùm fententia, qui Thilofopbiam Theologieoßu^o obeße arbitrantur. d'era piet as docentium dißenttum edf in caufa,yt ambx dißiplin« eishone-ßßime ör ytilißime coniungi poßint: nec recufat Tiiuinorum Ora-culorum pcdißequa eße noßra Ehilofophia, qux tum demum yera-edf ,ßEerbo 'Deißß fubijciat eiq^ famuletur, fiquidem autore ftiam lArißotele Tbihßphifinisßt

-ocr page 32-

14 lacobi Scbegkij contra

. Contra 0for es quidem amp;nbsp;contem^tores Thilofophia Scioîos hxc inprafentia fcribere yifum, quodyidelicet certo fciam quof dam iniquos reprehenfores ejjèinTlnlofophixJludijs farum yierfatos tir exercitatos^quino intelligetesfcripta nojh-a,nihilomi-nuaperînde atq^fi intelligerent,maîzgno sir Theonino, yt diciturt dente ea arrodant^ amp;nbsp;meam opérant honefam ytilemq^ damnant: ( qui fi intelligentes effent eorum qute firipfi, non modo me non cru minarentur, fed grattas etiam agerent, amp;nbsp;gauderent me lucem hancfubltmi huic '^yfierio attultjfe,qua non tantum eius yeritas facU'e,prout fert nofiercaptus, intelligi, fed qua etiam omnium Htereticorum,quinonre^'e de SanEla Triadefenferunt, errorum Sophifinatapofiint confutariamp;refelli yerifitmè amp;grauifiime.

ANTILOGIA lACOBI SCHEGKII, QVA RESPONDET AD Propolîtiones X X VI J. SeructianæHçreÆ^s, negantis Filium amp;nbsp;Spiritum S. in Eflèntia diuina cfTePer-lônas.

quot;Î^TE biennium yolente dr iubente lllufirifiimo Principe meo Z). (fhrfiophoro duce EEirtenber-genfe eÿc.’Domino meo elementßimo, feripfi Libros' lt;^«0/ contra ,gt;intitrinitarws quofdam Lttuanicas Ecclefias impiosir fdxretito dogmateperuerten-tes, infiinClu Satante ad banc rabiem sir yafantam aEtos,yt dotèrent nimirum fuosperuersè tres Saniïfiimce amp;nbsp;adi.randlt;e Trini-gt; nitatü lypofiafes ffeu Terfonas, nd modo interfe difierentijs qui-

bujdam

-ocr page 33-

Antîtrînîtar.Scriictîanos. îç

ttufJam realiter dtßmBts ,ßd etiam numero Eßintiarumdiuißj^ ceir dißretis difcrepare, Efßntianimirum J^nùum Deum, errors ■tißniontf fute ßngenteitrinumeffentiatamp; numero plures dißre-pontet Veos inmundiiintrodueentes, coieternos ^uidemillos tßd netjuaquom o^i'sylvlt;i,idei^,cotßentiales,’vtOrthodoxa eit Catho-Utapteßntit Ectleßa, flatuentes ejß. 'Nondum illopenitut im-pietatif reßm^o incendio, multicept T)raco Eccleßarü Chrijli quot;Va-ßator amp;nbsp;incendiaritifßnitimos Turcx populos, Eranfÿluanasßi-licet eä^ Hungaricas quaßlam Eccleßas (ßcenim famooccepi-mus) contrarta hxreßinßammare ccepit, non tantiim Orthodoxos cum horetidSfßed etiam Htereticos comittens cum hxreticts. Uli enim contra quos ßripßmus, iam olim Erinitatemperßonorum non negantes,ßdimpie earn in tres islmg, ideßentias lacérantes,merito dicunturpropter impietatem hone KAntitrinitarij.He ^eroSeruetiani,Filium,amp;Spiritum fanUum,in Eßentio dtuini-totes yno ad numerum extßente, à Êatre negantes perßonaliter ßu hypoßatic'e dißindos amp;produBos, amp;^trumq^ßoliantescon-firtio eßentite diuinitatts jeu eßenttalis Sul/ißentta, Tatremß-Ium, orbatum aß propagates hés hypoßaßbus, Deum ilium quot;Vni-cum dicunt,coaterno Ftlio,amp; coaterno Spiritufando(quoadjunt ßipfis quiddam Subßßens) à Dei nomine amp;nbsp;gloria exclußs, eÿ in ordinem numerumq Creaturarum redacts, Elegantes ergopror-ßus Erinitatem, tiullum ntfi folum Eatrem Deum agnojeunt eit CQnlitentur,Deumßhum,eit Deumßiritum fanHum eße impie in-ßtiantur cumTurdseitludois,eirßneHypoßatices dißerentijs Deum'tnum fiatuentes, quos eit ipßos certe u/intitrinitariosap-pellandos, negantesßihcetperßonorum Trinitatem, nemini du-bium eßepoteVß ,fidolio modoquamprites commemorati. Hane ■^ero ’Blaßhemiam quis non merito appellet pernicioßßimam, a-troeißimam, eit opprime impiamGigontomachianf tt qute JEHOVAH ipßum deturbore de ccelo, eitßlium Dei èßnu Tatref E dtripers

-ocr page 34-

^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, TacobiSckfgkijeontrâ

^trifere, SpiritumJanBum regnoJuo amp;nbsp;imperiojpotiare conetuf.-Detejîanda hxc impietaSy amp;nbsp;quam Dcm ipje, nißreßßtßanf ’Vxßni zilt Hxretzci xterno gehenna incendio ßt yindzcaturttf . Sedinpraßntiaquidemmznti nbsp;nbsp;deteflattonibtis tiihil eÏ^ opuf,

'}gt;erzim adtnonitzordbzti, dißutdtzonibza, nbsp;nbsp;argumeniM quibtü

error hic refellatur , amp;nbsp;errazites ad Omle 'Domini reducantur. 7\[on emm omnes’ coticemnuni admoniiionem ,prteßertim ^luipropter inerwditionem çjquot; rudztatem t^elum habentes ,ßne fcientia d 'Tpero aberrant, nbsp;nbsp;hallucinantur : qiiibtts fi cordi el^ Veritas, zÿ

tam ê\ azzinzo dzligunt,dabo operam, yt non tantum caufas erro-rtim Juorum atij^ pai'ologißnorti'm intelligant^quibuapeip/oSiZ^a“ hos qzioq^ decipiuntyßedetiam yt '^erorum exquißeißimas rationes percipiant, tales amp;nbsp;tam conßentientes nimirum,yt quibus niilla, tanqtiam ^alßs, Inßantia reprehenßona opponi poßit. Vt quan^ quamprofeßione nonßm Do^or Theologw, ob id tarnen non ar-bitrormzhipraclußimeßeyiam inueßzgandx amp;deilarandte'^e-ritatts:nec ptito tarn impitts yacors aliqttts erit limitum Stho-lafticorumTatronus eÿ defenßr,'rtcumd.y0siiaipüopotiiuquam ■ü^ni/.ccßtdißutatio in controuerjtjspietatis ^yeritatiSiyt Theo-Jogis tantlim titulo hocprxditis, ör non etiam omnibus Chrißianis eert amen hocpropoßium eßß contendat, quum omnes ßcinßrttSU argument is tÿ eruditi eßßedebeamus, ’gt;tt Sat ante, zj!Timpijs bomi-nibus ratzonem Ftdei noßra explicare,ßrespoßulet,zs;r alios,quo-minus capzantur hxreticorum errorzbus, decere amp;udmonere ya-leamus . Quamobrem non laboro ,ßdißliceant htecnofira Sciolis quibußdam, qui nihilreiîum eßeputant nißquodipßfecerznt ,ßbi ipßs mirißceplacentes, amp;nbsp;quoßis aliasprxje contemnentes, per-friidafrontis homunciones inerudzti, quadam ^oiovot^lcf. inßa-Û, qua Jeipßos titillant nimirum . Qui ergo dißutarepoßunt,amp; quantumcunqjßanepoßunt, hipropugnare debent honorem zirglo-Fiant nominis-Deißi mediumq^conjulerepieChrißi Ectleßg, Sa-

tanai

-ocr page 35-

Antitrînicar^eriietîatîos^ 2 7

MK« çÿ hxretieorum fraudïlus atq^ inßiijs ßnt ex^oßta ,prxßr-nm ^ttandoyera ‘B^hgiomi quafi caput^etitur, amp;nbsp;qtiodammod9 fundamentum tpßm eueriitur. T^tuerßporro nobii ßnt ^nn-trinitarij inprafintia refellendi ab hit, (quorum ßperioribui an-vts errorem duobin librii confutammta , ytpaulb antèe^ oßen-fum. nthilonunM quibußdam cemmuntbu^ hypotheßbu^ opiu nobü ent, iqßdem tn hbres expoßtii quibus atnba:, quamuü contraria, har eßt refelli cÿ argumtntii ßbuertipoßunt ,quas priui txplieabo,quam me addißutandum contra iHos conßeram. nbsp;^c PrimaHypo*

prtmum,l^num eßßntta Deum, 'tnum numero Deum appellamus, qui Perßona 'vna nonßt •,ßedex tribui Terßonii conßitutum quid-damßeipßoßbßßenSfytprima Subßantiaßbßßt eit raS'tri ipßum, quodnimirum neq^ inßt, neq^pradicetur de aliquo . nbsp;nbsp;Secundum Seciinda HypO-“

f/Ç . Eßentiani hanc numero ytnam dteimui tribui Hypoßatiids thefis» differ entijs deßniriy’^t qua nihil aliudßtiquamTater, Filiui, ö* SpiritusßanSlui, nempe 'Deui numero, eit effentiayntti, eit hypo-ßaßbui trinm . Qwßan'e litßmili modo ,Animani nihil aliud effe dicimui, quamfacultates omnes ipßiti, quibui ipßa 'niußcat corpus. Tertiumeiß^.ßhMexnatttraquadamcommuntcabili, çÿ TertiaHypo^ differentia incommunicabili conflituuntur, incdmunicabilibui thefis» ßs conßtutis quodammodo, autpotius conflituentibits dtuinam eß ßentiam ipßam, exißentibus, hypoßafes,ßeu Ferßonas appellamin, Très Hypoftaa ßtd alio modo quam in Creatwts jolent effe amp;nbsp;appellari Ferl'ona. nbsp;nbsp;nbsp;magis (unt

flam in Creaturis,'Perßonaßett hypoßaßes,ßunt r0SiTi,ßeußingu- jam'^dfuinTe^ lares,e:^ adnumerum ynum qmddam, Subflantix quadam ejßn- fendx dkquot; ndV tialiterdißcrepantes, eirxt0^i^op,idefß ,abomntalio jeparatumc^aism conftitua quiddam,'y!t nimirum aliq nec ineß, nec de aliopradicaripoßmt, nbsp;nbsp;nbsp;quiddam»

'vt Fetrus reßpeSlu Fault. Sedin Diuina eßentia (quadsfinimui tribw Ferffonii) Ferßona non fimt XS^^isap, ideSß,effbntiacaußa fiparatuquiddam,quemddmodupnma Subßantia aut Ferlona in CreAtwußutitpereßentiamßeparatum quiddam, ßeddiuina Fer-

£• i ßont^

-ocr page 36-

18 lacobi Schegkij contra

Jonte yniM ynitate Effintite ßc fuhßßunt, yt 'Wta, reße^tu ritu Perfinlt;e,ßt intommunifAliliti yna, tum ahtrat non (onJhiUAt tontpoßtiont quadamjertium quoddam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'wa

Terfina,de alta,non^rlt;editetur etiam,nec ratiofeu ‘Definitio 'wi-tts inratione/eu Dißnitione alteriui indudatur, idef^,ytlrtui* ter amp;nbsp;Sihotaßice loquamur, diffèrunt realiter amp;nbsp;formaliter per* r? u dininitatis tfed Efèntidtter( quia ßtnt partei yniuf'Dei Form H' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H^diin, deTatrenonpreedicaripotefly

terdiPèirCjdi- '^itßim 'Pater,de Filio,nee ratio, qua quidßtßliut intelli^i-*' (Sjni eit in 11= r»r, includitur in Pinitione , qua quidßt Pater intelli^itur,, bi o cont ra An ƒquemadmodum ratio ^Antmalte tncluditur in ratione Hominie) ■ Quart^Hypos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qi^artum e^i^. FocaluloDeitripliciter'Vtimurfe-

»htfis« eundumferipturas. Flam aliquandoßgnißcatureo Fnum trnttm, nempe Efßntia diuina, trihus Perfond deßrnta, quot;tt eiim Deut di* (it, Faciamus homtnem adimaginem noflram. Fnus enim qtii di--xit, trinum fe effl difl'erentijs hypoflatitu intelligi yoluit. iAli~ VocabnlïïDeî, quando yocabulum DeiprintipaltterßgnißtatPatrem . Flam’ iripiicitervliin principaliterDeut ,fignßeatoriginem omnium, amp;aquoomnia,, p^iui inStriptu# nullo.Taltt eP^ Pater, aqua Filiut, amp;nbsp;SpirituifanUttS' propagantur, eÿ ah eodemperfilium, amp;fliritum, (reantur tisf eon- • feruantur omnia'vißbilia ey inuißbitia.Pater ergo ePf Deus,qui) producit, amp;nbsp;créât omnia,Pater ePf^, quiobnoxios nos Satame redemit , Pater epf,qui lapfa omnia, qua in coelo flint, eSsrquee im terra, inflaurauit, Pater e^^, (ui omnia funtfltbieSla,(ir cuiFi-Î1US etiam amp;nbsp;SpiritusßanSlus debent,quodßint. Et quamuis in-^ diuifa flint opera Trinitatis ad extrafeflproftrentia, tarnenprin* (ipaliter ßmt Patrfs, cumTater fltqui operatur, Filtus autem per quern,tit Spiritus JanSlus in quo.Ât duo htec,nempeper quern, tit inqHo,funt aPatreproduHaprincipia, ’m non immerito Scri-~ ptura fubindeprincipalner Deum appelles Patrem ipfum, ’’tt qui folusßt inter tres Perßnasprinciptditer Dtus, 2lt;iam alioqsii

ttiant

-ocr page 37-

A ntîtnnitâr.Seructùnos* î

ftiatn Dtiyotabulußgnificat frinàfatuquentlai IftfUKm Tau» luf tUcit'.EßertnsJefifitfra omnt idquod eßT)eu(,Etlt;i.Cwin.^, Inqutbui ‘Dew huiuîjituîi exlt;ie(auit ftnßis intrtdulorum. Et in Exodof Ego te confiituam Deum Tharaonts, Hoc ßnfu,Tater lt;nbsp;Diuo Ttiulo faßißimeirt^eüu Chrißt^ T)eiu appellatur, quot;^t qtin induit Epht.i.l)t»sdomini noßri i e S v C^rißt, t^i.Corinth. 8. I^obü tarnen ynus T)tuf qui eii^ Tater Ule, ex quo omnia,

not in ilium, eir '^nw dominui i e S v S ChrijlM ,ptr quern omnia, nosper illum.Quia creatio, redemptio,principallttrfunt Dei Tatris, t3^ Filijquoqj dicuntur ejß,quia Tater per ipjitm ilia omnia operatut e/Ç, iccirco D.Taulusftrefemper duas raufaS allegatreconciUatïonts,nempe Deum Tatretrt eif Deum Fdium, tirquiare/pedu Ftlij Tater principatum habet, obidabßluü Deum, ipfum Tatrem nominat, e^perrmliywtp, id , inter-fretando yfumyocabuli, moxpubijcit Tatrem, yt i.Qjrinth.i» TienedtiÎM Deus eit Tater domini noßri je Sv Chrißi. Item 2.. Corinth.n.Deus,eÿ Tater domini noflri}-E, S 7 Chrtfli. Et in Ioannis Euangelio, Inprincipio, Ftrbum, apud Deum, nempe Ta-trem ,fuißeßribitur. Et in eodem Euangelio,Solum Deum ye-rum, Tatrem/uum appellat Qhriflus jquia'wui (if foists Tater prineipaliter el^ Deus,quia 4 nullo,t^f ab ipß omnia. Ter-tius iifus el^ 'vocabuli Dei, quoadpradieatur de tribus Terfonlr (if Irfpoßafibtts feeundum prius (irpoßeriusoriginis,(äilltqui-demduplex elC‘ Flam autde DtopradicanturTerfonee, aut de T er fonts,Detts. Q^ndoperfonarum 'notabula dicuntur de Deo, *ftenm de Deo dicitur quod fit Tater,quodfit Filiu5i,qubdfit Spiritus fanSlus, 'nocabults hisperßnarum nihil aliudquam “y wouDitiina efièntia exprimitur, quaEfientia nihil aliud elQ quam ipfe Tater, (îripfi Filius, amp;nbsp;ipfe Spiritusfanldus . Et hoe modo(^t in libro contra .^dntrinitarios ofiendimus)in Euangelio ^unnis dtDeo Efientialiteryno ,prlt;sdicatur œAô'y©*. .At de

E Î Deo

-ocr page 38-

o ùcobi SchegîcîJ Côrttra

Deoprinci^aliter'WV), yt de Tatre (qui^Heuijfecundomodo ap» pellatur ) nwfrxditatur Aoy©-*. Sednon 'vtde’Deo EJJèntia* titer tgt;no, frxdicari poßunt perßmarum quot;vocaMai itayicißim T)tut eßentialiter ynitf,dict amp;prxdicaripoterit de tribus Ter■*■ finis f fid prxdicatur quodammodo aquiuocè , nempe ficun» dum prius, amp;nbsp;pofieritts ori^inis, Vt T)ew, de Tatre quia in-quitus, de Filio,quiagenituiy SpiritufanBo, quia ab ytroq, procedens T)eus . Hoc tertio modo qutcquid etl^ extra creatu-ram^idet^, Creaturanon e^iß^,dicitur 'Dtw^cùm omne^aut Creatorfit, aut (reatura. ^At Creatorem reClè Tieum dici confiât, tÿ principaliter quidem eunt,qui créât, nempe Tatrem, deinde eum, per quem créât, yt Ftltum, amp;pofiremb eum in quo creata omnta fubfifiunt, yidelicet Spiritum JanClum , qui tres tarnenfiuntyntts efièntialiter Deus,non tres Dtj ,fied hypofiaticè tarnen tres, quoad ficilicet yocabulum 'Deificundumprifn tirpofieritis originü de bis ' dicitur, quanimirum rationeTieumdeDeo, amp;nbsp;Lumen omnipo-tens, de lumine omnipotente propagatum dictmus . Knum enim Ejfintiaprincipium omnis creatura, nempe T)eus tribtts bypofia-ticis dtfferentijs pr tncipior um finit ur, quibus definiuntur Terfio-nx, quarum quxlibet nonfine reffieClu Knitts efijèntia Dei, quid fit,intelUgitur, ytTater, (quiet^ principiorumprincipiumitt fit a e(fintiaprodu^orum,amp; cum bis a fie fjrodu^is, caufia eficrea-tionis omnium,) Deus ef^,generans Fthum, tir ynà cum Filio producentSpiritumfianCîum. Itadefinimusquoq^FUium, quot;Deum tfie,(i Tatre natum, amp;nbsp;cum Tatreproducentem Spiritu finitum. Sed,inquies,T)euseifi yntis,nonfiuntergoplures 'Dij. T^efifionde-tntis, efifiynum Efijèntialiter Deum, nempe eum, à quo,per quem, eSr in quo fint omnia. Trxterea Fnum dicimus efifie Trintipaliter Deum,nempe Tatrem.iAttertio modo,nonfiolus Tater eL’fi^ De-us,fied etiam Filiut, amp;nbsp;SpiritusfianCius, quiafiunt à Deo Tatre produSlum qidddam in Efifientia ipfiius ,fiednon tarnenprimo fiunt, tir prin-

-ocr page 39-

Antitiinîcar.Sêruedanos. -

0^neipaliter 'Dein, /ed qaia à Deo T^atre propagatum quid-dam ßtnt illegenitus Dew, hic procèdent dicitur . Qtu)d emm à Pâtrepropagatur^ eiujdem quoq^ particeps cumjit EJJentMi nori pote^fieri,quinfit omnipotent, amp;nbsp;extra Creaturat quidam Dew^ dîficrepant hypofiatteè Dew à Deo in ejjentta creatortt Dei ymw adnumsrum exifierutt. Pradicart autem amp;nbsp;AoyoiJ, de Deo,e!3t pradicari etiam Deum de Virlgt;o(Aoyop Grad yocant)firipturie tefiimorùjtprobatißimum exifiit, qua cum ahtinde fiatit in Librts duohw contra eot ^ntitrinitariot f qui diuiJot ejfintiahter De--otycirpluret efientialiteryno dicunt efiè)fintexpofita,non el^ne~ cefife yt hoc loco denuo repetantur,qui yolet,inde requirat. P^fiat tit iam nunc adpropofita horum ^ntitrinitariorum Seruetiano-rum refiondeamw, qui prater Tatrem, nullum terum Dtum a^ gnoficunt, Fiüum, eäSpiritumfianElum negantet tanquam Per-Jonat in Effsntia diuina Patrit co'èjjèntialet ei,fidtanquam Créa-' turat, extra earn fiibfifiere dtcunu

PRIMVM ANTITRINITARIO#

rum Seruetianorum Propofituin.

Paulus prohibe! K^UfocpavMl}, vacuiratem amp;jnani'farem voctini, fabulas inanes.Sed hæc vocabula,Trinitas^Trinus^Tripcrfonaius, EflcntiajSuhftanriaj Perfona, Proprietas, funt vocum inanitates, nouirates verborumdn iacris Liceris non continentur. Sub amiß« fione capitis noftri barcparologizamusjamp;fingimus, quod no fint fil facris Literis, Ergo Hæretici funt qui liæc de Deo praedicanr. Quia nondicit. Egofum Trinitas, EgofumSubftantia, Chriftus lt;ft Periôna.fed ego lùm Deus,

C-^put ed^ illiw Propofitijtt Prophetiam,nempe îçfj.ÿvéitni},

amp; interpretationemfiacraru literaru tollat ex Ecclefia Chri-ßi, ^ntitrinitarij. Interpretatio autem eF^ ,fiquando quaob-ficuriw amp;perplexiwdisunturia,utjcribuntur),magùt dilucidit,e^t

fignifi^^î[^^^^*

-ocr page 40-

lacobî Sèhegkij contrâ

ßgni/icdntioribui yotAbuln exprimuntur rjr ieclarantur, ^wnïtt Rentre permùtunt nolgt;^lt;)mnes elo^i,yt lt;gt;irißotelit,‘Platoßale^ nM(yt rem clariMf€iîicetJoceamtu) ôlt;it^ix.‘nfpMtu,iie^^,na‘ amp;nbsp;inußtatif ytgt;culM ytt, yt harharè etiam lo/juinobisßtper-» rtnjjum « Galeno ,ß poßulet id interpretations neteßitoi., Jnttß» tarif allouai inßr '^tttra yocabulifßytantur interpretts, yerita» tem rei declaranda non d€prauant,aut corrurtpunt ^ß conßentaneA dicanthifqux continentur in Scripturs, id eiiß ^ßantecedentu tmnia, t^confiquentianon pugnent cum autoritäre ßcripturA» quod tumßt tßinterpretatio non dtfßentiat d conßenfu tir yeritate gt;Scripturarum,rjuarum eßinterpretatio.Stdpaulopoi^ oßenden-tesnoßram interpretationemnon drßentiredyeritate amp;conßenß ßacrarum^ de quot;Deo, Scripturarum,Antitrinitariorum autemßen» ßum, non interpretantem quicriuam, ßed confundentem omnia, alienißimu eßed yeritare Scriptura,lt;iuam inuißt-atif in Scriptu^ ra yoculs dum cenßent impium eße explicare amp;nbsp;interpretari, ac minime eißdem quihut ipßa Scriptura ( idipßmpacientes rÿ com» mittentes ^uodnobif exprobat ) yocabuls y tentes ne ipß guident, inußuato impioamp;barbaroßenßyeritatemamp;conßenfum Scriptu» ' rarum lacérant,deprauat ac corrumpunt,ytpoßea litjuebit. FiUut enim, amp;nbsp;SpirittißanElum creaturas dicunt eße ,quttm tarnen Scri» ptura nußuA eos Creaturas appellet. ^Jam yt Scriptura nulquam dicit, Filiru eßßerßona, ita nußquam dicit, Filits eii[ creatura, »Atr^uodnos dicimus ,demotßrabile eFß^ryeßrum erroremautem nulla y era interprettuione deßenderepoteßs, non minus qudm not inußtats in Scriptura yoculsßenßumyeßlrum explicates,ßed mrd» ttsblaßhemijsreßertum, crun naßerßenßcspropterScripturarum

■- conßenßum nullius impietatts poßit accußari. Qppd cumßacitis, non tarn yerba noua, qudm errores nouas ö“ Htereßes-Satanicas

-inEccleßam Cb^ißi introducereconanimi, facile itaq^aßentioif ‘ ipßs, ^uod yltrd ßatenturin bacpropoßtione adhunc modumßrt»

ientest

-ocr page 41-

Antitrinitar.Seruetianos. 5^

ientes, Sui amißionetapitis noflri hxc farologi^^mui ’ vuut JProteflatione nihilopui erat^quü enim non quot;viiïetiqualiaflnt 'yieflrafigmenta, riryeflnfaralogiflmiiquibiatanquamQigantet wai(flateinj)ei »p^ugnMts f QMrfum tamenyerhxhxcpertine-^nt^nonflatis inteUi^o, Junt enim (umflquentibut ha.Ko'h'i^ct., ii e^,nonconfl^aria,quanqHam bir dvrii? x^hS^Ïciq Mjcynoccd'^-

e^i^,ah ifja quot;»eritate coaEïos(altcubi de Empedocleflrh iit t^irifloteles ) talia ipfls flri^flfle eßutiuifl'e mihi duhium non

Propo. 11.

'ScrÏpturaracraDcum,dorHinum Vniaitnyfolum Sivnum taiw •turn Patrem appellat. Ergo Kilius amp;nbsp;Spiritus fan(3:ui,nonfuntv-niisDeus,vnus 1EHÖVA, vnusamp;fokisDeus,ne^fobfe .ftuntjled tarnen Pater eft Vnus Deus.

F Atemur inlcripturM,Tatrem,folum T)ettm yerum appella» ri,principaliterflilicet,fluinclußue,amp;nonexcluflueß'vtfic loquar) 'Vt.cumdicofllws Imperatorfuhiecitorhemfihi^no exclu-do exerdtum amp;nbsp;duces hellorum . Sic quot;Pater fllu^ ei^principaliter ;^t à quo flnt omnia, cum amp;FiUus,eät Spiritui fanUueprodu-tantur à Patre,ipfe autem Pater à nuUofltproduUui. Hunc ta-lilui eflthetti ornat Syneflui Epiflcpui in fltii Hymnii ,tI yap is vop aVût^ ; ziûLTi^ii srccvrap ttoIt^, dvroTracTa^, ot^oTrdra^, ctvs TrocTinç. Quarta Hypotheflhac fatisplané expofliimm,déclarantes quot amp;quilgt;ui modii Dei yocabulumyflurpetur. .^d-tnonfe-quitur ,fl Pater (olmprincipaliter,id el^, tanquamprincipiunt principwrum , flt Dem, yt oh idFilim nonflt Dem, aut Spiritui fan^m. ^/Iruert heetfleripturûs qwddicimm, nee ipflas interfl pugnare Scripturas dieent (yintitrinitarij opinor ,quamu{i alior-qui omnia flbi ipflspermutant licenter, yit etiam ea qua apertißi-mè mentiuntur ipfl dicant efle nihilominm yera amp;nbsp;flripturu con-fintanea. DiumPaulm ad’F^manosßhriflumpradicatmani-'R.om.f *

-ocr page 42-

54 îacobi Schegkij contra

t»Ioan.ƒ, y^o elo^io Deum laudandutn injecula . Dïutu loAnnes^ in Canß-

^ica, J E S V M ChrifiùmT)ei quot;yitri Elogio ßmiliter célébrât, amp;nbsp;idem inprincipio Euangelijfui,hôy3ii (i^ui aßufnpjerit carnem) Deum apud De um Patrem ejßefcnpjtt .‘Mam De um eße ait ipßßi-mum Aoyou, non alitjuidtn Deo, quot;^t tm^tj t^dntitrinitarijßmni-aiu,^uum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;phantafma guoddam Eatrûs eße Aoyo^j

impie interpretantur, cuiußnodi funt nimirum Aôyoi, quos noßra mens cogitando intraßeparturit. Conßat amp;nbsp;liquet his alle^attd ßriptUTM,amp;Aóyop, ytpartem 'Deßnitionüs Eßentix'Diuints, prtedicarz de Deo, eÿ'VocabuluDeiprxdicari etiamdeipßshypo-flajtbusßecundumprins, eîspofierius Originis, quaprins dißere o-portuit Antitrinitarios,qucim de tam Juhlimibns rebus,quaspropter ruditatem ingentj non aßequuntur,dtßutare . Treeterea an non '^tßriptiira Eatrem quot;Vnum amp;nbsp;folum Deum, ztaqnoqßhri-flumynum, amp;/ôlumdominumpradicat I’ Quomodoigitur Ennt Dominus à Eaulo dicitur Chrißns , dim Eater etiam (it Domi-, nns uAlto Videlicet modo, quam Eater e^ etiam Filius ynus

A quo, fell ex qiio,amp; per que, diflêrunt hypos Dominiis e!j. Solns,quot;sitper quern amp;ndàquofint omnia.Eerynum ftatice* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßolum , ßunt omnia treat a amp;nbsp;recreata, ytàfeu ex

Eatrefolo er tmo funtfada omniaiFLobis tmus eß Deus, (inquit ^Corinrfj.S» J^aulus)qut edf Eater ille,ex quo omnia, sir nosin ilium, amp;nbsp;F-nus Dominus i e S v zChrßus,per quern omnia,eänosperrllum. TvJoxfubijcit : Sednon in omnibus e^f feientia. frediderim fanl loc^ Antitrinitarijs didnm. Thomas ^pofiolus conßtens Dominum Chrißum, ipßm Deum eSr Dominum appellat. Hiec eï^ yera Scripturarum harmoniaeir fuauißimus concentns ,ß nimirum Casholicam Orthodo^am aßeras interpretationem, ^noya-tia Hsreticorum fomnia, qua eif ipfa inter fe dimieant falßtate, eis cum tieritate Scripturarum inimieißimepugnant. Ergo, in-quit -gt;4.ntitrinitarins,Ellins, lér Spiritus fandus, non(nnt Tnns Devs, Qmtedo, non funt ynits die Dens, quo modoEater '^nusgt;

VMiß

-ocr page 43-

- Antitnnitar.Seructîanos. 55

dïc'itur,aut quomodo tot a TrinitaSfynw Detts appellaturt fgillatim AUtem fterq^h^qx^atic'e'^nttô nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ille,genitM a,

'Patre^hicprocèdent ab ytroq^ Dew , Stport o 1E H O V kßgnifi“ Tat Eßentiam quot;Deif DeM tantum ynttf dtcendua erit, â quo^ per quemyamp; in quoluntomnia. Tdam Thater, Verbum, SpiritttsJan-

,autore loanne in Canonica,ßint Enum,id e^, Vna e^ntia, Q^adautemi^ HO V Aprxdicaturßgillatimdetribw,treso-riginüs differentia eo yocabulofigniffcabutur,qua ratione,l^numt id eß,Kna Eerßnafeuhypoßafis ,yna did nonpoffunt triahxcfuih-ßßentia in yna effTntia,feu'vnits i E H O V A . Q^dautem did’ tur in hoc propofitione ,non ßibßßere filium, aut Spiritumfftn^ Slumßatßim eSr Hxrtticum e^,ß Tießnitiond parsffeu Terßm« quadam effintia 'Deinegantur effe,qutim effentia T)imnaßeu Eß Jentia Dettf, nihil aliudßt ßdefinias, quam tret illahypofiaticte rejjf quas Catholici appellat, Eerfonat) Eaului autem deßribat tffentialiter 'vnum'Deum hd tribut hypoßaticd d’.fferentipt, hoc modo,'Vtßt,a quo,per quem, amp;nbsp;in quofint omnia. Sm autem Sub-^ ßßent,ti}‘Terßna, appelletureffentialiterßparatum quiddam ro'Ari (ßc enim Terßnam dtßniunt omnet i^dntitrinitarij) hoc modo not in Er mit at e profeClo nthil hypoßaticum effe concede “ mut.Eerîim tales erroretfalßsßmtiombut acceptosferre debent Hueretici,non Orthodoxie (fatholici5,tir'Veris rationibw Scriptu-rarum,quas ipfipropter ruditatem tis impietatem non intelUgunti, QMmodo Emtm effentia conßttuatur ex pluribw inter ße reaU-‘ ter,amp; à tota effentiaformaliter difdnClis ,planißime expoßtimtst in Itbrit duobus, contra ^Antitrinitariot, qua breuitatd caußa nunc explicate nolo.

Propo. IH.

Vnus cfl Deus Pater omntumjMalach.i» Ephef 4, Ergo extra Deum Patrem non eft Deus alius,

F î ^andtt

-ocr page 44-

lacobiSchegkij contra

a P'unio T)eui Jicirur Tattr otnmum aliam habet inter* pretaticnem, quant cunt T)eugt;s dicitur quot;Pater ejjè Chrißi,-Tietu^Pater Qhrijîï, Hypoßaßnßgnißcatpatriantjjed,Pater omnium, dicitur 'Detts creator 1/nw ejßentia, communia enim (ytsAugußinui ait)Junt opera 'TrinitatK ad extra. Conßat au-tem inter omnes, aliter primant hypoßaßn appellari Patrem no-firu,lt;tix aliter,Patrem Chrißi.'^am Pater eßnoßer,quia creator noßer e/^ 'Vndcum Filto amp;nbsp;Spiritufan^o. tgt;4.nnonPaternoßer quot;Deui quot;^nies eî^ inquit 'quot;'Malachtas . i^tßne P'erho,feu FiliOià Patrefa^um ef^ nihil,yt Ioannis Euangelium teßatur. Pater autem Chrißidicitur, quia Chrißus naturalis co'èffentialis eius

Filïus,iuxta illud,Egoamp;Pater Fnumjumw.Exquoper-perl^icitur error es Antitrinitariorum referfos eße homonymijs, feu xquiuocationihus, quihu^ impediti Scripturas male interpre-tando '^identiirfecundum Grtecorumprouerhium, toc tszTdi[jSjtu. dicouaiißdes^, Fclatilia/ellart, dum nihil hahent certi quo Scri-pturas référant,.linum fcilicet lino ( yt dicitur) conneHentes, arenam arena agglutinantes..

Propo. 111 !..

Vhus Si folus Pater Domini noftri I ESV Chriiîf e/î quot;Vœ ms Deus, 1. Corinth. 8, Ephc.i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«Sif Spirirusfanvlus,

nonfuntPatres IES V Chrifti. Ergo Äo'y®-', Si Spiritus Cane Aus,non funr Dens extra Patrem; fed vna cum ipfo, in cuius iùnt Subiiantia ab ætcrnolnieparabiliter,

Similis etiam in hac Propoßtione exhomonymia [eu aquiuo--catione errores eflorefeunt, omniaq^ ipforum Sophißieis eien-cHisftatent. Si disantfolumPatrcmljomini noßrtr-Esv Chr.i-fiieße '^erumDeum',amp;principaliter'intelligant ipßtm eßeßlum Deum 'Yerum,amp;principiiumprincipiorum,idePF,gt; Filij amp;nbsp;Spiri-trtifanHi) C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Patre Dto, nec Filiusnec SpiritttsfanEfua:

-ocr page 45-

Antitrinïtar.Seruetianos^ 5 t]Jènt)amp;quodfiintetiam, ida Tdtrehabent) idetnnos illatnuf tir ßatetnttr qtiadi^ß.- ,Atfißn^liciterf ided^, ex€lußue, dicaturamp;' Tatrem T)eumßlum amp;nbsp;y num dicantefß, nempe Deum (ßentiam, cum hacratione Ftliufj amp;nbsp;SpiriuMßan^w ,ßolientur tpl)ellat'tone ‘Dei,(qutbui tarnen amp;nbsp;ipßs DeipradicationemScri-ptura largitur) toto ccelo, yt dicitur, tota^ Scrptura Jdcra eos er-rarecenßmui.Syllogißmtußc habet.Soltt^ DettsTater^ e^^ ye-rui Dem.quot;Konjunt Bihm,amp; SßritmJanhtmßlm Tater Dem. Ergo^Filtm amp;nbsp;Spirituißmdm^nonßnt y er m Dem. Stpradi-catum “^laiorM yßurpetur ßc, ytßgnißcet principaliter Kerum Deum, Concltißo y era erit. Sin yeroßgnißcatione hac yßurpetur yt mmirumßignißcet ynum eßentialiter çÿ yerum Deum,aut non principaliter Deum,yt ^laiorfalßa ed^,ita quoq^ Conclußo. Con-clußo tn Tropoßtione .dntitrinitariorum mododtda, nbsp;nbsp;nbsp;mintmè

accommodätajuiipromißti ,fidd,vn.K0Ärsamp;®-' ratione Syllogifmi. 'Kon enimßmpltciter concluditur bis ab ipßspoßtis,Ergo Ao'y©^, amp;nbsp;Spiritm janClm,nonßtnt Dem,extra Tatrem.Quod equidem Ü nosfatemur yerum,ßintelligant non de HypoßaßTatrts(qux mcommunicabtlii e^ Jßedde Eßentia Tatrii,qult;eeï^ commu-nicabiln.'ldam nec Filim e^ Dem, nee Spiritm ßnSlm extra Tatrif eßentram. quot;îdam inßua eßentia, non in fuapropria Hypo-fiaßprodutit Tater Filium, SpiritumßanSlum, Sed alioßnßu, quam modbßmm mteiprefati, lonclndunt FiUum amp;nbsp;Spiritum Jan£lum, non eße hypoßatice Deum, quia fcilicet non ßnt Tater, quipolmßt hypoßatice Dem,amp; extraTatrem nonpoße alium eß-fe hypoßaticum, eif eb non eßeniß Qualitates quaßdam Tatrii, in cuim SubßanttA,tdei^,Hypoßaßßnt tanquam SulieSlo quodam Filim nbsp;Spiritm fandm. Er^o, quum Chrißm dicit, Tater in

me ei^, eä in Tatre, nonßt e^ accipiendum, qubdytdelicet iypoflatici non ßntßeparati, cum non quemadmodum Qualitas eß wHypoßaß, itaquoq^in ^aUtate Hypoßaßsineßedicatur,ßed

F z qubd

-ocr page 46-

lacobî Schegkij contra

^iioiyntii m alioßt eßemialiter, non ßnt caußte EßennteßeparH'^ tumquidJdm. ,gt;4ntitrinitarijporro contra quosßiperiortbus an-fiif ßriftfiduos Itbros , tffintialiterßeparacos dicunt^ Tatrem^ Fi-liumjdx Spirit um fangum . Htpraßcntes Seruetiani KAntitrini-tarij,nec eßentialiter, ('Vt Uli) nec hypoßatice ('^t not) dißirttoi dicunt, quando nimirum Äoyofi, nbsp;nbsp;Sptritutn fangum, in quot;Patrit

Subflantiaßeu Hypoßaßab aterno infcparMiter inejße, tanquam Q^litatet, tif VirtKtes quaßdam dicunt nbsp;nbsp;hac ratione dicunt Fi-

iium , amp;nbsp;SpiritumßanSlunt, tfße in Tatrü Hypoßaß cätEjßentiaf ^uemadmodum '^ußca in Perßna tix eßentia ’\iußci, quent fenßim alio loco reprehendimus commod'tore. Pojlremaparte Pro* poßtionts idquodmodo dixi impie ßatuitur quam eb interpreta-tuf ßm conßntanee illorum Jcrtptts, tiyaltjs coißentanee etiant Propßtionibtn ,quxpaulo pb^ ßequentur,quot;fit rationes errorunt appareant. j^lioqui pofßt etiampars hacpoßrema cdmodam habe re interpretatwnempropter homonymia 'yocabulorÜ, quaplerunqi occultantßos error es Hxrettci, er ßeciose inter dum loquuntur, ’vt yideanturpießentire,qui tarnen omnesßuntßallaces eirßtbdoU Sophißa^zJ“ non Fhiloßopbt, duces nimtrum cœci cœcor um propter ignorantiam 'veritatis. Scripßerunt ante aliquot Annos ^nace-pbalteoßn quandam omnium errorum Serueti peiditißimi hominis quot;^Aimßri Eccleßte Geneuenßs,quam egoperlegensßuporemt

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f utilisâtem, inconßantiam, imb inßaniam hominis admirarißatis

non potui. 'Fltilquam certb ßbiconßat SeruetM amp;quum omnia falptßima ßcribat, ipße tarnen Jubinde mendacijsproprijsßa aha mendacia coarguitpropria apertißimb. Inter rcliquaßeribiture-tiam modus,quopraßens Tatri ab aterno aßterit Chrifius, quiße Hoc loco Serue^ habet. quot;Haturaliter elx 'Voluntarib erat Idealis ratio rirpro-tus fcribic Ideas latio, relucentia Qhrißapud Deum (/imditudinem ctTrav^a« ChriïîT'*” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cdparat Thantaßnati in Speculo, }ßiritus Chri-

«liliil aJiiid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apudT)eumß..ux eitts apudT)eumprndeßequitur nullamfuiß

ßeSub-

-ocr page 47-

Antîtrînîtàf.Serifctiânos.

ƒ Sulflitntiam, ejuumfigura tantum ejfiet \IIïm rei ^uæ nondum quùm phantalïiî trat, interea à Spiritu non d-ffèrat. Hacfiribuntur à Serueto a»” figuræ Chri» Dialo. t. pag. 217. Ecquid quafio illudaliudeïfi^, quant quoda-

pud(rgiliumdiâtur, T)antfime mentefionum'* Quidquajo e/Ç ftarica fpccksse quodChrifium appellatprolationem Tatrii quadIdealem ratio- nerara (it ex Ma. nem,qUAli6 e/lin Fabro aut 'Pidlore refigt;edlu operts l^aut quodIde- •‘‘a virginc» alem banc rattonem appellat Spirttum fibrifit. f amp;pojlea negatfiu-ififeiaiädifiquiddamfiedfiguram tantum amp;phaneajma^ Qufi^fn-quam Spiritum appellauit id quodnon , amp;phantafina F'bi nampneterea bæc yocabula reperiuntur in Scripturùtl* t^t yutbif Seruetianûspiaculumyidetur, amp;nbsp;hxreticum alàjsyerbùs loquide lDeo,quàm Scriptura loquatur, Quàm qutefi iniquam Legem in quot;Vofimet ipfits!ancitîs, eîr tarnen interim yejlramprteuancationem non ammaduertitis, amp;nbsp;quodin alijs reprebenditM, idyobûs ipfit tanquapiumfiaUupermittitit. Déclaranthxc'ygt;erba,modum, quo Seruetus,amp;bi tgt;inticrintcarij:Sediatoresipfitt!,opinentur tn T)eo Pâtre efi'e Fthum, nempe tanquam accident voHf-eoc quoddam, quale eiÇ in nobttpreecognoficentibut altquîd,priu/quam efifintia-literfiubfifiat. Quod autem extra Patrie hypoßafiin Filiu^ nonfiit fiubfijiens quiddam, fed in bypofiafiTatrûsfit Virtue qutedatnfifiu Qualität quidam ,feupotentia çÿ plenitudo qucedam Dietatùt^ atq^ energ^a, Propofitione t'è.exponitur inferitu, 'Vt mihi dubium non fitfie^a eit errore Seruetianot ejfie bar um Propofittionum au-toret ,prtefientetnimirum K^intiirmitariot. Ergoin Subßantia nempe Perfina Dei PatritiFilium,.SpiritumfianBumfiatuut inefiß(quodyltimaparte btùut Propofitionü dicitur)eoyquo iam di^um ff nbsp;nbsp;modo,debet^ intelligific^quum dicunt Ftliumeit Spi

ritumfanllum e/fie in Subfiantia Patrùt ab aterno,tanquamfidi-(erent in Pâtre tanquamfiubieSio quodam^ bot tanquam accidentia qutedam inefie amp;nbsp;tanquam Q^alitatet quafidam. 'Flot Filium' Del dicimui, neq^ e/fi extra efifintiam Patrûs^ne^ intra bypofiafifi

Patris^

-ocr page 48-

'40 lacoBi Schegkij contra

, fed extra l^poßaßn *PatrK fît intra eff nt i ana eiufdet^f qitandoquidem T)eMpereffntiam,ficuudum Éuangeîiunt Ioannis fit 0 Aóy^iDtits antem 'PateriO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e/fe nequit,quum à

ßproducat ^^Kôyo}i,eÿ nonfitipfemethèy^ . Troinde quod Tater fit o Aoy®-“, feu óSnffi Ao'-y nbsp;nbsp;, ne SeruetM quidem aicet,

multö minus difcißuli^fitnt, quandoquidem in Hypofiafi Tatrif ipfitm hoyo^ ineffi dicant. At quicquidin Subie^e in Efi Jentta incomtinicabilti (Gract appellant To^di) idomne accidit, cum rs^iTi, nec infit, necpradicetur de aliquo.Ex quofequitur, cum Efifntia ’Dei^nonfit oTrtji o KoyO-'^pfiqutdemfecundum An-titrinitarios Seruetianos illos,Efientia T)ei,nihil aliud fit, quam hypoßafisfola Tatvis)in Effntia diuina,Kerbum,feu2\.iyo^,fifi licet duntaxat quoddam Tatris accident oportebit eff. Cum enim in Tatre fit tanquam in Subjlantia amp;nbsp;SubieClo quodam, Koy^ accident ipfius eieneceßitate quoddam erit. Si mutabilefit t Ta-tremficilicet mobilem effi oportebit, tir yertumnum quondam. Sin mutabilenonfit,fequitur ,'sgt;tTater nonefentialiterperfeHusfit, Jed quot;vt accidente quodam perficiatur Tater , yt fdominem fua irtuteamp; SapientiaperfeClumdictmits,nonrattoneeffintttefua perfeSiu.Sed quafi) quona differ etCr eat or dCreaturisPfiquide nul la CreaturapereJfintiHomninoperfehîa elf ,fedcreatura omnet “vel ratione ordinisperfe^ione quadamparticipent, 'velperfeHio-nemfitam habeant(ytfiiritaletSubfantix)fruentetDeo.Ergo per effentiam feufitapte effintiaperfeCius ei' beatus eritT)eus,tÿ non aliquoquodei tanquam accident tneif ,fiue feparabile tllud fit,fine inf parabile eiproprium. 2\lot autem amp;nbsp;Effntialiter, amp;nbsp;Elypnjlatice Deum infiniteperfeHum effe dictmus, eir non altud ipjum ef aliudperfeâtonem ,eiu4 eff cen[emus,quemadmodum alias dtfferuntSnbfiantia,amp;accidensipfijts fue proprium id fit, fine commune. ^Accident enim,non elß ipfa Subßantta, nec yicif-fim Subßantia, ipfum elf accident, TAibil autem elf in Effen-

tia

-ocr page 49-

Antitnnitar^Seruetianos^ 41

liadiuina, quod non ßt fpfaperfeEiio, ^nequaquatnperfe^im quiddam alumde,nem^e compoßtumperfeSltim ex yirtute ,amp;re prxdita f^irtuteßuhieEdo Videlicet VïrtueùdPater uaqßlgt;ßa fum-maperfeSio ef^, ßßßma eä Inßmta 'Bonitas yßeu dvirux-^^oii. Et liimperßBtontf Jummapropriumfit, non tanquamhypoßaßn fubijct alijperfedîionitfedefßcacem ejß adaltudgenerandumßbi fimileperßdlum aquè irßmtumßnon emm ottofapoteï^ effè lnß~ nàta Bonitas ) ylt;d^‘!Hp.M. nimirum ipßus, ab ipßa BonitateprO“ manans energ^a, Sapientia zif Âoy®^ erit omntpotentts BatriSt qute yt Tateryttd quoq^ ipßa edß m numero Trincißorumpropter inßnitatem.Bo^ Bonttatem enim nihtlprius eBß 'ygt;elantiquitu Sapientia, qux hiy©-' efl Bei Batris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d.Tttùl-

Tûip . Bomtas nimirumgenita edß b KiyO-^primum nbsp;nbsp;nbsp;ovrap, Prouer. 8,

amp; eorundem enam extra Beumprinciptum^ytper Q^dßntom'- Dominus podc-nia eondtta . Suprema Bonitatis foboles edß bac prima Viens amp;

■ r \ ' iCljx, ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;' r .1- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vj«fu«,«c.

japientia,}eu o hoy’!^ ueuomnium 'utsiaplimplicißtma Idea,cum Batria nimirum ante hanc Erätatem Ionitas fit quiddam viop.Bonitas enim l^naeä!'ßmplieißima, efÇ in caußa origo yt omniafint id quod fitnt . Ciim enim in natura rerum omnia japien- Quæ ratio fit ‘ tißtm'efaila declararecolumns, nonhabemwsaliud,quo ßuddo^ qnôd «VTOxPoCc teamus,qu(imbonitatis reße^luy^t ciim dicimw nonpotuißebac ^o'p (èuBonum tul ilia meliuifieri. Bonitas ergo, cbara^er elß,quoprafiertim ingenitum,Pa-quot; Tater declaratur. Eides itaq^ nbsp;nbsp;intelligts Tatrium (haradlerem nbsp;nbsp;nbsp;charaflcrem

relié Bonitatem ipfiam apperiart,amp; ywHpx. ipfius efiß edf did fe^ rißimeK0yop,genitam ficiltcetVlentem, elr Sapientiam àTatre produllam . Be prodnllione ettam Spiritus fianeli dicer emus, nifi hac copnose eßentexpofita in duobus Eibrts contra tgt;4ntitrinitd^ rios .■ Troinde vit^yeui. hacioidJiiii amp;nbsp;ylt;^np.ûc â Tatreproma^ nans,hypoflafin T atris non facit perfiSliorem, ciimperfelUßima exißens hypoßaßs T atris non poßit eßeperfellior,ßednihilominus 'tßentia ipßus Tatrtsperfellio edß^ Filius ( quia communieabilii

G edß^

-ocr page 50-

41 îacobi Schegkij Gontrâ- lt;

Tdtrt^ Ej]entia,non autem Hypojhßs) halens diutrßum ^ojlaticum eße èiEatrii by^oßaß. Èlam hti tribusproducentibtif fartini eir parttm produits prwcipijs omnium eorum quts ßunt fxtra Deum , eßentiam diuimtattsperfedbißimam dicimtiißcum aliudipfis nihilpoßit annumerari, ) non ejuod in aliijua hy^oßaß ßntperfelîionss inhérentes tanquam accidentiu f ytyidetur An-titrimtartjs Seruetianis ) fedquodreßeliti Eniits eßentix if)fx ßnt quxdamhypoßaßsßßßsperfellißimx, ei' incommuntcabiliit q'.txdam,qua ratione nonpoßit fieri yt ynum alteriusßtperfellioi Pet ,ytccidens,el^ Subieliiperfellio. Etenim fimpliciterperfelîuy ßc eßcomparatum, yt ei adnumerari nihilpoßit,quoßtperfelhtts, qt{aratione,Eßfientidmdiuinam (quxtribusßniturperfonts)ab-ßlut'eperßelldm dicimits, quia, nihil elf,quo poßiteßeperfellius quiddam . Etprxtereajingulas EJßentixhuiusperfonas , ßipßt quoqjperßellßimas,citm Ingenitumfit ipßßimaperfeUioEatrts,.

Genittieße à Eatre,perfellioßit Eilij, amp;nbsp;Erotedere ab ^trtsq^, perfellioßt Spiritus ßnHi. ’ElamßKóypii.accideredicamushy-poftßiEatris, derogabimus perfeïlioni Hypoßatica Eatrls, lAt ßhoyoiiproduci dicamus à Tatre^ e^hancprodullionem aShuant propri'eineße Eatrifiateamur, adperfeElionemnimirum hocper-tinebit Eatrts, cum fineprodullioneßilicet alteritps hypoßßeoSy Eater nequeat intelUgi. Quopoßto ,fequitur tlludetiam, ratione perfeHionü ytriusq^^ytpropter eßentiam communem, Eaterßt in Filto.ei; Filius -vicißim in Eatre, id elf, in Eatris eßentia, qua reciprocatio locum non hoher et ,fi Ao'y©- tanquam qualitas amp;nbsp;Firtitsquxdam inFerfona , amp;nbsp;non in Eßntia Eatrts.ineßi di-(tretur.Eatri ergo quatenus Eater nihiladnumeraripotelf,qua ßt perfeHius qutddam, nec Filio.quatenus Filius, nec Spiritui fanllo i quatenus Spiritus fanElus, cum ßnt.femetipßsperfeUx ires hypoßaticx omnipotentix origine dißcrepantes, non eßentia,. Eletiiuf lÿcopiofus hx£ alias anobls ßint expoßta, qux denba

re

-ocr page 51-

Antkrînitar.Sernetùnos. * 4

quot;^eâuntaxat in ^rafentia mihi yifitm . quot;hlon ergo Hypoftaßt in hypojlaß,ßdhypojlaßs tin alterius hypoßaßos eßentia^ ^ua ratione ßwm dicuntur Tater, amp;nbsp;Ftliuf, amp;nbsp;Tater, in Filin •Jß, Ftittu, in Tatre,'vt cum dico y^nimam Sentientem, efß in Intelligente, amp;nbsp;fntelligentemßn Seniienre ,fic intelltgi yolo,noii ^uod Sentient ßt in Intelligente , tan^uam accident in Sitbie[{Q,ßd ^uod amba: i'uoatfxa;;, ide^,potentns ßnt Fnim eß ßntite,ßeit Änim«partet,non dißclulx loctt, autratione quantita-ttt diuidua, Fnamßcilicet amp;nbsp;indiuiduam ,gt;tnimee eßntiam con-ßituentet, no '\gt;t quot;^na altert tanquam accident quoddam infitlFlon tnim et^ Sentient in Intelligente, tanquam Ldctident quoddam , wSulieIlo,nempe hoc modo quo Seruetiani Filium,ßeu ÄÖyop, eif Spiritumfanllum,in Subflantia,ßeu hypoßaß TatrM quot;vnici Dei eß-fi dicunt, nempe tanquam Q^litates quaßdam ,fro quo not dici-tniK eos eße in Ejßentia Tatrù tanquam Terßonat,

Propo. V«

Js folus cft vcrus DcusVnus, quemChriftus agnouit 5i in' uocauit. Ar Chriftus foluni Patrem agnouit amp;nbsp;inuocauit pro vc' ro DeOjloan.iy. Matrh.ii. Ergo Solus Deus Pater j cft Vnus ve-fusDeusjion alius extra Patrem,

PT^poßtio htecßmili laborat aquiuocatione, amp;nbsp;concedimm o-mnia,ßTatremnonßmpltciter,ßdprincipaliter, reßeItu à ßproduHorum ,folum yerum amp;nbsp;ynum T)eum quißiam appellet, de quoßxpiws iamdiUum. Et hoc modo non e/Ç aliitt Dew extra Tatrem,aquoßunt omnia,nec aliios extra Filium,per quemßme omnia,nec aliM extra Spiritumßan^um,in quoßunt omnia,

Propo. V1.

Nullus eft vcrus Deus cxtraillum alrifsimum, cuius Vntgeni* tusFiliusdilt;ft:useftIESVSChriftusIoan,i.Luc.i At folusDeus P^cer cft iSjcuius VnigenitusFiliusdiduscft lES V S Chriftus«

G a Ergo

-ocr page 52-

44 bcobiSchegkij contra lt;

Ergo folus Patereft Vnus verus Deus^non alius extra ipfum» nbsp;nbsp;'

’Yllogifmuf it A conßcien^w erat. Gullits '^eru^ quot;Detn efÇ extraefJintiamDei Vatrüaliißimi^tuiii^VnigenitttsFi^ liuf e^lESvS Chrïfiu^.SedKôy@-',feupiltits Dei^eï^ ’’vertu quot;Detu . Ergo Kóy®^ Jèu Fîlitu Dei non eï^ extra ejßn-tiam Fatris, lgt;lam Eauluf benedt£{um Deum, amp;nbsp;loannes, quot;Ve-rum Deum ,Filium appellat^'Vtjupràe^î^ diSum. Ergo,Kôy^ Dei non eî^ extra ejjèntiam Dei Ëatris altißimi ,^uitu Tatrû, Fnigenauf FiliusdtÜtue^^ \ E^N^ChrifltuJidondumproiafii, Hferetice^Kóyoii e\traeßentiamFatrK,'\'tquem etia ytdde impie dixerù, non tantjuam hypoßajtn ^^fed tantjaam actidens ^uoddam in Hypoflaßeße Tatrû ab aternOiprtecedtnte Tropoßtione. 2dos Fîlium dîcimuf ßectindum Scripturam [acram in ßnu Fatru, nempein eßentta Fatrù eße, tu extra ßnum Fatrù ilium para-, logißnü tuû.detrahù , amp;nbsp;ex Deo Filio faiù atcidens creatu-ram , V^desergoquàm conßntanee Scripturù argumenteras, quapnecipttia errnrum amp;.blAßJ}emta tibißntpropoßta . Huiuf Fropoßtionü Syllogißniu déclarât,quam egregtj argumentatores

DialeUttißnt jdntitrtnitarij,nullus enim F^uflicus tarn ineru--dite argument ar etur, amp;, tarn incondite.

Propo. VIL

JBefoIus cft verus Deus vnu.squiconferuat omnia Verbo, amp;'■ Spiritu fuo. At is non eft alius qua Pater {blus,fiabcns in Ic Aoyop, amp;nbsp;Cpiricum ab æterno,£rgo,SolusParerciî vnus verus Deus» JTerum aquiuocatione Focabuli Deifallit,tsjfallitur ^nti-trinitaritu.. Supra inFiypothefibus, eius Focabulißgnißcata dijUnximtu. Froinde in '^laiore, De tu yenu ör quot;Vutu, fignificat quot;Vnum Deum eßentia,qui nimirum eFß, deßntente Fattlo, à quo, per quern, amp;inquo funt omnta..gt;it alibi D . Faulus Fnum Dominum IE S V. M. Chrijlum eßi dteit, per quernßnt omnia. Ergo x.,i ,• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tgt;ei^

-ocr page 53-

A ntitrinitar.Scructîanos* 4

Z)« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yocaiulîi Chrifiojanqua diuina hypoßafi(nam Chriflnm

ex Ilaria natttm jdntitrinitarij, iUt duntaxatfatentur eße hjpo-flafin^ amp;nbsp;non ßeäem hanc Chrißi ima^inariam in hyfoßaß Tatxit tanquam acetdens quoddam adambratam ) congnterecosentur fix ipfifateri. Sedinquiunty dicitur Dei ‘Patru eße, non quiain.eßentia.ipßu0ßc hypoftdtuum qtäddam, ßed qttiaß{ piQ quisdam , Jeuqualitas mperfana-Patrii qtißdam. t^iliquid trgOjO Haretice,in^atre eï^, qiiodr.onßc ißje Pater. Sequitur

Pater compoßumqutddam exßubieSlo amp;nbsp;accident eßt, ey quandam perfeSlionemhabeat, eix nonßt ßnpßoßmplexperfeSiio, quodproßSlMnaturacdiuina aliemßtmum ef^ . Çoncludendum ^gifnr,Soliu ‘Deu4:Eßßntia,ideP^, T)iuina eßßntia, eßynuf ^e-rua Dew. tgt;4.t Dew quot;vnw Eßentia, e/^ Dew Pater, cum Deo Elio, amp;nbsp;Deo SpiritufanSlo, hypoßatice dißcrepantibw omnia ere~ ans,amp; omnia conßeruans. quot;Elam Dew Pater duabw à ßhpßaticeproduSlitdißerentibw, ^fetum^nam Diuinitatii eßentiam conßituentibw,non tanquam yirtute eixqualitate qua-dam ac nonparticipantibw communi Patrie Eßentia, ßdinha-renttbw duntaxat paterna hypoßaß tanquam SubieSio cuidam (proeoytßomniant Seruetiani)creat amp;conferuat omnia. Omne tnim accidentamp;ßnitum eP^,amp; inßnitoSubie^o inefl. ^At quod créât omnia, tir quibw creantur omnia, ipßa inßnita eßßprincipia oportet.Quareprincipia hlt;ec necylccidens Patrii quoddam erunt, nec aliqwd quodparticipet quodam accidente . E[am accident, determinatie quxdam e(^,ti^illudcui ineß Accident, quiddam finitum tir terminatum exi(tit..A.t Dew,pnncipium tirßntteP^ omnium, quare à nulle alioßnitur, lt;amp;eè inßnitw quoq^dicitur, qua ratione non poteP^ eße mßßmplicißima quædam Eßßntia, expert omnif materia,tir omniumaccidentium,citm omneprxdi-tum Accidente,ßt compoßtum, amp;nbsp;omne compoßtum, caufam ha-beat, omne autem caulamhabent ,principiumßmpliciter eße ne -

G 3 queat,.

-ocr page 54-

46 lacobî Schcgkij contra

• ^eat, autemftmpltàter principium^ finis omnium

Propo. VIII.

Nullus cß Deus alius, nifi is qui promißt fc cfTufururn Spiritum fuum iliper omnem carncm loci, i, At is folus Deus Pater eft Iolt; ann,t;.Alt;S:.t.Ergo (blus DeusPatereft Vnus verus Deus«

STiritus fian^w ti^(a’Patve tilioq^procedens jenerg^a^ua» dam hy^ofiatica ,Jine qua quot;Pater, amp;nbsp;Filitu extrafe nihilfia-eiunt, o^raenim 'Trinitatis ad extra J'unt indiuifia. Eodem modo prohatur etiam Spiritum fanSlum non efii tanquam accident quoddam in hypoftajt Pair it,quo argumentapaulo anteprobatum

J nbsp;nbsp;nbsp;efie kiyop yt accident in Pitre tanquam Suiteilo quo-

dam. Ergo yt pili usfuum hypofiaticum ejfi atceptum fert Patri, it a Spiritus fan^usfiium efie habet à Pâtre nbsp;nbsp;F tlio.Plon loque-

lean. Vf»

tur( inquit Chrifius)à femetipfofiedqutecunq^ audierit, loquetur, quia de meo accipiet.. Omnia entm qutecunqfiabet Pater ,mea funt. Prop tere a dixi quod de meo acctpiet. St quts yerba h tec êic-plicare y élit Seruetianis hypothefibusfretus,ipfa Chimera mon-Jhofiorem interpretationem afieret. Qtiodhahet,SubieCîumamp;hy-pofiafis eCf J iï^d habetur, accident ePf. Ergo P ater habet hó= y op, lt;(!t habendo ipjum, dicitur omnia facere fecundum i/lot lAn-tttrinitariot,yt yir habendoprudentiam, dicitur prudenter age-re . PrudentiaautemePf accident, e^tperfeClio prudentie, qute prudentia non yt hypoflapt dicit fe habere aliquid ab eo à quo habetur, jdlioqui Accidentfeipfi aliquideffet nbsp;nbsp;f^tesOKCipSLeop quod-

dam ßu ivlcifihaberet quidpiam infe quopcrfiperficeretur.Sed Âôy^dicit fe habereomrâa, queehabeatPater . Piotalioqui propter ruditatem fenfùum, quicquidperfeClum e/^, id habendo perfeSlum efièdicimus . Embra ifiarum lotutionum atq^ balbuties noflra ad ret diuinas etiam trantfertur, quee tarnenfetpfitfimt ip-Jeemet perfe^iones,amp;non habendo aliquid, perfeilumquiddaexi-fiunt.

-ocr page 55-

Antitnnit.ir,SeruetianosJ 4^

ßunt. Quit diâti Omnia ^ua habet Tater, meaßmt ? Äoy©-' hbi dtcit,quiprincipium illHd,a quo junt omnia, Tatremßtum dicit,. ü/imul etiam feipfum Ftlium dieit eße^rincifium . Sed in Tatre,non hypoßafis,'tgt;t dicnnt Seruetiani,qnare aicidens trit, nimtrumperficiens l:^^oßafin Tatrta habitua quidam Q^li- ‘ tas,.rix tTriiïfHTamp;^ Jal)ientia . Siigitur Kóy®-' ea omnia dicitßta rß'e,qicacunqj habeat Tater,amp;Tater inß habeat Aoyop, (^ro eo yt yidetur SeruetianK Hin } fequitur 'vt Kóy^ habitai jeu ^k; Tatrn ,i{)fe feßßim goßidere amp;nbsp;haberedicatur, quo nihildt jlu

monßroßua. Fr interim non dicam omnino l^poßaticas res gmficartbnformuln loquendi,quum dicitur,quicquidhabet Ta^ ter,râfquum duitur,meafunt.Tgt;ionenim ^ccidentia,(ed logica hygoßajes,amp;perßinxpcloqui,amp;dicere conßeuerunt. Siede Sfi-rituquoqj/anblo dicitur,!)^ meo accigiet,ex quoßquitur, quot;^rSpH ritus fanbfua,non tantum i» Tatre,nonfit accidens quoddam, fed 'tgt;t extra Tatrem,amp; Filitmi,Jic hyboflajis quxdam,fuum Effè ac-^ (ipiens à Tatre, amp;nbsp;Filio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in ere at ia rebtta nihiljit per Eß

jentiamperfeblßtmum,(ßumma enim cuiq^ retperfeSlioper lt;Ac-^ ttdens inef^,lt;ir eo dicitur aetipere,aut habereperfeSïionem jfnnH lem quoq^phrapn transferimus adres diuinas balbutiendo,'nt quumdicitur à (jhrifh,omnra qua habet Tater,mea fiint,eîr tte--rum, Spiritui fanSlua, de meo accipiet, quum tarnen Taterßuant perfeHionem non habeat,fedper ejßntiam ßt ipßperfebliojimpli^ eiter ingenita,amp; Äoyop, quemproducit ßib ratione qua Tater eßg necejß etiam eT^ eße hypofiafin, ciim Tater fine Filio, tanquam forrelato,nequeattntelligi.Termintti porrbfieu Sabieblum huiua ' torrelati, ex necefiitate nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hypofiafin quxdam, amp;nbsp;non accidens

quoddam Ta-rn\ ISlon enim Tater juamper accidensperfiebüo-nemprodiicit . Quare filiiam fimpliciterperfeSiionemproduceret ipfium jefie producers quidpiam diceretur , qiiodeT^ imPoj?ibile. TrodiUti ergpTaterjimpltciterperjeSlioßumma ingenita,per^ fe^ionetn:

-ocr page 56-

48 Jacobi Schcgkÿ contfi feSlionemfummam ^genitantextraßtatn hjpofiafin,ßedtntra. eß fentïam fuam mnitßateßhi te^ualem nempe hóyoi), qui aipro-ducentem refertur tytadTairem,quart Fxliuquoq ipßumopor-tscprodu^um quiddam à Tatre differens '■^::!St)SMllt;f.effe . Ciete-rum produEîum Äoyofj Seruetiani quoq^ extra effentiam Tatrit tffè negat ^quum ’^lidelicet ifßm Q^litatem amp;nbsp;Firtutem quan-idam Fatrii dffe dicunt. ^t cum Ä.iyQ-' accident 7atrit non effe foßu,(t^tdemonßratum eß) neceffie^^^Dtßtquiddam iniffloL df dißrepans vtrösacviii. Ergoßnon ed^ in hypoßffiFatrit, neq^ quot;vt •Occident) neq^ quot;Vißm^liciterferfediio ,ßequitur,^tßt aliquidin Effentia ’Patm . “ddam alioqutpenitut extra irlocp Patrtterit hoy^quodtarnen non yoltint, nec fatentur etiam Seruetiani.

igitur erit AóyQ~' in effentia “Dei Pairit, tanquam materia quadam, aut Subiedlo quodam,aut erit in tpja, tanquampart tottut effenMßmplicit, tir non tanquam cum materia, aut Sub-ie^o compoßtum quiddam, qult;e compoßta effentia alidt in Phtlo-ßphia non appellaturßmpliciter feu oAaç oÄop ,ßu indiuiduum totum ,ßd ÿuuoAoiiy diutduit ntmirumpartibuttotiut Effentia exißentibut aut m materiam amp;nbsp;formam, aut in Subiedlum amp;nbsp;^Accident ,Intelle£luf noßsrßmplex, täf alioquißeparabiltt à corpore ,producit Cpropter animam informantem corput ) tanquam irypoßaßn à fe diuerßm,ratione tarnen 'àvlooi lAnim« non ßpara-tum autßparabilem intelle£{um,ßedcompoßcum,c!ttquatenui com pofitum, hacratione\iAiKoii,cirquoadvAiKoii, hacrationecapactm Idearum, qutbufperficit ipfum‘^lentßeulntelle£fufßmplex,ßu fPiidiKac;. tiicitur ö” hic Intelledltesßccompoßtut in bomine, Äoe yamp;', cuiut bypoßaticum effi ex eo cognoßttur,quodnimirum ei Scientia infunt, er '\:zsiKamp;fjJleop quoddam e/Ç habitu acquißta-rum Idearumperfedlum • Et Praterea Intelle^ut agent, ipßum ßientijt informant,non effentia different, lumineßo nihilominus perficereipßmdicitur.Si ^gt;bititrinitarif effent eru-iiti

-ocr page 57-

Antîtrinîtar.Seruetianos. 4^

liitiinThiloJojihiatum facilimè cumhts tranßgiretur . ^edtïi--ßutans ali^uts cum homtnibtn Thilofophlte ignarti de ßtblimi-buf hîitarduü nbsp;nbsp;diuinif rebu4 ^perindefaciat attjjßcum cœco de

coloribu^ dißutArt conetur.Hihilomintcspropterpiot, amp;nbsp;eruditot quot;^iros, nbsp;nbsp;inprimüpropter honorem 'Dei omnipotentii, ek^uißtiß

ßmit argumenta cotra blaßhemos illos dißutare inßitui ejuipor-Tohabent aures adaudiendum, amp;nbsp;intelle^um ad tntelltgendum. Uh audiant amp;nbsp;intelligant qua dictmtur .Oßendtmui tn homine eße duos intelleBuf hypoßatice differentes ,nihilominws eßentia .Anima ynaquiddam eßentialiter ynum exßentes .'Eodem modo dicimitsin Eßentia diuinitata l^na ßneße Plentern ingenitam (quam alias chara^ere ‘Bonitatis deßgnauimits)amp;'Mentempre» tereagenitam, quam Scriptura appellat Kóyo^ Deigenitorùs ,ßu Patris. BlatoPPatrem illum, in Thilebo nominal, n»/j quodes^, '\dens,altering 'Mentisgeneratrix, ^t Mentemgeni-tam,appellat,^isecnK\Kü}i vsp, er Ao'^o^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, quem alicubi dicit

ejße quot;B^egem cœli amp;nbsp;terra ,per quem omniaßnt condita, ytßcrihit in Epinomide.Sedgenita hac mens à Deo quot;EatrCinon ei^ compo^ ßcajeis'non ei^ vÄiKH,ideiß, materialisquadam hypoßafis ciini ßtcAitßa eßentia ßuadiuina, non autem habituperße^ium quid-dam,aut tale quodqualitate quadamperßeipoßit, accipiendo ni-tmrum quandam fapientta inpormationem,ßdipßametpmpliciter

tnßiita perfe£ho eisjapientia,per quam Dew Täter omnia condiderit.Quomodo noßer \óy^, amp;nbsp;Dei \óy@-gt; dtßcrepent, amp;nbsp;pratereaquidßmile habeantßaElenw planumffecimw per-ßicitur,Kóyo'^ Dei Tatris, ab ipßo TatreprodiiEium, neq^ in eßentia Tatris meße, tanquamformamin materia, neq^ etiam ipßum noftro Irv ^iiyo'ji,tanquam accidensquoddam, in hypßaffTatris ineße ,ßed nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ P

extra hypoßaßn TatrisproduHam hyplt;ßaßn,‘non extra eßentiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inuH

küpßßcas ,jed eße partem eßentia diuina ,iotumindiHiduum nonelt inipfo Deumcum Tatre Spiritußanilo conßituente,ädeiß, ejßeiitiam agentCjiSepro,

H T-'ruiitatis iedin

-ocr page 58-

5 o îaeobi Scbcgkij contra

Subkfto^'uo* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ynam t7idiuiduam,zy' nonyt a'JMo\o}iquiddam cotnpO:^

riimæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßtam( quemadmodum hutnanx mentit Kiy@-‘ed^ compoßcin)

fed ee modo partem eßentix “Diiiuix totiw quamhbet eße hjpoßx-ßn, quo ^mmxpartes nihil aliud, quàm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuas ejfe dici-

nuts,quarum 'yind,nonßt in alia,tanquam accidejis quoddam,nee omnesßnt in eßentia yina tgt;lnimx,tanquam in Suhie^to,aut materia quadam. Qui iß a non intelltgit,per/uaderi ei nullts rationt-iitspotent, Fnum eßentia, eße trinumhypoflaßihits, amp;nbsp;hypo/laß-ius trinum, nthilominus Vlum eßntta exißere . efiat yt Tro-poßtionis quoqßalßtatemcoarguamtts . Ille folus, inquiunt, elQ yertts Deus,quiconferuat omnia Verlo amp;nbsp;Spiritu fan^o.fonce-dimits quoddicitur,'Verum eß,ßI^erhum amp;nbsp;Spirittts fanSluspre fulßßentihits rehus , e^x non pro accidentibus Tatri quihufdam qualttatibus yßirpentur. lam plurihts argumentts eli^ demon-, ßratum, irbum, eSt Spiritumfanllum, in hypoßaßTatrts non eß ße accidentia,quibtts perpciatKr,ßedin Eßntiaipßus eße quaßdam hypoßaßes,ideF^, resquaßdam incommumcalalcs. Et ergoabßr-dum diSlum edß ,ßquts Tatrom reßeQu ßui ipßus Tatrem eß dicat,ita quoq^ abjurdum elß, ßiquisTatrem TU Aoy^s, tanquam Ftlij àße prcdubh, Tatrem dicat, quatenus KóyO^ßt tanquam produSlum accidens quoddam Tatrts.Quodßquatentts TaterKcrt yop producit, ytiq^ Äoyofj Filium eß oportet,ctim Filius, quot;vtpro-tluSlum adTatrem producentem reßeratur . .^itFilij 'Vocabulo ßgnißcari hrypoßaßn quandam, amp;nbsp;non accidens quoddam Tatris, nemo ea intelligens qux diximus ignorât. Id ipßm quoqßerß • italia pradicata inßripturispaßtm declarant, yt quando Filius mißts dicitur, rlü à Icranne,apudTatrem Deum, o Ä.0y@-' non in Tatre Deodicitur eße, tanquameonceptus ammi,eSxThantaßma quoddam Seruetianum, amp;gloriam tanquamßeipßßubßßlens quid-dam, non tanquam Qualitas quxdam, ante conditum mundum babutße dicitur ..Itemtiim dicit,Ego,e^T ater yuumßtmits. jin~

-ocr page 59-

Anuti'înitar.Seructiâflos, yr,

von T trions nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicittEgo, an fortajjè Gratntnarict nonfunt

-^ntïtrÏMUrïj qui negAnt,EgOfTu,Ille,pronommibu^ perfonat d^ngui ‘Dijünguunturperpétué amp;pApim hispronominibM,amp; perfonuUbM eeiam epitbitti^Tater, Filitii,Spiriw[anEluf in Ja-tra ScripturA,quAm illi miferè adßiüerrorem eÿpernitiem detor-quent. Si( Qhrißui de Spiritufon^Oy loquitur: Taracletits adtil- Ioan.t4, le^quem mittet “P Ater nomine meo,tlle y os dacebit omniA.Etrur^ fite:[lie megîorificAbit^quia de meo accipiet.Ille,Perßnamßgni- îoan.i(ï. jtCAtdtem, °hde^ PerfinamßgnificAt, amp;prxterea lt;^ccipereperfo- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

nalepradicAtum eFQ,eÿ non alicuius ,gt;diàdentis, quodperfome AcnditJddAm aUa eF^,quA Accipit,eÿ aU a, a qua acâpit .GrAm-maticApotuit yos^ é mijeri hommes^ errons yeßri comonefacere. Ex hypotheßbiis HAreticorumßißA yelimw interpretAri, turn fAlßtAte ititerpretationès ipßtts perßicuitm erit quamßntfelßa ip-hypotheßes.Primiim confiâtßpßtm riS'irißeu perfionAm,eÿper-finAm AccidenteprxditAßdem numero eße, yt SocrAtes, amp;nbsp;Socrates AÎbedine pradùw »ynue amp;nbsp;idem numero e^ Socrates . nbsp;nbsp;nbsp;Pi-obatur Sem«

q uoq^ Pater, amp;nbsp;P ater,in quo ef^, Aó'yamp;~' tanquam Quittas, df tianos eflè Patri yirtuiquadam,ynua numero eï^ Pater.quot;DeindefiAoy©-“, qua- P^fsianos« iitatis e?^ nomen , cuiusßtbieÜum ei^ Pater, «uucäivixc^c^ ßeu yniuoce Aoy©-' dt 'Deo non pradicabitur, neq^ etiam de Patre Deo (cumßt eins ^Accidens) quem Patremßolum amp;nbsp;ynum De-um ^ntitrinitarijeße dicunt. ^tde Deo,ßu diwna Eßentia^ non.de Patre, dicitur d Aoy@-' cfajoconp-Ciie;, nempe Pniuoce, ör quod Diuina Eßentia ,ßt dti^ d Äoy©-', te/iatur Euangelium Ioannis.QifidßQualitas Patris quxdam eßt dAciyQ-',de eßen-tia ytiq^ diuina nequaquam yniuoceprcedicaretur.Qwdß diuina eßentia,nihil aliude/l,quàm hypofiaßs Patris, (yt ßommant Ser-uetiani illi ) amp;nbsp;Aóy®-' nihil aliud cß, quam Q^alitds cir Virtus Del Patris, quaß dicas nobts Hxretice, qua ratione yniuoce amp;nbsp;quatfnus oTT^ óp apudloannem o AiyQ-'predicetur de DeOiCum ‘^^cnditur

Hl QuAritas°P'^^-^h^^

-ocr page 60-

lacobiSchegkij contra

nonpofsitQya Q^ahtas de Hypoßa^inon niß Detiominatiue feu iûas elle Pain's, ^jcaripoßit aut debeat^ Ergo yt Socrates non e^^ albedo, fed al--bus,ita T)ejti quot;Defer ,non erit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appellandu^ , fed LogicM^

autemLogicu^ ille 'Deus,ft idem numero cum Eatre,f‘ quitur Eatrem incarnatuefe, (Q^alitas enim ilia amp;'ygt;irtu4,tA-quam accidens,fine Deo Tatre carnemajfumpfijfe nefingi ^uidem. conieSlura quadampoterit) amp;nbsp;concludendu non Aoyop tpfum ante fecula exßentem,incarnatumßne Eatreeße, qua ex Diametrct certe cumfacrispugnant Scripturis. quot;ddam Sertptura dzeit, ipfm hayo^feparat[m ,amp;non Logicamhypoßaßn (quam HUEatrem ejfedzcunt ) affumpfifenaturamhumanam . E^rfts ogganniunt nobis Harctict, amp;KóyQ}3 interpretanturfuifß Chrißt z^us Em-bratilem figuram, sir phantafa quadam Dei Eatrts exprefam imaginem amp;nbsp;ßeciem Chrißi, qux ßlida poßea carnîs o* corporis eßentia, quando naßeretur ex^aria 'Snrgtne, hypoßaßn habu€~ rit, quam Corporis quadam eßentia deßniunt, cuius cluaigt; fuerit,. amp;nbsp;ymbra in conceptu Eatris xterno. Vt ßEaber Ideam: domus, zntra fe adumbrat am producat extraß.fipjafubßßentem effeiens domumETaleßgmentum eil^ tgt;d.ntitrinttariorumillorum,cuius^ horrenda,.impia, eät blaßbema ante cedent la eis conCequentiayix' cogitando e^ßribendo !atis quißiam explicabit. Turca, aut lu-dteus de Deo tarn impie non ßntiunt,qu(im y^cordes HU ör craßi •^ntitrinitarij, quiprteinjanza eisßupore mentis non intelligunt quidpaßzm eßutiant. Deum Eatrem , nonßmpliciter cf?' eßentia perfeHu,fedqualitate et yirtttte -r hoy's quadam,quæ yt ei qua^-Utas accidaT,ipfum eßeperfeHum dicunt.^An non iAccidens om-'ne, ^prieterea omne in quoinfunt accidentia, creatura eif, titm buiufmodtßilicet omnia ßnt compoßta i' Ergo non tantim fhri-ßus, fedetzam Eater Chrißi, Deus Hie ynus Solus Antitrini- -tariorum, creatura quadam erit compoßta ex Subzeclo eSt Accidente , quem’Turca tarnen eit ludai omnes compoßtum ex acci-' dente,,

-ocr page 61-

-Antitrinitar,Seruetianos, 5 j

Jente, elt;r Sulie^o quiddam, amp;nbsp;creaturameJIê negantJoAnnesEu--angelifia,inquit,Sj)iritumfangum,à TAtreprocedere, non autem ipjam in Hjpoßaß Eatrù quandamejß energ^an, aut yim confo-latricem Tatrvs quandam, qua nimirum lt;tvp.CiSHKÔç quoddann fit amp;nbsp;aBio duntaxat 7atrùs. %gt;Lt energi^a hatfifit in TPatre,tan-quampuhieSto, nonfimtm fanEtus , fed Tater hac energ^a erit nec SpiritWSfianElwsàTatre, fedipfiaenerg^a,tan~ quam accident,ab hypcßa/iTatrtsprocedet, idemq^ numero erunt Tater,amp; Spiritws S.id e^^,Tat er Ule U'^yetriKo'ç. ^t Scripttl-ra priiez àTatreprocedereperSoyopTatris,SpiritumfidnStumy tanquam potentiam, qute nd fit accident,quam mittatur,eä‘fit in homindjts ei5^ycdUK0(i,teßatur .Quamobrem dSlio(qua fine Tafi-fione reciptentit SulteSlt neqmt intelligi ) non erit Spiritus fian-Sius ,fiä feipfio quiddam fiubfifient, nempe Omnipotentia qtiadam procèdent Tiei^in Efiêntia dwina fuißßent, ör non Tatria hypo-fitijt inhärent quadam energ^a. Älioqm enim quomodoprocede-rcfa Tdtre, amp;nbsp;quomodo alius à Tatre ejfit Spiritus janSlus ,fi qualitatquadam, lt;amp;plenitudo , fiuperfeSliöquadam Tatris ip-fiius ‘Diuinitatts efifit (Jum etîim fit alius confiolator,fiequitur,'\it nonfit neq^ Tater confiolator,nec Filius,fiedah ytrisqj mifius alius hypoßdfi confilator,non efifintia alius.Trius ergo Spiritus fiandlus fiipfi quiddam fiuhfißentintelligitur eß, quiddam procèdent potentta amp;nbsp;non energlt;jie nomine à Tatre, quam mittatur rationt energ^xfita in Corda nbsp;nbsp;animotfidelium Chrißi,tanquam legatus

quidam omnipotent Tatris, amp;nbsp;Filij.Tratereafi Filius, cÿ Spiritus fiandtus in Ejfintia diuina nonjunt Flypofiafet, fied in Hypo-flafiPatris fitrt acc dentia quadam, fiequitur, yt Tatns efientia hypoßatica quiivfidam accidentihus fiicperfe^a,yit aliat diximus, t!jiplum Tatrem,yt Deum amp;nbsp;Hypoßa/tn, quiddam tmperpeilum fi^pfio lt;^/fie)amp;non efifiij^fifiimam '}!irtutem,amp;tpfifiimamplenitudi-diuinitatts fieipjaJuhfijkntem,quA ratione rurtus magis impie

H s de.

-ocr page 62-

5 4 îâcobi Schcgkîj côn

de T}eo jintitrinitarij ^ttàtn 'Tv/rcx etut luâteï feotittnt qui nibil^m^liciuf eJfèpMtant, rÿiflùmne^u4quam( yt cre^turas) MtiaentibwperfeSum quiddam ejjè c«nftM,E.rgo wloêle^tM 7ater,Sfirùumfiium, no a^ptllat in feifß Qualitatem quAndam inhärentem 3ßd h^foßaßn quandamàßineadem Eßentiafro-tedentem, qua promit tit ßtanquamproduBaaßpotentittyelle tßiaSuofum in ßdelihus ,qtia,mßtlicet energ\an,effußonii epithc'-to declArauit3qu«hypoßaßs Spirituiprocedenst ’Patrts hypoßaßn, tanquam accident,nonperßeiat, ßtdßt aperfe£{ißimo,perßBißi-tnum quiddamprodnSttm, tij'nonßcprodu^am, yt 'vnumßtper-ficiens, amp;nbsp;alterum tanquam ptrjeEum qnoddam, qttte ratioper-ßSiionis quot;Deo nequaquamcongruit.

Propo. IX.

Impj’um cft fateri très Deo$,amp; vnum,diccre Tria, ex Vno Iclt; houalaccre tres » Sed doccrc Triadcm,tres perfbnas indiuiduas j öC ftibfiftences, eft doccre 1res Deo» ♦ £rgo Trinitas pcrfonarum non (ß docenda»

VCtahttlum “Dei omnium Confeßione 'èamp;locp, idei^, Eßen^ tiamßgnißcat.Ergp de quocunq^prtedtcatur Dette, autß de Deo Prtedicetur aliquid vujjcinv^aQ,ideß,''vniuoce ipßm ialotii, ideT^,eßentiam quandam eße oportet. t^t in Epiflola Pauli ad P^pmanos, tit in ßanonica loannüs ( quot;yit alias oßcndimus ) certum el^, Deumpradicari de Etrlo, amp;nbsp;in Euangelio Ioannis, de Deo preedicari 'vniuoce Kóyoy, ne Seruetiani quidemnegarepoßunt. Exneceßitate igitur Eerl}um,ßeu Koy©-quot;,rations eßentite diuinte participahit, ac nec Dei Tatrts Ttdä®-' proprium quoddam, nec perßciens hypoflaßn Patris, accident ,jeuffvp.ÇiÇHKQlt;i quoddam ertt Kóy©-'. Qtijnetiam,Pater, Filuts,eirSpiritMfaniltts ,cvm ßnt quot;^num eßeKtia,non autem quot;vnum SttliePlQ,eit compoßtum quod-daWf ac creatum Vwm, (quemadmodum ^^ccident ey Suhieilum

ynutn

-ocr page 63-

• Antitrinîtar.Seruetîanos^ çç ynnm Sttbie^o dùuntur) necejjè erïi Spirùum quo^ SanÜtim tione eiufdem eßentix non mïnw Deum eße, quàm Tatrem, amp;nbsp;Detvsßt à nbsp;nbsp;nbsp;Deuf etiamßt,per quem, amp;nbsp;DeMfit

in qiiofint omnia . Itaq^ fecundum Scripturaspium efifateri tret t)eos,non eßentiaUter tarnen,fiedhypofiattcedißer entes.Qfi enim confientw Très Tieos eßentiabter dißerentes,ilU non minu^fune imfij .^intitrinitarij quàm yos fivs, eir quorum errorem non minus quàm ye/lrum tam ante biennium confutauimus . Froindt ^inorem Tropofitionem 'VeflrteConclufionis, qua e^: Seddocert 'Triadem,tresperfionas indiuiduas ,amp;fibfiftentes,eiî[^^ docere tres Tieos,falfimreße^utrifiicis eßentixeße dicimits. Tion enim do-cemus tres Deos eßntia dificrep^tes eß, fidtres,''lt;:Zjt)Sat.a'ia. di-JitnSos .Quomodo autem tres perfinx, nihilominus eßentiafint a-^uid Fnum ( quod abfiurdum di^u propter ineruditionem omnes arbitrantur ^ntitrinitarij )planifitme docuimusin libris duo--ius contra .gt;intitrinirarios,quifianèoppofitum erroremhuic Ser-Hetiano tuentur. TTamnec Uli yidtrepofiunt,propter ruditatem amp;nbsp;ipnorantiamyerxamp;fiblidx'Philopophix, acTheologix, quo-modoynum eßntia ,pofiit eße tria, amp;tria, quomodopofiint eß ’^num,jedfiemttipfiosparalogifin^ quibufidam decipiunt,-

Propo. X.

Qliod non docent facrac Lirerx de Deo , tcmcrariiirh eft, I'daf*' Fercre. At tres fuilîë diftinftas amp;: indiuiduas vnius Diuinitatis per* fonas ab æterno^on docent facræ Literae, Ergo id alîêrerejteme* rarium eft,

VEra ^iaior e^,fid’\dtnor Eropofitio falfit, TTamnon eipdemyerbts ,quibtts nos ytimur,tarnen eodem fienfi ifia-proponuntur amp;nbsp;docenturinfiacrts Literis, îtcet enim commoditts, tprplanius his'mrbis ScbolaJUcis fienfimobfeurum Scripturarumgt; Vittrpretari, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;net Eattr^de Eilio^ nec Filius ^ds Fatre,nec

Spiritiist

-ocr page 64-

5 6 tacobi Schegkij contra

Spiritoipin^tti^de 'vtroiy^net 'vttr^yde SpiritufanBo,pradicari fote^i nee non tjuu nee Filiin inharee Tntri^ hypoßäß^ nee ter Ftlij, quoadhismodi4ineonimunicahiles/unt,^feipßs ßihß-fientes non eum alio qnodam conßituentes aliquiddiuina tßa amp;nbsp;omnipotentes t quatenus yna non pradieatur de alia^ nee yna altert, tanquam aceidens autproprium^d^Q^ ine^, eiperfonas, eif hypoßaßs appeUamus,fie dißrep antes, quandotitti-dem inLogiea Fhilojophiaperfonaiamp;ynum numero,feu roS'iri, appellemu^, quxneeinefie alij,neeprxdtearide aliquo poßunt, Q^dautem triahæenulli inßnttanquam t^iceidens,tirprate-rea etiam quid de nullo alio pradieentur, par tim Scripturis e^ tnanifeßum, par tim ex htsquibws ßtpra errorem Seruetianorurn confutauimus,perßieitur. Er^o noJEa interpretatie amp;nbsp;non ahhorret àfenfu Scripturarum.Deinde,enm Dettsprxdieetur detrihui bis, amp;nbsp;tria hae pradieentur de Deo yniuoeein Scriptu^-ris,etiamfi Dei'rniu^ eßentia appelUtiononreperiaturin Scriptum,tarnen reiß^nißeatce, eit hts etiam^erhis expoßta reperttur eadem yeritas , nempe idemßenßts, quihußeitnq^ tandem quot;herbis is exprimatur ,quibus 'veritatem Scriptura conßntaneeinterpre-tamurüdonenimfalßum ei^, qttodyerbts alijs,ßed falßm ei^, quodßenßi dißerepante à 'veritate Scripturarum, defenditur, quod equidem Orthodoxi amp;nbsp;Catholici 'veri nonfaciunt ,߀dÄntitrini-tarij, qui eit ipß( quantumuis hooipfim in nobis reprebendant) 'herbis inußtatis Scripturießnßumexprimunt,ciim Striptura nuß quam,Kóyo^,Qualitatem Dei EatriSiAUtplenitudinem appellet, neealijs qiùbufdam, quibus ipß ytwttur, yoeabulis in officina il-lorumnatis, yßaßuerit, ^t interim nihildicam de monßrofis Ser-ttetißgmentis ,qux non niß monftreßs, eit inußtatis yoculis, eit quas ne ipßquidem autores intelligant, explicaripotuerunt. Ex quo facile intellißtur, qualisßt Spiritus Antitrtnitariorum,qui in alißreprehendunt, quodipßlicentißime, eitproßigatißimefa-ciunt^

-ocr page 65-

Antîtnnîcar.Scruetunos. 17

^unt^non interpretandos, fed confmcîen^o nbsp;nbsp;oiftirando, falßt tSt

itlienû in(er/retationilgt;ufyeri[atem Scri^turarum,

Propo. XL

■ Pcribnx Subtlan;iaUs(non relaciuæ) proprium eß.pcr fë fubfl^ fterc feparacim^ôi^ habere fijum rile pcculiarc,indiuiduum, incom« naunkabile amp;nbsp;diftindum. At in Diuinkate non pofîùnt talcs Per;« fonæexiftere.Ergo nec aflcrendæ Cunt. Miner probatiir. Qiiia trc« feparaci Difforent rilentiales, leu pecuUarejamp; diftintftum Ellêha^ bontés*

ab omni alio dß.nÜnni quiddam ’vnam adnumerum, zi' incommunicabilem exißentem. 2dos cum Eccleßa Catholica Sub-flantialü Terfome^non ynam ( yt ^Antitrimtarij) feddialicem rationem efß dicimui . Vnami tjuandocärcjuatentuperefjentiam indiuidua ^utcdaW i cir uKommunicabiliaßntinter fe dijireta^ qune apudîiialcamp;cos, rot^'r;, eÿ^primee Subßantia appellantur. alteram t ^uando incommumcabilia eÿ indiuidua tmum quid-dam ad numerum,ratione Eß'entieconßituunt,'vt Totentice a^ni-ma, (^rcedicatione^t^; SubieBicnt etiam incommunicabiles) fum '9num aliquidpropter ynam ^Anima efßntiam, tärtres item omnipotentes Eniua eßntia ‘Dei ^iu}di».çici, ynum quiddam Efßntia dtcuntureße,nempeEnus efßntia Deus. Sedquiapotentiaillce tres,proprietatibusperßnarumparticipant, quarum 'Vna e^,'ygt;t pradicari 'Vna de alia nonpoßit, altera eiif^, yt 'vna alteri, tan-quam accident, ndinßt,propter bancßmilitudinem, interprètes di-uinorumthas Efßntiie diuince tret omnipotentias,perßnas etiam, f 0 Hypoßafes appellarunt.Ter fonce dicmitur Tetrw nbsp;Taulus, qu'od tres omnL

quianecprcedicantur de aliquo,necinftintin aliquo, tanqttam in potentiæ Dinv ßibieBo,ßdfeipßsfunt o^ oiJ,idellf,ipß{m ens, cis ró^iri, ideß, appellera btcaliquidtf^niam yttArißotelesjcribitjToTQ^j-difiwlaiqf^'^^'^^'^'^ß’'

-ocr page 66-

53 hcobî Schegkij contra

iJTTot^Xa ^ó'Jop , idei^ : Hoc ahquid eße duntdxat Sulßantij^ adjcrihitur .■ Q^mohrem quid yetatquo tmnw omnipotenti^e^ quoq^ illas hy^efiaticas, ap^ellemw Teyonas, ciitn qttxq^ harwm gt;nbsp;(fx catifapriedicationüfit mcommunicahiltfin aUquo SnlieSo, tanquam accidentia y non infint nbsp;nbsp;Ham quod in Eßentia diuïna

dituntur meße non ei inftmt tanqitam Svbie^b cuidam ,fedyt partes Eßenttßyintotaeßentia, amp;ytpartes deßmtionis ^funtin tûta deßnitione Eßentia alicuiu^, nihilominw yt TÓS'tlt, id hoc aliquidyamp;perßona yna^alteri non ine^i^,(^yt “Petro Paultfi ‘non ine^ßyitahypoßaß Patris,tiliuó nan iné^,licet eßentia Pa tris inßtßsdnon ytfubie^o ^fedytpars eßentia, toti Eßentice.,yt facultas fentiens, in tota i^nimaß^dinor igitur huius Propofitio-‘ nis e^f^ f alfa, quce ßc habet ; ^t in diuinitate non poßunt tales perßnce exijhre. Etenimperfonce “Diuxnätatüi conditiones amp;nbsp;pro-prietatesperfonarumßenßUumduas has'habent, quarum yna eß, Qtja rarionePer dg nulloprad'.cariyalteraynulli tanquam Subie^oineße.t^i qubd lonxd^Vannir^ ßgfjßlg^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;creatx etiam eßentialiter ßnt difcreta , aC

quot;‘numero eßentiarum différant ßxd eis propter materiam aecidtt. J^na enim effentia, numeroßt multiplex materie confortio . t^lt ’Diuina eßentia Patris cumßtprincipiumprincipiorum, materi« penitus eiß expert . Quamobrem impoßibile eißy ytdiuinaper-fonceßnttres effentia ßeparati T)ij,quodprobatione 'Minoris ßngi^ tur ab Hareticis, non autem probatur, quum dicunt. Siperfontt funtyeßentialiter diuißerunttret “Dij.Jam enim oßendimws effen-tialiter dißcrepareperßonas, nonperßffedpropter conpofitiotiem’ fttm materia, cuiut inßar quidsm poßit effe in Effentia diui^ nßqueeßmplicißima ePß. “Hec dfferunt etiam yt

P^elicte Perßnxyßquidem dtßirepantes dua numero feu Effentia non poffunt effeOmnipotentia^ yt fupra demonßra-uimut,.

-ocr page 67-

Antitnnitar.Seruetianos.' 5^

Propo. XII.

Qiiod vnum eft numero, id per numéros diuidi nonpoteft» Augufti, in Manuali Cap. ».At Deus vcrus, Vnuseft, Ergo per ■numerqs diuidi non potcft,Et per confcqucns, Vnus Deus in trc« iperfonas feufubßftentias indiuiduas diuidi non pored.

F^lf^ eS^ Tvlaior.'hlam licet EJ/êntiadiuina 'vnaßt Hume-ro, nihilotninw Jiuiditur numero quodam trium

runiijeu quot;Perfonarum incommunicaiilium,quamuts ejjèntiarunt numéro no» difiin^uantur. Itu^ T)eum yerumi ratione Efjèntitt^ Vnum numero eije dùimttt. Sednon fequitur, Ergoper numéros diuidi quodammodo nonpoted^. l\[am Eßentia'vnay tribusly-pofiaßbus ef^ numeroja , non tribus eßßentiarum dtßretionibus^ ^üibus per fonte ere At te inter fe differ unt. ^^t prtecedente conclu-ßone oßendimus, perfonee lioculAm homonymiam quandam huie-tre, quAtenus Accommodetur ‘Deo,amp;qUAtenus creuturis. Sed eAm ^JurpAntes jintitrinitArij 'tgt;t EniuocAm, Abfitrdu htec colliguntj efuius explicAtA Homonymia,fAeilèr.effondetur,

Propo. XIII.

Vbicunq; tres Gintperfonae fubftantiales, ibi tres funt feparatae Gibftantiae, indiiiiduæ. At in vna diuinitatc non funt tres Subquot; ftantiae feparatae. Ergo,nec Perforce. Miixar prebaturex Definiquot; tione Perfonx fubftantialis.

O’^inis EerßnA e/Ç SubßantiAlts, feu SubftantiA qute-dum,ratione quA nec prAdicatur de aliAperjona, neq^ alij tanquam cuidam Subiedlo. Communis hac ratio edf^ Eer-fone, eonueniens nimirum Increatis eif Creatis Perfinis . uÂlio modo PerfnA dicitur Subffantialis, quatenus quot;vt numero dißre-pans ab alia Subßantia, eiufdem adnumerum ynius effentia non edf pars. Et hoc moiloperßnas dißretas numero negamitse/ß, Patrem,Ftltum,eir Spiritum fandlu.'idiam tres Uli numeratKr,amp; ßerj.na funt^e^ dictuitur Siibßarttiales,quia ynius ad numerum

J 3 Eßentiee

-ocr page 68-

C o -» kcobi Sckegkij contra:'

£jjêntiieippe interfe incomtmicabilei (modoprim diS{o)t)(ißunt hypoßafes,eiif idoiptotam diutnitatie nonditiidentet tljintialitert fed efentialiter earn (onßituenteSj/ubßflunt, Qaam^orem hacßg^ nificationeiquA ipß yßtrpant yocAbulum ‘Perßnx,negamM Ter-fnasdiet, i^Atrem,Filium, amp;nbsp;SpiritumfanSfum,fedhac,qtiano$ •vtinwr, yt confletpropter homonjmian '^eabulwum hit ipßi er^ roriltü implicari StruetiaaK,

Propo.XIin.

Perfona^non eft in Perfona a!tera,velinftibfiantia alferiusPcp fonçjpropric Ioqucndo.AtAo^©-' amp;nbsp;Spiritus fandus fuerunt ab Ktcrno ill Su bft ant ia Dei pat ris J Ëeclu. loani, t» Corin, 2gt; £rgo Aóyamp;'SeSpiritus fandus non fuerunt Perfonx fubftantiales in DiuinitatePatris,

FFndamento male ilt;^ êic Ambigu a ßgnißcAtione yocAluït

Terfo»a,qua nimirum non poßttfignificare SulßantiAlem amp;nbsp;toëJJènttAlem i^pofafn, colligit tür concludit ,yintitrinitariui Terfinif Filij, amp;nbsp;Spiritus ftn^ Accident quoddAm ßgnißcari in perßna Fatrß inhisrens:Sabeîliut inanes quafdam relationes eße Arlitrauf et^, Filium amp;nbsp;Spiritum S. quAS diuerßs energijs Ta'^ ter quodammodofirtiretur pro tempore. Eße enim^namFerß-nam di(it,nempe FAtrü,quA tria tarnen habet nomina, eît eundem AÎiquandoqtàdem appellari ytTatremialiquandoautemytFi-iium^aliquandoyera ytSpiritumS,Et inyeteriquidemTeßa-tnento Fatrem legem tulißs, in nouo autemgtt Filium,homi-nemfactum eße,’ne Spiritum autem fanihtm adtApoßolosyeniJß, Atnoßri Uli lAntitrinitarij putant accidentia quxdam ah ater-no Fatrù Ferßma Suhßanttali inharentia fignißcari yoculis Fi-lij,amp; Spiritusßan^i,quandoquidem nonpeßintßgnificare Subßan tiales Ferßnas, Omne enim aut Suhßantiam, aut Accident e]Jê bportere» Feruntamenliqueti f perius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JiM«

......

-ocr page 69-

AntJtrinitâr^cfUctîanôs,

(ioïamp;qjef e^:,deffFïum diuißonü inßiaßgnificata)Mm^e ’Vocahu-li Sulflanti«feu Efèntia^t^ yocabuli TerfonXipraiuiJfe occafo-nem huic deteßando errwi. Eocaiulum Subßantia 'r^\')lt;ffi}idtd^f trifliciter'^fiirpariidocet ^r'ßoteles. ^Alids enim’Materiam, «lias Formanijalids éic ytnf^ lompofitumfignificat, jd^udLogi-tos, alias primamfgnifcat, nempe TÓ^ÏTif Subfantiam^qua ne^ inedf^ in aU^uOinicprxdicaturde alilt;juo diib'iedlo. Alias Svdjfian--Ham fecundam,^tne prxdùaturde alttjuofedtidemnon inefi.,A.t Terfonalis tfintia ciimproprium illudfit^ yt netfit in alia Terfi^ na,nee prlt;saicetur de alia Ferfona, Tater auttm nonpraFicetur, de Fïlio,nec FiHugt;s,de Tatreieif quia Filiw quoq, non mintts at^ Tater in Scripturis,T)tits, id eF^, quadam Sulßantia feu Sulfi-fie»tiadiuina,amp;qu{edamefiintiaincommunicabilM appellatur, fiquitur hoe nomine, yt ne^ Tatrù J^poßafis (fignificat enim hy-pófiafis, dJ\M^’io^,ided^,indiuiduam amp;nbsp;ineommunitabilemra^ tionem effèntia )fit in hypoflafi Filij, tanquam attidens,net yi-eifim hypofiafis Filij infypoßafi Tatris. Faletfimilês r«tio in Spirituquot^fanHo. Sedhxtpleniu^funt êiepofitaineonfutatione pratedentium Tropofitionum. Deinde differentia hxc tilf inter perfinas treat as, increatas, quodyidelieetperfonx ereata, di'* fcrepantes numero Fffèntiarurn, fuhfiflens, amp;tóSgt;lt\, idePÇ,hoc «liquid effi dicuntur, quia funtfininim quiddam. Sedintreat^ T er fonte,propter infinitatemfuam,nofunt Efientialiter difereta, fedFnius effintixinfinita, quafipartes quxdam,quemadmodum «lids Fnius Anime ejfentie, partes,ipfiugt;s d'iU)digt;ilt;llt;; appellamu^. Et quia yna Terfina, alteri Terfitne,neqj intjfepoted^,necpredi-tari de eapotefl,difl'erre eas realiter dicimus,quia totis fcilicet Fi-nitionibits inter fe diferepat, yt definitio Tatris,a definitione Filij, amp;nbsp;ytriufq^, à definitione Spiritits S, Sicdicimus etia in EffentiaA-nirnc dijertpare realiterpotentia,«pQtetia,quia yidelicet totis de--finitiondbits interfe difierut^ ideo reipfit,feu realiter ( ytfiholx lo^

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• I i qnuntur)^

-ocr page 70-

Kl ùcobi Sch egkij co nt ra

'^uuntw) iifftrre dicuntur potenüte Æimit.Sednihil(nninw(yî tidpropofitum reuertar) cum yniuf Effêniïx D'twnx hx Eerfinx fintf artesj eamq, confiituantEnam adnumerum tx 'fientem,qUA ratione communts ifxc ejfintia y el de Terfinisprxd}catur,yel ipfie frxdicantur de comuni hac efiènna^ fartes hast^num efièntialiter ^uiddam ejjêdicimus.Inter ifjasß^illat'tm Terfionas, rär commit“ nem ejfiraïam, difierentiam dieimtts efifiFormalem,(quodiffitm differre Formaliter, affellant Scholaßici )qux minima fiilicet

differentia, amp;froxima ah eo, lt;juodFnum adnumerum did-tur, Arifloteles alias adnumerum ,feupenitus Fnum,dicit,qua definitione nimirumjuntaliquidFnum.t^itquodfradicaturefi fentialiter, aut de quofradicatar aliquid effentialiterfinonfint idemftmiw definitione,formaliter differre dicimw, yt Animal, ■amp; Homo, formaliter differ unt, quia nonfitnt penittts y num definitione. Ham fifenitus ideme]fint,tumfrofria’tsd.^eHominis, frofria quoq, itsd.^ effènt Animalis, !cr tontradiHoria dehis n^n foffèntyeredui. Simili ratione, Fffêntiam communem diuinita-tis,quo ad frxdicatur de T er finis, amp;nbsp;Terfonx de if fafrxditdtur ( diuerfiîs.tarnen modis )i^TsrfinasJnifulas,difierre inter fi formaliter dicimus, qua omnia exemflo tAnima, amp;fotentiarum iffiusflanifiimè induolus lilris fufràfixfiua citatts exfofiuimtts, quÆfifrius intelligerent hornines,quàmfie addiffutationem tam fitl)ltmium 'Sdyfleriorum conferrent,non tanta ad ilaffhemandum libidine incitarentur, yt FiUum, eä“ Sfiritum fanilum ferfionas in Déonegarente/fi. InTatris hyfofiafi dicunt Ferbum feu Kôyop, tir Sfiritumfanilumineffi,fed non ytferfinaliterdifiretos. Quod dicuntfartimefifalfiim, titfartimyeru.Falfiim efl, qu'oddicunt Filium amp;nbsp;Sfiritum ineffè in Tatris ferfina.Ham in Terfiona non fiint,fid tanquamfartes amp;nbsp;Stu}oiit.ult;i fùnt in Tatris effentia. To-fieritts quad dicitur ab iffis,éic hyfothefi yerumeif. Hamfiin-effint, ferfinaliter fieufiibjlantialiter non ineffint Ta[ri,fidacch

dentahttTf

-ocr page 71-

Ântîtn'nîtàr.Seruetîano’s.

ientaîïter .quot;Deinde (equitur tenfirmatie êicfcrij)turii,quanon tni-^ nuifalßt eï^ efttàmpropofitum ipßtm. 2don enim A.óyamp;' dicitttr tßp in hypoßafi'PafrtsJedapudTatremßünn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tS âtcS. Ee

ilidein,ilew^ipßim elj« Eerbum dicitur^nempe yt ejjennaliter amp;nbsp;non tanejuam accidensprad^cetur Verbum de 'Deo, cum articttlu^ o,quoddo^yCt non 'Vt qualùatem quot;Patriißgnißcetquandam^

Aoyop nimirum Deo Patri inhärentem, yt in duobtts librti titattd alias planum fectmuó. Qtßdß concedamuf etiam eo in loct Konprtedicari, nbsp;nbsp;Aoyo^ße Deo, fedDeumprxdicari Trif^i Aoyis^

feu de V’.rbo' (yt nonnullds yidetur) mhiloplwsprobabts Filium in hypoßaß Patris ,tanquam .^itcidens quoddam intjfe quum DeusßEßentiaeiufdemzs'non .-Aciidsntisfityocabulum.Etalio in loco apud loaniiem fhrißum audimus cumPatrefiioßclo^ querttem: Glorißca me gloria, qua fui apud tê,antequam hic mundits coram te eßßt.Ergo ratione HypoßaßoSyDeus Filiws,di-‘ titur apudDeum Patrenijamp;mn in DeoPatre, tanquam Q^ali'* tasqutedam,aut phantafma Seruetianum. Sedratione nihilomî-' nus indiuidute efßntia feu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ilt;slaLlt;i, Pater, dicitur efß in

Filio, sirFilius, in Pâtre,non yt ..Accident in Subielîo. fdemo autem tam àbfiirdè loquitur, yt .Accident dicat eßß in Subielloi Oifyicißim Subie^um in Accidente, ytJvlußcam inPetro,ejf yicißim Petrum in °h4ußca, qùum accident nonßt idel^,SuhieBum,necparsefßntiee 7? '\:zsbKttp^,idel^,Subie-amp;i, Flam partes eßßntiee, in fe yicißim totis infunt, ciimpar~ tium Tafiç ( aut ore Arißotele )in Efßntia rir «tfia nonßt,ßd qute.^ ttis ,in quauis dicitur eße, propter ea quod tot a Eßentia ratione fuarumpartium,el^ indiuiduum feu dcficu^Top quiddam. fmi modopotentiam anim« yegetatricem dicunt Philojophi eße inpotentiaßntiente, r^fentientemyicißim inyegetatrice, cm-nes denique Facultates in omnibus, quorum nullaßt accidents goddam reßellu alterius, omnibus ynam conßituentibus And.'

met

-ocr page 72-

îàcobî ScbcgkîJ contra ’

wawlocfij quantitatisfarttbuiindiuiduani. lgt;Iatnqua id eß,continuationeßnt Vnuniy non per fe fed per eiccidens l^num dicitntur e/Jè. Sedde bü copiajè alidc eiîf, diSum,quorumßinteU licences t^nt crqßi ßi amp;nbsp;ineruditi dißueatoresytantis tenebrù cÿ erroribui tam impîjsfe eif aîios non inuoluerent. Scriptune etiam qute allegantur inTropoßtione,nonfaciuntddaflruendum illo^ rumpropoßtum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^óyopfu f^erlntm inbypoßafi'Patrif eße

loAnnes nonß:ribity fedapudDeum ‘pAtrem, quanquammtione lE-ffentixfeu iaiectiy PAter in PiUoyesquot; Filiuf inPutreeffe dicitur» ^ccidxnt enim in hypoßAßßu Subie£lo,fedPerßnayApudTerfa-nam eße dicitur non in PerßnA, Deueßilicet FiliWy^ud Deune Putrem» Eundem interpretAtionemhAbet(ipßmfcißcetnoneßi Accident quoddamperßna Putris) quodßribiturs» for. i. ïie Spiritu S »uutemßcßribitur'.Quß enitn nouit eu qux ßntHomi~ nisynifißiritw hominisyqui nbsp;nbsp;nbsp;in eof Sic amp;eu quaßnt Tgt;ei ne

mo nouity nifi Spiritus Dei. Si Spiritus confcius ei^ etiumpro-funditatum “Dei, ecquis vviöcii quundum amp;nbsp;hylfoßußn eße dubitu-hit y tÿ nequuquum Q^litutem quundam eße in lypoßußputer-nu? Cum enim Spiritus Deiipß ßtconßiustirprafcists omnium tor um qua ßunt d J)eo extra Dei eßintiamynon praßientium ipßmeffe oportet yquaßf^pt Quittas quadam amp;nbsp;ucciiens in hy-poßußPutriSyßdipfumperfe ex DeopropAgatum Spiritus hypo-flßin quAndum Dei pAtris y ör Filijm^iwccpy ideiifyfroutden-tiAmfeipfa ßbßßentem, i)^re etiumyperßytertio medoquiddam ipßtm eße oportebit. FiAm Prafcientia y qua eif^ Qualitds,ipß quidem non nouit uliquidfed eiify quufeiens Perfot^cit uliquid^ ^lioquiß ipfu quoqjßiret ejuidpium Scientia, AUt ipf Scisntiu per fe quiddamerit róStTiop, Auçfcientiu tanquum

ßiens^iddum Scientiu aliu tunquam h abitu quodum erit y quodproeeßu amp;nbsp;infitütumy amp;'^trum^certeabfurdißimum diÜH, ^niam igitur Spiritus DsißitfecretißimaDeiyQua-ritiir.

-ocr page 73-

Antîtrinitar.Seruetianos.

ritur,Cttiui T)ei^Patrü fcilicet amp;nbsp;Filijt nam ab hüprocedii Spü ritus omniumfecretorumT)iuinicatüconjciu^. EtctimßtSpiritus ex ‘Deo Tatre tilio produSlum quiddam^ amp;nbsp;non in ‘Den Qpalttas quadam tanquam in SulieSlo quodam,nonpr(eßium fei* licetquiddam t fedpriefcientiamipfam,non'vtqualitatem quondam ^fcdyt Hypoßaßn Zä' Eerfonam in diuina ejßntiaßmplicetn eße oportebit Spiritum fangum. In T)eo enim nihilßubijciturper-fe^Honißd ipjßima Deusperfellio nbsp;nbsp;nbsp;, non in Subietbo quodam

perfeSlie. Flam non in Subiello quodamßientia autprojcientia el^ Spiritus DeißedEßentialis eßScientia^ nempe quiddam hy-poßaticum,nulla exißente inter feiens ipfum,fcibile, eirfeire ipßus differentia, Quorum ffßrum quoq^ in fecretts à màteria Flenti-lus nullumpemttis effe diferimen, non ex Grammatica^autlEhe-toricaßed nbsp;accuratißima Thilofophia,ißis fiiolü Heeretieü igno

ta,addifcim»a. Locus ex primo Eccleßaßici capite, nequaquam pro Ulis facit,fed contra, Flam Saptentiam Dei primam omnium treat am effe dicit, quo non qualitatis in Deo IPatreproduSliOifed perfonalispropagatio in Effentia ipßus exprimitur,, Flon autem propri'eytiturinprofentiayocabulo creationisEccleßaßictis,quo duntaxat qubd quiddamßtz^ effentialeßu ßibßantiale Sapientia ipfa Dei,declarare yoluit, non quod ex nihilo,tanquam alix res creatoßitproduSla.Flam quodante ovmes er e aturas ei^, ipßumimpoßibileelf ereaturameffe, SedexDeo Eatre'genitum Crcari',vocu!a effeßgnipeatur hoc loeoßreari quot;vocabulo,quo alias etianigenerali- eft æquiuoca, ter pro omni produHione Latini'^tuntur ,'Vt eiim alicui malum creatum dicimus, autcreatum l^dagißrum, qui tarnen non exni-Inlo producitur. Caput oHatium Frouerbiorum ,pr(efentis loei potei^ effe interpretatiomeaionetiam fap. 30. eiufdemybi Ea-tris Dei fapientiam, Filium ipßus appellat Salomon :Quis,in^ quit, conßituit omnes ter minos terrx, quodnomen eius,amp; quod nomen FlijJiti,ßnoßi^Sedde hacFropofuïone diClumfatis,

Fropts-

-ocr page 74-

lacobi Schegkij contrrt

Propo. X V.

Aoy©-quot; ante incarnationen),non dicirur Filius in Scripturis dit uinis citra reipedü futuraeincarnationis.proprialocutione.Ergo; neePerfona fuit, amp;nbsp;per confequens non tuerunt ires Perfonaedi' uinitatis. Antecedens probatur iêquentibus argunicntis, vbi age^ mus qubd lt;3c Ao.y©-' non fueritFiüusDei anteincarnationem iux' ta propriara locutioncm,

P'R^cetlsntMTropofitionis confutatione oßendimin, Sapien-tiam 'Dei Tatra appellart propagatum ab ipß principiuniy per rjuedex mhilo crearit omnia. Diuus Joannes, ÄoyoiJ appellat,nos rerimm. Jn'yieterä nbsp;nbsp;nom Teftamentifcripturàappel-

latur Filua, amp;primogemtta omnà creatura, FtTrouerh.’^o. locum paulo ante commemorauimta, amp;nbsp;TfalmoJecundo, ejuum ^oyop nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ftlium^neforteiraßatur. KocaiuloFar,

laiiuo \roc^\ya-fis^dficari Filium ,ex Feßamento etiam nouoperßieuum e^f^. Jo e’;primi,amp; Trxtcrea cùm Chrißta ante condttum mundumßcundum diuini-in vetcri 3c in fatem fe cum F acre fm/ß dicat apud Euanpelißam, quid aliud nouo feltanien y ■ v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

quatjo die it,quam aiterm ratra jcliicet Fii um eße ceternum., cjtm Taterßne Ftlio nequeat effe^aKt intclligif Froinde Euangeltßa^ Deum Ftlium ,apudTatrem Deum aprincipto ßuinprincipio fuißefcribtt, tameß nec Filij, nec Tatrvs^ faeiat mentionem,fid duntaxat ‘Deunï apudTJeumfuißeferibat. Sed alijs tarnen locà Scripturxdißingtittntur Tatra, amp;nbsp;Ftlijappellationibtahjpoßa-ticà,amp;perlonaltbra.Etenimquum Euangeltßa, Kays^ßeu Fer-bum, aßumpßffe carnem ßribit ,feu Eerbumfaêîum eße carnem docet, ahjs P'criprurà idipfum mißtone Fittj deefaratur, yt ciim Gal. 4. nbsp;nbsp;2)- Taultafcrtbtt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yenitplemtudo tempora,emißt Deta

i. Titn, ),Fîliumj‘itumpalî»m ex miiliere. ,Alw locoßrtbttur, Deta ma-nifeßatus in carne. Ha teßtmoniqs conclttdimta Aoyop inßriptu--rä appellari,Filium,amp; Filium yt Denn: Äöyop, amp;nbsp;non quot;Tit Rabiatem cSï accidens Tatra J)ei, jed^^t hpypoßaßndiuinam,mard-

feßAfata

-ocr page 75-

Antîtrînitar.Senictîanos^ ƒ

fcßatam effè in c^rne. Ergo yi antecedens huine Trolfoßcion^fu-ttltßitnum ^yanißimum e^ mendacium,ùa confetf Hens eüam. Quod ß ^Antitrimt ar tus Ser uetianws, expreße epitheta Ftlij^ Kàyo)},feu Eerhunteppellarineget, (auerjantur enim ye inttia dtximus, êf^xHvaxq) negahtmtn rit nos expreße tn fcripttirts Eer^^ hum appellari QualitatemTatris,fed Äoyou ‘Deum^apudTieuttif non tn ‘Deo qualttatem ^uandam Diuinam dtci. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tllof

argumentorum yanißtmorum non dignos arhitror tjnos do^iamp; truditi homines reftUant : fedpropter inßrmos inßde, amp;nbsp;horum ^pißeriorum ^naros ^neprteßigtjs hts HiEreticorum circumue-nianturj neceßariam hanc contra tllos dißutationem eß exifiimo, yt omnes ^ui ifia legunt, non actttas amp;perßicacis ingenijßedyce-fanos,cÿfenfu communi orhatos inteliigM Hcsreticos eße.

Propo. XV I.

Cliriftiis ab Apoftolis non eft aperte prædkatus Deus, aut Ffi lius Dei naturalis. Petrus enim in AAis,amp;: Paulus ad Ephefios, Virum appellant. Nec in Symbolo, quod vocant Apoftolorum, nominatimDei cognomen apponiturFilio, aut Spiniui fando, Falluntur ergo, lt;5C fallunt, qui Chriftum amp;nbsp;Spiritum faniftum, Deum naturalem leu eiTentialcmefle autumant,lt;St’ docent.

aEodChrißus rations alterius naturae, drßt, amp;nbsp;appelle tu’'' Peusinßripturts.^poJlQlorumßpra e^ demonßratum» Qtßd altquando Eirejuoq^dtcitur, idnominis habet propter ynio-nemperjonalem cum natura humana , rations cuius etiam Homo dtettur Qhrißus. Quad autemEatres 'Hicenae Synodi amp;Filwm amp;nbsp;SpiritumßanÜumfecundumß:ripturas Deum appellarint,in tl-larum feriptis manifeßius erß^quam ytprolationem aliquam de-ßderet. Flon er go falluntur yt^fallunt, qui Chrtftum.,amp;Spirttum fan^umß)eu eßintialem eße autumant, ideß, Dutinas hypoßafes in Eßntia dtiiina, non autem qualitatcs, amp;nbsp;4ccidentia quadam iiuir.xFatrtsTerfona, quadperfpicitur exhisqux iamant'ede-tnonßrauimus t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-K

-ocr page 76-

^8 hcobiSchegkîj contra -Propo, XVII.

Patres faniores, Sc tctnpon'bus ApoRoIorum viciniores, vt tcftaturArhanafius in difputatione contra Arium inSynodoNiz cenaex Clementis fcriptis, quia cxfontcdodlrinæApoitolifæ pu* riorem hauferunt Dci cognitionc , quam Sophiftica cauiJlatione diltiti quidam Patres poftcrioreSjapertc confcfsilùnt,Deum æter* num non ex partibus conftare, Sed Deus ex tribus indiuiduis Sgt;C fubfi/lentibus Peribnis conftans, vna amp;nbsp;fimplex, nec ex parribuS conftans Diuinitas dici minime poteft. Errant igitur^ amp;nbsp;long'cdw uerfâmabApoftolorum inftitutione,veterumcjî fanAorumPa--trum fide tenent dodrinam, qui trium fubfiftcntium feu Perionas rum diftindarum ratione,Deumfibi finguntpartiariumjauttrfc numfimplum.

Syprà demonfiratum, quifa^umßt^'^tpoftermes Tatrei

amp; Dolores hùs yoculK gratia fmt quot;tifi in ii(pli‘ cando ’K^ßerio Trinitatis. Et nos quidem non mintts afert'e confit etnur, Deum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ceternumi expartiitt^ efièntialiterdiui-

duünequaquamconflare,quoniam Deu^ eiÇ rnt(gt;s ratione Ejfien-tiic, amp;nbsp;non rations qua corpus, autcorporeumquiddamßt diui-duum. Eßentiaautem,quatenusejfientiadnTartesdiuidinequit, fied P'nius effèntiæ nihilominusplures nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eßepoßunt^m

id e^,T^aliter fiedtarnen non eßentialtterdiflinUte, yt %Anima humana fiecundiimfitaspotentias diuiditur, non autem Sulfian-tialiter diuiditurfieu Eßentialiter. Etin diuinaEßentia,alia omnipotentia e^^fiqua, amp;nbsp;alia, per quam, amp;nbsp;alia, in qua fini omnia ere at a amp;nbsp;condita,quasperjonaliter fieu hypoflatice dißerre non mimes fleripturis eÏ^ demonflrahile, quam Deum eße ygt;num,(ÿ ratione Eßentia expertem diuifiionis in partes fiuhflantialiter di-ficretas. Quando autem 'Deum'vnumEjfientiadicimtes efifie ,non ^eundem ratione eßentiaquoq^ diuiduumflatuimw, nec quot;^na eii-demq^ ratione, Vnum, dicimus eße Trinum, aut Trinum,eße T-num. SedtarnenTno, amp;nbsp;Trino(quumfintyocohulahomonyma, feu aquiuoca)contraficripturas ijs yocalulûs ,tanquamVniuocis

^nti-

-ocr page 77-

Antîtrinitar.Seruetîanos.

jfnwrîmtanj quot;^tuntur, amp;fe[é abßirdd quxdam nolü txprolrajjè opinantur quia ifia abßirde illi intelli^nt titexplicanî,qux ta^ men '^era amp;nbsp;ctnfintanea fmpturü ha^enus inaniffßßime prolatum itif argumentas etiam demonßratumßt : non modo nonimpoßdileßdetiam neceßarium eßiconfiet^ quot;Vt aliquo modo Trinumaliquo modo Vnum^ Deumomnipotentem appellemu^»

Propo. XVIIL

Glirißus a Prophetis veteris Teftamentb nomine Dei eflêntiali lehouæ icilicetappcllatur nufquam^nec dkitur Deus fubfiftens ab aeterno, nee fubfiftit fecundum Deitatem neqire fuit Filius Dei a Patreab aeterno genitus^fedtantum fuitenergiajVirtusDeijSerz mö efficaXjQualitas^ Potentia aut plenitudo Dei,Sapientia,fcd nö SubHRens, amp;nbsp;Filius Dei^carnisrelpeciu, inprædeftinatione dicis tur 5 quia ex Spiritu fanAo conceptus eft, fed realiter Si fubHantiaï liter eft crearura, fernen mulieris. Vir, Propheta, Sermo rniflus amp;nbsp;fanans» AAor. II» Fals'oigiturei tribukurlchouaeDei veri no« Bien amp;nbsp;natura, amp;c,

I'Ne ödem impietatis amp;nbsp;ignorantiee ( quot;vt dicitur) luto, quo ßpt» riores, har et hac etiam ‘Propofitio. Et quanquam falßtas eins ex refutatisßperiwpoßit deprehendi, nihilominus quia error hicprouocat adßcripturas 'Veteris Teßamenti, quilusßefiahi-Uri et conßrmari opinatur,excludere etiamipßmhacdefenßonein praßentia conabimur : yt omnino appareat in quot;^troq^ Teßamento ipßum nullum haberereceptum,amp;tanqnam dixreticum^ extra fines Ecclefie yeriDei citChriJtiexterminandum, ^cprimtim quidem confiât antiquißimos Legis Prophetarum interprètes quoßdam ludxorum ^^binospie amp;ßanile de Tnitate amp;nbsp;Trinita-te maießatis Dei Omnipotentis plurima ßeriptis adpofieritatem mandaßße,quorum tefiimonia quidam diligentißime conquifierunti exquorumnumeroetiameiß^ Galatinus,yirdoilißimugt;Si ciitHe^ brxxlinguxßcitntißimits^yt mirumfitSeruetumillum(quam-

3 uis

-ocr page 78-

O îâcobî Schegkij contra •

Uts hominem » fama fert, ^liotmi non in^eruum Ungute He» iraica)potuißi tam arroganter Juam ^rtefumptionem tÿ fuper» biam op^onere autoritati fapientißimorum quorundam binorum. Quod atttem in hac Tropoptiene dicunt Seruetiani, ^eßiam, Jeu Çhrifium nufquam in Trophetis nomine ej/êntiali Dei lehoua nomtnarz, toto cœlo, (yt dicitur) tota^ firiptura er» rant, quorum nuncpaucU quibuf^dam ex Galatinoprodu^îf tej'iir monijsfaljitatem amp;nbsp;mendacium aperte loarguam. De fe in %doj/» fe CT Trophetiffcriptum ejji ipßmet Chrifltts in Euangeliofate» tur. Qua autem fcriptafitnt,partim adipßui naturam humanam, partim addiuinam teßßcandam pertinent. Quodautem Chrißuf nomine lehouapt appellatuf,’Propheta Hieremias manifeßißime déclarât.Cap.adhunc modumJcrihens ; Ecce dtes yenient,diàt Jehoua,fufcitaho Dauidigermen iußum. Et regnahit quot;Eex, tÿ intelliget, eitfaciet indicium amp;nbsp;iufldtiam in terra. In diehut eittf faluahitur luda, amp;nbsp;Ißrael hahitahit adßduciam , hoc eU^ nomen eitti,quod yocahunt eum Iehoua(jeu Dem tetragrammaton) iußwsnoßer, Quodipßmconßrmatur etiam teßimonio Cap. 28. EJaia,quodßc habet : In die tlla erit Dewsjtetragrammaton)ex» ercituum adDtadema gaudij, quot;velhonorü, ’Velaecorti,adßertum »rnatwf ,yelexultationMreßdu»popuUpüi. Hac Eßaia 'verba, Trabbi lonathan Ei^telüfiliuf, in Chaldaum yertensPtta expoßit: Jn tempore illo erit °i^eßias Dew(tetragrammaton)eicercituum, ad Diadtma gaudij, e^jr adßrtum eicultationtt,*9^ laudtf, rtßdito pepulißui. ßbi ergo EßaiaspoßuitnomenDei tetragrammaton, quodei^ IE H O V A, ibi l{abbi lonathan, '^leßtha, quodeS^ ^eßias,pojitit. Quare ^ießiam eßjenomenDei tetragramma-un,p^ameC^. .gt;4.liaomitto,quapîurimapartim eießripturtf, partim ebe quot;E^binù, Galatinua da^ißtrnw Hebrauä congeßit li-hro tertio, qua omnia hac in parte yaßania Seruetianorum oppc» no, quum dicunt Chrißum à Trophetif quot;Veteris Teßamenti nomir-

ne

-ocr page 79-

Arîtîtfinitar.Seruetîano’s, /t

ne7)çi effèntialü (nempe\-E.nQV nu/quam a^^llari. ïn fiquentibui quot;verbùplane declarant Serueti dijcipuli,qwdde Diui-* mtate Chrißi ßntiant. 2degant es enimconjortem iplum eße diui-nïtatis Tatrts, nihtl aliudipfum eße dicunt quàm voh/xoc , autpo-tius (^diTût-a^oL Del ‘PatrtsJjomine Chrißum quadam cogitât tone intra Je concepta adumbrantts, pro eo yt artifex rei faciendce Ide-am intra je concipit ^quam eße^lu operis poßea realiter extra fe (onßituat i Et yt Ejßntiie,nempe °Aîenttf,aut phantaßapars non ßt voHfxoij aut (P()ivT!iC(fp.A,ita conceptum Patris de Chrißo.,nQn ejjè partem eßentite diuinitatvs Pattis, nee realiter etiam quiddam à Pâtre difcrepans: cum realiter dißrepare^ßecundum Serueti So-phijiicam_^ nihil aliud ßt, quam ejßntiam ab ejßntia dißerepare, qua nimirum realiter Chrijlus h: quot;Adaria matre jita natus dißerat à Patre, non quatenus adumbratus imagine amp;nbsp;Idea quadam intra cogitationem Patrta adumbretur ab aterno. Pidemus ergo quanta ineruditioßt in Seruetianis, cum quali impietate coniun-^a,. Quid ineptius eif magis ridiculum, quam affingere Deo con-ceptua quoßdam animi,ti/ ymbratilis Qhrißiphantajiani’ Atßupra ofiendimus, in quocunq^ßint accidentia, idomne creaturam ejje amp;nbsp;mutabile quiddam, Quinetiam omne produ^um e^ctra diuinam ejßntiam, nempe quod ipßa diuina ejßntia non eil^,idipßm eic ne-ceßitate treatura efl^, Ergo creatura ent voHp-oc Qhrißi,ßeu Idea ipßus, qUam in ejßntia accident, er non ejßentiam quandam diui-tiam eße dicit Seruetus .lamßßt Chrißua prteuißus tanquam ener-gCia queedam Dei, ßquitur yt Pater Deus, reßeHu eins, ßtali-quid ^‘Md.[i.^ebcißens, amp;ßEirtus, ßquitur,quot;Vt Deus Pater accidente quodamßtperßelius. Eodem modopojßamus etiam interpre-tari r cliquapropoßt a ab ipßs Epitheta, qnx magna ex parte ßunt ßlta,tirnon reperiuntur inßcripturis. Et qubdjequituriEt Filitts Dei,carnis reßeHu, inprxdeßinationeappellaturßidmanißeße ^^titraßripturümdicitur,qtite Chrißum Ftlitim Dauidisßecundura

sarnem^

-ocr page 80-

71 îacobi Schegkij contra .

carnsm amp;nbsp;non Filium Dei appellat, Sedde hts ahjùrdis hlaf-fhemijs di^umfatiSf nttnc ad jeqwntem me cwferam Fropoßtio»

Item,

Propo, XIX,

Scnpturx fâcræ pro codcm vfurpant, prodqd^ ex ortf altifsi'' tnijSapientiam natam eflèjCgreflum eflêjprocefsiirejamp; exüTek Dco Patre. Ergo hæc omnia figuratcfignificantAo'yo/j^fapientiana xa tcrnamPatris manare a Patrlt;,amp; quafi cfficaekerexeri ergacrcacu-ras. Probatur antecedens ex teftimonrjs, EccleG 14. Proucrb. 9, Micheap^, Joan, 1,8.16. Legatur Auguftinus lib, î de Trinitate, Cap, vit. friper locum Sapientiar 7.Candorenimeftlucis3eternx«

Fatepropolttttmeß,faits^oq^ipßusproiatio.quot;Kos Deum Deum apudDeum fuiße dieimtts, SeruerianiÄo-yop Deumfuiffe negant^ ßd vonpLCC amp;nbsp;accident quoddam tn Dee tanquam Subie^o eße dicunt. CiimnatiuitatemFilij Deienar^ rare nemo poßit, translate 'Vocabults quot;^tuntur ßcriptura, fed non illofenfu quo dicunt Seruetiani, yt nimirum tailbus yocttlis fg-nificeturjeM\i.et.pDei Fatris qtioddam ipfius accident,cùmfcriptura tameno^owiapFatrießeKóyop-illumpr«dieet, nbsp;nbsp;non

u.oa quoddam 'èetleec; Fatris Dei. Q«ando Filius Dei in Euange-Ho exiße fe 4 Fatre in hunc mundum dicit, aßttmpt« àfe carnis humilitatem, eicitum à Fatre, amp;nbsp;ingreßum in hunc mundum ap‘ pellat.,At Serueto, Koy®-gt; Dei, nihilaliudeÏ^ ,quàm Idea eÿ vÓHp.ix. quoddamtquodcum Fatri accidat, tit adumbreturprxfeien-tia Dei Fair is,nonft ret y era,fedrealiter eieiflent nihil:ft tarnen realiter nihilaliud,quàm êictra Deum,^'virgine quot;^ïaria quadam humanagenerata creatura, D eindefcriptunat blaßhemus ills alle-gatfalfa interpretationefta eafdemperuertent.i/duguflinuSffi“ iicet,Seruetianitf eil^faifus,Tamperdita eSl^ illorum hominum »equitia^

-ocr page 81-

Antitrinitar.Senictiaïiós.

fie^uitia, yt ttiam alienißimos ab errort fito^o feßlu« citent^ ^ed de hM quot;Propcfitione dibbufnßttdf.

Propo, XX.

eignere, eft id producere , quod non fukanrea* At Aoy©-' in ■diIIInicare fcmper fuit. Ergo, Gigni fecundum diuinitatem non potuk.

Nöj coaterttum cum Tat re nbsp;nbsp;Aoyop effè dicimui,fed de

tentia Seruetianorfim,ctimjic accidens ^uoddam o Aóy^^ (non enim eß de effentia 'Patrtf, ytfabulancttr) coaternum quiddam ob id cum Patre nequaqua erit.Sed hoc yieißin nobis ^pro-brant ipfi i tanquam Qontradicentia quadam aßerentibtts^ yt qui remcoxternam , natameße dicamus. 1gt;Iam quicquid natumßt^ id non eße aternum dicunt ,propterea quod Gignere, ßt idprodu-cere,quodnonfuerit antea. lAbos equidemprodu^um i^rgenitum à T)eo Patre Aoyoy dicimtts ,fid yt b^ogt;sttbslt;i, itaquoq^b^oLiaictst; ambos confitemur. Etenim inproducentibus products ynius eiufdem rationem Eßentia habentibus, producent produ^fum, tempore non dißerunt,fed tantum or dine originist cum in Demon-ßratione etiam,caufaßt reßebbu eßebtus, prior lt;igt;v«otßedtemporis ratione nihilominufßt ónóyovop quiddam. ^on enim ß quid eau- Qi'^ tationc fam habet coeßentialem, caßam temporepriorem, eße^umpo-ßeriorem eße oportet, ytfomniant Seruetiani. Nam tn bis ó/^P7o=co3eterna 'ioiii,priui, amp;poflerius, epuo*«, nonautem ratione temporis deßri-buntur. Simili in errore yerfatifunt TiemocrittiSjeir alij, qui, yt ^rißoteles fcribit,principium aternorum nullum eß cenfuerunt, quorumß yera eßtfententia (atitore ^rißotele) nullaprorfus eßt demoßlratio. In his autem eßntia dißerentibus caußs amp;nbsp;eßeHis prioribut fcilicet ')Zw.an, amp;nbsp;non coißntialibuf caußs,locum hab et quod dicitur in haePropoßtione, nempequ'odGignere,

-ocr page 82-

’7 4 lacobi Schegkij contra '

ßt idproducer e, quod non fuit antea,qua rations nec 'Patrsmgig^ ntre, nec FiUum T)eigenitum ejje dïcirmtt, fed hor. modo FetriHj gignit ’Paulum, eit Petrui fvÀt^cum non efèt Paultts,fed non ali-quando Deits Pater fuit,cùm non efètFilïtte ‘Dei,qîtodblal^hema yoce fuhinde Æiui dicsre amp;nbsp;inculcare folebat,fuijje Jcilicet Pa-trem,quando nonjuerit Fihus. Proinde quotnodo coeffentialibits picißentibtts, Pâtre, amp;Filio, FilimaPatre dicaturproduct, eÿ prior origine, non tempore fit Pater ƒ ilio, demonßratum in libro contra ^ntïtrimtarios, cuiiti iam fepè à mefa^a el^ enentîo,quÆ breuitaM caufa hoc loco dtüci omittenda.

Propo. XXL

Spiritalis natura non gignit. At Deus Spiritus eft. Er^o Deus hon genui: Aoyop.

Sic '^lahumeta argument atur: Qui caret muliere,nongignif..

Peut caret ea,quare non générât filiu. Prodi^it infua effen-' tia, 'ÿ'dx’tox')lt;iamp;ô]i, nempe Pater, kenternprimam,perfeElißi-mum d.irdvpicvii.tc futé bonitatit,quorcße^aPlato etiarn T)eum Patrem appellat 'i^'asLua, eit Filium, Jeu kentern hanc,fcripturä appellat Primogenitum omnte creatures, ytper quem omnia Jint fa^aà Pâtre genitore. Omnia ftmt inpriut aïlegato Ubrople-niuf expoßta. T^ongignitSpiritaltt natura, eomodo,quocorpo-reagignit.Similitudinem conßderemttt in j^nima noßra. ^^n non quatsnut infem'etipfaproducitperfi^ionemjcientiee eit lapientia facultate hac preeßat^nima hominis quorumlibst alioru animalw animabutl^ Sdtproduhlione hac habttits, animes effèntia perfiti-tur, qua rations queedam in anima huhiana S'Mx^ci Picßens ivlcc, eiperfsEHonifubieila eßt dicitur. Hoc modoproducens perfehlio, Ctproduhla ,indtuina ejßentianondifferunt. F[on enimPater in fuaejßentiaperfeilionis habitum quendamproducit (alioqui enim

-ocr page 83-

Antitrinitar.Seructïanos.' 7

gratia Tater imperfe^ïuf ejjêt) fedeffèntialetn perfe^ üionemqttandam, nempe omnipotentem quandam%lentem,per quam “Deuf Tater creator ßt omnium, atq^ opifex, qux Eßenti« diuintefeiunda ßt Hypoßaßs, producit propter ßuam perße^io-nemßummam, Huiujmodi cotjßntialia,nempepricipium,amp;d principio produ^um,yt gignens Tater,amp;genittts EiUui,nihil ha» hent ßmile in nattira,quamut5 naturadedti£lts yocabulti aliquo modo adumhrenttir,tarnen impium ßt,fiqtiii propagationemdiut-norum, naturali produPlioni omnino ßmtlem eße imaginetur, yt Turcte amp;nbsp;Seruetjani indigni reßonß eßeyideantur, quitaliaß-lent imaginari.

Propo. XXII.

Si Deus Pater genuit Ao-yo/j, aut feipfiim genuit aut aliü Deum. Sed alium Deum non genuit, quia vnus eft tantum Deus. Nee {es jpfum genuit. Quia nihil feipfum gignit, Ergo hiJiusnullomodo eft gcnicus*

DIctmtts not,quódï)eu^Tater nongenuerit alium eßentia-literDeum, fed alium hypollatue T)eum, nempe eiufdem Eßentix omnipotentem quandam S'uhxp.ip, (ßcriptura Kóyop appellat )per quam omnium ell^ opifex rerum, ytß'^vlens agens in hominein anima eiufdem Eßentix,producit habitu quodamper-fehlam mentem ,per quam omniapoßitprudenter contemplari amp;nbsp;operari ,Troinde eße Enumeffentialiter Deum, non inßeiamur, ßd nihilominus plures hypo/latice dißrepantes,dequibu4f€cun-dumpritu,e^poßerius,nomen Deiprxdicetur. Exhis itaq^poßttf nullo modo fequitur, quod feribit Hxretieus: Ergo, Filius nullo modo genitus. quot;îdon enim genuit alium feeundum eßentiam, cum Enus fit eßentialiter Deus,fed non Ennsperfonaliter.

Propo. XXIII.

Si Aoyo^ genuit Deus, aut tota diuina eftentia genuit, aut fola , L, 2 Pacris

-ocr page 84-

7 6 Tacobi Schegkij contra

Patris perCona» At fi Ellcntia genuit^gcnuit aut fei'pfam,aut alianSf Qtioriim vtnim($ eft abfurdum» Si verb perfona Patris genuir, vel fola ipfa eftverus Deus j vel Ao'yJamp;-’non eft vnius veriDci Filius»

NEgamiu totatn ejfentiamgenuijJèjfedïneJ/èntiaTatreni genuijjè ,lt;amp;inhac ipfa efntia, Filium ejfe qtiiddam geni-tum.Ft ''vt Êaterflm eFf quot;verws T)ew gipneni^ita Filium folu^ yer JM DeiM geniw nbsp;nbsp;Spiritw fanttJMfoltM yerjM Deuf ab

ytro^procedeni. Fattr autemeif^ folw y er i^T)etMprincipalis ter. flam léf ptopterFatrem nbsp;nbsp;FilitM,amp;Spirittu fan^tn

quot;DetM. Ftenim f Faternon efèt yerjM DetM (multi enim fünf Dij incrédule)fequereturyc nec FU»s, nec Spiritm fanShts efèt yerjM Detts^quôdentm funt,iUudà Faire habentjéS:traquem nori ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ßyerjM DetMjqualesftnt illi, quosfingunt Idolatrteimulti Dij,

à Fatrenonpropagati) fidopînione errorts ipfrum confiSli. Ergo nonfequiturifiJolaFatriiperfinaßt y er us Deusprincipaliter, yt Kày®-' nonfit buiiM ynius yeri Dei Filins,cittnfola ,y5ic, boc l^tofignißcet non eicclufionem FiltjÇcorrelatum enim êS:tludi ntn pote^ à relato)fid eicclufionem non yerorum Deorum, quo re^ feiens dixit etiam D. Fauljts : Ham etiamfi fitnt, qui dtcuntur t. Corin« g. Flijfiue inCœlo, fiue interra, quemâdmodum fitnt Dijmulti,eÿ domini multi, nobis tarnen ynns eif^ Deus, tic quo omnia, ör nos in ilium, cif ynus Domimts i e S v S Chriflus, pef quern omnia, amp;nbsp;nos per ilium. Seruetiatn autem intelligentes crude amp;nbsp;crafie ifla nullo condimento confentanets înterpretat'onis, folum Deuin ye^ rum dicuntejfi Fatrem, Filium ^cludentes, qui tarnen amp;ipfi ttia fitfiolus yerus eifynigenitus, quemadmodum Faterynus dt Jolusgignens eii^ Dejts,ytpaulb ante esf^ diSlum.Hon autemfi-quitur ifi Filius fityerus Deus, yt ob idFaternonfitjblus ye-rus Deui, Flamfolus ip fie talem habet tilium, Fatrem enim fine

Ftlio

-ocr page 85-

Antitrinitar.Seruetianos. 77

tîKo nonpoj/ùmuf intelligtre nbsp;nbsp;T At er T)euf,fine Filio 7)eone-

^ttù nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;duo ej/èntiaïùerfeparati T)ij cum nequeant

twFatremtÿ Filiitmtßi ynumtäf teëJJèntialemDeum, Selu^ igitur diàtur 'ver ut,non quod excludut Flium,fed quod includat:

Jolips dtcùur, quid extra Fatrem,amp;effntiam 'PAtrti nonft ’Verus quot;Deus,Jedomnesfalfi‘Dïjfnt amp;fi^itij.

Pxopo. XXIIII.

*

Spiritus fan Aus dicitur virtus altifsimi, vis,energiaDeij dos ÈiumPatnsdfufuiTi,acapicoinma deChrifto, Ergo non cft Deus ï E H O V A fubfißcns,ne(j adoranduS,

SFprà oßendimtttyperfinaHa Fpitleta Spirituifaniîo non mî-‘ nuiatq^FiltoDeiadfiriii. ‘Dtatur autem quot;virttnaltißimi, quodFater amp;nbsp;Ftîius ab ’Vtrif^ procedente Spiritußnt efßcaces ad taouenda, gubernanda, eÿ conferuanda omnta. quot;MoH enim ef^ Vmus,'vt accident quoddam FatrK,fed'Vt bypoßaßt quadam ab procèdent,continet 'videlicet omnia Jouent Spiritus quot;bei.

Quod autem Spiritus fanUus non fit energia quadam Dei a^ua, qua ep^ e^ttra fuam ejfintiam efficax, manifeßum eP^ ex eo,qubd Spiritus fan^us dicitur inceelo ejje omnipotentqueedam Deinen tntrgaa,fidpotentia, quampotentiamFatri eÿ Filioadnumerat loannet in (^anonica, tgt;it rei energfia, non dicitur idipfum,cuius ePf, energia. lAdmodum enim eßet ridiculum,ßquit energ^an -dnimtefeu Spiritus hominis ,ipfitm Spiritum, autt^inimam ap-pcllaret, qute anima, reJJgt;eilu illius energ\x,potentia ejfe dicitur, amp;nbsp;eßentia qutedam, Jeu part cuiujdam ejfentia, amp;nbsp;non energia ipfareßeHufiiorum operum. Frgo Spiritus Dei fan^uspotentia Dei infinit a Fatris, amp;nbsp;Filij ePf^,in qua tanquam continente cau-fa amp;gubcrnantebmniacreatafubfijiunt, cuius energia, none^ ipfa hypoßaßs Spiritus,fed accident quoddam terminatumpaßione

L 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;Jub-

-ocr page 86-

ùcobi Sch egkij contra

juLieEîionecreaturarum.Sÿirittu enim ^in quoßint omnîai fugtam ( inqutt Tfaites) à Sfiritu tuo!^ Quæro qutdßt Spiri-ttts ^ei Tatrpsf “R^^ondet ^nturtnitanu^ Seruetiantts, e/Ç Tatris.Q^ro,an nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poßit effefine potential Reßon

debit, nonpote^f^ effe. Deinde fipotentia Dei quot;Patrisfit Spiritus fanllus,anfit ipfe Pat er,an yeroft aliquid in Patre,tanquam ha-bittis quidam, aut in e/fintia ipfiu^,tanquampars effentix, quam nos appellantus hypcjiafin? Islon ejfi ipfum Patrem, manifeflum e.f^ ex eo qitoddtcit : Spiritu tuo. îd^on effe SpiritumfanSlum babitum quendam, amp;nbsp;Virtutem Patris, ex eo et-f euidens, quad nullo accidente DewfitperfeS{its,fedper effintiam eif^perfeSlus, yoluntate qua: extrafejùnt,perfictens omnia, quafila ei energ^a reJfeSbu creaturarum accidit, qua dicitur Creator amp;nbsp;Confiruator omnium, ciim ratione huius energ^a omnia in omnibius dicatur cffi Dette. Cùm igitur Spiritus fanClus nonfit, neque energ^a extra Deum Patrem, nec habitus quidam yirtutis in Deo Patre,fe~ quitur, ytpotentia qttadamfit colffintialù Patri FiHo,quem Paterepf Ftlitts dicuntur mitttre ratione energ^æ, qnamexercet SpiritustnJuts. Quoad ergo Spiritus fianClftspotentia alia, amp;

diuerfa a potentia Patris eSs Ftlij ePf, hac ratione ynus-. SpiritusJanClus,tÿ à P atre filio co'èjfentialepropagatumquid!-dam ejl. At energ)i,a ipfius Spiritus cùm fint y aria amp;nbsp;multa,pro-‘ fedoniillo modo Spiritus nihil aliud erit, quam huiujmodiener-gia. Quodautem energiafint multa, tir Spiritusfit ynus, feu yna Deihypofiaticapotentia, amp;nonyn^tsquidamDeiPatrts habi-

’• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;déclarât D. Paulus quando inquit : lAt hac omnia efficit

, ’**• ynus idemq, Spiritus. Infinitapratereajùnt fcripturaqiàbus er-tror illerefellatur, quas quo minus adjiium errorem detorquere pojfint, his rationibus commemorare 6r declarare yolui, d.Kóy'sti fidlicet Seruetianorum rationes confutando.lmpium ergo amp;bla-JJhemum eCf^,qubd exfalfis faljumjubinferunt (onclufum,diceH'^

tes,

!

-ocr page 87-

Antitrinitar.Seruetianos. 7

tês'. Ergo, mn nbsp;nbsp;nbsp;T)ew lehouaßtbfißens , neii^ adorandus Spiei-

itufanÜiis.

Propo. XXV.

Sicurdicitur ChriftuE fermo miflus amp;nbsp;fanans, fed non fubfiften?, ita Angelus Deiloquens ctimPatribus, fuircreatura. Errant igis tur impie, qui Filium Ao-yop, Deum fubfiftentcns nfigantur,vcl fe« ciindam Pcrfonam,vel alium ante Filiumhominisapud Deum fubfiftentem,

VEïn ßtperwribtti, ua Jjac EropoßtioneßiAtn yxcor-d'.Am, riiditAtem amp;nbsp;cxcitatem SeruettAfii declarant. Ita fcrïptiitn Ïegimtts Tlalm. «4.7. blutet ytrlumftiUM amp;fanabit eos ,ßedebit Spiritits euir, fluent aqUe. Quomodo idflnt inter-pretati flapientiflinii ’flabinornm, docet Galatinuilibro 3. cap. q. (ir d. de Filio nimirum T)ei Tatrü aterno, hypoflatice propagato ei ’Patre,quee tnpraflentia nolo ob breuitatera commémorâte, qtii^ btt!, quorum autoritati ne comparandam quidem indoEiflimi Serueti autoritatem, äutpotttesinflamam êîciflimo. Qmd enim 'pflgt;iam,aut 'verum, aut falflum etiamßbijpfl conflentaneum ßcn-ppt Seruetinl^ comparandus ßcilicet cum '^dahometo, non cum ali^ quo pwrum ßriptorum,amp;de EccleßaChriflibencmeritorum.Igi-tur non autoritatibtts,quibus referta e^^ ßriptura,ßeddialeSdice dißutandoßalßtatem amp;nbsp;impietatem huiu^s Fropoßtionii refellam. inßcripturispafltm dicitur à Fatre rnijß^ Filittf,nempe kay©-'.

*gt;it mißas eri^,qui opudFatrem fuit ante mundumconditum 7©^ Fei, quoddeßsmetipßo Äay®-' teflatur inEuangelio loan-

autem dicitur,propter aßiimptamcamem,non quem- Quomodo di» admodum loannes Fapt fla pracurßr Fomint nnßßas duitur à catur miflTus Fie Feo,cum ante natiuitate fiam,qtta cœpit eße in earns,nonfluerit;

Jed Koyep ante tncarnatione coaternum fuijß Fatri,teflatißimü Jucra literiA. Quaritur, quomodofueritcoxterntn^'fleßon-det Seruetw fluiße quoddam VoHpioo in Fatre,nempeJJeciemquan-

-ocr page 88-

So


ïacobi SchegkiJ contra


dam future ält^ttandoperfonaUter Qhrißi, ^tumdemumfaiß-fientM in carne^uado naßeretur êie quot;virgine matre, amp;nbsp;illudtame nonfutfie fubffiens aatperfinaliter dfiinilum qaiddamin ejfientia ‘PatrK, à Tatre^fid ymbram eir phantafma queddam in menteTatrts, qttemadmodvm IdeafitinmenteÂrtificK.^iejfient tue 7atrü non fuitpars (nos partem effintxa diuinx appellamM hypofiafin)fiquitur yt in efièntia Tatrisfuerit tanquam accident ( ciim omnefit^ aut ejfintia^feußtl)ftantia,ßeufulgt;fifientia,'ygt;el accident ßbßfientts ) amp;bocipjitm, aut proprium accident erit, aut contingent. Sipropriumfiequitur/vtcaufaifiiusproprietatM Tater ipjefieritincarnattts. Troprium enim fine eo,cuius e^^efie nequit. Siviinp-ec bocfuit accident ,'Vt in nobis voi^dêlaL fint accidentia^ ytfint Ide/e, quarum effigies extrinficut corifiituuntur ab artificibtK, fiequiturdDeum acetdentibits efiepraditum^acmu-tabilem) quand^quidem eeternum nonpoßit effie accident, amp;nbsp;gratia ctiitts Deum quoq^ mutabilem effioporteat. “Propter acc'^entia enim resfiunt mobiles atq^ mutabiles.Qux quidem omnia huic ab-fiurdaPropofitioni opponipoffint, e'tfdem innitenti fundamentis ruinofisquibus etiamfiperiores. lnprafientianondifiuto,an'Dei Filiw aliquandofub humanafieciefifie Patribus confiiciendum dederitfiedan F thus “Deifpppofiaticeab teterno exifiens,in tempore ajfimpffierit naturam humana, qua affimpta Chrifius appellari cceperit. Çonclufio hitius propofitionis impietate e^ignorantia y eri non difirepat àpramißisfuis.

Propo. XXVL

per anticipadonem diVtus edFilius, Deus genitus x ae[erno,carnisrefpetduin praelcienda. Quiahomoille FiliusCub' fidens conceptus e/i à Spidtu iànido. Ergo non ed proprie Deus, nee Filius Dei nacuralis. De hoc argumcnco t3, fudus didum^ PEr anticipationemquadamfgurate cum nondumfint,dicun-turejfi, ytLauinium, quod non eras antequamÆneas in

Italiam , J

-ocr page 89-

Antitrinitar^SeiuctianoS^ 81

Ir all am yeniret, antiâpato nomitie à J^irgilio quot;vfurpatur, Qm^ 'Dei Aoy©^ hypojiattcum ejje habitunn erat ,gemtuf Dc^larta yirgine, iccirco ab aterno gtnituf per anticipationem dicitur. 0 acutum Grammaticu,lt;amp; obtu/um Theoîogum,eT DialeEîicum inerte.‘ProbaprutsHxretice,Kàyw hypoßatice apud Pâtre ab ester-no non fuijjè, tumfigmento huit Grammatica locum cedemut»

Propo.XXVII.

Filius omnia accipic à Parre , vt Vitam, iSiornniaquae habet, Erao originem habet vt crcatura,

I^uatenits effè bypoßaticumßtum Filius habet à Tatre, hac rattoneaccipere omniadicituraPatre^concedimusquodpo-nitur in Propofitione. enim F thus nihil aliud,quam à Pâtre produ^um conßubßantiale tvt^yHp.oL quoddam. Totus enim

Patris, fed tarnen non ei^ Pater ipß, aut accident quoddam Patrii, yelpropriumaccidenttyeljeparabile, yt alias ei^ oßen-fum. Proprie autem Filius non dicitur accipere,ßddicitur acci-pere quatenusproducitur ^propagatur â Pâtre, non quatenus accipiendo habet aliquidàPatre. Increaturisenimomniafunt non per efentiamfd habitu quodam perfe^ajd eF^,habendo all-quid perficiuntur. Films autemDeiciimßtapteejßntiaßtperfe-Uns, imoperfe^io ipfa omnipotens,ßquitur, yt increata fit ip fus eßentie hypf)ßa^ts,ac nulliusperfeBiontsßtparticeps,quatenus ipß nimirum ipfamet perfelHo e/Ç , lt;amp;nbsp;omnipotent perftll;o,'vtper er^o eßquod dicitur in hac Pro-pohtione,qubd nimirum Filiusftcaccipiat aPatre,'ftnimirum aliudßtipß, eyariudßtperfellio''vitxipßus,'tgt;t aliudeFf^ lAnge-lus,aut homo,amp; aliudperfeHw^ita ipforum. In his cnim 'vt cre-aturis perfeIlio'vitlt;e,eF^ habitus quidam, tit quoddam accident. Flon enim habentper ejfntiam 'vitam beatam aternam in fmet-^PpG fd earn accipiunt aDeo per fruitionem. .^t Films Dei

quam omnia /mt condita. Faltum

-ocr page 90-

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lacobi Schegkij contra

Quid fit dim tpfameteï^ ’vita aterna, à^itaTatris propagata(defe)nettpf(igt; lius^dickudis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ftlms , qtiodßt Fia, yerùas nbsp;ytta) lt;amp;nbsp;non tanquant

here vicam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuuifdam,''Vitaater'niepartueps. lFamüiv’nilan,t(leßy

infemenpibt ^pfaFta^erQ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,paticipabile ahaltjsquiddam^non

aute ipfd eßparticeps Fta, ör nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;participant cuitudaw

alteriuf Fiuificantii entrgite ßeundum accident. Q^a ratione, ytpatsr habetFitam inßmttipß,tdeß,leipß eßperßeElißima yita n tilliiitparticiptJecundum accident Fitaßßc produ^utab ipß Fili ws, yitam habet in femetipß), ide^^, ejßntialiter perfehlißima ^ita, dyTr^û)!}, idet^, ipfa yita Fiiiißcant «mnia, amp;ipfa niilliitiper accident yitÆ e^^partteept, Quamobrein toto cxlo errant Serueciani, qui F ilium T)ei, yt creaturam qiiandam natam ex Flan a Frgine, yitaia acclpere à Fatre dicunt quem tarnen ßriptura dicatprarogatiuam banc h ab ere,qua principium ipße, amp;nbsp;tnprincipiofuerit ante omnet creaturat, nulliitf perfehlionitpar-ticepi,jedippinietperfe^to exiß. nt, quodintelligi nequit, nißipj'e Filiui ßt increatus. Sed refondent, Idea ipßut, rFpreeßientiat quaprxßcittn el^ in Tatre, ante omnet creaturatpr^efuit. ^^b-ßrdumßane illud e^^ quoddicitur,ßdicattir de Filio, hocenini raodo propterpneßeientiam omnia fuerunt ab xterno, antequam crearentur,amp; non tantum prxfuitipßtn humanitatis Idea. gt;^t Filiuf in Euangelio de ßmetipß loqttent teßatur,qubd ipßeßt ipßßima Fita, amp;d\rroi,ain. gt;gt;4.1 dynlan ,ßu ipßßima Fitaßub-ßlantia quxdam amp;nbsp;abßolutte eßßentiee diuinapart nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non tan-

quam accident aliquidin aliquo el^, quemadmodum Seruetiani Ide am quot;vmbratilti cuiußdam Filij quot;Mariaß quem Veeßani Ulipree-ßitu à Deo ßhrißum appellant) tanquam vónikcn. quoddam imagî-natione expre/ßm in Fatrit mente prtefuiße ab aterno dicunt, IFlam qtiodaccidit, nequit ipßmperße eße, nbsp;,gt;Lccident ipßm dv*

V o'iJ ,ßu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;op quiddam dicitur nequaquam, ’^gt;1 docent Fhiloß-

t.Ioan«/,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ßecundumÇanonicam loannùt) Filiut Deißt

EE-

-ocr page 91-

, Antitrinitar.Scruetianos. 8^

VERVS DEVS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IPSA VITA AETERNA»

fequùur blaßkemum amp;nbsp;fit^quodhacTropoßtione yl-lima concltiditur inempeChrißuniamp; tilium’Dei,habere origin nem, yt quandam ireaturam, necejß ipfum 'Vere amp;nbsp;hypoßatici T)eum aternum, nee ipßim etiam eße 'vitam ipfam eeternam) fed fartic 'tpem 'vita aternts,quemadmodum noifarticifesfiimtis,^w ne à Turcü quidem, aut ludtevs quicquam magis imfium di-citur deChrißO) amp;nbsp;contra religionem noßram 7)eum^ magis blaßhemumi minus^ ab Eccleßa

CathoUca Orthodoxa tolle-randum»

-ocr page 92-