-ocr page 1-

antitrinl tarios negantes, Pa^ trem,Filium,amp; Spiritu S 4 V num numero amp;: elTentia effeDeum, Libri duo.

V T 0 E

J^acobo Schegb^o Schorndorffcnje.

E3AIÆ., VI,

Sandïus,Sandus, Sandus Dom inus Deus Sa-baotb,plena eft omnis terra gloria cius.

T r S 2 ÏsZ G

Viduam Vlrici°\dorhardi

M T), LXVI,

-ocr page 2-

-ocr page 3-

ILLVSTRISSr.

^l'O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;UC

T^ommo,Tgt;,Chrtjlophoro 'Duet TTirtem^ ^ergenfi, amp;nbsp;Teccenfi:» (omiti lt;z5\lt;l})ntls elegardhCtc.D.fuo clement ißuno^pacem amp;gratiam a Deo per Chrißumpre^

caturjacobus Schegl^us D, Q$\dedicHS, amp;nbsp;Dhi^

lofiphus.

ON nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T)ICÄ^

^^da\ zsr impudens à quouis, Illu-las defendendi receptam edprohatamq^ ' fide patholica fiententiamde Sacrofian” I da Dittinttatts Triade eiv refiellendi eos etiam, qui non idipfitm nobifium pie fientire,^ cdfiteri 'viderentur, qua-fi proninciatnquandam'vltro fiufcepifie,aut popoficifie arroganter,à quoquam coarguerer.Etprofedb adduci yt hacficriberem nullomodo potuißem, nifi duxnon contemnenda caufieejfint, ^ue ms quot;vindicarent ab hac ßfiiicione audaci« eiftemeritatis, àquacupio meefieeix^ideri etiamalienißimum.Q^rumyna t^,qu()d'videlicet altißimumillud myfleriumpropoßtum amp;nbsp;reuelatumßacris 'vtriui^ teßamenti ’Voluminibus,quamutsßm-plicifide apprtehtndendum^e^tidorandum eßet potius, quam cu-

i^nceps,ßmihi 'vitropartes il” f 'k lt;\ i jte aiatro^^avtolt


)( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rioßiiS

-ocr page 4-

Epiftok

rvjJiM inquirendum autfcrutandum(cum qui *M.iâeJiatem Dei Jcruterur,opprimatur à gloria)nihilomintps tanta erÇ^petulan^ tia tarnen, Gfyanitas humant ingenij, yt intra imbecillitatem fuam fe continere nequeat ,Jed quaßohlitum Juæ cacitatii, tÿ tenuitatü, obtufam acienfifuam ira endens, in darifimum illud Diuinitatti lunurii, idem patiatur quodUli, qui infirmé octdn praditi dum Solemintuentur non conniuentes,amp;non caute, CU' lui confedua ipfis non modo nonpreebeat lumen, ßlendorem, fedtenebras eÿ ccecitatem ofundat etiam tantam miferd, ytpe^ nitui omnem facultatem yidendi ipfs eripiat. ßultautemfe Deus cognofei J/'^rbifuipraeferipto, tir it a cognofci,tanquàm ptr ßectilum in xnigmate ,pronojlrojcilicetcaptu, amp;pronojlrate-nuitate,cognituri ilium fcilicetinyita aternaaliquandode^ facie adfactem. Tum emm yidebimtis eumficuti e^,(ytfri-ptura loquiiur )inhac yita autem homo yidere hoc modo De‘ um nonpoter^,c^}‘ yiuere.Sedqui nonfuntqtii finibus ternii^ nd nbi Dei non circumferibuntfeientiam diuinorum fOmnes Jcilicetqui rclidoyerbo Dei ,tenebris amp;nbsp;angufitjs mentd fx mimeraitatem hanc metiuntur, quod [udTt, quod %lahometa-ni,qucdimpij Hxretici, cùmpriorefeculo, tumhacquoqnoflra tetatefaciunt,amp;feceruntfempcr. Sunt qui inf/lcntes Scripturte yerbii, eins teßimonia amp;nbsp;interpretatione falfa quadam ßum defendant errorem. Quibus obßflcndum ed^ Jic, yt illorum ar-gumentorum fcilicet quibus nituntur ,leuitatem amp;ruditatem demonßremus: quodfert certe commode non nißàperitü metho-di les' eruditd in eicquißtiore Dhiloßphtapotedi^qui iam ante ettam, qiiidde his rebus fentiendumßt, eS: Scripturd facrd,

OrthodSied 'Patribus dtdicerunt .Jdedtoerd igiturharum di-ßutattonum cognitio me impulitßneadfertbendum ea quant-Jhri temports ,gt;intttrinitariorum erroremrefellerent, e^fucum yerißmilium argumentorumfolßtatemq^ confutarent, ßhec du-bito

-ocr page 5-

Dcdicatoria.

iito tdmen^quwprofu?naturi ßnt 'veritatem aïij mitlto neruo--ßu^ßquidem ingenijjui aciemintenderealßuandoyioluerint, ^thi auiem, meo coïiittiii ,ßmhtlaliud, certi illudpatroci“ nahitwt^uodquidamprudenterdixit: ET I Tl Ä-‘ GNÏS TOLTISSE S JT EST. ntc diß fido^quin inter mediocres mihi futurus etiam ßtlocusThiloß-phantißcilicet, qui hoc ingenere ßcriptts quidpiammandarint: quodhoc tempore licet inßolitumßt zx inßetum,nihilominui ta-tnen mdicime ytile cÿ neceßariumlytpoßea docebimus) eßyi-deaturtadrefellendos eosprajertim,qui nulla erudttione Thilo-fophicaprceditijfeße nihilomintts digitii cœlîi ('^t ^ulpo dicitur ) Ottinger e arbitrantur, quum de rebus, quarum y er it at em ignorant,dtßutare inßituunt arrogantius . Deinde altera fuit caußa *ttfcriberem,quodT.f. ctim arbiträretur à me etiam,tanquàm Thilofpho fed tarnen Chriflianopietatûs hanc caufam contra ad-iterfariospojß dtßutando defenai, ( yt qui parum confentaneis etrgumentisfuos error es tßruerent, nojkam autemdo^inam amp;nbsp;t^rthodoicam, tanquam faljam,non y erts tarnen argumentis fed yerißmilibtts duntaicat çjr Sophißicis refellerent)me hac in parte def en foni Orthod^a fententice tanquam dißutatorem deefß itoluitprafertim cum aduerfarijs non tantum falfa, fedimpoßi-iilis etiam defcriptto htec noßra Qatholica Fidei yera, Zit ajßr-tio Dei effentia ynius, ö* Hypoflaßbus trini effe yideatur.Q^d ipfum fane yerißmilibus quibusda, zitplaußbilibus argumentis probare imperitis quibusdam Uli conantur, quum tarnen reuera illoru abjurda impoßsbilts ßt opimo, nojlne autemßdei de-monßrationes,lt;amp; rationes, no tantumprobabiles,fedetiam êic ne-(eßitate y er te eicißant, eÿ Orthodontie. (fùm autem Digniß.D, Cancellarius naßer D.Iacobws .^ndreee mihiquidf. T. yel-ltt,encpofuifßt,ratusßm me reblèfabluru offciosè ,ßyolutati Q.T.paruiffèm, quamuts itfla quada recufatione ytipotuifßm

3 p-cefer-

-ocr page 6-

Epiftok

praßrtim cum non duhitem, quin aliqui odiofeßnt reprxhenju-^ ri, quodnon Theologus profeßione quaßin alienam me/ßm (yt prouerbio dtcitur )falcem meam immtttam, amp;nbsp;tanquàm Suul werTropbetas eße yehm , eietraordinemßcilicet Thedogui, non me d^,fed aliéna curans ,quanquàm aliéna hxc runfun(,ai(S i qi{oqiiamdefugienda,quxadjalutem cuiinq^pertinent. bud ego pauli) aquioribtus tÿ dobiioribuifacile credo mepeßaa^ fiirum,cognatißima fcilicet inter ßßudio-j eßßTheologi«, ÖT 'Philofophite y tree, cum Thilofcphiee ettamßnifßt cumpietatz^ lom.4. iun^x, non tantum contemplari fed etiam inßiritu, Koni.i. 'ygt;ttitate coler(_j Deum. Et T) . TPaulm ipß qttosdamTbiloß-

j)hos,Deum y er urn,y t Deum y erum, e\ yißbilibtM buius mun^ di cognouiße teßetur,non tarnen eos “Deum ita cognitum rité co-luiße, quodipßm, dumyituperat jdpoßolm, cogmtioniTbiloß-pbicx tarnen diuinorum non derogat aliquid. Quam Thilofophia fcientiam inimiciut quam yeriics damnant quidam inerudift, cuiuißudium indne_j, rbquot; inutile eße dicunt Tbeologiam facram illam amp;nbsp;religiofam dißentibud . '^'lultum certé hcec, opinio rt-ligioni yeree eÇst nocet bodies,amp;femper nQCuit,quttm tamenßne Tbilofopbiee cognitione eicquißta amp;nbsp;accurata^, yera certe à W-rißmtlibw faßt internojcifacilè nequeant. Illi interim rtidet rjineruditimt fe amp;nbsp;altos erroribusdectpiunt, contempttiThi-lofopbiÆ odiofo idaßequuntur apudyulgud, ytplurimiimfapert imperittortbus yideantur,quantumuts ßnt indo^, quibusfa-auntfucumfane,dumpro y erts falfa quiedam,yerißtmlibiid tarnen rationtbuf nbsp;argumentes ßbdole amp;nbsp;argute def endura ,0mf

nes eos qui contra fentiunt (nolunt enim fohda, amp;ßrmvs argu-mentis à doHis conuinci ) Sophiflas aut Thilofopbos contem-ptim appcUara : amp;nbsp;bac ratione etiam ßbi muniura yiam, ytJoli fapere,altj yerb omnes errare^, amp;nbsp;hallucinari yideantur, qui-cunq^ ipßs non affritiuntur, dtfontibui 'irïefhodi tir Tbilofo-pln^

-ocr page 7-

Dcuicatoria.

'iploi hidluan^rt demonftrant.Tantum popularly canßnßtc, amp;nbsp;îudoEtæ muUitudtnts, yulgiq^pcrftiaßo in yeritate op^rimen-

ttcnquam conßirnttopcßißmquadamjjote^.ftacqjtumin-tieniendi tum ludicandi l''wipracepta ‘Philofßhtca btec tir ts-gultx Aliemßimo crimine Sobbdiicte à pleribq^amp;atnnantur ,qux ipßn tarnen reprxbendere , pro mhilo dticere, imprimie Sspln- ßt Soptó-i- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J ] nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ c- t a Cip • iHcunicac.

fiitum eif^, quemadmodum etiam Sophßicum , quot;Varijs, fallaäbwyeritatsm Ortbodokam labefablart^i ignornn-tia yulgi abuti addecibiendnmyperrinacid-j, non yeritate tueri quodjemel defendtndum ßjceperif . lgt;lullAferè ynquamfuit tarn abfiirdii^ of inio, qux non habuerit defenßres, amp;nbsp;febîatores fuot .quot;Diflicile enim nbsp;nbsp;nbsp;yerum intelligereßacillimnm falfa de^ ad^^'t^n,genau«.

fendere,l)rxjertim apudrudes tä' imperitos,ciimßt yeritas yna, tnulttpleicßalßtas,eä‘ybiq, obuiws eüam nonquxrentibue error incautos irretiat. Ferè autem hoc mibt dtbiurue yideor, nißac^ curatuts incipiant bomines Tbiloßjpbart, (quodhAblenits noßt) futurumyt nullitéße^ariim,nulhts errorum futurits ßt ßnts, quandoquidem bac tgnoratione accidat ytneq^ accipere legiti-mt,neq^ reddere rationes dißutatores imperiti yaleant. Sedbxc bAilenui.E,^i^porropPrinceps lllußriß.dqßutatio bxc de San-^aTrinitAte difßciUima^ omnium jere inter Tbeologicas, tir propter tognitionts difficultatem multts bxrefeon diuortijs di-firabla: aliuddefendente nimtrum t^rio, aliudSabellio, aliud Eunomio^aliudSerueto,aliudalijs, quos longum eßet recenße^ re,tiraPatribua quidem Ortbodoiof iam olim magno ftudio tir accuratione dißutationum conßutata bxc omniaßunt.,qux nomine errorü damnata antiquitas,inpublictsEccleßx concilijs atq^ conuentilitsßubmde, quaß Ptc orco, ab bomimbus impijs dsnub yidentur reuocan in lucem . lgt;lon itapridem ccepit noua-gt; qux-‘ dam(ytdicitur) inEcelßjs Séptentrionisprxcipu'egraffari Hatreßs, qux tÿ Tniiir.per Ejßeniiam Deiim, tir perßonts ßeti

)C 4 Ipppoßttßiraa

-ocr page 8-

Epîftola

IjypoßafilM trinum negat eße, quum ( '^t ißiperperam opin an-tur)pater falicet,quoadeffentia, nonquatema Hp/pcfiaßs,gener etplium, amp;nbsp;Filiw, eßentite caußaßtgenitw a Tatre^, non 4iutem duntabcatßtgenituf reßeEfti, yt ipßimpie loquuturßna-nüs,amp;imaginär ix cuiu^ dam F^lationüs .A yocalulüs Tatrum amp;nbsp;Scolißicorumpenitits abhorrent, é\ijlimantes hü yociha a-lienas res àßcripturaßgnificari, quum àprimordio Eccleßa hts formulüßalicetloquendinonßtyßa-gt;. Fhonautemdtfiedendum cenßent amodts loquendi ßripturxßacra conßetü amp;yßtatü. In quo ßane muniuntßhi eandem yiam, quam olim tA.riu^,ad errorem,qui negahat Filium Tatrieße Siiiiilt;ntif,idel^, coeßin-tialem, amp;nbsp;conßuhßantialem, quia non reperireturßcriptüftilicet yocahulum illudin ßtcrü. Q^aßyero interpretihus Sacrorum ßriptorum in rehus ohßcurü non alijs liceat yti yerhü, quihut ohßcura resßat manifeßior,^ dilucidior,non equidem yeritate, fedorationi,^, amp;phraßmutata rei ^plicandx . Ham quodnon prxßriptü illü ohßcurü ,cert'e alijs yerhü,nohü autem planiort-hus,quodnonpauciorihus, amp;implicitü,plurihu^ certe, amp;aper-tiorihus eicplicaripoterit:necprofe^o aho modo Ferit as,qua la-tet,pateßt. Hißforjanßt, qm quamq^ rem dijßcilem amp;nbsp;ohßctiram adN^com/'”'ƒ ƒ j f^^^ll^ adhibita interpretatione_j poße intelligi opinetur,

Frudenter enim nos monet Arifloteles, yt nomina etiam noua^ ßaciamus ,quo magüperßicuusßt ßenßss yeritatü, eirfaciliiii XR, Ksä rt Iw«f«x3' interpretando aßequamur quoddicitur altoqui obßuriits bre-Mirrv. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jiaq^ nonß quidßcriptura non dicit, ob idipjum contradicit

enam,yt T). tAugußnus tnqmt, eis interprètes certè quosdam non ineruditos eis quot;Methodi ignaros deßiderare ohßuritatemßcri-pturarum,ßruator Chrißiss ipße monet, cum hortatur ytßcrute-mur ßcripturas, nempe yt interpretemur eas yerbü fis ßenten-tijs,qmbfis obßcuritas earumpoßit intelligi,con^ruentibusyni-verßx yeritati ßcripturarum tarnen non alienü eis ab analogia

Ftdei

-ocr page 9-

Dedicatoria.

hdei detortU^ tjux mmirnm yïnalogia fideï, deïst sJTe régula, ’Ù norma interpretationtjß:ripturariim, non hominum, elÿ hypo-trttarum indollorum autoritas deprauans pcripttiree facræ ye~ i^ttatem amp;nbsp;conßnßim.Q^dß tam faciles eßentßcripturee ad in-telligendum,^uid opus fuit tot ear um interpretibus^ amp;nbsp;à difßn-fionibiis, sät fe^ts profc^o non tantum periculißiifßt omnibus feculis ,fi abs^^ errorequiuts eas intelligers^ iamp;interpretari P^Jßt, çÿ non eruditions etiam quadam opus eßet, qua omnium ßripturarum conßntiens y ent as demorjlraretur, Optimi autem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;op*'quot;’»

flint interprètes, qui non ad alienum amp;nbsp;non abhorr entern à ^cro ßnfumßripturas detorquent,fed omniaßc emplie ant, ytnulla^ inßantta ßripturarum ( non opinionum certè humanarum qua ipfis interdum aßinguntiir)poßit quot;veritas interpretationis coar^ gui. ysrum enim ipfumßbiper omnia quaji cdßnat, quam apud IPlatonem Socrates, pulcherrimam quidem, amp;nbsp;iucundißimam v“''-’!''quot;'??

ƒ• ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ Clic.Kisttai«

uiciteßevdiuvsiKUTitrluharmontam .‘Mos itaq^ ßripto illodabi-mus operam huicharmonia, yt quot;videlicet intelligatur, nihilcon-tra Qatholicum ßnßm feupotius conßnßm de fanSleLj Trinität epo/ß diciicontrahanc autem tgt;d.ntitrinitariorum opinionem (eic dißnantibus fcilicet eit abßrdis compoftam) midtapße_^ dici,quibus tanquam falfa çÿ impiadeprehendatur. '^iethodicè autem, iphilofophicè, amp;nbsp;non,yt ipßfient,craßa^( yt dicittir ) '^nerua quadam eis pingui, acßmiil efiam fecundum analogiam ßdei Theologicecontra agemus ,fimulyeritatem ßatho-licam eTplicantes , amp;nbsp;aduerfariorum non tantiim srrorem, fed erroris caußm,tum confutantes,tum déclarantes etiam,e^bre-uitatis caufa,teflimonijsplerisqj,tam facræßripturee quam Tatrum omißis,ytquoru copiaßt in altorußriptts,amp; à me hoc loco nondebeant anicie eicigi,quandoquidem nulla autoritate homi-num,ßdfola yeritate demonflrationes Ulte mtantur,quas in hoc opere i^lduerfariqs opponemus, yt qui fuam ipforum autorita-

tim

-ocr page 10-

Epiftola

tem non folnm oppofuermt ,fed etiam prxpofuertnt Ecclefia^ ßicis fcrtptwibus omnibtn. EeruntAmen fic egoßatuo ,Trm-ceps optime, Illujlriß, nißadßontes nationnm adprincipm prima ’^peritatis accedaturßmper habittiros receptum adtierfa-rios quoconfngiant, quo Juumerrorem'^erißmilitudinequa^ dam occultent .Tatefa^ts autem omnibus quaß fundamentvs caußs,omnesßcilicet illis latebra errorueripientur,eirin mani-feßam lucem quot;^leritatis ndinuiti deducentur, quot;yitßgt;ero: quam ipß non minus atq^ nos, fibonifiint, çÿ rationem habentfialutis fuXt aßicere^ defiderant. Quafiautem Q.T.cequi eifloni'^tfaciat vue am hanc operam, quam magis yoluntatt meaprompta amp;nbsp;ob‘ fiequente commendare Q. T .pofiùm, quàmfieperfedüonis aut laudis cuius dam, prafiertim in tanta breuitate temporis, m in^ terim de difficult ate tradlationis nihil dicam.Debemuâ aut e nos omnes quisqpro yirilifiia gloria nomints T)ei, modis, amp;Jhidi]S quibuscunqj pofifûmus ,propugnare eit defenderc^. lgt;^e£ nofirum

Iv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;repofitum in gat^ophylacio Dei dißliciturunt

T)eo amp;nbsp;creatori fieronoflrojc^rprteterea-» hancope^ ram nofiram non dfiflicituram C. E. eicifli-mo,cuimehumiliter,'ygt;tparefif (ommendot

*

Subditus

lacobiis Scbcgkius D.

Medicus QC Phi«? lt;nbsp;lofophws.

-ocr page 11-

-ocr page 12-

-ocr page 13-

I A C o B I SCHEG.

11 S C H 0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0

ß^nßr Liber primus contra oyLntitrinitarios.

B SACROSANCTA TRTNI-täte Dei tot feólarum litjgatw difcordtjs, deep' vnitate Dei y era amp;nbsp;Chri# (liana ita eft dimicatiï SC in con# trarias partes opinionibiis di# fceffïim, yt inter cos gt;nbsp;qui Chri# ftiani nominis fuerunt, de nulla te magis varie ZC impie,quam de hac omnibus fcculis fit ab Hçrcticis diiputatum, SC nihil etiam ineruditis hominibus facilius ad decipienduni compoficis arguas mentis quibufdam perfuafum, quam vt non redte de t)eo fentirent.Inprimis autem pertinet hoe ad piëta# lo»»««r* tem 6C veritatê cultus diuini^vt rite QC pracfcripto verbiDei a nobis cognofcatur Deus . Nemo enim Ram-w-eófitebitur inum,nemo venerabitur, aut colet verc» quem ignorât Deum verum eflè.Nec ex parte tarnen cognofci etiam fecundu Scripturas, in hac vija SC cx par te ignorari poterit Deus, quandoquidem fit vn# diquaq; cx præfcripto Verbi fui, SC non quibufdam opinionibus noftriscognofcendusjautpotius fingen-diis, 06 adumbrandus vtcunep' Deus. Loquor autem de perfeÆone hac, non qua cognofcctur à nobis in vita æterna,ficuti eft fed qua perfeeftè cognofeitur fegt; cundum Verbum fuum, quo nobis verus defcribicur A Deus

omnipotentis fempcr

-ocr page 14-

c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îacoliScheg.tontra^ntitrinîtariot

Deus Eflèntia vnus quidem gt;nbsp;led tribus hypoflalcoïï diffèrentijs nihilominus dilcrc'pans, Patris fcilicety Spiritus fancfti.Quç jpfius cÜ pcrfe(fla,fcci/n^ dumfcripturas, cognitio, imperfedla autcni nihilo;^ luinus quatenus nunc quafi per Ipeculpm in ænigma^ tejn vita autem æterna à fadé ad faciem perfedè Delt;f «m..ffcuti eftjcognofccmus . Pcrfetfrusenim-óu vnuy^ perfedîè^SC vnicè cognito verboDei cognofciturjaitt ignoratur: non fine Trinitate tarnen vnus, nee fine *”quot;• H' vnitate ,Trinus, vt qui Filium non cognofeit,etiani patremnefcit, qui Fihum nonredïè cognolcitj id eftjignorat quomodo generetur à patre,ó^ patrem ef# fc Patrcni nefciet, quia ignorabit veritateni paternac hypoftafcos, idem fentiendum deproceflu Spiritus fandi ab vtroep, Catholica autem Ecclefia, quæ eft üem.V. fundata fuper feripturis Prophetarum Apoftoiew rum, docuit nos, quifnam, qualis Deus fit nofter, ftutni-aï. Vnusfciliceteflèntia, ódTrinushypoftafibus,non trinus gt;nbsp;aut triplex tribus eflèntqs, net^ fie VnuSjVC differentia in eo nulla fit hypoftatica, Patris ffilicef# Fifij,56 Spiritus fandli. Vnitatem quidem Eflènti» multifariàm difeerpferunt quidam Hæretici. Multi-» tudinem autem hypoftaticam contra in vnitatem eft fentiac impie quidam contraxerunt. In primis autem deletis differenties perlonarum Trinitatis, ludæfiô^ Turcæ omnem trinitatempenitusfuftulerunt. Ncc defuerunt il lis vcrifimiles quædam Sé fpçdofx ratio* nes, quibus fuum errorem aftruerent, veritatem au* tem fidei Catholicæ impudenter oppugnarent ar* gumentis falfis refellcrent, quorum omnium impic--tas Sé vxwidU nota eff ex JiiiiQrijs Eeclefiaffkis, ve ' hoc

-ocr page 15-

tJltr T, '

^îocîocopfoïi'xîns non conxmoranda v/dcantnr cflc. Onmes autem qui retfîc fentiunt de Dco,confitentur Dcum Vein, OmnipotentenijEflèntta, feu Subftan- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-.i

tia,feu W« efle vniim,ö^ tn'num cundem, no fubftan* tta,(ncquit enim fieri, vt vnû Suf idem,fimul fit Vnum 6dMulta,ratione Subftantiac)fedSubfiftentja,quam Græci vocant Hypoftafin, quæ quomodo différât à €ubftantia,fuo loco dicemus. In ter Turcas»SC Or tho^: h,' l-ur' doxos medij funt inter Chriftianos bi, quos appellant Haereticos, feu Setfîarios,qui vnumquidem Dcuin trinum cfledicunt, fed necde vnitate,nec deTrini* täte retfle Sgt;C Catholice fentiunt. Nihil certc tarn in# lt;pteamp; inconfentance dcDeopoteff autpotuit dici, quod non ftudio quodampcruersc fentientium fit de# fenfum. Sed in omnibus caufa fuit erroris, vel igno# rantia rationum methodi certarum, qijibus perueni# tur ad veritatem, vel ambitioamp;^ pertinacia vincendi tn mala etiam ô^impia, viôoribusqj inprimis perni-ciofa caufa: quum male fentientem melius fit vineï certc quam vinceregt;tanquam ( vt dici folet ) Xqua nihil calamicofius)triumphâtem.Noftro fcculo «xortus eftSeruetus, qui neqj Verbum,neqj Spiri#

îum fandum in Deo agnofeit fubfiftentes feu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...

fiibftantialiter, fedDeum vnum, tanquam Vertum# Scruettena»-num,aut Protca quendam’fingit perfonas has reprae# fentantem pro tempore, amp;nbsp;pro ratione diipcnfationis cuiufdam,quas Vnus ille Effentia Deus relpecffu ere# aturarum exerceat aut potius adumbret cxtrinfecus. Sed vaniffimus iftius hominis error 66 væcorsdeli# riumfacilimè difputando confutatur, cum in plcrisqt tam monftroCi fcribat,vt ipfe fefe fuo(vt dicitur) gla# A z dia

-ocr page 16-

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jacoiï Sdt^. contra ^ntttrinifartos

’dio iugulet , nbsp;non longè petitis arguments fît opus

ad refellendâ jpßus tcmen'tatcm SC vaccordiam, qua opponit cathoh'cac fidei impudentiflimc. Recent Bflwidavnam «flc. tjQj. autcm hic cft crrot quorundam,qui tria haec,non vmbratiles quafdam, per accidens difFerentias, fed fubftantialcs ÔC cflcntiales eße opinantur, vt numero ' f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eflentiarum fcilicet différât perfbnaî,quemadmodum

eflentijs SCnumero differunt,gignens,SC genitusho«’ mo, qui non Joi«, ièufubftantfa vnanumero funtjfed ratio duntaxat logica quædam fubftantialis fic

Foiiziibus, feupetb- hfs communis,vt Speciei ratio communis eft duobus Auamjigufih nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o ' -x r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

aut pluribus hominibus, ct eo v num nominem,piu^ res dicirno tarnen vnum numero effèntia hominem vnum diciputantur. Quia verb Deus fit Subftantia, vnumnumero, feu aliquid ftipfo fubfi^ ftens,numeroaliquid vnum eflè, ÔC quia non tantum Pater fit Deus, fed etiam Filius, Spiritus S.idcirco quemlibet horum,effèntia lua propria (quia Deus fit) fubfiftere cenfent , quandoquidem Deum eflè, fit Subftantiam quandam,7iÄ7f,ÔCEflèntiam eflè. Ex quo putant fequi, vt tria haec, vna ad numerum non poflint eflè Effèntia, feu Subftantia, fed numero plult;# Cp-n'o Antitriniß' res. Attamcn nihilominus quadam Eflèntiæ rationc îioiiini. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r'

eadem diumitatis eofdem partkiparegt; cum lif oniniu vna omnipotentia, eadem bonitas, eademfapientia

qi« fa' trium,fcilicetiècundumRationcm vnam quandam, tmiitt Sgt;C non fingufari eflèntia vnam. Alioqui cenfent non urgquot;. poß^ dcfcndi Trinitatem cum Vnitate Defiant Vni-tatem cum Trinitate cflèconiunèîam. Namfi'Effena

Aigrnicnfnm erro-^ tiH fit vHus, 0^noit Trivius eflcntia, futurum cenicnf, to’jcdp;uut'’4Uucr vtncc Paterperic,necFiJius,necSpiritus iandusfic

per

-ocr page 17-

Liier J. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

per (è Deus ( quum tres tarnen fint, Suf non Vnum) qiiandoquidem Vnum iffud commune, quædam nu^ mero eflenda fit vna, £C dicatur à nobis per fe 8gt;C fim? pliciter ctiam efle Deus. Aut fi tria haec fimul etiam fint vnus quidam per fe Deus , turn non trinitatem, fed quaternitatemfore Deorum, fi defingulisetiaih prædiceturDeus . Aut fi vnus file Deus Eflentia^ fit quafi concretus ex tribus hypoilafibus gt;nbsp;futurum^vt Deus Pater, fit Deus file Trinus, ÔC Ffiius etiam, fit ctiam Deus file Trinus : idemdicendum de Spirit« fantfio, quae omnia fint abfurdfifima amp;nbsp;impoflibfiia ditfiu, quare hypothefin quoep fore falfam dC impoflii» bfiem, qua pofita,ifta fequantur falfa 6Ó impoiTibilia^ Hæc funt fere quibus dogma fuum illi Antitrinitarif tuentur.Etpraeterea hoc addunt, his verbis amp;nbsp;phra# fibus, quibus fcriptura vtatur,nobis loquendum, QL non verbis quibufdâ ex Phfiofophia petitis de his re^ bus difierendu, quemadmodn de his diiputarint olim Patres ScoIafticîTheoIogi, explicantesMyfteriü Trinitatis comentitijs quibuffia rationibus amp;nbsp;vocals bulis.Neqj enim fcripturam alicubi mentionem re, vel vnius Eflèntiæ, vel Trinitatis, aut Trini, vet perfonarum, aut Hypoftafcos, quae fane omnia voca* bula poftcriorcs confinxerint 1 heologi,amp;' exPhfiogt; fophia in Theologiam perperam traduxerint, quo:#^ damrnodo adultérantes fenfum huius myfierijalienis 66 abhorrentibus à veritate rei vfi dcfcripticnibus» Primiim ego miror, quod ifti tantoperc abhorrent à Retponfio. Phfiofophia , quae aliud reueranihiE eft quamfingu^ Qy.a at Phitofogt; laris quaedam eruditio exqutfiteSC accurate difpugt; tandi 66 dilfcrendi de qualibcc re ( cuiusq; tarnen di^

A J fciplihae.

-ocr page 18-

J li coli StligicdntraÄntitruntäTtos fcîpHnæj Profefïîom's pn'ncfptjs, 8lt;f ftindâwénfli infiftens) qtiac controucrfiam haberc poflîf,qucmad* moduüî autor cft Ariftotcles in Politicis. Deinde» cùni videamiis homines ignares veræ Phifofophiae non modo à veritate aberrarc in multis, fed etiatn îpfos inter fe diffldere.quf fit vterrorum culpamonu nerareijciantin Philofophiam, quæ tarnen cauia non fit errandi ipfis(quum de ignoranria dus meritb poCgt; fîntgloriari taies diipirtatores ) qirippe profitens me# thodum inueftigandæ veritatis à vero aberrarc ne# quit, dus ignari ferè fempernon reefiè fentientes hallucinentur,nô reefîa via incedentes.Deinde ctiani tamvarijs tarnen vtipfi folcnt, opinionibus difeor^ dentnequaquam veri PhiloCophi inter iê,imô tota in (d incumbat ÄS vnicc in eo elaboretPhilofopliia ve-fa,vt caliginc multicipitum errorum difeufià, ôC pïof fligata ignorantia, ex omni parte veram, fynceram» ' confentientem rattoncm , Si intelligentiam rcrum conficiat, nijllum falfîtati aut errori dans locum,So# n phiftæ enim funt,non autemPhilofophi, quiipccic SC fimilitudine veri alios decipiuntjqui tenebrasopi# jiionum inc3utis,Si errorum præftigiasineruditiff lt;)ffùndunt,qui malunt videri,quàm eÜé inteUigentea rerû. Et vt contemptorcs tandem Philofophiæ intel# lïgant, fine exquifitiore illaôi Philofophia vera, SC prgterea Dialectica arte,ad veritatem Si concordiam non poflè perueniri,pracfenti diiputationehac ( Dca volente) effieiam fedulo, ôC præterca quando à vero '' ' ' aberretur,nonphilofophiam,('cdignorantiamPhilo# fophiæ eflè cauiam crrorisoilendam vere ôi^ plané. Cuius hoc loco profedb mihi non minus necefià#

-ocr page 19-

• ' Üiief T, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

n’a at($ fpfius orthodoxi dogniatis defenfio,qnutn ver riim doghia genuinis {cripturæ argumcntis non poC« fit fatis pro dignitate defendi fine cxquifitiore Philo« fophiajqiiç fi niagiftra fit erroruni( vtputant adtierfa«« rij ) Ô6 ad fallendum tota fit compofita, ab hac nobis certè nullum præfidium erit contra errores*difpurangt; di: fcilicethocpraciudicioiniquo ab aduerfarijs dam« nata exclufa pro nihilo fcilicct omnem cruditio« ' Tiem habentibus. Nam vbicunqj peti acrius au’t vinçi fe ienferint, ftatim Philofophiam fedutfiriccm SC frats« dulentam dilputatn'cem fîbi opponi tcftabuntur.Nos Phfcfiçhfa.«»«*. contra,veritatis methodicç magiftram Philofophiam vcram eflc dicimus, ÔC vt fine Grammatica nemo re-

lt;fiè, fineRhetorica nemo eleganter, ita fine Philofo« phiajnemo verè, 2C confentanec de rebus difficilibus Ç)C perplexis loqui ac iudicare poteft . Ver'um hac querela omifià, ad rem ipfam nos conferamus . Pro-? c^anfcfifq..oa pter opinionum diflîdia,amp;S propter intcrpretationem tlqs Ph'-aiîbuj lint varia fcripturaru,coa(fii iunt Patres,2lt; Scolaftici Do roqun,dî,qL'’amï^^ (fiores vti vocabulis his Philofophicis, in fcriptura p'quot;* vuagt;»*» non vfurpatis, vt fenfum fcripturæ fcilicet ipfum fibi per omnia confpirantê ÔC côcordem eflê oftcnderenf, Philofophi enim eft videre, qua via QC f atione quæqf res fit tra(flanda,ne quid difcrepâs,aut difibnS fir, fed omnia fint omnibus confona,ô^ cófentanca,quGd vc* ritatis prçcipuû eft fignû,quû non tantum à vcris,fed ipfa quocç inter fc difcrepctac diflènttant falfa.Enim-uero confitemur omnes,Vnû eflê Deum,ncc nô pâtre cflè Deum, dC Filium eflêDeum,5C Spiritum fandtû, fed non eft modus vnus^non idem fenfus, non eadem interpretation Nos in praefentia facrarum fcripturagt; ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ rnia

-ocr page 20-

8 Jaculi Scheg, centra Jntïtrtnitariot futn autoricate inpn'mis, ceufirnn'flïmo ventatfs funlt; äamento pofito,nec rclicflis onmino Patrum teftinio# Tiïjs,mcchodicc ac Phtlofophicè deoionftrabimusjvc^ ram filt; Orthodoxam cflc Patrum fententiam de Sas? crofancfla Trinitatc. Si quæ funtalia, ijs abundè fan's àdodis 2lt; veteribus Thcologis cftfatflum, vt nonfic quot;opus talia hoc loco repetere auc commemorare pro^ lixius.Difputabimus autem contra cos,qui vnitatetn EflèntiacjCum tripliciperfonarum fubfiftentia neganC rtffftè de couenienter declarare DcffubftantiâjfeuDû tïinitatcm,qua fcilicet ratione^ipfa Vna fimul ÖC Tri# na non poiïït dici Dei Eflèntia. Ergóprimum conftet nobis oportet : Quomodo Deus fit Vnus,£C quo pa# ■lt;Qo Trinus, Nam de modo controuerfia cft. Si vna cademcg'fignificatio effet Vnius,S^ Trini,tum nullus Controuerfiædubitationi locus, nulla certèinter '• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;partes diffenfio aut certamen effet. At non effèvnuni

modum, diffènfioncs SC opinionum diuortia decla-« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rant.ItaqjfifalfumeftdicereDeSratione ESSEN#

TIÆ, feu fubftantiæ, eife vnum,pro co vt videtur Aduerfartjs his orthodoxaî fententiæ,haud dubiè vc# rumerit,quodncgatur,ncmpe,Deum,vt E SS EN# tiam numero vnam non effc vnum aliquid. Certamen eft de modo. Nam quidam negantes DeumEffentia vnum,nihilominus alio quodammodo,Vnumefle dicunt effentia,fed quo tarnen non explicant.Nolunt enimvideri,qubdnumeropluriumDeorum fintafler Qwr:», q,«tnoJo toi'cs. Attamcu ad explicationem fatjs non eft, fi di# «U,cant, Pattern, SC Fjliiim,amp;S Spiritum fandlum effc v-num Deum.quia fint eiufdem fapientiac,virtutis,po# tcntiæjuftitia:, Immenfitatis, Bonjtatis. Nam SC de his

-ocr page 21-

lÀler ƒ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. P

ti f s quæn’tiïr modus, V frum fcilicct fînt ciufdcm virf tutisj S)C bonitatjs, qucmadmodum duos aut très hoo mines dicimus eflê ciufdêbonitatis,aut virtutis, quia videlicet ifs vna (pccie virtus, bC bonitas accidat : an verb fint eiufdem virtutis, 8C bonitatis,non quæ ipe^ cielogicajvel accidente vna fit,fed Numero, ôf Eflèn lt;ia fit vna.Non igitur quieicimus,donee ratio perue^ nerit adportum certitudinis,6C practernauigarit om# hes fludlus ambiguitatis, quibus folet vacillare dum nihil certi dicitur aut fignifîcatur, quô tarnen peruc-titre nequit ratio fine remigiopartitionum y quibus partitionibus D. Paulus ctiam praccipit, vt decenter icripturas QC articulate diuidamus,quod ipfum vocu^ lo ifStniûif. i.articulate diuidefc,alicubi exprefltt A-poftolusadTimotheum icribens. Quæramus ergo rurfus:QuomodoDeus eft Vnusc'quoniam aliter tu, atep ego, vnum ipfum eflê dicis. Omnesmodos Vni^ u«-tatis tibi proponam exPhilpfophia, poftca optio tibi erit, vt quonam velis Vnum dici,oftendas. Aliud ergt; go cft,quod GENERE, aut SPECIE vnum di^ citur,aliud,quod SVBIECTO, feui.af* fedionevnum,aliud,quod DEFINITIONE, aliud, quod ratione, qua C O N TIN V V M ali# quid eft, aliud, quod NVMERO, vtiôJ'lu, i. res vna fingularis, feu ESSENTIA vnum folet appellari. Orthodoxi Deumdicunt elft Vnum fim#u\quot;rt’q!?iE%^?to pliciflîmum, nempe ad Numerum vnam eflèntiam. XXn Quippc nullum eft magis,2Cfimplicius Vnum,quàm Deus , qui eft principium omnismultitudinis, qua:

confpicitur elle in rebus creatis. Adueriarius nofter r. Tre» error« de dicit » non eflê Deum vnum Eflêntia, id eft, numero nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KcauL'tün

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B vnum,

-ocr page 22-

to nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/acoli SciegMMra JiiMrlnltarttif

vnum 3 (edfpccfc vnum /Numero autefiL Sgt;C Eïïèntfâ-11, tripliceni. Seruetus^Deum vniim^ vt SabclIiuSi eflc docetjfed interim vnitatcmhanCjW’wreJ. affèdîione feu varijs difpenfationibus vnum eflè interpretatur. gt;nbsp;* 11 • ludaeij 6C Turcæ, fimpliciter vnum, nee aliquo modo

trinum opinantur. Non funt plurcs modi, aut fi fint, commoncfaciat nos de his aduerfarius, difecrc eninii

ConiicnitDeo. vf Gt 06 docere fumus parati.Deus, cum fignificat^i», vnS tmpiicitfr vims. nbsp;nbsp;qm'ddâ Numero,ô6Eflèntia,ex neceflîtate erit.SimpM

citer enim Vnuscflè dicitur,nô apponendo determi^ nationem quandâ,vtcû Gencre,vel Specie vel De* , finitionc,vel côtinuitate, velïisJquot;:r««*,i. affedlione vn«

Deut«. eflè quippiam pronunciamus . Audi Ifraël ( inquit Seriptura)Dcus tuus Dominus vnus eft. Non aliquo modöjfed fimpliciter vnus eft,nempe Eflèntia,06 Nu# mero,feu,vt -ré J'i-nj'.finguIaritervnus.Haec prima eft, . principalis vnitas, quareprincipio etiamconue-hn.m'findum nä*quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcquitut, vt Deus HOU fit aliquid vnum’

»O11Cvniundfe Spe, per AccidenSjfeu »riöa i.aflfecftione, nam mutabilis eftet. Neqj Genere etiam aut Specie Deitatis aliquid , eft vnum, nam quae funt hoe modo Vnum, Numero vnum eflc non poflünt. Etenim Multa funt numero, quae Specie m«tï vnum dicuntur, euius Multitudinis caufam eflè Materiam , Philofophi dicunt. Quarefi non fint vnum Eflèntia,ièu Numero, Patcr,FiIius,66 Spiritus fancftusjfed ipecie quadam logica fint vnum, propter concretionem feilicet materiae cuiufdam, numero tres Dij erunt,quod eft ablurdiiïïmum ditftu, cum omne materiatum fit mutabile, Ô6 finitum. At-qui nee ipecie Vnum eflè poflünt, quum alia fit defii’ nitio Dei Patris,66 alia Fiflj gt;nbsp;66 alia Spiritus fandi,,

Quorum

-ocr page 23-

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Liltr I, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tt

Qnorum autcm Species, eorundem Definitio quoej Non poire Timfts, Vna eft.Genere igitur Deitatis aliquid vnum erunt. Ät quaï Genere funt vnum, propter contrarias diffèf

’ rentias, ipecie, Si definitione non erunt vnum . Ex quo concludendum, alia Specie Si Efïèntia diuinitagt; tis Patrem effè Deum, Si alia, Filium, Si alia, Spirit tumfandîum.Nam aduerfariusdicit, Patrem,quia pa ter fit,eflè Deum,ô6 Filium,quia fît filius,amp; Spiricum fandum,quia fit Spiritus fandus,efîè Deum: Si into rimrationem vnam eflè dicitomuium Diuinitatis, BonitatiSyOmnipotentiæ, Si aliorum, quibus diuini# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*'

’ tas fîgnificatur. Qyôd fi fpecie diferepant, quomodo Si Specie difcrep^ni^. jquaefo pateromnipotens erit,cum extra ipfîus definie ritus hna‘u“?nifiiitquot; tionem,ô^ eflèntiam fit filiusc’quare deerit ci Filtj om^ ' nipotentia,fîC Filio, Patris deerit. Nec fimul tres ali# ’ quid omnipotens erunt, cîim ex fînitam habentibus potentiam nullum conftituatur infînitamhabens po# quot;nbsp;tentiam : nam quod ex finitis eft conftitutum, ipfum quoqjfinitum elle oportet. Vt interim non dicam, ea quae Genere fint vnum,non poiïe habere eandem per# feeftionis difFerentiâm,vc differentia, character

' eft hominis,fed aA«Hft,eft equi differentia.Quod fi per# fedio Deum déclarât, Si perfecfîio hæc diuinitatis fit patris differentia Efientiæ , hac nimirum carensFi# ïius Si Spiritus fancfius,fpccie diuinitatis fcilicet am# 'bocarebunt, qua Pater etiam ( fecundum Aduerfa# ' rios ) vnus Si folus dicitur eflè Deus. Ex quo fequi# ■ tur, vt nec Specie,necGenere Diuinitatis, Pater,Fi# 'tius. Si Spiritus fantffus Vnus verus Deus poflint di# ci.Eodem accedit, quod Vnitates hæ, quibus fignifi-««‘XsJ.fpecics Vniticrfalis nequaquamfint

Ba fubftantia.

-ocr page 24-

t i laioVi Scheg, conra ^yinturinitariOt fubftanti'a,aiitparsfubftannac rcrum, fedduntàxat Rationes fint quædani fubflantiales^quac mentis no# ftræ fint qiigdam logica Accidentia, amp;nbsp;non res quæ# dam fcipfis fubfiftêtes, (vt vifumPlatonifuit, )vt ta# li formula Vnitatis fcilicct fuam tuen' opinionem baud poflït Aduerfarius. Ex bis quac diximus liquet* Deum,fi ad numerum non fit Vna cflêntia,futurum* vt trium diuinitas,aut fpecie fit vna,aut Generc,quo# rum neutrum elïê verum, fuprà commemoratis per# Gentri., SC Sptciti fpi'citur argumentis, Etpracterea hac ratione ac mo# Vn^y.funtAcc)dt.i-Jq Diuinitatem communem non fore Jlt;ri«»,i.Eflèn# dim’.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tianijfcd Acc/dens ÓC tinnat i. xntelligibile quoddami

quod difFerentibus numero rebus propter intelligcn# tiam mentis noftræ accidat,qua non feipfis,Ô(l fimplü citer aliquid fint Vnum,fed intelligantur tantum ef# fe,confiât inter omnes erudicos. Quicquid enimve# rè ô^fimpliciter EST, id vnum numero, feu Ellen# VtrtVnuin,tfiEt- tia,amp;:fingularccfi. Quarefi DEI TAS verèeft, omnia efi,quæ dicuntur Eflè,cx neceflita# te aliquid vnum Eflêntia, ôtT numero erit, quemad# modum fentit Orthodoxa Ecclefia, amp;nbsp;non erit mul# ta numéro, vt ièntiunt qui vnitatem Eflentiac in Deo ^AduerCinjdicuno ncgant. Prjctcrca, fi,quemadmodum illi dicûf(ncm# ^urr.ïôn'i”lipl-'''p^ Aduerfarif ) Pater folus efifimpliciter Dcus,æ Mtm appriun. nbsp;nbsp;nbsp;Paf er eflêntia dilcrepat ab Eflêntia Filij ; Si ergo Paf

ter iblusjô^ vnus ille Deus efi, quem CcripturaTubinf de dicit vnum (_ propter principatum icilicet origi# nis,) fequitur, vt extra ipfîus eflêntiam non fît Deus. Sed Filius, ÔC Spiritus fanefius funtextra illius eflên# tiam(vt iflidicunr,)quareDeUs non erunt, federèa^^ tUra Dei,quia diierepiat Eiîcacia à Pâtre • Qttod ip üua

-ocr page 25-

Viler 1.

fum quam confentaneum fitfcnpturis, ipfi vidcn'nt.

Preterea;fi Ellenn'a patris cft,Tîizwii5;K,f.ingeneratuiM AJuerhrfj jiffer«»-

Nafci, eft Efl'entia Filq, Proceffio, eft efTentia SpiritusfancftttresnimiruniDijeflcntia,ÔCno vnus cflentia feu numero,nccp quadam rationc Vnus ‘««disuat. Deus eftet. Sed his tribus différentes aduerfarîj de^ fcribuatnoperfonamduntaxatquamlibetjfed effen# tiam quocp fimpliciffimam cuiufcp perfonac, numero tres fcilicet fingentcs effèntias 3 id eft, tres Deos,nee profedó quomodo Deus vnusfint, pofTunt dicere. Nam fi Pater nihil aliud fit quam Paternitas ipfa,

nihil cÓmune fcilicet habebit cum Filio : aut fi diuinitatem communem habet,aliud igitur Diuini# tas,2C aliud Paternitas erit. Igitur qua diuinitate Pa* ter Deus eft, eadem Filius quoep erit, veleademad numerum, vel eadem Si eadem fit diui# nitas, differentiæ Multitudinis caufa erit in Diuini# täte quiddam vAixlff. At fimpliciflimo vt nihil ineft ita neewa«©- quoddam etiam ei ineffè pote-rit. At multitudo effèntiarü,»««®' eft »A(x\-»,quod Philo' fophi intelligunt,rudes verb in Philofophia QC indo#' di non animaduertunt. Sed nos Vnum effèntia, id eft,numero dicimus Deum vnum effè.Reftat, vt quo# modo différentes hypoftaticis fit trinus, planum fa# ciamus. Aduerfarij quidem, vt Vnitatem non intel# ligunt , ita nec verum modumTrinitatis explicarc poffiint, fed tantum nobifeum rixantur de vfu voca# bulorum , QC quia vocabula non fint vfurpata in fcri# pturis, ideo Deum quoep Effèntia vnum, ÔÔ hypofta#' fibus trinum, in ftriptura eflè propofitum nobis ne# gstnt. -Quacrendus itacj modus, quo vnum Effèntia,

B 3 feu

-ocr page 26-

quot; 14 lacolî SilegMHtra Jnhtrimtariot

fev Ni mcro nhilominustnulta eflè poflït,6lt;f no qtth dem Eflèntia multa, (nam pugnaret hoe cum hypógt; thefi) fed multa alio quodam modo, quos modos iam obiter ctiam eSmemorabo, ne ambiguitati lit locus, Difficilius eft mukb de Trinitate quàm vnitate Dii^ uinitatis loqufquod videlicet numerus SC multitudo ^ewh*vnuFn.hno\ Diuinîtati repugnare videatur. Proinde non quenv mjnutdicMurTii- admodum tria hæc funt vnum confubftantiale,feu

• /ftnw’f'jid eftjCiufdem fubftantiç,eodemmodopoflünt ctiam eflè quiddam comperfonale, aut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;td

cft t eiufdem perfonæ. Vocabula hæc quamuis in feriptura non reperiantur,tarnen neceflè eft nobis,vC îjs interpretando hoc myfteriurm vtamur.Defcriben# 'dusenimeft modus Trinitatis, cùm alius alio modo trinum eflè fingat Deum, vt limetur veritas, ÔC

' ab erroribus Ecclefia vindicctur, dum Icgitimis quh bufdam rationibusôC verbisexprimuntur, quæper çmnia fint confentanea feripturis, Quod eodem mogt; doTrinus,quo Vnus,nonpoflît dici, paulôantèmogt; nuimus. (Z^uot igitur modis, Vnum Eflèntia, partie ceps fit multitudinis,porrc) confiderandum. Non opgt; pofitos recenfebo prius commemoratis VNIVS, modis, fed alios quofdamad præfens inftitutum negt; ceflàrios,adfcribam. Nemo enim erit opinor, qui ge^ ncre, autfpecie, aut diuifionein partes,diuiduum dicat. Accidentibus diuinitatem diuidit Serlt;! Oeuni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uetus,dum ilium perfonari inquitmodo hac,modo

'alia forma difpenfationis, qua ratione multiplicem •re'sffiSttfj Deum facit. Qyia veroDeus fimpliciflîmuni ' cft vnum, nihil fciliect in ipfo erit mutabile ÔC quod St? fc.*'quot;' non fitDeus,Ipfccp'adeo,ÔCEflè ipfius, idem pmnino

erunCj,

-ocr page 27-

Liitr. L

«y

crunt, quo fane modo duntaxat res incorporeæ dicun tijreflè Vnû, naturales aût SC corporex^hac finccri-. täte 6C fimplkitate eiîentiæ nôfunt præditæ, quontS IpfæjSC Efîè earû(propter concretionê maten'ae)non , funt vnum.Quae quomodo intelligi debeant,non eft prçfentisloci explanare, fed in Philofophia docentur hxerquorum cognitio tam eft ncceffària, vt fine his, quæ de hoc myfterio dicuntur, nullo modo queant perfetftè intelligi. Deus igitur, ateg eflè Dei,nihil a-îigd eft optimum ÔC maximû eflè, à quo,per quenv^D^j*;''*'™’’“'-in quo fint omnia. Indefinitione nullus locus eft Ro™«gt; accidentijcaq; compræhenduntur etiam Eflèntiae de^ finiti partes omnes,quarum partium caufajDefinitio quodammodo multa eflè dicitur, fed iftiusmodi mul« ta, non quae Eflèntia, fed quæ rationc quadam, feu

duntaxat inter fe diferepent. Vnum enim quod^ °ffc™Ttîon’qu^ uisj'eo modo quo eft Vnum, nequit eflè Multa, vt vnum eflèntia,feuW»î/«,i.fpecie non poteft eflè Muk ' taVt/7«,i.Ipecie,fed Multa tn nibilominus eft caufa fiiarum partium, vt, idem non funt, quo fignificatur fF;ecies,8C quo fignificatur genus ipcciei,difFcrunt egt; nimpartes hæ definitionis i. ratione . Talia Scolaftici fuo more, dicunt differre formaliter , quæ ÄriftotelesVx«z«i,i.ratione inquit diffèrre. Vt Ani-mal, quamuis fit in definitione 6C Eflèntia Hominis, feu differt tarnen ab Hominis I^cie, V , i • ratione, quum Animalis proprium fit, dormire, aut vigilare (quia Animal)at Hominis,quia Homo,propriumik ludno fit.AlioquienimfiVA6y4gt;,i.ratione eiîèntig if dem ÔC vnû eflèt Animal,atçp Homo, Definitionem vnümaicm.’a'dfcê quoç haberent eandem, ÔC proprium per fe idem v# ro-cß.MuiBcä«..

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;triuscç

«•

-ocr page 28-

t lt;f lacoli Scheg, contra .^ntttrtnttartof

' triusc^' eflet, ncc contradicentia de ipfis cnunciaren^ tur,quumTy'jk«M»jt»rationceadcni penitus SCNumc^ ro fint vniim atqj idem,vt An'ftotcles docet Ï/bro fe* ptimo Topicorum. De quocunqj fgitur pofTiint con# tradicentia vcr'c enunciariJketfintJaï», i. Eflèntia v* nuni,nihilominus ratione, feu vtfcolaflicè loquar, formaliter, MïjVxnypj'. ratione, Multa, non Idem, feu non Vnum dicentur eflè. Enimuero his cognitis eftopus, alioqui nefcietur quod difcrimenfit inter Eflèntiam diuinam, ÔC ipfius hypoftaticas different tias, quac qui videt dC contemnit ÔC pro Sophifticis habet argurîjs,is nunquàm ca quac ad Myfterij huius cxplicationcm pertinent, aflequctur. Quam incptus quacfo ridiculus ille erit, quic'um velit ÔC cupiat foire, quomodo fiC qua ratione Linea attingat Circu# lumin pundo, ÔC interim demonftrationem huius propofiti, quæ eft apud Euclidem, audirc rcçufek Obîcura certè hæc, ôf difficilia ad intcliigcndum, hanc Analyfin requirunt,quamfincPhilofopliia:ex# quifitioris notifia haud facile quis, imb omnino non qîTTiwm'EÎumii aflcquetur.Dcindealiuseftmodus,quoVnumeflcn* *c«ur lt;fft Muiu. nbsp;nbsp;tia,dicimus eflè Multa, vt fi partes fint (partes appek

Io,vnius Subftantiæ J'uuàiiat, i.facultatcs)quarum vna non poflîtprardicari de alia, quas non tamVA»V?,/, ratione,quam V âK,i.definitionis ratione differre ib^ lemus dicere : realem, hanc diffèrentiam appellant

Va?, Scolaftici. Quoiànc modo SC Accidentia etiamà feu R«iP Subieeflo, SC ipfa etiam Accidentia inter fe difcrcî« ' pant. InEflèntia, SCSubftantiaquocp,rcalitcr,feu V i. definitionis ratione diflèrunt partes; de qui^ bus partibusTotius appellatio SC nomen fecundum pri’JS*

-ocr page 29-

Liier I.

' nbsp;nbsp;nbsp;’ j-r

’priirSjamp;fpoftertuSjprædicatur.V’t vcrbt gratia, Vna eft Animæ hominis eflèntia,adeoq; vox Animæ non tam de cota, quàm de partibus prædicatur, fed qno* damordine,vt primùm de logica, deinde de fentien^ te,poftremóde.vegetatrice.De fentiente autem,Lo^ gicafeuRatiocinatrixnon prædicatur, necde Ve-getatrice prædicatur aut de Logica fentiens. Dif-ferunt iracç interfe/i«/«;x»!, id eft, facultates ,amp; pargt; tssillæ Animæ,Vid eft definitionis rationc. Sua enim cuiqf cft definitio, quæ Vâ/,i. definitionis ra# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;difcrfmen

tione,vocabulo iignihcatur, vtea tarnen non lit pars nter, siKemtct, alterius definitionis, quemadmodû in his vfu venit, qiiæ duntaxat^Ào'?«», i , ratione dircrepunt i vt paulô antè cft didtum.Hanc igitur (vt dixi ) realem appela lant difièrcntiam, quæ diuerfa cft ab hac, qua fecund dum Eftêntiam,feu qua Numero différant elTentiali^ ter inter fe tres. In Eflèntja enim ad Numcrum vna, i^ulta inefle poflunt,quæ liSquot; ratione definitionis feu realiter differunt, vt Accidentia in Subiedto v-no,aut/itti/i«’» i . facultates complures in Anima vna, quas non »lt;ni»,i. Eflentia diftretas, fed V i. ratione definitionis, kw V Äff?, i. ratione differentes eftè qui»î, uis etiam mediocriter cruditus intclligit.Itaqj J'jijâneis,-»•facultates Animæ, ab Animæ totius cflèntia, duniä taxai V^^^-lt;I,i. ratione, ipfæ verb inter fc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. falt;i

cultates,noniblum'y'A«V9,i.rationc,fedetiamW'â?',i., formaliter,ôlt;f realiterdifferunt. Cognofcendi igitur ■ ante omnia modi, quibus nimirum dicitur, ,vnum ab alio differre . Sed aduerfarij nulla horummodorum ratione habita,omnia, ab omnibus, non putant nifi

cffentialitcr (vt fic loquar) differre. Neç pofte ynam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

quot; C efli

-ocr page 30-

fff hcolî Sihg.CöKïrdJnturlmtarias file cenfent cflèntiam partiûj parrinî forniaîîtef, pär^«-tim realiter diferepantium , qua m re exquirenda, certe aduerfarij multó funt inferioresPatrib®, Do-; dîoribus fcolafticis^de quibus admodumgt; pro fuoftoiî; machojcquuntur contemprim, de femetipßs magni^^ fieè Sc arroganter,vt Sophiftç folent,fenttunt tarnen* Ncc ifta finguntur à nobis inaniter, ÔC fophifticc,quix manifefta fint in ipfa rerum natuta quæ drcimus, Si ’ D.Paulus ipfe teftetur/a vifibilibus huius mundi Phi^, lofophos peruenifle ad cognitionem veri, inuifibi)« lis Dei,minime reprehendens ipforuftudium.Qubd fi hæc aliéna funt,8C reipfa, non verbis, 5C oratiöne a rJoii fitis cfl ridfre fenfu facrarum literarum difcrepant.priusrefellanC qinuisagrcnifshiitis falfitatcm hanc verioribusrationibus, quamtanqua 8p?mü’,’e?eNif”u- Sophiftica SC futilia damnent Si irrideât propter ru^ ditatem non intclleila, Atqui omnes Iii,qui has res conantur incrudite explieare, nulladiftinîîione hibita,nullislt;:|î rationibus(vt ipfi vocant odiose) Sco' ïafticis vfi, quid aliud faciunt quaeib, quam vt nihil dicant, vt dent fine mente fonum, vt Poeta alicubj dicit,quot;quot; nulliscpquot; argumentis quod voluntprobent, auC aduerfarios refellant, quos ipfi errons coarguuntv Et proiccfio nihil alïud funt illi diiputatores,quàm gs quafi tinniens,quorum diiputationis euanefeente folio, nulla rei notitia animis imprelîà relinquitur, aut certe falfa, fiquidem falfum aliquid Efle poteft dici. Sed denuoad noftrum propofitum redeamus. Quia

AninizViie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;himodiomncs commemoratarum partitionum,

«ccU'jtin , tpjonaflo feirdiftindtionû ( quibus Vnum Eflcntia, poteft dici «iciic M V L' efle modo quodàm alio Multa ) conipicui funt in Aa nima hqmana, eiufdem exemplo adumbrabimus etiS

Vnitatem

-ocr page 31-

Liier I, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 ÿ

Vnitatcm eflèntiæ S)C multitudincßi hypoflafeon, (èuperfonarum in diùinis , qua fimilitudine melius informabitur Orthodoxa fidcs vt opinor minus «tiamcapieturcrroribus(quænihil intellïgitfinefw inilibus)mens noftra.Animam igitur noftramjd cft, Piito.E'î'pn’ppff'i cuiuscç hominis Animam,vnam cflèntia eflè oftcndit Ariftotcles in«. libro de Anima,circafinem.Eademj quamuis vnafit numero, ôô eflèntia, mulcanihilomi:« nus eft,VaF,i.ratione definitionis, ôâ realiter, id eft, tres eius funt rcs,feu tres i, facultatcs, quarum vna (tanquam Genus,de fpecie) nonpoflitprædica-ri de alia. Nam vegetatrix à fenticnte, Slt; ambæ,ab intelligente, quantum QC quemadmodü difcrcpent, nemo non videt. Animæ iftius inioa/, i. EfTeatiSdeRni^

lt;ndo fic licet exprimerc, vt fit alt;ftus, feu Entelechia, feu Eflcntia vna adnumcrü,qua homo viuit,qua feni titjqua.intelligit. Praedicatur autnihilominus totius eflèntiac vocabulum, id eft. Anima de partibus, fed non eodem modo quo de tota, nempe ßmpliciter de tota4ed.dc partibus feu facultatibus, fecundü prius, amp;nbsp;poftcrius. Singulae autem partes differunt inter fe V öF^.ratione deHnitionis,feu realiter,vt didum eft, Aium». fed diffèrunt partes a tota,duntaxat ratione,

non V âî*,i. rationedefinitionis, id eft, formaliter, tantum, non ctiam realiter.Libet enim mihi erudü tis quibufdam ói è fcola petitis vti vocabulis,tamet-G parumLatinè dici videantur QC vfitatè, quoniam in fcolis hæc difcuntur,ÔC docentur, nó in foro, agro, aut in militia SC caftris. Itacç vocabulum Animæ de partibus feufacultatibus ipfiusnonprædicabitur.ne; que vt Genus, neq^ vt Species,jd eft,vniuocè nô prse^

quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C 2 dicabicùr.

-ocr page 32-

2 O Jaiol'iScleg.cwtra yl^.tiirinirartot ^u'nduXnu?.^« dicabitur,fed fecundû prius,fîô pofterius, quod gcftus'


folicrius.

Probarur quod AnM ini 1 cfpcAu pirhuin lucrum non po'src fAXdxun vcGtr.us^

vocabuloru GræciPhilofophi appellant wtli-n Tifinfpop, i feciindûpriusctpofteriusfignifi'câtia altquid, Etenim ff Anima diuidatur tan^ Genus hoc modo in Ipecies, vt nimirû quædâ fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rationalis, (èu ra^

tiocinatriXjSC quædâ’à«?©'^'. irrationalis,feu intelligt; gentia carens.Dcinde«A«gt;®-, i. irrationalis itciudiui# daturjn fentientCjamp;Tvegetantem.Hac diuifione perj feda J fubfcquentur numero differentes complures Animæ . Prædicantur enim Genera , Só Species de multis numerOjSó eflèntia diffèrentibus, qua ratione vna numero ôô eflèntia Anima, eflè nequaquam po^ tcrit particeps omniû, fi quatenus Genus, Anima de

partibushis, Slt; facultatibus prædicaretur » Ex quo perfpicitur, Animam hominis, quoad non tantum vna fit,Eirentia, fed etiam Multa quædam, V t u ratione difinitionis, $gt;C realiter,non eflè aut poflè dû r, nbsp;nbsp;nbsp;vHam Genere,aut fpecie,fed eo modo,quo didum

clc, VnanijVt ninïïruîîî prædicetur de muln's realiter nus.non pofsintha- diffèrentibus facultatibus fecundum prius,pofte# »CMS,-. nus. Princeps enim elt ratiocinatnx vis continens infe fenticntem,Sè vegetatricem,poftea fentiensspo# ftremb vegetatrix. V na igitur ad numerum Anima, amp;nbsp;eflèntia vna, partes habet vt Totum quoddam in# corporeum , nempe J‘uv«/xa», j. facilitates realiter inter fe diferepantes, ÔC eafdem à Totius eflèntia formali# AnimatftVna p«r tcrfeu VAczû^'.ratione duntaxat diffèrentes,quaru ou Bflcnn^m, Oitamen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CT • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i »

V feu rébus niniu tationc^Vt maxime lit vna clientia^pambus nis conibtuentihusvnam tamcu fcu lt;P(u/lt;i.ut(n,i.facultatibus multa dicitur eflè, no àUnwam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ri«- i.* nbsp;nbsp;/- nbsp;nbsp;nbsp;gt;

tarnen multa per eflentiam, led his modis ïam læpe à me cômemoratis, multitudinis eft particèps.Interim

tarnen-

-ocr page 33-

Liier J.

1.»

■famcnÄm'ma no eft quicquàm aliud, quam fuæpar# tcs,ôô .'«“’ionines, quàm vna quædam fimpicx edêntia, vt în ipfa Eftèntia tanquàm fubielt;fto, ÔC ma# ten'a quadam nequaquâ l'nfint illæ, propterea quod Anima, ESSE Animæ,omnino,propter Qs^'pirfcsAni«« fimplicitatcm,funt idem.Proinde perfccftionis eft,fic Riiquim fubicâa vnam eftc Aai'mac eftèntiam. Perfeiftiffima etenim eft Anima,quæ vnaexiftenseftèntia, poteftomnes

vitas compledi ôi^ preftare. Pertinet etiam ad perfe# fnV.Ku T/tc n?hiioquot;“ (ftionem partium, feu facultatum, vt participent mu# tuis perfedionibus, vt ratiocinatrix participans fcn# tiente, vegetatrice, nec non fentiens participans ratiocinatrice, SC vegetatrice, idemfentiendum de vegetatrice, coniuncfta cum fentiente, SC intelligen# te.Nihil ergo quoad folitarium,fed quoad totum, eft pcrfcdiftîmum, partes etiam quia toto participât, perfecftionem fuamhabent fummam . Nec corporeum l’otum eft, quàm ipfæ fimul omnes par# tes, nec aliud funt partes, quàm vnum aliquid To-tius eftèntia, inter fe, SC à toto,îjs quibus dictum eft

modis, difcrepantes. Nec ratio tarnen vna eft perfe# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0-

(ftionis Totius,SC partium, c'um Totum vnitateeftèn tiæ fit fimpliciter perfecftijm, Partes autem, quadam Relatione , SC quia huius totius funt partes, SC qui» ipfæ inter fe fuas quafdamperfeÆones communicat.

Quo loco confiderandum diferimen inter partes cor-poreas,8C incorporeas.Siquidem Totum corporeum Corporcum, Eftèntialc, feu »lt;noSJ'lt;Æ, i. Eftèntiale refpedu fuarum partium fie eft comparatu,vt Totius eftèntia fit quid# dam aliud quàm partes ipfæ . Præterea corporeum bus.

Totum,SCelfeTotius, nonomninofunt idem * Ai-

•- .» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C 3 paulô

-ocr page 34-

1! î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lac oil Schegs contra jlntitrinîtarios

paulbantediximus inrebirs tncorporeis^quoad Vn{J èC Torum dicâtur, Ipfiim, ôô ipfius Eflè,penitus idem eHè. Homo, totum quid cft per eflcntiam, concreta fubftantia ex materia,2lt; forma, quæ forma, efl Ant« ma hominis, corpus autem,materia eft. Manifeftum eft ex Philofophia, Efle hominis, differre ab ipfo ho^ mine . Nam idem non funt Anima, quae eft, Efle ho/ minis,6C homo,qui in ft,vt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, feuf otum integra^»

le,continet etiam ah'quid(ncmpe materiam)quapoft fit non efle. Sed Anima, QC Eflè animæ, penitus funC idem. Quare alterius modi partes etiam erunthomi# nis concreti ex materia, ÔC forma , amp;nbsp;alterius modi, diferimen Animæ partes.Partes totiiis Hominis,vt «'i(r(iX»(quod Integrale Totum fcolac appellant ) poftcriores funC non tantum ?i/z«i,i.rarionc fed etiam nbsp;nbsp;nbsp;i. Eflèntia to^

tius eflèntia. Quoniam eflèntiam fuam habent ab Eft fentia totius, vt caput,brachium,non pofliint eflè, nifi fi ratione qua funt partes hominis ira,/As,i.totius inte^ gralis, Amputatac enim, vt eflèntia Totius non par^ ticipant,ita partes quoqteflè,amp;r dici definunt. CapuC epim amputatum,noneft caput, fed æquiuocè caput eflè dicitur. Eflèntia autem corporel Totius, non eft nihil aliud quam partes integrales omnes, fed prius quiddam 5lt;ri«,i.Eflèntia eft partibus illis, nempe com/ pofitum ex partibus Eflèntiac, quæ funt materia, SC formahominis. Quo fane fit etiam ,vt Totius voca^ bulum de partibus huiufmodfifecundiim prius 2lt;po^ fterius non praedicetur,quandoquidem Totum illud* ratione Eflèntia: fit aliud quiddam, quam partes fuæ. At partes Animæ (quæ eft totum incorporeum) ni# fcil funt aliud, guam Elftntia animæ Animæ eft fentia^'

-ocr page 35-

Viler î. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îi

kntn, nfhiî aliud, quàm partes, SC J'^'inas fuæ omnes-cxjftit.Impcritiiftarû reruin arbirrantur aliâ cnentiS Âninîæ,£lt;aliam efîcntiâ eflêciuspartiû,vt alia clîcn/ tia eft honiints,amp;r alia eflèntia capitis hominis,in qni^ bus fane plurimufalluntur propter ineruditïoneni ÔC infcitiâPhilofophiÇjCum tota eflèntia incorporea no fit aliquid aliud eflèntia fua diffèrcns à partibus , fed totum Corporeû fit aliquid eflèntia fua difFerensab eflèntia pariiû,quod ipfum iâexemplis declarauinius. Accuratior enini horû explicatio eft in Philofophia, quâ hoc tempore amp;nbsp;loco nô poiTumus vniuerfam do^, cerc,attigiflè enim hgc,ÔC quafi delibaflè inprçfcntia' fatis eft. Liquet ergo perfeeftionis vocabulû in Incorporels,alia ratione ad Totû,5C alia ad partes pertine^ re.Et Totû Eflèntia fua, nihil aliud eflè,quàm omnes fuas partes, quo intelligimus etiâ Totum Incorpore« ESSE Totius,pcnitus vnum Si idem cflè. Transféra hec ab vmbris ad lucem ipfam,àcreaturis,’ ad Creatorcm,ab effè(ftis,tanquâ Iconibus, adPrinci pium, quod eft paradigma, cum in rebus ctiam crea^ tisdiuinitatis quoddam veftigium appareac. Deum simifïtuaïnisXnfrHiif ita(^( perinde vt Animam) dicimus Eflèntia, QC nu^ mero quiddam eflè vnum, partibus autem, tanquam «rU/xtfljideft facultatibus quibufdam hypoftaticis,eflc: Trinum. Illas tres Res, Perfonas appellant Patres.' Scriptura,Patrcm,Filium,amp;Spiritum fantftum, nec^' Res, neqj Perlbnasfcolafticcnominat. Nos, iTraaMas, has tres diffcrentias appellamus, ciimD . Paulus e^ Rom ai tiam cas hoc modo defcripferit, vt intelligamus non efle otiofas quafda Relationes,fed efficaces,vt à qua, per quâ,ô6 in qua, cfficaciajamp; virtute diuina fint om;?

nia.Plato quoep has diuinftatisHypoftafesnominat aefinittnbuspoun'-

-ocr page 36-

i 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IdC oli Scheg, conra .^ntitrinitarioJ

J'mft/tasji.facultatcsjficfcnbcns tnPhilebo.Inlouis na^ ingener.antur. Regia anima, Sgt;C Regia mens, 9/» »4ùTiîsiîi'na(!/mjxi(),i.propter caufac facultatem.Omnium enim eft principiiï D E V S VN VS, fed per bas in ipfo i. facilitates hypoftaticas omnia créât, conferuat,SC continet. Vt Anima cam fit Vna,eflên^

tia, tarnen per fuaspotentias, ieuJ'tœi/x«’, incorpore omnes vitae cnergias exercet.Potentias illas,Animæ partes appellat Ariftoteles, ÔC hoc modo fi quis ctiâ hypoftaticas J'mzi/i»!,!, facilitates diuinitatisappcllarit partes Vnius feu Totius eflèntiae Dei, fignificantius haud loquetur , quam fi tres quafdam Res eflè dicat, S^wto't vm De toto(qiiodeft 9«sîA«fi,i.ex toto totum) loquimuri partibus,ratione eflèntiæ vnius, neque inter fe, neep à toto, feparabilibus. Incorporeum enim omne, quicquid cft,ô6 vbicuncp cft, totum eft Sgt;C perfectum:

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;miiltó magis Deus,qui eft principium, 8C finis omni#

um, ÔC perfeiftio ipfa, Ô6 Eflèntia fua, £lt; partibus tt if bus (fi fas eft hypoftafes appellate partes ) ita perfo tftum quiddam erit,imbfumma perfciftio. Quaspar^

Quire Vocibulis Tonus ,amp; pirns,in cxplicanJo Triiiira' tis in yller fo. ibllmuc. iiqt ParreS'

tes tarnen Totius diuinitatis nonnifi dif^rentijs hy^ poftaticis intelligivolo,nequis diiftumimpieillud exiftimet Nam partis vocabulo femperferè impers feiftum quiddam intelligitur,ô^ feparabile'a toto,quo fadumeft vt eo abftinucrint S. Trinitatis interpre^!

tes, ôC Res potins tres, feu hypoftafes appellarinf, quam partes.Nos fi ita videbitur,tres interdum J'mxnh i.facultates appeHabimus,auttres diffèrentiashypo^' Ifaticas, aut Perfonales, aut originis diffèrcntiasj 06 Dei Eflèntiâ, potius Vnam, quàmTotam appellabi^ mus^ne quem vocabulorum infuetus vfus oftèndat. ■

• DEVS'

-ocr page 37-

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Liier J J. . ' ' quot;

r E V S igitur J fimpîi'cifcr vna eft Eftcntia, qtfia •pnncipium omnium, ôC omnis multitudinis origo; t quia non nifi vnum potcft eftè principium : St perfegt; (ftum illud cum fit omnibus modis, tribus ctiâ feu hypoftaticis.difFercntijs/liftiiKftum eflê oportet. Et hac ratione intclligttur à nobis Deus, vt fit Eflèn# tiavnaimmenia, à qua,per quam, SC inquafintom? hia.In Deo igitur taquam Materia, aut fubiecfto quo; dam, nequaqu'am infunt triahæc, fedDeusVnus ipfejcft triahacc,nempe,Pater,Filius,SC Spiritus fan? cftus.quemadmodum vna Anima,ipfum cft,quQd in? ' klligit,quodfcntit, quodvegetat, vtfupra diximus.

Deinde hypoflaticæ differential differuntà Diuina eflèntia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i, ratione feu formaliter. Sed ipfæ in? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rl'üT,

1erfehypoftafesdifferuntinterfe.lsS^âx,i.rationede?««a V finitionis,feurealiter, noneflèntialiter, quorum o?

fiinium ratio liquet c fuperius ditftis. Præterea voca? Toto. V bulum DcidiciturdeDeofimpliciter, quatcnus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

tiüs eft Enèntia,amp;^ Trinus hypoftafibus,feu fubfîften?

tîjs . Prædicatur id ipfum etiam vocabulum Dei de fingulis hypoftafibus, fed fecundum prius, pofte? rius orivinis.Nam prior origine Deus,Pater eft, po? VocibuinniDd itea,Deus EiliuSi vt genitus, deinde Spiritus lancftus c««-Deus,vt ab vtroqf procedens, Et perfedlum Dcum Patremdicimus, quiapropagatdefefilium, SCcum FiliOjSpiritum fancftum. Filium quoq; perfetftû, quia liafcitur à perfecfto, fimulq;cum ipfo Pâtre propagâs Spiritum fancftum. Sed fpiritum iandhim perfcfftum dicimusDeum,quiaprocedit aPatre, 6lt; Filio, Alio-qui fl non iecundum prius j S)C pofferius, feu Relate prædicaretur Deus de Tribus figillatim,verumfim?

’ D pliciter.

-ocr page 38-

a hcol'i (intra^tiiitriaifano/

pliciter, turn fcqucretiir ( quod Aducrfartj tanqu’affl abfurdum orthodoxis Catholicis opponût, ) vt'Ôeua , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Parer^fimulcflèc PaterjFiIius,amp; Spiritus fandlusjib

lud enim ipfuni eft , quod fimplicitcr Deus dicitufi Hane Dcitatis fecundum prius 6C pofterius, prædf# cationcm, fubfequirur etiam prædicatio corum,qui^ bus proprie intelligitur Diuinitas, vt Oninipotetem efte,Bonum efle,Sapientem, Immenfum efte, quxfaiS nèæqualiter, fednonomnino ftmiliter (nifi quoad «xüfzj'. effigies flmilis eti »r(Cf«lt;i’lt;i7j(tKni,i,exempIari, ÔC non quoad «/iigt;/-(''iî,i.fpccie idemffimile eft /M»i'^ö,i.«idemipc feXnd*^«Hbura dc)tribus his afcribuntur . Quanta enim bonitas eft SïïSioid^.quot; *“’' Patris,tanta etiâ Fih),8i^ tanta Spiritus fantfti, fed no tab's eft Fih'j bonitas,qualis Patfis?cum Patris fit in* genita, Fih'j genita, Spiritus fantfti bonitas procedes. Quod ipfum nihil aliud eft, quam fecundum prius pofterius originis has prædicari proprietates, æqua* cj^’ftiperffrimt biliter tarnende tribus peribnis . Qyaequidem ora-adpcifcctionandi- , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/v i

uuitutit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niapertinent,turn ad naturae diuinæjtum lingularum

etiam perfonarum perfe(ftionem,quc non pellet eflèi ft aut folus Pater eflêt Deus,aut folus Filius,aut folus Spiritus fa nd us, aut ft non vnus client, fed effendjs differentes Dij, aut ft vnuseftet, fine differenrijs ta* men hypoftaticis Deus, cuius rationem paulbpbft Kec Vocibit- fumus ditfturi. Vocabulum itacft Dei ( in quo ifti larum.fl mula ftiiiû t ,, nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...

Mcat.autüfepiranm hallucinanturjnon vniuocc vlurpatur,quando nimi* SOH a:q;j)uoccpix£h,’ rum fimplicitcr de vna Dei eftentia dicitur, ( quam Î^%o?e?rc7fccun. riHu! aliud eflè Iiquet,quàm ipfum fimul Pattern, Fi*

bum,06 Spiritum fantftum, vt antea fuit didhim, ) AmraFotStArp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;figuifi'cationc cnunciatuT or*

flo,hh.i.deAruua. dinc otiginis dc ti'ibus figiflatim perfonis , Nam ft

vno

-ocr page 39-

Liier J.

vnoeodem^' modo vfurparetur, non nifi abfolurc tantum Deus de aliquo diceretur, tum incideremus inillam Quatcrnitatem/eu mräJ^e, quam abfurdcno# bis exprobrant anobis diflcnticntes aduerfarij. lilud fi placet, fimilitudine quadam adumbrabimus • Ani# nbsp;nbsp;cse Quif?«--

mac cUentia cit vna,öd nihilominus potentqs triplex, quæ hypoftaticè inftar Trinitatis diffèrrent etiam, fi facultas intelligens propagaret de fe facultatem fen«» tientem, Sgt;C hatc, vegetatricem. Simpliciter Anima, ratione eflêntiæ, eft vna, fed nihilominus fccundum prius.öC pofterius dignitatis, prædicatur etiam Ani# mæ vocabulum de fingulis facultatibus, necob id quifqu'am dixerit hac ratione Quatcrnitatem Ani# inarum,jnhomtnc poni . Ncquitcnim annumerartinrciiigäurpctfcfti. quod folitarium eft perfeiftum,ei,quod caufa alterius ^„uiiigùu^'rcCpcdÙ^ £lt; relate perfecftum dicitur. Alioqui cnim Diuinitas, F'nyamp;spSfi'L fcuDcus nôeflêt fimpliciter quiddam fummeq? per-fc(ftum,quum Wquot; fcu/tcfifftùâij. e'o quod adnumeratur a#

licüi, feu annumerando aliud quiddam ei, perfeclius Ciiiaanumentur au-quidpiam fcilicet ipftim, quam folum fi fit, efte opor# „cjion^ftp^crTcftV^' teat.ItaqjDeus ( fignificans fimpliciter rem Eflentia, vnam, ac tribus hypoftafibus perfecftam ) non annu# perfei^quum nihii

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■lt; r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliud (hUcus quam

merabitur alicui perrecto hypoftatico,leu rationehy# «« limuipcironac, poftafcos perfecfto, quibus Hypoftafibus non abfolu# œc'rantur, cum non flt tè, fed relate ad aliud, perfetftiones quædam Dei in; telliguntur. Nam fi ipfe etiam Pater Deus, fimplici# ter Deus,Sc non generans Deus eflct,aut intel iigere# us,quæ deKiücur tribushypoftafîbusfimul)maior (fi-

quidem Pater abfolutè etiam eflet Deus ) addito Pa# «oiahtfd tre,ûn)plicitcr etiam DeOj€iîètj,Slt; hac ratione fimpli# fitSimpiicterbcus,

D 2 citcx

-ocr page 40-

î 8 LuJ‘1 Sxhegxri^tra ^xiirn.'iraricf citer Deus, non ftinnna ièipfa perfeÆo eiïef’ gt;nbsp;qnod didlu quîdcra cft îongè abfurdiiliinium.Non ergo ani numerari debet finipliciterDeus, ( qui effcvnus Ef* fentia 6v Peribnis trtnus ) neep Dco Patri, neep Ded Filioj neqj etiaDeo Spiritui lanefro, tanquàm quarlt;? tuinaliquid.'quoruni perfetflio feparatini intelligitur rc!àrè,non fimpliciter dC abfolutè, prout efîèntia vna Dei Trini intelligitur perfebla abfolutè tribus hypo^ ftafibus,quæ nihil aliud eft,quàm fimul Patcr,Filius, Spiritus fandus. Atuerb aduerfarqnoftri illû num fimpliciter Dcum,non Deum Trinum, fed De^ um Patrem eiïè dicunt, à quo fint eflèntia difcrepan^ tes Filius, Qi Spiritus fandus, qui tarnen Qi ipfi fin«» guli participent Natura Diuina ; illc j quia genitus à

Deum Simpliciter. Deo Patre,hic quia procédés ab vtrofp.Hoc loco vif demus,quàm falfitas ipfafeipfam impIicet,ÖC ipfa fibi mentiatur iniquitas, qua illi tanquam Gigantoma«?

oquadamlouemconantur è cœlopellere. Siquii^„ Ve' igitur vnus £lt; folus Pater, Deus per fe eft, 0^ hypçQUibiisUngulis abfolutè fimplieitercp Deus, Qi Natura fcilicet Qi cü fèntia ipfius Diuina incommunicabilis eb erit ( pro-ut illorum fert fententia ) quoniam hac ipfa Vnus,öi folus Qi feipfo Deus Pater dicitur eflè ♦ Nam quod ’ communicabile eft, nonfblumeft, Qi feipfo eft, fed cum alio efl.Quod fi Deus feipfo, ôf eb eft incommu^ nicabilis ( quoniä Vnus,SC Solus eft Pater)fequitur, Filium, Qi Spiritum fandum, non participes cifc vt PatfiSjita quoepDiuinitatis, c'urn fit communicabile quod dicitur participari^ qi;a rationc etiam necp fiti vnusjueqj fimpliciter Deus, idquod participando) diuinitatem non lit Deus, fed duntaxat quiddam dia , nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«inumi

-ocr page 41-

Lîlcr J. ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' rf

cinum. Qtiod fî Filius, ëé Spiritus fundîus, eo modo’ çjuo Pater eft Deus , non funt Deus «nA^s, crunt ergo quædam coæternæ creaturæ^ ( quia non Deus funt) aut prtncipiaquædam coæterna,eod€m nimirum mo do,quo Ariftoteles dixit, Principia Naturae, feu Na# tuf alia, coæterna e(îè Deo. Vnus enim Pater, quum -n, effe fiteflèntia Deus incommunicabili,fequitur, vt quadam eflèntia,quàm Patrisfqua tarnen iblus Pater ß'-i«-Deus eflè dicitur)fit Filius,Spiritus fandlus,Deus» AtDeus extra eflèhtiampatris (cum fit folus Deusgt; dicinequit , quare nec Filius, neç Spiritus fanefius font Deus. At ne Turcae quideni tani font impij, qui cum Deum vnum dicunt æternum,nihil extra eflèn#' tiam eius coæternum tarnen ei eflè ftatuunt, nedum plures Deo3,coæternosputêt4 Nouiautem ifti Chri-ftiani. duo quædam quæ non fint Deus vnus il le Ef# fcntia( quum Vnus tantum, SC folus Deus fit Pater, idefl:,fimpliciterDeus,) coæterna Deo feu Patri eflè fentiunt. Quare iam non eft vtmultitudinem Deo- . . nbsp;nbsp;, J'

rum intfoduci hac fetfta metuamus, nô eft quôd per^ timefeamus tres Deos nobis obtrudi ab his qui vnum’ Deum, SC folum Pattern dicunt, quoniam vt Filius,) Sc Spiritus fanCrus funt extra eftentiam Patris, it^‘ quocß extra diuinitatem eiuserunt, quæ, vt iftidi#î cunt,vna ad numerum eft vnius Patris eflèiitiâ diui#j

na. Veruntamcn non fatis impie fementitos exifti# inconftmtia adu««-' mant, nifi huic contrarium errorem etiam affoant, SC vanitatem vnani aliavanitate accumulent. Nihilo#-minusaucem his pofitis, dicunt^, Filium eflè quoque Deum Verum,aDeó Patfe 'gènitum,SC eiufdem fpe-? cie fobftantiæ, fou fîmilis'Efièntiæ, Item Spïritum^

D 3 fanCtum,’

-ocr page 42-

J ô lâCoVi Scleg.tQHtra ^ntïtrinkario! fanduirijDeum verum procedentem »ei'ufdem ftatuS •ræ, omnes eiufdem Diuinitatis, Omnipotentiæ^ Glon'æ,Maieftatjs, non quia fint vnus Eflentia Degt; us, fed quia fint vnum quadam fimilitudine, Sgt;C non ^;qu^a fint Vnum numero SC efientia. Differre autem inter fe eb quia Pater a fe fit, Filius aût ifta omnia fit propter generationcm, SC Spiritus iandus propter procefsioncm.Sic enim fcribunt illfiPater,^ FiUus, Spiritusfandus redle dicuntur, dC funt Vnus De^ us, ( quod tarnen quidam ex his non confitentur, fed duntaxatfaniores ).non perfona , fed indifferent! na* tura, id eft, non numero Vnus ,nec indiuidue, fed figt; militudine,aiqualitateq; naturæ.Itaexhisqui fanio-res videri volunt quidam fcripferunt, vt quafi concft liatores,SC medios inter CathoLicos,SCHaereticos fe#; feinterponerent.Nos porrb quæramus, quo nam pa# Mio Spirimifan, (fto FiHo extra eflentiam Patris exiftenti, id eft, non poirc communicirt canoem uumero cum Patre elientiam Diuinitatis ha# Vnum'^whf'“ benti,Diuinitas,qug vna,8C folius Patris dicitur,pof# fit communicari autconctliarif Generatione, inqui# unt, nam quod Pater à fe eft, id ipfum Filiusper ge# nerationem,vt ipfis videtur, eft. Ex quo certefequi# tur,vtquemadmodum homonafcitur ex homine, ita Deus nafcatur ex Deo : SC vt gignens, SCnatusho# mo,fua vterqj eflentia fubfiftit, ita quoc^ gcnerans,SC . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;genitusDeus,vterlt;^' fua fubfiftat Eflentia : 5C vtfimi#

litudine Specieifquæ eft logica Vnitas Eflêntiç)fint amboaliquid Vnum, Quomodoobfecrocommuni# cabilem dicunt SC numero diuiduam diuinitatem, quampaulbante vnamNumero, ô:Eflentiadunta# açit vnam in Patre jcfle dixerunt Qubd ft Specie SI ftmilitudine

-ocr page 43-

Ltler I,

fi-miîitudinc Log(ca quadam proprittatiim Vfta di^ No« poßiio?i«» viniras fit in tribus, fequunturckio abfurda, quorum ne

.vnum eft, non vnam, amp;nbsp;fofam numero duntäxat Pa# ’ nbsp;;

triscftèdiuin!tatem, quemPatremtarnenipfi Vnû, ■ ■ ƒ

Solum cfle Deum eöfitentur. Altcrum abfurdum, Nam quum fiht fpecie Logica vnus Deus, tria h:ï'c; fequitur , tres numero etiam diutnas efte eftcncias (quum Species quælibet Logica diuidatut in xaätwsa, ÖC multas numero diuifas äui«, ) non vnum nume^ to tantum,ÔC Deum finguIarem,Patrem eftè,fcd vnum Deum FiIium,ÖC vnum Deumnumero, Spirt# tum fancftum,id eft,multos numero, 2C non vnum fo# Ium Eflèntia,ô6 numero Deum Patrem efle.Chjid au# tem hoc aliud eft, quam fimul Vnum, ÓÓ multos nu# incro atq; eftentia Deos eftè dicere, QC fatertï Pugnât hæc ipfa inter fe etiam ûi»ii?gt;«7iKûSî, 6C non tantlmi cum veritatcCatholica diffident. C^uid enim leuius Ô6 in# conftantius,quam dicere, Solum att^ Vnum Patrem fua eftentia,£lt; feipfo eflt Deum, id eft, Vnum nume# ro cfle Patrem Deum,Só poftea dicere, Communica# bilemefle Eftentiam diuinitatis, ÓÓ nihilominus tres ’ numero ftatucre Deos communicantes eademeflên# tiæ fpecie,id eft,fimilicudine diuinitatis';' Nam fi fpe# Rudiwsamp;iBMnftay' Cie fit vnus,fequitur vt numerofint plures,nulla prç# togatiua cxiftente Patris, quum Species æqualitef

I participetur. Perièquitiircrgopœnas ab his contem# ptus fui Philoibphia , dum fine eruditione Philofo# phica coguntur non moddrudifsimc, fed etiam im# pqftîmè inconftantiffimc loqui de fumma Trin/ta# te.Deum non pofle Vnum fpecie dici,fupra demon# ftrauimus. Ipfis autem non licet explieare modum^ quo,.

-ocr page 44-

J * îdcoli Scheg.côr,tr,î jïniitrinitanoî *n;1S?»«4«r£oio4a qgt;io,Fih'us, caufàgcncrr tionis parn'cepsfitdluinftai âï^’^i-Xute,\p.F ’•'5 Patris, quum patria diuinitas( quia vna numero) ft:s s. ■quot; yf ipfifcnriunt) incommunicabilis, extraautem hanc Patris diuinitatem ,non fit numéro alia diuini? tas. Qiiæro igituryquomodd nafci poflit de Dco Pa* tre,Deus Filius, Lumen de Luminc, Deus verus, de Deo vero,cum Patri non fit coeflèntialis,aut confub-ftantialis, nec Filius, nec Spiritus faneflus ç* Etenim qubd homo Pater, générât hominem Filium, caufa redditur,quia non ex ipib,aut in ipfo gignente,fed ex femine ÔC materiagignentis,alius homo nafcitur.Ini# pium eft talcm generationis caufam affingerefimpli# ciflimo,?^ immutabili Dco, vt qui nec materiac eau# fa propagctur,ncc quantitatis caufa in partes diuidu# us fie, quemadmodum corporeæ creaturac diuiduac funt, in numero diferepantes ôm'xs. Nam propter ma# teriam quantitatem, vna Specie Logica Èflêntia, fub fe multas numerodifferentes eflèntias compledi-tur,noneflcntiali tarnen âS vera, fed Logica quadam vnitate,de qua diximusfuprà.Has difFerentias,S(S rationes cum no intelligant aducrfartj,cœlum, vt dici# tur, terræ mifeent, SC non tantum Orthodoxæ fidei, -f:' , . fed ipfietiam fibidicuntjô^ concluduntpugnantia* quibus contradicentibus falfitatem opinionis ipfo# rum nobis licet refellerepræcipuè; nam non putant fe refelli Si confutari fatis, nifi ipfi à feipfis diflïdere# atq; diflôna fibi dicerc ipfis demonftrcntur. Non igi# tur Vnusamp;^ folus fimpliciter Deus eft, Deus Pater, fed Deus, Sc Vnus ingenitus Pater, Hypoftafis ori# gine prior,non Eftèntia prior, aut pofterior altjs Hy# poftafibus, cum fimpliciter vnafitTjium Eftèntia^ Quamob-

-ocr page 45-

Liier T, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 J

Quarnobrcm tfîevnus Eflèntfa 5^ fimpli'citef (qui'MdßDMiVn«« deßnicurhypoftafibus tribus ) Deus, vnus fimplicii’ Ètï ter eft, quo necß prior origine alius , neep pofterior, quum omnino non fit quicquani aliud eiïèntialiccr Vnus Deus illc,qu'am hypoftafes illç tres, queniadiJ modum Anima hominis nihil aliud fimpliciter eft, qu'am tres ipfiiis facultatcs quibus definitur, vt fupra fuit dieftû. Et Trinitas quidem haecgt;Vna Eftèntia eft

Dei fimpliciterjólt; à nobis dicit Deus vnus,extra que Fikus * Spirit«« r«« n «. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r- T-'-i- tA ftj$ funt extra Dcuni

non eft ahus,cum tarnen extra Patrenijlit r ilius De- patrem. non cicntiv uSjSó extra vtrumepSnon cftentialiter, fed perfonali# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•’ïp®*“*'''-

ter,filt; hypoftaticè fit Spiritus faneftus. At dixerit for-fan quifpiam,fi Eflentia Dei nihil aliud fita quam tres perfonæ, SCquaclibet pcribna , fithacc vna numero Elfentia^autpotius non difcrepans ab hac vna nume^ SrwuuSîîbS’*'*

• roeflêntia,fequitur, vt Deus Pater, quemadmodum’ hac vnaEftèntiafubfiftit, ita quoqjfit nonmod'oPa« ter,fed etiam fit Filius,ó^ Spiritus fandus, quod fanè perabfurdum dieftu videtur. Perinde vt illud abfur« dum eft,fi quis Animam dicat nihil aliud ratione fug cftèntiæ cfiè,quàm Entelechiam intelligentem, Sen« tientem,ÔC Mo'uentem, tum fequi videtur, vt fi quis Intelligentem J'mißiii, appellarit Animam, qua ratio« ne Animam, eadcm quoqj eftèntiam fentientem, ÔC Vegetatricem dicat cftè ipfam Intelligentem vim, quodperabfurdum tarnen fit dilt;ftu,quum definitioni« bus/'™âfj«(s illæ différât, ÔC diffimiles admodum adio-ncs, S)C Energias præftare foleant hæ i'iu.iidd} Animæ. Quocirca tametfi vna fit Eftèntia,6C Animg,ôif trium animæ, Sgt;C intelligens facultas, non différât netp »ai?,necp V ««/xtota Anima,nihilominus tarnen

E diffère

-ocr page 46-

54 lacoVi Scieg.tontra Aitttrlniearios diftert U' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feu (_ vt fcolafti'ci loquuntur ) formaÏf*

ter à tota difcrepacquemadmodum fupen'us eft dc-monftratum, difcrimina ninu'rum exphcâtes,quibiis Formaliter, jteni Realiter, prætereaetiamcùm dicimus Eflèntialiter res inter fe difcrepantes eflê, quæ(ne fim longior)in praefentia nolo denuo repeter re.Itaq^ Hypoftaticæ differentiae, quamuisEflèntiaif liter, ôd Realiter non différant ab vnitate totius Ef«? fenctæ,nihilominus ab ea diffcrunt'ïisî'Âc^i), quæ diffè^ rencia fi noneflèt,tum fequeretur quod aduerfarq no^ bis exprobrant,vt Pater,eflentiæ, fcilicet caufa, non folum Pater, fed fimul etiam Filius, ÔC Spiritus.fan^ (flus efîèt.Eædem verb hypoftaticæ difïèrentiæ, licet non différant inter fe Efîèntiaîiter, nihilominus dif ferepant inter fe,non tantum VxtV«’,id eft,formaliter, fed etiam W âz,i.Realiter,quæ quomodo fint intelhgt; gcnda,exemplo Animæ 6b facultatum ipfius planurn anteafecimus. Hypoftaticumitac^feuperfonaleEf-(è,eft incomunicabile ESSE. At diuinitatis,feu Eff fentie A5zos,i.ratio fignifîcat cômunicabife quiddâ,fecî non vt Materia,feu vtfubieeftum, neep vtGenus, aut cjiromojà communi- Vt fpccics communicabilis eft, fed vt vna numero Efi» caüibilit Eflenoa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c n ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a/ k i

lentia, ratione perrectionis complures res et iTui/a/tas dicitur eflè. Itaqjlntelligens vis in nobis 8b û facultas quateniis Intelligcns 3 incommunicabilis eft quidem,fed quia etiam eft Anima, communieat fefe inferioribus potentijs, 6b cas perfedione fua côtiner, quamuis non producat cas caufa originis, quum non fit fimpliciter perfedio. Itaçp Pater,quiaPatcr,incôlt; municabilis quidem eft perfona, fed qua Deus eft, ftóniunicat fc altjs hypoftafibusproducendo cas caugt;

-ocr page 47-

'Lilir ï,

pcrfelt;}ionis;Nam feipfo quidctn Pater cft, fed vna cunialijSiDeus cft,nulla difcretione ( nifi hypoftati;^ Qijid inftffitniMr ca)ab his produÆs diftindus. Nee difFeriint, Deum cflcjôC Patfem eflèjcflentialiter, fed difïèrunt dunta? Xat 'W'xey«), S)C fornialiter, quia fcilicct vni’usratio, tiempe Dei, cflèntiac eft coninninicabilis, alterius autem ratio, vt Paternitatis, incommunicabiliseft. At nihllominus, V«/, id cft, Realiter,funt idem, Ceus, óó Paternitas, quumprædicctur ESSE Di-uinitatis de omnibus æqualiter quidem(vt de Patre, qubd fit Eflcntia, feu Diuinitas generans, amp;C de Fi* iio, quódfit Diuinitas genita non efiêntialiter , fed iduntaxathypoftaticèdiftinda Efïèntia)fednon onv ninofimilitcr ( vt alias oftendimus) quemadmodum Bonitatis etiam,Sapientiæ,Oînnipotcntiae,ac fimiliû ES S E.Proindeomnia perfeda (autore Ariftotele) ternario confiant. Et cum tria quocßfint r»s iéeti in phyficis fignificata perfec^lç naturalis fubftantiçjquæ til-n/■; TT, communicabilis quidem ipfius propter «p' 510* eft Matcria,fed incommunicabilis Forma quoda# modo-TO « cxiftens. In his etiam quæ intclliguntur defi'nitionc. Species ««g©' (vt mnifi ) incommunicable tf* aiiquidcoir.mu-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifZ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nfCiblletll.amp;Hiquid

Its eft. Genus autem communicabiie. Ql’tn etiam in incanunaHCifaiie-tebusfecretis à materia, SC habentibus fimplicem eG (êntiamfine materiæ concretione, qualis eft Anima Sc Angelus , idem,atcß eodem modo resfc habere perfpicitur.PerfcCla Anima communem habet Eflèn tiamrefpeeftuomnium fuarum facultatum,quarum prima Intelligens , continet in fua Eflentia,fentien? tern, ftntiens,vegetatriccm.Ita quoqj in Angelis co# Jiiuniornatura (habçns ratiojiem generis ) exprimi#

E 2 tur

-ocr page 48-

} Jacoli Sdeg. tcHtra Antitrinitariot tur vocabulo generis, quod Genus quidam appeîîâf* EfTentiam Jed incommum'cabilis differentia , E S S E Angcli appellatur àquibufdam Philofophis. Vtcrgo à perfedione, ica quoc^ à Diuinitatc, non abhorrent communicatio vnius ElTèntiac, QC diffèrentiæ hypo# ftaticæ mukitudo.Nam Deus, neep intra, neep extra prZ^umcft'rftquot;“ fe,(inftar Cyclopum) iilt;aiyugt;Hramp;eft,cum fummæboni# «oinmnftaie. jj ßj- proprium fcfe fub ratione poflïbili communi# ' Eph. ?. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tamê(ratione originis)poflèflïo com#

Pater Eiftntiam fuam municabilis Eflèntiae Diuinae, penes Patrem cft, qult; tcrnjntem.fcii dltfe- ' cft fons SC origo omnium, à quo Paternitas omnis, rVn'cölmuni«quot;“quot;' cœlo, SC quæ in terra eft,nominatur, habens pracrogatiua etiâ hypoftaticâ,quatcnus fcilicet amp;!,t.ingenerabilis,quo nomine non'tantû fuâ itnx» PA# T RI debent Filius,SC Spiritus faneffusjquam habenC

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cômunem ÔC numéro eandem cû Pâtre, fed etiâ E S#

SEfuumhypoftaticum.Quippc ESSE Filij eftna# fei à Pâtre, SC E S S E Spiritusfaneffi,à Patre,FiIioep procedere eft. Demonftrantur itaep hæc omnia vera 6C confentanea non tantum tcftimonijs facrarum li# terarum, fed etiam ex Philofophia petitis rationibus certis Methodf SC demonftrationis, ÔC quibufdam a-lîjs adminiculis noftræ intelligentiae famulantibus, fine quibus Myfteriû hoc ( quocuneç nos vertamus,gt; cxplicari, ÔCintelIigi,proutnofter fertcaptus,ne# quit.

Reftat iam,vt quomodo hypoftaticum Eflè Patris, à Filij, SC Spiritus faneffi hypoftatico eflè, différât, SC quopaeffo item Pater fuam Sdiia communicet, Hypo# ftaticum verb Eflè non communicet, expliccmus , in quo maxime apparebit quid fit,ç»m Deus ESSEN#

TI A

-ocr page 49-

Liier. J. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^7 '

TIA VniTs , perfonis autem Tn'nus cflè dicitur. Summa perfetflto Diuinitatis non patitur folitudi^ nem,fedintelh'gitur non tantum quoad eft perfecla çxfefe, fed etiam quoad producit Patrio nomine agt; liud,atcKaliudEfle hypoftaticum. QiioniaininNa^ Perwuonije«. wn . r • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘1 n r » r r 1 r o uiuwfcipio, amp;nbsp;foftux

tura reruni ipia etiani nihil eltieiplo lolo pcrkcinnb num lubiiihre, ied vt nihil habeat commune cum alio,2lt; vt extra fe om^ nino fit otiofum inefftcax. Naturale enim cftj'mb Vt Ariftotelcs dicit, tfuainunittii extra fe efficax eflê iSC producere quippiam.Hæc igitur perfcdio baud abe^ tit à perfedifsimo creatore omnium, à quo tanquam perdnftidpnFf.sfo-fonte manant omnes perfedionum riuuli, ipfo omni^ vTumVir-mî? inn-, bus modis in femetipfo cxiftente pcrenntplcnifllmo, numhyroiufibus. be perfediflîmo . Sed quid eft quod primo pcrficit o^ mnia c' Nonne Bonitas i ciim omnia quæ fiunt,item quæ faciunt aliquid,boni caufa fiant,Slt; faciant. Prim ii c.ipium igitur,0(^ finis omnium^eft Bonitas.ôd hoc no^ nbsp;nbsp;nbsp;‘

mine compleditur omnia intra fe Prima be ipfa Bo^ nitas,vthac non fit eminentius, autfuperius princi^ pium.Ergo in Deo prima Hypoftafis: Bonitas eft In^ dc™, genita, fortita appellationem Patris, quam Philofo# benu». phi Platonici cum Platone, appellant id eft, Ipfiffimam Bonitäten!. Charader hic eft, quo præ^ fertim nofeitur Paterjd eft, propagator hypoftafeon reliquarum in Diuinis. Ex; fefeperfeda be Bo d'S nitas, infœcunda bC otiofa nequit efle, fed in adum p«gt;ûucatut. fecundum, Energtam plcnitudine fua exuberans, be quafi proferens fefe intra fe feu intra fuam efleni? tiam omnia quaeS VN T^ideftiOmnia^KTO intelligit. Hoc modo prima ßonitatis energia, fecundam pro# ducit energiam,qutv eft prim;e,tanquam »«faJ'fîzM-w©-, ‘ *’

ß Z id eft,

-ocr page 50-

5 s laccliSche^.iôMra^ntitrinitdri^t id eft J cxcmplan’aoG^i i.cfFigïesjfeuifftó?-«^;!«, f.lpicn!’ _ nbsp;nbsp;. dor,cunîscxempîû qnoddam proponemus, quo me^ï

'Bjcwiptw« ffns intcI',, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..F.fx-r ózn-

Hs.tur.quomi^do Mes nus,quod dicttiirjqùeat intelligt.In Mente, öc Ani;« ^cnïcm'’ üiTidX ma,fimiliaquædani repertuntur. Alens fiinplici'flînîa cJ’«'«“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;homtac ( quam Philofophi appellant »ï^z mimnit) ) in

Anima hominis procréât fecundam Mcntem, qux non appellatur m,fed feu quo intelligun* tur omnia quidcm,fcd componrc,£C quodam,exquot;vno in liliad quafi difeurfu, quum Hmplicifiima mente, fimpliciflimc intelligantur omnia,vtnö vnum prius, aliud pofterius .intclligatur,fed omnia fimuI.Philofo# phi A(igt;»fzp'.mentcm,{caJiiititp^i. intelletfîum,ratione Elièntiæpropagari à fimplici Mente (quæ ingredia.? tur 06 egrediatur corpus hominis, nafeehte ÔC mori# ente homine ipfo ) inquiunc. Propagatur etiam ènâiif id eftjcfFigies animæ/OTSRT)xlt;S!,dum Anima ipfa per fe indiuidua parribus Eiientia: fuæ exiftens, diuiduam ^nnsamp;propaga«. partibus eilentiam corporis,viuam,öf animatam ^on ftituit.Vt nimirum omnis Vita, quæ in partibus cor poris propter animationem confpicitur,ab indiuidua partibus Anima promanct tanquam principio quo# dam finiplidffimo • Ita in Natura quoep, primi adus quopadto procédant in fccundos adus, tanquam in

Çu2,his exemplis cognofcitur,vt opinor,Ià# tis fuperc^'.Bonitas igiturprima/oecundifsima cnero gia, non fe continet intra fe, fed profertfe in feeunda c,nergiam,quæ diciturIntelligere.Hæc Encr-eftuitdj/gere. giafccundajquæomuia «»r«, ideft, Entiaverifltme exiftitjfed tarnen ?fl»7à,i.intelligibilia propagati nKtyt, id eft, InteIIe(ftus(Latini vocanc Verbum) rationem

*** appellationcmobtinctinfcdptum, Eademferi# ptura^

-ocr page 51-

Lüer L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3P

pfura^nonnirnquamx^cf/jid cft vcrbinli, întcrdum'fa? picntiam gcnitam, aliquando FilnnnDci Patn's no^ lîw'natpropagatû illudjCtiius teftinionianoloïnpræi» \ fenn'a recitarc, quum res ipfa mihi fitprobabiliter pronoftro captu demonftranda.Producititac^Bonii» tasDiutna tanquàm primus aAus, hunc fecundum adkimMentiSjèóIntelligentiae, tanquam Ignis pro# ducitcalorcnijö^ vt Anima, vitales energias produ# cit in corpore.Nihil enimeft quod non fe proférât in acffum quendam fccundiim,vcl fubftantialem,vel ac# cidcntalem.Vt in fubftantialem adlum,quando (ver NiTiflcSquaJno« bi gratia)dico fimpliciffimam fuam waîûU'Jd eft fubftari r/aindum' tiam xÀnimam,animando corpus, omncs partes cor-poris animataSjtanquam quendam «m«,i. cffigiemfiH producere.Etfimpliccm Mentcm(quam mumuhci i'Sf'dd eft,efficientcm intellccffum,appellant) produccte in Animahumana fui quafi elFigiem quandam,quae ap-pellatur Aci-@-,td eft,ratio,fcu lt;n»(ij«,i,intcllecftus • Kcf cidentium porr'o fecundi adfus producuncur non in' producentisfubie(ffo,fed in alio quodam,quod »d«, Û PioifeeMM'stfn«»’ Ellentia différât à producente. Vt ignis, quando ca-lorem producit in aqua, vel ligno.Illa enim omnia no infeipfis, fed WefTyoffap;, id eftjattingendo aliud quid^ damfuos producunt adlus fecundos, inalio fciliceC quod ab ipfis fcilicet producentibus »«5«, id eft, Ellens tia différât. Aliaproducunt fecundos adtus, non v£ accidentia tarnen, at neq^ producût ftparatas quafdâ »in«t,i. elfentias,fed hypoftatica quandâ i. eften-tialem difterentia,fcilicetr«»lt;n«!,{. fubftatise,SC Effen tiæ primi atftus quafi fecundum adlum producunt, Vt ‘^‘«'«sid eft,ratio ftju nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cft,,patiens intel#

ledftS'

-ocr page 52-

o Taco^i ScJiegMntra ^eitrïnifarios !cfflus,non difFert i'd cft, ftibftanria a mcnfc fim# plict ninVxfl?«gt;,ideft,fadone,feuV^,i. definitione, vt Ariftoteles inquit, tanquam h’nca Cciïicet retfïa, à feipfa inflexa, fimplex fcih'cet 3l compofito hominis Intdledlu. Praeterea,Animxquoq? definitio duplex dicitur Entelechia elTe, qua animal vi^ R»acud«fmnSm ' uat,fentiat,moueatur,ô(^ intelligat. Altera, qua didf tur Entelechia corporis Phyfici orgnnici,vit3. haben-tis /'mana. Prior ina,poftcrior altera, fed nihilominus vna eft»(n\i.Eiïèntia Animæ, priore vi animae propa gante fecundam:quafi Hypoftafin, non tantu ex fefe, fed etiâ in fefe, id eft,in«aigt;, i. Eflèntia fua,adminicugt; lo tarnen corporis. Veruntamen adlus illiprimi, ÓC fecundi hypoftatici, différant à Santffæ Trinitatis producente,8C produdto adïu, quia videlicet iam di^ i acffus, funt slt;ni} J^utânti, id eft, effèntia facultate, fed liypoftatici atftus in Diuinis,funt id eft, Ef-fentia atftu propter fummam perfecftionem, qua diEs ferunt a rebus creatis, quae Diuinitatis funt propria SCpecuIiaria. Atftum igitur primum diffèrre à fe^ cundo,non per cflëntiam, feu eflèntialiter, fed V id eft, defînitione, feu realiter, fuperius eft ditftum. Deiride liquet etiam , in Dei Eflèntia, adrumftcun««

. ,, dum non eflè Accidens J fed cflè diffèrentiam Eflen^f diKttc«««. tialem,quam Scolae appellant, hypoltaticam.Ex quo fequitur, vt Energia ftcundaßonitatis, feuofi»« «^««5, id eft, Ipfius Boni ( quod Patris habet nomen ) quae eft INTELLIGERE, diamp;rat realiter à BO^ NITATE IPSA producente , quæ primus eft adluSjSCis qtiidemPater,rcfpeduacftusfecundi aie produdi dicitur, qui eft w^ft^adus fcilicet fecundus

-ocr page 53-

Liier I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41

produfnisapn'mo. Itac^ INTELLIGER.E illiidj « «tJiv' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id cftj Ipfius Boni,non cft accidcns

quoddam Diuinitatis , nee feparata quædani Elfen# Subftujtiaj». tia/cd differentia guçdam Eflèntiacjdifcrepans Vâ?, id eftjdefinitione ab IPSA BONI TATE pro# ducence, ab Effcntia autcni diffèrens, VProce# damns ergo nunc in Demonftrationc generationis, feu produeffionis n kI}-v, id eft, Verbi, quern fcriptura appellatjFiliumDei. Produiftum illud progenitum Proauîcei.KpM«». . 7, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, f r TKin-'T-T T Tr-’cr» I- f iSuiB.nonfuiiude».

VMft«»gt;nempcj’wa{»,fcu INTELLIGERE, alia quaedam res à Patre eft,vt calefacere, aliud quiddam eft quam calor ipfeXed calefacere, accidens eft:at ip# fum Intelligere Patris,no eft Accidens(non enim eft xnutabilis Deus)fed vt dieftum eft,wlt;nlt;t9,id cftiEflèntiæ Dei quaedam cxiftit differentia Hypoftatica . Hoc loco opus nobis eftfummo quodam SCeruditiffimo Philofopho, qui intelligat in fecretis 'a materia rebus idem QC Vnum prorfus effe »INTELLIGERE ipfom, INTELLECT VM,amp;: INTEL LI-GIB IL E, Energia itacß hæc Patris fecunda,lntel-Iccftuserit, ac fimul ctiam omniaïxTOintelIigibilia, INTELLECTVS hicprodu(ftus,noneftpro# • ,■ •! diicens ipfum»Paterfciîicet.D.PaulusaK/t-a,id eft,effi# hKuûautî^pîôdSu» giemappellat,£lt;eft, fplendorem luminis primi, lumen fecundum j Energiæ fcilicet energian.

Cum lumen autem nihil aliud fit quam E N E R# 0 lA omnium viGbilium, ita MENS genita, eft È N e R G I A omnium wwf, id eft, Entium incor# poreorum, amp;nbsp;corporeorum, quæ eft principium, 5^ ^ntC omnia,Só per quod Euûa funt omnia nempe DeiPatrisEtquamuis Mens illaprimogenita emi# . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' F nentef

-ocr page 54-

4' î laidi SdegMlUfa ^niitriniiarïot nenter fît omnia tarnen MENS ilfa non eft teripfe,cnm produdum non fit produccnsipfum, nec lux fit lumen ipfum,quèmadmodum nec produr* cens, eftipfum produdlum. Mentcmhancgenitanî principiumeflè omniumSrr«^, vifibtfiumSC inuifibilt;? lium,quçfunt extraDeinn,Platö etiam teftatur/utr-indeMentem illamappellans, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idefl, Diuifl

num Vcfburn, propterea quod nbsp;nbsp;nbsp;, h Vcrbum di^«

citur Alens, à priore quodam fimpliciore princi#i pio nafcens.Cuius reipecftuidem Plato, PatremDc^-

urn,in Phiicbo appellat fHp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eftjMentem gene4

rantem aliam mentcm, quafi Mentem primanigt^ gnentcmde fe Mentemaliam, quæ refpedluprimae-Mentis,appellatuf • Qtrare liquet quaiil ob cau^ fam Mensgenita,A»V®-,i. Verbû nominctur. Ariftoj? teles,quamuisNaturamCquæ eft return extra Deum, principium ) coæternam Deo ( qui eft apud ipCum,-ÎÔ KiS i/«5ö^,id eftjipfum Bonum,)arbitretur eflè, Tiihp9

Ïöniinus ita fentit, fiquidem creaturac cœperint eflè

principio quodam , turn non aliud earum poflèprin#^ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dpiumefle quam INTELLCTVM diuinum»

Pr»p«»o,ac»fnfturs?. r S'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tgt; ..

Mtnn», qaj rationRi 'Siiinppe relpedtu eorum quæ extra Deum dicuntur cffè,omnium antiquiflîmam eflè Mentem, ôd vt ipiè loquitur, rSp sf0^‘iSKêfgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N O Y N,id eft, ante

omnia antiquiflîmam eflè genitam mentem cenfet. Quum enim res creatæ fint fimpliciterMultæ, cuiusçp muhitudinis principium fit Vnitas, Mentis vei Ó caufa omnia Mul ta fint Vnum quiddam, Mentem his fimplicitér Multis fore priorem,ac principiû-ctiam ( quû Vnitas in omnibus rationêhabeatprinj! cjprjAAlulticudo^feucôpoûtio, rationem effecîtis)

Pfailofophi

-ocr page 55-

’Liier J, ' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43

Vhilofcphi ccrtifîîn is qnibufdam argnmentis Só ra-» ' tionibiis dcprehcnderunt ad Vm'tatcm omnia reuo-« cantcs JMentcm Parmenides dixitjOmniajVrîum eP fc, Progenies autem Mens ipfa cft ( autore Platone) ^(»mi^«fl»,id eft , IpfiusBoni, quononeft fimplicius Vniim,nempe exiftês (w44fz.Mens5utcm,amp; ipfa qui* dem Vnum eft,fed Vnum omnia, QC genirû Vnum, »If* ?gt;TW(i TTÂjî«®'( id eft, cmniû Entium multitudo) pri# ,inumgt; vniratis ingenitæ $iC fimplicifliima: propago. lllud primû ôiS i/uMTOff Patris nomine infigne Vnum Piter offnrß^f Platonici dicunt «ff»2f;,id eft,ineffàbile,ôï: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, id amp;nbsp;;,r4«jlt;n©-, no»

eft fuperfubftantiale, quia fit ratione Mentis à fe gc*^»g'’otofur «'‘i ânitacomniûÏKTüf(,i.Entiumprincipi5,ô^ non poflè iplt; fum feu Patrem vtcunqja nobis percipi nift per genita ab ipfoMentcm,quâdicunt nihil aliud eft fe,quàm omniu««-wfi *j'i«s,i.Entium Species, Quçfb an ligc non confentanee dicuntur facris fcripturis a Phi- PhihppcqXdeiw« lofophis.pracfertim Platonicis ƒ Et quod illi fortafle non fine fcripturis , ratione tarnen romite vtcunc^ apprehenderunt. Id aduerfarrj noftri tot

(cripturis,8C diuinisoraculis admoniti verum eftè,amp; fciiptuns didèrciitcS

« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de Trinitatc , quai»

confentaneum non credent;^ quia propter itiLiporem 'ppcitu piounus ftilicet 06 ruditatem animi Myfteri] hac lucem intugt;quot;f-\''‘''f'^'°“^®’ eri magnitudinem eius animo concipere nequeût, Non exculti igitur vera ÔC folida Piulofophia,abifta non equidem eruditafed peruerfaôtTagrefti curiofi-tatc inquirendi rationes Myfteriorum abftinere fe profeeftb, potius fimplicitcr credere teftimonio fetipturarum, qu'am eorundem quaerere modum, 6(5 rationes quafdam probabilesdebuifftnt, quasdefti# Wti certefeientia Philofopljiae inuenire aut certc vt# ' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fa cun-:^

-ocr page 56-

4.4’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/acolî Schg.contMJ^ntitrinlfAriot

cuncp adunibrarc nulîo modo poiïtimus. Plurima db dîa repenuntur J ôt feripta, turn ab alîjs, turn præCenf'’ tim à Plotino , qifæ Catholicam de Tnnitate fidem confirmant appofitifiimCj quam illi tarnen à Philofo# phis quibufdam rationibus defenfam , rudibus fins argiimentis conâtur tanquàm falfam oppngnare, freii ti quibufdam feripturæ tefïimonrjs etiam, fed tamert ad ilium peruevfum fenfum indoi^è detortis. Verun^ tarnen homines illi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Colis Cibi Rdem SC autoriit

^laronïï de Trinita-wfejueotU'

tatem veritatis ambitiöse admodum arrogant,oims nibus ahjs earn derogantes, quod ipfis accidit, vt Cxf ciant: nôpreftantia certe veræ Sgt;C Philofophicæ eru«« ditionis cuiufdam, fed quadam inanigloriae cupidi^ tate,amp;^ «/plt;rt‘'fx'’«’ambitione flagrantiflîma addudis, qua fefe venditant, dum plaufibiîibus quibufdam ac verifimilibus, id eft, Sophifticis argumentis hominigt; bus minus eruditis errorumhas tenebras offundunt, fibi SC alïjs perfuadéntes verahçc cftè,quæ tarnen fint faIfiflîma,SC àpietate ipfa SC veritate alieniflîma.Phi^ lofophiam autem immeritb damnant,qui tarnen quid Philofophia vera fit,ne per fomnium quidem( vt did tur ) viderunt vnqu'am, qui nihil inter veram Philo? fophiam, SC Sophifticam impiam intereflè magno er? tore indicant ; Nolunt autem fecum difputari Philo? fophice, id eft, verb, SC accurate ; ne vidi fcilicet co? gantur fe errafle fateri ; quo fit ctiâ vt tam graui præ? iudicio damnent Philofophiam,qua difteptante cau? famjmox.damnata illorum opinioôC erroris conui-da confpiceretur.Plato, SC qui fecuti funt ipfum , in ioviis fubftantia , feu Eflentia ( quæ fit numero vna ) pj-oduci Rcgiam Mentem , SC Rcgiam Animam

quunî

-ocr page 57-

Liier I.

qùiTm dicunt, non diflenn'rc videntur a vcrbiDei facrofendlis oraculis. Aduerfarrj, nô Eflèntia Patris, fed extra cnènnani Patris, Filtum, àC Spirituni fan^ dtiinï produci Eflènn'am icilicet ab eflentia; non Hy^ nÔbl?iSu«*^4 *.gt; poftafintantûabHypoftafi,mancnteôiSexiftenteea-' dem Eflêntia, propagari àrbitrantur'. In reîiquis non diferepant à nobis aduerfarq, tantum in vna Eflêntia Trinum videre Deum hypoftafibus non poiluntj qui Vt Hypoftaticis difFcrcntqs, ita quoque numero ÔC multicudine quadam Eflènt'iarum Deum diuidunt. Nos hadlenus quo paefeo i. Verbum feu Mens prima in Patria fubftantia prodüceretur', 6^ quara* tione fit JpeovjïÂ^jid eft, coëflèntialis 8d confubftantia* lisPatri Filius oftendimus. Nunc de produdione Spiritus fanefti diflêremus, quem feriptura produ* ci a Pâtre, 6C Filio, SC vtrinsi^' fimul eflè àxtiei, id eft, cfFigiem procedentem Spiritum fandîum teftatur. Tanta eft plenitudovitæin Pâtre,Filio, qui vi* tam haben* in fcmetipfis , vt non tantum inipfisfit perfetQa, fed ctiara tertiam vitam ambo,Secundum quendam ipforum quafi adlum,produc3t. Perfedio# nis enim cftfibifimile aliquidproducerc,SCnó tan* turn ipfum intra fe fubfiftere prima Energia, feu prF mo adu (vtpauló ante fuit didum ) fedprocederee* tiam in fecundum, qui différât hypoftaticé à primo adù. Mens autem genita inprimis vitam habet in fe* metipfa, auf potius eft ipfa Vita:quemadmodum Pa* ter etiam, ÔC fimul ambo, Spiritum fandum produ* cunttanquàm exn«,ideft,effigiem fui, nempe Ani--mam quandam participem Intelledus primi »«fw,Lo quor autem in prîefentia de Anima, quæ duntaxac

F 3 . intclligendo

-ocr page 58-

4 JacüVi Sch^. (nnm Antimnitanai -intelligcndo viuit,non autcm viuit ahjspotentr)S;,vt funt ^taàn9} Animæjqnæ informationc quadam indf^ gent corporis, quod corpus vnn'cando, ipfæ quoque , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qtiafi adniiniculo corporis dicunturviuerc . HanC

Græcï Animam, n^àr, id eft, intellcdualem appel* dantjVt quæ fit refpedru tit gt;1,14 eft^Mctis,,feu Alentis primæ quidana procedens id eft , intefietflus, quemadniodum Menspn'ma fit refpeiftu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i,

Ipfius Boni\Nafccns Ae/©-,!. l'ntenecftus.Græcipoiro appellant«z«'««,i. effigies à pn'misprodudos produ* centiû Ai»y»{ nimfrum hac ratione, qua a»gt;9- non eft piracum quiddani aMente, quamuis eni'm alterita* te quadam hypoftati'ca différât ab ipfa,non »lt;i7gt;,ideft» Eftentia differt tanken à fuoprincipio, quadoquideni fit adlus ipfius principij fecundus vt dix;imus. Sic au* Plotinus ftribit de Anima louis Regia. fn'pKi}-amp;

a/;-» « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2/)((àoùjZAA«y@'NS^^ÎÆ«att

gt;na,Xsùï/i' 7if»ïiTeu[uS(i ac’ftM'ir V7nsaat[l'^liii. Pune'sfi3)i fuu'im tJ'i 8f» %«ƒî_^o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Acé«^ iKtT Sk iKfiirmfi , itVgt;à ßiHiimii ri[i tj( «u*

WiTtii/taMiwizfwsa^uii/jEt paulo inferius,Nïlt;/'t rlwx/i«, a/z©*

usui'^rQ- ÎKw»jid eft, Qualis eft oratio quæ pro* ferturreipedluRationisin Anima, i'tafe habet Ani* ma hæcrexiftens Ratio quædam Mentis, cuius eft o* mnis ipfius energü, di vita, quamfcilicetpropagat deftproducensaliâhypoftafin.Vtlgnis, ipfius verf naculaquædam eft caliditas,alia verb eft calidita, quamdeftproducit. At illicnon accipereoportet tanquàm efffuentem extra,fedintrà, manentem, fiC harequidem intra fefe, illam vt diuerftm fubfiften* Sem. Ef paulb infetius * Mentis propago eft Ratio ijuædaœ

-ocr page 59-

Liber T.

t^uædani ac hypofiaCs.nempe id qaod Ratiocinando

»htenïgttin-,id ipfurii verb eft,quod circa Alentem alt; Spj^f^u, t,„gt;h)s, faiu‘ gitaturjamp;McnttsLumcnjSC vcftigium quoddamqmmlt;niw«flt;cftp*-ipfius ab ipia dependen». Mens quidem prima, eft cmnia wmiMutrftd eftjntelligibilia fimplicitef. Sed ab ta procedens quafi i\«»eia ratio^id eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» id eft,

inrellecftualis anima-eft ip'fa quoc^ omnia’fra i.entia, fed ordinata proceflu quOdam , quod Mens fimplex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;]

procedens inlt;ft«oi«,feipfam quafi ratione Animæ ex* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

plicet,quum àfilfitus ôi. aßifut Mens duntaxat Änimara 'quafi A^ois diuiduam perfîciat, ÔC Anima potentia fit, quæ etiam ratione energiæ,pofltt extra procedere creatrixfcilicctjconferuatrix, QC gubernatrix omni* ‘urn caüfa. Intelliguntur hæc non nifi ab liis,qui non

Vulgariter tnPhilofophiafublimi illafunt cruditi^ôï explicari certè non breui oratione tanta myftcriä poftunt. His itacß in pf æfentia duntaxat, vt quibuf* dam hypothefibus ad refellendos aduerfarios vtimur, qui faneexiftimant, quocunqj modo differentes res, »quot;'« srutraitjjiWr-Eflentia quoqj eas ÖC wtfi4,i.fubftätia effc diferepantesö y't ergo ftia eflentia Päter non differt à Filio, id eftj fuperfubftätiale illud oivna}-KSi[f ,i, ipfum bo*

num,à Mente à fe genita, fed diffèrt duntaxat hypo* ftaft, fua perfetftifftma fcilicet energia producens a1iagt; perfeblilftmam Mentis energiam. Ita Mens haec genita vnacum Patre, Animam feu tó«« fui paj-tici* pem, èJra fciîicet.tanquàm lumen quoddam, nempe Tertiam hypoftafin, per quam Diuinitas tota SC ere* Qurafterrsstpo«*-andishis quæ funt’extra vàvxDei, effieaxeft, gu* ^mnTpa«quot;r,Sapi-bernandis ctiam omnibusacqj conferuandis,omnipo tuSpFiX'stajX*-tCfttcnrSpirititrnproducuni. Qiioniam Anima eft,

quae

-ocr page 60-

8 iMtiVi Scleg. eontrd Ajthrtnitariot quæ in fua ïtn’^non producit ah’am hypoftafin, Ced aftio Spiritut tj-j j ga Eflèntiam fuam:vna cum Patre Fli^ hrtfticxtridiuinita. .■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.■r’«.

»*“gt;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sio fe prorerre creandoomniaconfiicuit, Et Aninu

2, ' ' quidem feu Spirit« Dettanquàm continente, QC con feruantCj amp;Sgubernante çreata àDeoomnia dicunf tur fubßfterc.Nam Spiritus fandus eft,in quo funt ogt; inSpîrieufinflo.Pa.-^''’'“^^^^^ coiitinente fiLuixJixi caufa creaturarum» pUcwt^tam Bonit“ Et Plato 4i';!^i^iquot;ai.animâ (in Cratylo ) quafipmgt;;iuz,i.con tem, amp;: sipiciiiiini, tinentcni caufam reruni omnium,Só vniuerfæ naturae procedendo Eft enfin , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.n ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ . '

i'VfKßlt, qwcrclUx tur oninii, vt Pater eltquz ctcit, äi ïi, Uus.pcr quam.

gubernatrice,dicta exilrimat,nempe n 6ii,£

Kcü 4;ç«,i. fubftantiâ Dei qua: Naturam fuftentet èC contineat.Hic eft fpiritus Prophetaru etiam,qui pr^i? terita,praefentia, dC futura ÔÔ ordinata nouit omnia, vfimx exiftens Patris 6C Filij,amp; quædam rS[i cvrupitimff Mtii«,qui profunda etiam Dei fcrutatur,omnium intra confeius quæ funtPatris,6dFill],omnium confer;

uator, diipefator, Si gubernator quæ funt extra.Ad-»imiiitudo s hifui ttmbratur hæc fimilitudo quodammodo ettam inalt;s tinftifn AiiiMihu- jiima noftta. Hac ratione perfediffima quidê efi; Af nima noftra, quod lumine intelledus iliuftrata, fapi^ entiflimaeft, SCpro ilia fapientia gubernandisoptii« m'e rebus omnibus prgficitur . Agnofeit autem Anii» ma,feu nbsp;nbsp;nbsp;fc perfedionem banc debere Menti fuæ,

Qsxßnt Anim« no. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vuum quiüdam efteftèntia , fed hypoftalî

ntîwcHdJï». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quadam tarnen differt Jn tenebris autem Animæ nof

ftræ mergitur,fi corpori,ôô corporis afFecftionigt; bus fefe dcderit,ôô vita Mentis non viuificetur. Sed Anima Si Spiritus Dei, propage pcrfediftimæ Men tis,6C l.ri?,id eft,Eflèntia cum fummo boncjid eftjcum Patre SkS prima Mente, id cft,Filioconfociata, nulla Gontagione malipoteft attingi,quæ nihilniftbenc facerc

-ocr page 61-

Liier. L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.9

facereoiTsnia poteft, eos fciïfcetà gtribtrs procedit, itnitans, non primana tarnen IP SA B O Nb T A S, aut^primaria j 8C IP SA SAPIEN/ TIA cxlftens,fed ab vtroeg bonitaSjSC fapientia, 0/ tnnipotcns SPIRITVS DEIfandlusabvtroe^ produdus j 2C tanquam immenfa potenti'a ab jpfis v* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- •

trisq^'procedens. Hacflenus qua potuibreuitate Phi/ lofophicam dC non minusTheologicam ctiam defan/ öa T r initatc fententiam, QC rationem demonftratio/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• gt;

nemq^' expofui,quä videmus Sacris fcripturis,nec n3 Patrum gt;nbsp;dC Scolaflicorum interpretationibus efle admodum confentaneam, horumcß omnium religio-fiffimo confenRr, S. Trinitatcm, numero QC Eflèntia vnam, hypoftaticis autem différentes trinam ftatui oftendimus, quod tarnen noui ifti Trinitarq nullo modo verum,aut feripturis confentaneum eflè poffe.

contendunt. Atcßilleeft VnusfimpHcitcrDcus ve-rus omnipotens, æqualisq; maieftas fcilicethac vni-täte triumhypoftafeoneft, æqualisfapicntia, acqua/ lisbonitasjæqualis immenfitaso fed non tarnen vndi-quacg fimilis,nifi quoad «4fimilis eft fuo

id eft, exemplari , S)C quatenus genitum, genitori,öd;

procedensjéi à quo procedit,fimilecxiftit. Nam Pagt; , terj'pfaBonitas eft , à^IngenitaSpicntia,Filius ge/ riita Bonitas,amp;^ genita SapientiajSpiritus fandtus auA tem,vcrumqf eft, ratione proceflionis. Et quanta eft Ingenitabonitas, Ô6 Immenfiras, tanta genita etiam, 0^ procedens.Nonenim Pater habet, aut eft aliquid, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- -

qu od non fit Filius per gencrationêjSpiritusfancftus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' , '

rr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. T- QnopiiftefintVHinw,

pcrproceiuonem,cum Iit vnadiuinitas omnium. Ex t?Fshypottirc«dim-quo fequitur,vt Pater,ßt in Filio,2C ambo fint inSpi ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G- ritii

-ocr page 62-

o Jacoli Sileg.contra AititrtmtarM

- gt;nbsp;ritufando, nondifclufi partibusEflênn'ac, autlotfe’ quibiifdani gt;nbsp;fed omnes fint in omnibus, fine mixtio/ ' ne, fine confufione, fine inclufione, fine exclufioncp fimpliciiïîmae encrgtæ , vna quædam veit Si eflcnria jsxtmpiodfeiaratur Diuina exiftciitcs. Cufus rct quolt;^ fimilitudo ccrni^* Anima, Accidentibus rcrum aliarum, quorf’ rum non cftidem Genus, id eft, non contrarie inter fepugnantibus Accidentibus,vt verbi gratia; In faci? caro,tota funt intotis Accidentia hæc, nempe. Can* dor,Dulccdo,Siccitas,Grauitas,nonmixta,non con*

fufa,fynccra autem,SC fimplicia fimul in vnaEfientix Saccari omnia fubfiftunt.Haud longe fecus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id

cft,facultates quoc^ Animæ funt vna iji^j'd eft,Eflên* tia,omnes fcilicet in omnibus,ôlt;^ vndiquaq? (vt Ari* ftoteles inquit)«W«''‘'\id cft, eiufdemfpeciei, qua ra* tione indiuiduam partibus Animam dicimus, totam fcilicet in toto corpore, ßC in qualibet parte totam. Sic Ariftoteles,w/i£J»rfiifF nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;èórcaTvXrinrtf^t

TO nt fl» Tît nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cft,nihilomi-

nus in qualibet parte Animæ omnes infunt partes animæ,ÔÔ ipfæ inter fe eiufdem eftentiæ funt, amp;nbsp;cui» ^sTti°HMui,s£ ip-à tota anima.Simili ratione nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.eiufdem eflen*

SntaJ'u quiddam tfæ quiddâ (fi licetparuis magna eóparare) diuinitas »aiionc »dise nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ej-jt refpe(f|u hypoftafeon,in vna fubftantia,necp

mixcis,neqï confufis hypoftafibus.Qucmadmodü con tra,partibus cófufisalioqui Vnö conftituif cófufum» caidfit Vnum eon- pattcs materiæ caufa mutuis adiontbus, S)C paft îadilid^M”*™ftoi^’bus confunduntur in vnam mixti, quæ ( vt ait Hippocratres ) totæ per totas dicuntur mifceri. Ignaris Philofophiæ poftunt hæc videri, vel admira* bilia,v€l impoflibilia.At Philofophis non modbnon impoflibilia,.

-ocr page 63-

Vlier 1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^t

ïiïïpofTibilia gt;nbsp;fed ncccfïan'a ctiana elle haec ven'fli ’ ccrtilTimis rationibus ,6C demonftrationibus eft

perfuafillïmum, Certamennobi's eft cum aduerfarqs duntaxatde VnitafeEflèntiæ . Non enim pofte ellè putantvnam numero eftèntlamPatr/s amp;Finj » QC Spiritus fantfti, Itacp autoribus his diffèrent numero, Patris cftèntia,Slt; F tl rj, SC Spiritus fanefti. Nam fi vna Argunienw« ■fit ad numerum omnium Eftèntia, quo pado inqui^ cmoru». unt »Verbum caro fàcftum erit, àf non Pater etiam, aut Spiritus faneftus; inenarrabiliseftgeneratio Do# mininoftri lESV CHRISTI, quaFilius^SC ^’j-o-jid eft, Verbum dicitur aftumpfiflè carnem.Sed quod no fimul etiam Pater,amp; Spiritus faneftus alTum# pferunt naturam humanam, quidmirumHiAQ«, id eft. Verbum Dei logici animalis ( quoniamMens quoep humana eftA»zix»»id eft, rationalis» qua adfimi# litudincm quoep Trinitatiscreatus dicitur)naturamj ÔC fubftantiam aftumpfit, qua aftumptione nos eripe#

ret Diabolo, amp;^denuo recreatos amalo reftitucretNonfequffurF.iins nos in integrû.Nec fimul etiam,Pattern, amp;nbsp;Spiritum Vnum ElTentii.Ergo fan(ftum,opusfuit alTumere naturam noftram,quum quot;uïmpX’amp;'s.s.'’ vnitas cftèntiæ,nô fit neceflaria caufa,vt fi vna hypo# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wmimà

ftafis hominis naturam aftiimit, vt necefle fit reliquas perfonas eandem alTumere. Vt necefte non eft,fi dul# ' cedo, £lt; candor Saccari, quoad iint amp;nbsp;Subietfto funt Vnum aliquid, fidulcedo alFiciatlinguam vt candor etiam afFiciat eandem. Ac fi Anima eft vna numero, amp;nbsp;Eftèntia,ob id necefle non eft,fi vegetatrix, amp;nbsp;fen tiens, corpus informant, vt Mens etianijcorpus, aut aliquam partem corporis informet.Nam quod InteU Ictftus nofter aliquam partem corporis informet

G a

-ocr page 64-

■Ç2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lac oil Scbeg.tontra ^ntitrinkariot

jrifij(j:r«i7«!,inquit Arîftoteles.Itaç^ fi'Acj-S'jtd eftjVcW bum aflumpfît naturam humanam,quamuisEflcndx raîione cum Verbo vnum fint,Pater,ôô Spiritus fan# lt;fîusgt;iccii'co Patrcm etiam, amp;nbsp;Spiritum fandîum na# turam noftram aiTumere non oportuit. Quare abfur# doillo nihil concluduntquod faciat contra Vnita# temEflentiæ Diuinitatis,nec ifto argumento nosPa# tripaflianos eflè probabunt. Reipondimus fuprà ad alia quædam abfurda ÔC 'imreti id eft, falfa, quæ ex no-fti o orthodoxe dogmate ifti fequi arbitrantur, qux caufa breuitatishzcomittenda düxi.Hatftenus in no^ ftro SC catholico dogmatenô modo nihil abfurdiin^ ehe, fed omnia ex neceftitatc eße vera, oftendimus. Reftat, vt Aduerfariorum crrorem,nonmodbfah fum/ed impoffibilem etiam efle demonftremus. Cer-tamen autem nobis eft duntaxat de VnitateEflèn^ tiæ,quam illi negant,dum Patrem, Filium, Spiriturrt fancßum,non hypoftafibus, vt nos, fed numero, amp;nbsp;ef» fentijs dicuntdifferre . Nihil enim aliud putanteflè Filium aut Spiritum faneftum ( pro eo vt nos de his , perfonis loquamur ) nifi inanis cuiufdam Relationis JHtBtirfiriawim fm- * rr . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. x t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i kx

ifroi»èjjt»f«Kcntù. xiterentias,cC appellationesgt;Nec Deum,de Ueo ge# ntturn pofle eflè, aut dici,nifi Eflêntia etiam fit de Eft fentia genita,vt Petri filij eftentiam dicimusnafei ex Pauli Patris eflêntia. Alioqiiin enim non vercefle quippiam,fi duntaxat Relationis caufa ( quæ rebus accidit) eflè dicatur, aut fieri.Reliqua autem eodeni

RdoctrtriinSeoaem modo quo nos, dicunt, vt Æternitate, immenfitate, , Sapientia, æquales, 6C alio modo tarnen »Bieip.ctawa. quàm nos TO SiitMisiiip Trinitatis inrcrpretantur,negan^ usfcilicet fimpliciflîmam eflèntiae vnitatem, quafei# ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;licet

-ocr page 65-

lÀïer J. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•if

îicct numero qmppiam vnum eflc âicitar:, ßngu*

lare,quod eft verc Vnum. Quia Deus optimum nvmbroquot;^!» quiddam ôô maximum eft^ omnipotcns, Immenfum, atcp , id eft, potentiftîmum , ei nimivum nihil annumerari poterit,quo mclior,maior,aut potentior

. nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t ftr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n Argumenta, quthut

poilit dici. Cui cnim accedere oC annumerari potelt oRcndirur jmpofsibi-aliquid,quï pocerit eflè qutefoxfinfo^v, id eft, præftan^ tiol!l\’(Rnùiquot;du««’ tiflîmum,aut potentiftîmum, cîim additamento poft 'r»““»''“-fit crefcere ’i Quû igitur extra ipfum nihil fit meliusi nec additamento aliquo optimus melior, aut potens potentior poflît fieri,neceHc erit,Optimum gt;nbsp;amp;C ximum,id eft,Deum,Vnum caufa eftèntiæ ad numcs« rum eflè. Quod fi diffèrentium numero ouorundam Modus pnmus Commune aliquid eft Vnum,quo contineatur corum ucrfaîndiceic p.pgt; Effentia vt Caput, Cor, Hepar, numero differentia; s.s.täe v»»«; vnum funt perfeeftione Animalis , quia participant Anima quafi communi Vna, quae fit perfeeftiftîma to tius corporis,amp; partium Entelcchia,ôlt; cui in hoc ge» nere nihil poflît annumerari,Quare fequitur, vt com

mune illud participatum nempe Anima, Sgt;C non ilia’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

participantiaffummæperfedionisappellationemha- , béant. Eadem ratio valet fimilitudints, fi quis dixe# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. i

rit, à tribus Eflèntia numero differcntibusparticii» pari vnam quandam numero Diuinitatem,quo fit fa# nc,vt participatum illud, ÔC non particfpantia ipfo,--fit fummû illud, SC primum, nempe Deus. Qiiocirca' ante Deum Pattern,Ô6 Filium, ÔC Spiritumfandum,’ cric prior aliquis Deus, illos ( vt fic loquar ) numéro differentes,Vnitate fua, deificans, nec-primo illis

tribus fie numero diferepantibus Dei nomen con# gruet,quod ipfum etiam adusrfarijs perabfurdum di#

G 3 dii'

-ocr page 66-

hand dubic vfdebitur. QuarcHoe falfou'JÏad

Hypo hefi» vnitnri« nbsp;nbsp;nbsp;quo fcouitunpro falfo,2C impoflîbili eft habendi?»

LxjgivX, cram lt;ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

tMfx- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De communitatc logica alus diximus, quæ breuita^

£lt;wlt;Â*lt;«ïiicr tis caufa h?c repetere nohimus. Quod ft autem Deus ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pateneft vnus ille fiC fummus Deus( vt Aduerfanj Io

quuntur)necefle cr/t,vt extra illius Jffii»,id eft, eflen# tiam cum fint Filius, ÔC Spiritus fandus, hac rations Deus non fint, qua non funt fummum quiddam 0^

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«fÄTiraf^jid eftpotentiffimum,nempe Pater.Quod fi Fi

lius, SC Spiritus fandus complent perfedionem Di^ uinitatis , fequitur, vt Pater non fit ibius Deus, quia non perfedifiimus, cum ci annumcrentur duo, caufa perfedionis. lam finguli, SC numero diftreti icilicet non funt appcllandi Deus, quia figillatim non func perfediifimum quiddam,omnipotens, fimul etiam IundijDeus efle non poflunt, cum ex Finitis no pof’ fit eóftitui Immenfum, SC Infinitum, SC Omnipotens, (cum enimfint numero multi,non pofiunt efle Infini^ tûquum duntaxat Vnum numero fit Infinitum,Suf ex« tra Infinitum, eiufdem coditionis nihil fit SCmturx) præfertimcùm vnus tantum poftît, quantum alius, VnûOmnSpatens nó Omnibus cnim Finitis,totâ quoeg erit finitu. Nec eft polUcoiiUiruf tn, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r t

^s^numcioaittéroiz quod dicat,tingulos omnipotentes elle. Nam Omni:« potens quomodo erit,extra que eft Fflèntia diferepâs qui ab co non poflît vinei porentia, aut ex aequo fit ci omniporês i Éx his itaq? tribus fie Eflcntia,8( nume« ro differentibus nô conftituetur aliquid omnipotens, nec aliquid horû etiam omnipotens efiepoterit,fi aut (quemadmodû eft didû paulo ante) vnius Diufnita« tis tan^ eÔmunis confortio fint deainCis cria bxc: aut fi Logicc fint Vnum,nihilominus autem Ef»

Centijs

-ocr page 67-

L’her J.

ftntös diftinc^îa fint tribus. Deinde fi ncncratio atfii^ amp;»lt;««*gt;fatA p'« I « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ducens tihii. vel A(gt;

ta patri aferibitur, quæro, generatio hæc Accidens e Parri», quoj ne fit, an Subflantia, an Differentia fubftanrialisjfeu vu’^i‘subn'nrfi,“'’ tuentialis^ bi Accidenselt, leqiutur vt riliusnoncücùii'um. Vdd.trc-fit confubftantialis Patri,fed vel ex materia aliqua fit C^,q iiod ex neccffmi» propagatus, vcl ex nihilofacfius. At Subftantia Su

;iiUfisi[i quiddam efle non poteft ipfa gencraiio,cum fit Atfius icilicet fecundus qui à primo feparari nequit. Omnis enim Subftantia,feu Effcntia, feparatû

dam ôf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feparabile eft. Sequitur itaep ex muiûs diu/du,«. ua

neceflitate, vt fit differentia elïentiaÜs in Deo gene# ?iun“ ratio patria,5C non per fe eflèntia,fed ex pluribus dif* ferentijs Vnius Efientiae, quafi pars quatdam Totius exiftat eflêntiac, quamfacpius alias differentiam hy# poftaticam appellauimus, QC quæ fit in Dei Efièntiæ definitione,pars totius Definitionis, óf non feparata quatdam differentia ab Efièntia Dei, nifi V , vt ditfium eft alias.Prxterea, differentias bas hypoftati# cas (quas nospauló antcexpofuimus)ignorantesad# uerfarfjjinaneseaseflè Relationes quafdam arbitrant tur, óf quæ nihil ad eflentiam rei faciant relatac. Vt Patrem eire,aut Filiü effein creaturis,nihil aliud funt

quam vana quaïdamaccidentia,óf qua: non fint pars Hypaftittc» direrR ipfarum creaturarum, Quamobrem cenfent non °m,amp;“ecidquot;Ï‘

poflè Filium Dei intelligi, quatenus verus Deus di# catur, nifi fubftantiæ etiam caufa genitus a Patre in-telligatur , vt non tantum Relatione, fed etiam fua fubftanj^ia quadam à Pâtre différât. Quafi non nume# si numéro difFenmt, ro, fed Specie duntaxat Logica exiftente vna Diui# p,« quot;amp;Deusfo,''us. nitateomnium,Materiç deinde cuiufdam caufa,Spe#

vnum : alias numéro eflentiarum fiat multiplex.

Nam

-ocr page 68-

Jacoli Scleg. tontrd u^nàtrinhariot

IJan PotfR tfTe Om-jnipofciis.iiißtit Vnû Nïnit^o-

Argumtnforutn hiri. lat qmbus fuS crio-tcm cpnftauntad-

Nam fi Specie vna eft diuinitas,ói^ materiç cuiiifdani caufa, (nam fine materia Species nulla fit numcroia, vt docent Philofophfi ) tria hæc differunt, qm fitvt quemadmodum in creaturis Filius non tantum eft filiusjfed etiam Pater efi, aut cfiê pöteft, vt idem non vfu veniatin Filio æterno.praîfertim tam efficaci, dC omnipotente,quam Pater eftpotens ad generandum alium c* Sed nobis confiât ratio, propter quam Pater duntaxatgeneret /xw^swGid efi vnigenitum, QC no Filius etiam. Nos Filium Dei vnigenitum dicimusnec Specie Logica eundem cumPatre, nee difcrepantem matei'iæ caufa numero Eflcntiaea Patre, amp;nbsp;eonon plures eo à Patre nafci, necab ipib Filioaliosfilios quoqj propagari potuifiè,quia fcilicet genitum à Pa# tre Verbum eb efi Kf«7jrtf/,i.potentifitmum etiam quia vnicum SC optimum , maximumep, vt eius Pater eftgt; fed alio modo, non alia tarnen à Patre eflentiafubfiV ftens.Ciim enim fit eiufdem Eflèntiæ, eiufdem quoep crit omnipotentiae, quoniam ( vt pauló ante ofiendi-mus ) non potefi eflè omnipotens, nifi quid vnum fit numero omnipotens omne. Efi igitur alio modo, Fi^ bus, fed tarnen eadem,id efi, æqualipotentia omni^ potens, Pater enim efi, à quo funt omnia, fed Filius, per quern funt omnia, Spiritus fantfius autem,in quo omnia funt. Et liæc quidem tria, funt amp;nbsp;Efiêntia,ô^ numero Deus vnus omnipotens. Exhisefiperipicu# um,idololatricum eflè, tres numcro,Slt; efièntia trinos Deos pro vno ad numerum 06 efièntia Deo ample;? (fii . Argumentaautem, quibus fulcitur öèmunitur bicerrór,plena efiè vanitatis,06 cæcitatis,certum efi, vt quæ propter veritatis ignorantia caliginem den-fifiïmam

-ocr page 69-

Vibtr J. ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y?*

fîtîimam ineniditorum animis ofFimdaftt,vt tria hæc îumina cœkftia, omnipotcntia,duntaxat hypofta# fibus diftin(flao8C non etiam »(jî«jid eftjEflêntia videre fniCeri homines no poflint.Omnipotens Patenomni^ Dotés Filiusjomnipotés Spiritus fandlus.Quia Deus QaowdoPifer n.

1 /n » i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iius, amp;nbsp;Spirirus niu

ôC Pater eft, SC Deus Ellcntia :gt; SC non hypoltaii idem Aus ptxdicuitut d« ctiam Filius eft, amp;nbsp;Deus idem eflentia eft Spiritus ‘■®* fancftus , tres fcilicet, vnus eflentia Deus. Nam nec Patcr,finc Filio, S)C fine Spiritu fancfto definiri poteft (namfimpliciterDeusctiam, non poteftintelligifine tribus his) nec Filius fine Patre,amp;^ Spiritu fantfto, y nec Spiritus fancftus finePatrc, QC Filio. Prius ergo, gwfd.-Rçàius enim Pater,Filius,a Spiritus b.cognoicuntur,quam Deus AndicamusdicVus „ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Æ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. z-x ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ qnmfi Vjiuni dwell-

cUcntia vnus poilit cognolci. Quo relpiciens ctia di;? wustiu.

xit D.HiIarius:Tutó vnam fubftantiâ Catholicus di? cetjcbm ante dixerit,Pater ingenitus eft,Filius geni? iusfubfiftitexpatre.Sed c5tra,quando dePatrcprç?Dcns,nmpiîc.(erpr« dicatur Deus gt;nbsp;aut de Filio,autde Spiritu S. cum tri?

bushisjfolitarieSgt;C diftincftefignificentur diffèrentiæ pquot;-’ hypoftaticæjfecundûpriusfcilicet dC pofterius,ratio? poft^ubus. ne nimirû origtnis,Deus prgdicabitur de his,SC non; vt aduerfartj fomniat,fimpliciter prædicabitur. Nam hac ratione ( nempe fi de fingulis hypoftafibus. Deus fimpliciterprædicaretur, colligcretur abfurdû illud, quod fubinde Aduerfarrj obijeiunt nobis, quod vb delicetfequeretur,vt Pater eflet vnum illud Trinum, Item FiIius,SC Spiritus fancftus,quod fane confitemur

ipfi quocß abfurdum eflc.Scd nos hoc modo de diff er nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

rentijs Hypoftaticis Deum pracdic2ri,(vt ipforû fert opinio) negamus. Nam diffcrentias has, ab Eflentia difterie Vx»?«, id eft, rationc,oftendimus fupra, quae

H diferimina

-ocr page 70-

t s lacali Sche:^. Centra o^nttmnkarios difcn'nu'na fi didicerint Aduerßrrj, no Jiabcbunt de^-inceps quo nobis inanibns fin's amp;nbsp;futih'bus argument tJX’ncftfimpiStfr illiidant.Pater enini,qina Pater, eft Deus, fed non-Dc'ul’*'''*'“'”'’’ ßinplktter, verlim generans Deus. Idem iiicenduni' de reh'quis.Nonenini Eftentia,quia Eflentia,fed quia'

• • eß'entia Pater exiftit, generat. Similisratio valet in reliquis hypoftafibus.Nam Filius,non quia Eftêntia» fed quia IMens ôC hypoftafis à Patre nafeitur, cuiua Patris charaderem hypoftaticiim fupra appellaui# mus id eft, ipfuni bonuni, Melius enim hoc modo, quam fi repræfentetur fimilitudine, ftu facula Hiianu», täte Memoriae Pater.Qiiocirca non inepte Hilarius nos monuitjita feribens, Eflèntiae vocabulum, Sgt;C Fii

dei infe habere confeientiâj 2C fraudem etiam para# tam.Etenimfraus cftfi quis dicat,idcoTrinitatem no ' eflê,quia Deus fit eftèntia vnus.Quinetiâfraus 5C do# lus üceultatur illorû interpretatione £C fenfu, qui hac ratione Deum vnû dicunt,quia fintab vno Patre,Fi# lius, Sgt;L Spiritus faniftus prodult;fti,eflèntia différentes fcilicet,nô quia très fint vnus Eflcntia Deus,quôd fa* ciunt Antitrinitarij modo.Itaqj prius de trinitate hy# poli afeon dicendû,quàm Deus vnus, vnum quid Eft fentia effê declaretur. Nam omnes côftntiunt Deum

V nfti 5 ElTf r.tîï ren inielliguntur nili per «tù hxc, qiix (luil Vfl‘‘ »itnii«.

elfe Vnum, quum tarnen Deus vnus, quomodo fie vnus effentia, non intelligatur, nifi quoad trium hy-poftafeon caufa Vnus intelligitureffè Effentia Si no trinus effentia. Neqj cnim aliud quicquàm eft Vnus effentia Dcus,quàm Pater ingenitus, Filius genitus, Spiritus faniftus ab vtroqjprocedens. Simili modo Anima noftra nihil aliud eft,quam facultas, Si intelligens,Fenucu5i,ö* nutricans,NcceftaIiquid

quartum

-ocr page 71-

Liier I.

‘QUartutn, aut ab hts tribus difcrepans quaedanr5;n\ id eft, Eflêntia, SCEflèntia quarta, continens illas tres 5lt;ri«ijid cft,Eflentias , vt fentiunc, qui tres Animas in pobis eflè opinantur, Óó non tantum vnam cflentiam Animae, quae fi non fint vna Anima, «-MiK-nxofi aliquid eflè oportebit, quod ipfum quoc^ fit Anima quarta.

Preterea quida ex his dicunt, vnitatem hanc triü pers! Vnftts wiimhypstte f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rr • r \ r- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t C' ■ fcon , nonpotciflimi.

lonarum no cilentia, led limiiitudine quada denmens ii(udinicvm»t«4lt;« dam,quiaSimilitudoetiâfitquedâ Species Vnitatis,'*^““* quemadmodûjôC Æqualitas. Quo refpexiflè Aduergt; farij dicunt Hilarium,c'um inquit,Patrem, QC Filium fingularem Deum prædicare/acrilegiûeft.Quod ifti fie interpretantur,Patrem,ôô Filium vnum numero

E)eum prædicare, facrilegium eft. At Hilarius hoc Osomodofittnt,«-

ÎOC0 non loquitur de Elientia, led de perlonis, quas nj-nefas fit omnes Vnam, ôi fingularem perfonam ap? pellareeo modo quo funt vna£lt; fingularisEfièntia. Non enim vt funt confubftantiaIes,Pater, 8C Filius, ita quoeç funt vna perfona,ô(C comperfonales. Quan# quàm vt idem feribit Hilarius, Pater, ôô Filius pof# funt Vnum diei fimilitudine Generis, vt Homo,6C Vrfus.vnum dicuntur Generis ratione, quod ipfum Genus quandâ vnam rationem xr:«j,i.cflcntiæ fignifi^ -xatinHomine,Slt;^Vrfo.Ita Pater,StFilius,funt Vnû, tion ratione commun! tarnen *lt;jîlt;it,i.cfiêntiç,ideft,ge# rere quodam, fed fingularitate »ai«!,!. eiîèntiæ, quæ nô fit Genus,fed vt Hilarius inquit, inftar quoddam fimilitudinem Habens generis. Quippe Genus adEflèntiam pertinet Specierum, vnaicilicetquae# dam Efientiajfed w«r4id cft,intelligibilis exiftens plu jtium fpccierum.Deitas autem^ncœ vt Genus, neque

- H a vt

-ocr page 72-

Q Tacobi Scbf^.cofttra ^^Aikrinitariot

vt Materia, Indefinitum quiddam cftcómune.quinn Eflèntia Dei nihil aliud fit, quam Pater cumFilio ab ipfo gcnito, SC Spiritufan(fïo ab vtroqf produdlo, ÔC ab his ÔC præter has hypoftafes, non fit quarta quæ* ücl’ftÄanem“ EfTcntia difFcrens à tribus hypoftafibus . Non aliud eft Deitas, Si aliud j Elle Deitatis, fed de anahxc. his alio loco diCïum.INcc pctto ctiatii inani Relation ne, SC Accidentequodamdifîèrt Filius àPatre, vç Petrus Filiusjà Paulo Pâtre, fed diffèrunthypoftatb ca quadam, SC abfoluta ratione eflêntiæ, cum Relalt;» îîîuR?utfe” tarnen quadam expreflà. Nam fupràdidum eit TO^i^qwdw«itquot;nén Patrem -n ««■« i;-««;, id cft,Ipfius Boni charaderem ha# »iUltet fed qui defi- berc^Filium .Meutis genitæjSpiritum faucftum, Aui# ftcntibutviiiEflcii. mæ omnipotentis, ab vtrot^^procedentis . Prius au# t}OTtitione.pnuj,amp; tcm, SC poftctius origiiiis, adferibitur Deo propter.

icas diffèrentias.Cum quatenus Vnus Eflèn

turDco.

Qu d limplidter D^u».

Eù.

bypoftat tia Deus, nullus fit, necp prior, neq; pofterior Deus, ctim fit reipeCtu corum quaj funtextra Diuinitatem». primus SC nouiiTimus Deus vnus omnipotens, cui nullus fit fecundus.In vno enim quia vnum,prius, SC pofterius non ineft, quum fimpliciter vnum eflèntia Qi(*Pitt;»atpRerogt; plane fit diuifionis expers, ÔC numeri. Dei Patris au# tem hæc prærogatiua eft,quod is fcilicet fuam Effèn# tiam àfe produdis communicat,fed tarnen non vt a# liud E S S E (nempehypoftaticum ) ipfis dat produ# cendo, ita quoqj aliam »«riw», id eft, eflèntiam largitur eifdem, aut aliam Eflèntiam. Ex quibus peripicitur, ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non im3ginariam,figuratam, aut Tropicam, fed om-gt;

• ' '' nino realem, Sc non fecundum accidens fubfiftentem rationem cflè trium perfonarum diffèrentijs hypofta#. ticis deftriptam.-nec cflè neceflè^imö eße impoflibile*: ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;vt

-ocr page 73-

Tiller I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ct'

Vt hypodaticum Eiïè, difcretionc, numero tiarûin diuinisanobis defcribatur. Damnamus itacp'^'touacn. tanquam maxima amp;nbsp;idololatn'cû errorcm, hoc quod dicunfjiiempe Eflêntiam Patris nihil aliud cflê quam-igt;w«lt;fl«»,id eft-jingenerabilejamp;^ à feipfo Eflc.Incommu^ Error ui dicfreP», nicabi-lc enim eflè ratione h-evyiilt;nxi, id eft, ingcnerabi# Sefft quam Iis, non eftcntia Dei eft,fed differentia quædam Eft «/wv»««». fcntiæ.Eodem modo nec Filq nbsp;nbsp;nbsp;id eft, eflêntia eft,

li )-wviir’(i,id eft,generabilc,fed differentia eius,quaDe^-us 6lt; particeps eiufdem Eflêntiç,hypoftatica eft.Hac rationc cnim hypoftatica, non pofïùnt W id eft, definitione, vnum efTe Pater, QC Filius, neque cnim pars,»in«jid eft, eftcntia alterius partis cftè poteft, fed fimul »lt;n«s partes omnes, funt vna tota, quamuis par-teSjVâ/, id cft', definitione fi'gillatim différant inter fe,fingulæ autem àtotius eftèntia différant duntaxat

V XdViijid eft,ratione,de quo alias di(ftum,SC cxemplo Animæ noftræ declaratum. Iccirco Hilarius fimili# tudine Generis,Patrcm, SC Filium aliquid vnum ef» fe dixit, de quo pauló ante. Quod fi, ö Aduerfari|, communem óf vnamDiuinitatisvaîiWj id eft, eftcntia nonnegatis, ôf nihilominuS dicitis patris v^lt;a, id eft, cftèntiam eflè S)7W(«now,id eft, ingenerabilc, negabitis profeeftb, quod tarnen propter pudorem amp;nbsp;metum impietatis negatis vos negarc, nempe Vnitatem Ef# fentialem Dei, Si contradicentibus rationibus, 6f o# rationibus vos metipfos implicatis. Nam fi commu# nis fit Patris Eflêntia rcliquis, ipfamquoque efle oportebit communem . Quo exiftente falfo, fe^ quitur, vt nonfint Vx4?Eflentia Sié idem, ■ quemadmodum nos dicimus.Proindc fi incommuni- '

u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H 3 cabilir

-ocr page 74-

läcoii Sclcg.contra yftititrjnjtarios

cabilis cfl i^«w«iri«,Enênti'a autcm Patris eft,vt dicitïsy communicabilisj fiquidem numero difFerunt eflcntia Patris,Slt; Filïj,no erunt ccrtc vna fimpliciter SC corn*. Hiunicabilis eflêntia Patris,ÓC Hiidua: erunt fentiæ , ócTnonn/fi mtTtttf-v/tftfdx}», nempc Logicovno romtnunicabunt, quodDialedlici, Vt’//,aut V/w», VnumappelIant.Qi.ra pofita Vnitate ÓCcómunione inDiuinis,quçnam abfurdafequantur,fupràabundè fatis eft demonftratû. Ab vnitate igitur Eflèntiæ di* lcedentes,nullum habebunt tutum receprum,fed om#. nibus modis falfitas opinionis erit con/picua. Quod equidem ad phrafes ÖC vocabula ÔC einet, nihil moror, quomodocuncg enim loquamur, nihil refert, modo confentanea feripturis facris de-fendamus. Non enim in verbis,fed in rerum fenfu at* que intelligentia ineft veritas aut falfitas. Senfum autem feripturarum verum non tantum Grammatica interpretatione,fèd præcipuè Dia!eôtica,ô^ fupre* mæ Philofophiae perfedîa quadâ notitia attingimus, quam vtinampleriqj mallent incognitam addifeere, quàm tam fuperbo, 5^ tam vano præiuditio tanquàin inutilem putidc contemnerc,amp; conculcare: qui dum alios propter arrogantiam non audiunt, aut aliorum argumenta propter ruditatem non intelligunt,facile intelligitur quo animo talium errorû patroni, ôt de* feniôres eftè voIuerint.Hacftenus breuiter,( vt potui* mus)comp!exi fumusomnia, quæ vifa funt facere ad aftruendum de Santfta Trinitate Catholicum fenfum

orthodoxum dogma, ÔC præterea ad refellendum nouæ Haereftos horum Antitrinitariorum errorem. Rogamus autemfupplicesj^ deuotihancipfam San*

• nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dam^*

I

-ocr page 75-

Liier IL,

lt;fram,S^ ïndiuiduam pluribiis eflênnjs TrinitatemjVt nnfericorsjóó propitia mentes noftras amp;nbsp;tenebras luminct,amp;!; fe nobis conipiciendam in fandris fcriptu-ris exhibeatj ne aut Vnum fine Trinitate, a«t TrinS fine Vnitatecreatoreni, fiCopificem omnium return falsb credamusjfed ex corde,2C verè fateamutjfiC Ef« fentia vnum ÔC perfonis trinum cflè Deum verum 8^ creatorem noftrum:cui laus,honosjamp;^ imperium per ümne Æuum*

I A C O B I S H E G-

ƒ(ƒƒ S C H 0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0

fsnßs contra lt;iAntitrinitarios Liber ßcundns,'

, 1.--^ ÏPO s 111 s OMNIBVS Q_y Scciuîta eonfuHfîà’ pertinetad veritatem huiusor-thodoxi dogmatis, ÔC ad refebf“°f«™' \ lendum crrorem aduerfariorû»

hatfîenus omnia copiosè,ô(S lt;nt^«lt;ftKcSt fuperius expofita, quibus fane allegandis, breuiter il lorum argumentis rcfpondere 8C fatisfacere potero deinceps, vt opinor. Pqtant açluvrfarij nos Sabelliz ue, quôd nimirû nub la difcre#

-ocr page 76-

^4- lacolt ScJjeg.iantra ^/ttunnifarioî

difcretione E(Ièntïæ, Patrem, Fih«m,SC Spïn'futt! fancfluni fiibfiftere dicamus,fed duntaxatinanibus quibufdam Rdationibus cos difcernanius, intcnni reuera cofundentes fpfos ôô pro nihilo habentes bac Vnitate Efïêntiæ aftn'dlos, quapofita, plun'ma felt;* quantur abfurda. Poflêm ego dicere ipfos eflè Arta* nos aligna ex parte, qua nimirum fentiunt,Patrem à Filio,nô tantum fubfiftentiajfed etiam fubftantia dif fcretû,nec difFerre ab Ario,Cqui tame magis confen* tanea fuæhypothefi dixit) nifiqubd coæternûfilium ftatuunt, quod ipfum tarnen certè ipforum hypothefi parum eft confentaneum. Nam fi Generatio non eft in fubftantià Patris,fed extra, oportebit genitum Fi^ F'um cHè crcaturam : cum quicquid fit extra vtsioai Dei gimtur fatcrifiiiura Patris.fit creatura.Nifi velimuscomplures,vtEflèn? .euccreiturani. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r * i

tias Diuinas,ita quoep plures fine productione Deos aftruere. At quod efientiæ caufa producitur,eoprius aliquidEflentia fit oportet. At quicquidEffèntiæ fuæcaufam habet, id priusnen fuiflè oportet qu'am fit fadîum.Ita de Filiofenfit Arius.Qua in partequû non habeant quo fe defendant, volunt nos ad fimilctn confeflioncm eiroris feripturis quibufdam cogéré, «roiîîquot;bcnq'^oT'’^’-’$: idcm quod ipfi dicunt non fateamur,Sabellq er^ aftipuictur. vtobid j-Qris aftutè uosinfimulant.Sæpè inquiunt,ficinferi^ ptoreHutepprobtt pturis exprimî non vnum ,fed alium Deum Patrera, fîC alium Dei Filium.Vt quum feriptura dicit:Vnus Deus,6lt; vnus Mediator Dei ôi hominû,homo Chrigt; ftus IE S V S. Si,inquiunt, ambo funt vnus Efièntia Deus, quomodo numerantur i èC horum quisqj vnus dicitur figillatim Deus,ô6 non ambo vnusDeusc'Re^ fpondeo, numerari duos hypoftaticè, fednon Eflèn-i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tialitcr

-ocr page 77-

L\ler, Ih

thiiter Duos.Scd nihil eftj'nquiunt, fine cflêntia num. Concedimus. At non fi quid fine vna non eft vnum, iccirco eficntia quocp per fe propria, feu cflentialiter, eft vnum, amp;nbsp;feparatum ab alio quogt; Uis eflentialiter, quod ipfum euidens eft in potentijs Animæ,quarum exemple adumbramus fubinde fan^ (ftæ Triadis vnitatem,00 MuItitudinem.Sed nos per* Ibnas Trinitatis definimus, no tantum Eficntia Vna, fed ctiam différentes hypoftaticis tribus,quas nequa* quam Accidentia , aut inanes quafdamRelationes eflefuprkoftendimusjfed diffèrentias vnius Effèntig» Diferetionem eflentiarum quae abfurda fequantur, oftendimus antea, 6^ exemple Animæ planum feci* mus,quo padie diuerfiffimae nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft, facultates

vna nihilominus Eflentia 2d non multac eflèntiæ exi* ftant. Quod vt melius intelligant Aduerfarij, alio quodam exemple vole adumbrare /hypoftafibus di* fcrepantia,non etiam eflentia difcrepare,quandoqui* dem nihil verb illi efle arbitrentur, nifi quod ab alio feparatum fit fubftantialiter feu Effentialiter,2d feip* fuba^nnniteriitib fo non tantum fubfiftens, fed etiam exiftensfuerit,2d ?tOf/4f/.Nemo ignorât, Anima vnam efle fubftantiam, amp;nbsp;Saie»,id eft,eirentiam,fed talem vtrfc»,id eft,eflentiam quat proférât fuam eflentiam ad partes diferetas alias, nempe corporis,quas informatione 2d »lt;ria,id eftjcflen tia fua conftituat animatas 2d viuas. Ergo cerebrum, quicquid dicitur eflè, id propter Animæ slt;nlt;»*, id eft, clîèntiâ ipfum informantem dicitur efle. Eodem mode Cor.Nam exanimate homine, ncqj cerebrum am* plius eft,neq; Cor,nifi a:quiuocc,2d iiLonnos, id eft, quiuocc fic appellentur, Vna ergo eftAnimae, cere^

I bri

-ocr page 78-

‘ ti ÏAcali nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ntitrinitarios

O

bn', amp;C cordis eflèntia, nee difFert Anima cflèntiafu^ ab his vtrisq?,nifi quod quatehus eft Anima, dicitur efîèfeipfa, quatenus autem informât partes illas, non fimpliciter cHc.fcd ineflè, tanquàm Forma in Mategt; ria, dicitur , partes illæanimatæ, ab anima,tangt; quàm «/ujJaieGdicuntur propagatæ, fine quibus Anû? ma non fir,nec illæfine Anima fint. Fingamus Anb?. mam fcipfa viuere,amp;r non adminiculo corporis ( im# perfeeftio enim eft,adminiculo alterius viuere) in fuar propria fcilicet i. effèntia hypoft aticas bas perfe* Ä Anima in rua »ƒ ai (^iorjes^tanquä a dus fecûdos, ÔC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcilicet produ^'

proJuccrcthas dtife, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n j r-K -r -i C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

rcntiaspartiuni.quâf centem.Producerc ubi limile^perfectioms eit.prodiw rarioiiecorporis did- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. n , r -

«urproducerc.tum ef, cci'c aliquid adminiculo materiç, eit imperrectionis. rentes ab anima pto- Tolle quæ funt imperfe(ftionis,tum in Animæ vege^ tatricis cflentia inerunt,J^w;ri5 cerebrij./'w^'s item cor^ dis, producens eas in feipfa, quas modó caula imperfedionis dicitur producere Anima in corporca ÖC mareria Jdipfum afio quodam exemplo commodiJ» lis poflèt adumbrari, quod iam antea à nobis eft proj» policum.Vtfi/te«.««« Animæ tres,nempelntelligensi Sentiens, nbsp;Vegetans, hypoftaticis ÔC produdionis

originis diffcrennjs inter iz difereparent, de quo alio lococopiosè didum . Non ergo fï Deus Pater mific Deum Filium, aut feipfum Deum mifit, aut Eflèntia difcrepantem Deum mifit, fed eundem Eflèntia Dc^ ^omodoTiihisidï unT,verum hypoftatica differentia alium,quæ non eft Patridicatur,amp;quo , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i / n . i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t ■

paciÄ.noi’.idem. mane quoddam Accidens, aut vana Relation vt vu fumfuitSabelliOjfed differentia saaJ'tsjd eft, fubftanrf tialis,quibus nimirum différentes,ôé perfone,6lt;f prerf terea etiam totaTrinitatis eflèntia definiri cofueuiG Vt liquet exfuperioribifs à nobis demonftratis. Adlt;s

werfarQ’.

-ocr page 79-

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^LÜer 11. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^7

«crfatij ante noftrijiypoftaticas l'îfas diffèrenn'as non çenfenteflè WM quiddâjfed Accidcns, imagina«# rium quiddâ(GraîCi enimPhilofopJibvt Ariftoteks, .Accidentia,appellantquçdâ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apparentes

j-eSj) qua opinione cum Sabellio faciunt Âduerfarn noitri,quau recte lenient babelliusnngens perlona# uerûnjcum Sibjcii/p tum Deum, tanquàm Ver turn num quendam Rcla# qi«Xm*iquot;cHc'nMr tionumdifFerentqs obnoxiû, vt qui modo banc, mo# dó aliam perfonam pro re nata tanquàm in Tbeatro quodam fuftincat. Non ergo elle Accidentia ôô inagt; ^cs quafdam Relationes Diuinas, quibus definian«# tur perfonat, iam antea eft demonftratum. Probent igitur nos inanibus Relationibus hypoftafes feuper^ fonas Sandæ Triados^defcribercjôôfatebimur ctiani nofmct ipfos Sabellizare , ipfos autem aduerfarios yerèfîCCatholicèfentirè,quandoEllêntia diferepan# tes perfonas dicût cflè.Necg verb 'a Sabellio tanquàm Hçretico fugienteSjin veftra dilcedimus tan^ trans# fugac quidâcaftra.Non enim quemhypoftaticealium Deû elle dicimus ». eunde eflèntialiter etià alium Deô eflè pronunciamus. Inter vos enim , ó AduerfariÿSv Sabelliumymedia eft Catholica veritaSjSC fides,quam vos,propter ri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rit ftafigwi, ideft, defecftumdiui#

, fionisviderc nôpoteftis,dumconfunditisfcilicctno côfundcnda,ôô diuiditis, nô diuidenda.Nos alio mo# doDeum dicimus Vnum, amp;aliomodoTrinuellê, quàm vosrnec fiSabelIius peruersèfenfiuiccirco vos fentitis confentanec. Multiplex enim error elle po# tcft,cum veritas non fit nifi vna. Vosplures Deos ef# (èntia differentes, introducitis. Nos vnum Deum, no

•fjbftantus feuEfîêntnsffed Subûftentijs, non vnum la eft»

-ocr page 80-

lt;f 8 Jacoli Scle^.contra^ntitrlnitarioî cfle dicimtis. Vc vnus ergo Deus Parer eft I'ta vnui Deus eft Fih'us. Ambo funt vmrs Subftann'a, feu Ef-fenn'a vna,fcd numerantur, Ôc fingulares funt Subft^ ftentijs. Subftantïæautem, fubfiftcntixdifcn'men lilt propter no am'maducrtunt. Quando aiw

lt;în®moc!o infcnfgen, tcm Sci iptura dtctr,Deum,ex Deo, aut de Deo gen ià™aï’Dcr° jc'ow nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accipiendum eft, vt ft dicamus Pauluni

jcnitiim. gjj. Petro genitum, qui difftrunt Eflentfjs, fed, Deug, hoc loco ftgnificat, Efle hypoftaticum Dei, vtDeus

• Filiusgenituseft,cxDcoPatre,non quod Deus fi'mi* plicitergenuerit Deum, SC Eflentia, Eflentiam, pro^ pter caufas in Diexodo fupra expofitas. Sophiftica igitur funt aducriariorum argumenta, confoia, ex vitiofts antecedentibus vitiose concludentia, quæoÿ mnia facilime animaduertet, ft quis benèea, quæ ha# (ftenus diximusjintellexcrit. Reliqua dicunt, vtnos, fed principijsnoncofentanee,vt nos, partim Arium»-

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;partim Catholicos imitantesftilicet.-

SinmjtiittArgu. Quærüt cx nobis,quomodo velimus interpretari *“Sth.i(S, hanc Petri confeftionem quando inquit;Tu es Filius

Dei viui.Quomodo igitur (inquiunt ) aut qua ratio# ne Ghriftus fecundum diuinitatem, eft Filins Dei^ num Patris Dei ƒ an verb i Hi us noftri Dei eftentia Vnius, hypoftafibus Trini r Rcipondemus, vt in Diexodo eft declaratum, vocabulum Dei,aliàs vfur# pari fimpliciter, vt cum dicimus Deum efle omnipo# tcntem,aut creatorcm, quern definimus fic, vtlit Ef# fentia vnus,amp;^ hypoftafibusTrinus.AIi'as vfurpatur, vtfignificet Vnum hypoftaticum , vt quando dici-mus,ChriftumDei Fih'um cfle, nam non fimplicitet Dei,fed Dei Patris eftFilius. Ergo, inquiunt, quar# • ti»gt;

-ocr page 81-

Liier IL

tus erit Deus,qui nec^ Paterfolus^ ficlt;^ Filiusfolus;« necp Spiritusfandiis folus fit,fed vnus Eflènn'a fimul omnes exiftensc'Refpodemus nos, Vnura ilium fim-pliciter Deum cflè »(Hiî^diftinf^um trib'us hypoftaticis differences famé,de quofcriptu eft: Audi lfraeI,Deus Ocuf-«« nofter,Deus vnus eft.Sed Pattern efle,autFilium cP fc,eft diffcrentiam efle hypoftaticam huius vnius fim-pliciter Dei omnipotentis,SC creatons omnium. Eft enim Pater,non fimpliciter Deus, fed gignens Deus, pciroabu.Mi.ai^ 6lt; à quo funt omnia:00 Filius quocß,non eft fimplici^ ter Deus,fed genitus Deus, Ô5 per quern omnia : nec Spiritus fl net us eft fimpliciter Deus, fed procedens Deus,in quo funt omnia.Simpliciter autem Deus eft, fimul gignens,gcnitus,SC procedes, à quo, per quem 60 in quo funt omnia.Nec fimpliciter eflealiquid,im# pedif,quó minus caufa J'iæ«;iilt;yf),i.facultatû aliud,atq? ar liud effe dicatur,vtHomo,quod eft caufa E{rentiç,Slt;:: definitionis, Vnû fimpliciter efle dicitur.ôe tarnen ni-hilominus caufa generis,SC differentiarG,iIludVnum dicimus efle multa. Nec fequitur, vt Homo, præter partes fuæ definitionis, fit aliud quiddam, cum defi# nitio nihil aliud fit quam fimpliciter res ipfa, id eft, fimul omnes partes definitionis,quibus Eflcntia abgt;

foluta definitur.Ergb cum dicimus, Deus, Deumge^ mTiPin oïT” nuit,non fimpliciter intelligcndum eft, vt quum di cimusjDcus creauit omnia,Deus omnipotens eft, fed rationibus hypoftaticis explicandû, qui Deus,quem Deum genuerit.Deus enim non quia Deus,fed quia Pater,gignit,6ó Deüs,noquiaDeus,fed quia Filius, genitus eft. Et vt ratio Simpliciter Sd eflèntia Dei, vna eft , ita ratio eiufdem hypoftatica, Sd relata tri-

l 3 plex

-ocr page 82-

. Jacolt Scle^dontrtit^niii:tKh£7tcî

eft.Qi’od fi vnaeflèt vecdb-ju DetÔLiiqiî »«»'«SXvtop»?/’ gc’^iri^jconcluderctur, vtiq; id qucd ipH putar.t ab.^ ' furdiim fequi, ncmpe quendatn eflè quartum Deum, Eflèntia vnum; èC Perfonls trinum. Vfus igi'tur vof cabuh Del in fcripturis quodamniodo æquiuocus eft confiderandus.Deus enim qui creauitomnia,non eft fimplicitcr is, qui Dcum Filiuni genuit, non enim Parer folus creauitjfed Pater folus genuit.

^tnr^m' Similcm rcprehcnfionem, ÔC rcfponfionem habet, quando dicunt. Si Deus vnus eflèntia, æ trinus per* fonts eft, fequitur, qua ratione Deus Verbum,eft eft fentia vnus cum Patre, amp;Spiritu fandîo, vtfimul etiam Pater, Si Spiritus fanrftus, fint incarnati. Re* (pondemus, vt fupra, non Deum,vt Deum,fed vt by* 'poftafi'n,fî^ vt Verbum, feu Filium,aflumpfifle natu* ram humanam. Atep id non abhorrere à natura Si vcif ritate,aut impoflibile cflè,oftendimus, quum Anima etiam hoftra, ratione Eflènriæ, vna, nihilominus fuis facultatibus corpus informante reliquis, non fequft tur,vt Mente etiam,feu intelledtu fuo partem aliqua informer. Sed reiponfum ad illud eft in diexodo fu-perius « Nos autem non ( vt Aduerfarij ) Patrem, Si Eflèntiam Patris idem omnino dicimusefle , quum différât formaliter, vt in diexodo eft demonftratum. Si Eflèntia quidem Patris communicari poffit,Patria verb J'l/M.uit fit incommunicabilis.Adueriarij dicunt, qubdnec Eflèntia, neepatrium eflè, poflitalij com* municari. Quomodoigitur erunt naturæ eiufdem, Patcr,6ó Filius, fi Patris natura non eft communica* bilisr’ Aut quid vosquefo appellatis communemma*

' furamç'Credofimilitudinem quandam,quæ tarnen fi*

ne

-ocr page 83-

Lîher 11

Âe natur cÏÏèntiæ cômmuniottequàdamtranfire-quot; îngenitumnequit.AtDeusnonptopagaturfean'nc, autmatcria,vtHoino.NarnficnaturagenitLcominti' nicat etiam cum natura gîgnentîs; fed Logica fpecic, non Natura Slt; Eflèntia, quæ eft fîmpliciter, ii X n ifi quidpiani.ExpIicent igitur nobis,quopaAoin coinmunicantibus vlla re ad numerunijeadem poHïc ineflè Vna communicans fe cflèntia, ÔC naturae*In creaturis Elîèntia diferepantibus, quæ fimilitudinis Speciei Logicac fit ratio,qualis communicatio fit na^s turae gt'gncntis,ôd genitfvidere poflùmus; Sed in Pa tre,amp; Filio Dco^non Homoufijs, naturae communi# îatem.nc per fomnium quidem talem^qualem ipfi fin# gunt,videre licet, eftep omnino il/^s -Pin fupra noftrum captum quod dicitur,vt videatur nul# lo modo explicari polie modus hic communionisgt; quamuis illo tanquàm fundamento quodam maxime nitantur aduerfarij .Plærasqj illorumvanillimas nu-gacilTimascg rationes, defenfiones, repraehenfiones, confulto prætereo J quum magnam infeitiam Theo# logiæjPhilofophiæjôi^ Dialecfîicæ artis redoleant, 8C quiuis ilia tarnen ex antea à me dieft is Suf expofitis, figt; ne negotiopolTitrefellere. FutiliajinfirmaUeuiaj rui# nofa funt omnia, qux ex falfis hypothefibus conclu# duntur, quibus euerfis Sxf confutatis, ipfum vitro ar# gumentorum ædificium penitus^difiedo falfo funda# mentojcorruit.

Diftinguunt autem ipfi fignificationem voca-bull Dei, clt; tn rem limphciter lignihcatam hocno# minejamp;l fecundum quid,fignificatä. Ac Dei quidefii' vocabulum, vbicun^ abfolutepofitum reperiatur in fcriptura,.

-ocr page 84-

y t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jac oil Scheg, conira ,^nturtnitarwt

fcriptura,nihil aliud eoquamDeum Patrcm figniK# Mfluwferif diuWunt cati inquiuntjquum Filius(inquiunt) non fit fimpli* totoîp«’fcîr.’«fe“’ citetifed ex Deo gcnitus Deus,5lt; Spiritus fandus fic «quot;Xquot;*procedens Deus. Quæ fi vera funt^ fequitur, vt nee Filius, nee Spiritus fandus poffïnc produci. Produdi,inquiunt,diuinitatis funt participes, quam confert ipfis Pater. Sed nó explicantprqdudionem, quoïnodo conférât communem illamamp;:fimi]em îrasquot;!nœ.cmpr^dt.. Diuinitatcuï 3 fc produdis, Pater. Nam fi, quia Pa# fimpliciter eft Deus, Paternitas autem fit in^ communicabilis, fequitur vt Diuinitas etiam fit in» communicabilis. Aut fi Pater,nó quia Pater,fcd quia diuinitate præditus, fimpliciter eft Deus, compofi# Dfltmnii. aliquid erit PaterjCx Paternitate, ÔC diuinitate» quod compofitum ipfum fimpliciter Deus fit, nem-pe compofitum ex natura Diuina communicabili, Si hypoftatica differentia incommunicabili. Quod ß diuina natura Patris eadem numero exiftens, com# municabilis eftjdem vobis, o Antrinitarij,erit dice# dum Sc fentiendum, quod nos dicimus, ÔC fentimus. Sin verb participetur à Filio npmero difereta diui# nitasa diuinitate Patris , diuiduam fcilicet numero quodam diuinitatem Patris efle oportebit. Atdiui# fionisin partes resomnis incorporea expers eft, eb cnim differt incorporeum à corporeo genere,quia eft ,v.fänieTQ-vlt;n«t quçlibet, nee diuidi in partes po# teft. Quare cum hoc modo,nempe diuidue diuinitas Patris non fit comunicabilis, ex neceftitate cómuni# cabitur eadem numero exiftens cn hypoftaf« Filtj.SC Spiritus fandi, quod ipfum nihil aliud eft, quod pos confitemur, De um fciliçet, effe Eftentia Si Nu#

mero

-ocr page 85-

LÀler IL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7;

lîicro Vnutn, perfonîs autcm, vel hypoflaticis difFci# rentijsj Tn'num. Ardius aftringf ratione argumentum hoc non poteft, vt hoc tanquàm quodam Achil^ le J interclufa ÔC erepta omnia elFugia videantur ad^ «erfarijs. Nam fi Pater fuam .communicat naturam generando, vt Paulus fuam generando Petrum, non diuinitatis cert'e, fed materiæ caufa Filius propaga^ bitur ex Pâtre. Propagatio autem ex nihilo, non eft generatio, fed creatio,at illi Deum efiè dicût Filium, èc Spiritum fancfium, qu? poterunt igitur vel ex ni-liiIO,vel ex materia produciî'Strenuc igitur illi homi# nés affirmant 06 aflèuerant aliquid, fed adproban-dum tarnen nullos habere neruos argumentorû con^ fpiciuntur : ÔC non tantum aliorum argumentis gt;nbsp;fed fuis proprijs etiam ipfi hypothefibus exagitantur,con futantutjSé coarguuntur J vt ex Omni parte falfas, fu^ tiles 3 de non confentaneas efiè appareat ipforum ra;: tiones dC difputationes quas in medium affèrunt.

Aliquando inferipturis de Deo prædicatur Pa^? osfutum ' ter, aut Filius, aut Spiritus fantfius, nonnunquàm è regione, de Pâtre, Deus,aut de Filio, aut de Spiritu fando. Si de Deo dicitur Pater, nihil certèpropter Relationem Patris aliud quàm tota exprimitur Tri^ Duplexcftvfusvo-nitas, quæ limpliciter eit Deus, de extra quem non ns-eft alius Deus. Nam extra Pattern, Filium, de Spirit tumfan(ftum,non eft alius Deus. Patris autem voca# bulum non poteft intelligifcilicet propter Relation - ' nem(cuius totum efiè,eft referri ad aliud ) nifirefpe^ du a lè produdorum.Simili ratione nec Deus Filius intclligi poteft,absq;' Patre,0f Spiritu fando, dC Spif ritus fandus,non intelligitur Deus efiè, absq? corre^ ... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ ' K latisi

-ocr page 86-

Tacoli Scleg, Ânt’ttrinirarios htis^quibus finirur Spiritus fanóïus. Contra aiifcm^vT prædicetur, D E VS, dePatrc, vt fidicatur j Pater, eft Deus, tum prædicato fcilicet propoiitionis fignigt;

ficatur principatus quidam originis. Et hac ratione, de tribus figillatim praedioabitur Deus nonfimplici^'

ter, fed fccundumprius , dd pofterius, quoad diftin^ guuntur fcilicet differentijs relatis hypoftafeon, Dei enim vocabulum hoe modo fignificat inDiuinitatc (quæ Diuinitas eft Vna Eflèntia ad numerum)prius' ipfum Patris Eflè no caufa Eflèntiæ, fed fubfiftentiægt; a quo nimirum eft omnis Paternitas,quæ in cœlo, quæ in terra eft.Ita Patrem,pcrFilium,inSpiricuS. Qui raHone, Pater dicimus omnium crcatorcm, Eodcmfenfu dilt;ftum illt;’-^quot;ocLa^roYicr“**^’ ^^d quocp fuit: Afeendo ad Patrem meum ad Pa-' qua till!, Pafcï,amp; tj-^nî vcftrum,Dcum meum,St Deum veftrû. Deutn loan.ï», fuum appellat Patrem j propter principatum origin

nis,quia «zw/)T@-,id eft,ingenerabiIis,ÔC Filq , id eftjgeneranSjPaterDeus.Alioquienimnifivoca^^

bulum Dei (quatenusprædieatur de Pâtre) fecundii prius 2lt;pofterius fignificans vfurpstur, nccerfcerir, m ß dicatur Deus fimpliciter, vt Pater etiam fit ào xcqu.tw.vtiiPa- totaTrinitas,quodaduerfarfjnobis tanquàmabfuri? «c. dicit.if cfleDcus, diini cxprobrantjignariDialecfticæ, quæ docet non dic-itur Pater quoquc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i r- -r- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i . k r

fneFdr s^si icmpet cadcm lignincationc vlurpart vocabula. Nec go, per eflentiam dif- eft nobis laborandum,etiamfi differentiam hanc digt;


fîlîo.ôd Spiiitu fan-


pothelîs eft Quiirtiar- dtam vocabuli huius quod eft, D E V S, ipfi modo' fiumcjitihuius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nobis vitro iam non concédant,c'um alias tarnen ipfilt;f

mec Aduerfarijeo fignificari dicant (ab ipfa veritatc coa(fti)interdumfimpliciter Deum, vt Patrem, non# nunquam fecundum quid Deum,vtFiIium, £lt;Spiri# tum fandum, de quopaulb ante fuit didum. Qiiare ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfiS;

-ocr page 87-

Liier II. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7 5'

fpüs qtioc^ autorfbus «^‘“‘'WcritDei'vocabuïnnij bac in parte eos fiiffragart nobis oporteat, nifi ipfi a fe diflèncire velint.

Quando autem Pater foins Deus verus cfïè dici? tur, non fie accipiendum eft, vt Aducrfarij opinaiv tur,quia videlicet Patris diuinitas, ad numerum vna incomnmnicabilis fît, QC quod Filius, QC Spiritus fantfîus, fint Deus duntaxat propter fimilitudinéna# SoiuiVt--turæ,quâ habeat cum diuinitate PatrisoSlt;l tarnen quç na, aut qualis ilia natura numero^ôt Efièntia diuerfa à natura Patris fit, non explicant,nec quæ,aut qualis ilia fimilitudo fit, oftendunt. Solum ergo Deumeflè Pattern aducrfarij dicßt,quia fît fons diuinitatis reli# quorum duorü. Ego quidem quomodo fons feie com^ municet intelligo, fed quopadlo Patris diuinitas fefc communicet rebus numero, ôf Eflèntia afedifferent! tibus,hadtenus ab Aduerfartjs intelligere non potui.

Itac^ Pater, folus interdum Deus verus dicitur, non quod Filius, aut Spiritus fancfîus eadem numero di^ uinitateCquæ Patris eft)non fint Deus, fed quod Di;: uinitasPatris, quam ipfe Pater àfe propagatisduo^eiicrtise)Patcr dibus communicat,fit vna,Slt; fola,extra quam non poG fit elfe Deus. Alioqui enim quomodo Filius etiam à loanne diceretur,Deus V crus,fi Patria duntaxat Di^ îjolnÂ. uinitas,quatenus Patria, duntaxat Deus verus elîêt':' Namfi Ingenitum efic, in caufa eft, vt Pater folus, id eft,duntaxat Deus verus dicatur, Ergo Genitum eft fe, per fe caufa crit vt Filius non fit Deus verus. Etegt; nim fi affirmatio, per fe eft caufa affirmationis, negagt; tio per fe caufa eric negationis. Ex quo facile peripi# Citur, quam fit aduerfariorum error, amp;nbsp;quatp

K 2 diftem

-ocr page 88-

7 Jdcdi Scheg, contra ^ndtrimtarios óiffcn tança dicat fcn'ptuns.qiias tamc fcripturas fais erroribus accommodarc gt;nbsp;amp;(. diflidentes J'is lt;fiâ tanquam confonas apph’care incptc argumentando ' ' fuaï opinioni conantur. Ahïid autem eft dicere 3 Pa-trem folum eflê verum Dcum, fics vt extra principa-tum ipfius originiSjôC extra eflèntiam l’pfius, nihil dt-/ uinum efle intelligaturrôi^ aliudjfi quis dicat ; Solum Pattern eflè fimpliciter Deum, prout Aduerfartj fen^ tiunt, quum Simpliciter Deus fit Tota Trini tas, de quo didum alias. At fi folus Pater dicatur verus De# usjquomodopoterit fine correlatis dici,quum Patris cflèjfit referri ad aliud quæ correlata pertinent cer-tè ad Eflèntiam Relatorum .Deprærogatiua Patris in diexodo fuprà didum eft,nec his repetitis in præ^ fentia eft opus. Itacp non alia ratione Filius Deus eß verus,quam qua eftamp; genitusjôf fubfiftens in Eflèn# tia Patris.Ex quofequitur, vt Filius Dei (quem vos defcribitis nefcio qua fimilitudine Naturæ ) non fit verus Deus , cum non fit idem Eflèntia cum Patre aduerfarijs facit Hilarius,fed noftram non ipibrumfententiam confirmât, inquiens : Per id enim Chriftum côfeflà eil Ecclefia eflè verum Deum, quód folum verû Deum confeflà fit Pattern. Ita quod folus Patcr,Deus verus eft, Dcum verum confirmât cfîè Sè Chriftum.Hæc Hilarius. Veritatem diuinita# tis Filiusjôè Spiritus fandus, à Patre habent, quum ab ipfo produdifintcoëffèntiales et. Nam fefolo, ôi feipio Deus eftPater, at Deus eft Filius, Óó Spiritus fandus propter Pattern. Nam fi alius etiam differens eflèntia à Patre, non folus Pater eflèt Deus verus, quis nondubitaret de Filio, extra eflèntiam Pattis genito.

-ocr page 89-

Liter IT. ' ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*77

gcnito, vtnim verus efiêt Deus, ciim non pofllc niß vnuni prtmurn folum eflè veruni i Pater auteni foins primus origine óó eflèntia Deus verus eft.

zA , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j- • p . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T Scphmiim Argt;

Sequitur prodigiola interpretatio verborum 10giinientüjn.

annis,qua dicunt feparatas wlt;ri«î Patris, dC Filij, loan-nem voluiflè his verbis explicare,quibus dicit. Ver# bum,feuA«'z»{*,fuiftè apudDeum Patrem.Nam, inqui# untjidem numero amp;nbsp;eflêntia nó funt hi, quorum Al# ter dicitur eße apud Älterum.Nos equidem hypofta# feos refpetftu diêlum il lud interpretamur,quód vide# licet Verbum ita fuerit apud Deum Patrem, non vt dißunduma Patris eflentia, autnumero difcretum quiddam, fed quatenus Eftentia Dei, quæ eft Deus, fuerit ipfum Verbum. Quando enim prædicato ap- ,^’j°vcrbquot;a ponitur articulus apud Græcos, tum prædicatum DVusrrat^verbun, effentialitcr ( vt ficloquar) de fubiedo dicitur. Vt cum dico,»irti/» Isi to id eft, voluptas eft ipfum bo# num^perinde eft,at(Ç ß latine dicerem, Voluptas, eft

ipfumbonum. Aliud enim eft dicere, Voluptatem, („hacoM. eflebonam,2lt;r aliud, Voluptatem,eße ipfum bonum, fone.p »dicatum ca, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ -1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r . . r'u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;non fubuftum.

Vt inquit Ariftoteles in prioribus Analyticis.QLmm itacploannes Apoftolus aitjKsö ÄDy©',id'eft,Deus eratipfum Verbum,ficexponendum eftrEtDeus,e# rat ipfum Verbum,id eft,ille Deus Pater,apud quem rationevjTOcaui«! erat Verbü, illefcilicet ipfe Deusnó ratione , fed ratione fuse Eßentix erat ipfum quoqj Verbum.Supra diximus,quon,iodo Pater, aut Fiiius,aut Spiritus fandus prædicari foleant de Deo per fe, 06 in quid, tanquam partes definitionis de de# finito fcilicet. Nam quädo dico, Deus eft ipfe Pater, nihil aliud dico, quam, Deus eft ipfa Patria Eflêntia

K 3 gignens

-ocr page 90-

ÿ 8 hcolï ScJjeg.contrd /^ntitrinitartos

gignens Fi'Iium , prodiicens ciim Fih'o, Spiriturâ i'anlt;ftum.Et hoc ipfum quid quæfo aîiud cft^quàm di^î 4e (im ■ Dcus, eft Pater J cum Filio, amp;nbsp;Spiïitu fancîo^ cirer Deo pafsintptx quum Relata ieparatim non intelligantur, Nam eflc .dicirt vt nbsp;nbsp;nbsp;î(; feu jpfum Patrcm fie definimus liquidem lÄ-n n itinwO', id

eft, pro nomine pofita fuerit definitie feu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pari,

fimiliratione poftiim dicere,Deus, eft ipfum Vet!« bum,feu ©tètjtsîfi a A«gt;©-,id eft,Deus,eft ipfum Verbu. Nam Deus eft ipfum Verbum, à confubftantiali Pa^ tre genitum, Sd cum ipfo cofubftantialem producens Spiritum faneftum. Non alia rationc prædicamus de Deo etiam ipfum Spiritum fandum. Quoniam in hy# poftaticis quoep definitionibus includitur ratio vna diuinitatis totius iunda cum différentes relatis fcili^ cet reliquis hypoftaticis.Nec Deus fimpliciter, aliud eft quicquam.quam Eftentia vna, cxiftens Pater, Figt; Jius,06 Spiritus fandus. Pofliim fane dicere, Homo, eft ipfum,feu îndisyfzj'd eft,ipfum ens, Subftantia, item corporeum, item Animatum, item fentiens ipfum: led non contra licet dicere, Subftantia, eft ipfe Ho# mo,aut corporeum, eft ipfe Homo.Sic permiffum eft dicere,Deus,eft ipfe Pater,aut Filius,fed non,Pater, eft ipfe Deus, aut Filius,eft ipfeDeus , quoniamfe# cundum prius ÔÔ pofterius, hoc modo prædicatur Deus,cum Ipfe tarnen Deus feu S'«tA „ non nifi fimpli# citer, id eft,fimul de Patre, Filio, SC Spiritufando prædicetur.Haud longe fecus, Animam quoq; dici-mus effeipfam Facultatem intelligendi, aut fentien-di, fed contra nemo dixerit, Facultatem aut intelli# gendi, aut fentiendi figillatim, efle Ipfam Animam, lè,d fimul omnes elle ipfam Animam, dicimus. Præ# dicatum

-ocr page 91-

Uïlîr. //. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7 ƒ

dîcatam autcRi omne^ quod in^quid prædicafiir de' Deo,pars cft dcfînin'onis Dei. Itaqj relt;ftc præ? dicatiir de DeOj^y S'a«’/®'.«} jf»ib/t«_,quoniam tribus bis deh'nitur Deus 1 impliciter.

Quuni fint idem ahquid nempe Eflèntia DeusPalt;OAiuum a»^

lt;5,0-- rn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r ■ ■ nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ S»ra«'f«quot;gt;-

ter,rilius,cC Spirrtuslandrus, nontequitur, (vt vt# detur Aduerfarqs)ergo funt idem fimpliciter, amp;nbsp;om? nino Vnus, c'uni ratione hypoftatica non fint idem ÔC vnus. Nec fi rationibus hypoftaticis différant, ob id fequitur,vt Eflêntias quoep habeant diferepantes, Illud Sabeîlius dicit, hoc Arq imitatores qui extra Efïènttam Pattis FiliumcoHocant. îta enimconclue dunt prxclari ifti argumentatores.Si Filius idem cft Deus,qui Pater,Ergo vnusDeuSjduo nomina habet: quare vera eft (inquiunt) Sabellîj Lybici opinio» Non eft autem Filius idem, qui Pater Deus, quia fi idem Deus,efl'et Filius vticp Pater.Ex quibus verbis poteft colligi,quàmmalc diuidantfenfum feriptura-rum,quod D. Paulus e’f#ii-n)/xu(«,id eft,recfte diuidere ap i. t™ x. pellat. Et pcrfpicuum etiameftomncshærefesnonQitæiitciui»: nifi ex inerudita feriptura rum concifione,SC dilania# tione prouenire, quanimirumcorrunipiturharmo^ nia veritatis per indodlos ôô rudes interprétés. Ar^ gumentantur autem aduerfarij hoc modo . Si Filins-idem eft Deus, qui Pater. Ergo, Idem crit Genitum,-

Ingenitum eflè.Omnino,inquam,fequcretur iUud* fi quidem Eflèntia,ôt differentia hypoftatica omnino idem effent.Sed nos cas V a«'?-?, id eft, ratione difere^ amninotantidcm*-pare in diexodo demonftrauinius. Communicabilis enim eft Eflèntia pluribus,fed differentia nô eft conij Biifuicabilis , Fafentur QC aduerfarij communicabi«?

' , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;km»

-ocr page 92-

S er nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jacobi Scheg.contra ^ntiitimtarioj

Itm Eflentiani,cun) dicunt Dciim, ex Deo gem'tump Adii trnii ron reAe gj. J errant, quod incorpoream, dC indiutduam cgt;HoneEiitnfigt;e,Ku jn pattcs fiumero Ö6 ctlentia dirrerentes bllentiam Nàturx diuinx. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. -r-rr . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\gt;r

diuinam, diuiduam in fclientias numero dilcrepates, arbitrantur effe, qua nulla poteft eflè falfior ÔC abfur«« dioropinio. Vtinterim non dicam,pro Vno Deo ipfosnobisobtrudereplures Deos numero different tes, quod tarnen ipfum Çe facere inepteinconfide-ratè negant,2lt; vnitatem,nefcio quam,trium Deorum fingunr,quam non ElTcntia vna,fed firailitudine qua^: dam fitfla commentitia definiunt. Quod fi Omnif» potentia, Bonitas, Sapientia, non funt Accidentia,' fed ipfa Dei cOêntia his ipfis fint aliquid vnum,' elTentialis hæc eritfcilicet, no fimilitudinis cuiuG dam ratione ElTcntia vna,quum fimilitudo non fit v-Qaxtiturabiductti- nitas Eflèutiæ, fed Qualitatis cuiufdS Vnitas. Qyx# noms trium perfona. j-o jam quo padfo pct geuerationem communicenc hæc Filio, vt his omnibus Filius non dilFerat a Patre^ Certe Patris diuinitas non poteft diuidi, cum fit ex#' pers quantitatis amp;nbsp;diuifionis in partes Eflêntia, ita quoqj omnipotentia, amp;C bonitas diuiduæ non funt. Ex quo fequitur,vt Filius (Patri non «/x(!/«4ilt;jj«s)fit pers horum,quorum caufa ab aduerfarqs dicitur fimi lis Patri, fiquidem à Pâtre indiuiduo partibus nihil

AbfurJi multi fcqiiû? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• a' • rr n. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

tur fxopqiioncau- patriuin Cl poiut incllc • At ex nihiio non porelt crea^» ucrfuioium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ojunipotcntia,cùm fit increabilisomnipoten#

tia, neq? propagari ctiam hoc modo, vthomo propa# gatur ex alio homme,quum nô fit wAniv quiddam om# nipotens.Ciiiæfo igitur abaduerfarqs,vtmodum mi# hi aliquem produdtionis diuinitatis ôôcommunica# tionis in Filio feparatam àPatre habente Eflèntiam,

explicentf

-ocr page 93-

expliccntc’ Vickor cnim’mihi omncs dixilïè, 8^ tant turn ilium Catholicumodumgenerationi5.cum pof«« fibilem, tum ncceflârium probafk ac demonftraflè, reliques autem onmesfalfos,amp;^ impoflibiles, 8C à vc* ritate feripturarum aliénés oftcndifle.Quomodo autem iplbrum aducriarierumeenfidîo j 8C præfcripto mode ÔC rationibus faills non plures erunt Dq nu? mere dilFerentesjamp;S elïèntijs':' Ergo different numero feparatarumEflèntiarum^Pater, Filius, Ô6Spiritus fandiuSjamp;T nihilominus ( vt ipfi dicunt ) tres numero Deos nefaseritillos appellare,quum tarnen Eflèntia differre, nihil aliud fit quam Numero diffèrrc lt;nbsp;Eclt; quidjlludeftaliud quicqu'am quam Numerum effen tiarum efïè Numeruminficiari c' Aut fi numero non funt tres Dfj,aut fi non funt numero multi,Ergo vnus crunt Deus numero 8C Eflèntia,quod tarnen vos non vultis,amp;f tanquam abfurdum 8C hæreticum à veri# täte alienum rcfpuitis,‘'Sic autem quidam ex Aduer^ farijs fcribitrEtfi Filius Deus eft, quia tarnen à feipfo XSIwiSS* Deus noneft, fed à Pâtre tanquàm à fonte quodam perenniemerferitjhoceft, natusfit,ac totam Diuinù.-tatem fuam Patri acceptam référât, idee neceft alius à Pâtre Deus,nec plures putandi funt Dfj. Hæc illæ. Qnæfo autem, qux non plures erunt quum différant Eflèntia,SC numero c’ Forfan quia Specie funt vnus, aut nefeio qua fimilitudine. Sed contra hanc Vnita«« tem alio loco diximus. Idem, per pofticum ( vt dici? tur) feproripit,quumeiobqciturmultitudociTcn^ tiarum Ôi. Deorum. Dicit autem ab huiufmodi quæ- ikkunonnii. ftionibus pqs hominibus abftincndum, de Deo lo-qui;aut credere nos non aliter dicere,quàm quemad#

• L modum

-ocr page 94-

î i Jactilï Scbeg.contra ^àtitrtmtartof taodum fcfe patefecerit in vcrbo fuo. Reêïè dicit( S^» iiud tarnen quærens qiiàm præfeferat) Aducrfariusi fed tamen non quemlibet Tcriptnrarum aut inferpre* tem, aut iudicem adniittimus vel probamus. Se plus ' vidiffèputac Aduerfarius quàm omnes Patres fcrisî

pturariim interprétés, aut omnes fcolaftici dodîorcS ( Patrum veftigijs incedentes ) viderirtt hacfîenus»^ Fili'irsqiisnioiîo fit Ambitio hæc eft, QC arrogantia^vt mihi quidem vi^ 4oXn iden? nbsp;nbsp;nbsp;detut, minîmè honefto pio, amp;nbsp;modèfto homine dii«

gna. Cenfet porro autem Aduerfarius hæc «tooV/wj xsÿ V‘lt;^«Jspugnarej nempedicere, Patrem habere fuurn proprium eflê fubfiftentiæ 3 ÔC Filium item, affirmai re deinde idem SC vnum ambos fimul habere Eifo eflentia: Pattern SC Filium. Ex quo fequiputat abfuti^ dum illud, vt Filius non fit coëflèntialis patri, fed vt ómninoFilius ipfe fit Eiïèntialis ipfe Pater , Qiiocî* ciim fit(vt certe eft)falfum, fuum propofitum conclit dit Aduerfarius efle verum.Sed claudicat,vt iam fe?^ quot;, pe eft didum, ratio hæc propter defeclum diuifionis' ïèudiftindionis,nempe,vtGreci loquuntur.^^VM/-Äti Tis SïiUfiinut, i .propter defedû diuifionis. 'Quippe; nondiftinguit Aduerfarius, Eflèntiâ Totius diuinu tatisjàdifferentijshypoftaticisfingulisjde qua diftinuJ dione alias eft didum,SCfæpe quidem. Habet itac^'

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Filius,fuumEflê hypoftaticumàPatre, fed EflèEft

fentiae ipfius Diuinæ tamen non eft aliud, quàm Eflê Ellêntiæ Patris,quum idem finrnumero, ( id eft, Eft' fentia)Pater, SC Filius, nequaquàm autem différant’ Numero ratione eflêntiæ, fed ratione duntaxat hy? poftafeon différât. Nam Eflê illud Eflêntiæ perfona«-proptsiti.iicqL ex xtfjn Qiuidi noHpotcft, ncquc exm-acena propagarti' öeïïipa-.a.- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

1

-ocr page 95-

' Uier - IL ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ex hihilo ereart, quemadniodirm rupr'aoftencii?’ • jams. Quin etiam perfedionis non eft, Eftentias rcf rum numero multas 6C diuifas efte , quum propter -çfeationem amp;nbsp;Natutam, Res i dC id eft, enria, . .ïOmnianon fint V N V M aliquidEflèntia. Quemgt; ■ ‘ admodum alioqui omnia funt elîèntia Vnum caufa ^Mentis principij, QC vnum omnia extra mentem efte definant propter Eftentiarum extra prinlt;5 Æipium,quoniam vt ait Ariftoteles, niMmyif

»fwstdfz, id eft, tale enim verb principium eft acuiusqi Natura, de multitudine loquens, Hane autem extra Deum,Naturæ principio fieri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tS^

Jnof/jid eftjfecretionem entiû, (quæ, omnia fint muh ta numero SC eflèntijs ) fcribit Ariftoteles in Meta^î * fhyficis.Naturaautem ipfa rerum creatum eft quodi« '«ir«« dam principium o SC pofterius eftentia Deo. Quareinter Ie Numero-ÿ/LuItitudo eftentiarum, vernacula Rerum naturae lt;quæ nimirum Multitudo, eft propria rerum creata? rum numero Eftentiarum diffèrentium ) peo certè tiequaquam congruet, præfertim cum illud principij fit proprium ( autore Ariftotele ) vt Vnum eftènti» v'äW (Exiftens^ multa faciat, feu Multoruni ac Multitudilt; Y»h«icUc pcreAciv pis eftentiarum extra fe fit caufa. Sed haec, inquiunt’, Philofophica funt.Malo certè,quani fint indo(fta,ru:#

dia, faka, fièla, confufa, ScSopliiftica, vtfunt Anti# ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

trinitariorum . De his profeefto Myfterijs iam antca dixi,qubd nó poiftnt nee Grammaticè, necRhetori# cè,neq; excuiusqifenfu,nc.c Matheipaticè etiapb aut ïuridicè aut Medicè difputari aut explicari, fed ex Theologiæ fundamentis,ab hominibus tarnen erudi# .t/s j Sc bené yetfatis in vera §C çxquifitiore Philofos

-ocr page 96-

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JaifiJn Scieg.tontra Antit rinitartot

phia,nó ab his qui fuis proprijs a fecxcogitatis ration nibus credant, SC ineruditis Phantafijs, fidcm ha-; beanc.

Nonum Ar {uiiiciituni*

Qma fit.ViWmïiaie; irmfcipfO'

Præterea locum ilium Ioannis $. qui eft ; Sicut Pater habet viram in feipfo, fie dédit 5C Filio habere vü tam infeipfo.Habere(inquiunt)vitam,idem eft vtiqt quod Eflè fuum habere.Deum autem dare facultatcm habendi vitam,quid aliud eft,quàm dare EiTef Habet itaque Dei Filius fuum Eflè non aliunde, quàm à fuo Patre.Deinde interpretantur vocabulum ccëflèntia/ 1 is, feu côfubftantialis,qubd nimirû Nicatna fynodus illud Blafphemiæ Arianæ oppofuerit, quia Filium Arius ex non exiftentibus creatum cfïè dicebat. Ha# dlenus Aduerfarij verba recenfuimus, qui putat eb Pattern, SC Filium, vitam habere àfeipfo,quiafuum vtcrc^ habeat Eflc Eflcntiale feparatim . Alioqul enim fi Filius cum Pâtre eandem haberet Efièntiam» haud ilium habiturum vitam in feipfo, vt qui earn ab Efièntia Patris, SC non fiia propria eflèntia haberet, Vt Corpus,quoad eft cocfiêntiale Animæ, feu Ani-malis,non habet vitam a feipfo, aut in feipib. Proin# de,vitam,quandam eflê Energlan, cuius principium fit in ipfo viuente,SC quatenusparsEflèntiæfitetiam viuentis,feu principium illud, ôC nonaliquid extrinfecus aducniens,ex Philoibphia eftnotum. At perfeCîa eft Vita, Energia nimirumquædamfimpli# ciffima,id eft,Res, quæ fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nullius admini#

culo indigens extrinfecus vt perficiatur quadamfe# cundum ÂccidensV)-lt;i?zBe,ncc quatenus etiam princi# piumeft r conférât ci, quant conftituit fubftantiæ,. cnerg«an quandam vt Anima corpori. Pater itaque

Deus

-ocr page 97-

lÀher If.

Deirs,5C Ipfe fcipfb VITA eft.qufa cfl ?û7lt;jblt;!^^eî?jid eftjclïèntiaadu, Vitam aliani in fua»lt;n«, id eft, ef? Quj«f;oncFlt;3»lt;f fentia prodneir, qnæ Slt; ipfa non eft Accidens, fed ÎijjmJ'ks U7r«swlt;ns,id eft,eflèntialis hypoftafis, 5gt;C Aclirs Vt»™ cundus Patris, attamen non hoc modo eft Adus fe^ cunduSjVteo tanquam Aceidenteperficiaturprimus vitae Patriae adus. Verum hoc modo fecundus eft, vt ipfcctiamw?, id eft, eflentiadiuinitatis eiufdem fit adu,Sf vitam habeat in femctipfo,non admic

niculo alterius viuens, vt Anima adminiculo viuit corporis,non exiftens fuapte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quura fit’in-tÄt«

corporis quædam fcilicet Anima. Ethacratione

non tantiim Pater uitam habet in femetipfo,fed etiam Filio dedit vt vitam haberet in femetipfo,quo expri# mitur produdio hypoftatica Filq, cui non eft fimilia vita in creaturis, vtquarum vitarum produdarum adus fecundus non fit differentia quædam fubftan# tialis,feu hypoftatica, fedaccidens quoddam, QC ad# miniculo alterius indigens vita.Loquor autcm de his etiam quæ »oi? funt , id eft, adu, Vt fi Angelus aliquid quod fit extra fuam eflentiam intclligat, non producer aliquidhac intelligentia,quod vitam ha# beat in femetipfo, fed notitiam quandam producit qùæ fit Accidens quoddam Angeli. Conftat autcm,' Deum nihil intelligere extra fe, fed opus eius, quod fit extra Dei waioo^id eft, eflentiam, efle creationem Si ^quot;quot;S'aDci.nrtr» ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EHcntijnr.duxnir

conferuationem rerum creatarum. At verovideturc«»''«“ Aduerfarijs nihil vfpiam product à quoqu'am quic# quàm,nifî quod eflentia différât à Producente, quod felfumefle fupr'aoftcndrmus, quum interior Homo (qui eft Anima)prod«cat, aut fimul etiam fit produ#

L 3 dus

-ocr page 98-

$ é Jacoli Scleg. tantra ^niitriniiarios dtus cum exteriorc homine nempe animali hominéi Npi.\o«inc quod at» qui tarnen ambo funt vnus Eficntia Homo. Interior Jjioj ctm aïiop/ódu- quidcm Homo, Mente,fed exterior ,carne definitur; ytriusq?' particeps eft Anima hominis. Sed aduerfa? j-tj propter tetram ignorantiæ rerum Philofophica«

jrunijÓL rationum perturbationem ÔC labem, vulgari# busquibufdam agreftibiis, 6ó impolitis rationibus ycritatem oppugnant, quibus decepti etiam Turcae criminantur de impietare Chriftianos, tanquam fj pro vno Deo.tres eHèntia fcilicet feu fubftantia differ r,entes Deos colerent Óó adorarent. Quod crimen ta^ men ipfum,pertmec propriè ad Aduerfarios, non ad eos qui Catholicam confitentur fidem, 6ó Vnum Efgt; fcntialem , feu fubftantialem,confubftantialibus taf menhypoftafibus Trinum, confitentur, inuocant, Só adorant Deum.

Ptcimum Ar-gumcnium.

Quid fit Subliftcre iHiUBdfc

Infpcxi praeterea libellum qucndâfcriptum,quenî mihi legendum quidam pius vir exhibuit^in quo funC argumenta quædam,quibus error hie Diuinæ Trini« tatis corroboratur,quæ figillatimhocloccconfutanf da duxi.Si indifFerenti natura ( inquiunt ) Pater,R-lius,Slt; Spiritus faneftus, vnus Deus eft. Ergo quenv xdmodum Pater à feipfo fubfiftit,amp;^ à feipfo fuum Eft fe habet, eadem quoqj ratione, 06 Filius, S6 Sanftus Spiritus à feipfo fubfiftunt, Ô6 à fe fuum ESSE ha« benx.Hocenimindiffèrens natura vult,vteacommu* nis fit tribus aliunde, Haclenus illi. Nos verb nega«, mus ita ex fefc fubfiftere, id eft, fubfiftentiam quanf dam eflc,Filium,aut Spiritum faneftum, vt à feipQs.SC eflentia feparatafubfiftant, quum fubfiftere aduerfa«, rjjsnihil allied fit, aut videatnr eftc quam origincn|

- aliunde

-ocr page 99-

Liier IT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^7

âhundehaberôfuæEffèntiæ.Indiffcrcntia autcmhc’3ps°ƒ'.

^ ^luUi.twciiiiafiacurîti'

teferenda eft potins ad Eflèntianij cC fubftantiâ comgt; îiiuncm □ non ad SubfiftcHtiam pcrfonakæ finguio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

runijquum non fint oninino Idcm.Efcntia, S(. Subfü . .. • ftentia^fed différant inter fe formaliter, feu vc fæpeniimeroiam eft didliim . Concludnntigiturma^ Iè,qubd bac ratione amittannis veram Fiftj, S)C' Veram proceftîoneni Spiritus fanefti, quam illi non putant defendi pofiè,nifi in Eftèntialiter diuifis. Cæ# teriim his omnibus copiosc fuprà eft reiponfum i vt eadera repeteré non fit opus.

• Præterca quod dicunt,Quotiesmentio fiat inScri Arguineiitunr'' pturis, Dei vnius, non alium fignifîcari quàm Deum Patrem,ipforumeftfigmentum,nôautcm legitimus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

fcripturæfenfus autinterpretatio.NamfiDcuseft, » quo,per quem,ôô in quo funt omnia,ÄS quem creato#'^®'quot;”' tem ctiam vniuerforum confitemur cflè, nonne is ille Deus crit vnus qutab initio creauit cœlurnô^ Tci^ ram, amp;nbsp;non duntaxat 56 folus Deus Pater, qui fine Fiiio Deus efle non poftet, 56 vterep Deus non eftèt fine Spiricufanefto , tantum abeft vt hoc modo foluni Deum verum. Pattern,cxclufis Fiiio, ÔC Spiritu fangt; lt;fto,efle fateamur,quod ipfum faterimon eft praerogagt; tiuam dignitatis Paternæ defendere, fed abolci e pojf tins fubfiftentiam ipfius , fimul abolitis vtrisq^ ab ip# fo produtftis. Et fuprà quidem mulca contra hunc ergt; rorem diximus. Qi-iomodo autem non hoc derogat . - L diuinitati Filij,0(f Spiritus fanlt;fti,fiquidem( vt ipfi Io# quuntur) ftia Eflentia, non tarnen fua Subfiftentia ab his fit feparatus Patei'C’Ex quo fequitur,fi folus Pa#

fit Deus,v£ alia quxdam clientiaj extra Patris ef^i

’ “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fentiaw-

-ocr page 100-

9 8 lâciili contra Ânàtrinhariot fentiam(vt Filtj eflèntia,) non poflît eflc Dctis. Ault; fi Filius quoq; fit verus Deus, fequitur, vt Pater non folus fit verus Deus, vtrumcunq? dixcrint,fpfi feipfos ïMjiffcntu inendacq falfitatiseoarguêt.Aliud ergoeft,(quod aduerfartj propter ruditatem no intenigunt)Eflè Pa# tris, S)Caliud eft Efiêntia Patris : SC Efle quidem Pagt; trisjincommunicabile eft,fed Efiêntia, communicagt; bilis. At non hoc tarnen modo, quo ipfi dicunt,com# municabilem efiê liquet EfiêntiamDei,fupràenim oftcndimus Modi Aduerfarioru abfurditatem. Proj» indenosquocp dicimus ÔCfatemurfolum eflêDeum Patrcm,quia fcilicet non fit alius Deus Pater,aut ori# Qaomojo Pater Gt ginc ptior, quemadniodû dicimus ctiam vnumDe# fciusDcus verus. yn) Patrem,SC folum,8C vnum Deum Filium, ÔC foi« ïum, atep vnjeum Spiritum fandtum, nbsp;omnes fimul

caufaEfiêntiæfolumôC vnum numero Deum verû» Atilli diuidentes Deumin multasEfiêntias, metu# entes fibi ne cogantur fâteri plurcs Dcos, iccirco vt nihilominus VnitatemDei defendant,folum Patrem ilium Vnum verum Deum in fcripturisdici,autu!gt; mantjde quo fuprà quoep illis efi; refponfum.Et nihii« iominus Filium quoep, SC Spiritum fandumDeos, veriim non fimpliciter, fed quoad il 1 e fit Genitus, hic verb procedat confitentur. Patrem verb ( quiagene^ ret ) prærogatiuam habere principalen! Diuinitatis* Praero atiui vatione ctiam fit vnus Sc folus file Deus appels landus. Qybdfiprærogatiuahare Deum fim^ l'on facitGin, plicitcr facit, fequitur vt nequeFilius, neqj Spiritus piivitcr Dcum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Autfipcr oHiniafiutçqualisBoni«

tatis,Omnipotentiæ,Sapientiæ,Immêfitatis, præro^ gatiua hæcnon determinabit diuinitatem, cum non

Patrem

-ocr page 101-

lÀler lî, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9 9

Patrcm cffe/cd omnipotentem eflc, opti'mu c(îè,ma-ximum eflê, dïui'nitatcm propn'è circumfcribant, feparent ab omnibus alijs quæ non funt Deus . Quo pado igitur Pater (blus, SiC vnicè erit Deus, fi per of innia Diuinitatis elogtjs a ci Filius, Ô6 Spiritus fan^ lt;fî:us(autoribus quocp aduer(arijs)fint acquales Itac^ neq^ etiam hoc loco ie expediunt,fed hærent, vt dicilt;! tur, in luto, quatrentes ipeciofum efFugium ne plures fcilicetDeos videanturaftruere, virantes fcilicetSa-bellij Charibdin, incidût in Scyllam nouae cuiufdam herefcos ex parte, nimirum Arianizantes. Ideo, in^ quiunt,ratione originis,feuprincipij ( neplura prin? cipiain Diuinitate inducantur, ÔC exconfequentia, plures Dij,) foli Patri tribuitur appellatio vnius veri Dci,qu'od ipfe folus ingenitus fit, principtj, Ô6 origin, nis expers, nfoniTUf«, id eft, ante fe Pattern non hac bens 3 fed quia ipfe fît à feipfo, ÔC zx feipfo Deus, SC propterea omnium Deus, ÔC foli ipfi compctere hanc particulam, Omnium Deus, qubd ÔC Chrifti Deus, qui fit ex Deo fcilicet,inDeum natus. Scd Filius ta^ men non omnium Deus eft, quia non eft Deus Pa^ tris, ÔCc. Tribuimus nos quo^ praerogatiuam hanc Deo Patri,fed eb non fequitur,vt folus, SC vnus fim^ gt;nbsp;pliciter Deus dici debeat Pater,quit folus non fit om? nipotens,8C folus nó fit,à quo, per quê,Sf in quo funt omnia,fic definiente D.Paulo Diuinitatê,aut Deum, quem alias diximus fimpliciter Deu appellari in fcri?

' pturis,Deum fcilicet conferuatorem, gubernatorem, Sc crcatorem omniu. Negamus igitur Deum vnum, folum,Ód verum, pro Patre ( eo modo quo ipfi expo? nunt)habendum duntaxat,de quo plura dicerem,nifî

M fere

-ocr page 102-

I ô o lacQÜ Sileg.contra Aiturimtanos fcrè oninia firperius expofuiflèm ÔC lecftorespiosiïl/ 'utüibus rcpetitionibus fagitarc nollem.

Diio.ucimum( miniis abftirdè illud ctiani nobis obijciunt.St (inquiunt ') Deus nihil aliud eft Eflêntia vna, Palt;i ter, Filius, Só Spiritus fantftus exiftens, èC Filius, fic Dei Filtus.fcquitur vc fihuiusDeiTrini fit Filius,vC etiam fui fit Filius.Nos relpondcmus, Deum fimplF citer fiefiniendum efiè.At Filium.non refpeeftuDei fimplicitcr,dici Filiü,fcdrefpe(ftu Dei Patris. Qiia-^ rilius.nonrcfpeflu ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;... i l o i -n.-

Dei trinidiciturFi- proptct argumentum illorum laborat bopnnticopai? ralogifnio , quo proceditur à quodam,quod lècundS quid tale diGitur,ad id quodfimpliciter tale appellat tur. Inter abfurda numerant etiam illud, qubd vide^ licet vnus eftèntia acNumera Filius exiftens cuni» Patre èC Spiritu fanefto, non folusnaturam humanam potuerit aflïimere,confortio enim vnius Elîcntiæpar ticipesforc omnes aiüt aflùn^îtac humanitatis. Alias fuprà refpondimus ad hoe abfurdum, ÔC exemple A^^ nimac noftrac oftendimus, non fi omnes ipfius fint vna Eflèntia Animæj'ccirco, fi facultas fentiendi fnfGrmetcorpus,ob id ipfumfacultatem quot^ Men^^ tis informaturam partem aliquam corporis . Ergo neceflc non cft , fi vna fit numero triiim eflèntia, vt fi Verbum caro fit fadum, naturamqf humanam afltimpferit,ob id ipfum,Patrem quoeç, aut Spiritum fantftum hac ibeietate óf aflumptione natura: hurnagt; ïiæ teneri. Ecquid abfurdum fi dicamus creatorem xizof), vt fuam teftatam faceret mifericordiam, aflùm* ' plilfe Logicum animal, vt perditum aftutia Diaboli recrearei, reftituerct ipfum Deo merito obedient ti« fuae, pro omnium Ri Hcc t qui in/pfum credituri eflènt^f

-ocr page 103-

Lilir II.

'cfTentjfaÏutCjSC rcmiffionc pcccatofum fati’sfadnrus^ Ncc vt Filius eftjper quem, ita eriam Pater,amp; Spiri* Epj,.». tus S. eft, per quemgt;vel creata funtjVel reftituta funt •omnia (aflùmpta carnc)in integrû, quæcuncp funt in toelo, Slt; quae in terra. Pater cnim eft, à quo,6C Spiri# eus fandus, in quo funt omnia .His enim charaderü bus hypoftaticas diffèrcntias diftinguit Diuus Pau# ïus.Defcendit autem ad nosA«'?-@*,id eft. Verbum, tan- Qu,T,„sCh„,^„p, quàni vifibilis Deus in carne. Non enim aipernatus

■eft eos, quos initio condiderat, vt mifericord/a eius pTuiu». ronfpicua etiamcflètinredimendo généré humano, lt;uius ab initio potentia,Iufi:itiacp in creandoipfum enituinèt.Iamitatç lESVS CHRISTVSeft, qui ante fecula a»V®- ,id eftj Verbum Dei fuit, id eft, Dei Filius, in confortium Maieftatis fuae admittens bumanam naturam,vt Diaboli fuperbiam, 06 faftum bumilitate hac peflundaret, QC vtdoceret, fide ipfius betos , eifdem veftigijs patientiæ, Ô6 obedientiæ inlt;f cedentes nos pofle in regnum coelefte ingredi, quafi poll liminib ab ipib reftitutos.Sed hacc, vt ifto modo fierent,Patri eft vifum, 66 talem Mentem ab aeterno in fe genuit,quac-nimirum hanedifpenfationem My# Herfj fuo tempore exequeretur. Sed de hoc didura fatis.Perperam ergo aduerfarij fentiunt, non potuif# fe fol urn incarnari Verbum, nifi Eflentia quoque 66 fubftantiafeparatum quiddam ab vtrisqf fuiflet reli-quis.Perindehoc dicunt ac fi Anima nöftra non pof# fe informare fenfum oculorum dicerctur, nifi feparass tamhaberct ««ridt», ideft .facultatis eflentiam banc ä reliquis omnibus fuis facultatibus . Verum baec omnia proficifewntur ex ignorantiaeorum, quæ

M 2 feire

-ocr page 104-

I o î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hcoli Scheg.contra Jntitrinltarwt

fcire oportet dicflurum de tantis , tam recondîtis myfterijsjquac non a quouis exquifite àm/^KliKSi in^ telliguntur, fed duntaxat ab hisjquos ipfi plurimimi oderuntjTheologi'seruditis ÄTeifdem Pliilofophis, fcilicet methodo quadam vna cumfacræScn'pturac indubitatis teftimonqs exquifite veritatcm demon# ftrantibus, dC cognofcentibus.

Arg^unum“'quot; Prætcrea perabfurdum hoc illis etiam didu vide# tur,fi quis propter hypoftaticam difFerentiam,Deum gignere, ÔC non gignere,quia Deus fît^dicat. Nam ß quia DeuSjPater generaret, amp;nbsp;genitum ex neceflita-te à gignente diuerfum fie, fequeretur fi Genitus, ä Gignente Deofitdiuerfus (quia Deus) eum numero etiam 2lt; Eflèntia fore diuerfum.Effèntia enim^ab Efif fentia nequit diuerfa cflè,nifi numero diferepent. Ac îiatiuitas hacc,b Aduerfartj, multitudoq? propria eft creaturarum, ( vtantea diximus ) non Dei omnipo# tentisi qui extra fuam Eflèntiam omnipotentem Fi# lium nequit generare^vt alias eft demonftratum) Multitude, etiam fine Vnitate Efièntiæ nequaquàm adfcribenda eft Omnium principio,id eft,Deo.Quo# niam,vt Ariftoteles fcribitjTyitiNwwTarmn'JàKf«,id eft,ad Vnum omnia funt ordinatajSC (citans Home# rum teftem)Dei V nam Elfentiam hoc celebrans ver-ficulo eundem multitudinis expertem oftenditjCwS?«' wAuxe/fi»'», id eft, non eft bonum multos regnare, ils eft, vnus fit Rex,quo fuftulit multitudinem

Deorum ignarus noftræ Theologiæ Philofophus, , quam impie tarnen aftruunt Aduerfarif noftri pro# pter infeitiam ÖC ruditatem fuam. Non igitur multi Dq,neq^ debent,ne($ poflunt autefle,aut dici.Diflfe# rentia autem quàedam hypoftatica eft Dei Patris,qua gignens

-ocr page 105-

Liber, IL

gignens ipfius, patria potentia dcfcrîbitur . Ncc funt omnino idem.Deum fimpliciter. Si Deum cœS«?-«» tîp, id eft, ipfum bonû generate feu producere, quum id eft, ratione fcilicet différant, ac fecundum

prius, S)C pofterius originis, de differentîjs his hypoi^ ftaticts prædicetur Deus, de tribus Perfonis, de quo copiosè in Diexodo fuprà didum eft. Nec imperfe#

_ * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n ' * . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i-»rr • j P * * Non cft tmpcrfcc^ïOx

ctionis eitporro nistriDUS vnam tllentiam denniru Ill's , tribus Iiypoftaß' quum nihil fit magis vernaculum, Slt; proprium pringt; tiam dcfiiiire* cipio, quàm fimplex eflêntiae Vnitas, vtmodo dixi, Perinde autem ifti funt animo afFe(fti,atcß hi Philofo^ phi, qui cum Animæ longe diuerfifïïmas gt;nbsp;id eft/acultates eftè animaduertiflênt, videlicet, Aa?-/Kà(/, id eft, rationalem, ô(//t(){àù,i.irafcentem,amp;^i7r/ôi/^N'nxiw,id cftjconcupifcentem, tres Animas Eflèntia diferepan# tes in homine eflè cenfuerunt, quos præclarè refelIit argumentando Ariftoteles, nec eft opus vt de his in prçfcntia plura dicam.Perfecftionis illud eft,inquam. Si perfeeftæ vitæ,vt Vnum Eflèntia, pluribusnihilo;« minus différât , i. facultatibus, quod ipfum quolt;^ in Sandla Triade eft confiderandum,qua nihif eft perfelt;ftius,imb ipfaperfedio . Plato hanc Vnita-tem Sandlæ Triadis attigifîè videtur, quando feribit in Philebo, in louis fubftantia cflè N5fz Si

id eft,regiam mentem. Nam nô extra louis, Jlt;ri«,id eft,eflèntiam efîè dicit Eflèntialiter diuerfa, vt incruditi ifti Chriftiani dicunt. Ego, Si Pater, inquit i«in.tr. Chriftus,fumus vnum. Cer'tè non Vnum accidente, quaî eft creata vnitas, fed vnum Efïèntia, quæ eft inlt;î * creata vnitas. Vnumenim »«î«,ideft,eflèntianumci? vnumîfl\eftpHn-tant Philofophi in principijs, quæ certc alio modo cîpiu«,

M 5 funt

-ocr page 106-

îé 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tacoli Sdeg^conira ^ntitrïnitartot

fiint vflum,quàm ea,quæ per accidens V num dicuft^ tur.Scd hæc inquiunt, funt Phüofophi'ca. Fateor fa^* né non ex eadem ofFicina hgc deprompta eflé, ex qu» illi fua arn'piunt putidiffima argumenta, qui 'a côfue# tudine fenfuum nequeunt mentis aciem abducere» Vt autem Ecch'pfis deficientis folis intuentium ocui» los nonnunquàm fie infirmât, vt poftea fplendorem folis ncqueant afpicere excæcati tenebris, ita fi ni« mis intenta acies mentis in has craflorum errorum

caliginesamp;^ tenebrasfiierit,obtunditur nônunquàm fie, vt plané cæcutiat, amp;nbsp;lumen fplendidiffimum titatis amplius ferre nequeat.

Dccifnuffl quartura Ex quibus tenebris etiam illud eft, quum opinant Arjuraci'tum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiüum HOU pofié dici confubftantialem Patri, nifi

cius fubftantia, de Patris fubftantia , fit genita. Hoc Subiuntiam de Sub. modo autcm creaturæ fubftantiæ, de fubftantia feili« «ttcrcaturaiian. cetgenerantur, quarum videlicet Vnitas fubftantiæ (caufa materiæ)eft diuidua,quac prorfus certé abhor« retaDiuinoruperfedione.Qyid verbfibi vult illud Qiiaternitatis exprobratu nobis futile fomniû i Neep enim nos tres fimpliciter Deos, fed tres hypoftaticas differentias, ilium vnum fimpliciterDeum eflédici« mus, qua tres diftérentiæ non fint in Deo, tanqu'am fubiedo quodam ( quem ipfiquartum appellant,fi Dijs placet) fed quæ fint ipfemet il I e Vnus Deus, vt Animælt;/'™«/t«s, non funt in Anima, tanquàmfubie« dlo, aut materia quadam , fed funtipfamet Efléntia ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Animæ , differentibus fcilicet quafi partibus feu po«

tentijs Animæ,non Elléntia, fed Vâ?*, id eft, defini« gt;nbsp;tione différentibus,ôô partibus figillatim ab Efléntia gt;nbsp;lotiijs Animæ diferepantibus V , i. rations, quæ planiflîmç

-ocr page 107-

Lier TL ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

tgt;îaniffimc,vt intelli'gcda cflênt,fuo îoco oflcndiïïinS.

Nec ob id fi'gurafa, tropica loquendi ratio, aut Dec.mumq«n(u„ îîiininte vera St fimpîcx erit, quando fciiicct natum, Aisuaiwu«#. pafEim refurrexifîë dicimus Chriftum . Non€nim,vc ifta verè intcHigantur didta de perfôna Chrifti, opqs cft Eflcntiali Trinitatis perfonarunidifîèrentia. Etelt;s nininonpatientibus alqspartibiis( verbi gratia) ni(« hilominus verè oculuntpaflijmaliquidpolïùni dice-re , ob id tarnen necefle non eft, vel Aniniani ipfana pati aliquidjVel potentianibanc Animæ, quæ ociilis vtitur.EflèntiajôôSubftanria fiiafeparatam eflèàto^ ta Eflèntia Aninaæ.His libenter quidem vtor exem« pliSyVtrespropofita naeliiis SCreôEus intelh'gaturi cui derogant ipfi tarnen fidem, quia putant EHèntia A^'nunijnon poflê reuera eflè quaîdani tria, non egt; tiam ternario efiè locum,nifi tres quocp fint Elîèntiæ: quac Numéro inter fe difFerât.Quemadmodû tres ho# mines (ficenim ifti argumêtantur) nô poflïint Vnus EfTentia efle homo: ita corporea comparant incorpo# reiSoSC tenebras cum luce conantur iungere, hoceih quod dicitur prouerbio, cœfum terræ mifccreftu# dëtjôCvt Plato alicubi de Heraclitfjs fcribitnr çi'lt;!//xîjr^TOKizxmA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jideft, freti

fua fapientia, fimul omnia confundentes, amp;nbsp;mifcen# tes, nihilominus fibi ipfis placere poflunt multiim.

Proinde non fequitur,Res,SC «lt;n«,id eft,eirentiæ,ma# teriæ caufa difcrepantes,inter fe ita funt comparatae, vt Multa, Vnum Eflèntia non poflînt dici. Ergo, EG fentiae expertismateriæ Partes,aut diffèrentiæ, fice# runt inter fe comparatae, vt Vnum Eflèntia fcilicet /«ix^sjillae non pofltnt cflè.Quod ipfum quocp Philos i, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fophis

-ocr page 108-

Qui Jan, Philofoplu ncgarunrpotcnuas Animx die inttinni.

» 0 li lacoli Scheg.contra ^fstiirtniranos fophis quibufdam fmpofui’t, qui Animam humanam totam negabant efîê id eftiCiuCdem Cpecieiiôi: fa cultatem Mentis, à facultatc fentiendi ftatuebant cO fentialiter feparata, Sgt;C vnam reipetSu altcrius non pofle quiddam elîè ^iuSdtcii arbitrabantur.Nos au-tem tn talibus rebus non prouocamus ad fenfunb qui nequaquàm eft magifter veritatis, quum non perci^ piatCvt Plato dicit) vlt;n»s, fed ad mentis oculos. Si iuf dicium^ quo attingimus ifta ad quæ fenfus peruenirc nequit, quum fcilicet non percipiatres incorporeas propter ruditatem,fenfus nofter.

Dcdmum rcxtum Argumentum.

Hiliritu non facit pto AducifuijS'

Sibellij Uiox.

Ad extremum, citant ctiam Hilarium teftem, qui tarnen minime pro ipfis facit,quandoquidem de Tria nitate idem fentiat quod nos fentimus,ftc autem fcri? bit Hilarius : Nihil in hisnouum eft, nihil alienum, nihil feparabile,dum in Patre, amp;nbsp;Filio, credere duos Deosimpium eft.dum Pattern, Si Filium fingulareni Deum praedicare, facrilegium eft, dumDeû, ex Deo, quod in fimilitudine generis vnumfint, negate blaf-phemum eft, Hadenusille. Tria funt, quæ hoc loco damnat Hilarius, tanquam hæreticè, Si impie diefta. Primo, fi quis dicat Pattern, Si Flium, duos Deos,id eft, duos non tantum diffèrenttjs hypoftaticis diftin^ (ftosjfed Si eflèntijs diferetos, negando fcilicet id eft,coëflcntiale.Secundó,fi quis hypoftaticas diffè# rentias tollcndo, fimpliciter Deum eÎTe Vnum, proi« nunciaueritjid eft,PatremjSC Filium, nulla te diffère rc ftatuatjfed negando has diffèrentias, Deum fingu^ iaritate duntaxat eflèntiæ deferibendum exiftimet, vt fecit Sabellius, qui hoc modo Pattern, Si Filium, vnum Deum eflè opinatus eft,vtnonnifi appellation» nibus

-ocr page 109-

Liier II. ' i o X tiibus diftinóïos inanibus arbitrarctnr,non reipfa di-CcrepsnteSidé hypoftaticc,vt Catholïci fcntiunt.Ter^ tiójdaninantur ctiam ilh', qui c'um audiunt Dèum ex Deo gcnitum, Vnitatcm Eflèntiæ diuulfam arbitrais tur.nec Patrem,8C Ftlium Vnum eflèntia Deum cre^ dunt, quam Vnitatem Eflèntiae Hilarius adumbra-üit fimilitudine Generis. Nam vt fpecie differentia, nihilominus funt Vnum genere, quae eft quædam ipecierum diffèrentium vnitas Eflèntialis(quum Ge^ nus includatur in definitionc ÔC Eflêntia ipecierum.) Ita Pater, Filius Spiritus fandus tametfi differ rant hypoftaticc, nihilominus tarnen funt Vnum v-nitatc Effcntiac eiufdem,non huius Vnitatis quodam Genere,fcd Numero Eflcntiae eiufdemJccircoHila# rius dixit,non Gcnere, fed fimilitudinc generis, ali^ quid Vnum cflc,Patrem,6C Filium, QC Spiritumfan^ dum.Pro aduerfarijs hare non faciunt , fed contra ip-fos,vt ex Hilario nullum fui erroris patrocinium ha# bere videantur « Eodem fenfu didum il 1 ud etiam eff: ab eodem. Manere in Filio Pattern, no eftßngularis, atc^ vnicijOperari verb per Filium, Pattern, non eft difFerentis,aut exteri.Sicuti non Vnius eft, non 'a fc loqui,quae loquitur: necÇ rurfum alieni, ac feparabi# lis fit, loqui, per loquentem. Sed hoc Sactamentum eft,quia Vnumfunt,quia vtert^'non aliud , ÖC aliud funt, quia per naturae proprietatem, in fe funt, quo# rum hgc vnitas eft, vt loquens,non à fe loquatur,ncc^ qui non loquitur,no loquatur. Et poftea,quod inpri# mis contra aduerlariospugnat, qui nonnifi fimilitu# dine virtutisjô^ no Identitate naturæ,Patrem, ôé Fi# hum, Vnum Deum diewt, Sic enim Hilarius ; Ne

......----- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çjgQ

-ocr page 110-

•T o 9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lAcaVi Scleg^'cintra, '^lîtnmtarwt

^rgo per viïtutis efFicientram,fiC non per natnrçfqôa^ fecnndnm natïuitatem ell ) proprietatem, Parer, irgt; rî'ih’o 8l opcrari crederetur, ÔC loqin',ait,Crédité migt; ln',quoniâ ego in Pâtre,amp; Pater in me eft. Hadlenu^ il le. Proprietatemnaturæ appellat, vnâ numero Efif fentiam Patris, ÔC Filtj, non qualiratem eandenr viri? Pater,amp;Tiiius^non tutts inpliiribus.Quum Parer,l’Y Filius, non tantunt e irni E/rentia füllt fint virtute æquales, fed etiam fint natura Vnum, Só Yimm, nonquadamdiuidua natura, fed indiuidua penitus-natura,id eft,propriè,quæ fimpltciter,nempe ad mit» merum vna, non Gencre, aut Specie vna fit, quibuss diuiduû quodâmodo eflèntqs vnûfignficatur, Pater Iraq; amp;nbsp;Filius, licet fint duo,no tarnen funt duo Dtj,’ (èd duæ hypoflafes.Nec quando, Deus, de Deo dici^ tur genitusjfimplicitcr ÔC fecundum efientiaminteU ligendum eft, fed hypoftaticè, quia fciliçet Filius» de Patre,qui per Efièntiam tanien Vnam numero, funt Deus vnus,fed propter diffèrentias hypoftaticas,noil Vnum hypoftaticum , fed dicuntur duoquædamef»

Tria. Præterea Principîj vocabulum, Deo ra^ tionibus duabus adfcribitur. Vna reipeefiu eorû qu-iî funt extra Diuinam eflèntiam. Altéra, qua intra ef*, ièntiam,Pater principium gignenseft Fifij. Princi* pium,hac ratione,eft Pater, ÔC Filius à principio, vt’ gignente diuerfum eft quiddam non efièntia, fed hy* SiPaffrgenuiffttPa, poftafia, Alioqui enim, fi Pater genuilîèt alium Pa** trfm^nonpotuiflent trem,lt;/x««»lt;iiaf,i.confubftantiale fcilicetgignens,SC ge*. nitum,nô fuiflênt.Duoenim eiufdem deHnitionis,â6 rationis,non pofliint eflèZ/wd/imp', id eft,cofubftantiale quiddam, vt îi Petrus générât Pau-lum. Hypoftaticè enim qu» nô diftèrunt,fi nilnlominijs diuerià fupt» ôfi t : j i X

-ocr page 111-

î-'- *' Ltler' IT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

îloh i3cm,ncccnè cft vt différant nuiiicro feu fentia. Altcqiii cninroninino Vnum amp;nbsp;idem elîênt. Quo fit etiàm^vt Aduerfärij noftri,quum negent hy* poftadeam diffèrcntiam alfquid effe in DiuiniSjCÔfu^ giant ad Eiiêntialcm diffèrentiam. Nos atitem nega4 mus plura per effèntiam effè principia(quoniam plu* ralitas ÔC mukitudo ak'eniffîina eft à natura princi* pij,)ôlt; dicimusVnum Effèntia effè Deum^ô:: princi* pium Vnum omnium,à quo,per quem,fîC in quolint cmnia creatarôô vnum Deum Pâtrem hypoftaticc,ô2 VnumDeumgenîCû, acFiliumJiypoftaticè, VniuS numéro,ôi^ciufdcm Eflentiç Dei ambosgt;Slt; Vnum ab .vtrisqfproccdcntemSpiritum fan(ffum,eadcm effen* tia fubfiftentem, qua producentes ipfum fubfiftunt, Atq; ita fenfiffèjum Bafilium gt;nbsp;tum Nazianzenu^ôd præterea omnes Hebrgorum, Grecorü,Latinorumqf Patres, ncc non interprétés Myfterij huius vnà eum facra paffim confentientes feriptura, manifeftius eft* quàm vt probationealicuius defideret. Egoquiderrt haclenus horû autoritate magnopere Patru vfus non fum (quoniamfuam illi Aduerfarq nobis opponunt autoritatem, fuasq; interpretationes, quasPatribus etiam,ScoIaifticisqf Dodéoribus vtopponût,ita quoc^ cifdem temerè pr^ferunt Slt; prarponunt, ) fed tarnen feripturarum rationibus contra ipforum opinioncrat amp;nbsp;erroré pugnaui,vt fpero firmiffimis; quibus often* di etiam noftrâ, id eft,Catl)olicam, orthodoxam atep Nicenam fidem de Sanefta Trinitate eflè veramôÔ confentaneam feripturis, Aduerfariorum autem, fal* fam J ÔCfacrisoraculis feripturarum minime confen* dentem,ô(:ab eifdem alicniflimamopinionem eflè.

N a Deus

-ocr page 112-

1/19 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jacoli Scleg. totttra cÂntimnitarîor

Deus Optfmus Maximus fuo Saudio Spiritu faciaf* vt de ipfo ita fentiamus, talem fine crrorem credalt; fiiuseiïèjqucm ôd qualem fe nobis in Prophcticis (crit pturis nbsp;nbsp;Apoftolicis,0d in primis, qualem fe per fu3

vnigenitum FiliumlefumChriftum manifeftauitin fuo EuangeIio:eodemc^Spiritu mentes noftras mife^ ricors ÔC omnipotens illuminet^quo olim Prophetas, Sandlos ÔC Apoftolos interprétés fuae voluntatis, ÔC. veritâtis illuftrauit: è medioqj tollat fcandalum hoc, in quo ofFendentes Turcac, ÔC Iudæi,fidem noftrara falsb impietatis accufant, criminantes fcilicetChri^ ftianos,quia confuerint no Vnum fcilicet,fed plures coIerc,Slt; jnuocare Deos,0d hallucinari, ôd eo ipfos à vero cultu aberrate dicunt, quod equidem no nobis, ' fed Aduerfarijs noftris parixm Chriftiane fentientt-bus ÔC Catholicc,meritópoteft exprobrari.Ab ilîof rum autem errore proximus eft Tur car um crror,qui pluralitatem Antitrinitariorû hancDeorunegatio-ne Trinitatis falfa Vnitatis opinione ftulte amp;nbsp;impie corrigût. Ab vtrifep non pie credentibus fcdîis defeti dat nos, Vnus ÔC Trinus, Omnipotens, ÔC Æternu»

Deus Pater, Filius, ÔC Spiritusfantftus, cui laus,honos, öd imperium per omnia fecula

Amen.

FINI*