-ocr page 1-

Defenfio

I Â C O B I HEER’ Grandi doctoris et ’ Ä O F H s s O M s THEOLOGIÆ IN ACADE*

Dijputationum, quAsdeerrorïbiuPgn-tificiit Ecclefix, amp;nbsp;luflificatiene hominù

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftcfatoris, itdiâtt,

V S gEOKJjII

g O T T H A B. D t, DOCTORIS THEO-

iPgi, Canonici Fac^enfis,calumnhs,iinpietates,Scconuicia,quxcontiiLa- nbsp;nbsp;*•

theium.eiits mores, vitam 8c doâtinam; Similiter Sc de opciumiU' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' J

ûificatione,Fideidubitatione,8cConcupircenti3praua,

lt;£uod non fît peccatum, Libcllo fuo contra laco-buin Hcerbrandtun, fparfît.

T V B 1 N G X,

Apud Georgium Gruppcnbachium,

Anno. M. D. LXXXVII.

-ocr page 2-

-ocr page 3-

s ER EN I s SIMO, A T Q_V E ILLVSTKISSIMO r-KIMCirigt; AC DOMINO., DOMINO, VT I L-belmo,Comiti Palatino Rheni, ac vtriuf^ Bau/irU Uu-fi, Princifi ac Dominofuoeleme» tißimo^

Z’TNÏ.'S.^W’T OtlM, ItlVSTKISSI'

Princeps, Domine clcmentiiEmc ,in. primitiua Ecclcfia Chiift-iani, {æuiffimis tempeûatumprocelliSjamp;crudclifTimis pcr-lecutionibus iaâatbQmdratus, Apoftolorum difcipu-lus, Ariftides Athenicnfis, luftinus Martyramp;Philofo# phus,fuppliccs libellos,amp; Apologcticosjmperatoribus Romanis, Adriano amp;nbsp;Antonino,qualetn ôtTertullianus fcripfit contra Gentes ; qulbusamp; Religionem Chriftia.-nam •defenderunt, amp;nbsp;fc de obicâis ab Ethnicis crimi-

nibus, purgaucrunt : quos clcmentcr illi acceperunt,amp;: caufa cognita, mitiùs cutn Chriftianisageudum,ediéti$ publiais propofitis mandaucrunt. Cùtn cnimveraifti intcntarc ciimina cis non poflent, odio Rcligionis,fal-fa, ôcquidem atrociffimacxcogitauerunt, amp;nbsp;cotnmen-tifunt fcclcra, de infanticidijs, quos in faeris iugularcnt Chtiftiani, eotumqj lànguincpancmimbuerent, quo vefccrcntur (myftcriumCœnæ Dominicæcalumqian-tes) amp;nbsp;deinde candelabris amp;nbsp;lucernis per canes, qqos in hoc alercnt, euerfis, cum matribusamp;fororibusincx-ftum committerent. Obijciebant præterea, caput afi-ninum à Chriftianis coliamp;adorari,vnde Afinarij appcl-A a laban-

-ocr page 4-

P R AE F A r I o.

labahtùr. Adhæc, vt inutiles Reipub, amp;nbsp;qui nihil in vfusTcmpIorum conferrent,à Sacerdotibus^a/xoAo'xof? traducebantur.

Idem ferè nobis accidit hodic, Princcps IlluftrifTnnC' Vt enini nihil iamdicam*,autconquerar, de perfecu-tionibus noftrorum, va rijs in locis; acculant nospaf-fim Sacrifîculi, non folùm fchifmatis amp;defeâ:ionisab Ecclefia catholica, fed etiam hærefeos, fcditionis, aliorum atrociffimorum criminum amp;nbsp;flagitiórum.VtQ’ nos noftramquc doéirinam tàm apud Magnates, quànJ apud'vulgus ignobile, exofos reddant, vociferantuf» nosprohibcre bona opera, cùm homines per eaiuftifi' cari, vitamqj æternam mereri, ex vcrbo Dei redè negc-mus: Interim verb propter alias caufas plurimasamp;gW' uiiïimas,facienda, doceamus,ad eaqjexhortemurfcdU' lo. Daclamitant, nos Dcumfaccrepeccatiauthorem, quia prauam concupifccntiam, quam ipfià Deocrcâ' tam elfe docent, peccatum eflealferimus. IdeoqueMâ' giftratus in nos armant, vttanquam peftcs ôclabesnos exterminent» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Qualempræteritis ferijs Natalitijs, vidiLibelluffli’' Cclfitudinis veftræ ditionc æditum, cique dcdicatuni à Georgio quodam Gotthardo Canonico Patauicnfi-„ In quo præcipuè Lutherum cxagitandum fufccpit, tC' „ mulentum vocans Monachum, qui fibinon conflit^' „ ritindoftrina: quiomnes honeftas aûioncs prohibue* „ rit, opéra fanftacontempferit; ômne virtutis ftudiuin „ è medio fuftulerit: ad flagitiafeneftram aperuerit, ho-,, minesq; nonad bcnè beateq-, viuendum, fcdadlibcrô pcccandum erexerit amp;nbsp;accendcrit : libéré amp;nbsp;carniamp; vo^ lupt^'

-ocr page 5-

P R AE F A T I o.

luptatibus indulfcrit, libidinesq; cxcrccrc, Chriftianis « lieereaffcrucrit,acinfumma viciorum licentia amp;nbsp;pec- « candi libertatc conftituerit, furiam, facem eum appel- lt;« lans:amp;horàm fimilia fexcenta cumulât, quibuseum onerat iniuftè, ne quid dicam grauius. Deinde longiùs progrcffus, altiùs infurgit in nos, non content us vfita-tis iftis conuitijs, fedmulto atrociùsin noftros eft inuc-ftus: fubindc keleratiflîmos, flagitiofiffimosqjEcclc-fitchoftes,Ganeones,pcftcs,labes,t«nebras,omnium mortaliumpeflimos,dignos,dequibusfuppliciumfu- “ matur, non ferendos Lutheranos prxcones (ficut olim “ ludæidcfpcrati contra Paulum vociFerabantur:Noneft „ Aâor.w. phas eum viuere)fed tanquampeftilentes homines, di- “ tioneamp; prouincijs eijciendos, atque ad Gararaantes “ vfqueablcgandos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“

Dodrinam noftram de gratuita Pidei iuftificationc “ abfurdam, pudendam, impium cômentum, infauftum “ LutheriPfeudoeuangelium, plenum impietatis: Mon- “ ftra hæceffeamp; portenta Religionis , omnifcculorum “ memoria inaudita, Epicuridodrinam ab inferisreuo- “ catam. Quib us addit : Impudcnter mentiuntur Con- « fcffioniftæ, fibi fieri iniuriam, acfalfo ànobis aceufari, lt;« quodbona opera prohibuerint. Adulterari amp;fcortari « noncenfctLutheruspeccata.

Hæc, horumque confimilia plurima (quæfpargunt ifti fine fine) qui audiunt, vellegunt, noftra veto defen, fioad eorum aures non peruenit, nec earn cognofccre permittuntur ab iftis fandulis, qui fpecie Religionis fc-fc venditant, paifimq; infinuant, amp;nbsp;foil doccre abfquc contradicente volunt : quid aliud facianr,quàm id, ad

A 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod

-ocr page 6-

PRÂEFATIO.

•«fuod faciendum ab iftis indefeffb ftudio, quibusfidem habentjfuamq; falutcm(pcflime fibi confulentcs)com-•inittunt, vrgentur improbe,qui Magiftratus contra nos inflammant, amp;nbsp;armant.flabcllatumultuum, belloruni, amp;nbsp;feditioaum, vtnos tanquam noccntiffimosEcclc-fiæhofteSjflagitiofiiïîmosHærçticos, peftes Rcip. quo-cunqj poflunt modo, ctiam contra fidem, amp;nbsp;pacem Re-ligioninoftrx publice, iufiurandumiurantesfanftiffi' inum,datam, amp;nbsp;confirmatam, opprimant » eque medio tollant. Quod Canonicum iftum, cum fuisgrcgalibus fcdulo,magnoq;conatu agerc,in hoc fuo Libcllo,vidc-mus.

Iniqueigiturcompatatum eft, nobifeumqueagitur» quod ifti perpetuo apud fuos contra nos dcclamitant» fuaqj fcripta fpargunt .Nos verb non audimur, nee ctiam fcriptis noftrisad illos patet aditüs,fcdvixonwc$ nobis prxcluduntur.

Nihil autem eorum, de quibus paftim per orahoffli-num amp;nbsp;à Canonico ifto, eiutq; farinx hominib. tradu* cimur.nos docerc,aut faccrc,rcs ipfa docet,amp; loquitur, Etfcmperhadlcnusrationcm noftrxfidci, amp;doftri-nxrcddercparatifuimusamp;cupidi. Sicutetiamfempct publice noftra fonuit confeifio, de quo in fequentibiis copiofiiis. In hac corum nihil cxtatdogmatum,quï nobis homoiftc affiogit,quorumq;nosaccufat. Hine fiqnid habuiflet contra nos, producendum crat. Sed tantiim hinc inde ex noftrorum, amp;nbsp;ctiam aliorura, qui ad nos non pcrtincnt,Libris,fcntcntiolas, amp;nbsp;didaqus* dam cxcerpfir, qux deprauat, calumniatur, carpit,amp; theonino rodit dente ac laccrat: Aut confequentias colligit

-ocr page 7-

P R AE T A T ï o'.

colligit mirabiles amp;nbsp;fa 1 fas, quas deinccps tanqtram nxgt; ftra dogmata proponit, nobifque adfcribit* Et fic cor?-tra fua propria figmcntaôc phantafmata, poftca infuF-git,ea oppugnat, aemorc furioforum exclamat, in-uchitur,vocifcratur,amp; dcbacchatur,vtimpcritis fucum faciatjfuos in crroribns vfitatis rctincat, nebulas ofFun-dcns,amp; quafi per caligincm præftringat acicm,non oevr-lorum folùm, fed amp;nbsp;animi, vt cæcus cæcos fccum in fœ ueam abducat, amp;nbsp;nihil minus cogitantes, improuidos,-prxcipiter.

Ac miror,fi llluftrifsima Veftra €elfitudo,Bauariæ Duxinclytc,iftasCanoniciillius tam atroces iniurias, quibüs nosdiffamat legens, profila fapicntiaamp;animi modcratione, dementer ca cftacccptura. Et non poti» ùsrvt par cft,amp; iuftitia poftulat,maledici iftius calumnf-atoris, infamise notasnobis afpergentis.linguamviru-lcntam,petulantem,ac mendacem, nos noftramqjfa-mam denigrare conantis,ffeucriflïmc cohercitura.Non enim vnum tantum,autalterum, fed in genere, Luthe-ranos, vcrbiomnesdiuinipræconesprofcindit,crimi-natur, laccrat, quorumplæriq;omncs,caftè amp;: honeftè viuunt inconiugio.

Nobis certè difficile non effet rctorfioncvti, qtiae Omniiurcconcefla cft; Sedparcimus fexui,parcimus amp;nbsp;nationi.Adeoqjvirulëtum eftferiptum,amp;Satanicum, vt quiequid Diabolus haétcnus annos aliquot,per mul* tos alios amp;nbsp;varioSjflabella fua amp;nbsp;organa, in nos immeri-toseuomuit idGmnciniÖ:udfuumorganum ingefle-ritjVtvno quafi hiatu amp;nbsp;conatu per hunc hominem no* num, inûatum perfuafione eriiditioniscuiufdam trans-

marinas

-ocr page 8-

P R AE F Â r I o.

marinx, quo nomen fibi comparée,ad mcafFeÄanCcni viam , à quo prouocatus non eft, cùm ne nomen qui' dem eius audierim vnquam , efFutiuerit. Ncc, quo^l mirum eft, cùm Oratorsm feefle oftentare voiucriti fexuifœmineo, amp;nbsp;toti nationi parcat: Sueuiam feilicet feortis abundare feribere fibi permiferit. Qupdncc» Cicerone,nec à Quintiliano didicit.Etid in alios facili' ÙSamp; veriùsànobis detorqueri, nullo negotio verèpof-fct,fîftultofecundumfuam ftultitiamefletrefpondcæ dum. Quibusfingulis ferèfuis, quibus fearer Libellus illcmendaciis,vel cxclamarioncs fubindeaddirRheto-ricaSjVcl adveftram Celfirudincm, tumeriamadGef' manos, addit Apoftrophasôc exhorrariones, vrnos« fuis dirionibus cijciant,claflicum canens.Infupcr e tiaiu t7rfxiK(()t,ante vidoriam ramen, triumphos eriam,fibi^^' cernit mifer, quos vcl Melancholicus, velfuriofus,tl^ me quafî capriuo,amp; ftrophis fuis illaquearo,agar,fcdri' ne dccrero Senarus, amp;inThearrofuorum: Inomn^’ -deniq; fe formas conuerrir,nihil relinquens inrenta-tum,quoamp; Difpurator fubrilisamp; Oraror vehemensî^ grandiloquus videarur, Ariftorelcm amp;nbsp;Ciccronemû*^ opinione,longo poft fe relinquens inreruallo.

Poflemus quidem, vt dixi, rcrorfîone vri, omni iu-rc conccfla,præfertim vbi maledica fua amp;nbsp;virulenralin' gua,calumniaror, nosdiffamareconarur, cum GancO’ ' nés nos vocar : quod crime nobis inrenrarum, illiini**' dicio, fi diesipfi dicererur, probandumincumbeb»tlt; Vbi inrelligunt facile omnes, quod maxirausfenobis aperiar ad dicendum conrra iftos, campus. Er quideiU idem crimen verein noftros ad uerfariosre torqueri pO'

-ocr page 9-

F RAEF AT 10.

teft. Sedhæc.cùm per fe lippis amp;nbsp;tonforibus fint nota, amp;nbsp;resloquatur ipfa, nec ftulto refpondendum iuxta fu-am ft Lil tit iam moneat fapiens;nos omilTis il I isamp;advicr-farij iuuenili ifta amp;nbsp;infana malcdicendi pctulantia, ac infultationibus, quibus maxiraam libelli fui partem complcuit Declamatonbreuitcr de rebus ipfis ad ar gu-menta, quibus mirifice homo ifte fibi placet, cùm tarnen nihil nouiaifcrat, fed vfitata,dccantata, protrita, amp;nbsp;ex triuio fumpta ac mutuata,rcfpondebimus, Deoq; propitio ita refutabimus, vt Leftor veritatis amans, ex Scripturis facris facile fit cogniturus, ab vtra parte veritas ftet amp;nbsp;mancat.

Cùm autcm nulla certa vtatur Methodo, fed chaos fit confufum, amp;nbsp;plurima mifceat: ad fingula.vt fe il la nobis in libello eins offcrunt, refpondebimus, illius ca-lumnias, Deo nosiuuante, folidis fcripturæ S. tefti-monijs rcfutaturi.

Hoe mcum refponfum, fcreniflimc Dux,Domine clementifiime At Cel fitas veftra fereno vultu à me acci-piat, cùm (quod ab initio diftum eft) olim Imperato-res, quamuis Ethnici.Chriftianorum Icgerint Apologi-asjndcq; reftiùs informati, mitiùs cum cis egerint : Et cognofcat ipfa,dementer alteram partem audiat, au-remq; dextram.more Alcxandri vereMagni,reisinte-gramfcruet,humilimeoro.Qupdfafturam mihi plane polliceor,cùm ipfa Chrifto nomen dederit, eamq; alias Rdigionis ftudiofam elle prædicariaudiam. Intelliget eaprofcftó,luculentam nobis ab aduerfæ partis Dofto-Tibasficriiniutiam, cùm confequentias mirabiles Sc fo-phifticas colligunt exnoftris feriptis , contra noftram meutern, amp;quæ etiam ex noftra doftrina minimefe-

B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quun-

-ocr page 10-

F R AË F A T î O:

qnuntur,vt nos noftramqjdoârinam déforment, trat' ducant, odio prægraucntapud eos,quifcriptanoftrâ non Icgunt. Quod hoc fcripto omnibus manifeftum fi cio,amp; ad oculum dcmonftro. Hifce humilimè faluteni Cclfitiidinis veftræ Deo Optimo MaximocommendO) quem ex intimis pedoris mei penetralibus oro,vt falii-tares Rcipub. Si Imperij Germanise, Patriaenoftræcha-rifsimæ gubcrnatores,propitiusconfcruet,adfuinonti-nis gloriam illuftrandam, vt in pace tranquillam vitaiïi agcrc pofiimus in omni picrate amp;nbsp;caftitatc,amp; tandem poft hanc ærumnofam,pcrpetuam confequamur , pet Dominum noftrum lefum Chriftum mediatorem amp;nbsp;faluatorem vnicum,Amen. Datæ Tubingæ, Galend. Icbruarij. Anno.amp;c. 87,

Vefiram Cel/itudmem humiliter colens

facobusHeerbrandT).

-ocr page 11-

quot;I.

'CONVICIA, GEORG I I GOTT-

HaRDI, QJT a in ETISTOI.A dEDICATO-ria, adfuum Principcm Canonicus nobis facit, maxime Luthero.

JSSIU AU QTE-reUm contra nos tnflituitt de tarbata à Luthero/ace « , in Ecdefia amp;nbsp;T^ltgione: ör adußt tt tionsmgrauißimam Gerni(inorum\, quàdadmîferint « Lutherum, ei^j mires prahuerint, amp;nbsp;nonpotitis ßatim ah initio op- n .preferint eum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accufatw iniußa mihi eße yidetur : cùm Eon-

tifiâj nihil inetntatum relijuerint contra Lutherum. Deinde in nos quam yehementißime magna yerhorum yi amp;nbsp;copia inuehitur: Idos capitales Eccleßie Catholic«e hoßes eße, Eeligionts ipßoruma Chrißo amp;nbsp;duodecim Apoßolts profedx dogmata , omnia^prolibt dinemifcere,auitam T^ligionemexcindere amp;nbsp;extirpare conari:** longe détériorés yeterihus Mareticù, qui yniucrßa propè dogmata explodere, Ectleßam euerter.e,ßdem^ Catholicam amp;nbsp;omnem 7^- “ ligtonis Chrißianacultume medio tolleremoliamur.

Audire mihi hie yideor Achahum ilium impium Ißraelita- ** rum Tiegem,idololatram,picrum Erophetarum occiforem, ad ma-lumfaciendumyenditum : qui eodem modo, Eham Erophetam excipiehat. Eu ne, inquiens,ilhes,qui conturhat IfraeldImo Diabolos ipßs aduentu Chrißifugatos ,expullos, regno^ ipßrumper eum euerßo, ipfum accusantes: Et quid^dicentes, yenifli antetem «. pus perderenosd

Eodem prorfus modo, cum hic Canonicas, tum aîijßacrißculi,amp; Epmani Eontificts Satellites, non tàm pro arts, quamfocisßlen-didts dimicane, proßto regno bellum, quantts poßitnt yirihus, in-

E 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßaurant

-ocr page 12-

a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DefenHoIacobiHcerbrandi,

fleurant,arma expediunt, mundum^ amp;nbsp;clamcrilM fabtii-n 'tluiqjuii retient, Cr conrurbanr.

Xcietn. 7gt;

Concil. ConAant.

SciT. IJ.

Eeriim citm Helia ‘propheta Tiornini rejhondemta, non noi tut hamtn Etclefiam,ledyoi Papi(olie,yeßriq^ lvîaîor€5,amp;patres, à qudtps hoc didsciflta, haußfl^, arcepißts, qui deßerto yer o amp;nbsp;W-co Valuatore leßt Chrißo, ezuajj yerho, jecuti eßta Paalim, hot e^,idola multipluia, tfuee excogitaßts, do^rinam coeleßem mul-tifariam corrtipß^, Ecileßam 'Dei yeram per tut haß ts, mißte JeduBts plehihin, de tpuihm in fejuentibut copioßiis. lam yoct magna for titer yociferamini,ficue olim ludaorum SacerdoteS) templum Damini, templum Domini, tetnplum Domini. Elonperi‘ hit lex à Sacerdote ,nequeyißo à Prophet a: Eccleßa, Eccleßrh Eccleßa Catholica non errat. T^ßondeo, nihtlcontra Catholicafit nos diximui, autßcripßmw Eccleßam, Chrißi Jßnnßam, colurtl'quot; ham d lellam, ynam ,ßanilam, Äpoßoltcam, columnam yerita-tds. Ähßt à nobü, er omnibus pijs mentibus ißd contra Ptprt lt;Synagogam -, quie non à Chrißo amp;nbsp;.^poßolis ipßus duodecim, dogmata accepit, ythicCanonictts nugatur : ßedetsaduerßatur,ciil-tusamp; noua dogmata, illdsq^ contraria excogitauit, in^ Eccleßam Chrißi inuexit, corruptii amp;mutilatts Sacramentif à Saluatort inßitutts, amp;nbsp;ab i.Apoßolts in Primitiua Eccleßa obßeruatd. Qwd neilli ipßquidem primi author es difßtentur ,ßed publice pro-fitentur. 7don ergo nos quiequam Chrißt amp;nbsp;.t^poßoloriim immtt-tauimus, abrogauimui, multo minus euertimus. Sedyos,yoh inquam,Papicollt;s, reddite nobii Eccleßam primitiuam, er pitf^ reßitttta in omnibus terris.

DeLWihcro.

Porto in Lutherum yehementiùs inuehitur,ac debacchatttr» huncqiii ßbi exagttandumßußepit paßim, amp;nbsp;in Epiflolanuntu-patoria, er in toto libella, cum quod adyitam Cr mores,tum et-tam quod ad dollrinamtattinet, ac mirißce ßbi placet dedanta-tort

-ocr page 13-

Aducrfus Georgium Gotthardum. 5 tor ,in plaußbtli apud ßtos argitmento , plauflra conuiclorum in ip/umconuehensÇcralJulam inprirnii ZS' libidines tlUobijeiens) qui' bin cum oner ar, ac froßindir.

j^dqua fim el reßondeo : ab hofiibu^ ipßm bac réméré amp;men DefenCoLuthe^-daciter ejßconß^a amp;ßarßa. ^lijyeroquißamiliartteripßfune (onuerßtti, eum^nouerunt, eonrrarium 'verbaßßrmareaudent, quinquenniumyidiiattdinifin xdibus ipßtnßapi‘

KS fui,bona ßdeiZir conkientia teßaripoffum, fobri'e,tempérant er, boneße,pie amp;fan^e, ßspitn etiam inediam aliquot dierumfußi-nuiße,nonab/qj teßibin 'tixiße. Semper enim comii£{oresaluit,yi-rOS graues amp;nbsp;honeßos.

Extant multorum amp;nbsp;ßde dignorum yirorum teßimoniadt 'Vita,moribus,laudibin,ac morte Lutberi,qua nulla ^nqi^am dele-bit,aut obliterabit memoi ia : diiant,ßngant, excogitent,mcntian-tur quiequid Helint baßes ipßtts. Ac friant ipß,non ideo Lutberum fordere nobii,quia Eontißciis dilflicet, quorum regnum Anticbri-ßianumper Deigrattaeuertif. Sedpro/alutariDo^lorediuinittiS excitât o,yt euellat amp;deßruat impietate Papatus idololatrici(non autem,'Vt ißt mentiuntur, dogmata Cbnßt amp;nbsp;Ecrleßam eiui) re-pwget^ amp;nbsp;mßauret fyncera T^ligionn amp;nbsp;Eccleßx Cbrißtanx do-^{rinam ante ab Antitbrißo P^rtgt;ano corruptd,nos eum agnoßere. QwdCuum ofßcium adquod dîuinitùs eFf yocatw,magno,ßngti-lari„amp;heroico Spirit u diuino afßatM,ei Deo^ ornatwt fecir,formi-dabilts omnibui futs etiam poientißimts boflibuf, tuius yiri, CanO' nice mißr,ferre nonpotutffesoculosytui, imo nec quot;^mbram quidem eiui'intueriaußn 'vnquamfuißes, quem lam 'vitafun^um,yelutin Hebdorem mortuumf(cuiens,lacerarenonerubeßis.

' d^**ße autem Lutlerum diuinitiis exciiatum , amp;nbsp;falutare Del organon , res ipjateßarur amp;nbsp;loquitur : 'Eenebras entm plut quainCimmeriasJuperiorum temporumdißtulit,lucemq^'Verbi Dei

2 J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(larißi-

-ocr page 14-

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DcfcnfioIacobiHccrbrandi,

clarißimam rtßituit.Soltn amp;nbsp;ynuit nonpotetitilt;!(,autyß quot;virthM hutnanis ifedßlo'^erboamp;Scri^turafacr/tteßit^^^ß frettti, amp;nbsp;fic Sßiritu orü Tgt;ommh'^ntlt;^ntim Tontificem chrijlum ejße docuit^pateftcù^in^ctj^dihuâ bonnnum, ^ttod Bam occidit ; dogmataipfiMi ysrbo T)tidafnnatatfftdocuit' cultiM tmpios amp;nbsp;de mgenio humano excogitatos demonflrauiti E'^‘ cleßam Cbriftißonfam, multit erroribuspollutameÿ tam^à ßrdibui iß^s ordinum 'Ivlonaßicorum, calibatta Smi'^O' tum impurißimi, idolomania mulcßlici in hominum mormorum inuocaeione, repurgauit: mutilationem amp;prophanationem 2)ominiclt;s horrendttmjin 'Kiijßefacrificium conutrßs,de[exitt ßcutCbrißw ir.enßtinumulariorum, emfntium amp;yenden(it(ffgt;'^ templo ßiteroßolymitanoj it a bic nundinationes%lißßarum euegt;'^‘^gt; tätcx Eccleßaeiecit.ScripturasJacrasßtutär f^ualore obßtasßß ritfißanBoilluflratii(,prißino nitorireflituit. Heecnullit lumanif,ycdicere ceepimutßeripotuerunt, Sicut olimßurntn'^ lt;”■' lis Chrißiani’^donarch^iHenricusquartws amp;nbsp;Ludouicut^-Uiiria,Friderici,ImperatoreSihoc ipjàm adiunBis fibi 'viris ynßquot;

doBißimis (ßednondum tempus ademt, durante adhut if* Dei)fruflra nbsp;nbsp;infœhcißcceßßu tentatterunt,

Oppoßueruntße Luthero, 'Pontißces T^manicum thispotentißimis, Concilijsamp;Academijs,horrihililus etiampifß aitionihui tumultuantesßed quo magü hißeeuierunt, eo lätiut ßarßa amp;propagata yera amp;fyncera, quamprofitemur doBrinaiquia yerbo 7)einititur,

(Ipantumyaluerit docendo, arguendo, Scripture^ ßatreti'*' terpretatione,plurimißmmi amp;infimi,d9Biamp;indoBi,gra[isa^fffgt;’ ueruntanimis,amp; aduerßarij ipßintellexerunt amp;nbsp;conßeßißunt.Hif^ ßle meridianoßnt clariora. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui non y ident,opus eße pl^xf

diuinum, non talpisßolhmßtnt cadores, ßdà Diabolo detnentifC!^ amp;nbsp;excacatos eßße neeeßi eß. Homo quidemßwt,ßedtarnen à yiiß auorumabhodibusruisinftmulaturmlientie.

-ocr page 15-

Aduerfum Georgium Gotthardum. 5

Sicut minime ex amigt;itione,atte '^»indi^acu^iditatetniKÏto mi FoUoiiy.

niis 'viro aua ritilt;(fiudiO) aCanonicoißoinjimHlatur,faufatn hatic (oniraTontificiam Eccleßam,eiu4^errores,amp; idololatri-am turpißimamßulcepit. Quod 'Vidtlicer t^uaßu4 ilki^ui ex ïndul- ,t ^entiarum iPapalium negoiiationeproueniebAt,ßii ordiniifratri- tt bra intercipsretttr O' ad Domirticanos transferretur^ini^tioeum u pajfurn animo, bi exjuorum irtgeniode Lutheroiudicat, 'idotKm enim e i^,qu(egurges r3 quot;^oragoJint T^manenfes^prafertim 7apa: (uiuireddittus annuifunt) ytànonnullhcomput^tur,centum auri tonnat^t habetur in Libro,cuiw tituluó : T)efenßo Parißtn-fit curite O liberratûf Eccleßaßicte Gallic. Ludouico yndecitna (xh'bnai

Sed propter portam nominit dittini, yt Cbrißo redemptori honordebitui tribueretur, adjalutemEctlefitsamp;piorum, adre-fundendam impudentißtmi rabuite Te^eli] Indulgentiarij, petu^ ■ Lntiam ac blajphemiam, qui publice pradicare non eiß^yerttwi Tant as eßfi fitarum^ires indulgentiarumiytß quü per impoßi bilt, Li, yirginem'Mariam conßupraßet (horrtfcoreferent) rcdem-ptif indulgentijt iflts,ßatim abjolutum eße abhocpeccato.

Hocinitiunt fuit, htec eaufa amp;nbsp;origo dißidiorum in Ectleßa^ non Luthero, fedpontificijs errortbiu turpßtmis amp;moribua ptßitnM,qui taxandi erant,adßribenda.

Sicut deleft Cardinales ipßmet libéré teßarttur,dum dicunt,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deje.

^ontificesnonnulli eoaceruauerunt fibi 'Magtßros ad defideria ßld Äoium Caidinali-qui docerent,qubd’ygt;oluntasTóntifictf,qualtscunq^ eafuerit,fit s”icûlTdr»uiaX-gula, qua eitus operationes amp;adionesdirigantur, Exquoproiul dubio effiaaturi’^t quicquidhbeatßdetiam liceat.

Exhoc fonte,SanSeTater, ranqaamexequoTroiano, ir-rupertinEcclefiiam Dei tocabufui,amp;tamgrauißmittiorbi, qtà-*b»s nunc conßicimui eam addeßerationem fiere falutüs laborafi-fiamp;c. L^lomtnChrißiiamobliiumagentibuiC^àclk-Xicis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CarditM-

-ocr page 16-

Dcfenfio lacobi Hccrbrandi.

(^arJinaïes amhiunr E^fifcopatM, ^aßione anîmt itnpeJi-tigt;loquuntKrailgrAtiam,nec audentfentent lam Uberè dictre,

'Cîim tres, vel etiain . quatuor, vni conte-tuntur Ëpifeopatus.

Incollationibui Epifcopntuum prouidetur magis perßinil) .^'tbuiconferunturi^uàmgregî,^ Ecclefia Chrifli.

quot;Presbytert or dinlt;tnturindoilißtmi,imperitßitni,amp;omniet-nere ßcelerum fordidati.

M.ovt A cm tantoßne oß'sndiculo, acprxßrthn Ccnuemii^-leSi'vt bi omnes ordines iudicentur digni,qui aboïeantur.

In Academijs , prxftrtim Icalicts, docenwr amp;nbsp;difputantV'f impijßima.

Et anti boSiAndriantii Papa 6.in inßru3ioneßa ad Cigt;r)ilt;‘ tia Tdorinberg. anno 22. induit :scim.vs in bac ßanÜa aliquot iam annti tivzrA abominanda fuiße , abuliii i» ßiritualibus,exctßuf in mandatas Ç1: omnia deniqve H* PERVERsvMMVTA t A^HaÜcnw ^grba Hadriani.

Fol. I.

Hl morbigrattißimi inEccleßa graffantes ßnprimitw'^ (orriiptelttdo^rintt («leflis, amp;idoloinania multiplex amp;nbsp;borrtf^' da,crudelem requirebant'Mtdicum quifuitLurberuiicuioc^é^' onem iuflßimam preebuerunt, HtcfonS) bat origotgrtatnin^^’^ Ecclefiafliiorum, yt Cardinales dixeruntitlsrPontifex ipfe baud inuit M eï^ confeffws,

Eurpe ergo Canonici mendaciume§f^,qubdfcribereßbijnrtu^' !it',Exemplo Lutheri, eir ßfciplinafa^um el^^,ytbominesIded“^ M tn omni flagitiorumgenereyolutentur, yt audaciiisinom«sst;lt;^ » facrasirruant, ytflagitiaeir ßeltraardenti}isfußipiant,y(’^‘ »gt; ligionts obliti omne yitxßiumtempuf, in carports yoluptatd»^ », confumant.

Huiiiienimplane contrarium teßantur, «ÿ- Hadrianu^ pa ipfe , qui ingenue fatetur inßde fanÜa P^m : omnia i” PERVEKsvM MVTATA. Et Cardinales deleCiti(xPontiß^^ T^manorum licentia (non Lutheri do^rina J tanquamexßnf^^

-ocr page 17-

Aduerfus Georgium Gotthaïdum^ ƒ

Troianoin Ealefiam 7)ei irrupifji totabufM,amp; morbost ^uibjts iam adtlejjierationem ferèfalutü laboret^ ,gt;^udin Canonice,malorum quifons,qute ori^o omnium in EcchßafPeßi. mèergofacM amp;nbsp;fal/tßimein Lutherum,malorum ißorumcitl^am ommum transferrens.

In quam fententiam jolurima infra quoq^ ftefiùs täffubinde, ßcut odioßßtme, ita mendacißime rtpetit amp;nbsp;tnculcat, omnibuiq^ tnodts, cum alij Papicolx,tum hic Canonicum in hoc minime, yelji itaplacet,maximeCanonicus, amp;nbsp;hocfoofcripto,amp;ßmper hocfa-egerunt, ythominibtia, quibufßripta ipßw legere non eß conceß ßtm,fedfeuerißime interdicitur,perßadeant: Lucberum frena la~ xaßeamp;habenas cttpiditatibu^, bona operaprohibuiße,ßcut amp;hac amp;nbsp;aliaßargere non ceßant'.Httllum eße apudnos ordtnem,fedme-ram barbariem amp;nbsp;fimilia ccttm huius contrarium libri ipfit^paßtm teflentur, ^dpietatem quantum omninopotuit,potuit autemplu-rimum,eß exhortatuaün yitiat^t qui maxime eï^ inu€£ÎM,eaque graußime taxauit amp;corrigereßuduit. Idque non,-vt Canonicua calumniatur,tum demumfacere ciepit, ciim ’videret,ex fua doÜri- ** na degratuitafidei iußißcatione, amp;nbsp;libertate Chrifliana, in quam 'Vendicare eiif^plurimum conatui,morum corruptelam, amp;nbsp;dißipU- ** nadißQlutionem,fequi intelligeret : fedflatim amp;ab initio, “ teßatur amp;nbsp;'Papißicum hoc réfutât mendacium, Libro, qui continet “ Enangeltorumhf Eptßelarumexplicationem, quayfttatisdiebtu “ Dominicti intemplüpopuloptaleguntur amp;nbsp;explicantur, 'vbiDo, minicA paßhatis de expurgando fermenta , graußime ad bona tpera exhortatur.Editua ef^Liber iße anno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Etficab initio.

(^d yerà non omnes homines exhortationes iflas funt fecuti, minimè hocipfi imputandum,amp; iniquumeßet,ßculpam hancpra-ßare teneretur Lutherua,ficut net Chrißta tpfi, nec quot;Propheta ante ipfum, nec Âpofoli eumfecuti/ùa do^rina hoc efficerepotuerunt, ipt omnes in yiam reuocaü adfrugem yenirent.Ve quo .^poßolui^

C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;grauißh

-ocr page 18-

8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DefenGoIacobiHeerbrandi.

Rom IO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conifueritur ö* ópó^Hcpav,aJJucif tefltm 'Propletan

prxti^uum,diceas:'^(juinon omnes obtdiuntEuMgelio Efritts enimdicit: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;credtdk auJitui, hoa^^t firadicationt

nsflrxr1gt;lonergohincfe^uïtur, doBrittitin Ltttheri non efjidiutni' tus traditam;,^uodex ea non omnti melioresfimt redditi.Semen bo KïtA,J3. numfeminauit quot;Paterfamildsi 'vndt igitur ^ii^ania i ydliudcadif rol. n- in yiam, aliud interfaxaj aliud inter fentes amp;nbsp;/^inas,

Qj^odyeroaddit: quidenimi annonettamanteLutberutn Ecclefta yerbum quot;Dei babuit f Peßiondeo, Pontifciaim Ecelefi^t^ habutfe Verbum Deithoc eS^,textum Pibliorum ^fed[me mente amp;nbsp;•yiera, ac genuina eorum Jèntentia, quemadmodum ludxi e!j' oli'ff amp;nbsp;nunc 'Veteris Tejlamenti libros babent, quos ^ugußinus Chrißi' anorum quot;Vocat Scriniarios, fiue Pibliotbecarios. QMmodoquot;Veto fermento Pharifaico yeritatû Euangelicteßnceritaslit corru^t^' amp;nbsp;qualia jonuerint dogmata in Scboîùs, templds amp;nbsp;praxi Eabß^ 7lt;l^oma)ta (fuutdeleÜos Cardinalesteßatosaudiuimui , inÂCiide-

, pr(efer:im Italicis gt;nbsp;doceri amp;nbsp;dißputariimpijfima) quis^fb dicendo enumerare'^aleat, nedum augixbocßabulum exput^^'quot;^^ a fordibuaißts. Extant hhri P^manenßum j quiidteßantuti f quibus annotati ßtnt à noßrts yltra fexcentos trrores nominattm amp;in Iß scie, quorum multos detexit amp;nbsp;refutauit Lutberus, reput' gans do^rindcœleflem,adqua illußranda diuinitus efl excitatue’

Extant multorum bonorum t amp;nbsp;fide dignorum teßiumßti’ ptdrdeyita, moribuStyertdlaudibas'Tpirtuiibus,ornamentûeÿ morte Lutbsri, qui ßteElatores borumfuere omnium) quaitulb 'vnquam delebit)aut obliterabit memoria, .rdpagefis er go in maluH* rem,cum tßa tua, Canonice tproterua maledtcendi, calumniatuih conuitiandi amp;nbsp;mentiendi libidine. 'Maior e§^ Lutberutgt;»oebt* Jufit fi:ripta,'amp;perpetuaipfittsfententia,quam, pofleaquamadpb-niorem cognitionem yeritatts peruenit ,pofieafemperconfiantet retinuit, quot;^am amp;nbsp;ipfi,Papatu4 erroribus amp;nbsp;tenebrtsfuit iminef

-ocr page 19-

AducrfusGeorgiumGotthardum. 9

fttt initio,neeflatim omnia ißa intellexit, 2lt;[am cttm contra Indul-gentiarum nundinationes dißueationem edidiffet adhuc T^oma-numTontifitem pro Chrißi yicarioagnouit, ^tiem poßea/inti-chrtßum eße demenßrauit ,fedyt Auguftinta de fe ^uo^ teßaeur, ßrtbendo/eprofeciße,amp;proficiendofcripftßi: ideoq^ poßea T^tra-Üationultbrosfcripßt’.quod à nemine fapiente aut pio^’vitio Uh quot;Ver-titur,tantumque abeß, yt hoc nomine reprehenfione dignui yidea-tur,^uin maxime hoc nominepnedicetur. Semper enim difiipultn efÇ nbsp;nbsp;nbsp;priorpoßtriortf : Itaamp;Lutherufinagnitioneyeritat^

creuit. Cur ergo hoc in Luthero reprehenditur, qui hoc ipfumfeciti nifiquiapraua (jr peruerja, odioperfona, hominum malorum ßtnt . indiciaamp;fententia. 2Lonefi^igitur,quodhoc nomine incenßantia arguatur Luthertu in doBrina, amp;quod fe^îx poßea ßntexorta, lgt;l.on enim melioret fumui »^poßolts T)Qmini, quorum ynui dixit: Et ex yoi^ ipßs Jurgent yirijoquentesperuerfa, yt ahducant di- /^eto. 1.. ßipulospoflß: Aiiui autem : Ex nohti exierunt,quia non erantex ’• nobts.

SeddeLutheroha^enuißtt^. %îultaenim, quapaßimin toto Libella inßerßt contra eum , prudent tam pr{etereo,neexcre-fiat reßonßtm.Sicut amp;nbsp;Thrafonicam Canonicigloriationem de hoc ,, ßtoconatu, quo meum , aliorumque hareticorum furorem contra ,, Eccleßam Catholicam comprimere atq^ contundere yelit, multa y aide de fe promittent hberahter amp;nbsp;iuueniliter, libenterßlentio praterto. nbsp;nbsp;nbsp;mirorpotitts, quiddignumtantopreferttpromißor

hiatu (libetenim cum Horatioloqui.) Imaginatur forte Atlan-tem fi ejfe quempiam, qui cælum 'Papißicum,ne ruat, humtrisßüt fußineat.Etaliadefu^LtbellM, quospartimediderit,partimye- F0I.1», rè parturiat,fi hac probentur LeÜori,promittit.

Omittoetiam,ytadremperueniamui,quodinprafationead LtÜore fita narratßratagtmata amp;nbsp;facinora egregia,quàd cum,ne-feio quo locofuerit, Sir minga appellat, Luthtranos expulerit Pra -

C Z

-ocr page 20-

to DefenfioTacobiHeerbrandi, (ones, eir quätiroinpericulo fueriiyerfatus. cum alienifä^lt ' fint,eä‘ignQremego,quid,quomcdo,amp; à^uihui fa^umßt ,inme-dto rehnquQ. ’hdißquod Tyrannü» crudelitas amp;^erßecut 'to ßorunt Bßai. 51. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;doUat, amp;nbsp;cum quot;Dauide dico : Qwdgloriari^ in malitia, qui p'

sensesininiquieateCTosa die malitia cogitauitlinguatua,amp;qult;i ßequuntw reliquaJProptereaDeui deflruet te infine-jeueliet te,amp;(-

REFVTATIO ET

RESPONSIO lACOBI HEER-

B RANDI D. AD LIBELLVM GEORGlI Gotthardi Canonici Patauicnfis, maJe-dicumamp;impium.

EST ET GLO’RJO-fum nomen Eccltßa Catlolicte ,ßtut amp;nbsp;Chrißi amp;nbsp;eir pratextu fdl[i T^oBores ,tanquam ^ßnus Cumanus, exuuijsindà-tui LeonfSiin/cenamlaruati prodeunt^yt terrdihi appareant aduerfarijs. j4dhunc plane modum, cum alij DoElores T^ontißiij, tiim Georgius quoq^ GottJiardus, homo nouus amp;nbsp;DoHot Theologusin proßemum yemt, tetros palliaturus errores Eapa-tus, yelut Gor gants caput oßentans, non rugi tum tßd ruditutnßquot; litum, Ecclefia Catholica nomen ßthinde in^minans, edit,ßcriptu-rus contra me deßenßonem, yt habet titulus, Catholic« Eccleßth fed yt ergo ycriiis iudico, Cacobyca. Qwm yerßquidue impugnat bonusifteyirquot;Elon enim ynquam qutcquam contra Catholicam Ecclefiam à me fcriptum, dldum,faSium ei^, ,gt;ibßt hoc, abßh inquam , à me impietasifla. Hac enim Chrißi ßonfa ef^ dilellii» ynicacolumbaeius,l^eciofa,quam fanguineßio redemit:ßdcontra falfam , impiam , prophanam ’Pontißcü l^mani colluuatn-malignantiumfßcut Dauid cecinit.: odiui Eccleßam mahgnantf' . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uirt:

-ocr page 21-

Aduerfum Gcorgium Gotthardum.' w

ÄW. HxCificut caput ilbui quot;Papa Chrifli nbsp;nbsp;nbsp;aduerfartui, tta quo-

que in omniiuf Chrifloaduerjatur, in do^rtna, Sacranientdsgt;culti~ lm, qua omnia corrupit, deprauauit, euertit gt;nbsp;et horrendas ,plut quàm Ægyptiacas amp;Cimmerias in yeram Chrifti Ecclefiam mue~ xït tenehras. ’Doiirinam enim de fidei in Chriflum iuflificatione gratuita,peruertity iußitia per tharitatem infujamt/uppofita, qua. ■ homo coram7)eoßt iuftus amp;accepttn,ac mereatur remißionem pec-(atorumtyitam^aternam operihtts debitam mercedem. Tiubita-tionemt conßcientiarumqjcarnißcinam, confeßionem auricularem, «perum^ fatùsfaSionem docuic. Sacramenta partim conßurca-uit,partimmutilauit, cœnam Domini m'^ijfas, quas mentiii funt facrißcium tfßeyere propiciatorium pro peccatt5'viuorumamp; mortuorum conuertit,purgatoriumßabuloßum amp;pocticum abEth-nicùs eonßamp;um, Eccleßa obtrufit j quot;viarnque ad falutem ater-nam confequendam obfcurauit, yarijs ac multiplicibus excogitatts' modus ac yiijs erroneûs yperegrinationibw longinquts l^mam, Hierofolymam, Compofl«llam,amp;in alia locaßjcep[ü,nundinatio-.mibus Indul^tiatum Tapalium,Ordinibui '\donafticis innumeriSi in quibui^ita aterna meritum,quod alijspreeio yendebant t in operibus proprijs 6“ alien is,animarum quarebant falutem. Htjce tif alijs modtsinnumerts, beueßcium amp;meritum Chrifli ad opera hominum gt;flcut tSr officium ‘Mediators adD.”Mariam ''^irginemt aliosq^ mortuos homines , quorum meritûs hominesfaluari docue-runt 3 non abfqjhorrenda idololatria transtulerunt. Sic enim/iri-luntiTatetpreces noflrasflernq^ confequtnda beatittidim'sper quot;^e- Gabtieifuperci-diatortsfanUos in cxloinanesnonefjexfedordineaDeoinflituto non.Miiræ,Lett.?e ('vbir’)nos adeorum auxilia confugeredebere^ac débita 'tencratio-nefemper implorare, yr s al vemvk eorvm m e-RiTis ATQVE y om. Hot modo ex chrifli ana ^ehgionefia-Sa efl plané Ethnica idolomania)tantùm permutarts nominib.Pro magna Deorum matre, Pontifitij D.ria,pro'^darte Georgiu^ pro ./dpfolline amp;nbsp;ÂEfculapio,Çofmam amp;nbsp;Damianumflro Luana-

C J, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^iarga^

-ocr page 22-

Dcfenfio laccbi Hcerbrandi.

'Margaretam toluerunt amp;nbsp;inuocarune. Sicuf TTixvGtâ^ ^anÜorum [etnplum conuerterunt.

Q^madtttoiluin amp;nbsp;tres or Jines Hierarchicos corru/xrunt' ehr i ft tit enim 'Miniftertum quot;ferhi inßituens, pradicareamp;Jotttt preecept Eccleße ßt£ minißrü, Euangelium, amp;nbsp;ea,qua ipftpKf I. Timot. ». ilocuerat:amp; hos Ä^oßolus ilgt;fiM,maritos honeftos effe yoluihexiiH' plariagregM. Eapa ßtcrißculos'ad celebrandas 'biffas, de negryquidem inßcri^turaiconßcrat amp;emittit,qttos coniugium'V^' luit abiurare, amp;nbsp;'viuere talibes, concubinarios turpes. °Magiftt*' tM politicos in honore haberi prrecepit: ideo^ 7)eos appellatnt* Eapapedibtu collaeorum calcauit. 'MtrandoconfilioDetn

Heb. u. nbsp;nbsp;gium inßituit, quod/^poßolua honorabile ejßt Voluit inter omnt!,^

iiltt™?' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;Vita genui, in quopij hominesfalutem confiquanturaternif^gt;

teßatur. Chrißus ^ua idprteßntia amp;nbsp;dono mtraculoßo quod Eapa cum fuis, carnale appellauitamp; mundanum, EieM coli, aut ipßplacere non poßint, allegantes illud ^poßlt;gt;h gt;nbsp;in carnefunt,ï)eoplacerenonpofßtnt. Ideo^ peculiare 'vifng(ii''f inßituerunt, 'MQnaßicen,amp; tot or dines, quot ßperßitioßlgt;lt;i’^'‘ nes, inuentores 'variarum T^gularum, à quibtts etiam nonii»4'‘^ funt fortiti, in quarum obßruatione, perfeamp;ionem ChrifiinnA^ Matih. ij. confißere cotnmentißtnt. “De qutbui omnibus Chrißuspronunti^^' frußra me colunt mandat is hominum ; Et omnis plantatioi non plant auit pater meus cceleflis, eradicabitur. Ha, ytaliaj»^''* plurima taceam, tenebra fuere, örßnt Eccleßee 'Papißicd biles, in quibtu 'verßtntur adhuemfere excacati homines,ducti

2.Their. I. Hiecira‘Deifuitiufla,quoddile£lamyeritatemnolMf^^^ ampleÜi: idtoq^effcaces immtßterrores,yt crederentmends^’!^ amp;nbsp;ßdueerentur, acpérirent omnes, qui non crediderunt yerit^‘’' . ßdconfenferunt iniquitati. Ita quot;^t nemo quot;Papißarum ,ßcutneii*'^^ qtiidem,certampotuerit, ad yiieam aternam, Ufiam monßf^''*' Sedcum omnia per omnem yitam fecerunt ,qu(ecunq,pracepif^.

-ocr page 23-

Aduerfus Georgiutn Gotthardum. ij ißi, tnaximts laboribtts,ßtdoribtu, fumptibui, tandem de falute dubios,in ignem quendam purgatorium,in quo propeccattspate-rentttr, eir paß:one ißa, atq, yjîione ignts, d for dibits peccatorum nbsp;nbsp;nbsp;*.

purgentur amp;nbsp;mundentur, qttemadmodum argentum per tgnem a ßoria purgatur ,ablegarunt ; ßcut amp;nbsp;in populo 'DeifaÙum eff^, amp;nbsp;antepriorem amp;nbsp;pofleriorem Hierofolymorunl euerfionem,tempore aduentus Chrißi in carnem, '^bi Pontifices in ordinaria amp;nbsp;diuini-tus inßituta fitceeßione, cum Prophètes amp;Sacerdotibusturpißi-me errauerunt jcaci cacorum duces, in Marias difiinSli autpotitis difeerpti fe£las: Pharifei, Eßxi,^ducei,

Ssdyt tune Deits miferttts dementer populi fui, Chrifium lutem mundi mißt ,amp; y^poßolos Vodores (quos tarnen Uli recipere nolueruHt,yt périrent) qui repurgarunt Ecdefiam : Ita iam hoc nouißimo tempore, immenfa dementia eirbonitateexcitauit Lu-therum,per quem lueem yerbi fui accendir, amp;nbsp;ab erroribus amp;nbsp;tene-

planißtmamq^ yiam ad yitam acernam,perfolamfidemin Chri-flum confequendam, ex yerho T)ei menßrauit : qtia eademfuit ab omnihinin Ealeßa omnium temporum 'Prophetii tradita,‘Prin-ttpe Äpoßolorum tefte, yiilor.to.dicente: Huie (Chriflo) omnes Prophete teßimonium perhibent ,remißionempeccatorum accipe^ re per nomen eiüi omnes, qui credunt in eum. Similiter ^idor, 4, iif.pro hac luce amp;nbsp;fummo beneficio, 7)eo nunquam condignas age-re poßfttm m gratias.

Porrbfieut lÜù animaltulum,ßib Hrue lignortim natumi^bi ttiam in tenebrüyiuit,ßquando inde eijcitur,lucem ferre non po-teif^ifedflatim latebras, eÿ loca tenebricofa querit ,qttibtu etiam ’wiïce deleUatur : Ita Canonietts iße natui amp;nbsp;educatia in T^manx Eccleße tenebrts j ets^ ajfuetta, ferre, agnofeere, amp;nbsp;yidere lueem ^eritatis nonpotesf. '\lanet enim ob oculos ipßui yeluminon ^o-ßicutn,fidPapißicum, Et quia txetts eff totia in rebuffaerts amp;nbsp;Theolo-

-ocr page 24-

1

Dcfcnfio lacobi Heerbrand i

Theologta : ideoßoriamHei, cürlücemyerhiDeiadmirandarK ferre amp;nbsp;yiderenonpoteß, fed feut cœcua inmeridiepalpat.

enimexcu0el^,quantumuiiSolßlendidtßimusluceat, 'didereta-nequit.Quemadmodum Äpoßolus inquit: Q^dß opertum el^

Euangelium noßrum, inh^, quipereuntesif^opertum, inquibn^ Deus huiusfeculi excacauit mentes inßdelium, yt nonfulgeatilllt;i‘ minatio Euangelij Chrißi,quieß imago Dei. Ideo^ indtgnèfertjS omnibus, quibstscun^potß mod^ reclamat,docere amp;perfuadert ' magno yerborumapparatuslenocinijs ac orationisprolixtefl»’ mine multüq^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eßetoricts adperßadendum compoßtis, pi^

mulcafoliajüißmilibusexceecatts conatur:Eanam eßfe amp;nbsp;inanenh ^,imó amp;nbsp;pernitiofamnoßramißamiaÜationem,quaaßerimus,p^f

LutherumlucemdoSlrinx ccsleßtsinEuangelioaccenfam, amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Fol-u. ,, pißasin tenebris yerfatos baÜenus.Tum etiam moleßefertLutb^'

» rumfcripßßfe '.principiaEapiflarumeffeTraditioneshsimanas, i» facrü literü non expreffas, Éontificem I^manum, ör dubitatio-» nem degratia.

Concilium Tiiden: Seff. .

Sedhoc quomodo xgrepoßitferre mirori cum Tr'identhi^'^ decreuerit Concilium'. Tradiriones nonfcriptas,cum adfdem, ndmorespertinentesttanquam yel oretenws à Chrifio^ ’'del à Sff'' , tu fan^o diHatas, amp;nbsp;continua ftceeßione in Eccleßa ^athob^^ conßruatas, paripietatis aß^e^u ac reuertntiafufeipit amp;nbsp;tur Eccleßa.

Mota.vnde quinque SactameiitaPonci-ficia.practerilladuo iChriftoinftituta.

Regula Pontificia de [laditronibus.

In quamßntentiam Fr. Eetrtts Solo quoq^, in hac feribit : Hahtmus totumSacramentum Conßrmatients,atq,of^^' nisyamp;matrimonij, amp;nbsp;extrema yinSlionts, eif elementa amp;nbsp;atpue effedus ex Traditions jdlpoßolica.FCon quodnegemus ptura ejßenonnulla de ijs S mcramentts'.ßd omnia,quxadinttSP'^*' tem eorum, qu« czk-tk fide neeeßfaria tenemus, cvjH’’, SCRIPTVRANON SINT, NECESSE EST ApOST0I-‘’ CÄ ESSE TRADITIONIS, CircarcHquayerbduOfEucb^^''

i

-ocr page 25-

AduerfusGcorgiumGottharduni n

ßiafnamp; Pcenitentiam hahtmtu etiam certissima tradi- Quant» cettitudo

1 Cl., iftorum honünum» TIOHH) SACR.IFICII A LT A R1 S OBLATiONEM) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cùm vciboDci dcfti-

nem Tfalmwum t amp;nbsp;Canticorum yfum,inuocationem Santorum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“

fro defun^ii ordtionei ,amp; circafœnitenttamfeccatorum enume- promillionura diui-«fzû«e»î Sacer^lotifaciendam,nece^!tatemfattirfaSionHtfx^fo^ fioltcafimtlùer habcmut traditiQne.HaÜenu4 ille.

yeronon tibi yidituriOfiime mi LeÜorCTraditionesprin cipium eße probations C ^^gulaenim efÇ Ecclefia “Pontificia, Regularontifici». ^odeatquaT^manatenet Eccleßa^ciiminfiripturanott/int,ne- “

-^pcßolicaeßetraditions.Ita omnesßuoi errores, turn irt doBrina,tiim in moribts, turn etiam cultibts eir ritibuf Ectleßa-ßics,'vthtcefî^'videre,paUtareiamp;'vnabacfidelia omnesdealbare yelincrußarepoßuntparietes. Hon juaras,'yieldubiteSj'vnde om^ niaPapatas,qttxnosiufièexfcripturadamnamuf. Ciimenim in fcriptura non ftnt, neceße eJÇ .^poflolica eße traditions, ./in non forttßitnutn^ ’Validißimum,optimum,infaUibilr, amp;nbsp;inexpugnabile principium Papatts!^

Simile hu’ts efi^amp; illtid alterum,quod LutberMßrpfit » prtncipium eße Papiflarum,Pontificem T^manum.

Cur hoc negaSaCanonice.'^Qnie hacnoua ^ßigioi ./innen enim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4«-

Papa,omniaiurahabetinßrinioßtipeb{orsi EtiamßPapafua propria ßalutsimmemor t quotidie innfumeras animas cateruatim /earn abducat ad infernum, nec quifquam HU debeat dicere, quid fats Huie emm datam eßepoteftatem omnem in ccelo amp;nbsp;in terra, quaß exteridat adcceleßia,ter'reßria,amp;infernalia. Et contraries Petro wens moribts,nihilfimints yertsfit Pontifex. Cuius ma-ior fit potefias, quam ^qyfis. Et quod contra Epißolas Pauli poßicflatuere,quia maior Paulo,cuits diUspofitt derogare. Ende etiam formant Sacramentorum ab /ipoflols tradttam, poßit mu-tare. Q^a fundamentumfidei,ßonfis amp;nbsp;caput Ecclefia wuer-ftds, zlf totits orbst Hecpoßit trrarein ijs quafuntfidei. Ideeq^

D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aßirent

-ocr page 26-

ló nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dcfcnßolacobi Hccrbrantff

afferens à nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ap^ellari ad Com ilium, ef^ Hterttkut^jM

fitpraConcilium, adto yt ne ^idem ^d Dtumd'PiipAapptlhtri foßi[,yt à /^uibufdam di/^utacur,

Q^dfi hot non eß ex 'Papaprincipiumfacere, neßioftidß ÿrinctptum conflituere^

DednhitAtïone^uiainferiuseopiofe dicetUTtideo iampnetirb mm yt ßudeamuibreuitaiii ne excreßatßcriptum hoc^cum aiutrquot; ß»rius '^aldèmulcA in^ergatf eSsrßmulommmeffundat^iriM-yoi.ïlt;f. „ P'irrOt^uàdlHposnosyocArrapaces,ptlltouinateilos,ideo^

Matth.7. ” ^quot;^^f^^dos : facile innerßonetamp;quidtm redèex/eneentiaCbrififfif ’ P^jß*^u^-i-Aipt enimfunt,qmoueifanguine ChrißiredemptAsßd’ Joanae. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q^odfatiunt, quiaham yiain outle Chrtßi monßrant,

'Vnicum amp;folum Chrißumjios quot;Vocatfures^latronei amp;lupo!gt; penes Chrtfltanum le^orem ßtiudttium, tant um ex iß panels,ß* ha^enMßripßmw: y tri lupißnt ifli rapatesfeducentes eins mi[f‘ a. ras, lt;i Principe Pafior um,ad propria amp;nbsp;ahtita opera, quibtis 'vitt’» mereantur acernam,^ult;e donum Tiet eSif per Chrißum Ießni,ß^ nunciare. fßos ergo alienam afferentes amp;firtgentes yoceni,csiitsf

m at nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PfeudoprQ^etasßupos rapaces,Chrißus.

A ccufàt inßupfr nos, quodpro PuangeltO;damnatos iM errores ab inferts reuocauerimus, quibns horrtndum in modnml'' laeerauerimus,amp;dißraxer{mM,imperijfj T^maniyires adeoffquot; gerimu« ,yt tonftflere y ix yaiecit.

Tdulliuf badenuf ex yerba 7)11 leßtime conui^ifumm errss-rx,aut harefiosiSedpulditiin liberoßoncilio paratißmperßimo^ rationem noßra doÜrinte reddere ex Scriptura fatra Canonic^' JedhaClennsper yeßrosßetit,quo minus idßtfa^um,nse impttrare potuimM,yt publiée audiremur,cismquidemmnJiMii' tapericulo , eoràm tniquù tuditibua,paucinumero, ftxnimß(^

Ana».iJjx ^uibu4 mefqlum Deas baSenuf ßipereffe yoluititejhm mvltart»» rerum} prias oblaea confeßone noßra, in Concilio Tri^osi’^'^ totuß

-ocr page 27-

AdutrfùsGcorgîum Gott hard um. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17

ctm^aruillimMffarati yeleam deftnderh'^tl dtcretA print xdita» impttgttareamp;rt/utare:/idfrußra aliquotietidpetitiimui.

^d^d imferij dilactrationem attinet, tniuftenos accufat CtmonKia'.nulUnoiieUa^oncitAuimuf. J^ßicorumftditionim tum initio LutherutdamHauit,amp;juatumpotuit fcriptispm-hihuit,amp; ^agißratum ad iUamcomprimendam eii^txhortatufi

^eßri yero Tontifieetifuria infernalestqua non tantiim ton* trafe nuttuo templa replentes[anÿ^inex fedamp; contra Lmperatoret ^manotilegitimosßtot 'Ma^ßrarns, moufrunt itlla multttfecu-Usf In ^ihutnon aicomillia aliquot,fiÂmulta ceatena hominum tnillia mifiriperierunt.In ^uihtu 'Papa Jubditos ah obeditntiatjf iuramentts^agißratihtttdehitis,ablolutrunt, Etinßperin ßdi-tiofis bellid contra 'Magtßratva légitimasßtbßgnit Pontificijs mi’ Ittanttbut amp;nbsp;occumhenttbtttiSpi^ttuales ifli,amp;animarumpaßores regnum ccelorumßntpoUiciti, Hy hi, hi, tn^uam, dilaceraueruntt Georgi, eneruarunt amp;fregerunt P^mam imperij quot;virtt^non Lutht' rd»(. Q^odfi tuo more h^detlamdre 'Veilem,yides,quam mihi am-plui pateret campui inuehendi in SanBißimos 'Veßros Patres, qui pro le^ione ^ihliorum., arma txpediuerunt amp;nbsp;trailautrunt contra Imptratorts Tamanos. Cum^ dauibiu regni calorum ß nihilpoßt Preßctre inteUigereat t abitSK hts,gladios arripuerunt. Sedhac ßtslicent.

Htsitapramißis,Munsfurgit Orator » ^ni Germanos nimia aecußat ßmplicitatis,leuieatts,amp; ßultitia.

P^dijt baud itapridem I^ma emißarius Äntichrifti,qui 'roJ ad'vomitumreu-)(at. ^drrigßeergoaureSjoGermanitaudititri So-lontm (apienttßimum,aut finautdtis,ter tins è cœlo tecidit Cato,qiâ •virgula fita cenfiria, mores quot;Vos döcebit,'vt yulgo loquuntur,pra- « teritagrauißime reprahendens: ’Honfuße audtendum Luthtrum/^ clamitans, dut inconfulta Ecclefia quicquam in rehtufidei priuata^^ autoritatefiatuendum amp;c. fed pritn totiua orbts Chrßiani iudici-*^ not audienduirtt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D 2 2dim/i‘*

-ocr page 28-

18 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DcfenfioIâCobiHecrbrahdi ' »

Aa.5.

Pd^imtifro furrexiflt, mi Domine Canonice, eS^po^Cf^ß^^ ents : frufira^laboras.ScilicetPetro amp;nbsp;reliques Äpoßoln exp^‘ Clandum fuerat^nec citiùs predeundum in publicum, quam Ponttß' ces ludxorumiScribxamp;Pbarißsi, do^rinam de Chrsfio,quem no’^ itapridem ,tanqttamfeditioßimamp;blafphemum in crucemegeranr, ytram eße amp;diuinitu4per Propbetasprolatam, decreuißent. hi maxime nonfoliim aduerfabanturfed amp;probibuerunt, condetn’ narunt, amp;nbsp;quofcunquepotuerunt eiwProfeßores^perfecutißunt, deniq^ octiderunt.gt;gt;în non inquiunt,pracipiendopratepimm 'volstof ne in nomineißodoceretts P Et ecce repleßtsHieroßlymam doPlf^' na yefira , ry yultis ßper nos inducere fangainem hominis ifiitst^ Certe hxc plane eSQ Çanonici ißius fentetia,ficut in foliaßa

roi, 25.

„ ßatisftdens,concionaripergit : Tdon mtßttm cucurriße Lutheruntgt; „ ideoii noncredendKmfuiße,maxime quod 2^ouum attulerit ), angelium,etiamß Angelusfuißet.

• P^ßorideoPMißum e^yocatum eße diuinitttsßupra re ipfaPf euentu comprobatum eß. Et yocationem etiamper bominegt;n!gt;^ buit, Primumenimad docendamScripturamfacramlegitimet^C yocattis E^ittenbergam, Deinde cùntrenunciaretur Doâor ibtf

tx yerbo quot;Dei cognouiffèt, ^om^nam ‘PontificentiHarefiarchi^r Ântichriflum, lupum, ^rBolycttm, monßrum borrendam, in^etiSt Ecçîefia eum, ratione officijßeferrt dtbuit.

„ quot;Deinde accufat Lutberum nouitatà doElrinte, qubd attuîerit Euangeliumt amp;nbsp;guérit quibm idmiracultsconfirnKi^' ^f^ondeo.Lutberut fane non noKumtaut aliüd Euangehutif •«n.j, fittulit quam ^uod initio Dews ipf pradicauit tir promißt mtsparentibus in Paradifo^Semen mulier^, quodcontrttttrumft (aput ferpentts. Deinde ipfe ejuoq^ repetiuit ^braba Geneßs ft-(^od omnes Eropbetx de Cbriflo annunaauerunt, tefle Petro ^ïborum jo.

Het

-ocr page 29-

Aducrfus Gcorgium Go^ihardum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï 9

Hoc modo Tatresfub lege'^ofii funt faltuti, A^orgt; nbsp;nbsp;Hii

'Vtreharmo»ictttei^conßnfu4gt;noflra,amp; Eccleß/e ’vetirüotnm* um temporum. 0 igitur nimi) ctecos amp;ßtrdoStatqiie indoSos Do-Sorts Theologos, qui veterem amp;nbsp;Cbrißutn amp;nbsp;'Tfocem eins gt;nbsp;Princi-fispafiorum, non agnofamt, nee audiunt in quot;^erbofuo loquentem. 0 nimis ßmnolenios j j«» profundo adeo fitnt immerfi ßmno, aut lesbar go potiùsi excirari non foßirtf nequt euigtlare, 0 longe détériorés îudaii : bi enim audita Cbrifii condone , dicunt quidem : Mar«, t.

nam bac doSrina noua f ßedtarnen non damnant earn, 'verùm mtrantur t amp;nbsp;inquirunt. Hà Cbriflui erat noutis, HoSrina . Propbetarum, quam finguld Sabbatbis inomnibtuSynagogisle-gelantinottaeratillis, Taleshabebatptopuliu DeiDoSores, Scribas y Pbarifaos, Sacerdotes amp;nbsp;Pontifices, qui nec de Cbrißo, nee de Euangelia, nec de lege quiequam intelligebant, aut rede fende-bant, y el docebant populum, Ideo noua illd 'videbatur doSrina, ficut hutc Canonico, amp;nbsp;alijs Pontifidjs. O y os PapicolaSt Etbni-cisdétériorés, Cbrifliani titulotenuâ,Pontifidj. Atbentenfesenim« ^7-audita ’pauli doSrina inconfiteta, amp;nbsp;inaudita, refondent : pojju-mus fcire,qH(e bac efi noua,qute 4 te docetur,doSfnar lAoua enim qutedam infers auribus noßrist f^olumus er^o fdre ,qttid nam ye~ lintefid^ Éosyero non quarittSynonyultd Euangeliumyettude Cbrtfioynico'Mediatore audire, out cognofiere; fed tantum, m^ remaiorum 'ee/lrorum iyeteruPbarifeorum amp;nbsp;Scribarum,damnare. Cumigitur Lutberus nott nouum, fed yetußi/simum attu-leritEuangelitim: ideonouis mir acul^illi opus non fuit,dim ante ’veteribuajatis fuperq^fueritconfirmatum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Cum yero, Canonice,dicere ^ubd, quis 'vultts,fimperplaceat, elTperpetuonoitù ogganniatd7^ouitatemdoSrina,audias etiam, qua non yuïtd. l)emonfirabo enim tibi Ecclefiam, doSrinam t!f P^figionem ysfirant Pafiflicam,omnia noua effi,’^ non betera. Teteraenimncnfiait, refpsSu Ecclefiieysra Chrifii (quxeßom-

D 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nium

-ocr page 30-

20 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DcfcnfioIacobiHcerbrandi

nium ternlgt;orMm ) ^utefer 4nnos ^oo.aut 600, yeleriam mille Liquot; ^tntn duratterunt, fed noua : 'Koua, in^iMm,funigt; non wera ï cum Ecclefa hinc à condito mundo, 'vnafit,doUrina eadem,motliit (. teteoLs. tiryiaconfe^utndi'vitamaternam'vna. ffanc inquirendamiM'

net quot;Propheta e fiate, in^uient fuper 'vias, quot;videte amp;nbsp;interrogate, auafit quot;via lgt;ona, ambulate in ta, ö* inuenietù refrigerium anim^ bui yeßrit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem baitfit (d'inprate^ntibui tïQ diblum, lt;3

copiofiui infe^uentibui dtcttur froiabitar.

J^ouum , tir omnibui, retro a^ts feculd inauditum, • Thoma! fcripfit : Omnem ablum charitatts,abfolute mereri W yspjtttj.pet omnu, aternam. 'filouumei^,quod'\ïonachatumc9mparant’Baptifnilt;igt; noY^ Keügi». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Thomasfcripfit,inTitiiPatrum diet, quondam'P*‘

trumyidifie, eandem pratiam defiendentem fitpereum,qttib‘ilf‘ turn T^ligiontt affumpfit, tSr fiuper turn, qui baptio^atur.

^ouum habent Sacramentum Eueharifliot, rnutilatumf^ ei-ilege, fub ^na tanttim, yt loquuntur, fiecie à Chriflo non infl^p tutum, in Etcltfia Apofiolorum primitiua, amp;nbsp;multtspbß tionficobfiruatum. QMdauthoresipfimetfatentur,hifie'^ttß^\ Greifens hoc concilium facrum, generate, Confiantienfi gt;nbsp;legttti’ß ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in Spiritu fan^o congregatum, aauerfui hunt errorem, fitlutip^^

Hum prouideri fatagans, maturaplurium 7)oSlorumtàmditgt;nigt;gt; quam humani iurii deliberatione habita, déclarât, decernit, amp;nbsp;finit : Qwdlicet Chriftuspofi^ceenam inflituerit, fir fitüdifcßi'^ adminiflrauerit,fub quot;Ptraq^ fiecie Pants täquot; Tini hoc yenerabile cramentum : tarnen hoc nonobfiante, Sacrorum Canonum^^' thoritas, laudabilts, amp;nbsp;approbata confitetudo feruauit amp;ßi‘ uat, amp;c.

Et licet tn primitiua Ecclefiahuiufmodi Sacramentum peretur à fideltbui fub y traque fiecie: poflea à conficienifbiup’ ytraq^, amp;a LAÏC1S tantvmmodo svb specie^*

NIS S VSCIPI ATVRjtJ'f,

-ocr page 31-

Aduetfum Georgium GoftharduW« zf

^DUum habent T^falteritim ; yeteri Spiritui JanSi Ti^-UiJtm dtßripto » miftrrimè per’^otuthos faÏfarios, [(titrate , »wo blaßheme corrupto amp;nbsp;deprauato : in quo omnia f qua Dei funt) amp;nbsp;Chrifti propria,ad D. Vtr^ntm 'Mariam homintmtir ftminam (yt Epiphatiitu loquitur)[unt translata^

^oua i prorjut Ethnica mortuorum hominum inuO' tatio,ytteri amp;nbsp;ytra Eceleßxmcogmta. T^ouaIndulgtntia 7*apa- obUfphtmianu Its, Koutn agnui7)eicertui,magi(èà Papa(on[t(ratui,dequo firiiunt! peccatum[rangtt, yt Chrifii [anguii, 'Koua eS^Ta‘ pißica, j»gt;lt;5 quot;Diaholitts (óniuglj Sactrdotaltt prohihitio gt;nbsp;Ectltßa yera Det, in yeteri amp;nbsp;neuo Tsßamento ignota. 'Koua ör Eth-nica, aqua tonßecra ta, de qua dtcunt : Äqua benedi^a, dtleat tibi tua deb^a. quot;Kottum fefium Corporis Chrßi, demum an»»-Chrifii 1160. infiinSufcemina Gallica ‘Pontifici[amiliariternota,-infittutum. j^ouufePß^ “Deui, Pontifex ^manus, quifetxtol- *-Th»f.î. lit fuptr omne, quod T)tu4 nbsp;nbsp;nbsp;, dicitur, tSF tolitur, ^od in pra-

cedtntibui efÇ demonftratum (opioßus ,^quam yelles, 'ECouum ttiam habttisPontißcij, Chrißum, Francifatm, quem alterum Flofculi S. Ftuiciiciv finxere amp;nbsp;fectre Chrißum, qui quinqueßigmatibue, yel yulne-ribusßhi ab Angelo impreßistin loco felitario, feruare poßtt à morte aterna, yiros, qui yixeruntà temport Francißi, yfqut admundi finem. Sic purgatorium notutm, Eccleßte Dtiytret dr Wen incognitum. J^ouum quoque habent Euangtüum, eir fic (^intum, CyrillicuiusdamMonachiCarmelita, quodannou^, accepißtinMiffa fperangelum, ipfius T)ei digtto in argenttis ta-lulisgratèdtfcriptum,fuperfutttro Eccleßaßatu,Uttrarummo~ numentit perhhetur.

Sed ^uid facio quafdam Papüfiica Ectleßa nouitatts dt-[tribere,cum eom Papatui^amp; omnia,qua illiuißntpropria,naua fit ^ligio,Ec(leßa,doUrina,^ eeremoniatyettri ytra “bei Eccle^

-ocr page 32-

XX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dcfcnfio lacobi Hecrbrandi

fiigtnco^Mta,^^rttmexcertmonijs Jdofaicts iudai^ttntium gt;nbsp;iam olim per Chrtßum eitnj^ ^poßoloi abroppii^gt; partim ex Ethnicißno colle^itf, partim à Tontßdlits excogitatttf. /ta quot;Vt rede /e Tapatu didpoßit: F'ettra tranßer^* ecce fadapunt noua omnia, Hac tibit tud^ noua Georgi.

rol. 3». „ Flagellatiaßiper Luiherum, arrogantemfuißße amp;nbsp;Epit^f^' ft urri,quitotiui terrarum orlte confinfum repudiarit j^uodfidß^' tt rit)jenonandquum'vßtm,norimultitudinebominum, Zit) vNi' ttVS MAIESTATIS ÆTEIINÆ. VERBVM iT EVANG*' ,, LIV M, aduerfin illapottere. Hîcßo, hic fedeo t hic maneo t tt rior, hic triumpho t hic inßtlto Fapißts, Thornißtif Sophißd gt;nbsp;ttyerbumDeied^ßperomniatamp;c.

Qtßbui addit Canotticus', Obficro,qute hacverlorum, »» ta tif monflra funt f Äut quie 'Prophetarum egit ßc » 2/onßc quot;Baptißa, non ChrißuSt non Äpofloli,amp;c,

' nbsp;nbsp;nbsp;Quid audio, mi homo Satin fanue es fAn yero tu antij»''’’^

* ’ Ideotp^ Antichrißtn, amp;nbsp;yos Anathemata.

Quarit, quü Prophet arum ßc egerit yn^uam f Parum Sacra Scrip fur a ledione yefßttum Tiomine quot;Dod or Theoloff^f monflras. Si enim faltemprimum /tremia citput legiffest inuettijp^' /)ominum Hettm, eode^planemodo inßruxiffeProphttamßp^' ictem. I. £ffe j inquit, pofui yerha mea in ore tuo, amp;nbsp;conflitui te hoditf pergentes, amp;ßtper régna, yt eiiellas, amp;nbsp;deßruas, amp;nbsp;dißtrditsß dißpes, amp;nbsp;adifices,tÿplantes, ’//on fic,inquK,T). /oannes'Bsp^' ßa, non fie generis humant conferuator ; Es tu '//agifier in amp;non legifli eaput'//atth.igt;tîf i^Xertè nondßtmitia,fedm^’' ra etiam horum reperipfes,ad jua te remitto, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

-ocr page 33-

Âduerfus Georgium Gotthardum. aj

QwJad Â^ofidos: Ânnon Âpofiolui ttiam^Angelurndecœ-loialiudaffertntem Euangtlium anathenm'^ultejjef Ânnm idem falfos Dodores Satana tradiditf‘Ânnon excindi ifult eoSt^ui diuer-fo do^rina genere Ectlefiam Chrifii conturlfant,

Sed Apofloli humiliterfegeffèrunt,in^it Canonicugt;s,at^ Eccît- nbsp;nbsp;^ol* »•

fia author it ati ohediendum, omnibw^Juum honorem trihuendum ** praceperunt» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“

T^lpondeo : 'vera fitnt hac^fidt 'Vtra Chrifii Ecclefia intelUgan-tur. Sedhacquidad'^osi Qutlimil«ieftds,fi)àj,amp;fratreiSynag9-ga ludaica, ^uam ^uomodo tra£larint igt;4pofloli,fi legtfii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tl-

b rum, ignorare non potes, re/pondente Apofiolo Tetro in Concilio xaot. . ipfiorum, prohihente eos docere Euangelium tllud nouum de Chrifio crwifixo : O portes‘Deomagéiohedire, quàm homimhM. Et^uàm humiliter Stephanus in eodem Concilio Eontificihus lErincipibus, 0* Sacerdotdius refpondirit » quam^ reuerentialiter illos traÜa-Mrit, ihident legere licet : ’Proditorei dr homicidas Chrifii, ^ui fem-per refiiterint Spiritui SanBo, lo^uenti per J^r ophet as, incircum-cifios aurihus, amp;nbsp;cordibtts appellant. ISCon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Domine Geor-

ghquod Lutherum accufis, quod 'verbum Dei oppoßierii» totius mundi iDiaholorum amp;nbsp;organorum ipfius iadicio. T^on'Vera Dei, fed tanttiW T^mana Ecdefiaconfenfitmrtpudiauit.

Q^dadScriptores Ecclefiafiicos attintt,non ignonu,fi legt fit, quid D. Auguflinus, cum de fuis, turn dt aliorum Patrumfcriptisi finjirit,qua eorum fitauthoritas,amp;quatenus eaprobetinempe, quantum cum Sacra Siriptura confientiunt »cirexhac/uaprobent: alias nullius 'Vult teneri authoritate, Talis, inquit, egpfitm in k- Aaguft.Epift.in. Uione alierum : tales yolo ejfie intelleBores meorum, 2Lon ergo hoc nomine damnandut « te erat Lutherus.

ObijcitLuthero,eius^afiiclts Canonicus, impudentem'Vani- “ rol.j»; tatem amp;nbsp;in maximù rebus inconfiantiam, quot;Vudf res eo redierit, quot;Vt ** fere tot inter eosfint fedte, quot homines. Et alia qua fequuntur, “

E • dum

-ocr page 34-

24 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Defcnfîolacobi Heerbrandf,

„ dum addic 'hlam ciim temulentus Ule ’ManachMtotîesmtttW ,, fua ^aradoxa.Sxpiusenim adfiribendum acceßitjOnte^uam wlu-,, lam exhalauerat.

‘Bona yerba ^uxfo:poß'em tibi opponere Eckern. Et/icQnfn-tijs tecum certaremirefponderemfiultofecundumßultitiatn ' Sed nihil proßcitur hoc modo, Ideojj mihi ipfi imperauh nt conump agam.Lutherum ita^ ^uodattinett eiw^jperfonamifcioeumutt-mulentiafuifße alienum, Ideo^ mendacia ab hoßibutßarfa^min^' mè curanda.Âudiuit hoc nomine male Chrißus ipße Valuator,omnium yirtutum exemplar ahfalutißimum. Q^dtgitur mirumß 1)0^ ipfum ^hdinißro ei-a^ßdeli accident, 'Si Eatremfamiliâs yocaui' runt'Beeli^hub amp;c. Quodfi in iudiciocauj'a tibi agenda eßetijui- • bui hxc teßibu4probaturus eras, nifihoflibuiPquibttsfides non elC habenda. Alij boni tir fide dignii aliter de ipfio fieripfierunt amp;nbsp;funt.Qwddeiade inconftantîx in do^rina arguiturfiaciliiis {itur,^uàmprobatur,amp;Jupra de hoc conuitio reßonfium efl.

AEt.10, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;attinet, culpam banc tam prafiare nonpolfiurntt^iP^^^

y^pofloli,^ui conqueruntur defieUih,^uxpartim exortafiintplt;^i(^^ exorituric ex ipfiorum auditoribui.

Et per ‘Deigratiamfieblx ifla neßro tempore exortapatn cleftarum Germanix iudicio exyerbo quot;Deidijudicatafiunt, beneficio internos nonfitnt ampl'tusfie^x, fiedmediocrUconfUgt;'jgt;‘^‘ Etnunq^uam tam bene cum Ec cleft a aElum efl,yt nullxfuerinf^’ ila,nullx harefets. Ita ytyaldèrerum Ecclefiaflicarum tum effie neteffieftt,hxc qui ignoret. Enumerat ‘D.^riuguflintH 8^' Hxrefis. Qwt Epiphanim t! Q^ot ’Philafiriui'l tdsf alij, £as ntm^gt; amp;nbsp;exprobres EcclefiaÇe^as amp;nbsp;hxrefisi^

Cumfj adeo oculattafits,T)omine Georgi in noßr« EcU^f^ tijs obßruandU’.Quxß te mi homo, enumeres mihi feUas ’^^omift*' cas Tapatus, ör in quot SeUas fialtem FrancificifieSla fit dißidnl OrdineiyosyocatU,quibustam€nnihilminuseßordinaiumgt;fif^‘

-ocr page 35-

Aducrfus GeorsiumGottharduni. 25 ö

fttnJum Scripturamfacram,de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;decet 3 iudicare yoluerimuf.

(^amohrem tacere inpoßerum de nbsp;nbsp;amp;aliji tibi heettSednon ta-

(tbii,fatfcio. Cumenim addicendumfisinßru^ui)amp;ßcfttHeli» ^uo^ites,plenumftsßermonibtn, amp;coarblette SpiritMyteritttigt;amp; •Venter tutu quaß mußum abf^lßiraculo,qtiodldgunculds nouas di-rutnpit. Lo^ueris ipitur nbsp;nbsp;]tribes, quarenda tibiyia eß,quA te

quoq^ tollere humo pDßM,amp;alta Solitäre per ora quot;virum amp;nbsp;aha aucu panda, Acfacilegrandiloquentiaßeupotita inaniyerborutn garru-litate tetuts ad quos noßrüßtriptts'via eflprteclußa, quidu^per-ßiaßtrum conßdus fidprudentes , yerbaßihi darinonpatiuntur.

Abfurditatem ab infaufloLutheriTßeudoettangelioabflerrere «lt; debuijße,ait, niß’^duptatumbamo ^libertat^ddfcijscaptifuif- “ fint. Sîcutbic Canonieuf minasßirat,fiinguinemq^noßrumfitit, « quemadmodutn addit,ße mirari, quod Principes Germania non de “ noßrisfitbpliciumßumpfierint,quodLutberam damnent omnes‘HAa-iores noßros.

Hinc initio apparet, cuitts Sp!ritMßlij fitücrudelß.mißan-gJi!fitga,r:£mpt Spirittts bcmicidi} amp;nbsp;mendacij, cuius opera facitid. /mplete ergo menfiuram Patrum yeflrorum, quem Ptopbetarum non occiderunt Patres yeßni

Q^roautein, quanam ißa abfurdaiT^ullareßertzfedfatis eß 0 raton graui infoltoßta ’^aießat^,eä-pro tribunali fidetiAixiffè, abfiirdam eße Lutberi doBrinam, amp;fiatim Afmis annuendam au-ribus. Sicut Pytbagora dtrdpulis autorisas °Magifiri etiam nulla addita rations,ßußßiciebatid.vTo'; t£t)a Sed nondum banc 7^ma at-tulißi autborita[ent,yt tibi quiduis diienti,ßdes anobts babeatur. 7^ec Lutherus fua doblrina yoluptatibus indtilgendum docuit, Quodßcarnalia reßteias, quam exoptata eß apudyosCanonicoS, aliosq^ ßacrißcttlosoccafio nbsp;nbsp;licentiac!Otta y9luptates,qux libertas^

quß delitix'^no ignoras,fid optime ßü etP^ma ytdßi.Q^ ficapta-rtnt noßri,nujqua,n!ß adyos transfugeret,qui bfS orrtnib.abundatts.

£ 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,.Apud

-ocr page 36-

26 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dcfcnfîolacobi Heerbrandi,

^^udnospuis amara yoluptas, quoelnoßrifu!gt;iurüJi^ilt;»^ yefira yiuenffStingenti cum dolore, amp;nbsp;ia^ura for tunarumfuarutn, adeo^ quot;vitx cumpericulo experiuntur quotidie. Sicut amp;nbsp;anno t Ltonhardtn d\tifer,'BauarM Sacerdos,ia confifiorio'Patauino quot;Vt' ßro,propter confeßionem ’Veraamp;fyncera doBrinte cœleflis,condemn natuthartfeosLutherans,Scherdmgx i6.Äugußiexußuie^, iui fanguis à yobis req^uiretur, 've amp;nbsp;Abeltf : Et quotidiepluritn^ paßima 'veflnitibus inexiliumpelluntur, altj fortunefutsextt«^' tur,alijalias mifere tra^antur,profiribuntur,exuruntur amp;c, Id’ fcilicet noßrorumfunt dehcia,

Tieinde hocfitibiprobandum effet,Canonice,nos Lutheranni damnare omnes 'Maiores noßros; quibut teßibut id effet faÜurv^i miror, amp;nbsp;^aldè dubito, quot;Elam Sophißica tua colle^ione, iff inam ^uacitatejnihilproficietdl^lQninficiamHr^idemeà fu iffeßbEa^^’ tu , tyrantiide quot;Pontificia , idolomania turpßma, eif plus Ethnicat,empora periculofa,de quibus Chrißus eß’vaticinates gt;nbsp;fl poßilil; fuißet,in errorem etiam indu^i eße nt ele^i. Sed credtmuStDeumTatrem Liberatorts noßriIefuChrißt,ßtnptf^^‘ iam fub Papatu,ftcut temporibus Heliee,^uibus publice idoloUtri* in toto regno Ifraelproflabat, abrogato quot;Vero ‘Dei cultu amp;nbsp;prophetts. Dominum tarnenfemperßbißptemferuaffe millii^i^f^ genua ßanoncuruauerunt ‘Baal.’Multosetiam infineyitaabit^^ operumfiducia,merito Chrißinixos,effe faluatos.

FoI h* •gt; Ethopœia etiam ’Vtitur'.QtMdß,inlt;puit,Heroes,Carolot)Fd‘ ” dericos,Henricos amp;c. ad yitam redire contingeret, quibus yerbts, dllußrißime Princeps praßntes Patria noßrx Principth ^»allocuturotextßimas^

T^eßondeo melius amp;yerius,quam tu.Quibui'^yerbts pradicatnf^ eifgratularifibi,fuis^ poßerü,prafentefœlicitatemducem yerbidi’ uintfibsradonem Ecclefia ex captiuitate Pabylonica amp;nbsp;tyrannidgt; Pontificiim Ppm, ^ui colla optimorum ißorum Imperattrt^quot;’^

-ocr page 37-

Aduerfus G corgium Gotthardum? 27

ßtHpedibui amp;nbsp;yngulü Diabo!icK,ttnligMßime Dei ift Uftii '^iea-riei trab{antes,caicaufrunii Et miftram Jumm tUMiCitm in 'vitt/i effent,fortem deploratnri ; ïamiam temfw effe ,di£luri,tgt;lgt;fortu-num, quopraßntis ^itc^ 'vfumfruerentur: Jamfe ^^^ntichrißum depuljitros amp;c. ’Kec'^anamhancamtconfi^ameff'econieïlurami domtflico tibi demonßrabo exetnplo.

Ludouictu 4.34«rtr«^5 tua patriee olim Dominus, de Papa, quem magna pompa iuflè,taquam Lupum iam olim in comitijs dornte damnauit, degradu ^jo lio'Maieflatü propter tyrannidem in-

erabilem , amp;nbsp;impietatem fummam,publico Imperij decreto de-ft(it,de quo circa finem copio/uts fitm dibJurus, nefit tibi mora mo’ iefia interea,

Ifiüsfublungit : Quia yero reuiuißere Ulis non Ucet,Eccltfiam ’Soï.n. certè concionantem audire deberent.QiMm Ecclefiam f Pontifici- ** am? errorum matrem;Deum,/a(raomnia, ccelumdeniqueipfitm ytnalia habentemf Sicut quot;Monachus °M.antuanus ante Lutherum ctcinit: '

Petrique domus polluta ; fiuente Marcefcitluxu. Nulla hic arcanareuelo. amp;c. Sanftus ager fcurris,vencrabilis ara Cy nædis ScruithonorandæDiuûmGanymedibusædes.amp;c.

Komz,oinnia fagia, vcnalia.Deus ipfc.

Venalia nobis

Templa, Sacerdotes, altaria, facra, coronæ. Ignés, Thura, ccelum eftvenale,Deusque.

£t antebunc Francificus Petrarcba, Fkrentinus, Arcbidiaconus Parma,'amp;CanonictnPatauinus,’ßpmanam Ecclefiam,Errorum^^^^^^ß^^^y^^ß'^ fcholam,amp; Harefeos templum nominauir,amp; 'Babylonem.Famofa, inquit,dicam, an infame meretrix,fornicata cum ’ßegibus terrx, Illa quidem ipfit es, quam in Spiritu, Sacer yidit Euangelifia, illa inquam eadem es, non alia,fidensfifper aquas multas amp;c, Et Pa-pam aïntichrifium ^ocat,

Apage

-ocr page 38-

2? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DefcnfioIacobiHecrbrandi,

rem, cum quot;vana amp;glt;irruU tM ln' ^uacitate, l^etorcule, Hosneaudiremuifidei'\lagtflroseÿ‘‘D^ il ar es f ^bfu, ubfii dnobss.

yoi. j -j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sed hic ex nobds qucerit Cdnonicus : Qwmodo cumprotnißi'^quot;

gt;gt; nibui Chrifli Ecclefus fux faflü conuemat ,quod nos dereneb)'^ » Eapatws dicimus f ^nnon cernis, induit, yos humant generis gt;nbsp;ß‘ ,, lutM au^orjfgrauißimi mendacij nocam inurere

Factlis e[^amp;expedtta, mintmeq^ operofa reßonßo. Verü^ enim el^ytrum^: promifit De US fitam prafientiam Ecclejia. Sti idem «tiam de tenebris fiubficuturis eli^ 'Vaticinatui : fiurgOif ,p»P»tusmtticuia. (inquit) Efieudoprophetx tÿ dabunt figna amp;nbsp;prodigia magna fiducent multos,ita yt fipoßtbile eßet,in errorem inducantur etiad eleUi. Eccepradixiyobis. Ideo promißionesifla Ecclefitefada, non adquemuis ceetum pertinent, fed audientibus eÿ' fiquentibt^ 'verbum Dei data, amp;nbsp;quam diu illudfequuntur : Q^are tnbiU^ loM. IJ. 'papiflicam Ecclefiam. Si manfieritif in fiermone mto, 'tere difi\ puli mei eritis, rht cognofietis yeritatem. Qwa igitur 7(onilt;sgt;‘‘ Fontifices, negleSo Euangelio Chrifii,fiuas leges, htimanas tra^b tiones amp;nbsp;cultus de ingeniofiuo excogitauerunt,quod in pracedenti' bus eSi^ demonfiratum , amp;nbsp;repulerunt fcientiam : ideo repulis eos Dominus,ne Sacerdotio fiunganturipfi. Et oblitaeslefist^ Dei (inquit ‘Propheta) obliuificar fihorum tuorumamp;ego. quemadmodum idem Propheta de abie^ione Synagogaep^yati-cinatus, eä“ pracepit ydpofiolis : Indicate, inquiens, indicate «is-rrem ytfiram, quia ipfia non eP(^ yxormea, amp;nbsp;ego non fium tuseius: ita nobis iilntichrifiianaEcclefia, non fiolum dejerends fuit, fed amp;nbsp;iud’canda amp;nbsp;damnanda, iriuferat, inquit DotninaS) fornicationes juas à fade fia. amp;c.

n. „ Qnarit amplius ex me, quo tempore Pontificia Ecclefia, ten-tatis°Magiflra, columna diuinadoUrina (fcilicet) amp;quibusinte' » bus errare cceperit amp;nbsp;lapfafit I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

-ocr page 39-

AdüerfusGeôrgiumGotthardam. 29

Ad hanc ^uxflionem ali^uid ref^ondet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;^ui circa

annum Zfominii^o. quot;J^mam quot;^enit,amp; fcripfit: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiam lib. 4. çap. ax.

tempora, Eirgo munda, amp;nbsp;Immaculatapermanßt Ecclefia, corru-ptorihtu 'Veritatü,^ diuint quot;Verli terneratoribui,aut nufquaomni-no extantibui : aut etiam ß qui forte fuerant, in occultts amp;nbsp;abditis biatibtn terrte delitefcentibitt. l^t yeroamp; Apofiolorumcborwsamp; omntiillaatas, qucea Ttomino /ùfieperatyocùsyiuaauditum,de bac luce dißeßit, tum yelut in yacuam domum, falße doiîrina im-piits fe error immerßt,amp; tanquam,ybi nullmiam diuini tenfus de~ fenßir exifieret, nudato (yt aiunt) capite corripientes arma menr dacij, oppKgnare Apofiolicam yeritatem nituntur. Sedilludbellum intrin/ectes gerebatur.

Ego aut re/jgt;ondeo amplius, amp;nbsp;quidem aperte : non yno momen-toßmul amp;nbsp;femel defe^ionem à yerttate inEccleßa quot;Epmana fa£ld, fed paulatim trrepfiffe errorei, eir cum Apofiolo dico gt;nbsp;quod turn in quot;Myflerio operataßt iniquitas, amp;nbsp;paulatim ferpfffe, atq^cuniculos ^gßßgt;iner(mentaßmpßfß,eir latitis progreffos,duiikfemper Epifco-piT^mani aliquid addideruntT^ligioni,amp;noui flatuerunt,in^ Eccleßam 7)ei inuexerunt. Quemadmodum Augußintn iußam de^ multitudine bumanarum traditionumfuo etiamnu temporejqaere-* lam inßituit. Q^d yel fola TAtffie Eontißciee, qua neruius ejl regni *Pontifcij, docet bißoria,in quaexornanda nonßcui ac Pandora Heßädtca,diumultumqj Epißopi J{omanifueruntoccupati)amp;la-borauerunf,ßnguliferealiquidadditamenti,ßcat in pallijsmendi--corum ßeri confueuit , lacinijs femper afßttis y ar iß , confer entes, donee ilia ita exornata tandem prodiß. Idem faÜum eß de 'Monarebia T^manorum Pontißeum ; qui ßtam femper auxe-'■ j-«nf petentiam amp;nbsp;lurisdi^ionem etiam crimine falß admißb, donscPonifacitn Illa, Phoca Ceefaricida, ^onarcbaeirHomi-nui Eicleßg ac yniuerfalüs Epifcopui eif^fadus (quod yoca-lulum antecejfor eiui Gregorios I. fuperbum amp;nbsp;Antiebrißianum eippellauitjde cttius poientia ,ßcut amp;nbsp;de errenbjn nouH Papatos-in

-ocr page 40-

30 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Defcnfîo lacobi Hccvbran.di,

inprteeedentibui fatitpim, quam 'vellent ifti, fß; Kidt LtUor ytl folum Tolydorum KirgiUum dererttm^nuetuori“ lm, amp;nbsp;•^idebif : ynde, à quibm, amp;nbsp;quando, flara^ quot;papatv^ßni excogitata.

Et tarnen interim 7)eiyera Eccleßa, qua eP^eîe^orum, ^eqn^ in Symbol» uApoßolorum dicitur: Credo Ealeßam fan^lAtH’ non ei^collapßtißedpermanßtfemperßrmiter inconcHßa,qVf* fundata eS^ßperfirmam Tetram, contra quam ne porta t, inferorum Jùntpraualitura. Sed in templo hoc quot;Det, bec eS(^ cleßayera,[edit Anticbrifim, tenens eiuigubernacula, ctunt^ men ipß cum fuis,ne c Eccleßa Dei, fed Diaboli Synagoge ; nec ticbriflufcum fitù propugnatoribm 'viua Eccleßa Cbrißinttml^^ fint, fed tanquam tyrannm Ar Holy cm, ,A.ntichrifim, itnôif^ Diabolmfidemifiam occupât, Sicut Papatumillorumquitlafn'^ ftudum aCacodcemone acteperunt,cuife,pam certos annos,tf^' diderunt.

’«Lu,

^OSt.Iw.ïj

^d igitur adpropoßtum (vt ipfemet fcribit) reuerfin,»^^^^ tf *fUi ynquam, principia ifla 'Papiflarum, Catbolicorum 4 Lußef'‘ »gt; nominata, traditiones nempe, amp;Pontificem T^manum !• fomnium in mentemyenijfe : yerba non fufßciunt, ybi reopiutsL' 2gt;dam amp;nbsp;fur es negare foknt, donee fuf^endantur. Demon^'f*^’ mm enimamp;luce meridiana manifefltsti fecimm, reuera iß* T T^manenßumprincipia. Et quidtergtuerfarüGeorgi,ntgM^^'^^ alia taceam, traditiones à Catbclicti inter principia yelfunJ*gt;*^^‘ ta poni, cum Concilium Tridentinumin faluocondu^unobif'Pf^ teßantibm dato, inter probationum fundamcnta ,ßcundo hcon^ meret TraditionesPEel ergo Patres tlli Catbolici nonfuert, parum yeritati confient anca fcripfiifti,

Sediam alia ipfie Ecclefiia jua fiundamenta yelprincipi* tuorponit, qua qualiaßnt, quantum momenti babeant, ysre ilb* ponat, ordine confiideremm,

-ocr page 41-

Aducrfus Georgium Gotthardutn

Primùm^ittquir, verium 2)et,boc eß,auguftißima7rophtta- «« rum^Euatigtltflarumtüry^poßolorum oracula,qua yuïgeynoyer- « ia yocancur Uiblia.Httc 'nafimpltcktr(tonity'Bihlia nominans,yt lt;lt;nbsp;futum imperitkifaciat .Sedjuidnomine TSibliorum 'veniat,ConciU- jeC*. nhulum Tridentium explicat.Poß^uam enim in /^ecie inter Canonicas enumerajßet etinm jdpocryphos omnes,non hoe conientum»ad-ditpoftea coronidtisloco:St quis autem librot ißosintegros,cum om- « nibusjuüpartibu4, jtroutin Ecclefia Catholica legi eonfiteueruntt « tSrin'^eteri'vulgatalarinaaditionebabettturf frofacrKt^Cano- a Jiicü nonßßelgt;erit,amp; Tradttionesprxdiêlastjciens amp;^udeni fow- lt;lt;nbsp;tempferitt^nathemaßt.

Cuius quseßi quot;PrapbetiftEuangelißte aut yfpofloli, ßnt parteSi ^anielijde quot;Bele amp;nbsp;Vracone addiite,quas Hieronymus appellat fabulas s' Cuiusitemlibri%îacchabaorum f ytreli^uostaceam.Sed his fouttur ign^ purgatorius, amp;ßacrißcium 'Mtjßepro defunilft tonfirmatur:^uißtnr articulißdei EctleßieT^mana^maximeßt-l»tarts,amp;apprimè 'ttiles.ldeoq^ libri ißi in Canonem redigendifjUO Scripture Canonic^ Çfcilicet) contra harettcoSf Lutheranos confir-mari poßint. Hoc principium amp;nbsp;fundamentum eß Papißitne Ec-(leßtefirmißimum.Q^ autem yob^ Tapißisius ejrpoteßatem de-dir,ex non folitm apocryphtsfedetiafabulis, Canonicas facereßri-pturasiQMdyero quarts Haretice Lutherant ƒ An ignorasEcck-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;filt;e T^mana authoritatemgt;a ^ua feripturaßiam quam habet» acce-

» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pit'.quaßdeßituatur»tantumyÄet»quantt( Aefopifabube» Abi ia

tSrquiere amplius: amp;nbsp;nega Papifias Biblia habereprofundamento.

Secundum principium EccleftaBapißicte e^, Diuinarum “ rot»»-Scripturarum communis amp;nbsp;orthodoxusfenfas, fiue ineelligentia, ** qua al^Apoßolisproféra,per continuos torumßtcceßiret, adnot ** 'ffj, dimanauit. Et quodaut omnium gt;nbsp;aut pracipuorum Patrum ** i canfenfus approbat » idtanquam anumineprofeàum amp;nbsp;di^atum, 1 tuttur amp;nbsp;tußodit Eccltßa» Et hunc Patrum confinßsm yiuu 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;traditum “

i

-ocr page 42-

Ji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Defenfio lâcobi Hecrbrandî

»gt;

tra/itum^fcr!^i»raa^uiparanr^^uia abeode autboreprOuenÎAt, amp;nbsp;eadimßt ytrobi^'vericaSiU^m ‘Deïyerbum,hincßeri, quot;vthxt Ta-trum TraJitio yoeariflt;gpèJoltat ràre^eUutextuifi^f

Hiftoi.Tiîpirt. Ub. ï.cap.j»

^dpofiremumryt^imè rtl^ondtam : nt eiw me capiat obit-Uto, dico: QMdfcripferint'PropbetX:,EHangeltflie,tir ^pofloli,ba-lemM Tieibenefitio :quidyiuayocitradiderint^dubitarenonpof-fitmw.qutnplane idem docuerinr, ngalia. Et exfcriptttra facradi' judicandas controuerßas ipfimet T^atres yolunt,quodprolixè mul-tK teßimonijs demonßrarepojßm.. Sedtllüpoßbabitts ynicum ex primo yniucrßali Cocilio T^iceno Itbet adjcriberetybi 3iblijs in tnf dio poßtüiCoßantinua pijß, ïmptrator\dixit:Euangeliei kbrißint amp;nbsp;-^poflolici^antiquorum^j Tropbecarum[andîionei,qMlt;eneitrtt-diunt,quiddeßacra legeßapiamu^. Expellentes igieur boßile certA' men, ex yerbis diuinitM inßiratds, folutiontm ^uaßionum mentf percipiamui. Deßenßt igttur amp;nbsp;interpretatione Scripittra ^uod tnultagarriuntplaußbtliter aduerßarß^uodyiua yoceper jdpoßo-losßicceßoribu4ßc inßtirattn, nugaßtntamp;fabuUtquodyidelutt* Tatribusßt defcriptus, bincadipßosßcceßione continua ditnaM-«erit.^n nonpoterant Epißcopi ex yniueßali Eccltßa colleBifett' fitm amp;nbsp;mentem SpiritM fanBi ab ^poßolisper fucceßionempreßetdm explicareiQuemadmodu fraterTetrtna Sotoßripßr.Di-timua aperte,in dubijsßdeiproximos, adquosßatimeundutn Epißtopos eßfe,amp; ear um Concilia. Ißi conßenßum quot;Patrum injuirett-tes,ex illo traditiontm agnoßunt, tx ^ua Scripturam int er pret art' tur tif explicant. In bis nihil incertum, aut conßußm eS^, c'ttt scriptvra MSI AMBJGVA, necexplicata,Trar dirio^uttrenda el^,

Hite quidem ßc dicuntur ab ißis , ßed nihilprobatur. Tßeit tnimßcut régna tlthgreditatesàparentibtuad liberos proueniutK, eSrpropagantter; Sic Scripture ^uo^ßacraßenßtu. p^odigiturad ’ yiwtit

-ocr page 43-

AducrfusGeorgiumGotthardoan nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îî

Wmw ^poflolorum yocem amp;pradtcationtm attintt » ^tta «ScrM fturafinjùmtradiderint, fciendum ei^tnon aliudilbi Eccleßjs} fradicaße yoce yiua, quafinfum amp;nbsp;’voluntatem Dei at Sfiritta | fanBi mentem ex^licarent amp;traderent: aliud yeroferipfi]JèiDbfiu-\ rum fcilicet.,dulgt;ium amp;nbsp;ambiguum,atqj incertum,quod ex ilia quot;viu^ ’fioctif tradttione explicandum effet.Qua non abfq^ horrenda blaffhe-mia Sjfiritw fanUi, qui bac Hits dtBauit didpoffunt ab aduerfor rijs,amp; boßibtn Scripturafacrazquos libros mallent omnesperijffe» SedidEuangelium, quod/gt;racontauerunt,poßeaper Dei'volunta-tern in Scripturts nobdstradiderunt, fundamentum amp;nbsp;columnam ßdei noßra,inquit IrenoM.

Audds, Domine Canonice, Scripturam effi fundamentumß-dei noßra: Tdiec aliud'viua yocedocuiffe .dlßofiolos,aliud fcripßiffi.. Hocquidem yerum eß.Scripturamßcnnnnonmüdo obfcuram effi dénoua TP oniißciorum T^eligioae, de qua fftpra : ßdetiam platfè mutam. Ideo^ adtraditiones ißiconfugiunt,ßednon.y^/cßolicah yerùm biimanas.Etfane res mira efÇ’

ChrißM nos ad ’Mofen amp;nbsp;'Propbetas remittit. ^Similiter amp;nbsp;jipoflolos Juos audiri pr acepit.Idi nobds perpetuo adbuc loquuntur in feedsfcriptds. igt;4d qua amp;nbsp;Patres ipß à Je nos remittunt,amp;fcri-pturas non ex Patribits, fed per Scripturas interpretandasdocentf dicenim (yt .^lugußiniplurima amp;pulcberrima inbancßntenti-am didla,iam omittam) Paßliui babetz Si yeropraceptum nobds datumfuerit (infcriptura)quomodo autem gt;nbsp;additumnonftterit: affumamus Dominum, dicentem : perfcrutamini Scripturas. Et imitemur .^dpoflolos, qui ipßm Dominum interrogauerunt de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

interpretatione eorum, qua ab tpfo didla fuerant, amp;nbsp;torum, qua ab ipßdiUafunt, exbds, quainaliolocodtdlajunt,yeritatemac falutaredifcamui,

P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Contré

-ocr page 44-

^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Defenßo lacobi Hccrbrandi

Contra^, Canonicui àfcripturii,frimttm in mttre magnum 'VaßumtPatresfcilicet,nos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maiortim doniftjuàm Âfo-

ßoli inflru£ii(ßcrtderefaiei^ßlarim omnia expofuerunt, Quàm itifeliäter cejßrit hocfiudiu,mex Ivlagißrofinttntiarum appareh qui Patrum ßtntentias (olltgiit amp;nbsp;fugnantes conciliare ßuduit. Coneordantia deinde dtfiordanrtum. Him Sententiariorum ßatf ßra amp;infelix Scholaßica Theologia, negltBts ’BibUßt doHißnni quiq^ißtsf^inoßsdil^utationihui,fuereoc(upati. Etßc dehiimi’

Epiftoiiz.devfu ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T)einde qualdsfucrit Scrtptur^e interfretAtio t ftrprudetitt^

tcBHnunioni». quouü temfore Efifiofos Ti^^lores, audire fraßat interprad fuos ynum,juam medicerttCardinalem nemfe Cufanum, Certe» ” inquitßgt;oc te'non moueat, quod diuerßs temforibus aliue atqj aliuii »’ ritui {àcrificiorumiamp; etiam Sacramentorumgt;ßante yeritateind^' i »• nitur Serif turas^ eße ad temp tu accommodatas amp;nbsp;yariè i»td^^‘ . » ^as, ita yt yno temfore yficundum currentem quot;^niuerfalem riiKK^ exfonerentur mutato ritu, iterumfinteneia mutaretur. Et niDX\ tgt; Etiamß hodie aliafuerit interfretatio Eccleßa * eiutdem fracfE* Euangelicitquam olim;tamen hicfenjuanunc in yß currenJ,^“^ ’gt; gimen Ecclefia inj^iratuf yti temfori congruent, ytßaluttsß ’» debet atcef tari. Et iterum. J^ndeßrifturx de bene eße regifftmff » Eccleßa etiam tnceeftx tSrcontinuaex» neqjaqvam de » » IE N T1A exißere foßunt.

idtm EpiftoU.}.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^irbitrariafoteßasEccleßx amp;c, ficundum locum tÿ tetr.f^

iudieium yariandot Et moxfoßea mutato iudicio Eccleßa,ttifgt;f*' tum eß tär ^ei iudieium.

Mpiftoh. r- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;litera,qux fer tyrannufenitut deleri faßet,dt

tia Eccleßx,fed Sfiritut eiiQ»qui yiuificat (ßilicet qui el^in dinalibus) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mirum,fifraxtt Ecclefia yno temfore int^^'

fretatur ßrifturam yno modoi amp;nbsp;alia temfore alio modo.

Idto nunc mut lato fer Eccleßam Sacramentoffiehot

-ocr page 45-

Aducrfus Gcorgium Gotthardutn. 35

ifle contra ‘BohemosyDtm approiat ’VHtttn J^ecieir..^^^ ijif lt;jfffö,g»r £t hicfenfin fuit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mens, amp;nbsp;Spiritus Apofiolorum , qutm i»«rfFt»nwîi'î

ftiUcetyiua yoce traätJerunt fuis auditoribtu. quot;lion mcucatau ttm tt gt;nbsp;quicquid firipferint, cum 'vna fit Méritas, idem l)ei 'Per- ftr lum gt;nbsp;fcriptum e!t non firiptum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igitur concluditfecundum

futeEcckfiafundamentumCanonicus: Fahoiinquietts,nos accu- «• foI,4». fiant, eit traducuni^duerfarij, quodprteter quot;Deiquot;perbum (quoddu tt pkx fiaciunt Scriptum amp;non Scriptum, quorum 'Ptrumque ad te pietatem parem yim babeat) 'veltmus humanas tradiriones,Dei tt quot;perbo aduerfanttt ,iudicem dirimendis controuerfijs conflituere : tt HaHenus tlle. Qwd fiacile pracedenti exemplo de Eucbarißia planum fieri eir demonfirari poteS^, Sicut quidam illorum cowra Giegoiiwde vai«». me ficripfit. /n ccena Vomini, non pofie Lateis calicem adminißrari,-propter Ecclefitce contra r i a m dißofitionem,

Sedaliudhic latttjubintegumento Traditionis, quafiabla fit yiua yoce Apoßolorum : quodnempè omnia, quxeunque habet Ta-patus, qua in Scriptura Sacra non extant, ad y^pofiolos y^uthores referunt, ditentes,Äpoßolicas ejfie Traditiones, ab ^pofiolis ytua toce Ecclefia traditas. Sicut fiupra ex Tetro à Soto audiuimuf, de quinque Sacramentis Papißieis: qua citm in Scriptura nonfitnt, necefie fit ^poßolica ejfi traditionis. Ideo Concilium Tridentinu decreuit tTraditiones parem 'pimcum Scriptura adpietatem ha^ btre. Hoc Frincipiopofito (ficoncedatur) iam omnia fua probaue-runt, quacunque Scriptura ttflimonijs deßituuntur ab.Apoflolis (ficilicet) 'piua'poce tradita. Ideo non minorem’pimadpietatem habere, quam ipfias Scriptural S. V'.rum hac non ab^.r^poßolis fied jdpoßaiis fiunt tradtta, eif in Etclefiam inuebla : Et fite ^ligtonis Chrtfliana fynceritas, humanisfigmentiseS^ corrupta. idtoq^ hoc nullius momenti e^fundamentum.

EertiumprincipiumeiÇ^ordinaria in fide Epifioporumjuc/ •* roi.4*,4j, teßio, Eundem Scripturarum fin/üm in fitngulis Epificopisfiemper

F nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fnifift»

-ocr page 46-

Dcfenfio lacobi Hecrbrandi

ttuMc tffe, ^ui tn j^^oflolisfueritt dtmonfirari paffe, eaJet» fidei dogmata affirit,

QMMa,hxciffiufJ}omiiw impudentïaf'Sedreffondeo ter : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yinâ cum loctspropagatur fenfugt;!genuinui Scripturx, ntf

lohan.i.

Bpkef. a.

in mitrii Epifcapalibut Spiritus fanons tenetur captiutts. InEt‘ cltfia ^ntiochena Tetr us fuit Epifcopus : fid in eadem pofieafut-(effit Taulus Samofatenus Hxreticus. Attendis Tetrum, Ü Ildarn confidera, Stc in T^manafede Hxreticos, tît Apoflatas, Si-eut HonoriusTapain fexta Conflantinopolitana Sjinodogénérait xfl anathematiti^atus, Scripta^ eiusigniexufla, Etfimiliteralip Et ^uod ad rem ipfam attinet ,fucceffio ijla in loco, re s eSf^ carna-lis tprxfertim in nouo Teflamento, ex qua Ecclefîaprobarinelt potei^. Qwnonex fanguinibus (inquit Apoflolus) «eg ex yoluH' täte carnts, neq^ex^oluntate '^iri,fedex 7)eonatißtnt. Et prsteedentia reffondeamus, fitcceffio^in doÜrinaconfiflit Apofie^' rum. Æ.dificaü(ait'Paulus ) fuper fundamentum Trophetaruni if Apoßolorum, hocei^,dailrinameorum deChrißo.

Sicut manifefièfalfum efl, quod fefquipedalibus quot;verbii tbta* fônicè gloriatur Canonicus, fe eadem credere,qua olim yetus Ecd^' ßaßnqua ApoßoU amp;nbsp;eorum difeipuli floruerunt. 2dam'vtbretit‘ tatts caufa multa, imo plurima prxtereamus in quibus Tontift^ Eccleßa hodiediffentitab Apoflolica ,quodfaila collatione dodrt‘ ttx ^triusq^ facile demonßrari poffet, nimis foretprolixumt mibi Georgi, ApoßoU ne, y el ipft, Tatriartbas, Angelos, amp;nbsp;in^^* (îeffa yel 'Veteris, y el noui Teßamenti, piè defunÜos,inuotauertt^f (puta D. Stephanum Trotomartyrem) yel feipfos inuocandos de-tuerunt f qui iam efÇ prxcipuus cultus, quo maxime yeflra etta-patur Ecclefta munquam hoc affirmare (quantumuis impttdtn^ ßs amp;temerarius) audebts. Adhxc, numCœnaTfominicamutila-tionem ApoßoU, yel eorum difeipuli in primitiua Eccleftadecut-runtfContrarium eius habes^ t, Cor, u, ybi Apoßolus Ectlefi^Ue-

-ocr page 47-

AducrfusGcorgiumGotthardani.

^tftdiorumjinquapîurimi trantLaiciifcribit^feitaà 7)otnt»oac-

, ficttt tradidertt eis. Et diferti calicù facit mentionetfi, ^ttodßmiliter alij Âpofioü,amp; Ettangehfl« fcripjerunt.

Q^àmpulchrè trgo 'vobü 7rô[nçioK^‘7tioti; conuenit cutn ^poßo-iü amp;nbsp;tor urn difiipul^ fQjwd ipfum tttam titflri maiora, furtt ca^ licii(EatresConcilijConßantienßs) fatentnr, tiim yeritatütui-dtntiaconuiBi, yltro fatentur amp;nbsp;fcrilunt: ^^dlictt Chrifitta pofl(tenaminflitaerit,amp; frid difcipultsadminifiraueritfuiytra^ ßecie,pants amp;nbsp;quot;Vini, lgt;oc quot;yiencrabile Sacramentum ; tarnen hoe non ohßanie, amp;c.à Lateis tantummodo fub ßecie pants ßfeipiatur.

Erteterea, non ^poflolus Eaultw^ult ^'^t Epijeoptts,ß-militer amp;nbsp;Tiiaeonitfßtyniui'^xorismaritw/lt;gt;înnonin'veteri Eeelefia, in ^tsa Âpofiolorum difeipuliflortserunt, 'Minißri Eiccle-^ nonfolîim Diaconi amp;nbsp;Eresbyteri^ yeriim etiam Epißopi mul-ti)ipß Epifeopattts tempore,amp;ipßEpifcopali muntre fungentest tn Epifeopaîibui adibtts, hberos multos, ex legjtimis comugibtts fisfetp€runti‘'Vt refert Hißoria EceUfiaflica,eutus bacßnt 'verba, Hift.Eccletso£r»tir ^uamodoreeenßsimus^ Et dißin^ione çôk rteenfntur T^mani

Eontifiees plurimt ex Sater datum coniußjs proereàti, ab anno 4^2. i»*quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fufc'p*-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r J- • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;untlib«os,fcdex

^j‘},adannum ^‘io.Ef Grattanus c^CenomanenJe,atctt: Tgt;io»ß»t icoitis amp;nbsp;concubir inttlltgendidefornieatione,feddelegitimisco»iugibuinati,qult;rSa-ftrdottbua anteprohibitionem(dœmoniorü, t.Timoth.4..).'Vbi^ lid-taerant. Et in Orientait Ecclefia'vßi^hodieütere eis probant ur^

Similiter 26. c. Sors^ Copula Sacerdotalis neclegali ntc Ettangeliea,nec »yipoßolica authoritate prohibetur : Ecelefiaßiea tarnen lege penitoi interdicitur. Si nulla ißarulege, ergo à Tiiabolo prûfeila,t.Êi.^. docentes doHrinas dœmoniorujprohibentünubere.

quot;Kimisforet prolixude quot;Klißfa Eontifieia dicere,quib.authoribtu

Eandora ifia fuerit exornata,amp;Ruanda in Eccleßa introdullaEu nbsp;nbsp;nbsp;Magnos.

fateanturrerumScriptores,quodfupraquo^dillKeß,Eetrü fola oratione ZfomisHea eonfecraße, Elatina : Kuda hat tränt primo

-ocr page 48-

Dcfenfio lacobi Hccrbrandi

amp; omnia{tmpîicittr traHabantur. Tetru« enim ybi confierattiHiti orationtt'P^tt^^oflertei^'^fiu. Et tamtn omnia, quacunfttj*“ (iunt,creilunt,bodie in Ecdtfia Eapißtca, minime^poflollt;lrO1l^ Ecclefia fnijjeignotafdlictt/firibtre nonytrentur. Quodßtutf^^ Georgi, in tarn manifeflo deprabenderes mendacio : ^uos notn^^ me triumpbosadurMt]/es!^ non exclamationej additurtH-lo paan exclamares, yici, yici, y id, conßridttm tt tenee, tUn nonporerii.tärc.

,, 'Miftrè -^ero Confeßionem noßram ^ugußanam txagttih „priuaea Hareticorum commenta quot;Vocans ,Patrei illamignefigt;ll^' „2decynquamreceptam,amp;c.

J^/jgt;ondeo. Etfinonbacyerborumforma,yelbocordintt»-teafuerit confcripta: tarnen citm firma babeatScripturaS.ttß‘ monia, ex ed^fit extrada, quodper Articulos fingulos probart teS^,fiita neceßitas poßularet, ^uodamp;flatim in j/pologiafadvi^ t^t ^uam ttfiarroaereamp; aüatrare fint conati Eontificijtfi^^* fimperbadenua contra latratut 'veßrosmultiplices mantt, nebit, contra etiam omnes infer orum portas, ^uia 'verbo Dei ta. Ende poßeaquamin comitijs .dugußants fußet exbtbitab»“ peratori Carola Komnibue^ imperijordinibus,ea^confutatU^^‘ ttfcd 2^mani Satellitibua,inter quos rÿEcciuifuit, colutntt^ Tapatui, effet tradita : adeo rimcula fuit confutatio amp;nbsp;itifr”^^' quot;Vt noflrii, quantumudpetentibus, quot;Yrgentibui^, earn comtgt;iu«gt;^^' re (prapudore)aufinonfuerint, 2^os certe cenfeßionts nofiranf^ pudet, necpiget, necpeenitet. Edico autem tibt,Canonice, ^uodfif tamreceperu, non babebis parteminre^o ceelorum tfedinU^'^' num damnaberts. Hoc adeo certum edf, quam certum e/f» creaßi ceelum amp;nbsp;ttrram. Is etiam audored^buiusnofiraconjf fond, qui tifSymboli lEctni fuit, author, Hocfirmd^^ credas.

Fol. 42.

.. Fundamtntum quartum Ecclefia ponit, ynitatem fidti) f quot;* woM

-ocr page 49-

AducrfusGcorgîum Gotthardum. 4 9 tanta diuerßtatt a^ud noi no» reperiatur, Ideoj, a^udnos Eccltfi-am ejji,impoßiiilei

T^ljiondeo.l^nitatemejfedoBrinayeraamp;/ÿncera afudnot fer T)eigratiamt^ui ^ugußanamampleUunturConfeßtonemgt;niß cœcuf eßet Canonic ut ^aut bui dû Concordi^e formulam ocul/i tntue^ retur/efuodfaciunt hoßes noßri)factie yideret. lt;SedtoUatur itnfi-uf,induit Propheta^nt yideatgloriam ‘Dei.

Turpeergo e§î^, horrendum , ingens Canonici mendaciumt quod in margine addit'.Äpud Lutheranos,quotfuntbomines,tot ßni*^ fintenti« amp;ßdes.Et ^uidte tantopere iuuat mentiriiSedhoc qtto^ «' aßßrmo, nunquam tarn bene cum rebua bumanütadeoque cum Ee-cleßa etiam,aÜum fuit,y t nullte fuerint Hxrefes ,quod Apoflolo-rum ijuoipj teßantur tempora.Ebi yarite exorteeßnt SeBte amp;nbsp;Het^ refeSftfuod nemo nißimpudentißimus negatepoterit. Ex nobts,in-quit J^poßolui, exierunt.Qwdf Er gone Uli Eccleßa nonfuerunt^ hocafßrmareaudebitf

Et quodadynitatem attinet,non quteuü Deo grata eß. Con-fentiunt tnim amp;nbsp;latrones amp;nbsp;fures , amp;feditioß con/f irant ßcut Tontißces,Scribit amp;nbsp;‘Pharißei contra Chriflum: Similiter amp;nbsp;idolo-latrte,yt olim ^egû Acbab amp;nbsp;lefabelit, ’Propbeta‘SaaUt«e omnet trantynanimes amp;nbsp;confentientes. Sedynitas Eccleßteßnyeraßde ®p’’-in Chriflum conßßit. Hane nos per Deigratiam habere,y trè affir-tnarepoßumtts : Tontifices yero falfam, inferiiu prolixe frobabi-mm.

Cumigitur iam demonßratumßt, T^manenßs non haben quot;Biblia,amp;ftripta Canonica p v B. a ‘,ßdmulta admixtaAfotrypha, adtoq^fabulas, qua loco yeri Canonicorum Itbrorum receperuntdl-

teqtüparanr, aßuere Hits traditiones,ßgmenta,amp;fimnia ce-rehi humanijiusque interpretationem,quie inßar Erothei fiibinde muteiurtSucceßio autem non conßßat in loco,fid in doÜrina Apo-

G ßolita

-ocr page 50-

4Ö D-fea5o Iicohi H .•îchnaii, A^o^QÎica,àqitit ijli plurimù)» dettiarunt, quoi exempli^ mMift' fi is (omproliatum ti^,netfidei yerlt;e amp;nbsp;{aluificx '^nùatem retinue-rinttiequa infequentiba^. Ideojj Ecclefia'ysefirajiisbafihue amp;nbsp;inde dependent (Concilia, canones amp;nbsp;ritws)nonbenèfulcitttrtjicut /0I. 3. » Georgius Canonïcusifiegloriacur.Et reElènos alfierimM,quodde-„ monfiracum efl,'Pontificios hodie nihilferèpreeter hominum comen-tafie qui, amp;nbsp;firipturee diuinx nullum relinqui locum'.ytfruflraglo^ rieeurttn templtsfuis Euangelia decantari,legiamp;explicari. Hoc enitn modo ludai «tiamnum hodie de Scriptum S, gloriari pofiunt, quoi in Synagogis eorum libri’Mofi.s, Trophetarumamp;TfalmUc-gantur amp;nbsp;decantent Uft

Et quodaddit,non tàm de Scriptura, quam de yero eiusfinfu fibi nobi/cum, (quos Hareticot '^ocatfcertamen effè in confrouer-fijs 'i^ligionis: Cœcitati hoc fit te amp;nbsp;malitix imputent.'Ham quad amp;nbsp;” ad finfum amp;nbsp;ad yerba at tines , in muleis tam funt yerap clara amp;nbsp;manifefia,yt Solinmeridie.Qttalia fitntde yniuó Vei per Cbrfiuen inuocations,de integrt Sacramenti Cante Vominicte yfu, de Ci^fsiu-gio Sacerdotum » ficut etiam de gratuit a homines iullificatione,qti^ fit per fldem inChrifium,yt aliamultataceam.Et tarnen dehèsno-hifeum litigant, citrn prorftes nihil profiiximpix opinionis def enfin-ne,ex Scriptura S. afferrepofimt, Hon ergo defcripttira,ei»sta /t»' fit,in multis, fid de opinionibua yefirispraconceptis efi certarnen, quas y os yt maxime in Scriptura facra nulla haheantfundamenta amp;nbsp;teflimonia,abijcere non yultis,f'ed mordicus retinetis. Quid ig‘ turfiaciamusyobts^ Hoc quod Chrifius de Scribis amp;nbsp;'Pharifiis di-}lt;itsfiniceillos,quia cttcifimt,amp;duces cxcorum:donee ambo infitU' jThefl.!. amcadatis. Quiaenim dile^iamyeritatemnonyultisrecipere,yt faluem nt'.iuftofit Vetiudicio,ytinerroributyeftrispereatis.

I0I.44. „ Porrb quod Lutheri tefiimonittm adducit Canomeus, fitb Papatuomne bontint Chrifiianum, Scripturatn' „ Sacram, ycrumbaptifinum,yerumSacntmentumaltaris,claties tt^Ca^

-ocr page 51-

Aduerfus Gcorgîum Gotthardum. 4t 'Ö'' Cateclifmum fu'tlfe, tir indt adnoi dtuenijje : adeètiss non dif/i-tewurtytfi non;ujjiàuntiflaaugmtnti loco addatnM t eciam Ec‘ tlefiam yeramdn amp;fub'Papatufuiße.S{dhincnonfiquiiurt(nt^ Lutheruflcri^fit) ipfum Tapatumamp;EcclefiamT^manamDei ejji Ecclefiam. Tapatum enim à “Diaboloftmdatum effe docuit amp;nbsp;probauit Lutherui,prolixo fcd:to bbro^ui ticulumfecicContraTa-patum T^manuntià Diabolo fundatum. Illa autem^qua recenfuit Lviherui bonatnon[unt ipfiuf Eapatus 3 fedDei3Cl)rißi^amp; Eccle-ftue ’^era, qusefemperetiamfubÈapatu Antichrifiiano, fuit,p^-r ißa bona Chriflianaferuata. Sicut Äpoßolui ^ntichrißum in templo (hoc eßtEcclefia Dei) fejfurum ad eiu^gubernacula, eß W-ticinatM.

Tloi^cr'm'naturtScriptura! S.cerrumpere}dumCanonitos libros Pgt;ro arbitrio amp;nbsp;libidineexpunoamtti.T^ßondeo: Luctdentam nobts a facit iniuriam. ^linimè enim Canonicoi^fediudtcto^autboritate^cîf teßimonß Ecclefia: yeterii tSrfynceriorUidubios^incertoSiApocry-pbos,imo fabulas ex Ecclefia, amp;nbsp;numero 'verorum Canonicorunt txcludimaf : negantes Eccleßam earn habereauthoriraeem, 'vt ex ißüs Canonicosfaciat libros. Ende enim certiora yos,poß lotfecula *tenientest afferetis ttfimonia ^quam Ecclefia primitiua habuiti quxnouit finguios iliorum authores amp;nbsp;'Vid:t,amp;ab authoribus libros illos accepte. Sed yeßrisßudst^ compendijstyt hmc deliria yeßra confirmetôs, quemadmodum amp;nbsp;traditiontbuSiquodinpr.iecedenti-bus elf^demonßratum.

Toflea prolix am fubijcit dsclAmationetn,qua in nos inuebitur « T^tetor , quodpratextu Scriptura amp;nbsp;Euangcljcircumutniamm “ fimp'iceijciim noflra caufa,nullis 'veritatispraßdijsßdmeris impo ßuris amp;nbsp;mendacijsnieatur , yt authoritatem ncbis concihemus, proflamare (xemploDonaêiftarum,nosfolos Strip^ura niti tSrc.

Fol

T^l^.breuiter-.'Puraputa htecefß Canonici, mendacia.Holumin G X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tl vb is

-ocr page 52-

42 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Defenfio lacobi Hecrbrandi

nobi^ßdem l}algt;eri,nififcri^turx S.tefiimonijsnoßra lgt;rolgt;emttt,HoC yosfittere non poteflist Jdeo Scripturam obfiuritat^,

imperfe^ionü argttitPS}bllt;*^hemi in Spirituntftn^U. Hmc materiam litis effe aßferitis, non Docem iuJicis.l2^if caufafuit flu-tî CiUoq^uijpoßremt Kuormatienßs, Item opus effe tradiitonibtift ^uodde quot;veßra l^ligionein Scriptura nihilextet, yipàulo and probatum ep^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

I, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tandem^ quod Deus bene vertat,ad rem 'Venit,amp;perßtadere

„ conatunnon conuenire inter Lutheranos,nec alßuid certidoceretb 3, iußißcatione: nbsp;nbsp;^pologiam Confeßionis ydugußanx J Philippefd

„ pi ßagellat ac calumniatur:Sic anobis t radie am ßdei iußitid'Vt nec iußitiXt nec fidei, nec operum quot;^llam certam ratione attulerini’ Sententia 8e doäri- nbsp;nbsp;nbsp;Ingens, horrendum, manifeßum amp;nbsp;palpable hoc effe mendaci ।

nanoftta.deiuftifi- umtresipßteßaturamp;loquitur. HamßcucinipfaconfeffiontÄii'' amp;nbsp;pctfpicu^fib^r* Sußana(quie noßra doilrineefymbolum eß commune') clarè amp;p(^; j confeutùns. fficuè^ÇT '^alde copioß Ârticulis 3.4, $. ö. 2 o.proponitur amp;reped' 1 tur/irtictdusiußißcationis: Itaetiam in apologia nonßmehfi^ ßepiiisrepet'tturiamp;quot;^etcoßoßfftm!,ßcetiamplamßme,tÿ^uidenf ‘ tisdem yerbis explicatur.

Sic enim ordituriDe iußißcatione,in 4. j.lt;f. dr infra in arti«* 0 Iti.Damnantnos(PontißcijinfuaConfeßione oppofita)quod cemut,homines non propterfua mérita, fed gratis propter Chriflfgt;^ eonfequi remißonempeccatorumßde in Chnßum, Etpoßea.Leii requifdta nobis opera noßra, amp;perfe^lonem noßram,fidpromißi’gt; offert nobis oppreßis 'peceato amp;nbsp;mor te,gratis reconciltationetn pr'r pter Chrißum, qua accipiturnon operibus,fedfolaßde. H.et non aff er t ad Deum ßduciam propriorum mentor um, fed tantum fiducid promißonis feu promtffèe mißricor diet in Chrißo. Haeiff tur ßdes ffecialis,qua credit ynufquiß^,ßbi remitti peccata propte^ Chrißum, amp;nbsp;Deum placatum amp;propitium effe propter ChriflutU) confequitur remßionem peccatorum,tSr iußißtatnos amp;(• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

Deindt

-ocr page 53-

Aduerfum Georgium Gotthardum. 4T

Treinde addit analyßn Thilipput: hifce titulis» caßtihttf^ cer-tiscontroutrfiam de iuflßcatione copiasè amp;nbsp;perj^icuè expht^^ » amp;nbsp;illufirilni Scrtpturte teflimonijs confirmât,

Qwdfit fides iufiificans.

1. Quadfola fides in Chriflum iufiificet.

3. ^d remißionem peccatorum fola fide in Chriftum tan-fi^uamur.

Toftea in loco depeenitentia induit ; Trodeat nolis ali^u^ ex jiduerfarijs, qui dicat ,quomodo fiatremißioptccatoram quot;Bont 7)euf} quanta tenebra f Item ibidem, fed quia aduerfarij nominatim hoc damnant, quoddicimus: Homines fide confequi remißionem peccatorum, addemue paucas quafdam probationes^ ex quibui intelligi poterit, remißionem peccatorum contingere non exopere operato propter contritionem : fed fide ilia ffietiali, qua ynufquifq, treditfibipropter Chrifiumremittipeccata, Et interrcliqua:Âd-uerfarij noßri yociferantur, ft effe Eccltfiam,fe confenfum Eccle-tiafequi', At*Petruehtcin noßra caufii etiam allegat confenfum Ectkfix: Huic,inquit, Chrißo omnes Tropheta teflimoniumper-hibent, remißionem peccatorum accipere in nomine eiuf^ omnes, quicredunt ineum,amp;c. Et poll. Ethane fententiam,fciant,a Confenfu. EcdeCx 1 • nbsp;. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ rr 1 ct cre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ommu tempoium,

frincififi^u^iiit^JßcclefiaextmjjeapndöantiQS. Petrustmm defideiittuificatio-(lare allegat confenfum Trophetarum, amp;nbsp;jipoßolorum Scripta teßantur^eosidemfentire,

'Hecdelunt’Patrumte/limonia. quot;Ham'Bernharduiidemdi-

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• • \ 1 r- • a. r fr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»unciat. B. Manx,

mtmme obicurie. llecelje eif^ emm primo omntum credert, quad remißionem peccatorum habere non poßis , nfi per indulgentiam Dei. Sedaddeadhnc, quot;^t ertdas amp;nbsp;hoc : quodper ipfumpectataTIBIdonantur. Hocelif^te/ltmonium,quodper-h.bet Spiritus fanSlui in corde tuo dicenstdimiffa funt TIB Ipec-cata tua. Sic tnim arbitratur Apoßolue,gratis iuflificari hominem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’•

perfidem. Hallenus quot;ferba Bhilippi in .Apologia.

G i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;Pofiea

-ocr page 54-

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'DefenfioïacobiHecrbrandi

Tdfita fubijcuur doEirina de bonÜ6peribM:'vbidocettir,^t(g ^nt yerè hona. opsra^ cwßnt facienda, quomcdo 7)eoflaceanc, amp;nbsp;^uid mereancur, enimbona, homo faBui, bonos fruüut frofert, qui neccaufui nee pars fmt iußificationds, fedeffeïlus con^ fequens, qui nihil facit i ad conflituendam rem aliquam,/edfequi‘ turremconflitutam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

Hxc noflra rßyno yerbo, confintiens doBrina de tußificatie- ; ne gratuita per mifamp;ricordtam quot;Dei propter Cbrißumfide-apprf' J henfim, minimeperpîexa, obfeura, aut dubia, yelincerta, qua nh titurfirmißimis Scripeurce S. teßimonijs. f^ite enim Zfotnini reiht funtamp; plameeir iußiambulantinets, 'Prauaricatoresautemcor-ruent mets. Hat eadem doÜrina amp;nbsp;confenfits repetitur in Libte Concordiee, bisproximis annts adito ; nempe, yt compendia amp;nbsp;yto Rom-3.4- 'VttboproponamM:Hominempeccatore gratuita 7)eimißricordi/i । per amp;propter Ckrißufolafide apprehenfum,ßne operibusiuftifiad \ rhiiip 3. imputata Chrifli iufiitia, quam legi exaUfitmè preeßitit. Hane de-Srinam noßrifemper conßanter retinuerunt : hanc eandem Luditquot; rtninculcauit iamp;'Vrfitfempert .quod maxime fecit inprolixoßu^ fitper Epißolam adGalatas commentario. Pbi in fine egreÿiti^ tiefinsm ex operibus iußitiam quinquagintaornat Èpithttisamp;(^' tults ex Äpofiolo, eitnq^ yerbts,

Iflaergo noßra^erefacilti expeditaeif^iußititeperfidtei^ c^mparanda fumma, exfideianalogia, amp;nbsp;Scriptura S.medull^i amp;nbsp;yerbfi amp;nbsp;fententia fiimpta. Hac concors omnium noßrutn do-Hrina oppugnanda erat ab^duerfario,fi(quod'yiirumbonudeee() c^ere nobifium yoluiffet. Sed non nifiplurtmas fiargit calutnnd^ amp;mendacia,yt hanenoßram, imo Scriptura Sacra edoHrinant exofam reddat, apud eos, quibtts noßra Scripta legere non concede tur, eos^ in fita impie täte retineat. Quad Videlicet aßj aliter finfi rint,docuerint,ficripßtint, Andreas Ofiander, Scbyuencbfeldfie' orgiui ^aior, Anabaptißa, e^c. Sedquidadnosißi.^ nonpoffi' tn US praß are aliorumculpam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

-ocr page 55-

Aductfum Georgium Gcttharlt;îuni.

Quàlt;i^u://am dicunti^nam amp;nbsp;eand?m eßerationem iufl;ßc^n dihominurationi^expsrtu amp;particip^tnanmalèdicnttr,Jidex- « triaccipiatur: falicet omnes hemmes meraDetgratia eStmiferi- »* cordia per Chriflum fide apprehen ^um, iuflificari amp;nbsp;fialuari, tàm adultoSi lt;iuàm infantes : Q^dTharifieis inepettm yideiurineptif.

Q^dyero Lutherum quo^^calumniatur : quad y t Lunafuhin- “ inaflenionibu»' defuam mtrtaKertt fententiam e^r infantes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a^ualtm halere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**

fidem ferip/èrit: Item pœrtitentiam neneffeneceffariamadiufiifi « cationem : Teftea yero nftllam eße remißionem alf^ pceniten tt tia,amp;c, ea in re fuo modo Canonieua nugatur.

2Iam ^uodadfidemparuulorum attinetficftripfit Lusherui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sabyi-

Opponeturforfitan ijs, nbsp;nbsp;nbsp;diida funt» 'Baptifimn paruulorum, qui

promißionem Dei non tapi ant, net fidem quot;Baptilmi habere poßtnt : Ideoq^ aut non reqttiri fidem gt;nbsp;aut paruulos frußra haptifari. Hic ditOi quod omnes dicunt ,fide aliéna paruuliifitccurri, illorum, qui offerunt eos. Sicutenim yerbum Deipotensefif^, dumfonatittiam impij cor immtitare,qtiodnon minui furdum amp;nbsp;incapax,quam yllas paruulwi Itaper orationem Eule fix offer entis amp;nbsp;credentisy tut omniapoßtbiliafitnt) amp;paruulin fide infufa mutatur ^munda^ tur amp;nbsp;renouatur.

dite quid aliud Luther tu q[uam Äugufiinas dich f Dicimue ergo, inquityi» 'Baptifatdsparuulü, quamuM idnefetant halitare 'Spiritum fanÜum. Sieenimnefciune,quamuhfitineh,quemad~ »fodumne/ciunt,amp;menttmfitamjamp;c. Halitare autemideo eit in talibus dhitur , quia in eh occulté agit * yt fint remplum ei»s, id 4Hod poflea perficit in proficientiluigt;amp; proficiendoperfeueranti-lus. Et alili idem herum : yli ergo paruulosponimw laptifa-fojj nifi inter fideles f Shut yniuerfit yliq^ clamat Eulefiee autho-ritas; ergo inter eos,quicredid€runt. Hoc enimeh acquirhurper yirtutem Sa(Mgt;nentiamp; offer entemreffonfionem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Non

-ocr page 56-

I i

46 Defenfîo lacobi Hecrbrandi

îsZô» hcgt;c 'vult Luthertu i qutindo dicitur: infantes h-lere fidem, aut credere : quodintelltgant aut motuifideifentiantquot;, f nbsp;£edreijciturtrror illorum (quot;Vt habetur in Formula Concordiaim-

ter 'Fheologos Saxonicos, amp;nbsp;Germanite fuptriortSt anno amp;c,36, 1 conflituta)qui imaginantur, infantes baptifatos Deoflacere,amp; Mattku». faluosfieri» fineaBtontaliqua Spiritus SanBh amp;c. Et deparuulis adfe allatis, Saluator pronunciauit, quod infe credant : quod ahjif, Spiritus S. aSlione fieri nonpoteiif^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Fol JI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne^auit Lutherus peenitentiam adiu/lificationem il(‘

In AiTettionibus at- ceffariam t dijerti loquitur depcenitentia Fapifiica, quafecundum Buu^'ï^oniVx^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confiât tribus partibus» contrit tone, conf eßt one amp;fat tsfalié

né: qua ifits altera Tabula po^ naufragium» qua homopectatof cum Deo redeat ingratiam,dicitur» nbsp;nbsp;nbsp;tantum abepf^, yt iuftif

cet, quot;Vt etiam damnet. Qma nulla fit Chrifii mentio,per quemfi lum nobif con tingit gratia, lohan. ». Et hanc Fapißarum pcenite»' eiam f negat Lutherus in Scriptura S, amp;nbsp;antiques SanSts DoHiiri-busfundatam. Idea citm idem alibi dicit: quod nulla fitrtmifii p^fiitentia, nonpugnat fecum. Loquitur enim htc de yen falutari panitentia, qua fidem in (phrtfium etiam compleditW' 'Kialitia ergo eSf^ Diabolica, qua fucum facere amp;nbsp;imponere incav-to LeUori contra mentem Author is ßuduit Canonicus,quaß Lwle-rus ipfefibifit contrarius,ficum pttgnet ipfe, amp;nbsp;antilogtasfcripßritt amp;nbsp;hocmodo nihilcontra morfitmSycophantatutum.

toi. s a. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jjfprorfus nulla eif^ Antilo^a in 'Verbis amp;fintentia Philip

pi,qua docuit: hominempeccatorem non realiter iufiificari (^tteA' admodum Pontificij fingunt, hominem'nouis qualitatibus infufi formaliter effe iufium, yirtutibusfuts inharentibusficutparies a(‘ bedine eif^albus.) fidpronunciari amp;haberi iufium,peccatorts-liter in ipfi permanente. Et cum afferit hominem per iufiificaiuquot; nem quot;vere Deo reconci Hari, fait a peccatorum remifiione (inhsi enim confifiit iufiificatio) eum^ nouis donis eir muneribus à Deo , donsri» (

-ocr page 57-

ÀducrfusGcorgiumGotthardum. 47 àonari.Sequitur enim online iufiificationem renoMtio, nbsp;nbsp;nbsp;fatnen

non tßnojlra coram Deo iußiiia^ qtneopponi ittdicio eiue poßtr, Sed yc reSè Lutherm inquit (quod etiam fugtllat)amp; tan-JK4»» diuerfam ab illo ßncentiam fonit) impium iußtficandum ea tußitia, ^ult;e Chrtßipropria tß^quamßilicet legiperfeEfa obedi-tntia fntßitit)fieri iußum,non tarnen realiter, jed tantiim imfa-tatiuè.Q^ etiam fola yera e^i^^in ^ua amp;nbsp;Jipoßolu« fola yult intte-niri. In quibtuprorfttt nulla dtuerjitas.Ideo^ t^uod Lutberumßri- foÎV-h ifißi ait Canonicui'Iußificationis fundamentueß'e’^toluifße T^la-tionemiamp;minimum tntitatis,hoce^^,nihilum,non malèdîxtt: fid yeriim eii^,non tamenßmplieiter : fidquodadnoßrasqualitateSt habitut, amp;nbsp;Opera propria attinet, qua non ingrediuntur articu-Ium iußificationisün qua fiolaßdeilrio etiam opera) (blum Cbrißum proficiatorem,(um fitts merit^,iußitia amp;obedientia)qHam legi ex- phü.». aUifiimepraßitit, apprehendit:cuiui lußitianobts imputatur amp;nbsp;fit noßra,non fiecMgt;ac fi not ipfi earn praßitijjimw.

Et ita non eß nihil noßra iußitia,qua nobii donatur eir impu-tatur,niji Cbrißi iußitiam,nihil eße yelitit.^odfuitü'Pontificijf yt yos Scribarum amp;‘Pharifieorum'vettrum firatresamp;filioseße teßatumfaciatts,quijuampropriamoperumyolentesßatuereiu-ßitiam,iuflitia Dei nonfitntfiubieBi. Et htccomperimut^ yerißi-mum eße,quad Lutherus ante annosquamplurimosde hoc hominu genere in quadam dißutatione defide,contra Satanam dr Synago-sam eiuilcrit)ßt.Eerba eiui fint:Summa,fruflradißutaturcum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Scholaflicif,de hnrebui(fideamp;iußißcattone)Jtbt tncogmtif, eif m- deFontificijsDe-ufitattsJmpoßibileeßapudillos intelligi,quidfitpeccatum, promifi fio,fides, iußificatio, imputatio» Lex,^ impletio eius:quod quot;verißi-wHw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’Mirum i^turnon ei^,ab ißo Canonico rideri hanc no-

ßram doHrinam. Cacui enim eß,amp; mente captus,eSr calumniato-rem fi eße oßendit, qui Augußana confeßtone,qua noßra doElritta fiymbolum eS^,/Apologia ei»sdem,etiafiormulaConcordia,in quibut

H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omni-

-ocr page 58-

4^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Defcnïloîacobi Hetfrbran^i,

omni b tu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;du^rina noflra de iuflificAtionetCofioß,perlât“

)^lan'eetiamamp;ßmplkiter e^^tx^licatatmalitiofeomiß^amp; in Iw nihil^quiidcAr^ere iuflè poßit, reperit ; hinc inde colligù amp;nbsp;exierpù, ex eorum etiamfcriptis,^ui ad nos non /ler-tinent, yeldtprauat eifperuertit reUèdiÙa, alienum ab i'iortim mente amp;nbsp;ysrbtsetiaßnfumaffingit/iuaßinterfi pupnent.quxno-b^ opponit.Frußra'ergo amp;pueriltter nos ridetßbßtnnat,exclamas nbsp;nbsp;;

quot; Canonicua:0 diuinosreformatores'.èprxclarumf^ecimenrefarnta-ta Eccleßxit^^c.Sicut etiam mendaciter in margine afperfit. Neta; Lntberi amp;nbsp;Lutheranoram impulß, Ordmesimperij percufßre amp;nbsp;armaßimpßerunt corurapatrem patri a CarolumF-Cafarem^ Q^ßiaimpudentißimomendacioi tniuriamnobtsfacit notoriam amp;atrocßimam. Se deur aopotitcs^conßderat Sater doteSs 7entificesNlaximos, tjuibella cruentacontra Impsratores । =• fufeeperunt, totum^ orbem Chriflianum motts bellia perttirbauegt;

runt’.Qmrumpoffèmitsnumerare quam plurimosf

Hiiicfrigfidè amp;^truncatè doBrinanoßrade ßoUua ßdei/^eti^ lis ittßßcatione,récitât a,multafili Fharifaui,propria opsrum igt;^ ^jßitia inflatua tär fafcinatua,abßirda colltgere 'videtur, qua tarnen ,, exea nonfequunturßedpercalumniameilt;ßßnguntur, Nonenitn dotemwsquemlibet Chriflianumbominem^etiamnefarium cStfcdt' re pollutum,poße ßbigratiam amp;'vitam aternam poUictri^quam in bisperßeueratßedreßpißentetnyvere agentempcenitentiamjamp;n^ Chrißum credentem quouis tempore^Q^ndopeccatoringemttetnr inque Cbriflücrediderit. ^n tu yeropro T)eo^amularis,aut otsdiSiS' tuutnequamefi, quodimpaributdatparia'^N.umHypoeritaC^“ nonicusßtnSlto,r amp;nbsp;iußior Chrißo, qui in cruceLatronempitni' tentiam agentem, à peccatis abßoluit fciq^^fitaaternaimmortalt' latem polheetur iTu iß um cum tua cohorte nonin Faradyfumyfe^ fi non infernum^certe in purgatorium ablegaßes-^y^t fatis pro peccatis pateretur.Sedqua noua bac ‘ßeligio’iqui adulterot, molles mt' । ßulortnis

-ocr page 59-

AdûcrfusGcorgiumGotthardüm. 49'

ßulorum concubitores amp;c.fideles quot;Vocattsi %iirahil^l^tecefifides: ^iraMesfianHifideles^mafculorum concubitores t Hor ttm fcilicet Tridentinum Concilium,fianilum,generaled» Sfitritu SJegitimèQci t licetycongregatuntipattocinium merit ôfificepir,quia baci» dtlicijs haberefiribuntur,noui San^i in regno Pa^atnt l^omani.

O^era fan^orum,adconfiquendamiufiitiamamp;fialutemin((- “ Fois». tilia,cum Chriflo,amp;j/eccat^ tonrami»ata,cum ^repbeta,dicentf: cmties noflra I^STITIAE, tanquamfannfumenfiruatee: et cum Apoßolo,ßercora(beuf audin, Canonice)pronunciamus,'ygt;t rhUip i. inueniamurinChriJli abfilutifiimaiuflitia fideiimputata , quam quiuKfideßecialifibi applitat.Hancynamamp;filam effe omniu,fi foLs«-ue/anilorum,fiuepeccatorum iuftifisationem caram tribuuali Dei, magna 'voceafiferimu^s.Exbae nos auro preciofiorem fitlutem con-fequimur : y os yero indeiyt aranei exfloficfdii dulcifiimts, yenena ^^ß*gittt)quodin fiquentibuf aadiemua.

Deinde quod ad y it am t!r mores, ftue bona operaiufiificato-rum attiner, qua yocamue inchoatam obedie»tiam,gradui efie af-firmamws,amp; alijs alios.excellere. ï/^erùm bac operum iuflitta,nec iudicio Dei opponipoteft, nec merctur yitamaternam, quagratM kooi. t. donaturpcr amp;propter Chrifium,qui earnfua obedietia nobis efi me-rittn. KndeTidltes: quot;Klott intt es in iuditium cttm fieruo tuo,preca-turtquta non iuftificabitur in con]^e£lutuo omntis yiuens»

Hxcomnia exScriptura fitcra immotisfundamentsdefum-pta y Canonicui ifie, minime Canonicus, (ficutfitmmts‘Pontifex “ hlajjjhemauit )exclamai’. An non bac omnia plena impietais' An non hac omnia monflra funt amp;portenta T^ligions f Qtfidquxfo * noflriPfiudoeuangelici^bacfide fua f^eciali,omnificulorum memo ria inaudita amp;nbsp;inaniperfuafione.

Iflis^ bominibuinouusefi titi^otts,imofipulttts Cbrifim-.no-M doHrina Euangelijdmopfeudoeuangelium, monfira issporte», “ H z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^4-

-ocr page 60-

50 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Defcnfiolacobi Hccrbrandi,

ta luiinSi hnge excœcati. An non enim hanc omnium ej/i AR.^.jo. 'Prophetarum tonfentitntem doBrinamtPetruiApoflolui/ummui

teflatnr'i E.t non ejje aliudfub cœlo datum nomen hominibui,m ^uo iAmh.1. oporteat nos faluari, nifiin nomine leßt Chrißi:^ui idea lefas eß di-Kom.i 4 pfai jÎ äia^quiafaluumfatittpopulumfaum àpeccattseorum. Etficftr G»i.j.Eph.i. fidem inChriflum , amp;nonper operafaluatosT^atriarcbas amp;

tres,Abrabamum,Gen,tlt;i.Paul}isquoqjamp;T)auidatteßantur.

Sic Scriptor es quo^ Ectleßaßici, quos Tatres 'vocant, »Î 0‘ L A fide in Chrißum hominem peccatorem iußificari, magno con-fenfit docuerunt , cuiits rei innnmera poffitmtts producere tefl^' monia.

Oitg;in Epift. ad

Kougt;,cap:),lib:3,

0 7^ IG E7IE S. ^rbitramur igitur,fide iußificari minem,abjij^ operibits Legis. Apoßolus bifie y er bis dicit,fuffiterf SO LIES F ID EI lußißcationem , itayt credens ^uit tummodo, iußißcetitr etiamfi nihil ab eooperis fuerit expletuin» Qi^dß exemplum re^uiratur, ^uisfine operibttsfide iußificatin-fufficere arbitrer ilium Latronemt qui cum Chrißo crucifixttcßlt;^quot; mauit ei de cruce:Domine Iefiu,memento mei, amp;c, llec aliud quic-quam deßcribitur boni operiseins in Euangelio-, Sedprohac SO-L A F ID E ait ei IE SES: Amen dico tibi, bodie mecutn ttù

in‘Paradifo.'Perfidem ergoiaßificatuaeii^^hicLatroßneoperibiU ^tgis. OMafitperhocDOTAIHES nonrequißuit, quidpfU^^ operatui effittßlec expeÜauit,quid operis,ci(m credidtfiet,explerU' fed SOLA confeßioneiußificatum,comittmq^ßbi Faradifutnm’ grefittrua,affitmpfit,Sedamp; mulierem, qua in Euangelio fecundum Lucamrefertur ,exnullo Legis opere, fed pro SOLA fide,^d earn ait : “fiemittuntur tibipeccata tua. Et iterum: Fides tua H faluam fecit. Sed amp;nbsp;in multis Euangeltj locis , hoc ßrntonlt; yfum legimui Seruatorem a yt credentisfidem t caufameßedicat falutiseius,

-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CHIIJ’

-ocr page 61-

AduerfusGeorgium Gotthardum. ji

CH nbsp;nbsp;nbsp;A OSTO’Ml/S. Sola fides ^tr fielaluttm fiecit La^

rronern.

Id. ahbi. Si^uidem illi (ludai) diceiantf qttinonfirn^Uffit id.inEpiftohmad Legem,exeerationteS^ ohnoxtta. H'icysrù(^pofioltn)déclarât urtith tum, ^ui firuat, execrabtlem efie: è diuerfio, qui non fieruat) be- ‘'»^^quot;Luthwanw, nedi^îionM conforcem. T^urfitm illi dicebant : ÇdJ/' I SOLÂ FIT) E K ITITexecrabilù Hic contra de^ monfiraitQ^EI SO LA FIDE FI IT IT El^.bene-diÜnm eße.

GI^EGOl^ITS AZJS. Tbefiau- Ciego. Naz.oratîo-rum bunc tntelle^ui habet, amp;nbsp;lingua, hic quidem credent, ilia t/ero difcepuîwlùbu»quot; fonfitens. Qwd hts operibui (itccinSlitu quid dono hocfiacilius obf««“»’“*»' Confitere Chriflum, amp;nbsp;credas ilium à mortuti fiuficitatum effie, ac faluaberts. Siquidem amp;nbsp;C \E DE\E SO L IF-ST IT IA E ST. Salui autem perfeHa, confiteri, loqutn-diq^ libertatem addersficienti«,

DASILIF S A GH F S, fuperyerba CQutplo- BafilHomiliade rtatur,!» DomtfioglorieturJ Hac e/t perfecta amp;nbsp;intégragiortatto in Deo, quando ne qui dem propter iuflitiam (uam altqutis effertur, ^d agnofiitfibi deeffiyeram iujlittam, FIDE A FT E'\l SO LA in Chriflum iuflficari.

HE S IC H IFS. 'Mifiratui Deus humanum genus, cum il- Hefich. inLeuit. ludadexplenda legù opera infirmatum 'vidiffiet, iam HO HEX *' 0 F ET^ID F S f'alttari,fed per gratiam hominem yoluit, Gra-^ tia yerô ex mifiericordia, FID E apprehenditur S 0 LA, HOH EX OFEKJ'BFS.

THEOFHILACTFS, ßiperyerba: f^oniam inlege Theoph.adGai.j nemo iuflificabicurapudDeum : oflendir, legeexecrabiles reddthomines, amp;nbsp;malediUionifiubeffi,fide 'verobenediBiones accumulari. Hune plane demonflrat, F ID E’ÎA IF SA’M, FEL SO-LA^A» IFSTIFICAHDIinfiehabereyirtutem.

H 3

-ocr page 62-

55 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Defcnfio lacobi Hccrbrandi

AarxicoCadRo«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;B S IP'quot; S. luflificattgratü^ergratiaw t^ß^*

lußificattßintu4gratü, induiti nihtloutrantes, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ytcem rtd/lett’

tes, 3 O L A fide iufiificati fitnt, dono quot;Dei.

Id. adl^m. 4. Q^modo ergo ludtei^er o^era îegisittflifit^^^ fie fgt;uitin[, iufiificatione »Ihrahee, cùm 'videant Abraham fion ex ■operibtn legts, fied SOLA FI quot;b E iufltficatum Hon er^e^ ■oftMeft lege, Ruanda itnjfien per SOL A'Kifidem iujlificatura^^^ ‘Deum. Foftea, Secundumpro^ofitumgratta bei, fic decreium cielt;i Öeo,ytceffiinte lege,SO LA’Mfidemgratia beipoßceret adfialutem,eifc. Et immediate quaterrepetitur,S OLA b E hominem iufiificari. Hoc inquit confiitutum efl à beo, yt credit in Chriflumfialuuifit,fine 0 F E\E, SOLA F IT) F» gratü acci^iens remiß-onem peccatorum.

*quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ESTIFH^S. Et {[uia SOLA FIb E S Cliri^

ftimundat:noncredentes infihrifium fioluti fiunt ab etnundatienegt; loä quot;Tiaiiatu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttiampracogniti, qui non fiuerant crédita-

Id. de Tempore Sermon. «(.

riea fide, qua SOLA poßent apetcatorum obligatione liberartgt; Etiterumfiuperyerba: Credidit Abraham beo’. Ecceß'^^ opere tufiificatur ex fide, tir quicquid Hit legali poßit ohßruationt confierri, TotumcredulitasSOLAdonauit.

Pr im af. ad Cal. z.

FI^IUASirS. Sigentesfides SOLAnon fialetaiÀts nec nos. ^uia ex operibus nemo iufiificabitur.

Idem Gal- f.

Id. ^Abraham ere di dit beo, amp;nbsp;reput atum efi Uli ad iufiitU^ ita amp;nbsp;yobtsfides SOLA fiufificit ad iuflitiam.

Foi. So,

Hon ergo omnt Çeculorum memoria inaudita efl^, nofiiv SO LI VS fidei iufiificatione, doBrina : Sed ingens horren^lt;^gt; monfirofium, in Ecclefia otnni fieculorum memoria inauditufXi^ Canonici mendacium, quod nofiram doUrinam, talem ejfie,fieleri^^ criminatur. Quale amp;nbsp;hoc efi^, quod amp;nbsp;htc,eirpaßtm infiuoldt’^ magnoyerborum apparatufilendide mentitur, amp;nbsp;exclamat torde nofira hac gratuit a fidei in Chrifium iufiificatione imputati^-

-ocr page 63-

AdftetfusGeôrgiuraGotthârdum» W

'An nanliceï^hominibiuamplißimamdebacchanJitx fiingurgitanJiffacttltatemeonceJerti ^nnonboce^ßpf^^^t»» ac inprofundo inferorum demerfAtn Epicuri doSrinamub infers lt;c Adlucemreuoearef Et alia quumplurima horumßmiliA déclama- ,t tormore circumforaneorumyociferatur. ^equa^am yero. Etß tnitntum Scriptura tir San^tfPatrtbuf ,yeiam copiosè annota-doceamtn: Sola nos in Cbriflumfide coram “Decs iuftifica-riyimputataeiui iuflitia: tarnen non docemui,fidem effeaut maner ejolam, fed ßmper fibi coniun^am habere cbaritatem ex^ua omnts genern bena opera proueniant, bonamq^ arborem gt;nbsp;bonos fru^ iluifacere: Ad qua jidulo hortamur. Sequitur enim bona opera iu-ßißcatum,nonpraceduntiuflificandum,yt Augufliniu loquifilet.

tAn yero tu,Canonicefnon idem facts, quodALpoftolua de qui-bufdam hofiibusfua do^rina conqueriturfinquiens: Et non ,ficut Kom. j.. llal^hemamnr, amp;nbsp;ficM aiunt quidam nos dicere : faeiamua mala^ *9t eueniant bona, Sed quid additfQMrum damnatio iufta efi. Hoc tibi quoq^ adyenenatastuas calumnias di^u et rej^onfum ejfi puta,

Std hic declamatorfinemfacere nonpoce^^, idem muliit pro- fol. «». liste prpfequitur ,nec manum de tabula tollere potel^, cumin ma-teriaplaufibili amp;nbsp;in fuo regnofe yerfari arbitretur, caufamjj fuam ornare fepoße imaginatur, multos confiaits abßtrdts. (^uós inquit proyitaaterna multtimfeafßiget,atqfexcrticiabit,quam minimo labore ccnjequipoßit f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**

T^ßondeo i E'erume^if^nos noßro labore earn comparare non fe/fe, fedChrifli labore, fudore^ fanguineo nobts par tarn, ipfomet atteßante,amp; dicente:E^rantameferuireme fecißi in peccattis tuts, preluißimihi labokemz»iniquitatib.tut4,EgoJùm,Ego/um ifa.4^ (tton tua Opera,hypocrita/ qui delta iniquitates tuas propter me (non propter te,tua^ merita) amp;nbsp;peccatorum tuorum non recorda-lor. Et adeo non negamue bona opera facienda, yt maximefiutU-um bonorum operunt yrgeamtu. Sedhoc tiegamui,per bonaopera ‘honunem wßificari, ’Elon hinc ßudium bené operandi langue feet,

-ocr page 64-

54. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DcfcnfioIacobiHccrbrandi,

necfrufirai^utinyirtutis fludium incumbuntt conttttdtnt. enim nosfidem docemuf operibiabonK yacuam, ttiamßfidtf»^^) que operibu« iuflificare dicamiu. Hacenim duo diuerfißttnAßi^^» quieyelperimperitium,amp;ex mfiitiai'TeelodioHoßri,eP‘doär^gt;’‘^ noßrtsfimper,aduerfartjiConfunditü. Et facienda eße bona opi^ propter alias caufast bahere^ßapnemiat cum in hac, tum ra beata y 'ita, docemua.

„ ^Atrox igitur iniuria efÇ, qua nos, noßram^ do^rinam nonicuatßeafßcitiCumfcribitsEpicureie doBrinte nos tßeautb^' gt;1 res,peflem amp;perniciim bonorum morum e^yirtutis, Item: f«'* tt mirumßhominespaßim fe’Baccbo tirEeneri confièrent,acpttitquot; 9f dum more, in yoluptacum ceeno yolutentur

Fol. ff.

'Pbarifiee,tereßice,tuorumq,lußraSacrißculorum Ù ‘yonit' cborum, ac Colle^iorum lupanaria, de quibui, ß Uber et copiotèJf' cere,non deßcerent me yerba nee materia. Exime prim ix oeid^ tuo trabem: deinde feflucam ex noflris. Uos ifla non doeem»fgt; nequeetiam exnofira fiquuntur doUrina:yos yer à bacfaeitß.

’• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q^derpo dicit : An non Cbrifluf apud'IAattbteum elarepft'

»’ fitetur : intrate per angufiam portam, quia lataep^, e» yia, quteducit ad perditionem: amp;nbsp;multi funt, qut intrant eMgt; ” Angufla autem, qua ducit ad yitam, amp;nbsp;paud inueniunt taiogt; » ’ Qt^modo autem hoc y erum eße poßit,ßfolius fideifubfidio : abfp^^ »» operibttf pcenitentia, adccelos euolare poßumus i J^ßgt;ondeo:E^ quidem facilts ijs, qui inueniuntearn, pauci inueniunt earn, amp;nbsp;qui inuenerunt,non omnes ambulant in Latayiaeii^^, qua multosineedere Cbrifiuaaffirmât, quam^t»‘ tes cceca omnibua temporibus, ludcei eit ’Pbanfai olim, amp;nbsp;iam ß iam recentes Turcte, eä' Eapifiee bodie, ingrediuntur, eitfiemnit'» imoplurimidamnantur. Horumenim omnium, omnibustemp^ tibus,yna eFfamp;communis omnib.usyia eir ratioconfiquenditt' gnum cetloru»i,perpropriorum operum mérita, yirtuttmt fittdia» I

Vid

-ocr page 65-

AducrfusGcorgiumGotthardum 55 ’vitaioneßatem amp;nbsp;cultin,indußria humanaexcogitlt;ttos: hocmo-dopeccatafe expiarepo/Jè, amp;yiram mertri ^eternamiontendunt. Etfi atttem diuerfxfintji3lt;e,amp; diutrla habe4tirc4^itaEthnici,ïu-datiTurcxtl^manifia, tarnen omnes,'vt diBum eß^adem yia in-ceduntjper operaßta yitam conantur mereri ^ternatn^ adeundtm ßnemtenduntomnes. Sicut amp;nbsp;opinio eß omnium yna (omtnutiis, per bona opera hominesfaluariiamp; yitam conß^ui teternam. Qwd yosiumÜlif contenditK, ficut 'vulpes Simjonts caudis colligaiie erant.Hxc lata amp;/^aciofa ytat^ua ducie adinfernum.

^ngußa autem yia eß,^ua ad yitam duett gt;quam^ pauci in-ueniunt,hac, amp;nbsp;eorum eß, ^ui omnemJuamfiductam tn Chrßum \lediatoremynitum coUocanttex eaq^ßdepiam lt;amp;innoceniem 'vi“ tam aÿtnt in hoefectdo. SedhanC^iampauctinusniunt,paucthac incedunt'.fieut nee 'Pharilai,deproprioruin operttm iußiaa amp;nbsp;meri-tts opinionibui inflati amp;nbsp;excacati,hac incedert ’Volunt,

Ende minime eßridiculoj'a Lutberi interpretatio (yt CanO- “ rol.77. nicM dicit)ybific inquit'. Ego dico tibi,quia angufia efi yia : oportet te fiert tenuemfiy^ per earn 'venire. Cater iim qui operibue one-ratifiunt (ficut concbilibua onußos •videmua iacobiperegrines) ij nonpoteruntpenetrare. Hane interpretationemipfimet/aluaior confirmât, propofitoexemplo Thartfiaiamp;'Publieani, quorum hie domum reuerfius eß iußificatui, illo Tharifao bonü fiutf optribus onußo, demerß in infernum.

Quod'verodicit: fcilicet quinq^'virginesfaßenteidormiendo fuißonfibeneuolentiamfitnt conßeutaiT^ondeotnon dormiendoj,, fed er edendo in eum.\ Et Epulo diues propterßam incredulitatemt amp;nbsp;impietatem efidamnatuf. Sicut Saluator inquitf 'Vt omnü, qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.

eredieinfiliuWinonpereatfiedhabeatyitam aternam, Qui autem noncreßtinfiUum, iamiudicatuse^i^, Etibtdem’Baptißa', Qui credit tnfiUumfijabet'vitam aternam: qui autem incredulüf tßfi-lifinon'vidtbityitamßdira Dei manetfupereum.

1

-ocr page 66-

lt;55 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DefcnfioIacobiHecrbrandi

JJ Et juàdaddit amp;cumulat mulca tejlimonia.'îEifidbimdaitn,i( r«»: c-i.iT. iuJlitiayefira^lMi^uam’Phartßsorumiamp;c.Eharißsicxcinoninttl ligunt,quaßt ilia major ittßitia. ^fert ensm Canonicm more 7^ nßaorumitantiim adyita ßanHimottia n:Sed bae nemo y .tam ‘(ter-nam conjet^uitur ) yiiam dicctur. Chrißianorum autern tußttlt;^gt; Chrißm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^uam perfe^è Ugi prxßidt, olgt;edien(ia,^tia»'gt;’

firafit,fide,nobdq^ imputatt{rpPhilip.^.Etßc perßdein fieamur :T) einde per ßdem bona arbores faiîi,etidperfedioreßi' ßamu« Ugï obeditntidßednunqudperßeilam.Ideo ex legenetno iuß’ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ficatur.^^d 7harißei yeteres amp;nbsp;noui non intelligunt gt;nbsp;amp;nbsp;ƒ

,, ciiillishac de re dißittatur.Annondnquit,ap0rte promincdt:'^'’'’ „ audtionslegPs:ßedfoTloresiuflißeabuittr.T^lßondeis.'Danol^ß^' Kora. 2. Plores legtsßd perfe^èfactant.Ttnperfeàa.n.obedietia »en ingt;‘ retnr yieam aterndißedn;ortegt;namp;damnationeperpetua^jtt'^'^^^' qui earn praßare nonpotefld, amp;nbsp;tameneiut obßruationefalu'^f’ tenditditnanet./uxta iUud’.^îaltdiElus omnM,qtii'nonpertrgt;Mt^^^ omnibu4,quisßeripta junc in hbro legis^ytfacial ea)

Taba ßnt amp;nbsp;hiec Cbrißiß yd in yitam ingrediferUiHgt;^^^' data; T^^eidfedßrua perfeßle.Itew,bocfacif9'yiu(s,felt;lßel^ feUe. Q^orßtn igiiur yos,Hypocri(aiqu! per legCieitujueobjff^^ ’’ tionem,iußitiatnamp; yitam aternam conßqui yubis,yertetblißß yobis edico, amp;nbsp;memori mente tenete ; nifinobißum EuangeUß^ ^rinamiquatnproßtemtir ) amp;nbsp;in ea Chrtfium ynicumSaluaior^'quot;’ qui legi pro nobd perfe^am praflitit obedienriam,nobdqutingt;{gt;*ß tur^^ dinaturßde ßda ai}iplexifueritisiamp; per eumßolum ri’X-f onempeccatorum amp;nbsp;yitam aternam acceperittfßne dubio in tß numperibitdßßdes Eetro Apoflolo habenda eft, 'Mon eß enim alio quoqjtam falus, necaltudjuh ceelo nomen datum bomùiibn!! y quo oporteatnosfaluosßeri,niftin nom-néleßiCbrißi, Matnf Äpoßolus dicif.ßomnemßdem habeamtcbaritatem aurem ne»^' beam,nihilfum. quot;Mon diciitcbaritace nos iußificari,fidhoc nbsp;nbsp;nbsp;’

-ocr page 67-

Adücrfus Georgium Gotthatdam. jy l^thilfunt. Certum etiim efl,yeramfidem in Chrifium non non ei^charitaSi^uafides nunquam tareac.

Et qualts^quafi tt,nn homo antitiefisefi.ChriJÏM yirtMtlm e, officia crhonefias aÜionesànobtsexigit: Luiherui'^eroprohibet. ïmo omnesprtsclarosconatui amp;nbsp;honefias molitionesnoflras in^ei-(iorum genere collocat. jdnmonhttc ex diametro pugnantf y ti^fi tj hoe Luther Ui (qttod mentitur turfifiimèCanontcm ) docuifjetdi quodgarrit Canonicuf,fequeretur:Sed hoe nunquam,amp;Kufqf(am ex fcri^tts eiui frolare poterir^etft hoe fdtagarefitis confi^ueniififal-fis ör colle^ionihui ahfitrdts^non defiinat.

Q^d yero/vt fupra ejuoq^ relfonfim effe putojn omni o^ere bono feccatum inefie dixitLutherui^profcerimperfeïlienemiamp;concu-fi[centiam:qutdaltuddixit, juàm î^pofioluidnuenio quod Volenti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ lt;»'1*'**'

mihifacere bonurnimdlamadiaceat. Et^ugufiinm?quiin hxc yerbafcrip/ttil/tfit quoq^iuflitia noflra,tarnen in hat yita tanta efi, yt magös peccatorum remißioneconßet, quam perfeUioneyirtu-tum,ye taceam illud Ifaite, quo confertfan^orum etiam iufiitiam,^^^'^*quot; hoe e^ bona opera,panno merfiruatte.

Jfiishtecquoq^attexit'.Annonhioceßhominesadfiimmamde- tc ßierationem adigeref Si enim beatus nemo efßpotefl,nifiqui legem ce firuatteritt’amp;c. Si deniq^in nobtsfemper regnatpeceatum^fordes^ ,j •yin’or«»« tarn altas radicesfixerunt, yt elui, atq^ auellinonpoßint; «e quarationeiufiitiamnobtipolltceri, aut ad Chrifiigratiamperue lt;( nire poterimwi

Eiiq,^i ‘DomineCanonice,yeflra 7harijaica do£lrina,neme hominum faluabitur, quodcertocertiusefiicaq^hominesnonnifiad deßierationem adigetis,quod amp;facitii.Stante enim yeßra doBrina: quicunq^yult intrare inyitam,debetßruare madata DeiperfeSè, aut damnab.tur perpetuo. SednulluihominumynequidemfianBo-rum,firuat mandata Deiperfe£fè.ErgQ nuUui homopoteß intrare adyitam,fedomnes damnabuntur,

Kn-

-ocr page 68-

jB nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Defenfio lacobi Hccrbrandi

Fnde ^poflolM: Qwcunq^exoperibus luß'itiam^uxruntcf ram quot;Defijub malediUioneßtnt, GaL 3. Hue yeflra do^ritia, qult;» quid effictMis i ßt malediUa amp;nbsp;ex hoc ^pofioli ttfli-monio, amp;nbsp;propria ^eßra confeßione conßat. Hit manendum ei^ yohü, amp;nbsp;omnihtn, ^ui yohtifidem hahent. f^tinam hic^ quot;^eßri, wgt;s audirtpoßint audttores,quosmiferrimè Dobifeum in damnationem perpettiam abducitü. Qwrumnos mifiret interittn.

Rom. ff»

Rom. g»

Hobü '^erb ex^edira eï^ reßonßo. 'Primum enim dicimuit quot;Vos nobti facere iniuriam maniftflamt ^uoddoceamm tfimper in nobd regnarepeccatum z Cùm ex Äpoflolo doceamue^ amp;nbsp;bortemurz Hon regnet peccatum in mortali yeßro corpore yt obediath concupijientijs eine. Deinde idem Äpoßolut not aduerfiuifidsit-ßeration^ tentationest docet, amp;nbsp;munit t monßrato Chrifio, ^ui legt perfe^iißimamobedientiampraßitif,nos^exeiugt;s maledt^ioneH-herauit, ciemaitz Q^d impoßibile erat legi (quot;vtiußificaretnos) quiainßrmabaturpercarnemz hoc Deiupraflitit^mittensfilinnt fuum inßmilitudine carnü peccati de peccato damnauit/leccn-tum, i. ^uiaßmetipßtm obtulit hofliampro peccato, deleuitptccn-tum^ yt iußißcatio Jegü impleretur in nobü, hoc eP^, t,? confectie-renturyeram coram Deo iußßcationem amp;nbsp;obedientia Chrißine-httiniißitiam imputaretur, quo ita legt fatüßeretiamp; ros cerant Deo lußireputaremur} nonfitui, acßnos ipß legi perfeßißimAnt prxflitifßmui oltdientiam. Sedhtec quot;Vobts nouaiportenta, amp;nbsp;mon-flraßtnt ^erborum inauditattire.

non capiunt '^tres'^eßri 'Veteres^ muflum hoc nouum Euangeli] Chrißh quieP^ iuflitta noßra adßalutem omni credenti. Elfer-mento Pharifaiceeiuflitt« operumrepletiturgentes hanc Chrifii no-hts eius obedientia partam iußitiam, intromittere non pottfiif-^ód hint ade o ßt, quod nïhid in Scriptura 'videtts, quemadmodunt Pharifai '^eeteres Legüperiti olim,niß legem gt;nbsp;perpetuo exChrißo queer entes. Hon de Chrifiot non de Euangelio,ßd de lege : quidß

-ocr page 69-

Aducrfus Gcorgmm Gotthardpm» 59' cïtnJo regnum quot;Dii ^oßttlebo Ex quibuiille ^uterit.-inlege qujj . firiptum sfl.•'Quomoeio l«gtsŒt tandem/tcut trat interrogate^ re^ ßondet-; fac hoc amp;nbsp;'^Diues.Sedhac doürina yos hominet tuxtapro-priutnyeßrumttßimoniutn) addeßgt;erationem adigitùgt;tùm»etno hominum exabîè legemferuare poßtt, Sicut ißi inßo Tbarifaijmo perierunt.

2gt;len itaifj ex noßra do^rina y el deßtrat io yelyita dißoUttio fiquit«r,quod DoHor Ule legis deßto ingeniofielerateaffingst : Lu- quot;nbsp;fo1.7lt;»-therum Epicureamfuajifjeyita,pofieademumadtemperantiamt “ fedautnonfinohoe abißfiofa£ium(Etdei enimnudabaßtanquam quot;nbsp;fundamentonititur ,inquit Lutheranifime)autfierie,quamhuie ** morbi grauitaspofiulabat.ltepofleasQuarefibiplaneperßaßerunt) j'j “ pofl Chrißi mortemfibi Heere eße Sardanapalos. Turpißimum hot Canonici de quot;vita Epicurea eÿ Sardanapalis mendacium, hißoria temporum réfutât. iLamßatim primis duobe annis.Lutherusde-eem prtecepta copiofepro condone enarrauit, adyitapietatem^moz rum hontßatem, amp;nbsp;integritatem omnes omnium ordinum hom ines inßituit,amp; efi exhortate,amp; acontrarijs 'vitijrdehortate.Quadt re etiam ßpraaliquideß d.blumamp;probatum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Quoddamnat Lutheranifmum,hoc nomine quodfidei nuda baßnitatur : ignorât hic doUe Canonicefi damnare yt te/ej Scri-ptoresEcclefiafliccsptarosq^omnes.’iLam ytSanHorum'Patrum teßimonia deßlafide iußificantet de quibeßpracopiofittaceam» Éi^or'Maßilienßsolim adytrbum,itayt Luthere loquiiur) de aibrahamo cecinit,

Credidit elf Æ. fidei confenfio SOLA, v. ; Tlenam adiußitta amp;mtriti reputata coronamefi^.

EntibiCanonice,dr ’ÉbEDA'M e!stSOL°bA FITyE'i^teSt SEITIji\l l'iA'EETÂTSedquidfaciaseie-

modt hominibe,qui tum ratione yolunt infanire C catisfu disßm-guamfinquayerfit»tur,non inttlligentibus i‘JAittite illos,inquit ChrifiuSfqwaeteciJùnt^detittttprum, L 3

-ocr page 70-

o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dcfcnfio lacobi Hccrbrandl

ïoï.7lt;». « ■ ’ÏQ^ei^hocmtïatet,inquitCanonicm,'PhiUp^um^elMthoner»t » 'vitam lettrnam mereri docuilJi.

ingens non tantum mentiendilthiJo amp;lt;on/itetudo,fed etiam perpt-ntum calumntandi amp;nbsp;deprauandi aliorum diSlotftudiMn,in iflo Honico apparat. T^equaqnam tnim ThUipptts dottt, yt ifle recitah Santorum opera 'vitam aternam mereri: fed ad argumentum ad-* uerfartoram : yita aterna 'vocatur merces,ergo eß dehita pro opt-rtbiUiTeJpondeO) inquit quot;Philipp uii hreuißtme : y it a attrna eßmer-ces,quia compensât henefaHa, etßdatur propter aliud,ßilicetpropter Chrißu. Khpatrimomuefl mer ces filij, etiamß contingat pro-peer aliam caußam, Hac reßonfio breuts amp;nbsp;expedita, jatüfMit huic obteSioni. 2iam aduerparij,inquit, immodice exaggeratittt yocabulum mercedts, multa tnde abjurda extruxerunt, yt tn loca-ttone operarum tir mtreedù ,yel tnemptione precij ©■ mercts el^ ctqualttas. Sic finxerunt aqualitatemebedientiaamp;yitaattrM, amp;yocautruntobedientiam meritu de tondigno, haBenus Phibp pui, Pin quts non yidet malitiose PbiUppo peruerti yerbai enim longe ef^ dicere,opera SanSorum merentur yitam ieeernaitigt; •^Uud, y it a etter na eß merceSt quiacompenfat bene fail a, etßpropter abuddetur^fcilicet propter Chrißum,ita ytßtgratioßa mtrees! Hoc dixit Pbili^pu«, propter aduerßariorstm obieUiontm,quam ex-plicauie copioßus ,oflindens abßrda, qua inde comminifeuntur: illud non dixit , non ßcripßt, nonßenßt, ßd dtßrte negauit, amp;nbsp;T”' tarn xternam, non propter opera. Sedpropter aliud, yidelicetpropter Chriflum dariaßerit ,ßcutpatrimonium, aut hiereditateili-Et ab/urdam illorum fint enttarn, tS' confequentias re'ßit,

Veit T». Sedür quot;Philippi(Sr H. iacobt jdndrete teßimonijs tonuincere co-tinatur,exnoßra do^rina Epicureamßquiyitam, qw ipßmetdf hoc, {edfrußra conquerantur-,

Ti^eßondeo, Calumnia htec eß Canonici. quot;Hon tnim diiuntßa-Uum hunt eßße Euangelijnoßri. Hac enim noßri non dotent,

I k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A

-ocr page 71-

Aducrfus Georgium Gotthardnm , 6ï illi iinc didiceritnt ; Jèd abujui e doElrDine, tx corrttp'ta Jfotnin» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

de^rauatanatura,quayt alijsbijnM Deicrtaturlfad fttaWper-

flidemf Jtaquot;verbo “Det nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abuntur. Quälet» etiani Ijaiai ifa^r.} r ît»Uiifwaî

pheta Ecclefia ßta (cuiu^ßdelißimwpuit tist Taßor peßtmum,deploratum,plenum jjjcandalorum i» omnibus ordtaibuf Sacerdotuttii Tioêlorum, T^rincipum amp;nbsp;yulßt,ßep'e defiribit amp;nbsp;re-petiißatum. Similitert^rTaulut boe idem ßbi aecidtßt concert-tur. Er^óne doUrina illorum i» eulpa fwt ‘l Seeundum h»nc Canonicum yti^j damnanda erit Tropbetx amp;nbsp;jdpoßoÜ doQrinaf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

SedLwberui, mquit ajßeelx eiut libertatemcarnK^atepp^n- lt;i ïuptattf tlltcebras,omnium anim» obiecerane,eägt;c. neque adflagitia « eLutberofeneßraaperiendafuißet.

T^l^ondeo. J^eBè de libertate Cbrißiana docuerunt, qute conß-ßat in rebui eÿ bonû l^iritualibu^, de qua Chrißui dixerat contra carnalem ludaorumt de externa libertateßmagmationemt St yos lohan-.r. ßliui liberauerit,yere liberi eritii!. Sed quöd mtdti'hae Cbrifii do-lirina ad carnti Ubertatem abutuntur,culpambancChrißui3amp; Lutherui praßarenopoßime. quot;Multispoßeadamorib.ßuit^^amp;teßi- roi.7î.74. monijs ex Lutbero(yt metitur Canonicuf)allat0probart conaturj ** quodipfißadoElrinaadßagitiafeneßra aper«erit:Ännon,inquit, “ λ htf loc^Lutberui legem,amp; pcenitentia opera à t ufiißcationtprc.r- *• ßti excludit,amp;ßoli fiducite ac ßdei ßecialt iußificationemadßribitf ßel^ondeoquot;. Tta^tÿ quidem redè,necßlilm prtecedentia,ßtdet-iamßqttentia iußificationem,adbanc nibilproßunt conßequendam, Ergóne tdeofeneßram Euangelij dodrtna adßagittaaperuttf^e-go confequentiam, Sedabßrdum yidetur Canonico,quodLutbtrtu afßruerit : Q^nto quüßceleratioT,eb dtiuigratiamconßquatur: “ Si autem not adornauerimta bonù optribugt;s, nibil not effeÜurot “

’l^on aliuddixityauiyoluit Lutberua,quam quodCbt ifiut ipß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yttttibniolim,tÿ iamnoutsdtxit Ebavilait:

pubH-

-ocr page 72-

fia . Defenfio lacobi Heerbrandi publicani, amp;nbsp;meretrites (inquit Chrifitu)^rttcedent 'ytosinre^M t«loruw. Hienim fecfAta ßta defendere nonpoffuntfedagnoliuntt dolent, fe^uuntur amp;nbsp;ampleïduntur Chrifium fide f^eciahfCreden-tes in turn. QwdT^harifai omnium temporumnonfadunt,fedß iufiificant coram hominibus, amp;nbsp;Cbriflum nolunt folum amp;nbsp;'vnicnm falutdfita amp;nbsp;'vita authorem fide agnofiere, fedconfidunt infetntt-foi.Ts. „ iftfts, Sicut hie ^uo^ 'Pharifieus ,ctimaddit: 2detno efl^ rerut» gt;»'diutnarttmtamtm^eritut,^ui decempraceptorum obferuatioue» adfalutemneteffariamejfenefciat, dim aperte Chrifius dicat:ß

» »quot;Via ad'vitam ingrediferua mandata.

’ nbsp;Ita me Chrifiusfiruator bene amet amp;nbsp;firuet, non ef^ ouutu

ouo tamfimile , quamhtc Canonicut Tharifeeorum yeterumt^ui tantiim per legü obferuattonem (juam tarnen non intelltgebant) yitamconfequi'volebant aternam. l^bi tarnen nemo rerum diui-narutam efi imperitut, qui ad falutem,decem preecepterüobferua-tionem neceffariam efife fintiat,ctim Cbrißui dicat: Sifeceritûotn-niaqutecun^ mandata funt quot;Vobis, dicite, feruiinutilesfitmus, .cdpoßölut: Concludimtts hominem fide iujlificari abfque operibut» Ephef, t. Gratia faluatieftis: non exoperibits. ftem7^wau.^gt; (^od impofiibile erat legt,amp;c.

7^/fottdeo itaqj,ferua mandata ; fedferua perfeile, amp;nbsp;itig^^‘ dieris ad quot;vitam. Q^fitunq^ enim totam legem feruauerit ,fed in

. offenderit, omnium e reu«. Certum f nbsp;autem, quantumuû Hf

Tiouerb. lo. pocrita contradicant : THieminem hominum Ugi diuina pojfe fad^' facere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim potei^dicere,mundum eSf^ cor meum, fwui

pfïim. Hj. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccatoi‘Hinc Dauid: 'bion intres in iudicium cum feruo ddi

quia non iuflificabitur in confiteifutuo omnis'viuetfi. Et Dew ‘Voluertt contendere cum homine, non reffondebit ei quot;Vnum mille. Hmc ßquitur neceffaiio, quot;Vefirum neminem adyitatnin’ grefiarum, fedyos omnesperpetub damnandos, iuxta legü fentt»' ' D««. ly. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: ^aledïHu« omnü, qui non per manet in omnibusfermonibid i

/lt;ƒgt; '

-ocr page 73-

Aducrfus G corgi um Gottharduia. 6}

MC eos apere ptrfeat. Ideof homincihac ytßra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^oBri-

niA ad dtj^erationem adigitts.

Qwd ’Vero lMtlerum firipfiffe ah : ‘Dtcalogum Chrißianot quot;nbsp;FoI.?«. ♦10» obltgare : id non abfolute dixtt t fed cttm re/feUu, videlicet, propter quot;Mofent y el quatenut latin e fÇ» ?v^o/ê, qui Legnlatorfuit populi Jfrathtici.Sicut nee leges iudiciales amp;nbsp;ceremoniales quot;Mofis ob-feruamtn. Sedquia infiriptw eß omniu hominu mentib. à T)eo, eß^ iex moralhthac rations omnts obligat homines adobedientia. Dein-denon obligat Chrißtanos gt;nbsp;yerè in Chrifium credentes, quo adma-ledi^iOnetHifitidamnationem. Chriflm enim nos redemitàmale-dhîione,faâttfpronobhmal»diBio,?fteos,quifubmaledibloerdtgt; g»1,j, redimeret.Hac 'tobtsThartfan monßra funt tit portenta yerboruj qui horunihilintelligith^Ideo^ tanqua abßtrdumponit CanonicM'. ji1iibie(iaea(prxcepta Decalogi)feruatu trnpoßibiiia docuitLwhe- “ rus.l^^e amp;nbsp;yere.Tune ergo,Hypocrita,quenqua,hofninu, prater Chrjfluyntcu,obfiruaffe aut obferuare legepojfe contends fO infanu taput. titele y^aguftinum libro deSpiritu tlr litera : ibi hac dtfees.

Tergitaut Canonicua: Etin libro de yitaconiugaliinquit,adul “ fcortari,nocenßt Luth.efß peccata,ideopp fiut neceffarib, “ «oniugaii.

Hxeyere diaboiica eßcalumnia,quam apudJuos, quibwsnoßra legere nonei^permiffitm,ffargit,amp; Lutherum in ßtßiicionem ad-ducit,yt talia tarn aperta, tamque atrocia mendacia de Luthero amp;nbsp;nobis, temerè effutienti ßbißdem habeant, nos^ noßram^ do-Slrinam oderint, damnent,abominentur,perfequantur. Quis enim talem ferret DoHorem, 'Magißrum turpitudinh f Sed loquitur ibi Lutherus de creattone amp;nbsp;natura hominis, quod adprocreationem ßt conditus à D;o,dicente'. crefeite amp;nbsp;multiplicamini. Qui ergofic i Deo ßnt conditi ad procreationem idonet, quales ßnt plarique, nißßngularipriuilegiofint exempti,quodpaucißimit contin^it: na-turam aljud non pofß, quam, yelle creßere eir multiplicari, tdeo^ que fernen tmittere. Q^d finon inconiugioßat, quomodo aliter ßereti wte.

-ocr page 74-

64 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DefenGoIacobiHcerbrandi,

fieret, quÀm per fornicaiionsm^ A :qui contint bo, inquiet?An non audit, inquit Lutberw, yerbum ‘Deii^ceneri fie nonpatitur,neqi mentitur,iùmdtcit'.Creficitt amp;mulciplicamini,\Hocî)siyerbum efi,quodtu nsqjprobibere,neqjimpediTepotes:ytrbum Veiefi,quoil fiua procedit 'viagt;

Hac yerbafiunt Lutberi, quee experientia yera ejfie tefiatur, Etfientiunt bat cœîibes,e2ie res,proh dolor3loquitHr ipfia, Et quttn-tammalorum lernamac Sodomiatn impurut amp;nbsp;maledi£lus, nc i.Tim 4.. TiiaboUcuscœltbatutlicum addHxerit,notum efl,amp;d’es Domini toti mundo manifieflabit, ytcunq^ noui bypocrita ,fiinbluli,ce-lare iamfludeanr, in hypocrifit loquentes mendaciunt.

Hac fententia efl Lutberified quodpropterea concupiflenttn ifta,amp;flammx libidinum, imo etiam impur a nbsp;libidinofiaifte

libum cogitationes, non fint peccatum,yt taceam fornicationttn amp;nbsp;ficortacionem,id minime/ènjie,m!nimè dixit, minimeficripfiu therus.Hac tua efl,Canonice,calumnia t tuit mendacium, yt fiefliflimum, ita impudentißimum, qui cum natura, ordinations,amp; ysrbo Tyei,lt;!^flc cum Tieo creatore certare fapientia,yimqj nature Aem^sji^i^de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Siop-cixoi, ßucantore^ihsquidam inConcilio “Baß

gcilis Concilij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lienfidixit ; Qp^flnon hodiefatius ejfiet,quamplurimoiSacerdot(S

yxorari, quia multi tn coniugato Sacerdotto jaluarentur, qni!» Presbyteratu flerili damnantur.

•Sot-jT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iflü addit Canonicui : Sic alibifiolam infidelitatempeccatum

J, efje affieritLutberut.Et quit tandem calumniandiamp;mentitniifi la FoftilliEcclefia- nts SycopbantaPHaccnim yerbaeiusfiuptrlocum /oan.t6.fu»lgt; ftica fuperEuange- .-S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r-r rr'

lium, Dominics 4. Articultu hicper Spirttujanclum efl determtnatuf. Hocefle mun-spkitus's^. arguet nbsp;nbsp;^ipeccatK,quodnon credit in Chrifliï'. JSdO’Nl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9 P

mundumdepecca- TE\ HOC WLLinA. ALIIAH SITPECCA-

COHTP^A LEG EU: SET) ^OD HQb: S IT PPJHCIP ALE PECCATT’U, QfifiOT) ttiite\stm WTATITU DAMHAT, Er

-ocr page 75-

Aducrfus Gcorgium Gotthardum. 6 j lA'KlSIALIAS Uf^LLIl^S TECCA’TIA'R^I^I TOS SE T. Qwd Ijk magis perj^icuum diet poteß f jf^id magü pugnans cum ißts adutrfarij quot;Verbu, ^ute LvtJjtro tribuitf Canonica dicit,Luther um aßeruißeßolum infidelitatem eßtpeccatü: cùm Lutheri 'verba haheant;lgt;Lon quodprater hoc(incredulitatispecca tum)nuUum aliudßtpeccatit. Hacnonexignorantiaßdexmali“ tia proficifcuntur, rät mendaciter ßarguntur,quod contradicentem fui auditores audire nonpoßint.Sednon^mßnis.Tandem enim ex Lutheri doUrina (calumniatur Canoniem)profeUu eft^t quidam legem operum ae nouam obedientiam^non adregnum Chrißißedad « quot;Magißratum amp;nbsp;curiam pertinerefint arbitrati,

T^on ignoramuiiitafenfiffeAntinomottSed quam turpe efi men-daàumjx Lutheri do^rina hunc effi profeHum erroremt ciim La-theruf quinq^ dißutationibus ordinè amp;nbsp;publicè habitM error em ifiuj eitnq^ author enittiiml^uittenberga prafinteni,refutdrit amp;dnmtta-uerit^quas ipfi audiui. Iniuflifiimè ergo dr malitiosè Lutheri accU' fatur hoc nomine doUrina.Hocenim modo amp;nbsp;Tauli doBrina accu-fanda amp;damnanda efiettquod quidam Epicurei faBifuntiT^pmtï, quidam ipfut auditorum T^urreSionem moreuorum negarunh et alij Seàarij amp;nbsp;Harettciexdifiipuîùeiui faSli, Cûmq,Canoni‘ tu4 nihil r er um'verarumpofiit proferre iTOOvroKoyoti adnattfiam fuhinde amp;nbsp;muleoties mendaci cjr blaßhemo orefironteq^ perfrilfa repetit', Lutherum •virtutem omnem è mediofitßulifie» hominei^ ad tt liierepeccandum erext/fe amp;nbsp;accendiffediberè carni thryoluptati- «c /»»i indulgeredihidinetq^ explore, Chrifliants licere^ajferuiffi: ac in tt fumma'vitiorumlicentia eSrpeceandilibertateeos conßituißeßona « Opera prohibuifi,

HÙamp; fimilibui calumniji mendacifi impudentifiimti, au-^ res replet amp;nbsp;obtundit fit Trincip^, eSt alnrum,in quorum m^~ ntts Libellus ißeperuenitfihinde crambem hancponendo ) amp;nbsp;repe-ttndootiof€,i^fodiofè.’Sor,e'Dtui,quàmmirificè fibi homoißepllt;t-quot;

-ocr page 76-

66 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DefcnfioIaCobi Hecrbrandï,

cet i (um 'videaturßbipopulärem cdufamna^ui tquaexofamni' ßram,eleluflificationeßdeigratuita doiîrinam fe redderepojje rat.Idytfaäahqwties repttit ^uot bonas Chartas clamatorpt^-düfSed Satani ca h ttc nbsp;nbsp;nbsp;calumnta.

quot;Pdemo enim ante Lutherum per multaßcula mag^perßictfp de bonis operibui docuit, omnes eres ordtnesHierarcbitos diuiwtus inflittttos (non °h4onaßitos ab hommibus excogitatos « quorum nomina praferunt) de opertbus'vocatiotsiSiciim anteaelamoribusamp; , fuperßittoßs atfalfis opinionibus 'Papifiicts amp;nbsp;'Kdonaßicts eßint miferum in modum depormatijinflruxit: 'Magiftratum prißmaß-gnitatireßituit'Jubditosadobedientiam eß hortatus fedulo: contig-gts, liberosßruos, ancillas defuo officio docuit amp;nbsp;monuit. £t 2)fo haec yiteegeneraprohentur,qui in bis colipoßit aseyelitgratnt^ illorum omniumfibi effe^operasßn quo yita genere,Chrißofirwol^ß ».Tuml’ falutem confequantur leternam. Et ingenert qui cult tes quot;Deogmth

amp;quß -verè bona operafint,Deoplacenttafedtdb inculcauit: qu^ tus TPapatus ignorauit , imo eontrarium docuie,qui in carne funt,tlt;* tfl'.coniuges, Deoplacerenonpofifunt.Ethorußtmiliaplurima,^^^ facile per cenfère poffem, 'Hthilominui tarnen Liuherus abhotc^' lumniatore,bona opera prohibuiffedicitur.

„ Inßergitamp;aiia^^ßdust'Buccinatores EudgelicospÏenislittt-(is prtedicafiè ,omnia fatali neceßieate contingere ,■ extin^am if ” omnem arbitrij ele^lionem,amp; fc mendacia cumulate

^fpondeo* reßedu'vifionM Dei, quodbxcomniaprafennam^ fueatur, necfallatur, omniafierineceffarto,non negamtuß^^^^ coa^è;l^ifio enim ilia Dei,non cogit Jroeninum 'voluntates,fedrelin quit easfibimetipfis,fult;tq^libertati;ita amp;libere eîrcontingenter agi-re homines docemus. Ad'^iiresliberi arbitrij, quodattinee »-• quotio adionesrationi humanteßbie^as,liberam in ets'ytoluntati relin^i^ eleilionem aßerimustfednon item inßiritualibus, amp;nbsp;Theol')gtcüi atq^ conuerfions hominis ad De um,de quibus Apoflolust’Honfumf Jufficientts,ne cogitarequide aliquidboni ex nobts,ranqua ex

-ocr page 77-

AductfiisGeorgium Gotthardum.

lt;57

Detii eß,qui aperatur yelie tir per fitere pro honafr A yekintate. ihU.r^ bona opera, non prohibent (inquit)tur SanSio- nbsp;nbsp;nbsp;röt’®-

r«»gt; Opera, Dei beneuolentiam amp;nbsp;yberiorenigratiatn nobti concili-lt;iremfitiantttrilgt;legamufbonaopirantereriiufitficattonem : interim tarnen nequaquam negamw^efie eafaciendaimHlio yero niintü prohibttntti.Et qua ratio confiquentia ei^: Lutherani docenlfiona Dperanonmereriiußificationem'.Ergoprohibentbona Opera. 0 m~ epeumDij^utatorem. ÄquoTiiale^icoquafohancdidicißtargit- * mentationem i Suntenimalia multa tauja,propter quasfacienda efiedocemttsamp;hortamur,mererietiampramia, turn inhac^ùmtn altera yita afprmamiU: fed non iußificationemaut y it am aterna, ^am ante iußtficationem,necfanBua quifquam eß, nec 'ver'e bona opera facertpoteß: quia mala arbor : qua/rubltn bonos facerenon poteß.In iußificatione,folafides cum Deo agit^oblatam ipßttsgrati• am per amp;nbsp;propter Chrißum,eir fic remißtonem peccatorum eiriußi-tiameiui Amplebens. 'Bonaautem opera tanquam efrUuifideh iufiificationemfequuntunideo nos ex quot;^erbo Dei hominesgrai tsper Deigratiam iußficari docemtn, donataamp;imputataChrißiiufii-tia.Ethacfemperfumtts iufii.'idon ergo operibmfidem confequenti-’ bua iußficaripofiumtsstquippe quodcontra natura eß ordinem rirre ^ulam Chrißi quamßulti homines amp;nbsp;cesd in Scriptura S. net yi-dent,necintell'gunv..Autfacite,inquit Viritastarborem bonAm,tär Matth iï. fru^lta eiui bonos:aut facitearboremmalamt amp;frudu4 eim ma-los.Siquidem fy fru^tt arbor eognojciturtprius arbor bona eßfad-enda.’EPsnfit autem arbor bonaexfruStbtos,quifunt efreStts^non caufrfedexfruBibue tantum agnofdtur.Ideocum natura pu^nant Tontificij, qui cum naturafint mali^per operaiußi amp;fandi eße ac iufificari ’^oluntfruafieffeilus catfiam producat,

Calutnniarum Canonid topia amp;nbsp;multitude facit/vtUbelltos inter fcribendum , prater meam Holuntatem erefiat, cum breuitati I ftudertcupiam, ^oncuro autem eittsexclamationes,apcßrophas, l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 amplfi-

-ocr page 78-

Ö8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DefenfioIacobiHeerbrandi

. ’ . amplifications s l^storicas, y si etiaw Tix,vTo\oy'eii;, quiliM îpfivt libslltu si^ refer tu4, quas fi cum corruptelù nofira jententia»ca-lumnijs amp;nbsp;menJacijs, qult;e confertim infiergit, ex illo JemaSi parum aut nihil illi erit reliquum : Et tantum calumnias ipfiui it-tegere, nos^ nofirosq^ ah eis yeniicare confiitui, ne fides ifti clams-fo habeatur.

Cum^contrame nominatimLibellum fuuminferipferit hementer miror gt;nbsp;quad, me meti^ feriptts neglects (nifi quad ynam autalterampofleameant propofitionem récitât) omniapafiimra-ffiodus t quacunqj conuafare potuitt ex alijs plurimts amp;nbsp;diutrfi corradere,etiam ex ij s,quor um nos aperte damnamus opiniontstr-roneaStmihiqjeaomnia opponere '^oluerit. Qwd ipje agnofcit,tlf

Fol.1»«. fatetur in fine ; fibi'videlicet ordine admeam Dfiputattonemfitib fe rej^ondtndum : Sedeam admanum non habuiffe, legiffe tantùin-Honefta oiatio, 2\Zf^ hocfcribendi (talumniandi) genus (T^pfodicum, amp;nbsp;quodU' betarium) altum ordinem tuliffèt^ tnquit.Scilicetfacilius ejft iuA-cauiti 'Vndecunqjt amp;nbsp;quacunq^ obuiai^el etiam fludiosè colle^a, amp;nbsp;conquifitat qux adealumniam quocunq^ modo apudfitos faciendafflt non inepta quot;videbantur, compilare amp;nbsp;coaceruare, jitaq^ fiuta alU-nere : quàm adrebla 'verba amp;nbsp;propofitiones quot;Vniut authorü t qui lis ex arte depromptis, petendus erat, omifiis Tfhetoricis dedam^' j tionihus,ordinèrejpondere^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Fol. « r. „ l^rit autem ex me, de quibus operibus quot;Philipput in Confi[‘ Si?euio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alferit : Principio (noftri) docuere,quodopera US'

„ flra non pojfuntreconciliare’Deum.

7^l]fondeo. Etfiallegetur ibidem ttflimonium Âmbrofij) negat iuflificationem, quafit per gratiam, meritis pracedentdut d^eri} tarnen ingenue refiondto,hanc efièperpetuam nojlram ioquot; (lrinam,noÇolùmoptribua, iuflificationem pracedentilus derogat^ laudem reconciüationis cum Tieo, fid in ynluerfum omnibus etiatu | in ipfa iuftificatione, adeoq, hanefequtntibus. It a vt nee eaufa i utc pars

-ocr page 79-

Aducrfum Gcorgium Gotthardum. 69 farsßnt lona noflra opérât reconciliations.Chrifiuà enim perfetuts nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» ■

reconciliatort^ltdiator,redemptor amp;propiciatorium noflru.

HtchonosilliMeS^propriut, tSrgloria,^uam neefculptiltiui^nec Opells, aut merits humans yule dare, Sie faults Chrifit imputa-tâiu/îitia, qua initio iuflificatur, per omnem yitamtuflificatur, Inhacfola, e^ »on operum, quamprofiercorihts habet, yult inue- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

niri,

Facefeant igitur nuga amp;nbsp;/^inofa yfßra,Canonice,dijjtutationes, deliria,figmenta fophßica ,fuperßitiofa, impia,in^Chrißifan-guinem amp;paßionem blaßihema commenta, aemerito congrui amp;nbsp;condigni, y^nte iußificationem opera bona fa ^a, non merentur(m- ** quit) iußißcationem de condigno, hoc ei^, illa opera nonß4a di^i- “ täte merenturgratiam Dei, remißionem peccatorum, reconci- ** liatienem : fed tantum de congruo, hoc ef^, congruit iußitia diui- “ n«,yt non relinquat ifla operair rémunérât a, fed pro yiribts anni tentem exaudiat, iußitiaqj munere donet;amp;ßcea aliquo modo me- ** reriiußßcationem, amp;nbsp;remißionempeccatorum, per modum dißo- “ fitions,hoc e^, de congruo, ait, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“

Hoc totum humant cerebrieS^ßgmentum, conrrn Chrißi me-ritum,eirScripturam Sacram,excogitatum.{^cquid enim in opere iuflißcationif, humans operibui tribuitur ; id Chrifto decrahitur. Mc ''eirtutem operibts noßrs qualibufcun^, reconciliations, re-mißiens peccatorum, amp;nbsp;iußißcations laudem tribuit, fed in foli-dumßbiyendtcat omnia: ipfe fuaob(dientia,hac omnia meruit, foils torcular calcauit,amp; non homo degentibui cum eo. Sic amp;nbsp;-Apo- p-®”'' ’’ flolw fertbit: Hunc autfne lege iußitia quot;Dei manifeßata eß,teß')fi-cata à lege amp;nbsp;Tr ophets,lufi a la autem Dei per fidem left Chrißi, in omnes amp;nbsp;ßper omnes, qui credunt in eum. Hon enim eil^dißin-Qio (inqu’.t Faults) Omnes enimpeccauerunt amp;nbsp;egentgloria Dei, Pußißcatigrats pergratiam ipfiui,per redemptionem, qua f/Ç in Chriflo Iefu,quempropofritDeus propiciationem perfidem in fan-guine

-ocr page 80-

yQ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dcfcnfiolacobî Hccrbrandi

ijffiui) adoflenfionem iußkia ipfim »propttr remißionem (edenttum deliHorum. Kbi nbsp;nbsp;nbsp;gloriatw f exclufei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;per jMnt

legem^ operum!‘non,fedptrle^m fidet. uArbitramur enim ittfli' ficari hominem per fidem,ßne operibta legis.

Teflimonium hoe aureum per feplanum efQiamp;perßicuutit» folejj meridianoßlendtdiwtt ejuo /fpoßolui omnibus omninoonnii' um hominum operibus, tan^uam tonitru quodam, gloriam retond ciliationis cum Doo, remtßion^ peccatorum, iußificationis adimth foliusqj Chrißipropieiatoris merüogratuieo, obedient ia, amp;nbsp;nis profußoni adßcribit, quem Deus toti mundo propoßerit'^' demptorem amp;nbsp;propiciatorems perßdem ampleBendum.

If». «4.

ThU. J.

Contra y er o laudem hanc operibus,ßue pracedentibtus,ßs*tt^ ail U iufiißcationis, qua ex aquo excludit omnia (abfq^operibus) expreße detrahit. T^on igiturjine blaßhemia inßcietatem Chrifr» eius^merit! yenirepoßunt opellahominum etiam SanHorumtßr-dtda, contaminata menßruis,ßercoraria : neque de eongruo, n(^ decondigno.

Ttid. Concil,

Etquis non dicat, homines ißos in Scriptura S. cacos eße, necyideant, necintelligant. Owdiufiißtatiof quidßdesi’ qw^^ exßde, bona opera facer e f Sedßdem tantitm pro noticia htfiorta de Chrißo accipiunt, ^ualem amp;nbsp;Damoneshabent. Et quidem mtd-to certiorem j magis^ indubitatam, quam multi ißorum Chriflß' norum. Ende ^fideles adultéras, molles, mafculorum concubito-resiamp;c.yocant. Eeramautemiuflißcantemßdem, quaei^fi^^“ cia in Ch'rißum, qua quiscerto credit,ßbi remißa eßepeccata, p^'^ örpropter ^aluatoris amp;nbsp;redemptoris leß Chrißi meritum, amp;pß ßonem, tanquam maximam hareßn non foltim damnant, fedamp; execrantur. Qwdamp;ßanonicushic facit.

Exßde autem facere bona opera, eif ßducia mediatoris Chu-fli, qui nos Deo patri cæleflifua obedientia reconciliauit, amp;nbsp;iußß | cauit,ßcqjperfonam Deo placenttm réconciliât am tÿ

' ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;per

-ocr page 81-

Aducrfum Gcorgium Gotthardum- yi 'perßdtmi iona opera facere: amp;nbsp;quidem ea,quetahipfonnatdata funt. Q^etßimperfeUa fintt tarnen flatent ï)eo. Stcutfiriptum lt;ïen-*. ‘ ^\«/^fxit7)eminwad^bel,tiradmunera eius. MCain ^e-rô, (îr ad munera eiwt non reßexit, Primttmperßonam operantemi apud Deunt in gratia eße ntceffèti^, yt Ut de ^ïbeldicitur. Deinde placet Deo opue exßde ßu ßducia ^ediatorts, quaßumtu re-conciliati, iußtßcati, eä‘filij T)ei,ßaÜum. Sicut iterum fcriptum H«bi. h. e^^: Fidepleniorem hofliam AhelDeo obtulit, quam Cainopera yeroànon iußificatis proféra, quatttumudsinßeciem ionaappa-reant amp;nbsp;yideantur hominibntt Deo non probantur. Q^alia fitere Tharißtorum prêtes ieiunia, Eleemojynte. Q^a perßona apud Deum non e^C fff gratia,aut reconcilfata yeraßde, bot efl,ßducia inChrißugratMremittentempeccata. luxta illud: Qwcquidnon Rom h. eT^exßde^peccatum cff. Fbi non de bifloricaßdeloquitur Apo- Rom.i.j.4. ßoluSißedde yeraßde,qua homo iuflißcatui, yiuit.

Hat, inquam, preenimia cacitate homines ifli, qui de merito tongrui operum ante iußißcationem nugantur,nec 'vident, net intel-ligunt, Quam^ abfùrda illorum bacßt doBrina binepatet : quod wc modo, EffeÜui prior effet fùa caufat amp;nbsp;früÜui arborem ma-lam, facerent bonatn» Q^d ratio diHat ,experientia comprobatt amp;Chrißus,impoßibileplane effe pronunciat: nonpotefl,inquiens, arbor mala, fruHus bonosfacere. Sunt autem omnes natura arbo jfjim.jj. rw»»lt;»/lt;«. Corruptifunt,tÿ‘ abominabiles faHi funtin fîudijsfuis. ^on eii^ quifactat bohum, non eß 'vfqj ad'Vnum. Dominus de cœlo proffexitfitperßlios bominum,'Vt 'videret,ß eß intelligens, aut re-quirensDeum: o mn e s declinauerunt,fimulmutilesfaHifunt, ^on eii^ qui faciat bonum, non est nbsp;nbsp;nbsp;ad v ta vu. Ecce bac

ßtntbona opera iußißcationem pracedentia. Q^modotnim a BORKS MALTt.owwejßtntanteiißlißcationem)fruHus bonos proferrepoffent f Annon hoc e^i^yeritatemimendadjar-guertf“

Q^d

-ocr page 82-

DcfcnfîoIacobiHecrbrandi

Quodß y fro exfide y erafiant bona opera gt;nbsp;di^o modo : modo dici potei^i opera hacbonai tuflfficatiottem pracedere ^eamtp mereriâa'tmhomofide iufiificetar coram ^Deo ,ficut dtcitur : lufitu fide fitta yiuit : amp;nbsp;nifi â iufiificato antea per fidem homine, opera fiant fi)eo nonplaceant, Âucfacite inquit Saluator, arborera ma-lam, amp;nbsp;firu^ua eitts malos. Et quidquafi efl, ante iuflificationemr ex fide facere borta opera f' Si enim fidem yeram qsiis habeat,ea ipfa iam ei^iuflificatitf^T^m.

Pu^nant ita^ /fimeifla, amp;nbsp;opiniones, ac dogmata Sopbifl^' rum, cum Apoflolo, totitufjScripture S,amp;fideianalogia'.cumnaf tura, cum experientia, amp;nbsp;cum ratione inpniunt ifli, quidq^ dicant, amp;nbsp;de quibua affirment aplani ignorant.

Permirum igitur quot;videtur^ nbsp;ed^, quod fcribitur à Canomcor

exfintina Scholaflicxdodlrinx, opera bona iuflificationempr^ff' dentia, ex fide fieri, eaque iufiificationem aliquo medo mererh meritocongruitatts : Cumpriiisarborem bonamfieri oporteat,lgt;of hominem iuflificatum perfidem,y el exfide.poflea bonoi profer-refruHus.

.rdpagefitts igitur in malam rem, Sophiflts,CHm ißhac'Ttefra garrulitate ,impoflura, impia,inqj Chrifli fanguinem contumeliiß dodrina, quam non fine blaff hernia fanguints Chrifli, in Ecclefi^”* Pieiinuexiflts, amp;nbsp;iam mordicuaflumma cum impietate,in tata/nep yerbi T)ei,eiusq, teflimonijsconf'enttentibua,qua hadlenua propofrh fied,'Vt'gt;tideo,cacts,retinereconamini.

Foi.iîgt;4‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quod yer ode hoc Scholaflicorumfriuolo, frigido addoamp;»’^'

gt;» pio commenta, inquit, ne fuffellum aut nouum yideatur, fei^^ jgt; few Scriptur« Patrum : teflimonia quiedam inde profertij»^’ ^**’*'*»' .. bits earn confirmare laborat, fid operamperdit homo ille.

quod Propheta inquit ; eitrn conuerteritfe impiu^ab impietatefo^ ipfi artimam fuam yiuificabit. Ec alibi Propheta ; conuerti)»»* adme,^«go roreuertaradyos, Conctonts fimtpeenitentia,amp;^^ ealt

-ocr page 83-

AduCrfus Georgium Gctthardum. 71 2.^lfifenietitia,at^f!rieiej)ta,txquil)iunon fe^uitwr: Ergalütni-nes hac praßare juti 'yiiniui poßunt, Tgt;ion enim docent gt;^uidnos poßimuf, fed jjMd dele^mw facere, ^uerterefe ab impietattfua amp;adT)eumfe conturtereinequacj^uatn bumanarum e^ ’viritifn, ßd7)ei opu4 per Spiritum ßnSum. Sicut luculenteridemEropbt- EiecE.j«. fa docet,ynde id,quod “Deui requintab eü^conuerfionem nanpe ad ß, accipiendum ßt, fito nempe munere,dum dicit: J^uferam cor lapi-deum de carne yeßra, ?amp;• dabo yobif cor carneum amp;nbsp;Spiritum n!e‘ umponamin medio yeßri, amp;faciam, yc in praceptis meii ambu-lee^ cÿ indicia mea cufiodiatis. Cunt hoc conjonat amp;nbsp;aliui, qui hoe ipßtm not docer; Conner te me Domine, amp;nbsp;tonuertar. Poß quant itKm.u. enim conuertißi me, egipcenitentiam^

Sententiaantem lociißiuiEt^ech.hxce^ß^: Ctimimpiusege-rit [icenitentiam (Loquitur autem non de Papißica peeniuntia gt;ßd 'Veraamp; Chrtßiana, queetonfiflit in eontritione ,ßde in Cbriflum, quant fequunturfrusta dtgni) cum hoc modo fnericaDeoper Spi~ ritumßnSum, ablato corde laptdeo, dato corde carneo : Spiritui S. conuerjuói j'eruabitur, non morietur, non damnabitur. Dens enim hoc modo peenitentiam agentibui ,peccata condonat, amp;nbsp;memorta eorum ita delebttur, acfi nnïlum ’^nquam peccaium ad-ntißßent.

Etiiantent nemo fine pœnitentiaiamdiCfafaluatnr: tarnen faltta noßra non operibu4 nofirü, fidgratia Dei in Qhrifio nob» exhibita,cuitu hoc e^i^^opue,adfcribendaerit. tAlidt tmpin4,fue-rit Saluai orJùiipfiM. Pojjèt enim ß ßtie yiribuf adDeiim,àjUa impietate conueriere, fie anintamßtam : quodßliua DdefÇ, yi-nificare amp;nbsp;ßluare.. quid abjurdim quid magais impium f leiem, 17. ’Maledtiiahacfiduciaidololairica, amp;nbsp;perfitaßo Satanica,

Tali} efl dedeprauatio illiU4 loci: Quotiescuni ingemuerit « joi, peccator, omntum iniquiiaium eitu non recordabor ampbta» Ergo lt;nbsp;lt;

L z

-ocr page 84-

74 Defenfîo lacobi Hccrbrandi

nepropter noßros gemitui 3 remißionempeccatorum î}om9 meretur amp;nbsp;iußificationem 0 cxcashominum mentes,ea qute Chrt-fit propria funt, fiutt operibw adßribunt hypocritte, Ÿlon enint noflri,fed Chrifii gemitui) labores, dolores, fudores,(rux, “Mors amp;

V. ■■ J{eßrre^io,bonaifianobfipepererunt.

Similiter amp;nbsp;buius : yidit 7)eue opera eorum, amp;nbsp;mißrtM ei^» j ” Hicbypocrit(e,nonnißocultscarnalibu«,ieittnia’bliniuitarum,t^t eineres yident, quemadmodum ^accaportam nouam. Fidem ^ero T^tniuitarum, quia rese^ßiritualüiipß'^ero capti mente, amp;nbsp;carnales, non quot;vident, de qua dicitur inprtecedentibus ibidem; Ef

5 erediderunt'viri'FIiniuitxin'Domino. Exquafide,poßea profeil a funt illorum bona opera : ideof, domino placuerunt. Arbor enint bona, bonos fru^tnfacit: Et non è contra, opera qute funt fruilus, arborembonam,’vt quot;voltmt Fbarißei noflriffaciunt.

I.UC. 7v Locut Luc«, ^mittuntur illi peccata mulca, qui a dilexit »»• multum,nihil ad remfacit : Et fane mirum eli^, Hypocritas adeb excacatos ßlendorefuarum opellarum,'Vt non quot;Videant, quodex parabola tot a apparet : Chrißum nondile^ioni peccatricx,meritunt remißionts peccatorum tribueret fed ab effe^u oflendere, quod multa ei fint condonata peccata,quia multum amp;nbsp;plusdiligat, quant pharißios, quifiiußumantea reputabat^

8 . amp;nbsp;fequentk meritum igitur, quodattinet operum, anteßn^yelpofi if^ fiificationem;idex Scriptura Sacraprobari non poteß, ficutiam ex Teßimonijs abAduerfario prolatisapparet.Quemadmodum etiant quot;Vocabulum 'M E T^El^I amp;nbsp;meritum, in hacßgnificatione, quod Gen. 4. ego fsiam, in Scriptura S. nufquam extat , nifide Cain, qui inquit t Maior efi iniquitasmea, quàm quot;vt yeniamerear. Sicut amp;nbsp;hypocrite remißionem peccatorum mereri yolunt. QwmadmodumTbo-mas Scholafiicorum ’Princeps,non abfq^ grandi blaßhemia , dicerf non efi yerittts ; Omnem ailum charitatts abfolutè mereri yitant eternam. Hds,quid Chrifio opus efi/ßilicet,y tpr imam graciant mereatur. 0 cacos hypocritas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7)eindt

-ocr page 85-

AduerfusGeorgium Gotthardum. 75:

Deinde, ad T at rum teßimonia,quod att'tnet,quiltti inten' tum,antpotiuifigmentum 'Pafitfiicum de merito congrui amp;nbsp;condi' gnhprobadum infiicuitinon laboramttsadmodum in fint ent iß 'Pa' trumconciliandü f ^uodmagno labore fiacerefluduit Lombardui* quanto idfit^umfit emolument o,non dijfuto. 2gt;lam aut idem ßnti-unt ,amp; loquuntur 3 quodApoftoluiPaulut,cuiMyni(amreiitaui-mui fintenttam, cum qua tarnen Prophete omnet,Apofioli omnes tonfitntiunrjtStbcn'eefliAutdiuerfum,amp;nontantinobüefl illorum authoritas,ytfinejiripeura loquentibtnfidem Hits habeamw. Sicut nee à nobts,que ipfirrum efipietatyhoc pofiulant. tAuguftinui tertè in dtßutattone contra Hieronymum , ynum Apoflolum Paulum opponitamp;prefertomnibuaPatribM, Etfiepitistommoditisjenfi-runt,quàm locuti jimt. Quemadmodum etiam ^ocabulo 'Meriti,amp; mereri abufiue '^tuntur,pro confiequüMaria meruit concipereChri-fium.quod ipfia defie negat,tiffingularem Dei er gafi clementiam amp;nbsp;mifiricotdiamprédicat. Qtfimadmodum amp;nbsp;Elitißibeth ait : Et o leata.quecredidifti, Sicut amp;nbsp;Ambrofitu:Latronem Paradifium meruijfieficribit,Quemadmodumamp; Auguftinuft'ibdaaman Syrum, Janitatem meruifie,hocefi,confitcutum.'lgt;dtchoc ignoramuifiPatreif 'tn excitarent homines adfiudium bonorum 6perum,pltt} equo me-ritü illds tribuifiè, argumento infiruientesmagü, quampar erat. Quodfiacdè multit exemples docerepromptum efilet.

Quod ß ergoifli omnino improhè, contra Scripturam,Patres graf“a^cap.7°”'^^ 'vrgerenondefinant, PatribuaPatresopponemui.PaterfiuitAu-gttftinitf,quificripfiic: Gratia,eflEleblts amp;nbsp;'t)ocatts,omne meritum.

Paterfiuit amp;nbsp;D. Pernhardui qui inquit : ’Kleumproinde meritum EernhaidusSfrm. mifieratio Domini. quot;Klonplanefium meriti inops,quàm diu Ule mifie-rationum nonfiuerit.Quiafimifierationes Domini multejnultw ni-hilominue ego in meritts fium..

Quodyero abfiurdum hocfiequîait,'^tDeum Perfionarum re foI.h. Ißeblum habere concedendum fitfinegeturiußifieationemprecede-

L i re

-ocr page 86-

75 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Defcnfiolacobi Hccrbrandî,

re delere i^iij^ofitioneni) ßue opera gt;nbsp;quibtn adprati4m „ natnur.’Kc/J, onim,tnquittal!amcaufam,cur 7)euayntpo(iw,^uarn I, alterigratidinfttndat,inuenirepoißumuiitiifi quod 'nnu magtfdif^o tf fitum3amp; mot^buf diuinM magurej^onderetnueniat, quam altum. miferum Theologum Canonicum, quiadbuc linguam Spiritta San Theologia,gt;:uiuije doSlorem profitetur,ignorât: nefciens in hac dil^utatione,quidgratia,quidfides,quid iufitfica tio, yt amp;nbsp;htcgratiatn dequalitatibuatntelligit,f{demprofolanoti-tia Chrißi : ex quibm opera bonafiant, quie mereantur remtfiionent peccatorum, rUr hacantequam bomo iufitficetur.Hcec '^erè monflra fitnt opinionum humanarum. Sic ignorât,quid perfionarumfit refit-du^.'Perfiina entm eßqualttas,amp;quicquidextra caufiam eflprinci-palem,yt nos ab etus confideratione abducat^ quod in caujte confide-rationem venire nd debet,Qualiaflunt in iudictjs,potentia hominfs, quiflflitur coram trtbunali, honor,genus, diuicia,gens, natio. Sic iudicio amp;JuflificatiQnepeccatort5,'^ere refieBum amp;de-le^um perfonarum habsretifi, 'VthicDoSlor yult,praparationes, dfiofitiones, '^el opera refiiceret amp;nbsp;proptereagratiam infunderet, cum nhd horum in iufltficatione homintsrefiiciat, fled ex mera amp;nbsp;gratuttacltmetia eligit,'Vocat amp;nbsp;iuflificat in Chrifloabjq^,yllo ope-rum refieS{u,quemcunq^^ratuitofitoflauore comple^itur: luxta il-lud: ,c1ntequam quicquaboni yelmalt egijfllt;tnt,ytflecundum ele^i-onempropofttum T)eimaneret,nonexoperibw,fidex yocantediSum efl;ei.'Maior firuietminori : lacobdilexi, Eflau odiohabui. Ite ’Miflereor cuitucunq^fuero miflertui,non ex operibw,nequt4glo-rtetur. Item non efl currentÙ5,nec yolenttt, fid miflerentts Dei. Sed dr alitis Erophetaait: Domine,oculitui refiiciunt fide,qud,in'quo-tuncp inuenerie,graius efl Uli. Et quaquxflopraparatio fun ludeeo ru in die Eentecofles, qui ridebant /fpoflolos yartjs loquentes Im-guti magnaliaDei-.quos Ectrw yocat Chrifli crucifixores,qui yni-ca eimconcione conuerflifuntadfidemincruciflxumfl^tri,inquies, fluerunt

-ocr page 87-

Adusrfus Gcorgium Gotthardam. 77 fusrunt religioß, ludaitpopultn 'Profelyti, afctndentes ad timplu “Dormni Hieroßoljma ad feftum ^Penteceßes/ecudum prlt;e~ fcriptumyerbi ‘Dei,precaüonihut ß prgparaueruntf Hypocritka hacfuert (cwuimodi hodie yeßra efi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)lt;iuaprolixe quot;Dorninus

inilltifper Trophetanifimmdamnauits^a.i.yideamp; legedn^uilM etiam yeßraspraparationes damnat, Et yXiChriß/u 7‘harißsisamp; iS£rilgt;i^ denunciauit, qui circumeant mare amp;nbsp;aridam ,ytfaciant ’vnum proßelytum, quodcùm fa^um fuerit duplo turn faciantfili-um gehennx ampUue, quam ante fuerat.

Et 'Vt fciasDamineCanonicet yeflraetiamborxCanonica, tantum ahefl,yt T)eoßntgrata, quot;Vosq^per eas adiußßcationem di-ßona!fs,yt hocfine recitatas,peccata effe,pronunciare non duhite-mu5.E'ertatur,canit Eropheta,oratio eim inpeccatu.Hac te igno pfatioju rareficio.Sednoli miraricum i^icodemo,ErincipeEharifiaorum,amp; '^lagifiro in IfiraehSpiritm J. in Scriptura S.Jic loquitur amp;nbsp;docet. Hutwfiyoipotiits, quam Scholafiicorum 'Veflrorumdificipultelfie non dedignareminificeliciiis in eitti ficholaproficerett4,quam cum ea docere'^ultii,quandinttlligitts,amp;impiafiunt,'verbo ‘Deidamnata, „

Id^aro inquit', fibona opera Deum non conciliant:,an ipfum ad iracundiamprouocenflAlteramenimyerumefifieneceßfieefl : cîim hic no detur medium.Si autem 2)eM operibuffianÜif amp;nbsp;iußü offen- lt;« ditur,quodLutheranosfientire,concionet eorum Germanica,in qui- « bui noi bonii operibus indignationem amp;nbsp;iram T)ei prouocare cia- « mant ''focifitranturtoflendttntfiequitur,quod‘Deuipeccatis de- « lebletur.Cur ergo bona operapratepit,eirmalaprohibuiti

d^fiiondeo: O acumen ingenfi amp;7)ißutatorem accerrimuànui-Sîumque argumentum.Non effe autem dilemma,argumentu aduer-f.iriq,hinc facile probatur,quia daripoteß (quod iße temerènegat) mediii,quodhôc Syllogifinodemonfiratur: QuicauidT)eum non conciliât, euadiracundidprouocat fiecundû CanonicuAgriculturd exercer e, quod Addfiecit, eiutq^poßeri, 6- Ifiaac amp;c.plantare yîneai,

-ocr page 88-

7? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Defenfio lacobi Hccrbrandi,

quod Vloah fecitYVKorem ducerCi'vt fan^i 'Patriarchie, Propheta,federe adguhernacula P^ipuhlicx,amp; alia fèx(enta,‘De-um non conciliant : tjuodnon inutti dabitii,qui alias heec, tan^nam mundana amp;nbsp;carnalta,pr» yeflrù txercitijs, contemnitds. Ergo turn adiracundiam prouocantf^Qwrfum,Domine DoBortcnm tua cornttta argumentationefQ^ijuàm ridiculafit,imo abfitrda, om-nesfacilèintelligunt.Sedhuctemeritucongrui amp;condigniaddu(it. Annon enim ifla •vitagenera,agricultura, quot;^agillratua,coniügi-urn, Deibonaßtnt Ordinationes, ^ua Deo^robantnr,necfuntpet-cata,t^ tarnen Dewn non réconciliant.'’

Ifa.i. Luc.18. Fol 92,

*‘Cor.j.

Eph.î.

(l^d vero noßras,fiue cantionesfiue cociones attinet,de bonts ofe ribtn,quodill^ homines mereantur iram amp;nbsp;indignatione Dei; non ßmpliciter iddtcitur,fidfifiant Iudaica,Paßiflica oßnione meriti remißiontsfeccatorum,iuflificationis amp;nbsp;'Vttaaterna. Sicut inquit Dominics per Prophet am :In cenßtm abominatio mihi efl ;flolenni-tas ’Veflrasodiuitanima mea amp;c. Td^ota eil^parabola Pharifiei, de qua amp;fetpra. Alias credentium bona opera,exfidefaÜa,placet Deo» fed eum non plaçant aut conciliant nobis. Hocenim ^ediatorif ynici lefu Chrifliel^, qui,yt teflatur fcriptura , amp;nbsp;canit Ecclefia in die refurreHionis gloriofa, Agnus redemit oues,Chrifltcsinnocent Patri reconciliauit peccatores,

Statum controuerfia inter nos amp;nbsp;Papiflas iSf diflrimen do-, Hrinaytriusfiq^de iuflificationeponit, Sednoflram non commode» necproprieproponit,de qua inpracedentibus Jape eS^ diHum. Sed quia ipfihancproponereplacuit,non egemus hocpatrono,ytnoflram agat caujam,quodnos multofielitiuspojjumus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hac el^:

Hominem peccatoremiuflifitari, hoceÏ^, luflumreputaricoram Deo,non qualitatibus, fieuyirtutihusTheologicisinfufis,fidjbla Dei gratuit a miflricordia,per amp;nbsp;propter Chriflum,eiuiqj meritum, gratis,Jblafide apprehenjum,ahfiqj dignitate,yelmerito propriorum operum» rem fitspeccatis, dr nobis Chrifli iuflitia imputata. Hoc

-ocr page 89-

Aduerfus Georgium Gotthardum. .5»9 wodo^acctpta rnnißione ptccatorum,flacttT)eo bomo,amp; 'wflui rt-putatur^adoptatur tftfilium 7)ei amp;hxredem ltitaat«rnx, non propter mtrita propria,Jid gratis donantur hac omnia,propter Chri-ßumfide apprehenfum, tuxta hac Scriptura teflimonia : lufiificati grati},peripfiusgratid,perredemptione,^uaeflin Chriftolefit amp;c, £tibidem:.^rbitramur bominemiuflificarifideabfiq^operilus, £t alibi ; yerantamen exifiimo omnia detrimentum effi,propter emi-nentiam fiientia lefu Chrifii Domini mei,propter quem omnia, detrimentum feci,amp;arbitr or 'vtflercora^yt Chriflum lucrifaciam,'Vt amp;nbsp;inueniar in Ulo,non habens meam iuftitiam,quie exlegeef^fed illam,qua ex fideefl Chrifii leju, qute ex Deo efltuflitia,in fide ad cognojcendum ilium amp;nbsp;quot;virtutem refitrreQionis eius amp;e. Et alius Jipofiolus: Dedit illispotsfiatem filios Deifieri, credentilus in nomen illius. Qj*pdfifilij,ergoeSrlaredes,baredtsquidemDei,cohu redes autem lefit Cbrtfii : cuitts donum e'vita teterna, rSf non ex operibui,ne qutsglorietur- Hic yerus eß ejrfacer cbori Tropbetiti amp;nbsp;^pofiolorum confinfus perpetuus totius Ecclefia omnium tem-porum , quodper amp;nbsp;propterfolumChrißumaccipiantremißtonem peccatorum, iufiitiameSTyitamietemam, omnes,qui creduntin turn- Hoe modo etiam Tatriarch« amp;nbsp;omnes fanUi faluatifiint,in teteri Teßamento, quot;otEetrusin Coneilio iipofioïorum teßatus Aa,ij. eS^fuofuffragw,

Jiutfiamus iamfiinofam amp;intricatam,fibi^contradicentem roi.jj, ^apifiarum deiußificatione opinionem: Ecdefiaytro Catbolica fatetur,nullisnos merit is,aut operibu5prucedentilus,quibus iufli-fwBi de condigno meritifumus,iufiificari:fed SOL IES ESSE'^^ F ID EI, cum eater is motibusiufiificationem,^tcaufam, '^eel tempoTe,'^tlnaturapracedere. Hominemquot;^ro KON SO FIDE iufiificari,fedetiamdiuimelegitobftruatione, cbaritate prafirtim, qua ’^niuerfa bona opera gi^it,ita’gt;pt iuflitia bominis) non folafit fide s,'vt haretici 'volunt,(ed etiam cbaritas. Vitam de-niq^ aternam,tanquam mercedem bonis deberi ofierilus.

U Hat

-ocr page 90-

go nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DefenGo lacobi Hccrbrandi

■ i ••• '1

îol » • lol SJ.

i^aty^rewonßrafunt amp;proilig’ayerborum amp;reruirttpt/]^quot;' mar um. l/egat Canonicui^penbiUpracedentibMiufltficanonemt hominem mereriiufliciam detondigno, fednonnegat de congruo, quodlamen longe magM efi impium, amp;nbsp;Scriptura S,damnatu,lt;iuod ßtpraoflenfumeß, quot;Dein^ dicittßoliui t[ßefideHuft-ificationem ’.fed mox yertigine correptui, quodantea dixeraefoliue ejße fidei ,ne ß-it trtbttatßdei,moxaddiffCum catertf motibua-.Iieminonfolafidt, E.ticaßbi ipß tn eodem commutecontradicttßolitu amp;nbsp;nonßlttutp fefidei iuflficatiQnem.Sienim fioliut eflfidei: quomodo cum fiolafide toniungit alios mottufiaUj motui accedAnt,quomodo fioUtts eî^fi-

'^ddit f hominem nonfiolafide iuflificarifiedetiamlegis obj'eruuttune,eSr prafirttm cbaritate. Item yitam teternam operi-bu«,tanquam mercedem dehsri.impietas h(ec,Scr^tweeteflimomfi illufiribtn,inprasedentibusei^refutata.

r i^ódyerbfiriptum efttDeum yntciüq^ficundum o^ra (Ita re-gt; rributurum.Item mercedem noftram forecopiofitm tn coelo.Et Cbri gt;nbsp;ftum etiam tn extrema iudiciofiruentUm fecundum operaprontm-ciaturutn.

Kem«.-

Ifï. «J. 44-

NO«».

3^eßondeo:in hùi amp;confimilibus alijs Scriptura locts omnibusr nuf^amdicitur: yitam aternam deberi bonts operibitrtanqttam merce'detrt.Efl enim tllafohus amp;ynica obedientia Chrifii meritum. Stipendium,inquit jdpcfiolugt;s,peccait mors. 'Donum autem Deiyi-ta aterrtaper Chrtfium lefum Duminum rtoflrum, quifolws torcu-larcalcautr, amp;nbsp;nonyirpopulisfecum,nobfs^.eamei^merituSr

£fE.r.

ifitodyero ad formamiudicij ex remi attinei, iterumcact fitrtt Thartfxhquitantùmyidet ÖZ audtunt:Efuriui amp;cihafiis me. Sednonaudiuntyocem Chrifii,qua ele^osefl. lompellaturui', Eini-te benediiliPatris mei,hareditate accipite regnum,quodylt;ibtseii^ paratum ab tnteio, QMfnam pofitdere yult regnu cxloruChrifliu^ 'Bene^Hos 'Patrts. Et yndebenediHifperfimeÂbrahx,hoc efl,Cbri flum,qui n^bts Deutn Eat: em fecit dohan.to.amp;c.in quo benedicun-tur omnes crederttes,Etnonfimplicficrdicit,pofiidttefid httredita-

f

-ocr page 91-

Aducrfus Georgium Gotthardum.

Sr

no iure.Ende Heeredeifqujafilijddeo hisredes,b(eredei-^ii'iK Dei, , cobteredesautem Cbriflt.Et yndefiltjDei'‘nonexfangutntbui,nec yoluntate£arnü,fedex Deo nati. Dsdit enimpoteflatemfilcosDei fieriyCredtntibxtMnomenipfiua.IIeereditas ergohxcfiliorurn efl, Q^bdß ex gratia adoptatts tn ßbioi perfidem in Chriflum,contingtc hare dit ano iure^certenon eflmeritum noftrorti operum,SiCHtJapè contingiti^t Eater moriatur,filio adbuc in cunô},imè in ytero ma ■ ternOi^ndepoflbumuf naflatur. Q^dnam horum merituntfnul lurndmo etfi filij laborant eîrferuiuntparentibuf, tarnen haredita- '' tem paternam non merentur operibuf. Serui enim dr mercenarip plua laborant, Jiec tarnen partem bareditatid turn filij s accipittnr, fed domo eijciuntur, 'vtScriptura S, loquitur. It a amp;nbsp;T»or Eapifla mercenaripHis non contentus Cbriflue addit regnum ceelorumpa-ratum tffi ele^it Deifilijs ab initio.2Ion dicteeosparaffe fuis operi-buaamp;meritis,fedparatum ’vobtd. ÂquofÂDeoper Chriflum.Et ^uandofab initia.Cum nondumaffent,nedum aliquid bom operati effent.Elegit nos intpuit jipofloluffn Cbriflo,antequamfundamenta Eph.u mundi iaUa effent.Qwdergo mi fieri amp;fiordidiopellaquot;vtflra iailatis/ tlon cœlum, fedinfiernua quot;vobis debetur mercenartjs, amp;nbsp;operarijs iniquitatù.

Sed^tiidfihi Chr 'tßufytdtf(umdi^dttrtnefi:Eßtriuientm amp;nbsp;(îlaflii me amp;c.7^eßond€e:Lo^uitt(r defrttÜibui fidei, quibut eam dtclarauerint, operibuifcilieet cbaritali^ ergafitasfratres mini-m9s. In qaamfeatentiam lac^bm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcrihit'.oflendemïhifidem

Iicob.2,

tuam Abf^ operibui, amp;nbsp;oßendam ttbifidem meamexopertbtte.

Et itaiudicaiirfecundum o^era,fic etiam dabit 'vnicuiq^fecun-dam, fed nw propter opera fua. Interim '^ero non negamttf, bona credentium opera, fua babereprtemia, cum inbac,tùmin futura yita.tamp;jn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(celorum,quod tuante a diHum efl amp;nbsp;reflon-

Apoc:c,

fum fupra:fid non ipfitm cœlum, aut ipfltm yitam acernam propter opera da bit erum 'vitam aternadabit 'verè tredentibui,fîrex

'M X

fide

-ocr page 92-

82 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Defenfio lacobi Hecrbrandi

fidebonumo^erantihin, amp;ßcfecunâum,fednanpröfter opera,fii Luc 17 poofter Chrißu^ gratte, tÿ' ^uare non propter opera daturutfit quot;vi-tam lt;eterna,îpfe doett Saluator,CHm diàv, Siftceretis omnia,^ua-cun^^mandatafitnt'^obtSidicite: Serui tntttilesfitmtn,quoddebui-mui facere, fecimm.Et quanta hae efl quot;Pharifaorum fitperbia iSf pr«fitmptio,quodftfuù fordidte, menßruatrigt;tirflercorarijs operi-btUi yitam aternammereri, non yerentur gloriari, cùm foliui Chrifii botßt opua, Jtaq^ exfe Chrißotfaciunt lefuijn eiwq^ß locum amp;tbronü collocdt, ÉnM cum Satana,fuperbo Spiritu,ßidper Jua opera in (celum irrepßßßent,in baratbrüinferniprxcipitarentur. Fois«; „ nbsp;nbsp;•gt;idexcitandos,inqutt,hominesad'virtutumßudiaquot;vitateter-

gt;} nam operibue piorum mercedem ejßepropofttam,addendum erat.

T^fpon ieotiglonfalßsdmpijs amp;idololatria,atqj ßuperßitionis fïenis encomi js, ôr fie mendacijs homines ad fiudium benè operandi, excitandi, yt interea honos Chrifto debitui,imminuaturßd.unquid indigetDeusyeßromendacioi ytproilloloquamini dolosPSuppe-tunt enim alia rationes fiatügraues in Scripturaßacra,eir yera bonorum operum encomia,quibus animi hominum accendantur,de aui-bus alibis

^“'•»7. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q^dyero aif,%iaioresnoßrißatuerunt in medio Cbrtßumßr-

i» uatorem noftrum dicentem : Bierces mea mecum eP^, amp;nbsp;opiu eiits n (oram illo:T^ßondeo,Canonicum male detorquere amp;deprauarelo~ cum Propheta,adremunerationem noflrorum operum,quam T)etts nobisfitreddituruf.Promtßioenim eßdeyeturo '\lefiia,qui tanta fortitudine fit inßruPlui, yt deyiÜurus fit peccatum, T)iabolum, mortem amp;nbsp;infernumttantum^ illius eße merirum,yt Detss Pater cceleßis, omnibmineumyerecredenttbus,yita)n «ternamfquam ipfe msrutt,fit donaturus,

Lutberifiententiam in Ionam,quodattinet,ybi inquiet Exem-” plumbabemui in Iona, yt re^idificamw yimmifiericordia amp;gra-” tia Dei, nenoßris merités fidamua, aut de merités terreamur, amp;nbsp;*’ ßciamu^,nec in peccatés nos damnarif nec bonés opcri’yusfaluari.

^tror

-ocr page 93-

Aduerfus Georgium Gotthardum «}

\liror quid in deßderet CanonicM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Vtro fuis yuît

twßdtrt mtritis,quemadmodum’Pharißei conßdentes inßemtuffis, iw.»!.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

tanquam iu/li, ionisßtis operihuifaluari,amp; exfeßatere Deum faU Mnsem!* Aut inpeccatü ßü deßerare Cent quia quotidießccei-tnuf, tÿßptits in die tadit iufiftsy non tot iona operafaciet, '^tpec-tata expiet quotidiana ,praßertim, ctim yttum^ facere teneamur^ amp;petcatacauereteitlgt;onaoptrafacere, landet ad mille non'vnumt inquit /ohj reßondehimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ergo Luthertts iiidem ; Et ftia-

muii nos in peccatis nondamnari,fctlicet,'verepeenittntesamp;cre-Jentesin Chnßum (qua Tharifais iflis yoxei^ exetrabilis)neqj limis opertbui faluari, quia hoc eP^ Chrißi ofßciumproprium gt;nbsp;qui ideo ßfM eP^ diPPus, quia faluum faciet populum fuum àpeicatis eorum. Kndeaddit: bona opera noßranihilfunt ^nthtlyaient coram 7)eo (adiußißcationtmt^ faluttm aternam promerendam) fed 1)004 yult, yt credamue,ßla nos ipßus mifiricordia tirgratuita bonitate, ab/'q^ tneritts amp;nbsp;operibus noßrisfaluari amp;nbsp;iuftificari, tre- Rom. 3. dentes in Chnßum. Sicus lt;gt;ipofiolus teßatur inquiens : 2\Potum aöoi. 13, igitur yobtsfit^yiri fratrts, quiaper bunt (noper opera 'Veßra) quot;Vobis remißiopeccatorum annunttatur, ab omnibus, quibus non potui fliis in lege ‘K^loßs iußßcari .-in hoc fcHRisroJ omnis

Q.V I CREDIT IVSTIFICATVR.

Hxc fidesßecialis, non ignaua aut yecors, nulla bona .lt; foi. j,,. .operalerenSiyt Canonicuscalumniatur temerè,iudicans alienum feruum : Sedquia bonam facit arborem, operofa efi valde, omnis generis bonos firuPlus fierens.

Owdyero attexit: Tatrem ceelefiem, pro Eleemojynis,ie- lt;• foI.s». iunijs, amp;precibu4, regnum ccelorum redditurum : loquitur amp;nbsp;do-cet, ficut mercenarij ’Pharifahqui nolunt, diuites optribus, quot;Vtpote quiportaueruntpondus iamp;quot;aftum diei,gratis illudaccipereamp;pa- Matth. tremfiamiltäs vitro accufiant, quad tarn bonus fit, amp;nbsp;denarium quot;Vnicam horamlaborantibtss dari iubeat.

a

Cateriim

-ocr page 94-

84 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Defenßolacobi Hectbrandi

»gt; Catenitn ^uodinfinitam^ult;indam'vim,amp;efficdci^màCJiri-3gt; ßoiOperibtti commumcaiam eßeaffirmati 'Vtfciliceciuflificentcum ; „ fideßal/ißimum tfl,Chrißult;senimglQriamha»c ßtam,amp;'vim iuflifi-candhyitatnj^xterndprotnsrendiinequatiuam operibtu boniscom-municauifßedfib'tßoU banc trtbui y ult laudem. TStec etiam pro no-ßrü boatf operibui pdßiu eß amp;nbsp;mortuuf,'Vt illtf yint amp;nbsp;efficaciattt ja.4x,s3. iftflifitändi communicaret.Laudem enim rtdemptionit,iüfltficatio' nu amp;nbsp;faluationds ntdlt alttri cuicuniij tandtm rei, yult tribuere, fednQtitialit!,iußifiiitbit, inquit 7)euf, Serum meuiiuflm,multoh q^uia ini^wtates eorum ipßt portAbit.Sedpro peccatü noßrds eflmor .1^53. tuui,ne propter ilia ^erè credentei in ipßtm damnemur, caßigati» fuper tum^yt nobis eßßt pax^

ïotieo. „ Et^uoddicie: nee ramenßdem txcludimus à ittflificariontt puemadmodum Lutberanieharitatemamp;eiufopera,fedytri^yir‘• ^^ tuti iuflitiam noßram acceptamferimm.

Ex bèi amp;nbsp;altjs apparet,quid defidefientiantgt;ctim earn '^nà cum charitatt iuflificare docent ; nempe, quàdfides, tanquam yirrui amp;nbsp;qualitas infufiiyna cum charitate iuflificet,nihil minusfientietes, ^uàm quodfittfiducia, acquiefiens in reconciliatore amp;nbsp;propidatore j.cot.i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[gß^ Chriflo,qui fia obedtentia nobts fa^usßtà T)eo Tatre,

fiapientiaduflitiaifin^ificatio amp;redemptiOide pua nos difiutamus, non excludentes autfieparantts ab ea opéra, ne adßnt, imo ahfipj his fidem nunquam efifi aßerimustßdin articula Iujlificationtsgt;dßin-^wmus fidtm amp;opera,hac 4 caufaillius excludtntes,fiolipfidei,Chri flum apprehendenti tribuimus,non ranejuam yirtutißd tanquam medio, inßrumento,amp; manui Chriflum apprehendenti,qui noflra eß iuflitia. Etfievt maxime coniun^afemperfimtfides amp;nbsp;opera,non tarnen ftmuliußificare dicimut hominem, Eß ergo fallacia,fiecundu non caulam,'Vtcaufim,quando diciturab aduerfiarijs,fides amp;opera (une con:unBa,ergofimuliufiificant.'ddeqj ergo fiola opera, neq^ tum fidt

-ocr page 95-

' AdacrfusGcofgiumGotthardam ßde contttn^afimuUfedfslaßdes iußßcat, non ^uidemßt4 di^niat'quot; te, quadprafiant tor fit 'virtta, fied ^uiafola, yt diUum lam, mantn tfi^, medium eîr inftrumentum, quo Chriftitt, qw filtn nbsp;nbsp;nbsp;noftra

' iußitia, apprehtndttur,

Q^jo auttm ttiHiihomo, qui addicendum adee espromptMt yiiego amp;nbsp;in qua propofitione ViJ^utationümtaf contra quam t» jcribn i yoSi yt loquerü, talumnior, quod operil/uf yeßrts tantum n tritfua^di, lÿ tonfidatit tanquàm Ulisßilis, abfiq^ Chrtflo, tit eii*s tt gratia debeaturyita aterna. Quodfimaximeßripfififim, certe bac ’ quot;^efira nbsp;nbsp;fiententiaf ytctm^ ’Verborum praßigifi ludatis, dt meri-

focongrui.

Etßenimfidem addatifieamßfecum cbaritate connmgatis, * iniußificatione: tarnen nondocettsneramfidem, quaeii^fiducia in *Mcdiatorem Chrißumt amp;nbsp;eatenus eam iußificaret quatenus euminoftramiußitiamiapprebenditifibi^applicat, qua/pecialis illaei^ fides, qua à yobts exagitatur tSr damnatur qua credit 'Vnufiufiq, fibt remittipeccatapropter Cbriflum', Et Titumper e^ propter eundem placatum fibi remit tere peccata amp;nbsp;iu/lificare, Sed eam tantum annumeratit (quad yerba amp;nbsp;fiententia yeßra yolunt)• quatenuf opw ei^ j yelquahas infufia ebquot; yirtuf. Sicut docent ho-minesiUis yirtutihus Thtologicis iufiificari, ets^ confidendum. Sicut btc inquitiytri^ yirtutißdei amp;nbsp;cbaritati iuftitia noflram accept am fer im us.^od amp;nbsp;infràditif.Semper enim dotuerunt amp;nbsp;dotent.. fói. i noflri, iuflificari homines, ex fide amp;nbsp;dile^ione ac operibus bonis,

Et quidfibi obfiecro yolunt, bac operum yeflrorum encomia eamp; laudes immodica, quid illis debtatur mertes regni c«lorum yitaaternte,etiam excondigno. EtfltutFriPetrusàSotofcripfit: htrepidè docemus, bis tribws yirttuibui,fidei ffei amp;nbsp;cbaritati in te iudieia Tbei confidendum. Q^tùmnimisyideatur abfitrdunf,in « 'Tbeologia: Canonicus noflerhicquaficorreblionefiibijcit,fcrtbens: ^os cumbonatpera sommtndamut,amp;illis fludemus,nontamen' u illist

-ocr page 96-

Dcfenfiolacobi Hccrbrandi

nos facimus, certo 'Vitam illam fKrennem dtheri, affir* mare auJemufttùm fcri^tura dicat: ^dejcithomoi ytrttmamore „ ’»ilodiodignusßt.

Hit yidtre e^, quam pulchrè inter iflos ^oÜores conueniat, Frater Fetrw ait: Intrépide doctmui,h^ tribus yirtutibus, in iu^ dido Dei confidendum.Canonicua 'Vero inquit : 2Ios cum bona opera commendamut, non tarnen illii, qua nos facttnus, certo warn idam perennem deberi, affirmare audtmusgt; Ilie intrépide docet confidendum operihus. Htcnon ’vult certo affirmare.

Sedheus 'Protheu, quidats amp;nbsp;agit I Hadenus enimpro bonit Oper ibut,quant is omnino potuißi yiribuSipugnaflithomines mereri^ ets^ tanquam mercedem deberi yitam aternam de condigno. lam yero de yita aterna dubitareinctpist alijs^tecum dubitandum efi (i doces. Et ita auditores tuos, dubios inter calum amp;nbsp;infernum ha-rentes, relinquish Hon es paflor bonus, quia non adbonapafcuat fed infeilayenenohumanarum, incertarum ac dubiarum do3ri~ ^om. 1, narum, oues tuas deducis» Hon ßc jipoftolt, quorum quot;Vnusfiripfit: î Tùn.i; ^cIq (ul credidi, amp;nbsp;certus fum (non inquit dubito) He yero obtfi das, quodfoletis, Faulum peculiarem habtüffie reuelationem, idea de fiefcripfiffe,cert»sfium : QMre mox in eadern periodo fieos audi’ tores coniungit, quod neq^ morc,amp;c. nos feparabit « charitate Dei, qua f/Ç in Chriflo.

«• loh }. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alter: Huntfilij Deifumus, rät nondum apparuit, quod

erimut. Scimus autem, quoniam cum apparmrit, fimiles ei eri' mus, este.

Sedde dubitations Papißica,amp;hac Eccleßaflicis fententia, inferius copiofttis dicendi locus fie nobis offerer.

Interim'rerumeiif^,quod^cis,exdoilrinaifla'veflraPQnti‘ ficia, de operum iufiificatione, amp;nbsp;merito 'vita atema per opens, nc' ” minem poffe defuafalutecertiorem fieri, quia nemo legs fatisfadt, ” Quod Argumentum efl damnataà Deo doHrina Pontificia. Deus enim

-ocr page 97-

Aducrfus Georgîum Gottharduns. 7*

enitn Opt.'Max, quam certißimos de noßra falutefieri nof yolttit^ Ideo yerbum dedic ; ideofilium mifit : idea Sacramenta, tanquam fuUra infirma aliasfidei^infiituitt quibtes omnibuf riffinguîù Deuf nosdenoflrafaluiecertosfierifoluit. Hacdecaufiaetiamj^poflo-Im aliuddoBrina^entn, quam legem condemnantem « ex reuelati-me SpirÜM S.attulit,quodnos qnoq^profitemur. Ideo in quit,exfi' de,yt fiecttndumgratiamfirma jitpromißio omnifimini. Hane do ■■ Srinam degratuitafidei iuflificatione, per amp;nbsp;propter fiolum lejitm Cbrifium,eiM obedientiam amp;nbsp;meritumtyos Papicola agnolcereamp; ampleSi, yeflris^ auditor ibus proponere non '\iultts,'^t certi de fitlute fiuafiant, ’vitam^exdonoamp;pergmtiam 'Domini noftri lefii Chrtßi confiequantur aternamfied dubtosfemper tÿ incertos infi3i-tium tandem Platonicum amp;nbsp;Poeticum purgatorium ablegatüs; qua iptbrum maxima eß,fied mißrrima confiolatio.De quo rationem reddetit in nouißimo iudicio,iußo iuditi, quodgregem janguine ipfi~ ne redemptum tarn mißsre in baratbruminfernifeducatds yobtfiu.

QMd'verodo^tindnoßram defideifiolitu iußificatione,per tit *t propter Chrißumfide apprehenfium,confidentiam amp;nbsp;temeritatem à ft fiertptura diet amp;damnari,ait:manifeßum eße mendacium,iam oßen ft fumeß.Hanccalumniamnonnoßrdt,fied^ugußini'Verbisréfuta- Augufti«**iarfti» btmM,qui itafiriptum reliquit : Äudebo ergo dicere,quoniam fan- **' ilMfiim^SifianÜM tanquamfian^ificans,amp; nuUo fan^ificante in- • digens,fitperbM amp;mendax fium.Si autemfianSuifianilificatM, di-cat tUMquifq^ fidelium , fan^us fitm, ^OH E ST IST A SVPEIA ELATI, fedconfeßio noningrati.Siautem dixeriè, te SAUCTTM ESSE EX TE, STPEI^ PTS E S.T^rfttmfidelüs inChrißo,tir membrum Chrißifitenon dixerü eße fian^um,ingratM es.Itaa nec fiuperbuifis, nec ingratus.

Sed nos iuflè tum Chrißofitperbam bypocritarumfiduciam in Optra propria,damnamM,de qua tätbtcPbarifiaM'.Tita pie amp;nbsp;reli- ° giose tranfa^a^agnapraßat bominifiduciam amp;conßlatione.Std “ audi Propbetam:Ve,qui confiditM in mendacio. Imo malediblus, le««quot;- 's-

21 qui

-ocr page 98-

SS Dcfcnfio ïacobl Hcctbnndî,

qu! c!gt;i:ßltt In hornine:ßc etiam humana o/ierum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FiJutiai'/f

iitibein ‘DäntinOiinqiiit Sahms',EtbenediÜuf quot;viri^uitofidit i»7)o* mhio, amp;erit ‘Dominaißdtttiaeius,^ laflificatione deßtribit^^ttoi noti folkmßtlgt;lt;!ccatorumrenvßiOjßedamp;janÜtficatio amp;renouati9 interioi^hominii tire, Ebi coniungit amp;noH dißingait inttr iufiiß, eationem amp;renouationem: cum tamtnßnt diue^a Dtiopera, amp;nbsp;ebrißi ben2ßcia,(^narum illa remißione conßarpeccatorum, iuxra illudiEeati quorum remißßsßtnt iniquitattt, amp;nbsp;quorum teSbaßunt pecc,ua,'Bsatin'vir,cui Dominufnonimputatpeccatum.Q^ telli' monio Apoßolm amp;nbsp;probat lußificationem ejßremißionem, tit non imputationempeccatorum, ac imputatam Chrißi iußitiam : qua omniu eß abßlutißima,ea videlicet, quam legi pro nobtdprteflitit', cum non ten«retur,Sed qutenon rapui, inquit,exolui:amp; h/tcßola opgt;‘ ponitur iudicioDei, ^nouatio autem, etßconiun^umfit Cbrtßi beneficium'.tamen quiapropterinhierent malum originaleßuecar-ne,non eßperfeHayßed tantumirKhoatatldeo coramtrihunaliDer], 'vbißumma requiritur perßeSlio,coßßere nopoteft.^Mre btecßanbio' rumetiam renoitatiogt;non ingreditur luflißcationüdeßnitionem.

ConeiKTiidcnt.

Sei« capgt;7«

FcKiot.

Et tamtn banc renouationem T^manenßes, Canonicua hit,amp; ” Conciliabulum Tridentinumßormalern ßaciiitamp;conßituuntiußi-,» ficationts caußam aperte. Eerba concilijhacßunt'.Enica ßormalh n caußa luftißcationü eß lußitia Dei,non qua ipße iußus eßß('Vt doit (et Hxrttici)ledqua nosiußos facit,qua videlicet ab eo donati,rett nouamur Spiritumentti noßra, têrnon modbreputamur,ßedytro it iußi nominamur,iamp;ßmut:iußitiam in nobh recipientes,'vntnquisq, 5, ßecundüßuam menßura, tpta Spirituißan^mpartiturßngulii,pro-t, ut 'VKlt,amp;ßecundumpropridm cuiuiq^ dißoßtione tStcooperationem-' quot;nbsp;nbsp;nbsp;Hacßunt,inquit Canonicus,aureaplant ''terbailliuimagniCo-

” cilij amp;c,dmoplumbea qtndem,ßedmulta deterioratdamnata,amp;bla' ßphema in Chrißi meritum, cui hoc tantum tribuunt, quodpropter illudmißericordia Deiinfundatnouamqualitatem iußitiainhare' tti,quie tß Char it at,y t illaiußificemur,Formalds,inquit'Bonautn-tura

-ocr page 99-

A duerßis G corgium Gotthardum. 8 çgt; ^ur4, luflificationti caufa eß^ GratiaJjoc efl Charitas,quaDetuin-fundit. Hanccharitatem, qnamifti'^otantGratiam»eßedouttr, hom inem Deo non tantiimgratum ,fld}iergratum,non tantum acceptitm, fidperacceptum reddat adyicam aternam.

Et quidem Charitatem femper cuntfide eJJe'caniunEfam, fid non ynà cum fide, quot;^ertim hanc fllam ittfiificare,docemuf.H(tc enim fiola amp;non (haritas, Chriftum,noflram iuflitiamiapprehenditt^tfit-frà oflenfium eS^. ^odautem fipfl'dus deficribit,yeramfidem ah tfif^e^u, quod per charitatem operetw.'.non diàt Tauiua ,fidesper charitatem iuflificat,fiddicit,eS^efficax eir operaturper chanta-tern. Longeautem aliudeil^,Charitastufiificat,quodnequaquam Âpoflolui dicit •• aliud operari. Trimum enimperfionafide iuflfi • catur,qua etiam homo fit iuflus amp;nbsp;yiuit. Q^cquid autem ifiifidei trihuunt,earatione idiivelligunt j^ua eS^ttiirtUiamp; qnalirasin-fufi^item notitia, qua diciturfidei hiflorica,quemadmodum hoc loco addtt tnquienst^am nificrtdiderimu4,»on tantum de retrihuti- nbsp;nbsp;ro!.r,,J

one,fid de Deo ipfo,quodfit Deu4,lahuntur omnia. Defiducia ^ero in 0)riflumpropitiatorem, tantum aheflt'vtintelligant , quin earn damnent : l^erba Canonici hgtjùnt:Hoctameningenuèfatemur, j STEClALEyrlnosilld,Sl^TETfiS nbsp;nbsp;nbsp;ETT{Q-

GA'PLTE'M Lutheranorum FIDETvl, quafilaiuflfiiare, tt nec alios comités t^radtumenta ferre dicitur, iure optimo E XE- «

\EIICE\E, ETEXTETjAIThAE^E.

^ßondeo.l^iqciet ergo,execrabitur^ exterminahit te quoq^ Chrifltts,quem quot;Vos reifiitts,quicquid'Verhti profiteamini.Aut.n.fi-lus,'^nui totus yultejfe mediator,propitiator,iuftificator amp;} edem-ptor,'T(itta eÿ-fila fide apprehenfiti,aut nullua.Cùm igitur non pgt;lafide in Chriflum hominem iußificari dicatis,fidformale iuflitia can-jam,qua dat effi rei,'Vt Schola loquuntur,amp;coferuat re in effi, cha-ritate effi affirmetisddeoChriflus yohis nihilproderitiquodTaultn de ijipronunciar,qui in lege,hoc efi,op€rihw à Deo mandatts, iufii-tittititytyosquoaiatn,quterehant» 2d 2

-ocr page 100-

9 O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Defenfîo lacobi Hcerbrandi,

Ceettrum calumntM efl4trox,qitùd doceamut)fidtm altot comt tes amp;nbsp;adiumenta non ferre. 'Klinime enim charitatem àfidefepitra-mus:quam calumniam perpttuo répétant tSr inculcantmendacicer: Âffirmamtts en'tm amp;docemue,amp;doeuimtnfemper,fidem comité ingt; diuiduum habere^ charitatem,fed tamenin articula iußificationtf» folam dominarifidem,nec aliaferre fila adminicula.y^liud ergo eß fide abfijj chant ateejfe,tiraliud^amfine cbaritate etlijsjj adtninicu-„ lüiiHßtficare.Etqualü quxfo efi tua confequentiaiLuthertu certM „ eß exfidefibi remiffaeffepeceatatconficitur igitur^Lutheranum non „poffeorarejdimittenobtsdtbitanoßra , et cumpublicano 'dicere\ ïfatjî. “Deuseßopropitiusmihipeccatori i Dauidcanitt'Pro iniquita-te orabit ad te omnUsfanBut,fifanBu4, quomodofiecundum canonicum hunc, orabit profita iniquitate.^T^ffondeo. t^obis fan^ults,qui nihil rerum Theologicarum intelligitM feßra Sophiflica dementa-tijabfiirdumhocfidetur. Sedhoc modo optime conueniunt. Quia enim quotidiè,propter carntsimbecillitatem peccamiHipeccata quit ?f»i. ij. intelligitf Et multafunt occultapeccatadte/epties in die cadtt iu-ßus; Ideo quotidiè oramus, dimitte nobû débita noflra^amp;^Deus propitius eßo mihi peccatori, amp;nbsp;de remifiione peccatorum Jumul certi, quia Chrißusformulam hancprecationtfprafcripfit f amp;nbsp;nos hoc modo orare dotuitfimul exauiitionsm eius promitt es.Ideo quo-ties ex infirmitate labimur,amp; etiam non cogitantes 'Vel int eiligen-teipeccamua, rtmißionempetimtH}Certi deexauditione^ cum f os perpetuo impie de feritate amp;nbsp;clementia quot;Dehper amp;nbsp;propter Cbri-fium ferbopromißa,peccatorumqj remifiione dubitetts.

totm, „ ^dScholaßicorum impia dogmata quod atttnet, non mihi » confit ui fum^ea, ft prolixe hic commémorât,in fcriptts mets extare. ad altosficriptores noßros, ref^ondsmtts iam debts, contra mindacia 'Bellarmini,qua tlle cum de Confefitone duguflana, turn de formula Concordia f^arfit : qtiem tarnen Canonicus magnts adeà onerat titulsh, Çed laudes illi cantamutficut amp;hic CanonicuiConfef-fionem Augußanam mirifict eèf mendatiter txagitat, P^idemm n»-ttm

-ocr page 101-

Aduerfum Georgiiim Gotthardum. 91 tem eaWißtutifacramfiri^turam if^fant, ex cuïm medullis nbsp;nbsp;nbsp;de~

fimptafßtdem eße in ocidi^ 'Pontifiüerum.SedhaBenWj quot;Dei beneficia i inuildamanfic, amp;nbsp;manebit etiam porro amp;ferpetuo contra fartai inferorum, amp;nbsp;furores T)iabaîorum omnium jCorum^orga-norumdPontificiorumt^uiextrema tentant,fedfrufira. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”*•

Addifirimina inter noflram amp;nbsp;'Pafiflicamdeluflificationt dolirinam gt;nbsp;quodattiner,quia in fracedentibtnJafe eir cofiofie no-flram exfofuimMfententiam,amp; tmmotts Scrifturte facree teflimo-monijs confirmauimustÂduerfiariorum quot;^ero ex ijsdemfundametû folidirefutauimu4gt;nonoftu eße refetitionefiuferflua iudicamue, Sedhxc omniaamp; fingula indefetenda. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;roi.nj,

tarnenfilentio frxtereundum non efl Canonici mendacium ** impium amp;nbsp;temerarium. Illi^inquit,fraterfidem Euangelicamflue bifloricam, nouam quandaflecialem inuenerunt, ^ua Chrifli meri- ** turn apfrehendamut,acpeccata nobis certo remißa eßeflatuamus: “ quam nos tanquam periculofam gt;nbsp;fcriptura refugnantem amp;nbsp;terne- “ ritatis plenam, non ficus ac animapeflemt abominamur amp;nbsp;exe- ** cramur, quod amp;faulo ante dixit, é“ aliquot iesficut cuculus fuum * ‘ eoccyfinum ref etit,

StdItc non ignorantiam tantum rerum facrarum in Tbeologo iflo miror maximam, dißutante de fide Chrifliana, cbm non mfi communem cum 'Diabolisbabeant, qui öquot; ipfi hifloricamfidem' quidem mtilto certitts earn tenentes, babent. Hac certe neminem, ficut nec TiiaboloSi'vnquam iuflifiearioftime vouimtn.

Sed etiam blaßbemiam eius exetrandam(quodßecialem, boe ef^,yeram fidem, quxeS^fiduciacerta, quafingulicredunt,fibi gratis f er c2r prof ter Cbrtflt meritumamp; obedieneiam,rem!tti fee-cata,fi adoptari infilios T)ei, tanquam nouàm, animapefiem abo-mtnatur amp;nbsp;execraturblaflbemo fuo ore Canonicus)borrefco, bcmi-nisq^ imferitiam infatris,amp;’tanitatem mentis quot;Pharifaica mifire-or: cum banc eße ö- fuiße Eccleflx T)ei omnium umporum,Propbetarum, cir udfoflolorum, flsfra aliquotits fit demonflratum, inque

Nquot; 5 Scriftu-

-ocr page 102-

DcfcnfioIacübiUccrbrandi

Scri^tttra Sacrafirmißima habest tcßim'.ma. bbdn, t. ‘De)ltttl-‘ lifpotefiatew,filwsi)etfitri, creduniibtuinnomenipfiuf. Jientt Chrißuidilexit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tradidit femeti^ßm ti.oii.-B.. Etacce-

ditmui cum fiducin ad thronum grati« » 'Vt gratiam inueniamui» quando auxtlio nobtioliuf

Cumßr'tbit'.Illißoltt nosßdct txclußsßei tSrh^tritatH a^ibuft ft cateritjj adiumentts à Chrißo conflitutts, repudiatû» yndcum Eu-f, nomio (S’Simone^Mago,anti^uißsmtshxreticds,iußittam confe^iù tt docent.

T^ßondco, ^on txcludimus ä fide ßem amp;charîtatem^ne udfimr.contun^aenim eßefatemur libenter, fidacaufialußificA-tionis excludimuii transfertmui in obedientiam amp;nbsp;meritu Cbri-ßi Vnicifaluatorüt id^ à Scriptura Sacra edoUi, cum qua Scriptures Eccleßaßici plxri^amp; magno numero confientiunt tfiolanos ca-rrfw Tieofide iußsficart docentes : quodfiuprà adoculurn eß demon-flratum.Cum Htereticis Hits nihil nobü communetfed-tos Ebioni-HiftotitEcclef ii.3. tas 'Vetufiißtmos Hareticus efifi prob amas, de quibuf Eufehim: HeereticiEbionti,cußodiendam tenßnt etiam leg^ obfieruationemt necfitfficereadfialutemSOL A'^ChnfliextHimant FIDE^-Bq\. n«. „ Jlli denidßcribit Canonicue » in iußifitatione peccata yerè non remitti)ßedrematKrti non tarnen imputari folimt: nos quot;verbea »» y erb deleri atq^ exfiindi docemut.

^ßondeo: Ferè omnia remitti docemuf: ßdtarnen cum di-ßinblionepeccati: aliudeb^ originale, aliudabiuale. AHualta om-nibuitficut amp;nbsp;originale in Chrißum credentibm quot;^erè remitti amp;nbsp;con-donaripropter ipfiui obedientiam, meritu amp;paßione docsmus.originali quomodo amp;nbsp;quatenue remittatur ,paulo infieritts dicetur, “Detexi in mea, qsram propofiti de errorib. 'Papißarum, quos ha-bent de Eeclefita, dißutatione, errores crafißs amp;palpabiles, qui in eafiuntgvßati. Similiter amp;nbsp;altera, deiußificatienehomintspecca-torßßnquadefendendaf morefitbolaßico,feexercuit hannes Car

bo Jff

-ocr page 103-

AduCrfum Gcórgium GottharJum.

io yir doBui,qui '^nS, cum Gotthardo 7^mggt;in Collcgio öermani-cot fludiorumcaufa 'verfattnagnita yerttate exdtligentt ii^ione librorum ntflrorumjÿrfores ißos Pontificios dej'eruit, du-Sa^yxoreadnosficontulit. Eumergo nuncCanonitufmirifice exagitat, amp;nbsp;inter aliu non opue fuijje gt;nbsp;yt “Daltlam fuum in Sueui-am ducerett citmnonignoraretàSeb, 'Munßerofcriptum, Sueuiam loc îîlecebrarum genere abttndare. Factie etiami^ß àÇytlofeilb ,, Fubingenfiamp; reformatore SaxonitS) de yirgine*Eslingenß} aut de alia paella i^uam fiiauißimis moribui praßttam cognowffètgt;prol^ici potuißßt.Et in margineßribit:Htc efl lacobue Ändreat,^ui co^o-uit eat.

^Ad qua connitia reßondeo breuitev’Eton décrit CarboniApoto*-giaßita neceße eßß yidebitur,ßcut lacobui Andrea, collega mem publicofcripto! fuam aßßeruit innocentiam. Cateriim qaodadßor~ torum copiam attinet, mirorego,'Vnde facrißculi'Bauarici(de qua* rum libidinibui amp;nbsp;turpitudine,Illußrißimui ipßrumFrincepsin Concilia Tridentino grauißime in conceßit publico,ptr ßam orato-rem eS^conqueßus, quad yix tres inter centum, honeflè yiuant, qtü non fcortafoueant) illa comparauerint : non opui ßtaßfe Ulis -longo itinere amp;nbsp;profeUione ad loca remota , yel in Sueuiam, fedpatriam Ulis füppeditaße copiam cSr dele Hum arbitror. Et ynde loannes à Fia,quipropter turpitudinem,quam exercuttßn *Mona~ ßerium e/Ç detrußts f Sedmitto bac, apudoßtres boneßiconiugiß quißatitts effi iudicant, Sacerdotem centum habereßorta, quam *Vnicam coniugem. Tides hic,Canonice,quàm mihi non deeßet di-cendi materia, amp;nbsp;copia exagitandi libidines clr tu^pitudinem facrificulorum, ^Monaihorum, eèt huius farina hominum, quo-rumpeceata, '^t Sodomorum, clamant in calum, Sedreprimo me, tÿ abrumpo orationem, ne crefat hber, nbsp;nbsp;ad ea,qua tandem contra

me proprie attultt, qua diu bailer,tu exptHaui, deferAtnda,mt tonfero.

Initio

-ocr page 104-

94 DcfenfîoIacobiHecrbrandi

loL »».ta. „ Initio aufgrauißime in me initehiturtTû ne Hisrbrande,Ec(le-»»ßam Catholicnm makdiHMf)rofcindere,tueamgrauißimortlerro-gt;t rum arguere amp;nbsp;actufare auaes ErjfAi, erras »Ji Chrifli Jjfonßm n labiacfalltpoße exiflimaSißcolumnam'^eritatühallucinari»amp; infcopulosimpingereputasf’Bona’verba^utefo. EbienimegoCa-quot; tholicam Ectleßam Chrißißonfam accujb trrorum f Si non oculut tutu ira turbatus fuijfet, ^el ex infiriptiont elf titulo yidtjßest nibil me contra Catbolicam Eccleßam, Cbrifii ffonfam (abßt enim boc « me,abßt,inquam,longißtmi tantum flavitium)fed aduerßts Eon-tificiam Eccleßamteiui^ erroresßripßJß.Qwdß yero tu banc,Ca‘ tholicam illam ejfe, cui à Cbriflofa^ießntpromißiones, deßa prtt-fentia ytritate exißimas, longe, longe, lon^ßime erras amp;fallt’ rù. Hane enim non Chrifli, fed malignantium amp;nbsp;Diaboli JynagO’ gam effe agnoßimus,pronunciamuf, df ex yerbo 7)ei,hofltmperft-quutricem Chrifli, yerbi, amp;nbsp;Eccleßte titu,probamus. Ideo ad banc trrorum matrem nihil Chriflipromißtones,ßdadyera EleBorum, Io*»- »• qua yerbum ipfiMamp; Sacrament a retinet, pertinert fciatü»Si, in-quit Chriflustmanftritis in fermone mto, yerè difeipuli mei tritù, amp;nbsp;co^ojeetés yeritattm. nbsp;nbsp;ide appartt promißiones Eccltfiafa-

Sas non abfolute, nndè amp;ßmßiciter accipiendas eße, nec ad quem-ttft catumifedadtum tantiim,qui manet infermone ipßtu,amp;quam d^u ilium retinetfpertinere.

foLju. rndeetiamfalfumei^,quodaddict NamciimSynagogaita ” fueritflabilita,yt in trroreslabi nonpotuerittcur Eccltjiam fuam * ’ Chriflut ab erroribus non conferuarttfQ^ro attttm tx te,Canoni-ce, quafuerit Eccleßa Chrifli,tempore aduenttu ipßutin carnem Certepronuntiabis,f/nagoga ludaorum, inprimts quot;Pontifices, Sacerdoces , Scriba ör Pharifai, pracipua capica, qua tot am, iuxta y OS, repraßntant Eccleflam, Âharonù legicimifuccejfiirts. Q^ro amplius, an nonhi turpißime trrauerint EHec legis dollrinam, nee Euangelijpromißiones de Cbrtfio tWttlligentes, tmo Cbriflumpro-

-ocr page 105-

Aducrfus Gcorgîum Gotthardum. 9 j

^eßiam T)ei amp;nbsp;hominüfilium taK^uam bLtj^lKmutn amp;nbsp;fidùiofumin cructm egeruni.Khi igitur hzcpromißiones

faU(e,'Vt in errores labt nùn potuerit^mantntf'l^l^ondeot'Ma netmhilominits ratatlßü enim in errores traßßimosprolapßs, quot;De-tn Eccleßamßamfub Ulis 'Pontißcibus latentem ,ßrult;tuit ,ßcut temporeHelite: T^liquimibi, inquitDominnStfe^temmillia amp;c. Et ad banc Eccle/iam ditit: ludicate matre '^eßrami(ßynagogani) ofc.t. indicate, quia if fa non eil^ 'V*or mea^^ ego non fum marittts Et iterum de Tontificibua amp;ßcerdotibtts'.quia refulißifiientiam, refellam titnefacerdoeio fungaris mibi. Et oblita es legis 7)eitui, n,ide„. obliuifcarfiliorum tuorum amp;nbsp;ego, Hac, ‘Canonice,tibi tua^ Eccle-ßa T^omana diamp;a futa,qua errante,non idea errat Eccleßa Sei ye ra,necßuÜttat idea, fed certum babet Sei yerbum,quod tanquam Cynofuram nautte,ßquitur,ius(tailludtLucernafedihuameis tr-bum tuum.

Q^dLutberumfiribit,ynico bocargumentoab Ecdeßaau foi i«-tboritate tif,confenfußmpto nixum,in Sacramentarios inuebstem, *' hareticosillos eße declarare:Q^ndoqmdemabinitiosquàm latèfa-tet oriisCbrißianM, ynafuerit , amp;concors omnium de bocßtcra-tnento fententits. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“

Conßicillis,.ibiofusefl Canonice,indice yerba Lutberi, qute iffè recenluiftiJjtquiturenim de Eccleßa, qua fuit ab initio. Hane nobis readite: fed banc y os non effe, res ipß loquitur sät teßatur, cum articulum bunc de Sacramento a Cbrifio inßitutum,ab Euan-gelißis cir Ä^oßolisdefcriptum, ab Eccleßafrimitiua, quàm late fatet orbis Cbrißianus ab initio,obßruatum, de quo yna fuit communis dr contort omniumßntentia, damnetis. Idea yos boc ynica argumento{yt ttiis y tar yerbis contra te,tuoque te iugukm^adio ) bareticos eße Lutberua conuincit.Qw (yt tu detlamitas contra nos) conßsirantem totius orbis confinfifm,in boc amp;nbsp;alijs articulis pier it ■reijeitis, contemnitit, amp;nbsp;y el errores iam f ridem aproceribus Ec-

-ocr page 106-

96 ' DefenGoIacobi Hcerbrandi tleß^concilijij} damnatos 3 in orient reuacafii^ 3 yelnouacotn-menta(tj^uod/upraeßdemonflratum)confinx'tjii}, huitumodifab fas amp;nbsp;putidas wer ces mundo, 'verbi diutni (^deamp;Eccleßie), no-mine obtrußßM amp;nbsp;yendidißss. Etquxin banc fententiamplurima centra nosgrauü détonas orator.Lutheranam duBrinam pur isme-dacijs amp;lalumnijs nitit quodfaalime amp;nbsp;teUßtme in ycsretor’ ^ueripoteß3iiuorttm dv^lrina amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;purtsputis fcaret impoßu-

rtfamp;mendacijs,

Foi ns rj«. -riccufauiEonttßciam Eccleßa'm corruptela Scripturaßacra.-,3 Hane calumniam eße dicif àße alienaminobts ’Veropropriam.Qt^d 33 Lut her US in translatione’Bibliorumiyltra trecenta loca corruperit, „ quod Diettenbergerus docuerit.

Httemapna '^erborumpompa^iSt multtsclamoribusd Canonica dicuntnr,ßtdridiculaßunti^ux calumniator iße collegittisst ea-dem facilitate, jua abste,Canonice,afßrmatur3dme negatur,'t/t ttt ßribts. Ego yero tibi aceußtionem meam yeßrhde corruptelts fa~ crofan^ce Scripturee,yeram eßetadoculum demonßrabo.’Ho dicam autiam deÄpocrypbis amp;fabulis,de quibfupra,^uas in ordine'Bibli-corum facrorum librorum recepißss,genuin^ easßripturüs adden-tes,quQdgrauißime interdiSum eß,grüußima additacomminatiogt;' Apoc vit ^fftf^Sed de corrupt eia prim a promifitonü,quafundamentum eß toti-US religionüChrißianeeide fisnine benediQo mulieris,quam 'VoJ.'Vc-ßri^ maioresfederate amp;non ablt}^ deteflandofocrilegio eraßfiisfal-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßrij,Chrißo de fuogradu deiedo3 in locum ipßus matrem ^lariam

fubflituiflis.Id quad proprium eß folius Chrißitdelentes ex Scriptu-ra gt;nbsp;ei ademiflis facrilege : cir quot;^aria matri attribuißis,deprauato textu^iblicOipro LESE, IE SÄ, ßilicet ad'Mariam transfe-rentes,ßribitiS3legitts : IE SA conteret caput ferpentts.Falfarij Papicola, euerfototiusreligtonis CbrtßianafundamentoßAaria.-latra,negants eum,qui redemit yos,

Hoe

-ocr page 107-

A’ducrfv5 G'corginm Gotthardum. p/ fecit T)iettenbcrgerM.^it\i\^i^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Æfifeii/

Wf C'^cufd} öcn S'opf5lt;*tn^C€tt»ßap^Ti’«.’«e;yrflt;'4«/f A'ccZe-^''‘**‘’flt;iö’‘‘«3f* fiaT^afiflica-.'^^tt öuÇS}îa?üt«»!!ïïurdjOci'n gï^orfaiiïfdfexcufo,annoiS7s. »nö ©otcfdjg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iX^cufcI äsrfnitßiit («in

^awpf/vnO jn all fóntie iitadjf bs;rawamp;t.

V dsiefiandam tm^ietatetn:,abotmnaüonem,amp;falfitatem.^h^ flra tu Canonice,fiimile nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex omnibtts illis^qux 7)iettenbergerum

in 'verfione Lutherirecenfiiijjefirihisgt;t2t rtl^ondebimui.

Ifia 'verb ecfi maxima fint, qua fialfdrij adhuc mor dicta reti-nentjtamen nonfiolafimr. qui in multo maiora tÿplura außfient.To* tum enim Dauidisàmo Spiritusjanibi Pfialterium, quod cotisa fieri Jturte S. compendium eß, turpifiimèj im^ijfiimèficeleratifiimèfia-lt;rilegè»non abfiq^fiumma Idolomania corrupifiisfomnia,omnia,omnia inquam amp;nbsp;fimgula in eo^qua T)ei,%iefiiiepromfii,propriafimt^ amp;nbsp;at tribu ta, tam perfiona t quàm officij,beneficiorttm amp;nbsp;merit o-rum ipßta, dtux^irgini ^arix 'Deipartettorrupto textubiblico, attribuerunt ,Cumifhoc°hdaria,'vtinficripßiruntt'Pfialteriumde-lendum,amp;flammis exemplaria,paßimfludiofièconquifita,amp;collera, tradendafiuiffienttEccetanquam Sodomapeccatum fiuumpree-dicaueruntpluribta in locis TmetifiTucetiaiamp;Ingolfiadiq etiam^ non ita ante multos annos,multipltcatis exemplaribia,per typos,ea ßarferunt amp;nbsp;euulgarunt,approbantes.E’ideamta pauca ex quibta tanqua Leoex'vnguibta cognoficatur,‘Pfialmoi.Tcniteadeam( riam)omnes qui laboratts eSst tribulati eßis,t2r refirigerium cfiolati-um dabit animabus 'vefiris. 'Pfialmo 7. 7)ominain teßeraui, de iaimicisliberaanimammeam. to. InDomina confido. tq. Con-firua me domina , quoniam fperaui in te, 30. In manta tuas domina j commendo Spiritiim meum,totam 'vitam meam , amp;nbsp;diem 'vltimum meuin. 31. Heati quorum corda te diUgunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?

'virgo \laria gt;nbsp;peccata ipfiorum à te mifiericorditer diluentur,

0 Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41. ^’4

-ocr page 108-

sgt;8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dcfenfio lacobi Hcerbrandi,

4». Qwa tu es gtnetrixyitte mea altrix refarationts carnis; ^tx.Quia tu esla^atrix faluat'tonis anima meU) initiumamp;finis totiusfiilutis mta. ’Mifiertre meijT)omina,qua: mater mifiricor dia nuncuparis, tir fiecundum y ifee ra mifiericordiarum tuarum, munda me ab omnibus iniquitatibus meis.^^.yenite a;io remui amp;nbsp;frocidamus ante earn, tonfiteamurilUcum fietibus peccatanofirar afiifiepro nobis cordtribunali T)ei, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dixit Dominus Domina

meafiedematermeaadextrismeis. nbsp;nbsp;nbsp;De profité clamaui adte

Domina.m,Da nobis in nomine tuo fiducia, «44. OfaZz nofiri in te fisrant Domina,mittenobiscibumamp;efcam dele£lantem. te!^6jpja medetur contritis corde,amp; re fouet eosynguento pietatistmapna efl yirtus illitts,amp;clementia eius nullum babehitfintm.

O Calum,o terra, o Deus,qudm diu taces amp;nbsp;conniues^quis non exborrefiat adexecranddm bancpoi^bomines natos, inauditam ficriptura deprauationem gt;nbsp;idololatriam borrendam, blafpbemiam extremd. Qfiidreliquum efi CbrifiofÂn non bic de Solio 'Maiefia-tisfua efi deturbatus, 6* planefepultus Cbriftusinque omnem ad-miwfirationem,plenitudinempotefiatisttir'MaiefiatM, tir omnipo-Eoi.xï« f^^tia collocata,bomo,mulieriQuis talia ynquamaudiuitfHoc ne yniuerfa Cacodamonum quidem infitrnalium caterua innumera» facereaufa ynquamfaiffet , quodifii PapicolafQwdeScriptu-rafacra eorruptelafalfarijft boe non e^ i 2de ergo ampïiiisfieri-„ bas'. Tgnofiees etiam mibi Heerbrande,fieademfdcilttate,quaals te •gt;. affirmatur, dnobis corruptam Scripturam,a m e negetur. Hac enim nifii plane fis furiofius,negare nonpoteris.Scripfi etiamiPonti-ficios articulum fidei,caput religionisnofira,de remifiione petcato-rum corrupiffie,quod yerum eS^.

roj.iï7‘. p^iQ lanus yir, aliquot D. Âugufiini tefiimonijs docet» ” infiola EcclefiaCatbolica rimißionempeccatorumreperiri.

-ocr page 109-

Aduerfus Georgium Gotthardm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9 9

Q^fiyero loc yn^uam noßri negauerint f Sedyoi^umam b multum '^obis Urgtatnur, 'Plarißeos^ 'vos ej]e, ^ui dauern ßientia laluerids» in rtgnum ceelorumingredi non yelle, amp;nbsp;yole-tesingrediprolilere amp;nbsp;arcere yaffirmamw^ yinyeroyoiptcca--forum remißionemcreditis!’ cum de eadubitandum contendatif) sefsione«!' qui maxime'^eramr certamrfir mam amp;nbsp;indubitatam fidemt qua 'vnufiqufsqj eer to flatuit» fibi remifti peccata propter foïum Clrifii meritum t tanquam temerariam fifiuperbam amp;nbsp;Lutheran nam fidem anathemati^etts.Qredo (habetur iitSymbolofiemifiio-nem peccatorumy non dulito. Ctimergo '^os dubitetid 7*apicola^ non ego yos calumnior quafiremifiionem peccatorum negetü ^ßd yerumeffè probaui. Quod yero contra calumniaris, nos negare flt;,i peccatorum remifiionem, quia in iufiificationeimpij, peccatum ex- t, fiindinegemus, fedremanere inrenawpeccata,affirmet quot;Philip- „ pus in loeit communibus : f^bificribitconcupifientiajimul amp;nbsp;fcena eil^ ^rimi lalgt;fii4 amp;nbsp;in renaficentibus peccatum ipfum, id efl[ quid 11 dam reum amp;nbsp;damnatum à Deo, Hic in marginenequidcalumnia rum défit, addit Canonicus: TPota,fiecundum Lutheranotpeccatum •/^rwrw. Lutherani 'Manich/ei funt.

Et qua haf calumniandi amp;nbsp;mentiendi libido f Tilon enim di-tie Philippus, ye tuin margine annotas, eius^ yerba peruertit: peccatumefie \E’Mream,fedytin contexturecenfufii, quiddam reum.^n yero hxc tibi ynum funt idem, Qff IDD «ÿ S'l nequaquamyerot Tlon enim omne quodel^,reteii^, hoc ei^,ßtbfiantia el^. Sedhoc de fio addit, yt ex hocfuofigmento calumniandi occafionem arripiat : quafi Philippus peccatum fub-ftantiam efie cum^i^nichceis deüret: cum feiat, nos ah hat hterefi effi alienifiimos.

Caternmadremipfiim: ’Plihilhocdogmate,deptccatoinre- “ Foi.iji.m. natts remanente, öquot; iujlitia imputatiua dut aut cogitaripoffe, ait

0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cano-

-ocr page 110-

ïoo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dcfenfio lacobi Hcerbrandi,

Canonictt4,algt;ß(rdiui. ’Mdtiim Tisuó oprimu^ maxiiTiii^ laiar,pec* tati maximèabomineeur^ ^uoaUquemamarepoterie, quetn o fanftos hypo. „ (riminepoÜutum ejjecognoueritfSequitur enim,'Vt eundemprtepo^ ““**• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. [gjisDetiißniulcSffimel,odiQ,'amp;amoreproßquatur.amp;c.T^ef^on-

deo.t^trumjj yerutn e^i^,‘Deum odißepeccatutnamp; atnare peccato-nm.Ettamennonindefiquitur, ï)eum eundemhoniinein,ßmulamp; ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;amoreproßqui.Odit psicatum,od'tt etiam propter pec

catumypeccatorem, niftfiat remißiodcdnon oditpeccatorem creden-Idem homo iuftus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diUgit. Facjlè igitUT damtts,'Vnum amp;nbsp;eundem Jjominetn

Hi pcccator. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iujlum eße amp;nbsp;iniufium,feddiuerfo reßeStu ,infiè,fua natura,amp;per-

iiohan.i. confideraeM,iniuflus spectator. Si enim dixerimue,qu0d peccatumnonhdbeamui ,ipfinosfedueimui, amp;nbsp;Veritas in noliii non eji'.Froiniquitate orabit ad te omntsfim^ui,canit'Pfialtes.Si habet iniquitatem , qiiomodo fanbiua dfi fanSlua , quomodo iniqutnf ’’ d^ßondeo.Iußuifide quateraain Chrißum credit,habetpeccatunit fedremififium,c^te^uml'dngmne e^tinnocentia Chrifli.In quamfin-Idem de ciufutcquot;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^10, T). ÂuguflinM eleganter fcripßttDa operam eße IF-

DeiiiU.iÿ.cip.iy. STFS , amp;nbsp;quantumcunq^ fuerts (onßtere te FECCAFO-

’^E^lteä'ßera mifiricordiam.IdtminEfalmo centefimo quadra-gefimo. Condele^lor lege Deifiatndum interiorem hominem: Ecte iufltts, KndoergopeccatorPvideoaliam legem in membrü mets re-pugnantemlegi mentts mea, Sumus ergofecundum ÄugußinuM, iufli peccatores, quodCanonicuaipfi,cum ScripturaS, eSr Augu-flino pugnans,nunquam concéda, fiddieet eße oppoßtum in adie^o ßeutpoflea addit:ßmul amp;nbsp;fimeleidem ßibieSlo intfifie nullo moda poterit : Cuius contrariumdoeet Auguflintts,

Poi'iss .. Conatur autemßum probare intentum , exDidleCticorum Fol 134 ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conditionepriuatiu'eoppofitorum, quafimutubponant

lt;cäpérimant. Talca eumßnt iuflitia tStpeecatttm, ruflitia autem ßt infufagratia, ergopeccati macula del«bitur,e^ labes expelletur

-ocr page 111-

AdüerfusGeorgium GottharJum. lot y^e^ondt;oFingunt'Pon[ißci}ilo^ores, [ußificattonemtalemno-turn amp;nbsp;mu[lt;)tionem ab iniuftifta ad iußitiam ejße, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in

quot;PhyCuüi quando ynaqualitasalteram ex^eliit,eä^ cwtraria iniro-duciturz yt dim aquafrigid a calefit ,expellitur frigtuptr igneWt eär introducirur calor.Sicker luflitiam qux fit infufa gratiafhoc «ß tharitas,eluh exfellt^ extingui) amp;nbsp;intertre ptccata penittu, 'vt om-ne tetri facinorM yeßigiüaboltatur.Sedfalfa bxe eimaginario, 7)eünonpofife placari^nifipeccatumfuerit ex bomine pent t ta e^pul fumJdeoque charitatem,tanqttam nouam qualitatem infu»di,qux peccata pror/ui extinguat. Hüt que modo,ipja cltaritate hominem iuflum efife, f^ute omntafiuntfialfißima, fitut ex prxcedentibwsei^ manifieflum, tiimchantat infiufia non fit noßraiufiitiafiedChrißi obedtentiaamp; iuflttiaßdeiimputata, yt ./^pofioltadifierta’yierbii teflatur amp;nbsp;explicatdicens : porro eiquinon operatur ,fiedcredit in turn, qui iuflificat impium , I’M’PFTÂTF'°d^fidesadiufli-tiatn. Qpktnadmodunt amp;nbsp;Dauidexplicat, beatificationem homi-nif)tui T)eu4 I'M F FT AT IF ST IT I AM abfique operi- * lia. Feati,quorum remififießtnt iniquitates , amp;nbsp;quorum teda sfal.32. fiunt peccata, Heatia TitrfCui non imputabit Domirira pecca-turn.

Q^digitur addit : HuUwSiqut fiordibta el^inqttinatta,po- “ tefl itsleflà regni hareditatem obtinere. QMmodo igitur homini ** peccato contammato, adcceleße domicthum patehit accefita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**

I^IJrondeo: Scimia hac'voi’PapiflicosdoIîorestgnorare amp;nbsp;'Vt Lutherta y ere dixit, firufira delà relia quot;tobijcum dffutari) quas non inteîligità, nee di feere fitdfiemper ignorât à jdocere yul-

Hobä autemfacilà efif ref^onßo, yeraiquomodolomini peccato contaminato adregnucœlefiempateataccefftafiabla nem-pepcccatorum remißicne,yt tam ex Faulo amp;nbsp;FJalmo eßprobatu.

Adfiunt

-ocr page 112-

lOÄ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DcfcnfîoIacobiHccrbrandi

Âdfunt peccata» non excijfa, fed te^a, qux T)eM non^üle quot;^iderh non imputât,y t Pphestecinit, Domina peccatum : fed imputât Chrifliiußitiam,^uam legtprafiitit,'vt'Paulut lo^uitur. In quant - ABgiift.deetttitDci

reliquit: Ipfiquoque no-i boni finem, ad quern re-

wuiinstt

fintentiam ettam flra iuflitia, quan

-üb. I». cap. 17.

fertur : tarnen tanta eif^ in hac yita, yt potiitspetcatorum remifi fone confet,quiim perfeUione 'virtutum.

F»i.tî3. . Hactiimplanafinttdefinemirari,amp;quttrerecum’mcodeinoi »* qttopaBoiuflificatuf qutfdicipoftrit,qui nonfit influa,fedhaiea-gt;t tur folùm iufluf!* fi^e/pondeo cum Chrifioî Estu'^a^ifler in If rael,amp;hac ignoras ? Amen, amen dico tibi, quia ^uod fiimus, lo-quimur, amp;nbsp;quodyidimut, tefamur, tât teftimonium noflrum nott accipit». An tu non es contentus ea iuflitia, quam Deus teflatur ef feiuflitiam,eamq,acceptatl‘ t^is ne tu meliorem^perfeÜiorenh quàm qua Chrifli ePQ, quam donat in fi credentibus fAn hac tibi nulla elfe'videtur

fÂi35. „ Dergit aueem{nfi^oconatu,cacitatem,^gnorantiam,e^rPha^ ^^ rifaifmum fium oflendere : a^o ne es rudts Heerbrande, inquit, ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eaufam efficientem amp;nbsp;formalem coincidere nullomodo

** Iuflitia Chrifli taufaei^efficiensnoftra iuflitia. Fortt ma igtturnoflra Iuflitia efiè non poterit.

J^eflondeo : 7gt;Ion ignore ego ifla : fidmagû tuam miror’Ver-tiginem,inîflatuaatate.. Qui rùm fitprà folioïo6.107.tuilibelli, 'Vtferuiresfietta,fcripfijfes: lufliflcationis eau fa efficient eSf^ multiplex,quot;^na principalis, Detta Dater , altera minsts principalis Chriflut: iam tui oblttue,'nel, 'vt inflituto fatisfaciaj,iuflitiam Chrifli ,caufam elfe efficientem noflra Iuflitiaais. •tAliud autem Chriflsts, altudtius iuflitia, etfi diuelli hac non'pofiint. Cnm fupra quoq, exConcilijTridentini decretOfadtuam caufarum lu-flitia diflinUiontm confirmandam, pofueris : Fhicam formalem eau fam elfe, iuflitiam Des, qua not iuflot facit, Hac manifeda caufarum e^confufio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hec

-ocr page 113-

AducrfusGcorgium Gotthardum. 103

idea nos 'Manichaorumreuocamttssrroremi ^luodma- FoI.u*. Ifttnßueptccatttm exfctndi negamuijidtanttim remitti amp;nbsp;non im-piuar 't affirmansM. ’Meque enimfiibftantiamefjepeccatumajjeri-nou. Lo^uimur autem cum Scriptural Sicut Taulws fibi inharere, adiacere,amp;inhabitare in fe affirmât malum, Adhac ille quidf Seri-1( pturlt;eteflimoniaaffiert,quibu4DgttsOpt, ’Maximus delcre miqui te tates,cor mundum create,mentem innouare, illuminare,mundare ee amp;nbsp;lauare dicitur,

T^jfondeotbac omniafiunt,partim remißionepeccat(/rum,cui-usfententitsexpofittio amp;nbsp;confirmatio habetur Tfialmo allegato ,32. ’Seati quorum remiffafiunt iniquitates', partim imputatione iujli-titt,partim etiam re^eneratione amp;rencuatione,quafit in ’Bapttfino per Spiritumfianhlum» Sed quod omninOiJt quot;Vult aduerfiarius, eir penitus ptccatum exficindatur, rÿ radicitus ex natura corrupt a ex-tirpeturpeccatum, ‘^dcum Scripturafiacra maxime pugnat : ciim omntf cogitatio cordü bumani,non tantumpronafit ad malum (fi- cenef.«. 1. tut perperam in yeteri legitur translatione t corrupto amp;nbsp;deprauato fienfiu)/idtantum mala.EtSalomondicittQ^dieet, mundum eP^ riouetb.i», tor meum Tur tu fium à peccato â Et inpreetedentibtu conjimilia attulimtu Scripturte tefiimonia.'J^m.?. t. loban.t.

Torro quod additiT^nati,iußi (irreSi dicüturtconfiequens igi- « twei^^^'tt'vererealiterßmui iuflitaliudautemeft,baberiiuftum, “ aliud, effie iußum.7^ßgt;odeo:Hae efi coram 'Deo iufiitia yicraiquam ^gnoficit,approbat'tiTacceptat,quodpaulo ante dihlum efi, Chrifli autem iujiitiam abfiolutißtmam j tredentibtu nonfo-htm imputât fieddonatt yt de ea non minus autficiu^oriaripefi fnt coram ipfi),quam fi ipß earn legipraflitififient. Heec Chrifli nobis imputata amp;donata iuflitia,no efi nihil. An hat tu Tharifiae melior e?Hac iufius efi,quifiquù coram tribunali Dei iufitu pronun tiatur,in quatÿApofioius,quifibi nihilerat confiiusßnueniri 'vulr, phjj.j. tSr non in ea,quam legiprxfiititflitet irreprehenfibilùfiuerit. Hmc ij, T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aChri^

-ocr page 114-

Dcfenffo Jacobi Hcctbràndl

ÏÖ4

à Chrißi luflitia, iußidenominamur, amp;nbsp;fumws coram DeOfie ^Uii’ canit Fjaltes: ExuUateiußiin Domino,reBos decet collaudatio: cum quot;vsßra charitatiua gt;nbsp;yr cum yeßrds lo/^uardmlerfe^laßtiteße Augtßino, dicentCf quod pcrfeEla innuUo repsriripcßit hornine, quam diu hanc yieam yiuit : Et idea coram tribunal’ Deiconfiße-renoTtpoceßiCoramquofummarequiriturperftÜio. Hxc ad Sen-ptuns teßimonia,ex ip(d Scriptura reßondereyolui: Ex quo apptt-ret, quam non faciant ißa allata ex Scripturüs,adaduerfarij pro-poßtum conßrmandum.

' ^^(tßp^turnobtiamp;D.Augußitiue'.Quidergo^quißnt’Beacid^ Hon in quibin inieenerit Deu^peccatum,»am in omnibus inuenit, Omnes enim peccautrunt amp;nbsp;egen: gloria Dei.St er^ in omnibus pec catainueniuntur i remaneti ytnonßnt beat^nifiquorumßntre-tnißa petcata.Hoc ergo Apoflolwi ßc commendattit: credidit ylbra-bam DeOi reputatum eß ei adiußitiam. Ibidem: ficut amp;nbsp;Dauid dicitybeatirudinem bomintSt cui Deut accepto fere iußitiam fine operibui. litftitiam quam d Fidei tquam bona opera non-prteeeßi-runt,quam bona opera confequuntur.-

Enarratiorteßcuvda eiuadem Fßtlmi: Et quia totum prariie» tiui imputatur, non mtritü noflrts’. Deati quorum remißafunt ini‘ quitatei amp;nbsp;quorum teÜaßntpeccata. Hon in quibuinonfitnt in-uenta peccataßd quorum teBa funt peccata, cooper ta Cunt pecca-ta.Tedafunt,aboUtaßnt.Sitexitpeccata Deut, noluit aduerte-re,Si noluit aduertere, noluit animaduertere.Si noluit animaduer-

Ibidem /» enarrauone 'Pfalmi 31, LxtAmini iulîi in Domino, Quiaiam iußi: Fnde iufliCnon merius'veßr^^fed^atia iUiuó.l^nde iußi^Q^a' ittßißcati,

T^falmo Exuîtate iußi.‘lgt;Ioloenim'votinterrogaredeitt' fittia '^eeßra.Fortaßis enim nemo 'veflrum mihi audeat reßonderet lußtujum. Sedinterrogo yoi defidi quot;veßra f Sicuc nemo '^feßrum audit 9

-ocr page 115-

Adirerfus Gcorginm Gotthardm. 105

dictrSiiufiuó fiim-.Sic nemo nonauàet dtcertgt;fiieldiJîtm.’Î^Qn-dum queero quid quot;vittas f fedquaro quidcredas i Ftdts tUAt iufittia tua.fdaSentu Auguß. Ex quibtu omnibus amp;fngulü ap^aret,om-nesetiam iußos,fectatum habere amp;peccatoresefe. lujiosautem, remtßdsamp;te^ifpeccatüiimputata iv.ßitia,perfdem Jine operibus.

Sedhic contra affert(X Tatribus, maximb y^ugußino,tefii “ Vol nf. monia, quibtuprobare conatur, perFaptijmura ex cameprorßis , euellipeccatuniificutÄugußinilocuecontntTelagianosfonare'vi-dtturßDicimuidnquitßBaptißnum dare indulgenttam omnium pec- '* tatorumgt; amp;auferre criminUinon rädere,necvt omnium peet ato- duM^?ftoi«pSlt;-rum radices in mala carne teneantur,quafiraforum in capite ctaptl- S‘) nu.i. c»p iX‘ brum, quot;vndecrefcantiterum refecandapeccata.HaBenui Canonic fMS,'quot;Verba Auguflini referentti amp;nbsp;repetentts Eelagianorum dera-furapeccatorum ßmilitudinem,recenßit. Sedaudi quot;vieißtm 7}omi-ne Georgi,quidfttbijciat.Auguflinus immtdiatet^Niam amp;nbsp;ißamß-militudinem , inquit, corriperifua itbs(Telagianos) adhibereca-lumnite,canquam nos hocfentiamus atq^ dicamas.Sedde ißa concu-pifeentia carnts (reliqua in renatis) fallieos^Eelagianos) credo, quot;Velfallere,cum quaneeeßiefl,'Vt etiam'Baptiilatus, amp;hoeßdili~ ^tntißime profiett amp;nbsp;Sptrttu T)ei agit,pia mente,confligat, ‘Fflt-quam ergo fignificat ejfe in renatK concupifeentiam.

Hoc itaq^ dicit Augußintu-.^elagianorum lane eße deptccato-rum non rafrra, fed radices extirpatione in^Baptifino fimilitudi-’ nemtde reliqua in renatM concupißentia,eos,inquit, fallt credo,quot;Vel fdiere. T^manert enim, air,concupifientiam etiam in Baptin^a-tK,cum qua etiam renati, qui Spiritu Dei aguntur, confiigant, fid dimitti earn, yt infequenttbtn habetur,in Baptifmo,'Vt quanquam traHa fit /J nafienttbus, mhil noceat renafeentibus. Quemàd- x:oncupifcentia modum etiam alibi loquitur : concupifientiam carnös ßmicti in Baptifmotnon yt nonfit,fid yt in peccatum non imputetur,

a Fbi

-ocr page 116-

io6 Defenfiolacobi Hecrbrandi

etiam concupifcentiam gt;nbsp;affeUionem quandam mala qua-Ibid. cap. ïS. litatüyocat,amp;‘ addit: ’i^anet in corpore mortis huitts^carnalis concupifientia. In eis er^^ qui regeneranturin Chriflo, cum remif-fionem accipiuntprorfus omnium peccatorum, 'Vtiq,neceffè eif, 'Vf ETIAM HTIVS, LICET AD-HTC MA^EI^TIS COUCTEISCEKTIÆ, \EMITTATT\, VT m TECCATTM, SI-CTT DIXL non IMT TTETTT{. Eoflea Hoe ïd. ibid cap. ar. el^ enim non habtrepeccatum» reum non effipeccati, Itemimanet allu,praterit reatu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim aliquidconcupifcentia carni5,amp;C:,

Agit autem) quidf nißtpfa defideria malatamp; turpia, Ha^enua y er ha tgt;4uguflini.

In qutbus omnibui tirßngulis , nequaquam concupifcentïam prauam ex natura radiât us exttrpari dicir, quin imo manifeflè dare amp;perj^icuè afßrmat^ remanere, etiampolf^ 'Baptifmumân omnibus renatis,concupifcentiamcarnalem: fid inpeccatum nonim-putarh HoceliQenim, inquit^non haberepeccatum,reumnoneffè peccati, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reatus in quot;Baptipno toUitur, in quo ah omnibus ablui-

mur peccatis amp;nbsp;regeneramur. Qwd yolunt amp;nbsp;alia patrum tefli-tnonia,

fol. 13». “Poflea ad alium errorem abßurdttm confirmandum acceditt concupifeentiam, indinationes prauas(quas ipßita nominat) amp;nbsp;primos motus 3 qui in noflra non lunt poteflate 3 peccata non eße, Qwm fuum errorem abfurdum in Theologiaprobare inflituit ,^U‘ guflini teßimonijs, ad quorum refutationem non altjs opus eßet ar-foi. up., gutnentisy quam Ulis ipfis locis, ah aduerßtrio inde citatis ; y hi ait3 ‘Baptißnum omniaprorfus abluerepeccata, quomodocunq, admißa3 fed non ATFEPfT » inquit Augußinus, inFIT^Ml-TAT EM,cui regenerat us reßflit. Simile huic «fÇ» quod hie al-legatunlnBaptifmoquidem omnia remittuntur peccata, fed mu-nent carnalium concupifeeneiarum mala.

Sie

-ocr page 117-

AduerfusGeorgiumGotthardutn. 107

Sicut amp;illud:Suffiat fola ßiiriittalii regeKtratio,ne poß mor-ttm olfiti quodcarnalksgeneratio cum yita traxit.

7^0» dicit concuftfeentiampoft ^aptiftnum non eßepeccatumt fedpo^ regenerationem non obeftfi j quia remiffum amp;nbsp;ablutum, yt inpeccatum non imputetur. Tdion äußert ergo (yt y er hts ex Au^-ftino citatK y tar) quot;Bapti/mw infirmitatem i ßed manent carnali-um concupißcentiarum mala. An tu yer o hxc mala^ bant infirmitatem amp;nbsp;concupifientiam atq^inclinationetprauas,peccatumefifi perfie negabisfiSi enim concupifientia mala el^,fimorbult;s eflfiin^ firmitaSifiinclinationespraua'.^tue infianiaefi, peccatum tfiftenega-reJApofioluf certè Taulw concupificentiam in renaitsreliquam, Rom.?.. 0* malum yocatj amp;nbsp;peccatum, ^uod in fie habitat. Et ne impropriè fit did nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;txiftimtt, addit : repugnare earn legi mentdfiuee, amp;

captiuantem fifiubItgepeccati’.rir’.Carnefieruio legi petcati. T^tio-Mm ergo petcati habet » quiainèii^illi inobedientia contra domina tum mentit inhominerenatoptui répugnât. Eflautemyerèamp; propriè'peccatum, tjuit^idpugnat tum lege Dei : ficut Apofioltu definit: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dtopilct,. Et aliut: Concupifientiamignora-

bameßfie peccatum, wfitlex dicer et, non eoncupfias. Etfiautem Auguftinus alibi aliter de concupiftcentia carnd in renatü poll Ba- Auguft. ub. 4. con-pttjmum rehqua loquatur : tarnen euidentta yerborum .Apojlolt eöaddubfui e^l^ , yt difirte etiam dr proprii peccatum eßfie fiatea-tur,inhacyerha ficribens: Sicut cacttas cordd eirpeccatum tliß, quo in Deum non treditur, pcenapetcati, qua corfiuperbum- di-^a animaduerfione punitur, amp;nbsp;caufia peccati,citm aliquid tad Cordts errore committitur': ha coniupißcentia carnü, aduerfiui quam bonus cotupifidt Spirittts,ET BECCAEV^A EST, quia illiine^ inobedientia contra dominatum mentts : amp;nbsp;pcena pectatiiquia tedditaeffimeritisinobedientia: amp;nbsp;caufiapeccad, JeßeSione ionfintientts, y el contagione naficentis.

Hic fxpteße Auguflinus concupifientiam carntsinrenatts

T 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TEC-

-ocr page 118-

to?’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Defcnfioîac-obiHecrbrandî

7* ECCeJJèprontmcMt ,amp;rationein ftibï]dt:,quo(linßt illi inolsdientiA contra Jominatum mentis. Et A^oßolat citm dicitt nihil damnations effè in hts, qui in Chrißo funt, non dicit nvlluM intfje Hls ^eccatttm, fed nullam damnationem. Q^are hoe f quM h Chrifio funt, amp;nbsp;nonficundum carnem ambulant ; nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;addàt :

°Kon regnet ergo peccatum in mortali yefro corpore ad obedien-dum peccdto, Ecce peccatum: Et non elicit : non fit peccatumin corpore yeflro : ßd hoc dicit : non regnet, In omnibus enimpeccatum efè nouit, etiam renats, yt deji, amp;nbsp;inßa perfna de omnibitt renattsloquiturtSedyt non regnet,prohibée.

Et quàm pragnantia ßnt 'verba Spiritus fanBi per 'Moßn frolata f Omnh cogitatio quot;Vel figmentum cordts humani ,TAlA.-ƒ ‘ 'llquot;°}AOÎ)O ^ALA: Item ApofioU : Scio quod in carne meanonhabitetbonum, fid malum mihi adiacet. Itemaffe^ua earns mors efÇ, tÿ inimicitia aduerfitt Deum, Legtenim liei non efifubie^ust fiquidem non poteïi^ quidem. Hac LeUorpits atten-tè confideret)perpendat, tff examinee. Ex quibts omnibus amp;fin-guls Scriptura èÿAugufiinifintentijs, manifefiè appareticoncupi-feentiam in renatspofi ‘Baptifmum reliquam »yerè amp;proprieptC' catum,nonfoliimdici,fedeffe.

»’•uo. „ Eerumhicaltitisinrneinfurgit'.harefinnotMmamp;'vefanado' »’ gmata hac yocat. Hie homo, non nifi Hareticos perpetuo crepat.

Hxreticts ergo tibierit, Canonice,'Paulus, imo \lofittir Auguflb-nMS,qui hoc ipfim, quod nos docemus, ficripsere, 'vt iam ip forum quot;Verbs amp;nbsp;fententiademonfiratum eSÇ^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,

Abfitrda, homo abfurdißim us ex hoc dogmate colligere, eÿße rol.i4i. quad Irenats dehareticsejsrumq^argumentis firibit, ex arena fit-,,niculos neuere inflituit : Etenim^ inquis, an non hoc ei^Deumpee-„ caei authore con llituere, P nbsp;nbsp;nbsp;EA*h4. f E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IHCE I-

„ ’n AT 10 TLE W, LAPE TP E SSE ASSE 7{E

llwd hoc magis abfitrdum impiuf Et ht(,qudnradtnodi(m amici lob.

-ocr page 119-

Ädiierfus Georgien Gotrhardrti.

Jàl, magno ^i^elo Tieum iußttmi reiluni,absgj 'vlla inilt;^uitatepruha foI. m*» re'fult,eiu^^j agit caüfamproUaè mulcts clamoribtn. Quaßyero bocquü^uam neget fquibusadditcGentiles meltusde ‘Deofcrißti-Tunc,amp;ßnferunt Lutheranü'.l^osßnquihHeerbrande.fiagstioß “ f«! ’quot;*’’ impijhomines,duTP^AVA'U ITACLINATJONEU ^eecarum eße affiritis, an non 'Desem mali aurorem conflitutts.

T^ßondeo; ’Kequa^uam, Stdcontra yos ^manenßs,ifli imßijamp;flagitiofiefltshomines»^uitemere afferit«, amp;^muameß fe inclinationem, else Dtum illius eße autorem. Sipraua eß, erger peccatum. ’Peccati ergo author Deus eritßetundum yos.

°S4ulttsaUiem,amp;yaldeprohx'econtendic,praaamißdgt;quamßt «« appellat,incltnatione,concupifcentid,injuic,igt;ulgö 'Voc 4Kr,lt;i Deofa t* àam.Cùtn enim omnia per iplam faBaßnt,amp;fine tUofiaSlu fic mhil t' (fiedhicomittitt^uodpaSam eß) neeeßeeP^yimilidinternam amp;nbsp;« concupifitibilem, cum res naruraltsfit, à Deo autorepromanare

Peßondeo ; quot;Memo noßrilm quot;ym^uam negauit, omnes à Deo con-ditas eßefiibflatiasddeoq^ bonas, ^ttia à Deo bdno,Sic eciam ygt;im e? potentiam conct^ifcibslem, quatenuspotent 'ta naturales amp;nbsp;fiubßaa-tia, à Deo créante amp;nbsp;conferuante eße. Sed huie, ficut amp;nbsp;in aUß ammbueyiribusfiuperioribus eär infericribus, tnentefiae intellellte, ©• 'voluntate,magna ineP^ d.T(il'c^,ho( tß,inordinatio,qtta non eß fubßanda,fed accident jConcupifitentia, ficilicit ,'velincUnatio in hominepratta,quam Apofiolttsyocat carne,aßedum carnts,qui fit inimichiaaduerfius Dettm,malum,peceatum,qu£nonfiuntfub fianfia, quot;^elpofitiuum ^stiddam gt;nbsp;hoc eP^, natura à Deo, ad ipjius imaginemeondira,ßdaccidens,incorrupta deprauata natura, nrße horribilis deßrudio natura bona à Deo ccndira,qua non à Deo fiunt creataßidà Diabolo amp;nbsp;yoluntate homints pnmi, à Deo deficientts, cuiadharere bonum erat, originem trahunt, quibus natura homints efi^ corrupta mifierrime amp;nbsp;deflruda. Accrue ita praua inclinatio in natura homints,nonflÇà Deo, ntenaturalie.

-ocr page 120-

îto Defcnfio lacobi Hccrbrandi,

wß corrupt ts natur ce : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;malum orîgtnis ohm Telagiani t fuut

‘Papiflce hodie non mtelltgentes, bonum efft contendtbantt quia na^ tura adeflificut bi naeuralia effe integra contendunt, Q^od quide m aliquo modo yerum nbsp;nbsp;quod adfitbjiantiam gt;fed non quod ad qua-

Ioan. I.

Ephcf. a.4.$

Rom. 7,

litates prauasgt;quaßnejn fubflantia amp;naturayitiata.’igt;danjerunt itaq^potenticenaturalesjfednibilfani aut integriefiin omnibuf yi-ribut fir potentijs reliquum,yeriim omnia contaminata, morbida, corrupta » deprauata, amp;nbsp;lepra quafi^atq, yeneno diaboli infufflatOt infeUa. In intelle^u ignorantia iieiuoicitai tisr horribiles tenebra» Inyoluntate t auerfioaDeo amp;nbsp;contumaciatamp;in omnibusyiribus inordinatio. Mac lex nbsp;nbsp;membrorum,hoc malum in homine, boc

F0I.144.

peccatum quodadiacet, bieccaro,quie aduerfus Spiritumconcupi-fcit, bic fenfut amp;nbsp;cogitatio bumani cordis tantttm mala àpueritia, (^renon aduerfatur nobis ^ugufiinus,cum dicit, omnes naturas» amp;nbsp;omnia qua naturaliafunt, à Tgt;eo effe. Concedimus enim naturas, bocei^fubßantias omnes dDeo conditas,amp; idea bonas.Citm yero tu naturam, pro indin atione iflapraua, con(upi/centiamala,pu-gnante ctim lege Dei, accipias,fucumqjfacias, ludens ambiguicate yocabuli, datura,Canonice,amp;profubftantia accipias, cumfit ae-eidens: negamus,bac,tametfinaturdadfinttnobifcumq^nafcantur, à Deo effe, fedborribilem natura ab eo condita defirudionem effe afferimus. ^t^ itafimul 'Pelagianus e^'ManubattsCanonicus* fielagianus,negansprauam concupifentiam efipeccatum. ^ani-cbaus,quiaprauam coneupifientiam à Deo efie creatam ,fSrfic De-um penati autborem facit, J/'tranq, bare fin Âuguflinus paucif damnat,^uguflinus lib.4.. Hypogno'.Libido,inquit,non efl naturale bonum in bominibuf, fed per peccatum primorum partntum,ac • eidens malum atq^pudendum, cuius non author efl Deus,fedDia-bolus. Et mox: Omne enim malum no efl natura,fed aHut accident» defedu boni. De boc argumenti genere plura ibidem babentur» tjuibus docet,coneupifientiam effepeccatum. Fndeludacarnis efi

-ocr page 121-

Aduer/ùs Gcorgium Gotthardum. ni S^irituiiamp;iella m/ctn^hdeconcupifantiaper omnem 'vitam'.Et additex Äpoßolo'. 'Mortificatemembra'vejîra,^ua fitntßtperttr-mm, eîfc.lihidinemfConcupifientidmalam,amp;c. l^f^ondete,in^wt, (quot;Voi Ptlagiani) bute taneo doUori: Cur ea mortijicanda priecipit, ftnaturalia bonafunt!^ SedmeltM in yobi^ T^elagio amp;Celefltolo’ quentibui,quant Cbrißutin TPaulot è contrario pradtcatà, cùm lau-dabiliplaufit dicentes: yiuificate membra quot;veßraiqutsßntßper terramtCol.^, lihidinem bonanitconcupißentiam optimam.DemenSi amp;nbsp;ficundum 'voluntatem tuant in fenfunt reprobum dimijfe Hxre-tice. An non bxc tibi quoq^ Canonice, diila eße put al if, qui pra uam inclinationemyel concuptfientiam, rem eße naturalem, amp;à quot;Deo ortum babere, aßerere non erubcß:as.

^on ergo nos conßriHos tenes, quot;^t elabi nonpoßtmtu,ßcut “ Hol-14 « Thrafonice tTTidMo^ante yi(ioriam,queniadntodum etiamfingulM argumentasfingtdas addùamp;ßtbijeis deelamationes T^heroricas, tuas ebuccinans quot;vi^orias prteclaras ,quas de nobis report ar is, qui-itunihileii^ineptius: deinde exclamationes addens gloriaris ya-nißime. Euaßmtnenim illos tuos Uqueosi quad aliud ßtpotentia concupißibilis, quatentufubßantia : ö* aliud concupißcentia,yel yt tu loqueris, inclinatio mala,qux aceidens ei^ in fubßantia,quo hæc corrupta eS^. Sicutnec'Metapbyßco principio nos capies : quamli » poi. i t. bet l^m eße ynam, yeram amp;nbsp;bonam. Cum igitur cupiditatßue in- “ clinatio, quam fomitem fiue concupifeentiam nominarefolemus, res naturalis quedam ßt, debet eße yna,yera «Jr bona,amp;ßc confiquen-ter à T)eo eße. quot;p^Pego enim,yt antea, inclinationemilld,ßue c o n- “ cvpisciNTiAM PRAVAM,rcm,boceß,fubßantiameße^ßd aceidens malum.Etqtùdemnaturalem eße,boc eß,nobißum natam non difßtemur : ßd Mprauatee natura ineße, eamq^ corrumpere di cimus, Sicta in pracedewibui,peceatum eße, immotis Scriptura eflimonijscomprobatumeFQ.Cumigituryosfubßantiam eßecan- nb- Deumautorem ^endatisà “Deo, ïdeà yos7)eumpeccatiautboremfadtis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^c^ufaciuntPa.

*^ic

-ocr page 122-

112 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Defenfib Jacobi Heerbrandi

,} nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sic ntc cornuto tuo quic^u^mprolicies argumenta:ß inclinai

„ tio y el cocu^ißentta ißa ^eccatumeß,inquiis,fequitur yt aut fecca

. ttti autoremT)eumfaciatis',aut'vt'y4anuhxiaua^rineißiarumamp; „ rerumgenera conßituatK.

Dßin^tmui enim interpatentiam concupiCcilgt;iletni i:ir inclinât ionem lgt;rauamtqux'vitium eß accident, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in potentia ißä,-

in natura,nonßhßantiaßednaturx amp;nbsp;ßhßantix honx aDeocre-atx corru^tio,eir peccatum,quodnon eß ßtbßantiaßed accident, tät nihil ^iuatittunti d Uaholo im^elltnte amp;nbsp;homine conßntiente' ortum.

®oï ' «. „ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T^ideo ita^ ßolidam Canonici, amp;nbsp;Tltraßmicam ia^antiant)

igt; triumfhot eitu ^hantaßicot ; Qw te nunc Heerbrande conuertetC » 'Hefcio;effugerenullQmodopQtet,ca^wet,ex^icarett nullomo-»gt; dopatet.amp;c.ßilicet,

j »» Eadem eßßlutio lÿ refßonfto\adargumentum^de yiribiu ani ” mhquxab ipfo animo non rt,fedjola mentit cogitatione feparantur, 'Hon enim bac mihio^tu eli^dißinilione, nec ad earn confugimtn*

, Sedin yiribut animi à T)eo‘Conditit, yitium eße dicimtu,ab ipfi ho' mine ortum. Sicut Diaboli non aUundeßdexfe habent malitiamt Cum lo^uitur, inquit faluator, mendacium, exproprijt lo^uitur, ^uia in yeritate nonßetit. Sic d.TCi.ÿa: ßa in poten tijs amp;• yiril/uf hominis,principium habet ex homine : quad ri 'Deo,impellentt ‘Dia-iolo,trantgreßtone ntandati ipßui,defecit admalurndn nbsp;nbsp;cum quo

'Deutillumnoncreauit, quifecit hominem reilumahinitioijicta omnia quxfecerat,erant yalde bona. Sedtumpraua concupißentia ^inclinatio mala nondum eratßdper inobedientiam ynius intra-tütpeccatum inmundum,amp;perpeccatum mors:atqueitain omnes pertranßßdnquo omnespeccauerunr, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Confiruat itaq^ iam 7)eut,ßußentat e^propagat talem na-turam,quaHs iamei^Q^ßcut Geneßt j. habetur : Adatit genuit fili-um ad imaginem amp;nbsp;fimihtudinem Sy A'IA, 'HO'H T) Et» in

-ocr page 123-

Aducrfus Georgium Götthardüöï. nï ‘in qua i^e initio erat creattn- Sicut amp;nbsp;Diabolos i^ßsluflentatt 'quorum etiamfubflantia ab ipfo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eonferuatur. ^on tarnen

■ip^e malitia eorum auror ßd ex femetipßs tales faÜißunt. Hinctamennonfequitur, Deumpeccatiejßautorem^quodnon res fuhßantiaßd mhilpriuatittum.

Quodß'ver0 concupifientia’velinclinatiopraua, aDeoe^l^ condita,'Vt contendit Canonicum, quia resßt naturals : ergo Deutn peccati autoremßacit:,quilt;tillampeccatumeßßßrmißtmtsamp;inui-Uts Scripture tefiimonijs demonflratum efj^.

In te ergo re^e amp;nbsp;optime quadrat l^etorica declamatio} quant contra nos inßituifliper multa folia^Kos Deumpeccatiauto- ti remfacitMß)eumeßenegatis,quiaipßindignaattribuitis.J^biir-1lt; go quot;veßra erga '^ß)eum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0peßes, o labeSjO tenebr^.Voi fig foLijo-

ßagitioftßimiganeones, inclinationem illam prauamaDeonebts** inditam eßßeaßeuerabitü, peccatumq^ eßenegareaudetüs' SedIon-gum eßet declamationem amp;nbsp;exclamationesißasbomintsocioab-undanttSy repetere eÿ reger ere3^ro!peroenim adßnem.

yiagno euam conatu magna ßirat mendacia z Lutlerum amp;nbsp;affeclas, odio Etcleßa Catbolicaß^ipublica Cbrifliana bellum intuliße,

T^ßondeo: 'Uequaquam ^ipublica Cbrißianxßedl^ma-no Äntichrißo i eitu^ regno,à Diabolo fundatOtbellum indixiteÿ' tnouitteirreilè quid«m,Deo fœlicem dante euentum. Impietasjdo-lomania multiplex, amp;plu^quamEtJmica,%lagiaborrenda,qiia creaturas pleras^ incantationibus , à Diabolis quaßi obßeßasgt;tx-pur^re infliiuißisßyt olim'Kdanichaiiquibus tarnen bac in parte Tapatus longe antecellit)amp; adfugandos damones,amp; ßalutem anima amp;nbsp;corporüypraterßtram naruram,in ußiu alios conüertere^ßeu peruertere yoluißis. T-^rannis amp;nbsp;perfecutio piorum ßuißima, peruerßo denique totius T^ligionis in I^apatu , caußa fuit dißi-^i}'

-ocr page 124-

114, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Defenfio lacobi Hcerbrandi,

,, nbsp;nbsp;Subiungit amp;nbsp;aliuJmenJacium: ’Memorilt;e,inquit,froJitum eßt

Lutlisrum ab Eck 10 in dißutatione Lipfica luperatum, tandem i, fremeniem att^ fur entern gt;nbsp;in hac yerba prorupijjt ; Hane Tragx-,, diam feu Comxdiam non propter T)eum tncœptam, necpropter De-um ßniendam. Turpia duo coniunEla fitnt mendacia quot;p^pißica, TriM Lutherum ab Echio fuperatum in dt^utatione Lipfica, quod adeo à yero alienum t yt Lutheru^ eam publicauerit, totimf^ orbtt Chrifliani iudiciumfubire non dubitaueritt nec erubuerit. ‘Pofleri-ui de yoceab eoemiffa : Quodfi talem emififfet yocem Lutherta» Eckitü pro fua proteruitate 3 non dißimulaturui erat. Et à qtio hoc memoria ei^ proditum f Hiß forte ab hofie profeßlum t quod quantum habeat momenti, omnes nouerunt.

157.

B8.1SS.

Taleetiam eif^iquodimpudentißime confingit,calumniaturt »i mentitur amp;/fargit : Lutherum fateri,fe, authore amp;nbsp;ßtafore 7)ee-»f mone, quot;Milfx oppugnationem amp;nbsp;abrogationem fufcepiffe : tum tantum luäam amp;nbsp;dißutationem cum Sathana habitam,defcribat3amp; quidfibi meditanti %lißx impia, cccnaq^ “Domini prophanationis abrogationem 3 Ule obiecerit : cuiufmodi lu^larum expert et funt ociofiamp;yoluptatibua ebrij Papicolx, qui turn Icgunt Äpoßoli Pauli agontm cum Ängelo Sathana 3 fe colaphifante3amp; deßimulo in incarnem dat03libidines imaginantur. y/quibua Paulum haud dubie liberauerunt certamina amp;nbsp;affltSliones3 qux recenfit ordinCt 2. Cor. tt, Longeigttur alta fuere certamina, qua non mßexercita-ti} amp;nbsp;qui experti fitnt3 intelUgunt.

„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hoc yero ingem Lutheranorum ßeluiautumat3 elf minime

gt;. fer endos doUoresßed a’Magißratibus juts propterea ad extremos Garamantes ablegandossdotentes-.etiamappetitionesaliasnobtsin-uitßi aut prater i ogitationem exortas 3flagitium efßct hoc e^,pri-” mos motus contra legem Dei txortos,psccatugt;n eßfe: T^ationibua ad-dttis,quodnonßntinnQßrapoteßate,fed(i naturaexoriantur.Et ’* ßc Deum matrem amp;nbsp;fentinam omniumßagitiorum nos corßauere.

-ocr page 125-

Aduerfus Georgium Gotthardum. 115

7^Jjgt;ondeo : 'Miror, cur non etiatn 'vulgäre illudexSihoU Etlnitorum proferas',Cogitaüoni} pœnam nemo patùur.

Sed quid tibi in mentem yenie, quod'Bellum contra Trophe-taitÿ- ^poflolosT)omintt tmo Cbriflum ipfumßtjiipere'voluißi!* An non enim ^Mofes difirtè teßAtur,qu9detiampaulo fttperitts re- Gen. s 1. (itauimui: Omnemcogitationembumanicordts, TAIATV^ 'MALA'MeßeapueritiafDe primts loquitur motibui, amp;nbsp;cogi-tationibws etiam obiter incidentibus, amp;prateruolantibtngt;etiam cum nulltu illüprabetur confinfiu. Etßc de cmnibtu cogitationi-bfu malù,cum lege “Deipugnantibiu. Sic Chrißtu quoqjxpenume-mero ludteot hoc nomine reprehendit amp;nbsp;damnauir.Quid^inquiens, cogitatü mala in cordibtu teßrü f Et ingenere inquit : Ex corde exeut coÿtaùonei malee.Hinc Eaidtu teflatur:l\[oßtmui(inqMt) ßtfficientes,ne( quidem cogitarealiquidboni ex nobtt, tanquam ex nobtf.SedDetue^^^quioperatur EELLE üperficere. Etite-ruw.Senßui carnts mort ed^iamp;inimicitia aduerfw Deum amp;c.

Conßentit amp;nbsp;Hilaritu: qitat impia, inquienttfuntitielcogitajßt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i,

iam crimen e?Ç^.Idem,necßtfßcit non egiße impium aliqutd,fimen-recogitaturimpietas.

Sicut ergo olim tempore Chrifli’PharißinoninteUigebant legem, nißde externü amp;nbsp;manifeßüßceleribuit concupißentiam ye-ro amp;primos mottu ac cogitationes minimepeccata eße iudicabant: Vnde Chrifluf illü tnterpretatur legem de concupißcentia quoq^Ata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.

plane adeundemmodum, nouiTharißai ißit’Vtrumq^negant eix cum Eelagianü,naturahominù corrupt! bcnitatem amp;integrita-tem pradtcanti’PPon agnoßcentes, nec ßntientes caci amp;nbsp;lepra peet a-tipercußi,morbi originale magnitudinemgt;Endeamp; charitate iußot eßiccram 7)90 formaliter autumant ^ßbi^falßo perfuadent hypo-crita. Hoc modo, extenuatoßmo negatopectato,extenuatur etiam beneficium Chrifli, quodinpropria trantfertur opera,e*t ideo Chri-ßtu illti nihilprodeß. Hi ergopernitiofifalfi doBoresßupi rapa-

/L Î

-ocr page 126-

TITS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X DefcnfioIacobiHeerbnadi

lt;es cumfuo ylulatu,profcribendt, ditiomifta Cetmaniaeijciendi,amp; ad Garamantes extremos reltgandt erant.

Sol ls». Sedparum hoc Canonicoyidetur : nißi etiam apudIllußriß. Trincipem Evirtenbergicum, Dominum noflrum clementißtmunt fgt; nosinßußicionem adducat, inj^odiumrapiat. Ecinam,tnquisni,Il-»gt; luflriß. Êrinceps EEirtenbergenßs, quibtafi erederet 3 paulo dili-gentius conßderaret. Stupidum effe ßapientultu iße arbitratur 3 cui non magnoperè cura fit religionâ doÜrtna 3 animaf^ propriafa-lia t'^ui tantum alienâ yideat oculâ, amp;nbsp;quo trahatur à nohM3 fi-quatur, cùm tarnen Ctlfltudo eiu4 ipfamet amp;nbsp;noßra légat Scripta amp;nbsp;approbet 3ac fingulâ diebta leÜioni Sacra aliquid temporis tribU“ at, Sedexflto ingenio, fluorùmq^ afficlarum moribta, amp;nbsp;Erinci-pem noflrum Illuftriflimum, eÿ’ nos Theologos 3 Celflitudintsipflut iudicans: qui non filum yiduarum flubintrant, fled in aulas pracipuè ^gum amp;nbsp;Erincipam amp;nbsp;quot;Magnatumfle infltnuant3 yt quospofitnr, influas nafflaspertrahant 3 deuorantes non yiduarum modèdomoS3 fledetiampotentum theflauros exhauriant, circumeuntes aridum

X». maria, non ficta ac olim Ehariflxiyeteres3 ytflaciantproflelytoS3 quodybiflaâum fluerit3faciunteos duplo flltosgehennatquàman-tea, Ideo ya yobà Scribâ amp;nbsp;Ehariflaà 3 genimina yiperaruMf quomodo tffugtetà ignem gehenna i Hâ yeflrà moribus nun-quam.

Fol Iff.

‘ûixi in mea dil^uiathne'.Tontificiofarticulumgt; Credo re-mi/?ionempeccatoruM, corrupifje. Hec mea 'y/erbaquot;vari'e calum-ntaeur potiiis, q^uàm tnterfreratur, 'Varios illü affingtns fenßn^ Se d nihilfiHione opta tS^: hoc enim ytolo, quod facile intelligic quoddoceantjjomines nonpofe^necdtbire certo flatuert,famp;credert fihhßbi,iniiuam,remiffaeffepeccata, Sedeffein Eccleßaremißo-nempeccatorum, hoc eß, claues,

Fol. Xdo. „

99

Ql^d htc obiter inferit : Chrißi tneritutn nobà nilprofuturufn» fe arbitrari, ^uodab Eccleßaßceßionetnftcerimta, ^ffondeotf^-

temur

-ocr page 127-

AduerfusGeorgiumGotthardum^ ii/ temur lilenter amp;nbsp;quidem magna yoce :nosa 'Pontißcilt;^gt;amp;fic à T)i-aioli ßinagoga Jeceßißi.Qwd impulfore Spirits fanUofedmitf,cla-maHtf.Exiteitxite de 'Babylonepopttlua mew^eÿ nepariidpesfitù Apocalyp; ir. deitUorum eitu, amp;nbsp;deplagdeius non accipiatû. QwniamperKsne-runt peccata eitu ad teelum, amp;nbsp;reiordatw eS^ T)ominu6 iniqwta-tiie;w. ludditeeidttpitcia,eitt. hacdntpuam, ^ntichrifiiana exiuimuf, nequaquam yer à à y era Dei Ecclefia. Et feceßionts luiinnoßra ab Anticlrifiiana quot;Pontificia Eccleßa, caufasinpra-ttdtntibin reddidimwgrauißimas.Porro ytrumeßegt;tpuodferipfi, ^oUst. torrttpiße ipßos Artitulum gt;nbsp;de remißione peccatorum , nec etf 4 mefa^am iniuriam i iam confirmât Canonuui dicens : 0mnes ad-hanc certißimamßem erißmttittertojj bccomnilwproponimui,in Etdefita Chrifii ycras tffe claues, ac remißionempeccatorum^eamqj “ Chrifium omniltts altindeprcmeruifiit Et autem credat ^hanc ** remißionem omnes eße conjetutos, Stripturaprokilet te credere. nbsp;nbsp;**

7^ßondeo:An yero te nonpudet lorum CanonicefEt quis tt •« rol. j«î, i^occredere iußit f 7gt;don equidem nos. Sicht amp;nbsp;locpalpalile «Ca-nonicummendacium: fi^utsadfintm non ptrßeuerauerit,lunc fi** guts nililcsminui faluari flattnt (cjuodfacitii yos) Ebir’^uafio te» «oce, monflra lilrum, caput, folium» ybi loc doceamuf, fi yir bonu4 es. Qui ergo falualuntur f Patefecit, induit, Clriftui, aditum ** adre^umccelorum. Quibus f Sedaderit,inquit»Clrifiuiijs»tpuiquot; mandata Diuinafieruauerint. ^{^ondeo ; qui yos audit doBores, eit ftquitttr ; Idiemo ergo falualitur ,fied omnes excludentut à regno tœlorum. Quia nemo feruat » nec feruare potelif. Preeclaros ergo Ecclefite Dolores.

Damnandos eos dieit: qui per digna pœnttentia opera ,paf( ■lt; rot. i«3. fionis amp;nbsp;mortis Chrifii frudum in Je tmnsferre minime fiunt “ tonati. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C4

P^l^ondeo .• ’Minime per operapœmtentia, mortis amp;nbsp;paßicnit Chrifii mérita ad nos transfcrimtts, Hac enim effedusfiunt pani-

tentta^

-ocr page 128-

iiS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DefenGoIacobiHeerbrandi

fentia facitefruBui pcenùentia Jignoi, idea caufafalutMeffenon poffunt, Sedlt;»pplicant fibi fingult beneficia pafiicnüChrilliperfi' dem'.hac inflrumentumeS^,ceumanM,qua apprebenduntur^’Kee ideo bonorum amp;nbsp;malorum in extremo iudicio nulla erit ratio.V’,rt enim in Chriflum tredentes fialuabuniur ; 2gt;Ion credentei damna-huntur.Etdabitur ’vnicuiq^fecundum operafita.

^ec hoc yolumw aut docuimui ynjuami^uod nobds malieio-tal. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. ß affingds i ctrto tibi 'vt perfuadeas om nes in Ecclefia efifiefian^os

amp; iußos. T^eJ^ondeo: Et quds hoe quot;Vn^uam docuit^nfide ’verè in ea credentibuffic de fola ele^orum Ecclefia, fiueyerds Ecclefia membrds id intelligaturdPorro quod ficribds: Effugere nonpotefidit ** Heerbrande, quin aliquid in nobds effi concédâtdf,quod hanc in no-* bdsperfiuafionem augeat amp;nbsp;confirmetinimirurnttt àpeccatds auerfi ad ‘Deum fimue conuerfi.

Rom ** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3^/}ondeoiSi de yera ad 'T)tum conuerfione^quafitfide,accipi-

atur,confientiofic enim y^pofiolueficribit: Ideo exfidegraedsf^tfirma fit promifiio omnifiemini.Fidei ergo hoe efi:,qua certifitmuf nos e/fi in^ariaapudDeumthaberenosremifiionempeccatorum, iu-floi efje^ ö- haredes regniccelorum,Secui dePapiJlica conuerfione. roi.ilt;5. „Eerumhieinfiat Canoniem : fedquxro,inquit,iamabste,quidjla-.

,t tuendumfi quds conuerfuifibi yideatur,qui conuerfits nonfits’IIam „ quot;Vt extmpldt rem doceamut : i^idetur fibi conuerfui Lutheranui, „eandem iaSitat Caluinifia^ yinabaptiflaiSuuenikfieldianuaamp;c» n Sic Saulue adhuc perfecutor Chrifiianorum,

7^ljgt;ondeo, Cùm dt conuerfione ad Deum loquimur, non lo-quimur deTureds, ludads, necetiam de Hareticds,aut Se^arijs damnatds,ficut nee de yobds Tapicolds fisdu^oribu«fimplicium, qui à yobds dependent :fid de quot;verè credenttbui.Ham quodad tos,ouifis-Rds’varijsfuntdiuifi-.opinioneshafitnt'varia, eir inanesperfuafio-nes, fundamento carentesamp;fiuper arenam adificantes, non fuper fiirmam petram fialutds noftra, Chrifinm^quilapdeed^fundamen-

taldt

-ocr page 129-

AduerfusGcorgium Gotthardum. 119

in ^uemquicredihnonconfundtturnecfugtet, Hocnïtitur uedens yerboeitti,ideoitnmotusmanet,iuxtatllud’Pfalmi: confidit in 7)ominoficut mons Sion^non commouebirur in at er num, Stc ’PauluitScio cui crtdidcEt ^poflolu^ loannestScimw quodfi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’*

lijTieifumut. ’Kondefefrlolo^uitur^feddeomnibMcredentibuf.

Et S^es hac non confundit,

V’^erb ’E^manenfeit qui omnia crédité,praterquam quod ynieè eredendum erat de Chriflo, gratuit a feccatorum remißtone, per amp;nbsp;propter ipfitm : quia operibui '^efirü »itimini, confidente t in yobtf ipfii! nunquam ex hds 'veftrit perfuafionibus certi tffe defalu-te 'veflra poter itü, fedperpetuo dubitandum eSf^tamp; er it,quia nun-quam Legi Dei fatttfacere poteftds aut fattt bonorum operum ba-bere:cum^ nemo dicere poßtt: mundum cor meum puruafum àpeccatü : quod yerum eSi^ : E^Be ex '^eftra doUrina de legis dL Ulna obßruarione adiuflitiamneceffariadubitationiscarnificina oritur amp;nbsp;fequitur.'Planè enim,ß nofiram dignitatem amp;qualttatem conßderemus,non tantum dubitandum eßfiedomnino deßerandum trit : Hoc’vobts libentißime amp;nbsp;re^ißimelargimur,quid tibi^ti etmpliui'i

Q^d'^erbaddis'.Sinonteneor debocvtlillotCtrteneq^ deme credere tenebor, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**

ridiculum hoc ei£,titminime ’Theologicum.Sipuer ita argumtearetur^neßio quomodo exciperetur. Sed nego confequen tiam. Apoßolusenim dicit: ^0 SU ET IE SO S ttntateji^'^’^^'’^ eßis in fde, IE SI VOS probate.7gt;Ion y ult not alios probare, numcredantfidUO S IE SOS, Quit enimfiitbominum, qua ßnt boministnifiSpiritusbomints,quiin ipfoeSf^^

^lonyultautem Canonictu cumßtscertuieffedertmij^one'^o^-ti^-pectatorum amp;faluteaterna,fiddubitareperpetuo.Ideo dicir:Qî^- ** re imptas illastuas •^oces Heerbrande, execrarifatM nonpoßum, cam inquis : ytpectator peenitens amp;nbsp;(redens in Cbriflum ctrto fla- “

tuat

-ocr page 130-

120

Defcnfio lacobi Hccrbrandi,

„ inChr'tflum cert o flatuat,amp; firmiter eredere debeat, fibi remijfi^ ^{]epsccata,fieefje in gratia apudïieumifie adoptatuminfibum amp;c^ „ Ó^denitn irapudentitnautpernitiofiutexcogicaripotefl,qtMmte-M »jerè ür arroganter quot;Dei amoremfibipQllicert,fi^infianblorum nu-,gt; mero coUotare, cumScripturacontrariumpafim doceat f quot;Ïdeficit bomoodioan amoredignttófit.

Impiaergb,execranda,tmpudentißimaieirpernitiofißmayo» in auribuf amp;nbsp;mente Canonici eii^ : Credo remtßjonetn peccatorum-per amp;nbsp;propter ChrißumgratK.Q^d efitCredot^ Idem ne tibi ‘Domine Canonice, fignificatcredo, quoddnbitoC Âbter definitfidem (redere ^poflolui,cum ait, quot;fiom. j^.quod idem fit ,quodnon bafita-re diffidentia. Dubitationem er go yefiram damnat, Articulum itaq^fymboli Apofiolici,ficut amp;nbsp;extcrarts Canomte,inconciliabulo Tridentino fiolenmter damnatum auditnus , quot;^t iam non ampbtis^ credamui,fieddubitemtn,remiffa nobds ftntpeccata, nec ne. An non iflte Canonici, execrattefitnt yoces c* An non bac plufiquam Dia-bolicaefl ‘PapiflarumdoÜrina,qttadefaluteanimarttm perpetual totapericlitatur Eccleßa ,fiadmittaturl imo planea^um ßt de-ea. Hie declamandi materia mihi eßet oblata,finonpotita dtßu' tandum efiet,quam ifiitu more declamitandum.

Dew de fiuo ergapeccatoresamöre,nos'Voluiteßeq^uamcer-tißimos, quem ipfie Serbia amp;nbsp;fabîü teftatum nobdsfietit, Sic enim Adrït^ 1 r Dew dilexit mundum, quot;ftfiliumfiuum fnigenitum daret, ft omtw Eph i- qui credit in eum,non pereat,ßd habeat quot;fitam eeternam. ,gt;4poßo-Iw Deum not dilexiße teßatur, ettm adhucinimicießemw. Et idem alibi,pttlcherrimfsferborum Itminibw,Deum,erga bomini-nes amoremfiuum amp;nbsp;benignitatem declaraße, donatefilio, deficri-bit,in quoamp;nos antemttndi conjlitutionem elegie.

dAn ergo htc Deum mendaeij argHam,autamoreeiwamp;

num

-ocr page 131-

Aduerfus Georgium Got'thardum. »21 ««W ^eraxßt dubitemf O blaf^hemos,nonfertnd(ii in EciUßa do-•^ores,quictiamßwrum hominum conuerßatione ßintindignh Ds' um mendacij in ßio yerho arguer e 'volentei,

temeritasefÇ, amp;arrogantia^dicit Canonicfti,7)eiamo- «Auguft.intfjLu, remftbifHtlliceri tfeq^ infiniïorum numerorepontre f'T^ßfondeo: ^udifairem Auguftinum : Âudebo ergo dicere^ ^uoniamfànBus Jum f fl fan^uâ fanÜißcatM t dicat ’Vnitt^uif^ßdelmm, S CT Es SE\l,Tgt;Ion ei^iflaiattendt Canonice,fu^erbiaeîati,fed . confeßio non ingrati. Si enim dixerii tefangum efß ex te,jtil)erbtt« es. quot;ßurfuifidelis in Cl}rißo,amp; membrum Chrifihßte non dixerts tffe fangum,ingratus es.

Et an non Eauluspaßim fuüauditoribuifcribit, fanÜti,à^^^'^' ^ßtricu {an^olan^ificatis'l^ enim Sfritum Cbrifli non babet,is none^tiut.

Amplius dutem inßat, tif dubitationemßtam Scripturx S, teßimonijs detortds amp;nbsp;deprauatis,conßrmare conatur.Et primùm tx Eccleftafle,quem locum etiam fuprà bts allegauit.

^odigitur hune adlocum attinet’Ji^efcit homo,odio an amo-re dignui ßt, Fallacia eï^ à di^o fecundum quid ad diBumßm-pliciter,y( 'DialeBiciloqttuntur. ScimusenimdDeumpioSthoc eBf^ tere credentes in Chrißum ,fuofauore amp;nbsp;amerefrofiqui, impios amp;nbsp;incredvlos odijfe. Sedhocvultfapiens: exeuentuexterno re-rum huiui mundi,nonpoffeßatui, num qursßt in odioyelamore 7)ei:Sicutinimmeditate fequentibus explicat: quid eaetieniantitt-floamp; iniufloamp;c..

Sic non feiuflißiet homo coramDeotinquit. ^jßondeoiEx syiaej-proprijsßtrs operibtn, quodfacitü 'Papicolafhincfemper yolii re-B'e dubitandum .Fn quam fententiam 'Pauli illud ate allega-tum: TLihilmihi confdusßim,fedin hoc non ßm iußißeatus.

2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dccipi'

-ocr page 132-

122 Defcnfîo lacobi Hccrbrandi,

accipien^um. Q^odmaxime contra yos facit,qui ex o^eriluitufit' ietca».i7. » yultts.Et ‘ûomintu/t cordiumfcrutatorem y oc at. Annon I „ TPôj Luthsrani,inquiti T)ei iudicium yfurpatM,qui quot;Voi cordafcruta ri amp;nbsp;cognofcere confiditis t’T^f^ondeo: TAon fcrutamur aliéna cor • da,ßd nec noflra perfirutari fojfumin. Vjruntamen probamuf nos» num fimiu infide,quod A^oflolut prieci/iit.z.Cor.'vltimo.Q^digi-i.cor4- tur A^oflolut inquît : ’hlthilmihi confciueßtm,fed in hoc nonlunt iuflificattn,qui autem me iudicat, Dominua efltHoc dicit'.^e qui-dembonxconfcientia iußitiam, coram tribunali T)eipoffe conftfle-re.^'a exoperibua non iußificabitur^ coram illo omnishomo. Sed Dominum in extremo iudicio declaracurum, docet A^oflolm quKalterißt^raferendtn^pro donorum,laborum,amp;fidtlitattf rationes

FotiÄsi. „ 2Aon ergo nos Dei fintentiam de nobis anteuertimtts'.bans gt;gt;nbsp;enimantea amp;nbsp;tulit,amp; nobis ^atefecit^ quos y elit ö- in bac yita iu-fiificare, amp;nbsp;ilHc perfetuofaluare y el damnar e.Sic illndquaq^ lobist Si iußßcare me yoluero, os meum condemnabit me amp;c, accipien-dum^ yidelicet, ex meisproprijs operibus, quodfacitisPharifai, Omnes enim peccatores. quot;hdon ergo intres in iudicium cum feruo tuo» ^»ia nondußificabitur in conßelluo tuo (ex operibtnproprijs)om-tifsyiuenss

^itto btc inueiliuas acerbißtmas, yirulentißimi bypocrita, mitto amplificationes , exclamationes , declamationes T^etor-culi, quibus ciim yer is defiituatur, probationibui amp;argumen-tis i quibui impiamfuam Academicam eityerboDei damnatam dubitationem confirmare poßit, ad nos obruendos , clamoribua fuis ytitur, Conuitiari ßcut amp;nbsp;impertinentia allegare ^noneif, ' probare caufa yeritatem, Sicut multa bic cumulât, perperam citata Scriptura tefiimonia, ne fne Ulis loqui yideatur , amp;nbsp;fucum fuit faciat , eosque in impia ißa amp;nbsp;damnata du-iitationeconßruet, quaß fua,Scripturisfcilicet3egregiè probaue-rih

-ocr page 133-

AducrfusGeorgiumGotthardum. laî rîr,împertinentilgt;M, amp;nbsp;impr oprijs, dim [oit Jas nofir as ex 'ner-io T)eirefutatitnesillortimt (ognofiereipfisnon liceat,^uodcautnt fedulo,

Qt^le efi illud: T)epropiciatopeaato noliefi^efine metu. 'Kon •' rd. ^^T.■ enim^ulr fiapiens homines de peccatorumfitorum remißione duld tare j //e ^ua nos 'Verbo Dei certißimos effè oportet^ fed prohibée fecaritatem, amp;ne7)eimißricordia at que longanimitate abutan-tur ad cumulanda peccata ,ficut ex ipfo context» orationis, ex prx-cedentibtes confiequentibtta apparet. Ita enim habent ’verbat Kedixerdipeccaui,amp;quidmihi accidie trifte fquot;Ältißimua enim

i^^dditor. T)epropiciato (reHiùs tmpunitopeccato) noli t[fiefinemetu, neadijciaspeccatum fiuper peccatumiamp;nedicas: mifieratio Domini magnae^i[^,multitudinHpeccatorum meorum mifierebitur,

Concio eï^, contra fiecuritatem carnalem, amp;nbsp;impisnitentiam, qua homines carnaliter Dei longanimitate, ad cnmulanda peccata abutuntur : qua amp;nosdamnamus. Interim non confirmant hac, impiam amp;nbsp;incredulam dubitationem.

Qißd igitur addit : Cur leremias, loel, lonas, yeterès Tefta- lt;lt;nbsp;menti quot;Vates, homines ad hancfiducîam non erexerunt s’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

T^ondeot^tiq^fiecerunttfiedtu,cace 'Pharifiae,in Scriptura ex-cutiens, quot;Vt caciu in meridie palpitans, non quot;videst Qtàd enim aliud fiecit Efiaias, ctim dixit : Kotitia fiui, iuft ficabit ipfieleruuâ mews multos,quiapeccata ipfiorum tulit I Qwd leremias, cnm Chrißum quot;Venturum quot;Vocat Dominum, iuflitiam nofiram fSieut fiuprà quoq^ ex lona ofiendimus, dicente; Crediderunt Kiniuita in Dominum, Vt alia fiexienta omittam. Sed tibi liber eS^ fitgnatui ’Biblia, tir manet quot;velum 'Mofiaicum ob oculos tuos, quot;vt turnTharifiaès non nifi opera quot;videaSt^oriam quot;vero Chrifti nequaquam,^ Ideo^ firujlra de tantes rebus quot;vobificum dijjutatur.

Hint fit,quot;Vt doUrinam de fidei certitudine ,nullipa:nitenti, amp;nbsp;.lt; fo1.:i7x.

3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7erè

-ocr page 134-

ti4.

Defenfio lacobi Hcetbrandi

'Vtrè credent ’t in Chriflum, defua lalute efje dubimndnm :fedemni^ ifn credent 'ibuf ejfe certam. Diabolo adfcribae Canonictn, ^ni ho-tninum nnimds hatte opinionem inl'erueritt

O cœcitatem} omalitjam Diaholicam o blaf^hemiatn. Sed hoe ideo fcribit 3 ne À fuis ’Maior ibu^ ludais 3 ßr Thartfeis degeneraffe yideatur: malediHi enim ifli nehulones eifdem ^lanè quot;verbû Chrifiumblaffhemabant3dicentes: 'bdonnebenediciminnos3^uia Samaritans es tU3 amp;nbsp;damonium habest

Ergo Georgi mifer, amp;nbsp;eaee in Scriptura S. iuxta hanc tuam ßntentiam de noftra doilrina, ^uam tulifli, amp;nbsp;quot;Pauli amp;nbsp;Petri 3 Ioannis tSr omnium Prophetarum doBrina, à Diabolo or ta eS^I Hi enim omnes magno confenftt,idem (^luodßtpra demonßrauims) docuerunt3q^UQd nos,defidei certitudine.

Kom. 3' -

Fel. I71-I73-

Sedhinc fit, iniptit, yi homines in qitoduis flagttiorumgens „ précipites ruant. T^lf ondeo: Coceyfmum fuum ingeminat. Sedhoc non doiirina tribuendum ejl, yerum homindyiitio. 2Ios,n.necfecu-rteatem, neque inobedtentiam erga Chrifium, eis^ yerbum doce^ ms : fed cum ripofioHs, ad timorem Dei3pietatem3 innocentiamf fan^itatem3 iufiitiam ,fobrietatem3 caflitatem, amp;fi quaeif^ al:a yirts^fiudiose hortamur, Q^d'Vero non omnes obedtuntyerita-ti,ficut necChriflo docente, necÄpofiolts,omnesfunt conuerfi, non ‘ doUrinéfyncera ei^ adfiribendum,fidhominum malitia.

Kos ytro ^uodattinet Gottharde,inhac de iufiificationefidei dißutatione, ideè erratis, quod ignorâtes Script uras,quodpra-ctpuum nbsp;nbsp;nbsp;in Ulis, diferimen Euangelij öquot; Legis, non intelligitis3

fed ytrunqtte doilrina gens longé diuerfifiimum, confundetis: promifiionem remifiionispeccatorum, tir yitaaternxiconditiona-lemfacientes, amp;nbsp;propter meritum bonorum operum dari 'vitam :3.eternam fentientes, ficut Inc dicisthinc non fine caufa additum3 tifiyisadyitam ingredi3 feruamandata, Q^oties,Deumimmor~ talem, hocScribarumte^Pharifeorum di£briumgt;repetit Canoni-(Sf

-ocr page 135-

Aduerfus Gcorgium Gotthardam.

tta f Se^ hac yia amp;nbsp;rarione nemo ingredietur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nemo feruat^

Idea alia yia ad regnum ccelorum eîi^prxfiripta iper Euangelium de Chrifio, adquemyera fide conuerß, eumq^ apprehendentes gt;nbsp;re-mißionem peccaterum amp;nbsp;yitam aternam confiquumur gratü. Hoc Scriptura Sacra docet^ hoc j^pofloltu citm multis locis alijs, turn ad 'ßpm. Quodimpofiihile erat legi (yt fcilicetper eiuf objcr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*'•

uationem lufiificaremur) quia percarnem infirmabaturxhoc Tfeua fecit,mij]o filio fitoinfitmilitudinem carnts peccatricds, amp;nbsp;de pec-catodamnaititpeccaium in carnet ytiuflficatiolegdsimpletetur in nolds i qui non fiecundum carnem ambulamtcst fed fiecundum Spiritum.

Sedhtecnon ed^conditto, necconditionaldsyitxeetemapro-mifiio, ciim fit donum Deigratuitum in Chr 'tfio défit. Qm fioluó earn td^meritus fiuapafii»ne,adhoc non indigensnofira opera, Hon «s-tnim yir degentihtu ficum.

In hoc ergOi‘Papiflx,erratds t quodfimper fiomniatds, yitam «ternam efie meritum bonorum operum , annexam habere conditionem, impleta amp;fieruatte legds. Htec imaginatio n phan-taßapPharifiaicaj yitrum e/Ç blauumt quo colore ita oculi yeftri prxfiringuntur amp;nbsp;imbuunturyyt non nifi opera yideatds. Q^m-admodum 'Pharificei non aliud quxrebant, quam, quidfactendo yitam aternam pofitderent d Quod edi^ mandatum magnum in legeP lam quodTSaptifla ad fiudlue peenitentite dtgnos edeads' “ hortatus : effeBus ht Junt^qui pœnitentiam confiequuntur, qua ytraq^t hoc edÇ^^pesnitentiam amp;fritllusei»s, necefiaria efifè doce-mns.Sedhcec quidfint^yos non intelligitdstyerum tantum de yefirds cperiltisgt;attritione,contritioneyauriculariconfefiione,operueledli-tiorumfiatdsf iddione, nugamini. Loquitur aute quot;Baptifia non de iftds quot;pharifiaicdi operibue, fied de à T)eo praceptdsy quafiquutur y era, amp;nbsp;jalutare adDeum conuerfione, qucefit perfide,yt antea monuimue, £t hac cufirudliufint amp;efiedluaChriJlianxpeenitetiaet couerfiondsy . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caufit

-ocr page 136-

126 Defenfio lacobi Hccrbrandi ^aufayelmeritumiufiificationis dz 'viraaterna ej/e tion polfnntt cum Jjttc ante perfidem in Chrifium gratisfimtu confecuti. Et tdeo Gratts,Gratis in^uam gt;nbsp;abfque operilus: firma fit tir certa pr9' mifiio,ne’vobifcumdeea dubitare cogamurz^uam impiam dubtta-«.om. 4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bic excludit tApoflolus, amp;nbsp;alibi damnat exemplo ^braha.

Et quod addit : Scripturte Sacra ttfiimonijs homines defiua '^^fialutefilicitosefiedebere,docem»s. J^ondeothocipfitmnosquoq, docemtps. Etquishoc ynquam negauiti* Aliud'vero longé eflt aubi-tare,aliudfioltcitum efifie defalute. Hoc requirit SpiritwfianUui tn Scripturis: illud damnat.

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Deumfilium fiuum mediatorem conflituiffètyt ex tndignis dt-

,, ^gt;fo^faceret. l^^ondeo: non certè de propria operumnofirorum col.i- dignitate loquitur Âpoflolus. Sumus tn m amp;nbsp;manemtu fiemper quod adnos, noflrasq^ perfonastnon folumindigni,fiedetiamim-ifi. 6i- fnundi omnes nos, omnesq^ iuflitia noflra gt;nbsp;quafipannui menftrua-ta. 'Dignitas autem nofirainChrifloconfifiit, cuius iujlitiaamp;di-gnitas nobis imputatur amp;nbsp;donatur.

J^orro yitam eeternam aliquo modo à nobis dependere j quoi „ ficribit t ^ui enim creauit nos fine nobis, non faluabit nosfine nobisquot;.

T^j^ondeo', Hoc yult Âuguflinust fidem cportere in nobis ac-cedere, qua Chrifium fialutis authorem amp;nbsp;datorem finguliapprx-hendamus. quot;Hon tarnen hint fiquitur,'vitamteternamànobisdependere , 'vtrumq^ enim quot;Dei opue efÇ dr donum, amp;nbsp;fides amp;nbsp;fialut at erna, per Chrifium parta amp;nbsp;dona ta, Illud enim aUud non effet» quàm fi mendicus manum expandens »eleemo/ÿnamqjàdiuite acci-piens, fuperbiret,gloriaretur, amp;nbsp;diteret: EccCjhac mea manu» ego parauihanc pecuniam. Is mérita, rideretar ah hominibus. Sed f» quodait tStcutconfianter negamits fidem 'Veflramffecialem,qua »» nobis peccataremiffa ter ta tredamuf; Sic,inquit,firmifiimè afifir-„ marnas»quemcunq^ Sacris Chrifiianis infliiutum, ac ad Itgis diui-» neeobfiruationemproyiribMaffirAntem,firmaM(erta ffedebere txpe^a-

-ocr page 137-

Aduerfus Gcorgium Gotthardum. 127 txpe^areinbacyiia,perSacramentum'Bapiifinit'irptenitentix, remißionem peccatorum, infeculoautem futuro ’Vttam teternanf, “ miranttyeram amp;nbsp;^pofloUtaaiiatj^ Propheticam fiiem r'erbo T)ti à nobiirequißtam, guia ßnpuU treJunr,ptr amp;nbsp;propter Chrtßum gt;nbsp;eiue^ mentum t püßionem amp;nbsp;mortem gratis[tbi remitti peccata,(lamnimtißi homines,Tauîus certeßectalemfidem confir-mat amp;nbsp;approbatjtum wq^uit:Chriflus dikxit ^lE,^ tmdidit feme tipfum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ME. SicÂngelu^ adpaßorestAttnuncio yO'

'B ISt mifiris pafiQribuar!fpeccMoribus,gaudium magnum, quia natui efl O’S IS Saîuator.Sie IfaiastTuer natua ei^ TiLOBISt if*. ». tir filiusdatttiei^ HOB IS.

Interim yero perfi(amlgt;œnitentiamhypotriticam,contritîe-nem,confeßionem,amp; fatisfaamp;ionem,in qua Chrifti amp;filt;letnullafit mentio , amp;nbsp;fie per fola opem propriaflrmifiim'e affirmant,firma tir certafftdebereexpeSare (fednoncredere)in haeyitaremißionem peccatorum , èt in feculo futuro yitam eeternam confequi decent. Qutbuinihilef^ non modo infirmiut,amp;incertius,fsdet-iam adfaîutempernicioßu«, Apofloîo dicente: A Chrißo,Gratia sir fide excidiflif,qui in lege iuflificamini, Qmdde EleUitijs operibut diilurusApoflolus(

Bericulum efl,neprorfusfide, fiquam habent,excidant ifiiho-mines,amp; Ethnicifiant. Imo impletum effe yidemus,quod olim D. ’Petrus Apoflolui yaticinatugt;s,yenturos’Magiflros mendaces, quiintroduèlurifintftBas,tSr eum, quiemiteos, Heum negaturi. An non fuis coloribtu depinxit Pofinticios Dolores, mendaces . 'Magiflros,quiintroduxeruntftHas ( or dines ipfi yocant)innumt-, ras !* negantes Chriflum,qui eos redtnntfuofanguine, fiquidtm ne-gantproprium eius officium amp;nbsp;beneficium.

inhoefolo confiantes, alias dubijfimper in fide. Cttmyerbad propria ipfirum operaperuentum eSi^,tir legis obfiruationem,certa . figt;e expe^ttnt{nulla hiefides)remißionem peccatorum amp;yitdater

S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nam.

-ocr page 138-

nJ DcfcnfîOÙcobiHccrbrandî

nam, ''ifJft yer o Dt»e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;promirtit in Scriptura, rem'-ßHonsrif

f^eccdtoram, amp;gratit offert, ibi nec credere ntcaccipere yolunt. Sed de l'uüi msritii amp;nbsp;operibtts, de quibue nihil habent, certi funt, amp;nbsp;txpeSlantccrtd (ßd non ctrta fide) in hatyitaremifiiontw peccatorumfin fieculo dnrtmfuturs yitam aternam. rdt^ ita ma-ior, in ifitt hondnibuircertitudoinproliriabona opera, legM^ obfiet-uationem, qitàm in Chrifium , eiu« pafiiontm amp;nbsp;mtritum. Q^tefides, religio amp;do^rina Tharifieorumfutt, Luc. tî.QuaeSr damna-tifient, Sicut tir htsc f^es illorum, quod non in Chriflo folo ,amp; ynico redemptorepgfitafit, confundet eos, quemadmodum amp;nbsp;'Pharifisos fuperbos iitfiitiarios,

Sol. 17». ,1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Putaresautem,Canonicum adnofiratoncefiijficafim, cum in

ti quit:Firma acfolida nojlra ßes,qt(A omnesmitimur,noninnos,fid „ in T)eumfixaeffedebet,quem cnmJ)gt;e^amM ,de eiuspromifiione ,, dubitare nullomodopoffumui. ^di^Nitm finguli nondubitart debent Jd-onputo. 'Kam ffecialem fidem antèreprobauitamp; ei^ «xecratM, fid cur non etiam de firma nbsp;foUda fideabsq^ ylla dubF

tattone italoquerts, Canonicef cùmnon minusfirmas T)eipromifi fiones in Scripturahabeas, eiuiq^ exemplum illuflre r^poflolu«pro-' ponatiPatriarcham Âbraham, cuius fides ePQillirtputata ad iu-flitiam, quia in promifiione Dei non hafitauerit diffidentid'. fid confortatusfitfide, pknifiimè feiens, quôdquacunq, Deus promifit, potent ef^facere i,ideo hoc reputatum Uli effiad iußitiam. Hao yerborum pondera,moueredsbebant aduerfitrios,nt contrafidei faluificacertitudinem, pro afiruendadubitations blafihtma, tarn acriter contenderent. Sed obfiat Ulis indifiofitio propria.^ yerittn ». c«f. X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nofirasqualitates intuetur ,fed' Cbrifiu mediatorem yni-

eum,qui faBusePf^ nobüàDeo fapientia, iuffitia,fitnPlificatio sStitdemptio.Qwbusdam alijs locis etiam ex Scriptura S.adduUis,, Sol »7®. ,gt; ditbitarionem/uam confirmareffedfruflra, nititur.Kam quodÂ-’’ poßolua ad timorem amp;nbsp;tremorem not hortatur, non impiam dubi-tatio-

-ocr page 139-

AdücrfusGcorginmGotthardom. 119

Mtiontm P^pißicam docert aut tefirmart :fedßcuritatem carna' itm, dr dtprolgt;rijsyirtbiu frafitmftiontm »xcuttre Voluit ^ne Df urn fat rem offtndamuf fettatii (dntra confiietitiam, ElQiutem nonferuiliitfedfilialithittimor,

Ea^mßntentia tlÇlociProuerbtorumt'Seatut^uifimper » rtouetè,«.. f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efit^mfemfer in timoré ï)omini yiuit:

(ÿ cauet ne offendat iieum Patrem ceelefiem. ^liudautem timor ïiei caßus e^j aliud dubiratio.

Stcut amp;nbsp;tlliua : Quifine timoré e?^^ iußificari nuïlo modo po- „ iji. t. tell,Etßhicliber inter Canonicos non numeretur: tarnen re/pon- « debimui, üon lojuitur de iußifieatione coram Deo f qua homo à feccatü abfioluiturt fed hoc dicit t t/tin textu habetur, iracundos homines,ejr affeUibtts indulgentes, 7)eo non probari, neq^ etiam exitium euitare pofiè. Sedh/ecquid addubitationem 'Pontificiam, depeccatorumremifiione credentium f ‘Miror autem Canonici in- rot v». tpcias,iamp;Scripturg Sacra ignorantiam : quad pro confirmatioM tmßafiuafientenciiededubitatione, Locum lobù'volueritadduce-re,£Îim inquit : Etiamfimeocciderit, tarnen ßerabo in eum; cùm adeà nihil adconßrmandam dubitationem in fide faciat, yt maxime fiduciam, lÿquot; certitudinem fidei in quot;Deum confirmet. Et hoc ipßm 'Vult, quod Apoßoluifua pier ophor ia, cùm ficribit : Quis igi-tur fieparabit nos à dileBione Chrißi Tribulatio, an angafiiaf an perjicutio, an gladius fCertus film enim quia neq, mors, neq^ 'vita poterit nosfitparare a Charitate quot;Dei, qua e^ in Chrißo leju ‘Domino meo. Sed iudico, eum ßudio elegantia latini fiermonisimpe-ditum, quo leSoribus fie fiattsfaBurum ßerabat,de rebm 'Eljeologi-cts, dr Scriptura S. teßimonijs, horum^ fintentiagenuina, minùs fiuififi fiolidtum.

'Kïultiplicem autemfacit certitudinem,primo èx parte obie^li, roi.u.. fidhoc efl 'verbum Dei infialhhile,tx quo oritur, amp;nbsp;in quodfides in-tuetur, quo tanquamfundament» immoto nititur.Siçiifpaulo ante

S 2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de

-ocr page 140-

i'jo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dcfenfîo lacobi Hcerbrandî,

dtAbraham^uodinfromißione Dii nonbxßtaturit diffidenüa, plenißmefiitns, ^uodipixcun^j promifit T)euf,potent

»Altera, inquie,fi tenet exparte ineelle3u6,qua ajfintiorfirmt-j, ter propofitionifalfte,^uam exiflimo effe 'Veraw. Talisfuit certitu-do Pharifiei illiut Euangeliti defita iuflitia.

T^fum tenete amitiA» non Ule de legali fita 'Pbarifaiea ope-rumjtSst'P^pifticaiuflitiaefl^gloriatuiTaitseß eertitudo yeftra de eleSîiiijs cultibu«,^uos quot;Deogratiores eße (ontenditur,quam oDeo inßitutos» Q^d maiori alacritate homines illosprafient, ^uam 4 Deo mandatos. Taits ei^ eertitudo yefira depurgatorio 'Platonico amp;7*oetico,amp;dealijs'veflrtsnugis amp;phantafijs ,autpotiits impie-tatibus.

Tal^,inquit,eft htereticorum,noflri temporis certhudo. Hews Canoniee,quid tandem toties crêpas finefine haretieosfeitm hareti-

D H-fshufins. tas opinionesfoueatis innumeras : ßcut noflrüm quidam in Libella quodatntyltrafiexcentos errores 'vefiros collegit,quem nondum re-Fol.isi. f^f^tfiis,

„ Certitudinem fidei Diuina '^iniuerfalis yelpartiatlaris, quafit „ infalltbilis,ideo hanc quenquam haberepoßenegant.Q^uia multi,qui „ fie apud Dium in gratia eße putant, opinioneßafallantur.Ideo ne-,, minetndefialutelitacertumeßepoße, docent amp;fentiunt. Sed jitf-,,fieere aliquam moralem (nonfidei) certitudinem, qua ad pacan-das confi.ientiasfiufficiat,t2fbine ßerare de yita aternd. Defidei ter titudine hailenus fiatis multa diBa fint,eaqj Scripturefacree tefli-monijscomprobata; ideo breuitati fiudentes,copiopim explicatione eÿconfirmationemhicnoninfiituemus, Sedyndeimpiahacdeße-rarionis amp;nbsp;bla/^hemiain Diuinam 1\/laieflattm, que in fiuo yerbo , mendacij arguitur,dubitatio oriturH^ßondeo : Ex iflorudoBri-na de lußißcatione,qua qualitatibusproprijs,hoc ef^, charitate in-fußa conßare., amp;ßc legis diuinte obfieruatione,bonis jj operibusarbi-trantur amp;fientiunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Citm

-ocr page 141-

AduerfusGeorgiumGûtthardum. ijr

Cùw iÿturnemoflatuerepoßit,ßmnndata quot;Dei feciffe omnia^ qui Jem perfe^è: Hine alittJnonj^ißperpétua dubttatio fiquitur amp;confiie»ii« carnifidna. Hane italique modopacatioremred-dant, lt;amp;nbsp;fopiant,yelßpeliantgt;dubitationem ißam ,feu potins difß-dentiam, peeeatum effi ne gant. ’Poßea homines bené ßerareiu-lent (nequaquam autem eereo credere) de 'vita at erna, (^d fi quid praterfiem etteniatj quot;^t à ctglo aberret tir in purgatorium mit-tatur, fgni ifio àpeeeatis expurgatum, ye argentum à feorijstyiuo-rum^fiuffragtjs Itberatum nefetunt quando » in eeelum animam euo~ laturam^ jcilieetßeut yacea inforamen murûs..

Eandem tmpieeaeem amp;nbsp;dttbieationem ConeiUabulum Triden- oi-tinum conUrmauitt damnaea religione, amp;nbsp;fide Cbrißiana, de fiJet eertitudine^t^sr graeuitapeeeatorum per fidemin Cbrißum remtßi-•ne : yanam, amp;nbsp;ab omnipietateremotam fidueiam appeUat, Qm- joi. js». Wf? f»/»j dum fiipfitmrfuam^ propriam infirmitatem^eif indifigt;o-fitionem reßieiefdefuagratiaformidare täe timerepoteif^.

Imo nonJolitm dt^itareeär timerepotep^^fedamp; deßerare de- Rom j.-bet. Ideo non propria indßofitiointuenda^fedin Chrißumredem-ptortmiquiefi,yeinlegeoUm^typieum, itayerumnoßrumpropi-tiatoriumj re/fieere debet cuiusfangues emundat nos ab omni pec- i.Iohan I-Cato. '■

Ideb exfidct ytfieundum gratiam» F II(^ A fit promifiio : nbsp;nbsp;nbsp;4-

non infi eantiim quia Dei yer bum y de quo nemo dubitat Qbrißia-nus: SeJ etiam nobts firma, ne dubitemusynot effe in gratia apu J Deum:idebaddit,O’M’FHSE'MIKL Sicutde^ecialifide Apoflolue boquitur: probate yofinetipfos, anfittr in fide : An ne co-gnoftitisyosipfios, quodlefius Cbrifius inyohiifit, nififorfan repro-biefiis. ItemiQutsigiturfeparabit HQSdJjleEbone'Deiyquod^°quot;'^‘ nondenofira,quanos Deum dtltgimut ,fidDeierganosdile£lione, ebi^^accipiendum: ideo addit,quaepf,in Cbrßo lefu. Etiterum: Deut e^, qui obfignauit nos, deditq^ arrbam Spiritus in tor dibits

S 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noßrts.

-ocr page 142-

1 Ji nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dcfcnfîo lac o bi Heetbrandi

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pAulo fuptriiis tx loMnt diÜtun e nbsp;nbsp;nbsp;StimtUt^uodfilij

Dtifimui. Itemifiitnui, ^uodtmnslati fimttf à morte in yitanh « lokiM.s. . HtecJcrUfoyobtii quicreJitifinnomtnßlijDei, ytJciMÛ» ^uodyitanneternam h^tbeatt!.

Falfißimum ef^igttur tif perniciofißimum,ac plane 'Diaboli-cumdo^ma, quodadditnr aConcdiabulot cnmnullusfcireyaleat certituaine fidei,ctù nonfoteß /ubeße falfam, fegmtiam DeieJJi confecutum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

F^de entm Ula,tiuie iampo(uimus,deßecial't,quam ißicondem nantßde^Scimus,ßimui,ßimus:’MO J, 2*dOS,2EOS, Tentai te FO FO S, an fitis infide. Annon agnofiitis FO amp;nbsp;IF SOS, quedChrißus in F OF IS {n^

Tandem ne ^uid Aduerfiariu« intentatum rtlinquat ,profiut impia, yerbo^ 7)ei damnatte dubitationù defenfione^Caluini nobû amp;Fucerioppunittefiimoniat ^uibui tarnen impietatemFapißi-tam minimè confirmât, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

Stc certosjfiribit Caluinus(prout eius quot;verba ponit Canontcus) nos Dominus eße iubet^yt tarnenficuros ejji noltt.’Maniftße cerr titudinemfidei confirmât. Sedtarnen ita,ytfiecuros effe nolit. Et ^uts no ft rum fiecuritatem carnalem probauit ynquam.^

tAlterum eß teßimonium tx eodemtQMn potius dictmuStper-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;petuum ejjefidtlibus certamtn cum ftea ipjörum diffidentiaitantim

abeß,yteorum conficietiasinplacidaahqua quitte coUocemus,quie ntdlts omnino turbts interpelletur, ^rfui tarnen qualemcumf, in modumaffliBent»r,decidereatq^dtfiijcerenegamui ACEI^A illa, quam de Dei miftricordia concépimus F ID FC IA,

Hoc ne dubitationemperpétua eß approbatedproprijfitmè Cal-tänus nofiram de certitudine fidei fient entiam Its yerltsefi compU-XM. Ctim enim defideicertitudine doce»ius,non hoc intslligimut» de tali conficietiee tranquilütate, qutt nullds interturbeturtetationh bus amp;nbsp;dubitationibus,quaßtnt in carnetfiu yeteri Adam o:qi'-x ta-men

-ocr page 143-

Aducrfus Gcofgium Gotthardum. tsj We/« amp;ctr{amineitetdtionibw{q^fidein Chriflu»i,ptr “^erküf ^uoitß ^adituSpirittUiJùptradafunt.Et ita cert a,Caluitiut, fiducia illa( Atidt}CanoniceC)dectdere et delcifcertfide les rtegamw, Quid marlis perj^icuum contra ~reßram duiitationem did po-'ttrat f Sedceecum teefii yideo,nonfi)li{m in Scriptura S./edetiam alwrum bbrorum le^ione. Corradft^uie^uidfotesdn malte caufit defenfionem,ybifuror armaminißrat.

Huim non dtßtmile eßj^uodex 'Buctro afiert,quintilh ’^erb», fiullafyllabat nulla lit era, ne Iota quidem ’vnicofidei certitudinem negan^uin m4gds earn confirmât,nee dubitationem yeftram fielera-tam probat/velde ea dißgt;utat, Sedhoc tantim agitxnegat in priua' ta abfolutiont maiorem yim (3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;effe,^udm citm publice an-

nunciatur Euangelium,de gratuit a peitatorum remifiioneperamp; propter Chriflam.Sedhiec ^uidad dubitationemfl^ula enime^z Hon potefiaut debet latiiis extendifententia^quam habent 'verbo'. Cum igitur dubitationem tuam,ntcSeripturaS.necaliorttm autho-ritate comprobare poßd,fedmaxime cum facrofanBa pugnet Sert-pturalldeo non admittedafiedad inferni infima damnanda,amp;con-tm earn lu^andum pißamp;yincenda fide in ter bum Deißi Deoj^pt* tendum/vt adiuuet noßram infirtnitatetem,fidem^ augeat, Sicut jipoßoli petierunt.

Toßrem^,fitodmfine optas,Georgi,’'vttuumboc maledicum/vi- “ rulentum, tfj 'Verè Diabolicum feriptum IlluflrißimM mew quot;Prin-teps, DuxEuirtembergieitslegat z quodegoinmeaßtundxdißu fatiows de Eccleßa, quam Blfiemiuis egregii refutauertt,prafati-one ad^tyrite ProterestOptauerim,'VtfirtnißimuiÄußriajdribi-dux Caroluieam legaat,

^dpoßeriuf boe,priiisreßondeo:me 'Viiam contra BlißemiuDi ^utationem inßitU!ffe,adquam illepoßeaprolixoreßonditlibro,

^gP yidßi^ per Deigratiam ita refutaui,*vt nthibpoflea eiat iontra mt “piderim, audiuerim nihil,nifiquodbonus yir illepudore (onfujtn,alibfeproripHerit/pbilatitar(t, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De-

-ocr page 144-

134 DcfcnfioIacobiHccrbrandi

Deinde ady^tum tuum quod tine titninimè dabt to, lUuflrif fimum meum Principeniifiperaliasoccupationeinonimpeditetur, pro fiea pittateamp; fiudio rerum facrarumt fa^urtme ^uod optas, Ttifimditereura, yt tuiu etiam lllußrißimtu Dauaria Dux» hoc ^uo^ue meitm legat T^l^on/iem. Q^d yot tauet is ftdulo, ne quid noflrorumScr^torum,yelipfe’Princeps,yelalij ipfitufuhditiIt-gant, l^idebitenimamp;cognofietipßtnCelßtudoexhoc,ttcalumniator em ejje maximum, amp;do£lrinam yeßram, erroneameffi,fab-fam ßmpiam, carentem fundamento, tSt Scripcuree Sacrofan^a contrariam'. ^osimpoßortseffe amp;ßduamp;ores,falfariosScriptura, quinouamT^eligionem, doHrinam amp;nbsp;cultnt impios ac idololatri-cost^eteri, amp;nbsp;primitiute Ectlefiet incognitos, ahÄntichrißoJ^-manoinueSfotquayos Patronhquibufcunqj indtSlisimpietatff co-loribui,palliare conamini,yt bonos tSr pittatMfludiofis Principes amp;nbsp;magnates, in erroribus ifiis ’^flris impijs amp;nbsp;Äntithrißianis, contra totiui Eccleßaprimitiua confenfum yerè CathoUcum (quod probatum tf^) contra%laiorum fuorum inftituta amp;nbsp;décréta, retint at is,y tin perpetuum exitium yobifcum eos abducatis, Id'^t tins Celfitudo cognofcat, adoculum demonßrabo, quodfitpra obiter att’gi.

I, Id^ hac tccafione etiam. ^am cttm fupra,Gotthardeintr9-duceres heroas Imperator es, Carolos , Fridericos, Henricos, tit dicer es: Si ad yitam redire illos contingeret, quibusqutefo 'Verbis, Illuflrißime Printeps,priefentesPatria noftra Principesallotn-turos exißimas P^e^ondi ego : Ombus 'VtrbirC amp;pradicaturi lif gratulaturifibiJitisq^ pofier is, prie fernem ftltcitatemi Lucem quot;Verbi diuiM,ltberationem Ecclefxex captiuitattPabylonica,tär ^ran-nide Pontificum Ppm. Horum enim quidam illi ipßfuertmt, quorum colla fuis pedibus Pontißces calcatterunt, amp;c.ld neputarts Ironice magis à mt,quamßrio,tir rti 'veritate adduUum me reßgt;o-d’ß^f ^gtexemplo 'valde Illußri, O' quidem domeßico, circaßnent prepoßto, doctbo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Con-

-ocr page 145-

Aduerfus Georgium Gottharduna. jjj

Conftri^ta Htfloria hominum memoria,ah

f^ueniino, qui amp;nbsp;ipfe quot;Bauarin fuit, txcufa tngolßadij (ne quid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

ànobü confiäum calumniaripofû, Canonice) in qua Author, duo,

Ludouici quarti ^auari,Im^eratorit ediBa fublica ,contra manum Antichrißum in Comitijs,ßue Concilio,decretopuhlico Im-perij amp;nbsp;Eccleßa propoßta, refert. Ex quihui qutedam, quiapro' lixtorafunt, excerpenda effe duxi. 'Vtinam omnes ‘Principes, amp;nbsp;Eßtßoßi alijq^ fiudioiè amp;nbsp;attente logèrent, indeq, Anticirißum cognofcere dißerent. Ita autem hahent 'yierha :

Puhlico totitu Imperij ^mani,non Principumfolum,fed AuentUb. t.

Eftfcoporum Germanite, amp;nbsp;ïtalia,Tgt;ecreto,l^manum Pontifi-cem loannem 12. Antithrißum ejfe declaratum epf^, ôrproclama-turn: ex Conßlio diuini, humaniq^ lurts conßtltißimü, quosq^ in Italia, Germanijs,Galliß,prxcipue quot;Bononix, atq^ Lutetia, iure quot;Vtroq,, att^ Sacrii literüperitos, confuluit Imp. Ludouicut IIII. Hi, inquit, omnet reßripfere, AB a dogmata loannii XAbll. aduerßtt Cxfarem, Chrjßianxßmplicitari,amp; diuinx Philoßphix repugnare. Extant,inquit, huiuimodi Conßlia Theologorumin quot;Bibliothectt, in memhrana fcripta. Et plufimoi enumerat, inter quos fuere EEilhelmw Occam, Dantes Florentinuc, quot;MarßUut Patauinuf, IoannesGandauut,eÿc,

Hxc autem inpubUcts Imperij l^mani, Ludouico IIII, Im-peratore,iediBK hahentur,quoru(quia prolixiora funt tlla,quam yt intégré deßriptaßuc referantur)ex iflis quxdam decerpßmtts,'\gt;t ’gt;ei deant omnes, iam oUmfuiJfedecantata ejr peruulgata,qux delica-tx iam Papifl arum aures, in ranta yeritatis diuinx luce, hlaßhe-miasmerasreputant. Kerhafitnt,

loannes ille,quife Papam 2 2. nuncupat, qualis ßt ouicults Chri-ßt,noßro heneficio operapreciumeS^agnojctre, nepelleouinade-ceptx,à fxuißimolupodeuorentur.Hempefanguinem Chriflianum fitit: difcordix, feditionum mala, yhiq, Gentium inter Chrißianos

-ocr page 146-

Defcafîo lacobi Hcerbrandi,

Ï3Ö

firittfrairesinfratresarmat.l^ic licet per hune Â1\[TICH7^'’ NomekûcpeiDc- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrifliantspocem ^Deodatam,(iruare,tantdeflhomi-

UjaPtiaupes. nit ’velpotiui S ATquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Æ, illiui yecordia: publicè pro'concio~

ne fteleraßta, quafihenefa^apradicat. Cum Chrifliani(in/juit) principes inter fi dißordani, tttm'veril{pm.eß7’onttfexiAlt;tx.de munt regn-Ati demutn dominaturt ybi omnibus difcorddaßiditioneg. muiuo odio debilitat(f,formidulofa fîteiuipotefias^yniuerfieiasnu ttti obfe^uuntur, amp;nbsp;ygt;el fcreatiu obferuant z feditio atq^dijcordia GèrmMurum,falus efl T^omani Tontificis» Troindepro yirilt eni’ tendum efl Pontifici ‘Maximoßjalutts efje 'Veltt, yt aneumlèrpen-tem,hocefl, Alemanorum Imperium,content,incineres nbsp;nbsp;nbsp;faait-

lasredigat,^c^ Et yt efl dtflociabtleregnum, omntsf^poteftat, impatiens con(brtM:tam egregij tllipaflores,opibuf esr fplendore à mai-oribus noflrts auBi,ferre parem ne queunt Cafarem Italia,T^mai, Chriflum, terr^ extrufere : illi ceelum quidempermittunr, inferos atq^terrasfibiajferuère. Auidieatepotentiee,pecuniie,imafummis-tnifcet, omnia 'gt;eenalia,‘Deum amp;nbsp;inferos habe[,amp;c. Et tandem defi-nat îÀm impudenter mentiri,nififorfitan omnes Germanos(quot;vt manenfes autumanf)ßulcos,eattdices,aßnos,flipites,plumbeos\exi-flimet.’Me(tnti»ic Imperator) Heereticorum (Vt eius herbis year) faucorem,falso'^ocat.Chriflianu«fum',atipfeHlt;treßarcha efl, ye A'iAEICHEJSEES nonßt, tameneiusantecurßQrem,atcfj anteambulonem efße neceffe ePi^, A quo adpropagandum templum Dei(cttius cura nobis ceelitM à DeoOpti^Iax, data eß)adyniuer-fitm totius orbis Senatum Chriflianum prouocamuf.

Et in altero EdiHo : Homines fceleratißimi, cruentis maniiits'i immani auaritia,noceeißimi amp;nbsp;ijdem fuperbißimi,itidem luxu ef-feeminatfatqj ambirione perditi^quibus ßdes, dec»s,pietas,poflre‘‘ mo yitiat^irtuteSiboneflaatcfj inbonefla omnia qutefluifunt,arcem J^ipub.Chrifliante occupant, tumultttm ex tumultuibellum ex bei Joferunt.Caput faüienisilacobus Ule de quot;Baburca,qui fe Eapa Ioan-nem

-ocr page 147-

AdiieiTus Georgium Gottharduffl. ïï/ Mtn Î2, «o»».7J4f, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, quam ynlt;li^He à Chfi-

ßianaplebs fraudulenttr corraßt^ dduerfiufan^oîTgt;eî, Imperw Chrißtano deuotospugnanübuiitxpendit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;humano inbiar.

Sicut’Paßorei^perJonatnfßtamyßiciU eb^ Â7gt;ITICH\[-£TJ^S. CtinK pellicula reSut, in grtgem €brißi lupina rabie graffatur. ’Monßrum biceps,mundanui amp;nbsp;Spiritual« effe conten-dtt. SacrofanElum T^omattum Imperium,cut Chrißus,comites eii« obtemperarunt t amp;ye£{igalesfutruntt facrificuli faßuoß benefit cittm eße pernegamus.

Âlia tlliut lacobi pefliUntißimi peßima faànorareticeo, fa-crificuios, ^ui canes muti latrare non dudent » ptsnarum metu,ne yeritatem dicant, per terr itat, lacobum igitur an tea afacrarum literarum Antifiitibut ticereßarcben Jtclamtum, escconßlijdecre-to,more quot;Maiorum , Tontifitatußubmotum, at^ueà Cbriflore-pudiatum renunctamuf. Habtmus bonorum extmpla,^ibus no -htslicere idfatere^quodulifecerunt, putamuffamp;c. Imperij Âquot;!!-quot;T IC S'!quot; I auiborem tiurenofire,conßl}o,finttntia^ tonfenfu communi TrincipumIPontißcum » Germania,Italia ef~ flagitantibuffacerdotibuts}populo^^mano, exauguratum, ab-dicatum „ hareßoscondtmnatum detlaramuss~profcribimus, aBa eiuidem refandimus , yniuerß Chrißtani eundem in numéro im-piorum,atquefceleratorum habeant. adusrjvi bac/ecerii hofits ^ip. eßo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hoc edibîum ab Impenitore,item Sacerdu

tte Senatu,populo^j Tamano fignatum ti^,publitatun:qj di^tlcber-rimo Myßarum Tontijicum Max. minorum ^ntiftitum con-uenru. 7)atum amp;faBum extra templum .^up^iifiißimumllf^uMt I^etro amp;nbsp;Taulo Ugatts Cbrißi dedicatum. »8. die ..-^pril. j.-j 'ït-be ’ßpmana, cunUu facrißeis, yniuer/o populo ^m. in regions pro condone publice élus rei gratta coaiio, Cbrißiana libertatit anno 15 ii.Inui^ßimilmpcratoris Ludouicic^.CafartsÂugufli Trln-cipisoptimi^g^f Imptrijysroprimo.Ha^snusAuentintts.

T t Vtdes

-ocr page 148-

,38 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DcfenfîoIacobiHcerbrandi,

laides Gwÿ i^ufdoptimttffecerit .Ludouicui 4* quantum lahorauerit, dontc Lupum ißumabouiligregis ‘Domini ci,/intichrifl»nigt;Pa^am T^manum abegerit. Qma fa^uriußlu' cem bancverbi diuiniadmirandam yidijfiti ex eo^ errores Tonti- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

ficios cognouiffet )ficut morum '^titia enormia expertus eS^ P rüq, hocipfum dtàurus, quodtibi ißorum nomineref^ondit tUsr maiori fa^urui conatu amp;nbsp;fitcceffuiquod tumfecit.

Etß autem euentut conatui buicfaniio Imperatorts Optimit non ref^onderitper omnia quia temputira diuinanondum eratß-nitum}quo Änticbrißut T^manuapenitut reuelaretur:amp; fulmina excommunication^ Tontificirti quo eè* Imperator hice^l^ab Anti-cbrißopercußui f totiorbiChrifliano effent terribilia: tantam tarnen cladem attulit Tapatui, ’VtfeampUui nonpotMrit penitus * colligere.Secum enim amp;àfuiipartibitsßcut ex Auentino di^u eß, Imperator,diuini,bumani^ iurts ^irosperitißtmos babebat^qui ty- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

rannidt Tontißciaßßriptis public^} yt idem refert Auentintu, oppofuerunt. Et Imperator ipß I^mam ingreffu4,Tontißcem,qui Imperium adßpertineregloriabatur, de gradu deiecit, alio in lo-tumipßwifubflitutoTapa^regni^ amp;nbsp;Imperijdignitatem retinuit.

Q^dß ytropari diligentia in reliquosinßitutafutfßt Tapas inquißtiosforte non multum ab ißo loanne 22. degeneraße,fuip fint deprebenß, ßcut nec ipfi à yirtutibw) hoc e/^ 'vieijsfuorum ^Maiorum.

Vide concU. Con- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cuius rei argumentum eF^ euidentißimum, Iohannes eiw no-

aant.seff.n. roinis 23. j«;' poteß annos 100, illi fucceßit, contra quem,Concilio

ConßantienßperTrocurateres i yltra nbsp;nbsp;nbsp;articuliformatißntob-

En hic habes Geor, /rf«. Quibua nonßltim enormia,atrocia, borrenda,deteflanda, rif gijbonum Epicurx- y ' J ‘r i n • * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

um,PapäRom.pro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CtUijCßlCTlä amp;, SîM0i2t4j tncOßßu^

nömfnemSch« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;c. fed etiamimpietas maxima, amp;inEccleßainaudita

uadttcitis. continentur» tide Diabolus tncarnatui diÜus :l^itam teter-namift habet articuli,non elfitdogmatifauitt neq^ aliam poß banc.

-ocr page 149-

Aduerfus Gcorgîum Gotthardum. »3 9

imo Jixif amp;pertinaciter crediJttianimam homindf fCutn cor-fore humano mort amp;nbsp;extingui adinßar animalium brutorum: di-idtjj mortuumfemel, effe etiam innottißimo die minimè reßrreblu-rum.

Contra quos fibi obieÜpstÿ exbibitos articulos, (peßimeßbi confciuâ) nullam pr or fus, etiam admonitus,'Voluitparare defenßo-nem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”

Q^dde alijs dicamiQ^ltsfuit Hiltebrandus,Gregor 7. di-dus,de quo Abbas l^rlpergenfis in fuo Chronico, homme monflro-ßßimofcriptumreliquit:ConJîat,inquiens,Hildebrandü,nonàT)eo fa'’cTsfed?t^nvm,quot;amp; eledum,ßdàfiipfo,fraude acpecunia intrufum: qui Ecclefiafticum fitbuertit ordinem, Cbrißtani Imperij turbauitregnum, pacifico ^egt {Henrico j^.)intenditmortem,periuros défendit, Utes fouit, dtfcordiasfeminauit,fcandala fufcitauit, diuortiafecit('Vt ipfpo-tiretur quot;Vxore 'Marchions Eflerfis fuperßitis quot;Machtilda) 0* ßdEICQEm ITslTET^^EIE EIEEHTES,\E-CTE STA\E El’DE'BATET^, COHCESSIT.

Alexander 6. qui Hißanus fuit de ralentia,padum cum Dia-bolofecit,eiq^fe iureiurando, obßrinxit,t27 mancipauit, banc folam ob caufam,'vtad'Pontificatus dignitatem ab eo Eafallus euebere-turiquodamp;fadumeß.Etfideliterhuitfuo feruiuit domino. Inter alias cardinales 'virtutes, cumpropriaßsaßka Lucretia,incceßam confuetudinem babuit, quod louianus Êontanus, boe dtfcripßt Epitapbio;

Hoc iacet in tumulo, Lucretia nomine,fedrc

Thais, Alexandri filia,fponfa,nurus.

Et quomodo I^manam rexerit Ecclefiam, loannesTicus dulanusnon tacuit,bK 'Verfibus.

Vendit Alexander cruccs,Altaria,Chriftuin»

Emerat ille prius,vendereiurepoteft.

De vicio in vitium, de flamma tranfit in ignem, Roraafub Hilpano deperitimperio.

T Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Huie

-ocr page 150-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dcfcnfio lacobi Hccrbrandi

f/uic def unSo parent auit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sanna^ariut, ioc Epi-

tapEio :

SiEuiciæ. înfidiæ, rabies, furor, ira, libido. Sanguinis amp;nbsp;diri, fpongia dira fids.

Sextus Alexander iaceo hie, iani liberagaiidc Roma, tibi quoniam mors mea, vita fuit.

Sed quid hxc eb iflis foltim commemoro f ettnttfi quisyel-letfingula, de eiufmodialinruir, quaq^teEontifiium quot;virtutibtu 7agt;-paliku^ perfequ!,plurtma 'volufnina non fufficerent,

yirùm has tihi Gotthariki rents tuorum Eontificum laudes, ex tuK, quos a^nofets, ,gt;duSort 1gt;m, oh oculos ponere hreuiter rolui, rt omifitt mendaeijs, qua reftri de Luthero, turpifiimementientes, ^arfirunt, tu^ /ithinde in tuo libella odiose répétés, hifie tuorunt rirtutibus te obleSes, tir porro Luthero maleditere ceffies,

Äntequam rero à te dificedam, heus Domine Canonîce,munt e^t lt;p‘*lt;gt;d adhuc teeum agam. Ed^ autem hoc : Quafio te mi homo, Itctat mihi hona tua renia, pauUf^er tuis r er bés, figura, quam ex T^etorum fchola mutuatus es, rti.

Q^dß nunc uApofiolos Domini, Lumina Ecclefia, Tetrutn dien amp;nbsp;Eaulum^ eorum^ yualvifuicejfores in primitiua Ecclefia, pioSffanSos, ßmfiices, abfi^ omni pompa, officium Epifcopale fa-cientes,ad ritamredire contingeret, quibtts quafo rerbis,Illu-ßrißimePrinceps, Dux Dauaria,Domine clementifiime, Pontifices ifios, modo quos reetnfuimui, alios^ ipforum complices, allo-^muros exifiimas f Quibus fdicam.

Eosne Chrifti Saluatoris noßri ricarijd Eos ne capita Ec-eleßa Catholica Eos noßri fuccefforesi' Et rndepompa haepluf quam regia, imo PerficadQ^x reflra impietas potius, quam piet as ißa irreligiofa dQwd ros doSrina genus fonatisddoSrina no-ßraa robis fepulta rJÇ, Praferipfi ego, Paulus admirabtindus, ' diceret.

-ocr page 151-

Aducrfus Geofgïum Gotthaïdum.

Jiceretyin EpifloÏA mea adT^manos, modum amp;nbsp;rationem ptaa-toril/iti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ionje^uendtttcernam)qult;eeE[^ ^er fidem in €hri-

flum ^ropiciatorem amp;nbsp;redemptorem ynictim, abjque operibsu.

ftin hominif iufl’ficatione extludantur, quid qii«lo remanebiti niji jolafidei ^Cur ergo hanc meam damnaßiis in yefira Sjnagoga, Trtdenti, do^nnam Nihil de 'Veiert noflrafimpluitate ampliU't reliquum. Quü hic apparattti Aharomati in 'Panoplitt 'veflra

ceremonia in Liturgia tarn multipliées ƒ Ego, diBurus effet *Petrtu, Ccenam Tiomini celehraturus, jola amp;ynica Dominica ora~ tione recitata, conffcraui, Ende igitur hac ysflra, qua affuift^ßn-gulipro arhitrio, amp;nbsp;de yeßro ingenio in ’^hffa f quamjacrificium effè yerè propiciatoriumpro peccattsyiuorum nbsp;nbsp;mortuorumaffe^

rere noneruhefciï^ : dim meum Dominum tn crute exilamalße au~ dierim-.confumatumefl. Et 'vnicaoblationeinaternuconj'umauiffi ßen^ißcündos quot;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hac yeflraimpietas,qua blaffhemia inpaffto-

nem dileblißimi mei Domini lefu Chrifli Nihilnoflrum in templù tiefirtsyidemu6,autaudtmw,lednouafa^afunt omnia. Ende.n. Ehrifma Deflru,oleum, aqua,flil,ignis,herblt;e dr frondes,cerei,aUaqj innumera, magicd confecrationibu/s, fluincantationibufpotiui,in altos'^fusexecratesmagiSiquam fatros, exorciflita, non flcui ac flmultts cacodamonum myriadibus effent bona ilia Deicreatura obfeffx, qui charaBeribu« amp;nbsp;toniurationibui 'Vtflrù tijciendi ef fenE Et ynde Agnus tile Dei cereus, de quo Eccleliamfiducentes, docetts: Eeccatum frangtt, yt Chriflifanguis 'iCum 'vnicus fit tile, qui tollitpeccatum mundi,digito ’Ëaptifla monflratus.Qwt altaria in omnibus anguld.^quot '^exilla, lampades,luminariain meridief Noua dodrina,abrogatayelcorrupta amp;deprauata noflra,amp;'Ero-phetaru,acinprimis Saluatorü noflri Chrifli. Traditiones quas no~ flro nomine yeditatitiEctleflaq^ Chrifli obtruflflis, à 'vobis cofiÜas, r.onrecognofitni .Cuq, noluenm ego’Paulus,difcipulos meo,autTetri appeïlarinominv,Endetot°MlonacborueSr'Monialiù‘\lonafleriaC

io

-ocr page 152-

i4i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dcfenfio lacobi Hcerbrandi

in eiique tot exttmJM gt;nbsp;non apum,ߣi fucorum ignauoram, qui rique omnesamp;finguli 14 futs Authoribm nomma fitnt jortiti » ttt tot fe^aStdijjeSUf Et'vndt, quitfumui'Vosgt;iSM^iciy iUud olim Ethnitorumttmplfitn» in quo dijomnet,hoctdola t ah tthnictt Idololatris T^manis, ‘Klatoribuf 'Veßrts colehantur : iam tantum mutatds nominibus Idolorum t in honorem T). lAaria, amp;nbsp;omnium fanldorum confecra/lit f7). T^^ariam 'pirginemj tanquam Deorum magnam matrem',me Tetrum coUegam meum,lt;!ir reliquosApofto-los ac ’Martyres colitis, inuocatis ciim neq, ego, neque tile coUega hit meus, de cuius yosßucceßionegloriamini, id ferre in yita, dum mirandaper7)eigratiam opera faceremus,'Voluerimusynquam!* Q^dfoli Deo omnipotenti hie debeatur honor amp;nbsp;cultus,

i^ndeporro Epifeopiyefiri, Tresbyteri, DiaconiTafiores, quos coniugatos ejfe yolui,ficut hie Colkga meus maritusfuit,fuam fecum circumducens yxorem, in eulibatu impurifimo, maximo cumEcclefix offendiculo yiuentes, eisq^a yob is interdiilum con-iugio, quam dxmoniorum, antequam à yobis excogitata amp;nbsp;intro-duHa effet in Ecclefam, dixi doiirinam, fedulo^ yt caueretist monuil

I. Tetr. s.

ï.Theff.1.

Ccenam Domini, ficut accepi à Domino, Ecclefijs tradidi fi-delitenSedhanciam à y obis facrilegemusilatamyideo in Ecclefijs yeflris, 'E^ma,t^pafiim,ybicun^yos Dominamini elero, contra College huius mei interdi£lum, iureiurando yobis eos objlri^os tenentes,

7Aon ergo yos,nofirosfitcceffores, non Chrifii yicarios agnofii-muSffidaduerfarios, hoc eli^iAntichrifios, in templo Deifiden-tes, omniajj que Deifunt,euertentes,

Aÿte igitur in malam rem, y os impoflores, iAntichrifti, Idololatre, Eyrann^perficutorespiorum crudelifiimi » hofles Chri-fti, eius^ Ecclefiefatttfiimi, omnes operarijiniquitatis, cum omni-btuyefiris, quicharaderembellie acteperunt, quoiC^xcosyobif

-ocr page 153-

Aduerfus Gcorgiuin Gotthardum. 167 CKW feduxifiii infoueam ignii infernalit,lt;iM Dinbolii amp;nbsp;'Tolis f^ratus.

Hac fjr lorumfimiUa^Herots ifli,Eccltßa anteßgnanhAp- -floltidiUuri tßintiCertum eß.Et y bi tu, Tiomint Canomceßi man-furM,ifiorum 7^m.tuorum T’ont iß cum 'Patronw, twviderts.Ca-ue tibi, amp;nbsp;in tempore rtßpißctu,nec aliot etiam tecum in barathrum inferni pracipites^

Hxcà teprouocatui, ref^ondendaejß adtuttm,magna yer-borum pompa adornatum,ßd rerum bonarum, eSr ’tierarum inopem (indiget enimmalaamp;morbidacaufa, fapienübuimedicamentis) Libellum iudicaui, metnori mente teneto,ne tibi pofieanon pradiEfa eße, nimtf firo con^utri poßü, D-sm tibißtniorem men-tem largiatur.

Quodad Collegam meum Ti.lacobum Andrea attinet,quem Cyciopem Tubingeß'em appellat, amp;nbsp;duplitvs turpitudinü in ma-ledico firipto tuo reum agît,is tibi reßondet: Sibi minime nouum aut mir um yideri^famam ipßus abste ladi: clim'^miuerße Sueui-ca Tgt;Tationi os tuum ßurcum maledicum nonpepercerit, Suam autem innocentiam non modopublicisScriptisiampridem, partim etiam ipfo peregre abßente per collegas aßertam,ßd inßper tibi quoq, nunciat, qua T). Lucas Oßander in nouißimo ßio ßripto contra T^fenbußchium, impietatis tua ßiciumpag. 44..ßripftt:

•videlicet a »ullo bono ^honefioyirohoc crimenßbiobie-amp;um eße.Et adßi nominü amp;nbsp;hionorisdefenßonem legibus conceßam,te turpiter eifflagitiosè

mentiri affirmât,

SOLI DEO GLOT^IA.

-ocr page 154-

ERRATA QJf A D A M SIC CTO'R KI G S.

Prior num. paginam, porter. lin. notar. ■

4.#./4«f2.e25'iizZx»ot. 7. i.transferens. lo.inmarg.PßtlA. Ead.' 7. il fine, ego. 25. ç.afi.annuendùm.26. 4.. a fine, Qaibus ver-bü? 27. 2. dele interrogntionù fignum. 57. u.fequuntur. 77. 14. malum. 6^.7.'Pacefidnt. 7S. i7. folennitates. S2.penulr, demeritif. 86.6. afin. Ecclefitafiii. 88. 7.afine. quam. Ead. 4. 4 fin-pofi,inù,adde, ne. (gt;7. i7.confiejjd. Ç7. lo.^uinimb. loi. 4. ^fin.ignorantes.lb.2.ii fin. coelefte. 104.11. Nonin quibus non. 107. i7.delepfinH:um. Ead. in.àfi.adde.carnùprauam. ib.ô.à fi. poll, concupifcentiam, adde, carnieprauam. 112. ó.afin.poft, fed, adde,poftea. 116. i7.àfi.artdam.Mi7. io.àfi.proaderit,ad-teen. lb. p.àün.pofi, Eefiiondeo, lege^: Nemo ergo faluabhur, ^ntvosaudndoä:or€i.,^fiequhur.Sed,amp;c. 121. à.dfin.proea, ifige, eadem, 127.4, qua. Ead. 7-nfia.P9nttficw. 172,16, eon- gt;

-ocr page 155-

-ocr page 156-