Oratio

DE HISTORIA

EIVSQVE DIGNITA-TE, PARTIBVS, ATQ.VE IN PRIMIS EA, Q_V Æ DE G E NTIL IT A TIB V S

AGIT, NEC NON ALIIS, QVÆ AD IDEM argumentum pcrtinentia, moneri vtilitcr polTevifafunc:

Scripta 5c recitata præfationis in præleôtionum publicarum operas ergo.

REINERO REINECCIO

STEINHEMIO.

FRANCOFVRTI

apvd and. wechelvm.

M. D. L X X X.

P R INCI P I ET DOMINO, DN. IOHANNI GEORGIO, S. ROM. IMPERII ARCHlC AMERARIO ET ELECTORI VlIVIRO, MARCHIO-ni Brandeburg. Duci PrulTorum , Stetinenfium, Pomeranorumi CafluborumjSlauorum, ôcc.Burggrafîo Noribergen-fi,amp;c.PrincipioptimOjDominofuo

clementiflimo:

REINERVS REINECCIVS STEINHEMIVS.

VoD ^jrgehant necejjarii at que amicijproba-^^ ' bant collegA:, eff,agitabantquadam beneuolen-tiamp; fjropenfionSi nonnuUafortaßü emolum^-' Il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quamdePIifioriaeiuf^digni^

at ionic in prc.kciionum noPirarum quot;^ic^ orationem habuißem jpubliciiurü facer e : id cùmfaufi ali cuius ominis atq^ pramp;^ 2^;;^ figitionislpeciehaberetf d.enegari d me refa-gandonon de buit, èi interejfe me a ducebam ^tfudiorum nofirorum ratio quîbus in academiis,quibujqßub TrAceptoribuspotißimum P^^^pcißem^confiar et publice. (*AdJoamp;cea Hifloris, conditio ,ea ‘visatq^ am pilt udo eHj ^tficutiperßnonpoteFb non omnibus comtnendatißi-ma eßeiitadignitatieius atq^^jtilitati nuliorum etogiorumprAdica^ tionesßa^isß^it :gt;ßd omnem omnium ingeniorum induflriam atcq^ efß-cacitat emßperet. ßfuare cerner e e^if'erme in particuliSitanquamj deimmenjoaceruo decerptis, plerorunq^ operas occupari. Qjpibus ßua merit o c ommendat io permanetdta rimari efontibus qutidam no--bisaccuratuistotaderetanqudhißortamaliquameßingere, 'vi'^ ßmfuit.ISblt;:que ‘verb cum in id‘velutitheatrumßeblands. nobilißim^ gentesßebiandißsmmi monarch a , regeSiproceres sproducantur, non poteil iucundtßima cogmtionis Itberalis cupidissanimus ^oluptate^ ex piert. Puer it et iamfortè, quod departium htßoriA dißrimines in

B P I S T O L A DEDICATOR} A. (Jt'iapotißimumdefiidandum3 dentc^quibHsadeam 'vtis^radienduin ßfjexpoßfioninoflrAdebeatur. Certe quide oß^erunttrah^tuido itc-rumßßndfildmßimmi monarch a 3 qui auü or it ate ^patrocinio lu-culent 0 aftijjulent ur3ßd et iamßriptores3quorum explicatione operA-preciumßaölußiAit. oßremb neq^illudomißum3 quidadhißoriAfcri-pttonemrequiratur3^ refelluntur'tT°fiK^l^Tty'ißruliuluJ^euellitur, quinonßlum m hißortAtra^tionetironibi4T3ßedetiamaliquoußque progreßis 3 peneque RofciÜ3iniiciplerunqueaßolet.

Hac cum itaßnt3 comment at luncula hAC noßra it a demumfer-r e iucempoße ^'ideretur3ßßrmißimum aliquodpatroctnium adtun-Hum haberet 3 d quo ißudpotißimu 3ßibie^ione quapar eil3petereW3 JOHANN. GEORGPRiNc. BL. 7)omineclementiß.Hluflriß.Ex-c eifit OS T~.occurrebat. Stemmest nihildicam de amplifiimis beneficia ab Elxcels. in me collatÜ3pro quibutßbieätißimifludii obßeruantiu debeo debereque •volo perpetuamineque attingam3po^ aduerßo s cafiut quoßdam3 ludißcanteperappofitos atque accommodatostalimmtfile“ rioinpietatifieußanguini debttorum ofiiciorücultufortuna3exopta-tißimumm Excels. Td.mihimagißratum3 clementtßimumqueacbe-nignißtmum tarn rei ac fortunarum 3qudmßudiorum protecdoreni '

obtigißeiita quidem minime celata ab Excels. T. 'veldifiipli-nA ratio 3CuiuAprofeßio mihi demandât a eßet3 ue loper a nodtrA eße de-bebant. Neque repetendum de ^traltbet quiequam duxi. Hoc opto etiam atque etiam 3 adebque ab Excels. nbsp;nbsp;nbsp;ßubiedlißime precor,

amboA d me commendatißimas habeat. de re in prolixio-remfijiem indue ar 3 cum-alia 3 quAfiaüerenunquamfiereaßolent 3tum illud omnium certißimum3de Excels. T. erga religtonem3 rempub. lit-ter OS digno PatrepatriA refipeElu 3 argumentum confirmât, fi^uodad me at tinet 3 it a duce Spiritufanédo 3 comitibusßndbißimis Ulis genlis) , nbsp;nbsp;quos EcclefiiA Tiocabulo oAngelosappellamus 3ßlitamfiudioru nsiam

pergam3 ^t^quAproficifii debit afabieidißimAque obfiruantiA oß-ciaabhumilitatenodirapoßunt3in Excels. T.nunquamnocondient,

dßcAterispartibus3qua dec et diligentia3fludio3fide3perfundlus ^^idear. Ex c eifit as E'.bene Çfiféliciter njaleat.

Francofurto ad Viadrum3]\/[.Iunii

D.XXVIi. CIO. IO. LXXIX.

DE

DE HISTORIA EIVSQVE

D I G N I T A T E, amp;c.

Oratio.

.1

RoGRESSoad dicendum mihi ex officio înhuncampliffitnum confeffumveftrum, Magnifiée Domine Redor, illuftres amp;nbsp;genc-rofi Barones, clariflimi amp;nbsp;ornatiffimi viri,lioneftiflimaque omnium ordinum iuuentus, fecundum cœleftis numinis propicium fauo-rcmpræcipuèbeneuolendaveftra, amp;nbsp;diferta: arque elegantis ora-tionis copia,opusforeperfpicio. Sed de ilia, qui alios ram benignif-fimèaudiueritis, audirequefoleatis,dubitarehauddeberemihi vi-deor,neque omnia de vobis fibi pollicenti denegandam exiftime ris, oro : ab bac quàm deficiar,quotque ea me félicitas poft fc parafangis reliquerit, vtinam attingeïe necefle mihi non eflet. Tarnen quæ id incommodura refarciat,iterum de beneuolentia veftra mefpesfi.ibleuat.Iccircoacquiefcereineaitamepatiemini,vtvoluifleme,vobisfâtfir, hoc eftjciim Nafone voluntatcm,cùm vires define,collaudetis.

Quia autem fuperiore anno hofpitem me primùm academianoftra excepit,amp; dum^ aliud ago,cœleftis ilia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuius nutu mortalium res, amp;nbsp;quicquid vfpiam eft, guber-

nantur,snhancmeftationemconocavit,nonfuntforfitannulli,quideftüdi(s meis,dc-que me ipfo,explorata ante habere omnia geftianr. Sed eft fcilicet iam his refponfum publicè:necpleraque, cùm resitaferrer,Ûfummomagiftratucelata.Vnum idaddo, cùmpuerilisdifciplinæ,primaequeadolefcentiæ,incunabula ac rudimentaàfeliceillo ingeniorum informatore, lohanne Glandorpio, percepiflem, amp;nbsp;maturitatem nonnul-iamaddidifletinilluftriGohpergenfiludo D. HenricusPaxmanus, Profeftbracadc-miæhuius publicus,deque me exinde præclarifîîmèfemper meritus patronus, reliquu me licceraruin perdifeendarum arque excolendarum curfuminacademijs, Marput-genfi,Vitcb'ergcnfi,Ienenfi amp;nbsp;Lipfienfi peregiflè. Nec inficias vllo modo ire vel debeo vel poflùm,quicquid m artibus, quicquid in linguis, quicquid denique in eo difeiplinx genere,circaquodpofteavniuerfum ferme ftudiumnoftrumconftitit,hoceft,anti-quitatisamp;Hiftoriarumtraiftationeprofeci, id potiflimum mcpræceptoribus, Glan-dorpiOjPaxmanOjCafparo Peucero amp;loachimo Camerario debere. Et extâtquidem demeamp;illisipfisftudijsmeisteftimonia fingulorum tam priuataquàm publica, eaqs (quidenimdiffimulem?)perquamhonorifica.QuodfincquehocaIterumreticendum, conati bene multis annis pro modulo noftrofumus,vtdocendopriuatim,fcribendo publicèprodeflemus. Verùmdehishadenus.

Nunc folcnne illud, quemadmodum eft apud Plutarch um, in Romanorum Prin-cipumaugurijs autfacrificijs, hoc age, adid,quodinftitutinoftricaputeft,accedà, argumentum,dequo perorandum mihi, quantum ingenij noftri tenuiras pateretur, exiftimafi'em.inmanuslümam, commoner. Omninoautemdiufufpenfum medeli-beratio tenuit,quidpotiffimum auribus veftris, limatiffiraoque ac politiffimo iudicio, dignura à me afferretur. Ac compereram quidem alia ab alijs, qux vel tempus fuggef-fillet,amp;:quafîexprefîiflet',veldifciplinæ,in cuius explicationeverfarentur,quacdam lex efflagitaflet, pertradata. Q^d poftremum exemplum fequi mihi etiara vifum fuit, fie vtintra confuetorum ftudiorum tanquam fepta confifterem. Et quxiftam volunta-ïemelicerent,caufæerantgrauiffima:. Enimuerovtnonlangueat,fcdpencmortuafir, ca crudita: dodrinx pars,qux rerum geftarum memoriam compleditur:vt pleriqi vix etiam artiumamp;linguarumdeguftatisinitijs tanquam àremo ad tribunal, quemadmodum dici folet, anhelantcs,ad exteras i Ilas grandiores difciplinas,proptcrea quod quç-ftuofxvideantur,nonaccurrant, fedprotcrua quadamaudacia atqjinfoleutiairrum-pant : quàm pauci de fohdaantiquitatis cognitionefoliciti fint, id tam apertum omnibus eft,vtgemercatqueadeôdeplorarepotius,quàminculcare deberevideamur.Dif-feramigiturquantumtempusfert,autprxftari à mepoterir, denobililfima,amp;,fiquid

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R. REINECCII ORATIO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

cftin mciudicij,omnium ferme vtililfima difciplina, Hiftoria inquam, rum quae di* gnitacem eius commendent,rum partes,amp; ip primis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alia,qu£E eodem pef-

tinerent,nec feitu infrudtioQforc vifa funt,pandam.

Principio autem enucicandiim nobis nomen eiufque notio eft. Quod Grxcum cf-fe,fed vfu Latinum fatftum,indeq5 etiam in multas alias linguas tranllatum, neminem nifiinbonislitterisplanchofpitem,fugere poteft:cui irt reliquisßgnificatis etiam vis memoriæprodcndiamp;commemorandiineft. Eft igitur Hiftoria rei geftæ ex-pofitio. Nam earn à Quintiliano traditam deßnitionem,prxcxteris omnibus,quas Po jybius,Ciceroamp;:aIijhabent,retineremalui.Vtauteminteriediftèrant,Hiftoria,Com-mentarij,Anna!es,Fafti,Ephcmerides,Chronica,Chronologia,alibidicendumfueiic. Poft etiam de partibus Hiftoria: feparatira agemus.

CîEterùm qua: Hiftoriam,eiufq5 dignitatem, nobis commendent,ferme innumcra funt. Nam vtquædampauloaltiusrepetamus,amp;:adipfagenerishumaniprimordiare-grcdiamur,fatisconftar,primamillamamp;antiquiftimam Patrum fchola difciplina: hiiic vcl maxime ftuduifl'e. Res autemitafehabet. Ciimàfratris Abelis cæde tanquam abs-tentusquifpiam,fecundum Cyprianivocabulum,arcereturalaribusamp;:facrispatcrnis facinorofus ille,facinoroforumque parens atque parricida,Cainus,fuos deinde amp;nbsp;pe-culiares agitate cœtusoccœpit,fed vtmaliciofafimulatione(Græcilt;zr«xflt;'rii'vocaf}quæ ramen miramfanârimonixfpeciem baberet,cultusnouosinftituerit,amp;do(ftrinäqiiali permanus à parentibusaccepram palam corruperit. Obdurauitquedeincepsinimpio coinftituto totaCainipofteritas,amp;itaobdurauit,vtetiamartiMm,quas Adamus -s?©»«-aA'xwf cum ipßs Jitterarum elementisinuenerat.ftudiumneglexeritjfequeadea tantum conuerterit,qua: ad culturavita:molliorem,luxumamp;omnis generis vo'uptatcspcrti-nerent. Hinccft,quódipfe Caihusagriculturam exercuir, amp;nbsp;vrbcsextrucndimoduin docuit,condita à feamp;appellatadetilij nomine Enocho. A Lamecho,qui quinto loco à Caino natus fuit,in troduda eftdabal tabernaculorum vfum monftrauif, amp;nbsp;primus pecuariamfecit:IubalMufieamrepcrit:Tubalcainartemconflandimctall3,ô^ in-dealiquidcudedi. Gerte quidemdelubalfvthocobirerinfcramus)multarumlinguarum vfurpatione verbum iubilarepermanßt. Necdubiumvllumhabeo,deTubaicai-no Latinam linguam nomé V ulcani, quem Ethnica fuperflitio ignem amp;: louis fabrum crediditjretinuifteiquemadmodum Grçcum ex Ebrça lingua plane idem figni-ficatum abigne refert. Nam quam Latini notioncmfinxere, ridicula prorfus eft. Nec quicquamferediferiminisreperias, quam quod principium modicamhabet Quæ de peregrina appellatione videri mira non debet. Contraque conieduram illam non parum cófirmant,tum q uæ de Vulcani fabulofa hiftoria, qux ad veram T ubalcai-nialludit,his verbis fcripfit Diodorus lib.pcap.iy. Vulcanum(inquit)ferri,aeris,auri,ar-j, genti,omniumq},qua:ignefîbricantur,arteinuenifte,ferunt,camq5cxterosdocuifl'e, amp;:c. turn quod eadem Latina lingua eodem etiam modo nomen amp;numenlanb quod vtrunqj Grxca ignorât,quemadmodum eft apud Ouidium,conferuauit.Eft enim à lauan,fiJio laphet,conditore tarn Græcx quam Latina: gentis, ideoque bifronte credito. Tametli non ignorem abalijs, in quibus Hermanus Mutius, rerum Germanicaru feti-ptor,ipfum Noham lanum habcri,amp; inde bifrontem dici,quod binafecula viderit.

Verum hscccontraiandioribusinnixusftudijs,fandioremqj viuendi viamingref-fus Sethus, Adami Slius tertius, tarn religionis veritatem, quàtn artes à pâtre adinuen-tas,hoc eft,dodrinam Phyficam, Aftronomiam amp;nbsp;alias omni contentionc cxcoluit, amp;nbsp;ad pofteros propagauit. In primis autem religionis accenfum ftudiumEnofß tempori-bus fhit. Inde enim eft,quôd litterx facrç inuocari turn nomen Domini cœpiflc dicut. Cumqs fandiflimi homines tantarum return conferuari memoriam, amp;nbsp;eximioaliquo monumento propagariadpofterosfat3gerent,faciundumitacenfuere,vtduabusere-dis columniSjVna lateritia,altera Jâpîdea,illam veluti Hiftoriaminfcribcrent.Enimuc-ro amp;nbsp;à Tacito traditum eft, antiquiftima memoriz humanæ monumenta faxis impref-fa fuiflc. Quibus lofephus,qui hiftoriam,quam dixi, no expofitam alioqui in facrarum litterarum libris, fed quam ipfe religiofa maiorum obferuationc, fideliq; cuftodia,tra-ditam Antiquitatibusfuis inferuit, hocprætercaaddidit, lapideam columnamluaet-îamnura ztate in Syria reliquä fuifle. Nam ca communis,nec raco iudicio imptobâda, dodorutn

DE HISTORIÆ DIGNITATE.

doâorum opinio e(t, primam generis humanifedemcircaDamafcumextttifle, ira quidem, vt etiam vrbs ilia de cæde Abelis nomen craxifle, exiftimctur, ac li dicas fac-ciim fanguinis.

Eft igiturhæc omnium prima,dequaquidem nobis confier, relata in lirrerasHiflo-ria, qua tanquam doiSrinæcœlcflisBiblijs, quemadmodumnuncloquimur, breui quadam iytivKhomJi^a.,fanôlorum Pacrum auditores ante Diluuium vfi fuerc. Nec ambi-gam, cofdcm ibi veluti ad fanum aliquod, aut fcholam publicam, conueniflc, Quod fl cui etiam columnas credere aras quafdam,in quibus de more facrificia fièrent,lacrç' Z concionesadiungerentur,]ibet,nihilreclaroârim.

ADiIuuio,cùmintcrijfrctaquarumelunicabforpta vtreliquaCainipofleritas, ira etiam tam bac quàmpiorumfoboleeditia5«i» illi Gigantes ac potentes, à feculovirifa-inofi,vthabetvetus tranflatio, idefl,natiè.porentutn connubijs, qui Heroes amp;nbsp;tanqua Semidei viderj vellent,fo]ufq;Nohacumvxore,filijsamp;nuribuscôferuatus mirabilicer inarcacfletjfed paulo pôfl,liocefl,fermcannorum centum fpatio, quemadmodû ple-riq5ca!culumfubduxere, genushumanum felicifîîmo filiorumNohatquafigermine iterumin immenfum creuiffet, vt iam prima Patrum fedes no omnes caperet, prinfqua ■ àfeinuicemcolonijsdiuellerentur.commune quoddam omnium extare inonumentu voluerennitumqsde vaflaillaturris Babylonicarextruclione, cuiusfafligiuracœ'û at-tingerec,quemadmoduloquiturHiftoriafacra,confiliumfuit. TametJiveiôquidde tûtahac repleriqjtam veteresquàmrecentesfcripferint fenferintqj,haudfim nefeins, tarnen ncq; cam improbarimconieduram,repetitumaliquo modo Ecclcfiæ ante Diluuium de duabuscolumnis exemplum fuifiè: fed quod fl rufloresifli propter Dt'^uij exauclatum periculum opéréauguftioreatq;ambitiofiore, deniq; etiam firmior , fu-perareniterentur.Cumqj in tanta hominum multitudineiamnonfolùmdcreligione, idqueauôlorepotiiflmumChamo,NohæF.quemIiuoramp;êdiris paternis furiæadid infîitutum perpellerent, (nam in banc penitus fententiam imus, fJuifle Cbamum natura procliuem in vitia, ideoqj pias patris obiurgationes tuliffe indignius: amp;nbsp;poflqua tandem tam ex ebrietatebuiusfortuita, quàm exætatedecrcpitacalumniandioccafionê naâusfuitjindciamplanèprodeliro eum babuiflè, perqsbominumoratraduxiflc.jamp;i: doélrinxcœleflisveritatemabeotraditam,vt religion! fuænouæfucumFacerct,ako quodafupcrcilio contemfifle ac derififîe ) variare fententix cccpiflent, ôâ détériorés fa-nioremvinccrent,verumetiaraproterualicentiaatq5audacia vuigi cfeuifret,vtvfita-taanteapaternaimperia,quorumfummapœnaefrctexclufioàfacris(GræçiÂ('’a9t/^a7jlt;^c'»

VGcant) non ampliuslocum baberent, fed improbiacfacinorofî im-punègrafrarencur,ideoque prcmulgata cœlituseflet fandio recens, amp;nbsp;priori ante Diluuium feculo plane ignota:Quibominisfanguinemfudcrit,ipfiusinuicéfanguis per hominemfundatur: quo magiflratusaudoritas,arque infonresanimaduerteiidipotc-ftasinftituituramp;confirmatur,concurrerepræteream, quamdixi, cxtrudionisiflius niirificaîcaufam etiam bæ potuerunt.

Quôdinufitatçmolis,ideoq;,qucmadmodufibipcrfuaferant,pcrpctuomonuméto i,' confuIereinmemoriâdeDiluuio, generis bumaniinftauratio'neacpropagatione, deniq;etiampercoloniarumdcdudionem,quæinhoclococœpiiret,infecut3diflîpa-tionefluduerunr.

Qnôdreligion!iflinouæatqjdeprauatx, cuipræcipuècultu ignisfacri, quêBiblica bifloriaVrChaldxorunominauit,accéfeo,ccrtâfedem, eamqjipfaflruduræ arte atq; araplitudine^'enerabilêdeflinatamefle voluere, ira vt ad bancalligativniuerficfient, ab eadeinceps dodrinx amp;: rituura norma pcterctur:quiquc diflentirc audcrenr,im-pictatis rei peragerentur.

Vtexeodemlocopermagiflratum, maleficiorum aceufati amp;nbsp;conuidi, plederen-tur, buiufque audoritas amp;nbsp;veneratio de coniunda religionis fede adaugerctur.

Qiiodcxfuperbo amp;: ambiciofo peneque mimitabili operefamam nominisperen- im nem aftedarent,amp; celebrari inde ad omnem pofleri tatem vellent.

Nec fortc,quod ad primam amp;nbsp;tertiam caufam attinet, quicquam quod magnoper« reprebendatur.fuerit.Scdfccundaadmanifeflamimpietatcmfpedat: amp;:quarca nihil nifî peruefum animi faftum habet.

a iiij;

I

4 •« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R. RËINECCH ORATIO

Qitod fi qui ctiain,ad omnem caucndam ac tollendam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confirmari ßriguladc

exemplisfimilibusvolent, etfi eqiiidem prolixitatis declinatefaftidiummallem, tarnen neque eam defugiendatn operam duxi ; ac rogatos exteros volo, modicx digref-fioni ignofeant.

Ergo vt de primo primùmagamus,conucnîunt cum eo,quçfupràdelanodiximus. Neque enim dubium eft,idco bifrontem confiä:um,quöd tarn Grxeorum quam Lati-norum conditorhaberctur. Et additam in veteribus nummis imagini eins naupm, di-luuij memoriam,amp;Nohæarcam,nauigiofimilem,fignifîcareautumo.

De altero res adliuc planior eft. Sufiragantur enim litterx faerx, amp;nbsp;ita fulFragantur, vtcultum ignis facri VrChaldxorumappellent ,proptereaquödingenteillaprimum cœperit, indeque porrö in alias terras exportatus fit. Enimueroeundemamp;Perfisamp;S Grxeis amp;nbsp;Romanis, qui poft Aflyrios amp;nbsp;Chaldxos in ordinem redados i n monarchia-rumdignitarefibiinuicemfucceirere,vfitatumfuifle,dehiftorijsipforumliquet.Etad-dunturadeofingulorumdenominationes. NamPerfxOrimafdam,Græci tn'iw',Latini Veftam dixere.Tametfi omnes ex vno amp;nbsp;eodemEbrxxlinguæfonte promanârint. Eft cnim Orimafda Orim Hcfed, ac fidicas lumen fandum,*óa,quod Latini quadam dialed! Æolicæimitatione in Veftam detorfere,Efch Ja, ignis Domini. Nequeabhorreta veto,impietatishuiusprincipiumefalfa quadam acfuperftitiola de diuina natura per-fuafione extitifte. Hane enim cîim facrx litterx in luce inacceftibili efle aftruant,amp; iple Deus Deut. 4. fe ignem edacem appellet,denique etiam ignis lucidus fi t,atquc in Patru facrifieijs, cum litatum eflet,fæpe hoftiamabfumpferit,creditum inde fuit, diuinutn quiddam igni inefle, vel potius huncDcumipfum efle. Certequidcmamp;MofiDeus Exod.3.quemibiilleamp;angelumamp;:Iehouamvocat, hoc eft, Filius Dei in flammaignis demedioruboapparuit: idemque Ifraelitasceu poftliminio Chananxamrepctentes interdit! in columna nubis, de node in columna ignis prxeeflit : itaque etiam fuperat-camoracularemrefcdit: amp;: Mofividere fplendoremciuscupienti, id mortal!fis efle, quinvitam amittat, negat. EquapoftremahiftoriaSemelesamp;IouisElicijfibulasna-tas,cred!derim, alluduntqueeodem, quædeÆfcuIapioamp;SeruioTuIIioregeprodita funt.Nequeomnino inueniaspaucasalias fimilisfermeoriginisEtlinicorumreligio-nes. NamxquevetuftumiliumPenatiumcultum, quern habethiftoriaLabanisGen. 3 (,abfq5 omni dubio myfterium iftud peperi t, quod Ecclefix Chriftianæ dodores fen-tiunt, FiliumDei ea humanx formx fpecie cum primisPatribuslocutum, qua pofteahumanamnaturam vere è Maria virginealTumfit : vtftatuamus,audorescui-dampatefadionisilliusmcmorixftuduilTe. Cumqueexemplum iftud, vt eft De!

malignus illefpiritus xmularetur,feque pro angelo lucis venditando turn alias turn animalium etiam variorum formas reprxfentaret,monftrofis iftis numinibüs,qux vc-terum monumentis tradita funt, occafionem dedit. Nam vtprxeipuaattingam, Athc-nienfes Noduam amp;nbsp;Draconcm, tanquam Minerux (acratos, Ægyptij pene innumcra an!mal!a,refqueadeôinhort!snafcentes,veneratifunt. Et pertinet eodemPocticade DeorumprxGigantumformidinc in Ægyptotransformatione, fabula, quam Otiidi-ushabetlib.y.Metamorph. Neque obfcurarecentiora vel in nomine ChriftianoMa-gorum à plerifquerelata exempla,notum etiam vcterumftrigumfafcinum,'quodliaud fcio an non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxprimant,quç de hircis,im puris amoribus atque venefieijs fcruien-

tibus, aeremque volando traijcientibus,vulgöfabulantur.EtfiquodadPenatiuttiamp;: reliquumftatuarumcultumattinet, alia amp;nbsp;noua huicpóft impofturaabeodemraali-gno illo fpiritu prxdidionum prxftigijs,circa has organa fualudificante,'6^ oraculisdi-uinitatisopin!onemacvcnerationcmconfirmante,acceflit. Quare ci'irn Ifraelitarum rempublicamipfe Deus opt. max. legibus cohftitueret, omnem flmulacrorumvfum fuftulit,atquein eos,qui contraauderent,grauiflimampcenamfanciuit,fempcrque fere irrogauir. Neque fane non manifeftiflima flint in Romana amp;nbsp;Grxca Ecciefia ab imaginumvencrationeprofedaincommoda.Sedreducaturintrametasfliasquafiex-currens oratio. Addoque iam rcliqua hue pertinentia velutiKpme*lt;,ac principe loco Oracula. In quibusantiquiffimaomniumfunt louis Hammonisin Libya,amp;:Dodonx-uminGrxciafeuEpiro.Dehisitafcntio, principio ea dodrinxamp;facrificiorumfçdcs fuilTe. Nec difeerno Hammonis nomen à Gham,filio Nohx, ficutiadhuepropius altera louis

DE HISTORIÆ DIGNITÄT E. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

ra louis Dodonæi denominatio originemfuamàDodanimo, quiintcrfilioslauanis niemoratur,expritnit arque demonftrat. Eftquc per louem Hammoncm intelligenda religio,veldodrina,atqjfacrificiorum ritus Chami de Deo Iehoua,vtperlouem Do-donæum'itidem Dodanimi religio, fed vtraque mox ab initio, hoc eft cœpto ac turba-to turris Babylonicæ opere,corrupta, amp;nbsp;cæremonijs ipfis denique in meras nugasma-nifeftamqueimpofturamconueriis.Indeenim funtoraculiDodonaeiquercus vocales, indecolumba:fatidicæ. Etfi poftremismemoria colnmbxexarca aNohaemifla; præbereoccafionem potuit. Cui poftea peciiliaris Theflalorum confuetudoacceflic, qui miilieres diuinatrices’rtÄfwJ'af, hoc eft,columbas vocarunt.Et funt in recentioribus, qui de eadem confuetudine manafle locutiones quaidam Gcrmanicas in delirantes amp;nbsp;mentientes exiftiment. Secundo loco refero hue Poeticam de Gigantum fa-bulam. Certumenim eft, profeótam hancexobfeura de turris Babylonien cxtruólio-ne fama. Cumque eadem fabulaimpietas notetur,reélèhæc de Idololatricç religionis fedeexcogitataaccipietur. PoftremamconiedurapraebetSemiramidishiftoria. Hæc cnimcùm Babylonem inftauraret, grandemillam turris molem in Beli fanû conuer-tiflevidetur, cùmnequeipfa fortêàprimoconditorumconfilioabhorreret, eamque rem propter religionis fecutas diftradiones iam plane neceftariam duceret. Nomen quidem Belus idem eft cum Baal,notiftimo è Prophetarum feriptis idolo,habetque fî-gnificatum Domini. Nequeè Daniele obfcurumde Nabochodonoforc Magno exemplum fimile eft : quippe qui amp;: ipfe adColofli à feinuenticultumaftringiomnes voluerit. Quibus id tertium accedit,quôdqua:dcfaniiftiusturrialtiflîmaau(ftorum monumentisproditafunt,cumijs,quædeprimalittera:facra:habent,conueniunt. Ac forte Baalis nomen ex illis vnum extitit,quæ Orientales genres principiö de vero Deo vfurpârunt Qua de caufa Semiramis in fano illoftmulacra tria confecrauir,lt;^»f.

Habent enim quandam facræ allcgoriam : Cùm obliquus /lèi feu louis, abfque Omni dubio fit ab Ebr£eolchoua,vtprimam CO perlonam accipiamuszamp;alterawjac tertiapUrefpondeant itidem Ebratis Er amp;: Reuah, quorum illud Dominum, hoc Spr-ritum exprimit : vt iterum ea referamus ad fecundam amp;: tertiam perfonam. Quan-quam neque illud negârim, hiftoriam iftam profanorum audorum expofitionibus plané deprauatam efle. Sicuti econtra de Semiramide verifimile fit, hancearn è paths fchola doiftrinam haufilTe. Neque enim à vero quorundam conicâura aliéna, qui genitam pâtre Semo Nohæ filio volunt. Sanê amp;: nomen ipfius congruit, nec muItumSimma: nomen, quod de altore Semiramidis Diodorus habet, diferepat. Cumque de Semo Hieronyroi ad Euagrium teftimonium in medio fit, quo tefti-monio is cum Melchifedeco idem alferitur, etiam filij’Semi Arphaxadus arque Aftur (de quibus ita à nobis alibi explicatum, vt ilium Belum, Nimrodi fucceftb-rem, hune Ninum ftatuimus) reges, regnorumque conditorcs, amp;nbsp;filia Semiramis regina credi poteft.

Iam fi cui in exempla inquirere libet, quæ receptarum femel religionumpercru-ciatus fæuifiîmaque fupplicia violentas coadiones proponunt, quid omnibus xtati-bus vfitatiusfuifle,reperiemus? De Nabochodonoforc quidem, qui in primamonar-chiafloruit,pauloantèdiôlum. Et fancijt fub finem eiufdem legibus fuis Solon Athe-nienfis : V t nequis in religione mutare aliquid anderer: quæ res poftmodo calunjniam primùmcontraSocratem,deinde contra Ariftotclempeperit. Quaimmanitare tempore tertiæ monarchix graffatusin ludæos fit Antiochus Epiphanes, rex Syriæ, vt Cir-cumeifionem aboleret, contraque carnis fuillx vfum cum facrificijs Ethnicis genti obtruderet,prxterMaccabxorumlibrosIofephihiftoriadocet, amp;: meminit Tacitus libre vigefimoprimo. T andern Romani ludxa potiti, etfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in religionis ritibus

ludxis permifere, mirum tarnen qux feriptores ipforum conuicia in gentem effun-dant: dequibus qui volet prxter alios légat luuenalem Satyrafextaamp;rdecimaquarta, Plutarchum de fuperflitione, lofephum contra Apionem. Horatius etiam amp;Mar-tialis ita Circumeifionem exagitant, vt illeludçosnunccurtos, nuncapellas,hic rc-cutitosvocet. Nec dubitârunt Florus amp;nbsp;Apulcius eofdem impietatis, Cicero amp;nbsp;Lu-canus barbaræ amp;nbsp;incertæ religionis inlimulare. Poft, hoc eft, inde à Neronis tempori-bus Iraperatores Rom.vehemêtet facrificia Ethnica,reges Perfici è familia Artaxerxis

£ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R. REINE CCII ORATIO

ignis cultum,quem à veterum Perfarum memoriarepetitiimopinor, quiqucpræclar» abhiftoria tripartita defcribitur libro lo. cap. 30. adiierfusChriftianosvrlcrc. Hodic Pontificij acerrime pro Mifla fua propugnantj eaquc ceurcligionis notaautnorma quadamaftringiacreuocari ad Ecclefix fuçgremiumomnesvolunt, nequcvtperfi-ciantjftylum folum,fed etiam armaamp;omnisgenerisfuppliciaadhibcnt. Scimus quo-quevtanteSarracenos, itanunc Turcas Alcoranumepeculiaridecretohuiusomnibus intenrarc. NamdeaudorcMahomete hæcindeàquibufdamciranturicTiwwTv^'^ J'Srai t ® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itsefjo/Myaiç ojuTtf èaiatii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S -n^ej-a. ü fipni

Tertiumrepræfentanr,amp;: velutiexdiametroexprimunt, quæ de Pcrfico numinc Orimafda,feuignefacro,audorum monumentisproditafunt. Nam Reges Perfarum, vtveneratioindeipfismaiorconciIiaretur,ignem hunc,impoGtumara;, quamequus candiduspreciofc ornatus geftaret, præferri fibi voluere: plane adeummodumca-demqué pömpa,qua hodie Ponti ficibus Romanis ipfiflitna quadam panis my-fticus ptacferri folet. Ac profeélam inde confuetudinem lufpicor, quod vti itidem nunc Romani Pontifices (licet de alio principio)adorari voluere.Quamiaâitansapud 3) Plutarcbumin vitaThemiftoclis Artabanus: Apudnos,inquir,cùm multæfintacpul-33 cræ leges, ea omnium praftantiflima eft, quæ lionorare regem adorarcqileeum, tan-33 quam Dei omnia conferuantiseffigiem,iubet. Hadenus Plutarchus. QLinamp; Jfraeli-ticiRegesoperamdedere, vtquolocodomicilium baberent, ibiamp;rarcadiuinacftet. Nam cum Sauli temporibus banc Gabaa babüiflet, Dauid Hierofolymamtranftulir. Vbideprædiâioneatque præfcripto cœlefti Solomon temploconftruclo, vt exindc ibi remanerctjperfecit. Qu^am rem cùm exregni æmulatione eleuaret Ieroboamtl$,amp; nouis Betbele amp;nbsp;Dane aris conditis, edido nc quis Hierofolymam religionis caufa pc-teret,fanxiftet,borribilidiftradioni,multipliciqueidololatriæ,occafionêprçbuit.Nec componibocingcnte ilia diflldiumpotuit, decern tribuumlfraelitismaiorum exempla, amp;quandam religionis in externisprecumamp; facrificiorumritibuslibcrtatem,Iu-dæis fandionem diuinam Dcut.ix. de certo loco iadantibus. Et recruduitcadem con-tentio,decemtribubusiamabdudis,cumfucceflbribus in fedes eoium Cutbæis (Sic enim lofepbuspatria lingua à Cutbo fl. quern aliquiCopben inteIJigunr,nominauir) feu Samaritanis,quod nomeneisfedes nouædedcre. Nam amp;hi c Dcut.cap.ii.Gari-2immontemprætulerunt:ErædificauittandemibigenerofuoManâflj,IaddiPontifi-cisfratrijtemplum magnificentiflîmûSanaballetesSatrapa, quod aliquot feculispoft deleuit lobannes Hyrcanus. Pertinetque eodem mulierculæ Samaritanç in colloqtiio cumSeruatorcCbriftoquæftioIoh3n.4. Prætereade Afmonææapudludæcsfamilia; Principibus Icgimus, Pphtificatiim eos cum regno coniunxiflèi Et vetetes Romani Cæfaresfeamp; Pontifices^Imperatores geflere: cùm buiusinftimti initium à Lepidi mortefecilTct Auguftus. Neque obfeure Hiftoriæ teftantur, peculiare earn ad rem ve-ftisgenus,quam non diflimilcm credere ftolæpolTumus, quæ diaconatusbodicappel-latur,amp;inauguratislmperatoribusinduifolec,adbibitum. Nam veterem iilamatquc Ethnicam primum omnium ex Imperatoribus recufaflreGratianumCæfarcm,pro-ptereaquodCbriftianum fccflediceret, Zofimusferipfit. Quodfineccæterarecen-tiora lue exempla prætereunda, docet Sarracenorum hiftoriæ, Caliphas horu amp;nbsp;reges amp;nbsp;Pontifices fuifl'e.-quoadTurci Babylonicum,Sarraco Hyrcanus, vtalijamp;ipfeTur-cus, Ægyptium feu Memphiticum, quern Cælius AuguftinusSultanuracognomina-tum aitjin ordincm redados,tantum ad facraaftrinxere. Necdiflimilequiddamtenta-uitBonifacius VIII. Pontifex Romanus, luperftitiofilubilæianniaudor.

Q^artum de ijs euidens fit, quæStrabo de Perfarum regibus fcripfir, nempc vrad-minirtrati regni memoria elfer ad pofteritatemdurabilior,fingulos in monte xdesfe-ciffe. Pertinentque eodem quæ de infana pyramidum extrudioneaudoresbabent; pertinent Maufolea,coloflî,obelifci,iadæ moles,qualis bodie Romæ Adrian! Cæf re-liqua eft: pertinentdeniquetrophæa,columnæ,ftatuæ,amp;alia. Tametfipyramideset-iam ad alios vfus,inprimisautem aftronomicisobferuationibus,deftinatasconftat.Ne-que idem de turri Babylonica negarim, ciim deaftris horumque motibus eftedioni-bus difciplinam præcipuèin Chaldæis floruilTe, perpe tuo quodam Icrip tores confen-fu teftentur.

Mxö

DE HISTORIÆ DIGNITÄT E. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7

Hxc cum ica fint, fatis iam, ipfaque luce meridiana clarius, inde fe aperic gentium omnium, fed tum adhuc eiufdemîinguæ vfuconiunótarum, de rebus maxirois, hoc eft,religionis,corruptæilliusquidem, fed de qua tarnen potiffima parte conuenirent, Concordia,amp; pace publica fancienda,denique etiam de memoria ortus ac propagatio-nisgeneris huniani conferuanda,vnanimitas arque confenfio. Qux non minus ac fu-perius de columnisduabus exemplum hiftoria: dignitatem commendant.cùm qui ex librisexpe£tarifruâusairolet,eundem,librorumvfunonduintroduél:o,exquifitiifimi operis extrudio præftare pofie videretur. Ncc penitus, vbi diflipatæ arque in colonias diftiibucægentesfucre,idftudiumdeferbuit,fedpaulatim, præcipuc autemconllitu-tis iarn imperijs,exeruit fefe vehementius. Quæ res vt planior fieret, tantum de nobi-lioribus fubijeere hîc exempla vifum fuit,ira quidem,vt quç monarchijs inclaruerunt, primùmrccenfcamus,dcindequæca:teraregnatenucre, fed cum ijfdemliccerascon-junxere,attexamus.

Satisconlhtjin eodem loco, vbi à linguarum diferimine introdudo, gentium difii-patiocœpcrat, nempeBabylone, etiam imperiorum,quæingenerehumanofueic,lt;5lt;: Monarchiæ primx fundamenta iada. Primus autem regiam dignitatem fibi arrogauic Nimrodus. De quo nomine non inconcinna quorundam coniedura, qui de inuerfo, amp;nbsp;primx fyllabx litteris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tranfpofitis,nomenSaturnusfecere.Pofteamo-

narchiam alternatim Chaldxiamp; Affy rij poifedere. Et effloruit in his quoddam dodo-ruingenus, qui de genre ipiaChaldçicognominatifuere.Sicenim Cicero: Cbaldçi non exartis fed ex geneis vocabulo nominati,fiderum feientiam putantur efFecilfe. Âc ‘‘ celebrant cxeroplo non difiîmiiinoftri annales inreligiofisTeutonicos,vtvocant,feu équités Maiiano.^jamp;HumilcsIcalosMonachos.Credere rame de Chaldçisredê polie videmur, quæde Petfarum Magis veterum monumentis tradita funt. Prxcrantque lii facrisamp;re5igionisculcui,tradabantlitterarumfi:udia,amp;partescisincumbebant, rcs geftasmemorixprodendi. Namdc hisdifertè lofephus aftipulatur, amp;: monumenta ipforum aiïéruara publice fuifle, air. Eft «Sr hoc manifellum, pcculiare eos litterarû genus,quæamp;Airyrixamp; ChaldxxSô Babyloniæamp;Syrx nominantur,habuifie.Verùm vc hiftoriæillx temporum iniuria periere,ita'Strabo plenas fimpliciracis fuifie,aHerit.Ilt;f-liquumeftfolius Berofi fragmcntum.Tametfi is non primam fed tertiam rnonarchiam attigerit.VixicenimtemporibusAlexandri Magni : funtquePlinij amp;:Iofephideeo re-ftimonia in medio. Attamen idem Iragmentum fit,qua* dubitarenos cog3nr,cau-fxplurimxfunt. Quodvtperfemirificumplenumqjfabularumefi, itaminficiihmus {liceatenim mibi Comici vocem iftam retinere)incerprcs Annius. Quippe qui id tantum agat,vt fabulas prodigiofas adhuc prodigiofioribusaccumulet.Etvtléraeldicani, planênouusBerofusifievidetur, amp;funtita paucisverisfalfaplurimaimmifi,a,vtcùtn probareomnia nequeas,reijcere tarnen penitus vix audeas,

QuiChaldxorumamp;rAiTyriorum rnonarchiam exccpere,Mcdiamp;Perfa-,M.-,gos, vtdixiraus, rcligionisamp;litterarum cultoresatqueantiftiteshabuere. Hosalio nomine Suidas Oftanas nominauit. Ncc in Perfide folùm, fed etiaminParchia,Badriana, Cappadocia, Arabi3,Ægypco,Æthiopiafloruiire,diuerfisaudorum monumentis do-cemur. Eftque hincfortè,quôd eos Magos,qui primi ex Ethnicis Chriftum Deum ad-orârunt, luftinus Martyr ex Arabia venifle,cenfet. De potenriaquidem ipforum in PerfideHerodotihiftoriafuffragatur. EtfcripfitCic.lib.i.dediuinatione,nccdiflènt:r Philo,amp;conuenit Plato, neminem regem Perfarum efle potuifTcjqui non ante Mago-rumdifciplinamfcientiamqueperccpifTer. lidem monumentorum publicorum,amp;;hi-ftoriæfcribendæ, curamhabebant. Et pcculiarelitterarumgenus, quasPerficasferi-ptoresnorainant, vfurpabant. SednequeMagorumadnos idgenuslibriperuenerc. NififortèquisMerafthenem,quemperperamaliquieundemcum Megafthene, feri-ptoreGræco,ftatuunt,cuiufquehodiefragmentum,nequeipfumpenitus «^(Ôotçjx.cx-tat, accenfendum his exiftimet. Arque intelligodcijfdemMagorum librisquodefi: apudStrabonem,Pet(atum,Mcdorumamp;Syrorumresgeftas, propterfcriptorumfim-plicitatem,parum fidei rcperifi'e. Nam de Cyri, Camby fis, Darij, Hyftafpis amp;nbsp;aliorum regum Perficorumcommcntarijs, quos cumSufiana Bibliotheca lofephus citât, vt ne acciperepolfimus,multaprohibent. Etficiim fefe etiam hos fecutumCtefias affirmer.

8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R. REINECCII ORATIO

vehementer tarnen à Græcisimpugnatur. Neqj fegnitcrPcrfai um Reges rcrumme-moriæ ftuduifle, cùm exempla, quæ dixi, turn Efthcrae amp;nbsp;Efdræ hiftoria planum faeî-unt. Nam, vt redè inde quidam colligunt, habeban t in thefauris non gemmas tantum^ aurumamp;odores, quibusad fplendoremamp;luxumvterentur,veiùm etiamrcrumàfe atqueab alijsgeftarum libres atque monümenta:Quos libres àcuris amp;: negotiis publi-cis vacui,autaliquamoleftiaaffeóli,infpiciebant, cùmadanimiiucunditatcminotio, tumadleuationem£Cgritudinisinfolicitudine,infomnia,morbo.

Apud Græcos, è quibus Macedones Monarchiam Perfisextortamfîbivcndicâ-rùnt, non vnumextititdoâorum genus. Vetuftiflimos omnium Cicero Peetas afle-ruit. Quos rurfus infecuti Sophi feu Sapiëtes,amp; Pythagora autlore Philofophi, Quan-quam altéra alteram profeffio non aboleuit,fed vt nunc, ita olim etiam côiunôlæman-fere. Ac cenfui me operaeprecium fadurum, fi deipfislitterarumelementis,quibus Græci vfi fuere,quædam hîc paulo altius repeterem. Has Cadmo dudore in Græciam àPhœnicibusaduedas, indeque Phœniceas feu Punicascognominatas,accepimus. EtfcripfitEufcbiuSjformam quidem prorfus, fonum autem non multum mutatumî neque negat,tam h une quàm illam cum Ebrxis conuenifle. Certc quidem Phœnices litteras non inueniire,fedearum tantum formam mutafle, etiam Diodorus aftruitlib. y.cap.ipNecdifcernendæPhœnicumlitterxabEbræis. Nam gentemillâlinguaquo-queEbraica vfam,certum eft. Inualuit tarnen paulatim confuetudo, vt lonicæappel-larentur.Eftquecumprimismemorabile, quodeftapudPIinium lib. 7.cap. jy. Gen-„ tium,inquit, omnium tacitusconfenfusconfpirauit,vtlonumlitterisvterentur,amp;c.

Vnde eft,quôd amp;:in regionibus omnium remotiflîmis,Britanniainquam amp;nbsp;India, nec non Gallia,idquefortèaudoribusDruidibus,qui fine dubio accepiflentàMaflilienfi-bus, lonura Phocenfiumcolonia,vfurpatas,cùmaIiitumSoIinus feriptum reliquit. Ac meminitTacitus,in Germanixamp;Rhetixconfiniotumulos quofdamGrxcislitte-ris inferiptos fuifle. Sed poftmodo exdem etiam Atticæ appellatæ funt. Et addiditSui-das,primùm Athen iêfibus,vtlonicisvterentur, ab Archinoquodamperfuafum, cùm yîgintiannisantè Babylonicarum vfus introdudus fuiflet. Maxime auté litteras apud, Grxcos excoluere Linus Thebanus, prxceptor Herculis, Cecrops Athenienfis amp;nbsp;Pa-lamedes Argiuus. Ac poftremus quidem etiam numerumadauxit. Quarcfadumin» dc'jVt inuentores crédit! fuerint. Cæterùm à Poctis gt;nbsp;qui amp;nbsp;vates, plerique etiam facer-dotes eïTent,atque Auguftino,qui Clementem fcquitur,lib. 18. de ciuitatc Dei cap.14. TheoIogijPauIo ApoftoloProphetxdicuntur, deniquevnde VarrotriplicemTheo-logianlfecit,’relt;H’”‘îlt;quot;,feu.*«'Slt;«^,'«A/«)tZtù,(Slt;pw/x£uî,amp; 9tojp»ia traditaeft,amp; hiftorixGrxcx fundamentum iadum, fed vt fabulis omnia mifta fint : quod quidem ingentis iftius hi-0 ftoriavulnusfanari deinde nunquâpotuit. Et rede omnino Strabo lib. i.Prifci,inquir, J, hiftorici atque Phyfici per fabulas feripta fua rcliquere. Item Quintilianus:Grxcis hi-ftoricisplerunquepocticæfimiliseftlicentia. Needubitat affirmarePaufani3s,dere-j, bus Græcix controuerfam efle hiftoriam : quia, inquit, Grxci exterarum gentium tes j, accuratius exornantes,in maiore eas quàm fuas ipforum miraculo pofuere. Nominauit etiam de Theogonia iftaPoetasDeorum figulos Gregorius Naflianfenus, Poeticam fabularem anile quoddam fabulamentum Cœlius Rhodiginus ex Eratofthene. Etlo-fephus eadem de caufa Platonem à fuarepub. cùm alios Poetas, turn Homerum etiam amouifle,ait.Tametfi in his ipfis fabulis fiepiflimèhiftorialateat. QuamvtabfqueEc-clefiædodrinaamp;fcriptiselicereneutiquam licet, ita vbi ilia tanquamanfæ quxdam,

. apprehenduntur, facilis fe ad veritatem via pandit, amp;nbsp;pro Cimmerijs tenc-bris clarilfima felux offert. Nam vt breuiter faltem rem delibemus, amp;nbsp;à religione Grx-corumordiamur,certum eft, DeaftrorumnominaEbrxas habere notiones,amp;deap-pellationibus veluti per profopopœias numina côfida. Ac didum quidem de aliquot, hoceft,Iouis,H''ej£t(Iunonis)Rhexanobisfupra.A’9Zu!()couenitcum Adonai,Dominus. Nec difeerno Apollinis nomen, quod Latinx lingux in vfu fuit, à Baal, non item Ccr-beri, quem canem infcrorumtricipitemPoctxfingunt,abEbrxoScorpher, vt cum fandiffimxmenrorix,maximiqueingenij viro,Luthero,capitaei^stria,peccatum,le-gem,mortemftatuamus. NamGrxca notio, vtfitxfêo^50)gt;of,carniuorus,concinnitatem nullam habet. £talluditeodemaltcrumOrcus,quod tarnen alij à Gixco°fgt;ug quia per

Stygiam

«

I

DE HISTORIÆ DIGNITATE. ' j» Stygîam paludcm Dij iurârint, deriuant. Addaturhis illud infuper,cùm tot Deorum filij fingantur,omninoverifimile fieri, principium commend iftius de édita in paradi-fo ad primos parentes,amp; deindealiquotiesrepetita,promiflioneextitifle. Sane impc« gifFedeintelIeétiihuius etiamprimamgenerishumani matrem,Euam, confiât.Scd fœdiflima omnium apud Etlinicos fecuta inde«‘ra5'«-Namraalignnsillcfpiritus,ho-ftifque Dei amp;nbsp;Ecclefiæ lt;ïaOTi-lt;/if,hoc egit,vt totam incertam redderct,planeque abolerct. Indeenim eft,quôdamp;:oraculis quidam falutati Dij Deorumquefilijfuere, amp;nbsp;Poeta-rum fabulis ferme innumeri prognad Dijs dicantur. Et reperd, qui huius impietatis fc adminifiros praeberent,fafcinati fuperftitione vatcs: rcpertæ item dementatæ mulier-culx, vel afflatus velconcubitusdiuinos, fedquibusfæpeamiflaftuprisautadulterijs pudicitia,vera turpitudo inefiet,ia(âantes. Nequc in veterum Philofophorum fcholis, an plures mundi eirenc,mota quxftio aliudfpedabat. Nam fi concedamus, quod Democritus aireuerauit,quodqueAlexandrumM.defleuifie,Ælianusfcripfit,pluresefle mundos, relinquetur, cui ex hisSeruatorGhriftuspromiflusfit,amp;adquem opusredemptionis, vtEccIefîæphrafiloquimur, pertineat.Eftenimvniraundonon piuribus promiflus, atque vt femel homo nafciturus erat, ita etiam in ea aflumta Humana natura fçuiffimos iftos pro deliifiorum nofirorum expiatione cruciatus tolerare,non in mundis piuribus vel alterum vel vtrunque repetere,voluit. Ca:tera^demorçalium primordijs à Graccis tradita,demto fabularum tanquam inuolucro,ferme eadcm, qua: facrislitteriscommemorantur,reperimus. Qi^noshîcfingulatimretexere, adeoque adviuum refecare,ncctemporisnecinfiituti®/’swferebat. Vnumiddico, quxinßi-blica hifioriaextant lapheti amp;nbsp;lauanis nomina, etiam ab vtriufque linguæ Poetis cele-brarijfedmodicainflexionemutata. Et fi quis hoc iamnixusfundamento, Græcam hifioriacüfacra coniunxerit, vix quicqua inuiu habebit, fcdplenograduextrafalc« brasprocederepoterit. Sic enim rcsfehabet,vtantiquitatisfontesefacrarumlittera-rum veritate,riuuli verbatquecorrugi àGræcæhiftoriæauâoribus, quiqucvefiigijs ■horuminfiftunt, petendi acdeduccndi fint. Scd redeat ad id oratio, vndc modice de-fieximus:amp;cùm Poetas Poeticamquehifioriam paucis perftrinxerimus, nunc ad Sapiences pergamus. De quibus ita Eufebius de praeparat. Euang.libro decimo,capite fe-cundo, ASapientibus,inquit, nihil aliud quam (cntentiatquxdamcommodç, atque « breuitcrdióta:,advtilitatemhum3na:vitaï,compertumeft. HaâtenusEufebius. Nee conuenit inter auäores prorfus de numero eorum, variât etiam de nomine Dieçar-chusPeripateticus : nam fapientes fuilTc aut Philofophosncgac i fed cordatos tantum amp;Iegumlatores. Ex cuius fententia Cicero in Lxlio: Qui^fepterri, inquit, appellantur, « eosjquiiftafubtiliusquserunt,in numero fapientum non habent. Atque operæprecium « abeisinhifioriafaftum, nufquam legimus. Nccdubitataffirmare Auguftinuslib. 18. deCiuitateDeicap.iy.monumentorum eos,quodadlitterasattineret, nihilpofieris reliquifie. Attexo ergo nunc Philofophos. Quoru fchola'vetuftifflmaitres celebran-tur:PrimaItalicahabuiccondicoremPythagoram:alteraIonicaThaletem:tertiaElea« tica Xenophanem Colophonium. Sed poftea in varias amp;nbsp;mirificas fedasdifeeflere, quoadPlatonisamp;ArifiotelisPhilofophiafaccidithoepoftcaptas bello Mithridatico aSylla Athenas, qui tumlibros Ariftotelis interreliquamprxdamRomamtranftulit) rcuocatafuit.Tumenirapaulatimomneseuanuere, amp;celebrarifoli Platonic!amp; Ari-ftotclici cœpere. Neque omittendum hie erat, quicquid id genus doótrinarum Græ- ' ciahabuit,profcâ:umabÆgyptijs fuifife. VndeMacrobiusÆgyptummatremartium appellauit. Et fcripfit nominatim de EudoxoLaertius, cùmisnontamperegrinandi ftudio, quàm vberioriscomparandæ in litteriseruditionisgratia petiturusÆgyptutn cflet,commendatum Neâranebi Régi amp;nbsp;Sacerdotibus ab Agefilao Magno rege Spartano. Cæterùmomniû primiHiftoriam apud Græcosorationeprofa Cadmus amp;nbsp;He-catxus,amboMilefij,condidere. EPhilofophis eandem primus feribereaggreflusfuit Xenophon Athenienfis, quemadmodum auâor eft Laertius : intermifl'amqj aliquan-tifperfcribcndiillamindufiriam tandem noua laudeTimagenesreparau tjViQfflnti-lianuslib.ro.Quam Græcam hiftoriam,vthoc,obiter,amp; tanquâ ôJîîwpepjPbmoneamus, indelofcphuseleuauit,quod principio gens ifta monumentis publicisnonftuduerit, ideoqj certinihil habuerit: Nam ne Athenienfes quidem ante Draconcm legibus feri-b

xo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R. REINECCII ORATIO

ptisvrasfuiffe:amp;: Arcadas,quivctuftiffimosfeGrxcorum iadarint,lcróamp; vixlittcfaï didiciâe; Poftca ctiam in munus id promifcuc omnes inuafiil'e, amp;: cùm ad nullorü mo-jiumcntorumaudontatemaUigatieirent, liherc quxvellent-commenros: indeqjtoe icriptorum iftorum antilogias.mutuafqj infcdationcsextitifl'e : Audct deniqj hoe etia a.ffirmare,GræcosTroianis remporibiislirtcriscaruifle : ideot^ Homcri Poema nólit-terisfedcantibusconïeruatum.Verùm vtinhisaliquidlofephodemus, ira res tarnen per fe propterca non ruit. Nee mihi dubium cfl, magis hoe audorem illû egilTc, vt ad-uerfarium Apionem,cótraqucmillafcripfit,quemq5Eufebi^slib.Io.depræparat.Eu-ang.cap.3.Grammaticorum omnium diligentiffimumhiftoriæperfcrutatoremnomi-nauit, quàm hiftoriam Grxcam eucrteret. Nam eam ad re talibus quafi mach inis opus crat.Etlongècautior,idcoq5VcrioreiufdemEufebijtaminChronoIogia,quàmdeprç-par.Euang.ibidem ex African! annalibus alÏcrtio eft. Ncqj enim omnem Græcç hifto-riæ fide derogat, fed temporibus diferimen facit. Verba eius in Chronologia hate funt: Ab hoc tempore (intelligit autem Olympiadas, quarum principium collocatur in an-„ num orbis conditi 5188.) Gratca de temporibus hittoria vera creditur : nam ante hoc, vc jj, cuiqj vifumeft,diuerfasfententiasprotulerunt. Atqjdchishadenus. Nuncamp;illudte-nendum,cum litterarum amp;nbsp;eruditx dodrinx cultu,diuerfarum chartarum vfum apud Græcos Grxcanicxqj originisgentes introduduro. Qua de re cùm etiam in fequenti-bus tnentio facienda fit^ hic femel operaea defungicPliniolib.ij.cap.n.vifumfuit: Chartx,inquit,vfu maximehumanitasvitxcóftatamp;memoria.ErhancAlexandriMa-,, gni vidoria repertam, audor eft M. Varro, condita in Ægy pto Alexandria. Ante non fuifle chartarum vfum:in palmarum folijs primo fcriptitatum : deinde quarundam ar-,, borumlibris.Poftea publicamonumcntaplumbeisvoluminibus,moxamp;priuatalin-reisj confici cœpta,autceris. Pugillarium enim vfum fuiflectiamanteTroianatempo-ra,inuenimusapud Homerum. Et.pauIopóft:Mo:?^mulationecirca bibliothccasre-„ gumPtolemaiamp;EumeniSjfupprimentechartasPtoIemxo, idem Varro membranas „ Pergamitradidit repertas. Poftenpromifcucpatuitvfusrei,quaconftatimmortahtas hominum.HadcnusPlinius,quilcqu.cap.difertiusdegencribuschartarumdifpiitat: vtpotequibusfummilmperatoresaudoritatemfuam occommodarint. Certè quidé de plumbeis voluminibus habet exemplum fimilc deHefiodi carmine, quod opera SnfcriptumeftjPaufaniasinBœoticis: C^uem locum cùm plerique non rede citent, a, hîcafcribo:Bœotorü,inquit,populi,quicircaHeliconemdomiciliumhabent,exopi-a, nionequadamàmaioribusacccpta, Hefiodum negant aliudquicquam, prxtcrillud Si poema,qux Operaappellantur,fcriptum reliquifle: quin amp;nbsp;ex eo Mufariim inuocatio-„ nem,qux inexordioeft, remouent,principiumftatuentescarminis eumlocum finfle, „ quideContentionibuseft. Quin amp;nbsp;plumbeam mihitabulamoftenderuntiiixtafon-„ tern pofleam, in qua fcriptum eft carmen illud ipfum, qux Opera inferibuntur. Haóle-nus Paufanias. C^od fi etiam Q. Septimio de Didy s hiftoria fides debetur, trad idit file, eiufdem hiftorix libros ex philyrafeutiltaconfedos, amp;nbsp;litterasquidemPunicas, verba verb Grxeafuifle. Et mirus Oftracorum in Oftracifmis apud Athenienfes,amp;: Scytalaruin apud Lacedxmoniosvfusextitit,dequoprxtcr alios Plutarchus.Tamctfi nequenihfifit,quodopponi elofephoamp;Herodoto de membranispoflît: eftquc no-tum G rxcorum adagium; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aax«ç.- amp;nbsp;alterum: ó

vfum harnm Pergami redintegratum potius, quàm inuentum, credece libeat. Atque inualuit vfus,vt Pergamenas etiamnum inde appellcmus. Obferueturprxterca de nomine charta,efle qui de Tyro,qux ita principio appelIatafuerit,deriuenr.Scd id totutn in medio rclinquo. Nam Gellius eandem vrbem alio nomine non Chartam fed Sar-ramnuncupatam.ait. EftautemidEbrxumSor, quodamp;recentioresannalesretinue-runt, dicunturque inde aulxaSarranaluucnali, OftrumSarranum Virgilio.Quod fl cui forte nomen Ghartaidem cum Ebrxo Kariath, cui vrbis fignificatio ineft, credere libet,vt xaT'i?ox^KaTyrumappellatamftatuamus,quemadmodum pervrbem in Latina lingua Romam intelligimus,nihil rcclamarim. Sicenim conuenit, quod Seruius c Pœnorum hiftoria amp;nbsp;Liuio retulit, Carthagincm de prima ifta Ty ri ( huius enim coIonia fuit)appellationcdenominatam,cùmfitEbrxum KariathJa,ciuitas Dei. Cxte-riim etfi chartam Pliniana ilia, qux diximus,elogiafatiscommendent,addotarnen

IÛCamp;:

DE HISTORIC DIGNITATE. . n

hîc amp;: Oracianum è libro quarto Carminum Ode odaua:

----Neque nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;( Sicharîlt;e(îleant,quodbenefecerùf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

tj^terceclemtuleris.,^iâforet ilia C^^aaortif(juepuer,fitaciturnitas obßaret meritii inuida Romuli ? Sic.

EuerfaautctnGræcæ monarchiac régna à Romanis fuere: quorum facraamp; religio VtGraecæaffinis extitic, ita etiamlinguahaberedeGra:caprincipiumcxiftimatur,fic V t refpondeat dialeâo Æolicæ. Nifi quôd ex Hetrufea Si reliquis finitimarum gentium linguis multa poftea admifta funt,icaque paulatim in aliam, Si à Graîca diuerfam, quaû degenerauit. Quod fi neque origo Romanorum hîc reticenda, reperimus earn partim Græcæ partim Troianæftirpisfuifle.Neque dehacquicquamaddo:illa per Latinos ad ‘ ArcadaspocidjmumatqueCcteos,quiCcthimi,IauanisF.cenfenturfoboles, pertinêr.

Et Arcadas quidem ab Euandro,edito regum Arcadix profapia,Ceteosab Latino,Te-Jephi F. in Icaiiam dudos perhibent. Ad eundem Euandrum etiam Latinarum littera-rumprimordiareferuntur, cùm anteavfum harumltaliaignoralTet.SanèitaTacitus: Formæ,inquit,Latinislitteris, quævererrimisGrxcorum. Etexplicantdetota ifta re a adhuedifertius Polybius,HalicarnaHcus,Suidas Si Plutarchus è luba rege. Quâquam pofteacum Hetrufeadifeiplinaetiam littcrxHetrufcæRomanisinnotuere. Verùmamp; hasGræcamoriginem habuiireamp;DemaratoCorintliioauiftore,àquogenusTarqui-uij reges duxere,per Hetruriampropagatas,Tacitus fcripfitlib.ii.CxterùmHiftoriam condendi munus principiô Romx penes Pontifices fuifte, accepimus. Sic enim Cicero lib.i.deOratore. Erat,inquit, Hiftoria nihil aliud,nifiannaliumconfedio. Cuius “ rei memoriæque public« retinendæ caufa, ab initio return Romanarum vfque ad P. “ MutiiimPont.Max.resomnesfingulorumannorum mandabatlitteris PontitexMax. “ cfterebatque in album,amp;proponebattabulamdomi ,poteftas vtefl'et populo cogno- “ feendirijquietiamnuncannalesmaximinominantur. HadenusCicero. Cuidiferta “ mentione aftipuIaturVopifcus in vitaTacitiCæf. Alibi tarnen Cicero hisPontificum Annalibus nihilfuifte nudius,ait:quippe qui no exornatores rerum fed narratores tan-tummodofuerint; primumqueomnium Hiftorise maiorem vocis fonum Cxlium An-tipatrutn,CraftiOratorisfamiliarê,addidilTe. Nam ficutiapudGræcos,itaamp;iqRom. rep. munus tftud patere tandcmomnibuscœpitifuntqiinterhosRomançhiftoriæfcri-ptoresantiquiftîmi Fabius Piclor,Pifo,Cato.Sednec de Faftis hîc prçtereundumerat, pnmùm eos à Scriba quodam,Cn.Flauio,prolatos,tefte Cicerone : Quos Faftos ita ab Annalibus differre, vt hi Pontificum,illi Prartorum cenfeantur, nemo eft, qui nefeiat. Eft amp;nbsp;hoc memorabile,quod traditum eft à Dione, ante Augufti Cçfaris monarchiam omnia,etiam qux procul ab vrbe agerentur, Senatui populoqj recitata fuifte, ideoque multoscaftyloperfecutos.EtquamuiSjinquit,nondeerant,quimetuiautgratiç,inimi- “ citiæqjvelamicitiçincondendahiftonaaliquidtribuerent,tamenapudreliquos,acin “ publiciscommentarijs, veritas reperiri q uodammodo poterat. Verùm à tempore mu- “ tatæ reip.quia plcraqj occulte agi cœperunt,parum fidei eorum narratio inuenitiquin “ etiam fiquidapertêacpubliccageretur, tarnen eiquoqjnon multumcertitudinis,rei quippenonfatisexplorât«,tribuitur.Eftenimfufpicio,omniadiciagiqjadarbitrium “ ïmperatorum,eorumq},qui horumfuntpotenti« comités: inde fieri,vt multa confida diuulgentur,deniq, omnia fecus,quàmeuenerint,edantur.lamipfiusetialmperijmo- “ les,acrerummultitudo,effecit,vtdiflîciliimumfit,omniaaccuratèmemori«prodere. “ EtenimpermultaquotidieRomæ, multainfociorum regionibus, multacontrahoftes “ gcruntur,de quibus prætereos,quieaconficiunt,nemoquicquam certi cognofcit,ple- “ riq;etiamnefadaquidem audiunt.HadenusDion.QuibusaddaturèPlutarcho,Clo- “ dium quendam fcripfiire,ant'iquos illos temporum commentarios in Gallica vrbis ca-lam’itatc,feu cùm capta ilia eifet à Brenno,rege Senonû,peri jife. Vnde Liuius, quæ ante conditamcondendamuevrbê,Poeticismagis decora fabulis,quàmincorruptisrcru geftarum monumentis,tradantur,necaffirmare feie,necrefellcre veile,ait. Et alibi:In rebusantiquis,inquit,fi qu«fimiliaveri funt,proverisaccipiantur,fatishabeâ. Poftre- “ mum,quod adRomanam hiftoria, Romanafqs feuLatinas littcras,pertineret,neepr«-b ij

1

(

Il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R. REINECCII ORATIO

tercundum hic videretur,crat de charts,in quam litteraru m veluti vis fe cxtcndit, vfa. PatetautemisexhiftoriadelibrisNurnxcegisrepertis,qiiàmcùmaIij tum Plinius habet lib.ij.cap.ij.Et fæpe Liuius linteos libros cicat. Cui ita V opifcus fuffragatur, vt Au-relianumCæf.rcdigi cotidianafuainîinteoslibrosiuiîîfle, dicat.IdemetiamScnarus-confuItainelephan,tinislibrisperfcriptafuilR*,ait. Et alibi Firrnie charta reditus fermé incredibilesnominat.SolumDomitianumCçf.tabulistiliaceisvfum legimus. Eftque nec ilkid feitu ac rclatu indignum, quod Hcrodianus hbros c philyra in vtramque partem rcplicabiles, fieri folitos.tradir, Quibus an Ciceronis palimfpcfius, feu, vt alij ftri-bunt,palinxefi:us,refpondeat,iudicium fit penes doclos.

Difeerptam Romanam monarchiam à quatuor potiffimum gentibuslegimus:in Oriente à Sarracenis : in Occidente ab Germanis, Hunnis feu Vngaris, amp;nbsp;Henetis vcl Slaùis. Ac fccut.x in bis rurfus es vices ,vt in Oriente Sarracenospotentis parte maxi-maTurciexuerint,occupatoqj Byzantio,non paucasHenctas genres oppreflerinqdc-niqjCtiam Vngarispariem prçcipuam fibi vendicârint,iamqj finibuscum nofiriscon-iundis etiam ceruicibus noftrisimmineanr.SednihiîhîcdeHenetis,nihiIdeFIunn:s addemus.Nam diu vel noftri vel Byzantini Imperij maieftatem agnoucrunrjinrulque alterutrius religione amp;nbsp;litreras, Grxcas dico vel Latinas, recepere. Tradidit amp;nbsp;hoc pe-cuJiariter de y ngaris Beatus Rhenanijs, fenbere cos linguam fuam Latinis littcris pnV mùm ilia state, qua ipfe in vitaefîét, cœpifl'e. Qiia:ergo reliqua eft degentibus, qua c monarchijs vel pofleffis vel difcerptis claruere, expofitio, tanquam limites de Gefma-nis,Sarracenis amp;nbsp;Turcis habebic.

Manifeftum autem atqj apertum lofephi audoritate eft,vnoamp; codem Gomerija-pheti Efatu tam Gallos quam Germanos,fcuvt ipfe communi nomine appellauitjGa-latas propagatas. Sed illud, àquo altcrum Galatarum nó nifi cnunciatione difcerno, vt vetuffius.velpotiusvfu notius,itaamp;córauniuserat.Etenim,vtiamèIofcphodiximus, complcdebamr vtrofqjiSuntqj cadêdereDiodori,Dionis,Suidæamp;:aliorû probatoifi fcriptorü teftimoniain medio. Cçfans rcmporibusfeccrni à GallisGermanieoepere. Verum hare attingendahïc,non cxplicandaduximus: amp;nbsp;pertradatumidànobisetiatn argumentum alibi vberius. Nuncea,quæpropriêadinftitutumnoflrum pertinent,ac-texo. Ac primùm de Gallis tcneatur,his nee litreras neclitterarum cultorcs defuilfe. II-lasàMaflîlicnfibus,quiIonum Phoceenfiumin Gallijscoloniafuere,prqfedasStrabo feriprum reliquit.Dehis ita Cæfarexplicauiqvtvno nomine Druidasnücupârit. Facit cnim Gallorû,qui in aliquo numero amp;nbsp;honore cflent,genera duo,Equitésamp;Di uidsi'. Tametfi depofiremisafîertioab alijsaliteroppugnetur.NamLaeitiuscx Ariftotcleùîd Sotionequodamde Gallorumfapientibusdifrcrens,hos in Druidasamp;Scmnotheos diftinxitiStraboin Druidas,Vates, Bardos:Marcellinusin Bardos, qui fortiaviroru ni illuftrium fadajicroicis compofita verfibus, ad lyra cccincrint: Eubogas, qui (ublimia naturæperfcrutarentur: Druidas, qui return occultarum quæflionibusoccuparentur, humanaq;dcfpedarcnt, amp;animasimmorralesafi'crercnt.'Vciùmvtnihilhisdcroga-mus,amp; fuameritoHelmoldihiftoris fides confiât, qui Bardos inter Saxonum genres numerauit,ita tarnen Dtuidum nome communiusfuifie.reperimus. Sunt autem ledit dignilfima, quar de lus Cæfar habet Comment.de belloGallico lib. 6. Plihius eofdera Gallorum Magos nominauit, amp;nbsp;nomini notionem Graccam, ac fi dicas Dryadas, pro-pterea,quôd nullum fineroboris fronde factum faccrent.attribuit. Sed hoc vtfabulo-fum repudiamus.Refpondercnim Germanico Dtuden.vndeamp;alterûGerdrudisreli-quum,vtintelligamus Deoacceptosamp;gratiofos. Sicenint amp;nbsp;Burgundosfummumfa-crorum antiflitem fuum Siniflum, qui maxime placateDeum noflet, appcllafîe, Mar-ccliinusaudoreft. Primus autcrcligionem DruidumciuibusRomanisinterdixttAu-guflus Cæf.Poflmodo penitus aboleuit Claudius,quemadmodum eflapud Suetoniu. Nam carrera cis integra manf)fre,ncqjordinem fublatum,amp;:ipfamdeniq5fupcrflitionc quafirepullulafl'e, multishifloriarumargumentisplanum fit.CettemuiieresDruidas fatidicas Alexandre M.immexCæfinteritu,poflcrisClaudij, «à quibus oriundusCen-Ilantinus Magnus fuit,amp;Dioclctianoimperiûpr.rdixiirc,apud Lampridiûamp; Vopifeu legimus.Etcclebrat Druidum ptofapia editumAttium Pateram Rhetorera Aufouius.

ApudGernianosfuactiamnumactate tam viros qu.àm fœininaslitterarumfccreta

DE HISTORIÆ DIGNITATE. ignoraflcjprodiditinGcrmaniafuaTacitus. EofdemtamenrerummemoriæfeuHi-ftorixiam indeabinitio mirificèftuduifle,de Carmihibus illis àntiquis,quæitidem Tacitus noniinauic, amp;nbsp;fola annalium vfum præftitifle afleuerat,euidens fit. Nec improbâ-ritn,quod ab alijs traditum eft,vt reliquam Druidum difciplinam,ita amp;nbsp;Græcas litteras paulatim in Germaniam propagatas. Certc maioribusnoftris non ignoras fuifie, con-ieâurxmultæaddoccnt. Irrepfitqj inde in Ecclefiafticosmanufcrîptos codices inepta nominumlefusCbriftusfcriptura. Nam cùmGrxcaabbreuiatahxc fit i h s. xT?. li-brarij G ræcarum litterarü rudes hifee Latinis,fed litteris aliquibus nihil prorfus eo per-tinentibus, verùm in quibus Grxcarum veftigiaagnofcas,lhs X^, permütârunt. Efttp neciilud abs re,quod Glareanus obferuauit,nenipe elementis Grçcis fcribilinguâno-ftrâfacileacpercommodèpofle.Quod fiquidhocetiâhucfacit, fcripfit in Metropoli de Carolo Magno Crancius,eum,cùm OfnabrugenfemEpifcôpatum ( habuitaûthûc Saxonia,hoc cil Weftualia: quippe quç eidem Crancio vera amp;nbsp;vêtus Saxonia dicatur; omnium primûXundaret,nominatimcauiflc,vtcollegiûperpçtuô Latinasamp;Græcas Scholas haberet : amp;nbsp;ipfi loci iftius Epifeopo delegatû munus fuit, vt legationes ad Grac-cosobiret. V erumenimuero, quemadmodum ipfum imperij Romani nbsp;nbsp;nbsp;cum Oc-

cidentis prouincijs præcipuis tandem gentibus noftris ceflîr,ita amp;:litterarum Romana-rum feu Latinarû vfurpatio apud eafdé præuàluit, fed forma nonnihil mutata, id quod amp;nbsp;de alijs nonnullis eueniffe fcimus.Et tradidit Pontacus,linguam Germanos fuam litteris Latinis primùm circa annum lefu Chrifti 1138. lcribere cœpifle. Quod tantùm de publicis tabulis,amp; alijs monumentis,âccipiatur. De his enim Germanos eandem cum cçteris gentibus confuetudincmobferuafle,hoc eft,Latina lingua vlos affirmât Beatus Rhenanus.Etfi idem Latinai um littcrarum in noftralingua feribenda vfum non paulo recentiorefcci'tmam retro annis iyo.cœpifi’edicit:Cùn/interim no neget, apud Francos pene cum ipfo Cliriffianifmo introdudö. Et certe quidem de cçteris idécredamliSj necefleeft : Nifi alittcrarum tradatione promifeue omnes, qui Latinèdodi no clTentj cxcludere velimus, ita vt abfq ue interprété vel agere vel intelligere nihil pofient. Sed redeo ad hiftoriamGermanicam,cuiusprimordia paulo fupràfcripfî. Necdefijt cafe-quentibusfeculis de carminibus patrijs cofuetudo. Sunt enim eius generis,quos vulgo magiftrales cantus appellant. In quibus Patrum memoria defudatum mirificc compe-rimus. Nunc tanq uam vmbram feu veftigium videre in quibufdam Imperij vrbibus licet, Et nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij funt,qui per com pita amp;nbsp;angiporta decantant, ac Græcorum imirationc

w àjvpTaj appellari pofle videntur.Sane antiquis illis carminibus ctia Carolû Magnum,qui primus auguftam Cæfarum dignitate Francis,hoc eft,Germanis (nam Ger-maniapoftcaRomanisFranciamdida,meminitinvitaHilarionisHieronymus)cóci-liauit,veheméterdeledatü)itaquidé vtfcripferitamp;memoriæmâdâritjinchoatafimul patri) fermonis,id eft Germanica (id enim fans è menfiu ô^ventotû nominibus ab code traditispatetjGrammatieajEginhartusaudoreft.NeqjegodubiûvllûhabeOjidécæte-* rosomniii ordinu exemplu imitatos, indeqs vfuueniffe, vtgentis noftræ hiftoria litteris raandaretur,fcu potius quardahuius fundametaiada.Naqua:huicrei plus fidei faciar* Epifeopatus funt amp;nbsp;collegia fa Sacerdotu quam Monachoru. Hæc cnim codiiam ante cœpta Carolus non folu amplificauit,fed etiä numero auxit,fundatis nouis monafterijs ad numeru litterarü alphabeti, vt loquitur Engelhufius* A tqui vtraqj principio fcholas fuifle,non obfcurèfundationü diplomata docent,fuftraganturqiipfaofficioru nomina adhuc rcliqua, amp;nbsp;planiffime annales conueniunt. Quoad facerdotes de partis religiofa maiorubeneficentiaopibus,luxuamp; voluptatü ftudio vidi (Eft enim veriffimum illud, quod Bernhardo Clareuallenfi attribuitur : Religio peperit diuitias, amp;nbsp;filia fuft'oeauit matréj atq; ad inanes ceremonias couerfi,paulatim docendi munus dcferuere:Er Mo-nachi, in quibus hoc refediffet, omnia fuperftitione amp;: barbarie fœdârunn Quiæ res de-niq} Principibusneceffitate academias codendi expreffit,cùm amp;: harü Carolus princi-piüquoddâdeLutccienfiParifiorü amp;nbsp;Ticinenfi feciflet. Ac fuefe quide ab hoc tempore cum reliquarüdifciplinarum,tumamp;linguarüftudia ita inftaurata,vtArgyropylus Romæad Capnionem exclamaftc perhibeatur : Græciam Græcorü exilio tranfuolaftc Alpes. Cæterùmoccafionedodrinae publicxetiämunushiftoria:fcribendac taSacerdotu collegijsquam Monachorüfodalitatibuspermäfit.Prodieruntqjcxiftavelutiof-b iij

14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R. REINECCII ORATIO

ficina annales,qui hodie reliqui funt.Nam ve! Epifcopos vel Sacerdotcs vel MonachoJ audores cognofcas. Quibus vt ftudium amp;nbsp;diligentia non defuit, ira hoc merito culpes, quod antiquitatis cognitionem amp;nbsp;remp.neglexerût, Se pleriqs omnes magis demeren-do Pontifici Romano quàm veritati amp;nbsp;patriæ ftuduere. Atque hinc funt in Germanica hiftoria vulnera, quæ haud fcio an in tanta focordia noftra, eodemqj antiquitatis con-temtu,fanari poiTint.Qiiotusquifq} enim omnium fermeordinum repcritur,cui eares curxfit’quàm multos contràvidereeftî’quia!iorumftultitiafrui,quemadmodum habet célébré ilkidMutiani apophthegma,quàm ipfîaliquidiucedignûpræftare malin t. Sed hæcabrumpo: amp;quicquid huiusàme prolatum, non notandi cuiufquagratia, fed vtplurium ftudiumincitaretur,accipi volo. Nuncadijciendumilludvidebatur,cùm cæteris gentibus tu noftris etia tam in alijs difciplinis,quàm in hiftorijs excolendis,longe maximum fubfidiû è nouo chartaru generc delinteolis cotritis confedo, acceflîflè. Quaderelibuitadijcerc, quæinhxcverbadifleruitSipontinus: Poftea,inquit, id genus chartæ inuentum eft,quo nunc paflîm mortales vtuntur,fitq5 ex linteolis contritis, amp;nbsp;nihilominus priftinum papyri nomen remafir, amp;nbsp;diftimftio gencrû. Nam fubtilis ilia cpiftolaris amp;:auguftavocatur,amp;altera comunis,fine amphitheatrica,fine Fanniana:amp; grofliorilla,atq;inutilisemporetica,amp;vltimabibula. Claudia verb ilia grandiorcraf-fiorqj à rege nunc rcgalis dicitur. Hçc dente propter fcabriciem,aut concha Icuigatur: propterquodminusforbetjamp;obidcaducælittcræfiunt. Qu£ecaufaimpulitnos,vtge-nus aliud chartæ inueniremuSjquæ tenuitate,denfitate, candore, leuorc, phylurælon-gitudine amp;nbsp;commodior eft, amp;nbsp;afpedu gratior. Hane opifices è noftro nomine Perotta nuncupauere. H’adenus Sipontinus.Nec de audore cóftat.Et plus adhuc emolumcn-ti præftatum artis typographicæ inuêto. Huius enim beneficio quicquid eftdodrina-ruminftauratumaepropagatumfuit. Attribuiturautem idem inuentu viro equeftris dignitatis atqj ordinis lohanni Gutenbergio,Franco,que Mogûtiæ vixifl'e, accepimus. Etcollocantur à Polydoro Virgilio ipfius artis primordia in annum lefuChrifti 1441. Etfi,vt hocTOf^wç commoneam, no défunt in exteris hominibus, qui earn genti noftræ laudem itainuideant,vt plus quamTheonino dente arrodant.Ncc tali in mentione nominate id genus audores libet,non etiam, quæ contra afferri poflent,inculco.Sufficiat folùm Pauli louij, hominis Itali, amp;nbsp;alias genti noftrx in hiftoria fua iniquioris, teftimo-niumzOffertur nobis, inquit, Ixtiffima feges ab ipfa mirabili Germanic! coeli fcecundi-tate. Occulta hercle fyderum commutatione euenifle arbitramur,vt illud ccelum mo-leftisBorcçflatibus,frigore gcluqjdamnatum,horridadudutorpentiaqjingeniamol-lieritacexcitarit. Neq} enim content! fua veterimilitiç laude,qua Martiumdecus Ro- ' manis, gentium vidoribus, ereptum ftabili difeiplinæ feueritate féliciter tuentur, ipfa etiä pacis ornamenta, litteras optimafqj artes decoqucntiGræciæ, ac Italiæ dormitan-t!,quod pudeat,abftuler unt. Patrum fiquidem noftroru memoriaj architedi inprimis, ac exinde pidores, ftatuarij, fculptores, mathematici amp;nbsp;perargutæ manus artifices, ac itemaquilegesfeptempedarijqj menfores c Germaniapetebantur. Necmirum,cùm antea inufitatç amp;nbsp;portentolæ inuentionis çreas formas cxcudendis libris,amp; formidan-da bello xnea tormenta nobis attulcrint, amp;c. Item alterum Philippi Beroaldi Galli carmen huiufmodii

O Germania, muneris reperirix, ^uonihil'utiliuidedit'vetufltts, kibroi fenbere qute docespremendo, feltxfrugibtü ytnely tn metaUisƒ Ht diues pecorisferaxq^gemmx^ ^od glejptm vocitant tui parentes^ EleUirum (_Atticit,Çucctnum Etttinit Pollenspyincipibus^potens'uirortimf .^iglaucisoculis

Grandes corpore,JpiritttferoceSy Septi rchore, prodigiq^ vita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• •. ' • -

Ho fl es aggrediuntur amp;nbsp;larejflunt.

Sarraecni inter Arabes cenfentur, quorum vt cætera inftituta, ita hoc etiam, quod artes

DE HISTORIÆ DIGNITATE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;if

artes hxreditarias habuercjcis côm unia fuifle, cur dubitemus, caufa nulla elle videtur. Et notx bodic etiamnum litteræ quas Eufebius Sarracenicas, nos vulgo Arabicas ap-pellamus.NominacautemArabumfapientesMagos Plinius.Nam Lucianusnonnihiï difcrepanSjfabularum apud Arabes interprètes Chaldxos fecit.Eft amp;nbsp;hoc feitu non in-dignum,quodfcripfit Eufebius,NehemiamlitterasIudaicasmutaire,neSarracenis mi-feerétur, T ametfî verô origo Sarracenis afleratur vêtus (funt enim ijdem, qui Agareni vocantur,hoceft Abrahami de Agare progenies) amp;nbsp;quædam Chriftianifmi initia attri-buâtur, inprimifq5 memorabilis fit Alamundari principis de Eutychiani furoris propu-gnatorisacerrimijSeueri Antiochcni,legatisingeniofocommentoelufis,ac refutatis, hiftoria, tarnen ante Mahometum obfcuriores fuifle,reperimus. Hûc enim dodorem atq;ducemnaéli,ca,quærecentioribusannalibus celebrantur,régna condidere.Con-ftatq; Mahometû ipfum,fi non nomine, at poteftate, amp;nbsp;regë amp;£. Pontifice fe geffî{re,atq} idemexemplûpofteros vfqjad tcporaTurcica,dignitateamp; nomine Calipbarû,quibus adcummodumfuccefl'orcsSeriphesadiundi eflent,quoPatriarchi3CÔftantinopoli-tanisSyncelli,Epifcopisnofl:risCoadiutores,quosvocât,obferuafle. Cæterùmvtreli-gionem Sarracenorum blafphemâmeri to omnes, qui Chnftiano nomine cêfcri volu-rnuSjCxecramur, Euftathius ille Theflalonicefis commotius quidem, amp;nbsp;fortaflîs etia inuerecundiuSjCuriofum ilium Manueiem,Cæf.Byzantinum,retudit,cùm dicerct,cerebrum fe detritû in calcibusgeftare videri pofle,fi Deum cenferet verum, Mahometi Deuimpuruamp;: vaftum,fcediflimarumq5aótionümagifi:rumatqjdolt;fl:orê,deniqjetiain ipfo Mahometo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liquidiflîmè agnofcas,i ta cçteris tarnen gens ilia imperiorum

ornamenris non plané caruit. Na Mcdica amp;nbsp;Ailronomica ftudia vt quàm diligetiflîme excoluere:dequib.Friderici II. Cæfliberalitate in Latinâlinguâverfiauélores bodic etiamnû fuperfunt. Neqs negleébaab ijfdé biftoriarû tradatio fuit ; qua de re paflim lo-an.Leo Afer,quin5foIùmannales,fedetiâHiftoricosipfosnominauit. Ac licet idge-nusmonumêtaipforûad nos nôperuenerint,efl: tarnen plana annorûLegiræ (alijHe-giræ vocanr) ratio, quorû principiû Cœlius Auguftinus Curio collocauit in annu lefu Chrifti yÿj.Et çftimare ampliusgétis circa hiftorias ftudiû inde pofTumus.q, Muleafles, rex Tunetanus in Africa,regiaTunetOjCÛ à Carolo V. Cçf reftitueretur (fuit hoc anno Chrifti iy5y,)àfurente milite direpta,pcipuéamiflra Arabica volumina,quçamp;fuperiorû regû res geftas,amp; Mahometan^ fuperftitionis interpretationem continerent,deplora-uit,itaquidem,vt vnius vrbis precio,fi fieri poiret.auidè redemturum fefe affirmaret.

Turci Sarracenorum prouincijs potiti, religionis quidem, iam antè etiam fufceptæ, ritusretinuerut, fed ad littsras nequaquam idem ftudium attulere. Satis tarnen coflat, amp;nbsp;fuas illos fcholas habere, inprimis aut vehementerIiiftoriarii ledione dcledari. Ex-empladeMahometo II. Selymo I.amp;Solymano,efamilia Othomanaimperaroribus, in medio funt.Cui alij addunt,nó paucos biftoriarû Turcicarû libres ab eadc O thoma-nafamiliain thefauris aiferuari : fed quos publicari no patiatur. Cum quide fi id fieret, q de ilia inter fcriptores Grçcos,hoc eft,Laonicu Chalcocondyle amp;: Michaelê Glyca, ac Latinos, hoc eft Fracifcfi Philelphu louiû amp;nbsp;alios cotrouerfia cft,fedari facilimè poffer.

Atq;hadenusgentiû,quaquot;monarchiarû participes fuere,vel decerptas inde prouin-cias fibi vendicârunt,exempla breuiter pftrinxifle iufficiat. Nûc ad reliquas, eas inqua, quæextramonarcbias régna libera habuere,acbonorûaudorûmonumétis celebrantur,pergo. Nam recentiores peculiar! bîc mentione attingendas non putaui. Sunt au-tem inter veteres illas facile principes: Ebraîi,Ægyptij,Phœnices,Lydi, Indi,Hetrufci.

Ebræis,qui oriundi ab Eber, pronepote Semi,fuere, inde præ omnibus alijs populis prærogatiua acceflit, quod non folùm linguam, fed etiam religionem generis humani primâ(nam cæteræ omnes pôft inuedas fuere: Vnde redé Tertullianus: Antiquiflîrau quodqj veriflîmum cft) vnà cum litte ri s amp;nbsp;difeiplinis à pa tribus inuentis retinucrunt ac conlèruârût. Cognominata autem lingua de illis Ebræa eft : qua locutus Deus ipfe fuir, locuti fandiflimi Patres amp;nbsp;Prophetæ, locutus denique feruator ac fofpitator Chriftus. Suntq; eadê libri coferipti, qui inEcclefia veteris Teftameti appellatione veniunt. Na ad nouû pertinetia Apoftolorû monumêta, Græca lingua vel feripta vel verfa funt. Eft amp;nbsp;hoc dejicteris Ebræis memorabîlc, qfftraditû eft ab Eufebio, ncpe fingulis peculiarc fignificatuincffc:quod cùm in cacterarû gentium litteris defideretur, amp;nbsp;Gra:carû fonus b iiij

I 16 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R. REI NE CC ir ORATIO

cum Ebrxisconucniat propius, idem audor inde probat, Græcas ab Ebræis deriuatay. Quanquamnondehisfolùmjfedamp;dealijsidcertumfir. Cæcerùmquodactinetaddo* drinam Ebrçorum atqs hiftoriam,qux prçter creationem rerum, amp;nbsp;primordia generis humaniatqsEcclefiæ.tûpatefadionestû promiflîonesdiuinasproponit,eâprincipiô, hoceft, àdiluuio vfqjadMofen ferèquafipcr manus fibiinuicéPatres tradidÜFeappa-ret. Neq5enimmonurnentahorû alia, præterqua quæ decolumnisduabusfupràdixi-mus.memoratur.Etforfitan inde vaticinii Enoflî memoria manfit,quod habet epiftola ludæ Apoftoli. Nâ quæ fcripta Patrü à plenfqs fuo tempore circumferrétur,vt ta ludçis quàmChriftianisfufpedafuerintjnimiâantiquitatêfecifle, Auguftinustradiditdeci» uitate Dei lib. i8. cap. 58. Primusauté Mofes, vt credere par eft,ex infpiratione cœlefti, fcripto complexus fuit. Et debemusquidé huic operæ eius,quicquid de tantis rebusad nos peruenit. Etfi de gentium migrationibuSjprimifqj Imperijs,luculentiorcs hiftoriæ eius expofitiones infertas fuifle, nô poflumus no omnes optare. Poft Mofen eafdé partes Pontifices amp;nbsp;Prophetæfuftinuere. Nec de his addendû quicqua duxi,nô etiam ob-fcuraèBiblicæhiftoriæexpofitionibusexempla fünt. In illis quæ obferuatafuerinr, ad amuffimlofephusperfequiturlib.i.contra Apionc. Vbi amp;hocnominatim tradit,eain gentis Ebrææ hiftoriam vfq; ad ArtaxerxemLongimanumcertamamp;indubitatâefic. Exinde enim cùm no effet eadem Prophetarû fucceffio, etiam hiftoriæ audorifatéla-befadatam. Poftremus hoc muneredefundus eft, quo tempore Hierofolyma depræ-didioneSerüatorisGhriftifecundûexcifaàRomanisfuere, lofcphusipfe.Sacerdotu amp;Pontificû genereeditus,id quod aliquoties inculcat,itaquidem vt maternû genusad illuftrê domù Afmonæam référât. Etcùm dodrina Ebræorü, qui paulatim amp;nbsp;Ilraelitx amp;nbsp;ludæi dici cœpere,iam pridem corrupta effet, turn etiam libertatem gens amifit, ex-indeq;planeferuiliconditionepermanfit. Addatur his,quoddelitterisEbræorûniu-» tatis habet Hieronymus in præfatione in libros Rcgum : Certû eft, inquit, Efdram fcri* •gt; bam,lcgifq5 dodorem,poftcaptamHierofo]ymamamp;inftaurationem remplifubZo-»’ robabel,aliaslitterasrcperifle,quibusnuncvtimur,cumad illud vfq; tempusijdemSa-,» maritanorumamp;Ebræorumcharaderesfuerint.Hadenus Hieronymus.

Ægyptij à Græcishocnornine,patriaverô lingua de conditoreMizraimo,que quidam eundem cum Ofindeftatuunt,appellati,omnis generis dodrinasexcoluerunt,amp; regnum inde fere à gentis origineampliffimuhabuerunt. Fuit autcmdodrinarû ifta-rum pofleffio penes Sacerdotes, quos Clemens Prophetas, Suidas Gymnos, Eufebius vocabulo Ægy ptio Arlepedonaptas vocant, eaq; hærcditaria, quemadmodum habet Diodorus. V nde triplices Ægyptiorum litteræ memoräturzcommunes, quæ vulgo Sa-cræ,quç folis Sacerdotibus in vfu effent,amp; eæ,quælt;WAgt;'lt;P“x«A‘M«TO Grçcis dicûtur,atqî, vtloquiturTacitus,figuræanimaliumfaxcæerant.Nâ,vtidé fubijcit,antiquiftimamo-numenta memoriæ humanæ faxis imprimebantur.Et fane etiam c facrarum littcrarum hiftoriaconucniunt,quædeduabusantediluuiumcolumnisfupràretulimus,quçq;itê de decalogi tabulis lapideis prodira funt. Ac memorant recentia peregrinatorum itine-raria, Alexandriæ marmoreum obelifcü fupereffe, quivetercs Ægyptios charadcres, amp;cùm aliarû animantiù, turn auium diucrfi generis formas infculptas habeat. Incum-bebat prætcrea ij fdem Sacerdotibus hiftoriam gentis in litteras referendi munus,vt lo-fephus. Cui Platoaddidit,regibus adiundosfuifle. Etcitaturquidem facri ipforü libri, indeq;excerpti atqj editi à Ptolemço Mendefio annales,ab Eufcbio, tcftimonia ab He-rodoto.Quod fi quid etiâ côieduris dandû,colligere verifimiliter èPfal. loy. poflumus, Ecclefiçdodrinâfacerdotesàlofepho Patriarchadidiciffezquippecui’beneficio,cùtn defcriptis à Pharaone demenfis alerêtur,amp; immunitates amp;nbsp;agros retinuerint. Cerrède Circumcifîone eorû diferta mentionclofephus aftipulatur, amp;: Ariftophanes in fabula, cui nomenfecitAues, Ægyptiosinde4®’*«fnominauit,vt ex interprète annotauitSuidas. Verùmvt natura Ægyptij Aff/J^wHçfuere, paulatim infœdiflîmarüfuperftitionum quafi fentinam,quçamp;ab Ethnicisexagitatur,relapfifuere. Accedithis,quod eftapud Strabonem,hiftoriasipforumplenasfimplicitatisfuifre.EtextatquidêhodiefoliusMa-nethonis fragnientum. T ametfî hoc etiam nbsp;nbsp;nbsp;fit,quæri non immerito poffet.

Phœnices,quos reélè poftcritate Sidonis, geniti Chanaane patre,auo Chamo,crcdc-rcpoffe videmur, pcipuè nauigatiôib. amp;: mercaturainclaruerc: eaq; occafiôeamp; Africa amp;Hi-

’l

DE HISTORIÆ DIGNITATE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17

iSc Hifpanîam ipfam Grxciam perluftrârunt,atq5 adeô diuerfis colonijs copicucrunt. Nam amp;nbsp;Carthaginem amp;nbsp;Thebas ab eis condicas,aiunt:amp;: habuit Carthagincm nouam Hifpania.Certum amp;nbsp;hoc eft,Græcos à Phœnicibus,qui ciim Ebræis communes habe-rent, litteras accepilfe. Cæteiùm in hiftoria condenda finitimorum exemplum amp;nbsp;mo-temimitacifunt. Nam vfosSacerdotumoperajIofephusfcripfitlib.r. cotra Apionem. Idem alibi annales Tyriorum, indeqj non pauca ad hiftoriam facram pertinentiacomquot; memorat.Sed nihil horum noftristcmporibusfupereft.

Lydi,quibusÆgyptiamoriginempleriqucalTerunt,regnumcum primis nobile ha-buerc : de quo alibi. Litteras à Phœnicib us accepere, vt habet Suidas : fed quod ijs (cri-pcum eilet,nihil hodie reliquum eft.

Indis Strabo htterasalibi tribuit, alibi detrahit. Eft autcm priusvcrifimilius.Ercrc^ dere ealdem litteras rede cum Strabone Grxcas polTumus ; Cùm forte primu abAle-X3ndricxpcditioneirthucimporratæeirent.DodrinasquidemIndoscüluifte,conftaCb Nampencsquospoflcflioillarumcflet, Gymnofophifta: nominantur.HosLaertiusc ClearchoSolenfi à Magis diixilfeoriginem,ait.Et Strabo èMegafthcne in Brachmanas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

amp; Germanas dilcernit. Tametfi poftenus nomen obfcurius lit. Neqj negarim,in difci-pliniscommunicâdisMagosamp; Gymnofophiftasmutuamlibi opera pra;HitilTe. Eniin- v heroManem Perfam, aquoManichæorum peftilensdogmacocpit,BuddaBrachma* nem præceptorem habuifle,cSuidanotum eft.

Hetrufcorum difciplinaamp;nomcninRomanahiftoriacelebratiHimafunt.Necpcr-fequi hie lingula libet.Siifficiat hoc,quod eft apudLiuium,Romanos vtpofteaGrçcis, itaprincipio Hetruftislittcris, quarumauiftorem cumTacitoDemarattiCorinthiuni ftatuimus.erudiri Hlios fiios curad'e. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

Plana au tern de his,quxexpofuimus,dcnuôhiftofiædignitas fit: Quippequæ genres tâcôiunftas quam diÂîpatas veluti aftipulatrices habeat,atq5 i ta habcat,vtquo quçq^ magis claruit,eo etiam difciplinæ huius ftudiolior fuiUc reperiatur. Nunc monarchas, rcgesamp;Principes dabimus, qui hiftoriam vel iplifcnpfere, vcl aliorum opera conferi-ptam perquam diligenter legerut, autetiam ftudio amp;nbsp;ope munifica profecutifuere: amp;nbsp;vtrofq;dupliciter,hoceft,vtprimùmdccxternisamp;Grafcanicis;deindequiin Romanis proceribus atqj Im peratoribus.nec non alijs gentibus aliq uot recentioribus hifee tem-poribusenituere,explicemus. Acconfulto hic eos praetcreo, quosamp;■ iplos velregiadi-gnitate velali jslummishonoribus daros, Mofen dico, lofuam, Rutham jSamuclem, Danielem ,Efdram,Eftheram,Hiobum,amp;:c. hiftoria facra habet. Necqux de ea férié noftramaiorcm attentionem plt;areret, omittéda mentio erat, fermé omnes tales efle,de quibusPlinij illud locum habcat:Equidem,inquit,beatosputo,quibus Deorûmuneré “ datum eft,aut facerefcribenda,autfcribere legenda,beatilTimos verb quibusvtrunqj.

Occurritautem inter externos Principesillosprimus omniu DaiiusHyftal'pis.Ch lareiiim de rebus Ægy prijs hiftoriam huius Diodorus lib.i.cap.ip

Eumelus,regia Bacchiadarum apud Corinthios ftirpe cditus,fcripfit hiftoriam Go« tinthiacam.vtPaufanias. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Thucydidesamp;Timotheus,rcip. Athenienfisprincipes,amp; illeetiaantiquarcgijgeneris proiapla inclytu's', hiftoriasluculentas edidere. AcThucydidisquidem qiiem re-rum pronunciatorem fyncerum,pnidentem,lcüerum,graucmCicerovocàt,de Bella Peloponneliaco hodie eriamnnm fiipercft.

PtolemxusLagijrexÆgypti, Icriplitresgeftas AlexandriMagiii. Namapud hunt anteaordincs duxeraf.

PfolemæusEucrgetes,fuperiorisèfilionépos,præclarèihIitteri^ab Ariftafcho,qui Homeri Poemaemendauit,informatus, reliquit feu de fuis feu de aliorum regum rc-busgcftis( ncqjenim iddiferteabaudoribusttaditumeft)commentarios.

Ptolemæus Philometor,EuergctXjpnepos,memorarur inter ret u fcriptoresàPlin» Antipater, Prorex Macedonia,dilcipulusAriftotelis,pra.tercpiftolarum libres ct-iam hiftorias edidit.

Pyrrhi, régis Epirotarum,commentarij citanturinvitaciusa Plutarcho.

Artalus 1. rex Pergami,tarnlitterisamp;ftylo, quam armisamp;:rebusbeliogeftisclaruit* Rcfcruntur autem hbri eius mentione Plinij amp;nbsp;S trabonis*

18 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R. REINECCII ORATIO

Aratus Sicyonius, qui prçcipuc Achæorum rcmpub.ftabiliuit, rcrum à fcgeftarum commentarios fumma fide accuratoquc ftylo confccit,v t Polybius lib.x.

Annibal, Carthaginienfium bello Punico fecundo aducrfus Romanos Imperator, fcripfit hiftoriam fermone Giæco.

Artuafdes,rex Armenia?, prætcr tragœdias‘amp; orationcs amp;nbsp;hiftorias comentatus cft.

Herodes,cognomcnto Magnus,rex ludææ, fub quo homo c femper virgine Maria natus eft Seruator Chriftus,res à fe geftas etiam ftylo fuo perfecutus eft.

luba 11. rex vtriufque Mauritaniac, tradauit Romanas antiquitates amp;nbsp;Libycas hiftorias.

Ptolemxus, lubx 11. F. amp;inregho fuccelTor, citatur inter nobilcs fcriptorcs ab Athenæo.

In Romanorum optimatibus, quos fuo ordine Imperatorcs amp;nbsp;alij principes cxci-piunt,antiquiftimus eft Fabius Piótor,homo, vt Cicero ait, nobiliflimus. Scripfit aute annales, quorum amp;nbsp;Liuius amp;nbsp;Gellius memincre. Hodie circumferuntur cum nomine ci US duo de aüreo feculo libelli : fed eius farinz, cuius cztera ab Annio interprété col-Jeólaopufcula.

M.PórtiUsCato,qui Confulatum geffîtanno V.C. D.LIX. quiqjtresfummasin homine respræftitiftèexiftimatuseft,optimusOrator,optimus Imperator, optimus Senator,denique omnium bonarum artium magifter, vt Plinius, iam fenex hiftoriam feribereaggreftus eft,relidisfeptem Originum 11 bris.

L.Calpurnius Pifo,amp; ipfe Confulatuanno V.C.D.C. XXI. perfuniftus, annalium feriptionefamam apud poftcros meruit.

Rurilius amp;nbsp;Scaurus de fua ipfi yita hiftorias codidcre,fid uciam hoc potius morum, quam arrogantiam arbitrati,vc loi^uitur Tacitus. Et neutri citra fidem aut obtredatio-nemfuifte,abeodemTacitotraditur. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ■

L.Cornelius Sylla,didatura clarus, res à fe geftas luculenta hiftoria complexus cft.

M.Ciccro Confularis,difertiflîmufq5Romulinepotum,fecundumCatullielogiû, amp;aRömaadhucliberaPATER patriæ didus,vtluucnalis,nonfemelanimumin-duxithiftoriamconfcribcre,amp;itaconfcribere, vtmultaeioperideGrzcis rcbusiin-roifeeret, ödomneseorum fabulas narrafionefq)infereret,quemadmodum eft audor Plutarchus.Extatetiamepiftola Ciceronis ad L. Luceiumhiftoricumbellaabipfoad Atticumappellata, qua cùm aliaagit,tumilloceflanre feripturufeipfum de rebus fuis affirmât,fed vteiusinftituti incommodamultafubijciat. Acmeminitquidemalibiad Attic. feConiulatus fui commentariumGra:cêcompofuftre,amp; Latinum inchoaff'e.

C.IuliusCzf.àSuetonio Didator cognominatuSjRomanæqj monarchiZjamp;Czfa-rum dignitatis,fundator,przter Anticatones amp;nbsp;Ephemeridas, quas Seruius, dcanalo-gialibrum, quem Gellius, citârût, fcripfit gefti à fe tarn Gallici quam ciuilis belli hiftoriam. Quxcum Derelidisadhucextat, amp;nbsp;funt de ea tum CiceronistumQuintiliani clogia in medio.

M. BrutuSjPfætorius, Cxfaris pcrcuflbr, caetera autem vir bonus, redegit Polybij hiftoriam in epitomen.

Odauianus Caefar, Didatoris F. adoptiuus, amp;nbsp;in imperio fucceflbr, omniumque primus Auguftuscognominatus, reliquitdevitafualibros u.vt Suidas, tredecim vt Suetonius.

Tiberius Czfar compofuit rerum fuarum commentarios. Nominantur hi cum adisipfius à Suetonio in Domitiano.

Claudius Czfar,adolefcens h iftoriarum feriptioni vacauit,cum hortatorem T.Li-uium j adiurorem Sulpitium Flauum haberet. Poft ad ideminftitutumiamImperator redijt ; ac nomihauit Suetonius de Romana hiftoria volumina 43’de vita ipfius odo.Suntab eodemamp;Tyrrhenicaamp;: Carchaginienfia inlitterasrelata, illalibris xo. hzc odo.

Agrippina,Claudij è f ratre neptis atqs vxor,matcr Ncronis,vitam fuam amp;: cafus fuo* rum pofteris memorauit, vt loquitur Tacitus.

Vefpafiani Cæf Commentarij citantur à lofepho in libello de vita fua.

Adrianus Czfar, qui primus omnium ab epiftolisamp;:libellis (nos vulgo Cancclla-

riosS:

t) E HISTORIÆ DIGNITATE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;99

rios amp;nbsp;Sccretarios appellamus) Equitibus Romanis vfus eft,vitz fua: fibrös à fe fcriptos Jibcrtislitteratispublicandosdedit,vtSpartianus. Quod ipfumabeodemaudoream-bicioni tributum,nos verecundiam ducimus.

Ab Antonino Philofopho confcripta de vita fuahiftoriaGratcchodic ctiamniim rcliquaeft.

SeuerumCxf.itidemdevita fuahiftoriamcondidiflc, prztcr Herodianum ctiatn Spattianus.tradidit.

IulianusCæf.cognomcnto Apoftata, fcripfit de ImpcratoribusRomanorum, ab Augiifto exorfus, tefte Suida.

Eudocia, Augufta,Thcodofij n.coniux,Pcrficamariti bcllacarmine heroico il-hiftrauit.

Anna, Alexij Comneni Cæf. filia, explicauit de patrisrebusgeftislibrisio.quosin Auguftanxrcipub.bibliothccaextare,meminitHieronymus Wolfius.Deeruditionc quidem eius pratclara, atque in littcrarum ftudijs diligentia incredibili, muka Zonaras habet fiibfinem.

Paulus louius, rcccns audor, è Comacina infula principe familiaprofedus, quem-admodutn habet in præfttione quadam Iohannes Bafilius Heroldus, nec folum Pon-tificum Romanorum,in quorum çtatem incidit,quorumq}gratiaamp;domiciliumamp;otiu ci paratum fuit,fed etiam Caroli V. amp;nbsp;Ferdinandi, Cæfarum, præterca Francifei I. Gal-liatum régis, amp;nbsp;SolymaniTurcarumImpcratoris,deniqj omnium,qui per omnes orbis partes terra mariqs imperium geifere aniic i tiam pro merit us,luculcntamillam,quæ ex- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

tat, hiftoriam conferipfit. De qua tarnen cum ciufdemHeroldi,necnonmuItorum aliorum,ccnfurx in medio lint,nihilhîcaddo.

E nolira: gentis proceribus ad hiftoriae fcriptioncm primus, quantum quidem mihi lt;;onftat,animûappulitDitmarus,Epifc.Mer{èburgius,natuspatreSigefrido,Saxonicç gentis Comité. Vixit autem Othonum temporibus,mortuus fub Henrico 11.

Otho, Epifeopus Frihngenfis, editus prima Diicum Auftriæ profapia,floruitfub Friderico BarbarolTa Cxf amp;nbsp;Chronicon ab initio mundi vfque ad annum lefu Chrifti , iijo.contexuit.

HermannusContradus,Comcs Veringenfis,fed profeflioneMonachuSjChrono-fogiain vfqiad fua tempora,amp; annum Chrifti 1066. perduxit.

Hac noftra memoria vt fummæ atqs elegantis dodrinx famajita etiam Hiftoriarum fcriptione, quam tentauit editisinlucemBenedidinx religionisMonachiannalibus Francicis, damit Hermannus, Comes Nuemarius. Et operæpreciû feck de Mofcho-uiaS)gifniundusHerberfteinius,Baro Auftriacus.

In Imperatoribus autem noftris,ita Hiftorix ftuduilTe Carolum III Laccepimus,vc vitamfuamdefcribereaggreflusfit. Vidimus id nos fcriptum in bibliotheca nobiliffi-mi amp;dodiflrmi viri Chriftiani Diftelmeierij. Secutus pofîmodo iderff exemplum fuir Maxirailianus 11. Nam amp;nbsp;ipfe rerum fuarum commentarios inchoauit, fed vel morte præuentus, vel alijs occupationibus imped/tus, nonabfoluit. ExtateaderePyrcï-meri Noribergenfis narmtio infçrta lib.}. Chronici Carionis, leduqs in primis dignif-fima,vndequi volet,rcjrfetat.

Reftat iatn eadem methodo eodemq; ordinc de ijs procedamus,quieximio atqj cx-qnifitohiftoriarum ftudioamp;cognitione, cum fcriptionibusferme abftinerent,com-mendationem apud pofteros mcruere. Quosintervti è Perfarum regibus neqj Cyrum neq; Camby fem neqj Darium Hy ftafpis exclufcrim, idque de lofephi audoricate, qui commentarios eorum nominaiiit,itadeXerxe,DarijF.hocdifertamentionePlutar-chus re tu I i t, multos tem pore expeditionis in Grxeiam eum in cxercitu fcribas habuif-fe,qui,qua:gererentur, lirteris mandatent.

Artaxerxis Longimani tarn in maiorumquamin fuis rebus geftisrecognofccndis operamatqjdiligentiam aliquo modoEftherxreginxhiftoriaoftendit. Videturqjco-dem rege confuetudo introd uda, qux itidem ibi refertur, fane mcmorabilis, amp;nbsp;omnibus feculis omnium itidem regum atqs principum imitatione dignilfima,hoc eft,vt ho-minum beneficia inregijs faftis annotarentnr, amp;nbsp;idco annotarentur, vt qui meriti prx-clarè de regno eflent,fuo temporeprxmia honores acciperent. Nam quoties ab oc»

X0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R. REINECCII ORATIO

* . --cupadonibus alijs reges vacui eflent,hosinfpiciebanr, amp;benemeriforumranoncfl» habebant.

Artaxerxes Mnemonvfushiftoricoamp;: Medico eftCtefiaCnidio:amp;frater huius Cyrus iuniorfamiliariterXcnophontemAthenienfemdilexit.

Ly fander Spartanus,dc captis Athenis claruSjChocrilum ciuem fuum ad atnicitiam adiunxit,vt is carmine ipfius resgeftas exornarec.

Archclaus I. rex Macedonia:, przterEuripidemTragicum amp;Herodotum 5i.Hel-lanicum hiftoricos inter familiäres coluic.

Philippus Amyntac,quonatus eft Alexander Magnus, crgaThcopompumlîiftori-«um cum primis munificus fuit,quemadmodum habet hiftoria tripartita.

Alexander Magnus,Orientis amp;nbsp;bcllicofiffimarum aliquot Europç gentium viftor, multos rerum fuarum feriptores fecum habuit, tefte etiam Cicerone pro Archia. Euere aute io ijs feriptoribus facile principes Oneficritus, Callifthenes, Ariftotelis propifl-quus, Ariftobulus amp;nbsp;Ptolemæus Lagi: quos poftremos duos à morte Alexandri hifto-riam fuam feripfifle, idcoque plus fidei reperifle, Arrianus auftor eft. Cum codem rege edueatus Marfyas, Antigoni régis frater vterinus, deinde amp;nbsp;Macedonica libris decern,amp; peculiariter Alexandri educationem conferipfit.

Seleucus Nicator, rex AfixSyria;, valde familiariter Megafthenc hiftorico vfus fuit.

AntigonusI.ReXjChoeriliPoeta; de rebus à fegeftis carmen tand fecit, vt ftipen-dium ei in fingulos dies è fifco conftituerit quatuor minas, hoc eft,4o.coronatos.

Ptolemscus Philadelphus,rex Ægypti,natus Ptolemæo Lagi,nobilifqj illius Alexä-drina:bibliothecsE:,quamIeptingentamiIliavoIuminahabiiifieGelliusfcripfit,condi-tor, cum alios in omni difciplinaru generc viros doäos libéralisme fouit, tu in i n tim is habuit DemetriumPhalereum,hiftoriarûfcriptorc:quippe cuius etiam hortatu facta Biblia transferri in Grçcamlinguamcurârit. Et cclebrafurhæcadcundem regem,fed omnibus xtatibus ad omnes reges atqueprincipes necefl'ariaDemetrij !rapal«lt;r/f,quod nempelibros de regno feriptos emere ilium atque legere iuffit: nam dequibusatnici reges admonere non auderent,ea in libris perferipta efle.

Attains l. cum de alijs viris dodis benemereri ftuduit, tum Ctefiphontem hiftori-cum beneficentia prolixa complexus fuit.

Herodes, cognomento Magnus, plurimum detulitNicolao Damafceno,dequo multa in hiftoria fua lofephusamp;Strabo lib. ly.

Agrippa rex quanti lofephum hiftoricum fecerit,ex hiftoriola de vita huius patet.

Atque halt;ftenus quidem de externis amp;nbsp;Grxcanicis. Nunc ad Romanosproceres atq5lmperatores,ca:terofqjdequibusfupradidum,pergo.

Scipio Africanus fuperior amp;nbsp;M.Fuluius Nobilior EnniumPoetam,qui,obtriiini linguarum peritiamtriafehaberecorda dicebat,vtGellius,quiquevtreliquampopu!î Rom.hiftoriam,itaamp; ipforum res geftas carmine ( Seruius amp;nbsp;Gellius annales nomina-runtjpertradaflet, fummo amoreacvenerationeprofecutifunt, ita quidem vtetiam inScipionumfepulcroisconftitutusefleexiftimctur, queraadmodum eftauftor Cicero. Nam Valerius, qui cademhabet,nonobfeurumtotade re elogium addiditlib. S.cap.iy.

Scipio Africanus pofterior, aui exemplum imitatus, habuit in magno honore Po-lybium hiftoricum,àquoamp;PanxtioPhilofopho etiam inlitterisinformatusfuerat.

C. Marius fepties Cos. amp;nbsp;vidorijs de Cimbris noftris atq; Teutonibus nobilitatus, L.Plotium eximie dilexit, cum ea, quægefiîfret,ingenio illius cclebrari pofte exiftima-ret. Eidern etiam Archias Poeta, quem Cicero dcfendit,charus fuit, quöd adolcfcens CimbricasresattigftTet.

Q^Metellus Pius vfq; eo de rebus fuis feribi cupiebat, vt etiam Cordubæ natis Poc-tis, pinguequiddam fonantibusatqueperegrinum, tarnenauresfuasdederet. Auftor eftCicero.Eidernfamiliariflimus Archiasfuit: nam tabulishuncMctellicomproba-tum,teftiseftidem Cicero.

L. Sylla etiam mali cuiufdam Poetxfedulitatem, quiepigrammaineumfeciiTet, tantummodo alternis verfibus longiufculis,haud aipernatus fuit.Cùm enim hoc ei au-dor

DE HISTORIÆ DIGNITATE. ' xr ftor fubicGiffet, ftatim ex illis rebus, quas tum forte venderet, tnbui premium fubca

I conditione iuffit, ne quid poftea fcriberet.Qiiod enarrans Cicero,de Archiaaddit: quid ille huius ingenium vircutem in fenbendononexpetiflèt? Tamctfi Valerius “ lib. 8. cap. ly. tantæ Syllam arrogantiæ notârit, vt ad neminem animum direxifle dicat: ciim forte commentarijs fuis intentos omnes c/Te vellet.

L. Lucullus in tanta apud Syllam admiratione fuit,vt iscommcntariosfuosipfî, tanc|iûmreôtiushiftoriamcompofituro,infcripferir. Et conftatquidem eundemeum Sifenna hiftorico primùm per iocum,deinde ferio contendilfe feu oratione feu carminé Latino GræcouCjVtrumforstuliflet,bellumfefeMarficumdefcripturum. Narrat autem PIutarchus,credi orationem Græcam fortitum, extante turn hiftoria Luculli de belIoilloGræca. Cicero de eodemhis verbis difleruit: Cùm Lucullus, inquir,torum “ iter amp;nbsp;nauigationem confumfiflet partim in percontando à peritis, partim rebus geftis “ legendis,in Afiam fadusIfnperatorvenir,cùm cfletRoma profedusrei militarisrudis. “

Cn.Pompeius Magnus qui omnium primus è tribus orbispartibustriumphosdu-xit, amp;nbsp;tertium Confulatum Didaturæ poteftate geHît, Theophanem Mitylenæum, fcriptoremrerumfuarum,inter intimoshabuir,amp;: inconcione militumciuitatedona-uic.profecutus beneficium per feamplumetiamorationeaccurata. Eidemquoqsami-ciflîrnusfuitL.Luceius Hiftoricus, vir Prxtorius, amp;: CæfarisDiôtatorisinConfulatu competitor.quemadmodumlegirausincpiftolisCiceronisad Atticum.

CæfarDidator inter amicos ferme principe loco coluitHirciumamp;: Oppium,hifto-riæ fuædereliôtorum audores.amp;sillum etiam ad Confulatum cuexit.

Auguftiis Cxfar, prætcr C. Marcenatem, qui cùm Agrippa genero inter duce« amp;nbsp;confiliarios prarcipua apud eumdignitateamp;gratiafloruit, quenqueciusresgeftasde-fcripGHc, Oracius amp;nbsp;Seruius meminctc, cùm Liuium Hiftoricum magni fecit, fed vt per tocum ob immodicas Pompei) laudes prxdicatas Pompeianum appe!lârit,tum ve-hcmenterdelcvlarus fuit Nicolai Damafceni,itidcmHiftorici,ingenio: quippeàquo criam mellitas placentas Nicolaos,quod nomen poftea quoqjdurauitjappellârit. Idem CaioF. Dionyfium Hiftoricum adiunxit,amp; plurimum Virgilio, qui Æneidefualuliæ faïuiliæcondiroremÆneamcelebraret, vel potiusinperfonahmusipfum Auguftum rcprçfentarct,dcniq5 Romanorumhiftorias (vndequidemÆneidaveteresGeftapo-puliRomaniappella(re,accepimus}paflimiramifceret,detulir. CertèàDonatotradi-tumeft,nullius vnquamreiPoetamiilum ab Auguftorepulfamtulifte, amp;:propè een-tiesfeftertium,id eft lyoooo.coronatorumaureorumpofTedifle. Eftctiamdeesdem menioria digniffimus Taciti locus: Ma!o,inquit,fecurumamp;fecretum Virgilijfeccf- “ fnm, in quo tarnen nequeapudDiuum Auguftum gratia caruir,nequeapudpopu!uin_“ Romanumnotifia. Teiles Auguftiepiftolaî, teftisipfepopulus, quiauditisintbearro “ verfibus Virgilij,furrexitvniuerfus,amp;:fortepræfentemfpedantemqueVirgiliumve- “ nGratuseft,iîcquafi Augui^um. HaélenusTacitus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“

TiberiusCæf. maxime curauitnoticiambiftoriæfabulariSjVfqueadineptiasatque (îerifumjVt habet Suetonius. FloruirquefubhocImperatoreVeIIeiusPaterculus,pra:-feéluraequitum amp;quæfturaabeoornatus.

VeipafianusCæf.habuitin cariftîmis,fummoq5 honore, lofephum Hiftoricum, amp;nbsp;prædijsac iureciuitatis donatumdiuerfari in ædibuspaifus eft, quas antequam Imperator fieret, inhabiiârat, deniqjetiampenfione annua honorauit.Eandem humanitärem defe fill)amp;:fucccfforcs,Tirus amp;nbsp;Domitianus,præftitere. Nam ille de bello ludaico hiftoriam péri è libris lofephi tantum voluit, ideoq; manu fua fubfcriptos in bibliotheca pubiicariiuftit:hic veto præter honores, quibus conferendis amp;: pattern amp;fratrem fuperauit,etiam prædiorum eiimrauniratem conceflir.

TraianusCæi.Plurarchum,cuiustamdePhilofophia quàmdehiftorijsdiuerfacx-tant opera, dignitate Confuiari ornauit, edixitque, ne quifquam Illyrici magiftratuum aliquidabfqueconfeniuciusagerct.vtSuidas.

Adrianus,Traiani fucceftbr.dedit Arriano hiftorico præfedluram Cappadocia?: fa-tilqueèSuidaconftat,eundem ad Confulatùeuedumfuifle. AdditSpartianus,Adria- ' num SueconioTranquillo, cuius de duodecimCxlaribushiftoriaextat,epiftolarum magiftro (nos Cancellarium vocamus) vfum.

c

♦

ii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' R. REINECCII ORATIO

Antoninus Phiîotophus Cæf.adeo antiquitatis ftudiofus fuit,vt neminî effet Grar-corum Romanoriimuefecundus,telle Herodiano.Eidem hiftoriani fuam luftinusin-fcripfit,nontam,vcipfeait, cognofeendi qiiàm cmendandicaufa. Vndefamiliariflî” mum eum Cxlari fuiire,necefle ell.

Alexander Mamnicæ, princeps ingenio miti, fed iuftus, tum alios viros dodos, ne quid afpcrumdefefcriberent,vehementer coluitjamp;mcnfzafleclashabuir, tuminpri-» rais hiftoricos fufpexit. Locus ea de re Lampridij ita fe habet : Fuit ei confuctudo, vt lî J, deiure aiitde negotijs tradaret,folos doôtos amp;difertos adhiberet : Si veto de remilita-» ri,milites veteres amp;nbsp;fenes,ac bcncmeritos,amp; locorum pcritos,ac bellorum amp;nbsp;caflroru, JJ Â: omnes litteratos: amp;nbsp;maxime eos,quihiftoriamnotant, requirens quid in ta,libus 01 caufis,qualesin difceptationc verfabantur,veteres ImperatoreSjVel Romani,velexte-jj rarumgentium fccilTent. Hadenus Lampridius.^ Obtinuitetiam Alexandri benclîcio ConfulatumDion CaffiusHiftoricus: quippc quemcum ipfo AlexandrogclTeritan-no V. C. DCCCCLXXXI.

Zenobia, quxà mariti Odenatiobitu imperium contra Galicnuminuafit,amp;ilhi-ftrem hoftis Aureliani commendatione promeruit, hiftoriæ Alcxandrinæ arq, Oricn-tis ram périra fuit,vt in compendium redegerit,Latinam autem Græcè legerir.

Tacitus Cxf. CorncliumTacitum, fcriptoremhiftoriac Auguftar, quôd parentem fuum eundem diceret, in omnibus bibliothecis collocari iulfit : amp;nbsp;ne ledorum incuria deperirctjlibru p annos fingulos decies feribi publicitus iuflît,amp; in bibliothecis poni.

IulianusCæÊ Vidorcm,fcriptoremHiftoricum,apudSirmium vifumjPannoniac fccundxconfularcmprxfecit,amp;honorauitarneaftatua,virumfobrictatisgratiamul-tilaudum,multo poll vrbi prxfedum,vt fcripfit Marcellinus lib. ir.

ValenSjValentiniani frater,atque in Imperio collega,ab Eutropio conferibiRoma-naîhiftorixepitomcn curauir. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' '

Theodolïus primus multam inledione hiftorixoperam pofuit, vehementer fada Veterum fuperba,crudelia, infefta, execratus, vt Vidor. Idc Honorium F. apud Clau-dianum ad fimile ftudium h is verfibus inuitat :

Jfîterea. CMufisyanimu^s dum mollier.,inßeSy

Et quA mox imitere,legas,nec deßrtat 'vnquar»

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tecum Graia loqui tecum Romuna. 'vetufioff

tyintiquoseuolue duces. ——

Zenonis Catf. tcmporibusTheodoricuscognominatus Veroncnlis ( vulgo de Bcr-iaa)gente OftroGotchus,vido amp;nbsp;caefo Odoacro,regeRugorum amp;nbsp;Herulorum,Italiam cumvrbeRomaoccupauit. Enitui^autem cùmalijsfummis virtutibus, tum abanti-quitatis amp;; hiftoriarum ftudio non alicnus fuit. NamiulTueius Calfiodorus Conlùles fuos digefllt. Et notæfanè dignitates Calïiodori, quas amp;antè confecutus fuir, amp;nbsp;deinde pofledir. Etenira vt exteras rcticeam, Confulatum folus gefl'it anno V. C. M. CC.LXIX.

iuftinianus Cæf, præcipuum copiarum Dueem Belifarium habuit. Is rurfus Proco-pio hiftorico amp;nbsp;notario amp;nbsp;confiliario vfus fuit.

Carolus Magnus, vt mirificèftuduitlcdionilibroruip Auguftini, ita prxcipuèijs deledatuseft, qui deciuitateDeiinfcriptifunt.Idemhancfummamdiligcntiamad-hibuit,vtvelintercœnandumprçlegi fibihiftorias,amp;antiquorumregumgcfta,volue-rit. Nec minus in vniuerfam patrix hiftoriam confuluit: Nam barbara amp;nbsp;antiquiftîma carmina,quibusvcterum regumadusamp;bellacanebantur, fcripfit, mcmorixqjman-dauit,tefte Eginharto,qui alumnum fe Caroli profitetur,amp; tam cum illo quàm cum li-beris amicitiam prædicat. Habet etiam de Paulo Warnefrido (vulgo Diaconumvo* cant) rerum Longobardicarum feriptore, S abellicus, cùm captus cum rege Defiderio àCaroloefl'et,ftatimlibertatedonatumfuiire,amp;quàmdiuin fidemanfcrit,fummxbô* neuoîentiæ officijs cultum.

Fridericus I. cognomento Barbarofla, Othoni,ËpifcopoFrifingcnfi, munifîcâad rerumgeftarumdefcriptioncmadiumentafubminiftrauit.

Sigifmundus Cxf, auidè femper hiftorias legit, amp;nbsp;conuerti omnium primus Arria-numinLatinamlinguamcurauit.

Maxi-

DE HIS T O RIÆ DIGNITÄT E. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij

Maximilianus I. omnium gentis noftra; fcriptorumdc fedulaamp;:accuratahiftoria- • mm ledionecommendationcm meruit. CuiaddituràPhilippoMelanchtlionedccIa-mat.Tom.a.Stabium fe narrantem audiuifle,eidcm Imperatori fuifle in animo, certis hominibusdodis mandata dare,vtcolledisvndiqueGermanicisChronicis,quia alius alia annotaflet,ex fragmetis illis Gcrmanicam hiftoriam integram, quantum fieri pof-fet,componerent: Sed vel occupationibus impeditum, vel quia non fatis idoneos homines rei tantx,qui quidem vacui fuiflcnt,reperiret,inccptû omififlTe. Sanc exemplum eins multum tum ctiam apud exteros principes valuit. Et conftat, illuftri dignitatc, fide,gratia,inter aulicos amp;nbsp;Confiliarios eius floruifle Cufpinianum,cuius de Confulibus Rom.amp; Auftriahiftoriaextatjamp;BilibaldumPyrcamerumamp;ipfumhiftoricum.

Carolus V. pratcipuèThucydidisledionedeledatuscft,amp;plurimumPauloIouio deculit.

Ferdinandus Cxf ad hiftoriarum feriptiones Lazij amp;nbsp;Langi opera vfns eft.

ApudMaximilianum Il.infummq gratia ac dignitateRichardusStreiniilS, gentis Auftriacæ Baro cnituit:amp; hodie etiamnum Sambucus Pannonius fuperftes eft.

Sed nec alij de externis regnis hîc omittendi erant; in quibus facile principes Alfon-fus Aragonum,amp; Matthias Huniades, Vngarorum, reges. De illo paulo fiifius explicate vifumfuit. Etenim vt Alexander Homeri Iliadem,fic Alfonfus Liuij hiftoriam fem-per comitem habuit: amp;nbsp;Laurentium Vallam, qui apud ipfum exularet, mirifico ftudio complcxus fuit, atq; vt Herodotum ôcThucydidem, c quibus cotidîe de Perfarum amp;nbsp;Græcorumhiftoriçdifl'etentemcumfummaadmiratione audflret,inLatinalinguam couerteret,pcifecit.Idcm tantum litteris detulit, vtclypeis amp;nbsp;fignis fuis librum appin-xerit: cùm gloriaretur, nullos fe habere melioresconfiliariosqu.àm mortuos, hoceft, hbros. Interrogatufq5,vtrumpluslibrisautarmisdeberefeexiftitnarer,librosprçtulit: quippeè quibus arma armorumqjvfumfefedifcercaflîrmaret. D enique cùm ægerali-quando ledo decypiberet,amp;: ledione Curtij de rebusgeftis Alexandri Magni ita feob-ledaflet,vtanimiamp; corporis langucntiscollapiàs vires rcficifcntirct,exclamauit,non cfleinHippocrath vel Galenofaniorem mcdicinam, fuauioremqjcurationcm, Matthias vero Rex cùm ali j s partibus rem litterar fam iuuit,tum ita fefe hiftoriarum ledioni dedidit,vtexGræcalingua multas in Latinam transferrifuivfuscaufacurârit.Eiuidcm niunificentia ad Vngaricæ hiftoriac traéf ationem Sgt;l Callimachus Ex periens, veto nomine Philippus,editus Geminiano Hetruriæoppido, tum exul (nam Pauli 11. Pontif. fæuitiaRomapulfus,àCafimiro,rege Poloniæ, Alberto F. præceptordatus,poftcaquc cladisMoldauîcx,quôdnobilitatcmob conrumaciamobiedandam hofticcnluilièr, habitus author fuit,) amp;nbsp;Antonius Bonfinius pelledi funt. Nec deeffent, qux prarterea tanquâemblemata,dcGermanisc,Gallia:,ltaliæ, Britanniæ id genus, nec diflîmilisftu-dij,exemplisadijcercm. SedhocinftitutiTè'aympamp;breuitatisftudiumnoftrumprohiber. De Gallicis tarnen indicandum putauimus, apud Ludouicum XI, perq uam gra-tiofum fuifle Philippum Cominæum,hominem Bclgam êFlandria, cuius commenta-riosGallicalinguaconferiptos Sleidanus Latinos reddidit. Et Francifeus I.cùmdo-drinarum omnium appetentifTimus cflet, ira quidem, vt magnis fumtibus per Italiam amp;ipfam Græciam aleret, qui veterum audorum fcriptaconquirerent atqs deferiberêt, amp;bibliothecam inftitueritampliflîmam, quælibros aliquotpoftea infignes dédit : etii hiftorias magno ftudio legit,ita legit,vt neqj à menfa vel prandens vel cœnans de bis colloquia excluderet, amp;nbsp;accurate cùm ipfe diirereret,tum alios, qui aliqu id attuliflent in medium,attente audiret. Notetur amp;nbsp;in Britanicis perquam in^gne iftud de Eduardo VI. neqjomittanturpaucanonnulladeGcrmaniçnoftrçprincipibus. De Eduardo rcs itafehabet. Eratille,vbiviramfinijt, circiter annorumfedecimadolefccns.Sedinea aetate praeter patriamlinguam amp;nbsp;Latinam amp;nbsp;Græcam amp;Gallicam didicerat, amp;nbsp;dodis omnibus,Germanis,Italis,Gallis,Scotis,Hifpanis,Polonishofpitiumdabatatq5patro-cinium. Conftat eundem ftudiofiflîmèhiftorias legifle:amp; traditum eft à nonnullisjin-dcNorthumbrij Ducis,àquotabificovenenofublatum fufpieiofuit,incum odiû, feu quandamoccultimetus“?!op/zrJ,extitiflc.InGermanicisprincipibuscftquodde Auen-tini Annalibus veheméter Guliclmo amp;nbsp;Ludouico, Bauaris, debeamus. Nec minor de Saxonicahiftoria Fridcricum Sapientem Elcdorcm cura tetigerat. Sed perfecerede-

c ij

14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R. REINECCII ORATIO

inurnrcmiIläMauriciusamp; AuguftuSjfratres atqjEledoreSjvß opera Gcorgij Agricole amp;:Fabricij.Pia;dicaturctiam Philippi Palatini Eleél. in hiftoriarumcognitione cô-paranda (Indium mirificum:Qua de re cùm Philippi Melanchthonis aliquot in locis,amp; CafpariHedionis hift.EccKlib.iz.cap. 4.expo(itiones in medio fint,inde peti omnia fa-ti us focrit. Ncc fuis hac parte illuftrilfima familia Brandcburgiea caret. De quibus pro dignitatc hîc dilTeratur, iterum argumenti ratio prohiber. Vnum id addo, documenta qnçdclnscxemplis,vclidcoil!uftrioribus,quômaioreorum,àquibusprofeda,digni-tas,cæteriPrincipescapiant,efreplurima.SanèquodhiftoriaSleidanitraditûeft,Ger-maniamhodiefamiliashafcetres,Bauaricam,Saxonicam, Brandeburgicamfecundu. Auftriacam precipuas atque adeo potentiflimas habere, id neminem elTe opinor, qui inficiariaufit.

Quod fi ncc rcfpub.illuftriorcs partehac lande fuafraudande, notaquidem,vtce-teros taccam,de Sabellico, amp;nbsp;Petro Bembo, edito genere patricio, amp;nbsp;à Leone X. inter pnrpuratos5acerdotcs (vulgb Cardinales vocant) ledo, V cnetorum prudentia acdili-gentia. Namvtriqj Senatusdecretofcribcndehiftoria: Veneremunnsimpofitufuit. Ac Bembus id de fe obiter retulilEe contcntusfuit. Sabellicoannuum trecentorum aureorum fiipendium conftitutum,Ionins memorat.

C:£terùm liquetiamhinctertium,idqjlnculentilfimum, deHiftoriædignitatear-gumentum:CùmquinôfoIùmcomprobârint,fedetiamlitterismandârint,ip(osfura-mos omnium xtatummonarchas,Reges amp;nbsp;Principes rcperiamus.

Liber nunc partes difciplinx iftius perftringere,vt hinc porro planum fiat,e qua plurimum commodi expeólandum fit. Nominauit autcm has Euftathius, Dionyfij inter-

®)“a;jjw«T;iÙF,-nj^^0FjKà»,ii')^s«Â05lt;Kii’,EtPoIybiuS alibi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alibi TV

primas dcfcrt. Ego de pofteriore aflentiri malim: Eft enim hæc, quærcliquas omnesil-luftret, amp;nbsp;fine qua iilæ ferme frudum nullum pratbcant. Neqj hîc nudas familiarii de-Iincationesantnomenclationesquafd3mintelligimus,fedadditasperfonisc5uenien-tcsrernmgeftarnmdcfcriptiones,cum difertatcmporum,quibusquçqj floruit,indica-tionc, planeqj quafda quafi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V nde iam noua*7^s«Ac;«i( exerit. Que

cnim fugit.in hiftorijs potifiimum de perfonis.quac res ge(rere,agi,has autem rurfusta-milijs difcerni oporrcre.^ Et certè quidem ciim fecundum cœleftis dodrinæ vcritatena, amp;nbsp;Ecclefiæ conieruationem, fint habeanturqs bona, quibus mortalium félicitas com-prehendicur atqj confiât, prxcipua,Imperiaamp; artes, etiafamilias, qnæ vtraqs condide-runt,illurtiâruut,propagârnn t,non negligendas,fcd fummo honoris cnltu afficiendas, non poteft non apertum omnibus elTe. Fit autem iftud eo pado rcdiflîmè, fi earu ób-fequioamp; memoriæftudeamus,hocefl:ortum,incrementa,interituminueftigemnsaut inuefiigatacognofcamus. Habentenimfempcrvtipfairaperia,itaamp;familiç,fuasquafi periodos,fatalefqjvices,feuvtQuintiliani verbis vtar,initium,incremétum,fummam. Nec poteft non talis cognitio vt principibus, quiq; alij reip.clauum tencnt, iucundiffi-' ma,itaomnibus vtiliflimaefTe. Sanèfiredcremæftimemus, etiamipfumNobilitatis

decus hoc quafi fundamento nititur.Eft enim illa,fi Ar ifto te I i credimus (nam adamnf-fim ifla hîc difceptari nec debebar, nec potcranr) vetuftas amp;: integtitas generis, feu parta maiorum in rempub.meritis,ac propagata dignitas.

’ Verùm hîcneceirarioadijciendumerar^quidprçfl:ariabcoconueniat,quicüfruân aliquo amp;nbsp;fuo amp;aliorum tradare •» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lludeat. Ergo vt rem in pauca confcramus,

pratcipuc opus fuerit attenta peneqj religiofa totius antiquitatis, cuius fundamentum faciohiftoriamBiblicam,inuefl;igatione,amp;iugiveterümonumentorüledionc.Nam quihunclaborernfubtcrfugit,amp; antiquitatemtanquapertranfennaafpicere,neq5in ipfapcnetraliaprogredivclit,hinc longe facefTatjaut folidumfrudum expedaredefi-nat. Nec fieri potcft,vt qui alias ingredi vias tentauerit, no in falebras amp;: anfradus inci-dat,amp; deniq5 vel in horrida tefqua amp;nbsp;mandras, vel periculofiffimu pratcipitiu perduca-tur. Sane Philippi Melanchthonis, fummi atqj optimi viri, quemadmodu prardicabat eum Camerarius,communifq5 præceptoris noftri,vt Glandorpius nominabat,ac mul-to maximx partis lirteratorumhominum parentis,vt in quadaepiftola Iohannes Sturmius,ad huncipfumGlandorpiumvfurpatumvelutiapophthcgma quo infinitilaboris eile affirmabar,familias fenbere, in medio eft. Et requirere ad eandem operam Camerari us

Z

DE HISTORIÆ DIGNITATE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xy

rarius folcbat non folùm ingenij acumen,fed temporis quoqj logitudincm amp;nbsp;induftria: laborem.Neq; plurimorum clàm funt.qui ab ift:a,quam diximus,via déclinantes,etiam fortunameandemexpertifunt,hoceft’^7’2quot;‘“*’gt;lt;'“*magis obfcurârut quàm illuftrârunt, tam vetera quàm recéda exempla. Nam vt ne hoc etiam quenquam perturbet,ncqua-quamiftud genus hominumprimumnoftraxtasvidit, fed etiam antiquitastulit. Atqj operxpreciû faduri videbamur, Ci cuiufdam veluti cautionis Joco pauca de i js hîc dif-fereremus. Satis autem conftat,maximè iftius quafi noxx reos î?oetas:nifi forte quis il-los calicentia excufandos exiftimet,de qua ita Ouidius cecinit :

Exit in immenÇum facunda licenÜA obligat hißoricanecfHa'verbaßde.

Et Socrates apud Platonem aflerit, ou t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i X07«.HO9

magna turbaineptorum hift'oricorum,amp;incautaquorundamambitio,fequitur. Nec cnodarefingulatimde'omnibusomnialibet. DehiftoricisidgcnusnoteturJocusPlu-tarclîi c Clodij cuiufdam temporum indice: Clodius, inquit, antiques illos temporum « commentarios oftenditin Gallica vrbis calamitate perijfle : eosautem,qui nuncextat, « compofitosefle ab alijs, qui in gratiam certorum virorum genera corum in praîcipuas « familias,maximcqjinfignes,nulla omnino ratione ad eos pertinentes,ingeflerint.Hac- « tenus Plutarchus.Legimus etiam de C.lulio Cxfarc,quod originem famili« fuæ à Vénéré,quamtcmplohonoratamgenitricemcognorainauit,repetierit: inueniafqj eàn-délib.8.epift.Ciceronis,qui totus M.Cœîij eft: inuenias quoqj paffim àpud eos feripto-reSjCjiiifubfuccefforc Auguftofloruere. EtfatiscoftatjfacraVenerisfamiliæluliæpro-pria fuilîCjVt Solis Aureliæ, Ditis patris Valeriæ,amp;alia alijs. Magis autem mirere, quod Suetonius habet,Galbam videlicet, qui poft Nerone imperauit,genus fuum ab infami ilia Pafiphae, Minois Cretenfis coiuge, cenferi voluifle, baud dubié nulla alia de caufa, quam vt faltem vetuftatis opinione plus fibi familixqs dignitatis conciliaret.Fuit amp;nbsp;fub Vefpafiano inuentus, qui Flauiam familiam, qua Imperator is editus effet, ad coditores Reatinos, comiternqs Herculis, cuius extaret via falaria monumetum,referret:amp; alius fub Augufto,qui V itelliam gcntcm,qua gorges ille jatqs abdomini fuo natus helluo ba-tatroqs Vitcllius,Vefpafiani anteceffor,procrcatus fuit,aFauno,rege Aboriginum,dc-ïiuaret. Quanquam veto poftremam hanc fententia Suetonius in medio relinquit ,'ta-incn de Vefpafiano,qui æquè prudentiffimus effet ac verfutiflimus, adijeit, cum tä turpem adulatioriem,ftolidamqjaudaciam, vitro irrififfe,indigenaqj origine contentum fuiffe.Necdiffimilem in Auftriafuade Stabij, Auftriacæfamiliç originéàlaphetOjNo-hæF,deducétis,refutatisineptijsàMaximiliano LCæf.retulithiftoriamCufpinianus: Qux etû ftylo amp;: orationis genere negligentiore expofi ta,per fe tarnen memorabilis ftt, hïceamde verbo ad verbum afcribo: Audiui coram,inquit,Diuum Maximilianum fç- « piusloqucntem cum Stabio : Tu me ex area Nohæ ducisr’amp; ftemmatis originifqj mex audorcm tribuis laphet,tertium fcilicet Nohæ F.qui pudenda patris detexi t ? quafi ex «lt; radice non bona,poflît produci ftipes bona amp;: fertilis,cùm tarnen mala arbor nunquam « bonum producat ftudum ? Et licet Stabius acute Diuo Cæfari multis aulicis aftantibus « refpondiffet fnam baud vulgariter amabatur à Cæfare,quod omnibus confiât, amp;nbsp;com- lt;t pertum eft) tarnen Cæfar poftea dixit : Caueas banc ignominiam mibi amp;nbsp;pofieris meis a inurere,quimihiirafcentur,amp;alijexcrtalinguafubfannabut. HadenusCufpinianus. ' Accertcquidemquàm veteresifti longe adbuccraffius,amp;,quodaiunt,tota via errarur, feuplanèauesfeélatifuntjfecundûVenufinûPoeta, cæteriproximiorû amp;nbsp;paulofupe-rioru temporii fcriptores nonnuIli.Etenim vt gentibus amp;nbsp;nationibus ipfis,ita amp;nbsp;familijs temere nulloqs velargumento, vel probabili (altem cóiedura, origines tu Troianas tu Romanas,amp;: nefeioquas alias,affinxere. Excmpla,nifi qui monumenta ipforü nó vide-tit,prçtcrire neminê poflunt,quç vt de gentibus accumulanda hîc no erant,ita de familijs vnû atqs alterû faite ta ex noftris, hoc efi Germanicis, quàm ex Italicis Nfiorijs fub-jjcerevifumfuit. CelebranturaûtinvetcribusGermanicæfiirpisatq;originisfamilijs præcipuèMcrouingiamp;Welfi: SrillifatuPriamiTroiani, bi Catilinæediticcnfentur. Quidhacrcdici velincptiusvelincogitatiuspotuit.^ VtcnimdudoreÆneadelatosin Europaatq; ItaliaTroianos non negemus,quid hoc omniû ad nofiras gcntes.?præfer-tim cumFrancorum (In bis enim Merouingi primi rcrü potitifunt) populus amp;nbsp;nomen

c ii)

a.6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ R. REINECGIÎORATIO

multopóftinnotucrit. Altera de Wcifis opinio non gloriam, fed probrü ac manifcRa '' nbsp;nbsp;infamiam habet. Na quod Catilinæ genus, qui mores, quxftndiafuerint, iatisfupcrq}

ciim c exteris Romanis fcriptoribus,tum ê Cicerone amp;nbsp;Saluftio euidens fït.Et certum eflèTaciti hiftorialib, 3. amp;alijs, veteremRomanam nobilitatem, partim inteftinisamp;î plus quam ciuiÜbus bellis iflis, partim Imperatorum fæuitiacxtinftam.Qiîæautêhuic quafi(ufïedafuit,qua!iscenferihabcriqjdebcat, nonobfcurc Pliniusdemonftrat:re-tulitq; mores hums nequaquaprobatosMarcellinuslib. 18.De Italicisnominpliïc tantum EReniés 8é Columnios: quoru illos pleriqs ab Attijs, hos à Caraillis Romanis deri-uant. Ego contraEftenfibus Longobardicam ftirpem aflero : necimprobarim de Co-Jumnijsquorundafentêtiam, pertinere genus horü atqj origine ad Welfos.Neqjenim vtLongobardorûjitaamp;aliarû gentium noftrarum in Italia impcriaobfcura funt:àqui-busoccafioneifta,quænûcibireliquaeft,nobilitatemcondita,quoddubitcmuscaufa nulla efl,amp;fatis id ipforum Iralorû teftimonijs liquet,fatis etiam quadam ad meepiftofa de fua Sâ maioru c Saxonica domo origine demóftrauit Alfonfus Carrettus, Marchio Finarij.Enimueropo/fidentERenfes bona ex parte auitasfedesetiamnum : amp;connu-bijsBauaria^ Saxonia potiti, deinde familia DucûBrunfuiccnfiumamp;Lunæburgen-hutn propagarunt. Confiât etiam Columnix flirpisPrincipes Germaniam ceu poflli-miniorepetijfle; àquibushodiefuperfuntamp;illuftriflîmorum Eledorum acAlarchio-num Brandeburgicorum domus, amp;nbsp;Comités Zollerani in Sucuia.

Sedhisperquandam vclutidigreinonêexpofitis,pergoiamadea,quçad'quot;7^««Ao?lt;w' pertinere videntur propius. In quibus amp;nbsp;vetuftatem amp;nbsp;dignitatem huius facrarû littc-rarumaudoritascbmmendat.Hasenimdiligenteratqsaccurateorigincsamp;flirpcsex-planare,neminemnifi in leâioneearû plane hofpitcm,fugerepoteft. Introduólaq;de eo cxemplo inflitu ti fane perquam laudahilis apud ludxos confuetudo, vt familiarum dcfcriptiones in fan/ Hicrofolymitani adyto afl'eruarenrur, mixtis tarnen etiam de cx-trancisgentibusquibufdam velutiinfititijs.Acperduraflequidem candcmconfuetu-dinem feculis bene multis,hoc efl, vfq, ad Herodis Magni regnbm, accepimus. Is enim Cum Idumxx,amp;, quemadmodu pleriqj tradidcre, omnino dcfpicatx originis eßet ,nc canouitascoutemttifibipareret,monumentaillaflammisabfumfit.Quanqua verb ad iflud tantum tamqjingensdamnumcauendü,hancaliquiprouidamcuräadhibucrär, vt domi libros nonnullos exfcriptos haberent,pleriq5 etiam è memoriç thefauris repa-rarcnqreflitui tarnen res in integrununquampotuit. Nccdubiumefl, indequæflionu difpurationumqs nugas cxtitifle, quasgenealogiaru mentione taxattarn adTimothcu quàm ad Titum.fcribens Paulus Apoflolus.Namdamnariabeoeruditamatquehiflo-ricam familiarum inuefligationem, id de fanéliflimo Apoflolo, præclarcquc etiam in bonis litteris erudito, ne in mentem quidem venire, nifi penituscxcordi amp;nbsp;vefano po-tcfl. Ac perfentifeimus nosvel hodieciusiadurxincommodû.Indcenimdifcrepan-tiumillarumopinionumdcgenealogia Chrifli pugnacxtitit. Quævtcomponipoflit, atque adco grauifhmis de caufis debeat, alibi à nobis demonftratu m efl.

Apud Græcos’’o'JwiÄAoj^wi'principes Poetx artigere, fed immodicofabularum fludio baud fatis féliciter. D cbemus tame plurimum Homero. Et meminerimus quod de to-gt; ta Grçcç gentis hac parte nauata opera fcripfit in Arcadicis PaufaniastSunt fane,inquit, »gt; Grxcorumfcriptaciimincxteris,tuminijsmaxiraè,quæadgentilitatespertinct,inter „ fe diflidentia.Hadenus Paufanias.Quod vt audori ifli demus,atq5 adeo nos dare oportet,ita fludium inGræcis familijs cxplorandisnequaquam inde labefadatur, multoqs minusipfurnTt'o^wAOTiMyimpugnatur. Etquam omnino difciplinamproferas,qux '^5

Sancamp;Oracius cùmTelephumquendamdchorrariàGe-nealogijs videatur,alibi tame amp;nbsp;Ælium Lamiam vetuflo Lamo. amp;nbsp;Mxcenatem ataiiis regibus,editosait.Quiaautem non folùtn dulce,fed etiam cum frudu non pœnitendo coniundumefl,eos,quiihgenealogijsoperampofuerc^nonignorare,brcuitcrbic,qui ineogeneretam apud Grxeos quamapudRomanos,deniqueetiaminnoflr3gentc, liifquenoftristemporibus,clarnere,velaudorum monumciitis cclebrantur, fubijeio. Antiquiflimus omnium poll Poetas nominatur Acufilaus Argiuus, oriundus Ccr-cadevrbeinconfinio Aulidis.C^iiadPoeticasHefiodigcnealogiascmendandas ani-mumappulit, quemadmodum audor efllofephus lib. t.contra Apionem.Addit his , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Suidas,

DE HISTORIÆ DIGNITÄT E.

Suidas, ex xncis tabulis,quas pater ipfius, qucndam ædiura fuarumlocum fodicns, rc-pcfitjCumgenealogiasdefcripfifle.

HeJlanicus poft Acufilaum fcribere genealogias aggreflus eft, amp;nbsp;ita aggreflus eft, vc dum limam emendationem profiteretur, ab acriAcufilai infedationc non abfti-nuerit.

Polycrates Sopliifta cclebratur vt in Genealogijs verfatus ab Ifocraxe in laudatio-neBufiridis.

Afîuscitaturfæpiftîmcin Paufaniaîcoramcntarijs.

Hecatæus, quicum Cadmo primus hiftoriamfolutaoratîonc edidic, mcmoratur intergçnealogiarumfcriptorcsàStephano.

SuidasabeodemStephanonominatur.

Simonides pofterior, cognomento Mclicertes, fcripfit très gcncalogiarum li-bros.

SequunturhosEpimcnidesduOjPherecydes Athenienfîs, Philiftus,qui Laertijamp;: Suidæmentioncrcferuntur.

Philoxenus Æacidarum genealogiam carminé defcripfit,vt Suidas.

Poüio hanc vnlcm operam præftitit, vt tam Barbarorum quàmGræcorum, qui ad Troiam milicârunt,genealogias contexuerit,tcfte eodem Suida.

E Romanisfcriptoribusprimus, quantum mihi conftat, genealogiasattigitVarro illc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exquifitiflimifque laudibusab Auguftinolib.6. deciuitateDebcap. z.

ceIebratus.ExpIicauitautemdefamilijsTroianis,vtSeruius. NamgrauioraudorPli-) nius libro jp capite x.non parum difcrepans, amp;nbsp;omnia ad Romanam hiftoriamac-commodans, feptingentorum illuftrium Sgt;c nomina amp;nbsp;imagines inferuifle voJumini-biis fuis,ait.

Fecit non minus,autetiam longe mains, opcrxpreciumT.Pomponius Atticus, ad quemextatepiftolarnm Ciccronis volumen. Sic enim in eius vita Cornelius Nepos: Moris,inquit,maiorumfummusimitatorfuit,antiquitatifqueamator,quamadeôdi- « ligenterhabuitcognitam, vt earn totamineovolumineexpofuerit, quomagiftratus a ornauit: Nullaenim lex,neque pax,neque bellum, neque res illuftris eftpopulo Rom. « quæ non in eo fuo tempore lit notata. Et, quod difficilimum fuit, ficfamiliarum origi- „ nemfubtexuit,vtexeoclarorum virorum propaginespofllmuscognofcere.Fecithoc « idemfeparatim in alijslibris, vt M. Bruti rogatu luniam familiamàftirpead hancæta- ,£ tem ordine enumeraueri t, notans,qui à quoque ortus, quos honores, quibufque tem- « poribuscccpiflet. Pari modo Marcelli Ciaudij de Marcellorum,Scipionis Cornelij, amp;nbsp;u FabijMaximi,Fabiorumamp;:Æmiliorum. Qmbuslibrisnihilpotcftefledulciusijs,qui ,( aliquamcupiditatem habcntnoticiæclarorumvirorum. HadenusNepos:quipaulo « poftfubijcit,nullum temerc interceffiflediem, quo Auguftus Cæfarnonadeum fcri-berct,quô aliquiddeantiquitateabeorequireret. Meminiteiufdem opera: Cicero in Oratore:Queraamp;ipfumlocumfubijcercvihimfuit:Cognofcat,inquit,Oratorrerum « geftar um mcmoriæ vc teris ordinem, maxima: fcilicet noftræ ciuitatis : fed amp;nbsp;impe- « rioforumpopulorumamp;regumilluftrium: quemlaborcm nobis Attici noftri leuauit « labor,qulconferuatis notatifque temporibus, nihil cùm illuftrc prætermitteret, anno- « rum feptingentorum memonam vno librocolligauit. Nefcireautem, quid antequam « natusfis, acciderit, id eft fempereflepuerum.Quidenimcfta:tashominis? nificùm “ memoriarerum veterumcumfuperiorumætatc contexitur. Commemoratioautem antiquitatis,exemplorumqueprolatio,fummacumdeledationeamp;audoritatemora- “ tioniaffertfîdcm. Hadenus Cicero. Porroautcmfacile vt eredam,inducor, exhac “ Attici hiftoria petitas de Papiriaamp;Portiafamilia expoiitiones, quas habentCicero epiftolarum ad familiares(liccnimredè quidam infcribunr)lib.9.amp;Gelliuslib.i5.cap. iS.vbiquidemetiamcommentariorumlibrum defamilia Portia citât.

Mcfl'alaiamfenex voluminadcfamilijscondidit, vtmcminitPlininslib.3y.cap.i.

Hyginus, Augufti Cxf libcrtus,nominat genealogiarum hbros fuos defignis ccelc-ftibuslib.2. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

In noftra genre, vt amp;nbsp;in alijs plerifque , etiam antequam fuus litterarum ftu-dijs nitor redijt, tentârunt quidem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;multi, fed eo tradatu atque euen-

c iii}

18 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R. REINECCII ORATIO

tu,vtmagisfumum ex fulgore,quàm c fumo lucem dedenntjécundiim Oracium. Eft tarnen cumprimismcmorabilc exemplum Ochonis, EpifcopiFrifingenfiSjDiuiLeo-poldi, Auftriæ PrincipisF. amp;Leopoldi IL Ducis Auftriæ, Diui nepotis, quod rctulit Lazius. Hi ènim, quemadmodum idem loquitur, generis fui genealogias terfo filo di-ôionis pofteris reliquere.

Patrum noftrorum memoria conatusetiam eft aliquam-Vo^fa^’^otyluccm Anthro-poIogiafuaafFerreVolarcrranus.NecdiffimileSoccarij ftudiumfuit,

Hac noftra ætate de^Romanis familijs opcraeprecium fecere illuftrisBarOjRichar-dus Streinius Auftriacus,amp; Iohannes Glandorpius Monafterienfis. Atqs illtus quidem ftemmata dodiflimorum virorum elogijs celebrataextant. Huius non nifi de Antonia amp;nbsp;Iulia familia commentarij in lucem prodiere, caEterishadenusfuppreflîs.Quîcres £Iio curæ efletjUon femel ei adhortatores fuimus.Nam quales credi oporteat,de publi-catis,quibus nihil poteft efte perfedius,planum fit. Peculiariter autem Cæfarum Ro« manorumfamilias,quibus muka, qua: adexquifitamantiquitatiscognitionempertinent,inferta funt, dédit Onuphrius Panuinius.Etcftquodeiufdemoperçde aliquot aliorumregnorum familijsdebeatur. Nequeenimomnetulitpundum, vt cumOra-cioloquamur,fed eft vbi fides aliquandolabafcac.

Ca:tcrorum regnorum amp;nbsp;Impcriorum familias rccognitum à Philippe Mclan-chthone Carionis Chronico attigit poti’quàm explicauit. V crùm de Germanicis opéra Peuceri,qui pleraqj omnia à Seldio lureconfulto, duorum Imperatorû, Caroli V. amp;nbsp;Ferdinand! fratrum,Procancellario, accepiflet,infignis eft. Neq; nihil Chy træi Chro-nologia: debemus. Qua: prxterea àdiuerfis de familijs etiam diuerfis édita funt, fingu-latim hîc enumerentur atq^ cenfeantur,inftituti noftri nS eft. Et pleraqj eiufmodi iunr, vt indicium omnibus in procliui efte oporteat. Sunt etiam noftra in mcdio.Quç vtinam elaborate aliquando,ac de toto arguroento illo «ro^zaTiOT/éïbliceat, vtad Germanicam hiftoriam, quam metam nobis deftinauimus, procedere commo-dius po/fimus. Studium quidem, quod fæpe à nobis detulimus, amp;nbsp;inlaboribus diftiedquot; limis exanclandis aflîduitatcm,nunquam defugiemus.

Porto autem cùm non poffit non de fummorum monarcharum atqjPrincipuex-emplis plurimum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;commendationis accedere, neque ea hîcmentio præter-

mittidebebat. Ac manfîtquidêiftapra:cipuc Romanis Imperatoribus laus. Neq^enim interea,eaq} de caufaij,quos fuprà ex optimatibus nominauimus, Meftalas dico, amp;ex Nepotc Brutos,Marcellos, Fabios, amp;nbsp;in noftra genre Frifîngenfem amp;nbsp;Leopoldum Au-ftriurn, excludendi funt. Quareantequameôprogrediamur, vifumfuitinfignemil-lüm è Plinio hb.3y. cap. i. locum, qüo laudatiflîmi exempli commune quoddamRo-manorumin nobiliumfamiliarum memoria conferuandaftudium demonftrat.bîcin-ferere: Apud maiorcs,inquit,imagines in atrijs erant,qua:fpelt;ftarentur, nonfignaex-5) ternorum artificum, nec æra autmarmora.Expreflîceravultusfingulisdifponeban-„ turarmarijs,vtefrentimagines,qua:comitarenturgcntiliciafunera:fèmperq5defun-9, do aliquo, totus aderat familiæ eius, qui vnquam fuerat, populus. Stemmata veto li-j, neisdifeurrebant ad imagines pidas. Tablinacodicibusimplcbantur,amp;monumentis 9, rerû in magiftratugeftarû. Alixforisamp;circa liminaanimorû ingentifi imagines erat, „ affixishoftiumfpolijs,quxnecemtorirefringereliceretjtriumphabantqj etiamdomi-„ nis mutatis ipfx domus, amp;nbsp;erat hxcftimulatio ingens, exprobrantibus redis,cotidia 99 imbellemdominumintrareinalienumtriumphum.HadenusPlinius. Nuncadlm-peratoresgenealogiarum ftudiofosjtedeo : è quibus principe loco Adrianus celcbra-tur. Secundum ab eo vt exteris plurimis in rebus, ira amp;nbsp;familiarum veterum cognitio-nefecit Valentiniauhm 1. Sex. Vidor. Sedfacile vtriqs palmam eripuitcnoftrxgentis Imperatoribus Maximilianus I. Namvt ipfumhiftoriarumftudium in Germania cx-citauit, ita per lohannem Stabium, lacobum Manlium amp;nbsp;Ladiflaum Sunthemium prxftitit, vt Gernianicorum Principum familijs tandem ex hiftoriarum monumentis lux redierit,cùm antca profunda omnia barbarie obruta eftent atque fquallerent. Et conftat, ab codem Imperatore cùm in hos viros turn in familiarum inueftigationem fumtusingentes fados. Fuit poftea non dillîmileè filio Philippo nepotis Ferdinandi Cxiaris ftudium. Et funt quidem Lazij, Medici amp;: Hiftorici, commentatij, vt de familia

DE HISTORIÆ D IG NIT A T E.

familia Auftriaca,ita amp;nbsp;de migrationibus gentium in mediozde quibus.prçftitaqj in his opera,quid fendre dodos conueniat,à me hîc inculcetur, opus non eft, Facioqj de to-ta hacorationisnoftrîE parce,quam'7!gt;r-)^£aA«gt;lt;wdeftinatam volebamus,finéuampoftrc-mo cuiufdam vclutbcorollarij loco ex multis,quaE dicenda reftarent,quàm breuiffimc, craflaque Mineru3,adiedurus, vcfcribenda Hiftoria fit, quæque pericula comicari fc -rèhiftoriarum fcriptores foleant : deniqs etiam quod fabularum in hiftorijs credi prin-cipium polie videatur.

PræceptadeHiftoriafcribenda varia, eaqj accurata, habent Polybius amp;nbsp;Cicero: amp;nbsp;idem multi èrecentioribus argumentum ex profeflb tradârunt. Vnum id è Cicerone lib.i.delegib. repeto : Hiftoria necinftitui pofte fine pra:paratoocio,necexiguo tcm-poreabfolui. Cui addatur ê Polybio lib.ii.eum,qui hiftorias fcribere velit,indefinen-terperomnemvitamhuictradatuiincumbere, nonautemobiter attingere,debere. Quo percinet, quod prodidic de fua hiftoria Diodorus Siculus, annos fe triginca in de-fcriptionem impcndilleipercinet itidem quod habet Dion, annisdeccm à fehiftoriam coliedam,perfcriptam duodecim: pertinec deniqj quod Seruius in Eclog. V irg. fcri-ptum rcliquic, Cinnam de Smyrna librum decern annis climafle. Ethacnoftraferc memoria hiftoriam Boiorum fcripturus Aucntinus, annaliumamp;diplomatuminfpe-dione, Sdomnis generis antiquitatibusconquirendis,feptenniuminfumfit,vtteftatur de co Schardius lureconfultus. Neq; è Nicolai Vigniefij de hiftoricaBibliothecafua relacuobfcurum,iampcrannostredecim,cùmChroniconrerôBurgundionumede-reCjiniftoopereabeoelaboratnm. Qui b ns prætereaaddatur, quod Iohannes Bafilius Heroldusdehiftoria Pauli loui) habet, hancabillo annis triginca feptem cocinnacam. Eft etiam cum primismcmorabilc,quod de Menandro Ephefiohabec Iofephus,nem-pehiftoriam, quam de fingulorumregum tarn Græcorum quam Barbarorum rebus geftis fcripfftiet, è prouincialibus cuiufi^ loci litteris ilium excerpfifte. Ec prxftitit qui-dem liaud diffimilem fuperioribus annis de regno Italia; opcram Carolus Sigonius,

Pericula,inquævocari plerunque Hiftorici aftblent, diuerfis nobisexemplispro-pofitafunt. HÎC vnum atque alterum ädijcio.

TemporibusTiberij Cæf. iniuspoftulatus CremutiusCordusfuit, quod laudato Bruto, Caflîum vltimum Romanorum dixiftet. Quanquam vero is accurata fe oratio-nc,cuius argumentum Tacitushabet,dcfenderet,mori tarnen iuflus eft,vt Dion.Nam Tacitus voluntarium eius vitæ finem fignificare videtur, amp;nbsp;libros-per Ædiles cremari à • Pactibus iuftbs,ait,fed qui tarnen manfcrint occultati amp;nbsp;editi. Qiio magis,inquit,focor- “ diam eotum admirari liber,qui prçfcnti potcntiacredunt extingui pofte eciam fequen- “ tisacuimemoriam. Nam contrapunitisingenijscrelcitaudoriras. Nequealiud exter- “ ni reges.autquieadem fçuitiavfifunt,nifidedecus fibiautillisgloriam peperere.Hac- “ tenusTacicus.

Caligula, Pfinceps ingenio monftrofo, acerbe in Liuij hiftoriam inucdus, parum abfuit,quinaboleuerit,amp; imagines ex omnibus bibliothecisamouerit.

Domitianus,neutromitior,Iunium Rufticum,quödPa;tiThrafczamp;Heluidij Pri-fcilaudes edidiflet,appellaretq; eos fandiffimos viros,occidit, vt Suetonius. Nam Tacitus in vita lulij Agricolæ non parum varians, qui Pætum laudallet, Arulenum Rufti-cum,qui Heluidium, HerenniumSenecioncmvocat. Additprartcrea, etiam in libros ipforumfæuitumfuifte,delcgatoTriumuirisminifterio,vtmonumêcaeorumincom-itioamp;forovrerentur. Idem Domitianusamp;HermogeneTarfenfem propterqualdam inhiftoriafiguras,amp; Metium Pompofianum,quod conciones regu ducutnqj è T. Li-uio circumferretjVita expulit. Neq;, fi Suctonio credimus (nam lofcphus variac) vllam vnquamhiftoriæcognofccndx opcram dedit,fedfolosTiberij Cæf. commentarios atque aiftaleäitauit;amp; vt ocio fuo cofuleret, epiftolas, orationes amp;nbsp;edida ferê alieno fty-loformauit. Quodque fieri femperaftolct,vt exempla regentum in vulgus manentjfc' cundumClaudianum, idem eciam Domitianifeculoaccidit.Vndeeftgrauiftiraailia luuenalis Poecæ,qui cum vixit,querela Satyr.7. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Veßer porro laborfæcKndior^ hißoriarttm

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Scriptor es nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hic plus temporis atg^ ölet plus,

T^m^ oblitA modt miilefima pagina [urgit

50 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'r. reineccii oratio

ere jat malta diimnofapapyro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Sictngenirerumrtumsruiiubctat^operumlex. tarnen indefeges? terra: (fuis p'uct ut aperta ? dabit hiftonco^rjnantum dar et a^a legenti?

Paulus louius.dc quo fuprà dit3:uni,fçpe de periculis,qux ex libcrforc ftylo fibi im* niincant,quericur. Et nota Sleidani,hominis ex Vbijs Germani,fortuna cft.Lubuitque adijeereex eiuidem louij ad Odauium Farnefiumepiftolaquadamlocum notatudi-„ gniflimum: Quodadhiftorias measpertinec,inquir,easnequaquamtabellàrijscom-„ mittipofFeputauerim, neinterceptxquorundam animosofîendant.Nunquamenim „ vel æquiffimus return geftarum feriptor vidispariter atque viôloribusfatisfecit,quo ,, minus vtrinque gratiam fuam extenuct vel odium quxrat, quod eum facile fit faâiofa J, fuperbaque iudicia fubire, qui inter viuos libero ore locutus, tanquam pofteris gratuni „ fadurus,non procul ad inuidia fortunæ ludos perferibit. Hadenus louius.

Neq; fane vel hodie non fiepe immites Tiberios, furiofos Caligulas amp;nbsp;ficuos atque ignauos Domitianos reperias. Et aperta omnibus eft vulgi peruerfitas,noti ctiam in lit-teratorum fece Accurfiani nonnulli, qui non efle de pane lucrando occinere audeant. Quafi veto cundemliberalium artium tradatus, quem cerdonespropofitum feopura babcatjautid,quod maximèquæftuofum,etiam dignitate vincat. Addobisderecen-« tibus hiftorijs, ferme de illis euenire folere, quod fctipfit Ammianus : Pericula veritati »» contigua efle. Inde enim eft, quod idem ex Cicerone retulit, quofdam formidine ho-ru m edcrc edgnitiones aduum variorum,etfi vberibns ftylis explicatas,fuperftites no-luifTc. Etpertinet codem, quod vt pleriquehacnoftra memoria, ita ctiam hiftoriaîdc Henrici 1111. Cæfivitaaudor nomenfuumfuppreflît.

Quanquam verô hæc ita finr,tamcn adeo inde Hiftoriç dccus non infufcatur,vt potins magisfplendefcat.Nam Tyrannisid quod optimum eft,amp;!»opp«lt;quot;'lt;»'gt;qua: tarnen feur-rilitate carcar,non probari,quid mirumfRediusquidemilleipfeTiberius,cura aduer-fus conuicia malofiqs ruraores,amp; famofa de fe ac fuis carmina,animura obfirmatum atque inuiduraoftedere vellet,fenfit,atq5fanius, mente amp;ipfeadhucfanus,ftatuir,cùtn diceretfln libera ciuitatc amp;nbsp;linguam amp;nbsp;mentem libéras elTe debere. Et Senatu peradu-lationcm aliquando de eiufmodi criminibus ac reis cognitionem flagitante : Non tan-tum,inquit,ocijhabemns,vtimplicarenostalibusnegocijsdebcamus:Namfihancfe-ncftramapcrueritis,nihilaliudagifinetis:omniurainimicitiæhocprætcxiuadvosde-ferenrur,quemadmodumeftapddSuctonium.

Q^ôd fi tarnen tam iners quifpiam,tamq; excors fucritjVt proptereaab hiftoriarutn tradationeabftinendum exiftimet,isita habeto, neq;citerasdifeiplinas fimiliumpe-riculornm expertes efle. De Theologis quidem, qui anguftioribus quafi finibus,extra quos ipfis cuagari fine piaculo non licct,inclufi funt,nihil dico. E lureconfultis ca:fi mi-ferabiliter ilia difeiplina: huiuslumina, Papinianusamp; Vlpianus,fuere. Ecficuijt in Medicos ob Hephæftionis mortem atrociter Alexander Magnus, fæuij t ob morbum proprium Maximinus Cæfar. Nec Socrates, tametfi innocentiflimus, propter Philofo-phiæ profeflïonem cffugerc nefariam aceufationem amp;nbsp;capitis diferimen potuit. Legi-mufque cùm ab alijs veteribus regibusPhilofophosvexatos, tum ab Impcratoribus aliquotvrbe amp;nbsp;Italia pulfos. Quid ? quod fuos ipforum pra:ceptores Hercules quidem Linum, Nero Seneeam, quem ante immenfis opibus ( nam ter millies fcftertiûm, hoc eft, feptuagies quinquies centena millia aureorum coronatorum, quæ intra qua-driennium corrafilTct,SuilliusapudTacitumei exprobrat) cumulaflctjinterfcccrunt.^

Fabularum vel potius allegorîarum,quas Hirtoriæ habent, aut à quibus illae profe-da; funt,partim principium idem duco,quod de Hiftoricis lam diximus,partim firapli-citercnominurafimilitudineingenijlulumftatuo. Cumenimnonfemperliceretverum proferre, amp;nbsp;tarnen hçmines ingeniofi petite return geftarum memoriam nollenr, ad hoc tutius veluti perfugium ferccepere. Etiuuat fiepe tanquam vefte régi, cuius cognitionem patere quibufuis nolumus, aut id,quod iam ante notum eft, vel in allego-rias vel in my thologias tranflatum habere: fed non econtra. Inuenias ergo qui ludith« hiftoriâ,eius,quçde Efthera exratjallegoriam exiftiment. Eteertû eft,Gcrmanicorum illorum rythmoruni expofitionem, quam vocamus Te'^rdanck^ itidem allegoricam

de Maxi-

ƒ DE HISTORIÆ DIGNITATE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31

dcMaximiliani L Cxfrebus geftis cnarracioncm efl'e. Suntqueciufdcmfortègcnc-ris fabula: amp;nbsp;cantus deTheodorico Veroncnfi,Hcnrico Leoneô^MeluGnaLuccni-» burgica. Nam Gigantes, quibufeûTheodorico res fuit, interpretor è Carionis Chro-nico barbaros, quos ille vicit ac profligauit. De Henrico Leone, amp;nbsp;fabulis de co con-• hctis,mcmini me nuper accurate differentem D. Ludolphum Schraderum,rn hac aca-• demiaOrdinarium, virumnominiscelebritare, feietia iuris acdignitateampliflîmum, quem honoris caufanomino,audire. Et certèquidem fi dexcrè accommodes, multa cum hiftoria conueniunt. Addatur his poftremo cantilena ilia iocularis, quæ cuculi • faliceprolapfîmortem habet. Nam quod Gcrmaniccfalicemdicimus,exprimitnomé farniîiæ Germanicx,amp;: quidem Comitatu clara:,ad quam allufio fit. Scimus ctia quid de plerifque Sandorura legendis, vt vocant,eucnerit. Nam vt nefingulas ad trutinam reuocem.nec id inculccm,plurimas è Poetarum fabulis confidas,ita quidem non pau-cæallegorias referre videntur.

Atqueeranthæc, quæ in prxfcntiafierredeHiftoriainmediumhabeba mus.Vtt-nam.autemfadumoperçprcciumfit,vtinamconatu,vtmihiperfuafi,haildimproban« dOjOperam amp;nbsp;oleum,quemadmodum dici confueuit,non pertlidifle videamu't. Vnum id vereor,prolixitasfartidium pepererit.Sed omnino ita fe res habet,quod fcripfit de fis alicubi Hieronymus,vtnempedumvrceumfacerecogita.ui,amphorâfinxeritinanus» Eftenimargumentum, fi pro dignitatetradarevelis,amplijfimumamp; rebus locu pletif-fimummec fieri potcft.vt non tanquam in latifundio,aut fpaciofo exquifiteque excuL tohotto,quisinamœnioradiuerticulaanimicaufadefleftat. Quo^ rcliquueH,pre-corab immortali Deo,qui eft Pater Domini noftrilcfu Chri£li,amp; Fifius,amp;Spirixus fan ûusjinvnafacrx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecclefixamp;S.RomanoImperio,cuiusvtriufqueIlosc^-

ucsamp;alumnos profitemur,precorfummo in terris magifttatui, quemin Sacrâtiflima Cxfarea Maieftate nos agnofeere, colcrc ac venerari par eft, precor deniqueîlluftrif* fimo Eleâori Brandeburgico^ Domino noftro clementi£ïimo,atque vt Eccle.fia:, ita amp;nbsp;ûcademiæ huiusaltori ac proteâoribeneficentiflîmo, fauftaamp;felicia omnia. Sane in quæ tempora inciderimus, qua: nos fata vrgeant,nemininifivelveternoftcrtenti,vel noncaecutienti, fedplanèmente amp;nbsp;oculiscapto,obfcurumeflcpotcft.SednequcEc* clefiæfuædefuturum fcfeamp; pijscœptis ampliffimisFiliusDeinobispolli* citationibus recepit: ac de fummaamp;: propicia v ti cæterorum inclytæ præpotentifqs do=“ musBrandcburgicaePtiricipum, ita inprimis ilIuftriffimiElcôtorisergaEcclefiamâi bonas litteras pietatis ac benignitatis affedione fperare nos prolixe conuc^ nit. Quam confirmetidcmDeusopt. max.

amp; in cuius manu cor re^is, aflîdua amp;nbsp;religiofa nos prece (upplicare oportet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

, DIXI.

SICNIFICATIO RE

CI T A T I o N I s.

s.

Vod fieri more maiorum confueUity nbsp;nbsp;qtiibus publicum in academes docendi mu-

nus commißttm ell hi in operasfuas prafentur ^ea^refefe^r cpuAm ftttdiorttm par-lemprefitenturycommenderit,idem non debuit non à me etiam obferuari Ne^ quod velde abÇentia mea diutarniore vel^ vbi hue tandem appuli interpofit a mor a., hîc ceu purgandi mei gratia op er ose inculcaremynecejfie ejje duxi. ispam tlla qutdem cati-

Jas habuit aquegrauifiimas atq^ iuftißtmasjoc elt^quas partim necefittas^partim refpeciitsßeta-ti amp;nbsp;fianguint debttus, exprefitjfit : hanc cum alia pepererunt turn difificultatcs^ qua migrât tones comitart[emper affolent. Atq^ vbi iamportum tenere videhamur, hanc rurjus impotent tilafortu-na tempefiatem longe acerbtfiimam immifit^ fiu potius nouo infort unq caju adptetatis cult urn adder e ftimulum acriorem Deus opt. max.voluit^quod vixfemeftrem filiolam, at que ideb ardenttore r?Sraffèlfione deamatam.,quoddifficiltmo matrkpartu in lucem édita effèt^nec morbus hums periculojifitmusjermeq^ lethaltSyqui,vtpropemodum ablaliandafuerit^effieetjjet.nihtlin earnpo-tuiffètjnors agrotattone repentina abfiulit. ,^uihus illud infiuper accedit,qusd bene longo tempore d bibliotheca mea abfuerimtquippe quam paulo pblt.,actran(a£ium mecum efiit^eo animo huepra-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;miferim ,vtpropediem cum familia fequerer. Etcertèquidem,cumcaftsintereanönleuesmeaf-

fitxerint, plerisq^autemmcderieuenttbusfalubribuscæperttgt;dx‘fi‘'“^ Filius Dei, hie de vfitatarurn operarum intermi(itone tarnfacile refarcirtpofit^ambigp. Fedie enim Antiphon Athe-menfis:quemadmodum ell apud Plutarchum. 7lt;pecminuspraclarcPli-nius omnetempusperiredixit^quodfiudqsnon impertiatur. Porro autem qua ampfifimiSenatus academia décréta impofita mihi partes fint ßofi are pub li ce optnor. ispec objeurafludta no fir a fint-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qutbustarnprodeffe,tdq^operapreciumfacerequeamus, quod çfi nntehac facerefiuduimus^ amp;nbsp;de-

inceps Deo volente, atq^ adeb ducente^ non minori conatu fiudebimus, opto etiam atq^ etiam. iiane encomia, qua commendatiorem dtfciplinam ifi am .^omnium vt dulcifimam it a nbsp;vtihftmdy red-

dantyCongererepermultapoJfem.SedidforteeffetyKcwxtti ei{ F^ldmffecundumadagium. Eller.tm res in medio .^neq^ ffmmorum tarn monarcloarumyregum atq^ Principum^quàm cat er or um omniu qui illuflri fapietta amp;nbsp;virtutis fama enitucrCytehlimonia atq^ exempla clam funt. Breuiter quidem Jed verb Gregorius TSpafianfenus., quern eximia appellatione Graci Theologum cognominarunt, in verjuquodam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vocat. Et aquègrauiter Cicero-.FpeJctreJnquityquidantcqud

natusfiSyacciderit., ellfem per effe puer urn. Hac citm tta fint.^ nbsp;nbsp;quam nacii Spartam fumus, orna-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re nos omni contentionejoc elt., quantum pro modulo nofiro licet ßeceat, eras, quodfelix efiftu-

fiumfityhoracfilocoanteceJforimeOyD. EdoniHilderico, confieto,nempetertiapofimeridtanain coliegio Philo[ophicOyaliquiddehifloria,eiufq^dignitateyamp;quapratereadedifiiplinahacindicari vtiliter S w debereexifiimauimus^prafabimur. ^uarefignificationipublicanauatum he-neuolcntia ft udium ac henignitatem propenfim iri confidimus. Francojurti ad Viadrum M. liinij D. XXI. CIO. 10. LXXIX.

Reincrus Reinecc!us Steinhemius.