-ocr page 1-

-ocr page 2-

Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell

Huybert van Buchell (1513-1599)

Meer informatie over de collectie is beschikbaar op: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

This book is part of the Van Buchell Collection

Huybert van Buchell (1513-1599)

More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

-ocr page 3-

-ocr page 4-

-ocr page 5-

-ocr page 6-

-ocr page 7-

-ocr page 8-

IJV4VW/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VtJdW

vöfauf dpii amicoftjuta. amia qu^aïq' auduu aparre mep -noraftci upbif Npnux’fmede fed nbsp;nbsp;nbsp;de^ upf-fiBpofui

Tun'nreanrlt;tgt;iirttetu aflfeanf ièfrueiuf urTnanear-'^ rqÆdûïr^' peneruifTnupnuncTnep ■ der iwbif-Oœ inajidp iipfnffir dth^iUd'inuje^-Sîmundufit^f odtt'ièuxnc quutT^ep^pJ'ë^tPb1^ 0dwbâlnt2tgt;$id£:miiniÎ0fuiÛè^ nf'mundufadfuu eiardtlwitr Quia uejip de mwndp a eftwfei egpel^ tujfdcmandû'^t^ ifdw xwf munduf^emajwix: l^TTiPnifmei qu^ dtvt t fPbiT n dbfenutfrttxiar dno iUpS une pftcunfHur-'^Cupf pflqucniwquot;

Wcuntffvï iwbif'^Ttrcri’ ucncni^ beta a^îxminîiîvunini ciutA^ t) aec auf adbif

amp; iniw? n dça •'^cjuîA iwlnfcu ou-Äruunc uadö adeuquintCTni fip'iXnmuJ çctwbif tnjmvg^-ar Tuc 4wc uadif 5cd iiuiah^lucu

ojrurthSede^ ucrtuxrc dica tuAnf'i^cpeiiir udnCurc^ U4lt;^ Si mnnn alnöv'parat^^rufTf ucnteradiwf-Stauf aburo-^ti^ tarn al aduaf ^rcu ucncnr illc arg^ucr uiuiMh de peccaw (tdc: UUÏTC0 c^dciiidwia-tgt;cpeücaiv qiudcnt'^quia ü cfcdunrinmc^ Oe lujticid ua'o-'qiua advan€ xude-cg id wn tdfldnnf mc •


-ocr page 9-

-ocr page 10-

-ocr page 11-

-ocr page 12-

-ocr page 13-

W ANDA L I Æ

SAXÔNIÆ

ALBERTI CRANZII

C o N T I N V A T I o.

AbannoChrifti lyoo. vbi illedefrjt:

PER

STVDIOSVM QVENDAM HISTO=«

RIARVM INSTITVTA.

^Acceßf

METROPOLIS SEV EPISCOPORVM IN Viginti Diœcefibus Saxoniæ,Catalogus,vfq; ad præfen-tem annum 15^ 8 J. dcduôla»


7)AVIDIS CHTTRÆI J2SIDICE.


hmdum Iohannis Cratonis eAnno


D.



Lxxxri,


-ocr page 14-

-ocr page 15-

DAVID CHYTRÆVS

Studiofo amp;nbsp;candido Lectori S, D»



l^àderunî inno^r/imhanc Atatem multAinßgnes C^tonßderatione prndentnm te mentor ta poßer it at ù dtgna mutatto» »e$ Regner um amp;nbsp;familiar um qu/iregna^ friniipatus non in Saxo. niafolùm,[edumverfapenè Europa tenuerunt. ^uaàD EO Con^


ctfnm amp;nbsp;popnli âeli£Î4, transferri oßendunt. Segnm H l S P A~ \ IAE.^ Caßtlu Aragonu uetußa ßtrpe Cet him, in Ferdinando Cat hohe o Caroli V. aHO rjtaternoextinUa ; ^^ußrix archiducnM fa.


tnilianty à Rodolphe Habspurgenfe ortam^ aäHtßanta Imperium D E FS evexit. Cuiretens Lu-ßtania et tarn tot a, (ß lat tßimepatentes^ Africa, India, dr Infularum maris Eoi dit tones acetjß-runtwt nouaquadam monarthta,omnibtuprtortbus potentia amp;nbsp;amplttudtne imper^ antetel-lens, ah octafu exoriri videatur,Hißania enim noutu terrarum or bis, in occidente duplo teta Europa maiorr’Lußtanta verb ampltfiima in litteribus Africa (f INdiaorientali regiones, ad Iapa-ntam dquot; Melucas uff^, hec noßro ßculo accreuerunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IT A H AE etiam pars max, »

ma, extußts^er Htßanosprioribus dominù, in Htßania regum poteßatem ac ditionem hoe Je-culoperuenit. Neapolitanum enim regnum-, queddtmtdiam Italia lengitudinem à Ljrtfl. adfre. turn Siculum occupât Alfonßmagnt fapienttjiimi dquot; opttmi regis nepotibusper Hißancs amp;nbsp;Cal-los eie^is, dr mox Callis per Confaluum oppreßts., Ferdinando Hßania régi. Car oit F. aao materna, iHites^poßerisceßit. Älediolanenfe autem Imperium opulentißimum, Callis,, qut iam 22. an-nos tUudtenuerant, trans alpetprofligatd, Francijew Sfortia , amp;nbsp;hoc extiniio Carolus F. poße-dit. Romamipfam, Pontifice capto dr omnes ditienum illius vrhes drarcesin Caroli F. petefiao iem per iUius duces redaHas,Optimus Imp, intra annum •vertentern pont tficireßituit. Flor ent i-na dr Senenfis Reßublica, olim hhera drflor ent es, Caroli F. armis damit a, Mediceos duces re-


lt;lt; lo^iratiii tnttd. jttßn» tuf Jquot;», Strea


• rei.


ir«.

JfK.


«fil.

«rfp


ceperunt.exeiuorumfamiltapraJentiumG A LLl AE regum mater d'Regnt Cubernatnx or ta (il. ^odtotosiamFigintiqutnj,annos,inteßinisodijs(p-dißid^sagitatum amp;nbsp;in fua vtfeera (onuerflim ex Faleftagente in Rurbontam aut Lotharingie am,quafolamJi ex Caroli Magni fan-guinefuperejfe iaüttat, denuatum in apparet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ANC LI AE regina, Eli fabel ha vir-

gOytranquilltus drfelicius ,quam vlliantea viri patnam haUenus gubernans ,etßex Henrici F11 nepetibuspoßrema fupereß ,dr in allant familiam imperium Britannia trenslatumiri •vi-det ■.tarnennunquamJitutomoderaturamBritanniahabenos Jentit,ßde juceeßore fuiuro con-ßaret ( ffliodin hißoria Juagentis Buchananus memoria de illa prodiditJ tametfi à vicino, Bu. chanani difcipulo, fangutnis cegnatione et proximi coniunHo, nonflne rat tontfafltgium tllud ext peti drßerariexißimatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DaNIC FAd, quodJuperiorefecult, öpnfei Janguinü

Dantci regibus adexteros, dr tandem ad antiquißtma nebibtatü comités Saxonia Aldenburgen-fespervenerat : fents altqut adhuc meminerunt, à régis Ioannis fratris feniorisfilio Chnßiano lldr illiiss paß er is, ablatum, patruo tllius Frtderico dtuinitus tributü ejje. nbsp;nbsp;S FEci eodem an

no, reliFlis Daniaregtbus, fuagentisviro, ex anttqua nohilitatis famtba equeßriorto Cußavo Ertcipatriabberatoridrvindtci,regnüdetulerunt, Moschicityranni potentta dr imperium, eieLloTattarorum,quihus antea fubdttumerat,sugo,mirßci hocfeculo crevitvt à mari Caßio, adhuius noßri marts Balthtciporttu, Naruam dquot; Parnoutam, omnia dominatu Juo compléter et ur. Sed qua in Babhici dr Finnicißnus bttore hatenus Rufsia d Lutonia oppida dr ditio-nes tenutt, loannu Sueccrum, dr Stephani Polonia, regum viHute dr felicitate,ex tyranni ore dr faucibusrurßmerepta funt dr cenfiruata, Polonia regnum, quodprouinc^s Imperq Cermanict a Borußia dr ß Liuenia egregie aut um dr locupletatum eit,proximis annis,a lagellonum Lithua-nicagente, ad Henricum Callum, dr iam ad Stephanum Bathoreum Fngarum,Firlutis dr fapiena tia pottus, qudm generis regij commendatione, translat um et. FN C A RICFM, lattßtmu ßa-cys à Carpatho dr Ponto Euxino,ad mare Adriatic um dr Italia fnes olim porretum,i Slausca bn-gua rege, ad Ferdinandum Außriacum, dr loannem Cepufium Fngarum dtjcordibus procerum délai um eß, qut de Pannonia interfe infleltciter dimicantes, Turcicum Imp, acerrtmum drfeltcißimum Solyroannum in Germaniam neßra atate attraxtrunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;later cater a

ij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tter»


14f0lt;


071. if?«»


If«*


-ocr page 16-

^groEuropx«rbüclrißianiregnA, GER Ad Anicum Tmf/ertuw^ßlumfere, in vnaiK. An^ ßrtA Archidncnm famiUa conferuatum eii. qua^ omntbm in Germanu amp;nbsp;tot» Eurupt Princi» fttntfamilijs^ nunc dignitate-ypotentia, ditionum AWplitadint Antecelbt. eodem^ fere tempos re,cumOttomaniCAImperAtorttmTuracorumgentc,circAAnnum Chrifiiiito. crejcere ctepit ßorere.

InSAXonUveronobispropinquafetßmttltA'vetttflA itlußrinnt Comitnm mtfiulAßirpeSf Hoia^ Ritherg. Tecklenburgs Pymont, Spiegelbergs Ejens, Henneberg, amp;nbsp;iliApenitus extinEla funt ztamen Dei beneficia,plerAg^PrincipnmpoliticornmGentilttAteSs ntuquam fieri interrupt a generis fiertes imperia amp;principatus à maioribus acceptas hoc fiecnlo confirnarnnt. Etfi enint Elea di »rum Saxonia dignit as amp;nbsp;ditiones aliquot, capto lohanne Friderico Saxone, dominum mutalt;‘ runt : tarnen fingulart Cajaris Carols VtcJoris fiapientia amp;nbsp;bonitate, in eitudem domus Saxonicst I j-g4. nbsp;nbsp;pnnctpemfiobnnum translatafiunt. Nunc quo^ Erico duciBrunfisvicenfi, nullis relidlis haredi-

hus exfie natis de/unHo, luliuspatruelis ex eademfiirpefiuccedit; nbsp;nbsp;nbsp;Borufiia ducatum Alberti

Fridertcipatruelis admintfirat. Uuonia ver0,Borufiia uicina, longtfiimocentum Germanic.mil, tradlu ad mare Balthicuwporredias Cum ab Imperia defiereretur ,per •vicinos reges difierpta eH, «fj«.

gt;r4i» ifi«.

If Off, «ri4. «rjlt;.

»f*r. tfrs. irzff.

ins« irr

Sed in hanc infieriorem Saxoniams n obù propt erem redet, in qua, GE LD RI AE ei tant Hue um EGmondtna originis fierieSs in Carola Egmondano prorfius deleta (fi ditiones illa, ad Rhe-^ nt oßia,llorentifiima,ad Burgundicam domum redierunt, ciHa,VF’eßfrifies etiam ,prtmùm fiub Saxonia ducibus Alberto amp;nbsp;GeorgiOs deinde fiub Carola Geldro tumultuantes fiubegit : (fi Ticinos Croningenjes, quiepificopumTraieHenfiemolim titulotenus agnoficentes idetnde Ezardt FriJtA Grientahs comiti nouennium, poßea Carola Geldrta duci annos aa.paruerunt, tandemßonte defier to Geldro Burgundisß dedentesfiubiugauit. nbsp;nbsp;nbsp;Belgica gentesfiub Carola V. florentißtma

opulent ifilim a., nunc perpetuofiere ig. an nor um bello inteflino adfltila^ à Germants, Gallù^ Anglie stillt Olim ab AEgqptijs nbsp;nbsp;Syrisficipionibus dextras eorum perfiorantibus^patrocinium efi de-

fienfionemfirufiràexpeFlarunt.

Ciuitates olim coniunFla-, çlr libertat isßa eußodes ac Tindices, (fi Principibus ac regibttt •vicints nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: noßra atate, rebus cenaerfis, dtfiiunüa^ in trifiemfieruitutemplerag^ conqciun-,

tur,^quibus terrorianteaerant^ nunc ludibrio fiunt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sic omnia uerti Cernimus,.

atalias aßumere robora gentes , Concidere has. ^a rerum humtnarum inßabditate ,ac potentium Imperiorum, acgentium totarum ruinis., admoniti^ cum omnia, qua magna tn mundet habentur^caducatfifiluxa eße videamus, maiortßudiO'y'unum^ls'fiummum benum,quod ßlunt fiolidum efi perpetuum eH,D E T M ipfium,çfi Fit am cum Deo beat am di“ fiimpiternamexpetamus^ efi admtremur, Tljhilenim in rebus humanis magnum eß, nifi Animus magna contemnens^çii* vnum acfiolum magnum HEV M Vere agnoficens colens, NuUa humanapotentia, nulla Imperia., nulla opes, äeni^ nihil, quod magntfit in mundo, aâeofirmum {fißahtle ell, vt durabtlem Uhus poßfßtonem {fi fifium fibt qu is quam promit tere aufiit. nbsp;nbsp;Bracipuè autem, vt Seneca verbis

vtamur, Nonfic Ltbycü Syrtibus aquor Für it alternas valuerefluHus : Non Euxini turget ab imis Gommât a vadis vnda niuali vicinapolo : vbicaruleis Immunis aquû lucida ver fit Flaußra Bootes : Vtpracipites regum cafius Fortuna rot at. fiîcut noßra atate in Francifico Gadta rege ad Ticinum capto ? Henrico filio, inter nuptiales ludes lethaliter Vulneràto. Ludaico Vngaria rege à Turcisprofligato (fi infiugafiubmerfia. lacoba 11II. Scotorum rege , cum firatre Alexandra archiepificopo Andreano,inacie ab Anglis cafio. Chrifiiano ii. Hania regeprofiugo amp;nbsp;tandem capta, amp;nbsp;i» car cere mertuo. Sebafiiano Fortugallia rege, antefiept ennium d Mauris in acie trucidât o, Exempla illufiria vidimus, vt Campfionem AEgypti (fi Syria regem, us^ adextremam fi-neHam fortunatißimum, tandem à SelymoadStngamcafium , (fi fiuceeßorem Ttnumbeium ,tn pertaCairißrangulatum,taceam-. cuius Viiîoria occafione,amplißima AEgyptt in Africa Syria in Ajîaregna, (fi vrbs Hierofiolyma, religionis (fi Ecclefiîa Chrtßianain omnes gentes indt propagatametrop»lis,inTurcarumpoteßatem peruenit.

Vult autem Deus has tant as generis humani(firegntrummutationes, amp;nbsp;fiummtrumre-gum ac Frincipum cafius trißißimos, in noßram (fipatrum atatem ac canfiecitimfierèincidentes, nonofiitanter àn0bisprateriri,(fi obliuioneacfilentioobrut^fied velut illußria prouidentia(fi ^rafuitia Dei in genere humano^ (fi iußitia acpoenarum exempla^fiideliter annotinri, (fi lit era-

I

-ocr page 17-

fynM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coKfigniiîttadpofi(ro3 trafismàti 'legt • vt Jienm 4iiff9rem ($• tttfiodem teckt

fiAamp;tmferèortiin, amp;in(^e£ioremnc Vindecem feelerttm fftpientem nbsp;nbsp;lufiunt'agnefeawus

^xempUs peentirum mfitrnmitregibas Prinetpibut tTißißimantm confderati(\ad timorera liei,tujU£i4m^ modeßiAm,^ eMerat Virtutes DeepUcentes ardentitu colendas texufeitermtr»^'''

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;edmigitur Principttm^qttiSaxonkù gentibtaab anno tfoo. praftternnt,é“pracipua^

rum mutattonum^ac reram in Saxoniaa^iarum/eriem^ à quodamamicOj mediocriddigentia^ amp;nbsp;ß'O^is nan-improbando, annoter I exptiim.^'vidtffem\hertaî»ripfi fui contexeret ,(pf‘ in Ge-^ neàlogd^alu^uot Principam amp;nbsp;Comitumt^ narrationunt ac euentuam qutrundam Veritate at cerutudine tnuefliganda eum tauare canatutfam. Cum enim annos iam quadragin ta dißendo amp;nbsp;docendo in Saxontaetnfumpjerim, quahoßttium (dr domiciliam Vita cdyßudß mets tranquila Ittm amp;nbsp;liberale had^M prabuit aaxijiimaut hancpietatem ô'gtatiampro tore hoßit^ à me vi^ ctßim deberi^vt honeßamhuntoptimiVtrt conat am proue here ßuderem', Prafirtim cum nemo alittf, quodf iam,habienus hanc^laborempatria honorißeum fd“ 'vtilem aggrefusfit, Scripfiigitur admaltosinhdregiombua,^ àfingulis, tantum fid Principû aut aait at is res memorabiles in hoc fee alum incidentes, communicari mecum petiui. Omnes initio liber aliter dt prolixepolliciti funt.paucifiimi’veroaliqaidimpertierunt. Pleri^alsquotiesadmoniti,poß biennium aut trien-nium refponderunt^ velfibipropter alias occupationesp^licasnonDacaffe iß a inquirere amp;nbsp;eon-fignare ^velfe ab alfi,qidpromififientfrufiratos eße : vel alioquin non tutolicere ilia velut arcana alijs aperire. Quidam in colleges amp;nbsp;aulis, coram compellati, necfi)ceros.,nec aaos, quidam ne parentes quidemfuorum Principum miht nominate pot er ant. Prandeburgi efi alibi, proxi-onorum fua Diacefeos, qui ab anno iso o,prafHißent,feriem, ßniores capituli ipfi . ignorabant, •vckibsu^ con/'onfufui Principis., ^totius capituli, non indican Ucere oßendebant. In auld quofdam,ex fuo baud dubie ingenio de alifs exifiimantes, hanc inaefiigationem Ver it at is firiptori neießariam, velut curiojam velambitiofam, velpeccunia qaarenda aucupium, traduxiße intel-Itgo. Horum tniquafane, ne dicam malitiofa inter pret at ione, vtprimum vanitate amp;nbsp;focordta impeditusçfifraclrcs^laboremhuncinquirendiabieci. efiqualemcuny. hanc rudern incondi-tam chromei Sfiuulam edipaßus fum. vt velut oTcMy^aC^lci (fidelineatio eßetfuturi operis, quam alius deinde prudentialfirthendifacultate nobis antecellens , Erebus bonis ec lt;i)tilibtt» augerefactltus poßet,^ir verbot am acfententiaram luminibus,tanquam coloribtts viuis illußrare,

I

Speramus et iam, edito iam Chronicifiecimine., atiquos bonos can didos Vitos, quod in ■hac aut ilia notationum velGenealogiarumparte defidetabunt ,vel, fiquid tntexi de fttapatria rebus, alijstie euenttbus certo efiexploratè cognitum volent, ad nos perfiripturos eße. ^uod eximij amp;fingularis benefieij loco acciptemus. Confultoentm de ijs ranttim rebtss, qua noßra efi pf.trummemcirtaacciderttnt,commemorationlt;s,velpotiusnotationes infittaere,nec ex antiquif ahronicû defier ibere plut a voluimus, ctim non minuiillos, qaàm nos de rebus in confpeSIu, Cquot; ob Oeulospene noßros ge ft is audientes,falfis narr ationibw dtcipi potaiße [ctamus. ^^utot quidem Chrenhtiftontè eft volens,in hac Sylaula, nil nifi exploratè perjpeëîum redt are , eft medtt-eri diligentia amp;nbsp;Vigtlantta , inter excudendum tjpographtca menda caaere eft tollereßaduit, ^Plßjtlaminus tameni utfit, McycdXio. quadam (ft e-ipaAftedst irrepfirunt. qua inter relegendum, ■adcalcem,peftremapagtna notautmus . quamprimarn in hoc Chronico perfpict à candtdo lePiore 'vtltm. Edidum et tarn Caroli Imp. verbfifiimum aduerfist Lutherum, omitti, eft Traieiitn-fisfeditionis Tlragxdtam atilius contrail am eße, optar im.

Edtdimus aut em hoc tempore quadragint a folum modo armor am filualam. nbsp;nbsp;nbsp;Proptorit

enimnoftramerr,oria,ufipjadisS. annumtam deduila , (ftvberius acprolixiusplara^-com-tnemorata,Verititniquitaîemtemporttnt,^V'arietatem acperuetfitatemiudteiorum , eftqued plerûy^mortalium nthil intoletabilius esi Veritate fimpbciter eft ingenue diila , kna^d^hoc temporeJeruandi duximus, ^lanquamvt .Mori { cuiusperfonam in hisedendû forte fumpfi') verbis, animifin/a ingenueapertam, itecipfemecumfatisadhuc conftitui, anfirn omnino edttu-rus. Etenim tarn varia fint palat a mortaltum, tam moroja quor undam ingénia , tam ingrati animi, tam ab]urda ittdicta, vt cum hu baudpaulo felicius agi videatùr, quiiucundi at^^ hilares, genio indulgentfuo, quàm quifemet macérant curis^ vtadant altquid, quod alqs, aatfaßidienti-d. / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ioeoo^

-ocr page 18-

I- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z

1 -, ... ‘

'fffgraü^^velvtiütaîipó^ttejjè, velveîuptatè. Plurimiliteralnefàttnt, nfttlti(entern^ nunt, Parÿ'artts vt durum regeltquicquidnon eft pUnè ha rbarum. Scioli aj^ernantur vt tri^ quicquidobfiletis verbis no»featet^ ^uihuadamfilùm fUcent vetera flaris^^ tantum fna^ adeo mobiles alij fùnty vt aiiudfidentesprobent^aliudfl antes. Ht in anlis tjr tabernisfeâen--tesinterpiKuladeJiriptorumiudtcantingenqs^magna^^ cum autoritate condemnant , vtcun^ lubitum efl^uemq^ ÇcripitSyVisluiicapillitto vellkant'es, if fi intérim tù/i, ôquot; qaod efitifilet t^ut^îKu-iTi'qùïppeiamleues^'abrafivndt^tVtneftlumhabeant boni vtriquopoßint appre-t hendi. Suntpraterea quidam tam ingrati, vt ctimimpensè dek'^eritur opere ; nihile tarnen mi-ftut odertnt autorem^ non abfimiles iiibumanü hoflttibusy qui eùm Gptparoeonuiuioprolixe fine exceptie fiaturt demum difiedunt domum, nullis babitisgratqs^ vel maledicentes etiam ei^ i qu9 junt inuitati. înunc,amp; bominibas tam delicatipalat i tam Varq gufl ns-, animi prat er ea tam mernoris amp;grati, tuisimpenfisepulum inflrue: ^eltantislaboribus, eurisyfamp;yigtlijslibrum^ fie obleSîent^ ede. Sed experiemur, quid deprimis ht fie pagellis iam edit is cenfires iudtcent, , Inde confilium de cater is capiemus. Metropolis tomen Cranùana emtinuationem ,fitt \ nbsp;nbsp;epificoporumi» omnibus Saxonia Vicotefibus fieriem ufifi^ adprafientemannum i}S f

deduSlam.^ adiunximus^quorum Catalogosfiero le Hörernfiine molefitaper- ' «v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuflraturumejfie, Benè (fifielictter vale candide leHor. Cat

lendisSextilis^^nntisiSs ’ • nbsp;nbsp;nbsp;’’

-ocr page 19-

VANDALIA s

N ArÄoo Germaniæ Iittore,Danicisamp;GotEicisinfuIisop-

3 pofito, quod ab alliiente finu leu mari,(à Draui fl oftio, vr-bis Lubecæ portu, VViburgum vfq5)circulo arcbcofubie-ólumjperiyo.milliariaGerm.porreólo^B ALTHICV M, àBalthiâfreto,Fyoniam amp;.Selandiam, Daniæ infulasidiri-mcncenuncappeilamus : H en et i feu Venedi populi , quos Geimani Wenden, kali Slauos, quidam noflratesetiam Vandales appellant jcirca annum Chriftj quingentefimum,poft fatales illas gentium migrationes, à mari Balthico, ad Albim ; â fontibus ( feu riuis vndecim,antequam Boe-miæ montes exeat,in eum confluentibus,vnde nomen Elue,fluuio faôtum exiftimatur)ferè ad oftia illius jaliquot leculis conlederunt et latè domina-ti funt.doaec ab Henrico Aucupe amp;c Otthone Magno primùm ad Albim ) amp;nbsp;Hauelum aliquantulùm repreßi, deinde ab Henrico Leone,annis poft primam illorum immigrationcm lexcentis,continuis bellis partim cæliac deleti,p^ tim feruitutc extrema oppreftivna cum religione Chriftiana, nouæ Germanicorum Populorum à Saxonum coloniæ in hisregiones in-‘ dudæ funt, tametfi in hodiernum vfq; diem, palsim ad ripam Albis,mife-rae gentis Henctar leu Slauicæ reliquiae in Lulatia amp;. alibi Eaerent, Ab bis veteribusincoIisHenetis feu Wendis,quosimpropric Vvandalos ali^ qui vocarunt,totum bunc tradum Germania: inter mare Baltbicum, Vi-ftulam,amp;Albim interiedum, Vandaliam Cranzius appellat,quem hoc temporc ftxvrbes Vandalicæ, Ducatus Megapolitanus,Pomerania, 'MarchiaBrandenburgenfis, Lulatia,Boëmiaetc. occupant. amp;orientem verfusMoraui,PoIoni,Rulsi,Mofchi,Circalsi,ficut ad Sauum amp;. Danu-bium mare Adriaticum Illyricac gentes. Garni,Croata:,Bolsini,Rafti, Seruij, Bulgari, Hiftri,Dalmat.Tamp; omnesin vniuerfum Slauonici populi, eàdem cum Bohemis,Polonisamp; noftrisV Vendis lingua,fed dialcdis mul-tum difterentevtuntur,adeo,vc nullius linguae popularisvlus hoc tempore latiusin Europa patcat, amp;nbsp;pluribus in regionibus amp;nbsp;amplioribiis regnis* imo in Turcicictiam imperatoris aula , colatur quàm Vandalicæ feu Henetæ,

Certum eft autem,ciusdcm gentis,quam Wenden Germani appel. lant,appellationes cfle, Henetos, Venctos,VenedasapudPtolcmæum(lib, j.cap.rjenentSarmatiam maximæ genres Vencdæ,pcrtotum Venedicum lînum) Vcnedosamp; Fennosapud TacitumjSL A VOSapudGregorium Papam,Bîondum nbsp;alios plurimos : Seruiosamp; Sorabos, a Sarmatis veteri-

bus nomen habentesad Salam amp;nbsp;Albim: Winithas amp;nbsp;VVinulos apud HelmoldumChroniciSlauorum fcriptorem*ac Plinius de Succino agens dilertèfcribit, Venctos,àGræcis Henetos vocari proximosPannoniæ,cir- » ’ mare Adriaticum,vbi Herodotus Henetos collocat,quos ab Anteno- i ƒ ƒ re T roiano, poft euerfum llium,ex Paphlagonia eo dudos eire,Liuius ini. tio fuæhiftoriæadfirmat,cùm prius in Afiaminore, prope Phrygiam fc-des habuiffent, quæ poftea à Paphlago,Phinei filio, Paphlagonia dida cft Cefte Homero ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EK-raTr,

A iuf Siué

-ocr page 20-

VANDALIA.

Sivre igicur à veteribusillis HenetisjCultîâimæ genti lonicæin AHa vicinis, amp;inEuropamad mare Adriadcum dcduâis; fine ex Sarmadæ Europeæamp;Afiadcæcarnpis ladßimis, olim progreßi Wendi leu Slaiii vtramq;Iftulæamp;Viadri ripam vfq;ad Albim compleuerunt: cercum efi, buncmarisBakhicitraäurnjin quo viuimiis^annos circiter fexcentos ab jjsinbabitacumcfle,eorum^ imperioparuifle,ficutadhuc veftigia nomi-nisin vicinaHcxapoli,amp; in diciöneMcgapoIitana das Furftenebum Wem den,cuius oppida lunc,Guftrouia', Malchin,Robel, Waren etc, amp;nbsp;in Po-meraniæducum dtulo,Çalfubijamp;Wendi,amp; in Macchia ac Lufatia ad Boemiam vfq^ habitantes Wendi, incolasveteres demonftranr*

Etfi autem de nomine Vandalorum quidam difputant,non rede il-lud bis populis, quos Wendos aut Slauos vulgo vocamus, afsignari : cnni inter Germanicasgentes, Tacitus amp;: Plinius lib*4,c» 14. Vandalos recenfe-ant:amp; Procopius initio belli Vandalici,quod Belilarius luftiniani Imp. aulpicijsin Africageßit, Vandalos, Gothicam gentcm,eädem cum Go-this(quosGermanicclocutosnondubium eft)lingua vfbsfuifie, adfir-met : tarnen cum vel à nominum affinit3ce( vicina enim inter le fono nomina lunt Wenden amp;nbsp;Wandali ) vel à fedibusijsdem, quod poft migra' donem Vandalorum in Gallias, Hilpaniam amp;nbsp;Africam ; Hcneti feu Wendi corum terras pofiederunt ( licut poft migradonem Boiorum ex Boicmia in Bauariara, nihilominus noui incolæ Zcchi feu Slaui veterura incolarum nomen retinent ) hæc appellatio Henetis tum à multis alijs nolt; ftræætatisbominibuseruditis, tum veröab Helmoldo edam , qui ebro# nica Slauorum ante quadringentos annos Liibec« feripfit, tribuaturxom-mune vfum nominis Vandaliæ,àCranzio vfurpati,nos quoq; redneamuss

Indicat autem Helmoldus ,’primam in hoc littore Balthico ad Orientem, Slauorum nationem efle Ruffos (iplc Ruzos appellat (deinde Polonos. His fuccederc , qui antiquitus Wandali, nunc au-Winithi feutem Winden vocentur,quorum primifinc Pomerani inter Viftulam amp;nbsp;Viadrum ad mare habitantes , à Viadro occiden-tem verfusLcnbuzi Vvilzorum feu Luticorum populi : Toicneij ad ft. ÔAt^wftflp.Neobrandéburgum amp;Treptouiamallucntem. Redarijab vr-beRethe(forteRöbelhodic)dreipani,ad Panimfl. in cuius dpa funt oppida,Malchin,Demin, Anclam,VVolgaft. Kyzini fortèin comitatu Gutzgovv. Nam Rugianos feu Ranos, gentem àauorum forti fsimam, Helmoldus, inbabitareinfulam Vvilzisoppofitam,refcrt.amp; Vvilzis fini-dmosverfusoccafum Vvarnâuosponit,ad Vvarnum feu Arnum fl. qui. Sternbergam,Buzouium,Cygnieam amp;nbsp;Roftochium præterlabicur. Inde Obotritos, quorum metropolis fit Mekelcnburgprope Vvifmariam. Po-labi ad Raceburg. Vvagiri ad Lubecam amp;nbsp;Aîdcnburgum. Heruli vel He-ueldi ad Hauelura fl. B^ryzani forte nunc Prignitij, quorum metropolis Perlebcrga. Vvilinos amp;nbsp;Stoderanos adßerliniim amp;nbsp;Brandeburgum collo-cant, quæ loca ante Vandalorum immigrationcm,Senones ,'Sucui tenue-runt ; fupra .quos, mare Baltbicum verfus, Teutonarios amp;nbsp;Tcurones, vbi nunc Roftochium amp;nbsp;Vvifmaria Megapolitanæ vrbes florent, A: fuprft Teutonarios,OGcafum verfus,Saxones in colloCimbricæ Cherfbnefi Peo. kmxus collocatj , Sedbis gentium noracnclaturisrelióUs, Vandaliæ, littorc

-ocr page 21-

MA GNV s DVX MEGAPEL, littori maris Bakhid adiacentisChronicon,Deo iuuantccoiitinuabjmus, quod MAGNI duds Megapolitani, præfentium prindpiimaui, obitu,ôc oracione funebri^à fc in exequijs illius rçcitata, Albertus Cranzius coclufic» Pars cnim veteris illius Vandalise verfusfolera cadentem extrema eft ditio Megapolitana, cuius occidentalem limitem hoc tempore Albis DomitiofeuEldæfl»oftio,adBeyza:burgum(quod à Bçyza fluuiolo in Albim delabentcnomen habet) amp;nbsp;linea inde Lubecam verfus deduda terminât : Verfus Boream mare Bakhicum, à Draui oftio ad Rekenilam ? verfus ortum Rekenifa ôc Trebela (. vnde vicino oppido Triblees nomen eft)acTollcntiusfluuij:à meridic Marchia Reppinenfis amp;c Prignk cenfis, fines extremosclaudunt, Qu os fine vllius præiudicio (V 5yA«rf;defi-gnatosannoto, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Excelluicautem ingcnio, magnicudine animi,

prudentia , amp;alijs virtutibus magno principe dignis, M AG N VS Ille Dux Megapolitanus, prælèntium principum Johannis Alberti, Vlricj, Chriftophori amp;. Caroli fratrum, auus ; Henrici ad quem Ducatus Vanda^ lia:annoi43i, morte Wilhelmi poftremi duds peruenit,amp; Dorothea.’, Friderico primo eledore Brandeb. natæ,filius; Iohannis, Academiæ Ro-ftochianæfundatoris, nepos : Magni fra tris Alberti Sueciæ regis prone-pos Alberti primi Ducis Megapolitani abnepos : Henrici Leonis domini Mcgapol/qui totidem gradibus P r i b i s l a v m Vandalorum regem, ad Chriftianæ rcligionis cukum primô per Henricum ducem Saxoniæ ad-dudum,amp; vrbisRoftochijaccænobij Dobberanenlis conditorem fecut tuseft)atnepos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fratreshabuit,Albertum feniorem, qui Ca.

tharinam poftremi comitisReppinenfis VVichmanni filiam coniugem habuit,fed fine liberis decefsit ; loannem, qui Erid 11. Duds Pomeranix filiam, Bugslai X. fororem Sophiam dudurus erac, fed cùm pefte lubicô extindus e{rct,tertius frater Magnus earn pofteafibi matrimonioiunxic, , QuartusBaldafar,lacrisætate tenera initiatus amp;; Suerinæ Epifeopus elç-dus,pofteaetiamad Hildesheimenfemecclefiam,àpræpofito, qui arces dioecefis,amp;nobilitatem fibiadiundam habebat, aduerfus Flenningum Vorn Haufe Decanu, à minore parte capiculieledum, fed impetrataRolt; mæ confirraatione Ôc affentiente Senatu ac ciuibus, Hildesheimam intro-dudum,vocatus : Pcinac cum præpofito triennium fere confedit. Cûm au, tem bello cum aduerfarijscontendendum eflegrauifsimo cerneret, cuius finem non profpidebat,in patriam redijt,amp;paulô poft, extindisduobus fratribus ; refignato etiam Suerinenfi Epifeopatu Margaridem Erici ii. Pomeraniædudsfiliam,fratriæfuæ fororem duxit,amp;communibuscu fra-tre aufpicijspatrium ducatüindiuifû,nullisfufeeptisliberisgubernauitgt;

M A G N VS,Henricum amp;; Albertum acEricum filiosS: Sophiam, Annam,Dorotheam Catharinam filias reliquit,ex quibusSopb iam ,hoe anno 170 p.Ioanni Saxoniæ dud,Erncfti filiopofteaeledori,in matrimO’ niumtradidit.-quælohannemFridericum Eleótorem Saxoniæ, nutridum ccclefiæamp; fcholarum, meadolefcente, confefforem conftautifsimum, cru£e aureo colore in dorfofulgcntelnfignitum, peperit, ëc duodecimo

X poftpartumdieextinda eft Annam Gvilei.mo medio, HalsiafS^Junij X-^agtauiOjLudoid ii*filio eîocauit,quæ Philippu Smalca’ldid fçderîs no.” ftraæiace ducem,de præfcnciû quatuor Halsiæ Principum fratrfi, V ilelmi, J • ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h V Ludoici

-ocr page 22-

VAMDALIA.

Liîdoicî, Philippi, amp;: Georgij patrem, genuit. ïpfà poft mariti Wilhelmi ' obitum,Occoni, Philippi comitis Solmenfisfilio,nupfic,exquaFridericus Magnus, Ioannis Georgij amp;nbsp;Otconis pater, natuseft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tertiam

Catharinam, Henricus frater poftea, HENRICO Saxoniæ duci,Alber- ' ti filio, Georgij fratri connubio iunxit, ex qua MAVRICIVS amp;nbsp;AV-G V S T VS qui lohanniFriderico, àCæfarecapto,in eledoratu Saxonias fuccciseriint amp;nbsp;aliquot filiae,natiluut. Quartam Dorotheain Ribnicenfî virginum coenobio præfecit.

Erant autem in Magno, cum alias virtutes magno amp;nbsp;fapientc principe dignac, turn eximia quædam reuerentia crga literas amp;nbsp;dodrinarum ftudia, de quibus vt fèhonorificc fencire, eaq;, vclut inprimisReipub:gult; bernandaeneccflariaamp; falutaria,amare,oftenderet : Illuftrem principem filium fuum, Ericum, hoc anno 15-00 magiftratum Scholafticum in Academia Roftochicn G gererc voluit, vt hoc iudicio amp;nbsp;exemplo principis ad-moniti etiam fcholaftici,magisamandasamp;colendas efte Reip. caufa literas, amp;diligentius obtemperandum,amp; morum modeftiain principibu5 amorem ergahoneftas difciplinas augendum efte cogitarent. Con-ftiteratturn Academia Roftochij annos vnum amp;nbsp;o0loginta,a Ducibus Megapol, lohanne, Magni auo, amp;nbsp;Alberto, Iohannis patruele, Alberti régis Sueciæ filio :amp;fenatu vrbisRoftochienfts, condita,0c Martini V* Pon*i tificispriuilegijs confirmata:amp;coloniaeinftar ex Erfordienfipotifsimum àLipCenfi dcduâa anno, 141p. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vix au tem oâennium poft:

143?’.

1443.

‘484gt;

1487.

1451*

Academia: initiumeffluxeratjcüm in bello Danico occafione literarum régis Erici ad communitatem ciuium deSenatu vrbisconquerentis, exorgt; tociuiumaducrfus Senatum tumultu,Confules ex vrbe difcefTerunt amp;nbsp;poft aliquot annorum proceftliseo rem deduxerunt, vt ciuitas excommu-nicata, etiam ab Imp, Sigismundo profcriberetur. Mandato igitur Con-cilijBafiIienfis(cuiusliterasanno 143c. 4. cal. Odobiis datas adhuc extant) Vniucrfitasexcommunicatorum participationem fugereiufla,Gry. phisvvaldummigrauit, Indequinquenniopoft, magno cum fuo amp;nbsp;fuc-ceftbrum detrimento reuerfi Acadcmiam recollegerunt , fequentibus quadraeinta annis mcdiocriter in hoc Germanias tradtu clarentem, donee Roftochienfibusiterum abEpifeopo Suerinenfi ob impeditam eredio-nem ecclefiascollegiatas D, lacobi interdido fubiedis,appellationi eorum adPontificem feconiunxerunt. Verümobfidione vrbis fecuta, cætus di-Icentium difsipatus, fed reftituta pace ,denuo Dei beneficio inftauratus amp;nbsp;audus eft, vt prasfenti annoiyo o. Redore illiusErico duce Megapol, Magni filio, rurlum mediocritcr Schola, floreret amp;nbsp;cclebraretur.

AlterumverofiliumHenricum natumaiôrem,ad comitia, Augu-ftasRhetôrum hoc anno â Maximiliano indida Magnus ablegauit, vt patrisnominedeliberationibus acnegoeijs Imperijpublicis inrercftet,amp; Friderici elcdoris SaxOnias ac Ernefti archiepifeopi Magdeburgenfis amp;nbsp;patruiillorum Alberti,Saxonias ducum adfinium fuorum,confilijs po-tifsimiim vtcretur» Sunt autem in his comitijs décréta, de fenatu Imperij I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perpetuô,»

-ocr page 23-

CONRADYS LOSTIVS »

pcrpccuo,ex XX. virisomnium ordinum ddeâ:is,Noribcrgæ conftitu-cndo, fada :c|ui fupremus luftitiæ amp;nbsp;pacis publicæ cuftos amp;nbsp;fententia*i rum in ludicio Cameræ latariim amp;nbsp;defenfionis ac pœnarum aduerfus pacis violacores, executor eiTetƒ ExSaxonicisPrincipibus, Erneftus ar-cbiepilcopus Magdeburg.$nfis amp;: patruus illius Albertus Dux Saxoniæ (tametfi hic pauIo poft obijt) in Senatum ilium cooptati func Dux Im-perijfummus Bauariæ dux Albertus, Maximiliani Imp» fororius. Ordi-nataîmperijpræfidia, fîcvtlîngulæDarochiæ fingulos milites: Principes jpü ad 006^ équités alerent : inftitutæ exadlioncs quadriennium duraturæ ; Renouatiamp;declarati Pacis publicæ amp;nbsp;Ordinationis Cameræ articuli ali-qui j conditæleges ftimptuariæ : decreti legati ad Reges Vngariæ Polo-liiæ de auxilijsaduerfusTurcasconiungendis:ad Pontificem Romanum de Annatis ad fumptus belli. Turcici in Germania relinquendis : adSi-gismiundum Poloniæregem, de Borusfiæ magîftro fummo, luramentis, ab Imperió prouinciasillas alienantibus,non onerando ece.'Etfi autem Décréta hæcpleraq;,vtfolent,in fumum poftea abierunt, nec quicquam inde ad imperium vtilitatis redijc: tarnen vtobedientiam Imperatori de# bitamamp; voluntatemerga Remp, optimus Princeps decfararet, non de-cflefuolococommunibusReip^negotijs volüit» Cùm aùtem reliqiiæ vitæ, rerum gcftarura, obitusamp; cxcquiarum Magni hiftoria, duobus po-■ftremis Vandaliæ libris copiolc expofita extet; repeCitionem illius hoc îocoomittam, Deccfsit Magnus anno lyoj» exeunte, diexz, Nouem-brispoftquem filiusHenricus vnà cum patruo Baldafare, has terras gu-bernarcccepitramp;inquinquagefimum vfq^ annum , pacriæ magna cum laude prudentiæ,iuftitiæ,bonitatis,clementiæ,Ôlt;amoris ac ftudij publi-væ pacis actranquillitacis tuendæ præfuit.

S VE R IN E NS IS verô Diœcefeosin ducatu Megapolitano Epi* ïcopus anno Chrifti 15 O O» fuitCONRADVS LOSriVS,expa-triciaVvismarienfifamiliaortusjordinetricefimusà primo Epilcopo de martyre lOANNE SCOT O, qui, cùm prima initia amp;nbsp;velut lemi. nariaecclefiæinhis gentibus Henetis, iacerentur, in vrbetune ampla amp;nbsp;copiofa MEKELENBVRG, petente S. Godfcalco Henetæ gentis PrincipeChriftianOjâb Alberto ArchiepifeopoBremenfi, quiapud imper. HenricumlIIh omniagubernabat, Epifeopus primus conftitutus cft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hunequadriennio póft VvendhChriftianam religionem

denuo abijcientes, crudeli fupplicio, manibus amp;nbsp;pedibus truncacum affe-ccrunt, die lo. Nouembris, anno locc. cùm paulô ante Godfcalcum principemfuum Leontijadaram die^Junij trucidaftent. Poft e4«annos fub, Conrado 111. lmp»alter Epifeopus Eberhardus, de paupoft Bruno feu Berno fuccelsit,qui deleta in bellis Vandalicis vrbe Mekelnburga, ab Henrico Leone duce Saxoniæ de Bauariæ porentifsimo, S VERIN AM,condito temple cachedrali translatuseft, vbi nouam Epifeopam, literis Iblennibus de dote attributa erexitde confirmauit, de« (dicationeEcclefiæ ».IdusSeptébrisAnno ii7QeCclebrata:cùm biennio ante,

Vyalde-

-ocr page 24-

TVNDATIO EPISC. SVÊKIN.

VVaîdcmaro Daniz rege , Rugianorum infulas à mari oppugnante,^ ipfecismarinas eorum regiones, Bardam,Triblees, Grimraam bello ce* quot;pi fret : amp;nbsp;viôlo Teslao fratrem illius larimarum, Cbriftianæ fidci ci4co* rem , Principem terris Rugiæ præFeciflec, hacconditionevHnlularutn Rugiæ Dominium diredum penes Daniæ rçgem, Scecclefiarum in ifs gûbcrnacio penes Rolchildcnlem Epilcopum efTet. Citeriores auterii in contincnti prouinciæ, Henricum Leonern fuprcmum pfineipem cpifcopi Suerinenfis eccicfiafticam iurisdidionem agnoicerent, Poftea , profcripto per Fddericum Barbaroflàm Henrico Leone, amp;nbsp;ducaai Saxo-niæ in Bcrnardum Vrfum translato : buius nepotes, Albertus de loannes, 'dominium etiani diredum illarum regionum Suerinenfi epifeopo dô-narunt anno Chrifti laci. Quare VVisIao,poftremo Rugiæprincipe, buius larimari abnepote, fine liberis extindo , epifeopus fibi retinerjç regiones illas cupiebat* Sed cum vicini Pomeraniæ Principes, vi pa-, dorum, inter Vvislaum Rugium de VratisJaum Vvolgaftcnfem initó* rum, amp;c voluntate prouincialium, Riigiæ ducatum in continente de infp-lis occuparent ; epitcopus le imbecilliorem videns, Alberto Megapolita-nodeagnatis illius loanni deNicoIaoHcrulis, feudum cismarini duçatus Rugiæ, oppidorum Bardæ,Tribulez,Grimmæconfert, v-t terras illas vc-Jutpropria bonadefendant, Hinegrauia de diuturna inter vicinos Prini» cipesMegapol, de Pomeranos bclla cxorta runc,quætandem rccepta â PomeranisGrimma amp;. Barda anno 13 5'4« ægrè conquieucrunt, Exenir iplum litcrarum F VNDAtionis, de Donadonis Ducum Saxoniieadiungô.

FVNDATIO EPISCOPÆ SVERINENSIS. In np-quot;mine fandædeindiuiduæ Trinitatis: HenricusDEI gratia Bauariæ atq; SaxoniæDux. Summa æternæpictatis prouidentia, poteftatem amp;c admi* niftrationem in temporalibus, idcirco nobiscontulit, vt bonum opere-' muradômncs,maximé autem ad domefticqs fidei. Siitaq; in prompr tiendis vel ordinandis rebus ecclefiie,vel ccclefiafticarum perlbnarû com^ moditacibus -deuoti, de ftudiofi æmulatorcs fuerim us, emolumentû labcy ris noftri ab eo expedamus, qui datmercedé bohâ fuftinentibus fe. Qua^ propternotumfacirtiusvniuerlîs tàm præfcntibus, quàm futuri tempôlt; risChrifti fidelibus,quomodonosproremedioanimæ noftræ , deoaren-tum noftrorum , ad propagandam Gbriftianam religionem, in terra Slauorumtransalbina, inlocoborrorisde vaftæ folitudinis, tres cpilco-tpatus conftruximus,allodijs, reditibus menlz noftræ dotauimus, infu-' per ea, quam gladio de areu noftroquæfiuimus, bæreditate arnpliauimus. 'Prærogatiuâm quoqj totius ecclefiaftieæ libertaris, iuxta formam fan-’dorum Canonum, de leges Imperatorum tam ecclefijs, quam ecclefi-•afticisperfonis,DEO ibidem leruientibus noftræ autoritatisedidofir* maüimus, de banno Apoftolorum, Arcbiepilcoporum , Epifcoporuia «orroborari fccimus.

Ex

-ocr page 25-

EPISCOPAî SVERINEOSIjS.

Ex quibus Epifcopatiim Siierincnfem, quem poftremô omnîufrs tonfecrari ,amp;dcdicari in honorem Domini noftrilefnCbrifti, ^fanélas DEIgenitricisMarixjamp;fanéii Iohannis Euangeliftæ fecimus , trecen-tis man fis amp;nbsp;du a bus villis, acduabiiscurijsallodij noftri dotauimus» Villa IcilicetBoriftinSadeIbant,viIIa Virkin,Chotendorp,etim duabus curijs huius in eadem dote adiunximus Terram , quæ vocatur Bntfovyc j amp;nbsp;caftrum Vverle di^um , cum terra attinenti etiam Vverle dida , vtraq; parte aquæVvarnovve, Sgt;c caflrum Barch cum terra attinenti vi-deIicetTribedncvocata,amp;: terram Pythne vocatam ,«Stduas terras pro-pc Demmin, videlicet V^vftrofe amp;nbsp;Lofis didas ,amp;c decem villas,llovv, Kjoyslc, DarfisjGugulnofei, laftrovve, NotztaPamij,Moncino,Quac-zutin,Lofbvv,Gnefdig,amp;villam fandi Godehardi, quæ prins Godrach xdicebacur,cum omni vcilitaté,amp;accinencijsfi.iis,amp;molendiniim ex au-ftrali parte eiufdera villæ- Duas villas in Barda, villam Meiricz, óc aliam in Vvarnouu,

Item propé Suerin duas villas Rampe amp;nbsp;Lircovve,qux mutato no^« mincalta villa vocatur, amp;infulamSchuerinadiacentem, amp;aliam Infu^ lam propèDobin,quæ Lipze dicicur. Ipfam ciuitatem Suerinà domo pifcatoris Suckluperauftrale ftagntim pofitam,vfq; ad antiquum cœmi-teriutn ,ôcindcprotcndicin diredum vfqjad minorem fcalam, cuius rae-dietatem, ad areas fratrum députa mus* Maiorem veto fcalam vfq; ad prædidam infulam,amp;:molendinum in aquilonari parte eiuitaris fitum* Hæcitaq; omnia autoritatis noftræ miinihcentia fæpè didæ ecclefiæ in vfus epifeopi libera donatione, cum omni iure amp;nbsp;vei lien te donauimus, in-, terpofita nimirum aftipulationeeorum, quorum beneficia ante fuerunt, amp;nbsp;banno epifcoporum,quiadcrant, roborari fecimus. Hæc aucera ad vfum Canonicorum cedant. Duæ prædidæ villæ prope Schuerin,Rampe amp;alca villa : in Brezintriginta manfi inYlovv quatuor villæ. De deeem fupradidisjcum omni vtilitated: actinentijs fuis nauale telonium in Schuc-lin, vbi tarnen excipiuncur homines epifeopi.

Parrochiamin Schuerin cum omni iure Medictatem décima: in ^latzne, tertiam partem dccimæ in Muchelberberg, èi. jn Ylovve : in VVarnovv, in Muritz tertiam partem decimæ. Quia verô décima: Sclauorum tenues funt, de toc prouincijs canonicis ad ftipeodia lua deputatæ fùnt* Nam cum DE O donante, decimæ poftmod um more Chriftianorum more conualuerit,inEpifeopi diipohtionetune præ-lîdentis fit , vt canonicorum numero , qui tunc erit, ftipendia fuffici-ant, dereliquoaliæcongregationes fubftituantur. De duabus ve-rô villis, duabus curijs, lupra nominacis,q.uasdominus Dux de ab Jodio hæreditatis fuæ dotauic , reditus in très partes diuidcncur, ica -quod in anniuerfàrio ducis, vna pars redituum Canonicis , altéra pars paupcr

-ocr page 26-

FVNDATIO ECCL. SVERINEK pauperibusad feruitium conferatur , rertia veró in dedicadonem cc--clefiæ,ad feruidum tribuatur, Hæc fiquidem omnia,ciim omni intcgri-tateamp; vdlitategt;nuncamp;: poftmodum, profucura, finealiquaexcepdonc ecclefiæ conculimus»Ne ergo in pofterum deleantur mifcradones,quas fc-ciinus in domo D E E fed in perpetuum valeanc, ebaream banc conferibi, amp;nbsp;figilli Uoftri impreßione fignari iufsimus, Teftes autem hi aderant. Euermodus, EpifcopusRaczcburgcnfis,Bürno,Epi{copusSuerinenfis,An-cellinusPræpoficiis, Godefridus Capellaniis, Dauid Baldevvinus, Conra-dus Reinoldus, Magifter Barcholdus, Helmvvicus, Hartevvicus, Liborius Comes, Henricus de Rauensberge, Octo comes de Benchem, Calema-rus de Demmin, Pribitzlaus de Kitzin , Guncelinus cornes de Svverin^ BernhardusCornes de Ratzeburg, ConradusComes de Regenftein,Her-mannus Cornes de Luchovvc, Conradus Cornes de Rhodin, Reinbcrtüs de Richelinge, Meniricus de Molburch. miniftralcs, Henricus Burggra-uiusde Hetfane,Iordanusdapifcr , Otto de Erthincborch amp;nbsp;alij quam plures, Aéla funt hæc 8. IdusSeptembds in dedicatione ciufdem ecclefiæ, Annodominicæincarnadonis M. C. LXX, indiédone HH. Data per manus Henrici præpofici Bremenfis ccclefiæ lancli Stephani.

Exemplum Literarum Ioannis amp;nbsp;Alberti, ducum Saxonia* fiîiorum Alberti I. nepotum Bernardi Vrfi, quem Fridericus Barbaroßa ducern Saxoniæ profcripto Henrico Leone prim urn creavcrac : datum anno Chrifti 1 z 61, non tarn donationis terræTribfees in ducatu Rugiæ, quam Geneaiogiæ veræamp; ftirpis ducum Saxoniæ elcdorum, amp;nbsp;Leoburgenfium ( quam Cranzius eciam lib* 8gt; cap* 2.p* amp;nbsp;lib. p. cap. lo* 20* Impediti fsimam cite fatetur ) indicandæ amp;confirmandæ caufarecico. Nam hie loannes, Alberti primi filius, ftirps eft fequentium ducum Saxoniæ Laoburgenfi-nm,auus Erici 1.Albertus verô,Rodolphi, Habsburgenfis gener, Ro-dolphifeniorisclectoris Saxoniæ , nonabavus, led pater ell*

In nomine fanôlæ Sc individuæ Trinitatis, loannes Dei gratia Saxo^ niæ, Angariæamp; VVelÿhaliædux , Sc Albertus frater eins* Omnibus in perpetuum notum elle volumus, tarn præfentibus quàm fucuris, quod nosobreuerentiamDcijamp;falutem animarum noftrarum ,ecclefiæ Ian-dæMariægenitricisDEI, amp;beatiIohannisEuangeliftæ in Suerin, ter-ram Tribufes,prout tendicurinScralefundjConferimus cum omni iure, iudiciojferuitio amp;vtilitacc,fiquanunc eft,amp;: in poftcrum elfe poterie, ica tarnen , quod memoria felicis recordationis natrisnoftri Ducis Alberti, heut ducis Henrici fundatorisdidæeeelefiæ. Sc noftra , poft mortem noftram, cum deuotioneannis fingulispcragatur,vndcdidamter-ram admanuslmperijad vtilitatem fupra didæ eccleftæ liberalicer reft-gnamus*Ecnenoftrum folenne fadum ,ab aliquo valcat impediri, vel pertiirbari,hancpaginamindcconfcriptam figilli noftri appenfione , Sc teftiuminfcriptioncduximuscorroborandam. Teftesfunchi: Domina Helena mater noftra; Comes G untzelin US, Milices» Conradus VVacker-barth,

-ocr page 27-

Barth ) Detîcuus de Barkentin gt;nbsp;Hinrichs de Rychovvé 7 Hinricüs de Infula,Hinricus Huxet, Clerici veto, Vvernerus pater,, Ólricus cpifco-pus Raceburgenfis,Nicolaus fcholâfticos Suerinenfis. loannes præpo-iîtus de Rune, amp;nbsp;alij quam plures, Ada funt hæc anno Domini M, GC^LXkdievndecimmillium virginum»

(

$ed adCONRADVM cpifcöpum Magno Duci Megapolitano nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;familiärem redeo,qui Petro Loftio, patritio Vvismaricnljgt;

amp; Margarita filia Conradi Pegelij lenioris, a quo in ccclefi/s vrbis Vvis^ raariæ aliquot beneficia fundara hodie extant •, genitus : Rudijs bonarum literarum aclegum,confilio patrui Nicolai canonici Lubecenfisamp; Sue jrin :opulenti,äprimaætateadhibitus amp;c I*V*D, cre’atüs,fub Baldalarö ducc Megapolitano amp;nbsp;Nicolao Pentzte epilcopis, Tribleenfem in Pomerania archidiaconatum adminiftravit. Quatuor enim archidiaconis, ecclefiaftica diœccfis Suerinenfis gübernatio præcipué commendata fuit. quorum vnus Roftochij, alter Vvarenæ, tertius Tribefèfæ ótSundiJ in Pomerania federn habuit. ab co tempore , quo Henricus Leo dux Saxonia: armis fubadas Ducatus Rugiæ incontinente provincias,Ber-nonis epifcopi Suerinenfis jurisdidioni fubiecerat, et quanquam extinda Ducum Rugiæ familia veteri, poft diuturna cum Megapolitanis bella Pómérani tandem duca tum occuparunt : ecclefiaftica tarnen iurisdi-dio , Sundij amp;nbsp;in vicinia penes Suerinenfem epilcopum permanfit qui poft mutacam quoq; pacrum noftrorum ætate rèligionem , amp;nbsp;Pacem Imperij, qua epifcoporum Iurisdidiofufpenfa eft décimas ex territorio Sundenfióc Tribfèenfi,epifcopo antiquitus débitas,multùm tarnen accifâs , percipit. VVISmarienfis veto ecclefiæ infpedio olim ad Raceburgenfem : Stargardicarum , ad Hauelburgenfem : Guftrovi-enfis,adCaraincnfem, epifeopos pertinuit,qui tarnen intra hominum memoriam, nullam in cas lurisdidioncm vnquam exercuerunt»

Conradus epifeopus Sucrinj anno 1482.» Cal. lulij eledus, amp;nbsp;fe^ quentidcmumannoconfecratus,inea ternpora incidit,quibus Magno Duci Megapolitano Roftochij collegium ecclefiæ ad D, lacobum in-ftituerenitenti, variædiflicultatesamp; adverfationes à Senatu amp;nbsp;commu-nitate ciuium Roftochienfium, infidias libertati fuæ, prætextu religionis, aprincipibusftruiexiftimantiuiTijobijciebantur. C^as fedarc amp;nbsp;tollere, autoritäre fua ecclefiaftica conatus., rogatu principis Magni , Senatum amp;ciucs fiib pœna Interdidi monct, ne inftitutum Principis ad D EI gloriam, amp;nbsp;cultus divini amplificationem fpedans impedirenr»

Cùm autem à monitoria epifcopi ad PP. Roftochienfes ap-pellarentîamp;fratribusS, Francifei amp;nbsp;Dominici facrafacientibus, inter-oidum Conradi epifcopi negligerent : Magnus Dux ipfe Romam cum

-ocr page 28-

12

cum loanneRaceburgenfi epifcópó.profeóhiseft,quem cxccutarem in CaufaRoftochienfi PP* Innocentiusinfticuit, cui quanquam'fc paritu-ros efle fenatus refponderat, tarnen de die in diem difFerri' cxecutionem metu grauiórum turbarum in vrbe Iccuturarum petebat y donee tandem bienniototoexaólo,principes Megapol. Fratres, Magnus^.Baldafarx, cum epifcopoSueriuenfiConradoamp;loanne Raceburgenfi, vrbem ipfi ingrefsi, collegium Canonicorum'ad D, lacobum ineboarunt, vbi quæ acciderintamp; confecuta fint ,copiofèàCranzîo expofita, cûtn ad propofi-P. II.. 14. «ff. ta nobis tempora non pertineant, prætermittô.’ Conradus epifcopus,vc

Magno duci Megapolitano ætatç coniundusifuit : ita ^i. do poft Magnum die, eodem anno i fo 3. exeunte^pridienatalis Chrifti ex vita dilceli fit, cuius obitu , vacante fedeSuerinenfi, exequiæ Magni per vicinos epi-/copos Lubec. amp;RaccbJneun,tisanni lyo^.dieif?. lanuarij, Iblen-^ nibusccremonijsamp;latina orationéfunus principiscohoneftan- -i te AlbertoCranzio, quam Vandaliæfuafextremæin. . gt;nbsp;feruit, cclebratæ funt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

pomera»

' ' ’

gt;

* i ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ 1 '

-ocr page 29-

POMERANIA

, POMERANIAMjab Rccniiæ fl, oftiOjCccun-aumlittusGermanici feu Balthici maris (vnde amp;nbsp;nomen tod Prouinciæad mare fitæ inditum efl:)olim ad Viftulam v/que ( vbi adhiic Pomercllæ regibus Poloniæ parentis nomen Ripcreft) nunc ad Lebum fl. longo amplius 70. mib barium Germanicorum tradu pertinentem ; vniucrlàm anno 1700. Bvgs-la vs X.Heroicavirtutc amp;nbsp;felicitate Princepsiam vitra vigintiannos gubcr-nabatjqui pacriam pene oppreflam, amp;nbsp;continuis bellis propc exhauftam, vcrc heroica virtutc amp;nbsp;admirabili fortuna rurlus erexit amp;nbsp;confirmauit,amp; in tota vitas amp;nbsp;gubernationisfuæ hiftoria, cclfitudinis animi amp;nbsp;virtutum infignium ac fuccelfiium felicium exempla, amp;nbsp;prouidentiæ ac præfcntiæ d e i teftimonia illuftria pofteris reliquit. diuinicus conftitui amp;nbsp;defend! imperia, amp;:Prin-cipcs aliquos exccllenti virtute amp;nbsp;felicitate à d e o ornari, amp;nbsp;fingularibus modbus regijoftendunt, vt curfus eorum populis falutaris fît,amp; pacem poft magnas bellorurri tempeftates,religionem, leges, indicia, difciplinam, amp;nbsp;alia iii-ftæacboncftæ gubernationis amp;vitæ præfidiaamp; neruos reftituant amp;conlcr-r uent. Inciderunt enim vicæ huius Principis initia in triftes familiæ ducum Pomeraniæ amp;nbsp;aecrbos cafus, amp;c patrias periculolos motus inteftinos, amp;nbsp;bella externa, ex quibus non alio, quam folius d e i auxilio potuit eluólart

Natuseft Bugslaus anno 1454,die2,8,Maij, viuente adhticrcge Eri-co Icnc, qui propter heroicam præftancis ingenij amp;nbsp;virtutis indolem, amp;nbsp;q uod Margaritærcginæ Semiramidis Danicæ cxfororc Ingclburgi nepos elfetjolim planéadolefcens,adDaniæ,Succiç, amp;Noruegiæ imperium euocatus, cum amplius 40, annisearexiflet, tandem relida regnorum adminiftrationc, in patriam redijt, vbi viginci adhuc annos in ocio amp;nbsp;quicte fuperftes vixit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Tenebatis à patre VVartislao VI facceptam vlteriorem Pomeraniam (quæ adhuc Henetorum nomen retinet)cuius oppida funt Stolpa,quodBugs# laum nafeentem excepit ; Rügen wold, aulas Erici ledes. Sciage quod à Slauis nomen habet amp;cc, Accelsit Erico leni, fexennio ante natum Bugslaum, ci-teriorPomeraniæpars,interInumamp; Parlantam fl, interieóta,cuius oppida funt, Stargardia, Caminum ,Gryphenberga,Treptouia^dRcgumquæ pa#; t^uclis ipfius Bugslai IX. dido fuerat. Cuius Bugslai IX, anno 1443, defun# di vnica filia Sophia, Erico 11. Duci Pomeraniæ ( cuius pater VVardslaus IX, VVolgaftiad oftiumpanis fl.aulæ federnfixcrat,necramenBardenfem ducatu, Rugiam amp;nbsp;alias ditiones,quarLi fingulæ fingulos Principes habebant, co tempore recepcrat) nupta mater fuit Bugslai X, quo nafcente,Stetinenlem edam ducatum Inoamp;Pani fluminibus interceptum, qui florentißima Pome* raniæ pars eft, peculiaris Princeps iam annis amplius 150, pofsidebat. Cù m autem inter tot Principes multæ de finibus amp;c füceeßione difputationcs eflent: iicceßit hæc edam Erynnis, vt Ericus 11, dux VVolgaftenfis iuuenis, de Ibceri Bugslai IX. ducatu,Rcgi Erico feni, qui eum vt proximus agnatus occupaue-rat, controuerfiam mouerct, amp;nbsp;armis leiusfuum repedturum oftenderar. Hac iuuenis temedtateamp;pctulanda adeo offenfiiscft lenex Ericus,vt prælen-tibus multis Principum legatis, qui dirimendæ controuerfiæ caula conue-ncrant,amp; alias, adfirmaret,non Ericum VVolgaftenfem,ledOttonem Stet-tinenfem fibi propiore gradu agnatum, ideoq; hæredem proximum elfe*

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cum

-ocr page 30-

12 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P o M E R A N ï C A

Ï4î'p» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cùmautcmpaulô poft,durante adhuc difcordia, Rcx Ericusdeccftiftêt'

Ctfi dux Ericus, totam regisErici hæreditatem,fratre etiam fuo VVartislao X. cxclufô, fibi foli vendicare, quod vxor Sophia, regis Erici patruelis filia erat, nitebatur; tarnen,cumCO tempore minus diligenterconlcruatisaut pcrlu-ftratis veteribus monumentisgradum agnationis liquidô non demonftraretj Marchi© Fridericus 11. elcótor Brandeburgen fis, V Vartislai X^ fbcer,amp;: Otto-nis I IL Oucis Stettincnfis,tutor, allegato regis Erici, quiStettinenfem Princi-pem,vinculoagnationis propiorc,quam Ericum VVolgaftcnfcm, fibi iun* ôum efle, palàm adfirmarat, teftimonio nixus 5 pcrfecit,vt ditionesà rege re^ lidæ in tresæqualcs partes diuifæ, Ottoni Stettinenfi amp;: Erico 11, amp;nbsp;VVartis-lao X. VVolgaftenfibus,pariter diftribuerentur,

DecimoætatisBugslaiannOjincxpedataOttonis II hDucis Stettinen-fîs plané adhuc adolcfccntis morte fecuta, Fridericus eledor Brandeburgen-fisjducatum Stettinenfem,(qui florentilsima Poméranie pars eft, duodccim vrbes contincns,Inoamp;Pani fluminibus terminata)morteOtconis,cuiLisVVol-saftenfes duces agnati non cflent,apertum,fibi ratione transaôfionis inter Lu-doicum Romanum amp;nbsp;Barnimum 11L Ducetn Pomeraniæ ante centû annos faólam, vtdeficicntibus hærcdibus mafeulis, marchioncsfuccederent,debi-tum,conferri àFriderico 111.Imp.petiuic:amp; Scettinenfium ac Pomeraniæ Du-cis titulû tuncprimùm vfurparccœpit. Sed fubditorum in cqueftri ordineamp;: ciuibus (vnoconfulc Stettinenfi Marchita cxcepto) tanta fuiterga fiiperftites principes,Ericum Bugslai X,patrem,amp; V Vartislaum X.ab codem ftipice,Bar-nimo primo vidcliceQfèptimo gradu diftantcs,bcncuolentia amp;nbsp;fidcs,vt extrema omnia fùoru principum amp;hçredû Icgitimorfî nomine lubire dccerncrcnt.

Cum igitur poft aliquot annorum traólationes, nee dominium vtile nec diredum cîucatusStettinenfis, quern feudum Marchicumagnofeia ducibus PomeraniæFridericus marehio volebat, fè adipifei pofle cerneret : anno 1463, cum trcdccim Principibus fœderatis bellum Pomeranis indixit, amp;nbsp;oppidum Gartz, amp;nbsp;arccs Lollt;nitzamp; Vierraden cepit, Vhermiindam irrito conatuoblc-dit. Stettinum proditionc conlulis occupaflet,vt Lanijquidam fortefèrius domum reuertentes, portam hoftiiam iam venturoa confulenoólu patefa-ólam jOccludicuraffent. Sed rebus ex animi fententia parum fijcccdcnti-bus, Marehio,dolorc animi aliquanto polt extinólus eft.

1471. Succefsit ci frater Albertus Achilles Germaniens,cui Fridericus 111, Imp. (Cum duces Pomeraniæ aliquoties ab eo citaci, vt in perfona fe apud Imp, liftèrent, ft cxcufaffcnt : amp;nbsp;tandem legato eorum in itinere mortuo, tertia vice oranino non compariiilTent) totam Pomeraniam in feudum concebit, Atan^ no 1471* mandata ordinibus ducatusStettinenfis amp;: coniunóbs, imperialiami. fit,vt Alberto marchioni Homagium pr2;ftent,eumq; dominum recipiant.

Cûm autem his tantismotibusamp;cbellis,Pomeraniæ, à vicina marchionû farailia illatis,prætexcusinde quæfitus fit,quod Genealogia principum minu« accurate fuperiorib,ftculis,annotata fuit, fieucamp;Cranzius alicubi in ca h^ret, amp;in IohannisBugenhagijChronico alia ftric quçdâ reccnfenturnntegram dv. CVM POMERAN I AË GENEALOGIAM, cx archiuisjÔclitcrisfundetionö,diuifioni« ditionumamp;reccfluumhæreditarioru, diligcncilsimé inquifitam amp;coagmen-tatâ, ab eo tempore,quo Chriftianara religioncm prim dm amplexi func,vfq; ad noftrâ ætatcm,ficut â nobilHsimo amp;nbsp;do^i isimo Heroe, Valentino ab Eich-ftedt; ducis PhilippiCanccllario, mccum communicata eft, hoc in loco inte-xam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vt

-ocr page 31-

POMERANIA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ4

Vt autem ad Bugslaum præfcntium Pomeraniæ ducum proauum,Tedc-ain : pater ipfius Ericus, dum aduerfus Marchioncm amp;nbsp;fœdcratos, Scectinen-lem cis Viadrum ditioncm armis tuecur j coniugcra Sophiam cum Cafimiro amp;nbsp;Bugslao filijs, amp;nbsp;quinq; filiabus,in vlceriorcm Pomeraniam, Borußix fini-timam,quæpacatioramp;tutiorerac,ablegat, VVarcislaumfilium apud Ie rennet .-Cumqj anno 1474.Bogislaus obijÏFet : cum ftatim V Vartislaus ('enior fi-lius fecutus eft.

B V G SLA VS,cum ex totanobilifsimaPomeraniæ principum ftirpe, Iblus cum patruo V Vartislao vnica fpes generis deinceps propagandi fuperef-Jetjfummo omnium fubditorum ftudioamp;alacritate receptuscft, Sed inftabat denuô,amp; minis amp;nbsp;armis vrgebat Marchio Albertus, quem Germani-cum Acbillem dixere, vt feudum Pomeraniæ marchionibusab Imp,Friderû cotributum, recognöfterer, amp;nbsp;fc Valallum marchionis profiteretur. Prouo-cante autem Bugslao ad luris cognitionem, Albertus beilum renouat,amp; Piri-tij Bugslaum oblidet qui inde clapfus, nouis collcdis copijs obfidionem (bl-uit. Poftea ducum Megapol: Magni amp;nbsp;Baldalaris incercelsionc tandem Prenslauiæ res compofita eft,his conditionibus,vt occupata veriq; retinerent, captiui vtrinq;dimittcrentur,Friderici fratris Alberti filiaMargaris Bugslao nuberet: amp;nbsp;Bugslai ac ordinum Pomeraniæ literis, de fucceftione, ft maftu-laducumPomeraniæ linea defineret legitime marchionibus caueretur,

Biennio poft VVartislaus, Bugslai patruus,transadionePrcnslaenli non comprehenfus, fingulari ftratagemate oppidum Garz', monituóc opera viri nobilisBarthoIomæi Brushauerij anno oclauo poft, quam in marchionum poteftatera venerat,vna cum arcibus Quadrigario amp;nbsp;Lokenitio rcçepit, Irri-catusita marchio bellum dcnuômouet,amp;:amiira quædam récupérât, fed Gar-tzamirrito conatu obfidet, Cùm autem durante hoc poftremobelioj VVartislaus, exeunte anno i4 7 8,decersiirct;Bugslaustandem,cum marchionein- . tegretranfigit,amp; pacemperpetuam amp;conftantem fancit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m^Älulio

Elult;ftatusitaq;extotbellorum fluótibusóc Pomeraniamvniuerlam fofus imperio ftio fubicctam tenens Bugslaus,deinceps iudiciorum ordinem amp;: autoritärem dcdi^ftiplinamac pacem repreßis latrocinijs amp;rapinis,quibus belli tempore multi impunégraftabantur, amp;nbsp;itinera publica infeftatenebant,amp; ' alia vitæ ciuilis commoda amp;nbsp;ornamenta reftituit, cuméj; viros lapientes, iu-ftos,fidelcsöemagnanimos, Henricum Borkium,Hardingerum Oftenium, amp;nbsp;poftea V Vernerura Sculenburgium, amp;Gcorgium Kleftium Canccllarium, D E V s ipfi confiliorum,amp; rerum gerendarum focios amp;nbsp;miniftros adiunxiflet, horutp monitu amp;nbsp;præfediirarum œconomias,belli tempore concuffas aut op-pignöratas conftituit.-amp; fenatum aulicum ex nobilitate,Prælatis,amp; luris ac le-gum peritis,velut perpetuum iufticiæamp; pacis cuftodem ordinauit, amp;nbsp;latasin fènatù ftntentias feuere executus cft,ac prædoncs inprimis amp;nbsp;raptores diligenter pcrueftigatosjfupplicijs debitis alFecit, Hæc feueritas in iufticiæ amp;nbsp;pacis ,violaforibusgrauiter ple0tcndis,amp; in audicndisaciuftc componendis fubditorum negocijs comitas,induftria amp;aßiduitas,magnam ipfi autoritärem, re-uerentiam amp;gratiam in populo pariebant,vt non fecusac hcroera amp;nbsp;ftruato* ’rem Pomeraniæ ccelitusdemilTum fuiamp;exteri cumamarentamp;venerarcntur, Breuitcr autem euentus aliquot infigniores,cx vita illi us,adfcriptis annis,reci# tabo.

B ij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Anno

-ocr page 32-

'M A R C H I A.

Anno 14 8 c. foroiem CatHarinam Henrico feniori duci Brunlunkcnfî, Sucriniapud affinem Magnum duoem Megapol : copulauit,atque inde in ducatum Brunfiiicenlem lo o o.equicibus armatis, comitatus, cum nouo affine profectus,pacem ipQà ciuitacibusvicinis, Hildefiæconfœderatis op^ pugnaco y fua virtuceamp; induftria recuperauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;148r- Magno duci

Megapolitano , affini fuo aduerfus rebelles Roftocbienfès opem iaturus, Roftochiumad portam, D. Petri irrito conacu oblèdit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i488,a

ceruo Ictlialiter vulncratus eft* 1489» prima coniunx Bugslai Margaris Marcffiica fterilis obijt. Quare biennio poft A NN A M Cafimiri Polonia: régis fijiam Stettini duxit, ex qua Cafimirus, amp;nbsp;anno 14 9 j, die X I* Apri-lis, Georgius,per quern farailia propagata eft,amp;Barnimus,qui fine prole ma-fcula obijc nati funt* . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;=149 i.Bernardi Maltzani rebellis Vafalli arcem

VVoJde fundituseuertit,qui vicinos Demminenfcsôc alios pctulanter lælè-rat, amp;multaaduerfus principem ipfum infolentiæ amp;contemptus exempla ediderat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Anno 149 (7.exeunte,iter in Italiam amp;nbsp;Palæftinam Bugs-

laus ingreftiis eft, cuius peregrinationis hiftoria integral beroicæ fortitu-dinis Bugslai aduerfus piratas Turcicos, in mari editx, bonorum,qui à fè^ natu Veneto, à Pontifice Alexandro Romæ, èc Imp.Maxæmiliano Ocni-pontc ipfi exbibiti funt, defcriptiones copiofæ extant, Rempublicam iplb abfente Bcnediôlus Epifcopus Camminenlîs Georgius àSlabrendorff Magi-fterordinisS, Iohannis, Wernerus à Schulenburg amp;nbsp;Georgius Kleift Can-ccftariusfapienter^iuftêamp; féliciter gubernabant. Annoi498.10 patriam rcuerfus, adduxit lecum ex Italia Petrum Rauennatem ,amp;filium ipfius Vin-centîum. Iuris Doóloresper quos Academiæ Gryphilvvaldenliscelebritatem auxit. Anno iroo. cum loachimoI.EleâorcBrand:qui patri lohannirc-cens mortuojfuccelferat, hæreditaria fœdera amp;;ruccefsionis paclum, Bugsla-usrenouauit.

1/14.

M A R CH I A ivlcnimBrandeburgcnfcfnânnoChriftî l'y O O gubernare cœperat loachimus eins nominis primus in bac familia prin-ceps amp;nbsp;eledlor : Hlius Iohannis-, amp;nbsp;Margaritæ natæ VVilelmo 111, Duce Sa-xoniæ, ôc Anna, Alberti II.Imp,ffiia, amp;, Sigifmundi nepte: frater Albern poftcaarchicpifcopi Magdeburgenfis amp;nbsp;Moguntinieleótoris,tandemCar-dinaliscreati anno r 71 g, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gùm autem de nomine de vetcribus

incolisacfamilijsprincipura Marchiæ, amp;nbsp;alijs Dci donisac ornamentis in earn collatis. Oratio nuper delinèata èxtet, poterunt qui volent, bac occa-lîone attentiuseam relegere, Se quædam prælenti inftitiito feruierith, in« texere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

Nomen amplifsimæ ’régîoni,quàm â metropoli , Brandeburgcnlem March I AM hoc tempore appèllamus,etfi conféritaneum eft a limite Imperij faôtum effe, quem Henricus Aücegs,colloçatoih arce Brenni, Duce aduerfus vicinos Henetos amp;nbsp;Obotritos, defendi voluit, lient ( exemple Caroli raagni gt;nbsp;qui in Morauia amp;nbsp;Auftria marchiones fèu defenfores limitum aduerfüs Sar-matas, Polonos amp;nbsp;Vngarös creauit ) in cæteris etiam finibus imperlj à le ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. t • i

-ocr page 33-

M A R C H I A amplificati, MârchioncsMifhæ, amp;in Lulàtia adiierIusBoêmos,SIcfuuici ad-uerfus Danos amp;nbsp;lutas,Baden fes aduerfus Gallos conftitucrat : tarnen non ab-lurdum elfe arbitror,à veteribus incoIisSueuis Marcomannis,quorum ex cellens virtus,amp; vires,amp;; feientia ac gloria rei militaris,atq; ipfa ctiam fedes, pulfis olim Boijs,virtute parta celebratur,appellationem deriuare.

Hos enim orientalem Albis ripam antca tenuifle non oblcure oftendit Velleius Paterculus,qui ipfefuitin exercitu Romano, quem aufpicijs Augufti Caclaris Tiberius vEq^aa Albim fluuium,domitis antea intericc^isGermaniæ populis, pcrduxit,amp; cum claflc Romana, fluminc Albi Hibueóla, coniunxit. Dilerte enim inquit,Cum nibil iam clTct in Germania,quod feTiberio palam opponcret, prætcr gentem Marcomannorum,hos Marobaduo duce,nationc magisquamrationcbarbaro,excitos ledibus luis,atq; ininteriorarefugien-tesjincindos Hercyniæiyluæ campos, cui region! Boiohemum nomen fit,in« coluifle* ac c regno Marobadui,Sueuos,Scnonas amp;nbsp;Longobardos fuilfe Tacitus oftendit. poftca cumBoëmiam Marcomanni tenerent,Morauisalteram partem Hercyniæ cingentibus,amp;: Marchiç flumini,ôcMarcomannorum cam-pis è regione Viennæ nomen ab eis reliétum efle non dubium eft. Quo in loco etfi aliquot annispoft,M.Antoninusarmis amp;nbsp;precibus chriftianæ legionis Melitenæeos rcprelsit: tarnen virtutem eorum amp;nbsp;fortitudinemnonextin-xit,qua incitati paulô poft Italiam ipfam fub Aureliano lmp. inuadentes, ad Padum Romanos fuderunt.

Certum eft aiitem,lulij Cæfarisô: nati Cbriftitempore,Marcbiam, quæ nuncferèquadrangulifigura,abortutrans Viadriripam,Poloniæfines: àbo-rea, Pomeraniam amp;nbsp;Megapolin ; ab occafii Albim, amp;nbsp;trans fluuium, Lune-burgenfem Ducatum: meridie EleôloratumSaxoniæ amp;: Lulâtiam attingit: magna ex parte à vetuftifsimis ac nobiliisimis Sucuorum populis inhabita-tam amp;nbsp;cultam fuiffe. ac inter Sueuum,Hauelum, amp;nbsp;Albim Senon as conlèi# difl'e,quorû integritas,fortitudoamp; grauitas tantopere à Strabone prædicatur, vt.Sïwffquafi lt;^^tjwdici exiftimet. ac refpondifle eos fuo nomini, maximæ res domi forifq; geftæ amp;nbsp;virtutis illorum veftigia in medias Gallias amp;nbsp;Italiam im-prelfajamp;coloniæeôdeduôtæ,demonftranf Nam hodiernadieinGallia,Se-nonum vrbs, quæ nunc fedes primatisregni Galliæ eft 5 amp;nbsp;in kalia Senonum de nomine Sena ; multæq; aliæ à Senonibus ædificatæ,extant. Et in captæ vrbis Romæhiftoria,Senonibusmixti fuifle Teutonesnarrantur,Quosin haepa-tria lede etiam,vicinosfuiire,PtoIcmæusoftendit,qui in extremo quadrangii-li antea defcripti,angulo,occafum folftitialem fpe(ftante,in diçccfi Hauelber,« genfi,non procul Margaritopoli,Tcutonarîos,amp; inde orientem vcrfus,Sueuis propinquosTeutoncscollocat, àquibus aliquot feculis nomen toti Teuto-nicæ genti nunc vfitatifsimum extitit^ ficut Saxones,quibus anguftos ad radi-cem Cimbricæ Cherfonefi fincs,Teutonarijs propinquos, Ptolemæus tribuit, nomine amp;nbsp;dialeclo fua ferê dimidiam veteris Germaniæ partem inter Rhe-num amp;nbsp;Albim ac Vlterius ad Viadrum amp;nbsp;mare Balthicum pertinentium, oc-tupalfe videmus*

Quem totiim traâû,interAlbim,mare Balthicum (quod ab accolis Sueuis, Sueuicû illo tempore nominabatur) Viftolam amp;. Hercyniâ, Sueuicas nationes Marcoraannos,Scnonas,Longobardos,Angilos,Varinos,Hermunduros,Ely-fios,Quados etc : tenuilfe, ex Cornelio Tacito,Strabone amp;nbsp;Ptolemæo perlpi-cuum eft, ipla Sueui fiuuijjvrbem Aréloam, quæ Marchionû hoc tempore

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B iij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fedes

-ocr page 34-

17 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M A R C H ï A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

fedcs edjprætcriabcntis, appcllatio vctus oftcndit, acLucahum ctia,intcf po* pulos,qui Iulio Cælari aduerfusPompeium militarunt, hos Marchiæ incolas, qui in Gallia fùb ipfius ftipcndijs mcrucrant, rcccnferc mcminiflis. Fundit ab cxtrcrao flauos Aquilonc Sucuos Albis. Hi poftea lacefsiti vicinorum armis, adloca Rhcno propiora progrclsi, paulatim plurapiæfidiadomoaccita ad Rhcniripam adduxerunt: doncctandem Augufto concedente,in Rhetiaamp; locis, fonti Danubij ÔC Rhcno vicinisjconfedcrunt.

In co autem traél:u,qui nunc vetus Marchia dicitur, nomen fluuioli amp;nbsp;op-pidi Angcrmundæ,vetcm Angriuariorum veftigiö clïcconfentaneum cft,qui poftca progreßijtefte Tacito, Bruólerorü fèdes ad fontem Amafis fluuij inter Vifurgim amp;nbsp;Lippia occuparunt,vbi hodierna die, oppidi amp;nbsp;ducatus Angriua^ riorum regio eft.His vicini ad Albim in diœccfi Parthenopça,Longobardi fu« crunt,qui clarifsimis rebusgeftis in Pannonia,et Italia,cóftitutoreeno, (quod ctfi poft annos loo.Franci occuparunt, tarnen nomen Longobardiæ in hodi-ernamvfq;dicmrctinct)cclebratifunc: amp;nobiliisimasfamilias Fori lulij amp;nbsp;Spoleti,pcncsquas Romani imperij titulus aliquandiu fuit, condiderunt*

Ad ViadrUjBuguntisamp;Phrugundis P tolcmçi,à quib.Burgundos poftea ver ftis occafum progreflbs e{rc,amp; inGallia regnû conftituifle apparet:et 1 upra hos Ruticli js amp;nbsp;Sidinis,quorö metropolim Stettinum hodie nom jnant,vicina eft.

Poft fatales illas gentium Gcrmanicarii migrationes, qiiæ annum Chrifti 4oo,fecutæ funt,Henetæ ôc Sarmaticæ nationes, immenfts agminibus,Viftulâ amp;nbsp;Viadrum tranfgrcflæ,totâ orientalem Gcrmaniæ oram, à Danubio ad fontes Albis amp;; inde fccundum totam fluminis longitudinem vfq; ad Cimbricam Cherfonefum,amp; vni uerfum littoris Balthici tradum poft annum Chrifti ^oo. cÓplcuerunt,ficut hodierna die,no procul à Danubio,in Morauia,in tota Boë^ mia,et in toto Albis tradu,in Lulatia vtraq; propc Mifnam amp;nbsp;VVitcbcrgam, amp;nbsp;in ducatu Luneburgenfi, lingua Hencta vtentes populi fuperfunt : amp;nbsp;fcx vrlt; bes Hcnetac,quaru Lubeca metropolis eft,veterem gentis federn oftendunt.

Etfi verôdiucrlæamp; varijsappcllationibusdiftindæ Henctorum nationes Marchiam amp;Balthici littoris tradum V jftulæ amp;nbsp;Albi intcriedum tenuerunt, Lebufij ad Viadrum,Lutitij ad Sueuum VVilini circa Berlinum,Sorabi ad Ab bim à montibus Sudetis vfqj ad oftium Salae : amp;: in huius ducatus vicinia, To-lenfij ad Neobrandeburgum amp;nbsp;Deminum : Brizani,à quibus Prignicenfis tra^ dusjvocatur : amp;nbsp;fupra hos Obotriti in ducatu Megapoiitano,amp; Heruli,quoru vctuftifsimæ arcis«é‘“’'^7‘^ruderaad VVarnam fluuium prope vicinumhuic vrbi oppidum Cygneam confpiciuntur: tarnen vni Regum familiæomncs paruerunt* cuiuslongilsima,amp;exvltimaantiquitaterepetica ferics, vfq; ad 11-luftrifsimos Duces Megapolitanos lohannem Albcrtum amp;nbsp;Viricum Fratres, Academia: Roftochienfis nutricios, deduda, extat.

Cum aute præcipuaornamenta regionum ftnt Principes lapientia amp;nbsp;vir« tute cxcellcntes,qui veram Chrifti rcligionéjhoneftam-ciuium difciplinam,lc ges,iudicia,pacem,honeftarura artiö ftLidia,in ditionibus fuis excitant,defen-duntamp; propagant;«ScDomini d e i,{uprerai principis locogt;cuitisimaginem et vices in genere humano gerunt,hæc diuina bona populis fibi cómifsis imperti unt amp;nbsp;tuentur:relida vetcrum incolarü commemoratione,principum aliquot Marchiacorum,eximia virtutc præftantium mentionem Faciam, quibus præ-ter Chriftianæ pietatis rcligiofam venerationem,fummæ etiam fidei, prüden* tiæ,magnitudinisanimi,amp;:confîlij acdiligendz in omni genere officij Jaudem merito tribuemus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Primus

-ocr page 35-

M A R C H 1 A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)3,

Primus gcntes Henctas, totam hanc arâoam Gcrmaniaî oram, a Viflula vfq; ad Albim amp;nbsp;Salam annis iam quadringentis pößidcntcs, cocrcerc amp;nbsp;vera Chrifti religionc imbuerc cœpit Henricus Auccps, ex Jaudatifsima Saxonico-rum principum ftirpe Impcrator.qiii non Iblùm ad Albim ôcSalara domicisâ le Hcnetorû populis,epi{copos Mifnæ amp;Mersburgi primos eonftituic; verum-cciam traieôlo Albi,intcriora Henctorum régna pencrrans, cum anno Chrifti »gt;27«BRANDEBVRGVM,HaucIo fluuio adiacentcm cxpugnaflet ; cuftodcm lirai-tisirapcrijGerraanici aduerftis Vandalos ibi collocauit SicFRiDVMCoraicem in Ringelheira,fracrera coniugis luæimperatricisMechqldis, qux collegium Quedlinburgenlepoftea inchoauic. Sigfrido fuccefsit gero,cuius codes VVit-tikindusCorbeicnns raentioncm facit: monafterij Gercnrodenfis conditorjab Ottone I. infticutus, qui propagatis ad oftiura Haueli vfq^ imperij liraitibus, Collegium Ecclefiæ in monte Hauelbergenfi annop46',fundauic.cùmantca Brandeburgi,Mifnæ, Mcrsburgæ alibi ecclefias àpatrc fundatas perfcciftçf» GeronisfiliusfuitBRVMiTOjBrandeburgi in monte Harlungorû, vnàcum ]ijsMeinfrido,Sighardo,Hermanno,lepLiIcus.Quorum frater fuitHvGO,jllc Hetruriæ Gubernator ab Ottone 111. Imp. defignatus,qui Ottoné Rornæ ob.i ieftum.conlilio pleno prudentie amp;nbsp;fidelitatisliberauitJsPiftorij in Italia mor-tuusanno looi.Florentiæ in Abbatiaà fcconditahumatuseft. Huiusexfratrc Sighardo neposThcodoricus,irricato voce contumelioia Mifteuoio Hencto-rumamp;Heruiorum regevicino,Bennonis Saxoniæducis filiam Mechtildera ambicnte,quodnon eircHeneto cani filiam principis Germanici clocandara dixerat: bello ab Henetis petitus,anno Chrifti 102.0. amiflà arce Brandeburga, amp;c Omni ditione fua exutus,Magdcburgi in cxilio tandé ex hac vitacmigrauit* Poftea Henrici IIÎL lmp. tem pore,ciira Heneti arcera Brand, adhuctcnerent : Sigfridus H.comesStadeniîs,parti Marchiæpræfeâuseft,qui Landsbergç pro-pèBcrlinum,aulæ fcdem habuifte dicitur.cx huius fucccftbribusv d o,poft in-terfedum ad MersburgâRodolpbumSucuumCæfaremjCicdis Henetisamp;rc-cepta vrbe Brandeburga,amp; trans Albim quibufdam oppidis Marchiæ additis, veterem ducatus forma reftituit. Huius fiîius patri ciiæ biennioantc lmp. Henrici 111 hobitum, confpirationemaduerfus lmp. cum cpifcopisSc principibus Saxoniæ feciftet : permifTu Imperatoris, Pribislaus Lin littore Bah thicorex Henctorum A:Obotricorum, vtàfuis maioribus amiftasHenctorum ad Hauelum ditiones recuperarct: ex MarchiaVdoncm eiccic,

Poftea Henricus VJmp.OTTONi d i v i t i marchioni Heliopolios(vulgô SoIrvvcdel, fortalsê à falis ftaturiginibus nominant) ex vetufta familia corai-tum Afcaniæ amp;Ballenfted propagato,amp;Magni ducis Saxoniæ gencro,titulum amp;nbsp;infignia Marchiæ Brandeburgenfis contulit,cuius filius, A lb e r t vs Vrfus, tandem recuperata,opprefsis Henetis Marchia,anno iijz.McrsburgiàFrideri-CO Barbarolfa Imp.inauguratus eft, Cumq; poft aliquot annos Henricus Leo Saxoniæ dux potenci{simus,ab Imp» Fridcrico profcriptus fuiflec : B e r n a r-Egt; vs Alberti Vrfi filius concelTu Imp»Saxoniam qiioq^ vniuerlam Marchiæ adiunxit, qui primus infignia trabiura auratarum amp;nbsp;nigrarum, amp;nbsp;ftrti rutacei viurpauic.

Vt autem ab hoc Bernardo cicdorcs Saxoniæ vetcrcs, amp;nbsp;principes Anhal- ' tini ac duces Saxoniæ Laoburgenfts: ita ab Ottone Bernhardi fratre, condicore monafterij LeninenfispropêBrandebürgam : familia Brandebur-genfiura marchionû, qui annis ferè ducentis poftea Marchiara gubernarunt,

B iiij propa-

-ocr page 36-

}ÿ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M A R C H I A.

propâgâtâeft. ac.Ottonis filius Henricus,memoriam nominis fui, înftituto primüm collcgio Stcndalierife anno 11 g s. pofteriscommendauit»

Henrici exfratre Alberto nepos, Ottopius,monaftcriû in oppidoStrauf-berg fundauit,cuius ædificia ruinolà,amp;chorum rempli marraoracis pariecibus* amp;totmarchionû fepulchris oliminfignem;nunctc(âonudatum fub diocom-pluiamp;collabi,non fine admiratione fuperioribus annis conlpexi. Huius Ot-tonis, ex filio Alberco,neptes fucrunt,Beatrix,Henrico Leoni diici Mcgapoli-tano nupta, quæ dotis nomine regionem Stargardiâin Ducum Megapol, di-tionem attulit; amp;nbsp;Agneta,Nicolao puero Roftochicnfium Domino dclponfà. Qua temerè repudiata,cùm Otto amp;Hermannus Agnetæ patrueles contume-liam familiæ illatam vlturi Roftochio bellum intcnüàflenr,Roftocbienfcs,de-lertodominofuo,regisDaniæ Erici tutelæfe fubiecerunt. Ottopiusfratrem hâbuit Iobanncm,Chorincnfis monafterij autorem.cuius nepos VVoldcma-rus 11. vltimus ex bac familia marchio Brandeburgenfis poft fex fratresante fè defundos tandem amp;iple anno ipp.deceftit,

Cùm autem LudouicusBauarus Impjcudû Marchiæ vacans, filijs fuis Lu-doicoamp;diiobus alijsordine contuliftet,amp; fiôEtius quidam VVoldemarus,vici,* norum principumjBauarisinuidentium,confilijsamp;opibus adiutus, fibi illius polfefsionem armis vendicaret gt;nbsp;varijs bellorum vicibus Marchia agitata eft, donecfubCaroloIlII.qui earn ab Ottone filioLudouici Bauaripecunia re-démit,amp; anno nbsp;nbsp;nbsp;Tangermündæ areem condidit, aliquantiim aequieuit.

PoftcaSigifmundus,Caroli filius,anno Cbrifti i4io.Imp.creatus,Frideri. cum Noribergenfem Burggrauium,ftirpcm præfcntis familiæ Eledorû Bran-dcburgcnfium,GubernaEorem Marcbiæpræfecic; eiq; fexennio poft,in conci-lioConftanticnfi., anno 1417* die ig* April, feudum Eleâoratus Brandeburgen fis Iblcnni ritu contulit. De huiusFridcrici filioJohanne,exemplum modeftiç, amp;animiin viroprincipe abambitionealienifsimi, memoria dignum récitât ÆneasSyluius. Cùm enim Fridericus,anno Cbrifti i44i.moriturus,quatuor fi-liosjohannem primogenitum,ingenio placidiore, amp;nbsp;ocij liberalis amantem : Fridcricum , qui ob acrimoniam amp;nbsp;induftriâ in rebus gerendis, marchio cum ferreis dentibus appeîlabarur : Albertum, Achillem Germanicum pofteaco-gnominatum:amp; Fridericum H.ad le euocaffetpetit à lohanneprimogenico,vt ipfius voluncatc Marchionatum Brandeburgen fern, cui ius eligendi Imp.con-iunôlum eftj Friderico fratri,ætate proximo,qui acriore animo amp;nbsp;laborum to. lerantior eflet, conferre liceret. Cuperet enim le, in familia ilia,in quam iplc primus dignitatem eleótoruma SigifmundoImp.colIataintuIiirec,conlcruarh Vidercautem le,lobannemquietis amp;nbsp;tranquillitatis cupidiorcm: Eleôloris verô dignitatem,cum perpetuis curis Sclaboribus coniunétam elle. Idco fe Friderico illam tucndamdohanni veto Voitlandiam; Alberto,Franconiæ partem,rcliôlurum elfe. Hanc patris fententiam cupidifsimè Iohannes amplexus, beneficio fingulari feaffici iudicauit,quod fibi ocium,fratri Friderico ncgoci-um,extrema patris voluntate relinqueretur,Huius Iohannis filiæfuerunt:Bar-baraLudouici Mantuani marchionis vxor(quaminter matronas fui feculi forma amp;nbsp;moribuspræclaram ÆneasSyluius célébrât) amp;nbsp;Dorothea duorum Daniæregum,Chriftophori IILamp;Ghriftiani I, coniunx ,Friderici II. noftra ætate in Dama regnantis proauia,

Iohannisfrater,Fridericus,mortuo fine li Ecris Ottone 11 fduce Stettini, ‘CÛm Pomeraniæ feudù vclut vacuum à Friderico liLiinpetralfcc : nec cognati Octont

-ocr page 37-

Ottotii principes, graduin agnacionisperfpicLiêdocerepoflent : titiilum Du-cumStcttiniac Pomeraniæ primus in hac familia vfurpauir, amp;nbsp;di uturn um cum Pomcranis bellum geßic, quod morcuo ipfo Albertus Achilles Germani-cuspertexuit* Sed cum Bugslai X.Heroica virtuteóc felicitate Pomerania de«« fenderetur,tandem hacconditione tranlaólum eft,vt Marchiones titulum amp;nbsp;infigniaducum Pomeraniæ vfurparent, ôc bæredibusdeficientibus in feudo fuccederent ficutcentefimo fere anno antc,ittter Ludoicum Romanum amp;nbsp;Barnimum 111. Ottonis abauum quoq; conuenerat,

Honorificèautemamp;prolixémarchionis Alberti virtutem amp;nbsp;fortitudi-nem bellicam célébrât,eamq; principum Italicorum ialt;ftationi longifsimc præponit ÆneasSyluiusSenenlis,qui pofteaPi vs 11.Pontifex fuit,cuius vt-pote hominisitali de Principe Germano teftimonium virtutis fingulare, o-mni adulationis ftifpicione carens, in Europa illius cap. 93» iib,^.corre^pon-dentium Alfonfi Neapolitani didis amp;nbsp;fadis fcxemplorum libro, finguli legem do cognolcereipfi polFunt,

Ciim autem in comitijs eledoru,quibus Maximil. L Imp/eledus eft,anno Chrifti uöc.anno ætatis ^i^die u.Martij, marchio Albertus Achilles Germanh cUs,procreatisodomafculisamp;deccm hliabus,obijflet:duo filij Iohannes amp;nbsp;Fridericus,qui foli fuperftites manferant. ampli Isimas regiones â pâtre relidas ita diuileruntjVt Iohannes,disnitaté eledorum amp;nbsp;Marchiam Erandeburgen-fem.FRID ERicvsFranconiæpartem circaNoribergam teuererJdicFriderigt; eus,ex Sophia,CaGmiri Poloniæ regis nata,duodecim filioru pater fuit, ôc an-noChrifti irsi^^ætatis^ô.primiim obijt.Ex fdijs Cafimirus bellica virtute præ-flans,in expeditione Vngarica contra lohannem Cepufium anno ijzz. Budæ extindus eft,(relido impubère filio Alberto, quern pofteavicinis beilfi infe-rentem amp;nbsp;paßim in Germania mmultuantem, amp;nbsp;tandem patria ditione pul-fum,amp;inexiliomortuum,Alcibiadem Germanicûætas noftra norninauitA Albert Vs,BorulsiæDucatumjfapientiajvirtute amp;nbsp;fortitudinefua, Domui Brandeburgenfi adiunxit,amp;annos78,continuosiuftè amp;nbsp;féliciter gubernauit. Geo R G î V s,princeps optimus,cùm pietate non fucolà Deum coleret ,amp; in gubernationciuftusjbeneficus amp;nbsp;moderatLisefi'et,Gnccra amp;nbsp;fanda fide, illucc-ïcentem fuaætate, deterfis erroribus amp;nbsp;idolis Pontificijs, puram amp;nbsp;ßlutarem cuangelij dodrinam,inter primos amplexus eft:amp; ecclefias ditionum ftiarum piê amp;; religiose iuxta verbi diuini normam emendauit fiepaterna benignitate fouit,Pofteain conuentu Auguftano anni 1730, in quem epitafiscertarainû ec-clefiænoftri temporis incidit,cùm confeßio,qu2 Auguftanainde nominatur, Carolo V.Imperatofi exhibita eftinulla odia,nec pericula, piæ dodrinæ con-felîoribustum propo{iradcfügit,fed aperteamp;conftanter,amp;nominis fui fùb-fcriptione,oftendit,feid dodrinæ genus in confefsionc expofitû ampledi : amp;nbsp;nufquâ optimo principi loaiini Duci Saxoniæ Eledori, pulcherrimæ ilhusamp; æterna laude ceîebrâdæ conftßionis defuit,Hunc veræ pictàtis amp;nbsp;fiudij €rga religionem «Sc ecclefiam ardentis curfum conftanter deinceps vfq; ad vite finem vrfit,ncctam mandatisamp;Icgibus,quàm vitæ fhçexemple,populum,ad veræpietatisamp;cætcrarum virtutum officia inuitauit.Huius,exÆmylia,xAugUi( fti Saxonis foTore,filius GEORgius FRioErlcus,vnicum hoc tempore illius fami, liæ àFriderico propagatæ co!umen,Ducàtum Boruftiæ ctiam, patrui Alberti virtute partum gubernat,amp; pacris ac patrui pietatem ac^ virtutem Heroicam ftudiofèac féliciter imitatur» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sed

-ocr page 38-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MARCH I A,

Scd relióla ducum^in Franconia,à Fridcrico propagata (crie ; ad Brandc-burgenlis Marchiç Principes elcótores rcuertor^cx quibus 1 oh a n n e s,Achil-lis Gcrmanici fiIius,Friderici frater,elcólor, tredecim (blumrnodo annos pa-triæ præFuic^ciiiusprudcntiæ,vircutis amp;nbsp;cloquentiæ (pecimen infigne amp;:me^ moria dignißinium,ä lohanne eleólore Saxoniç aliquando com memo ratum, alicubi his verbis recitatur.

Cùm duo præftantiBimi ciustemporis Reges M ATTHi AsHungari-eus, amp;nbsp;C A s IMIR V sPolonicusanno 148p. ingentes exercitus in Silefiam du-xiflent ac vterq; occupare regnum Bohemicum conaretur ; Elelt;51ores Gcrmanici intelligentes, quantum viciniæpcriculum futurum eflètjfi duo illipo-tenti(simi Reges iam ingrefsi Gcrmaniam, bellum ibi gcrerent : excrcituni fubito contrahunt ex eaGermaniæparte,'quæamp; numero Óc robore cquitum anteccllit, fex millia equitum, 8c ad Reges Vratislauiam accedunt, orant, vt finantrem componi, amp;nbsp;pacisconditiones æquas proponunt, quæ ne conte-mnerentur,adfirmàbantleadiundluroselTccopias illi,qui adfentiretur,ad-uerfus altcrum,vt lîcuc olim diccbatur,*^*« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oftenderent, Ita pax fa^*

da eft, Eius ca Life orator publicæ in Regum amp;nbsp;Principum confelTufuic Mar-chio lo H ANNE S,adeoq; laudata eft oratio, vt fapicntcsiudicarcnt, quanquâ inillocœtumulti elfent ingenijs, vluôtcloquentia, excellentes,tarnen nemi* nemfuiirehanctantamcaulàmtam fplendidc didurumjtatuncelcdorum confili'o acvirtutejamp;eloquentia marchionis Iohannis Germania pacata eft*

Iohannisfilijfucrunt loachimus I.amp;Albertvs archiepifcopus Mag-deburgenhs amp;Moguntinus,cledorcs,qui fuæ pietatis amp;nbsp;amoris erga dodrinæ cœleftisamp;literarum ftudiafpecimen illuftre,nonin patrialolùm anno ijod, inftitutoFrancofordiçadViadrumGymnafio omniumdodrinarumamp;arti-um publico, veriim paßimintoto Imperio rcliquerunt.amp; Albercuspræci-puè,præftahtis ingenij, virtutisacinduftriæ fuæ præcones ,egregios ,Viricum Huttenum,amp;ErafmumRoterodamum nadus eft, loachimus etiam pater amp;nbsp;EliuSjGeorgij Sabini lubditi fuipoëmatisôcepiftolisadpofterosduraturiscc-lebrati funt. In horum præftantium 8c laudatifsimorum Principum veftigia 1 jrr 1. hoctempore Iohannes Georgi v s Eledor Brandeburgen fis fuccefsit, cui vt felicem 8c tranquillam gubernationem, amp;nbsp;falutaria ecclefiæ 8c Reipu-blicæconfilia amp;fucceftiis tribuat Deusautoróe euftos imperiorum amp;nbsp;princi-pum bonorum,toto cum pedorc pecor,

B O R. V S S I Æ Orientali i;00. Fridericus Dux Saxoniæ, Al-A. C. berti fiIius,Georgijamp; Henrici frater , fummus ordiniscruciferorum militum iipo. Teutonicorum magifter præcrat: tricefimus tertius ab Henrico VValpod, qui primus in caftrisad Ptolemaida ordinis fratrum domus HofpitalisS. Ma« riæin HierufaIem,àFridericoSueuiæduce Fridcrici Barbarolfæfilioamp;cæte-risineaexpeditioneprærentibusGermanis Principibusamp;comitibuscommu« ni confilioinftituti magifter creatus era c: tricefimus ab Hermanno de Saltza, qüi primus rogacu Conradi ducis Malbuiæ,nepotis Boleslai III, Criuoufti Poloniæ regis,ex minimonatu filioCafimiro; Aui VladislaiLoktici Poloniæ 1104. regis:cumexercitucrucifcrorumBorußiamannoixizingrelfuseft,cumpau« lô ante Gladiferorum ftjatrum militiæ Liuonicæ ordo,ab Alberto Bremcnlî tertio pöft Menardum per Alexandrum I I EPapam confirmatum Liuoniac cpifcopo,inchoatus elTec, qui tarnen poft 33, annos, cruciferorum in Borußia * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ordiiu

-ocr page 39-

L ï V o NI CA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22

ordini crcfccnti vnitus Sc fubiedus eft. Cùm ante poft dcfedionctti ciuitatiMn 14^4 PrutcnicanimabordinismagiftroLudouico, ErhngshuftôadPoIoniærcgcpi Cafimirumjamp;bcIJiim inde ftcutumjtandem Pax bis condirionibus faóia efte|, 14lt;r vtOrdojtotailla Boruftiæ parte,quam rex tenebac, perpecuo cedererrreliqua, velutPoloniæ regis feudum poßiderct,ita vt finguli ordinismagiftri,intra ftx-tiimabiniro magiftratu menfèm,PoIoniæregem, præftico fidelitatis iura-mento,Dominum recognofcercn tjeiq; aduerfus quolcunqjopem ferrent. IJ iufiurandumecfi aliquotordinis Magiftri deincepsfccuti Polonodederunt;: tarnenFridericus,quemmodonominaui, Saxoniac Dux, Maximilianoînir pcratoreamp;alijsGcrmaniæprincipibus auxiliaipfi ad exciitiendiim Poloncf-4;iimiugum,amp;recupcrandalibcrcatcmamiflam promittentibusj rcculabat.

Qiiem Poloniæ rex loannes Albertus, ctirn viamp;armisrcuocare ad officium moliretur: amp;iam Torunam vfq;cum excrcitu progrcfluseffiet; fubitôap«-plexia iótus,nono rcgni fui anno adbuc ccelebs interijc. Veriim triennio.pqll^ cûm Alexander, qui fratri loanni Alberto luccefficrat, luramentumffidelitat;^ à ciuitatibus in Borußia acciperet : Fridericus magifter ordmis, cognito illius aduentu,ne vel iurare in verba régis,vel imparatus belli molcm fuftinerc.cogc-tetur,deferta Borufsia, ad fratrem Georgium d'.icem Saxoniæ, in MifniatpIc recepit,vbi Rochlici.r annoacatis 3^,Cbrifti i y 1 o* die 14. Deccmbris,aquâ intercutcextinóius eft.

LI V O N I Æpii«lt;-'epsfeumagifter fummus,anno 15-00.fuit vvALTERvs K pLETTENB ERG,Hcroica virtutcôc felicitate excellens, ordinequadragelîmustertiusà Vinnone primofratrumGladiferoruraraàgb 15^04.' ftro in Liuonia inftituto: quadragefimus primus ab Fiermanno, qui fràtmm militia Teutonics ordini Borufsiaco primus fe coniunxit bac conditiorieirv 12.3 4* ter cætcras fancita,vE in Liuonicum ordincm fob VVeftpbali nobiles:in Bo-rußia,foli fuperiorcsGermani reciperentur. Flicvv a lt ervs nonfolùm inteftina Liuonia bella lapicnter ac féliciter compofuit, veri'im etiä, duobus magnis pralijs,Molcos,primum in Liuonia ,amp;fcquenti anno ad Plelcouiam fuperauit,amp;quinquagintaannorû pacem Liuonia optimis conditionibuscx-torftt. Liuonicum etiâ ordinem, Prußia magiftro antea fubieólfbcerta pécm niæ fumma,Alberto ad bellum Polonicû fc inftruenti perloluta, liberauit, ac Princeps Impcrij faclus, vlq; ad annu Liuonia in fummo flore tum exi-ftcnti prafuit* Eft autem l i v o n i a, ad Eoum maris Baltici littus porreâa , centu amp;nbsp;viginti milliaribus Germanicis, àNcrua Emporio,ö^x.gradui Latitud. fubieda vfq; ad Croni fl,quem Memelam bodie vocant,oftiLi,ac finitimosha# bet ab ortu moIcos feu Rulfosjà meridie Litbuanosamp;Borulfosjab oecafu marc Baltbicûjà borea flnu Finnonicffiamp; Ruftiæ parte ad Naruç amp;Louatæ fl^exitus.

Vniuerfa in tres partes,locis amp;linguis diftin(ftas,EST iam, lettiam amp;nbsp;CVR-LANDiAMdiftribuitur, Esthorvm prouinciaeHARRiAE,Reualiametropolis eft : vv IRI ae, vvelenbcrg,Tolsborg, Borcholm cpifcopi Reual.fedes, Allan# takiæ,NERVA, Nyfcblot. ooENpoæ, derbatvm VVcrnebck, Helmede,Ringen amp;c- Ierviae, V Vittenftein,Lais,Ouerpolen ,Vellin,vviCHiAE, Habfeel, Leal, Lodc,PARNoviA. Eftthonis Infulæ adiacent : osilia , u.mill, patens *, dageden j.roill.Ionga,4.1ata.MONA,vvormfec,Vrangen,Kien etc. in quib.partim Efthi-ca,partim Suecica lingua vtuntur^ lettorvm vrbes funt, r i g a, Koken-hufcn,V Venden,vvolmaramp; tota arcbidicecefisRigcnfis.Liui veroproprie di-dijtradu littorale, â Riga amp;nbsp;oftio Dunç,ver fus Salin 3c Parnouia incoluerunt,

eVR-

-ocr page 40-

2^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ ’M quot;Ö SCHIC 'Ä.’

'CvRL ANDI AE öppida amp;nbsp;arccsfunt, Mitouu,Goldingen,Candouu, VVin-douu,Griibin,Piltcn, Ambotenamp;c. Bausken fcmigalliæarx eft. Ctirlan-'diamverôâLittorum populis amp;nbsp;rcliquaLiuonia,fluuius Dvna diftermi-nat', qui cx Rußia, longilsimo tradu, per Lithuaniam amp;nbsp;Liuoniam manans, duobus infra Rigam milliaribus, in finum Liuonicum amp;nbsp;Balthiciim marc 'tandem infunditur,

quot; Trigintaenim ab vrbcMofcba occafum vcrfùs milliaribus, ad gradum long.Ö2.*lat.y7.^Iuavaftaamp; paluftriseft, Wolkonsky dióla,vbi nonlon-gis amp;«qualibus tere decern milliarium interuallis t quatuor amplifsimorum fluminum,ac in bis D v n ae,fontes émanant.VV o l g a, longilsimo per Mo^ ___fchouiam amp;Tattariam in orientem tradu, tandem propè celeberrimum cm, porium Citracham feu Aftrachan,in mareCalpium, mukis oftijs effunditur : BoRysTHENES, d.Neper ab incolis appellatus meridiem verfus VVie-tzman, Drobiobus ,Smolensco, Orfam, Dobrunam, K y o v i a m,RuP fije,olim metropolin amp;nbsp;arcbiepifcopi federn, CircalTum amp;c. allucns,tandem 4’0,mill.infraCircaflbsinPoncum Euxinumdefertur; LovvATA,in borc-am curfu diredo, ViclicoLucam ( mill, à Polocia ) amp;nbsp;Nouogardiam ma-gnam præterlabens, in finum Finnicum ad Coporram effluic.

Dvna vero, longo primùmtradu in occafum dccurrens,vbiLitliu-aniam attingit, oppida amp;nbsp;arces Vitebfiam, Vlam, Torolam, P o l o c i a m , Vfatzem, Difnam, (à Vilna 40. milliaribus diftancem ) Drifiam, Druham , indein LiuoniaDuneburgam,Sclburg ,Kakenhufiam, AfceradLim,Lein-vvard,Vxel, Kirchholm , Rig am præterlabcns,duobusinfraRigam milliaribus in finum Liuonicum, mari Balthico contiguum, fe exonérât.

Cingunt autem Liuoniam,ab ortu amp;nbsp;borea vndiquaq; Mo s c h o vv r* TARVM,vtnunc nominanc,feuRvssorvm,eademcum cacerisSarmacis, Polonisamp;Boemis lingua vcentium, regiones amplilsmæ; âglaciali Oceano amp;SueciæacNorvvcgiæfinibus, vfquead Meotinfere amp;pontum Euxinum amp;Tyram H.aemontem Carpathum porreétæ. namPodoliaetiam,boreali Tyræ fl. ripæadiacensamp; Vollinia,amp;:RufsiaadÇarpathi radices fica,cuius epi^ fcopifedesLeopolis^eft: Rufsicarum gentium prouinciæ funt, iamPoloniæ regno fubicôlæ, M os cho rvm autemamp;Mofchouitarum nomen,vni cx multis Rulforum borealis oræ popufis, non itapridem,abarceamp;fluraine Mofqua,in Occam amp;nbsp;V Volgam le exonérante, tribui cœptum efl. cura ante a.o ö.annos, Iohannes quidamDux , Daniclisfilius, fédéra fuam ibi conflitu-ilTet. coins pofterifiio quodam fato crelcentes, vicinos RufTorutn populos in multasditiones diuifos, Sc feraliter inter ledilsidentesj Paulatim connu-'bijs', fuceeßionibus, vi Óc fraude fibiadiunólos, longe Mofthis nobiliorcsamp; potentioresjimperio fuolübdiderunt,vnde Mofehorura noraen, in omncs illii fubieôlas nationes, quarum nomina in titulo fuo enuraerare magni Mo* Ichouiæduces folcnt,propagatum eft. Omnes autem Rulforum amp;nbsp;Mofeo-rum duces ab anno Chrilli i23lt;rvfq;ad Bafilium præfentis Mofchici tyran-hi pàtrem , Tattarorum fubditi amp;beneficiarij extiterunt, Magnus verô Dux feuRcx Molconiæanno iroo. fuit Ioann ES,(Bafilij cceci,quem fratrisfi-lij regnum inuadentesoculispriuarant,filins; Balilij deSophiæ, Vitoldi Li-thpani

-ocr page 41-

M O S C H î Ö Ä.

thuani filiæ, nepos; Demewij prone pos) qui potentia «Scfcliciçaw otnni-busfuismaioribuslongeantccelluit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* .n _ _ ,

Daniel. ' ' -k'

JoannesoaftriirnMofquævrbisprimus --i-,. ■ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 incoluif.

Joannes.

Bafiliusanno 1400.floruit

Baßlius ccecus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Georgius.

z■■■**’ ' ■ —7~\

JOANNES MAGNVS Andreas^Demecrius vfq; ad annum 1707.

Baßlius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M O 4 Öƒ?

Joannes noftri temporis tyrannus. nbsp;nbsp;nbsp;ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f :i6 :;.^ï

Joannes quem anno 1700 adhuc regnafle dixLprimusJè Monarcham cotius Rußix fcripfit,amp; praeter caeterasamplißimamDucis Tvvcrcnfium Michaelis, cuius ibrorem Mariam coniugcmprimumhabebat,prouinci-am:amp;:Novogardiam magnam,yrbempotentißimam,amp;emporio 1477, celebri, ab omnium harum vrbium mercatoribus frequentari iolito illti-fl:rcm,Imperio Molchico adiccit: óc hoe anno lyoo.lateintotaRußia dom inans, filiæ fuz Helenæ maritum Alexandrum,Cafimiri Poloniæ régis filium, magnum Lithuaniæ ducem, mißis in Lithuaniam cxercitibus oppugnabat : ducatum Sraolcnfcenfem, amp;(. reliquas ad Boryfthenem Rußgt; fiae prouincias vfq; ad Berezinam fl. maioribus luis ademptas, à gcncro re-pofcens. Etfi autem aliquot territoria, Alcxandro,ncc virium,nccanimo-rum fatis, contra tam potentem hollem habenti, ademit, amp;nbsp;fequentian- 1701. no in Lithuaniam amp;Liuoniam exercitus remific: tarnen à magifiro Lb uoniae V Valthero à Plettenberg, duobus prælijs viólus : ad pacis condirio-nes, vtriqueprouincise, turn fœderatæ, tolerabilesdelcendens, Liuonis, quinquaginta, Lithuanis fex annorum inducias conceßit,amp;pau]0pofi: anno 15 o ^.moriens, filio Bafilio,qucm ex altera coniugeSophia,Thomæ Palæologifiliafufceperat, imperium florenrifsimum tradidit;

Finitimi autem Mofcisverfus meridiem,Sziam pcrpetuifcrcillorum hoftes,olimpatroniamp;fLiperioresDominicrant,Crimci Tattari,quorum rexfummusin Taurica Cherfonefo federn habens,'Mahmetkerei, alsiduis incurfionibus Poloniam lub lohanne Alberto rege vexabat. Euo-catus igitur à Polonis amp;nbsp;Lithuanis, Zauolgenfium Tattarorum Priîiccps Schahmat,traicólo cum centum millibusTattarorum Wolga amp;nbsp;Tanai; fluminibus,Mahmetkereium occurrentem,acriamp;cruentoprælioadKyo-' uiam, quo â legatisPolonorum dedudus crat,cædit, Sed filius Mendlbt llt;creius,infl:auratobello,Schahmatcm ad Kyouiam cum fills defidentem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■*

êc Polonorum ac Lithuanorum promifla ex feedere auxiha fruftrà expe* dantem, rurlus ex improuilo opprimit amp;nbsp;profligat. qui cum paucis fugi-cns Ryouiam, à præfcôlo loci Vilnam trarismilTus eft, vbi cum fugæcon^

C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;filia

-ocr page 42-

POLO NIC A.

filia aliquotics cepifTet pctcntibus Mcndlikcrcflegatis adpcrpctuos carcc-rcs damnatus,amp; Gaunam dcportatus cft- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C a z a n a e Tactaricæ rcx

Machmcdemin , filius Abrahami amp;nbsp;Niirfultanæ, Magnum Mofcouiac duccm ,‘Vt aliqui ipfius anteceflbrcs inicio ruperiorcm agnofcens, anno 15 o 4, ab co defecit, vndc varia amp;nbsp;diuturna inter Mofcum amp;nbsp;Cazanen-fcsbella cxarfcrunc, donce tandem loanncs,prüfens Mofcorum tyran -nusjvrbc Cazanocxpugnata,ócrcgibus captis,toto illoimperio Caza-nenfi noftra'demum inemoria potitus cft anno i j-71.

POLONIÆ rcgnum,ad ortum BoryftbcnCjScMofco' rum ac Tattarorum folitudinibus: ad auftrum monte Carpathoamp; Tyra fl,adborcam,mari Balthico tcrminatum,amp; occafum verfusad Via-druna fcrè pcrtincns(Silc/ïx amp;nouæMarchiæ fines ftringit) anno lyo o. , RcxIoann es a lb erTvsadmioiftraiiit; natus patreCafimiromagno:' filio VJadisIai prirai exIngelIoniaLithuanorum familia; qui anno Chri-fti i 38öquot;. duóta Hedwige, Ludoici Vngariæamp; Poloniae regisfilia,IacrcH fonteablutus, amp;c rex Polonix faótus ,amplif£imas Litbuaniac amp;nbsp;Rufsiæ coniuniftæ prouincias, cum Polonia primus copulaiiit. Huie feni, ex quartaconiugcSophia Kyouienfium ducis filia, Vladislaus ócCafimirus nati func« ex quibus illc, admodum adolelecns, patri in Polonia amp;nbsp;Lithua-t44LO. nia idcindc Alberto Cælaridcfunôlo in Vngaria quoque fttcccfsit* Vbi aliquot de Turcis potitus vidorijs, hofti Amurathi contra Caramanos in A'fiam profeduro,pctcnti pacem iurciurando confirmatam dedit.quâ in-ftindu luliani Cardinalis,lcgati Pontificij akcroanno violata,duccnsin »***’ Thraciam ex'crcicum,apud Varnam cum AmurathecxAfiareuerlbcon-flixit,acpcnc viiflor, fubito conuerfa Fortuna, toto fere Chriftianorum cxcrcitu horrenda amp;mifcrabili ftragc à Turcis profligate, Fortifsime di-micans intcrijt, cui hoc epitaphium quidam compofuiti

CarrotVarnamcladenotaui, Dtfiite mort ales non temer are fide^ru.

^y^e nißPontifices iaßijjintrumperefceditti ' t d^on ferret Schythicum Pannonisara ittgum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Poft Vladislaum , ad Varnam cæfum G A S I MIR VS frater minor, in Poloniz regno fuceefiit. Qui Borußiam totamSc Pomcraniac 14^ ^. partem dedentibus ft ciuitatibus præcipuis ab ordine dcficicntibus, A: ipfum ordinis magiftrum trcdecim annorum bello fatigatiim ,coronæ regni tandem fubiecit^ Huie ex Ehfabctha,, Alberti Cælaris filial Ladis-

-ocr page 43-

P o L o N I C A. O

Ladiski Vnganæamp; BoëtniæregisIbrore, Pcxfilij,inquibusquatuorR'è-gcs fuerunt, îk totidemfiliæ natæ funt, ex quibus Hedvvigis/Gcorgio DuciBauariæ Landshutenfi^auo Ottonis Henrici elcólorismaterno jSo^ phia, Ffidcrico marchioni Brandeburgenfi) in Franconia ledern haben-ti : Anna, Bugslao X, Duci Pomeraniæ anno i4Mj Barbara ; Geöb gio Duci Saxoniac anno 14 2 6 5 Elilabetha Friderico Lignicenfieloca-tæjiliuftrifsimas totius Gcrmaniæ principum familias, arótifsimo adfi-nicatisnexUjPüIoniæ re^ibusdcLiinxcrunr .j ‘

Filiorunanatu maxi'mirs:VIadiglaUs, Boëmiæ fègnumpofiGeor- 1^7h gium Podebradum ,ac mortuo Matchjajctiam Vngariamobcinuic. Ca- , fimirus amp;nbsp;Iohannes Albertus, Vngaris quibufdatn poft Matthiac mortem regem à patre petencibus propofiii funt fed his dilfcnfione partium defertis, Vladislaus primogenitus, reginæ Vngarorum ßeatricis viduæ^ coniugium illius cxpctentis, opera potilsimüm adiutus, c.Tteris-frattii. bus prælatus eft, nee -longo tempore poft, Cafimirus fanóti Isirnæ vitx iuucnis, in Lithuania obijr. Fridencus Archiepifeopus Gncfnenfis amp;nbsp;Cracouienfis,ac ecclefiæ-RomanæCardinalisfuit lOANNES Albertus,'Alexander amp;nbsp;Sigilmundus,poft patrem anno 1422. dcfunólumin Polonia ordinc rec^narunt. ’

Fuit autem præceptor Iohannis Alberti amp;nbsp;Confiliarius-, fumma: apud eurti auto'rita'tisf Philippus G A LL I M A C H V S,Tulcüsna‘-‘ tione,Pô'ëcaamp;Orâtorac hiftoriæ feriptor non inclegans, cuiüs ingenr-um ôc vil/e cùrfürri aoexitum mcrnorabilem, inter relrqua yirorum lî-teris illuftrium clogia, Paulus louius celcbrauit. quæ cam-ob catikrfi adferibo , quod paulo aliter de tempore amp;nbsp;gcnerc mortis Callimâch’i quidam prodidêre quodque nihil ferè in Iohannis Alberti hiftoria hóe viro mentione dignius fit. Callimachus antiquo nomine Philippus, Geminiano Etrwriæ oppido editus, ingenium leóHfsimis litcris Romae cxcoluit,nec multô poft, indignam infbnteanimolubijt calarnitatcnr, ciirn Paulus lecundus illuftres Academiæ Ibdales , odio tern ere coneb^ pto, tanquam maligne confpirantes perlequerctur,ita,yt ipft ante alh os defumti Græci nominis reus, tormentis amp;nbsp;carcercpœnasdaret, Ab ca autem iniuria indignabundus in vltimas terras profeeftus, Cafimiro Sarmatiæ régi ingenij opcram obtulit. Is virtutc fortunaque clarils?:# mus, led Pontificij nominis hoftis, quatuor Regum pater fuir. In honore turn erant optima: literæ apud externos reges, vnopræ cæteris Mat-thia Coruino ftudijs acartibus eximijs liberalitcr fauente, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ita^

que Callimachus Alberto filio pracceptordatur, à quo demum, poft Ca-fimiripatris inccritum, ad fummum familiaritatis, arque potentiæ lo-cuinæuedus eft, tanta Polonorum confternatione, odioque , vc eum tanquam impium,amp;: Moldauicæ cladis authorcm , tyrannidemque im# potent! imperioexercendam Regifuaderct,aula extruferint. Maligno cnim iudicio nobilitatem , quod imperatæ pccuni« amp;c fufeepto bello

C ij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;euerfa

-ocr page 44-

€ A L t I M A C M V s.

aucrGcflct, ficuo ïiofti obicdandam efTc ccnfuerat, vc ncmo demum fupcrcfTcc, qui libcrtatis per manumtraditac iura cuerctur» Sed Callimachus, vei Alberto ablcntis defiderium vix fercntc , fcmicxul in Vil-na Sarmatica apud veteremamicum occultatus,facoccfsit: itavtmorte celata .fine funerc arcfaólus tcporc clibani in armario lcruaretur. ‘ ld rcfciiwt Albertus, amp;pietatis ergo, Gracouiæ inædeTrinitatisxreoIcpub chro honeftandum curauitjde quo IoannisLatomi infcriptiotali difti-cho conclula extat :

f

Qtäle^ithAcßccutrifiU'verbAoculü.

I , Præcipuum eius ingenij monumentum, extat Hifiotia exaôli^imê conferipta derebus geftis VLadislaj Sarmatiæ , arque Pannoniz Regis qui ad Euxinum Varnenfi acic,ab Amurathefuperatus interijt, Adcô‘ cnim eleganter eius grauißimi muncris leges impleuilEc exiftimatur,vt omnes, qui à Cornelio Tacito, per tot fccula, id feribeodi genus attige-rint,mcoiudicio fùpcrafit. lt;

Acceperunt autem cladem illam in Moldauia Poloni, cùm anno Chrifti i4p7. rex Iohannes Albertus expeditione in Turcas Polonisin. dida,aducrfusStephanum VValachiæfuperioris,feu Moldauiz(adbo-rcam Tyra fl.ad ortum ponto Euxino ,ad occafum Tranfyluaniz par-tc, ad meridiem Hoyna ignobilidefinitz)principcm duxit. acirritoeo-natuoblcfia Sotzauia gentis metropoli ad Moldauam fllt;vndc regioni nomen cfl;)fita ; dum in Poloniam per fyluarum ac montium anguftias xedit, à VValachis circumuentus,piurimis crudelitertrucidatis zgrecua^ fit, aclcqucnti anno VValachi, amp;nbsp;præcopitæTatcari vicini,abillisincitât! in Podoliam amp;nbsp;Rußiam efFufi longe latequc omnia populati, circitcr centummillia hominum exPoloniæregnoneinine refiftente, intriftifsi-mam fcruitutcm,Turcis Maccdonibus,Scythis amp;Afiaticispalsim vendira abduxerunt. Eas incurfioncsannovcrtentepcr Volhyniamamp;Rußiam auftralcmad Viftulam vfqucjamp;rurfum anno i yooperLithuaniamSan-domiriam Lublinenfem amp;c,Tattari repetentes, amp;nbsp;czdibusacinccndijs f afsim grafiantes, impunc rurfus infinitam hominum amp;nbsp;armentorum multitudincm abegerunt. vt fane infelix fub rege lohanne Alberto,quan^ tumuis breui tempore régnante amp;nbsp;prudentia , magnanimitatc folertia ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;facundia,etiam latina non vulgär! przdito, led parum cfficaci

óc in bellis infortunato 5 Polonia fucrit.

MASO

-ocr page 45-

. M. A, s o V I A

MASOVIÆetiam Duces, ex antiqiiaRegunîPolonjs: nufquàm interruptageneris ferieprei, Ideoque t^ccullæ ftirpi Re-, giæmultôquàmUgellones,/anguinc prcpinquiores,diiriter fub lohan-nc Alberto afflióli amp;nbsp;magnadttionis parte multati fiint. Mortuo enim la-nußio ,BoleslaifiIio,Ploccnfiun? Malbuiæ duce,quimortuoCafimiro, regnum PoJoniæ cum Johanne Alberto ambierat ; ctfi'frktrem Conra-dum amp;fratris liberos fupcrftites habebat;tamcn cum £Iios ex fe natos non rclinquerct,rcxditionemPlocenlem vclutfeudum vacuum ad letranstu. lit. Cum Conrado, qui exw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;afrentiebatur,ita transegir,vt is „

Cirncnlemditionemiurchærcditarioadpofteros transmittercr, VVär-SAviENsrsvcrô, VViffegradenfis, Czarocimenfis ad Viftulara,Lom-zenfis, Pultoufcenfis Nouogrodenfis ad Nareium fl. Camenicehfis ad Bugum amp;cæteræ Mafoiiiæ prouinciæ, Conradodefunólo, ad regem re-grïüm^;redirent.. Sed has prouincias, dcfunólo Conrado, Anna vxor, adregni Icnatumprouocans, ócproccrum Mafouienflum confilioSu fide lingulari adiuta,filijs feruabat. Quare lub Alexandre rege,qui anno 1702, fratri lucceflerat,in comitijs regni, prioribus Iohannis Albertipaóbsini-quiöribusabrogatisjita Transaóturn eft, vt Warlaulam esteras Ma« lbuiæditioncs,qualcunquepatcr tenuiflet, filij ipfiuslanußius ôeStanis-lausretincrent, amp;nbsp;fuis filijs relinqucrent, amp;nbsp;fratri line liberis defunólo, frater fuccederet : non rex : ad quern deficientibus demum hæredibus Ducum mafeulisytota Mafouiaredirct« Id paulo póft anno ambo^ bus fratribus repente amp;nbsp;continuô fublatis, fub Sigifmundo rege, ôè Bona regina, failum eft.

Cum autem creberrima ducum Mafoviæ, nonin Polohicis Ibliim, fed Germanicis etiam‘fratrum ordinis Tcutonici in Borufsia hiftorjjs mentiofiatj Gencalogiam eorum adiungam,,

loannes. • . Stanislaus

CONRAD VS Dux nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 AN VSSIV S feu JOANNES

Mafouiac VVarlauien-

Jisamp;c.obijt 15-03.

V—------------ i'll

BOLESLAVS Dux Mafouiæ, Rex anteCa-


' Dux Plocenfiscuius prouincias Tex loh. Alb, occupauit,

Ziemouitus IftocenlisjVladislaus Rauen-lis obierunc 14«r2ƒ


fimirum 1446. eledus, fed non coronatus,

IO ANNES obijt 142.8. Vxor Anna Keiftuti Lithua. . .1 Ducisfilia.

I I,».,—


Ziemoui- nbsp;nbsp;nbsp;Vladislaus

tus Rauen- nbsp;nbsp;Plocenlis

lis* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©i4r5'*


Cim biirga mater Fr id, ill.

In^P-


Ziemouitus 'Vna

contra Sign m,Vng.regem rex Poloniæ renundatus. fednon coronatus,.


vxor Alexandra, lagcllonisforor.


C lij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ziemo-

-ocr page 46-

29

M A s o V I A.

Ziemouitus


Boleslaus


Cafimirus


Ziemouitus


Conrad us

Cirncnfis© 12


I

VVenceslaiis, rr- 1 loanni Boem.Rcgi 1 tOlCienUS^ fefubiccit, 13x8.

BOLêSJL-AVS Ploccnfis cum idenrico Probo rcgnum ambi-iiit^obijt 131Î.

________________________ -


c ASI MIR.vs Ziemouitus Miecis'aus. Boleslaus

DuxGuiauiæ,pa- xixkvvuvv* icrVladisIai Loóli’ ©latfo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;071x47.


d rcgisPoIoniæa-uus Cafimiri raagni,

---— ——. _ —-------M — ■

CONRADVS

Dux MaToujx amp;; Cuiauiz, cquitcs ordinis Tcutonici Crucigeros contra Prutcnos primum accink izir» obit 1x47


12. LESC VS Albus Rex Polon. pater Bolcslai Pudi-ci, interfcclus à SuantepoR co IX 2 6^,

............. M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I 1-^


8. Vladislaus 5. Boleslaus, maximus natu', ©1143. a fratribus regno pulfus* ftirps Ducum SilcHa:,


10. Miccislaus.

©1x0 X.


li. CAS 1 M 1 RVS minimus natu, tandem rex Poloniç iizs, vicie Pru tenos,‘obijc

I IP4.


” V Criuouftus.

rex beUicohlsimusoc


fciicils.obijc Ï13^»

Boleslaus, 11, qui S. Stanislaum


r-t-----]

Ó. vladislaus


5* Miecislaus. obrjt. 1034.

quot; ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Miecis-


-ocr page 47-

WALA CHIA.

J. Mî EcISLAVS primus Polonia? princcpsChriftùnus.

C. pöf* Gnefnæ bapcizatus. obijc

FinicimarcgnoPoIoniacad Tyram fï.cft WALAcnrArab ortu, Ponto Euxino; vcrfus auflrum , Iftfo-,ad occafum Aluca fljnlftrumfc exonérante óóTransfyluania?monribus terminata,cui induaspartesdi-fiipcriori ad Tyram,qua? Moldauia a fl. perlabente adpcnarur,anno , iroo* Stephanus vir aceramp; belIicoRis (Bogdani flhus) multis aduerfus T ureas amp;nbsp;Polonos clarilsimis rebus geftis celebcrrimus praefuit, c'ui paulô poflextinôto, Bogdanus filius fuceeßit: huic Stephanus, anno Chrifti I ƒ 2 lt;r. huic P E T R V s ille, cuius ingenium acre amp;nbsp;atrox, amp;nbsp;fortunz vices ‘ ’ mirandaSjquapoftcœfurnàTranlyluanisauxilioipfius Andrcam Gric-tum, cladem à Sigifmundo Poloniæ rege acceptam, à Turcis puifùs,amp; à îohanne Vngariæ regecapcus,amp; Conftancinopolim mitTus, aePeram re-Icgatus, icerum à Solymanno in patrium V Valachiæ regnum reftitutus cft : lib- 4o.Hifloriarum fui temporis loLiius,kiculentèdcfcribit,

Minorem Walachiam Tranlalpinam à noftris , à Turcis Cara« bogdanam minorem dictam ab Hieralsi, quem Prud hodiènominant,amp; Irtri confluente, vfquc ad Akitac oflium,amp;; vkerius Vngariam vcrfus pertinentem , peeuharis Princeps, Radul ,Turcæ tributarius regebac. cuius ante iio.annosanteccffor,àSi2ifmLindoreoedeficiens,Turcarumarmaad- . . ucrfusSigi(miindum irrit.iûit* quod primum exitij rcligionis libcrtatisci^ * Chriflianæ in Walachia amp;nbsp;Vngaria â Turcis oppreflæ initiumfuit. Po,»' fteâduocognati V Valachorum principes,Daan ôcMerches dedominatu inter le difcordantcs, cùm Da^n akeriuspotentia Sc viribus le fuperari cernerct, ad Turcarum in Bulgaria vicinorum atixilia confugit. alter a Si-

. . . •

gifmundo opem flagitans àTurcis vincitur, qui ea occakonc tributariam fibi Tranlalpinam Walachiam primùm fecerunc^

C«teræadmcridionalcmlftriripam,IinguæHenetæ feu Slauonîccc gcntcs,Bulgari,Rafcij, ScruifBofnenfes,quaspauIoante annum Chrifli c oojll:rotraie.fto, Myliam vtramq; amp;lllyricum totum,vfquead marc Adriaticum occupaffe, ex Procopij lib. 3.amp; Blondi lib. s. amp;alijs confiât: hoc anno lyoo, Turcicis armis pleræqj fatigatæ, Baiazeti II. Turcarum Imperatori maxima ex parte parebanr, B vlga r ia, à Bolga feu Wolga RuRiæ H.diôti inter Danubium, Pontum Euxinum, amp;Hemi montes, in Mylia inferiore confidentes, amp;nbsp;in extrema verfus occidentem ora, SoPHiAM amp;nbsp;Nicopolin vrbes célébrés, olim tcnentes^ aTurcis, per WalachosTranfalpinos âSigifmundo rege Vng.dcficientês,ptirniina cuocatis, capta Nicopoli, amp;: poftea ad earn vrbcmSigifmundiexercitu ^39^* cæio, fubacti, regem proprium nullum amplius habebant. amp;nbsp;iam Beller. bcgiCræciæfcufuprcmi in Europa Turcici imperij inilitum præfeôli fc-des, S o p H1A M in extremis Bulgaria: amp;nbsp;Scruia: ( à Danubio in mediter-ranca magis rcccdentis)collocaca erat,

C iiij RASCH,

-ocr page 48-

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R A S C I A

RASCHJ quorum vt lingua,fic nomen Rufsiscognatum eft, vcramq; Danubij ripam, â VVaîachiæ amp;Bulgariæ finibus, vfquead Tibifci amp;quot;Saui oftia incolcntes, paulo antcadhuc regem feuDefpoten proprium,GEO RGivM, regni Vngariælbcium amp;: amicum habueranr. qui regni fui vrbem prxeipuam Albam Græcam,ad Saui amp;nbsp;Danubij con-fl^SigifmundoregiVngariæ,receptisabeoalijs in Vngaria oppidisamp;Ca,« ftellis tradiderat, . Sed accenfis in Vngaria poft Alberti Cælaris mortem di fsidijs de fucceßioneamp; bellis inteftinis Amurathcsoccafioncm oblt;« t feruaïiSjtotaRafciadirepta,amp;occupatisaurimctallis,Sinderouiam ad Da-nubium,Ralciæcaput expugnauerat; amp;duosGeorgij filios,Stephanum amp;Georgiumcaptoscxcœcarat, Quos tarnen paulopoft,inuadentibus I443, prouinciasilliusinA.fia Caramannis,faólo cum Vngaris focdere,dimif^ * fos, in regnum reftituit/ Sed tertij fratris Lazari fniam poftea Stephanus BossENAErex duxit,qui mortuofocero, Rafciam quoque occupans, ’4 4-* ä xMahometc 1L Turcarum Imp excoriatus eft*

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..1

jsosNA, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Primùm autemTurci inBoflenam,leui amp;nbsp;ridiculaoccafionc,ab

Hernoia quodam Spalcthij ducc, circa concilij ConftantieniL tempora attract! erant» Nam in aula Sigifmundi, Hernoia ille,vultu moribusque bouinis , ludibrij caula aliquando per mugitum lalutatus erat à Paulo Chupore prouincix illiuspræfule* Id cum in rcgia,vt fit,ftatim fparfum, rifibus amp;nbsp;iocis materiam in omnibus conuiuijs amp;ipla Sigifmundi régis menlà præbuiftet : Hernoia contumeliæ impatiens,cùm regem ipfum vnà xidcreamp;deleótari ipfius ignominia intelligeret: Vindidlæ cupiditate ar-denSjâSigifmundoad Mahometemfdeheie, àquo acceptis equicum amp;nbsp;peditum furcicorunicopijs,traieôtoSauocœdibusamp;incendijsin Vngaria grairatur.amp;proceres,quibusRcipub. cura, rege in concilio abfcnte coramiffa erat, ac in^yis Paulum Chupori, cum exercitu fibi occurrentes

• ’pfoHigat: multoscædit,quofdam viuos in poteftatem redigit. In his Paulum Chuporium bouino tergoinfuit,ac mifèro infultans, iubet,vtqui fub Humana fpccie, bouina quondam voce vtebatur, bouinam quoque nunecumvoceformaminduat. Hisdidtis eum in profluentem Sauum demergif Hic primus Turcarum in Boflènam aditus fuit, de quo verè exciamare poßis,

Ehen quam leuibM pereunt ingentia caußs.

'Nam ea occafionc Mahometh ptimüm in Bölfena Riperiorc præfe-dtum Ißacum confdtuit,quemvbiaufpicijsSigilmundi Nicolaus Macedo intcrfecit,rex Stephanus ,Lazari Rafcianigener,Bofnam vfepad Ma^« - hometilLtempora tenuitjàquo blande cuocatus de dolose circumuentus ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;tandempelledeLradanecatLis,vitamdt regnum amilit*

Sic B O SS E N A quoq; vniuerfi ( cuius limites funt, ad boream Sa^ uus,ad occaïum Croatia, ad meridiem Macedonia ad ortum Seruia à Danubio amp;. Rafcia in mediterranea mâgisrecedens^, vbi Daidani dim fedes

-ocr page 49-

B O S N A« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g2

fcdcshabucrunt) inTurcarum potéfttatcm vcnit, laicztm tamcn me- ' dio inter luperiorem A: inferiorem Boflenam loco» ad PJenam fl»^fitam ,à Matthia Hunniade ftatim recuperatam, anno i y o o Vngari adhuctenue-runt, QiioipfoannOjTurcæà Ludoico Sfortiaaduerfus Vcnecoscuo- ,, i cati ex Bolfena per Croatiamjvfque ad Colapin fl. porreôtam, amp;nbsp;vicinam VVinidarum marchiam progreßi ad marc Adriaticiim, amp;littora vrbi Veneta^vicinacxcurrerunc, ôlt;: longé Jateque omniapopulatiliint, -fedeïn tarnen in interiorc illofinus Adriatic! receflù ftabilemÄ: Satrapiàra leu præfeduram certam, nondum Turcifixerunc.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

Croatiamautcm,fcptcnnioantcàloanne Frangepannocomité,ad- ceoar/X uerfusEmericum Drcncenum prouinciac præfidem euocati,borribiliccr vaftarunt, incolis regni illius plurimis inAuftriam amp;Vngariam Dravo finitimam cmigrantibus, ac Icquentibus annis, aliquotics per Croatiam, inCarinthiam ÔeStiriam vfque progrefsi, multa bominum captiuorum millia in feruitutem perpetuam abduxerunt, doncc anno loyi paeem Vcneti cum Turcis, relida illis Methone óc Corona fcccrunt.

intcramnem verô Pannoniam, Sauoamp; Drauo fluminibiis in Danu-bium excuncibus conckiiam , quæ olim Valeria, Sania, Bubalia amp;nbsp;Sirmû enfis,hodic generali appe!lacione,î)aflf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£aiîbappcllatur,Vn-

gariæ regni fociamócamicam, anno lyoo. Vladislaus Vngariæ rex intc-gram adhuc tenebat. Reliquas ad fontem Saui amp;nbsp;Drauum regiones Sîauonicas, Coruaciam leu Carnorum fèdem vetuftam, cuius Labacum, à fl, allabentc nomen habens, metropolis eft, amp;nbsp;Carinthiamac Ciliam, amp;nbsp;finusTergeflini ac Iftriæ partem ad marc Adriaticum, Maximilianusar-chidux Aultriæamp;; Bom. lmp. aduerfus Turcas amp;Venctosdéfendit, cuius pofteriadhuc ealoca,Dcibcneficio,vnà cum totoBoEMi AEcis Danu.lt; bium regno,amp;coniunclisilli, Morauiæ, Silchæ vtriusque Lulatiæ Albi finicimaî prouincijs , quas iamabannis feré mille, populi VVenedifeu Slaui paßimincolunt,cum Imperiopofsidcnt,

BOIEMIAM veto,anno i y o o, non Auftriacæ,fcd Slauicz gentis, rex V i. adisla vs, Cafimiri Poloniærcgis, Lithuanicaftirpe oriundifilius,iam triccfimum ferc annum poft Georgij Pogiebradi obi-tum; Vngariamvcro decennium ,poft MatthiæHunniadiscxccfrum,te^ nuerat. amp;nbsp;iam repudiata fponfa Beatrice, relióta Matthiæ vidua,Ferdinan,» di regisNcapolitani filia fterilc; Ann am Gallam, ex Aquitaniacomitum Candallæ,amp;materna regum Navarræ familiaortam ,duccrcinftitucrat: confôbrinam Gcrmanæ, regis Hifpaniac Ferdinand! catholici,conjugis le-cundæ, Exhacconiuge Gallica,VladislausBoicmiæ amp;nbsp;Vngari3crcx,hliam lufcepit, cuiauiæ Elifabethæ nomen in baptifraotributû cft. Sed cum qua dricnnio poft,filium Ludouicûcnixa,partus dolor!bus cxtinóla cftctjpatcr vt defideriû coniugis Icnirct,Annam nominari filia voluit,quam vnoante mortem

-ocr page 50-

B o I E M I A.

mortem ahnoy vhî ex Maximiliani Cæfaris nepo^tibus hac conJitionc dcfpondic, fi filiusLudoicus abfq; hæredc dcccdcrct, vt in vtroque regno gcncr (iicccdcret, • Quae adicum Ferdinando, Anna: marito, ad Boicmiæ amp;nbsp;Vngariîc regnum poftca Ludoico à Turcis ex Co, patcfecit. ’

‘ Sed iam pcragrandis Vandalicæ feu Henctac amp;nbsp;Slavicæ linguæ pro-uineijs ferédefeifus, in S a x6 n i a m venio,cuius pppuli olirOjAlbi«Si Salafi. ab Henetis amp;nbsp;Slauis fèiunóti) nunc vtramqiie Albis ripam veteres, Albi amp;nbsp;Viadrointerceptas Henctorum fedes, iilis cieótis vel opprcßis,occupatas pofsident*

• ' t - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Veriim naiiló ülriiis ordiïir- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'



-ocr page 51-

SAXONIA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54-

S A X O N V M, qui ■ nunc dimidiam veteris Gerinaniæ partem Ina dialeéto amp;nbsp;ditione occu-pant,primaamp;:antic|uilsima,apud Ptolemaaim nientiofi't,qiii lupracim-bricæCherfonefi dorfum,vbi nunc HoI(atiamp; Marfi vicini ftdes habent» ad Albim,amp; in vicinis infulis eos collocat ; finitimosad boream Cimbris; ad ortum Tcutonibus amp;nbsp;Teuconarijs, cum quibus communi Cimbro-rum amp;Teutonum appcllatione ab exteris olim nuncupati lunt^ --'‘ Nominatim vcro Saxoncs innotefcere primùm Romanis, amp;nbsp;cclebrari in eo-rum hillorijs cœperunt, Cælaris Maximji^ani tem pon bus, pollquàrn Francis confinibus fuis adiundi, maritimas Galliarum amp;c Britanniæ ras , afsiduis excurfionibus ôc bellis infeftarunt,paulô ante annum Chri- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7

fti treccntefimum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Primus igitur ex Romanis fcriptoribiis, Eutropi-

us,in Diocietianilmp.vita Saxonum cum Francis coniLinä:orum,annis ampliusleptuaginta,antc ValentinianiCæfarisætatem meminic. Deinde AmmianusMarcellinus,SaxonesvnàcumScottis, Britannos ærùm* nis vexalfc continuis lib.yc* refert;amp; lib. ^7.Gallicanestraétus,Fr an-cos ÓóSaxon es ijfdem confines, quo qui fque erumpete potüitterra velmari, prxdisacerbisincendijfq;,amp; captiuoium funeribus hominum violalfejamp;duccm Theodo ,um,qui pofteà imperauit, adBritanniæde-fenfionem rniflum a.c Lundonium pcrueniHe narrat :lt;Sclib. 28 Saxonum multicudinem VaIcntinianoiSc Vùlente Auguftis i 11. Coss. (annoChri--fti3 7 2) erupiß'e,amp;Oceani difficultatibus permeatis, Romanum gradu intento limitcm pctijfTe,amp;Romanorum læpcpaftam funeribus,tandenV concefla illis à Romano duce libéra ad fuos redeundi facukate,cxinfidijV oppreffira amp;nbsp;delecam elfe commémorât.

Proceflerant autem paulô ante,circa annum Chrifli 200. Saxoni-busetiam quibufdam vicinis afiumptis, terrcllri itinere FRANCi,reli# élis ad Vifurgin vetuftis Cauchorum ledibus,trans Amafin ,ad Bataui-am amp;nbsp;Rhcni oftia* Vnde àConftantio Conftantini pâtre reieéli , Gcr-manicam Rheni ripam ad Menum vfquc occupantes, vetuftas Sicam* brorum amp;Tenélcrorum regiones pofrcderunt.amp; in Mcni traicélu,caftro-rum ledern,amp; velut arcem perpetuam Francofvrrovm Saxonibus in meridionali ripa. Meni collocatis,fixcrunt, ex qua perpetuis in vicina Gai* liam incurfionibusfaélis, etfi,vtante ab Aureliano, à Probo, àConftan^ tio chloro,ex fexaginta, quæ in Belgico occupauerant oppidisexpulfi; ita dcinceps à Conftantino raagno, luliano Coloniam à Francis captam Hb.i/. Am^ rccipicntc, amp;nbsp;poftea Stilicone, ( quod palsim dcprædicat Claudianus, qui Francos, Salios’, Sicambros, Caycos feu Chaucos, quorum partem Francos fuilfe confentancum eft, promifeue appellat) aliquant!fper repreßi funt: tarnen paulô poft , Treuiros accerliti à Senatorc, cuius vxorcm ' Lucius præfes Romanus, rapuerat » Regnum in Gallia pulchcrrimum an^ no Chrifti 4 o inchoarunr»

ĥ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cum

-ocr page 52-

25 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SAXONIA.

Cùm igicurFranci, alij^jantc hos popuhfolum v^rtifTent; S a xo-NESpaulacimàlacoribus Occani,oftioAlbisjÄ Chakifi, qno nomine Trauamfl.àvicinotraôtu/qucm'hodicChlüfcrorc, amp;oppidum Chluls appellant,'nuncupari ; amp;nbsp;vieißim Trauæ fl. nomen vrbi ad Albim lîtæ, à Ptolemæo, horum locorum ab Ægypti Alexandria remotifsimorum non fatis perito, tribuiconiencaneum eft : Ab'his, inquam, marisoccidui, «Sc orientalis feu Balthici littoribus, Albi amp;Trauæ vicinis, S a x o n BS,non naualibus tantùm excurßonibus Romanorum prouincias infeftantes,fed in Gcrmaniæctiam regiones intcrioreseffufi , amp;nbsp;Vifiirgin Amafinq; trans-greßi,quot; Rhcnum.verfus inGalliam procedere cogitantes,à Valentiniano rcpulfiin VVcftphaliaconftiterunt, amp;nbsp;terras à Francia ad Amafin deler. ■ ras,fuægcntiscolonis lcnfim compleuerunt, ideo Paulus OrofiusSa# xoneSjjgcntem in Oceani littoribus,ócpaludibusinui}s fitam, virtutcatq; agilitatcterribilcm,in Romanos fines eruptionem méditantes,in Fran-corum finibus ( qui orientalem Rheni ripam tencbanQTeprcflbs efle nar-rat,amp; D. Hieronymus, circa annum Chrifti sj'o.FrancumjGonftantij Imp. aulicum, ab Hilarione fanatum referens, candorc corporis, inquit, patriam indicans/ Inter Saxoncs quippeöc Alcmannos gens cius non tarn lata quam valida,'apud.hiftoricos Germania, nunc.verö Francia voca. tur,

Nominat Saxones, Arcadij amp;nbsp;Honorij Impp. ternporibus, etiam Claudianus.-madueruntSaxonefufo OrcadeSjincaluit Piólorum fangui-nc Thule amp;nbsp;alibi, Honorio öc Stiliconi fuo adulans, Roma, inquit, quantum tc principepoßim,Non longinqua docent, domito quöd Saxone Thetys Mitior amp;nbsp;fraäo fecura Britannia Piäo.amp;Stiliconis elFcólum curis ait, ncBritannia littore toto profpiccrct dubijs venturum Saxonaventis. AtpauIôpô'fi:,Britanni defperatis Romanorum auxilijs, quorum à Got-thisôc FranciS'jmpèrium inJtalia ôc Gallia pene euerfiim erat, aduerfus Piclos, Scottos,amp;alios,quivpartem Inlulæ iam tenebant, Hcngiftuin Anglorum Saxonum ducem, inuocant, qui reprefsisBritannorumho-ftibus poïlcà prætcxtu ftipendiorum non folutorum, circa annum Chrifti 4 5'o.Britannosip{osopprimunt,amp;cumScottis,amp;PióIis,eonceiraillis Infulæ parte, tnanfigunt : ac pluribus colonis ex Saxonia accerfitis, nomen Angliæ inlulæ à fc imponunt, ea^; de caufià Angliam, transmarinam Sa^ Xoniara,Bonifacius appellat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

J _Quo tempore Sidonius Apollinaris,aîiquoties Saxonum meminit, quorum peritiam rei naualis, amp;. insenium ac fortitudinembcllicam6c incapciuoshoftes truculentiaragrapnicc in epiftola ad Nammalium de« pingit-^ in Paneg, ad Auitum focerum: Quin amp;nbsp;Atemoricus piratam Saxonatraélus.Sperabat,cuipellelalum fulcarc BritannumLudus,6caG futoglancum marefindere Jembo.amp;ad Lampridium : Ifthic Saxonacæ-rulum videbis, • Afuetum ralo'^yfolum timcrc, cuius verticis extimas per ‘ oras,AltatJamina marginem comarum Aëtius etiam inprælioaducr-

*fus Attilam, Gothos, Burgundos, Francos6c Saxoncsibabuiffe feribitur.

Cura

-ocr page 53-

SAXONIA.

CLimautcm Francorum rcx Theodoricus, Clodouci magni filius, Metis aulæ federn habens,circa annum Chrifti zo.aduerfusaftincm fu-um Ermenfridum Turingorum regem bellum gereret ; Saxonum auxilijs vRis eft,quibus parta vidoria, partem Turingiæ ad Harcyniam vbi adhuc veftigium arcisSachflenburg ad Vnftrotum Hipercft, mercedis loGO,vt padti fuerantjTbeodoricusconceßit : eolque Francorum fociosamp;ami-cos nominauit , Inde fabula de agro, ejuem à Turingis Saxones emerint, nata eft, quam initio Annalium Riorum VVittikinduscommémorât.

Secuta eft Alboini Longobardorum régis înïtaliam,à Narlctccuo-cati, expcditio,qui vt plurium fociorum præfidijs inftrudiór eô veniret, viginti milliaSaxonum fibiadiunxit amp;rcgnum Longobardorumin Italia fundauit. cuius cum tæderet Saxones, anno fedecimo poft, relióia Ita-lia, priftinasad Albim amp;nbsp;vifurginledesjà Sucuis, quorum reliquiïc Po-mcraniam amp;nbsp;Marchiam incolebant, interea occupatas,magna cum dif-ficultatc rccupcrarunt anno 584.,

PræcipuêautcmS A x onvm nomen amp;rcsgcftac,in bellis cnm Fran« corum regibus Dagoberto,CaroIo MarteIlo,Pipino,amp;CaroloMagno, à quo ad veri Dei «Sc redemptoris noftri lefu Chrifti agnitionem amp;nbsp;cultum addiidti funt , celebrari hiftoriarum monumentis cceperunt. Quo tempore, L1 m i t e s Saxon iae veteris,ad orientem, Albis amp;c Sala (tra-ótum enim fuperiorem à confluente ad Sudetes montes, quem nunc J My fi amp;nbsp;Voitlandi incolunt, HcneciSorabieo tempore polîederunt) ad meridiem, Harcynij montes (Turingiam amp;. Haßiam Francorum imperio tunc parentcm,complc(ftentes)ad occafum Rhenus ab oftijsCóIoniam vfq; ad Boream, Eydorus fl. propcSlefvvigam,amp; vicini ad ortum Heneti, V Vagrij, Polabij, Obotriti amp;c, fuerunt,

Totam verô Saxoniam, in tres genres præcipuas; Oftphalosleu orientales, Angariosj VVeftphalosjèu Occidentales,diuifamfuifle, VVicti-kindus, Annonius, amp;tVrfpergcnfis teftantur. Exhis Westphalia âVi- inannüLeo-furgiadRhenum vfque verfus occidentem: Angarij feu Angriuarij, ad nüimp.A.c. vtramq;vifurgisripam(vbi poftea ducatus ad vifurgin fuit,amp; Minda, 77?. Heruordia, Lemgouia y Hamelia vrbes hodie florent ,amp; veftigium nomi. nis in pago Engern , lepultura Wittikindiillius magni Saxonum ducis fupcreft ) (edes tenuerunt, Oftphali, ab oriental! Vifurgis ripa ad Harcy^ niam amp;nbsp;Albim vlque pertinuerunt, Qui tradus, inter Vifurgin 3 pri. mo ferè ortu , amp;nbsp;Albim ex montibus Boëmiæ prodeuntem , vfque ad amborum fluminum oftia interceptus, vna cum noiiisSaxonum colo-nijs, ante 4 o o.annosin Henetorum terras trans Albim vfque ad mareBal-thicum deduélis, folus ferè,. in nunc vfitata regionum Germaniædiftri-butione, antiquo Saxoniænomine, exclufis ab hac appellatione VVeft-phalis,vcrisamp;3^’;'”i’‘f amp;nbsp;antiquilsimisSaxonumcoloniscenlctur.

D Nam

I

-ocr page 54-

sr

SAXONIA.

Nam cxdccemGcrmaniæprouincijs fèucircis, vtvocantjncomitijs Colonicnfibus anno i r 12* Siftinctis ; Auftriaco, Bauarico, Suenico,Franci. co, Rhencnfifupcriore acElcólorali Burgundico, VVeftphalico jamp;cduobus Saxonicis : S v p e ri o r i S a x o n i ae, cxigua fane amp;nbsp;angu fta,decern fortairc milIiarium,Eleótoratus Saxoniæ dicio, ad vtramcjuc Albis ripam, amp;florentißimac boc tempore acpulchcrrima: regiones Mifniæ ac Turin-giæ,amp;cxnoua, feu Tranfalbina Saxonia, Brandeburgen fis Marcbiaôc Pomeraniaattribuuntur. Saxoniae inferiori, reliquusillcvetc-rum Oftpbalorum inter Vifurgin amp;nbsp;Albimtraólus,vfqucad vtriufq; fl. oftiaycontinens dicecefes Magdcb.Halb. Hildes. Brcmcnfem,Vcrd. Du-catusBrunfviccnrcs, Luncburgcnfemamp; trans Albim Louucnburgicum, Mcgapolitanum amp;'HoIfatiæ, vnà cum Lubecenfi, Racebiirgenfi,amp;Sveri-ncnficpifcop.hoc tempore adfignatur. West ph a li cv sorbis inter Vifurgin amp;nbsp;Rhenum, cpifeopatus Ofnabruggenfem, Monaflerien-fèm-5 Mindanum,Padcborncnfcm, ducatiis CIiuiæ,Bcrgæ,Gcldriæ amp;nbsp;tram Rhenum Iiiliaccnlem vnâ cum,Leodicnfidc Traieóïcnfi diœcefibus com-plcäitur.

Qùm igitur praîcipuorum Saxoniae principum,politicorum amp;nbsp;Ecclc-fiafticorum,nomina amp;nbsp;luccefsiones, ab anno Chrilli 1^00 vbi Albertus Cranzius defijt, continuarc deinceps amp;pertcxcrcvlque ad noftramaeta-tem dccreuerimus : Ordinem in tribus hifee iam enumeratis regionibus fcucircisfcruatum, redtifsime fcquemur.

Saxoniae igitur fupcrioris principes, anno ifoo. fucrunt Fri-D ER I CVS Sapiens elcdor, cum fratrcloH a nn e, qui Turingiæ partem regebat : amp;nbsp;horum patruus Albertvs, eodem anno in Frifia extindtus, pater ducum Saxoniae Gcorgij, Friderici, amp;nbsp;Henrici, ex quo ( Henrico ) Mauriciusamp; Auguflus elcdtores', qui noftraætatcpatriam fortitcróc féliciter rexerunt , óc ornaruntprogeniti funt.

F r 10 E RI c V s cÏcdlor,Emcfl:i amp;nbsp;Elifabcthaî,natæ Alberto 11 b Du-ceBauariæ(cuius Albertiamita, Sophia, Venccslai Bocmiaerégis regi-na, amp;nbsp;Iohannis Hufsi patrona fuerat) filius; Friderici 11, eledloris Saxo-Hiæ,amp; Margaritæ fororis Friderici 111. Imp. nepos; Friderici, qui primus ex familia Marchionum Mifniæ, dignitatem amp;nbsp;ditioncm clcdlorum Saxoniae à Sigifmundo Imp. anno 1423» adcptuscrat; dcCatharinac Henrici DucisBrunfvic.fiIia:, Wilhelmi Vidtoriofi fororis; pronepos fuit : natus die Antonij anno 14^2., biennio ante quàm pater Erneftus,ab auo mater-noErnefto archiducc Auftriae, nomen adeptus ; Fridcrico 11, eledtori Li-pfiac, die 7. Septembris, exhac vita euocato, fuccefsit, qui Erneftus Saxo,« niac eledloratum, Mifniam lt;Sc Turingiam,fracrc Alberto in bellis abfente, amplius viginti annis folus fere gubernauit. donee tandem , poft Ma-ximiliani Regis Rom, cledtionem, cum fratre ditioncm partitus,paucis diebus poft, zc. Augufti, anno ætatis e;. extindlus eft, quatuor rclicbs fi-Jijs^ERNESTO ArchiepifeopoMagdeburgenfi Frioericoelcdlorc

Saxo-

-ocr page 55-

Saxonia; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gg'

Sâxoniæ. A t b e R t o SdArchîcpifcopo MoguntinOjdc quo Virgîlanutn il-liid,O(lcndcnt terris hune tantùm fata,née vitra. Elfe finent,redè vfurpa-uerimus. adolelccns cnim, antcannos curamq; gerens animumq; virilem, Dieterico Ilènburgio, qui moniturus eum collegio comendauerat,in Ar-chiepilcopatu fuccefsit,ac Ipe fumma apud omnes bonos de fc cxcitata,bi. nbsp;/*/-»•

cnniopo(t,annû agensætatis vicefimû in humaniselfe defijt, cùmduobus antemenfibus mater ipfius ElifabethaBauarica obijflct eximiæ prolis mater,qux diuite partu Tres eleólores lumina clara dédit. Quartus enim amp;: minimus natu huius Elifàbcthæ amp;nbsp;Ernefti fîlius I oan n e s, in Eledorû Sa^* xoniæ dignitate,fratri Friderico poftea fiicceßit, amp;nbsp;Boni ac Conftantis cognomen adeptus cft,cùm confelsioné fidei,Auguftç,CaroIo VJmperatori nullis fraólus minis aut terroribus palam, conftanter,excelfo, amp;inrrepidó animo exhibuiflet, amp;nbsp;in tota gubernatione Bonum Principe nihil à patre bonodifferrecxemplofuodeclaraflet, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hic,folus inter fratres,ne dititf

inter plures diftraóla imbecillior fieret,hoe anno i;oo,coniugem duxit,So-phiam,Magni ducis Megapolitani filiam, Henrici amp;jAlberti Ibrorem ; ex qua lohanncmFridericum poftea Saxoniæelcétorem ,pridic Calend^ Juli j, anno i y o 3. fulcepit,in cuius nafcencis dorfo crueem aurco colore fuL fifle ferunt,matre poft paucos dies in puerperio extinóla. Deincepsigitur aliquotanniselapfis, Margaritam VVoIdemari Anhaldini Principisfili-am, V Volfgangi Ibrorem, in macrimonio habuit, ex qua lohannem Er^ neftum ducem Saxoniæ Coburgenfem, óc Mariam, Philippo Pomeraniæ duci nuptam procreauit, de quibus fuo loco dicetur. nbsp;nbsp;Filiæ Ernefti, ele^

(ftorisFriderici amp;nbsp;Iohannis forores, fuerunt: Christin a , Daniæ regt loanni, anno i 47 8,elocata 5 quæ Chriftiernum 11. regem genuit : M a r-garita,Henricoluniori duci Luneburgenfi nupta,Erneftum,amp;:Francb feum Duces Luneburgenlcs filios habuit, qui cum loanne elcdore Saxolt;! ni4e,auunculo,confefsionem Auguftæ lmp. Carolo V. fimul exhibuerunt,

Ai.bertvs, Dux Saxoniæ, Ernefti frater, Fr î de ri cî amp;nbsp;Ioannis pa-cruus, maximis rebus pro Maximiliano rege Romanorum in Belgico ad-uerfus Gallos amp;nbsp;Beigas contumaces,amp; pro pâtre illius Friderico Imp. ad-uerfus Matthiam Vngariæregem in Auftria geftis clarißimus, Dexte* , R a manus IM p E R H Innocentij V111. literis nominatus eft. Huie cùm rexMaximilianus amp;filiusPhilippus, meritorum ergo, Frifiam, Ifulæôc Amafi interic(ftamdonajrent,vttitulo hærcditarij gubernatoris imperij nomine cam tenerctj amp;nbsp;hic occiduam illius partem tumultuantem armis pacaJrct,amp; aliquot annis per filium rexiJfct, dctreólantes obedientiam vi* cinosGroningenfcSjdomarc auxilijs vicinorum Principum,amp;inhisTran-lamalanæfeuOrientalis Frifiæ comitis Ezardi,quiTammamoppidum Gröning vicinumçoccupauerat,inftituit. Cum autem aliquot menfes vr-bem Albertusobfediifet, in ipla conditionum pacis traóïationc, Heros dariIs. rebus adhuc pendentibus,inccrtum quo morbi aut mortis genere, ix.Septemb.exhaevita difeeßit,cuius inteftina in templo Emdenfi condita;reliqui corporis exuuiae Mifenam delatæ,amp; regali fplendore, iufta funebria faóta funt.

D ij

Coniunx

-ocr page 56-

59 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s A X o N I A.

Coniunx Alberti fuit Z ed e n a , G e o r g n Pogiebracli Böëmias icgis filia, Cùm enim VVilcImus 111» Dux Saxoniæ,Alberti patruus,poft adolcfcencis Ladislai Boëmiæ régis adfinis fui mortem', in ciuili diflenfio# ne,àquibufdam ordinibus,Silcfi)s pr*ccipué,ad regnum Boëmiæ voca-tus effet : fpontc Georgio ,ab altera fadione clcólOjVt lonathas Dauidi, de regno ceßic* ac perpetuo amicitiæ fœderc cum illius familia inito,filiam Annam, Alberti Imp» neptem Henricoregis Gcorgij filio, qui Dux Mon-fterbergenfis poftea crcatus eft, coniugetn'dedit, ac vicißim,cüm libcris maftulis ipfe carcret, fratris fai Fridcriej 11, elcdoris Saxoniæ filio à l-BERTo., regisGcorgij filiam Zedenam matrimonio copulauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ex

qua nato filio,nomen aui materni inditum eft, Georgio Duci Saxoniæ, qui in gubernationc patri Alberto anno i5fgt;o.fucccßit,amp;; patrum memoria Mifniara magna cum lufticiæ cicmentiç amp;prudentiæ laude,in annum fc-quadragefimum rexit» ac ex Barbara, Cafimiri Poloniæ régis fi I ia, no-quot; * uemliberos, loanncm ,VVolfgan^um,Fridcricum, MagdaUnam Chri-ftinam,Chriftophorum(Annam, Agnetcm, Margaretam fufeepit, qui omnes vnica filia Chriftina,Philippi Landgrauij Hafiiæ coniuge excepta, ante pattern obierunt.

Frater Gcorgij H e n r i c vs , adolefccns, Frifiæ â pâtre præfelt;ftus,cùni fcdiciofæ multitudinis rebellantis impetu furiofo , in oppido Franica cb-feifus, in fummo vitæ difedmine vcrfarctur,anno ir o o. àpatrc5(paucis mcnfibus poft in Frifia mortuo ) liberatus cft. Deinde vt pcrcgrinationc prudentiara alcrct,amp; variorum populorum inftituta, amp;nbsp;mores cognofcc-ïct, fortèctiam religionisergô, vt illius temporis pcrfuafio erat, Hierofo. lymam, amp;poft aliquot annos CompoftclJam in Hilpanias profcélus eft. Dcinccps Imperatoris Maximiliani aulamamp; bcllafccutusjcùminpatri-am redijffct y à fratre Georgio, anguftam fané rcgiunculam, cuius præci-pua vrbs Fribcrga erat, accepit: vbi, Catharina, Magni ducis Megapolita-ni fiHà,vxore duôla,Mauritium Auguftum elelt;ftorcs Saxoniæ,amp; Scueri-num,quiviuen ce pâtre, in aula Fcrdmandi Oenipontedccefsit: amp;filias, Æmyliam,Georgio marchioni Brand ; Sibyllam,Francilco duci Saxoniæ, Lauenburgen fi, amp;nbsp;Sidoniara vcl Zedeniam, Erico Brunfvviccnfi iuniori poftea nuptam fufeepit» Tertius Alberti ducisSaxoniæ filiusF r i d e-Ric vs,TcutoniciordinisinPrulsiamagifteranno iyoo»erat,vndc, cum fidem iuratam Poloniæ régi darc reeufaret, in patriam rcdijt,amp; àpatruele Ernefto,Magdeburgenfi archicpifcopo ,coadiutor faôl:us,ante Erneftum, ^qua intcrcutc extinâus Rochlicij exhaevita , anno ætatis 3s»Cbrifti 1 r IO, cmigrauit. Quo ipfo anno etiam,Zedena mater,fato funôta,Mifè-næ ad latus mariti condita eft»

Filia Alberti Catharina Sigiftnundo Auftriæarchiduci ,amp;hoc mortuo 14 P 7, Erico duci Brunlvviccnfi nupta lt;Se Mundæ fepulta cft.

ƒ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nuncad Fridericvm Saxoniæ eleétorcm redeundum erat,qui an*

no poft exceffum patris feptimo in Paleftinam profeólus ; amp;c biennio poft, primis Maximiliani comitijs,in qui bus IvDiciVM Cam erae infticutum, amp;

-ocr page 57-

s A X^O Ni A.

amp;Pax Pvblica ,guxcxtat, fancita eft V Vormatiæ præfentîa fua co-honeftatis : anno 1510 0 Auguftxcciam confilia Maxîmiliani, de confticii-endo ienatu împerîj pcrpccuo pro pace amp;{àlute publica cxcubantc adiuuit, amp;nbsp;anno i ro 2. V itebergcnlèm Acadcmiam,vcræ de Dco, amp;nbsp;omnis elegari-tioris doôlrinæ,domiciJium, omnlumq; piarum in Germania Scbolarum metropolinpoftea faólam ,fundauir, Cùm autem Fridericî buius, ôc fracris Iohannis ac fequentium Saxoniæ «leôlorum hiftoria vicæ, amp;nbsp;lauda-tionesluculcntîe,in omnium manibus verlentur: nolim ijs commemo-randis, quorum fummæ fuo poftealoco annotandæ erunt, hoc tempore immorari-

Sed familiar prxrcncium Sa xoniæ cledornm, quam à marchionibus Mifhiæ, amp;nbsp;vetuftaac nobilifsima VVictikindi magniSaxonum de Angrif / uariorum regisftirpeynufquamintcrrupta lànguinisferie dcriuanc,par-tem adicribam.

WITTIKIl^DVS magnusà C^rolo magno lmp, ad veramChrifti religioncm ad, duclus A. C. 7 3 7.

1

VVictikmdus juni or cornes VVethinijamp; Soraborum,ad Salam amp;c Albim.

------------

Djcgrcmus gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VVictikindus rtirps

Ditmarus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legum Galli«1

Dietericus tempore Ottonis î. Dedo.

Dietericus IL tempore Henrici Pamberg, l . . ,,.-JC—.—-I -------- .... ;-----—----------—\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''

Dedoholtisquot; T i MO minimus natu meet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

HenricillI. fexfratrcs,M archio mis^

NIA E ab Henrico 11 i 1. deß-gnatus, A. C. 1 opi.

Dedo Fundator mona-fterij Petçrsberg pro« pe Halam 1102,


coN R A D VS tempère Lotharij de Conradi, 111. Impp, 1______ _


OTTOjdiues, nbsp;nbsp;Dietericus 111. Fun- nbsp;nbsp;nbsp;Dedo condidit CEL-

lub quo métal- nbsp;nbsp;nbsp;dauit Dobreluch nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LAMad Mildam

laFribcrgenfiacœ-• • in Lufatia. . nbsp;nbsp;nbsp;.1174»

perunt i i7t5. nbsp;nbsp;nbsp;. -

TA 1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_______. ,. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;____ _

Albertuspa ' Dietericus niLàFratrepuIfuSjduôlal vo ith A,Her-trem cepit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;manni Langr* Thuringi« filja, -ditionem récupérât.

Fratrcm eieejt, , cüm MifniamjFratre Alberto mortuo, tresannos Hen-obijt 1 ipy. ’ ricus VLlmp.tenuiflct,© 1 x20.die2,7,Feb,

1

” HENRlCVS ILLVSTRISMarchioMirniæamp;: ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D iij Land«

-ocr page 58-

s A X o N I A.

Landgrauius Thuringix primus,, Anno Cfirifti 12z 4 g^confirmatus poft transaótioncm cum

Sophia, S^LuaoiciAcEliiabethac filia lie's. © ixss.

■'t.

j----- - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;--- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II

DictcricusV, mar-chio Mifniæ fra-tris filios hacrcdcs inftituic.

Albertus.

A LEERT vs dcgencrLandgr. Thuringi'x, vxor Margarita, filia ’Friderici 11. Imp. fugicns mariti crudclitatcm,obijt FrancofordiJ in monaftcrio 12. r o. vcndita Adol-

pho Imp*Turingia tandem inops ' amp;cxul Erfordiae obijt 1314*

Fridericvs Admorfus poft bella cum patre 12- s i gt;nbsp;nbsp;nbsp;Thco-

Imp. Adolpho 1224« Alberto Imp. 130e. jsoz.gc- dorieus. fta,vrbcs Imperij Aldeburgam,Cygnxam amp;c Ckemni-cium in compenfationem damnorum amp;nbsp;cxpenlarum anno 13 o 8» fubegit. © 13 2, r. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

Fridericus Grauis, comit.Orlamundamp; Vinariam ditioni adiccit 13 4 r. eleólus Imp. 13 4 8. © B 4 5. vxor Mcchtild, filia Ludoici Bauari Imp.

1

Fridericus ftrenuus cum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VVilelmusI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Baltalar Landgr.

coniugcElilabcthaHen- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnoculus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Thuring, ©1406'.

nebergenfiditionemCo- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©140z, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

burgenlèmaccepit.Voit^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fridericus Pacificus

landiam occupauit ©13 8 U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©i43^gt;

__L___

Fridericvs bellitoliis nbsp;nbsp;nbsp;VVilelmusII.

primus Elector Saxoniae, nbsp;nbsp;nbsp;Dines ©142,?',

âSigifmundo GacEcrcacus nbsp;nbsp;nbsp;fundauitAl- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

  • 14 2 3. © 14 2z 8. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dcnburgcnlc

  • 1 Collegium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;____ .

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;............ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,1

Fridericus 11, pla- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sigilmundus nbsp;nbsp;nbsp;VVilcImus III. ,

cidus Elector,ha. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;epifeopus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XandgrauiusTu,»

buit Ibrorem Fri- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Herbipolen- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ringiac.© 1483», , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

dcrici III. Imp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fis. ©1477. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vxorAnna,filia ____

Margaritam obijt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Alberti Imp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

*4^4- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-r^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

ERNESTVS Elector obijt 148 6'^

B

Annanupta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ALBERTVS *' .J

Alberto Achil- , ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obijt 15 0 0.

li Germ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;la. Sepfem.

/3

F R J D E-

-ocr page 59-

e(

frïdêrÏcvs


cjuoLuthcruslcri-bere contra Pon-tificem coepit.

S A X

ONI

a;

Al- ERNE-

IOAN-'

Georgius

ber- STVS epi-

NES. Bo-

obijt 1739.

tus fbpus

nusamp;

1 z, Apri-

arch, Magdc-

conftans

lis. , :

Mag, burgenfis.

© 17 3 2*

, nbsp;42-

«—-

Fri- Henricus derb nat9i473, eus. die 16^ nbsp;nbsp;nbsp;1


vxor Ca-ia magni Ducis Megapoli tani.


foANNES FRIDE- lo.Erncftus MAVRITl-Ricvs elcólor,Nutritius. Coburgxie- vsElcótorin

AVGVSTVS Eledor Saxoniç Mecœnas ftudi-orû amp;nbsp;Nutriti-iis ecclefix munificus

ccclefiæamp; fcholarum ,ca-ptus à Carolo V.

Marchione Alberto iótu gio bi perijc

x4. Aprilis Jibcratus i r y 2-.

loanncs


Joannes Frideri-

cusGothæcaptus V Vilclmus,Dux nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nvs

I ƒ 6-z. Aprilis 13. Saxoniae,© lyzs* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

loAN.Ca- Ioan. Er- Frid. Wil- Ioan- CnriftianusAu- loannesGeor# fimirus, neftus. helmus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nes gu flus Sept, gins er. Martij

Anno J 7 g 3. Anno I rs 7.

InDiœcefibusSaxoniæ fuperiorisad Albim^iSalam; M isn ens em Ecclefiam,ab Henrico Aucupe primûm fundatam, amp;à filio illius Otto* ne magno, reditibus certis amp;nbsp;ædificio rempli, anno 9 g. confccrati, orna-tam j rexitanno 170 c. Ioannes,exSaIhufiorum familia ,ordincquadrage-fimusIccundusàBurcardo primopaflore,quem excœnobioS.Emerani Ratisbonà euocatum,Otto concionatorem aulicum haólenus habuerat.

Fuit autem præfulis Ioannis,fagacitas,prudentia, feuerîtas,magnitu-doanimi de induflria in officio fuo eximia. Libros prccationum,lcôlio-numamp;cantionum,quibus fàcerdotcs vtuntur,ab Andrea Proies,cuius tum cruditio amp;nbsp;pietas inter monachos præcipuè Celebris erat, emendari amp;' imprimi curauit. Præconcs indulgcntiarum, nomine amp;nbsp;autoritäre anti-ftitis Magdeburgici, venias vénales circumfercntes, ex fua diœcefi plane reiecit,amp; populi ftultitiamreprchendit,quipecuniam mitteret in camci-ftam, ad quara referandam claucs nonhaberet. Superftitiones tempo-rum fuorum multas palam improbauit. ac fc, facra Biblia Icgentem, Reli-gionem præfcnti valdcdifsimilem inuenirc dixit* Nobili cuidam de Mif-farum fundationc confilium ipfius petenti, rcfpondit y pulcherrimum in equomembrum effeoculos. Vcrùm fi totum corpus nihil praeter oculos effet, prodigio magis quàm ornamento id futurum elfe. Nullum animal audacius effe eo, quod c cucullo profpiceret, de monachis aiebat,ac mul-ta illius fimilia in fiipcrftitiones ætatis fuae iocantis apophthegmatafe-runtur,deniq; paulô ante obitum,à Tecelio ludulgcntias denuo vendi au-diens , dixit Hune fore Indulgentiarum inftitorcm vltimum , quod niraia ipfius amp;nbsp;intolcranda impudentia effet,

D iiij MERS-

-ocr page 60-

4,3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s A 'X o N I À.

Mers-bvrgensem Tilo de Trete, fenex ; quadragefîmus primus à . Bofone primo Epifeopo ; nobili Bauaro itidem« ccenobio Emerani

Ratisbona accerfito, ^Quem annoChrifti 9 g s.^prarfente Ottonc magno fundatorc,Albertus archiepifcopus Magdeburgcnfis,amp; cum Bofone,Bur-cardum Mifhenfem, Hugonem Citienfem, Tudonem Haucl bergen fern, Dietmarum'Brandeburgen fem, epifeopos primos ordinauit,amp;: Magde-burgenfis' dioecefeos membra amp;: fuffraganeos efle voluit. N a o-BVRGENSEM diœcefingûbemauitloannes Scbônbergius,ordinetricefi-rousodauusabHugone primo ;Citij ad Eliftrum, annop s. autoritatc Ottonis, â quo Hugone, quartus Hildebertus,Naoburgum ad Salam,fe-dem amp;nbsp;titulum epifeopi, aufpicijs Eccardi Marchionis Mifniæ ac

TuringiæjGunteri Pleiflenfisfilij,paulô poft annum

Chrifti Millcfiraum transtulcrat.

r ANHAL-

!

= nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;it

HH?


'a


n; h-


m rrn


h’îj’ji\r.r; non ''Li-I'i rnfcbn^'' -.j gt;1. jiur.-J:. ifïîiffîii;.’

n !:.lt;■’.• jrjjbïrînonru ’rrni?3i'-

,7îbno ’1. K : iinqi mm rirn euq , rmn-'o'i i ot? / .eoi.';,.

.JÎlîm'i-r’ /niniomH-.j ûrbtnorn 'jb , iquot;! ••O'jKporq ol uauD b F -qa eijnr.-^oi xul ziiRrx zoroH. H r;


■’n


)j


iv on r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b dcibjsT ..tmi.'Jmo

1/rnoii'Z/ii't muubn'î.q’uonl / ’ .nOsabuz/butirm ab-ô:-


rr-j


-ocr page 61-

ANHALDINA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ 44

ANHALPINÆDitîonis, quæ fiipcriori Saxoniæ ad Albim contincns amp;nbsp;adiunda cft, principes, anno Chrifti i/oo. fueriint! VVoldem a rvs,Georgiusac cærcri fracres,natipâtreGeorgio feniorc,quiSigi(mundi principis Anhaldini filins; Ioannis nepos ; Alberti junioris pronepos; Alberti fenioris abnepos; Sigfridi, llirpis Seruaftanac conditoris atnepos;Henrici 1.Principis Anhaldini,Bernardo Vrfo duce Saxoniæ pâtre prognato,trinepos fuit. Genucratautem Georgius fenior nouein filios ex quatuor coniugibus, quarum prima Oflfega,Alberti ducis Saxoniæ elevtoris poftremi vidua, Conradi ducisSilefiæ in Olfen filia fuit, altera Meza (fie enimicriptum nomen inuenio) foror Bernardi vltimi Bernburgenfis , qui Ottonis filius; Henrici nepos; Bernardi pronepos; Bernardi ftirpisBcrnburgicæ conditoris,Sigfridi Serveftani fratris, abnepos ; Henrici primi Principis Anhaldini atnepos, anno Ch ri ili 14 c 0. cx-tinóiuseft. Tertia Sophiacomitis Honfteinij (quem Sigifmundum in ftemmatc Margaridis VVoIdemari filiæ vocari video) quarta Anna, VVichmanni poftfemi comitis Reppinenfis amp;Lindaenfis Ibror, Ex his coniugibus naciGeorgioante annum 150o.fuerunt fiiij nouem Bernardus , loannes, Laurentius, mature mortui, VVoldem ar vs, Georgius ' quot;'T* huius gemellus Sigismundus; Henricus Ern est vs amp;nbsp;Rodolphus,

amp;oä:o filiæ. Ciim autem ditio ang'.ilfior videretur, quam vt tot _ . Principum fumptus fuftinerc cum dignitatc poHet : Præfertim cum Co-tenfem dicionem fobrini adhuc fuperftites pofsiderent : RODOL-' PH VS militiam fecutus,aliquotannos Imperatori Maxæmiliano,dilsi-mulata generis dignitate,inreruijt : donee tandem magnitudine anitnj.gt;;________— virtutc, fidcamp;indufiriain rebusgei*endis,Generolam amp;c Hcroicam natu-ram amp;c familiam prodens,ä Maxæmyliano agnitus, in bello Veneto, exer-citiiura illius in Italia fummus Imperator fuiE,cuius^tiam Francifeus Guic-ciardinusin hilforiaanni 1 ri a.meminit.VVoIdemarus Margaritam,Gun,« ' thcriSvvartzburgij (filij Henrici amp;nbsp;Elifabethæ Cliuenfis).^ Margaridis . — VVilelmo Hennebergenfi natæ filiä, in matrimonio habuit,ex qua Mar- * G A R IS, altera Ioannis eledloris Saxoniæ coniunx,amp;; VV olfgangvs, Princeps Anlialdirius,qui Confelsioni Fidei Auguftæ cum fororio fublcri-pfit,amp; loanni Fridcrico Saxoniæ eleclori poftea farniliarilsimus fuit; anno 1492-Jn lucem edituseft, ERNESTO ex Margarita Henrici Ducis Munfterbergenfis Filia, Georgij Poiebradi Boëmiæ régis nepte, tres filij niperftites,noftra memoria floruerunt, fumma inter fe concordia,amp; cari-tate verê fraterna,patriam gubernantes,loannes Zeruefti ; G E O RGIVS præpofitus Magdeb.VVarmsdorfi,amp; minimus natu loachimus Dcflauiæ:

qui puer apud cognatum Principem Georgium Ducem Saxoniæ,cuius mater Zedena, Henrici Monftcrbergenfis,(auihorum pria- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

cipum Anhaldinorum materni ) foror fuc-

rat, educatus cft,

MANS-

-ocr page 62-

MANSFELD.

MANSFELDENSISc.™,. vctuftifsimi amp;nbsp;nobilifsimijamp;fodiniscupri aliorumq; metallorum clari,ad Th uri ngiæHarcyniæ, Anhaidinæ Sc Halbcrftaden fisdioecelcos fines per-tinencis, principes, anno i^oo. quinq; patrueles adolcfccntes, ab vnoauo Guncero, amp;nbsp;diiobus parenribus fratribus, Ernefto amp;nbsp;Alberto, deriuati fue-runt; Gcbhardusôc A lbe rtvs, (cuienarracioncsEuangeliorumamp;epL ftolarum filas Luth crus poftea inlcripfit ) Ernesti filij: ôcGuntcrus, Erneftus, Hoicrus,A Iberto genicore fati,à quibus niimerola hæc turba co-mitum, qui noftra æcatc, inter varia diisidia, confufiones amp;nbsp;bcHa inteftL na, patrijc duriter oneratæ ôc adflictæ praefuerunt ,propagata cft.

Partem familiæadiungo*

G V N T E R V S cornes Mansfeldcnfis, fiirps omnium noftræxtatiscomitum

Giinthc-rus fine liber is o# bijt irarr.


G K N L d. i ;V 5 in Hel-derung Cedeaulç habuit plurimosliberosex dua-


EioieiUi «ca^ rolo V. Imp. familiaris


Vxor Margarita filia Geb-hardi comicis Mansf. qui fine hxredibus mafeu-


ex quibus maxime célébrés fiicrunt.


GtsbHAR.


hrne- Hinip iOiian- PbiKv IlusDe-puso- nés GE ER.NE» canus bijt OR.GI* STVS


4Uliä 1


iu Ho AO. Hr*


STVS


nes Geb- nes Al iervs ill neftus


Magdc /ƒ-ƒlt;• burgen - J fis. !


VS in aula ar-chiepi-


Gubernator Ducatus Lucel-


hardus bercus -2l«ini. Heide


e- Chris ro-


ALBER-7vs Luthe-ri amicus, inter vari-


Hugo, Hiihio Magd. burgen-Bjrnllec-Alber- fis. ti liabi-tans. poftea cleflo-ru Sa* xonîæ principû vices gelsit tre-decimlibcrosha-b'iit obiit /ryi.


archiepix ill3(rn* feopus jU’lll.

Coloni-enlis, A. C. Z fjg. obijt {ub cleétionc Max. II.

I g


(rung eus Or- P H OR VS


bello gb folushoc calli us, tempore


'CO 15-37.


luam co-


as fortunac vices an-nosampli-us Co. pa-


it.vxorAN-partem isiAComitif


Agiics vxor Geb' hardi Trnchlèfij archiepilcopi Colonien.


; Hmltp-puso-' biit/ƒ(?ƒ. Noriberga,


‘Sraplæ quictus ß^BHon, polsidet. ftein,quæ quinq; nli' osamp;totidem filias ipfi peperit. Albertus ©If 6 O.


Caspar in VUlKA. expeditio- Dvsmilicum ne Vngarica Dux nofiraæ. J54g,perijt. täte Celebris,

A

le A N N ES VVolfgan-C A R O. © Hallje lycc. V- gus bello lvs Du-xores,Dorotheam Germani- éîorequi-BarnimiPomcr.fi^ 'Coif46,© turn lub

ß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

Areen-

w

-ocr page 63-

s T o L?B E R G A.

4gt;6

• . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.7

icntinz @15-78. Jiam 15-5-4. Margaritam Erncfti Alanzo Luncb^filiam 175-p. diixit* nio*

tIrUM 'II ---- ■ ■ ' ' ......---------———

Ernestvs optima:indolisadolc- nbsp;nbsp;Fridericus

lcfcens‘, cuius nomine de Henrico nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cbriftopborus,

Aucupc Oraciq lænæ Icripta extat.

STOLBERGICÆinfyluaHarciniacomitum famili« antiquißimaePrincepsanno ifo o.fuit Henricus, Bothonisfilius, cui pri-mùm Mechtildis Mansfcldica , deindeEdifabech , filia Ludoici comkts VVirtebergenfisnuptafuit,fororEberhardi barbati primi du-cis VVirteb. apud quem,Botho,(brorij filius, educatus eft, LudoicUS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Botho Comes Stol- nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

VVirtcb, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bergenfis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

raesStolbergæ, nbsp;nbsp;nbsp;duci

natusi43ö. ---T“ obilt ,,-03. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!«•

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nior. ]

fy--/s-- Eberar- Eliia--Henricvsco- Elifabcthnupta VVilelmo dusBar# beth» batus primus dux VVirtcb*

Catharina vxor Ericvs Magni Ducis Sa- Brunit

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Henricus xonia: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .

BOTHO comes inStob r Catharina vxor Guftaui berg,cuiusamitini Duces Brun- ItihusDux regisSycciæ^ fuicenfes lux ætatis Henricus amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßj-ieJs X111 hrex Suceix,

EricLis fuerunt,coniugcm habuit

Annam, pollremam ex familia comitum à Konigftcin, qui propc Fran-cofordiamad Menumin aditu montium Melibocorumarcem in edito colicmunitils.amp;ditioncm amplam tenucrunt. Ex hac trcdecim liberos fufccpitjac in his Ludoicum,comitcm â Konigftein, Imppp» Caroli,Fcrdi-nandiamp;Maximiliani confiliarium amp;nbsp;Oratorem Illuftremi quorum fuo loco nomina recitabo.

HONSTEINIÆfamiUinaditu Harcyniac verfus Tü-' ringiam,prope llfeldam monaftcrium,noftraætate eruditißimis Michac# lis Neandri fcriptis,cclcbcrrimum, federn olim habentis, comes anno 1,-00? fuit E R N E s T V s,Henrici filius, à quo comités HonftciniJ noftra xcate vi-ventes hac ferie propagati funt.

Erneftus 11,

--------------------------/V----------------------------

Henricus IX. ErnestvsHI.

Er’nESTVS HIL

VviLELMVScpifco- Anna,nupta Ernestvs v.vxor Henricus pus Argentin,ab an- Alberto comi- Annacomitiflain ] noij'oö'.vfq;adi5'4i. ti Mansfcldico* Bentheim, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Francifeus.

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nfm/f.

Chrifto-

-ocr page 64-

Chrifto- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Volcmar/Wólf- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VVilcb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ERNE^

phorus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gang/vxor‘Mar- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftiisVI,

garctha Barbicnlïs.

J

E R N E S T'V S noftro tcraporc viucns.

/Albertus vixit anno 1300»

obijt 13 3 X»

Albcrtust@i3 78»

Gun tb crus © 1-4 o 4.

I '’K., , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;— I lil» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.1 .11»-^

Burcardus © 14 X O. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Joannes ftatim

vnico filio trien- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poftpatrem

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ni reliólo» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dccefsit.

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rv

G VN TH ER VS lenex ©14 s 3. nouem filios amp;fexfilias rcliquit, ex quibus.

BVRCARDVS qui A.1 7 00. floruit, patrium ^comitatum'fo-lussubernauit, .....-

bdclchiorRe- nbsp;nbsp;nbsp;VVolfgangvs

^orAcade. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quinq;cledorum

l{yitteb.i7iii.!fï Saxoniæ confiliarius»

canus Ar-

Joannes, Fridericus, Albertus, omnes an-i-te patrem deceflerunt.

MAGDB

-ocr page 65-

M A G D E B V R G.

MAGDEBVRGENSEMotae. finmecropolitanamad Albimamp;: Salam Anhaldinædicioni coniundam, anno Chrifti arcEiepifcopus ERNES T VS DVX Saxoniæ, Ernefti Elcótoris filins, amp;nbsp;F r i d e r i c i fàpientis, ac Ioannis elcótorum Saxoniæ , ôc Alberci’, arcbiepifcopi Moguntini frater gubernauit ordi-nc tricefimus odlauus ab ALBE R TO Primo arcbicpifcopo:cui,cx ccenobioS. Maximini adTreuirim cuocato,Imperator Otto primus,cir^ ca annum Chrifti pô^.înfpcdionem ecclcfiæ Magdcburgenfis amp;: vicina-rum, in gcntibus Vandalicis, ad Salam amp;nbsp;Albim, recens à pâtre Henrico Aucupc amp;nbsp;â fc domitis, amp;c mâgno labore ac fide ad agnitionem amp;nbsp;cul-tLim veri Dei amp;nbsp;feruatoris noftri Iesv Christi adduótis,commen-dauit: amp;nbsp;CoLLEGiVM Canonicorvm feu euftodum amp;interpre-tumeanonis facræfcripturæ,qui vniuerfæ Religionis Chriftianæamp; cultus diuini normacft; à VVittikindo, in VVeftphaliæ oppido Angaria, vbi monumentumlaudatilsimi illius Saxonum Principis adhuc vifitur, inftitutum ;amp; ab Henrico Auctipe,in agri Luneburgenfis oppidum VVal-Jerslcben præfedo epifeopo Marco, translatum ; ôcinde Magdeburgam àfe tradu^ftum,archiepifcopoadiunxit;in quovelut in ordinariafedc, acpræfidioamp;arccecclefiæ Dei in lus terris præcipua, veram doôlrinam de D E O, ÓC redemptore noftro I e s v Christ o,amp; veros cultus D e i, in canoncfacræ Icripturæ,diuinitusEcclefiæ prærcriptos,archiepifcopusamp; Canonici fideliter euftodirent, amp;nbsp;docendo propagarent, amp;nbsp;inxta hune canonem , Ecclefias fuæ infpedioni commiflàs doceri,amp; miniftrorum ac ■populi mores amp;nbsp;dilciplinam régi curarent: ac inprimis,vt iuucnescle-ricosad veræ piccacisamp;precationis cxercitiaadfuefaôtos,amp; inofficijs in-ferioribus præparacos,ad minifterium ecclefiæ, amp;nbsp;alios in templis docen-dos, ftudijs facrarum literarum amp;nbsp;artium necclfariarum cognitionc in-ftruerentôc excolerent: ßcvicinis ecclefijs paftores amp;nbsp;miniftrosidoneos ordinarent; amp;nbsp;quotannis inuiferent; amp;nbsp;indicia ecclefiaftica, ad piam con-trouerfiarum de dodrinaSc cultibus diuinis dijudicationem,acvcrædo-étrinæôcdifciplinæ, amp;nbsp;concordiæac defenfionis paftorum ,amp;:caftitatis acconingij legum conlcruatiooem fummé neceftariam, legitime admi-niftrarent. Itaque tum temporisepifeopi, ad officiahæcobeunda idonci, non potentia,opibus amp;nbsp;armis,fed pietate,doctrina,donis docendi, fcdulicatcéczclo veræReligionis docendo propagandæ,acmorumfan-ditatcornandæcærcrisantecellentes,âpijsPrincipibus,exmonafterijsamp; collegijs y quæ fcholæ ecclefiafticæ amp;nbsp;Theologicæ eo tempore crant, ^quæfitiamp; deledi funt: amp;attributi reditusampliamp; vberes,vtalimenta ftipendia neceflaria Epifcopus,amp; cæteri doôlores canonis Biblici, ipfi adiunâ:i,amp; clerici ad minifterium ecclefiæ inftituendi , amp;c cleemofinas propanperibus amp;nbsp;pereginis, «Sc fumptusad ædificia templorum farta tc-conleruanda haberent. Poftea cùm regum libcralitate amp;c fu* perftidoiîs perfuafionibus demeritis operumamp;de lacrificio Miflæ expiante peccâta amp;nbsp;redimente pœnas viuorum ôc. defundorum, immcnlæ

E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opes,

-ocr page 66-

M A 'G D E B V R.

Ópes, amp;nbsp;prxdia ac pofleßiones amp;c patrimonia nobilrum amp;nbsp;principum amplifsima collcgis donata cflent: accidit, quod Bcrnhardus iamancc annos 400* queftuscft: Religio peperic diuitias, «Sófilia deuorauit matrem, RcIiâiscnim amp;abiccHs tanquam maieftace fiia indignis^com cionandijamp;canoncm fcripturæ incollcgijs intcrpretandi, Sebonas litc-ras ac iinguas alios docendi officijs amp;nbsp;rainifterijs, propter quæ benefi. eijs dotati erant. Canonici alij feluxui amp;nbsp;vólupcatibLis, in otioinerteóc ignauo,alij aularumconfiHjsamp; negotijs póliticis^aliqiii etiam bellicis, de^ diderunt. Epifcopi verojam aliquot leculis regio more dominatijtiul-lum ex pauIo ante commemoracis epifcopi officium proprium, fed ve-lutprincipcs politici, folamciuilemgubcrnationem dirionumac ciuita-tum,ecclefijs additarum, procurant. Cum^ue ditionibus maiorum Ecclefiarum, palsim opulenti amp;nbsp;infolcntes équités, amp;c vrbcs populofæ ac potentes fubieâæ fint; vtin officio hi contineri amp;;pax actranquillitas publica confcruari pofsit; iam in epifcoporum elcólione,non tam religio amp;nbsp;doótrina, ôc in eccicfiafticis officijs obeundisinduftriaamp;fedulitas,vt olim : fed folaferc potentia amp;nbsp;ex generis nobi]itateamp; armis prepinquo-nim pendens autoritas, quibus Iplendorem öcius fuum defendcreóctuert collegia poßint, fpcétatur,

ïtaque vt antea aliquot feculis; itanunc prxeipue ab annoiyoo.vf que ad noftram ætatem, archiepifcopatus Magdeburgenfis, perpétua 1'erie, à folis ferè vicinorum principum Eleélorum filijs gubernatus cft;. amp;nbsp;nunc familia cleótorum Brandeburgénfium, plane in hærcditariam il-lius polfeßioncm veniffe videtur» Cüm igitur maiorum Ecclefiarum infpedtioncs amp;nbsp;gubcrnationcs, epifcopis olim commendatæ, hoc tempore, in politicos plané principatus amp;. régna mundana conuerfie, amp;nbsp;il-lis immixtæ fint : non pcculiarem epifcopisclafrcm amp;nbsp;à rcliquorum principum ferieamp;tcmporibus difiundam, fedcactcrisducibus magiftrati-bus ciuilibus, continuo prouinciarum fuperius enumeratarum ordinc feruato,Epifcopos ctiam interponcredecreui,

captt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nam amp;nbsp;huius archiepifcopi Ernefti sraW,«««« præcipua plané poli

tica amp;nbsp;bellica fuerunt. cum anno 147 8. excitata in lalinisSaxonicis inter fenatumamp; patritios,falinarum commodaad fetrahentes, fenatui contumaces ciuilidifeordia : patefadla fibi à fenatu porta D. Vlrici, vrbern cum copijs ingreffus, frenum vtriufquc inijeiens, præcipuos Salinarum reditusamp;iurisdiólionemad fe tran'ftulit,amp; poftca S. Mauritij arcem cer-uicibus vrbis impofuit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qtiedlinburgam vero, amita: fuæ Hedvvigi,

Abbatiffie collegij virginum , ab Henrico A ticupe olim infiituti, manda-tis parère reculantcm, multôduriusamp;: crudelius pater Erneftus dux Sa-xoniæ,fuperiori anno i4 77*adflixerat. Vi enim occupatam amp;di. reptam, inextremam feruitutem redegit, vt fine vlla exceptione dein-ceps obtempcrare cogatur»

Cum^;

-ocr page 67-

B R V N s V I G.

Cumq; HALBERSTADENSIS ctiam cjuitas,erga cpifcopum fuum Gebhardum, natum'in familia nobili ab Hoym , virum mode-ftum amp;nbsp;grandæuum, minus reuerenteramp;; modedc fc gercrec; E R.NE-S T V S Magdcburgenfis archicpilcopus jrautboricate Ôc potentia ac felici-biisincaftiganda auxilijs patcrnis iniblentium contumacia fucceßibus, armatus; codem anno illius ctiam vrbis Ecclcfiç à collcgio prxficitur,ordi-ne tricefîmusnonusâS.Hildegrino,primo epifcopo^cuius federn in oppi-doSalingfîcdefeu Ofteruuicà Carolo fundatorc AnnoChrifli 7 7 7.pri-mumcoilocatamjLudoicusPius anno poftprimam fundationem qua-dragcfimo,Halbcrftadium tranftuierat. * ERN EST VS inrecuperj racioncm iudiciorum amp;iurisdiôlionisin vrbe adminiftrandæ(qiiaman-teccflbres ipfius oppignoratamSenatuiconcefrerant)amp; integrum ac plénum Imperium in ciuitate obtinendum intentus: obferuata velacccnia etiam intellina l'enatus amp;ciuium,rationes adminiftrationis dSenatu fla-gitantium’, diflenfione; cùm lurifdiótioncm, oblata redcmptionc, fena-tus reftituere noUet, confilio amp;: ope patris paiilô poft dcfunéli vrbem obfedit,amp; occupatamomnilurifdiâioneaciudicijsôclibertatcpriuatam, epiftopo totam fubiccit, quæ tarnen ante annum i y o o, cunôia accide-

' y

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

BRVNSVICENS'EMdvc-turn Saxonia: amplifsimum ■, à Magdeb. amp;nbsp;Halb, diœcefis finibus, ad VI-S VR GIN vfquc pertinentem, anno i r o o* tres familiar, ex vno ftipitc, Alberto magno,Henrici Leonis proncpote, enatæ ; tribus nominibus ar» cium,in quibus aulx federn vfitatehabebant, Guclforum (vulgo VVoL fenbuttel : Lycaoniam aliqui nominant)Cellenfis ,amp;Grubenhagenfis diftinôlæ * tenebant,ex quibus maximam amp;nbsp;florentifsimam regionis partem, Guelforum arci coniunótam, H E N R IC V S fcnior, patre VVil-elmo,matreElilabetba, Bothoniscomitis Stolbergenfis fiiianatus.-piin-ceps folerte ingenio, amp;nbsp;animo ac manu forti, fed admodum inquietus ae turbulcntus( viucnteadhuc patre VVilelmo, VVilelmi Vilt;ftoriofi,anno Chrifti 14ÇI jXtatis^o.defuncti filio^ Alberti magni trinepotc cum fratrc Erico gubernabat. Pater cnim Wilhelmus ,publicætranquillitatisamp; priuatæ quietis amans permifia Henrico rerum adminiftratione,amp;:poftea ditione etiam tota inter filiosHcnricumamp;Ericumdiftributa, prorfiisfe ’in ocium abdidit^

Henricusauoquam patri fimilior, fcmpcr inquictus,amp;bella ex bellis ferens, magnis fe fubditosque fiios moleftijsac ærumnis aßidue im-plicauit. Prima militiætyrociniafecit Hildefienfi bello, aduerfus vr-besjnferioris Saxonix, Hiidefienfibus,noua vedigaliaabepifcopo im-pofita pendcre reculantibus confoederatas fiifcepto, jn quo militans epi-/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E ij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcopo,

-ocr page 68-

magdebvrg;

fcopo, etfi loanncm à Ricberg, cuius Ibror , Hcnrici patruo Fridcrico Duci Brunluiccnfi nupta erat, copias auxiliares adducentem : tarnen in magnas anguftias tandem à ciuitatibus ipfè cum patte redaclus cft, ex quibus, noui adfinis fui, B VG S LAI magni, Ducis Pomeraniæ, amp;nbsp;aliorum interuentu , bello compofito vix eludlatuseft. Et tarnen paucis interiedis annis, vfbem BRunfvvigam , accitis in auxiliura Principibusvicinis,amp; caftris in cœnobio Rittcrshu{ènficonocatis,corn-meatuum importatione probibita fame domarc inftituit. Qui co-natus, inueôla Hildefienfium amp;c aliarum ciuitatum fociarum induftria amp;nbsp;fortitudinc,annonaamp;auxilijs,irritus fuit, amp;anno 1492,Ernefti ar^ cbiepifcopi Magdeburgenfis, amp;nbsp;Iohannis eleóloris Brandeburgenfis in-tereeßione pax reftituta eft.

Circa idem ferê tcfnpiis oppidum medio inter vrbeni Brunfvigam, amp;’Magdcburgum innere, Helmftadium ,nunc Academiæfede inligne, VVilelmus Dux Brunluicenfis , Henrici pater , à Vcrdcnfe Abbate, cui ' parère eines infolenciores rccufabant, certapecuniæ fumma Abbati nu-mcTata,redcmptum in fuam potcftatem redegit anno I490. Munire id oppidum Carolus, Caroli magni filius, aduerfus Sorabos amp;nbsp;Villos bella gerens cœperat, idque S.Ludgero primo cpifeopo Monaftcrienfi tradiderat, vt in populis aCaroIo fubiugatis praedicanti, tutusrcceptus clTet. Id Ludgerus poftca,ccenobio*Bencdiâ:ino,VVcrdenæ, ad Ru-ram fl.àfe fundato,inquomoriens, AnnoChrifti 8^09.fcpultuseft, at-tribuic, Eius cœnobij -longius dißiti Abbatem Dominum ciuitas Helmftadienlis hue vfque agnoleebar, Sed cum trunci Domini ciucs tæderer, Ciconiam regem hoc tempore adept! funt.

Coniugem Henricus habuit Catharinam , Erici Pomeraniz Ducis filiam,BugsIai magni fororem ,cx qua lexfilij ipfi nati lunr,maximus natu CHRISTOPHORVS Bremen fis archiepifeopus. H E N-, R IC VS junior , in gubernatione ducatus pofteapatri fuccedens^Fran-icifeus epifeopus Mindenfis* Georgius in fratrum defunclorum lo-ca Mindz amp;nbsp;Brcmac^poftea fummifius : E R I C VS commendator ordinis Teutonic! confluenciæ , Guliclmus in hac vicinia Myræ in cxilio dcfundlus.

ERicus Henrici frater, Maximiliani Cæfaris aulam amp;:bella,cum Alberto Saxoniæ Duce , iuucnis fecutus, coniugem pauloante annum ir 00, duxerat Catharinam , Sigifmundi Auftriac Ducis, qu! Frideric! HL Imperatoris frater patruelis fuit, relidam viduam : Alberti Saxo-niz Duels fiiliam,ex qua nullos,quod feiam,liberos fulccpic,

* *■ ’

- j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Alte-

-ocr page 69-

V N S Vil C.

AlferiusfamiIia:,Grubcnbagijad Einbccam ledes habentis, Duces annoiyooÇcrant, Pilt;ilippvsamp; Henricus (qui fc inbello Hildciîcnfi ciuitatibiïs contra Henricum^Brunfvicen fem adiunxerac ) patruelesJ

quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Familiæ fcrics nota eft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

, ƒ J -.1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

HENRI CVS LE O Dux Saxoniæ Bavariæ j potcntiß;natusA*C;Il3 MathildenfiliamHcn-^ ujL ~ H, Angliæ-fê^s“; c'oniugc^ïècundanTHücïfj ijfqA

J iiôz.’prÿcriptus ab Imp'. i fs o» obijt. 1195. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jüdo

OTTO IIII. ’ VVILELMVSDux Saxoniæ 11 Henricus • H 4 Im. 12 O 9,' airttjç____obijt 1ZI a, Vxor Helena, foror i □ Palatinus ^'7 k obijcizis. ^oi/VValdcmari Daniæregis. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.c ’ ©

OTTO puer, auunculo rege VValdemarö nbsp;nbsp;nbsp;'

ucrfusLubcccnfes, eorumqj focios,opem fetens,' captus in prælio 1 z z 7, coaôius eft titulum Ducis Saxoniæ, Alberto H. clederi’Saxoniæ ccderc âFriderieoII. lmp. Dvx Brvnsvic.amp; Lv-^^*' neb. nominatus 125z.

_________' - — nbsp;V.-.■ - — —■— nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- . -g-. ■ - • - - --

ALBERTVS Magnus Dux Brunfuicenfis

*“* fo'ahnes ■'

Luneburgæ

HENKICVS mirabilis,, ftirps Ducum Brunf.in GRV^ BENHAGEH


Albertus pin-guis, expulic Hcnricum


' \

VVileliîHis Brunlui-gæhabitauit, cuius tertiam ditionis partem folus Abcrtus retinuit 12- 9


VVilelmus


Mechildcs.


Erneftus


Albertus cœpit 3 3 lt;5 5*


Henricus Eisfeldenfis,


OTTO


MAGNVS Erncftus obijt 130^8. Gotcin^æ.


OTTO Tarcntinusinïca* liam profeôlurus 13 67, Eis^ feldiam Moguntino oppi-

Magnus înfblcns ami-fit arcem Luneburgæ J37h dicVrfulx cæ-

———s EricusOtto cœpit i3ptf a unis 73^

gnorauit 1381.

fus I

3'7 3»

Fridericuscle-

HENRICVS

Bernardus

élusàquibulHâ

oppignorauît

ftirps Ducum

IMP. 1400, ad

Brunfuicenfibus

Luncburgenlî-

Frizlariamoc-

Aflenburg. captus

um captus à

cifus.

à Bernardo comité

Stein bergijs

ß

E îij


Lippi-


-ocr page 70-

Kl


amp;£. 7090, nor.


j,.^-WiIelmus

Vióioriofus


Henricus


,, annoartatis „

- ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ’ 4 ■ ' a'...j'jQ


Albertus quot;-'‘J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hènricais'' Wilclmus Yxoj-EIi-

obijt 1496'. r ’ ' • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ j ’ nbsp;nbsp;nbsp;; fabeth. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'


PHILIFwolEricus . Henricus.’” PVS fencati.h/êpifcop.ilt;KH-gt;. to. • © 15-4 9« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-ofnabr, , • x--’{

—/ gt;---—----—1::---

Erne»« vvoU-Phi- Albertus loannnçs zn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“


Fridericus, vxor Mar-.garîca Ric-ber^pGs,


gus^ \pus. lingâpc- tianum


pulfusàfœderc


obijt 1740, . f . .

Ericus junior ex Sidonia Fîcnrici du-


Eli abctfi vxorIoannis


junioris ducis Holfatiæ, fra.trjsFriderici lI.Da-niac regis mater u» Hbe-rarum. rjj {


rijt 15’4^, . ^5-y 7, , , Snialcaldico45'42.

, captus i5-47.hbera- cis Sax.fiha tüs 15-47, Albertum amp;nbsp;Dorothea


—inarchioncm oppu- Lotharingi-gnauit 15'5'3. 15 5 4- nihil li-obijc 15 6^ 8« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' be^orum liï^


IV E l VS Dux BrunÇ -


iUî'


Henr, Iulius Q Sigifmuru epifeopusHab .Philippus, berftadienfisóc i •


loachimus Carolus,


?quot;


Mindcnlis.. 13-t


iri'


ifii


ru.'Irin“/ ü’ar.j '


ojJ


-ocr page 71-

Il 1 L D F. s H E .1 M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^4

H1LDESHEIMENSI».™».d-cum Brunf ditionibus vndiq; cincl2c,anno 1500. potend adhuc amp;nbsp;ainplæ ac opulencæ, annum iam vicefimum modcrabatur B E RT HOLD VSj ordinc quadragefimus tcrcius, à Gunthero primo cpifcopo,pcr Ludoicum Pmm,ftadm poftCaroli patriscxceirumdnftituto. Nacusin farniJiaco. mitatusScovvcnburgenfis nobili,aLANDESBERG. in VVormftal, Heroicaanimi^corporismaicftate,amp;præftanti ingenioamp;: eloquenda, cum amore jufticiæ,pîecadsamp; üterarum coninnólo,amp;Humanitacc fingu-*ladcxccllcns. HLiic,ciim VerdenfisecdcdàeDecanusprimùm fuiffetjE^ 'pifcopi miinus Iohannes tcrtius antccelfor ipfius rehgnaïat* Dcccnnio poft, Henningus Hildefienfis, moleftiarum gubernadonisamp; fuorum per* fidiæfatur,ad vitæ priuacæqùietcm rcdîèns, Bertholdum, decpllegijSc cæcerorum ordinum conlèrifujguberhadLihspnxfecic.

Cùm autcm noua remm vcnaiium vecligalia Hildefiæ inftitucrc Bercholdus,amp;ciuibusimponere molirccui-t-eommunitas ciuium Hber-tacem fuam ab epifcopo diminui ac infringi conqucrens, eiq; tantum iuris poteftatisqueûn fc elTc pernegans,arma aduerfus epifcopumjàpro-polito non defiftcntem capit, vicinarum Saxoniæ infcrioris vrbium fcrè omnium , quæ communcm tuendx libcrtatis caufam ad fcpari:» ter pertinere iudicabant,auxilijs iuuabatur» Epilcopo vicilsim Henricus Dux Brunfvicenfis , VViIelmi filius, -èc mnid comités fuppetias ferebant. Id bellum vitra biennium protraólüm '/t.ïndeIti’â‘Bugslao Duce Pomeraniæ,,opcm fororio fuo Henrico duriter à'^^ciuitatibùscon# fœderatis àfflicto -fcrcntc,amp;âlijs interCefToribus, falua citiitàtum liber-tatc amp;nbsp;priuiîegijs, compofitum eft* Qda calamitofi belli mole leua-cu§ Bertholdus, toto deincçps gubcrnationis tempore, paccm c.oîuit,amp; feminibus caufisque omnium dilcordiarum amp;nbsp;contentionum præcifis, fubditorum acvicinorum beneuolcntiam ôc amorcm fibi promercri 0,-mnibus humanitatis , clementiæ , moderationîs amp;; juftitiæ officijs ftu-duit, amp;nbsp;pdncipaium opimapace, omnibusquc bonis ac ornaraentis ciuilibus florcntcm, moricns anno 1 roi fucccirori ER IC O Iohannis ducis Saxoniæ infcrioris filio, Magni amp;nbsp;Iohannis fratri reliquit. o

Ericusverô, cùm vix annum fediflct, amore qiuctis amp;nbsp;otij abdicate fc , amp;nbsp;ad canonicatum fuum inccclcfia Çolonienlî redire confti-V tuit» Itaque fratri IO H A N N I, duci Saxoniæ , Diœcefin Hilde* ficnfem cedit, qui initio aliquot annis in fumma tranquilJitateamp;opii-lentia,adfpirantis fortunæ vends fecundilsimis vfus eft. Poftea vc-' rô in cxtremas calamitates fe amp;totam Dioecefin, moto non neccfla-do amp;nbsp;funefto aduerfus epifcopum Mindenlèm amp;nbsp;duces Brunfvviccn-fes bello , coniccit , à quo ab Imperatore profcriptusf, amp;nbsp;omnibus fete arcibus, oppidis ac præfeétuds totius Diœcefis, fola Hildefia,Peina,

E iiij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Màfi^

-ocr page 72-

HILDES H.

Mariæberga amp;nbsp;Sturcvvaldo exceptis, priuatuseft, vt infra fuo loco belli iIJius hiftoria exponetur, in quo foci lis Epifcopi Hildefienfis, amp;: vna cum illo profcriptus HENRIC VS DVX LVNE BVRGE N S IS fuit, qui tertiæ illius familiæ Ducum Brunfvvicenfium, Cellæ ad Alleram fedem habentisprinceps crat, amp;nbsp;refpcôtu propinqui ducis Henrici Brunfvviccnfis fenioris Henricus junior vulgô appellatus eft. Is in prima pueritia,patrem Ottonem, Friderici Religion filium, amiferat, Adolc-feensgubernationi patria: pra:fcÔlus, Margaritam; Ernefti eleâoris Sa.^ xonix filiam, Friderici amp;c Iohannis cleótorum Ibrorem fibi coniugem ad« iunxitjCxquaOctoHarburgi deindehabitans,amp; Erneftus ac Francifeus fratres, qui in comitijsanni irs o^poftcalcauunculoin confeßionis Au-guftanæ exhibendæ negotio adiunxerunt,nati funt, dequibus Rio loco pluradicemus, Agnarionem eum cætcris ducibus Brunfvvicenfibus, omnibus notam fubijcimus*

’MAGNVS

--------

Albercusarchic-pifeopus Bremenfis.

Magnus inquietusôc infelix arcem Luneburgi amifit •13 71. tandem cælùs in præ-

iio cum Ottone comice Sco-'vveriburgenfi 1373*

FRIDERICVS cleduslmp.

’1400.

BERNARDVS ftirps ducum Lunc-

HENRICVS , ftirps ducum , . BrunfvvicenRum,'


ERIDERlCVSopem ferens MonafterienRbus contra Colonienfem ar-ebiepifeopum captusCo-. loniam duâus eft. 1474.


VVilelmusviclo^ riofus obijt

148 2- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;■


VVilelmus ‘ iros.


OTTO, vxor Anna NafTouîa


H E N RIC V S lunior vxor Margareta, Ernefti cleótoris Saxoniac fi-lia;obijtin exilio 15'32,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,


Henricus fc-nior 1 r 14»


ERN ESTVS vxor Sophia Hem rici Meg-ap,filia,


Trancifeus vxor Clara, Magni Lovvcnburgen-fisfilia©i749.


OTTO in Harburg,


O et O.


’Henricus lunior


Francifeus Hen- VVIL- Clara,vxorBugs-Octo* ricus. EL- laiPomerant

IVLIVS,

’MVS

-ocr page 73-

HILDES H.‘

M V svxor Dorothea, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

Chriftiani Daniæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Henricus lu-

regis filia x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liusamp;c.

—--f'-------------------------------

Ç,rneftus nbsp;Chriftia- Auguftus frideri- nbsp;Magnus Georgius Joannes.

3i. Dec. nbsp;nbsp;nus 19. nbsp;ig.Nov.A. cus^ig. nbsp;30. Aug. nbsp;17. Feb, nbsp;nbsp;23, Jun,

A.ij-6-4. nbsp;nbsp;Nov,An. nbsp;nbsp;17er8» nbsp;nbsp;Aug,An. A.ij^, nbsp;nbsp;A.irsa* nbsp;A, 1733.

iröc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15'74.

Continua Luneburgenfi Ducatui ad Alleram eft Diœcefîs VER-'j DENS IS,quam inter primas,in Saxonia,per Caroium magnum ad Alleræôc Vifurgisconfluentem fundatam ; anno 1700 vna cum Hildefi-enfi rexit BERT HOLD VS à Landesbergj quadragefimus feptimus à S. S V1B E RT O Anglo, primo epifcopo, cuius inter Diuos rclati mc-moriam-, anniuerfariofeftoCaicndis Martij Verdenfescelebrant. BER-T HO LD VS cùm anno 1470, pic, Iàpicnter,iuftc amp;nbsp;féliciter regere Verdenfem ecclefiam,ab antecefforelobanne HI. ipfitraditam cœpif. fct : deccnnio poft , propter eximiam virtutis induftriac, humanitatis prudcntiaclaudcm,abHiidciienfi ctiam collegioexpetitus, ^amplarilli ac potcnti eo tenipore Diceccli gubernandæ præfeCtus eft. Dcfunóto au.« tem in arccRodenburga ,annoChrifti 1702.. C H RIS TOP H O Iv VS Dux Brunfvvicenfis, Henrici Icnioris filius, vix pueritiæ annos egreftiis, acollegio (ubftitutus eft,cùm biennio ante Bremenfis archicpifcopus, cundem Chriftophorum libiadiutoremôcfuccelforem delcgiftet.

BREMENS!autem Ecclefiæ,per Carolum Ma* gnum anno Chrifti 738. fundatx,primus cpifcopusS. VVillehadus An-glus; poftea per Ludouicum Germaniæ regem anno Chrifti 870. vnitæ earn Metropoli Hamburgenfi, primus archiepifcopus S. A NS G A RI-VS præfeclns cft,àquoordinctricefimusnonus fuitannoChrifti 170o. lOANNES RODIVS ex tenui familia nobili diœccfis Brcmen-fisnatus, ÔC, in aula Romana lub Alex. VI, aliquot annos verfatus vir prudens,modcratusamp;;opulcntus,ccclcfiæ pratpofitus. Cum enim antccclfor illins HENRIC VS comes Svvartzburgenfis,ante3o.annos ad Monafterienfis ctiam Dicccefis,potcntiaamp;;opibuslongeBrcmenfian. ^tccellentis,gubcrnationcm cuediis; illic potifsim dm, rebus fuis inBre* menfi Dicecefi plane negledis , commorarctur , amp;nbsp;aliquot obfidioni-bus arcis Delmcnhorftanæ , ex qua Gerhardus comesOldenburgicusla-trocinia afsiduè in-vicinarum ciuitatum incrcatores cxerccbat (quam tandem anno Chrifti 1432, Bremcnfi nobilitate amp;nbsp;ciuibus à bel-lo abftinentibus , folius Monafterienfis Diœccfis auxilio expugna-uit. ) fruftra fufeeptis,magnum aes alienum eflet conflatum opulcnto

-ocr page 74-

' BREMEN.

amp; quictis amante epifcopo opus eflc Collegium iudicabat, qui amp;nbsp;ædificia domuum archiepilcopi, palsim collapla, reficcret,óc oppignorata alijs prædiaære fuo liberarec, ac ne deincepsære alieno onerarcncur,fmgalitate lua moderandis aulicæ Oeconomiæ fumptibus prouiderec. Sed res ipfa oftendic verum efle , quod in LL^ fuis Plato inquit : Quemadmodû boucs no à bobus,ncc eapræ â capris rcguntur,led à præilanciore natura,videlicet ab hominibus : fie Humana natura infirmior cft, quàm vt fe ipfam regere pofsit»QuareDeuspræfecic politijs,nô vulgares homines,rcdlt;prçftantius.amp; diuinius quodda genus ,Heroas videlicet, qui cûm babeant prolperos fuc-ceflus,nobis quoq,imperia eorum grata amp;c Facilia funt»Hi ita curant nos,vt paccm,pudorem,Jibertatcm conferuent* Nam amp;nbsp;in ipfb collegio,canonici quidâ illuftrioribus familijs ortiJoannesDuxSaxoniæ Lavvenburgicus,amp; Otto cornes Aldenburgcn fis amp;nbsp;alij hominem picbejum fibianteferri dole-bant; Senobilitasaevrbes Diœcefanæ archiepifeopum humiliori genere ortum videbantur fallidire. Bremenfis certé Rcspublica^ priulquam fi-delitatisiuramentum præftaret,talcs archiepilcopo conditioncs præfcri-pfit ac obtinuit,vt,pr»Teter titulum Principis,parùm fibi in earn politicæ lu-risdiôtionisautimperij vendicare polîet.

Reeufantibus poftea Frifijs ad Vifurgis ofiium habitantibus,archie-pifcoporecenseleélo, fubiedionem debitam præftarc; amp;vicinis princi« pibus Magno duce Saxoniæ, ôc loanne comité Aldenburgen fi,vlci Ici ne-gledosin clcólionc fratres cupientibus, amp;nbsp;occafionem amplificandarum ditionum fuarum oblatam fibi iudicantibus : Ideoqiîehoc Stadiam, illo VVurfàtiam Hadelariæ fuæ vicinam inuadentc : Archiepifeopus à fua nobilitate, cum Magno Saxoniæ duce colludente fpretus ac defertus,au-xilia Bremenfis amp;nbsp;Hamburgenfis Reipublicæ,cuius vtriufque intercrat, VifiirgnT»amp; Mare vicinum nauigationibus fuis relinqui liberum, fibiad-iungir, Quibus coniunéHs, Magno Saxoniæ duci bellum indicunt, amp;c Hadelariam ipfiereptam inter fe partiuntur* Irritatus amifsione huius prouinciæ Magnus, vicinorum Principum auxilio implorato,îcgioncm illam militum , quam Guardiam turn dixere, quæin Eelgico multis an-nis Maximiliano régi feruierat amp;nbsp;bicnnio ante lohanni Daniæ relt;n Sve-clamfubiugarat, ideo^; fortifiima lt;Sc inuiôlahabebatur ,condûxit,cuius gduenientis terrorefoio Hadelariam rccuperauit,à VVurfatis verô,qui nec archiepifeopo fuo necSaxoniæduci parère, fed Ditmarforum exem-plo libertatem fuam tueri conabantur, repulfus eil. Con fiernatus igi-tur Archiepifeopus, ôc àfuæ Diœcclcos ordinibus pîerifquedelertus, vt tueri le amp;nbsp;eeelefiam Bremenfcm poiret,exeunte anno 149, C H Ri S TO-PHORV M ducem Brunivicenfem, Henrici fenioris filium VVilelmi nepotem , Henrici junioris, qui noftra ætatc inter varias fortunæ vices diutilsimè ducatum Brunlviccnlem gubcrnauit, fratrem, 14. annorum adolefcentem delegit, cuius pâtre bellum ad dcfenlîonera Bremenfis Db œcefeos Guardiam inde depellendam expediente: îoannesDaniærex cùmfratreFriderico, HolfaciæDuce, Ditmarfasà multisfeculis rebellant

tes

-ocr page 75-

BREMEN, tes fubijcerc ducutn Holfàciæ imperio cupiens, legioncm ilkm,cuius ope Sueciam biennioantedomLierat,ex DiœcefiBremenfi in Holfàtiam cuo-cat, quæ in Ditmarfos profeóla cum magna nobilitatis Holfatiæ parte, â rufiicis Ditmarfis crudcliter óc milcrabiliter cæfà amp;deleta eft menie Fe, bruario anni i y o o, quod in Panitc Chronico «•erifahimm.. nbsp;nbsp;Triennio

poft in Bremenlcm ctiam Diœcefin, Raimundus Cardinalis venir, ab A-lexandro Pontificein Germaniam legatus,vtcompofitisrcgumacprinci, pum difsidijs, amp;: pacatis prouincijs,vnanimi confenfu bcllumaduerlus Tu teas fulcipi fiiaderet,amp; proraulgatis indulgentijs fiimptus bello necefi farios coaceruaret* Huie Miflam, vt folcbat, publice fub dio facienti, Princeps Chriftophorus coadiutor, fubdiaconiloco miniftrat»

Cùmautem loannesarchicpifcopus anno i yii. exbac vita diFceftifilet : Chriftophorus dux Brunfvicenfis Iblus gubernare archiepifeopa-tum cœpit,amp; initio omnibus,propter natalium lplendorcm,amp;: Heroicam cxcelfi corporis amp;nbsp;oris dignitatem grams amp;nbsp;cams, fequentibus vero cem-poribus, animielatione,amp;liberi imperij in collegia facerdomrnamp;omnes ordines excrcendi ctipiditate, fubditorum animos alienans, amp;nbsp;confiiijs malelanis acremerarijs,0lt;. machinationibuseuentuluduofis in extremas miferias fe fuosq; conijeiens, plerifqueodiolus inuifus. Harum cala-mitamm,quæ fub iiliusimperio vtramque DioeccfinBremcnfemamp; Ver, denfem, forte non tarn epiicopi fiolius culpa, qudm fatali temporum ma ■ hgnitateoppreirerunt, fcriem fiioloco exponemus.

In oriencali Albis ripa, ad Dcimcnoi oftium, Duces Saxoniac vetc-i'es,in L A vVENBVRgcnh arce, lupra oppidum Albi fere incLimbcns,edi, ta amp;nbsp;eminente, Cedes habent. Qui ex nobilißima ftirpe, amp;nbsp;laudatilsi-moHeroe, Bernardo Vrfo (Alberti Vrfifilio, Magni,poftremi ex Bil-lingae familia Duels, pronepote)cui Fridericus Barbarofla, vt ditiones profcripti à le Henrici Leonis aliquas, fic etiam titulum Ducum Saxoniæ, Angariæ,amp;: VVeftphaliæ, integrum attribuit; continua amp;nbsp;nufquamin-terrupta ferie progeniti funt: agnati fuperiorumSaxoniæEledorum qui VVittebergæ ad Albim olim præfucrunt, proximi» Sed priorc familia fuperioris Saxoniæ ducum Eleôtorum, anno 142,3. Alberti HI* obitu cxtinóta: Imperator Sigifmundus,agnato Alberti proximo , ER ICO duce Saxoniæ Lavvenburgenfi : vcl quod feudum legitimo tempore fi-bi conferri non petiuiflet vcl alijs de caufispræterito : Fridericum Mifniæ Marchionern,quem propter induftriam, virtutem,fidem amp;nbsp;bclla pro dû gnitate Imperij amp;nbsp;Impcratoris contra Boëmos amp;nbsp;alios fidelitcrgefta ama-batjEledtorum Saxoniæ dignitate amp;nbsp;ditione ornauit. Sic agnati duces, Lovvenburgi Icdem habentes veterem trium diftindarum gentium Sa« xoniæ, Angariæ amp;nbsp;VVeftphaliæ titulum retincntcs,priftinis ad Inferio, res Albis in Oceanum propcrantis ripas, ditionibus fuis, content!, dein-ceps vixerunt.

Prin-

-ocr page 76-

BREMEN.

Princcpsautcmhuiusfamiliæ Ducum Saxoniæ anno Chrifti i yoo. fuitMAGN VS, Iohannis amp;nbsp;Dorothea , Friderico Ihcleólore Brande-burgenfî natæfiliusiABernardi amp;nbsp;Adclhcidis Pomeranicæ nepos: Ericiâ Sigifrnundolmpcraüorcprærcrincxfratreproncpos: acrisingenij Se ani-nii princeps ,’q,ucm anno lubilzum proximè præcedcnte, Hadclariam à Bremcnfiarchiepilcopoloannc, qucmfratri fuoin eleôtione prælatum cIFc dolebat, occupatam : imploratis omnium vicinorum principum au,« xilijs,amp; foloterrore Icgionis militum ex BeJgico cuocatæ, recepifle dixi-mus.

/ALBERTVS Vrfusobijt 11 si,

Bernardus Vrfus,'DuxSaxoniæ,pulfo Henrico Leone, à FridericoBarbarolfafadus,obijt uix.

Henricus ftirps Principum An-haldinorum«.

i

Albertus fDuxSaxoniæ militauit fri# dcrico Ih Impjn Palæftina amp;nbsp;Ægypto, obijt 11GojVxorHelenafiliaOttonis ducis Brunf fundauit cœnobium Francife. VVittebergæ © 12,73.

lOANNES L Dux Saxoniæ in Lavvenburg.


ALBertus IfDux Saxoniæ Vxor Agnes filia Rodolphi


Iohannes 11.

Rodolphvs fenior obijt 135-^. Vxor lutta filia Ottonis Lon-gi march.'Brand.


Ericus I,


loan nés,


Z7“—:—TT* 7quot;quot;quot;,' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

RodolphusII. Wen- Otto Dux nbsp;nbsp;nbsp;quot;*quot;“77

fundatorCoh ccslaus Saxon.Vx- *


Albertus.


Albertus,


legij omniû •' lànélorum vvittebergæ


1383


,----, I

Rodolphuslll, Albcr- ^Vlbcrtus


orMech#

tildis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;___

elmiLun. eHcus 1111. BERNAK- Albertus

‘amp;c,nlia à Sigifinun- Dvs ffiiAlt;7A.


ODijt 141P, tus Vltl-vxor Bar# nuisvvit-,


gnicenfis. obijt 14x3.


Barbara nupta loan-ni marchioni Brand, Fridcricil.clc-dor, filio.


Magno 1371.


uu iu?p. in coiia# I tione EIcôlo.Sax. loannes.

præteritus €

) circa

1430*

t

y--------—

--/V

-----------------------\


nafter; Francifciis. desheim.


Henricus ar- Ma- Franfci- Mau- Fride-chiepilcopus gnus, feus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ritius. ricus

Bremenfis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chor.ep.CoI.

Coniunx


-ocr page 77-

BREMEN.

Coniunx Magni Saxoniæducis erat Catharina, Henrîîî /tnjbrjs du-cis Bruni vvicenfis amp;nbsp;Catharinæ Pomcranicæ,Bugslai X. fororis -, filia, ex qua fufeeptosliberos,Francifcumamp;lbrores, etfi tenuesopes Ä: varieac. cifosä vicinis auitæ ditionis fines pofsidebat: tarnen honeftißimis con-iugijs poftea elocauit: Dorothcam maximam natu,Chriftiano tertio, Daniæ amp;nbsp;Noruegiæ amp;:c. régi pio,fapicnci, forti «Sefelici: exquaFridc-ricus fecundus rex natus cft* Catharinam,Gufi;auo Succorum amp;nbsp;Go-thorum regi, quæ Ericuin XIIII. regem genuit ; Claram, Francifco Duci Luneburgenfi, Henrici filio,Sophiam, Antonio comiti Oldebur^ genfium nobililsimo, óc Vrfulam Henrico Duci Megapolitano feni tandem nuptam,

EPISCOPI ledem in oppido DucisSaxoniæ R AC EB VRG?^ temporibus Henrici 1111. Imp^ Albertus Bremen fis archicpilcopus pri-nnim inftituit, loci fitu amœnilsimo. nbsp;nbsp;Totum enim oppidum,colli vn-

diquaque circumfluo, veluc infulæ,incumbit, quamædificijstotamfere occupât. Ripje exteriores lacus feu maris oppidum alluentis collibus editisamp; fyluis ameenifsimis veibcælunt. Inlulæ verô,ad boreale latus oppidi,Templum cathédrale amp;Canonicorum ædes infiftunt. Auftrum verfus Arx Principis, frequentibus ædificijsornata,amp; aggeribus, mûris ac vallis munira amp;aquis vndique cincta, oppidoadiacet,qua ibia par-te y cifijs aut cquo veclis per pontem aditus in oppidum patet. In hoc «ppido,federn epifcopi, crebiis Henetorum incurfionibus planéextin-ólam amp;nbsp;deictam, Henricus Leo poftea inftaurauit. Qtiam annoiy-o o. IO ANNES ex familia nobili Parkentina ortus regebat, quem paulo ante Magnus dux Megapolitanus,collegium ccclefiæDiui lacobiRofto-chij aducriantc ciuium commiinitate, erigeremoliens,Romamlecum duxerat vtPontificij mandati executor elfet. Erathicloannes,ordb nc vicelimus fextus, ab Euermodo, ex Magdeburgenfi Eccicfia, per Henricum Leonern ad primam Ecclefiae illius, penitusper Henetosva-ftatac renouationem, euoeato, qui Præmonftratenfemordinem,cui lub Norberto Burgundo, Magdeburgenfi archiepifeopo aftueucrat, Race, burgi etiam intef fratres collegas inftituit. Qui hoc tempore primümgt; fubioannc, aflenfu principis Magni, autoritäre cancellarij fui Henrici Bcrgmejcri pcrfuafi,amp; pontificiadifpenfatione. Canonici fecularesfa^ lt;fti funt. Id publico quodam fcripto, Magnus dux Saxoniæ poftea aduerfus epifeopum Henricum,qui anno 15-io.IoannifticcclFcrat, exponit. Henricus enim humili loco Hamburgi ortus, fola virtutisamp; induftriæ commendatione , per omnes Icribarum gradus, ad Cancellarij munus apud Magnum,amp; inde ad cpifcopiamp;principisImpcrij fafti-gium eucótus: grauem aduerfus ducem Magnum adionem ( obfacer-' dotem quendam,vt in aólis narrabatur,ad araminterfeâ:um,amp;bona Collcgio Raceburgenfi aderapta) in curia Romana amp;nbsp;Imperiali infti-tuft,acvtducisMagni excommunicati ditiones , interdido,amp; profcri-ptioni Imperiali fubijeerentur, impctrauit. De qua epifcopi Ôc Cano^ F nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nico-

-ocr page 78-

f

L V B E Q

nïcofuiYi fuorum iniuria, graiiifsimè ad vicinos Principesquot;, libelïo publice edito, dux Magnus conquerifur,ac,ne illorum petulanriæ libidini in

lt; -cxccutionccxtoitæferuiantjdiligenciEimcorac,

LVB.ECENS IS ECCLES.zE.quæ 'Raceburgenfiproxima eft, prima fedes ab Occonedmp confbcuca fuit in VVagriæ vrbe Aldenburga, cui Vandalicas genres fibi tribucarias, àSlefnuico vfquc ad Panim fl,circa annum Chrifti o. inirio fubiecerat: præfcôto primo epifeopo Marco, â quo diiodccimiis GEROLD VS, VViceIinifucccflbr,abHenricoLeoneSaxoniædLîccexconegioÆgidia-.noBrunfvigæ dclcâus,amp;; LVBECAxM , vbi Bafllicam Cathedralem magnificam Hen riens condiderat, translarus cft, HuicannoCnrifli u-ooi viceflmusquartus ordinc fuecefsic quot;Eh eod o r j c v s Arndes Hamburgenfis, dequo memorabiJe nihil reperio, nifi quod Fr ider sco Hol-•làciæ duci, feudum Ducatus Holfàciar, folcimi riru Kiloniæ in foro im-perij nomine contulit.

Erat hic Fridericus Holfatiæ Dux,Ioannis Dania? régis (cuius filio •Chriftierno poftcain regno fuccefsit) frater; fibusChriflianiprimi Da-niacregis ex familia comicumAldenburs;enfium antiquilsima a{iùmpci,ad quem,fororis Adolphi,poftr€mi excomirum Scovvcnburgenfiiim ftirpe, DucisSJeEviccnfisamp;Hollatia? comitis filium, anunculiobitu, deprocc-rumeledionc, regiones iliac perucncrunc A. C. 140' o*

Paruit aurcm ab co tempore, quo Chriftiana religio in has terras in-uedtaeft, H O LS ATIA leu Nordalbingia, ( vt in hiflorijs nominatur ) primumCarolo magno, ôc filio ipfiusLudoico Pio, qui archiepilcopum Hollatiac cacterarumque gentium feptentrionalium Hamburgaeinftituit 'peg* S. ANSG A RI V M.à quo feptimus fuit Ada i-gagus Cancellarius Ot-tonisljmp. à quo Imp, HERmannusBillingus,antiquavirtureamp; fideno-EilisjDux Saxoniæ infcrioris,creatus,Holfatiam quoq; imperio fuotenuir, j j J nbsp;nbsp;nbsp;cuius Familia in abnepote Magno cxtincI:a,Locharius dux Saxonia? Adou

phumcomitem Scovvenburgenfem Hollatiac Gubcrnatoremconftituit.

Adolphi poficri Hollatiactreeentos quadragintaquatuor annos hac lerie præfucrunt.

Ado Lphus deSalinglcue,comes Scavvenburgenfis, à Conrado 11. ! Imp.defignatusincomitijsMindcnfibusannoChrifti 1030.

r

Kdolpylns I.comes Scavvenburgenfis,à Lothario Saxone Imp. poftBiliingorum ftirpcm extinólam, Co ME s H o ls at 1 aEjA.C. 11 ir. creatus,obijtii3 k

i - Adolphvs IfHeroicavirtute amp;nbsp;fortitudinc princepSjVVagriam Henetisopprefsis Holfatiacconiunxit: vrbem Lubccam ad Stepenifæamp; Draui confluentem condcrc cœpit 114 3,Segebcrgam Ôc Vtinura reflaura-uit.tandem à Vandalis ad Deminum cæfus,Mindac fcpultus eft, 11 c 4.

(t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ado l-

-ocr page 79-

AdolphvsIILFundatorcœnobij Reinfeldcn,pulfusab Henrico Leone, co^; profcripto reftitutus, cornes expeditionis Fridefici Bar^ bar. in Palæftinam 1185- tandem âVValdcmaro Daniæ rege captus, ci^î refignatoiure fuo in Hol(àcia,dimiflus obijt fenex in patria cxul iz 32^.

A d 0 l p h VS un, reuocatus in Holfàtiam,VVaIdemarum II* regem Daniæ ad Bornhouede 122.7. deuicirjn Liuonia mL Jitauit tandem monachus Francifeanus obijt 12 c r.

Gerardus L cornes HolJatia: amp;Stormariac, fundatorcœ, nobij itzenboe

Henricus L cornes Holfatiîe.

loannes ftirps Dominorum VVagriæ*

Gerardus IL

ccecus

Gerardus ma-gnusàDit- • ' marlis viôtus

13 22»© 13 4 c*»

Adolphus ftirps corn. Schouem burgen fium.

Gerardus Stormarix, in cuius ncpotclo-annelinea defijr.


HENRIC VS fer, reus in Anglia amp;: ali-' bi militauit^ i3-.8i.


Nicolaus condi-dit Arensbek.

I 3 P s. © l 40 O.


loannes/-'“ ''


GERARDVS primus ’n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;slcfvvicenfis,à Mar

garetha Daniæ regina créa-.“‘tus» périjt in Ditmàrfia .

1A0A. i- ~


Albert tus.


Henricus cpilcopus ;

Ofnab.


lU

*4

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.IU_?

- . là

Henricus

Gerardus;.

’’.xADOLPHVS Hedvvigis

i

{ i -

lllb^'in

vxor An- .

poftremus dux nbsp;nbsp;nbsp;nuptaTHE-

obfidio-

na Baden-

- Slevvici amp;c Holfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;odorico co,

ne Flens-

fis © 1433.

comes, vocatus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;miti Alden-

burgi pé-

ad regnum Da- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;burgenfi.

rijti 1427»

niæ 144 p» Ibro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

'1

ris filium Sena- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Christ i a-

(

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ .;\i

toribus commen- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N v s I. rex

. - G J

. ■ ■- -

9

L -i‘ ■'

r/dauit,©4»Decemb, nbsp;nbsp;nbsp;Daniæ.

' S- ' - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

anno i4y'p- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' 1

i

-f. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..... ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- k

'y, i . . ‘ »

I , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ' X î

' ' :

'' J' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;1. Fridericus

loannes

rnr' ‘ ic» î ; Holfàtiæ,

rex Da,

: : ; ■ ■■= nr? ’ ■

niæ.’ft

. . À

■ îL.s r-i’ f ;■gt;

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V .’ ; .

' “ F if

quot; Cûm


-ocr page 80-

L V ß £ Cl

Cûm verô Adolphvs,Dux Slefuuiccnfis poftr'emus, îiberisca-ïens,poft Chriftophürum Daniæregem,àfènatu regni vocatus, amp;ætâcis ‘cxcùfatione vftis îororis fiiæ filium ,C H RI S TIA N V M comitem Ab deburgenferajHcroica animi amp;nbsp;corporis maieftate ornatuLn,ad regni Da • iiicicoronam fua commendationceuexiftcc.: læpècura Nobibcace amp;nbsp;cæ-terisordinibus Hollàtiæcgit, vt fcviuo,Chriftianum Dani.r regem,ad quem ducatusSlcfiniiccnfis vckit ad dominum feudi alioquiu pet uencu-Tus erat ; Holïatiæ cciam Dominum reciperent ; idqj fe faduros elîèjlitcris Iblennibus, feviuoteftificarentur. Dilsidebar autem Nobilitas in diD asdiftrada_fad:iônes. Henningus Poggcuuifcbcumlùis,ad Scovven-burgenfescomités, velutproximosmalculæ ftirpisagnatQ?, aclegitimos feumhæredcs,inclinabat. namamp;prædiumBarmftede, «^uod Pinnlt;;ber-genfis præfcduræ feudum cft, amp;nbsp;aliquot alias arces prxdiacomitum Scovvenb, oppignorata tenebat, quibus fubcomitum tenuiornm laipe-rio diutius forte frui fe polie exiftimabat: Quæ Rex .pottntior amp;nbsp;ditior dtô redempturus videbatur, Sed fundamentum petitionis Schovven-burgcnfiiim, non agnatio folùm erat,quod fexto gradu à communi flipi» ce diftarents -vcrùm ctiam paóla bæreditaria, poft Adolpbi Wagrâ^E Domini poftremi obituminter agnatos,Nicolaum comitem Hollarix, amp;nbsp;ex fracrenepoteSjGerardum ducemSlefvviccnlem Albertum ac Hcnricum fratres,Henrici ferrei ftlios,ab vnâ :amp; Ottonem feomitem Scbovvenbur-genlcm, dcAdophum ac VVileImumipftusfilios,ab altera parte-, anno ebrifti î 3 lt;? p. irrita ; in quibus Ottoni amp;nbsp;ipfius fiiijs,non folüm omnia,quæ in amp;nbsp;circa vrbem Hamburgam habebant, amp;nbsp;Inful« in Albi vicino,*amp;Bil-læ pratum, amp;Nilandiam ad Albim, amp;nbsp;curiam Adolpbi VVagrij,cregione cœmiterij D.Iacohiin vrbeHamburga,amp;8ooo.marcarum attribuunt Hol-lati : verùm ctiam fede hæredes , ad mutuara vnionem amp;nbsp;defenfionem ac fuccelsionem in fins ditionibus,dcbonafeudalia,finealiorumconfcnlù non alienanda amp;c. obligabant.

Econtra Ranzouij cum fuis, Cbriftiarii regis partes fecuti fupt, Cùm cnim ducatus Slefuuicenlis alioquin ad regem rccideret: amp;c Chriftianus,ni-E Iponte aftentirentur Hollati,bcllobaud dubiè petitionem ftiam pcrfecu-turus eftct:irabecilliores fe iudicabant, qiiàm vt bcJli illius mole foli fufti-nere poftent. Cûm autem Deliberationibus bis adbuc pendentibus,AdoI-pbus die 4.Deccmb,anno 15-79. ex bac vita decederet : Prækdi,arces præci^ puas de oppida præfidijs munita,neutri cedunt,priulqua de rc tota intégré conucniflent.TandéArnoIdus£pifcopusLubccenfis, fubdeîegatu^ feudi-Holïatiæ Dominus,conuocatisin oppidum Oldesloam partibus,amp;-?^diun# dis vicinarû vrbium Lubecæ amp;c Hamburgi-legatis,ita litem diremit,vt Otto cornes Sçovvenburgxum videret alioquin Régi ducatû Sîefuuicenfem, amp;,ratione maternç bæreditatis,omnia-lt;îæcera Adolpbi bona mobilia,de rc-Jiquaiplî oppignorata,velab,eo empta dfbcri,amp;vires fuas regijs inferiores elïè :Ius fufi 41* millibusaurcorüRégi venderet, Rex Epifcopis,prælatis, nobilitati amp;nbsp;cæteris DucatusbIefuuiccnfts dcHolfatiç inco!is,lblennibusli-tcfisjiuca depriuilegia antiqüa conftrmaret,ac inter cçtera promitterct.NuI lum'fe bellum vnquâmoturûabfq; communi ordinum vtriufq; prouinciæ conftlio.Quotânisfionuentû Nobilitatis babebit in HollàtiaBornbouedç :

-ocr page 81-

s L E s VV I C.

in Slefnuîcenfi ducatu Vrnchoued« vbi Nobilitatis amp;nbsp;communes prouin-ciarum caulæ communi confiliotradentur. Feuda amp;nbsp;beneficia,tarn ec-clefiaftica quam politica, folisincolis, ncc vlliscxteris, folo Cancellario amp;. Icribis exccptis, conferee. Prædoncs amp;nbsp;alios,qui incendijs vel rapinis grafianturjlegum prouinciæpœnis fubijeiet. Damna,quas incolisapræ-feclismilicum regijsinferentur, rexcompenlabit. Nullos præfedos ar^ cibus fuis Rex præficiec, aut remouebit, abfq; confilio prouincialium confiliariorum. Rex abfens, Epifcopum Slefiiuicenlem amp;Lubcccn-fern amp;quinos ex ducatu Slefuuici amp;Hollatiadelcélósconftituet vicarios. Nec coniugi fuæ, nec vllis exteris aut Incolis vllabona donabit aut obliga-bit,Tiifi de confilio fenatorum prouinciæ* Nullam monetam aut mo-netæ pretium ftatuct aliud quam Lubecæ amp;nbsp;Hamburg! vfitatum eft. Si Rex illiufue pofteri vnum tantum filium fuperftitem ; qui Rex Daniæ cf-Jet, relinquercnt: tum in arbitrioincolarum Holfatias amp;nbsp;Slefuuic^pofiji tum,amp; liberum erit,illum ducem Sles : amp;nbsp;comitem Holfàtiæ eligere* Ele-«ftusomnes articulosamp;Priuilegia,à Chriftiano data amp;nbsp;confirmata,ipfe etiam de nouo confirmare, augere amp;nbsp;iure iurando fancire debebit. Qiiod fi recufaret, alium ex proximis illius agnatis Dominum defignabunt, Hos articulosK-iloniæliteris compræbenfos, Pridic Palmarum , anno i 46'0, Rex Ch riftianus pro fe ac fucccfl'oribus fuis obfignauit, Poftea digni täte noua, comitatus Holfatiæ Stormariæ amp;nbsp;Ditmarfiæ à Friderico III, Imp^ augcri,amp;Dvc AT vs tituloinfignis, annoChrifti i474.eurauit. Huius

Chriftiani, ex Friderico filio nepotes fùnt,HoIlâtisc duccs,[oannes fc-nior amp;nbsp;Adolphus,qui noftra memoria,partitos in minores portionescum Daniæ rege Chriftiano 111, fratre natumaximo, Ducatusillos

tenuerunt»

WESTPHALIA,

In veteri Saxonum colonia ab occidentali quot;Vifurgis ripa vfque ad Rhclt; num pertinente, quant VVeftphalicusorbis,in regionum Germaniæhis temporibus vfitata diftributione compleâitur j Ecclefiaftici Principes , feu epifeopi, amp;nbsp;aliquot comités, vfque ad Lippiam fl, vbi ducis Cliuiæ amp;nbsp;Marcæ ditiones incipiunt, præcipuè his temporibus regnant, ac proxima Vifurgi,ad Saxoniæ inferioris DucatusBrunfvvicenfis limites, eft Min-densis diœcefis, cui anno 1700, Henricvs princeps pius,integer, modeftus ae innocens, iam viginti duosannos præfuerat ordine quinqua-gelimusprimus abHerimbertoprimoepifeopo,quem VVittikindusSa^ xonum rex, à Carolo magno ad C h r 1 s t i feruatoris noftri agnitionem amp;fidem addu(ftus,in hochæreditarij Ducatus Angariæfui oppido ad Vi-furgin, collcgio ccclefiæ fundato præfecit,

T iij Erat

-ocr page 82-

VV E s T P H A L I A.

Erataütcm Henricus,cxilluftrifamiliacomitumi Sc a vvenbvrg ■procreatusjquæinHoifàtia,amp;vicinia Mindæ,inter Vifurginamp; Lcinam fluuioSjantiquasamp;amplaspoHeßioncs amp;quorundam principum ditio-nibusnon inferiores, tenet.amp; folius Imperatoris beneficium immediate recognofcit,amp;multos vicinisepifeoporum diœccfibusPrincipes,ac in his Eleâ:orcs Imperij aliquot, amp;nbsp;alios virtute ac fortitudine przftantes, amp;nbsp;pa^« triæ falutares gubernatores progenuit. Seriem igitur præcipuorum luiius familiæ procerum, qui proximis ducentis annis vixerunt, hoc loco intexam. Superiores cnim in veterum Hollatiæ comitum fèrie paulo ante recenfui.

ADOLPHVS Vh comesSchoumburgenfis, Gerardi Ihcœci filius, Gerardi I. comitis Hol-fatiæ amp;nbsp;Stormariæ nepos, Adolphi 111 h Hollatiæ comitis pronepos.

~ .V^AdoIphus V11*

--v------------------------------------------

Adolphus VII I. OTTO Gerardus epi fco-perijt in itinerc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pusMindenfis.

ad terram landam r“------—-----—--

Adolphus IX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VVilelmus»

OTTO, qui mortuo Adolpho comité Holfatiæpoftremo,regi Daniæ Chriftia:« nocam eeßitanno Chrifti i4lt;gt; o. oclo filioshabiiit, exquibus

------—------

HENKICVS, cpifeopusMin-denfis, anno Chrifti 1478. vfque ij'o4.

Erneftus, 'cpilcopus Hildes.

Anto- nbsp;nbsp;IO ANNES

nius» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex Corda Gem^

men 11, quæ quinquagena-ria pepcrit, folus fa-miliam propagauit.

IO DO CVS PiusSc

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex Maria,forore VVilclmi n

NalTaenlis decern filios fulcepit : i ex quibus

r-•quot; '■ quot;nbsp;quot;nbsp;........................

OTTO, epifeopus Hil-defienfis anno 15-3eleótus Vsó'.refignauit, pater præ- • fentium cornitum.

___JC__■ nbsp;nbsp;_______________________

Adolphus archi-epifcopus'amp;cle-(Sor Colonien-fis I r 4 7,

Antonius ar-chiepifeopus amp;nbsp;elcdor Co-lonienfisi^jcr,-

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...............................

Hermannus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A D O L P H V S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Antonius

epifeopus Min- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gener lulii Brunfvvic. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dccanus

äenfis fuit.

Colonien us.

Primæ

-ocr page 83-

WESTPHAL I A- _ '

Primi vcrô amp;nbsp;antiquißimxin vctcri Saxonia Cathcdralis Ecclefiæ OSNABRV GENSIS EpifcopusannoChrifti iroo^ fuit CONRA-DVS comesa R i tberg quadragcfimusprimus a S. VVihone ; primo epilcopo, Frifio; cui Carolus magnusannoChrifti 7'7C^ infpedionem collegij amp;: fcholarum, quas Latinas amp;Græcas perpccuô Icruari in collegio voluit,commcndarat. Ctimautcm nobililsimæamp;antiquiEimæ huius comitLim Ritbcrncnfium familiæ,ad AmafisflTontcs federn habentis, pofteritas mafcula, noftris temporibus, in loanne, Ottonis filio, Ioannis fratrisConradiepilcopi Ofnabrugenlisnepote, prorfus extindta fit:No-minaamp; feriem proximorum Ritbergenfinm comitum , vfque ad hunc Conradumilliusnepotem,adferibam,amp;MARGARITÆ fororis Conradi huius epifcopi Ofnabrugenfis nomen inferam, quæFriderico Duci Brunfvvicenfi, Wilelmi Vi^oriofi filio nupta , infigni virtute amp;nbsp;pietatis rcligiolæ ftudio fuit, cui fermonem dc facramento Pçenitcntiæ Lutherusannoi71 dicauit,quiTomo Vll.operum ipfius Witteber-gæ editorum Gcrmanico Pag» ^Jnlèrtuscft.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

CONRADYS

Conradus

CONRADYS epifcopus Ofiia-brugcnfisamp;s Mo-natl :


Hero Ommcke Fri-


lia Gerardi comitis Oldeburgcnfis


loannesopem Ferens Hildesheimenfibus, ab Flenrico Duce Brunfvvicenfi 14 s r« capeuseft^Yxor Mar. gareta,Bernardi Lip-pienfis filia, Simonis foror.


Margarita nupta, Frij« derico Duci Brunf Henrici feniorispa~ truo.


/y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■’’ ' -. — „ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;....1 ■

Baldafar,Dominus Anna Domi.


in Elensamp;vvitmund nain ESENS, | filiuslo- | ab EnnoneFrifiæco foror Bal- j annis |


■Anna com L tilTadcSEiN,


mite eicólus,per Ca- dafari rolum Ducem Gcldriac rcftituitur,Gcfsit bellum cum Bremenfibus dc


I O A N N E S poftremus ® captiuus IS'6'4.


Otto in ca-ftris adMd tas irr 2, perijt»


Armgard, primum Erico Hoienfi nupta deinde Simoni comiti Lippicnfi,qui per earn comes Ritbergenfis faólus eft.

YYalpurg vxor Ennonis filij E-zardi comitis Frifiæ Oricntalis,Domini in Elens»

F nti

MO-

-ocr page 84-

* nbsp;nbsp;nbsp;• M o N A s T E.

MONASTERIENSIS

fisprincipacutT),omnium in tota VVeftphalia amplifsimum amp;c potencib fimum, à fluminc Lippia , inter rcgioncm Ofnabrugcnfem amp;. comita-tum Benthcimenfcm medio amp;nbsp;continuotraólu ad Huntam fluuium al-Juentem vetuftam VVigberti ducis Saxoniæamp;: Angriuariæ, filij VVitti-kindi magni vrbem amp;: lepulturæ locum , VViIdesbufium ; amp;nbsp;inde ad Vi-furgin pertinentem anno 170 o. idem Conraduscomes à Ritberg guber-mauit, in locum Henrici comitis Svvartzeburgenfis (qui arcem Delmcn-borftanam vi occupatam, Monafterienfi Diœcefi conitmxerat ) de-

fundli fubftitutus : ordine quadragefimus fextusà SLiid-gero primo epifcopo,fratre S. Hildegrini

,Halbcrftadenfis.

P A D E B O R N E N S E M k™,-fin, ad Lippiædc Amafis fontes, ferè ad Vilurgin amp;nbsp;Halsiam le porrigen-tem , adminiftrauit archicpilcopus Colonienfis Hermann vs, Land-grauius Halsi3c,praclentium Hafiiæ principum abpatruus; princeps la-piensjbcneficus ,mitis,pacisamp;quietispùblicæfl:udiofifsimus,amp;tamen vbi respoftulabat, animimagnitudinc,induftria ÓC felicitate in bellisge-rendis cximia , qui ante vigintiquinq; annos Gubernator diœcefisColo-nienfis, aduerfus epifeopum Rupertum Palatinum,Friderici vidloriofi zfratrem à collegio oonftitutus -, vrbem Nouefium, â Carolo Burgundo, vireftituerc Rupertum conante, toto anno obfeffam Hcroica virtute, ' fortitudineamp; fide défendit* ■ COLONIAMvero Agrippinam,vtid obiter inferam,ab HyldcricoFrancorum rege Alt;C*4lt;;2.. Romanis pri-mum ademptam ; Poftea Otto I. Imperij Germanici vrbem fecit. Reli-quiæ Ho 00* Virginum A*C.i lyo'Jeuatae: Vrbsanno 11 gfub Frideri-coBarbarolfa Imp, ampliata: anno 13ss* Academiæ ledes faóla: anno 14 8 ijn fœdusciuitatum Anzx receptaeft.

4

Fuit autem Padebornenfis ecclefia,intcr primas in Saxonia, à Carolo, qui ftatiua fiepe coin loco ad Padi fontem babuit,incboata* cui Harima-rum, à S. Burcardojin Herbipolenfi collegio, literisamp;veræ pietatis cxer-citijs cruditum, initio pracfecità quo tricefimus quintus hie Herraannus HafsiæLandgrauiusnumeratur, cuius Gencalogiæ partem ,quæ agnatio-; iiemcumpra:lcntibusHafsiæPrincipibusdcmonftrct,adiungo:

' LudoicusLandgr. Turingiîeamp;: Hafsiæ, maritus S. Elifabethæ, quæMarpurgi obijt IZ31..

Sophia Henrico V I, Brabantiæ Duci nupta.

i

'''4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Henneus

-ocr page 85-

* ‘ (

I .

Henricus Landgr. Haßiac '


68

I


Otto.


Ç, , Ludoicus epifcopus Monaftcr©i3 2,o.


Otto epi-pilc.Mag-


Henricus Ferreus.


Ludoicus


Hermannus luc-


Otto ante pattern obijt,

13 3 P»


Philippus comes in Catzenel-bogen.


He RW A NNVS ,


Colonienfisóc , Padebornenfis,


, VVilelmus J.Cal-ïcllæcaptusà fratre cedit gubernatione © priuatus ijif.

Mechtildis nupta Conrado comiti Tckcinburgenfi.


VVilelmusCaf fcllæ, Vxor Sa^ binaChriftopho^ ri VVirteb» Filia lt;|uîe © I r 8 r.


Ludoicus Paci-ficus primus comes in Zigcnhainôc Nidda ©1458.


Ludoicus Vxors Mechtildis

VVirteb* for or Ebcrardi Bar-bati Caffellis


Henricus Mar--Anna,


comes in Ca- | tzenelboacn 1


VVilclmus Elifàbeth Mech-


VVilelmuslL Ill.obijt vxorloan, tild.^, médius Span# 1700. Mar- nis comi- Cle#; genbergæ vx- purgi iz.Febr. tis à Naf- uenfis. fau. -


or Anna Me-


natus 1 ; o 4»


Henricus cubicul.Ca-

VVilelmus

roli

VVilclmus Princeps Auraniæ.


Ludoicus Mar- nbsp;nbsp;nbsp;Philippus

purgi, vxor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S. Guer.

HccIvvig VVir-teb. Sabinæ foror.


Georgius Darmftat.

Vxor Mag* dalena,Bernardi Lippi-enfis filia.


Ludoicus


—7:— lo. Geor

gius.


Parue-



-ocr page 86-

M gt;-A R C 'Hul 'A; sr

Paruerunt autetn olim epifcopo Padebornenfi oppida i4^Arccsamp; præfeôluræio, Monaftcria ic. Parochiz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oppidorum nomina

iunc, P A D Eborna metropolis, L i plpring, SaItkattcn,Büeren,VVunnen’ borg,LiecHtenoUjKleinenberg,Warburg, Kalenberg, Pockelfen,Borch-boJte, Borgcnthrikc, Beveringen7Dringeriborch, VVilbaeflen, Gerden y Brakei, Driborch , Niliem’’^ Brcmeren, Voerden, Richcnovve,Linde, STEINHEI M,Reineri Reineccijîî«gt;Aw^^®gt;-patria, Arcesplcræq;no^ bilitaci amp;nbsp;alijs hoc tempore oppignoratæ, non multum epifcopo auc dice-cefi adferuntemolumentj, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ . ' •

Comitatum iVl rV Iv Vz IJ. lÆ. in VVeftphalia amplifsi-mun?, à Lippiæ fl. ripa, verfiis occafum multis infignibus oppidis, Ham-mone y Vnna, S V S A T O, Chama, T R e Monia, amp;nbsp;alijs florentem anno Chrifti ij'oo. loANNES dvx Cliviae tenuitexcomitibus Marcæ vetuftisoriundiis. EflautemClivi a,interextremas, verfrislo-lemoccumbentem y VVeftphaliæ proiuncias,ad Rhenum paulô Ripra I ' VVeialiam amp;c Lippiæ oftium, in vtraque Rheni ripa deorfura vfqiie ad Ifulæ diuertigium pertinens î prorfiis eo tempore, nQn flnibus Ibliim, fed 'ctiamPrincipibüs proprijs feiunóta à Iuliacenfi Ducatri,qui totiis trans Rhenum,ad diœcefis Colonienfis lattis occidentale,fccundumRuræfl. Jongitudinem ferèvfqrieadillirisin Mofamô«/S«A/«^'porrigitur.

VeterumCliriiæcomitumoriginemexalto,à luftiniani ILCælàris temporibus repetunt. Sed præfcntis familiæ ( Dricrim Cliuenfîum amp;nbsp;Iuliacenfium)maiores,Marchiæ VVeftphalicæ feuMarcæ comités frie-ruht. ' Ctim enim anno Chrifli 13 öquot;/}. Adolphus comes de Marca, A-dolphiScMariæ poflrremo Cliriiæ comité TheodoricoX* naræ fllius,En-gêlberti frater,Colonienfis archiepifcopris, extinôla veterumCliuenfi-iim comitum familia, feàciuibris Clirienfibus receptum iri intelligeret .• archiepifeopatufèabdicauit,amp; driólaconiugeMargarita, Gerardicomi-tisBergenfis filia, Wilhelmi pofteaDucis Bergenfis forore,fcptem filios genuit,ex qtiibus Adolphus I fi D v x C l j v Enfium primus à Sigifmun. do Imjyeratore in concilio Conflantienfi creatus eft,

_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Adolphus fi Marchiæ cornes,

,7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Engclbertus,

Adolphus.

-î ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Enç^elbertus ------------ /Adolphus,cui MariaTheodorici X, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Erardtis Marcanus

Cliuiæ comitis filia amp;nbsp;hæres nupta, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aren Eergæ Domi:^

I, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nus © 13 8 7.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Adob

-ocr page 87-

C O M: M A R H’:

Adolphus comes Mar. cæ amp;c Rauenftein ad Mülam*

Phil ipp vsàRaven-ftein amicus Galîorum ôcaduerfàrius M.-ixnrrih in Belgicishiftorijs perpetuus.

----

Adolphus reliclo epifeopatu Colon. ôcMonaft.cornes Cliuiae 13 64.

! • lt;

/

T

-• -J’

AdolphvsII. Dux Cliuiæprimus annos 74. præfuit, vxor Maria filia Ioannis Burgundi. '

----gt; ______________________: - ____________________

Theo dori-

CLIS.

Ger-• ardus*

■'—

Io ANNES I.cœpicannoCj44p, r vrbcm VVeftphaliæ Sufatum, quæanniszoo. iub arçÎTiepifcoph . . -, Colonrenfisditionc^ahnoi444. ; J' fe Ducatui Cliuiæ adjunxeraf,con- ƒ ■ -li traTheodoricum arch,CoI, de»» fendit, rcgnauic32*annos^ Vxor Elifabeth filiaamp;hxrcs comiris

Ne ver fi j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' r }

EngclbcrtiisDuxNcverfij Adolphus Ioannes Il.cœpit us^an-factusàLud, X i I, Canonicus. nis 40. vxor Mvchtildis,fi-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lia Elcnrici Lahdgravij

Carolus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Halsiæ, ncptis Philippi

. - j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poftremicomitisinCa-

Francifcus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tzcnclbogen obijt 1,21.

Marii',Elcnrici principisCondci voxor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

î O A N N E s 11 h Pacificus,vxorem duxit anno 14 pc. M a R r â'm , vni-cam filiam êc ha;redem V Vilef V h poftremi ducis luliacenfis ,ôcBcrgen-fi5,exqua VVilclmusfiliusanno lyitj^natuseft.' Soceroin Ducatu lulia-cenfi-.-innoirii, patri in Cliucnfi itü, fucccfsit. jusfuum incomicacumCa-tzenelbogcn, Henrico corniti Nalfouiæ conlobrino ex Elifabctha mater-ceranato,7o 00 o.fi, vendidit.

VVquot; î L E L M V s noftra ætate Dux luliaci 5(qiiod à lulio Cacfare condi-tore primodicfum volunc) Ciiuiæ Bcrgæ.cornes Marcæamp; Rauensburg. gt;nbsp;amp;c. ab anno ir39-quopa'’er obijt ,vfquc ad ij-3 7. cuius foror Sibylla, Ioannis Fridcrici Saxoniæ electoris coniùnx fuit* Altera Anna Henrico

Angliæregi defponfataiScrurfum repudiatafuit. 1740.

Ekiius VVilclmi matcrnus aiius,nepotici“wvft(^,Gerardifilius, Dux luliacenfis,anno 15 o o* B E R G E N S R M ctiam ducatum, in Rhcni ripa ad Duysburgam Cleuenfi contiguum,amp;: indeàDufreîdorpio,furfurnad Tuitium c regione CoIoniæ,Syburgum vfquc pcrtinentern,ditione fua te-nuit, Veterienim comitumBergenfium rtirpe,ab Adolpho Henrici Au-cupis temporibus cœpta rurfus in Adolpho 111 feirca annum Chrifti 1170* déficiente,fororis ipfius,VVilhelmo I.eiusnominis îuliaccnfi corniti ntb ptæ,filiusG E R AR DVS fuccefsit,àquo fubieôla feries principum lulia^ cenfium ôcBcrgenfium vfquead noftramætatem deduélacft.

Wild.

-ocr page 88-

M A R C H.

Wilelmus I. Iuliaccnfis,


Gerardus, cornes Iuliac» amp;: mortuo avunculo Bergenfis,


' yyilelmus IL cornes Iuliac* amp;nbsp;Bergenfis.


Gerardus II. cuius filij ditiones diuiferunt.


-VValra, «lus.


VVilelmus III. cornes luliacenlîs cœpit 1^47.


Gerardus 111.cœ-• pic upp.


Adolphus comes Bergenfis, anno i288.confcederatus Duci Braban-tiac, cepit Sifridum archiep. Colon, à quo poft feptennium dimiP fo iterum capitur, vfque ad mortem detinetur,

I

VVilcImus,


Gerardus 1111. lulia-cenfisobijcBz^


VVilelmus VVILELMVS ADOLPHVS Margareta nupta Adob pho comiti


ï 111. primum primus Dvx Ber- Dux Berg. Marchio 132p. gensis jjsp. à VVen-


deinde Dux Iv-Li A CEN SIS in comitijs Meten Iibus,annoC* 13rôquot;. creatus


ceslao lmp. creatus, biscaptusjprimüm àfororis filio Adol-


pho Cliuenfi 13 9 z.dcinde à proprio filio Adolpho 1403. cum quo ditionem partitur.

Vxor Anna Rupert! Chiaris foror.


Marcae ôeCliuiac /I, ■ Adolphus primus Dux Cli-uiæ.


Ioanna cui^‘Wilelmus Rcinoldus lolan—AooLPHvsin-


Gcidriam frater mo-riens tradi-dit. I Maria


Dux lulia-ccnfisGcl-


Dux lulia-ccnfisamp;


driæ obijt Geldriæ

1402. nbsp;nbsp;nbsp;@1423.

Vidua Maria


da Bar- quictus,Rein-renfis. oldoinDuca-tululiacenfi lue#


luliacum contra Aiv


V VileJmus cornes Ra-uensberg.


Arnoldvs Eg-montanus Dux Geldriç ccepit 1420-,


Ruperto Adolphi noldum Egmond, Bcrgenfisfilionupta. obijt 1437#


G erardvs HH. Dux Bergen fis amp;nbsp;luliacenfis -,


Ad OLPHVS ca

pto pâtre 1467,

I

CAROL VS Dux Gel-driæ ab anno 1492 vfq; ad ms#


RupcrCLis Dux luliacenfis amp;nbsp;Geldria: duôla

• vidua Rcinoldi pofiremi duels Hxö-.fed Arnoldo Egmon-danoGeldriam occupante,an# te pattern obi jt 1429.


patruo AdoL pbo fuccedic 14 3 7.Geldri-am Arnoldus


nils ope Cli-uenfis tene-bat, in qua


ms


/

-ocr page 89-

G E L D R I A. M

ius fuum Carolo Burgundo ccfsit,

V Vilclmus cœpît nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vi^priina coniunx hçres de Hinsberg^al-

tera Sibylla,filia Alberti Achillis Gcrmanici. |

M a;ria nuptaïoannîCliuenlî. ------------— Sibylla IoannisFri- VVilclmus Dux Iuliacenfis,Cliuenfis, Anna Iponfa dcrici coniunx Bergen.noftro tempore i74o,vlq; ad i/ss. Henrici Regis Angb

G E LD RIAquæ Ripra Dauentriam,perZut. phaniæ comitatum,ad VVeftphaliæ fines pertinet, As trans Ifulam Drufi fofiam,amp;duovetufta Rheni brachia, propter quæ Rhenum bicornem Virgilius appellat (quibus Arenacum amp;Neomagum vrbes adiacent) inter Cliuiam, luliacum, amp;nbsp;Brabantiam, ad Mofæ fluuij ripam,Iongißimo Ipacioporrigitur: anno 170 o.principem habuic CAROLVM, Adol-phifilium: eoipfoac fuperiorepræcipucanno,grauifiiméab Imp. Maximiliano ,cui Albertus Dux Saxoniæ, Georgius Bauariæ, Wilhelmus lu^ liaccnfisöc loannesCleuenfis Duces militabant,oppugnatum» Gcldriam cnim,Impcrij prouinciam,quam nec Adolphus pater,nec Arnoldus Auus, Impcratoris authoritate tenuerant, Sc cuius feiidum, quod Fridcricus 111. Imperator, CaroloBurgundo,conculerar, morte huiusBurgundi, ad Impc^j rium reciderat; Carolus nie Egmundanus,confenlu Imp^non anterequi-fito^occuparat.

Huius Caroli auus, Arnoldus Egmondanus q^uod ex lohannc, fo-rorisReinoldi luliacenfis, poftremiGeldriæ Ducis,hlia Maria,natus effet, amp;ftudiaqLiorundam procerumhaberet:cumagnatoamp; hæredi Reinoldi proximo AdolphoDuci Bergenfi,litem deGeldria amp;nbsp;luliacomouiffec ; Sigifmundus Imp* vtrumque Ducatum Bergenfi adiudicauir* Sed nihil-ominus Arnoldus, duóla Adolphi ducisCliuenfisfilia,foceri auxilijs,Gel-driam Bergenfi eripuit* cui cùm induftriaSc viribus irapar poftea Gerardus Adolphi ex fracre nepos effet; ius fuum in Gcldriam Carolo Burgun-do cefsit : Idque Fridcricus Hf Imp* autoritäre publica comprobauit. Burgimdus igitur Adolphum Geldriæ ducem,qui Arnoldum patremin vinculishabebät,ad Ic euocatum vicifsim detinet,amp;ditionem occupât. Deinde filium Adolphi Carolum infantcm,amp; fororem,Renato Lothario« aix Duci pofi;eanuptam,exarce Ncomagenfi inFlandriamadduci iubet, amp;nbsp;per prxfedosGcldriam' adminiftrat.

Cùm autem infigne exemplum,non modo fccleratælmpietatis amp;nbsp;fiiij erga patrem, fed etiam pœnæaduerfusimpios Sc ingratos libe-ros,in quarto præccpto denunciatæ,hæchiftoria Arnoldi Egmondani partis amp;nbsp;Adolphi fillj Geldriæ ducum continear ; pauIöaccuratiLis«Sclt;opiofi-us cam ex Burgundicahifioriadeferiptaminferere volui.

VVilclmus ac Reinoldus Geldriæ acluliaci Ducesfratres,liberis non geniris vita difccden res, di darum ditionum poffefsionem -, ioannæ lorori germanæ,qLiæioarini Domino ab Arkelnuplcrat,refiamento relinquunc, qui vita excedenres fiiium relinquuntGuilielmum ac filiam Mariam,que, G nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;franc.

-ocr page 90-

frâtreGuilielmofineliberismortuo, didorum Ducatuum hærcditatcrM adijt,nupficque loanni Egmondano,cui pepcric filium ArnoldumEg-mondaniim Gcldriæ Duccm, qui é Catharina Cliucnfi ftifccpit inter alios filium natu maximum Adolphum Egmondanum, Is ab adole-Iccntia Philippi Boni Burgundiae Ducis fempcr aulam fecutus,vxorem ibi duxit Oiharinam Borbonij Ducis filiam, ibrorem îfabellæ vxorisCaro-Ji Burgundi, vtraqucfilia Agnetis Burgundicac, fororis Philippi Boni.

Jvix Arnoldus princcps erat natura lenis, mitis, humanus, pacisquc amans: Contra Adolphus afpcr,'liuus, inquictus,ambitiofus, diutur-namque patris vitam acgro fcrcns animo. Quarc vegetum adhuc parentis animum, fcnili in corpore confpiciens, nee vitra priuatam ferens vitam, matre Catharina mulierefcroci inftigatus, trahit initias partes Neoma-gcnfesac aliquot alia Geldriîe oppida, nobilesq; non paucos qui ei us pa^ tri male volebant, quod fubados aliquot rebelles feuerius îuo judicio punijflet, cum qtiibus contra pattern coniurans ex oppido VenlonioRu-rcmondanoc dcficere nolcntes vexat, Sed Venionij à patre obiefftis,opera patrui Guilielmi Egmondæ Reguli fada pace in gratiam recipitur, vr^ bcraqueNeomagenfem àpatredono^accipit. Cùmqjpaulô poftrupta pace duos patrisfamulos Ncomagi leui de caufa capite plcxiflet, vim ars» maque eins timens, Bruxellam ad Philippum Burgundiim fc confert, cu-1463. i^scum opera vxorem duxiifet Borbonicam , in Ofdinemquoq; equi-tum aurei Velleris afciicitur proFedusq; in Palæftinarn, ac paulö poft re-diens, à patre iterum in gratiam recipitur. His omnibus non obftan-tibus, anno 14g r. pattern Grauæ turn habitantem cum matte Catharina, 'I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vti fimulabat inuilum venit, Excipiuntur fumma cum Leticia, genio im

dulgent,aderatq;amp;Fridericus Egmondanus Ifelfteini Regulus, cum quo Adolphus latrunculis tempus tcrebat, cazteri choreas ducebant. Poft mediam nodem it Dux Arnoldus, qtieinadmodum f ridcricus Ilelfteini-us cubitum. Adfunt fubito Neomagenfium armati dam ab Adolfo in-ttoraißijDucisqueArnoldi cubiculum puliant, Pvefpondct lefe hoc tempore faltantium chorcisintereflenon pofte. Efiradis foribus Neo-magenfes irrumpunt, ac illi alio migrandum clamitant. Vifis Neomagenfium atmatis, ac de filio nil finiftri fuipicatus,deco inquirit; cum venilfct, neeeßitati pater inquit, çft cedendum,ac nobifeum cundum, cuiusimpietatc animo conftcrnatus,rogat ne le Ncomagum ducant, hoc tantum ægrc abvxorc amp;c fiho impetrat, vt($ eratlinca in vefte corpus ad quietem compofiturus,thoracc tantum inducrc permiftb, Graua cxetint equoque impoiitum Btiram dticunt. Alij fcribtintnudispedibtisequi- gt;nbsp;tantem filium lequi fuifte coadtim. Hie pattern fencm, feminudum ac extreme defatigatum carccre non fatis deeoro Adclftisclauditdmpieq; fex continuis detinet annis, belloq; petitus ab autinetilo loanne, Clitiij Ducc, in fcelere tarnen perftitit, Quate Cliuenfis à Papa Paulo fccun-do ac Imperatorc Fridcrico atixilitim implorât. Scribit vterqtic Adol-phovt patentem dimittat. Ciim non paretet, Catolo Burgundo mandant,vtpattern carccre libcratum filio reconciliet. Isvtrumquc coram fe fifti iubet. Adolphus potentiam tanti vicini veritus paret, annoq;

-ocr page 91-

G E L D R I A,

annoq; 147a.cum patrccarcercedudo Dorlanum adBurgu^diim venitjac jneiuscenfiliariorumqjpræCcntiainnoccntcm pàtrcm varijs lt;decnmini-bus ( quae naturae iege, etiamfi vera finirent, îcgcrc debüiflet(acculàt,Con-tra pater con ftanter fortîten^^ fe défendit, acin filij impictatem crudclica-temq; prçfcnti animo inucôtus,cûm rationïbus,bonorumq; vîrorumtefti« monijs innocentiam probalTctjad fingulare certamen filium prouocat,re-perturû fe virum nobilcm affirmansjqui proinnocentiç fuæ vindicatione, proprîam vitam periculo effet expofiturus fcnioj longiq; carcerisfqua-loreconfedus,filio incongreffu impar videretur, Burgundus rein deli berationem adhibita, cüm naturam non admicterc iudicafTct, vt pater filio fingularicertaminccommitteretur,potcftatefibi à Papaaclmpera-tore traditainnixus,fentcntiam boctcnorcpronunciat; Arnoldus, quam diu vixerit, folus Ducisticulo vtetur, ac excepta arcc, oppidoque Grana, omnibus reliquis Ducatus vrbibus,oppidis,caftenis,ac munitionibus,filio Adolphocedet, numerabunturqi ei fingulisannis.c GeldriæDucatusrc-dicibu?, quo familiampro dignitate fuftcntct,tria aurcorum liliorum rnib lia. Adolpbo cedent rcliqui DucatusGcldrix redicus, contentusq; titulo Gubernatoris BurgLindiæ, cô profcôtus ad mortem vfquepatris habita-bif- nbsp;nbsp;nbsp;Audita AdoJphus fententia, in bîec verba prorumpit : prius pa-

trem capice pronum puteo inijci confpiciam ,meq5 defuper immitti fi. nam,quàm bac ftare fententia. Contentus fum patri mille quingenta' numerateaurealilia fingulis donee vixerit annis, modo Ducistituloabfti-nere,acGeldriæ poffefsionein vniuerfum cedere velit,€Ùm plus quam çquum fit,meiam tandem Ducis femel.tituloornari,acemo]umcntor.um fruâusguftare, quos ipfcperquadragintaquatuorcontinuosdeuorauit annos, Tulitægré Burgundus innumanum,ferox,contumaxq; viri iuucnisrefponfùm, quod cüm Adolpbusconfideraffet,animaduertcret^, Burgundo parti moontrouerfiam cordieffe, quod eodern tempore Fran^ corum Rex violata pace Peronenfi Ambianum,fanum^; Quintini occu-paflet J duobus tan tiim affumptisnobilibus,Francicisvtipfeindutis veflb mentis, clam omnibus in Geldriam contendit. Prope Namurcum Mofam traieólurus, ciim pro portorio aureum foluifiet,propius afpeólus ac à faccr-dote agnitus, proditus captusq; Namurcum reducitur. Inde Viluordam, poftremo Cortracum,vbi ad mortem vfq;Caroli Burgundiboneftain cu-ftodia eft detentus, Eoad Nanceum cxfo,aGandenfibus lîberatuspræ^ ficitur militibus,quos Flandri contra Regem Ludouicumferibebant,qui ditionesBurgundi occuparc,ac filium fuum Carolum cum Maria vnica Burgundihæredematrimonioiungcrc ftatuerat^ProfeólusTornacum A-dolphus 5 quod turn primum Franci per infidias occuparanr, ante vrbis mœnia ab erum pentibus Francislcui in pugna cafu interficitur,punientc iuftifsimo DEoferinamingratitudincm,inbumanam crudelitatem,ac impictatem abominabilcm,longa carcerisiuftifsimatalione,GcIdriatq; Du* catus quern impie ambicrat ereptione^

Adolpho Cortraciin carccrcmconicilo,Dux Arnoldusin libertatcm ac Ducatum rcftituitur,qui menfe'Septembri anni uzi.Gcldriæ ducatum Comitacumq; Zutpbaniæ Burgundo vendidit,acccptis nonaginta duo-

G ij bus

-ocr page 92-

G B L D R ï A, busaureorum florcnorum millibuscertaq; fibi locoânnuis Jonec viuerec aßignatis rcditibus. Hæc aóla,transaólacj-,, præfcnte Guiliclmo F.g/riOnda-nOjDucis ArnoldifratreJoanneCliuenfîum Ducc,ac çoncradliii ftipula-tionibusq; cum multisalijs viris nobilibus, fidem fuam interponentibus, confirmauicqjdux Arnoldusvenditionem,vica poft fexcû mcnfeminFc-bruario anno 1473* difccdcns, ac teftamcnto Burgundum ( impio iufta de caufa exbæredato filiojhæredem feribens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qiiam ob eau fam cùm is

merrfè MaiocolIegiü cquicum aurci vellcris Vaicneenis ftipplerct; cicarus cft Adolpbus GcldriusadCollcgij tribunal,accufàtusq; à Burgundj procu# ratorc, quod patrem bonis amp;nbsp;honore fpoliatum contra nacuræ leges tetro in carcereper fexennium impie detinuiftet. Défendit fe Adolphus per luû vt potuit procuratorem,Cùm diu multumq^ res effet à iudicibus tradata, tandem ad hune modum fententia pronunciatur : Venditîo Ducatus Gcl-driaeaccornitatus Zutphaniæ,teftamentumq; Ducis Arnoldi iuftum ra# tum^; cenfctur.Burgundus Ducatus Geldriæ ac comitatus Zutphaniç poft fcfsionem,omni tempore iurc adiré poterit Adolphus Geldrius propter in. humanam erga proprium patrem impietatem in carcere vitam ftniet.

Lata fententia Burgundus Traiedum ad Mofàm profedus excrcitum confcribit,vi velamicitiaà GcidrijsDux inaugurandus.Plerçq; enim ciui-tates,acin primisMetropolis Ncomagum, cum AdolphofentientesBur# gundum no admiffurævidebantur,Ruremunda aduenienti portas aperir, lèquunturq; cos CucajKelfclum,Borna,Zitertum cum plærisq; alijs Ven-lonij cum aliquandiu fe defendiffent,mûris verô tormentis diliedis,auxili‘ um nufquâ confpicerent.honeftis conditionibus deditioné faciunt»Gcrar~ dus luliaccnfiû dux,qui ius fibi in Geldriæ ducatum elfe dicebat,non dubi-tans quin vi aut voluntate breui regionera effet redadurus in poteftatem, quanquâ lmp. Fridericus accepto clicntelari fàcramento,in poßefsionem Geldriæ acZutphaniacipfùm ftatuifl'et, exiftimans tarnen non elfe noftra, quæ defendcrc non poflùmus,cum Burgundo potentiam eius vcritus,con-fentiente filio fuo Guilichno,tranftgit,adionemq5 omnem, quam in Gel-dria ac Zutphania allegare poterat,promifsis fibi cdoginta aureoium flo-renorû millibus vendit,Imp.Fridcrico venditionem ratam habente Qiiod cum Gcldrij inrellexilient, ftatim Burgundo portas aperiunt, Gochrura, StraIa,GcIdra,Graua,Vuachtendonckum,Lenla,Bommela,Tilet:um,Bu. ra, Erkelenfà» Neomagenfesin contiimacia perfeuerantesvrbc imbcllem turba eiccerant,ac aliquandiu dudu viri nobilis Reineri Bruchufij ftrenuè fe defendebant. Is enim Carolum,captiui Adolphi puerû fiiiura ac poftre# mum èfamiliaEgmondanaGeldrorum ducem,odotum temporisannos natû,cxiguoimpofitum equo,arcuq; inmanum tradito, pendente étergo pharetra iaculis referta,circum mûri vallum dcducenspræfidiarijsac ciui-bus comonftrabat, ac vt pro fucuro principe fortiter depugnarent admc# nebat. Mûri varijs locistormentorum violentia deiediBurgundos fæpi-iisad vimfaciendam inuitarant,fed fempercum detrimento reiedi po-ftremaoppugnatione fcxcentos Anglos balliftarios milites veteranes,à cæ-teris defertos,nec,quanquam receptui cet iniffet, tergum vertere volentes, advnum omnesdefiderarunt, captaq; corum figna militariaNeomagcn-fes mœnibus præfixere,Verùm poft hanc cladem mulrô acrius,quæ ad ex# pugnationem ncccffaria erant, varijsin locis parari conliderantes, in vrbe

vero

-ocr page 93-

G E L D R I a;

vcrôfortilsimosâc ftrenuißimoscccidi{re,aut fàuciosdecumbere, nee vE quam fcgentium opem cxpcólare, cadente ferocia de compofitione legatos ad Burgundum mittunt. Irritatus quod temerè tantum fibi nego-cij fccifTent,omnia fùoarbitriocommitti volebat,deueniircntq; ad hanc neccßitatem,nifi loanncsCliuiçDuxintercefsifTet.Proinde vitam tantum paéli, circa Cal. Augufti portas apcriunt,tcrtia pofteaquam obfideri cce-pcrant bebdomade» Burgundo vrbem intrantc, viri fœminæq; omnes in genua cadentes, gratiam ne diriperentur,altis vocibus rogabant : quod tandem à Proccribus cxoratushac conditionc admilit, loluer.ent luliacen-fium Duci oóloginta aureorum florenorum mi 11 ia. Poft bæc in Gcldriæ Dueem acZutphaniæcomitem ab omnibus ordinibus inauguratur: dalles ei adferentibus omnium ciuitatummagiftratibus, qui ex euentLi ob-fidionis Ncomagenfis confilium capere ftatuerant, ac proinde ex bis quidam pecunia multati, vtLobecani, Zutpbanij, Aernbemij, Hafielij, Hat-tcmijjGrolli,Hardcrwicani-, Dcutecomenles,E)burcbij,Oldcnburgen^ fcSjOfualli. Prouinciale Geldlijs concilium dedic, cui Canceilarius præ-fiderct, quemadmodum in hodiernum vfq; diem ( perturbaca tarnen ftib-indeSenatus audoritatc) Acrnbemi videraus. Carolus aePhilippa (non-nulli Catbarinam vocant)ex Adofto nati ab eoolculoexcepti, Ganda-iium mittuntur,vbi apud materteram, Caroli Burgundi vxorem, acfili-am,boneftè funt educati.Dimidia exercitus parte dimilia cum reliquis co-pijsTraiedum ad Molam reuertitur, relióto Geldrijs gubernatoreGuili-elmoEgmondano,IfelftenenfiumRegulo fene, Adolpbip^ruo.

Carolo Burgundo ad Nanceium cæfo cum dux idoneus aduerfus ■ GallosBekicum inuadentes deelFet; Adolnbus Geldria:dux,cuius con-iuxJ MariaeBurgundacmatertera erat, excuftodialiberatus,copiis Belgi-cis præficitur; fed in iplb aditu belli ad Tornacum, cum paucisfpecula- 147’7. turn egrcftiis, â Gallis confoditur, vtpaulo ante didum eft.

EiliusCarolus,^ecennio poft interfedum patrem primum militiae tyrocinium agens,in Morjnis,a Gallo,cum multis proceribus aiijs,qui 148 7« ftatim ab aula Burgundica redempti ftint, capitur. Ip Ce ftilus in Gallia ne^ gledus, ÓC à Gallis ad odium Burgundici nominis incitatus , tandem anno i49z.in patfiam bac occafione redijt, Imperatore Maximiliano poft Mat-tbiæ Vngarjæ jegisobitum, apud patrem in Auftria occiipato: ordincs Geldriæ , imperq pratfedoruin Burgund, pertæft , Carol um principem Gcldriac natum, reuocaread Gubernationem patriæ conftituunr, icaque .^Vinc.entmm comitem deMörfe,vicinumamp;capitaneumantea iuum.cum _nobilibusaliquot,,amp;ciuitatiim legatis, clam in Galliamad principis lui liberationcm mittunt. Padis igitur cum rege conditionibus,amp; promifto

J pro quo V incentius vnicum filium lohannem obfidem in Gallia re-.buqiXcbaXî rediens per Lotbaringiam( cuius Principi Renato,Philippa Co. , rotGarpli recensnupferat) C a r o l v s in Geldriam, lumma cum omnium ordinumac totius populi gratulatione amp;nbsp;Ixtitia recipicur, acftatim adfridericum III. Imperatoremliteras mittit quibus beneficium duca-

G iii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tusGcb

-ocr page 94-

77

G E L D R I A, tusGeldrix fibijmperatoris autoritatc tribui ac confirmari, amp;nbsp;facultatem mittendi legatos tutam ac bberam concedi petit. Exemplum epiftolx ad-iungo. GloriofißimePrincepSjlnuitflißime Cxfar, Domine gratiofif-fime, Débita amp;nbsp;obedienti fidelitate dcuota commendatione prxmilsiS. Audijtnon dubito facra veftra Imperialis Maieftas, me luperioribusdie-busjin DucatumGelrix,mihi iure fuceeßionis,non tarn paternx quam auitxdebitum,reftitutumcfle,quodne in fui,Sacrique Romani Impe-rijiniuriam prxiudicium teraerè per me amp;c conlanguineos acamicos mcos attentatum effe (vtforfan quidam flatus mei zclatores fuggerere conantur) fufpicetur, quia pro temporisanguflia, öeconditionererum meafum,amp; ducatus prxdiäi ftatu,ncc ipfe venire, ( quod mihi pro débita mea erga fàcrum imperium fidelitate amp;nbsp;honoris mei rationein votis fuit, amp;eft) ncq; legatos ad hocidoneos, quos tarnen, autore Deo,quanto ci-tiuspotcro fum miffurus, mittcrepofTum» Eandem veflram imperialem maieflatem de rei geflæ veritateamp; mea erga facrum imperium ,amp;Germa-nicam nationem deuotionc liberaliter in præfentiarum duxi certiorem faciendam.

i'

Verum vt Maieftati veftrx fàcrx, prolixitate mcarum licerarum tx-dium non adferam , vtnemihi ipfi exhoemagis nocere quam prodefle videar: repeterc mitto, qualiter quondam poftobitum fœlicis memoriae progenitorismei Domini Reinaldi Gelriæamp;luliac Ducisindubitati, prx^ diólus ducatus Gelriæ fimul amp;nbsp;Iuliæducatus,ad quondam Dominum Arlt; noldum ducem Gelriæ amp;nbsp;luliæ amp;:c. fœlicis mcmoriæauummeum pater-num , tanquam ciufdem quondam Reinaldi verum amp;nbsp;proximiorem in li-nea fuccelsionis Ducatuum prædidorum hæredem amp;nbsp;fucceflbrem ; amp;nbsp;deinde ad fimilis memoriæ quondam Adolphum ducem, pattern meum pi-entißimum: amp;nbsp;poflremo ad meeorundem ducum nepotemamp;filium,ac indubitatum hæredem ac fuccefiorem, iurc fuceeßionis à tempore m.e-moriam hominum excedente in cifdem Ducatibus vfitatæ amp;nbsp;praôlicæ, £uerintdeuoIuti,atqLie idemDucatus Gelriæ, per cofdem quondampa-jentes meos Dominos Arnoldum amp;nbsp;Adolphum duces multo tempore legitime amp;nbsp;fuccefsiue fucrint polEcfsi* Prætercoquemadmodum quondam Dominus Carolus felicis memoriæ Dux Biirgundiæ, eundemgeni-torem mcum,ruum confanguineum,affinem deordinis fui militarisaurci vellcris commilitonem, ad I'e bona fide vocatum, prætcr ( ne dicam contra ) fidem eiufmodi, per fuas literas nedum illi fed amp;nbsp;quatuor capitali-busoppidis Ducatus prædidi datam amp;nbsp;poJlicitam , impiecaptiuauerit, amp;nbsp;captiuum detineri vlque in diem obitus fui feccrit,ducatum Gelriæ amp;nbsp;ipfi-usoppidaamp;caftra, prætenfôtitulo afferti pignoratieij iuris,fibinulliter tarn in fadlo, quàm de iure in dido ducatu^vt iaólitabat ; conftituti, inua-ferit amp;nbsp;occupauetit.

Mcquoqucamp;illuftrißimam pientißimamque fbrorem meam ger-manamamp;PhiiippamjDucifTam Lotharingiæ, pueros leptem annis mû .notes, vix abladatos, fed in gremio nutricis tempore violentæ huiufmo-di in

-ocr page 95-

G E L'D RIA, _________

aiinuafionis in arce Nouiomagenfi deprcbenfos nibil dclincjuentes, neq; etiam pcræcarcfn delinquere potentes, inbumanîtcrcapijamp;captos in loca externa fuæditioni fubieéla deduci amp;nbsp;detineri fecerit, Quantumuis infuper idem Dominns Caroîus, diclo quondam genitorî meo, non con-uiôtojmônequeaudito in iLire,neq; vocato,fed crudelitcr captiuodeten-to,amp;dominijs fuis violenter fpoliato, àfàcra veftra imperiali maieftate, inueiliturameiufdem Ducatus’ac regalium coneeßionem petcrc amp;: extor-querenon erubuerit/hoc quoqueprætenfo colore,diétam violentam oc-cupationem dominiorum , amp;nbsp;iniuriofam perlbnarum quondam mei ge-nitoris Grpédióli,amp;germanæ mcæ detentionem,vrq;in boram mords continuaueritrQuodq; poft illius obitum idem quondam Dominus amp;nbsp;ge-nicor meusjfub fide relaxatus, amp;capitancus excrcitus Flandrenfîs pro dei fenftone Dominiorum domus Burgundiæ,contra illius boftes creatus, reddens bon um pro malo, fideliccr,fcd infeîiciter pugnando,per nimîam luamergaeandemdomumfidclitatcm,primo rebus amp;Dominiofpolia-tus, poftremôamp;c vitam perdiderit bumanam : H«comnia,licet, vt dixi, finttalia,vt veftram imperialem Maieftatcm,amp;quolcunq-, principes ad commiferadonem conditionismeæ,meritôm.oucre debeanc,præ.cereo, ne videar iniurias acceptas vlcftçj magis veile ? quàm mcam innocentiani defenfare.

Sed quod feribere inftitui per(equar,id eft ,Pofteaquam inuiéliTsime Cxrar,gratiofifsimc Domine,penes fereniksimum Dominum,«Sc illuftri Isi-,raum principemamp;Dominum Maximilianum Romanorum regem amp;c, kmper Augnftum,Arcbiducem Auftriæ,Ducem Burgundian,Dominum meum gradofum, qui ad cauiam fua: tune contboralis illuftrißirnan quondam DominæMariæfcclicisrecordationis, DucilfæBurgundian, filianma,# ïerteræmeæ , poft obitum diéli quondam Caroli illius genitoris Duca^ turn Gelriæ prædiôlum detinuerat, in raiferanda captiuitate adolefce-' bam,rub fide quoq; quam integra feruaui,tantirper relaxabar,armis, quç tune proætate indiiere cœpi, addudtus inter alios nobiles amp;nbsp;fidèles,aduer* fusboftes Domini mei regis,fidelitcr pugnando captusfui,atqjin captiui- 1487. rateapudFrancos vitra quinquennium continuum detentus, cæteris ed-iamconcaptiuismeisredcmptisamp; liberatis. Qiiodconfpicientcsamia amp;conlanguineimciamp;præcipuè nobilis amp;nbsp;iîîiiftris conlanguineusmeus, mibi vt pater cbarißimus,Vincentius comes de Moria, ScSeruuerden (cuietiam veftra lacra imperialis Maieftas,pro fua folita''crga opprefibs principes bcncuolentia, id fua fponte indulfit) infoelicißimö qïiöqucïfa-tui mcoiuftecompatiens,adliberationemmeam pictatisfuac oculos re-flexerunt. Verum vbi palt;ftailla,quæquandoq;Maicftas veftra admÿ-ferat nelcio cuius bominis vitæ forfitan mex infultantis impia ciudelit'a-tc impedientCjnon Fucceflerunt; ijdem amici amp;confanguinei mci,per alia , remédia oportuna,citra iniuriam amp;c prxiudicium cuiulcunq-, meam IIB^ rationem operati, in Ducatum Gelrix, quem adeo lacerum,difccrptum'^ difsipatum reppcri,illorum quiadminiftrationibuiurmodiDucatus pfx-pofiti fnerant,ncgligentia,oe dicam culpa,vt vix illc Ducatus quem quon-dam genitor meus crudeliter coaótus rcliquerat,ccnferi pofret,rcduxcfùnc amp;nbsp;reftituerunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G iiij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cuius

-ocr page 96-

G E L D 'R I Ä.

CuiusctiamDucatus incolæ amp;inbabicatoresamp;: fubditi,adiuflum principatum anhelantes,fidelitatis quocjue prifl.inæ, quàm fæpè didis quondam Dominis Arnoldo auo,amp; Adolphogcnitori raeis ducibus, amp;nbsp;nedumillis^ led eorum bærcdibus Jegicirais lucccfibribiis præfticerunt amp;nbsp;iuraueruntmemores, fiia fpontedc libéra voluntatelætanter me in fu-um dominium, vc vnicum indubitatum diôlorum aui 8c patris meo-rum bæredem amp;fucceflbrem, homagio Sefidelitatis iuramentorecepe-runt Sc admiferunt recognouerunt quoque, amp;nbsp;rccognof’cunt. Qiiac quidem Deo inprimis,amp; deinde amicisóc conlanguineis,ac fidelibus fubditismeisgratias agens,acceptaui,vtdebui,nonquidem in præiudi^ ciumamp; iniuriam veftræ S,imp, Ma.amp;lacri Romani Imperij,vel cuiul-quam alterius fua forfan interelfe præteridcntis, attentans, fed acceptas iniürias priuatas amp;nbsp;proprias patienter ferens,atqueetiam fi paci conducc-repoffet, ex animo remittereparatus; deiurefiiccefsionis,miliiin diôld ducatu 8c dominijs alijs meritô competent! confifus.

ParatLis prætcrcaS, vefiram Imp,Ma. in dominum fupremum 8c là-crumRomanum Imperium recognofeere; prout etiam de prælenti reco-gnolco: atque inueftituram 8c regalia ab eadem S, Ma. veftra fub débita fidelitate,quaraetiam morefolitomeiuraturura 8cfadurumoflero,pe-tere amp;. irapetrare, cæteraq; omnia quæ fidelem 8c obedientem Principera Sacræ veftræ lmp. Ma.8clacri RomaniImperij decent8cconcernunt per. fiçere, ftarequoqueiuriamp;iudicatumpcrferrc, etiam contra quolcunquc qui quicquam caulæ contra me,8c didos mcos ducatuum amicos,conlan-guineosamp; fubditos,quos meritôfum defenfurus, prætendcrc 8cfua in-rerçlfcputaucrinr. Quamobrem vellram lmp. Ma. bumiliter rogo, atque etiam oro, quatenus basmeas deuotasliteras,in benigniorcm par^« temRifcipercjCalamitatibus8c ærumnis meis,quæab infantia vfcpiead buncætatis meæ XÆ. annum pertuli, ex lua lolita clementilsima manfue^ tudinecompati 8ccondolere,atque de me non aliter, quàm de fdeli, in-tegro8cobediente principe fibi8c facro Romano Imperio,ac Germanies nationisdcditilsimo Icntire, neque vt mibi ac meis fidelibus prædi81is,qui lurisdidioninosfubmittirnus,violentia aliqùa inferatur, finercdigneris

ôc|riæ dû\,^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

-ocr page 97-

G E L D R I A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;8O2

c^ucnti pronunciant,cum pater amp;nbsp;auus Caroli, contra Imp» autlioritatemgt; Ducatum Gcldriæ detinuerint, nccfeudum aBimpvnq; accepcrint non poflêCaroIumGcldriæduccm nalci/rice feudi fine confcnlu Imp. occu^ pati capaccmcfle:Ideo^; nonducem Çeldriæ, fed dominum de Egmon-dadeincepsappellari dcberc. Cùm a’utcm GarolusGallico patrocinio, amp;fuorumprocerum acvrbium inprimisfide fretus, Geldriam nibilomî-nus cum titulo vfurparec: Maximilianus primùm per Albertum Saxoniæ Ducem,anno 1497» 149% ac tandem fummis viribus bellum ad Lier fus Ca-rolum,vtpaulô ante dixi, anno uppfufcepic, in quo tarnen præter agro^ rum vaftationesSc minora aîicKiotbppidd amp;nbsp;arecs captas nullum operai-preciumfccit; Neomago,Arnhei’mo, RunEmundaamp; cæceris ciùitatibu4 fingulari virtute amp;fidePrincipis fui rccinendi caula,omnem vim boftb Icmfortiterfuftincntibus» Interea Maximilianus ad comitia Auguftac annoi)-oo,indiôtadilcedens,dùcibus,belliabfoluendi curam commio tir* ' Cùm autemmilitesiegionarij,pfætextu ftipendiorum nonfolu-torum ,ad lioftcrn Carolum tfanfirent, amp;nbsp;luliaccnfesditiorîes perpccuis incurfionibusdepôpularenturamp;; exinanirenc: duces illi, de pace detran-quillicate fuaXuarumq;regionum rcfiituenda,foiîiciti,Ludoico X11. Gal-^ liæregearbitro deleôto, traiifigunt, ka poffeßionem Geidriæ Carolus,, tunc retinuicjamp;vfqucadvicæfinem perpetuus fere Burgundiex domus, hoftis ,amp;Gallicarum partium amicus conferuauit.

Vtautem feriesducumGeldriæ, inde vfque â RcinoIdo primo Duce, ex‘Nafiaenfi familia,pcr'Ludbicum Bauarum Imperatorem crcato, inconfpedii fic,brcùem tabêîlam adfcribo,

V.Vicbardid vltimus ex familia Dominorum de Ponte, quibus Carolus Caluusprxfeóiuram Gcldrixprimum commifcrat. '

, Adelheid, nuptaQTTONi comiti àNafTouibtcmporeHenrici IlII.Impjo^Q^ HuiusOcÉohispoftcriy comités Geldriæ,'annisfcrc 2,70. fuerunt'al-P teraOttonis vxor fuit Sophia filiaamp; hxres VVichmannipoftremi Sutphaniæcpmitis,cxquanatus Gerlacus*

* I

__2____________

Gerardus,ccepit 11 o 7. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gerlacus ,

n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;',..T ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

‘ Henricus cömesGcldriac amp;Sutphaniæ, 1131» condidit cœnob. Bcth-

‘ I lchem pr'ope Dotichem.

t--------——* '«------

Gcrardùs, 11 z.- . O t T o H. coc-

pit 118 0.© Ub2, rquot; ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;---------------------------------

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gerardus III. fundatortrium nbsp;nbsp;Ottocpifcopus Henricus,

cœnobiorum Ruræmundæ, TTaiedenfis.

obijtixxp»

it nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

. Otto^

-ocr page 98-

G E L D R I A.

Otto 111, vrbcm Imperialem Ncomagum, â VVilcImo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Henricus

ïmp»oppignóratam, Geldrix aHiunxit. Arnheim,Bom- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;epi (copus

mel, Goth, Hardcruuic primus murocinxit, fundauic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Leodicn-

Greuendal.obijt U7I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.pi ,,

Rcinoldus bellicorus, fed tandem à fiJio captus, in carccrc obijt ,1326-, ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’,4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ReinoJcIus primus Dvx GELDRUEj^anno 1339^ à Ludoico Bauaro Francoforti defignatus, ' Vxor Leonora foror Eduardi

R. Angliæ, óbi/t 1343. ---Z'---

ReinoldusII. 'EduardusIII/Mar Maria^—IWilcImusIIII. loaiinesX-

DuxGcldriæ Dux Geldriac gare- nupta cumiratreig, finclibcris ~ /.I


primùmmar. ’Dominus chio isip. dein# ab Arkel de D y IV LI- ® 13 - ACENSisinCo- I


ta VVilel-


annosinfum- obijti37i. ma difeordia

Gcldriam rexit,donec tandem ab Eduardo fratre captus eft 13amp;Î,


7 mo lu-


liacenfi*


mitijsî^etcnfi-loanneesn,


bus i3r«3-.a Caro- © 13^5'^

lo IIIL créa- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;---*

ff», ' Otto lóanesix ('tus,»!? 13^0.

1'


VVilcJmiisDuxluJia. Rcinoldus HI. IOANNA—^loanncsab


cui Gcldriam ab Arkcl vir


cenfisjin Geldriaauun# Dux luliaccn-culo fuceeßit, 'Vxor fisamp;Geldriæ


tcllamcnto frater Reinol dus moriens | legauit.


inquictus à proprijs fub-ditispuinrsGori# ‘chemo,vendi dit ditionemHol-


Catharina, filia Alberti Comitis Hollandiæ, defponfata prius Eduardo Geldriæ duci.

t • • V


coepituos'* o-bijt i42'3« ViduaMaria, Ruperto, A-dolphi,ducis


lando, occi# Maria nu-


Bergenfis filio nupta»


’'VVilelmus


hl


•LusaäGorichcm ' ' pta loanni j 417. Egmondano


ARNOLD VS Egmondanus, Rtiperto^Ädol# VVilelmus phi Bergenfis filio, VVilclmi nepoti Gcldriam ftirpscomi-cripiiit,adi utus à Cliuenfi focero 142 f)»VxÖf Ca- nbsp;nbsp;nbsp;tum Eg-

tharina, AdolphiCliuenfisfiliä,loannis L Du. J.mund^ Sc cis Cliuenfis foror, Ipfe tandem captus afiliG,amp;: Kelftcin amp;nbsp;quinquenniopoft liberatusjduosadhucannos Eueren.

•patTiam rexit. obijt^T-i» —

A D O LP H V S, Dux Geldriæ, cepit patrem i4lt;7j', vicilsim â Corolo Bur-gundo^ captus 1470.

Catharina virgo, gubernatrjx Gcl-driæ capto Adolphe.

CARO-

-ocr page 99-

G E L D R I A.


82.


f-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ -..... nbsp;nbsp;U'î I

Philippa Rc-nati Lotba^ ringi vxor.

C J\ R O LV S Geldriam recuperauit 149 2. amp;nbsp;retinuit vfque ad annum lyjr^moricnsteftamcnto VVil-elmumCliuenfemJuliacenfem amp;nbsp;Bergenfem fi-bi fubftkuic»

Addam Egmondanae etiamfamiliæpartem,vt,borumGeIdriæ Ducum cognatiojcum cæteriscomitibus ab.Egmonda', amp;. Dominisdc Jfclftcin, conlpiciatur,

loannesX VHbEgmonda: Dominus © 13^0, VxorGuida, Gisberti Amftelij Domini Ifelftcini fiIiâÂ:mor-tuo fratre Arnoldo,hæres, G

Arnoldus XIX. EgmundæDominus obijt 140p,

. 10 ANNES XX* Cui Maria, filia loannæj Ibroris Reinoldi Du-cis Geldriæ,amp; Ioannis Domini ab Arkel nupta fuit.

A R N O L D VS Egmundanus nyx G ËLDRiAE cœpit 142. C',

amp;. Hellleinij obijt 1483.

Adolphus à Carolo Burgundo captiis*i47o.

CAROLVS Eg-mondanus Dux Gel-driæpoftremusab anno iqpx. vfque ad 1737«

L A M O R A L VS cornes Egmon^ danus princcps Gaueræ, Dux mili-tiæ Caroil V* amp;c Philipi regis Hifp. aduerfus Gallos præcipuus, amp;nbsp;aliquot infignibus viótorijs infignis: tandem à Duce Albano decollatus Bruxel-læ 1768.


IO A N N E S primus cornes Egmondanus 14p2* à Max. împ, faâus.

loannes 11* cornes, Mediolani 15'2 8 obijt.

Margareta vxor Nicolai Valde mon-

Fridericus Dominus in Ifelftein, primus comes Buranus à Max. lmp. creatus.

Florentinus ab Ifcb ftein diœcefin Vl-traieâinam Carolo fubiecit 172,8«

Maxjmilianvs cornes Buranus, anno 15-46^. 15'47* in beb lo Germanico ce-lebris.


,-----

Philip. nbsp;nbsp;Lamo- nbsp;nbsp;Caro-

pus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ralus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lus


Anna vnica filia

ÔcnoLicm Ludoica VVilelmoprincipi


filiæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vxor He

rici 111.


PHilippus VVilel-


Galliæ*


cademia captus à Duce Albano amp;nbsp;in Hilp. abductus ircrs-


TRA^


-ocr page 100-

r- TRAIEÇTINAM Diœccfin,à Gcidrix ducatu, intra T-fulam amp;: Rheni brachia vndiquaque ferc cinctam,anno i y ô o, gubcrnauic Frjdericvs marchio Badcnfis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VVillcbrado,quern anno Chrifti

69Ó, Pipinus dux Brabantiæ, Caroli magni proauus, epilcopum primum Traicdicollocauit^ IsFridericus,vtinIocum Dauidis à Burgundia, Philippi boni filij,amp;CaroIi Burgundi fratris naturalis,iam sp.annos magiftra-tu fundi, fiibftitutus fuerat ; ita pertæfüs bcllorum, quæ cum vicino Gel-dri«Educeaßiduegcrebantun^jamp; inteftinis'fuorum fadionibusamp;z pcrfidia fradus,PHILIPPO de Burgundia,Dauidisfratri,abErafmq pafsim Jaudato, prineipatum refignat.

'Marchioncs B A D E N S E S, Rodolphus

Bernardus

lacobus Marchio Badenlis ab Ænca

, ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.’Syluio celebratus.

________________/ lt;____________

Lib. 4. de dtélis à’fallii Alfenß C4p, 7.

r

Carolus ex Catharina fb-rorcFri-derici III,

Imp.

loanncs epilco-pusTreuirenfis 'cœpit 144p. obijt lyoy • xtatis

Georgius Metenfis

-U

Margareta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mar.

vxor Alberti nbsp;nbsp;nbsp;eus.

M, B. Achil-lis Germanici,

/

Albertus

Ï

1

F RIDE R ICV s Trai eden fis epifeopus.

Chriftophorus vxorOtilia, Philippi comitis Carzenclbogen filia.

_________k____

f— ...

I ACOBVsepifeo- nbsp;nbsp;nbsp;’Bernard

us Ernestvs Philippus vxor

pus ireuireniisiuc- ççrr,; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;----

£ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Philp Chrilto- Caro-

celsitpatruo maeno , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

, - ^L-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ber- phorus. lus

lyoyobiitiyiz. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

tus.

--------—\ t-iiiaDeta, niia Philip. Palat, eledor.

lacoba Vilcîmi

Bauarivxor nu-

pta Jyiz*

HOD

-ocr page 101-

hollandia, et brabantia, ad Molam Geldris firiitima, Saxonum colonia,cuius incolarum maiores, cx antiquisfimis SaxonuTransfalbinis fèdibus, a dorfoCimbricçChcrfb-nefi trans Rheni oftia^n Gallicam ripam,Carolus magnus traduxit : tran-quillapacc amp;nbsp;felicitate anno 1700 ftib optimo principe PHiLiPPO,Archi-duce Aurtriæ,Duce Burgundiæ amp;c. Maximiliani Cælaris amp;nbsp;Mariae Carolo Burgundo natac,amp;amplißimarum regionum, quas inferiorem Germani-arh amp;nbsp;Belgium nominamus, haeredis vnicæ fiJio, florebant. Is tum viginti duorum annorura iuucnis,fcxenniöahte,prorfusadhucadolcfcenSjguber0 naculis ad motus, infigni bonitate,tlemcntia, moderatione, aHabilicace, manfuetudineamp;cognatis virtutibus,quæ principibus Auftrijsccu gcntili-ti«dotesfuntjita cnituitamp; cluxit vtamor acdelitiæ generis humani di-étus omnium vicinorum regum ócaliorum hominum beneuolentiam amp;nbsp;ftudia mirifica fibi conciliarit.

84

804

Ineuntc autcm anno iroo filius prineipi Philippe,CAROLVS V. Ro^ manorumpodea Imperator,qui cunâisfuæaetatisamp; fuperiorum aliquot lecuiorum I\egibus,potcntiajvirtutc,lapientia amp;nbsp;felicitate Heroica- antc-celluit^natus clt,ex coniuge Ioanna, lerdinandi magni Aragoniæ régis (ob eicólos ex Granata Saracenos,qui iamzro annos regnum ibitenu-crant,amp;Chrirtianam religionenj,abolitisin tota Hifpania Mahometicis fupcrftitionibus rcftitutam,Catholici nomen adcpti)amp; ElifabccHæ reginx Caftiliæ filia,fecunda. Primogenitam enim matri Emanuel Lufi-taniæ rex(nuptamantedAlfonlb VI, IohannisII Lufitaniæ regis,patru^ dis fui filio,ante pattern mortuo)vxorem duxerac. Quo ipfo nuptiarum tcmpore,Ioanncs,Ioannæ marris Caroli V. frater, Ferdinand! Aragonis filius vnicus (incuius matrimonio Margarita,Philippi archiducisloror, Caroli V, amita viuebat) adolefccns dicm fuum obijt,rcliôla coniuge gragt; uida,quæ cùm paulö poft abortijflet,Emanuel cum coniuge Elirabetha,in Cafteilam fequenti anno vocati, velut legitimi regionum hacredes, fidem â populisacceperunt. Cæfar Auguftæ Aragoniz metropoli,dum comlt; morantur reges,amp;;de conditionibus fidcid Czlarauguftanis dandz,aliquot menfes cum illis difeeptant; Elifabetha iunior filium Michaclcm lumma cum aui Ferdinand! amp;nbsp;parentum Iztitia, amp;nbsp;totius Hifpaniz plaufu peperit,quem.infantem,vniuerfa Hifpania amp;nbsp;Lufitania regem fumma con fen fione,fide ipfi iurata,ftatimdeclararunt»

Sed Deuszternusamp;fummusrex,qui Impcriaamp; regna in terris ipfc conftituit amp;nbsp;transfcrt,amp; cui ipfe vult,tribuit,non Lufitanicz, fed Auftria-cz ftirpi,non Emanueli aut Michaeli, fed Philippo amp;Carolo, amplifsima Hifpaniarum regna deftinarat:Matre enim Michaelis in partu extinâa, amp;nbsp;infante vix bimo ex his terris migrante,fuccesfionis ius omne ad mater^ tcram ipfius loannam , Philippi archiducis Auftriz amp;nbsp;ducis Burgundiz coniugem dcuolutum eft. Quzeodem anno iubilzoi}'oo,vtdixi,die24

H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Februa.

1458.

VO»

-ocr page 102-

: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PHILIP. ' A R CHID, quot;A V S T,

Februari j, tertia poft mediam no dem bora, CAROLVM y. Imp, no^ ftium'Gandaui Flandriæ metropoli,enixaeft;anno poft Carolumma-.

I gnLim,lt;|ui religioncm Cbriftianam in bas genees Saxonicas primus in-uexit, Imperatorcm renunciatum, feptingentefimo, Vt autem ignis,quo clarior fulliCjCO cicius extinguitur:amp; ingeniajqujç illuftriora,breuiora font, ita dePbilippo tot prouinciarum acregnorum principe optima amp;nbsp;poten-tifsimo, Virgilianum illud reólé vfurpari potuit. Oftendent terris hunc tantùm fata,ncc vitra Eire finent; Nam xs ætatisanno,vt fuo loco dice— mus,qui fuitanatoCbrifto uotr, antcMaximiliani patriscxcellum trcdc-cimo;in HilpanijsIbcruiElifabetbæ in Caftiliae regnis fuccedens,c uiuis. Ibblatuseft,relidisCaroIo,Ferdinando,Leonora,Eli^betba, Maria in-/antibus,amp;:Catbarinapofthuraa, nbsp;nbsp;. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

Toannes Dux Bur- r

bonius.

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.———:— nbsp;--...........

GAROLVS^L Dux BVRBON; . Ludoicus.

® 14y lt;r. vxbr Agnes filia Ioannis Burgundi, . r

Gil pen Nelt; i

CA Bur OPPI mæ]

vertus Momlt; lerius, Prorex ipolit : 14 p r,

1 ROLVS nonius,qui in ignatione Ro^ 5erijt 17X7.

tudoicus Biirbonius cpilc.Lco-dienfts à Carolo Burgundo defen fus

llabel-la Caroli Bur^ gundi vxor,

Maria

1

Margarita, Catha-

Philippo nbsp;nbsp;rinaA-

Sabaudo nbsp;nbsp;dolpbi

nupta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gel-

driac

Phili- Ludo Ducis ber- ica du. vxor tus. ci Au- 1 rcliac Caro-

Pe- lo-trus an-

1 nei

Sulan-— na vxor Caroli

ir

Philips pus

Carolus V. lmp.

Margari- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;| Gcl-

ta,vxor Franci. driæ. Phi liber- fcusl.

ti Sab- nbsp;nbsp;nbsp;Rex Gab

audi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liar.

‘ -

In

-ocr page 103-

HOL. ETBRABÀNT.

In propinqua Hollandis, prouincia FRISIA, inteftinæ populo-rumdilTenfiones occaGonem Maximiliano, Albcrtum Saxoniæ duccm, delcbenèmeritum, feudoillius prouinciacdonandi, vtimpcrij nomine bæreditarius F RISIÆ gubernator eflec, præbuerunt* Cüm cnim fu-perioribusannis populi aliquot à vicinisnobilibusvexati,amp;àfuismagi-ftratibus,inufitatisoneribusprelsi,opem à Groningenfibus petiuiflent: amp;bi, fufeepta ciuitatum defenfionc, perfblutis Romanorum regi odo millibus aurcorum, feudo V Veftpbrifiæ vieißim ab co donati effent : ci-uitatcsquædam, acnomînatirn Franica,Slotenia,Sncccaamp;c. reeufantes Groningenfium Imperium, primo ad Pbilippum Bclgicl archiducem, Pbilippo renuente, quod antea fidem maioribus fuis datam non fer-uaffentj ad Albcrtum Saxoniæ duccm, nomine lmp. inGeldria bellum gereutem contugiunt. Is miffo in FriGam duce VViperto à Sebo-vvenburg, iuramentum Gdelitatis à prædidis oppidis accepit^ Le^ vvardiam GroningenGbus coniundam obGdet, amp;depulGsGroningenG-urn auxilijs occupât^ Groninganos 3 2-0'00 aureorum millibus mul-dat, amp;nbsp;Henricum filium, adiunótis aliquot ducibus ac conGIiarijs,VVeft-pbriGæ gubernatorem præGcit, Sed cum infolcntius FriGjs, quàm con-fucuerant,exterihomines imperarent,amp; Groningenffsmultoiuftius fc amp;liberalius, falua populorum priftina libertatc amp;moribus vGtatis,præfu-turos, amp;nbsp;eiedurosex patriaperegrinos acinfolentestyrannos,'jfe auxilio fore oftendcrent! VVeftphriGj rurlus excuterenouum dominum, cui Gdem iurauerantjinftituerunt. Quare coniundis'aliquot ciuitatum amp;nbsp;nobilium copijs, Henricum ducem Saxoniæ adolcfcentem ,Franicæ, quod inter Levvardiam amp;nbsp;Harlingam oppidum eft, obGdent: vbi cum in fummo diferi-mine verfaretur : Albertus Dux Saxoniæ pater, ex Geb driæ Gnibuscumcopijs in FriGamredit,Glioliberato, fontem rcbel-lionis Groningam, exercitu ad moto obGdet, quam ab altera parte, Ezar-dusFriGæorientaliscomes, ànobilitateFriGaca/Groningenfibnsmfenla, jnuitatusamp;adiutus,oppugnabat. Ctirn autem duccretur in autum-num obGdio,FridericuscpircopusTraicdinus ex marchionum Badcn-Gum familia, intercedens,cum vtraque parte de indueijs tradationern in-ftituit. Qua nondum integtè confeda, optimus amp;nbsp;florentifsimus Saxo« niædux Albertus Mauricijamp;Augufti noftræ ætatis Eledorum Saxoniac auus, in caftris ad Groningam ex viuis fublatus, amp;nbsp;obGdio fokita eft. In-de ad oppidum Dam, quod ab Ezardo tenebatur, oppugnandum, Gro-ningani conuerG, fœdè depulG funt.

Fuit autem hicEzardus fcuEduardusFriGæoricntalis, cuiuspars-raa-xima, AmaG flumine àGroningenG regione feiungitur, comes fccundus, VD AL RIC I prirai comitis, pofl;occupatamabipfoEmbdam,à Fri-dcrico III. Imp.creati, Glius, à quo præfentiumFriGæOricntaliàTranfà-mafanæ comitum familia propagata elk

H ij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VLRI.

-ocr page 104-

HOL. ET BRABANT.


87.

V L R I CVS Dominus in Grctzil.

Enno,

Ezardus,

V L RIC V S, qui Embdam anno Cbrifti 14 r 3, fibi fubiecic, Primus^comes Frifiæ oriêntalis.

E Z A R D V S, Alberti ducis Saxoniæ in bello Gro-ningenfi confœdcratusj fed à filio AlbertiGeorgio poftca oppugnatus.

ENNO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loanncs

Vxor Anna Iohannis comitis, Aldeburgenfis filia,Antonijamp; Chriftophori foror.

r-----

EZARDVS vxor Catharina Guftaui Suecorum régis filia.


Iohannes


Chriftophorus anno 15* CT (T, in Vnga-ria perijt.


ENNO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Guftauus Iohannes

Chriftophorus amp;c.

vxor VValburgis eprnitifla Ritbergenfis, Domina in Efens,

Confinisorientali Frifiæ,meridiem verfus eft ALDEN BVR-G E N S1S comitatLis,qucm ab ortu Vilurgis,ab occafu Amafis,à meridic MonaftericnfisdiœcefiscIaudunt.Huiusditioniscornes GERARD VS, Theodorici filins,Chriftiani primi Daniæregis«Sc Mauricij frater, inquiet tusamp;; turbulcntus, gefto primum adnerfus fratrem Mauricium amp;nbsp;Brc-14^2, menfes in patria bello; deinde in Holfatia ad Lier fus fratrem Chriftianum Daniæ regem amp;* vrbes vicinas mnlta mouci)S,ac inde cieólus, cùm, defun-cto fratre Mauricio,Delmenhorftum tutorio nomine tcncret,amp;Lubecen-fes,quibus hoftilia denunciauerat,aliarumq; vrbium mercatores tranfeun-148\ tesdeprædarctur : tandem à Monafterienfi cpifcopo,ciuitatibus confœ-derato,Delmenhqrftum obfeftùmamifit; aeprofugus in Gallia, exul hoc anno i y o o, demum finem miferiarLim,de hac vita migrans, inuenit : cùm patriam duriter affliôlam,amp;; in extremas anguftias reda(ftam,fexfilijsSc ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;filiabus quinque reliquiffet: ex quibus tres domi extinôli; duo Adolphus

amp; Otto,à Ditmarfis cæfi,eodem cum pâtre anno interierunt, Gubernatio-nem verô comitacus,Io a nn Es,multosiam annos viuente adhùc pâtre te-nuerat,cuius induftria, virtute fortitudine, patria rurfus aliquantulum récréa-

-ocr page 105-

A L D E N B Vr R G. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gg

rccrcataamp; amplificaca eft : Butiadis ctiam Stadlandis Frifiæ popiilis,qiii defecerant rcccptis, Sunt autem Bntiadi Vifur^is amp;nbsp;Ià4i flüuiorum ac-colæ: quorum hic borcam; illc oricntem vérfiis’, Butiadiam'terminât, Hos rebelles anno fuperiorc domitos loânnes âd fubieôtiônem amp;fidelitaîlt; temipfiiurandam menie Apriliadegerat, Sed juramento vixpræftito Butiadæ, à Frifijs VVuriatis oppofitæ Vifurgis ripæaccolis adiuti, przfe* dum comitis cijciunt, amp;c in libcrtatem ic vindicate conantur, fed eadem aeftate cornes,2.8O.ieditioforum cæfisditionemrecipit,acceruicibuseo# rum arcem Rodenkercke imponit. qua'itefùrrrdcftrucù,anno i; 13. de-mum exeuntc Brunfviccnfium ducum àuxilijs, Butiadia amp;c Stadlandia intègre recuperata eft. ' quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

' ■ • J 11

Coniunx Ioannis,AnnaErncfti principicïs Anhaldini fbror,amp; Geor-gij Mersburgeniîs ecclçfiæ coadiutoris amitafuit, ex qua filios quatuor, acin his loannem,qui pâtre defundopatriæ tri^nnium præfuitj Chrifto-phorum canonicum Bremenfem ( qui in Daniàamp; alibi cxercitiis duxit, amp;nbsp;arcem Delmenhorftanam Monafterienfibus adcftiptam cbmitatui Al-dcb. reftituit )ANTONIVM qui noftra ætatc annos 44, patriam re. xit;amp;: ANNAM EnnoniFnfiæcomitinuptamfufcepit, ipfèloannes anno i ; 2 c, extremum vitæ diern confecit.

FA MIL! A COMirVM

ALDEBVRGENSIVM.

Chriftîanus.

T H E O D O RI c V s Cornes Aldeburgcnfis, prima vxor Adelheid ,Ottonis Delmcn-horftanifilia amp;hæres,nLipta 1401. akera H E D vv IG1 s, Adolphi ducis Slcfvvicen-iis foror duéla anno 1404, quæ prius Balda-faro Domino Megapolitano nupca fucrat. Ex hacaeniti :

CRISTIA^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GERARDVSbel- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MauriciusDeL

NvsI.RexDa- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;licofusex Alheidc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;menhorft.

niæ creatus 144 8, NicohTekelb.filia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, 1,

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' lacobus,.

loannes R ex Daîlt; niæ 1482,

Chriftia-nus 11.

1713.

(t

-----\ Frideri-evs Dux Holfitiç amp;nbsp;Rex Daniæ , 1723.

1

/3

.......... -..................

Gerat- Adolphus lt;nbsp;Diete-loANNES Otto Chrifti-dus 0. in Ditmar- ri- anno 1500, in Dit anus 0-bijt fia anno eus, amp;antea mat- bijt lyoo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex Anna fo-fia an-

perijt, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;roreAnhal-no

dina, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij-oo,

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ■

y

H iij

-ocr page 106-

O A N I AJ

r' a ß profugiis Çhriftia-nus III, ptus 15^5, obijtir/p, I Fridcricus II. cœpic irrp-

loanncspa- Ge- Christo- Anna En- Antonivs, tri anno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;or phorvs nonîFrifiæ cœpitiyalt;gt;

morcupfuc:^ gi- canonicus coraitinu^ ex Sophia ccßic tri- *' us. amp;bcllacor.i.pta, J Mac^ni du busannis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. Eza r d vs eisSaxo#

'1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Frifiæcoines niæfilia.

IO A N N E s iuçccl^it in gu- Chriftianus - Antonius bcrnatiÔnepatri Annoiî'5’5. / antepatrem in Del-vxor Elilabeth filia Guntheri obijt Drefdæ inen-jPomitisSvartzburgcnfis, lyza« borlb

Exnobilifsima hacamp;: vetuftißima comitum Aldenbiirgcnfium ftirpe, præfens Daniæ regum familia orta amp;nbsp;propagata eft, ex qua I o a n n e s E-îiusChriftiani primi ex hac familia Daniæ regis, amp;nbsp;Dorotheas Ioannis marchionisBrandcburgenfîsfilix;Friderici primi ex Brand: familia Ele-doris,nçptis: in Dania hoc anno i y 00 regnabat,CLii pratter maris Bal-thici infulas, quæ Danorum vetcrcs amp;c patriæ fèdes funt -, totum huncor-bem Arôloum, tria amplißima Daniæ, Sueciæ, amp;. Norvvcgiæ régna, quæ niultisantca fcculisfingula pecuJiarcs ac dißindos reges habuerantcom-pleólentem Devs fubiecit.cuius Imperij in terra continenti initium, à gradu longitudinis vicefimo quinto, occidentalcm Norvvegiæ oram ftringente ; vfque ad gradum feu VViburgum, Coreliam amp;. lacum album pertinebat* Latitudinem regnorum àlinuBalthico vfque ad marc Hyperborcum patentem ,ä merimc parallelus quinguaginta quinq; gra-dibus abæquatore diilans,Eydorum fi. Slcsvvigam,Fimariam ,Fa]ßri-am amp;: Bornnolmiam infulas permcans inchoat. Sexaginta Graduum pa-rallelus per Ansloiara Norvvegiæ, amp;nbsp;Scaram, Nericiam amp;nbsp;Stocholmiam Sueciæ, amp;Parnouiam Liuoniætranfit. Circulus Arólicusad erradum Ion-- git.srr* Islandiæ feuThyles inlulæ oram meridianam attingens,Nidro-fiamNoruuegiæfedern olim archicpifcopalcm, amp;nbsp;lemptiamac Midel-panniam Sueciæprouincias,amp;; Vefikilam ac VViburgum Finnoniæ, loUi« gißimo 3 6-0.milliariumtradu transcurrit* Inde ad gradum lat.^r-ho-rum regnorum latitudo porrigitur, quam mare glaciale, totam Norvvc-giam amp;Sueciam ambicns, verfus feptentrionem claudit, per quod, ex no-ftro Oceano occidentali, Norvvegiam amp;Sueciam circumnauigari,Anglo-rum clalTes, inMofeouiæ finumad Diuidnæ fl.oftium itidem circulo Ar-15 lt;; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fubicvtum -, claufo propter Succicum bellum muri Bahhico tenden-

tcs,primiim docuerunt* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Præter hæc tcrræcontincntis amplißimafpacia , fubieclæfuntNor-vvegiæ regno, multæOceani occidentalis infulæ, ex qui bus amplißima amp;. veteribus ctiam nota eft T FI Y LE quæ Islandia hodic appellatur, . lùb

-ocr page 107-

D A A.

fub circulo arólico, à gradu longitud. 3 y vitra centum millia Germanica , verfus ortum porreóla. cuius incolæ, e3ç,rc pecuaria amp;nbsp;pifeatione amp;; fe-rarurn venatu potißimiim viuunt/ Frumcntum (quoncnnifiim-portatolaùtiores Vtuntur,lt;æteri enim pifee indurato panisloco vefeun^ tur) clafsibus aduebitur qùotannis per mercatores, qui^ vicifsim ferarum pelles, pifeium induratorum ftrues, amp;nbsp;fulphuris in ea infula efFofsi moles magna copia cuehunt, Miniftros eeelefiarum amp;c Epifeopos ex Acadcii mia Hafnicnfiaccipiunt,amp;:literarumftudia non infclicitercolunt.nara in hacctiam Roftochienfi Ichola, aliquot Islandosjatinisamp;c Græcis lite-ris mediocriter excultos, amp;doârinam Chriftianam rcâèamp; féliciter di-feentes habuimus. Adiàcent Islandiâc verflis meridiem Gemonx infulic, inde Faræ‘, ad grad. laticud. 64, his meridionaliores Hetlan-dicæ,quibuscontinuaferie Orcades vlque ad littora Scotiæ pertinentes côhærent. His amplilsimc patentibusterrarum amp;marium fpacijs, Rex loannes anno Chrifti i y o o. imperauit. cuius pater C H RI S TI A. NVSjCiim non ex regia, fed antiquaamp; illuftri comirum Oldenburger-fium ôc Delmenhorfti familia , ortus efiet; à Deo, qui conftituit amp;c transfert imperia,ad regni Daniæ, Noruuegiæ èc Suetia: faftigium bac occafione eucélusell,

Gubernauerant Daniam àCaroli magni ætacc,annoscirciter lexcen-tos, continua ferie, Reges ex vna familia Danici ianguinis regia orti, vfq/ ad VValdcmari III. filiam Margaricam ,Semiramidcm Danicam,anno 14 12,.ex bis terris cuocatam. Quorum leriem abeo tempore, quo pri-mùm Chrifti fidem Daniæ reges conlfantcr amplexi funt, deductam; breui tabella oculis leétorum fubijcio.

’ Etelredusrcx

Angbx,

GORMO III. Vxor THYR ACbrifliana ad extre-

poftremusperfc. cutor ebriftia-


raam fenedam impio marito nu-pta VallnmDanicum propcSlefvvi-


gam erexit.


norum


HERALDVS VI. ab Ottone I,


vnà cum filio ad baptiflnumaddu-dus circa A.C, pero quinquaginta annos regnauit.

Suenotto abiedta rcligionc Gbriftiana patrem regno expulit. Poftea captus à lulinenfibus Vandalis, amp;nbsp;pulfusab Erico Sueciac rege ad Cbriftum redit,amp; in regnum reftitutus, per AdalgagumHamb.Epifco-pos in regno conftituit,obijt 1 o 1 y. ex Syritha Erici Suecicî vidua.

CA-

H iiij

-ocr page 108-

■)


DANIA.

• » * » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fttl

----------2--------/v__— CANVTVSII. .MAGNVS

Vandalis Norviiegia,. Anglia,fubieóïis,tan- . dem Rothomagi obijc I o 3 er.

Harai- S.CANVTVS Olaus I IJ/


dusVII, IV,nutriciusec- lo«??, bienni- clefiæ,interfcôlus

um re- Ochoniæioss»

gnauit.

Ericvs V. Anna hu- S. Canutus dux Slefvvicen.-rex


, . -----------------------------------------------

Eftritha Vlfoni An-

glico duci nupca, deinde Ruardo duci Normanniæ,

•SVRNO 11. ©1074.

I

Eric VS iv, Nicolaus magnus,profe- Rcxiioj. ólus Romam j amp;Ierofolymam Magnus interOin Cyproiioa fecitS.Canu----turn.


pea Aqui- Obotritorum beneficie Lotha-rij Imp, occifus ad Molam à Magno regis Nicolai filio iijgquot;.


no.


SuenoIII.Caii nutum Nicosi lai régis nepo-


EricusVI, VValdemarus Dux lutix obijt 1147. amp;Slelvvic,RexDaniæcœ-


tem fobrinum fuum adiutum ab Adolfo 11. Holfatiæ comité


pit 11 y- 7, amicus Friderici Barbarolïæ Imp, obijt ij-gx.


derico Barbarolia Mersburgi Rex declaratusjfcd à fobrinis pub fusita tranlegitjVt ipleScaniam tc-ncret,tandem cœfusà VValdema-


ro A. C, 115-7.

CAN VTVS VI, cuiusbiftoriam lib.icr, amp;nbsp;vltimo Saxo Grammaticus récitât,


Ericus VI I, à fratris Abelis fadlione inter-feélus 125-0,


C A N V T V s Sc-landixincon-uiuio cæfus

VValdemarus epif Slcfvvic.


VValdemarus 11. Dux Slefvvic, fub Canuto felix, occupât Lubecam amp;c Hamburg-am anno 1 z o o, rex faélus condidit Reualiam 12.20, polfea infelix capitur ab Henrico comité Suc-riniexinlidijs, 122.3. de vincitui aLu-bccenfibus ad Bornhouede 1227, © 124 r.


--gt; V-,---

Abel occifus afrifijs 125-3.

I «


Chriftophorus captus à coraitibus Holfatiæ. _ Sax. cr, lib, 8, cap. 27,’ » ß


Ericus


-ocr page 109-

DANIÆ REGES. (£ /—;----'---» Ericus VValdcmarus Dux Slefvvicenfis

92

ß

Ericus VI II.

1X8 0.

I

VValdemarus Dux Slefvvicenfis,Rcx elci« élus auunculo Gerardo comiti Holfatiæ, Ducatum Slefvviccn-fem tradidic.


----- — nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—\ ERICVS XI. ChriftopEorus n. Hen-cui fe RoftocEi- rico Leoni Domino Mc-enfcsfiibiecerunt. gapolitano RoftocEium anno 1314, reddidit, obijt 1331, ,-----------1 V----

OttOCaptLlS VV AL DEM A R VS III. RcX ab Hollatis annis 44.inuifit terram lan-poftea miles élam,infelicitcr cum ciuitati-ordinisTeu- bus Anzæ bellum geßic, tonici obijt 13 7 r*


MARGARITA Haquino Régi Nor-vvcgiænupta.

OLAVS IV.qui 13 8 7. adolelcens obijt.


------ V_______

Chriftophorusan« Ingelburgisnupta Henrico te patrem cæfus in duci Megap:Albcrti I. du-prjEÜonaualicum cis filio.

ciuitatibusraari- j

timis 13 y P. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* Maria nupta V Vratislao

VII. duci Pomeraniæ.

ERICVS Dux Pomer.à Marga* rita matertera magna adoptatus.


Margareta itaque annos37.poft patris^'Valdemari mortem,fa pienter amp;nbsp;féliciter Daniam cum ienaturegni gubernauit,amp; Norwegiam, lue* cedens filioOlao5Sueciam capto rege illius Alberto; coronæ Daniæ con- ijss. iunxit. poftca procerum confenfu, externum regem, fororis Tuac Henrico duci Megapol, nuptæ nepotem ERICVM, patreVVartislaoVll.Po-m‘eraniæduce,BugslaiV. filio, VVartislai 4.ad quem Rugiæ principatus primùm peruenit, nepotc, prognatum,adoptauit. Qui Margaritædefun« 141 x. élæ fuccefsiqamp;diuturnisac difficilibus bellis cum Slcfvvicenfibus præcf puè ducibus,cum fœderatis Anlæciuitatibus,amp; Suecis rebellantibus gc-ftis, tandem pertæfusmoleftiarum gubernationis,rcliélisrcgnis,in Pome-raniamredijt,vbiamplius vigintiannosadhucfuperftesinocio dequietê ’43 8-vixit,amp;annoCErifti i4y9.pvimum decelsit. Dani'igitur, alterum regem externum CHRISTOPHORVM Palatinum Rheni amp;nbsp;du-cem Bauariæ,Iohannis Palatini, ôcSophiæ Erici X. fororis filium, Ruperti lmp.nepotcm,eligunt,annoChriftii43 9.Quicum decennium regnalfet, nec ex D O R OT H E A rcgina(cuius pater loannes natus marchio Bran-deb. Voitlandiæ infinibus Franconiæprinceps,Friderici nati Burggrauij Norimbergenfis amp;nbsp;primieleôt.Brand.primogenitus,amp; Alberti Achillis Germanici frater : mater verô Barbara Rodolphi Saxoniç eleéloris poftre-mi ex Alberti Vrfi pofterjs, filia fuit) quidquam liberorum fufcepilfct: fenatoresregni,principcm Valàllum regni Daniæ , Adolphum ducem Slcfvvici ad Daniæ imperium vocant.

Cûm

-ocr page 110-

95 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D I T M A R: B E L;

Cûm aiitcm Adolphus ztatis non ampliusidoneæ rebusgerendis ex-culatione vfus pertinacitcr regnum oblatum recufarec: amp;nbsp;fororis fùæ Hed. vvigis ac Theodorici comitis Oldcnburgcnfis filium Chriftianum,He-roicaanimiamp;corporisrnagnitudinecum Ongularihumanicateconiundta præftantem,! le educatum , ipfis proponeret : Senatores amp;: procercs regni Deo mentes eorum fleótente , Christiano huic Aldenburgcnli amp;nbsp;-Delmenhorftxcomiti, Regnum, vna cum regina Dorothea deferunt.

Cùmautcm fingularicumluftitiæamp; moderationis laudeChriftianus triginta annos regnum adminiftralTct: amp;nbsp;mortuo Adolpho,Slefvvici ducc, ^479. Holfatiç comité poftremo, Hollatiç ctiam comitatum cxclufis transaólio-j ne Adolphi agnatis comitibus Seovenburgenfibus,in feudum ab epilcopo Lubecenfi accepilfet: amp;nbsp;ab Imp. Friderico Dux Hollatiæ,Stormarix Ôc *482, Dietmarfiæappellatus eflet; tandem ex haevita emigrans, Ioann i Fi-Iio feniori regnum reliquit. Qui eximia autoritate, potentia, amp;c fell ci tan te,vfquead annum i y oo. floruit,quo ineuntc,aduerfus Teutcmarlos populos, in cxtremobafisCimbricæ cherfonefi, inter Eydori amp;nbsp;Albis in O-ceanum fe effundentium oftiaangulo paluftri habitantes, infcliccrn ex^ peditionern fufeepit, 'HosfinitimosHoIfatis,aliquotiesdicioni iuæ fubijn cere luperiores principes fruftra conati fuerant, ócante 20, annos Chri^ Ilianus primus euocatos in conuentum Rendsburgenfem Impcratoris Friderici, qui Dictmarfiamvtfeudum Impcrij Chriflianoamp;pofterisilli-us contulifîetgt; liccris ÓC mandatis ad obedientiam præftandam cohorra-tusfuerat. At illi archiepifeopum Bremen fem Dominum titulotenusprx fe terentcSj'Iibertatem à maidfibus acceptam cupere le conftanter retine-re amp;nbsp;tucrioftenderant. loanncsigitur denuo per legatos admonitisfruftra Ditmarfis, vt Imp. M, mandatis de obedientia ducibus Flolfatiæ prxftan-da parèrent: beliumineos mouit,accerlitis turn aliunde ex regnis fuis amp;nbsp;vicina Germania auxilijs, turn veroinprimis Icgione militum fortifsimo-rum , qui in Belgicis fub Maximiliano bellis, ex variarum gentium col-. • luuieconfluxerant,amp;biennio ante inSuecis fubiunandisfidelem Ócfcli-cem operam loanni praeltiterant : nuper etiam Magno Saxoni;æduci, Ha-' delariam regioncm recuperarant. Etfiautem inaditu Dirmarfix op# pidum Meldorff rex oceupaucrat, ac vt terrorem cæteris adferrer,omnes nullaætatisaut lexus ratione habitatrucidariiufl'erat:tarnen vlteriusper 14. Feb. anguftias viarum,folsis vtrinq;cinól:asprogrediens,triftemamp;horrendam cladcm, fotus exercitus à Ditmarfis partim cœfus,partim aquis immifi fis fubmerfus accepit, in qua flos nobilitatis Hollaticæ, amp;nbsp;in nac, decern ex vna familia Aleueldia.cum alijs 6 o amp;nbsp;duocomites Aldeburgenfes, régis patrueles, Adolphus amp;nbsp;Otto Gerardi filij, loannes fratres, pcrierunt, ÓC Rex potentilsimus à paucisagreftibus de rufticis viólus,documentum mortalibus præbuit, nec fortune, nec magnitudini virium confidendum, necfiducia pontentiæ Bella mouenda, fed viéloriam afoloDEO, nonab cqucftribus aut pedeftribus copijs, expeótandam effe-

Nulla

-ocr page 111-

s V -E C:J A.

Nulla cnim potcntia ôc vircus quantutnuis cxzellens, Félix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De,»

us iplcconfilia,dcxtrasamp;eucntusgubcrnet, ficut anno poft banc cladcm fecagcfimOjFriderici 111. Daniæ regts amp;nbsp;patruorum expcdicioncm in Dit-inarftam,primoregni jllnis annofLifccptam,gubcrnauic,vc intravnius meniîsfpacium, regionem illam AlbiÔcEydoro flutninibiisamp;mari palu» dibusamp;fofsisaquarum vndiquecindam ôc mnnicifsimam imperioDu-cum Hoilàtiaç fubicccrinr, quarn toc antea leculis fruftrà amp;infeliciteran. teceirores'ipforumaliqLioticstcntaueranr, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 J.

. Éodem anno iy o^o., rex loanncs filiam Eli fàbetam -, ex coniuge Cbri.. ftina,Erncfti elcâoris Saxon ijc filia ftifceptam 5 loacbimo b Elctftori Bran* deburge^nfi,Iohannisfilio,inmatrimoniuradédit, Deduôlam Berlbi num à Fridcrico -, regts Ioannis fratre, Holfaciæ duce, qui iliis ipfis diebus j Annam, loachimi primi eleóloris fororem dLixit,exquâ laudatilsimus poftea rex Qaniz Cbriftianus 111, anno 1503 die i x, Augüftijôt Dorothea, Alberti primi Borufsix ducis coniunx, naci lynt,.

Poftquam veto vniuerfàs Saxonkx ôc Henctxlinguæ in Europa Gentes, quariim mentionem Albertus Cranzius luis monumentiscom* plccti voluit , haclenus peruagaci fumus ; amp;nbsp;qui-fingularum regionunt principes, quis ftatus ? ad annum Chrifti 00, quem Chronici buius ini^ tium confticuimusjfuerit? vccunquc explicuimus: nunc principum èc alia^ rumrerum memoriadignarum,qu3c in fingulis Saxonicarum præcipuc gentium , prouincijs, maximêj inlignes, Iccutæfunt; tempora, feriean. norum accurate feruata, brcuicer adiungemus, .

Annoigitur 170 iJnBaIchicolictore,fumma Belli quodeumloan-ne Danorum rege Lubecenfes pofteagcft'eriint,primiimfparrafunt,CLim * ’ loannes, fœda claJe à Dietmarfis luperiore anno accepta,in Sveciam cum coniuge Chriftina ,Erncfti elcótoris Saxoniæ fiîia, profeôlus;acinde,re-bellionem Suecisob articulosquofdam in coronationc iuratos,quos mul-tipliciter violatos à Danis querebantur, molicntibus; fubitôrelida Stoc-holmix cum præfidio coniuge, enauigans, commercia amp;nbsp;imporcationes commeatuura in Succiam ä Lubecenlibus intermitti fruftrà flagitaret. Sueci enim, duce Stenone Sturio gubernatorc fuo, poft fubitum Ioannis cxSuccia difcelEum, Holmiam , refugientibus inarcem Danis, occupa^ rant, ôc reginam Danicam in arce obfeflam, amp;c fame ad deditioncm tandem compuKam, in monafterium VVaftecn,jVbi ipra,vteratfœmina rcligiofa, dum in Succorum poteftatc eflet, viucre malebat, dcduxcriint. ac vt Danum à reditu in Sueciam'eo anno auerterent, magnos in Norvve. gia tumultus factioforum qiiorundam opera 'concftarunt, amp;Nidrofiam archiepifeopi ledem tenebant. Hos Norvvegiæ motus vt fedaret loan-rieS)Chriftiernum filium ,qui poftea rcgnauit,cum copijs eômifit,qui primum militiæamp; feucritacis luæ tyrocinium in ea expeditione edidit, cumeiedis Suecis, grauil'simc in focios conTpirationis animaducrcit, amp;

-ocr page 112-

55

M.D.i.

S V E C I A.

flore hobilitatis Noricæ magna ex partecxtinâa, libcrtatcm reliquam opprelsit.

U88»

fludiiaucrat autcm Svecia, cuius imperium dimidiam Scandi-nauiæ infulæ feu orbis Arôloi partem, cum Finlandia amp;nbsp;Rufsiæ ac Liuo^ nix parte hoc tempore continet; annis amplitis centum, lub Danicisrc-, gibus, iam aliquantilperobtcmpcransjam eofdem prætextunonferuata-rum ab eis Icgum in coronatione iuratarum, excutiens ac’prima proximis feculis Heroina Danica,Margarita, VValdcmari lIhfilia(Alberto rege Sue-eixcapto,amp; feptennio poft, cum ex cuftodia dimitterctur,prxftitum ipfi âSuecisfidelitatisamp;obedicntiæ iuramehtum renunciante) Suecos regno Danix coniunxerat, cùm antea ducentos fere continuos annos, ex pofte* ris S. E RICI Reges, continua fere fcrie habuiflent, quam breui tabclla oculjs leótorum fpedandam fubijeio.

S. E RIC V S, eius nominis x, Rex Sueeix qui tern-plum Vpfalienfccondidit,amp;Finlandiam, Molchis antea parentem, regno Suceix primus adiunxit : circa annum Chrifti ilyo.

r-:

I r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Canutus A.C, iiffg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VValdemarus Rex Daniac

Ericus X L I a 1 o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Richela,

ƒ---* ---------------------■—

Ericus X11, Balbus nbsp;nbsp;nbsp;Ingelbur—-—Byrgerus Dux

A,C, naa. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. I OftGothix,

----------------------------------------------------.

VValdemarus Rex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MA GN VS

laj-o vrbisStochob nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A. C. ia77,

mix conditor.

------------------------------------i V-----

BYRGERVS Rex 1290 nbsp;nbsp;Eri- nbsp;VValdc-

VViburgumcondidit,amp;Ca- nbsp;nbsp;nbsp;eus nbsp;marus,

rcliam regno Sueeix adiecit.

MAGNV.SrcxSuccixamp; Norvvegix obijt 13 a c.

/■quot;“

Euphemia nupta Alberto I, Duci Megapolitano A,C. 13 3 6^.

ALBERTVS rex Sue-eix J 3 (gt; captus à Margarita Danica 13 s s*

Ma GN vs Smecch Sueeix amp;nbsp;Norvvegix rex tandem ab Alberto,Ib-rorisfilio,pulfus, 13 63»

HAQVINVS rex Norvvegix, cuius vxor fuit Margarita Danix regina, VValdcmari lll.filia,

Marga-

-ocr page 113-

s V E c I A.

Margarita igitur Dana capto Alberto’, Suecia: regnppotita ,Ericum, fororis fuæ Ingelburgis ( Henrico Duci Megapol. Alberti captiui régis fra-trj nuptæ) ex filia Maria,VVartislao VII, Duci Pomerania*,coniugio ium da,nepotcm,orientalisPomeraniæducemSVECIÆ REGEMfecit ac vt deinceps trium orbis Ardoi regnorum vnus Rex effet,cum cönfènfu procerum fanciuit. Ericus cum 40 annosSueciæprimum amp;nbsp;Margareta 1 mortuaDaniæacNorvvegix Rex fuiffet, tandem Engclberto Dalacarlo Suecos inlibertatem cxculsis Danis uindicante,amp;alijs offenfionibus in Daniæ regno accidentibus, deferta regnorum adminiftratione in patriam vixit : Pomerania fe contulit, amp;nbsp;viginti adhuc annos in ocio amp;nbsp;quiete prb uatus Sued Carolum Kanuti Finlandum, fapientia virtute amp;opibus præ- 1438. ftantcm,primùm gubernatorem eligunt,deinde Chriftophoro rege mor-tuo, cundem Carolum, Sueciæ regem conftituunt, Huie anno 1470 cx-tindo, STENONEM STVR, Caroli ex Ibrorc nepotem, cuius moderationcm,fapicntiara , acquitatem modcftiamfinguIaremSueci predicant, Gubernatoris nomine fufficiunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Etfi autem aliquoa

tics archiepifeopus Vpfalcnlis amp;nbsp;coniundi ipfi Daniæ coronae ftudiofi proceres, Daniæ reges accerfebant, amp;nbsp;loanncm Regem vt antea Chriftia-numcoronaucrant; tarnen gubernatoris officium Steno retinuit’,amp;hoc anno 15- o i. poft fubitum regis Ioannis ex Suecia difeeffum, regina capta, regnum libéré adminiftrabat :amp;in Norvvegiaetiam concitatis motibus vt dixi Nidrofiam occupaucrat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loannes, etfi aperttim bellurn

aduerfus Suecosmoucrat,amp;, cumLubccenles ac vicinævrbes, rogatià rege, ab vfitaxis commercijs amp;nbsp;importationibus commeatuum in Suc-ciam nonabftinerent, horum quoque naues pafsim hoftilitcr inuadebac : tarnen ad pacificationem tandem decurrit, Cardinale Raimundo qui Germaniam tum peragrabat Lubecam euocato, Qui,adhibitisFrideri-co regis fratrc,amp; Magnoduce Megapolitano,ciim aLubecenfibus, vt negotiationes in Sueciamfuas aliquantifper in regis gratiam intcrmittc-rent, impetrari non poftet,bis conditionibuspacem fecit, vt Lubecenlcs mißislcgatis, reginam Danicam aSuecis libertati reftituicurarent'; ac rex vieißim damna Lubecenfibus illata compenfaret debiti Iblueret, immu-nitates amp;priuilegia in regno omnia feruaret,de cæteris vero cum Suecis controuerfijs fcquenti anno Sundij indido conuentu tradarctur. nbsp;nbsp;nbsp;'Sed

male larta gratia ncc quidquam coit amp;nbsp;facile refeinditur, Etft enim interi-cedentibusIcgatisLubecenfibus,Chriftinaliberaliter dimifta, amp;nbsp;abipfö gubernatore Stcnonc,ad fines Daniæ, honoris cauft'a, cxcunte anno 17 o 4 dcduóta erat : tarnen Stenone paucis poft hanc dedudiönem diebüs mör-tuo,fucceftbrillius S VVANTO,|cuius Möfchicis vidorijs virtvi^,m» damerat, Calmariam, quæ Danicopræfidio adhuc ten«batur,obfidionc cinxit, amp;Sundcnfibus bellum Bugslaus princeps eö atino inferebat; Sic intermiffa pacificatione Sundenfi apertum bellum rurfiiserupit 5 beca etiam amp;nbsp;aliæ ciuitates denuo implicatæ Iunt,cùm régi p et ért ti 7vt Süé-corum commcrcia vitarent, gratificari nollcnt. In Saxonia i nfçribre,, Henricus DuxBrunfvvicenfisfenior,pro archiepifcopoBrchichfi loa’rth'é, à quo recens filius Henrici Chriftophorus adiutor eledus erat, multórötïi

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;princi’

-ocr page 114-

\

97 M, D. I,

HAVELB. ECCLES, EVNOATA, princîpnm äuxilijs .amplum excrcitum duxit aducrfusFrifics Vurlatos arcliicpil'copo contumaces ac rebelles, ôcvicinos trans Vifurgin Butiadas, qui capta arce Rodenkerka denuo Ic in libertatem alîcnierant, Sed tan-tæ copiæ, incommodo anni tempore autumnali -, in loca paluftria ductæ, partim imbribus, amp;nbsp;paludum ac foHarum coliuuic, partim rci frumenta-riæ inopia partim incolarumarmis rcieôlæ, nulla rememorabili perfeda dilsipatac funt,amp; amplæ expcdationidecxpeditioncilla concitatænequa-q|uam refponderunt.

ïyiï, irïp'

IO D O C V S, comes Hoienfîs Ioannis filius, Erici nepos : cuius ad Vifurgin fedes Hoia,lex fupra Bremam milliaribus amp;nbsp;ditio latis amplaamp;: copiola oppidis,arcibus amp;nbsp;agris floret cum 40’. annos patriæ folus præfuil-let,rebus humanis exemptusefl:,rclidis tribus filijs, IO D OC O, E RI-CO,amp; Ioannc,quibus plane adhucadolclccnribus,mater Irmgardis,B e Rilt; NARDI bellicoß comitisLippicnfisfilia,Simonis Ibror comitatumlatis féliciter amp;nbsp;tranquille gubernauit, donee Bernardo Lippienfi, auo comi-tum Hoienfium materno, tutore ac patrono præcipuo,cx bis terris fublato, ßrunfuicenfes duces prjctcxtu feudi à fc non petiri, quod ad Monaftcrienrem Epilcopum transferre comités conati eflent, totaeosdi-tionc eiccerunt, in quam belli Hildesheimenlis tempore redicrunt,ac lo-docLis, Pacis artes ftudiofe coluit, amp;nbsp;ecclcfias fui comitatus pic conftituit, loanncsveromilitiampoftea lecutus, in Daniaamp;; Succia cxcrcitus duxit, óe Ibrorem Guftaui Succiae régis coniugem meruit,ex qua loanncs Epifco-pusOfnabur^Monafteramp;Padeb. Princepsingenio, cognitionc linguarü, amp;nbsp;eloquentia excellcns, natus eft. Cuius fuoloco mentionem faciemus,

HAV ELB ERGE NSI ecclcfiac,ab Ottooc I,Imp.anno Chrifti x)4«.propc Haucli amp;. Albis confluentem fundatæ,vt Henetis gentibus,a pâtre Henrico Aucupeamp;ipfofubjugatis veram Chrifti notitiamtraderet ,amp; religionemChriftianam propagaretzEpifcopustricelimusfextusab Vdo-ne,loanries à Slaberndorff nobilis,præfedus,amp; à Theodorico Bulouio Lc-bufienfi epifcopo inftitutuseft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Primum autem ecclcftar Havel-

bergenfis epilcopum Vd on em, Albertus Metropoliianus Magdeburgen-fts, vnàcum Burçardo Millien ft, Bo foncMcrsburgcnfiHugönc Citienft, Dietmaro Brandeb, Mersburgi anno9 6 g. prrlente Ottonc I, lmp,con. tfecrauit, qui omnes hos Magdeburgenfis metropoleos recens à fc conditjc membra lt;Sc luffraganeos cfle voluit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vdonem proprij fubditi,

leligipncmChriftianam iterum abijcicntes,pau.lö poft trucidaucrunt,cui, cùmdèdes aliquot annis vacaftet,HuIdericus à Gifileno Magd.archicpifco-po ordinatus circa annu Chrifti looo.fuccefsit.Hinc Ericus à Dagonc,God fcaicwsab Hunfrido Magd, confecratus: V Vinandus:Ezelo,ab Hartuuico. .BernardusrHcrnio ab Adelgotto,Gumpertus ; lo Anshalmiis, qui anno ii44-;monafteriLi Hiericho fundauit.ii,VValo,quem VVichmannusarch, .Magd.tcmporeOttonismarchionis Brand, inftituit anno 1170. Hubertus iJpi.i^amBcrtus uo7,Scgcbadus VVilelmus, fubquo VVitftochienfts ci-uitasmuris cinlt;9a praelentis oppidi forma accepit : ixioHenricus I.a VVil-brando Magd, ordinatus 1x48. Henricus II.ixz^.Hcrmannus filius Ioannis I.marchionisBran.IoanncslI.ArnoldusJoannesIkReincrus.HcnricuslII,.

Theo4

-ocr page 115-

EPISCOPA HAVELBERG.- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pg

Theodoricus.Burcardus I. abOtconeLandgrauioHafsJarcb.JMagdJnfli- j tutusi3?8,Burcardusn,comesàLindai36’o,JTheodoricus,fubquoad ian- ' * guine hoftiæ in pago VVilfenac anno usj.die ^4» Augufti inuentum,concn rere populus ccepic. loanncsl I I.OTto Rhor i4Oi.Fridericus Ioan# nesaBeuft i424,ConradusaLincorfF, fubquofyluam VViftochianam, ducum Megapol, præfeôluræ Bredenhagen vicinam, Scnatus VVift, â ccenobio Campen anno i43lt;r, emit, cui cœnobio in Pomerania fito, VValdemarus raarcbio Brand, partim alijs titulis, partim pro redemptio-neanimæannon 11, cam conccflerat. VVcdigoGans 1460. cum vicino principe VlricoStargardcnfe Ôcproprijs fubditis tumultuatus eft.Buflb I, de Alucnslebcn 1437. Ötto à Konigsmarck, qui hoc anno j 5 o i.menfc Augufto dcccßit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hane leriem epifeoporum diœccCeos Havel#

bergenfis, etfi nihil fere prætcr nuda nomina meciim à Matthzo Ludcco prælente collcgij illius Dccanocommunicatafunt; breuiterannotâüi,vc cætcris epiIcoporum Saxoniæ catalogis, in metropoli, ab ijs, qui vellen t, adiungeretur. Etfienimin Hencto Iblo hæccpilcopaperOttonempri# mumconditaeft: tarnen deduólis in omnes has Henetorum, Orientali Albis ripæ adiacentes regionesSaxonum eolonijs,amp; Henetorum lingua ferè delcta:meritó Saxoniæ hic tradus inter Albimamp; ViadrumÓc mare Balthicuminterceptus, accenfetur,ficutin vfitata noftro temporepro-tiinciaruin Gcrmaniæ diftributione iuperiori circulo Saxoniæ Marchia

Pomerania includi folet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Situm eft autem Tcmplum Collc-

gij Hauelb. Cathédrale, amp;nbsp;contiguæ canonicorum ædes, in monte edito, cuius radicem HAVE LV S fl, nauigabilis amp;nbsp;valde pifeofus alluit. Qui ex Megapolitana ditione primùm cmanans,vbi Furftenbergamoppidum prætcrijt,Buzouium Marchiæ Spondani dcfertur,infraquamSv e-** V VM fl.exmontibusBoemiæpcrLufatiam fuperiorem ac inferiorem de Bcrîinum , vbi marchion um Brand, aulæ fedes eft, mcantem, duobus in-FraBerlinum milliaribusrecipit.‘amp;Botzdamum ,BRANDEburgLim,(Pla# am,Pritzeruam) Rattenoamallabcns,amp; Hauelbcrgam vrbemàmonte dirimens, adtertium ab vrbe lapidem èregione Vuerbæ ALB I mifee-tur,ex quo omnisgeneris merces Hamburgâ ôcaliunde in Marchiamôc Lulàciam nauigijsper HavelumócSueuum inuehiintur,

Eodemannoexcuntc,Philippus,Bclgarum prinçeps, Maximilian! Imp, filius, àFerdinando Aragoniæ amp;nbsp;Elifabetha Caftiliæ regibus foccris, in Hifpaniam vocatur,vt fibi loannx coniugi fuæ,Hifpaniæregum . tuncnatumaximæ,vcluthæredibus,populorum Hifpaniæ fidemSacramento adftringeret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cùm cnim loannes Fcrdinandi ( Aragonis,

amp;ElilàbethæCaftiliærcginæ) filius, cui Margarita Philippi loror nupta fucrat, adolcfcens extinôlus elTct : amp;nbsp;loror illius Elizabeth primogenita, Emanueli Lufitaniærégi nupta,fèquenti anno Michadem enixa obijlFet : ^4^8 qui bimus anno proximè clapfo, in prima infantia decelFcrat : fuccefsionis 11 o o» regnorum Hifpaniæ iusomne in loannam Michaelis materteram, inter fupcrftites Regum Hifpaniæ filias natu maximam deuolucum erar,Hanc profeôlionisHifpanicæ caufàm,cumhabcret Philippus,exeunte anno iter per mediam Galliam fecit,cuius regem Ludoicum X11 fapientia amp;nbsp;virtu-

1 ij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te præ.

-ocr page 116-

SCHÄCHMET TATTAR. ZAVOLH, IMP. tcpraïfi:antcm,prouincijs fuis Bcigicis finitimum amp;. fibi amicum,poulö ante nouz adfinicatis vinculo arólius obftrinxcrac, Carolo fiiio fuo infante nondum bimo,Ludoici filiacClaudizcx Anna Britannica fufceptæ in--fand copulatojcui dotis nomine R.ex Ducatum Mediolancnfem promittebat, cuius poflefsionem adulti pcrado matrimonio tenercnt.Exceptus autcm fummocum honore à rege Ludoico Blcfis,mcnfc Decembri in Hispaniam tandem féliciter peruenit.

In Pomerania Bugslaus X.cum marchione loachimo I, cledoreBran-dcburgenfihæreditarijsfœderibusamp;lucccBionis paélo rcccns renouato, tertium filium BARNImum,qui noftris temporibus orientalem Pomera^ niam placidé amp;nbsp;tranquille rcxit,die Decembris natum,fufccpit.

In P O L O NI A M anniinitio,Schachmet,Tattarorum Zauolhen-fium Imp. legatos mißt,qui cum rege loanne Alberto,amp; fratre illius Alex-andro Lithuaniæducc,fœdus contra Tartaros Przcopitas,qui iam aliquot annis in Poloniam amp;nbsp;Lithvaniam incurfionescrudelcs fcccrant,inicrunt, quod Tattari fufa fuper Gladio nudato aqua,caq; haufta, his verbis adie- . lt;äis confirmarunt» Qiiicunq; paóla,Iigam,óc fraternitatem uiolauerit, aut contra earn violandam inlurrcxcrit,ucl aliquippiam intcntaucrit,a fra-mcisincidendusoccidendusq-, percat, amp;nbsp;tanquam aqua defluatatqj eua-ncfcat. nbsp;nbsp;nbsp;Statim igitur mifsi cum ijs Polonorum amp;c Lithuanorum Icgati,

Tattaros,mortuo iam rege loanne Alberto adducunt,quoru Imp. Schacht mcf,qui primum viäor,tandcm profligatus,aLithuaniscaptusamp;ad per-petuos carcereSjUt fiipra breuiter diximus damnatus, eft, loannes Al-Dcrtusintereain Borufsiam proficifcens,vt Fridericum ducem Saxonix ordinisTeutonic! magiftrLira,ad prællandam fibi fidem amp;nbsp;lubicäioncm debitamcogerct,in primoadituBorufsizTuroni apoplexia iólus,anno xtatis 41. die 17. lunij, cælcbs,moritur. cui Alexander magnus Lithuanix Dux frater,fiicccfsit qui pauIo ante ciim Liuonix magiirro VValtheroa Plettenberg ,aduerfusloanncm Mofehouix regem foccrura fuum,qui circitcrero.milliariumtraólum Seuerenfem amp;nbsp;alios ex Lithuanix ducatu gencro ademptum occupabat: foedus ardißimum inierat : amp;nbsp;iam milites German! amp;;alijftipcndijsAlexandricondudi,magno numero in Lithua- , niam confluebant. Sed in ipfo belli apparatu,nuncium de fratris mor^ te accipiensjintermiffa expeditione Morchica,ad coronam regni in Polonia accipiendä proficilcitur.Interea ftmendiarij milites,non uifo Mofeho, Lithuanorum terras potius quam hoftium depopulabantur.

Liuonix autem princeps V Valterus à PlcttenbergHeros fortifsimus, ctfiaLithuanisdelertus crat,tamenfingularianimi magnitudine amp;: con-ftancia,fincs Rufsix cum fuis copijs cxeunteAugufto ingreirus,quadragin, ta millium Rufibrum cxercituum profligauit, amp;nbsp;arccs oftrovvam , Crochovvam,Ifenburgum,Ivvamgrodum jdireptas incendit, amp;nbsp;ineun^ te hicme copias fuas , cum dyfenteria laborarc cœpifsent, in Livoni-am redudas in hyberna diftribuit : codem fcrc tempore , quo in regno Ncapolitano quod proximis menfibus , Gallix rex Ludoicus X 11. (qui Ducatum Mediolanenfem fuperiorc anno lyoo , Ludoico

Sfortia

-ocr page 117-

GALLIC A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JOO.

Sfortia ad Nouariam capto rcccperat')amp; Hifpanîæ rcxFcrdinandusCa- \l[)j tholicus, Friderici rcgis Neapolitan! fobrinus, ex æquointer fcpartiti, per duces fuosLudoicum, Arminiacumamp;Ferdinandum conlaluumoc-cuparant:GalIiamp; Hifpani de finibus prouinciç capitanatus difsidere cœpe runt.quam Aprutio olim coniunâ:amjamp; Aufido H*ab Apulia diremptam, •Galli fuo rcgi, cui vrbs Neapolis cum Aprutio amp;nbsp;Campania vfquc ad La« tij fines in partitione regni obtigiflet, dcbcri contendebant« Hiipani contra, cum noua diuifioneprouinciarumregni ab Alfonfo I, faóla,inter tres nbsp;nbsp;nbsp;. ,

Apuliæ partes, capitanatus etiam, Hidruntinæ amp;nbsp;Barenfi annumcrarctur ; fuo régi cam vendicabant, ex qua difienfione apertum bellum fèquenti anno exarfit♦vt laneinfelix demiferaeotempore regniNeapolitani con-• dicio fucrit, quod intra oitennium, fex reges habuit,quorum feriem cum * inultishorumtempornm hiftorijs luccm adferat,obiter intexam.

Ferdinandus luftusRcx Ara

go ni æ, obijt 141 öquot;»

— —— --- loannes rex Petrus. Aragoniæ poil Alfonfum.

ALFONSVS magnus, Rex Aragoniæ amp;nbsp;N e a poli s fapientifsimusjccpit Ne-apolin 1442^. Obijt 14 r s.

Ferdinand VS notbus—IO A N N A Rex Neapolis, obijt an- vxorFerd, noChrifti I4P4 ineuntc Neap.

Ferdinand VS Catholiciis Rex Aragoniac cœpic 1477.® IJKT»

Ioanna, vxor Philippi arcbid, Auftr.Óc Burgund.

I

CAROLVS IMP.

Ph i lippvs Rex Hifpaniæ,

. i J i •-j ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/j :

--——----— — —------— ;--«gt; Alphonsvs F RIDER! CVS Bcâtrix Joan-

. rex initioanni rcxNcapol.usó'. vxor na v^ ; I454.tcrrorc ar- Hic anno iroi» Mattbiæ xor _ morum Galli-. àGalloamp;Hi* rcgis Vn- Ferd, corumdcponit 'fpano pariter garix. luni-rCgnumamp;fugit oppugnatusad

în Siciliam. Ludoicumbo-

; r- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—r--ftcm in Galliam fugit*

Ifabcl- Fcrdinan- » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

la vxor dus rex « Ferdinandus Dux Calabriæ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* TarcntiâConfaluocaptus

I S' ® Hifpaniam mictitur.

Mcdiol. Carolo J *

1. Vin.Galliæ.

Bona,, Rege, qui Neapelin i4lt;gt;r.dic xi'. Fcbr. ingrefius eft. 1 vxor Re- Poft difeeflum Caroli menie lulioNeapolinrccipit,

ginaPo- amp;HiipanorumacVcnctorum auxilio Gallos eijeit. o ;nlt;j. loniæ. , VenctisHy’druntcm,Brundufium,Tramini,Mo^

I nopolin opignorat, Sed in ipfo viclonsc curfii gigi fmun- nbsp;nbsp;nbsp;moritur 14 5 lt;».

dus Auguftus*

I iij Mofebi

-ocr page 118-

lOl ' VVALTHERVS PLETTENBERG.

MD II Moichi,aVValtcroPlcttcnbcrgiOjLiuonixmagiftro fupcri'oiis anni èx* pcdicioneinRufsiamjirricatijcum magiftrum Liuoniægràui moibo de* cumberejóe Liuonüs milices in hybcrna hinc inde traduclos ócdilsipatQS cflccognöuiflenc.-aliquoc agminibusin Liuoniam incurfioncs fccerunt, 5c diœcelin Dcrbaccnfem amp;nbsp;Rigcnfcm, craótum àNerua Rcvalianr.vcf-. fusjfùmma celcritate,priufquam copias colligerc Liuorii poflcnt, crudeli-. cerdirepcurauaftarunt,amp;; mulcahominummilliairi triftifsimam ieruicu^ tem Mofcbicam amp;Tarcaricam exLiuoniaabcgcrunt* VValccrusigi-tur-rccollcóto bis mille equittim agmine,Sc aliquot pcdicum fignis, denuó a Lithuanis dclcrtus, à D E O amp;nbsp;fua,fuorumq; virtutc ac fortitiidinc pc-n-densjturfusin fineshoftium adPÏefcouiam menfe Aiiguftoducic, ubi in-genei Mofchorum mulcicudine circumfulus,ingenci animo eos aggreßus, amp;aDEOprofperumpiignæcxitumamp;vidloriam petens,tormcntorqpî præcipuèmiraculoamp;; cquitum cataphradorum aliquoties Ruchenorum acies perrumpentium virtutc,hoftes territos in fugam conuertit,amp;: glorio-lamactoti Liuonix lalutarem uióloriam adeptuseft. Mofehouiæ enim Dux loanncSjVValthcri uirtutcamp;felicitateadduduSjCiimCafanum etb am regem à fè Sefeólioncm moliri intelligcrct,amp; propiores Mofeouiæ cii-tionesSraoïencenfem Sc Plcfcouiam prius occupandas cficcenferec: pa^ cem Liuonis (non dccem fcd)totos Quinquaginta annos duraturam ob. tulit,amp; optimis conditionibus fancitam prorogavit. Demettips Ioannis Mofeouiæ ducis filius, Smolcnciam arcem ad Boryfthenem mu-nitifsi mam intcrea’jirrico tarnen eucntu obfidcbat, cumTattariPra!copilt; tæ,pcr Rufsiam Albam ócprouinciam Scndomiricnlemad Viftulam ulq; omnia rapinis ferro amp;inccndijs nemine obfifténtCjextrcmo Septembri uaftarent.

Fridericus Saxonix princcps/CÏedlor , difsidia inter Marcbioncm Brandeburgicum óc Senatilm Noribergenfem cxorta,ciim*utcr^5 altcr/us . boftibus receptum,amp; patrocinium tutum aliquot annos pracbüïfTct cón*-ventu partium Erphordiæ indicîocompofuit dje xo junîj» Quibus ipfis diebusCafimirus filiusXI annorum juvenis, patrein Thuringia’abfcntej Noribergenlis in pagum Affalterbach ad Ênc^nia, armata' manü profi-cifccntcSjin fyluam arte allcöos proffigat amp;3i8 civcsjplcrosq;' virps .'ppH« mos amp;nbsp;modeftifsimos trucidât,cùm Dux ciuiiuxbVlman Stromer,firaula-ta maTchicorum fuga in fylvam iJledus, contrat Scnatus,mandatum ,qui conftituto loco expeélari rediturn ad Encænia pridieJprofcélorurn ipfrc-rar:civesfibiadiundosinhoftenitèmcreduxiflctl • ,. . 'ï .1

.T,ilï ' * ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' I

Indiœccfi Verdenfi ad Aller« amp;nbsp;virurgisquot;Conflucntcfn,ßcFtlU!l(lo a Landesberg epifcopo, cuius fupra mentioncmfccicnui , lüccediÇfÇhri^ ftophorus Dux ßrunfvicen fis adolcfcens, quem ta Brcm^nfe, arçhiepifco-po coad iutorem triennio ante cooptatum fuifle, dixi, V Jdildefi-n enfem

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ii.'h ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-n-*' ’S; ',

-ocr page 119-

CON ST IT. ACAD. VV I t/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)o2

cnfem vcró principaturn, opibus amp;nbsp;clientelis co tempore potentem, Eri-q 11 eus Dux Saxoniæ, Magni frater, exccpic» Circumibat in Saxonia Raimundus Payrandus CardinalisAlcxandri V I. PP. legatus Indulgent tiascirciimferens,amp;principurn Sc ciiiitatumcontroucrfias componcns,, amp;nbsp;fingulos magiftratus ad fufeipiendum communi confenfu aduerfus Turcasbellum excitans : IsErneftum Magdeburgenfem cpifeopum gra-uifs. admonuit jVt fratri Fridcrico Saxoniæ clcótori hortatoreflet, vt A~ cademiam infua ditionc tandem inftituerct^ Quare cûm aliquot iam annos deliberationes de condenda Academia multis debortantibus agitata: in aula fuiflent : tandem Fridericus Saxoniæ Dux elcótor, cum inge-‘nioamp;fapientia cxccllcrct; amp;nbsp;litcras ipfe intclligeret amp;c amarct,casqjin gubernaiione maximo vfui ac præfidio efle perfpiceret : amp;nbsp;Maximiliani Imperatoris,qui omnium liberalium artiumacpræcipucHiftoriarum ftu-dia in Germania excitauit, amp;nbsp;aliquotics in comitijs Elc.fl:ores hortatus erat, vt bnguli in fuis ditionibiis Academiam condcrent, autoritäre amp;nbsp;cxcmplo inuitarctutp fratrem Erneftum archiepifeopum monito-rcm afsiduum habcret: poft diuturnam confultationem multis dchor-tantibus, fed D. Mcllcrftadio, ipfiiis medico , amp;nbsp;loanoeScaupicio inpri-misncgocium vrgcntibus,VVITTEBERGÆ ad Albim,ACADE-MIAM quæ poftea omnibus Gcrmaniæ Academijs,omnium bonorumt artium ac linguarum, amp;c in primis matbematum Ôc Dochinas coeleftis ftu- ' diorum cclcbritate Seftorc antccelluit; die is. Oótobrisfolcnni ritu in-troduólamjineboauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pro concione, D. FLECCVS, bo

nis omnibus fcbolam nafeentem profeqticns, amp;nbsp;ad nomen oppidi allu-dens, F.xboc candido lapientiæ montenumina làpientiæamp;vitæ,in vni- - i . uerfum mundum redundacura efle vaticinatus eft^ Fuit autem is D, Fleccus,qui in Lutberi fcriptis aliquotics laudatur5prior coenobijStein- nbsp;nbsp;' '

“ laufsig ad Muldam fl. propc oppidum Bitterfeld, cui nomen,campus amp;afpcritas fecit amaraloci. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rector Academiæ primus Mar

tinus Poliebius Mellcrftadius fuit, cxcellcntis ingenij amp;nbsp;doârinæfama eo tempore Celebris, cùm trium Facultatum Doótor,amp; principiselcxfto-ris Friderici Medicus eftet, quern non tarn propter cruditioncmamp;artis mcdicjEvfum feliccm: quàm integritatem,prudentiam, grauitatemamp; fidem domi forisque perfpcótam Princcpsvencrabatur. Cûm cnim pcrlt; cgrinatjonis,àFridcrico, amp;nbsp;auunculo illius Cbriftopboro duccBauariæ, in Palcftinam fufceptae,comcsfuiftct;amp; in Infula Rbodo principespoft bauftalibcriiis Crctenfia vina, inbalncas fc contuliftent: Mcllcrfta-dius dim id refeiffet, ingrcffusiplc balncas fua manu prxbenfum Fq-dericum eduxit. Cbriftopboro paucis diebus poft, febri ardente extin-do. Huius benefieij rccordatiopc Fridericus toto -vitæ tempore Mei-Icrftadiura ardentius dilexit amp;nbsp;velut vitæ fcruatorem vencratus efl:.„Meller ftadiusexeuntc anno 171 dica^.Dcçcmbris dcmùmobijt.

I iiij Acade ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- , •• r . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. » •

i. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'‘f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. • ■' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ iquot;'*

-ocr page 120-

CONSTIT. ACAD. VVIX

•M D n. AcadcmiamVitteberg«conftitutainAlexandcrVI.Pontifcx,pnui-Iegijsdai:isconfirmauit,quæStupicius Româdetulit, IsfummumAca* demiæinfpcôlorcm feu Canccllarium,qui Pontificis nomine facukatem tiibucndi Grad,us vficatos concederct, Præceptorem Domus Antonij Liecbtebcrgcnfis,propcBrcctinam ad Albim fitz conftituitGosvvinum de Orfoy, Leges amp;nbsp;forma Academiæjamp; profcßbresjpleriq; exTubingcnfi fcbola peciti lîinc aliqui ctiam ex Lipfenfi,cuius forma,in nationes diuer-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßs diftind:a,ad Pragenfem,quæ Parifienfis colonia fuit,congrucns, minus

commodaamp;probanda McIJerstadio,Stupicio amp;nbsp;Conrado VVimpinæ, quôrum conniijs præcipuè initia Academiæ gubernata funt,uidcbatur, Profcflbres amp;: Decani faculcatum primi celebriores fuerunt In Theologia LloanncsdcStaupitz Auguftinianus Dodor Tubingenfis. Petrus Lupi-nuSjCanonicus VVitteb. Hermannus Cælàr Stolbergenfis. In lurCjD, VVolfgangusStâhelin RotcburgenfisadNcccarum,Tubingæ promotus Ambrofius Vollandus de Griiningen primus in lure Ciuili ordinarius, ad -quos fèquenti anno Vincentius Rauennus Italus accefsit quem ante aliquot annos Bugslaus Pomcraniæ duxcx Italia Iccum adduxerat,amp; poft hune Henningus Godeus Erphordianus,cx cuius fchola Gregorius Pontanus, Hieronymus Schurffius,Bcnedidus Pauli amp;; fimilcs prodierunt. Col-legij Philofopbici Decanus primus fuit Sigilfnundus Büniccnfis M. amp;nbsp;baccal,Thcol. Tubingenfis, qui in patriam paulôpoftcum Dionyfio rc-dijt. Ac inter bonarum artium profcfiorcs Sibutus Porta amp;nbsp;Vachius maximênominatipoftea fueruntTheologis poft initium Academiæ anno ifosMartinus Lutberus Auguftinianus,à Stupicio Erphordia cuocatus

* 5 lt;nbsp;adiungebatur: Doétoris Thcologiæ gradu ab Andrea Carolftadio dein-cepsornatus, Paulo poft Philippus Mclanlt;fton,alterum Academiæ illius lumen præcipuum accelsit. cuius nomen óc Icripta,amp; totiiis Acadcmiac cekbcrrimæ hiftoria, omnibus in Germania eruditisnotißimaeft»

Amelia Fridcrici Saxoniæ cleóloris amita, Erncfti amp;nbsp;Alberti Ibror, Ludoici Bauariæ ducis vidua, Rochlicij anno aetatis 66^ deeeßit. hdargarita,PhilippiBrabantiæ Duels Ibror, Caroli V^amita; Philibcr-toSabaudiæ duci, Francifei primi, Galliæ poftea regis, auunculo, nupfit. Quopaulo poft extimfto, vidua in Belgicum redijt, ôcCarolum V* infan-tem educauit.

Philippus Brcflæus DuxSabaudiæ, ' ' • ' ' '--- - ' -......

-Philibenusmari. Ludoica CAROLVS, dux Sabaudiæ pul* tüs Margaritæ Au* j lus à Francilco R.GalIiæ ftriaeæ» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Francileus rex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

• v ‘ Galliæ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Philibertusobijt lysa.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Carolus,

Guilelmus VVaramus, ab Erafino Rotcrodamo tantopcrc lauda* tus, ex Londinenfi ccclefia, ad Cantuarienfem translatuscft,archicpi-fcppus

-ocr page 121-

Bell; inter daniæ regem et lvbec, fcopps Cantuaricnfis tricefimus tertius a Lanfranco: sxdusa S.Ansbcl-mo; lt;}4tus ab Auguftino, primo religionisChriftianac in Angliainftau-racore, qucm circa annum fexcentcfimum Gregori us Roma in Angliam mifcrac. Eodem tempore loannes Coletus Londinenfis, qui propter exh miam pietatem,docl:rinam,amp;vitam doctrinæ confonantem fumma apud Anglos autoritate erat, fcholam bonarum litcrariim, adacdem D»Pauli, cuius ipfc Decanuserat, erexit: ciq^ Guilclmum Lilium gubernatorem Eras.lib./r, præfccit, cuius in Erafmi fcriptis crebra ôc honorifica mentio vliirpa*

f* tur.

V Vilbclmus Dux BrunfwicenGs, Wilhelmi viâorioG Glius,Hen0 15'0 3* rici fenioris amp;nbsp;Erici pater, cum ante noucnnium,Glijsducatuamp;;gubcrna-tione tradita, prorkis fe in ocium amp;nbsp;quictem priuatus abdidilEet, Harde-fij interviuoselfedeGjt,ôcMundæad vilurgisamp;Fuldæ confluentemhu-matusefl. PoG: cuius obitum, Glij, HenricusEricus cum Henrico,Ot« tonisGlio, duceLuneburgenG,vnionem feu fœdera Haereditaria, quibus cauctur,vt fc mutuo defendcre,amp; ortis controuerGjs non bello, fed amicis tradationibus vel iure eas Gnirc, arcesamp; praedia fua Gne akcrius confenfii non alicnare, ôcditiones Homburgenfem ac Eberfleiniam epifeopoHiU deGcnGoppignoratas,nongrauiusonerare teneantur: Gde vltrô citroqjda« ta,renouarunt.

inBalthicolittore,vtincæterisSaxoniæprouincijs,eius anni prin-cipio ,Cardinalis Raimundus,PontiGcis Legatus, inteftinis principum amp;;ciuitatum controuerGjsfedatis,bellumaducrfusTurcas vnanimi con-fenfii fufeipi flagitabat. Ea occaGone Lubecam quoq; venit,bellum quod inter Daniæregern amp;nbsp;vrbem illam,Succicorum commerciorum caufa ex* titerat, compoGturus. EtG ante,quod inprimis loannes Daniæ rexcupie-bat,obtineri à Lubcccnfibusno potuit,vt negociationes ac importationcs commeatuû inSueciam fuas aliquantifper in regis»gratiam intermitterent: hoc tarnen pcrfecit,vt armis vtrinq^ depoGtis, pacemfe feruaturoshac conditione pollicerentur,G regina Daniæ captiua,LubccenGum inter-cefsioncjlibertati àSuecisreftituta,in Daniam rcduccrctur, vicifsim

giaciuium LubeccnGumin regno vetera feruant. CumSuecis etiamfe-c|ucnti anno » Sundij, conucniencibus lcgatis,tranfigeretur» Mifsis igitur in Sueciam Icgatis LubccenfeSjCbriftinam Daniæ reginam libcratam in Daniam reduxerunt*

Eiufdem anni principio,PhilippusBrabantiæamp;; reliquorum Belga-rum Princeps, Archidux Àuftriæ accepte in Hilpanijs proccrunn amp;nbsp;po* pulorum regni Caftiliæ Aragoniæ ßdelitatis iuramento, per mcaias Galkas,multum diffuadentibus foccris, qui diuturniorc conGietudine Hi-Ipanæ gentis animos amp;nbsp;mores cognofeendos, nec Gallo hofti, qui tum in regno Neapolitano bellum cum Hifpanisgercbat,Gdcndum monebant , redire inftituit,rclióla apud focerum, Ioanna vxore grauida,quæ décima die Martij, Ferdinandvm Caroli V,fratrcm Compluti cnixa eft, cui vrbi, ob tan-

-ocr page 122-

PHILIP. ARCHIDVX AVSTR.

MD III P^tantiprincipisortum,imtïiunitasârcgibus,intercedentcFrancilco Xi-’ menioarchiepifcopoTolecano, qui de Academia ibi inftituenda amp;. Bw blijs diiicrfarum linguarum excudendis iam turn délibéra bat ,conccP ûeft, Pbilippusamplißimisdcpacc inter reges Hilpaniæamp;Gal-Ji3ereftituendæmandatis,à focero acceptis,cumad Ludoicuin XII» rC’ dijflet,pacembisconditionibus làncit, ut regnum NeapoJitanuiTijCx pri-inæ Diuifionis præfcripto,ab Hilpanis amp;c Gallis ex æquo poßideretur. Ca-pitanatusveröde cæteræ,dequibus,armis turn difccptabatur,prouinciæ, Pbilippo tanquam fcqueftro tradercnturjde Carolus Philippi filius,dc Claudia Ludoici X11. filiaconiugesfuturi,nunc ftatim Reges Neapolitan! nominarentur, vtriusq; infantis nomine,regni altera pars per archb dueem, altera per Galium administraretur, donee per aâis nuptijsGalli pars in dotem filiætota traderetur* Sedhanc paeem, Hifpaniæ reges diu dilFercntesiamp;lpem facicntes,fed confilijex euentu rerum capiendi libc-ram fibi facultatem refcruantes,poft aliquot menfium tergiuerfationes, uidisiam in regnoNeapolit. ad Terra nouam Semenariam deCrinioIam Gallisjtandemutparùm fibi honeftam nec tutam, comprobarc nolue-runt. ac paulô poft ,Confaluus Ferdinand! Dux,Neapolin pridie Idus Maij occupauit,à quo tempore,ad hodiernum usq; diem,in Hifpanorum poteftate vrbs illa permanfit,

Pbilippo in Bclgîcum rcduci, fpicndidißimo deleélu digniftîmo Panegyricü, in laudem Philippi principis patriæ feripto, E R A S M V S gratulatuscft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Is Roterodami in Hollandia, ubi exigua domus

ad cœmitcrium cum bac inlcriptione, Hæc eft parua dornus,magnus qua natusErafiiius,bodieccrnitur,anno die Simonis amp;nbsp;ludæ in lueem cditus,amp;puerDauentriæin Alexandri Hegijftholaerudituseft,in quam Rodolpbus Agricola Ffilnis,qui primus in Germania reólam difeendi, amp;nbsp;latine lcribendi rationem, amp;nbsp;vfum Dialeôticæ ucrum monftrau]t,ali-quando uchiens,dc lcripta aliquot adolefccntum ab Hegio monftrata perluftrans,cùm Erafmicumcæteris anteferret,acccrfitum ex fua claflc Erafmumadolefcentcm,arreptumcapilloin uerticc,tacitus intuetur,amp; quafi confiderata indole cxlineamentis,banc uocem fatidicam adiecit, TV ERIS M AGNVS.Hanchiftoriam ipfc Erafmus amicis reci^ tauit. Qui fubPhilippi principis Impcrio primum inclarefcere bis annis ,, cœpit, edito Adagiorum opère primo Lutetiæ amp;nbsp;paulô poft Enchiridio ïToo. MiIitisChriftiani,quo artem pietatisfeu Theologiæ veræ fummam tra-dcrc,amp;ReligionemChriftianam,non in ceremonijsamp; fupcrftitiofà tra-ditionum bumanarum obferuatione, feducra animipicrate,amp;adfe(fti-buspijs,ucro timoré Dci,fide,dileóï:ionc Dciamp;proximi, manfuctudb ne, temperantia, humilitate,obedicntîa,caftitatc,amp;frcnandis adfcdibus amp;nbsp;cupiditatibus uiciofis, contra redum iudicium mentis militanti-bus fitamefledemonftrareuoluit» Hoc verô anno, Panegyricum om-jiidiccndiartificio elaboratum de exccllcntis ingcnijÔc eloquentiæ Specimen

-ocr page 123-

ÎO, ERID, SAXON, DVX NASCITVR; }O6 ciincn fingularc,inlucem emifit, quo ad fui amorem amp;: admirationcin D.lll. omnespoliciorum licerarum ftudioibs rapuic amp;nbsp;inflammauir, , Eiusdcmanniacftatc,duolaudatißimiSaxonixprincipes,ucræ piç-tatis ac finceræ cuangclij dodrinæ cukorcs poftea amp;nbsp;confefsores præcipui, Ecclefiarum ac fcholarum nutricij lingularcs ,naci funt : IO A N N E S FRIDERICVS, Saxoniæ dux ukima lunij, pâtre loanne matre Sophia, Magni ducis Megapolitani filia, in cuius nafcentisdorlb cruccmau-reocolore infignitarn fulfilTe ferunt:«ScChriftianus Holfatiæ dux, poftea Daniæ rex eins nominis tertiiis,patre Friderico, matre Anna, Ioannis elc-étorisBrandeburgenfis filia, pridie IdusAugufti,

' Quo ipfo menie,Alexander V 1, Pontifex, Romæ,uencno,quod alijs Cardinalibusadeonuiuium uocatis prabendum Valentinus Borgia filius îpfiusuino raifcuerat,imprudenter haufto extinéfus eft, fc ipfum tollens, alios qui tollere quærit , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»«k« Tïóxai'. Huius

Papæ elogium funebre Irakis feriptor his uerbis exprefsit. Addefundi Alcxandri fpesftandumcorpus,in Diui Pétri tcmplum urbs tota incredi-bili læticia accurrit:nec cuiufquam oculi, Draconem ilium,qui immode-rata ambitione,amp; peftifera perfidia,omnibusq; horrendæ crudelitatis, monftruolæ Iibidinis,ôc inauditæ auariciæ exemplis, facris atep, profanis rebus absq; diferiraine uenditis, uniuerfum orbem uenenis infccerat ex-tinétum fpcâando impleri poterant:qui nihilo minus ab ineunte ætate,ad extremum ufq-,vitæfuacdicm,fingular)acpenè perpétua felicitate, roaxi-maq;fempcrappetens,Acpluraquam optaret perpetuo adipifccns,elatus fuerat 3cc. de epio louiani Poncani Epigramma extat.

. ' nbsp;nbsp;nbsp;Vendit Alexanderfacrament4, aitaria.Chriftum

Emerat illeprifi/,uendere iurepotelî.

/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epitaphium Lücrctiæ Alcxandri filiæ Aâius '

Sanazarius compofuit, F' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Hoc iacet in tumuloj Lucretia nominejféd re nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n : . lt;nbsp;-. gt;

Tl'hais, tAlexandrifilia, fponfa,nurus. ' h i n; ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

y'

»

Hune Alexandrum, fi indicium aliud amp;nbsp;pœnæ Sceleratorum poft hanc uitam non lequerentur,viuum teftiinonium contraDEOS dicere, Diogenespronunciaftct,SedcLimNormalufticiæ DEl aeternaamp; immu-tabilis fit,ut bonis benè fit,amp; malis malè:amp; Diony fius,Tibcrius, Alexander Borgia,amp; fimiles,in his terris floreantamp;dominentur; hoc ipfum teftimo^ ilium conuincit,aliud indicium amp;. alias pœnas poft hanc vitam reftarc.

Sccutuseft Alexandrum Francifeus Picolhomineus , Aenex Syl-uij ex fratre nepos , uir co gradu non indignus , fed admodum fc^j ncx amp;nbsp;valetudinarius, qui xô, poft eleófionem die obiens , I V L U, V M I I. fuccelTorcm fummo Cardinalium confenfu , Cal, ÏXbris defignatum habuit, cuius menfis die in hoc littorc Bakhico

MAG.

-ocr page 124-

MEG AP O LIT.

MD.ni. MAGNVS DuxMegapolicanus,cûm amplius triginta annis ,patrîam magna cum pietatis,iulliciæ,prudentiæ,fortitudinis amp;nbsp;clemcntiæ laude re-xifl'ec, Sc familiam illorum Ducum,aut:horirate,opibusamp;: magnorum principum affinitacibus auxifiec; ex bac vica migrauit. cui tracer Baldafar ôc filius Henricus in gubernatione fucceflerunr. Hune 2,4 Decembris, Conradus Epifeopus Suerinenfis Iccutus eft: cuius obitu fede vacance,Ma^ gni Principis exequiæ,uicinis cpifcopisLubecenfi ôc Raceburgico,adbibi-tiSjineunceanno vo4celebi'acæ:amp; paulôpoft loannes Thuen nobililcd tenuiorefamiliaequeftri Megapolicana ( quæinfinibus Pomeraniac non procul Ribnicio prædium babuic)orcus, coJlegarum fufFragijs fupcraco æmuIoamp;compecicoreRaimaro Han archidiacono VVarnenfi,incacbe-drameueduseft.Qui propterincegricaccm,virrucem amp;nbsp;fidemprincipe buscûm MegapoIicanisBaldalari ôc huiusexfracre nepoci Henricoperca-rus erac. Verum duos Ibkimmodo annos ecclefiæ iJIi præftdic.

Extremisanni diebusGalli recuperandæ Neapolisauidi,cum ad Ly-rim fJ. ferë duos menfes caftra Hilpanisoppofita babuift’ent,àConIaIuo, Hifpani exercitusduce profligatiac cæfi,amp;: Petrus Medices naui fugiens in Lyrisoftiofubmerfus: Ôc Calend. lanuarij proximis,Çaieta Confakioà Gallis deditaeft. Qtia ratione nobiliß. regnum Neapolitanum t'otumâ Gallis amiflum, amp;nbsp;Hifpani Imperij in eo firmamentum fccutum eft.

MD.Iin.

S V N D EN S E bellum,inter Bugslaum Pomeraniæ Dueem Ôc ciuî-tatem Sundenlem geri cœpit» Eft aucem inter cæteras Balt hi ci Littoris vrbesmaritimas, frequentia populi,Splendoreædificiorum,potentia amp;nbsp;opibus nonpoftrema,S VN DENSI S Vrbs,âfreto, quod Rugiam Infu^ lam propinquam,a Germania extremadirimit,nomen habcns,amp; à Rugiac principe larimaro, circa annum Chriftiuopr prim ùmextruda amp;nbsp;priuile-gijsornata. Quæ intra centum annos tantopereex commereijs aliarum gentium maritimiscreuic, vt VVislao,Iarimariabnepote, abuti earn pri-uilegijs ad contumaciam aduerfus principes fuos alendam querente, ideoq; uicinorumregum acprincipumcopijseamobfidente,omnes illorum molitiones forticer fuftinens, capto eciam EricoSaxoniae duce, forti-ter libertatem fuam tutata fit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

GENE ALO GIA PRINCIPVM Rugiæ poftremorum.

Race princeps Rugiæ obije 114I.

Tefiaus, Ericum V I. ÔC Suenonem 11 fiDa-niæ reges irritauit. tandem à VValdema-ro I. vidus ÔC depo-fituseft»

lARIMARVS. STOISlaus primus Chriftianus princeps Rvgiae, à VValdemaro I. regeDaniæ confirmatus. fun-dauit cccnobia Bergen A.Cjipr. Hyldam vrbcniSvndi-

Hi tres Fratres anno ii88,à Wal demaro 1». Daniæ re^ ge ôc Hen^ rico Lerne

VViflaus »

V M I 2, o p,

«

-ocr page 125-

SVNDENSE. BELtyM;


108


VVislaus Fundator cœnobij Campen.lasI,obijt

larimarus 11, Dani« régis iu-gum cxcufsic larp^obijt 1x3a, VVislaus fubiecit fc imperio Romano, Fundauic Hidden«» Icc 11P7. oppidoTribfees ius Lubecenfe conccfsitixSr-

deuidiamp;ad religio-ncm Chriftianam ad. duóti funt. Ecclefia- ' rum Infulæ Rugiæ in. fpedio Rofchildenfi cpifcopo jcontinentis -Rugiç Suerinenfi com-mendata eft.

VVislaus vltimus/vrbcm Svndensem fibi contumaccm A^icinorum rcgum amp;nbsp;principum auxilijs fruftra obfedic. VVisIao autcm * fine liberis mortuo,Sundenfes, poft diuturna ducum Pomer : amp;nbsp;vicino- ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

rum principum Megapobamp;Hcrulorum ,decontinentisRugiæ ditioni* bus, Bardenfi, Tribufcnfi, Grimmcnfi amp;cc. bella ; tandemPomcranix , Ducibus fe, priuilegijs Óc immunitatibus fuis faluis adiunxerunt, ïgt;

Belli autem, quod Bugslaus aduerfus eos geftit, bx cauftc allegatæ funt ; Quod mandatis principis non obedirc : ncc juri fe fifterc coram Principeaccüfati : ncc appellationibus fuorum ciuium à iudicio vrbano ,ad principes deferre: nee prædia nobilium,ad feinvrbem migrantium, pro feudalibus, fed allodialibus dcinceps haberi vellent: Prxcerca mo-netam ducali gradu inæqualcm cudcrcnt : amp;nbsp;veóligalia VVolgafti amp;nbsp;Damgardæ â Bugslao , alfentientc Imp,recensinftituca, folucre reeufa-rent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Poft varias igituramp;multipliccs fruftrà fufeeptas tradla-

tiones , tandem Bugslaus,de ipfisadobedientiamdcbitambellocogen-•dis, in Senatu aulicoproponit.acdilfuadente viro forti,lapiente ^Felice, VVcrneroSchullenburgioj Mifnenfis cuiufdam Doâoris Kitfceri ad Mifnicarum vrbium exemplum maritimasreuocantis,6c fimile in bis principum Imperium amp;nbsp;fubieötionem obtineri polfefomniancis, confi. •lium cupiditati fuæ blandiens fecutusj Bardam fe armata manu confert, êcpaftim in vicinis oppidis cquitum præfidijs collocatis, omnia itinera Sundcnfibus infefta reddit. Sundenfes marc 6c Rugiam apertam haben-tes,Principumfubditos inRugia fibi iurarccogunt, Nobiles parère re-cufantes capiunt, 6c hanc obfidionem fe non admodum extimefcerc oftendunt, Sed cum vitra biennium protrahcrctur, vtrinque^belli pcrtæfî pacem optant ; ac Schullenburgius, qui initio obfidionis ex aula in arcem fuam Lochnicium fe contulcrat, à Ducc Büsglao reudea-tur, D* Kitfccrus non expedato illius reditu, inMifniam profiçifcèns, . xiunquam redijt. nbsp;nbsp;Sparfa autcm, confilio, Schullcnburgij, qui prihei-

K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pem

-ocr page 126-

109.

M.Duni.

SVMDENSE’ BÉttVH

pcm flium honefta ratione extricate cxbello cupiebat, in caftris fama, de affinium Ducis Bugslai principum Brunfuicenfium amp;nbsp;Megapolica-norum aducntu,amp; régis Daniæ clafic in mari Sun den Ces obfeïrura, eô remdeduxit, vt Snndenfcs miflo Zabcliö Odenbörnió ,■ cös^ viro prudente amp;nbsp;moderato, amp;nbsp;alijs ,incaftra Ducis pacempeterent. ' Sociæct* iam ciuitates Vandalicse, apud Duces Megapol« affines Bugslai, amp;nbsp;Bugs-laum ipfum ,pro Sundenfibus intercedunt., Ita in Duccs Megapol. Bal, dafarem Bugslai förorium, amp;nbsp;Henricum , Ibroris Sopbiæ filium, arbi-tros, vtrinque conlcnfüm eft^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QxiiRoftochij conuentu indi-

d:o,controucrfias ita componunt, vt Sunden fes y Bugslao fupplices de-precentur , Sgt;c iuramentum fidclitatis Ducibus Pomeraniæ debitæ hoc bello violatum renouent, vt Sundenfis Senatus deinceps aceufatus coram principe de iure relpondeat, dues priuati coram Iblo fenatu con-ueniantamp; appellationem ad Lubecenfes liberam habeant ; przdia, quac allodialia cfTc certis documentis probari non poteft, à principe de-* inceps recognofeant; vecligal VVolgaflenle fbluant, Damgardæ immunes fintjMonctam Ducali gradu parem cudant, captiuos vtrinque dimittantjRugianià luramento Sundenfibus præftitorclaxcntur,

Scriptis iam reeeßibus, cûm omnes legati in procinâu ftarcnc,, Dux Bugslaus, nifi inferta certa claufulaobfignarc noluit, Quam cùm non ferendum fibi Sundenfes iudicarent, vrbanitate Syndici Gervvini Ronnegerbij prinçcps placatus eft : cùm dicerct Syndicus, non deberc principem plané amp;nbsp;ex afle cum Sundenfibus vna vice tranfigerc, Bre-ui fe nouum ftultitiæ fpecimen forte edituros cflc,quod nouæ traólationi, atque ita vetera cumnouis ex dignicate amp;nbsp;commodo principis compo-nendi occafionem præbiturum effet, cui orationiarridens princeps, ad^ quieuit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

SVERINENSIS ccclefiæe^fifeopus lO ANNES TH VEN, ex familia equeftri Megapolitana, infinibus Pomeranix, non procul â Ribnicio prædia habcntc,ortus, die 2- y. Augufti eligitur. Quo ipfo tempore Sophia, Eriei I hPomerâniæ ducis fihaBugsiai Magni forotj Magno, duci Megapol, nupta, intra annum vertentem maritum ad alterius vitæ confuetudinem fecUta eft, VVifniarix ad Auguftinianoshumata»

M INDENSEM ditionem , FR AN C I SCVS Dux Brun-Ivicenfis, Henrici filius, Chriftophori Bremenfis, amp;nbsp;Henrici lunioris frater, gubernare ccepit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H I L D E SIE N SIS veto diœcefe-

os principatum, IOAN NfE- S Dux Saxoniæ Angariæ amp;: VVeftpha*-liæ,Ioannis filius Magni amp;nbsp;Erici frater, adijt. Cùm Ericusfrater, qui in Bcrcholdi,bicnnio ante extinâi,Iocum,conlentientibus collegij fuffragijs fùbftitutus eratjfpontc illi eeßiffet. Huius epifeopi initia,lacta amp;nbsp;florentia, yerùm cxituspoftcatriftesôlt;:caliamitofi,motoaducrfus epilcopum Min-denfem

-ocr page 127-

's

BAVARICVM BELLVM, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IjtfQ

denfcmScDuccs Brunfvviccnfesbollononnccenario,fLierunt,vt poftea M.D.uif. dicemus»

E RIC V S Dux Brunfvvicenfis Wilhelmi filius, in Bauarico hello aduerfusRupcrcum ducein Bauariæ,amp; pacrem ii Hus Philippum, eledo-rcmPalatinum, prolcriptos,ImperatonMaximiliano railitans: exerci«» tum Ruperti,cuius robur crant’Boëmicz copiar,à Vladislao rege, vxo-ris Ruperti auunculo miflæ, adRatisbonam die Z-Septembris profliga^ gauic,cuiusviôloriæ monumcntum,in temploMundenfiad vifurgisamp; Fuldæconflucncem fufpcnfum eft, Vcxillum Boëmicum aurato calice in-fignicum, in co praclio Boëmis crcptum*

Militauit eodem tempore Maximiliano, Henricus ctiam fenior, Dux Brunfvvicenfis,Ericifrater,ab alia parte Philippum^lcdorem Palatinum, fed minus fclici fuccefTiiadoriensz^coniunélis enimcum Wil-helmoll.Hafsiac principe copijs oppidum Palatini Caubam,è regionc Bacchcraciad Rhenum irrito conatu obledit, inquaobfidione, nuncius Wilhclmodenatoijsdiebus filioPhilippo,qui pofteafœderis Smalcal-dici Dux fuit, allatuseft. Quem cùmTf/c^x^ natum efie pater accepif fctjhuncverumÓc^^ffiliumfuumeflclartusiaëlitaLiic» PofteaBenfam oppidum, paucis infra Hcidelbergam milliaribus, venufto cœnobio Laurcacenfi proximum, fimili euentu oppugnarunt, nec vlla re féliciter confcóla ad fuos redierunt.

Ciim autem expeditionis illius aduerfus Palatinum , ab Henrico Brunf inftitutæ mentione , Saxoniam fuam extremam Cranzius con* cludat : paulo altius, caulas belli illius Bauarici vulgo nominati : amp;c proferipti ab Imp, Palatini, veras alibi ctiam à me Orationc quadam expofitas repetam Très Ludoici Bauari lmp. ex filio Stephano nepo-tes, Bauariam vniuerfàm diuiferantintres partes, ac Iohannes Mona-ci: Fridericus, Landshutæ; Stephanus Ingolftadij federn aulæ habe-bant. Poftca Stephani filiusLudoicus Ingolftadienfis,ex Galliareuér-fus, cumpatruele Henrico, Friderici filio, amp;nbsp;vicinis principibus Francis, capitalesinimicitias multosannos exercuit,quariim hic exitustandem fuit, vt Ludoicus à proprio filio Ludoico Gibbofo, qui Friderici MarchionisBrandeburgenfis hoftis paternifiliam,Alberti AchillisGer^ manici fororem , duxerat : idcoqueà pâtre exhærcdatuserat: Ingolfta-dio cieôlus, amp;nbsp;Ncoburgo obfcflb captus, amp;nbsp;Alberto Brandeburgenfi in euftodiam traditus,'tandem (impio filio Gibbolb ante patrem ex-tindo) venderetur Henrico patrucii amp;nbsp;hofti fuo Duci Landsnutenfi :qui cumdonee vitam finiret, captiuum tenuit,ac quôd propiore agnation ïîis gradu cum attingeret: totam illam Bauariæ partem, annoi4 4lt;5, folus occupauit : amp;nbsp;arnica tranfàdionc certam huiushærèdicatisportioa Hcm Monacenfibus agnatisconcedens, caetera filio Ludoico, ac nepôti Georgioreliqui cuius Georgij filia amp;nbsp;hærcs vnica, Elilabctha , Rupèr-to, Philippi eledoris Palatini filio primogenito, amicinojn matrimoi

K iij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nium

-ocr page 128-

‘-D've ES B AV'ARIÆ

M.D un. hâGGondîdonetraditaeftjVtomnium bonorum mobilium amp;nbsp;im-mobiliumà pacrercliôî:orum,exclufispenitusagnatis ducibus Monacen-ïibusj hxredîLaccm adirer. Idq^patristcftamento prolixe caurum, ôg dißausBoemiae rex, Elifabetbæ auunculusLudoicus GalJiæ rex, alijq; magni principes , Teßzamenti eußodes amp;nbsp;execucores,crant conßituri.

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Morcuo igitur Georgio diuite, duce Bavarias Landshutcnfè, amp;nbsp;R V P E R-

T O genero, 2.3. annorum iuucne ômnes iUiüs regiones amp;nbsp;vrbes occupante,Duces Monacenlcs, Albertus Illi. Iohannis ex hlio Ernefto nepos cui JaiidacißimaHeroina Cunigundis, fororMaximiliani Imp, nupta état) amp;fratres,fucceßioncmin bonis feudalibusvtnominant, fibi vt pröpiofi-busagnatisdeberidcIureóGconfuetudine imperij oftendunt, ' Etfi ' nbsp;nbsp;nbsp;autem Imp, Maximilianus omnes amice de re tanta tranßgendi viaä tenta-

uerat ; amp;nbsp;tandem co rem deduxerat, vt tertiam folummodo partem regio-nurn, quas Dux Georgiuspoflederat,agnatis Monacenßbus ßatiim-tradi, alteram poftRuperti mortem primümreßitui : reliquam in familia Palatinorum ad hæredes tranfire vellet, quia in diuifione Ludoici Bauari temporibus fecum iniquiusadum eße Palatini quercrentur: tarnen Ru-.pertus, qui in poflclsione erat, turpe amp;nbsp;damnolum fibi iudicans inde decedere, amp;nbsp;fretus potentia amp;nbsp;opibus a foccro relidiSjamp;auxilijsBobe^ micis , (nam Georgij diuitis , foceri ipfius, coniunx Hcduujgis, Vla-dislai régis Boëmiæ foror erat ) amp;Gallicis etiam promißis confilus, obßi-natê teftamentum foceri vrget, nec quidquam fe ceßurum agnatis oß;endit.

. Proferiptusigitur anno iro 4 cum patre Philippo Palatino, amp;acie abimperatore viéïus, Bauaria amißa , amp;nbsp;agnatis per imperatorem re-ftituta, cum coniuge moritur , reliólis Ottone Henrico amp;nbsp;Philippo infantibus, Quos orphanos Maximilianus Imp. bonitate amp;nbsp;dementia vidoriam lenicns, paterna fide amp;; benignitatc deinceps fouit, ijsque ex materna hæreditate aliquot ad Danubium oppidaattribuit,quæ Neo-burgenfis ducatus hoc tempore compleditur,

IncobelIojCÙm Vlricusdux VVirtcnbergenfisadüIefccns,VVinSi« bergam oppidum amp;vallem,Ncoftadium ad CoceherunijMckmolana^ Maulbronnam : amp;c,,Noribergenfes oppidum ALTDORFF,Lauff, Hersbruck ódalij principes vicini alia oppida, tum in Palatinatu, tum in Norico, ex proferipti Palatini ditionibus decerperent: Wilhelmus, Haßiac Landgrauius etiam, ad cxccutioncm proferiptionis cum cætcris principibusexdtatus,amp;ab Henrico Duce Brunsvicenle amp;nbsp;alijsadiutus, oppida Palatina, fuis ditionibus finitima amp;nbsp;opportuna Caubam è regionc Bacheraci ad Rhenum, Benlam amp;c, inuadere amp;nbsp;occupare, fedinfelici prorfus exitu tentauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Philippum eledorcm Palatinum, ac Ru-

pertumfilium,qui à Galliærege Ludoico, contra Maximilianum inci-tati,Öc auxiliorum illius fpe freti,bellum alacrius fufeeperant,Gallus plane deferuit.

-ocr page 129-

ELISAB. REGINÆ, H 1 S P. TESTAMEN.

deferuiç.ciinrijsipfisdicbus,DiplomaducatusMediolancnfis,pro fcH-q ßjj beris maribus, fi qui ex (c nalccrcntur, amp;nbsp;his non natiSjClaudiæ filiæ fuæ, amp;. fucurogcncroCarolo,Philippi archiducisamp;Belgarum principisfilio, à Cælare impctraflet^

Huius Philippi, Bclgarum principis, focrus, Eli làbecha : Fcrdinandi regis Cacholici coniunx,quæ fingulari prudentia amp;nbsp;magnanimitate, pari-bus cum maritoaulpicijsjCaftiliæ régna gubcrnabac, die ztf.Nouemb. ex hacviradeeeßitteftamentofado, vc Ioanna filia inBclgicoablente,auc laborem Caftiliæ régna,hæreditate ad earn dclata, adminiftrandi reeufan-te,aut minus id propter aliquam priuatam caufàm facerc valence, Fcrdi-nandus rerum fummæ prarcITct; donee Carolus ex Philippe amp;nbsp;Ioanna ma-ior natu filius,vigcfimum annumæcatis ateingeret^ Nam de Philippe gc-ncro,aut quôd i lli peculiariter ofFenla, quôd filiam indigné tradaffet ■) auc quôd Hifpanis rebus moderandis parum inftrudum elle exiftimabac,nul-lam omnino mentionem fecit, Deinde vein rerum à Ferdinando marico geftarum,amp;laboruminGranacenfiprouincra expugnanda fulccpcorum mcmoriam,præmiumdcciescentenamillianûmum, nec nondimidiarn ex nuper repertis, Antipodibus prouencuum partem, quoad vitam fuperi conceisiircnt,quotannisperciperet. Prxtérea vttrium opulencilsimorum cqueftrium ordinum,fandi lacobi, Calatrauæ Alcantaræ magifterijs, quæ indulgence Romano Poncifice, magiftrorum officio abrogaep, quod regiæ poccnciæ aemuli tranquillicaeem rcipub. læderenc, Ferdinandus «3e Ifabella reges, non ica pridem fibi vendicaueranc,pcr vitæ Tuas tempus po-tiretur.

Eiufdcm anni æftate Stephanus V Valachiæ Moldauia’princeps,c!a-rifsimisrebusaduerfus Matthiam regem Vngariæ, Mahometem Turci-cumlmp.TattarosPraccopitas, amp;nbsp;loan, Albertum Poloniæ regem eefiis celebcrrimus, diem extremum poftridic Cal, lulijclaufit.cui Bogdanus filius fuccefsit,

(jLorlaohhStcphanVs VaLachorV^AÎ, qVi fV^peraVlt nnos et LaChos, te nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T'yrca potens,

loanncs princeps Anhaldinus Ernefti Ôe Margaritae Munfterb, natus cft f.Scptemb«

Initioanni lyoy.CarolumGeldrixprincipcm,PhilippusBrabantiac dux amp;nbsp;Maximil. Cæfardcnuô oppugnabant. Cüm enim inducias fupc-rioribusannis fadas, vtraqj parsao altera ( vt fieri Iblet ) violatas quercre-tur; tandem poffi multas amp;nbsp;varias tradationes irritas, Philippus armata manuGeldriamingrelTus, Arcnacum vrbem ad Rhcnumobredit,ciq'ic multorum Germaniæ procerum auxilia pater Maximilianusadduxit,Cagt; rolointereaNouiomagi ôeinalijs fuac ditionisoppidis,quæ ad defenfio-nem fpedabant comparante. Erant turn Arcnaci aliquot fenatus priT mores,qui ob veteres quafdam fadiones Carolum exofum habentes/ ditionem cIFe faciendam ciuibus perfualcrunL Cum aucem paulô antè Elilàb.ctha Caftiliæ regina, Philippi focrus, in Hifpanijs obijlFec, cuius rc-

K iij , gnorum

-ocr page 130-

' 'RES GbSÏÆ-IN H I SP.

gnotutn hæredirate ad fiîiam natu maximam amp;nbsp;Philippum illius ma-ricnm dcuolüta , nccefl'ario Hifpaniæ Philippo adeundæ crane : Ma-iximilianus Si Philippus, Hifpaniarum régna nequaquam negligenda, amp;nbsp;Geldrienfe belkim in præfentia componendum effe ftatuerunr. Quatre Carolus Gcldriæ dtix, non captiuus, vc quidam commenti fünf,fed “data fide puWica in cafira Maximiliani amp;nbsp;Philippi venir, vbi benigné '«Lim Philippus excepit, ac vt Gcldriam bencficio Imperatorjs quietc ^ûluis veteribus inter domum Burgundicarn (amp; Egmondanam f^mk -liam dcfuccefiione pàôlis poßideret impetraùit,, ac vt fecum in Hb -fpanias curh aliquot topijs proficifccretur, egiqquo nomiije ptiam pe--cunia Gcldrrö Antyerpife numerata eft. ScdcuiTi in lcqueptem. vfque annum iter Pfiilippi Hilpanicum difFcfretur : Caroli ctiam.profeóHo intermiffa eft.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rt

ir ifiu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

ElifabethaCaftiliæ regina tnoriens in tefta.raento, fi Ioanna filiala,-•botehiädrtiiniftrandi regna fua recufaret,autalia decaulafuftincrenon 'valeret: nulla Philippi generi mentione facta ; merito. Ferdinando ,gLi--b'ernationem regnorum donee Carolus nepos vicefim um ætatis annum attigifteC, commendarat. Verum Caftellani proccres quidam , Arago^ nijs infcnfi,amp;BeIgæ,prædæinhiantes, aciple Imp. Maximilianus,apud Philippum regem adolelcentcm amp;imperandi cupiduminftabant,vtFer-■dinandus focer,Caftcllæ regnis omnino relidis, in Aragoniam quam-primum difeederet, Ferdinandus legatos ad Philippum in Belgas mittit, Lupum Conchillum«Sç Michaelem Ferrcram Aragoncs,qui-Philippum gcncrum,dc Flilpanicarum rcrum ftatu edoceant, amp;nbsp;cupidos rcrum nouaf Tum rcgulorum animos detegant : qui mutuaeorum fimultate,fuis com-modis feruirc latagcrent. Adolefcchtem rerum imperitum, nullosquc veteratores aut vafros homine,s adhuc expertum, multotutius in ibeeri fidem, qui horum hominum multos iamannos notitiam haberet, quiq^ folam eiusregiam rnaieftatem confcruareamp;augerc intcndat,qudm ifi-co-rum prædam venire,qui ex eorum difcordia;rcrum fuarum incremen-ta captent, Nequeenim generum regenhcfte abnuere: in cuius rei te-ftimonium in medio mœrore amp;iuftifsimislachrymis, eoipfo quo cen-iuxmorte prærepra eft die,regio le tituloIpoliauit,nomine tafitiima4.-miniftratoris fibiin Caftellaï regriisadfiimpto, Veniretille modo cum Ioanna vxorc,amp;cxpcriretur non tam cupidum regnandi Ibcerum elfe-, quàm pelsimi delatorcs dixilfent: qui velut furiæ facibus accenfis, v-trunque curabant inflammare, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ioanna, cegnorum Cafteb

læ hærcSjCLim à Conchillo legato de rebus Hifpaniciscdoda elfer, pa-rentcmFerd. periiterashortatur, ne vllomodo regna ilia déférât, ac tî ex teftamentoreginæ matri folennes tabulæ ncceffariæelîent, feeasvel nolcnte marito quam primum mifl'uram, amp;nbsp;fimul arque in Caftellam ventum elTet, omnia ex partis lèntentia compofituram efte. Hælite-fXj cum in raanus Philippi vcniirenx,^ftatimlegatumconfilijauthorem

-ocr page 131-

' GALLIA ET Cz4STILIA,x . '

-in carcerem conijcir, amp;: Aragonios picrosq; ex coniugis familia dimittit, y, •cæL'eriS,ne quis Ie infcio in Hifpaniamlciibar,graiiisfimè ediert.

Ferdinandusvt contra generi Philippi molitiones Ce munirct,cum Galliæ rege Ludoico pacem facit,eins ex Ibroi c neptem Gcrmanam -, Gà^ ftonisFoiffej ad Ranennam poftea viótoris fororem,ciii Ferdinand. Rex, •maioraiiLinculLiscrat, coniugem ducit. HuicGalliæ rex,regni Neapo-litani partem,q^Liam tenucrat,dotis nomine attribuit ,amp;ad mnruam ré-gnorum defenlionem auxilia vtrinq; promifla funt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eas veró

nuptiasin fni detrimentnm amp;contumeliamfadas Philippus crcdens,in-dignislrmêtulit. Itaq;fimiliarte vicisfim vtens,neaditu Hilpaniæ afô-• ccro excÎLideretur, in grâtiam cum vxoreamp; focero redit,acæqLiara cum ip-^lis potelfateregia,deinceps diplomatis,Ferdinand! ,philippi, loannænôss -mina præfcribiconcedit. Etfi autem FerdinandusdcEdé generi amp;illiüs ■'familiarium,a quibusincitabatur,non plané certam fideni habcrct:tamch -padionehacfretus,Generoadicum inHilpaniam cutum,iamp;naues plurcs, qiiibustuciusexFlandriaadueheretur concelsit, Philippi etiam animus a rGalliærege,quod fe infcio pacem amp;nbsp;adfinitatem cum Ferdinando corî-traxiiïet, ahenabatur ,amp; vicifsim Galliæ régi niminm porentia Philippi archiducistocregnorum accclsione crelcere,ideoq; conlilia illius infrinlt;i ■genda,videbantur. Iraq-, cum neuter alteri udcret:nonampiiusper Galli-• am terreftri itinere Phi ippus,iedmari in Hifpaniam fequentis anni initio -traijccre cogitabat.

« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e

FridericusSâxoniæ Dux eîedor,lingulari fide amp;nbsp;diligentia, collcgæ -eîcdori Palatino uido, amp;dLiriter ,adflióto,Imperatorcm iratum placarfe ftuduit, amp;nbsp;vnicusin comitijsColonienfibus Philippum addiiccréad Imp* vcfupplex pacem petcret,aufus elf. vbirccepto in gratiam , ditio Palatina ex bello reliqua;ôc nepotibusexfilioRuperto,Ottoni, Henrico, amp;nbsp;philip-.po,Bauariæ pars ad Danubium, rellitutaeft.

Interea apud Sarmatas, Elifabctha Poloniæ regina, Cæfaris Alberti -filia,rcgis VngariæôcBoemiæ Ladislaj foror,regisPoloniæ Gafimiri con-iunx, amp;nbsp;quatuor regum, V ladislai Vngariæ, amp;Io.Albertj, Alexandri amp;nbsp;Si-gifmundi mater; excelicntipietatc,prudcntia amp;nbsp;omnibus virtutibus, regia matronadignis,ornata,exhis terris euocataeft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tattarorum

verôzauolgenfium rexSchachmet, quem paulô ante régi Alcxandro fte-deracum,Prœcopitis bellum intuliffedixbCaunam Lithuaniæa Polonö deportatus cft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

In R VSSI A,toannimagnoMorcouiæDuci jcuiusvirtutcamp;felicî-täte imperium Mofeorum mirificè audum, amp;nbsp;dilatatum amp;nbsp;tarnen Tatta. roPræcopcnfiadhuc fubiedumeraCjmortuo:B ASILI VS filius fuccefsit, quinon folùm relidas à pâtre ditioncs rcunuic,amp; conferuauit ,yerùm gt;nbsp;.....- - . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- K iiij . etiam

-ocr page 132-

BELL. HENR. DVCIS'MEGAP. CVM. LVBEC,

y ctiam occupata PS KO VIA ïeu Plcsfcouia,Rußia:urbe ampla amp;nbsp;muni-ta^LiiionisDerbatenfibusfininmaamp;SMOLENCENSEadBory-ftbcnem Ducatulatißimo in Lithuania,aiixit amp;nbsp;amplificauit. nbsp;nbsp;primus,

cxcuflb Tattarorum iugo , in libercatemfe, regnumq; iuum, uindica-uit. nbsp;nbsp;nbsp;Fratres multos habuit,ac in his loannem ætate maximum,ex Ma

ria, Michaelis Tv veren fis fórorc natum,Stcphani Moldauigenerum, fed antcpatrcm.relidofilio Demctrio,extinôlum, Bafilius,antca didus Gabriel,cum Demetrio,Andrca,Gcorgio,Simeone,amp; forore Helena, Alcxan-dri Pol. régis coniuge,ex Sophia ThomæPalacologi fiIia,EmanueIisConft« Imp, neptegeniti erant, Etfi autem fratris primogeniti filio Demetrio, jure gentium de fuprema patris uoluntate Imperium debebatur; tarnen Sophiæ matris amp;nbsp;principum aliquot authoritate , Bafilius ipfi prælatus eft. ConiunxBafilijprimafuitSalome^Soborouij cuiufdam nobilis filia, Quam, cum viginti annos fterilis manfilTet, in Monafterium detru-fit, de Hclenam, Bafiiij Linskij filiam duxit, ex qua, Ioann cm, tyrannum noftraa:tate Mofchis dominantem de Georgi um filios fufeepit, Pa-truus Helenæ Michael illc Linskius crat, qui apud Alexandrum Poloniae de Lithuania: regem hoc ipfo tempore fumma authoritate, de Tattarica vidoria illuftris,poftca cum apud fuceeßorem illiusSigismundum,adfc-dati in Lithuania Impcrijdclatus,de proditor patriae a quibufdam nomi-natus,caufie cognitionem a rege impetrarenon poftet, ad Bafilium Mo-Ichorum regem transfugit, cumq; in occupanda arcc de ducatu Smolcn-ccnfefingulariinduftriadefideiuuit. Deinde cum Ducatus fibia Moleo promißusnon traderetur,reditum ad Poloniac regem parans, intcrcepto inlimitumcuftodijsnuncio,captusaBafilio,multosannosin vinculis fer-uabatur,donectandcm Hcienæ,ncp£isBafilij coniugis, intereeßione libe-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xatus de filiorum Bafiiij tutor teftaracntpconfticutus eft,

Annoiro«?, Bellum inter Hcnricum Ducem Mega poli tanum, de vicinamditioniilliusciuitatem LVBECAM,inchoatumeft. Sunt autem in boreali hoc Germanica: littore,à finu Codamico, in quern Dra-uus fl, ad dorlum Cimbricæ Cherlbnefi fe cxoncrat,us^', ad Croni, quem Mcmelam hoc temporenominant,oftium extremum, Borufsiam a Liuo-nia dirimcns,circiter duodccim vrbes(ut in minoris Afiac littorc olim duo^ decim Ionica:deCarica:)maTitimae ,amplae, potentes, copiofic, frequentia populi, Iplendorc a:dificiorum,honeftis legibus, iudieijs, dilciplina, ecclc^ fijsde ftudijsliteranimornata:. Lubcca,VVilmaria,Roftochium,Sunda, Gry phisvvaldia,AncJam,Stcctina, Colberg,Stolpa ,DANTiscum, Elbinga, Konigsberg dec. Quarumprima uerfusoccalum de coetcrarum omnium corona de caputeftL VBEC A: olim exiguum oppidum ad Suarta: de Drauiconfluentem,uetcrumWagria: dominorum gentisHenctæfcdes: .deinde aliquanto fuperiore fluminis partac inter VVakenißam de Dra-uum,abAdolphoHoftatia:comité, circaannumChrifti ii4x,fubCon^ jradq 111. Imp, extrui cceptade varijs fortuna: de dominorum vicibus inb dq via, Adolpho cnim comiti Hollatix,potcntißimus Saxonix deßa-gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uaria:

-ocr page 133-

BELLVM megapol '

Harkt Dux Henricus Leo eam extorfic,quo prclt;criptoamp;pul{b,Frideri-eus ßarbaroflli Imperialem eam efle voluit anno 1192. paulo poft in ' Danorum régis poteftatem venir, anno, 1200. à VValdemaro SJefvvi-cenfi duce occupata dqncc tandem Danis, arte amp;nbsp;vi,cx arce,quæ in ccenobium deinde conuerfa eft, cicólis, amp;nbsp;vieto fociorum principum ' V--''-*“ auxilijs memorabili prælio ad villam Bornhöuede Danorum rege VVaL * demaio : Friderici I k Imp» beneficio amp;nbsp;fua inprimis virtute, fortitm dine ac felicitate , integram libertatem adepta eft : Ab eo tempore, ciirn Emporium maris ßalthici ( quod Orientale, OfîfcC / Saxo-nes nominant, ab oftio Draui,öc yrbc Lubeca initiumfumens,amp;Germania:, Borufsiæ , Liuoniæ, Rulsiæ, oppolita Daniæ, Gottiæ, Suc-jCiæFinlandiæ littora, VViburgura vfque circuloarólicofubiedlum ftrin-gens,amplius 2 5o»milliarjbusgermanicisextenditur) præcipuum cfTet : in quod omnium huiusorbisarefoi gentium merces conuehebantur ,ac inde Lubeçenfium nauibusin reliquam Europam diftribuebantur :Lubeca lopibus, potentia,ædificionim fplendoredealijsornamentisauôlaamp; ampificata eft. nondum enim Hollandi,GalIi, Angli amp;nbsp;aliæ exterægenres Bakhicum nauigare amp;. negociaciones aliô auertere quod patrum ' r noftrorum memoria fieri cœpit; fed Lubecam omnia primùm deportari folebanc» Hine tantam m mari pra’cipuè potentiam adepta eft, amp;nbsp;priuilegia ac immunirates ciuium demercatorum luorum amplißimas in omnibus orbis huius arctoi proumeijs ac regnis obtinuit, vt nonfo-lùm omnibus vicinis principibus, veriirn etiam Daniæ, Norvvcgiæ 6c S'ueciæ regibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ac formidanda effet»

Sed nunc ad Megapolitanum bellum , quod leuioccaftöne excL tarum , ingens incendium peperit, redeo» Lubecenfts cnim Draui iror« ft» 6c reftagnantium inde lacuiim ripas ad Daftbuiam, nobilis familias ’ Parkentinx oppidulum pertingentes , per pilcatores 6c équités vrbis publicos inlpiciebant. Hos vi ex fuo Parkentini quibufdam captis, alijs vulneracis, vno ctiam paulo poft ex vulnere mortuo, depulerunt» Farna tumultus in vrbem perlata , eines erumpentes domum Parken^ tinorum inflammatam cremarunt . Poftea cum de Parkentini vio^ lentia Senatus Lubecenfis apud Baldafarem 6c Hcnricum duccs Megapol» per literas quereretur, 6c hivieißim de multo atrociori violentia, quod fado in ditionem principum impetu,incendijs graflati cftent,Lm becanos accufarent ; 6c Parkentinij corumque focij vieißim ciues’Lib becenfes, 6c alios in publicis vijs captos pecunia multarent: Magnus Saxonix Dux , cum fenatu Luneburgenfi , controller flam componere aliquot celebratis conuentibus fruftra conati funt. Tandem igitur Lubecani,de iuftitia fibi àducibusMegapolitanisdenegata,cumquibu^ vel iurevel arnica tradatione ipfi tranfigere maluiflcnt,teftati,annoi,-'olt;;, bellum illis intulerunt,aci2» Augufti ad oftium Draui in ditionem Mega* po.l.transgreßijtrigintapagoscum aliquot nobißum domibus exuflerunt.

Henri.

-ocr page 134-

BELLVM G RON ING ENSE, Hanricus Dux Megap.cummaterteræ fuæ marito, Henrico diiccBruns-gt;viccnfc,amp; loachimo marchionc Brandeb.vrfulæ coniugis fuæ fratre,vicif-fim bellum Lubecenfibiis denunciat,amp; diez4. Aiigufti Slukopiam Lube* cenfium præfidium(ad Drauum) captum exurit. Deinde conuenientibiis ef em. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;principum copijs, oppidum Molnarn obfidet:fed fruftrà tenta*

ta oppugnatione 2.3 Octôbris obfidionem foluit ,amp; alijs Lubccenfium pra:dijs uaftatis exercitum reduxit. Tandem intcrcclsione vicinarum ciiii-tatum, pacemLubecenfes, codcm tempore cum Daniæ rege loanne bellum difficile gerentes, petiuerunt,quæ anno lyog tandem fingulis vtrinq; «xöt'« confeéla eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In hoc tyrocinio bellico tantum Dux Hen*

ticusdidicit, ut dcinccps toto gubernationis fuæ tempore pacem coluerit, amp;vicinisacalijs ad tuendam pacem hortator fucritvnde«f”?w’rfllt;« pacific! cognomen poftea accepit.

GRONINGAM Frifiæ ciuitatem pulcherrimam amp;C amplilsi-niam,EzardusFrifiæOricntalis comes jVlrici filius, ditioni fuæ adiungic hacoccafione. Coniundafuit Groningenfis Rcspub, fuperiori’ bus fere centum annts,diœcefiTraicôttinæ, amp;nbsp;Vltraieólcnfèscpilcoposti-tulo tenus Dominos agno(ccbat,ac iuramentum fidelitatis cpifeopo Fride-ricomarchioniBadenfi præftiterat, Ciim autem Albertus Saxo-niæ Dux,quem Frifiæ gubernatorem hæreditarium Maximilianus IM P, conftituerat; VVeftfrifiam ad|rebellioncm à Groningenfibus incitatam recepiiset: fontem feditionis obftruendum,amp;; ciuitatem Groningam inlo* lencius fe aduerfusdominum fuum epifcopumamp;: omnes uicinos geren-tem,domandam indicans, adobfidionem vrbis excrcitiimhoftilemad-mouit,inquo Fridcricus epilcopus Traieélinus fimul ucrlabatur, Quarc , uiolatum ab Epifeopo iuramentum fidei ipfis promiflæ, amp;nbsp;ex Domino de ’ï’o.o» Igt;atrono hoftem faótum cernentes, occafionem indeadicecefiTraiedina fcaucllendialiumqi Dominum deinceps eligcndj lumferunt. Interfeclo autem in caobfidionc AlbertoSaxoniæ Duce,cui Ezardus etiara Frifiæ ori-cntalis comes, ut fupra commemoraui ,focius amp;nbsp;fœderatus^ratjobfidio foluta,amp; quadriennij induciæ cum ciuitatc a Friderico faâæ funt, quibus clapfis Georgius Saxoniæ Dux Alberti filius, qui Frifiam occidentalem de Nobilitatem agriGroningenfis luramentoadnuc fibi deuindam tenebat, bellum aduerfus Groningenlemciuitatem,pcrEzardum Frifiæ comitem, Groningenfium eo tempore hoftem,de Vitum a Drachftorph ducem ex* çrcituSjinftaurat. Qui caftellis aliquot non procul ab vrbe ereóbs, com-meatuumiraportationeraarccbant. Groningenfes igitur denuo grauitcr obfesfi, cümàTranfifulanisciuitatibusauxilia promiflanon mitterentur: nec à Georgi j Saxoniæ ducis legato,nifi arbitrio ipfius fc omnino permittc-rent;æqui quicquam impetrare poffcnttcum Ezardo comité minus potente de viciniore, Icorfim pacifei, exclulb duce Saxonico, decrcuerunt, Rebus Grylemontæ transaótis, Ezardus Saxoniæ Duci foci eta tem renun* ciac, di legato illius, DracUftorpio, fe Romani Impcrij nomine vrbem oc* cupatu-

-ocr page 135-

ACADEMIA FRANCOFOR. AD VIADR.

r^upaturuili cflè oftcndit. Oneratis igitur frumcnto, uino amp;nbsp;reliquo^ com-q^ q yj meacu nauibLis,amp;per foffam ex Arnafiad Groningam fubduólis, à Sena-

■ tu«amp;populoGroningenfi Calendis Maij in vrbem recipitur, lurameri-tum fidelitatisi ciuibusaccipit. Vitus redefperata ab obfidionc difeedit, V” ß' relido in duobus caftcllis Ævverdæ amp;nbsp;VVerdenbrufæ præfidio. Etfi aute Georgius Saxoniæ Dux aliquoties amieißime vrbem Groningam, fibi Frj,ß$Gubernatori,amp;fummobelli,in quo ipfius ftipendio cotnes mili-talFet,Imperator!; ab Ezardotradipctebat;tarnen furdisauribusomnia Ezardusaccipit,amp;in vrbe, Arcem turribusamp; aggeribus munitam ,inter Orientalem proximam portam, ciuibus non admodum fauentibus,ex-truit. Citatus ctiam ,inftigante Saxoniæ,Ducc ,ad comitia Colonienfia, non comparer, Quareablmp. Maximiliano grauißime ipfi mandatur,.

Vtin pofl'efsionem vrbisSaxoniæ Ducem admittat. Quodciimnibilomit-nus ille recularct : Georgius Saxoniæ D V X Erico, Henrico amp;nbsp;Philippo prrr. Briinfuicenfibus fœderatusjpfein Frifiam cum exercitu profedus,

, ui eijcereEzardumócGroningam fuo imperio fubijccre conatut, vtfuo • loco exponcmus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

In Marchia Brandeburgenlî,Frâncôfordiæ ad Viadrum Academiaa IoacHimoI,,eledoreBrandcburgenfeamp; fratre Alberto poftea Cardinali darcbiepilcopoMoguntinoiSc Magdeb, fundaca,0c folennirkuMie 2,7* Aprilisintroduda ell : profelForibus primis ex Academia Lipfenfi ple-risq; acccriitis, ex quibus Redor Academiæ primus, CON Radus V vim-pinaTheoIogus, exFagis Franconiæ oppido oriundus ,eleduseft. cuius etß multa aduerfusLutherum fcripta extant: tarnen ( titulis corura omil-fis ) carmen folummodo epitapb.iu.m, Alberto Saxoniæ duci ab eo, ciim LipEæadhuc doceretferiptum recitabo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i'

SaxoniADiixrrjagnaniffitiSiVirttite^elarwis •

Fridrici Augußi tjro neftos^fuit

Qtü Phvyßos, F landros leuesglaacos^j^ T^ritannos

TerribililittiofApcfngaMtatrox

Extitit hic terror Gallis ,Acri(j^Sicambro

Eius expauit T^elgica terra ïugum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,,.,

yt^orabOceano^ZjephjrisluUantibMiamplas

Exuuiasretulitjfignaq^captaducum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' . , j

ViHor ah aurora^ proßrauit Pannonas armis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n 1

*E^gisÇ^Ungarict fAp'e refregitopes Et‘VOsbFhryßos,obcaptMm,trtflia3natum

Ferre iubetj'veßros depopulatiss agros.

Allins ad cannasperuenit gloria terras

ADióins Irnperij dextra fniße wanns

Protantisrneritisingratnsnil,deditorbis,

PrAmiafednonit inßareferreA^etu.

Ab hoc V Vimpina, leges óc ftatuta Academiæ primum Icripta funt.

-ocr page 136-

.-GA: - -P HILIPP VS REX 'ï A V

yi. Pi'iuilegia vero Acadcmiæ,amp; poteftatcm'tribuendi gvadus in füpc-‘ ‘ ' jrioribusfcholis'vfiüatos,.MaximiIianus Izimpcrator, Sexcnnio ante Ji-.terisNoribcrgæanno 1500,diex6:OéloKdatis:amp; Alexander VI.PP.cor-' o • tulerunt,amp;conièruatorcmac Cancellarium Academiæ G^heodoricum à

Bulovv cpilcopum Lebnfienfèm conftitueriint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Decanus facul-

tatisartium primusM, loannes Lindholtz Moncbbcrgenfis fuit,queni _Çollegio,inarea,vbipriusIudæorumSynagoga fuerac ,crcóto, amp;nbsp;poftea promotum ecclefiac f rancofordianæ loachimus elcdor Brand* præfecit*

i - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ( ..

_x Bodem tempore,in Brandeburgenfi ad Hauclum dicecefi,HIE-R O N Y M V M, cpilcopum, loachimo de Brcdavv recens defundo fhb-ftituit, bumili quidcm genere in agro Glogouicnfi natum, fed ingenio èc .eloquentia cxcellentcm, ad quem Martini Luthcri,DiIputationcm de In-.dulgentijs fuam inchoaturi,litcræ extant*

loLEODIENSÏ diœcefi ad Mplârn amplifsima,Ioanni ab Horn, E R A R D V SdeMarca cxprincipum Cliuenfium amp;nbsp;comitum Marcæ in VVeftphaliaftirpcantiquifsimaortus luccefsit : poftca Cardinalis. ad quem , Rimmum autboritatiset GraCiæ locum apud Carolum V.tcnenss tem,multæ Erafmi Epi ftolac ex-tant*

Robertus deMarca princeps Esdainæ, pronepos Erardi filij Engclberti, qui primus ex comitum Marcæ V Veftpbalicæ fa-milia, Dominus Arcnbergæôc Esdainæ faôtus cft*

r' ----------------

ERardus Cardin nalisLeodienfis Carolo V. addi^ lt;Rifs.

----——-----

Robertus princeps Marcæ amp;nbsp;Bulionis, Gallicarum partium Carolo in Comitijs VVormatienfibus anni irai» bellum in dixit.

PHILIPPVS Caroli V. pater, Bclgarum princeps, cum nec Gal-liæregiLudoico XII. Ferdinandi foccri fuiiam fcedcrato amp;nbsp;adfini, nec Anglo Henrico V11, qui pacis inter vtrumq; arbiter amp;nbsp;fponfor fuerat,Ia-tis fidcret;artcrcconciliato feu delufo potius Ferdinando, fbccro, clalTc in Hifpaniam initio anni nauigareinftituit.Sed biduo poft quàm Vlifsingæ foluiiret,orta ingenti tempeftatè, clafsis ipfius per varias Angliæ amp;nbsp;Britan-niæ orasdißipata,amp;ipfccum paucîsnauibus,maximopcriculo in Angliæ ' portum Antonam cieduseft. vbi ab Henrico VII* rege comiter exceptus, amp;nbsp;donee clafsis itcrum colligeretur ac inftrucretur retentus, amiciciam amp;nbsp;fœduscumeo renouauit. Etfi autem regio bonore Philippus in Anglia habebatur; tarnen una in re uclut captiuus fuit,quod Edmundum Suffol-ciæ ducem, Ioannis filium,vxoris Henrici VII* confóbrinum,petcnti Anglo tradcrccoadus,nec prins ex Anglia dimifTus fuit, quàm ilium ex Na-murijarceaddudumfegi ftitilTct. Huie vitæ incolumitatem rex promi-fit,Icd filio Henrico VI if; mandauit,vt le mortuocum regni æmulum joccari curarct.

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Poftquam

-ocr page 137-

PHILIPPVS REX HISPANIÆ, MORITVR. |2O, Poftquamverô in Hifpaniam Philippus exeuntc Apiili pcruenit, yjj omnibus ad eum proceribus, Ferdinando ferè deferro confluennbu$,priorf rem cum Ferdinando foccro paélioncm omnipo reiecic.nec ullam conç.oç' diærationcm aliam inire voluit quàm vt regnis Caftellæ quamprimum exiret,amp;iuriquodexIbcrusteftamentovelalias in eo habere polFeCjrc-nunciaret, Difcedcnsigitur,cum coniugeGalfica in regnum Neapolitan num Ferdinandus, amp;c paßim in Galliæ portubus ac Genuæ etiam honori-ficc iuffuregis exceptus ,cùm iri Delphinio portu hærerctjnuncium de mortegencri Philippi iuuenis zs^ annorum, firmißimo corporcj integer^ rimaq; Temper valctudine, feptimo poftquam in Hilpaniam appulerac menfe extindi accepit. Sed nihilominus inchoatum Neapolin u^dùs ,cur#» fumpertexuit, vbi cùm inftigantibus magni Cpnlaîui æmulis, xationes adminiftrati abeo regni Ferdinandus flagitaret: ille priusquam vllam fti-pendiorum militibusperlblutorum mentionem faceret, multa millia au-h pondo,omnibus in Sicilia, Ncapoli,’amp; alibi monachorum amp;nbsp;virginuni ac Sacerdotum Collegijs,vt a D E O coniundis amp;ardentibus uotis ac pre-cibusjfeliccs belli fucceflus amp;nbsp;viéloriam fuo régi impetrarent, deinde non pauciora auri pondo exploratoribus amp;nbsp;proditoribus ad periieltigenda ho-ftium confilia,apparatus amp;nbsp;molitioncs expenlà commemorabat. nbsp;nbsp;Qui-

businchoatis, viiilapicntesôô magnanimijcumquædoribus a Regerâ-tionibusaudiendispræfecli, ftatimeonfurgentesRegi rcnunciarnnt, notr decereabeo viro,qui tantum Regnum tanta virtute,induftria^felicitatd

gloria Regi peperilFet amp;nbsp;tutatus elFetjadeo accurate Icrupulöfè calcu-lum de pecunijs impenfis fiagitarc,ciim conftet verilsimum clîe qïibd^ Thucydides olim fcripfit, w TKÂenev nTayidpia i inriep ,ncc poïTéjn'éc deberé de omnibus quz in bello expenduntur rationes exigi» Hofurn orationi' facile rex adquieuit, ac conftitutis co anno Regni Neapolitan! rebus,cùm inHifpaniasàloanna filia regni Gubernatorê Francifeo Ximenio ar-chicpilcopoTülctano,alijsq; procerum literis afsiduis reubcâretur, ad priftinam regnorum Caftellæ adminillrationem anno uercente redijt.quot; \it'i

IntereaviuentcadhiicPhilippOjLudoicus Galliærex, filiâm ClaÜM diam, Corolo Philippi filio iamfex annosdefponlatam, Francilco An-, golismenfium principi, fuccelTori fuo delpondir, idqj per legatos propria oSjPhilipporegi fignificauit, fimulans le totius regni Galliæ ordinum id pctentiumprecibusrepugnare non potuifle, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fuitautem Fran^

eifeus, vt id obiter indicemjLudoico X11. tertio gradu agnatus.

CAROLVS V, Galliæ rex cœpit

Carolus VI. nbsp;nbsp;nbsp;Ludoicus Dux——Valentina,IoannisGaleaci/j

Rex 13 8 1» Aureliæ. | Ducis Mediol. filia,

I

lt;

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Caro^

-ocr page 138-

' ALEXANDER PO LONI Æ REX Obijt

Garolus V11.

14x3.

r . !

Ludoicus XI,

i4lt;^b [

Carolus VIII

748 4,

obijt

r't '

f »

--- - • i:. L f

;


CAROLVSab Anglis i4ilt;rcaptus, annisin cuftodia fuit.


loannesDux

Angolifmcnhum

I,

Caurolus Dux Aurelix


LVDOICVSXU


Rex 149 9.

CLAVDlACaro-1Ó arcbiduci Au-ftriæ delponlata, Icd Francifco Ibbri-no nupta 1714.


FRANCISCVS Margareta I. RexGalliae regina Nair I r- I uarræ.

Henricus 11,1747, , 1 -__- lonn—

Fran- Caro- Henri- na, cifcus lus IX, eus III,


17^1 nbsp;nbsp;1774


Alexander Poloniærex, bonus ac bcncficus, amp;in bellis aliquanto loanrAlbertofratre fortunatior, paralyticus dieip, Augufti Vilnæ obijt, ciim paucisantc mortem horis nuncium,dc vióloria infigniaduerfusTat-^tarosin Litbuaniam irruentes, duólu Michaelis Glynskij principis, qui fumma apud eum authoritate amp;nbsp;gratia fem per fuerat, parta, accepifset. Defunclo Sigismundus filiorum Cafimiri natu minimus fuccefsit, qui antca, Vladislai fratris lenioris Boëmiæ regis Beneficie, Glogouiæ Dux amp;nbsp;vtriusq;Silefiæ præfectus fupremus fuerat,

I '

Vladislaum grauißimo morbo turn decumbentem, Stephanus Scc'-pu fien fis comes,de filia Vladislai Anna,loannifilio fuo,qui poftca apud Vngaros regnauit,dcfpondcnda improbé lolicitauerunf Quocogniro Maximilianus, metuens neiure fuccelsionis,quod ui pa^orum cum Mat-thiaamp;: Vladislao antea initorum in eo regno fibidebebatur ,prætextu nuptiarum Annæ defraudaretur ; Vngariæ fines cum exercitu accefsit,Sed nato Cal.lulij Ludoico-’, Vladislai fiIio,Maxiipilanusuetercm luccefsionis eompofitionemredintegrarecontentusin Auftriam redijt. Sequent! an-i' nodcconnubijsinter nepotes Maximiliani liberos agi cœpit, fed bello Veneto,amp; Cæfàris nepotum ac Vladislai liberorum ætace immatura amp;: alijs interuenicntîbus impedimentis res in annum 1717. dilata eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lu.

doicum immature partu editum,Immatura actate barbatum,amp; uxori iunôlum,immaturum regno, mortem quoq; immaturam obijfie poftca datum eft, mater cnimregina Anna in puerperio extinôla eft, ipfe anno ætatisdecimo patri in Boëmiæ amp;nbsp;Vngariæ regno fucceßit,decimo quin-tö vxorem duxir: vicefimo primo aTïircis ad Mohacium cæfiis eft, i7zlt;7

Ludoici

-ocr page 139-

f quot;COMITIA MAX. CONSTANTIÆ.

/ Ludoici patruus, SIGISMVNDVS, Cafimiri régis filiorum ( quinq; ) natu minimus, Vladislai Bocmiæ amp;; Vngariæ regis frater, mcnfe lanuarioCracouiæ coronacus eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lichuaniæ verô procéres,quo

rum loannes zabrozinius, Palatinus Trocenfis,antcfignanus crat, capitales inimicicias aduerius Michaclem Glinskium ducem RufTum, qui fiim-moapud Alcxandrumgratiæ,dignitatis,amp;potentiæ loco fuerat, exerce-bant.cumqi palàm nebulonem amp;nbsp;proditorem Zabrozinius appellarar, Michael magno amp;nbsp;elato animo princeps, amp;nbsp;iniuriæ innpatiens, cognition nem caulæ amp;nbsp;reftitucionern famæ amp;nbsp;honoris fui, à rege Hagitabat. Cùm aurem rcx procerum Lithuanicorum criminationibus aJsidujs alienior ab CO vidcrctur; Michael ipleiniuriam fibiillatam vlcilci inftituit;acle-qucntianno Zabrozinium Lithuania {Marefchalcum,Grodni trucidât, amp;ad magnum Mofchorum ducem cum fratre Bafilro Glinskio, (cuiui poftea filiam Helenam Bafilius Mofchouiæ Dux vxorem duxit, præfcn-tis Molchici tyranni Ioannis matrem ) amp;nbsp;alijs amicis transfugit. quod transfugiumdiuturni(S4 Lithuaniscalamitoficum Mofehis belïi initium fuit.Statim enim Mofchorum auxilijs Michael, apertum Lithuaniæ bel- , lum intuJir. cuius ecfi primus impetus co anno fufccpcus irritoconatu fuit,amp;paulô poft induciæ cùm Mofcho infidæ faôlæ funt ; tarnen paucis poftannisSmolcnciam arcem amp;ducatum ad Boryfthenem amplifsimum Lithuanis ademit. quem in hodiernum ufquc dicm Mofehus occupa-tum retinet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n;-'

. In Balchicolittore, Lubecenles,cùm nouo bclloa vîcinis Megapo-

1' litanis, amp;nbsp;principibus, Henrico Megapol, conlcederatîs, premerentur.-gra-tihearitandem Daniæregiloanni,petenti,vtà commercijs cùm genre Suecicaabftinercntjamp;pacem cum eo facere, decrcuerunt. Qlja: Nicopin- . . , gæ,iniciolulij,hisconditionibuslançitaeft, Ne quid durante bello ; in

• rcgnumSueciæLubecenlesôcfbciæ ciuitates importarcnt,aut inde eue« herent: nec merces Suecicas in alijs portubus rcciperent; fed in regis grati* ara, SuecosÔc eorum bona ad fe delata tantisper detincrent,donee ad obe-dientiam Daniæ regis legitimam reduôtieffent.;.j Prorniteit etiam rcx, le naues aliquot Lubeccnlîum Hafniæ det^encas,cum bonis, quæ rcliqua fine, redditurum, nec deinceps quenquam læfurum cfle.

Saxoniæ Duces, Fridcricus elcólor, amp;nbsp;Georgius, amp;nbsp;Megapolitani du* cis Henrici frater Ericus, co anno, comitia Impcri j cclcberrima, Conftan-tiæad lacum Podamicum à Maximiliano indicia adierunty vbr prêter communia Impcrij négocia ac inprimis Cameræ ludicij Ratisbonœ Inte-rea donee epifcopiamp; ciuium Wormatienfim difsidia corn poneren tur, celebrandi inftaurationem cui epilcopus Pacauienfis amp;nbsp;hoc reculante Mâ^ gnus princeps Anhaldinus epifeopus defignacus eft impulfu lulij IL Pon-tificisjdcexercituin Italiam aduerfus Ludoicum Galliaç regem^ïmperij vrbcsamp; Cælàream dignitatem fibiin Italia v/urpantem, mittendoptrai Saturn cft, Orta enim Genuæ inter patritios amp;nbsp;populura feditioné,iiB-quà Iulius PP, populärem ftatum, Ludoicus rex nobilium caulàm

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L ij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum

-ocr page 140-

125, BALTASAR DVX MEGAP. MORITVR.

M. D VII cxcrcitum ingentcm Galliæ rex confcriberet,amp;lulij confilijsinter-cefsioncparum femoucri oftenderet,Papa Maximilianum amp;nbsp;alios, ad-uerfiis Galium,canquam Impeiio amp;Iibertati Italiæ opprimendæ inbian-tern, inflammare conabatur. Hac fufpicione vt fe liberarctLudoicus, fta-tim,vt vrbs Genua, Duce nouo,Paulo Nonio fcrici tinâore,profugie,ntc, jpfi dedita menfè Aprili, amp;nbsp;Reipublicæ forma iterum conftituta fuit, copiasomncsdimifit:amp;poftquamSauonæ in Liguria, Ferdinandum ex regnoNcapolitanoin Hifpanias reucrtcntem,in cuius comitatu magnus Conlaluus crat, falutaflet,in Galliam redijt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Conftantiæ nihilo-

minus Maximiliano urgenti, exercitus in Italiam Impcrij fumptibus de-cernitur. Qui tarnen fequentis anni initio primiim, expeditionem Ita-licam fulcepit. In his comitijs Baldazar Merkelius, poftea Hildefienfis in Saxonia, amp;nbsp;Con flan tien fis epilcopus Maximiliano Imperatori primùm innotuit, cuius deinde aulæ comesamp;confiliarius intimus, amp;nbsp;hoc mortuo, Garoli V, per Germaniam vicccancellarius fuît, Nacus iserat parentibus honeftismagis quam opulcntis Vvaldkirchij, Herciniæ oppido fub Fri-burga Brisgoiæ Geo, Sedingenij felicitate amp;c in litterarum ac juris Audio diligentia ÔC induitria, Legum Doólor nbsp;nbsp;Conftantienfis Canonicus prb

mùmfaâuseft,qui ei ad fecutasdignitatesaditusfuit.

BaltafarDux Megapol. Magni frater,epiC olim Suerinenfis fato funâus efl: ac eodem temporeLubecenfi epifeopo, Thcodorico Arndes rebus humanis exempto, Vvilelmus Vveftphalus, Lubecenfis furrogatus eft, qui biennium folum in eadignitatevixit» ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

M Bviii y^^‘^^P^’Js^b4agnus fratres,'principes Anhaldini,quorum ilIe,Mersi» burgenfis poftea epifcopuS;hicMagdeburgenfis praepofitusfuit,partem principatus Anhaldinj vberrimam, ad Koten, inter Albim ôc nemus . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Harcinium fitam, quæ obitu fratrum Melchioris amp;. Bernardi immaturO

ad iplbs rcciderac ; fobrinis fuis, Vvoldcmaro,Ernefto, de Rhodolpho,Ge-orgijprincipis Anhaltinifilijs refignaverunt,cùm ipfi minifterio divino incoilegijs ecclefiarum fe devovifrent,amp; dignitatesac beneficia ampla poßiderent. Fuerunt autem hi duo Anhaldini principes ecclefiaftici V Vvoldcmaroamp;Erneftofratribus, qui familiam propagarunt,agnati ter-tiograduinlineaæqualjFratresenim, AD OLPH VS,epilcopus Mers-burgcnfis,M AGN VSpræpofitus Magdeb,(cuius inRecefsibus Impe-rij aliquoties mentio fit) VVilelmus,monachus Francifeanus, Melchior 6eBernardusprimogeniti,led fine Ibbole extin6fi,auum habuerunt Al-bertum Claudunr, Ioannis filium,Sigismundi fratrem, ex quoSigismun-do,GEORGI VS Senior, quiServeftæ habitauit,natusfuit quinouem filios,amp;filiasoólo,ex diuerfis vxoribus procreauit ,filiæ fueruntMaria, Hedvvigis; Anna, nupta Henrico Burggravio Misnenfi, Margareta, loan-nicomitiAldenburgico; Antoni)amp;Chriftophori mater, Scholaftica,Ab-batiflaGerenrodenfiS) Agnes Gandersheimenfis: amp;nbsp;alia, Ioannis comitiis Honftcinijvxor. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- - nbsp;nbsp;nbsp;-

FILII

-ocr page 141-

CÆSAR: MAXIMIL: BELLVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J24.

FILII Bernardus ; Laurentius : mature mortui V V O L D E M A-RV 5, (vvolfgangi, cuius nomen Confefsioni Auguftæ anno 15-30 exhibi-tæ fubferiptum eft, pater ) Georgius ; Sigisraupdus, Henricus : E R N E-S T VS,[Ioannis, GEO Rgij præpofiti Magd.amp; loach imi pater : amp;nbsp;RO-DO LPHVSbcIlatorclarilsimus. Qlü codera hocannoi 5-0 8» und cuin Erico Duce Brunsuuiccnft , vvilelrai filio, amp;nbsp;alijs Saxoniæ proceribus, Maxirailiano Cacfarijcum cxercitu Roraam,Corona: Iraperatoris Ro* manorum accipiendæ gratia, itcrfatfturomilitabant. Cura autem Venen tranfitum per fuos fines conccdcre Cælàri arraato rccufàrent,beJlum ipfis intulit, quod propéTridentum inchoatura, in Foroiuliura dcinceps translatura eft, in quo Goritiara, Vergeftura, Portura Naonis,Fluracn ib . lyriorum oppidum, amp;nbsp;alia, Maximiliano vencti magno cum ipfius dedc-corc cripucrunt. amp;palt;ftis menfe Aprili triennij inducijs, retipucrunt.

OSN ABRuggenlcm intcrea diœcefin Conrado Ritbergenfi co-mitcextinäo,amp;; P ADEborncnlem,obitu Hermanni Landgràuij Hal-fijcócarchicpifcopi Colonienfisuiduatam,ERIC VSDux Brunsvicen-fis, cxeafamilia,quæ Grubenhagij prope Einbçcam aulæ federn habet, adcptuscft.quemiuftumócclcmencemprincipcm,Óc pacis cuftodem diligentera fuilfeacccpimus»

Henricus Mirabilis ftirps jDucura Brun-fuic in Grubenhagen, Erneftus

Erneftus

Albertus

Ericus ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Albertus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Z“--' nbsp;---------- ■■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-------------- ..........■ --1-^

ERICVScpifco- PHILIPP VS Erneftus pusOfnabruggenfis

amp; Padebornen:

/--ty--:-----------

Erneftus VVolfgangus, Philippus

noftra «täte vixerunt.

MONA Sterienfera verö principatum, E R IC VS Dux Saxonia: Lavvcnburgenfis,Ioannisfilius,Magniducis,amp;Ioannis cpifcopi Hildefi-enfis,ÓCBernardiprxpofiti colonicnfis, frater,adminiftrandum fufeepin cui cura fratribus Iblenni more vrbem 19. Odob. ingredienti ,Gratula- • tionem carmine feriptam loanncs Murmclius,vtilitcr de ftudijs literarum caætate reflorefeentium in VVeftphalia meritus i exhibuic, Suerini ob difsidia inter priorem epifcopum loannem Thucn amp;nbsp;Collegia atrocia, paulo ante epifcopi mortem, ineuntc anno lyot;. cxorca, fesquian-»um jamfedes vacarat Virico Malchovio Çollegij Seniore intcrea vices

-ocr page 142-

HENR. VIL ANGLIÆ REX MORITVR

M. D* vni.cpifcöpi gerente. Tandem P E T R V S, quidam V ValecöviLis,Sundi j ob-fcuroloco natus,(edingenio,induftriaamp; rerum Romanarum vfu fingu^ lari,eleótu5,odtcnnium ecclefiæpræfuit, magnaapud principes amp;nbsp;cætcros ob virtutem,prudentiam,fidemamp; in rebus agendis dcxceritatcm ac feli* citatem Gratia amp;nbsp;autoritäre florens* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quo tempore, anno excun^

fe, Cameraci fœdus inter pontifieem lulium, Maximilianum Cæfarem, LudoicumGalliæ, amp;Ferdinandum Hifpaniæ reges, de beilo Vcnccisinfc* rendo,amp;:vrbjbusfingulorum,quasilli tenebant,rccipiendis,faótumeft,ac intercæterafeederiscapita,Cæfar,Mediolancnfis Imperij Diploma,Lu« doico Galliæ régi, eiusq; genero Francifeo, amp;nbsp;mafculæ illorum proli, au^ guftali autoritäre concefsit. quod in præiudicium Caroli Belgarum prin,» cipis minorennis, cui antea collatum erat,fieri non potuifle,idcoq; nullius momenti efle, Carolus pofteadilputauit,

Eodem anno,in Germania lupcriore,duo præcipuac dignitatis amp;nbsp;ciufdem familiæ principes, Philippus elcólor Palatinus, ante bellum Bava-rkum potentia , opibus ôc authoritate florensdiexr. Fcbr. amp;nbsp;Albertus IUI. BauariæDux, FridericiSaxoniæeledlorisauuncukis,obierunr, Phb lippus oôlo filios fuperftitcs, amp;nbsp;duos ex Ruperto nepotes reliquit, qui omi nés intra 5 o. annos cxtincb amp;c rota pofteritas deleta, eft.

Bugslaus Pomeraniæ Dux, Georgium filium, in aulam affinis geor-gijprincipis Saxoniæ, cui Barbara Cafimiri regis Poloniæ fiIia,GeorgiJ Pomerani matertera nupta erat, amp;nbsp;qui Georgioà le ex Baptifmo fufeepto nomendcderat,deduci curat,adiundo prÆceptore Eralmo ManteufFe-lio,quiCaminenfiàepifcopus poftca faduseft»

In ANGLIA, quamTransmarinam Saxoniam D. Bonifacius ap^ pellat, HENRICVSVIl. Rex, qui poft cruentas amp;nbsp;immanes fuperio-rum aliquot regum ex Lancaftraôd Eboracenfi feu Albæ amp;nbsp;Rubeæ Rofac familia, lanienas amp;nbsp;parricidia mutua, tranquillitatcm amp;nbsp;quietem medio' cremrcgno reftitueratj rebushumanis exemptuseft. Is Margaritæ laudatifs. fœminæ , loannc duce Sommerfetti nataCjamp;Edmundi, comitis Richemontanj, fratris Henricj VI. regis uterinj, filins fuit, Catharina cnim, mater Edmundi, Caroli VI. Galliæ regis filia, poft Henricj V. regis exccfrum,Ovino cuidam VVallo nupferat, ex quo hune Edmundum fuf-cepit,amp; Cafparem Penbruçhj comitem : qui graftante in Henrici Sexti amicos Eduardo 1111. Eboracenfis faélionis rege, Hcnricum Edmundî fratrisfilium,quipoftca eiusnominis VU. regnauit,in Galliam fècum abduccns,melioribusfatis confervavit. Revocatusenim poftcaa procc-ribus Lancaftriæ faclionis,ex Gallico exilio Henricus amp;nbsp;Richardo 111. ty^ * 4.3 lt;gt;♦ ranno Eboracenfis fatftionis ad Lyceftriam cæfo: REX Angliæ amp;: Francia: præteromnium expeétationem creatuscft.amp;multisfeditionibus fingula-rj vigilantia oppreßis, paulôance annum i)-oo,fuppofititium ducem Ebo-racenfem Petrum VVarvvichium Flandrum,quifc EDuardilIII.regis filium mcntiebatur,^ab Eduardi forore Margarita, Caroli Burgündi vidua, iuvabatur J vivum in poteftatem rcdaâum,amp; fugam ex euftodia mô-Jientem ftranaulari iufFerat.

O X

I rO o; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vndique fedatis tumulcibus,ôc parta regno quicte Henricus VIII.

Caletum

-ocr page 143-

ANGLIA. ,

Calc:G traiccit, quo Philippus archidux Aurtriæ S; totius Belgici princeps, n.itoipfi recens Carolofilio, ad eum venir, óc amiciciam ac fcedus,cum Henrico ancea per legatos initum,confiriT)aLiit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Reuerfiis Lon-

dinum Margaricam filiam, lacobo 11H. Scotiæ régi qui commentitium .dticem Eboracenfem paulo anteaduerlus Henricutn foucrat; pace inita, clocauic filio primogenito Arturo VValliæ pbncipi,adolelccnti(cui KichardumPolum,Reginald!Poli pattern,adHnerafuum,confiliorum amp;nbsp;morurn moderatorem adiunxerat) Catharinam, F^rdinandi Hilpaniæ regisfiliam,Caroli V*materteram, matrimonio coniunxic,quoafexto poll rnenfe, Atturi adolefcentis obitu inexpedtato,rurlusfolutum eft^quo ip!b temporeetiam Elilabetharegina,Eduardo lIIL^Eboracenfi,olim 'rege,naca, in partu extinguitur.

Edmundus Suthfolciæ comes, ex reginæ matertera Elilabetha,Ioanni Suthfolciæ duci nupta,genitus,aducrlusregem confpirans, ad Margari-tam Caroli Burgundi viduam in Belgicum iceeflerat. Comprehenfis au» tern in Anglia coniuratis, per varias genres vagatus, tandem in Philippi archidiicisBelgarum principis fidem Ie contulit,a quo poft aliquot annos ij-otr, in Hifpaniam ituro, amp;nbsp;tempeftate in Anglicum littus eiedto j regi Henric co petenti, prom Ufa vitæ incolumitare, traditus eft.

lt;^Vm autem in Angliæ regum mentioncm hoc loco incidcrim, S E RE

M R E G V M ' A N G LIÆ per odlo fecula dedudam, obiter ad^ iungam.

EG BERT VS occidentalium Saxonum in Britannia rex X VIL à Cedritio,cœpitanrto Chrifti goo.cUm poft Saxonumin Britanniarn aduentum ,incidencem' in annum Chrifti 470» Britannia in feptem régna amp;nbsp;reges diftindtos aliquot feculis fuilEetdiuifa: (quorum crebrain Bcdæ hiftoria mentio fit) Cantiano , Northumbrian amp;nbsp;orientaliumSaxonum regnispotitus,primusBritanniam, ANGLIA M,óctotamgen-tem, ANGLOS, nominari, edidto lanxit, obijt A^C* ssz, Egberti filius Edelvvolffus denarium S. Petri, ex regnis Cantij amp;nbsp;Northumbrias Leoni IIILPapæ addixitanno g47*obijt 857,relidlisquatuorfilijs,qui ordine regnarunt: Edelvvaldus, j^menfes, Edelbrcchtus, 5. annis,EdeI-redus 6, annos* A LF RE D V S, anno 8 7 o* cum Danis Angliam inua^ dentibus varia amp;nbsp;difticilia bella geftit. Merciorum regnum fuis âdiccir, condidit Academiam Oxonienfem A.C* spr* cum ante 2 lt;5 2*anriosrex SigebertusCantabrigenfem crexiftet.A.C.ó'so.

Alfredi filius fuit EDVARDVS I. Angliæ rex, A. C* 901* aiv nisz^CLHU^filjj fuerunc ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lA

ADELSTANVS nbsp;EdmundusI, '

Angliæ Rex pote^ns-óc nbsp;nbsp;Rex Angliæ .

fclix,Nohhumbriam ' recepit, amp;nbsp;pullis Danis amp;alijs foTus Regnum', Angliæ fcdecim annos obtinuit © p 4 2*

A

Eldredus Edgina Caro-Rex , An-i Io fimplici ( no Chri- ' Galliæ regi ftiv)4 8,j nupta, Ludo-iciTransma. rini mater,

L iiij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Edui-

-ocr page 144-

127


SE RI ES REGVM A N GLIÆ,


' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tt,

,.. f I, i ! ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■- I - ■

EDITHA Ot-tonisi Imp^vxor, obijt p47.Magdeburgç.

EdiiinusPvCx Angl.prr: EDGARVS ob libidinum impotcn- RcxAngliz dam rcgnopulfus

^gt;1 I ■ A - —iW - nbsp;I - - I ■ ■ I ■ I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!■■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;....... ■■ Il I

Eduardusl I.Rex Edclredus Anno Chrifti 978. à Danis pira-AngL prrJufTu dsamp;poftcaàregc illorumSucnoneamp;cCanu-noucrcâc Alfredæ ' to oppugnatus,amicdc Northumbriara,Mcr-cæfiis amp;nbsp;inter iàn^ dam, amp;: tandem ex Anglia in Normanniam dos, relatus, profugîcns totùm regnum Danis cedit A.C.1014.

Etfi autem mortuoSuenone Etheiredus redijt,

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnenftatimextinduscftanno loilt;7.

Edmundus eius nominis 11.Rex nbsp;nbsp;Edui- AI-

EDVARD VS III. primùm inNor-mannia exulauit, poftca Rex Anglix A. C. 10 4 O.

Angliæ, annoChrifti loid.pcr- nus» frcr pètuo bello à C A N V T O Danix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dus.

rege fatigatus, amp;nbsp;anno vertente à luis interfedus eft. cui C a n vt vs magnus, Danix ôc Anglix rex, A,C. loi^r.fuceeßit,lt;^uiEmmam Normannam, Etheiredi vidùam,vxorcm duxit.

‘ ■■■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-I

Thyra nupta God-vvino comiti Cantix.

Haraldus Rex Anglix 1 Offcr.vidusaGuiJcI-mo Normanno 1067»

Canutus 11. quo poft biennium mor^ £uo redit ex Normannia Ed va rd vs III. Edmundi II. frater Rex Angliæ 1040. © 1 o lt;r 6. ac teftamento Guielmum Normannum amitinum fuum contra Haral-dum Danum, ex Thyra, Canuti 11, foro-rc natum inftituit. Eft autem hæc Icries Normannixexquibus Guielmus Angliac rex ortus eft.

Rollo primus Dux Normannix circa A. C, p o o, ^Guilclmus filius A. C. 9 x 4. • Richardus I. XTi- ; ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

------h----------------- , Richardus 11. Dux Normannix Emma vxor Edel------—» redi regis Anglixamp;

Richardus III. Robertvs Byzantij poftcaCanuti regis -or JrniT/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tandemobijt 1040. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Danix.

i GV I LE*LM V S Normannus,Robcrtifilius, ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ '»i Balduini Pij Tlandrix' Comitis gender', REX

-ohu. (t: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GLIÆ-,' A.C.iotf7. anno ^iVpoftaduen- '

(I- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■■

turn

.1' i.in

-hihj

-ocr page 145-

SERIES R‘EGVM ANGLIÆ, cum Saxonum in Britanniam : anno 13 o, poft Adeb iftanum primum'rnonarchafh Angliæ faótus, inter cæteros confilio amp;nbsp;opera Lanfranci archiepiftopi Cantuarienfis mukum vfus eft»

GVILELM VS Rufus, Rex Angliæ A. C» logp. Lanfranci potiß.autö-ricateamp; confilio faólus, poft cuius mortem, te-ter tyran nus fuit,fubfti-tuit Lanfranco,S. Ans-H E L M V M,quern poftea in exilium pepulic.Ipfe in venatione à Gallico milite tclo transfixus

11 o I,

Scotica» --------------——---

Mathildis nbsp;Guilel- nbsp;Ricar- Rober-

coniunx nbsp;nbsp;musdux dus nbsp;nbsp;bertiis

Henrici V» Norman no- nbsp;nbsp;comes

Imp.Dein--niæ(vx- ^bus, Gloce-deGodfri- nbsp;orfilia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'ftriæ. nbsp;lt;

dacomixT Fulconis


A ND EG A# Andcga-VENSijFub uenfis) conisfiiio, in mari nupta,qui fubmer-Andegauen- fus. fes/Luionos

écCenomannos tenebat. vincic Stephanum 1142.


HENRI- Robertuspattern in Nor- Adela CVS I. Rex manniaoppugnauitio§o, Stepba Angliæ A»C» Dux Normanniæ cum noBle^ Hol, qui S. duobus fratribus Angliæ fenfi-Anshelmû RR. bellum geßic.God- umco^ reuocauit, fridum Bulioneum in Pa- miti amp;nbsp;capto Ro« læftinam comitatus A»C. nupta, bertofratre, lopcr.cüm redijflet Henri- | Norroanni- co fratri Angliæregi bel- STE-. am Angliæ Iura inferens,annonog.ca- PHA-regno con^# ptus, in Vuallia2lt;r.annos NVS, j iunxit A»C, vfque ad mortem cufto- rex Aii Hos. vxor ditur. HuiusfiliiisGuilel- gliæ Mathildis mus comcsFlandriæàLu-1 hc»

doicoCralfoGalIiæ rege vxor fadLis,adAlofturape- Matbil rijt HZ7. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dis,Eu-

ftacbij

Bulionei comitis Bononiæ filia» ------/V----

Eüftachius dux Nor^

manniæ,iurauic Lu-doico V 11. Galliærégi, cuius fororcm Con# ftantiam duxit. fèd an ce patremobijc.

Guilcimus comes Nortfol-ciæ. '

l


HENKICVSIncomes Ande- Godfridus comes Vuilelmus gauenfis Turoni, Cenomann : R ex And. à fratre vidtus obijt.

ÀNcriAE, A. C. 1174. Henrici lt;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘‘

Leonis Saxoniæ ducis foror, puer apud Dauidem Scotorum regem auun* culum magnum educatus, tandem poft varia bella, per Stephanum re-genTAngüæ-,' mortuoEuftachio filio,adopcatus,fuccelsît 11 r 4» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Vxor Leonora, vnica filia amp;nbsp;hæres Guilelmi A oyi taniaeamp;Pî-donutnducisjdimiftaàLudoicoVII. Francorum rege. AQVItaniam Henricus anno i-i r-j» in polFcfsioncm accepit, obijt jisp. Aûgliæregum florentifsimus^potencilamus, - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n '

Henricus

-ocr page 146-

f 25gt;


SERIES REGVM ANGLIÆ.


Henricus,cui Margarita Lud. VIH, regis Galliæ fîlia defpon-ßta iKTj.coro.

natus rex, pa-


RICHARDVS, cornes Aquita-niæ J Rmx An,« GLiAEiisp.in Pa-læftinam profit cilcensCypranj tenuit, vbi nu-


Godfridus, duóta Con-


--------------—------ -.% lO ANNES con- Mathib tra fratrem 'Ri- dis,Hen


ftantia,vni* cardum in Syria

... 2-... _J abientem feditio- njs, Du^


ca filia Sgt;c


rici Leo


bæredeCo. ncsmouic,quo cisSa-nani Britan- mortuo,dux N or# xoniæ.


niac ducis,


tre viuo ii/z. ptiascum Beren, obijt ante cuiadiundus garia,Garfiæ re^ patremLu^ àfbceroamp;fra- gisNavarræ filia tetiæ, tribus,regnû celebrauit,rcdi- |


criperecona-turnzr, ii7lt;r.


ens ex Palçftina, Arturus dux


manniæamp;REX vxor. Anglia E fa élus 1201^ ami fit Nor-manniam,àPhi-lippo Augufto rege Galliæ occupa, tam uof.anno sur.


Viennæ captus Britanniæ obijtantepa- eft iips^amp;Cælàri Comes An- Poftquam Rollo

Henrico VI, tra- dega.Turo- earn àCarolofiin-ditus obijt 12.00. ni Ôcc. plice obtinuerat.

Tandem à Pontificc


trem 1131,


regno per lentcntiam priuatus obijt 121 s, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vxor

Ilàbclla, vnica Comitis Engolifini filia,poft Ioannis mortem , Hugoni comité Marchiæ nupta,cx quo nati filij Ot-tomarus epifeopus Vintonienfis, amp;nbsp;Ganfredus,GuileI-mus,Guidocæfïpoftea à principibusAngliærebellibus * 12 6 1. in prælio ad Lovvis,

Régis Ioannis liberi fuerunt' ____ --■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-i.

HENRICVSIII, RICHARDVSC0« Leonora, Ioan- Ifa-

natus 1208. puer rio- nbsp;mcsCornubiæ,inPaIæ- Guilelmi nbsp;navx-bella

ucniannorum Rex ftinamizs s.profedus nbsp;comitis nbsp;nbsp;or A- Fridc

A N G LIAE1218. ex- nbsp;IMpcrator clçâus poft nbsp;Gloceftriæ lex. nbsp;nbsp;rico

peditioneminGallb VVilelmum HoIIandu vxor, qui Scotiæll. f am ad recuperanda 12 r7. vxor Sandia,Rai- Henricum regis, lmp.

àpatre amiffa irrito mundicomicisprouin- -regem pue- nu-conatu fiufcepit 1231. ciæ filia, ex qua nati Ed- rum tuta- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pta

Duxit Lconoram nbsp;nbsp;nbsp;munduscomes Cornu- tuseft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1236.

Raimundi comitis biæ amp;nbsp;Henricus miflus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obijt

prouinciæfiliam 1236' ad PP, Gregorium X, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1x41*

©cuinrc.annos rcr ©1272, gnaflçt.

EDVARDVS primus ex Gallicacomitum An- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Edmundus cornes

degauenfium familia prmeeps Vvalliæ, præfedus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lancaftriæ -, obijt

Aquitaniæ, Rex AngliAE 1274. Burdega- BaionæinAquita-Jamamiccic 1294. Edmburgum capit u^s.Aqui,’;, . - nia I22gt;lt;r4

Il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß

taniara

-ocr page 147-

Galliç rége rccipic 1300,


REGVM ANGLIÆ.

ß


Thomas Lan- Henricus comes loanncs


caftriüs.


receptaScotia J308. Vxor ' Leonora, Alfonfi regis Caftcl* læ foror.


Lancaftrbdux Derbiæ


Blanca nupta loanni Gandauenfi/


Edvardvs II.Rex Angliæ 13og.leuis,fu- Edmundus cornesCantij, tilis amp;nbsp;infelix* vxor Ifabella, Phîlippi pul- poftea lecuri pereuflus ab chri Galliæ regis filia,eiedus Scotia 1314. tan- Eduardo 111, demi propria vxore,amp; filio Eduardo amp;prin- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

cipibus regni captus amp;nbsp;regno privatus eft Ioanna nuptaEduardOjfi.“ i3^tf. cui vino fuccefsitfilius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lio Eduardi III.


EDVAR.DVSIILR« An-giiæ liiff. forcis amp;nbsp;felix vicie Gallos ad O

Crelsiacum prope Somam 1340^«cx-pugnauirCalecum i347*cepit loannem


loannes HcL thamius,comes


fada* lcd anno 13 6 (r.inflaurâio bclioin-felix fuir, obijt 1377.


Eduardusprinceps Vuâiliæ, pi'æfeotus Aquitaniæ,Ioanncm Galliæ regem,cum filio Philippocepit in Piôlonibus 1376, Deccm menfibusan« te pacrem obijt*


__ nbsp;nbsp;nbsp;— nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

RICHARD VS H* Edu- Philip-Rex Angliæ 1377. ardus pa nu-imprudcnSifucilis im- ptaEd;


Rex Angliæ 1377.


infelix, vxor Annafilia Vuen-ceslai lmp* H8 4-lt;iuæ obijt fterilis 339 4.


Rogerius cornes Mcrciæ.


ISO


Ioanna Daub di Scotorum régi nupta, qui ab Anglis deeem annis captus fuir.


Leonellus

loannes

Thomas

Edmundus co^

dux Claÿ

Gandaui

Gloceftriç

mes Cantabri-

rentiæ, vx

natus 1340

dux, a

gæamp;Eboracen

or Eli la.

vxor Blan

Richar

fis opem loanni

beth,pofi:rc^

ca, Hen

do rege

Lufitaniæ R.

ma hæres

rici Lan-

ftrangula

contra Caftel-

Claren-

cartrij fi-

^7

tus I 2 9 7

lanûtulit i387.

tiæ.

lia obijt I3P8*

©1400*


HENRieVS IHI. Edoar- Richar-primùmduxHerc dus dux dus mi-fordiæ amp;nbsp;Lança ftri gt;nbsp;E bora, nor na-


Ipoliacusomni hæ- cenfis»


comi. reditate paterna ab ti Mar. Richardo II.dein


tu , co-mesCan


ciæ,


exilium pulfus, à

I principibus reuo^ ' catur, amp;nbsp;capto re-Elilabcth,nu- ge Richardo R e x Pta Henrico co- a n g l i ab n pp, mitiNorthumbriæ, ß


ex Anna


fa Mer-ciæ.

6


£rd^

-ocr page 148-

SERIES REGVM ANGL1Æ.


151

«

,----perperuis feditionibus fuorum

Erd- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ANNAnupca exagitatusobijt HenricusIIII. uu.

mun* nbsp;nus. RichardoEbo-

dus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;racenfi.

HEN RI CVS V. princeps Walliæ , Rex Angliae i4i3,monafteria Betb-leemamp;Sion propê Londinum ædifica-uit,Gallosingenti prælioadDagincur-tum vicie 1415-. cepic ducem Aureliæ,Bur-bonium amp;c.

Cadomum amp;c Rhoto-

_____i ___ — — — Thomas Joannes Humfredus Dux dux Cla- dux Bech- Gloceftriæ,cum rentiæ,prç- fordiæ,cum PhilippoBurgun-fes Norma- Èhilippo nbsp;do,Regens Gal-

niæ ab Hen- Burgundo Iiæ,amp; poftca gu-ricoV, re- regem Fran- bernacor Angliæ cepcæuip. ciæoppu- fub Henrico VI, ad Ande- gnat, 142,3, puero annis 2,5-. ga,uumin- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tandem merce-

terHcicur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dem recipic laque-

um, i44lt;r.

6 Ri-char-dus Plantage lt;nbsp;neta Dux Ebo-racea fis, S

magum in Normandia rccepit focderatus PhilippoBur-gundiacDuci paternamcacdem vlcifcenti,GalIiæRex, exclulb Carolo DclphinOjTrecis in Campania conftituitur, anno

142,0. obijt in Gallia 14 3 3, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Vxor Catharina, Caroli V I, Gallia: regis filia, poft Henrici mortem Ouinocuidam VVallo nobili obfcuroclam nu-pta,exqua Edmundus, pater Henri ci Vlfinatuseft,

HENR.ICVS VL Infans rcgnarc cœpit 14 2,3, fub Guber-natore Humfrcdo,duce Gloceftriæ,patruo,Lutetiæ RexGallix coronatur, 14^2,annoætatisdccimo,Philippus Burgundus pacemcum Carolo VII. facit 1 4^5, Vxor Henrici VI, Margarita, Renati Sicilia:regis amp;nbsp;ducis An. degaiienfis filia,mulierimperiolaamp; inquiéta,Gubernatorem regni Hum-fredum mariti patruum tollit,IntcreaGallis Rothomagum,amp;alias Anglos rum vrbesin Gallia recipientibus, Normanniam totam,anno so.poft-quamapatre receptafucrat,Henricus amittit 1471. PrætercaAquitani-amtotam, quae ante annos trecentos in Henrici II, Angliae regis potefta-tern primum venerat,a principibus fuis, duce Ricardo Eboracenfi bisca-peus mifer amp;nbsp;infelix rex. Tandem ab Eduardo IIII. profligatus, aufugic in Scociam 1461. Interea regnat Eduardus IIII. Dccimo fugæ anno Mar^ garitavxor impetratis à rege Galliæ auxilijs maritum reftituit 1471, led paucis menfibus poft EduardusIII I.a Carolo Burgundo Sororio adiu-tus redit, amp;c Margaritam cum filio Eduardo V Valliæ principe capit. Hen-ricum regem in carcere tandem necat.

Hie Lancaftriæ regum familia: finis fuit.

EDV-

-ocr page 149-

SERIES REGVM A N GLIÆ,

£

EDVAR-

Richardusl 11,

Georgius

MARGA- ELISA-

DVSIIII.Rex Angliæ, viélo Henrico VI,i4lt;ri. Vxor Elilabeth -Collegium Re-ginæ Cantabri# gæfundauit.

Dux Gloceftriæ Dux Cla-Rex Angliæ nbsp;nbsp;rentiæà

1483. fratris fili- fracre Rb osincerfecic. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chardo

RITA Ca- beeilnu-loli Bur- ptaloan-gundi vx» ni Duci ortertia, Sutfolciç.

i4 86',

llVVctUU» 148 0^

Margarita nupta Ri-cbardo Polo,

Edmundus loanncs DuxSutfol- comes ciæ,initio a. nbsp;nbsp;Lincob

micus, po- nenfis. Ilea rebellis Henrico VII.

ELISA- nbsp;nbsp;Eduar- nbsp;nbsp;Richar-

BETH nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dusV. nbsp;nbsp;nbsp;dus,

'coniunx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;â patruo tutors

HENRI- nbsp;nbsp;nbsp;necati.

.Cl VH,Régis Angliae

Reginald us P O L VS nbsp;nbsp;nbsp;Godfridus.

O

Cardinalis,

qui A. Cj 4 8 6. ex Gallig

'CO exilio in Angliam reucrfiis cæfô Richardo in/Fyranno legnarc cœpiü. natus patre Edmundo comité Ricbemontis, fracre Henrici VI, vterino, *amp; Margarita filia Ioannis DucisSomerfètti.

Liberos Henricus VIL ex Elifabetba Eduardï IIIL reg’S filia ba-buit primogenitum Ar tv r vM,principem VVaIliæ,qui vixadolcfcen^ tiæannosingrcfrus,Catbarinam,Ferdinand!Hilpaniæ regis filiam,Ca-roli V.materteram ducens,eodem, quo nuptias celebrauit anno iV O O. , antepatremobiit. HElSîRICVM VlII.quiduôta patrispræmortuiA*'!^'^'^''*'”' vxore, poit parrem tnginta oCto annos m AngJia regnauit: Çpatrem ' Eduardi VI, amp;nbsp;Mariæ Pbilippo Hiipano nuptæ,^Elifabecbævirginis, qüæ iam viginti quinque annos Lpienter amp;; féliciter Angbara gubernat ) Edmvndvm auo paterno ôp.ôipvp.ot ante patrem fublatum. Marc a-RIT A M làcobo 1111. Scotorum régi amp;nbsp;poftea Arcbibaîdo Duglaßio Seö-toauomaternoHenrici Stuardiî’patris Iacobi v i, elocatam: M ari-*A M, LudoiCo X 11. Galliæ Régi, deinde Carolo Suffolcio nuptam, Quo^ rum nomina J amp;nbsp;indolem generofàm , amp;nbsp;animi amp;nbsp;corporis piilcbritudis» nem eximiam ,rubris ôccandidisRofis , quæolim faebonura inter principes Angliæ EboracenfesSe Lancaftrios funeftarum,per Henricum VH, exvtriufque fanguine procreatum , fublatarum, notæ fuerunt, venultè pingit, ac ipfius regis, amp;nbsp;Britanniæ laudes, eruditißimo carmineprædi-catErafmus,quod Henrico VIII.régi,puero, paucis anteiyoo. annis ‘dedicauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Id cûm acuratè claboratum fit amp;. dignum lecbo.ne,

ftudiofi hoc loco adiung-eht. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.

' i

'*. nbsp;nbsp;Mortuo autem Henrico V14. fiIius,^E N R IjC VS VII L^fupceßit,

duijVt paulo^ntcdiximiiSjCatbarinaufFerdinand^Hitpaniæ régis fili^rn,

Caroli V, materteram, àç fratris ArturJ rèlidtanî viquani,

M ' diloen-

-ocr page 150-

J55 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DANICVM BELLVM.

di fpen Tante coniiigem accepit : paucisqj interieótismenfibus, Margareta 9 paterna regis Henrici auia, iîngulari prudcntia amp;nbsp;virtnte fœmina exhis terrisdecelsiu Qnæ intercætcra pietatis óeftudij iuuandæ Reipublicæ, ac benigrtitatis erga pauperes fuæ,tertimonia duo magnifica collegia Can# tabrigæ extruxit,amp;:reditibusannuisopu-lcntèdocauitin quibiis tenuioris fortunæ Icholaftici in regno Angliæ nati, bonarum artium amp;nbsp;pietatis ebriftianx ftudijs vacantes, gratuitô alcrentur. Qua de caufa, meritô à noî^is quoq; huius Reginæ, optimarumlitterarum amp;nbsp;artium nutricis, nomen amp;c memoria conlèruatur.

P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In mari Baltbico bellum inter Lubecenfes amp;. Daniæ regem loan-

nera recruduic mulrô prioreacrius amp;nbsp;funeftius, Compoiito cnim cum Megapolitanis, Vicinorum intcrcefsione,bcno,cui totum triennium im-plicatifuerat.-cùm mercatores Lubecani interca nauesfuaspafsimarcgijs, poftfa6lamNicopingæpaccm,dctcntas, amp;bona direpta efle quereren-tuTjübi quoq; vicilsim liccrepadaconuenta violateiudicabant nbsp;nbsp;nbsp;Cùm

igitur oéio naucs,RevaIiam, vndc Succicas merces export? bant, expedijC Icnt,Rexloannesclaffem vigintiquatuor nauium bcllicarum,adDraui oftium mittit,quæ nihil ex portu Lubecenfi euehi aut importari finerenr, Lubecæ igitur Dani omnescummcrcibus areftotenentur,vicifsim in Dania mercatores Lubecenfes, omnibus fuis bonis fpoliantur,acrcdeunti-bus forte circa id tempus Reualiâ Lubecenfibus, amp;nbsp;commiflb inter illas amp;nbsp;Danicas naues prælio, vna amifra,feptcm incolumes Lubecam euaferunt, Eiufdem anni autumno Lubecani, oélodccim grandes naues, frumento, fale, panno bellicis munitionibus onuftas, Stocholmiam miferuntjquæ etfi féliciter in Succiam peruenerant, tarnen in reditu, circa Martini fe-ftum,tempcftatibusconcufræamp;difsipatæ,amp;quinq; fubmci;læ funt,ali-quot; quotin Dantifeanum portum eiedæ hybernarunt, Interca Daniæ rex, Claflcmtriginta nauium milites vehentem ad Draui oftium ,mittit,qui vento in Ncoftadienfem finum delati, præterita Dramunda, alios circitçr viginti Lubecenfium pagos inflammarunt,amp; Oldcsloæ tandemaliquan-tîlperconfederunt. DramundenTes interca præfîdiarij,excurfione faóla, naues Danorum partim capiunr,partim cremant,amp;prædam abducunt, Cathedram veto Epifeopi Lubecæ,eo anno,Ioannes Grymhold LV-E.

Lubecæ natus, amp;nbsp;Collegij Decanus, adeptus cft, quem XII. annos amp;nbsp;IV, menfes præfuifTe, amp;nbsp;bona alijs oppignorata rcdemific, amp;nbsp;ædificijs epifeopi ditionem ornatiorem reddidifte, annotatum reperio.

EzardusFrifîæ orientalis cornes, multos dues amp;c mercatores Bremen-lèscepit,proptereaquôd icdificaturum arceminripa Vifurgis impedic-rant. Hi vicilsim comitisfubditos in Vifurgi amp;nbsp;alibi dcprchcnfbs Ipoli-ant, amp;nbsp;in vrbem abducunt, donee tandem Butiadæ, quorum tune ditio-hem Ezardiis tenebat, AldcnburgenGbuscomitibus,anno 15-14. Ducum Brunfvvicenfïum armis reftituti funt.

Hæc dum in mari Balthico amp;nbsp;\ ifurgi geruntur Fridcricus Saxoniæ /Dux, Ericus dux Brunfvviclt;înfis, Cafimirus marchio Brandeburgenfts Rodolphus Anhaldnüsamp; alijVMaximilianoad bellum Venetvm proficL fcenci milicanc,cuiusinitiû, àLudôico GalJiæ rege,qui die 14 Ma'ij Venetu cxerci-

-ocr page 151-

VENETI SE MAXIMIL, DEDVNT, cxercitutn ad Abduam profligauic, fadum,plane Veneris infelix fuit. Sta- d. rim enim ad viôtoriæ Gallicæ famam,præcipuæ incontinente venetorum vibes,Bergomum,Biixia,Cremona arxPitigthona,Pifcheria, Gallo fe dediderunt. PontifexFauentiam, Rauennam, Ceruiara, Ariminum rece-pit. AlfonfusFerrariæ Dux Rhodiginam Polincfum: Mantuanus, Afulam

Lunatum:Brunfvicenfium Dux,Gælarisnomine,Tergefte reliqua Foriiulij oppida fuperioreannoamifsa, rccuperauit. Ferdinando Hifpa-niæ régi, vroes regni Neapolitan!,Hydruntem,Brundufium,Tranium Monopolin, Pulignanum Veneti iponte reddiderunt. In Catlaris etiam poteftatem,ueteres Imperij vrbes, Ve?»)na, Vincentia,Patauium fpontc venerunt,Sed Patauium negligcntius à Cælàrecuftoditum paülôpoft Veneti,die Marinæ, 17, lulip, rurliis occuparunt, qui dies,rccuperandi in continente venetorum Imperij, plane amißi, initium fuit, Nam amp;nbsp;Patauium poftea ab Imp. Maximiliano obfcffum menfe Septembri defenderunt : amp;nbsp;Vicentiam,cLii præfidiocum paucis Rodolpbus princeps Anhaldinus erat (qui pauIoantejCadorum Foriiulij oppidum cum arce expugnarat) defertaabRodoIpbo vrbenon fads munira, receperunt. Piraniedam,qui iamquatuordecim annos libertärem fuam magna virtute conPrantia tutati erant;a focijsdeferti,de fame tandem expugnati,Florentinis fe die 9.lulijrurfumfubiccerunt. ciim paulöpoll,2.4,Septemb. Angelus Poli-tianus ex bac vita decederet,

Sedinarótoumorbem redeOjin quo SigifmundusPoIoniærex,adj! uerfus Bogdanum Vualachiæ fuperioris principem ,qui perPodoliam, Rulsiamq; Leopolin vfq;, infeflis armis excurrerat,exercitum Nicolao Camienecioducemifit,qui ex vaftata Moldauia rediens,ad Tyram fl, Vualachos , multis eorum captis,dic 4 Oólobris profligauit. Tandem Vladislaj Vngariærégisintereeßione pax reflituta efl?. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;InLiuo-

nia Michaeli Hildebrando,R,igenfiarchiepifcopo,qui perperuis feie bellis ad fummam egclfatemrcdactuserat,defunlt;fto;CafparusLindins, pacis amp;nbsp;jufdciæ cuftos fidelis fuccelsir. cuius poftremis temporibus rclb gionis mutatio Rigæ anno 15'2,2^. inchoata eft , de qua fuoloco mone-bimus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PLESCOVIA RuEiæ vrbs ad grad, long, 78. lar: co,

lira, Liuonia: ad Derbatenfcm dicecefln firiitima, inteftinis Ciuium dißi-dijs agitata in Bafilij Mofcorum Tyrann! poteftatem peruenit, Ciim enim plebs ociolafciuiens, aduerfus fenatum iediciofe tumultuaretur, amp;nbsp;agrospublicos, quibus ditiores fruebantur, viritim in plebe djuidi, vel certe renuiores,non minus quam Senatores óc patricios,ad eorum cultu-ïamamp;fruótum admitti,impotenter flagitaret.-nec inter ipfos componi controuerftæ vllarationepoflentrpræfules amp;nbsp;facerdotes â Senatu rogati, primum à Liuoniæ magiftro Vualtero à Plettenberg auxilia aduerfus ple-bem petunt : amp;nbsp;hoc negante, quod pacem 70, annorum cum Rulsis initam Ebi non violandam exiftimaretrad Bafilium magnum Molcorum du-cem decurrunt,peten~esvtplebispetulantia comprefla, priftinam autoritärem Sepotentiam Senatu! reftituerer, Tanta enim inteftinisodijs ci-uilidifcordiainteiTelaborantium cæcitas[amp; inßnia fuic,vteum principem, cuj diu jam ad vrbem illam fubiugandam amp;nbsp;!n fervitutem redigen-

M ,ij dam^

-ocr page 152-

jgji ' EFF ORD. S EDI CIO, dam, nihil præter occafioncm dcfucrat ad vrbis luæ tutelamamp;quidenl pracfcóluram, fponcè vocarcnt. Cdm igitur Bafilius arbiter controller«# iiafum inter Senatum primoresq;amp; plebem futurus,exercitum vrbiad-raouiflet:amp;cum prçruleciuitatisamp; facerdotibusantca feientefenatu egil-fet, vtdecomponendapace inter Senatum amp;nbsp;eines adurus, in vrbemad^ mitteretur :occupatavrbe,amp; Senatu pariterac plebe opprelTa : amp;præfule, qui Senatus nomine hoc totuin procurarat, amp;nbsp;ciuibus præcipuis, captis in Mofeouiam mifsis ; ciuitatem vniuerlam omni libertate lpoliatam,in fer-uitutem extrernam redegit. o

ER.FORDIÆleditio inter eines amp;nbsp;fenatum atrox extitit, quaf aliquot annos durauit. nam ciuesjinftigantibus canonicis, qui turba-ta Republica, fe potiores in vrbe futuros, amp;nbsp;Senatum cupiditatibus amp;nbsp;im -perijs fuis ßepe aduerfantem, opprefluros rebantur, accepti 6e cxpofiti rationes à Senatu exige bant. Republica enim ære alieno oppreifa, Senatus nouis tributis eines oncrabat, ncc tarnen tutum exiftimabat, ciuibus omnia Reipnblicæ arcana, amp;nbsp;in quos vlus pecunia collata effet, rcuelare, Ideoqj diu dilatis rationibus alias alio modo elabi conati funt : donee tandem eines Epifcopum Moguntinum, fenatus ducem Saxoniæ inuocaue-runt, qui patrocinium ad fe confugientium fufeipientes, pertinacius fu-amquifq; partem défendit ,peneq; iurtum bellum inter eos ortum fuif-fet, nifi Laurentij epifcopi V uurceburgenfis prudentia, amp;Friderici Dneis Saxonixmoderationcamp;lt;?)iA^ffpX‘'^pax conferuata fuiffet, Tandem cum fexannos feditio duraffet, tranquillitas reftituta,amp;Syndicus vrbisDo-I riA. ótorPobenzanlureconRiItus, qui fuis confilijs diffenfiones fouerat, óe ex* terno Principi potius ciuitatem tradendam, quam ciuibus cædcndum el-feomni contentionc pngnauerat, in quatuor partes diffedus eft, qua: in quatuor vias rcgiasfufpenlæ funt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PluradeErfordienfimotu,

quern magnum amp;nbsp;cclebrcm patrum memoria fnÜfe accepimus cuius etiam in Oratione de Friderico DuccSaxoniæmentio fit, diligenter ctiam perucftigans,difccrc non potui. Cum autem popniofifsima metropolis Thuringia fit E r f o r d i a , ad vadnm Hiera: fl vnde éc nomen habet,in fertilifsimo amp;nbsp;vberrimo agro,vini amp;nbsp;frugum omnis generis feracifsimo fi^ ta: breniter hoc loco de veteribns Turingia: Dominis óeqna occafione Erfordia potifsimum creuerit pauca annotabo, Multó enim vetuffior ErfordienfivrbeNorth vsi a efl,quamTheodofij iunioristempore, fub Mervvygo Turingorumrege*, Francorum régis cognato conditam referunt annales, cuius Mervvygi ex filio Bafsinonepos fuerit. Ermenfri-DVsTuringorum rex,Clodouei Francorum régis gener,qui à fororioThe* odorico Francorum rege Metenfi poftea ca-fusclfiEt quia Saxonfi auxilia Theodoricusin eobello habuerat Turingia: partem ad Vnflrad fl, verfus Herciniamcisattribuit,a quibusarxS AXENbnrg hue vfq; nomen retinet,. Deinceps igitur fub Francoru Regibus Turingia amp;nbsp;Halsia coniundæ, vfqj . adCarokim magnumdcHenriciAucupistemporamanlerunt Dagobertus enim magnus,collegium D,Petri in monte, quod iam Erfordiæ mcenibus incluflim efl,condiditA.C,62,7,PipinusCaroli Pater cœnobium Hirsfeld inHafsia A,C.7s6-,ItemFulda, Amerbachium, S.Mariæ inErford a.c,745'gt; colIegiuFritislarienre in Haßia amp;nbsp;alia fundarunt.Ita fub Francoru regibus

annos

-ocr page 153-

SERIES LANDGR. TVRING.

annos3 cc, Turingia manfit Tandem Carolus Crafliis Imp. ducem Tïm- d»ix» ringiæpræfecicLudoicum A^C.s s c. cuius nepos Burchardus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vn-

garis cæfus eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Quare HENRICVS Auceps Imp. Turingiam occupauit cuius fiicceftoribus Saxoniæprincipibus in hodiernum vfquediem idbiei^a eft. Etfienim poft VVilelmum,Ottonis I,Imp. fiJium, qui ar^Hiepifcopus Moguntinus Turingiam permiflupatris tenuitjCuccefibres ipfius archie-pifcopi Moguntini merum Imperium in vrbem Erfordiamj.quod adhuc retinent, amp;nbsp;totam Turingiam fibi aliquantifper vendicarunt : quorum vice Dominus, ftib Conrado Saliquo Imperatore, LV DOI CVS Bar-batusaliquandiu fuit : tarnen poftcriBarbati,Landgrauiorum titulo Tu-ringiam ad hæredcs transmiferunt: donee ad Mifniæ Marchioqem e\| VVittikindi Saxonis pofteritate ortum ,Henricum illuftrera,Theodoti rici filiumSc Hermanni Turingiæ Landgrauij,exfilialudithanepotem, circa annum Chrifti IX ro. peruenit^

EftauteminprimorumTuringi^LandgrauiorumexGallicaori-gine defeendentium, hæc feries

Ludoicus Barbatus pri mus T uringiæ præies obijt i o rr*

-----

Vta filia comiti iii


Ludoicus 11. ædificauit arcem Vuartburgpropc Ifenac, amp;c Reinhardsbronn adhæfit Ro-dolpho contra Henricum 1111. @iix3.ætatis73^

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;----

L V D OIC V S :I I h Ludoicus co-gener Lotharij Saxo- mes de Zare, nis Imp.primus Land^ grauius TvRiNgiæ à fo-cero faólus @1149.


Lindeberg nupea.

Beringer fepultus in Reinhardsbronn»

-------------K------


Theodori-cus comes de Berka.


Conradus primus comes in Honftein Fundator ccenobij I L F E I, D»


LV DO levs IIII» gener Conradi III. Imp»muros Erfordiæ, in contemptum archiepifeopi Moguntini per Frid. Barb.depofiti deftru-Xit. © II73»

V— _________________. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;___________ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;___________

LVDOICVS^V. HermannusLudoici IUI. Fridericus primus co-obijtli93. filius©ixi}-» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mesin Zigenheim»

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gozmannus,

S.Lvdoicvs VI» ma^i nbsp;nbsp;Henricvs

ritus S.Elifabethæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Imp, i x 4

S o P HIA nupta Henrico VI.

Duci Brabantiæ

IV DIT H nupta Theo’do-r rico marchioni Mifniæ» fIEi^RICV5JIIti(t£i? primus ex Marchionum M iij Mifniæ

-ocr page 154-

)57* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TVRINGIÆ LANÖÖ.

. nbsp;nbsp;nbsp;, Mifniæfami'Ii3,TvRiNGiAELandgrauiusannoi2 48,Türingiamoc^-

cupauit y de qua, cûm litem ei moucret, Sophia, ( S, Ludoici V I, amp;nbsp;E l SABETHAE Marpurgi anno 1231.extindæ filia) Henrico VI.duci Brà-^^ bantiæ niipta, amp;nbsp;bellum aliquotannos geftum eflet tandem capto duce Brunfuicenfi Alberto, qui Sophiæpartes tuebatur, reniinciarcSophia Rio in Turingiamiuri coaâa eft,amp;folius Haßijepofleßione contenta efle an-no Cbrifti'i 2'0'j.

Henrici ill li ft ris filius, A l b e r t v s Degener,cum ex Friderici 1 Imp. filia, Margarita duos principes filios Fridericum Admorfum Sc Theodoriciirhgenuiiret; amorcpellicis falcinatus, coniugem capîtalitcr odifle cccpit, quaejmariti crudelitatem fugiensFrahcofordiam ad Mœ-, num, in D. Catharinæ monafterio obijt^ Fili; à fratre Alberti Theo-doricoMifniæ marchione educati, amp;nbsp;hæredcs conftituti, contumeliam Sciniurjas atroces,nobilißimac matri 4ifibi, quibus Mifniam à patruo‘ lasL legatameripere, ScTuringiam quoque ademptam pellicis filio^traderc conabatur, illatas vlcifcerentur, bellum patri inferunt. Ita magis ex-J2, acerbatus pater vt Filios hzreditate paterna priuaret, Adolpho Imp.

* Turingiamizo00. raarcarum vendit. Quam venditionem cùm no-12-9S’, bilitas improbaret,amp;: Adolphus vi occupare Turingiam conatus, vir-12. 6-* tute amp;nbsp;fide fubditorum, per Alberti filios repulfus, amp;nbsp;Albertus ipfe in arte Vuartberg ad Ifennacum à filijs captus eflet, rurfum dimifliis eft hac condition«, vc Mifnixpoflefsioncm tranquillam filijs dcinceps relinqueret, amp;. Turingiam ipfis infeijs amp;nbsp;inuitis non alienaret, Veriim Albertus fta« *® tim ad ingenium rediens, Erfordiam fe contulit, in qua vrbe vt receptum» ac hofpitium tutum haberct, plurimos pagos amp;nbsp;prædia ciuitati oportuna, vendidit, pignori dedit, aut donauit,qux vicHsim alimenta exiili vfque ad 1514. vitæfinem præbuit,acexhuius Albertiprofufionibus præcipuèErfordia tot prædijs amp;nbsp;pagis auóta amp;nbsp;amplificâta eft.

I.X, Poßiani«, Legati Imp. Maximiliani, amp;nbsp;Impcrij,amp;: Poloniæac Vn^ gariæregumjSciTiagiftriPrufsiæ ac ordinisTeutonic! conuenerunt, vbi lobEpiRopus Pomczanenfis, Scalij ordiniscommendatorcs, Prufsiam totam, amp;nbsp;Pomeraniæ partem, à Cafimiro Poloniæ rege ante quinquagin-taannos ablatam,ordini reftitui, amp;nbsp;juramentum fidelitatis, amp;nbsp;militiac onera pro Polonis Rifcipiendaremitti, flagitarunt. Polonicon;rà,optimo titulo ac fiimmoiurc, Prufsiam, partim Iponté deditam partim armis qc-cupatam amp;dcfenfiim,a fc teneri oftcndcrunt,amp; âprçfeôto feu magiftro Or-dmato,iufiurandû fidelitatis amp;nbsp;fubiedionis, vi fœderis, totiam annos fer-iiati,flagitarunr,atq; in eo perftiterunt. Ira re infeda conuentu foluto, ma-gifter ordinis Borulsiæ,Fridericus Saxoniæ Dux , Georgij amp;nbsp;Henrici frater, mœrore ac curis auôta hydrope Rochlici; extindus cft,in cuius locum ALBE RTVS Brandebiirgenfismarchio, Fridericiamp; Sophiaefororis Sîgif-, mundi Poloniærégisfilius,Cafimirîapud Catlarem militantis, âcGeorgij apud Vladislaum Vn^ariac regem aulæpræfedjfrater, fequenüanno ab ordinc cledu§ eft/

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'fl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Inma-

-ocr page 155-

DANÏCVM BELLVM. '

tnmariBalthicOjLubeccnfes, vigcnteadhuc cum Datiis bcllojad- D.Xlt; lunclisIbciarum ciuicatum Vandalicarum, Hamburga excepta, nauibiis belli cis, Daniælitcora amp;Infi.ilas, Mceoniam, Bornholm, BJekingam, La-land Óc alias, rapinis amp;nbsp;incendijs palsim infeftarunt, amp;nbsp;ex Hellefpontq Da» nico,qiiem Helfchenór appellant, tredecim. natiesabduótas Dramtindam* auexerunt. Tandem etiam ad Bornhplmam aliquot bellicas regis naues profligarunt»

Hamburgenfès, hisoÓlo annis,qiiibusciuitatisLubecæcum Danis bellum durauit; cum D. Hermanni LangcbeciCOS, confilioamp; hortatu, aLubcccnfium IbcietateSc bello Danico abftinerent,öclbliferc tutö in Dania,Norvvegia,amp;cum Hollandis, Anglis amp;nbsp;Flandris negociarentur, inagnoperc commerciorum frequentia amp;nbsp;opibus auóli amp;nbsp;locqpletati',! crcuerunt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nrn

IoannesDanîærex,jcùmbelio vicinarum ciuitatum,Lubecenfibusi feederatarum premeretur, Bugslaum Pomeraniæ ducem per litteras rogat,; vtSundenfts fubditos fuos,a belloaduerfus regrem 2;crendoabducaLCüm autem Stindenfes fe per leges fœderis, amp;nbsp;neccisitatem defenfionis priuile-, giorum in regno fuorum,cxcufaflcRt: pauló poft, principj,frumentum,’ ex portuSundcnfiinBelgicum miß'urojcripuiftentjnec repetehti redder rent,quodciuitatibusnon principibusnegociari ius fasc^effet; valdcoL fenfusprinceps,apud ditionisfuæordinesdeSundenfiuminiuria grauifsi-mê qneftus, eorum conhliiim amp;nbsp;auxilia flagritauit. Sed intercefsione Vuer-neri Schullenburgij muldasooo* ß, amp;. fruniento perfoluto, amp;: conceffa in aliquot pagis inrisdiétione, 04 appellatîone ciuium aSenatu ad principes libera,Bugslaus tunc placatuscft* Sed Daniæ regis clafsiarij, ad lasmun-damappelientes, plærosq; inRugiaSundenfium pagos cremarunt,amp; eines Sundenies, opem fuis laturos, effufe, confpeólo hoftc,fugientes, ad littus vrbi oppolitum pcrfecutj funt, principis amp;nbsp;nobilium fubditis peper-ccrunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*'}

TT Odolphusprinceps Anhaldintis, Gcorgij filius, Ernefti amp;: Yuoldemari frater, cælàris vices Veronægerens,cum exerejtu progrclsus, Vincenti-am,luperiore anno a Venctis receptam, rccupejauit. ciim pauló ante Iulius Pontifex, Venetis fupplicibus pacem dcdilset, amp;GaIliæ regis hoftem fe, concitatis in ducattim Mediolanenfem HelLietijs,amp;tentata Genua,amp;Fer-rarienlïuniduce Alfonfo palam oppugnato,amp; Mutina ipfierepta , decla-raffet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quo tempore, Catharina Cornelia, Cypri Regina, olim

à SenatuVeneto adoptata, Venetijsobijt. Mortuoenimmarito,Iacobo poftremo Rege,amp;: filio illius pofthumo, Senatus Venetus A.C, 1489, Venetias earn ex Cyproabduxit,amp;:Cyprum perPrafides àSenatu mifsos ad-miniftratiit,

RACEBVRGENS I^S ccclcfiæ in Saxonia haótenus cpi-fcopo loannj Parkentino nobili gcncrc orto, qui triginta tres annos præfuerat: HENRI CVS BERG M EI E R Hamburgenfis fuceef fibqui ex humiliinfimorum Icribarum loco,virtutcamp;induftriaad mu-* nus canccllarij ducis Saxoniæ Lavvenburgenfis Magni, amp;nbsp;hoc anno ^d epifçopi dignitatem eueótus, Imperator! Maximiliano quot;, ac vicinis*'

M iiij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;regibus

-ocr page 156-

, regibus amp;nbsp;principibus propter lapientiam amp;in rebus agcndis dexterita-tem aciudicij reôiitudinem amp;nbsp;eloquentiain notus ac carus; foli verô prin-eipj Magno, patronofuo, in ni lu s fuit,quôd Ecclcbæ ac collegij iura amp;nbsp;prædia aduerfus ilium, tucretur,amp; ob presbyterum quendain ad altarecæ* fum Poncificis diras, amp;nbsp;poftea etiam Tribunalis Cæfarei profcriptionem in eum concitafiet,

ANNO MDXI,prior familia Ducum luliaccnfîum Bergen-fîüm extinôtacftmorte VVILELMI VI. eiusnominis, cuius vnica fiî» liaôc hæres M ARI AjIoanniDuciCliuerifinupta, amplifsimas luliaccn^ fium amp;nbsp;Bergepfium prouincias in Cluciuenfèm familiam tranftulit^ Vxor Wilhelmi VL fuit Sibylla, Alberti marebionis Brandeburgici, Acbillis Gcrmanici filia, qua: cum marito cœnobium Cartufiæ prope Iuliacum condidit,IoannisCliuenfisamp;Mariæiuliacenfisfiliusfuit VVilelraus,qui noftfaætatc, annos iam 47, Iuliacenfem Ôc coninnôlas in vtraq; Rbeni ripa dicionesgubernauit.

Obijt eodem tempore B E R N A R D V S, cornes Lippienfis, Bellid eofusvulgôdicî:us,noncanismodôamp;annis,verùm etiam antiqua virtu-K Se fidegrauis, annoaetatis do. vnico filio Simone rcliôlo, qui familiam comicum Lippienfium ad noftram usqj ætatem propagauit.

Simon obi Je 141 o.

Bernardus, qui Fridericum ducem

Brunsuuicenfem cepit © 142,6',

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

Simon © i ; 3 2..

BERNARDVSbellicofus,annoætatis 32,.© 1 ; 11.

I

SIMON , ex Magdalena Gebbardi comitis Mansfeldenfis filia lyzx, © 15^7* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Frideriens

'•.. nbsp;nbsp;—..... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r~-— ------gt;

Bernardus, vxor Ca; tbarina,Philippi com, Vualdecc,filia,Francis« fei epifeop, Monaft.fo^ ror, obijt15-63, --) lt;------------

Simon, vxor Armgard Ritbergica quæ obijc I J-8 4, die 30. lull j,

Herman Simon—Vrfu- Philippus vb obijt1776-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;la timus comes

( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in Spiegelberg

Philippus comes in Pyr* amp;nbsp;Pyrmont, mont © 17 8 3, in bello Colonienfi.

Magdalena vxor Georgi} Landgr. Hafsix. E3

VLadislaus Boiemiæ rex cum|filio quinquennj Ludoico, Vratislauiam mcnie lanuario uenit, jvt fidem ac obedientiam ab ca vrbe, amp;nbsp;cæteris Silefiæ principibus filio ptæftari curaret. Gùm autem regni Vngariæ Se-nacores,iusiurandum Ludoico,tanquam Vngariæ régi; Boëmi ccontra fuoregno, cuius membrum antiquitus Silefia fuilTet jdandum cfle con-tenderent: neucri tum quidemuurarunç, Sed regis Vladislaiôefilij ipfius

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ludoici

-ocr page 157-

140

r

DANICVM BELL'VM. -

Ludoici imperionihiloniinus fediâ:o audiences faluis priuilegîjs fore te-m. ftaci lune. VladislausEmporij veteris iura tunc Vratislauiæ renouaLiit,ne c|uis Polonus aut Germanus negociandi caula Vratislauiam præteriret) fed vtraq; gens Vratislauiæ merces luas deponere ac venderc cogerctur, SedcumSigismundusPolonixrexSenatusconfuIco fuis commercia cum Vracislauienlibus prohiberet, nec Vracislauienfibus in Polonia negociandi poteftatem faceret: quadriennio poft,in congrelfu regum Poloniæ, Vngâriæ, amp;nbsp;Romani Viennæ, abolicisemporij priuilegîjs nouis,inprifti-num ftacum commercia illarum gentium rcftituca funt.

In mari Balthico înterea jDanîæ réXjViginti nauium beîlicarum claftemad Drauioftium miccit, qiiæ in reditu,ex Vuifmarienftportu,i4 naucs abduxitjamp;inRugiacrcmatis Sundenfium pagis,amp;: profligatisciui-bus, opem fuisferentibus, tormenca corum abduxic. Ad Vnarnioftium milites in terram cxpofiti,amp;incendijs grafsencesjà Roftochienfibus in clalsemrepullifunL . PridieLaurentijadBornbolmamatroxpræ-lium naualecumregijsîequo fere marte commift'umeft, quod nox dire-rnit. Cùmaucem poftridie Danica ciafsis ex confpeôtu Lubecenfium di.G cefsilsec, vicloriam libi vindicances Lubecani, eamq; perfequendam ar-bitraci, Hollandorum naucs oneraiias circiter ducentas, inter Heilam ÔC Rofehoued, no procul à Dantifeano porcu dilsiparunt,multas merierunt, rexagincacirciter,amp;inbismultascuprimafsisex Vngaria Cracouiam, amp;nbsp;in V iftula Dantilcum deuedis oncratas ceperunt. Crebris pofteà regis Po. loniæôc lmp. Miximi’iani iiKerceCsionibus ad Lubecenfes Fugg.ari vfî funt,vt mercium amilfarum partem aliquam recuperarent. Lubecenfes inligni ilia viôloria parta,ex finu Veneto reuertentes, rurfum in Danin camclalfctn incidcrunt,acdenuo patri ferc vt anted euentu,cum ea confli. xerunt,tandem in columes domum reuerfi funt.

Quo tempore in kalia Cardinales, qui fuperioreannoà Pontifteedefe* ceranc,Maximiliani Cælaris«ScLudoici Galliæ regis pacrocinioadiuti,concilium PiftsadCal.VI lbrisincboarunt,quod tarnen eodem nienfè Mediolanum cranslacum eft, cùm principio anni pontifex, Perràrienfc bellum vrgens, ex Bononia ipfe in caftra profeôluSjMirandulam cepilfet ; pofteà il. Maij,Bononia vicifsîm à Gallis capta effet, ad quam rccuperan-dam , difturbandum concilium aduerfusfe indidum,Pontifex nouum aduerfus Gallos cum Perd. Hifpaniæ rege,amp; Venecis fœdus, menfe Oclo-bri feeit. Cuius Imperator Raimundus Cardona, porrexitNeapol.confti«» tus eft.

E DoThannonis filius,Princeps rEVERAE,(quæ extrema FriftçOrien« tails pars, ad ladæfluuij Oftiiim,fîta , VVagriqs,Oftringios,amp; Ruftingos Frifios dicione fua completftitur ) ex lus' terris émigrauic : reliôtis ex Heil-V vige,Gerardi Aldenburgcnfis comitis vicini filia,annoi4p8.duôla,vnico filio Chriftopboro, Ôc tribus filiabus, Anna, Maria,Ôc Dorothea, quorum Pacrocinium,amp; tutelam,vicinoFriftæ comiti EzardÔ morienscommendà uit.qui extinôlo poft feptennium Chriftopboro,Edonis filio vnico 5 exclu-fis filiabus per fuos præfcdos dicioncm illam, dum viueret, gubernauic. - - * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Poftca

ïri8.

-ocr page 158-

14-1

BELLVM DANICVM COMPONITVR

Poftea confilio , amp;nbsp;dudu Baingi Olderfùenij , quem comes, Jeueræ prj^fecerar, Maria Chriftophori foror , cxcufTo Emd^;nfis co» mitis imperio Caroli V. Imp. patrociniofè fubiecit, ôc annos4), patri-am virgoclementer, amp;c feliciterrexit,quæ teftamenco Rio loannem Al-denburgenfem eomitemauunculi Riinepotem infticuithacr^dcm.

M.D^Xn.

In Borufsia denouoordinisTeutonici magiftro, in defunôRFridcri-ci locum fubRituendo deliberationes in lenatu commendacorum, vt ap-pellancur ,difsirailesfuerunt. alijs prudcntioribus,nullum dcincepsprin-dpem eligendum efle Riadentibus, ne vana priftinæ libertatis,ôc aiixiliorf rum fpeàRiisilledi , nouapcricula èc bellaordinià Poloniæ regibusat-traherenr, vcl alioquin Rimptibusimmoderatisrempublicam onerarenc, vel in dirionem bæreditariam tandem conucrterent^ Sed vicit aJioriim fentcntia, qui ALBERTVM marcbionem Brandeburgenfem, Fride-rici filium, amp;Sigifinundi exfororenepotem, viginti annorum iuuenem adfcifcendum cenfebant. Quod eonfanguiniutis vinculum mutuæ et-iam.amicitiæ amp;nbsp;pacis publicæ nexum fore fpcrabânt* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sequent!

anno àregedcfenatu regni Poloniæ inPetricouienfibuscomitijs, Albcrti eleóVio hacconditione confirmatafuit,vtSacramentum fideîitatis more maiorumRégi intra fexmçnles præftaret. cumque exordinisprofeßio-ne, perpétua aduerRis infidèles bella gerere tencantur, cuius in Borufsia vndiqueChriftianiscinâa occafionulla fit.Prouinciam eis inPodoliaÓc Rußia certam, vnà cum annuo bis mille aureorum ftipendio à rege aßi -gnandara, vbi in perpétua aduerfus Tattaros amp;nbsp;alios Cbriftiani nominis boftcsftatione confiRant- Haec amp;nbsp;alia confirmationis capita,marchio Cafimirus, Albcrtifrater, incomitijsaccepta, ad Albertumdetulit,qui pauIôanteRegiummoncemBoruRiælblenni pompa ingrelTus erat,die Catciliæ, exeunte anno 15-12-. Quo tempore ciim inter Danos amp;nbsp;Lubecen-fes, ciuitatescp focias bellum inoótauumiam annum duralFct; tandem Maronis illud: Nullaialusbello,pacem tepofcimus omnes, vtrinq; ex-pcrci, pacem Flensburgi cum rege exclufisSuccis , ciuitatesfociæjaluis priuilegijs immunitatibus in regno Daniæ fuis, fecerunt»

Brunfuicenfes Duces, CbriRopborus Bremenfis,Francifcus Minlt;« dcnfis, Henricusfenior,amp;Ericus frater, Vuilelmi filij: Flenricus junior Düx Luneburg» Ottonis filius, amp;nbsp;loannes dux Cliuiæ, fcedere folenni le admutuambeneuolentiamamp;fidemacdefenfionem,fiquis illorum be4-lo ab alijs inuaderetur, lànétè obftrinxerunt. ac codem anno Henricus fcniorcum ßlioFrancifco epilcopo Mindenfe, vicinoscomités Hoienics Iodocum,ïoannem amp;nbsp;Ericum, lodoci filios,vix dum cx tutela cgrefiTos, opi pugnarunt,amp; ditionctotàéiecerunt hoc prætextuquodipfos feudi Dominos legitimo tempore non recognouilTent, nec feudum ab ipfis accipe-rc, fed ad Monaftcridnlem epifcopum transfcrre conati effent. Verùm fcptcnnio poft ducibüs Brunfvv. bello Hiideficnfi implicatis, in'patriam xcdierunt»

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Anglia:

-ocr page 159-

RES GALLICÆ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J42-

Angliie rex Henricus VIH iuuenis,à lulio Pontifice,acerbilsimo Gallorum bofte incitatus, nonumaduerfusGallos belluin apparat, Cùm cnim paucarum bebdomadarum incerualIo,Bononja)à Poncificijs, Hilpa-nis amp;nbsp;Venccorum confcederatorum copijs obfcft'a j virtute ôi. celcritatc Gaftonis Foiflæi diicis Nemorenfis, (cuius foror Germana,Ferdinandi Hifpaniæ regis vxor crat )GalIiæ regis in Italia vicesgercntisliberatajôc Brixiaex Vcnctorum, qui paucisante diebus earn occupaucrant, potefta-te recepta ; amp;nbsp;die Pafcbæ magno ac cruento ad Rauennam prælio, Ponti-ficiæ amp;nbsp;Hilpanorum copiæ à Gallis cælæ ëc profligatæ eflcnt : Iulius tanta exercitLis fui clade nequaquam fraólus, fed duris vt llcx tonla bipennibus, ab ipib ducir opes animumq; fciioj maiori aniinoamp; impetuin Gallos ruebat,amp; concilium in Bafilica Ioannis Lateranenfis Roraæj, Maijau-fpicatus, pauló poft Gallos, amp;nbsp;omnes, Cardinalibus, qui Concilium Pifts indidum Mediolanum, amp;nbsp;tandem Lugdunum transtulerant,adbærcn-tes, diris deuouit, omnibusq;, Gallici régis ipfiqi fauentium ditiones occu-pandipoteftatemconcefsiqacHeluecios jHifpanos Anglos,lt;Sc Cælârem Maximilianumaduerfuscos concitauit. Hcluetij, ftatim magnisagmini-busjfcederatorum PontiHci Vcnetorum amp;nbsp;Hifpanorum exercitui recolle-Clo,fe adiunxcrunt.quo Mediolanum verl'us progrediente,Bergomum, Lauda, Papia ÓC alia: Vi bes in fœderatorum poceltatem venerunt. Galli delperata defenlione Mediolanum rclinquentes, trans Alpes fugerunr. Placentia amp;nbsp;Parma fponte fe Pontifici dediderunt, Quas Vrbes, vna cum RegioLepidiamp;Mutina, velut RauennatenfisExarcbatus,Pontifici olim àLudoico Piodonati membra, adPontificium Imperium pertincre, Iulius affirmabat,Rbetitum Clauennam amp;nbsp;Vallem Tiirrenam ; Heluetij Lo-carmum,MedioIanenfiducatui deccrpferunt. loannes Fregofius Genuas Duxfaduseft.Veneti eodem annoBrixiam amp;Cremam receperunt. * Ita fubitoimpetu Gallis ex Italia deturbatis: Henricus Angliæ rex, vtantea Pontifici addixcrac,Normanniælt;Sc Britanniælittora magno incolarum terrore infeftabat5amp; iundiscurn Ferdinando Hifpaniæ rege foceroco-j pijs, Baionam oppugnare, miffa in Aquitaniain claire,tcnjabat, n.fSed Ferdinandos oblatam interim regni Nauarræ occupandi occafionem cupide amplexus eft. nam loannes, Alani ALibretenfis filius,rex Nauarraf cui Catharina poftremi Nauarrærégis, Francifci Phpebi foror nupta fuit, vna cum Gallo, à Pontifice Julio prolcriptus erat. Ciim autem Anglici du**-, ces, amandatis fuiregis,deBaiona, coniundiscum Ferd, copijs obfiden». da, difcedere ; amp;nbsp;cum Ferdinandi exercitu, in Vafconia, vnde tutus in Na* ' uarram occupatam receptus eftet,bcnum gerente,rogatifeconiungerc uollent : tandem re infeda in, Angliam redierunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epdem an

no Medicei, poft ig, annorum cxilium, Florentiam jHifpani exercitus terrore, Ôcuanis de relinquenda populolibertate promilsis, rcftituti funt, ’ Mediolanenfi Diicatui Maximilianus Sfortia,Ludoicifilius,communi fcederatorum confcnlu, clauibus vrbisHeluetiorum nomine ipfi traditis, præteduscft. Pontifex defertis Venetis,cum Mapmilianoftmp, fecon-j iunxit; qui vicifsim per Legatum epifcop'um Gurcenfem, Laterancn[(ç t concilium fcprolegitimoagnofcere oftendic,- ■ ; r. ? ' nr i si

Pololt;

-ocr page 160-

143* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TATTARI A POLONIS CÆSL

il D XII. Poloniærex,Barbaram,potentirsimi comitis Scepufîcnfis Stephani palatini Tranfiyluaniæ,amp; Hedwigis Teßincnfis fi!iam,in matrimoniuin duxitjquod ægerrimèCæfar Maximilianustulit Ciim enim magna apiid Vngaros autoritate amp;nbsp;gratia îoannem de Zapolia Barbaræ fratrem flore-TCy amp;nbsp;regnum illud, petita Vladislai filiaambire fciret; moleftißimum Ip-

-1 fi Fuit, Poloniæ etiam regis adfinitatc, maiores ei vires amp;: autoritatem ad^ iungi. Quare eodem anno, ad BafiliumMofchorumducemlegacum Si# gismundumBaronem ab Herbern:ein,amicitiæamp; fœderis cura Molcho aduerlusSigismunduinineundigratia mifit» cuius legationis occafione, RE Rum MOSCOVITICARVM commentariosille confcriplit, qui multis Gcographiæ,amp; Sarmatiæ inprimis,ac Scythiæ Europe« lt;Sc Afia-tic« partibus, lucem atculerunt.

Tattari etiam Præcopitæ hoc anno, in Podolia, Vollinia, Rulsia, direptionibusamp;incendijsgrafiàti ,tandcm memorabili prælioà Polonis amp;Lithiianis, quorum Dux Conftantinus Oftrorogniscrat, ad Lopufnam amp;arcem Visnoneciam as, Aprilis profligati, amp;nbsp;fœduscum eis fiiperiori annoinchoatura,denuô ftabilitum làncitumeft» Sigismundus enim, cum fingulis ferè annis aliquoties Tattarorum incurfionibus prouinci« regni ipîiuscrudcliccrvcxarentur: tandem femel fe molefiia ilia liberare cupiens,penfionem annuam irooo^ Vngaricorum quarn illi tributum no. minabant, Mendlikerio Tattarorum régi, anno fuperiore hac conditione addixerat, vt àregni Poloniæ prouincijs vaftandis deinceps abftineret, amp;nbsp;Poloniæ régi petenti aduerfus holtes illius Mofehos amp;. alios auxilia lup-peditaret.

Georgius, Bugslai filius,Pomeraniæ Dux,amp;amicinus illius cusMegapolicanus viduus, Heidelbergam profei51;i,duas Philippi eleólo-ris Palatini filias, Æmiliam amp;nbsp;Helenam, Ludoici electoris forores, fibi de-Iponderunt, cum qnibus fequenti anno, nuptias, hic Vuifmariæjille Stet-tini in multoriim principum , Iohannis,amp; filij Iohannis Friderici, Sc pa-truelisGeorgij,DucumSaxoniæ, Chriftophori archiepifeopi Bremenfis, amp;fratrisillius Henrici Ducis Brunsvvicenfis,amp; Daniæac Poloniæ regis legatorum amp;c. præfentia celebrarunc»

DEBVRGENSEM archiepilcopam, Ernefto Saxoniædu.

cefene,piedefundo: ALBERTVS marchioBrandeburgenfis,Io# anniseleôtorisfilins,loachimil, frater, princeps luuenis, ingenio.,facun# diadeinrebusagendis induftria præftans, gubernandum, vnàcum Hal-berftaden fi diœcefi Ri feep i t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Huius patruelis, Albertus marchio

Brandeburgenlis,Friderici Ansbacenfis filins, Fratrum ordinis Teutonici Borufsiæ magifier,recens creatus,ciim à Cafimiro fratreconditiones à Polonis præfcriptas.accepiflct; communicato cum fiiis confilio refpon-dettfibiabsq; cæterôfutti Germaniæ dcltaliæ magiftrornm confenlu cas accipere non liccre* Idcoq; fidem iuratam regi Polono dare more mâio-rum reculât, quod apercé Cælaramp;; Pontifex, ne idfaceret, ei mandalTenc. cumq;Polonis,fi quid armis infe tentarent,armis refifiere decrcuilTcc: mükbiîiïtnrplirféip'üm’amp; NôbilitacisGerrnànicæaiixilijs, cum opus elfer, Icmunire, amp;ncruobelli pecunia inftruâus^clfc cupiebat/'Quadecaula - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' etiam

-ocr page 161-

' B o RVS STA. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;144,

ç^iamHocipfoanno, aliquot millibusautcorum , VValccro de Pletten-berg, Liuoniæ magiftroacccptis,Liuonicumordinem, qui aliquot iam lectilisBorufsiæ magiftro fubicdus erac, iuramento amp;nbsp;obligatione qua fibi vekit fuperiori deuindtis erat, in perpetuum libcraiiit, à quo tempore , Liuonicus magiftcr immediate Imperator! fubditus, Imperij princeps fuit. Cùm autem Poloni aßiduis MolcHorum bellis, qui turn Smolcn-fem arcem obfidebant, amp;nbsp;fequenti anno occupabant ; amp;c Tattarorum in-curlionibusperpctuis diftinerentur : totum fexcnnium Albertus,quietè amp;nbsp;tranquille Borulsia fua , nullis Polonorum armis petitus, fruebatur. Die lanuarij Helena Alcxandri Poloniæ regis vidua ,'Bafilij magni Mofeouiæ diicis foror, è viuis fublata cft. Quam ftatim Mofchorum in Lithuaniam eruptiones, amp;pofi:eaarcisSmolenfis obfidio, irrita tarnen, eoannojamp;maioresin fcquentem annum belli apparatus lecuti funt, ar. Martij Sigifmundo Poloniæ régi, ex Barbara Stephani comitisCepu-fienfisfilia,Ioannis Vngariæjpollearegisforore HED VVIGISnataeft, quæpoftea loachimo I fmarchioni Brandeburgenfî nupta, Sigifmun-dum archiepifeopum Magdeburgenfcm,amp; Hedvvigin, lulij ducisBrun-Ivvicenfis coniugem, copiofæ ôc pulcherrimæac fandifsime educatæ Ib-bolis matrem, procreauit.

loanni l.Daniæregi Alburgæ in lutia annosa^regni r 8.aetatis,ex-tindo,filius ChristiAERNvs II. àSenatu regnjeleCtus fuccelsit,qui ante decennium ,Norvvcgos, Succis incitantibus, rcbellantes, patris au-Ipicijs domitos,ad obedientiam reduxtrat,amp; Rex Norvvegiæ creatus fue-rat» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sueciæ gubernator erat Stenostvr iuuior, Suantonis

anno ir i^»defunóli filius, cui acerrimè Guftauus archiepifeopus Vpfa-lcnfis,amp; pater Guftaui,Ericus T rolle,qui ætate amp;nbsp;autoritäre Stenoni fe an-tccellerc iudicanseuminGubernatoriseleelione fibiprælatum efledole-bat,amp;cæteri Danicarum partium proceresaduerlabaiitur, qui Daniæ re,» gern in Sueciam cuocabant«

Angliæ rex Henricus,aßiduis lulij Pontificis cohortationibus ad bellum aduerfus Gallos inflammatus: cùm Riperiore anno per legatos omnia fegnius in Aquitania amp;nbsp;Normannico littore adminiftrati fuiffe cerneret: ipfeinGalliamtraiecit, amp;nbsp;Caletomoucns, Minorum vrbem, Terovvanam, Gallico præfidio munitam, amp;nbsp;Caleto vicinam, profliga-tis,(quicommeatum inueherc nitebantur) öccaptis duobus Gallis,de-ditione capit , ôcmœnibus nudat, Inde Tornacumoccupât, quoMa-ximilianus Cælar, cum nepote Carolo,cui Maria foror Henrici promilTa crat.congratulandi caufa ad cum accelTerunt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Interea lacobus

II11. Scotorum rex à Gallis incitatus,bellum Anglo, vxoris luæ fr a tri, de-nunciatjin quo,violatæfidei,amp; impietatis in pattern, ipfiusamp; feditiolb. tumprincipumarmisolim regno priuatLim,pœnasluit* lacobusenim cum exercitu exfratre Alexandro archiepifcopo S. Andreæ, Erafirii di-fcipulo ab‘ Anglis in acie cæfus eft. reliólo vnico filiolo lacobo V. impu-bcrc,amp;; vxore Margarita,quæArchibaldo Duglofsio baud multô poft nu-pfit,ex cuius filia Margarita, Henricus Stuardus, lacobi VI, præfentis Scoriae regis pater,po ftea natuseft.

Mortuo

-ocr page 162-

ALBERT VS'K4 ARCH, BRAND,

w, D,xiir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MortuoaucemPontificeluliobellatore,die±LFebruari] LEO' X,'

Pacem erbiChriftiano,lulij furijs fccde perturbaco, reftituere annitens, 'Galium, amp;nbsp;cardinales^ qui ad eum fccefl'erant, ingratiam reciprt, amp;nbsp;literis fuis pottea Cardinalem Eboracenlem, ad faciendam cum Gallo paccm,amp;: Tororisrcgiæconnubioconfirmandam,bortafur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IdemPonri-

fex Leo, inter Maximilianum,amp; Venetos,qui pauloantc ad Vicentiam 4 Gæfareanis viób,amp;Meftrioac vicinis oppidis incenfisjn littorcproximo, velut obfettifuerantj arbiter confticutus, fufpenfis vtriufq; partis armis, componere oontrouerfias nitebatur amp;nbsp;Heluetios, qui Nouariæ à Gallis oblcßi, magnitudine animi pene plusquàm humanâ erum pentes , in-ftrudißimum abequitatu,peditibös-amp; tormentis Gallorum exercitum die 6. luni j profligarant ( amp;nbsp;poftea in Burgundiam irrumpentes ad Diuio-nem, Tramolliam Gallorum ducem, nomine régis cedere Mediolanen-ßs Imperij iuribus, amp;: lexcenta millia aureorum promitter-ecoegerant) bortabatur, vtde acerbifs. in Galliæ regem odio nonnihil remitterent. Sedin Italia tum Leonis conßlia pacifica fuccettu carebant, amp;nbsp;excunte anno Mediolani amp;c Cremonx urces , quæin Gallorum potettate haólc-nus manfèrant, Sfortiæ Ie dediderunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Praelio ad Vicentiam

interCxfarianosamp;Venctosdiez.Oótobris commiflb,ER IC VS ctiara dux Brunsvicenfis, Henrici frater interfuit, qui duo equeftria Reipu-blicæ Ven état vexilla,amp; tertium farailiæ Delphinorum Venctæ,cepit. quae in templo Mundenfi fufpenfa hodie cernuntur,

Menfe Nouembri , loanncs'Dux Saxoniac Friderici eledoris frater , cum M,argarita filia Vuoldemari principis Anbaldini, Ibrore Vuolfgangi, coniugium iniuit ex quo loanncs Erneftus Dux Saxo-niæ Côburgenfis , amp;nbsp;Maria , Pbilippo Pomeraniæ duci deinde nupta, fufeeptifunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

ALBERTVS marebio Brandeburgenfis , amp;nbsp;arebiepifeopus M,D.xini, Magdeburgenfisjinufitato plane antea,amp; inaüdito in Germania exem-plo, MO G VN TI N VS etiam archiepileopus amp;nbsp;efcâor, Leonis X. P P, confenfu, die 9, Marti] creatus ett: ordine quinquagefimus feptimus àS. BONIFACIO, qui primus Moguntinentts archiepifeopus à PipT no Francorum poftea rege,amp; Gregorio 111, P P, A. C, za-p. fadus ett, cùm Vuormatienßs ccclefia , penes.quam arcbiepifcopalis dignitatis faftigiumin Germaniabaâenus fuerat, ob archiepifeopi Geruili] perfi-dum facinus, honore illo,de PP, amp;nbsp;Pipini fententia priuaretur, Cùm enim vt id obiter inferara, Geruili] pater Geroldus, à Saxonico quo-dam principe , in bello , quod turn inter Francos amp;nbsp;Saxones gereba-tur, cæfusfuittet: Geruilius,poft aliquot annos, in Francorum exercitu mi-litans ,*’ad Vifurgin , principem ilium milTo legato amp;nbsp;data fide publica fub Specie amici colloqui] euocatum', per fraudem amp;: latrocinium in-terfecit, addito verfii, Accipe nunc ferrum, quo carum vindico pattern, Id homicidium adeo feuere tunc PPgt; amp;nbsp;Pipinus puniuifle fcribuntur, vtnon

-ocr page 163-

M OGVNTI N EN SI A, vt non modo ipfum Geruilium dignitatt priuatum monafterio inclufe-rinc, verùm eciam fcdem archicpifcopi ex. VVormatienfi ecclefia abla-tam, Mogunciacum transculerint»

Alberti autcm a Moguntinenfi etiam collcgio cligcndi hæc quoq; occafio fuit» obierânt non longo intepralîo Moguntiæ tres archiepiftopi; 15° Bertoldus princeps Hennebergicus,qui Alberto Saxoniæ duci adolcfcenti, 1484. Ernefti, fratri, cuius fupra memini , lucceflerat» lacobusà Liebenftein, 150 sJ ' Sueuus,amp; V ricl aGemmingcn,(apicntia amp;nbsp;doólrina excellcns, qui ineuntc anno i r 14. die 3. Feb» decclsit» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cum autem Pontificiæ confir^^

mationis, feu pallij, quod trigintamillibus aureorum ßnguli clcdi emere apontificecogebantur,redcmptiototiestam breuibus intcruallis repeti-ta, collcgio molefta amp;nbsp;grauis 5 amp;nbsp;dioecefis alioquin ingenti ærc alieno one-rata effet: Albertum principem opulentum, exilluftrißima Brand» famb lia natum , amp;iam archiepifcopum Magdeb. hac conditioneelegcrunt, Vtiplefuofumptu Pallium àPontificeredimerer» Earn pecuniam à Fuggaris mutuo acceptam Albertus, ciim indulgentiarum promulgationc rurfus colligendam duceret : Lutheraniim incendium exarfic, de quo omi nibus in Germania notum eft.

MERSburgenfem cccleffam hocanno A DOLPH VS,princeps AnbaldinuSjAdolphi filius,Magni, prxpofiti Magd, frater ( Georgio prin-cipi Anhaidino, qui noftra ætatcpietatisôc dodrinjclaude floruit, quarto gradu agnatus) regendam fufeepit.

loannes princeps Anhaldinus

. ........________

Albertus in Cöten, Sigifmundus Zeruefti

Adolphus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Georgius»

~ ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;ML. r I M~i ----1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ 14 hl ■■ ■

ADOLPHVS Magnus Erneftus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VValdemarus

epifcopusMERS. praepofitus | nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

bvrgensis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Magdeb, GEORGI VS VVolfgan- '

pracpofitus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gus.

Magdeburgenfis.

Adolphum epifcopum humili ftatura, fed magnæ ob pictatem,prüden tiam , grauitatem, amp;nbsp;in gubernatione induftriam autoritatis, amp;c. beneficium erga pauperesfuifle,ac ipfumpro concionepopulum docuiffe aclt; cepimus, cui initio fuorum certaminum Martinus Lutherus (ententias de indulgentijs à fead dilputandum propofitas mittens feripfit.

Vicinam Naoburgenfem dioecefin, Philippus Princeps Palatinus , Philippicledoris fexennioantedefunóli filius cpifcopusFrifingenffs,ad-miniftrare cœpit. Cuius foror Helena, Henrico Duci Megapolitano anno

N ij ‘fuperiorl

-ocr page 164-

GEORCIVS DVX -SAXONIÆ, M.D^xini.^^pcnoritiupta,filium Philippum’marerno auo amp;nbsp;auünculóe^«^^*ei;dic uScptcmbrisih lucemedidic,

GeorgiusSaxoniæ Dux,Henrico,Êricoamp; Philippo Ducibus Brün-fuuicenfibus, Ernefto ab tîonftcin, Ebervvinj Bentheimenfis genero, amp;nbsp;aliorum prjncipuin auxiïijs comitatus in Frifianrexpedkionem fufei-f pk, VC vrbem Groningam, in .cuius obfidionc pater Albertus Saxoniac DuxobieratjEzardo Frifiæ Orientalis comiti, Albertj focio amp;nbsp;confœ-' lt;lcrato poftea certis Conditionibus fubiedam , reciperer. Quinta igi-tur lanuarij , in agrum Groningenlem cum 00 oo peditum amp;nbsp;cquitum cxercitu, Dux Georgius ipfeperuenit ,ac Ædvvardæ amp;c. Eflenæ caftra lo-cansamp;cotum ferè annum in Frifîa,.irrito conatu Groningam obfidens, amp;nbsp;Viciniamvaftansjconfumfit. EzarduscomesEmbdenfis,qui vrbem Groningam, cum arce à fe extruda, amp;nbsp;oppidum Damam tenebat, aJiquoc Icuibus pracliolis Mifhenfes profligat, amp;nbsp;Delfzilam récupérât. Cum autem Henricus Döx Brunfiiuicenßs Georgio feederaxus, ab alia parte, Ezardi ditiones in Frifia orientali adoriretur , amp;nbsp;Stadlandisac Butiadis deuidis , FR.EDEBVR.GVM arcem munieißimam Sc com-meatu inflrudiß, præfedi ignauia deditam occupalFet: Ezardus ad Orientalis Frifiæ defenfionem conuerfus, GroniUga difeedir* Henricus interea progrediens, menie Maio arcem Knypens, Marhulen amp;nbsp;Scichufen ( MaiJ ) occupât. Georgius omnes circaGroningam , intra vnius miJHaris l^cium habitantes agricolas cum fuis coniugibus iamp;facultatibusaliomigrareiubct , necommeatum ex vicinia in vrbem inferre obfeßi Groningenles poflent* Ezardus à totprincipibus oppu-gnatus Sutphaniam ad Garwum Geldriae Ducem auxilia petitum pro-ficifeitur ,djquo ineuntc lulio quadringentos équités dc^^edices trecen-tosadducit^cum paulöante,Henrico duce BrunlIiuiccnlèJnOrtiarcis ad Amafinoblîdione,interfedo, cæteri ducesBrurifuuicenfes , ac in bis Henricus lunior interfedi filius, relidoOrtoin Ducis Georgij caftra ad • Ædvvardam fe contuliftent. Qui poftea coniunótis viribus oppidum comitis Ezardi Damam, duobusäGronirigamilliaribus oppugnantesii, • lulij cœperunt, acinftiganteHeriricqiuniorcducc Brunfuuicenfi, vepa^# tris necemylcilcerctur jcrudelilsimè in eines amp;nbsp;milites præfidiarios graf-iati, 1 o 0/ mares amp;nbsp;aliquot foéminas trucidarunt* Duces prælidi j Ot-‘ tonemaDiephold,amp;Funconein .ab Acnhold captiuos Mcdenblicumin

Hollandiam milerunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Secuta eft tradatio de Pace, in qua Ducem Saxoniæ Georgium, Gro^ - ningenfes. Dominum fe recepturos, faluis priuilegijs fuis amp;alijs conditionibus certis promittebant, Inter quas vna erat,vt Afcem in vrbe, ab Ezar-do ædificatam,dcmoliri Ciuibus liccret. Id cum nullo modo le permilfuru Georgius oftenderet: princeps legationis vrbanæ, Dodor, VVillelmuseclt; clefiæpaftorrelpondet, hacconditioneeumnunquam in acternum Gro-ningæ Dominum fore, ac reuerliinvrbem legati,Coalenlu Ezardi, ftatim dealiodomino, à quoaduerftis Saxoniæducem defenderentur, delibc-rarunt. ItaCaroIoGeldriæ Duci,cupidißime ampledenti,circa Michaelis feftum vrbsoblataeftjQui fequenti menfecircitcf fooo pcdites,Gallorum » . . » - -

-ocr page 165-

HENRICVS DVX BRVNS: PERIT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J43

régi tU!« forte conduólos, per comitatum Ben th ei men fem in Frifiam mit-tit. Sed hi cognito Dticum Briinfuicenfû, ah Eber wino comité,ex vicina frifialnuocatorum aduentUjin Gcldriam redierunt, Nihilominusinitio Nouembris,Geldriædux, VVilelmumabOyen, cqnitum fuorumma^ giftrum, Groningam mittit,quo præfènte, Ezardus Iuramentum,quo ipfi ciuitasobftriifta erat,remittit,amp;reliétaG.roningaEmbdam redit. Statim poft illius difcefliim à ciuibus Arx folo æquata Idibus Nouembris, amp;nbsp;iura-mentum fidclitatis,coronæFranciæamp;CaroIoGcldriçDuci,præftitumeft, Geldrus eodem raenfe cxcunte in V Vcftfrifiam Saxoniæ Duci magna ex parte fubieólam, copias mittit, quæ Sneccam, Bols werdam amp;nbsp;Slo- * tarn oppida occuparunt. nbsp;nbsp;Dux Georgius relidisalicubi præfidijs; Idibus

Dccembris, rclida Frilia, per Monafterium VVeftphaliac vrbem fado itinere,in Mifniamreuerfuseft.Groningenfes obfidioneannualiberati, paulatim vicina caftclla Ædvvard , Elfen amp;nbsp;oppidum Damm menfe i n r« Martiorccipiunt, MilitesàGeorgioDucibusBrunluuicenfibusinFri-fia relidi, adCarolum GeldriæDuccm,FrancifcoGalliæregirecensele-do, ad recuperandum Mediolanum copiasconducentem, tranficrunt,ölt;: in prælioad Marignanum præclaram operam regi Gallorum nauarunt.

Henricus fenior dux Brunfuicenfis in co bellojVt dixi,Ortum, arcem Ezardi comitisFrinæ,ad Amahn oppugnans,tormenti ex caftrishoftil/bus trans Amafin vibrati idu, caput âceruicibusabreptum,vnà cum vita ami,« -fit, pridie Ioannis Baptiftx: relidis ex CatharinaPomeranica lex filijs, \ quorum fuperius nomina recenleri memini, ex quibus H e n r i cys, patri ^wt-M(^,Iuniordidus,patrijducacusgubernationem Ibliispoftca to-tos^4,annosgelsit,eumq;dicecefis,Hildefienfis,abImp.Caroloproferi- ; ptæ, accefsione auxit, amp;nbsp;in magna rerum varietate amp;nbsp;vicibus fortunæ dif-fimilibiiSjtandem placido exitu vitamanno conclufit

Henrici fenioris Epitaphium Brunlvvigæ in templo Cathedrali extat.

Saluifico à partu fînuoÇum miüe perorhem Annii qmngentü bü festem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peraéîii

Cum pia concélébrât folenniEcclefia ritu Eaptifia fieri clarißima feftajoannit pienncids fcniorbello imperterritui Heros ^runfiiuigiiUußris duXjLunaburgicus atq^ Confiiitor, bontiSi nbsp;nbsp;numero fis prole be at us

Ordum dum cafirum dura obfidione premebat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Per caput auricomum traie^usglande'uolucri Plammiferifixi,Phryfiis occumbit inagris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ütZ. .

quot;Prun(uiga,intemploBlafijrequiefiit auito Corpus : at inuePla ePt fuperis anima illius aflris.

N iij Cum

-ocr page 166-

14% nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BASÎLIVS MOSCHORVM REX

M.D.xiin Cum primùm autcm filius Henricusiunior in gubernatione patri fiîCccBit,ftatim ofFenfiones inter loannem epifeopum Hildes. amp;nbsp;iplum 'cxtitcruntprimùm ex verborum contumelijs aucîae paucishebdomadis intericilis,Henricus,Calenberga,ab Erico patruo,dicccefin tranfiens, ■cumcomitatuso.equitum jfaluum paHiim ab Epifeopo Hildcficnfi, vc dnterprincipes vfitatumeft,non petierat. Ideo præfeôlus cpi(copi,in via, prodromos Ducis Brunfuicenfis impcriofiusalloqticns,ab illis intcrfici-^tur. EtGautem,cum interfedi amicis Henricus cranlègit,tarnen animi principum exacerbati manferunt, Eodem annoIoanntsàSaldern,quiBo-clam oppidum aDiœcefi oppignoratiim tenebat, abepifeopo pulfus, hc-ftilia cpilcopo denuncjat. Id bellum mortuo poft paucos menfes in vrbe Brunsuiga^lderiojcumiplbextindum eft,

' J-

; Henricus Angliæ Rex,cum amp;nbsp;pontificis cobortatione,amp;: inducijs cum Gallo à Ferdinando Ibcero amp;nbsp;confoederato fuo, contra fidem ipfi da-tam vtaiebatfadis mouerctur;dcpofitis belli confilijs, Ludoico Gallix ^regi, permifla fibi vrbe Tornaco, amp;nbsp;fexies m ille auri pondo in fuper pro-mißis,reconciliatus, fororem infuper fuam MARIAM,i8. annorum puellam,inmatrimonium dedit.Q^as nuptias fenis régis cum iuuencula, Abbauillac ad Somam fl, menie Oótobri cclebratas, mors régis tertio poft menfe lecuta,exemplum fuit veteris verfus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cùJjit

BafîljusMofcborufti rex, Smolcnlèm areem amplifsimam, ac vt ib larumregionumædificandiratiofcrt,munitißimam poft aliquoties rc-petitas obfidiones amp;nbsp;oppugnationcs,tandem Michaelis Glynskij duôtu 8c jnduftria, quem fe arci captæ Ducem præfedurum efle promiferar, die 30 ïulij deditione occupat.cum ante centum annos, eodem mcnfe,in Vitoldj Lithuanorum ducispoteftatem primùm uenilfet, Etfiautcm paulô poft Mofehi in Lithuaniam progredientes,Sigifmundi Polonix regis aufpicijs, mcmorabili prxiio ad Boryfthencm, die s, Septembris profligati, amp;nbsp;mul-tis ducibus, ac militibus circiter bis mille captis, gloriofè viôti funt: de qua vidoria, Leonis X, gratulatio, ad Sigisraundum Polonix regem fçripta, in Bcmbi cpiftolis extai; tarnen Smolenfemareem amp;nbsp;Dncatum ( ad quin* quaginta milliaria patentem )â feoccupatum Mofehiin hodiernum vfq; dicm rctinuerunt. Polonus, vt ad ccetcros principes Chriftianos,fic ad Pontificem Leonem, fedecim Mofehos nobiles captiuos vidoriæ moni-mentum mifit, quos in itinercad Oenipontem Maximilianus lmp. turn Bafilij amicus amp;nbsp;fœderatus, intcrccptos, liberauic , 8c per Lubccam incolumes in Rußiam jremifit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vcrùm paulô poft

Maximilianus Sigismundo Polono hac occafionc reconciliatus eft. Diu iam agitata crant de affînitatc 8c connubijs inter Annam 8c Lult; doicum , Vladislaj regis Boemiæ ôc Vngariæ liberos, 8c Ferdinandum ac Mariam Maximiliani nepoccs, conftlia. Hxc cùm mifsisad Vladish hoc

-ocr page 167-

MAXIMILIANVS REX,

. bocanno legatis tandem finiri amp;nbsp;confirmari Maxim, peterft: Vladis-M^p^xv, lauscuperele cumeo fcedas amiciamq; amp;nbsp;affinicates iungeic oftendic: jmodo cLim fracre luo Sigifmundorem componi,«amp;comrauni conGlioA: adfenfu omnia conftitui peterecur* ld cùm Cæfarctiam non improba-ret: cxeunceanno Maximiliani óeSigilmundi legati loanncsCufpinianus amp;nbsp;Chriftophorus Schidlovvicius, ad Vladislaum Vngariæ regem (qui paulô ante fœda cruce fignatorum feditione, dudu IoannisScopufiæco-mitisamp;PaIatiniTransfyluaniæoppre(ra,Iiberatusfuerat)Budam profici-fcuntur,vbi fumma fidc ac diligentia concordiç ncgocium agentes, confti-tunnt,vtMaximilianus, Vladislaus, amp;Sigifmundus,fequcntiannoipfi apudPoloniumconueniantqui tarnen conuentus Viennam anno irir, translatuseft, quo Maximilianus menfe Iulio,mifsis Polonium ad Vngariæ dePoIonix reges, Chriflophoro Duce Brunf; arcbiepilcopoBre-menfe, Cafimiro marchione Brandcb. amp;nbsp;Cufpiniano, legatis,eos euoca^ rat. Congrelsi igicur propè Brugas ad Leitam fl. in Vngariæ amp;nbsp;Auftriæ limitibusdic ic.lulij, pollridic Viennam ingrclsi func.vbi poficislîraulta-tibusamp;odiisjfœdusamp;amicitiainter reges perpétua lancitaeft. Deinde in temploD. Stephani, Annam Vngariæ regisfiliam Maximilianus alte-riex nepotibusCarolo aut Ferdinando: Mariam verb neptem ,Ludoi-co,ritufolenni,dcrpondet. Fœduscum Mofehovel reuocare, levclle, vcl pacem conditionibus'Poloniæ rcgihonefl:is,perlcgatosfeconfeôtu-rum ,amp;ordinisTeutonici inBorufsia magiftrum, fi præftare fidem Po-lonodebitam reeufet, fe dclèi turum promittit. Aduerfus Turcas vtex-pedttiocitinsfaciliusq; fulcipi poflet,legati Vngariæ ôc Poloniæ regum nomine, ad Venetos de pacedecreti; poltremo Vratislauienfè emporium, cuius fupra memini, abolitum amp;nbsp;commerciorum libertas bine inde refti-tuta eft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sigifmundusdiclt;7.Augufti Vienna digrclTuSjCracoui.

amredijt, vbiBarbaramconiugem ex pucrperioalterius filiæ Annæ ad-huc languentem inuenit, quam i.Odobris ex bac vita DEVS euoca-uit» Soror Sigifmundi Eiilabctba, Friderico 11. Ligniciæ Duci paulô anteadieâa, menfe Nouembri ad Sponfum diida eft.. Hic Fridcricus, pater fuit Friderici IlI.Ligniccnfis,amp; GeorgijDucis Lign.Brigæfedcm aulæ habentis (hoc anno 17 s 3. ) adhuc fuperftitis; C^i tarnen non ex Eli-fabetha,vix fefquianno poft nuptias elaplb defunóta, led altera coniu-ge S O P HI A, Friderici marebionis Brandeburgenfis filia, fufeepti lunt : nie anno i72,4.illeanno ifzo.dic is. Martij,

Eodem menfe, MAXimilianus, Vladislaus , amp;nbsp;Sigifmundus Romanorum Vngariæ amp;nbsp;Poloniæ Reges, Vicnnæ congreßi funt : CHRISTIANVS II. DaniæRcx , Elilabctbam Philippi arebidu-cis Auftriæamp; Hifpaniæ, regis filiam, Caroli V, poftea Imperatoris fo-rorcm,quæ in fieuißima tempeftatc die 9. Augufti Hafniam appulerat in

, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N iiij matrb

-ocr page 168-

1%

M. D. X V

PHILIPPVS POMER. DVX NASCITVR, •

. macdtnoftiiim duxit, ex quafiliosPhilippum amp;Maximi1ianum infante morcLios, loannem in exiliopoftea Racisbonæ anno ir3z- in comitatu Caroli V, eadem die qua pater captus eft, extinóliim jamp;duas filias,Do-rotheam, Friderico 11, eleótori Palatino, quæ anno irso Neagoræ in Palatini Norico decefsit, amp;Clirifl:inam primùm Duci Medîolancnli Franci-fep Duci Sfortiæ, deinde Francilco LotHaringiæ duci ,nuptas, lulccpit. Nuptijs Danicis,MaximilianiCæfàris nomine,Sigismundus liber baro ab Herbfcrftein,Moscovviticarum rerum hilForia deinceps éditaclarus,amp; inter cæterosprincipes, Henricus Dux Mcgapolitanus cum coniuge Helena, Philippi cleóioris Palatinifilia, biennio ante ducla interfucrunt.

Georgio intcrea Pomeraniæ Duci, ex Æmilia Hclenæ forore, pridic Iduslulijnatuseft PHILIPPVS dux Pomeraniæ,cuiab auo materno eleótore Palatino nomen inditum eftj prælentium ducum Pomeraniæ pater^ Quoipfoanno, Maria, Philippi coniux, patre loanne DuceSaxoniæ, amp;nbsp;matre Margarita Anhaldenfi nata eft» amp;nbsp;Anna Bugslai filia , Georgio Duci SjlefiæLignicenfinupfit, cuius Gcorgij frater Fridericus II. eodem fere tempore, Annæ materteram, Elifabetham, Cafimiri Poloniæ regis fi-liam duxit. Sed Georgio Ducc Lignicenfi fine liberisanno ifxx» rnortuo, Annavidua, in oppidoLubcn,FLimmacum omnium veneratione amp;gra-tia, vitam vlq^ ad annum Chrifti 1/70 produxit.

Ç^AROLVS,Philippi fiIiiis,Belgici princeps,adolelcens quindecim annorum, fed ante annos, animumq; gerens, curasqj viriles, tutelam recens cgrefFus, prouincias fuas iple gubernare cœperat. Is huiusanni initio, Henricum Nafi'ouiæcomitem^cubicularium intimum,ad Francifeum Galliæregem mittit,vt regionum Flandriæamp;:Artefiænomine,quas Gal-liæ regum bcneficio pofiidebat, fidem clientelarem regi præftarer» Quam cùm dedifset, vtfirmior inter duos illos vicinos principes pax amp;nbsp;amicitia conftaret, quod toties anteainter Ludoicum X11»amp; Maximilianum Cæ-larem agrtatum fuerat, vt Renata, Ludoici filia,Claudiæ reginæ Galîiæ Ib-ror, Carolo in matrimonium daretur,de eo ita conuenerunt, vt ci Medio-laniamp; citerioris Britanniæiuribus ccdenti, Biturigum ducatus cum lex-centisaureorum millibus dotis nomine in perpetuum traderentur. Ad éampadionemconfirmandam,legatiaFrancifcoTegc, Carolus ex fami-liaBurbonia Dux Vindocinenfis (cuius filij Antonius rex Nauarræ,amp; Lu-doicusCondeusin bellis Galliæ ciuilibus noftra ætateclari fuerunt)Ste-phanus PoncheriusParifiorum epifeopus, Genlius amp;nbsp;alij,ad Carolum Ha-gæin Hollandia turn commorantem mifii fùnt. Vbi re tranfadla, matri-tnonium Henrici Nalsonij etiam cum Claudia, Philibcrti Auraniæ prin-cipislbrore, quæin aula Gallica turn commorabatur,autoritäre Caroli confcótum paülb .poft nuptiæ ; Nafsouio Burbonium amp;nbsp;coliegas, Feram vsqjn Picardia, quo Iponfa interca deduôta crat, comitante, fcli-citérperaôlæfunt;“ ' Cùm autem huius coniugij occafione, di-gnitas principum Auraniæ, in comitum NafFouiæ familiam translata fit ;

-ocr page 169-

CAROLVS' GELDRÎÆ DVX.


amp; noftraætate, in Belgicisperturbacionibus, totos iam oclodecim annos durantibus, ccleberrimum VVileIrni principis Aiiraniæ nomen extite-rit,qui folus fcrè, prouinciarum Belgici confufiones, aduerfus Philip-pum Hifpaniæ regem porentifsimum fuftencauit; Genealogiæ partem adferibam.

1^2

M.D* XV*

Ludoicus de Cabilonc, Princeps Auraniæ

Guilelmiis

Engelbertus mari-tus domina: amp;hæ-redis de Bredavv,

Joannes

foannes cornes à Naß Engelbcrtus,qui fovvjElilabeth, filia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Maximiliano

poftremæ comitiflæ in ImpJnBelgico Catzenelnbogen nupta. fidelifs.leruiuit*

PHILIBERTVS CLAV--H ENRIC VS


VVILELMVS

Senior , qui cura PhilippoHeflb de ■ comitatu Catzen^


cornes NalFacnE cubicularius Ca# roli V.


Û IA*


Neapolin anno i $• 2, s. contra Gallos défendit in obfidione Florentin 173 O. périjt. Sororis fî-lium hæredem tefta-mento reliquit.


RENATVS Princeps Aura- ' niæ,in obfidione Land ri h jir44»


-----------

VVjlëlmvs Ioannes


princeps Aura# cornes à

obijt. VViklmû

' , n bernator.


mento hæredem

Carolus GeîdriæDtix,qu£m in pace CUm Carolo Belgici principe, Parifijsfa£l:a ,GalIiæ rex fimul comprehendi voluerat: Francifeo Galliæ régi ad recuperandum Mediolanum expeditionem inftituenti, nigras co# Fortes vtvocabanturfcxmillium Germanorum adduxit: amp;nbsp;cum C/aii# dioJ Guifiæ comité, nepote ex fororc fuo, Anconij Ducis Lotharingiæ fratre,vniuerfo viginti duorum millium Germanico peditatui præfeâus eft.ac Vercellasvfquein confpeélumferè Mediolani cum exercitu pro-gre(rus,domumfubitô reuocatus, non interfuit prælio illi meraorabili iamp;formidulofo Id’b. Sepcembriscommiflb,quo Heluetios ad Mediolanum , pro Maximiliano Sfortia propugnantes, Franfeifeus Galliæ rex for-titer amp;nbsp;féliciter plurimis cæfis profligauit* Quam vidoriam Mediolani totiusq; ducatus, ac ipfius etiam arcis Mediolanenfis cum Principe Maximiliano Sfortia, in Galliæ regis poteftatem redaôlæ, Pamiæ etiam amp;; Pla-centiæ à P P* Iulio ante triennium abreptæ, deditio fecuta eft* Léo X* et-iam, qui fe antea hoftem regis Galliæ declarauerat, fortunam fccutus, menfe Decembri cumFrancifeo Bononiæ congrelTus,de omnibus con-trouerfijs,reliôtaGaIlo Parma amp;nbsp;Placentia, amp;nbsp;Alfonfo Ferrarienfi Muti-de Lepidi reftitutione promiffa,fed non præftita transegit*

Eodem

-ocr page 170-

HENRieVS IVNIOR DVX BRVNSVVIC,

Eodem anno in Anglia,Thomas Vollæus, regisSacellanus,Lanij filins, fed ingenio,prudencia, dodrinaamp; in rebus agcndisinduftria excel* lenSjCummum gratis amp;nbsp;autoritatis locum apud regem iamdudumade* ptus,Cardinalis ócarchiepilcopus Eboracenfis,amp; ccdentc ei GuilelmoVua ramo, Cancellarius regni à rege crcatur. Has excellcntis ingenij amp;nbsp;for* tunæ^doces,inrolentiaamp; fuperbiafceda inquinabat. Itaquevecus quidam ipfiusfamiliarisamp;condifcipulus, renouarecum eo veteremamiciciam, eaq; frui cupiens ; cum fuperbeab ipfo, negante vnquam fibi eum notum fuilfc, reijeerctur.;difcedens, Milcretme, inquit,iftiusCardinalis,qui nee feipfum, nee veteres.amicos amplius nouit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

IJ E N RIC V Squnior Dux Brunß^vicenfis,patrij ducatus gubernatio-* -*nemrecens adeptus, M ARIAM,'Vlrici ducis VVirtebergenfis Ib-rorem ,patrcHenrico, Eberardilapientis primi Ducis VVirtebergenfis patruele natam, triennioanté ipfi addictam., domum traduxit.

.Eberardus comes VVirtebergenfis amp;montisPeIicardi

/......

Vlricus

Ludoicus

obi jc 13J-O. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,1

lt;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;------- , - I. J lt;---

EBERARDVSfa- Eberardus II. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HENRICVS,vxor

piens,fundacorAcade* dux pulfus 14^8« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ElifabethcomitilEa

miæ Tubingenfisi477, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^de Bipontc amp;nbsp;Bitfch,

primus Dux ikte- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

BERGENSIS 145gt;f,obijc 1495. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Vlri c V s duxVVirteb. Maria vxor pulfus 171 pjeftitucus iï’34* Henrici ducis obijc ir/o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Brunfvicenfis.

Georgius comes Vuirceb.

Fridericus comes.

Chriftophorus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iulius Dux

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Brunfvviccnfis,

Luaoicus» '

Nati funt autem Henrico j ex Maria VVirtebergenfe fex liberi : Ca-‘ tharina,Ioannis Marchionis Brandeburgenfis : Margareta, Ioannis Ducis Mùnfterbergenfis:Clara, Philippi ducis Brunfvvicenfis in Grubenha-gen,coniuges,Óc’totidem filij, Carolus viélor anno i y 2 y, poft vidoriam Caroli V. de Gallis ad Ticinum, partam : Philippus magnus,)anno 15x7) etl VLl VS(i52p)lacris deftinatus,qui poft fratrcs inpræliocum mar-chione adSinershufiam anno 15 53. cælos, relidis fàcerdotijs, tandem patri mortuo in gubernatione anno i s fuccefsir.

Anno I r 1P in cunte, Francifeus conftitutis in Italia rebus fôc Carolo, Burbonio Prorege Mediolani relido, in Italiam redijt, vbi ad cum Caro# lus

-ocr page 171-

FERDINANDVS HISP, REX OBIT, I

15'4

M.D* X V 4

lusBrandiliusjSufîoIciæciux nouus, venit, ab Henrico Anglo gratulatum Francifco de viótoria Mediolanenfi,amp;reducendam domum Mariam, Ludoici X11 viduam, Henrici loro rem, cnius voluntate nuptias cum ilia Lucetiæ ftacimcelebranicjmiflus. Huius ex filia Francifca nepcis fuit Ioanna,GilbercofilioDucis Norchumbriæ nupca;cuius prætexciiNort-humbriædux,filio regnumcradere, exclula Maria Henrici VIH filia, velue ex incelFo concubicunaca,noftro tcmporeconacus,fibiamp; filio ae nurui innocenci fupplicium capitale attraxit. Eodem tempore ex Gallia in Scotiam redijc loannes Stuardus, Albaniæ Dux,filius Alexandri,qui lacobi 111.Regis frater fuit, Ex hoc loanne, cum Giibernatore regnbna-tus eft Matthæus,Henrici pater, lacobi V I,noftra æcate fumma de Heroi-caindolefuaexpeótationem excitantis, auuspaternus.

Die 11?» lanuarij deeeßie ex hac vica Feröïnandvs Hilpaniæ kcx, loanilisAragoniæregis (qui Alfonfi illius inagniamp;lapientißimiNeapo« lit,reo-isfracer fuit) filius': Ferdinand! iufti nepos i»ScCaroli VJmp, auuS macernus; prudencia, confilio induftria, virtüté amp;nbsp;fclicitace,nuni fuæ ætacisregum fecundus, qui Granacæ regnum ,eiedisSaracenispo.ft soo* fcrèannos quàm illud pofiederanc, Neapolitanum,Nauarræ,Orani in Africa, Hifpaniolæ amp;: Americæ ôcalia in nouoorbe régna,imperio fuo adiecit» Quæomniaipfiusobicu ad Carolum Belgarumprincipem, Ferdinand! ex loanna filia nepoeem peruencrunr» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Teftamentum

fuperiore annoBurgis condiderac Ferdinandus, in quo Ferdinandum ne-potem, Carol! quem Belgicis moribus innucritum in Hifpaniam vix Ven-turum arbitrabacLir fracrem, Gubernatorem Hifpaniæ confticuerac,e!que cria milicarium ordinum. S. Iacob!, Calacrauæ Alcancaræ magifteria !u-rchæredicariodonarac.Veriimpaucis ance morcemdiebiis, incimisami-cis amp;:fenatoribus rcgijs ,|qu!b. TabulasTeftimonijinfpiciendasdederac, fuadencibus, vcrumq;capucindiix!c, amp;nbsp;C AROLVM primogenicum, Ioanna regina Carol! macre v!uencc,Gubernac!on! Reipubücæpræfecic, eoq; abfencc curam regnorum, Francilco, Ximenes archiepifeo, amp;nbsp;Cardinal! Tolecano,feni prudenci, iufti ac redli cenaci,amp;IongoRejpubIicæ vfu probato commendauir,

Vcaucem de morte amp;nbsp;poftrcmismandatis aui, Carolus in Bel-gico literas Gubernatoris amp;nbsp;lènatus regij accepit : magno fe dolore affici, referibic , quod redtore ac moderatore confiliorum ac rerum fuarum fidelifsirqo , fuique amantißimo , amp;nbsp;qui rudi eius ætate per-neceftarius fuiflet ', priuatus fie, laéluram tarnen hanc quamuisin- . comparabilem non mediocricer aui fui confilio farcir!, qui Cardina-lem Toletanum Giibernationi Reipublicæ præfeciffet, cuius fapien-tiam Sc induftriam longo rerum vfu confirmatam, amp;nbsp;integerrimos ac grauifsimos mores ex mulcorum‘relatione didicilfet, quanquam po-ftremum aui fui de eo judicium , fummæ commendationis inftar apud

-ocr page 172-

MAXI MIL: EXPEDITIO IN ITALIAM.

]^,D, xvL 3pud fe cflec. Ad cpifcopos etïaiTiamp;principes regni, fcpropediem in Hi-fpaniam vencurum fcribir* Intcrcagratifsimum fibi futurum, fi Cardina-li Sifenatui perindeac fibi ipfi parerent, Seenim certum efie, omnia qua: a_d Reipub: commoda,amp; regiam dignitatem tuendam pertinent ,illos ’■ cfl'ecuraturos. /

Maximilianus Caroli auus,tum aduerfiis Gaîliæ regem Francifcum, Venctis boftibus fuis ea conditione fcederatum , vt eos in recipicnda Brixia» Verona,amp;alijs Italiæ locis,quæ Ca: far ipfis adempta adbuc tenebat, iuuaret:expeditionem in Italiam parabat in qua irrito conatu obfeffa vr-be Mediolano, quam Carolus Burbonius Prorex dcfendebat: exercitu, ob ftipcndianon foluta,dilsipato, occafionem Venctisamp; Gallis, Brixiæ vi recipiendæ, amp;nbsp;Vcronæ obfidendæ præbuit. Quam pauló poft ex paóli-one Nouiodunenfi fpontè Venetis Maximilianus reddidit. Cum cnimCarolonepotiin Hifpaniam profeóturo, amicitia Francifci Gaîliæ regis arótiór, ad uaria remouenda impedimenta, amp;nbsp;res fuas firmius ftabi-licndas, neceflariaeflct: idq;intelligensFrancifcus, fuperioris anni padîo-ne Parifienfi minime contentus, pacem eius opera cum Cæfàre, vt Itali-ci belli fumptibus leuaretur, inire cupiens ,grauiores conditioncs propo-neret:Nouioduni tandem, per legatos , nouum fœdus menfc Augufto pereufterune, quô femutuô in tuendisregnisamp;prouincijs fuis aduerfus quosuis iuuandos obligant, amp;cfiliaFrancifci Ludoica, vnum annum nata, cuin dote dimidiæ partis regni Neapolitan),Gallo ex tranfadione anni 17 O debitæ, Carolo defpondetur. Carolus vicilsim, annuas mille auri libras, régi, pró fruólibus regni Neapolitan! pendit, amp;nbsp;Nauarræ regnum, Henrico Alibretano intra certum tempus reftituere, vel alioquin làtisfa-cere, tenetur. Id fi non faciat, Gaîliæ rex Nauarreum in recuperando regno adiuuans fœdus non violât* Venetosetiam, in rccipienda Verona, iu-uandi facultatem fibi feruat* Quod fi Cæfàr Carolo Veronam inmanus depofuerit, cum poteftate earn Gaîliæ régi, vt ab co veneris reddatur, tra-dendi : tum Gaîliæ rex centum millia aureorum,amp; totidem VenetusSena-tus Gæfari foluet, amp;nbsp;infuper Cal à ri tres auri Tonnæ, a Ludoico XI I.olim ipfi mutuo datæ condonabuntur* Huius paâionis vigore,MaximiIianus, exeunteanno, VeronamCarolonepoti cedit, per quem ,Odetto Foxio Gallico proregi tradita, Venctis tandem reftituta, finis bcllo Vencto impofituseft.

In Boëmia, régi Vladislao, die Martij defunólo, LV D O IC V S filius, decern annorurn puer,Sigismundo patruoôc Maximiliano Cælare tutoribus à pâtre conftitutis, fuccefiit* Quo ipib tempore Vallis loachimf cæ metalla primûm ftudiofius inquiriôc Vallis iplaædificijscxcoli amp;fre-quentari cœpit*

In Bakhici littoris vrbibus, Indulgentias Pontificias Angelus Arcimlt; bolduslegatLisPontificius circumtulit ,qui immenlamvim pecuniæ, ex Saxoniaamp;regnis ardoiscolledlam, Lubccæ,partim luxu prodegit, partim per mercatores Coloniam,amp; inde Venetias transferipfit.

Eiuidemanni æftatcFrancilcum Mariam Ruucrcum,lulij II* Pon-tificisnepocem,Vrbiniducem,LEO X, prolcriptumexducatu cxpulit* cum^j

-ocr page 173-

GEORGIYS SAXOH DVX.

IT« waxvl

cumquefuoex fratre Petro (quemin Lyrisoftio fubmerfiim fupra dixi^-niLis^nepoti LaurenciOjdeSenacusCardinaliuin aflenfu tribuit. SedFran-cifcus, poftaliquot menfes, Verona Venetisrcddita,militibuspræfidiarijs Hilpanisóc Germanis, qui tum dimittebantur, conduólis, Ducatum rcci-P’|gt;niagnamq; Leoni Pontifici moleftiam amp;nbsp;negocium exhiber, cuius belli anno iri-^getli, quanq; nihil ad resSaxonicas pertinet, ea tarnende caula mentionem facio,vt in Bembi epiftolis plurimæ, pro Leone P P, eius belli tempore fcriptæ, vera caufa belli cognita,reéliusàftudiofisadole-Iccntibusintelligantiir* Francifcus Ruuereus poftea reftitutus vlque ad annum 15-3 7.vixit,amp; filiura Guidonem Vbaldum fuccefibrem habuit*Vl-traieólinam diœcelin poft Fridericum Marchionem Badenfcm guber-nandamfufcepit PldlLIPPVS à Burgundia,PhilippibopbduelsBur-gundiæ, filiiisnothus, Dauidis aBurgundi^ epilcopi olim frater,cuiusEc-clefiaftes aulicus fuit Gerardus Nouiomagus, ad quos multæ Eralmi epi-ftolæ his annis fcriptæ extant.

GEORG I VS Saxoniæ Dux, depofitovrbis Groningæ recupe-randæ conatu,amp; relióia VVeftfrifiæ,procul à fuis ditionibusdiftitæad-uerftis Gcidriæ Ducem Frilîæ vicinum, virum acrem amp;nbsp;magnanimum, defenfione , oppida Franicam , Leuuarden, amp;nbsp;ju omne quod inFrifia, reliquum habebat paélionibus certis, aulæ Burgundicæ fuperiori anno ceflerat, quam C a r o l v s, Philippi filius, adolefccntiæ annos vix ifigref-fus turn gubernare cœpit, Carolus igitur, Florentium IfeIftenium Egmon- i r i c, danum,ducem,in VVeftfrifam mittit, quiLevvardiam àGeldris feflàm libérât amp;nbsp;Dokumum capir»

loannesEgmondæ Dominus,

Arnoldus Dux Geldriæ.

Adolphus

Carolus Dux Geldriæ © If3P.

VVilelmus Dominus Egmond. Ilelfteinamp;Buræ. i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

---------------------------------/V--

loannes primus comes nbsp;nbsp;Fridericus Dominus

Egmond, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ifelfteini

I ' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I ’ . J

loannes 11, Flor enti vs,inFn-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fia amp;nbsp;a duer fus Geldros

LamoralusEcmon- bellagefsir, danusaDuce Albæ | decollatus i ;c s, Maximilianus comes

Buranus... -

Ezardus,OricntaIis Frifiæcomesdeferto GeIdro,Burgundisle ad-iungit.Cüm cnim Groningenfes fuperiore anno oppidi Dammi munition nesdeijccreamp;lblo æquare cœpilTcnt; Ezardus demolitionemimpediens ad Geldriæ Ducis cognicionem prouocarat. Reiierfis autem domum Gro-ningenfibus, ipfe paucis interieólis diebus tranfit, amp;à Groningenfibusde* iedainftaurat, Read Principem per Groningenles ddata, fignificacur Comiti liceris Principis, nifi eueftigio Dammo dilccdac, bellum ipfi illa-

O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çum

-ocr page 174-

’ SVECICVM BELLVM, m;o;XVI. tum irj. Pcnrtusigitiirclifturbatisamp;; deftrudis Dammi miinitionibus,amp; pauló poft cciam caftello Vucerdenbras fblo aequato : amp;nbsp;arce comicis Stichufèn,abEricoDuceBrunfuicenfi nouis præfidijsinduclis,aduerfus Comitcm dcfenla: Ezardus contra Geldrj Groningenfium iniurias, Burgundionum pocentiam amp;nbsp;felicitatera ftiis rationibiis commodio-rem fore exiftimans : in caftra ad Florentium Bolfvverdam turn obfi-dentejn, quæ pauló poftBurgundis dedita eft, proficifsitur, eorumq; opc Freftburgum arcem Frifîæ Oricntalis ; à Brunfvvicenfium præfidio adhuc municaiDjIdi bus Septem bris recuperauit.

Anno M^D.XVn. (cuius initio Verona Venetis 15-. lanuarij reddita, finembeilo Veneto,amp; quietem Italiæreftituit,amp;biduo poft 17» lanuarij , Alcair Ægypti metropolis à Sclymo Tnrcarum Iraperatore capta cft.) in hoc Baltnico Jittore , Noui inter Daniæ regem amp;nbsp;Lubecenfes belli, femina fparla funt. Cum cnim pridic Martini anno fuperiore,Chri-ftiernusDaniærex,exportuLubecenfiSuecicam Naucm capacifsimam, mercibus onuftam, abripi, amp;: Hafniam auehi curaftet, atq; ita nouis anb morum alienationibus, in Suecis amp;nbsp;Lubecenfibus caulam præbuiflct: mirificc eas hoc tempore auxit, promulgato per Edictum Hafniæ Empo-- Tio,inquodomnesOricntalisleuBalthicimaris accolæ, merces fuas,qux Lubecam anteadeportari folebant,Fîafniam dcferrent,ibiq; cum Belgis, Anglis, Gallis, alijsq; populis permutarent* eam ob caulam priuilegia Hollandis, Fuggaris, Rufsisamp;alijsgentibusamplaconceßit» Verum hæcconfilia, quo minus tum vrgerentür, amp;nbsp;FuccelTus à rege optatos aP fequerenturj bellum impedijt,quod aduerlus SV EC OS, inter le mu-tuo inteftinis difsidijs tumultuantes, Chriftiernus fufeepit, Ciim cnim archiepifcopus Vplalienfis Guftauus, eiuf^; pater Ericus Trolle, cuün eledionc Gubernatoris regni , Steno prælatus erat, perpetuo nouo Gu-bernatori aduerfarentur, amp;nbsp;fe Danicarum partium elFe, ac regem Da-niæ le expetereSc vocare, palam oftenderent, loanni cnim Daniæ amp;nbsp;Sue-ciæregiliterisdatispromiferant Suçciæprocercs fe ipftus filium Chrifti-emum Regem agnituros elfe» quod varijs de caufis afsidue differc-batur*

Steno anteuertere amp;nbsp;reprimere corum molitiones conatus, armata manu,vtrumqjopp'ugnat, amp;tandcm capit,poftca exercitum régis Daniæ, in quo bis mille Galli étant, ferius Auxilio rebellibus milTum, pro-fligat. Gallorum, Danico regi aüxilio aduerfus Suecos miftbrum, his ver^ bis Galliens Icriptor meminit. Circiter id tempus rex Francifeus negoci-um dat Gaftoni Brezæo principi Folcarmundo , qui frater erat’magni Normaniæ Senefchalli, vt cum duobus peditum Gallorum millibus ( quorum præfeéti erant capîtaneus Pifollius, baro Gondrinus Valco,Sam-blimondusPicardus,amp;capitaneusLanda) auxilio iretregi Daniæ aduerfus Regem SueciæjHi prælio vno viôlores, tandé a Danis rclidi,in aliô præ-lio,quod in glacie eommiftü cft, profliganturivbi maxima pars perijt propter arborum in Sylua cçlàrû muItitudiné.Hisenim noftri,qui c glacie le in ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fjduam

-ocr page 175-

' LVTH, SENT. DE INDVL. PROPOSJTÆ fyltiam receperant,impediebantur,vtbaftælongæ, quibiis præliabantur, m.d^xvh nulli efTent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E quibus cùm alij perienint,tiim Samblimondiis vir for- nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;’

tis interfeôtuseft. Horum nedimidia qiiidem pars domum redijc, ijq; nu-dj, exarmaci, veftimentis detritis. Qui licet turpiter a Rcge Danorum, ad quem iuuandum hoc icer fufccperant, reliôi, tarnen naucs epibadas naôti in Scotiam,deinde in Galliam nauigarunt.

InBREMENSI diœcefi,Chriftophorus, Frilîos Vuurlàtos,arhiis,ad mandata ipfis officia hactenusnegleôta,amp;amplius ex tamfcrtili amp;, amœ-noagro annui tributi veéligal fibi pendendum -, addiicere inftituit, HaôtenusenimfuperbijÔcferocesacindomiti, titulotenus magis quàm veræ fubieôlionis officijs, archiepifcopum dominum rccognouerant, VuLirfati pro defenfione libertatis patriæ à maioribus acceptæ arma capiê,« tes, non viri folùm,fed etiam fœminæ, contra fexus difciplinam, aduer-fus archiepifcopi copias,in aciem prodibant,duccnte agmen Virgine, vexillum imagine mordsinfignitumpræferente,quam omnes viri pari-teracfœminæ ordinæinfccuti;latius propatria mori,quàm turpiter fu-gerefeuin fcrvitute vivere judicantes,ea animi ferocia occurrerunt, vc primo congrefTu latis féliciter pugnantes,multis peditibus intcrfedis ordi^ nés coriim difturbarint, Sed tandem archiepilcopus equitatu luccurrens, vim Vuurlatorum latis acriter pugnantium fortiter repreßit,amp; magna in^ ter eos ftrage édita Vuurlatos fiïditamp;fugavit. In quo conflidu Virgo vex^ illifera, à milite quodam,gladiomagno,quo Germani in prælijs vtuntur, per medium difleda interij t* Ea potitusarchiepifcopus viéioria, Vuurfati-amomncm fibiamp;ecclefiæBremenfi tumquidem lubcgit,amp;:arcem mu-nitam in Vuedvyarden, quam ab Eoo, Morgcnftern appellarat cervici-bus eorum impoîüif FeruntMaximilianum Imp.cum hujns Vuurfatici belli exitus Ipfi archiepifcopo nunciatus fuiffict Virginis VVurlaticæ animi fortitudinem fùmmopere prædicalTe,eamq;adprocreandam Ib-bolem fimilem,omnino vitadonandam judicalFe» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VVurlati

armis opprefsi, priftinam nihilominus fcrociam in animis circumfere-bant. Itaq; fequenti mox anno ab autoritäre archiepifcopi amp;nbsp;fide débita defcifccntes,Decanum Bremenfis colle2ij,Theodoricum Klencken,amp; provinciæprætorem Hermannumâ Malsburg nobilem Heflùmamp;alios archiepifcopi nomine legatos, vt de negocijsquibusdam cum illis traôla-rentjcomprehenfosj’barbara immanitate necarunt,amp;arcem ab archiepifcopo excitatam die 15. Augufti captara folo æquarunt,amp;in diœcefin Brcmenlemirruentesixi5. domos exufferunt» Arccm quoq; Berexen ob-felfam irrito conatu tandem reliquerunt,

Pridie Calcndas Nouembris, Martinus Luthcrus Theologus,Augu-ftinianus, VVittebergæad Albim, fub Fridcrici eicôloris Saxoniæ patro-cinio, Sententias deINDVLGENTIIS, quæ vénales à loanne T czelio ( Dominicano Theol. Doôlore, Pyrnæ ab Aloirn nato ) autoritate Leonis PP, amp;nbsp;Alberti archiepifcopi Magdeburgenfis circumfcrebantur, addi-

O ij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fputan-

-ocr page 176-

159^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ALBERTVS CRANZ. MORI TVR

M.D^xvn» fputandu-m propofuic. Quodprimuminitium Einendationis doélrinæ amp;£. rituum in Saxonicis amp;nbsp;aliarum gentium ccclefijs, amp;nbsp;ciedionis idolorum ac quæftus emcntium amp;nbsp;uendentium Pontificij ex templis,amp; totins Religio-nis ab erroribus amp;nbsp;fuperftitionibus pontificijs repurgandæ fuit, Cùm enim Tecelius ftatim propofitiones Lutheranis contrarias, à Conrado Vuimpina fcriptasederet, eumq; velut Hæreticum pafsim traduceret :nc-rcßitasLuthero fe defendendi amp;nbsp;de tota pœnitentiæ doótrina copiofius diflerendi allata eft, Vndc raaioracertamina ,amp; dcnouis fubindc rebus controuerfiæ grauiores, amp;: regni Pontificij in Saxonia amp;nbsp;multis vicinis gen^ xibusruinafecutaeft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ciimautcm Lutheri de Religione cer-

taminum,amp; mutationum inde in Rcpublica fecutarum, hiftoria, ex pro-feflbaloanneSleidanofidelißime fcripta extat , quæ vna cum Lutheri libris, in omnium manibus eft; volens ea,quætam copiofè expofita paf-fim extant,inhocChronico, vel præteribo,velinfigniora folum quædatn 'breuifsimè delibabo,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Exeünteanno, Albertus Cranzius, Theologiæ Doólor primùm in

Academia Roftochienfi ( cuius Redor anno 14 s 2, fuit) amp;nbsp;poftea Leóitor in Collegio Hamburgenfi : qui Saxoniæ,Vandali£e,Daniæ,Sueciæ Chroni-con vfq; ad annum Chrifti 1504 deduxit diez, Decembrisexhac vita migrauit. Qui cùm paucisante mortem diebus,decumbens, Lutheri de Indiilgentijs propofitiones accepiflet, O frater, inquit,abi in cellam tuam, amp;nbsp;die, Miferere mei Deus, fianificans conatum rei tantæ, adiierlus PontL ficem, cuiusautoritasamp; potentiafùramisRegibusterrori erat; ab infimic fortis monacho fufceptæ inanem amp;nbsp;irritum fore. Sed euentus oftendit,di-iiinitus Lutherum excitatum, amp;magnitudine animipenè plufquam hu-mana, amp;cætcris ingenij, doôtrinæ amp;c eloquentiæ donis, ad tantam caulàm agendam neceftàrijs armatum,defenfum,amp;; Heroica virtute amp;nbsp;lucceßi-busfelicifsimis donatumfuifle.

!

loannesMurmeliusetiamad Ruræ in Mofamfc exonerantis ofti-um natus, Erasmicondilcipulusqui multa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;la^

tinælinguæacpolitiorum literarum fua ætate reflorefeentium inftaura-fionem fidelitcradjuuitrcûmabanno ifoo, Monafterij ftudiacum Ti-mannoCamenero rexiflet, amp;anno 15'14. Alcmariæ, Dauentrhe Icholas gubernaflTet ; die 2.. Octob, in cœleftem fcholam translatus eft,

M,D.xviii, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftiernus Daniæ rex,fuperioris anni clade â Suecis accepta irrita-

tus, nouam aduerfus illos expeditionem, exercitu in naues collocato fij-feipit, ac multos menfes vrbem Stocholmiam regni metropolin ipfe obfi^ det. Tandem verô delperataexpugnatione,amp; commeatuum qui reflanti-bus aßiduevends aduehinon potuerant, inopia addu(ftus,induciaruni conditiones propofuit,de quibus curti vtrinqueconueniftet,amp; obfidibus vitro citroq; earn confirmari placuiftet: Rex, fuis obfidibus in vrbem tar-dius euntibus,celeritericuocatis ; $uecicos,Heramingiû Gaddum eledum

Linco-

-ocr page 177-

ERICVS SAXONIÆ DVX,

Lincopenfem,amp;Guftauum Erici (qui poftca regnauit)in claflem interea vemen tes, captiuosin Daniam fecum abduxic, Guftauus,Erico Erici,cquiti Dano,in euftodiam traditus, venandi facukate ipfi permifla, fequend anno elapfus,mutato habitu Lubecam vitima feptembris venir.

Ericus Saxoniæ Dux, Monafterienfis epilcopus, Nicolao co-miti Tekelburgico , Ottonis fratri, Conradi poftremi ex hac familia comitis patruo, in oppido Lingen federn aulæ habend, bellum infère, quod eines Monafterienfes amp;nbsp;alios mercatores fpoliarec, amp;nbsp;itinera in-infefta redderet. Oppidum igitur amp;nbsp;arcem Lingen exercitu admo-to occupât, amp;nbsp;direptam firmius munit, comes clapliis ad Carolum Gcldriæ Ducem confugic, cumque , fi beneficio iplius reftituatur, le Dominum feudi deinceps agniturum eflcjprofitetur. Carolus igitur dira epifeopo amp;Collegio Monafterienfi minatus,nifi arcem comiti cre-ptam redderent,autoritäre fua, qua omnibus vicinisterrori erat,co rem de-ducitjVtinuitumfcreepifcopumcapitularcsad reftitutionem arcis cogèrent, Itabienniopoft Lingenfis ditio ad veteres DominosTeckleburgen^ fes redijt. à quibus denuo earn Carolus V, Imp, Caroli Geldriæ ducis fuc-' celTor, abfl:raxit,quôd Conradus, Nicolaj huius ex fratre nepos, arma ad-uerfus le Dominum feudi bello Germanico geßilTet. Extat autem fe-ries familiæ TEC Len burgen fis,a SimoneTheodorici filio,Henrici Leonis DucisSaxoniæ fed proximos ab anno iroo^tantum recenleo.

Nicolaus.

---

Nicolaus Lingenfis,


Otto cornes in Teclenburg.


C O N RA D V S, Landgrauij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nicolaus in Dania

Hafsiæ VVilcImi gener, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cæfus. 1534.

ANNA nupta Ebervvino

comiti Bentheimenfi.

ARNOLDVS' cornesTcclen-

burgicus ôcBentheimæ.

s

Fridericus amp;nbsp;Georgius Saxonicæ fuperioris duces, loachimus I, mar^ chio Brandeburgenfis amp;nbsp;cæteri Saxoniæ principes, co anno comitijs impe-rijpoftremis à Maximil. I. Imp, cclebratis Auguftæ interfuerunt, in quo præcipua de bello Turcis inferendo, deliberatio fuit, qui fuperiore bien-nio,CampfoneSyriæamp;ægyptirege,adSingam fl, cum Mamaluchis cæfo, vniuerfamSyriam,PaIæfl:inamamp; Ægyptum,in ditionem ac Imperium Ilium redegerant. Maximilianus etiam à Senatu cleólorum, qui folo Boë-miæ rege excepto, qmnes comitijs intererant, nepotis lui Caroli rationem

O iij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;haberi

-ocr page 178-

MISNENSIS AD ALBIM DIOECESIS,

M^D.xvnn habcri in cleólione Cælaris ipCi fuccefluri, pctiuit. In ijsdem conn'tijs, CaGmirus marchio Brandeb*Sufannam Bauariæ ducis filiarn dieBartho-lomæi Augufte coniugem duxic,benedicente fponfis Alberto archiepifco-poMoguntino marchione Brandeb*qui eodem tempore Cardinalisec-clefiæRomanæfaduseft. Sigifmundus I,Poloniærex, confilio Maxi-mit Imp^ B o N A M Ioannis Galeacij Ducis MediolancnfisCqui Blancæ riæ,vxoris Maximiliani frater fuerat)amp;; ElilabethæNeapoIitanæfiliam; coniugem duxit. ex qua Sigifmundus Auguftus, Poloniæ rex, in quo no-ftra ætate ftirps lagellonum regiadefijt : Ifabella, loanni Vngariæregi; Sophia Henrico Duci Brunfuiccnfi; Catharina, loanniSueciæregi jAm na, Stephane Polonix régi, poftea nuptæ, procreati funt.

Neptem Sigifmundi ex forore, amp;c BiigslaoPomeranix diicc natam, SOPH I AM, pRiderico Holfatix duci, poftea Danix regi eo anno, Bugslauspater elocauit,qux Ioannis Ieniorisamp; Adolphiprxfentium Hob faux ducum amp;: Fridcrici Hildefienfts Epi ftopi, Elilabethx coniugis Ma. gni ócpoftea Vlrici ducisMegapolitani,amp;i.Dorothex vxorisChriftopho-ri ducis Megapol, mater fuit.

M ISNENSEMad Albimdioeceunloannes VII.exgentc Sleinb tiaregere cccpit» Qui illuceflentcm Lutheri minifterio puram éLiangeliJ doólrinamóc abuluum emendationem,inecclchjsfuxiurisdidioni fub-icélis ac vfum vtriufque Ipcciei inprimis, Ediólo folenni promulgaco im-pedire magno ftudio conatus eft: amp;nbsp;patronos Religionis Pontifieix Hierom nymum Emferum, loannem Cochleum , Alueldium,$yliiium,Plicci. urn,ftngularibenignitatefouit* BENNONEM anteceflbremluum, epifeopum Mifnenfem ordine decimum, qui Henrici Ulf Imp* tempo-ribusvixit, anno4i7, poft mortem, ab Adriano V I* PP* inter Diuos re-latum folenni ceremonia extulit, oftibus effolsis in tumbam marmorcam ophitinam poftridic Viti iublatis* Interfuerunt folennitati Georgius amp;nbsp;Henricus Duces Saxonix cum filijs,Icannes Mifnen.amp; AdolphusMersb* cpilcopi,amp; plurimi exnobilitate,quibviS partim Religion!, partim ioco amp;nbsp;rifui ilia fuerunt* Lutherum etiam edito libello, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vctî ncWftl

ôott nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apotheofîn hanc celebrauit pafsim in

Icriptis annixa.* Z3,huius epifœpi Mifnenfis mentionem facie.

HenricusAngIixrex,ToRN A CVM vrbem quinquennioantèàfc captam, Francifto Gallix regi,0ooooo*coronatorumpromittenti;amp;: Maria, Henrici filia infans, FrancifeoGallix régis primogenito infanti paólacft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eodemanno,Louanij,Collegium Trilingue,toties

ab Erafmo celebratura, inftituitôcobijt Hieronymus Buslidianus frater Francifei archiepifeopi Vefontini»

MachmedinoCazanxregi mortuo Scheale quidam, dudailliiis vidua, regno poticus,criennio poft cum ad Mofchimagis quamTattari

-ocr page 179-

CAROLVS AVSTRÏACVS IMP. ELECTVS. j^2 partes propendere viderçtur ; à Malimetkyrei Tattaforum Præcopienfi-o.xin um regs, pcrfubdicos Ca*zanenfeseuocato,penicur.

Is fratrem Sapkyrei, Cazanæ regem conftitiiit, amp;aduerfus Bafilium Mofcorum regem , qui inaugurationem fuilmperij, vt pater ,amp;majores ipfiusfecerant, à Taccaro non acceperac^ cum fratre profedus,vrbem Mofcouiam obfidec,cuiusarxjprofugo Bafilio,Nicolaj Spirenfis bom-bardarij virtuce ac induftria potifsimùm defenfà eft. Tandem extorcis B-aGlijliteris,quibus Tatcarum fuperiorem amp;i. Dominum feudi Ie agno-i'cere, vc majores fui feciflencj’proficcbatur, Mahmctkyrei, infinica capti-uorum mulcitudine abdiiâa, obfidionem foluic, id anno 1,-2,^ accidie.

M.D.XIX.

Sublato ex rebus bumanis Maximiliano I. Imp. omnibus belli óc pacis artibus prxftante ,FRIDERICVS Saxoniæ Dux eleólor jenex, amp;nbsp;imperij vacantisperSaxoniam locum tenens, vnà cum ceteris Eleólori-büs J ab Alberto raarchione Brandeburgenft archiepifeopo amp;nbsp;eleâore Moguntinoconuocatis, ad comitianoui Catfariseligendi caufa, Franco-fordi.r menfe iunjo indiôfa, profeôlus eft in quibus, cùm diuerlæ ftipien-ttîm de imp. creando opiniones, diuerfà cledorum ftLidiaamp; fadiones effent: Fridericus^axoniæ D'ux,velut Neftorin eo Senatu, lapientiaSô autoritäre fua, cum præfide confeßlis /dbertoMoguntinoconiunela, eô rem deduxit, vt primiim Eledores j'jrarent,le nullam cledionem publicè rcnunciaturoseftc,priufquàm vnusaliquiscommuniconlenfu defignatus efl'et. Ambiebant enim Imperium duo potentißimi reges, Francifeus Gallus, amp;nbsp;Carolus adolefcens arebidux Auftriar rex Hifpaniæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gal

li ambitionem impotentem , apud Leonern Pontificem, Heluetios, dc alios reges de intereeßione ad Senatum Imperij,amp; apud ipfoscledores, KiebardumTreuirenfem, de loacbimum Brandeburgicum prsecipuè, de Euftragijs prece^StprecioIaborantem,piiblicc'ebiftoriæ;dc confiliarius ip-fiusBudeusin cpiftolisdemonftrant. Itaenim bicad Erafmum in cunte anno lyîp. feribit. Rex mire in liceras bonas fouendas amp;nbsp;excitandas pro-penßaS efte videtur, fed negotia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;riw aùXwù »uy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, vix

vt vacate cæreris rebus pofte videarur dcalibi iocans, omnia bic Imperiofc agere cœpimus,ex quo Maximilianus mortuus eft, ne me iam vt magno-perèæquo de clemente vftirum teeffefperes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tandem veto

poft grauifsimas de acres in fummo illo Imperij Senatu difputationes, C A RO LVS Auftriacus, Philippi régis Hifpaniæ ftlius, Maximil. Imp. nepos, communi omnium confenfu, die 2,8. lunij eledlus, amp;nbsp;me-tu horribilium difeordiarum de ingentium bellorum Germania libe-tataeft.

Fridéfîcus Saxo , cui Treuirenfis de alij collegæ, cum Gallici régis caufamfeobtinere non pofte cernerent,Imperium pridie quam Carolus dcfignaretur,dctulerant; magno de excelfo animorecufauit,necquen-quam alium tanti nominis oneri fuftinendo fibi paré videri, quam Caro-lum,conftanter dixit, ita vt nunquam Imperij titulus carolo contigiftTet,

O iiij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nifi

-ocr page 180-

BELLVM HILDESHEIMENSE,

M D XIX ^’fiFfi^eï’i^’Jsdeprecatus€{ret(cIariorforcafsishonorecontempto,quàm * fuiflet adepto) qui fe ab omni ambicione, aiiaritia,amp; alijs priuatis cupidi-tatibusaIienum,lblamGermaniæialutem publicamin ea eleótionefpe-dare ortendit. OfFerentibus enim poft renunciatam elcdionem legatis Carolijtnagnam pecunia: vim ipfiamp;ipGus confiliarijs, conftanterreiecit, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ac fi quis ex confiliarijs acciperec, per lè quidem id ei licere ; fed hac con-

ditione, vt fciret, cum poftridie non amplius miniftrum ipfius futurum eflc* Reuerfiis ex rcnunciatione in hofpicium Fridcricus lapientilsimê dixit : 050«Ça( dn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;511 ginwen vnlgt; vn^nat^en» D e vs hunc

Cælarem nobis propitiusamp;iratusdedit. Mercurinus etiam Gattinaria, Caroli Canccllarius; Gregorio Pontano,SaxonisCancellariodixitjBenc ' • ■ fecilfc Principes Germaniæ, quod Carolum imperatorem elegerint. Ex-perturosenim, quod fit Sapien samp;Bonvs.

Extat autem FJedionis Caroli hiftoria integra, magpam confilio-rum, aótionum, amp;c exemplorum, ex tota Germanici Imperij fcrie varieta-tem continens, Icólione dignifsima, à Philippo, quinquennio poft, attri-bucis Alberto Moguntino,amp; Richardo Treuirenfi Orationibus grauifsi-mis in Senatu Imperij habicis, fapienter fcripca, fed Georgij Sabini nomine , Alberto arcKiepifeopo Moguntino, cuiusprimæ in ea eledione partes fueruncdcdicata. Qui cum legiftet fententias a fe diclas,longe Iplcndi-dius amp;nbsp;eloquentius ,quàm fieri à le potuiflet, ornatas ; lordano Hertzhei-mero, qui earn exhibucrat,gratilsimam fibifuific oftendit,amp;hæc verba addidic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fq« man dn t'lng fc^mücfen-

BELLVM ]ßOdemmenfe amp;nbsp;die, quo Carolus V, Francofordiæ Imperator eleâus HILDES- ^cftj in Saxonia, prælium inter lohannem Epilcopum F4ildefienlem,na-’ HEIMEN^ cx familia ducum Saxoniç Lavvenburgenfium,confœderatum Hen-

SE, rico duciLuneburgenfijOcconisfilio; amp;nbsp;Duces BrunfuicenlcsEricumöc Henricum, Francifco Epifcopo Mindenfi fratri amp;agnato fuo auxilium ferentesj in campis,SoItauiæ oppido ducatus Luneburgici vicinis,com-milfum eftjnquo,multiscæfis,duo Principes Brunfuicenfes,Ericus,amp;: nepos huius ex fratre VVilelmus amp;nbsp;viri nobiles lao.a Luneburgenfióc Hildefienfi vióloribuscapti func.

Eins belli caulæ amp;nbsp;occafiones, prætcr vetufta inter vicinos Principes Brunfuicenfesamp;Epifcopu Hildefienfem clientelis nobilium eo tempore potentemamp;inlblentem,odia,çmulationes,amp; deiuribus communium aut finitimorum aliquot oppidorum ac prædiorû controuerfias”; nouæ often-fiones extiterunt,quöd cpifcopus Mindenfis,öc Duces Brunfuicenres,Bur-cardfi à Saldren,epifcopi amp;nbsp;dicecefis Hildefienfis hoftem amp;nbsp;alios, dioecefin Hildefienfem rapinis amp;nbsp;incendijs vexantes, hofpitio recipere,tolerate, ac fouere in fuisditionibus: amp;nbsp;nobilium aliquot familiarum diœccfi fubie^ darumfeuda fibi vendicarc,amp;nobilitatcm diœcefànam,minusepifcopo obedientem, lundis cum ea foederibus in contumaciaaducrfusEpiiJ fcopum confirmare exiftimarentur,

Tradidc-

-ocr page 181-

HILDES: ET MINDENSE BELLVM.

Tradiileracautem HenricoâSaldren,BLircardi Patri areem Launen- m.d.xviii ftein friiendam, Epilcopus Berth old us, pro 5) 9 o. aureis Rhenenfibus nKituoacceptisannoi49 7* Quosciimmortuo Henrico, Epifcopus, fefi-lijsipfiiis, Burcardo, Hildebrando amp;nbsp;Conrado, redditurutn certadie,óc areemacpræfeôluram illam redempttirumfignificaßet: amp;nbsp;lummamad Pafchaanni irió'^depofuiflet: Fratres Salderieamaccipere,amp; areem Epi-fcopo cedere reeufarunt, quod tempus redemptionis,in literis expreflum, nondum effluxifletjöc loannes epilcopusHenricoSalderopromififlct,fe, ipfiamp;filijsipfius, præfeduram illam fruendam,donee iplcviueret,reli-ólurum efle. Prouocantes igitur ad Collegij cathedralis amp;c cæterorura diæcefeosordinum cognitionem, inter variasse multipliées cum epifeopo contentiones, minas, machinationcs amp;: infidiasmutuas,arcem biennium totum epifeopo inuito retinent. Tandem verôineunte anno 171 s, quatuor ordines diceceleos HildeCenfîs,collegium cathédrale, prælati feptem collegiorum intra ôcante muros Hildefienfes, Nobilitas, amp;. ciuitates con-uenientes, ab epifeopo amp;nbsp;Salderis caulàm tocam fuo arbitrioexæquoamp;: bono decidendam permitti flagitant.Quo compromifTo acccpto,Leuinus à Veltheim præpolîtus,nomine ordinum, pronunciat,vtEpifcopusad 17I8* Pafehafummam capitalem,amp; ter mille Rhenenfes pro impenfisædifi-cationis, Salderis perfoluat: lu vicifsim arcem amp;præfcéluram Lavven-ftein Epifeopo reftituant, atqjta omnes offenfiones Si controuerliæ ex haccaulàexortæaboleantur,de fiquid infuper emerlèrit querelarura,vc iure, coram quatuor ordinibus, non vi aut infidijs, eas pcrfèquantur,Cùm autem conftituta die,Saldcri, receptis 12z 9 6 o, Rhenenfibus, Arcem Epifeopo reftituilfent : noLiædilfenfiones amp;c inimicitiæ plufquam capitales, vtrinque exortæ funt, qubd Saldcri, epifeopum agros aliquotSalderolt; rum hæreditarios,ad arcem Lawenftein non pertinentes, fimuloccupaf-fe: éciplbrum fubditisleruitia imponereamp; pifeinas auertifi'e,ôcmercena-rioscepiflej coram ordinibus quererentur, de quibuscùm tardius epifcopus fedeclararet, Burcardusâ Saldern, palàm hoftilia epifeopomenfelu-liodenunciauit,Serapinis ac incendijs palsim in diœcefigraffatuseftjac inter cæteraoppidum Lawenftein noôluexufsit, acreceptum inepifeo-piMindenfisamp; ducum Brunfuicenfium ditionibus habuit» Cùm enim ab epifeopo Hildefi contra lus amp;nbsp;æquum fe violari nobiles Salderi amp;nbsp;alij epifeopo fubieóii arbitrarentur : à Ducibus Brunluicenfibus Henrico prç^ cipuc in tutelam recepti ôc contra epilcopum confirmati funt. Etfi autem epifcopus denuo cognitionem caulæ coram collegio Hildefienfi, duobus fuis confiliarijs, «Setotidem Burcardi amicis, obtulit: tarnen Salderus collegium Canonicorurn epifeopi confiharios, velut altcri parti addiôtos nbsp;nbsp;nbsp;fibi i ni micos, reculauit.

Inciderant paulô ante, alijsetiam decaufis, atroces,inter epilcopos HildefienfemacMindcnfem,amp;: inter hune acHenricum ducem Lunebur genlèm offenfiones : quos præcipuam ac proximarai bcllo fccuto occafio-nem præbuilfc,amp; fomicem fubminiftraflcapparet. Francifeusenim Min-denfis,

-ocr page 182-

165'» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BELLVM HILDESIENSE.

M,D.xYni denfis,quemceruicofbcapiti fuonimium indulfifle Merfeus annotauïtgt; durante inter Hildefienfcm amp;c Burcardum Saldcruin dißidio , colledis fubditorumcopîjs,arcemdiœcefis Ertelfen occupare irrito conatu an-nixus erat , amp;c difeedens pages praefeduræ illius hoftiliter diripuerat, cumq; BurcardusàSaldern oppidum diœcefis Lavvenftein noôtu oppref-fum amp;nbsp;expilatum cremaflet, clientes amp;nbsp;aulicos epifeopi Mindenfis, in co-mitatu habuifle: amp;. currus mercatorum in via publica diœc. Hildefi ad Hafedam întercepti, Petershagura duôti efie ferebantur*deinde Alardus à Quernheim Minden fis cpilcopi diens, Hcnricum abOberg, Uildefi-enfis miniftrum aulicum in publica via prope Peinam captLim,Burcardo Saldero, Hildefienfis bofti tradiderac, Etfi autem aliquoties Henricus, dux Luneburgenfis,cuius filium Francifcumjcpifcopus Hildefienfis coad-iutorem fibi ôc fucceflbrem defignarat amice inter epilcopos vicinos MindenfemôcHildcficnfcm tranfigcrc,ac vtSaldero,Iiuius hofti, rcce-ptum Mindenfisdiutius nonpræberet, obtinerc conatus eft : tarnen fru-ftrà contendit, ac interea nouæ inter ipfos difienfiones exoriebantur. Cümenim Francilcus Mindenfis, varias cum vicinis comitibus contro-« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerfias aleret; Fridericum inprimiscomitem in Dciphold, Rodolphi fili

um,cuius in aula luacducaci,patrociniura Henricus Dux Luneb, fufeb piebat, priuare auitæ regionis parte ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;) amp;nbsp;fyluis ac dcci-

mis quibufdam inftituic»amp; q^uanquam aliquocies Henricus Dux Luneb, amp;nbsp;alij principes pro Deipholdo interccdentes, fufeeptis tradationibus non turbari comicis poflefsioncm à Mindenfi,fed iure agi, iuftum cenfuc-rant rcanaen apropoficodimoueri epilcopusnonpotuitnec inhibitiones âraetropolicano, Colonicnfi, à Pontifice Romano, amp;Cæ(àre Maximiliano ad ipfum mifias,neccommifsionemamp; mandata DuciLuneburgenfi ab Imp, data, vc Deipholdi clientis ImperiJ defenfionem fufciperet,quid* quameurauit. Eftaucem,vthancobiter inferam, ComitumaDeiphold adVifurgin in VVeftphalicaripa, diœcefiMindenfi vicinorum,hæcfériés : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Con rad us

--

Rodolphus f---—

Rodolphus

Conradus.

Conradus Epiftopus Mindenfis* Joannes epilcopus Mindenfis.

Conradus in Frifia occubuit 14^6-* *-■__________ loannes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rodolphus epifc.Traiedenfis

Joannes cpilc, Conradus cpifc,Oihabrug. Otto Ofnabrug, poft fratrem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Conradus ftatim initio guber# . nacionis obi/c.

Rodolphus.

Fri-

-ocr page 183-

MAGNVS TORQVATVS,

Fridericvs Hcnrici Ducis Luneburgenfis alumnus © i r a m.dAVIII

Rodolphus,ex Margaritalodocicomins Hoienfîs filia.

Fridericusnoftro tempore viuens^

Comitibus verô Scovvenburgcnfibus Antonio amp;Ioanni fratribus, dearceBokelo controuerfiammouerat, amp;nbsp;cum SimoneLipfenfi amp;alijs fimultatesac litesexercebat.

H o IE N s I s veró comitis lodoci adolefcentis amp;nbsp;fratrum Erki ac Ioannis, ditionem ad Vifurgin infra Mindam, Henricus amp;nbsp;Ericus duces Brunfuuicenfespaulóanteoccuparant; eiusq; partem præcipuam adhuc detinebant. Quare hi quoquerecuperandi patrimonij au(âi cupidi, li-benter Ie Hildefienfi coniungebant. Ipfius etiam Henrici ducis Luneburgenfis filiam Elifabetam Carolo Geldriæ duci defponfàtam cùm ad fponfum mediocri comitatuin Geldriam ineuntcanno iri9,deduccre-tur, Vi furgis tranfitu, negato per vrbem Mindam làluo pafiu, Francifeus prohibuit* c.

Fuerunt autem Henricus duxLuneburgenfis, amp;Francifcus epifeo-pus Mindenfis propinquo gradu agnati lobrinorum libert

Henricus ftirps Ducum


Bernardus ftirps Ducum Luneburgenfium.

Fridericus ©1478»

Otto antepatremobijt.

VV1LELM VS vitloriofus © 1432,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;.

VVilclmus © lyoj.

----A---—---

HENRieVS iunior confœderatus Hildefien-

ERIC V Sfenior ab Henrico Lune-

Henricus fenior

fi contra MindenfemÔc

burgenfc captus.

) -.

Ericum ac^Hcnricum

—__ —

• Brunfuicenfera,

Francifeus epL

Henricus ju-

1

feopus Min-

nior © i y 8,

Erneftus

den fis.

1

1

Iulius.

VV I L E LM V s.

Venerat autem paulô ante, Caroli Gcldrenfis generi futuri,opéra,Hcn-ricusduxLuneb.in FrancifciGalliæregisamicitiam,in cuiusaulam filium”quot; Erneftum aliquantô ante miferat. Gallus vero,cum Maximiliano Cælare extinôlo, Imperiû fiimmis viribus ambiret : miflb in Saxoniam loachimo Malzano équité Megapolitano, loachimum I. Marchioncm Brandeburg» ■■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4elulgt;

-ocr page 184-

167 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BELLVM HILDESIÊNSE.

M. D. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;ïc fufïragio,amp; alios principes de copijs milicum confcribendis, auro Galli

co {ollicitabat. In hiscum Luneburgenfeetiam duce Henrico egerac,vc auxilia militum Saxonicorum, ad legatos Galli, Conflnentiam,in quo oppido, addióH Galloeleétoris Richardi Treiiirenfis dicioni fubieólo, le-gati Gallicitemporecomitiorum,cligendilmp» noui caufaFrancofurti habendorum,commorabantur,adduceret.

’ Sic igitur cxacerbatis aduerlus Mindenfèm præcipiiè epifcopum, animisjIoannesHildefienfis, cum Henrico duce Luneburgenfi,amp;: Anto- • nio ac loannc Comitibus àSchavvenburg,Simone Lippienfi Friderico Deipholtio Sc lodoco Hoienfe foederatus, proximis ante Pafcba diebus,in Mindenfemdiœcefin imprelsionefaóta,arcem cpifcopi Petershagen ce-pcrunt,amp; Mindenfi epifcopo eieôî:o,præfidijs occupata munierunt. nee talt;* mcnincendijsvfpiamindicecefi gralTatijnec agnatorum ducum Brun-fuicenfium hoftes Ie profeßi flint.

2, Maij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sed occupata primùm diœcefi Minden fi,literis Calenbergam mifiis,

bellum Erico Duci Brunfuicenfi indixerunt. Caulas vero belli alle^arunc, quod perduellibuSjHildefienfis vitæinfidiantibus,receptum in arceCalen-berga præbuiflet, quôdepifcopiMindenfispetulantiam aduerfusfe con-lilio amp;c auxilijs conhrmaflet, Hundesruccum epifeopi arcem,amp; oppidum Dafieltentaflct.Tilemannoab Honftein diœcefis hoPci faluum condu-ctum perditionem Gottingenlèm cxcurrendi dedilfet. Burcarduin à Sab dern hoftem,in fuum leruitium amp;nbsp;veftitum recepiffet: êumq; varijs mo-dis iuuißet, Canonicorum Hildefienfium reditus in fua dicione arefto

J decinuiflet amp;nbsp;de fingulis frumenti plauftris fingulos florenos exegifiet,nec ab eo propofito fe vIHs rationibusdeduci pafliis clfet,quôd prædones, in-cendijsinducatuLuneburgenfi minantes,pecuniam à fiibditis extortam în ipfius vrbibus amp;;oppidis recepifient ; quôd in finium controuerfijs quofdam Luneb. minifirostriicidafTet^quôdFlorianus Rommel in Eri-ci menfa fermones aduerfus Dueem Luneb*contumcliofos,Erico non improbante,efFudiffet. His atq; alijs caufis,belli Erico inferendi prætcnfis,ar-cem Stoltcnavv, Ôcalia locaComiti HoienfiabEricoprius erepta rccipi-unt,DeindeCalenbergam,Hildefiæ vicinam,aulæ Erici fedem ad Lei-nam,obfidcnt*

CùmautemEricus,adiun(5lofibi fratrisfilioHenrico iuniore,duce Brunfiiicenle , copias çoegiflèt’; amp;c Fridericus eleôtor Saxoniæ Interrex, mandatum de pace in calFra mififiet; Hildefienfis ôc Luneburgenfis coram Notarioamp;teftibus fe man dato Interregis parituros, modo altera eti-am pars parêret,ofl:endunt, 6: ftatim abduôtis tormentis, obfidionem Ibl-uunt,fcd exercitum retinene.

Brunfuieenfes Verô duces ,coaôl:is copijs, in Hildefienfem diœcefifl prosrcfsi,præfecliiræ Hundesruccum,oppidum Daficl, Vualdenßein alia loca'direptairtflammant-, oppidum Peinam pridie Dominicæ Roga-tionum,arceexceptaVôccupatum,itidcm incendioperijt» Hildcfienfcs Luqèburgenlès copiçviciBimVVolpam capiuntamp;:Pattcnfe,VVunsdorfS

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r Haller:

-ocr page 185-

BELLVM HTLDESIENSB

H^llerfpnng, Münder oppida concreraant. Rcliéfâ rcró arcis Peinenfisj4.D.xix» pbfidione, Duces Brunfvvicenfts in Luneburgcnfem agrum diuertunt, arcem amp;nbsp;oppidum BurgdorfFdircptum folo acquaint*. Burgvvedclam amp;c pagosvicinosipfbdie Pcntecoftes exurunt, Poftca Meinerfum tentant, Campum occupant, Gifïhornarcem amp;nbsp;oppidum incendunt* Bodendi-çum pecunia redimere incendium coëgerunt* Vlyfleam vbi Henricus dux Megapolitanus, ducum Brunfvv. conlöbrinus,de paceagens, diuertebat, pbfident. EtHautemdcnuo eleclorcs francofordiæ congrcgati Mandatum de armis deponendis ad vtriufq; partis principes mittebant ; tarnen id fruljra fuit* Brunfvyicenlcs Vlyneam occupatam, fibiiurare cogunt , amp;3000, aureismuldant. óc miflb Cellam latellite, Luneburgenfem ad prælium provocant* Is verô à Carolo Geldriæ duce genero liio recenti cquicatuaccepto,ex oppido Cella, vbi fe badenus continuerat,in ho-ftes mollit, qui mocisex cœnobio veteris ciuicatis , caftris, noâu per Vlyffeam yerfus Bakenberg profcôli, Orfàm tranfeunt : ac poftridic Soltouiam iter inftituentes, ftratagemateciuium, duce Hermanno Ti-dingo cum yexillo egredientium amp;nbsp;Jfpeciem præfentis hoftis præbenti-um , antecurlbres auerfi, Hozingam verfus amp;nbsp;Stipshornum ac Tobin-gam deflexerunt ,vt in vicinam diœcefin Verdenfem , cuius arx Ron* denburg duobus tantum milliaribusaberat, fe conferrent*

. Hospoftridiex8*Iunij, Henricus dux Lunæburgenfis circa meridiem, ad (^ercetum Widen , inter villas Rainmgen,LangenlÓe ^Va-lenfcn , in finibus fere ditionis Luneburgenfis amp;nbsp;Verdenfis alfecytus, equitatufuoin triaagminadiftributo (nam peditescum tormentisnon-dum accefleraut) oblata opportunitate ftatim adoriendos cenfuit* faóU precacione Equités ad virtutem ôc fortitudinem cohortatus eft* inter ^quoSj poft principem, Afcanij Cramij magnanimitasamp; induftriapræcb puiim ad vióloriam momentum attuliße exiftimatur. Geldrici etiam équitéscùm commodam vicina boftium tormenta inuadendi occafio-nem animaduerterent, primi impreßionem in ea facientes, vfum'illo-rumhoftiademerunt,Luneburgenfis fummofuovcxillo in bis mille perdîtes, perditi boftium agminis,incurrit,quibus profligatisßc deletis,pro^ gre/fus, in fugam cæceros conuertit. Ericus fortiter dimicans, Geldro cui-d^nobili ie durante præliodedidit* Wilelmusin fugaalTequenti eum •JLiibe,rxoaFrisberg,inpagoValenfen fededidit. HenricusIunioramp;Fran-pfqus Mindenfis ducesßrunfuicenfes, in arcem fratris Chriftophori epif ..Fopi Verdenfis Rodenburgam eualerunt. Cæfi in prælio circiter 4000, ^capcinobiles viri militates no. quorum annotata nomina extant* Tor-; menta înaiora^4, cum omni apparatu, amp;nbsp;abaci principum argentei, cum ?po, aureofum amp;currusprædaonuftiampliusmille, ac equi milita-jçsiamp;çi/rrules çirciter § o 9^0. in viótorum Luneburgenfis amp;c Hildefienfis poteftatem .veaerunt. Rarca vi.doria triduum ad Soltauiam prinçipes

P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;morati,

-ocr page 186-

ERICVS DVX. BRVNS. LIBERATVS.

Mt-o. xfx. tnoratï, poftea cumcapduis Cellam ingreßi funt^ vbi cùm Hildefîenfîs curium viâoriæ vrgcri amp;c Brunfuicenfium ducum ditioncs occupari vel vaftari cuperetquot;: Lunæburgenfis fuæ ditionis recuperatione concen-tum fe effe oftendit. Interea eleélorum le^ati Trancofordiâ venien-tes , quorum Sebaftianus à Rotenhan Francus caput erat, quinquö menßum inducias pepigerunt, Eas violanci 40000 multa confticuta, * Principes captiui , præftita cautione so000 aureorum , excuftodia di-mittentur. Verum li intra tempus induciarum caulà principalis non componetur, in cuftodiam redibunt. Poft dimilsionem captiuorum ■vtraque pars'altcri Principem interceflbrem nominabit, à quibus vna cum mbus^eleéloribus controuerfiæ vel amice tranfigentur , vel iure •decidentur. His cum vtrinque aft'enfi efient, copiædimilîæfunt. Id cùm Garolus Geldriæ dux , ex foceri literis ftatim didiciflet, nequa-quamfibiprudenter confultum videri refcripfit^ Hoftesenim profli-'gatos induciarum tempore clam vires fuasinftaurare, amp;denuô ado-ririipfum , nudatura copijs, amp;nbsp;vi eriperecaptiuos pofle. Reólius fu-ifte , agnatorum ditiones vicifsim occupatas aut vexatas tantifper fu-ifle , donee conftantem pacem cledloreserexiflent , quam violantem, eleólores ipfi hoftilitcr adortum punirent*

Interea Ericus Dux Brunfuicenfis captiuus, iple de libcrationc fua cum Lùneburgenlî tranfegit : cedens pro fc amp;nbsp;hæredibus arccs Erenberg , Barenberg , Stoltenau etc, lodoco Comiti Hoienfi , præfeduram Lavvenau , Sebaunburgenfi reftituendam* VVolpam præterea amp;nbsp;Sulingam etc, amp;nbsp;2,5'00 aureos pro arce Stichaulen adhuC debitos Luneburgenfi condonans, aliam præterea pecuniæ fummam nomine promittens, pro qua prælati, Nobilitas amp;nbsp;ciuitates ditionis Gottingenfis amp;nbsp;Hanoueranæ fidem interponebant. Sic lancita grdwgnacö omnium præteritorum exeunce lulio liber in patrium duca* tn„,redijt*

Circa id tempus, noui Commiflarij, nomine recens elecli Imp, Garoli, Eberardus comes à Konigftein amp;nbsp;SiHfmundus à Pfird ad Hib del* amp;nbsp;Luneburgenlem venerunt , qui arma vtrinq; deponi : captiuös principes, amp;nbsp;cæteros omnes , vnà cum caufa principal! , in Cæfaris 9 vtordinarij ludicis manumtradijpulfurn epifeopum Mindenlem refti-tui, amp;nbsp;præfeôturas, coniugis Erici alimentis deftinatas, non imminnî aut lædi flagitarunt. Cum autem Hildeß amp;nbsp;Luneburgcnlis Ie in RecefTu ab eleclorum legatis proxime dato , amp;: vtriulque partis con-fenfu recepto adquielcerc , nec abfentibus Comitibus , belli Ibcijs , quidquam in eo mutare pofle refpondifl'enc : Commiflarij ad minas conuerli , ingentia pericula amp;nbsp;calamitates triftifsimas Hildeflenfi amp;nbsp;Luneburgenfi , reijeientibus oblatas conditiones impenderc ortendem runt. Vcrùm Hildjamp;Luneb, in dato refponfo perfeuerarunc.

Paullt;i

-ocr page 187-

INDVCIÆ BELL, HILDESIEN.

Paulôpoft ordines prouinciarum Hildefienfis, Luneburgenfis amp;nbsp;Brunfuicenfis arci Guelforum coniunôlæ, imminenùa patriæ grauiora periciila confiderantes: juxta Hæredirarias principumé«: prouinciarum padioncsjpræcipuos prouinciarum confiliarios deligunt,quifaluoele-élorum recefliiyde lumma rei componenda amp;nbsp;firma ac perpétua pace reftituenda agant. Hi dum ad Syders Dammum ineunte Oétobri de Pace délibérant : Henricus iunior dux Brunfuicenfis condudlis copijs , quæ in Borußiam ad Albertum Ordinis magiftrum militatum proficif-cebantur , denuô in diœcefin Hildefienfem excurrit Ôc præfeduras Sceinbrugen VVoIdenberg ,LafFardam , Item monafteria Dernberg amp;nbsp;Lamfpring , grauifiimè âdfligit, amp;nbsp;direptionibusac incendijs graP làtur. Quare Eleôtores vicini, Albertus arch. Mog. amp;nbsp;Magd, Fri-dericus amp;nbsp;Joannes duces Saxoniæ , Sc loachimus Brandeburgenfis de-nuo legatos ad ducemBrunfuicenfemamp;cæteros mittunC, quorum prin-ceps Bütho comes â Stolberg fuit, ex cuiusamita , Ericus Sc Henricus Senior , duces Brunfs. nati erant. Hi vtriufq; partis confenfu denuô Vniusanni inducias faciiint. quibus durantibus Tres Eleólorcs Mogum rinus, Saxo. Brand. Joannes dux Saxoniæ , amp;nbsp;Henricus Megapolita-nus, arbitri intra fex hebdomadas Diem amp;nbsp;locum nominabunt, quo veriufq; partis querelas audient, amp;nbsp;caula cognita , vel amice tranfigent, vel adhibita Cæf, M. te controuerfias iure decident. Quod fi Cæf M, ante diem Michaelis anni 1520. in Germaniam non veniet, vel non pronunciabit : tres deplores Sc duo principes nominati , non adhibita Cæfaris M. te, inter Michaelis amp;nbsp;Martini, certo de fummacaulæ pro-nunciabunt/ VVilelmns Dux Brunfuicenfis præftita cautione de 15000 aureorum, amp;nbsp;cæteri captiui omnes , data fide de fe iterum fiftendo , fi interea res non tranfigatur, vfque ad diem Martini anno ij-io, liberi erunt, Mindenfisepifeopus poft auditas intra fextam hebdomadam partes, in diœcefin fuamreftituetur,

Cæteræ controuerfiæ , fi voluntate partium componi non potc-runt , ad arbitrium elcólorum reijeiuntur, Burcardum Salderum , fi caufailliusnon tranfigetur, Henricus Junior dux Br. nec rcceptu , ncc confilio, nec opibus amplius iuuabit. Trium prouinciarum Hild. Bruns. amp;nbsp;Luneb. ordincs,principum fuorum dilsidia ipfi lenire amp;nbsp;tollere annitentur. nec quifqam altcrius hoftes in fua ditione fouebit,fed iuftitiamaduerfusillospetcnti adminiftrabit. His conditionibus vtrinq; turn denuô arma depofita Sc bellum fublatum eft, Equitum ducis Henrici ftipendia Senatus Brunsuuicenfis Jbluebat, pro quibus præfe^ ^uram Exen vrbi Henricus oppignorauit. Sc in vrbem, cum fratre V Vil-tlmo reccns liberato, profeótus, conuiuijs amp;nbsp;choreis fenatorum ac ci-nium in curia lætus interfuir,

'■/I

Eodem menfe , quo in Saxonia , Hildefienfis amp;nbsp;Luneburgenfis princeps, epifeopum Mindenfem diœcefi lua j Sueuici fœderis Ibcij,

...... P ij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VDALri-

-ocr page 188-

171 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DVCES VyiRTEBERG.

M D^ix VDALricum Ducem VVirtcbergenfem, hæreditaria dicione fua exege-• nbsp;nbsp;’ runt, ex qua continuos quindecim annos exulauic. Cuius belli, ec-

fi procLil à ^axoniæfinibus in Sueuia geftum eft ; tarnen cum Henricus DuxBrunluicenfis, turn Hildefienfi bello occupatus, VIrici affinisamp;Ib-rbriusfucric,amp;alioquin illuftre exemplum fit Regulæ,quæcaulas mu-tationis regnorum proximas, læpe tyrannidem amp;nbsp;libidines efle often-dic : mentionem illius hoc loco faciendam , amp;nbsp;caulas paulo altius re-petitas breuißimc çommemorandas duxi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Primus Dux

VVirtebergenfis, VVormatiæ in comieijs anni 1495’, à Maximiliano creatLis, EBER ARDVS, lapiens iuftus amp;. clemens, conditor Acade-rniæ Tubingen fis, fcquenti ftatim anno fine liberisobijc. Huie Eber-ardus I h frater patruelis fuccèfsit, cuius ingenium amp;nbsp;mores gubernatio-ni non idoneos, cum non probaret Maximilianus Imp.nepotem illius Vndecîm exfratre Henrico, VL RI C V M, plane adhuc adolefcentem fed ex* annosna- cïtata'amp; ferocicnte, inftar pulli equini adhuc indomiti, indole,Maxi-miliano fe probantem adiundis tutoribus amp;nbsp;confiliarijs grauioribus, Ducatui præfecit^ eique poft aliquot annos, fororis fuæ Cunegundis, *^^4» amp;nbsp;Alberti Bauariæ Ducis filiam Sophiam , coniugem dedit, qua CHR ISTOPHQRVS optimus princeps, altero coniugij anno na-eft T, quod fubditorum fedifio ad tier lus principcm ob infolitas ex-adiones,«amp;pondera âc menfuras diminutas quamtgt;vn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no-

minarunt, ab Vlrico opprefta eft.

Ctim autem Princeps iuuenis ferocior, animo à coniuge prorlus alicnato, inhumanius earn tradaret «amp; alijs amoribus indulgens loan-nem Huttenum aulæ fuæ marfcalcum interfeciflet : aliquot poft oc-cifum Huttenum menfibus , ad Maximilianum Imp. Viennam profc-duseft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Abfente principe conuenit inter patriæ prima

tes, agendum cum Cælàre Maximiliano,vt retineatapud fe extra VVii-tenbergam annos aliquot principem. Ad id nitebantur coniunx, amp;nbsp;Dieterich Spet, amp;nbsp;Brunick Zelling, vt alios taceam. Minus féliciter procefsit cceptum\ Rediens enim princeps, Theodoricum Spet milfum fecit, ac vxori mortem minitatus eft. Sed circiter fefturn ifi;. Catharinæ vxorem ad pattern in Bauariam abduxit Spetus. Multa hoc biennio pet Hottenos ac Bauaros tentata, amp;nbsp;in comitijs Augufta-nis publice coram Senatu Imperij aduerlus VVirtenbergenlem, agitata funt amp;nbsp;VLRICVS Huttenus, cæfi agnatus, fcriptis publice editis, VVirtebergenfem impugnabat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Veriim poft interitum

Cæfaris Maximiliani, anno m, o.xix. cûm deftinaflet Vlricus VVirtc-berg. vindicate iniuriam à Bauaris acceptam, qui coniugem fibi abdu-xerant, nadus eft occafionem opportunam. Statim enim Rutlinga, poft obitum Maximiliani Vlricum offendic capto homicida quodam ducis

-ocr page 189-

VLRICVS DVX VVIRTEB, PVLSVS,

(^ucis Vuirreb.miniftroinarcc Achlem, Quem cùm poftuktum i'Cga-j, rer» Rutlinga,obfeflaeftamp;capta. Indein Bauaroscontinuo moturus fc- ‘ • rebatiir, Cüm autem Riitlinsiaarmis VVirteb,violata,communi confœ-deratorum Suciiici nominis, quorum princeps Albertus dux Bauariæ erat, focietate contincretur.-fbeij feederis omnes, quibus commune pericu-' liim imminebat,Vlmam conueniunt,fimul bellum parant, amp;nbsp;menfe Margt; tioin Ducem Vvirtebergenfem excrcitum educunt, Princeps promißis et pecunia Galliæ Regis, qui tum Imperium ambiebat amp;nbsp;terrore bellorum in Sueuia amp;c Saxonia eodem tempore excitatorum Eledores fibi ne quid contra fc molircntur motum iri fperabat : incitatusexercitum circiter ho-minum 40000 collegerat, fed in bis Hcluetiorum iiooo,Vuirteb. deftrue-runt reuocatiaciuitatibus Heluetiorum, Nam ita inter Sueuiæ confœdc-racos,amp; Hcluetios conucncrat, Princeps V Virtenb. primum ceflit, bellum mœnibuspropulfurus. Stutgardiæ præfidium impofitum eft,13000,bomb num, in quibus ciim iplemagnam Ipem pofuiflet,cuentumreiin Kirchen fpedtarcvoluit, Primùmoccupata eft Geppinga, ftatim poft dedita Scutaardia nondum vifo bofte, O dedecus, defeiuerunt deinde oppida reliqua, mira felicitate omnia confœderatisceflerunt, praeterquam quod milices aliquot in obfidionc Tubingæ amp;c Alperg amilcrunt, Defperatis rcbus(amp;a Gallis defeitus)princeps aufugit. acin monte Pclicardo fere fequentibusexilij annis commoratus eft.

InBorufsia,bellum,inter Sigismundum Poloniæ regem,amp;:Albcr-tLimmarchionemBrandeburgenfem,ordinisTeutonici Magiftrum, fi-delitatis fubieótionis debitae iusiurandum præftarc Poloniæ régi recu-fantem,geri cœpit. fuit is Albertus, vtfupradixi(FridericiAnsbacenfis fi-lius, Poloniæ regis ex forore Sophia nepos, frater marcbionum, Cafimiri, Georgij,Ioannis, Alberti archiepifeopi Magdeburgenfis, Vuilhelmi po-ftea archiepifeopi RigenGs ) anno 15-12, Regiomonte introdudlus, qui cxlt; emplumanteceßoris FridericiSaxoniæducis, qui totos duodecim annos, quibusmagifterio ordinispræfuit,iurareregibusPoloniæ noluerat, imi-tari initioftudebat,amp;inftruôlusGermanicænobilitatis,amp;aliorum pfin-cipum auxilijs, magno animo Polonorum exercitus hoc anno fuftinebat. Vrbem Danrifeum etiatn ipGus aufpieijs Vvolfgangus aSchonberg fe-quenti anno menfe NouembriobGdebat, Sed cum a Polonicis ducibus, varijsinlocisipGuscopiæ adfliôlæamp;cælæa lacobo Secignouioad Sebur# gum,Guteftadiam, Brunsbergam, Rafteburgum; âStanislao Mafoüiæ Duce ad Pifsinam , ab Alexandro Ilouioad Heilsbergam amp;c, paulatim imminuerentur; amp;nbsp;Dantifcani ac EIbingenfes,ciuium acmilitumfuo-rum vircutCjobiiden tes repuli (sent :naualietiamprælio in Gnu VVarmi-enG à Dantifeanis profligatæ Alberti naues eflent, amp;nbsp;iam milites Germani, totcladibus, inedia, vigilijs,ôciugi equitum Polonorum vexationefra-(ftj, d: ad paucos redadi, Prufsia excederent : Quadriennij inducias Albertus cum Sigifmundo rege auunculopaótus eft, qui ad pacemeô erat pro-penGor, quod recens copijs ipGus profligatis Tattarorum imprefsiones

P iij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;novas

-ocr page 190-

175. BARNIM POM, DVX, RECTOR, AC AD. WITT. M. D.xix, novasdenuö mctuebat. A Tatarls Cæfiprôh Magna ftragc PoLonI in ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* SocaLInlsoCCVbV iftisagris.

Bugslaus Pomeraniæ dux, Barnimum filium j VVittebergam, ftu-diorum caufa, huiusanni initio mißt, commcndacum Friderico ele(51ori Saxonix , qui rogatu Georgij Spalatini,confiliarij fui, Cbronicon Du-cum Saxoniæ colligere inftituentis, a Bugslao Genealogiamamp;rcsgellaS DucuraPomcraniæordinédefcriptas,adlèmittipctiuit, Islaborlohan-niBugcnhagio, TreptouiætumadRegum Ludimagiftro, per D. Valen-tinum Stoientinumcominendato, impofituseft. Qui fequentianno i5zo, Lutheri audicndi caula V Vittebergam profeólus; cùm Pfalterij kdio-nc priuata, abfentein Pathmo Luthero, primùm Academix ilii inno-tuifiet, paulo poft reuerlb Luthcro, in demortui paftoris VVirteber-genfis, D, Simonis Benkij Jocum, invitus amp;nbsp;repugnans eleclus eft, anno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dux Barnimus, cüm magiftratum fcholafticum

eaxftatcanniinQ.gercret, ad DifputationcmLipficam, Caroloftadium Lutberum amp;nbsp;Pbilippum comitatus eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Interea doroi, ßugslaf

patrisgubernatio,qLixfelicifsima amp;nbsp;florentifsima ballenus fuerat, varijs cum difficultatibusamp;ærumnisconfliclaricœpit, quas latrocinia indice-cefiCarainenfijamp;pafsim alibi graflàntia,amp;receptusprxdoniim in Mar-cbia, qui itinera publica per Pomeraniam infeftantes, occafionem dcfamp;» rcndi vias amp;nbsp;vedigalia Pomeranica, per Pojoniam ac Francofordiam ad Viadrum iter faciendi Prutenis amp;. Liuonis mercatoribus prxbebant;amp; ftib ditorum prxfentis ftatus impatientium quereix lt;amp;nbsp;conlpirationes auge-bant, fed prxcipuê ilium Marcbica dißiJia rccrudeftcntia amp;nbsp;atrociora lu-binde faóla,angebant. Qux ciim amicis aliquot tradlationibus componi non potuiflent, vtrinq; res ad arma fpeólare videbatur. Qux tarnen, vt in fornicatione lapides mutuo oppofttu immoti confiftunt ; ira mutuis mb nis amp;nbsp;apparatibus often fis, vtrinq; conti nebantur.

Nummi argentei vnciales quos a valle, Germanica voce, Taleros, amp;nbsp;loacbimicos vfitate nominamus,in valle loachimica primùm cufi funt. acprimisTaleris,in vnolatereS. loacbimi effigiesjaltcro, Stephani Sli-kij,deinde régisLudoici nomen impreflum eft.

Laurentius à Bibra, cpifeopus Herbipolitanus fingularis prudentix amp;integritatislaudcin toto Imperio Celebris, quern Fridericus Saxonix dux ctiam in Lutheri caufa paulo ante confuluerat, die 6. Februarij dcr cefsitj cui Conradum àTiingen , prxterito Friderico marchionc Bran, prxpofito, Cafimiri fratre. Collegium fubftituit.

Anno 1 S'2-0. ineunte, tres cledorcs, Albertus archiepifeopus Mag-deburgenfis amp;nbsp;Moguntinus : Fridericus dux Saxonix: loachimus mar-gt; ebioBrandeburgenfisHenricus Dux Megapolitanus,amp;nomine Ioannis Saxonix Ducis, Fridericus a Thuen : arbitri cognofeendx amp;nbsp;amice com^ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poneii;

-ocr page 191-

CONVENTVS ELECTORVM ZERVESTL

ponendæ Ducum Brunfiiuicenfïum ciim Hildefienfi âc Lüneburgénfi p principe controuerfiæ, ZERVESTI oonuencruut vbi Henricus dux Brunfuicenfis, ftjo amp;nbsp;fracris epifeopi Mindenfisnomine, RecefTum elc-dorumde ditnittendis fakfla fponfione captiuis,ante omnia executioni ïlarijamp;fracrem Francifcum , in diœcefin Mindcnfem , vndc vi eieólus «rat,reftitui,accætcra iniuftéablata reddi,amp;damna compenfari flagi-tanc. Ioannis Hildcfienfisepifcopi amp;nbsp;Henrici Ducis Luneburgenfis caufam orabat Matthias Meier 1, V, D*,Henningi Gödcn EC.ex fbro-renepos,præpofitus collegij montani-’D.Mauricij prope murosHilde-fiæ, Is propter varia poft datum Rcccflum, à duce Brunfuicenle atten-tata,captiuosab Hildefienfidetentos,amp; iuftißimasbelli Hildefienfis fii-fcepti caulasfuiflb, commemoratis iniurijs,quas Hildefio amp;nbsp;comitibus Seoenburgenfibus Hoienfi, Lippienfi amp;: Diepholdico Mindenfis prxci-puèintuliiret; ac pro ijs fatisfieri æquiftimum eftecontendebat» Sic toto fcrê raenfe mutuis alccrcationibus, querelis, conuentionibus amp;nbsp;recon-uenEionibus,conrumpto; cum defumma rei prorfusconuenirenon pof-fcht: Decretum promulgarunt cleólores, quo capciuos præftita cautio-ne quam primum dimitti; amp;nbsp;Francifcum ducemBrunfin diœcefinMin-denfem,certadie, ad quam confiliarios fuos milfuri elfent, reftitui'iu-bebant ; ac vt poft PaJeha rurfum Zeruefti partes cu’m arbitris conuegt; nircntjvbi de cæteris controuerfijs cx aequo amp;nbsp;bono, vel lure dirimen-dis, denuo ageretur. Hannoueram cum veniflent eleótorum legatij Hildefienfis amp;Luneburgcnfis ante reftitutionem idonce caueri fibi à Fran-cilco Mindenfi,denon vlcifcendo amp;c, volebant Jd etfi initio recufibac Mindenfis, tandem tarnen aftentitamp;in diœcefin redit.

Ad conuentum eleiftorum Zeruefti menfe Maio inftitutum Eleélo-res acprincipes arbitri denuó conuenientes. Media quædam decómpen-latione damnorum inter Luneb* amp;nbsp;Minden, in bello vtrinque accepto-rum,dcfoluendis Mindenfi sooo. floten, ex mutuo debitis: de oppi-dis ab Hildes, Bruniui. Luneb. Mind, occupatis vtrinque reftituendis, ijs exceptis, qu«r comités Hoienfes rccepiftent: de ipoo, à Capitulo Hildefienfi per Luneb, mutuo acceptis, vtliteræ obligationis fêruentur : decaptiuis tolerabili intégré liberandisproponunt, de quibus dum refpondent partes, amp;: de Attentatis vtrinque nouæ difceptationes mo-uentur: Henricus junior Dux Brunfuicenfis noól:u,non lalutatis arbitris, Zerueftadifcedit,ac poftridic perconfiliarios defubita auocationc,no-ólu ad fe delata - arbitris fc excufat, óc fe totius caulæ connitionem,Cæl3^ reæ M.ti,cuius in Germaniamaduentus quotidié expeóletur permiflu-rum,teftabatur, Itaqucilleetiamconucntus ftatimdiflblutuseft.

CAR O L V S enim Imp. perlato ad fc in Hifpanias,per Fridericum Palatiniim eledionis nuncioamp;literis,quibus delatum Imperiurn accipé-rer,amp; nulla interpofita mora quam primùm in Gcrmaniam accelerarcc , cledores hortabantur rconftitutis in Hilpania rebus,amp; Adriano Gardinali

P iiij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dereu-

-ocr page 192-

IXÇt CAROLVS IMP, AQVISGR, CORON,ATVR,

M.b XX Oertufcnfi, præceptori olim, amp;iam confiliariofuoprafdpuo,vicesgu-bcrnandæ Hifpaniæ committens, in Belgiciim, ad accipiendam veteti more Aquilgrani primam Imperij coronam,iam nauigabac; amp;nbsp;pridic Pentccoftes Doucrac in Anglia appiilit, vnde in Flandriam menfelunio craiecit. Ad huncBruxcllas inBrabantiam, Henricus Dux Brunl^cum Erici coniuge profcótus amp;c de Gallica prxcipuc fbcietate qua nihil odio^ fius amp;nbsp;inuilius eo tempore apud Carolum allegari potcrac, Hildes, amp;nbsp;Lunch. accufans ,grauißima Mandata xo, Augufti édita, à Carolo obtinet, quibus lub pcena profciiptionis Äcamißionis omnium luorum Regali-umamp;feudorum,iubcnturomnescaptiuos intra 14.dies inCæ^ M.tis, ve^ lut lequcftrimanumtradereAvîÇM omnia nondum lbluta,non exigere vfqj adproximacomitiaj amp;in hisperfonalitercoroparerc, amp;nbsp;caufam de moto à febello dicerc, amp;nbsp;fententiam Cælaris expedarc, Luncburgenfi ve^ ro peculiariterimponitur, vt arcem VVolpe intra 14, dies relinquat, vel ’ in perfona apud Cælaremcaufas, cur non parcat, exponat.

Hismandatis mcnfeScptcmbriad Luneburgcnlem delatis,ftatim ab clcdoribus amp;nbsp;principibus arbitris compromifFum ab illis voluntatc partium làncitum feruari,amp;dc re tota copiosè ad Cælarem,quid coram arbitris illis hadenns adumfit,pcrlcribi petit. Ericus etiam dux BrunÇ à Lunch, per literasadmonitus, fe inlcio, hæc mandata impetrata efTe refpon-dit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cum autem Carolus die xz.Odob, Aquilgranum,atq; inde

poft coronationem, Coloniam cum eledoribus fecontulilTet; Henriers dux Luneburgenfis cum epilcopo Hildefienfiamp; comitibus Colonia profe-dijgrauißime apud elcdores imperij de mandatis è diametro cum princi-pum eledorûRecelFu pugnantibusconquefti funt,amp;intcrcedi pro l'capud lmp. vt iniqua ilia mandata abolcantur, amp;nbsp;compromilTum ab eledorihus làncitum feruetur, flagitarunt, Quibus Friderici Saxoniæ eledoris no-mine, tandem per Fridericum àThuen amp;nbsp;loanncmà Mincvvitzindica-turpetereElcdores,vtcompromiflum vlqucad Trium Regura produ-catur, quo tempore, fi CæC M, impedita non pronunciet, Elcôloresarbû trosvnomenfe poft,vi compromifsi, finem controuerfiæ latafententia A impofiturosefle, Hanc prorogationem fi admittant Hildes, óc Luneb, gratum cos Cæf. M.ti faduros efle.

Poftquam veto cledorSaxoniæ cum cætcris difeefsit : Hildcfienfiôc Luneburgenfi in holpitium Cæfàris vocatis, per confiliariosCæraris,epi-feopumTridentinum, DodoremLamparter,amp;Baltalàrum Waldkirch indicator Cælàream M. tem in proximis comitijs vtranq; partem auditu-ram, acinprimisadinftantiam coniugisEriciamp;CæfareiFifcaliscaulàco-gnita, pronunciaturam efte. Interea captiuos omnes vlqucad finem co-mitiorum dimitti, nec Aütf«» exigiab alijs debere. Hildefienfis amp;nbsp;Luneburgenfis ,etfi præter omnem expedationem contra Friderici eledoris proximum relponfum, coptra eje^orum, quicaulàra cognouiftent,dc coram quibus ad (ent^çiam conclufijfent Rcceflum, hæc iam fibi pro-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;po«*

-ocr page 193-

HENRICVS DVX LVNEBr '

poni querebantur, tarnen triduo poft in aulamreuocatis,prærente'Cæfà- p re, perCardinalem Gurcenfcm ipfisindicatum eft,CæE M. diiitius an- * no iam , vt controuerfiæ illæ amicé tranfigerentur laborafle : cùm •autem nihil effedum fit: Cæfarcarn M.tem velut ordinarium ludicem écDominum , caulàm totamin proximis Comitijs ad Trium Regunr cognofcere , amp;nbsp;intra fex bebdomadas ex æquo amp;nbsp;bono componere , vcl iudicialiter pronunciarc veile, Itaque omnibus lt;|ui eos accufare in comitijs volent, acinprimis ER ICO, duciBr. quem à iuramcn-tofuo J quod de non vlcifcendo vi autiure, Luneburgenfidédit, tan-quamviôc metu extorto, Cæfar libérée5amp;: coniugi illius, acFilcali Cæ-làreoeosrelpondere, captiuos etiam tantilper præftita cautione dimit-tere iubet, Etfi autem Hild. amp;nbsp;Luneb. caulam iamdudum ad ftn-tentiam conclulam , à Cælàre amp;nbsp;tribus eled. amp;nbsp;principibus arbitris vi compromifsi, decidi, amp;ducis Erici obligationem non refeindi pete-bant : tarnen lmp, Compromilfum ab elecloribus ereôium, iam expi-rafie,amp; ad fe , velut ordinarium iudicern caüfam deuolutam efle,op-ponens, in fententia permanfit, eam^ue per decretum vtrique parti die ir.Nouembrispublicauit»

Henricus Dux Luneburgenfis Coîoniâ domum' reuerfus, cùm CæParis animumadßcrfus fe exacerbatum, ac ob focietatem Gallicam inprimis grauifsimc’fibi iralci animaduerceret, ôcahæ difticultates do- 1 mefticæ accédèrent : Gubernationem ducatus filijs fuis Ottoni amp;nbsp;fra-tribus,confcnfLi ordinum refignat , amp;nbsp;Ipontè reliclà patria in Galliam ad regem Francifcum'iproficifcitur. quàe proieétio grauiorem Cæfaris indignationemamp;odium aduerfus eum inflammauic. Erneftus, Henrici filiusadolefcens, qui in aulaGalIicaaliquandiu vixerat ,ab Henrico, non mulcô poft in Germaniam remiffus eft. Anno exeunte VVil-elmus dux Brunfuicenfis, denuà fe Sturevvaldi , epifeopo Hildefienfi captiuum fiftit. cæteri capciui nobiles , Hildefiamôc Luneburgam re-uerfi, nonisobligacionibusamp;vadibus dacis, dimifsi, ad proximum Pa-feha, nifiinterea tranfigeretur, denuô fe fiftere iubentur^

Burcardus verôaSaldern , quem in prælio Iohannes a Plettenberg captiuum duxerat, arsiduaHildefienfisôc Luneb, follicitacione,tandem Duci Lunæburgenfi, vt Cellæ fe fifteret in euftodiam tradituserat, Ibi igitur ufq; ad finem belli amp;nbsp;Pentccoften anni 15x3» commoratus, tandem ab Henrici ducis Luneb, filijs libertati pri ftinæ reftitucus eft.

CoIoniæNonisNovembris , FRIDEricus Saxoniæ princeps ele-lt;ftorgt;ciim dedodrina Religionis Controuerfiæinter Lutherum amp;nbsp;Pon* tificics exortæ turn maxime feruerent, Leone anathematisjBuIIam in Lutherum fulminante : Fridericuslt;'î’i«^^Aeuwin re tanta, amp;nbsp;folus indicium fibi fumere de doélrina nolens, multorum fapientum, fenum amp;nbsp;erudito- * rum , ac in bis, Erafmi etiam confilium , quem Louanio Coloniani cuocarat, icifeitatus eft.

In primo

-ocr page 194-

)77 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ERASMVS DE LVTHERO.

M.D.X X. primo congr^ïTu;, cum Erafmi indicium de eau fa Lutheri Princeps pc-terce amp;nbsp;inter Œteca femirari diceret, tantam odiorum acerbitatem aduer-fusLucherum ,euius iple vitam ac mores integros amp;nbsp;dodrinam non imlt; piam efle doceretur, à quibuidam monachis Sc Pontifice ipfb exerceri •' ille à ioco exorftis non roirari debere principem ait cüm monachorurn ventres amp;nbsp;Papæ coronam Lutherus Tuis difputationibus attigiflet. Poftea ferio Ócgrauiter fuam de controuerfijs eo tempore motis fententiam ex-ponens, oftenditjiuftc à Luthero indulgentiarum amp;nbsp;alios abulus ac fu-perftitionestaxari,earumq; cmendationero ecclefiæ neceflariam, ac fum-mam doôtrinæ Lutherivcram,amp;omnibus bonisgratumefle,quodàce-remonijs amp;nbsp;conftitutionibus humanis, amp;nbsp;quæftionum lcholafticarum argutijs,adveræ pietatis officia,amp;purosEuangelij Chrifti fontes, ccclc- ■ Earn reuocaret, Sed in contentionibus cum aduerlarijs nimis vehemeni* ccmamp;violentum videri. Ideoque optare fe, vt ftili afperitatem modere-tur Lutherus, amp;nbsp;eau lam Christi Chriftiaha manfuetudineagat,amp;ci-uili modeftia ac .lenitate potius bonorum animos allicere ftudeat, quàm acerbitate llili optimam caulam deformaTe. Hoe fapientißimi à do-dißimiviri iudicio fenili, confirmatus Fridericus,olfendit le,etiamli videat, quantum fibiamp; luis periculi immineat, tarnen agnitæ veritati non aduerfaturum efle* Deftiliautem violentiamodorandajgraurfsimead Lutherum pofteafcriplir. Vcriim is naturæamp;lpiritui fuoindulgens,öi * intempeftiuis aduerlariorum condemnationibus ac inueóliuis fubinde ir-ritatus, quotidicardentiori impetu,amp;zclo planeEliano,totum Antichri-.fti Romani regnum oppugnauit : amp;nbsp;omnes articulo, bulla Pontificia da- ’ mnatoseonftanterafleruit,amp;reuocationis Ioco,captiuitatem Babiloni-camdefeptemSacramentorum abulibus edidit,amp; pauló poft,duosfu-perftitionis regni Poncificij neruos, vota monaftica, amp;nbsp;Miflas priuatas,in-cidit,ac vtllexduris tenla bipennibus ab iplbducit opes animumq; ferro ; ita iple curfum illuftrandæ veræ euangelij docftrinæ, amp;nbsp;taxandi erro-res acfuperftitionesPontificias, inter potentißimorum Europæ monarcharum. aducrlationes, conftanti amp;nbsp;ingenti animo amp;; felicitate miranda perpecuo vrfit ac confecit, Erafmus altero poft colloquium cum Frideri-co Saxone habitumdie, ad ConradumPeutingcrumCæfarisconlîliari-nm fcribit, amp;c Lutheri caufam arbitris doóbs,integris ôc ab omni fulpicio-jic alienisdelegari in futuris VVormatiæ comitijs confulit.i„Efißgiüf

Eodem anno amp;nbsp;menie fere quo Carolus Regni Romani inflgnia : Aquilgrani accepit; fororis Caroli maritus , Chriftiernus Daniæ Rex, Holmia Sueciæ metropoli, poft diuturnum aduerlus Suecos bellum, tandem làncita omnium præteritarum oflènlionum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, amp;nbsp;legum ac im-

munitatum regni veterum conferuationepromifla,potitus,REX Sve- • ciAE coronatujfeft; fed inuitatis ad conuiuium coronationis præcipuis regni proceribusamp;epilcopis,cumhi,difsimulantealiquantifperiramSc vindiôlæ cupiditatem Chriftierno, amp;nbsp;comica facie ac verbis blandißimis, Tragicum animum amp;nbsp;læuitiamimmanem tegente, omnia làluaexifti-mantes

-ocr page 195-

;; CHRISTIERNVS HOLMIÆ/ i

mantes,magnafreqiientiaconueniflent; amp;conuiiiiaac choreas læti xx. tarent : tertio poftcofonationem die, comprehenfis omnibus,cui fLipe-lioribus annisipfi adueriati fuerant, epilcopis duobus, amp;: proceribus cir-citer fexagintaamp;in hisErico,Guftaui poftea régis patri amp;confulibusop-pidorum ac ciuiumplurimorum ceruicesin foro præcidi,amp;nudos fub dio ^.Noucnib, aliquot dies abijci -, quofdam paulo ante defunótos ex' fepulchris effodi, amp;nbsp;tandem cremari iufsit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quæiramanis ótinaudita læuitia eau-

Em fubitæ mutationis amp;euerfionis regni Chriftierni præbuit. cuius occa-fione,àRegia ilia gentis Danicæfamilia,ad GVSTÂVVM Erici,mul-tô humiliore, fed honeftifsima antiquæ nobilitatis Suecorum genteor-tum,atque eotempore,ex captiuitate Danica Lubecam elapfum,Sue-cia; regnum translatum eft j iuxta Regulam, Propter cyrannidem, iniu-lias, contumciias amp;. dolos Regnum à genre in gentem transfertur,

' ‘ Chriftiernus eques amatus/ Gnftanus Sture. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/’ î

loannes—-----------------Birgitta.

( nbsp;nbsp;nbsp;ERicus eques auratus à Chriftierno

r nbsp;nbsp;nbsp;Daniæ rege trucidacus,

' nbsp;nbsp;GVSTAVVS RexSueciæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Ciuitatiim Saxoniæ maritimarum amp;nbsp;aliarum Londini negocianti-um nomine,legati Lubecenfes amp;c Hamburg, cum Anglis de priuilegiorum fuorumconreruationeaôluri,Brugis multos menfes commorati,tandem. leinfeôla redierunt. Caufam verô feu prætextum Anglis, in mercatores Anzæ graftàndi,pra:buit; quod Anglicæaliquotnaues,in mari Balthico àDanisfpoliatæ fuerant,quodà Lubecenfibus amp;eorum fbcijs faólum , rex Chriftieinus ad 2\nglum feripferat. Itaque Cardinale Eboracenfe înprimis ciuitatibus aduerfante , magno detrimento hariim ciuitatum mercatores in Anglia adfcótf funt.

DuceS'Megapolitani Henricus Sc Albertus, fratres,patrium ducatiim ita diuiferunt, vt finguli, præfeôturisamp; arcibus certis Poli feorfim frueren-tUT amp;nbsp;præeflent : In nobilitatem verô ac vrbes maiores ledecim, commu-nem jurisdidionem haberent.

Ha VELBVRgenli epifeopo Ioanni,die lo. Augufti defunâojcollegiû fuf-'fragijs confentientibus,virum nobilem,amp; facundû, I,V. Dodtorem Geor-gium àBlumendal,Prignicenfera,fubftituit, quam elcclionera LeoX.fta-tim confirmauit.Sed loachimus I.eleôtor Brandeburg^ecclelîæ illius patron nuSjHieronymum Scultetum, epilcopû Brandeburgenfem,ingenio Sc elo-quentia præftantem,confiliarium Sc compatrem libi familiarirsimum,au^ gere Dignitate ilia volens,à fratre Alberto Magdeburgenfê Sc Moguntino archiepifeopo Cardinale adiutus,contra Leonis X»Dccretû,amp;: capitulo in-vito ipfe cum totocomitatu aulico ftipatus,fequenti annointroduxit,Ge-orgiusà Blumendaljjusfuumlégitima eleélioneadquifitum vrgens,in ci:lt;» riam Romanâ Hcem diffère, vbi in iudicio caufa difputata y eleótionis ei us denuô

-ocr page 196-

)7(gt; PRIMA CAROLI V. IMP, COMITIA, denuô per fententiam confirmata eft. Sed interceßioncPontificis, amp;nbsp;ali-orum principumrogacu,ciimLebufienfem epilcopam ipfi marcnio deï ferretÔcin Raceburgenfiaflequenda juuaret, fpontede jure fuo tandeni ceßit, vt poftea diccmus.

Sigifinundus Auguftus Poloniæ poftearex,patrçSigifmiindo,ma« tre Bona,Ioannis GaleaciJ Dticis Mcdiolanenfis Sc, Ilàbellæ Aragoniæ filiàj Calendis Augufti jiatus eft,

Hycmem buius anni calidam Sc perpetuis fere zepbyris fpirantibus humidam, acomni glacie carcntem inSaxonicisvrbibus peftilentia læua anno proximo feeuta eft,

*

MD XXI Quoineunte, comitia Imperij prima, CarolusV-Imp,celebrauit, * nbsp;nbsp;' in quibus forma Gubernationisamp;SenatuImperij,abfente Carolo rempli-

blicam adminiftraturi Sc Camcræiudicio, amp;nbsp;pace publica,amp; alijs ad Ger^ maniæ falutem pertinentibus negocijs conftitutis, Brunfuicenfium etiam ducum aduerfus Hildefienlèmamp;Luneburgenlèmcaula cognolci debe-bat. ad quam tradtandam Duces Brunfuicenlesipfi,amp;ab altera parteHil-des.epifcopus, Otto dux Luneb. nomine patris in Gallia ablentis, amp;nbsp;Antonius comes Scouuenburgenfis profeóli erant, Sed hi,dilata inquintum menlemlt;caufe illius traólatione, relidis fuo loco confiliarijs, domum xedierunt. Tandem Imp, Commiflarioscognofcendæcaulædecernit,zz.Maij prómulgato Decreto fub pcena profcriptionis, captiuos omnes Sc arces occupatas in Cæfareæ M,tis manum tradi iubet, donee caula, vlte-rius iure vel amice traólata, componatur, nbsp;Interea fe cum cæteris eleótc-

ribusamp;principibus de tota caufa diligent!us cogitaturum, amp;nbsp;fententiam ' nbsp;nbsp;nbsp;laturum elTe. aut, fi interea vel ordinum prouincialium,vel aliorum prin'^

cipuminterccfsionc tranligantur controuerfiæ, idratum habituramefle CxC, M, perinde ac ft ip fa fententiam tulifler.

Cum autem epifeopus Hildes, qui ante latam fententiam,VVorma-tià difeefferat, amp;nbsp;Dux Luneburgenfis, reuifionem fententiæperSuppli-cationcm pcterent, amp;nbsp;ad ordinariam luris cognitionem feoftèrrent:lt;amp; V Vilelmum ducem Bruns, ac cæteros captiuos ad diem Trinitatis proxi^ mum in cuftodiam redire epifeopus iuberet j confiliarijs etiam Cæfarei?» menfe lunio,cum mandatoderelaxandis captiuis, Hildefiam mifsis,de-nuo fenon poffe parère reftondiffet; imo compedibus captiuos ardi-* usaftringeret: DucesBrunfuicenfes Henricus amp;Ericus, ftatim feadCat* farem in Brabantiam conferunt, amp;nbsp;de epifeopi inobedientia Sc contuma^i gt;nbsp;tia queruntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Quare Profcriptionis fententiam Imperator aduerfus epife, ^collc-gium Hildes. Henricum ducem Luneb.amp; Antonium Scouuenburgenfem diea4.1ulij Gandaui promulgate amp;nbsp;redeuntibus in Saxoniam Ducibus Brunfui-

-ocr page 197-

BELLVM HILDESIENSE, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)gQ

Brunfuicenfibus; Caduceatorem adiungit, qui epilcopo Hiïdefienfï, óc ip- p, ^cxi fins contœderacis, Mandato cælarcæ M. tis de captiuorum relaxationc non parcntibus, fcntentiam Piofcriptionis denunciaret, amp;nbsp;huiiis profcri-ptionis. Cæfàreæ executores, DucesBrunfuicenfcsàCæfare conftjtutos,vc prolcriptorum diciones in fuam potcftatem rédigèrent, autoritäre Cæfa^ rfiaiuuaret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

DucesBrunfuicenfesEricus amp;nbsp;Henricus,optatifsimam deepilco^ poHildeßcnfi,horte fuojfevlcifcendi,amp;ditionemipfius occupandi oc-cafionein, vtraq; manuarripientes,Landgrauij Hartiæamp; ciuitatum fua-■ film, Brunsuigæ, Gottingæ, Hannoueræ amp;nbsp;cjetcrarum auxilijs, Dicecefin, Hildefienfem, exeunteAugufto,hoftiliterinuadunt,acpnmùm Hundes-ruccam arcem (nunc Erichsburg)oóliduum oppugnatam, ad deditionemi , cogunt. Inde Bodenuuerder,oppidum, amp;arces Lauuenrtein, Wintzen-, burg,Poppenburg,Grunnauu, Koldingum, quodConradusab Alten te^ nebac,occupant.Sarrtedium exurunt. Ad Sceinbruggæ obfidionem ,dic Matthaei inchoatam ,ciuitas Brunsuuicenfis ter mille ciues auxilio mifit, fed intra paucos dies patefacto aditu vi irrumpentes duciim milites, muni^ tionem capiunt, amp;loannemBerner pratfcólum,Obergum, amp;nbsp;alios prært^ diarios trucidant. amp;nbsp;continuato vidoriæ curfu Sladenam , VVidclage, VVinneburg, Loißenberg, VVoldenberg etc. in poteftatem redigunt,

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Prxfcdi enim arcium dioecefcos, viri nobiles, quorum plæriq; pro certis

. pccLiniæfumtnis oppignoratas præfcôturas tenç^bant: potentiam amp;nbsp;fucn ; ^ceflusfelicesducum Brunsuuicenfium cernentes,vt fibi ac pignoribusfuis cauerentcoramunicatisinterfeconfilijs, epilcopo öccollegio Hildelienfi (ignificant,nififortioraprxfidia hoftibus opponantur ,fe tueri aduerfus ' vimhortium domos fibi créditas non porte, cumq; epifcopusfubitaóc in-expedarafuorum defeólione,amp; hortium fuccefsibusconßernatus, 8tad fracrem Ericum Monafterienfemepifcopumprofeäusnihilrefponderet: pleriq; pratfeäi, arces Hildefienlis diœcefeos, fibi ab epifcopo commen-datas, fponre ducibus Brunfuuicenfibus tradiderunt ; VVoldenburgum t cui 2.8. pagi fiibiccli erant Afuuinus à Portfeld triginta millibus aureorum tenens :LebenburgumSuicheldus quidam cooo^ VVidelagpropèGofla-riara Hermann us à Domo çooo.Poppenburgam ad Leinam,Ioannes à Ke. den 12000. Ercelfam,lodocusa Miinchaufen 9000. Grondam ,Eberard à Monchaufen 14000. Vinnenburg,Fridericusà VVeuerlingsooo.Lutram, ' loann'es Bock ^coo. Olbiam, Burcardus à Rutenberg óooo.Mariaeburgam, Conradusamp; Leuinus.à Velthem,i2ooo.VVcrterhouen quidam ab Olders-haufen iiooo.ctc. Hi prærtito ducibus Brunsuuicenfibiis fidelitatis iura-j • mcnto,amp; promiffi ^oooo aureorum mulôla,præfelt;rturas fuas retinuerunt.

Fridericus clcäor amp;nbsp;loannes Saxoniæ duces,legatû ad duces Brunsvv.

( inca{l:ramifcruntVitumàDrachirdorff,monentcs,neadLierfusnepocesex forore luos,duces Lunæburgenfes quidquam hortile fufcipcrent,alioquin feipfisrationecognationis arôlilsimæ ,non defuturos efle. Refpondent Brunsuuicenfes, nihil fe contra illos moliri ac ferre porte vt arnica tranla-dione cum illis controuerfia omnistollatur. C^arc legati ab eleClore Fri-derico , loanne , amp;nbsp;Georgio , Saxoniæ ducibus, Brunfvvigam exeuntc Septem-

-ocr page 198-

181 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BELLVM HILDESIENS£,

M*D.XXI* Septetnbri ablegati funt,quópaulópoftEricusamp;HenricusduccsBrunfvv. cxcaftrisadPeinamipfi vçnerunt, acu.Oólobris candem hisconditioni-bus tranfegcrunt, vcOccoamp; Erneftus ducesLuncburgici omnes captiuos arpatreipfisreliólos fineAtÏTf«, præftita tantiim cautione denon vlcilcen-do,Similiter Ericusamp;HenricusBrunfvvic, fuoscaptiuos,Principum in-tercefsorum legacis in manus tradant^ Arcem V Voipe Ericus recipiat* Damna vtrinq;compcnfata iudicentur, Coniunx Ericiab actione Lune-burgerifibusintentata defiftat» præteritarum offen[ionum^f^”:?’« fit* 'MC' tera paóta amp;nbsp;vniones Hæreditariæ deinceps inuiolatæ feruentur. ncutri ali-gt; órum boftesrccipiantautfoueant* Fridericusetiam Deipholti comes, amp;nbsp;vtriufq; partisconfiliarij, miniftri, fubditï,aduocati etc, eiufdemreconci» liationis amp;'^cis beneficio fruantur* Operam quoq;duccs Bruns, dabunr, vt Ottoac Erneftus Luneburgenfis, edrumq; fubditiy vnâ cum comité Dciphokojin Cæfaris gratiam reftituantur. Sch ou n burgen fes comités, amp;nbsp;Simon'Lippienfis, iamante Philippi Hafsiæ principisintcrcefsionecum Brunfvvicehfibustranfegerantjamp;Hoienfes oppidorum fuorum recupe-, fatioheeontenti quicfcebant, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:

In fblum igitur epifcopum Hildefienfem omnis belli Briinfvvió moles incumbebat. Huius arcem amp;nbsp;oppidum PEINara circa Michaelis diem Duces Brunfvvicenfes itcrum obfidione cinxcrunt, quægt;capto de exufto oppido,amp;arce tormentis validé concufTa amp;nbsp;aliquotiesirrito ftic-ceftu oppugnata, vfq; in Nouembrem durauit. Ciirn igitur fortißimc arcem illam,Fridericus ab Oberg, equesauratusjcui pro 150 oo.aurcorum præfeéfuram illam epifeopus multo ante oppignorauerat,cum militibus prxfidiarijs circiter odtingentis defendiftent : principes BrunsuuicenfeS rncnfeNouembriobfidionem foluunt, de in difcelfu circiter triginta pa-gospræfeôluræilliusexiirunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

Milites qui arcem propugnauerant,multorum menfium duplicata ftipendiaflagitabant,quæcum foluere epifeopus amp;nbsp;capitulum non poffetj HildefienfiSenatui amp;ciuibusarcem pignori dederunt qui placatisftipen-dio militibus, amp;nbsp;cum Obergopadijin luam fidem fubditosrecepcrunr,amp;: nouis præfidijs in arce collocatis, fuos præfecerunt, Nouo etiam de ardtiorc fcedcre,cumepifcopode collcgio fe ad mutuam defenfionem obftrinxe-runt:de varijs eruptionibus invicinos Ducum Brunfuuicenfium pagos, annoexeuntc,fadiis, magnam frLimenn,pecorum,omniumq; rerum ad vidlum pertinentium copiam, in vrbem inuexerunt,

'Ciuitates confœderatæ, quas Anficas feu maritimas nominant : circa 152X principiumanniGoslariæconueniunt,amp; cum Hildefienfibus diligenter * aguntjVt à belloabftineant,necepifcopum fuumabimperioprofcriptum adiuuent. Id non iplisfolùm, fed toti Saxoniæ, reftituta pace, vtilißimuna futurum effe. Legatus vrbis Hildefienfis Conful Henningus Brandes feà confilijs paeis honeftæ non alienum effe, vertim nihil fe abfq» Seniorum ac collegarum , de ciuium confenfu paciEi pofl'e oftendir,

Dornum

-ocr page 199-

BELLVM HILDESIENSE. quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|82

Domum reucrlus, cûmpoftulata ciukatum confœdcratarum SenatuîSc m.d.xxii. ciuibiisdeleólisexponeret: tancus bellandi ardpr inciuibuserac,vtcon-fiilcm Pacis mentionem facicntem, non fideliter confulerc Reipublicæ, fed cum hoftibus colludcrc fufpicarentur : ideoq; confulcm domi fecon-tinerecaptiuumiubenc. Conlilium duodecim virorum bellicum antca inftitucum,quaternis amp;Collegioamp; nobilitate ex Scnatu augenc.ócin præ-feduras,Ganderfen, Sefen,Blomenhagen, cum curiulibus fuismunicio-nibus pafsim excurrences,prædas opimas abigunt, amp;c incendijsgraffantur.

Epifcopusetiam HiIdcGenfis,ipfisCalendisIanuarij,ä fratre Mona-ftcricnfiepifcoporeuerfus, noLiapcdicum amp;c equitum VVeftphalicorum auxilia primo vere adfutura pollicecur. Quem nuncium Henricus Dux Brunfuuicenfisaccipiensjdiftribucis in oppida præfidijs, ftacimpoft Ca-1 Icndas lanuarij denuöin Brabanciamad lmp,Carolum,in Hifpaniasitcr apparancem,Pegafario curfu concendic, amp;nbsp;mandata ad epifcoposamp;ordi-ncs VVeH:phaliæ,aliosq; principes vicinos,ne quis proferipto epifcopomL licet,facileàCæfare impetrat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ad Hildelienfem quoq; ciuita^

tern, quæ fua virtute amp;nbsp;viribus præcipucepifcopi partes fuftinebat: Imperator óc Moguntinus legatos amp;nbsp;mandata de non iuuando epifcopo pro-’ feripto, mittunt, quæ Hornburgi, euocatis ex Senatu Hildes, initio Apri-lispropolita func. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cümautein in vrbem relataCæfaris manda

ta öcciuibus præleôta effent: hiamore belli infanientesprorfusparèrere-eufant. Nam epifcopus, pauloantè in dicecefin Mnnafteriehlem amp;ad Geldria* duccm,noua equitum peditum^i auxilia,quibus iam hofpitia Hildefiæ defignabantur ,adduólum profeólus erat,

kaque redincegratopoft Pafcha bello, aliquot hebdomadis propè Hannoueram Principes cum cxercitu excubabant vt epifcopfi ex V Veft-phaliaredeuntem, antequamcum copijs Hildefiam attingeret, oppref-fum arccrent, Ciim autem ERI CVS epifcopus Monafterienfis,ex quo fpes HildeGenfis omnes præcipuè pendebant, rebus humanisintereaj,ex-emptus; ideoque équités VVeftphalici, HildeGenGbus auxiliumlaturi, qui iam in procinctu erant, rurium difsipati effent; amp;epifcopusinanis HildeGam rediret, Principes Brunfuicenfes ad reliquarum arcium amp;nbsp;ci-uitatum diœccGs occupationem conuerG,primum Gronauu oppidum, ab HildeGenGbus recepcum, denuoexpugnantes,crudeliter direptum, exLirunt. Deinde ALFEldum ciuitatem deditione capiunt, amp;nbsp;ffooo. flo. mulótant. Poftea VVintzenburgum arcem oóto dies oppugnatam ocu cupant. Inde Marienburgam conuerG,fubito ad montem metropoli HildefienG imminentem, z o. lunij caftrametantur, ciues erumpentes, vt ædificiaCanonicorum in monte incenderent,ab hoIFibus in vrbem repul-G funt, Vefperi CartuGenfeCocnobium,traduélisin vrbem monachis,óc lohannitarum curiam ,ipG exurunt,amp;inarces Sturevvaldumamp;Peinam commeatum mittunt, amp;nbsp;duos Senatores Henningura Könerdingumamp; Conradum Kyne,PeinæpræGciunt* Interea fulminate in vrbem tormen-tisamp; globis ignitis principes ex monte cœperunt, quibus prætef fex bomia nes, plusdarnni non datum effe vrbi, quàm centum florenis farciri poffet, ii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;anno^

-ocr page 200-

Î85

M.D.X xn.

HISTORIA BELLI HILDESIENSIS.

I» «

annotatiim inuenio.Decimo quarto obfïdionis die jciuitatum Gosbria?» Magdebiirgi amp;EmbecæIegatiin caftra vcniunt,amp; faótis bidui inducijs, de Pace cercis conditionibus ineunda in cemplo D» Nicolai,inter vrbem èc montem fito,agunt»Re ad ciues in vrbem delata, omnem deditionis amp;nbsp;pa* cis talibus conditionibus faciendæ mentionem ciues abominantur,amp; fe ad extremum vfq; fpiritum, amp;: folos,amp; cum alijs,pro fua vrbe amp;c patriæ li berente propugnaturosefie, refpondent. ld cüm Icgatis vrbium vefperi fignb ficatum efletjpoftridic denuo fulmina in vrbem vibrata, amp;nbsp;fegetes circa vrbem vaftatæ funt, quas tarnen in maxima agrorum parte,à caftris hoftf urn auerla, équités præfidiarij amp;nbsp;ciues cum currulibusluis munitionibus excurrentes,circa vrbem tutati funt. It3,ciim menlem fere principes irrito cematu Hildefiam oppugnalTent, die Margaretæ foluentes, P EIN A M denuo obfident» Ciues Hildelienfes obfidione liberati, in vicinasprinci-pum præfeôturas rapinisamp; incendijs denuo graffantur, amp;c. Eldegeflam oppidum captum óedireptum exurunt. In arcem Pcinam trecentos milites laccis pulueris tormentarij onuftos, per medias holtium excubias, immit* tunt. Domi vero Henningum Brandes, qui pacis ftudiofior videbatur,de-ponunt,ac in locum illius Henningum Kónerdingum Peinæ præfedum, ablentem, fubftituunc.

Principes intcrea BrunIuuicenfcs,Ericus,Henricus amp;nbsp;Francifcus,arcis Peinæ oppugnationem ftrenuè vrgent* Sed pridiè Bartholemæi, magna fuorum ftrage arcem adorti,fcedè repulfi, multi trucidati, amp;nbsp;princeps Henricus glande pedem vulneratus, in arcem Lycaoniam deportatus eft, Sc-quenti hebdomade,Ericus amp;nbsp;Mindenfis militem Peina abduótum, in op-pida amp;pagospaßim diftribuunr, Soluta obfidionepræfeclus Peinæ, Hen-ningusabfens conllil creatus, relido in arce necellario præfidio, cæteros milites in vrbem reducit, amp;nbsp;in Canonicorum curias diftribuit,donee fti-pendia ab illis perfolutaeflenr,

. Die Michaelis epifcopusloannes, Dux Saxoniæ, oélingentos équités exdiœccfi Monafterienfi tandem Hildefiam adducit,Quibusconiundis, aliquotiesinvicinam Erici ditionem excurfiones faciunt,oppidum Bat-tenfee cremant, in præfeôturis Calenberg, Homberg, Stoffen berg, rapinis amp;nbsp;incendijs gralfantur,oppidum ócarcemSefen vi expugnant, Coldin-genfèspagosdiripiunt. Sedcüm exaófo menfe,equicibus improbè flagi-tantibusamp;diraminantibus,fi:ipendium numerare epifcopiis amp;nbsp;Canonici non pofient: orto in vrbe tumultu, ciues armati forum occupant, amp;nbsp;cate-nis platearum aditus muniunt,ne conuenire équités, amp;nbsp;ciuium domos di-ripere polfent*

Cùm igitur belli fàcietasvtrinqjciuitatescepiffe videretur, Senatus Brunfiiuiccnfis,afirentientibusprincipibus,Hildefienfes in vicum territo-riö illorum vicinii euocant,vbi de dimittendis equitibus peregrinis amp;nbsp;pacis confilijsinftituendis,eosfpontéiamidé cupientes admonent» Transaótu igitur CÛ equitibus eft,vt datis oólo nobilibus obfidibus,de fbluendo,quod in ipfbs eorumq; equos alendos impenfum erat, ciuibus cauerent, amp;nbsp;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• fr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;circa

-ocr page 201-

TRACTATIO BELLI HILDESIEN SIS.

circa Martini diem ex vrbe di/cederent. Sccutus eft conuentusGosIarien-fisjin quo ciuitatum legati, compofitionem inter principes Bruns.dc Hil-defienJes antea tentatam, perficere conabantur. amp;nbsp;media, ad vtriufq; partis ratificationem , communi deliberatione propoGta erant, Quæ cum Hildes, epifeopoamp;:ciiiibus iniquiora viderentur, re infeóta dilceflum,ncc eo anno quidquam praterea memorabile in hoc bello geftum eft.

Poft Epiphania, deleóli ex collegio, NobiJitate amp;nbsp;Senatu Hildefi- i r x 3. enfijNoribergaraad comitia profici/cuntur, vbi poft duorum menfium moramjFerdinandus, Albertumarchiepifeopum Mogtintinum, ôc orgium Saxonia: ducem, ac ciuitates vicinas, Goslariam, Magdeburgum etc. commiftàriosnominatjquiproxiinisCalendisMaij Q3^EDLENlt; B VRGI controuerfiascognolcantöccomponant, IntereaErici milites, noólu, in montem vrbiHildefiæ imminentem, amp;nbsp;multis Canonicorum acdibustemplo D. Maurieijeontiguis infignem ,impreßione faäta, homines amp;pccora abigunt, amp;nbsp;ædificiarcliqua incendunr, Hildefienfes ecom tra Boideburgenfes lalinas vaftant, pecora ex pagis paßim abdu-cunt. Poft Palcha,inconfpeCtu vrbis Hannoueræ, pagosincen-dunt, amp;pccoraabigunt. ltaqjciuesirritati,cum principefuo Erico, vicis-fim pagospratfeólurxSturevvaldcnfis fpoliant, amp;nbsp;pradam duplo maio-rem recipiunt,

Interea QVEDLinburgi Albertusarchiepiftopus Mog,amp;Magd,amp; GeorgiusSaxoniæ dux, amp;nbsp;ciuitates, Goslaria, Magd,amp;Eimbcca, quibus â Cælarccaufacommiflaerat:vnàcum vtro^j principe Brunfuuicenfe,amp; Hildefienfis Collegij nobilicatis amp;nbsp;vrbis legacis initio Maijconueniunt: epilcopoHildefienfeHalberftadijin vicinia exitum expédiante,vbi tan-dem vtriusq; partis con fen Pu itatranfaólum eft, vtarmisvtrinqjdepofitis, cenfionis. quot;nbsp;interepiftopum Hildeficnlem ac ipficoniundlos, amp;.Duces BrunCuuicen-

. fes, eorumq; focios Pax fit : Ericus amp;nbsp;Henricus duces Brunfiiuicenles,quae-cunq-, oppida, arces, cœnobia, epifeopi amp;c diœcefios Hildefienfis, àCæfare amp;nbsp;Imperioprolcripci occupaflent ; rctineant: Vvilelmus duxBrunluuicem fis captiuus fine liber fit, Gladius Erico duciBrunsuuicenfi in prælio Soltauienfiademptus,amp;in fummo ternplo Hildefiæ fufpenfus, Duci red-datur. Captiuiomnes vtrinqUiberi dimittantiir. amp;nbsp;abolira profcriptionc Hildefienfes cum collegio Sc nobilitate in gratiam Cæfaris rccipiantur* Nobiles diœcefani,quorum prædia amp;nbsp;domos in bello duces Brunsuuicen-fes in fuam ditionem redegerant,Goslariæ, ad Bartholemæi ,cognolcent, quid ex gratia principesyidlores fingulis reddituri fint. His itatranladlis, Hildefienfes domum reuerfi , lt;aptiuum principcm Brunfuuicenfem ^Vilelmum in curia conuiuio exceptum,amp;in arcem Steinbrug dedu-

libertati priftinæ reftituunt, atq; ita finis bello Hildefienfi, quarto, poftquam cœptum eft, anno tandem imponitur.

Sunt autem præfedluræ, (licet harumaliquot,ErtelfenjGronavv, Bodenwerder,Lavvenftein, Hallcrburgôcaliæ, abOttonc amp;nbsp;Friderico

O iii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Duci-

-ocr page 202-

jg^ NOMINA PRÆFECT/EPIS, HILDAS.

M D xxiii Brunfiiicenfibus amp;i, Liirf, Bernhardi filijs,'Anno 143 3. M.'îgno epifcopoS:coIlegioHiIdesheimenfi,pro trigincamilibusaureornm num:^ mûmpignori Ibuimconceltefuerunt) quas epifeopo Hiidefienfi adem-ptas, principes Brunsuuiccnfes fiio ducatui adiunxerii.nt,Nouendecim: nobilium arces fcdecim : oppida maiora fèptem, cœnobia oôîo. Ar-cium nomina funt, VVoldenbergcum pagis, VVinezenburg cum zr. pagis.Lebcnbiirgis* Çœnobijs* Hundesrugge, nunc Erichsburg appellant, 16, pagi,amp; oppidum Daflel. Erteilen 2.4/ Poppenburg lt;7.pagi,amp;: cœnobium VVittenborg.Rude,ip,Lauuenftein nbsp;nbsp;pagi3, oppidulaamp;c vnîi 1

cœnobium Gronde» p,Sceinbrugg* 8, VVidelag» lo» VVineburg»3»Lucer.r, Sladem c.KoldingenB. VVcfterhouei5;.VVoldeftein9»Gronavv2-«Hallen-biirgs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oppidorum nomina, Alueld,BokeIen,Bodcnuuerderad

Vifurgin,Hameliæparsdimidia, Grunnavv,Daflel: Sgt;c hisminora,Lau-uenfl:ein,Lamfpring,Ercfcl,EIla, Boidenburg, Hemmendorp, Soltgic-tern. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ccenobiacclebriora,Ringelheim,Lamfpiing, Dernburg,

Dorftatt,Victenborg,VVilfinghaulen, Reiffenberg, V Voltigerode, etc» ’ Qua: omnia Imp. Carolus V. Auguftæ poftea in Comitijs anni 1.730. in feU:« dum Ducibus Brunfuuicenflbus, rîtu amp;literis folennibuscontulitjVt fane cxigua Ipesrecupcrationisillorum fuperefleepifeopo amp;c collegio Hildefl-enli videatur, tametfi voluntas amp;nbsp;conatus, eledis fubinde potentibus vel gratiofis in aula Romana amp;nbsp;ccefarea, epi Icopis, collegio non defuerit.

Tantam oppidorum amp;nbsp;ai’cium iaâuram epifeopus Hildefienfis,mo* to hello non neceflario, amp;pertinaciain captiuis, mandante Cæfare,non dimittendis,incurrit, acde tota diœcefiampliflimaamp;potentiflima,tres folummodo arces, Sturvvaldam ,Peinam Mariæburgam, vnàcum me/ ; tropoli Hildefla amp;:Peina conferuauir,

Ciim vetoarmisamifla recuperarefepifeopusdefperaretad ius con/ fugit:cuius viam Quedlinburgenfi adione fibi non præclulam iudicabar, Itaqj Roinæ literrt coram AdrianoPontifice, Ducibus Brunfuuicenfibus intendit, «Sefpoliatum fc ante omnia reffitui petit. Pontifex cognitioncm caufæin auditorio Rotæ Mercurio'de Vipera commendat. vbi ciim vfq; ad promulgationem fentcntiædeauvfaelfet. Duces Brunfuuicenlesapud Clementem V11. obtmucrunt,vt cognitio caufæ ex Rota, ad Petrum Car-dinalem Anconitanum transferretur. Statim autem fubfccutavrbisRo-l 5 2,7. mæ direptione écCardinalis moTK im prouila; non vlterius procefliim eft, doneedecennio poft, ValéntinUsâ Tetleben litem re aflumeret. vt fuo i/jz. poftea loco comraemorabimiis.

Nunc ad I 72-1. annum, à quo,vt belli Hildefienfis fcriem integram contexerem, digrefliis fum, redco,in tuius'Comitijs VVormatienfibus turn älij Saxoniæ Principes,tum verb inprimis Fridericus eleólor interfuit; qui Lutherum, ab Imperatore coram audiri, die 17. amp;nbsp;is Aprilis, amp;nbsp;cùin paulô poft, impulfu Pontificij Icgati Aleandri,ab Imperatore profcri-bendus effet,redeuntem domum, à fidis hominibus exitinerein arcem Ifennacenfem, quamPathmon luam ille poftea nominabat, abdueiamp;oc-cultari donee ex Germania Cælarabijflet, curauit. Quibusipfis diebus Io/ anni ffatri Friderici, lo.xErneftus Saxoniæ dux,ex Margaritha Anhaldina, die 10 u

-ocr page 203-

CHRONICA BRAB: DVCVM.

dié lo. Maij : amp;nbsp;Henrico DucLSaxoniXjFriderici patriieli,Mauritius,poftea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

eleólor,ex Catharina Mcgapolirana, die ai. Martij, inluccmediti funt. *

E DI CT V M CARoli V. aducrfus Lutherum V Vormatix edittim verbofiß,nefcioanadfcribere ßtoperxprccium* CarolvsV, diuinafauente clementia,eleólLisRomanorum Imperator, Temper Augu-fi:u3,ac Germanix, Hilpaniarum, vtriuiq; Siciliæ,Hierufalem,Hungar]ç,» Dalmatix,Croatiæ,amp;:c, Rex. Arcbidux Autlrix. Burgundiæ,Brabantiægt;; Styriæ,Carintbix,CarnioIæ, Comes Habsburgi, Tlandriæ,amp;Tirolis,amp;c»i VniLierfisamp; finguIisSacri Romani imperij eleâoribus, alijsqj principibus, tarn ecclefiafticis, quam Trcularibtis: Archiepifcopis, Epiicopisjpfxlatis, ducibus,marcbionibLiS)Comitibus, baronibus,nobilibus,militibus,clienti-bus,prxfectis, prxfidibus,iudicibus fcultetis, burgimagiftris, conlulibus, fcabinis, ciuitatum, oppidorum villarum,terrarum, amp;quorumuisalio-rtim locorum communitacibus. Nec non Vniuerfitatum,Studiorum Tue Gymnafiorum red:oribus,amp; locum tencntibus,feu officialibus eorundem, a.c exteris quibufeunque Nobis tarn iüre lacri Imperij, quam hxreditario,- 5 autabo quocunq-, modo fubieótis Si bdelibusdileótisycuiufcunq; ftatus, çradus,auquot; conditionis lint,dead quûsprçfentcs,vel earundem exemplùmy noftro, vcialicuiiis Prxlati ecclclialtici figillo, Hue ctiam publici Notarij inanus Tubferiptione cominunitum peruenerit, Gratiam Cærarcam',amp; ômnebonum* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■'

Ad veri Romanorum Imperatoris officium pertinetjiion folum fines buius facri Impcrij quod prxcelTores noftri Geim.anixprincipes, bbrde-fenfionem Sanólx Romanæ, Si vniuerfalis Ecclefiæ fuo luorumqylxpius effulblanguine,petdiuinamgratiamfibiquxfierunt,alt;lorcbodoxam.vi^ • am adduólis,vel expulfis infidelibus, propagate. Verumeriam nequa bx- i refeoslabes,autfiirpicio iniam Gbi iubditis nacionibus lacrolafiiStam re-ligionem noftram commaculct, fummo fiudio prouidere, Aut ßqua barn criri clt;rpcric,cam omni ope,ómnic']; cura,iiixta normam â SanâaRôrba-naEcclefia bàdenusobferuàtam delete penirus, amp;EeWnguere;.quot; Qiaód fi quis alius è maioribusnoftris,tantônos magis præfiare debemusyquantó Dei Opt. Max/immenfà behignitäs Nobis plu ra régna Sidominiayprlu^ rcsc|;amp;s magisbeliicofos populos, maioresqj viresj qu'àm iam multis Ixcut lisalicui principr, qui bilce titulis fitpotitus,ad fuæ lànâx fidei tutelam,iSc încrcrrientLira élargir! dignata eft, Acceditquod quum ex paterno generç èCbriftianilsimisîmperatôribus', amp;nbsp;Arcbiducibus Auftriæ, Ducibus^iie Burgundixî ex ma'terno veto, Catbolicis Elifpaniarum SiciliæçHiê-rufalem Regibus fimus orti, quorum omnium pro fide Cbriftiana res ■prxclarè geicas, nujla vnquam deletiit obUuio, non fine graui conlcicn-■tiæ noftræ oncre, amp;perpecua nominis notaiquadamque velqti nebula Tœlicibus ineuntis Principatus noftri aüTpicijstofFüfà faólum creder^T-ttir, fi quæ iam ab biiK trîénnium püîlularein^ermania cœperunt,nouas ‘qiiafdarn bærelcs,imô verius iam fæpé olim per concilia, Sc SumnwTum ■Pontificum Décrétaapprobanteecclefia damnatas, amp;nuncdenuoivelüti abinferis eriitas, altiores iacere radices vlla noftra-negligentia pafsixllè videamur.

Sane

-ocr page 204-

187.

M,D.XXr,

CHRONICA BRABANT: DVCVM.

Sane veftrum neminem ignorare exiftimamus, quitus erroribus amp;nbsp;refibusab orchodoxa fidelonga alienis, quidam frater Martinus Luthe# rus, ordinis fanóti Auguftini, religionem Chriftianam in hac prçfertim in^* clyta Germanica natione omnis infidelitatis, amp;c hærefium perpétua oppvi-gnatrice,ita inficcre conetur, vt nifi maturé occurratur, tota hæc natio,amp; amp;nbsp;deinde ferpentecontagione vniuerla Chriftiana refpubJica inabomi-nandumfchifmaamp;bonorum morum, pacifq;,ac tandem deteftandana fui pernicierïiprolapfura videatur.

Quapropter non inimerito commotus fanóliBimus in Chrifto pater Dominus LcoX»SacroIàndæ Romanæ amp;nbsp;vniucrialis Ecclefiæ fummus Pontifex, ad quem fidem catholicam,amp; ecclefiç fàcramenta curare Ipeôlat prædidum Martinum à principio dementer ôc paterne monuit,amp;;horca-tuseftjVtà nefandishuiufmodi incceptisdefifteret,amp;iam fparfoserrorcs reuocaret.Quod quum ille neglexifret,amp; pciora fern per prioribus adderet, idem bcatifsimus Pater ad opportuna, neque tarnen inîueta remédia pro* cedere ftatuit. itaque conuocatis ßepiusReuerendißimis landæRom^ec-defiæ Cardinalibus,Ep'ifcopis,acalijs Praelatis,nec non regulariumordi-num Prioribus, leu miniftris generalibus -, accerfitisq; pluribus feientia, Sc probitate præftantibus viris,amp; in omni dodrinarum Ôc linguarum generc cruditis,ac diucrfàrum nationum dodoribusiamp; magiftris,prædiâo tarnen Martinoprius vocato,ac citato,amp;incontumaciaperfiftence,ipfiusfcripta tam Alemanico, quàm Latino fermoneîeditaamp;ædenda,vtpernitiofà,ôlt;: fidei vnitatiq; ecclefiæ contraria authoritate fua Apoftolica,præfatorumt]; ad hoc accedente Cardinalium confiiio amp;nbsp;airenfu,ac Epifeoporum, Prælatomm, dodorum^ amp;nbsp;magiftrorum maturadeliberationedamna-uit,amp;vbiq;locorum comburenda prorfiisq;abolcndacenfuit, amp;decre-uit, ' Martinum verô ipfùm nifi infra certum exprelTum terminum à publicationc decretî fanditatis Eiæ mutata fencentia le errores fuos reuo-cafie, amp;adpccnitentiamredijiredocuifiet,vt inobedientiæamp; iniquitatis filium vt fchifmaticum,amp;: hæreticum ab omnibus vitandum, prout iu-rapoftulant,puniendumdeclarauit,fubpcenisamp; cenfuris, quæ in Apo-ftolicis literis bulla plumbea communitis, amp;nbsp;fuper hac reæditis latins continencur» Quas ad nos, vtpote Chriftianæ fidei verum amp;nbsp;fuprcmuni propugnatorem , amp;nbsp;ledis Apoftolicæ, làndæq; Romanæ amp;nbsp;vniuerfalis ecclefiæ primarium filium,amp;aduocatum perluumamp;çdidæfedisTpecia-1cm nuncium,amp; Oratoremhonorabilem virum nobis di ledum Hi ero-nymum Aleandrum eiufdem fedis prothonotarium amp;nbsp;Apoftolicæ bi-bliothecæ præfedum , dedita ad hoc opera mifit, petens atquc requi-renSjVt pro officio ac debito Imperialis dignitatis in vniuerfo primuna Romanorum imperîo, inde (quod Catholicum regem amp;nbsp;Chriftianum principem decet) in cæteris ctiam regnis, dominijs, amp;nbsp;prouineijs noftris, amp;nbsp;præfertim in Germania, præft,ito in auxilium fidei Catholicæ brachio læculari omniaamp; lingula in iam didis literis Apoftolicis contenta inuio# labilitcr oblcruari, ócexecutioni mandariiuberemus. Poft quas qui dem prædido

-ocr page 205-

CHRONICA BRAB, DVCVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jgg/

pTxdidlo Martino fadas a fummo Pontifice monicionem ,vocacioncm, cicationeni}amp;ipfiustandemcondemnationcm,necnonpræfcntatas no- * * bis eiiildem beatifsimi patris literas , bullamque Apoftolicam per varia amp;nbsp;diuerfà Germaniæ loca publicatam, amp;nbsp;nollro iuflli amp;nbsp;mandaro non foliim Louanij in inferioribus dominijsnoftris, verümamp;Coloniæ,Tre-uirisj Moguntiæ , Leodij execucioni demandatam,tantum abfuit, vt idem Martinus refipifceret, errataque fuarcuocaret, amp;nbsp;petita abfolutio^ nis venia , in gratiam cum fummo Pontifice , amp;c fanda ecclefia redire procuraret, vt etiam deteftabiliores pcruerfi ingenij fui fruótus indies änderet, amp;nbsp;perinde ac in manifeftam eccJcfiac pernitiem furens rueret, complûtes aceruatim Jibros non modo nouarum , led etiam à lacris concilijs olim condemnatarum hærefium plenos : nec Ibliim Latino, veriim etiam , vt facifius vulgus peruerteret, Alemanico fermone àfe cómpoficos, vcl laltem luo nomine æditos ferè quotidie diuulgarct. In qtiibtis obferuatum ab ecclefiaiam tot læcuÜs leptem Sacramentorum numerum , ordinem , vfum, difsipat, confundic, dettirpat. Inuiolatas rnatrimonij legesmiris modts feedifsime inficir, Extremam vnäionem cum Vuiglerfo fictionem dicit, Communicandæ lacratifsimæ Euchari-fiiæ ritum ad damnata Boemorum rcuocat infiituta. At faluberriraam contaminatispcccato mentibus confefsionem, primiim ica inuoluit,vc confufionem cam cconfclsionefecerit, mox etiam magna in parte con-uellic,poftremóadhucpeiora Ic deealcripturum minarur. Vnde nonnul-Jiiam,fumpta hincoccafionedeconfefsionisinftitutoamp; modo cccperint kibdubitare, alijmutilatam truncam fecerint. alijvero (pro lcelus)lt;Sc confiteri ipfi deftiterint, amp;nbsp;nequaquam elfe confidendum publiccaficrerc Juntaufi, Porro lacerdotalem ordinem, amp;nbsp;per quod lacrofandtum Chri-fti corpus, fànguisq; conficicur,diuinura illud munus, clauiumq^ ccelefii. um poteftacem ,non loliim vililsimi pendit Lutherus,óclaicis,puerisque • acq; adco feeminis ipfis communia facit, fed Sceofdem laicosad lauandas

Ebi in lacerdotum languine manus incitat, Ipfum vero fummum noftrae religionis facerdotem, Di ui Petri fuccefTorem, amp;nbsp;verum in terris Cbrilli vicaritim, non nifiinfamibusamp;t probrofisnominat verbis, Óefrequentifsi-mis atque inauditis inueäiuis contumelijs amp;nbsp;blafpbemijs inleóUtur. Liberum arbitrium prorfus nullumeffe,fed omnia cersalege ftare,ex Manichæi quidem amp;Vuigleffi penu depromit, fed tanquam irrefraga-bili argumento , ethnicorum poetarum carminibus confirmât. MilEe venerabilefacramcntum,neque defunólis,ncque viuis alijs, quam foli celebrantifuffratrari fcribit. leiuniorum,amp;orationum inftitutionemamp; confuetudinem ab ecclefia obferuatam inuertit amp;nbsp;corrumpit. De pur-gatorio, amp;nbsp;animarum, quæ in eo expiantur, ftatu, deq; diuini facrificij amp;: veniarum fuffragijSjquæ à nobis fideles defunófi expcólant,cum Vualden-fibusSc Vuigleffitis contra ecclefiam fenrit. De Ecclefia veto ipfa milirar-te cumPelagianis amp;nbsp;Hufsitis. At fandorum patrum autoritatesSclcripta ab ecclefia recepta,pro nihilo habet, eft vbi etiam fæpc deridet, debitumq; illis cultum, amp;nbsp;dcuotionem deterit amp;nbsp;diminuit. Obedientiam amp;nbsp;regimen

omne

-ocr page 206-

J89, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CHRONICA BRAB, DVCVM.

M,D. xxf, omneprorfus tollit, vndc popiili ad defedionem amp;nbsp;rebcllionem a fuis tamfpiritualibus, quàrn temporalibus dominis faciendam ad rapinas? cædes,incendia, cum magno amp;nbsp;manifefto Chriftianæ reipublicæ difcrb mineprouocentur, Quinimo cum vitam quandam Iblucam licentiolam j acque ab omni lege explicicam,amp;vereferinam induccreconetur, ica ex-lexhomolegcs ipfasomnesdamnatamp;;contemnic, vc Décréta fandorutn patrum, amp;nbsp;lacros canonespublico igni comburcre non formidauerit -, fa-óturuspeioraCiuili iurj, li non magis læculi gladium, qiiàm Pontificis excornmunicationcsócccnfurasmetuiflet, lam veto làcrolànôlisconcilijs palam con tradicere, amp;profuoarbitratudetrabere non erubefcit. Equibus potilsimum Conllantienfeillud, quod ciim perpétuainclytæ German nicæ nationisgloria pacem amp;tranquillitatcm dilsidenti ecclefiæ dédit, ita vbique mordet, amp;nbsp;impuro, Iceleratoq; ore lacerat, vt in magnum vniuer* falisecclefiæ dedecus, amp;nbsp;offendiculum, fed Germanicæ præfertim nationis opprobrium amp;ignominiam,Concilium ipfum nunc pelsimc omnium erralfefcribat, nunc lynagogam Sathanæ, quiquc in eo conuencrant, amp;nbsp;loannem Hußitam herefiarcham comburiiuirerant,Sigifmundum vtb Guefelicem recordationis imperatorem ,amp; facri imperij principes, Antb chriftum ôc fuos Apoftülos,homicidasqueamp;Pliarilæos vocet,

Quicquiddamnata in codem concilio omnia Ioannis Hufsitæ errata, Euangelica amp;nbsp;Chriftiana efie,amp; fe recipereprobaturumque profitetur. Approbatos vcro eiufdem Hufiitæarticulos nequaquam admittit. In tan^ tamq; prorupit mentis velaniam, vt fi lemel loannes Hulsita fuerit hære-ticus, leplusdecies hærcticum Martinus glorietur,homo vfqueadeo no-uarum rerum,ac potius perditionis humanæ cupidus, vtnihilferèfcri-pfèrit, vellaltem fuo nomine diuulgarit, cui nonaliqua peftis, aliquis læ-talis infit aculeus, præter illos libres, ne nominandos quidem,ob execran-dam eorum materiam, ipfius tarnen tituloæditos,Scab eocum rdiquis vt fuos agnitos,quorum fingula verba, fingulavenena meritô quisdicat. Et ne omnia, quæ innumerabilia funt,Lutheri errata fingulatim percenfean* tur, tanquam fi hie vnus non homo fed diabolus ipfe, fiib hominis fpecie ad perniciem humani generisadlumpta monachi cuculla, quam plurimo-rum hæreticorum damnatilsimas hæreles, iam diu fepultas in vnam lenti* nara congeirerit,amp;aliquasetiam nouifsimede fuo excogitaucrit, fub fi-n]ulatapredicationefidei,quam ad prætcxcndos fuos dolos,tarn fæpê, tantoqueopereobijeit, Fidem veram prorRis deftruit; fub Iibcrtatis,quam promittit, fpecie, diaboli iugum feruitutem inducit. Et fub Euangelicæ profefsionis nomine,omnem Euangelicam pacem amp;nbsp;charitatem,omnem^ que rerum ordincm,amp; pulcherrimam deniq^ totius ecclefiæ faciem inucr-tere, labefadare, amp;nbsp;penitus pelTundare molitur, Quibus omnibus per Nos, amp;nbsp;confilia noftra nationum omnium nobis fubditarum fæpius,ôlt;: diligenter attends amp;nbsp;confideratis, amp;nbsp;præfertim in hac parte ab eodem Bea-, tilsimo pâtre requifiti, abfq; infigni macula noftra, atque orthodoxæ reli-gionis iniuria amp;. detrimento, rem tand ponderis negligere nequaquam potui-

-ocr page 207-

CHRONICA BRAB, DVCVM, potuimus, vtedam non debuiiDUS,neq;voIiiinius. Scd potius prædeceflb-riimnoftrorumRomJmpcratorumvcftigijs infitlentes, eoriimqjproli-bcrtace Cacho]icæamp; Apoftolicæ ecdefîæ perpetuo latidabilia fada,acpias amp;:fànélasfLiper puniendis amp;c exterminandjs hæreticis conftituriones oblt;s feruancesjconuocatis læpius ad præfcntiam noftram proprer hoc prçcipuc Elcdoribus, nec non vniuerfis Sacri Romani impcrijOrdinibns, éiSfï^ri-bus in hoc VVormatienfi coniiencu congregatis, de eorum omnkimamp; fingnlornm vnanimiconfilio,rriatura.dehbcratione amp;confenrn,in’hanc tandem deuenimus fententiam conclufionem. Vt quamnis hominem ita à fummo Pontifice, lede Apollolica condemnaciïm, in fna'.bbfti-naca peruerfitare obduratum, arque ab vfuCathoIicæeccleI]æaJienura,As notorium hærericum audire,omniinreexceprum efler,ramenad4'ol1en-damomnem caiiillandi anlam idq^ qUia,nonnulhplcrofquelibroS Màr^' tinoadlcriptos ipGus efle apertifsime inßeiebantur. tompiurcs,‘âüdien-dum prins d nobis hominem, qudm in eum ad execurionem Pontifi’eif decrcti vlrcrins procederemns,aH'enerabar?t,Marti'n{im læpèdidùm,mit-Jbadipfum dédira opera vnocCadnceatoribnsleu præconibuÿamp;.Heral-dis nollris j lub libero hue veniendi,«Sc hinc recedendl^faluO condikiu ac. cerliriiubercmus. Quod^ScfaClum fuif, nonvrnos'dc'h'oc negotiojudi-caremus, autcognofeeremus,quum id dubio^'rbdàlàd RomanôÂ Pon-tificemamp; Sedem Apoltolicam pertincar. Nequevr rcsfacroll'bîî^fidei noftræ nunc tandem poft tor fecula per nouas altercatrone?EtVw magno ftdeliurafcandalo,amp; perturbationc, ac infidelium derifioikin cOntro-iierfiam reuocari pateremur. Sed vt cum vulgi «Scplurirnoimm ita pM tentium farisfactione, hominis animum percontanres cum bonfsmoni-tionibus, fuafionibus ad redlxim femitam ( ft fieri poflery'reducere-' mus. Iraque Lurherum in noftra amp;; facri imperij Eledlorum, Princi-pum, Præîatorum, «Sc Statuum praefentia conftitutum iuxtaformamim-perialis mandari fuperhac renuperinterrogari iufsimus. Primum'nunquid ipfe rnultos li.brosfibi oboculosaddrnftoS, dctitulatimnoirrinabbs j ik ahositem,qui fub luo nominecircumferunrur compoftiift'er, pc~ inde,an ca,quæin ipfislibris contra facra Concilia, decrera parrum,ritus amp;. confuetudines d noftris maioribus,adhunc vlque præfcntemdid em obleruatas fcripferit ,reuocare vellet, amp;ad finum amp;vniratcmvni-uerfaliseccleftæredire ,adhibitisad hocnoftro amp;imperij nomineadmo-nirionibus, amp;nbsp;adhortationibus, quæ obftinatjfsimum hominerri etianl lapide duriorem emollire conuertcrc potuiftenr, Qrii fane ftarim li-brosipfos antediâos,vt fndsagnouit,«Sc confeftiiseft,amp;nunquam fe id nelt;gaturum proteftatus, Imôamp; adhuc aliosfe compofuiffe dixit, quod rum copia quum nobis non fuiflet facfta,idcircoin medium non fuerat adlati. Quantum vero ad reuocationemattinet,terminum ftbi ad re-fpondendum dari petijt, qui quamuismeritonegate potuiiret, turn quia nouiraresjamp;errores in in fide,nulla funr delationetraólandi, led ftarim penitus relecandi, dum quia ex mandato noftro ftbi legitime infintia-io,necnonetiam Uteris,quas ad eum dederamus,optime admonitus,

jOuann

-ocr page 208-

pj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CHRONICA BRAB, DVCVM,

M D XXI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caußm vocarccur, nonnili ftatim refpondere paratusad tan*

'• * nbsp;nbsp;’ tum Imperialis conuentus couIefTum venire debuiflec, ramen ex noftra

dementia amp;bcnignitacc vnius adhucdiei terminum ad refpondendum eidedimus, quo clapib rurfus coram nobis amp;prædidisordinibus,Impc-rijcomparcns,amp; fimiÜbus adhortationibusiæpius, vt ad corrediret,ef-flagitatus,pollicentibus etiam nobis, fi refipifceret, crroresqj fiios agnoi« leeret,amp; quae in libris eins damnataóe mala eflenc, reuocaret, facile nos j impetraturos, vt â Beatitudine Pontificis in gratiam benigne recipere- j tur, amp;nbsp;adhibito fideli, æquo amp;nbsp;diligenti examine, ex ipfius libris, qux mala fcriplerac, fecernerentur, quæ verô bona, aucoricacc Apoftoiica ( approbarentur, fe ne verbum quidera in fuis libris miitaturum, impru- j dentibus fimul amp;c impudentibus verbis, orisque,amp;: corporisgeftu, quod/ ( uispotiusp quam’religiofum aut lanum hominem præ fe ferentemaper-tißimenegauic. Quinimo in noftram amp;c Sacri Iinperij faciem Sura-morum Décréta Pontificum, amp;nbsp;conciliaipla facrofanólaerralTe, ßzpius , nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;fibi ipfis contradixifle amp;nbsp;tandem nullius apud fè momenti fore af

Icuerauit, feque nihil ex bis, quæ lcriplcrat,reuocaturum, nifi euidenci ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;libiratione,amp;lacræfcripturæautoritacibusad fuæconlcienciæanimiqiie

latisfaólioncmamp;aflcnfumfucrit conuiclus. lllud fubinde repctens,0lt;: inculcansfqaofraudumfuarum virusiam muleis detegi cceptum occul-tarct) confeientia fibi illæfa amp;integra, neque veile le, nec pofle verbum Dci imrautare, Mala mens, malus animus. Quafivero Nos id ab eo peteremus, vt verbum Dei immucaretaenon pocius,vtiuxta verum Dei verbum ad gremium fandæ matris Ecclefiæ j à qua tam impie, quam turpiter defecerat, rediret. Cuius autoritärem quura tantam voluerit eße Dominus,idemqj Deusnofter lefusChrißus, vt qui Ecclefiâ non audierit, tanqjethnicusamp;piiblicanusfithabendus: idcirconou immerito veleain ; folam omnibus inLiencionibusamp;vaframcntis hæreticorum longe antefe- ' rendamnemonunquamnifi perditißimus amp;vcrèhæreticusamp; Lutherus iudicauit, qui vt tandem cgregia fua hic ada, condigno fine claudcret, öc quodpeßimcincoeperat,peius terminaret,quidanimi habeat,amp;:quàm ndclium clade exulter, vel in noftro amp;nbsp;inlacri imperij conlpeótudifsi-mulare non potuit. Nam detorta (vt hæreticismos eft)averofenfuad ■ fuam impictatemEuangelica illa lententia: Non venimittere pacem,fcd gladiura. Omnium fibi, dixit, iucundißimam ißam in rebus faciem, vb derc ob verbum Dei ßudia ócdilTenfiones fieri. Id eß(quod vtinam ne experientia videremus ) ob difsidentes ab ecclefiæ ritu Lutheri opiniones, verbi Dei falfo titulo prætcxit vere ftudia contraria, dilTenfiones, amp;nbsp;dißi-, dia,amp;; Ichifmata,bella, amp;cædes, amp;nbsp;rapinas inter Chrißianos concitari. Tali igitur ôctam fubdolaarque hæreticis omnibus peculiari refponfio-he Nobisamp;:lacroImpcrioàLutherodata,amp;fidccreueramus ipfo ßatim [ remiflbad viteriora progredi (id quod ex fententia noflra manunoftra [ feripta, amp;pofteradie publicata nemini non conftarc poteft ) Tarnen ad preccs omnium Imp, ordinum inclinati adhuc ipfi triduum ad refipi-feendum coneeßimus, Quo tempore duo Eleélores, duo cpilcopi, duo principes læculares, duoque ciuitatum nomine vniuerfos ordines

quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftatus

ƒ

1

-ocr page 209-

CHRONICA BRAB, DVCVM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|92

ftafusSacri Romani Imperij reprxfentantes,amp;;ad hoç.fiommuni omnium d^xxi. iufiü amp;nbsp;nomine deputati, vocato ad le Martino prædiôto nullum non ad-monendi amp;nbsp;adhortandi eum, vc tandem it-ßpileeret, amp;nbsp;nifiid faceret,qu$ ipfum à nobis amp;nbsp;facro Imperio j Leguitique conftitutionibus pcenæ mane-rent, declarandi officium frufträ infumpferünt. Vnusetiäm eiuldem Sa-cri Imperij Eleótoradhibitis lecum duobug dodoribus,piecate écfciencia præclaris, nonlolum^dhortationibus,fedetiam multorum errorum öuU dencibusredargutionibus, adipfius vfque obmutelccntiam fadis4,mox lèorfim ipfum prudenter lt;Schumane commonefecic.,yt ad fummi JPonti-ficis, Sc Sedis Apoftolicæ, Noftrumqueamp; faeri Imperij ftacuum,ölt;: cetera-rum fidelium nationum lanam lentenciam, iuxta continuatum tot fætu-lis Eccledæ ritum,potius,quàm ad fuam vnius opinionem relpiceret,a qua li recedens in ordinem redire vellet id Ce primum nonnullorum lanéto-rum patrum, qui «Sei pli aliquando errauerunt,laudabilicxemplo,dein^ de laluis anima, corpore, amp;nbsp;honore Fadurutn cognolceret. Ad quæ Martinus antedió'tusamp;fi varia pleraquc,amp;diucrla,cumqueijs quæ fcripférat, pugnantia, nihilo tarnen meliora,aut laniora priuatim relpondit, quam publice coram nobis amp;nbsp;facro Imperio fecerat, Atqueadeafenon onlnes modö fjpra memoratos,fed Concilium ipfum generale (fi quod ficret) Fulpcólum habere proteftatus eft. Et ( vt ccrtilsimo -, amp;nbsp;omni exceptioiic maioriteftimonio nobis confiât) pollutilsimo amp;fceleratilsimoore pro* fari non eft veritus, ResEuangelij «Sc Catholicæ fidei, nunquam fuiftc in concilijs generalibus bene tradlatas, Vnde non iniuria plurimum nobis mirari fubiret, cur nam à Summi Pontificis fententia ad generale Concilium nuperprouocarit,quumiam impie de Concilijs ipfis loqua-tur amp;nbsp;fcribat. Nifi manifeftefeiremus, vtninil efthæreticis æqueformi-dabile,atque oecumenicum concilium ,ita nihilillisijfdem roagis proprium efte,quàmvtdiclis faólisqueamp;fcriptis fècum ipfi diffideant. Quod li vfquam alibi, præcipuè In Lutheri libris (diuina prouidentia lie opérante , quo iplius vana ædificia per fe ruant) paßim legere Sc. videre eft.

Kis omnibus amp;nbsp;fîngulis fie omnino, vt præmittitur,fehabentibus, quumprædiâus Martinus tam peruerscamp;obftinacc inipfiiis adeômani. feftè hærcticis opinionibus perfifteret, vt ab omnibus ijs,qui lapiunt, par-tim demens, partim etiammalo aliquoobfcfius fpiritu iudicaretur, Nos iuxta tenorem lalui condudus , ipfum ftatim â confpeélu noftro rniG fum fecimus , datoque ei in comitatu vno ex Heraldis noftris, Sc præfcri-ptoterminoà die vigefima quinta menfis Aprilis,qua ex VVormatiadifi cefsit,ad viginti deinde proximc futurosdies,quibus peraólis vnafaluus conduólus peradusÂ; extinlt;Sluscenferetur, Nunc tandem ad reliquasop-portunasmedelas huic peftilentifsimo morbo neceffarias, in hunc qui le-quitur modum procedere decreuimus.

Primum omnium ad honorem Dei pmnipotentisRomaniq; Pontificis Sc fandlæ Sedis Apoftolicæ debitam reuerentiam, pro imperialis di-gnicacis officio acdebito, nec pon zelo Sc lludio,quo noftrorum maio« . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum

-ocr page 210-

95 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CHRONICA BRAB, DVCVM,

D„xxi. nbsp;nbsp;nbsp;more,amp;ingen ica etiam Nobisviad defcnfionemCatboJicæ Fidei,

fandæque Romanæ amp;: vniucrfalis Ecclefiæ honorem, rucelam amp;proce-dionemomnes noftras viresamp;facultaccs, Imperium , Régna,Dominia, amicos,vitam dcnique amp;c animam iplam noftram exponere fumus para-ti- Ex Imperialiamp;Regiaauthoritace,nec non confilioamp;afl'enfiiElcdo-rum ÔC omnium facri Romani Imperij Principum,Ordinumamp;Stacuuni inhaccelebcrrimaamp;frequenrilsima Imperiali Diæta Vuormariæcongrc»« gatorxim. Ad pcrpetuam rei memoriam exequendo lanólilsimi noftri Papacvtri in hac parte iiidicis fcrttentiam ,dccretum,amp;condemnationem in litcris Apoftolicis ( vx fupra didum eft ) ad Nos dircólis contentam Marcinum Luthcrum, vt membrum ab Ecclefia Dei abaiicnacum,vC obftinatum Ichifmacicum, amp;nbsp;notorium hatreticum à nobis haberi decla^ ramus gt;nbsp;amp;nbsp;vt talem à vobis omnibus amp;nbsp;fingulis habendum decernimus, amp;nbsp;cdicinaus , Mandantes de corundem ftatuum confilio amp;nbsp;con fen fu, fub criminisJæfe Maieftatis,Noftr«cqueamp;Sacri Imperijgrauifsimæindigna-tionis ,^c etiam amißionis Feudorum, Dominiorum, amp;; bonorum omni-am : Gratiarum quoquc,amp; omnium Priuilcgiorum à Nobisamp;SacroIm-pcrio dependen ti um, quæ obtinuiftis haótcnus, autpræcelFores veftri quo modolibctobtinuerunt, nee non profcriptionis,acBanni,ôcinterdidi Imperialis pœnis. Nequisveftrum præfatum Martinum Luthcrum rece^ ptarc, defendere, fuften-tare, foucrc diclo, faôto, aut feripto præfumat. Quinimo poft clapfum fupradiôlum xx,dierum terminum,contraeum, vbicunquedeprehcnfusfuerit,dcinmanu,autfacultatc vcftra crit,iuxta form'am Imperialis Banni procedatis, vei làltcm captum tain diu eufto-diatis,donee Nos à vobis de nac re certiores fadi de légitima in eum pro-fecutionc facienda vóbis fignificemus,amp; vos tam lanóli operis débita prægt; mia, amp;raerccdem etiara vbercm eum impenfis ob hanc caulam faâisre-portefis,

ï.

Et nihilo minus eiufdem Martini complices, adhasrentes,recupera-torcs, amp;quomodolibcc fautorcs, amp;nbsp;fcôlatores ( nifi fe iniquitatis femitam deferniffe, amp;nbsp;autoritate Apoftoîica abfolutionis rcmedium conlecutos cfte fidem condignam fecerint, ) nec non eorum omnia amp;nbsp;fingula bona, mobilia,amp; immobilia, iuxta facras Conftitutiones àc intcrdiélific Banni ImperialiSjlegemamp;ordinem libère amp;ablq-, vllacontradiélione perfequa-mini, illosquc de ilia capiatis, de in vfus veftros opt. de pleno iure conucr-tatis.

Mandamus infiaper vobisomnibus amp;: ftngulispTzfatisfubeifdéprx-nominatis pœnis,Ne quis Martini Lutheri Icripta â Summo Pontifice Au-éloritace fua Apoftoîica,(vc præmittitur) damnata, aut alia quæcunq; tam Latino,qs Alemanico,Icu alio quouis idiomatc ab eo haólcnus compofica, vël in pofterum coraponenda,vtpotc mala,rulpclt;fta,amp; à notorio Sc perui-caeißimo Hçreticoprouenienrîa emere,vcnderc,tenerc legere,deferibere, imprimerc,auc dcfcribi,vel imprimere faeere,aftcrere,fuftéEare,prçdicarc, défende*

-ocr page 211-

CHRONICA BRAB. DVCVM.

defendere prxfiimac. Non obftante quod in illiseciam aliqua bona ad fallendasfupplicium mentes immixtaefient. In quopræteriuftamSedis ’ nbsp;nbsp;*

Apoftolicæ fententiam etiam laudatifsimam veterem Patrum inftitutio-nemamp;confuetudinemomnino exequenda duximus. Qui Arrianorum, Prifcinianiftarum,Neftorianorum,Eiitychianorum amp;nbsp;aliorum hæretico-rum libros, Si. in illis contenta omnia tam bona,quam mala promilcue ex-uflerunt ,amp;adnihilarunt: nequcidimmerito. Sîam fi optimi quiq-, cibi vniustantùmgurtæveneni,quo humanum corpus læderetur, infufione . fulcepti penicus funt abijciendiquanto magis ca fcripta, quibus tanta amp;nbsp;tam noxia animabus venena pafsim inferta fiint,non folum nobis ca-uendafunt,led etiamne alijs noceant, prorfus dert:rucnda,amp; corrum-penda, atque ab omni hominum memoria veniunt obferuanda, Acce-dicad id »quodquicquid boni in Martini libris reperitur, id anteaalan-dispatribus,quosecclefiarecepit amp;nbsp;approbauit,læpc didum,amp;:læpius icpetitum, ablque vllius periculi,aut mali fufpidone legi amp;haberi po-teft.

Ea propter fub eifdem poenis omnibus, Sc fingulis fiipradidis. Vos omnesamp; qui übet vellrum tarn principes,quam alij,ad quos iuftitiam quo-modolibec pertinet miniftrare, Sc alij, quicunque in vniuerfolmperio Regnisóc Dominijs noftris conftituti, huiufcemodi pcftiferos Martini libros, tarn Alemanicos, quam Latinos, impreflbs Sc imprimcndos, aut et,« iam manu fcriptos, vbicunque^reperiancur , vtpote raagnæ feditionis, fchifmatis, hærefios in Ecclena Dei fomites diripiendos, Sc publico igni confumendos penitus^ucabolendoscum effedu curetis, Apoftolicisquc nuncijs,feueorumcommiflarijs,fi operam veftramadhanc rem rcqui-fierinr,fideliteröcdiligenter adfiftatis. Et nibilominus in eorum abfen- \ tia,perquosipfoshæclic fieri noftro nomine amp;nbsp;iiilTu omnino’amp; reipla faciads. In quo, omnibus fidelibus dilcdis fiibdids noftris,vt nobis,ac vo,» bifmedpfisaßiftantamp; pareant tenore præfentium fub ijfdem pœnis in-sungimus amp;nbsp;mandamus, o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

Verum quia maxime cauendum eft, ne Martini, aut ex illis cxcerpta mala, fuppreflb,aut etiam mutato autoris nomine publicentur, Quia etiam non fine magna animi noftri offenfa, multos quoddie videmus amp;nbsp;audimus ciim alibi, tum maxime in Germania componi, Sc imprimi, Ib brosplurimis malis tradidonibus amp;nbsp;exemplis refertos: Sc ne non omni aftuamp;dolo humanænaturæboftisChiftianislaqueostcndat, multas paf-fim diuulgari piduras amp;nbsp;imagines non opprobrium modo priuatarum perfbnarum, fed Sc ipfiusSummi Pondficis, Sc fedis Apoftolicæ contume-liam excogitatas.Ex quibus omnibus libris Sc pióluris,Chrifti fideles in ma ximos tarn in fide,quam in vita Sc modbus prolabuntur errores,amp; non Ib-lùm priuata odia, Icandala, Sc fimultates ( pro ut experientia docet) mul-ds in locis exortafuerunt, verûm etiam Icditiones, tumultus,rebellio-nes,fchi fmata, in regnis, prouinci js, Sc populis, atque vniuerfa Dei Eccle-fiaÇnifi prouideatur) iam iamexcitandaformidantur. Idcirco ad banc

R ij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pernL

-ocr page 212-

, CHRONICA BRAB, DVCVM. pcrnîtiofiRimam pcftctn cxtingirendam amp;nbsp;fupmdidorum cleâorümamp;^ ftaaTum concordi animo ôc lenccntia omnibus amp;nbsp;fingulis fupradiôtis,cam impcfiaîi, quàm hærcdicario iurc nobis fubditis,fubiam læpcdidis omnibus pœnis pfæcipimusamp; mandamus. Nequishuiulmodi famofosamp;pe-ftilentes libros, îèu qualcunque alias fchcdas, fcripturas, imagines, piéîu-râs, contra orchodoxam fidem, bonos mores, amp;nbsp;id quod fanóta Romana ecclefia baólenus obictuauit, atque etiam inuecliuas, criminationcs ^ignominias contra Summum Pontificem,Sedem Apoftolicam, Præb-tos, principes, Vniucrfitates ftudiorum, amp;c eorum Facultates honeftaf-■qüe perfonas componere,lcriberc,impr!mcre, depimgere, vendere, eme-rc, tenere ,babcrc, aut imprimi, deicribi, depingi, vel vendi facere ,qua-uis arteaut dolo audeat ,autattenter. Quinimo fub ijfdem pœnis iu-bemusomnibus,amp;fingulis fupradidis, amp;nbsp;præfertimijs,qui iuftitiæmi-riifteriôpræfilntjVtciurmodi libr'OS'’q«ofcunque,antchac impreflos,vcl bac imprimendos,nec^non etiam manu fcriptos,cuiufque fint auto-ris,aut vbicunque locorum per facrum Imperium, atq; etiam noftra hare-ditaria régna, amp;nbsp;dominia inueniantur, fimiliter etiam piôluras buiufmo-di amp;nbsp;imagines ndftro iuffu amp;nbsp;nomine occupent, diripiant, publico jgni comburant. Et nihilominusbuiufmodi deteftabilium librorum, codicum, Icbedarum, feriptorarum, amp;nbsp;piâurarum autores amp;nbsp;inuentores, ac etiam poft prælentis mandat! publicationem, imprcflbres,emptores,amp; Venditores,qui contra iufla facere prækmpferintÇfi modo id legitime con- ! ftitcrit)nec non eorum iura,amp; bonaomniaamp;fingulacapiant, appréhendant , amp;nbsp;detineant, ac iurc bono,quicquid fibi libitum fuerit de illis difpo-nant,itaquoddehocnullihominumram iniudicio, quàm extra,relpon-dere ftnt obligati, Atq-, vt omnis eiulcemodiamp;aliorum errorum occafio tollatur,amp; nealialcriljentium venena longe lateq; diffundantur, fedpræ-clarumimprimendi librosartificium in bonostantum amp;nbsp;laudabilcs vfus cxcrcearu-r,ex certa noftra fcientia,ar«moque deliberato,ac Imperial! Re-giaque autoritäre, de maturofupradidlorum cledorum,amp; al!orum|facri Roman! Impcrij ftatuum confilio, deliberatione, amp;vnan!mi conienfu voiumus, amp;nbsp;fub Banni , amp;nbsp;interdidi Imperialis, ac alijs antedidis pœnis præcipimus amp;iuberaus, tenore præfentis Edidi, quod vim inuiola-bilis legis haberedecernimus. Ne quis de cæterochalcographus, amp;li- . brorum imprelforaut aliusquiuisvbilibetper fàcrum imperium,atque noftra prædicla régna amp;nbsp;dominia conftitutus libros vllos, leu aliam ! quameunque feripturam ,inqu!bus de facris literis, aut fide catholica aliquid vel minimum tradatut j non habito prius confenfu, amp;nbsp;volun-tate ordinarij loci, cum autoritäre etiam facultatis Theologicæ, alicu-îus propinquæ Vniuerfitatis pro prima videlicet imprefsione. Alios vclt; rô cuiulcunquc rci amp;nbsp;facultatis libros, fthedas, amp;piôl:urasde conienfu faltem ordinarij, aut eins ad hoc fubftituti, vllo paôto imprimerc vel vendere, autimprimi vel vendifacere d!relt;fté vel indireétê quoquo modo præfumat, aut attenter. Quod fi quis cuiufcunque fit dignitatis, gra-dus,aut condition», banc noftram mentcm,decretum,ftatutum,legem, amp;

-ocr page 213-

CHRONICA BRAB: DVCVM, amp;ordinanonem in omnibus amp;nbsp;fingulis fiipra diólis, tam Lutberânam, quâm impreflbriam fnateriam conccrnentibus inuiolabiliter oblcruan-Jamvllopaôlo,aucquouisquæfito colore vel ingenio.côntrafaccrc,auc venire aufii temerario præfumpferit, præterquam quodilludirritum de* cernimiisamp; inane,etiam in lælæ maieftatis crimen, ac noftram amp;nbsp;làcram imperij grauifsimam indignationem, proIcriptionis^; amp;nbsp;Banni, ac inter-diôtiimperialis, nec non alias fæpè didas pœnasfe iplb fadoincurrifïc cognofcat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Harum teftimonio lirerariim Sigilli noftri munimi-

ne roboratarum^Datum in ciuitate noftra impcriali V uormacia,Die oda-ua menfis Maij. Anno Domini Millefimo,quingentefimo, vicefimo primo. Regnorum noftrorum,Romani fecundo ; Cæterorum yerô omnium Sexto.

Addam de comitijs illis banc quoquc iocolàm narrationem, quam poftea Cbriftianus 111. Daniæ rex, ipfe aliquoties amicis recitauit» Is eo tempore adolcfcensododecim annorum ,in coraitatu auunculi fui, lo-achimi I, eleôloris Brandeburgenfis VVormatiam profedus, inmona-fterioquodam,monachum Cbordigerum,ex fuggefto longiore,tabu^ lis non admodum ardè conglutinatis extrudo,præfenteCæfarcconcio^ . nantem die Parafceuesaudiuir, Cumq; cafu fub fuaaefto conftitifl'ct, amp;nbsp;monachus ineptifsimè gefticulans,amp; bine inde in tabulato difeurrens, ç nunceredoinalcum,nuncdeorfuminclinatocorporeoraret,amp;:funem, quo.cîndus erat, inter aflercsfubindedemitteret: animaduertensid prin-ceps adolelcens, nodum in fune nexuit, quo ille alligatus,amp;magno impe-. tu furfum erigere fe fruftrà nifus, ftrepitum in populo eXcitauit, cuius caufàcognita, Carolus inquiri autorem iufsîc, quem Lutherantim ali-quem efle furpicabatur,tandem cùm adolefcentem Holfatiæ principcm italufifle refcilfec,res tota inrifum verfà efl-, Hanc narrationem præ-ceptorem meum Melantbonem læpê in præledionibus recitare memi-nijCLimde adione rhetorica diflerens, fedatos, graues,amp; placidos ge-ftus,maximê in dicendo decere’ moucrec : amp;nbsp;raonachi illiusalligati exem-.plo,abineptisgefticulationibus concionaturosdebortaretur,

Dum VVormatiæprincipum comitia ad finemproperant,amp;: in Gallos diuerfis locis bellum à Carolo apparatur: GVSTAVVS Erici, equesSuecus,quiex captiuitate Danica mutato babitu effugiens Lube-camante biennium venerat, nouem nauium clafle à Senatu Lubecem li,(quiobviolata mercatorum priuilegia,amp;merces fibi ereptasiamdu* dum hoftili in regem Daniæ animo erat)adiutus, exOftio Draui in Sueci-am traiecit, vbi ab amicis proceribus, fub ïegis Chriftiçrni iugo, ( nam vrbs Stocbolma arces^ regni præcipuæ præfidijs Danicis tenebantur) gementibuSjbenignéexceptus, paulatim plures ad cxcutiendum tyran-num amp;recuperandam patriæ libertatem priftinam excitauit. Quorum animis perfpcdis, amp;nbsp;fibi conciliatis, cæterorum etiam ordinum ac Ibero-rum feu fofTorum inprimis metallicorum, virorumfo^cium,quosDala-carIos norninant,voluntaées,difsimulato læpè habitu,exploraüit. Quos cùmChriftierniodioartlere, ôc corporaac'fortunasTuas modôDucem ; ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...... “ ■ R iif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idone-

-ocr page 214-

CAROLVS V.' IRAN. R. G. BEL, INFERT.

M D i'xi. '‘^oneiimhabcanc,patriælibertati amp;nbsp;laluti tleuoiiideintenigereroccaiïo ♦ nem optatam cxpc.ftans, cüm in Dania quoq; fubditorum animos pror-fus à rege alienacos,amp; omnia diflenfionû amp;nbsp;turbarum plena, amp;nbsp;à Lubeccn* lîbus ac fcederacis vrbibus apcrro bello regem oppugnari viderec .•tandem ipfc ctiam colledlis in patriacopijs,Dalacarloiumpræcipucvirtuce,Da-nosad Arofîam cædit. Inde receptisaliquot arcibus,cùm Cliriftiernum ex Daniafiigiflei^e aFriderico Holfatiæ duce Hafniam obfideri accepiHet: ipfç etiam ad vrbem Stocholmiam ,loci fituÂ: valido Dailorum pr.rfidio munitam, exercitum adducit, amp;c Lubecenfium clalfe amp;nbsp;militum auxi-lijs,quibus Bernhardus Bomhower amp;nbsp;Hcrmannus Plonnius Senatores præerant, adiutus, tandem ad dçdendam regni metropolin eos, qui in præfidio erant, compulit, die Ioannis Baptiftæ anno i5-2'4» Gu-ftauus occupata Holmia,vtliberatorpatriæ, communi ordinum con-fenfu R E X eledus amp;nbsp;anno i y x y* coronatus, Lubecenfium ac cæte-rarum ciuitatum, quarum vfusfuerat auxilijs, PRiuilegia antiqua in regno confirmauit» Sedhæcaîiquantopoftacciderunt.

Interea verô, dum in Sueciam Guftauus traijcit; Carolus V. Bel-gici princeps, aduerfus Francilcum Galliæ regem bello lè defendere cogitur ,quod turn inchoatumi continuos viginti quatuor annos,exi-guis fubindeinterpolatuminducijSjdurauit, cuius bæc fuitpccafio. Ro-bertus Marcæ amp;nbsp;Arenbergi cornes , Sedani ad Molam lèdem habens, virbellicofus amp;acer,BuIlionenlcm ducatum,in fyluaArduenna ab epi-fcopoLcodienfioppignoratum,tenebat. Inciderat autem inter nobilem ab Embriamp;principem Simeum exfamilia Croyade Hierga Arduenno-rum oppido, contentio : Quod, parcsducatus Bullionenfis, à quibus iure prÔLiocari nonlicebat, Simæo adiudicant. Embritis,aulæ Burgundicæ, acimprimis VViIeImiCiuerij,Iummi aulæ Caroli magiftri beneuolen-tià fretus, àfententia prouocat, amp;nbsp;citacionem aduerfæ partis obtinct. Ro-bertus, pupillorum Simæi princeps amp;nbsp;tutor,autoritatem fuam interpo-nit, amp;nbsp;iura ducatus fui, amp;nbsp;patrocinij priuilegia, tucri conatus, magna conlt; tentione litem illis intentatam amoliri in aula Cæfaris conatur, Cùm au-tem fruftràfe laborarc,nec quidquam obtinerc polfe animaduerteret: Gàîliæ regem Francifcumadiens,fefuaq;oppidaamp;: arecs omnes in Regis ^clicntelamtradit, amp;confcriptis in Galliæfinibus copijs,Bellum,Cæfari Carolo, comitia VVormafiæ habend, in ipla principum Imperij corona, ■jneunte Martio, denunciat.

Adolphus comes Marcæ.

Engelbertus, y—b--------

Adolphus cornes Marcæ,ftirps nbsp;nbsp;Erardus Marcanus,ARENber«

I DucumCiiuiæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gæ Dominus.

^DOLPHvs rclido epifeopatu Colo. |

amp; Monaft»fadus cornes CLiuiæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Erardus.

Adolphvs duxCIioiæ primus 14Ï7, loannes.

«

Erardus

-ocr page 215-

INITIVM BELLI GALLICI.

A

r-----------;----• '-------M*D.XXj,

Erardus ftrips comicü in Arenberg* Roberciis Scdanus EfdainçOomin* -------—---/ s-,---,--

R OB ERT VS Francifci Galli diens Brardvs Cardina-Carolo V,bellum indicit © 173 y-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, lis Leodienfis^

Aduerfusbunc, Henrico Nafl'ouiojFrancifcoSiccingio, amp;nbsp;Embrio ducibus, exercitum Carolus mitcir,tjui oppida ducatus Bullionenfis, Lo-^ niaSjMufàncurium, FIorengiam,Saufium, capca Ibloæquac, dcBulIionem iplam,regioniscaput, dedkaniin poceftacemredigit* Robertus inclinais amp;dèci lis rebus fuis,induciasaliquot hebdomadarum,FrancifciSiccin--gij veteris amici fui intercefsionc impetrat.

Galliæ rex,Cæfarem,cuius iam nimium creuilTe potcntia ipfi vidcba-tur,longé aliud amp;nbsp;grauius Marcano bellum moliri lulpicatus, ingcntem exercitum ad fines Belgici comparât. amp;c Boniuetum Amiralem in Aquita^ niam mittit, qui Fontarabiam in extremisCantabriæfinibuspofteacepit* RexiplejCiimadSchaldim fl. prope Valencenas,Liquæus nobilis Hannonius, ccenobium S. Amandidc Mortaniam oppidum,velut iurcadfc fpeâans,priuatonomine occLiparct: etfi præfedi Artefiæ,Flandriæ,Han^ noniæ,amp;vicinarumCælaris prouinciarumjamp;Naflbuiusipfe,negarent, fe regi bellum inferre veile, nec mandata alia quam de pace cum rege ler-uanda, à Catfare haberent: tarnen fatisdenunciatum elFe bellum perLi-quæum aflerens: hoftili excrcitu prouinciasCæfaiïs inuadit. Nal-îbuius finitis cum Roberto inducijs Muibnem occupât. IndeMASE-RI AM vrbem munitilsimam ab Anna Momorantio, amp;nbsp;Petro Baiardo fortifsimo Heroe Gallo qui triennio poft in ducatu Mcdiolanenfi perijt, defenfam, oppugnare irrito conatu inftituit. In ea obfidioneFrancifcus Siccingius, Cæfareani exercitus dux præcipuus cum reliqua nobilitatc, quætum militabat,primiimconfpirafle aduerfus epilcopum Treuiren-fem amp;nbsp;alios fcribitur, cuius conatum exitum infelicem ftatim com-inemorabo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Alia parte Tornacum,recens abAngliæ rege

Gallo redditum,ab Vsone Mancada, Caroli duce obfidebatur. Angliæ îex,glifc'ente iam bello,Cutbertum Tonftallum, Londinenfçm poftca epifeopum, de paceciim Gallo concilianda,legatLim apud Carolum babe-bat; ac eodem tempore aduerfus Martini Lutheri placita,librum à fefcri. ptum, ad Leonern Pontificem iniferat,qui,fua autoritäre confirmatum, c-didit,amp; Def ENSOR IS f 1 d e 1 elomum Henrico tribuit. Quo ille titufo deinceps vfus eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In belloautem, fearbitrum inter Catlàrém amp;

Galium interponensjco rem deducit,vt vtrinq; exercitum fedimiiruros,amp; . quas deTornaco,alijsuc oppidis,controuerfias haberent, Angli iudiciofc compofituros promitterent. Sic cùm pax conftituta videretur, Fama de Eontirabia, Cantabriç vrbe,à Boniueto capta adfertur.Quç nifi prius red^ dcretur,Cæfàr in pacis conditiones iurarc noluir. Quod ciim Gallus fe fa-éturü negaret,i rrita fuere pada, amp;nbsp;bellû redintegratum efl:. Gallus Hefdi-numoccupât, BelgæannoexcunteTornacûdedidoncaccipiunt. In ’ Italia etia;CæfarisCaroliDuces, ProfperColumna, AlfonfusDaualus

Pifearius, vrbem Mcdiolanu ,menfcNouembri ceperunr, quod primuni initium eijeiendi Gallos ex Mediolanenfiducatu fuit,quemviginti duos annos fere continuos iam poflederant, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R iiij Eodem

-ocr page 216-

)2Jgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DVO-AVGVSTINENSES COMBVSTI.

Eodem anno, Vngarorum, fub rege Liidoico puero, infolentia contümeliæ in Soly manui legatos editæ ; occafionem Turcis Belgrad! oc-ciipandi optatifsimam præbuerunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cumenim Solymannus,

patri Selymp, quiSyriara amp;nbsp;Ægyptum Turcico Imperio recens adiecerat, fuccedens; de more finitimis regibus, fepaterni regni hæreditatem adijfie, amp;nbsp;portam fuam, omnibus Gue pacem fiue bellum petentibus, patere de-nunciaflet: Vngarorum tanta cœcitasamp;: infolentia fuit, vt Turcamho-ftemvicinum,amp;potentißimum, non modo fuperbé contemnerent,vc-rùm ctiam Oratores Solymanni captiuos retinerent, amp;nbsp;iniurijs ac probris proteruè aduerfus fe irritarcnt* Quibus prouocatus Solymannus, mox fci* qucntianno Vngariam inuaGt,amp;Albam Græcam fortißimum adiGri Saui confluentem, non modo Vngariæ, verûm etiam orbis Chriftiani pro-pugnaculum ,expugnauit, quod ante centum annos Rex Sigismundus primumàGeorgioRafciæ defpota, ccrtorum Vngariæ oppidorum per-tnutationeemptum, regno illi adiunxerat.

Paulô ante Ferdinandus Caroli V. frater ex Belgico digreffiis ineun-te Augufto Noribcrgam primùm amp;nbsp;inde in Auftriam peruenîtvbiAu-ftriacarumditionumhæreditatemGbia fratre conceGam adijt,amp; paulô poft Annam, Ludoici Vngariæ régis fororem, annum ætatis ip. agens, in matrimonium duxit^

In Saxonia verô inferiore, E RIC V S,5cErici ex fratre nepos,H E RIC V Slunior, DucesBrunsuuicenfcs,latæ aduerfus loannem,Epifco-pum HildcGenfem, Saxoniæ ducem, prolcriptionis Cælareæ, Executores, âCaroloconftituti-, cupide amp;ftrenuè mandatum Gbi munus exequuntur, amp;nbsp;adiunilis Landgrauij Haftiæ amp;nbsp;ciuitatum auxilijs, diœceGn HildeGen-fern, exeunte Augufto, hoftiliter inuadunt amp;nbsp;occupant; vt paulô ante prolixiusexpofuj,

Ineunte anno irxa., ADRIANVS Florentius, Vltraieéli, in ' quot;nbsp;finibus veteris Saxoniæ, non procul à Rheni oftijs natus, qui Caroli V, præceptor fuerat ; turn Hifpanias CæGiris abfentis nomine gubernabat; diep, lanuarij, præterfuam amp;nbsp;omnium aliorum expeétationem, Leoni ' . X. in PontiGcatu fubftitutuscft, Cui Erasmus, dedicatis Amobij in Pfal-moscommentarijsgratulatus, conGlium de fedandis religionis difsidijs, amp;nbsp;tumultibus indc in Germania ortis, pollicetur lib, 2.3, epi ft. idq; expo-nitlib. 18. epift. zo. pag. rzp. jso.

CalendisIulij,BruxellæinBrabantia crematifunt duo Auguftinia-ni Monachi, Henricus amp;nbsp;loannes, authore Nicolao Ecmondano Thcolo- ' go LouanienG,InquiGtore,amp;: clam probante Adriano PontiGcc, quôd Lutherana dogmata amplexierant, magna conftantia mortem obiêre, vndeexiftimari potuitdiuinofpiritu conGrmatos fuifle. Minor natu riGt etiam,cum pro more degradatusPapifticas veftesexuere hiberetur. Celebrant martirij huius memoriam Lutherus Carmine Germanico, quod inlt; ter Odas ipGus eccleGafticas extat : amp;nbsp;Erasmus lib, 2.4, Epi G; pag,9iôj CumBruxenæprimitiasimmolanent exuftisduobus monachis Augufti-nenGbiiS)

-ocr page 217-

MVTATIO RELIGIONIS IN SAXONIA. £00 nenfibus, tertio in earcerem redudo, amp;: clam interfcdo, qutim mira ron- xif ftantia mortem oppetiflent, quæ res iudicibus grauem mouebat inuidi-am,fpar{eruntridiculamfabulam,vnum ex illisapparuilTe cuidam Au-guftinenfi, qui nunciarct animas Ülorum eÏTe incolumcsquodin extremis refipuiflent, videlicet iam in iplb incendio, Idq; fadum prccibus virginis matris. Nam amp;pridievifitationiscxufli iunt nbsp;nbsp;Nicolaus Carmelita ma-^

gnoftudiolacrificiumbocprocurarat, Rogatus carnifex,ecquam pœni-^ tentiævocem edidiflcntinrogo,negauit,lèd cùm ducercnturad-palur^ , clara voce teftati funqlèmori Chriftianos, alligatipalp., admotb-igni j cancre ccepcrunt ïy ni bol um fidei, mox doxologiam, Te Dcum laudamu^ donee flammavoccm intercindcret.

MONASTERII FridcricuS çomes à VVeda, Hermanni âtfcKiep^j Çolonienfis frater, Erico duci Saxqnue in gubernanda diœcefi 1 ubftitui-^ tur, amp;c fequenti anno, die Bartholômæj, comitatusà fratre nbsp;nbsp;loannc Çli-j

viæduce,introducitur* Incidit ineius tempora Religionis per Saxpniarn -mutatio,quâ, vt in articulismutationurn multa acçedunt incornrnôda, fie in illis inicijs,varij etiam in vrbibus V Veftpbalicis motus exorti funt,ai quos nimium connivere hic epifeopus collegio viTus eft, Ita^; imminente' iarn vibis Monallerienfis tempeftate, tutius amp;nbsp;rcdius^eyiftimauic fpontè feMagiflratu abdicate, quàm fruftrà niti,amp;;amp,Içlt;Scntes finceriorcra ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

doóhinara, quæ ipfi non improbabatur violenter perfequh Poft.decenni-um igitur Ipontè ex diœcefi difeedit, ôe vrbis Bonnæ præpofitus âpud fra-, trem arcbiepilcopum vEq^adilliusdepoficioncmmanfit*

. .. f/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CaroluSj

: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i ■ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;.

-

’ ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r-:.! -jirr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

^’i j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. r Ji.?. ,ïn

- ï

a.

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

« *

r

_ À

t

f- J

■ ■ gt;nbsp;,

s

. L ,r

: •

lt; , i gt;

- ■

»

f

. -

-ocr page 218-

20| nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B E L GIC Æ,

Carolus Gcldriæ Dux, Coucrdam, Drentiæ di ti on is, Frifiæ meridiem verfus finîdmæ, caput, expugnauic,ac menfeOdobri co profeótus, populos Drentiæ omnes in fidem fuam recepit, Inde progrefTus die z No-uembrisGroningam,ante Odenniumipfi fubiedam,primùm venit óc luramentoBdelitatis à Senatuamp; ciuibus folenni accepto Gubernatorem ciuitatj CalparumàMarmick fuo loco relinquit, Exeunte anno,Steen-vvick Tranfifulanæ oppidum, Drentiæ amp;nbsp;V Veftfrifiæ vicinum.expugnat, QuibusGeldrj fucceßibus,BurgundJirritatj,nouum in VVeftfrifiam ex-crcitum,duceloanne VVaflenario Ç cuius foror Catharina, lodoco Cro-ningio,quiin vrbis Bremæobfidioneanno 15'4% perijt,nupta fuit)mit-tunt» Is felicißimo fucceflu, oppida perGcldros occupata reciprens, tandem in obfidionc vrbis Sloten, leuiter in brachio vulneratus, cùm vulnus neglexiflet, contra fuam multorumé[; opinionem pridie Nonas Decem-bris obijt, Reliquias bellj, Georgius Schenck baroin Tautenburg,Gu* bernatorLevvardiæ,confecit,amp;cæceris Wcftfrifiæpopulis in fidem re-ceptis, pacem amp;nbsp;tranquillitatemfub CaroIjV, Impcratoris potentifsimj aulpitijs tandem reftituit.

M.D.xxn, Initioanni ira-a, ADRIanus Florentius, Vltraieâi,in finibus veteris Saxoniæ , non procul a Rheni oftijs natus, qui Caroli V, præceptor

, ‘ fuerat, amp;nbsp;turn Hifpanias, Cælaris abfentis nomine gubernabat, die 9. la- * nuarijpræter fuam amp;nbsp;omnium aliorumexpeâationem Leoni XJn Pon-tificatu fubftitutuseft,cuiErasmus,dedicatisArnobij in Pfalmos Com-mentarijs gratulatus,confiliumdelèdandisreligionis dilsidijs,amp; tumub tibus inde in Germania ortis pollicetur lib, xs. epift. 2» idq; exponit lib. is, epift, 2.0.

Carolus lmp» menfelunio in Angliam,amp;faôlocum rege fœdere in [ Hifpaniam redijt, vbi abfente in Germania Carolo, populi non contra ' Carolum regem, vt aiebant, fed contra miniftros regios. Belgas præci-pué,officia amp;nbsp;magiftratus omnes ac Rempub. venalemhabentes,con’ citati, fanclæ Giuntæ feu populorum communis conventus nomine, Iprctaregiorum præfidum autoritäre,Rempub. aliquandiu adminiftra- . bant»Hialicuiusautoritäre præditi capitis habendi cupidj,Ferdinandum - Calabriæ ducem, Friderici pofiremi ex Alphonfi poficris,Ncapolitani régisjfilium, magno Conlaluo olimTarentideditum, exSatabiæarce in quam Ferdinandus, Caroli auus, in bello Navarreno, cum, fugam in Gal-quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lorum cadra parantem, coniecerat, extraxerunt» Sed is arma contra regem

fumerc recufàns, ècarcere difeedere noluir» Iraq; loannem a Padilla To^ Ietanum,BraciumSalamanticum,Maldonatum amp;alios duces legerunt» Quos lunigus Velafcus dux Friafiorum Comeftabilis amp;nbsp;Fridericus dux Medinæ, maris præfeôlus ,cæfis feditioforum copijs,pofteaccperunt,amp; Gallos, redeuntibus ad Cælaris obedientiam Hilpaniæ populis, ex Nauar-ræ regno iam occupato, rurfum profligarunt, amp;priftinam tranquillitatem nbsp;nbsp;/

perturbaræHifpaniæ reftituerunt»

Cælàrin Hilpaniam reijerfus, amp;Iuftitiæ exemplum compluribus j leditionis

-ocr page 219-

F RI DER JC VS COMES A WEDA,

feditionis autoribus fcverc punitis ; amp;c Bonitatis ac clementiæ, muldtudini p xkH-* feduôiæparcensaccondonans jamp;Grari animi ac remunerationis fidei éc officiorum fibi præftitorum edidit, duin amp;nbsp;cætcris, qui'in fide manfèrant, munificéÓc prolixe rependit ; amp;nbsp;Ferdinando Calabriæducj, excarcere Ji-beraco,Germanam, Ferdinandi regis Hifpani viduam jiuvencuJarn,fed fterilem, in matrimonium dédit,forte eo etiam confiiio,vt Alfonfi fenio-' ris Aragoniæ regis progenies in eofiniretur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

■ , . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î-

Bruxeîlæ, in Brabantia calendis luîij ftatim po fl difcefliim Cæfàris crematifuntduo Aiiguftiniani monachi, Henricus 6c loanncs, authore Nico]aoEcmondanoTheologoLouanienfiInquifitore,amp;çlam probante ( Adriano Pontifice, quod Lutherana dogmata amplexi erant, magna con- ‘ ftantia mortem obrere/vndeexiflimari potuit diuino rpirituconfifma-tosfuifle. Minor natu rifit etiam, cum pro more degradatusPapifticas vc-flesexuereiubcretur. Celebrant martirij huius merooriam LutnerusCarx mineGermanico,GUod inter odas ipfiusecclefiaflicas extat: amp;nbsp;Erafmus JiR 2,4. Cùm BrLixeliæprimitiasimmoIafientexuftisduobus monaebis Augufti-Epift. p. ncnfibiis, tertio in carcerem reduô'to,amp;clam interfeôto, quum mira con-’ ftantia mortem oppeti fient,quæ res iudicibus grauem rnouebat inuidiamj fparfèrunt ridiculam fabulam,vnum ex illis appariîifle cuidam Augufti- ' _ nenfi,quinunciaretanimasiilorumefi'eincolumes,quodin extremis re- j -fipuifient, videlicet iam inipfo incendio. Idq; fadum precibus virginis .- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

matris. Nam amp;nbsp;pridie vifitationis exufti funt, ôc Nicolaus Carmelita ma-gnoftudio facrificiumhôc'procurarat. Rogatuscarnifex,ccquam pœni-rentia?,vocem edidifientin rogo, negauit, led cumducerenturad palum , clara voce teftati funtfe mori Chriftianos,alligati palo,admoto ignicancre cœperunt lymbolum fidei,mox doxo’ogiam Te Deum laudamus, donee flamma voeem intercludefet.

monasteryFridericus comesa VVedâ, Her-( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnanni archiepilcopi Colonicnfis frater, Erico duci Saxoniæ, in gubernan^

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;da diœcefi fubftïtuitur. amp;nbsp;fequenti anno,die Bartholomæj,comitatus a fra-

tie,amp; loanne Cliuiæ duce, introducitur. Incidît in eins tempora Religion is per Saxoniam emendatio^quibus, vt in articulis mutationum mul-ta accédant incommoda, fie in illis initijs,varij etiam invrbibus Weft* pbalicis motus exorti funt, ad quos nimiura conniuerc bie epifeopus col-iegio vifuseft, ltaq;immincnteiam vrbisManafterienfis tempeftatc,tu-fiusamp;rediusexiftimauitfpontèfe Magiftratuabdicate,quàmfruftràni* fijamp;:ampleâ:entesfynceriorcmdoôlrinam,quæ ipfi non improbabatur, violenterperfequi, Poft decenniumigitur fpontèex diœcefi difcedit,amp; vrbisBonnæprïepofitus,apud fratrem archiepifcopumvfq; ad illius' dc-pofitionem, manfit;

• ' ■ •; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ? . - J? Religion

*

-ocr page 220-

203 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RELIGIONIS MVTATIO.

m.d.xxij. Religionisvero Pontificiæi-nutatio,inSaxoniæinférions,amp;Liuoniæ vr^ bibus inchoata, paulatim progrediens fubinde latius propagata ed. Quam inter primas,BREMENSIS ciuitas admific,vbianno152%,rogatu quorundam piorum,acnominatim Henrici Efichij fcnacoris amp;c Eberardi Spekhanij amp;nbsp;aliorum patri ciorum Henricus Sutphanienfis, monachus Au-gudinianus, recens Antuuerpiâ ex carccre elap dis, V Vittebergam ad Lu-thcrum direólo itinere, Bremam tranfiens, primum in lacello propeS, Ansgariura,deinde in tempio Ansgarij biennium concionatus ed* Eo au-tore, IAC O B.V S ’ P R O B ST, T heologiæ Licentiatus, Augudinianus Antuuerpienfis,qui itidem ad Lutherum ex Belgico fe contulerat,amp; queni E.otovitæ tempore podea Lutherus inter præcipuos amicoscoluit, Bre-? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mam vocatus, in tcmpio Mariano,amp;paulo pod loannes Timannus Am-

derdamus, vir eloqucnSjinæde Martini pador conditutused. qui anno 15^7, demum Pontificias Midas in omnibus parochiarum amp;nbsp;monaderio^ rum templis, folo cathedrali excepto aboleuerunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sutpbani-

enfis vero audiens in Dietmarfis lanuam Evangelio apertam, amp;nbsp;à Padorc Nicolao Boro amp;nbsp;parochianis in Meldorp, finceræ doôdrinæ cupidis vocatus iter illucindituit, Qiiod cumarchiepifcopi officialis, vafer amp;nbsp;impiusgt; Tom VI proditorcsdios exploradet,captum in Dietmarfia crudeli fupplicio Germ. fol. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: cuius martyrij hidoriam, Bremenfibus inferiptam -, Lutherus edi*

^g2 fe- dit,amp;memoriam ipfiusin carmine de Impofitione manuum Philippus qucntibuj^ Melanthon honorifice' célébrât, ex quo verdis aliquot adferibam.

Heti quant Am rerum molem, quApondera doctor Jnfirmii humerü illegerenda fubit ?

Seu cupido^ regum mentes frenareftudebit, Seu populum ad mores 'uult reuocare bonos :

Illuminaßu confiât a dolo detrudet ab aris, Impia T^ontificum diminuttq^ lucra :

Seufiât am Monachü perfionam detrahet, at^ ^dfieret Aterni dogmata ijera DEIt

Qt^feretArumnaSj funjs agitantibus hofies

QÜere qui è medio tale cat har ma uolent ?

Sicetiamdoâtor (yncerui 'üiâîimafiet, ^Afsidueq^ litat/anguine nbsp;nbsp;nbsp;ipßfiio

Ecce tenes cau/astcur ritu^ dedicat idem

Et pecudem,Çslf^yfitn,quipiafiacra facit

J fia Sacerdotis Chrijii uerißima imago eât ^^di^Ciuneris huic detur gloria prima fiaerh

Jiunc licet inferior comitatur cAt er a turba Ofifeij tïtulum eut dédit ipfi fui.

Vult Euangelij eufiodes femperhaberi, Militififocios/èmper Ç^eJ/efulu:

Vtpecîft

-ocr page 221-

D EÎH E N R I C O S V T P H A NI E N S I. 204 ante aratquonàam faerata^cadelat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m.d. xxj gt;.

ofla Deo vt fier ent 'ütfcerafiiauis odor t

Viéitmafic ettam Chrifiofit quisij^fdcerdos,

' Laüdihue‘vtfragrent terrapoltteq^ Dei.

Talii Abel tenemm pure maêiaueratagnum ^gnueatexitiotnoxdatujipfiefuit.^

2^oflra etiam ^idit quanquam infelictor ^tai Qßi 'Vît A Cbrtfium prttpofitere fu^.

Hic ‘vbi diuifi) T^atauorum efi infiulu T^fieno,

Sutphaniatn in ripa dt^re Sic amber babes

HmtuiitHenri cfmduem^epuem'vidimus ipjt FlorentemfiudijsAngenijq^ bonis.

Hic toto ChrifiiJ^irabat pedoreamorem

Cui fiuduit'verareddere 'vota fide, . ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

Eximiaq^ fiuos mores pietateregebat,

Virtuturn exemplumpojfiet 'vt inde capi.

Quidquid id eii, quod de natura Gracia fcripßt

^rtibus excultus norat nbsp;nbsp;nbsp;ille bonis ;

Qï^ teneat met as dum totum perßcit annum hurens obliquo Fhœbus in orbe means.

Congius dîerra cum fiummo tardus in axe Eoluitur,arentes cur promit eftus agros ' '

Cur quoties imo 'velocior ibit in axe

Et proprior terrA,frigida bruma'venit.

Hitcita contemplans autorem agnofiere iufisit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Et puragrates dicere mente Deo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ’

Hac ait, oßendunt nobis illuftriafigna

Æterna mundum non ßne mente regt

Altera ßed potior fuit illi cura, tenere Extant quA nebü tradita 'VOce Dej.

Hoc Dodore tterum ^remenfi inclaruit 'vrbi

VniusCbrifitmunerepartafialus.

At quia diuinos fiatuis detraxit honores

Exitium Adonachi qualibet arte ßruunt.

Et furijs, mitra ornatus dedit armis Ejrannus

Qui tandem opprejfium non procul 'vrbe nee at

Hei cur tam fubitb orb at a eft Ecclefia tali Lumine,quo pofthac debuit tUafrui.

QDilede mihi ante alios Henricedaboris

*

Eluncpartem noftrite tokrare 'velim.

S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^silia

-ocr page 222-

2Q1

M D.XXU.

MVTATIO RELIGIONIS, Talia praconum quamuù Çunî fata piorum ^^^embra iacent fatiis nbsp;nbsp;lacer at a moâù :

ITon periere tarnen^ fèd habent commercia lœti Cum Chrifioj agminibt/gt;iq^ patrum.

MAGDEBVRGÆ MeîcHior Miricius Theologjæ do-lt;5lor, AugLiftiniani.is,amp; alij puriusdocere,amp;Pontificias Inuocariones fan-éloriim,fiduciam operum humanorum, vota monachorum,fàerificia Mifl'æ privatæ,purgatorium amp;c. taxare boc âtirtôi cœperunt quo biennioport:COS/NicolausSturmoamp; plurimi ciues finceriris doôlrinx cupidj, LutherumWittebergâcuocant. Iscùmanguftius Auguftiniano-rumtemplurn videretur,adO, loannem docuit, paucos dies moratus cûm coniilium deemendatione Religionis fuum,Confuliamp; deleélis ci-uium expofiiilfet * Nicolaum Amsdorbum feipfis miflurum paftorem oftenditjcui non lecus ac libi ipfi, omnibus in rebus confidere poflent. Amsdorfius igitur, delententia Lutheri,vrbis Magd, ecclefias, pie amp;præ* clare à feinftitutas, cùm quidem collegam fidum Dodorcm Eberardum V Videnfeium aliquandiu haberet, doôlrinæ fuæ voce amp;nbsp;confilijs fàlutari-bus,totos octodecim annosrexit, donee Naoburgenfis ecclefiæ epilco-pus crearetur.

Archiepifeopus Magdeb, Albertus Moguntiæ iam aliquot annos commoratLis erat, Sed cùm Lutheri dogma pafsim in oppidis diœcefîs Magdeb, fcrperc amp;nbsp;propagari cœpifl'et ; ôc itinera publica à prædonibus in-feftarentur,abordinibusarchidiœcefisin Saxoniam revocatuseft,ac de raultis controuerlijs, Religione tarnen excepta, anno 17x7. cum ciuitate Magdeb. tranfegit,

ïî'xj» HALBERSTADIIfinceriorem euangelij dodlrinam prù raitradideruntjdcabuRisPontificiosreprehenderuntloannes VVclTclius Bruns. amp;nbsp;Henricus Gebhardus HelmftadienGsadS, Martinum.Quibus perCanonicoseicâis,duoDodoresTheoIogiæEberardus VViddenfee, præpofitus D. Ioannis,5c Valentinus Mufteus Carmelita, qui pro concio-ne,amp; VViddcnfcius etiam in Ichola fui monafterij,purè docebant,amp; in quot;Senatu Henricus Scriba COS. pluriraum fua autoritäre caulàm euangelij adiuuabat. Huneprætor vrbis amp;capitaneum epifeopi, captura in Salinas 15x4. ducunt, vbi capitis damnatus,ægrè tandem pecunia le redemit,D,VaIentb no Mufteo, inftinduSuffraganej dccapituli, oppreflb noduamp;ligato viri-litasexcifaeft, qui fanato vulncre VVittebergam profeétus,in ea vicinia, Lutheri commendatione funclionem accepit,D,Eberardus etiam ab epif copodeponitur,ôcadperpetuos carceres damnatur, Sedin itinere nodlu elapfus ex cullodia, Magdeburgam peruenit, vbi ad S. lacobum paftor fa-étusjfideliter propagationcm euangelij adiuvit,donee in Hollàtiam voca-retur. Halberftadij interea Henricus VVinkelius,amp;poftea loannes VVim-, menftedius vfq; ad annum irxpjnter varias perfècutionesecclefiam purio-rem plantarunt, Quæ tarnen deinceps vfq;ad 1740, publicum docendi amp;nbsp;nbsp;nbsp;.

là'çfamentoriim minifterium nullum habuit* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

GOSLARb

-ocr page 223-

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MVTATIO RELIGION.IS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2Oö.

. GOSLAR.IÆjinclinatio religionis Pontificiæ fieri cCe-pit,eodem anno, quoLutherus VVormatiæéditafidei fuæcoram Imp. iî'2-1, Carolo confeßione, profcriptus, in Pathmum feceßit: docente loanne quodam Cleppio, ædis D, lacobi Vicario, quem Halberftadio pulfus Io-annes VVeflelius fecutuscft, qui Euchariftiam primus iuxta inftitutio-nemCbrifti publice porrexit» Crelcenteautem indies populiconcurluamp; applaufu, tandem vrgentibus aßiduc ciuium deledis,Nicolaus Amsdorf- i r a 8, fiuSjMagdeburga per Senatum euocatus eft,qui ad formam ecclefiæ V Vit^ tebergenfis amp;c Magdeburgenfis, Ordincm doôlrinæ amp;nbsp;rituum in omnibus templisinftituit,ac infpeólioncm ecclefiarum Dodori loanni Amando commendauit. Literarum ftudijs infchola Micbaelem Volmetium præ-fccit»

HAMBVLGI primus indulgentiarum impofturasDalios abufus Pontificios,amp; vitam lacerdotum impuram taxare ccepit M. Or-do Stifclius, pallor ad S* Catharinam anno 17 x 1. fed ætate,morbis Sc Cleri pcrfecLitionibus fraclus docendi officium depofuit. Biennio poft, Rofto-ch i Ô, vbi per loachirauna Sluterura magno zelo iam purioris dodrinæ fe-mina fpargebantur, Hamburgam venit M*Stephanus KempeFrancifca-nus, ingenio Sc facundia Sc animi magnitudine Ordonem fupcrans, qui à præfeclis Cœnobij Mariæ Magdalenæ ad doccndiEuangelij munusin eo templo vocatus, inter acerrimas caeterorum làcerdotum aduerlàtiones, fed magno cum ciuium concurfuamp;applaufu,triennium ferèlblusæftum Sc laborem diei fuftinuit* donee anno lyxc. loannesZegenhagiusMag-denburgoad Ecclefiam D,NicoIai,amp;paulôpôftM. loanncsFritziusLu-bccâ adparochiæD.lacobigubernationem vocati,fideliterin Eiiangclij propagatione M. Stephanum adiuuerunt. Qui cûm palsionis hiftoriam inchoans, de Euchariftiæ inftitutionc grauiter Sc modeftè monuiflet, vtrenque Ipeciem iuris diuini elfe, amp;nbsp;multis feculis in Ecclefia diftribui Sc fumi^ab omnibus cœna vtentibus fblitam, ad Deum orandum efle, vt ‘ reftituatur: Dodor BertholdusMollerus, qui recens ex Academia Ro-• ftochienfi in locum D. Iohannis Engelini Hamburgenfis ad Theologiæ ledionem amp;nbsp;concionem in templo cathedrali vocatus erat, Sc magnæ au-toritatis ac dodrinæ tune temporis habebatur,fequenti dominica,Hçreti-cosamp;impiospronunciat,quivtramque fpeciem porrigunt aut fumunt. Huius exemplum cacteri PontificiJ fecuti, nullam occafionemin nouos Euangehj præcones tanquamhæreticosamp;DiaboIi mancipia debacchan-di prætermittunt, Senatusvt Reipub^ paci confulerct, omnibus Ponti ficijs Sc Euangelicis concionatoribus in curiam conuocatis, fiib pœna eie-dionisexvrbeinter cætera mandat, vt verbum Dei pic Sc fincerè iuxta interpretationem feripturæ ab Ecclefia receptam doceant : nec mutuis conuicijs inter le publicè exluggefto certent, Quodfiquis impie docere aut viucreexiftimetur : ProceftumChrifti Matth, i s* Iequantur,amp;; cere-moniasveteresin templis conleruent.Hæ conditionescùm omnibus pla-YtCanonicusquidam NicolausBufftorp, S ij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pro

-ocr page 224-

HAMBVRGENS, ECCLES.

pro concione doccrct jChriftum non pro peccatis mortalibus, fed pro ofH ginali foliimmodo pafluin clEc.-pro mortalibus vero feu adualibiiSjvnum-tjucmq; ipfuin facisfacere oporcerc. Item dam natos cfle, qui vtramq; Ipe-ciem porrigerent vel acciperent,Chriftum effe fignum, cui a nouis euan-gelijpræconibus, Antichridi praecurforibus contradiccretur, Euangelici paftorcsiuxta fcnatus præfcriptum, priuatim cum eo primum conferre cupientes, cüraillc colloquium detreófaret : ad fenatum rem detulerunc amp;nbsp;hoc rem négligente, tandem poft duos menfes publice relponderunt.

Cum igitor vtrinqj rurfuscertamina publicerecruduilfenc; Senaius adhibito D, Be'rtholdo Mollero,amp;alijs cruditis'vtramq; partem audit. Burftorpiusiuftusacenfationi paftorum , de articule Quod Chriftus pro folo peccaro originis,non pro mortalibus paflus elTet^cx verbo Dei refpon. derc; adfirmat feiam trigintaannos concionatum efteóc fereclèdocuiiÏe, Qiiod fldiftnitare velintParifiosproficifeantur,rogat dodores arbitres, vtcaufam fuam tueantur^ Hi a confule interrogati ,ordinc refpondent, primum articuIum,Si pieaccipiatur,vclut ad deterrendum vulgus a pcccalt;« tismortalibus,amp;inuitandos ad poenitentiam homines direótus, tolerari pofte, nec fe dubitare hanc Burftorpij lententiam efte* Alterum articuluni de vna fpecie, ficabEccIefta,quæ errarc non poßit ,detcrminatum efle, nec ab Ecclefiae iudicio debere difeedi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cum antem paftoreS

contra prolixe vtriuf^; articuli impictatem manifeftam demonftrarênt, amp;nbsp;tandem poft longam altercationem, doâorem Mollcrum , per confei-entiara obteftarentur vefententiam de primo articulofuam ingenue dice-ret. fatetur i 1 le, ft ftcut verba fbnanc accipiatur, manifefte hærecicum efte, fed baud dubiéreétitis (entire Burstorpium quàm verba fen a rent, Quare impij articuli rcuocationem concionatores vrgerit. Qua tandem promift fa, fed non præftita, cœtus dimittitur.

In ferijsnatahtijs,inchoantibus annum i ;2.?’. Sacerdotesad D. Nigt; colaum,vtodiaciuiumaduerfus paftorem rempli Zegenhagium accen-derent, ex choro emanent. Ciim igitur paftor,per fuos diacones amp;nbsp;fcho-lafticos, cantioncs ac ritus in fefto vfitatos, adminiftrari iilis abfentibus ciilt;* ralfet : reditus in chorum illis prohibitus elL Sic in templo D. Nicolaj pri-iTiiim Miftæ amp;alij ritus impij intermifsi funr, Eodera anno M,Stephanus Kempius ad D. Catharinam ordinatur.

Pofteaciuium dclcóli,a6enatu petunt, vna'm tantum religionem,’ verbo Dei confentaneam,in vrbe tolerari, nec centrarijspaftorum in Pa-rochijsamp;pontificioruraclamoribus,publicam vrbis tranquillitatem, Si ciuiuraconcordiam turbari pcrmittant^Confignaucrant autem paftoreS capita aliquot impiorum dogmatum,quæ à D, MollerOjD. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;alijs

fex præconibusPontificijs pro condone defen fa effent. De his difputatio coram fenatuóc ciuibus menfe Aprili in curiainftituitur,cuius hicexitus fuit, vtquinqjclamatores,quitueri fua ex verbo Deinon potuerant,ac in his Nicolaus Burftorpius, vrbe exire iuberentur. Triduo poft Dodor Mollerus fpontcdifcedens,Roftochiu redit,vbi collegij ad S.Iacobu Deca* nus ÔC Academiæ Kedor anno irso^obijt^Hunc M.Fridericus Hermingius.

paftorD.

i

-ocr page 225-

HAMBVR, E;C'CLE; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;208

pallor D. Petri, qui poftea luccm euangelij amplexus, Ecclelîæ Luncbur-genfis infpedor fuit, comitatus eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* *

Sequenteæftate VVittebcrgâ, D. Iohannes Bugenhagius euocatus eft, quiFormamdoélrinæ amp;rituum amp;nbsp;vocationis miniftrorum ecclefiæ Hamburgenfis defcripfit, Scholam in cœnobio S* Ioannis con ftituit, quæ hucusq; Dei beneficio conferuatafloruit amp;nbsp;Rcipub. lalutaris fuit» Col-legij HamburgenfisPræpofitus amp;nbsp;Decanus ex vrbe difGedentes,grauiter de mutatione illa iniudicio Cameræqueruntur, amp;nbsp;mandatum ac cita-tionem dieio. Decembris obtinent. Interea ordinatio Ecclefiafti-ca Hamburgenfis publicata, ôcIoannesÆpinus vir pius,prudens ,doólus Vxo. amp;nbsp;eloquens, paftor ad, D. Petrum, amp;nbsp;biennio poft totius Ecclefiæ Hamburgenfis Superintendenspridic Peutecoftesconftitutuseft. Monafteria» ’Mariæ Maga, dimifsis cum viaticomonachis, à fenatu adminiftrata, amp;c . ærariumpauperum ad S, Mariam Magdal, inftitutum eft. Defunóïo Io- ,,, hanni Zegenhaio paftor ad D, Nicolaum, M, loachimus Francus, vir do- ■ * lt;ftus,prudens amp;grauisfubftitutuseft, Zegenhagij filius fuit M. Dauid Zegenhagius, vir doärina,virtute amp;nbsp;fide fingulari,quem ftudia Doólrina^ rum Brems^Brunfuuigæfidelitcramp;félicitergubernare meminimus.

Ciim autem de mutatione Religionis, amp;nbsp;conftitutione eccicfiarum pia in vrbe Hamburgenfi,noftra ætate inftituta, haólenus dixerimus : pan* ca de antiquitatibus illiusvrbis à Caroli magni memoria repetitis, amp;nbsp;primo in ea Religionis Chriftianæ exordio amp;nbsp;epifcoporum ac principum primorum ferieaddemus. Caroli magniætate anguftisadhuc pomœrijs Hamburgaconclulà, collera fiDlùra,cujnuncD. Petri amp;nbsp;cathédrale tern-plum infiftit complexa fuit, amp;nbsp;Albioni principi Nordalbingorura, VVit-tikindiamicoparuit, cumquo' accepta fide,Bardeuuicura ad Carolum Albion profeôtus,fefe dedidit amp;: Chriftianæ religion! initiatus eft. Hamgt; burgæ,Carolus paftorem ccclelfiæ primum Hcridagum, ac Vdonera dur cemcura præfidioconrtituit. PoftearebellantibusNordalbingis, milita millia in Flandriara, tune incul tara, amp;Brabantiara tranftulit, A. C« 80 4, Sexenniopoft, Henetivicini, Vuilfi, odio Chriftinæ religionis, vrbera A.c.sio. expugnatam incenderunt, nbsp;nbsp;nbsp;Quâ deinde aufpicijs Caroli amp;nbsp;Ludoici Pij

reftituta,S, ANSGARIVS, exmonàfterioCorbeienfiad Somam, arsi chiepifeopus gentium leptentrionalium à LudoicoPioibicollocatuseft» Vaftataautem denuô àNormannis,per Albim adfcendentibus vrbe; Lm doicus Gerraanicus, BREMENSljecclefiæ tum vacanti, Anlgarium præfecit, Quam Pontifex poftea exColonienfis iurisdiôtione exemptam, cumHamburgenfi metropolitana coniiinxit amp;nbsp;vniuit. Secundus archie- 8 or. pifeopus fuitS. Rembertus Ansgarij dilcipulus,fub quo Dani amp;nbsp;Norman- ' ni Hamburgam denuô cremarunt, 3. Adalgarius,aD Arnolpho Imp.con-ftitutus, libertatem ecclefiæBremenfisaduerfus archiepifeopura Coloni- ® 8» cnfem,quicam fibi fubieâam elfe volebat, défendit, 4. Hogerus à Lu^ doico lmp, fub quo Hamburga quarto ab Henetis amp;nbsp;Danis vaftata. r.Re. ° ginuuardus. 6. V N NI, à Conrado lmp. Inftitutus, poft viôlos ab Hen-

S iij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rico

-ocr page 226-

2OP

EPISCOPÏ brem ENSES, rico Aucupe Danos marchioncm Slesvvici collocatum, in Dania amp;nbsp;Succia euangeliçn docuic, obijc ^34,

P C 8.

r. ADALGAGVS, Cancellariüs Ottonis 1.Imp, poft Octonis vióloriam de Danis partam,epifcopos Slesvvici,Ripæ amp;nbsp;Arhufiæ ordina-liit, Hermannus Billing Dux inferioris Saxoniæ ab Ocüone I.creatus, Ilatnburgam qiioque fuo imperio tcnuit. Benedictus Papa, quem Romani contra Leonem feditiosc eÏegcranc,captiLius Hamburgam diiólus

Herriiannus Biftingus Dux Saxonia:,qui areem amp;: templum S.Michaelis,in monte Lunebu-rgi condiderac,dcceßit A,C.p8 4,

par, ppo.

ÿsf-io4 r, 103 ff.

BENNO Hermanni filius,Dux Saxoniæ,fub quo Adalgagusar^ ehiepi/copus obijc cum rA.annos praefuiftèt A. C,lt;?8\9, 8« Libentius, 'obijt 9 5 4, 9. Vnvuanusprimûm fofla ikaggere paruo Brcmam cir-cumdcdit,obijt, loIO. jo, Libentius II* obijC 1033. n, Hermannus primus muro Bremam cingere cœpit. 12, Betzclinus, oppidum HambuTgum muro duodecim turribusdiftinâocircumdarecocpit,obijc 1040', 13, Albércus cornesBauaricus,Tcmpkim Hamburgiexlapidi-busædificareinftituit. BernbardusSa^oniædux,areem ICamburgiprP mûmadEliftrum,t)rt tCVDeinde ad confluentem Eliftri Sgt;c Albis tgt;îç TîkuBuvgf extruxit vndcinitiurn cft nouæ vrbis,in qua duxSaxoniæaulam habuit: in'veteri, archiepilcopusqui obijt 107^. 14, Liemarusjfub quobis vno anno 1073.2Vandalis Hamburga cremata obijt 110 2, Deinceps fub comicibus Hdlfaciæ Hamburga viros amp;nbsp;opibus crefeere amp;nbsp;flörCre cœpit,

A DO LPHVS cornesScho'vvcnb.2 Lothario duce Saxofiîæ comita-Cui Holfàtia: amp;nbsp;vrbi Hamburgo præfeôtus, obijt 1137.

ƒ---— --i V-C-----------------—,--:------— nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-------—,

Adolphus 11, areem Segenberg amp;nbsp;vrbem Lubeeam 1143. Hartvvigus cohdiditjquamanno 11 f 3,combuftam ceßit Henrico in Boemia Leoni,cæiùsrad Demmin iiff4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cæfiis,

Adolphus HI, pulfusabHenrico Q^,rcftitutuspoftprolcriptumLcp(lt; nem 118 2, Hic Adolphus anno-1 is 9. comitàturFridericum.Barbaroflam in Palæftinam, dédit priuilegia Hamburgenfibus, ne quisarCcm intra/, milliariaad yrbera ædificet ; vt immunes à veôtigalibus belli oneribus fint in Holfadâ amp;c. Eo.dem anno Henricus Leo ex Anglia redît,amp; Barl deuuicum euertit : S/adarri,amp;, Hamburgam recepit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Adolphus ex

ÏIP2,

lioij

Palçftina rcuér^his Harabùrgum amp;nbsp;Lubeeam denuo cepit auxilio Bernardi Vrfi duels Saxor^îæ, Séd paucisannis poft ,'VValdemàrus dux Slesvvicen-fis,HamburgumSi Lùbeçam aufpieijs Daniæ regis Canuti VI.occupât, Sepoftea capît Adolphurrih^üi-renuncians fuoiuri ,inpatriaSchovven-burg obijc, Hamburgæ Albertus com'es ab Orlamund à rege præfeStuJ erat,qui deficientibus à Danö Holßtis amp;c Vyaldemaro rege Henrico comité Suerinen fi capto, ius fuum in vrbè,i y o o, marcis argenti Senatui ven-didic. Hoclibertatis Hamburgenfium folidæ fundamentum fiiit , poftca. enim nullum juràmefitum Edelitaftîs ducîbus Holfatixptacftiterunt*

Adolphus

-ocr page 227-

ROS TOC HI VM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2fÓ

Adolphus IH h reuocatusin Hohatiam contra Danos,ciim VVal-demarus rex Daniæab Henrico comité Suerinenfecaptus clfet, confirma-uitlibertaternamp;priuilegia Hamburgenfium Lubecenles excuflo Danorum jugo,vicerunt eos ad Bornhovedc i x x 7*ab eo tempore Lubeca vrbslmperij liberafuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;' 1

Burcardus quidam , monachns Dominicanus, Hamburgæ cœnobi-um ad S. loannem ædificare cœpît* Adolphus IH I. fit mpnachus bran^ cilcanusjobijt cuius ftlij loan nés VVagriæ Dominus,cui filia Al-j 12,40,’ herd Ducis Saxoniæ nupta fuit, amp;. Gerardus Holfacræ amp;c Stormariæ prift^ ceps, cuius vxor filia Ioannis Theoîogi Megapolitanifuit priuilegi^ Hamburgenfibus confirmauit iz 39- eisque monetæ cudcndæ jus itemterram, vrbi Hamburgo adiacentem cum omni jurisdiôtione attribuit,J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• M 1

lt; Hanclibertatem deinceps Hamburga,in ditione cornitum ac Duj cumHoIfatiæ vfqjadnoftramætatcm florensconfcrvayic. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. , j

ROSTOCHIIquàî vrbsà fragrantibus rofis nomen habens in ditione Ducum Megapolitariorum‘, ad Arni feu Varni fl. (oppida Sternbergam,Buzôviùm,Cygnæam allucntis) ripam , 7000, palfuurafupraop£iummantimumfita,amp;circa annum Chritfj nero, vnà cum ReîigioneChriftiana inhistcrrisprimùm exorta,inter duo VVarni-hrachia, vbi nunc D* Petri amp;nbsp;Nicolaj Parochiae funt, à Pribislao( Hcnetæ gentisPrincipeXdificari cœpta amp;nbsp;paulatim fequendbus feculis frequéntil ciuium,amplitudineac fpicndore ædificiorum,templis, opibus, priuilegijs auéïa amp;amplificata eft : anno 1723. puriorem Euangelij' doc^trinam lo-achimusSkiterus, narusDômicij,oppidohuiusd'jtionis Megapol, ad Al-him, in ccemiterio D, Petrj docere, amp;nbsp;errOresamp;abufus Pontifjcios taxàre, Sc à raeritis nofirorum operum amp;: fuperftitionibus. traditionurn hurnana:* rum, ad vnicum propiciatorcm Sc Seruatorem nolf rum C H R IS TV Ni SeverosDeicultus,verboDejmandatos,traducere auditorCs Côepit, cui acerfimèinitio,non fokim paftoresamp;Canonici,ac Theologiin Acadc,lt; mia, fed magiftratusetiam vrbisadueffabatur. Cûm autem DEO eutn confirmante ac tuente, Henricus Dux Megapolitanus etîam, qui lus pa-tronatus in ecclefijs habebat, locum ci in templo docendj præberet,amp; Pa-ftorem D. Petrj cbnftitueret, maiorecûm frùôluatqj fuccelfu, curfunp prædicationisIi.ia:vfq;adannumChriftji73 2^. perduxit, • , , Jn PonKnnù S T E X T EN E N. S E S otn-'nium primi,'dolores Euàngelicos VÀfitteberga accerfiuerunt, M/Pau-Ium^Rhoda,«Sc MNicoIaumCuricnfem, Etfi enim Biigslaus ,Èdiifum VVormatienfeinPo'meraniaordinibuspromuIgauerat; tarnenexccudö* nemnonadmodum feuere vrgebat,dehortantibus eum Valentino Stö* ientino,amp;Iacobo Wobefer,amp; alijs pijs amp;nbsp;erudicis confiliarijs, quj purib’ rem doârinam amabant,

S iiij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Petrus

-ocr page 228-

2,1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, BO RV SSI A.

M^D.xxiii Petrus Suanenius etiam , nobilisBomcranus, quem Lutberus fibi co-micem ad iter VVormatienfe adiiinxerat , poft abduótum in Pach-mon Lutheriim, in Pomcraniam rcdierat, Hune propter eruditio-nem, loannes Boldcvvanus Abbas Belbugenfts ad Regæ Roftinm^qui monacbos fuos ftudia facrarum literarum amp;nbsp;bonarum artium colcre vo-Icbat, ad docendaslacras literasin monafterium inuitabat» Huius cœno-bij frater Cbriftianus Ketelhut anno \ SVNDII taxarereligionis Pontificiæ vanitatem amp;nbsp;fuperftitiones cœpit. Sic Evangelij femina pau^ , latim in Pomerania , extrema vit« BVG S L AI tempore fpargeban^ I tur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ipft Noribergamadcomitia profeóhis ,ctfi Ferdinandtis,

Caroli Imper, frater amp;: locum tenens denuô contröuerfiam cum Mar^ cbionc cognoftebat, tarnen re non compofita redijt ac in itinere cum ele-étore Saxoniæ Fridericö egit, vt filiofuo Barnimo, fororis Friderici amp;ï Henrici Luneburgenfisfilia, Anna,connubioiungeretur» In eoitinere VVittebergam ,cum filio Georgio,amp; Henrico Megapolitano tranfiens, Lutberi’monachi,qui restantas in ecclefia amp;nbsp;imperio Germanico mo-uifletjconfpeólumóc colloquium expetiuit, ac poftpauca verba,vltro citroque commutata, iocans, Domine Doólor, inquit, te confelsionem meam femelaudirc oportebit, Cuié veftigio Lutberus,Non,Non,in-quit, Illuftrifsimc princeps, C.¥♦ nimismagnus peccatoreft, quem ab-foluereego pro dignitate non potero, nam heroica corporis proccrita#, ce amp;nbsp;potentia princeps excellebat. Verum is vicia, quorum fibi confci-’ us erat, perftringi exiftimans, ftatim Lutherum non ad adhibitum aJ menfain, vt Crœfus Soloncm, à fe dimific.

Interea Sundij,quidam ex fcce'vulgi amp;nbsp;opificum,inuito amp;nbsp;répugnante Senatu, Imagines ex templis feditiosè cieceranc, óc in Belbugienfi cocnobiomonachiipfi fuperftitiones vetercsabiecerant» Itaquein patri-am reuerfus amp;nbsp;à facrificulis inciratus, Abbatem captum poftea ex ditionc“ proferipfit ( qui prope VVitebergam deinceps in oppidoBeltzo paftoris officium gefsit)amp;cœnobium vnàcum reditibus omnibus, fuopræfeâo adminiftrandum tradidit. Idprifnùm initium occupandi raonafteria

) ■ in Pomerania fuit, Sundenfibus etiam grauiter, ob iniuriam, non religt; gionifolüm amp;nbsp;Ecclcfi«, verüm etiam fibi patronoillatam , commina-tus eft. fed ftatim in tabem lentam 6c lethalcm incidit, qua pridie Calend. Oótob. extinólus eft : duobus filijs Georgio amp;nbsp;Barnimo relidis,qui in gu-’ bernatione ipfi, vt pofteà dicemus, fucceflerunr,

IN BORVSSIAM oritentalem Albertus marchio BrandeRordinis magifter, excomitijs Noribergenfibus reuerfus,confix îra-î» lia emendandæ ReligionisPontificiæ, «Sc inftituendæ purioris dodrinæ, 23,Fcbr. cuius ab Andrea Ofiandro, qui’Noribergæ tum publice’docere cœperat, fèminaimbibicj primùm fufeepit, Itaquc ex Academia VVittebergenfi Docto-

-ocr page 229-

BORVSSIA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2)2,

Doâorempium’, grauem, erudiciim, èc moderatum loannem Bris- m.d.xxiu-MANNVMjCocbulïj in LufatianacumjLucheri familiärem «Scamicum» euocat, qui exeunce anno ir Regium montem appulit, amp;incer varias ac mulciplices, commendatorum ordinis, {accrdotum,amp;aliorum Pon^« tificias perfuafiones pertinacicer retinentium, adiierfationes amp;nbsp;inüdias, magno amp;nbsp;conftann animo, amp;nbsp;piecate,acprudentiafingulari,cmenda- -tionem ecclefiarum paulatim prouexit: donecaccedentepublicaPrinci-pisautoricace,amp;ordinumcæterorumapprobatione,Forma Doârinæ amp;nbsp;nbsp;nbsp;' - quot;

rituumcertaamp;æquabilis vbiquein illius partisBorufsiæ eccIeGjs confti--Ciita eft» Fluius laboris focios amp;c collegas fidèles amp;nbsp;præclaros habuic P a v-LVM Speratvmamp; loannem Poliandrvm, Qui tres feu conditores amp;: Lumina cccleliæ Prucenicæ, ab erroribus amp;idolis Ponti-, ficijs repurgaeæ, præcjpua, coniundis animisamp; confilijs, fumma cum pie» catis, conftantiæ .moderacionis nbsp;nbsp;prudentiæ laude, annos amplius vigin-

ti,ecclehasillas,puritatedoefrinæ amp;c dilciplinæ lanéfitate de docentium.

Concordia florentesamp;tranquillasrcxcruncamp; conferuarunt.

Paulus SperatvSjCx n obiL Sprettorurn familia Sueuica oriundus :: j Lutetiæamp;in kalicis Academijs diu verlàtus,amp; lingulari zelo domus Dei accenius, vindicandæ concionibus facris veræ agnkioni amp;nbsp;inuocationi Dei amp;culcibus D e o gratis, letotum dedidit,amp;: Augulfæ,Fïerbjpoli, Sakz-burgæôcViennæconTtanteré^intrépidetaxatisabufîbus,tandem Igbuiæ in Moravia aliquantifpcr conrtitit, Vnde epifeopus Olmucenfisad eau-fanidicendam euocatumin carcerem tetrum çondidit ex quodivinîtus elapfuSjVVittebergam ad Lucherum anno 15-24. peruenit,à quo ftatim in Borufsiam millus,amp; principi ac Brismannocoirjmendatus,poft paucos annos, Pomezanenfi. ecclefiævacanti à principeepifeopus præfecius eR Excelluit autem ingenio lt;8c eloquenti3 admirabili,amp; perpetuus ac cenfeans Aiuuftanæ confefs-ionis aduerfus Anabantiftasamp;cSacramentariosderen-C? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

foramp;propugnator fuit, ac nominatimEccelium quendam «SeZankerum, ’ ’ qui imcio emendationis ecclefiarum irrepferant, «Sc multos etiàm ex pro-ceribus feduxerant, Rafeeburgi colîoquio inftituto refucauit* Pictacis ac doârinæ'1 heologicæ, non vulgaris aut hypocriticæ, fed fpiritualis amp;nbsp;fublimis,amp; naturæ Muficæ ac Poeticæ,indiceslunt Odælacræ,abipfoi compofitæ,quibus fummam doclrinæ euangelij complexus efi:,^^

IWtt Talibus Poematis fàcris pangendis, cum Sperato velut certa bat,alter BorufsiæOrpheuSjIoannesPoliander, cuius Odæfunt, U (oB lliefit ten nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SrpÎkB tVCHfn wir fingen etc Hic patria feu Francica lin- nbsp;nbsp;,

guaGrahman diôtus,qui anno Borußiam primtim appulit,, amp;nbsp;tum-inecclefiæ gubernatione,co'niun6tifsimis ftudijsócofficijsSperatum amp;cæ- - nbsp;nbsp;nbsp;‘

teros collegas adjuuit: turn vero in fchola docens,plerosq; vetcris amp;nbsp;noui l’efiamentilibrosinterpretatuseft vfq;ad annum i5'4O.qua^^jrawA»)z-amp;rt«-diLi,, decubuit ac tandem die i s. Aprilis anni 1,-41. ad cœleftis ecclefiæ confueru-djnemcommigrauit. Hunefexennio poft Brismannus lecutusèft. Spe-ratusautem paulô longiusproduclo vitæ fpacio, iniplaOfiandricæTra» gediæepitafijdoloribusjcuris ôclaboribus fraâiisex ftationebuius vitas

cuoca^

-ocr page 230-

213 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EMENDATIO RELIGIONIS.

MiD.xxiL ^vocatLis eft. Hæc de tribus primis DucatusBorufsiæeuangeliftis breui-ter hoc locoannotare voluj,

Liuonicæ verô ciuitaces,RIGA, REVALIA,amp;* DERB A' T V M, lam ftiperiore anno 15x2-.Pontificiæ religionis ritus mutare cœ-Tom. VI. perant,quod Lutheriadeosepiftola oftendit,in qua grauifsimê monec, Rcligionem vcram amp;nbsp;pietatem Chriftianam, in f ID E rede D E V M agnofcente £:propter vnicum Seruatorem noftrum lefüm CHRISTVM non propter vlîa externa opera aut méritapropria, fe Deo placcrc,amp; æter-namlalutcmconfcqui ftatuente:un CARITATE leuofficijsDileôli-onis erga proximum à Deo mandatis : in fpe falutis non fîiccumbente cru-ci amp;nbsp;adflihionibus fidei confeßioncm comitantibua; non in extcrnorum rituum humanorum obleruatione aut abolitionc, quæ libera fit extra ca-fum fcandalj, amp;ædificationi veræ pietatis feruiredebeat, fitam efle, Ri-genfibus etiam miniftris, de ritibus Liturgiæ inter fe difceptantibus, bien-nio poft, alteram epiftolam mittit, in qua de extcrnorum rituum liberta* te amp;nbsp;vfu ceremoniarum vero prudentiEimê docct. Primi autem emen-dationem doôlrinæ cultuum Rigæ eo tempore inchoarunt M. Angt; dreasKnopius amp;SyIucfter.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Prima verô noticia: Cbrifti fcminaamp; ccclefiarum Liuoniæ Chriftia-

narum fundamentaàMEINARDOquodamSegcbergenlemonacho amp;nbsp;facerdote, à Bremenfibus mercatoribus in Liuoniam duélo, iaôta funt. Is epifcopus Liuoniæ primus, circa annum Ch ri ft j nso conftitutus ab Alexandro III. federn ad Dunam fl.collocauit, eo in loco, vbi fuccefibr illius Bertboldus Bremenfis,circa annum Cbrifti 1200, vrbis RIGÆ initiumfecit, Præcipuèautem propagate Rcligionem amp;nbsp;ditioncm Chriftianam in Liuonia tertius epilcopus ALBERTVS Bremenfisccepit, 1 a O qui ab Innocentio III PP. confirmatus, Fratrum Gladiferorum ordinem, Gladio amp;nbsp;ftella rubea in candido pallio infignitum, autoritäre PP. inftitu-tum,præfeâo magiftroVinnonefibiadiunxit, cuius opc,Kokenhufium ad Dunam , archiepifcopi poftea Rigenfis arcem præcipuam ; deinde VVendam, Afceradum, Scgevvoldum occupauit: vrbem Rigam muto. cinxit jamp;templum inca cathédrale primum exorfiis eft. Item duo collegia ecclefiaftica,alterum Leale, cuius epifcopi cathedra Hablaliæ, vndc Arensbergum in Ofiliam translata eft : alterum Vggenuflæ, cuius federn annoChriftj 1230 DerbatenfiarccRußica, ab Alberto amp;nbsp;Volquino, qui '

J z 2 3# Vinnoni fucceffcrat, vi expugnata,Hermannus primus epilcopus, Derba- * turn conftituit : qui vrbis Derbatiamp;: cœnobij Falkena primus conditor 1 1x38* extitit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Volquinoa Lithuanis cælb. Hermannus Falcomagi-

fter Prutenico ordini coniundus fucceßit:ä quo Plefcouia Rufsiævrbs capta;, fed anno 1x44. iterum amifla eft.

Albcrtum Rigæ cpifcopum lecutus eft Nicolaus, bunc ALbertus -11^ ad archiepifcopi Liuoniæ Ôc Boruftiæ dignitatem eucdus, cœpit i z 5 x.

-ocr page 231-

BELLVM HILDES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;214

’obijc Uri. 6. ïoannisà Luna,© Uss', ^.loannes à Luna,© iis7. ^.loannesà „ vyui V Vccnte©1294.8^ loannes comes Sverinenfis circa annu uoo.Romæobijt.

obijc Romæ 136 p, 13« Sigfridus à Blomberg © 13 Zj,.,. 14» loannes tPOU ©Scecini CLim Romam iter haberec 1390$ loannes à VValrod,Francus,interfuicconciIio Conftantienfi 1414» 16. loannes Habundus 14x0* 17, Henningiis à Scharpenberg. 18, Syluefter, trigintaanniscum magiftroordinis bellagefsir, ©147p* r ip. Stephanus à amp;uben àPontificeincrufusjaduerlànceoidineÔc vrbe Rigenfi,ad2U-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iJ

bernationem non peruenit ©1484» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: ;

2to. Michael Hildebrand Reualienfis,locius VValteri à Plettenberg im 1 profligandisRußis ij-oz. ccepit 1484. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Poft Epiphania,delecli ex coIIcgio,Nobilitate amp;nbsp;fenatu Fhldefienfi, Noribergam ad comitia proficilcuntiir,vbi poft duorum menfium rao-rarn,Ferdinandus Albertum archiepilcopum Moguntinurn,amp; Georgium Saxoniæducem,acciuitates vicinas, Goslariam Mas.deburDum amp;c. com-miflariosnoinin3t,quiproximisCalendisMaijQ^v edlenbvrgi congt;. trouerfiascoanoFcantamp;compomjntJntereaEricimiliteSjnodUjin mon-^ tern vrbi Hifdefiae imminentem,amp;mulrisCanonicorumædibus tempio D. Mauritij contiguis in fignemjmpreisionefada,homines amp;pecoraabi. gunt,amp;ædificia reliquaincendunt. HiIdefienfese contra,BoideburgenFes Salinas vaftant, amp;pecora expagispaCsim abducunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Poft Paicha,

in confpedu vibisHannoueræ, pagosincendunt,amp;pecora abigunt. Itaq; eines irritati,cum principe fiio Erico,vicilsim pages præfeôturæStureuual-denfisfpoliant jamp;prædam duplo maioremrecipiunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Interca QyEDLinburgi Albertus archiepifeopus Mog.amp; Magd.óc Ge^ orgiusSaxoniædux,«Scciuitates Goslaria,Magd.amp;Eimbeca,q!.nbusàCæ-fare caufa commifta erat ; vna cum vtroquePrincipe Brunfuicenle,amp; Hil-deficnfiscollegij, nobilitatisamp;LvrbisIegatis,initio Maijeonueniunt ;epi^ fcopoHildefienle Halbcrftadij in viciniaexitum expedante, vbi tandem vtriufq; partisconfenfuita transadum eft,vtarmis vtrinqj depofitis, inter epifeopum Hildefienfem ac ipfi coniundos,amp; Duces BrunfuicenFes, eo-rutnq;Focios,Pax fit: EricusôcHenricus DucesBrunFuicenFes,quæcunque oppida, arces, cœnobia epiFcopi amp;nbsp;Dioecefios Hildefienfis,à CæFare amp;nbsp;Im^ perioprolcripti,occupafl'ent; retineant: VVilelmus Dux BrunFuicenfis captiuus fine liber fit* Gladius Erico duci Brunfuiconfi in prælio Soltauienfi ademptus,amp;:in Fummotempio Hildefiæ FuFpenlus, Duci red. datur*captiuiomnesvtriquehberi dimiitantur*amp; abolira proFcriptione, Hildefienfes cum coliegio amp;. nobilitate in gratiam CæFaris recipiantut’

Nobi-

-ocr page 232-

2j5' COMPOSITIO BELLI HILDESHEIM. j M D xxiii Nobiles diœcefàni,quorum prxdiaamp; domos in belIoducesBrunfuuicen- nbsp;ij

fes in Riam dicionem rede2erant,Gbslâriæ,ad Barcholomæi,coe;no(cent, ] quid ex gratia principes vidores fingulis reddituri fint» His ita transaâis, j Hildeficnfes domum reuerfi,captiuum principem Brunfuuicenfem VVib J cimum, in curia conuiuio exceptum, amp;nbsp;in arcem S'teinbrug dcduôlum, ï libertati priftinæ reftituunt. Atque ita finis bello Hildefienfi , quarto | poftquam cœptumeft,anno,tandem imponitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Suntautem præfecturæ, quas Epifcopo Hildefienfi ademptas, principes Brunfuicenfes fuo ducatui adiunxerunt, Nouendecim : nobilium | arces fedecim : oppida duodecim, cccnobia oôlo : Arcium nomina funt: i VVoldenbergcum 3 g. pagis. VVintzenberg cum 27. pagis,Lebenburg is. nbsp;nbsp;i

amp; 4, cœnobijs» Hundesrugge, nunc Erichsborg appellant, \6 pagi, amp;nbsp;oppidum Dafiel. Ertelrenz4. Poppenburg p, pagi amp;; ccenobium VVitten- ; borg. Rude 19» Lauuenfiein zs. pagi. 3. oppida,cœnobia. Grondej Steinbrug.8. VVidelagio.VVineburg Luter» 5. Sladem 6^ Koldingen7-yVefternoue 15» VVoldeftein s- Gronauu 2. Hallenburg 3. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Oppidorum nomina. Alueld, Bokclen, Bodenwerder ad Vifiirgin, Hameliæ pars dimidia, Grunnauu, Dalfel : amp;nbsp;his nomina, Lauuenfiein, Lanispring,Ertfel,Ella,Boidenburg, Hemmendorp, Soltgittern. nbsp;nbsp;Cœ-

nobiacelebriora,‘Ringelheim, Lamspring Dernberg,Dorfiatt, Witten^ borg, VVilfinhaulenamp;c. Quæomnia Imp.Carolus Auguftæ pofiea in comitijs anni i5'3O.in feudum ducibusBrunfuicenfibus,rituamp;Iiterisfo-lennibus contulit,vt lane exigua fpes recuperationis illorum fuperefie cpifcopoamp; collegio Hildefienfi vidcatur , tametfi voluntas amp;nbsp;conatus, j eleótis fubinde potentibus velgratiofisin aula Romana,amp; Caelarea,epifco!^ pis, collegionon defuerit. Tantam oppidorum amp;nbsp;artium iacfuram J cpifeopus Hildefienfis, motobello non’necefiario, pcrtinaciain ca- S ptiuis mandanteCælarenondimittcndisfecit, acdetotadiœcefiamplif- j lima, tres Iblummodo arces Sturvvaldam, Peinam amp;nbsp;Mariæburgam,vnà nbsp;j

cùm Metropoli Hildefia,amp;oppidulis Sarfiedamp;Peina conleruauit. i

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

I 'Cùm vero armis amilTa recuperareepifeopus defperaret,ad ius con-fugit: cuius viam Quedlinburgenfi adionc fibi non præclufam iudica-bat. itaqueRomæ litem corara Adriano Pontifice,DucibusBrunluuicen-fibusintendir,amp;;SpoIiatum le ante omnia refiitui petit. Pontifex cogni- , tionem caulæ in auditorio Rotæ Mercurio de vipera commendat. vbi, cùm vlq;ad promulgationem lèntentiædcduôlaefiet, ducesBrunfuicen-lesadClementem VI I. obtinucrunt, vtcognitio caufie ex Rotaad Pe^ trum Cardinalem Anconitanum transferretur. Statim autem fublecuta vrbisRomædireptioncócGardinalismorte improuilà, non vlterius pro^ .ccfiiim efi, donee decenniopofi , Valentinus à Tctleben litem reaflumc« i ret.vtfuo loco pofiea commemorabimus, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VVilelmus etiam J

DucemBrunfiiicenlem,Henrici fratrem vix dum ex Hildefienficufto-. 1 dia. ?

-ocr page 233-

FRANCISCVS A SICCINGEN,

dia liberattim, noua calamitasexccpic* Ciim enimâ fratre partem hære-m.d.xxni dicacisamp;dicionisàpacre reliôlæôcnuperbello auétæ peteret; fràter eum denuôcapüLimjduodccim annosamp; duos menfesin cuftodiatenuit, donee ' tandem Iibertatisrecuperandædefiderio,omnifuoiLiri fucceßionis,in bo-nisfeudalibusamp; alijs, pro le amp;. hæredibus renunciaret vt infra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* quot;î-

ponam^

Cùm in Saxonia, Duces Brunsuuicenles, latæ àCarolo V proferi-ptionisaduerfusioannem epifeopum Hildcfienrem,executores, totaferè diœcefioccupata, metropolin Hildefiam menfelunio amp;lulioobfiderent: adRhenurn ^Molellam Francifeus a Siccingen turnukuans,Treucrim oppugnauit. Bellum enim indixeràc Treuirenfi arcbiepilcopo, Richar-do, propter einem quendam vrbisTreueræ; ciiius, archiepifeopi iudicio grauatijcaufam fuam fecerat: Ciîm autemà mœnibusvirtuteciuium amp;nbsp;auxilijsPalatini repuHus eflec; deftruâo D. Maximini monafterio, amp;nbsp;va-ftatis Treu : epifeopi agris, domum redijt, Ibi archiepifeopus, fadlo eum LiidoicoPalatino amp;nbsp;HelTo feedere, fumma ope bellum tota byeme parat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Multa moiitur interea amp;; Francifeus,magna vbiq-jCx«»

pedâtione de fe concitata, apparebatq; fiilli res fuccederet, opprelTurum elfe principes aliquot propbanosvnà cura epilcopis. Erant vtriqjin magna tum inuidia,ôc quia de dignitate fuaamp;fortunis agi credebant Epilco-pi,paßim bonos viros, Lutheri nomen probantes, perlequcbantur , Ho^ rumfurori amp;prophani principesinferuiebant, qui partim tranquillitatis ftiidio nouum genus doôtrinæ oderant, partim intelligebant, fe quoq; pe^i ricuroselTe, vbi epifeopi cecidilTent» Et cùm iam diu in Germania, opu-lentifsimosepifcopatus,amp; ecclefiafiicasdignitatesjfuis principes cegnatis tradere foliti elfentrtantumq; depriuato commodo ageretur: epilcopos tutandos iudicarunt, Ita fiebat, vt capitale eflèt in vniuerfa penc Germania paulôliberius abquid de humanis traditionibus monuilfc^ At vulgô æquior videri volébat Francifeus Lutherano dogmati, ôc præ fe ferebat,fa. cturura fecopiam bonis virislibérédocendiEuangelifi Accelsit hue eti-am quod nouis fubinde oneribus prophani principes populum preme-bant, ôePalatinusvedfigalinftituerat pendiab Imperialibus vrbibus ad Rhenum,quæresvix tolerabilisvifaeft,amp;: nobilitas,vt femper alias inquiéta, nunc obærata , cùm fua prodegiflet luxu , qui imraodicus le culis iam aliquot in Germania fuit, nihil aliud quàm feditionem malebat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hane occafionemoportunamratus Francifeus rerura

nouarura, bonam fpemconceperatrei bené gerendæ, multi ciuesBrutum. quendam in Germania exortura credebant, quilt;à principum amp;c epi-Icoporum Tyrannide diu iam opprelTos reciperetac vindicaret,Quan-do enim hoc non fuit,vt præfentis iraperij vulgus pœniteret, amp;nbsp;nega-ri non potuit quin nimium fibiiam diu principes amp;nbsp;epifeopi perrai-filfent , quæ tarnen vt funt , feditione tolerabiliora bonis viris vi-debantur. Eft igitur paratum bellum , vtrinque tota hyeme Pa'gos

T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quo6-

-ocr page 234-

2^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FRANCISCVS A S I C C I N G E N.

quofdim cremauit Treuiro Francifcus, multi équités vtrinq; capti, in bis ^Francifcifilius*

At port: Pafcha Hefliis, Palatinus, amp;nbsp;Treuir, cxercicibus confcriptis t obfideie Francîfci arcescœpcrunt, priufquam ille vires fuasaugeret. Nam haôIenLisfrutIfàexpeôtaratFrancifcuseoSïqui le polliciti crant aduerfus qiiofuisiili opem laturos efTc, fiuc cjuôdelî'ent a principibusinterclufi» quo minus ad ilium integer patèret aditus,fiue quôd,cûm pacem tantis principibus cura Francilco fore non putarent, resfuas, quàm bdem,inte-•■’3 gram elfemalucrunc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Neqj'vixvnquam bona fide feditiofi in

ter fecohærentaiebant. itacoraparatas efiè belliconditiones,vt vbipri-mura principes ex ditionibus fuismouiflent, multis fimullocis,ôcin Hel-, fiam, amp;nbsp;in Palatinatura ac Treuericum agrum fièrent incurfiones. Sed fe-felleruntFrancilcum omnia.Landftall obfeflaeft, poftquam corapercum cft eum illuc fe recepilfe. Nam in eins capite rerum omnium cardo vcrla-batur, Eftque intra paucos dies magna vi bombardarum dificót3,vbi cûm forte trabe quadam iéhis Francifeus graue vulnus accepiflet, iufsit dedi ' arcem Ipfe Francifeus intra biduum extinduseft. Is Francilci finis era't. Magnus omninô vir erat,amp;in quo nihil defiderares omnium Fleroicarum virtutum Hoc bello nomini fuonotam inufsit, quod author acerrimæ (e^ ditionis futurus fuifTe videbatur,fi cœptis cçtcra refpondiflcnt.Quanquam multis perfuafifsimum fuit,Francifeum bonoconfilio rem fufcepiffejftu* dioq;iuuandæReipLib. nonambitione aliqua, fed nefeiebat pium bellum hac rationegeri non polFe, amp;nbsp;priufquara moueret in agrum Treuil reniera , cùm iam de bello fufeipiendo rumor fparfus eflet, Lutherus CronbergumFrancifci generum monuit perlitteras, vt à bello Franci-Icura dehortaretur, non probari Deo hoc genus bellorum , quamuis ipfê rem piam fe raoliri fentiret, Monuit idem VVitebergæ, cura eô confultu-rus hac de re veniffet Nicolaus à Minkwitz» Sed reuocari ab inftituto non potuit Francifeus, cùm bono Iludio fe inflammatum elfe putaret', adeo^j fore, vt exitus votis relponderet ; Sed vei hic cafus docere queat, quod non fit temerè huraanis confilijs,quanquam in fpeciem fanétilsimis, fidem dum,neq; quidquam contra vocationem,prætcr verbum Dei fufeipi-endum effe.

In idem feré telnpus Chriftierni Daniæ regis Tragœdia incidit» qui, cùm Succi ab eo defeciffent?, amp;nbsp;Lubecenfesac fœdcratæ ciuitatcs, bellum apertum , ob multipliciter violata ipforum priuilegia , amp;nbsp;naues hoftiliter ademptas , cura co gererent ; amp;nbsp;præcipuorum in Danix regno procerum’ voluntates aduerfus fè exacerbatas viderct ; cum Fri-derico Holfatiæ duce patruo , quem multis de caufis animo à fc alic-niore feiebac : tandem redire in gratiam,amp; concordiam redintegrare inllituit* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quare Bordesholmæ cœnobio , ad Eydori fl, fontes,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inter-

-ocr page 235-

BELLVM DANICVM, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^

intercedentibus, ïojchimo eIcótoreBrandeburgenfi, régis fi^rorio, amp;nbsp;vxOï^ D.xxih risFridcrici fratre:amp;Alberto Megapolitano, amp;nbsp;Henricoepifcopo Raceburgenfi, menfe Aiigufto tranfaótum eft,vtDaniæ regis priuilegium de feudo Ducatus Holfatiæ à fè petendo, quod Carolus lmp. ipfi contulerat, cafiiïm amp;nbsp;inane fit; amp;; bello Dani cum Lubecenfibus durante, Holfàtis quiefcereamp;pacemcurneiscolere liceat^ Vndecim millia marcarum , Ioannis nomine a Friderico foluta, Chrifiiernus certa die foluat. In prælatos èc nobilitatem ducatus Siefvvicenfis nonfolusrex fed vtriq;pariteriuriSîi didionem cxerceanr. Quatuor verôarticulos de iure ducis Hollatiæjin regno Norv vegiæ hæreditario ; de rationibus tutelæ Friderici,a pâtre regis, Johanne, adminiftratæ reddendis;deio oooo. fl debito regis Iohannis, friderici minorennis fubditisperlbluto;5c de hæreditate ipfi vt filio regis,' ex regno débita; arbitrio loachimi Brandy Henrici amp;nbsp;Alberti Megap. BugsJaj Pomerani, amp;nbsp;Henrici Raceburgenfis permiferunt,ac quod illi pronunciauerintfcratum habituroscompromittunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hæc etfî

tumitainterpartesconuenerunt; tarnen,cùm belloSuecico amp;nbsp;ciuitatum maritimarum,rex Chrifciernus vrgeretur,amp; epifcopi *ac proceres regni Daniæ,àrcge,pcrcgrinosmilitesabfq; fuoconfilio inregnum magna copia induci, ad lui opprefsionemamp; perniciem iudicarcnt,amp; alijs grauifsi-mis caufis, quas publico fcripto ab ipfis cxpofitas poflea rccitabimus, indies magismagilq; exacerbari, per Jutiæ proceres,Holfàtiæ viciniores,à Friderico Holfatiæ duceauxilium amp;defenfionempeterent,amp; regnum ad -cura deferrent : tota ilia tranfa^tio irrita fuit,

Statim enim proximo fècutis menfibiisFridericus,cum lutiæprpce-ribus, feaduerfus regem coniunxit,amp; filio ChriftianoHamburgam m’iflb, equitum amp;nbsp;peditum auxiliapetijt, Lubccenfes etiam, toto belli tempore, bis mille pcdites amp;nbsp;ducentos équités ipfi aluerunr, quarum loannes comes Hoienfis,lodoci filius Albertiamp; Erici patruus,Ioannis epifcopi Mona-flerienfis pater, Duótor erat, cum frater Ericus, apud Daniæ regem mili- • tatet ac Lubcccnfium clafsis ca æftate infulam Burondiam cum arce, ( Bornholm ) occupauit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fridericus denunciato regi per literas

bello, ftatim in lutiam exercitum duxit, in quo legatus ipfius loannes Ranzouius,equesHolfatus,Henrici filius,fuitvbi abepifcopis lt;Sc proceri-bus cupide Fridericus receptus eft, præftito illi V Viburgæ fub dio fidelita-tisiuramfito.

Chriftiernusjintelleéla patrui, quem reconciliatum fibi exiftima-bät, in lutiam expeditione hoftilj, amp;nbsp;hunc, à proceribus fide fibi renuncia-ta,Regem nominatum efle accipiens ictim vndiquaq;, ab cxtcrnis hofti-bLis,amp;'proprijsfubditisrebellibus, oppugnaretur, diffifusfuis rebus, amp;nbsp;ni-, hil fidum vfpiam à fuis expeótans, in cas animi anguftias redaólus eft, vt nullodefenfionisconatu fufceptOjineunte vere anni vigcfimi tertij,im-' pofita in naues gaza regia, cum coniuge óc liberis in Germaniam enauiga^I

T jj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rit.

-ocr page 236-

2)9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FR1DER.ICVS. I. DANIÆ REX.

M D xxin pofteaapiid fororium eleâorem Brandeburgenfem primiim, deinde apudauLincLiIum FridcricumSaxoniæcleôlorem, V Viccebergæ exu-laiiic, tandem reditu in Daniam feredcfperato in Belgicum concelsit,ac fidilsimam exilijcomitem,coniugem Elizabetham,babuit,quæ cum ab omnibus Daniæ ordinibusobedientiam ipfitanquam Reginæ deferenti-bus, in regn um reuocarccur, maluit marito exilij focia effe, quam fine ma-rito rcgnare.

Fridericus rexeledlus, exIutiaCoIdingam regrefius, Fyoniam fine vlla dimicationeobtinuit, ctim Ericus comes ab Hoya (lodoci filius, Ioannis,quern Lubecenfibus eodem tempore militalEe diximus,frater)qui Fyoniam cum præfidiotenebat, cognita regisfuga, fponte laluo palfu afridc-ricoimpetrato,cum fuisdilcederec. Fridericusaccepto Otboniæ ab Infula-nis iuramenco, poftridie Trinitatis cum exercitu fretum Bakhicum traie-cicjvbi nullo bofte vifo, amp;nbsp;omnibus etiam Selandiæ incolisjfola metropoli Hafnia excepta , le dedentibus, Hafniam terra mariq; conclufam obfedic.

Durante aütem in fequentem vfque annum obfefsione , Cbrifti-ernus , colleôlis in Germania , eicólorum jSc principum affinium auxî^ lio, eopijs , recuperare defertum à le regnum nitebatur. ac loachimiis marebio elector, cum cquitatuiam Perlebergam vfq; ad extremos ditio-nis fuæ fines procclferat. Vbi cûm Chriftianus aliquot dies expeólatus non apparêret,nec pecuniam promilfam mittetet : progredi exercitus noluit,amp;: D E O mirabiîiter hoftiles copias à Friderico auertcntc,eumq; protegente, dilsipatus eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Interea Hafnienfes fc Friderico,ineunte anno

- 15'^4. dediderunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Poftea SeuerinusNorby ,quem Gotlandiæ

InfulæCbriftiernuspræfeccrat,in Scaniam imprefsionem fecit,amp; Rufti-corum manufibi adiunâta,Coronam oppidum occupauit. Sed miflus a Fridericoin Scaniam loannes Ranzouius, eques Hollatus,copias Seue-rini ad Lundam cecidit, Coronam recepit, incolumitatc Seuerino promifla, fi fidelitatem Friderico iuraretamp; VVisboiam Gottlandiæ ar-cem ipfitraderet. Infulam enim rcliquam Lubecenfium clalsis iam oc-cupauerat. Deditaigiturarce,Fridericus vfumfruélum infulæ Lubecenfibus pro belli impenfis quadricnnium conceftit. cumq; toto regno iam potitus eflet, excunte lunio Hafniæ coronatus cft,

r

Seuerinusad Carolum V. profe(ftus,in obfidione Florentin poftea 173 O. perijt, duranteadhuc bello, Scriptum,nomineOrdinum regni Daniæ omnium publicé ediâum eft,in quo caufas exponunt, cur renuncia* ta Chriftierno régi obedientia amp;fide,certisconditionibus,abiplbviola-tjs iurata, FRIDERICVM Regem elegerint. Id feriptumpublice editum quia non fokim de Chriftierni regis vitæ biftoria, verùm ctiam de Forma amp;nbsp;libertatibus regni Daniæ,amp; Articulisa rege ante coronation nem iurari folitis, multa continet ; inferere boc loco qui volent poterunt.

Publica**

-ocr page 237-

CONTRA CHRISTIERNVM DAN. REGEM. _ £20

Publicauerant eodetn tempore fimilia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Guftauus Sue- p^xin.

ciæ gubernator, cyrannidem amp;nbsp;perfidiam Chriftierni, aduerfus Sueciæ proccres, in coronationis conuiuio trucidatos, editam, recenfensj amp;nbsp;Fride-ricusHolfaciædux, omniaveterum füarumaduerfus nepotem querimo-niarum capicarepetens^Lubecenfes, violationem veterum fuorum inre* gno priuilegiorum, amp;c vedigalia exaólionesq; nouas mercatoribus ab illo impoficas,amp;nauesaliquot ademptas, amp;nbsp;federn emporij ex vrbe Lubeca Hafniam transferendj propoficum, amp;nbsp;nauigationes fubditis regnorum luorura in vrbemLubecam prohibitas, deniq; multas alias iniurias regi cxprobrabant. Quibusfingulisrcxexul poft^a idoneumlèriptoremCois nelium Scepperum ßelgam naólus, Berlini refpondit. Verum ita, vt Dani-cjinprimis fcripticapita multa lilentio præterjret,amp; culpam perfidiæ amp;c rebellionisfubditorum,inepifcopos,Iutaspræcipuè conferret. Succis vi-cilsim perfidiam ergafeamp;maioresfuos, patrem loannem, auumChri-. i ftianum mukiplicem, obijceret, CumFriderico autem. Hollatiæ ducé Bordesbolmix de omnibus concrouerfijsfe tranfegifreamp; de diuifionehæ^ reditacis,amp;milleauri pondo, quæex fuis prouincijs Fridericus pro rege foltitaquerebatur, Apochas Friderici fe habere quibus plenè fibia rege ioannc fratre de diuifione hæreditatis, de adminiftraca tutela, de looooo, H ôccæterisfacis faôlumanno 1490. Fridericus teftaretur:(quarum exempla adfcribit) ideoqja patruo,ea, quæeueniffent, minime fe expedare pocuiffe, oftenderet»

Huiusanni menfe lanuario, cùm Friburgi Myfbrum, laniusquidam maélaretbouem, fciflaaluo reperit vitulum monftrofum,hac forma :Capuccoronam feu caluiciem monachorum referebat, tumebantq; in caluicie duo minuta cornua, Os humano abfimile erat, Reliquum corpus tegebatveftis monachacuculla, tàm fcitèac fi ab artifice faôta elfer. Huius Monachouituli mentionem indignam annotatione iudicafiem,ni-fi Tomis Lutheri, pidturam illius, amp;nbsp;interpretationes, cum Papafèllo Tiberino, infertas vidilfem.

ADR lanus Vf Pontifex,in finibus veteris Saxoniæ amp;nbsp;Belgicæ, TraieôfiadRhenum, humililoco natus; fed ingenio,doiftrina,integri-tatevitæ, morum fanditate,amp;indufl:ria, Cancellarius Academiæ Loua-nicnfiï,amp;Carolj V. præceptor ac confiliarius,amp; poftea in Hifpania locum tenens, epifeopus Dertufenfis amp;nbsp;Cardinalis, qui initio præcedcn^ tisanniabfensP AP A eleâus fuerat: huiusanni menfe Septembri,pri-die Idus jRomæex viuisfublatus: aepoft longam Cardinalium de fuc-cefsionenonconfentientiumdifceptationem, IVLIVS Medices,Leonis X, patruelis, tandem ,CLEMENTISVII nomine alTumptOjdie ïp.Nouembris, Papa renunciatus eft,

C O S M V S Medices obijt 14 64, Petrus

La VRENTlVS MA- 1V L1A N V S a coniuratis

GNVS,©i45x, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in templo cæfus.

tt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß

' Petus

T iij

-ocr page 238-

22f

RELIGIONIS

ce

MVTATIO, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$

__________________ 1

r-

Petrus à Gai- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loannes

1

Iulianus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iulius, poftea

lis pulfus 1424. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Leo X.

Clemens viJ#

perîjt in oftio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Papa ij-ij.

Papa, ira 3.

lt; £ Lyrisiroj*

1 ' * .

, ' Laurentius Dux nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

• Vrbini

lt;---------'------------------------

Alexander Dux .4. Catharina, régi

* • •

Florentiæ* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. na Galliæ.

ly'â'j. Sigifmundiis Poloniæ amp;nbsp;Bafilius Mofchouiæ reges Quinquennij inducias inter fc tandem paéti Hint,

In Pomerania ,GEORGIVMamp;BARNIM VM fratres,Bugs-MD.xxnii ßj magni filios,patriam gubernareincipientes, magnæamp;muItipHccsdif-ficultates amp;: tempora admodum triftia excepcrunt,Nam amp;Religionis dif-Bdia tLimmaximêglifcebanCjamp;cumMarchionibusodiainueterata nullis traólatibusextingui haótenuspotucrant, qui nunc etiam Margaritæ, Bugslao patri olim nuptæ dotemamp; alia bona mobilia repofeebant, pra?-terca latrocinijs adhuc pafsim infefta ditioerat, amp;c ciuitates præcipuæ, nifi vecligalia àpatreinftituta abolerentur,iurarerecufabant, Alie-nabant principes à doôlrina puriore,amp; populi contumaciam augebant, feditioG quidam concionatorcs, ac nominatim Doôlor Amandus,qui Stolpæ amp;'Stctini principes euangelion impedientes( pulmonibusiacien-dos)amp;cx ditione profligandos effe ad vulgum vociferebatur* Huic cùm acerrimà Paulus à Rhoda refill:eret, amp;; dignitatem Magiftratuum,ac obedientiam ipfis debitam, teftimonijs facrarum literarum confirma-rct: Amandus ille tandem Gartzæ in turrim conicôlus, ôc aliquantô poil elapfus Goslarienfem quoque Rempub* concionibusfeditiofistur-baiiit* , In his religionisdißiaijscüm fe fruftrà niti vidèrent Principes,tempori cedentes, âcquantum fieri poterat conniuentcs,hoc præcipuèagebant,vtautoritatem fuamamp; politicam fubditorum obedi-♦ entiam retinerent ac tuerentur* Itaquede veéligali Wokaftenfi à pâtre auôtojdimidium ciuitatibus rémittentes, iuramentiim fidelitatis tan^ demacceperunt* Quo exeunte,Æmilia Palatina,Ducis Georgij con-iunx , fœmina religiola, prudens, grauis, modefta,amp; bencfica, ex his terris euocata eft*

InSaxoni^ multarum Dicecefeon epilcopi fùperiorc amp;nbsp;hoc anno mutati funt* Lnbecenfi enim epifeopo loanni Grimoldo,Henricus a Bocholt Hamburgen fis, I. V. D, qui Romæ in ludicio Rotas; diu verlàtus crat, fuccelsit, cuius Canonici initijs emendationis doôlrinæ amp;nbsp;rituum ec-clcfiafticorum in vrbe Lubeca amp;nbsp;reliqua Dicecefi vehementer reftiterunt,

Sed

-ocr page 239-

IOANN. ARCHIEP. R1GENSJ,S, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;222

Scd nibilominns veritas ipfis inuitisamp;rcpuananti'DUS, fiibindeclarius elu-

•1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ jt n' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T M^OXXim

ceicens perrupit, donee anno cpilcopatus illiusoctano, Milla pontincia Lubecæ prorlus abolira, amp;nbsp;in omnibus diœcclios illius ecclefiis hneerior Euangelij dodrina inftauraca eft,

RACEBVRGENSEM dicecefin poft Henricum Bergmejer,cuius Tupra memini die i i.Odobris Lubecæ ext:indum,Geörgius à Blumendal, nobili familia Prignicenfi ortus b V. D, giibernare cœpit, Qiicm tri-ennio ante,Collegium Hauelbergenfe epifcopum clegerat,curB quot;loan-nesaSlaberndorffè viuisfublatus elTetrSed elector Brandeburgenfis,eccle.’ fiæ patronus, Hieronymum Schultetum Brandeburgenfem epilcopum, lt;]uemobeloquentiam óc-fidem ac indiiftriam in rebus agendis amabat, introduxiCjblandis interea verbis ac promilsionibus Georgium demuL cens, Verùra is cedere de iure fuo non prins voluit, quàm in curia Romana, eum epifcopum Hauelb. legitime defignatum, Adrianus pronunciaE fetac confirmaflet;amp;autoritatem ac intercefsionem pro eledore Bran-deburgenG luain intcrpoluifrct,vtPontiHcisamp;; fenatiis Cardinaliuin p’re-cibus tantum tribueret honoris, vt de iure fuo cederet, quód cùm recepil-fet ; Raceburgenfem,vt dixi de LebuGenfem quoq; ad Viadrurn epifcopa-tummortequot;!heodoricj Bulovij,qui 34, annos illi præfuerat vacantein, adeptuseft, Hieronymus veröille BrandeburgenGs epil'copus, quem ab elcdoreloacbimo,HauelburgenG collegio obtrufum dixiiTius,ciim vix biennium fediffet, exeunteanno j 5; 2 die 29, Odobrisextindusefi: ,cui in Brandeburgen G eccleGa ,Theodoricus ab Hardenberg: in Hauelbcr^ genG, B VS S O ab Aluesleben quem Coadiutorem Gbi Hieronymus pau-1Ô ante adfciuerat, anno proximo luccefferunt,

InLiuonia, R ÎG É NSIS archiepifcopusIO A NNES BLankc-feld,.BerliniinMarcbianatus,amp; multosannos Francofordiæ ad Viadrurn Profeiror,iurisconfLiltusCelebris,amp; in PontiGcisac præcipuorum Germa-niæprincipum aulisnotus,eledus eft. Verum ciuitas RigcnGs,qnæ iam religionem mutarat, luramentum fubiedionis, prælertim quoad eccIeG-afticam iurisdidionem, præftare reculant, amp;c vni Domino parère volentcs, rnagiftro ordinis, VValtero à Plettenberg, fe, contra arcbiepifcopum.con^ iungunt. Aceeßitalia oGenGo, quod cum Mofchisfeederaaduerfus Liuonos feciffe in vulgus fpargeretLir,amp; tota nobilitas,collegia dc ciues,fedi tioféaduerfus eum concitarentur. tandem in publicisLiuoniæ comitijs,le omnibus ordinibusinnocentem accufari,demonftrauit, eaq; purgatione fada,inuidiæ cedens in Germaniam fe contulit : vbi de mandato Capitulj, Ericum Ducem Brunsuuicenlem,Henrici Glium, ad archiepifcopatum ec-cleGæ RigenGs poltulat,eiq; iusfuum cedit, amp;nbsp;à fratre Henrico , Duce Brunsuicenfe, cuius aceramp;magnus animus defortitudo bellica,Hildefhei-raenli ditione recens occupata inclaruerat,iuuari fratrem mediocribus copijs petit, quarum auxilio reftituere Capitulum in vrbem Rigam, amp;

T iiij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Juris

-ocr page 240-

225 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOANK ARCHIEP. R I G E N S I S,

MD.xxiiii iunsdiüioncmarchiepilcopi recuperate pofTer^ Solebant enimRigenfeSj archiepifcopoamp;magiftroordinis, ex æquo luramentum fidelicatis præ-ftare,amp; prouocationes, à fententijs Senacus, ad vtrumqueparicer fiebanc» Erat autem tum temporis Magifter Ordinis VValterus à Plettenberg) quijVtfolusin vrbe Riga fupremi Domini amp;c iurisdiélionis titulum re-tineret, Scnatui Rigenfi non aduerfabatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ciim itaq; Ducetn

BrunfuicenfemaCapitLilopoftulatum cognouiflet: diligenter amp;nbsp;fedulô cum Canonicisagit,ne pereginum principem,fed cxjfuo corpore aliquem eligant,qui Ericiim placet : promittcns fe coaóturum Rigenfes, vt in integrum Canonicos pulfos reftituantjnterea in Hifpaniam ad Carolum Cæ-larcm Blankenfcldus profeólusannoir^z^dies^Septemb.obijt/ Tbo-mamigitur Scbóningium Confulis Rigenfis filium, collegij Decanuni) Canonici eligunt, qui in Gcrmaniam ftatira profedus, cum Brunfui-cenfetranfigit, amp;nbsp;ccßionem impetrat.

In Vitraiedina diœcelî, Philippo à Burgundia defundo, H ENRIC V S princeps Palatinus, Philippi olim elcdoris blius, VVor-xnatienfis epifcopi coadiutorj, in gubernationc fucceßit, princeps bo-1 nus, grauis,amp;tranquillitatisac pacis amans, Sed ciim omniafadioni^ bus, tumukibus amp;nbsp;proditionibus plena inueniflet, amp;nbsp;Carolus Geldrix duxjfadioforumproditione Vltraiediim , vt polleaprolixe narrabitur, occupallet, nee reprimerc fuis viribus feditiofos ciues amp;nbsp;Geldrios hoftes polTet: ad Burgundicæ aulæ opem implorandam adadus eft, eni tandem epifcopatum amp;totam ditionem Brabantiæ ducatui coniungendam, fKw àé)lt;3V7iceßit,0lt;: rclidoBelgico,VVormatiamredijt vtinfra ex-ponemus*

De FriGjs Vuurlatis,archiepifcopoBremenG rebellibus, fupradixi-mus,eosDecanumcollegij Sc prouinciæprætorera,in deliberatione publica fedentes comprehendilfeybarbaraque feritate excruciates necalTe» ld facinus vt tandem puniret archiepifcopus,exercitum circiter 8000. in VVurfatiam raenfe Augufto mittit, ijsque colonorum bona, domos, fortunasque omnesin prædam obijcit, modo rebelles, vel nudum fblùm quod incolcbant, inter archiepifeopi poteftatem amp;nbsp;Imperium reuocarenf, „ Hi prædæ amp;nbsp;manubiarum, ex vbere amp;nbsp;opulenta prouincia cupidine incitât!, ftrenué mandata exequuntur, amp;nbsp;cæus ac profligatis qui occur reranc incolis', totam regionem y fuga hominum defertam, direptionibusac in* cendijsevaftant,neque priuatas tantum domos,fedtemplactiamomnia campano ære fpoliata nudant, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ea vidoria de Frifijs parta, hu

chiepifeopusBremenfem Senatum in aulam euocat, vbi prælênte fratre Henrico, duccBrunfuicenfe,amp; Abbate. S,paulicujus ccenobium mceni-busBremæcontiguum, Senatus, vrbem muniens, fuperiore anno demo-litus fuerat,deinftaurandismonafterij ædificijs ócplurimisalijs articulis Senatum acculat, amp;nbsp;pœnam viginti quinque millium aureorum ab eis flagitat* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cûm autem Senatus poftulataepilcopi recufaret, amp;

ad cau-

-ocr page 241-

DESCRIPTIO DIOECESEOS BREMENSIS. 21^', ad caulam in iiire defendendam fe ofFerret : hoiribilicer eis epifcopiis, qui * exercitum mediocrem ad manum habebac comminari cœpit, Bremen-fes igicur ad fuftinendam obfidionem ornnia comparant , munitio-nes vrbis fumma diligentia, labore, amp;nbsp;afsiduitate reficiunt, Arbores circa vrbem omnesfuccidunt, ædificia monafterij Paulini reliqua,amp;alia qiiàm plurima demoliuntur ac foloxquant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HancBremenlmmani-

mimagnitudinem amp;: conftantiam cernens Archicpifcopus, re diligentiu^ cogitata,militem externum dimittit,

Cùmautemin Bremenfis Diœcefcos mentionem iterum hoc loco inciderimus, breucm chorographiam illius obiter intexam. Eft enim to-taBremenfis Archiepifcopi ditio , trianguli Ifocelis figura, cujus latera^ feié æqualia,lunt Vifurgisamp; Albis fluuij,m extremoanguliapice(ad pen-j infulam, cui à nouo opere, feu Turri ad fecuritatem nauigantium ibiex* truólajnomen dederunt)coeuntes. Bafis veró eft linea ab Efchafl,per fines dicionisLuneb^óc Verdenfis,paulóinfra Alleræ, in Vifurgin feexoneran-tisoftium, dedudfa. Eicha enim fiuuius,limes eft regionisBremenfis Hamburgenfis, quam àreliquo ducatu Luneburgenfi,Seuena fl» exiguiis primiim à tarnen tribus oftijs in Albim influens difterminat,

FinditurautempoftScvcnæoftia, Albis,in duo brachia,exquibus boreale, Hamburgam; meridionale, Harburgum alluit, Óc circitertri^ ginta infulas intcrieefas compleditur amp;(. alluit, quarum pleræquc hod tempore ducisLuneburgenfis dominio lubiedfæ funt Tribus infra Har^ burgam milliaribus,Buxtehuda,oppidum diœcefis Bremenfis,ad Elchain fitum eft. Vnde per frudf uofilsimos veteris regionis agros amp;nbsp;hortos perpétues, ad Suingara vrbem STADAM trium miliiarium iter tft. Hine vberrimi Scamcenilsimi Kedingiæcampi, folsis diftindfi, vfque ad oftam fl.fequuntur, Quo, nauitraiedo, HAHfJcria,cuius Atterndoift ad Mede-’ mam fljnetropoliseft, vfq; ad Albis amp;nbsp;Vifurgis oftium porrigitur quæ o-mnium inhac Germaniæ parte regionü,frumenti fcracifsima,Saxoniædu«» ci magna ex parte fubijeitur, Sed extremam illius ad oftium Albisoram,. Hamburgenfis ciuitas, ante ducentos annos, opprefsis amp;nbsp;captis pyraticam cxercentibus Lappis nobilibus,’duciim Saxoniæclientibus, occupauitd^ rnuniuitarceRirzenbuttel ócadipfum Albis amp;nbsp;Vifurgis confluente,nouo opere feu turriad nauigantium fecuritatem collocata* Alterum trianguli lacus,ad Vifurgisripamorientalemafeendendo, Frifij VVurfati,angufto quidem decem aut ixooo palEuum fpacio,fed agroadmodum vbere fcc-cundovfq^ad Geiftam fl. polsident. Quibus Leen 1 es,amp; qui àpecorum pa* IcLiisluxuriantibushomcn habent,amp; VVordenfes,ac Ofterftadenlcsamp;c, cregione Butiadarum amp;nbsp;Stadiandenfium Frifiorum,Brema verfus fucce--dunt.Hx duæ oræ dicecefeos Bremenfis extremæ ad Albis amp;nbsp;V ifurgis agge-res,admodü opimçamp;frugum defrudufi feraces funt. Médius veró tradus. interStadamamp;Brema,quem mercatoresvfitatè tranfeu.nt,horridus lanç amp;nbsp;incultus, amp;nbsp;fieri li bos arenis, paludibus, óc erycis confitus videtui; kaqj pallio expanfb diœcefin Bremcnfem vulgö comparant,cujus duæ anterio:^ res oræ,à capite, leu Albis amp;nbsp;Vifurgis confluente,ad vtriufq; fluminis ripas. alcendcndo,fruduofilsimis agris amp;nbsp;pafcuis,velut holoftrico prætextæ ; rc-liqua latitudo ex levidenfi filo aut canabi contexta fit.

In

-ocr page 242-

22‘y, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MVTATIO RELIGIONIS.

Md.xxiiii InPoIoriiaTurcipcr VValachiam in Rufsiam Poloniæregi fubie-ólam, imprefsionem feceruntjTattari Præcopenlesingenti agmine reli^ quam Rulsiæ illius partem amp;nbsp;minorem Poloniam peruagati amp;nbsp;deprædati funt Et TVrcæ amp;nbsp;Tatar! Dira aDfLIXêre Latrones Gralfantes terras LaChIa CLaDe tVas.

Petrus Mofelîanus Protegenfîs (idjcnim pago ad MofeUam, vbi natuseft, nomen fuit) Græcæ amp;]atinæ linguæin Academia Liplenfiin-ftaurator,cûm annosnouempublicédocuilTec, ftudiorum laboribusiu-uenis extinduseft. Moniimento in æde S» Nicolai verfus incifuseft.

ilu) çûpilaj : •ytûi^luü h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Menie lunio Noribergæ Pa-

piftica religio in Parochijs aboli ta, amp;nbsp;purior Euangelij doôlrina amp;nbsp;ritus Eu» angelio congruentes inftituti funt.

)

Annoexeunte, Miflà Pontificia,in collegio omnium Sandlorum? in arce VVitttebergenlî contiguo,quod RudolphusDux Saxoniæ circa G. 13 po. primùm inftituerat, abrogata eft* cùm totosiam feptem an-nos Luthcrus, in eius oppidi ecclelîa amp;nbsp;Academia errores amp;nbsp;abulus Pontb ficiosdocendotaxaflet, Semper enim ab initio fuæ caufæ Lutherus,non vi amp;nbsp;Imperio, led folo gladio verbi diuini,docendo,monendo,amp;ad-hortando,Riperllitionesamp; abufusabolendos,amp; veram reJigionempro^ pagandam efle lenfit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MIS S Æ verô, leu Officij in ecclefia pu-

blici quem cultum diuinum vfitatè nominamiis amp;Horarum Canonica-rum Form AM, in ecclefia Witcebergenfi Lutherusfuperioreanno or-dinauerat. Quam pleræque omnes in Saxonia, Dania ,Suecia ôcalijsgen-tibusardoisecclefiæ in hodiernum vfque diem conferuant^ cuius capita præcipua opcræ precium forte eflet hoc loco inferere, vt Quos ritus Mif læleuadminilfrationis lacri cœnx domini officij,Lutherusprobauerit, amp;nbsp;piêacbonaconfcientia vrurpariamp; retincri polFe iudicauerit, amp;nbsp;vfque advitæ exitum confianter defcnderit : hæc etiam Icgentes cognofcerent^

Erneftus, DuxLuneburgenfis, viuenteadhuc pâtre Henrico in Gal-‘ lia exule,amp; confèntientibus Ottone amp;nbsp;Francilcofratribus, Doólrinani puriorem in auunculi Ducis Saxoniæ ecclefijs. à Lutherorepurgatamin fui etiam Ducatus ecclefijs amp;nbsp;cœnobijs doceri, amp;Pontificioserrores, abufus vocedocentium taxari amp;nbsp;aboleri permifit,anno lyar* vfus prx-cipua in conftituendis ecclefijs opera Henrici Bockij, Martini Ondet-marck,paftoris Cellenfisfquo nullum lineamentis] faciei Luthero fimilio-remvidi) deMatthæi’Ginderici Bardervvicenfis^ ÆgrèautemhancRc' ligionis mutationem Prælati quidam tulerunt qui hortatores feni principe in Gallia exulanti, vt in patriam rediret, fuerunt. Is reuerfus, non reâàad adfilios, fed in arcem VVinfen, ac inde in vrbem Luneburgenfem die parafeeues diuertit. vbi tantopere commoratuseft, donee re cum fiüf per prouincialestransaóta,in monafterium VVenhulen coIlocaretur^vH quinquenniumadhuc fup'erftes,in ocioamp;precatione vitam tranfegit^

-ocr page 243-

FRANCIS. GAL'L, R. CAPTVS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;226

EINBECcenfisquoq5ciuitas,quçolim comitum äDaflctadSoIIinr^j^ gnmfalcum,ditioni adiiinôla; Alberti magniducis Bruns.Patrocinioamp;: tutelæprinaûmfe circa annum i xro. fubiccit: priinara fincerioris evan^ gelijlucem afpexit, Godefcalco Croppio Theologiæ Doótorc Augufti-nianOjLutberiamico,fene,fidc]iter, modcflrè ócgrauiter doólrinam dc gratuita peccatorum remißione amp;nbsp;faluteæterna, foJius Chrifti merito no^ bis parta amp;nbsp;fide à nobis ampleólenda proponente. Iscollegas eiusdem or-dinis monacbos Erncftum Burmeifterum amp;nbsp;alios babebat, qui incitanti-x busCanonicisócSenatu vrbis, iufiu PbilippiPrincipis, eiufq;fratrisErici jy2 er, epifcopi Osnabr. vrbe eijciuntur verum biennio poft inftante populo,Se-nattis D.Cróppium reuocari permittit, qui in Neapolitana ccclefia, vfq; ad incendium docuit, quo, mœrore,fenio, laboribus amp;nbsp;curis confedus, in 1 f 4 °* tranquilJioreracceleftem ecclefiara translatus eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;NORI

BE Rgæetiam, inter Euangelicos ecclefiæ miniftros, quorum dux Andreas Obander erat, ôc pontificios in monafterijs rcliquos colloquium dc doârina coram Senatu inftituturn eft : cuius bic exitus fuit, vt conciones àceremoniæ monafteriorum deinceps intermitterentur ,0coranes facer-dotesócmonacbi ciuesfieri, amp;onera ciuium inftar caccrorum fubircco-gerentur.

CbriftianusFîülfatiæ Dux Friderici I.Daniæ regis filins DORO4 the AM Magni ducis Saxoniæ inferioris filiam, coniugem duxic,ac nuptijs Lavvenburgi ad Albim peradisp per Hamburgum in Hollaci-âm redii't. Quo temporead Ticinum Francilcus Galloiumrex,àCæfa-risCaroli exercitu càptusdic ^4. Februarij inCaroli Cæfarispoteftatem peruenit; amp;nbsp;ad Vifurgis oftium Fi^fij V V v R s a T1, qui fuperiore anno abarcbicpiftopi exercitu vidi ac profligati folum vertcranr,adjundis fi-bi fexcentorum militum auxilijs reuerli, patria recepta amp;iugo epifcopi cxcuiro,inlibertatem fedenuo vindicarunt. Chriftopborusigiturhoc annoiterum colleótis clientibusamp;beneficiarijs ex vtraqueditecefiomnibus,rurfutn eosinvadit,vbi circiter duceilticoloni,memores juramenti arebiepifeopo præftiti,à reliquis ferocioribusdilccdentes,arcbiepifcopo le fpontè dedidcrunt. Cæteri fuorumdifeefsione fradi, interuentu quo-rundam de agnofeendo arebiepifeopi Imperio, amp;nbsp;certa annul tributi pen-fione,cumilîo tranfigunt.

IO DO C V S iunior comes HOIENSIS, qui ad vtramq; Vifurgis ripam inter Mindam ócBremam ditionesamplas tenebat* ANNAM comitisGLEicbenfis filiam conjugem duxit,exquafeptera filiosamp; lexfi-liasfufeepit Albertum primogenitum lodocum 1 r28,Ottonem,i73o» VVolfgangum 1 y31. Ericum 15-37. loannem 173 Fridericum 1740. Mar-garitam 17 z 7, Magdalenam 1732. Annam 1733. Mariam 1734. Irmgardam Î 73 7. Elifabetbam 173s* Hæc numcrolà foboles, intra triginta fex annos poft patris obitum,vniucrfa,nultis relidis poftcris,deceftit, amp;nbsp;tota Hoien-fttimcomitum familia funditus extinda, ditiones plcra:q,ad Dominos fcudi Duces Brunfuicenfes amp;nbsp;Luneb* redicrunc.

In Sa-

-ocr page 244-

227 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EPITAPH IVM FRIDER'ICE

M.D, XXV/ Io Saxonia fuperiore Friderico Saxoniæ principi, fapientia, niagni« tudineanimi, iufticia, bonitate, dementia amp;nbsp;amoreergaliterarum llu* t dia cximio, qui Academiam VVittebergenfem primus fundaratôc fexen-nio ante mortem,Imperium, àSenatu eledorum ad fe delaturh,in Cai'o-lum V/fuofuffragiotranftuIerat, die r-Maij cruciatibus calculi diuturnis extindo: frater IO ANNES SAXONIÆ DV X, ciii natiua Bonitas , amp;c pietas non fucata, amp;nbsp;in veræ dodrinæ^con fefsione perfeuerantU amp;firmitas,BONI amp;CONSTANTIS cognomenpeperit: ineledo-rum SaxonisE di^nitate fuccefsit. Epitaphium Friderico Philippus Mc-lanthonfcnpfit? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

^ntèpetetcurfti'T^oiemica ruraßipino,

* ‘ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vnde in Saxonicos définit Albis agros:

Indy ta quam po fit merit orum fama tuorum Occidere 3 in populis 3 Tgt;uxFriderice tuis. Aurea uiderunt ha gentes feculajregni

Dum tibi Saxonicifieptra tenere datum ed.

Pacefrui placida campi^ njrbesq^ folebant, llorrenda extimuit clafiica nuUaj nurus.

T^ellaalij ferro ,fed tu rationegerebas Etfine'vi'uidifiapedederemanus.

Ingenio Claros meruifii fifi triumphos ^FMiiliteq^ baud ^llo fixa trophaa tibi. Et pacisßudijsflor ere 3 ac artibus lorbes, Contigit außiciojDuxFriderice3 tuo.

Fouifti firetas hac tempeflate Cam anas

Vnicus nbsp;ftudijs pramia digna dab as

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, NameftuofumptufiauumfcholaconditaadAlbimelïi

Vt ’nita ^üerum traderet ilia modum.

Hic Euangeltjprimum doélrina renata 3 Deterfo ccepit pura nitere fiitu. Induit hic ^eros ijultus 3 iterumq^ colorem Acceptt tandem T^elligio ipfa fiuum.

Et cum Germanifùmpfijfènt arma tjranni Contra Euangehum fandaïf iujfa Dei: Dod ore s tibi curafidos defendere foli 3

Et late Chrifiijf ärgere dogma fuit.

His tibi pro meritis grata praconia ^occ^

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P 0fieri tos omnislt;vir(fpuerifcanent.

Efulla tuas ’vnquam uirtutes nef dat at as, Hon jus m laudes mors habet atra tuas.

Hoc

-ocr page 245-

THOMAS MONETARIVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;228

Hoc tempore, in Sueuis amp;nbsp;Francis, Rufticani motus Agiicoîarum aduerfus magillratus fuos raptis armis tumultuantium, cceperunt,qui paul0poftoppreßiamp; fcdati funt. In Thuringia etiam Saxoniæ ducibus fubieóla, Thomas Monctarius Stolbergenfis Mulhufanorum conciona-tor,capuc authorq; feditionis fuit. Isiaólabat fe cum Deo colloqui,amp; iuflum elfe diuina voce, cmendandæ ecclcfiæ caufla, arma lumere, ad de-lendosprincipes,amp;omnesmalos*amp;perfuaferat vulgo,fi fuccefsiflet res, fore,vtpijtantùmrerumpotirentur,amp;extarcnt clarifsima figna Spiritus Sanótiapud omneSjIplein litteris publicefcribebatfe gladium Gedeonis gerere, quo minabacur exitium omnibus,qui aduerfus ituri efiTent. Extant quædam cpiftolæ, in quibus magna contentione hortatur multitudinem adfaciendamprincipumcædem.circa Calendas Maij eruptioncm fecere ex Mulhaulèn duæ faólioncs,altera Ducem Pfeifferum fècura,altera Miin-zcrum,qui vaftauit Thuringiam de aliquot principura domos diripuit Saltz amp;nbsp;Frankenhufen, Porroad Frankenhufen circiter fèxies mille con-fluxcrantfeditiofiexvicinia. Ibi à Georgio DuceSaxoniæ, degenero illius PhilippoLandgrauioHafsiæ,penè omnestrucidati funt, Muntzer cùm elapfuseffet,tarnendeprehenfusin latebris quibufdara,peruenic in ho-Wum potefiatem. Recepto itaq; oppido Frankenhaufen , exercitus ad Mulhaufen traducitur, Ea vrbs deditionem faciens, permifit principibus, vtdefeditiofisfumerentfupplicium,lbi in caftris circiter centum fecuri pereufsi funt, In his duo cciam duces Pfeiffer ôeMunzerdecollaii funt, Isfuitcxitushomini impuro, quiprædicabatfcdiuinitusiuffum effe bellum fufeipereaduerfus principes. Hanchiftoriam eô etiam intereff po-fteros,tenerc,vt habcantexemplum,quo commoneantur, ne quid te-merè credantambitiofè iaéfantibus vifiones de fîmilia,

Vt autem in fuperioris Germaniæ terris agricolæ, fie in Oceano Saxoniamalluente,Belgicipyratæ hoc anno prædas de latrocinia exerce# bant, Chriftianoenim DaniæregeapudBelgas exulante, coniugis ipfîus amita,Belgici gubernatrix,vt vicifsim Danis deLubecenfibus, quorum metuconfternatus ex regno difcefrerat,moleffiam exhiberetjNaues aliquot expedit, quarum præfedlisdeclaEiarijs poteffatem aduerfus Danos decorum focios pyraticam cxercendi facit, Sum mus nauium præfcâus Nicolaus Kniphouiuserat, qui cûm finediferimine oranes Saxonicarurn vrbiumnauesdeprædarentur,abHamburgenfibus tandem in Orientali Amafisoftio,cumi63. focijsoppreffusde captus,cum alijs, circiter co. pyratis, Hamburg! fupplicio afficitur, eorumq; capita præcifa palis ad Al, bim infiguntur,

Exeunteannoloannes Albertus Dux Megapolitanus, Alberti fili-us,diexa. Decembris Horaai. natuseft.

In B O R V S SI A, cùm quadriennij induciæ Polonicæ iam exirent, nee vllaab Imperioaut Cæfàre,Icalicis^ Gallicis bellis occupa to, auxilia

V ' appare-

-ocr page 246-

■A

229 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PR vs SIC A,

apparerent: Albertus Borufsiæ magifter,interuentu Georgij marcbionis Brandeburgici fratris, amp;. Friderici iT. Lignicenfis, cum Sigismundo Rege^ auuncLiIo, die s. Aprilis ita tranlegit, vt relióto ordine, Albertus, D V X B O R, V SSIÆ, àSigismundo Poloniæ rege crearetur, ac vicißim régi ft« dem amp;obedientiam, à Vafàllo dcbitam, iuraret,amp; Ducatum bæredicario iürein liberos, fi quosfucciperet, vel Fratres fuos, autfratrum liberos,'aut nepotestransmittcrepoflet. Sicpenitusab Imperio Germanico Borufsia tota auulla in Poloniæ regis fidem ac clientelam concclsit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Al

bertus exmagiftroordinisiam DuxBorufsiac facfus,eodem anno,Fride-rici Danias régis, ex priore coniuge Anna Marchiaca, filiam, Chriftiani in, DaniæpolFcaregislbrorem,DOROTHE AMin matrimonium ducit, ex qua tres filios impubères mortuos, amp;nbsp;Annam Sopliiam loanni Alberto Duci Megapolitano poftea nuptam, procreauit.

M.D.XXVl

loanneseleäorSaxonias, ciimdißoni miiltorum clamores Tribu-nitij, in primailla cum pontificiis^w^^Ä^«,paßim cxtitißcnt sinfpeóbo-ncm ecclefiarum in tota ditione fua inftituic, vc idonej paftoresac doóto-res populo prasficerentur, qui recie ecclefias de omnibus fidej Cbriftianx capitibusdocerent,amp; obedientiam ac reuerenciam eiga magiftratus, ftudium pixpacisamp;tranquillitatis publica», inauditorum animis accen-derent, Eiüsvificationis occafione, fumma doótrinas certa, de omnibus articLilis, ad alendam pietatem, amp;nbsp;veri timoris D EI, fidei, obedientias er-ga deum amp;nbsp;magiftratus, diledionis proximi ædificationem, Ôc confolatio^ nemincruceneceftarijsjomiflaperesrinarum, amp;inutilium cccleftas opi-nionumamp;controuerfiarum,quæ velnon intelliguntur,vel ad pietatenïi parum conducuntagitatione 5 à Pbilippo, qui vnus ex infpeótoribus fuitj' Gerraanicê in libello vifitationisSaxonicæ compraslienla cft. ad qucm to-ties Fe, velutadexplicatam amp;Falutarcm dodfrinas vtilis amp;neceflariasFor-mam, in tanta primarum diFputationumôcopinionum varietate amp;nbsp;con-ftifione, Philippus ipfe poftea reFert,

Carolus Imp, amp;Belgarumprinceps,Elifàbetham,EmanucIisLu-fîtaniæregisflorentißimi,qui amplifsimiim in India imperium primus conftituit,triennioantedcFunâifiliam,Ioannis III. Luutaniæ regis fb-rorem in matrimonium ducit, nuptijs Sibyliæ die 10, lanuarij celebratis, ex qua Philippum anno ira;!. amp;nbsp;Ferdinandum anno 15-30, amp;nbsp;Mariam MaximilianiII, Imp. coniugem, amp;c loannam,Ioannis III. filio,Lufita-tiiæ principi, nuptam fufeepit,

Paulô poft FranciFcum Galliæ regem captiuum , promittentem Ducatus Burgundiæ amp;nbsp;aliarum prouinciarum reftitutionem, amp;nbsp;iuribus re-gni Neapolitani, Mediolani, Genuæ, Aftæ, Arelati, Tornaci renuncian-tem, amp;nbsp;duos filios obfides dantem, libertati reftituit, amp;nbsp;is. Martij ex Hilpa^ niæ finibus dimittit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gallus liber, à fide amp;nbsp;promiFsis,de Burgundiæ

reftitutionc, Carolo datis, plané recedit, amp;nbsp;cum Pontifice,Venetis,amp;SFor-tia, nouum Feedus, quod Ligam landara nominabantpnit, quo Ie mutuo,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adMedio-

-ocr page 247-

SÎGISMVNDVS POLONIÆ REX, ad Mcdiolanenfe Imperium, FrancifcoSfortiæ, amp;nbsp;régi os filios obfîdes patri reftituendos, amp;nbsp;regnum Ncapolicanum occupandum , obligabanr, Verûm exercicu confœderatorum fegniusres gerente, Garoli duces, Bur^ bonius, Leua, amp;nbsp;Vaftius, Mediolanum, ciuibus in extremam feruitutem redaôlis,defenderunt,amp;arcem Mediolanix4,lulijà Sfortia deditam re-ceperunt, Vgo Moncada Cæfaris Icgatus,cum Columnijs, Romam ex improuifo die 20. Septemb. noélu pacefaôtis portis ingredientes, Vatican numfpoIiantjamp;Poncificem in mole Adriani circumfèïrum,inducias pro feamp; focijs quatuor menfium concedere cogunt. Quæ induciæ omnem vi-âoriæfœderatorum curfum interpolarunc, Interea Georgius à Fronsberg 14 O O O, Germanos, Cæfareanis in Italiam adducit, qui Hifpanis adiundi» alcero anno, Duce Burbonio. capta amp;. direpta vrbe Roma, Neapolin de-inceps adiierfus Gallos defendunt,

250;

M.D.xxvr.

Sigifmundus Poloniæ rex â lenatu Gedanenfi inuocatus, ciuium quorundam faâ:ioforum,aduerfusSenatum vrbis amp;ecclefiafticos,prætex-tu religionis, fediciosè tumulcuancium motus, punitis feditionis autori-bus,fedauit. Ad hune,GeorgiusPomcraniædux,Sigifmundi ex fororene^ pos, Gcdaninn, ineunte anno profedus, Lebeburgum amp;nbsp;Butouiam præ-feâuras, BoruBis amp;nbsp;Polonis finitimas,olim auoillius Erico euftodiæ cau-fa commilFas, hæreditario iure, ad Pomeraniæ duces transferri obtinuit’, ea tarnen conditione, vt feuda ilia, â Poloniæ regibus recognofeerent, amp;nbsp;ad regum Poloniæ ibcictatem amp;. clientelam redirent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Se

quent! æftate, Georgius Porn. dux incomitijs Spirenfibus,filium Philip-piim,ætatisannum duodecimumiara ingrelFum,LudoicoPalatino ele^ ólori auunculo (vt Peleus Achillem Chironi) omnibus ad gubérnatio-nem necelFarijsvirtutibus «Sc artibus informandum reliquit, Marchicæ ve-rocontrouerfiæ exitum incomitijsadhuc nullum inuenirepotuit. In Polonia,poftremi Mafouiæ Duces, loannes amp;StanisIaus fratres,adole-fcentes,Conradi filij,paucorum dierum interuallofine liberis extindi runc,acopiniomultorumfuit,vcnenofublatoselTe. Quare florentilsi-maillalt;Sc opulentifsima Mafouiæ prouincia cuius metropolis fuitVVar-lauia,ad coronamregni Poloniæ, poll quadringentos annostandem re-uerfaell.

Boëmiæ amp;nbsp;Vngariæ rex Ludoicus,ætate iuuenis, fed confilio iunior, cxiguis copijs, Solymanno Turcarum Imp. amplifsimum excrcitiim in Vngariam ducenti occurrens, loanne deZapolia,Translyluaniæ Palatino cum robore regni tardius progrediente die 2,9. Auguftiad Mobacium oppidum,aTurciscircumuentus, 80profligatuseft. Ipfe fugiens equoin paludeludanteexcuflusamp;fubmerfuseft, Solymannusvaftatis omnibus, per quas iter habebat, rcgionibus,Budam vfque peruenit. Ibi circiter triduüm commoransóc nihil prætercaconatus, in Thraciamredijt,

I

Mersburgeniem diœcefin , poft Adolphum principem Anbaldi-num,regerecœpit Vincentius à Sleinitz,antea ecclefiæ Decanus, cuius fru. galitatemamp; induftriamœconomicam potius quam officia epifeopi pro. 'pria,prædicant, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V ij BRVN#

-ocr page 248-

25J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D, lOANNES BVGENHAGIVS.

MD.xxvii BR.VNISVIGÆ antetriennium , purioris do6irinæeult; angelij femina fpargi à paucis pro concione cœperant : quibus grauifsimc Senarus, ab vnione feuconfillorio eccleßaftico illius vrbis, quod abbas Ægidianus, Decanus ad D. Blafium Cyriacum, amp;nbsp;feptem vrbis paftores rêpræfcntabant incitatus, aduerlabacur : ita vc vrbe quofdam eijceret, amp;nbsp;publico edióto Jedioncm librorum Lutheri próhiberet»

Cum autcm palbores ecclefiarum ipfi non concionarentur, amp;nbsp;pauIa-, tim pkires ex Diaconis finc-eriusdocere, amp;abufus Poncificios taxare, inci-’ perenc; populus magiwardore Sc zelo puriorein doélrinam excipiens, apLidSenatum afsiduisinterpellationibus ôcprecibusinftabat, nelibidini paftorura; remoueri ex vrbeamp;pelli diaccfnos fuos petenti.umgt;gratificaregt;-. tur, fed liberam veræ euangelij doôlrinæ prædicationem, exemplo viçinx duicatis Magdeburgenlîs,non impedirct. Erat inter deledos ciuium*pu-riorem dódrinam expétentium A vtor Sanderus,pietate, prudentiaf eruditîone amp;nbsp;fâcundiàpræftàns, qui piiblicam ecelefiarum'ReformatîO--nem inftitui, iuBù cömmunitatis, afsiduè flagitabat, amp;omnemQbedi-cntiam Scriatui omnibus in rebusad boni cruis officium pertinentijbus, nömineciuium jdeferebat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

JU ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Tandem igFtur Senatus, vnioni prælatoruhi fuorum, de p ellen dis ex vrbeconcionatoribus Lutheranis inftanti ,rdpondet ,Goncionatores iÏloS; non à fe, fed ab ipbs paftoribus, docendi laborcrn defugientibus i’pforurn locodocerent, vocatos eft'e; Ndtt igitur Senatui, fed fibi ipfs hæc incommoda imputari ab eisdebéfe. Namp;nc veroremouerieoSj, vniuer-' là ciuium commuriitate invita amp;nbsp;aduerfante, non poße,nifi.fc amp;nbsp;paßoresigt; 8ó CQtam vrbem exiciali peticulo inuoluere,lScfunditLiS'perdere velinr, Publico igitur decreto libera' Euangelij dodrina ciuibuspermittitur. gt;

(UI

jç,2^g^ nbsp;nbsp;” Sequenti anno D/Ioannes Éugenhagius, paftor EccIeGæ VV.itté'

bergenhs, Brunfuigam euocatLim,quipro concioneamp; infcbola cpiEo-lamad Romanos amp;ad Timotbeum docens; Ordinationem eccleliaftb cam, qu^eextat, confcribit, amp;nbsp;in dccem templis (ad S. Martinum , tbarinam jAndream,Magnum, Vlricum, D. Virginem, Petrum,Micba-elera Ægidium, Leonardum ) pios doólóres córillituit quibus inlpedo-xcm fupremum, amp;nbsp;cuftödem puræ dodrinæ amp;nbsp;ofdinis in ecclefia conftb tutipræcipuûm, Martinum Gerlitium præficit,ei^j collegam Henricum Vyinckcli'um VVerningródènfem Virumdód:um,placidum,modera-tum,amp; in officio lidelern adiungit : qiii Halberftadijantea prior cœnobij Ioinnitaruna,amp;Templi7^artiniàni pàftoÈCüm MilTam celebrate nollet, dimiflusVVittêbergam Te ad Lutherum contulit. Ab eo Brunfuigam mil-fus,fideliteç vfqi ad obitum i y'y o, ecclcfiæ feruiuit. Gerlitio vero lenam irt quot;ïJuringi^ra redeuntVNicolaus Mcdlerus TheologianDodorfucceßit,

1 nbsp;nbsp;nbsp;' -r - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriffia-,

-ocr page 249-

HENRICVS DVX BRVNSVICEN, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;252

• Chriftianus Hollaciæ dux,qui, pâtre Friderico Daniæ regnuhi te- xxvn nente, pacrium ducatumadminiftrabat,primam ecclefiaruminlpeôtio- ' nem, amp;nbsp;abufùuin Pontificiorum emendationem publicam,fùicepit, eommcndata rerum ecclefiafticorum amp;: vifitationis cura præcipua Eber, àrdo VVidenleTheoIogiædoôtori, quem Magdeburgâprinceps euoca-rat :amp; HermannoTaftio,paftori Flcnsburgenfi: quibusex nobilitate, loannes Ranzouius aulæ magifter, loanncs Reuentlou alij adiunge-bantur. Eodem tempore in Scania etiam Anconæamp;: fparfim alibi in re^ gno Daniæ puræ Euangelij doârinæ femina Ipargi cœperunt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J*

■3

Henricus Dux Brun fuicenfis,fodinas metal]icas,fyluas,amp; aIia,GosIa-rienfi ciuitati à fuismaioribus oppignorata repofcens ôcpecuniam offe-rensjcùtn illi reçu latent, varijs modismoleftus illis efle occupandis lyb uis, fodinis, officinis, in quibus venæ excoquuntur, amp;c. cœpit» Quibus de caufis àGoslarienfibus in Cameræ ludicio acculàtus, lata die i;, Maij fen-tentia, fpoliatosante omnia reftituere iubetur^ Brunfuiccnfis veto nihilo-minus in propolito pergit amp;nbsp;inter cætera cœnobium Reiffcnberg non procul ab vrbe ßEum,fofsis,aggeribiisamp; vallis munit. Cumq; alterum etiam cœnobium montisGcorgij vrbi imminens,prælidioamp;opéré muni-îe inftituilTet, ciues erumpentes, quofdam ex minillris Ducis Brunf trucidant, amp;nbsp;cœnobium captum incendunt, Goslarienfcs igitur fra-étæ pacis publicæreos, in ludicio Cameræ Dux Br, agit, priorem veto lèntentiamdeReftitutioneaduerfus ipfumlatam, in comitijs Auguftæ Cæfarfufpendit^neadarmapartesdeuenirent. amp;in petitorioac refpon-foriopariter procediamp;limul decidiiubet, Cûmautemob mutatamin vrbe religionemjGoslarienfeSjCæfari amp;IudicibusCameræinuifieflent: poft quatuordecimannos pendente adhuc priorelite; velut pacis publi-cæfradores, folennifententia prolcribuntur. Quamcùm exequiHenricus, Ipretis fufpenfionibusamp;intcrdidbsCaroli Cælàris amp;nbsp;Ferdinand! régis, pergeret ; Belloipfiàconfœderatis vrbi GoslariæPrincipibus, îo:Frb 174b dericoSaxoniæ,Philippe Landgrauio Halsiæ^cæteris illato, tota ditione J 5*42^, eieóluseft. Sed quinquennio pôft,per Carolum \\ viólórem reftitutus,pro luo arbitrio amp;nbsp;libidine cum Goslarien fibus transegit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—

‘ Hildelienfis epifeopus loannes, Saxoniæ dux, omnibus ferê præ-dijsamp;arcibusfupcriore belle priuatus,ciim litein curia Romana pendente,capto Pontifice, amp;nbsp;Petro Anconitano Cardinale ad quem reuocata erac controuerfia, mortuo, non procederetur : amp;ipfc omnium ordinum odia aduerfusfe,cüiusimprudentia,temeritate, fuperbia,^pertinacia in tan-tas calamitates'diœcefis conièôtaeiret,arderefciret‘: neclpesvlla recupe-randiâmilTaapparêretrréfignato capitularibusamp;defertoepifcopatu,Lao-burgam ad fratrem Magnum dueem Saxôniæ fe contulit, vbi multos adhuc annos ftiperftésiitandem mifer amp;: exul exCindTis”eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ca

nonici Hildeften les, potentem aliquem,aiit certè gratia amp;autóritatein aula Imperatoris valentem,cuius patrocinio amp;nbsp;ópe amilTa reciperent, cpi-, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V iij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcopum

-ocr page 250-

252 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BOEMICA.

Mû X JJ fcoptivnexpetentes:B ALDAS AR VM Merceliufn, Caroli V, Imp. vi-‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ce cancellarium poftulanc, cui eodem ferê tempore, Conftantienlem eti-

amepifcopatiim,H VGOà Landesberg, qui obmucatam Conftantix religionem.Vbedingamcum vniuerfoclerorecens feceflerat, fpontè tra* didit* Verum is, afsiduicate occupationum amp;c legationum aulicarumamp; yitæbreuitace impcdicus, femel tantum in dicecefîn Hildefienlem iple venit, necamplæilli expedationi defe ab vtroq; collegio Hildefienfi Corrftantienfi conceptæjrefpondit. Nam vix triennio poft,dum ex Hiipa-nia in Belgicum proficilcitur Treueris , poftridic pentecoftes , manc cquum confeenfurus, apoplcxia feritur, qua ftatim extinâuseft.

InicioanniBOE MIÆ regnum Ludoiciregis morte,àSlauicare-gumPoloniæ ftirpe,adAultriacamtranslatum,amp; FERDINANDVS archidux Auftriæ Philippi filius, Maximiliani nepos: REX B OE-îvl lÆ 2.4. Februari) coronatus eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vtautem, vêtus regni Bo-

ïniæ,cam Auftriæarchiducatujconiunclio, aliquantôaltiusrepetitaco^ gnofeatur : fummatim rem totam ab Ottocari Boëmiæ regis (in cuius matrimonio Margareta,Leopold! VII. Auftriæducisfilia,Friderici,vb cimi ex; ca familia lbror,fuit ) temporibus deduôlam, ex Proæmio Dubra-uij inferemus/Prior enim familia marchionum amp;Ducum Auftriæ,àLEO;* P O EDO, ex ducum Sucuiæ ftirpeorta, in Friderico,Leopold! V11, filio, pr!ncipcinquietoamp;turbulento,quem FridericusII. lmp. prolcripferat, cxtin(âacftannoChriftiiz4lt;r,cuiusfamiliæ feriem breuißime notatatn adiungo,

LEOPOLDVSex familia Ducum Sucuiæ ,primusMar-chio Auftriæ AnnoChr. psa. obijt,

I '

HENRieVS I, © lois.

---, V------------------------------------------

Albertus marchio Auftriæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Erneftus Dux Sucuiæ. '

Erneftus ©

Leopoldus © 10 P ôquot;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Albertus.

;S, LE O P O L D V s, Vxor Agnes, filia Flenrici 1111. lmp, fundatorcoenobij StlOfîcrTîeuburg- © use.

-----f '------— LeopoldusV.Dux Henricvs I. Dux Auftriæ Bauariæ © 114 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à Frid. Barb, faótus, sr. annis.

Otto epifeopus Frilîngenus Hifto-riæ ferip tor.

f- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ccenobium Scottorum Vien-

næ condidit, © J177,

- -----

Leopoldus VI. Dux Auftriæamp; Sri- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Henricus,

riæ, muros Viennæ, vrbem EnSjôc

.1

Neuftadcj

-ocr page 251-

BOEMICA.

254

WD.xxvn

a NeLiftadt,ædificauic. RicHardnm Angliæ regem cepit,

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;----------- ---- - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- — nbsp;nbsp;nbsp;-

fridericus Cacholicus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEOPOLDVS VH, in

@ IIP8» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apulia © 12-3 0,

---------- . nbsp;_____ _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ J lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

FRIDERICVS poftre. M A RG ARETA primùm musex hacfamiliacæfusan- Henrico filio Frid, ILImp, no Chrifli 1^46, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nupra,deinde PRIM IS LAO

OTTOC'aRO VVenceslai Boëmiæ regis filio, Qui A. C, ixr3,Auftr)amoccupauit.

Eleâo autem in Rom, Regem RodolpEo Habspurgio, quia in Aiiftriaminime iuflodominatu Bohemus elTe videbatur,nec fubieôlio-nem amp;hdem Imperio debitam præftabar, fui officii eum. RodoJphus ad« monuic: cumq; apud clacum animo regem monitis nihil proficeret, ne quid detrimencîRefpub, caperer, iuftaadiierfus ilium arma fumpfic, Sed priusquamarraiscontenderenc,perfuafusrex,obferuanciæ onus libi ira^ poni parieur, amp;nbsp;vtin more eft politum, acceptis vexillis, fe clientem Impe-ratorisproficetur. IbiCælar, vcar-ftiori necelsitudinis vinculo, Aultriain, (in qua defententia Imperij, primogenitus Rudolphi, Albertus, Archij» duxÂuftrix,Norinbergæ incomitijs,anno Chriffii 1^74, celebratis no-minatus, amp;nbsp;Auftri;e prarfedlus fuerac ) cum Boemia coniungeret: ludi-tham, VVenceslao filia régis Otcocari defpondet, Agnes veto Ottocari. filia,RudolphoIL Imperatoris filio in manum conuenit. Ad hxciglauiæ. padtioneni conficiunt, vt nullo legitimo hærede in regno Boëmiæ reliólo, vel fuperftite,ad Rodolphi pofteritatem regnum deferatur, rùm infelix Rex, cum in Boemiam reuertiflet, Bulgaræ mulicris iracundia cxagitatiis, tanquam graui dedccore fecontaminalTet, quod Cæfari fub-iedum fe palam oftendilTet, filiam monaftcrioincindit, amp;c fumptispau-1Ö poft armis. Imperator! bellum mouet, Sed cum fecundum zEfchyli fen-tentiam,Deus fuperbiæamp;perfidiæ vindexfit; ineobello, non fine graui Imperatoris Rodolphi dolore, quern veris amp;nbsp;manifeftis indieijs oftendit, OttocarustrucidaturannoChriftii 2 78» SedoptimusCæfarnihileorum, quæ in rem filij VVenceslai eflent, qui oólo annorum puer erat, prætermi-fit, amp;nbsp;vt reëlè educaretur, regnumq; optime adminiftraretur, fingulari fi,« de amp;nbsp;voluntatc procurauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Simul ac verô VVenceslaus ex

ephebis excefsit, ôc regere Boëmos Imperio cœpit, filiam Cæfàris, ciuitate Egra indotem accepta , ôc fingularibus dignitatum ornamentisauôlus, quæ etiam nunc Behemici reges obtinent, in matrimonium duxit.

Cæterû cùm demortua Imperatoris filia,Elilabethâ vnicâ regis Poloniç Premislai natam VVencesIaus duxiflet5Poloni,licct,VIadislaû Lodicû,prç teritis Silefiçprincipib.ad quos regnû pertincbar,iam elcgilTentjrepudiato

V iiij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnen

-ocr page 252-

225* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B o E M ï C A,

MD XXVII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LoâicOjVVenceslaûBoêmum fplendidalegationeadgubernatio*

nein Poloniæ vocant. Adit quidetn regnum : veriim confecratus, Henrico àLeippaBoëmo,præcipuænobiIitatisviro,amp;alijs paucis in adminiftra-tioneabfensvfused:, amp;nbsp;filio VVenceslao ex Polona nato, Hungaricurn ctiam regnum confilioóc armis acquifiuit verum quia fibi ætatem grauem,^iliurn in adolefcentia Jeuitatequadam lubricum, animaduerteret, nectütregnaàrerumimperitoluueneregipofle videret; Octoni Bauari-co,qui Hungaricurn ambiebat,Hungariæ regnum, quafi de manu in manum,cümCoronameam,quamHungari Sandam appellant, in fua poteftatebaberet,tradit^ Moriensvero,filio fedecim annorum,regnum Bohemia? amp;nbsp;Poloniæ finaularibus verbis commendaL Sed ciim adolcfcens o

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;homo, vitac luæ modum tenere nondum fciret, biennio poft Olmutij, ex

improuifb, ànefcio quo adortus,occiditur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Reliquerat vero

cum potcftate in Boëmia affinem fuum, Henricum Carinthiæ ducem, cui Ibrorem Annam,quamAuftriacifcriptores Agnetam nominant,in ma-trimonium dederat^ Is igitur extinólo VVenceslao dominari incipit^

Verum Imperator Albertus, Rodolphi primi filius, memor quara-tione Bohemi ex paólionelglauienfi obftrióti, Auftriacis eftent,Regnum filio Rodolpho iuftêamp;légitiméappecebat, amp;nbsp;cum Henricus cederenollet, armis illume Bohemia expulit,amp; vt Rodolphus filius •ccuparet, perfe-cit, ’ Mortua vero erat Vienna? Rudolphi coniunx , Philippi Francia? regis filia Blanca, Itaq; vt maiori beneuolentia Bohemos fibi de/ uinciret, VVenceslaj fenioris viduam relidam in vxorem duxit* verùm cum vix integro anno in Bohemia fuiiret,vitam nefeio quomodo amifir,amp; ex Auftriacis principibus primus Pragæ fepultus eft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Henrici

rô Garni,deinceps non diuturna fuit gubernatio,

K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Boëmi enim, illius coniugis fororem’Elizabetham, quam inclemen/

dus quaficarceriinclufamtraôtabat, écuftodialiberatam, Henrici Impe-ratorisfeptimi filio, loanni,comitiLucelburgio, in matrimonium Spirx collocarunt, Ita rurfus negleéla Auftriaca familia, in Lucelburgiorum po-teftate Bohemia fuit^

Verum non multôpoft, Carolus Imperator quartus, Iohannis regis Bohemiæfilius,RodolphoinAuftriaca familia quarto,viro lummo,0c Fundatori diclo, ( quod is, ea, quæ à pâtre Alberto fecundo, cognomento Sapiente in Academia Viennenfi, amp;nbsp;fummi templi ad Diui Stephani çdem adminiftratione inchoata fuerant,abfoluit amp;nbsp;perfecit) filiamin matri-moniumdedit. Sed minimediuturna fuit hæcadiunido» Nam cum Ru-dolphus focerum Imperatorem fingulari fplendore equeftri in Italiam co/ mitatuseftet, Mediolani obijt eiusq; cadaucr, primumcortditorio in a?de Diui Stephani, quod fepulchrum ipfe Archiducibus conftruxit, illa-tum eft,

FiliusdeindeCaroliquarti,Sigismundus, cum fratri VVenceslao,qui non modo imperij dignitatem amifit, fed amp;nbsp;Bohemiæ regnum, amp;nbsp;fe fu-osq;

-ocr page 253-

c

B o E M I C A, VN G AR IGA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;256/

oPq-, otio amp;nbsp;negligentia perdidit, fucccfsiffet; Arcbiduccm Auftriæ Alber-cum qiiincum filiæ fme Elifabechæ maiirum , amp;c nbi gencrnm atquc liic. cefsorem inRegnisamp; Imperio effe voluit, Voluncatibuic fortuna quidem relpondit. veriim minirnédiuturna eafuit. Nam cùmex melopeponum intemperantioreei'udyfenteriacorreptiise{rct,ea optimum amp;nbsp;in familia ' Auftriacalmperatorem qiiartum, alteroregni anno extinxic, Aiba? rega-li is fepultus eft.

Ex eo.Elizabçtba Eadislaum poflbumum ad Comarum pepe-rit, ciiius ttitelam Fridcricus tertius fingulari fide fufcepit, Sc non modo Diadcma Hungariæ, Roëmiæ fib), oblatum rcfpuit , verum Ati-ftriam iplam anno ,'i 4 Ladislao refiituit. Flic Fridericus tertius (qpcm reéïîys qLiartum, n 'Fridc’ficum Pulchrum numereraus appellate liceqy ex Erne fio Arcbiduce *4ufiriæ,, macre Cymburga, Ziemoufi t; OucisMafouiæ ex antiquifs. Pploniæ regum pLirpe,natus eft. Res ImperijpoftAuglifium diucifsiraeadminiftrauit, «ScLadislao adolefcence nbsp;nbsp;Urr,

in Bohemia excindlo,,qon/fnûdôAuftriamtotamrecuperauir,verùm fin- cxeuntd gularibencficjo Dei,ad Oceanum vfqjllius iura,per Maximilianifilij, 14;^:^, ciina Maria Burgundicaconipgium extendit.Ecfi enim Ladislao extinclo, * Boiemi Georgium Pogiebradüm poftea Vladisiaum Polonum, reges elegerunt;tamen anno inconuentu trium regum, Maximil, Imp, Si-gismundi Poîoniæamp;yladislai Boëmi ócVngarici Viennæ paçiio defuc-c.e/sioné^uftriacæ familiæ.in Boëmia amp;nbsp;Vngaria, fi Vladislai pofteritas mafculaextingueretur, communi regum amp;Senatorum confcnfu renoua-ta/e.ft,cuius vis^oreFcrdinandusarchidux Auftriæ,Ludoico Vladislai filio, fineliberis exnnâo, in Boëmiæ regno fuccelsit.

Vngarici verôregni proceres, cælb Ludoico,induasfaôlioncsdiftra-crant, quarum altera, non alien^enam fed Vngarici fanguinis regem cxpetcns,loânnemSçcpufienfcm,Stephanifilium-.Palatintim Tranfylua-i)iæ^ regem nominabat. altéra pars fiinior, vetera de fuceeßione pada,inter Fridericum 11 hamp; Mattbiam primùm, deinde inter Maximilianum amp;nbsp;Vladisiaum inita feruans,Ferdinandum eligebat,qtii ftatim milsis aduer-fus loahnem,duce Cafimiro marchione Brandeburgenfi copijs,eum pro^ fiigauit amp;nbsp;Idibus Nouembris, Budæ coronatus cft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cafimirus

paulô poft Budæ dyfenteria obijt, relido vnico filio impubère Alberto qtiinquenne, amp;nbsp;tribus filiabus. Maria, Fridericopalatino Simmcrienfi,po. ftea elcdori : Kunigunde, Caroli Budenfis coniugcj Sc Catharina,quæ yirgo obijt,

loanncs Cepufienfis,rebus defperatis primîira in Poloniam ad Hiero-uymûàLafco confugic,qui patrocinio illius rufcepto,ad Solymannum Ttirçarum lmp, profecTus, auxilia petit,ac fi ipfius viribus in Vngariam re^ ftituattir, le Vngariæ regnurn ,Turcæ bcneficio poflefltirum Turcici împeratorisclientem amp;nbsp;vafallum fore oftendit, Earn conditionem cûm auidifsimë accjperet Soîymannus: Turcæ hac infelici , duorum regum Chriftianorum de Pannonia dimicantium, ambitione,in media ferè Ger,* nianiæ vifeera, attradi funt, , laitza etiam, Bofnæ arx mu'nitifsi.-ma, huctisq; ab Vngaris’ddenfà, in Turcarum poteftatem hoc tempore venit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eadem

-ocr page 254-

f,


237

Nt D. XXVJI,

VLTRAIECTINA,

Eadem æftate, qua Ferdinandus Boëmiæ rex, Vngariain inuafic, CAROLVS GELDRIÆ DVX,femper inquicCLis,amp;ad omnes occafiones intentus, VLTRAIECTVM vrbem,ciuibus amp;nbsp;ecclcfi-afticisiamtotobiennioinceftinisdißidijs inter femutuo confliólantibus, amp;epifcopo fuo Henrico Palatino fediciosè rebellantibiis ,inLiocatusà fa-ótione ciuium potentioreï, die g, Augufti occupât^ Inde Tranfifulanos de-nuóinfeftat,ÓcHagam comitis in Holandia diripit* Ita^; fèquenti,anno, Caroli V. Imp. in Belgico locum tenentes, ad quorum opem Epifco-pus amp;nbsp;exuies confugerant, pullis Gelrijs,Traieólum recipiunt, amp;Iiber-tate antiqua priuatum , in Cælaris Caroli verba iurare , impolïta arce cogunL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cùmautemtotahæc intcftinarum diHenfionuin

interciucSjócapertitandem belli Traieólini hifl:oria,diligentcra Bomc-liodefcriptaextet;acvercimago fit fimilium motuum,quiinalijs vrbi-bus, ijfdcmdccaufis, plané eiufdem modi fubinde exiftunt;amp; quorum confimilesin hacipfa vrbe Roftochio , coram vidi^ totam illam narra-tionem hoe loco inferendam duxi» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Anno igitur à nato Chri-

IS'ö’ï'.

ftovigefimoquintofupra fefquimillefimum,menieFcbruario,TRA-lECTlNOR VMciuitastumuItuarîcœpitjinqua tres magiftratuum ordinesfunt, vnusEcclefiafticorum, nempe Canonicorum quinq; eccle-fiarum, quascollcgiatasvocant. fecundus Nobilium, tertiuseorum,quos ex primoribus plebis in fenatum alleótos, patritiosappellant. Hi commu-nicato inter Ceconfilio, quoties Rcipub. vtilitas poftulat,in commune dccernunt, quidnam potilsimum faciundum fit. Erat inter Patricios vir prudens, confilio, folertia, amp;nbsp;moderatione nulli in ea Republica fecundus, cui nomen Euerardus Soudenbalgus, Hic multis iam annis conful primarius,Rempub. prudenter iufieq; adminiftrarat. Veriim quia glo-riam refq5præclarasinuidiacomitarifolet,intercedebathuic priuata qux dam fimultas cum nonnulliscxnobilium primatibus, quos earn potifsi-mumobcaufam gloriæ fuææmulospafTuseft. quod nobilium ordini non admodumæquusvideretur, præfcrtimcùmcxeo ordine aliquot iampri-dera ob fua in patrias leges commifta,ciuitate eiecilFet, quorum præcipu-us erat Gerardus ex Nouicampiorum familia, qui in ea ciuitate arcem no-bilitatis fibi vindicant. Hine illæ lachrymæ. Huius profcriptio anfam præbuit cur male cuperentSoudcnbalgo, bona nobilitatis parte bane ob caufara vehementer fuccenfa commotaéj;. Quumautemin libera ciuitate iureaduerfusSoudenbalgLim palam nihilagerc moliriue poterant,apud Tele délibérantes decreuere hominem alia via aggredi ,atq; percuniculos intentare illi vindielam. Communicato itaq; cum Ecclcfiafticorum pd' moribus confilio, datis vicilsim dextris, blaterones quofdam é promifeua plebe fubornareftuduerunt, qui inaufpicatum in vulgus rumorem plangt; ftraqjmendaciorum fpargant,atqi acculent Soudenbalgum, repetunda-rum. Multis iam argumentis compertum eire,fcilicet, Soudenbalgum ærarium depecularr,Reipublicæreditus in fuum emolumentum conuer-terc, amp;nbsp;ciuitatem deniq; innumeris exaólionibus, accifis, vedigalibus, de-cumationibus, indies magis magisq; grauare atq; inceftanter vexare, qub bus ta-

-ocr page 255-

V LT R AI EC TI N A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;258

bus tarnen omnibus non in Reipub, fed in fiium commodum pro bitovtacur» Et ne illi in canto facinorc comes deeflet, adduntGodefri-dura Vornium virum optimum, qui mu Ito tempore Soudcnbalgo in ma-giftratu collega fucrat. Hunc clamicanc, vt magi ft ratus, ita amp;nbsp;peculi j fur^ tiquecomitem extitifte* Hifce fycopbantijscura circumforaneos aliquot inftituiftent,ipfi baud fegnes telam fuam exorfi funt, Suadent vitro ad calumniam propenfteplebi,vt à Soudcnbalgo,ScVornio daciacceptiq; ra-tionem exigant,deq; adminiftrata Republiva fatis faciant, Amplifsimam propoficam J'pem eneclamicanc, latec); pacere iamdudum feneftramlele ab omnium accilarum,decumacionum, acque vedtigalium exaólione vin-dicandi, acque foribus iam inftare ccmpus, quo fe in libercacem afleranr^ Hæcvbi pafsimamp;:clanculóamp; palam fpargerencur, vulgus principio caci-turn nonnihil apud fe hac de rc fubmurmurabac, mox canqua feruefcens mare, quod futurum minacur tempeftatem paldm aduerlus duos holce virostiimultuari xftuareqjcccpit, imporcunis clamoribus,probris,‘ac minis quacuordecim annorum racionem exigens. Interim læcam fomnia-baclibercacemincemperans vulgus, cûm acrociorem mulcoque grauio-remfibi afcifcerec feruicucem. Hie rumor vbi increbuilfec Soudenbal-giisamp; Vorniusfubodoraciquid nam in fe maebinarentur quidam,ma-giftracum adeunc,conuocacoque EccleGafticorum acque nobiliumordi-ne,Soudenbalgus inbæc verbaproloqui cœpic. Ego(inquiens)optimi viri venerandiqueSenacores, præfencem Rempub.vnà cum collega meo Vornio adminiftraui,acque buiusfvt noftis) ciuicacis babenas,aliquot iamannos moderacus film. Proindecùm fingulisannisquibus nos cefsi-mus, racionem dati acque accept! coram præfentiSenacu exaólèreddidert-mus,nonpoftumusnon rairari quænamAcebas nobis excicaricT’ragœ-dias,quidLie ciuilis fibi velit cumulcus, Adfunc cabellæ,quibusprarfens no-' bis Senacus de bene adminiftrata Repub.abunde gratificatur, ncftræq; in reddendarationefidei fuisfyngrapbis,etiam adftipulatur^Hæ ft præfra-(ftoforfttancuipiam non fatisfaciunt, enadfumus fubdudo rurfuscalcu-lo, coram corda ci fsimoSenatuaóIi Confulatus racionem reddere paraci* Atqui cumulcuanti pafsim ftne deledu, ftne iudicio, plebi facisfacere, non opis eft noftrç.Non eft noftrarum virium placare fLirences,non Hercic ma. gisquàm ft coorcam maris cempeftacem eiulacu vel linguæ pleâro fedarc conemur* Maxime cum in boc hominum generc plæriq; ftupidioresftnc, qaàm vt ip ft reólè iudicare queant,amp;ijdem præfractiores quàm alienç fen-tentiæ veiinc accedere^Hæc vbi Soudenbalgus libéré lacis peroraflct,iuirus eft,vnà cum collegaVornio paulifper c Senacu fecederc,Paruic,lecelsic,curn omnia cencaca, omnia furfum acq; deorfum iaólaca faótaq; candé conful-catione,quonià maior pars plerunq; Iblet vincere rainorem,à nobilium o.r-dinc decrecum eft, vt aliquot é promifeua plebe feligerentur racionem ex« cepturi, nominacis viginci quinq; fuæ farinæ bominibus, borum arbicrio, omnis rationis cenfura permiccebatur* Nec alia racione,quicquarn efle ra-tum voluere, nift quod illi fuo calculoapprobaflenc* Pofteaquam Sou-denbalgus amp;nbsp;Vornius bæc inaudi(renc,infraólianimo perfticere in fen-tentia, efle videlicec fefe paratos coram magiftratu amp;quæftoribus æra-

-ocr page 256-

259 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VLTR AIECTINA.

md.xxyh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Camerarios vocant) de intentata calumnia fatisfacere,prætef

morem autem eflc atque ridiculumjimo ncque ipfis neque Reip. decorum efle,corarTj coriarijs, pellionibus, piftoribus, cerdonibus, fabris, cemen-tarijs, fullonibus, textoribus], bubiilcisamp; rcliquis id genus proceribus', Scnatus ârcana pandcre,auc rationem veile exigere maxime cum ijdem ob craflam ipforum imperitiann,animique ftupiditatem , barumreriimnihil intelliganc, neque alij rei vliii fore, quàm vt importunis clamoribus ac ftrepitu omne negocium turbent^fubuertantq;, HocSoudenbaIgi refpon-lum magis adhuc plebis animos exulcerauit, vcpote qui Ipretos fe nihili^» faótosab eoarbicrarentur. Quarefaóla fèditione vniuerfaartificiim Ibda-litiain Cocmiterium Diui Iohannis,quod vulgoCampum famisappellant, armatadefcenderunt. Ifthinc mandant Soudenbako amp;VorniovU quàmprimümfefe expédiant,adminiftratæque Reip»rationem plebiline mora reddant, alioqui futurum mox vt vi illud extorqueant» Hoe ilH accepto nuncio quoniara violentia iam res omnis gcrebatur, vercntesnc fæuioraliquainter clues cooriretur feditio, quæ non abfque fanguinarijs caedibus conftitiflet, cùm inter ciucs haud quaquam deeflènt qui Souden-balgo amp;nbsp;Vornio ex animo bene vellent, maturo prudentique confilio de* creucrunt jfurori plebis cedcre,quera nulla realia facile placarepofles, Duo itaque viri optime de Repub. meriti ciuitatem vitro egreßi, Souden-' ßalgusad Tranfifulanos, Vornius verô Amfteiredamum concefsit,in hoC multorum clarißimorum virorum tam Græcorum quàm Romanorum exemplum fequuti»Sic olim Alcibiades,fie Phocion,fic Pericles,fie Timo-leon, fieGimon, fie Camillus, Coriolanus, Scipio, Marcellus, Cicero,alij innumeri pro benéadminiftratæRcip. feruatæq; ciuitatis merito, partim exularunt,partim ab ingratis ciuibus morte mulétati fùnt» Phocion illc h-Dux, qui amp;nbsp;bonus cognominatus eft,cûm ab ingratis ciuibus ad mortem thenienfium duceretur,obuius ei faólusEuphiletus,quofamiliariter fuerat vfus,is^;cum lachrymansdixiflet,O quàm indigna perpeteris Phocion,Ac non inopinata,inquit : Huncenim exitu plerunq; clari viri ex Athenienfi-um Repub. habuerunt. Alcibiades amp;nbsp;ipfe Athenienfium princeps, accer-fitus ex Sicilia ad capitalem caulam, feipfum abfeondit iudicio£]ue vulgl fubtraxit» Cùm autem ei dixifiet quidam, Non credis patrio iudiciote-ipfum, ego ne matris quidem, relpondit, ne fortaßis proalbo calculo nb grum immittat.

PofteaquàmSoudenbalgusamp;: Vornius ingrata vrbe relida, vitro in cxilium concefsiflent, bona pars plebis, vt erat armata, Ecclcfiafticoriim atque nobilium primoribus horum opera res nouas molientibus, quiamp; ipfi armati erantpariter in ædem Senatoriam aduolarunt» Ibi mox àno-iiis prætoribus,amp; à vioicnto Senatu Soudenbalgo amp;nbsp;V ornio atrox proferi-ptio intentata eft, bona omnia confifcari iufla, nemine réclamante, raul-tis tarnen rem indigne ferentibus,neque refragariaufis,ob metumfm rentis populi, à quo pedibus in earn fèntentiam itum eft. Adhæe ab inau-Ipicato Senatu, grauiotes cenfiiræ præfcribuntur» Decernunt ne quis forte Je proferiptorum rauléta grauius caufctur,neue de reditu quifquam poft-

-ocr page 257-

VLTR AIECTINA. r


h;ic veîmutireaucleat,alioquieadem cenfura pledendum fore^ Interim innumera apiid plebem facinora commend lune, quibusablentescons Iparferunc, quorum præcipuum furci nota erat,quod Ic iam pridem mul-tisargumencis deprebendifle iaétabanr. Mandant præcerea quotquot vel Conl'ulcs vcl Qiiæftoresærarij feu camera rij, à tredecim annis fuerunc, quàm primùmfefe parare ad exhibendam rationem, deque aóloiamdu-dummagiftratu iplïsamp; plebi fadsfacere, lubentciuçs bono animo efle, fpcm libertatis Icilicet iam dudum in Iierba efle. lam vitra non opus fore exadionibus,cum fuaopera,înexbaufta magiflratus atque Quæftorum æradorum pbilargyria, nunc in lucem emergat. Hæc res tametfi corda-tiores quofque è ciuibus vehementer moueret,amp; multi taciriapud fefc abominandum faciniis execrati, flomacbarentur, illi tarnen baud legnes officio fuofunâi funt. Alios nanq;ex viris primoribus obtorto (vtaiunt) coiioin iustrahebanc, aliosquod Soudenbalgo amp;: Vorniobene vellent, profcripferunt* Alij emagiftratudeturbad ,aTiorum poflefliunculæ,præ-tenfafurti rapacitatisque calumnia, confifeatæ. Tum cuique quod lubebat animo , idem bcebat ex coniurato res omnis agebatur. Si ciii vcl pri-uaca hmultascum quoquam incidilfet, finiftra macula cculutulenta labe afpcrfus,ciuitateeijciebacur. Porro vtbuiufeemodi tyrannide etiamlh centiusvtcrentur, faifta confeederatione, datis vicifsim dextris quidam communibus animis in Reipub.perniciem confpirarunt, Huiusfadionis, quam confoederationem placuic appellate,autbores exticere,ecclefiaftico-rumatquenobilium primates, quofdam etiam è ciuium turbafibialci-ïcentes, quos nouera nt ad quodiiisfacinus facile foreparatos* Horum vis amp;infolentiaciim indies magismagisqucinualelceret,atq; pafliminoranes læuircntjoptimi quiq; ex patricijsac ciuibus baud dubijsconieóturis augu-rad quern finem tandemr,buiurmodi initia portenderent,fuis defertis fedi-bus,infinidmaoppidacommigrarunr. Hoe facinus adeo confeederato-rum animos non perculit, vt inPolentius edamagere pofthæc cceperint, non modo in profcriptorum bona,verum edam infamiliam, inædcs,in clientulo3,5eininnoxiosquosq; tanquam indomitæferæ graflantes, Sou-denbalgi Alia clarifsima foemina iamdudum grauida cum indigné ferret patris contumeliam,amp; illatam vim ab bis qui irapetu faólo in ædes irrupe^ tant,manu edam repellere conata, à quodam calcibus elifa, aborcum pafl faeft. Multa in buncmodum indigna memoratu facinora, fub id temporis perpetraca funt»

Dumbæc Traiedti geruntur, optimus Antifles Henricus Bauarus Doreftati ledulo decumbens, ægrocabat, Verentes autem confœdera-ti,ne à præfcripcis apud Andftitem præuerterentur,milsisexemploluæ fadionis coryphæis,Doreflatum tendere,principem conuenire,deque negocio quod erat præmanibus certiorem facere iubent, AdAntiftitis colloquium admifsi , banc occafionem calumniandi nadi, præfcripto-rura errata exaggerant,fua exténuant: QuodTacüélicuit, nemirie eot

... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum

240

MD.XXVn

-ocr page 258-

xxvii rtàrrationi refragante. Eôcantûm fuis fycophântijs rem omneiH deduxere, vt optimus princeps, cuin compertiora per eos non quibat co gnofcere/ipforumfencenciæ fubfcriberct aôlaquc confirmarer* Atqueilt;l pocißimüi'n acciditpartim opera lacobide Mynen, qui turn Epifcopa-îis aulæ pLtfeétus erat, quo inccntore Confœderatorurn faólio aliquan-diu vfa eft,partim quod Confœderatorurn Icgatis vt viris Ecclefiafticis po-puliq; primoribus ( vt eft innocencia neutiquam fulpicax ) haberet fidem. Sic ûimirum ,ficoptimorum principuminnocentia ad bonorum perni-tiem plærunque abutimur , fi licentiam tandem in tyrannidem verti-lïius, Flauius Vopilcus in vita Diui Aurcliani Cæfaris, Quæritur, in-qüic, quÆnam res malos efficiat principis iamprimiim nimialicentiajdc-inde rerum copia,amici pra^terca improbi, facellites deteftandi,eunuchi aüarifsimi,aulici vel ftuiti veldeteftabiles,amp;quod ncgari non poteft, rerû publicarum ignorantia* Colligunt lèxjuatuor vel quinq; atq^ vnum con-filiumad decipiendum Imperatorem faciunt,’dicunt quid probanduin fit, Imperator qui domi claufus eft, vera non nouit, cogitur hoc tantum Tcire,quod illi loquuntur. Facit indices quos fieri non oportet, amouet à 'Repub, quos debeat obtincre. Qiiid muka ƒ Vt Diocletianus ipfe dice-bat, bonus , cautus, amp;nbsp;optimus yenditur Imperator. Haóleniis Vopi-fci verba recenfuimus, Confœderati vbi viderunt fuis facinoribus ab Antiftite eciamfuffragari, criftas erexêre, liccntiusgraflati funt, inquc '■profcriptorum necem femel confpirantes, atrocifsima quaqua verfum emiferunt fyngrammata, quibus edickiir ne quis profcriptorum in Tra-'ieófinorum diœcefi diutius morctur, alioqui capitepleôlendus, quicun-que tandem rcperiatur,

h

Inter hæc cûm plebi vidèrent feamplilsirfiâ fua fpe fruflrari,dataquc “ïibi experirentur àConfœderatis de libertatô vérba, cum indies grauiori ^fcruituce premerentur , cœpere nonnihil primùmapud fefe hac de re fubinurmurare, donee palam à Confœderatorurn faâione defeifeentes, ipfi inter fefe mutuô tumultuari cœperunt. F^uius defeôfionis anfam» 'rebellandiq; audaciam hi ciues,potilsimùm præbuiflcvififunt, qui in lu-.periori ciuitatis parte degunt,quos confœderati nouovocabulo Septi-nuaudios appellant, Hi primum aduerfus Confœderatos lætalia armi fumpfere,eos mox amp;c reliqua fodaliciorum cohors fequuta eft, Armati iu* quem Campum famis conuenerunt, ibi importunis clamoribus, probris, armorumqjftrepitu, muItaConfœderatismala imprecati func,atrocior3 . ctiam intcrminati,ni fuæ parèrent voluntati. Hoc vbiConfœderatis corn-pertum elfet, cum forent numéro inferiores, protinus vnum aut altc^ rum è fuis milerunt, quijbenignê cum Septiuuaudijs expoftularent, ac dicerent Confœderatos quidem ad oronem eorum voluntatem paratos elfe, tantum modeftè fignificent quid fieri velint Multa vitro citroque verba fada,tandem ca lege vtrinq; dilcefliim eft,vt Ecclefiaftici,monaftici atq; equeftris'ordo,commune exadionû,flccumationum atq;accifarum onus cum ciuibusidentidé ferrent, Æquû cnim elfe vt ficut vniusciuitatis

-ocr page 259-

VLTRAIECTINA.

242

MD.XXVn

I

iure, ira amp;: communi onere potirentur. Hoc contra immunitatem ( vt vo-canc ) Ecclefiafticam decretum, tamecfi Confccdcratis graue,ac non feren-dum videreciir, tarnen cùm in præfentiariimnon alia via poterant elabi, eoufque obtcmperandum ftatuere, donee opportunior occafio fefe offers ret»

Poftbæcvbi Antiftesab infirmitate vtcunqueconualuifiet, concitus Traiedum adijt,accLiratius de omnibus quæ inter cos gercbantur cogni-turus. lllhicagentem Confœderati, amp;nbsp;Septiuuaudij certatim conuenire ftudent, quifque fuæ cauflæ patrocinaturus. lùndcm cum Septiuuaudij viderent Antiftitisanimum in Confœderatorum cauflàm magispropen-fum ,rurfusarmacorripientesin Campum famiscoegerunt fuos. Ad bos iam turnultuantesipfe Antiftes deleendens feifeitatus eft ,quænam tantæ fedîtionis caufla, quis tandem fruclus foret, iniquum eflein libera ciuitate fepræfente,leuilsimamobcaufam tantos ciere tumultus. Septiuuaudije' diuerfo relpondent non leuem efte cauflàm,tanci tumulcus,verumiu-ftam amp;nbsp;grauem,quam vfq; adeó labefaólari nolucre vc etiâ dignifsima fiz qnæ Antiftitiscenfura,annuloque comprobetur atqueroboretur. Quid iniquum videtur,inquiunt, fi nobisabrogata iam pridemciuium indulta feupriuilegia reftitui cupimus: Quid iuftius quam vc refeifl'a male parta immunitate,Ecclehafticiac reliquiid genusnomines paria cumciuibus oneraferanc: Haec ni Antiftes rata prius habeat,fuperuacaneum elTede deponendis armis verba facere, Antiftesitaque diligentius reperpenfa,ve-ritus ne bæc procella in maiorem aliquando tempeftatem erumperet, iuf-bsqiiiefcere Ipofpondicfeeorum votispropediemjaflenfurum» Cumque idipfum violentius exigeretur nolens contra aquæ traótum nici, vetera ci-uibusindulta reftituit,aólaconfirraauit,decretis fubfcripfit,quæ tarnen omnia poftea refeidit atqueantiquari iufsit,in hoc fequutusnimirum ma-gni Agefilai régis exemplum, Huie enim cùm quifpiam aliquando dicerec, idemque fepius repecerec,promififti,ita me Hercule promifi,inquit, ß iftud quidem eft iuftum -, fln aucem iniuftum loquucus fum,non promi-fl, Cùm idem fubdidiflet, veruncamen decec reges, ft quid capice an nue-' rint,perfieere.Non reges magis refpondit,quam illos qui regesadcunepe-cereiniufta,decec»Hæcmetamorpbofis vehementer Sepciuuaudiorumani. mos exulcerauic,adcovt ex co tempore perpetuum aduerfus confœdera-tosodium conceperint: Didtu mirum eft,quaminmutuas cædes exarfe-rintjtantiim occafto deerat. Nufquam in eaciuitate tutaquies, nulquam fccuritas,pax nulla,vbiquetumultus,vndiqjdifcordia. Hue iemel omnes Furiæ conHuxeranc. Frater altCrcabatur cum fratre, vicinusa vicino dillen, tiebat, parens cum filio digladiabatur. Artifices qui manuaria opclla, temporis tædium fugarc folent,quiquediurno labore viólura luç familiæ lup^ pedicabant,nunc inftietæ armorumcurægnauiter inuigilant,gladiosftri^-gunc ,bombardis arcubusque certant,haftam torquent, thoracem indu-unc,ianceis contisqj congredi tentant. Saccrdotes, prob nefas,quorum eft præcipuum officium dißidentes modis omnibus in concordiam redi-

-ocr page 260-

f' ,

245

VtTRAI.ECTiNA.

gere, pacetn^ue etiam fuo incommodo’conciliare nunc clalsiciira cd-nuntjfrigidara lufFundunc, adcædem hortantur, quin amp;ipfiarmatiin ■aciem aduerius luos cities prodire non func veriti,

Htiiusperniciofifsiniæ Tragœdiæcùm nee modus nee finis videre-tur vlltis, eö tandem deuentum eft, vt incertam Martis aleam experiri ne-ceffiira fuerit. Anno itaque vigelimo fexco fupra fciquimillcfimum, fex-to îdus DecembrisConfoederati coado vndiqtiefuorum numero magno fcle apparatu ad piignam inftruxêre» Septiuuaudij è diuerfo militanter amp;nbsp;fuosin aciem educere conati, caftraiuxta portam, quam Teloneariani vocanc,metati func gt;nbsp;alacres confœderatorum impetum, vt iaólabantj excepturi, inagna fpcs, maior vtrisque metus erac. Confœderati beb landi arti fidebanc, Septiuuaudij viribus, cum eftent numero non ani-mis mulco fuperiorcs. Sub vefperam itaque Confœderati fuis è ca-ftris profiliunt, ingenti animo Scptiuuaudiorum caftra inuadunt, ibi vix dum commifta piigna, bona pars ciuium metu propemodum exa-nimata, à Septiuuaudijs defeiuit, bine alius alio delapfus : Reliqui qui fubfiftcbanc, vbi le nudos defertosque à foeijs viderunc, amp;nbsp;ipfa fuga laluci fuæconfulere ftacuerunt. Hunc confliótus illefinem lortitus eft,Confœderacis rerum potitis, équibusvnus perijtvir equeftris ordi-nis,cui nomen erac AlTuerusde Sulen , ex Sepciuuaudijs tres occubuilfe narrantur, Diealtero magna ciuium pars maxime qui rebellionis autores exticeranc, è ciuitateprofugerunt^ AConfœderatis in multos pafsim fæ-iiitum eft,neab innoxijs quidem temperatum ica incogitans amp;.impcrituni vulgusdum maiorum votisfinedeleâu'obfequitur,dum adulatur parcû bus,dumqtie fuis nimium indulgec alfeólibus, in fuam ipfius perniciem præceps ruit* Vnus erat Soudenbalgus quem equeftris ordo verebatur, qui cùmpatrias leges mordicus tueretur, improbis eorum conatibus perpe-tuô aduerlàbacur. Huic eijciundo dum dues luam opejam nauanc,amp; ciui» 'tateamp;libertateexuti funt^Sicetiam Romanos olim cum fuum Camilluin ire in cxilium compulilfenc, Gallorum rex Brennus ad internetionem vf que deleuic, vrbepriuauit ,Capitolio mulco vix auro redempco. Verum enimuero VC meticulofisac malefibi confeijs vniuerla func fulpeda, verentes confœderati, ne concrado auxilio, refumptisue viribusSeptiuuaudij incautosaliquando inuadcrenc, fada inter fcconlultatione milites conduditiostrecentos fibi conferibi mandarunt,quibus Epilcopalis aulæ prçfedus aliquot équités adiunxic. Abs violento hoc hominum gene* re,multa dues indigna perpelsi ftint* Ecclefiafticorum proceres indignum facinus quicum lymmyftisfuafolentperagerefacra, nunc latellitiocun-“di obambulant, ftipatoribus ftipendia largiuntur. Ecclefiæthelàuris, quos pauperum ærumnis'impartir! oportuit, leeleratum militum genus alitur, Ærarium publicum, quo in Reipub. emolumentum vti mos eraCy in Reipub. perniciem exhauritur. Hoc fado omnis Septiuuaudijs liberta-tis fpesablaca eft. Nulla repugnandi fiduda eft reliqua. Hoc folo fcle folati

I

-ocr page 261-

VL TR A IE CTI N Æ fokti Hint,quod baud quaquam ambigerent^ nullum violentum fore pcr^ petuum ; Interim filentio le contcgunt, in meliora fefe tempora reler-uantes,

244

MD.XXVII

Porro confœderati vbi neminem fuis tecbnis obftrepere, nullum fuis conatibus aduerlari viderunt,egrcgium facinus animo méditantes,dc^ creuerunt femel omnium ciuiunf libertatem, cuius Icintiliula duntaxac fupererat, pelfundare^ Anno itaq; vigefimo feptimo circa bos dies, qui no,lt; bisproximam minantur quadragefimam, contemplantes vndiq; quinam bifcefuiscœptis potifsimum fuppetias ferrent,placiiit tandemè ditione Ifelftenica Benlcopiorum auxilia contrahere, quibus capitale lemper odium in Traiedinos fuit^ lunóbs pariter copijs ediólo mandaucreSeptiuuauM dijs vti omnia fodalitiorum figna quæ vexilla appellant, ad Epilcopalis ault;« Jæpræfedum quamprimumferrent^ Diólo parucrunt Septiuuaudij,quibus prætcreaindiôtum cft,neconucnticula deincepsaut matutinas con-fultationes inter fe babcrent. Omnia deniq; quæ metu adaólus Antilles iampridemindulferat,quæç, ex veteri inftituto obtinebant,antiquata, atq; irrita fieri voluerunt, multaq; in bunc modum décréta, quæ cum patrijs legibus, ciuiumq; libertatcex diametro pugnare videbantur. Voti compotes fadi confœderati Benfeopios donnim remigrare iulferunt, nec multo poft milites conduólitios exhaufto nuper ærario facere milfos^

Interea optimum Præfulcm, cumiam confœderatorum inlblentia intyrannidem vcrgeret,buiuscalamitatistæderecœpit,indoluitq; vebe-menter quod confœderatorum faólioni tantum licentiæ indulferat, præ-fertimcumefficacifsimisargumentisilli probaretur,multa indigna Sou-denbalgum, Vornium,cæterosq5 prolcriptos pertulilfe^ Subodoratus Confœderatorum impoft tiras, quid iam fuis vafritijs venarentur, baud qua-quamvigilantem Antiftitemlatebar* Diligentiiis ergopenfitato négocie, quaquauerfiim tabelliones parato in hoc diplomate mifit, Soudenbalgû reliquos ité cxules,daro faluo(vt aiunt)conduôtu,ad fc Dore ftatû euocans, vt exaôlius de eorû caufis cognofceret,Non hic profeôlo inconftantiç nota alpergendus eft optimus Prærul,verLira iufticiæ,innocentiæ,raodeftjæque laudibus,omnibus longe proferendusærincipio namq; ctim per Confœderatorum technas,certiora non quibat cognofcere,quàm quæ ipfi pro fua libidine vellent, cui ad cumulum erroris aceeßit adtierfa valetudo, mox vbi compertiora feire licuit, vbi data fibi verba confpexit, indoluit, adaq; re-feidit. Sic olim Philippusille Macedo, Macbetæ cuitisdam caulfam indicans, quoniam eflet illo tempore fomnolentus, minus accurate quod iuris foret attendebat, proinde aduerfus eum fententiam tulit» Illo autem recla^ mante, prouocare fe indicium, iratus.Philippus, ad quem inquit ? Et Machetas,adteIpfnm rex fubdidit,fivigilans quidem attentusq;audie,lt; ris* Surrexit tune Philippus* Vbi verôad feredijflet, nofletq; iniuria Ma-cbetam affeélum,indicium quidem non refcidit,atæftimationem litis iple perfoluit* Proinde Atbenicnfium Ducem Themiftoclem ad Symonidem poëtam qui iudicium quoddam ab eo iniuftum contenderet, dixiffe legi-

X iij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mus#

-ocr page 262-

245* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VL TR A IE CT IN A,

MDXxvn^’J^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bonum poëtam eirepoQejfi prætcr modukim nurtie-*

rumc]5concinerct, neq; fe bonum principem,fipræter legem iiidicarer, Quôd fî tanti fecereiufticiam à Dei cognitione alieni, quid nobis faciun-dum eric, qui vniusveri Deicultu,quiq;Chrifti nomendatura gloriamur amp;nbsp;infignimur: An patiemur innocentesquofq; peflum ire,vel ex noftra conniuentia feu ofcitantia , ab improbis fycophantis opprimi, Quôd fi noftra indulgentia amp;c authoritate abuftis quifpiam, aduerfus patrias leges ’ in optimorû virorum exitium , deliquerit,fummopere nobis conandum crit, vt vicifsim per nos veceri refciflb iudicio, quod æquum, bonumqj vi-fum fueritjdeccrnatur, Nemoitaq;, vti diximus, optimum prinçipem bac in caufta Vertumnum quendam aut Proteum retulifte arbitretur, ve-rùm vt eft vitæinnocentia, integritate,modcftiaque fufpiciendus, collatis atq; penficulatis diligenter omnibus quod iuftum foret femper optafle, Soudenbalgus amp;nbsp;reliqui item exules,huncapud Antiftitem fauorem naôli, fînemora Doreftatum fefe contulere. Eô poftcaquam deueniflent,pri-nium per literasapud Antiftitem cauflam fiiamagere iubentur, tandem ad colloquium admiftus Soudenbalgus, vt eft vir mellitæ facundiæ, fe fu-osq; de intcntatacalumnia, non abfq; multorum admirationc, vindicauit* Horcaturitaq; Antiftesexulcs bono efte animo, fpondetqjfe propediem aufpice Chrifto curaturum,vc fuis fèdibus reftituantur»

Hæcmutatio dextræ exccifi confœderatorum fadionem Traieâi male babuit» Diôtu mirum eft, quàm hic inuerlus calculus illorum aniniis difplicuit» lam eoscodumterræmifcereputares* Quamobrem totisexer-tis viribus faótionis fuæ antefignanos Doreftatum mittunr, vt qua poftint commodiori via nihil intentatum relinquentes,Soudenbalgo calumniam •ftruant, A(ftumdenobiseft,inquiunt,fiisrcuertatur,nil fupereft,nifi vt fufpendiotrabem quxramus. Adeo timoré trépidant male fibi confeij, quibusiampridem volupefuit optimi principis licentia abuti, Mifsivbi Præfuicm adicre, rogantvtpromiftbrum memor,non finat eaquæolim maturo decreuit confilio ob quorundam impudentiam labefaôîari amp;nbsp;conuelli.-Iniquum efl'eprinçipem virum nonpræftare, quæore, quæ lit-teris , quæqj annulo fuo fieri iufteric atq; decreuerit* Adhæc denarranc Confœderatoseoefte animo in Antiftitem,quo femper,non oblittera-tam elîe deniq; veterem fidem, nec tenuiter quidem refriguifle erga eumgt; amorem, tantum iple integrum, fèfeexhibeat prinçipem, Quibus Anti-ftes, Ego,inquit,vtriufquccaufam iamdudum inaudiui,deliberato augt; tem meditatoq; accuratius negocio, cùm Traieélum vencro, quod fueric iuftum , ftatuam. Hoc accepto refponfo legati confeftim Traieâum contenderuntad fuos,quibus prqfcôto Antiftitis refponfio, vt male fibi confcijs, nonadmodum placuit. Necabs rc,iara enim regnum quod-dam poEidebant, iam tyrannidem quandam' meditabantur , quibus exui moleftifsimurn erat,amp; quætutôetiam nemo facile abdicate poflet, Phalaris enim ille Agrigentinorum apud Syculos tyranhus , amico Demoteli confulenti vt imperium abdicaret, hune in modum referi-pfiiïc fertur. Longe periculofius fore cenfèo deponere principatum quàm

-ocr page 263-

vltraiectina, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;246

iquâm occupare* Ecad lu mm um, i ta de tyrannide,quemadmodumde md,xxvii generationcamp; vitafenciendumeft. Neque enim homo fi fieri polfec, vc antequam nafceretur, quænam mala in vica palfijrusefiec audirec, naici vnqiiam voluifiTet^ Neque priuacus qui tyrannidi lluderec, fi illius intel-ligeret calamitaces tyrannus potius quàm priuacus elfe vellet* Quôd fi ante occupacam tyrannidem, cius mihi conditio narrata fuifi'et, mihique earn non occupandi confilium dedifTes, obtemperalFem profeóto* Sed cum tyrannusfim principatucoaólus in mulca inciderim, non modo hominumnemo,led neDeorum quidempotencilsimus,hanc mihi ty^ rannidem deponendam luaderet* Proinde DionyfiusSyracufanusfenior, pofteaquam in tyrannidis initio obfideretur, infurgentibus aduerfus fe ciuibus, araicique conlulerent, ni vellet Riperatus capeusi^j mortem fubi. re,magiftracum , imperiumque deponere , ciim forte Fortuna bouem à coquo iuguIatum,conFeftiraque prolapfum incueretur. Nam iniucun-dum actrific efijinquit, nobis metu mortis, quæ tam breuis eft, tantum ac tale imperium deferere.'Huncpcftiferum atfeótum eciam Confœdera^ tosinduilTe apparet,qLii omnia etiam extrema experiri raaluerunt, quàm doloaffedatum imperium abrogate, Hocenim futurum augurabantur, fi vnus Soudenbalgus ciuicate donaretur. Qiiare omnem mouere lapis.

dem conatiJunt, amp;nbsp;palam ôc per cuniculos vniuerfa tencarunc, vt huic amp;nbsp;Vornio viapræcluderecur :de reliquorum refticucione,non admodum di-gladiandum cenfucre, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î

IncereaAntiftescoaólo aliquando numero equîtum,quos illi illdà . ftris princeps Florentins Comes Burenfis fuppedicarat, concitus Traicr «ftum proficifeitur. Gonfœderati vbiinaudifient principem cumexeici-tu adLientare,adarmaconcurrtint, occlufisque portisad muros adtiolant, îanc,emittuncpræterea qui cum Antiftite expoftulent, quidnam inopi-natusprætcrmorcm fibi velic aduentus, quidue equitum turma porten-dac. Hæc,inquiunt, malæ cuiufpiàm machinationis fufpicionem pr£ fe ferunt. Ad quos Anciftes, Ego,inquit, votis officioque faéturus latis,huC adueni, quod æquum iuftumq; vifum fueric, pro noftra virili détermina^ turus,tantum abeft,vtcLiipiam velleuifsimam inferre'iniuriam fit animus,. Confeientia mille teftes,Ec fi vobis bene confeia eft, non eft quod cenfiu ram noftram metuatis, fin aucem male, etiam atque etiam confulcate, fi imperatoremgeflero,imperio parendum efle vobis. Confeederatorum le* gati hocaccepco refponfo, iubenc Antiftitem tantifper operiri,donee hæc magiftracui fuo denuncient. Seceßicicaq; Antilles in monafterium Bene* dióiinorum,cui nomen Oefbrœck : Iftinc agenti per internuncium mandant Confoederati, no fe quidem fubterfugerecenfura,neq; Anciftitis im* probarc voluntate, verùm hac via non patère illi ingrelfum. Licere quide vnà cum familia ingredi,at équités introducere armatos fuperuacancu ro-» re. Hoc mandato lubiratus Antiftcs,Doreftatum indignabundnsreuerfus eft, Abeuntera exTraieclinoru primatibus quidam profequuti funt, intef quoserat eximmsvirGhisbercusdeSulen fub id temporisconfulem agens

X iiij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prima-

-ocr page 264-

247 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vltraiectin a;

MD^xxvii prittianum. Hi quibuspoterantmodisprincipisanimumpkcareftudue-runt. QuodcumobConfoederatorutn perfidiam noi^procederetjCon-' ful Suleniis funefta ciuicate relióla, ad Hollandos concefsic.

PorrôConfœderati perpcnfodiligentius facinorc quod in Antifti-tcmamp; in optimos quofq-, patrarant,baud qiiaquam ambigentcsbæcin fuum ipforum iugulum aliquando reditura, vltimum ftacuere præfidium cxperirt In vnoGelriæDuceCarolofpes fupercrat,is ni fuppetias ferar, aótumeft,inquiunt, de ialute noftra, Mictuncitaq; faólionis fuæ cbora-gum. D. Marcum Vuefium cathedralis Eccleliae Canonicum^ Huic ad iunguntD. Adrianum ReneflLim,6c alterum quendam,eiLirdem Eccle-fîæCanonicos.Ne vferocJaudicarec tcrnio,claudum addunt Venr dium. Legati propereprofeóli, Ducem adeunt, fupplices legationis fuæ négocia pandunc, in quam naffam inciderint, differunt, in duce iam omncm fu-am fpem firam eße deprædicant, vc affiiólis fuccurrac, vt in præfènciarum opituleturefflagitant, vtpotequi Traieélinorum defperatis etiam rebus, badenus patrocinatusfic Temper. Alioqui fine controuerfia pereundum cfie. Qj-iod fibelligerari, fiincercam Martisaleam experiri ncccffum fueilt; ric,nobis, inquiunt,numraorumfatiseft, tantum re duce, te imperatorc vtamur. Hæc oratio Ducis animum vitro ad bell a propenlüm, nempe qui Herculeis exantlatis laboribus tot iam annos in Mauortia palæftra exerci-tatus fit, vlq, adeo commouit, Iponteqj ( vt aiunt ) currentem incitauit, vc confeftim deftinatis quadringentis peditibuscum legatis fubito ciuitatem occupare iuflerit* Poftridie pedites amp;nbsp;equitum turmam fubfequi mandat uit, qui cùm ab ingreflu ciuitatis fecluderentur,fubnoóï:em effraólis â Confœderatorum faólione portis, auulfisq; repagulis, intromilsi fiint. Eo paótoTraieófinorum ciuitas,in Gelriorum poteftatem redaóta eft. Hæc Tolacalamitas Traiedinis deerat, nondum cnim compléta erat malicia corum. Hocce fceleratum facinus Confoederatis reftabat, vt iuftifsimc tandem, vitio Diuina delæuiret in impios, quibus ad cumulum damnation nis Ibla fiipererat perfidia, En ex quanta fcintillula, quam edax flam-ma, quænonjmodôTraieôlinos, verumeciam bonam finitimarum rc^ gionum partem in vitæ rerumq; diferimen coniecit. En ciuiles difeordiæ, inteftina odia, priuatæ fimultates,per ditifsiraorum hominum luxus atq; ambitioquotpepererehominum ftrages, quantam calamitatum molem jnuexerunt ? Et vt Temel dicam, Extremum adfert exitium qui bellum eiet, quod omnium vitiorum lernam lecum trahere folet. Gelrijs itaq; intra ciuitatemreceptis,cùm iam vniuerla Turfiim atq; deorfum iaclarentur, cumq; præTentem intentarent omnia mortem, hi dues qui Te eatenus ab omni fadione feruarant immunes, protinus è ciuitate aufugerunt, adeo vC vitramilleciuesannumeratishisqui prius exulabant, profugifle memoilt; rentur*

Neminem cuivel mica falls fit, latere arbitror, quam acerbe optimum Antiftitem, lernea hæc excetra,quænon nifi Herculea claua do-j manda erat, eftecerit, Velicnolit,in luos ciues,vclutin fua vifeera lætale ferruni

-ocr page 265-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VL TR A I ECT IN Ä,

ferfum ftringerccogitur, Eofiquidem fcedifragoriim impoflnris res de-iiolucacrat, vc nullo reinedio huic malo mederi polier, quam vc ma Io no-domalus quærendus eßeceuneus, ne fua tandem Cyprio boui deeffet me-renda. Cogicitaqjexercitura, tribunosjcenturionesconfcribi iufsir.Con-tradis autem tribus peditum milibus,equitibusducentis, in aggere Vardano, loco natura munito,iuxtaoftium fluminis quod TraieCtinorum ( vc diximus) ciuitatem interfluit,eaftrenfe propugnaculum erexic,quod fir-milsimo ex quadrato cefpice vallo intertextis vndiq; trabibus cinxit, DiE iedisdeniq; cataradis, fluuij mcatum obftruereconatus eft, Reliqua item caftella, quæ paßim inTraiedinorum agro erant,armato milite comple-uir,non inftrenuam nauans operam, vc ab importandis commeatibus Traiedinis via præcluderetur ; Arbicrabatur enim tantam mulncudinem, linihil inl'erretur, breui fame laboracuram, Qtiare molas frumentarias quæiuxta portaserant, immifloigneexufsicjpecus omne abegit, fubur-l)ana demolituseft: Scgcces quæ lamdudum m aruis macurueranc in Riorum borreaconuehiiulsiu Acq; bæccmnia non prædandi aut leie vlci-feendidefiderio præcepit fieri humanilsimus PræRil,ab omni vindiclæ prædæq; cupiditace alienus, led conatus eft tri ft i bus hi Ice initijs data opera Traieótinorum animos cerritare, quo macurius funefto malo finis impo« neretur.

MD.XXVil

IntereaCarolusGeiriæ duxTranfifulanornm regionem iterum in-uadcre parat, dolo occiipata Hallela, oppidulo baud procul àSuuoI]is,Vl-traiedinorum nomine :Haudmulto poft tempore cepit oppidulum Do-reftatovicinum,cuiapræcerfluente Rheno, Rhenum nomen eft,Diuæ Cuneræ memoria célébré. Traiedinis proinde peditum equicumq; numC-rumauxit, vberrimccommeaturaimportauit, in proximos pagosirefru-mentatumpræcepit,atq;in fua tandem verba iurare compulic. Ciuicacis præfeduram nobili viro Rofiimoarcbiftratego Rio delegauit. Huius im-perio tam duesquàm milites parère, huius arbitrio omnes obtemperare iußit. Audoautem militum numero, bueenim omnis ferme Gelriorum nobilitasconfluxerat,quoniam confœdcrati exhaufto iamdudura ærario tantæmulcitudini non erant foluendo,decreuerunt eines grauibus Ribin-deexadionibus exugere,quin amp;nbsp;violentum hoc militum genus non in xdes tantum, verumeciam,ad communem menfam admitterc oportuit, nemine contra hæcvel mutireaufo.

Tranfifulani iamdudumpertælîtanquamEuiÿpi crebro recurren-tisbelli, turbataiterum à Gelriæ regione,cùm vidèrent rurlùm belio libi decernendum forc,traclaco cum Antiftitc confilio, penficulatis diligenter omnibus, inuidilsimo Imperacori Carolo communibus animis le-fe fubdere deliberauerunt. Accitusq; Princeps Florentins Cornes Burenfis , nomine Cælàreæ Maieftatis à TranfiRilanorum Repub* inauguratus eft , accepta vnà|cum Cælareanis legibus libertatc , fidei facramentum vicilsim ftipulati funt. Belli adminiftratio Clarißimo vira

Geor-

-ocr page 266-

VLfRA lECTINA


24P.

W« D, XXVIII,

Georgio Schenck à Taudcnburch, Çæfàreæ Maieftatisapud Phryfios vk cario, demandataeft, Isacccpto exercicu gnauiter fiio officio funclurus, neignaiiiaocióuetorpercnt milites,aliquot menfes à hello feriati,mox rpeculam ardifsimea Gelrijs munitam, quæ Campenorum ciuitati im-minebat,totiscxertis viribus oppugnauit,oppugnatam vicepit, iugula* tisad vnum omnibus.Erat proindeCaftrenfepropugnacuIum munitifsi-muminter Suuollanosatqj Campenos, vtrisqueaditum occludens,ifl:uc aduentante GcQrgio, rebus defperatis, fada cxtemplo deditione, fel'e tra-didit, Necmulto poft tempore menfè Martio Haft'elam obfidione cinxit, quam poft bimeftrem obfidionem tandem in deditionem accepit Interea Gelrij coniundis copijs,infignem arcem cui nomen eft Horftum, oblede# runt, quæ vix triduanam obfidionem fuftinens,præfedi,vt quidam aiunt, dolo f efe dedidit, Hane tarnen arcem Gelrij demoliti funt, lapidum acer-uisad Rhenorum oppidumdeportatis, HincadEmfiamprofedum eft, arcem Amerfordiæ proximarn, eane aduentum quidem, ne dicam im-petum Gelriorum paffa,repente fe tradidit. Tanta eratPræfedorum pen fidia. Capta funt amp;nbsp;minutioraaliquot caftella, Dornum fcilicct,Sconau-dia, Mirha, Ham um, quæ fine magnis impenfis poftmodum Antiftesifl luam poteftatem redegit.

Demum cùm bellum præter opinionem protelaretur, atq; indies magis magisq;incrudefeeret, ratus fe viribusacneruis bellicis inferiorem fore Antilles, cum Imperialis aulæproceribus magno confilio tradare cœpit,quid nam illihac in re deliberandum, quid faciundum foret. lIH fuadent nonefiecommittendum, vtaudax amp;i. inauditum facinus Traie-dinisacGelrijsimpunè cedac. Hoc malum non fuo tantum capiti im mincre, verumetiam finitimis vndiq; perniciem minitare, Qtiare non de-futuros, aiunt, qui illi neruos belli fuppeditent, tantum ipfe fortem infra-dumq;agatprincipem, Hacfpeanimatus Antiftes,continuo in Gclrios mouit, Batauiamq;depopulatuseft,nonmodicapræda abada. Infulam quoqueTiclanam inuadit,vbi caftelkim Gelricum,fluuiolo,cui Lingx nomen eft,imminens, obiter oppugnauit,cumq; magnis vtrinq; viribtis amp;nbsp;oppugnaretur, amp;nbsp;à præfedo Otthone Scerpenzelio,defenderetur,vi tandem captum, ad vnum omnibus cum præfedo interemptis. Interim rigente bruma, cum milites in hy berna fefe reciperent, nonnihil à rapinis ôc fanguinario ludo ceffatum eft.

Sub vernum tempus, cummitiuscœliim iam dudum ad bclla pelli-ceret, Gclrius verfutijs ac tcchnis tanquam Manors ilie Elomericus fua pa-lioplia armatus, baud ambiguis conieduris ratus, quid in fe amp;nbsp;in Traiedi-nosCæfareæauIæ proceres clanculo machinarentur,coadunatopeditum exercitu, opulentilsimum totius Hollandiæ pagum Comithagam popu-labundus inuafit, anno vigefimo oólauo, nonis Martij Magnam bine au-ri,argenti,atq; preciofiEimæ fuppelledilis vim abftulit. Difficile didu eft, quantaifthincpræda,quam opulenta fpolia abduda. Nemo tamen ex ail*

-ocr page 267-

V i- 1 n 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 I n, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'1‘yQ

tx auguftifsimo Senatorum ordine, pauciexciuibusa Gelrijs intercepti funt.Tanta liquidem auiditate prædæ incubuere, vt omnibus fugæ via patuerit. Audaeißimi buiusfacinorisaucboresatq; duces extice-runt,exConfœd-^ratisD.Iohannes Hucbtenbrocbus,Lubertus Vualius, ïodocusEickius, Michael piftoramp; alij non nulli faôEoforum corypbæiad quoduisfacinus pavatiisimi, IftisComithagæomnia pafsim tanquam fb-ricibus fpe przdæarrodentibus, amp;nbsp;abftrufiora quæq; lcrutantibus,D,Mar« eus Vuefius,quem Confœderatorum eboragum diximus, Chriftopboro Vuefiofratriepiftolam lcripfit,dencatis fubinde diôlerijs featurientem, cxquaprofedtoamp;reliquatanti viri pro fua fadbone ftudiaconijeere licet* Grammatopborus cui hanc perferendi prouincia demandata erat,à Vuor-denorum præfeclo interceptus, cum nj^il literarum fe ferre teftaretur,atq; idipfum conceptis verbis icei um atq; iterum iîTÎ’aret iulTusnudari, banc tandem epiftolam veftium appendici infutam prodidic. Ea poftea Delphos vbi comicia étant principum, deportata, multis rum mali fufpitio-nem, turn calumniandi anfam præbuift'e vifa eft.Citât enim nominatim quibusparcendum,amp;: in quos potifsimum læuiendum fit. Déplorât lt;Sc ipfè lüam fortunam, taciteq-, ftomachaïur in Matelfcallum Rolfumum, quôd vit EcclefiafticuSjfcilicet, ab bac prædandi fpe, contra polbcîtationem fe-clufus fit. Siquidem état iampridem inter eos dccretum,vt amp;nbsp;ipfe gregario. rum militumcoborti admixtus, inComitbaga ratæ viclotiæ tropheum ftatucrer, Adeo non pudetEcclefiafticos,imô Lymphaticosad bu'nc infa^ nire modum.

Hæc iniuna,atq;inopînacalamitas,non Hoîlancîostanciim, at Era-bantos,Zelanclos, Morinos, Picardos, Hannonios, Phryiios, ôc vniuerfos denique Cæfarianos grauicer afFecit,turbauitque. Hanc notam fibi in-uftam cunôli ægerrimè culere. Quare moti ob repcntinam'Iiicm ranquam îcftro perciti, non modo Geirios, fed maximeTraiedinos, huius mali in-centoresjtotis exertis viribus adoriri parant, Naólos fc iam occafionem arbitrati funt,quo feledeTraiedinislemel ulfciftantur, quorum animus perpetiio in Geirios propenGorfiierit,quàm in Cæfareanos: Incereaduni irti resbenicasapparant,dum coguntexercitLim,dum ftipcndiortim lum-mam adnumerant,Gelrius baud quaquam fui difsimilis,eos milites qui apud Antiftitetn Doreftati crant, veteriarte in nafiam pellexit. Etant enitn Doreftati pedituin manipuli duo, équités ducenti, Iftis in mi-nutioribus quæ diximus, caftellis expugnandis iamdudum occupatis, Gelrius fubornauitimpoftorcm, qui figno ac veftis généré, Cælareæ Ma. ieft,tabellionem ementiretur,buicaddidit comitem, quo maior illi fides adhiberetur fiicerdotcm quendam. Ad buiufmodi quippe facino^» raboc bominum genere bodie abutuntur plæriquc vt qui olim pacis pragt; cones,nunc proditionis conciliatoresfiant, Perfonatis hifl;rionibus,cora-mentitiam epiftolaminmanus tradidit,qua Antiftitem commonefacic, vtconfeftim vniuerfum fuum excrcitum ad fc Doreftatum conuocet, præfto enim effe duo millia Cæfareanorum militum,fuperiorem Batauiæ partem

-ocr page 268-

V L T R A I E C T I N A, partemadoririparata* QiiareferioIiortatur,vigilanter operam dare,vt X XVI I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;primum exoriri videric ap ud Batauos, incendi j flam mam, quod ad#

uentusflgniim ac teflera foret, fuos iuberet ad vnum omnes tranfmifld Rheno,ad feaduolare, quóconiunótiscopijs,licentiusomnem liceat Ba-tauiampro votopopulari* Antiftesvceft nimium credulus, amp;: ab omm prorfus doli fiifpicionealienus,impoftoribusfidem babuic,conuocatumq; exercitum iufsic feie curare, vcexpediti,dato figno, finemora cransfrecare poflent. Gelrius qui omnem clanculo exercitum in ea loca deduxcrat, vbi ininfidijs commode delitefcerepoßint, fub vefperam flgnum dareiubet, exortaq; incendij flamma, Doreflatanos,nihil mali fuTpicantes exciuit. Quiciim certatim transmiffoRheno in locum defignatum venifrent,in-fldijs circumuenti, vniuerfi auttrucidati funtaut intcrcepti,paucißirnis fuga d clap fis.

Poft hæcCælareani, coaélo vndiq; exercitu,quatuor millia peditum mandatum eft fedulo ad' uigilare,ne qua via Traieólinis commeatus importarentur,neue eruptione aliquandofadla Hollandes rurfus inuaderent. Reliquum exercitum in Brabantia apud Bufciducenfes ftatuerunt, qui Gelrios à Brabands propel# lerenr* Interim Florentius Comes Burenfis, cui àCæfarea Maieftate toti-usbelli fumma demandata erat, bombardas, arietes, vinças, pluteos, fca-las, fecures, phalaricas, harpagones,ligones,amp;; reliqua id genus belli in-ftrumenra apparare cœpit* Quarum rerum tantam coëgit copiam ,vc nunquam tarn ingens, tamq; violenta tormentorum bellicorum vis hifee in regionibus vila fit. Exaólis igitur hoc in negocio duobus ferme men-fibuSjalTumptoexercitu Brabantico,menfc Maio in Vardam applicuit, vbi luftratoomni tarnpeditum quam equitum cxercitu,reliótis duobus in Varda peditum manipulis, propere Amorsfordiam ad Antiftitem Hen-ricum profeéluseft,communicatoq; cumillo confilio,arcem munitifsi-mamEmflàm poftridieobfldionccinxit,quam die tertia validamilituni manu expugnauit. Hine cum omni exercitu ad Hattiimum Gelriæ oppidum, flumini cui Ifulæ nomen eft, imminens, raouit Ad huius obfidio-nem Clarißimusvir Georgius Schenck cum exercitu Tranfifulano, tranf miftb flumine le quoqjcontiilit* Oppidulo Hattumo adhærebat arx,to-tius Gelriæ nominatifsima, adeo vahdo murorum ambitu cinlt;fta,vt à mul# tisinexpugnabilisdiceretur. Hane vbi tormentis bellicis vndiq; pulfaf-fent, Cæfareani impetu faólo oppugnauerunt. Quibus ciirn hi qui in ar# ce erant, fortirer refiftcrcnt,fpe fua fruftrati ab oppugnatione repulfi funt, quingentis ferme ex fuis interemptis* Die altero cum Cæfareani ad oppu# gnationem arcisexpeditius fefe rurfum accingerent, bombardisq; muros quaterent, Hattomi veriti lefeviribustandem inferiores fore,neq; fucce-daneis oppugnationibus polfe tandem refiftere,fefc dediderunt* Flæc res prætermultorumopinionem,ingentem Gelrijsmetum incußit,adcö vt hi qui in caftello erant modis omnibus munitilsimo, cui Altena nomen eft,propeDauentriamfolimetuperculli,atq; propemodum exanimati, exufto

-ocr page 269-

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

V LT R A C TI N A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2

exuftojcaftello aufugerent, nemine perfequence, quæ res Dauentrîanos magnomcciifokiiCjadeovtexferuicutefefeinlibertatem denuo efTe vo-catos arbitrarentur, tantam violentiara à militibus Akenaijs perpcßi erant» Proindeóe qui in arceerant prope Nerdenum cui Hulkenftcnura nomen eft, incenfa arce, fugara nullo vrgente iniere, Tantura omnibus inetumamp; Hattoraæ arcisexpugnatio, amp;c Comitis Florentij præfentia in-cufferatjVt non abs re mibi dixiflevideatur, qui dixit lè malle ceruorura agmen duce Leone, quam Leonumceruo duce. Poft hoc comes difpofitis Hattumi diligenter omnibus, vniuerlara exercitus vim, ad alterum Gelriæ oppidum, Oceano Septentrionali adiacens,cui Harderuuicum nomen elG applicuit, quod vix qiiatuordecim dierum obfidionem fuftinens, fefe in mantis Comitis omnibus laluistradidit, die videlicet vltima menfis lunij* Eft amp;alterumGelriæ oppidulum ,Harderuuicovicinum,quod Elbuiga dicitur,hocantequarn ad Harderuuicum exercitus moueretur, vltrô'^efe dedidic» Tanta erat fama manfiietudinis ac benignitatis principisFloren^ tij, quem omnibus verê didicifle conftabat, parcere fybieétisdebellare luperbos.

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Interea Godefridus Vornius cum Antiftite qui Amorsfordiætrccen*

tos équités in omnera euentum paratos habebat, traótare cœpit, illiq; fug^ gcrere, feiam duduminuenifleviam, quafinemagnisadeqimpenfisTra-iedinorum ciuitatem, liceret in Antiftitis poteftatein redigere : Efle enim inTraieótinorumfuburbioquodvulgo Vuerdam vocant,viros aliquot quibus tuto fidere poftet, qui fuam bac in re operara ftrenue nauare parati 1 int, modo equitum peditum^; exercitusilli pareant. Hoc cum Antiftiti fummopere probaretur, Vornius acceptis equitibus qui Amorsfbrdiæ crant, aduocatisq; duobus peditum manipulis qui in aggere Vardano confedebant,quibusD.GulielmusTurcapræfeôtus erat, expofito quid-nam in animo decreuiflet, prima die menfis lulij, fub iplamauroram ad Traieélinorum ciuitatem clanculöadmouentes,fub virgultis atqj legeti-tibusjininfidijsdelituerunt. Suburban! vero Vuerdeni,qui Antiftiti ope-ram fuam hacin re fpoponderant, eiusportæcuftodi fub atteftatione fa-cramenti ante aliquot dies rem omncm indicarant,atq-, macbinationis fuæ feriem omnem patefecerant, Itaq; inclarefcence iam die cùm Turca ac Vornius milites aliquot ex latibulis ad portas pedetentim ire præcepilTent, atq-, fubinde plures raitterent* Gelrij qui in fuperiori portæ loco erant,vbi viderunt ignotos aduentare milites, portario açclamauêre, vti fine mora portas feris occluderct, Qiii cùm refponderet, vt erat pridic edoólus, nihil . çfle periculîT ex Gclrijs hofee efTe milites, atq-, ipfos adeo qui prædandi eau, fafubipfamnoélem crant egrefsi,illiq;ii‘nperiofiusetiam cum minis vr-gere niterentur,vtiportasobferaret, vnusexVuerdenis mota manu,ad-uentantes Antiftitis milices quâm ocyfsimc omnes ad portam aduolarc iufsit. Iftis itaq^ certatim in portas prorumpentibus, Scaliquot iam ciuita.^ cem etiamnum ingrelsis.Gelrij qui in fuperioribus portæ locis manebant, ingentem ligneam cratem, quæ inter duos muros portæ adhæret jfublata

, - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reôtè

-ocr page 270-

vltraiectina.

MD xxvii^^^quot; in terram dimiPerunt. Hocfaélocum vcrisq; amp;nbsp;intromißis amp;nbsp;ifiLra-irefertinantibiis viam prxckifiHenCy Vuerdeni atquealiquot eciam ex ei-iiibushiiius facinorisconfeij, fecuribus amp;: aPcijs, quas in hunc euentuni paraucrant,duasècrate trabes vtrinque præfciderunt,atq; eomodo iignc-am cracem hallisamp;. contis in fublimc extollentes, equitibusac relique pe-ditum exercitui ingrediundi viam patcfecerunr* Exortociuitatis clamore Gelrij amp;c Confoederaci cuniultuanter arma corripientes,holli obuiam pre* grefsi Punt. Ancipici^vtrinq; Marte aliquandiucercatum eil» Verum quo» îiiam magnahollium vis iamduduminciuitatemirrupcrat,ôe bonaeiui-umparsad eosquoqidcPcilceretjVcrentesGelrijne ab equitibus circtim-uenirentur.pedetentim terga dederc Padaq-, tandem cruptione é portaTc-lonearia fuga laluti Puæ conPuIuere. Qiiadraginta in eo confliélu exGeIrijs ■oppetierunt, inter quos erat virbcllicis artibusinlignis Guilielmus Gen* tus,qui pridem inBatauiacompliircs ex DoroftatanisPua manuiugula-rat: Walter quidam Gclriorûm militum tribunus,vulgô vocatusDobbel-fteyn. Die altera Henricus diólus Pubulcus ex latibulis interceptusjn mo-rem pecudum abexulibus inFrufta conciPus ell» Tantuserat exulura ad-iicrPus Confœderatos furor. Capti Punt autem ex Gclrijs gencrofus D# Chrillophoius Cornes de MourPajCui poftRofPumum Traielt;flinæ ciuit^# tis præfe€tura obuenerat, D.Vualrauius Yuardenburgiis, atquc Doâor Guinandus Arnhcmus,Gelriæducis Confiliarius. Ex ConPcederatis veio fexaginta capti rePeruntur) inter quos inlignioreserant,ex Ecclcfiallicis D. Georgius Solmius Decanus Bafilicæ Diui Pétri, M. Godefridus Campe-nus CanonicusS.Ioannis quondam Officialis( vt votant ) Traieélinus, D« Venradius,DJacobus Gentus,D.lacobusCrollius, Canonici diuæ Marine D. MartinusLeuucnbergus,D»IoannesRealis,Cathedralis Ecclefiæ Canonici, M, Arnoldus Amerongius,Canonicus Diui Petri. Ex nobilibus atquc Pacricijs,D.loannesHuchtenbrochus,equesauratus,ArnoldusRcnefl'usde V ulnem,Ghisbertus de Ha,Ioannes Vuickus, Cornelius MartlPennus God» fridusRcgiuspræcor,Gerardus Feitus,Fridericus Rineueldiusjacobus Ver^ matus, Guliclmus Knyffus, Cornelius Roius. Ex plcbeijs lodocus Elckius Confœderatorum choragus,Cornelius Haccus,lacobus Blomius,Nicolaus Pellio,PetrLis vulgo diélus Bcducruucrcker, ôcalijnonnulli qui Confoe-deratorum faclioni PefeimmiPeuerant, Reliqui cum Gelrijs sufugerunt, Vniucrla proindc Confeederatorum bona , ædes atque polPeßiunculx militibus in prædam datæ lunt. Opimus hinc prouentus amp;nbsp;militum prædæ, amp;nbsp;Antiftitis fifeo accreuit, omhibus affatim ditatis. Illis itaque rerum potitis, Gclrij qui à Traieôlinis profugerant, ubi ad Renorum vlque oppidum excurrilTent,PuamqjTragœdiam commilitonibus,qui Rcnierantdenarrairent,tcrritiamp;ipficonuaPatis protiniis omnibus, pari-ter in Gelriam reliôlo oppido demigrarunt. Atq; eomodo Renorum op^ pidum demum in Antillitispotellatcm fine cæde cuiulpiara deuenit.

Poil hæc AntillesTraieôlum veniens, Comitem Florentium eó accer-

iîjc,qui cum PræPuIi quid nam illi hoc in negocio faciendum quidûc Reip. vtiîc

-ocr page 271-

V L T R. A I E C T IjN A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25'4

vtile foret, confiiîiiifïet* Poll quadridnum ad cxercîtum qui in Velua eiuspræftolabaturaduentum, reuerfuseft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ipfis itaqueldibus xxvili»

lulij Antilles quinque ex Confœderatis fcilicetGodefridum Regium præ-torem TraieôtinæciiiicatisGisbertum de Ha, Corneliuin Hackum,Iacolt; bum Blomiumamp;Nicolautn Pellionem capitepleób iußit* Dieitem altera 17* Icilicet Kalend. Augufti, Loesdrechenus quidam, transfuga patibu-loin medio ciuicatis affixusell,i^^proinde Kalend* Augufti leptemex-confœderacis decollati funt, fcilicec loannes de Wick , Cornelius de Martflen, Gerardus Feitus , Goilielmus KnyfF, Jodocus.EickiusPetrus Bedueruuercker, atque Cornelius Koius,

Proinde amp;nbsp;duos ex ecclefiafticisquos Doreftatumiam pridemvc-xerat, ftilicet M. Godcfridum quem diximus ofHcialem, amp;nbsp;Venradium, culleo infutos Neptuno litauic, prima videlicet die Odobris fub noótem. Reliqui qui aut Traiedi aut Dorellati ex confœderatis captiui detine-bantur,ex pacis confœderacioneabfoluti funt*

IntereâÇvbi comes Florentius fruftraTielam Geiriæ oppidum ob-fidione tentaflet) comitia principum Goriebi habita funt, vbi folida pax inter Auguftißimum Cæfàrem Carolumamp; Geiriæ ducem,atqueipfosde-niq; Traieóbnos, mediocribusconditionibusfirmataeft,reftitutisGelrio oppidis,quæilliiamdudum comes ademerat, amp;nbsp;licißim promittente Je mortuo fine hæredibus, omnes] ditionesfuas in DomusBurgundicæpo-teftatem fore,

Solutoautem Gorichi Principum conuentu, comes Hogenftrata-nuSjCæfàreæ Maieft. apud Hollandos Vicarium,cum fuis fefè Traieótum contulit, Vbiciim nouismagiftratumaufpicijs ex moreinftituiffet,eines omnes (pofteaquam Henricus Antiftes ipfos à lacramento quod ei iampridem præftiterant, abfoluifTet) inCæfarisverba iurare compulit: ac ne feditiofis tumultibusvt antea Rempublicam turbarent, ceruicibus eorum Arcem impoluit,cui à Pace nomen dédit. Ipfèq; Cæfàreæ Maiefta-tis nomine ,àTraieôfinis inauguratuseft* Atque eomodo ordinatis di-ligenter omnibus, bonam militum partem exaudoratam miftàm fecit, pacem dcpredicauit, ciuefque in quiete agere iußit.

Henricoepifeopoin patriam reuerfo,vbi VVormatienfem amp;nbsp;Fri* fingen fern ecclefiam deinccpsrexit: Caroli V*authoritate,VViIeImus de .EnchuordiaCardinalis amp;nbsp;epilcopus Dertufenfis in Hifpania abfens,epilco piTraieôtinitituloornatuseft,cuiGregorius comes Egmondanus anno 1737. fuccefsit. HuncFridericiis, Georgij Schenckij à Tautenburg* filins,anno 17 O’ o. fecutus eft* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eodem anno in hanc lucem primùm editi

funt VLRieVS dux Megapol. Alberti filius,dic7*Martij,H*2^*M,3 7.amp;: M AX IMILIANVS II, poftea Romanorum Imp. die 2* Augufti, ciim ante femeftre pater Ferdinandus Boèmiæ Rex die Matthiæ coro-natusfuiftet (Te CeChl InfIgnI exornant FerDnanDe corona RegnI

Y ij atfVC-

-ocr page 272-

2^5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CLEMENS VIL

MD^xxvii ^tsVGCeflbrpoflrtlbl nacVserat)amp;PHILlPP VS Caroli V, Imp, fi-lius, dieXI. Maij, cùm paulôanteCLemens VIL pontifex,rupta fide Cæ^ lareanis fiiperiore anno data, denuo fe ad Gallorum de Venetorum, mari-timis amp;nbsp;terreftribus copijs regnum Neapolitanum oppugnantium, fœdus adiungit: QiiareexercicusCærareanus,exGcrmanisàGeorgioFronsber-go recens in kaliam diidtis , amp;c veteranis Hifpanorum cohortibus,con-ftans; duceCaroloBorbonio, ad defenfionem regni Neapolitani proficifi cens, vrbem Romam die 6^ Maij de improuifb adortus capit, Ôc nullum in Cl vrbediripienda amp;c deprædanda,immanispetulanciæamp;c libidinis exemplum prætermittens, tocos fere deeem menfes in ea graffatus eft.

Pontifcx'deditaCæfàreanisarce Angelica,amp; omnibus fiiæ ditionis vrbibus, raenfcDecembri dcmum,iubence Cæfare,excuftodia dimif-ius, amp;nbsp;in integrum reftitutus eft cùm Galliac rex, Anglo fœderatus, exerci-tum OdeHo Foixio Lautreebio duce , ad libcrandum Pontificem regnum Neapolitanum denuo inuadendum, inltaliam mififfet, amp;nbsp;iam Regium Lepidi vfq; progreflus eflet,

Conditiones amp;nbsp;hiftoriam liberati ex carcere arcis Angelicæ, Ponti-ficis ; Italieus fcriptor Fr, Guicciardinus, bis verbis exponit. Tandem vl-cimadieOótobris, poft multam agitationem Romæ concordia cum He-teriarcba, amp;Sercnonio, Vgonis,proregis Neapolitani, cpii poft ratam ba-buit, nomine, in bunc modum eft concrada j ne Pontifex Cæfari in Me-diolanenfibus ócNeapolitanis rebus aduerfaretur; pecuniam in Hilpania facri bellicaufa colictftam, quam Cruciatum vocant,amp; facrorum vedi-galium , in omnibus ipfiusregnis decumas Cat lari conccdcret! fidei fuac pignora Pontifex , Oftiam ôcjciuitatem veterem,' iam ante ab lAndrara Auria relicl:as,Cælaris poteftati permittcret: eidemque ciuitatem caftcl-lanam traderet, in quam cum Marius Perulcus fifei procurator, occiil-tifsimoPontificis, etficonrrarium fimularet, mandato, eius arcem eftec ingreftus, Cæfàreanosadmittere recularât: Foroliuienfem arcem pariter eidem traderec, óc Flyppolitum Alexandrumqjnepotcsftios obfidesdaret; dum veroilliParmam venirenc, Piianum, Triulcium,amp;Galdium Cardinales, quosin regnum Neapolitanum duxerunt; Germanis ftatim fexa-gintaamp; feptem, Hifpanistrigintaquinq; milliaaureorum illico pcrfolue-rec; ealcge,vteum cum omnibus Cardinalibus dimitterent: Ipfe verb Romaamp;arceexiret,atq5 vbiOruietum,Spoletumaut Perufiam in colu-mis perueniflet,liber diceretur;amp; quindecim diebus poftquam Romi difcelsifl'et, tantundem pecuniæ Germanis perfolueret, reliquum vero deinde, quod cum prima pecunia , trium millium amp;nbsp;quingentorum auri-pondoexcedebat, Germanis amp;nbsp;Hifpanis, parata portione intra menfes tres repræfentaret : quæ vt facere polfec Pontifex, quo fe è carcere libera-ret, ad ea remedia decurrit, ad quæ, ne cuftodiætraderetur, confugere noluerat, nimi rum, vt Cardinales pecunia crearet : nam aliq uot canto honore indignosprecio creauic * in reliquam fummam decumas in regno

Neapoli-

-ocr page 273-

CLEMENS VU, LIBERATVS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25'6

Neapolitano, amp;c ecclefiæ bona abalienandi facukatem concefsitjita vt md.xxvii Chrifti vicario concedentc ( tam profunda func diuina iudicia) ca quæ di-liinocukuj erancconfecrata,ad Hærccicorum vfum amp;nbsp;alimenta conuerte-rentur, qiiibus rationibus ciim folutioncm fuis temporibus conftabiliuiE ïètamp;confirma(ret,Cefium amp;nbsp;Vrfinum cardinaleSjquomagismilitib,cau-tumelTeCjobfidesdeditrquiàCardinalicoIumna Grocta ferratam duóli fucrunt. Cumq; omniacranfadaeffent, conllitutumq;vt nona die De-cembris Hifpaniipfum intutum Jocum deducerent, ipfe ob infeftum in fe, vtexpîoratum babebat, Vgonisanimum Scquamuisaliam ob cauiam, qiiæimpedimento effepoffet, aliquam mutationem metuens; prioris no-étisinitio, clâm mercatorismoreindutus,arce egreffus,à Ludoico Gonzaga Cæfaris milite, qui ipfum in Pratis, cum niagna fflopetariorum cohorte expeótabat ,Monteflalconem vfq^dedudus fuitjvoi peditatu ferc omni dimiffo,Ludoicusipfe,cum Oruietum,quam ciujtatem noólu fine vlloCardinaüum comitatu eil ingreffus, deduxit.

Eft autem hoc exemplum certe memorabile,amp; cui fimile fortaffc nunquam ab eo tempore, quo ecclefiaRomana potentiam eft adepta, fuie,-vt pontifex de tantæ potentiæ amp;nbsp;venerationis deieäus gradu,Romä amiffä, amp;nbsp;omni imperio in hoftium poteftatem redaclo, in carcere cufto-diretur; idemq; paucorum menfium fpacio, in libertatcm,öcamiffuni Imperium reftitutus,brcuißimo tempore in prifiinam amplitudinem po^ tenfiamq; rediret; tanta fu'^tpontificatusapud Chriftianos principes ma# ieftas, atq; apud omnes veneratio,

Ezardus, Frifiæorientalis comes, Vlrici Filius, princepsingenio, ma-gnitudine animi, induftria, amp;nbsp;rebus geftis præfians, qui arces Stiebaufen Fredeburgçlitioni fui adiecitjamp;nouem annos vrbis Groningæ Butia-ab lyo öquot;, darum dominus fuit è vita emigrauit,reliófis ex Elifabetba,Ioannis Ritber# yfq; ad genfiscomitisfilia,Ottonis fororequatuorfiliabus,óc duobusfilijs, EN-NONE,qui in gubernationepatri fuccefsit, amp;nbsp;loanne, qui Caroli Cæfà-ris aufpicijs in Belgico militans, Valkenburgenfis provincial præfedus fuir* primogenitus veröEzardi Vlricus, qui aliquot annos Caroli Cæfaris au-lam fecutus eft,ante pattern vita excelsit,

Henricus Dux Brunfuicenfis,Caroli Cæfaris ftipendijs conduâus,vt nutantem in ItaliaCæfarearum partium fortunam nouis copiarum viribus confirmaret,amp;obfelsis Neapoli,abOdettoFoixio Lautrecbo Gallo-jumduce, Cæfareanis,opem ferret; viginti figna peditum,amp; fexcentos équités, menfe Maio in Italiam duxit, cuius aduentu cognito, Antonius Lena, qui Mediolanum nomine cæfaris tuebatur, trans Xbduam ad eius colloquium venit : eumq;, quod itinera Neapolim verfus impedita ab bo. ftibustenerentur ,adLaudem Pompeiam oppugnandam 20, lunij dedu-xit. Quatormentis,quæfimul aduexerat, verberata,amp;aliquot impref. fionibusirrito conatii faótis, cùm ftipendia militibus foluere Antonius Le.

Y iij ua reçu-

-ocr page 274-

25*7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;NEAPOLIS OBS essa;

ua reçu Caret, amp;iain luespeQilcnsinipfius legiones atrociter graHari ine^ xxwii- horcance eciam amp;. inftigante Anconio Lena, qui coliegam pocencio-

rem locium Imperij amp;rapinarum apud fe retinere nollec, rebus infedis,amp; magnarn bellici apparatus partem, amp;equos,incumefcentibus vngulis re-linquensjcxiguoue precio diucndens,in Saxoniam redijt^Ciim in italia in-** tercæterosduccsASC ANI VMa CRamm cuilibrum de Vitæ genere

Militari an Deo placeat? Lutherus dedicauit: lue extinótum reliquilïet.

Cæfàreani interca, Neapoli, exeuntc Aprili terra mariq; à Gallis ob-fideri cœpti, ctfià Philippino Auria nauali prælioad Capreas vióli, przcP puis ducibus, Prorege \gone Moncada,amp; Cælare Feramufca cæfis, amp;c Al-fonfo Vaftio, Afcanio amp;nbsp;Camillo Columnis, Gobbo, Serenonio ca-ptisplané de iucceHu defenfionis pleriq^ mortales defperarent : tarnen Pbilibertiprincipis Auraniævirtute ,ac DEO inprimis pro Cælare pu-gnante,amp;peililent! lue Gallicum exercitum amp;ipfum Lautrechum die kJquot;, Auguftiablumente,illuftrem viól:oriam,gloriofédefenla Neapoli, amp;nbsp;toto regno recuperato, adepti funt» quam Andreæ Aiiriæ etiamà rege Gallcw rum ad Cæfàrem defcólioamp;coramcatuum importatio pcrmifla,adiuuit» qui paulô pod Genuam quoq;, patriam fuam,GalIicæ clalfis Sauonam le* ccdentis negligentia, ex Gallorum régis poteftatc Ijberatam, Cælâris pa-trocinio fubiecic*

Sic mirabiliter DEus, Carolum ad quem opprimendum tories Ium* maferétotiusEuropæpotentia confpirauerat( nam amp;nbsp;illius anni initio*, Galliæamp; Angliæ reges denuó ei bellum per feciales denun daran t )pro-texit, amp;non lolumin Neapolitano regno, fed Infubria etiam, nouuni Gallorum exercitum Francilco Burbonio, S, Pauli comité ab AntonioLc-uacapto,deleuitjiScrebusGallorum prorfus in Italia fradisamp; dcletis,pa-cem vitro amp;; fupplices, Papa,GaIIus,dux Mediolanenlis, amp;nbsp;huic confeede* rati Venetiamp;Fiorentinioptarunt; quæfequentianno petentibus plcrisq; däta eft*

PhilippusHafsiæprincepsjconfpirationis cuiufdam, aduerlusDu-cem Saxoniæeledorem deipfum propter Lutheri caulTama quibufdani Principibus Vratislauiæ per legatos faclæ,famâ commotus, exercitum conferipfit: eumq;,editoconiurationis exemple, in oram Franconiæ du-xit, bellum cum epiCcopis vicinis, Moguntino, VVurtzburgenfi amp;nbsp;Bam* bergenli gefturus, nifi promitterent, nihil fe aduerfus ipfum amp;nbsp;eleélorem motiiroselTe, Ciim autem,ölt;: epifcopi illi, Georgius Dux Saxoniæ, HeP fi foccr, amp;. alij Principes confpirationis infimulati, publicis feriptis fc excu-fareflt,amp; commentitium feederis illius Diploma elfe affirmarent;cunlt;3:an-tius progredicœpitLandgrauius.’amp;interuentu Richard! Treuiri amp;Ludoi* ci Palatini, conditiones pacis vtrinq; acceptæ funt, Saxoniæ dux ,vt often* deret nihil le aliud quàm pacem voluilfe, etfi paratus erat, amp;nbsp;tot iniurijs ir* ritatus, ne ftipendium quidem in conditionibus flagitauit. Landgrauius verôcgentior,(roooo,à Moguntino 4oooo»à Wurtzburgenlî,2ooooàBaw- gt;nbsp;bergenfein belli impcnfasaccepic. Otto à PACK,Iurisdoôlor,GeoFgij

Saxo-

-ocr page 275-

OTTO PACK. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;213.

Saxoniæ ducis confîliarius, qui exempkiin commentitij fœderisLand-grauio exhibucrat,Sefearchecypiim vidjlfe aîIeLierarac,cinnad caufam xxviti dicendam apud mukorum principum legatos,qui in Halsiam,eius rei gratia mifsi eranc, fifteretur t probare indicium a fe fadum idoneis docu-mencisnon pocuit. Sed tarnen non prorkis de nihilo fuiHe hoc indicium multi iudicarunt. ac inhisLutherusetiam , aliquot aduerfus ducem Gc« orgium libelliseditis, einsi'neminit,ac totusdearcanis amp;c furco fublatislb terisLutheri liber, quem Tom. XI l. operum illius VViteberg^ inferu-erunt , occafîone priuatæ cuiufdam epillolæ Lutheri ad VVenceslaum Lyncium de hoc fœderc icriptæ,nacugt; cil. Qiiæ ad Georgium Saxoniæ du# cena perlata, is ad eledorem Sa-xoniæ loannem earn mittit,amp; quæftionem inLutherumdecerni pokulat Se literas valdè minaces addit. Sic Maxima de nihilo hiftoria hoc anno nata eft. cuius vt arguraentunn legentibus illosLutheri libros notum ht: exemplum epiftolæ Lutheri,ad VVenceslaum Lyncum t ecclefialdcn Noribergenfem, latis violenter feri^ ptæ,adiungo^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gratiam ôcpacem de. Fœdusikud principum

impiorum ,quod ipfi negant, vides quantos motus mouerit. Sed ego Duels Georgij frigidifsimam exeufationem ferc pro confelsione interpretor; Sednegent,exculent, fingant, refingant,ego leiens Icio, non elfe fœdus iftudmerumnihil: aut Chimæram : licet monftrum litmonftrofum fans. Deinde orbisnouit, illos animo,faóto, edido, (ludio pertinacifsi-mo hadenustaliapubhcetentanedfeciße,amp; adhuc facere: Lxtiudum enim volunt Euangekum. Setl quid hæcad te ? qui absque dubio certus de his omnibus cs tantum vt fcias,neq; nosilLs credere impi js,licet pacem cfFeramus, optemus, demus, Deusconfundet,ikLi^‘i«'’oS’’i' Qui lîcuc Moab,plusaudet,’quàm polsit: ôc non fecundum vires fuaslLiperbit,Gcuc femperfecit. Orabimuscontraiftoshomicidas,atq; hadenus fit eis indul. tum, fidcnuôaliquid moliti fuerin't.orabimus Deum. Deinde monebi# mus principes, vt abfque mifericordia perdancLir, quandoquidem lan-guilugæinfatiabilesquiefcere nolunt, nifi Germaniam languine madère lentiant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nosiam in Prophetis vernaculæ donandisfudamus,

Deus,Quantumamp;quàm moleftum opus, Hebraicosfcripcores, cogéré Germanicèloqui,quàm refikunt, hebraicitatem fuam relinquere nolunt, dbarbariem germanicam imitari, tanq; fi Philomela cuculum cogatur, defertaelegantifsimamelodia vnifonam illiusvocem detellans, imitark Vale dora pro nobis. Dominica poft Barnabæ. M. D- X X V111. Hu-iusepiftolæ patrocinium plane Rhetoricum fufeepit Lutherus in eo quem dixi librOjde literisarcanis furto lublatis,aduerfus Georgium Saxonias du-cera edito.

Henricus zVngliæRex interea, de Catharina vxore,Caroli matertera, cxquahçredem mafculura rex nullum fufeipiebat, dimittenda cogitabat, conTcientiam pretcxens,quodinceftam cumfratris vxore confiietudinem totannoshabuifiet.ldeoq; id matrimoniû irritum pronu nciari à Clemente P P. petebat* Ambianum etiara,Cardinalem Eboracenfem, ad Franci-fciGalliæ regis colloquium mittebat, qui de illius forore fecretô ageret.

y iiij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Con-

-ocr page 276-

DIVOR’TIVM ANGLICVM.

M. D* XXVIII.

Confulebantur Academiæ in coca Gallia amp;nbsp;Italia, an ciim fi atris vxo^ reconcraólum matrimonium diflbluendunacircc. Pontifex vtinoramin' terponeret, nec Cæfàrem denuo à fealienaret, ncgocium iure tractari JebatjideoqueCard^CampcgiiiminAngliaramifit,quiçum Cardinale Eboracenfe perpetuo Pontificis per Angliam legato, caufam cognofcerct, ciq; bullam decrctalem,qua prius matrimonium irritum occukilsime de-clararat,cum huiufmodi mandato dederat,vc ea regi amp;nbsp;Eboracenfi often-fa, diceretjfefinito iudicialiproceiru,quemintanta rei magnitudine amp;nbsp;jnfamia,fi fecusquam iure ageret,ad feredundatura, omn mo precede-reoporteat; earn promulgandi poteftatem habere. Hacenim ratione cos pacatiorc animo iudicij moram toleraturos rebatur. Mandauerat autcm P P,vtiudicium quantum pofletprotraheret, nec bullam illam,ni-fi à le denuo iuberetur, traderet, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Inchoato in Anglia indicia#

li proceflu,Catharina, ab Eboracenle,leuißimo homine,ad iplum Pon# tificem fèprouocarcoftenditjamp;CæfàrapudClementcm inrtat, vt RomX caufamipfecognofceret. Clemens diploma,quoirritum matrimoniom declaratjCampegium non promulgarcjfedigpi ftatim tradere iubet,amp; caußim ad le reuocat. Eboracenfis , cùm regem pticllæ nobili in Gyneceo oculum adiecilTc lagaciteranimaduertilTet, occulte literis amp;nbsp;nuncijs Ck-mentem monet, vtdiuortij iudicium extrahat. Henricuscognito Pontb ficis de bulla decretali cremanda mandato j de clandeftinis Eboracenfis molitionibus ex legato quern Romæ habebat, perfpedlis ; concepta indi-gnatione, ex lummo dignitatis de opum faltigio ilium deiedlum, Eboraci viuere, acpofteaindecaptiuum duciLondinum iubet^ Vbi initinere, animimœrore,defupplicijimminentis metu,vel haufto Iponteveneno extinótuseft ,exemploilluftri confirmaVis,aulicos regum miniftros,ca'# culisarithmeticis fimikselTe, qui pro collocantis principis arbitrio, alias centum millia, alias vix teruncium valeant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cumautem defi-

I r 3 ü'.

nitio caulæin Romana curia diutiusdifferretur; Rex nonexpedlatoCle-mentisiudicio, per fpeciem Iuris,a nouo Cantuarienli epilcopo, Thoma Crammero,quern Guilelmo V Varamo, Era!mi patrono, recens Rex lub-ftituerat, de Stephano Vintonienli, reginam aliquoties citari,de non com-parentem fubito latadiuortij fententia, àlelèiungicurans, A NNAM, nliam ThomæBulleyne, vicecomitis Richefordiæ exGyneceoduxit,ex quaElifabetham filiam noftraætatercgnantem procreauit. Verùm ad tempora,quæinmanibusfunt,in Saxoniam redeo, in qua Erico Dtici Brunfuicenli deElirabethæ,Ioachimi I, Brandeb.natæ,filiusERicvs junior, die Laurentij ; de Alberto Duci Megapolitano filius Georgius dieii» Febr. H. I. M, 2,0, nati funt,Bremæ Schola publica in cœnobio Dominicano inchoata eft»

M»D»xxix. Ducum Pomeraniæ cum marchionibus controuerlîæ tandem com* pofitæfunt,Etlîenim Georgius Saxoniacdux, Henricus Megapolitaniis, ij'xr. deBrunluicenlis,contjentumea decaula lutterbociinftituerant.-deFerdi-nandus poftea Pragam, de iterum Ratisbon am,partes euocabat : tarnen irrita:

-ocr page 277-

rsræaâionesomnesfuerunt, donee incefcelToribus Ericoamp;: Henrico Dlï^ cibus Brunfuicenfibus,Grimnicij lie cransaclum fuir. Ne Marchio vel iplî-ushæredes vila racione deinceps,Pomeraniæ Duces, feudi collacionein àCæfare pecences,aut felsionenain Senaru imperij compecentem occupantes, impedianr. Vicifsim vtdefuccefsione in Pomeraniæ ducatu va-tante,Marchionicertius cautum lic,Iicereei, quotiefcuncj; lmp. Duci-bus Pomeraniæ feudum conferee, in fignum fimukaneæ Inveftituræ, vex-ilium vnàpræhendere. Præterea quotiefcunq; Ducibtis Pomeraniæ Ho-magium à fubditis præftatur, adelfe femper Brandeburgicos confiliarios debere,quibus nomine Marchionis,promitrant Pomeraniæ ordines, fi Ducum Pomeraniæpofteritas mafcula extinguatur, leEleétori Brande-burgico, tanquan vero Ôchæreditario domino parère vclle. Pro Marga-ritæfriderici IL el. Br. filiæ, DiicisBusslaiconiuoisdote, lt;Sc bonis mobi-libus, roooo fl. dux Georgius foluatjóceleótoris marchionis loachimi nli-amMargaritam, cumdotexoooo. invxorem accipiat. Sic æterna pax ÔC amicitia inter Marchionesamp;Pomeranos lànôta lit. Hancconuentionein Carolus V. Imp. poftea confirmauic, quæ hue vfq; leruata efl.

ErneftusduxLuneburgenfis, SOPH LAM, Henrici duels Mega-politani filiam in matrimonium ducic ex qua Francilcus Otto, Fridericus, Henricus, amp;nbsp;Wilhelmus noftro tempore patriam gubernans, amp;nbsp;fex filiæ natæfunt. Otto Henricus palatinus Rupcrcifilius,Sufannam Bauaram, Cafimiri Brandeb. reliólam viduam,coniugem fibiiunxitic. Oetobris.

FrancifeusMINDÆ epifeopus, Dux Brunfuuicenfis, apud fra-trem Henricum, inGuelforumarcedeccrsit2.9. Nouembris. Quoadhuc viuente, AlbertusNifeus, aliquot annis, purara euangelij dodrinam, mo-defteSc fedate, in templo D. Mariæ, Mindæ docuerat,nec in externis riti-busvficatisquidquam mutarat. Mortuoautem epilcopo,trigtnta ex ci-uibusdeleclijNicoIaum Cragium ex vicino Erici comitis Hoienfis oppi-doStoltena,adecclefiæconftitucionemeuocant. IsZekim veræ Religio^ nis ardentera præfe ferens, in omnibus templis, Cathedral! excepto, do-cet, Ócveteres ritus vbiq; fubitoabolet, amp;nbsp;in Canonicos ac Monachos, omnibus concionibusex fuggefto fulgurat amp;nbsp;fulminât. Qua fubita mur tatione,,amp;concionum nouarum acerbitate, A: populi concitati fremitu amp;nbsp;minis, Canonici territi ex vrbe fugiunt, amp;in Cameræ iudicio vrbem ^ccufant, eoq; rem poft aliquot annos dcducunt, vt Imperiali Banno Min-denfesfubi’cerentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CùmautemNicolaum Cragium omnia

immoderateagentem Senatus iple tandem eijcerct : de conlilio Vrbani RcgijGERardus Omichius eo vocatus amp;nbsp;paulo poft Vrbanus ipleali-quandiu in eaecclefia docuit.

In Vere,comitia Spirç frequetifiima habita Cunt, in quib.fuperioris con iientusSpirenfis decretû,vt in caufa religionis ita fegerat finguli ordines,vc DEOamp;CçfareçMaieftati rationéredderepüfsint,abrogatû eft óiVvorma^ tienfe edidum de religione,qui haólenus feruaflent deinceps ccia leruare :

-ocr page 278-

248.

W.D^XXIX.

GELDRIAM, Cinglianam doólrinam paritcr abominarij Miflam rctinere; cæteri qui mucalTent,nihil innouare vs^; ad concilium, ncc plures fibi adiungere iu-bebantur. Huic Ediélo Saxoniæ Dux elector loannes, Georgius Bran-denburgicus, Philippus Landgrauius Hafsiæ, amp;nbsp;ali ƒ principes Proceftatio-nem folenncm oppofuerunt» Vnde PROTEST ANTI VM llatus inukisannisappellati ftint,

Dum hæccomitia celebrantur, loannes Cepufîenfis Tranfyluanix Palatinus quemàparce procerum, Vngariæ regem eleótum , amp;i à Ferdi-nandicopijsprofligatum,in Pannoniam aufugiflè fupra diximus, cùm, ad Solymannj Turcici lmp. patrocinium confugiflct, ac, fiarmis illiusin Vngariam reftitueretur, fe ipfius clientem amp;nbsp;beneficiarium fidelem fore, amp;tributumannuumde Vngaria in recognitionem Dominij folucurum efiepromififlet: patrociniumàTurcispetitum,vberiusamp;maius, quàm fperaratjobtinuic. Solymannusenimipfe, cüm ingentibus copijs, eum in Vngariam reduxit,acBudæ regem confticuit* Inde in Auftriam progvef-fus, ViennamldibusSeptembrisobfidionecinxit, acingenti terrore vni-uerfam Germaniam compleuit, Sed defendente Viennam ftrenuè Pbi' lippo Palatino, Ruperti filio, amp;nbsp;neuis Imperij exercitibus in Auftriam de-fcendentibusTurca medio Oótobri obfidione foluta in Thraciam redijt.

VVildeshufium, oppidum VVeftphaliæadHuntam fl, collegiocc-de fia? à VVigberto VVidekindimagni filio fundatæ, amp;c illius fepulchro infigne; FridericusMonafterienfis’epilcopus, ob ncl'cio quam rebellio-nem,Confule capitis fupphcioaffeólo,amp;mûrisacmunitîonibus oppidi omnibus dirutis, in pagi formam redegit.

In extremis VVeftphaliæ finibus , Transifulana prouincia, cuius Dauentria,SuolIaamp; Campi, vrbes præcipuæ funt; Traiedenfi diœcefi prius coniunCla,cùm defenfionem âb epifeopo aduerfus Geldrum hoftem vicinum amp;nbsp;perpetuis bellis finitimos infeftantem habere non poftet, fupc-rioreanno, CælariCarolo, Belgarum principi le fubiecerat, TransifuU-norum exemplum,CaroIoGeldrôàBurgundis vióto de Vltraiedina diœ-cefi ad domus Burgundicæ ditionum focietatem aggregata; hoc anno Groningenfis ctiam Frifiæ vrbs pulcherrima ( quæ Geldrum patronum aliquotannos agnouerat) cumagro adiacentc, amp;Trentaac Duenta regiones, lècutæ Rint, Italèptendecimprouincias ,invnum Bclgici Imperij corpus coagmentatas, Carolus coniunxit,Brabantiam,Lux:enburguni, Limburgum amp;nbsp;cohærentes vitra Mofam regiones,Flandriam amp;nbsp;Artcfiam, Hannoniam, Namurcum, Mechliniam,Hollandiam, SeIandiam,Frifiani, Vltraiedum, TransIfuIanam, Groningam , Infulas, Valencenas, Torna-cum de quæ poftremô bis acceftit, G E L D RIA M, In his Flandria amp;c tefiaGalliæ regis Dorriinium lupremum anteaagnofcebant, Sed pace cum Gallo,hacæftate. Cameraci,dier. Augufti faóta,Franci(cus Galliæ rex omni iure, quod in Flandriam, Artefiam, Tornacum de alia quædam loca ‘ habue-

-ocr page 279-

ÊNNO COMES FRïSIÆ;‘'‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2(^2

bbiierat,Caioîocefsit,ac, vt Elios obfides ex Hilpania reciperet vicies ‘ centum militaaurcorutn Carolo peiToIuit, Burbonio defunôlohonorem, amp;hæredibiisilliLis, aePhiliberro Auraniæduci bona publicaca fe redditUilt; rum promiteir, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Carolus, cum Gallo amp;nbsp;Pontifice pacefadla,

Genuam in kalia die 12, Augufti appulitBononiaminitioNouembris ad Pontifieem venic vbi aliquot menfes, de kalia, cor annorum bellis pertur-bata amp;adflida, in prikinam cranquillicatem rekituenda,amp;: reducendis Florenciam Mcdiceis, amp;nbsp;Francifeo Sforcia in Ducacum Mediolanenfem Cüllocando,«ScMucinaac Regio Lepidi Ferrarienfi permittendojÔc nccûlum cum Cæfare, ac religiontsin Germania concrouerfijs compo-nendis, amp;nbsp;Caroli Imperacoris coronatione, a(51um eft^

InFrifiaoriencalijENNO, Ezardi filiusEmbdæ imperans, iam ab anno fuperiore, omnibus, Pontificiosabufus caxancibus,CingIianis, Ana. baptikis amp;nbsp;Lutheranis alylum Embdæaperucrat : Hoc vero anno,cùm rcj» li(]uæ Fiifiæ parces : Groningenfis fub Ca: g’g Gekhis Duce : occidentalis fubCaroli V. lmp.praifeâoGeorgio Schenk à Tautenburg,faciscra’nquib kelfentj difficihbus bellis,hacoccafione, primùm impheatuseft Bogo feu Boingab OldeiTum Leucræpræfcétus qui V Vagrios, Oftringios,de , RurringiosFrifiüSjComitisEmbdenlîsaufpicijs regcbac,die X4, Aprilis ab Ennonc defecit : amp;nbsp;ditionem cocam legitimæ hæredi M xA R l Æ,Edonis fî-lia.’, quæex tribus fororibusiam fola fuperkes crat,rekitLiit. ac vt defeibïî'd-nem aduerfus vicinum Frifiæ comitem haberet, Caroli V. Imp. aubBur-gundicæ,rcgionemillam ,addiól:otributo annuo ruendamfubie’cit.'Cùm igiturEnnofremcns è vekigio colleótiscopijs,arcem leuercnfem obkderc inkituiket, liceris Caroli V. Imp. minacious territusd propofico kelEiViti dein vicinum Efenfem dominum Baldalarum,Heronis Omkij amp;nbsp;Irmgdr-dis Aldenburgenfis filium,quern Burgundis inuifumeke feiebat, omnern iracundiæfuæimpetum conuertitac VVitmunda katim occupata, Efe-nam cxeunte kinio obkdct.qux vfq; ad fekum Michaelis defen la,tandeiTi â Baldafaro Ennoni deditaek.

Baldalarus exul ad Carolum Geldriac ducem qui Groningarn FrikiC tnetropolin adhiic tenebar, confugit ac feipkus ôc fuccekbrum illius clienM temfidera perpetuo futurum ekeokendic, fiabeo, aduerfus vicinum Fri-liæorientaliscomitem, quem alioquin Geldrusoderat, in amilTum pacri^ monium rekituaturóe defendarur.Geldruscupide conditionem accipit,amp; fcqiientibus annis aliquotiesauxiliaBaldalaro,comicisditioncu’i vakan. ti,adinngit,ac tandem milTo Martino Roffemo Duce cum 4000, exercitu-^w«/*©«?*. comitis Ennonis copias, quadruplo maiores, ad lemmegam prófligat. óe CLirfum vidtoriæ vrgens, totam orientalem Frifiara peruagatus, munkifsi-mam arcem Gretam feu Gretzilam occupat.Baldararum inamilfam ditio^f nernrekituit,amp;patrociniofuodeincepsdefendit,Cumq;Groningcnfibus,’^^*''’®-^'*’’*’ ob negata libi in Tranlamafana bellum gerenti, menkrua urooó.’dmico-rum kipendia petitä Geldrus infenfus effet: cum cornice Ennoneiam-hu» miiiaro, cuius opera in Groningenfibus vindicandis fe vci poke fpcrabat, tolerabilibuscondicionibustransegit, vtreddica Baldäfaro VViemunda.' Grecam reciperec,amp;Geldriæ ducis amicus effet. Sednouam hancGronin* gcnfis Dominij muweionem pokca fuo loco indicabo.

Anno

-ocr page 280-

2(55 CONFESS. AVGVSTANA EXHIBITA.

M.D.xxy Anno lyjo.incipientejMindenfiadVifurgin diœcefi, Epifcopus, *FRANC1SCVS A VV AL DEC, Philippi filius,princepspiiis\ fa-piens, iiiftiis, clemensac humanus, amp;nbsp;non fæuiensin pioseuangelijmim-ftios amp;nbsp;auc!itorcs,præeflecœpit: cuiusoptimi amp;nbsp;laudatißimi principis» cùmnoftri temporis comitibus cognationem, fubieda Genealogiæ pars oftendit,

Henricus,

VOLRADVS I. comes à V Valdcc,

------

' Philippus I,Senior ---zv--- Francis CVS Episcopvs Mindcnlîs, Monafterienfis, Ofnabrugenfis, f------------------------

VOLRADVSlI. Pius,doôlus amp;: humanus præfes colloquij Ratisbon^ 174^,

foÏÏÎAS prx- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VOLRA-

ïens cornes, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dus III.


PhilippusII. iunior,

Philip« ) pus J11. Henricus,

i

loannes. Philippus IIII, ___/y_____

Samuel obijc Daniel Hen-

1 1570. I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ricus.

Fran- Gunthcrus.

cilcus,


Carolus Cæfar,B o n o n i AE,à Clemente Pontifice, Imperij corona, die natali luo,2,4.Fcbr,abfcntibusGcrmanisprincipibus,accepta:Jcùm ad Con cilium indicendû Pontifice diligentilsimè per Mercurinum Cancellarium fruftrâhortatuseflet, in Germania ad comitia Auguftæ indidaiter infti-tuit. In ca profeôfione, Mercurinus Gattinariavir fapicnsamp;grauisamp;qui perpetuus autormoderationisCarolo in lus religionis côtrouerfijs,non vi amp;fanguine, fed legitimiConcilijautoritatedirimendis fueratjOenipon-redie4.1unij obijt,ciim paulô ante Pontifex ci Cardinalium dignitatemjac vt vulgô putabatur,venenum lentumamp;tabificum dediflet, Au* guftæ in comitijs frequentißimis, 1 OA N N E S Dux Saxoniæ eleólor cum fil io loanne Friderico : G E O R G IV S marchio Brandeb.Friderici filius : ERNEfius amp;nbsp;FRANCI feus Fratres, Duces Luneburgenfes, Henrici ôcMargaritæ feroris Ioannis Saxoniæ cledorisFilij : PHILippusLandgra uius Halsiæ ex forore primæ vxoris IoannisSax, el. Megapolitanæ natus: VVoIfgangus princepsab Anhald,cuius foror,altera Ioannis coniunx fue-rat,amp;;Senatus duarum ciuitatum Imperij Noribergæ Reutlingæ :CoN-Fessionem Fidei, Carolo V,lmp.die zr* lunij exhibucrunt,qu2 AVG V STANA vulgô appellata, omnium in Germania, Dania, Suecia, amp;nbsp;ali js quibufdam gentibus ecclefiarum, quæ à Pontifice Romano difeef-ferunt, commune Symbolum deinceps fuit amp;nbsp;inomniq(nmanibusex-tat. Huic à Pontificijs Theologis oppofita confutatio, die3, Augufti,in corona principiim Icéla eft, cuius exemplum petente ele, Saxoniæ amp;nbsp;cæteris confefsionisillius Ibcijs j Principes quidam intercedentes,amicam l’raäa-tionem

-ocr page 281-

LVBEGENSIA, tionem deconcordia inter Pontificios amp;nbsp;Liitheranos reftitucnda incho-antquaexeunte Menie,finita,Carolus moderaturn Decretura ex epifiolis Erafini exhibetur fed non recipitur Apologia az, Septembris Ôc poftridie princeps difcedit, ficut alibi Seriem Oelib^erationum amp;nbsp;Aólorumde Re-JigioneincomitijsillisAugufl:anis,cùm Confeßio primum cxhibitaeft, intcgram prolixe expofuimus^aö. lulij.Georgioamp;sBarnimo fratribus Po-mcraniæ Diicibus,amp;VValtcro à Cronberg ordinisTeutonici magiftro, feuda ditionum fuarum folenni ritu ab Imp.collatafunt»

264

M. D.XXX.

‘ LVBECA ,inter omnesSaxoniæinferioris ciüitatcs libéras, fcrèpofirema, emendationem Pontificiæ Religionis ôc minifterij publi-camadmifitjCiim fuperioribus annis fingulari vigilantia intentionc, omnia mutationum lemina amp;c fcintillas primüm glilcentes, extinguere Senatus ÓcCanonici conati fuiflentac biennio ante, tres concionatores, «juitaxarequofdamabufuscœperant, M, Andream Wilhelmi, pafto-rcm ad Ægidium, loannem VValhofium, Sc Michaelem Frundium, vrbe cicciffent, ôc Poftillam aliosq; Lutheri libros, per bibliopolam quen-daminucdos, publicè in foro pcrcarnificem cremari iußiflcnt. Colloca,« gt;nbsp;Herat eoanno Fridericus DaniæRexin oppidoOIdesloa, paftcrem graui-terrefutantem erroresamp;abufus Pontificios, quem ciucs Lubeca egredi-fntcsmagna auidicateamp; concurfu docentem audiucrunc, Cùmq;petro ‘FrimersheimiocxBelgicorecensclapfo, ócvocationem in vineam Chri-fti expeólanti, paftor docendi locum làepè praberet; Ciues Lubecenfes ardentidefiderioóc fiti puriorisdoôlrinæ,i5cPctri illius in vrbem ducendi acccnduntur. Accidit autem Anno irap, menfè Augufto, vtSenatus, communitati ciuiura , præteiitis bellis Rernpii\ magno ærcaîieno op-prcflam exponercr, Ôcnouistributisleuariærarij inopiam à ciuibus flagi-taret. Ciuescumnouaonera fibifubcunda efl'e vidèrent, Vicilsim hac occafione facultatem audiendi Euangclij liberam à Senatu in aliquot templis flagitandam elfe indicant, amp;:48, ciues ex fuo corpore Senatui adiun-gunt,quiderationibusamp; medijscolligendæpecuniæ vnàcum Senatu de-libcrarent, amp;nbsp;Religionis negocium fimul vrgerent. Petunt igitur a Senatu finceros Euangelij præconesôc Ecclefiæ miniftros confentientes cum paftoribus Hamburgi, Brunfuigæ, V Vismariæ docentes, in templis con-t ftitui,Verum nihil impétrant. Cùm autem dieii.Deccmbris communi-tatem ciuium Senatus conuocaflet, vtarticulos derationibus contribiien-dæpecuniæcum 43. viris deliberatos,audirentamp; comprobarent: nullos articulos audire,nec pccuniam extra ordinem contribucre cities volue-ƒ ïunt, nifieiedti ante biennium miniftri revocarentur, amp;c libera audiendi

Euangelij facultasciuibus concedcretur. Senatus multis verbis deduccre ‘ ciues ab hoc propofito conatur, eosq-, concilij intra fcsquiannum indi-V cendi/vel faltem comitiorum Auguftæ proximo anno indiótorum Dé-tcrminarioném expeclareiubet. Périclitaetiamamplifientquæciuibusin ^lerrisCæfarisCarofi cui moleftißima hæc mutatio futura fit,negoci-/aniibusacciderepoHent, ac tum quidem re infeôta ciuium contientum * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dimitcit.

-ocr page 282-

2^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lvbecensia;

îM D XXX lt;3innîttît. nbsp;Tandemineunteanno ij-jo. vtciuium animos offenfosfibt

* reconciliarctM.Andream Wilhelmi amp;nbsp;loannemVValhofFreuocatos, piælcncibus delcdisciuibus', dier. lanuarij conducic,amp;huncinS. MariXr illum ad D. Petri pié docere,amp; ad pacem âc concordiam ciuium tuen-dam condones dirigere iubet : Hic veró Canonicorum,MonachorLim, amp;nbsp;complicumTurijs cxarferatatro felle dolor, quiinconcionibus publicis amp;nbsp;fermonibus priuatis,nihil præterfedudoresamp;chæreticos, ImpoftoreS facrilegos, ferro amp;nbsp;igne delendos lonabanc. Ciues reprimi hanc raaledi-centiain, amp;nbsp;difputationem exverboDei coram Senatu inftitui, amp;non probantibus fua ex verbo Dei, filentium imponi à fenatu petunt. Coller gium Canonicoriim his ciuium poftulatis per Senatum ad eos delatis, rc-« eufantdifputationem,amp; literasab Eîenrico Duce Brunfuicenfi ad Senatum amp;nbsp;communitatem confidunt, quibus Ie defenfionem collegij, à ma-ioribus fuisfLindati,rulcepturum,oftendebat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PoftridièCalen-

dasAprilis, ciues quorum multi prioribusdiebus in area rempli cathedra-Iis concurrentes, coëreeri fàcrificulorum,amp; Monachorumcriminationes petiuerant, à Senatu in curiam conuocati impétrant, vt Pontificijsclama-toribusamp;monachis,quod difputationem reculaflent, fuggeftu deinceps interdicatur* Nequisdeinceps ad concionandimunus ,nifi à Senatu Enceris condonatoribus amp;nbsp;deledisciuibus receptus admittatur. VtvO' lentibus Sacramento fubvtraque fpedevti intemplo D* Ægidij concef-fum fit, Vc cëremoniæ veteres in templis amp;nbsp;monafterijs vfque ad exitum comitiorum feruentur, in quibus fi non componatur caufa ReligioniSji

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Noribergenfis Reipub,exemplum Lubecenfes etiam fequantur* Si quid

inter Senamm amp;nbsp;ciues ofibnfionum hadenus Religioniscaula extitit: id fcmpiterna^öbliuione obruatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quibus à fenatu comprobatis»

ciues fummaalacritate articulos de rationibus pecuniæ extra ordinem ad foluenda Reipub,débita colligcndæ prælegi audiuerunt,amp; promptoanimo fubierunt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eodem tempore,lt;74,ciues,ex tota communitatc

clegerunt,qui in colligcnda ciuium ex contributionc pecunia de ali js cau-Esadpublicam Reipub. vtilitatem lpedantibus,acpræcipuèin dodrin^ Euangelijamp; legitimo Sacramentorum vfu publice inflaurando,Senatd adiumentoeflent* Ex his duodecim viri, vna cum duobus SenatoribuS Conrado VVibbikind amp;nbsp;,Henrico Caftorp.amp; Secretario M* Lambertn Beker,pridie Palmarum, Senatus nomine ,paftoribusamp;:in monaftcrijsfi-gnificarunt, vt tantilpera fuggeftu abftincant, donee alia à Senatu man/ data acdpianc* - , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Sic Evangclij concionatorcs foli fuggeftus omnes occuparunt,amp;Dominica Milericordias Domini primamGermanicam MiITamintemplo S. Ægidij celebrarunt, Diexrjunij Miftæpontificiæ,cantionesdcceremo-niæin Monafterijs: amp;nbsp;die Vifitationis Maria: etiam in templocathedralj defierunt«, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Initio Odobris mandatum CæfàreæMtatis.Senatui

deduibus redditum eft, quo 64, dues officium Ipontè affumptum depo-ncrc: cota communitas dodrinam Eutheranam atijcerc :Senatus, veteres ceremot

-ocr page 283-

LVBECEN S I A. v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;266

ceremoniasinfummotemploamp;cæterisamp;in monafteiijs reflituere iube-bantur. Quod fiSenatus, obedienciatn debicam à ciuibus obcinere folus non poflet; Archicpifcopum Breinenfem, Ducein Brunfuicenfem, Epi-fcopiim Lubecenfem,DiicemSaxoniæ,Marchionem Brand, amp;aliüsaó uocarent, 6-4. parère mandato amp;nbsp;fe abdicere volebant, verüm Senatus ro-gatu tandem in officio manierunt, centum viri ex reliqua ciuium com-rnunitate eis adiunóli funt, qui in negocijsad Religionem ócRempub. pcrtinentibusSenatui adefient.

Die^s.Oclobris loannesBugenhagiusPomeranus VVitebergâcuo-catusjordinem concionum amp;: rituum in templis fcripto complexus cft, amp;nbsp;communem Scholam incœnobio D.Catharinæ inftitujt, cuius Reólor primus HermannusBufcoducenfis.'CoRreólorEralmiisSarceriusRofto-chioeuocatusfuitjptochodocbipn etia in ccenobioD.Ioannis inchoatö effi

Sequenti annoineunte omnium præteritarum offenfionum inter Senatum amp;c ciues deleótos i s. Februari) lancita, amp;nbsp;concordia reftitu-taeftjCÜmSenatuspromicteret,Iepræfcntem formam doôlrinæôcrituü» in ecclefijs, à Pomerano delcriptam, defenfuros efle verùm hanc mox noua Tragedia prioretriftior excepic vt fequentianno^memorabi-mus,

LVNEBVRGÆprimaPontificiæreligionis cmendatio incboata,amp;puriorisdoôlrinæ Femi na fpargi,amp;:ccena Domini fubvtraque fpecie porrigi ccepitin tcmplo D. Nicolai à FridericoHenningo,amp; Henrico Ottone^ quorum exemplum in alijs templis Hartuuiciis Ekenbergi-us,IoannesLampadiusamp;alij fequebantur. Cüm autem magno ftudio, feruore ac zelo hidocerent, 'ac in Senatu virum veræ religionis amore amp;nbsp;grauitate ac zelo praeftantcm Hicronymum VVitzendorfium pa-tronum haberent : amp;nbsp;ciues pictatis ac dodrinæ finccræ ftudiofi: inini-fterium Euangelij, vc Lubecae amp;nbsp;Hamburg! liberum permitti à fena-tu afsiduè flagitarcnt: Senatus’tandem M. Stephanum Kempium , ad primam ecclefiarum conftitutionem Hamburga euocat, qui prima prælentis ordinis ecclefiæ fundamenta iecit, Sequenti anno Vrbanum Regiumab Ernefto duce Luncburgenfi AuguEa recens adduétum, Ib bialiquantifperconcedi flagitat. Is biennium Luneburgæ commoratus, à HoÏpitio Henrici VVitzendorpij, fratris Hieronymi vfus, inter varia cumPontifici/s, Coleroin prirnispræpofitoad D.Ioannem certamina officio fibicommifTofideliter fungitur,amp; ecclefiam puritatc doótrinx, po-püli frequentia,dilcipline fanélitate amp;rituum grauitate florentem amp;nbsp;cran-quillam, fucceÜbri fuo Paulo de Rhoda tradit. cui poft aliquot annos Stettinam reuocato, Senatusde confilio Vrbani lyndicum vrbis Chnfto-phorum Hegendorfium fubftituit,quo ftatim defunóto,F R1D E RIC VS Hcnningus,quem primiim rautandæ religionis pontificiæ autorem in vr-befuiffediximus, deinceps vfquead annum i ecclefia Luneburgen-filèmper Dei bencficio tranquillæôc Horendpræfuit.

.HcrmannusT vlichivs, natione VVeftphalus,piecateingenio amp;dodrinapræftans, qui VVittcbergæmultosannos Luthero familiaris ‘óccarus, óc Acadcmiæ illius anno 1 ; a y. Reélor fuerat, cui captiuitatem

Z ij Baby-r,

-ocr page 284-

2($7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BR EMENS IA, '

D,xxy Babylonicam Lutherus dedicauerac: primus ftudiorum doâ:rinæ,in la’Luncbiirgenfi , poft: faótam religionis emcndationem Rector fuie ab anno i r 3 o* vfque ad i 7 4 o, cuius anni menfe lulio die 2 g. in cœle-ftem (ebolam translacus eft. Is Lucam Loßium fidelem amp;nbsp;felicempuefi tiæ infticuendæ magi ft rum?, coliegam habuic, qui annos amplius quin-quaginta ft:udijsamp; moribus tencrææcatisin fchola ilia formandis vcilifsi-mc feruillit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-Ziro^cu ^oan 7rse{aiy «sn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cumft

GOTTINGÆjin Enci fenioris Ducis Brunfuicenfis dicio-ne prima religionis emendaciofada eft, cvocataex Brunfuicenfi ccclegt; fia Henrico VVincelio qui doôtrinæamp; ricuum certo ordine conftitutojamp; doótoribuslfinceris loanne Ifevmanno, loanne Sutelio Óc alijs, quinq; p2^ xoecijspracfedliSjBrunfuigam redije. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

B R. E M Æ Rcfpublica ecclelîæ, mcdiocri tranquillitatcamp;: j pace, fub patrocinioCoss. Meineri dßorcken, Danielisà Büren,Ioannis Tru.pij, Martini ab Heienborch, ôc Syndici Dodoris Ioannis VCtt t’fï 2Blcf/virioptimi,amp;religionisverxftudiofifsimi, fruebantur. Paftori* bus ecclcfiarum lacobo præpofito ad D.Virginem : loanne Amfterodanio ^d S. Marcinum, Ludcro Hofenio ad S, Ansgarium : Martino Sagittario ad S. Stephanum : Gerardo Ofnabrtiggcnfi ad S, Rembertum, Herman--no Coco ad S» Michaelem. Hane tranquillitatem invidens honeftifsirnJS . Reipublicac diabolus,inteftinam difi'enfionem amp;nbsp;feditioncm ciuium atro-cem accendit, non religionis prætextu, fed ob pafcua publica, ab archie-pilcopoHartvvigoolim ciuibusattributa, quorum campos plurimos,2 eommunitateamp; publicisciuium vfibusalienatos,per priuatos homines facerdotes tcneri,tanquam propria amp;nbsp;hæreditaria bona cities quereban-tur, Pctunt igitur à Senacu, vt finguli campos illospofsidentes,5cdocu-mentaamp; probationes juris fui certas proferrent. Id cüra mandante Se-natu plcriquc fecilTent, ci ues non contend, vetuftiora documenta, qu^gt; jure illfqui ante ducentos aut plures annos pafcua ilia vendidilfentjaut ec- j cjefijsdonairent,primumdomini illorum faód effent? requirebant, Se-natusaddeleólos ex omnibusordinibus ac ipfis ciuibus arbitros, deinde ad vicinos principes, amp;nbsp;ciuitates neutri parti addiclos, controuerfiam ju-- dicandam defert Quos omnes feditiofi recufant, literas de pafeuis pn-blicis ab archiepifeopo Harcuuico communi tad datas, iudicis officio fungi debere contendunt, His difputationibus hyeraeconfumpta, fcquen-Î731* tisanni menie Majo virnobilis, Rodolphusa Bardevvilch ,commenda-tor innocens furend feditiolæ muldtudinisimpetti ,cum’quinp;minjftris» -immanicer trucidatus eft, Catifa odij adeo truculend aduerfus commen* datorem fulcepti fucrat, quod literas penes fe habere diceretur, ex qui-bus jura comraunitads ciuium , in recuperandis palcuorum campis» per fiicerdotes óc alios detentis, defend! lt;Sc confirmari polfcnt. Has cum flagitand vulgo non cxhibuiflec, vetercs iræ, aduerfus commenda-ij:. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toreiu

-ocr page 285-

s EDI T IO B R E M E N S I S,

268

torem,obciuesquofdam ipfius caufa capt:osamp; prædia quædam cxüfta, m.d.xxxi, recrtiduerunt, amp;nbsp;in immenfum audæ amp;nbsp;cumulatæ funt. |Habuerat enim miniftrum nobilem commendator Rodolphiim à Darbnolt,qui ex amicohoftisfaôlus,cùmaliarationevlcilci fenonpoflec,dues vrbisBre- nbsp;nbsp;nbsp;q' '

mædnquaille habitabat, comprehenfbsabduxic,amp;in Vihiandamp;Nie- ' land pagosaliquotdireptosexußit,vt bac violentia ciues Bremenics ad-uerfuscommcndatoremincitareCjamp;quæflagitabarab co obtineret. Etfî autem boftis ille, VVildeshulîj poftea capcus amp;nbsp;fupplicio affedus eft : tarnen iræ vulgi Brernenfis denuôirritatæ læuiores multô excandefcebant.

Cum enim vocatus in curiam,vt ciuibus depromißis ab eoIiteris,fed non exbibitis,refponderet;ipfenon comparuiflet : digrefsi ex curiaciues fum,« ptisarmisin ædescommendatorisirruunt, Qiioin faftigiumtcmpliædi-buscontiguijCum leprem farailiaribus digreß'o,ciues templum circum* fidentamp;oppugnant. Syndicusamp;Senatores aliquot, communi Senatus nomine multitudinem furentem placare ftudent, amp;nbsp;commcndatorcm fpontè dedentem fe, vita amp;nbsp;bonis violente non fpoliari, fed in cuftodiam dariamp;iureaduerfuseumprocedifruftràpetunt, nam borûadmonitioni-busEpretis, furiofi quidam ex vulgo læuiente nebulones, fub tedum rempli penetrantes, commendatorem cum quatuor miniftris interfedum, te-do rempli pcrforatoincœmiterium deijciunt. Inde curiam illiusingrelsi, omnia conclauiaamp; areas perfringuntacdiripiunt, totamque nodem in ædibus velut re benè gefta potando confumunt»

Manc duos ex latronibus præcipuos Senatus comprebendi 8ô in cuftodiam duci iübet.Sed boseadé die ciues minis rurfum extorquent, ôecom-muni omnium conlilio, quæaccidi fient, perpetrata efle,necquenquâ præ . cæteriseximi aut reumbaberi oportere, profitentur. Canonicis etiam eadem die denunciant,vt fpontê campos pafeuis adiacentes’cedant.Fincm cnimfebuiccontrouerfiæ depafeuis tandem imponi vellc.Ceduntigitur Canonici,intercedente Senatu, tantifper,donec iure vel amice caufa com-ponatur, Quadraginta igiturciues, ne toties communitatem totam con-uenirc opus effet, ad folam banccaufamde pafeuis tradandam, à paro-ebijs deledi funt, qui paulatim fines mandati excedentes plura non necef faria mouerunt.

Intcrea Henricus dux Brunfuicenfisarcbicpilcopi frater ad eónuen-tumordinum diœcefis Bremenfis ipfe Basdalum venit, vbi euocatosex-?/.^«^!^/. Senatu amp;4o*ciues, ad obedientiam archiepifeopo debitam, ad æquitatem amp;iuftitiamergaCanonicos, inpoflcfsionecamporumamp; pafeuorumnon tutbandos, fruftra bortatur.

Menfe Nouembri petuntà Senatu XL. ciues, collegium Canonico-rum in curiam vocari, quod de grauißimis rebus ad communitatis ciuium amp;totius vrbis commodum fpedanCibus, alloqui vellent^ Cûm autem Se-nacusjcui indicate poftulatafua ciues recufabant, citare in curiam Cano.

Z iij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nicos,

-ocr page 286-

s EDI TIO BR EM ENS I s,

jJj 0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nicos,vtpote lurisdiólioni fuæ non Eibieôtos,honeftc fe polîe négarée:XL.

* exfuisaliquoEadSeniorem, abfente Decano mittLinç, Capitulum con^ 10 N ue b reuerifsimcflagicant. Admifsi poft aliquot dies,petunt àCapitulo, * D vt literas amp;nbsp;inftrumenta lua, decampis amp;nbsp;pafeuis fuis,civium campo fini-timis videndaamp; kgenda ciuibuscxhibeant, amp;mifcræ communitati fua reftituant. Idnififacerent, commendatoris fatum eos manere^ Redire .n etiam domum rtautasegentes,eoruraq; feruosnauales,qui exorto tumul-tu vifuri eft'ent quid finguli in ciftis reconditum haberent. Hac inconfi-derata amp;nbsp;minaci oratione, canonici territi cum re deliberata fe benignè re-fponfuros dixiflentjftatim ex vrbe difeedunt. Senatüs etiam ôc ecclefiæ mi-niftriamp;mercatorum fenioresamp;nautæoffenfi,palàm diipliccre fibi banc XL. virorum petulantiam oftendunt»

Verùm nipîebcm vniuerfam præftigijspubliciboni Scciviumcorn-'modaaugcndi deraentatàm tenentes; poftridieCal.Ianuarij conuocataio i arcam rempli cathedralis plebe, 64 dues fibi ex reliqua communitatc ad’-3ungi,atq; ita C111 fiviros deligi curant, qui non tantûm de pafeuis, fed in ■ vùiuerfum de omnibus negocijsadpublicam vrbis vtilitatem pertinenti-bus, cum Senatu ftatuant, Hos confirmari autoritäre amp;nbsp;fiaillo Senatus, • grauilsimè ihitio diftuadentis ac refragrantis,tandem obtinuerunr, Poftea Seniores coUegij Mcrcatorum in ordinem redaólos, æquali cum cæteris ciuibus autoritäre in Republica verfari, amp;c quæ euftodiebant colîegij fui valà argentea, literas, domum,amp; alia tradere cogunt; Ncgociantibus molt; dumfrumenti amp;ç mercium euehendarum præfcribunt,cillas communes, inquasomnesciuitatis reditus colligi volebant ordinant. Interea Nobi-litas diœcefis lead tentandam compofitionem difsidiorum inter Cano-nicosamp;ciuesofterunt^Qiiamfimpliciter 104. viri reculant. amp;nbsp;paulô poft, impiasCanonicorum Mifias,aliosq; ritus idolatricos,in temploCanoni-corum fumraoaboleri,amp;piosEuangelijDoôtoresin eocollocaria Senatu flagitantamp;obtincnt,vtpoftea exponam,

LVBECÆciimTancitâ die 18. Februarij inter Senatum amp;nbsp;d-tics præteritarum oftenfionurnobliuione,omnia lalua, amp;nbsp;omnium ordi-num Concordia reftituta videretur: ecce duo confulesfupremi, Nicolaus Bromfen, eques auratus Se Hermannus Plonnies, extremedilplicere fibi prælentem Reipub. ftatum oftendentes, pridic Pafehæ ex urbe difeedunt, Idciim communi Senatus confilio faâum elTe dues fiifpicatentur,indû .gnanteS)amp; fecum agi exiftimantes,depofito Senatu veteri, Pontificijs,vt vû dcbatur,nimium addiôlo, nouosSenatoresamp; Confuleselegerunt, quam mutationem longa amp;triftis tela bellorum amp;nbsp;aliarum calamitatum publica rum iecutaeft.quæ vix tandem quinquennio poft, reuocatisconfiilibus antiquis. amp;nbsp;reftituto veteri Senatu, nouis omnibus dimifsis, amp;nbsp;ciuiura fc-xaginta Antifenatu iterum remoto,vt poftea audiemus, fedatæ funt.

Initioanni Ferdinandus, Caroli frater,Rex Romanorum Colonix clcélus Sc Aquisgrani coronatus eft. Quam eledionem, viuo lmp. contra ! tenorefli

-ocr page 287-

. s E D I T ï O B R E M E N S 1 S, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;270

tefiorem aureæ bullæ faólam Saxoniæ eleóïoris pacris inandato, loannes Fxidericus Dux SaxoniæColoniain profcdus, oppolîca proceftatione op# pugnaiiic nec prius ratam babuit, qiiàm Spiræ in Coraicijsanni i r 4 4. xcs compofita eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Maria lbrorCaro]i,amp;;Fcrdinandi,Ludoici Vn-

gariæregisvidiiaj Belgicigubernatrix, àCaroîo in locum Margaricæami-tæfubrogacaeft^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuie hicannus alioquin in tota ferè Europa

tranquillus.'fedapparuic Cornera menie ïAugufto in occafu,So-dein in cardine à 0, vfque adûj prægrediens*

Hamburgi,ineunte QLiadragefima Conuentus Oratorüm Caroli V, Friderici Regis Daniæ , Senatiis Luneburgenlis, amp;c aliorum habicus cft,agentiuiTidcmedijsamp;conditionibus Cbrinierni regis Daniæ rclEicu-endi, Cùm auccm nihil concludi potuifTec; Chriftiernusproximoau-tumnOjviginti quaruor Nauibus ad bellum optime armacis in Dania cur-fum dircxit, Sed tempeftatibus dallé adfliâ:a,Ansloiç in Norwegiaappu-dit,amp;:arcem Aggcrshulen irricoeuencu tota hyemeobledit.Interea rexfri-dericu5,amp; regni fenatLis, Lubecenfium auxilia exfœdere petunc,acpro-mittuntnon léHollandis deincepsnauigationem in mare Balchicum tanta frequenciapermilTuroselEe, Lubecenfesigitur quatuor naues,viris ar-misqdnlIrudasHaffniam mitcunc, vndeprimo vcrejadiundisRoEGcbi-enGumamp;Sundenfiüm nauibusamp;regiadatîc, Ansloiam tetenderunt,A--myralioamp; Duce exerTîtus fummo,Canuto Guldenftern electoOtboni-Ienfiqui paulôpoft(cûm vtrinquecornmeatum inopia exercitiis labora-■rent^aôlioncm'dcp^ice cumChriftiernoin banc fententiam inftituit, vt promiffo Regis Friderici nomincftaluo commeatu, Chriftiernusad Fride-riciim patruum nauigaretjamp;corâmdecondicionibus pacis cum eotransi-geret. Quæ, fi difplicerent, liberum ei effet, quo vellet ex regno difeedere. ebriftiernum igitur receptum innauemCanutus Flaffniam dudt,vbî fta-tim iuffu regis Friderici in euftodiam Sunderburgum ablegatur menfc Auguftoanni i ra ^.eadem ferèbora,quafiliusloannes, in comitatu Caroli V, Ratisbonæ in fata concefsit.

Poftridie Pentecoftes ,BALDASAR epifeopus fiildeficnfîs, ex Hifpaniain Belgicum proficifeens, cùm Treiieris manè equum confeen,« furus cflet, apopicxia fubitô extindus, amp;nbsp;in æde S. Simeonis adlcripco tali elogio, humatus eft » Rdils* D* Bâltbalari Mercklin à V Valdkirch D» G. EpifcopoConftanticnfî, amp;nbsp;Adminiftratori Hildesheymenfi : fùb Ca-Tolo V* imperij Vicecancellario, ócduorumCxIarum aulasperÖérraani-am,amp;;Hifpaniasamp;Italiam multisannis fequuto : obeundisconcilijs Imperij, amp;ampîilsimislegationibus,luris vtriusq; fcientia,confiJio,ferum geren darumprudentia,amp;authoritateßngulari,tum cæteris artibus grauilsimis, lt;nbsp;amplilsimos honores adepto: tandem iniquifsimis fatis erepto : liberalilsi-mo amp;in omni fortuna modeftifsimo,pientißimoq;confanguineo amp;nbsp;Moè-cenati fuo incomparabili : ôcc. vixit annis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hildefij in Saxonia,

'L iiij Otto-

r

-ocr page 288-

27J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pomeranica, r i g e n s,

D.xxxi OtfonemcomitemSchovvenburgen(em,Iodoci filium, Adolpbi ScAn* tonij Archiepifcoporum j pofteaj Colonienfium fratrem , pr«TfenciLini comicnm Adolphi Hermanni amp;nbsp;Antonij patrem j tune collegi j prxpo-fitiim, Baldafari fiib(licuerunt,qui fexannos,confirmationeà Romano Poncifice non accepta nee petita, reliquias diœcefeos illius adminiftrauic.

ïn POMERANIA, poftGeorgium,ineunteætateanni 1731*cx-tinólum,Barnimusfrater, VVoIfgangum Neugardenfem 7 o^equitibus comitatum,HeideIbergammittit, vt Philippiim, Georgij fratris filium vnicum, qiiiapiid auunculum eleólorem Palatinum Ludoicum educa* batur, in patriam reduceret, Ipfe interea publicam itinerum feciiritateifl Sc pacem reftituens, prædonum nobilium, in viteriore Pomerania aliquot iam annisimpunc graffantium, arces ac prædia occupât, amp;nbsp;ipfbs latrones aceorum receptores deprebenfos fupplicio afticit. In quibus peruefti-gandisamp;extirpandis præcipuc fidelem amp;felicemipfi operamamp;totiRci* pub: ac poftericati falutarem Iohannes Bercow, Be]gardenfis,amp; ZabeliuJ VOtn Nouoftetinenfis præfcâ:i,præftiterunt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Poftca cùm

Philippo fratris fili o,in patriam reuerlo,ditionem diuifit.ac forte ipfi Scet-tinum,amp;vlterior Pomerania J Philippo VVoIgaftumac principatusRu-giæ,à Viadroamp;Sueuo,quem he^un'nanominant,vfquead Rekenif-fam obucnit* Edita eft autem de llluftrifsimo amp;nbsp;optimo principe P HI-LIPPO DucePomeraniæ,oratio, quæimaginem officiorumac virtu-turn boni amp;nbsp;laudati principis, in Ecclefia, Scholis, politica gubernationc, amp;nbsp;priuata vita, in coniugio ôcOcconomia, relt;ftc gubernandis «Setuen-. dis, continet,

Wilhelmus marchioBrandcbur»cnfis,FridericiAnbacenfis filius, Al-berti Boruftiç Ducis frater Liuoniâ primum ingreftiis eft,coadiutor ut nominant,amp; fuccefforarchiepifeopi Rigenfis futurus .Ciim enimThomas, (quern loanni Blankenfeldio ruccefsiire,6c hortatu magiftri ordinis V Val-. teri à Plettenberg cum EricoBrunfuicenfi antea poftulato transegifie dixi-mus)Lubeca reuerfus, fada ab Erico cefsione, magiftro ordinisper literas fignificarct,amp;promiflamrcftitutionem urgeret: ac ille qui folusdomi^ nari in Liuonia cupiebat, furdis auribus poftulata ipfius præterirct : archie ©pifcopusrcdelufumanimaduertens, apud Camcræiudiciumamp;incomi-tijs Spirenfibus 17 2,5. amp;nbsp;Auguftanis 17 3 o, à Ferdinando amp;nbsp;Carolo mandata de archiepilcopo in vrbem recipiendoimpetrat.Quibus cum nihil pro-ficeret : tandem ad Borufsiæ ducem Albertum proficifeitur, amp;nbsp;communi-catiscumeoconfilijs,fratrem Ducis Wilclmum marchionem Brande-burgenfem , canonicum Colonienfem amp;nbsp;Moguntinum , coadiutorein digit. Quo negocio confeólo, in archiepifeopatum, vrbe tarnen Rig^ cxclufus,redit.VVileImus,à fratre Alberto coraitatu mediocriinftruótus, Plectenbergonon impediente fequitur, acjfcx arciura reditibus à Thoma archiepifeopo fibi attributis fruitur. Sperans igiturThomas.fe coadiuto-ris, in amplifsima Germania: principum familia nati, autoritäre amp;nbsp;poten-tia, Riquot;

-ocr page 289-

PAX NORÏBERGENSIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^71

tiajRigenfesadreilituendam archiepifeopoiurisdiób’onem in vrbecom- Kin^xxxr. pellere polTc, ierioab illisiuramencum fubiedionis debicum fiagicac* Id fepræiliturosefle ipfi, velut politico magiihracui iupremo, recipiunc* ve-rùm in ecclefijs fuis, nullam fe ipfiusiurisdiótionem agnituros oilendunr^ Cùm autem archiepiicopus iurisdidiones, quasconiunólasinVrbeha-âcnushâbuiflèt, ieparari nollec: Rigeniesfœdcri principum Germanico-rum, quod Euangelij titulo ad mutuam defenfionem inter ie Smalcaldiæ inieranc, feadiungunt^atqjitaarchiepifcopi fui minasamp;iudicij Cameræ mandata déclinant»

IVLiana,BothoniscomitisStoIbergenfîs fiîia, priore marito Phi-lippo comice ab Hana, ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;) defcmdo ; nubit VVILELMO

comitiàNaflau,ciii(i 73û. Apnlis) VV l LZLM V M Priocipem Vra-niæqui noftra æcatc BeJgici confufiones aduerfus Phiiippura Hilpaniæ Regem varijs forcunæ vicibus fullinuicj item iO AMNEM, Ludoi-cum, Adolphum amp;.c. procreauit,

LudoicaFrancifciGaîliæ regis mater, Philippi Brefiei Sabaudiæ Du-cisfilia,Carüîi Soror, in fata concelsic menie Octobri, cuius die vndeci-ma OCCVbVIc pacïîo beLLator ClngLIVseniè, Et prclEa cft arMIs gens pop VLofa {Vis: annoæcatis 48.»Sc paulopoil ioannes Oecolampa-dmsa:tacis49.BafileæCalendjsDeçembriS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

!

Goslarienfemecclefiam curbabànc doechciLim diEidia, cùm Hen-licusquidam Kniggiusinside Stephani amp;nbsp;loannesGravvertus, D./apan* di collega, ipfo connivence, Cinglij dogma populo commendarent. Ke-uocaîus igicurAmsdorfius coram Senacu caufam cognofeit, cumq; duo-busillisex vrbe dimifsis D. Amandus ftacim moreretur : Kniggij locum Antonius Corvinus, Supcriutcndcncis vero ofticium Paulus Rhode sdçptifunc. Qui camen ambo cum pijsôc falucaribus eorum confilijsad jminiftrorumamp;eccleEæcommoduro pertinentibus Senatus non parêrec, vercence anno, hic Luneburgam, ille V Viczenhufiumad Vifurgin dii-ceßerunc*

pRincipio anni, inter cleClorem Saxoniæ, coniunélosq; ilîi religionisM.D.xxsJ* profefsione principes,amp; Carolum Cæiarem,Palatinus Ludoicus,amp;;

Albercus Moguncinus, Pacificationem SuinFurci infticuunt cui principes interceflbres ipfi, amp;c loannesFridericusdux Saxonia? ,Prancifcus dux Lu-neburgenfis,VVolfgangus Anhaldinusamp;c.incerfuerunc. Pax menie iuliQ, Deibeneficio, Noribergæ conclufajamp;fecunda Augufli Ratisbonæà Cæ-iarcconfirmataeft, quæ vfcj; ad bellum Gcrraanicum anni 174lt;î* dura-uit, Cùm aucem crebraPaci5caponishuius Np.ribergenEs, iniequeneb aimannorum cral^acionibus mencio fiac ; exemplum hoc loco, vnà cut|i CæCMcis. confirmatione,Racisbonædata,,adlcribendum.duxi*

'D EI graïia nos Albertus,îacræ RomanæEcclefiæ,cicuIi S. Pétri ad vincula, Presbyter Cardinalis, Legatus natus, Moguntinus ac Magdeburg. Archb epifcopus, Archicancellarius amp;c primas per Germaniam,, AdrouiiRracor Haiberftadenfis/Marggrauius Brandcburgëfisamp;c.Et Ludoukus Palacinus

(Rheni

-ocr page 290-

»

275 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PAXNORIBERGENSIS.

MD xxxii RhcniDuxBâiiariæ,SacriRomani Imperij Archidapifer,ambo ekclo-res, fatemuramp;publicèceftacumfacimushifceliteris^Cüm inter inuiâifsi-mum Principem ac Dominum,Carolum, Romanum Imperatorem fern-per Auguftum amp;cc. Dominum noftrum clementifsiraum ex vna paree, amp;nbsp;illuftrißimos Principes,noftros caros agnatos Si conlanguineos, DJohanlt; nem ducem Saxoniæ, Eleólorem amp;c. Si loannem Fridericum eius filium» D,Georgium Marggrauiü Brandenburgen fern, D» Philippum,Erneftuni Si Francifcu, fracresamp;agnatos, DucesBrunfuicenfes, Principem Vvolflf-gangum ad Anhalt, Gebhardum amp;nbsp;Albertum, comités in Mansfelt, Et ci-uitates Argcntinam, Norinbergam, Conftantiam,Vlmam, Bibrachium, Ifnam, ReutIingam,Eslingam, Memmingam, Lindam, Hailbrun, Hab lim Sueuorum, Kempten, V iieyffenburgum, Vuinshemiam, Lubecam, Brunfuigam, Magdeburgam, Bremam,GosIariam, Einbecam, Gottingi-am,Northufiam, amp;Hamburgam ex altera parte; propter caulara religio-niscontrouerfiaextiterit, cuius rei gratia in Comitijs Imperialibus antea habitis, multæamp;variædeliberationes fufceptæamp;tentatæ funt, vt iftius-modi Controuerfia Sc difceptatio ad aliquam æquam concordiam redige-retur:Quod q^uidcmhaclenus fieri non potuit: Nosq; pro conferuanda pace amp;nbsp;Concordia publica, in Imperio, amp;nbsp;præcipuè, vt communi Chriftia-ni nominis hofti, Turcæ videlicet, co melius amp;nbsp;acrius refifti, eiusq; crude-lifsimiconatLisaduerfusChrillianum languincm, amp;nbsp;imprimis Germani-cænationisfu(cepti,auertipofsint,fidelilsimoô«:optimoanimo ,ac con-filio , partes noftras interponendas putauimus. Ac permifiu Cælàrex Kdaieftatis, nobisq;, cius rei gratia coneeßi mandati, inftruólionisamp;com^ mißionis, amp;de prædidorum noftrorum confanguineorura ac agnato-rum,eoriimq-,coniundorum confenfu, primtim Suinfordiæ,poftea hk Norinbergæ, varias amicabilis Compofitionis vias tentauimus^ Et quo-niam caufacontrouerfie religionis, multislaboribus fruftra fufeeptis, non potuitad aliquam concordiam reduci; ad animum reuocauimus, id quod rcseft,nonpolfecrudelitatiamp;Tyrannidi Turcicæ, validius refifti, quam fi in Imperio, communis ac firma pax conftituatur.

Pro qua re apud eius Maieftatem cum débita reuerentia intcreeßf Inusamp;impetrauimus, vtipfiusMaieftas, tanquam fupremum caput Im^ perij,ex fingulari animi propenfioneergapaccmamp;tranquillitatempublb cam,tandem dementer confenferit,vt comm unis ac publica pax, inter jpfiusMaieftatem,amp;omnesStatusImperijGermanicæ nationis,tam Ec-defiafticosquam feculares Conftituatur amp;nbsp;firraeturvfq; ad generale’,liberum,Chriftianum Concilium,quemadmodum de hoc in Comitijs Imperialibus Norinbergæ decretum eft, Vel fiidnon procedat, ad hoc vfij; tempus, donee communes StatusImperij, ad locum commodum iterum conuocentur Sc conferibantur, vt infra in peculiar! articulo , eadere, cautum eft^

Ita videlicet, vt interca temporis vlq; ad prædidlum Concilium, vd quo fta-

-ocr page 291-

PAX N O R I B É R G E N S I S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2 74*

lt;juö flatus Imperij iterumconuenerint,amp; aliter deliberauerint,nemo pro- nbsp;nbsp;xxxn

pter religionis,vel vllam alia caufam, alceri bellum indicatjinferac,iplurn-iie fpoliec,capiat,inuadat,obfideat, neq; ad hæc facienda, per fè,vel per ali-um,ciiiqiiarn infeTuiat,arces,vrbes, oppida, caflellajpagos,villas vel præ-dia,infidijs occuper, aut contra voluntatem alcerius violenteradimat,do-loue malo, inccndijs: vel alia ratione,alceri damnum dec* Nequevllis jftiufmodi machinatoribus, confilio, auxilio vel alio modo opera terac, neq; eos feiens hofpicio excipiac,vi(^l:um,pocum auc recepeum præbeac,auc toleret*Sed vnufquisq;alterum veraamicitia Chriftiana caricace cora-pleâacur,

Qiiam pacem publicam iam dercriptam,CæC Maie* vniuerfîslmpe-rij ordinibus publicari ócannunciari curauic,amp; fub exprefla, graui, amp;: for-inidabilipœna,fcruandam mandauic,feqjbenigne operam dacuramefTc promific, vcprxdiclum concilium, intra dimidiura annum indicatur,amp;: deinde intra vnum annum incjboetur* Si vero fieri non pofl'er,vchocca-fucommunesStacuslmperij,iterumad locum commodum vocenturÓC conferibanturjad deliberandum,quidin pofterum ,tum deConciliOjtum dealijsrebus necefiarijs,agendum amp;nbsp;flatuendum fit.

Ad hæcCæfarea Maieftas, VC calls pax publica co certi us amp;nbsp;flabilius conferuari poirec,benigne confenfic a.c pi-omifit,quod omnes procefTus iu-. diciales,in caLifisreligionis,qui per jpfius Maiefta. Fifcalcm amp;c a’lios,concra Eleô'toremSaxoniæÔeeiusconiunôlos,inchoaci efienc,aucdeinceps incho-arentur, inliibcrc,abrogate amp;c fufpendere veiic,vfq; ad fucurum Concilium, vel fi hoc non procedac,vltp ad vlceriorem dehberationem prædidon rumScacuura Irnperij, quorum quidem omnium , i'pfiusMaieftas tauciOF nem ad mantis noftras transmictere ac tradere velit,

Vicilsim verb agnati amp;nbsp;confangtiinei nollri,Saxoniæ Elcâor, Duces Luneburtrenfes amp;alij eorum coniuncti,promiferunt,fe quoq; hanc publicam paciScacionem conftanccróc bonafideferuacuros,necpinhuius præ-judicium quicquam fufeepturos elEcjquodq; Cæfareæ Maiellaci debicara reuerentiam amp;nbsp;obedienciam pra:rtarc,amp; conueniencem opera ac auxiliurn contraTurcam, ficut hoc per communes Stacus Imperij decrecum eft,non grauatim conferrevelint,prorfusad eumraodiim,qiiemadmodum de his omnibus,infuoquodamrefponfo,quod nobis fcqpturn rçddï curaue-runc,dare expreflum eft*

In quo quidcamp; hoc continetur, quod verbis quibufda in poftrema Cæfareæ Maieftacis commifsione amp;nbsp;arciculis adpofitis, grauari videancur, i mosquerogarunt, VC hooper noftram legationem ad Cæfaream Maiefta-tem referre amp;nbsp;diligenter operam dare velimus, vt eorum verborum com-modamutatio impecrecur, quodquidem nos fadurosamanter óc benigne polliciti lumus* Ac præterea, quod inftare amp;nbsp;vrgere velimus, vc fupra ' dida cautio,cuius nos exemplum Cæfareæ Maieftati mifimus, primo ' quoque tempore abfoluatur amp;nbsp;nobis reddatur* Et quicquid à Cæfarea .Maieftatc nos obtinuerimus, aut refponfi-acccperimus,id nos ablquc vlla cundatione Principi Eledori Saxoniæliceris fignificabimtis,debet, que illud ipfum quod Cæfarea Maieftas vitra hæc concefTerit auc racurn habuerit,

-ocr page 292-

PA'X NORIBERGENSIS.

MD xxxn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, perintlefirmumcfle,acfihifceliterisinfertum amp;nbsp;comprchcO'

fum foret, Sinautem Cælarea Maieftas,præcerhæc nihil ampliusconcc-dere,neq; mutationem aliquam admitcerevoluerit, nihilominus hæc tra* datio valida amp;nbsp;firma maneat, eidemq; fine vUa exceptione, cauillatione gt;nbsp;aut dolo malojftandum cric.

Ec quanquam ilIuftrisPrincipis, Domini Philippi Landgrauij Haf fiæecc.Oratores,Ioannes Ficinus ab LiechtenauCancellarius,Sigifmun:, dus à Bcyneburg,præfes ad Vifurgimjoannes Vuakerus Doótor, hilce nc-gocijs inccrfuerunc,tarnen ijdcm nobis indicarunt,quod hoc tempore non fitin ipforum poteftate aut mandatis, inhanc traclationem confentirc ßc concludere,Eiufquereicaulas, grauamina perfcripta nobis exhibuö runt,acrogarunt, vtdehisCæfa. Ma^certiorcmreddere velimus^Quod quidem nos faâuros promifimus, Verum nihilominus amp;nbsp;hocilli addiBe-runt,quod hæc négocia amp;nbsp;traélationem, ad prædiâum noftrum cogna-tum Landgrauium Hafsiæamp;c^quapoflcnt diligentia,relaturieficnt, nihil dubitantes,quin is fuum quoq; animum 6c fcntentiam j de his rebus,decla* raturus fit.

In fignum amp;C. teftimonium horum omnium, nos ambo Eleólores fü-pradióli, noftra figilla hislitteris append! curauimus, amp;nbsp;Dei beneficio nos Joannes Fridericus Dux Saxoniæamp;c.patrisnoftri PrincipisEIedorisSaxO' niæ, amp;nbsp;nofiro nomine. Et nos Francifcns Dux Brunfiiicenfis ÔcLuncbuw genfisnomineagnatinoftriDucisPhilippi Brunfuicenfis. AcnosOrato-res amp;c mandatari ƒ, nempe, nomine Marchionis Georgij Brandeburgenfis, VVolfgangusChriftophorus à VVifentau præfeâusin Schuabachamp;Se-baftianus Heller Doctor, Nomine Ducis Ernefti Brunfuicenfis amp;nbsp;Lune-burgenfis , loannesà Wick Doctor, Nomine Principis Wolfgang! ad Anhalt, óc Item Comitura Gebhard! amp;nbsp;Alberti à Mansfelt, loannes Rue-lius Doólor»

Nomine ciuitatis Argentinenfis, lacobus Sturmius amp;nbsp;lacobus MaieO Nomine ciuitatis Noribergenfis, Bernhardus Baumgartner ,amp; Leonhar-dusSchultes,hiquecum mandatisciuitatum Hallis Sueuorum, Heilbrun, VV!nshcimamp; VViflenburgij,NomineLubccenfium, Andreas StolpSc-cretar!us,cummandato ciuitatis Hamburgenfis,NomineciuitatisCon-ftantienfis ConradusZuick,amp;Sebaft!anus Geisbergk,Nomine ciuitatis . ' Vlmenfis Georgius BefTerer duumuir, amp;nbsp;Hieronymus Schleicher,amp; hi cum mandatis ciuitatis Magdeburgenfis, Lconhardiis Mertz Dodorói Syndicus, Nomine ciuitatis Bremenfis, fupra diólus loannes à Wick Do* dor, Nomineciuitatis Brunfuicenfis Theodoricus Bru tenus Sccretarius? amp;nbsp;is cum mandatis ciuitatis Goslaricnfis, Gottingiædc Einbecæ, Nomin^ ciuitatis Northufianæ, Bened! dus Pauli Dodor, Nomine ciuititis Eislin^ genfis Bernhardus Mazbeck, Nomine ciuitatis Reutlingcfis luftus VVey^ ouumuir,Nomine ciuitatisMemmingenfis loannes Keller duumuir,No-mifl^

i, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

-ocr page 293-

PAX NORIBERGENSIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^76

mineciuicatisLindaenfis, Antonius Hunle, Nomine cinicatis Bibracen-- vwir lis, ChnltophorusGreter duumuir, Nomine ciuicacis Kempten,Henricus Seltenhan, Fatemurquod fupradidacraólatio feu pacificatio,dcco'nren-fu amp;nbsp;voliintate noftra faóta amp;c inita fit, Quam quidem nos,noftro amp;nbsp;dominorum ac fuperiorum noftrorum nomine, fcientesamp; confentientes, rece-pimus, promitcimusqucnortro amp;;ipforum nomine, nos banc fempeijra-tamamp;firmam habituros amp;nbsp;conleruatiiros, neqjvllo modo contra banc obligationem venturos effe. In fignum«Scteftimonium borum,nos lo-annes Fridericus, patrisnofiriamp;:nofiro,acitemiam nominatarum ciui-tatum, Oratorum,acmandatariorum nomine, figilium noftrum,iuxta prædicforum duorum Eleótorum'figilla, his literis appendimus , quæ datæluntNorinbergæ,feria tertiapoft MariæMagdalenæfeftum,Anno Domini M. XX X1 b

CÆSAREA CONFIRMATIO SEV CAVTIO PACIS PVBLICÆ» NOS CAR O LV S Dei gratia Imperator Romanus Temper Auguftusamp;c\Fatemur amp;refi:atum facimus biice bteris. Quoniam reiierendo in Deo Patri, 6c illuftribus, Alberto Sacræ Rom. Ecclefix Presbyicfo Cardiaali, Archiepifeopo Moguntino óc Magdebur-genfi,acLudouicoPalatino Rbeni, Duci Bauariæôcc. nolîris amicis,co-gnatisamp;Lledoribus,inter nos amp;nbsp;Principcm Elcólorem Saxoniæ 6c ciuslt;i dem filium,acGeorgium Marggrauium Brandeburgenfem 6cc. 6c ip forum coniundlos, comités 6c Ciuitates in controuerfia religionisamicabili« ter partes fuas interponendi 6c traólandi poteftatem, benigne concelsi-musjvigorenoftri mandat! ,ôc inflruólionis,eis banc ob caulamâ nobis cxbibitæ, ipficq; totieseamrem,primtimSuinfordiaz, deinde Noribergæ tentarunt. Tandem eo deuentum elfe, quod nos, vt fupremum caput im-perij, prædiélisnoftrisamicis,cognatis6c Eleótoribus Mogiintino6cPalatino, confenfimus , vtpublicam iFabilemq;pacem , inter nos6c omnes ftatusfacri Imperij Germanicçnationis,Ecclefiafticos6c feculares faciant, vfq;ad generale,liberum 6c Cbriftianum concilium,quemadmodum de coin comitijs Noribergcnlibus decretum eft, autfi Iwc non procedat, eovfq; doneevniuerfiftatus Imperij itcrum confcribantur,ficuteade paulo poft peculiar! articulo cauetur.

'1 Itavidelicet, quod infra hoc tempus Synodi,vcl quo ftatus imperij, Vt iam dictum eft, iterum conueniant, 6c aliterdcliberent, nemo propter rcligionis,aut vllarnaliam caufam,alceri bellum indicat, inférât,ipfumue fpolietcapiat, inuadat,aut obfideat, nequead bæe facienda perfe vel perabum, cuiquam inferuiat, arces, vrbes, oppida, caftella, pagos, villas, vel pyasdiainfidijsoccupet,vel contravoluntatemalteriusviolentereripi-at,dojpqe malo,intend!js vel alia rationealteri damnum dec,ncq; vllisifti-ufmoJi machinatoribus, confilio, auxilio, vel alio modo opem ferat,ne-que cos leiens6c intelligens bofpitio excipiat,victum , potum , aut rece«gt; ptum præbeataut toleret, fed vnufquilqucalterum vera amicitia 6cCbri-iliano amore compleótacur, Quam pacem pubbeam iam defcriptam,

A a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nos

-ocr page 294-

PAX NOR IBER GENSIS.

nos Imperator, vniuerfis ordinibus Imperij publicanus, annuncîattlüî amp;fub cxprefla,graui,a€ non contemncnda pcena, feriiandam manda- 1 mus, volumusquc benignè operam darc,vt prædiâaSynodusintra dimi- I diumannumindicacur,«amp;pofl:eaintra vnumannuminchoetur. Si vcrô | Iioc non bet,tunc icerum communes ftatus Imperij in locum commodum vocentbr amp;c confcribantur, ad deliberandum , quid in pofterum, turn de Concilio,tum dcalijs rebus necefïàrijs,agendum amp;nbsp;ftatuendum fit.Nos icaque,vtcó firmius amp;nbsp;certius talis publica ôc communis pax praedióta conferuetur, dementer confenfimus amp;nbsp;promifimus, nos curaturos, vt omnes procefius iudiciales,ad caulas religionis feu fidci Ipedantes, pef noftrum Filcalem ,amp;alios contra Eledorcm Saxoniæ,amp; ipfiusconiun-dos, qui vel iam eflent ineboati, vel deinceps inchoandi fulpendantur, vfq;aa futurum Concilium,vel li id non fit proccfiurum,vrq; ad vltcrio-rem delibcrationem prxdidorum ftatuum Imperij, Ec fi Eledor Saxo-nix cum luis coniunólis vniuerfis aut fingulis,ab vllo,quifquis is fit,in ius vocctur, tunc iplc vel luiconiundi, nos,fi inImperioGermanies Nationis tunc temporis crimiis, aut nobis abfentibus, eum quern noftro loco cum raandatis in his negoeijs conftitucrimus, requirant, amp;. in quibus grauentur, exponant, Eo^uc cafu debcmus amp;nbsp;volumus, nos, amp;nbsp;nobis abfentibus locum noftrum tenens ,amp;Commifiarijnoftri, qui à nobis ad hoc cxprelEum mandatura habeant, tales procelTiis ludiciales inhiberc amp;c abrogate, vt fupra didum eft , ficut etiam nos iam ex aiitoritate ac plenitudinc Maieftatis Cæfarcæ, amp;vera Icicntia,nuncvttunc,amp; tunc vt nunc,eosinhibcmus,fulpendimiis ôcabrogamus vigoreamp;virtureha-rum literarum. Etfi vitra hoc ab vllo indice aut iudicio proceflura, adicatum, aut vlla lata lententia fucrit, id in vniiicrfum amp;nbsp;figillatim nullum, irritum amp;:inualidumeffedebet, amp;nbsp;eum, eosûe,contra quos talis procefliis inftituecur, auc lententia feretur, nequaquam obliger aut tene? at, vllomodo aut ratione, Sinedolo malo. Et in fignum ac teftimoni-um horum, figilium (See, Ratisbonæ irsx.

Interca dum de Pace , Suinfurti amp;nbsp;Noribergæ agitur; Comitia Ratisbonæ à CalcndisMartij cœperant,in quibus, de Concilio, de lu-dieij Cameras reformationc , deSolymanno Turcico Imperatore, qui cumexcrcitu ea æftatead Auftriae fines aceeßit, dcpellcndo: confulta-tum eft. AcCælàriple, cum excrcitu, omnium quosvnquam habuic florentilsimo (omnes enim Europa?Principes,Gallo amp;nbsp;Anglo amp;nbsp;Polo-no exceptis)auxilia milerant. Viennam vfque dclcendit, Statim au-tem rcdcuntc in Thraciam amp;nbsp;fugiente Solymanno, Cælaris fortunam metuente,Cæfar etiam dimilTo excrcitu in Italia hybernauit,ac primuiu Mantua?, deinde Bononiæ apud Clemcntem Pontificem fuit^vbi de CoU“’ cilio indicendo , amp;nbsp;pace Italia? tuenda adum eft. '

-ocr page 295-

PADEBORNENS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2T8

Monafterienlem Principatum , ciim Fridericus comes à VVcda, naenfe Martio refignaflet, E R IC V S Dux Brunfuicenlîs, in Grubenha-gen, Alberti filius,Philippi frater, qui iam 2.4» annos Ofnabruggenfiôc Pad^dicecfeli præfuerat, vocatus, fed ob mortem ftatim fecutam, non in^« troduôtuseft. FRANCISCVM igitur,comitemà VValdcc,Philippi fenioris filium, Volradi ILpatruum,dementem ócbonum Principem, inenfe lunio, Epifcopum Monafterienles amp;nbsp;Ofnabruggen les eligunt* cuius gubernatio, ob religionis dißidiaamp;; exortos inde motus ac lèditiones ‘ magnorum periculorum, curarum amp;nbsp;laborum plena, primis aliquot an-nis fuit : Anabaptiftis,vrbem Monafterium occupantibus,amp; eiedis veteri-bus incolis, regnum Sionis nouura in ea conftituentibus. Quam magna cum difficultate diutius bicnnio ferè oblclfam, armisamp;; fame tandem cx-pugnauic, QuæHilloria vnàcum præcipuorum erroruin abAnabapti-nis fparforum refutatione Tomo 11. Lutheri Germanico, aliquot Icriptis cxpofita ,amp; lib, 1 o* Sleidani brcuitercompræhenfa extat*

PADEBORNENSEMdiœcefin, Jßrico Duce Brun-fuicen.ü,Grubenbagio,exnnóto, HE R M ANN VS cornes à Weda, Colonienfis archiepilcopus, Princeps natura bonus óc beneficus, amp;nbsp;Pon-tificiæreligionis co tempore Zelator,adminiftrare çcepit. Cœperantin vrbe Padeborna liberius fe in ecclefiafticorum vita impuriore ôc abufibus ^uibufdam taxandis ciues exerere, amp;nbsp;Lutheri OdasGermanicas cancre anno ir2-7gt; Gùm igiturinconuiuio Vernalijquodmoreibi vfitatoçele-brari folet,miniftriCanonicorum,choreascum ciuium vxoribusamp;filia-bus ducere iiberiusamp;c inuerecundiusviderentur : iuuenes ciues ofFcnh, eos obiurgant, amp;nbsp;ex chorea digrefsi in templum, occupato choro,perludibrilt; umcantîonesfacrificulorum imitantur,amp;:Iibroslacérant* Huic petulan-r tiæ,çpifcopusnonimmeritô grauilsimèindignatus, vrbem bis mille au-reis multat, amp;nbsp;immunitatibus quibufdam priuat, amp;nbsp;Senatum ac ciues eô ‘ adigit, vt nunquam fe Lutheranam Religioncm admittere in vrbem veL le,prornitterent* SedmortuoErico,ciues^duobustemplis,Euangclicos ttiiniftros, lacobum Mufingum amp;nbsp;Chriftophorum Danum præficiunt. Canonici, vtauerterehanc mutationcm religionis, amp;nbsp;damna iplis inde emcrfura, poflent ; potente epilcopofibi opus efle iudicabant* ItaqjHer-niannumCoIonienlem archiepifcopum hac conditione poftulabant,vt Lutheranifmum, in vrbem iam inuedtum, aboleret.

Hermannus mille equitibus amp;nbsp;Georgio Duce Brunfuicenfe, Adolpho Schanbnrgenlecoadiiitorefuo,SimoneLippienle ÔcOttone Ritbergen-Ib, amp;aliorum comitum ac nobilium manu comitatus, Padebornam die Dionyfij ingredituramp;iuramentum fidelitatis à Senatu amp;nbsp;ciuibus fumit. Q^o^cecpto,ftatim tres concionatores nouoscompræhendi, eosq;cur-r , rui impoutos, addito præfidio, Arnsbergam duci iubet, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cûm

autem çœlo pluuiolb, milites cuftodes, reliôla via regia lutofiorc., femi, .

Aa. ij , tam

-ocr page 296-

M Dxxxri fcquerentur, auriga aberrans, in pagum vrbi Sufàcoparentem pef-uenic, vbiaciuibusSulaccnnbusagnicipartoresSufatiitn ducuntnr.Aiiri-gacuincurru vacuo dimitcitur, Repolcenti autem epifcopo captiuos, , ni reddcrentur, grauia rninanti, Senatus Sufatenfis, Paftores captiuos in fua vrbe lurififteridos efleepifcopoamp; alijs,eos acculare volentibus, oftcndic. Sic diuinitus pij doólores confcruati funt.

Padcbornæ, Epifcopus Hcrmantïus, velut difcefTuruSjConuocat ci-ues in hortum Benediólinoium, hofpitio fuocontiguum. Ciues inftans • periculum pracfagiences,conlïlium àScnatu pccunt.Confules eo tempQtc puriorisdoClrinæbodes,(Sc Canonicorumamici,hortanturvtcant. Epb fcopum nihil molirihoftiie,tantùmdementer ciuibus valedidurumef-fc. Dum ciues in hortum ilium mûris vndique feptum inermesfecon-ferunt, armati, équités, forum, præcipuas plateas, amp;nbsp;portas occupant. In Hortoccenobij intcrca,Epircopus,prolixaoratione,fuam ergaSenatum amp;nbsp;ciues illius vrbis bencuolentiam Sc fidem, amp;nbsp;folicitudinem de prx-Icnti æterna illorum lalute,amp;paceactranquillitatevrbis tuenda, de-darat: Quam feditiofbrumquorundam,amp; DEOacecdefia: rebdlium ciuium contumacia amp;petulantia turbatam fèreftituereaccon^cruarc,re-- belles vero illos fc officij ratione punirc veile, oftendit. Deinde ex charta legi nomina ciuium Euangelio fauentium, amp;nbsp;hos in carceres redà ab-duci.cæteros domum redire, ac vtobedientes amp;nbsp;pacis publicæ amantes deceat, quietos fùa agerc; amp;nbsp;omnemà fe beneuolcntiam expedare iu-bet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Poft aliquot dies inftindu Canonicorum,quibus gratifica-

riinitioGubernationisepifcopus cupicbat,captiuiciues,in forum pro-dudi funt, vtextremo fupplicio afficerentur. Ibicarnifex, qui vfitato jnillislocismore,capitalem lententiam pronunciare folet,multö cano-nicis mitior ac melior, aduerfus innocentes, amp;nbsp;nihil capitale meritos, ferre fcntentiam reculât, amp;gladium, quem in fontesac flagitiolbs,nonin homines probosac integros ftringerc debcat,Magiftratui reddit, Inte-rcamatronac ac virgines inforoeiulantcs,pafsispalmiscoram Epifcopo ex curia cum fuis profpedante, procidentes deprecantur: ac confiliarij quidamipfi,pro milcrisintercedunt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epilcopus igitur,in cii-

itodiam, fcdecim illos,ex faucibus mortis liberatos, reduci iubet; ac po-ftca motus mifericordia, vitam eis donat, amp;nbsp;pecunia multatos, integrum annum captiuos in fuis ædibus manere : Pontificiam verô religioncm in omnibus templisreftitutam,vnicam amp;nbsp;Iblam deincepsferuari mandat* Hic Padebornenfis illiusTragœdiæ exitusfuit.

Die Pahnarum,in Templo cathedrali vrbis BREMÆ, Miflaamp; cætcræ cantionesamp; cereraoniæ Pontificiæ, celebrari defierunt. In ca vr* be iam decennium ferèpropagationcmcuangelij ftrcnuè’noui ecclefiaftx cum collcgis urgcbant,amp; in Senatu, autoritäre Meineri à ßorkcn,DanieIis â Beuren fenioris coss.Conradi Kcnkclij,Henrici Efichij,Theodori Meier amp;nbsp;aliorum fenacorum defendebantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Archicpifcopus fremens

-ocr page 297-

s E D IT I o BREMENS.

280

I.D.XXXil !ƒ z

amp; indignans non tantum quod religionem Sc ritus vficacos mutaOènt, ve- j ruincciam quod vrbem iplbinuito munirent,amp; cœnobium Paulinum fuburbanum eade caufa deftruxirtent,horribiliter vrbi minitabatur. Verum ccclefiæ miniftri nihilominus conftanter docere, Sc Senatus ac ciues vrbem a^eribus ac fofsiscireumuallare pergebant, Sc fe ad rationem fa. dorum in iurc reddendam offerebant. Sic ahquot annis Huentibus, cano^ 'nicijinfiimmotemplonihilominusadbucfacra lua Pontificio more fer-uabant, donee alijs de caufis raota in vrbe feditione «Sd triicidato ßipc-riore annocommendatoreRodolpho Bardeuilchio,amp;ciinbus primiim 40.deinde 104. fenatuiin gubernatione adiundlis, cum multa hi petu-lanteramp;feditiofèaduerfus Senatus voluntatem patrarenc tandem facrifi^ tulorura in templo cathedrali cantiones, Mifiasóóalios ritus ira pios abo-ierijamp;afinceris euangelij miniErisveram doólrinam ineodoceri,amp;: pios Plalmoscani flagitanc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Senatus grauifsiméhoe inftitutum diP

fiiadet,nee vllam fibi jurisdiétionem auc poteftatem efle in archiepifcopi temploaliquid confticuendi, demonftrar, rogac ne Pacificationem,Suin-fordi, inter Euangelicos Sc Poncificios ordines, inchoatara, non neeeßaria Templi cathedrahs occupatione, violent, aut perturbent, nee occafionem Henrico Duci Brunfuic.archiepifcopi fratri,ad Ratisbonenßa comicia jamprofeólo,præbeant, nouas,aduerfus ciuitatem Bremenfem coram impcrio, querelasinftituendi. Satis multa ciues cempla habere inquibus pureeuangelion doceatur,vtnon neceffe fitarchicpifcopi amp;nbsp;Canonico-rumvoluntatesnouisoffenfionibus exacerbate, admonent de periculis quæ ciuitati Sc priuatis,mcrcaturæ caufa peregrinantibus,indeexifiere pofsint. Addunt fe Ernefti DucisLuneburgenlisamp;DoótorisVrbani Re-gij confilium expetiuifle, qui difTuaferint, nee vllam ciuitatem aliam Eu-angclion amplexam ,neMagdeburgenfcsquidem aut Brunruicenfes ca-nonicorum templa occupallc* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ciuium orator, refpondens,

Senatus pufillanitatcm, Sc languorem in verbo D e i promouencio,repre-hendit, nee hommes aut pcricula magis, quam De vm timenda elfe diP putat,cùm iuxtaProphetamplures nobifcum fint, quamcum hoflibus, Nee fe Doóloris Vrbani Regij, velalteriusconfilium in hac caufa require-re, ciim pater cœleftis Iesvm Christvm dodorem ipfisdederit,Sc audiri præceperit. Denuo igitur 1 o 4. viros Senatum rogare, vt EuangelP um in Templo cathedrali finant doceri,ncc veile communitatem ciuium id fibi negari concludunt.

7

Tandem itaque Senatu aflentiente, Decretum fit ex ciuium volun^ täte,quodMinifterioftatimfignificatur. Dominica igitur Palraarum, lacobum præpofitum, ccclefiæ Superintendentem, in templum cathédrale ad fuggeftum deducunt. qui euangelion Dominica:, de Pompa ingreP fusChiifti, Sc eiedione ementium Sc vendentium ex templo, quod cum præfcnti aótione prorlus congruere videbatur, pro concionc expofuit, Sc fequentibus diebus Palsionis Chrifti hiftoriam explicauit» Ante concio-nem, ciues, chorum ingrefsi libros canonicorum claudunt, ac vt dcinceps Aa iij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïile-

-ocr page 298-

s E D I T I o B R E M E N S I s;

JJ fileant,amp;cercmonias Puas omittant facrificiili mandant. SicMiflæamp;rP tus Pontificij in cemplocatbedrali Bremæ primùm internai Psi, in hodier^» num vlqjdiem non Punt rcfticuti, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sabbathopoft PaPchæ, 104»

viri placere communitati ciuiumoftendunt, vt Domus amp;nbsp;cauponæ pa-PcuisciuiumcontiCTuæamp;: alix extra vrbem deRruantur,amp;Palcuorum li-mites à ciuibus præPcnpti definiantur amp;c reditus ex campis amp;nbsp;a^ris aliéna# tis in communeærarium rePerantur* Cumq;Senatus non pofPc icafPenti-ri oftenderet, vt cuiquam quod Puum eilet, aut tranquilla polPeßionc te-neret, ante cognitionem caulæ, amp;nbsp;iuris proceflu legitimo non Peruato, eri-peretur: Centum viri contra ex Senatu quærunt, An Perre polsit Senatus, vt 1 o 4, viri diólos campos amp;nbsp;paPcua, Paluo cuiusq; jure, ftatim occupent, amp;nbsp;in Reipublicæ vPus conuertant ? ^n Senatus Puonomine dcnunciarc ve# lit, vt intra diem certum quilibetliterasamp; documenta, de prædiebs bonis Pua producat, Non obtemperans, poft ilium diem non amplius audiatur, amp;nbsp;bonis careat? Tertio, fi quid inde damni aut periculi exiftat AnSena-tus eandem cum communitate Portern Pubire vcJit? RePpondet Senatus , hæc poftulata omni iuri diuinoamp; humano, omni æquitati,Puis iura-mentis amp;nbsp;obligationibus Periptis aduerPari» Nec Senatum vltcrius palcu-orum cauPam cum ciuibus cuendamnifijurevel arnicatransaôlione,fu-Pcepifle. Intra bas iurisamp;æquitatismetas fi le contineant ciliés, Senatuni cis coniunôtiftimum Pore, Vim verô iniuftam Pe nec probate nec adiuua* / repofte. CùmenimiuftitiæPecuftodesforejurauerint, orareciues,neâ fèea pétant, quænifi periuriamp;lcelerati haberi velint, præftarenon poP fint* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Centumviri hisauditisiratiamp;Prcmentes, comraunitatem

ciuium conuocari petunt, amp;nbsp;plerique indignantes ex curia dilcedunt. Po-ftridie cùm intelligerentConPuleshocagi âcentumuiris, vtcoacla plebe furentc,Senatum in curiatantiPperdetineant,(Sc cogant, donee articulos ciuium aftenPu Puo comprobent confirment: eadem die circavelpe-ram ex vrbe alius aliâ porta egreftiiSjpleriq; verô ineunte noéle nauiculaiu conlcenduntjócPecundo Vilùrgi in arcem Bcderkcfre,ciuitati Pubic(ftanigt; conueniunt^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hincaccuratisamp;grauibiis literislcorfimad fin-

'gulas parochias Periptis Pui diPceftiis cauPisnecefiariascxponunt,amp;ad pu-'blicam patriæ Palutem amp;nbsp;tranquillitatem,rcmotis leditionum ducibus, conftituendam jciuesbortantur, Hæcum in fingularum paroebiarum conuentibuslegerentur, amp;Panorumciuium,ac paftorum inprimis,qüi iam toto biennio PeditioPorum molitiones publice taxauerant, amp;nbsp;de obe-dientia legitimo Penatuipræftanda,amp;; PeditioPorum pœnisdiuinismonue-rant,grauiEimæ cobortationes accederent : tandem decretum maioris partis ciui um,de reuocandis C o s s. amp;nbsp;Penatoribus,qui diPcefterant amp;nbsp;abo-lendoi O 4» ciuium antiPenatu,faâum eft, Reuerfiigiturinitio Septembris Con Pules amp;nbsp;lenatus colleólis Pecretô optimis ciuibus amp;nbsp;ali js armatis, certo dieclaufisportis, tres duces Peditionis in vincula conijci curant, Eoani-maduerPo,pieriq; ex 1 o 4. virisauPugiunt, exbisynus amp;nbsp;viginti latrocinij inCommendatoremadmifsi, pofteaacculati pcrpetuôex vrbe excludungt; duntur. Alij aliquotcaptiui capitepœnas luerunt, Talem Seditio ilia tri« cnnalis exitum tandem Portita cft,

Alber-

-ocr page 299-

IOAN NES SAX: ELECTOR O B I I T,

2‘3 2

d.D.XXXtX

Albertus Marchio Brand, qui militum TciitonicorumBorulsiæMa-gifteriumin Ducatum hæredicariuînconuerterac: eaq; de caul a à rcliquo ordine , quinouum Magiftrum feu Principem ordinis VVa'cherum à Cronberg ftatitn elegerac : cora Cæfareét Cameræ iudicio accu latus erat : cùm Cæfar in comitijs AuguftanisTransaclioncrn cum Poloniæ rege, vc-iutin detrimentum Impcrij faclatn, die 14,Nouembris refcidiiTetjUec tarnen illepareret: tandem àCameræ iudicio, folenni ritu fubdio promul-gatafcntentia,profcripcuseft. Etfiautem varia,aduerfus ducem Boruf-iîæ Alberturn,à VValtberoCronbergo, in ßngubs imperij conuentibus exccutionem fla^itance, tentata func : amp;. fucccTor VValceri VVoifcans;us lolenni cereraonia,coHatisipH Boruîsiæ majiflracus inGjuibus, à Cælà-reCaroIo Spiræi5-4 4. inauguratuselt : tarnen in ponefsione ducacusBo-rufsiæjfub Poloniæ regis patrocinio Albertus toto vicæ tempore, ad annum 1 y ô 8. perraanGt, eamquead bæredestransmidt.

1730.

In Saxonia fjperiore,optimus Princeps, amp;nbsp;veræ pictatis ac finccræ Euanc^elij doôtrinæculcoramp;confefi'or conllancifsimus, amp;nbsp;EcclefiæNutri-tiiis fingularis, ac verc pater patriæ, 10 AN N ES, dux Saxoniæ elector, fedccima Augudi annoætatis 63. (natuseftenim 1409, lunij) rébus Humanis exemptascilSuciniciæ,cùm Paulôantefilium fucceiTorem loan nem Fridericuni, in Franconia Goburgi aliquandiu habicaturum lt;à le di-mififfet, HuicbumatOjlaudacionemfunebremPhilippus Mdanrhon dû xit, earnq; poil aliquot annos retextam denno edidit,quæ illuftreBoni Principis exemplum continensomniutn cognitione dignißima ed, Lodern annofororiusIoannis,Henricus Dux LuneburgenGs,LucttiæPari-Gorum in exilio mortuused, Vnde corporis exuuiæ Ccllam Saxonum piaGIiorura curarelacæfunt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

E B N E S T V S, comes MansfcldenGs Alberti Glius,Guntheri nepos, qui Helderungæ ledern aulæhabuit, menfe Maio in viuis elfe delijt, Ciimzi, liberorum parens fuiflet, ex qui bus Lin virtuce, velofficijs ac di-gnitatibusvcl rebus gedis célébrés fuerunt : ERNEdus Decanus Magd. PHILippus locum tenens Cardinalis Moguntini in Sali ms, pater Hugonis écBrunonis, qui nunc Borndeti habitat: lOANnes GE'ORgiusminider FdedtorisSax, apud quem Drefdæ 1779. obijt; pater fedecim liberorum, amp;in his AGNETÆ coniugisGebhardiTruchdeGj arch. ColonienGs, PETR VS ERNEdus Gubernator ducatusLützenburgenGs, cuius in Belgi* cisamp;Gallicis lequentiumannorumhidorijs mentio crebraextar, IOAN' NES GEBHARDVS archiepifcopus CoIonienGs obijt loann. Hoierusin Artern, decem liberoS reliquit. Io, Albertus in Arndcin,toti-dem : loannes Ernedus amp;c. Margareta loachimi I. marchionis Brand, filia, Georgi) Pomerani vidua, iiiuencula, loanniPrincipi Anbaldino, Er,lt; ncdifilionupGt,ex qua Carolus anno 173 4.2.4. Nouembris, loachimus Ernedus (qui folus hoc tempore fupered) 17 3 cJquot;. xi.OdtobrisjBernhardus i74o,natifunr

Eodem

A a iiij

-ocr page 300-

285

MARC VS MEIER,

Eodem fere tempore non procul ab Oeniponte confpeóïa fiint bxc in coelo, Camclus proarediens extra duos montes, amp;c relpcdans circLimillos montes, amp;nbsp;circa Camelum vndique flamma erat': Deinde prodibat Lupus extra duos montes amp;nbsp;refpeétans, amp;nbsp;vomens, fed non erat circa montes Flamma. Tertio loco erat Leo progrediens,amp;; ftabatin iplb aditu cataphradus vir, Leonem blandc contrectans vna manu,altera Leo eipedemporrigebat,quafiipfequoqueblandiens. Quarto loco ftabat Aquila in vno coliepedem vnum Habens,altero pede videbatur petcre vi-ri collum, nec attingcre. Hoc prodigium ideo annoto,quod in Philippi orationibus alicubi illius mentiofit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cometa etiam menfe Se-

ptembri duabus ante Iblis exortum horis, con fpeótus eft,radiJs inter meridiem amp;nbsp;occafum longo fpacio porredis, amp;nbsp;Ancona, Piceni vrbs, maris Adriatici portu commodilsimo ornata, in Pontificis Romani, cuius focia pius amp;nbsp;fodcrata folummodo erat, Imperium amp;nbsp;poteftatem tota pcruenit.

D. IXJIII,

Ciim ex ItaliaCæfarin Hifpaniam traieciflet : Legati PontificisCie# mentis A: Cæfaris Caroli : deliberata vtriulque, deSynodoad Ipannem FridcriciimSaxoniæducemeledoremamp;ca:ccrosdeculcrunc, Hos Vinaria: appropinquances,Magnus duxMegapolit.adolefcens,Henrici filins, qui tum in aula Saxonisamitini,viucbat, latina oratione, menfe lulio, excepic. Quo menfe iterum cometa mane in n folem prarcedens appa-ruit. Qui geminosî^amp;y. quadraginta illis diebus,quibus confpici po-tuit, peragrauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Secuta eft raorsFriderici Daniæ regis optimi

15'431

177Ö'.

amp; pacific!, cuius quatuor filij, amp;nbsp;tres filiæ luperftites fuerunt : C RIS T I-A N V S III. Daniæ rex : loannes fenior : ADOLphus natus i ; 2 lt;?. amp;nbsp;Fri-dericus,natus Holfàtiæducesrôe Dorothea nata 170 4. Alberti Box ruftæducisvxor :Elilabctha, nata 15-^4.quæ Magno amp;nbsp;Vlrico Ducibus Megapolitanis poftea nupfit, amp;: Dorothea 11. Chriftophori Megapolita-ni coniunx.

Lt)bccenles,vt Hollandoru antea infolitas in mare Balthicum nauiga-cioncs,quibus merccs ex regno Sueciæ,Liuonia,Borufiia: Lubecam antea, velut ad ftatum Orientalis maris emporium deferebantur,in Belgicu auer tebant,eaq-, de caufa regem Chriftiernum in Noruucgia reduxerant : im-pedire amp;nbsp;excludere polFent :Georgium Wollen vveuerum,qui Paulo ante Senatoq, amp;nbsp;intra menfem conful fa’ótus fuerat, Haffnia mittunt petitum â Senatu regni auxilia,aduerfus Hollandos paulo anté promi ITa, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cum

ante poft aliquot hebdomadarum tra.lt;ftationes, Senatus regni,t andern ob regis Friderici obitü,nihil hoc tempore in ea re conftitui pofte,oftenderct : Lubecaninihilominus cum feederatis ciuitatibus‘,claftem aduerfus Hollandos inoccidcntalem Oceanum mittunt: amp;nbsp;militibusclaftiarijs,Mar* cum Meier capitaneum præficiunt, qui fuperiore anno, Lubecenfium pe-ditesad expeditionemTurcicam,â Carolo V.amp; totoimperioin Vnga-riam fufeeptam, duxerat, cum antea fib er Ferrari us Hamburgæ fuiflèt, amp;nbsp;iam annos aliquot militiam fcciicus eflet. Nunc verô aduerfus Hollandos lt;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in mari

-ocr page 301-

ERNESTVS DVX LVNER nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;284

ïnmariBrkannico bellum gerens, ciim in Britannia alicubi appuliffet, d, primumcaptus,deindelibertaci rcftitutusamp;arege Henrico VI11.equeftri xxxiii.» dignitateamp;donisornatus, Lubecam redijc, vbi confulis Georgij VVol-lenvveueri viri facundi, amp;nbsp;intelligencis, fèd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;. fuo ingenio ac

induftria fprecis Senatusauchoritace amp;c collegarum fentcncijs freci, animo occupato, fax belli cum Hollatis amp;nbsp;regno Daniæ, cum quo cotos decern annos ciuitasPacemamp;fcedushabuerat,amp;; criH:ium,quæ lecutæ funt cala-micatum, autor fuit.

Inter Erncftum ducem Luneburgenfem, amp;nbsp;Senatum vrbis Luneburg, de jurepatronatusccenobijD. Michaelis, intra rnuros vrbisLuneburg. fiti,acrisdilceptatiofuit. CumenimprincipumLuneburgenfiuni anteceflor, Hermannus Billingus, Saxoniæ dux, ab Octone L creacus, cot:-nobium illud in monteCalcario, vna ciim arce fundaric : ad fè perrinerc A. Q, proprietatem Ôc tutclani monafterij omniumq; illius bonorum, princeps zu contendic. Qui cum vicam Monafticam ,amp;abufus Milfxjaliofq; cultus impios cum verbo Dei pugnantes, in fua ditionctolerarenon debeat ad fe transferre bonorum ccenobij illius adminiftrationcm, amp;nbsp;Abbati priori acmonachis, dum viucrent , deviâu fufficienti âc bonefto prouidere inftituic. SenatusLuneburgenlise contra,feveros amp;nbsp;proprictarios nobij illius patronos affirmabant, quod cœnobium illud Arci annexum, Arcc legitirao bello capta, funditus deftruólum, in alio vrbis loco, ipfi fuo fuinptu reædificaffenc, amp;c dotalfent, amp;,iam accedente'præfcriptione vitra hotninum ac centum annorum mernoriam,amp; ipfius Principrs amp;nbsp;hæred^jm ciuspaticntia ôc confenfu tacito, lus patronatus monafterij illius,omniuq; eiufdem bonorum intra amp;nbsp;extra muros contentorum pofTedilfent. Ideoq; fe ad defenhoncm amp;nbsp;protedionem eorum obligatos elle, ac ft necefsitas vel vtilitas Reipublicæ exigeret,Monafterium non principi, fedciuitaci adcontribuendum teneri. Quod item non liceat principi vigore Ixcgah-um, huiufinodi bona in alios vfus transferre aut confilcare vt vacantia , cùmipfi proprium fifcuminciuicatehabeantamp;abipfis bonaifta raana-rint. Ec quia fide jurata monafterio obligati lint amp;c Impp. Siglfmundi Friderici 11 Ijiceris ac recenti etiam Caroli V.mandato,tueri ac defenderc monafterium ac bona ilius omnia jubeantur non pofte abfq;infainiafe monafterij defcnfionem defercre.

Ciim autem princeps nihilo minus feuere vrgerct : amp;nbsp;hi ad Imp, amp;nbsp;ca# tnerç judicium provocarent tandem ita transadum eft,vt AbbasHerbors« tusde Holle,amp; collegæmonafterij,vitiofis cultibiis abolitis, eandem cum totaprincipis dicione amp;nbsp;ciuitace Luneburgenfi religionem emcndatam deincepsampledcrcntur,amp; Icholam pietatisôcbonarumliterarûin cœno# bio fouerent,ac vicifsim bonis amp;nbsp;reditibus fuis nondû accifis fruerentur.

HOX ARIÆ ad Vifurgin, prope Corbeia,primus Euangelij dodrina* leminafparfit,amp;Pontificiosabufi.ispublice taxauit loannes Vvimcnftedi us,qui in loannitaru monafterio Halberftadij ante oclennium euangclion aliquot annis docens nbsp;nbsp;confiderate ac modeftc vicia amp;c abufus Pontificios

taxans cùm Euchariftia'fub vtraq; fpecie diftribuere publice conaretur ab i oHiciali Sc præfcdo epilcopi vrbe ciedus VVittebcrga ad Lutheru fe con-tulcrat, â quo Einbeccam miflus eftjvnde hoftium vera: dodrinç,in lenaru

Sc QU-

-ocr page 302-

255' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B R E M E N s I a;

P Sordine patriciorum jmprobitate,petulantia amp;nbsp;fame eiedum, fèpubli* XXXIII, COfcriptoquericiir^ SedHoxariâ quoque difcedcns deindeQuedlinbur-gum, poftea Goslariam fe conculit, vbi doôlrina falucari amp;nbsp;vica doôtrin« refpondenteccclefiam ædificauit*

B R. E M Æ comprefla feditione,amp;refl:itutaSenatui Bremen-fi priftinaauchoritace,ôcdomefticaReipublicæpace; collegiumcanoni-corum templi cachedralis, reditum in vrbem, amp;lua fibi fàcra,amp; Miflasac cæceros ritus Poncificijs vfitacos fèruandi faculcatem reftitui petit, Rcuer-fionem in vrbem ad prirtinas dignitates, bona amp;reditus, quos in vrbe ha-bebant omnes, prolixe eis Senatus concedit, amp;nbsp;defenfionem aduerfus in-iurias promittit, Sed Mifiæ ac Ceremoniarum cum verbo D e i pugnan-tium inftaurationem,fcbona confeientiapermitterenonpofleoftendit, Cumque Canonicicum archiepifeopo vehementer ac imperiosè infta-rent, ad loan.Fridericum Eleôlorem Saxoniæ,amp;Erncftum ducem Lune-burgenfèm, amp;nbsp;cæteros Auguftanæ confeß, nomine confœderatos, Senatus decurritjamp;Theologorum VVittebergenfiumacMarpurgenfiumex-quiric confilium, Theologi refpondent, Cùm fenatus Vrbis nullam in Canonicosrempli cathedralis lurisdiótionem habèatjiuftcnon poflefe^ narum vi alienis fubditis, ea in re, imperarc, nifi arnica transadione amp;nbsp;al-legatisgrauibuscaufisjamp;metunoLiæ feditionis, canonicos moueant,vc fuafpontèàpropofitodefirtant, SedEleôloris SaxoniæÔcDucis Ernefti, nomine omnium confœderatorum, intercelsionc, hoc tandem à capitu-lo metropolitane impetratum eft, vt fuæ lècuritatis', quæ nouis feditionû busturbari denuô facile pofiet ^rationernhabentes, ceremoniarum fua-rum inftaurationem dcinccps etiamaliquantifperquiefccre finerent, donee in nationali vel generali SynodohæReligionis controuerfiæ compo-nerentur, Ita hoc anno cum canonicis rempli metropolitani,amp; fequen-ti etiam cum archiepifeopo DuceBrunfuicenfiamp;Luneburgenfi Chrifto-phoro transaólum eft, cui pompa Ibîenni vrbem ingredient! ,amp; priuile-gia ac immunitatesvrbisomnesàprioribusconcelTasconfirmanti,Sena-cusaceinesiuramentumIblitumpræftitcrunt,Archiepifeopumin vrbem comitatus eft Antonius cornes Oldenburgenfis,

Eodem anno, Liber de dodrina amp;nbsp;omnibus mini ftrorum officijs, amp;nbsp;ritibus EcclefiæBremenfis, à Johanne Amfterodamo fcriptus,amp; Iohannis Pomerani paftoris V Vittebergenfis præfatione comprobatus,publicé edi-tuseft :amp; addirum Senatus mandatum de Anabaptiftis amp;Sacramentarijs in vrbenon ferendis, vtgraflàntibus in vicina vrbe Monafterio Anaba-ptiftisàZuinglianis, publicè conftaret, de tota Euangelij doârina,amp; Sacramentis Baptifmi ac cœnæ Domini, Bremenfis Ecclefiæminiftrosamp; auditores, reâc fentire, eosq; ab omnibus feditiofis amp;nbsp;fanaticis opinioni-busalienos elfe,

Noa:e,NaraIem Chrifti (ordientem annum i;3 3,)fecuta,Mona-fterienfes, in oppidum vicinum.Telget, vbi'totius_diœcefisordinesamp;in hisCa;

-ocr page 303-

MONASTER. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;286

his Canonici, qui paulôantèobmutatam in vrbeRcIigionem templa aliquoctumultuoGusàciuibLis occupaca,ex vrbedifcefFerantjab cpifco- xxxiir, po,ad deliberationem deracione componendi mocus in vrbe excicacos. euocaci, conucneranü;erupcionem faciunc, amp;plerüfq;captiuósin vrbem cum cripudio die Stephani inuehunc. de quibus redimendis, amp;nbsp;pace refti-tuendaamp;:confirmanda,cumaIiquociesfrLiftrdaótum eflet: tandem lllu-ftrifsimæHalsiæ Principis Philippi intereeßione, controiierfiæ fedatæamp; literis vtrinq;obfignatis ,1 o. Februari) fie compofitæfunt, vtcaptiuisdi-ttiifsisjciues inCanonicorum collcgijs nihil innouarenc: in reliquisfex templis, Lamberti, LudgerijÆgidij, Transaquas, Martini amp;nbsp;Seruatij, quæoccupauerant, doótnnam Auguftanæconkls.modeftè docerent,amp;: amp;obedientiam epifcopo debitam rcuerentcrpræftarcnt^Sed vix confeóH hæcTiansaâio,àciuibusinquietis ftatim vioJataclE, Anabaptiftæenim in vrbem irrepentes, Bernardum Rotmannum, ac Hermannum Stapre-dium, concionatores præcipuos, ac cæteris facundiores, in lententiam fii-amadduxerunt. InftitutaautemcoramSenacu Difputacione,diei7. Au-gufii, ciimRotmannuspalam feAnabaptiftisadiungeret5 é contra loan-nesGlandorpius, Bufehius, Brixius Nordanusóc alij cuidenter eos refuta-rent: Senatus publico dccreto difcedere Auabaptiftas ex vrbe iubet, Sed fpreto hoe ediào tandem eo impietatis «Sc deraentiæ multi dues deueni-unt,vt palam Anabaptifmum profiterentur acdefendercnt,amp; partes faas, in dies fingulos, ignotorum hominum ex viciais gentibus conHuxu, aiigcrent,

In extrema Frifiæ Oriencaîis verfusortuftiprouîncîa, I EV ERN, EDO ditionis Dominus,liberorum fuorum,Chriftophori,amp; trium fiiia-rum patrocinium amp;nbsp;tutelam, vicino Frifiæ Orientalis cornici Ennoni, E-zardi I,filiocommendauerat* Is verb, cum non longo poft patrem inter-uallo, Chriftophorus etiamfilius obijfiet; ditionem cocam veluti fibiac fuishæreditariam dcinccpsfuturam, occupât. Filiabus Edonisfuperftiti-busin arcem leuerenfem jtanquam in carccrem conclufis. Quibusciim necdeconiugio profpiceret,nec alimenta vicæ honefta præberec: duæfo-rores Anna amp;nbsp;Dorothea brevimœroreanimiextindæfunt. Tertia verb MAR I A ,Boingi Olderfenij pacerni amici confilio, aulæ Burgundicæ, fi ab ca reftituatur,Dominiodireólo feamp; ditionem à patre rcliclam fubijcit, Itaque autoricatc Caroli V.amp;paterni illius amici opera amp;nbsp;fide, Mariacjç carcerc liberata, ditionem leuerenfcm deinceps quadraginta adhucannos virgo, prudenter, iufté amp;nbsp;tranquille gubernauit, amp;nbsp;ecclefias palsim iu fua tcrritoriopicconftituit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Scriem majorum ipfius hoe ordine recenfent.

, EDO VVimmckc,Capitancus FrifiorumRuftringiæ, Oftnngiægt; VVagriæ, conditorarcisicueræ,

frouuafiliavnica,nupta LuboniButiadarumduci. r

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. • ‘ TT.

f Hajo Harlcs,Dominus in leuer, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i lt;nbsp;L'

Tnànno«

-ocr page 304-

289

M* D. XXX IUgt;

ELISAB, ANGLIÆ RE G NASCITVR»

Thanno.

EDO VVimmeke vxorHeilvvigis filiaGerardifororlojs -anniscomitis Ald.eburgici nupta «498»exquanati.

-............* '--

Chriftophorus, Anna, MARIA, Dorothea.

Domina in leuern.

Gerardus comes Oldeburgenlîs,

—___

Hero Om—--Irmgardis Joannes Heiivvigis — EdoVVimmc-meke. | nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;| nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ke#

BALDASAR ANTONIVS co- MARI A domina Dominus in Esens, -mes Oldeburgcnfis, Jeuerenfis*

Hamburgenfes Canonici, (entcntiam in iudicio Cameræ aduerfüS Senatum dereftitucionein integrum obtinuerunt, amp;nbsp;Executorialesfüh pœna r o o, marcaruni auri, u.Septembris^enatui infinuatæ funt*

SeuerinusDuxSaxoniæ adolefcens,Henrici filius, Mauricijamp;Aii' gufti frater,ciim Oeniponte régisFcrdinandi filijs adiiinduseducaretuf, VI. idusOdübris obijf* quo menfe Clemens VI. cum Francilco Gallio rege Maflÿdiæ eongrelfus, patrui fui Lauren tij magni proneptem Catha-rinam Medieeam,Laurentij Ducis Vrbini filiam, Henrico FranciJei Elio poftea regi, in matrimonium tràdit.

Elifabetha,AngIiæ,noftra ætate,rcgina die s.Septcmbris in luccm ediw eft: cüm mater Anna Boleina ^p.Mai j Regina coronata eflet. Eri; eus X111 b Sueciæ rex pâtreGuftauo rege, matre Catharina Magni Saxo»quot; niçDucisfilia Idibus DecembrisjVViielmus VraniçPrinccps,paere VVi^ élmo,matre luliana, Bothonis Stolbergenfis filiagt;i 4. A p ri li s nati funt. ' MagdaIena,GeorgijSaxoniæ ducis filia,Ioachimi II. marchionis BraudcU cbtiiunxfilium Paukim enixa,xp. DecernbrispartusdoloribusfupelaU obrjt : mater Alberti 11, amp;Georgij gcmellorumin cunis extinclorum^lö' annisGcorgij nunceleóloris Brand, t y xr. nati ÄtFridcrici arch. MagdeU annoikj o.

Eodem menfe Decembri,omniumferêPrincipumSaxoniæ,rôafl-nis Friderici elcdoris/Henrici ducisBrunfuicenfis, Erhefti ducis Lune-fcrticgenfis. Albertiducis Borufiiæ/Alberti Ducis Mègapölitani,Ioannis Cliuiæ, Philippi Hafsiæ Principis, Francilci epifeopi Monafterienfis amp;nbsp;aliorum legati, Chriftophoro Duci VVirtebergenfi.adolefcenti, reftiru-tionem patris Vkici exulis amp;nbsp;fui, in Ducatum VVirtebcrgcnlFtn an?^ quindecim annos a fœdereSueuico fibi ereptum amp;regi Ferdinandp tradP turn, in conuentu fociorum fccderisSueuici amp;nbsp;Cxfarisac Ferdinand! orS'

' toruiU

-ocr page 305-

TRACT. DE RESTIT. VLRICI D, WIRT, 25gt;O forum, pecendjAnguftæ afticerunc. Galliæ ctiam rex,rogatu Chrifto-phori,amp; auunculorum ipfius, VVilelmi amp;nbsp;Ludouici ducum Bauarix,^^'^^ * GuilelmumLangæum Oratorem çô milerat,qui duabus grauifsimis ora-tionibus, Vlricumpatrem,quod graxiifsimasfui delidi pœnas, totos jam quindecim annoscxuIdependiflet,acChrifl:opborum filium planêinno-ccncem,ducacu patrio indignifsimê priuâturn,in priftinam dignitatem amp;nbsp;ftatum reftitui flagitabat. Inter canfas, cur patrocinium innocentisamp; cxiilis fufeiperet y affinitatem quoque cum illo fuam, dcCbriftophori cum Cælafeac Ferdinando fanguinis propinquitatêmallegauif, quæex fubiç-^laGenealogia apparet,

Frideriens IlI.Imp.

------——, Maximilianusljmp. Kunigundis,niipta Alber-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ toDuci Bauariæ.

Philippus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

El nbsp;nbsp;--——---------- — ---- ■ ' nbsp;nbsp;nbsp;....... quot;-7^

conora CARO- Ferdinandusrex Sophianupca VVileJmus Dux nupta nbsp;nbsp;nbsp;LV S V. Boemiæ, occu- Vlricoduci nbsp;nbsp;Bauariæ.

Francifeo lmp, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pator Ducatus VVirteb. |

Galiiæregi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VVirtebergen- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Albertus,

fis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftôphorus

dux VVirtcbergicus natus iy ly, , Cùm autemamicaillatraâatione obtineri reftitutio à Ferdinando^

non potuifletjVVilelmus Bauariæ Dux,ci^Lii Chriftophorum,cx Ibrore ne-pocem, potius quàm patrem faluum ac florentem efle cupiebat, 6c rupre/ mus fœderis Sueuici capitaneus erat : hoc primura agit,ne denuô feedusiU lud,qLiod alioquin eo an no exibat,in plures annos prorogaretLir,fèd ftatim diflbkiatur.deinde, ciirn nullam rationem recuperandiamiflamducatus VVirtebergenfisPoflefsionem nifi in armisfuperefie videret; communi-catocum Gallicopræcipuèlegato,amp; alijs Chriftophoriamicisjconfilio, de pecunia ad bellum mutua à regeFrancifeopetenda cumLangçoagunt, Is verô,nc PacemCameracenfcmcum Cælare iniram violate rex videre* fur, hancrationem inuenit,vt Montispelicardi comitatum dux VVirteb, régi 120000 coronatis venderet, fie tarnen vt redhibitionisconditioappo-neretUr. Rex Montispelicardi pofleßionera accepta,Ceruæfium illi præfccit.Pecuniâ accepta DuxVVirtcbergenfiscxcrcitum conferibit,cujus auxilijs, lèquenti vere in patrium ducatum reduclus eft, vt fequenti anno cxponam.Cuius initio Hamburg! conuentus legatorum aulæ Burgundicæ, Î[uorLim Georgius de Auftria Maximiliani nothus,epifpifcopus Brixen-isôcMaximilianusTranfyluanus,adquemfunt Erafmiepiftolæ,princi- * pes étant ;amp;ciuitatum Vandalicarum,cæterarûmqucmaritimarumfuit; In quo quadriennij induciæ y inter Hollandos amp;nbsp;littorjs Balthici ciuitàtes mcnfcMattiofancitæfunt. Adhuncconuentum,Cos.Lubcccnfiscum luo équité Thrafonico Marco Meiero, inufitata ciuitatibus pompa, cata-phradi, præcinentibus tubis Hamburgam ingreßi étant, fed pauiô poft, rebus aliter, quàm ipfi volebant, in traólatione cadentibus, cum à cæteris ciuiutibus eledioneraChriftiani IlI.Daniæ regis probariamp;adiutumirf

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B b * intelli^

-ocr page 306-

BELL. INTER LVBEC: ET HOLSATÖS,

; p/v intelltgerent: cIamelapfi,Lubecamredierunt,vbivacationealjquotSc:' xïtxriïi ^^tóribüi^atajamp;nóüis fuoaibitrioalleólis, Senaturtidenuoniutarunc^

Interma Cbriftopborus com es Aldenbiirgenfisjobannis filius,amp;ca^ ptiui régisfbbrinus, commiinicatis cum confule Lubecenfi confilijs/co-rnïtatus4olt;gt; o, peditibus, A Ibim craijcit, amp;nbsp;publico fcripto Ie expeditie* hem iri tiahiam ad liberandum regemChriftiernum contra fidem datam âDanis biennio ante euftodiæ traditum) Sc regno reftituendum lulcepil-R, profifetuf, Scribit etiam ad Senatum amp;nbsp;communitatem Lubeccnfefflj pecenscommeatumamp;auxilia,c|uæ,confule VVollenvvebero hortante, ob non prællitam à Danisaduerfus Hollandos opem, Sc quodepifcopos Danos,neeuangelion jubditisamp;vicinis criperent,impediendos diceret, facile impetrauit:co.ciuibusamp;centum viris totiuscommunitatisnomine ' applaudentibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tranlït igicur ad Chriftophorum Oldebur-

gcnlem Marcus Meier, ac vtChriftianum Holfatiæ Dueem, cjucm à pro-ceribus Daniels regem expeti intcllexerant diftinerent, arcem HoHàtiaî Triton ad Billenam die Afcenfionis Domini, deinde Vtinum epifcopi arcem,occupant Sc Segebergae obfidionem moliuntur, amp;nbsp;rapinisacin-cendijs pafsim grananturJntereadumCbriftianus Holfatiæ dux bellum aduerfus Lubecenfes apparat: ChriftopIiorusOldcnburgenliscx Draui oftiöihSelandiam craijcit :cumq; fecaptiui régis (quem eines oppidorum Daniæ , quibus femper magis quam nobilibns buifle exiftimabatur, amabanr) libcrandi ac reflituendi caula, venire profiteretur, ab Haf-nienfibus, nomine captiui régis, in vrbem Sc zreem regiam receptus cft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrillianusdie 21,lunij Dramundam occupât,indcaliqno-

tiesmutätis caftris, tandem Drauo ad Premesmolam ponte iundo, occur-Tentes eines die 10* Oéfob. cædit Sc profligat Sc omnia infefta ad vrbem reddit. Tandem ab Henrico Duce Megapolitanode ciuiratum Vanda-licarum Icgatis, Lubecam profedis,Pax cum Hollatis, exceptoDaniæ regno,menleNonembrifaó'taeft. Conful GeorgiusVVullenweber,amp; Marens Meier, in Daniam profcdVi,confilia belli cum Aldeburgenfe con* tulerunt, amp;arx Wardenburg infinibns Sueciæ, à Marco occupata eft. Eodemannro Roftochij communitasciuium ,dLubecenfibusfollicitata, Sc per loàrtncm Oldendorpîum Syndicura Lubec, ad belli Danici focieta-téminuitacà'înnito Sc dehórtante Senatu ,Lubccenfibus fc adiunxit,amp; è'ó, vif Ós ex fubreorpore delegît, qui cum Senatu Rempublicam admini-ftrarenc.

Interca Philippus , Dux Brunfnicenfis in Grubenhagen Albert it filitis agnitam Euangelij veritatem publice profiteri, Sc abufus Pon-tificios in Ccclcfijs, fuæ ditioni fubieótis ,vbique abolcrecœpit, euoca-to ad Reformatiönem'inftituendam Nicolao Amsdorffio , qui tum parœcias in rcliquo ducatu , turn collegia Canonicorum duo Einbe* car,ad D.AIexandrum,amp;D.Virginem, inftitutis paftoribus pnram Euangelij doólrinam fonancibus;, emendar, inter quos Ernefto Burmeiftero, i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quern

-ocr page 307-

H A N N o V E R A, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2p2

(juem cum D^Godfcalco Croppio, prima Ei nbccççnfis çccIçEæ eusngeli-cæfundamentaiecifTefupradixirnus, virododo, G’.ciindo,A: in collegijs Romæ,Bononiæ,FJorentiæ,ColoniæoIim verfatOj’:inaulaPhjlippiha. âcnus çuangelion docenti , partçrn inCpedtionL cccbfiaruin çommcn-Hau

H A N N O VE RÆ, etiam fub dicioncErici Ducis Brunliiicen-fîs,emendatioRcIïgionis Pontificiæ publica, quan fumiPs dißLiadence Scr natu amp;nbsp;Principe in ecclefijs fadla efl;. Ecficnim fuperioreanno,cum ciui-umcommunitasjfinceram euangelij dodfinam in vicina dicione Lune-biirgcnfi, amp;nbsp;vrbe BrunluicenO , publiée fonantem ,fibi etiam concedi fuppIexflagitafrct,amp;afsiduèacvebcmentervrfiiTcc,Senatuscum Syndi-coamp;paftoribusaliquQÇ vrbeexeefferac,tarnen Delcéli expatriciorum or^ dine nouiSenatores, communicatisciim vicinis vrbibus ac Erpejlp duce LuneburgicOjConOIijSjex Brunfuicenfi vrbe, Autborem Sandernm,vi-rumprudentcm,doôturnacfacundumeuocant,cuiSyndicimunus com-mendant, ConfuI præcipuus erac ANTOnius à Barkhufen, cuius piëta-temamp; zelum rcHgionisverærçftituendæ finguUrem fuifie Vrbani Regij feripta ceftantur* de cuiusconfilio, Rodolplium Mylium, qui Heruordiæ ’^^4-ftudia doôlrinarum olini rexerat, infpcclorcm eccîefiæ prxfecit, adi unôlo collegaGeorgioScarabeo,qui primus femina veræ Euangelij doôhinæ, fumina cummodeRia, fide,diligentiaôc grauitate^ aliquotannis fpar-ferat, _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

interea Ericus pri nceps profugoruin C ö s s,amp; Senatorum querelis in^s flammatus, itincraamp; importationcm in vrbem aliquot menfesdaudit^ Ciues ex vicina ErncRi ducis Luneb.ditione corpmeatibus adiuti, muni-tionesvrbis reficiunt, douce tandem principum aliqupc ^vicinarum ci-uitatum intercefiione, perfoluta prjncipi g o o o, aureorum mulôta, Prin-ceps placatusjamp;profugi Senatores priuatiin vrbem redierunt (menfe Au# gufto) Rebuspacatis, Vrbanus Regius Cellà Saxpnum euocatus ordina- j lionem eccîefiæ Hannouerenfis, quæ extat, conlcripfit, amp;nbsp;deinceps, dum vixic, confilijs fuis ecclefiam rexit^

MenfeMaio,PhilippusHafsiæPrinceps,VIricum ducem Wirte-hergenlèm J cuius foror Maria, Henriço duci Brunfuicenfi nupta erat, inpatrium Ducatum reduxit, quem antea tenuerat Rex Romanorum Ferdinandus, traditum fibi à Sueuico fœdere , quod anno jyip* VJri-cum eiecerat» Enituicautem virtus Landgrauij egregiê, amp;: in rebusbel-logeftis,amp; in moderationc, quain viôtoria vfus efi. Habuit enim ex-creitumin ducatu VVirtebergenfi rex Ferdinandus, duce Philippo Palatino , Ruperti filio, cum quo Landgrauius ftatim in aditu jditionis con-flixit, Eocxercitu difsipaco yidor pofteà omnia occupauit miinitiisi-mas arecs, quas intra paucos dies reeepit. Cauic fumma diligentia, ne vfquam recepti ac dcditi vlla affîcerentur iniuria» Difciplinam militarem feuere conferuauie, prohibuic Fruges inagrisconculcari,aut pabulationi-

B b ij bu§

-ocr page 308-

225 LAND, HASSIÆ RESTITVIT DVC. WIRT.

bus abfumijamp;quoniam motaerant arma contra Regem Ferdinandum? xxxiiii Vtresiterum deduceretur ad otium, Princeps Moguntinusamp;duxSaxo-niæGeorgius Landgrauiuslocer de conditionibus paciscgeruntcumfcr-dinando vt ducatum VVirtebergenfem relinqucretduci VVirtebergenli, verùm ita, vt feudi Dominum Ferdinandum iplîusquehæredes, VVirte-bergenfis agnofeeret. Hac conditione impetrata,.Hefiiis dimifit exerch . tum amp;: Paxreftitutaeft. EtcumFerdinandusRex æquitate fua laudeni meritus eft,quide ducatus V Virtebergenfis vRifruólu cederc maluit,quäm inGermaniamaius bellum excitare: tune LandgrauiJ moderatio vifaeft memorabilis; qui cum optirne paratuseflet, amp;occupare plura ppiret, ta^ men maluit ab armis difcedere,quam videri aliéna appeterc, füixquçcon-tentusamici ducis reftitutione» Dum h'æc à Landgrauio agunttit focrus ipfius Barbara Georgij Saxoniæ ducis coniunx, CafimiriPoloniæ^regis jfiliaèviuis dilcedit.

7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Aducrfus Henricum VIIl. Angliæ regem, qui faiflo cum priorc Coniuge Catharina,Fcrdinandi Regis Ki^aniæfilia,fratris Arturi ado« lefeentis 14. annorum olim relióta vidua diuortio , Annam Thomæ Biw leini equids Angliæ filiam duxerat. Clemens VI I. Pontifex fblennein ftntentiam, qua prius coniugvum Jegitimum,8cdiuortiumirritum,pro-nunciat,his verbis conceptam,in confiftorio promulgauit, CLEMENS PAPA VIE Chrifti nomine inuocato , in thronb Tu-fticiæ protribunali fedentes, 8)C folum DE V M præocülishàbentes, per banc noftram definitiuam lententiam , quam de venerabilium fra--trum nóftrorum fàndæ Ecclefiæ Rom. Cardinaliüm , confißoriäliter coram nobis congregatorum confilio amp;nbsp;alTenfu ferimus , in bis Rriptis pronunciamus, decemimus ac declaramus, in caufaamp;: caufis ad nos'èc ledern Apoftolicamperappellationcm per charißimam in CHRISÏO filiam : Catharinam Angliæ Reginamilluftrem, ànoftrisamp;s fedis Apo-ftolicæ legatisin regno Angliæ deputatisinterpofitam,legitime deuolu-tis 8c aduocatis, inter prædiélamCatbarinam reginam, amp;charilsrmuni in CHRISTO filium Henricum VIH, Angliæ regem illuftrem, fu-per validitate 8c inualiditate matrimonij inter eofdem contraód 8c con-îummapi, rebul^ue alijs in aólis caulæ amp;nbsp;caufarum huiufmodi latius di-dudis amp;nbsp;dileólo filio Paulo Capifuncho,caularum lacri PalatiJ tumde-cano,amp; propter ipfius Pauli abfentiam , venerabili fratri nolfro laco-bo Simonetæ Epilcopo Pilaurien , vnius ex diód palatij caularum au-'ditoribus locum tenenti, audiendis, inftruendis, in confiftorio noftro fecreto referendis commifsis, 8c per eos nobis amp;nbsp;ijfdem Cardinalibus re-Jatis, 8c mature difeufsis , coram nobis pendentibus : raatrimonium inter prædiôlos Catharinam amp;nbsp;Henricum Angliæ reges contradum,amp;: inde fecüta quæcunque fuifle amp;nbsp;elfe validumamp; canonicum validaquc

Canonica, liiosque debitos debuiffe 8c debere fortiri elfe(^us,prolemque ...... ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exindc

-ocr page 309-

SENTENTIA PP. DE DIVORTIO ANGLICO; 2p4 cxindeEufceptam amp;nbsp;fufcipiendam ,fuifreamp;: forc legitimam ,amp;præfatum Henricum Angliæ regem ad præmifla ora nia amp;nbsp;lingula cum efFeâu ad implendum,condemnandum, omnibusque iuris remedies cogendumôc compellendum fore, proue condemnamus,cogimus amp;nbsp;compellimusjmo-leftationesqueamp;denegationes per eundem Henricum regem eidem Ca-tharinæ reginæ fuper inualiditaceacfœdere dicH matrimonij quomodo-libet faôtas amp;: præftitas, fuifle amp;c efle il li ci cas amp;nbsp;iniuftas eidem Henrico régi, fuper illis ac inualidicate matrimonij hujufmodi perpetuum filcnti-urn imponendum fore imponimus, eundemq; Henricum Angliæ regem inexpenlis in huiusmodi caufæpro parte diôtæCatharinæ coram nobis 6c dictis omnibus légitimé condemnandum fore amp;nbsp;condemnamus, quarum èxpenfarum caxationem nobis in pofterum referuamus. Lata fuit Romæ inpalatioApoftolicopublice inconfiftoriOjdieXXIH. Martij. Anno HD.XXXIHE

Vtautem promulgatæbuiusfententiæ nuncius ad Henficum dela-tusefl:,acerbißimasaduerfus Pontificera odij flammasconcepit amp;nbsp;com' municato cum Senatoribus regni præcipuis confilio,omnem Pontifici po^ teftatem Ôciurisdictionemecclcfiafticam in Anglia abrogat, eamq; pu^ blico Senatus conEilto die 3*Nouembris promulgato in le transfert: fc SVMMVM IN TERRIS ECCLESIÆ ANGLICANÆ CAP VT, omnibus ediôlisamp; literis præfcribit: appeliationes abarchie-pilcopis jamp;denarium D.Petri amp;nbsp;primos omnium lacerdotiorum vacanti-um fruâ:us,ac eorundem décimas, amp;nbsp;aliaPontifici haólenuspendi folita fibivcndicat: ^cconiugemdimilTam planeauerfatus, Annam fuam Bul-leinam reginæ bonoribus exornatam, pertinaciter retinet, ex qua filiam Elil'abetbam bac noftraætatcregnantem iam fufeeperat, Legem infuper addit,qualæfæMaieftatis reus tenetur,quisquisdeincepsintra regni fui fines,Papam procapiteilliusbaberet ecclefiæ^ Oratoresetiamfuos,turn ad alios Chriftiani orbis Principes, tum in bas maritimas vrbes, quæ Pon-tifîcis Romani tyrannidemamp;idoIaabiecerant,Lubecam,Hamburgara, Roftochium 6c alias mifit, quæ de diuorcio fententias inquirerent,amp;lega' tosadfein Angliammittijamp;coniunclionemac fœdus commune aduer-fusRomanum Pontificem flagitarent. acLubesenfes, mifsis legatis,pecii^ iiiammutuam,ad fumptus belli Danici, ftatim impetrarunt^ Hamburgenfes cum Senatoribus Superintendentem etiam fuum D, lobannem Æ-pinum, pecente id rege, ablegarunt. Clemens VII. interea xr. Septem-bris,extinôlus AlexandruraFarnefium fenem ^oumfucccfloremhabuit, qui PAV LV S II I.nominari deinceps voluit*

In idem tempus MONASTErienfis ANABAPtiftarumTragœdiæ Epitafis incidit, quæ occafionem præbuit in omnibus bis vrbibus Saxoni-cis, Mandata aduèrlus Anabaptiftas6c Sacramentarios feditioibs publice promulgandi,6cScnatorescertosconftituendi,qui prouiderent neAna-baptiftævelfimilisfarinæfanaticis opinionibus infeéti clanculumin vr-

Bb jij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;besir^

-ocr page 310-

2^5* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MONA STE RIEN SI A,

besirreperent, vel ingreßi ft.nim dirnitterentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Anabaptiftje

xiiii MonafterijJdiejio^ Februarij forum armaci occuparant amp;nbsp;munieranc, vndeecclefiafticiamp;cities reliqui,infidiasamp;cædem nbi parari facile incel-ligebanr« Proinde amp;nbsp;ipfi fe in cœmiterioTransfluuiano adtierltis vim Recinélorum armarunt, Principe amp;nbsp;paganis in auxilium vocatis. Sic vtrinq jn armis per earn noótcm excubarunt. Poftridie paganiance auro* ram luo more armati adltinc ad quælibet parati. Princeps vero, cùm fé tam fubitoiarmare non polTet, aduentum diffère. Interea Anabapfiftae Principis aduentum metuentes, hocjfibi ftudio habent, vc cransaólio-ne difsidium fubitó, priufquam Princeps ad fit, fopiatur* Agituricaque vtrinque pér feciales de pace amp;nbsp;datis verinque obfidibus, pax canina inicur. Inde quifque poficisarmis fuos penates repccit* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mox

Anabaptiftæ , rupto fœdere porcarum claues poftulant amp;nbsp;accipiunc. Cumque diuites iam effent egreßi , profuo arbitrioin vrbe graffan-tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tandem ad cam magnitudinem Secta creuit, vtiam

cius affeclæ non clanculum , fed palam ad vrbis imperium contendc-rent. Rebus itaque omnibus iam confirmatis, bonos amp;nbsp;innoxios ciucs, exutos omnibus, vrbe in exilium pellunt , foli vrbe omniumque pro-fligatorum bonispotiuntur’, Ôc banc , cùm obfidionem metuercnt,ma-gismagisquemuniunt,camq;nouam Hierofolymam appellant, templa fœdantjfacra profanant, deieófis confulibus fenatoribus Pontificijs,lce-leratilsimos quosq; fubftituunt, ijs quoque tandem rcmotis,duodecim caufarum emergentium Indices ( quos feniores in Ifrael vocant ) eligunt, quibus omnium rerum poteftas coinmittitur. Hine iterum ea forma Rei-pub. in monarebiam, per loannem Leydanutn farcinatorem, bomincm admodum verfipellem ,annorum ^c.commutataefl:,cum fe Regem Knippcrdollingum fibi vicarium conftitueret, omnesvrbis opes inuade-ret,polygamiam introduceret,eamquecontra mukorum oppidorum fen-tentiam (. vnde horrenda feditio amp;nbsp;cruenta cædes eft exorta ) defendcret, auream argenteamque monetam cuderet, concionatores in varias mun-di partesdilatandæ feâæ fuæ caulaemitteret,quiomnes,ad vnuminter-ficiuntur. Tandembicrex,cum proditionemfuævrbistimeret,duode-cim duces creauit,interquosEpifcopatusamp;Principatus Germaniæ non-dum occupatos partitus eft, bos porcis vrbis primùmpræfecit.

Sed vrbem cnormi impietatc amp;nbsp;contumacia,alijsquc fccleribus,Dco fuoque Principi fadam rebellem Francifeus in quadragefima obfedit. In præfidium buius belli tota Dioecefis exadlionesaliquocies pendit» ac muleis militibusdefideratis fruftra aliquoties vrbs oppugnatur» Inde princeps præfidio ab Imperio fibidecreto adiutus,belli compendium quæ-rens, vallo amp;nbsp;foffa interpofitis amp;nbsp;communitis leptem caftellis vrbem cin-xit,amp;fic oppidanos conftrinxit amp;nbsp;arótauit, vt neque exitus ncque in-greftus in vrbem cuiquam patuerit. Vnde tanta paulatim rerum necef’ iariarum penuria in vrbe effe cccpic, vt omnibusabfumptis, canes, felt; les,

-ocr page 311-

MON ASTER lENSIS OBSIDIO,

les,glires,ranas,mures,amp;ea,àquibusnatura hominis abhorret, inch bosverterent, neque à propriorum liberorum eluabftinerent, amp;nbsp;multi xxxnii fameextinguerentur» Ideo ad arma inutiles vrbe expulerunt^

Poft diLiüurnain tandem obhdioncm , noóte S, Ioannis Baptiftæ, Anntijsb Henfulo Langftrato milite gregario transfuga pfxeunte per foflam amp;nbsp;portulam minorem valium verfus patentem, quingen ci milites intro-duâi Cunt, qui porta vrbis y qua? cruces dicitur, patcfaóla gt;nbsp;exercitum intrornilcrunt* vrbe capta viôlores miÇerljidam in Anabaptiftas làftie-nam exercent, occidunt fine dilcrimine omnes præter mulieresamp; pue-l'os. Capita execrandæ faclionis Bernardus Knippcrdollingus indigena , Bernardus Krechtingus pattor quondam Gylthnfianus, amp;. Rex ipfè Joannes Leydanus, cum regijs fuis infignibus corona,ifceptro, calcaribus annulis, torquibus aureis capiuntur. Author verô amp;nbsp;coryphæus hu-iusfeôtæ, Bernardus Rothmannus, viuus in hoftium manus non deue-nit, fed in prima vrbis inuafione bipenne dificdus, inter cadauera re-pertus cft» 2\nabaptifiarum bona in vfum Diœcefis amp;c compenJationem ' damni dati , confifcancur, quorum venditioni , vili ôâo ex omnibus ftacibus præficiunrur. Capita feditionis, fcilicctRex, Knipperdollin-gus amp;nbsp;Bernhardus Krechtingus Anno 173 tr. ad fupplicium Monafteri-tinireducuntur ,atque ibi ajanuarij, Epifcopo amp;nbsp;magna populi con-. cione prælente,in profcenio, in fori medio extruâo, candentibus for-cipibus dilaniati, ôc ferreis caueis inclufi, amp;: ad turrim S. Lamberti fil-fpenfi, fuæ impietatis amp;nbsp;temeritatis pœnasdedcruntac per aliquot an-nos,poft recuperationem vrbis,in Anabaptifticæ feâæ reliquias, Princeps animaducrtic, donee radicitus eos in diceceli lua extirparet O S N A^ B RV GGÆ etiam propter Anabaptifticos furores in vrbe Monafte-rio grafiantes, quibus occafionem præbuifle initiô permiffa euangelij prædicatio libera videbatur: omnes Euangelij concionatores confelsio-ni Anguftanæadhærentes, dimifsi funt: in qua vrbe iam ab anno purioris dodrinæ fèmina fparfa vigebant. Gerardus enim Hekerus, Theologiæ doôtor, Auguitiniànus, fenex, quo olim præceptorc Luthe-rusErphordiæ vfusfuerat, ftatim poft primas Lutheri, de Indulgcntijs, èc pœnitentia , amp;nbsp;Traditionibus humanis difpiitationes taxare Pontifi* cias fuperftitiones, Ofnabrugæ in fuo monafterio cœpit^quod in fum^ inocemplo etiam M Liborius Mifsingius verecundèamp; modeftè: liberius autemamp;apercius loannes POLLIVS Poéta, Rectorfcholætempload-iunâæ, faciebat. Itaque aliquantô poft à Canonicis Pollius dimiftus, in vicina ditione Tekelnb\rgenfi, fub Conrado comité, primus ecclefia-_ rumfuit. Pollio, Alexander Meppenfis,àloanne Murmeliocele-bratus, in Ofnabrugcnfis fcholæ gubernatione fucceflerat. Quo tempore Adolphus Clarenbachius Lennepenfis etiam, euangelion Ioannis amp;nbsp;alia accedere ad fe volentibus, extra ordinem interpretatus cft, Isjab

B b iiij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;epilco.

-ocr page 312-

227 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OSNABRVGGENSÎA,

w D, ^pj^copo Erico pullus, Coloniam venit, vbi ob conftantcm Euangelij xxxnii. confeßionem ignis fupplicio affedusbeatam marcyiij coron am acleptus cft* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In teraplo D.Catharinæ, loannes quidam HadepolIiuS)

îamob anno 172 s*.qui VVilelmum Santphuidum. collegam babuic,tum quidem ab epifcopo Erico eieôlum ,amp;priuatim ciuium liberos erudien-* - temled qui poft aliquot annos epifcopi Francifci VValdechiani aulicus concionator falt;ftus,inftaurandarum invrbe Ofnabrugaamp;cota Diœcefi ecclefiarumautorfuic, vc fuolocomonebimus. Hoc vero anno 1 y34» cum fex Anabaptiftæ, Monafterip Ofnabrugam, paßim in plateis amp;nbsp;alibi concionantes, ernißi eftent;^hi*enatucapti,amp;epifcopotradici,amp;.omnes diuerfum à Pontificijs docentes ab officio remoti lunt.

Controucrfiæ inter Ennoncm Ezardi filium, Frifîæ orientalis comb tem amp;Bakalarum Dominum in Elens, cuius ditione patria abEnnonc ferè eiecti patrocinium CarolusGeldriæ dux fulceperat, compofitæ funt : ïta vt in integrum Baldalarus ,reddita perEnnonem arce VVitmunda,re-ftitueretur» Enno vicifsim arcem Gretam, à Carolo Geldro iplî ereptam» reciperet.

loannes AVENTINVS , qui Boiorum annales edidit ,amp; in lib» Saxonicorum ac etiam cœlarum amp;nbsp;totiusGermaniæ Iraperij Romani res maximé inemorabiles fideliter complexus eft,diep.îanuarij exhacvit^ deccfsic.

AdDanici belli Ibcictatem , quod maxime boc anno fcruebat Albertus Dux Megapolitanus etiam Magni filius, Henrici frater à Lubecen-flbus præcipuè inuitatus, Roftochio cum Gyneceo exiguis copijs militari* busadiunóiis,HafFniara traiecit,vbi iam Chriftophorus comes Aldenbiir-genlis arcem tenebat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cbriftianus Hollatiæ Dux,Friderici Da*

niærégisfilius,àproceribus regniDaniæ præcipuis,refragantibus tarnen plerisq; epifcopis, Rex eleótus, in lutiam primùm Erico Banne,équité Dano , dcioanne Ranzouio Holfato ducibus mouit, vt asreftium multitudi* nem, autoribus Epifcopislutis rebellantem armis ad officium reduceret, Quæcùm Alburgum à leoccupatam teneret amp;nbsp;fortiter defenderet, vi vr-bem expugnauit amp;nbsp;dementem ducem fcditiolorum, plumbea corona decor atum palo configi iufsit , Inde in VVentzhufel promoto exercitib fublatis fadioforum ducibus, reliquosobedientiam nouoRegi,iuramen^ tolancitampræftarecoëgit. Hinc in Fioniam traiecit, vbi cumChri-ftophori comitis Aldeburgenlis ciuitatis Lubecenfis, (quibus loannes cornes Hoienlîs, lodoci filius, parer Ioannis poftca epifcopiMonafteri-enlîs,amp; Nicolaus cornes Tekelnburgenlîs , Ottonis filius milirabant)ex-ercitu, conflixit ,ac Deoiuuante viôlor eualît, dievndecimalunij, comi* tibus loanne Hoienfeamp; NicolaoTekelnburgicoin aciecæfis, Inde Lube* cenlîum clalTe,quæinfinuBalthico,traiedum regis recens cledi,inSe-landiam ,probibcredebebat,occupata : cüm nihil am pîiushoftile vfquc ad mœnia Hafniæ fc oftenderet : raetropolin regni Hafniam, quae à Chriftophoro comice Oldenb. amp;nbsp;Alberto Duce Mcgapolitano, pro rege ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chri-

-ocr page 313-

t

DANICVM BELLVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^8

dirifl:iernocaptiuo,vtaiebant,defendebacur,obfidionecinxït. Cüm aucem obfeßi eo anno, Caroli V. qui rum in Aifrica regno Tunetano ex-pugnacojamp;rcftitutoregni hjEïedeMiiIeafic, inSiciliam amp;nbsp;Neapolin tra^ ijciebacjamp;aule BurgundicæacLubecenfiiim auxilia,fruftraexpeä:aircnt, Undem fame coaéti,deditionem anno vertcnte feccrunt^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3

Lubecenfès enim,inteftinis in vrbe difienfionibus,amp; tot externis cladi-bus fradi,alsiduc etiam mandante IraperacorisCamera,vt vetefé formam adminiftrationis Reipublicæ reuocarent : tandem in conuentu ciuitatum Anzæcôrem deduci fincbant, vc noui Senacores, amp;nbsp;ipfèConlùI Georgius VVollenvveberofficio fuo le abdicarent; amp;NicoJ^ni.Bmrnfcngt;Conlul, qui initio harum mutationumamp; tumultuum vrbeexcefferat .- .amp;Senato-resveteres^ nouisdimifsisjamp;ciuwfu 60^ Antilenatu remoto)€xeunire Au-gufto, in priftinam dignitatern neftjtuerentur, quibus præcipuè curæ £ur ic, vt compofito fublaco euro’Danis belJo, Pax amp;nbsp;tranquillitasllt;.eî,e publicædomi ac foris inftauraretur. VVoiienyvebcro, vt tronc ft ior-Ç’. ptætextu difeederet, præfectura Bergerdorfcnfis ad BiJenatn fl. commen-data eft*VndepauIô poft per diœcelin Verdenfem iter faciens, epilèopt Chriftophori ducis Brunfvvicenfis iuffu captus,amp; in arcem Lycaoniam ad’ fratrem Henricum transmiflus eft, vbi poft longum caVjCere-ip^^nno 15 nicnfc Septerabri tandem fupplicio atfedus in quatuor partes difteâus cft,cum prçteralios,etiâ LubeccnfisSenatus,miiroSecretario;eum acculai-fet : quod bellum non n^cefl'ariû ex mera pctulantja aduerliis vicinû Chri-ftianum ducem Hollatiæ excitaflet : quôd mota feditione veterem fenatu Lubccæabrogairct,amp;feintrufiflet :quôd templatemonafteriadn vrbelt;Sc toto terricorio rpoliairet,amp; quotquot ciuslibidini aduerfarentur, expulif- ‘ fet; quôd tandé Lubcca difeedens, exitiu ciuixati,concita us aduerfus earn ciuibus, minatusfuiftet* Hieexitus fuit Hominis feditiofi ptætextu Euangelij Gubernationem inuadentis,amp; multa non neceflaria ôc iniufta,propriæ làpientiît amp;nbsp;virium fiducia,mouentis^

Lubecenfèm diœcefin,Detleuus Reuentloius nobilis Cimberamp;;prae-pofitus Reinbecenfis,qui Friderici Daniç regis Cancellarius fuerat,amp; puri orcm doôtrinâaraabat,regere boc anno ccepir* Etfi auté nondû anno ver-tente obijt ; tarnen eximiû hoc beneficiû collegio præftitit,vt impenfe bf b lijin oppidi Vtini recuperatione à Chriftianorege eledofaôtæingratiam epifeopicondonarentur* nam id oppidû fub pnore epifeopo Bocholdo, quod confilij ipfius Chriftianus fubinde vteretur, aLubccenfifi duce Mar# CO Meiero occupatû erat^Detleuo,BALDASAR fucccfsic,ex nobililsiraa Ran# zouiorû genteortus,qua vixalianoftristemporibus in Holfatia amp;ducatu Slefuicenfi vetuftior amp;nbsp;amplior,amp; viris Heroicis,belliq; amp;nbsp;pacis artibus flo-rcntior,ac vtilius Reipub. in gubernationc ferviens celebratun Très auté diftinétæfamiliç funtjab vno ftipitepropagatÇjin quibus Baldafari epilccK pi proauus,D^Scako equesauratus, non folùm principi fuo AdoJpbo, tjuci Slefuicenfi,verùm etia Sigifinundo ôcAlberto Cçlari,â quo in ordiné equi-tura lui ordiniscooptâtuseft,familiarisamp; earns,ôcvirtutisacrerum geftarü 1439, gloria claŒS fuit. Scakonishuius ex filio Henrico nepos fuitloannes facris priinùm initiatus amp;nbsp;Lubecenfis ecclefiç Canonicus.Sed 1 cliéîo làcerdotio,

excon-

-ocr page 314-

299

M, D, XXXV,

WIL ELM VS BRVNS’VV, B lt;» exconiugeMargarita Broktorfia, feptem præftantes Heroas gcRuit,qui omnes Reipublicæ fub Daniels regibus Friderico t amp;nbsp;Chriftiano 111, vti-liter confilio vel manu fèruierunt, Cafparum præfcôtumFlensburgen-lèm ; Melchiorem aulx Chriftanil II. Marfcallum, quoimmacuramorte fublato, Rex fe gemmam ex corona fua præcipuam amififle ceftatuseft: Baldafarum bunc epifcopum Lubecenfem amp;nbsp;præpofitum Slefvvicen-fem: Breidonem, quiaufpicijsChriftiani Haffniam obfidentis, inagrum Groningenfem copias duxit; Henricum praefedtum ducis Adolphi Got# torpienïem : Sifridum præfedum ducis Ioannis fenioris Haderslebien-fem : amp;nbsp;Ottonem, Ran^oyiæarcis, quæ nomen toti Ranzouiorum gene-ridedit,dominum. AlteriusramiàGodfcalcopropagaci,qui Danie-LEM ducem belli régisFriderici IL contra Suecos culit; amp;nbsp;tcrciæ familie inGrummenditjàCAio deriuaeæ, ex qua,IoANNES equesauratusÔi trium Daniæ regum Con filiarius, ôc bèlli dux fupremus : amp;nbsp;nlius H e n r i-c V s regius Vicarius, oculus nobilitatis eruditæ in his terris fulgentifsimus, amp;nbsp;flore filiorum virtute patri firtiiJium beatus, orti funt j de quibusFuo lo* co mentionem faciam,*

f

VVilelmusdux Brunfuicenfis, Henrici feniorisfilius,cum duodö cim annos in fratris Henrici euftodia fuiflet tandem tædio ac metu carcc-ris perpetui i ac valettidinis incommodis addudus, non tantum de tota gubernationc ditionum amp;hæreditatis vniucriæ, à pâtre relidæ,verùm et-

iam fuceeßioneinquibulciinquebonis, fratri Henrico, illius^Jiberis ac poftcris.mafculispro fc.amp;hærcdibus,cefsit,omniq;iuri liiccefsionisfuo irit; ‘ aenunciauit. iHenricusvicifsim ipfi bismille florenos Brunfuicenfesan-nuos alimentorum nomine promittit, amp;nbsp;curiam GandersheijnenFemi quam mater illius tenuerat nabitandamattribuit,ita tarnen, vtnihil io eppidi aut præfecluræ reditibus iuris fibi VVilelmus arrogaret, Hispa-dis, ambo principes fratres,amp; omnes ducatus ordines,præïati, nobilitas, amp;vrbeSjfigillafuaappenderuntjamp;autoritateCælarea confirmari cura-runt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Veriimpofl aliquot annos, hancTransadionem,velutvi

ac metu V Vilelmo extortam,cognati principes, loachimus eledor, Georgius, amp;nbsp;Albertus, marchiones Brandeburgenfes; Io*Frid, eledor, Henricus amp;nbsp;loannesErneftus Duces Saxoniæ; Philippus Palatinus amp;nbsp;Anhaldi-ni comitijs Ratisbonenfibus ablmperatore refcindi,jamp;irritampronuo-ciari, petiuerunt. quod tarnen ab Imp, qui Henricum diligebat, amp;nbsp;pada confirmaLierat, non potuic impetrari, VVilelmus tandem in Diicatü Megapolitanoexul Myrouiæ vitam finijtanno i r r7.

SMALCALDIÆ inconuentuOrdinumImpcrij Auguftanatn confeßionem ampledentium menie Decembri fœdus Ducis Saxoniç el^* doris, Landgrauij Heflbrum , amp;nbsp;ciuiratum,quæ ipfisin caufa Religions coniundæcranr,breuiexiturLim,pIurium.principum amp;ciuitatum accef fioneauétum, in deccm annos, initio à Dominica ïnuocauit anno i/jZ# Lado, prorogandum efle decrecum eft, Fuerunt in co .conuentu

Gallic

-ocr page 315-

CONVENTVS IMPERII SMALCALD. jqq GalIiciamp;LBncannici mfifiaxttu petences, Sed cnm Orfarem Imperium confœdcrati fèmper exciperent; Galiicaconiunólio intermilTacd^Anglü xxxv» ci j inter quos EdtiardusFoxus, Epifcopus Herefurdienfis, amp;nbsp;D. Roberts Barns, gui fe D, Antonium in Germania nominabac, totam feguen-temhyemem VVittebergæcommorati,cum Theologisde Diuortio lui régis,amp; præcipuisdoélrinæcontroLierlæ articulis contulerunt, AdBri-tannum, DuxSaxoniæ etiam amp;confœderati f legatos deconlenfu do.ïlri-fœdercad mutuam defenfionem conftituendo fequenci annoaóiu-rosdeftinarant: Sed cum pofteriorem reginam, Britannus adulcerij ac-eufatam magis quam conuióiam, vlcimo fuppIicioalEeciflec: confilium miccendi Theologos mutatum eft. Galii orator in eo conuentu fuie Culielmus Bellaius Langeus, cui aureum i 11 û de pueris reólè ac liberaIiter educandis libellum, Sadolecus, amp;Xcnophontem Philippuspoftea inlcri-pfit, Is Regem fuum talem moliri dogmatum quam ipla eciaac-cipiacG;dIia,oftcndebac,acdenuo regis fui nomine vrgebac,vt ex prçcipu-iSproteftantium Theologisaliqui in Galliammitterencur, qui cum Parilî-enfibus dearticulis concrouerfis coram rege conferrenr. Eade re Franci-fcusGalIiærexipfe, adPhilippum Melanth. fuperiore lunio lcriplèrac, CuicùmDux Saxoniæ corameacum proficifeendi in Gaîliam negaret: Scntenciam fuam de moderandis controuerfijs Religionis, tSlt;: fedandis do-gmacum difsidijs, feripto complexuscft, cuius aliquoties in epiftolisad amicoshocannomeminic,Quod in quarto operum ipfiusTomo extat.

In Liuonia VValcero à Plettenberg,qui vnura amp;quadragintaannos Liuoniamjin fummofloretum exifl:entem,fumma cum lauded felicitate rexerat, extindlo: Hermannusà Bruggen, magifterLiuoni.r fuccefsir, Qnibusiplîsdiebus, BASILIVS Mofeoviæ rex moriens,loanni filio, puero fepeenni,ampliIsimum illud RuiEorum Imperium rcliquit, quod nortraætate loannes, initio feîix adieôloRulsisCafanx regno amp;nbsp;Allraca-næ,adofllLim V Volgæfl. in mareCalpium fe exonerantîs htæ, amplifl-caiiit» Poflea tyrannus crudelilsimus, non in Liuonos loîùm bel'o Viw cennaliàfe vexatos,fed in proprios etiam fubditos, immanitate inaudica fæuiens,tandem infelix, vniiierfam Liuoniam amp;nbsp;Rufsiæ partem Naruæôc VViburgointerieâam» Poloniæ ôc Suceix regibus cedere coaâusefl;,YC fuoloco commemorabimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Eodem anno irîr* Solymannus MefopotamiamjAIÎyi iatn Sc Babylo-niatn, Thomæ Perfarum regis,qui cribiitum, à pâtre Hifmaele paôium, pendereproximisannisreeufauerat, prouincias occupât. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lufi-

taniærex 111. per duces liios,DIVM Indiæ vrbcm,ad fljndioftium fitam expugnat, Carolus V. fufeepea in Africam expeditione, vrbem.ac regnum Tunetæ capic, xr. lulij vrbem direptam, Muleafsi regi,quem Hariademus Mitylenæus Barbarofla, ex pirata, Algieræ rex amp;nbsp;toti Imperio maritimo à Solymannopræfeélus fljperioreanno eiccerat,refl:ituic, Arcern verôGo-lettam,in faucibus finusanguftißimis, velue regniclauftrum,Hifpani-CO præfidio .munitam , fibi leruauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Angliæ rex loanncni

Fifeherurn Rolfen fern , fumma probitate amp;nbsp;eriiditione epifeopum , die2x.Iunij,amp; THOMAM MORVM regni Cancellarium, exccl-Icntiingenio, vircute amp;nbsp;doârina clarifsimum, propterea quod legibus

publi-

-ocr page 316-

BELL, HAMBVR, COMPCSITVM.

publicifque regni decretis ,in abrogando Pontificis Romani domînâtu» fuffragari detreótarenc, amp;c quod Reginæ diuortiurn improbarent, neca fentencia deduci fe patercntur, die a.lulij capitc mulcauic.

Eodem menfe, in Saxonia, loacbimo I* eleólorumBrandebiirgenn, annoæcatisri.defunólo,IOACHIMVS ILfilius, ex Elifabetha,Io* vannisDanix régis naca genitus, fuccefsic. Qui (mortua ante fefquian-num coniuge Magdalena Saxonica) proximis CalendisSeptembris, He3-vvigem,Sigifmundi Poloniæ regis ex Barbara Scephani Cepufienfiscomi-tisamp;præfecliTranlyluaniæ filia, amp;nbsp;Ioannis Vngariæ poftea regis fororc natam ,Cracouiæ fibimatrimonioiungit,cx qua Sicisraundum archie* pifeopum Magdeb, amp;nbsp;Hedvvigem, lulij diicis Brunfuicenfis coniugem fufccpic. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

HeDVIgl prInCeps hoC BranDebVrgICVsanno PoLonæ Læcis IVngkVr aVfpICIIs,

In paclisdotalibus, fuccelsioin comicatu CepufienfîjHeduuigisIibC' ris promifla eft, Si Stephani poftericas mafcula ( quod noftra ætatelînehx^ redibus è viuis fublato loanne 11,Tranfyluaniærcgc accidie)extingucrc* tur,

Mansfeldenles comités hoc anno, Fodinas metallicas, amp;nbsp;Officinas» in quibus venæ excoquuntur, â mercatoribus ócaÜjs, qui haólenus fuO fumptu eascoluerant de conferuarant de décimas excoótionis comitibus foluerantablatas,adfetranstulerunt. Quænon modo, difcordiæinteî comités perpétua cauß fui, verûm etiam ad extremam egeftatem de idi' leriam plerofquc redegit.

gt; Catharina,GuftauiSueciæ regisvxor,EriciX Illfbiennioanteifl lucem edi ci, mater : filia Magni Ducis Saxoniæ, die 23, Septemb.rcbus bu* manis exempta eft,

Francifeus Sfortia Mediolani dux x4.Olt;ftobris in fata conceIsît.Quare opulcntifsima ilia ditio ab Antonio Leua occupata in Caroli V, verba in* ra U It,

LJAmburghineuntcFebruario, Bellum, ïntcrChriftianum,eIe(ftumDi' '*■ •’•niæ regem, amp;. vrbem Lubecam, intercedentibus loanne Friderico elc-dore Saxoniæ de Philippo Landgr.Hafsiæ,deciuitatibus Brcma,Han’' burgo, Magdeburga »ßrunfuiga dec. per legatos, duranteadhuc oblidio^ ne Hafnienfi compofitum eft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Earn transadionem SenatusLu-

becenfis, Alberto Duci Megapolitano, de Chriftophoro comiti Oldebuf' gico,qui regis captiui nomine Hafniamdefendebant, denunciat, amp;vC Chriftiano regi eledo,vrbem dedant, hortatur, de fuis militibus ftipendia promilfa renunciet. Verum hi, Ducumconftantia de pollicitationibus» deauxiliorura Burgundicorum cxpcdationc, (Fridcricum enim Palati-num, captiui regis generum, copias in Belgium, vt inde Hafniam traijcC' ree, duxilTe feiebant) faftinati, ad extrem tun durarunt.

IntcrcÄ

-ocr page 317-

CHRISTIANVS Ilf DANlÆ REX,

Interea, vtBurgundos à cogitationebelli in Daniagerendi ,amp; libe,« ' randæ Hafniæ, aliôitraducerec Chriftianus rexeleclus, fingulari amp;nbsp;fo;« lcrti confilio certam fcquitum peditumque manum McinardoabHam, Breda Ranzouio Baldafaris epifeopi Ludoci fratreducibus in terrain Groningenfèm Burgundis lubiedam mifèrat, qui Dam oppidum à le captum muniebant, ócfedeexcrcitus ibi collocata,longé latequc excur-fîonibusamp;rapinis in viciniagraflàbantur. Sic ad Friliam tuendam amp;nbsp;recipiendum Damiim Burgundi reuerfi,liberandæHafniæ amp;nbsp;Danici belli çonfilia abieccrunt,

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t »

Occafîoncm vcrô huic in Frifiam, expedition! præbuic Caroli Gek driæ Ducisaduerfusciuitatem Groningenlem indignatio. Cùm enim fuperiore.bello aduerfus Ennonem FrifiæOrientalisComitemjproBalda-fere,Efenfigefto, Carolus à ciuitateauxiliaamp;menftruâ pecuniam 16000. aureorum ad militum ftipendia iîagitaflcc, Groningenfes nullarâ feiu-ftam vicini comitis, a quo nulla lacelsifti eflenc iniuria, oppugnandi cau-fatnhabereoftendunt,necauxilia,necpecuniamictunt. Reconciliatusigi-turComiti,dolorem amp;iram aduerfus Groningenfes aliquanrilper difsi-mulatam efFundere,vieißim illos vlcilci cupiens Meinardum de Ham, Diicem roilitumcummediocribus copijsin VVeftphalia colledis Dammam , oppidum agri Groningefis verfus Amafin extremum, occupare amp;nbsp;munire, Ducis Hollatici Chriftiani Danici Regis eledli nomine,iuber. Inde ad Groningæ mœnia euagati milices fubiirbana loca amp;nbsp;pagos vicinos amp;nbsp;tiauale Groningenfium incendunt, Carolus Geldriæ Dux à Senatu de auxilio amp;nbsp;defenfione ipfis,vc fubditis débita, folIicîtatLis,oftendic|re mfeio Dammam ab HolFatis captam, amp;nbsp;incendijs fxuitum eïTe, Quod fi obe-dientiam debitam præftent, amp;nbsp;de offenfis fatisfaciant, non fe ipfis defu-turura effe* Infticuto igicur Elfæ Legatorum vtriufque partis conuentu, Geldrus ante omnia Damnaammuniri,amp; arccmin vrbe Groninga fibi permitti vrgec. Quod cum Groningenfes intolerabi bile iiidicarenr,cotn-municatocum vicinis in agro Groningenfi con)[ilio,aGubernacriceBeb gici Maria CatoJiQuinti Ibrore defenlionem petunt, ac vicifsim fubie-äionem,cum paóbone annuijtributi,quantumGeldroantea dederant, promittunt* Maria cupidé oblatam fubieótionem ampleäens, copias ad VVeftfrifiæGubernatorem Georgium Baronem in Tautenburg mittic, cum mandacis, vtGroningamin fidemaulæBurgundicæ receptam aduer-fusGeldrosamp;quofuis alios hoftestucatur. Is fummaceleritate vfus, node diem g. lunij præcedentc Groningam ingreditur, ac fumpto fidelitatis iuramento ftatim in hoftesprofeâ:us,Ioca Damo vicina, Wirdum,Ferm-fum, amp;nbsp;Delfziel occupât. Interea Chriftianus Holatiæ Dux,Daniæ Rex cledus,cum Carolo Geldro, auxiliaMenardo de Hamme Dami obfeflb fubmictit aderiamillia, DucibusBredone Ranzouio,Ioannis FiIio,Bal-lt;iafariLubeccnfisepifcopifratre,amp;Georgio de Munfterer præfedo V Ved denfî, Quibusad VVeftervvoldam occiirrcns Sclienckius profligatisco-pijs duces ccpic g, Augufti. Quod ipfo die Fridericus Palatinus Rheni, ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ce nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;captiui

-ocr page 318-

505

M* D.

i X X vh

CHRISTïANVS III DANIÆ REX, cjpdui Daniæ Regis Gener, Groningam, ac inde in caftraGeorgij kij vi-ctwis venir. Qui curfuin victoriæ vrgcns,ftarim ad DamiobOdio-oncrn redijr, ac fequenti raenfè Geldfos obfeflbs ad deditionem caropulitt DucibusMeinardodeHatnme,amp;Bernhardo deHacfoit ipfi traditisgt;ac cjEteris militibusnudiscum fcipione dimifsis. Palatinus FndcricuS)pawiù ancèinSeJandiamad cIaflcm profcólus erac ,vtHafniæin Dania obfeflx opem ferret. Ciiniautem vrbcm Chriftianodeditamcffè cng-nouifiet, Bruxcllam redijtmilicibtisexaucoratis,quiadGeldrum pleriquc cranfié-runc, SchenkiusoccupatoDamo,amp;toca rcgionc Qroningenfi pacata, V Veddam jindeCouerdain Drentæ metropolin, Kynhorftum ad Mep-pelam, «Sc alia Joca occupât. Geldrus reinfelicitergefta pacem cum Bur* gundiSjConcelTa ipfis Groningaamp;: omnibns quæ tencbanroppidis,,fccit, Qux pax exeuntcanno.jis.DecenîbrisGroningæpubJicataeft,

In Danïa veroHafnîæ, integrumùm ànrtum obfefsijomniscom-' meatus inopia amp;nbsp;faina Saguntina tandem cxpugnati, die S. Olai fe dedb derunt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dum autcm de conditionibus dcditionis tractacurî

tanta Chriftiani regis dcdi,ergahoftesctiam, clcraentia «Sc benignitas fuit , vt Alberto Duci Megapol:cuiusconiunx puerpera filium Ludoicum durante oblidione enixaerat^amp;familiæipfius, cibariain vrbcmnccefia-ria, ex caftris fuppeditaret, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cbnftianus, regno Dania: iam

potituSjquafTatam continuis bellis Rcmpublicàm ,pace, legibus,amp; omni* busornamentis ciuilibusrecreauit,ócpiorum ac fapientumvirorumcon-dilijs vfus, fynceram cuangelij doólrinam in ccclefijs amp;nbsp;fcbolis totius re-^ni doccri præcepit, amp;nbsp;Academiam Hafnienlem collapfam inflaura* lait, reflituit indicia j caufas grauioresiplc audiuit dijudicauit,éclatas fententiascxecutus eft,tree tantunnprxcipTendo amp;nbsp;regendo, led ver» pietatis, iufticia:, veritatis, fidei ,cafticacis, omniumque viitutum exem-plisjTubdicosad earundem virtutumcultutn , ôcdebicum DEO obedi-cnciam flexit.

I

Epiicopos regni Torbernum Bilde Lundenftm ' lacobum Ron* Ï10U RolcbiJdenlem : Canutum Guldenftcrn Ottbonienfem Ivarum M-unk, Ripenfem : Styggonera Krumpen , Burglauenfem : Gcorgiunl Fryfe V Viburgenlem : Auonem Bilde, Arbufienfem : Guftaui Suecije.rc-^is exemplum fecutusycaptos depofuit, quod amp;nbsp;elcdioni ipfius regnafl icHt,amp; rnolitiones clandeftinas amp;(. confilia aduerfuseum inftkucre diceren* tur,élt;: verae euangclij dotftrinæ, quam in toto regno liberam^fonare vo luit,propagatiönetnaduerlarentur. Ita^uc anniscirciter 35o.poftqu2in à S.Canuco primum confilijs regni publicis adbibericoeperant,Cbri-ftianus eos ex Senatu regni remouic, amp;nbsp;reditus corura aeprædia omnia in Regium fifeum redegit, Collegijs tarnen Canonicorum conleruatis, bac condkione, vt Rex beneficia ôc canonicacus, fuoarbitratu, mini* ftrisaulieis amp;nbsp;alijs benemcritis conférât, amp;nbsp;Canonici in fuis templis do-drinam Euangelij, éc Milfas, aliasque cantiones amp;nbsp;cermonias verbo

-ocr page 319-

VERDENSE DISSIDIVM,

304 W, D.

XXX Vk

Dei congruentes, abicólis omnibus idolis amp;nbsp;fuperftitionibus’ pontifi-cijs, fernen ü,

InterChriftophorum cpifcopü óiCanonicosColIegij Verdcnfis,atrox dilsidiuni cxarfit,cuiuscaufàm fuifle Epifcopi ambicionem ócdominan-dicupiditatem,Ghronicon Verdenfe ollendit. Cuius verba adfcnbam, Epifcopus natalium luorum ftirpcamp;Ducum BrunI'uicenfium fpJendorc acfiduciaelatus, præaltosadmodum Spiritus gerebat,animoque Imperij avidoeflec: Canonicos tanta Immunitate amp;nbsp;libertatefruijtancumqj ijft dem in fubieólos ciues iuris ac potcftatis ede j ægrèferçbac amp;. penes fefe quocunq; in Joco,quofcunq; apud ordines fupremam impcrij vim elfe vo-Icbat. Saccrdotes è diuerlb immunitateslibertates, iura,priuilegia, quæ à maioribuspermanusacceperanc, iaâ:abanc,eademquc inuiolata iepræ-ftareamp;ad pofteros transmittere veile afleuerabant» Hinc enata inter E-pifcopum ,amp; Sacerdoces odia nunc oecukis diffcnfionibus ac detreôla-tionibus inualuere, nuncin aperças concenciones, non fine vcriufque par-tisincommodo cxiere,veluciquartofupra triegefimum eins Præfulacus anno accidie. Tuncenim fpreti imperij contumeliaaccenfus Epifcopus eum armato equitum ac pedicum agmine in partem vrbis auftralem ex improuilo irrupit, amp;nbsp;ciues cerrore pcrcullbs ndem mutare, nouumque fibi Sacramentum dicerccoëgic» SaccrdotesCanonici occupante metu icéli primo latebris mox intempefta node vrbe elapfi diffugiunt» Hey-^ ho à Mandelslo, qui Decani munere fungebatur, tertia dçmum die con-feenfa lintre pifeatoria Alleramtraijcit,amp;in pacatum euadic. Effradis debinc facri Gazophylacij foribus multa cælatioperisaurcaacqueargen-teavafa,fignatai^ue pecunia cumvniuerfis iurium, immunitatum, pri. uilegiorum codicillis auferuntur', dirutisque priuatis quindecim domb bus cumDiui Pauli facello nouamunicio ceruicibus ciuiumimponitur* Neque hoc concencus Chriftophorus prædia polfefsiones^ue Sacerdotum vniucrfas inuafit, annuorumque reaituum vedigal tocius triennij fpa^ cio intcrcepit, vt ilia damnorum acerbicate caftigati Sacerdoces ccnfiu ram ferrcamp;nutum illiusfequi confucfcerenc. Etfi aucem proprij ani. tnidecrcco hanc vimatque iniuriam Sacerdocibus vc plurimuminfcre-bac,non deerant tarnen, à confilijs aliqui, qui priuatopotiusquæftui, quam publico decori falutique confulentcs adhæc aliaque antifticem cre-hris cohortacionibus inftigabant. Hi namque dicacis cemplo prædijs polTefsionibusque vniuerfis,vndc Sacerdoces eiedi eranc, an ci ft i c is libera-litace fruebancur,indeque noncancûmfplendidèluxuriofeque viuebanc, fed velue opimis ê fpolijs admodum dicefcebanc. Sacerdoces aucem vniuerfa diuini juris poifelsione exuei de iniuria fibi ab Epifcopoillaca apud Cæfarem conqueruncur, amp;C. procrada in cercium vfque annuni caulæ cognicione fecundum candem liciseuentum ferunt. Quippecurn quadragelimo primo lupra millefimumac quingencefimum anno Carolus frequeneem regulorum ancifticumque Germaniæconuencumagc-rec B^atisbonac ad Danubium, Colonia Tyberij: auguftali fua autorica-

Cc ij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teacqué

-ocr page 320-

Soy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fóedvs smalcaldicvm:

M. D, atquc diploraads vetcres in poflefsiones Sacerdoces rcftituit^ Jlliergà XX j; V I, vrbem ledemq; fuam reuern prædia bonaque vniuerfa recuperarunt amp;nbsp;ereâamàChriftophoro municionem afundamentispenicuseuerterunc, Eius rei vduti ignominia perturbacus Epifeopus, etfi imperijs Caroli de-terricusabidgenus violentia acqueiniurijsin polierum abftinuit : peren-nitamenodio finiflris^ueraachinacionibuseius oboffenfionis mefnod-am iacerdoccseft perfecutus. Inde nnlla inter cos lyncera animorum con* iunóliojfèd perpétua veluti inter fufpicantes amp;. hoftiliaex obliquo molien* tesdiflenfio, Indeque re Iida frequenter prouinciaChriftophorns in lou GermanitEjqu^ appellari folent inferiora,quod ad Oceanum fta fuat,qua’ fidecliuia,recefsit fuaqiieablcntia atque incuriamultisiniurijs aç.deçnquot;

• incncis, quibus res Verdenfis peuc euerfaefl:, yiam pacefecitj,

PhilippasPomeraniæ dux', Mariam, Ioannis Saxoniæclcdoris,amp; Margaritæ Anhaldinæ filiam, Torgæ in matrimonium ducit,bencdicen-te coniugibus nouis Martino Lutheroqui peradis ad arara ritibus, ma-num illi porrigentc Philippo ftans aliquandiu tacitus,tenens dexcerain duciSjclara voceinquit, DOMinus DEVS fit tecum amp;nbsp;Semen tuum non dcficiat. Cùm autem pacruus Philippi Barnim us hberos mares non fufei-peret, amp;c Philippi coniugium primo quadricnnio prorfus ftcrile elTct ; plane interitura DucumPomeraniæ Ifirps malcula videbatur, Sed poftea dux Philippus, lèptera ex hac coniuge filios fufeepit, quorum quinq; inn genij ôc naturæ bonitate præftantes,nofi;r4 æcate adhuc ruperftites, pafd* aim concordesgubcrnani,

FOEDVS SM ALCALDïCVM,quodex.eunteanno ifjo, inter Ducera Saxoniæ eledorem amp;nbsp;cæteros principes,qui confelsionem Auguftæ vnà exhibences, fentcntiaCælàris damnati erantj primo incho-atum »ôtlexannos fàncitum eratj iuxta Decretum proximo menie De-cembri Smalcaldiæ fadum,in annos decem propagatum cft. Formulant Fœderis,quod mepuero,intotolmperio inomnium ore erat adferibo. Nos IO A N NE S FRIDERICVS, Dei gracia Dux Saxoniæ, Sacri Romanilmperij Afchimarfcalcus amp;nbsp;Eledor jLandgr.Thuringiæjmar-chio Mifniæ : pro nobis amp;nbsp;illuftril^ loanneErnefto, Duce Saxoniæ, fracre noftro diledo : Nos P HILIP P VS, ERNEftus, F RAN CIS C V S Fratres amp;nbsp;agnaci Duces B RV N S V VI cenfes amp;nbsp;Luneburgenlcs : V L R1-C V S Dux VV1R T E B erg : amp;nbsp;Teccenfis, comes in Moncepciicardo : P H1 Ll P PVS Landgrauius H E S SIÆ, cornes in Catzenelbogen,Dietz, Ziegenheim,amp;Nidda: BARNIMVS amp;nbsp;PH I LI P P VS agnaci, DU” ces Scetcini,Poineraniæ,Caflrubiæamp; VVandaliæ, comices Gutzkouiæ,principes Rugiæ. V V O L FG A N G V S, IO A N N E S, G E O Rgius, lo-achimus cognati amp;: Fratres, principes in Anhald, comités Alcaniæ,amp; Do« minißernburgi. GEBhardus amp;nbsp;ALBERTVS Fratres, comices in Mans» fcId,EtConrulesacSenacores,Tribuni amp;nbsp;communitates fequentiumei-yicacum luperioris Germaniæ,Saxoniæ, maritimaruro, Argentina:»

-ocr page 321-

F OE D V s SMALCALDICVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gOÓ

Auguftæ,FrancofordiæadMenum,Conftanciæ,Vlonæ,Eislingen,Reut-lingen , Memmingen ,Campiduni ,Lindauiæ, Biberaci, Ifènæ, Magde- xxxv*r burgi,Bremæ, Brunfuigæ, Goslariæ, Hannoucræ,Gotcingæ,Einbecæ, Hamburg!,Lubecæ Ôc Mindæ, Fatemur bis literisnoftro, hæredumq; noftrorum, acfuccefTorum nomine, nocumq; facimusvniuerbs, Ciitn præfentium cemporum ftacus admodum periculoftis amp;nbsp;ancepsnt,idque agi videatur, vt qui finceram,puram amp;nbsp;incorruptam verbi Dcidoôlri-nam,perquam varij amp;nbsp;mukiplices abufus abrogaci amp;mucati func: fuis ducacibus, oppidis amp;nbsp;prouincijs, Dci gracia amp;nbsp;auxilio doccri amp;nbsp;prædi-cari Hnunt -i violenter à tam fànôlo amp;nbsp;Chriftiano infticuto luo abftra-bantur; amp;nbsp;tarnen debitum cuiufuis Cbriftiani maniftracus officium fit, nonfolùm curare,vtfubdicis fuis annuncietur Verbum Dei, verûm et-iam Omni diligentia, cura Sx. indufiria elaborate, ne a Dei verbo deficiant vel depellantur : Summa nccefsitas amp;nbsp;debitum magiftratus officium à no-bis flagitat : fi quis præfenti aut futurotempore, nos, noftrosue fubditos, abagnica vcritace verbi diuini, vi armata depellerc ( quod Deus optimus inaximus paterne amp;nbsp;dementer aiierceredignecur,quodq; neminem atten-taturum lperamus)amp; ad ptiftinosabufus iamjabolicosôc mucatos, rurfum adigere conaretur,, omni ftudioôe diligentia fummisque viribus id præca-uerc.

- Vtigiturciufmodiviolentiaànobisauertatur,amp; nofirum, noftro-xumque fubditorum tam animæ , quàm corporis exitium euitetur : nos in laudem Deiomnipotentis, amp;nbsp;liberioremac fdiciorera dodrinæ coddlis propagationem ac incrementum, ad excitandam de promouendam Cbri-ftianam concordiam Sx. pacem, in lacro Romano Impcrio Germaniæ na^ tionis; adhæc in honorem, vtilitatem Sx. falutem noftrarum ditionum, ci-nitatum amp;nbsp;fubditorum ,folummodoad D EFenfioncm ,amp; vim iniufiara à nobis propuKandam Sx. repellcndam ,'quod cuilibec non folùm de iure Naturali amp;nbsp;Gentium, verùm ctiâ de iure feripto permiffium’amp;conccflùm cft,vnanimiter pio Sx. Chriftiano feedere coniunximus,buncq; mutuù con fenfumamp; fœdusparitcr approbauimusamp; fufeepimus, idq; harum literarû vigore recipimus Sx. inimus ea forma Sx modo, quem iam exponemus, vi- i, delicet vtNosomnesamp;: finguli,nobis mutuô fidelesfimus,amp;verô peétorc bené velimus,amp; alij alijs incommoda Sx damna imminencia auertamusde deijspræmoncamus. Nemo feiens alccriusinimicosde hoftesclàm vel palam in fua dicione recipiat, tueatur vel elabi finat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Cùm autem hoc feedus, vt iam diximus, tanciîm ad propullandam vim, amp;nbsp;ncceflariam defenfionem, non vccuiquam bellum à nobis inféra^ tur,confticutum fit: dccernimusfiquando contingeret, vt noftrumali-quis, quiconque tandem eflee, propter doólrinam Euangelij defidem, quam proficemur, vel caufas inde confcquentesaut dependentcs, vel alios Prætcxcus,quorumfpecie doctrinam præcipucpeti,nos cætcri nondum hellolaccßiti, indicate poftemus, bcllo petcretur: atqueis coram nobis cæceris iuri fc fifterc Sx iudicato patere vellet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vc nosreliqui,hoc

Cc lij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facto

-ocr page 322-

F OE D V S S M A L € A L D.

Gcrofœ'dere€oniunéli,otrmesamp;fingiili,lt;juàm primûmàlæfo,velaljàs xxot V I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cognoiierimvis,non aliter nobis curæefTe foti j illiusamp; confœdera-

’ £icaiiram,^acfi noftrumaliquisipfc benopeticus, adeoq; noftraipibrum propria caufa effet ,Finamus, amp;nbsp;finevlla cunôtatione periculofà, vnufquis-quepro fuavirili, non expcdacisalijs, focio vi armatapre{ro,auxiliumamp; ©pem praefter, ex anguftijs eripiat amp;nbsp;libérer ,ficut quouis tempore pro rei »condicione per nos reliquos commodifsiraèiamp; vtiliisimc fieri polfe videbi-tur, amp;c noftrum vnumqucmquc caritas amp;Kdes-ac propria confeientia Si. laïus do cebit»

4« nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;quot;Nulla etiam pars, aljfque âîteriûs cori fenfu 8c völuntatc, vllum con-

î* traôlumjtransadionemautinduciascumhbftefaciet» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nec vegt;

rô Ghri-ftiannm hoc feedus noftrum, vel adueffiis Cælàream Maieftatem ' Dom mum noftrum clementifsimuin, vel cæterosftatusS. Romani Impe^ rij, vel quemuis alium, fed rantummodo ad conferuationem Chriftianic verrratisamp;. pacis in facro ImperioGermanicænationisócauerfionéac'prO' pulfationem iniufia? violcntiæ,ànôbis,fubditisqueamp;GoniunôtisnoRrisj , tantum in cafu neceffrrix defenfionis noftrûm, qui iurenos fiftere,amp;iudi-catoparère paraxi fumus,fulceptum ôc lancirum^ec quidquam aliud quælicumcxiftimetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si qui etiam jnhoc noftrum fœdusCbri-

ftianum venire velint, quifanélo Dei verboacEuangelio adhaeretTt,amp;fin-ceram dodrinam in conFeftionc noftra Auguftæi'Cæl^teæ Maieftatiamp;i omnibus ftatibus Imperij exhibitam Jntùisditionibusamp;prouineijsvni-formiter doceri,ac prædicari finunt,eamqueconftancerampieóli Sc red* nerevolunt amp;nbsp;debent: hi, omnibus nobis feientibus 8i alientientibusi sTecipiantur.

Cumque Dominica Inuocauit anni i j- j 5».TiocTccdus noftrum Chrw dl:ianum,quoperfcxenniumnoscjeteri,(exccptisDucibus Vlrico Wirte-‘bergico/Barnimo 8c Philippe Pomeranis, loanne,Georgio 8c loacnim® Anhaldinis 8c ciurtatibus Augufta, Francofordia ,Campiduno, Hanno-iicra lt;Hamburga Minda) coniunóli fuimus, finem habitaturum fit: Nos prædiôlos Principes 8c ciuitates, amice amp;nbsp;filbieólè petentes, in hoc rc-cepimus.^ iuxxa tenorem Recelfus Smalcaldiae præterito anno ercófi,nos vnanimitcr eoniunximus, vniuhnus, 8cixa conuenirausvt hoc præftns feedus, à Dorn. I nuocauit prædidi an ni 1737 ad decern lequcntes annos prorogetur, Sea nobisomnibusamp;fingulis fideliter,fincere, conftantcr^ amp;nbsp;fine dolo ac fraude Icruetur. (^od , fi bellum alicui propter vet-bum D E 1 aut caufas inde émanantes inferretur 8c ante decennij huius exitum nondum finitum eftei: tarnen nihilominus quilibet noftrum, fideliter bello oppreflTum, iuuabit, nec quisquam cxnoc fcedcre difee-dec,aut fe absiunget, donee ad finem bellum illuddeduélum fit. Qi’^ , peraclo, Chriftianum hoc feedus confenfu partium,ulterius prorogan , poterit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hæc vniuerfa Sc fingula promittimus nos prædiefi,

Eleólor J Principes, comités Sc Seoatus ciukatum., fub noftro honore, digni^

-ocr page 323-

FOEDVS SMALCALDICVM.

208

M. D, X2tXVL

digni täte, amp;nbsp;fide loco iuramenti,pronobis, noflrisquebæredibusamp;ruc-ceiroribus, vigore literarum præfcntium , nosverè, conftanter,'fiacerè dcincorruptè feruaturos, nec vlla ratione quidquam contra molicuros aut faâuros elfe. Omnia fideîiter amp;nbsp;abfque calumnia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ad

niaiorcm autem lecuritatemamp;confirmationem horum omnium, vnus-quisque noflrum fupradiôtorum j Ëletflor, princeps,cornes Sc ciuitas, pro nobis, noflrisque hæredibus Sc fucceflbribus figilium fuurn feiens dcvolens his lirteris append! iulsir, Quæ datæfunt die Michaelis Arch-angeli anno à nato Chrifto 173 6'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Contulimus ctiam inter

nos omnesamp;finguli , ac conlenfimüs/fi forte aliquis princeps, comes aut ciuitas, in bocfœderc comprchenla, figillum fuum, quacunque tarn dem de caula ^aut impedimento, hislitterisnon appenderit ; vt nihilo-minus hoc fcedus,c$teros qui obfignarunt, ftatim obliget amp;nbsp;cfficax fit, nccquisquam prætextu non ob omnibus obfignatarura literarum abu-tetur, fed abfque dolo dccalumnia leges fœderis lande feruabit. Da-tum vt fupra.

AIcero deinde prólixiore fcriptO jCæteraad fœdus amp;nbsp;defenfionein pertinentia, conüitLiiintur: Duo capitand Saxo amp;nbsp;HefTus, lt;jui per vices fingulis (èmeftribus præfint : Tredecim conOlianj beliici ; Delibe-rati amp;C, conclüfio, fufeipiendam defenfionis caula belluin penes omnes c'rdincs fit. Quod fi fingulorum fententijs auditis non conueniec : tre-, dccim fuffragia-, fccundum pluralitatem votorutn décident* ex quibus^, duo eleótor Saxonije amp;nbsp;frater, vnum Duces'Brunfuuicenrcs Luneb* Än-haldini amp;nbsp;Mansfeldici,duo Heflus ; Vnuni Dux V Virtebergenfis: vnürrt Poraerani : tria nomine ciuitatura fuperioris Gcrmaniæ, Argentina, Vl-ma, Augufta : totidem nomine Saxonicarum Magdeburg , Brema amp;: Hamburga habebunt^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pccuniam ad conducendos Duces

amp; milites neceflariam, Principes Torgac amp;c Caflellæ, ciuitates Saxonb cx,Brunfuuîgæî Sueuicæ,Vlmædeponent; Principes,exceptis Pomera-inis amp;nbsp;VVirteb. quirecens in focdus acceflerunt, ideoque nondumtaxa-ti font 7^0 00 0. ciuitates , exceptis Augufta, Francofor* Campidunogt; Hannouera, Hamburga amp;nbsp;Minda , itidem o o o o. ex quibus 72,000* ad bis mille equitum: 8 80 0 a. ad decern millium pedicum ftipendia in duos menfes conuertantun- Poftea Vlricus V Virtebergenfis 1000 o. ad fiipendium menftruum Stutgardiæ, Augufta pro duobus mcnfibus, de* cem millia: Francofortij c o o o, Campidunum 1 s o o. Hamburgum amp;ooo^ Hannouera 1 r 3 4. fe colJaturos promiferunt. Pomcrani eo anno nondtwii de taxa conucnerant* Quod fi necefsitas bcllum gererc coget : eadem ra. tione, pro tertio, quarto, quinto, fexto raenlc ordines contribuent* Belli tempore fummi duces, fiipfi vnaibunt, fingulis mcnfibus 12 00* fi aliuin fubftituent4 o o. flor, profuamcnfaScminiflrisrfinguli confiliarij beliici centum ex communi fœderis ærario accipient. Explorationibus 7000. vel 8 o o o. deftinata funt Sc finguli foederis flatus, confiliarij aljj,quid« quid à^*8Ae;«i' cognofeent, ad fummos duces flatim referreiubentur. Milita ctiara alia de modo defenfionis: delaluopaflii peraliorum vrbes: de Cc iiij contro-

-ocr page 324-

2Op

M, D, XXX V b

FOE DVS SM A LC A LD.

conrroucrfijs, à'fummo duce amp;nbsp;confiliarijs'bclli dirimendis: dejlucro, fi quod ex belloredundcc, iùxca proporcioncm contributionum, diiii-‘dendo: fiquis ex confœderatiscaptus fuerit, vel oppida amp;nbsp;arccsatnifc-ritjuevlla paxfiacpriufquam in integrum rcftitutusfic amp;c. lancita, fed fulcepto poft decennium bello,pauca feruatafunt. Optimumautemjiux-ta Ifocratem,amp; firmifsimum^FOED VS eft;rcólèagere. Talibusenirti

• DE VS confœderatus eft.

^Henricus Dux MegapoîitannsSaxoniæcledorisloannis Fridcrici * auunculus, omnino Smalcaldiam, ad huius fœderis focietatem cum cæte-ris ineundam,proficifci conftitucraCSed Cancellarius Gafpar Schönaich, perpetuó cum à fcedere dehortatus ƒ tandem cönftituta iam profeclionis die,ac equtim confeenfuro principi perfuadet, vt iterillud intermittat. Quod Cancellarij confilium poftea,‘ belló Germanicoinfclicitercadcntegt; toti huic ditioni Megapolitànæ fuitlalutarc.

CAROLVS, dux MONSTerbergenfis/GEORGîj Pogiebradi Boëmiæ regis nepos princeps Hcroica anirai amp;nbsp;corporis magnitudinc prx-ditus,amp;: Silefiæ ac Boëmiac fub regeLudoicoGubernator, jr, Maijex his, terris migrauit. fufeeptis ex coniuge Anna,Ioannis póftremi Glogouiæ du-, ' cisfilia, duodecimjlibcris, acin hisquinquc^filijs, quorum vnusHenrr-“cus dux Monfterberg, Hcnrici ducis Megapolitanifiliam coniugem fc*: quenti ànno duxit.

’^Seriem familiæ adiungo.

^ Georgius Pogiebradus Boëmiæ Rex © 1471. az. Martij,

HENRIC VS dux MunftcrbergenfisinSilefia.

. -----1 ----------------=—;----------------- CAROLVS Silefiæ Albertus. 'Georgius. MargaritavxorErne* amp;nbsp;Boemiæpræfes, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ^fti Arihaldini.

—----—----;-----■ - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'quot;P

Georgius, loannes, Henricus. löacKimamp;c.' 'Georgius An-amp;fèptem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘'cpifcopus Brand. *haldinus.

filiæ, ex quibus Hedvvigis, Georgij mar-

chionis Brandeb. cöniunx mater fuit Annæ Mariæ vxoris ChriftophoH Ducis Virtcberg.ôcSabinævxoris Io. Georgij clcdoris Brandeburg.

DVeVM quot;GLOGOVIENSIVM in Silefia {cries.

Henricus abnepos Conradi, ftirpis ducum Glogouiæ,filij Henrici piJ,Ducis Silcfi^,a Tat taris 12-41. cxii ® 13^/^ •

Henri- »

4

-ocr page 325-

SERIES FAMïL. D. MONST: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gjQ

Henricus Glouienfis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Joannes Saganenfis^

©»4(3’7. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0143;gt;,

Henricus «w nbsp;nbsp;IO A N NE $ DuxGlogouîæSc Sagae,

© 14 7 6, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cura Marthia rege Vngariæ bellum'gcE

fit 148 P. quinque filiashabuic,quarum très,tribus fratribus DD,Monftcrb,nuptæ^

ANNA,CA- SALOME, Ko L O Duci Alberto Monfierb. Monft,

Hcdvvigis, Margaretha Barbara*

Georgio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Baroni Pan-

Monft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noniæ.

Carolus Caefar, cumNeapoIi hybernaflet, Romam menlê Aprili venir, ac de Concilioindicendo diligenter cura Pontifice agit. Interea FrancifcusGalliacreXjCarolum Sabaudiæ duccm, auunculum fuum,ab Heluetijs Bernatiaus Gcncuam defendentibus, recens male multatum, præcipuis oppidis, êc in bis Tauri no occupa to, patrià ditione expellit, prætexens jus hæreditatis, quodimidia Sabaudiæ pars, quam Philiber-£us,Philippi Breftei. ex prima coniuge Burbonia filius,finelibcrismor-tuusjfororicx vtraque parente fuæ Ludoicæ Franafci régismatri,reîi-quiftct j fibi debcretur, Veraeautem odiorum caufæ crant, quod Cæfari Carolo Sabaudus, conîugïsfiiæ Lufitanicæfor.ono,ârniciorquàm Fran-cifco viderctur, amp;nbsp;vêtus Aureliæ Ducum patrimonium A,ftam ab eoac,i cepiftet, amp;nbsp;Régi Niccam, vbi cum P P. Clemente colloqui antç trie nnh urn cupierat, amp;nbsp;nupçr exercitui faluum per ditioi)es fûas çommeaEuiTi,riçT ßaamp;t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

Burbonia

Philippus Brcfleus Oux SaBaudiæ ex coniuge---------“j——Pontiuerana.

-------1 '-------------gt; PhilibertusDux LV D OIC A, C A R O L V S Dux Dux Ncrao-amp;baudiæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nupca Carolo du-Sabaudie à Gallo pub nbsp;nbsp;renfis,

ci Aureliæ. fus i y 3 c. obijt i y y 4.

‘ nbsp;nbsp;nbsp;? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FRANCIS C VS Emanuel Phi Iibcrtus,à Philippo

RexGalliæ. R.H.reftitutusiyy f^.obijtjysa,

• . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ‘Carolus.

P icâumîgitur Sabaudiæ Ducem, Cælàr Carolus,vt reftîtocret.,duxit *^excrcitum in Allobroges cuius duces præcipui Læna, Vaftius, Gonzaga, óc Maximilianus Ifelftenius Florentij filins coraesBurenfis fuerunc, PoftcaingreftusinprouioeiamGalliæ adRhodanura y fque, cum propter inopL

-ocr page 326-

5)1 EK ASM vs KOTEKODÄMVS OBIIT, p« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;commeatiium amp;nbsp;luem in exercitu graffantem, pcrgere non pof-

ÎXVf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jtâliamrçinfeda, amiflàmagna parte exercitus fame amp;nbsp;dy*

• * fenteria* EodcminlocomorciiuseftAntoniusLaeuaHifpanuspræftan-’tiß. DuGum C»faris Caroli J qui Genuam reuerfus menie Odobri in Hi-fpaniam traiccit» CùmMonfcrratenfem ditioncm, quam Sabaudus^ Salufsiæmarchioamp;alijambiebant,FRIDER ICO Gonzagæ,cui Margarita Palæologa, Bonifacij poftrcmi roarchionis Mon£ foror,nuptaerac adiudicalTe.

Interea in Belgico, Henricus Naflbuîus,Rcnati principis Vraniæpa-cer,VViIeImi patruus,Peronam irrito conatu obfîact,defcndcnteearn fortitcramp; féliciterFJorentio Marcano, 1111 viro Galliæ, Roberti, quern Carolo bellum indiecntcm,ab hocNaflbuio, aufpicijs Caroli tota di-tione eiedum fuilTc anno i y a i. diximus, filio, Naflbuius mœrorc amp;nbsp;eu-rispaulôpoftmoritur. Cùm paulôante,noua Angliæ rcgina,Anna Bofenia ÉJifabethæ mater , ob adulterij fufpicionem , iuftii regis mariti capitc pJexa eflet, die ip. MaiJ, amp;nbsp;antc trimeftre, prior regina Catharinai Ferdinandi Arragonijfiliacum lata Pontificis Icntentia,regem maritum grauius aduerfus leexafperatum fe fruftrà niti, ncc quidquam aliud fa-tigandoCehadenus,quamodiummariti vehementius quæfiuifle cerner reti animi mœrore confeda in morbum lechalem incidiHet, quo ineuntc hoc anno extinda erat^

Erafmus Rotcrodamus,vir ingenij amp;nbsp;dodrinae ac eloquentiæ in-comparabilis,amp; de ftudijs linguae ktinæ acGraecæ a’c totiiisThcologias optime meritus, dievndecima lulij, anno ætatis 70, (natus enim efti4(;cr^ die Simonis amp;nbsp;ludac ) Bafileæ ex bis terris migrauit. Summam ac fcopüm corum ,quæ feriptis fuis femper cgit, ipfe in cpiftolis indicat* Theologi-am nimiura ad fophifticasargutias deiapfàm,ad fontes amp;nbsp;priftam fimpli-citacem reuocare conatüs fumj fàcros ecclefiç dodores,vnae viuidius hau-riuntur, quæ quidam decerpta legunt, ne dicam, concerpta ,fuo nitori reddereftuduimus: bonasliteras, ante propemodum paganas,docuifa-rareChriftum linguisreflorefccntibusadfui,promeaquidem virilbPraîquot; poftera de rebus plerifque mortalium iudicia traduxi. Adpuriorcm Chri-ftianifmum ,orbem ceremonijspcnèludaicisindormientcm,expcrgcfcci; lie tarnen vt ecclefiaeceremoniasnunquam improbâuerim, fed quid potw usficoftenderim. Fortiterin bella vociferor, quibus tot iam annisvi-dcmusconcuti ditioncm Chriftianam pene totam ôcc, Perlongum autein fucrit declararc, quàm hæc fucrint neceffaria»

M D, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cùm Otto cornes Scouucnburgcnfis, lodoci filius, diœcefin Hilde-

3^xxvil. fienftm, iam Icxannos, confirmatione Romani Pontificis non pctita,ad-miniftraftet; amp;nbsp;palam fcconfefsionis Auguftanædodrinam magisquàni Pontificiam probare oftenderet: Paulus 111, P P. miffo ad Collegium legato , mandat, vt de epifeopo catholico, legitime eledo amp;nbsp;confirma«) » ecclefiac illi prouideant. Id nifî intra fcx menfes fiatfc Apoftolica auto* ritacc

-ocr page 327-

Vitatcepifcopotum eis daturum eflc» EcG autem ChriftopLofus ï^re-nienfiSiirch-iepifcopuSjlpefLicceßionis Hildefiæ cum inrerijsPentecoftes Miflascelcbrabatamp; precibu3 macucinis amp;nbsp;vefperis feduiointererat ; Collegium tarnen VALENTINVM à Tetelcbcn,!»V, Doéloremjali^ CjuocaiiHosRomæverlatum,amp;mulcarutnecclefiarum, Mogunciæ,Mag-deburgi FrancofordiæadO, Barcbolomacum, nbsp;nbsp;HildcfienlèmCanonb

cutftjócarchiepilèöpi Moguntini in judicijs.vicarium,conrenticntibusruÊ fragijs digit. Qui Oonfirràata eiedione à ï* P. amp;nbsp;ab Imp, Carolo Rcgali^* busacccptis, ftatim litem aduerfus duces Brunfuicenfes di^^uCiâ Roma^ ïiajoîim äloannc epifcopo, (poliatum ante omnia reftitui peccnte incboa-tani) qua: iamtotos decem annos quicuerac,reaflumit, amp;citacionem Pon-fificiis legitimam infinuari Henfico ac Erico, Ducibus Brunfuicenübus curat. Hiveró indignantes, publicisprogrammatis, JeleeKimoamp;lufto titulo,pofleßionem amp;£. dominium tcrrarum, arcium, oppidotuiti quæad epilcopi Hildcfienfis ditioncmolim pcrtinuiffent, adeptos eue demoh-ftranc, Primüm, quod Imperialis profcripcionisä Caclare Carolo V. ad» «c-rfüsepifcopum, öcomnes ipfi adhærcntes, promulgate,Executorcs, augufta autoritace amp;nbsp;mandate Cefaris confticuti, bcllo kgitimo pro Peri-ptoruro bonaoccoparint. deinde, quoad in QuedJinburgeniis transadio-neitaconucneritjvc finguli, que fadas pacis tempore tenerent, deinceps eciam rctinerent, Poftremo Imperätorem Carolum, folennibus literis^ Vniuerfa fingula ex. dicecefi Hildelienfi bcllo illo occu^pata gt;iplls in feu* dumcontulilTc, HortanturitaqueomnesvicinosPrincipes,vtiuftæcau» fæfuæfaueant, necepifcopo inquieto,litem injuftam iplis mouendi nouum incendium adtuToandam pacempublicamimflammare cupien-tijvllamopem aucauxilium praeftent,

Epifcopüs vicifsim feripto publico base refutare cofiàtur,amp; litem Ro-înae intentatam nibilomihusfcdulo vrget. Pontifex reiedis ducum Brun-Puieenfium exceptionibnsamp; proteftationibus, in contumaciamprocedit, ditriennio poft, fententiam definitiuam promulgac, qua in reftitucioncm omnium,quasepilcopo,ôcdiGeecefi Hildefienfi bello aderaeranc^^fru-duum iam i a, annis inde ^perceptorum condemnantur, Sed duces BrunCuicenfes, quantumuis eotempore Pontificiæ rcligioni addidi îu. ftifsimascaufàscur latæ fententias non parèrent, fc baberc oftendebant^ nec executio vil a fecuta cft »

Belli inter ciuitaCemBrcmcnfem amp;nbsp;Baîdalàrum, Dominûin Elensamp; VViemund poftea gefti,inicia cxtitcruntjquôd ISfauem Bremen lcm,quàm tempeftatead iitcus fuû ejedam Baldafarusaftirmabat, direptismercibus àc bominibus capcis detentâ redderc recufàret, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sunt auce Bremcnlï^

biisadoccidentaiemVifurgisripam proximiSccglandi,tetram ferrilifsima amp;vberrim2m,arci Delmenhoftanae fubiedam fpacio quatuör fcremillia^ rium incolentes, Quibus Huntam ïl.Stadlandi adiacent,quos Oldenbui-g, xomices, Ouelgunnaarccîrapofita,coerccnr» H os in Vifurgis ripaBuciadæ

-ocr page 328-

513

M. D. XXXVII

»lEVERENSI'A.

fequuntur, qui regionem inter vifurgin amp;nbsp;ladam, tria milliaria, Ionganigt; vnum Jatam, amp;in eadeccmParochias VVurfatiæoppofitam tenent. Trans ladamj EVERE N SIS ditio eft, o’^odecim parochias continuens, amp;nbsp;non proculaboftio ladæ in Vifurgim amp;c. Oceanu fe exonerancis duabus InRilis VVangeroga amp;nbsp;Spiceroda, ferè defertis, munita. quæ HeroinX VirginisMariæ VVjmmckiæ,EdonisfiIiæ,impcrio tum regebatur, leueriæ, ad littus Oceani, 'occafu m verfus contigua eft E S E N SIS ditio , cujus principatum Baldaûr Ommekcj Heronisfilius j Mariæ confo-brinus, eo tempore tenebat.

Crebræautcm, iamab annis ducentis, de finibusôç Vifurgis oa-uigationç, difienfiones-extiterant inter Bremanos amp;nbsp;Frifios vicinos, acpræcipuè Efenles, quiaboccafu Berumenfiamp;Auricenfi tradu : abo» rea, mari ; ab ortu leuerenfi regionc, vfque.ad ladam terminantur amp;: vici-nam Butiadiam , læpè conjunôlam babuerunt* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Duæ veto

familiæ, Ommekiorum /in Efèns leu Harlingia ; Sc V Vimmekiorum -, in leueria, cæteris potentia amp;nbsp;autoritäre præftiterunt, ac circa annum Chri-fti 1 8 O, Hajo quidam Hûfeke,in RuRringia amp;nbsp;Butjadia petulantius milita agens , amp;nbsp;naves Bremefium fubindc in Vifurgi diripiens^belloa Bre-menfibusôc vicino leuerenfi capitaneo, Edonc VVimmeke, cujus forcrci« inmatrimonium duâam repudiaucratyrepreflus tandem Elena obfeli^ amp;nbsp;capta, in Brcmenfium potàlatem venir,quem fibitraditum Edo,amp; tor-rum , funecanabeo tandem diflecuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ditionem verô Hajonis,

Bremenlès,Lubboni'Ommekc,SibonisfiIio,acccptofidelitatisjuramen-ro commendarunt. Lubbonis autem filius Dido, capitaneus in Stadlt; land ScEfens vt à fubditis belli molem auerteret: anno 13pp. Bremcnfi* bus Langenvvôrden tradidit, cùm à comicibus Aldenbtirgenfibus diœ-celànisadjuti,Frifios interHectam amp;nbsp;ladamoppugnarent. Poftea cuni fubditosarcbiepifcopi, finitimos Vifurgi amp;nbsp;Bremenlès, Dido fubinde ve-xaretj Bremenfes vt eas prædationes amp;nbsp;Latrocinia feamp; fuis auerterenfC’ arcem FREDE B O R G cis ladam, in ditione Didonis fui dientis ædi-ficarunt, A. C. 14 07. Cumque Dido à vicino comitéChriftianoAk denburgenfe auxilium obtinuifiet, Bremenfes contra hune, Ottoni Ho-ienlî, amp;Ottoni Delmenhorftano, fœderati,bellumgerunt,ac Chriftia/ ïîum propê Fredeburg captum, Bremam abducunt,nec ante dimittunt quàm ditionem WorHen inorientali Vifurgis ripaiplistradidilTet,

Dido capitaneus Elenfis,*Egerrimè ferens Fredeburgum in ditione fuâ àBremenfibus eredum multa aduerfùs eos molitur* Quare denuô illi, *414. bellum Bremenfesinferunt, amp;nbsp;Efenam capiunt, amp;nbsp;nouum fidelitatis jiii'a-mentûàFrifijs illis ne quem capitaneum præter Senatum Bremenfem eli-gant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TrienniopoftDidoamp;Geroldus,Didonisfilij,cumali

quot Frifijsy noâu arcem Fredeburgadoriuntur. Sed capti interfolûm *cxteriorçmamp;arcem ,à fubditis Bremenfium fuperuenientibus, Breraani» duôbjamp;Didoac Geroldus Ommekc, Didonis filij fub patibulo capit^

-ocr page 329-

FRISII qVM MON AST, fupplicio affedi, amp;nbsp;rocis impofiti Rint, vnà cum cæteris Frifijsöaptiuisi ^uodSenatuiBremenfijurati,perfideeosoppugnaffenc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'-ryroi ' xxxvu,

Hineverô acerbifiima indisnatio fratrum amp;nbsp;aiînatorum £gt;idonis amp;Frifiorum odia exorta,qui contumeliamgentucotJfinfiisfupplieió igno^ miniofiß. afFclt;5lis illatam vlcifci, amp;nbsp;iugi^ Bremerifc ckcutwôcarcera Fredeburg, quæ freni inftar ipfis inieôta erat,occiipare aut eue«;cre ; pror-fusdecreuerunt, Id^;,lèxenniopoftjDucibusOttoneamp;Focqoôe.eapfita-ncisin Auricaamp;Brôcmerlahd, perfecerunt. Sed pace cum Bremeûfibns iefticuta, fie conuenit,vt arx Fredeburg, quam Frifij ram tenebant^âctur-ris Gold werden,folo æquarentnr, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tricnnio poft Epifcopus'Mo-

I4X3.

14 2'^.

nafterienfisà Bruns.Hildefienfi,Olnabnig: adjutus,adverfusFocconem amp;Frifiosexpeditionem fufcepit^aceôdemannoarchiepifcopus. Bremen-fis Nicolaus, comes Delmenhorftanus, cum loanne Ricbergenfc,, Hoien/ fe,ConradoDeîp'holdocomitibusFrifiamingreffus,à Foccone cirçum*-ventusamp;capcus elh Poftea intcrcelsione Groriingenfium amp;• V.Vupfàcio-ruEFT res compofica,jamp;archiepifeopus ac cornes Hoienfis fine Jibera-ti lîint. cùm Frifij, quiFocconem capitaneum elegerant, ipfius infolentiæ amp;libidinise»plend«caufa, totiesfortunarum amp;nbsp;vitxdifcrimen adiré dc^ inceps reçu laren t| Ideoque Bremenfèm legatum loannem Vasmer con-fulem ôtintercelTores rogaffent , vt media pacis tolecabilia proponerent. quaÈnifi àFoccone reciperentur,le defertis capitaneis fuis, cura Brpmen-fibusconjunéluroseffe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.Eodem tempore, arx Stotel,'à Bremen-

fibus'occupatur, quôd dominus illius, Henricüs à Lite^in V ifiargi’Bremen-fium naves vexaffetr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j -

Sed ad Baldafarum Ommcken, Heronis filium,Dôminumdn Efens amp;

VVitmunda redeo, cum quo ante decenniü exortisoffenfionibus,'Trans-adionem Bremen Ces, intercedente Fride'^o Daniæregc, inicrant/in-qua priorum offenfionum omnium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fancitur : amp;nbsp;fubditis vtrinque libe

ra cotnmcrcia,iSlt;: tucuscommeatus,promittitur: querclæ fubditorumamp; exaétiones débitorum coram légitimo judice,jure, non arefto, aut violenta deteanone fiant. Qnod fi novæ ofFenfiones inter BaIdafàTumamp; Sena^ turn Bremcnfem extiterint j non belJo,.fed dcleâisvtrinqueduobüsarbi-crisaOTicècomponentur,autfuper arbitronon partiali adiunclojjürede-cidentur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cùm igitur hoc anno Navimamp;res ablatas .Brernenles

répétèrent J Sdarbitros deferrent: Baldafàrus inftituto Icveræconventù, per legatos fuos, hanc transadionem iamdudum;à Bremenfibus violacam ti'.Sèptem. eff^prxcexuit, quôd prohibita aliquando ex vrbe Bremen fi exportatio-nefrumenti,fubditisfuisliberèillicemere non licuîircc:quodEnnonem Frifîæcomitem hoftem fuum, pulvere nitrofo de aüjs auxilijs iuviflent: quodpulfusabEnnone,tutum commeatumàBremenfibus, nonnifiad-ditaclaiifula, qua renunciationem liberam fibi refervabant, impetrare potuilfec: quod commendati àBaldafàro Senatui, loannes à Mandeslo amp;nbsp;Stedbergij fratres, coram Senatu jus fuum aduerfus quofdam perfe-q[ucntes,duriusôc iniquius traéfati effent: ac poftremôquôd Secretarius

Dd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bremcn-

-ocr page 330-

I

s'rr

M. ». iix vit.

‘ ERISn ET BREMENSESZ

Bretncnfis nuper nauim amp;nbsp;bona juftèà fe dctenta répétons cûm ex îÎÎÎks at-bitrio non relponderetur, voces minaccs aducrfiis Baldafarum emifinct» quasanScnatusmandatoillecfFndifret, doceri fe flagitauit» His accula-tionibu^ vum Bremenfcsdegati ita refpondiffent, vt corum inuQcentia omnibusæquisapparerctî rurfum ad arbitros controuerfiæ amice cOrji-ponendarj'vel ad judices, archiepiCooptim Bremeniem aut Came'ram Im-perialertgt;,veIGarolum ducemGeldriæ,vçlIo. Frid^el.Sa'x.Ernertum Lu,4?-burgenfem-^cconfœderatos prouoca nt,modó cives eorum captiui ócN.a^ uesacmercesrpoliatæ ante omnia re lBn|antur, cum fruflra leaerat agenentur,Bernardus ab Haeford, legiUus Caroli Gcldriæducis,cuiiiscli-en serac Baida larusi proponit BremenfJbus, Ic apud Baldalarum elFedii-Tum,vt Navim amp;nbsp;homine^ Sebonahondum diftradaj rjïftituat,modó Bre. menfespaulo fe modeftiasamp;comius erga Baldalarum gerant, amp;nbsp;munerc aliquo,nec amplifs*Qecrviiilsimo,reucjentiam erga ipfum fuam decla-» rent, Cumautem reeufarentBrêmenfès, pecuftwm infiiper do-narc eis'â quo tanta iniutia affedi elfent : paucis diebus poftjBaldalàrifni-niftrialiatn Brémènlîum navem ,NoricopilcconeratanT,vnàcum hfe®ii-nibus Elenam ducnnt.i'Bremenfes vicilsim in Albis oftio tres Efenfes Daves , Zytbum Hamburgenfe vehentes cum nautis inrórcipiunt, vt eofum commutationc, fiioseinesliberarent. IntereaCameræ iudicum opcm,amp; mandata aduerfus Baldalarum Bremenfes implorant, amp;nbsp;Caroli Geklria: ducisjcui ante paucos annosconciliato rtiille Rhenenfts-donaverant,auto-ritate jBaljîalàrum ad æquitatem, amp;nbsp;reftituendiüVlata flecti poftulanc. Verum biodurjus rcfpondens,omitti citationes Baldalari in cameram, €umq;æquisrationibus placari â Bremenfibus flagitauerat,alioqui nonfe-ipfum dclererepofle,amp;fiipfeimbeci'llior fitjGalliæ régis amp;nbsp;Loth ri ngiç dult; cisauxilia fuisconjundurum elfe. Has literas ad Ernellum ducem Luiïeb, cuius (bror in rnatrimonio Caroli vivebat,amp; lohan.Frid.Saxoniæ ducem, cæterosq; confœderatos Bremenfes mittunt,qui milsis ad Carolum lega-lislednterceffuros oftendunt.

DumautemBremcnlcsfubindcmißisadCarolum Geldriæ ducem, Baldalari patronum,literis ac legatis, fledi Baldalarum ad æquitatem pe-tiint ; G E L» r i c i proceres amp;nbsp;ciuitates,aduerlbs Prineipem Carolum, qui cxclufis pfouincialibus,Gallos folos in confilio habcbat,amp; Galliæ fegi tra-dere ditionem le mortuo conabatnrdnfurgunt, amp;nbsp;demolitis arci.bus prin-cipisincivitatibus,eô rem deducunt,vt exeunte annoconuentus prouin-eialis i nftitueretur,in quo fenex Carolus dimittere à fe Gallos, amp;nbsp;folorum prouincialium confilio dcinceps vti: Arces incivitatibusdeiedas nonin-ftaurare:bellum nullunifideconfilio amp;nbsp;conlenfu prouincialifi fulciperei Dec militum præfidijs fubditosonerare.: in civitates exiguo comitatu antb quitus vfitato,ingredi : nullu fuccelTorcm ni G de totius provincial confilio cligere,amp;: 1Î viuusaliquem defignaturus fit, prineipem fibi cognatu VVileb mumCleuenfem potifsimu eligere jubetur,qui fuam cuiusqjordiriisjiber* rate jura ôcprivilegia tueatur, Hosarticulosci'im dimifsisftatim Gallisle-ncxprincepsobfignall'cf :amp; V.Vilelmum Cleuenfem fuccelTorc introduci curalfet poft paucos menfes rebus hiimanis cxemptus eft: xr. lunij ifjs.

Paulo

-ocr page 331-

; ÎOÂNNES SAX. D.VX OBIIT, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5)6’

P.iulö antemorcem GeldrijjEleôlorSaxoüiæjErnctlusLunçburgen-fis,Hanusamp; confoedcraci Principes,adquosGeldri liceras minacesäßrc# xxxvii i menfibiis milTasefle paulóance dixirausj Legaros fuos de Pacificatione aäuros VVildeshiifiam mitrunc, qui eo rem deducunt, vc capciui vtrinq; dimittantur, dccaeceriscapicibusconcrouerfis Öc damnorum compenfa-tione, intra trimeftretresvrrinqjdcleótiarbicri intégré tranfiganc.Sed bæ induciænon diuàBaldalaroJervatælunt. Itaque fequenti annoBremen-fcsexpcditafuorupi ciuium claU'e ,duas Baldafari piraticasnaues,quibus FrancifcusBoêmusprarerat, cum 8r-militibusamp;; priuacLnobiljbusamp; pi-ratisnobilibuscapiuntamp;Bremam ducunt. Profcripcio ctiam imperialis inCamera,aduerfus Baldafarum, qui cicacus contumaciter cnianlerar, publicatur,ôcFrancifco epife, Monallcrienfi Erncflo Luneb, V Vilelmo Cleucnfi, Antonio Oldeburgenfi, Lnnoni Frißoamp; Hapiburgenfibusman-datur„vt à Bremenfibus requifiti, proferiptionem excquanturJ5rcmædc 80, captiuis piratis fupplicium capitis vna die fumptum eft^

IoannesSaxoniæDux,Georgijfilius,inquo vnicafpes generisamp;po-fteritatis Georgij propagande inclinata recumbebatante patrem die i r, lanuarijex bac vita migrauit , anno æratis^i). rebóta vidua EliJabctba, VVilelmi medij Langr, Halsiæfiba, Phibppi l'orore: quænupta loanni inz^maritomortuo ,Rochlicij deinceps vixit, vbidecenniopoft Ajber-tusmarcbioBrandeburgenfiscaptuseft, lOANNI,AndreasCanucianus l.C. epitaphium fcripfit.quod aaiunno ;

Armoris hac tegiturPrinceps fuh mole loannes^. Saxonicaducens nohileßirpegenus,

agnanimi herois prolesgenerofa (ßeorgij^ ^uxit qui Adijna dttta régna fus, Qjßq^ Duces inter reliquos, ceu ISleßor hahetur, Conßantiq^ animo iura •verenda colit,

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^y^ater erat iuueni, Caßmirißlta régis

Quigeßttforti feeptra Polona manu.

Suh iuga qui CAfos mifit vtclricia Mofchos^ (Jompulit nbsp;nbsp;Tureas wertere terga feros,

Jndole tndc trabens generofa infuja Johannes Semina iufticta femper amatorerat.

T^a^orunu^ tenax ifucos fraudes^ fer of us, IngenuQS morrs rett uht tile patris.

Candoreni ipßus tyro tyronis amauit, Carolus, Augußt qui modo ßeptra tenet,

Dd ij

-ocr page 332-

517

M. D. IXXVUI.

DVX ELEQ SAX. CONVENTVM AGIT, CAfir atitif com'item huuc adiunxerat ipfe nepoti^ Ergo et tam mores fenferat effè bonos

Sfd resbismanas fortune insert a, fugax Arcana fati •vert ere lege folet, Jam re^no matura'virtim fua fecerat at as Imperium^ Uli pMica ^ota dabant Jnterdtimf Ieuans cwrarum fafie parentem^ Dicendi iuris grande fubtbat onus.

fam pater officij natocejfurus honorem, Optabat mérita pojfe quiet efrui, Occidtt ille prior forentibus integer annis Qt^ doleat genit orfata ,fuperfles habet t Ergo inuifa ßib foluens funebria nato, J e H a fub hoc maß us condidit oßa folo^ f^t^ illam aternadigneris munere ^ita, ^ßduis prectbus maxime Chrißerogat.

Mcnfc Febriiario, Dux Saxonîæêicâor, cum fœderatis Religio-Mois nomine principibus ciuicatibus, eorumque Thcologis, Smalcal-diæconuentumcgic, vt principes, de Synodo, Mantuæ indicia, delibe-rarenCjTbeologi de doólrina conferrent. Huie Matthias Heldus et-iamCxfaris legatus interfuit, qui de iudicio Camera:, cuius iniquitatc fc multipliciter graiiari proteftantes apud Imp* quefti erant ; de Pace No-ribergenfi, an eius bcneficiocæteri etiam, quipoftillud tempus religio-nem mutafTent, frui deberent; acinprimis de Concilio Mantuæ indiclo; prolixe cum Pfoteftantibus egic* Qui non elTehoc legitinrum, liberum, amp;nbsp;in Germania concilium , quale in omnibus Imperij comitijs flagita-tumeffet,demonftrabant. Scriptoigitur,TecufatæàfeSynodi Mancua* næ’, caufas complexi , ediderunt, quam tarnen paulo poft iple Pon* tifex, in longius tempus fubinde prorogabat* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In eodem con-

uentu Aiticuli,inconcilio, fi quod futurum effet,nomine docentium in Saxonicis amp;nbsp;coniuodis ecclefijs, exhibendi -, de præcipuis dodrinx Chriftianæ capitibus controuerfisa Martino Luthero fcripti, amp;nbsp;à cætc-ris Theologis comprobati liint, quos Smalcaldicos vulgo nominant, lt;]ui Auguftanac cónfefsioniamp; ApoIogiæamp;Catechifinus Luthcri in repc-tita eccleliarum noftrarum confefsioncadiunguntur.

Diflaurea Chriftianus Hollatiæ Dux, metropoli Daniæ,Hafnia,luperiore an-no vi potkus i R E X D A N1Æ C O R O N A T V R : preces Si ritus , i’acros

-ocr page 333-

CÔSMVS MED ICES. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gjg

ßcrosadhibcnteD. IöanncBugenhagio,paftore VVictebetgén(î,c|uetnad Doâ:rinæ,religionis,amp; ricuum ecclebaftioorum, amp;fcholarum confticu-lioncmpiam, in regnum Danjæ Chriftianuseuocauerac. Optarim au-tem Ordinationemillam Eccïefiafticam regni Daniæ, breni libdîo latino, tuncàBugenbagiocomprebenfara, pluribus notam efle, vcqualemec-clefiarum amp;nbsp;totius adminiftracionis ecclefiafticæ formam Lutberusamp;col-legæ ipfius maxime probarint, in alijs eciam gentibus plures’cognofcerent. In locum Septem Epilcoporum Regni Daniæ, Superintendences feptem, qui epifcoporum officium deinceps obirent,amp; totius Ordinationisecclefi. afticæcuftodes amp;nbsp;executoreseffient : à IoanneBugcnbagio,præfente Rege amp;nbsp;Senatu regni, Hafniæ ordinati funt.

Eduardus, Henrici VIII Angliæregis,ex îana, Sèmera filius, die’ vndecimaOdobrisnafcitur, non :gt;««TfoT^»?T!^,fcd duodecimo poft par^ tumdieprimùm matre extinóla. Sophia, Magni Ducis Saxoniæ Lao-burgenfis filia, Antonio comiti Aldeburgenfi in matrimonium tradica, per vrbem Bremam in comitatum AJdeburgenfem à Francifco Duce Saxoniæ fratre.

Alexander Mediccs Florentiæ Dux, Laurentij filius,Petri nepos,Lau- f,7. tentij magni pronepos, juucnisalt;7.annorum,coniuge Margarita Caroli V. filia notba, fuperiorc annoduóla, nihilominus vagis libidinibusindul-gens, fpeconcupitæ nobiliscuiufdamfœminæpotiundæ,in aliénas ædes noâu indiidus,fraudeneceflarijamp;agnati fuiLaurentij Medices,laudem liberatæ à tyranno patriæ adleélantis, initio Jabentis anni proditoriè inter-ficitur. Cui COSMVS Medices, i8.annorumadolelcens,qui magnæ cum lapientiæ, circumfpeébonis amp;nbsp;iufticiæ laude, Rempub. Florentinam noftramemoriarexit,à48. virisfurrogatuseft: Pattern hic habuit loan^ nem Medices, qui in bello Mediolanenfi péri ft. Quoto autem gradu,Leo^ ni X,Clementi V11.amp; huic inprimis Alcxandro, anceceffori fuo, agnatus fuerit; nondum perueftigarepotui. QuidamCOSMVM Medices fe-niorem,quifamiliæ huiiisopesac potentiam primus fundauit,vtriufque atauum fuifle indicat. fed perfonarum nomina ac feriera ad hunlt;Cofmû atnepotem non reccnfct.Philippus Stroza,dux Florentinorum exulum,ho^ ftisMediceorum capitalis, patriam rccipere cogitans,ad Montemurluni, à VitellioCofmi duceinterceptuscum focijsFlorentiam duâus.in carcere obijt.Socijtredccimfecuripereußi, PetrusStroza,PhilippifiliusadGaî-liæregem aufugit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Turci Corcyram, à Venetis defenlàm, irrito

conatu oppugnarunt.

IoannesFridericusSaxoniæPrinccpseIcôlor,cum B VRGRAVIA- m, d, TVM MAGDEBVR GENS E M, oppidum Gommern, ab an- xxxvi 11, teceflbribus j ciuitati Magdeburgenfi, viginti duobus milhbus aureorum velvenditum veloppignoratumfuifte didicilfet: poft mulcorum menfi-ura fuperiorisanni traclationes,tandem perfoluta pecunia oppidum Go-mernredemit,amp;;titulum Burggrauij Magdeburgenfis vfurpare cœpit:

D d iij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quem

-ocr page 334-

P quem primus inter eleólores Saxoniæ Rodolphus primus, Alberti 11, filius, xxxviu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Imp» ex filia Agnece ncpos,ab auo materno fibi tributum geisif,

Cum autem arcbiepifcopus Magdeb* AIbercus^CardinaIis,iura Burg-grauij inSalinisSaxonicis amp;nbsp;vrbe Magdeb.impedirec:atbicri caufçcogno-Icendæ, amp;nbsp;ex æquo bonojvel per fentenriain dirimendæ conftituti lunc Principesfamiliæ Saxoniæ , Brandenburgenlîs amp;: Hafsiacæ,Hæreditario fœdere inter fe iunôli : Quos Zeruefti amicè componere controuerfiam auc pronunciare volentcs: Cardinalis eludereconacus, literas ab Imp.Ca-rolo,in Hilpanijstum viuente, fuperioreanno irapetratas,qLiibustraôta-cio ncgocij de Burggrauiatu Magdcb. vtpoce de feudo Insiperij, ad Impe-ratorcmreuocatur,inconuentu exhiberi curât. Quare Principesinter-ccflbres, per legatos, Cardinali fcntentiara fuatn de toto negocio, amp;nbsp;quæ jura eieôiori Saxoniæ, quæ archiepifcopo, in judicijs Hallæamp; Magdcb. çqmpetereiudiccnt, exponunt^ ncc fe defuturos cledoriSaxoniæ in juri-bus fuis tuendis oftendunt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INSTRVCTIO eorum j quæ

xiomine cleclorum principum Hæreditario fœdere iunâorum amp;c in hac caufaarbitrorum, Deigratia loachimi Marchionis Brandenburgenfis, lacri Romani Imperij archicamcrarij:amp;: Elcôtoris Henrici Ducis Saxoniæ, ’Georgij Ioannis, Marchionum Brandenburgenfium;dcPhilippi Land-graufi Hafsiæ,ad Rcuerendifsimum in Chriîto amp;nbsp;Uluftrifs: principem, Dominum Albertum,SanâæRoraanæecclefiæ Cardinalem aclegatum ,natum,ArchiepifcopumMoguntinumac Magdcburgenfem,Primateni 'facri Rom. Imperij perGermaniam Archicancellariumaceledorem, de-ierri ôcagi debent*Poft vficatam Ialutationem,amp;:traditaslitcras fideiteftes in banc léntentiam^Etnupcr,amp;; ante bac læpius IlluftrilsimusPrinccps Iojlt; -annes Fridericus DuxSaxoniæamp;.Elcâ:orcoratn nobis grauiccrconqueftus ^cft,deimpedimentisac turbationibus à diôlo Cardinaleôc arcbiepilco-po, in bæreditarijs ipfiusamp; perfeudum collatis Burggrauiatus â: judicij Magdeburgenfis ôc Halenfis, ac Banni feu lurisdiôtionis ibidem man-dandæalijsque fuis ac inclytæ domus Saxoniæ juribus, baâcnus factis. Nos igitur fingulari beneuolentia, amore,fide, ac cognationc, qua vterq; nobisriL Coniunâus,adduâi, tum etiamconferuandæ paris ôc concordiæ caufa,transaôfioneni inter vtrum^; pacificam inftituerefiifccpimus. Ae primumelcôtorem Saxoniæ eô ûiadendo perduximus vt is in nos ele^o-res ac principes, vtpote Pacificatores,corapromittere velit, nosqueinter vtramquepartemagercjâc,quæ iufta viderentur, definitepaterecur:qui^ bus noftris monitisobtemperans, nihil raagis quàm noftram dehaccon^ iroucrfia fententiam petit amp;nbsp;expeélat,

Cùm igitur compromifium illud, quantum in eo fuit, fit feruatum, nos verô ad definitiuam fententiam peruenire non potucrimus, amp;nbsp;tarnen diôtuseleôtor Saxoniæ^c.fe in noftra poteftate fore,amp;: judicatoà nobis in bac caufa parère vclle oftendat : rurfum à nobis flagitat,cùm mora diu« tnrnior ipfius juribusac pofl'efsioni valdèpericulola fit futura, vt cumin fuis jufto titulo iam dudumacquifitisamp; continuatis juribus, poftefsionc vel qua*

-ocr page 335-

BVRGGR, MAGDEB, vel quafi, ad conferuandam veterem ac iarn renouatam inter nos ac jura-ïBento confirmatam vnionem hæreditariam ,tiieremur,eumque,fiabil, loinhifcc juribus impedircturautturbai'etur ,iniuftaamp; légitima defen. ^one, fi cara lufcipercc,noftroaLixilio jiiuaremuSjad quæ cquidem,ratio-ncHærcditariævüionisnoftræ tenereraiir. Ciim igicur ex Aólis tornperiaraus, atqucita exiftiraemiis ad Eleâorera Saxoniæ Burggraui-Um Magdeburgenfèm, óciudicij conftitutionem ( Greuengeding ) in Sali-ois,vt feudum à Romano Imperio eledlori Saxonias conceirum ,pertinere, isque earn obcaufàm Burggrauij Magdeburgenfis nomine,actitulovti poßit; S)C quod ad petitionem archiepilbopi Magdeburgenfis, quoties vcl Sculteti, vel prætorisSalinarum perfonæ mutantur, Bannum kup^otefta-temjudicandijScuIteto leupræfidiiudicijjquodeftHalæ in collecorara Rolando, amp;nbsp;Prxtori Salinarum in valle, raedianre vfitato juramento, pro Veteri honorario, lagena vini Cretici, deraandandi jus babeat, ac deman-dare debeat ;atqueideôetiam feuketum amp;nbsp;nouos Scabinos, coram Rolando ,quotiesScultetobannusfeujurisdióiiomandatur,inneliiendi vel introducendi,amp;vtrique,turnScultetotumprarcoriSalinarum,per vfita-taslitcras inueftituræ, Bannum feu iudicij exercendi poteftacem conce-dendi jusbabeat,ita tarnen, vc praetor Salinarum eleclori Saxoniædarc Rcuerfum, vtvocant,nonreneatLir: St Scultetus acprætor Salinarum,non prius, quam hoc mandatum acceperint, caufas ci-iramalcs, quæ Halx,amp; ineius territorio accidunt,amp;ad vtraque fupra dida indicia per accufa-tionem deuoluuntur jcognofcere pofsint, quodqjcaufie criminales , quae iudiciali cognitione indigent,ad hæc judicia pertineant^ faluo tarnen iurc Burggrauij Halenfis, cui ter in anno indicium in caufiscriminalibus cxer* cere,quantum de iurc, amp;nbsp;veteri conlnecudine licet, concedicur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Re-

520 M. D, xxxvni.

Uerenteritaque amp;nbsp;amice' Cardinalem rogamus,vt,quæ ad impedienda fii-pradida eledorisSaxoniæ jura,perraittendo appellationem in caufis cri. minalib.us,amp; alijs modisimpediendo, fiilcepit, ab ijsabftineat ,atq; clc^ ^ori Saxonias fuo jure vti permittat, Hakrqsftatuara Rolandbfiquando EJedorSaxoniæ,vc Burggrauius Magdeburgenfis, Bannum feu jurisdidi-onemSculteto ipfein propria perfona mandate vellet, in cum locum, ex ^uotranslata eft, quo pro more veteri equo circumirc poisit, reponar^

Econtra cxAdiscomperimus,atqueexiftimamus,diduraCardina-ietna^rchiepifcopura,ealt;]uæfequuntur, jura habere, vcl certe inpofiefi fionc efTejuimirum quod ipfe ac fuccefroresarchiepifcopi Magdeburgen« les, à prætore judicij Magdeb« pofsintiuramentum exigere, eumque cork firrnare, amp;aScabinis eiufdem loci, £ub titulo Burggrauij Magdeburgen-Cs, juramentum exigere, eosconfirmareac introducere, ipfiusque indicio ibidemafsidere,illud inchoarcjatquecoram tribunali illud proclamarc» Halacautem, non facia raentione didi tituli,pofsit etiam S'culcerum amp;nbsp;Prætorcm Salinarura inftituere, ac fuo nomine, quantum ad caufas ciui-lesattinet,iuramentum ab ijsexigere,aceosconfirmare,ipfosqueamp;Scul-. tecum amp;Saltzgrauium vel conftituerc,vel abofficioremonere,nomina-tisqjiamScultctoÔC Salczgrauio officium, mediantibus vfitatis liceris in-Dd iiij ueftitu-

-ocr page 336-

32) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BVRGGR/ MAGDEB,

Ki. 'd. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pro coque reiierfum, vti appellant, ab ijs

xxxvni niore veteri accipcrc, Quandoetiam Scukecusdecaufisciuilibiis vukco-§norcere,amp;: poceft Sc debet præfeôlum Gebichcnftcineniem, pridiceius diei de eocertiorem faecre, vt iudicio interfit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SimiJiterquod

Cardinalis,vt Archiepifeopus Magdeburgenfis poenarum amp;nbsp;mulôlarum ex caufis cjuilibus,autijs,’quæ per Senatum vel Seuketum eiuiles funt fa-ôtæ, àScuketo,)quiaSalinarurn Prætortalequidredderenon tenetur) ra-tionem polcat,earumquepartemraediam,vnàcum vtenfilibusamp; rebus expeditorijs , quæ ad fupra nominata judicia reciderunt j plenè accipi-at. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quodetiam inpofießionefit, vtiple, tanquam Archiepi-

RopusMagdeburgenfis, eos,‘qui vel manifeftis vclconfclsisdeliólis pœ-nam relegationismeruêrejSenatui'HaHenfi, non fine præcedcnte cogni-tione judiciali ;vel coram Rolando vel in vallerclegandos mandate poP fit J faluotarnen femper iure, quod Senatui Hallenfi, in eos, qui proptef manife(l:aautconfeiradelida,ad palumignominiæfifti,virgiscaedi,auÉ relegarij debent,fine præcedente cognitione iudiciaJijCompetit* Hxc , cumitafehabeant,agemuscum dicto Eledore Saxoniæ, vtquæ bade-nus ad impedienda enumerata iam ArchiepiRopi iura,fecerit,in pofte« rum faceredefiftatjCardinali^ueacfuccefibribus eins in Arcbiepilcopa* tu, uti iuribushifeefineimpedimentoconcédât. Id quia æquitati amp;. iu-ftitiæ conlcntaneum eft,quin vterq;fadurusfit,non dubitabimus^Quod fi non fieretjamp;Arcbiepifcopus Magdeburgenfis ( nam dcEleôlore Saxoniæ,quinobtemperaturus fit, non dubitamus)petitioni noftræ locum non darct,ledin-iuo propdfito turbandi Eledoris iura, permaneret; necclFe haberemus ratio ne foederis noftri Hæreditarij, Eledorcm Saxoniæ in con-feruandis ipfius iuribus,poflreßione vel quafi, amp;nbsp;in iufta amp;nbsp;legitimadc-fenfione, noftro confiliodc ope iuuare. Speramus autem Cardinalcm non commilfurum j vt res eô deueniat, lcd quodæquuro eft,fponte fadu-rum elfe, id, quod certô nobis de ipfopollicemur,amp; vicilsim propenfio-re animo omnia beneuolentiæ ac humanitatisofficia, ipfipræftare fem-per fumus parati. Adum Zer-uéftæ, die Sabbathi poft Cathedram Pétri.

‘ Anno Domini Millefimo'quingcntefimotrigefimooôlauo.

Bernardus cornes Lippienfis,patri Simoni fuccedens, liberam euan-^ ^elij prædicationem Leragouiæ amp;c cæteris comitatusluioppidispermic-tit,amp;ccclefiasadnormam confefsionis Auguftæ Imperatori Garolocx-hibitæ conftiîui curat.

BOTHO comesStolbergenfis,ciimtrigintaannis,virtutc,amp;au« toritate, amp;libeiisflorens,patriam féliciter rexifièt , ex bis terris euocatus eft, mukis relidis filijs, inter quos præ cætcris célébrés fuerunt,LVDouicus cornes in Königftein prope francofurdum,cuiusconfilioamp; operain lega-tiontbusamp;negotijs tradandis induïtriafelici ,Impp.Carolus, Ferdinand dusamp;Maximilianusvfi funt. Natusifoy, obijt VVertheimæ ad Meni ôcTuberi confî, anno i y 7 4. die Bartholemæi, tribus relidis filwibus -, quæ' comicatu iilo, dum viuunt, bencficio lmp» fruuntur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V VOLF-'

GANGVS

-ocr page 337-

COMITES OLDENBVRGENSES, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^22

G A N G V S primogenitus familiam quatuor procreatis,V Volfgango Er-neftoiî'4 0'î 30. Nouemb. Bothone 15-40 ,Ioanne 15-4p, amp;nbsp;Henrico i rrb propagauir, H E NRI CVS DccanusColonienfis, Hermanni Ar^ chiepilcopi fidelisamicus,quiopimum illud lacerdotiûrelinquere,quàna Verædodtinæconfefsionem abijcere maJuit, rcfignato facerdotio coniu-gcm diixiCjSc Borbonem lyypjqui in beilo Colonienfi i5-83.perijtsLud^Gcor-gium ij62 ôcCbriftophorum 1767. progenuit. narus ipfe 1509. deccfsit 159’;^, WibusNouemb. Philippus Rochefurdi,Eberardus Kônigfteinç ado-îefcentcsmortui.Aibertus,Georgius,amp;;CHRiftophorus praepoficusHal-herftadenfisjuatus iy23.dccelsit 1rs r* Ex fiJiabus,ANNA quinquagin-UlèxannosdiceccfisQiiedliburgenfis princepsfiiitnata lyOA.obijc 1575. lVLlANA,primiim Philippocomiti Hanoio,Reinardi filio,deinde Wiî-helmo comiti Nafibuiæ nupca, V Vilhelmû Vraniïs principem, loannem, Ludoicum,Ado]phum,amp; cæterosNaflbuiæ comités noftra ætatecelebres genuit,nata lyotr.obijc lyso. Magdakna VJrici comitis à ReihRein coniunx annoi74lt;î, Blankeburgæ in incendio perijt.Catharina, Alberti Principis Hennebergici vxor,nata lyu.obijt 1577. i gjunij amp;c.

Chriftophorus amp;. Antonius comités Aldenburgenfes, quorum maio. tibus,arcem Delmenhorftanam,epifcopusMonafterienfis olim ademerat, cum nullisamicis traélacionibus recuperate amiflàm pofient 5 armata ma. ruin diœcefin Monaftericnfèm menie Maio impreßionemfaciunt,ac Delinenhorfti oppido primum direpto ac inccnfo, Vechtam,CJüpenlt; burgû Hafelundamdc Meppam capiunt : Vicinaq; ad Amafin rcgione di-repta,ôc magna pecuniæ fumma pagacim extortay regrediuntur amp;nbsp;VVcch tam oppidum cum arce comburunt. Sed omnia per comités occupata, facili momento Francilcusepifcopus recepit,amp; inOldenburgenli ditione vicifsim incendijsamp; rapinis gra flatus cft,donec archiepifcopo Coionien ^c^ Hermannoamp;loannc Cleuenfe intereedentibus VVildeshuflj excuntelu-liobellum compolitum eft. Delmenhorftum verôin ditione Monaftcri-enßs dein ceps vlquead i74r. permanlit.

B RV NSW IGÆ IoannesFridericusSaxoniæEledlor,amp;conFocde-tatiSaxoniacamp;fuperiorisGermaniæ principes amp;ciuitaces, raenfeMartio conuenerunt,ad quosChriflianus etiam, DaniærexFridericifllius,quiE-pifcopisPontificijs in fuo regno priftinam potentiam amp;nbsp;reditus ademerat, amp;Chrifticrnum patrueîcm captiuû tenebat,tum acceßi^amp; in foedus, non quidem vt rex Daniæ,verùm vt Dux Holfatiæ recipi fe petiuic. In reditu Hamburgam vcnit,vbi fidelitatem ei Senatus flneiuramcntopromifitjfic-iitauo illius Chriftiano I. Fc coniunâos de fidos fore, fimdi promißionc , anno uetteftati fucrant. Henrici Brunfvvicenflum Ducis^per cuius ditionem principibus confœderatis eundû erat,confiliarii,petentibus vfita-tatoprincipummorefàluum commeatum,rcfponderanc, fe principi fuo Pragam, vt opinor, turn profedo, petitionem ilîorum fignifleaturosefle^ Quo re{ponfo,negatum fibi abillo laluum conduô|iim ilii intellcxerunc« A Pontificijs principibus Georgio Saxone, VVilhelmo Bauaro,Ericoamp; HenricoBrunfuuicenflbusôec, circaid tempus AntifœdusNoribci^âcfa-dux iiiius furamusHenricus Brunluuiccnfis conilicucus ciC

lufti-

/

-ocr page 338-

523^ noriberga qvando coepit.

Inftitucrat tum Senatus Noribersenfis muros Arcis fuæ ma^na fna-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xr , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

:xxxy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nrmare»

Quasin fuofundoædificari, quôdarcemibi aliquandoBurggraui) Nori-bergenfcs tenueranCyGeorgius MarchioBrand, quercbacur, Noribergen-fesvicifsim fed proauomarchionis jquidquidcoin locoluris Burggrauij babuifTent , jullifsimo empcionis titulo ad fe tranftulifle,anno 142.7.amp; nunc confenfu Imp,Caroli ædificacioncm banc inllituifle oftendebanC. Vtrinque igitur animis cxacerbatis, amp;nbsp;militum copijs jam conduótis,con-juncIinærcditariofœdcrcPrincipesSaxoniæjMarchiæamp;HaEiæautori-catem fuam incerpofLierunc,amp; poft varias hincindc fufceptascradaciones tandem ad pacis coniilia rem deduxerunt , vt vtrinque abarmis dilccde-rent, (Scjcdificatio j quam cccperat SenatusNoribergenfis^abfolueretur.

Cccpit autem vrbs NORIBERGA,( fine à Norico vicino, fiuca Tiberij N ER ON I S,Turingorumrcgi bellum illaturi caftris ftatutis, nomen initioacceperit,) fubGermanisamp;Saxonis præcipuèJmpp.poten-tia amp;nbsp;opibus florere, cüm multÆ familiænobilesacilluftres, in his NaC-Ibuij comités,domicilia Pua invrbe haberent,amp; pærfeCli Imp, in arce, monci impoGca,Iurisdióbonem ia vicinia,nomineJmp. admin iftrarentj ncc tarnen ab arce vitra Pegneftum fl.eo tempore vrbs porrigebacur, Hanc veterem vrbem, Henrico 1111, Imp, fidam, Henricus V. patri rebellis, poft aliquot oppugnationes, captam diripuit,ac folo acquauit. Iic,vc quadraginta fere annos vafta amp;nbsp;dePolata jaceret, donee Conradus lib Imp. anno 113 quo etiam cœnobium Heilsbrunna à Dominis in Hci-dek amp;nbsp;Octone epifeopo Bambergenfi fundatum eft ) reftaurare vrbem, amp;nbsp;arnbicu, ædificijs ac templis augere, ac iple earn cum Impératrice incolcrc coepit, IsScotcorum vécuscœnobium, in S,Ægidij honorem, exruderb bus excicatura, Benedidinis accribuit j eoq; templo, Noribergæ habitans, præcipuè vfus eft,

Poftea Rodolphus Habspurgenfis,prima Imperij fui comitia Nori-bcrgæhabuic, amp;nbsp;Indicium Camera: Imperialis in vrbeinftituic,cui nomb ne lmp, A.dolpbus comes Naflbuius, ciuis tum Noribergen fis,qui poftea annoChrifti IXPx,Imp.faâuseft,præfedit.

B V R G G R A V11 veto Noribergenfis officium,qiiod ex arbitrio lmp, antea mut.rbatur,Rodolpbus, hæredicarioiure, Fridericocomitià Zollern, fororis filio, in feudum dédit , à quo continua ferie prælens mar-chioniim Brandeburgenfium familia propagata eft.

Eitel Fridrich cornes in Zollern, vxor Agnes,foror Rudolphi

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Habspurg,

FRIDERICVS, primus Burggrauius N O RI Bcr-2;enfis©i2po,

FRIDERICVS II* Albertus,Conradus©133O*

« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. lOAN-

-ocr page 339-

RES NORIBERGICÆ. -, ■ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. a

324' '

M. D. xxxyii/.

V-----------J------:--—«gt;.1^

IO A NN ES t© 13 fr» , Albertus.

FridericLis til. © i3P4, —------------- loannesFRIDERIGVS ElectorBRANdeburgenfis primus 1417.© 144Ö. 1

Crciikautem paulatim Burggrâuiornm pocencîa,pturibus oppidis amp;pr^efeâuriSjà vicinis comicibus ad Ieemptionis aut pignbris titulo trans-Utis, CVLMBACH enimamp;; Wernitz àconiîtibusOrlifbiundis,a.c. ijsóquot;. ANSPACH amp;nbsp;Dachsbach àcomîtibusOtingcnfibus; CRAILS-, baimàLandgrJnLeuchçenbcrg ijpo.SVABACHjàœmitibusNafTo-uijsa.c.i3 6'4.CadeUbLirgab ijfdcm i ?oo. KITzingenab epifc. VVirz-hurgenfi oppjgnaratuir? 137’4. H O FF à Domino in Weiden 13^3, GVNtzenhaulen àSeccenûorfijs 13 s. Fcnch r wangen oppignoratum ab impcratore Carolo i l 11. Wmldbacb ab Heideccojxpa. Offenheim à Gerlaco comité in Hoenloe 13 is. Lautcr5haurenamp; Kallenberg â comiti» bus in Druhendingen (Scc.Burggrauij,ditionibus fuisPaulatim adieccrunt. Circa annumChrilti j^oojCiues Noribergenfes, inperegrinis gentibus negociari primùm coèperunt.

I

PofleaCarolus IIII. imperatör vrbem àrnpîiorem reddidit. Cùtyi’ enim Tribuni ciuium Noribergæ Senatum veterem tertia feria Penteco-. ftestrticidareamp; nouum infbicncre decreuilTent t Sertatores, re perindicem delata, HeideccLirn,3dcomitemfibi amicumsÓcindead Carolum I HI. 'recens eleilumaufugiunt. Cities Gunthero Suartzcnburgenfi aliquanti-fper adhærent. Quo breui extinótoCarolus 1111. Noribergam obfefTarrt recipit: nouum Senatum abolet; veterem reftiiuit : dcautoribusfcdicio-nisfuppliciumfumitrSc Tribunos plebis in perpetuumabolet 1370.135'6'. Aurea Bulla'Noribergæprimùmpromulgata eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i3s8.i38p.Vr-

bes Sueuicæamp;Franconiæcontra vicinös principes confôederatæ, bellum , geflerunt: quodvulgô nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appellant. 1390. Paxreftituta,

i4i7.FridericusBurggrauiusNoribcrgenlis,primuseleótor Brandebur-genfis,arcem fuam in vrbe Noriberga amp;nbsp;pagos aliquot vicinos, VVer-dam,Schinckling,SchnepfFcnreut,amp; molas quatuor,duasfyluas, cum omnibus iuribus,reditibus amp;c.Senatui amp;vrbi Noribergenfix 40 o o o.flon Vendit, referuatis tarnen fibi, ben ©eifîlic^en vnb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Fci^cn ! bem Fanbfgts«

Tieçf Oeç ‘^amp;urggrüfftf^um^iJï/bcr ‘îBilbpan/vnb @dctb ûuffcr^alb ba @tabc ! alijs Rega-libüs, nondtim venditis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;144Pf Bellum Noribergenfe

cura Alberto Marchione Brand : Friderici filio amp;nbsp;confœderatis' principi-busgeftum. 14 6^p. Nicolaus MuffelCos.Noribergenlis qui Alberto raarebioni Brand. amp;-BurggrauioNoriberg. Literas venditionis domUs ^luriumBurggrauij in vrbe Noribergenfi anno i4Z7.Senatui datas,inicijs collegis reddidiffe fcribitür ; ex furca fufpenfus eft,

Mindcn-

-ocr page 340-

525 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RECVSATIO cameræ; *

\i. * D MinJenfcSjàfuisCanonicisjCX vrbeprofugis, inCamcr» iiidicio ‘xxxvni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oótenriiurn accufati, hoe demura anno publiée prolcriptiiunt.

. ’ riim fubfœderisSraalcaldici, cuius focij eranc, clypeo proteóli,incolu-mes latuerunt vfque ad annum i r 4 7 gt;nbsp;quo lodocus Croningius Caroli V« • Dux Mindam deditam facerc Imperaca coégit. Profcripca verô vrbc Mindenfi,Saxoniæ Dux elcâor,ôe confœderati Principes,prolixumamp; grauefcriptumedunt,quo Cameræ Indicium in caufis religionisamp;;al)p inde cmanantibus rccufanc ex quo hæc verbaibium adfcribo. nbsp;nbsp;nbsp;Cun’

conftetjiudicem amp;afleflbres iudicij Cameræ Impcrialis,promaioriiîume-roPondficiæparti ftudere, neque verifimilefit,contra fuas opinionesôi perfuafiones j in caula religionis ac fidei, pro nobis, qui Dei beneficioEu-angelij dodrinäprofitemur, quantumlibetcaula noftra iufta fit,pronun-ciaturos efle : fèquitur hoc cafu iurceos reculàri pofic,præfèrtim cùm non jfint afiefibresalij additi, pij amp;nbsp;amantes Chriftianæ veritatîs, quales fi d* fentadditi iuftonumcroamp; modo,non cflent perinde metuendainiqua judicia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Præterea in bac conrrouerfia ipfiraet indices funt nobb

aduerfarij, fiquidem exanimoapprobanterrores, quos Papa contra En* angelium défendit. In quo cafu, ne quidem lmperator ipfe pro fuaæqub tatedctahbuscontrouerfijspronunciaturuseflet , lèd reieduruseasad k“ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gitiraam cognitionempiprum amp;nbsp;dodorum, non partialium, in libera

óiChriftianaSynodo, ficutipfius Maieftas in aliquot dccretis Imperiali-busnon obfeure fignificauit. Et vtmaxime-iusciuile hac in parte in vE* effet) cuius-taraen contrariura pater, nihilominus contra epifcopos,inftif limas caufasfufpicionisproferre pofiemus, vt iterum neceflarium eflet, ad remedium illud, quod exlegitimis rationibus in confuetudinemintro-dudum eft, recurrere, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quoniam igitur caufie fufpicionisfuffi-

cientesamp;. notoriæ, velfaltem eiufmodi lunt, quæ Ipacio breuis temporis doceri queant,nempe quod Iudex amp;nbsp;afTefTores iudicij Cameræ imperialis religipni Pontifiçiæ faucant, adhær.cant, ac ftudeant,præfertim majof pars ipforum, à quo fe purgare nec poffunt nec cupiunt, omni iufta caiifa decuiffet, i Iios noftræ reculàtioni deferre, maxime vt motus, tumultusA alia mala ac incommoda, quæ alioqui inde oriri poßint, vitentur Ód caue-antur, Nam etiam anteareculàtioniaducrlusindicium Cameræ Imperialis, in ncgocijsciuilibuslocnsdatusfuit, Nequedubitamus, quinquili-bet vir honeftus candide interpretaturus fit,quod nos eorum hominLiin» ^uiinhifeenegoeijs maximas caulas fufpicionum nobis præbuerunt,amp;: inreligouecontrarijs nobis opinionibus amp;nbsp;ftudijs faLient,cognitionenigt; tanquam aduerfariorum, fugiamus. Nam fi nos eorum calculis ac fen* ÿ. tentijs lubmitteremus, nihil haberemus certius,quam quod ex pace in bellum nos conijeeremus,omnibus legum beneficijs, quæ nobis patrocj-nantur,renunciaremus,totamq; veritatis Euangelicæ dodrinam, amp;nbsp;Cere-monias eidem confentientes, huius aduerfarijs damnandam impriidentef amp;nbsp;temerè præberemus. Quod quidem Deus optimus maximus profilé benignitatc prohibeat, Proindc ex his boni omnes intelligent,quod négocia ilia,propterquæabaduerfarijsnoftris in indiciumCameræ

-ocr page 341-

RECVSATIO GAMERÆ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 26

riaîisvocaci Turnus, talia fint, quæad religioneinjomnino pertîneant, lt;]uodq; illi contra omnem æquitatem, contra décréta comitiorum impe- v 11 r. ralium,contraiufsionesacmandata Cælareaamp;;Regia,præfertim pacifi-cacionisillius, cuius fupra (æpiusrnentionemfecimus,contraquefcriptas Leges amp;nbsp;iura,iftarum caufarum cognitionem ad fe pertrahere conati funt, verändern neceflariôperpulfi fimus, tùm proteftationesnoftras, tùm re-culàtionem iuftifsimam interponere* Ç^uæ tarnen omnia ifti pro nihi# lo duxerunt,noftrasque excufàtiones , defenfiones, petitiones pacis amp;nbsp;trancjuillitatispublicæ gratia fuiceptas Ipreuerunt, amp;adinftanriam PapL fticoru amp;nbsp;impiorum facrificulorum ciuitatis Hamburgenfis, contra fena-tum amp;nbsp;populum ibidem, fimilium facrificulorum collegij Diui Marti, ni amp;nbsp;Diui Ioannis, Abbatis amp;nbsp;conuentus Sandi Simeonis in ciuitate Mindenfi,contra duumuiros, Senatum, tribunos, amp;nbsp;populum ibidem,in clarifsimiscaufis religionis,ad reftitutionem impiarum Ceremoniarum amp;nbsp;cultus, qui cum lacra feriptura amp;nbsp;confeßione noftra dodrinæ Chri ftia-næpiignat, cum fàcrificulis amp;c Hypocritis illis fententiam tulerunt, ac Mindenfes tanquam proferiptionis reos damnarunt, amp;: vt proferiptos, li-cetnuiliter, fubdio proclamari curauerunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quam quidem

ob caularn nobis nihil certius expedandum efi, quam quod pro executio-nebarum iniuflißimarum fententiarû procefluri fintjatq; ira fortafsis Re« geSjPri ncipes,amp; alios fummos Reipub. ordines imploraturi,eisq; executi-onem demandaturi,in quo tarnen certum eft,nos propter confeientias no-(liasôc Euangelij gloriam cedere non pofte, fed oportere nos banc rem Deocommittere, Siigitureueniret,vthifcede caufis in Imperio Germanicæ nationis bellum aut motus oriretur, coram Deo d hominibus publicè teftatum volumus,quod nos pacem, tranquilIitatem,amp;Chriftia-namac æquam concordiam ex animo optauerimusdquæfiuerimus, CLb iuscamen voti noftri compotes fieri non potuerimus, Ac propterea Chri-ftianos Monarchas, Reges,amp; Principes, Magiftratus vni uerfos d fingulos amanter dobnixèrogacos volumus,ne nobis vllam culpam eorum rnalo^ rum dincommodorum (quæimminere videntur,d Deus pro fuabeni-gnitate dementer auercere velit) afcribant,fed potius iudicio Cameræ Imperialis fua cemeritate amp;nbsp;iniquitate rempublicam turbanti» Ad hæc ne pa«« tiancur fe aduerfus nos concitari, aut ad vllam focietatem exequendi inim ftifsimôs,irritos,d nihili procelfusjfententiasac pœnam pertrahi: Neue etiam per fefe vel per alios quocunc|ue modo, occafione aut prætextu id fieri pofsit, contra nos cuiquam adftipulentur,confilio,ope autauxilio ad-fint,led cotam banc caulàm lupremi Iudicis,boc eft,Dei,amp; diuini eius verbi ,cenfuræ ac fententiæ, in vniuerlali,libéra,Cbriftiana,ac non partiali Synodo,ad quam nos femper prouocauimus,libéré amp;nbsp;Chriftiané promul-gandæ,publicâe pacis ac tranquillitatis gratia relinquant.

Ac eo magis intenti fint, ne vi amp;c armis contra nos agatur, fed pax d Concordia conferuetur, cui nos, fi vllo modo ea frui, vt vnicé optamus d precamur, concedacur, nullis æquis conditionibus defiituros nos pollice-mur. Nam fi quis, cuiufcunq; ftatus, dignitatis aut conditionis fuerit, executionem illam iniuftifsimam,qualicunq5 prætextu id fiat, fufeeperit,

E e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atqi

-ocr page 342-

52Z nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HENRICVS megapol;

M. D. ^tqptapacetnpüblicamcurbaueritjpröea coniunóbone, quæ inter nos 111. non poterirnus vniuerfi vcl finguli, eum, eosq;, quibus infertur, defe-rere; fed potiusad confèruandam pacemâCæfarea Maiertate nobis con-cclfuTi amp;nbsp;racjficatamjacRegiæquoq;Maieftans inhibitionern amp;c caufa-tionem procefTuum iudicialium recinendam, cogemur noftri amp;c noftrogt; rum legitimam tuitionem amp;c dcfenfionem fufcipcre , amp;. banc iniuftifsb mam, turn Cameræ Imperialis, cum aliorum iiidiciorüm executionemj racionibus ac vijsc iure diuino ac legibus naturæ concefsis, Deo iuuante, aucrtereamp; impedire, Sc co confilia noftra dirigere, vt nos noftriq; in c^ufa gt;lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;religionisCbriftianæ coniunóliamp;fcederati, vcricatis Euangelicæ’doârw

nam, acq; ita veram Chri fti religionem, explola tam idolacria, retinere, amp;: contra talium procefliium iniuriam per Dei graciamtuti efle queamus* Ac fi cui banc ob caufam quicquam aut vi eripiatur, aut per decentionenl fui corporis vel bonorum incommodctur,vt id damnum abijs,qui vinr vel iniuriam inferunt, refarciatur, Quæ quidem omnia vitare cupere-mus. ac rogamus iterum Vniuerfosamp;: fingulos Monarcbas, Reges, Princv pes, potentatus, aliosq; reipublicæ Ratus amp;nbsp;ordines, vt buius noftræ com-memorationis, proteftationis, Scpetitionisrecordentur, nofq; in oronem cuencLim, quern Deuspro conferuandapaceamp;gloria ChriRi acEuangelij clementergubernet,exculatosbabeant. Pro quibus nos vicifsim gratos Sc memores fore, amp;nbsp;hæc omni officij gencre perpectio compenfaturos eflèy pollicemur,

lACOBVS V Scotiæ RexjCÜmCalendisIanuarijfuperiorisan-ni, MagdalenamFrancifci Galliæ regis filiam fibi copulaffet; eaq; paulo poft iSoniskilijdecefsilfec: Mariam,Claudij Giiifæ ducis( qui Antonij X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lotbaringi frater fuit ) filiam ,Francifci,qui Caletum poftea recuperauity

fororem, anno vertentein matrimonitim duxit, ex qua duo filij infantes mortLii,amp;vnicafiliaMaria,paucisante mortem Regis diebus nataefty quæ poftea rerum potita, tandem capta, in Angliamaufugitjvbi in bodi-crnum vfq; diem cuftoditur, vt fuoloco exponemiis.

Henricus Dux Megapolicanusduasfilias, duobus Principibus Sile-fijs,Catbarinam,Friderico DuciLignicenfi, Margaritam, Henrico Duci Munfterbergenfi elocauit. Quorum bic,Caroli ducis Munfterbergenfis fill us. Henrici nepos, Georgij Poiebradi Bohemiæ regis pronepos fuir, file exantiqua Poloniæ Regum ftirpe, nufquam interrupta fanguinis feric ortuseft.

Boleslaus 111. RexToIoniæ bellicoftisamp; felix,qui A, C. 113 p. obijt, -----/V----- ' Vladislaus Rex Poloniæ Princeps' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cafimirus.

Silefiæ© 1 ifp, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Boleslaus Altus © 1 nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CONRADVS ftirps

HenricusBarbatus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ducum Mafouiæ»

Henricus Pius à Tattaris cæfus 1 z 41,

Boleslaus Caluus © 12.7 s-Henricus obelus © Boleslaus Brigenfis © 1342. Ludoicus fundator collegij Brigenfis

M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HcOi

-ocr page 343-

GEORG, SAX. DVX OBI IT.

528

M, D. XXXVIII,

•A

Henricus

Henricus,.

Ludoicus, ioannes, FRIDERICVS L©I48 8. Vxor Ludimillâ Gcorgij Poiebradi filia.

Fridericus 11; © i r 4 z.

--- nbsp;'1 nbsp;______- . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-1--

Fridericus 111, gener Hcnrici Megapolitani ©17 70.

GEORgius Brigenfis. ,

Iohannes,

S...... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.....~ nbsp;nbsp;---——

Henricus • Fridericus 11. loachimus.

CO M ETA inX Iblem fèquens,men{elanüarióconf^ici cœptuseft, Haftæ fpecies erat longißimotraduabala Pegafi ad pedem eius proiedlai Accedebat autem non tardißimo motu ab occafu bfumali ad Androinc-* dæ caput Vbi poß paucos dies euanuit,

IOAN:NES III, CliuiæDux,Comes Marcæ,quem

nominant, menfe lanuario deceßit, reliólis ex Maria, VVileJmi VI, po-ftretniducisluliäcenfis filia amp;hærede,vnicofiIioVViLELMo, viginti duorum artnotum iuücne,(quiamplißimas ad vtramque Rhenifipam àColonia feréad illiüs oftia prouincjas,Iuliacenlem,Bergenfem,Cliüiam, Nhrcam Geldriam, Sutphaniam gt;nbsp;Rauensburgum, amp;. alias gubernarc cœpit) amp;duabus filiabus, Sibylla amp;Anna,- quärum ilJaloanTriderico Duci Saxoniæ ante annos tredecim coniugio iunda, hæc Henrico VI II, Angliæ Regi exeunte hoc anno nupta fuit. Quàm poft fex menfes Rex fa^^ ftidicns,attributapenfioneannua, vnde in Britanniæ regno honeftê vh ueret,rurfum dimifit,

Georgius Saxoniæ Dux, Alberti filius,cùm ex nouem liberiSjquos ex Barbara Cafimiri Poloni filia lufccperat, vnicum filiumFridericum,rnenlt; tenonfatis conftantem, fuperftitemhaberet,coniugem eiÊlifabetham, Ernefti Comitis Mansfeldij natam, Ioannis Georgij fororem dédit,eumq; i2Ja»uar, hæredem ac Gubernatorem patrij Ducatus, adiundis 2.4. confîliarijs, te-* . ftamentodefignauit. Cum autem vixvnopoft nuptias men(èexaöo hic obi j(Tec, pater eriam fenex Dux Georgius, mœrorc amp;nbsp;curis ac ætate confe-ótLis, die 17. Aprilis magno cura Pontificiorum Principum doloredécef- ' fit, cùm vixiflet annos (78, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

HENRIC VS Dux Sâxoniæ frater, qui puriorem Euangelij do-ftrinam amabat, amp;c irt fœdus Smalcaldicum rcccptus erat, gubernationcm ditionum Georgij in MifniaôcThuringia accepit, amp;nbsp;ftatimEcclefiasde Lutheri ac^ollegarum ipfius confilio emendauit ac initium emendationis Lutherus ipfe habita die Pcntecoftes Lipfiæ concione prima fecit. Vifita-ùonem eccIefiarura,Theologis ab loanneFriderico eledore mißis,Geor-gioSpalatino, luftolonæ, NicoJao Amsdorffio commendauit,qui Do.

Ee ij drinæ

-ocr page 344-

Introitus,Kyrie,Gloria in excelfis,Colle«flas,lediones epiftolarum amp;nbsp;euafl-geliorum,Symbolum, præfationem,Sanâus amp;c. ( folo Canone excepto) Eleüationem etiarrt amp;nbsp;cereöS ac vellitum SaceidotUm retinuerunt, QV EDLINBVRGI ctiam mortuo GeorgiO dtice Saxoniæjcollegij vrbispatrono, ANNA,Botbonis Stolbergenfis fiJiacollegij Virginurfl abHcnriCo Aucupeinftituti amp;nbsp;vrbis Domina, in omnibus tcmplis,vcrani Euangclij doólrinam publiée doceri, amp;nbsp;abufus Pontificios tolli, permifit* Paftore præcipuo ad S^Blafium, loanne V Vimmenftedio, cüius anno ij'jJ« mentionemfeci.

lOACHIMVS II. eleólorBrandeburgenfis,cûm perpetuisfub^ ditorum fuorum precibus, liberum Religionis Auguftanæ exercicium fli* gitantibus, aliquot iam annos follicitaretur,tandem eis ingentem ærisalie* ni molem ,Principis nomine foluendamrccipientibus,aflentitur,amp;: Mat-' thiæ à lagoepilcopi Brandeburgenfis, amp;c lacobiStratneri, quem GeorgiuS marchio Brandçburgicuspctentimiferat,piaamp; fideli opéra potifsimiiin vfus, vifitationem ecclefiarum in Marchiaprimam infl:itui,amp;manifcfto5 tantùm Doôlrinæ amp;nbsp;cultuum abufus tolli ; Ceremonias verô amp;nbsp;ritus vetc-res plerolq; retineri, amp;nbsp;librum de Docirina amp;nbsp;Ritibus ecclefiarum Mar-chiæ edi curât, Cuius prior pars,de locis doétrinæ pra:cipuis,amp;: catechetical inprimis Conciones, piæamp;: vtilifsimæ funt^ Pofterior Ceremonias in ad-miniftrationeSacramentorum leruandas ordinéexponens, vt in prima ilia Religionis mutatione minus Pontificij olFenderentur, ritus quofdam in fpeciem fuperftitiofiores retinent,qui pofieavfurpari defierunt, Cûm autei»

-ocr page 345-

R-IGENSIA, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;550

aiitem focer marchionis Sigifmundus Polonîæ Rcx hac emendatione Pontificiæ,Rcligionis a gcnero inftituta ofFenderetur, Marchiö Eledor ^xxix. eaiifas confilij fui, prudenter amp;nbsp;grauifsimê fcripta ad Poloniæ regem epi-ftola exponic, quæ inter Philippi epiftolaslegatnr, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z«44»«.?oo,

Vereincuntemagnamilitum manus inVVeftphalia confluxit,ab Henrici ducis Brunfuicenfis, Antifœderis catholici Imperatoris luitinii capicaneis coaôla,c]uæ magnüm terrorem vrbi Bremæ amp;nbsp;vicinis ordinibus Smalcaldicofccderejunóbsincuftit. lodocusetiam Hoienhscornes,^üi Francifci Hallij, clientis Sgt;c hoftis fui filium, amp;nbsp;fratrem Thomam, præpô-litLim Mindenfem Nyobiirgi cuftodiebat, vt fratris Ioannis filium,â Fran-cifcoHalIiocapcum libcraretfibi metuens; à vicinis Bremcnfibus,amp;Èr^ nefto duceLuneburgenfi, patrono fuo, auxilia petebat, Sed pauló poft Georgio duce Saxoniæ Antifœderis Thefaurario mortuo,copiæ illæ ä Ber^ nardo à Mila amp;nbsp;Conrado Penning ad Smalcaldicos trad uôlæ,amp; ifi Hadela-ri3,VVurfatiaamp;vicinis locisaliquantifper alitæ funt, doneeconftitütis Francofurti inter Cælarem amp;nbsp;proteftantes inducijs amp;nbsp;Pace Noribergenfi deniio confirmata, difsipatx funt.

In hocconuentuFrancofordienfi primum deReligioniscontrouer-fij'scolloquio eruditorum dirimendis Decretum amp;; Mindenfis prolcri-ptiofufpenfa eftintercedentibusinterCælarem amp;nbsp;ProteftantesLudoico Palatino amp;Ioachimo 11, Brandeburgenfi cledtoribus.

RIGÆ archiepifcopus VVilelmus, marchio Brandeburgenfis,ple-nam diœcefios illius gubernationem adeptus, amp;nbsp;eandem cum vrbc religi-onem AuguftanæConfefsionis amplexus, ccclefiafticam iurisdiólionem feipfis vfque ad generalis concilij determinationem permilTufum elïè, oftendit, modo politicam fiibiedlionem fibi debitam, quam antecelTori fuo obtulilfent, iureiurando fidelicacis folenni præftarent, amp;nbsp;bona Colle-gioCanonicorum amp;nbsp;diœceli erepta redderent, Id Rigenfes, qui in polfeP lione erant, facere recufabant, Cumque in Cameræ iudicio Canonici fe fpoliatos ante omnia reftitui iam diu flagitalTent, amp;nbsp;iam nouiarchiepilco-piaiitoritasaccederet;fœderiSmalcaldico fe Rigenfesadiungunt,vt com-muni fœderatorumlpatrocinio in Camera defenderentur. At feptennio poft, labafeente fœderis Smalcaldici potentia, Archiepifcopus à magiftro amp;cæterisLiuoniæ ordinibus auxilium petit, Quibusintercedentibus, amp;nbsp;iam coniunólis viribus bellum moturis,Rigenfes tandem archiepilcopum pro dimidia parte Dominum rcceperunt, amp;nbsp;anno i r 4 7, ineuntc, archic-pifcopo V Vilelmo, amp;nbsp;magiftro ordinis Hermanno Halencamp, qui Plet-tenbergofuccelferatjcumcoadjutorefuoloanne Reckio, vrbem ingref-lis,iuramentum fidelitatisfolenni ritu exhibuerunt. Magifter biennio poft obijt, nec fuccelfor illius Reckius vitra biennium in eo magiftratu vixit. Annoigitur 1 m. Henricus de Galen Liuoniæ præfedus eft, qui VVilelmum à Furftenberg coadiutorem habuit, quorum imperio excita^

Ee iij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tisin

-ocr page 346-

g g jj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A N G L I C A,

w DxjL tisinLiuoniaprimùminteftinisinterordiiicmamp;archiepilcopumturàul-* *- *tibus,amp;Mofchico belloftatimrecucOjincriftifsimascalaraitacesLiuonia ’ nbsp;nbsp;'' conieôta,amp;: equitum ordocum archiepifcopatu planè.exccrminacusamp;ex;

dfuseftjVtruo loco indicabiraus.

LEGEM SEXarticulonim, AngliæRexjab Epifcopis Pontifie! addiôlis,StepbanoGardinero Vintonienliiriprimis,viropoft hominum memoriam vt crudelißimo, ita callidifsimq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indudus,die io.Aprilis,

CQmiTiiiniSenatusregni decretopromulgat, præienti capitis pcena in cuin conftituta,quifecusdoceretautprofiteretnr, quàm fub panis amp;vini forma verum à naturale Chrifti corpus ita continerijVt nulla in eo adfitpa-nis viniqueSubftantia. Nihil referre ad falutem , vt integra Cœna Do-minifub vtraq; fpecievulgô percipiatur, cùm fub vtralibet fpecic totu§ contineatur ChriÄus, Sacerdotibus non licerematriraonium contrahere. Votaleopel nuncupâta neceflariô præftanda .elîc^ Mifl'as priuatas in eccle-fîaeflè rctinendas* Aüricularem deliclorum confefsionem, quæSacer-• don fiat, cLindis neceflarioeflefrequentandara. Hæc décréta, cùmner-ui eflent religionist regni Pontificij ,nihilominus tarnen Romani Ponti-ficis, velut Antichrifti, Imperium ex toto regno profligatum, amp;nbsp;fe Angli-canæ ecclefia: caputhaberi volebar, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• •

Süperiorcetiam anno,monafierîa intotîus regni Angliæ prouincijs triginta duabus,omnia ferè dirui t fi)lo æquari,opes verô ac cenius monaii chorumplcrofque in fifeum redigi,partem nobilitati vendiaut donari per Thomam Cromelium curarat. Quem obfcuro loco natumTed finou-Jari ingenij acumincamp;dexteritateaç facundia,t in rebus agendis indu^ ttriapræditumSecretarium,RexEflexjæcomitem, amp;nbsp;confiliaiium inti-mum ,t figilli regijeußodem, t epifeoporumomnium ac totius guber-nationis ecclefiafticæ prxfidem poft Regem fupremum, delignarat, ca-rifsimumqi tempore habebat- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Is monachorum hoftis acerri-

mus,autorregi,funditus etiam azdificia cœnobiorum cuertendifuit,vt omnisredeundi in nidos,vndepellebanturjpes eisadimeretur,Cùm au^e Cromelius.faueret dogmata amp;nbsp;ritus Pontificios improbanribus,t mona-fteria paßim deleret,t multos epiftoporum opera in vitæ diferimen con-ieclos feruaretj metuentes epifeopi, ne ipforum quoqj regnum , dignités t opes eo modolabefaólarentur; aftu Vintonienfis, Régi perfuadent, vc omnem prioris tempons-inuidiam, abdicataRom,P.autoritäre, Catha-xinæ diLiortio,Annæfupplicio,monafteriorum interitû excitatam,déclara# tione ftudij rel igi on is vcr.r à maioribus accepta: pie conferuandæ, t hære# fiumac hæreticorum omnium toto regno extirpandorum 'àboleat. Hæc occafio Edidi illius,feu Legis lexarticulorum promulgandæ fuir,qua con-firmatidnem fuæ autoritatistpotentiæ,t aditumad Pontificij imperij reftitutionem,amp;ThoraxCromelij aliorumq; ipfiusclientum pcrniciem, aftutè epijcopi quxfiuerunc. . Etfi autera tum alij, tum vero pro-lixatgrauiepiftoia,rogacuRobert! Barnitaliorum, ad Regem fenpta

Philippus

-ocr page 347-

A N G liga;.

. .. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..... 552

Philippus epifcoporum fraudes detegeret, amp;nbsp;articulôs impios refutafet,Sc j Danj., Aflueri, aliorumq; regutn piorum exemplo corrigi ac r^traófari Ediâumpeteret5tarnen non flexcrunc Regem,qui tarnen, dumlupct-ftesCromelinSjeum mitigaret;, non admodum Jciicrè Legem exequeba^ tur,“r Ducebat verôjcodemannoexeunte, Rex HenricYis,quin^ , tara coniugena ANN A M j IoannisCIiuiæducisfiIiam,VVile]mi Princi-pisac. SibylU Saxïoni elcólori nüptæ ibrorem, qiiam ftatim perræftiÿ, pöft* paucosmenfes iterum repudiauit* Guius mentioneaiicubi fa^à,Grorne-i lius dixerat ■) optare fè pugionem fuum in eo Eærere, qui repudij illius au-' tof.elTet. La vaxabæmulisamp;hoftibusCromelq aduerfüs eum Confpj-*^ / '■ rantibusad regem delataóc exaggerata, quafi rex ea petitus elfet, caufanl præbuit,vtCromelius in turrim Londinenfem culiodiæ mandatus,ex- ij.4'0^ aâabimeftri,diea83ulij,feouriçapitcprçcifo iuflTu regis necaretur, ' Bi-duo poft Robertus Barns præftanti vit ingenio eloquentia, nomine te-gis iegatione in Germania amp;nbsp;apud Lutberurri collegas VVittebergaê funâus,vnà cumxribus;alijs ob décréta ilia de ReligioncR diuortium Regt; 15*4 o, gisimprobatum , ignislupplicium tukrat. Hugo Latinerus‘lt;Vi- , gormienfisjamp;SaxonusSarisburerUbepifcopi eadem décréta improban-* tes fuperiore anno çccicftjs fuis çx,clufi;incuitodiam dati crant. - lt;nbsp;• • i

c'0- Eodem anno Forti anIMo ptjfcas qVæ eXCeLLyit Heroïnas^Pan-^ nonlCo régi nVpta IfabeLLa fVIc filiaSigifiïfün'dî regisPoloniife fc'x'Bôbç Sfortiæ coniugio primogenita loanni \ngadæ, régi in mâtrimoriiütü dAV4‘ eft quæ fequenti annofiiium Stephanurn^auo patêrrio öiuwFüjaflyypöft'ea' fö* annem l b dictum, enixa, maritum intra paucos dies febri excraóïüm^ 9, arnifit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•' .J -b - .ur • j-u

AGardinali Archiepifeopo Magdeburgenfi Albertoifubditis ciui-’ j tatibusamp;Nobilitati., publicum Aüg.uftanæConfêfsi’onis feu veræ EiiaÄi? gelijdoctrinæ exerGitiuin,.in'Magdeburgenfi amp;nbsp;Halberftàdenfi diœcefî libérépermiftum eft» Cum'cnimingentcmpecuniæ ftimmam Gardinalis abarcbidiœçefanis peteretjiiecafTcntiti pioceres ac ciuitatés] nifi Aug.’ Confeßionis dotftrina ipfisJiberc concefta, Vellent.'-Georeio etiam ducc^ Saxoniæ mortuo,Henricus DuxSaxoniæ in Mifina,amp; loacb^ElcéïÓf Bran/ in tota Marchia fubditis in permiqenda Religiarwlibera gratificati cftèrit'; ipfe etia,vt pecunia m flagitatam impetrarctjconniuendum elfe duxit. Gol legijs tarnen Ganonicorumamp;CoenobijsinpriftinoftafeüreliótisjAr'chiepi-*-fcopo autem Moguntiam migrante, Senatus in Salinis Saxonicis ,'Vbi au-læ federn baótcnus habuerat, Ivstvm lonam Theologutn , Coilegip craniumSanótorum VVittebergæpræpofitum,ecclefiarum vrbislb^ in-fpeâioni præficit, Halberftadienfes lodocum Ottonem,amp; Auteyrém Lampadium, TheoIogiæL, V Verningrodà euocant , quorum diligenfla amp;nbsp;fide Ecclefia purior in ea vrbe reftituta, in bodierhura vfque diem Der beneficio conferuatur Larapadius anno i y r ex his terris euocacus' eft, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .'bjin;

Ee iiij Carolus

-ocr page 348-

CONVENTVS SMALCALDENSIS.

.XL Carolus, ex HiCpania per medias Gallias faâo itinere, Gand«iniim * menie lanuariocum copijs ingrefluseft. Quæciuifasannoluperiorc,im-pcrata Belgis, per Gubernatricem Mariam, Caroli fororem, pecunia, in iblenter atîuerfusmagiftratusCælareos tumulcuarua fueratjin qua feditio ne Magiftratusaliquot occifióc clam nuneijad Galliç regem Francifcûqui illius fideiamp; tutelæ Gandauum amp;. alias Flandriæ ciuitates offerebant, milsi June. Qiiorum poftulatisRexrepudiatis Carolo cæfari banc fubditorum illius proditionempatefacic. Eamigitur rebellionem, grauifsime vindi-cansCælàr,non modo aucoresfeditionis fiipplicioaffecic, fedetiam priiii-legia amp;c libertatem priftinam vrbi eripuit, amp;nbsp;dues Arcem j ccruicibus fuis impofitam, fuo fumptu extruere, amp;nbsp;præfidium illius alere coegir.

Smalcaldiæ,conuentuslobannis Friderici Ducis Saxoniæ eledoris, cumcæterisPrincipibus amp;nbsp;ciuitatibus, religionis nomine fcederatis,eo# rumqueTheologis, menlcMarcio ineboacuseft. cuiuspræcipuas delibe-rationes, Pbilippusepiftola adLueberum eotempore Icripta, complexus lt;nbsp;eft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ScripferatrtLundenfis rediens ex I4ifpania,lmperatorem Ga-

rolum venturum in Gerraaniam, non vt bellum ciuile moueret, fed vc de • Concordia ecclefiarum deliberarec, làrcienda moderatis rationibus.Ideo bortatus eft Lundenfis noftros Principes, vt amp;nbsp;ipfideliberarcnt, quid dc-fenfuri eflent, aut largituri aduerfarijs, Hane ob caufam indidus eft con^ ucntusSmalcaldenfis. Allatæ funt deliberationes,quarum confenfus fum-mus fuit,no pofte abijci cos articules,quos in|confefsione ôcApologia con-fircmur.Conftitutoftodrinæ confenfu,de Adiapboris no odiofe pugnan-/3 dum. cftè/3Deliberationoftra,CLiicæceri fubfcriplerunc , accurate amp;nbsp;erudite videtur fcripta,vt Paulus narrare poterie. Hæc dum aguntur in con-uentuallatumeftrefponfiim ImperacorisCaroli, in quo narrat Imperator, fein Gcrmaniam venifte noohoftili animo,fed aólurum efte de con. cordia Ecclefiarum, «Sc fpem oftendit fe daturum pacem, eaq; de re dixit, paulo poft refponfurum efte. Hoc didum fatisquidemeft,Sed nos interpretamur elfe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aliquanto poft venit yComesNouæ A-

quilæ. Is adfertdeliberacionem de Concordia, ciii additæcranc quædam Impcratoris expoftulationes. Erac Legatio quadamaulicalroniainftru-daComitésManderfcbidc,amp;Nôuæ AquiIæ, præ fèfercbant, fènonelfc miflbs ab Imperatore, fed tarnen confilium fuiim Imperatori placere. Summaconfilij bæc erat, Cum malit Imperator piiblicas controuerfias componi fine maiori tumultu, Granuello, amp;nbsp;bis duobus comitibus videri confultum,vt petamusbanc rem priuatim peti abImperatore, euraque quafi arbitrum faciamus barum controuerfiarum priuatim. Quod fi falt; ccremus, Imperatorcm adbibiturum elfe Granuellum,amp; paucos alios, amp;nbsp;deledurum vtrinqueeruditosqui dogmata iudicarent amp;nbsp;moderarentur. Contentionesvero de prædijs Ecclefiarum, Impcratoris iudicio permit-tendasefie: pctitum amp;nbsp;hoc eft,vt dilerte amp;nbsp;planedicamus,quidlargiri aut dcfendcrc ad extremum vclimus. Erant adiedæ fatis duræ expoftula-tioncs. Nam Imperator ait fcægrc ferre, quod hadenus fimulanccs con-

-ocr page 349-

ACTA SMALCALDIÆ CONVENtTVS;

cordiæ ftüdiiirrijhoc egerimus, vt rem extraheremus, vt paulânm noflræ x i-é partesconfirmarentur,non verè voluifle nos difcordias tolliquod nihil conccfsimusaduerlàrijs» Narrat qua'm diligenter Auguftæ egeritde Concordia: Actotaquerelaeófpcólat,non viderinos appetereconcordiam, nifiabijciamus totum doôlrinæ genus,quod profitemur. Nos verecUndè amp;verè refpondimusde noftrà voluntateerga Rempub. ôcftudio Pacis purgauimus obieôta crimina, amp;nbsp;ingenue diximus, non veile nos concilia.» tioncm intelligi confirmationem veterum crrorum proieélionem piæ düârinæoftendimusclarè, quos articulos non polie abi/ci cenfeamus, amp;c petiuimus, vt res non priuatim,Sed in publico conuentu ageretur, vt anno fuperiori proraifit Imperatoris legatus Francofordiæ, oftendimus etiam nosnequaquam de prædijs Ecclefiarum pugnare Exempla refponlîonis liabent Principum amp;nbsp;ciuitatum legati. Forcaßis erunt varia iudicia de no-ftra refponfione, Non multa funt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cætera verccundè, ingenue,

graviter, ac line Ibphiftica lcripta funt. Et fi vult Imperator pie confu-lere ecclefijsjoccafionem aliquam præbuilTe videmur. Vtinam Deus cxcitetanimum Imperatoris vt verè velit inquifitisfontibusamp;fLindamen-tis de doclrina agi,ficut toties in bac narratione fcriptum eft, Habes hi llo-riam huius conuentus præcipuam,Nai-n cætera funt communia,in quibus amp;pleraque funt, quæ Demofthenes nominat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de

quibus coràm loquemur, Vale.

tt Lundenfis cuius in hac amp;: aîijs Philippi epiftolis mèntio fit: loarihes, Archicpifcopus olim Lundenfisin Dania, fed natione Belga, ex nobili fa-milia luliacenfi oriundus : Cùm Chriftiernus I EDaniæ rex in Sue-cialæuætyrannidis exemplum edidiffet amp;nbsp;fèquenti anno ad Carolum V, ifit; cuius lororem coni ugem habebat, in Belgium proficifeeretur, comitatus tegem, inBelgio man fit amp;Carolo Cæfari feruiens ,cûm fuperiore annô 1/3 «ji legatione ad focios feederis Smalcaldici Francofordiæ ad Mœnum colle- ' ' lt;^os,amp; inde ad regem Ferdinandum funôtus effet : huius commendationc epifeopus Coîl ftantienfiseledusjôc Abbas in VValdlaxen,fuperiorisPala-tinatuscœnobio ditilsimo faólus: Tandem in comitijs Aug.Anni menfeMaioapopIexiaextinôluseft.Exuuiæin cœnobium diuitisAugiæ, quod epifeopatui paulô ante inferueratj delatæ funt.

ß Deliberatio illius conuentüs, quid concedi aduerfarijs auf non concedià nollris ecclefijs concordiæ caula poßit, cuicæteri fubfcripfe« runt : titulo Articulorum Smalcaîdicorura anni 1540. extat.

y Cornes Nouæ Aquilæ V V1 LE LM VS, frater Herhianni Cano-niciColonienfis,qucm Erafràus Bufehius ôccætcriillius ætatis viridodi celebrant*

VVilclmus r----------------—

HermannusCanonicusCô- nbsp;nbsp;VVILELMVS Coroli V.

lonienfis* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Confiliarius.

r-------------------—gt;H.. nbsp;--■ gt;

Herman nus Filia nupta A D OLPHO'fit

lio Humbefti.

Quod

-ocr page 350-

331 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HENRICVS D. BRVNS. MORITVR,

w.D XL. «rQuodnoftrosverecundèamp;verêrefpöndïflenarrat:eiiisrefpohfio-nis exemplum icidem in Philippi epiftolis extac gt;nbsp;hoc ticulo;Refponfum Ioannis Fridericigt; DucisSaxoniæ Èleóloris)amp; Philippi Langgrauij Halsixgt; amp;. reliquoium cum his in teligionis negocio coniundorum, in conuenw Smalcaldenfi anno iy 4 o. die X L Aprilis datum legatisCaroli W Impera* torisjComitibusTheodoricodeManderlchid ÓcVVilelmodc Noua A# quilæ die vndecimâ Aprilis.

Secuta funt comitia Hagenoæ,ad dirimendas,colloquio eruditorum, Religionis controuerfias indida, menfe lunio. Vbi cum Pontificij, Augu-ftanasde concordiaaólioncs,anno jys 0» fufccptaspertcxijamp;dequibus turn conueniflet i pro concordats amp;nbsp;conclufis haberi peterenc : noftri col« loqÜiumordinedefingülisarticuhsConfeßionis Auguftæ exhibits infti-cui flagitarcnt: tandem allato de morte Ioannis Vngariæ regis nuncio, Ferdinandus domum in Auftriam pfoperansj inchoatas deliberationes abrumpit ac Wormaeiam dcnuo conuenire vtriufquc partis legatos, amp;nbsp;colloquium inchoari iubet.Quo tarnen, menie lanuarioprimùm cœpto, triduüm lolummodo Eccius amp;nbsp;Philippus de peccatoOriginis collocuti funt, Statimenim allatis Caroli lmp Jiteris, Comiria Ratisbonæindiôla amp;nbsp;res omnis illuc reieôta eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In comicijs Hagenoæ, E r 1 c v s

DuxBrunfuiccnfis fenior, VVilelmi filius, qui Maximiliano amp;Carolo Impp.à prima adolefcentia militauerat,amp; familiaris ac carus fuerat,amp; magnas res belli’amp; pacis temporibus geflerat, annostatis 70, Dylcntcria obijt. Corporisexuuiæ, pia coniugis Elifabcthæ, loachimi 1, Eleól. Bran^ dcburgenlîs filiæcura, MLÏndam,ad Vilùrgis amp;FuIdæ confiuentem translat« ,amp; Epitaphium monumcnco «neo incifum eft.

Am ter quinque ierant poU natum ficula Chrißum Luftraoôlox cùmDux cfarus Erictaobitx

Huncnorunt Veneti, Moraui, Phrißj, atqueT^ohemi, ^Außria cumq^ tuo Carole nouit auo,

In primis betlax erit Hilaeshemia teftü

Qtu marijs auxit régna paterna locù,

Aluiproluuiececidit,nonMartüin armis, PoPttot'viMcipartatrophaa manu.

Nupta Sigifmunào quondam Catharina marito» Huic eH: connubij fœdere iunPlaprior.

Altera J\4archionum claro deflemmate, noßra PfAredem patri a , dulcis Plifit dédit.

Cuipaterauxit opes, nbsp;firuxit Ericoburgum

Hune populoferues, Chriße benigne ,fuo.

Poft Erici obitum, ordines prouinciæ, Gubernationem, filio Erico adhucimpubère, principimatri commcndant,amp;Religionis Pontifieix emenda-

-ocr page 351-

POST ERICÎ OBITVM ACTA. emtnciationem ac fincerç euangclij doôlrinæ propagationem ( à qua feitî-peralienißimus leniorEriciis fLierat) quæin vrbibus popuIofisGottinga Hannoiiera amp;c alijs, iamdudum inchoacaeratjiberam amp;nbsp;vniformem in toraprouincia inftitui flagicabant.Ediaucem Henricus junior DuxBrun-Hiicenfis, pupilli patruelisamp;alij, acerrimêhuicmucacioniaduerfàbantur; tarnen pioamp; Heroico optimæ principis viduæ Elifâbechæ , procerum fuo-fuin confilioamp; opeadiutæ,ftudioaczelo,paulatim progrellum ell; Anro-woCoruino,ex vicinaad Vilurgin VVitzenhufenfi Hafsiaeecclefiaeuo-caco,conlilia emendacionisdodlrirtçamp;confticLiendarum Eccleliarum pie, prudenteróc moderategubernantc. Mitobium etiam medicum aulæjPhi-lippus fubinde monebatjReformacionem ecclefiarum, non à ceremonia-rum miicatione, auc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yel ccenobiorum direpcione, fed dodlrina

Vtili ac falutari in concionibuspieamp;cmoderateproponenda, inchoandam

Vt VOS Medici dicitis,«^«« (^ïi x/i'^wjcruda non mouenda elle : ita ve-bm VOS initio Ecclefijs veftris quærere idoneos amp;nbsp;moderatos concionato-res,qui prius docerentaliquandiu populum,quam mutatio rituum infti# tuatur. Condones pias 6c moderatas prohibere Mezentius non poterit, Habes fummam mei confili ƒ,amp; alibi :De monafterijs quod iignilicas,quof dameffe cundantiores, relinquamus illisfuam lapientiam,fonafsisvo-lunt «Erf!^êlt;^i//3£ÿclt;^fa)f,etfilæpeiam magno curadolorecxpertusfumadmo-dumefleinconftantes'rarFi^xo*''™!' animos^ Vos initio pugnate, vt populi «ccIeGæ, feu vt vocant, bene inftaurenturamp; conftituantur. Pieri-^üc Principes, etiam ante hoc tempus, multö in di ri piendis Monafterijs fueruntdiligentiores, quaminconftituendiswafoix/flMffÓc fcholis. amp;nbsp;alibi de illuftrilsima principe Elifabetha.Efaias inquit,Reginasaliquas fore nutrites Ecclefiæ,quo in numero iuftc recenfetur6c inclyta Domina Princeps Bruniu. Dulcifsima eft ante nutricis appellatio,quia maternoafteôlui pro xima eft nutrix,amp; pafcere lade ftgnificat gubernationis moderatione, Fo^ Uetautc Princeps fuas Ecclefias fuaui gubernatione fine crudelitate, amp;nbsp;im-pcrtit Euangeliu populis,Hæc verê fuut Heroica,6c Deo grata ofiicia.Qua# re Deum oro,vt ipfam ôchliû feruet,defendacamp;;regar, nosq;omnesadiu-UetjVt veftra confilia fint falutaria* Ordinatio Ecclefiarum publica, anno tertio demû édita,ócVifitatio ccclefiarö totius ducatus folennis fufce,« pta,defignati ecclefiaru inlpedores,amp;Synodifingulisfemeftribusinftitu-tæfunt,in quibusPaftores finguli,eorûq;collegæ ,depræcipuis noftræ re-ligionisdogmatibusauditi,6cde moribus ac difciplina paftorri 6cpopuli rnquifitio fada eft,Quod inprimis, ad conferuandam doôtrinæ puritaté amp;nbsp;Concordia 6c extirpandas abufuu pontificiorum reliquias,6c fedas arcen das, falutare fuit. Sicmediocriter florebant6ctranquillæ manebant in eo ducatu Ecclefiæ,dücentibus eas 6c gubernantib. Antonio Coruino,6c Mar tinoLiftrioinaula,D.Ioacbimo Morlino,6cBarfbolomço VVolfartoGot ringæ,Georgio Scarabeo Hannoueræ Rodolphe Mylio Hamele ad Vifur-gin,loanne Sutelio Northemi 6cc,vrq; ad annü 175-0,quo princeps junior ex aula Imperatoris êBelgico paulo ante reuerfus,gubernacionero patriæ adb ruCjVt fuo loco monebo.

Bremenfes, hoftem Baldalariim,dominum in EfenSjàCameræ iudb tio profcriptum, 6c Caroli Geldriæ ducis recens defundi Patrocinio defti-tucum, penitus opprimere 6c delere cupientcs,oecafionem optatam nadi lùncÿ

-ocr page 352-

BREMENSE5 CVM FRISIIS.

XL. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Maria, Domina leverenfis,Baldafari vicina amp;nbsp;confanguincs

(namexduabusfororibus,Gerardi comitis Oldeburgenfis fiÏiabus,na(i erant) mifFo Bremam legato, nobili Bogone, adnerfus Baldafari i ni «rias, amp;nbsp;imprefsiones hoftiles auxilia pecerec fuæ ditionis portos Bremenfi' bns patere,amp; tutum commeatum ac receptum pafsim fe illispræbiturain efre,polliceretur* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Statim igitur vexillum peditiim Mariæ con-

ceflum, amp;nbsp;mox alia novem vexilla, dticibus Menhardo VCU ConradoPenning,amp;Ioannc à Seggern equitum magiftro,in FriliamBîF dafàro fubieólam mifià func,quæ Baldalàri copias, in oppida Efens«-^ VVitmLindcompuIerunt,ac VVitmundum arcem, Bogolencrenfis ob-fidebat. Efcnam verô,inqua Baldalarusipfefe continebac,Breraenfb cafirisfiiis cinxerunt menfelulio, amp;concinuacisoppugnationibus,ran' o.ociobris. Jçjyj immifsisin teólatelisac globisignitis, oppidum incenderunt,quoil in cineres redaôlum,tanto Baldalarum, iam dum animo amp;nbsp;corpore .rgA» ôc ab omnibus defertum, mœrore alFccit,vt poft paucos dies doiorc,cLiris, u.Ouo ru, Ja^oribusamp;morbisconfeclus extingueretur. Nihilominus tarnen, qui Efenæôc VVitmundæ in præfidioeranc,arcesadhuctuebantur,acpoftri-dieMartinijBogOjduxleverenfis,ad VVitmundam,tormenti iétuinter-fecluseft.

Mortuoautem Baldalaro, Philippus Haftiæ Landgrauius,autori-tatem fuam interporuit,amp; clientem fuum loannem, comitem Ritbergen-fern, natum ex forore BaJdalari ôc hæredem ipfius proximum , Bremen-fiSenarui commendauie totumque beîlum hisconditionibus compofu-it, vtàSenatuBrcmenfi, ditionemillam Elenfèm, VVitmundamóeSee* dersdorfr, Anna, Baldafàri foror, Ottoniscoraitis Ritbergenfis vxor,^^ filins ex ea natus loannes, cornes Ritbergenfis, ac hæredes îpfius, mafeub amp;nbsp;fœmir.æ infeudum accipianc;amp;Brctncnfem Senatum Dominum feudi recognolcant; arcesq;amp;oppida petenti Senatui pacefaciant; nuHospiratas in luis portubus aut oppidis foveanc aut receprent : mercatoribusntl •illalittoranaufragis bona reftituant; tutumcommeatum,dccommeicii Bremenfibus in tototerritorio libera permittant, de lemutuoin omnibus periculisfideliter juvent, cumleuerenfe etiam Domina vicina, Bremen-fium in hoc bello Ibcia, pacem amp;: amicitiam perpetuo colant, amp;nbsp;pro luff* pcibus executionis,Bremenfibiisquinquaginrarailliaaurcoriim Rhencn-fium, decern milliain præfenti,reliquum quinq; annorum prox.penGo-nibusæquislbluanc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hane cransadionem Erneftus dux Liine-

burgenlis, Philippus Landgrauius Hafsiæ, lodocus comes Hoienfis; loannes Deipholtenlisj Otto Ritbergenfis, Ioannis pater : Anna comicifi'a;amp; loannesfiliuSjSenacus Bremenfis j Flicco amp;nbsp;Hero, nomine nobihtatis,^ Senacus Elenfis, fubferiptione ócfigillis luisconfirmarunt,CalcndisDe-cembris, Exercitus Bremenfis re féliciter confeóta poftridieLuciæBre-mam redijt,amp;perfolutisftipendijs dimiftuseft.

Etfiaucem inter Bremenfes dccomicem Ritbcrgicumica,vt com-memoraui conuencrat : tarnen poft occupatam à Carolo V, Geldriam ,lt;amp; captosprincipesSaxoniædcHalsiæ;Carolus V,dominiurn ditionisElenfis dire(ftum,a Carolo Geldriæ Duce oIim,Baldafarum exulem reftituente partunif

-ocr page 353-

partutn, DucatuiGcidriæ iterutn vindicauit.necBremenfçs cura potentifsi-’HoImperatore fibi contcndendum de eo iudiçarunt.

HenriciSaxoniæDucis filiaSibylU/Françifco Duci Saxoniç Laobur-gfnfînupta eft menfe lanuario, ex qua fex filios ,ac in bis Henricuni archiepb Icopum Bremenfera,Olnabr. Pad. amp;nbsp;tres filias fufcepit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Henricus

2ïitequam ad gubernationero perueniflec,fœderiSmalcaldico fe,ruoamp;: hçre» nomineobligauerat. Nunc vero quorundam ordinum fuorum,tempc* ßatemablmpjmpendentem profpicienrium confilio,feindeicerum cxtri.

,quod Eleiftor Saxoniç loh, Frid, in literisad ordines Myfniæ, qui bus oellum cisexeuncc anno 1746Jndicitipfc commémorât. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Johanni

principi Anhaidino filius Bernardus 17* Martijnatuseft, Qui cum inferijs palchæfanâo laiiacro rcgcneraretur, Lutherus duas illas concioncsde Ba-ptiimohabuit,quæ quarto operum illius tomoGerm.infertæ funt,

Hermanno Tulichio primo ftudiorum doôirinæ in fchola Lunebur-genfi, poft faótam religionis emendatiooemReólori,x8.Iuhj,annoa?tatis 54* in cæleftem fcholam translato Joannes Bathelius Cosfekhanus iucceßit, coJlegam habcns Lucam Lofsium, optime de fchola patriæ, amp;nbsp;plurimorum ftudijsmeritum,quiadextreraam vfquefeneââ docendióc fcribendi Jabo-rcsafsiduos fuftinuit vereLofsius inuicla fedulitate fcnex. . ßiduopoft/ Tulichijobitum D,Robertus BarrisLondini in Anglia,ob fincerara Euan-' gelij confeJsionem,amp; improbatim Legem fexArtK:ulorum,amp;diiiortium Henrici Regis cum Anna Juliacenfe , combuftüà eft die 30. lulij Confefsio Roberti amp;nbsp;niftoria martyrij integra Tomo VI, T^uth. Witt* fof 400, amp;nbsp;le-quentibus extat. Eiufdem anniaeftate in Saxoniaamp;paJsim alibi, inditionk bus Ordinum Aug. Confelsioni adhærencium Incendia excitata funt,ac vrbs Einbecca inprimistota cum omnibus ædificijs publiasÓcpriuatisac homi-nibusmultis conflagrauit 26. lulij,

MAVRICJ V S Dux Saxonia?, Henrici fil ins, anno ætatis vicefimo, d. xugt; Agnen Philippi Halsiæ principis filiam, coniugemducit Pater fenex annum «tatisfexagenmum oâauum iam egreffus,paucis poft nuptias filij menfibiis decedit, M avriti vsigitur,anteannos,animumq; gerensjcurafq-, viriles totius ditionisGubernationem fufcipit,fratre Augufto quindecim annorura adhucadolclcente.

Goslariara Imperijvrbcm in Saxonia antiquam loanni Friderico Saxo, niæ Eleâorifederatam fed ditionibus principis Brunfuicenfis inimici vndi-quaq; cinâ:am,Cameræ indicium recens prolcripferat,quod auno zc. armata manu ex vrbecrumpentes,coenobium montisGeorgij incendilfent ,amp; mini-ftrosducisBrunfuc, ineodepræhenJos trucidaftent.Huiusprolcriptionis ad* uerlusGoslarienfesftrenuèexequendæ cupitnserat Henricus Dux Brun f qui commeatuum importationem ex fuis ditionibus in eam vrbera prohibebat, àquacunq; poteratratione ijsincommodabat. Cùmigitur abEleétore Sa-xoniæ,amp; cæteris Religionis nomine confoederatis,ope Goslaricnles peterent, borum intercefsione Carolus ad comitiaRatisbona?indidaiterfaciens,Exe-cutione prolcriptionis ciuitatum Goslariac amp;nbsp;Mindx^die 28. lanuarij Spiræ lu-fpendit,amp; ab omnibus pacem coli jubet.Hanc fufpenfionem amp;nbsp;mandata Paris à Brun fuicenfi violata, velut fundamentum jufti belli adueriusBrun-iuicenfem fequente anno lufcepti,cleóïor Saxoniæ amp;nbsp;fœderati collocarunr^

Ff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;INDEX

-ocr page 354-

INDEX

A. ■'

Anhaldinipr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44.i23.i24.i46,îti

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;arch.Hamb.

jTyAdelfianfu Rex Anglia

! 61.269

AnnaMegapoLvxorLandg.Haßia

f

226

Anna Margiaca,vxor Friderict duels Ho^tia

Adolphtu Dux Geldria

7i.74.7g.p6

Anna Auflriaca,vx.d, Sax.

if

Adolphus dux Gl.uenßs

69.70

Anna Lun.vxor Barnimi d. Pom.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2/'

Àdolphtts dux Rer^enßs

71.72

Anna Anhaldina comOldeb.

ƒƒ

Adelphuc Comes Hol/atia 1.6t. H. 6i. ÏH, i/. JUT. 6t. 20p

Anna Oldeb. coni. Frißa.

Adolphus comes (cauunl.

.210.

Anna Potn.vxor Georgij Lignicertfii

i}I

63.27t

Anna Polona,vxor Bugslat X.Pom.prin,

l5-‘f

Adolphus Anhaldiitus, epißMersburoenfis

123.1*6

Anna Candaula,vxorFladis.regls ^oemia

31

Adolphus Clarenbachtsa

296297

Anna vxor Ferd.Imp.

t2t.130.3i,

AdrtanusPP.

JO, .2'20

Anna Sax,vxor Henrici D. Munfi,

Aemrlia Saxon.vxar Georgtj Rrandebtirgetifis

Anna CieuenHs Anglo nupta

Hl

Aemjha Palatina.vxor Gesrgij Pomerans

221.14.3.

Anna Bole'inta,Regina Anglia

239.237-3“

A^nes TAansf.vxor ar ch.Col.

4 3.2g 2

S,Anfelmus archiep. Cant.

106

Albertus Vr(us

IS. 3 9

S.Anfgarius 36.20g. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ansloia

Neruu 21*

Albertus 1. dux Sdxoni-e,Bernandi Vrfi fslius jf.ii. rp.

Antonius eomes Aldelb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^9.287.3g 3.,316,311

III. S9

Antonius comes Scouuenb.

166.167J'!f.

Albertus dux Saxonia dextra manus Imper^. ^s. m. ^6.

Antonius Leua

236237

li7‘

Antonius Coruiitus

V nbsp;nbsp;272,3 ji

Albertus dux Saxonia archiepifcópus Mo^untinus jg.

Antonius Barkhufen Cos. Hannoutr

29*

42

Arenberga comités

177

Albertus n. Imp

^g.236.

Armgard Ritbcrg.com. Tapp,

Albertus tAagnus dux Rrunß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

S9gt;go.,37

Arnoldus Eginondanus dux Geldria, 72.73.74.73A1.tt

Albertus dux Luneb.

69

Arnoldus eptf.Lub.

6i

Albertus Land.Turing..-

137

Artoldus comes Te^.àr Bernh.

,6*

Albertus dux Megapol.

297.30igt;303

ArnsbokXloenob. Holfat.

6i

Albertus iAarchio Arand.Achill.Germ,

20.12. no

Arnheim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1,2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Arnsberg.

2li

Albertus dux Rorußia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tg7. gt;4i.t4.3,i72aii.2g2

Arcturus yyalli2.,princepsAng.

ub

Albertus Marchio Brand.archiepifc. Ma^d. S' Aloountinus

Afcanius à Cram.

168237

14g.14.0j62.16g.273.

^^•349

Atterndorff.

324

Albertus marchio Brand. Caßmtrt filiut

539.20

Augufius dux Saxonia Ele.

4t

Albertus rex Suecia

91

Augaßanaconfeßio exhibita

»63

Albertus comes Mansfeld.

43

Auguflinus Anglorum apoflolus

■104

Albertus dux Bauar III.37.1111.iii.izj

'J • ‘

Aufhia archtducum familia orior à Lepoldo Suesoorti

Albertus I. arch, Magd. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

4S

233-234

Albertus arch. Rigenfis

213

Autor Sanderus

231.202

Albertus arch.Bremenßs

7^209

Autor Lampadius

9 f

iil

Albertus Cranzius

12.! jp

B

Albron 20g. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atbis.fl.

3.3*

Badenfis marchiones

73

Alboinus rex Loii£.

36

Bfbrlon aFurcis capta

300

Alcair

137

Baldafar dux Alegjtp.3.14,107. lOp.te^, Land. Fur. 41

Aldebur^. comités

tg.g9

Baldafar Dominus in Eßns 66.262.297.316.

3*2.337

Alexander rex Polonia

99, I2l

Baldafar Merkelius epif.Hild.

123. 233.27t

Alexander VLPP

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to6

Baldafar Ranz.ouu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

29t

Alexander Medices

515

Balticum mare

j.Ui

Alexander Meppenßs

296

Baltici littoris vrbes

f., 7'1

Alfeld.

sgz

Barbara poßremi el.Sax.filia vxor Brand.

37

Alfonßts Rex Neapel,

too

Barbara Tranfluana.vxor. R. Pol.

143

Alfredus rex Anglia

gt;23

Barbara Polon.vxor Georgij duels Saxonix

37-273

Altdorff.

Amelia Sax. vxor Bauart

HI

Barbienßt comités

41

103

Bard, oppid. Pom.

1.9.9

Andreas Carolojladitu

103.173

Barnimus dux Pom, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;99,13,17 a 221.271103

Andreas Canutianus

316

Bartholomaus VFolfard Ehetlogus

33 b

Andreas Knopius

213

Aartholdus Brushauer Pom.

i4

Angary 17 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Angelus Pelitianus

A 134

Baßlius Mofeorum Ejirannus nbsp;nbsp;nbsp;24.1,4, „3.,34 nbsp;nbsp;nbsp;lot

Anglia

3t.i26

Bauaricum bellum

HQ.Ul

Anglia Regum feries nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;126.j2g.j30,.132.331

Beatrix Marchica ,pr. Megap.

17

D. Amandus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;406.22,^272

Beatrix Neapolitana,regina Vngaria

32

Amers/ord nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;23/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ancona

233

Belgicapreuttuia XF11,

201

Angiorum in Mofiouiam nauigatto

g9 239^194

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!ƒ 2

Bd

AngiicuiH diuorttum

4 ■

-ocr page 355-

Bel^radum « Turcû captum

gt;99

Canutus rex Dania

• _

Beßaiits Langeus Calltu monaß.Pom.

BenediHiu Paf a.

ISer^enfet Duce; ietino Epiß.Mifiienßs ^ertiafdtis vrßu Dux Sax.

390.^00 2lt 20^

70-71 i6t

S.it.jt.

Carolus IHI. imp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19.23^.32^

Carolus F. nafiitur i-t-çp- ns-139. EL Imp. 162,i^c.

Edta.contra Lutherum iS6jn Itaha 262.272.277.^0^ 509-333-Eunetumcapit 300

Carolus Burgundus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;74 76 3t ‘

Carolus t^J. FL HI. RR. Gallia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L

Bernardus Dux Sax.Latb.

Bernardus Liffia Comes

Bernardus Pottman

Bertholdus à Landsb.îJildeSt Efiß.

Berihûldiis Mo^.

S9‘ 97-’39-3 2!. 2S6.2p6 3^ 14-6.

i20^ I2f

Carolas Magnus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ss.6a.jA

Carolus dux Burbonius

Carolus dux Geldria72.76.79.go.t2.t12.11t.1.^7,,^2,20!

237^247.239-262.302 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

Carolus rex Suecia gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . .quot;..t

Bertholdtu arch. Pi^a D. Eertholdus Moller Bej-^^urgum Boema.

216.002

3 3-32'.23^.i^4

Carolus villor dux Brunf.

Carolus dux Munßetb. ,, Carolus dux Sabaudia

Carolus Suffolcius

309. 317 272 !

Bodenwerder

Bo^o Olderßsnt

’13

Cafimirusmarchio Brand. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20.ioi.iso.,6i 23a

' nbsp;nbsp;nbsp;262

Cafimirus rex Polonia

^3

20 t •

Bo^danus pp'alach

’34

Catharina Sax.vx. Erici Brun.

Bolesla’uPex Polonia

Bona Neapol.'vxor SigûMundi R. Pot.

29 tee.161

Catharina megapoLmater Augufii el.Fxor Henrid 0. Sa--xonia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

S.Bonifacitu

'*3

Catharina Sax.vicor Gufiaui R.Sueuia

sy

46,6o^^ot

Bonottia

262.26

Catharina BrunfiFrid.l.eled.Sax. vxor

BordesholmenÇs Transaclio

2lt

Catharina Bruns.Magni D-SaxonjMb.vxor '

Bornholm

21S

Cathatina Pom. vxor Henrici Brunf.

Borußiaca

^’•’37-l72.2l2.22t

Catharina suecica comes Frifia

^7’

Bor/flhenes

Bofna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Bofo primus Epifi.Mersb.

^3

3- 31

Catharina Hifiana vxor régis Anglia 126, »

Catharina Medicestregina (3all.

’34. 23g. 2J^

2S.r

Bothoßnior Comes Stolberg-

‘96.170.i2,

Catharina Cjpri regina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

f t3S

Brabantia

Brandenburg

»9.

gt;3-nt. 222

Cauchi,Cayci

Caijtnenfes Fattari

34

25.161

Bremenßas6.p7-to^.ä2f.iU‘2ogJ6f.i6i,2^j^^^^^

Chalufiasfl.

35

Clufir ort

35

Brixia

’39

Chfifiina Saxonica vxor Toan.Dania régis

33.94.104 *

Bri'xius Nordanus

236

Altera,PhilippiLandgrauij Hafiia vxor

39

Britannia

i3t.i26

Chrifitanus I. Dania Rex 63.33. 90.93.

IL 144.130.

Brj/z.ani

9.17

' nbsp;nbsp;151.139.177.213.219.270. 111.94.106.196.226.

Bruntito marchio Brand.

231.233.297-291.302.3'3

Brunfuicenfes Duces

3o-3i-j2.,.a,.,6,i

chrtfiina Danica vxor Lothar.

tst

Bruxellenfes Martyres Augußiniani

202

Chnliophorus Dux Brunfarchiepifiop.Bremenfis ir VVer»

Bxbalta

’bf’’fl’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;56.37.53-15”.235.302.212

B'j^slaimulti Pomp. Dtfces

J !2.ir

Chrtfiophorus Comes Aldeb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33.

297^291.322

BugslausX.Pom.dux.s.n.i4^iJ.jt.9p.los.ieig.,i^,,y,

Chrtfiophorus Palatinus Rex Dani4

92

Bulgaria

3^30

Chrifiophorus dux Bauaria

Burbonia Familia

Chrfiophorus Hergendoifinus

266 ■

Burcardus Comes Barbienßi

chrifiophorus dux VVirteb.

23 7.290

BurcardusI.Epifi.Mtfit.

^7

Chrifitanus Ketelhut

211

S, Burcardus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ß

CimburgaMajôuia,materFtid.III. Imp.

23.236

Burgundi

^7

gt;9- 302 93-222

Clara Sax.vxor Francifii D. Luneburg.

60

BußoabAluesleben,

Claudia Auriana,vxor,Nafiou^

Claudia Lud.XH.filia '

13t. 152

Bufehius

99.120

Butiada Frißi

2S6

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33.97-312

claudttu I.Guifia duX

152

Bjr^ertu Bex Suecia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Clauenna à Rhetts occupatst

142

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clt;

93

Clemens VJL PP. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;220.255^256.20.a1

Caieta

Cliuia Duces

h.70.139

Calmaria

top

Colonia Agrippina

67

Calliniachus

96

Cotneta

^70.233.32!

Calenberg, arx Br.

26

Conradus Dux Mafiuia

21.29

Camera Judicium inßitututü

Conradus epif.Ofitab.

66

Cameracenßs Pax

39- 9-0

Conradus Comer Tet^lb.

6s.i6o

Campen monaß,I*om, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ,

261

93

Ef 2

Conra»

-ocr page 356-

t

iKOEX.

CffnradtuloltiuseptfiopusSaeriH. -

'7-gt;o.io7

Eduardus Foxiu

306

Conradms Ptgelttu

10

Egbertus Anglia rex

126

Cenudus VPimpin^

113.103

Egmondanafainilia feries

82

Conjalaus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;120

Einbec

226.273

Conßantiit comiti/t

122

Eisfeldia Moguntino à Brunf.oppignorata

3i

eeporr^ ?

23

Eldafl.

3

Corne'àfu Sceppernt

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;220

Elifabeth ,regina Hißan.

t4.ll2.ll3

Cmprâ

313

Eli/abeth neptis,rcgina Dania

130.131

Cafintu Mtdieet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{

^220,31S

Elifabeth vxor Caroli V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

229

Croatia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i- -

3- 32

Elifabeth Danica,vxor loach.L eli^l. Brand.

'9*

Curland.

3'3

Elifabeih Marcbica,vxorErtci Brun.

23933!

Catberttu Ton/iadut

19S

Elifabeth Bauarica,vxor Ernelli Ducts Saxonia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3I

Cjprtreginavltima

133

Elifabeth.Bauaricanupta Palat.

llO.llt

D

J.

Elifabeth. Stolbergenßs, mater Henr'tci Brunßiicenßs 46-

Da^oiertus Francorum rex 1 iialmatta,

idi

Elifabeth Luneb. vxor ducts Geldria

3’

166

3

Elifabeth. vxot Henrici VH. R. Ang.

126

JDam tn Frijia

14-7-136.302

Elifabeth virgo,Rex Aug.

132.239.2S7

^ania Regnum Dania Re^es

39.90

90-91- 92

Eliftbeth Außriaca,vxor CaÇmiiri regie Polonia 23. 261

ii4

Dania re^ni eifiopi remoti Daniel Ranzatu

Dantùcum

Danentria,Su0l/4 Çt Burgundùfibÿciunt Dajfouu

Dauid Zegenha^^ius DauidaBurgundia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Dedo marchto Mi/hia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Ddpholdi comités nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i-,

Dehnenhorß captain à Monaßt Derbatum Liuonia

302

299

772. 230

243.232.261

116

20i

33

40

1(3-166

S(-37 .2r^

Elifabeth Catzenelb. vxor Najfacnßs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;132

S.Elifabetb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;136.137

Emanuel Lufitania rex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;34

Embritis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-ipt.içd

Engelbertus Dalacarlus

Enno comes Frifia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37:66.236.2/2.297,302,236.316

Erardus epif Lcödienßs Card. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'119.19t

Eraßnus Rotcrodamus 113de Luthero nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'' 177.311

Erfofdta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;133

Ericus fenior duxBrunfuicenßs 53-30.110-124.133.143.163

Detleuus Lan^ebec I.V.D, Detleuus Reuentlouu Dittericus marchto Mifaia Dicttnarß

Dietmarus primus epif.Brand.

Dium ad Indt o/hum à Lufitanis captain

,, *33 298 ■40 '93 **3-97 300

167.163.169.239.239.333.292

Ericus innior dux Brunf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;39

Ericus Pom'.Rex Dania nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11.1'2,13.9 2,96

Eticus IL dux Pâmer. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3,11.12.13.14

Drtcut duxSaxon. Laoburg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;39

Ericks dux Sax.epifi.Hildesheimenßs amp;nbsp;Monaßer.34.124

■ DorotheaSaxoiiica,vxor Cbrißiani III, re^isDan.60.

Ericus X.'Rex Suecia

16 0.182.27!

9!

60.387

6.122.

Dorothea Srandebur^en. vxor Chrißiani

226 L Dan. R.

Ericas XlV-rex Suecia Ericus dux Megapol.

Dorothea Danica,vxor Frider.Palat.

92

131

Ericus dux Grubeithag epifoßtab. amp;nbsp;Padeb Ericks Dux Sax.Laob.

124

Dorothea Dantca, vxor Alberti Ducts PruJj. pa. 22p.

Ericas comes Hoienßs

5f

07.226

■Drauusfl, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Duenta Dunafl. Liuonia

E

233 '3-3-“3 201

23

Ericus dux Brunfpoßulatus Rigenßs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^22.31

Erichsbttrg

Erneßus eleélor Sax.

Erneflus dux Saxonia archiepif.Magdeburgenßs. 6. 7.43.

Fberardus dux VVirteberg.

Fberardus comes in Koni^ßei»

133

169

n , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49.31’11-3

Exrleflus dux luneb. 166.176.1t1. 223. 260. 263. 284.

Fberardus PVidenßlie

Fberardus Sudebaldus

Eboracenfes Duces

Eboracenfis Cardinalis Thomas Wulfatu

Edmundusrex Anglia,Socer Qttonis Limp.

203t232

237

123,130. 139

133.239

126,127

Erneßus tomes Mansfeld. Ernefias comes in Honfiein Erneßus princeps Anhald, Erneßus Bürmeißer Efchafl.

Efenfts Frtßa regio Eß hi in Liuon.

3‘igt; 43.212328 46.47 44.123 226.29I

, ' Edmundtis pater Henrici VIL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Edmundus Sutfulcia comes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' '

r23 119-126

224

312.313

Edoleumnjts nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^0,286

EduardiK Anglia rexL12p.IL130. III. ^30.1111.132.

V. 132. V 1.3/3.

Euermodus I.Epif Raceburg.

Eziardus Frifta comes. 86^7. tip, iif. 133.

22

8,69

147.136.236 Fare

-ocr page 357-

Bara inßla

terdinandusImp.nafcitHriO4.nuptias célébrât 199, Rex , Beem(irFng,233.236, 269.dux VVirteb,29o.2y3 Berdinandus R.HiJß,Catholictts t4. 100.112,114.120.342.

terdinandus ^„I^eapol.

Fcrdinandus dux,Calabr'nt fl-tiidria.,

Û. Ileccus

Florentins ab Ifilflein Blorentinus à Marca

'3tt.

Fontirabia

Bran» Regnum in Gallia incoarunt

300

iO3, 20i iói 102

19 Î

traiKifiw (iux Sax. Laob. hanciß dux Luneb,

39-313

60.167,263272

Braneißus Dux Brunf. epißMildenfis '09.163.307.260 Brancifius à FFaldec epißop.Miudenßs. 263. Mon,^.273,

316 '93. 226,229 l03,i20.i74 •3)7 301 '33136

316 ‘9S. 236

'06 S6,t76

34 34 quot;3,21

trtncifius I, H. Gallige 37.121,172,162, ^rancifius Ximenes Card.

tr/uicifius Burbonius l^rancifcus sfdrtia franc.dux.Vrbim ^riiiifiifius Soemns ^tancifcHs à Siccin^en frmcifiut Picolominaus Branie a Irißa oppidum iranci

Brancofardia ad Menum Branc9ford,Academia

gt;*7^177

Btedbura arx Frißlt;e tridemits I. eleó^.sax.41-37-1L‘91.^7, III, jApiens37,

413,42.114.122,162,227 fridericus dax Saxonia Albertifiliut tridericM 111. Impt

fridertci marchiones M.ißti‘t tridericus Adinorfis • '

ftidericui I. Holfatia ^ux 6/, 94. Hex

39’23.337 236

4t

Îgt;anilt;t2it. 2 9.

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^3

Bridericus 11. Dan. reX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6oajf.94

Bridericus Magni films Dux Brunßeleblus Imp.

Bridericus dux Brunf,

Bridericus Marcbio Brandeb. archiepifi. Magdeburg.

Briderims I,eledl. Brand. Briderici U.elecl.Brand. BriderictuMarch. Brand.Ansb, Bridericus Palatinos

BridericusIII. DuxLignicenjis

Bridericus epiß.Traieätinus Bridericus rex Neapol.' Bridericus à PPeda epifi.Monaß. Bridericus comes Buranus Bridericus Heneningus Brißa

Brislarin Blaßia Fulda Ccenobium

2S7 '9 '9.'2. 20

20.301

3^2 •30 t3-g6 too

202

S2

207.266

i6.t7’il7.l47.376.20'

Hab/il HadeUria HaffnMquot;

'33-333

Galliit Begum proxtmorulußries Galli à lulio PP. proßriptt

GaSitn Suecia

Ga/fo toixtus

Gebhardus cornes Idansfeld. Geldna Duedtui Gelduickßucum Genealegia Gemona Inßla Genua

GetHgius dux Saxon.

'20.j2t '42 '3?*gt;3S 14

'14.142 . -273 72.73gt;74.H3

So.Si • nbsp;nbsp;nbsp;90

'22123.277

S9,1 i7.JtSJ47.2^7

Geor^itK Poieirad rtx Peemilt;t

Georgius Dux Pomerania 37.12J. 143. 22t. 230. 231, 263

Georgius Dut Buttti.îtrem.à'Mindenfis

Georgius March. Brand. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20.263.323

Georgius Fridericus films

Georgius Dux Megap.

Georgius Dux Bauaria

Georgius prilceps Anhald. 44.'23.124. 'Pra^s. Magd.

Georgius à Blumendat Georgius de Außria Gsorgius à Frönsberg Georgius à Tautenburg Georgius Scarab eus Georgius IXPollenuuetser Gerardus comes Oldenburg Gerardus Holßitia comes Gerardus comes àquot; Oux BeTgenßs Gerardus otnichitu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)•'

Gernfana FOixia 9xor Frid. Rl Hijß^ Gere,march.Brand.

Geroldiu epifi.Lubec. Geruuinus Renneberg Geruilius epif.VFormat. ' Giffhorn Gilbertus Monpenßir Giogouix duces Gedfialcus D^x Megap. Martjt. Godßalcus Ce^piiis

Goinmern

Gormo rex Dania

Goslaria

i7S. 222

■230.277 aot-SOi ‘ ■ nbsp;nbsp;nbsp;336

iS 3.it 4:293.293

B7.St quot;nbsp;iJ 62

fOi 71 269 i/4.202 /ar

'43 tbS, • 37 309

'7

226. 229

96

^6,232,272, 273

Gottingen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;267-273

Groninga obßdto S6, ti7.'47. it?. fubiecit fe aula Bur-, gundica

Gretzjl

Greuendal ccenob. Geldria Grubenliagen

Guntcrus comes Bdansfeld. Gußautu rex Saecia Gußauus arch.VpßiU Guido Vbaldm

302

262

Si '24.

l6t,'7i.i96^ 32» '3?

»13, ^'4.330 '37.2'9.23?. *91^302.303


I

-ocr page 358-

INDEX*

cointtü

Iialbei[fitdenfestptfc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

Halbtrnad.ecclef, etnendata.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;249

50

Herimbertus 1. Epifi Mind, Herbortus ab Holle

4/

214

206M3S,i,0.27, iJ4mt»a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;73.2S7

Uermannus Land. Uaßiee eptfi Padeb. 27g, (3- ^olon, tr-

Uéuelburg.

^9

Hermanntu Billing dux Sax.

20f

ÿannouer

97,9t,222.05

Hermaanus de Salza

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;21,

Hartmarus Lepif. P4deb. Ji^ffeLopp.à Qeldro c apt um Haßia Landgrauij IfAttum

^92 ^7

68

Herm.Falco nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Hermannus Taflius Hermannus Tulichius Hernoia Bofra dux

,■ - - “}

■ ‘ ß- 232.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2bi

Katielb. epifi, HauelusfL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

lleduuigû Sax. Abhatiß. Quedimb.^ Heduut^is Ptlomca.vxor march, loachimi tteduutgii Marchtca,vxor lulij Br, ' IIeduui^ghPoloHa,vxorGeor.D.Bau. Helena Danica,vxor i'^ilhelmt Br,

Here Ommeke nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6i

Heruli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.

Hieronpmus eptficop.Brand- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii9.17S.221

Hieronjimus VVitztndorjfi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lif,

Hildegrinus epifi.Halberftad. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5t

Htldesheimenfies epifi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54209.270,27t

Hildes, Bellum 50,51.54.153.264.165, amp;nbsp;deittcefs ns.

Helena Palatina,vxor Henrici Megapol,

Htltnu Moßbayxor Alexandrt re^û Polonia

Alia Vxor Bafil^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lî

}Ieltnfiad,oppid.D.Brun,

Hirsfield,coeitob.

Hoienfies comités.

reftituti

Hollandia

101,182,184,

226,pHlfill4l.llib /St, 591 st

lieneti g-Sax.Dux

, 3,4 35

Holmta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;171.191,

Holfiatia comités amp;nbsp;duces 61.62.63.64.161. 282 »2.

Henricus auceps Imp.

3'18.136,20

Henfieny comités.

46.47.

tiennciti be^ at^ óax. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^gt;00

Hettrtctu mirabilis

Henricus Uagni filius,dux Brun.

Henricus fenier dux Brun, 50,539,6.104.110,0^^

Henricus iunior dux Brun.53.145.14S, vxor ùquot; libni

Hago marchio Brand.

Hugo eptfi.Conftan. Uuxaria religio t.nend.

I.

It. 2}} 2i4,

bell.Hild.163.168.170.17 5.132.256.299,

Jdenriciis iunior Dux Luneb,5 5.104,163.167.168. t66

Henricus dux Sax. Alberti filins nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'S-6.5f)g^

Henricus dux Megapol. 107,109,125. 103:115. ^7^

Jacobus.In.fiotiarexi 111.146, V, 144.327. Vl.23.144

laeobus Probfi Brem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;203.iSi

32,21^

Henricus dux Sax.Laob.arch.Brem,Ofiiab,Padeb^^*^/^ Henricus Land.Tur. Into. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

larimarus Rugia princeps. Teueren Frifia ditto

S.tV ■ »40,286.313

Henricus Landg.Haß.

HenrKUs.Anijaldtnus - ' Henricus Dux Bau.Landsshutenfit

‘36 6S

44.

Ho.

ingelhurgis Danica,vxor pr. Megap.

loachimusprinceps Anh aid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44

loachtmuil.eleiliBrand. 21.118,301. 11.301.313.319, loachimus Ualzan nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;145

Henricus comes Hollatia

Henricus Carinth tn Boem

Henricus arch.Bremen.Ó'Monafl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Henricus I. Attolta Rex 12i.ll.128.129,IIII.130.V.,,,,

loachimiis Morlinus iheolog. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;334

loachimus Slutertu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;210.2011,

Ioanna mater Caroli V.lm», nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;84.9S.113

Ioanna Suffolcia,regtna Anglia renunciata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ira

Vl,i3i,V 11.i25-H9lt;i32yill. ‘3^1^62.140.198^59.259

loannes Albertus D.Megapol.

5. 22^

Henriciu VValpod, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■“ ,

Henricus comes Naßou.

Henricus conies Stolb.

Henricus arcl}.Brcm.amp; Monafi.

Henricus Palat.epif.^ltraieili, HeAricus epifi.Mindenfis

, ^^^4, 21. ‘^31'198.311 46 56 ^‘31237.233.25.^ ‘^■‘'65.

loannes Albertus rex Polonia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25,26.27.54

loannes princeps Anbald. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44.112.

Ioann, eleil. Brand, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15.20.2 t

loan, rex Boemia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;235,

loannes march. Brand. Frid.1. EleHoris filius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19,

loannes Friderict Ansbach.flius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;21

Ioann, arch. Brem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,x

Henricus Bergmeier epi/.Kacei.

60,138.218.222

Ioann, Dux Chuta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

19

96. 104, 133,

Henricus epilcop.Bubec, Henricus .Ranzouius

Ioann. Dania Rex, s'^. 90, 93, 94

Henricus Sutphanienfis - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Herardusrex Dania

■^99

203 20.f. fioann, Bleilor Saxon, 37,3 g, 4.2,

140, 144.

142, 227, 263.

Henricus Phtikeltus

Henricus Boci^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' '

90

205,231.265

282,

k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

lot) net

-ocr page 359-

founts Irneflus DitxS^x.

htinit. Friä. el. Sax. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ ,

kann, yy^ilelmm Du.x Sax. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ ‘

. . ' '''

, !

»

I N D F Y

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

gt;, 3 s. tSj. 14.J jS, 106. 2S3.

L

lamoraltu Egmondanua

32.136

ieannes DuxSaxon. Georg. fiUus

• .w

Landa Pentpeia

236

' hm. Dux Saxon. Laob. Eptfi. Hildet, 164-167. m. lom. Georg. elell.Brand.

^‘t-lsfoq.163.

gt;79, liO.lS2.2j2

Laurentius Ep, Herb. Lauuenburg Lauvvenßein

173

gt; nbsp;nbsp;33

1.

loan. Senior Dux Hols.

■ nbsp;nbsp;.. nbsp;nbsp;gt;S7,

Lebußenßs Efiß. ,

222.

hannes comes Hoienfis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

hannes comes Scouuèttb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;) '

tót

97. 2lg. 226

Leo X.PP. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ î

Leodien Ep.

hannesfilw Berd. R. Hijpan. hannes Stuardiu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

hannes ïll.Lufitanix Rex

'■ f*- 9i 154

S. Leopoldus.

Lettin Liuonia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Leubuci

Lingen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v

LIP PIAE eemitaa

^^3

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22

4

hannes de Zapolia comes Cepußenfis

y.'

sai.ja^, 230.

i6o

, RexVng.2^6. 26t. han Mofchoruni Fjr annua

24.300

y

LiroNlA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ah. 23.99. tot. joo

Löbnitz. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...

hannes Rex Nauarra hannes Epifiop. ïdona^, hann. comes Aldenb. hannes comes-Ruberg.

97 t7. SS. S13 ^^'3^4-337

Longobardi

Louanij collegium Trilingue

Lubecenfes Eptf. . nbsp;nbsp;nbsp;quot;

‘y. 14

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17

tgt;n

61.123.133.22t

hjn. Ff if. Raceb,

.60

JtrbsLubeca nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6,.,i3.i,6. t22.t3s,

7. 269. 261., 233. 29s

Lucas Leßut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

Ludgerus L Epif. Monafi.

Ludoica Sabdcudia Francifci Gallia R.mater nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. '

han. Rlankenfeld arch. Rig. hannes Fhuen ep. Suer.

^22. 223

S07. to9

lom.ep. Hauel.

han.Epifi. Mafnenfis

97

42

hannes Raurouius

hannes £ugenhagtHS paßor Vritteb.

ttS. 219^232.297

. 773. 231.20S

Ludoica Henrici III. Gallne Regis vxor.

272 ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' • St

hann. Briesmannus

1 266 212

Ludoicus XII, Gallia Reso

93.99, 103.121^

hannes Poliander nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x

■■ nbsp;nbsp;nbsp;212

Ludoicns Bauarits Imp.

‘34

■ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;12!. 130^

U‘' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;irr . *

hannes Aeptnut..^ hannes Auentinus

20i

207

Ludoicus Rex Boétniae^zVngar.

hannet Murmeltua

iJ9

Ludoicus Bauarus march. Brand.

- ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;230

hannes Coletus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.» nbsp;nbsp;nbsp;■ .

104

Ludoicus Dux Bauar. Ingolliad. ■

‘9

hannes.Boldeuu an hannes yyeffelius

203.206

Gtbbofus Ludoicus sfortta

. ' 119-Ito io

hannes VViemmenfled.

^Sgt; ^S4. 229

U'^DOIcusLandg.Turing. L II.

VI. fol

Ludoicuselector Palat. Philippifilius

IIII.V,

hannes à ryib^i.C. hannes PoUtus

;; 275.267

296

‘3f ^43.230.

hannet Zegenhagius

266. 207

Ludoicus Erlingshußus magißer Prußm

272

Itdocuscomes Hotenfis

97.266..167,226

936,337.

Ludoicus comes Stolberg, dz Ronigßieiit Lußty

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;46,32t

hdocuscomesScouuenit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•••

6S

Luneburg -

‘7 266,2S4,

hdocus à Groningen,

201

M .

hlandia

ifuU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0

S9. 90

■ '•«.

hlagdalena Rax. march. Brand, vxm

237 '

4'3,4.^

luliacenfes Duces

72

71.72. 69.139 .272

Mjigdeburgenfes Anhi.

Juliana Stolberg, vxor y/tlelmi Naffau.

FLagdeb. Bttrggrauius

Magdeb. ctuitas Euang.primum raeipit

:3‘S. .319, ^2»

JuliusII.PP,^

266. i40. 142

Magnus Dux Bruns.

203

iulius Dux Bruns.

33.46. 133

Magnus Dux Megap.

2 4. 96. to-^

Jußtis Jonas

'' nbsp;nbsp;323.332

Magnus Dux Megap.epiß.Suerin^

57gt; 2S3. ‘22. 123. 59.60.37

X

Magnus Anbaldinus

Kedingia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

‘ » 22 a

M:agnus dux Saxonia Laeburg.

Jüniphoffpirata

223

Magnus rex Suecia

Jüunegundis Außriacattxor Alb. Baa. '

JJI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;171

MANSFELDIAE comités Marchia Brandeburg,

7 i

'^''I-‘6.i7.sS,2a

Kunigundû filia Caßmtn Brand, yxor Caroli BadenCis

Marchia VPeßp.cornues

.jr,. /

.239

AfikrcOT«*»»«

i6

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;233.290

Mar^

^sjai

4

1

-ocr page 360-

I 'K D E Xi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Margarita Danica Semiramis _ gt;

9f Mediolanenßa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ypDtz. tag. 147, ivg. i!)S.2ii

Marg. AHglica Caroli Burgundiviäua , Marg. Anglica. Henrici II. mater Marg. Bargunäa vxor sabaudi

9 6 nbsp;nbsp;Meinardtu Ltuonia ap,

' , tgf) nbsp;nbsp;Megapolitana

. nbsp;‘^fi33 nbsp;nbsp;Mekelenburg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ffSa.g^, nbsp;nbsp;Melchior Miriciiu

2'3

43-17,1} f

203

Marg.'Aufir.vxor Brid. ele£l, Sax.

Marg. Saxon, vxor Ioan, elect. Brand. Marg. Frid.I I. Imp. fiUa Tur. Land. Marg. Sax. vxor Henrici Ducis Luneb. . Marg. Munßerb. vxor Corn. Anhai.

Marg. March, nupta Pom.amp; Anhaidino

103 Meldorff. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' •

, , nbsp;nbsp;nbsp;37 Mereurius Gattinaria

gt;3 Mersburgenf.ep.

’37 nbsp;nbsp;Michael Hiffa, amp;nbsp;Lußtan rex infans

Michael Ljfncski

44 MiNda

a 60 Miffa

93-203 203 . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43

so /!ƒ. 121. 122. 143 64,260.323.330, 223

Margarita Anhaldina vxor Ioannis eleil. Sax,

gS2 MISNENßsep.

3S MißeuoiUs

42. tit li

Marg. Ritb vxorFrid.Bruns.

Marg. Bergenßs,vxor chuenßs

66 Moguntini epifi,

71 Moldauia

143-lOi

■^9

Marg. Badetifis, vxor 'Achillis German. '

83 Monachus alüg.

Marg. Außriaca Boemo nufta

234 Monaflerienfia

*7*'

67, S02.27S

Margarita Anglica Scotia Regina

1/ Monachouitulus

220

126 Mons Pelicardut

29*

Maria Burgunda vxor Maximil, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

144 Moßhouita

S3 P, Mofillanus

23.20

223

Maria, Regina Vngaria fgubernatrix 'Befgtci

302 Moßjuafl. amp;vrbt .7. nbsp;nbsp;270 Mulhaußn

23

22t

'Maria Henr. VfL Anglifilia

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Muleaffes Tunetx Rex

132, taf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' . r

300

Maria Saxon. Vxor Philippi D. Pom.

134 Naoburg. epiff,

131. Naff^ comités

43. t4l

132272

Maria Wirteb. Vxor Henrici Brun, hlarta teuer enfis

3S.143 ^Nauarra Regnum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;42,^33

133 nbsp;nbsp;Neoburgenßs ducatus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HI.

’41, 262. NBApolitana nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'too, 107,120.2 ft

. j.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^'337 Nicolaus puer Roll.Dominut

Mariafiiia CaßmtriBrand, vxor fnderici Palat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nicolaus comesTekflb.

’9 '160.237

a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.

Nicolatu BromCen. Cos. Lub,

297.29t

Maria luliacenßs, vxor Cüuen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

S3^ Nicolaus Amsdorff.

'■203.211t

Martinus Lutheriu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'103.13g,

*

’39,177 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sturm cos. Magdeburg, •

29’-32t

203

tS;. iS6.

Martinus Gorlitiut

3° 3,32s nbsp;PaxNtcÔpingà

23/ Nicopolis Bulg,

122

30

Martinus Mellerßadius

Nortbergenfia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;joi.

tn 9

223, '220. 2S3

323

Ma/eria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Northußa

AlASOVAE Duces nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nouaria^

y 4

133, 273-

703

Nouefium a Carola Burgundo obfeffurft

67

Matthias Heldus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Matthias àIagouuepif,Brand. . . .. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

3’7.329 Neuiadunenßfadus

Hi

Mathildis Anglica, vxor Henrici Leonie

Mauritius Dux Sax.

’29 - 42.33g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ -* -

, Obotritt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

4

MaximilianusLimp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;72,79, io.iio. ii.

'21,122 Oecolauipadius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

'30, 1 - f Oldeburgenfes comités Orcades

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*72

S7.SS

' Ï

90

Maximil. IL

Oßtlienfisep.inLiuon. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

23

Maximtltanus Sfortia . nbsp;nbsp;nbsp;' -,

t^fiu’hrugg.ep. , nbsp;nbsp;nbsp;'2

66,12 4-29t.

*

Oßafl.

224

Maximil. comes à Breurea

32 Oßphali

3^

Maxtmil. Tranß/luanus

OttopiCer dux Bruns. nbsp;nbsp;,, .r , -.-

32

Medicet Plorentiam reßituti '

Ott0 Tarentmta

i2

Mediceafamtlta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Otto MarchioBranJ.in Soltwedel

Otto filius Alberti Vrß march, Brand,

It

it

-

Dtto

-ocr page 361-

Q

foßreoMS dux Stêttiö’ ’^fûcàrt« BBemilt;«rex

HeBricui Palat, eltbl.

DaxlKtiCf). comesOldeb. ^^lotoinesfcauunb. ^‘tttomesfiaunb.Printep^ bornes Ritber^enf.

'^'toNagoHîîôConîeî

*^^*0 Prißngenßs ßaa/tn« rex Vngar-

^tto Froxïttó Lautreehut



ÖttO PACCtUS

ïidtSlOÏH.

ÏWisjÏ.

^Kpbïijjas Paphl4g*ifi*


^***ii« « Rhotlit ^“«iitsspER^Tra

III. pp.

ßbfidtO ^itnuRrnfiGub.Lucelb^ ^wrHs amp;u»nenius

Bacdrdstó f^tfiapp. suerinenß, ^Hria Medif cj ï’ttria Mofillanta ^sïrni (hoTjt ï’ttrws Rrimersheitn


Pomeranica cum lAarchitü contretttrßa de fende Ducop. tusPsm. compoßtio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,4.260

Pribislaus HenetoYUm Rex

234 Proteflantes flatus

’gt;4 prußia vide Beruß,a

Pyrmonti comités

Quedlinburgenßstranßablio bell Hildesbeimamp;Bruns.iSi,

185.3'7,329.

R.


19


nbgt; SS‘93

- 6S- 63


65.271. 31'. 66.278.337-

So

233

235

255.756

257.258 ,25-


S'


L io.


R'it(eb«ï^4 Rp.

Radul Vfalaehiie tnferiorispK. Ratnoldu, Geldria dux. Rainoldtif dux lulsacenßs Raimarus Han.

RaiiHundus Cardinaîû


B4NZo«gt;I

-Rafcij


3 il6 ,34

294


Rdîhbon£ comtM PMltun, adSjtuenn^m Reg'maldtu Polnf Reiffenber^ cansbiunt S, Rembeftss Renatus pr. Aurant^ Renata Lud. X. îi.fiüa


167. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rheni Bracht^.

45-^^^


iH

t^S

1*7

2iS

264

‘13 '2^ 737


^CUAÜI* iiicbaïiln^


SI 7,. 11 '

■’■■ 1Q7

J02 96.1°'5.

293


^ia,nßi Arcbïtf-


^,‘^‘^1^'1111 pr. Au rania nlib. pr.Sabaudix ^‘bppa.Geld. vx. Lothar.

Brum. Grub.

ibp. Dux Brum. Henrici fdtut ^^^bp.Arehidux Außr.Dux Bu^^gtind.

104- ‘°5.


85. i°3

76.77

S».53-^^^‘^^‘

153


-277.335 ‘^2

,32

232

203

252,3,, 177

72

. 22. 2,3


elellut.


^13


.214.13^

277


^inamp; fidui

'‘i lt;7 Par,Hit


t4.^5-9^'

.a..'lt;■quot;gt;■ 7,

146


Ri^a Liuonig Ritbergici comité, Ritzanbuttel Robertik de Marca Robertus Barus Angluc martyr Rodenburg-arx Ep. Verd. Rodolpbuil, Dux Saxon. II,


22.2,3.222.272.33» éi

I 224

1,9. ,97. JçS 3°°*33i-337gt;33t ,68


Rodolfihiis Imp.

- J~inhu,s Änß7, Hex3Ssem Careli,nn


26t. 797

' nbsp;nbsp;:iO3-3‘^lt;gt;-395

,47


Rodolphui Mollerus The«l.

Redui

Roma à Carol» Rarbo. Capt4


■133


Î?

9^ ï3*

233

233


.44,124.133-

• gt;134


^Ißcouia ^igt;benz.an. SyndictuErford. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

^o'dotM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;777141-

ï‘«Î0}iia l'oionk reges ^mnerania ï^Hcaw Pomfrrf«ilt;e Geneabigii


.3^^

133

1142.152

,34.213

133


Roflöchium

Roßdchtenfis Acad, Riigiapr.

Rupertiis Palat, arch, colon.

Rupertus Dux Berg. amp;nbsp;Iuliae. Rupertus DuxBauaria t-Rhil)


-*• 475

29.75

n, 17

13


Rußi

Rufiicorum fediti« Ru^enuutld.

Rutün^a a Vfrifteb. «bfejja


214

255

2t0‘ 7f1

,07.1*^

è7

7*

51°

,tt

4.23-24'

22S

,l

gt;172


S.


tè^

SAbiti^


-ocr page 362-

INDEX

- ■

Sabina Wirttb.

Saxenbur^in furin^ia

eg

1

Stolbcrgenßs comitet

4i

Saxonia fupcriorù frinciftim Gtnealogià

4/,

ijtOiptP

Stoltenau

-,

169

59 Ducts Saxo, Laob.

Saxonum prima in hiflorÿs menti» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Saxones in Vb^eßphalia (juanäoprimum confedertrii

Stransberg Marchia

Stutgardia

SVECl AB regnum, Reges àquot;btlÎA

Suerinenfis Eptfiopi

19 IJt 89.93.’9(,iH‘ S9-107,109,

Saxonia limites tempore Caroli magni Saxonia fuperioris amp;nbsp;inferioris prouincia

36

37

74.99. St4i

65- 6j.

169

4.16

3- 30

39-’.2S7.

Sueinfurt Sueui Sueuus fl.

S- Suibertus 1. Bpifcopus Verdenßs Suingafl.

SVND

Sußatum Sutphania Suuanto Gubernator Suecia

ilt 41h nS

Scbacbmet Tattarut

Scauenb, comités

Sebaflianiis à Rotenbam

Senones

y

Seruia

Setcerinut Dux Saxonia

214

I97.leg.t3t.illl

69, 279' !(-9^

Seueriniis Norby

Sibylla Sax. vxorFrancifii duels Sax.

719

39

Sußanna Bau. vx. Cafimiri Brand, Ottonü Henrici Palatini

1(1 ié)

Sibylla luliaeenfis, vxor Ioan. Frtd. Sax.

70- 32g.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T.

Sibuttes

332.

•03

Taleri primi in valle loaehimica euß Tattari nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;24 99.

ill

•^l-143-173’ lil'

timvfi»

Sifridiisprimus march. Brand.

17

Tattarü penfionem annuam dart Rtx Polonus tapit

Stgifmundus Polonia Rex. 7. sai, 149-149. rjo.ydt^ S72,

•t

Tekelburgenßes comités

S9lt;^- 55«-

Siiifmundas Au^u/lus Polen, rex najcitur

1

/lî/. S7a

TtnHeri '' TeroUuana nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

9 Àd

Si^ifmundus ab Hsrberßein Simon comes Lippienßs

\ 'r

*-^3

‘39- 27g

Eeutones Teutonarij

Eheodoricus Er ancorum rex

14^

4d

3^

Sirinium

32.

Eheodoricus marchio Brand,

9 it

Sbtui , Smalcaldicumfasdut

3

799,330. 3)j

Eheodoricus Eptßopus tub. Eheodoricus comes FTiphe

II tt

Smolensks à M.oßhis capta Soltouienfe pralium SoltmanntitTurc. Imp.

‘49

I6g

•99-277. jao

Jheedoricus Bulou Epifiopus Ltbut.

Ehomas arch. Rigens Themas Cromelius Anglus

ilt 223-tlt 331-39t

2S9 •53-279 39’ 9» ff.

Sophia Haßia Lander, Sophta Sitgapol. Ioan, elect. Sax. vxor

•36-137

3g

Ï homos Crammeriu archiep, Cant. Ehomas archiep. Eboracen. Cardina,

Sophia Megapol. V. Ern. Luneb.

260

Ehyle Jnfula

Sophia Saxontca vxor Antonij com. Oldtb.

60

y j

Ehyra Regina Danix

Sop/jia Pomeranicavxor Ertct. JI. Pom. n.

Ehomas M.un'ger

Ehomas Mortu

Sophia Brand.vxorLignicenfis . ,

•S6

22! iff

Sophia Pom. vxor Ma^ni Me^^apol,

ÏO0

Eimo Mißia marchio.

40

Sophia Palaolo^. vxor Baßlij Rußi

r

ilt

Eolentii

4,5

Sophia Pom. vxor End. reo^ls Dania Cf Dueü Hol/ätiie

Eornacum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i44. i6t. iog.261.

16t

Vltraiectani Epifiep.

f3- 156,22 t.

Sophia Bauarica, vxorFPirteb.

•7t

Bellum Eratect, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;237,23g, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;253.234,

Sophia FFenceslai CaÇ. vxor

Eremonta

ff

Sophia Polen, vxor End. March. Brandeb,

S r 20.

Erenta Ereua Eribfees nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

ioi.iét

Sophia vrbs Butg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

26

35

4,57'

Serabi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j. 17. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Staden.

Eridentina Synedus

Stadland. J12- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Steeland

312.

Ifo

Eurca in Germaniam qua occaßone attraili 216. 261

Steiubrugg.

Euringorum amp;nbsp;Saxonum bell.

t6

Stendalienfi collegium

la

EVRI NGIAB Eandgr.veteresamp;recentesi36,xi,4t

Steno Stur, Gubernator Suecia- ' nbsp;nbsp;nbsp;94.9i.sj.f,,„

Eyras fl.

34

Stephanus Walachia regultu Stephanus Cepupenßs Stephanus Rempe Hamb.

Sternberg.

Stettin

Stichufin

Stoderani

30. 112 •21. 143 206

4. 210

210 '3^7' IJ7

V.

Valentintu stoientin

Valentinus à Tetleben tpiß Hildes.

Valentinus Mußens.

Valeria

Vallis loaehimica

Vandalia amp;nbsp;Vandali

1

•73-214 ItJ. fli

20 3 3t

•55 3-4.5'

4

Vdo Marchio Brand,

it

i

Vdo pri.

-ocr page 363-

I

INDEX

^iloprimuiEpif. Jl4ncli. ytiiedi .

4-t.ç7

Wilelmus Dux Luneb.

f3- Jb. igg.

f^eueti

^'etietum beSum

3“f-

Wiletmus Dux lultacenßs

26^

3

7t

S. Rdenfes epiß.

120. iij.iga

'■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si

trona Venetû teßituu

loi

Wilelmus Dux cUuenfis

7 ^‘^-StJ

f'^o Honcada

‘SS‘37

Wilelmus Land. Haßta

S.bS, no.gjg

Vieltiolucum

230

Wielmus Princeps Aurania nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;132.

6g. g2. tS2.272.

i'incentius comes de Moees

23

2S7.322.

yitnna à Soljfmanno obfeffa

76.7S

Wilelmus Dux Baua.

290

y-ncentiuseptßopiu Mersb.

26t

FFilelmus Henricifiltus Dux Brun.

163. i6g. 170,

yiHceiitius Rauennas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

230

t-b. 1S4.299.

yiiiiioprimus Magifler Ltuonilt;e

13- tog

Wilelmus march. Brand. Arch. Rigen.

27t. 33a

Vifitatio eccl. eleil. Sax. prima

»1- 213

yVtieimus comes ab Honfiein Epif. Argentin,

Vitus à Brachflorff

229

Witeirnus comes Noua'aquua

333.330.323

Vladtslaus Rex Boemia

tl7

W'delmus comes à Naßau.

b3. 132322

Vladûlaus Rex Polonia

32.111.13^,1^0

Wtletmus Normanniu Rex Anglia

f27. I2S

VlricusduxVVirteb, U3.ltl.i7i.i-r,.....

Wilelmus Waramiu

‘-3 239

Vlricus dux Meoapol,

260,2^2

Wilelmus Santphardus

297

Vlricus comes Frißa primus

S. Wiliehadtu amp;piß Bremens.

VVillebrodus I. Ep. Traiecl. » yVihni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

tb

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»3

Vnna

'^3

VVislaus Rugia Prin.

7. t07

Vdradus comes à VValdee

^7

Wilù

0

Vol^uinus

263

Wintti

3

Vriel à Gemmingen

213

Wttiuli

3

Vrfula vxor Henr. D, Me^ap.

106

Wirteb. duces

H3- I7‘.29o.-29i

Vratislauta

60

Wismaria

7: 7. to

Vrbanas Regius

loo

( Witttkir.dus Sax, Rex.

00.60

vr.

260. 266

VVittebergcnßs Academia inflituta

102. sag

VVa^ria

Wolde à Duce Pom. euerfum

t;

VValachia ßperior

0

Woldemarus Prin. Anhald.

ao, 3g. I2J

VValburgis Rithbers- Vxor Fernonis Frißi

3°‘ 27

Woldemarus marchto Brandeb

VVtildemarus Dania rex

66

VVolfenbuttel

VValdemarusmarch. Sr, comités in VFaldecl^

3.90.91

Wolfgangus Princeps Anhaldinut

**• 3g.

gt;9

263. 272

VValpoldprimus ordinis Teutonici ma^ißn

Welfgangus comes Barb.

■77

VValterus Cronber^.

21

WOLGA fl.

23

VV^erus à Plettenberg Liuonia magißer

2bo. 2f2

WoUenuucber Cos. Lub.

233.291.29 g.

13a. raa. 221. 300.

22- 99.

Wormaticns Ecde.

log. to6

VVarnus fl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^yarfauia

2S.

*2-13.96.1 X

Wormatienßa comitia

33t

VVartislaus Fli. Pomeran. Dux, r !. 12. X. 12.

Vidrßtia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HS.223.220.226.313,33»

Z.

Werueslaus Böemia(^ Polon. rex.

23^’ 233.

Zabeliits vom Wolde

271

Wenceslaus Ljnxuf

Zedena Boem vxor Alb. Ducts Sax,

39.

Wenden

253

2edena Sax. rxor Erici D. Bruns.

20

VVerda ccenob. ad Ruramß.

3.7.7

Zerueßenßs inter Duces Brunf. amp;nbsp;Epif. Hildes, tradatio

Werner Schulenb,

St

17^

Weßphalia

Weflphabci circuit prouincia

•7.13

37. 60. 66. .3a

Zuingliue

272

VVeßfrißi

Wtburgum Finnonia

37

156

FINIS.

VVi^bertus Dux sax.

3

»

VViho iptß oßiab.

b7

VVildeshaußen

66

Wilelmi duces Saxo.

2^1-316

Wilelmus III. Dux Saxon.

01

VVtlebnus vtiloriofus DuxBrunf.

3913

Wilelmus VPtlelmtßlius Brunf. Dux.

-ocr page 364-

-ocr page 365-

Dauidis Chytraci

PROOEMIVM MB T R o p o L I s.

S E V

SVCCESSIOnis EPISCOPOR.VM . inEcclefrjsSAXONIÆ amp;nbsp;Vandaliæ .

veteris Cathedralibus

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VIGINTL

-ocr page 366-

». AD REINERVM REINECCIVM i

* ■ •

Epiflola longiorc à.’zs’BOjra.a'p.a.mv^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X

Idemus de rebus noftraætate, amp;nbsp;in confpeólu pene noftro aólis, adeo indiligenter amp;. vanè multa literismandari, vt veiè CLim Thucydide mirari liceât, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ttli'sroTî^taç’ilù)àxti-

ÿtT^aiv «»«/jadeo negligences plerofq;,amp;: nullius in verica-te perueftiganda Jaboris tolerances efle. Tamecfi non cam . penesinquirences,quarn aliórura à quibus veræamp;cercænarraciones,amp;li-' terarum monumencapecuhcur,vel infcienciam vel peruerßcacem,huiufce rei culpam^refiderefaceor^

Cùm enim percexereMecropolin fuperiore anno infticuiflcm, ideoq; ex Cenioribus quorundam collegiorum amp;aularum,parcim coràna,parciin per liceras,quædam fcifcicarer : folus epifcopus Lubecenfis, Eberbardus, Verdcnlium anceceflorum fuorum hiftoriam facisluculencè lcripcam,amp; Decanus Haqelbergenfis nomina,amp; fcriem Ecclefiæ illius Epifcoporuin, quosCrahzius nonreeenfuiCjmecum communicarunc,Mulei alij nepro-xinaorum quidem ab anno voo. epilcoporum fuorurn nomina mihi indicate poceranCjVel volebanc.aliquos ecia in aulis,ex fuo baud dubicingenio de alijsæftimances, hanc vericacis inueftigacionem,Scripcori neceffariamj ambicionisjôc curioficacis,amp; aucupij pecuniæ quærendæ infimulafie,incel-I’go, '

, Sic penuria monumencorum annaliumjqui in firigulisdicècefibtis confici olim foiebanc : amp;nbsp;hominum cercorum, à quibus pecenda ilia fuC-runc ■, ignoracione óc i'oeordia, vel incerprecaclone maliciofa impedicusamp; deliicuciiSjlaboreminchoacumtibi velalijsjmemagisidoneisamp;inftruótisj abfpluendum reliqui, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

-ocr page 367-

PROOEMIVM ME. 3

T R O P O L I S.

AiJMVÂi nbsp;nbsp;puicherriniMm dectis quot;^mperio^

mm ciuitatum, faftigium ac corona regno-I mmÇ^ politiammi dent que ocuUs nbsp;nbsp;anima V^ei-

public A nbsp;nbsp;toîiui ‘vit amp;nbsp;eil Lumen njera de Deo nbsp;nbsp;re-

dempt ore noflro I est Ch r i st o T)oLirtnamp; (juod g ueramp; agnitionù ac inuocationis Dei norma, confdiorum aciionumij^^uitA omnium (eu faciendo-rumÇ^fugiendorum régula, ^omnisßrmA confolattonisÇf Aternafa-lutij noßrA origo fons eil,

Ct entmßnguli hommes ad hoc Çummum bonum hune ultimum finem à Deoconditi redempti funt,ut Imagines Dei,reéiè Deuma-gnofeentes célébrantes,.Ç^ domicilia ac temp la Deifint in quibus habi-tans Deus Solu er a uirtutü iuJiiciA radios illußresfiargat, hoc (ù-um domicilium regat ,faniiißcet (eruet :

Sic PolitiA,ciuitates, Imperia,^ régna, in quibus multi homines u-tl a confociati, nbsp;nbsp;miraridis uinculis coniugij ,generationis, educationis,

leg um,magiflratuum Çffiimilibtss inter(e colligati nbsp;nbsp;deuinili habitant-,

ad hunc prAcipuum Ç^ultimumfinem d Deo c onflituta ^ordinata(unt, ut Domicilia templa Dei nbsp;nbsp;redêmptoris noßri 1 est Christe

exißant, in quibus lumen uerA ChrißinoticiA luce at, nbsp;nbsp;alij alios de Deo

omniumuirtut um Deo placentiumofiicijs doceant ,Ç^ exempla uir-tuturn ac teflimonia de Deo oflendant,Ç^ inpublicis ecclefiiarum congrefi ßbus communi uoce Deum inuocent nbsp;nbsp;celebrent.

liac luce uerA religionis doilrinA imperia urbes deflitutA,prorfi4S fimiles (unt laternA, in qua Ifichnus nullus in tenebris ardet,feu Cyclopi amijjb oculo CAcis temerarijs motibus ruenti. Omnium enim regno-turn, ciuitatum hominum priuatorum confilia labores,inanes con-^entiones(unt, nifîdoSlrinÀ coeleßts luce, ad uerA pie tat is falutis nor-tnam dirigantuf.

Dt tgitur'Dabernaculumfoederis, in medio collo cat urn, caßra duo-decim tribuum populi l(rael in deßrto undiquaq^ cingebant : it a ciuitates imperia ,bychnum uerA Dei not id À fiu Ecclefias Dei Ç^fiholasdo' t^entium nbsp;nbsp;difientium ueram de Deo dodrinam,toti uiciniA darum ue-

titatis lumenprAbentem, in medio(uifouere, £ƒ Dei templa ac domicilia ^Jfe,^ caßris (uis cirigere ac tueridebent.

Hunc prAcipuum finemÇ^ illußrißtmum decus politiarum Ç^re-gnorum intelligentes ac conßderantes pij laudati Imperatores et Trin-^ipes,prAcipuam in ditionibus fuA tuteUd Deo commifiis,Ç^ gentibus d (e domitiSiCuramplantànda propaganda uera de Deo et fieruatore noßro

-ocr page 368-

P R o OE M I V M

lefii 0}rtfto doMnA culttium[fiortim(viÇceperunt atc^ adeum ^jfùrâ} E^ifco^os Eccleßariim collegia Canonicomm [èii Doóïoram et cußo^ dum ac interpret um Qanonis facrAfiripturA, Reges Eranciciin Gallia et ad Rhenum.poflea Carolus magnus in Saxonia Çf mult is Germania partïbtsSidemq^ Henricus Huceps et OEE O primus in Cimbrica Cher-ßnefo et 'vicinü infulis acgentibus Handalicis adAlbim et Salam a fe ad Chrifli religionemperdu^is, eximia pietate ÇA‘ munificentiaplane regia inßitueruntfjt ^eram Euangelij doèlrinamdn Canone BibltorumaHeo prafcriptam^quA uera agnitionis et cultuum EDei totius Chrifliana re-ligionis acÇalutis noßra norma eil, quotidie legendo audiendoßbi fa-miliarißtme not am redderent,ÇA‘ alijs pralegerent^acinterpretarentur,^ populis pradicarent^^et iuxta hunc Canonem Seele fias fit a infjjeclioni cotn-mtßas m tot a ^icinia regi,et minißrorum ac populi mores dißiplinam regi curarent ficut paulb poSt de efiicijs collegiorum pracipuis copiojlui, expónanij^

^EltQagno enim graut confilio form a ^etvs collegia OREM AO EXEMPLFM ECCLESIAE IN POl’FLO ISRAEL llt-ST TT VT A EST,tn cjuo EDcus ipfe,primam et antiquißimam Scclefiiarn ^$El^etropolitanam,diuina ijoce [ua,Çf legibus ßeußatutis eert is, Hiero-folymAerexit : nbsp;nbsp;fummo facerdotiJeu ^Archtepificopo Maroni pulcherri-

mum collegium Sacerdotum nbsp;nbsp;Leuitarum multorum adiunxit \ lt;~ot per

pétua ijelut Arx ScclefiA, ordinarta Jedes doHrinA ac gubernationis EcclefiaßicA)^ Fons augußus nbsp;nbsp;perennis eßet, ex quo ^era de E)eo do-

Idrina,^ cultus Dei, nbsp;nbsp;concordia, tn tot um regnum emanaret

propagaretur.

efficia enim Sacerdotum et Leuitarum in populo Ißael, non, 'vt ^oul-gus exißtmat,cum laniis aut baiulü et coquis communia,Jed multo Jubli-miora fuerunt, quat ußodiam et interpretationem isera de Deo doSlrinSt ÇSl initier Jamgubernationem'Ecclefiiaßicam compleclebantur. CoUegij enim tllius funHio pracipua erat, non modo aßiduispreetbus Çj Pfalmd ac cantiontbus piis quotidieDEvM laudare,etfidem,ac pietate Juam eX' citare et augere ; hierum inprimis,LE gem De i from i ssio a es de Christo ßemine benediéJo et eijss JacrificioacbeneJiciisreóiè enarra-re,Ç^ ex LHofi Prophet is populum de DEO et omnium ^irtutum officiis

^e ris Dei culttbusfide lit er docere,Ç^ libres ac doArinam à Deo tradi-t am fide lit er cußodire,^^ aduerfus omnisgeneris errores nbsp;nbsp;corrupt eins

defendereactueri,Ç^controuerfias de dogmatibuscultibusDei alias in toto regno incidentes,non ex propria aut ont ate nbsp;nbsp;libidine,fid

iuxta immot am 'verbi diutni Regulam pièdtjudicare ,et ambigentes ac turbatas conjcientias ^cerbo Deierudire fanare ,'ut Malach. 2. feri-. P turn eil,Labi a Sacerdotis eußodiunt docirina, et legem Dei ex ore eius. requirent, Angelus enim Domini Aebaoth e^l. Leuit. 10, Docebitisfibes

-ocr page 369-

Ifr4sL EzoCch : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sacerdotespopulum njeuw docebuntfutpoßnt difiet-

janéîum prophanumimtindiim immundumi nbsp;nbsp;cum incidenf

^lt;^'itrouerfiA,fecundumiudictamea iudtcabuntj leges meas nbsp;nbsp;precept a

^eacuflcdtenf,

^Iterummunus facerdotum eratjojferreSacrißciadtuinitus man-’ (tn quorum ^icem,Sacra1nentorum adminißraüodn nouo teßame^ ^^ißtcceßii^catyreSieinierprefart tanquam tjpos imagines Centura 'VictimA QhrifiiyÇ^ exercicia dißipünA^^gratitudinis T)eoÇf miniflerio lt;^ebiu,^occaßones docendipopulum de Sacrißcio^finorteQhrißi, quo folo tm E)ei placaretur nbsp;nbsp;omnia totius mudi pec cat a expiaretur,

T) einde fuprem ajnßeäfio DoMnA nbsp;cultuum nbsp;totiusguberna^

^ienis eccleßaflicAin toto regnopopuliDei,p^ fupremum ludicium eccle* ß‘ißicum/eu(onßflorium penes Collegium fummi ^ontißcü Sacerdotu ^Leuitarum leroÇolymi5erat(‘Deut.i7,2. Paralip.) cui cußodia libri Legis y Pf cura certis temporibuspublice eumprAlegendi ßTleut. ^1.) p^ ^^agtftros ac Doälorespaßim in Synagogasfeu Scholas inferiorum op-pidorum Ordinandi,commendatafuit. Qj^m cumpofleri negligerent, LrophetA,EliasßlißAUS,pf alij,pecßiares fcholas inßituere \pfpij Reges, Lfaphat, ElechiaSiloßos^Qollegiumferoßolymitanumadprimam pf an^ Liquißimdillius conßitutionem à ^ofe prafcriptu reformare coaSiißunt.

jnprimis enim (ollegio illi mandatum erat, conßeruare fludia Tlo-llrinA cceleßis pf aliarum artium ecdeßiA neceßariarum, feriem hißoria' ^i^^ni^AnnirationemjPeßorum tempora ad Luna Solis mot um accom’^ ^etd(ita,Mußcam,artem medicam,pfc.pf inßituere hteris ac prAparare ^^niores,quotidianis piet atü exercitiü imbutos^ad minißerium eccüfiA et '^fusReipubliCA,njt indetanquamexßminarioeccleßA pf ^P^pubticA p donei Doóiores pf gubernatores fumipoßent.ßcut Samueladolefcens, ad ^Ahernaculum,^elut in lt;iAcademia3educatus eil. S. Paulusjerofolymü ä: Ldamaltele eruditus eil.pf Chrißus ipß,collegiumfeu fcholam peculiarem duodecim Apoßolorumjpf feptuaginta difctpulorttm habuit. pf Paulus Epifcopü mandat,'vt idoneos homines ad minißerium eccleßiA prAparent if inßituant,quibus ApoßolorumdoSlrinapf firipta ^elut depoßtum^ etiflo^enda pf adpoßerosßdeliterpropaganda,concredi poßint. 2.Tim.2,, Qyut à me audiuißi inter multos teßes, ea committe fidelibus hominibiss, epsieruntidoneiadaltos quoq^docendos.

ft

Cum autemdiuerfa Collegia p^ diuerßPontißces,non ad ^num ca-pyt adglutinati,diuerfas opiniones Pf cultus in Ecckßa pariant ; Pf ßt fapicnticonßiHoDeusi^tconfcnßus Pf Anitas doHrinA et cultuumfacilius retineri et conßruari poßet 5 ^num ^^ntumCollegium,etPontißcemfupremum,adtabernaculum inflituit. w quo folo, tanquamperpetuo et ordinario loco ,facrißcijs coli 'uoluit, ad a iij quem

-ocr page 370-

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- P R o OE M I V M.

quem annuatim tribus folennibus feßts luâ^os exßngulls oppidis conut^ ntre örquot; quotiefcunq^ facrificia oßerre i^olebantjafcer.dere oportuitj^vt hie neruujs [’smmi (acer dotij Autorit as pub lid miniflerij conferuaretur: ei occaßonesfacrificandi Idolis in excelßs montibus aut lucisprAdderentur'': neepriuato confilio ^rbitrio cultus T^dÇ^iquot; opera Deo placentia elige^ rent, fed folius Derbi mandat i diuini prußcriptum in omni cogitations de Deo Ç^ multibus diuinlsßirentßbi eßeßquendum-}.

' ' nbsp;nbsp;nbsp;Eodem conßlio nbsp;nbsp;ijsdem de caußs, Eatrespoßea, in metropolibiit

certis, Alexandris., Antiochisj Csfarea Conflantinopoli, Collegia (fl-ricorum ampliora ,ijni Epifcopo adiunxerunt, 'vtnon folumeccleßqst Ulis ^rbibus miniflerio docendiferuirent ^erumetiam n}t ^icinis eccle^ fijs in t Ota dtœcefl, ad metropolim illam pertinentijCxemplum ac formant fans Dodrins^Ç^ cultuum Dei ^uerorum j ac ceremoniarum Difciquot; plins Chrifliansprsberent : nbsp;nbsp;Dod ores ac minifl ros idoneos jfludijs do-

drinsChrifiianaÇ^ ali arum art ium eeclefls neceflfarium redè excultos fuppeditarent, nbsp;nbsp;concordia acconflenfus eccleflarum^ad ^onum archiepi'

fcopum nbsp;nbsp;collegium ^;elut ad^num caput adglutinatum ^retinerifacili-

uspoffet.

Ejec’vllstn coUegijs tills Perßns, dignit at ibus nbsp;nbsp;nbsp;benefidjs ecclefl'

aflicisfruent esfuerunt, quibus non oÿîcia cert a, ad mini fl erium ecclefl^ pertinent ia, commendata efflnt. it a 'vt alq Derbum Dei publiée tn ecclS' flaprsdicarentjÇ^docendifeuconcionandimunus - quoddneccleflaEEt fumma maxime falutaris fundio ed, exequerentur. alij Sacramentit adminiflrarent, alij poteflatem clauium nbsp;nbsp;Difciplmam eccleflaflicawj

regerent. alijad Ordinalionemminiflrorum perdnentia, Inflitutionen/t rudiorum tamp;camen de omnibus dodrinspartibus 3 impofitionem manii'^ um^Ç^ commendationem coram eccleßa feu Inueflituram cur ar ent. alij Licinas eccleflas injf icerent, nbsp;nbsp;, conuocatisßmelaut bis in anno PadO’

ribus 3 Synodos ceEbrarent. alijfudiciis eccleßaflicis flu confiflortis prsef ßnt. altj Scholaflici nbsp;nbsp;Cantores, ftudia liter arum in Schola regerent,

juniores clericos in Catechifmo, Grammatica,^f)^uflca, hifloriis et ahis artibus erudirent.aliis Eleemofynsfleu bona eccleflaflica fuerunt commif fa 5 ^t inter miniflros ecclefla nbsp;nbsp;pauperes rede diflribuerentur. Prat et

, hsc minifleria quibus ecclefla flruierunt, in vniuerfum omnes, ^tilia if pulcherrima legendi quo 11 die facras lit eras nbsp;nbsp;earum enarrationes, et cet-

tis horis orandt. pfallendi Çfc.exercicia feruaruntjÇ^ 'vit a modefl a,fobti^ pudicA exem plis, multitudtnem illiterat am, ad religionis amorem ae reuerentiam, nbsp;nbsp;'vers pi et at is fludium inuitarunt.

Vt enim in Academiis c erts horA^publicis Eheèlogia ledionibus de* ftinatAfunt^.quibttsconuenientes,alicubiprimum Pfalmos aliquot if piaft^

-ocr page 371-

METROPOLIS, ^lAmpreCationem redt ant] deinde ledum' capitttium [eu 'Tex turn jcrt-^turt!.^ Dodor Theologie inter[nretatur ; poßremb iterum led is aliquot pf^nis nbsp;nbsp;Gratiarumadione concluditur ; it a in collegiis Ecclefiaßicis

dinjiCertas boras legends, in conuentu clericorum Çf interpretanda (ßano-de A feriptura Canonici tribuerunt, qua Canonica inde appellat afunt. Et omma in collegiis ,prAcipuè adminiflerium docendi de ft inat afuerunt/üt *verbumE)€i opulente in illis habitaret nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;njera de Deo ac re dempt ore

noftro lEsr ch ri st o dodrina, ( per quam folam ^vera Eides nbsp;nbsp;fa

ins aternanobis donatur) quotidie legendo cantando famiiiarißimb notaßeret, late propagaretur,Ç^ para ac incorrupt a adpoßeros perueni-Ysty 'üt Deus quotidianis laudibus celebraretur, nbsp;nbsp;ricins Eccle/ù exern-

plnm dodrina, ceremoniarum nbsp;nbsp;difeiplina à peterent, ac ^t in coUegijs

collegiis inftituti ac prsparati honünes idonei ad aliarum ehleßärurn mini fteriajumipoßent.ßcut in Alexandrino collegia jedes dodrina Ç^injje-dîonis ecclejiarum totiusÆgyptifuitftn quo amplißtmasfcholas Theolo-gicasjceleberrirni fatechetAjPantenuSjQemenSjÇgl Origenes habuerunt^ ex ^Auguftinicollegio ecclefis Hipponenßs, multos érudit os nbsp;nbsp;exerci-

tatos ad^jicinarumEccleßarumgubernationem aßumptos nominat Eo-fidonius. nbsp;nbsp;Chryloftomus ex Antiocheno collegto eccleßa (anßantinopo-

litans epijcopatum accerßtus ed,

Er or jus eodem conßlio ad eundem ftnem Collegia Eccleftarum in Qermania Saxonia 'uicmisregionibus Vandaltcis^ d (fasrolo magno Ottone,conftituta,^famplißimis reditibus ac pradiis dot at a junt.

Et fi enim Evangelium jeruatoris noftri Ie su ch r1 st i^ftatim pod ^pofiolorum statem, ingentibus TeutoniciStadDantsbijet Rheni or am prsdicatum ed -, nam, vt h iß or ta teßantur, Luciu s cr re^ tiÂEvs, qui Ad, Ig.nommâtur,primùmin Vindelicia circaRatis^ bonam jeminaQjriftianAreligionisßarfitxAdARcus Earnabanepos, cuius Coloß. ^.2.Tirrtot. 2f.. ad Philem. Eaulus mèminit, Laure ad in Auftria jupra ^naÇum, vbi S. ^CMiaximilianuspofiea jub Diode-ttanomartyrijcoronamaccepit.TiTuS, Eaulidijcipulus, in Dalrna^ tia, Ç2. Tirn. qua ad hue noftro tempore pars regni Engaria ed. (Jl e-MENs collega Pauli, f Philip ^l) Metis in Lotbaringia. (Jrescens Eaulidijcipulus Ç2.Tim.^,}in Gallia, ecclefita ^S^oguntina funda' fnentaiecit.MATERIElAs,EucheriusEalerius,S. Eetri dL ßipuli, T E^E TE Efi S circa Coloniam Argen tinam EvangC' lion plant arunt. T tophi as p-s Eauli cornes Ad. 20.21. ) Arelate in Galliade cuius fonte,inquitbißortcus,omnes(fialliA ciuitatesfidei riuu-Iqs acceperunt. NATE1ANA8L, Eiturigtbus. L a Z ARTSrejujcita-tus,cum jorore Maria ALagdalena,Martba,Chelidanio Maxtmia-no,Maßtli A tn Gallia docuitjvbi anno tricefimo poßquam d Chrifio refu^ fcitatusßuitßie 1/, Decemb. rurjus obdortnijfiefcribitur,

iiÿ

-ocr page 372-

g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P R o OE M I V M

illegal etiam Iren Alts Lugdunenßs 6ptfcopus(ijui non tot is centurf^ annispofl Apoflolorum tefnporafcripßt} teßtmonia Germanicarum Ec-clefinrum aliquoties libro primo, contra Uaientinum. nbsp;nbsp;nbsp;11^ertullianuSi

qui circa annum Chrifii 200. ^ixit,fuo tempore inaccefia quot;^^manis BLi' tannorum loca, Chriflofuifie [uh dit a fcribit, nbsp;nbsp;Sarmat arum nbsp;nbsp;DacO‘

rum Germanorum Scytharum. nbsp;nbsp;Hieronymus^qui circa annuvt^

Chrifii gt;^00. in toto orbe Chrifiiano not us ac Celebris fuit, ad, Suniam Fretelam epifcoposGermaniA adDanubiumfcribit.

Derè in 'uobis apofiolicus propheticusfermo complet us ell *. Ino-mnem terram exiuit fonus eorum^Ç^ in fines orbis terra ‘verba eoru. Quit hoc crederet^^t T^arbara (fietarumltngua Hebraicam quareret 'veritate: etdormitantibusdmbcontendentibusGracis^ipja ÇÈRIA.ANItri fiiritus fanUi eloquia fcrutaretur. In ^eritate cognoui, quoniam non ell per/onarum acceptor Deus fed in omnigente,qui timetDeum.et operatut iufiiciamiacceptus ell illi. Dudum callo fa tenendo capulum manus, tt digiti traHandis fagittis aptiores,adfiyium calamum^ mollefcuntxt bd licofapeliora, reuertuntur in manfuetudinem Chrifiianam etc. lerOquot; njmi At ate S.Martinks etiam, Duronenfis in Gallia epifcopus flo‘ ruit,qui in Germania nonproculab Aufiria metropoU Vienna natus eil^

Quamuis autem,^t dixijdoclrina Euangelij ftatimpoll Apofiolo^ rum tempora, in Feutonicis quibusdamgentsbus,adDanubiumct Rht' num,in R omanorumprouinciis,prAdicatum ell *. tarnenpaulbpoll, de-^ cedentibus idoneis doéîûribus,partim,omnino extinlla partim Ethnicis opinionibus mixta et deprauata ; nec in (fiermaniam interiorem,Saxonu amfTuringiam,ac ne quidem in Franconiampropagatafuit, Pofiea et' iam multas ad Danubium et Rhe num ecclefiias reltquas, et 'vrbes fioreri' tesjimpius tjrannus Attila euertit ficut‘paulb ante Franci,Rhenumpth mb transeunteSi^FL^oguntia S.Albanum fupplicio crudeli affelluïH

CAterosineaijrbe Qhrifiianosperfecutifunt.

Poll Attila mortem, S. S eu e ri n v s ecclefias in Pannonia lSIorico,circa annum Chrifii ^/o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;paululùmerigere Çsl inßaUr

rare cœpit. Et aliquot annis pbH, Imperatoris fufiiniani tempore, S.

Pertus,iuJ]u Dietbertiregis Gallia,qui Metis federn habuit,Vuor'. matiainPauariam^enit,'ubi E H EO DonemlII ducem Bauariat Dietbertigenerumjbaptifauit : et Poijs,qui adhucEthnici erant,etpaur Ib ante anno gog. ex PoëmiaprofeUi trans Danubium, Ppmanos eiecC' rant,fidem (hrifiianam tradidit: et Salsburgenfem ecclefiam primusfun dauit. Pofiea S. (f O LV M B Anus cum difiipulis et collegis fuis, S- ' G AL LO et S.Leodegario,exBurgundia,dregeEheodoricoILpulfi,ad' ïacum Podamicü et S.Gallumfub Dietberto rege,Eheodoricifratre,mo' nafierium et fcholasfuas habuerunt.Etfiautemfratris infid^s capto poil aliqüoi

-ocr page 373-

METROPOLIS.

annos rege T) ie tb ert, (Jolumbanus in Ttaliam » ad reginam Lon-l^^^rdoriimT~heodelindam,D,Gregorij Tag a egißolis celebratam ,in ^onaflerium Bobienß adT'rebiam fl.profeidns e^ : tarnen S. l l rs, ^^wonaflerio, quod adhnc igfiianomenretinet:,wanßt, ^dongeiatej^ ^hrtßianam religionemjn uicinis Alpibi^ Çgquot; Sneuia propaganit.ßcnt (3quot; (pnßanti^i Bpifcopnm ordinanit^cMformam officij [ni ^gnbernatio^ ^^ecäeßafiictamp;certampriamp;fcripßtcirca an.Chrifi, 600.

NQn longo po^^t internaüo, Dagobert ns •magnn'S.rexGalUiit. Jenins teni-poreS. ARNolphns, epifc, ^^J^etenßs,qnipramp;ceptor Ulins fnerati (lg‘ S. ^Mandus epifc. quot;Draie^i^^ßcceßor Ulins S. La Aibertns lt;vixernnt')ali' (^uot eccleßas adT{hennm,^rgentinenfemprü.cipne j amp;difieiis reditU ^nsornanït. fnmf^anteaàiœcefesEpißopornmad Rhennm y inxtapro-vhnciarnmRomanarnmdifliniiionetn ,tanthm in Lj allie a Tdßeniripa ^■ifiribnttZ eßent : Dagobert ns cis Tdßennm etiam, ex ^Alemannis et alijs icntibns Germanicis mnltospopnlos Epifopis tUis adinnxit.

Etßantem ,poU hnins Dagoberti tempora, adhnc ante annnm (ßri~ fit 700.S.E AS E RAN rs m Banana Tatisbona, S, (Jor binianns Frißn-

, S. LLi LI AN rs Herbipoli in Franconia concionatißnnt : tarnen in Germania interiore, Dannbio nbsp;nbsp;T{heno cone Infa, ^^pracipne in Saxo~

Çg^EnringiaiCthnicis tdolomanijs omnia adhnc permtx ta,nee ^jlli E^ Pfcopat ns ant collegia eccleßarnmcertaufcLad iV. Ton if Ac 11 atatetn [wrnnt.

Js ab anno Qjrißi/ig. 'vfq^ ad gpg.fnb Carolo 'ÖL(l:artello Tipi-tio rege FranctA,in Germania concionatns eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iß ener alls fnpre-

i'tîns eccleßarnrri' GermanicarnminßeUord ßregono II. Pontißce deß' gnatns eßet \ Ecclcßas ad Rhennm in Banariapaßim reformanit, Çg* Ratis bonenfm ac Frißngenfem diœce/es primns difiribnit in hac in-ieriore Germania, in Franconia,Dnringia,lfaßia, Çg’ Frißa,longe lateq^ ^nangelion Qhrißi,adintns d coUegis fnis S. Bnreardo, V Vilibaldo, Lnl-h,LGnnibaldo tjge. eximiafide,aßtdnitate Z:,elo proroganit. Epifco-pam Dryopolitanam , conßitnto ibi primo epifcopo S. F EUibaldo,S.

Lalbnrgis fratre, ad^Imonemfl. inchoanit anno ’Zg-E-Golleginm Er-fordienfe inDnringia primns infiitnit,qnod M0gnntinamp; eccleßa deineeps infertnm eU.Epifopam Lierbip ölen fern in Franconia,Pipini régis Fran-anxilio fnndanit anno (fhrißi /^i.ordinato ibi primo epifcopo S. BrR-^SRoo fene,qni iam nbsp;nbsp;annis eccleßa Uli çgquot; •tsicinis in totaFranconia pie

fernierat.

Poß quam ^jerb in 9gt;4rchiebißopi federn Adognntia, d Caroloman-»0 et Pipino faroti magmpatre coUocatns eil: non tant nm in eccleßas ^i-t^inas ad Rhennm et alias dfe ipfo recens conßitntas,'vernm etiam infon' fi^ntienfem, Cnrienf€m,Angnßanam, Çg alias fnpremaminßeciionem

-ocr page 374-

fùperiorttatefnadeptHf eH. cumaregionumillärHfTiW/HgißrAtd^i^^'^’^ iCcclcßa^tUa^ii'ißtcere,collappt^ engereac reforrnare

Feinde Carolte^f magntis cum Sa x o n e s adreltgiofjem anam adegißet, ereédü paßtm inhacinferiori nbsp;nbsp;^eteri Saxonia ad

fargim, ( cuiuA occidentalem ripam hodie V^efiphadam appellant} fcopü coüegis it a Gubernationem eccleßa^icam conßituit uit^ne, 'ut antea aliquotie^ accidefat -, abieciarurßun ßde 0jrißtanA^^ Ethnicas Idolomanias facilerelabi poffent.ac ut 'veradeTgt;eodo£iri^^ cultuAßncerißrtnius ret inert nbsp;nbsp;dilatart, omnes error es nbsp;nbsp;abufm t^‘

tirpari Ç^caueri, iuuenes Clerici ad miniflerium eccleßa prapararili exc oli, at ita late propagari^Ç^ pura ac incorrupt a conferuari fbriff^‘ na religio poßet,

^dhuncfinem,’vt ordinariafedes cathedra Tera de Chrifloi^' Sirina in tot a Ticinia eßent ,ßlendida tUa collegia inTeteri Saxoni^gt; OSN Abruga anno Chrißi /So, deinde Halberßadii, Monaßerijßd^' da3'^rema, Adinday Htldeßa, Paderborne, à Carola magno fundti^^ funt .ßcut ipfe in Uteris fundationis eccleßa Tiremenßs anno /S8- his bis praf ttur : Saxones, quoi àprogemtonbui nofiris,à fuapertinaciaß'f' ßdia [emper indomabtles, ipfief Deo nbsp;nbsp;nobis tamdiu rebelles, quoutip

lius,non noßra Tirtute, ipfos bellis Ticirtius, nbsp;nbsp;ad Bapttfmtgrati^ti^

7)eo annuente perduximuspriflina Uber täte donatos nbsp;nbsp;nbsp;omni nobii^^'

bito cenfu folutos, pro amore illius, qui nobis TiSloriam conceßit, butarios nbsp;nbsp;fubiugales deuote addiximus : Tidelicet, Tt qut noßra pet('

ßatis lugum haHemss ferre detreHauerunt, tHH iam, Deogralias, armis acfide Domino ac faluatori noflro JeßiChrißo, nbsp;nbsp;facerdotdt^^

eius, omniumfuorum iumentorum, nbsp;nbsp;fruHuum, totiusif culturs^^'

cimas ,ac nutritura, diuitesac pauperes legaltter confinât perfoluAi^^' Proinde ornnem terram eorum,antiquo Tlpmanorum more, in prouind^ rédigent es,inter epifcopos ccrto limite difierminantes Ç^c. 8t in 0[n^^ brugenßfundatione: Statuimiss,quodtneodemloco,ÇracasÇ^latitiif^^ fcholas in perpetuum manere ordinauimus,necTnqudQericosTtrtuilp, linguagnaros deeße confidtmus. Hine clarißime conßicttur, ßolleg^ Qanontcorum,Caroli magnt adhuc temporibus,fcholas piet at is Ç^doÛti' nar um fuiße,inqutbuS:nönß)Uim ßacraCanonicafcriptura,fedaltaruti^ etiam art tum nbsp;nbsp;linguarum fiudiaTiguerunt, nbsp;nbsp;iuni ores ad miniß‘

rium eccleßa, altaoßieia ecclefiaac reipublica neceßaria reHè obe0‘ dajpraoarati nbsp;nbsp;excultifunt.

Omnium autem poßremb in Germanta, ha Dandalica genteSi^^ orientalem A DBISripam,adTeram ßhrißi cognitionem peruenerunt' Jn quibus, laudatißimi Imperatores SaxoniatHenricus ^ucepSjAdiß^

-ocr page 375-

6 Marsinrgi'-) ßlh4S ï^fwi Or tv m agnv s, ^randeb^rg^^ bi^Helbiirgt anno ^g6fextoannopoFi in Qimbrica Cherfonefo, Sbe-J^'^^iCîiKipAjArhpiJÏÂ,Aldeburgi(^ndeLubecam poHea Acnricxi Leo ^^e-EpißopilV'anfii^Ut^ Ç^' in Ducatti ^^E^'Cgapolitano poftea 3 ro^atu ^odfcalci prmcipis,albert lis arch : Bremenßs^anno 1062 ^à^ekelnbur-llt;^ßiuam EpifcopampoH n é annos,Aenricus Leo sj^e ri nae collàca-^itßeclefias collegia condiderunt.

A GD6BERGÆetiarn^ottomagnuslmp.Archiepi-fiopalemeccleßampanno Chrifli pô/perfecit. Cuinon modo vicinarum tccießarum ad Albtm Salam3 ÇAquot; Llauelum a [e conditarum, ucrùmetid ^^tius^ermaniABrimatum3ßeuinßellionemIurisdEîionem fupre-tiiam3commendauit. ßcut eo ipgo prims, fundationis t empöre 3BenediSl us l. BontifexadarchiepipcoposGermantsßribens3lt;iAlbertum ^lU^a-idebj^genfem3(permanis Batriarchamappellat.

Singulari etiam confilio C a ro lu s nbsp;nbsp;nbsp;or to magnus, natos in '

H obîlibusfamilîjs3 isoluerunt in collegij53partim in ^era piet at e nbsp;nbsp;lite^

inpitut Çßcut Otto^np. ip/e in coüegio Hildeßenß educatus er at,

‘^ginti quatuorBggum acprincipum liberos quot;jno tempore in Leodienfi ^^degio^ixipße hiß oristeßantur) partim adofftcia nbsp;nbsp;minißeria benefit

Lijs adiunliaadhiberix Tit mtnißerij Evangelici^ ßudiorum do Arins Tlheologicsexiflimationem authoritatem apud rude Tulgus auge-fer am nobilit at em Germanic am 3 adamorem pie tat is nbsp;nbsp;reue-

^tntiamergaeccleßam^^minißeriumSTiangelij adfuefacerent : ac Tt tiobilss 3TI^ip.gubernaculis deßinati3iuuare Scclefiam apudfummosgu • liernatores fua authoritate ; nbsp;nbsp;nbsp;exculti in collegijs do Arina nbsp;nbsp;literis3ma~

ornamentoeßeB^ip.poßent. ' Cumq^bonaEccleßaßicain f minis collegijs pleracf a principibus Çf nobiltbus damp;nataßnt3 iußißimü fiiit3Ticißim rationem eorumprs alijs 3 in fruendis beneficijs3modb officia admnAaßmulfideliteradminißrarent3haberi.

autem collegia propter hunc laborem docendi3propagandi nbsp;nbsp;con-

firuandi reltgionemChrifianam3Çfßudia doArinarum Eccleßs ne-cffäria3amplißimE reditibus3aGermamcis Impp.Ç^ principibus dot at a ffenti nbsp;nbsp;poßea piorumprincipum nbsp;nbsp;LL ob ilium liberalitate30pes collegE

erum in immenfum creuiffent: ÇA“ p^'f' ccehbatum au As effent: accidit tan-^tm^quodBernhardusiamanteannos 4.00, querifolitus eA3R eli c ib lEe^lUT D l UITIA S nbsp;F l LIA DEUuRAUlT OUATREM Cltm C-

nim multi indo Ai et ignaui Canonici3nobiles et alij33addignitates illas et ^peseueherentur3qui adenarrandas facras lit er as 3 et ad condonandum «5« i donei erant ; et lab or es legendi 3 docendi ordinandi 3 Tißt^ndi et altoS Wquit US collegijs mandatosfuflinere ac obire necpoßA3nec ^ellA\ tdd‘ê

......... ■ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ebrerru

-ocr page 376-

}2

PROOEMIVM

CO rem deduxerunt opirrjis iUis heneficiis in ocio n:olul)tAtib^ qiitetè. faawter frui, o^aabeneßciis adiunóia in alios derm^^^^

Q^areflndia doMna nbsp;nbsp;nbsp;le£liones ac interpret at ioncs facrA jcii-

pturA, ex colleg ijs (uiSi in A cade mi as transi ulerunt, ^jel fat is cjje, in c(t‘ nobiy mendicantium, AugußinianorismprACiptiè nbsp;nbsp;nbsp;Dominicanorutt^

(qui negligent ibiss oßicitim fnum opulent is Canonicis nbsp;nbsp;monachisT^erii'

dîéiiniSj^ontè labores illos Ecclefia necejfarios' /ufceperant)ftudia Tbeo^ logucoU.exiflimarunt.Concionandi munus tttdem monachis rebqu^‘ runt, adminißrationemfacramentorum in parochijs ejuA cum decirnts (j reditibus coUegijs infertAcrantj abindo^o altquopa/iore in circuitu alio obfcuro angulo peragendam commiferunt. ludicia Çf difcipltnA D' cleßaßiCA reöltonem, in Oßicialesimpuros ac impudentes : Examen ordinationem miniflrorum in ßuffraganeos: Dißtationem in alios reiec^ runt. Synodorum ^mbrain cafitulo rurali, quodadhuc alicubi OfU nominant, remanßt. ßudia ht er arum Ç^fcholA prorfus neglehia fùnt.

Qmnium tarnen facillimum Çf Utißimum officium canendi HorAi Canonicas aliquant ißer adhuc Canonici obierunt. Vt ent m ali quidfü“ dcrent^Çgl* non plane ociofi ejfentjn peculiaribus libelfis feu Ereutarijs,c(f^ ti Plalmi, Domiha, capitula,^ a h a lecliones ,certis Moris legende de cant and A, ipfis prAferiptA funt. atq^ it a inßmorum in Ecclefia ordinutti) •vtd : leclorum nbsp;nbsp;cant or um officiaJola, tn Canontbus, non pre sby tens fo-

lum, fedetiam Diaconisprohtbita,rettnuerunt difi. p2. c. tn fancla mana ecclefia dudum confuetudo ePl ^jaldcreprehenfibiiis exortafot qiH' dam adfacri ait arts mtniflerium conflit ut i, cantcrcs eligantur, diaconatus ordtne conflit uti, modulationi ^ocis inferuiant, quos ad fit.-dtcationis officium nbsp;nbsp;eleemofinarumfludia uacare congruebat.

Poflea 'ver'o Canonici,etiam Horarum Canonic arum cantiones j fe inDicarios Chorales reiecerunt,qui clamoribus boa tu fuis,vc^‘ ba Pfalmorum nbsp;nbsp;lePlionum facrarum it a obfcurant, ^jt ne quidenTlif^^

gu A latin A periti ea int eiligere, nbsp;nbsp;adpietatem ueram in animis excitari'

dam et alendam, qui ‘vnus cantionum illarum feopus ejfe debebat, trans^ ferrepofiint.doneetandemErincipesetalijpotentes, opulentes epifiofA^ tus et prslaturas, vt fuam dignitatem,potentiam et opes augerent, ad fi pertraxerunt: et Canonici, partimprorfus ignauum et iners otium agtti^ tes,P ar tim politica tantum gubernatione occupati, nihil de oßic ijs Ecclc^ fiailiets,ad quA obeunda initio ordinatierant,prAter nuda nomina,et an-nuosreditusacbonaretinuerunt. Deniq^vt dedoMna, et dAiJfa abaf bus, nihil dicam ; omnes intelligentes et ver a antiquitatis ac htfloria Ec-■clefiafiicA non ignares fateri necefièePl, pra fient ia collegia, multum rè prorfus à vetert forma et vfiu coüegiorum, exfacris literis, et Patrutn hifiorijs paulo ante indicato, degenerafie,

-ocr page 377-

Nee T er o propt ere a in trimerÇum delenda nbsp;nbsp;extirpandaßint,

Harpjiis aulicis diripienda nbsp;nbsp;deuoranda : quod[ùmmô cwmgémit ti et

dolore omnium piorum à mult is noßra Atatefadium ^idemus :feà emen-d^îis et fuhUtis abufibus^adprimam inftitutionem et ’vfum eccleßa Cbri' fit ^tilitati commodisefi/eruientemi quantum omninofieri poteftireuoca-^ refiituidebebant.ficutdecollegiorumÇ^totitss Eccleßaflici fiat us reformaticne, etiam in Comitijs Imperij noflris temporibus fape propoß' tum^ç^ deliberationes Imperatoriexhibitas fuifie meminimus. quaspo-fiea [uo loco iuuante Deo recitabimus.

Nunc exfundament is 'verbi diuini, nbsp;nbsp;hifioria veteris eccleßa, in

boc proœmioj ^erè nbsp;perfiicuè demonfir are ijoluimus, ad quos Ft nes nbsp;nbsp;V

^^(us^collegia Bcclefiarum initio condtta nbsp;nbsp;nbsp;à ffirifiianis regibus et prtn-

Cîptbusadeo liber ali ter dot at a: nbsp;nbsp;qua Ferfonarum in collêgijs propria

(fificia nbsp;nbsp;exercitia fuerint ? videlicet primùm in Eccleßjs (uts SacrarrL»

^anonicam firipturam diligenter legere, difeere, interpretarii populum-3 pro concîone doceren nbsp;nbsp;dtfctplinam ecclefiafiicam gubernare^. Deinde

Steinas EeclefiasintotaDtceeeßdiligenterinßicere, nbsp;nbsp;puritatem ^era

de Chrifio doMna^pias ceremoniaSj hone fi am ecclefiamp; difciplinam^et mi-nifirorum acpauper um alimentafidelit er curare ac tueri. Item iudicia h cclefiafiica feu (onfifioria, Infiitutionem i Fxamen ordinationerru miniflrorumt Difitationem Synodos reddè adminifirarc^. Poflremb iumores Qericos, non modo exerciciispietatis Çf honefta difciplina quo-tidianisj ‘verum etiam fiudijs docdrina Chrifiiana nbsp;nbsp;bonarum artium^

ac linguarum diligenter excolere,Ç^ admintfierium EccleßA nbsp;nbsp;nbsp;neeeßa-

riosretpub.''ufusprAparare3*vtEcclefiA Scholispofiea ^tiltter ferutre pofènt.

jj OFquam ^erb nunc ab aliquot feculis, Epifiopi nbsp;nbsp;collegia QanonicO'

rum^ Imperia politica et principattss mundanos tenuerunt, et Sacro

Fpmano Imperio, 'ne lut principes, et membra illtus prAcipuajfic inferti fiunt,^t absefiinfignidetrimentoet confufionejmperij, non poßint com-t^ode ad anttquam et primam infiitutionem et formampenitus reduci : cenfent omnes cordâti et prudentes ^iri, et pub lie A tranquillitatis et fialu-tis patri A amantes \ Epifeopos et collegia Scclefiarummetropoleonet ca* thedralium, cùm ex ^erbo Dei,et exemple EcclefiA in populo Dei, et Âpo-fiolorum ac Patrum collêgijs iOriginemtraxerint, et ad ChriflianA reli-gionisconferuationemetecclefiA^tilitatemet concordiam in doélrinaet cultibus tuendam primùm inflitutafint : nondeberecum piorum et lau-datifiimorumPrincipumfundatorurndedecoreet ignominia^ et infiigni ecclefiA detrimente, et facri Imperijfapient er conflituti quaßatione ^pror-fusmutariet aboleri *1 Sedomnes Juasdignitates, iura^ priuilêgia, im-^ muni tat es prAdia, redit us, etc.ßcutanüquitissea tenuerunt et adhuc b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tenenti

-ocr page 378-

f4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PROOEMIVM

tenent ^fine diminutione impedimento inconcujjdi retinetej tati' turn ut abi^fus paiitatini tollantur \ nbsp;nbsp;pura ac fineer a de omnibutfdet

Cbriflian^ articula, ex uerbo Tteidn templis fcholisfideliter doceatut ÇSfquot; conferuetur : nbsp;nbsp;nbsp;reliqua minifleria ecclefiaftica, adqnA obeanda ef'

Jcopi nbsp;nbsp;coüegiaprimum ordinal a fant, per idoneos ho mines reéJè fide liier cur ent ur : nbsp;nbsp;nbsp;Sacerdotum uit a acmoresecclefA non offendituh

fint,nee hominum uoluntates aliènent, fed cum uoluntate nbsp;nbsp;uerbo Dd

congruant, multos ad amorem reuerentiam uer^ rehgionis minifierij inuitent.

y/ 7“ autem totius ecclefaflicAgubernationis, it a collegiorum etiam

ecclefiarum (athedraliumpia Ç^ falutaris conflitutio nbsp;nbsp;emendA'

tio, in his decem capitibusprAcipuèconffit. QuorumprimumÇ^prAch puum eri DOCTRI NA de uero nbsp;rede mpt ere ncflro le/u 6 hriftOf

DeoippoecclefiÂpatefaéïaÇ^ tradita, per quam fiolam nbsp;nbsp;non aliter ho

minibus ueram fuiagnitionem, remifionempeccatorum, iufliciam ui-tam nbsp;falutem amp;ternam DEÏ^S tmpertu, nbsp;nbsp;iuxta quam flam (eA

nobis agnofci, inuocari nbsp;nbsp;coli prAceptt. Hac doclrina, omnis pi a

fhriftianA reformationis fundamentum nbsp;nbsp;nucleus e^l. Quam uelut

prActpuum Cç'proprium EcclefApatrimonium nbsp;nbsp;thefaurum, in collegia

atis nbsp;nbsp;Parochiaiibus eeclefjs fcholisprAcipuè eonfruari, doceri, di-

ƒd nbsp;nbsp;propagari oportet. fl. Sacramentorum diuinitus Ecclefa man-

datorumadminiflratio. HL Ordinis Ecclefiaflici conferuatio, per-fonarum,quA in Coliegiis uiuunt,officia nbsp;nbsp;exercieta quotidiana^quibut

Deo nbsp;nbsp;ecelefiA Dei ac ^ipubliCA^ proximo fuo ferai ant. Il H 'Ö^i-

nifierij Euangelici in collégial is nbsp;nbsp;Tarochiahbus ecclefjs pia ccnfiitu-

tioperSuperintendentes, Pafiores, Catechetas^iaconos alios Mini-ßros. V. Légitima minifiroruEleèiio,infiituîiorudioru, Sx a men de o-ninibus dofîrinA fhrifliana articulis,ORDiNArio cum impofitione ma-nuumetinflituttoinEcclefasVlConsistori tmfeujy di c irM ecelefaflicum, quod dirimendis controuerfijsdedocirina, conferuatiorâ boneftAdifciplinAjConcordiAÇ^defenfonipaßorum,caufs matrimoni-alibuspiè expediendis, ac Excommunie at ioni legitime ferenda feruiAt. QiMd non ab uno Oßiciali, fed prudent er confit ut o fenatuplurium (X prAcipuis ordinibus adminißretur, VIL Scholar Christjâ-NAR,in quibus uera de Chrifo doSirina,et alia artes ac linguA ecelefiA ne-cefariAplantenturacpropagentur,^difcentesad quotidiana precunA aha piet atis exercicia adfuefant, Çgl pradicando fe fubinde exerceant ex quibustanquanu ex feminario, minifiri nbsp;nbsp;doéiores ecclefiarumj» alt'

quando eligt uocari queant. VIH D i s i t a t i o omnium.^ Parochiarumj Çf Scholar um anniuerfaria , Paßorunu Spnodi. IX. Ordinatio externarunL» utilium Ceremoniarurru

-ocr page 379-

METROPOLIS,

TÏtHîim eccleßdßtcoriim, U^iionnm jprecum, c^ntionuf», Horarpim CanonicMm, Ç^c, X. OECO N OMIA ßn cwatïo T3 O-Efeccleßaßicomm redittiM^mEBeneficio/i^m » Fahrica^ 'Eibliothe-' CA^Hoßitalttim Clinodtortim ornatuum c. Hac prlt;amp;cipua capita, ßnt, adquA re^e ordtnandaj in omni pia conflitutione T^eformatio-ns Eccleßarum conßlia Çf aEiiones dirigi debent.

Altquoties atitemtncomitiEIntperißacinprimE RatübonA anno 5 4-^' E)eliberationes de Reformatioue Coüegioram) ßatas Eccle-Ç^AftîciabJmperatoreCaroloV^.propoßta,^ ordinwn bnperij[ententiA ^MAßtAi^^Imperators exhibitAfant.qaasfao locopofleatDeo'volente, recitabo ,^el certe (uvnmas ear um exponam. nbsp;nbsp;nbsp;PrAbaerant hac Caroli

ImperatorispoflalataÇ^* aliis bonis 'Principiba^ occaßonem deabaßbas iccleßaram Qoüegioram ßioram emendandis diligent ins cogitandi. acproxime ßeqaenti anno 1^4-2 Keaerendiß: lUafiriß;Princeps Çe-wgtas Anhaldint4^ 3 Magdebargenßs (ollegijprApoßtiis^ conßlium de pia yeformatione in Archieptfcopali diaceß lt;Öl\iagdebargenß, fuam,/cripto woderatißmo ^^‘graaißimo comprehenßam, collegis exhibait.

^lteroanno i g 4 Hermannas archiepißopas ßolonienßs qaoq^, camfaA diceceßs ordinibaSj altis ^iris döclEi de pia conßitatione eccle-ßaram faAinßeclioni commißaram deliberaait. ac Reformationem, om-nes doÈrinA Chrifliana articalos pie explicantenLs errores^qai irrepße-rant, moderate lenißime tmprobantemj ritas in Sacramentoram sidminifiratione feraandos,^ CAtera^ ad re A:am ^erbo Pdeiconßenta' neam^omniamgabernationis eccleßaflicApartiam temperationemper-tinentiadntegre fere comple A entern ,pablice edidit : impagnatam ab ad^erfariiSiAP OLO GIAlacalentddéfendit.Sedimpedientibasop-timiprincipis conatam Usa qaibas iaaaripracipae debebat, Idea ida fcript 0 adambrat a manßt^ nee in diaceß ida eßeAa opt ata fortiri potait. Elaüam tarnen ds reformations Ecclefiaram Çf Qollgioram Cathedrali^ atn^ie inßiaaenda fcriptam illo. ^berias accaratias extat.

SedexemplamreformatA archiepifcopalis eccleßa inocalosincarren-^ tis optimam Çf maxime illaflre eA Ó^AGDÈ BP^RGENSS Qolle^. giamj ^ßHallenße,in qao prißinagradas dignitatem,lara^priailegia^^ß bona omnia Canonici retinent^etdoArina Eaangelijßncera qaotidiein temßis fonat,et propagatari et mißt, fecandaQhrißi inflitationem cele-^ brant ar: et Ritas ac cantiones lat in a Veteres omnes, qaotqaotfine impie-iateßraaripoßant, retinentar ,ita ^td 'veteA forma minimam recede' re njideantar: et CAteragabernationis eccleßafiicApartes et oßciaperfona* ram ,qaAincollegiis ^iaant, mediocriter conßitatafant.

Idexemplamreformationis ^tinam Principesqaidamimitari mallent,qadmprAtexta eaangelij i Spifcopas ßaramditionam etßoUe-b ij gioram

-ocr page 380-

PROOEMIVM

giorum ac Cœnohiorum redittif^adfe rapere y 'vel aaiicüHarpyli diripieii-‘ dos concedere^a quibtts nee Tieo, nee eedefia ipßns.nee pauperibiis fchoU' picisfjelaltjs egentibas, nee ad^Uos ferè nbsp;nbsp;nbsp;honeßos,ntß ad ßtuw (ß '

fùorum Ivixtim pomp am augendam 3 qaidquam inde transfertur.^ Sed, bas querelas deineepsßpe3eum adnoßra temporapropiusperuentum fr'quot; €rit,repetendas3inproœmioomittO3Ç^ ad ^Ï^etropolin ßeu fueeeßtonet EpifeoporuminEccleßis Saxonù Çf Vandalia njeterls Cathedralibu^ ) ab eo tempore^, ijbi Albertus (jankßts deßjt, 'vfq^ adnoflram atatertu continuandaSyaeeedo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

t Eraclareenim AlbertusCrankß^yttsmalijs monumentis Hifiorb cts 3 quibus res in Saxonia, Vandalia 3 nbsp;nbsp;regnis ar dois memorabtiesfi-

delißtmeexpofuit3d€‘vntPierßshisgentibusSaxonicis Eanicis merb tus ed : tum ^er 'o Eccleßaßicamp; Htßoria[eu 'Ö^etropoleos editione^, qua duodectm praeipuorum Saxonia nbsp;nbsp;Vandalia njet er is dice ce [eon 8pi'

fcopos3 ab origine religionis Chrißiana in has gent es Saxonicas prtmunu inueda3'u[q^ad[uamatatem annum Chrifii igo^p. recenßuit3 mult a qua in alijs nationibusÇ^ regnis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yin ßngulorum epißopO'

rum tempora incideruntyßmulintexuit.

(jumautemDetsipfefideliterannotarißeribires memorabiles in Eccleßa politijs3 inquibus 'viuimus3pracipiat ; non [alum •vt memo-riarerumprateritarum^praßentiumy adpoßerosconßruetur3 'verùm €tiam3 ^t conßderatüin hißoriaproutdentia ac prafinttaybonitatis aciu“ ßicia Dei in defenßone iußorum pœnis [celeratorum tefiimonijsy De^ umcelebremus : Ê[al.io2.Scribanturhacingeneratione altera3 p^“quot; pulus 3 qui creabttur 3 laudabit Eominum : officium Eeogratum 3 8c‘ cleßa ijtile, £ƒ multis bonis aepiis ‘viris, p^poßeritati etiam iucundum praßabityßquiseccleßaßicamillamCran[ffhißoriam3 ßeriem Epi-fcoporum certam, ad noflra temporapert exet.

PraßertimcuminßATALOGO episcopo rvtuypoßremaedi-tioni ^^d^etropolis Craril[g3 adiundo ; multi, qui noflra patrum me-moria^ixerunt epi [copi 3prorßus prateriti omifftßnt 3 ‘vtin ^rchie-pifcoporum ^Sd^agdeburgenßum Catalogo, Iohannes ^Albertus, Fride-riei Ansbacenßs ßius3 FridericuSj loachimi II. Hed. Brand, fiiius 3 qui immediate Sigifmundum antecefleruntyprorfits pratermißi 3 pra-ßntis Archiepißopi 3 loachimi Friderici, nomen non expreffum ed. Spiff opi Lubecenßes 3 cum a Geroldoplures quam go. fuerint 3 tantum 2g. recenßentur. ßn ^ßl^indenßßrie, FrancißciDucis Brunßuicenßs nollen 3 qui Franciffum comitem 'à VValdecproximopraeeßtt plane defi-deratur.

Sd

-ocr page 381-

Sic tn Verdenßfjcürgiw Dux T^rtinßüccnßs, beo penMmo coHo^ ^^gt;idttS:,ommno priUeritur, Jn Halb erfladenß, Iohannes Aibertti^Ç^Fri-lt;ieri{ft/ Marchio ^andehurgtnfis\,qM HAberßadijobiß jomittuntur % Öquot; ^ItiwusponiturN. Marchio ‘èrandeburgenfis^ùm poH Sigißnun-dumnulltis Marchio Brandebt^rgenßsßd Henricus Inhas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘Bruu^

fwcenfis nbsp;Lanamp;bwrgenßs ekHasfit armo nbsp;6 6. In Padebomenß, loco

^^toàfinednterEricamDuccm^anfaicenfemà Grabenhagsn, ö* H embertum à Kerßenbrach, nndias collocari debait Heras an nvs Montes a Weida archiepißcopas(olonienfis\ qui annos ampli as quinde^ ^im Padebornenfem eccleßam adminißrauit. In Hildeßenfe, Frtdericas Bux Holßatia, qai Barcardamab Oberg anteeeßitjomiffas eH. In Sueri* ^tnßjMA G Nr sTgt;ax Megapolitanas, anno i^j^.poßulataSi qui Annosprsfuit: Çffuccejfior illtas VLRicrs Tgt;axMegapohtanas,qui ^tinc 2 J. annos eptfiopatum tenet, prorfasreHHt fiant, ^t in Raceburgenß ^hrißophoras a SchuUenbarg, Ç^Ch ri stop h o r^s Dax Megapo-bitanas,quiiamannos2Sgt; dtœcefin illamgubernat. Hxc Ç^pluraalta^ cumin catalogi iliias extrematantùm parte, ab anno jyoo.^fiqjadno' ftra temfora pertinere, deßderentur \ profeHb mMori diligentia nbsp;nbsp;cura,

tnfimgulis diœceftbas,Eptficoporumfieriem,^aliajinquiriabeo neeeße eli-,quicertaÇ^exploratecognitade his rebas memoria poßeritatis trauere in animum induces.

gt; Quare inittb,nuda EI omina Epificopttrumiquiin fingtdis dicecefibas ßu hccleßjs Saxonia Oandalia Cathedralibas, ab anno (hrtßi igoo^ '^fi^-ad noflram statemfiibi mutao ßcceßerunt,prsponemas.

GERMANIA eil omnis dtuifa infiexMetropoles,fieu9Ar^ cbiepificoporamfides ex qutbas amplißmam diaeeßn latißimepatent tem poßidet MOGl^ NE IN Fƒ.• cui daodecim fub/unt Epificopi, Argentina, Spira,JAyormatia, Herbipolis in Franconia, Aagtßa ^oin' ddicorum Conßantiaadlacum Podamicum, (Jaria ’Fßetbrum, Dryo-^ polü ad Alemanum fl. in Saxonia, Halberßadij, Hildeßa, Padebor*

Perds.

P R IM A EPM autem ffieufupremaminfiellionem Ç^iurisdî* Hionem inomnes Germanis Archieptfcopos,OEE 0 primas lmp. de confiilio aßenfiu Pontißeis conciltjT{aaennatenfis,MAGDEbur-genßcommendaße firibitur ,ficut in Uteris Benedilli VI. Papa,ad^er' maniamp; archiepificoposße S.Ptlgrino Ç^lPaffauienfi eccleßa anno pyjßcri* pis, Albertas Magdeburgenßs , Patrtarcha Germania nominatar^ Qainj^ autem Epifiopatas,partim apAtre Henrico Aucupe,partim àfi fundatos auHos, OEÊO, Magdeburgenßs fiuffraganeos eße njo*^ luit, Mifnenfim, Mersburgenfiem, Naumburgenfim, Brandsburgrn* lern Hauelbergenfiemnu ♦

b iij TRE^

Î7

-ocr page 382-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P R o OE M I V M

T'R ED nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S IS fùffraganei funtS^^etenßs, Doland,

V^irdunenfis. Colo ni enseAiftiperiorewagnofcunt, ^y^Qonaßefi' tnßs,OfnabmgenßSi^Sl^indenßs,^raieÜinßs,Leodtenßs. Salt:if tVRGENsisjurifdiliioniolimparebant, Tkattsbonenßs, ^atauint^ adoonßfientem Oeni ^DanubijJIrißngenßsy TridentinuilBrixienß^» ^urcenßs ,Chiemenßs, SeoQMenßsjLouantinHsRliennenßs,

‘ERE Ad SUSI *uerb in Saxonia inferiore Lubecenfi üaceburgenßsSuerinenßsacfortaße etiam SlefjTjiccnßs olim fùberant' Eambergenßs TJero in ftperiore (jermania ah omni ^rchieptfcoporunu iariidiHione Itberdmmediate 'Romano Pontißciparet.

Ex hie fex (ßermanie. ^SliCetropolibuejduaS} ^lECagdeb^rgenfentJ, ÇSi'^remettfem,^^‘vicinasillieindreteriSaxoniajCÜTjltra Eifargiti Epifcopae decemj Albert tte Cranl^, à prima ßngulorum origine, eritt* merata epifioporam ferie, memorabihbnt, quA inßngulorum Atatertt^ inciderunt,rehtiegeßü, deßribendosßfcepit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad annum Chriß

TgooJibrieduodecimpertraHauit.

lt;tAbeo tempore,*vbt Albertu/ Qrantß^ deßjt,ßcuiidoneo 'uitattt ^wesDeue fußtciet,^f(p^adnoflramAtatempertexere feriem tpifco* porum,induabusiüie^3ilCetropolibîü,ç^ Tjicinis in Saxonia,VEefi' phalta,Ç^^eteriDandalia,CathedraäbueEccleßjs : Ç^^^^^ifnenfema ad ^Ibim : ^^I^ersburgenßm ac Naoburgenfem ad Salam, Hauelbef' genfern ac Brandeburgenfim ad Hauelum : Lebußenfem ad Diadrumjy SlefuTJtcenfem ac Qaminenfem\ duodecim iHls d (jant^ deßriptd Aidiungerepoterit,

MAGDE^

-ocr page 383-

'MAGDEBVRGENSI ecgle.

lÆ metropoliunæyannoChrifti ifoo.archiepifeopus E R N E ST V S,

Saxoniæ,Ernefti Eleôtoris Saxoniæ filius, amp;nbsp;FRI D E RICI lapienrjs, S^iCaroIum V.Imp. elegie,ac IOHANNIS, qui ConfçEionem Auguftæ Earolo V,exhibuic,frater prçfuic : ordinetricefimus oôlauus,ab ALBER-10 primoarchiepifeopo. cui excœnobioS, Maximini ad Treuirin? cuo*

Imperator OTTO primus anno Chrifti póz, infpedlionem Écclefiæ ^3gdeburgenfis,amp; vicinarum in gentibws Vandaljçjsjad SaJam et Albini, ’■^cens, à pâtre Henrico Aucupe amp;nbsp;àTe domitis,amp; magno labore ac fide ad 3gnicionemamp; cultum veri Dei amp;feruatoris noftri lefu Chrifii adduôiis, commendauit; amp;COLLEGIVM C ANONICORVM,feu eu-‘îpdum amp;interpretumCanonis làcræIcripturic,qui vniuerfæ Reb^ionis Çhriftianæ Sc cultus diuini nor'ma efi:;à VVittï.kiiidb,in V V.eßpbali^’Op-pidoAngaria, vbi monumentum laudatilsimi illius Sax.ouum principi§f adhuc vifitur,inrtitutum;ôcab Henrico Aucupe, in agri Luna:bürgerifi^ oppidum Vallersîeben, præfeôlo epifeopo Marco, transiatum;«Seinde l^agdeburgam à fe traduôlum Archiepifeopo adiunxit,amp;:c.

Erneftoautem,quiannochrifti 147cr.cceperat,'de14gt;s*excîtatain •- ;? « Salinis Saxonicis,inter patrit jos,làlinarum comoda ad fe trab en tes, amp;nbsp;ple-beiosabjllisopprcflbsjciuilidifcordia, amp;c. his epiicopum.inuocantibus? i'trilqucfrenum inijciens,præcipuos lalinarum reditusamp;iurisdicuionem adfetranftulerat,amp; S* Mauricij areem ccruicibus vrbis impofuerat : ac fèr^ qucnteanno Halberftadienfes, ctiam fub iugum redegeratj ex rebus hu-«îanisanno iyi3»exempto. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

ALBERT VS,filius IohannisEleôtorisBrandeburgici, loachimi I.frater,inarchiepifeopatu Magdeburgenfi fuccefsit,acinufitato antea inter Germanos exemplo, fcquenti ftatim anno i r 14. Moguntinus et-iama'rchîepifcopus amp;nbsp;Eleôlor creatus,annos32. vtranquediœcefinjvna cum Hlaberftadienfi,gubernauitjn huiustempora Religionis mutatio in. cidit, Obijt. i/4j'*die24*Septembris, cuifobrinusipfius,tertio gra-du linea æquali agnatus»

b iiij

lOHAb^

-ocr page 384-

20 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P R o OE MIV M

V. rOHANNES ALBERT VS marchioBrandebwrgcnns; Fti-■i derici,quiOnoldsbachij fcdcmaulæhabuit,filius;Alberti AchinisGcr-manici nepos j Alberti Borußiae ducis, Sc Cafimiri, ac Georgi j ( cuius non men confeßioni Auguftanae fubfcriptum eft ) frater fuccefsit. in cuius tempora bellum Saxonicumin quo ab Eledore Sax. lob* Friderico duri-ter afflidlus cft,amp; Collegij Canonicorum ex vrbe Magdeburg! cmigratio, vrbis profcriptio, oppidorum amp;arcium archidiœcefcos, vrbi vicinaruni occupatioincidit, Iplequadrimcftri ante inchoatam obfidionem obijc lt;^ie 17, Maij Sabbat© poll Afcenfionis,

m nbsp;nbsp;nbsp;ERIDERÎCVS, loacbimiHeledorisBrandeburgicifiliusJO'

trodudus die 1 p* Martijn eodcm anno I f r 2* cxcunte,die i* Oólobris, Hd-berftadij deccfsit.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SIG1S M V N D V S, frater Friderici, 14. annôrum adolefcens,cui

C H R O NIC O N Carionis â Philipp© dcdicatum eft, nbsp;nbsp;nbsp;Obijt außo^

ij'lt;ry.dici4.Septembris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ■ .

lOAOHIMVS FRlDERïCVSgt;b.GcorgiiclcâôrisBr^; deburgenfis filius , Sigifmundicxfratrc nepos* qui nunc lapientcramp;fcH' citer dicecelin Magdeburgenkm adminißrac.

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f' • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• -

' •

-ocr page 385-

METROPOLIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2i

BREMENSI ECCLESlÆ,per Carolum magnum,anno Chrifti ?»S8. funcîatæ,primusepifcopusS. VVib lehadusAnglus.’pofteaper Ludouicum Germaniæ regem, annoCbrifti St o, vnitæ cum metropoli Hamburgenfi,Primus Archiepifcopus, S. Ans-garius, præfeôlus eft, à quo ordine cricefimus nonus fuit Anno Chriftî Voo.IOHANNES RODIVS,nonexnobiIi, fed honefta vrbis Bremæ fa-niilianatus,virmodeftusamp; opulentüs. Cùm autem propter generis hu-niilicatem,à fuædiœcefisordinibus faftiditus jà vicinoprincipe Saxonix Magno,amp; comité Oldeburgenfi,bello pcteretur : Coadiutoré iibi CHRI-STOPHOR VM Ducem Brunfuicenfcm,Henrici fcnioris filium ; V vilel-inincpotem; Henrici iunioris,qui noftraætate inter varias fortunæ vices diutifsimè ducatum Brunfuiccnfem gubernauit fratrem; i4.annorum adolcfcentem'delegit,

CHRlSTOPHORVS,duxBrunfuiccnfis, Henriciiunioris frater, ,ƒ//. lulij ducis Brunfuicenfis patruus,

GEORGlVSduxBrunfuicenfisfcncx fratriChriftophorofuccefsit,

HENRICVSdux Saxoniæ,Angriuariæamp; VVeftphaliæ,archiepifco- z///. pusBremenfisjadminiftratorOfnabruggenfisamp;Padebornenfis,

loannes Adolphusdux Holfatiap, - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

!

Primæamp;antiquifsimæ in veteri ^axoriiîC

Cathcdrali Ecclefiæ,

OSNABRVGEN SI, annoChri^ ftiiîoo.Epifcopuspræfuit CONRADVS, cornes à Ritbcrg,ordinc4imus 3S.Wihone primo epifcopo, Frifio, cui Carolus magnus anno 776. in-fpeôlioncra Collegij amp;nbsp;Scholarum, q^uas Lacina5amp; Græcas porpetiiô fer-üari in co Collegio voluit, commendarat,

ERIC V S dux Brunfuicenfis de Grubenhagen, Alberti filius, Phi-^’Ppi frater^obijtiTsz.

f R ANC IS CVS, cornes de Waldek, Philippi filius,Volradipa-^'■uus.Pnncepspius,fapiens,iuftus,humanus, tolerans veram euangelij ^olt;ftrinam. vixit vfque ad annum im. quo Philippus magnus Dux Brun- gt;nbsp;Juicenfisincpifcopos VVeftphaliægraflatuseft, obijtirJunij.

IOHANNES, comesabHoia,natusexfororeGuftauiregisSue-^iæ«Princeps ingeniofusjdoôlusamp;multarumlinguarum pcritus.

H ENRIC VS, duxSaxoniæ, archiepifcopus Bremen fis,

-ocr page 386-

2q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prooemivm

MON ASTERIE NS EM dief cc fin,omnium in tota V VeftphaliaamplifsimamjannoChrifti lyoo.guber^ nauicCONR A D VS comesaRitbergjCpifcopus OfnaburgenfisJuc-cedens Henrico Comid Suaitzburgenfi,anno i4p5,defunélo.crdinC4öti*5 àS,Ludgero,primoepifcopo,fracreS, Hildegrini Halberftadenfis,

ERIC VS duxSaxonia:, Angariæ amp;VVeftphaliæ;Iohannis MagniducisSaxoniæ,ôcIohannis epifeopi Hildefienfisfrater.

î ■' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï

F RI DERIC VS, comes de Weida, archiepifcopiCoIonienfisfrâ' ter, re ligna uit 1732. obijt 1771.

ERIC V S, dux Brunfuicenfis de Grubenhagen, qui Ofnaburgen-fisepifcopusiam 24,annosfucrat:obijtcùm vix lex hebdomadasin nafterienfi Cathedra ledilTet,

FR ANC ISC VS , comes à Waldek, cuius initia ftatim Anaba-pdftici motus,amp; Monafteriehfe bellum, exceperunt,

IS S3. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VVILELMVS KETLER,amansvera:doôlrinæ.quamcùni

jnftinólu capituli'bona conlcientia perfequi vel impedire nolletjann^ 1777. fefignauit.frater optimi Principis-Gerardi Ducis Curlandiæ.

. BERNHARDVS RASfeld,anno 1766, refignauit. j.

ifff. 10 A NNES,comes abHoia,cpiIcopus Ofnaburgenfis.

1374-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10 H ANHE'S ,yVII^ELM VS,dux luliacenGs, natus anno

176'2.cuiui frater natu maior CârolusFridericusanno Romæ obijr,

_ PADEBORNÈNSEMEcclefiam

f y 9*

inter primasin Saxonia,àCarolo, quiftatiua fæpè eo in loco habuit incbo-atam,amp; HadimariojS.Burcardi WurtzbergenfiscpifcopidifcipuloccnÂ' mcndatam : anno Chrifti 1700, adminiftrauit archiepilcopus Colonienfi^ HERMANN VS HafsiçLandgrauius,fucccdcns Simoni comiti Eippicn-

jst/. ERICVS DuxBrunfuic.’deGrubenhagen Albertifilius* Pacisamp;in-ftitiæcuftos©! 53 b die 14. Maij.j.

FRIDERICyS comes à V Veida,archicpifcopusColonienfiseleäus Adminillrator ij. Iunij,anno 1532.

REM BERT VS ä Kerfenbruch^

ii^s. IOHANNES aComesab Hoia,

SALENTINVS Comes abEifenbcrg, archiepifcopusColonienfis •. \ t refignauit. 1577.

^^77- HENRIC VS Dux Saxoniæ,Francifci filiusquot;, Laoburgenfis.

V Theodorus à Furftenberg,

t

quot;1

-ocr page 387-

METROPOLIS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25

HILDESHEIMENSEM Ecctó

am anno iy o o. tnukosiam annos tenuerat.

BERTH OLD VS à Lanclesbcrg,'epi{copus Verdenfis,ordine 43tius à Gunthero primo epifcopo,

ERICVS duxSaxoniæinferiorisfilius,Iohannis,DucisMagoiamp;Io-Hannis frater, fubftitucus eft. qui anno vix vertcnce, fratri lohanni epifto-patumrefignauit,

I OANNES,duxSaxoniæinferioris,Erici frater^ Hic moto aduet-fus duces Brunfuicenfès bello, primùm in Soltauienfi prælio viétor anno anno i y i p. Triennio poft ab Imp, Carolö V* prof crip tus,maximam dice-cefeos partem ,3 ducibus Brunfuicenfibus occupatam amific. refignauic • annoiyzz.amp;adhuc vixit 1^4 a.

BALDASAR Vcldkirch,Imp,Caroli V. Vicccancellarius.obijt 1731.

OTTO comesa Scouuenburg,præpofitus. poft fexennium reft-gnauif,

VALENTINVS à Tetelebcn, vicarius archiep. Moguntini. litem zs3 aduerfus duces Brunft in curia Romana,à Iohanne,fpoliati ante omnia re^ ihtutionem petente, inchoatam pertexir, fed latam anno 1^40, fen centi-am, Executio nulla fecuta eft,

FRlDERICVSduxHolIàtiæ, Friderici DaniîCrégisfilius,Adol- issi. phi ducis Holfatiæ frater.

BVRC ARD VS abOberg,

ERNEST VS dux Ba uariæ, Alberti filius, epiftopus Fri fingen- tjj j. fs,amp;iamL'eodienfis,

MINDENSI ECCLESIÆ,

anno Chrifti /so* prim um fundatæ præfuit Epilcopus anno i y o o*

HENRI CVS cornes à Scouüenbürg, Ottonis filiuS, Adolphi nc-posannoi4r8,

F RANG IS CVS dux Brunfuicenfis',ChriftophoriBremenfis,amp;: Henrici iunioris, ducis Brun fuie en fis frater obijt jjipidieCatharinæ.

FRANCISeVS cornes â Waldek.

r gt;

IV LIV S Dux Brunfuicenfis poftulatus ftatim tefignàuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'f s 3,

GEORGIVS dux Brunfuicenfis,ChriftophoriBremenfisarchu 1333^ cpifcopi y amp;(, Francifei Mindenfis,Ôc ducis Henrici Iunioris frater.

HERMANNVS, cornes à Scouucnburg.Ottonis filiusjodocine- tsaa, Pos.

Henri CVS IV LIVS, dux Brunfuicenfis, epifeopus Haï- , berftadenfis.

HAL.

-ocr page 388-

HALBERSTADIENSEM Dl^ œccfinfundatamanno 777,in Sa li ng ft ede» Inde poft 4z» annostranftä' tam Halberftadium A.C, 8i9»fubHildegrinoprimoepifcopoadhuc vi' uente : anno iroo»potenti manu rexic

E R N E S T VS duxSaxoniæ,Archiepifcopus Magdcburgenfis,tri' celirous nonus à S, Hildegrino.

ALBE RT V S Marchio Brandeburgenfts, poftea etiam archiepi' fcopus Moguncinusamp;CardinaÜsannos

lt; JOANNES Albertus Marchio Brandebiirgenfis, Friderci Ansbä' cenfis films, Georgi jamp; Ca fimi ri amp;: Alberti Borufsiæducis frater»

F R1D E RI CVS Marchio Brandeburgenfis j loachimi z» Eleólotis filius. qui eodem anno Halbcrftadij obijt.

SIGISMVNDVS Marchio Brandeburgenfis,FridericiFrater, archiepifcopus Magdeburgenfis» annis 14.

HENRI CVS IV LI VS, lulij 4ucis Brun fuicenfis filius, infant cleólus» led introduólus anno 1578« die 8. Dccembris,

VERDENSI ECCLESIÆ,» ter primas in Saxonia,perCarolum-magnum,ad Alleræamp;Vifurgiscon-fluentem quatuor fupra Bremammilliaribus fundatæjpræfuit anno iroolt;

BERTOLDVS à Landesberg» ordinc47mus à S» Suiberto Anglo,primo epifcopo. Cùm autem anno 14 7 o. Bertholdus gubernare Ver^ denièm diœcefin cœpiflec : amp;nbsp;poftea Hildefienfem etiam epilcopatum tc-neret : vtftin^; morte fua vacuum fuccelToribus reliquit anno i / 02-»

C H RISTOPHÖRVS, dux Brunfuicen fis, cledus adiutor Archi-epifcopi Bremenfis»

GEORGIVS, dux Brunfuicenfis, Chriftophori frater» i

E B E R H A R DVS ab Holl epilcopus Lubecenfis.

LVBECENSIS ECCLESIÆ prima Jedes ab Ottone I» Imperatorc conftituta fuît vrbs VVagriæ Alden-burga.cui,Vandalicas genres fibi tributarias, ac Slefuuico vJq; ad Panim fl» circa annum Chrifti 5,70. initio fubiecerat: præfedo primo Epifcopr* Marcone»à quo duodecimus G E ROLDVS,V Vicclini,fuccejror,ab Henrico Leone,Saxoniæduce ,‘exBauaricanobiIitateeleóliis,amp; LVBECAM translatus eft» Huie anno Chri fti i ? o o, vicefitnus qiiartus ordine fiJCgt; for fuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- - »

THEO'

-ocr page 389-

METROPOLIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^

T H'E O D O RIG V S ARN-DES Hamburgenfis, qui Erideri- 1500* co Holßciac duci ,Feudum ducatus Holfati«, folenni ritu, Kyloniæ in fo. roconculit,

WILHELM VS VVeftpbalus Lubccenfis,

IOHANNES Grimholdus.

D. H E N RIC V S Bocbok Hamburgenfis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H* a J.

D, DETLEVVS Reuentlou ,Canccllarius Friderici régis Da- ’ s’ 3 r* tiiæ.

BAL DAZ AR VS Rantzouu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ï'sr.

lODOCVS Hutfilcer.

ANDREAS BARBY, Cancellarius Chriftiani III, régis ^5 5r, Paniæ.

Iohannes Tideman, Hagomenfis © 1 ; ß 1, diei7- Aprilis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ 5

EBERHARDVS abHolfijEpilcopusLubecenfis, adminiftra ’5^1. tor Verdenfis, ôi Dominus Lunæburgi ad S. Michaëlem.

i-

RACEBVRGENSIS Epifeopusan*

no I y O O. fuit ordinc x6. à primo.

10 ANN ES Parkentin,exfamilianobiliMegapolitanaortus. fe^ 14^^ dit 33.annis.

HENRieVS BERGMEIER Hamburgen fis, qui ex hurai-J J, J li loco , virtute amp;nbsp;Induftria, primum ad munus Cancellarij ducis Saxoniæ Louuen burgen fis Magn, inde ad Epifeopi dignitatem eueduseft, obijc Lubécæ 1 y z 4. die 11. Oâobris, Schônbcrgæ'conditus.

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ h’ U

GEORGIVSBlumcdal, I.V.D.epifeopus Lebufienfis. 151

CHRIST OfFvon der Schullenburg. quo refignantc: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’551.

GHRÏSTOPHORVS,duxMegapolitanus,Albertifilius,anno ’r5 1 îr 4* exeunte cleélus, qui adhuc præeft.

SVERINENSEM Dîœcefin anno

Chrifti 1 y O O. rexit D.CONRADVS LO ST I VS, ex patritia V Vif-marienfi familiaortus, ordine tricefimus l'ecundus d primo epifeopo amp;nbsp;martyre l o h a n n e s c o t o , qui, cùm prima initia amp;nbsp;velut lèminarium Ecclefiæin liisgenti bus Vandalicis an no Chrifti 1062,. iaceretur, jn vrbe tuncampIâamp;icopiofaM ekelenbv RG,petenteS, Godlcalco,. Vanda-licægentis principe Chriftîano,ab Alberto archiep.' Bremenfi, qui apud lmp. Henricum 4.omniagubcrnal^at,Epircopusorimusconftitutus eft. Hune quadriennio poft Vandali Chriftianam religionem denuô abijcien« tescruaeli fupplicio, manibusde pedibustruncatis afFecerunt die 10.Nou, anno loßß. cùm paulôanteGodfcalcum principem fuumLcontijadaram , die 7. lunij trucidaftent.

c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Poft

-ocr page 390-

26 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P^KOOEMIVM

Poft 84. ânnos, Pub Conrado 11L îipp. aïccr epifcopus EberbarJu^ amp;nbsp;paulôpoft Benno (eu Berno fiicccflerunt. qui dcleta in bellis Vandali-cisvrbe Mekclnburp; S VERIN A M,ab Henrico Leone, condito in* ïîgni templo Cathearali, cranslatus eft circa annum Ch ri fti 117 8, Ab hoC igicurBennone, qui primusSuerinæ ledit, ordinezp. fuit Conradus LO' ftius, qui anno 1 r o 3^ exeunte obijt.

ƒ JO-*. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10 ANNES TH VEN,equesMegapolitanus,

t/Za P El’R V S VvallckoniusSundenfis,

M AGN VSduxMcgapolitanus, Henrici filius,Magni nepos, fans poftulacus : magna cum pictatis, dolt;5trinæ Si prudentiæ laude pofte* diœccPn il lam gubcrnauir.obijt iirro.

VL R IC VSdux Megapolitanus, Alberti filius, Magni prsecefl'o' ris fui patruelis, nunc 35. annos reditus Epilcopæ percipit,

MISNENSrS ECCLESIÆ

ad Albiro, Epifeopi fuerunt anno«

'/ep. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOANNES Vl.ex familia Salhufiorum«4x*d«s â Burcardo primo

epifeopo quem Otto I. lmp. anno lt;gt;nbsp;y « ibi collocarat.

lOANNES VH. âSlcinitz.

tç//. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOANNES VHL àMaltitz,

fxft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;NICOLA VS àCarleuuitz,

i K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IO A N NE S 1X, âb Haubitz 9 cuius nomen Libro ConcCM^fti^

fiibfcriptum cft,

AVGVSTVS Elector Saxonite, cui loannes IX» refigniivir»

MERSB VRGENSEM Eo, defiam, ad Salam, anno i r o o, gubernauit 41. mus à Bofone qui cx cano* bioD.Emerani,Racisbona,abOttoncI epilcopusconfticutusfuit, TIL O deTROTEjcIeólus 1468. obijtiyi4. ADOLPHVS princeps Anbaldinus, Georgij agnatus ad quem Lutberus, primam dilputationem de Indulgentijs publicacurus anno 1517, Pcripfit.

VINCENTIVS deSLEINITZ.

SIGISMVNDVSdeLindenau.

AVGVSTVS Dux Saxoniac, adnainiftrator in temporalibus, GEORGIVS PRINCEPS ANHALDINVS, coadiutor ifl Ipiricualibus.

MICHAEL SIDONIVSàCaroloconftitutus»®lydr, iro. ALEX ANDER Dux Saxoniac, Augpfti filius.© 1505;» die oólobris.

A VG VST VSelcdor Saxonia;. quot;

NAO-

-ocr page 391-

METROPOLI^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27

NAOBVRGENSES ••

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD SALAMgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.„ 'V«

lOH ANNESdcSchönberg,âb Êrneftö Magdeb* inauguràtus, j ordine ab Hugone Primo Cicij ad Eliftrum anno 963* aLitoritatc OttonisI. fundatoris conftituto à quo Hügone quartüs Hildebertus, Na« .0 v i oburgum ad Salam federn amp;nbsp;citulum epifcopigt; paulo poft annum Ghfifti looo, tranftulic.

PHILïPPVS PaiatïnusRheni,Philippieledorisfilius)epifcopüS Frifingcnfis,adminiftrator Naoburgenfis,obijC 1541,

ÏVLIVS PFLVó, àcàpituloeîedusabfenS-

NICOL A VSabAmsdorfF,àIoh»FridericoeIe(ftoreSaxônia:con- ^^42. ftitutus lulio exclufo. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

IVLIVS PflugâCaroioV.viôtorcréftitutüs.Giî'ô-4» gt;^-- 'M47,

AVGVSTyS^ledor Saxoniae, . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m

BRANDEBVRGENSES adHa......

10 ACHlMVSdeßrcdauÜ, ' '

HIE RON Y M VS,ad quem Lutherus initio de Indulgentijs ftri-

pfit j Scùlceti in pago Gramfchiz pröpc Glogouiam filius» Otacor excel-lens.obijt. 1^2.». VVitftochij fcpultus. ■

THEODORICVSdeHardenberg»

. M A T T H ï A S de Iago un, à Géorgio Anhaldino celebratuSa^ obijt ty % 7^ y 4 4» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

10 ACHIM V s DuxMunfterbcrgenliSjCaroiifilius,Henrici fra# \S4^. ter. obijtpoftrefignatum epiftopatum i5r6 3»

lOACHlMVS FRIÔERIGVS,MarchioBrândcburgcnfiâ»

HAVELBVB-GENSES.

OTTO KÖNIGS MAR K, ordiüesr.àpnitiôepifcopo, nbsp;nbsp;i/oo*

ÎOHANNES Slaberndorfr, Do(ftor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liQi.

I

. HîERONYMVS SCHVLTeS Epifeopuâ Brandeburgen-IjSjabeleôtoreBrand.introduôtusjCÙmcâpituIumD. Georgium Blume-elegiftet. © 1 y X 2» die X9. Oólob*

B V S S O de A L VE Sieben, 1» V. D- obijt i ? 4 â. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M

c jj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FRÎDE^

-ocr page 392-

2g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PR o OE MI VM '

PRÏDERICVSjIoachimi II.Brandcburgcnfis filîus.

I r G EORG I VS à Blanckenburg,capitaneus Diœcefis Hauelberg con* ftituitur.cvi ad vitam loachimo Ihpromiflaeratadminiftratio, fedfilii^^ loacbimi loh. Georgius, pro ,fuo filioj loachimo Friderico, cuni illo crans-

j'j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IO A C H1M V[S F RID E RIC V S, quo ad Magdeburger*

‘ * *fcm archiepifcopacum cuedo, pater Elector loh. Georgius Hauelbuf' genfem diœcefin gubernat.

LEBVSIEN SIS ad Viadrum Fraiv 'cofordo vicina epilcopa per Miecislaum Poloniæ Ducem A,C. £gt;lt;75*pri-mùm inftituta eft» PolFca Boleslaus Galuus Henrici Pij Ducis Silefix fiH' us, belIorum ?anguftijs adaÄus turn alia patrimonij fui loca;turn vevr Lebufienfe territorium,loanni amp;OttonimarchionibusBrandeburgenfi-bus oppignorauit vel vendidit circa annum Chrifti ixao» Ab eo tempofC in marchionum Brandeb» tutela Lebufienfis Epife» manfit. cui anno ipo. decennium iam præfucrat.’ ' T- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;? gt;

148p THEO DORI CVS à Bulouu, primus Academiæ Francofordi* enfis ad Viadrum anno i y o lt;?» introdudæ Cancellarius.

J

I y x'j. G E O RGI VS Blumedal^ I» V»D, obijt 1550. 14»Xbris^

IOHANNES von Hornburg»lt;obijt 15 5J* p.lunij»

I r y 6^ nbsp;nbsp;nbsp;IO ACHIraus Fridcricus marchio Brand» vcI paterTutorio nomir^»

S LES VVI C E N S I S in cimbro

Chcribnefo epifcopus anno 1500» fuit,

Î4PP» Detleuus M

1517, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Godfcalcus ab ^lefcld,

, 1541. nbsp;nbsp;nbsp;D.Tilemannus Hufenus bienniopoft exEpifcopo,Supcrintcndcfls

primus.

I y 4 4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;FRI DER IC VS Dux Hollàtiæ, Fridcrici I. Daniæ regis filius.

6. ADOLphus Dux HoIIàti«jFridcrici frater,

r/ ƒ Fridericus Adolphi filius coadiutor.

“ - ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAMf

-ocr page 393-

METROPOLIS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;29

CAMINENSISin Pomerania Êpifcöpii's Aritiô ho(SfuitMartiniisCàritiüàColbergæhatüs/qüiante bienniiim,Benedi-âoà VValdilein ,baroni Boërnicö lucceflerat: ViccfiiTiûsquartüs,ab A-delberto,qiiem, primilm Pomeraniæ,adGhrifti fidemä feconüerfægt;Epi-icopunijOTTOPambergenfiscomèsin Afiäecbsjin Frâhconiàm reüer^ tens,conftitüerat,Gùnl enim Boleslaus IlLPoloniæRex) Vrarislaiiinamp; Raciborum Fratresgt; Vicerioris Pomeràniæ Principes,ad Chriftiànæ Reib gionis cültüin adduxincc,Ötto EpilcopüsPambergenfis, Hcncca;lingrix perituSjaddoólrinaeamp;rituumChriftianofüm irtftitücioncnl in Pomera-niam euöcatüseft, qui Vratislaum patrem,iamp; filios Gafimirurn ac Bügsla-um A.C, ii24Jâcrofônti initiatos,ecclénaéChriftiânâ:inrerüic,cüiüs (uà. fu V Vârtislaiis Epilcopatuiïi I v l i n i, in Infüla Sucuo ôc Diücno flürttini-busincerceptà,vrbeturnpôpùlôlaâcfrequenti,amp; empotio celcbertimö fundaüit, cumq; fLirnma tum D» Adclbefti Epilcopi Pragenfis,qui in Viu garia,Polonia, Óc BorUfsia,Ghriftiaham religionem propàgehs,à Sudoicis tandé barbaris in Borufsia die ij.Aprilis, Anno Ghrifti p^T-tprope FilchaU-fcn interfedus^amp;Grtefnæ fepultUs,muleis ilatim mirâcülisinclàruifie fcri. -bitur,cclebritasamp; landitatisaditiiratioeflet: Tenlplurn feligionis Chri-ftianç primùm Iulini,Diuo Adelberto confecràtüm eftjficuc Innocenti) IK iiteræ,qüarum partem adferibo,inter cætera oftendunL

jNnocentiusepifeopus feruus ferüôrüm-Ôeï Venetabili Fràtri Aäelbertö ^149. ^Pomeranorum epilcopo,ciufq; fuccefloribusCanonicé fubfticuendis in perpetuum,Ex cómiflba Deóapoftolatus officio,Fratlibus noftris,tam vi-cingis quânl longé pofitis, paterna nos conueuit prouifione cOnfuiere, ôé Ecclefijs in quibus Domino militarc nöicuntür,ruam iufticiam conferua-re,vt quemadmodurn difponenteDomino Patres vocamUr in riornirtc,icà nihiloniinuscomprobemur in opere. Huiusrei gratia, vertèrabilis fratef Adelberte,epi(copc,tuisi'uftis pollulationibus dementer anrtuimusjamp;: Cönimifiam tibi Pomcràncnfent ecclefiam, fub Beati Petri óc noflra pro-tedione lulcipimus,ftacuentes,vc in ciuicate VVollineufi,in ecclefia Bead AdelbertK Epifcopalis ledes perpecuis temporibus habeaturamp;c. Datum trans Tyberira per mânum Emeryci,iandæ Romanæ ecclefiaé Dia-coni, Cardinalisjamp; Gancellarij, fecurtdo idus Odobris,indicdôhequar-ta,incarnationis bominicæ Anno millefimo centefimo quadragefimoj Pontificatus verô Domini Innocenti) PapÆ fecundi gt;nbsp;Anno vhdecimo»

Obijtautem hic Adelbettüsprîmüs'luîini epifeOpUSi A, G. i i y8* cüi fconfentientibusGollegij fuffragijs CONRADVS fucefsit, lub qüoafsb duisVValdemari DanoiûRegisaduerfusVândàlôs bellis, HenricoLeo-nectiara ex continente PomeraniaminFeftänte, lulinum tandem incola-rum Fuga delcrtum à Daniscaptum-ac exuRumeft. Qnarein vicinum * Hans Diuenoam oppidum Gaminum,Cedes Epilcopi perCafimirum, V- i fatislai filium translata, amp;: padiones certiectim epiCcOpo amp;Cànonicis ini-tæfunt, ne aperça epifeopa, vel vacante prælàtura qüifqUam pratter Po-tïieraniæ Principis tanquam Pacroni eonfenfum fubllituererur*

c iij Conra.

-ocr page 394-

PROOEMIVM.

I ! sr.

118 8.

Conrado cum decennium Camini fedifTct.S îGFRIDVS fuccefs’^ ad quem Clementis 111. PP. literæ lu nt, in quibiis hæc verba extant.^ Clemens Epilcopusferiiusferuoru Dei venerabili fratri Siglrido Camrninen-fiepilcopo, Statuiinusautenbvtquiaciuitas qnæ Wollin dicitLir,incjU^ epilcopalis fedes efTe foiebat, propter guerrariim incommoda deferta elfe .proponitur,ipfà ledes, in Ecclefia S. Iohannis Baptifl;æ,apud ciuitateni Cammin,quæpopuJofiorelf amp;. fecurior habeatur. Datum Laterani manum Moy G LateranenGs Canonici, vicem agentis Cancellarij, vt CaIend.MaijJndi^tVhIncarnationis Dominican Anno M^CXXXXVlH» PontiGcatus vero Domini ClementisPapæ tertijanno primo.

AbhocSigfridoannotaca feriesEpifeoporum vlquead noftrateifl' poraeG4.Sigeruuinus,r,ConradLis,lt;r*Conradus, 11L Suizkouiæ cornes» Wilhelmus Theologiædoélor, Hermannus comes de rusRugiæ PrincepSjlufFraganeum habuit Petrum Theologiæ Doclorem» .10.Henricus WachoItjConradus 1111. V Vilcimus. 11. Xlonachus, Frilt;le' ricusab Eickfteddoannes Dux inférions Saxoniæ,Philippus de Rhcbergfc BugisIausDux Pomeraniæ, Nicolaus Buck« Magnus Dux inférions Saxonia?,Sigfridus Bock, 20, Henningus lucn, Ludouicus comes Eberfteü-tenGs candidatus, viilgo poGnlatum dicunt. Martinus deTrigeno,Be' nedidlus Walllein. 24« Martinus Karitte, 27. Erafmus Manteuffel«

1 S' 2 2. n43’ «5 4 9, 1556.

Erafmus Manteuffel« ßartholemeus Suanenius« Martinus Weiger.

Iohannes Fridericus Dux Pomerania?«

Cûm'autem I va. ini, vrbis vetuftæ ac celeberrimæ, in qua pd' main Epifeopi Pomerania: federn Principes pofuerunt,mentioa nobis éfa Gt,non ingratum ftudioGsantiquitatum Patriæ futurumarbitrabar/* ea,quæ fcncx antiqua virtute Gde ac doélrina praftans,Ioannes Lubbe-chius,conful Treptouij ad Regam,de IV lino, Winetha ócArcona, vetuGifsimisde florentifsimisolim Pomeranici Iirtorisvrbibus,nunccLief’ Gs acexciGsjlcifcitanti mihi,refpondic,cum illis communicarcm« Pd-dieNon«Oefob. WOLLIN V Mnatalefolumpiæ memoria? Doâoris Iohannis Bugenhagij Poraerani, auunculi mei, perueni, Etapud fororeni meam , conluiis ibidem quondam loachimi CzimdarGj,Patris Magilhi ; PerriCzimdarGj profeGoris in Academia GriphsvvaldcnG, vtriufquepic defundlijviduam diuerti« Et quia complurima de op pi di iftiusantiquii-Gmacelebritate,ac Emporij ibidem famatifsimi amplitudinc, fcripcisamp; ,diâis memoriæ tradita eflè -, non immemor eram : ne otio dcGde tempus ibi tererem,amp; rei veritatem exquiGtius indagarem poftera die, Nonis fei-licet Octobris comitatus aliquot antiquitatis ftudioGs viris venerabilibus Loci iftius Paftoribusöc fenatoribus,vetufta lulini, annoChrifti 117x).au-G?dcijs Danorum Regis Waldemarijduclu Abfolonis Epifeopi Rofchil-denGsexcîG,reftantia veftigia, oculari de loco ad locum commonftra-tione perluftrauimus, amp;nbsp;quantum ilia, mediocris quidem Ciuitatis Wol- , lin, abantiqua ilia celebratifsima vrbe Caftro magno luJino, mutata fib ex rei præleticis inlpeciione depraehendimus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sica eft amp;nbsp;fuif,

nunc

-

-ocr page 395-

M ET R o po LI S, nuncvt tunc,in infula ^nu2^0lÜ0Îf(t('rt‘3ircft'fr/quæperpontem præ? ængumex continentiDucatusPomerariiæ Riperfluuium Diuenovv, ibi ^fr@(ronî appellatumaditû præber. ER^ infuia in longicudine quatuor niilliarium. Ab orcu Diuenovv,abOccaRiSvveriofiuujis,A meridieLacii ’’ecenti ï)nnj Palude Nouera circicer Milliariura, amp;ad Se^i ptentrionera maris Bakbiciî)ifOfîfc^r/Oaniam verluslpeôlauris,arabini drcumciniRa,Infulafruguinàpcçorurnadmodum ferax.Terrafçrtilis, acjuæamp;fluuijpilcoR valdc, Adeoquod Repè vidimus vnocriU^Ubproiedi? rctibusnumero Ducentorum velTrccentorum florcnorum valore,pilces varij generiscomprxhendi, capi amp;nbsp;diftrahi,Tempore byemab glacie La-cu recenti conirricR\ In buiusinquara înRilæ fronciipjcio,ex an-tiquisadhucextantibusaliquomodo ruinarura monumentis,vererisliib-iii,apparetamp;daturvidcre,QuodHörenslulinumbabuerit,in çircumfe-rencia Ria vkra integrum milliare Gcrmanicum commune,

Tcmplum etenira SanóR Michaelis hoc tempor? extra oppidum VVolIin in æditiorc paulü colle , Bethauim lepulcbris dcfuiKRorum cura Tuo Coemiterio deftinatum , tune in medio Vrbis fuiRe perhibetur anti-gui Iulini.Qiiod etiam ita deprehenditur.

Tria namqj caRella velFortaliciaad propugnanduip hoRiles infub tus in æditioribus vrbis partibus difpolita diuerRs quafi raontibus tribus longÎLîsculo interuallo, locata fuilTe , excidij lateres adbuc oRendunt, quorum nomina etiamdurrt remanent I Kakernel, Secundus Modorovv, Tertius Oif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quartus veiTus Septentrionem, r

mons cæteris proeminentior, In quo conftrudla Ri il le perhibetur Arx vel propugnacLilura mukarura habitationum , vbi fape adbuc inter excifà fundamentalia Saxaamp; lateres, Argen tea Numifrnata repçriuntur,lcera prægrandiura borainum inRar Gygantura grandia oRa Si coRæ aliquan^ do conlpiciuntur, Fuitetia ibi abus vel quartus mpns ad AuRralem vrbis partem incbnans MonsCalusriæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in quo^Sontes vlti-

tnofuppbcioatRci folebant, non longiusab Vrbis difsitus portis,quam guisraanuab iadu pertingere poRet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hodie hic lôcus vel mon$

tarn longe à portisnouiVVollindiRatjVtaliquem eô expatiantem bené deraligct. Etin radicibus huiusmontis,antiquitus terminabatur in parte Auftrab vêtus lulinum Rorens. Si itaque tcmplumSanóli Michaelis in medio vrbis conRitit, 6c ad quatuor raundi plagas, prædidtos montes amp;nbsp;Fortalicia, capita Angularia vel terminos babuiqvt ex minis liquet, fatis couRat magnitudinc veterislulini excefsiRç fpacium milliaris Gerraanici inambitu Riorum murorû.Nunc temporis muko etiam quam trigefima parte eR contractor amp;nbsp;minor,non alpernanda tarnen ciuitas Vvollinum, EtcampuseR, vbi Troia fuit, vbi ohm ædificia raagnifica Reterunt,ibi nuncmulca agrorura iugeracoluntur quotannis,t)(^^ WC’lÜifrfX fcltUuî îmüer ad OccafumT'jg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eo usq; vêtus

pertendebatur lulinum, Aid ortuni hodieetiam,priRinura terminum oh,« xinetFlucnturri ^ûî^^^trOUî/Brachiura flutiij Diuenovv ponte,vt dixi,Rra^ tum, Huius fiuenti îiegf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^trtW^/bæc êR natura amp;nbsp;reciproca

slteratio faporbaquæ,QuandoAuRrini Ipirant venti,tunc fluuius Odera, c iîij qui

-ocr page 396-

PRO OE MIVM.

xjui infraStcciniim duobus miliaribus infinit in recentem Laciîm,ità corti* 'mifcecuraquærecentisLacuSjVtreccrts fapidaamp;nihilfalfediniscohcipia^ àqua tütiüs Fluenti bcö y Si verô inicàGöres paululû incurrtbant flatus Septehtrionalesytunc aqua fàlfà ex vicino Balthico mari pröpellitiH^ in Lacum recentem, amp;nbsp;bic in Fluentum bciî

cius^; omnem aquam inflar marinæ Pal fam efficit,Ita vt nunc recens nunc falfa ficâqüa fluenti,proÿt vend Spirant» amp;nbsp;maris fluxus amp;rcfluxiiscft in recentem Làcum*

Hæc de fitu veterisIulini fie accepi,nunc paucis addam de ftatu,En1gt; porium fuit totiusEuropa:poftConftantinopolim, vt ferunt, longeeek' bcrrimum,Tantæ potentiæ,vtpotentiftimum Danorum Regem ^ueno^ nein primum,ter bello fuperatum, câptumq; exolutis lytris,nihil Dani« potentiara extimefcens,inpauidedimiferit. Populofitatem vel miiltitü-* dinem ciuiumàcincolarum,viginti duo miniaciuiumcapita,ibi, abOlgt; tone Bàmbergenfe Epifeopo Anno 112 4, bapdzata declarant. Neqi vero Iulinij, vna tantum gens, fed diuerlarum Nationum populi,difcre* tæ Iinguæ,religlonisamp;fidci homines inhabitâuerüntamp; mercaturàmexef' cuerunt,VVinithi,VVinni,Heneti,Süenones,Sclaui,Vandali,Dani»Snècb ’Cambriuij,Circipani,rùdæi,Gentiles,Pâgàni,Rutbeni, graecâ fide vtentes amp;fimilesaliægenres complûtes, permilcuê ibi inueniebantur. Quibns omnibusamp; fingulis, ibidem negociandi æqua erat poteftas,amp; faîiiusdaba-turcondüélüsi folis Chriftianis/fubinterdiàopœnæmortisexclùfis. finguîægèntesfuas diftinélasplâtêas inhabitaueruôt quibusôehominaà fe indidebere.ScIaui, Vaodali, VVinithbSuenonès,Ruthéni,primàrij inter eas perhibentur,pîeriq; omnes Poligami homines , alioqui honefti^ 'moribuss’feruientes quifque Idoli's fuis, Colùerunt tarnen publice eX profelfoIdolûmTriglafFDeum TricipitemQpùdprimocapitecodüiï)) fecundo Terram, tertio aquas iftiusDci gubernaculis, régi, d efendi amp;nbsp;conferüàridicerent ♦ Arbitror äutein eosaliqùidexpatriotis luisRugianiS amp;nbsp;Vandalis,qui,in Italia amp;nbsp;Africa beîlagefterànt , DeTrinitateamp;veritate veri Dei,audiuifte amp;. bine bunc TriglafFextriiifle,cui amp;c alios cônguberna-tores Vicarios adiunxerunt Haruitem amp;nbsp;Barouit prçfides mercatura:,qua^ fi Martern amp;nbsp;Mercuriiim* Item ÿiaWuftf amp;nbsp;.gattcBuÿ album grum Deum»

Haecconfufiodiflbiuta,poftmodum ex ïdoloîatria,in tétras libidE nesamp; rauItipliccraTyrannidem exorbitans peperit excidiùm fiorentifsb mæVrbi Iülino,vt primo fulmine cœlefti, aliquôtics miferè affiici:a,R.u-thenos commouùrit inde in patria emigrate , amp;nbsp;cum fuis cönlortibus a'P as fedesin Rulsià’quâ:rere,vbi amp;nbsp;Dücatum adhuc bodie VVollinenlenî diâum fundauerunt, confèqüutæfuntaliæ fèdidones amp;nbsp;ncgociatorunl dißipationes, Qùodtandem à VValdemâro Regc Daniæ expugnatàamp; folo çquata,ad eas,quàs nuncôbtinet,anguftias eft redada,impietatis/fy» rannidisamp; lùxuSjiufto Deiîudicio pœnas biens méritas»

»

Similis èafus,longo tempore gt;nte boc Iulini excidium, ptôptét eà-dem deliôta VVinetamaliarn longé opulertdötem'» in vicinia ièptentcif-citer

-ocr page 397-

M E T R o P o L I îS.

milliaria à lulino diftantem funditus euertine'amp; inundatione marina opprefsiflcjfama per manus poftoris tradica, amp;nbsp;quædam vetufta fcripta in ^onafterijsrcpcrca,teftantiir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nequevero lulinum amp;nbsp;Wine-»

figt;avnaeademq',ciuitas,dupJicisnominis,vtfcriptores quidam Monachi paralogilanc*Sed duæ magnæ vrbesdiuerfolocopofitæ fuerunt, Illa qui-

in Infula Dein2!Bertgt;Cr/ Hæc in alia Infula, quam Siienus ^Panus fluuij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VnO PfChe finus lacusrecentis,amp; mareBalchi,»

cumconficiunt,^a^f4n^(^U fitafuiire,etiam hodicrria demons ftratinfpcélio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AtqueEæcetiam dilucidius inquirerempro-

grediens VVollinio,oólauodieOóï:obris,Sucnum fluuiumLatum bodic magis quam vel R henus vel Danubius eft, quatuor à lulino miliaribus in illam aliam Inlulam feapha pifeatoria traijciens perueni, ibi afllimpto mîhi comitéquodem feneMecrepito viro bonopifeatorede iftorum loco^ rum in Terra amp;nbsp;Mari pcrito^anÔ^CfCrïoÇll cuius ante annosquinqua-ginta noticiam habui : Hic fenex nonagenario maior multa mibi de V Vi-net3amp;lulino quæ exvetuftis cantilenisamp; relationeparentom auorum Sc aliorum in pueritia audita,in memoria babuit, verifimilia narrauit. Et inccura confeendens currû tria circiter milliaria inde deduxiflet in litorc niaris Balthici vlq; eô vbi amp;regione'(copuli amp;nbsp;(axa ingentia,veftigia fub-mcrlæ VVinetæccrni potuerunt.ocoeft nomen Damerow pagus extugn riolis pifeatorijs conftans duobus à VVolgafto fede Principû vitra Panum fl,ad litt us policus.Et quia ea die ferenû erat cœluû amp;nbsp;placidum'ftabat ma re ventusq; lecunduscrat,conduxi pifffatorem quenda qui me feapha fua pifeatoria luper locuiplum vbi VVineta fteterat fpatio temporisplus mb nusdimidiæ horx vexit, amp;nbsp;ab vno loco ad alium circumucxit, Aaiunélus autem fenex commonftrauit amp;nbsp;expofuit quid fibi cognitum erat, ea plc-raque omnia comprobauit conduélus Nauita dicens fe non ita longo tempore anteaiuniorem Ducem Brunl'uicenlcm itidem ad confpicienda ve-ftigiareftantia à VVinetaeadem vexiflecymba,atquetuncnmiliaaudL uilfea ijsqui Duci adiundi fuerunt deduétores, concionatore Aulicodc alijs» Vrbem earn nulla hoftili vi expugnatam amp;nbsp;euerlam fèd inundatio.« nibus marinis amp;nbsp;tempeftatibus marinis fubmerfam efte» PofteaSuco-nesexGotblandia nauigijseo vcnilfe amp;nbsp;quidquid ex operofiftimis ftru-lt;^uris Marmoreis, Eneis, ftanneis, Auro amp;nbsp;Argento ex aquis faluari pote-rat , eruifle, amp;nbsp;in Gotblandiam transportafle. Interea, æreas maximi pon-deris vrbis inuentas portas ôc inVvisbu translatas antiqua cantilena fonar, Inde fania increbuit Haldungum Regem Sueciæ euertifle amp;nbsp;emporium in VVisbu translatum eire,Certum autem eft deleta eft quodammodo, V Vi-neca viribus amp;nbsp;opibus VVisbu,in Gothlandia ad auôtiorem excreuiflej, vt poftmodum magnitudine laborans rua,etiam corruere necelfum babuit. Fuit VVineta in îongitudinem ab oriente in occidentem ædificata, Quod exreliquijsîvidere licet, Exquibus dclatitudo deprehenditur, ftratæ ad, plateæ paruis filicibus,deftinctæ amp;nbsp;longiore trachi extant, quæ vadari poC iuntjficut ego ipfe vidi amp;nbsp;ex ipfis ftratis aliquoç mibi filices ex fixis locis ex trahi manibus nautæ excepi, Saxa verô maiora,quæ fundamenta fuerunt ftiagnorum Ædificiorum amp;nbsp;capita Angulariaplatearum^ in banc ferèfor-tïiam dilpofita cfle. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O O O

J

-ocr page 398-

PROOEMIVM

Onn n«igt;odoooo«oooooonn Q

OOO O-°“OOOOOO°oOOOÇgt;OO OO o OOOOOOOOOOOÓÓOOÓOOOOOOOOOOOOOOOOÖÖOOOOOOOÖOOOOO oooooooooooooooooooooooooooooooocoooooooooooooo OOOOOO°°OOOOO°°OOOOOO o oo o 00 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OO

oooooo::o’o o oo:: oo o OO o o OO

Etquidem hocladtudinisfpacjumjquod hodiêadhucextat videre, latiusmihi vifum eft, qiiam velScralfundium vcl totum Roftochium efTe pucatur, VndcîîiagnitudoVrbisjquæ^qualis,quanta fuerit,Facile aeRi-inari poteO-^ Floruit autem adhucquando GenfericusVandalus amp;poft Odoacer Rugianus in Africam amp;nbsp;Italiam exercitus duxûrunt, inhabicaw à VVinitis,Saflonibus,Gotis, VandalisjSclauis etc. eiufdem cum lulinen-fibusreligionisamp;deuotionis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quo vero Anno Chrifti amp;nbsp;tempos

re perierit certum non pofliim ex hiftorica (îatuere vcritate quidam, licet annum Chrifti 330, tempore Ludouici Imper, accidifle putant. Natn tempertas amp;nbsp;inundatio maxima, qua Rugia in multas partes fcifla,amp;: continua olim Rüden à Rugia difrupta amp;nbsp;Griphisvvaldenfîum Oe, è regiond VVincthæ iacenstam prope vt clarevideatur,difcreta fuerunt longo poft tempore extitit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et hæc quidem de V Vineta,quæ expifeari po

tui.

De Arcona metropoli Rugiæ olim, nunc Orckunde diélo quædani adijciam,vt me promilsi memorem cernas. Sitaeafuit in Rugiæ InfuU VVittouia , fpedans Monam Daniæ', de cuius euerfione amp;nbsp;quid circa earn acciditjfcripferunt Saxo Danicusamp;ÇranziusGambriuiusinbiftorijs VandalicisÄ Danicis. Illaautem quæego 17. dieOctobris deruinis ex-ci fæ Arconæ, Videre potui, tenuia admodum fùnt, Locus vbi ftetit Promontorium incumbens littori Balthicô, quod vfqj adeo excelfùm eftjVt quisexhorrefeatin margine Rare amp;nbsp;defpicere, accolæ Ruftici dimenlîo-nibusnauticis compertum eflè Ferunt oéto magnis cubitis, altius elle, quam altifsima turris inScrallundio,quod credo. Aditus patet perangu* Eus curru vix peruius, Fauces vbi in æditiori loco,veftigia Arcis laromars-videntur , Gætcraalia omnia itaFunditusôc radicituSeuerfa vtagri IîntindeFaôli,ôccolantur interarenamlateresamp;filices. Vita autem Arcona cum fua ArccJarOttldrBorfßj quæ lita eft Fub Infula Rugiæ VVit# tovvjuon procul à pago'Putgarl’ttî/tegreftus Fum in altCU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vicum

pervetuftum. Ibiq; in aditu rempli, laxo incilEum antiquißirai oftendo-batur Rugianorum Idoli fimulachrum Suantoviti, quemnunc Rugrani Vitoldum appellant,Monftri potins quam Deialicuins fimile,capitepr.r-grandi, oculis diftortis barba Iataamp; filuofa,myftacclonga Turcica,collo tam breuivt fcapulis inhæreat,amp; mentum peótori incumbat, vtramque manum transuerfum corpus extendens, tenctq, longum cornu infeuk ptum»

-ocr page 399-

METROPOLIS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gQ

ptum. Crura autem cum pedibus ficuci Pumilionum flint, divarican-tia,amp;vixpalmæ longitudinem excedentiacum pedibus,vt ferè,Çaco. dæmonis eluceat ex fculptura effigies,

Cùm autem plcriq; lupcriorum Diœcefcon Epifcopi, ex illuftribus . magnorum Principum aut comicum amp;nbsp;nobilium familijs orci fincjGc-neaiogiaspræcipuorum,mibi notas, abannis centum aut vlterius dedu-«^âsîadrcribam: vel vbi in Cbronico fuperiore ft_atim mueniri pofsinc nionebo,

MAGDEBVRGENSIS archiepifeopi Erncfli familia Saxo-nica : folio 41,42, Chronici extat.

ALB ERT Lamp; fequentium arebiepifeoporum Magdcburg.ex family Marebiouum BrandeburgenGum Gcntilitas,

FRIDERIGVS primus eieélor Brandcburgicus © lt;441.

ALBERTVS Acbilles Gcrmanicus © 1486'. r*' ' ■ nbsp;' --------- ---;------7—■ ' nbsp;nbsp;nbsp;■ v,

loannesElector in Marchia@ I4P9* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fridcricus in Franconia,.'

_________z\__________------------\---«K,.,,,.,. loach im us I, de- Albertus archie« Albertus Dux Io, Albertus Geor-äor©ij-3j* pif Magdeburg. Prufsia: ©î;ô’87âfchiep,Mag- gius'

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1513deMogunti- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deburg, 1547, dec-'

loachimusll, nns© 1 y45. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ ‘ quot;nbsp;©lyyo,

®irz3.

r*-* '--- .........-- -----

*o.Georgjus Fridericusarchiepif Sigifmundusarchiepif, Mag-elcâor, Magd, i y 5 2,. deburg, i y y 3.0 1 y lt;7c, ' nbsp;nbsp;nbsp;’.

loachimus Fridericus ladminiftrator Magdeburgenfis Brandcb. Hauel* bergenfisdec, ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.......... .

B^REMENSIVM arcbicpi(corum,CbriflopborideGeorgij,du-cumBrunfuiccnfiumProfapià, fol. 72,55. Chronici recenfetur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

H E N RI C1 Ducis Saxoniac inferioris, arebiep. Breraenfîs fol, y Chronici,

OSNx^BRVGENSIS Epifcopi Erici,Ducis Brunfuicenfis de Gru-henbagen, lupra fol, 5x.53.

F RA N C 1 S C 1 comitis de V VALDEC, epifcopi Ofhabr. U Mo-ßaftcrienfis.

Henricus.

VOLRAD VS I. comes in’V Valdec.

f— nbsp;----------:—

Philippus fcnior' Philippus junior,fratfcs, p«-.———-------- — nbsp;nbsp;-

bancifcuscpilcopus Monaft, Philippus Ifl, Henricus, Ofnabr. de Mindenfis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

Volradus 11, , - Philippus. 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,----

lolias dec. Samuel Darnel, Henricus,

-------■ ■

Gunthcrus, • • , , IOAN-*

-ocr page 400-

PRO OEM IVM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F

” IOANNIS comitisab H O Y A cpifc, Ofna\ Mon, Ericus©i4ao.

Ioan nes© 14 7 7, lODOCVSeirbi.

------- --— nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.1—-I nbsp;nbsp;nbsp;.

IO DOCvs © 174f. Ericus, Joannes ex Ibrore Guftani

—t'—1 '■■■■' ■■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;régisSueciae»

Albertus© 17^3, nbsp;nbsp;'Ericus©i57j, Octo©ij8z. |

10 ANNES epi-

fcop. MonaHer. Padebor.@i574'

MONASTER lENSIS Epifcopi, ERICI duelsSaxoni«, profapiam fol 5p;cöntexuimii$,

FRI DER1CI condtisde VVEIDA,

O

HLRMANNVSarchiepi,. FRIDERICVS epifco- VVJLELMV^ fcopusColonienfis pus Mona fieri en Ils

JOANNES comes à Weida,ad quem Philippus FRIDERICVS infignem illam cpiftolanyde diftinólione ordi- ep.Colonienfis num fcripfic, .

........ ■■. ■■ —

Hermannus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VVilelmus.

ERICrducis Brunfuuicenfis amp;nbsp;Francifei comicis VValdecij famili^^’ require paulo ante inter Ofnabrugenfes,

VViIclmi KctieriEpifcopi MönafterienGs pater GodhardusKetler, ---------M------ V Vilelmus^pilcop/Mo- nbsp;nbsp;Godhardus Dux Curlandiæ lohano^

nafterienGs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inLiuonia.

Ioannis comitis ab Hoye,vide inter Ofhabruggenfes

* - Ioannis VVileimi ducis IuliaecnGs,auita origine CleucnGs niaio’'^\ ' fol. 70, Chronicireeenfujmüs,

PADEBORNENSIS Epifcopi HermanniLandgraui/ Hafsiacfai’^ liæ caralogo adferipta eft,

*Eri ci Gru ben hagen Gs fol. 5

Friderici comitis de Weida iriter Monall,

* Ioannis comitis de Hoya inter Ofnabrug,

Henrici ducis.Saxoniae. fol, 5p,

HILD ESI ENS IS,Ef.i(copi,Erici ducisSaxonteïbi|5.requira'»''

Ioannis ducis Saxoniæ ibidem.

Ottonis comitis'à ScoVvenburg,require fol, cj, Friderici ducis Hollatiae.

'Chriftianus primusexcomitjbusAldeburgenGbus Dania:rex

Fridcricus 1. Rex Daniæ ©1733.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;........

Chrilhànus 111. Dania: Adolphus Dux. Fridcricus epifeopus ® 15 5 P» Holfatiæ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cnGù © 155

-ocr page 401-

METROPOLIS,

ERNESTI Epilcopi Hildefienfïs, DucisBau^riæ, Ludoicus IIII, Imp. © 1347.

Stephanus, loannes

Erneftus © 14 3 8.

Albertus © 1403.

Albertus© 1406’,

VVilelmus,

Albertus,

r-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;--

VVilelmus Dux Bauariæ.

Erneftusarchiepilcopus Colonienfis,Leodienfis,Hil-

MINDENSIVM epilcoporum,Henrici, amp;nbsp;Hermanni,comitum aScouuenburg agnatio. pag, c’), Chronici.

Francifci,Iulij,Georgij, amp;nbsp;HenriciIuIij,Ducum Brunfuicenfium agnatio fupra fol- 52-. 53» indicata eft,

Francifci comitis à VValdec require inter Ofnabrugenfes,

HALBERftadienfisepifcopi Ernefti ftirpem fupra interDucesSa-xoniæ fol. 42. an notauimus.

Alberti,Ioannis Alberti, Friderici,amp;: Sigifmundi Marchionum Bran-deburgenfium inter Magdeb, archicpifcopos require.

HENRICI lulij fol. *)3. Chronici,

VERDENSIS amp;nbsp;Lubecenfis epifcopi Eberardi de Holle Gencalogia, loannes ab Holle.

------------:--

Conradus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loannes, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lentz,

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,------I

Rodolphus loannes Herbortus Abbas Luneb. lodocus.

Georgiusab ToannesDux Eberhardus Epilcopus Alcanius Holle, dux belli, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lubecenfis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;von Holle,

belli clarus.

‘ Cæterorum LVBECENSIVM fuperiorisætatis epifcoporum,qiii ex pnuatisciuium,aut obfcurioribus,mihi certeignotis,nobilium familijs ortifuntjftirpes omitto.

Præfentis epilcopi Eberhardi ex nobilifsimoamp;vetuftifsimo genere dcHOLLE procréât), maioresiam recenfui.

Solam igiturßALDafari Ranzouij epifcopi Gentilitatem amplilsi-inam : ficut à nobilifsimo Heroe, Henrico Ranzouio,Screnifsimi Daniæ regisinDucatibus Slefuiccnfi Holfatiæ Dietmarfiæ vicario,mecumcom-municata eft, hoc loco intexam.

ï'

GEN E A L O GIA Nobilis ac vfllftiftæ familiæ R AN-ZOV10 RVM, qui inter reliquos nobiles CymbrosHoIfatiamac Ducaturn Slefuicen fern incolentes,noftraac patrum memoria célébrés exti-tere, Nam cüm Adolphus tertius comes Schovvenburgenfisac Holfatiæ monafterium Reinfeldenfe fundauit amp;c extruxit Anno Chrifti 11 s præ-terruum,præcipuorum quoq; Holfatiæ nobilium infigniaordineappend! £çcitibidem,itavccomitis infignefibiprimû,Ranzouiorum verolecun. d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dum

-ocr page 402-

58

-PROOEMIVM

dum locum vcndicet,quæ deinde reliquorum Holfatiæ nobilium infignia fequuntur.Sic etiàm in cifta in qua priuilegia Hollatica âfleruanrrtr primo loco ducumSlefuicenGum, comitum Hollaciæ, riec nonEpifcopatusLu-becenGsASlefuicenfisinfigniapicfla Confpiciuntur,poft næc proximus locus armisRanzouicisafsignatus eftJn archiuisquo^; Plonenfium pri-uilegium quoddam extat,in quoipfisiusLubecenfcab Adolpho4,Schou# vvenburgenficonceftum eft anno quod prsccercomitem duo quoq; Ranzouij tanquam teftes ftgillis luis confirmarunt, Nonnullr etiam Inno-cencij feptimi poncificis confirmationevfiCanonicatumHamburgipro poftcris erexerunt. Ex bis conftat Ranzoiiiorum familiam quantum ad vetuftatem,decus ac resgeftas attinèt reliquis non fuilTe inferiorem.

EX HAC ILLVSTRI NOBILIVM PROSAPIA PA-trumacnoftramemorianatifuntReuerend: Princcps balthasärvS EpifcopusLubecenGsacpræpofitusSlefuicenfts, D. Iohannes Ranzouius eques auratus,Daniel Ranzouius Serenifsimôrum Daniæ regum Fredcrici EChriftierniIlEamp;Frederici 11, primarij copiarum militariumduâores acpræfelt;fti,nec non prxter hos alij Regij per Hollatiam legati fine vicarij, oratores ac côfiliarij,tam pacis,quam belli tempore inftgnes quam pliircs, cuius familiæ vitra centum mafculi noftro tempore adhuc Punt fuperftites Et nihil aliud eft familia hæc,quambellicoforummilitLimamp;magnani-morumducumquafiperpetuum feminarium pofsidetq; arces munitas, caftra,prædia acnobilium domicilia 37» quæ in regno Daniæac Norwegian, in DucatuSlefuicenfi,Fîolfatiæ,Lunæburgenfiac inferioris Saxonia Punt fita. Has prædiétas poflefsiones fine mafcula virtute non acquifiue-runt,neq; tam diuturno tempore fuerunt tutati, vt maxima pars Ranzo-uiorum cenfum Equeftrem Romanorum nempe Cæfaris Augufti tempore decern millia coronatorum in bonis amp;nbsp;parata pecunia habeat : Non-nulli horumcenfum fenatorum nempe 25, millia coronatorum adæquent vel etiam excedant , multis interim ad aliquot centena millia progrefsis Nam ex hac familia quidam noftro tempore Reginæ Anglian, Regi Da-niæjCiuitati Antuuerpienfi,Gandauenfi,Lubecenfiamp; Harnburgenfi aliquot centena milliathalcrorura fere vno eodemqj tempore mutuo dedir»

TRES SEQVENTES, A QVIBVS INITIVM HVIVS Genealogiæducitur, fuerunt fratresautPatriïeles, O T T H O---GODSCHALCVS---C A I V S

Dominus quondam in Saltzovv, Huius Pofteri Pub Huius pofteri c Rantzovv,Schlage amp;nbsp;Lancker, figno ita notato S numerabuntiir nec non bonorum in terra Olden recenfentur folio folio(42)Publi-burgenfijacentium, quæpofteri (41) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gno^^

cius adhuc pofsident. Hie habuitfilios duos.

D. BrAd O Fuit eques auratus, cuius pofteri obtinentNeverftorfFamp; Flogen^ Felde ex quib.nati Punt Hennin,! gus,Breido amp;Nicolaus inNever# ftorp, nec non Daniel, qui fuit

D. S C H A C K O

Equesauratus, ab Imperatore Alberto eques Rii ordinis,CLiius infignefuitDra-cocumcruce, eledus eftin principio anni Domini 1439, Diploma imperarO' rium, cuius vigore Dux SlePuicenfis A-dolphus

-ocr page 403-

pr^fcólus’miïitum inbelloSueci-cojmodo Regis Daniæ Friderici 2..Confiljariusamp;præponcus mo-nafterij Vteffen, qui dimidiana partem calf ri Sehegarcen in doté äccepicamp;: adhuc fuperftes eft cum duobus filijs videIicetHanfio,qui agit annum is, 6c Francirco,qui ingreditur annum vndecimum VxoreiusDorothea Alcfeldiaeft, ïpfe Daniel agit annum îetatis


dolpbusamp;bicSchacko eo ordine do-naiiluntjn bodiernum vfq; diemin Archjuis Gottorpienfibus alFeruatur. Sepukus eft inGikovv: Infulam \fe-merenfem dux belli expugnauit Anno i4ilt;r.HicScbacko y» filios nabuit, vt Ie-quitur^qui vixere circa annum Chri fti 1^6% vc paccc ex literis conEcderacio-niSjquam nobiles Hollatiæ inter le in-ierccontra vicinasciuitates amp;nbsp;quosli-bet alios fibi contra jus vim inferre vo.


lentes, cui 2.4. nobiles huius familiat fublcriplere Hi quinqj ftlij inter le diuifere bonaterræOldenburgenfts, vt Saltzovv,Klampe,Lammershagen, Raftorp,Siggem,Pudlofen, Bredow, Loerftorp,Pancker,Helmftede,Quernebe ck ôc Merutendorp, Gjcolavs.


CAIVS,


Hicdedit cœnobio Brec-^enfi pratter caetera dona çnilitarc munus nempe ig.equos. Ex cuius pollens Nitfolaus Ranzouius, quiinbello) quod Chri-ftjernus 3,Daniç Rex cum Uibccenlibusgefsir. Tri-bunus militum fuit ,


HANSIVS, qui © 14 8 y, 2. Oclobris


monafterio


HINRICV'S, HARDVICVquot;?


cuius vxorCâü


Huius âbne-


tharinâ Po- pos fuit Nico-»


vvifch. Dehu-


jaus Ranzoub


iuSpofteris vi- usCubicuIari-de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;us Wilhelmi


Ha(siæ,quî in venatione aprum incerfici-ens, eiuldcmiólururfus occubuir, Caflc-. liæq;à Landcgrauio fepultuseft Anno Do-


^cum duabus cohortU mini 158?, bus fub Martino Roflemiain Belgium amp;nbsp;Gallia fecontulit,deinde præfe-âu5faâus,morcuuséj; Lubecæannum agens 7 7.5. Augufti Anno Domini 1584,fepultusq; ibidem in monumento Ranzouiorum, quod Henricus Ranzouius filro liio Theodore extrui an-ea curauerat.


EN RI CVS»


filANSlvs cuius vxor Margaritha Brock- D. OTTHQ Eques auratus torpiaDomino qupndaminNienhus,qua (Anna de Breiden vxor ) Do^, iplè'.primusfhjydnusxdificauit» Fuit yir minusquoiidamin Bulckeamp; döèlus ae Gabcfeciis Lubecenlis^ Canoni- Knope amp;nbsp;régis Daniæ Ioannis catLim tamen-fdÇgn.auir,ac poftea Haders, fenator fuit.HumatuseftChi lebij obijt,vbi'quoq', in monafterio lepul? Ion 1 j in æde pj.qçobi in delu-btiiseft.Rehquitb.IiberoSquiomnesDa-tiiaeregu Friderici. I, et Chrilfiani ^»regij vi-carij,OratoresôçConliliarij faóli funt.

broRanzouiorü anno 1511. v bi

etiâ conditi funt eius filij» Hic Ottbo.caftru Bu Icke fundi tus Kdificauit amp;nbsp;filij eins fuerunh

Huius pofterps veria pag* vide fub lig no

CHRÎ^TOPHORVS(cuius vxor fuit Anna Ranzo- HIERONYMVS HINRlCVS '''^‘Iç.Pudlos^Hi.çGbrùtophorusamp;HenrRusrtlique cuius vxor Margate (cuius Magda-relibcrcsquiadhiicfuperluntamp;pofsidentbonaBul- thaBrocktorpiaabf- na Reuentlovia tkcjKnopc, Sehekamp, Borchorll amp;nbsp;Scbenkcl, inter qucliberisdecelsit,, vxor fuit ) quos Melchior qui Dorotheana Rantzoviam de C^ernbeck vzorem duxit, callrum Salc-Vick pro Tufchovv à regia maieftatc Dania: titulo pcrtnutionis ad fe tranftulir*

a ij SEQVVH

-ocr page 404-

) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. PROOEMIVM

»SEQVVNTVR HANSII FILII, HINRICI NEPO'

tes, Schackonis PronepotcSjOtthonisjà quo linea incepta eft,abncpotcs

ï* CA S PA RVS Margarethæ Ranzouiac de NeuerftorfFmarïcus,quon' dam Dominus fuit in Schmoldcjnccnon Regis Daniæconfiliarius et pfÇ' feäzusFlensburgenßs, fe^lturæ mandatuseft Hadersiebij Anno ætatis 77,vna cum vxure in æde facra propecborum^Reliquic.z. filios,Hinricuni amp;nbsp;lobannem,quorum hic adhucviuicôccum vxorecaftrum Haifelborch amp;nbsp;Mufckencin in dotem accepit, nec non adminiftrationem præfeôtuf^ Rendesburgenfis obeinet,Regius quoque in Holfàtia confiliarius eleâvs» éc agit nunc annum 54, Hinrici vero hæredes poßident Schmolde.

BALTHASAR VS EpifcopusLubecenfisamp;præpofitusSlefviccO' fisneenonChriftianij,Daniæ Regis confiliarius fuit, captuseft àquO' dam Hobili Régi inimico amp;nbsp;in captiuitate vitam cum morte commutauûj cum per 11. Annos Epifeopatui fumma cum laude præfuiflet, Anno 154/* ætatis 49. Fuit vir infigniter dodus»

S I F R I D V S Dominus quondam caftri Nienhus,lnlulam Vemeren* fem amp;nbsp;præfcduram Haderslebienfem adminiftrauit.Fuit Ducis Holfatix Iohannis confiliarius amp;nbsp;lepultus eft in Gikovv, cœlebs obijt.

OTT H O Margaretæ Alefeldiæ maritus,hæres in Ranzow amp;Scho* nenweide,adhucexiftitinviviscum4.filijsHansio, BalthasarOj M ELCHioREamp;HENRico.HicOTTHoetiamcertampartem caftH Nienhus obtinet.

SHACTENVS DE LINEA OTTONIS. SEQVITYR NVNC /LINEA GDDSCALCI, qui alter triura illorum,à quitus gcnealogiæ initi-um ducitur,

GODSCHACVS I» adfuit tanquam teftis confirmationi privilcgiû-rummonafterij Reinfeldenfis fadæ à Gerhardo DuceSlcftiicenfiAfliio 13 9 SfCujus fenator fuit, © Annoæta£is.lt;73^

-ocr page 405-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;METROPOLIS.

GODSCHALCVS 2. ( cuius vxor fuit Elifabecha Seheftede de CIu-uenfick) vixitanno 140. quod patet ex litetis fcederis inter primorcs toti. us Holfàtiæ ióii,cui 2,4, nôDileshuiusfamiliæ Ribfcriplere,in quibus lite^^ ris fit mentio Godfchalci Ranzouij Godfcbalci filij. Ex quo cojligi poceftgt; tunc temporis multos etiam RanzöuiosextitifTe,quorum in hacgencalo-gia non fit mentio. Hie Godfchalcus vixit annos 63.

-------------—— ... ■ .1.1, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.1.1...—.-..I nbsp;.......— I— ANTONIVS ( Druda Ranzouia Petri Ranzouij fiJia vxor eius obijc I r 4 o ) Dominus in Nienhaue, quod ca drum funditus extruxit : Fuit Fri« derici I. Regis Daniæconfiliariusamp; Præfeôlus Gottorpienfis, obijt anno irsî. Anpoætatisô'j.inædefua parochiali VVeftenfèhe vna cum vxore humatus eft eleganti monumento muro inierto,

CL AR A nupiitChriftopho- GODSCHALCVS lH(cuius vxor fuit TO de Scbulenborch domino Margaretha Bockvvaldia, Dominus ex-quondam in Engeren ötBczen^ tititin Ncvv€nhaue,VVammendorp, Óc dorffquæhîcredesadhuc obti- WilftedcjChriftianiq; 3. Daniæ Regis nenr, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fènatorfuit^Amboin conditorio maio-

rum humati jacent in VVeftenfehcjattigeruntqi annum ætatis 63. Excefsit autem é viuis Godichalcus anno Chrifti 1564.52. die Martij,quemadmo-dumex monumento lapideo,quod in memoriam eiuspofteri ftatui cura-runt,patet. Vxor eius © eodem anno22.Februarij.

SE.QVVNTVR GODSCHALCI/. FILII, ANTONII NEPO-potes,Godfchalci a. Pronepotes,Godfchalci t. Abnepotes.

'1. DANIEL Dominus quondam in Nienhaue amp;nbsp;VVoIdenhorn, in juuenilibus Annis Imperatori Carolo r, operam militarem praftitit,in ex-pugnatione Dithroarlîæ primum duarum cohortium duótor:Dcinde Regis Daniæ Frid erici z fummus belli Dux contra Sueciæ Regem defignatus eft,atq;hocmuniisin feptimû vfq; Annum lummacu laude adminiftra-uit,Regem Sueciæ aliquot prælijs luperauit, exiguo exercitu ingentes ho-ftium copias fudit,vt in campo Aftorfheide 4. millibus,ló.milha hominn proftrauit.Tandem in obfidione arcisVvarburgicæ,quæ paulo pod dedi-tione fada expugnata ed,globo ex tormento æneo explofb per caput eins adado expirauit,ætatis circiter Annum 40. ii.die Nouembris Anno Chri-ftiijco, inparochiafua VvedenreheapudMaioresfepuItuseft fplendido monumento cryptæ eiusindrato,vna cum alijs Epitaphijsin memoriarn ibidem ereôbsabsqjhæredibusmortuused.Defponfataei fuerat Catha-rinaa Damme quam podea ipfius frater Petrus in vxorem duxit. Lingua Latinam,Italiam,Gallicam,Danicam ac Germanicam egregiè calluit, 2-. ANTONIVS (vxor Heiivvigis Sehedede) hæres quondam in VvildorfFfuit,quodprædiumRegiDaniæFriderico2. vendidit. Podea quoq; podobitum fratris Danielis cadrum Nienhaueipfi cedit. Hie ad-hueviuit cum duobus Filijs Antonio amp;nbsp;godschalco, qui literis dant operam amp;nbsp;linguægallicæamp;Latinæ non imperitiexidunt, Antonius (pater) iam agit Annum y2»

3. PETRVS(cuiusvxorCatharinaaDammefuit)DominusinArens-borch fiue VVoldehorn, cuius fundamenta iecit prima fodaqjacvallo d iij munire

-ocr page 406-

PROOEMIVM

miinirè inftituic amp;nbsp;VVammendorfF,quod pro Tro je burg cum Rége niæ Friderico permutauic,hæres quo^ exiftic in Schirenfehe amp;nbsp;Mollen-dorp,nec non regius Danicus Confiliarius,præfeâusq; Flensburgen fis. V-xor defunólarcliquitei vnicum filiumiam 13. Annorum, qucm meritö fratrisnomine Danielemappellarifecit. Donatus eftetiam à Friderico Daniæ Rege ordine Danico nempeaureo Elephancecum turri,amp;iain Annos natuseft 47. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;------

* SEQVITVR LINEA CAII, QVI VLTIMVS EST TRIVM fratrüm, à quibus genealogiæ initium ducirur.

C A I V S.

Dominus caftri Crummencïick amp;nbsp;bonorum païuftrium accirca oppidum Itzeho iacencium,fepulcus ibidem in æde facraDiui Laurencij continua monafterio nobilium monialium,propeaItareS. Trinitatidicatum Hic diuifionem ordinauit inter comités Holfatiæ ôc Stormariæ Anno quæfcripto compræhenfa in hodiernum vfq; dicm in Archiuis Gottorpi-enfibus in cuftodia habetur. Huius filiusfuit.

----------i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;— ■■ ----- — nbsp;■——-,

B R E I D O.

Hxres in Crummendick, cüius vxor fuit Druda Radlouîa,quæ mór-tua eft anno 14 71. Z4gt; Augufti,Ipfe veto mortem © anno 1440. eodeiîKj; loco Itzehoæ tumulatus cft. Huius libri funt Icquentes 5.

î. PETR VSquibonapropeltzehofitaadcaftellum Crummendick quondam fpeótantia,diólo monafterio Itzelioenfivendidit anno 1480.fi-' liamqjreliquitDrudam, cumqua Antonius Rantzouiusmatrimoniuui contraxit.

BARTHOLDYS qui fuit Præpofitus Hadelerien fis,Canonicus^ que Breraenfis,excefsit è viuis Buxtehudæ anno 1479. s. Ianuarij,translacus^ queBremam vbiinfacraædeCathedralifepultus, cum Epitaphio quoJ HinricusRanzouius regius Danicus vicariusrenouari fecit. Hic Barthol-dus fi diutius vixifTet forfitan etiam ad dignitatem Epifcopalem Bremen!« fein eu cd us fui fie t.

ME TT A finehærcdibusdefunda,quamuisin matrimonio Re-uentlauio nuptavixeritjcœnobio Itzehoenfi quinq; millia Marcartimiu teftamentodonauitjVtpatetex raaiorum relationibus amp;nbsp;diploraatibus defuperconfeôtisnecnonlaxo lepülturæ ibidem inftrato, obijt Anno 14 8 9/

F IL H

-ocr page 407-

B R EI D O qui perijt in Dithmarfia Anno ly-o o» cuni tribusali/s Ranzouijsjcum Rex Daniæ Iohannes hanc bello opugnaret, vbi etiam tm mulisobrutifubdioiacent. Nam honor fepulturæ, quem ipforum pro-pinquæamp; agnatæ moniales nobiles cœnobij Itzehoenfis eis tribuere in ftî-tuerant, à Dithmarfis eft nesatus.

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ji

gt;• HINRICVS CanonicusHam# tiurgenfisnec non virniilicaris, fti-pendinm mcruic fnb corriite Balcha-jaro deVVidmunde contra Bremen,» fes» Hic ab oblidione vrbis Meten fis cum Duce Holfaciæ Adolpho vnius turmæ eqiiitum duäor difcedens, .apudTrcuiros pefteinterjjt, ibidéq; in teplo cathedrali fepultus cfi: anno 17 r 3, monumento in memoriam roli 5Jn bellocontra Principem Jeâorem Saxoniæ propc Lipfiam geftojibidemque peftiferalue infe^ ctus pcrijt'ac in oppidulo Zeitz tu^ 'inulatus cft, fuit vir doólus, jurisque nonignarus.

kampeamp;Cherubi, Dücis Holfa-tiæ Adolphi confiliariusamp;præfeélusCifmarienfis habet filium qui C A-IVS appellatur literis^; incumbit annum agens ly» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’


MaVRICIVS,cuius vxorfuit Barbara Seheftedia, Dominus in Hanrovvamp;HoItenklinckê, Ducis Holfatiæ Adolphi confiliarius,prç-feólusq; Gottorpienfis, Dithmar-fenfisac Reinbeccenfis, 6^ in expu-gnatione Dithmarfica ac Gotana vnius equitum turmæ duólor fuit. Hydrope correptus.Lubecæ obijt anno 1772,. Itzehoam in fepul-chrum maiorum translatus, mo» numento in memoriam eius.pari-cti iniundo » Habuit vnicum fili^ umCaium quiadhuc fuperfies a-git annum ætatis 19. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

4. DETHLEVVS, cuius vxof Margaretha Hinrici Ranzovij de Satvvifch filia, Dominus in Klet^


4, DETHLEVVSCanonicusBremenfi9amp; Hamburgenfis, Bononiæ aliquandiu in ftudijs bonarum artium verfacuslinguam lacinam addidi-■.citjpoftea Romam feconferens ibidem obijcanno 1704»

CAT H A Rl N A quæ per 20^ annos Abbatiflæ munusin Ccenobio 'ltzehoenfi ruftinuit,vixitqueannos8r»acmorcuaeftanno i5lt;74»a3.ïanuà-rjj ) vbi monumentum ei pofitum eft.

d iiij

D. lOHx^N-

-ocr page 408-

P R o OE M I V M

c. D, lOANNES Dominus in BrecÏenberg, Bodkamp , Scu«» renhagen,amp; Melbeck,Hierofolymis decorc Balchei militaris infignitu^ eft circa id tempus cum ZelimusTurcarum Imperator earn ciuicatembt^ Iofuperairet,tribus Daniæ Regibus fummus bellorumduxâc jntimis^ confilijsfuit, Regis inruperDaniæ Chriftiani 3. regiàs in Hollàtiavices gerens Lubecam obfidsone cinxit, alicjuot^; Lubecenfium ptope Oetioô profligauit. In IutiaRufticosfeditiofosdomuit,NauarchumClemenccni lt;]ui femetipfum propria autoritäre pro rege geßit,cepif,capitis^; fupplicio alfecit Haftniam inSelandia etiam bisvnacumalijs obfidioneprefsit,Se* iierinumNorbium Regis Daniæ Cbriftiani^ 2*Summum belli ducem pa' tentibus in campis prælio in Scania fuperauit amp;nbsp;cepit.Comitcs quoque ali' lt;]uotinFioniain loco Ochfenberchdido fudit: inter Imperatorem Ca-rolum 5, ac Daniæ Regem Chriftiernu Spiræ vna cum focijs legationiî pacemcompofuitacftabiliuit Anno 15^ 44,Tandem cum Daniæ Rege Friderico z. ncc non Holfàtiæ Ducibus Iohanneamp; AdoIpboin Dichmar-

. ßam expeditionem fufcepit. Vixit annos 73. menfem vnum,licet Anno 72, ægrotare cœperit,placidé © Anno ijcry- u. Decembris Caftra Breden* borchamp;;Bodikarapepreciofuoemitamp; funditus ædificauit quorum pius inter munitifsiraa totius Hollatiæ recenfetur,

HVIVS VXOR fuit Anna VValftorpiavItimaciusfamiliæ vixit An^ nos 7x,obijt^; Annoi582.ij).Decembris prope coniugem honorificc coiw dita fub fepulchro Iplendido Itzehoæ cum jvarijs Epitapbijs,quæ filij mœ-rentes patri nee non ipfi, rtatui curarunt, Vidit liberos nepotes ac pronc-potes numero 43.

IOHANNIS HVIVS EQVITIS

aurati ßlij fuerunt.

f--- ■ . , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;--J V------------------------------ ■ ...----------

HIN PvICVSDominus PAVLVS DominusinBodikamp,Lindeuithj in Bredenberg et vicarius Arleuat,Beyenflet amp;nbsp;Scaphulen, Ducis Holfa-regius,dequo paginalè’ tiæ Adolphiconfiliariusamp;præfedus Trittaui* quenti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enlîs, Reinbeccenfis amp;nbsp;Trummclsbuttelenfis

fuit eiufdcmque ducis vcxilliferinobfidioneMetenfi, neenon lcgatiisgt; cum idem dux Adolpbus bis mille équités ex mandato Philippi Regis Hifpaniarum duci Albano adducerct. Iniuuentutc Alberti Marchionis primi Ducis BoruEiæ cubicularius fuit, Obijtin Reinebeck, Iszehoæque apud maiores honorificé tumulatus^R.anno 157p, Annos vixit 51, raew fes 7. dies6,

Eins filij funt,

Î7gER H AR DVS ab alioquodam 2^ CAIVS fepultys 7.HIN-nobili Holfàtiægladiointeremptusin DreldæAnnoi^So. p» RICVS fingulariquodamccrtaminealteroet- Scptembrisætatisi4. verfàtur iamgrauitervulneratoanno 1530,0* 3» BREI DO agens inliteris toniæ,vbi etiam fepultus eft circa id annum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;annuma»

tempus cum Duces Holfàtiæ Duca- -4. MEL CH IO R a,# gens 17, turn Sleluicenfem, à Rege Daniæ Fri. gens annum aoJnVn- 8. D A^ derico x, in feudum fulcepere ætatis gariacontra Turcum *NIEL.

militaL

-ocr page 409-

iercfux 27. Latine, Gallicè amp;nbsp;halicc loquebatür expedite, Nam in Italia amp;nbsp;Gallia literis operam nauarat.

METROPOLIS,

5^, OTTO, P, BARTRAMVS

IO H AH annum agens ic. NES agens aetatis annum ig.


NVNC PERTEXETVR LINEA

- , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hinrici z, Vicarij RegiJ,

CHRISTINAab Holle, hæres in Dra,»! kenborch amp;nbsp;Ri ntelera,Fran ci fei ab Hal' le vnica filia, vxor.

Hl N RI CVS Dominus in Breidenbeig, Ranzos» Uifholm, VV andesborch, Tul'cbenbeck, NutZs» ïlt;ouu,Mélebeck, amp;nbsp;Redingestörff, Regum Da-niæjChriftiani Fridericia-Jn Ducacibus Sle-luici,Hollatiæ amp;Ditmarfiæ vica/ius,conGliari# üsac adrainiftrator præfeduræ Segebergenfis fuit

per fpaeinm 30, annorura,loquiturac fcribit latine expedited eleganter, Gallicæ quoq-, linguæ non imperitus, Ab inclyto Rege Daniæ Friderico x, lituloemtionis ry. millibus thalcroriim Ranzouifholmium coraparauic. NiitzfchovvVVandesburgamp; Redirgeftorff firailicei-coemicamp; extruxit. Expugnationi Dithmarfiæ quam fubjugacam inter Regem Daniæ,Holfa« tiæq; Principes diuififtnec non traélationipacisinter Daniæ,Sueciæ aePo-îoniæRegesamp;ciuitatemLubecara Stetini vna cura reliquis inteifuic x\n-roi57û.Donatuseft etiam à Fredericos. Daniæ rege ordine paniconimi« rum aureo Elephante cum turri, lam agit Annum SexageGnnim.

FILII HINR ICI H, î, FRANCIS éVS Regis Daniæ Friderici s, præ- Vxor eius Anna feâus in Caflbr vbi tfâieâus eft inter Fioniam amp;Se- Rofcnkrànzia

quæpofiidetbo na inNorvvegia ac Fionia,

landiam,linguam callet Gallicàm,Latinam amp;Dani-cam,Annum agit ætatis trigefimum, In iuuentute ope-ram dédit litens Louanij cum pHneipis VvilheImi Au-rantij filio,quo Antuerpiam vocato amp;nbsp;cnpto,in Hifpa-niamqjabdudlojhicfrancifcusaduccAlbanoLouani-umremiffus eft,

Vxor eîusSopbia Rofenkranzia quæ obtinet boo na in Norvvegia amp;nbsp;Fionia.

Latinæ linguænon îgnarus,apud Palatinum Cafimirura in expeditione Colonienfialiquandiucommoratuseft Annog^.çum regio Danico Ad-miraliotorofeduseftin-.Liuoniam v«rfusOlelamp; Arnsburgura, vbi de no-üorégi DaniæFridericos. iuramenco funt obftricti, Anno.i5;s4-.jAnnum îiunc agit amp;. iara cum Erned;p à N^andelllocaftra fequitur, 4» G E R A R D V S RegiùV Danicus præfedluspropu^naçuli ma-ritimi Cronenburg CanOhicus Bremenfis amp;nbsp;Lubecenfis ante aliquot an,« nosper Germaniam verfus vrbemConftantinopolitanam iter lufeepit, inde Hierofolymam fe coritulit ,nec non per Italiam, Galliam, ip Hi 1 pa-niam verfusMadrilurndc Vliftobonam profedtus, iter fuurn Ltitetiam Earifiorum coniiertit ac hoc modo in Angliam indeq; rurfus in Daniam fe recepir.

-ocr page 410-

5’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• PRO OE M IVM

ïccepit Adhas pro Pedion es pcrficiendasin pritnis ipfi profuit linguae Gat licæ acJtglicæ cognitio., tuju quod Latinaeqiioq; non plane infciuâ^Hiit, cducatuseftà comité Arenbergioin inferioriGermania vbi linguas didi-cit, Annum agitaetatis, li?’.

CAI VS praepo ficus nec non Canonicus Hamburgenfis loquitur Gat lice amp;nbsp;Latine ,agitqj nuncannum ætatis 23.

6^ THEODOR VSobijt Annoiri^x^etatisii, Lubccævbi etiamfe-pulturæmandatuseftinfummo templo, Pater in memoriameius monii* mentum fatis honorificum poni fecit,

7* IOHANNES pefte perijt Hcidelbergæ Anno i f 81-» 17» Odobris attigeratqjfere Annum aetatis ig/ibidem quoq} fepultuseft in cuius me-moriam Pateripfius mohumentum fepulturæad lacram aedem O, Pec-ri fieri fecit eodem loco vbi requiefeit.

Hi feptem proximeenumerati funt H enkic12.filijj IOH aNN iä né-potes. H IN R IC I primi pronepotes BreiOon is abnepoces, C Alt ■ vnde linea: initiuni dudum efi:,atnepotes»

DE FAMÏLIA RANZOVIA.

Sci^tad^j Brut os, Pompeios atq^ CAmilloSi.

tAEmilios, Pabios, Romafuperbadedit^

Pabricios, Curios, nbsp;nbsp;cum Ctcerone Catones

PrAfi ant es fludijs Martis lt;ƒ arte togamp;.

- nbsp;nbsp;nbsp;tAEternAipuorum fam A monument a dicat a^

PofleritaspofitàsfuJf^icisÇffiatuasJ'' lDefmemirari,toPtdemgens^nica 'terris '' Protulit Artois proximaRanZjOuios.

Inter quos Schacko,Caius,numer-atur,^^ Ötthd ‘Breidaq^cumPauio, Mauriüoq^/imui^ lgt;Iicoieospr£ftans, nbsp;nbsp;cum Daniele loannes, nbsp;nbsp;lt;:

ducibus p^omA Àlarte fuere pares.

Qwrumdexteritas,neenonMàuortiaWttIs, Per^arioScafusj,Ape probata fuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uic

Confiât entmcunéîis, magna'quodlaude'^ehendi^ PrAfeIlifuerint,militiAq^duces^

, ^If(ieichior,HinricuSiT)€tleuusBalt)}(^jarus^ .. Partholdusq^iliis annumerandus erit.

JnfignifunUaelïparsmunereprAfulis horum^ ^Aemula facundi pars Cicerönis erat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

^Itra centum Ranzjoio [anguine natis^^ Pfi/ofi^es nofiro tempore'uitafimuL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Q^umpars Daniel Regnifunt memlta fenatui ConfiliOy Holfaticos pars iuuat ^[cL duces.

ALIVD DÉ EADEM;

duo, quA[aciunt 'üt quisßt nobilif , ArSy Mars.

ab arteyenit gloria^Marte/minor^

-ocr page 411-

METROPOLIS* .

nobilit as à laude paratur^tratj^^ Vtconfummatus ßc coale feat honos.

Vna Adinerua Dea eft ftudiorum, Diuac^ belli . T^ramp;ßdet ingenijs^ militi^q^ fauet,

ISbobilis imprimis igitur Idanzjouiagens eli. Stemma perantie^uum ceu clypeusq^ probant»

^rma nit ent duplici,rofeoniî/eoi^ colore, Vnus erit belli,pacis at alter erit.

Cur non fanguinei rofeusßt teffera belli Candidus ingenuiznonnotapacis erit?

Qms neget,huicgenti ftsb auito tempore quodßt quot;^ndolepartus bonos ?fanguinepartus bonos ? tales tantosq^^iros non iurefuiße

lt; Heroas magnos iudicet, nbsp;nbsp;célébrés ?

ALIVD.

^rs, Mars, Sors, célébrés, illuftres, atq^ potentes, 'T^nzjouios reddit, laude, decore, bonis.

Laus art is, Martis decor, nbsp;nbsp;bona plurima ßrtis.

Salua manent, piet as e?l quiafanÜa comes.

FACILIVS 'GENEALOG IA PRÆCEDENS ÏN-

T E LLIGATVR. Breiiis hæc fubieda eft eiufdetu delineatio, '

OTTO--GO DSCHALCVSz.---Ca I VS ' ------gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;------------ I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ i).BRElDO D. SCHACHO E- GODSCHALCVS 2. BREIDO ^uesauratus quesauratusqui infulain I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Vemerenfera Dux belli expugnauit. I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

HINRieVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ANTONIVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HINKICVS/.

I ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

HANSIVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GODSCHALCVS/. IOHANNES

II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Equesauratusamp;triuin

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;regum fummus belli dux,

---------—/ v ----------------V.-- BALTHASARVS DANIEL PETRVS HINRICVS 2. PAVLYS EpifeopusLube- fummus belli Dux | -Vicarius Regius Legatus Duels Adol. cenfis, contra Succos. j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;| nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;phi in Bclgici .

« , . ■ DANIEL 7. filios nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Iios,

RACEBVRGENSIS epileopijChriftophori Ducis Megapolitani ; amp;nbsp;Sucrinenfium, Magni amp;nbsp;Vlrici Ducum Megapolitanorumagnatio.

ALBÉRTVS primus Dux Megapolitanus A. C. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pbijt /ƒ S9t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Magnus loannes fundator Academia: Roftochienfis 1419.

Henricus obijt 1477.

M A G N V S obijt z ƒ 0 ƒ.

,--—----------, Albertus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Henricusobijr. , ƒƒ 2.

Io.Al. VLRI- CHRISTOphorusEpi- Caro-. MAGnuscpilcop^Suerinen.obijt,;//#. bertus eus fcopusRîzeburgenfis lus

MERS-

-ocr page 412-

PROOEMIVM METROPOLIS.

MERSBVRGENSIS Epifcopi AdoIphi,(Sc GeorgiJ, Principum

baldinorum feriespag.i46’.amp; 44. Chrop^ict

Alexandri,Epifcopi Mersburgenfis* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

Albertus DuxSaxoniæ ©1500. --------------------- ■■ ' ■ nbsp;---------—gt;

Georgius ©1529 nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Henricus © 1541

-------

Mauricius Auguftusnouem filios genuic,quorum

amp; lyys. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;riqjanteiuftamaetacemobierunt.

---- '

Alexander epilcopus Mersburg. © lycy. Chriftianus Dux Saxonia» s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t----------TT——'''—~~7^

• ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftianus , Jo» Georgius»

NAOburgenfis epifcopi PHI Lippi Palatini Rheni'

RVPERTVS Imp. 1400.

Ludoicus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Ludoicus. :1V nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

P HI LI P P VS © 1508 odo filios reliquit ex quibus,

i/ Ludoicus Eleólor iy44. z. • Rupertus © ifo4.pater Ottonis Henrcü 3. Fridericus elector ©I 5 5 6. 4. GeorgiusepifcopusSpifenfis©!?^^' y. PHIlippus,epifcopus Naoburgenfis,© 1741. 6. Henricuscpifco-pusVkraieótinus amp;nbsp;VVormatienlîs» «7. Iohannes EpilcopusRatisbo* nenfis. 8» VVóIfgarigus*

BR ANDEBVKGENSIS epifcopi, Joachimi Ducis Munftcrbergenfi^ Georgius Poiebrad Boëmiæ rex © 14 71.

K Henricus Dux Munfterbergenfis*

Carolus Dux Munfterbergenfis præfes totiusSilefiæ © 1530-.

lt;4—,-------------'V--;--------,

loachimus epilcopus Brandeburgenfis. Henricus amp;c. Joachimi Friderici Marchionis Brandeburgenfis maiorcs fupra inter

Bremenles jnuenks.

CAMINENSIS in Pomerania epifcopi Ioannis Friderici,amp;Cafiilt; mirijDucum Pomeraniæ fupra fol; 13. Chronici.

‘ nbsp;SLESVVICENSIVM,Friderici,amp; AdqIphi,Ducum HoIIatiat.

Chriftianus I» Daniae rex © 14 s z,

' Fridericus J. Daniæ rex ©1733.-

Chriftianus lit©

I.- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Fridericus 11.

Rex Daniar»

Joannes Dux Adolphus Fridericus epifcopus Holiàciæ fenior. ( Sleiuincenfisamp; Hil-Fridericus defienfis © j 5 5 6« coadiutor Slefuuiccnfis.

Law Deo,

•• I