|
Τ GR
TAFERE E
|
||||||||
|
DER DWAASHEID,
Vertoonende de öpkomft $ voortgang en ondergang
der Aélie, Bubbel én Windnegotie,in Vrankryk,
Engeland,en de Nederlanden,gepleegt in den
Jaare MDCCXX
Zynde eert Verzameling vaii alle de
CONDITIEN en PROj ECTEN
Van deöpgèregte Compagriieit van Aiitirantié, Navigatie, Commer- '
cie, &c. in Nederland, zó wel dié in gebruik zyn gebragt, als die door de H* Stater! van eenige Provintien zyn verworpen 2 KONST-PLAATEiN,
COMEDIEN en GEDiGTEISi,
Door verfcheide Liefhebbers uytgegeevenj totbefchimpinge deczer verfoeijelyke en be?
drieglyke Handel, waar door 'm dit. Jaar, verfcheide Familien en Perfoonen van Hooge en Lage ftand zyn geruïneerd, en in haar middelen verdorven, en de ; opregte Negotie geftremt, zo in Vrankryk, Engeland als Nederland. Zo ïarig dèn Gier ge Jïdenfch
Is voorzaten van geld en goed,
l&ygt den Bedrieger tóg Zjyn /wenfeh;
Want hem de Gier ge enOnnoozl êe altyd voed.
|
||||||||
|
Gedrukt Êót waarfchouwingc voor de Nakomelingen, in't noodl^ige Jaar,
voor veel Zotte en Wyze. 17ZO,
|
||||||||
|
- Uit 't Ijcrt tE vreen zvri.
ivi UL· 3e. -vryc lucAfr |
||||||||||||||||||||||
|
Zulte vojhtijclityial-yatt -yeeren\;
|
||||||||||||||||||||||
|
*
|
||||||||||||||||||||||
|
φκη-en
/nxiuir |
||||||||||||||||||||||
|
t&tm/b-m diep. Act z.xl mr m
|
||||||||||||||||||||||
|
Eere-TITEL, of Gordyn voor het SCHOÜBüRG aller
|
||||||||||||||||||||||
|
ACTIE-Tafereeien. bcfchildcrd met de ACTIE WINKEL des Groenen en Dorren Τ Υ DS.
Of SPIEGEL des PAPIEREN WAERELDS.
|
||||||||||||||||||||||
|
Kladpapiere,
WJndfe-poortloiTe. Waterzuchtige. Graaflyk- aardige. Vierige. VerRotte. Gaapendc. Rookerige- OnbeHaaglyke. Kikker-koninglyke. Kalvarife. Aarde Porcclyne. -'
Uitgerekte. Moppige. verDorde. - Schielyk-firoppigc, Naare. Kortjakkife. Geërfde van ouwe Muyen.
Drabbige. Koolige. Van'i Hoofd van 7 onder
Malkaar. 413.35*7
|
||||||||||||||||||||||
|
Gehorende.
Met-blik betaa-lbaa re.'
Pure-Meereminfe.
VerBuyfde.
Eet-hamfe.
Munnike-werklyke
Schoonc Hoofse.
Van die met de Vies fingen
Tot Middel om geBurgen
te worden. Lichte als Veere.
geSwolle.
Kampioenfe.
Haffebaffige.
Vervloge Geldelooft.
Harige Linkfe
A. in'thEmd.
Van Paris op Venus.
Staartmanfe.
En meer andere welke zy»
verfchimmeld, en zo over-
vloedig dat het grimmeldp ! die voetlloots by heele la- 1 ften in 't Pakhuis en in da Hel ïulkn gevyld wordc#i.
|
||||||||||||||||||||||
|
DF Jeugd juichte om de blyde Tyd,
Geknoltuind in haar Adie-winkel, Met uitgelaaten vreugd-gerinkel; Die bladgoude eew gaf wis profyt; Doch is hervormd in zilver, Koper, Tayzeren onvatbaar quik» ., Dat in de lucht, tot veeier tchnk, Vervloog, dies meenig kakhiel-looper Noch voor de winter fchroomd den dag, En fchuild, men weet niet m wat holen} Tot dat, na noorder fcaprjoolen, Hv weer in't zuid praaM als hy plag. Nufpiegeldzigdejongelaf-aarcl, Ziet alles hier geheel verkeerd,
Wien zvn papiere waere]d leera,
Hoe doile windfehat is ?yn ft£ waard,
Van de oude gryn cbapy nv f>
Die met hem pruild ; met Fe» *vleuölen
Ontkomen willende enbeteuglcn'
Die hem ten val te veq bekoeld:
Hy St den fpiegel L· te aanlchouwen,
Waar in hy aeftieus ons t0ond,
Hoe't end L* ^^^^^
Zie voorts hit praali>%t; mtgehouven.
|
||||||||||||||||||||||
|
In't keldêr-graft-fteen ; daar ae dood
Inherbergd veele, die doorfchaade, Uit koppigheid , of ook door nood Verrukt tot de alderdolfte daaden, Haar zelven gaven flechs de reft; Het zy door ftrop, piftool of degen, Niet eens om hunne ziel verleegen, Ter duiftere eeuwigheid gepreft. De tyd zal de uitkomft haaft ontdekken; Die zyn gordyn opfehuiven kon De prys licht aller Aclien won; Daar nu de wyze en ftapel-gekken Beide even misflaan, iders hand Kan flechs de lyft des fpiegels vatten Als't buiten-werk: de onzichtbre fchatten Des Toorfchiks k'luiftren ons verflandj Gelyk zig blindling kluiftren lieten Die Α c"he-arenden in waan, Wien't als den uilen is vergaan, (dieten. i (Schoon fchootvryj deugdfchat ze als b...- Zie eindelyk in dit figuur Blanke Ailien aan de wand gehangen; Maar, zegt gy, wie zou die verlangen? Ontbloot van naam, van tyd en uur. |
||||||||||||||||||||||
|
't Zyn nieten, als uit Loteryen,
Die meenig fpringhans nog doen flaan,
En weer op vrye voeten gaan;
Papier geld meer als zotternyen, .
't Is beter wir,als.vals beklad;
Want zulks Fortuin en Faam doet yzen5
Dieftaag van huis zyn, en bewyzen
Dat geen van beide een vafte ftad
Ter woon houd, wyl ze onruftig zweeven.
Zwyg Mufa! wilt dit fpel kamp gceven.
LYST der ACTIËN
in deeze
WINKEL te KOOP.
Goude Mislyke»
------Ofirfe.
Bladzilvcrc.
Kopere. Staale. (Quikzilvcrc |
||||||||||||||||||||||
|
ί
|
||||||||||||||||||
|
Ο yttdder&ie Varstr, het rad karv kluchtig' draaien/
tremerktr air naa ten deele Suropa ialanceerd, " |
||||||||||||||||||
|
li'ie weeë'ofeindlvl·. 'nizt w hoon, iol' JC.
|
||||||||||||||||||
|
'S
|
kroo
|
Ι/έ
|
||||||||||||||||
|
■d Paris chez U S:
|
||||||||||||||||||
|
Xetlê
|
||||||||||||||||||
|
<ytè' du F'viiz· J^aubaurq S, Cetvrtaóv att-ertant ta. pafte de uiiFoir-e
|
||||||||||||||||||
|
m
|
|||||||||||||||||||||||||
|
ccN^mr RCYZN tous czs ca
|
|||||||||||||||||||||||||
|
CONTROLEUR
I
|
|||||||||||||||||||||||||
|
7>< ~÷}*ø"Ë&. et-Ja^
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Ü4.W een/.
|
|||||||||||||||||||||||||
|
a
|
ea&nce.
|
||||||||||||||||||||||||
|
^ç,ïË-^^^ -■'-***&■/!*, &ri4ie>
|
|||||||||||||||||||||||||
|
"(ï)
De Conditien van de Compamien van Commercie, Navigatie eh Auffüraniie van all f
Α Steeden ZJ) van Hoüand 5 als Noord-Holland, die met conjent van haar '6-d. (tAchthaare 'ffénevotieert worden,
O «3
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Conditien waar na de Beeren Burgemeefieren en Regereders ^rlgoed tezyn, en fullen foodanige biletten teruggegeven en niet
Stad GOUDA, hebben gepermitteerd binnen defelve Stad op te\ asngcnomen worden. |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
regt en een Compagnie van Commercie en Ajjurantie.
.1.
Degemeite Compagnie fal beftaen ineen Capitael van thien
millioenen. II· Dat het Capitaal van yder Actie fal beftaen in 2000 guld. en dat 'er by gevolgh fooo Actiën fullen zyn. |
XV. De Compagnie behoud aen haar de magt om in cas dat
de infehryving meerder komt te bedragen als ha Capitael in het eerfte Articul gemelt, van een yder te retrencheren ofte ver- minderen na proportie van 't geen te veel ingefchreven is. Alle de gene die part ofte deel willen hebben in dek Compag-
nie van Commercie en Aflbrantie fullen haer billetter) getekenc in de Stads Docle op Dingsdag den 23 July dci'cr Jaers 172.0. |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
III. Dat yder perfoon in de voorfz.Compagnie niet minder fal moeten brengen,, aiwaer een verzegelde Bus lal zyn, van 's
yermoogen in te tekenen als 2000 gulden Capitael, dat een Aclie j morgens de klokken thien uuren tot's namiddags de klokke fal zyn, en niemand meerder als 60000 gulden, dat dertig A6ti- twee uuren, yder fal op fyn briefje fy η Naem, Woonplaets, en en fullen zyn. I naera van de Straet zetten. IV. Niemand fal behoeven ofte verpligt zyn meerder te 6e-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
talen als de vvaerde van fyn intekening.
V. Dat yder intekenaer gehouden fal zyn by provifie in han-
den van Gommiirariifen, door de Regering der voorfz, Stad daer toe aangefteld, te betalen een percent van 't Capitael van fyn intekening , veertien dagen naer de intekening;. IV. Dat, naer dat de voorfz. infehryving gedaen fal zyn, men
als dan met meerderheyd van ftcmmen Directeurs verkiefen fal, uyt die gene die het meefce in de voorfz. Compagnie geinteref- feert zyn, ioo wel die binnen als buyten de voorfz. Stad woo- nagtig zyn. VII. Men lal niemand van de ititekenaers of geintcreifeerden
vergen, meerder te betalen als de een per cent hier boven Art. 5. gemelt, tenzy de Directeurs van deCc Compagnie met meerder- heyt van liemmen fulks noodig oordeelden. . .^X111· Dat den ontfang en uytgaef der penningen, by pro- vifie fal werden waergenomen door twee of meerder Commiffa- riiTen by Burgermecfteren der voorfz Stad te noemen, en dat alle quitantien ondertekend fullen worden, door twee of meer- der Commiflariileh dacr toe door de Directeurs van de voorfz. Compagnie aen te ftellen. IX. Dat alle de Inlcg-penningen, ofte die, dewelke nader-
hand > foo van Commercie, van Pfasrni van Affurantie als anders ontfangen fullen werden, tot foodaanig gebruyk fullen mogen aangelegt werden als de Directeurs van de voorfz. Compagnie, met meerderheyt van ftemmen nodig zullen oordeelen, tot wel- zyn eri hoordeel van de gemelde Compagnie. X. Dat de Directeurs van de voorfz. Compagnie volkomen
magt fullen hebben, niet allenlyk om o*p alle foorten van Sche- pen en Coopmanfchappen te afiureren, maer ook Wiffelbrieven te difconteren, alle foorten van Köopmanfchappcn te beleenen , en ook hun Commercie te dryven, foo als iy dienftig en noo- dig fullen oordeelen tot wcl-zyn en voordcel van de voorfz. Compagnie. XI. Dat alle queftien eri vcrfchillen , die ter fake van A'flU-
rantien ofte anders foude mogen ontitaan, fullen werden beregt door de Heeren Schepenen der voorfz. Stad Gouda , en dat men daar in fich fal gedrage naer de Placatcn van den Lande, op het ftuk van Commercie en Aflbrantie, geëmancerc. XII. Dat de Commiflariflcn ofte Directeurs van de voorfz.
Compagnie,^ alle Jaren, ioo van haren ontfang als uytgaef, aen |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Reglement, heiangende een Compagnie van Navigatie, Commercie,
en foo het raedjaem gevonden %vort ook Affurantie, binnen HAR- LINGEN. H|E Magiftraat van de voorfz. Stadt Harlingen geinforneert ^zynde dat veele voorname Koopluiden lbo aldaef als elders feer genegen waeren, om na het exempel van meer andere S;e- den inde Provincie van Hol-and, insgelyks binnen defelve Stadt (uit Confideratic van deflelfs uitmuntende Avantagieus boven meelt alle de Steden van Neederiand, als zynde foodanig gelce- gen dat de Schepen groot 15Ό en meerder Lallen, het vfie in- vallende, in een Gtty bequaaraelyk met hun ingeladene goede- ren tot in den Haven van dito Stadt konnen opzeüen) op te rich- |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ten een focieteit ofte Compagnie van Commercie,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Navigatie, en
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
by aldien raedfaem mogte worden gevonden, ook Aflbrantie,
foo hebben Haer Achtbaerheden, met Approbatie van de afide- dere van de Regeringe daer inne geonfenteert op navolgeudc Con- ditien, Reglementen en Inftruótien als daer over met Conrmif- farifleri tot dien einde zyn gefórmeert en opgeftelt. .;.:! v..... Art. I.
Saltotoprichtinge van deefe Compagnie een inteekeninge wor-
den gedaen van 8000 Actiën, ieder tot 2000 Guld, uitmakende een Capitael van 16 Millioenen. II. Niemand fal vermogen minder in te Teekenen als Een Ac-
tie, en niet meerder als Vyf-en-twintig. III. Niemandt fal door deffelfs Intekeeninge ooit verbonden
weefen, om in vervolg van tyd in cas van fchaede (dat Godver- hoede) meerder te betalen als zyn ingeteèkende fomma. IV. Eeii iegelyk lal van fyn ingeteèkende Actiën in handen
van de Perfooncn daer toe geauthorifeert Tien per Cento beta- len; als namentlyk, Een per Cento binnen drie wecken na ge- dane Notificatie, en vervolgens van Maendt tot Maendt, tot Tien incluis, t'elkens een gelyke fomma. V. De inteekeninge zal worden gedaen op het Stadt-Huis bin-
nen Harlingen, op den xa September aenffcaende, :s morgens de klok neegen uuren, en daar meede gecontinuéert worden tot dat vol fal weefen, en zulks fclfs in Perfoon, of'anders by ver- tooninge van een Cedul eygenhandigonderteekend, inetd'c Naem en Woonplaets van de ïnteekenaar. IV. De Compagnie fa! by provifie worden beib'ert door Vier
Directeurs, woonagtig binnen Harlingen , en z^danigen Een |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
devo
|
of Twee Commiflariflcn als defelve elders fal oordeelen noodig
. te weefen, met de noodige Bedienden daer toe vereiicht, die XIII. Dat alle de geinterefieerdens Jacrlyks drie ten hondert j fy fullen moogen verkielen.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
van
|
haer ingeleyde Capitael fullen trekken, welke Intreft fyn VII; Tot Directeur fa! fnoogen werde" verkooren die 2? Ac-
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
aenvang fal nemen met den dag van den inleg, en lbo dikwils tien tot 50000 Guld: heeft ingetekent, dewelke fy altoos lu.len.
de Compagnie door meerderheyt van ftemmen genootfaekt fal moeten behouden, fonder defelve te spogen verhandelenj qy zyn eenige meerder inleg te vorderen, fal men van die meerder gebreeke dies, dat een ander bequ^m Perfoon in deffelfs plaats |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
inleg insgelyks Jaerlyks drie per Cento trekken', en boven 't ge-
ne voorfz. ftaet fal men noch uytdeeling doen na proportie van de voordeelen die de Compagnie fal gedaen hebben. XIV. Dat voor de fecur^eyt van de Compagnie niet aange-
nomen fullen worden, die biletten, wekkers intekenaers niet gehouden of geagt zullen worden, tot twee duyfend gulden ge- |
weederom fal werden verkooren.
VIII. De Directeurs fuik» weefen Geauthorifeert om zo
veel en foodaanige Scheepen ^η fpoedigfte binnen deefe btadc te laten Timmeren en Equij*ren» als dezelve rot het dry ven van hunne Negotie fallen oorveren noodig te weefen. WifleibrK vet - Disconteren, Koopma^fchappen te bekenen?en yordess a»^
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
( ι )
wort, ! fynejjeteykcnde fomme, niet gegoet ÏUl werden bevonden, fv
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
van *dè C
|
compagnie vcreiich!
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
doen wat tot gemeene nutte
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
en êerlykc en getrouwe Directeurs verplicht en fchuldig zyn ,1 briefje wederom lal werden gegeven.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
e
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
tof welken einde ;'y genood (aeiu Rillen weefen haer Eedecdoen j I X. Dat in geval meerder als de fomme άτι; ι gem
|
mclt,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
mof*t
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
t
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
in handen dcrHeeien van de Magift
IX. De Directeurs fullen voorecvyf jaren, na expiratie van welke
gaen, dog fal defelve by de Comp
|
bevonden werden ïngcteykent te fyn, de ingetykende fommen,
na Dato hei Capitaal volgens billickheyc lullen werden ver- tydt Een by Lotinge fal af-1 mindert. mooÈen worden |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
gecontinuéert, ofte ook eenander m zyη plaats verkooren wor- hand teyken fal moeten ondertq kenen : en dat ingeval ymand
den. _ j voor een ander inteykent ά·:η (elven aanfpivkeiyk fal fyn, voor X. De Directeurs fullen gehouden zyn alle Jaren hunne Boe- het ecrite Furnificment van de ι per cent van de in?etevker.de
ken te ilnyren, en Reekening te doen in de Maendt Λ pril, dog ] fomme, ° de ccrlk m't jacr i/iz·. ten overftaen van de Maglftrael (die' XI. Dtt defe inteykeninge fal werden gedaan ten overilaan
het Recht acn iich referVeert om lbo dikwiïs als het Haer bc-1 van Heeren Cornmiifanflen by haar Edel? Jchtbaarheden deler |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
•Scde, daar toe expreffclyk Gtcommittcert, op het Stads biiys
η de vnerfchaar.op Dings-dags den 15 öcïokr, 1720. vans'Mor- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
lieft in de Vergaderinge van de Direföeurs.te koomen, en by
hen fluiten van de Boeken, en hun befolgncs by te wooncn) en |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Vyftien van de hoogfte geintreffcerden.
"X ï. De Directeurs fullen met Approbatie en goetvinden van |
kus ten 9 tot s'Midda^s ten ia neren
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
XII. Dat voor yder Traniport van een Actie ren Per-mille
ten. pr'ofytc van defeSocieteyr, ofte Compagnie fal veróen be-
lft door den Koopcr, ende de andere helft door
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
de Magiftraat ende 15 hoogfte geintrcilcerdcn, na verloop van !een jaei (de fieken zulks vereifehende) cenige nader Inleg mo-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
gc/n .vorderen; dog in aUes niet meer als vyf per Cento. den Veikoopcr.
Χ ί 1. Niemand (al Geadmitteerd worden die bekend is geen 1 X i 11. Dat door deMagifraat van ccCc Stad, voordeeerftc revs
2UC.O CarrGuId: Capitael te beiïtten en bcgoedigt te weden, lover de Adminiftratie van dek: Compagnie dillen werden aïmec- XI il. Yemandt manquerende zyn Fourniffèmcnt binnen de I ftcl Severj Directeurs: en dat by vervolg by overlyden als an
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
gHielde Termynen Maendelyk te doen, fal van zyn Ingctcekende | dActiën vervallen zyn, ten behoeve van de Compagnie, met het 1
gcene reeds is betaelt ·, dog fal een iegelyk zyn actiën by faute '
van den by de Compagnie moogen beleenen.
X IV. In cas een Actie verhandelt geVïknfpor teert Wordt, zal
telkens.ten profyte van de Compagnie worden betaelt Een per |
^__ oor
. de Aetioniften. X [ V. Dat alle de Directeurs fullen moeten fyn Nepocianten da Commercie verftaande, woonagtig binnen dele Stad en in dele Compagnie ten minften Agt Actiën hebbende. X V. Dat geen Aetioniften, item fullen hebben als die in defe;
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Mille , zynde Twee Guld : van ieder Actie , met nog Twee | Compagnie ten miniten Vier Actiën hebben.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
XVI, Dat de Directeurs een .ilgemeene Negocie, en Com-
mercie fullen mogen dry ven, foo ais fy icn mceiten voordeelc van dcfe Compagnie fullen oordeclen. X VII. Dat alle quicitien, die door de Directeurs niet fullen
kunnen werdenbeflitt. fullen werden gelaaten aan Arbiters,hen desverftaan.de by vvederzydfe partien te verkiefen : en ingeval fy malkanderen niet verftaan, dat defelve als dan ter eerfter initan- tie voor het Zee-recht alhier, en daar van daan voor Burgermee- lierenen Schepenen fullen werden gebragt, en niet verder: bly- vende nogtans aan partie , met defe Compagnie Litigeerende , de verdere weg van Iuftitie open. XVIII. Ebt laarlyks van de Adminiftratie van defe Compa-
gnie door de Directeurs Rekeninge fal werden gedaan, fullendc de eerfte gelchieden den 15· Mey ijzi- Ende loo voorts. XIX. Eneyndelyk,dat aïnde Participanten, Artic: ijGequa-
liSceert fullen blyven gereferveert om in dci'e boven gemelde Articulen de Commercie, en Negocie betreffende, des noods door rneerderheyt van Stemmen verandering te maken , af en by te doen, het geen fy ten beiten van defe Compagnie Raadfaaai fullen oordeelen. Conditien w'aer naer met permij/re en goedvinden van de Ed : Groot
Jcht bar e Heeren Burgermee/teren en Regeerders van Dordrecht •wort opgerecht binnen defelve Stadt een Compagnie van Commer- cie en xJJJurdntm |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ftuivers a'en den Armen, yder de helft, Kooper en Verkoopcr.
XV. De Compagnie referveert aen haer de Magt, om in cas
rflc-erder als bovengemelte fomma van 16 Milioenen mogte wol- den ingetekenr, het felye tot dito forama te Reduceren en te ver- minderen , of geheel uit te laten. XIV. Gelyk meede de Compagnie de Vryheit behout om
een nader Infchryvingeen vergrootmge van Capitael te moogen laten doen, zoodanig als defelve fullen vermeenen tothaerwaere intreft en meefte voordeel verftaen te behooren. Concept Reglement tot het oprechten van een Compagnie van Com-
mercie, Negotie, en Navigatie binnen dé Stadt FLLSSINGEN. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
G
|
Elyk het welvaren van het Land, en van yder Stad in het
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Particulier moet voorkomen, uyt het dryven van den
Koophandel , foo werd op de initantien van veele voornaame Negocianten noodfakelykgeoordecltdat binnen defe Stadt werde opgerecht ende Ge-ërigeertecn Compagnie van Commercie, Ne- gocie, en Navigatie; werdende tot dien eynde, om fulks met vrugt in het werk te itellen Geproponeert, ende voorgehouden deConditien, en voorwaarden hier aan volgende. 1. Dat het geheel Capitaal fd beftaan in ö£f000000 Vis of 30
Milliocnen guldens, verdeelt in iöooo Actiën yder van oéfoo vis. II- Dat nicmant minder als 0^500 vis. ofte een Actie ; ende
nicmant meerals o£8o°° v^s- or"ce l& Actiën fal mogen intey- kenen. 111. Dat een yder gehouden fal fyn Veertien dagen na het uyt
geven van de Recipifien van yders ingetevkende fomme te be |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
. Artykel. I.
Α t rtgeheel Capitael zal beilaen in acht Millioenen, of Tach- tigh Tonnen Gouts. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
taaien 2 per cent, ende voorts alle^twee^Maanden nog 1 percent, f ^ H. "Dat yder CapÏtÏle Aftie zal beftaen in 4000 guldens,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
tot het voile Futniilement van 10 percent inelufive
IV. Dat geen Tranfporten van defe Actiën fullen werden ge-
daan, als nadat de ecrite 2, percent fal fyn betaalt. V. Dat de voorfchreve Furniflèmenten fullen werden gedaan in
handen van de Directeurs, over de Adminiftratie Van defe Com- pagnie geftelr. VI. Dat geen verderen inleg, of FurniiTemcnt ais van de
voorfchreve 10percent fal werden gevordert, als met goet vin- den van de meerderheyt van de Directeurs, en Gequaliriceerde Participanten. VII. de Actiën van φ inteykenaars, die op haare terminen
artic : 5 int breede gemelt, niet Furneeren , fullen vervallen aan defe Compagnie ionder dat daar over eenige pertenue fal mogen werden gemaakt in Rechten, ofte daar buyten. VIII. Dat aan de Inteykenaar, die tot het Furneeren van
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
fulkx in 't geheel 2000 Actiën.
III. Niemant fal minder mogen inteikenen als 4000. gu/dens,
en niet meer als 40000. guld. IV. Dat yder Inteikenaer in handen van Commiflariilen, by
provifieby de Regering daer toegeftelt,zal betalen een per cento, by het te boek itellen van zyn Actiën. Waer van yder by aen- fchryving zal verwittigt worden. V. Dat men Directeurs zal verkiefen met meerderheyt van
Hemmen van de Geinterefleerdens, te itemreen by haer inheb- bende Actiën. V I. De Directeurs fullen gehouden {yn yder ten miniten twee
Actiën op hunnen Naem te houden, d:e niet Tranfportabel ful- len fyn foo lang defelve Directeur blyven. VU Dat het de Directeurs fal vry ftaen, na bevindingc van
zaken, van nu af tot primo Januarii '.711. boven 't voórfz een |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
per
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Wie i^denecrcii int is mis, . //tvt rind' <L· -Lapis lu~ de ais
|
|||||||||||||||||
|
KERMIS WmD-KILAAMÏIL E:N" GROSSIER
|
|||||||||||||||||
|
d)aat- /lei/e nu de di'ie grossiers ,
G-evolad van veele winkelici's , Of kr-aamers, dtzojêl int hlaa/èn Straks hel·je tgoejen met deglaa/ên 'k .iloet 7ae7ien: wat of't hier al doet?: Zeidde ve?~keeider: o'.twas goev, Oitam liier de Ssopise verdichting Voor veele hafelacirs tot stichting ; Zbe pad'zich groot -maakt T>y de hoe ; „Jlaar 'barst rvttl wind, door hlaa/ên_moe |
|||||||||||||||||
|
d)ie- de afaevalL· pati^iotten
&een voet wou -wyien uit vedetten 7' atv vies van rili/Jelyïe ziep , dVaar- 't onlekende Zuiden- 7iep ; d)aar~ liy aelukkia ging ontdekken Utopia , aft hol der gekken* . £en ander euur'draafil naartnieu li'efir, £n divomdaotide ei/ren uit dat nefir 'Ic lichten; iets dat daai^ niet in is ι Inieelditia tlians het arootst aeivin is . |
|||||||||||||||||
|
'Wind is t leyin ■ wind is lietr end;
r41vn kiyjen en nwn fondement-: 'Wie* zou van. boeren en -"an droppen, Ah windi'erloopefs, nu Teel jnafpeiv· ten .ttode/è afaodTan de Wind Seii 7jrZe klater aoudrny η vind; 2W niemand' >sil'daa>* meer naar-jteeken; JVaa van verltawwden-handel Jyreeken: 't 7'PeIi menu? αοΐλορ Aolleu- dee Waar liaimiandli'kert- over Zee -> |
|||||||||||||||||
|
C\ ■ VérwütiJc
|
|||||||||||||||||
|
MONOFOLE,
|
|||||||||||||||||
|
d)es caZades sans Jwv des traits j>arei2s exercentr
Chague- 'Vtlle- dun_pats cnercTie un, atitre interest-, Jsojzri etJ^urdon de-jrüiSieurs lieux est morte, .
Jïun deux- en -veut A. Z'autre Q exceptea Quelquesj>eux\
C'est comme si dun sowd on veiet-frajver- TavortB . X/cJortde l'azidacüux l'enraae, cu rend 7ieureu>x.
d/e- crapaitt veut s' erifler ,jjcur s'aarandtr ên vache-,
. ld ais il creve ens' etuflant; comme la-Jable- ditr,
_Zv£ sinye imite l Tionime aussi, rnais sans e/prttr
(Il'Tiazardde_perir JO e/yoir de aaïns'ataclie- . |
|||||||||||||||||
|
Le- 7'ent es-t rnou -tres on, coussin,'etgvndé/newt'.
Suis je mature du-J'ent, je Ie suis de la* vie- . ,Uonc_£>o7e< des 7'ents se rend jpresentemen-t— dj'adoraile sujet de riek e idolatrie- . Les verges dusMoulin/ipiejOrte mon cerveau--, JVê se tournent si tot, ctue les prhc des sotifes f Scavou- des „detions , doivt Z' ddole nouveau* tSst Ïthcteur perndcieux ; o !preste d'entreprtses, dyTtne- Coiu~s'enrichit enruiiutnt ses sujets , line' autr-c suit ces ραζ , et corrompt Ie commerce- |
|||||||||||||||||
|
D e WlNJ) VERKOPERS of WINDVANGERS, die door wind, verliezen Gelden Goed; bederven. Vrouw en Kind.
|
|||||||||
|
Cy die m bubheh, bank en Zuid,
tl7i' <fe/^' yer-*tand, en tyd verbruit, én, uit het ryzèn of bet daalen Van- de sletten eenfchat ivilt haaien., Waardoor jy u, bedrojen vindtr, Of anderen, bedrieyt^ met wind, Zte hier een, Trent ran.de Ë'ctienarren, Die rauzend ondereen. verwarren,, Tdip roept, wonder in. zvrL,fchiH, Watyee/i men nu voor tiledenhlib ! 2>at heeft een treffelyhe haven / 3fet hoeft ah Utrecht niet ie yraaven ^Ë'ááô de £ems/ hoe zvt ay zo verwart, 2> at £y niet meer bied ah een -quart ? loost reept; wat^yeefje Ttu^ -vb¼r7^ß^uL·n, Dat zal de haven, leep doen, br uilen, Jïan heeft men een, bekwaame vaart-; olke.letie is een 'z'oov/e waard. |
|||||||||
|
Snvoivs L-evv roept Itom. my je wet^n,,
ihfiel te izemen, of te peeven ; Trans raast weg met de Zuid en^estr,- 3º*'áôé± T^ye»ep is het alderbest, Jt~et ban. peldzuchUye dictie dwaazerv De uitdeeling doen üv Varhens blaazen/. Wie bied'er, fchreeuivt een andre vervb, Voor wortelacties acht percent f lb hel· een reiszak roept een ander·, 'vol bubhelacties door malkander , Wie hoopt eenüeyiment drie vier- ƒ Betaal me maar vry metr papier , ddtei* %'tv.öI, ehs ■ dCampen;/; ^Orreiinaen, Gy kunf Ze me goedkoop bedinyeiz, Terp on, ervDelA is ouwe bost, fan roept, och dit's eenfiirnrne post! Licht zal ik al çõ,'ôí veeren, laaten. Te Turmerent, en op de plaaterv |
|||||||||
|
Te EnldnLt zen., maaj* % zal iri. £dam,
Liclit íËôíçÝç dat mv ^Hktnaar· nam,,
lol· raept de JHaas door duizend hsten,
Urenpt niet als rotten, m myn. kisten.',
5'o dat tb liat, o aj~me<* bloed,
In 't hor te naar Munten, moei,
% Word dol, en ban. vaTvfpyt nietfïaapen,
Omdat eett partr windripe apen
G-aan, zitten met haar kaale pat,
In, mvn 20 zuur· aewcmnen0iat
-leb vrinden unl niet met mi' foppen,
I)ewtl datyyTaan. dè^lktie ftroppen
3 a?i feester Za. . ... heel fraai verauld,
•Wet mv irt t hert liat hanaen zult,
º Vanneer de arocte Huib eb hoeren,,
3 'oor aeld ons bladpapier v-ere eren,
IConvt roept eer dat men ïvraer dwaal.
Dat Qubrcatnpoix. de duvel haal f
Ba,m bario !
|
|||||||||
|
Hf
|
|||||||||
|
Êffii
|
|||||||||
|
:';:,:{;.- Μ
|
|||||||||
|
De WIKDKOOPJÏRS met WlND Betaald, o£ lelaafte zal iTyiren handen
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ï=X&
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
[LYST -VAUT DE
ÉÆ. Oc/nnlische Cemp .
l.lf'e/tuidiscTie Ccznp. IjgÖL
.3.Zzo/d Zee . |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
tf'
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
lA.^BancL.l'AarterL §jjj
y Graai-en \æ. Commercie ■
lil 6, JVai-tyatie . Bji
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ë T. lA/suraritte .
O ,Z>zscenteren .
g .Scrieevspoioi'
10,Zraficq Ü3e?eme
'l.iXout^Aeqotte ■
\l2,.Lombaart .
lil .dollen . ZanJ.
\ ý _ Hanken \14-· -Pa á tere .
Hf-Z C. Zo ut dreg o tic ,
\lb. Opregten. eter· JCo opmanfcliap . \l O' Cacatt .
XigiJUrandeTryti, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
I <
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'jfrariTt'truim
\jlnctic f ulo
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
\\ il
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
K5ï<5
K*3
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
int
Hert |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3£o°i
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
\CnV *^frer^' Wevers , ZBoeren , Sni/ers
kottl ^41annerv7 7^ee7)'enaars enj'n/'ers die^an het Spoor der Sleede tfivaedd. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'fans ; Jfeor ìüÉÁ ge/cAreeuTi' .
nederlandft-he Sthixiken |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
die. om Aaer gun/t. at/dag en nagt .
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
eçH'reemer dldat nier ree/
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
in ?)'cer en Trin? /taan cp^ de ~wag t
i^tom^'en , winkels en kantoeren Jtaan leeg : den- Agndel gaat verloorerv , 'tjsQiimqiierzpcix· , aTirat men zyd, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
â ñ 't ^arcct durcplfch, lc ophef'ma á ken
t Is of men 75abels tcorenZrctiv'd . door al de'daal van Jong en oud . Daer wer-pt IFortuj/n ?*>at aard/ehe 7,'en/chen van  o oven neer, aan j^eoAe menfclien, vylZDeujd en Aenjt en Jeed í er/tan d, veragt en Cl?*m werd in net land; jre7i/A de ePidTe Jtihop veel grillen, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
endoor <h Gefdzu^t, ?^ord le/traald ■
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
á
Tuin hier zyn dafereei
men 7'i/7d"iL, min als niet, te koop mt midden van een dwaa/en hoop -Die, als ver?>>oede menfAèn raafen |
den,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
atyt raakt den ^Bu
|
'rJX
|
r 't geld/i
|
guvd.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
«Ë* en zal, int Aart C f droeve giiaa7en
cp -Z,ail?yS manier met Senrr/t Aetaa7en , ^yl d'oude JfidL· van *jVederTandt zelfs in Aae7z_eiere ±7daa7'entJ7rand , I^7\o Zeeren dan e e _B ure/er S/fcereTi , die zu7Az T'éderf'^er'iL/CLTide keererz . . I: -Bemëaric , |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
öeiir/en, aa/en,
éj' ziet de ?*âáá7, de Staarf, Jfelreeii7,>, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
óï¢ aan de
|
?!>
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
recteeri
|
iojTit ver/p>tlten ,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
J.Zau/ftzzi^er/S'Ay^ ^Ü7.vo7i ziehen. erJauflh
'ltg/t,JiitterrSzlry er,Bozer. ^err7C7iecAt,aty'iay.7nitJfai</Prv Ia, aSeai'e dtveiuAwv G-eLd/ueA/^ll/t % >erïvzrrt, ßáéáú daxiia^c/tTOTi, demZivecK des reeAten^JhZtzens trrt ■ zI)er^c^c7ctJ/t?-ord<vIhilr,der%>TKdza Werdte?^r^--7ruidi£7*eifcvi/tcAii7idandern a'elet. Sein (^&á^À2ÁßÜ^ÀýßÉå7ûé/ÀëÆáæá^^é^â^áÞáôé^ÝæÝ, 3^an^d/euc7i^en^erag^7ueAesma7^kd7'er/au^ènf
ZDoc/t cirzruitTnasmuc Ge^aMcAiriden Z^rren --.^tad/èn; 3>*ôàß l^/sen.CoTTzpaom'e macAt/a/tem /edes Zand ^a'^^'^^^t7taA,JCa7ldrCS
7/ 7 --£> · 7 ,"*"« das TjM-At xu/SAlen tst ,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
frllaslVTkd'-Gjfëicifl^ulyetzt^
^ßÔâ-^ïÏâôçáË de7iIZAtirvnziC&aAel'weder latien ;
Jna77en S^ra^en.^eAt.a^n'Jiu/fdavonTi'ed au/s ^ ZóD Aomt docAe7^7i'cAnicAts,cU^nury^r^thrunf drau/S. 6.7erax7ia/^euetz7,^arzkden Gentrii/TtcAis WiZleTL Der Go7ddjea7er^en^ul7idrr/7n^ J£'Jplti7^s , Crd7en , 1D o cA*>erditfido/fidasI}Iatt;£ur otters féforJCcfi· \maJ.t r> V 7 77 ^ 7 77 -7 1 7J* . l^'u^/è -* )™'aflt
uJa/sTTtan oaLcCarm, oaMzreiaï, aaaiTfevzt, 3'alZiy,·ieder CaeAt ■
j^h/sCAarten TSijg^tel 7afi> l/^''?d.l^7dmaltaeihae-,
,jyae7idindieBr7^/feAie 6a7dG7üac oaldlln^A'icA 7rinaen :
*/k7aA/teA£UOVindicndSnavn,A0ffiz>i'eifö
d/cd>7t>as denlcurqewtfit, 7^erAéAronccA?yc7aA& J7acAt
8.Ttdnd^ecA/eTTfoTTenjetzt, die aantze7iJe/t eirmeArTzen,
Ibidallen Jlande/will der Zlna /üc/s -Stem Ag/eAxÜm en
ZDe7i7^'ercA/St3t)-Zia^en,^Sd3, Ci-eTfoTA Ccnfoir/ZeAt 7eer
lAlanrentnacA^caen,ztnaye7y£fa/£/vn/tnzc£& TTzeAr
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
9..^urTnddcT7iIiuiai-^i^?yd7aïïe7^e7tz'en:i7aiif/è7z ,
■flan/uaitimGZtidcs dop/Jlzurfeüi Gelder/2zzt.er/\ïup7en / ^urXuinauenpctxAefezeiz alles Tt'as ôçáÞ/prtcAt; diun/t. du á en dun dT^er/tan dl 'ei-OrmtxaiDTidrdvermcAtt. 7o, ,A[arï>dllCcTTiercien zend Staaten fb regzren dJaJlZaridiindZeirfAe/ell/tficA 7>>t77za ridniren . Z&ia&'e/a AxerunddanocA rei'cAe jPraler /Znd, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
JQmt ÏAcA7aux^andre/cAsda/£zn7è7cAe7zfetten Grind
il. ^4Ian?inllaii/fZa?i's -manier'nurmztlapter lezanZeri d)as/cA?t/enre GeldundGe/dauflei'cAte ~ettelrnaAlen ; , SeJfzrdderdteute/Zeer, der i%ctnde77-c>7fens au/s , -, Credit die tneure ^Tl^aar, az'A Aciitri ncc/i eme Zazt/s . -
IzJTjos rezcne^Landainas ScAi/f?fn7/ze(~.tln ctgnenZanPen l7zduArent^t/^7^/^ftmitvoi7enllka7iLcA/tranden . 7f/a7de77z aer-77zcn micdilatAnoc&ai/sezn wac/rer Ëßáð, ZtaïiGiuc&e aendczezn der Zander 7f· enden Ha7i . |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Wind, o lamme Zj/è/
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
Jn 't end Zien 3eurs en. Geld'kift jrlatr,
dh. thans veorjêkande en armoe vrezen.
WylJly dietdaaid; af helpt of stuit J9ch. krop van ae, itêüe kandeZzaren.,
dn als ky maar partyen satitr Zyn. sekaten/ckrok keurs vaeH' rerzwaaren
Jfy"zoektter -weer· Zyds Zyn pre/yt-, "dn trekt dus dukkelde Cortaaie ,
Sn lagt omt oeen. een ander lydtr , J)usjpeeldky als eenjanpotuaie
Zyn rol. ./Jaar- wat verjaard aeroep Van. onyekoorde ècuzelinoen
jyoorkoord myneooren.' kziceentroep Van Dwaazen Oiiinauemveix in d-inaen
Cm,Wuid, dLemenuy kart kedr-oefd . V Om. Tifuid, die meniy doet vertrekken.
Om. Wind, die meniy 3eurs toefenroefd' > dn phatftZcu./Jeejter kr de Gekken >
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
'·· Zie hier een ar,n Gezel, ~i>*eï eer
'■ dïeroo/u' van. Getd, e/t wed, en har-en,
Döordt .Irfier'indüiy nu een Meer,
d)ie 'talles van zyn handdoet drarea;
'3fopryil en pronkt /net Ser- enJioAtr, jtèrwyt zyii aretiye ooyen branden,
d>ic kt/ /er zyde· wyaen laatr. Op schaapen roof daar welven tanden..
Zyn ,lap ze trouw aait. hern verpand, Schynt eek deorjêkraap zugt aanyedrcei'cn,
■lei onrust en kederf van t land; rUaar hy wystmet> Zyn poet! keneren,,
Z'g zelf, zyn lyciliy opper Jteer, -Die /rent zyn dienst wel won kehonen-
J)oorï-paardie-Jckyl-jcld, ze hy wéér . //aar eens ycrtut en vry racet woonen;
Deo met dit voor kedüta , dat ky den deel rum. zynge/c/> raapte Scka/len,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
Gerust foz'UUn- maat ι en vry
JHe> Zyn verftundneuluw kan ieraiten»
Wyl&or syn It/uidoeilaas , hetjiof VoiVJn uilier/e, Xe/n, niets kan qcven.
Dat diend tot Zyngcrustheid taf kot è/ydscnap y-aji zya wind'riq leren;
Daar hy yer&aasd de vluyt j'er^kiesf, ^O/n't a&tfcdreiiee Volk te ontkomen, Ser hy /tttJ^even daar rerliefc~ k.'yl tik, /net wraak Zuyt inyenoomen,
Mem, als & uronaar yan zyn rouw Veryjfat, en wiZran't leren rooven;
Terhyl%> droei>e Weduuw vrouw , liters kedgaat kaar geduld te koren,
klaar· ./Jan hef/ircid, die inden drano Van't rolk ,o"t'tr Geld,is doodqektieven>.
Άeylans is deze wind eerlang, Jet naar de Zuidzee, roe/t acdreeven;
|
Sn schoon dat -woeste pekelJcnuinv
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
Van zand.ofkank, of'rif\ of klip ■
J>an zal menlStiekt zynytvodeiaroeme,
2>e vlooien tellen, en jreén Schip ·
Wyl nicmant hinyetaZ kan noemta S
Ze ryst een Stad.Jckeon .ttomus jrimO. - 'dis nydiy op Zyn ^'ayekuuren,
Of dat een spotter- sekempt en sekirnpt-, ^/lenwd den moriaan daarJck'lur'£'L'
13o q ieder weet koe 't met zyn irtla dn keurs en intre/t is qeleaen>
. Haar ket verlies vord nietr aenuld, yoor de verliezer 't aller -wef^"-
Zoekt naar jreleyentaeid, om roorl Zif naar Vinnen, te. keveren ,
Doa schee/i men ket verkies rer/rnoord, pi/en Zietrdoor 't oog de kar ten. t/treiL· Van meniy een τ die op ket Rad Tan. J'rei,?i' JFertuiji. te Aeoq nerezen.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
"Deo 't is geen woiuler wyl »ller^kuiu· ,
"!2>ώ 't raorkoc/dyrvnst, door rouw ke/icjren
F.yrier en Tf'iiid verkoopt, zo duur, -Dat J>y , door droef/>eid aanyecn-eepen
t Verderf der kooprruinfc/iap leveena, £n-t3i'yifild of wel ooit ria dezen
Daar *i' naast kern kaar val kesteend > jyieweêr zal als te reren weezen,
Ït7i-l kf niet anders tkant voorziet-, '„llê dat die dolle Wvidierkccycrs ,
Jkaast roepen zullen ó verariet-: %y Zyn .onze eryen ~Rewzeny7rccpe/-s
Z# "Ά" ' 3*iarien niet kekeupsd, Zalik'tTnetaTred/^ik.Vendrik liouwen.
S Groot verkies l dat rrnr hereutrd,_ li vloek den Ji'inl'daar ί op doiQitkauwen,
slc& i/eties '. waartyy nooit aan uu· JRekent eeweest, "ik nwe/Z- niet v/keten ■
du leefk wc7 yernoeyd en rri, ■ , J>aa>- k nuemeiyen/ckidd'moet zuatoU'
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
Sn dooraten arheid afqemat: , .
Sens door de vaart haar doelwit treffen,
Wanneer de. kielen, zwaar aehén 3>oor tZ/and, ieryeen men op zalaraaren
Dwars door dedlei, reyttae, rent aan. Op zeilen tuuu- de Jttclrtsse naaren:
Waar is op's werelds tvyden kloot . . Ooit Zulk eenjekoonoeziataevonden,
dis kier zal zyn ? wanneer ae vloot- |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
.Jtleen kes/aat uvwuid en Ια^^η ,
lieg denkt tnen op dat Z7valpcnd ruint- OntelFreJckatten te reryaarerv·
lat schynt, dat eJk> Zif Zelf verbeeld, Jdoejel ook de anweers winden loet/en,
Dat daar het Goud, igcen de ooaenfereeld, Vanzelf zal in hun kielen vleetfen;
Dog schoon een teder spot en kfftr .4Jet dictie handel van liet zoiifen,,
En houd die alzo JherL· van. magt-, „dis die vaiit./luu'enkk^reridUtuiyen,
Vog schynt het dat die Inér o f daar J)e lioop voldoen zal, door ae (dyken
"Wanneer die iaadlyJi Jiicktmet Waar Van't'Oostcn't }y>estc zal verruk en,;
Dan zal de JÜsscAopp' tyAe Staabr Sertanq Jtaai- Kruin eiidiooa verheffenj
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
3>en ronden. *4ardkol
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
•zonder,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
omyi
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
Voorzien met G-oud, en -Duzrnantr-
Jdaar kaleis eens ten tziuien lesten,
Tn't eqa ran 't Sticktsse vaoerLind, Zal va/i /laan aandejterkt resten.
£n koe vernoegd zal de^ Ueeaan , ~dl kupp^nSe ,anze lletrlands kielen
ΰρ kunne reis ten dien/te slaan., dn veilzy koetien, voor 't vernielen. |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
•
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
f η
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
na dat de vooriz. <r. nerccfito Tullen weefen voldaan aan de Di-
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Pe" centó van de Inre
|
iri twee of m:ei'
dogh dat alle verde |
rmynen ,
inroe- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ing.· nög
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
recteurs tot rioor.n.
j
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
vier pc
|
CCulo
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
in ogen inroepen
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
pinc
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
4. Voorts zal na't vöorfzi FourrïiiTement van maant tot maant
aan deVoornoemde D.recteuren betaalt moeten werden 1 percen- to van het ingetekende Capitaal toc dat in alles met de yo^ige fournifi'ènicmen op gebragr fullen zyn 10 percento te famen. y. Ende lullen wyders de Diiecteurcn van deie Gompagi
nie gequalificeett zyn foodanige verdre fournifll'tnehtcn in iè vorderen als tot vooriettmg van den Coop handel ende Zeevaart lal nodiggeoordeelt worden, ende ingevalle ymandten tyde als het fourniiiement fal moeten gefchieden, manqueert te voldoen^ fullen de Actiën van de gebrekige ten behoeve van de Com- pagnie weien vervallen. 6. De inteekening ten vollen gedaan zynde fal boven de 20
Millioenen geen Intekening mogen gefchieden. 7. Die geen welke in deiê Compagnie fullen willen intekenen
fullen fulks in Perioon moeten doen of door ordrein forma niocte' laten doen. 8. De Intekening fal gedaan worden ten over (laan van de Hee-
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
P'nge ial gefchieden by meerderheyt van ftemmen van de Gem-
t-resieerdens, ^acr toc ^éèrtieh dageti te vooren befchrevcn. . VIII. Die manqueert de in te roepen inlcgh , binnen veer- den dagen nae gedane advertentie prompt te voldoen, zal van *}'n inhebbende Actiën vervallen fyn ten voordeele van de Com- pagnie : fonde'r dat daer over cenige pretentie zal mogen gemaekt borden in Rechten of daer buytcn. IX. Dat alle Permingen, znovanontftngh als uytgaaif, tul-
len werden ontfangen en betaelt op den naem der Directeurs , en dat de Quitantien door twee Directeurs fullen moeten getey- fcent wezen. X. Dat de Directeurs zullen mogen Aillirccren op alle Sche-
pen, Goederen, Η uy ie η, Pakhuyien, Molens, Zoutkeeten , en verdere Koopmanschappen, foo voor Brant als andere Gevaren. XI. De Directeurs zullen met de Gelden , foo van Inleg als
^komende Premicn, Wiiieibrieven difconteren ; Goederen be |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
leenen \ en verderde Gelden benericieren zoo in Commercie als ren Burgermeefteren deiès Stads, of van eenige Heeren uyt de
anderfints, naer hit nuttigile en 't zekerfte by henlieden ial ge^ Regeeringe, bencffens een haarer Miniftersende Directeurcn^y oordeelt worden. de Heeren Burgermeeileren voor deintekeningedaar toe te vtr- XII. Dat de Directeurs i η't Afl ureeren zich zullen gedragen kielen.
naer de Colt urnen van Afluiantien tot Amfterdam; ter tyt en o. Voöi; yder Tranfpcort Van Actie fal· ten behoeve van de wyle alhier ter Stede een nader Reglement ial wezen gemaekt: ; Compagnie betaalt moeten veerden een per mille door de Kooptr en Queftien die uit hoofde van fchaden als anders fouden mogen en Verkopper yder de helft. °ntftaentuflchen de Dircteurs ende Geaiiureerdens, zullen moe- 10 De Compagnie ial werden gedirigeert door vyf voorname
ten gedecideert worden by de ordinansRegter, ofgoede Mannen | en ervarende Coopluyden, waar onder aityt fullen moeten ^}π Van wederzyden daer toc te verkleien, lbais het de Geailurïterde j ten minften vier ingeborene Burgers van dele Siad Hoorn, en |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
beft fal oordeelen
ΧΙΠ. De Directeurs zullen alle jaren gehouden fyn te doen
behoorelyke Rekening van hare Adrnmdtratie aen alle de Gein- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
aile vyf aldaar haar woonplaats houdende.
ij. Voor de Eerfte fullen de Directeuren doorde Heeren Bur-
germeeiteren voor de intekening Aangcitcit worden ibnder I^0" |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
te re fleerden s, 14 dage
|
en te voren daer van geadverteert.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
i minatie , endeNadcrhandt uyt een Nominatie van drie Perf0flc-n
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
XIV. Men bchout voor zigh, die geprefumeert wort niet!| door de Directeuren en Hooh-panicipanten (welke fullenty}1
bchoorlyk gegoet te zyn, zyn ingeteekenc briefde weder tegeven. |die 10. Actiën befitten) te formeren. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
X V. Verders wordt gereferveert, by aldien meerder Somme
Wert ingeteykent als het boven gemelde Capitael van acht Mil- Hoenen , dat men de inteekenaers fal mogen verminderen. XVI. Niemant zal by Procuratie of per ordre mogen .intee-
kencn , maer voor zich zelfs alleen. \ Die aan dezen gelieve deel te nemen, brenge zyn ingeteekent
briefje op 'c Stadthuys defer Stede, op Woensdag den i4Augu- ftus 1720.des morgens van elf tot een uuren precys. En itelle daer op, nevens fyn Naem, desfelfs Wonplacts en StraeL |
12. En fullen de Directeuren alle Particulieren handel Neg0"
tie Commercie Aflurantien als mede ampten moeten.quiteren en haar tot de faken van de Compagnie alleen appüceeren. 13 De Directeuren en fullen alle foodanige handel ende Com-
mercie te water ende te Landen dryven als ten diende van da Compagnie meeft voordeeligft fullen agten. 14. Ook vermogen te doen Aflurantien als fulx goed ful'en
vinden. - 15-. De Directeuren fullen gehouden wefen 's Jaarliks ten o-
verftaan van de Heeren Burgermeeileren ende een harer Mie- ters beneffens de Gequalificeerde Hooft-participantcn , te doétt* Rekening van harer gedane handel en Zeevaart, het eerfte Jaar op den eerfte Woensdag in de Maant April des Jaars ij12 en' de foo voorts van jaar tot jaar op den eerfte Woensdag in Ap*'1'» gelyk ook de Directeuren gehouden fullen zyn, zoo veel ilVt" deeling te doen a!s na bevint van faken by henlieden falbcv0ndert |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Navigatie,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Optegting van een Compagnie van Commercie ei
|
bin-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
nen de Stad HOORN, met confent van de Heeren Burgemee-
fleren en Regeerden der felve Stad-. ΛΤΈεΙε kundige en voorname Ncgotiantenernftelyk gelet heb-
bende op de Infchryvingen gedaan in fommigen Steden de- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
fer Provintie, tot opregting van een Compagnie van Afluran-j werden te behooren.
tien, welkers Actiën tot nu roe zeer door yder een werden be- 16 Delntekening fal gefchieden opaanftaande Woensdag 'U
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
E, daar nogtans in der fel ver Projecten, geen reële of vafte lende zyn den 14 Augufty 1720 op een kamer boven de Wagc
'den kunnen werden gekgt: gemerkt de wiifelvalligheden deies Stads HOORN, 's morgens de klokke negen uuren en |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
geer
gron
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
niemant fal mogen intekenen minder dan twee duy'ient guldens
en niemant meerder als jo. duyfent guldens. 17. En fal ook niemandt gehouden of verpligt zyn °yt "eer-
der te fourneren en op te brengen als zyn ingetekende lomm· bedraagt. & VEle der ktindigfte en voornsamfte Kooplied" V«n Amiter-
dam, Rotterdam, de Zaankant en elders, fiende'. aat ^ Heeren der Regeringe in vele Steden ócfa Provintie het opregten van Compagnien van Commercie e" Aiiurante hebben gepermiteerr, en dat de Kooplieden dcielve n:ct alleen met veel iver verre boven de vcreyfte capitalcn yoUchryven, maar felfs de Actiën terftond rnet groote opgelden opkopen, en te veel· verbeelding hebbende van dewysneit dier Heeren enNegocianr.cn, om te konnen" denken» "ac^y ^ondergrond, zulx fouden toeftaan en doen : gelyk zy ook ionder die voor- beelden van de nutheit en profijt der zake felve verfekert zyn , en confidererendc, datde Stad Purmerende (als leggen- de in den doortogt vant gantfche noord-quartier , en by na in 't gezigt van Amfterdam en de Zaan kant) ruymfo wel daar toegefitueerdis,als verfcheyden Steden, diezulxrceds me E
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
van fchaden en winften. Veriekerc zynde, dat de Commercie
en Navigatie, altyd zyn ge weeft het beftaan der Ingcfetenen en het fteuniel defer Landen; En by gevolge dat men met meer fondament van winft en voordeel zoude kunnen opregten, een Compagnie van Commercie en Navigatie ■, geconfidercert de goe- de fituatie, de nabyheyt van de zee, fecuriteyt van de Reede, en de wclgeftclthcyd van de Haven van de "Stad Hoorn, als mede de menagie van Pakhuifen en andere Onkoften: zo heb- oen zy met goetvinden, en Peimiffie van de Heeren Burger- rneefteren en Regeerders binnen de bovengemelde Stad, opge- regt een Compagnie van Commercie en Navigatie ;omme door nare onderneminge, een goede uytdceling aan de Geintreflècr- dens te kunnen doen. Op de volgende Pointen. I. De compagnie fal beftaan uit 10. duyfent Actiën yder van
2000, Guldens, makende te famen een Capitaal van zo. Milli- ocnen. 2>- Binnen agt dagen na de iutekenioge fal moeten wordenge-
lurneert en ingelegt 5. percento ende binnen een maand daar na nog α percento. i' Ende fullen geen Actiën mogen werden getranfporteert als
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
U )
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
rne't fucces gedaan hebben; hebben met goedvinden en per
■miflie der Heeren Burgermeefteren en Regeerders in de ge- melde Scad mede opgeregt een Compagnie van Afiurantie 'Commercie, Bodemery, Sec. niet twyfelende, of de felve zal door des Hemels zegen onder een voorfigtige en mena- ge ufe directie in ilaat zyn om een goede üitdehnge aan de geiritrefièérdens te doen,Op de volgende'Gonditien. I. De Gemelde Compagnie Μ beftaan in een Capitaal van vijf
Mn i oenen. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
XV. De Aaien detcr Compagnie zullen tranfportabeï'zyη op
dezeitde wyie, als't by koop, verkoop, ofan'dcrfintsSEpn&M ceert word m de Ooit en Weft-Indifche Compagnie deler Lan- den en voor 't transport van ider Actie zal betaalt worden een gulden door den Kooper en Verkooper ider de helft. Ter Secretarie ondèr't Stadhuys defer Stad, lal op aanftaande
Vrydagden 16 Augnftusi72ö waarin elk,die in defeGompag- niedeei wil hcobeh.zyn Briefje kan brengen, van den volgende inhoud :Ak ondergefchreven verfoeke in de Aiiurantie en Com- mcrcie-Compagnie der Stad Purmerende ingetekend te |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
voor
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'omma van
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ïl. 'cCapitacl van ider Actie fal beftaan in 1000. gl: en by ge-
|
de
|
Actum Purmerende, den ió.Auguflus
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ΛΠ 1 I
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
volg iui'en 'er 5000. Actiën zyn.
III. Niemand fal inde vooriz. Compagnie minder vermogen
in te tekenen dan iooo.gl. Capitaal , dat een Actie fal zyn, en niemand meerder dan 50000. gl: dat yö Actiën fullen z,yn. IV. Niemand fal verder'verbonden zyn, dan tot üe waarde
Yan zyn Intekening. V. Yder Intekenaar fal gehouden zyn by prövifie in handen
Van 1 Hcéren GommiiTariilen , door de Regeringe der voorfz. Stad daar toe tot provifioneele Directeurs aangefteft, te betalen 'een percento van't Capitaal van zyn intekening, binnen een maand na de intekening, waar roede 2 laaltc weken7 voor den verichyndag dagelyks fal gevaceert worden,endiefuixverfuymt ial vervallen zyn van zyn Actie. VI. Men lul , na dat de voorfz. infehryvinge fal gedaan zyn,
|
1720. Alle Intekenaars buiten de Stad wonende, gelieven ver-
da&c te zyn om nevens hun Namen, hun adres te noemen. Mei* m°n ? lders/eniak by *n btads Drukker gedrukte Intei
^én-Briefjes vinden. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Conditien van een Compagnie van Commercie,, Navigatie , Αβ
tje Scheepsbouw, Lyfiaan, Η out Jagenen anderevoor-deelige |
nran*
Hart' |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
deltnge en Werken op te regten tot Μ O ΝΙΚ E Ν D Α Μ ,
mei conjent van Burgermeeflcren en Regeerders der feiver Staat
Α Engemerktde voórftcUingc van verfchyde voornameen feei
ervare Kooplieden, tenderende tot opregtïns'e van een Com- pagnie, van Commercie, Navigatie, Traficq en"Afiurantie &Ci a nier tot Monikendam ;cn gelet hebbende op de edftchenis van |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
alsdan by en benevens de voorfz. Comtniflariliên nog 6 Geco- j alle de reed7ópiercgtÏComiïagnien in andere Plaetfen ende de
als buiten de Stad woomgt.g zyn, .waar vanj falen verkoren rèn en Regeerders van' MONIKENDAM 'erf"vee? Te exa-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
moeten worden by de Regering en 3 by de Hoofdparticipanten 1
|
r„r r.1 r ι - -o—......»«.-»>.wjaanhatt
er rake vooriz- gedaan, en vervolgens ook goedgevonden de-
i ielve te conienteren en m 't werk te ftellen, aangefien de gcle- gentheyt van haar Stadt legt aan de Zuyder-Zee, waar in alle gemakken tot uytvoennge van de Navigatie en Handel te vin- den zyn, op de volgende Gonditien, en waar uyt goede winiteri te wagten zyn: I. Het Capitael ofte den geheelen inleg van de voorfz. Com-
pagnie ialbeftaen uyt zo Millioeneii guldens, verdeelt in ioooó Actiën, yder van 2,000 gulden. II. De Intekeninge fal gefchieden tot Monikendam ten over-
ftacn van de Heeren Burgermeefteren ende der feiver Commif- ianflen, en fal yder met minder mogen intekenen, als een Adie van 2000 guldens, en niet meerder als iy A&ien, makende 30000 guldens, voorts fal memant aanfprakelyk wefen boveii lyn intekeninge. III. Een yder fal na fyn inteekeninge moeten fourneren 2 per
cento van fyn ingetekende fomma, daer af begin fal werden <*e- maekc veertien aagen na de voorfz.. Intekening en daar ingecon- tinueert werden acht dagen lang, endé vetvoteens nog alle Maenden een per cento, 10 Maenden lang· zulks dat in 't eeheeï 12 per cento ingeieyt fal moeten werden" en fullen de Houders »or
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
met meerderhyt van ftemmen alle bequame, Gegoede, en erva-
rene JPerfoneii, welke 8 dan alles ten befte der Compagnie fullen teguleeren, en dingeeren. VII. Men fal niemand van de Intekenaars óf Geintereileer-
dens vergen, meerder te betalen als de een percento Art: f ge- melt, ten zy de voorfz. ζ Commiilarisfen en 6 Gecommitteer- dens uit de Hoofdparticipanten met meerderheit van ftemmen fulx nodig oordeelden. VIII. Den ontiang en uitgaaf der Penningen, fal by pro-
vifie werden waargenomen door de voorfz. twee of meerder Com- miilariflen , en alle Quitantien fullen ondertekend worden, door twee ofte meerder Commiflariflèn daer toe door de Directeurs Van de voorfz. Compagnie, aan te itellen. IX. Alle de inleg penningen, ofte die, dewelke naderhand,
foo van Commertfe, vanAflurantie als anders ontfangen fullen werden zullen tot fodanig gebruyk mogen aangeleyd werden als de voorfz,. twee Commiilariflen en bovengemelde Gecommitteer- dens, uit de Hoofd Participanten met meerderheyd van ftemmen fullen oordelen, totwelzynen voordcel van de gemelde Cdmpag- nie fal te behooren. X. De Directeurs van de voorfz. Compagnie fullen volko
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^^^^ pant wciöen erkent.^^^^^^^^^
IV. De participanten fullen geen verdere Inleg behoeven
te doen als op het goetvinden van 7 Directeurs en 2> Hooftparticipant.cn honorair, waer onder ten minften drie uyt de Regeennge defes Stads zullen moeten zyn ende voorts b/ rneerderheytvan fterrimen verkoren werden, uyt de hooefte Ge- intereileerdens, en ai niemand ftein hebben of verkoren wei- den, dan die 10 Actiën in de Compagnie heefr. V. Diegeene. welke in gebreke bly ft den Inleg van twee pef
cento ende vervolgens de andere gedeelrens te voldoen, zullen vervallen zyn van hare Actiën ten voordeele van de Compagnie en zullen geen infuffifante Perfoonendie bekent zyn werden ge- admiteert, en in cas van te veel Intekeninge foodanig werden bc- paelt als de Heeren Burgermeefteren ende hare Commiilariflen na proportie van yders Inleg fullen bevinden te behooren; De I geteekende Biljetten, die aangenomen werden, fullen aen de E)"
genaers weder gefonden werden, met Notificatie van 't openen der Boeken, en die binnen de geftelde veertien dagen geen kennis bekomen,voor wat Actiën aangenomen zyn, fullen daaf van wefen gefruftreert: VI. Men fal met den eerften na de voltrekkinge van de Te*
keninge ende de betalinge van 2 per cento treden tot het vei'" kiefen van 7 Directeurs en 25 Hooftparticipanten , in 't 4 M' |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
belenen en ook hun Commercie te dry ven, Bademery-g-elde te
geven en foo alszy dienfng en nodig fullen oordeelen^ tot wel- zyn en voordeel vandefclve Compagnie. ' X I. Alle queftien en verfchillcn die ter fake van Afluramien
öf anders fouden mogen ontftaaft, fullen worden beregt by Arbiters door partyen te kielen, of anders by den ordinaren Keg- ter: En men lal fig daar in geel ragen _ na de Placaten Van den Landenj op het ituk van Cc?mmercie en Afiurantie geenia- ftceif. XII. De voorfz. Commiilariflen of Directeurs van de voorfz.
Compagnie fullen alle jaren rekening doen, aan 2 andereHeeren Commiilariflen uin de Regeering, en aan 4 andere Gecommit- reerdens by meerderheit van ftemmen uyt de Hoofdparticipanten daar toe te nomineeren, die dan gefamentlik met de Directeuren de uytdciing fullen reguleren. XIII. Voor Hoofdparticipanten fullen gerekend werden
die van 28 tot f o Actiën in de gemelde Compagnie hebben. XIV. De Compagnie behout aan haarde magt, om in kas
dat de Infchryving meerder komt te bedragen als het Capitaal Art: _i gemeld} van elk intekening te mogen retrencheren en verminderen fo als men naar proportie van'c geen te yeel inge- fchreven is lal meeneti te behooren. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
\
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Terlclaarmg van't Klyiie Tafereeltje .../*Yeékoo£aigfchrikdier II VT*T \ Cll Eigenbaat Geveld zj voorts de aanloJclvkheeden verjaagd, waar
^,^^__________________ . Joor ö|1c5 Ëá-ye staat CfetwleaiP^iill-ljJI___Lrf-LA.Oi| plulike in't Hoi* van -vreeAe , " - <b
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
S^
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
iiih.j^-
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^-
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ðêßþ £#>it<i
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ICVÓ *
mcfl ^
|
:x
|
^
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'* »M
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
«•»1
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^f" V
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
«s^^^®'''
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
sm>;
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
!^'::·
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
a3w*l
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
<3£Ifl?
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3ïftF^f2
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
..f*^-
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
S*%-i7
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^«r^
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
**ijü
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
XXcdi
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ë spiere ATLAS naar JëMode met IvrïJVa. -sleep;of'tKSGSLSPSi desklynettTYDS
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
i=è jSATLAsACttEüX de Papierdla Jlcde,arec ses complices etlejeu de £>uille du-jetit TEMs\
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
"**"*"■' Ken/ ■' Tl
|
2elf ieerenp>eepen, ooUftraaUoepers ,j>iigaen, heer Á <jy?
Dat femmiee Ovriaheen niet/twen Jeje list Is 't eeste tegengift ran Piuncampoüe twist IS'elL· JcJtotlè rvldomefgeireilaivde aard lereere, 'L· 1'ËÀ 't vergelt/hen ir een iepJspel, waai* ran. ~dfan enrerjvacat nog zal de trd gten, sepenpraaii Jfr heeft jee ç }t eervar tv, ntttsdien z$r aue dtraaleA The li e in niet é ut á aan, die de deed deet ut de ban ^Jj-irolen :rJt gr dan Je heele Waereldlnade) i/V
0£ une vachten., uttt deflinxe rpUems tast
Op ç dees 7vinJhond; die de haas laat raaren,past C'f hart u met die mei een Jutstrefchat rerxaaJen C*. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
m **$ •Jtlas,ujfdhpiere.<tla/esteit
ôé -.^ 1Uet' Gtte&t &> ivoor een last ie draaaen
"cXercul*. ¢ 7 » „ -, ^t <*
-«f^g^^ wcnderjZAraaven.
u/Ï/e/'/OOtt 'j. , V
^ " trM^r isj^apierfef^vinJinJefè ivJ
9 7 <#*> necAtans Je wiptiaste alhr lastert;
Of" ^Ø fy GouJrerJe eej'haar ererhOalJ;
S1° om-i>arw vatv trouw en eer verJwaaU
^^'^aMJeflaalranziJlcejaften. e* ziet, haairen, u, en mi/, JfeerJtL·· neg Des' ' ""''^folter á™ Jy^asjaaUedJe^
■ treilt tullen licht aa^aarJeiv dit leJree j
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
f^^^fuas, he!p<ni*<ptei tej&iquer ainsi?
^MtyJ, f&ittets <niiKercuh inentte, et te donne assisteitce ^ ttt'aide djoutenu* tcivciarge d'imperia.nce 8 &°i au.'en dttf c est papier au Ju rent aujordfnit. lt n'yaen.ee temps J'espece sijoésante;
Ï'uisan^en troc et trafic ilpe'seplus aue der;
0u;si ÂïìâÜñúï enlej*e Ie Jreser
|
lln Cresus devient tot tui Jrus/au contraire
Que qtielaues Alaaistrats ne maintiennenttts i,v C'est Ie mieux centremine dces ruineuK.Jnits \j)ont laprerte impertune,eiiaain,tr0ui>le ZaTerrei Te Ie compare au,jeu, Je qutUe Je, ce Tetns,
Üfepeintpar eet eitfimt, triontfant des slctienistes yl n!apeint dej>artuy aiant ieus aso, kste,:. (Out meme la ntertj quijautent dses chants , ^Jyares ! l'tlniverspertans sur ves epazJes, \2>entitTteojjiert est VldeU J'aiyent Ce hvrieJpert sen hutin, c 'est tenpancnant !te mire á la. taupe,aj>euale en ,4ctiens Jples; S.Ctvilièn .
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Qn, adietejboiLr l'or /'infkntie mechajite
„Jnu< ►*»<!ƒ, on, voit fsans center reus et met)
'faire l-vtLtsjjartout des JirersperwnTuujes Jltehe,paui>i'e, honune,Jemme, et Jet e£<pmsi~/o4e, palet, etjOtsan,; h aueux. s 'enlej'e en Ttoi. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^S9
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
*«".-..■■ ■ BH
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
:
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
É Þ
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ziet dag Roe ra/ik Syn almy/i leden,
Ze Aen ik ôá/é delCetaesnedeti, L· J£el· niet als aHes maaraelreL·, Sn /la aelrk een malle gek ; -Dat ii^nurta myn -yyp te srtwfccn, 7a/i a!L· ka/1 ie ç uit gesteken. Wil' Zegyen Acevatit Zuide/*n£jtr vMen,/üetals tveZ en iragtcv·úle/tr |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
BY VFFFF ZIT JDJE ICFI IN Ô HO OFT
OM DIT MFJST IJST JDF WXZ\TD GELOOFT |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Jiier tykt'er een aSheel £' e/ir reden-,
Onv at ae/Jctiade/16 laaJ't aeleaerv, ZBevveMt Zyn, ^flakker t'onde/- aaait Om Aenv die< parten, uit t& /Taan·, . |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Jiier in dit- Jjond is -veel te kyken
Afaai· waar Zal ik AetAr geïyken, S4ls by een- kwaal ôóÜé* ïagtig Jaar 'J)ie in. de Staat van. jlaarleni êüï*~, Sn aaoj* men voor een Alae/n aorfigci'eii WelJyayent^OnJ: 3sde Aegfczyn Uyen G-ehoort f ookzu/k een gek. getier Als elk nu< <i>ct met Wmdjntgier f Ik. 'iDokter Jta te syekuleerett , Wat keftdientcm aces ë,êááÆte weeren- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'%ââÔ\ SiMeerscAoy Ztet myn Wyff dgcA aan.
mukjfejpjf Zv kan door zwakAett naojiwtyk Jtaan,, •W.~.**>'-\ ^ gn doetjiaaa niet aks Acties araken " Tffè zalÏTL· aan'tK^e raken ß |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Jiief trekt de Dokter onver/iaort-
d'Jcttcs uit Ion jat zyn J*eert. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
V
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
\i^
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
"iamiai
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Jccen \
'"Xaa |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
itf.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
;W
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
,'uO
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
CiS)
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
%
|
S\
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
a
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
m
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
kr>r
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
f*
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
m
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
f 'Ë
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
f/l1
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
raat,,
ti\ |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
V"
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
IgSÜ
|
=**==
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
\\ 4~^i
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
W é
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Uk
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
„Iaat
|
^
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Jda tfa- ëÉ myti Acties -yei'ianigen>
Isjiu<ig , ent eens den l/ik t& v**&en,. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
f«ntd%
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
T*T/
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
j>>
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
,,11"
ré*** |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
W/i
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
,**.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
II ISattrwet run /uia/j/tiertcn %-J&^^£%
k\-t>ie zif zynMkdeit't^lzM/tu-dcnV^} WÊÊfo. K/takje £* ýýËø ^W.l|tf
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
,41 ken ik- niet regt by ntyn zm^ften, ^W^ü***^ =1
~J~ï$ eaier tz'J'am. t^eldte- irinne/v. wit, dien k.z/zaek tnaaf teaind ,jfó£ JCiygt tMetftrel'ivc-k enidekyri/id
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
m
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Au. my roept orvogaa^tondeStVckrieA
Moet ik Tiier ent zo ditter lyerv , Jtad 'tk Jïen nandel nooit gedaan- i Zou teter met nynjlken-Jtian. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Tr^i
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
IW»\v
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
i'aiAH
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Mi hu
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
///:,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
v,s^ai
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
\i
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Tl·
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
J\
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^^m
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
\\e-~ê-
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■4
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
/.//'
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
wm.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ü
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
jA
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'W,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
<<??.
|
Rf
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
is
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
11
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
-f
|
'V
|
—
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
W
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
"teu,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ê
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Al
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
I
h
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
.f. æ
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ikr
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
fc&dy-Rdk maak inyn £i/h-s <i2?eyeni _^_
l-iW'7' ^*^ dk de idiate i*7 voor keef, **. J -/laarjZiatjry wüSens «ac« Aam ^^" Jj/ér aan , so lay ik óôç. ie Aranae/Ï |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ø. ·Ê
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
.Ik aryy niyn 21ak 'Izoj· ef Zj" kiken r
-tcrisrlik nu niet Ütyyt && ''aken. . /firn fictie JZei, <&; 'tji^cAe Áóï/h Van at naat* J£uisraat ^l Acree/ir* JCom fïhaft "iy nu iy alfe .gekken, -¢Àôá&ô mee/ters aie áéÝ l#':M£ uitirekken- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
dCrankkcajt kioudïc ioct> wat ftik',
&y ziet dat ik Jeu kelpen vil, AJaar al zag ik lutJtèndért ^egen , Zo is 't neg titel in nu-n y-ermege/r Otw al Jïtjre/ierïzal aekrek Ze a/tle/ênnen, J>el, ert && · |
-Zn zulk,waar meimen'tSekl'fcrêrtta'}
^'lltAans veer tny tkfckeidcr uit7 Ýç raade nu die jeert ra ç aekken, Om naar yianert Aee/L te trekken , -2>aa/' me/tL·/ kanae ziel in jreenl-, S/i Act Terlles e/u met 7'er/cAee/it-r |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ZD& -koet? ariffSt. is ddtrTient $e&rttie?t-,
lil·/ d'-deties /te/n -nicijiati^ á/û'ÀéøÝ-. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
"jy'ut ze zyn (lelies JCet aaeW-----
-Hckuefi:geen iDakter iy ie 7iake/i .
'Je/^iyk een ander , die dooi* 'tjctierri S/endia a/n genai-ent Jtvrdt— |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
-te Aeedert,; 'k kei ncgtons drjrjrandéi:
ZDe verelten altvcs qe/iaiidekf |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
f)·. . · ■ ..,...<,,
Intekenaars verfogt hun Woonplaats duydelyk en op de korfte
wyfe te fchryven. - , XVII. Benevens de Heeren Burgermeefteren zyn,tot Commif-
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
(
Perfo-
fullen |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
·*αι3 gemeltj
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ieer
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
, 1
|
bcqurmr
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
en eryai
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
gegoede er
de Stade |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^n, 't zy in of buyte
|
woonachti
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
al leen Μ
|
yfc
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
de meefte Directeurs moeten wooncn binnen de Stadt Moniken
dam, fuUende de'rneerderheyt van 'ftemmen werden gcvolgt, die gedaen fal mogen werden by Biljetten lbo wel· ais by periohele "smtninge. ^Ü. Voor het toekomende, 't zy by gebreke ofte overlyden
Van ymant der Directeurs ofte Hooft-gafticipanten, zullen "e overige levendige Hoofr-participa'nten een Nominatie van twee Perfonen by meerderheyt van iiemmen maaken , waar uyt e Heeren Burgermeefteren eeii fullen mogen verkiefen in des 'o'-brekendes plaats. viïl. De ie ven Directeurs fullen fig met alle "haer'vermogen
^Ppliceren op de bevo'rderinge van het int re ft en Voordeel van defe Compagnie en vermogen ibdanrge Commercie, 'Naviga- fle en verfekeringe te doen, zelfs de Fondfen ofte 't Capitaal van de participanten teaflureren ofte belenen, foo fy ten voor- üeele van deCompagnie verftaen fullen te behoorenj en in't by- ionder den Handel op de Ooftzee en alle de Plaetfeh daer onder behorendej Schepen uyt te fenden op de groote Viflchcry en Walvis vangft en Handel in en ontrent de Straat Davids, item Scheepsbouwerye', Lynflagérye, Sic. IX. De Directeurs fullen jaarlyks voor haar falarïs genieten,
foo veel als haer by de Heeren Burgermeefteren ende 25 Hooft - participanten fal werden toegeleyt, ende de verdere Bedienden^, ^7e\ke door de Directeurs geoordeelt werden nodig te zyn, ful- len haer ialaris als voren werden vaftgeftelt. X. De Directeurs fullen jaerlyks gehouden zyn van haar Ad-
niiftratic en bewint rekeninge tedoen aen de Heeren Burgermee- Weren en 25- Hooft-participanten, ten tyde als by de Notificatie pi de Couranten fal werden bekent gemaekt, en fullen alle Ge- intreficerdens prefent mogen komen. XI. De Heeren Burgermeefteren c'n Hooft-participanten ful-
pen met de Directeurs overdag maaken en beïluyt nerrien, wat al werden uytgedeelt, en fal daer in de meerderheyt van ftem-
?len werden gevolgt: De Heeren Burgermeefteren en yder der *iooft- participanten fullen vermogen infpectie te nemen van de v?ie en behandelinge der faken.
XII* De Directeurs fullen gehouden zyh aÏÏe C^eftieh, vobri
arende, teverblyven aan Arbiters, ten wederzyde te kiefen,
ne anders voor de Gerechte dèfes Stads hare faken te laten 'de-
^nderen, ende de uytfpraek van Arbiters ofte 't Vonnis van
schepen te acquiefceren, fónder te mogen appelleren.
XIII.. Burgermeefteren van Monikendam nemen aan te ver-
ÏÏK?. ioo veel Commoditeyt van ledige Plaatfcn onder haar Ju- ' dictie, foo Water als Landt, als de Directeurs van nooden, ? ρΠ hebben, mits dat de Dieptens, foo veel noódig, door p! omPagn"ie fal mogen en moeten werden gedaan: en voort mo- ψη 'aten maaken Pakhuyfen, Scheeps-werven, Lyribanen, "aagmolens, Stc.jfonder daar voor iets te pretenderen, als Landt, otads Gerechtigheden ^ die een yder Borger fchuldig isenbe- nin r10et: De Stads ImPöften' Stads Waaê en Bank van Lee'
def^ ^ en de Heeren Burgermeefteren mede ten behoeve van y50mpagnie en ten haren profyte afftaan.
XIV. Alle defe Transporten' vin Actiën in dbfe Compagnie
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
fariflen aangeftelt,Jacob en Pieter Ketel, Pieter Roelofiz.
Leeuw, Sirnon Mues, Benjamin Seignette en Claas Ploegei |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Conditien van de Compagnie van Commercie Navigatie en Aj/Mrait-
tïe tot ALKMAAR. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
D'
|
fe Compagnie fal beftaan i'rt de volgende Conditien:
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Als eerftelyk in iaopo^Aaien.iedefa 2000Guldens,dus te
zamen een Capitaal van vierentwintig Mill.ioenen. 2 Binnen agt dagen ©a het uitkomen van de Biljetten , waar
by bekentgemaakt zal zyn hoe veel Actiën ieder in defe Compag- nie is hebbende , zal moeten werden gefourneert 3 percto , en een maant daar na 2 per cento,, en vervolgens van maant tot maant nog 1 per cento, tot dat in't geheelmi, per cento zal zyn gefourneert : alle welke peningen zullen gebragt werden op het Raadhuys der Stad Alkmaar: alwaar het principaale Comp- toir gehouden zal werden , om aldaar bewaart te worden. 3. En zullen Zó dra de Biljetten (hoe veel Actiën ieder is
hebbende .)uytgedeelt zyn, dezelve Verkogt enGetraniporteerjc mogen werden ; mits dat voor het Boeken van't eerfte Tranfport zal moeten gefourneert werden de voornoemde vyf per cento, zullende anders by de Directeurs geen overteekening werden gedaan, ende zal aan den Kooper een nieuwe Actie-brief tcgefl de oude welke ingetrokken zal worden, gegeven werden. 4! -En zullen de Directeurs .gehouden zyn ( eenige nadere
inleg moetende gedaan werden ) haar te addreileren aan haar Ed: Groot Agtbaren deHeeren Burgermeefteren ' dewelke als dan de 40. te Eligeren Hooft-Participanten zullen befchryven. omme daar mede als ook met de Directeuren te overleggen, wat daar omtrent ten befte en nu'tftc voor de Compagnie zal kunnen ge- daan werden, lullende met de prefenten gebefoigneert en by meerderheit geconcludcert werden. 5. Iemant na het bekent maken van de Rcfolutitie by haar
Ed: Groot Agtbaarheden, de 40 Hooft-Participanten en de Di |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
zal
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
reóteurs genomen, niet op zyn tyd gefourneert hebbende,
verbeuren alle zyrte Actiën ten profyte van de Compagnie. 6. Niemant zal mogen intekenen als in Perfoon ofte t?y Pro*
curatie gepaiïeert voor Notaris cnGetuygen, en daar by op't ingelevert Biljet moeten fchryven zyn woonplaats met een be- hoorlyk addres waar te vinden is. 7. De Inteekening zal gedaan werden ten pverftaan van de
Ïieereri Burgermeefteren, door de Heeren CommiilariiTen daar toe benoemt, beneffens een van haare Minifters, op Donderdag den 29 Auguftus 1720.cn de twee volgende dagen , des s'mor- gens van negen tot twaalf uuren, en des namiddags van drietot vyf uuren, binnen 't Raadhuys defer Stad, èrt zal eenieder tot Inteekeninge werden geddmltteert. 8. Voor't verboekenvan ieder Tranfport van Actie zal ten
behoeve van de Compagnie betaalt moeten werden cenpermi"e» door den Kooper en Verkooper ieder de helft. 9. En op dat deze Compagnie door ervare en voorname^ Ν e-
gotianten mogte werden gemariieert zo hebben haar Ed : Groot Agtbaarheden gerefolveert, dat'er zullen zyn agt Directeuren waar van ten minften drie tot Alkmaar zullen moeten wQonen. ιό. De gemelte agt Directeuren zullen geëligeert werden door
veertig van de principaalfte en voornaamfte Negotianten, als HooFt-paf ticipantert , die haarEd: Gródt Agtbaarheden zoo dra tening uit het gros van degequa.
zonder aanfien van Perfö'oncn zullen ver» |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
en telkens moeten eefchieden ten överftaan van twee Direc-
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
li-Urs
|
Jn de Boeken van de Compagnie ende daar voor betalen.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^X er Aftie van zoöóGuldens,tweeGuldens,ten voordeele van
b ,°mPagnie ende \x iluyvers voor den Armen defes Stads, lej! p Koopcr en Verkooper, wederzyts half en half te bèta- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
de r?.eii ,Werden geftelt, ert als dan vermogen te negótieren en op
ren J* er Quitantien indorferen tot dat de ί^per Cento, voo- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
kiezen.
11. Welke voornoemde 40 Hooft-Participanten ten överftaan
van de Heeren Burgerrrieefteren zullen moeten verhezen de er- varende en capabelfte Negotianten die te vinden en in deze Comp- gnie als Hooft-Participanten geinterefleert zyn , Mannen van goede Naam en Faam , die ten beften van.de V°öipagnië de Commercie en Navigatie zullen kunneh dirigeren , ert't werk |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
gnie b
|
elt - " ' -
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
, zyn voldaan, en als dart op de Boeken der Cömpa-
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■^y.)' Tranfport, als voren, werden geftelt.
fulj ; Alle Makelaars, waar dcfelve foude moógert woönen , parth ,naar ordinaris falaris mogen genieten haar aangebrachte pen yfn' Soo wel van de Koop ert Verkoop der Koopmarifchap- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
X'vi v" Aflnrantie
ticiperen d'e gene
Auguft Vervoege.figNarrnd"? l'Z°' a^vvaar d
|
heeftin defe Compagnie té par-
likenda
es Morgens van 9 tot ü uuren, en f uuren fal werden gevaceert, ende de |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
van de Aflurantie ^rftaan
li: Naar het overlyden van |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
een van de Directeurs zal aan de
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
voorfz. Hooft-Participanten fes vveeken naar het overlyden by
MiiTive gead verteert werden-, den dag tot het eligeeren van.een nieuwe Directeur , als wanneer defelve ten överftaan van de Heer Hooft-Officier, den Heer PrefidcntBurgcrmeelter, en dca β Heer |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Inteken^?' Van ? toc
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
gefchreveS ofu
|
ngenomen by Biljetten en by'de Verfoekers zelfs
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'* ~r"e ondertekent ofte by Procuratie : En werden de
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
f'fV: ',
Heer ^fident Schepen , uyt een Tas of Bufle zullen trekken ι geintreflèerde word verlangt, ïbo & 't dat die Conditl-n als nu zvn
|
||||||||||
|
^der een Billet. waar van 'er wftish zii en 7.vn mpr her N™r»_
|
vaft gefteld als volgd____________________________________
ï. De Gemelte Compagnie fal beftaan in 16. Millioencn Ca-
pitaal , 'c welk fal weefen verdeeld in 8000 Actie van 2000. gl Capitaal. * ö * z. Yder Perfoon is geadmiteert niet minder als een , en niet
meerder dan twintig Actiën te mogen intekenen. j 3. Niemand fal verpligt zyn meer te betalen als zyn ingeteken- 1 de fomme. ö 4. Dat yder Intekenaar gehouden fal zyn, agt dagen na de In-
keninge , by provifie in handen van de Directeuren , door de Heeren Burgermeefterën daar toe aangefteld te betalen in gere- den gelde 2. Percento van het ingekent Capitaal. f, De Compagnie fal werden gedirigeert door vyf voorname
en ervarene Kooplmden , waar onder altyd fullen moeten zyn ten minften drie Burgeren van de Stad Edam-, en alle vyf aldaar haar woonplaats houdende. 6. De eerfte Direéteuren, zyii door de Heeren Burgermee-
fterën , voor de intekening , opeen behoorlyk traétement na >c exempel van andere öiergelykeCompagnien aangefteld zonder nominatie , en fullen naderhand by vacature uit een nominatie van drie Perfoonen , door de Dire&euren en Hoofd-participan- ten (welke iullen zyn die vyf Aétien iullen befitten) te fbrmee- men, geëligeert werden. 7. Zullen de Intekenaars gehouden zyn een maand na'teerftc
fourniifement te betalen 1. percento /en foo vervolgens van maand tot maand , tot ix. maanden toe , alfoo in alles bedra- gende 14. percento van 't ingefchreve Capitaal. 8. De Intekening en betaling der voorfz. z. percento, fal ge-
daan worden aan de voorfz. Direclreurs , ofte van haar gequali- ficeert, ten overftaan van de Heeren Burgermeefterën defer Stad , en fullen de Quitantie van de ontfangene penningen , by twee van de voorn. Directeuren moeten wefen getekend. 9. Dat de inleg penningen, ofte óie, dewelke naderhard foo
van Commerfie als proemie van Afleurantie als anders ontfangen fullen werden aartgelegd tot fodanig gebruik als de Dire&èurs van de voorfz. Compagnie met meerderheid van fteramen beft lullen oordelen, tot voordeel en wel zyn van gemelde Compa- gnie te ftrekken. r 10. De Direclreurs van de voorfz. Compagnie zullen hebben
de magt en faculteyt niet alleen om op alle foorten van Schee- pen en Koopmanfchappe Sec : te affureren, Wiilèl-brieven te defconteren, en Koopmanfchappe te beleenen, (waartoezyda- gclyks zullen vaceren zoo in deze Stad als elders daar zy zulks dienftig agten ) maar wel inzonderheyd Schepen uyt te zenden naar Groenlant, deStraatDavids, op den Haring-vancrft Noor- wegen, d'Ooftzee elders, de Scheepsbouw te exerceren en ver- der alles te doen daar de Diredeurs het meefte nut en voordeel voor 't gemene wel zyn in zullen beoogen. 11. Alle queftien en verfchillen, die ter zaake van aflèuran-
tien of anderfints zoude mogen ontftaan, zullen ter decifie wer- den geftelt van twee neturale perfoonen haar dies verftaanden, wederzyds te kiezen, of finalyk werden beilegt door de Hee- ren Schepenen der voorfz. Stadt zonder dat van derzelver von- niflen en difpofitienzal mogen werden geappelleert, in gcendcr- handen maniere, zullende ten aanfien van de afleurantien ten principale agt genomen worden op de Wetten, Placaten en Ordonantien van de Kamers van affurantie der Stede Amfterdam en Antwerpen. iz Dat de Directeuren van de voorfz. Compagnie de eerfte
reekening van ontfang en uitgave aan de geintreilèerde zullen doen, eenjaar na de intekening, en vervolgens van half tot half jaar, waar van t'elkens in de Courante notificatie fal werden ge- daan. 15 Dat alle de geïntreiTeerdens jaarliks vier ten honderd van
haar ingelegde Capitaal zullen trekken, te betalen alle halfja- ren, welke intreft zyn aanvang fal nemen met den dag van den inleg, en bovendien zal nog aan degeimreflèerdensjaarlyksuit- delinge werden gedaan pro rato de voordeden die de Compag- nie zal behaalt hebben. H- .Het fal aan de Direóleurs vry ftaan, indien zy zulks
goet vinden, een nader inlage te vorderen, dog niet eerder als 6 maande na de laatfte betaling, en niet meerder als 10 percento met een jaar ifr;lftant3 en zoo lot den eynde toe, van welke in- geieg
|
|||||||||
|
Jrcfér een Billet, waar van 'er vyftigh zullen zyn met het Nom-
mcr ι , 2, 3, tot iy inciuys, welke vyftien Hooft-panicipan- ten ilico zonder _üyt de kamer te mogen gaan , zullen moeten maken een Nominatie van 3. getal , en dezelve als danprefcn- teeren aan de Heeren Burgermeefterën , die daar uyt een tot Directeur zullen eligeeren. 13. Deie Directeuren fullen geauthorifcert fyn foodanige Na-
vigatie en Commercie foo binnen als buyteh 's Lands re moo- gen doen 5 als zy ren mitftc en befte van de Compagnie lullen oordeelen te behooren, en haar Schepen hier binnen's Lands te laten maken , Repareeren en Havenen als met het meefte profyt van de Compagnie fal overeenkomen : ook iullen defelve mogen 'aflureren.·, Wiilèlbrieven Difconteeren, als anders, waaropen hoe zy het voordeeligft voor de Compagnie fullen bevinden, 'tzy tot Amfterdam , Rotterdam , of in ecnige Plaatfen daar feenigeAjfluranttè&c. te bekomen zyn. 14. E'nde op dat dit alles tot genoegen vaneen yder moge
werden verrigt, fulleil allêQueftien (indien defelve door de Di- recteurs niet kiinneri werden beflift) gelaten werden aan per- fooneri haar des verftaande, by Partyen W.'derzyts te k'iefen: En in casden anderen niet mogten verilaan, de Queftien door Sche- penen dei' Stad Alkmaar moeten werden gedecideert, fullende de Compagnie van der zei ver Vonnis niet mogen appelleren : laten- de egter aan Partyeopen de verdere weg van Juftitie. ij. De Directeuren fullen gehouden zyn ,· alle dagh hine in-
de malkanderen te moeten fchryven, wat partyen'tzy van Com- mercie, Ailuramie, Difcontering of Beleening by haar fyn ge- daan , en aan 't Comptoir van deie Compagnie alhier, alle Maan- den een ftaat te geven van haar Ontfang en Uytgaaf: en wyders alle fes Maanden provifionele Rekening te doen , ten overftaan der Heeren Burgermeefterën ; ende alle Jaren een generale Re- kening en Üytdeeling van de Profyten, ten overftaan van Haar Ed.Grpöt Agtbaarh: en alle de voorfz. 40, en andere Hooftpar- ticipanten en GeintrefTeerdenss waar toe eens voor al een pra2ci- fe Dagh fal werden vaftgefteld j op welken Dag Haar Agtbaarh: mede fullen fuppleeren net v^ceerende getal van de 40. Hooft- participanten. ï6. De Direcïeürs fülleri genoodfaakt zyn ten allen tyden voor
de Heeren Burgermeefterën des gerequireert » open te leggen haare Boeken , en vifie van de Gekbp (in Kas zynde) te ge- ven. 17. Nimand zal mogen Hoofd-Participant zyn die minder in
eygendom befit als 2,0 Aclrien , ieder a 2000 Guldens, en nie- mand fal meerder mogen intekenen als Zï Α dien, monterende te iamen yoooo Guldens, dog niet minder als een Actie van 2,000 Guldens. 18. Eindelyk blyfeaan de Hoofd-Participanten gereferveert,
om op haare famenkomften tot Alkmaar , ten overftaan van de Heeren Burgermeefterën in de bovengaande Articulen de Com- mercie en Navigatie &c. des noods door meerheid van ftemmen veranderinge te maken, af of by te doen , 't geen zy ten beften van de Compagnie raadzaam fullen oordeelen. DEwyl de verfcheidenheid der Landfchappen , verfchillende
bewegingen aan de inwoonderen vcroorfaken, elk naar ha- ren aard en eigenlchap haar beftaan en onderhout foekende, foo ,is 't datd'inwoonderen van Nederlandt, gemerkt de kleine uit- geitrektheid/en'de volkrykheid van dien, zig niet in ftaat bevin- dende mei: denLand-bou* haar te kunnen eraeeren, al in vroeger tyden haar .hebben begeven tot den handel met hare Nabuuren, en vervolgèüs haar berust gemaakt in alle oorden der wereldt' door Kaare Scheepvaart en VifTcryen te water, en Fabriquen te lande, 't welk bj veele als nog met vrugt en voordeel werd ge- exerceert ,- dog de tyd doende zien dat een t'famengevoegt lig- haam met meerder vermogen de faken kan pouiïèren dan een en- kel Hdc, foo zyn de Heeren Burgermeefterën en Regeerders der Stade Edam, met approbatie van de Vroedfchap dier .Stade naar 5t voorbeeld van andere en op't verzoek van eenige voorname Kooplieden, te rade geworden , aldaar toe te ftaan , en te doen iiitfchryven, een Commercie, Navigatie en Affurantie Compa- gnie, &c. Welke uitfchryvmg reets gefchied zynde , dog de Conditien
In allen deele niet foo approbabel voor Jkwaruefl, gis wel by veele |
||||||||||
|
Dus ziet yy Quinattenpoipc verheeld,
T^ol ^ïctienarren,,uit xrier wezen De j'reuqd of hlydschap is te lézen, -Waar dat de hoop op winst /ten Jtreeld >
Wat is ter- druk, men. drinyt elicander, fa t Jchynt zy yv 'ren op hun hestr
Om, jinrut -te trekken,de eenpari donder,
"Tot dat Zy op het larige lestr Ë"ïá ruuir Vianenzullen, treldcen,
G-etyk veel ■nrrndfiq e Geisk en-, |
|||||||||||
|
Merkuur vUiyt in, het narre kleed
Vast naar de gravers en, de krudjers ,
Daar men, der een leid in, de luvers, Ternyl de Zon, te hranAeid heet
Voor Jkarus Zy ç x>as ze vlerken, J/em neer doet ploften in de zé,
Waar Joy de Hotten zta verjierken ,·
Om 't «actie kaffer tf'en, eens mee
Op t aldernoAU'ste te door ki/ken,
Daar zy á aan met de .dcties âôøß&À; |
|||||||||||
|
demyyl zy oy hun vcorfpoed trots,
De leat æ elf æ ratten hy hare o oren, JDaar een, die't alles heeft verloren .lb dol sprinat van, een héae rots,
ter zv zyn udeken verder fnuiken,,
Cm zyn verloren/chat en qeld,
■' 1 't''
l^eer uit de Zuidze op te duilzen;
Wvl Pallas deerlt/k vast aehield, Ve It'éreld niet het onders t'boven,
|
|||||||||||
|
Ifier ti-eed de ttyd de Deitad op 't hart-,·
Daar word een lOetcm aeslaaen Door t bLl&rnen uit zyn zorvne-^va-aen é-enjpieqel, die'tJCrt^al zelf.^art
Vocrr de *4ctie JTeeren, die hun, wapen
Jiïer dus zo arcots te pronk zien Jhuvn,
Wvl Zv ziy' á,áç den, fchyn ver^aayen Van niet, van dlooL·, van IVutd, iran, Waan,
Om, eens in 't midde van hun, brallen, |
|||||||||||
|
in- hinst-jK^fooy'ittanschap ontroven. , Jlet l^aëtcn ter neer te vallen,,
|
|||||||||||
|
ve KERMIS KRAAM,í,ç d.AC TIEKMAAPEN, SchJiZ^gh** vÜir 't Kaapt*.
|
|||||||||||||||||
|
Verklaaruig op de
Tn vliead door Schiedam on ter Houw
.Voord" on ZuidhoJland heen fieo rdttw Ô ç wofd ooi do »Ictiehandel moord Ry Zeeiuv ht/ Trios aan de tyselhotrd O'erneemt men hest hier te .dmfterdam T>e henstioe cstnaald nrvst hoe aram Tfet il/êmelsche berecht Ztoh toond JTaar t izraad altoos zirii meester fond Op do -dctieiraaoen zit vooraan HeÏd ondeugd met zi/n ^dctie Taan He /teeden lachijen in, er 1'utst- 'lèrxri/l men .dm/tels cjeld/e luist TiLjiointjepiA oen zot die TdtW Tn loa on loom , en .actie f/a au?r 7'eel-dcties nithraalct, nieuwe Jiind 7'an aater ïnhlaaot tj'olh 3'er blind J~>eor Geudzuchtjrrpgt en /reit en i-tiht— tJe~ nulle brief) es ,yder jdu if |
|||||||||||||||||
|
Pr'm t dcov PlIILADELPÏÏVs.
C/v haaht er nu ten roof ten vroor "^^
&intsjiaat de Beurs raiv Oiiincampoix
Inde onIriudzaayer. maar hoe /tont t Ge.veld õ , de ^Jinstohohe JTerout
Trj/ft aldatjucht ten ™>ortto>aard<uit Tlidcs jdiecrt, on, Bridoin,Schat>en htit
-lis damp on pd'le rooh daar heen Ve Zodiqheid'toond Jan't crew een
Tat alles haast zal zvnjredaan
En veer op de oude ß vetenf laan
■Alaar 'tjraainr aatv'tmuïten nikt de kraam
Van de -detie venter ah in/kam,
|
|||||||||||||||||
|
#*% «&£ Zich aanmmnia toond
ß 7 SJÜZend <?***?'* «W kutrfcoond
tiet hoofd, voord heg tipjes den, toom
Zy mond rerjifte -padden loon
Itvt kruipen maar ten barstons M,
Ô ç prootgeworden, uv het flih
Van. Tranche joelen, daar de dood
In, moorderp en hongersnood
Woed in. het bitterste aevaar
Strals tra/t dit ook den, ZonJoixaar
Maar 2aatd het p>addenspop ten luit
Voor ^oudin,shllers door '& 2u.idt
gen, fomler en eer' j,est t,h 't ^g
JerM'yl die luoht uit ~4ctie fli/h
Getrokken, ej--er zee en, /and
Jieen, yliejd en jfclland fteeh in, brand
Xu aast de lootte eerst 'op dio vlam.
J)e post ons te e it tot Rotterdam.
|
|||||||||||||||||
|
Il e Scheepen over hora en Jxei
Te voet-én hoen , tjoros . 't aerer Van :yxe dieven 7na,aktse Ltdl Tot lat rn.cn. ta*gj t bordcel ontha.nl Veer opduwt naïr het -lapenl^nd e vruc.it ,-au 't ee?,st fegt0o£ea laJl±. %rSe!d'T St^C,t ™°r & r^
Sn1: J % R°°f*^ -Icdemoord ■tn irord daar dooi- ten PrrS en lof ^plaatst tn t bliiihen.ds'tctrrenh'of lupim rerhoord ^orenür Zrn. Idaat tn ^lni;d IU,^ ^^ diUsti-e lïacht füff -dctieaild, teriwf de Zon
Te /daar voor zollz Thaeton
**" Jftejtout in Zun bestaan
-Ziet Jtorten in den ñ,,^ááç Piemel dat ons land rooral Aovrydzy 2,oot, een jr^j^ raL À u^'^^oopmanfehajr doch hier
|
|||||||||||||||||
|
\
|
til voor den ~4inhcichtsmans de dood
|
||||||||||||||||
|
^m rail do os'aap âáËßâû o7itldoot
º'áç, overzeesche JCoepm>*>ifchap , lUt~/c-actiehandelfuipt mètv huxp
de ionst vaiz. Zand tot rLocdlyaar nat Te -Waaien en m, Utrechtjficid |
|||||||||||||||||
|
(7 )
|
||||||||||||||||
|
gelegde penningen al mede intreft zal werden betaalt, als Arty-
kcl 13 is gemeld. ïf. Ook zal 't aan de vóorfz. Directeurs vry ftaan, indien zy
Zulks nodig fullen agten, twee Commiflariif η mitlgaders twee £ drie Boekhouders en een Cailier, op een behoorlik en redelik rractcment, tot haarder adfiftencie te mogen verkleien. 16 De inrekeninge ten vollen gedaan zynde zal boven de fes-
tien Milioenen geen inrekeninge mogen gefchieden. 17. Ende ingevalle vernam ten tyde als'er fourniilementenzul-
len moeten gefchieden, mankeert te voldóen, zullen de Α dien van den gebrekige met het reeds betaalde ten behoeven van de Compagnie wezen vervallen. 18. Voor yder tranfport Van Actie fal ten behoeve van de Com-
pagnie moeten werden betaalt een pr; mille door den Koper en Verkoper yder de helfte. 19. De Compagnie behoüt aan haar de magt, om in kas dat
de infehryvinge meerder komt te bedraagen als het Capitaal in 't eerfte Artykel gemeld, van een yeder zyn fomme te vermin- deren of uyt te laten als zal vereyft werden. 20. En tot commoditeit der Tranfportanten, zullen zy'ver-
mogen de Rccepiifen behoorlyk ge-endóeeert over te zenden , Zullende als dan een nieuwe Recepis van de overboeking aan haar gezonden worden, mits daar voor betalende een gulden, welke kofte zoo van 't tranfportere als de Recepis, franco daar nevens boven het een pr. mille, moet gezonde worden. |
houden, en fuILn de Directeuren alle particuliere handel, Ne-
gotien, Commertien, Afturantien, als mede ampten moeten qui- teren, en haar tot de faken van de Compagnie alleenappljceren. 6. Voor den Eerfte fullen de Directeuren door de Heeren Bur-
germeefteren en Regeerders der voorfchreven Stad, fcangeftelit worden fonder Nominatie, en naderhand uyt de nominatie van drie Perfoonen , door de Directeuren en Hooft-participanteri ( welke zullen zyn die p Actiën zullen befitten ) te formeren, werden geëligeert. 7. Sullen de Intekenaars gehouden fijn binnen een maand na
de intekening, te betalen 1. percento en foo vervolgens van Maand tot Maand * tot 12. Maanden inclüys, de gebrekige in het fourneren vervallen hun Actiën ten Voordelen van de Com- pagnie. 8. Dat de inlegpenningen, of die, dewelke naderhand foo
van Commercie, Premie van Affurantie, als anders, ontfahgert fullen werden, tot fodanig een gebruyk fullen werden aange- legt; als de Directeurs van de voorfchreve Compagnie metmeer- derheyt van ftemmen, beft fullen oordeelen, en ten meeften voor- deden en wel zyn van de Compagnie te kunnen ftrekken. 9. Dat de Directeurs lullen hebben de magt en Faculevt, niet
alleen om alle foort van Schepen, Koopmanfchappen, Huyferi &c. te Aflureren^Wiftèlbrieven difconteren, Koopmanfchappen beleenen, maar inlbnderheyt, om Schepen aan te bouwen oidie te koopen, ende defelve te lenden naar foodanlge Havens, Kui- ten en Plaatfen, als nodig fullen bevinden, en voorts te doen 't geen zylieden ten meeften nutte van de Compagnie zullen oor- deelen. 10. Dat de Directeurs gehouden zullen zyn 's jaarlyks foo veel
uytdeelinge te doen, als by henlieden benevens de gequalificeer- de Hooftparticipanten, ten overftaan van de Heeren Burgermeef- teren en Regeerders der felver Stad, ofte wel deflelfs Gecom- miteerde* na bevind van faken zullen bevinden te behooren. 11. Dat de Directeurs van de voorfchreven Compagnie, haar
eerfte rekening van alle Ontfang en Uytgaef aande Geintreflèer- dens, ten overftaan alsvooren, fullen doen op den eerften Woens- dag na den if> van de Maand May 172%. en voorts van Jaar toe Jaar, in het doen van hare Rekening, op den geprefigeerde dag cqntinueeren. |
|||||||||||||||
|
Opregting van een Compagnie van Commercie en Navigatie, binnen
de Stad MEDENBLIK, met C on f ent van de Heer en Burger- meefieren en Regeerders der felver Stad: |
||||||||||||||||
|
VEele kundige en voorname Negotianten ernftelyk gelet
hebbende op de Infchryvingen gedaan in fommige Steden deefer Provintie, tot opregting van een Compagnie van Aifuran- tien, welkers Actiën tot nu toe zeer door yder een werden be- geert, daar nogtans in der felver Projecten geen reële of vafte gronden kunnen werden gelegt; gemerkt de wifljblvalligheden Van fchaden en winften. Verfekert zynde, dat de Gommercie en Navigatie altyd zyn geweeft het beftaan der Ingefetenen, en het fteunfel deferLanden; En bygevolge dat men metmeer fon- dament van wmft en voordeel foude kunnen opregten een Com- |
||||||||||||||||
|
iz.
|
||||||||||||||||
|
pagnie van Commercie en Navigatie; geconfidereet de goede,
fituatie, de nabyheyt van de Zee, de fecuriteyt van deReede > en Welgefteltheyt van de Haven der Stad Medenblik, waaromtrent de voorfchreve Stad, boven alle andere Steden van de Provintie van Holland exelleert, welke Havens beneffens de mond van de Voorn: Havens, de Heeren Burgermeefteren en Regeerders aan- nemen altyd te zullen houden rer diepte van het Vlaak , alsmede de Minagie van Pakhuyfen, en andere onkoften , foo hebben zy met goetvinden en permillie van de Heeren Burgermeefteren en Regeerders binnen de bovengemelde Stadt Medenblik, opgeregt een Compagnie van Commercie en Navigatie b om door haar on- derneminge, een goede uytdeelinge aan de GeinteeiTeerdens te kunnen doen? op de navolgende pointen. i. De Compagnie fal bcltaan uyt 16. Miljoenen Capitaal, 't
Welk fal werden verdeelt in Scoo. Actiën, yder van 2000. Gul- dens Capitaal. 2. Yder Perfoort zal geadmitteert werden, niet minder als
een, en met meerder als twintig Actiën te mogen intekenen g. Υ der intekenaar zal gehouden zyn binnen 8. dagen na de
intekening» in handen van de Directeuren, door de Heeren Bur- germeefteren en Regeerders der voorfz. Stad, daartoe aange- ftelt, ten overftaan van de voorn: Burgermeefteren en Regeer- ders > ofte wel van tweeConimiilkriien daar toe by de voornoem- de Burgermeefteren en Regeerders te Nomineren te betaalen , in gereden Gelden, twee percento van haar ingetekende Capitaal, onder behoorlycke Quiiantien , ten minften hy twee van de Voorn: Directeuren getekent. 4. En zullen geen Actiën mogen werden getranfporteert, als
na de 4 Percento (ai zyn Voldaan aan de Directeuren tot Meden- blik, 't gunt zy lieden op den eerfte inleg kunnen en mogen be- talen foo nogtans dat het aan haar in 't vervolg van den inleg fal valideren. 5·. De Compagnie fal worden gcdiregeert door ?. Directeuren,
zynde Koopluyden, van welke altyt fullen moeten fyn 3. Bur- gers van de Stad Medenblik , en alle j*. aldaar haar woonplaats |
eren en Regeerders voornoemt, vry ftaan, indien zy zuïksmog-
te goet vinden, een nader inleg te vorderen; dog niet eerder als een Jaar na de eerfte betaling^ en alsdan nietmeerderals 10. Percento in 't Jaer. 13. Dat in de voorfchreven Compagnie niet fullen werden aan-
genomen, eenige Biljetten ofte intekeningen, ten fy die door de intekenaars felf ofte deilëlfs volmagtigde, blykende by Acte No- tariaal zullen zyn getekent. 14. Voor Yder tranfpoort van Actie fal ten behoeve van de
Compagnie moeten worden betaald, tweeper mille, door de Koo- per en Verkooper yder de helft. 15". De Directeuren van de voofz. Compagnie behouden aan
haar de magt, omme in geval de infehryvinge meerder qüam te bedragen, als het uytgefehreven Capitaal van i6.Millioenen,de ingetekende Somma te mogen verminderen en reduceren, ter Concurrentie van het uytgefehreven Capitaal. 16. De intekening fal gefchieden > op Woensdag den 2.S. Au-
gufti 172,0. 's morgens de klokke tien uuren op het Cafteel tot MEDENBLIK, alwaar gefteltfal zyn een Bos, in de wel- ke een yder met zeer veel faciliteyt zyn getekende briefjes zal kunnen brengen, zonder dat aan imand eenig Acces tof de Bos fal werden geweygert, de intekenaars werden verfogt beneffens hare namen ook te ftellen haare Woonplaatfen waar en hoe beft zyn te befchryven. Projeff van een Compagnie van Commercie, Na"jig^ie% JJfuran*
tie en Fifcherye der Stad Enckhuyfcn- BUrgermeefterenen Regeerders derStad Enckhuyfen^hebben-
de in overweging genomen het gepa#eer^e *n alle Steden vari ons Qüartier, aangaande het opregi*0 van Commercie, Navi- gatie en Aflurantie^ en confiderere'1^ haar Ed : Stadt op verre na geen van de minfte, maar eeoe der voornaamfte en wel-gele- genfte Zee-Havens van Noord-Bolland en dus bequaam om met immers, ja meer fondament als andere Steden, en zoodanige Q&n* |
|||||||||||||||
|
l mercie*
|
||||||||||||||||
|
ν
|
||||||||||||||||||||
|
Infchryvinge boveh de 20 Millioenen mbgten importeren, y-
ders ingetekende fomme te verminderen, zo als bevonden zal werden'te behoren, en waar in men niet eenzydig, maar na gemoede en redelykheit lal te werk gaan. 14. De Intekeninge zal moeten gefchieden by den Perfoon
Zelfs, ofte wel by zync Handtekening met defignatie van de plaatfe waar dezelve woonachtig is. 1 f. Deïntekening zal gefchieden op Woensdag, den 4 Septem-
ber, 1720. op den Raadhuyze dezes Stads ,'$ morgens de Klok- ke negen uuren. CONDITIEN waar op met goetvinden van de Magis-
traat van "'s Gravenhage, aldaar fal werden opgeregt, een Com- pagnie -van bekninge, difconterïnge van tFifelbrieven, Jfiirantiert, en andere handelingen. |
||||||||||||||||||||
|
ebbengeoor-
icnzy dezelve (op't voorbeeld van-zoo veel andere Stedenjniet niet het zelve voor- recht begunftigden : Derhalven hebben haar Ed : na rype deli- beratien , £*ecoi?Fenteert en toegeftaan het oprechten van een ge- nerale Compagnie van Commercie, Navigatie, AiTuramie, Vif- Fcher-ye, '&c. óra door een zam enge voegde Macht en Capitaal, benefiens de wy,Z<§ en voorzichtige directie van ervarene en ver- handige Koopüsden, door Reële CommercieeTi Navigatie ( als zynde het fteunfel en -gröote Middel tot het beftaan dezer Lan- den ) hare Ingezetenen, endiegeene, de welke van de Commer- cie en Navigatie dependeeren , te doen floreeren, de Inkomften van Stad: en Landt te helpen vertneederen, en aan de Geintref- ifeerdens eea confiderabile Uytdeeling te konnen doen; en dat op de volgende Conditien, ifte Articul.
Het Fonds of Capitaal dezer Compagnie zal beilaan in iöooo
Acben-, ydera2000guldens, makende een Capitaal van2öiVIii- lióenen, waar van zal betaalt werden 12 en een half per Cento, in de ondergaande Termynen, 2. Twaalf dagen na dato van de uyEgevrnge van de Recepïf-
fen, ζή betaald werden 2 per cento van de intekeningc, waar yan Quitaotieu zullen werden gepaifeert door de Directeurs van de Magi il raat daar toe te nomineeien, gelyk medetwee per cento, een Maand na dato als vooren voldaan zal moeten werden1, en wederom na acn -tyd: van een Maand daar na 1 en een half per Cento, en vorders nog 7 agter een volgende Maenden, yder Maand een per cento , tot dat in 't geheel de voorfz. iaeneen half per Cento 'zal wezen betaald, van welke voorfz. eerfte twee- de, en derde termyn van voldoeningeaan deze Stad ofte Rege- ringe zal wórden üytgekeert j tót het wegnemen van de Sand- plaat, en wat verder tot facilitering van de rommercie depeö- deert, en zomma van 2 en een half per cento. g', Niemand zal minder als 2000 Gis. zynde een Actie, of
meerder als 50000 Gis. zynde 2,5 Actiën mogen intekenen. 4. Die geene welke ter geftelder tyd in gebreke bly ven de gev-
exeerde inlagen te doen» zo wel de eerfte als de laatite te bèta- jen zullen daar door van haar Actiën verfteken zyn, éri dezel- ve tot gemeen profyt der Compagnie publicq verkogt Werden. 5„ Naar de voldoeninge van de bovengenoemde termynen ,
zal van de Geintreflèerdens geen verdere inlaag gevordert wor- den , als met het goedvinden Van Directeuren en HooFdpartici- panten. 6. Zullen geen Actiën mogen werden getranfporteeft als na
d«t de eerfte termyn van 2 per cento aan de Directeuren tót Ertc- Jiuyfen,zal. wezen voldaan. 7. Hoofdparticipanten zullen zyn diegenen, dewelke 25Ac-
tiën ofte 50000 gis. by de Compagnie geintreflèert zyn. 8·, Wie eenige ©ndernerrJinge of Projecten van voordeel aan
de Compagnie zal komen te proponeeren, en dat het zelve door de Compagnie word geamplectcerti, en van fucces bevinden , |
||||||||||||||||||||
|
i
|
||||||||||||||||||||
|
Hfl
l |
t geheele Capifal fa] 'beftaa'n in thien MiHioeneri.
|
|||||||||||||||||||
|
Π. Verdeelt werden in vyf duyfent Actiën, ieder tot twee
duyfent gulden, of thien Actiën en niet meerder dan twintigh duyfent gulden, of een actie in te tekenen. III. Aan de Directeurs, fal by het te boek brengen van yder
Actie, by aanfehryvinge bekent te maken, betaalt werden twe percento, twe maanden daar aan gelyke twe percento, van de intekeninge, fullen'de den Intekenaar vry ftaan , de gehele vier per cento te gelyk te voldoen. IV. Dat agt Directeurs alle in den Haag woonaghtig , by de
Hooft-participanten ίuilen aangeftelt werden, by meerderheic van Hemmen". V. Het fal aan de Directeurs vry ftaan, na bevindihge boven
'de voo rfch re ve vier percento, nogh eenjtermyn van gelyke twe percento in te roepen, lullende alle verdere inroepinge, niet an- ders als by meerderheyt van ftemtrien, van hooft-participanten, waar voor geen andere ïiilleri werden gehouden, als die thien Actiën of twintig duyfend gulden, op déflèlfs naam inde Com- pagnie herïdeert) Vermogen te gefchieden, die daar toe veertien dagen te voren lullen werden geadverteert, duöraffictïe Van Bil- jetten alhier in den Hage en Couranten. VI. Die binnen veerthieh dagen na gedane advertentie, deré-
fpeétive Fóurniflèmentcn niet komt te voldoen fal vervallen vati delTelfs regt en Aótien, dïe komen fullen ten profy te van de Com- pagnie. VII. Gèlyk yder fal hebben de vryneid, zyïie Aótien te mo-
gen Abandonneren nogtans eenige reftitutie van gedahe Four- nilïcmenten te mogen eifchen, blyvende alle deielven ten voor- dele van de Compagnie. VIII. Alle ontfang, en uitgave fal gefchiedeh op denaam der
Directeuren , en Quitantien en anders gegeven werden , door twee van defelve getekeild. IX. De Directeurs fullen mogen Aflureren , Wiflèlbrieven
Difconteren , mitfgaders beleenen alderhande effecten en goe- deren , uitgeïbnderd fodanige die by de Stadsbank alhier worden belcent. X. Alle jaaren fal behoorlyke Rekeninge gefchieden,'en veer-
tien dagen bevorens, by de Couranten werden geadverteert. XI. Indien meerder als het vöorfchreven Capitaal van tien
Millioenen in getekend is , fal vryftaan eenige intekeninge te verminderen , ook Biljetten te rug te fendèn na bevindinge. XII. Mert fal de Intekeninge doen óp gefchreve , of gedruk-
te Biljetten, welke gedrukte te bekomen fullen zyn, by Lev} η van'Dyck , Haagfe Drukker inde Boeckhorftraat , fullcnde voor yder Biljet werden betaald een ft ui ver. Xlil. De voorfchreveBiljetbehöorlyk getekent,met defigna-
tie van woonplaats » fullen werden geftoken in een Buflè, ten dien einde te ftelleii op den Nieuwe Doele alhier j ten overftaan van Heeren Commiflarillcn , op den derden en vierden Septem- ber 1720. Aanftaande , 's morgens van elf tot een uur , na de middag van drie tot vyf uuren. XIV". Die in de voorfchreve Compagnie fullert blyven , ful-
len in Perfoon of by behoorlyke Procuratie de tekeninge iii 't Compagniesboek gehouden zyn te doen , binnen den tyd in de Biljetten aart dezelve toe te zenden geprefigeert, en betalingc te doen als voor Articul drie , op verbeurte van des lelfs regt op de Actiën, en Fal daar beneven voor ieder Actie, ten behoe- ve van den Armen worden betaald elf ftuivers. XV. Van ieder Actie die geromfporteert Fal werden, Fal t'el-
ken*
|
||||||||||||||||||||
|
za
|
l daar van raiibnnabel Werden gerecompenieert, zoals na ver-
|
|||||||||||||||||||
|
yfch v?n .xaken•bevonden zal werden te behöoren.
9 De Hccren Burgermeefteren zullen na de Intekening ver-
kiezing doen van vyf Directeuren, alle ervarene, deftige, en op de Negotie zig wel verftaande Heeren , welke alle tot Éne- huyfeh woómcnng hallen moeten zyn, en naderhand by vacatu- re van dezelve uyteen Nominatie van drie perfoonen, door Di- recteuren en Hoofd participanten te nomineeren. 10. Deze Heeren Directeuren zullen zig geheel ten dienfte
van de Compagme overgeven, en geen Negotie direct of indi- rect mogen doen* midsaan haar een redelyk penfioen by meer- derheid van ftenimen, door Hoofdparticipantcn te ftipuleeren j zal werden to-gelegt. 11 Voor yder Transport van Actie zal ten behoeve van de,
Compagnie betaalt moeten Werden een per Mille, by de koö- rer aïsverkooper, yder de helfte, öm daar uytde koften van de Directeurs als anders te vinden. . * i.De Directeuren zuHen alle Jaren pnecys ten overftaan van de
Heeren Burgermeefteren der Stadt Enchuvfen en de Hoofdpar- ticipanten, doen behoorlyke Rekeninge van haren ontfang en iiyegavé, de gedane Winften opmaken * en daar van de uytde-1 linge pro rato reguleren j en aanjde geintreflèerdens uyt te keren ' waar van 't eerfte jaar zal wezeri' in May» 1722. i|i De Compagnie behoud aan zig de magt, om ingevallede
|
||||||||||||||||||||
|
■■1
|
|||
|
2$ .Jfierneitay 'tei/hde van/de^ ~küitft;
Jlerv heuji^ICasteeZen ia de Taytr. |
|||||||||||||||||
|
i-ê' ~.&n77boIcnaltefbl Oantnudén/i '
HaaifaeordeVany, nietr te hernaaten/. ig.Is eenJCares daareen/Ïaiey Staat aaier op, daar temt ney ty, eena^rva^zyn/dOard^e/tee^en/,
|
|||||||||||||||||
|
I2.£endrcevzae aie deer' zyrv Wetw
ieerce/tJrduizyrvdrul Β* reu,*. ^.DdDoihuysJlut^een 7Lyeneerder Immid, enhy vergaat ér meerder, Xentlemenreets tn^tnapen ey, Dótdecr de Me^-^%' S'.
IH 3)ees tveedie ireti*en* naar Vuzanen, Omveei" nea meerde ™$ & caanen/, WdlJtsdelenfee a& men sajtr, £er taruf zolderden uytgélefftr. lóJutn sender ufdey zyn* legreepen/, dietnutlend Taard Kemtaaterjleepen/. ij. £eivIo^en,0frtfpLyifyer/cAo0ü; Waarom,; de Wiadis aZteyreet- |
|||||||||||||||||
|
^dls inJ tSnihuysen, orn/ioo/ehatten/
Te winnen/, aeed veer die/ ilevatten/. g.Dees ^oeraa^/i^eptveelmeer_pleysier, dn-heesten loepen aZsjiapwr . 10 iDees/tet als disperaatleareoaen/,
Zyn/-deties tneenrceh vervleoaen/. 11 (Dees set een Verre - Ivler 2n/,
JVaartzien 'Wea-araaven van de diey, Waardoer menveplmet atie* waar en/, Zat m de* nteutpe/ dióaven vaaren/. t2.d)ees droeviae/^icticnü2r, Sitop een/ leea aemaai-te/ li/t-,
Sn voelt met aroete*/inertzyn Tuinden/,
Deer'tl· ronde η van dei/icties drandens.
|
|||||||||||||||||
|
gjieteenmuj^fdtudentzia reppen,
Qnv Jiltysen upt eenyct te,feheppen/. d)ca jnnd^jSp^-htarte/t in dejrcrtr, Waai" dó^ hem i^1" eer^ TWyetr · 6yeriï>07ldaZleetZ/een''~%èere' k-neatr; Van, t Tltind- >erfoe£en onderreat~, J)i& nvt eer_y^yteen* aierlfe, ive/en/, loende/-^^^ ruuf wat ster ier refên. 7 d)eeSJtnous «^ jterl in-dcties deed,
Ontrok terwyUaruyL· en/dToed, Zee le2^/ u fy met net leopen, IntheeaendaaaJ& Tfind-verleopenV. 8 .d)ees Iu/frouu> methaarlriefdiey^ir,
Datzt/ in/d&orri vvel liever tyt~ |
|||||||||||||||||
|
l.Siet kier ^ffyu/teer ded)ireeteur
d'ünneoseten, krenaen intyetreur, Om- Zisterv en o^edrea t&^Ieeaen/, d)eer Sygenb'aat' ten toy tfê/teeaen/. Ζ. 'Dees iceraeiyi/at ianderejeert-, 1)ΰστ 7u?ep> ορ TPLnstE* aanae/poertr, d>ie aee/t' nu aZle/ koop -verL·crren/r ISasv winst ep OPorteïen yojv die eren/. 3 iDees ^Bcaaet mee/ Wind- nandedaar-, ^ttaet^t van/zyn/TruZt een- lessenaar, Cbn^cties in te/ laten*/cnrtsve-n/, £nWind-ver%ec£ers ié* aeryven/· 4,lees JVar tfeneeq van*dïar/ens ZDu'nol/ in/u>elaen/een*dCaros . |
|||||||||||||||||
|
Ver^se?n^ütraatenay^e^cryerj£eererv,
GeiulliaTnaydye en/meederStadaan net/V ■ "Datairmetmeevervalt Arf *&^g^&ée/w'> ënjrt/ieettt'eej'aartalvanudieius deuren, £pe'v' Ic^adeJCoopntan/chap, maar niet onvWind te lef^' Vclvoerd/ê au voorheen uw va/t^e/ïuafdèvlffy jtatm/ verduren, l·ty/ÏΓde^Um.merJïiUe tydt, Se tlr/iu}f eernaam, ΐκ/ adeender-maan/cJie vctie' ■ Verheven tetói< top ver oOvenidrifZ/der Tfetie^· |
|||||||||||||||||
|
Wen/t-,
\Soote/aidrnaarniet7>er/ceertin dt~uL·.
\20.£en yaj^en/dryvert/e/gelc7Tieny
ranWeesy, aan< d&J'eytfe/Jti-oemen/. 2i .jfier set men/alle/ traaiZ/ dy, Zn/net ~">ey~(j-raven, van/ de/dfey. 22iDees iwee Wind-hw/len/ïaas ey hermen, Staant/amen inde 2uyt te//eher/nen/· |
|||||||||||||||||
|
/
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
QUJ2VCAMP OIX IN DUIGEN.
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
O-'amh Arnt<ón/, ^weer-t iy^^ns&ti&&t~t<. arzüvuw
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
É*Á1Ëæ éic rry warm 7Ty neet y.a*V''&rtwn/,
Ë et i'edö Se-id dafpe^- '&rn/ è&n/ tuA^/,
-heet sfrnéacdts U&nï rite ir têry&n/,. - f eet me te ge oetefte/izis,
&áö c4v£eL 'trveiei &ç>- feAettieai' M, ''/tl piaeUs yan> O-cne-cle- &e^'cj^ny^ |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
?
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
vuJyL·
|
&?L·
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
f/?n/ ?2
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
<ftê ãô-eeó, m^n/ ^<^^^^^^^^^^^^^^^^^
csns dec4e/ faam/ e&n/ Jat/^ teie>t■& eee^n^ |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
?:
|
co-r' cu
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
■ > ■ O ' /
wsi^yjiiy ü es etocSL·, m^<r &n^hjJ$elcL· JCü, wtvb eeeerL ?e ß6,
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
C^
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
/7
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Wa<rvt rvuL&ts ay ?õïïÞ/, ee^eió ere e& Jtleeewiw,
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
/
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
( 9)
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
kens den Verkooper, en Kooper refpective , bstaalen ieder twee
gulden, zyndeecn per mille, te rek. hoeve van defe Compagnie, en twaalf Huivers ten behoeve ais voor , ioc lupport van on- koden boven het Zegel van den Lande, mitsgaders fes Huivers voor den Nederduitfchen Armen. PROJECT van de 'provinciale GeJderfche Compagnie van Commer-
|
Bcdiendens by meerderheid van Stemmen if te fretten.
VIII. Alle Hoofdparticipanten zynde capabel tot Commiffie
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
te
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
bedienen, niet alleen hier binnen 's Lands, maar ook buyten
s Lands, 't zy inj Duytsland , Engeland cn andere Landen, daar
deeze Compagnie haar negotie zal zoeken uit'te ftrekjken, zullen voor alfe andere tot bedienen van deze Compagnie werden ge- prefereert; mits op haar Rekening eigenaar biyvende van u^n Actiën. > :··:.. IX. De Bewindhebbers zullen alle half Jaaren in de voor-
noemde Steden,Nymegen,Zutphen en Arnhem, te weten rtielk derzelver op haar tour by een komen , ( en ook extraordinair zo nodig) om alle zaken te reguleren, als ook om yder jaar de Boe- ken te iluyten^ de balance op te maken eri de uytdeelinge te doen. , .,, X. Als de beralinge van den eerften termyn tot75-g^· a:*ndeh
Caflier van de Compagnie gefchiet, zo zal den zelven Caflïer of Boekhouder daar voor geven Recipiflen op zulke Namen , alsdan wort begeert; tegehs deze Recipiilèn zullen de Bewindbebbers op der Compagnie Boeken aan den houder dcrfelver Recipiflen geven Rekeninge, hem debiteren vborajeo gl.per Actie,eri cre- diteren.voor de75.gl. per Actiefdaa'r nevens hemgeven een 'onci van Aftie , de welke aanitonts daarnaar zal kunnen worden ver- is oft en getranfporteert, aan wien het hem zal gelieven. En zal 't rranfport.op de Boeken, foo dik wils een Actie verkoft vtord van de eene Reekeninge af en op de andere werden aangefchreven, en een nieuwe Actiebrief tegens de oude die men intrekken zal geven. Voor't iranfport van yder Actie zal tweeCasoli g*5 werden betaeltj een tot lafte vari den Kooper en een tot l^U- vanden Verkooper, welke penningen tot beralinge der falariflen van Bewindhebbers, Caffiers en verdere bediendens zullen ge- employeerd.vverden, voor foo verre zulks zal Icpnnen itrekken. XI. De Participanten, de welke in gebreeke moeten biyven.
haar contingent op de geitelde tyden te betalen, zullen daar door haar Actie of Actiën verlie.fen , welke ten profyte van de Com- pagnie aan de meeftbiedende zullen verkoft,werden. De inteekeninge fal provifionelyk beginnen , en zal men. ver-
volgens een feekeren dag fixeren, na welke niemant meer geadmi- teertzal worden. ...... ; . , . ... De Inteekenaars zullen felfs tot de inteekeningecompareeren.:.
of zulks door behoorlyke procuratie moeten laaten doen enhaare woonplaats opgeeven. , . ;., Niemant zal meerder als tot 20 Actiën mogen in teekenen, en
zal niet verder verbonden zyn dan tot de waarde van zynintee, kenirige. Men behout aan figh de magt, om in cas dat de infehryvinge
meerder komt te bedragen als hetCapitaal hier bpvengerxielt,niec alleen van elke inteekeninge, maar ook aan de intekenaars te mo- gen retrencheeren, zoo als men na proportie van't geen te veel ingefchrevenis,, en ten meeiten dienftc van de Compagnie zal . verm'e.inen te bchooren, . Men zal dit Project by de. eerfte Vergaderinge aan de Ijdele
Mogende Hceren Staten defes Furftendoms ende Graaffchaps reprefenteeren, en verfoeken, dat Haar Ed:' Mogende deie Compagnie gelieven te bcgunftigen derfelyer hooge prptexie, eii daar aan' te accorderen foodanige beneficien, als rot aanwas ea welvaren van defelve meeft falutair zullen oordeelen; getyk ook,; |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
tie. &,c. (yc
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
TjEt Capiraal van de Compagnie zal beiiaan uit aghtienMillioe-
.neqfcn feven honderten vyfngdüyfent Caroli Guldens, ver- deelt in 7)oo. Actiën, yder Actie tot zfoo. Guldens, waarop 14. dagen na de aanitelling der Directeurs en Cafiiers 3. percen-
to of 75·. guijenSj en een Maand daar nog 3. per cento tot 75.
guldens voor yder Actie zal worden betaalt, en vervolgens vari
e ^»3anden.tot drie Maanden tot viertermynent'elken $0 gl.-
°o dat yder Actie zal komen op 350. gl., waar van pro rato des
,^ s Jaarlyks zal worden betaalt 4, per cento, boven de uitdee- lnge der winiten, die alle Jaar na de opgemaakte balance zal ge-
schieden. ,., ' 1 ®nderneeminge en voortfettinge van defe Compagnie zal voorna-
' e }'k kopen op de volgende poinclen. ι j ^c groore Negotie van Duytiland j vermits die tüflcnen Hol-
Wk en ^uyr^antl ,ov'er defen Bodem, zo te water langs Rhyn , ,. paal, Maas en Yflel als te Land moet gedreven worden : Om e'ken Handel een confiderabele avantagie toe te brengen, men tragren, allede Tollert langs eemelte Rivieren in admodia- tlc te neemen. . , v ' j^ct voortfetten van diverfe avantagieufe Fabriquen, als
j^n Li"neri en Wolle Manufacturen j Seepnederyen, Linne-
1 eykcren,cri aridére die na tydengelegentheiddoor 't goed koop
en rhec meerder meïnagie als elders kunnen worden opgerigt.
Π. Negotie van Tabak, Koorn, Papier, Holtgewaffchen,
\\j mnSn 5 Wafch, en 't geen de Provintie verder geeft.
Λ ^ctroy van Loteryen voor 30 Jaren in defe Provintie.
• Alle foorteri van beleeningen en aiïurantierij voornament-
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'Wet dat oogmerk om geen seld inutil te houden
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
\y\
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
feeden
|
voorts eenige pointen van de uiterfte importantie, die om
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
nen moeten werden gefecreteert j en verders andere ? die de
tail Cn Se^eeptheid zal aan de hand geyen, en die nog in geen de-
nle,2^n te vermelden; waar van men hier alleen kan feggèn, dat
Zot ^ aan 'c werentlyke zal trachten te atacheren, en de Ne-
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
in
|
u ffö ?niydts te extenderen, enten dien cyndeComptoiren
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
lier α ■ ^ * ingeland en elders op te rigten; waar men het zal
JltjS vinden.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
&
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
" a"ïïïinifiratie defer Compagnie zal zyn op defen voet.
die tien Actiën heeft een Hoofdparticipant zal
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
_ ·
Zyn
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
den '^ ^e hoofd Comptoiren van dete Compagnie zullen wor-
oncje^e, u^^n in de Steeden Nymegen, Zutph'en en Arnhem, niCer ^ directie van eenige Bewinthebberen, zoo veel en niet jjr i^c Hoofd participanten zullen nodig oordelen,
teri fd' ^c^evvmtbebbers by pluralitèytder Hoofdpartieipan- leii ^ k'Jve-n na ^e inteekeninge by een zal roepen) zullen wor- bernijj^ c't»,Waar van het grootite getal in ervarene, wel i>eftaan j5 en ter goeder naam en faam ttaande Koopluydenzal tien zuil* geurende hare adrniniitratié eygenaars van tien Ac- *uHen men rnoeten blyveii,; eri inmiddels geen particuliere handel IV Ïj°Setl dryven.
spanten vC-^^a%,'s en È°ekhouders mede door de Hoofdparti- Voor (je i^, pjuraliteyt van Hemmen zullen worden gekoren; die Zo en ai ^ni'ngen haar aanbctrouwtBorge zullen moeten Hellen |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■regt in. dier
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
dat in defe Provintie mag ingevoert worden't Wifiel
voegen, als het tot Amfterdam, en in andere Steeden van JNego-
tie vigeert en plaats heeft.
Conditien van, een Compagnie van Manufacluren, tot voortfettmg
van de Commercie-* mitsgaders van Navigatie, Af}frmcie', r,*f- fcherye, Bodemerye, en andere voordeelige Handelingen<., opti regt en binnen de Stad Muiden, met Confent vafi & Burger mee den η en regeerders derfelver Stede. Urgermeeftcren' en Regeerders der Swd, Muiden in ferieufe
overweeging genomen hebbende,, dat het depligt is Van Re-. genten, geene occafien van de hand p Fyzen., waaruit voor hunne Stad, een feeker, en confiderabel voordeel zou kunnen provenieren, hebben, na· rype Ddite™Pe> yerrneind te moeten; accepteeren deiterative aanbiedingc" van ver<cheide Heereri van aaniien, en voornaameKoopIu.iden , «rekkende om op her voor- beeld van hetgeen in de meeite Steden van Hol land. en Welt-Vricf- land niet zonder iiicecs is gefchied ,' ook binnen Muiden op te, regten
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
°y de Hoofdparticipantén iumcient geoordeelt zal
Bewi η d hebbers
an di eden moeten |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
border,
V. D
ioftructieri^°lemnele
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
VI. d„ ^en moeten befweren.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
de ΒελνίηΗκΐ?θ11ίηδε van de verdere no°dige bedienden zal aan
V11, β Λ s SeIaten worden:
^van bc·»^?°^participanten referveren zig de macht, om in j'flelyke rualverfatie zoo Bewindhebbers als fu bal terne C
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^,. '( ïo
regten ccrie Compagnie van verlcheyde fóorten van Manufactu-
ren, tot voorzetting van de Commercie, mitsgaders van Navi- fatie, Aiïurantie;, Viflchery, Bodemcrye, en andere voordeeiige lanteeringert eii Neeringen, zynde aan een ieder bekent, hoe wel en commodieus deStad Muiden geleegen is aan den mond van de Rivier de Vegty die aldaar ter plaatfe in de Zuidcf-Zce ftort door een welgelegene Haven , dewelke met weynig orikoften zoude kennen verdiept werden , om tot een fecuu:e Haven van groote Schepen te dienen, en dus de Commercie voort te fetten, waar toe reets een goet getal van Getimmerde Pakhuizen, die |
> ... , ·
door de Commiilaris en Directeurs, ook zal werden geregu-
leert. ii. Voor het tranfport van elke A&ie zal moeten werden be-
taalt eene gulden, te voldoen by den kooper en verkooper ieder de helft. _ . . ,. p . ι i. Burgermeefteren en Regeerders van Muiden zullen tot
gemak en volkomen fecuriteyt van dezelve Compagnie aan haar doen inruymen een bequaarri vertrek van hun Stadhuis, tot op- rechting van hun Comptoir, en verzekering van de penningen van de Compagnie dewelke daar in welgeflote kallen zullen wer- |
||||||||||||||||||
|
Voor wéinig geld zouden konnen gehuürt worden, voor handen den gefponcert, als mede een tweede kamer,, al waar de Commii-
zyn.Om welke redenen irien zich dan ook, (onder Gods zegen) faj is en Directeurs by den anderen zullen kunnen komen , omal- |
|||||||||||||||||||
|
met veel fundament mag vleyen, dat met'er tyd coniiderabelc
Progrefièn, en goede Uitdeelingen aan refpedtive Participanten zal konnen dben. De Conditieh waar op Burgermeefterenen Regeerders der
Stad Muiden ^ de gemelde Compagnie, hébben gepermittëcrt, zyn de navolgende. |
|||||||||||||||||||
|
daar over de zaaken van de voorfz. Compagnie te delibereren.
13. ïricas van verfchillen, zullen partyen gehouden zyn de-
zelve te verblyven aan twee onpartydige Arbiters, wederzyds een te verkiezen , omrne die na de wetten en coftumen dezer Lan- den en Steede af te doen, zullende de voorfz, Arbiters een derde by hen vermogen te afllimeereh. |
|||||||||||||||||||
|
De Inteekening zal gefchieden op Woensdag en Donderdag,
den 1 ien 11 September, 1720. op de Schepens Kamer, 's mor- gens ten elf uuren, en zal ten voornoemde dagen aldaar een buf- fche ftaan , waar in eenieder ten overftaan van Burgermeefteren, zyn Handfchrift Zal konnen ileeken. |
|||||||||||||||||||
|
1. 't Fonds van deze Compagnie zal beftaan in vyf Millioetien
guldens, dewelke verdeelt zullen werden in vyf duyzent Acticn, ieder van eert duyzent guldens. 1. Niemand zal hl deze Compagnie minder mogen intekenen,
|
|||||||||||||||||||
|
dan vyf Actiën, of vyf duyzent guldens, eriniet meerder als vyf -
tig Actiën of vyftig duyzend guldens. 5. De Intekenaars zullen gehouden zyn in perfoon te komen
intekenen , of ten miniten hunne eygen handtekening te zenden, en een ieder zal vooral gelieven agt te geven op het ordentelyk Hel- len van zyn woonplaats.' 4. De Intekening gefchfied zyride, zullen vier Commiflariflen,
door Burgermeefteren en Regeerders te nomiiieercn, dezelve s' anderendaags opnoemen en refumeeren, en van' alle de Intekenaars éenordentelyke Lyft en Alphabeth formëcren, en zullen de ge- melde Commiflariflen het regt hebben om' in cas'er meer was in- gèfchreven als vyf MiUioenen* een ieders infehryvinge pro rato te 'mogen verminderen', waar na een ieder der GeintereiTeerdcn door een gedrukt Biljet bekent gemaakt zal werden voor hóe veel hy in de Compagnie blyft geadmiteert. <;. De Directie van de Compagnie zal werden' gereguléert als*
volgt,-en dezelve zal zyn ih handen van een CommüTaris en vier Directeurs, welke Commiilaris en twee van de vier Directeurs zullen daan ter aanftelling van Burgermeefteren en Regeerders der Stede Muiden, zullende de twee andere Directeurs door de Hbofdparticipantcnuit de Hoogft geintereilèerden t>y meerder- heyt van Hemmen worden ge-eligeert, alle op een redelyk jjenfioen.
6. Deze Commiilaris en Directeurs verkooren zynde, zullen'
de Intekenaars binnen veertien dagendaar na, gehouden zyn by provifie in handen van dezelve te fcurneeren 2 per cento van Kunne ingeteekende fommc » en verder van twee maanden tot twee maanden , geduurende den tyd van agt maanden nog gelyke twee per cento," , - " . f
7. Alle nader foürniflemente'n zullen niet mogen geeyfcht'wor-
den , no<* gefchieden zonder voorgaande kennis en toeftemming der Hoofdparticipanten , die door de •Commiilaris en Directeurs tèn dien'eynde ordentelyk zullen moeten bdchreven werden , öm hen van de noodzaakelykheyt van de zelve te doen blyken , waar na daar over zal gedolibereert, en by meerderheyt vau item- men geconcludeevt werden; ... 8. De geenë , dié in gebreeke blyvendc voorfz. fourniflèmen-
tèn te doen, zullen van hunne Actiën verfteëkenzyn, die als dan aan de Compagnie zullen vervallen. 9. Om de Confufie , die in verfcheide Steden door de meenlgrc
der Hoofdpahicipanten verwekt is,te eviteeren, zal niemand als Hoofd participant geconfidereert" werden > dan die reëel yk , geduu- rende den tyd van een Jaar, vyfentwintig Actiën in deze Com- pagnie op zyn Naam ilaande, zal behouden. 10. De Commiflaris enDirecteurs zullen depenningeri; dié zy
ingevolge van het zesde Articul in handen krygen, mogen em- ployeerën,opallezodaanige manieren, als in het Hooft dezes ver- meld is, en zullen zy gehouden zyn ten overftaan van Burger- meefteren van Muiden en alle de reipectiveHooftparticipant.cn die prefent zullen willen zyn, ieder jaar van hunne Adminiftraue te iabenreekening, bewys en reliqua, op welken tyd deuytdeeling |
|||||||||||||||||||
|
Η Et is niet te twyffelen of een Generale Compagnie zoude
voorde Commercie dezer Landen nfet*bndienftig geweeil zyn, dog vermits veele Steden gedurende dien tyd, dat ter Generalitcyt over zulke Generale Compagnie gedelibereert word, niette min particuliere Aiïurantie en Commercie Com- pagniéfchappen opgeregt hebben, en noch dagelyks opreg- ten: en dan genoegfaam bekent is^ dat de Pi ovintie van Ut- recht wegens haare fchoone Situatie riiec minder als de andere Provintien tot het Commertieeren bequaarri is, en nog meer worden zoude, wanneer het Anno 1669. aan haar Ed: Mog: de Heeren Staaten' van de.Provintie van Utrecht,* overgege- ven Project, tenderende tot verdieping van de Vaart van U- trecht in de Eem',* en voorts tot in de Zuider 2^ee wierd gc- exécuteert ;; Zo is 't,. dat in.veiwagting van Godes zegen, onder protectie en met pcrmiflïe van Haar Ed: Mog: de Hee- ren Staaten cjer Provintte ook zal opgerecht worden een Com- pagnie van Commercie en Aiïurantie , aan dewelke haar Ed: Mog: de Heeren Staaten der gedagter Provintie £< tot merke- lyk voordeel der zei ver Compagnie , mede hebben vergunt permiflie tot opregting van een Wiflelbank in de Stadt U- trecht, en het houden van Loteryen , en vermits haar Ed: Mog: zig ook daar by verder hebben gëdeclareert, dat zy in 't vervolg , wanneer deze Compagnie geëtablifleert zal zyn» meer avantages aan deze Compagnie , zoo verre dezelve met het welwezen der Provintie en derzelver Ingezetenen nier ftrydig zyn .,' wel toevoegen willen , zoo kan men op goed fundament hoopen, dat deze Compagnie het gewenfehte fuc- ces hebben , en zoo wel aan deze Provintie, als derzelver In- fwoonders, niet minder aan de Participanten van dezelve mer- kel yke avantages zal aanbrengen , 't welk God geve. Deze Compagnie word opgeregt onder volgende Conditien.
I. De Edele Mog: Heeren Staten der Provintie van Utrecht
verlenen Octroy aan deze Compagnie met uytiluytinge van alle andere Compagniefchappen, op Dertig Jaaren binnen haare Pro- vintie te Commertieren, t'Ailurcren, te Belenen, en te houden een Wiflelbank en Loteryen; voor welk Oftroy de Comp'agniei aan Haar Ed: Mog: ten profyte van de Provintie , zal betalen vyf gulden per Aïtie in 'tJaar, waar tegens de Capitalen dezer Compagnie Exempt zyn zullen van alle verderebelaftingen, hoe die anders mogten genoemt worden. U. Het Capitaal van deze Compagnie zal beftaan in Tien
Miljoenen , verdeelt in tiert duyzent Actiën a duyzent guldens yder'Actie. >; ,,·*..„,. _ ... . III. Deze Tien Milioenen zullen door dé Participanten aan de
Kompagnic betaalt worden als volgt. Primo October naaftkomende 5- per cent.
Primo January nogmaals j per cent. En ' voorts de ovisrige 90 per Cent van zes Ma enden tot zes.
Maan-
|
|||||||||||||||||||
|
ü
|
||||||||||||||||||||||
|
J)e Ehlips der Ztlidet? Zon 3oet?eeL· int Juiste?· zitte/v J'erüonzaa/lt c?oor de óôøïliUke - /laati der Sr f3:...
|
||||||||||||||||||||||
|
^w-ei-vende uit z^yn.
Maat- de J}J£ZE On&ejiCTIOneerde Ti^vsteden van Hé De Geest vanËRASMUS spreete.
|
||||||||||||||||||||||
|
3 tfidaas ! ^flercuui*. 7i>aar- zwerf ut Tieen Ô
%WiZ mingeZoorte plaats beoeeven-, Sdioon, Zy my yraalryZ ëááÆ verbeelden- ■ Waar is verstond? ia irelZe steen ■ 1%, meet van idees malle fleties klaaqen-· ^ Wees maar· wat zoet! mt/n band'er op '■ &oe Zandet Zryyt niet AeeZyL· scZoji · 2>rie plaatsen zieZ neg dejtic? draaaen-1 Tiet y, net Sparen ■ de Oude JVjrJl · Wier Woopnen Zier aan de eerzuil ban aen-; ZoeZ- daar Zestendiae Zelariqen : Daar ?yil iL· Directeur in æéßé- ; Deo niet van Wi/uïse Contpa^nien: Wat lyinds is , dat 's niet in den ZaaÜ : JCem ! treZZen mi- een. lyn een. zaal , In defe maatscZapyi,' van- drie ç , |
||||||||||||||||||||||
|
8 Mtin scZip ZjmtsneZ TveeromaerJeooen,
Wyl t metdatjoud niet -was ZeZast. JCool ooi- nu in die rnynen 'h>astr; ñ Zie ze in Zet Zuid nat voor- ui? oqaen
7'erzuipen . Se ç die Ziese7v 7>ee/h Sen -ifpnia uitstel Zeeft van Ziven < GeZyZ'er Zier een it'erd ZescZreeven , J>ie Ze£> .'roept/ maar voorde afrond,'Zee/d. ÉÏInt zuid de Zon Tt>d eZlipseeren é
11 JÏun-JeZip Ôß¼Àé aZte scZielyZ vooi~t~;
ËÀé heZpt liet men^a utt de jtoortr 1>ááô- vanaeZ, 12* tWestwou vZieyen. Zieren. 13 J>ees oaievaai' roer-s^eZZen Za£
Der wuidZwiZs cpZemst en Ztaar- vdl · |
||||||||||||||||||||||
|
I ZBedroa Zomzr, met Aaar dUoite val,
In. A'êerZand eerst de ^eest te speeZen ; laput -en IfiixlscZat uiv te- deelen, ; Je Zroe/en 'tvoZZ, van Zalf- /teel mal ■ Zy ZZzast Æ de -Rotzak, Zier- inde varen,, Die SnoeZ en- Zatvis lolt in't netr, Jieeft zegens , angels uityezetr, éen moVevaZ fót Stoel ver-Aooren., }>'ëïô in. fa blinde jpraa-vers vanat-, ~ Jfee/t touis-previsie meerene riten, J/n. ode de cZeltemans -te -toomeiL . Ser ?neniy deser zie/: verZanat- , dü' j^U A^ct-ecZü^lieid vertreeden-, leni'yZ Zp dè- dicties waaien laaf; Waarom Srasmus, Ceest verZzat- Zyn wieajZad, enjpree&t de/e reden , |
||||||||||||||||||||||
|
5 Iaat Jiasmus met.l/ercuur vat maaZen.'
'Het -wind w Æ&á.Æ£ç narren qp , -**þ wy (aZscZoon met mae/re sop)
-tiet zoete ZasterdZool ontZaalen ■
-IZ. draag· 3e Sleutels voti de Zist-, 2>oa/~de Oetie scliat inZeat 0esZ?eten. 1Z ceefze ruet -weer uit rmrn poëten , •/Is', teen de Ti-rZeid wierd vcrqidstr o IA, Aa/i aeen Zasterd Zool verdraaoen ;
Zr jraZad.ydZi· Zezisaaid mi· veel Æ G-a jraaven / op dit iZ jclieel mrn Zeurs -ydZaell mag Jmaaen ■
7 -tfenspie</Ze Zzo aan, £-en£eZmans ,
-Die als SteenZoA-Aen, van & tojyen '4fvaZlen , die zig Zieten Jeppen,, ,'llet Olil'S G-oud, dat's op zimJ^rans- |
||||||||||||||||||||||
|
T^CTIEIIJC S0UFLHT7 et Ie GENIE dEILASME; pütiuitU Vitte, otc ilna,$uxt
jjoiLT allej~ volrles tfois Villes
|
||||||||||||||||||||||
|
1 lalraude est orró'éé Zipremiere en Jfottande
Dans L·Vürle, en second Zien, Zzjrlus ric%e et marcZande, Dour sou/Ier dans l'oreiZZe un ruuieux JÏnancier , Æ ütd vendj>our- dor au- sots dn vent et saZpapier , Mtrapeen ses tr-ainaux des Zr-ocnets tres arides . Sb a- ses Zame^ons meiuts _poissons . Il Zr-idc Clfiree de cordeau,x l'^nra^e^ eZkui-; CrainiC' é <ju'il ne se^cn£ _ ^dH taitpiere assis , IJavcnyZe tazipe dprend', ^,d creuse erivatn la- ter re . J Ze ^-eni^ d Srasme-, irrite au eoniraire 1'a puir d'eu> d ôéáòéÜü, comme Zeuz· adjersaire II de-mende yUereur-e, e>u ironie/-^ens d'esjjritr? Icj'ltins ,des clctions modernes d lul dit~. |
||||||||||||||||||||||
|
Des iZetibns , dont- Ze dementi r&nplêt Ta- ter re .
é Onvoit ceux d'oiitre-mer cZeoir 3e tres fiauts sommets ,
laisans Ie capricorne . Or- aZ'Ofir leur prv/et-. He npiage. est perdii, .8. lesvaisseauxyami d'ades\ii\ Sons cZarqes retournant derit leur bajatelL·* . 9 <Zui naae dans lamer, sur ses jorus eiijdottanf
.dhnye leperil. JO De Soled ecüpsnnt- ~4u'sud. veut indi^uer, aue tous ceux ^ui navi^uent- ɼø- cette mer ç 'oji en ce temps dédain prodictué : IZComme ceux decadent-se. trouvent en tomZant -
t^I/tt, Cicoqne predit de tout, Zon au mecZantr.
Ia -Renommee riant Zes pols , Zouant Zes saaes , St Ie moulinjdo^itaut deelde Zeurs ravages |
||||||||||||||||||||||
|
$. Soiez sage ! voila ma /nain en bonne tZllianee .
Ie trafie n'est eneer partotit en negfcqenee : Irois 7'illes ent enter Souct, £ui sont setuees Sur À V.le Sparen , Ie Vieux HA in (ainsi nomme ) St voila. leurs ecus pendus en pü-amide : .illons en ses lieux-Zi, gM den/ient tous en Iriae. . Ie suis leur Directeur, mats peint dés tZctions t 1y val neaocier comme dadis / allons t 5 7lous jouerns du sou/Zet ■ ZerZes sont nos eommerces ;
(JOintde viande. effèntiel) nas vents tous fes lieux. percent. 6 ¾ïßÆá L· Clefdil arffre , oii est mis lt tresor ;
JVotre afaire vendans comme /adis pour lor: I/e CanaZ queièrens aprouve Ie, cZimere |
||||||||||||||||||||||
|
j.lj-iiris c/ie æ £. 2)ucliaiuje orareur du-Roy rue STJae^tf^s
Sb'iiaf ra?t QuiNQJJEMPOIX toir É*Ë.11Õ$.
''eataiis 7/ie/i 7'aasd, men. scli7-eeu?yd', 7/ie/l
Cm^ietitss, diitr 'de ■ 7riensclie/L smoore7t ,
Ë-ier Aruid de een d&iadLr ent d' ecieit- ·
2~ctrdat ^flcitJieur Sctjantr A\env djj'inet · J)aar Ay zyne eyenjers* dcc& Ali/iAen ,
22lAaar niet rust te luateie cfcian, · 2>uar de et~ /nen yj'eèr de 2~r ~2ls of ?neii 't-2Ziffir?>èl zn. zrca. AliriAen ,
.2 oir styj'iny &art Aet Jjanl- Arediet ■ ~%ierz/e/- r/ie/c^ec?/'
J>7
'ojeet e/t léZe/i ,
Of inseAryy . Pf-ief/ens tdie naar a*ee ze/L
dwaast yisaardw zi^/i efTl a/'cte •A'iec'· -2>uj j'indye , in, QuiilYUe/ripciX> 7iaa7' ir lej'^/c.
2)e2^uAAels yan. Aeel A^derlund^ ■ *, U-eiu/· Zc ¢ ocA nu. naar myn y^c7'stra7td -//efLTJi'tdiany-Sleiilel tr slet zal ac'^e/t ,
JZ/izc 7iiyii7iieiiiiiy zey^eit nieet ■ JZo /ieÁ é Á 7i'eima uit zfe lejféen.,
3fant dit ËÛ.ßÉ in- OTts. JHollands zea<?e*v'
2)e~ t-rlaiL· is aeed: daar· j· * niet te aoed · |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
DeReyteAfbeeUina ^frWZATD NjCéOTIE Gehciuai í
Ì'aaz-eei-tirds 't-{srieAs ^t/ieert yernnaard
2>eor 't V&estr&t »an de WetenscAappe/i ,,
'ßááé· dooi' men Aanes *A/ merru V trappen ,
if Ë 3,er^^"7riaen op aar'd .
dl ie/· ziet er t JZyreeiseAcol yan de2>is>{ZZC7L
J>ie door een Ëßissistppi-jyind . ■Zyri hoorend ' deef. en griende Alind . *%~eel tot inJ^nae.Land eellazreii :
3au duui' Weef tic o ô- Act Stcr/iiae/aas 2>er Jïuid^e ë'inden . als Acz~eten .
2~/uAs e>j'e7- /ial<s en Aop gesmeten .
é dTot cji den o er er 7'aii de ~4I ttas. 2>cet lust my niet nii'n2l,undaenete/i
^fuu Ol'ind-Ë 'eyetic te AeS£?ieu . ~ËÀá*é· 't -Fra/ise ZLuiiigue/ttpeiX te zien , •&aui~ uit- die -DirtiusAeidis eespr'eten .
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
-fioy t 2 ia ir zal des te s cAe ff^^ traden,,
J)e 21 Ie Á wee/" des te Á e ter slaa/^ ' Jj'anneer zy decit- aan'/r J'elA J'et'staati , -fiat Aet zyn J^ntrcJt ?'c0t~£ Aan Ad/e/L· · d>ey ze Aier lemant te^/cii Zeid , Wanneer zal dte letatifiy /icA^en ■
2Á de ç ê als 12Ca^da7ist op tjfe.2Criid.Aen Mat 's nu, nee inde é · 2£ en TftyAeidL* -Zen zi' men de jTM/7'est- je il ontfanyerv
27LjSt7~ep£rerL , dicl>ep>ree/t. ep fre-im* , £-earaair zy/c j^aït /letr 2*j,'/is£e teu7^> Ont gej paar W ee/t sfriA- te Jfunaert ' |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■** *e. de ^2etie-2\.loA Aunat in 't
|
■^
|
ziar
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
r klepel Alept
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
A
|
ieerd Atiu
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
~&<
|
eia/~ iiiemantr
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
f, o ji'sifn'y uls /nen -Z,iat A.an scliej>pe7t
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
T/ltréêrz. J*arz&tar^&tt zender a^
|
,ift
|
r;
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
f é
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
I ') :
XI IL De Bewindhebbers van defe Compagnie zuilen macht
hebben het Capitaal van defe Compagnie met noch Tien duifent
Aótien door Willige Infchryvinge te vergrooten. y mits geven ie
aan Haar Ed: Mog;de Heeren Staaten der Provintie van Utrecht
voor yder nieuwe Actie die zy maaken, mede jaarlyx vyf guldens-,
zullende de nieuwe Capitalendaar mede ook vryzynvan alle ver*
dere belaftinge, · ■; :S V .■·./..■.: ''.
XIV. De Koopmanfchappen van. defe Compagnie fullen op
de Tollen genieten de felve vrvheyt als de Koopmanfchappen der Borgers van Utrecht. : . ,. , _ ' X V. De Verfehillen foo tuflehen de Compagnieën Particu-
lieren mogten ontftaan, fullen gedecideert worden indien het mo* gelyk is, door beyderfyds goede Mannen daar toe te benoemen, of anderfints wat Aflurantie aanbelangt, na de Coftumc van d1 AiTurantiekamer derStadt Amfterdam,· en wat de Wiffelbrieven aanbelangt,-naar. het Wiflclrccht der Stadt Amfterdam, voorts d'overige difpuiten naar de gemeene rechten der Provintie van Utrecht. ■/ [i ■ <■--■- W· c ■·. ; ■ ■ ;.-; ■· ;.»■:., :„ '' . XVI. De Bewindhebbers fullen gehouden fijn tuffchen primo
October en primo January van yder Jaar reekening te doen, aan Ses CommiffarkTen, de Drie te benoemen by de Heeren Staten van de Provintie van Utrecht, En.de Drie andere te benoemen; |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ì
|
panden met ßï per Cent teffens, indien het zelve by de Be-
nahebbers noodig bevonden wordt., zullende de Eerfte Vyf
t r Cent betaalt worden aan Ses van Waar Èd: Mog: by provi- le daar toe te.ftellende Commiflarifien , dewelke daar tegens ^n te betaalden Recipiflcn zullen Éxrradeeren.. en naderhand | jewindhebbers gemaakt, en de  ;eken geformpert zynde, fulv ^n de Recipiflen ingetrokken en Brieven van Actie daar.tegens jpgeeven worden, welke Actiën zullen konnen worden Verali-' ^eert, mits laatende doen het Tranfport op der Compagnies ^°eken , fullende yder Tranfport moeten gefchreven zyn op een eSei van zes. >ftuy vers, en aan de Compagnie betaalt .worden
°or het Tranfport van yder Acne veertig Huivers door den °°Per en Verkoper yder de helft. . £ l. ƒ, ., , ..;, , .
**"· De geenen welke in gebreeken ijl y ven den tweeden of
etderen Termyn ie voldoen, zullen van haare Actie vervallen y^ > de zelve ten profyte van de Compagnie verkogt worden : ^'ende niemand vermogen meer in te teekenen als,50 Aclien.
j * · De bctalirige van de eerfte Termyn geichied zynde , zul· 'i aangeftelt worden , zeven Bewindhebbers, waar van Haar
fi:yMog'. de Heeren Staaten der Provintie van Utrecht drie, en eiioofcpamcipantender Compagnie vier fullenkiefen, fullende
^°°r Hooft participanten gereekent worden, het Eerfte maal die yfrien Actiën heeft, en naderhand die Tien Aófcien een halfjaar
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
by de Hoofrparticipahtendefer Compagnie, aan dewelke fy
len alle Boeken openleggen , alle de Contante penningen foo ge- munt als ongemunt foo wel van de Compagnie als van de Bank vertoonen, en aanwijfiuge doen, vyaarinde verdereEiïtdenvan1 de Compagnie}· het fy Goederen, Obligatien, Wifieibrieven binnen of buyten de Provincie beftaari, onder vvien de felve fijn beruftende,1 voorts een nette Balance te leveren van de winft, loo yder Comptoir in dat Jaar heeft gedaan, dewelke Balance aan de Hooftparticipanten fal worden gecommuniceerd s XV.II.' De Bewindhebbers van deze Compagnie fullenaande
Participanten een: uytdeelinge doen; van fes per cent in't Jacr ot feftjg guldens per A£tie jaar voor jaar, en fulx voor dertig achter een volgende Jaaren vaft, wel meerder maar niet minder, waar van de eerfte uytdeelinge van feftig guldens per Aétie fal gedaan wordenPrimo January 1712,.: I s-·. -'· v.En vermits haar Ed.: Mog :;de'-Staten''der Provintie van Ut-
recht federt de bovenftaande Poinclien by Haar in deliberatie zyn ge» nomen, nauwkeurig hebben doen Examineren of het Proje6t van< Annoi66p. tot verdiepinge - van de Vaart: van Utrecht tot. aan d5£em, en; van de Eem tot in de Zuyder-Zee, zoude konnen worden geexecuteert, en dan bevonden is dat het zelve niet alleen heel doenlyk is* maar ook dat het zoude ftrekken tot merkelyke avantage van deze Compagnie. En dat dezelve Vaart |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
zullende by ver-
articipan |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
jpbeweeglyk op zyne reekeninge gehad heeft,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
*W van Een der Vier Bewindhebbers door de Hoofcp ._
^gekofen, eendag totde Verkiefmgvan een Nieuwe Bewind- h?bbcr vaftgeftelt, publicq gemaikt, en door de pficienten by ^cerdcrheyd van ftemmen, een Nieuwe gekoren worden., ç r, VI. Onder defe feven Bewindhebbers fullen moeten zyn ten
«frnftcn vier Koopluiden, dog alle feven Welgegoedt ter goe- ger naam en faam ftaande menfehen, en van de Proteftantic Ke- agie, zullende yder Bewinhebber voor Traftament genieten jaar- fee duyfent Ry ÷ daalder s i en verpligt zyn altoos Tien Actiën op '^n rekening te houden , en zullen de Comptoiren gehouden borden binnen de Stad Utrecht, alwaar de Bewindhebbers mede ^oonaètie zullen moeten zyn..· v.t, - :. í?:'&y "''f' Vil. Deze zeven Bewindhebbers zullen, de Directie hebben
v*n alle de affaires van.deze Compagnie , en tot haare afliftentie ^ogen aanftcllcn.de nodige fubalterne Bedicndcns ,,.ïñ Conve- ^able falari fleri, zullende de Bediendens, den Eed van getrouw.g- %d doen aan de zeven Bewindhebbers, en de zeven Bewind- hebbers aan Haar Ed: Mog: de. Heeren Staaten van Utrecht, en aan de Hoofdparticipanten dezer Compagnie.' · · .·■· :J '' -! Vilt. De Bewindhebbers zullen .mogen in andere Steden aan-
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
%llen de nodige Correfp
|
inndenten voorts beleeningen aucu, j
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
h, u 1 ô» iLït ç-Goederen Obligatien, Ac- in een tyd van twaalf maanden zoude konnen worden geperfeóti
finnen en buyten d^^v1"^^^^^ Compagnie oneert, zois het dat haar Ed ï Mog: aan deze Compagnie heeft
ë^^S^en' SÖSg38Ö5 Sc^en,|toegeaan en.de f^W"^2T^^5c^S
Goederen, Huyzen, Molens &c. met die reftridie nogtans,i en navigabelder maken van deze Vaait, ondei volgende con.
dat niet meer als vvf-en-twintis duizend guldens op een:SehipJdiuen. ·. _ 4 ■■·'■ " .· i^n^nde . Ç uis &c wilen mogen^^y1 enen 'I en &t de Police altoos zal De Compagnie zal de Vaart van Utrecht naard Eembopende
«uys cxc.zuitn mogen tey..encn,_ navigabelder maaken, mits maakende 1% boeten geteekent woruen van twee jbewintn,Dr)e^. · . w»g ^ iu>. w^ ; & » ■ ·. cia
ÏX. Voorts zullend Bew.ndhebbers magt hebbende pennm- a ,5 voet diep, ja300voet breet. , ,. ; , ç » V
gen van de Compagnie naar haar befte weten en ge, iffe, binnen Voorts fal de Compagnie-dcEcm tot in de ZuydeiJZ-cemea
b , v . í, F b /Wtr™,-,wi „onrle Compagnie ai f Voet diepmaaken,om alfoometde Zee fcheepen tot vuui uu |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
e employeren, zo nis zy by n«xiJ,rheyd van ftemm
|
De Landeryen waar door defe Vaart volgem het gehaakte ot.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
hun te rade worden. '·, , o-, .w.-: \ :: _ ·,···„„
X. De BQvindhebbers fullen tot commod tyt en faciliteringe
van Commercie oprechten een, Wifl'elbank , vc l^ens de Statuitcn en Ufantie =der Stadt Am^erdam, en alcatr ontfangen alle goude en filvere Specieti> gemunte en ongemunte , dewelke men in de Bank fal willen deponeeren, zullende de Bewindhebbers van het gemunte geld mogen een per cent intereft geven in 't jaar, alles volgens het Banco Regie ment, foo hier na fal publicq gemaald Worden. ., á r _' .- '. rT^
XI. Haar Ed: Mog: die Heeren Staatender Provintie van_ Ut-
recht, willen voor de fecuritcyt van de fchat, die ø defe Bank fal bewaart worden, tegen openbaar geweld de nodige oclcher minge verleenen. .?,,. .. ... K-.t:. -'■: .. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
nader te makende beftek loopen fal , famen... uitmakende a^2.
Morgen, willen Haar Ed: Mog: naar den tcgenwoördigen l rys ■ derfelven Taxeeren, naar verhoor der Gerechten waar onder dêj felve. gelegen zyn , dewelke de Compagnie aan
dc.Eygenaars-fcfC-
vergoeden , en daar tegens genieten alles wat uit de vooiicnveye
Vaart fal provenieren. , /'·■ . ■ Daar tegens difpenfeeren Haar Ed. Mog: de Compagnie van
de betalinge der 5. guldens per Aftie in 't voorgaande eerfte en dertiende Articul b Jaarlyx aan HaerEd: Mop -te .geven vaftge- fteld, willende HaerEd: Afog;nog defe, .nogeenige anderebe-.- iafting van defe Compagnie gêduurende den tyd van dertig jaa- ren eiflehen.. /-, ·,. -º · . , , ' Ook geven HaerEd: Mog: \n vollen eigendom over aan de,~ |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
XII. De Bewindhebber™ van defe Compagnie zune.. .» . wongevci ™» ™. -j. "^"^Voortchreve wvdcr tcma-
profyte van de Compagnie mogen oprechten en houden bmnen Compagmealle de Landeryenlangsde£ ve vydcr^cjna . de Provintie van Utrlchc fodanige Lotery en Loteryen als 7.y kene Vm.op .fioo^oeyen nalegg=« ^ vantCch[ behci!
znllen raadfaam oordeelcn, met" voorkenniffe van Haar Ed : ter lmker-hand tot Doma.nej^^ 1 «^Ã"íå"„á, , c„ |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
jaarlyx twaalf duyfent guldens. |ülC te & aven » 10° ais ae
|
lende
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
/
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
( Λ)
|
|||||||||||||||||||||||||
|
lende die Landen op dertig Jaaren genieten vryheid van alle lm
pollen. Soo dan de Vaart geperfeótioneert en vaarbaarder gemaakt
zynde, fal de 'Cewnpagqiegenieten op dertig jaaren de Revenuen van den Tol foo op gedagte Vaert te leggen , ende welke ten minfte een half per cent van waerdye der daar paflerende Schepen en Goederen fal moeten bedragen of foo veel hooger a's goed fal bevonden worden , als mede het 'pro'fyt van de ViiTefyè in dito Vaert, voorts Haven , Sluys, en Bruggegeld , Vcergeld , of- wat voor Impolitien anderunts daer op mogten geleid worden lullende de Compagnie mede de macht hebben de nodige Bedien' dens, als medp Beurtfcluppere aan te Hellen, mede voor den'tyd van dertig Jaeren. : De Compagnie fa! ook vermogen geïnundeerde of laege Lan-
den in deie 1 rovincicgelegen ce acquircren, of fig met de Eige- naars daer over veriraende droog en brmkbaer te maken , mits daer afbetalende de daer op reets ilaeiidc gewoonelyke Laitcn. Haer Ed^Mog: geven ook over aan deie Compagnie voorden
tyd van dertig achter een volgende Jaren de Tollen van defe Provincie, t'ütrccht , aan de Vaart en Wyk , onder Conditie dat van Schepen en Goederen niet meer Tol fal mogen worden geno.men alspra-rent in dcUiantie is, voor welke öveïlatfn'èe de Compagnie aan Haer Èd. Mog: Jaarlyx by Antecipatie fal be- talen twaalf duifcnd guldens a 40 grooten ieder, mits de tegen- woordige Tolbedienden haer leven lang geduurende , by de Compagnie lullen worden geëmployeert, geialarieert of ter dif- cretie van Haer Ed.Mog. Defe Compagnie fal ook bevoegt zyn om 's Lands Middelen
te'pachten. Haer Ed: Mog: Cederen in vollen Eigendom aan de Compa-
gnie het foogenaamde Amonitie-huis , ftaande op de Kromme 1 N;cuwc-Grachttot Utrecht,om daar in te houden haafe Comp- toiren, voor de lomme van twaalf duifend guldens eens , Con- * tant te betalen lullende het felfde Huis vry zyn <fn blyven van belafting op dertig Jaren , als waarin de Heeren Regenten en |
IV. Dat, indien'er meer dan 5. Milïioencn ingefchreven &
vier Commiflarifen , ten overftaan Van Burgerrnceftcrcn een lede/pr.oratu zullen verminderen. ' V. Dat de Compagnie bertierd zal worden door een Commif-
fans, en'vier Directeurs, een ter aanftelling vart Buróermeefte- ren , en de drie andere van de Hoofd-Participanten, alle op een redelyk penfioen. * VI. Dat de Intekenaars binnen een Maand zullen fourneren
2. per cerxejj en van twee of twee Macnden , een half [aar lanir* nog -L. per cent. J »' VU. Dat: 'er geen nader fournilTementen zullen mogen wer-
den geeyfcht, dan met toeacmming van alle de Hooft-Parriri- panten. VUL Dat, die in gebrec' e blyft de Fourniflcmcntente doen,
van zyne Aclicn verfteken zal Zyn. £ ' IX. Dat niemand als Höoftfpatrictpant g'econfiderccrt zal Wor-
den, dandiereélyk, geduurende eenjaar, iz Aéfcien op zvn naam ftaande houd j en de Drreóteurs vooral niet minder dan ιί AcTrieh.
X. Dat niemand zyne Adien mag verkooperi, of transporte-
ren , ten zy de eerfte ζ per Cento betaalt zyn. ( XI. Dat de Penninge zullen werden geëmployeert tot zoo-
danige zaken, als in 't Hooft dezes zyn vermeld, en dat alle jaren rekening zal worden gedaan, ende Uytdeelinggereeuleert Xïi. Dat voor 't Transport van elke Aótie zal worden betaald eenc gulden, door den kooper en Verkooper yder de helft XIII. Dat Burgermeelters en Regeerders, tot gemak en vol-
kome lecunteyt van de Compagnie, zullen bezorgen twee be- qüaame Vertrekken op haar Stadhuys, met wegeilootene Kaf- ten, en andere verzekeringen, &c; XIV. Dat in cas vart verfchil, Partyen zich Zullen onderwer-
pen aan twee onpartydige, Arbiters, &c. X V. Datdeinteekeningzal gefchieden op't Stadhuys teNaer-
den, op aanftaande Dingsdag en Woensdag, den 17 en 18 de zer Maand September, 1720. |
||||||||||||||||||||||||
|
Vroedlchap der Stad Utrecht hebben geconfenteert.
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Pr oj e Si van een Compagnie van Manufacluren , als Lakens \ Zyde
Stoffen, Fluweek Fabricq, ÖV. en ook Rogge en Boekweyt-
Negotie, Tahak-plantinge , en Spinnerye &c<
der Stadt Naarden,
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Projeiï van ëen Compagnie van Commercie, Navigatie, Trafiauë
dfurdntie, Bodemerye, enz. Der StadJVeefp. |
|||||||||||||||||||||||||
|
tJUrgernieefteren en Regeerders Stad der Weefp, hebben op
|
|||||||||||||||||||||||||
|
yrcrermeeiteren en Regeerders der Stadt Naarden 'm over-
weginge genomen hebbende de plicht van Reeenten , orri |
-^de iterative verzoeken van veele voorname Kooplieden f het
voorbeeld volgende van de meefte Steeden van Zuyd-en Noord |
||||||||||||||||||||||||
|
geenegdegentheden van de hand te wyzen, waar uit aan haard
bfadr, Burgers , en Inwoonders van dien , een zeker en reëeVoordeel zoude kunnen provinieren , hebben, na rype overwe- gmge , vermeirti te moeten aannemende voordeelige aanbiedin^e van verfcheide Hecreil van aanzien i en van andere voornaaine Kooplieden; (trekkende» om op het voorbeeld van 'tgeene inde meciie Steden van Holland en Weit-Vriesland , niet zonder iucecs is gelchied , ook binnen hare Stad Naarden , ten voor- decle van de goede Ingezetenen, op re rechten, en weder in or- dre re brengen de vervallene Laken-Manufaduren, ook tot be- vorcfenffge van de Fiuwecle en SrofTe Fabricq , zoo binnen de- zelve Stad nog aótueel in goeden train is, de Kooren-Neept.e mulgaaers eeii1 Tabaks-plantinge , zynde aan een ieder genoeg-' Zaam bekend de bequaaniheid der Landen daar toe , feeeade aan de Vverf *yde van, dezelve Stad ; aan een bequame Vaart, om alles te Water afen aan te kunnen voeren, en diredna Am- fterdam of na andere Geweften te trafifporteren : en ook bin- nen deze Stad , daar reeds genoegzame Pakhuizen en Schu-iircri voor kleine huuren voor handen zyn, tot voortzettinge van deze Commercie, en oprechtinge van bequame SpinnVr ^ en: ^ dere Beleeningen, en andere gepermitteerde Neeotien : Om wel- ke redenen men zich dan ook (onder Gods zegen ) met veel fundament kan vleyen, dat men metter tyd confiderable Winften Λ;Λ- ί !'ei>eaiVe P^tieipanten zal kunhen
doen. De Conaitien behelzen. deil^?2' F°^S ZaI 5ftaan "'Ζ Millio^n guldens , Ver-
üceld in 5000 Aftien, ieder van roóoguldens. II. Dat niemand minder dan £, en niet meer dan so AÊhVh
zni mogen Intekenen
|
Holland) geconfenteert, een Compagnie van Commercie, Na-
vigatie , Trafique, Aflürame, Bodemarye eriz. in haare Stad op te rechten 5 en in overweging nemende de goede fituatie derzel- ver Plaats, als zynde gelegen aan de Rivier de Vecht, en nabv de Zuyder-Zee m 't gezicht van AiBfterdam , waar door zeer be- kwaam zo tot buytenlandze Zeevaart,als handel op den Rhvn ahvaardeKoopmanfehappendoor buyten-en binnen-Wateren van alle kanten konnen af gevoert worden, hebben daarom met veel fondament ( onder Gods rriilden zegen ) te verwachten dat de- zelve de gewenftè voordeden aan de Stad en Geintrcflèerdcn zal te weege brengen. Gemelde Compagnie is aangelegt σρ de vol- gende Conditicfl., r ι. Het Kapitaal zal beüaah in 1 f Millioënen Guldens verdeelt
iu 7f 00 Aélien, yder van 2000 Guldens. 2. Een ygelyk zal geadmitteert worden niet meerder als zo
en niet minder ah? twee A&ien in te tekenen, van welke inee teekende Som'me de Intekenaar zal fourneeren, 8 dagen na dato van de uitgevingder Biljetten, twee per Cento, een Maand daar na gelyke ζ per Cento , en dan verder van Maand tot Maand een per cento , tot dat m 't geheel ïo. përcento betaald zullen zyn ; en by manquement van gemelde betalingen , zullen de Actiën vervallen zyn ten profyte van de Compagnie ; na wellc fournillement van de voornoemde tien per cento , geen verder inlaag kan gevorderd werden , dan met goedvinden der Hoofd- Participanten en meerderheid van Hemmen. 3. De betaling zal provifioneel gedaan worden aan CommilTa-
rïflen , door de Magiilraat daar toe benoemd , onder Quitantie van twee dërzdve. 4 De AéÏien zullen kunnen' getranfporteert worden na't eerfte
fournillement', zynde twee per Cento j zullende betaald worden |
||||||||||||||||||||||||
|
. Dat zulks in Perfoon of bv Procuratie zal moeten ee νΖ'ΐ rf' Zynde ^ "at ' r ^----------'----------
en „ met uit4ruklang van de Woonplaats ^ ^ !^ het tranfport van g M, twee Guldens ten voordeele
ö l ' van dc Compagnie , behalven de Zegels, i* ftuiyers voor de
|
|||||||||||||||||||||||||
|
β 1ί :ad
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Armee'
|
|||||||||||||||||||||||||
|
XvIIr
|
||||||||||||||||||||||
|
^ECLEI TER EEUWIGER GEDAGTENISSE DER DWAASHEID ËÁÍ HET XX.JAAR DER XVIII.EEUYV.
|
||||||||||||||||||||||
|
monument consacre á la posterité en memotre de la eolie incroyable de la xx
|
||||||||||||||||||||||
|
Ie crotra ? ã ui latt^
•Izl ai uu sie'cL· si saye unSt/tèmè insmse' 3%Ý t&i Conintcrce u/l Zeu tle la. J^rrtu. LA FORTUNE JJJSS ^CXIOJSTS
var son am. |
||||||||||||||||||||||
|
Aar· condicitrpar iaFOLLE, qui est a/sez reconrwifsahle par ses atfr-iluts ordinair-es, ^j
|
||||||||||||||||||||||
|
de Aaleine , qui estr au/si unejó&e Ju terrts . Ce cAar est ure'par- les principales Corrrp". qui ont dorm,
comnienccment á ce /leqoee pernicieux, comme ie Mi/sj/sjpï avec unejamle de Éïý, Ie Sud avcc unejamle lanJee Sc platr-e sur lazcire , la, Baiique Ji-Suft.foulantauxpieds uu ser-perttr, L· Comp. du. West, celL· d^/surance , etceUe des Ãçéú dlJrijt les lAyens de cc conunercejont tourner les roués du CAar, azantdes queues de JlcnarJpour marquer leur adrejse Sc L· rus es. On voitsur les rats les Jiyerses Comp. tanttkAautes, ianurt ia/sjs■> selon que imirnerttL· roués; Sc Ie veritahle Commercc re'l\J yerse'ayec ses liyres &· martAanJises, &■ presque ecr-ase' sous les roués du Char; unejrandejoule de monde de iout ctats cc <& V |
||||||||||||||||||||||
|
sexe cour-ent apresL·iOrhuie pour- atrapcr des ^cüens. Dans les nu.es estunDiallejaisarrt des boufeilles de Sayon, qui
lillets que Jisiribuë la.Foi'tun.e, Ü des èonnets Je fous qui tornient en partaqe á quelaues uns, êc á de petzts Serpens aui mare |
||||||||||||||||||||||
|
se mcij' ju.
uent <J:
|
||||||||||||||||||||||
|
'' eux qui Ie s"j·
düijkiué kpj,
^udr-ons se J,i:
lapeirie. d examiner , é decourr-irons plusieurs cAoses , qu'on ç ß pas cru devew expliquer en detail, pour laisser aux curieuX, >ff sir davoir quclque cAose adeviner . Cette FOLIE á pour Jievisc deux Jetes , dortt l'une jeune de riante marque Ie leau &&J *~dctwns : l'aidre vieille êc accallee de cAaqrins en marque la suite f par la Sentence JLatinc qui siqnrtzé : Xe cAavi-jn suit ^u «ae Se/Ie aparejice . ó j ö |
||||||||||||||||||||||
|
",tq ovx Te yer-u/onen , «««•- ·«/«" -£f''
met-roozen yercierd, yerheeld Je_ scAoone^ scAyndes X'inJAanJels , de andere oud. |
||||||||||||||||||||||
|
vr-otectc.
Zf ^iïffigr ■
•J'Je,>lcc1r~ ~^oo7xt. , Aef een rorur en scAoon,
|
||||||||||||||||||||||
|
'an a-oy7ieid,i,c/*/onJ Aet einde ófje»°fr "zet het latyns Jens, Jat leteekent ScA™ ledigt.
|
||||||||||||||||||||||
|
h OMBARIO, o dood vrindmriZAW&etijyEdUS- CJLEMENSjZkoöt.
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
ae-ücomiè SdJJerf mJtedcdi
'Zóe /uxr op 't jtZaJ van-rdventuw*
\Z>e nieis-e -Paus Ì top aezeten- r \La)t' Joor zinaeeffet neei' aesmeeten |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
% Cachot iMjfëKNlGT., Zuidzee ActieJCoJTiet
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
JsiMeester JCn^t 'of is tyimet ?
Die &Û "Ui- . arresteeren. ziet? / O Ja 1 iucjyn: man looft iraat Jutten- ■ '•iTvld ooi. zyn. Cipier' Je, luip,
'oet -Bfiwarui. qulde refcenscnap >
Sn itatsucAs JeaoeJe SnaTeniiuiien Z^m maat i>omlOi*io rnoet run Kant, &£m£&t ht- mist Tiet zilre>~ zanJ· vans Zvart&apjtort zynjulde -reyen;
<ept Z<eZmis fiyi yoor ß idctiedoud /
|
Jtiin. ariespan- ^AlLeroni l?ind,
Ureurdom- Cbment, Ztrn pwpre yrwaHaar na de dood hem. troif ie atyyert |
||||||||||||||||||||||||||||
|
We. Constitutis in 7iet vuur
We_pre/eaJent smeekt Je otuL· vader, Om, heui Jvch tfynst int kiunmen- af^ llyl iiy op rllieronies staf' Ëüïß- slaat. Je aroruZieat Jie vei'raaaer Dit heele^fpet heeft rreuad ih 't enJ JJêer, èutaer,hoer,itr dis Zia wend. Js tdood-maaZ:neen! 't is onit reriie/ën. Des arooten- Dnneeentzus . Die vanpartyscaap Zee/c Jen- irus Sn Vree Zoeit Zonder iyt veriiefen. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
[ScAcen. hj zynpraallejstaatsi. houJ,
Sn- om. Je consiüutie rond ) Á,áç- zynqezaa of ieurs niet styyen- \Zo Zwientde hoep op 's JOuffên %roon- VDer nominatie, Caraataalen, ; \Die nu- eenstenunio Zeaenpraafen, Voer Truiocent m Dieiers, zoon-· |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
hl
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
ud,
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Wiens oeeia* men hier ziet opoenOnaer
£n- ini verseZut SI ^Utchöel é De droes -yetyaaoen. naar Je Zet, tDastop zyn naam. en. ftaatsTreianaen |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
l in/ om. vader Cie
|
mens ro
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
* Ê
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
'wi irundXajy maah Aeeirci-iefenX
'ie ôçÏËßá' Aier met Je -PretenJentr, éiliarypt naar lyinjïçßß langste. enA; li Se op hunne eiye vleien- dryyen |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
,;r, f:----
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
ê
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
tij) ....... rr ..
Teflèi , en aan de Rivier het Swarte Water en tuflehen den
Yilci en de Vegt gelegen ) de daar reeds gedreven wordende en bloeijcnde Negotie $ degroótc FactoryenenExpedhienopMun- fteriand en geheel Duitsland, die alhier meerder als over alle andere Steden'te famen gaat, 'en dié door de Compagnie nog veel kragtiger als ooit, kan worden gemaakt, meteigen Voerluidén, |
||||||||
|
•tarnen dezer Stad , door den Koopèr en Verkooper yder de hele betaalen.
$. Na't fjurnificment van de tweede Termyn, zullen dódé geftelde CommifllirifTen de Hood-Participa nteh te zamen gnepen worden om Inftruótien op te ftellen, waar na de Direteurs, geëligcerde Hoofd-Parcitipanten, Caifiersj en Boekho
|
||||||||
|
Wagens, Paarden, eic. toe te ftellen, vafte reglementen te rak-
ken , dat alle goederen Van Steden op alle tyden over dele Stad kunnen worden geaïïureerd en Verzonden , zoodanig echter dab gemelde Goederen als van ours zullen wórden geëxpedieert j voorts om alle Goederen en Koopmanfchappen 'uit Duitsland en elders komende insgelyks te Aflureeren en te Beleench. Wy- ders om Poftwagens op geheel Duytsland * en felfs verders na Italien op te regten , en dat alle Negotie ;, foo te Water als tè Lande, op alle Geweften , Ryken en Landen ■> met allerhande Waren derwaarts te brengen , en van daar te haaien , met feer groote voordeden kan worden voortgezet, en dat töt alle han- del , met veel minder kotten , als op andere plaatfen , welgele» [gen Pakhuyfcn kunnen worden opgeregt, Zoo is't, dat Bar- j germeefteren, Schepenen en Raaden voornoemd , met irigeno- I men advys en confent van hun Gefvvórey Gemeente . goedge- j vonden hebben mede een Compagnie van Expeditie Commercie en Aflurantie öp te regten -4 en zulks op de volgende Condi- tien. 1. Dat het gehee'le Capitaal ïalbeitaah uyt 10. millioeheri, eri
uit 1000. Actiën, ieder a 1000 gl. 2. Dat men daar mede overal( als de Stad van Zwol daartoe,
als in 't hoofd gefegt zeer gelegen zynde) zal handelen in aller- hande Waaren , ook Manufacturen, en de reets hier in train zynde , tot meer avantagie van de Compagnie , berieficeeren 4 en alle Actiën^, Obligatien en Vaftigheden Aiïureeren en Beke- nen, Wiiïels Difcohteeren^en voorts alles zodanig als aan teftel- lene Direclieurs ten riieeiten dïenfte van de Compagnie zulleq oordeelen te behooreri. 3. Dat de intekening fal worden gedaan by CommiiTanflèri
door de Heeren van de Magiftraat te verkiefen , en benoeming der woónplaatfen van de Intekenaars, by welke intekening aaii- ftonds voor 't verleenen van het opregten defer Compagnie, f benefice ren van Wegen, bruggen, Vaarwater, en alle hinder-
niilën , dié in defelve mogten voorkomen, weg te nemen , eri wyders voor alle vordere avantages, die van tyd tot ty't door dë Heeren van de Magiftraat aan de Compagnie fullen worden ver- leent , ter Secretarie zal betaalt worden een per cent, en aan de Intekenaars te gelyk gedrukte Acte van Actie, door defelve met hun Naam > Stad en Woonplaats te vérvullen , gegeven wor- den , om daar mede ook aanftonts te kunnen handelen, vari welke Acteh , tot commoditeyt van de Actie handelaars , by Verkoop, de Endorfementen op de rug zullen valideeren , zoo dik-en menigmaal als fulks gefchied, zullende by 't Tranfporc echter Van ieder Endörfemerit betaalt worden , als h'ier ni volgt. 4. Dat rliematid meer als dertig Actieri zal mogen infehryven $
dog naderhand wel meer in mogen kopen, zonder dat daardoor egter meer als een ftemrhe zal mogen hebben ίή eénigê zaak. j. Dat deze Infchryving zal beginnen Maandag den 23· Sep-
tember op 't Stadhuis aldaar. _ 6. Dat het juifte getafder Actiën eri voor gemelde Kapitale
fömme vol zynde de vöorlchreveh Commiflariflen by Biljetten of Courant de rióofd-pariicipanten Zullen by een roëperi: 7. Dat voor Hoofd-participanten eerft alleen zullen gerekend
wórden die 30. Actiën hebben, én naderhand ook voor Hoofd-_. participanten gehouden worden , die by tranfport zoo veele of meer Hebben Verkregen én inderdaad bezitten, welke van elders ko- mende alle met hét Burger-regt zullen worden vereerd. 8. Dat de voorfz. eerfte Hoofd-participanten by een zynde dé
Heeren Van de Magiftraat aan dezeïvezullen bekend maken, dat drie en welke Directeurs hebben benoemd, om by meerderheid van ftemthert door gemeldeHoofd-participanten nog daar by be- noemd te wórden , mits dat van deze negen vyf binnen de Sraci hun Domicilie zullen möetett houden, ^lle etl een ieder hebben- de 30. Actiën. < 9; Dat deze Directeurs, gedurende hun^bediening, ^oActiert
zullen moeten behouden of de facto van 't Diréóteurfchap ver- vallen zyn , en de Vacante plaatzen öp de eerfte byeenkomfte D der |
||||||||
|
ders zich zullen reguleeren.
6. Deze Compagnie zal geadminiltreerd wordêti door 7 Direc-
teurs, alle Pcrfonen ter goeder naam en faam ende Negotie ver- gaande j die onbevveeglyk tien /t ét ie η op hunne Rekening heb- ben, de welke niet transportabel zyn, zoolang zy Directeurs bly- v n. Zullende door de Vroedfchap dezer Sfcid drie verkooren ^orden, en vier op éene Nominatie vaneendubbeld getal, door de Hoofd-participanten op gefield,én aan Burgermcefteren over- levert, door haar Ed. Agtbare worden geeligeert: welke drie directeurs door de Vroedfchap verkooren , mitsgaders twee van 'te vier op de Nominatie van Hoofdparticipantcn door Burgermee- sferen geeligeert, in deze Stad vafte woonplaats zuilen moeten gouden. En zal ingevalle een komt te overlyden vandedrie die °y de Vroedfchappen zyn geftelt, de vacante plaats wederom by ye Vroed ie hap pen worden vervult; en een van de vier by Burger- reciteren geeligeert komende te overlyden, zal weder uyt de nominatie van een dubbeld getal, door dê Hoofdparticipanten °Vergelevert, by Burgermcelteren een van gekooren worden. 7. Worden voor Hoofd participanten gehouden die 10 Actiën
*Phunne rekening hebben : door dezelve zal de Nominatie van 4 directeurs gemaakt Worden: Vervolgens zes uyt de hunnen aan- bellen, om nevens Burgemeeiteren, de Jaarlykfe rekening der directeuren by te woonen ; en naer bevinding der gedaane winl- ten, deuytdeelinge by meerderheyd van ftemmen te rcguleren , ^elke tekening voorde eerfte reys in January 1722 zal gefchieden, CU zoo van Jaar tot Jaar; ook de Directeurs ( in ektraordinare Voorvallen daar toe geroepen zynde )tert befte der Compagnie met bunnen raad aflifteeren. Insgelyks zal in agt genoomeri worden jfezelve 5 buyten de Stad of deeze Landen woonende, indien de ^omp. daar ter plaatfe CorrefpondentenofCommiilariiTennoodig *°udebebben , endevoorfz Hoofdparticipanten inclineeren en be- kwaam zyn, tëemployeeren. 8. De fu balterne Bedienden, als Cafllers, Boekhouders, Gier-
den, en die naar vereyfeh van zaken noodig gcoordeek worden billen dooi de Directeurs op een fortabel Traétement worden ^ngefteld. „ 9- Alle Negotie, Affurantie, Bodemery, beleening en diséon-
gering van WiiTelbrieveri,zal door den Directeurs met zödaanige *terfoonen, Goederen en Koopmanfchappen worden gedaan, als ^et het voordeel der Comp. by meerde.rheyt van ftemmen in ge- ^oedezullen oordeelen beft te cönvenieeren. 10. Zoo iemand ondernemingen ten voordele der Compagnie
^en Directeuren aan den hand komt re geeven dat het word ge- j^plecteert en van goed fuccesis, dezelve zal een recompens na "evinding van zaken worden toegelegt. .il. Ingevalle Van differenten, zalmen die trachten by goede
bannen af te doen, by Partyen te kiezen of anders door den ordi- ^aris Regter; en incas van Aflurantie en Wiflel, zal men zich reguleeren ha deöoftümefi van Amfterdam. *a. De Intekening in de boven gemelde Compagnie zal gefchie-
^en op Donderdag en Vrydag den 19 en 10 September, 1710.
beginnende des morgens ten 9 Uuren.
We daar toe inclineert, addrefleere zich óp het plyn Van het
tadhuys, alwaar in eene geftelde Bufle yder zyn onderteekent
Jr'ljet, rriec Wat Somme geliefd Ingeteekent te zyn » mitsgaders
Pacificatie van Woonplaats , kan leggen. Welk daarna byre-
^ttiptie, inCas van furmonteering 15 Millioenen Guldens , in
lle billykheyd na genoege ( zoo veel mogelyk is) gereduceert
£ gorden j waar van de Intekenaars door Billenen nader fpeei-
«catie zullen ontfangen.
roJe£l van een Expeditie, Gonimertié en JJfuranïiê Compagnie tot
ZWOL.
J3 V'gerrneeftercn, Schepenen en Raaden der Stad Zwol, be-
. V1ndehde dat een menigte van Steden opgerigt hebben een
^^P^gnie van Expeditie , Commercie en AtTurahtie, en oor-
•ïaeiefC dat aan al,e en een ^er 8enoeg^aam bekend is de avan-
* S'eufc fituatie van hun S:ad ( als aeer na aan de Zuider Zee en |
||||||||
|
( 14)
|
||||||||||||||||||||||||||
|
öef Hoofd-paftïcipaatcn , door dezelve niet de Directeurs ge-
fuppleert worden. . ■ .. · io- Dat aan de voorfz.Dire&eurs op decerfte Maandag mNo-
vember , door de Intekenaars weder zal worden ingeiegt een per cent , en dus op gelyke Maandag van Maand toe Maand nog een per cent tot fes Maanden , en alzo tot Maart ifii, incluis. ii. Dat deDirecteurs meerder penningen tot voortzetting van
den handel nodig oordelende daar toe de Hoofd-participanten, |
||||||||||||||||||||||||||
|
certten , en mede niet groöter weefen als een tiende , de welk
weer falbedraagen tien mill,oenen, waar uyt men aan het Land de andere nogvyf verfchuldemilüoenenfal betalen,endede Com- pagnie als dan tien millioenen in cas fal hebben. VI. De derde Bylaag fal mede niet eerder mogen gefchieden,
als twee maanden na den anderen, en fal mede maar bedraagen |
||||||||||||||||||||||||||
|
goveng neooen iwinugmu;ioenen,en ïunen aisaange
der, Bylagen van de Geintreileerdens, in langen geëyft werden om de Geintreileerdens niet tcincömraodceren, en alle gemakken toe te fchikken , en men haar Actiën en Capitaal altyd meer als drie dubbeld het Capitaal waardig lal maken , als die effectif fuHen zyn* 't geen in defc onderftaande aanmerking klaar word aangetoonc ; want yder maar toet de drie riendens van 't honderd van een Ac- tie van iooo.guld.te fourneeren , maar 300. guldens uytfchiec,en men uytdeelmgen( die dikwils tien a twaalf per cento) kan krygen |
||||||||||||||||||||||||||
|
fcdlwH
it
|
||||||||||||||||||||||||||
|
een Maand van te voren daar van te adverteren , rekening
|
van zyn geheelc Actie van iooo. guldens, foo dat bier klaar
|
|||||||||||||||||||||||||
|
t
|
||||||||||||||||||||||||||
|
zal worden gedaan , en met dezelve met meerderheid van item-
men de uitdeeling gereguleerd 14. Dat door de Directeurs en- Hoofd-participanten zullen
aaiigefteld worden twee Caifiers, een Boekhouder en een Gon- triroHenr, die voor zo veele fommen borg zullen moeten ftelkn als by de Directeurs en Hoofd-participanten zal worden geoor- deeld. 1 j. Dat de Tractamenten van de Directeurs, Caifiers, Boek-
houder en Contrarolleur by de Hoofd-participanten zullen gere- guleerd worden. 16. Dat de mindere Bedienden by de Directeurs zullen wor-
den aangéiteld en alle andere zaken en ordres by de zelve be- raamd worden > dat ook elders Comptoiren zullen mogen aan- leggen, engeneralyk alles wat hier voor aan de Hoofd-partici- panten niet is gereferveerd, verforgen en uitvoeren. i5. Dat de Compagnie alleen te tyd van 20. Jaren het recht
zal hebben van Loteryen in de Stad op te rechten. 18. Dat voor tranfport van ieder Actie , voor de Directeurs
te doen , tot verval der onften , tractamenten &c. betaald zal worden een Caroli gulden, half by de Verkoper en half by de Koper te betalen , half by de Stad en half by Compagnie te pro- fiteren , gelyk mede by ieder %. Huivers voor den Armen dezer idi
ig. Dat alle queftien , uit hoofde van' deze Compagnie ipfui-
fende, tuifchen Koopluiden, Schippers* Voerluiden, &c. by de Directeurs zullen worden gedecideert , zonder eenig appel of vordere Provocatie. NB. De penningen moeten franco geaddrefl'eert werden aan de
Secretarye der Stad Zwolle. |
blijkt dat ioo een Actie, drie a vier dubbeld het Capitaal waard
moet wefen. VII. Boven dcfe iö.millioenen fai den ïnventeur van dit Pro-
ject het Land nog doen pröfitcercn 20. millioen, buyten fchadc van de Geintreileerdens,hetgeeneby Memorie aan haar EdrGrooc Mogende werd aangetoont, waartoe wy ons zyn refererende, ende den ïnventeur van dit Project nog niet in't public wil late komen , om geen andere van zyn uytgevonde conceptcn(tot grooten voor- deele van 't Land, en van deifelfs Compagnie) daar van te laten profiteerem VIII. De vafte Winften > waar üyt men alle jaaren uytdee-
lingen fal kunnen doen, werd by Memorie aan haar Ed: Groot Mog: mede vertoond. IX. Een yder fal niet meer mogen inteykenert j of op zyn
naam fetten, als veertig Actiën. X. Geen Octroy komende, word hier by gefetj om yder een
geruft te (tellen, dat niemand als dan met zyn inteykenen fig fal hebben verbonden. X I. Verders werd alles gerefereert aan het gemi generaal
Projecti het welk in't breedc aantoont de avaneen, die het ge- meene Landende de Particulieren , daar van fullen genieten. De inteykening gefchied ten huyfe van Meffieurs vanRyk, Ma*
keiaars in 's Gravenhagë, in de oude Molftraat4 Nademaat hei Jjjurehn van Schiepen en Koopmanfchappen ^ zes
voor de Gevaren van de Zee, van die van Oorloge, en van Pira- teryen, noodzakelyk is voor de Negotie en Zeevaart, en dat men ■ziet in Engeland een Maatfchappy daer toe opgerecht, om door een groot zamengevoegt Capitaal, diegeenezoo zig willen doen AJfiu- |
|||||||||||||||||||||||||
|
reren, voWrektelyk gerufi te feilen : Zoo heeft den aanlegger de*
|
||||||||||||||||||||||||||
|
ÊxtratJ , concept of Projëïï van Een generale Compagnie van JJju-
rantie, Beleeningen, en Loteryen, ende dat op te rechten met Oc- treoy van Haar Ed. Gr. Mog. de Heeren Staten van Holland en ffleil-Fricfland) tot f e er grooten Profyte en voordeek van de Lan- de en van de Participanten der gemelde Compagnie\ Efelve Compagnie fal beftaen uyt een infehryving vart éett
hondert millioenen guldens j welke hondert millioenen gul^ dens verdeelt werden in een hondert duyfent Capitaale Actiën , yder Actie van duyfent guldens, het welke het Capitaal van hon- derd millioenen uytmaakt, ΓΙ. Om dit Octrooy van Haar Ed. Groot Mog. teobtinecren,
fal tot ontheffing, van's Lands fchulden, van de Compagnie aan h Landt betaalt werden tien raillioenen, die gevonden en betaalt fjllen werden, tfvt ds twee eerfte inlaagen, van dtfc Compa- |
||||||||||||||||||||||||||
|
zes gelooft, dat immer zoo propooflelyk -was zodanig een MaaU
fchappy\ offzamenvoeginge van Capitaal in deze Landen wierd gemaakt, als reet sin Engeland metfuccès gefchiet L·, enproponeert ten dien eynde de Intekening op volgende voorwaarden \ i. Dat het geheele Capitaal beftaan zal üyt Een hondert en
Twintig Tonnen Gouds < 2. Dat ieder Intekenaar in handen van fufnfante ïtoopluyden ,
hier na te noemen, zal betalen van zyn Intekening een vyfde per cento, dat is vier ftuy vers van ieder honderd guldens, ofte twee guldens van ieder duyzcnd guldens. 3. Voor het eynde van de Maand July, of eerder, zoo men
eerder reed zal zyn $ zalmen alle de Geintreiteerde doen by een komen, om by meerderheyd van ftemmen Directeurs te kie- zen van deze Maatfchappy. |
||||||||||||||||||||||||||
|
4. Men zal nooyt meer Geld eyilchen van de GeintreiTcerdc ;
III. 0e eefiteinisagé fal niet eerder gefchieden, als na dat het als de Geintrefleerde zelfs in den tyd by meerderheyd van
Octrooy van haar Ed. Groot Mog. de Heeren Staten van Holland ftemmen zullen npodig oordelen, omme deze Maatfchappy zoo en Weit Vriesland, fal fyn verleent, enallesdoor deOpficnders geruft todoen zyn voor deh Geaiïèureerden, als eenige geruf- ineen ordentelyke ftaat falgebragt zyn ; als, fullende dan nog agt theydkan vereifcht worden. dagen van te vooren gewaarfchout werden, en veertien dagen tydt f. Niemand zal minder mogen Tntekenen als vyf duyzend gul-
gegeeven werden , om zyneerfte ïnlaage te brengen. dens, en niet meer als vyftig duyfent guldens. IV. Uyt de eerfte inlaag, de welke bedraagen fal tien millioenen, e. Men behoud voor zich, dat men die geene ,die in 'tpublicq
ial aan 't Landt aanftonds betaalt werden f millioenen , ende de niet geconcipieert zyn, of gerecipieert worden, voor vyf duy- Compagnie als dan nog overig hebken gelyke f millioenen , om [zend guldens te zyn gegoedt, haar Inteken-bricfje , hier na te een aanvang van het werk te maken. 1 noemen, zal mogen weder geven , en zoo wyders geproporti- Y1-. Vz tweeden inlaag fcl gefchicdeïi. twee maanden na denloneert.
Die
|
||||||||||||||||||||||||||
|
DE "WA-EIREIjX) IS
,Ui SPREID ΖΥΊΪ Uoi/
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
EEN" SPEEX To.lTÉJ&Z,
ETST 1CRYGT 2ÏN DEEL.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
*V
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
«r --1
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
&v-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
' *&y>as, zo drasJw maar Uan< lana
CeraaAt, op 't phdikertvans d& ^1 *j |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
*·^
|
'issüippt bannen- hrOOf,
t zy ah vryjezel of sUaf' |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ι ■ · ι ■ 111 ■ ■ ■ i ι ui Μ1111 i r u * 11 ·
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
":Ï*V-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^lerjmeed merv de tonceptetvvaft^\
WnvGciuLte Zoekerv l·^ de last , |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
' aardsdie/chat daar etk na tra
d^ortalles op 'tZTapytaehraat. / |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Éggpsra
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
V.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
;-:
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■
|
«MS»;
|
Η
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
fata
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
»
|
zmmmÊ.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
la Ti&eren, in/ Jlmerica
\js 't idti'a. Ji'tnst erv nittvmer icha |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
mp mis, eritwerl·. is niet. ze tuf}.
é doen, ZeatJer/aastroorTie,tSuc^\ |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
**■
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
iU/eUement-de Comyeny,
\renqt ons diefdioone Uuitea |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
töïeep aaivdeny oritVj hol oj^er pq
E> leefcL men lustig oïnnerv Zwom. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3/eer -drUcruin,, cm 'é Tvansch Toneel,
Vertcontl cns, liqé hMrJ 'vfde 'deet J-kw V „Tctieffel, een tretiyfof teelde Voor henv, die de eeife hoofdi-olfpeeld.
JiojrCbcvrio, qelyh eehi heeft \
G-ekromt, met de över zwarte aeeff "V&tv de .ActieTtoofdttiarLi£eiJeil nem
Tenftraf: de Jouböels jn de Idem
Geraakt, Zim Tol^ers yan dien hrant. ïnpyn , die de OPJ>erVierschaarfvant, . Zweept alt aesjruu ten\Tu*tarus , . Op 't bidden, rarv ^Hercuritu, Vu/ jaaad, op iheni^ littre hlaqt, Irv de eeuwia rui&*e, ett duistre nacht; J)oor Cerhrüs T^rifi^toet al diens treint 2)e lyd, door 't ebenen vanit qerdya, Tieerd de u£tkiO'1tL'st*>αη die qroote zaak |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
derivyt de TaanL,to~t o e el i'erina,qh
2)er yj-oomerL· hlaasdt de lc/~ yan't 1f.. Van 3uhl·el-oorzaak Tranlt en J^ry ,. De waarheid'dempt het i'uil qespen,s 2)er looqenen, en rukt de errervs 'Ten ftnoel af, daar de Jfi'd, vertreerv, Jzaar .Minnaar doei1 de V'aereld heen Ziet hreeken, ortv en't eem?nq end Te hoornen. Kit zyη Zwaar etend: Terwl /tandvasticfheid vertoond, Moe deyver ^oer 'taemeen., noch woon! In Leyden , en, uL Jja&rlems Stad. Voorts Ziet ptéiv op c{e Lzy>, hoe dat J)e deuad; of fch oen, rerdruht, op 't laas t: ïferd'onder de ènalenrey aeflaasf. Cohnoe de aeldzitqt, dwaas, ens naar, Inteind ρ e raakt hv TÏutus /ckaar. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^«V#a» naakte. JieJ-ertIreuf',
%y ^oordeel of iL/yeel Vth^j- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ι W««( en Süiher7 en rood Gcm^ > „
h* «Bes goed. mvn ^oord ^rtrouA |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ψ
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
w\
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'nFtFr~^WrWM'F'
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ΠΤΠΤ
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
<&
|
|||||||||||||||||||
|
/
|
|||||||||||||||||||
|
-"-'-,· <
|
|||||||||||||||||||
|
geLAUWerd PAARD van TROJE
dJe zotl werpt neer die tot lycnt -r'lieatr.
8 3>£ Vlieger aaa-t met cp , hezvaard -2Wr al te yrovetv - ictie staart- .
Wat maakt men al papieren vuil ? $ Sn- staat op t Uatst en kykt als de ud. |
|||||||||||||||||||
|
De Verslagen ACTIONIS
1 ddetaas ! ie Zuid! de Zuid7 de. Zuid
.Uyn Iryn. , my/t schat, tnyn. eer verlruid f
Ze dat ik /ulfus niet de noord < Met meer aevoTq ? moest uit de poort~: -T>ie iwintia diiisend jiondetv 's jaars Inkomen had. hel Éã de kaars Jict al verguist . <gryp?oael yikt -tlyn nerssen-vat , ter dood verschrikt-, J)e molen gaf'me een Zffiaare slay ■■ sUpn 7i>yf en kindren ar/n- ! ach .' ach- f ds al haar troost Æ 't geLATJWerd paard |
|||||||||||||||||||
|
Ô m de STOEL met MNK
|
ge^eelt^a11
&a>, set,sny toe is 't uw Jacoen, ,
JL zout iny zelveç á miers doen.'· Portelt tot dca-tds Jatv Credief Jlie rm guit schold eti int Uvetv Hel· â Jty 't vallen vatv de lladeti, z,ie
£ew niew—antyke compagnie „ilerv le-ifr daar veel tv juffirs tn- De nuttiyste actie is de yPlüv 7 X>ees fpecld de rol van- Jcancs ;
De zinder zon scheert ivrolyt dus -Maar zo de kaars de vliey ledHejt |
||||||||||||||||||
|
'an -LrqjeiL· goude bcraeiv wa<3.rd
G-eacht , mzr nar heeft; overrêerv, Doch, neffens my nog nteeniq een,. 3 7;y hellen ile aap al weg , myn- vlucht
Maalt van. tor treurspel slcchs een- kluchf 4 Jfct spirt de nifd, die 't slanke haar
Jiukt ~uit Zyd lep niet á roet rn is laar . $ G-ins ditwt een Jan Crediet naar d' hals
Van Lome 2>elet / die- word niet vals ; .iJaar doet Zyn das af en- zyn _pmih Sn, zegt ., uw toom ik, niet ontduik, |
|||||||||||||||||||
|
. nes
Vind in de mens Zo menig l-ee-st- .
11 ?*L ^*er & ^roef- d>e lom- larst uit ■
2Æ t -Logipas den ny sneus 'tverdre duid.
-Dit Z,inne-spel7ze reinr als klucht
|
|||||||||||||||||||
|
Verdhynt (jeh-k tjiaat) in de X,uehf
|
|||||||||||||||||||
|
rif)
|
||||||||||||||||||||||||
|
Die dan in deeze gelieve deel té nemen, brengen zyn Inteken
diefje aan het Huys van STEENHOUWER en UY T- W ËRF, op het Rockin, over de Beurs; Alwaar een Verze- gelde Blikke Bus zal zyn Donderdag Morgen, den -tollen Juny^ ten zeven uuren. |
||||||||||||||||||||||||
|
dé Geauthorifeerdens "ge7.amentiyfc? ofaah den geene'n, die door
hun, u.it hen lieden daartoe ί pedaal zal werden Gecommittertj |
||||||||||||||||||||||||
|
hunne Supplement te doen , ι
wórden , met deze Ailuranue , als Ingetekend is , ( datGodt
verhoede^) en ook niet 'te Prefumeeren 'is.
"8. Zal deze Compagnie tot niemand's prejuuitieaangelegtvvor-
|
||||||||||||||||||||||||
|
Projefö. der Amflerdamfe Λ(furant ie-Compagnie.
ίο Juny 17ΖΘ. Y\^ Υ Gndergefchreveri verklaren by dezen te zyή gereiólveert ·,
om te hendeeren in een Compagnie of Sogietevt van Aflu- rantie, tekeningen is getteld. Door welke Compagnie , b>oe,iete.yt
^f Wel der zei ver Geauthorifeerdens , zal werden Verzekert op Scheepen , Goederen , en alle föorten Van Koopmanfchappen, °pHuyzen, Lynbaanen , Branderyeri en Rafinaderyeii ^ mits- gaders op Bodemaryen en Perzoonen, voor den Turk , alsan- ^erzints , practicabel in Aflurantie -, zullende het Fonds of Ca- Pitaal » dat door yder van ons na rato van onze Intekening zal berden gefourneert > ft rekken tot de betalingen van Schaadens cn Avaryen, zodanig , dat een ieder, die hem door deze Socie- teyt zal doen verzekeren, volkomenfecuur en geruft zal konnen ΖΥ^ , om in cas van Schaaden en Avaryen , 't geen hem deswe- ge competeert , prompt te konnen ontfangen , en dat alles op ^ oiiderftaande Gonditien en Voorwaarden: te weten : |
||||||||||||||||||||||||
|
den , veel min om eenigerhande Beleeninge te doen , nog ook
ftrekke'n tot hinder en belet Van andere Particuliere Afluradcurs^ (fchoon dezelve in deze Fonds hebben Ingetekent ) of mee uit- fondering van Makelaars , of anderen, die gewoon zyn verfeke- ringen te vorderen > of te folliciteeren -9 zullende ieder een met Jgelyke faveur ontfangen worden , die zyn Policen preiêhteert om te Tekenen , dog zal Op geen Policen van Ailurantie wer-
den getekentj als de welke volgens de jöngfte Ordonnantie op het Klein £egel geëmaneert »3 ett door den Heer Secretaris van dê Kamer van Aflurahtie binnen deze Stadt getekent zal zyn. 9. Alle Policen zullen door Makelaars s of die gewoon 7\m
verzekeringen te Vorderen of folliciteren , moeten wórden ge- p'refenteert, en zaldeCourtagie van de getekende Som me aan da zelve werden voldaan^ een vierde per cento van ieder toö Gul* dens > volgens Coilume. 10. Wanneer men tot dete Compagnie Permiffie van haaf
Ed: Groot Achtb: heeft 4 zal'er een by eenkom ft verzocht wor- den j Van de voornaamfte des Geintrcileerdens, op dat ieder eert zyn fehriment gehoö'r't word * wat verder tot befte van deze ΑΓ- |
||||||||||||||||||||||||
|
furantie kan vaft geftelt worden , en infonderheid tot volkomert
|
||||||||||||||||||||||||
|
Art. 1. Niemant zal meer moögen Intekenen ^ óm Ïntreft in
QeZe Ailurantïe te hebben , als 50000 Guld, en niet minder als
5óoo Guldens Banco geld.
2. Zoo zullen'er uytde irttreflantenagtbeqüaarrie Aflüradeurs
n Kooplieden , de voornaamfte en gemakkclykfte Menlchen
yncte i genomineert worden, die de directie van deze Affairen
unen hebben , en genegen zyn zonder Proceifen, en zonder
feticques de Schaadens > Van de getekende Somma af te maken -,
o uytde Wereld te brengen; en zullen verder bovendien wer-
ven aangefteld zöo veele en zoodanige Bediendens j als tot dit
eylzaame Werk noodig zullen werden geoordeelt, én waar toe
hf r!n^0ftcn t'zyner tyd, zonder iemand te bezwaaren > fceer ge-
^aklyk zal werden gevonden uyt dé Transporten * &c.
3; Alle de ïntreilanten , Welke in deze l^onds van Aïtufantie
P'"ricipeeren, zullen voor het geene zy in deze Secjieteyt Inge- vend hebben b promtelyk moeten voldoen , in manieren naar- ogende, namentlyk: ih R ^Cn ^nteekenaar za* i° &t Maand Auguily * aanftaande,
. Banco moeten affchryven iopercento van zyn Getekent Ca- fcv τ en Zo° a^e ^a^iaaren IO Per cento, tot debetalinge van
yn Ingetekent Capitaal toe, zoo 't van nooden mógte zyn j dat
ec te denken is j dog by aldien het noodig mogt werden bevon-
P* en <|e geene die alsdan daar in komt te manqueeren, of in
& oreckete blyven nagedaaneadvertentie, zal zyn Portie in deeze
onds geroyeert , en ten faveurert en baten van de andere In-
eiianten zyn i zonder dat hy ooit de minfte pretenfie daar over
mogen maken, in rechten of daar buyten.
t L· kn op dat ieder Intekenaar in deeze Fonds volkomen ge-
ft kan Zyn , dat zyn gefourneert Capitaal niet zal verVreemt
iïipH * °** tet °ιΔ&^1' trouwe tot des een of anders verryking
^ede gehandelt worden, zoo zal wel expreiTelyk, gelyk boven
^gezegt, 't Ingetekende Capitaal afgefchreeven weiden in Ban-
a ', °P rekening daar toe te nemen , op de Naameti van de Ge-
jjj nonfeerdens ; en daar van zal niet gedisponeert werden ν als
^etde Onderteekening van vyfuyt de acht Geauthorifeerdens,,
Cna^toe door de zelve te nomineren, tot afbetaling der Schaade
we rf r^Cn ^c moSten vallen ; of anders , zoo Υ beft Verftaan
hun ^cn ^e Geauthorifeerdens gehouden zyn, alle Jaaren van
te nc°°eken, een behoorlyke Balance op de befte wyfe doenlyk treff ' val1 het Ingetekende Kapitaal, op dat yder der In- gefch"?1 ^tan Z*sn h dat n^ets len fraude van ^cn een of ancicr
ged ï Cn na ^e2e,v'e za! rekening en uytdeelinge pro rato |
||||||||||||||||||||||||
|
fecürityt van de geene die laat Teekenen, en dat in cas van fcha-
de , zy prompt en zónder uitftel Geld konnen kr'ygen , en dat 100. per cento zonder eenige kortinge als de fchade Totaal is, en Ook zonder Próceflen-, Zullende in kas van differentie, de afdoe-' n'inge van hetzelve door de Geauthorifeerdens, gelaten werden» aan deUitfpraake Van twee of drie Koopluiden, of andere kun* dig in het ftuk van Aliurantie zynde, wederzyds te kiezen , by aldien de Geaflureerden , het zelve zich zal laten welgevallen, vermits in cas van Difpuit aan zyn keure zal werden gelaten, öui het verfchil by verblyf als boven, of wel door de Ed: Agtb: Heeren Corntniflariffen van de kamer van Aflurantie alhier , te laten afdoen en Termineeren $ zonder dat de Compagnie zal Vermoogen te Appelleeren, verder dan Voor de Ed: Achtb: Hee- ren Schepenen dezer Stadt. ï 1. Men zal aan de ïntreilanten renvers, van ieder partye van
£000 guldens geven, op een behoodyk Reegel geteekent door de Gezamentlyke Geauthorifeerdens> en dat van zoodanige portie , als hy in deze Sócjeteyt Van Aflurantie heeft by de Beualinge der 10per cento , en zal hem ook oprecht goed gedaan worden, alle Jaaren wat'er is geavanceerd gepropor doneert, na zyn Ingetekent Capitaal. 12. Tot deeze IPOnds van AiTurantie, zal geen meerder ofhoo-
ger Infchryvinge gefchieden, als tot 2000 a 3000 Tonnen Gouds, of anders zo veel, als haar Ed: Groot Agt: zullen komenj te ver- ftaan. ' 13. Ende wanneer deze Infchryvinge mogte werden belet van
hoogerhartd, en deze Compagnie of SoCietyt van Aflurantie vef- booden wierd, dat niet te denken is, om dat het ftrekt, tot befte van de Negotie, en Van deeze Stadt, en tot niemants nadeel, zoo zal iedereen van zyn Intekening ontflagen wezen. 14. Deze Societeyt van Aflurantie werd aangclegt tot opbouw
en meerder Voortzettinge der Negotie, en tot geruftheytder Ge- afllireerdens , door de voornaamfte en befte Koopliedcns en Α flu- radeurs der Stadt Amfterdam, gelyk als elders gcichied , en zal niemant vermogen, diein deeze Fonds Ingetekent heeft, zich in eene nieuwe So^icteyt van Aflurantie te Engageeren, of deze be- nadeelen. 1 f. Deze Compagnie van Aflurantie haare gemakkelykhcyt
enpromptitude, tot het afmaken der Schaadens en Avaryen zon- der iemant het minfte op te houden, zal de gehele wereld Ani- meeren, en doen refolveeren,om by deze Compagnie hunne Aflu- rantie te laten doen, en zal zekerlyk Floreeren . om dat 'er veel I n- treflanten onderzyn diejaarlyks aan deze Compagnie, zelfsocca- fie hebben 2, 3, enmeerMillioenen te laten Aflureeren, en hunne |
||||||||||||||||||||||||
|
Correspondentie en navigatie op alle Geweftenen Plaatfen hebben,
en zal daar door te gelyk werden belet, dat de vreemde Aflurantie, als van Portugaal, Spanjen, Sweeden ,en Denemarken, tot Lon- :-vu iv »4.ivu. den of elders niet, zal werden geordonneert, dat zonderde opreg- /. ^oo verbind ieder GeintreiTeerde zich wel expreffelyk aan ting van deeze Soeueteyt, zekerlyk zoude gefchieden, waar van
|
||||||||||||||||||||||||
|
cenopώge
|
||||||||||||||||||||||||
|
iccds
|
||||||||||||||||||||||||
|
t 16 )
rftdeele Pretives konnen werden getóoht. mee
ίο". Tot nutte en welwezen van deeze Compagnie zal men toe- occ
|
f
;fte Verfekeringen van Europa na haar te trekken, en door die
alle de(c Stadt meer en meer te doen Fioreeren. |
||||||||||||||||
|
aan, aan de Maakelaars &c. dewelke't hunne Affaires zyn, en
|
|||||||||||||||||
|
't Werdt met reede vatl geftelt, dat niemant fal konnen wer-
|
|||||||||||||||||
|
fta
|
|||||||||||||||||
|
by de prelente Afluradeurs daar voor bekent ftaan, om te laten
AiTurecrcn, medeindeze Fonds in te teekenen 5000of ί 0000 gul- dens, terbelieve van.de Intreflanten, mits dat zy,~ciöor't genie- ten van dit voorrecht, zig in geen Nieuwe Aflurantie-Compagnie bngageeren; en tot voorkominge van alle Disorders, zalniemant Van de GeintreiTeerdens zyhlntreft mogen Tranlporteren·, binnen de tyd van de eerfte twaalf Maanden, 17. Voorts orrtdeezen niet tedoenbuyten kenniiTe en toeftem-
hïinge van onze Ovengheyd, zoo werd daar op met zeer veel öotmoedigheydhaarEd : Groot Achtb: Pcrmiflieindeze Stadt ver- zegt, doch zonder OclroDy yart haar Hoog Moogende , wyl het Oótrooy in een florifante en welgeftelde Kepublicq, tot dés een of anders psejuditieenfehaade, en wel byzonder van deze Stadt, zoude konneh; ftrekkenj voor welke Pcrmiffie, indien het ver- langt word * is men genegen aan de Stad een Fourniflêmeni>te. doen, tot volkomen genoege van haar Ed : Groot Achtb : behal- veadat'sLmdts Inkomen van hetZeegel confiderabel vermeerdert zal worden, door het uytgeven der getekende Renverflèn , Ρυ- jicen &c. welke vermeerderinge naar alle apparentie wel zal bë'· draagen Jaarlyks een Somma van 5 ;l4 Tonnen Gouds. 18. Men verzoekt met veel Refpeór. de Ed: Groot Achtb :
Heeren van deeze Stad , om indezeFa'vorableen Welaangelegde Aflurantie-Compagnie naar hun Edele believen mede deel te nemen. In den namen der IntréffanM : *voornadmJie Koopluyden én Ajfu-
radeurs dezer Stad, die reets in groot e get aden hebben Geteekent, en dit Projeiï geapprobeert. Conftderatien over de Geprojefteerde Compagnie of SofieteytvanJJu-
rantie binnen de Stadt Am fier dam, van Dato 10 Juny, lyio. Mitsgaders, korte Opkffingen der tegenwerpingen die daaromtrent zouden mogen werden gemaakt\ Μ Én vertrouwt dat by het vöore η Maande Project $ dat van
deeze Societeyt door den Druk aan een ieder is mede gedeelt, öveftüygende genoeg zal wezen aangetoont, de noodzaakelykheyd die'et'is, om zoodanige Sogieteyt binnen deze Stadt op te rechten^ ■wanneer de Verzekeringen alhier zullen werden gemaintineert. Omme welke redenen, ten dezen dien aangaande niet anders zal
tverdengezegt, als alleendat, ingevalle dezelve onverhoopt geen •voortgang zoude konnen hebbcnjönwcderfpreekelykjen buyten alle jWyffel i in het korte zouden werden ondervonden 5 dat 4eze Stad het voordeel, dat met Affureeren werd gedaan , voor het grootfte gedeelte zoo niet in het geheel, zouden moeten miilen, ter oorzake van de Sog'ieteyten, dewdke om te verzekeren j zoo buyten, en voofnamentlyk binnen deze Landen , reets zyn ge- ftabileert: wantbehalven de meerdere Gcrulthe'yt , Menage en fixpeditie > die een GeaiTureerde zal vinden in zoodanige Gom- pagnie j zo° 1S tet* qpfigte van de voorfz. Societeyten dewelke tot Rotterdam,'Delft, Gouda, Middelburg, en elders zyn op» ocregt, met reedenen te dugtcn, dat dezelve geen Occafie genoeg vindende in haar Steeden , dm Verzeekeringen van Importantie \ e d jen, binnen defe Stadt een of meer Gecommitteerdens fullen qualificeeren , om ter deefer Plaatze , in de namen der voorfz. Societeyten, alle foorten van Verfekeringen te laten doen* zoo alsbevoorens en tegenwoordig nog werd gepractifeert dqfor die van Hoorn, en Principaal door eenige Inwoohders van Broek in Waterland:, welke laatfte onder hen een ftille Compagnie heb- ben opgerechi,-. en binnen de(e Stadt de voornaamrte poften der voorkomende Verfekeringen komen weg te nemen i waar om- trent tot een (taaltje: kan dienen , dat door dezelve alleen ruym drie vierde parten der Aflurantie op Groenlandt , en de Straat Davids is gedaan i alle het welke zekerlyk foude werden afge- fneeden , wanneer dele voorfz. Aflurantie Compagnie alhier \v ierde geadmitteert; dewyl defelve in volkomen ftaat foude fyη, om, zoo door haar Luyfter en confiderabele Fonds, mitsgaders door de Geintreffeerdens , waar van veele een meenigte van Oc- eafien hebben , om gewichtige Verfekeringen te laten doen, de Aflurantie eerft in haar volkomen kragt te berftellen, en vervol- gens , om door Preuves van*facilheyt, en promptheyt in het fectakn der fchadens, mitsgaders het myden Van Chicanes f de |
en gevonden ·, die met eenige fondament zou derven ftellen,
at foodanige Compagnie, voor de Stadt in het algemeen aange5· erkt, niet van de uyterfte nuttigheyd en voordeel wefen zou- e -, waarom men dat met veel geruftheyd zal öndcrftellen , en lleen by de hand neem en de Gploflinge van de Raifonnemen- en , waar mede eenige Pafoonen hebben vermeent te konnen ewyfen, of demonftreeren j dat den opbouw van deefe Sogie- eyt van Aflurantie-, voor eenige Particulieren binnen defe Stad, chadelyk zoade weien : Ten welken einde men in de eerfte plaatfe j mogelyk als een
ekere waarheid zal aflumeeren , dat alle Generale Compagnie of ocietyten voor een gemeens beft fchadelyk zoude zyn, om dat aar door alleen by weinige ^ te weten de Participanten, de oordeden zouden werden genooten , die anders over het ge- een zouden werden verfpreyt. Ten Tweeden, dat een Compagnie van Aflurantie in haar ver-
ogen zouden hebben de Pryfen der Premien te.verhoo^en, en at daar door zoude werden veroorzaakt dat deVerzekenn«en tot ortden en elders zoude werden overgebracht. Ten Derden, dat de Aflurantie met geen voordeel kan werden
edreeven * als door die geene die grondige kenniiTe daar van ebben \ en dat mitfdien , als'er onkundige Dircéteürs wierdert ekooren, deze Societeyt Veel eer fchade zoude lyden , als pro- yten doen; Ten Vierden^ dat alle particuliere Afluradeurs tot kleine Pre-
ien , en op fwaare Conditien zouden moeten verzekeren als y eenige Neeringe zouden willen hebben j en dat zelfs deze ompagnie binnen weinige Jaaren zoude werden van zoo veel vermogen en kragt, dat zy de geheele verfekeringen na hun zirt- nelykheid zouden konnen regeeren. Ten Vyfden, dat een GeaiTureerde niet fecuur foude werden
verzekert by zoodanige Compagnie , om dat de meefte Partici- panten zig zoude begeven tot Wind-Negotie^en ook alleen hun* ne Inteekening zoude doen, met een beooging, om hun Actieö te verhandelen j en om alfoo daar door, en niet door de winftert der Compagnie voordeel te doen , en dat ook daar door zoude werden te weege gebragt , dat veele onvermogende tot Partici- panten zouden moeten werden gedoogt- Ten Zefden j dat een. GeaiTureerde ^ iii éas vari difpüit 3 tel-
kens met een vermogend lighaam zoude moeten Plyten^ tot zyfi merkdyke fchade , zoo door de lange tydt , dien hy zyn Pen- ningen tonden moeten miflèn , als groote Proces-koften $ die h^ als dan fouden moeten ondergaan. Om welke Refle&ien kortelyk te beantwoorden j Zoo diend
ten opzichte van het eerfte aangemerkt: Dat geen f edehen zullen werden uitgedacht, dat zoodanige Societeytvoor het algemeen* of particuliere Kooplieden fchadelyk zoude wefen , dewyl eei"'. ilelyk door defe Societeyt geen Negotie , nog zelfs Difcontes of Beleeningen zal werden gedaan : Ten anderen , dat zelf in het veriekeren eenieder zyn iiberteyt werd gelaten ; en dat notab^ is, ook aan die geenen die Deelgenooteh van defe Compagnie fullen zyn 5 foo dat evert foo weinig nadeel aan 't Gemeen , $ dé particuliere Negotianten foude werden toegebragt, als, tot een voorbeeldtj aan de Groenlandfche Viflchery^ wanneer daar toe een Compagnie wierde opgerecht; met Permiflie dat alle Φ dere , foo wel als de Compagnie ter Walvisvangrt, fouden mö' gen Reeden. Zoo dat het nadeel imaginair, ja geheel ongegrond komt te wefen, daar in tegendeel het voordiel , dat hetÖgemecn uit foodanige Societeyt zoude trekken , merkelyk en ontwyfTel- baar komt te zyn \ foo als bëvoorens* en infonderheid by hetge1* drukte Project is aangeweefen ; waar door ook te gelyk is.opgc- loft: het generaal Axioma ^ dat door een Compagnie alleen weini* ge zouden profiteeren, tot nadeel van een Republicq, aangezien de AfluradeursΛ waat op dit alleen foude konnen fien , in hu& vermogen hebben en behouden , om in het doen van hunne** voordeelen te corttinueeren s als hier boven is gefegt j boven eft behalven dat uit de admiffie van foodanige Compagnie direct het tegendeel foude Volgen Λ want foo het verfekeren werd gelatet1 op den voet foo als het jegenwoordig is t fao \s notoir , dat de Profyten, die met Verzekeren werden gedaan, alleen blyVeil onder Twintig, of ten hoogften Vyf-en-twintig Perzoonen, de* wyl in deze Stadt zoo veel Afluradeurs van aanzien niet kofligil |
||||||||||||||||
|
38
|
||||||||||
|
't, Jïeqirv -v/as qoed, 'tjeen klaar t\an hlykens
Aan hem,, die 'tjeh versluit, en lyt , £n vast niet dan papieren, sekytr , Chn, de, *dctie,kcjoers te, -verrykzn,
ytlct JCool-, met> Wort'len > Jdar-irig , Sprotr, £n,Hapen, om, tot spys te str-ehden, ^yoor liern,, die ysil naar 't dol/uus ti~ekken, Ver-eerd met d'Sernaam, van een Zot, dVog lied eetv yÜwyf jeld voor- Zr^ynen,
Waai- af een Smous ü 2>ier-ecteur , Xom Zeul Zy i %> Itedujoedfafeur ? Want het zal toj lel^dyk schynen7
Dat ay in Zwyu&^ ^at" ^°7^ ^oek, ^lliv voordeel r maar niet, Éáô^ te teinen;
X Zal Ze alU í<™>-'» we**Wmet£ , % £eef u-veer elk een, Zvsyn een S7ioeL· ; Jiaar al laai*yprdten. is ver&ren/,
Als de arleU íö> &- jrdvers , die, ^ten, dienst Jer Stiekts/l Cvmpayn^e, 't, O-erédes &eld- in de aarX veTfnidrerL·, 2>us isjtty7- te"- l^cr *™t'>
At de Aetiekraatrv een eidlc, \Ìö , |
||||||||||
|
-d>er Zuidze' Zeilen- % ^dl -van G-oud
. d>c 'Wereld van hun, flat doervfyi-e^kert ;
d>oq 't is <ve7-qeefs , de,wyl die, vloot-, Schoon, Zy om, winf zs uitgevaren ,
dVtets -yirtd dan -wind en Zoute- haren, 'Waar door die, Co77tpaqnie m nood, Ja reeds qeTwegzaam, legt oy ï -fte7^ven,
t Geen aan, liaar loeken llykt, die weg &estoyt zyn met? -veel overleg^ ■ 'Wyl he/v Tiet dagliqt Zou herderren;
Ctvjchoon, jnen op den, grond, vooraan, jVog oyeé. hoeken maa aansd/ouwe/z,, dfet Zyn, dte- de, %uide ivitzfl ontfouwen, 2>aar i nu jeZeel ?n&de is gedaan, ƒ De Zuid zé - /tondel is ve7~lfpen, 't Is kaal en knappen* , dol of gek , CrehJikig Ze voor dat jehreh £Ý*% Jtcizenar de ko/i kan- ku/pe/2,.
I^V/ Zwol en, Jdar reling en -vast~ ^Uet vooels erv met meszden, Lrpen,
G-e^n mens uil mv lunne- -deties kdpen, d)ewyl het> endye- draagt, den, last? . |
||||||||||
|
'-De fiange Zuidzé Ccnnyaanie, -,
Aiet ^VrjmtWeaeeld&erL· aangewezen, ■> ZDoor wind en ?>>aan, eeift- opjei'czen é Schvnt tuv ledroefl te- i'i-agen, ivie, ddaar zat tot htdp en,trooft -veidtrekken,
'Óftfl de maé$eeMé wuif verdwyntr In rook en stof-, 't geen, haar aeorpv7vtr, £ôé ?naakt naai- handelaars totr gekken, .
^d>e,d£aani ', die, eerjv hare oykonvstheefh Ah een- mirakel utt gellazen,i ^üaakt nu, laar winae?~iqe %ì,%£ç* ^enaaud, verdclrikt , wyl ieder heefh Áß% Tiy de maar koord uittroniyetten,
d)at> duizend atilden nu, oy 'Ö meest H^if. honderd aetilen, > ieder yrvesP d>at> deze slag hem, Zal ve7jiletten;
^ant schoon, ^ l^ffe Vlevrery ^oor $ klinken, van naai* koopYefndren,
ddtuv dro&f gemoe£ ■„£ ^CTV èeddreri 'i Door eid/L· 7Wop erv 7,ßç£ 7 ^ %y derlang *>eêr 'tloofd zal lovenjidken>
Wanneer de> schépertl <&, OJ ^ %ouir |
||||||||||
|
«
|
||||||||||
|
-Jlaar t/cht-TLt dat Zien aeen celen/ /u/h,
VJ&* zy zyn.yefïellcy'- Z/o^en, JZte te, Vitreehtvars aeZ>allen zyn;
^z *£é zyn, f, die zy yroaq lejéré/e, Om, daar- ZiateXcut^ mee tejiuraeren, Wantyi/u^Tit de Wereld wd awrjc&yn/,
£ "^ tfeneef/ ledrea e η wezen/,
Wanï7„at;is de ^deüe Ziandei' tcy * *k <Scby?i/cZiee?v, VaZsZzeid, en 3edr~cy ,
J)oor £u?en%aett ten top qerézen ■ -fnny /éx^ darv /Z& J*laaistraatr7
dhe, tSpaa,-, denSRzsn , ent V regeren, MetWezem/ooi- den Schr?v waar-deren, Zy zyn, ons ZA'èerlands Itcüv /ieraad. |
||||||||||||
|
benevens JonAer^Z^-nu^artd/^/iaan/.
2>emft/ zy al/e leia^n/ Henen/, J)e Wereld door ^ sdu/^ ledriegen/, Sn dus Ziet GeZd yecr reeb en waan/
Deerv in/ nun/ etyen, 3>)ιφα& róAen/. ύ-tnls Jc/ireeuwal ~&$, Waal - Φη/iour, te -
3>eur veus un hot^jetit^até ■'
ZeZelzejoteZc tcH're.jtnóten,: .Ze durSJozc zweer- ze zal Jen rntrv
ΛΙ* de ^dcties Hcfe. 'en niet bezwaren/, ZZok ooh niet deén, o\n/pee£ 're varen,, Tteh oot, niet Ir-enl 7cw3eurs,of' Zui'·
Z& is deZelaat: ζ e, ^yrv nietjtropfen/ ~4ls des ^dictie,handel, zender ru/t,
|
||||||||||||
|
2>e, Zamel-jdaats der dictie -Jïetym*·,
OfQuwguenyoix , naar'td'rans u>enaamt~,
d)eor Wind j^eri^ery lefaamf,
t&eert, menia eervdoet lanZiroeteren/, 2'iet, ay naar tZei*en nier verleeZd,.
Watsytvzy l?ezia met elianaet-. Jiet Sc7w'ruZ dat des een blaaytaan. den anaei S/êe, TtemZZtertuin, nee/trmtsoedeeid;
d)e, tyd waar onZanas ?>eeZ te/ waas-dia , Om, Zw elAand'ren/ met aemaZL */_
de rolen, eéney_pyp do&eiti/,
-Maar nu, zit dat aefeZ/c/uzy aardta Sn, vry wat zedtqer iy eerv;
Sc/ιοση, and'ren noq qeneeq %rioelen/, |
||||||||||||
|
Sn^ om den. Wind der acties wcelen,
J)e min/ie hee/ir een ZrZaauw&^/c&een
Jjit y-ryerv, naar dien luit, gelopen; Sc neen dat eervCBeer de Sompaantes i\'êa wit verzeei ren veer 't verZies , ~}ietJSat^de^2>elH,vnqs 1& O'eriépea/, L'ttCnqlind aan des ^Z/aas qe/Zrand.
w2£a,i roeytay , dit wil voordeel/ aéven, ZZZirn, Coiny^qnie is qcet qelZéven/, U)e Jiettinq -Jleepmaui/cnap 7ieuwd' /tand
dérwyl een t-ctüy Zavey'aartfe/, . , dn Quinguenpoiac ,/cft.reeuwd' 'neeZjir^ens
dZieZZovJ'eZantaarn'.tis Curieus? J)te,dOnqen meyc wel tvt een jraarttes |
||||||||||||
|
t Ç )
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
z}'n, daar ter contrary , door net rtaonecicu v.*n uyz* í^õù-1 cemge vti^muu lugt m ut j^iiiigt uci v.-w«·. · --·-—-—--
iaSnie, voor eerft de voorfz. Ailuradeurs kunnen blyven in hun [ mogen werden .teng^bragr, des neen, dezelve echter door h ^erlS en dat tcnanderen, een groot getal M™^"* ■"" fi,ViM^,;itA^»KW,rt„^^Pn ^,*,d^llP4™vièn deAfli v°°rdcel part en deel konnen hebben; en mittd ^cngronden der Tegenitrcèvers van deze Compagnie, dat het |
oude
unne ra'ri- gens
zdve
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ween onevndig meer zal profiteeren , wanneer dezelve werd h
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1 "rojectisgetoont, datdenaanlee nicteeïchiede met een oogmerk
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
&ftabiliccrt. y Ö 1 f
lende ter Beantwoordinge van de TweedeTegenwerpinge, c......_- -------^..^„„v. „..,,·»......« WJ — í-----~> —~j. .
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^het
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
moet wezen, om door getteld,datter binnen een geheel Jaar geen Tranfporcen zullen Kon-
ptheyd , in het betalen nen werden gedaan. Waarby nog zoude konnen werden gevoegt ; |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
l
|
3 ,iaKlykc Premien, tactiiteyt en promp
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Á Schaadens als anderzints, dezelve op te vyzelen en te doen dat de Edele Groot Achtbaarc Heeren Burgermeefteren zouden
^cren· en by aldien het contrary door haar wierd betragt,zoo konnen Fixeeren, dat van iederpartye dieGetranfp'oneert wiert ^.Het'zeive niet (trekken om de AiTurantie van deze Stadt te een zekeren Penningzouden werden betaald,zoo ten behoevcr van |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
v ^gen, dewyl dan de particuliere Verzekeraars,die altoos hun
|
I /ie-jp QhJf Ant ññð éáç7.1Ñ1"Ð vk Fonds 7. fJ 11 rif» tnnnpn ð it-rvi-vlr i 11 . als
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
deze Stadt, dat een aanzienlyk Fonds zoude konnen uytmaken, als
mede om daar uit voor het geheel oFten deele te vinden, het geene aan de bediendens van deze Socicteyt zoude moeten werden betaalt* |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'^Jjd zullen behouden tot minder Courfie, en annemelyker
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
n(luien zullen konnen verzekeren, en alzoo ondervinden uat é
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
a[ ^itien zullen konnen verzekeren
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
- AiTuïantie die door deze Compagnie eerft binnen deze Stadt waar door de vreezc voor Wind-negotiezal moeten verdwyneh; en
^ mcêr overvloed zal werden getrokken, tot hun zal werden belangende het voorgecven datter geen genoegzaamc fecuritcyt m
°Ver gebrast en zulks egtcr binnen deze Stadt geconlerveert, tot | deeze Compagnie zoude konnen werden gevonden, omdat men-
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
„ ^. b,'·, j é-----1-------:„..i:„_ 1']',,,^,,,« é fchen van weynig vermogen door den verkoop Participanten zoude
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
c
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^oniiderabilervoorueei vanuc paiueuucio imuuuLmo,
|
. é t é· Ë ...· _i____Ë nlr.n___/-* f é .....,·
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^lano-ende de Derde Reflectie, zoo moet daaromtrent wcr- konnen werden, zóo vervalt die fwarigheyd, als men Conildereert
> n Rezect, dat dezelve het Gemeen geenzints betreft: want als I oen Fonds die Drie honden Tonne Goudts zal bedragen, waar in |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
j °nkundiee Gcauthofifecrdcns mogten werden gekooren, en vry wat meergeruhheid zal werden gevonden,a!s meen Particulier
par door ichade veroorzaakt; zoo Ts klaar, dat niemant als de Aituradeur,diedikwilsoptydt eenigeMilliocncn rificokomttelo- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
VH ^Ñç§ç'å ^aar ^oor zoude werden benadeelt; dog dewyl een
yer van de natuur eenzekere neyginge heeft om voordeel"te be* Ï>^en , en fchaade te ontwyken; zoo mag met Permiflïc van de j -^vinders van deze Objectie wel werden vait geftelden bcflootcn, ,L QeGreiiureiTeerdens wel zullen zorgen, datzeer kundige Per- . 0|,en tot Directeurs zullen werden gekooren; ten waare men L»°r'cen zekere vvaarheyd moefte aennemen, dat 'er geen Mcn- j"cn kundig in AiTurantie waren, als die om hun particuliere Be- . ngen dit Project met al hun vermogen zoeken tegen te gaan ; t ° Jat met recht dit Raifonnement mag werden aangemerkt als Ji uytvlucht van verre gezogt, om dat 'er geen eflentieele Te- Q ^Werpingen konnen werden gevonden. | ^p het Vierde Poinct, moet werden gezegt» dat het zelve al-
3 betrekkeiyk is, op de Particuliere Ailuradeurs en zulks gcen- jnisop het algemeen, en dat daar omtrent wel zoude mogen wer- p11 Vaftgefteld dat, als die Ailuradeurs zouden blyven by hun om een lichaam dat Gegouvcrneert werd door Regters en e°bferveert door een Fiscaal, om zodanig eenzoort van Socie- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
pen. fchoon dezelve geen ioo. duizent guldens recel en met'er daad
bezit, behalven dat die geenen die Actiën van deze Compagnie reëel zullen koopen, nootzakelyk gegoede menfehen zullen moeten zyn, dewyl dezelve .met Contant geld zullen moeten werden betaalt,en ichoonby ongel uk eenige mogten manqueeren , zoo zal nogtansdè Compagnie inftaatzynenblyven,denoodige bylaagetcdoen j en zulks zal nooit gebeuren, dat bcvoorens dikwils is gefchie't, datby zwaare ongevallen, alle de Ailuradeurs die op een Police hadden getekent, (en by minder rampen vier, vyf en meer) in hun betalingè hebben gemanqueert. En mits dien refteert nu alleen de beantwoordinge van de zesde
Tegenwerpinge, dewelke volkomen by het gedrukte Project isop- gelofcht , vermits niet alleen deze Compagnie zal wezen verbon- den , om alle opkomende queftien te verbiyven , aan Neutraals kundige Perfonen, maar zelfs om, lngcvallede geaflureerde mog* te Verkiezen zyne zaaken door den Regter te laaten Termineeren niet verder te Appellecren-, als voor de Ed : Achtb: Heeren Schee* penen deezer Stad, die ten opzichte van deeze Socdetcyt zouden wy * zen by Arreft, fchöon de Geaiïureerde in zyn vermoogen zal be- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^
|
donder hen te behouden ; metoygevoegue ^^i^^ --■<—,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^ar na de Kooplieden en Makelaars zich moeten reguleeren, en houden om verder te Provoceren; waardoor, in plaatfe dat de
^ rours der Premien met «emecn goed vinden te begrooten; om Geaflureerde door het vermogen van deeze Compagnie nadeel 'bekere Poene te Condemneeren die tot minder Pryzen Tekent,] zoude leyden, zal werden veroorzaakt, dat hy Goed Regt heb- >ondraöelykeConditien.temaaken; waarvan ftaalen zyn, eerft | bende, zelfs in Cas van Proces in eenjaar en minder jzyn gele fetbetalcif van 98 perCento hoe liquide de fchaade ook magzyn; j met de Intreflèn van dien» tcgens 12 per cento zal konnen bcko- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
men, daar wederom integendeel, een Geaflureerde door depar-
^eden de 7. perL-'eilto, en opiienjup en í ias ucucuu. ^ * ^>, ticuliere Ailuradeurs 15. 1«. en meer jaaren kan werden gaande ^•'cenro waar by nu prefent nog verder isvaftgefteld,die laafte j gehouden, wanneer die Ailuradeurs als defelveendelykvoorden VryheYd ook te bedingen wegens de Wol, Stokvis, en Suyker , 1 Hoogen Raade Succumbeeren, nog konnen vol (taan met een !n- ^ als L verder continueeren om op het min fte gebrek m de Docu- treft van 4 per cento, tot de uyterfte fchaade en ruïne van een |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
J^ntcn' Criticqu-senlangwylige Procedures te maaken , dan ze- j Koopman , dewyl
«erlvk door deeze Societeytzal werden te wegen gebragtdat aan, konnen avanceeren |
de Kooplieden veel meer met hun penning6?1
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^ VÏrzekmars zoTïedV Poïicien , éit zulïen werden gepre-i Omrac alle welke Reeden , en oneyndige meer, dewelke om
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
W
|
"•'teert , maar ais/.y uiv.npiu|tv,n.v,iuv -..^„.
^ te volgen, met de verzekeringen tedoen voor een dragclyke lemie, en te betaalen het volle Capitaal, en af te zien van de voorfz.
R,eU\ve Conditien, zoo zullen dezelve konnen blyven verzekeren |
niet al te lang te zyn, werden gepafleert, buyrch dispuit zal moe-
ten Zyn, dat het gemeenebeft, deeze Stadt nog ook deparn<-ni.e
' re Negotianten, niet alleen door deeze Sogieteyt geenfintszal wer-
den benadeelt: maar dat ter contrarie, alomnie veel voordeekn |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^danzalonwederfprekelyk werden belet, dat deGeaflureerdens
|
door dezelve zal werden gebooren, dat ook zelfs de particuliere
1 . „ . · . . 11 .... ____1 , , j-rrf-Hrp 71 r h
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
d*door d:er2elyke maniere van doen, zekerlyk door de Tyd Ufluradeurs niet zullen werden geledeert, wanneer dezelve zien
Vden werden sedtgouteeit, om alhier hunne Afiurantien te laa- konnen genoegen met een aanzienlyke winft, en refolveeren^ om ßåç doen niet na Londen en elders hunne Commifllen af te zen- I Genereus hunne verzekennge te doen, en de opkomt:ocna- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
dens, en Avaryen te betaalen , dewyl een van bydc notoir iSj
dat, of de Particuliere Aflbradeurs zyn vooralle Geai ureerdens zoo goed enTccüur als de Socjeteyten, en hebben dezelve gelyke occaiie om Ailurantien te kownen doen, en zelf meer, om. dat de Makelaars aan hun Comptoiren door DouceurerTl tactementen, alsanderfintszyn gewendt, waar door zy de Prefeientie hebben te verwagtenj of zoodit niet zodanig Succedecrt, zoo is^klaarenbuy- ten eenige twyftel dat een Socicteyt by alle Oeaiiureerdens zat werden eepraefereert, in welk geval niets vanmeer noodzakelyk- & r. ^ ■' , -j..„ „vrffedaiTt. çU A*>------:rr.'~
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ri«^ · j_„i ________j.·^.^ ë«ë Ë** /-irHprs mt \rrrvp.\
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
S, maar in tegendeel, aangemocdigt om de orders tot verze
^rinrr die bevoorens dikwils zyn verdeelt, in't geheel, aan deze ^dr^te Offereeren en zulks in plaatze dat de Particuliere Aflbra- ^ürsdoor de Magt en goed belyt dezer Compagnie van hunne Geringe zouden werden ontbloot. Zoo zal door dezelve nietan- ders werden te weege gebragt, als dat de voorn : ParticuhereAiiu- fadeursniet meer in hun vermoogen zullen hebben , om de Aflu- ^nticaanalteenge keetenen te binden, en alzoo meedcomde zelve |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
d
|
voordat gedrag geheel en al van nier tedoenveinuy^cu. öcuaivcn
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Jat de Particuliere Ailuradeurs, by hunne gedrukte wetten, als heyd voor deeze Stadt kan werden uytgeaa^t, ais de permifiie tot
fcoopluydcn bekent ftaan; zoodat, als door de voorfz, Socicteyt cen Societevt van AiTurantie, dewyl anaerünts notoir alle verze- £ kerm»
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
( 18 )
leeringen, van hier zullen werden overgebragt, tot die plaatfen, j door de Haven van Nieuwendam, zoo onder haare direétie Μ
teert, en 't recht op den Y-ftoom te halver weg hebben , Am-
fterdam veel nadeel fullen doen , in 't faciliteeren der Convof gelden , en veele andere Ongelden : Mitsgaders van Hoorn» |
|||||||||||||||||||||||
|
'
|
|||||||||||||||||||||||
|
\
|
Ëdam, Medenbfik, Alkmaar, Gouda, Dort, Gelderland, et»
meer andere Steeden , dat men in der daad te Iaat fal fien , Om |
||||||||||||||||||||||
|
Amfier dam demo AugufiUs.\jr6.
|
|||||||||||||||||||||||
|
te konnen redrefleeren, en als dan onmoogelyk fal fyn of mefl
fal met de andere Steden in groote differentie koomen. ' öf die Contramineurs al voorwerpen , dat alle Societevtert
maar wind zyn , en dat zy van zelfs wel zullen vervallen ' dat den een den ander m de grond zal bóoren, fal men anders bevin- den want zy fullen, gelyk boven gezegt is, alles m/pannen, om haar begonne werk te maintineren , en alle Maatregels ne- men en praóhkeren , om de Negotie en Navigatie van Amfter- dam af te trekken, hunne Compagnien onderfteunenennS voe- gen meer yoordeelen van Imp0fiUen als anderfints , en blyven alfoo Pofleileurs van alle die confiderable contante PenniLen van de Beurs van Amfterdam. 'ö De '-zelve Cpntraimnpurs geven voor. Men behoeft de Socie-
teyt van Rotterdam mede met re apprehenderen , dk Ά ïnlgelyks wel van ïelfs vervallen. Zulks zal men mede ter contrary fiea, en dat deielve hóelan-
ger hoc meer fal ftoreeren, gelyk reets by haar nieuwe Infcrip- tie confteert, nademaal de Regeering der felver Stadt die öS alle kracht onderfteunt, en alles toevoegt en nog meer fal doeö om defelve te maintmeeren tot voordeel van haar Bursers en zonder dien was de Beurs van Rotterdam geruineert , alwaar, foo U Ed Groot^gtb. niet zyn te difpone?ren, tot het permit- teren van 't Projea van dit Jaar nog de Afties op S per cento avans zullen loopen. En Amfterdam ten uiterfte hin- derlyk zyn en nadeel toe brengen in zeer veel gevallen Dus is klaar reets te fien en zal men m h kort nog verder ont-
dekken, wat riödcel die Contramineurs aan deze Stadt van Am- fterdam enderfelverlnwoonderskomentevcroorfaken niet haaf Ed: Groot Agtbaarhedens ten onrechte en mo^elyk uit eigen be- angvineen ander ièntiment te brengen^ door het acces dal zyb ƒ haarEd: Groot Agtbaarhedens hebben, waar op zy zelf trotfee- ren en zich beroemen , van rn ftaat te zyn dit santfche wc* onder de voet te kunnen ftooten , door dien ni5 anders als* Wind-Negoties daar uit zullen fpruiten, en dat een verderf voor Amfterdam is , en 't is vreemt dat men die Contramineurs kan aantoonen dat zy zich zelf daar mede dagelyks engageeren en nunne faict van maken, ia felfs dire£fc ofindireel: op harer en an- dere namen in andere Compagnien deel nemen. Dit alles hebbe ik niet konnen nalaten als een oprecht Patriot
van deze Stadt U Ed:Groot Agtb: aan de hand telcven^ ^ng daar voor geen de minftè Honneur douceurs of voordeel; WrV ZI!?· Τ foene ieder ^ ' Wac §root ideel aan deze
Stadt door die Societeyten werden toegebracht dat noch maat cerft een begin is en tienmaalftimmeris teduchteri, enonmooge- Jyk zal zyn, te beletten als het wat dieper ingewortelt is Den Schryver defer is zelf van dat fentiment dat alle die Monopohen zeer quaad en nadeelig voor de Negotie zyn , maar geen Socie- tcyt va,n Aflurantie , daar in ieder zyn vryheid behoud , en dat het beft was dat alle dé Monopohen wierden eefupprièeert dat er geen een was. £ Zullende in allen gevallen door 't permirteereri van de bekende
bocieteyt, door den ondergefz, geprojecteerd, werden te weege gebracht , dat het contante geld niet noch verder en voor het grootfte gedeelte van hier na andere Steeden zal werden overge- bracht. Wanneer vervolgens ó!oor de Kas van deze Societeyt indien
de nood zulks vereift , en haar Ed: Groot Agtb: zulks komen goed te vmden , de Intentien van de Societeyten der Buitenftce- den om Monopohen te dry ven zullen kunnen werden tegen ge- gaan , en vereideld, waar toe of ten welke einde óvervloedigeMid- delen tot voordeel dienende aan de hand gegeven kunnen werden Men zal hier by voegen dat 't rem«n,..u.i :. λ------- ·-.
|
|||||||||||||||||||||||
|
Memorie , om aan Haar Ed. Groot Jgb. de. Heer en Burgermee/eren dezer Stadt met allegeh-oor/aamheyt en/chuldige eerbied'te de
|
|||||||||||||||||||||||
|
Ïndtnoftajp
dhlivWdle
viYfl,opgeCeh'ctieanm
mafclnewe
wedatpote
IÖiLumederweJSFeKovirïzulwe
|
|||||||||||||||||||||||
|
a'Iibo veele Particulieren , gelyk by hun is geè'clatteert, niet te
vertrouwen zyn, doordien zy prefumeeren veele van haar Acti- oniftenfyn geworden, enby een Compagnie daar een zoo imp0r. tante Fonds is, zyn fecuur; daar by krygen fy in kas van fcha- de, ioo per cent, en binnen een Maand geld, zonder Cretique Öf ophoudinge |
van die Contramineurs die naar ïLd: Groot Agtb: 't Projecl: on-
fmakelyk hebben willen maken 't zelve reeds hebben geamplec- teert , als ziende dat hunne ongegronde tegenwerpinge niet an- ders kómen voort te brengen als een groot nadeel voor de Stadt Amfterdam, en dat zulks hoe langer hoe meer is te duchten,
|
||||||||||||||||||||||
|
. % ^ . [door alderhande praétyken direden indireel: van andere Steden,
van de tompagme van Muanuiendarri is te vreefen, dat zy I die men U Ed: Groot Agtbaare, genoeg kan aantoonen, en dat
|
|||||||||||||||||||||||
|
øÁ joud daar de Jctie Indcfjens ftleen,
Zied nienu? al #pv leil yeryocren, dDoor deze drsaze &oj>mande£i&7; \3>ie t mee/ie deel der ^eaotianten,,
leresclammerccrd mct aoitde Zanten, óteelet av een elo/le nan^elap , Idid- ldeerde?v leziei is niet malen
Van dij o el/teen en, é cm de á eet í dDie del of rned Zyn , een, voor een dAoer aart een, "woonplaats te doen. raio á ;
Cs -*-
-l/aar de lBarlnesjes 7/oud noa /tand,
dDie zaleen· is 7/aar wit Icfclieten,,
ZDoc/~ Jv.latei-n0ïtd ett. Zaïler rieten,, dDie zy voer de Actie-lerefv ç land- ,
Ü7JV len eerv Zoeten, mond te oeven,,
pbor dat ZV leeft 7)Un aell q draalt-,
'S - es et li&rwyl ter fr e é iv> Tk/t vi/toeii nunilt—
Om, rnstia ét/ ddelal te ledeer ; IDie Ccnpaarue is pander aoea, ■
fa it
Icordie denrooA ^éâ2ïàÉ lenunnen.,
fa 't raa7ct ç en minder aan de Zinnen , -4ls daar dl eer _Æë«/í Aet vele o/itmoet- |
||||||||||||||||||||||||||||
|
& ltd>eeldnw nutald hier fcloon van. /clnriz
***■££, ^nissisürpz , do á met veweit , -£Ç& door verloop des fyds teMerxen,, Waar door dat zy eerdana £dL ×ãç ^dfs van, do, cidcL· 'hoop verlaten. ,
dDoor ôöÀ ^ ^Missisitpi leeft-, dDte "^etd^ri* ÃéáçÉ/ñß leed "u"y een. ontlhot van, jfZttteft,
Vuns maan- ^tooj in rooi erv *W '^ a2s *& ^uulyc , da* in 't lid zen
-fan, vator Izldrv, als die dvAzen Al zyn vermadL C!V if/dselav vind; zDeJ/iejel van, & Zturyc waarlcld
Staat -nevens 't AltssisLps -pa-ireel, dDte 7,et ledrcü eens in, 't jeleel Cntma/Z'ren zal door '%j^ £^t1dlcld;
Ace Kal dat. WuA'ru/ Actie ,~àßô f Jts ze U dat^/as /W zelf le/l7ouvenf
JJiesdclU É^ôçáçâá? ler<m»en., ^raar door Zjf JeerfylL ^ ledofr / 'Want wyl d& dlotutv 'Iraaf' rumceren,
|
0/n dzar 't tot oproer^ Joli -?it te leZlen
dtet vals aemenaeld, geld, 'toeen 't a^aard
et ■■£/■' o> cd
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
dletarote, lope/v ielyt op de aard.
Of met papier te, í reen te /tellen ,
d>oj loe ment leerd', of daazai,, o/: W,
fDaar Zulle/é 'er iwt iJDoldias /alen ,
't Geen reeds óf dlotle /daar doet ruilen. ?!a/it . lr~nv, of &-el moet wis 7:cl ,y;d
7a/v deze JLoolz-neaotie ïyezen
e;
-t)oa 't laa/ie diudt mz,' i aller naafr ,
d)enyl zr Ale mee/h verlaat}- Jber de aan/taande rampen yifze/i,
Want scloon me een 1'letfluud 'vol aclcia.-i øáç Actie Intfes e/et aanfleu-
Jyat leilis daar Aa ep te l>eich>en !
dte/ is ':e*- fdad-papier ■ <t\'/· Maan &i e/dlen, /eek en wmd dè/êlréren »
é G-eedom. aan een .Por/e?- Ie ei-, j.>e/v \\(Als yrupt'hos voor een Actie lecj·) |
||||||||||||||||||||||||||||
|
cy'
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
it
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
or- prii
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
ileri wederom ie qe'y
|
'en
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Want al d dSulhels niet cllrlr .
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
In de „diiie laffer , die Voor 7
|
nee tv,
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
º
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
Staan toe? int uitte/tte gevaar· .
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
o
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
'': Za-w, als een tweede Don Oiuchot, op Sariches Graauwtje zit ten fpot.
|
||||||||||
|
tfy truzp-t zynslaa* rtct als e&rvjad.
^TV^evn^'e-rn^iatr te drcnvmeh plat y/e&b vast een/ider te lootten/, sjtctfir een/ Zot ttvaaL· veetduizervt Zetten |
||||||||||
|
Irv'-b arocir öetcoï*ertyjctLe-hutyS .
Stt/Sanche, tot zvTL/ diOWul kruis Jloei< Voor JRortvhario hier J^eeL·^; Jlet Lans den/ l·L·eA/ zo Zeer jotWjm'; |
||||||||||
|
VerzoeLtr den/ Laiven/JJoris-uivickot-,
Op Saivcnes <£seitie> aez&eten/,
(Tl· yL ^Losuvazht -τί at hooi/ cjcuvt vreetenj
|
||||||||||
|
J
|
||||||||||
|
i
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ί 19
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
zy te kat zoude ondervinden dat hunne eigen particuliere Nego-
tie zelfs deel in die fchade komt te krygen. Zynde niet te denken, veel minder te hoopen, dat die heyl-
zame en noodzakelyk werk, zal agterbly ven om 6 a 7 anderfints geintrefleerde geaiïbcieerde Perfoonen; om hun particulier belang of om de fodanige die Intreft in andere Compagnien hebben : ver*· mits hun nog apart> niet tegenftaande hunne tegen ft reevinge, portie.in dit Project is geofFereert, fiende yder een klaar, dat den Autheur een vyand is van Monoplien of wind Negoties , zoo als zy het gelieve te noemen dat daar iiyt zoude refukeeren. Wyl den Ondergefchreevenen zelfs haarEd : Groot Aghtbaar-
heden ootmoedig verzoekt, om zulks te beletten , en daar toe zoo veel als doenlyk is de noodige ordres gelieven ie publiceeren. Ende alzoo bekent is, dat de Intreilanten van 't bewufte Pro-
ject, der Aiïurantie Comp: zyn, de eerfte en braafite Kooplie- den, en Pilaaren der Beurfe van Amfterdam, die hunne Corref- pondentiesen Navigaties op alle geweiten van de Waereld hebben, van wien de Praemien en Revenuen der Aifürantie alleen zyn te verwagten, die ook in hunne keur hebben, de premies van 't ver- fekeren, te geven aan wien zy willen, en zulks aen de Ma elaars te ordonneren , off zoo het hun Commiffie is , ende orders rot Ailu reien zyn ingerigt, 't fel ven te laaten doen by fecure Com- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Jaren, als mede Octroy ornmet uïcilukiug van alle andere, bin-
nen de feven Provintien en de reflbrt van dien , te/houden foo,- danige Loteryen als deefe Compagnie fal ge rad e vinden en fulks voorden tyd van tien agter een volgende Jaren, foovan vrvheic om Actiën en Obligatien te beleenen met de reftrictiedat de Com- pagnie niet fal mogen beleenen kleynder fomnie als van f ioco: t'efïèns yder party. Voor welke Authoriiatie en Octroy de Compagnie fal betalen
aan Haar Ho/ Mo: 24. Millioenen in termynen als volgc , en een Mülioen voor d'Armen defer Provintien. Men-fal niet lnterrumpeeren de prefent treckende Lotery van
haar Ed: Groot Mog: de Hee re η Staten van Holland, maar de- felve overnemen , en aan haar Ed: Groot Mog: de aan deezc 60000. Loten Annexe profyten betalen of genieten laten. d'Authorifatie, tot Aiïurantie Octroy tot'Loteryen, en per-
miffie tot beleeninge, van haar Ho: Mo: dan verkregen fynde., fal dele Compagnie maken ιοοοο: Actiën, yder Actiën, gerecr· kent op: 7500: Guldens, welke dan fal uytmaken een Capitaal van 75: Millioenen. OM NU DEEL AAN DEZE ACTIËN TE VER-
KRYGEN . VERBINDEN WY ONDERGESCHRE- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
pagnien, in, offbuyren deze Stad> en vqoral niet by particuliere 1 VEN ons yder. voor de fomme by ons hier onder gefpecifkeerc
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ailuradeurs, zoomoet een Commiiïionair 't felve foodanig Efièc
tüeérén |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ons contingent daar toe te fourneren , op de naarvolgende con-
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
dïtien, in de naarvolgende termynen te betalen.
En konnen wy van die refpcctive tegenilrevcnde AiTuradeurs.' Namentlykdat op yder Actie niet meer fal werden betaalt in i?ï |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
termynen als/^ooo: zynde/^oo voor yder termyn, waar vand'-
eérite betaling lal gedaan werden aan de Caffier Generaal van dee- ze Compagnie aanitonds, naar dat door meerderheyrvanitemmen? zulke Caflier by on;> participanten fal fyti aangefteld , fullende de participanten foodraa delnfchryvinge der 75:Millioenen volbragt fal iyn, binnen Amfterdam ten dien eynde werden te famen ge- roepen, en de overige 'ia: termynen fullen worden betaalt op den eerften dag van daer naavolgende ι ζ: Maanden. Welke 13: termynen dan lullen opbrengen 39. Millioenen, voor
de overige 30. Millioenen fullen wy óp de Boeken van de Compa- gnieyder naarproportie van de by hem gedane inteykening worden gedibiteert. , Dewelke 30". Millioenen egter niet van ons fullen mogen wer*
dengeeyfcht, als in de naarvolgende twee gevallen» f. Wanneer fig occafiemogt op doen, om van defen Staat,op
feekcreConditien te verkryge eenige aanfienlyk profytvoordeeze Compagnie, als wanneer Bewinthebbers de Participanten in Amf- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
en Geailbcieerdens ons geen paaien laten zetten , dat wy onze Af-
furanties hun gehouden zyn te doen prefenteeren, inzonderheyr, Wyl 't fchynt, zy als een foortofregt van eygendom daar toe vermeenen te hebben; of lig aenmaatigen , geaccompagneertvan gedrukte Wetten, Cabalen en veele anderecretivues, in Kas van ichaden of avaryen. ....... Verders mag men geruftelyk met veel nedrigheyt en eerbied a=
Vanceeren aan U Ed: Groot Agtb: die de Uluitre en beroemde befchermers zyn van 't nutte en welwezen dezergrootmagtige S^adt, ende derzelver trouwe en onderdanige voorname Negotianten en Êorgers, dat gene van die Contramineurs in ftaat zyn een folide Tedcn voort te brengen, tot nadeel van 't bewüfte Project of 't word ten eeriemaal geretorqueerd en op geloft in 't zelve Project, "de Confideratien, en deeze memorie. ,,...·., f , , En is men in itaat rom alle de tegenwerpinge te mortificeren,
Wanneer haai" Edele Gröoe Agtbaare ons die goede gunfte ge- Wn toe te ftaan; van te mogen worden gehoorc, met eenige van |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
de eerfte Koopliedens dezes Beurs, om alles aan U Ed: Groot I terdam fullen tefamen roepen, hunhet project voorleggen, en fal
fulks dan door meerderheit van ftemmeh of aangenomen of verwor-
pen werden, aangenomen wordende fullen de Bewinthebberen mogen doen een inroep dog dat den Fel ven nooy t fal mogen fyn van meer als 10. percent te gelyk. . 2. Wanneer deze Compagnie ( dat riog niet aparent is, ehGód
de Heere in genade verhoede wille ) meer fchade als profyt hebben foude, zoo fuileri de Bewinthebberen de participanten te fameu roe- pen, en door meerderheit van ftemmeneen inroep vaneenige per- cent geconcludeert en gedaan werden, dog fal defelve inroep meede η et meerder als tien percent t'eöens mogen inporteren. Wanneer de Participanten te famen geroepen worden, fal in alle
deliberatien yder Actioniil voor yder Actie die hy op fyn reeke- ning heeft, hebben een fiern, en daar zal niet de prefericen gecon- cludeert werden. -. # De fterriming fal gefchiedendoorLotting met gefloten briefjes.
De Participanten fullen na datmen de authorifatie van haar Ho:
Mo : fal verkreegen hebben , binnen Amfterdam te famen geroe- pen worden, en daar vergadert fynde binnen vier dagen verkie* ïen 17. Bewinthebbcren7.ControlleUrs , een Caiiie1" Generaal,ën een Boekhouder Generaal, alsook een Agent die woonagtig fz{ |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^*
tfg
^
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
fitllen betaalt werden.
|
moeten fyn in den Haag, om het intreft van de Compagnie by
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
• haar Ho. Mo. waar te nemen, opfulketracternent als door meer*·
C\ Μ deefe Compagnie t'etableeren, fullen haar Ho: Mog: de I derheit van ftemmen , alsdan fal werden goetgevonden. Heeren Staten Generaal onderdanig verfogt werden om tel: Binnen vier dagen na dat deze Bewinthebbers, ^°ntrolleurs >
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
leenen Acten, waar by deefe Compagnie metuytiluytingvan '
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
I ar,dere Compagniefchappen of t'famenvoeginge van Capita-
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
gefchieden de betaling van de eerfte termyn/1 f 3°°· Waar voor de
Caflier Generaal fal geven recipiflèn op zulke namen als dan word TegensdezerecipiiTen fulleo de Bewinthebbers op der Compa-
gnie Boeken door den Generale _Boekhouder aan den houder der- felver recipiflèn geven Reekemng hem debiterende voor ƒ 7>'°° |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
meej. a|s twec perfoonen binnen de feeven Provintien en
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
*
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
*A* dien o?^c te ftellen
|
onder feeker poene daar
geauthorifeert word om te mogen afTureren, |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
cheepen , Goederen , Perfoonen , Huyfen oCc. op fulke Gon-
zen foo als fy fal goetvinden , en fulks voor den tyd van 30 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Et Α
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Per-
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ϊ2θ)
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
foO'
iy zullen
deraanftonds daar na fal kunnen werden verkogt en getransporteert ] raadfaam oordelen , en fullen in hun particulier daar voor niet |
|||||||||||||||||||||||||||
|
p|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
aanfpraakelyk zyn.
Het Comptoir van de Lotery fal werden gehouden binnen
Amfterdam De Compagnie zal de Loreryen door haar op te rechten doen
zal, geo-even worden. | trekken op feekcre geprerigeerde dag onder poene van dubbelde Voor welk tranfport^ Koper en Verkoper ter profyte van de | reftitutic en wanneer die niet Compleet zyn , fal de Compagnie
'Compagnie zullen betalen go. ftuyvers yder voor tranfporr van 'deielve Completeeren , en voor haar rekening nemen de fchadc yder Actie uit welke penningen zuilen gevonden worden de Sala- jen Profyt foodaar int lal rciulteeren , dog vermits de Compa- riffen der Bewinthebberen ende Subalterne bediendens, dog zal i gnie altoos i. per cent avantage voor uit fal hebben ; fal dezel- |
|||||||||||||||||||||||||||
|
azkd
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
het manqucrenJe van'deCompagniegefuppleeert worden.
De Kaffier Generaal van deCompagniein KaiTa hebben 3 Mil-
lioenen zal daar voor koopen aanitonds Bankgeld en zal fulke fomme als hy meerder in handen lal hebbeu als 3 Milhoenen Kasgeld ichryven m de Bank der Siad Amfterdam, op Reeke- ning van deze Compagnie en daar van zal niet kunnen werden gedisponeert als met ondertykeningvan 8. Bewinthebbers als hier 11a bredéf zal werden aangeroont- Wanneer de derde termyn van betaling fal ontfangen zyn, zul-
len de Bewinthebbers dezer Compagnie aan haar Ho : Mog : be- talen 2 : Miilioenen Guldens Casgcld en daar mede Continueeren |
|||||||||||||||||||||||||||
|
ven naar alle apparentien door dit middel ten einde van het Jaar
hier door coniiderablc winften gedaan hebben , ende trekking veel fpoediger als anders gefchieden konnen, gelyk de Methode daar toe te fyner tyd naarder fal aangewezen worden. Men zal ook een Premie ftellen te geven , aan de geene die
een project tot avantage van defe Compagnie, verftrekkendeaan. de Bewinthebbers van de Compagnie zal overgeven en wilks door meerderheid van ftemme by de Bewinthebbers aangenomen en in het werk geftélt werden. Men zal geven-aan d'Armen een per cento van alle de winften
foo de Compagnie door de te houdene Loreryen fal doen, mede ter |
|||||||||||||||||||||||||||
|
alle Maande, tot 12: Maanden Incluys, met betaling van gclyke difpofnie en dilftributic van haar Ho. Mo.de Heeren Staten Ge
'ïbmmc tefamen uitmakende 24: Miilioenen en fulks voor het door | neraal |
|||||||||||||||||||||||||||
|
haar Ho : Mo : tot opregnngvan defce Compagnie verleende Con
fent, foo dan nog een Miliioen voor d'Armen ter diipoiitie van haar Hoog: Mogende |
Men zal ook oprechten In Amfterdam een Comptoor tot be-
leeninge van Actiën en Obügatien. Dit Comptoir fal beleene Acticn en Obligatien van dezen Staat
|
||||||||||||||||||||||||||
|
De geene Participanten dewelke in gebreeken mogte blyven
hare Conti ngent of Contingenten op de aangezetten termynen te be- talen , fullen daar door haar Actie of Actiën verliefen , en fullen deielve aan de meeftbiedende ten profyte van de Compagnie aan andere verkogt werden. De 13 termynen van betaling uitmakende 39: Millioenen by
<3e Compagnie dan Ontfangen zynde , fal defelve , na dat ïy. ivlillioenen aan haar Ho: Mo: al betaalt zyn , nog in Cas en in Banco hebben 14: Millioenen , de welke fullen dienen aan de jgeafieürterdens tot fecuriteyt om te hebben reftitutien van de fchade ( die God dog in genade verhoede wil) foo daar mocht vallen op de geaiTeüreerde Goederen, Schepen, Huyfen&c. En ondertuflehenfal ditCapitaal moeten werden geè'mployeert
öm te beleenen Actiën en Obligatien van defen Staat, gelyk hier na volgen fal. De 17. Verkorene Bewinthebbers fullen moeten zyn ervarene
vvelberaiddelde ter goeder naam en faamilaande menfehen endaar onder ten minften. iz: Koopluiden te weten
8: Van de Stad Amfterdam 3: Van Rotterdam 3: Voor Middelburg J: Van Noord-Holland. Defe 17: Bewinthebberen fullen oprechten de 7: naarvol-
gende Comptoiren, en de felve beftcllen met bequame trouwe en fuffifanten Bediendens, Klerken, en Cafliers. De Participanten lullen op ieder Comptoir ftellen, die aan hun
den Eed fal doen van getrou wigheid en Contraboek moeten hou- den van alle Profyten en fchaden, ibodaar fullen vallen. Van de 7: Comptoiren fullen zyn 1. Comptoir Generaal voorficn met een Boekhouder enCaffier Generaal. λ- α. Voor de Afleurantic.
1. Voorde Lotery en, en 1. Voorde Beleening. De vier Affurantie Comptoiren zullen zyn. 1. Tot Amfterdam voorfien met 8. Bewindhebbers aiie woon- agtig tot Amfterdam en daar onder ten minften 6. Ervaren Koop- luiden. 1. Tot Rotterdam.
1. Tot Middelburg. 1. In Noord-Holland |
|||||||||||||||||||||||||||
|
ok Actiën van deze Compagnie en geen andere voor niet kor-
er tyd als 3. Maanden en niet langer als 6. Maenden vaft. De Actiën en Obligatien tot iulken prys als zy fullen oordee-
en dat zonder Riiico van het Capitaal iets te verliezen Zal kun- en gefchieden , dog zal geen party zoo zy uitzetten , mogen yn minder als van/. 10000. De Bewinthebbers zullen op de 6. Comptoiren ftellen alle de
odige iubalterne bediendens , dog de Participanten referve- en iich de macht om in cas van maliverfatie, zowel een Bewint- hebber als ook fubalterne bediende af te zetten door meerder- heid van Hemmen. Men zal aan de Makelaars betalen de gewoonlyke courtagie.
De vier AiTurantie Comptoiren zullen van tyd tot tyd met
den andere correfponderen over de Pryzen der Premien van Af- furantie. De 6. Subalterne Comptoire zullen alle half jaren de profyt,
zoo zy gemaakt hebben , over maken en betalen aan het Comp- toir Generaal van de Compagnie in Amfterdam; De Bewinthebberen willende difponeren over eenige Sommen
ofCapitalen van deze Compagnie ftaande in Banco der Stadt Am- fterdam 5 zal fulke difpofitien of affchryvinge moeten gefchieden
door onderteikeninge der Bank Aiïïgnatien van de navolgende Bewinthebberen , als 4. Bewinthebbers van Amfterdam
1. Van Rotterdam. 1. Van Zeeland. 1. Van Noord-Holland. De Refpective Bewinthebbers fullen den Boekhouder Gene-
raal alle halfjaren doen opmaken Rekening van de gevalle winft of fchade, en dan fullen de Bewinthebberen maken een Repar* tie van de uitdeelinge voor dat halfjaar en defelve laten bet-alen aan de Participanten door de° Camer Generaal. De 17. Bewinthebberen zullen alle Jaren eens te famen komen
in Amfterdam, en alsdan by een roepen de Hoofd-participanten van deze Compagnie en aan hen doen vcrilag van den ftaat def Compagnie een Rekening. Hoofparticipant zal zyn die geene welke ^ actiën een ront Jaaf
op zyne Reekening heeft gehad. De Participanten reièrveeren zig om by de eerfte te zamènkomft in Amfterdam in de bovenge- noemde Articulen des noots zynde door meerderheit van Memmen veranderinge te maaken, af en by te doen, het geen zy ten bef' tenvart de Kompagniezullen raadfaam oordeelen,dog willen daaf |
|||||||||||||||||||||||||||
|
Ieder Comptoir voorzien met 3. Bewinthebbers op dite ref- j na het nodige door de aangeftelde Bewint hebbers laten Execu*
pective plaatfen woonachtig. 1 tceren.
daar onder van ieder Comptoir ten minften fullen moeten zyn 2.
grvarene Koopluiden. De Bewinthebberen in de refpective kameren zullen macht lef.
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
L
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Ȏ
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
é
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
&ÚÊÕ¿ TUSZE-NHE
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Í¿Å ~BjJBBEL HEEREN , EN HE ËÁÍ'STJLANÏiE, ËûÌ^ϸûÌ
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^3WW, ^a^ ^ %aar M^ti
Tï'-ÏÏT^ <"n't vreemd oeZaat fc^ylzy >,ro7?l ^^ ^_;
Ook æ ö - J Te^yZ ec,t aartel Ten^^
_J>«*fea/zureenï*■ om,dzen, dienst,
Memvolyt op £ 3faor , ^ d-^j^ GeZyk een frsyn , op £ onverzz^t-,
óen, stroom, van, inqev%>otae dranken , de guZzia mgesZwyerd > -ween
*41oet oves^géven > cnder 'f Tanken. ' o. Je, ■' wat doet tnyri, kop my zeer /
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
éek Zode
Op DacZus eer troon > ryk vereerd,
-Met aZZerkatuZe zoort van eeten, l/an vZees ,íáç Spek, van WiZdyedtei~t,
Is ir ZinneteekZ der DuZZeZke'ren, J>ie 7'an een, anders aeZd enjced
Uraa/ 7 reten , Zuipen é roszen é smeren. / drv vode 7i'eeZde esi overvloed;
Zyn i-oZZende Serton, word getrokken, dJeer- kZeine, d.ind'ren,, wier- vcidtand
-Vet is als dat 'der jVóords/è ZokAen,; 't ^Bedrog aaat aan, zirn regterkand,
3ekr-anst met worsten, en, zausztrzen, Zyn kronz/tok é daar ky mee wit/laan,
, Heteend koe ky ket kwaad durft pn/zen^ |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Maar 't Zegenet, 't y^Vi n^n ziet kaneen,,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
In l· midde van kun d~i/t ie ternen ,
Is de ~Ictietreey met vTees gesierd',
7y yronkt 7uet Vis é die uit dl stroomen, JViet zonder moeit? aeranaen ??ierd7
%y werpt dien keTfendSackus-pater f G-ezeten op kaar Viskaros ,
£ea stro metl·okkinas voor zyn snater, lerwyZ dat kaar gezéZsckap tos ,
,41et d&>e> ster , Vork, en JVêt, en Spe'ten, liilt op zyn Tnedestanders aan ,
tSckoon dat een. I/igtekoov vermeten stiet 't TVa/ekyzer- dreiat te slaan ;
jy&Xserksto&Z strekt kier-ook tot wapen,
Om, d¼ñgeworyenJ5ul·keZddeer,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
dictaten. Zéjt voorbaat ais een, teken,,
dt~ee de inyesZZnyerde ~deti&winst,
~4l de -ietïe narren, op zal kre'ken , W<zrtnee.r dat Zy net aZZer-mifistr'
dJaar aan gede/zketv, maar dze Meren, Zyn, noa /tiet keet ~tev?-een. gesteld r
IdyZ zy eendïezem, t>7~ezente'ren., Om. t overig van jdoïZands yeZd
*Mee- naar. kun, HuZZeZ Zankte, regen,, pilaar in 7? et mzdde van Zun vZuatb, 'JCemt ken de, 7nagere ~dt-meé iegen ■> dlie opgedekt is door Ttgerzn7tr
Van/ïzdt en veeïrcm, 't kaaWZyk, strepen- J)er JZzd&el-riarren, áý oen Wind
l VoorjeTd, en sekat· en, goed. verkopen, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ZaZ aZ deez' C^nyaynies eertany ,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
I
|
eéne. streek aks 7 tssen, 'vangen,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^derwisZ dien y een < die, in den drang
dl toorts zwaaid, op ket mniste teTien, ~4Zt ktadyapier dier JLctiegesp-
T-bZ vrotykZieid in krand zal staken -, lOt weZ zyn, van £ G-emene-kest
Dan ZaZ de d£ooymardckap wéér kZoci/en Der- ^dmsteZstad. en, door b keZezd
\Der- trouy^e Jiurger Jteren groeiden In vrede, en riüir, en -vroZykkeid ·
Zo zak ket jVaaeslaeit noy wéten; Ie syreken van kunJVaanv£n £er;
Sekogn de^Letiepest at würd vergeten, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
end
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
jDie vast ari
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Zit te
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
jap
|
en
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
kun G'L·rie nimmermeer
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
jVoqJier/tr
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
cin, 't
|
,jc
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ede om, e
|
'V
|
n, winst verraan.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
óens vlotte s.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'Waar door z
|
Zty
|
elk Zeoregen viriaZ,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
van coj'en neer
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Sri~t&' pest %0yeelïïtnJktL· z-vu? ,
~d>at die niet waren, in ie binden- J&p- dttde-.fiuurea Barftetuk nitr.,a
'*â$', fafüffèrt enacntdtnanen\
*^· ^Zote-Pan dan, ai de
heibels wanneh. Waoj' vanjiv-trui zo weZ-ü'i&uit- ■' raar % werk ej? ff£&i .ö, jfc-e-yaeienstaatr . , Jïftetyt panace nea -toyer-J&uvciA -at dtê- 't ^erhrui-en. - "'jmhaj^ie is Au/i fasverJaatr >at's % 7aeh eens metnurn ivdord, ■ie- %egjjen.' ".sopus ïr nader ttitr- %at ^dCfV !hit ZinnéleeddZet- tJyeede ui rang tJ^eatnt Zvrijfclmet |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
f -Mèt braer 2, SsopUS u-eestzyhtl.
J&& Wtf/neits 't Zee&re qaat -vermaHen.' J%.maaZt.zip em.jjis-^iM """ \2tey££r£e. ui£(2e afêi 7>Iamm£rL· %,
sten. ^von-korfcv $yn.7>c> 4cnom£tv \"
LdtAicr de. 7r/udtaï Zvtryt , /tod
2>er sna -acdracAeArie, étetiatti/cen 7)ie Sttzaa atrtjc&at: &f armee- tiinster^
JJe een donder tokt |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Actieuse tMACHT-AVTNDZan
|
lEietryiiTöVef Slons
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
J'an ilc Maarte
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
TieeJb met ?iwtd&L.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'i ly'gid-lucAtio ßééßê÷ç, llzasen ,^paapèri,
Æãéé tuiden öraaf te Zutte/i zien , )lu*t &»?# iveleiten moet jjesenten. _âæ,- al de sc7wt/i 7>'i/idltul'- oopen. ~dip", tovrende Jioniaarn vertoond, 'jfizo/· t leven. misseTf-Ae -Boiilen, Versierd vun een. die , tia vols dillen. < .liet Platos JjAWï'en irotd gekroond. Ook ylecfaen die de lioi'elz/igen, j'on- v>A4V dejynmon wurd. t \Meer andre oiucien datjia.it'r-g'f'tiet , 'Pair oaat i'dx- vliats tBtjfZuUs ctesr-JniLjeiL . |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ç
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'als
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
-ujuu· k. Ïé·ááá ac ac2J- X- i*
Jici'Sijl Jus m;.vij-*<;<?c,i_ 7ã *y»« .
li'c/xl ßß niet iiaa»' acet- 't di-aav&i çß. , /c Zal ook uit Zuuz twa r.'c/t ver-Zuzvon. · IL· toef niet t/i r/u'K scdfuZj? te &r*iuj?£fz. . 'tJ£ehrts ?/te jfJe. Zce/i, vse/e. er· Jc/l .7rA . |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
[Bomlaario AC^IOTTlS^en'de Geest van E SOPUS.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
patutir ACTIE-X> OCTORrfldap-achtio· Bobbel Meefterl
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
fj5i"REC THICE cleiVei-vaUe ACTIB-Jieoiinenten
ell hyzonaer±jlx -van ,,^^^^Na-hutrlylce ß?ÁËíå Actiexi
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Om de Oeties van trervaÏK *«Hfa
■t VudienJ.aatm.· haar netZlVren Stroop \Zrt ar , .J/ajonde , Hireetrue ' helderende. ïidel U «î»" . , jyie neuuiv ontleend rant Tiondelyn, dn. u^ lie/daaJioe %mPlu\-vi.esf ■t &aatu dus dzdhiU vel ne.tr t>"J' AU te ook tiopplm met ontzet ***; Zo toppeten, datge *^*%%L Want Vreir JTatuur hrenot ze/da*""**
Zo dat een manlrke actientst, , Du 't geld Ir 't VrexfZe øöá*Ð Ooh heeft: "ruituurelyx.e reden .
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ij/O3 Ttüt Teel muts op ^s& l^.
\^' é?"* Jf ^1 ^^ **fcJ,eeren
^ft Jicaesleepenste actie Meeren Ê '*2mda-en,'*Me>* veste,- Ui. 'l/pdkunstiger op t*interestr
:*b & zij tot ras ryL· Zyn , Z? '" Æ?" ^Ñ2^71 "l»*t vers tittel-
?&n s& een. lompe /ntous oeZt'if -^nar ltl JU-sïty* VZ l/r/w^, : g^jjr /.·/ Qutgcampotx fvlntnfJZ, L^/jJ2f door Mamoarto onf.siit-. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^viv Dwectripe:, 2„ £ fas gewaad,
Jpaarae in uw Jeugd uw rol mee freelde., £n Odieus de Lïffies streelde*, Z*K T^iietgv daor Wh' doihei praatr; jiy iuliël/;anssett, die van t do^hn. -iZy' "''wdoedjaaxten. ul um> beuts , *Ff %y ï te steeden, aait de. keurs · *0 i ierrrtt zo 'tjaiit is 't loon, ■yaaïdoH'len. •gZ'iar acfi.' de^iaèieZ winst verraZtr! Jbf l'ad ae een ri/sien aangenomen, ^"tlsAWc Iwlèel rpkse elrüomen, /^ otiteuf-en daarjj... zelf deer mahr · tï-'ro-s,) - volk. ut de eerste Cpineanipocnr \Pe, mans nu ei/frende ovcrtreffeiv , |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Zvn. vayejaai- zal u. vertrappen. ,
.ils ae- een Jen andren. lolmuil Joef, |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
niet lo
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
X>ic
|
Zij
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1. 'yin' *é*¾æáº? *oed>,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ô,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
-t)us jeen. shop-AaAe/aars ontsnappen
Zyn seAarp jet.tnJc rUJer - staf |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■yeeier Àéºçáôéá crcin. op pêutren.1
[■& 't éçïï^Éß'ë) om het iets € ontleutren- &r 'tr ieterJiuis nooworj. 7iaar straf-. J)ie J.\2ieldoor t\Fcituin. Irai-eerd, Jfjtfa op zyn nuuJt/es maai- te wanJlen , Ëá. dat 7iy , door dit vindiecp aandien , ËïïÁ lui-raaL·. Itseft zpn icurs vermeerd. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
( 21 )
|
|||||||||
|
Fcrmulier van de Ërtéf van Atlie,
JJO Actie van f jfaö: Kasgeld. In de Ailurantie «_ * Kompagnie van jj : Millioenen verdeelt in
.bol. iqqöo: Actiën.
De Bewinthebberen der Ailurantie Kompagnie dezer Vereenig-
de Nederlanden met confent van haar Ho : Mo. opgeregt; heb- ben ontfangen uit handen van de fomma van f 7oo. waar voor zy aan de voorfz. geven actie van ƒ 7500 in deze Compagnie, onder conditie dat hy in 12 termynen op Primoder volgende 12 maanden met ƒ 300 t'effens. betaal en de overige/3600 by deze Compagnie te heffen, yaftgeftejt, zullende deze Actie kunnen worden veralieneert, mits het Tranfport latende doen op der Compagnie Boeken. Projett van een Commercie, Navigatie en AJfurantte Compagnie tot
HASSELT. "ID Urgermeefteren, Schepenen en Raden der Stedt Haflelr, in
"'-'overweginge hebbende genomen dat in eenige Steden zyn op- gerigc Compagmen van Commercie en Ailurantie, en confidere- fendedat h'aarScad, gelegen aan de diepte der Rivier het Swarte Water, twee uuren beneden de Stad Zwol, zeer naby de Zuider £ee en de Rivier de Vegt, immer zoo avantagieus is als eenige Stad in de Provincie van Qveryflel, en dat van daar met groot fundament om defavorable Reede, re Water en te Lande kan wer- den gecommercieert op alle Havenen en Plaatfenvan Munfterland, Duytsland, de gehcele Ooftzee , Engelandt Spanjcn en Vrank- ryk> £cc. en in 't particulier daar door onder Gods zegen , Zeer Voordeclig geftabileert de Negotie van de Benthemer Steen, Hout l°tScheepsbouw,de groote en kleine Viflcherye, Granen, Lyn- **at, Boter en allerhande levendige Have ; Zoois't, dat Burger- *neefteren, Schepenenen Raden met kenifte en advys van hun Gei woren Gemeente, op de vooritelünge van verfcheiden erva- rene Kooplieden gerefolveerd hebben ook op te regten een Com- pagnie van Commercie, 'Navigatie en Afiurantie, in maniere als Volgt: I. Dat het Capitaal van deze Compagnie zal beftaan in 8 Mil-
joenen Guldens, verdeelt in 4000 Actiën, yder a 2000 Guldens II. Dat;den 7 Oótober 1720. de ïntekeninge zal worden gedaan
Jtt 't Stadhuis op de Grachte, waar toe de Heeren Commiflarif- *èn als dan zullen vaceeren tot het aanneemen der Namen en Woon- plaatfen van d'Intekenaars. III. Dat yder Perfoon niet meerder als 12 A&ien zal mogen in-
lekencn. IV. Dat 14 dagen na de Intekening in handen van Commif-
^riiïen zal worden betaald 1 percent, en tot commoditeyt van y- der Vreemdeling, als dan in de Stad Amfterdam gevaceerd fal ^'erden, in al zulke woonplaats by de Courant te adverteren, om lrïimcdiaat de Actiën tegens voorfz 1 per cent te extraderen , Xvelke dadelyk by in dorib Negotiabel zyllen zyn. V. Dat wyders nog 5 volgende Maanden yder Maand 1 per
Cent zal werden voldaan, alles tot voortzetting van de Commer- c,e te emplojeren. VI Dat de Directeurs en Hoofdparticipanten vervolgens zul-
n zyn gcqualificeert om van de overige 96 per cent op foitable
termynen zoo veel in te vorderen als dezelve ten meeften dienfte van de compagnie dan goed fal vinden. Vil. Dat iemant den verderen inleg te doen in gebreke bly-
Vende van zyn Actie zal zvn vervallen ten voordeele van de Com- pagnie. Dit 'teerfte fourniflement voldaan zynde,tot het manieren de-
*er Compagnie twee iriheemfchc Directeurs door de Heeren van dc Magiilraat, en 5" uitheemfche Directeurs door de Hoofdparti- ClPanten by meerderheid van Hemmen te verkieien ,en voor Hoofcl- P^tticipanten zullen werden gehouden die 12 Actiën doorinteke- Uingeofkoop inefFe&e hebben. IX.Dat de Tractementen van deze Directeurs en verdere nood-
Jakelyke Bediendens ( by ftemmen van de Hoofdparticipauten te «iefen ) na redelykheid van dezelve fullen werdenbegrotet. > X. Dat door deze Directeurs een maand te voren te ad verteren jaarlyx rekeninge zal werdengedaan. , XI. Dat de Hoofdparticipanten, als de Compagnie compleet
Js, op zoo een dag by de Couranten te melden, zullen confere- ert , ten nnc om te delibereren en concluderen, hoe ten meeften nut- ^de ingelegde penningen fullen werden geemplojecrr. |
|||||||||
|
X 11. Dat voor het Verleent η van het oprogren dcfei Cömpfeftie
het faciliteren der Negotie, verbeteren der wegen, etïwejgriemén van alle hinderniflen welke mogten opkomen , en wyders voor alie andereavantages die nog verders aan de Compagniezulien worden gegceven, door gemelde Compagnie aandeStad Haiïèlt betaalt zal werden van yder Actie een quart Caroli gulden per Cent. XHI. Dat voor het Tranfport der Actiën te teikenen yder reis
betaald fal worden 1 Caroli gulden, half by den koper en half by den verkooper te betalen, half by de Stad, en half by de Compag: te profiteren. X IV. Dat de Compagnie voor detyd van 25 Jaar alleen de vry-
heid lal hebben tot'topregten van Loteryen binnen de voorfz. Scacf, dat ook defelve de grond om welgelegene Pakhuifen tckonnen zet- ten; en Schepen aan te bouwen, om niet fal werden gefuppedi- teerd. XV. Dat de uitheemfche Participanten τ2 Actiën inderdaad
bezittende, en alhier komende te wonen, met *t grootcen kleine Burger Regt en Privilegiën defer Stadt fullen werden begunftigc felfs tot de Joodfchc Natie inclus. NB. Dat elk Intekenaar zyn hrteven van ïntekeninge franco kan ad"
dtejjeren ter Secretarie der Stad Haffelt. Projecl van een Compagnie van Commercie, Navigatie, AJfurantie»
Bekenin e en Expeditie tot Campen. BUrgermeeftercn , Schepenen ende Raad der Stad Campen,
bevindende, hoe dat met veel enpreifemeiit en groote toeloop in vele Steden zynennogdagelyks Worden op geregt, Compag- nicn van Commercie en Navigatie, &c. en door diverfe Koop- luiden en Fabrikeurs wordende aangefogt, om alhier medefodane Compagnie van Commercie, &c. op te regten ; Aangefien de abondantie en goedkoop van allerlei levensmiddelen, en alles wat tot 's menfehen onderhoud nodig is, alhier; dog infonderheid de avantagieufc fituatie van defe Stad aan den Yflel, communicatie hebbende met den Ryn en andere navigabele Rivieren meer ; de vryheid van Tollen op de gemelde Rivier den YiTel, van voor Nimwcgen af, tot aan defe Stad, fulks dat te water met veelcom- moditeit en weinig befwaar of belaftinge, in comparatie van an- dere Steden, allerlei Waren en Koopmanfchappen aan defe Stad„ en vervolgens in de Zuiderzee afgevoert kunnen worden$ behal·» ven nog andere voorregten en privilegiën meer inde Sond en Ooft.·* fee, waar van dcic Stad en derfelver Burgeren in actuele pofleffie zyn. Als mede dat alhier diverfe Zyde^ Wollen en Linnen Manu- facturen als nog worden gemaakt en gefabriceert, welke met vrugC en tot voordeel van de Compagnie fouden kunnen worden voort gefet, ende andere nieuwe opgeregt. Zo is 't: Dat Schepenen en Raad, met ingenomen advys en
confent van hare gefwoorne Gemeente, in delen niet hebben kun- nen ftille ilaan, nog hare Stad en Burgerye te kort te doen, (on- der verwagtinge van Gods zegen) ook hebben operigt een Com* pagnie van Commercie, Navigatie , Afiurantie, Bcleeninge, Ex- peditie, δίο op volgende conditien. I. Het gehele kapitaal fal beftaen uit ijfmillionen, verdeelt ifooê
Actiën, ieder Actie van 1000 guldens. II. Hier mede fal worden genegotieertendegehandeitinalJeY-
hande Koopmanfchappen en op allerlei plaatfen j de Manufactu- ren , foo reeds hier in train zyn, ehde die vervolgens nog in.train mogten gebragt worden, te beneficeren, daar mede de Actiën, Obligatien , Vailigheden te beleenen, afliireren, Ψ&™ uücoru reren, en generalyk alles te^doen dat de Directeurs totavantagic |
|||||||||
|
en meeiien dienfte van de Compagnie fullen oordelen te behoren.
III. De ïntekeninge fal gefchieden by Commiflariflert door de
Heeren van de Magiitraat te verkiefen, op maandag den 7 October i7aö,op gedrukte Biljetten met vuliingeentekeninge vandenaam; en voornaam, en woonplaats vanden intekenaar, cnnoe veel Ac-< tien dat begeert, dog niet boven 't gefixeerde getal. IV. Agt dagen na de infehryvinge fullen aan de Infchryvers,
mits betalende een per cento, recepifien of gedrukte Acten van Ac- tiën gegeven worden, waar medeaanitonts kan en mag gehandelc worden ende enciorfementen van transport op de rugge fullen va- lideren, fo dik en menigmaal als fulks gefchiet, fullendeegter by tranfport van yder endörfcment betaald worden 1 guldem V. Defe voorfz. inleg en een per cento fal alhier ter Secrctary
gefchieden, in geen minderToorte van geld, als gereduceerde fchel-
F lingen
|
|||||||||
|
2l )
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
moeten bctaclt worden p1 Caila op de namen van de CommiiTirifc
fen, provifionecl ter Secrctarye defer Stad, en dat alle Quitantiea Tullen moeten geteckent ν orden door twee of meerder Commifla- riflèn daer toeby alle Directeurs te qualificeeren. IX. Dat de Penningen van Inleg op Obligatienvan'tGcmee-
ne Lant, en van vafte effecten of andere onbederfTelyke Waren, fullen mógen aiengelegt worden naer rade van de Directeurs of hare Gequalificeerden; X. Dat alle Penningen van ontfang van Premien en Interef-
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
iinccn; waar uit eerft en voor al liet Campcr-dtep gerepareet Ta
worden tot dienft van de Compagnie, doorde D^edeurs, met ad vys en concurrentie van de Magnaat, en fal daar vanrekemnge aanVle Hooftparticipanten van de Compagnie gedaan wórden. VJ. Niemand fal mmdeT ah een Mie, en met meer ah dertig
Aaien mogen infehryven, maar naderhand vel meer Aéhen mo- gen kopen, fullcnde egtcr niet meer als eene fternmc hebben, foo alsecnvderHooftparucipantheeh VI1' Het getal der Actiën vol zynde, fuHen de gemelde Commif-
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
r ;«%« Kt, Rvlierten en Courantede Hooftparticipanten doencon- ten, fullen bly ven in Caila tot betaling van fchadensofïchuldens.
Ianileftby y J XI. Dat de Gequalificeerden fullen mogen AflÜrercn op alle
°VIII Hooftparticipanten fullen zyndfc 30 A'&ien hebben, ofjSchepen en Koöpmanfchappen, en dat de CommiflaruTen haaf
f veel Actiën hy tranfport, of anders met regt fullen verkrygen lullen gedragen naef de Artykulen van de Kamers van Aifuran-
° V ; a;»> befitten, al wanneer fy dan voor Hooftparticipanten tie der Steden Amfterdam of Rotterdam.
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
fallen erkent worden, ende fullen diegene, fó alhietkotften wo-
nen met de grote Burgerfchap vereert worden* de.Joodfe natie |
J XII. Dat alle Queftieri die uyt hoofde van fchaden, als an-
ders fóude rhogeri ontftaéh, tuffchen den Gequalificeerden, ful-
len móeten gedecidcert worden ter Plaetfe daer de Polis fal getee- |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
daa
|
IX DeHooftparticipattteh o'yetft zyndejalaah defelvebekent g'c-
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
kent zy'n Ordinaire Rechters, of goede Mannen daer te verkleien.
XIII. Dat Commiflariflen alle Jaer fullen dóen Rekeninge
Ontfang en üytgaef, ten overftaan van alle Geïntereffeerden die veertien dagen te voren by aengefiage Billietten fullen werden ge- dagvaert.. XIV. En vermits die Concept maer próviiiönecl is, foo ftaer.
Γ00 dra de voltcekening lal gefchiet z^n, een nader Reglement gemaekt te werden ten overftaeh van de hoogftc tkintereiTeerdens. XV. Men behoud veór fich, dat die geene die in 't publyk
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
m
|
.,,la worden,dat drie,en welke totDirecteurs doordeHceren van
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
r^/j-iaiib-aatoverdefeCompagnie zyn aangeftelt,eïide fullen door
de Hooftparticipanten nog fes andere by defelve, met meerder- heid van ftemmen tekiefen., toegevoegt mogen worden, ^nde ful- len ren minften vyf van defe negen > binnen defe Stad Wonende zyn en haar vaft domicilium houden. χ De Directeurs fullen gedurende de tyd harcr bedieninge ten
ï-ninften hebben 30 Actiën en behouden, of fullen de facto van haar i
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
directeurfchap vervallen zyn en fal het de Hooftparticipanten vry-1 niet geconcipieert zyn of gcrccipieert fullen worden, voor 300Q
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
ftaan andere in defel ver plaats te kiefen.
XT. Aan de gefteldeDirecteurs fal op woensdag dcmoNovember
nog betaalt worden door d'Intekcnaars een per cento, op den 1 Januarius 1721 eenpercent, cnopden 14'Fcbruaryeenpercento, du- in't geheel vier percento. XII. De Directeurs, fo by aldien iüogteh oordelen meerder pen-
dingen tot voordeel van de Compagnie nodig te hebben, fullen de Hooftparticipanten by een roependoor beiderzyds goede mannen daar toe by Partyen te benoemen, anderzints by Schepenen en Raad, alsordinarisRigter, ( dog fofpoedig als immersmogelykj enfelfs in de Vacantie getermineert worden ) fonder appel. N^demael het Jfurem van Schepéti ën Ëoopmaüfchdppén foo
voor de gevaren van de Zee, van die van Oorlog, als Zeeroo- ryen, nootfakelyk is voor den Koophandel en Zeevaert, en dat men fiet in Engelant een Maetfchappy daer toe opgerecht j en/elft onlangs in eenige Steden binnen defe Provintié, om door eengrootJamengevoegt Capitael, die gene die fich willen afureren volfirektelyk geruft téftel- len, f00 moet men vaftelyk gekomen dat in ndervolginge νάή dëfelve 'met veel proffijt foodanig een Meetfehappy4 e f Samevoeging van Ca- pitael in de je Stad Schiedam luierd gemaekt, als reeds 6p vele andere "Plaetfen met vrucht is gefchiedt, foo propononeert men ten dien eynde de intekening iverkflelllg te maken, met permiffie van de Ed: Groot 4ch1h^re Heeren Burgermeefterenen Regeerders der Stad Schiedam$
op de volgende Condities
I. Dat het geheele Capitael fal beftaen in fes MiUioenenen, of
feftig tonnen Gouds, en met meer. II· Dat ydcr Capitael A&iefal beftaen in drie duyfent gulden,
α by gevolg in twee duyfent Aftien. Hf Dat men nietminder als 3000 gulden, en niet meer als45OOC
gulden fal moger. inteekenen. IV. Niemant fal niet verder aenfprekelyk zyn als voor fync
ïngeteekendc Sommav V. Dat yder Inteekenier iti handen Van CömrfitirarfÏlèri provi-
fioneel, met kennis van de Regering aen te ftcllen, fullen beta- len een per cento van fyn ingetekent Capitael, veertien dagen naerdeaffi'cte vanBillietteri> ennaef dathet Capitael volteekent is. VI. Dat men Directeurs fal terkiefenbyméerderheytvanftem-
menuyt de hoogfte incekenaers ;en gemelde Directeurs binnen Schiedam moeten refideren, omt^y alle voorvallende faken en oc- caficn de GeintereiTeerden By affictien van Éillictten iri de Stads Doele te famen te roepen en te delibereren. \rU. Men fal noyt meerder geit eyiTchen van de Gcintrcflecr-
dens, als defelve by meerderheyt Vanftemmeri fullen noodig oor- declen, om de Maatfchappy geruft te ftellen nevens de Geaflu- g^erden. Vill. Dat alk Penningen fóo van ontfang als uytgaef fullen
|
gulden te zyn grjgoet, haer Ingeteekent Briefje hier naer te noe-
men , fal mogen weder fende, en foó geproportioneerd
XVI. Verders foo werd gereferveert, foo by aldien dat'er meer-
der Somme werd ingeteekeht als 't bovengemelde Capitael in 't Articul I. de Irttekenaers fal mogen verminderen. Die dan in defe gelieve deel te nemen, brengen fyn Inteeken-
briefje in de Stads Doele te Schiedam, alwaereen verzegelde Bui fal zyn, Maendag den if July 1720. 's morgens ten 10 uuren. Alle inteekenaars buyten defe Stad Schiedam wonende, gelieve verdacht te zyn, om nevens hare namen, hacr wöonplaets erf addres te noemen. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
tondiiièn van Μ Mdatfihdppy hé hei Afjeureeren van Scheepen^
goederf η binnen de Stad Middelburg, NAderhaal hetAflurcrcn van Schepen enKoopmahfchappen,zoo
voor de gevaren van de Zee, als die van Oorlogen en Zeero- very, noodzakelyk is voor de Negotie en Zeevaart, en dat men ziet in Engeland een Maatfchappy daar toe opgeregt» omdoorzoó grooten zamengevoegde Kapitaal, die geene die zig willen doert Aflureren, volitrektclyk geruft te ftellen; zo moet men vaft ftel- len, dat indien zodanig een Maatfchappy of zaamerivocginge vari Kapitaal in deze Stad van Middelburg wierd gemaakt, vandeuy- terfte Vrugt zoude zyn voor 't Gemeerf, en werd ten dien eynde eeproponeertop wat Voet dit Concept beft Werkftellig te maken is. I Dat het geheele Capitaal zal beftaan in 200000 ponden
niet meer; dat ieder KapiraW Aftie zal zyn iooo pond Vlaams, e» bv gevolg zal bc ftaan in 2 do Actiën dat men niet minder als yoo» en niet meer als 80000 pond Vlaams zal mogen Intekenen. II Dat 'ér geen zullen gekend wei den in zaaken daar de gehele
{Sociteytbyl malkander öhtbooden werd, als die vóór 1000 pond Kapitaal op de Boeken bekend ftaan. .
III. Niemand zal ooit verder aanfprekelyk wezen , als voot
izyne getekende Zom. .. , , ,, m - IV Dat ieder ïntekerfaar in handen van CommiiTariflen(Provt-
fioneef door de Regeringaan teftellen ) zullen betalen fo percent van ieder zfη ingeteekend Kapitaal, veertiendaagen nadcafleW van Biliettcndat het vereifchte Kap.taal vottekend is: Dat door deJtlioniften zullen aangepld werden vier of mCcr Commiilanircn, by de meerderhefd te verkiezen. ■ V DatdeComminariflen aan te ftellen zullen zyn voor haar le-
ven lang, enhier binnen Middelburg moeten woónagtigzyn. VI Dat'er geen Poliifen zullen mogen getekend werden, ot
, ook van waarde zyn, als door alle de Commiirariiïèn of wel by de ι helft van haar gerekend. VII. Dat alle de Penningen zo van Ontfang als Uytgeef, zulle"
moeten betaald en ontfangen werden , zoo per Banco als per Caila,
op de Namen van*Ue de.. Comminarif&n ^ en dat allêQuitantjen
r sullen
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
SCHYN BEDRIEGT.
|
|||||||
|
PRinceffeQuincampoix, gelyk
Een kermis-pop, zit hier te pryk Op haaren welgemaakten Throon: Wat is ze in de eerften opilag fchoon In haar fammaartje, na 't fatzoen Van 't Miffifippife Catoen. Haar goudgeel hair is opgezet, Met bokkels, tot een minnenet, Voor A&ieknoeijers en hun maats: Zy voerd de vlag, en heeft veel praats Metbochgel, haar Bombario, Rechtfchapen diefin folio. Hy ftaat in 't A&ie-zondagspak 3 En blaaft uit zyne robbezak, Of dievenpens na myn begryp5 Wat bobbels door een fchotze pyp. Ha, ha! wat zyn die bobbels in Het aanzien fchoon, voor een vriendin, Die men Madame geldzucht noemt, Haar kleed in plaats van met gebloemt Boquet werk, is rontom bemaald, Of wel geftooken met de naald, Vol ducatons en Aftiegoud. Wat is die goud inflokfter ftout, Op al de zakken, die als peen |
|||||||
|
Eö Kool rontom haar rollen heen.
Hoe grypze na het windgeblaas, Als voor haar ziel het eenig aas En voedzel, dat rampzalig dier. Ja, ja, goudwolven zyt vry fier, En groots, en trots op geld en ftaat: Schraap, kaap, men zal in overdaad, Uw kinders, met gezeil, geros, Gezuip, en zwelgen, noch zien blos Van al 't by een gediefde goed, Na uwe dood, en met 'er fpoed, Hun fchip zien zeilen in de grond. En gy, wat word u doch gegond, Voor 't geld-aanbidden, vuil gebroed ? Een arm, en on geruft gemoed. Ja de armoe, in het geen een fchat Is voor de ziel, heeft u gevat, En houd uw hart zoo lang beknelt, Tot ondeugd heeft uw ziel verzelt Naar Plutus onder-aardfche fchoot, In de eeuwig naare en duiftre dood. Men zoeke dan een A&ie-ipoed, Een parrei, die het eeuwig goed Ten deel heeft, tot een zalig lot, In 't Opperhemellicht, by God. Thiladetyhui*
|
|||||||
|
>
|
|||||||||||||||
|
De Inventeuf der
|
|||||||||||||||
|
WIND NEGOTIE,
|
|||||||||||||||
|
op zyn Zegekar.
|
|||||||||||||||
|
Der ingebeelde Winft en Waan,
Die men nu ziet in wind en dromen,,
In rook, en eid'le niet vergaan, Het geen reeds menig een doet fchrómen,
Die ix. A&ie-Sjeesje heeft gehad, Om op den wind zyn fnelle vlerken
Te rennen uit zyn geld en fchat, Het geen men duid'lyk kan bemerken
Aan de omgekeerde Beurzen, die Thans vol van Wind, maar leeg van fchyvcn,
Ontbloot door de A&ie-Compagnie, Als pluimen heen en weder dry ven,
Want Miffifippi en de Zuid Zyn net als Moeder, en als Vader,
Van de and 're Bubbels, wier geluit Meer klinkt dan de and'ren al te gader,
Ook hebben zy den meeften fchat Wel met hun tandeloze monden,
( Die Rykaard lang vergaderd had ) Van een gereten en verilonden, Maar ach! de Zuidzé boven al, Die wilt ons Hollands geld te ίΐόρεη,
't Geen menig, daar zy raakt ten val, Bedroefd doet naar Vianen lopen.
De Zuidzé kleed hen in den rouw, Al fpréken wy nu van geen Rapen,
Van Kool, ofWort'len, Sprot, of TonwY Of Meeuwtjes afgerigt op kapen.
Hoe droevig waar ons land gefield, Had niet een trits van Hollands ftéden^
Die Windplaag perk en paargefteld, En voor 't Gemene-Nut geftreden?
Ja afgeweerd op Schilden, die Met Kruyszln Zwaard en Sleutels pralcfti
Niet ilaafs aan eene Compagnie, Waar door ze eene eeuw 'ge Eer behalen.
o Β υ κ. G er Η e e R e ν die zo trouw Uw deden doet in Vryheid bloeijen,
Tot nut van Neêrlands fiaats gebouw. Lang Moet uw Stam in Luister Groeijen I |
|||||||||||||||
|
Het Hoofd der Koopmanfchap van wind,
Of de Inventeur der dolligheden,
Wier fchynfchoon 't alles heeft verblind, Word hier op 't pragtigft' voort gereden
Door Bazelisken, die hy toomd, En dwingt met goude dwanggarélcn,
Schoon dat hy zelf angftvallig fchroomd, Dat 't eind hem eens een pots zal fpélen ^
En doen hem als een Faëton, Al ryd hy nu langs lugt en wolken,
Voor Vrouw Regtvaardigheid haar zon,, Na hy de Koei heeft leeg gemolken,
Beroofd van Eer, en Naam, en Staat„ Elendig doen ter neder dalen;
Want alles wat men buiten maat Wil op zyn hoogften toppunt halen „
tort door zyn zwaarte wis ter neer. Terwyl de gróte Toren wagter
^ an MiiHfippi, reeds van veer -Dien ramp begint te zien van agter,
aar 'ι op zyn hoogte ftormd en waaid,.
t Geen zyn Allongie-pruik doet vliegen,,
Terwyl de ftandaard, dien hy zwaaid ■in ftukken breekt door 't wind'rig liegen*;
kaar hy reeds van zyn wolk-kafteel De blyken laat der klagten waaijen„
«oe dat de Zuidzé in 't geheel Wou Miffifippi overkraaijen,
Tot dat zy eind'lyk t'zaam gepaard\ Als beiden uit den Wind gefpróten,r
En van één kragt, één Deugd, één aard» Gelyk vereende lotgenoten,
Ontelb're fchatten, even graag, Wel cêr door zorg en vlyt gewonnen,.
Qpflokken, in hun holle maag, Nu 't kluuwtjen is ten eind gefponncn ;■,
t Geen door den kreup'len Bode van De Zuidzé, die vaft fpringt op knikkert,,
Beveiligd word. Dit is de man, Die tyding brengt van het miilukken:
|
|||||||||||||||
|
SchUdvxMft varv ^&^z/^f^'
|
|||||||||||||||
|
^éch. d& siciu- laars Irrand ut Jej>V£
|
|||||||||||||||
|
( ij )
|
||||||||||||||||||||||
|
vanden inleg zoude zyn 10 MiHioenen^ welke Inteken ing zoude
gefchiedcn door een ieder die geneegen zoude zyn daar in te participeren. , ·■;>,,. II. Ieder Intekenaar zoude vermogen in te fchryVen duizend
Guldens, en niet minder, maar wel meerder. lil. Niemand zoude vermoogen te ftemmen daa? de Socitcyt
by maikanderen gecónvoceert zal werden, als die voor 6000 Gulden of ioóo pond Vlaams op de Boeken bekend ïlaan. , , ., IV. De betaling zoude moeten gefchieden in vier Termyneri,
te weten, een vierde van zyn Ingetekendezomrae, drie Maanden^ na dat by affiélie van Biljetten zal zyn bekend gemaakt, dat de In- tekening compleet is; het tweede Termyn cT Maanden na dato : het derde Termyn 12 Maanden na dato , en den laatften Termyr> 15- Maanden na dato, alles te rekenen van dien tyd af, als boven gemeld. , . . _ ; ■,, r V. Óver deze Directie zouden móeten aangeftel^ werden,. ter
eerften inftantiezoo veel Commiïïariflèn uyt deBekwaamfte Koopr luyden dezer Stad, als de Edele Agtbare Hecren Regenten dezer Sradt Middelburg fullen nodig oordeelen, «n by het vaceren van een Commiflaris plaats, zal die werden gefuppleêrt door de Ac- tioniften, met mèerderhcit van ftemmen daar toe te verkiezen. . VI. Ieder Dircdeur zal dienen zyn leven lang, ten ware hyzig
onbekwaam maakte om zyn Employ waar te nemen, als wanneer metmeerderheit van ftemmen door deActiqniften zal werden ge- lemoveert, eneenander in zyn plaats verkore^. VII. Uyt dit Kapitaalzoudemoeten werden gekogt en gemaakt
30 Fregatfchepen van 20 tot 40 ftükken Kanon > meer of min j »P dat 'ercontinueel zouden gaan en komen · en die Schepen zouden mogen werden gezonden naar alle zodanige plaatzen van de We- reld, als zv raadzaam zullen oordeelen. . ,γ.,'ί VIII. De Direéteurs zullen genoodzaakt zyn altyd de Helft vari
Haar rifico te laten Ailureren, wel meer maar niet mmder. IX. De Direcleurs zullen vermogen riiutèn (iare Spcietyts Ca-
gazoenèri, in hare Schepen te laden op half winft (vail die daar toe genegen zyn ) foo veel als fy fulïeh goed vinden. Xr Alle goederen die in de vooriz. Schepen iouden mogen ge-
yoiidèn werden, buiten permiflie yan de Directeurs ge/ader?» feilen werden geconfifqueck ten profyte van de Commercie Com- pagnie. ,. - , XI.. Alteëriè jaferi fultèri cie Ëöekéii ^rerden geiloten(tot fóo
lang dat dit in tryn is als' wanneer iulks alle Jaren fal gefchieden ) en de effecten opgenomen werderi, door ioo veel gcqualificeerde Aétidniften als DirccTrcurs, daartoe tecommittéeren; welk? ge- qualificeerde A&ioniften lullen werden verkooren doordegefa- mcntlyke Aftioniftenmet meerderheit van ftemmen! XII. De uitdeeling zal moeten gefchieden in contante Pennin-
gen, mits riet ingelegde Kapitaal in weezen zy. XIII. De Directeurs zullen genieten 10 per cent van tè doene
repartitie, voor haare moeyte en provifie. XIV. Allede Equipages zullen moeten gedaan werden binnèri
deze Stad Middelburg; en dé Scheepen daar in te komen, zonder dat zulks ooit zal moogen werden verandert. , XV. De Directeurs zullen moeten woon'en binnen deeze Sta<4
Middelburg, en zullen geen andere mogen werden verkoren. XVI. AlleRctouren zullen publiek moeten werden verkogt,?
en zullen de Biljetten daar van drie weeken moeten uitfraan, XVII. Alle de goederen nodig tot de Equipages en Cargazoe-
nen, zoo van drooge als van natte Waaren,zullen 'pUlielt moeten werden aanbefteed, én die niet aanbefteed konnen werden', zullen moeten werden, gekogtby die geen die het befte koop geeft, zon- der eenige preferentie} dog zal,altyd moeten werden geobfer- veert, dat die by deze Compagnie als ïntereifanten bekend ftaan; zullen moeten werden geprefereert boven die, die geen Intercft ι hebben, mits zy ib» goed koop geven als een ander. .
X VIII. De Biljetten tot aanbefteeding, zullen drie, Weeken
van te vooren moeten üitftaan, op dat eenieder daarvan kennis hebbe. i' ' XIX. De Boegen van de Intekening-zuilen moeten werden ge*
flooten drie Maanden na dat de Intekening fal, beginnen; en fal niemand nadatomogen ingelaaten, nog deeze Compagnie met meerder Actiën vermeerdert werden. ? ^"SNa dat myn Brief gefchrevenen.geflooten was, werd myn be*
rigtVlat voor vaft tegens aanftaande Maandag over a^t dagen, fynde .' dea]i 5 July, de Intekening tot de ïCaoier vaü Commercie gefchie- Id^nfall |
||||||||||||||||||||||
|
«ïllrt moeten getekend Werden , een minftcn door de helft van de
voorfz, Commiilariflèti. VIII. Dat de Penningen van den Inleg zullen aangelegt moeten
eerden op alle Effecten, zoo in diervoegen als omtrent Weie Pen- ningen werd gedaan, IX. Dat geen E'rïè&en zoude mogen Beleend of Verkogt
berden, als met eenpaarig Confent van de CommiflariiTen. X-Datdeontfange Premien en Iritereften zullen blyveninKas
°r Bank tot betalinge der Schaden. XI. Dat de Goinmiflariifen zullen mogen Ailureren op alle
scheepenen Koopmanfchappcn'j zoo van Vriend als Vyand, als toede van en naar al Ie Plaatzcn, gepermitteert of ongepermitteert, cndat deComrniflarifierihaar zullcn^gedragen naar de Artikelen Van de Kanier van Ailurantie dcezer êtad Middelburg, dat ze ook uilen moogeri verzekeren op Hu yzcn>Pakhuyzen,K.oopmanfchap* ^e?! leggende in Pakhuyzen of ïtelders, als mede op Plantagien , χο binnen als buyten's Lands. , ΧΠ. Dat alle kweftien ter cerftennftanticn zullen moeten die-
nen voor de Kamer van AiTuïande dezer Stad, en by Appel voor urgerrneefters en Schepenen dezer Stad, en geeri verder Appel
iujlen tubjed wezen. XIII. Dat door ComrriiiïarifTen zoo veel en zoo weinig op cie
°organdeConditienenPoliil'en zalmogen getekend werden, als z)' goed zullen vinden. XIV'. Dat'er door ComniiiTiriilen zullen aangeftetd werdénby
Foviiie ecn beicwaam Boekhouder, en Onder-Boekhouder, |
||||||||||||||||||||||
|
teil
|
nde de Opper-Boskhouder ook voor Kaffier dienen, en
en daar voor iuffifante Cautie na genoegen van Commiifa-
|
|||||||||||||||||||||
|
riff
|
||||||||||||||||||||||
|
en.
|
||||||||||||||||||||||
|
*ρΧΥ. Dat Directeurs en die Bediende zullen hebben zeeker
racternent's laars, nader te regukren by de meerderheid van d' -^ionifteri.
. X V 1. Dat de CommiiTariilèn by eerig voorval en nodig zyn-
e» Zullen alle de Kapitaliften dagvaarden térplaatze daar de Ver-
5?βΓ1ηδ zal gehouden werden, by Biljet en Övernagte Wete, be-
lYzn die uyt de Provintie wonen. . ,\
^X V11. Dat de CommiiTarifleri zullen doen alle 2 Jaren Rekénin-
ePfnprezenrie van alle Actioniften die zig daer by zullen willen la- ^n v/nden en 14dagen te vöoreh by affeiè van Biljetten zullen ^gedagvalrdf .. , · . J , · . H„ ^ΛγΗ. Dat men1 na hetflilyten der Beften zal refolvèrcri^at
^y tdelinge dat 'er zal gedaan werden, en zal zulks moeten gefchie- fai? met meerderhèyd van Stemmen, namentlyk een Corrimif- g »s tegens twee A&ioniften, op die tyd met meerderhèyd van f^^n daar toe te cpmmiteren,en zal dé Repartite moeten ge- »enS-èn m kontante Peningèn , maar zal geen Repartite mogen ?n w . *?ten *y het ingelegde Kapitaal van iodooopond Vlaams pe Λ.' Ε·η dat buiten deezeh Compó alle en een yder zoude mo-
%S Atlureren in zyn privé zo als voor deze. Ook zullen de ornmiüariflen daer toe te nominere moetcfi den Eed doen van ge- ρ0^ydals mededatzy wezentlyk een Kapitaal A&ie van iooo |0"d Vlaams daarin hcrideren. de V 1 ^,na'2·0 «3>t concept daar p»rovifioncel is, zo ftaat zo dra'
tj,; °'tekening zal gefchied zyn een nader Reglement gemaakt rw^tn · ten overitaan der Actioniften.
6'PMH Van deie Aflurantickamèr doen reets 40 percent |
||||||||||||||||||||||
|
Ρ
|
||||||||||||||||||||||
|
°J*ftj tot de Opregtim van ten Rdmer t)an Comrnercü binmu de
«-Λ MIDDELBURG. |
||||||||||||||||||||||
|
Middelburg,' den jpM-
|
||||||||||||||||||||||
|
Η
|
||||||||||||||||||||||
|
j^ vs coriftarit en önwederfprekelyk, dat 'er niet iieilzaamer
|
||||||||||||||||||||||
|
2CeVa°°reen Land en derzelver Ingezetenen is, als Negotie en
ficeertaat? waardoorZeevolk aangekweekt, de Fabrikengebené holpen i? Winkelier welvaarenci, het Gemeen aandekoiï ge- deze La* Jc Finanticn vermeerdert, en eén algemeene wélvaart in Om ,n.te<ioen herleven bewerkt werd.
dat de fSU \heilzaam werk te doen' ftand grypén, is het nodig , Vermo2ee?°He Wer(^ voortSezet door groot en klyn, ieder na zyrï lingejj11' c middelen daar toe nodig, zoude (onder verbete- er sen Gömbiercie Compagnie wérdè opgeregt, waar
|
||||||||||||||||||||||
|
(Η
|
Directeurs een nominatie van drie Perfoonen door Hoofd partij
cipantenaan Burgermeefters en Regeerders der Stad Vere zalwer* den overgelecverd, omme daar uit een tot Directeur te verkie- zen: en zullen twee derde parten van voorfz. Directeurs tot Vei'c moeten woonen. XI. Directeurs zullen met al hun vermogen haar appliceren cp
de bevordering van hec Intreft van deze Compagnie, en vermo- gen ζ idanigcn Commercie te doen als te rade vinden j als ffl^c hun fchepen uit te zenden op de groote Vifiery, walvis-vangft· per Groenland; ftraat-davids viflerv » en des zelfs handel j mits- gaders lynflageryen, fcheepsbo uwer yen , traankokeryen , eniz- laten alïureivn, en zelf afiu reren naar hun welgevallen, bele- ninge, di^conteringe, als andeifints te doen. X.Directeurs zullen io.per Cent vande uitdeelinge voor hunnc
dieniten genieten » en de verdere bedienden een beauaame enfof" tabel tiactement Jaarlyks. IX. Directeurs zullen Jaarlyks gehouden zyn, van haare ad'
miniftratie en bewind rekeninge te doen ten overftaan vandeHee" ren Burgermeefteren en Hoofd Participanten, waar van in tyos notificatie zal werden gedaan , en zullen de verderegeintreileerilc prelent mogen komen. XÜ. Directeurs zullen met de Hoofc-participanten overilagj
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
BUrgermeefiersen Regeerders der Stad VERE, ziende met welke
goede fuccefjhn, dat\r inverfcheide Steden zyn en vierden opge- reet, Compagnien van Commercie, Jfurantie, fVahisvangfi naar Groenland , en Straat Davids, en andere gewefien, invoegen dat foo dra de Projeiïcn in bet ligt komen, de mteekemnge met alleen Com- pleet fyn, maar de Som foo ™d g™ter dat 'er een merkelyke ver- mindering moet werden gedaan. SÜÜ IS'T, aangefien de geiegent- |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
/oaams.
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
heyd vanonfe Stadt VERE , een plaats is tot de 'Navigatu
celegen , als in eenige Provintien , konnende de fware fchepen met voile %dinge 'zonder e enige ligtinge te doen, niet alleen voor de Stad, maar zelf in de Haven tot aan de kay om daar te ïoffen komen, ivaar door veile menagen konnen gebruyht werden, en des extra gelegen ter Wal- visvam fi per Straat Davids, dewyl die Navigatie vroeg m de tyd moetende gefchieden, verfcheyde plaatfen door verhindennge van ys , als ander fint s,^oote obfiakelen ontmoeten, daar onfe Stad Ver e in dien tyd vry van is, en die Navigatie en andere foort van Commer- cie op zyn tyd naar welgevallen kunnen eerden gedaan verders dat defelve onfe Stad zeer gelegen is, om naar alle gewefien de Koopman- fchappente tranfporteren, derhalven hebben JVy naar rype Delibera- tie Zordeelt, dat fodanke Compagnien met meerder fucces alhier als elders kan werden opgerekt, W" m βώ ook reetsveek ütnfMte» |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
"m~o«en zyl; Wy dan'αm'defelve mede Onfegunft 'willende bewy>Jï-λ, j maken, en beiluit nemen , wat zal Werden f«irgedeelt; en4
Confenteren tenvoordeele van gemelde Compagnien de Pofleryen naar daar in de meerderheit van ftemmen werden gevolgt: ende z*
andere Provintien en buytens fiands, als mede fi aan aan haar af de\\cn de Heeren Burgermeefteren, als mede de Hoord-particip^
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
Bank van Leening binnen defe Stadt, mitsgaders het gebruyk van een
bequaam Huys om het Comptoir van de Compagnie te houden, fonder daar eenig huur voor te betalen, en zullen wy gemelde Compagnie met meorder voordeelen by vervolg tragten te begiftigen, des hebben JVy de Compagnie op de volgende conditien GeoéJroyeert en defelve Gecon- fenteert gelyk Oclroyeren en Confenteren by de fen. Articul I.
Het Capitaal of inleg van de voorfchreve Compagnie zal be-
ftaan uyt vyfen twintig Millioenen guldens, verdeelt in twaalf duyfent vyf hondert Aótien, yder Actie van twee duyfent gul- dens. 1 I. De inteykening zal gefchieden tot Vere,ten overftaanvan
d'Heeren CommiiTariiTen by haar Ed : Achtb: proviiïonelyk ge- committeert, en zal niernant minder mogen Intekenen als een Ac- tie van tweeduyfent guldens, en niet meerder als 2e Actiën ma- kende 50000 guldens; boven de Intekening zal niemant aanfpre- kelyk zyn, en meerder ingeteekend zynde als het beftek, zal het aan gemelde CommiflariiTen ftaan, de Intekening van dein- tekenaars naar cygen goetvindente verminderen, of geheel onge- intrefleert te laten. III. Een yder zal van zijn ingeteekende fomme moeten fourne-
ren in handen van de voorn: CommiflariiTen binnen de Stad Ve- re of per Bank der Stad Middelburg, binnen den tijd van 20 da- gen naar dato van de Biljetten, waar by kennis krijgt dat ge- |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
ten vermogen infpectie te nemen van de behandeling endire#lC
der zaaken. Xili. Directeurs zullen in kas van queftie, om proceflen te mj"
den, niet verder mogen procederen als voor de Heeren Burgcf' meeftcren en Schepenen der Stad Vere; doch partien zich befl3' deeld oordelende, zullen verder mogen procederen als na iegtfl1 en zullen Burgermeefteren en Schepenen der voorfz. Stad VefC geene provifien van arreften op de Aótien van deze CompagnlC' verkenen XIV. Alle Tranfporten van Actiën zullen moeten gefchie^eI1
ten overftaan van twee Directeurs in de boeken van de Cornpf.'' gnie, en daar voor betalen een permille, zynde van yder A&1 van zooo. guldens 2. guldene ten behoeven van de Compagn^ en 12.. ftv: voor den Armen der Stad Vere, by den koopef c verkoper yder den helft: dog zullen naar de betalinge van d cerfte z. en een half per Cent vermogen te negotieren, en op de t$l· der quitantien endofleren, zonder eenige koften van Tranfport (v°' ject te zyn; tot dat de geheele 12. en een half per Cent zyn v°*' daan, en als dan op het boek der Compagnie by Tranfport als v°°' ren werden gefteld. XV. Alle Makelaars waar de felvcook foude mogen woonf^
fullen haar ordinaris falaris genieten, van haar aangebragtcpart^ Coopmanfehappcn; foo verkoop als inkoop; allurantie, beleen'11 ge, disconteringe, enfz. < fl XVI. Yder die genegen is in defe Compagnie te participe^
kan zigtotVcreaddreiTcren, of briefjes vaninteekeningfranco^ |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
jntreifeert is, 2. en een "half per cent,'en vervolgens alle twee
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
Maanden naar den dag van het eerfte fourniilement 1 per cent,
tot dat in het geheel twaalf en een half per cent zal zijn voldaan. De quitantien of recepiiTen zullen door twee der gemelde Heeren CominiiTariiTcn geteykent worden. IV. Wer Intekenaar zal gehouden zyn de eerfte inlaag van ζ
en een half per cent te betalen in grof geld of per Banco op ge- itelde tyd, en voor de verdere inlaage in gebreke blyvende op} genoemde tyd te voldoen, zal zyn Actie vervallen wefen aan de Compagnie, zonder dat daar op eenige de minfte pretennen zal konnen werden gemaakt. Naar de voldoemnge van bovengemelde Termynen, zal geen
verdere inlaag mogen gevordert werden, alsmetgoetvinden van Directeurs en Hoofd participanten. VI De Intekenaars zullen op hun Inteken-briefje hunne Woon-
|
den deneerften Odober i?zo ende de drie volgende dagen op n^
Stadhuys; alwaar de voorfz. Provifionele Heeren Commiflan1 * tot dien einde fullen vaceeren, s'morgensvan negen tot twaalfu ren, en s'namiddags van drie tot vyf uuren. Project, tot de Opregting van een Kamer van Commercie, &*#
de Stad DELFT. OVermids het AiTureren van Schepen en KoopmanfchapP
zo voorde gevaren vande Zee, van die van Oorlog, alsZee veryen , noodzakelyk is voor Koophandel en Zeevaart, en ^ men ziet in Engeland een Maatfchappy daar toe opgeregt eiiι #'·. ' onlangs tot Rotterdam , om dooreen grootzamenge voegt Jw\ X taal die eene die zig willen AiTureren volftrektelyk geruft te " |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
pui moeten ftcllen. P J len, zo moet men vaftelyk geloven dat in marvolgmge van
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
VII. Yder Hoofd-participant zal moeten hebben thien Aftien »
|
ginge van Kapitaal in deze Stad Delft wierd gemaakt, als i'eedseft
Iele andere Plaatzen met veel vrugt is gefchied ; zoo propon men ten dien einde de intekeninge werkftclhg te maken , &e\c- mime van de Ed: Groot Agtbare Heeren Burg.ermeftercn.cn geerders der Stad Delft, op de volgende conditien. ^ I. Dat het gehele Kapitaal zal beftaan in zes Millioenen, or ζ
tonnen Gouds, en niet meer. ^ IL Dat ieder Kapitaal Actie zal beftaan in drie duizend gu ^
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
°P zyn naam en in eygendom, en als dan kunnen ftemmen -,
snaar die minder heeft, zal tot ftemmen niet werden geadmitteert. VIII. Directeurs zullen moeten zyn luyden van ervarentheid 'm Negotie, welke gehouden zullen wezen, dagelijks het Comp- toir van de Compagnie te frequenteren ; zullende vyf Directeurs werden aangefteld door Burgermeefters en Regeerders der Stad Tferc, en vier door de refpective Hoofd-participanten, makende t'ianacn negen: welverftaande dat by vacature van een der negen |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
( Η
|
|||||||||||||||||||||
|
Β
|
ürgermeeflersen Regeerders der Stad FERE, ziende met welke
oede fucceffen, dateer inverfcheide Steden zyn, en werden opge-
|
Directeurs een nominatie van drie Perfoonen door Hoofd partij
cipantenaan Burgermeeilers en Regeerders der Stad Vere zalwer- den overgeleeverd, omme daar uit een tot Directeur te verkic zen : en zullen twee derde parten van voorfz. Directeurs tot Vere moeten woonen. XI. Directeurs zullen met al hun vermogen haar appliceren op
de bevordering van het ïntreft van deze Compagnie, en vermo' gen Z')danigcn Commercie te doen als te rade vinden 5 als mede hun fchepen uit te zenden op de groote Viffery, walvis-vangft. per Groenland; ftraat-davids vifiery » en des zelfs handel> mits- gaders lynilageryen, fcheepsbouweryen , traankokeryen , eni'z· laten ailureren, en zelf ailureren naar hun welgevallen, belc ninge, di^conteringe, als anderfints te doen. X.Directeurs zullen 10.per Cent vande uitdeelinge voor hurinc
dieniten genieten , en de verdere bedienden een beauaame enfor* tabel tractemetu Jaarlykd. IX. Directeurs zullen Jaarlyks gehouden zyn, van haare ad'
miniftrarie en bewind rekeninge te doen ten overftaan vandeHe^' ren Burgermeefteren en Hoofd Participanten, waar van in ty$ notificatie zal werden gedaan , en zullen de verdere geintrefleerdc prelent mogen komen. Xil. Directeurs zullen met de Hooft-participanten overig
wat zal werden tuireedeelt; en Za'
|
|||||||||||||||||||
|
regt, Compagnim van Commercie, Aljarantie, fFalvtsvangfi, naar
Groenland , 'en Straat Davids, en andere gewefien, invoegen datfoo dra de Projeclen in het ligt komen, de inteekeninge niet alleen Com- pleet fy η, maar de Som fio veel groter, dat 'er een merkelyke ver- minderinge moet werden gedaan. SOO IS'T, aangefien de gelegent- heyd van onfe Stadt VERE,_ een plaats is tot de Navigatie fodanig velegen , als in eenige Provintien , kunnende de fwarefchepen met volle Jadinge'zonder eenige ligtinge te doen, niet alleen voor de Stad, maar zelf in de H&ven tot aan de kay om daar te loffen komen, waar door veele menagen konnen gebruykt werden, en des extra gelegen ter Wal- visvangfi per Straat Davids, dewyl die Navigatie vroeg in de tyd moetende gefchieden, verfcheyde plaatfen door verhinderinge van ys , als ander fint s, -groote obfiakelen ontmoeten, daar onfe Stad Fere in dien tyd vry van is , en die Navigatie en andere foort van Commer- cie op zyn tyd naar welgevallen kunnen werden gedaan, verders dat defelve onfe Stad zeer gelegen is, om naar alle geweflen de Koopman- fchappen te tranfporteren, derhalven hebben JVy naar rype Delibera- tie geoordeelt, dat fodanige Compagnien met meerder fucces alhier als elders kan werden opgeregt> waar toe Γιώ ook reets veele Intrejfanten hebben opgedaan , met verfoek by foodauige Compagnie geintreffeert te mogen zyn; JVy dan aan defelve mede Onfegunfl willende bewyfen,\
|
|||||||||||||||||||||
|
Confenteren ten voordeele van gemelde Compagnien de Pofleryen naar daar in de meerderheit van ftemmen werden gevolgt: ende zul'
andere Provintien en buytens flands, als mede (laan aan haar af de len de Heeren Burgermeefteren, als mede de Hoofd-part ie ipa?' |
|||||||||||||||||||||
|
Bank van Leening binnen defe Stadt, mitsgaders het gehruyk van een
hequaam Huys om het Comptoir van de Compagnie te houden, fonder daar eenig huur voor te betalen, en zullen wy gemelde Compagnie met meorder voordeelen by vervolg tragten te begiftigen, des hebben Wy de Compagnie op de volgende conditien Geoblroyeert en defelve Gecon- fenteert, gelyk Ocltoyeren en Confenteren by de fen. |
|||||||||||||||||||||
|
ten vermogen infpectie te nemen van de behandeling endireeti6
der zaaken. Xill. Directeurs zullen in kas vanqueftie, om proceifen te tüV
den, niet verder mogen procederen als voor de Heeren Burgcf' mecitcren en Schepenen der Stad Vere; doch partien zich bertf' deeld oordelende, zullen verder mogen procederen als na iegtcl1 en zullen Burgermeefteren en Schepenen der voorfz. Stad \&c geene provifien van arreften op de Actiën van deze Compagn,e' verkenen XIV. Alle Tranfporten van Actiën zullen moeten gefebiedtf1
ten overftaan van twee Directeurs in de boeken van de Gomf*"' gnie, en daar voor betalen een permille, zynde van yder van 2000. guldens 2. guldene ten behoeven van de Compagnie en 12.. ftv: voor den Armen der Stad Vere, by den koopef & verkoper yder den helft: dog zullen naar de bctalinge van <\ eerfte 2. en een half per Cent vermogen te negotieren, en op de t$9 der quitantien endoileren, zonder eenige koften van Tranfport fa&' ject te zyn; tot dat de geheele 12. en een half per Cent zyn vOJ' daan, en als dan op het boek der Compagnie by Tranfport als v°°' ren v/erden gefteld. XV. Alle Makelaars waar de felveook foude mogen woone11'
fullen haarordinaris falaris genieten, van haar aangebragte parne ^ Coopmanfehappcn; foo verkoop als inkoop; aflurantie, beleen'11 ge, disconteringe, enfz. fl XVI. Yder die genegen is in defe Compagnie te participe^
kan zig tot Vere addrefleren, of briefjes van inteekeningfranco^ den deneerften October 1720 ende de drie volgende dagen op fl^ Stadhuys; alwaar de voorfz. Provifionele Heeren Commill"ariiic tot dien einde fullen vaceeren, s'morgensvan negen tot twaalfu ren, en s'namiddags van drie tot vyf uuren. |
|||||||||||||||||||||
|
Articul I.
Het Capitaal of inleg van de voorfchreve Compagnie zal be- ftaanuyt vyfen twintig Millioenen guldens, verdeelt in twaalf duyfent vyf hondert Actiën, yder Actie van twee duyfent gul- dens. II. De inteykening zal gefchieden tot Vere, ten overftaan van
d'Heeren CommiflariiTen by haar Ed: Achtb: provifionelyk ge- committcert, en zal nieraant minder mogen Intekenen als een Ac- tie van tweeduyfent guldens, en niet meerder als 25 Actiën ma- kende 50000 guldens; boven de Intekening zal niemant aanfpre- kelyk zyn, en meerder ingeteekend zynde als het beftek, zal het aan gemelde CommiiTariilen ftaan, de Intekening van de In- tekenaars naar eygen goetvindente verminderen, of geheel onge- intrefleert te laten. III. Een yder zal van zijn ingeteekende fomme moeten fourne-
ren in handen van de voorn: Commiilariilen binnen de Stad Ve- re of per Bank der Stad Middelburg, binnen den tijd van 20 da- gen naar dato van de Biljetten, waar by kennis krijgt dat ge- imrcfleert is, χ en een half per cent, en vervolgens alle twee Maanden naar den dag van het eerfte fourniflement 2 per cent, tot dat in het geheel twaalf en een half per cent zal zijn voldaan. De quitantien of recepiifen zullen door twee der gemelde Heeren CominüTarifTcn geteykent worden. IV. Ider Intekenaar zal gehouden zyn ac eerfte inlaag van 2
en een half per cent te betalen in grof geld of per Banco op ge- fielde tyd, en voor de verdere inlaage in gebreke blyvende op genoemde tyd te voldoen, zal zyn Actie vervallen wefen aan de Compagnie, zonder dat daar op eenige de rainfte pretentien zal konnen werden gemaakt. Naar de voldoemnge van bovengemelde Termynen, zal geen
verdere inlaag mogen gevordert werden, alsmetgoetvinden van Directeurs en Hoofd participanten. VI. De Intekenaars zullen op hun Inteken-briefje hunne Woon-
plaats moeten ftellen. Vil. Yder Hoofd-participant zal moeten hebben thien Actiën
°P zyn naam en in eygendom, en als dan kunnen ftemmen; Kiaar die minder heeft, zal tot ftemmen niet werden geadmitteert. VIII. Directeurs zullen moeten zyn luyden van ervarentheid
in Negotie, welke gehouden zullen wezen, dagelijks het Comp- toir van de Compagnie te frequenteren 5 zullende vyf Directeurs werden aangefteld door Burgermcefters en Regeerders der Stad Iferc, en vier door de refpective Hoofd-participanten, makende t'lkmen negen: WelveFftaande dat by vacature van een der negen |
|||||||||||||||||||||
|
Projeü, tot de Opregting van een Kamer van Commercie, bi^
de Stad DELFT. OVermids het Ailureren van Schepen en Koopmanfchappe'
zo voorde gevaren van de Zee, van die van Oorlog, alsZe^, veryen , noodzakelyk is voor Koophandel en Zeevaart, efl^ men ziet in Engeland een Maatfchappy daar toe opgeregt en ze . onlangs tot Rotterdam, om dooreen grootzamenge voegt K^ taal die gene die zig willen Ailureren volftrektelyk geruft te ft* len, zomoet men vaftelyk geloven dat in naarvolginge van *j zelve met veel profyt zoodanig een Maatfchappy of zamenv ginge van Kapitaal in deze Stad Delft wierd gemaakt,als reeds V vele andere Plaatzen met veei vrugt is gefchied; zoo propon^ men ten dien einde de intekeninge werkftcllig te maken, weltc- miflie van de Ed: Groot Agtbare Heeren Burgermefteren en J- geerders der Stad Delft, op de volgende conditien. «y I. Dat het gehele Kapitaal zal beftaan in zes Millioenen, of ^el
tonnen Gouds, en niet meer. - flj II. Dat ieder Kapitaal Actie zal beftaan in drie duizend gulα
|
|||||||||||||||||||||
|
^
|
|||||||||||||||||||||||
|
c zy)
|
|||||||||||||||||||||||
|
en by gevolg in twee duizend Actiën.
j * 1· Dat men niet minder als 3000 gulden, en niet meer als 45000
gulden zal mogen intekenen. IV. Niemant zal verder aanfprekelyk zvn als voor zyne inge-
tekcndc Zomme. ,- . v- Dat ieder Intekenaar in handen van CommiiTariiTen provi-
loneel, met kennis van de Reegt ring aan te ftellen, zullen beta-
en eeriperCento van zyn ingetekent Kapitaal, Veertien dagen
aar_ de affiftie van Billenen , en naadat het Kapitaal voltekent is.
v '-Dat men Directeurs zal verkiezen by meerderheid van ftem-
TN^f1 Ult de hoogite intekenaars; en gemelde Directeurs binnen «e of Delfshaven , moeten rezideren, oni by alle voorvallen-
|
|||||||||||||||||||||||
|
P.rateryen, noodzakelyk is voor de Negotie en Zeevaart, en dat
men ziet in Engeland ccn Maatfchappy daar toe opgeregt, om door een groot zamengevoegt Kapitaal, die gene zoo zig willen doen Ailureren, volftrektelyk geruft te ftellen: Zoo heeft den Aan- legger dezes gelooft dat immer zoo propooftelyk was, zodanig een Maafchappy, of t'zamenvoeginge van Kapitaal, in deze S:;:J Rotterdam wierd gemaakt, als reets in Engeland met fucces gj« fchied is, en proponcert ten dien einde de Intekening op de vol gende Voorwaarden: I. Dathet gehele Kapitaal beilaan zal uit een honderd en twin--
tig Tonnen Gouds. |
|||||||||||||||||||||||
|
II. Dat ieder Intekenaar in handen van fuffifante Koopluyden,
|
|||||||||||||||||||||||
|
ι - -■« 1VJV.U Ldi ltUülL UICGIUCI gtlU C UU, LIC Μ V AU Ut gCIIllCH- ULII -
) als dezelve by meerheid van ftemmen zullen nodig oordelen,
^e Maatfchappy geruit te ftellen nevens de geafiureerden. vUl. Dat alle Penningen zoo van ontfang als-uitgaaf zullen
eten betaalt werden per CaiTaop de namen van de Commiflarif-
Zulf PIOv^onccl ter Secretarye dezer Stad, en dat alleQuitantien 5ΊΠ'£η moetengetekent werden door twee ot meerder CommiiTa- cn daartoe byalle Directeurs te qualificeren.
t ■&■ Dac de Penningen van inleg op Obligatien van't Gemeen nden van vaile efFecten of andere onbederfTelyke Waren ,zullen
p„„°ei? aangek'o;t werden, naar rade van de Directeurs, of haar ^ificeerden. 2uïl' Ca^e Penningen van ontfang van Premienenlntereftcn, γ" blyveninCallètot betalinge van ichaden of fchulden.
Sch c^e gecP-ianuceerden zullen mogen Ailureren op alle zuil ^etl en K°°Pmanfchappën , en dat de Commiilariilen haar
dero" §ecn'agcnnaar de Artykelen van de Kamers van AiTurantie Vj 1 en Amfleriam of Rotterdam.
dcrs ^at alle kweftien die uit hoofde van fchaden, als an- ^eafr°U^en mogen ontdaan, tufichen de Gequalificeerden en deP plCer^en5 zullen moeten gedecideert werden ter plaatze daar i\enVs 2a' getekent zyn by Ordinaire Regters, of goede Man· Qaar toe te verkiezen.
Van o ^at CommkTarifTen alle }aren zullen doen Rekeninge die vp · nS en Uytgaaf, ten overftaan van alle Geintreiïèrden den opjtlen dagen te voren bv aangeflagen Bilietten zullen wer- Xf^gvaarc,
Zoo dr λ a^Zo° dit Concept-.maar proviiioneel, is, zoo ftaat gemaak voltekening zal gefchied zyn, nader een Reglement Ύχτ }*: werden ten overftaan van de hoosfte GeintreiTeerden.
|
|||||||||||||||||||||||
|
III. Voor het einde van de Maand July, of eerder , zoo men
eerder rede zal zyn, zal men alle de Geintreilèerde doen by een komen om by meerderheid van ftemmen Directeurs te kiezen vandefeMaatichappyuit deGeintreifeerdc defer Stad Rotterdam. IV. Men zal nooit meer Geld eifchen van de Geintreilèerde zelfs
in den.tyd, als by meerderheid van ftemmen zullen nodig oor- delen , om deze Maatfchappy zo geruft te doen voor de Geaflu- reerden > als eenige geruftheid kan vereifcht werden. V. Niemand zal minder mogen Intekenen als vyf duizend Gul-
dens, en niet meer als vyftig duyzend Guldens. VI. Men behoud voor zig, dat men cie gene, die in 't publiek
niet geconcipieert fyn of gerecepieert werden, voor vyf duifend Guldens te zyn gegoed \ haar Intekenbriefje, hier na te noemen, zal mogen weder geven, en zoo wyders geproportioneert. VII. Verders zo werd gereferveert fo by aldien dat 'er meer-
der fom werd Ingetekent, als't boven gemelde Kapitaal in 't Ar- tikel I. dat men de Intekenaars na rato zal mogen verminderen» Den 29 zyn tot Directeurs verkoren de Heeren H. van Zuilen
van Nie-veltSecret, van Rottevd. .7- Noorthei oud Schepen en Be- wintheb: der O. C. J. Senferf oud Schepen J. Fis. J. Charon. H~ Hazebroek Schepen van Schieland. G. Barons. F.Cordclois. B.Fur^ lei, en J, van f Wedden. ~ Nader drticuïen-, by gevoegd by de bovenflaende
DEze Compagnie word geregeerd door twaalf Directeuren by
meerderheid van ftemmen door de GeintreiTeerden verkoren , die zonder Tractement, uit liefde voor het Gemeenelntreit, dee- fen laft op fig hebben genomen. |
|||||||||||||||||||||||
|
gcconr · Ctl °enoud voor zig, dat de gene die in 't publyk niet 1 II.
Hen te ^,CCrt zynof gerecipieert zullen worden, voor 3000 gul-l Mflli Zal moo"^11 §e§oed, haar ingetekent Briefje hier naa te noemen, Xyj * Weder zenden, en zoo geproportioneert.
^ccrd ' ν er^ers zo° WC]'d gerezolveert, zoo by aldien dat 'er 5tArrVi i0nQ VVei"d ingetekent als't bovengemelde Kapitaal in jy KC I. de rnrpVfmmr*: ?*]
|
Tot de beftaanheid van defe Compagnie is gefchreeven 12,'
oen guldens, waar van dit jaar ingeroepen is f per cent, te en indemaandan Augufty, September en December,1'clkens
ercent. . Deeze Compagnie Aflureerd reeds en zal Ailureeren,'
pen en Goederen, Huyzen, Pakhuyfen, Koopmanfchap- voor Brand en voorts alle andere gevaren, waar voor de |
||||||||||||||||||||||
|
^riefï» n ln deze gelieve deel te nemen, brenge zyn Inteken
t)0,^e "* ^ε Doele te Delft, alwaar een verzegelde Bus zal zyn, t>elfsu aS den 11 July 17.0. 's morgens ten negen uren, en tot 15?cysicaVCn °p ^ien zelfde dag en ure in de Herberg van't Melk- te v' Intekenaars buyten deze Stad Delft woonende, ge- Ctl adn aëc te Zvn , om nevens hare namen, haar woonplaats yQres te noemen. 'Van de Compagnie van Commercie, AJfurantie 13c. tot Rot-
«*. terdam Zoo^33? ^et ^^"ure'en van Schepen en Koopmanfchappen,
v°ór de Gevaren van de Zee, van die van Oorloge en |
|||||||||||||||||||||||
|
Geaflureerde aan dele Compagnie fal willen betalen en Conve-ί
nante premie j en de te vallene fchadens (die God genadiglyk ver-«- hoede ) fullenaltoos ten vollen fonderdeminfteafkortingeprompt betaald worden. IV. De Compagnie fal met de gelden, f° van inlegals van in-,
komende Premie, ten profyte van de Geintreflèerden , Wiflel- brieven difconteren, Goederen beleenen, diergelyke Reële fa- ken doen, waar meede Renten konnen worden verkreegenjwaar van den dag by nader Advertiflemen t zal worden bekend gemaakt. V. De Compagnie fal publikeReekeningdoen, op primo Au-
gufty 1721 en vervolgens alle 6 maanden aan de GeintreiTeerden, en uitdeelinge na mate van het pi"ogress dat Zal werden bevonden, gedaan te fyn. |
|||||||||||||||||||||||
|
t
|
|||||||||||||||||||||||
|
G
|
|||||||||||||||||||||||
|
rf
|
|||||||||||||||||
|
AANWYZINGE
DER PROJECTEN
|
|||||||||||||||||
|
Conditicn van Gouda
------------- Harlingeri
--------—— Vlifïïngcn
———— Dordrcgt
----------— Hoorn
____,------ Purmerend
.____._-----. Monnikendam
____„____ Alkmaar
____.____. Edam
Medenblik
Enkhuyfen
's Gravenhagc
----—-—- Gelderland
________- Muydcn
------------— Ucrcgt
-------------. gaarden
|
1
1 1
2 5
3
4 5 6 7
7 8 9
9
ßï
12»
|
||||||||||||||||
|
-----------— Weefep
-----—------- Zwol ^^^
------—— Van een generale Comp. te Am*
flcrdam 14
---------— £cn dito é f Oploifingc der Tegenwerpinge vandc Affuran.
tic Comp. te AmiMdam. 16 **------------■ van een generale Affurantie Com-
pagnie der Vereenigde Nederlanden* 19 |
|||||||||||||||||
|
„L5------- Haffelt
~------------ Kampen
Schiedam
Middelburg
Een dito
de Stad Vcrc
Delft
|
Zl
ir
22
U 24
24 |
||||||||||||||||
|
Rotterdam
|
|||||||||||||||||
|
S CHOUWB UR Gr DER WOEKERENDE EN BELAGGELYKE Æ OTHANDELAARS
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
\Jtyeen d<ysTteU7/epft tot nut7'ajvtZa/idgevonden,, ZeezZ/eef e'eh Zotyeleyt, tg een de anderen, pnt^ent-,
|
Z)aar za7 7/aar ~dppe777iaat weer oee>tide7 e/i ver7^egto7z . -
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^^ '" " "" ~ " ^ "* '
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
V aescnende/i,,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Om dat een T/oyep/ys datT/eeft fakroo/id. Zzi t end,
Ze /aatzugt Tianyeen 7ist, of stieten i/ieêr Treainnen , Zan deze iZtande/aars der Zote/i in nun zinnen 'Verdigten, 077t gewin, en ah //effen misZu&tr. Zan werd ae STtoeden Trui! ontff^van^tTioofl aeru&tr G-ese/wytyefrapit, a7s was daar ï&ihei/'door yelemien,
1)atJonker Zosicï ü dien se/enen TPrys ontnomen Door rZot datAy verlept: 7y í7ïöÝ> ennerd, en raasd, Sn maakt de ICind'ren , ra de ddonden zetfs vc7*7>aasd. Men ziet de Smous/es, a/s reftsd^ape scZa&aeroi'en, T/i deze dCoopnianscTiap z///z iiie&w6, rna&euit*en , Sni sc7nmt, aattJufferseaap di^77ande7oo7c ve/Jtaal~ Z)eT,y7t Zig in den drana d/er %oop7uy vinJen 7ááÉ~·. .Uadai7i van Zdgtenstein, en 7n/fcr Ü 7a ^Ttodc ! Si gaat naar uw Sa/et av Zi't n&r niet vazi /iode , êen Ajjpelwyf- 7omt 7/ieêr op de?? oeias te pas , |
Z)ic s7uitC7i Tiunnen 7eop daar de and/en zj/n aant veaisn
o Wanere G-e&Teid! ac7? ß moatDemacrit eens weer
Hit Zpne arafzerTL zien7 7t/ lagte nooit zo zee/* OmS7re/^7ds dwaasheid, a/s7i/a/uzig zou doen /oren .
Zot/a/ideTaars wat ^waa/i 7an uw verstazid versmoren ,
Zat ai/ 7ßet oe/d, eer 't nog door t Zet is uitaedee/d, Verhoopt-, verdiuwd* re/pand, Ja zo77ituds we/ verspeeld?
ll'ie ëáç uw toe/ea'y -zo 7'er$oi*aen , ooit oegri/pen ?.
c o' 11
^Men zietu dag en neigt de/z geest e7i fierszens slopen,
O/n /net hedrieo dvZ7ieid te /zopen van e/kaar ; *Men st/eoideen ti/ding uit, of t Zopen zy, of waar Zat sehee/d /net, a/s ïyeruat /naar Tuin tot vee/Zee/ -fre/tken, Z)e Zoteiy, die tZand tot stut en steun hm st/^ekhe/i, ^ilisbruikt-ge i/ige/dieid, a/s u Mer wo/^daanyetoozid; Z)ies wens e ik. dat een kra7is vanZiinke/s u hehroond. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^
|
^^^^^ ^ ee/v nteuj^ koopz/ia/i/e/iap
an zy/ie Z^otezi /naakt, etfyertterdr stap op stap
™é%razende, -Zctie-jaar op nieior te doen, /ladeven. &-Loteiy is vo7 zo £~a, ze is latféóch'roeyen, en minsten, in a1en,sc7n/n; dus ZoL· nien, JroTiT/art aan, *%L· 7w verwanJerd'7yafpast der deur ziet staan: ler Zp/iyeen Zaten meer. pilaar wi7 Zze ie/nant lopen |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
¢
|
et cj^e-Td, o l dan 7iee/i Tv verder niet te lopen}
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^ zyn zy tot zy/L dieiist, en naeatwljiks 7ee/t ng die ,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
J st/^aks is 7/y ter 7ee7t; 7/y zoekt ohm aan r, 'ie
^y die -verlopen zal, of tot zvn- winstr ver7/uuren - [ Æ ^or een. dag drie vier, o/voor een vvr Zes uuren . -J-Jwaasheut! dat men, dus de Motdry misZrui&tr , * oftinfy eer en ae7d ge7yl· de wieien, fhzdkir·; |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
:aa/~ ztt z/i
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
aar Joor men, a/s
|
d c/k
|
de 7
|
toeren-%
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
verwoei
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
o
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
7 7iiet voor Zwailei* nam* Oost-i/u7ie7L te varen.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
f
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
lp stuit zomtuds tae-veat, dat ziaauw te Ttuiten was ;
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
5?
|
||||||||||
|
DEYERVAELENACTIONISTEN, HERSTELD, DOOR DEN TRIOMF-HEERDEN ARLEOTJIN.
|
||||||||||
|
* ô L eten or~iiy is f- i<n t Kurn^ec^,
,7 S?
|
||||||||||
|
^Ozur^&n ^h^vmevn, ave/r, e<n- érer~, W&n tj?.&fcAr-ee/itov J&rwinJa^ZstiUn/,. ^taa/en^ozrr défi/drbêS-, ann't'kollen, ^i^m^ &ruy&rs dawje k&wér,
*^ÜøéÜç/&^)y>3 m Jfaafesn/, •^'^ ^ ««</«w^> «^Ai'. ^evlZeu laatjeU«- a^pendie/r Zyd ay 't werJ&tv mt&t ^m^nf7. ■
2^^þ^!ß <^×^^ 9rda##ns, ^&¹øÇ*ç, O-U Vovi,- )^ trey?, ^raawin,, vast éri&fcp Irrve/ «€«*/en &?*m zpm ïal't ý Ü.Ì^ç,-
|
||||||||||
|
t/7) / ' ' 'j
z^^cu.cas,i7ca á ie ace
|
||||||||||
|
VERWARDE ACTIONISTTK TORENBOUW TOT BABTL.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
¾å ny treitdl^ verwond'ri^4aard
Cr t Zien rast l/dre'V Dralej'taa,^. , Sm, l^rMelyit Mjdras ^'ÀÄç ·
■Voor-j*' eiliefef ^ordmeje fy*-> I/i t /,udde ra7i- taar-Jnelle 7,^, ^ Mrts of fcl aardryl ned^J^'&jl
7) £ otld is do o/- dé ôé T.'i/ud yert'V&'d'
:Zu? ud een, venfter- werp* ->er ntdf1* > c7m de^ do .Dood t 2>e7~euv ■& ïçøá7À > t tdee/L· É e/n Ic/iaauisd o/n 't //á?÷- Éí'á/é^âáá/í Sa, droef 7ieni eeuii'iq Ace/t cn wedt'' ■
^ ■ - 1
DaarJi/its ee/OLP/ojtctcur ^a^^fjM
idPooad 'Xollands ^tlaafd, aZ> <&iefL llinf
à Se/íËá/^ïÉã ÏP ït°?f%& zette/v-.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Srttvaar /7C/n adL aeiJUi %° ± ^povar
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3 derivyl de dCoqp/na/i ?'an de Zuid >
0-e-dd aan den een. enandre/i iut~ Zyn . detic trieMes der elkander ;
d)e Ldloof> yan, li *in&t maalt ieder zot, «, liet waan* ôá/é een áåßêÀÀßé/ le>t i ODoor de „ detieirieftes 'te ;'erbinnen ,
ZIei~}<;yt sU&vrmiwJfJu/rbiitl aeSUnd · ^■■Met Ttóre Jtokieurs ^ ?'an >yinJ^ ~dls in een- droern speeld in, lun zinnen .
-Daar 7/eaer fcfiwgdtfBedraq rait hedtr , Sn, op ecTv troon, ya/i:■ wollen- gweêftr, leirv jeleod^elkeiL· aangebeden, ;
dot eindclifk- deJ^afper-Tieid. > dDoorSJlVs^eids t/OUire/L raadgeleid, «d£dre opae/nioolte e/i wi'djoe llede/i
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
J_ ZieJ^aun' õíº> rceVn&n, ui*yeieerd-.~,
3ïie iet aez-wind- tot viet> -j-erleerd, Wfl de ë/ia-elsse/v HCedk&e, lallen-,
d)ie rustig uitaedeeld > en, "üld, ,* Sn. ooL· Tarv ieder een- jev^ili , jd&n, davver in, n£p eind doen, lallen
Daar Je eene laat e/L· de and're tujM > dtluhvoeld Zza ieder eert ItTudd, 3>tw daar is weima aangeven, ,
Want ieder leefty vavier aereed > Onvdlals zvn /laars , at is't 1ienv faedi ~liet ^dctiehri^es af' te- veven, ■
De, 3Þâ tot de ^dctielost waarL£TJot: ' 2/ ^tte/v diinat e?v fraft elkander dood- , ' - dDit sfrelt een soieael roer ÏÖ <mder .
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3)z dly7i , en- JT-stroom* 7/iot ellad/
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
______________________~aZ07~7iz- ^^^^^^^^^^
Wtfroaéte deel ree^S diut :o/4aOjd ■
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
f ø> Z&pe. ezqen d&aasü&d /-aasd-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^ot- oL- die efoo/: -o^- ter't 3e/e/?07-en
''ets 47-ooti. ■ |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
d>ee>/ -
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'-^ey einj'£-)i f&£ jui&fèz***· en /"^-':"
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Djj'ars door-de. fiorren. /leen
Idant deze ^Ë,æÀ/éïáïßéï- is . |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
te lo'/'
|
en
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
HLS
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
leufM-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Öfï/iaaiLsteiL ee/v o
|
^^^^^^^
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
cda/i, ddze dyy^ze/i · die ye/~/7ieze/e
De- Zoyt £el/iniJtl€ii j^ildc/L ' daar c? dne'nld oe/i^/ic,~t uVt ^el-aar , ^-Dies iro/d 7?çç- Zoe7?eid /looit vei-eete
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
\
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
jEnkhuyzen» Horen, weg, ze komen niet omtrent
j De Zuidzee Compagnie, wie durfions hier beloven4 Om Salomons Orphier van al zyn goud te "ontroven? Want fchoon dat land voor lang verloren wierd geagt.' ?r' Het word door de Eng'elzen mi weer'in 't ligt gebragt. Wat dunkt u, als wy eens zo'n twee drie honderd icbepen, Prop vol van goud gelaan zien in dé havens Hepen, Wat intréft dat ons geld zal geven? op het raïnfi: Voor elk pond fterelings een honderd ponden winft. Vraag my niét wat ik heb verlooren, maar zal winnen. Want fp reek je 't woord vérlies nog/eens, het zal myn zinnen Haaft krenkeri, ;dat ik u nog zo onnofel vint,v' Dat'gy vraagt wat ik heb verloren, daar elk winr. Schoonpraat. Behalven die daar by verliezen. Wingaren.■. '·-.. "' /·._,'\ \ ■ } " 'c Kan niet wezen, Of't moeten'Efels Zyn', als gy zyts die door 't vrefen
Hunne Acties ruukeloos verkopen, maar dat is . ,.■ Tot daar toe, ik voor my ik houw de vviriit gewis.
• Schoonpraat. Myn Heer ik gun 't u j maar wilt gy me uwe Acties Tot zeven en drie kwart, zo zal ik die ontfangen. (langen Wingaaren. Neen zeg ik nog eens.
Schoonpraat. . ._ 'k Ben dan uw Dienaar Heer, Τ W E D E TONEEL.
, , , v,,"',.' . Wingaren, alken. ·._ ,, ........
"iX7At is dat fmagt'rig volk geweldig in de weer,"
* * Om my myne Aóties tot een beufeÜng te ontwringen 2 Maar ik meen die Monfieurs wel anders haaft te dwingen j Zy Tullen blyd fyn , om van feven en drie kwart |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
D E
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
WINÖHAN
OF
BUBBELS COMPAGNIEN.
Β L Τ S Ψ E L.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
VERTONERS.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
m
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ζία£αηη9 Vader van Klaricc.·
y*ricet Dogter vanWingaren.
j£}inl* Minnaar van Klarice. r ' ' ; ' \ ; i f-
^wdvang, Medeminnaar van E deling , en Acti-onift.
pboonpraat, Makelaar. ·
^iobarf, Vrind van Edcling.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
fiiopryk.
Snoever
^ftgraag
f^ghalt
|
1
I !
I
^TwecSmouiTen.J
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Actioniften»
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ph.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ans, een Duitilèr.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
y^pn, Meid van Wingaren.
Jaap > Twee Boeren, ^er, Knegt van Quinquenpoiï |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Nog eens tot twintig toe te komen, v,ant ik tart
Al de Actioniften met myn Acties'ftyf. te. houwen. D E R DE Τ ON E E L.
■ r λ,'.?:.„ .., μ Windvang) Wingaren. {1 ,,, £,....,, .,.?.„.,.
XJiïlndvang. Myn Heer 1 ter goeder uur dat ik u mag aanfchou»
** 'k Waar zo van mening om naar uwent toe tè gaan, (wen! Want fchoon ik grote winft met de Acties heb gedaan, ■ En denk nog meer te doen j'| vind ik my heel verlegen, Want uWe Dogter Maat uw keur, myn liefde tegen: Het fchynt· zy heeft haai haft aan iemant. reeds verpand. En wyft myn trouwe min afkerig van de hand; Dit is dé reden 1daar, ik u af dagt te fpreken, Wyl hare afkerigheid aan my te klaar gebleken Myn zinnen fo ontfteld, dat'k niet weet waar of hoe My heen te wenden, en nog minder wat ik doe, Zo dat ik waar'lyk vrees, dat ik my fal verkniefén, " En door dofgeeftigheid, in plaats van winft, verliefen$ 't Geen reeds al is gefchied ; want giM'ren avond kwam Ik van uw Dogter, en ging aanftonds naar den dam,· Daar ik geVfaagt wierd door een van de Actioniften, Hoe veel op Utrecht? ik die toen my zelf vergiften, Wyl my RIarices min zo vaftlag in het hoofd, . , Heb die hem , in den dut, tot tien percent geloofd. !J
't Was aanftonds: houw uw woord ; 'k gii een Notaris halen l En wil u daad'lyk in gereede munt betalen. Ik, die hier op als uit een droom ontwaakte, kreeg De koorts haaft op het lyf, te meer, toen ik ter deeg ; Bedagt, hoe ik de winft'\ die 'k reeds had in myn handen. Zo oribedagr, helaas! en ruuk'loos bragt te fchanden ; Foei! dat "ik daar zo onvoorfigtig ben gewéeft? 't Herdenken doet de fpyt weer leven in myn geeft, Want die van utrecht zyn rot veertig reeds gerefen, Dies naar myn rekening fal myn verlies nu wefen Drie honderd'guldens, op elke Actie, eh dat is Op zeven Adies ruim twe duifend gulden: 'k mis Myn zinnen, wyl ik nu'nög 't fchempen roe moet horen^ Daar 'k door uw Dogter heb myn fchdne geld verloren. r Wingaren. Dat is myleed; maar ik beloof u, dat voortaan Uw'min veel beter en voordeliger zal gaan , Wyl ik deez middag haar nog heb op't ftrengft' geboden, Dat zy u, die haar komt tot wederliefde noden, Zal minfaam en.beleefd ontfangen, gants geen fchyn |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
u
|
iV Spel begint tegen den Avond, en eindigdin den volgenden Morgen.
**ε* eerile en laafte Bedryf fpeeld voor 't Huis van Wingaren,
en het tweede in Quinquenpoix.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
EERSTE
EERSTE |
B. E D R Υ F.
TONEEL. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Wingaren, Schoonpraat.
T^T ■■ ;; {■-'- Wingaaren. '■· >£ :?: r'v.' "\,
^\ Een zeg ik u nog ééns, wil my de kop niet breken»
Schoonpraat. Maar Heer! |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
m
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'ingaren. Maar 't is vergeefs , hier baat geen tegen fpriken.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
%Vt
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
G
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
i'koop myn Acties tot dien pi ys niet, neen, ó neen
Υ moet op Horen nu al vry wat meer hefteen |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Af
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
's zeeven en drie kwart, neen, zeker't zal niet lukken.
*:0e na dagt jei me een veer hier uit de -Maart te plukken? J;cen Schoonpraat, praat jei ook zo fchoon gelyk je wilt, ·.·' *ot zeven en drie kwart is hier je: tyd verfpild. ■ ( dalen. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
bedenkt eens regt, hoe ligt die kunnen
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^oonpraat. Maar Heer,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
>^lngaren. Wat dalen? 'k meen daar nog een plokjen uit te halen,
~ ^n minften van een twé drie Tonnegoudflln, maar choonpraat, om datje my hebt dienM gedaan j zie daar, c,al ze ii tot negen en een vierde nog verkopen. ■ '■·.]■
^onpraat. Myn Heer, dat is te veel, ik durf niet hooger loopen
v>s tgeenikhebgezeid- ''Windgaaren.Gi-fexx maaraanftondsheen ^u fcul je ze in 't geheel niet hebben, want ik meen ^.^ienM te doen, maar nu zal ik ze zeiver houwen-. > ■< ,-.ü ljr°°npraat. 'k Verzeker u myn Heer het zal u noch berouwen. ^r nu op Muiden ? >. ι i,
j) Wingaren. ?k Weet niet waar gy my naar vraagt, jv^ ik nog zelf niet weet, hoe veel de zom bedraagt, J3je ^ in deez' Compagnie zal op myn reek'nihg krygen, ■ ^»8 ^oogt gy voor dcez'-tyd nog wel van Muiden zwygen. "plnpraat. Wel nu uwe Acties op de Zuidzé?
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
;
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Zagt, zwyg ftjii
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
W
|
,yi ik
|
*ren.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
in 't minft5 niet vTan die Acties horen wil.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ictyuiÊt
|
Pracvt. Hoe dat myn Heer ? hebt c;y zo veel daar by verloren ?
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
m
|
lnm-en
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Verloren ? op dat woord Mop ik terftom mynooren j
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
p
|
\ ^y van geen verlies» neen i 'k meen daar by een fchat
r^· winnen ^ groter als een Koning ooit bezat, |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'ren
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
rvant ^eze Compagnie is't roompje van al de and'r~..,
w ^n ^e Compagnies van Holland met elkand'reni 1 egDordregt, Alkmaar, Delft, Haag, Edam, Purmerent. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Van tegen zin aan u doen blyken. Windv
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Kan wel zyn
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ang.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Dat gy 't haar hebt belaft, maar-dog ben ik vol vrefen.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
h
|
||||||||||||||||||||||
|
(V)
|
||||||||||||||||||||||
|
Hy tragt vefgeefs; wrl hy me op dele wys- belefen,
hn fo hy nog den pligt der minnery niet weet, Hy leerd dien dan van my : hens een Juffer leed ·'- Ais fy haar tyd moet met zo'n flegt difcours paileren, 'i Voor al, als lemanu wil dat wy hem admireren Als Minnaar, neen dan paft een and're zamenfpraak. Een Minnaar tragt alleen zyn blydiehap en vermaak * Voor 't by fyn van die geen, die hy bemind, te tonen ; Hy fmeekt en vleid en bid dat fy'hem wil .belonen . Met weérgunft , wyl fyn hart haar aanbied , en alleen Haar de oiferhande doet van fyn genegenheên; Maar Windvang , dien gy my fo vaak hebt voorgedragen, Waand, naar ik merk, my door fyn Aórdes te behagen. Dog de ingebeelde fchat, dien hem fyn hoop beloofd (x Raakt my niet eens aan't hait,. maar floot hem voor het n°0*'?
Wingarm. lk'hoor.m,y_ftonicn doof, hoe kunje'tzovcrzinfl6
Neen, gy moet Edcling, dat Jonkertje beminnen , Dat Popje van't Zailet, die al zyn fchonen tyd Met Amourettes, en galanterie verllyt', 'ζ\ Die't dwaasheid noemd fyn hoofd met koopmanfchap tebr^1.
Dog ik gebiede u hem voortaan niet meer te fpreken , Het is ecft'Lantèrra'nlfv een Weetnlet, die in't mirift' Van d'Aclichandcl weet, of tragt om door de winft, * Die zulk een Koopmanfchap voor zekerlyk moét geven, Te fyn in top van flaat, en fchat, en eer verheven. Maak door geen tegen fp raak te,tergen myn geduld, Wyl gy Heer Windvang tot uw Man ontfangen fuk. Gy ziet hoe ver ik voor u welfyn ben genegen, En gy fyt in dit punt u eigen ielve-tegf n. Klarice Papa,dewyl gy my myn yryë keur ontfeid, Ten minften, clwing my nfet in myn'genegenheid ; Heer Windvgrig zal my tog oneindiglyk mishagen \} Dat hy zyn min. vry -aan een Juffer op gaat dragen. Die hem om de Acties kan beminnen , ik voor my Kan niet befluiten tot die blinde flaverny, Om in dit wigtig punt gehoorzamheid te tonen Papa fal foik;hoop:myn vry gefpvekfverfchonen. ^ ! Wingaren Maar dat gefpreK dunk my al vry wat vry, fflaaf
Dat aluwe uitvlugt hier maar vrugtloos isbeftcet, Dewryl ik wil ,datgy fult met Heer Windvang trouwen, En Edeling op myn gebod nooit weer aanfehouwen. ZESDE TONEEL.
Klarice. dlecn.
|
||||||||||||||||||||||
|
%at*y in dit gcboi^c^ehoomamwezen
Vooral, zozeEdeling, die ftaag uw huis bcfpied, Het alderminfte woord kan fpreken ; ja maar ziet. Want naarik daag'lyks ho^r.van ieder een getuigen, 'Zal zy haar hart nooit tot gene ana're liefde buigen, Zo lang zy in*c geheim elkandererï verftaan, En ik zie my va^ da§ °P daö van haar verfmaan , Waar door ik zelf naauw weet wat ïk moet doen of laten'; Dies zo gy wilt dat zy rny voortaan niet zal haten , Maak dat zy Edel mg , of hy haar nimmer ziet, ; ;Want buiten dat, ik zie myn min eer lang tot niet, En tevens met ιίψ la ft mOetwiltiglyk vertreden. - » JVingaren. Wel, om u te.voldoen, en om. u alle reden
Van klagten te gelyk te 'ontnemen : Ga ter zy, ■Wyl ik Klarice zal doen komen hier by. my , J)an zult gv horen hoe ik haar zal overhalen , - Wyl't haar mishaagd uw min met vcêrmin te betalen ;,
>k Zal haar verbieden, om haar Minnaar nooit te zien j Of zo zulks mog ter Huik en hcimclyk gefchiên, En dnt ik zelfs maar eens Hét kan te weten komen , Dat zy myne ongenade a^s Vaader heeft te fchromen ; En als ik "haar verlaat men een verfreord gemoed, Maak dat cry haar dan met eerbiedigheid begroet. , Gelyk een Minnaar paft. Gy zult door uw gebeden , Daar zy myn wil nu kent, haar ligtiyk overreden, Om u met wedermin te ontfangen. omhang- ,' , ■■ 'k Ben te vreSnJ ■ , '·.· .\).
Wingaren 't Is wel, vertrek \ en laat my hier by haar alleen,
VIERDE TONEEL.
JVingaren , Katryn,
Wingaren. Katryn. Katryn. Myn Heer. ·· ·■!/■
Wingaren. Doe hier terftont myn Dochter komen.
Katryn. 't Is wel myn Heer. - . -.. j .
Winiaren. . .....,r Jk moet dat kleutertje eens betomen,
In 't opzet van haar min, wat ofzy ook wel denkt,
Daarzy een eerlyk man niets dan hare afkeer fchehktj,' Om al haar zinnen op dat Jonkertje te leggen. ρ ■" ■"" Jj
V Υ F D E TONEEL.
Wingaren, Klarice.
Klarice. Wrat is 'er van uw dien ft, Papa?T τ
ÏVingaren- Ik zal Η u zeggen.
Gy w£et, hoe 'k.u voorlang , het huuw'lyk voordroeg van
Heer Windvang, die zyn trouw u aanbiet; 't is een man' Die Krezus fchat eerlang door zynen Actiehandel. Bezitten zal, en gy kunt geenzints aan zyn wandel , Of leven, of gedrag u ft ore η i- wyl elk een Hs-m agt, als ik, hierin ver boven het gemeen, En nogtans naar het fchynt kanhy g ^iec. behagen": , , i_ Klarice Met reden, wyl ik my moet over hem beklagen, Dat hy geftadig van zyn Adiehandel fpree,.t, En my b£t b°P*P vermoeid, en zelfs de harzens breekt. Met uit te pmizen waar hy ïntreft by kan -vinden. Dan is't, in Zwol, daar "heb ik ongemene vrinden ; ■ 'k'Hoop door hun gunft de helft van deze Compagnie Voor my te hebben,, cn dan weet ik wis,, ja'k zie" Alreeds een Kapitaal, op5t Kapitaal gcWq;nnen Dieg fal ik als een Prins u maintineren konnen: 'k Kogt gift'ren avond nog tien A&ies op Edarn, En fonder dat ik 't minfte kwartje hoger kwam. Als een percent, daar ik geruftelyk durf hopen, Dat in t'we weken, die tot twintig fullen lopen j . Dan win ik kofteloos zo'n negentien percent, Geen Aciriehandlaar komt in gaauwjieid my omtrent, 't,Is of hy God Merkuur zyn vleugels heeft bekomen, Of voor Poftloper van Jupyn is aangenomen, Zo zwerfd zyn woeft eefprek van de een naar de and're itad , Nm is hy hier, dan daar, dan gi.nr.er weer, zo dat By zelfs op eencn tyd fchynt over al te wezen: |
||||||||||||||||||||||
|
HElaasl myn waarde Lief! myn-Edeling!
Uw bvzynvlugten, om dien geen, daar il |
||||||||||||||||||||||
|
moet ik
voor fcrrrdc . |
||||||||||||||||||||||
|
Gelyk myn Egtgenoot te ontfangen? wrede Vader 1 -Λ|
Maar'k zie Heer Windvang komt, om my te plagen, na« j^Nu wagtik weereen ftorm van Acties, met veel meer Getal, als ooit het nat des regens viel ter neer. |
||||||||||||||||||||||
|
ZEVENDE TONEEL,
Windvang, Klarice.
Windvang,
EjufFer, is't my vry^atik u mag genrfken,
Om u de grootheid van de mm, diemy doet blaken
ritdêkken > Ach ! die mifi, die reeds van nu af aan,
|
||||||||||||||||||||||
|
Μ
|
||||||||||||||||||||||
|
'Te o
|
||||||||||||||||||||||
|
1 Door h,aar verterend vuur my komtzo duur te ftaan!
Wyl my die liefde reets twe duizend gulden kofte. ,- .
Klarice-. Öan-w-ashettyd myn Heer dat gy u eens verlof Van zulk een koft'lv^ vuur, 't geen zelfs uw geld verteerd»
Dog waar toe: is dat in uw liefde geipendeerd ?
I Of legt gy toe om my mer giften 't hart te raken ? , Zo zult gy zekerlyk uw reek'ningkwalyk maken ;
Want giften van een hand te ontfangen , daar voor af
Het geld reeds word beklaagd, dat is my veel te laf.
Ook buiten dit, kan my uw geven niet behagen. -J
'Windvang- Μ e-Juffer gy hebt nog geen; reden om teklage
Gy vreefdVergeefs dat ik dat geld heb aangeleid ,
|
||||||||||||||||||||||
|
ees Zee// a&?~
aaeeL· ý-eie/tiL· de J/eer ZtuJ Zee,
dedieer *tlu3dippt/'- d'JffWcT-tel*. d-'j£!£alvius '. ' d'^TetrUS . d'Ji". 'iÈamharte. d Jf. 'dZeOeval'.
d, \K,Jiraruiewyn/: d'jfr'Ol'uuZZnul/. djf. J'yp e/U/ Sccn/. djf.'' Zandplaat-: d'jdT 2?dnluu"Uiq ■ d d£'. TPeplwraver. dJiCSpuuiewe-o ■ d'M'','2u}ck uur. dia". ICceüh-enl/. d, Ji. dulppe-■»■ denverdere, 3^rienden aelieven hetdyl ineen à qoede/dctie te, vclqetv |
||||||||||||||||||||||
|
drefe~ SA ^jar· de/fa 2esJeuCS\f Cl
elleftoee deutement-. Tei tache un „fca cms^respue/ nercjpa,- Z^JÏ,^ 'etpar U/^^dereceuvrerl^s^^^-j^ seryantr du, lort d incfje,. meuj ifyaF # tcurie/. ËáñÉ tfvczt hü'n.qu.ils 'apre
^dela ^ei^endant-aue nens neuf *f*Ze77 %* X^feui-miiUJes Pistes etdes Chevau^ 'deceivt quipar urvj^Jes .detions venteufes Sy *v»' verfj^^nt^rc^neriw L veiv dre-^eela/ce/ve^estf^ aMC >?/"* %d,'e ^Cen/iildes Stats Je/ ^L^^envitUfa^tete,, deméme/ iU&aans Zes autr~es v^s ^ remm/. meeS^par 7ø2ñ, ñÌ~ UsSpar, et par Ie |
||||||||||||||||||||||
|
Uprés £ue L· tempeie/ aes Garens eflpuy
j>alias ète de hennehiur^, d ^t/e,,cu^^ fe cap deJol,^tu^celuy cy ai>curgcrtd,/ur. /a, tète, durantC0 nepcee venteuoc. etcorisetth serieu/ement les ~dfarcliarids quil'adc' vent, d 'aller de nouveau, d ladZeur-ii/, emlra/Tant les C~nfnns ,^eirr eredonrter á eenneitre/, pu 'en ei/pan en, eerae/ esf medieur jpu/ Six., que s 'en velentr. du, milieu del'edifzce ily á Ze_£out~trait de Ïlnventeur- de/ees men/enpeS aveoiiss ta^mes.. Ce/tZourv^ui/tirc/ani£ secU •£Ct//ott/de/leheL£arjhs hameeens . · Cependanf un Vai/feau^af/e, sur des tatës _pan Ie nouveau, Carial, auprés Ju puel la fantas ie, tatit/des maiftrns tr&s map- nffiijiu;s , et urie- autr;c■-. J^erpjnne veut~ |
||||||||||||||||||||||
|
d)e/ JVhrreltzp, die, Ced^ierluur
d)eor Jpind-lZeqctie/ heeftpedrópen-,
ZultTalZas hier ter qoeder uur , Ë e/n, weer ratt tneepy, nu de, cnweèrs -
Ta/t Je- ^icti£^/tvr,n^fi. zyn verbaan,, OPyZZty Je JioepZu/ die hem-/meiert/,
Weer ern/Za? raad ter Zeters te/ñ aan, £n neemt de- Jiinjren tof een telen/, CPathet eene 7-OqeZtjé ai de leuw ,d£?er is, dan zes die hene j&mj/j r
\paa~'" in net muiden, van td&cu*>, DeriJnventeur- van tWtnJriq Zieaen iaat, met zyre 7/'apen a/pemaalt; 'cJsJauw.Jie metzyruA anpeliheeren ej/s droea veets tut'twerter heiald/,· · Jeryri'Z wy■ pints een eye/Up zien veeren welken doe/ · liet meitj/ JieuiaaZ/, |
||||||||||||||||||||||
|
Menzoi! de valsheid, daar· te wel/,
~dZs ttt den trits varv Jfóllands Steden/,
^Beroemd deer 't¥, hetSpaar, eai&yn/, 2>/e e/'i deez alerte Seuwtq Zeven/.
jtenpyl die/ diandelaar· vel/nm/, Heloten iverdem. Heet te aéven,
2)aar· aaits deJine^t zya,dfeer verzaakt, Snzetdhi/ is met thuis te vznden/,
det dat ht/ aan zyn/dee-daeraalt-, d)eer ioreetveriies der rende, vrinden/,
Jfluis *·er■da%tve/L·i<aan/(y·e7'raa^;-, Om hem met statie þ? tegraj'en/,
J)aar-X<ture de vloot het veJtoste, a<ft~. Cf -/ - */ * ■
Zie, hee/de draaers meedtej' drave/t,.
Wat 1áðï&.,^â/7 velat Otfter 'tlyl i __, X/ O . *,,</i , ° /* -/
det dat æ is etnd lyl teraf-1/e nat en/,
DaarilraJLs een- Tonamart, teteen hlyl, |
||||||||||||||||||||||
|
Waar by Je dnheeldinq reets aani houwen
Stipt Jiuis tydiius, vol praatenpreuil; J)aar de, arul'reiZeu/d n^X- ir even houwen/
Op tiezen, daar· Zu,' zaert ep Jrf/b: G-Utts trapt weer,í.ç 'onJe-^deaé-dieren,
dJaerXoot-ts en / . rru > haait entZeft, dotzyn.pezend,'iuJ weer te Hér e/e
-2W*' £zeZuw& mell/, maar^ ach,.' Jdy veeltzynXona èruBear/eyiAenden.
J)ies ziet Zfy haa/i Zyn, laa/ten, daer , Jerjeylwy na-dOrys ens -wenden/,
d)aariirteitvanJCeets enJOarden, om/ 'T)ie detn" 't verZoop van 'f^feiie aandelen,,
dit aedd te/ malen/, daar· een dram/ l'an-Windripe/ ~dctie nar~rea wondden
d)nar neven- werrt op 't hooq hevel Vand^-tes ZeuiJs rotzd'dieWind' ver trede*
|
||||||||||||||||||||||
|
ZDat hy-jfturf'cm, zene ~dcii& z^ien.
Siert uit/ zyn mand ai veer en naar· dcehaL, end^t/jfete, jiennekaartere,
cervarëte & af/er, dee heel raar, ZensJCalfsien, Spel/, enVar-JteniierartefV,
~dfet Jdertels,Á¼àÉ-, enlRettevaZ/, Die zo veel ouwe Jbtte/ Iraalte/;
/n~aar~ izal/uitydzynfl merk liet al/, d>at ny hem eens zifn&r-a/schri/trnaalte,,
V° ' f /7 ¢-
U/trtfj-o/vi^t/t . Jüer ieidSd/enheer de3uiheiaar ,
7iiens heep ep Windwas wrak en mis ,
Waar ep ky uitpeteerd- en naar, ^diiee/Ldeer Jt'tad/aepTerven is . |
||||||||||||||||||||||
|
i£lure,aene layloire s'eterni/èra/.eepenA Cartej mappuèes_par de hers d'une
dancl'enfaursayuetr· ee .Hareaandac^Ajicuie>, unG-randdfailteur^ urte tête de lU <lej?ein*erp de liotde^.Zounvolet Ve<zu/, JuZarJetdes queue* Je/ ditepiejen tnaure ç eftjsas aulejis j feehen ai^c p^ „avJdd* , des Cheu* , |
||||||||||||||||||||||
|
pu, 'aZers gpe, Za^prandepertS/ pu ilapiite
de san arpent, Zuy ate Zavie· .Sur eette ncuveZie lenjppre>j?ap& d. Æ 'en/ew. Zir^orrtpeufenverit- Jurts Z'enJreit ott Zauwjup-e,ppe Zei retj-aitv e/t Zei/ ^pZiu sard-r 7'eyaz Zet eour-ape/ave&Ze/ puel J e/tper^tépei^ Zes Snterreurj, et veyez Za/iute·,, dontr il esi- aeeem, -. jyapnajusgues au tomt^au,. £*i ^, tenJarlt urv trezreerrpour denner' d. cenneitre, pue Zes „detions ent: r-á,÷^, la,vie aee defuntr, répond a\/ fon paneer Ju/Ja&ae, des Zipes er des |
||||||||||||||||||||||
|
aentront mezupe une/Jt arande ppan
ttte a*e vieux, afands %ats, mais á cette, Tt^eure- il^/erei te-ms , Ü ce/ ppej 'aprens de- Zuyj'aire urv £pi = taphe,. rr o& c^ttatrned.
lapit^diorz/ieru-JSubZreZaar*
2)ent Æ 'esperemee, Je qain e/t trep tard
Surpuey etarurcenpumd, unupuementr
21 e/t mertp<zr Ze Verrfr.
|
||||||||||||||||||||||
|
ύ
|
Laat my het zielsverdriet van fuik een Egt ontvlieden! ' -*
Katryn. 't Schy nt dat de Ht-mel reeds uw beê met gunft bckroonuj Dewylziginonz'lugteenheld're Wolk vertoond, Diehaaft uw droefheid voordeblydfehap zal doen zwigtcn, En door het by zyn uw bezwaard gemoed verligten.. Klar. Waar lp ree kt gy ν άη?' ' Katryn. :' Waarvan? van Edeling,die daar
Eerbiedigt! genaakt. , Klarice. Nu minderd het gevaar.
NEGENDE Τ O Ν Έ. EL.
-;,,... ï,? Edeling, Klarice, Trouw.hart,.Katryn. ., ^ -\·.ύ
i7 deling. Wat damp van zwarigheid, myn Schone ,1c omt de ftralera
*-Ocr Tweling Zonnen van uw liefgezigtbepalen S Wat droef heid treft uw hart, die zig op uw gelaat Zo blykelykVertoond, 'k; dagt indendagenraad Van uwaanlokk'lyk oog myn lyden te verzagten, Mijn lief' wat deerd u, 'magik vanuwgunitverwagten Datgy den óorjprongvan uw droefheid my ontdekt? Wyl uwe rouw myn ziel een dubb'letirouw verftrekt. Klarice. Myn lief, zodraik uvoormyii gezigt fag komen,
Wierd ftraks de plaats van forgdoor blydfehap ingenomen j Maai" 't fchynt, de rouw, die my den boefem heeft bewoond 3 Heeft zig op myn gelaat voor uw gezigt vertoond. Edeling. Myn Waarde! mag aan my dat groot geluk gebeure%
Dac ik de reden weet, waarom gy fchynt te treuren? Κ la. Alleen om u y Edeling. Om my ?
Klarice. '.'■\ Ja Edeling omu.
Edeling. Helaas! wat wrédc flag treft dezen boefem nu 1
Gaf ik u immer reen om over my te klagen ? Klarice. Neen Edeling, uw min kon my altoos behagen.
Maar dat ik treur orn u , is, dat het onbefcheid Myns Vaders my verbied uw Tegenwoordigheid," ' . Wyl hy tot voordeel van Heer Windvang ingenomen, My dwingen wil, zyn wil en opzet naar te. komen ; · ' Ja hy heeft reeds zyn Woord gegeven tot onz' TrouWj, En my geboden r dat ik nu nog nimmer zou Uw tegenwoordigheid voo> myn'gezigt gedogen; j Ik ziea dσφr den ilag niet mixi dan my bewogen, '~'\
Edeling. 7t Is waar, dit treft my tot in 't binnenft'van 't gemoed;
Dog ik hoop door de lift in zo veel tegenfpoed , Nog eens de Lauwerkroon van onze min te ftryken; Myn Vrind , HeerTrouwhart, gafmydikmaals klare blyken Van zijn opregt gemoed, 't geen zorg voor Vrinden draagts Dies heb' ik,. fteunende op' zijn günft, het weer gewaagd Om in deez' nood aan hem een toeverlaat te vinden. Jk weet uw Vader laat zig in 't geheel verblinden TotWindvangsvoordeel, om zynxAótiehandel» dies Zal ik deez' avond nog, en fonder tydverlies, Op Quinquenpoix my aan uw Vaders zy begeven, Om, dat hy 't hoord en ziet, met Trouwhaft, die beneven My daar als handelaar verfchynen zal, doghy Gelyk Verkoper, ik als Koper, de een'party Naarde andere te doen, en dus hem diets te maken, Dat ik me ais principaal verftaa op deze zaken. Myn Vrind, HeerHoopryk, heeft my ook zyn hulp beloofd^ ^ Dies hoop ik door de lift, dat onweer van ons hoofd Te wenden, en te doen op Windvang neder ftorten. Ook weet ick, 't geen' hem wis de vlerken braaf zal korten , Dat Dordregt, daarhy heel veel A&ies heeft srehad, De Huur heeft opgezeid, en die door lugte Stad Het Graaf'lyk Arnhem, daar hy braaf heeft ingefchreven.1 Heeft aan haar Öompagnie alreeds den fchop gegeven. xMyn Schone! fchep dan moed , de Hemel zal onz'min Bekronen met Zyn gunft, en wy ons eind'lyk in Het waardig Egtverbond verheugen en verblijden. > Klarice. Ei vlei u niet te ligt, mijn Vader te misflydenj Hy laat zig door den fchynniec ligt verblinden, nog VervoererTdoordelift of ftreken van 't bedrog. :;" Edeling. Vcrbain.uw vrees, myn lief! het moet ons wel gelukken,
Daar wy niets tragten dan de min den dwang t'ontm'kken, Die
|
||||||||
|
Öm u door een prezent myn ziels genegenheid
Te tonen, zulk verlies zou my het hart bekoren, Maar 't geen my fpyt. Ik heb't uyt Creveceur verloren, Klarice. Dan ishetbeftmynHecr, datgy de min verlaat.
Wyl die, door'tCrcveceur, is ftrydig metden ftaat Van d'AéUehandeJ, en gy fuk my leer behagen, , Indien gy aFraat mét uw min my meer' te plagen
Windvang. Helaas! word dan'myn minfo trouw, fo ttér , yeragt!
Daar ik tot uw geluk ·, naar uw bezitting tragt; Gy lult, indien gy wilt, myn trouwe min ontfangén ,' U zelf, en my mci.u , doen'tgrootft geIuk erlangen; Gy zult in Rykdorn, ftaat 7 en eer al 't J ufferlchap Te boven dreven, en gefeten op den trap Van wcelde.enovervloed, al watu luft, genieten, En't zal my, mag ik u bezitten , nooit verdrieten, Het halve Kapitaal, 't geen my myn hoop voorfpeld, Op te off'ren tot uw vreugd , want de overvloed van geld ■ M:iaktftaag verhoeging in twe jeugdige Egtgenoten. Of poogdgy myngcluk allenigornte ftoten, Door my u wedermin te weig'ren , én uw haat Tefchenken? wantichöon ik een Konin&lvken ftaat Door d'Aéhehandekng,gclykik hoop,kon winnen, 'k Zou't alles zondcru veragtén , niet beminnen. \ Klarice. Wel, wyl gy uw geluk in myn bezitting ilcld '}
Gedoog dan dat ik ook, geboeid door 't zoet geweld Van een opregte min, u mag myn hart ontdekken; : H^e dat het alles my tot droefheid moet vertrekken, 't Geen my van E deling en van zy η liefde feheid, Want mijne vreugd alleen is zijn genegenheid. Windvang. Maar uw.Papa is van heel andere gcdagten.
Die wil datgy uw piigt als Dogter lult betragtcn, Om my als bruidegom te otnfangcn Clarice... --.·., ' 'k Weet zyn wil: ''
Maar'k weet ook, dat ik nooit in fuik een groot verfchii
Myn ruft en blydfehap aan zyn oordeel op zal dragen; Dies zult gy wel doen my noo^tmcêruw min te klagen. Ga heen, eêr dat gy.weêr uw.geld door my verheft, En fobk een jufvrouw„ dic'u om uw fc'hat verkieft l4 Die gy nog winnen zult; 'k ben met myn ftaat te vreden3 En werlsniet anders dan in't huuwelyktè treden MetEdeling,'die my gêlykzynBruidaanfehouwd. Windvang. Maar ?k heb uw Vaders woord.
'Klarice. .. .· i; ■ Dat hy zyn woord dan hou wd, 'k Vcrzekeru, gy fult her mijne nimmer krijgen. ;
ii%kw|.'kZil uiteerbiedigheid vooru me Jufvrouw,zwijgen,
Dogegter weet, fchoon gy mijn liefde durft verfmaan , Uw Vader is mijn Borg, waarop ik aan zal gaan. Α G Τ S Τ Ε TONEEL.
. , Klarice, Katryn. « .
T£ atryn. Gy zijtdaneind'lyk van dien Kwelgeeft eens ontilagen!
■*-^· Klar. Ach! was fulks waar Kat rijn! nooit lag ik van mijn dagen
Geen liever dag, als dat Heer Wind vang ■, die zyn naam
Mctzyne daden paard, my eens verliet, ik fchaam
My zelf, wanneer ik moetzijn fpooi'looshedcn horen,
Ennogtans kanhy 't hart van Vader fo bekoren,
Du die zijn woord alreeds aan hem gegeven heeft,
Schoon mijn gemoed voor zulk een haatt'lyk huuw'lyk beeft.
■ Katryn. Zoud gyuw Edeling om zulk een gek verlaten?
Om hem, die eeuwig van zyn Acties leid te praten ·.,
Te trouwen; neen Jufvrouw dat ibu ik tegenftaan,
Of fo 'kin 't end door dwang fo'n huuw'lyk aan moeft gaan,
Wou ik wel zweren, dat, ver van hem te beminnen
Hy dooreen A6tie zou twee Horens overwinnen.
Klarice. Zwyg onbedagte! en fpreek met meer bezadigdheid;
Geen juffer moet om't een of't ander onbefcheid, Ja Zelfs om ly f en goed» geenzints hare eer bevlekken, Enzoik ooitdoordwangdat huuw'lyk moet voltrekken, Zal ik hevri haten , en, dog met een kuis gemoed , Myn Edel ing alleen beftralen met een gloed „ Van toegenegentheid, maar Hemel! kan 't gefchieden, |
|||||||||
|
*
|
|||||||||
|
(4 )
|
|||||||||||||||||||
|
Vk haat'lyk'by haar is , wyl vj ^et mccil van »l
Een vryc Keur waardeerd; dit droevig ongeval,
't Geen ons nu dreigd, zal haaft onz'tegenttreven tergen,
Zo ik Heer Trouwhart maar durf zo veel moeite vergen. (
Trouwhart. Zover myn kleine magt u kan behulpzaam zyn,
Puifik u van myn dienft verzeek'ren; 'k zou in fchyn Uw Vriend dan wezen, zo 'k u 't minfte.dorft ontzeggen, Temeer, daar gy u hart voor my komt open leggen. Ik reken 't.my tot eer , zo ik u d>.enft kan doen. Edeling. Kan ik myn leven', u die heusheid wel vergoen!
paar ik my vind zo diep in uwegunft verbonden, ?k Heb vaak uw dienft beproeft, dog nimmer onderwonden Die, by gebrek van magt, te lonen naar waard y, ., ,,,.. Die 'vriendfehap die my ftaag. '. „ 'fooutvhart. Ik 6id u laten wy
Die komplimenten» als onnodigheden ftakèflf, 't Zal tyd zijn dat wy voort, naar Quinquenpoix geraken , 'Om met meer zekerheid te vorderen ons werk. \ r Edeling. Vaar wel dan fchone Zon.» vaar wehnyn lief! ei fterk
XJ in uw doef heid, met de hoop van na deez' vlagen, Die ons, nu de avond fchenkt, de b'iydfchap te zien dagens AU weer het morgen ligt uit de Öofter kimmen ftraald, En onze min, door lift, r egt vaardig zegepraald. , ^ Klarke. Vaarwel mijn lief\ iïc hoop de Hemel zal ons geven,
Dat wy vercenigd naar onz* wens eens mogen leven: "Wees tog voorzigiig in uw wandel en gedrag, Want zo myn Vader maar het minfte ftraaltje zag , Van lift, of van bedrog, was al myn hoop verloren, En ik zag niets dan zorgen leed voor onsbefchoren \ Trouwhart: Mejuffrouw; onze lift is al te wel beleid,
Om ooit ontdekt te zyn door iemantsichranderheid. Klarice. 'k Hoop dat het zo mag zyn tof onze min haar voordeel, Edeling. Vaar wel, myn Erigeling! verlaat u op ons oordcel, h Geen met omzigtigheid gepaard, eer lang de min Zal ftellen op 't altaar, daar wy vereend van zin En hart j voor cêtiwiglyk door zuiv're liefde paren, In fpyt en weer wil van alle A&fe handelaren. Einde van V Êerfie Bedryfi
|
|||||||||||||||||||
|
Die handeling maakt alle onfe agter ft allen goed.
Maar welk een Compagnie fouü gy de befte houwen ? Wing. 'k Kan daar myn fentiment niet d roogmonds afontfouwen.' Geef eerft een pyp toebak met een kop KofH. Pieter.Goza Myn Heer. Wingaren. Wel fo ik u myn mening feggen moet, ^ 'k Zou onder alle die van Utrecht 't beften agten. Snoever, Dan ftryd uw fentiment heel ver niet myn gedagten. Maar reden.van uw faak. ■ Wingaren. De reden waarom dat Ik Utrecht boven al de andere Steden fchat, Is wel voornaam'lyk om fyn fchone fituatie, En fo wy door den tyd eens fien die operatie. Die ons 't Project belooft, fal Amfterdam voortaan» Haaft inde fchaduuw van 't florerend Utrecht ftaan. Hoe fal het ad'lyk Stigt het,hoofd dan boven fteken, Wanneer fyn vloot fal door het vafte land heen breken, Wyl de uïtgegrave Vaart haar vrye pas verleend» Tot daar de Zuider-zeefig rqet den Eems vereend. Wat fal 't vermaak'lyk fyn om van de groene zomen Des buiten wals, de vloot on 't kabb'len van de ftromen» Te zien \ heel fwaar gelaan, aankomen naar de ftad; Dan fie ik Amfterdam wel haaft beroofd van fchat, Van Zeevaart, en:al 't geen het nu beroemd kan maken, Wat fal 't daar..makk'lyk fyn om in het zout te raken ι Van 't binnelandfe meir, om regel regt,;,regt aan, Met een zuid ooftenwind voort Texel uit te gaan , Geen Pampus fal ons daar verhind'ren of beletten, De voorgenome reis niet aanftonds voort te zetten, } ,; ., Door 't laag verloop van 't Ty ; neen 't fal daar andersgaan9 Daar zal men ieder uur de vloten vol gelaan Met d'aldereerften ichat van 't ooften en van't weften, Hun kabels vaft fien flaan aan de over ouwde veften Der Biflchopp'lyke ftad , daar is geen Compagnie, Daar 'k fo veel fekerheid als wel in defe zie f Nu weet gy myn beiluit. , Wat fyn nu uw gedagten, En welk een ftad foud gy nog boven Utrecht agten ? Snoever. Ik? Rotterdam, dat blykt ook dat beter is · :;-< Als Utrecht,:,Wm£., En waarom? , Snoev. DaarisdeZevaattwisp Daar hoefd roen eerft geen vaart te graven, om de fchepen. Ruim feyen meilen ver dwars door het land te Hepen, Want 't is vier uuren eêr men tot den Eems geraakt, En dan nog drie, eêr men de Zuiderzee genaakt,,.* Daar moet men aan den Eems nog eerft een haven makend De kuft verdiepen, en meer diergelyke zaken , Daar die van Rotterdam hoe fwaar, hoe vol gelaan, Terftont fyn uit de Maas tot in den Oceaan; Dies fo ons Amfterdam ooit voor een ftad fal wyken, Het fal voor Rotterdam alleen fyn vlaggen ftryken. 't Is vry wat veikger het geen men reeds befit, Als dat men hebben f il; Ja Utrecht kan fyn wit . Niet treffen, want die vaart en haven, met elkand'ren ,
Zal 't Fonds der Compagnie haaft doen in Nul verand'ren. . Hoopryk. Gy twift wie 't beften is of Rotterdam, of't Stigt» En ikagt Wefep 't beft. Snoever. Die Acties fyn te ligt. 't Zyn Varkens Acties, laat die Compagnie tog wand'len, Alwaar me alleen in draf en zwynen denkt té hand'Jen. ■■' ■' Hoopryk. En daarom zou ik die verkieien. Wing- En wat reen. .Hoopryk. Die Actiehandel is voor Chriftenen alleen, Geen Smous of Jood zal daar de hand aan durven fteken. Snoever. Dat's mis getaft. ■.. t; Wingaren. r.. .,„ , , Voormy, 5k zou dat ook tegenfprekc11,
Hoopryk. Dan zoud gy denken dat een Jood, dieAótie nog Zou durven hand'len , dat geloof ik niet. Wingaren. Jatogj Wis zal een Smous zo wel als gy die durven kopen, En ligtelyk nog eêr. ,, Hoopryk. Dat zou ik geenzints hopen» Want in die Compagnie zie 'ie myn fortuin gemaakt. Trouwhart. Of met zo menig een ligt op den dyk geraakt. „,, D E R Ö E Τ O Ν E EL.'
|
|||||||||||||||||||
|
Τ W E D E Β E E> R Υ F.
EERSTE TO NE E L. Edeling , Trouwhart, Hoopryk.
Deling, 't Schynt hier nog vroeg'te fyn in Quinquenpoix
Hoopryk. Dat V waar j Dog ik verzeker u vertoef een weinig maar,
Dat het haaft naar uw zin u vol genoeg zal wefen. .„..,.. h | <Trou<whart. Ja voor ons oogmerk ligt maar al te vol,zou'k vrezenΓ Hoopryk. Dat heeft geen nood,fo wy maar letten op ons werkΉο_ volder dat het is, hoe dat hy minder merk
Ivan nemen op ons doen; maar laat voor al niet blyken. Indien gy toelegt om hem liftig uit te ftryken, Dat wy"elkanderen bekent fyn, als alleen Door d'Acbchandeling; fo heeft hy minder reen Om wantrouw in fyn hart te voeden , dat onz' handel· Alleen in lift beftaat:, en gy Heer Trouwhart, wandel* Zo ïang nu hier ».,· dan daar, om Wildvang te befpiên, En fyn verlies of winft naauwkeurig naar te fien, Ik fift my onderwyl by .Edeling vervoegen, En om Wingaren tot fyn voordeel te vernoegen, Myn Adies hem goed koop verkopen\; fo kan hy Niet denken, dat hy word door onz' bedriegery Bedrogen, en als ik van Ld ling ben gefcheiden, Voeg \ dan aan fyn zy, dan moet gy met u beiden Het overig van 't ipel voltooijen, maar ga heen, Daar komt Wingaren, niet Heer Snoever, herwaarts treên. |
|||||||||||||||||||
|
Edeling, Wingaren, Trowwbart, Snoever, Hoopryk,
Waaghals, Pieter. Yf Deling. Uw Dienaar Ηeeren, ?
*-' Wingaren, tegen Snoever. Wat komt Edeling hierzoeke
|
|||||||||||||||||||
|
Τ W EDE TONEEL.
Snoever, Wingaren, Trouwhart, Hoopryk, Pieter.
|
|||||||||||||||||||
|
Noever. Mafoihet is fo, 'k heb net honderd duifend gulden
__ Öp Rotterdam alleen «ewonnen. Wingaren. Zonder fchulden? \f at fchulden? ^ie- hecft fchüld dienaar in Acties doet ? |
|||||||||||||||||||
|
Snoever. Zaagt gy mer ^ern nooit m
|
o'Neen! wantal zyn vlo·
|
||||||||||||||||||
|
W
|
wgaren.
|
||||||||||||||||||
|
βη
|
|||||||||||||||||||
|
η
|
||||||||||||||
|
Öm 't uiteind zonneklaar te aanfchou\Ve |
Door een regtvaardige agterdogt,
Van al die Bubbel-handelingen, Gy zaagt uw fchatkift niet beroofd,
Waarom gy nu van brein verdoofd
U zelf wilt naar het léven dingen, Dog laat nog van uw opzet af!
'cGeweld en Wanhoop, twee Gedrogt^ Die u dit heilloos opzet brogten, Ziet gy reeds tot hun eigen ftraf
Op't aardryk door myn voet vertreden? Vloek dan de Windnegotie, maar
Stort u niet verder in 't gevaar,
En leen uw oor tog aan de reden! Myn Spiegel zal u 't eind doen zien
Van al die Rookverkopers gilden, Die 't meefte van uw geld veripilden Door opgeworpe Compagnien;
Zie hoe de Hoogmoed 't veld moet latf"' Met Bygeloof en Dartelheid,
Die beï geblinddoekt en verleid,
Vaft doelden op verheven ilaten, Daar hen de Geldzugt op het fpoor
Vaft voorftreeft om ontelb're lchatten In hare fchrokbeurs te bevatten 3 Die fnóde ging hen moedig voor
En dagt alreeds te zegepralen, Tot dat zy in haar fnood beiluit ,1 Door vrouw Voorzigtigheid geiïuit,
Moet zwigten voor de held're ftralen, |
||||||||||||||
|
Windnegotie raakt aan 5t dalen ^ ,
|
||||||||||||||
|
De Bubbels kwynen om 't verlies,
En geen van al die Compagnies, Die 't hoofd ooit weer zal boven halen , Die wind heeft eind'lyk uit gewaaid.
De Rook-negotie is verdwenen, Lt Geen menig droevig moet bewenen, Dewyl 't geval hem tegen draaid,
't Geen deez' verbeelding komt ontbloten, Wyl een bedroge Aftioniit, Na dat hem alles is gemift, Zig zelf dreigt in het hart te itóten · De wanhoop om 't verlore Geld Is klaar uit zyn gezicht te lézen, Hy drukt zyn eigen hart door 'ε vrezen , Daar 't op de Wereld legt gekneld,
Maar in het midden van zyn woeden, Wenkt hem de Reden, wiens gelaat Vernoegd, en heel bezadigd ftaat, Om is het moog'lyk hem te hoeden. My dunkt, ik hoor hem met deez' reen
Tot dien verbolgen Windbuil fpiéken. Laat af! zoud gy u zelf doorftéken, En 't leven fchenden! neen, oneen!
Hou op van dus uw ramp te zoeken! Gy klaagt nu vrugt'loos om 't verlies Van Wind en Bubbel-Compagnies, Gy wint in 't minft' niet met uw vloeken^ Had gy van eeril af my gezogt,
Myn Spiegel voor uw oog gehouwen, |
||||||||||||||
|
SilB&EL BEH IlEDEXVOORDE
WA^HÖPElSrDE AC TIOMSTEJ^
|
||||||||||||||
|
Die uit haar Didmanten-ichild vol glans,
Die valife fchitt'ren in hare oogen, Zy kan dat ligt geenzints gedogen, Daar de Υ pronkt in een ronden krans
Van held're itralen, die gedreven In 't gliniVrend Diamanten-ichild,
Waar op de Wind zyn kragt veripild,
Den Y-God eeuwiglyk doen léven, Wyl die vermaarde Koopilroom nooit
Zig liet aan Bubbel-ketens binden, Gebouwd op Waan, en Droom, en Winden Die door den tyd reeds zyn verit-rooid;
Zyn vryheid wierd te waard gehouwen Door zyn Regeerders, die die peil
Verbanden voor 't Gemene beft,
't Geen de Oppermagt hen kwam betrouwen. Zo ipreekt de Reden, daar van ver
De Windgenóten, onder't zugten Voor 't blix'men van den hemel vlugten $ Terwyl de Waarheid als een Ster
Daald in een kring van hemelligten, Op 't wolktapyt, met krans en ipeer,
Heel vrolyk op het aardryk neer,
Waar voor de Bubbelwinden ζ wigten. Men fchreeuwd nu geenzints meer de Zuid!
Of Zwol! of Alkmaar! Utrecht! Horen! De Waarheid komt dat roepen fmóren, t En de A&iekraam raakt eind'lyk uit. |
||||||||||||||
|
5" )
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
tnicFiempcn was voor hcenopd'A&ichandeï, ik ' .·■
■γη my zulks niet veritilan. Waaghals. Hei wie op MedenbliP tmevei:. Wat Mcdenblik ? dat heeft deiluipcii reeds gek regen. Waaghals. Dat zy dan zo, daar leid my.ganrs niet aan gelegen, . indien gy nog maar wat partyen h^bt. Snoever, ik niet. ttoopryk. Ik al, Waaghals'. En tot hoeveel? Hoopryk. Tot twé percent.. Waaghaah. ■ .Verdriet.; ot twe Pereent, daar ik die voor een kwart kon krvecn.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Snoever, tegen Edelim
Windvang.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
W
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
nu den Kaag, o
|
' Dort ?
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ei
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
•Den Haag, daar moet ik wezen.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Edel. Hoe
|
'veel oen
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
üie is totvvftien reeds gerezen.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'n Dort?
|
Snoe·
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Windvang. * ,.
Snoever Tot |
. Tot vier per cenr.
Tot vier percent? voor my. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
vier per cent voor u ? geluk met de Party
IVindv. Wel welk een winft komt my van zelfs hiertegen uromefj! Den Haag tot Vi r percent /· Snoever. Zagr Heer, wil u betomen; |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
VIERDE TONEEL.
£i/f%, Wingaren ,,lVindvang,:Tro.uwhert, Snoever, Hoopryk,
Waaghals, Schoonpraat, Pieter. ^hoppk Wie op Tergouvv,
|
W y fpraken daar van Dort. JVindvang^Van Dort ? dan fta ik af.
Snoever. Geenzints, wylgy van zelfs my daar uw woord op gaf, Windyang. Maar ik meende op den Haag. , > ,; Sioever. - ■■■■·' Daar'srayniet aangelegd
Watdat gymeend of niet, gy hebt'ergants^hiets niet tegen ;
Om Veertig A6lies aan te nemen tot dien Prys. i · ; |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Edeling. Hoe veel?
|
maar maak niet lang te dreigen.
|
Wiïtdvang...Op- Dort ? het zal niet zy ri *, 'k ben daar toe wel te Wys.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Hoopryk. Tot twcmaal zes Percent.
Mehng. ^, ... ·..., ■ 'elfs wel, ik neem dieaan.
**oc veel Partyen? tóe^jtf. tien. &W. Heel.wel, het isgedaan,
Wingaren, tegen Snoever. De duivel dat 'scen koop,
^'W -..; Dat'szonderlang beraden. ;
Wmgqren.. Geen Aófciomfr. zou zo'n Partytje ook ligt'verfmrfden "
schoonpraat. Op Horen ? Horen,wie? Snoev. Wat geef ie op Horen?
Schoonpraat. . , . · ffl r ^
ITT En IÏO'S dn'C k' * ScboonP' Ënéen; f .. ;,-, , °.'
*\rj°TJer' ' E-η half. Schoonpraat. Al iagtjeris, waè'r' ^aluvandeez'Partyzoaanilondsuitilag geven.
^ouivbart. Wie doet op Utrecht/ ;£&#»# Ik. V- ï . ■ ..
νΓψ£η' ^* mM<van:7. . - .'t Schynt dat h? al zyn leven £n Achchandelaargewecft heeft. Windvang. Datis waan
£*<?%, 7*g«i 7rouwhart. Hoe veel op Utrecht ? Spreek, ■ ,v
igfw^rf. tot Tyftig. £#£& Dat 's te zwaar
*rowwhart. Tot Vyfen veertig .Edeling, Neen.
rouvibart. . Wel nu tot veertig effen. " *«« Tot Vyfendertig. 7γ^£. Ja dat kunt ge ook wel befeiren',
£««'»£· En nog een kwart. Trouwhart. En Drie.
|
Snoever. Gy zultze hebben. Windvang· Ik zal niet. "
Snoever.,. -, ■ ■ Heel wel te weten. Of ik zal metdeez'ftok u braaf de lenden meten.
Windvang. Begin eens, hebje'thart Snoever. Zie daar. Windvang. >. -- >. >.·.■, . - i... - Zie d^ar weerom.1 Snjoever, En ik heet u op zulk een foiipe wellekom. ~y vegten. ■
tFaagb.W&t geld dicA6tie? TwijQg.Nicts dan een'ge rotting {lagen, Schoonp. Die winit kan aan geen Bder, laat ftaan een mens behagen. UroHwhart: Maar fchei hen'van.elkaar. ■ ■ < Wingaren. - . ■ i . ■■■ . ' ZagtHeren, houd uw ruft. Snoever. Ik wil niet, want ik ben nou duivels veel bekiity = Een AeÏie met de vuift te fluiten,. Trouwhart. Wat zou 't baten, 'r Is beter door goeluï uw zaak tefcheiden laten* : : Snoever-. Dat.zal met zyn, hy-zalmy tot een duit voldoen» Windvang. Ik zal waaragtig niet, 't is tegen het fatzoen Dat gymy dus bedriegt. Snoever. Ik heb u niet bedrogen.· -■■ Windvang. Dat hebt gy als een fchelm dwarsdoor uw hals gelogen? Snoever. Gelogen, al Ion t'fa! morbleu, kom .voor 't rapier· Windvang. Ik kom hierom geen ftaal te hand'len, maar Papier, Enzalby d'Officier voort over u gaan klagen. Snoever. Ja voer vry alles uit wat dat u kan behagen, Maaregterdie party zal bly ven tot uw laft. Windvang. 'k Zag liever u de keel toe nypen meteen bait. - ' - Snoever. Ja vlugtyry ^ want gy vre.esd een degen te zien blinkend Heil eenkopKoffi! 'k moet eens op die Adie drinken. , ν Υ F.D ÉTONE EL. ,; v
Edeling , JVingaren , Trowwhart, Snoever , Hoopryk ,- Waaghals],
Twifigraagi Hans, Levjt Joseph, Pieter, Schoonpraat. .. , . Josepb, tegen Hans. ,,..,.,-
Μ En Her, hebt jer ook iets te handzelen? Hans. Woorvan? p-
Schoonpraat. WiedoetopMonkendam? Jofiph. Van AeÏie'g; Hans. ""> . . - - - ·*. -i * , , .s r. ·■ Was? icb kart Dasdaubelstingnicht, moefl: men'tetszen, oder zoeffen? (fen>
Hoopr. Wie doet op Muiden? wie? Hans. Mar zeg was woidas roef-, Schoon\ Zyn Acl:ien,mijnHeer, fians.Die zunt mich nicht bekent, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
-
|
rouwhart. Nu nog. een kwart. Edeling. Oftaaf.
|
hcbgezeid.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Q'ou,wt>art. α
|
'k Heb ze u tog toegeleid ; .
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^yzultze hebben. Edel.En hoe veel Partyen ? Trouwhart. Net
XV VyfentwintlStoe· £^%,Ikbcriteviedèn met ■ mg. tegen Snoev: Daar heeft ny weer een fchonen tfaggeflagen,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
mpryk. Wie
|
>pAlk
VIÉRÖ E |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
: Percentje
Τ ON E Ë t |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
s wagen?
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
r n
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ή
|
inpraat, Edeling, Wingaren} Trmwhart, Snoever/Hoopryk
Waaghals, Windvang ^ Twifigraag] Levi , >^, P^r. Schoonpraat, Tegen Snoever.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
J-jEbt gj u nog bedogt, Snoever. Daar 's geen bedenken aan.
AW. XwifiS.raag- Geef eens een pyp Toebak |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
schoonpraat.
|
't Is wel dan, 't is gedaan".
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^ b Wie zaï nojecren icoor i - ^H
^eer?T' Te&en Edelin&- %n Heer, gy hebt daar everf
*ndi nhone Pr°ev-eiv van uw Koopmanfchap gegevenV ö «»c Partyen fo van Utrecht, als Ter Gouw, ^. wy nu iaam eens een Partytje floten, 't zou ' ' £delVy Jek?' Watdurftgy voor Naarden bieden?
4J ?ir , ard?n?Nieteenkwart»'nzaldaar"iet°P gefchieden
|
Was is das voor Kompoft ? indien het exelent
Unt legker is, ich loot mich daadelyk'wasfe haffen. ( marien ' Pieter, Hei.' brandje daar niet! hei 1 Hans. Hold man mich-voor dn'
Unt kalen bloed, das manmich nicht zoe woord wol iroon. Man brengt mich dood'lyk eins ein fchotel AéHes oen. ·' Tüiftg ;>k:Verzekeru myn Heer, dan zultgy duurkoop fmullen. Hans. Laats ich voor ein Dukoof al eins main darmen vullen. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Was legt door zo veiloon! Tiviflgraag. -Spreekt gy van een dukaat,
Ik bid u datje van tien-Tonnegoudflcn praat. . Hans. Tendunder.'wasis das?doefchold mich hooft verfchrikken.
TienTonnegoldfen.· snoor ein fchotel aus foe likken. Was koft das ? want ich was op 't alderhoogft bedroeft, Wen'k nicht in Amfterdam had dein Kompoft geprocfr. Twiflraag. 't Is niet te proeven·.· Hans. Unt was dan ? Twifigraag. , j.··; t Alleen te aan/chou wen.' Hans. Ei.' laat man dan eins zsin! ί
■ Twifigraag, Zie daar, maar niette houwers
Hans.' Wasduibel! dat'spapicr, datkumt her wunderfchoon,
Doe Hazekof! doe hebt mich das gedaan foe hoon, ι Ich kon voor geindukoot her man genoegen etszen. I Maar ich moeit aan papier tien Tpnnegolds yeryretszen j |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
gfeWcl nu voor Zwol?
|
iden ? Edel. En voor Muiden al zo min
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
k Heb indie Compagnies geen fin.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Öc^
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Op y11 ^\et dc Engelzen dan nog veel meerder houwen
Trou ?etXt 0(°P^°o1 een Compagnie te bouwen. - , , }^anr κ ·/- ,PieTJpompagnie van Kool, die heeft zyn regten naam-
Vd if lcsKo01' die reeds de fneüe Faam
W-nr ■ grool:fte K°o1 gaat door de wereld blazen. Tivijl 2al Pr°Jcacn koof? |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Üy g°rgel maakt my bei myne ooreivdoof.
Ll· w er wolder Brief' * ' ' |
te razen.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
iefkens, hei! wie zal Projeclen koof ?
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Dog
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■T& maar een yhatz hadt in, Viaanen,
^/Dan, -waar w yty ¾á/í &t Tret maanerv. ^be, jScTruyten ^y^ n^t om,^ tzdle7z, ^bie, na, 'Vianen- vaaren, cmL· ~4l Æ 'Octies traamers en, jieseÜerv £ Saam, vo& va/v £crie^ adeldcnv dot Tinnen aa^ deyoor-t tz dr-enftn, Wil /ret de ScTt/v,>aat maar qehenaat. Waar, daar dit Treorp TtenvdH^i roeyerv ~dlaarjenJer^ye/-ü laat L niemand deta^ Stv Tie/ye* <&*£ aZ Tvaarje -ti'oeyerL Cy /ooyew ivTJls den, &emvervieur dDie Sa*/ w olie ylaats ae7yve7v ^loor Jan, Contant en, dlondeJcTit^verL· . J)'ze Tuytew T/yf/ die zit'te Ter-men, sjfafr sol den, TTaed ach -Ïsacie doen, Jify/i, brzger in de Witit tejchej-mefv /Daar- is aeerz dlaat toe met /atizoen dryest dat Ô ã Teer-t sia/i se//s /redwinaen sfyldie i>art,linfie/L vr-ï/ãÔß Ziriae7i . |
|||||||||||||||||||||||
|
Sn sdrmve met naar- naakte /Leden,
3)ie, Tranat Tiet Treurt &i duTt eiv viYnir
%ã vTvekt etv fenent dat ZieThos t&raeiL
* is eJ Ov winst en, Trooy rail- acuae, /Be7\je7i .
/Tdeer dCeriioiaTi, ^ Midas 7net syrv aoren,
//Daai~ jrorderv sakken ?wr aeleyt
yarv aout enJiTve7- nyl , aTvücrerL·
£Tk yierae he77v vast /rneekt -e7L jdeydfr
Cn aanTtdt er Ôé ã 7) aar- kan, geven,
Ce7v ryke sekat om va7i te Teve7t .
~diaar hoe /al hun die- schat Tekomens
/K,eejt als eerv sj?ekstrzu/yuit de, í atv
/Die omaewiyt niet werdt vemcm&fc'
H//r ytaatze daar- hem » liee/ter Ja7i,
'Verwaot Tiadr o d ~üidas km/fers
"Wat i/iaakt u d/ïeties dwaze vinders .
/d)e Waaens 7yde/t Veor st7tt ye/te ç
^Hct al/e maatetv na de mtdt
/£>Ö 1 oersmart Jaaat als had kir /telteiL·
e/ 0 jj dnyder wenst om 't zeerst ; d datr
|
|||||||||||||||||||||||
|
/Mier Ziere klaar 7'oor d ~lcticnisterr
^yum&ns /ToTyoort a/aeTeeTt- /Die, eerst hun á e la en aoet veraué&teti C7V Traay /iet neer/choy Tiadr ae/yeelty- Ëßááí nu 7tien 't touw niet 7neer ka/v rekken- ~iiet Jan üont nas lianen, trekken/ . i/D e dir-eeteur-en, van aedroaterv Om Ê7~ûïçá en a/Iesins verzelr- /Die kro7Ji7nen Z-ian m veeTe Toaten y'erèéeldetiae hun &uat> tot aelatr Ó7i a/s ijou toeter aout te sTokken, . ttaa7~ iraqt ZV stikken aan de T/^kk^en, . /De /Hoof èe/iaattr die Zie/e deeden,
-y J
. Haar tel je aan Ttst á e/d 7iiet bttttr
/Het krken moot u Tiat verveclUn^ Idant als f e 't ivel rtéfa? £$ 't 77100,7- wint· dDie ria aivi art/Taak der Te^ysen |
|||||||||||||||||||||||
|
meien /drvc
|
|||||||||||||||||||||||
|
f Jaar
|
|||||||||||||||||||||||
|
n e7i aeen, Ptysen, .
|
|||||||||||||||||||||||
|
Cintz /couit ae TtómTroay aanaetr-eden-
|
|||||||||||||||||||||||
|
'.< irl luster
|
ap meer yerjchimir
|
||||||||||||||||||||||
|
Ø
|
|||||||||||||||||||||||
|
1------ïïi
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ijs AüTiomtsTMN ìëëéé Wtamjïjv ofMpzperU
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
É É
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
**7
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
£
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
C« -/. i,cfz4> ii' ~4
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1^>
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ð
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Sfcj
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ã?·?**1
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Saffite
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
«iw
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
"L V' il».
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
,&
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■ :÷íø^
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
4
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
iPÈjj
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■J 1ÜA
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
fis:-:
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
£?
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
s ivf^E-'laerïis:
|
UU
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
$ >»\
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3&é
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
.; %
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
-^-=ïS&%v
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
á
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ofru ruzar- fi&ó apen/and ée fó>
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ïôç^øé.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
/7
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
o
|
Jt-c
|
amerv':
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ij 't' wao/rue-t et' i'^t^n^e^n, of æøç 't
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
dfZó&rt tye/nfeérrva/n, oyy 't iee-g^ Va^,
(Cn £ûøô£~ oe w«^ in %trrié <2£d?~, ■ yfóa ai'l a/dc^iceJfte, e>fts z^eue <ma*t& .
</ç is/oedtr typ <£<? actié-j oett net r-c<fit, ^Tcv frruy nutar^ n&ens ^nM. ew ºË^-iny^. wa/n-yé-,
't Coov&- -met um? „^ctiej o&cJi/ruéé 6a,ny£', |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Cfts
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
7lJd met /on' comyja^nonirce^ Ä^ß/e/en ,
S*v£ee&^eg^v&tv %^yoe^. ^^^.r-Mi^êe^ér Ju4ler&e'> diens éhed/, ^achnreir % %^a<7Jir tü&t ?4rIreMerv.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
fan fua/tr^apes 9^ /^ jdaf^f
iiatSif£'i was ep c^e^^^c^ocva.^', i ep 'de JcAcön^e Ju}^, ^c<rr"<z-<w |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
-^O^y/u-e&r-er £
|
eé- aasn PaJsa<?4<e </?£<i>
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
-^W iederfilerst en Taat en spotr
&t scheld ψ de Actie- handeldi-en · uit aeerJ nis van kun lot
. Met -tegendeel eens te rcrklzren.; **■ "ier & Zuidzé—Comyaernie, γ fjt"0^Jj>eftockc neer-yezeten, ejfi8%*™it zit op liaar knie,, j) · "otuL 3e G-eldziiqt <zan een, keten, *z net een- reeks van joude munt-
-taan grondeldze Tuaag wil vutten, ïcftooii men. haar die winst misqunt, Of jT Zaa"£ ^*3- reeks payiere fidlen •f ~~ ciz^s , daar~ elL· een naar arvptr, . - fw Zugt tot voordeel ooji^edreven, Wu *£ φ %rszens saerpt eZsfot ' --m- lui en weelderig te léven; -'-'■irruic/ lloyl g£^id' vo/t oany 2SW '%££?»' Z^rs-yo'ten ,
X, .^JuzfL van wind en, waan •otrooid hri*/~- Ί -f '
7W ] η ~ tucns > voor de lotqenotetv
■^^ dolle, Zuid-zS r> ■<? Aet ** * -zeer'nen komt lekronen,
-iet jeen, o^ al j- , j,
-tv, . a**' . oenen, die*
-»«*>· jemtreszeerl %^ fc^ temt to'nen,
|
|||||||||||||||
|
lip dat zy i^ ^ dagewr-and
yinnen, als een sckmlylaats jroeten,
PatmaaZc ncoit dictie kandel'kwaad*, d?eyh>yl dat -wy alhhig mveten-
^e Tvuistleuoaen, ent verlies , Ze min als ken die cankroetéren
a^oor- ir dalen van de Compagnies , G-edenken, want dted^ukhélkéren
Zyn dl te veel op >winst aestcld. Om die jedagten plaats ie, gévens
Dies sdieon men raasd, en vloekt, ensékeld, Ji/ong, lang moet dedetie kandel leven ! ZDte maakt eeniBeed'laar tert een3uer, Sekoon, honderd and'ren kankroetdren,
Dat éene voorbeeld is toq medr Als honderd and'ren te waardéren,
'Want dié loopt iedet- in, 'tgezdat-, %yn naam, klüikt in, e&v ieders ooren,
JJaarandren schuur veer t Zonneliqtr , Als in een auist'ren, 7uiqt versmeren,
2>us spreekt die knevel, maar te laaf; -Want de Actie handel leid ui aiuqen ■ -lérwyl -bedrog en, óigenhaatr- I dDaeti- eeiewia zullen af aetuïgen |
|||||||||||||||
|
Ja, noe 'Tiet slimmer -wietd iatyt'
Jéêe %et u, -beter -fo^ ^ajerv >
Tiiet datje u*> eiyetL Tieil ~hetrMtr - £n treelt mynlop niet met uX> i^^ ■'
tn, sckooTidatay al Tiad aefyk'1 Mjjeefc deez' keutel, mar «Verdeel,
Vastr oog op daa onwrikbaar ^* „ Vangrot* £inSt en. zeker voordeel ;
•Men ziet reeds voor 't ^"'^V^ Ontettdre ïaleizeit kauwen ,
Zints araeiJi'er eenku^ *<>* .n Ύ^ tnschent ae- we'kge laf sdouwen,
Onvop oen, veen?oen, iunstd jrond, ^ Zn 't sckaJuÜend-areen. der Uftprieë^
Xy 't rvzen. van den morgen/wnd, Zarne cerrn- aoortnutZyk te spelen.
Van. 'i, p^ngediert', dat Znigt en. spring, £n t sokeen, ij^al hem kornt hetdJen ,
|
|||||||||||||||
|
Van, déze dolle- koopmanschap,
d)ie. onlangs sekeeiv Zojckoontekloe^en,
£n tot on d' alderkooqsten trap Ihn eer· en aanzien op te <yroeyiens.
Waar door Meer Moogkart, die voor keen, dBv naai- niets kadom, ναη,-te- léven,
.71«. is ten ton vanAiaataetreén, IDoor 't Compagnie aektk verheven,
Jfy ziet lesckaamden lleék -van. spyt Zyn, kleding , dié hy pl^ey te dragen,
-Jjie, kern, zyn Armoe neg ν erwt > éZ)es-h>vt ky nu. in weinig dagen
2>oer- de Acties is een Meer qemaakf / C-ints zietjydrotshart,dié ZynVrinden,
Dewyl % ryL }f ' **& yet-saaktr-, XuCdenkend hoe Zy nenv keminden }
Mm. > * schynt hy reept tjaab Mn/ionjs keen, "kJioefy-uiyn. Winstjeen dank tewéten, liyajttjy lui allen , een ?oer een,, Jfeibals iïc razende, ^oëeten, Oiis uzty-escnelde.n als deéPestn Teer jDoMMutrs , γβΰτ> 7'alssejpeelaers,
Toor éDieven, yan 't G-emene 7>estr, 'Voor Ifind vet 'kepers, en voor Steelders ;
|
|||||||||||||||
|
£n tot een.
|
levende tUtvaart dwingt??
|
||||||||||||||
|
J\Tog keeft ky stvfemv lO&tvU driyen,,
3)at hy die plaats eerst TieeféyesMt-, Sn sekoon dat and'ren-stit ver bekken,
3y 't af zyn van~het zanne, kaf, utn met den, neujt kmvickandte dekken,
|
|||||||||||||||
|
( 7 )
|
||||||||||||||||
|
ZEVENDE TONEEL.
Edclingc, Trowujhart, Hoopryk, Ρ iet er. Edeling.
|
||||||||||||||||
|
Dan gnr ik u .'.;
Katryn. Wattog? Windppng. Twee Actie op Ëdatn. Katryn. Je kunt jou Acties gaan in Quinquenpoix verkopen ; Ik ben Vertrouwde, en ik zou myn pligt verlopen 5 Op Windvang;; raad , om Wind ? neen Koopman van Eool b 'k Vind geen behagen in jou lchyn fchone AóHekooI. Myn Heer, zogy ooit hebt Komedien gelezen, Zo weet gy wel dat een Vertrouwde, trouw moet wezen, En nooit bedriegen tot haar voordeel of gewin, Di e geen, die haar't geheim betrouwd van hare min. Ook was't u nutter met een Kameloen te trouwen, Ais met myn Jufvrouw, want die kunje makk'lyk hóuwett Met wind, die u het hoofd reeds zo heeft opgevuld, Dat gyeerlanguw beurs bedroefd beklagen zult. Windvang. Wel ftoute Meid! wat heb jei van de Wind te feggeh: Katryn. Niets, als datge als die ftorai van Acties eens gaat leggen* Belaan van geld, gelykeen Nagtuil vanverftand» ten dooltogt doen zult naar het warme Peperland , Want dat is de uitvlugt meeft van die hun geit veripillen, Het zymet Acties, of metdiergelyke grillen. Windvang. Zwyg Onbedagte ! want gy meet niet wat σγ zegt. Katryn. En gy niet wat gy doet, dat is nog ruim zo flegt. PVindv. Het luit my nu met meer myn hoofd met u te breken j Zeg aan uw Heer dat ik hem dadelyk zal fpreken \ Maar denk dan dat ik ook my van üw onbefcheid j By hem beklagen zal. |
||||||||||||||||
|
j^J Ie Akkergraven , fchoon „^. .,.______σ , ^^^^
Diehebben Quinquenpoik alvry wat fchoon gemaakt.
*~rouwbart.O&t's «vaar;maar Edeling zou't naar u dunkt nu lukken,
ym Windvang zyne Bruid door deze lift te ontrukken? ■Reling. Ik twyffcl geenzins, wan; haar Vader heeft van woord Rotwoord, a! ons gedoen en koopmanfchap gehoord; *^n tfcheen dathy daar in niet weinig had behagen, •^aar Windvang in dcvlugt zo deer'lyk wicrd geflagen. fJoopryk. Dat onderfteunduwzaak , temeer, wyl Gelderland
j^tiDort; daarWindvangal zyn hoop heeft aan verpand, ^eeds zyntot niét geraakt, dus zou ik ook geloven, ^atgy hem op dien voet Klarice zult ontroven. Edeling. Wyl 't hier rog is gedaan, bid ik u , ga met my
Naar't Hof van Holland , daarzyn wy hier digte by, ;kn laat ons op 't fucces eens van myn liefde drinken, ^nop den ondergang van d'Actiehandel klinken. Hoopryk. Heteerftekeurik goed, maar 't laatft'ftaat my niet aan.
&&/*#£ .Wel doe dan't geen gymet uw voordcel vindgeraütn,
Einde varft Twede Β e dry f.
DERDE BEDRYR
EERSTE TONEEL,
Windvang, Katryn.
Windvang.
ϊζ~ Atryn, kanikmynHeer Wingarenwel eensfprekenr1 ^^ Katryn.Idxch nog niet by der handt, maar wat komt ugebre- ^an ik de boodfchap doen ? ken ? Windvang. Niet al te wel Katryn.
•^aar Meisje hooreenshier. Katryn Wel wat zal't nu weêrzyn ?
Windvang. Ik zal't u zeggen; zagt, wil niet zo haaftig wezen,
■"ebjei jou leven wel Komedien gelezen? Katryn. Welzeker, zou ik niet?
Windvang. Katryn, dan weet je wel
•*^at meeft de minnarv is de inhoud van een Spel?
Katryn. Wat komt dat hier te pas?
Windvang. Al zagt, heb wat patientie,
* Zal'tu zeggen, maar geef dan wat audiëntie.
Je Weet een Spelbeftaat het meeft inminnary, ^aarvaak een Minnaar tragt omzyne weêrparty ~ε Bruid te ontdraaijen , daar hy al zyn hoop op bouwde j ;Nu., by de Minnares is veel tyds een Vertrouwde> ^|e haar geheimen weet en onderfteund met raad, DiestwyrM ikgeenzints , ofgy zyt indeez' ftaat f^ü ook Vertrouwde van Klarice, en haargedagten ' Zynu bekent, wijl ik't onmogelijkzou agten. Dat gy niet weten zoud wat zy datzy verkieft, Enof Heer Edeling , of ik haargunft verheft. Katryn. Is dat nu 't heel verhaal, waarom dat ik patientie -Moeft oefPnen, enaan ueerft geven audiëntie ? W vraagt my iets, dat ik nog nimmer heb verftaan. •Maar zo gy't weten wilt, fofpreek Klarice aan, i>ie zal u ligt in'tkort wel duidelyk doen horen, Of fy Heer Edeling, ofu heeft uitverkoren. Windv. 'k Weet haar verkiezing wel, maar 'k weet ook dat de zin. Van haren Vader ftryd met 't oogmerk van haar min; ~ies wenfte ik maar alleen, van u eens regt te weten 4 ^ fy haar Dogter pligt zo ruuk'loos zou vergeten ]^n minnen Edeling <, danofzy naar zyn wil wy wederom bemind. Ratr'm. Myn Heer, in dit gefchil
geloof ik, dat haar keur naar Edeling zou keren;
^og vraag my niet, detyd zal u die zaak wel leren, Windvang. Zy zou dien Lanrerfant dan nog beminnen? ja
*nvcêrwil van mynminen 's Vaders ongenaa. "katryn, weet gy geen raad om hare min te breken? Och! wou je een woordje maar voor my ten beften fprek^n '■ Wie weet of ik daardoor myn oogwit niet bekwam. |
||||||||||||||||
|
Katryn.
|
||||||||||||||||
|
Een kleine zwarigheid.
TWEDE TONEEL. |
||||||||||||||||
|
Katryn, alleen.
/^* Α Koopman van Papier , die intreft zoekt te halen \
VjlBy Vodden, Draf, en Kool, de Wind zal u betalen; Klarice is niet voor u , want gy op winft gezet, Liet haar om Quinquenpoix des nagts alleenin 't bed Uw trouw vervloeken, want gy fchuuwd de Zonneftralen* Enmind Mevrouw Diaan om winft by haar te halen. *k Zie daarvoor haar gelyk alreê een and're Ster. DERDE TONEEL.
Edeling, Katryn.
Edeling. KAtryri, waar is uw Heer ? Katryn. Myn Heer is nu niét ver^
Meer van het Laaz'rushuis, of'teintje van zyn leven, {Want gift'ren avond heeft hy klare blyk gegeven, Dat hy verftoord is op Heer Windvang , en datis Een blyk van dolligheid of van zyn dood, naar 'k gis \ En 't geen my aldermeeft doet voor die rampen vrezen j Is, datgywöndeflyk fcheentinzyn gunft te wezen. Dus fchynt hy naar my dunkt, geheel getransformeerd 5 En meer herfchapen als ooit Nafo heeft geleerd. Want hy is nu van gek in wys hervormd. Edeling. De reden Van die verand'ring, is my ligtelyk te ontleden,
Door't geen'er gift'ren is in Quinquenpoix gefchied, Waar door ik ligt myn wens nog dezen dag geniet > Maar *k zal die reden aan Klarice zelf ontvou en , Verzoek of ik nudeeer mag hebben haar te aan fcho wen.' Katryn. 't Is wel myn Heer, ikzal 't haar zeggen, dat gy wëgt Om haar te zien. VIERDE TONEEL
Edeling , alleen.
Ga heen, wyl ik niets liever tragt
Dan haarteaanfchoüwen , diemy'tmeefte kan behagen. Nu hoop ik zal de Zon van myn geluk eens dagen, En Windvang deer'lyk in zyn hoopte loor gelteld, Zig zien op eenen tyd ontbloot van Bruid en Geld, Zyn Windnegotienog vervloeken, wyl veel menflên Die Aftiehandelaars ontelb're rampen wenflen, En zig verheugen in hun derelyken ftaat ? Al:
|
||||||||||||||||
|
ι
|
||||||||||||||||
|
?i
|
||||||||||||
|
Als*t Aébicfchscpjc dooreen itorm eens ondergaat.
V Υ F D E Τ O Ν E E £.
Edeling, Klarice, Katryn.
Edeling. Yn Schone! ik ziéön'z' min h'y't 'ftralcnvan den mórgeh'v
'fiev.ryj 'van't dreigend'leed, ontrukt van alle zopgerr, Daar die, 'toen de Avondttbnd den Hemel met'zyn kleed En nevels hield bedekt, ohsfiiet dan rampen leed Voorfpeldc, maardeliir, die aandémiri een wapen En zeker töcvlugt iïre'Kt, heeft onze ramp hWfehapefr·, Door'r flik'rend ligt der hoop in een g · wen (te. vreugd Dies twyffel ik geénzmtsofonze mm'on deugd En ware Trouw gcyeft, zal eihd'lyk zegepralen , ïilt met een wenfs'Iyk eind onz' voor ge rouw'bcta'lch. . Klarice. Myn Edeling.' hoewel myn hart üw wens beftemch
't Is om myn Vader nog met droeve zorg beklemd. |
||||||||||||
|
Nog hier niet zijn geweeft? Wel wis, hy heeftaan my
Twe Acties op Edam beloofd, indien ik'by
U maken kon, dat gy.zijn liefde wou wtbeftralen
j Met weergunft, ofzo'k u geheimen wouw verhalen.
Daarom bid ik u zelf dat gy my nu voortaan. j Niets meer betrouwd , want ik zou u geen borg weer ftaan','
Dat ik om üw geluk zou mijn fortuin verlopen j Want als ik Acties had dan kon ik ook verkopen, Én gaan naar Quinquenpoix, watfehoon die van Edam
Nu een percent doen, 'kwed mijn Aótie aanftonts kwam Tot vijfentwintig toe, en 't was ook maar regtvaardi^, Want Meisjes Αélie zijn meer dan papieren waardis.0 Edel.O-m wouwt gy naar ik merk, u zelf op AcTries'toe
Verkopen. Katryn. Al naar't vald zei Uiïenfpieo-el. Hoe! De Windnegotie zou my een Mevrouw ligt maken Klarice}oix lang tong zwijg, ik zie Heer Trouwhart onsgenaken \ E :S D E Τ Ö Ν Ν E E L. ;
Edeling, Trouwhart\ Klarice, Katryn
' I Rowwhart. Hoc gaat het met uw werk Heer Edeling?
.** _b deling. ·,..,.., , , i;, (. 't Geluk Schijnt my de hand te bien na zo veel ramp en druk*
Want Windvang is reeds in Wingarens ongenade, Dewijlzijn ruuk'loosheid hem brengt in fchandeenfehade} Hy twijfïeld om aan my zijnDogter toe te ita,an, Verblind door 't voordeel dat ik gift'ren heb gedaan', fcη 't geen hy agt dat hem is klaar genoeg gebleken. ' 'Trouwh. Dan is het tijd,om hem van 't huü w'lijk voorc te ibrekert
Eer hy door 't een of't aar word weder om gezet. Katryn.ULi heb nog wat geduld , ik zie daar Windvang met
De Kaak'laarSchoonpraat, zagt deMaak'laar wil ik zegden. ZEVENDE TÖNNEEL
Windvang, Schoonpraat, dan deeene, Edelingy Trowwharh
Klarice, Katryn, aan de andere zyde van V Toneel. Schoonpraat,_ tegen Windvang.
HOe wel 't my fmart, Mijn heer,, 't is met. te wederleggen*
OpiDordregt is 't gedaaan, en die van Arnhem zal Geen voortgang hebben. Ik beklaag i^w ongeval! .. IVindvang. Op Dordregt is't gedaan! en Arnhem is verboden^
Die tyding is in ftaat om my terftont te doden! Want 't was op deze twe daar nog myn hoop op ftemd \ Want Huizen, geld , en goed is alles op een hond Door d'A&iehandeling. Helaas! ik ben verloren ! Geen ongelukkiger was immermeer geboren! Op Dordregt is 't gedaan! en Arnhem fchied'er uit! Nu is myn hoop alleen op myne aanftaande Bruid, Ach! laat ons daad'lyk Heer_Wingarengaan begroeten. Ik hoop zijn geld zal nog mijnongeval verzoeten, AlsikzijnDogter kryg: Maar help, ik ben verraan, Ik word vermoord! beroofd!, „ ,, > . •Tegen Edeling. Wat Duivel voerde u *&
Om hier te komen! en Klarice te onderhouwen? Die hare Vader wil dar gy nooit zult aanfehouwen, En gy Me-Juffer! (oet! 't is fchand, dat gy den laft üws Vaders zo onteerd, en op uw pligt niet ,paft. Klarice. Al't geen ik doe, daar leid u 't minii niet aanbedreve*1'
Edeling. En van mijn doen hoefik geen rekening te geven.
ïVïndvkng. Dat zal ik u in 't kort wel anders doen verftaan.
Katr yn, voort roep uw Heer. ? Katryn. ,...... . Uw zaak gaat my niet aan.
Zo gy hem hebt vandoen kunt gy hem zelver halen.
Windvang 'k Zal die brutaliteit. Karonje, u haaft betalen.:
, Katryn. En wie
Karonje Jei, zeg Koopman van de wind ?
S peel popje va!n Heer Lauw, ror tuin haar troetelkind,
HeerNagtnegotiant, en grote deurbewaardcr. Van Quinquenpoix, eï z1^ W!ezagZyn leven raarder. En wonderderPoftuur, dan'tgeentrien titeleerd Heer Windvang, die zyn geld heeft in papier verkeerd Door hoop op Wind gebouwd, en nu, nahy zyn landen!: Zyn huizen,' hof, en ioe^j en allesmoeft verpanden,' |
||||||||||||
|
ader
|
||||||||||||
|
Edeling. Katryn'heeftmy alreeds verhaald, hoe datuw V
Op Windvang is verfroord, diesisonz'min ligt nader Aan 't wit van haar begeerte, als gy ü zelf veibeeld. Klarice. Dit is ook de een'ge hoop, die rfiync Zinnen ftreeld1, Die buiten dat geheel voor eeuwig ging verloren. Edeling. Ik bid u, laataanmy uw Vaders Veden horen. Klarice. 'k Zal u in weinig reen z'yn kwaadheid doen verdaan*. Na Vader gift'ren kwam uit Quinquenpoix van daan, "Scheen hy geheel verftoord te wezen, 'k vroeg de reden \ (Want'k waar bezorg voor u) van zyne moeij'lykh'eden, Waar op dat ik van hem dit antwoord kreeg ? 'k Ben kwaad Op Windvang , want hy heeft daar dadelykecn daad Bedreven., die hy wis voor eeuwig zal beklagen , Want veertig Acties heeft hy ruuk'loos opgeilagcn Op Dort, totvierpercenïy 't geen hem vaft rumeerd, Want deze Compagnieis reeds gedeferteerd. Maar tgeenmy nog veel meer verwondering kan geven j Is, dat Heer Edeling heeft wonderen bedreven > In twee Partyen, zo van Utrecht, alsTergouw, Zo dat ik twyffel wien ik beft verkiezen zou Voor Schoonzoon, want die geen, waaropekit ik voor dezen Een goed vertrouwen had, toondzig een gek te weZen^ En Edeling, dien'k als eéh Weetniet heb veragt^ Heeft dezen avond nog wel zy η pligt betragt, Datzig heel Quinquenpoix moet omzyngaauwheidfehamen. Ja de een toond zig een gek, en de and'ren een bekwamen En deftig handelaar van Aótiè'n te zyn, Zo dat ik't wezen ligt zou kiezen voor den fchyn. Dies als Heer Windvang hier komt morgen naar my vragen j Zeg dat ik nog niet by der hand ben : 'k mag zyn klagen En talmen aan myn hoofd niet velen, want gewis Waard gy weer de oorzaak waardoor hy bedrogen is j Dewyl zynharszens met uw min zo ingenomen, Hem doen het een verlies naar't and'ren overkomen, Ten minfte zohy zeid, of my wil doen verftaan, Maar 'k trek zyn talmenen geteem mv niet meer aan, Want opzo'n wyskanhy wel al zyn geld. verliezen, En dan luft hetmy niet tot Schoonzoon hem te kiezen. Bedenkt, myn Lief 1 wat vreugd dit waar voor myn gemoed? Wyl nog zyn kwaadheid door myn afkeer wierd gevoed , Wanneer hymy verliet, Waar door ik durf geloven, Datwy hetmeeft gevaarzyn van onz> mjn te boven. Edeling. Dewyl uw Vader reeds in twyffel is geraakt,' Verdiend aan ons geluk geen twyffel meer gemaakt. Heer Trouw hart zal orfs ook hier dadelyjt vcrfellen, Om aan uw Vader nog eens klaar voor't oog teilellen, In welk eenloszen ftaatdat Windvarrg zi^ bevind, En hoedat hy eerlang voor Windnegotie9°wind Zalzoeken, om den drang der fchuldenaars te ontwykert,' ^n °nï voor PluimgraafnaarOoftinje toe te ftryken. Katryn. Ik gaf hem daad'lyk nog dat eigen onderreet ' Klarice. Ts hy dan hkr gcweeft' ? Katryn. Wd dat waar Zeker flegt:;
Zou zulk een Minnar, zo Galant, en die de liefde
S)v. ars door zyu harzéns tot in bei zyn nieren griefde,' |
||||||||||||
|
\
|
||||||||||||
|
GS
|
|||||||||||||||||||||
|
üil éwrwiax&rdavi
|
|||||||||||||||||||||
|
idcna ÖáÌ
|
|||||||||||||||||||||
|
<2 TJiJsrqjJMJsrFoix.
|
|||||||||||||||||||||
|
Z,y7v k7uuzp zal voorts duooloe7ie7v distuctvn ,
|
|||||||||||||||||||||
|
ICom uit, kom uit: kete reae7it- nu dukaten. .
Hiep elk , óñ markt en stratcrL .
JComtr man en wyf, komt vaar^dia klein en, aroote: iTdoud op uw kcedt en scnootr .
Die et aan sloea voen*tr, met duizentr derfelheden , In 7*yken , landen, steden, .
Dwoenes perseneen op dd~ yetier , V7*oeo : wat volk is kier :
Ê Zoek metisónen. maar teen. æáó ky een -yertomna van een 's 'vorsten kronina :
ütteer QJTINQJTENPOIJC in volle meuesteitrr Daat* zetkeit- kern lereit-
£en trotse kroon van ydle paauH>eve7*en , ^Jiet dzste/s t Zyner ee?^e?v ,
Zy7t 'Wape7isckitt, aevoe7*tr door iddovaardy , ÜJoTzt sierwk aan zvn zy
*3toe Hka7'us , Z7i 't ipaeaerL o/iervare/L , Stort' plotslyk ut de oaretv .
De raaf en. uil ye7*to7ien reclct om, kooa Zyn spreuk voor ~yda*s aoa .
|
|||||||||||||||||||||
|
*kc7'i
|
|||||||||||||||||||||
|
'ie ZTi papie7* ve7
|
|||||||||||||||||||||
|
7v
|
|||||||||||||||||||||
|
D,
|
|||||||||||||||||||||
|
Van. MISSISIP , en, lolleL· kLui en arootr-/
Die wedei* f door de, pootr
yan Hr duiveltje , -totr nieuwe 'vlarn, -verstrekken yoor arote etv klei/ie aekken .
De Satn* eej^str zo oly van. aat*t~ bleekte, scko7pio7V, uw staartr:
tyllaar d 07ide7*, als ee7v zwelalaL· op ZV71 verken Jje7woit / zy7i, klaatr laat merken, .
De razerviv C7V wa7Vioojp in ^tr va^sekzetr- iBeto7ie7L· haai* iye7id*ietr,
C%u, Zy kaar* /wop en. aeldtr en, leste panden ^£L· t Jrvae sk 'oot Zt£7i.. o randen, ,
Waar doo7* de van, en rooster* aa7t ae7v -want— üfyic ledia staan. gepum±-.
Doek d ezel oulktr, na zo -veel wyze rwojde7v t Geval te veel geworden ■
De Jcllosoaf toen ky ~~è bekeken, kadt~, 2v7vop , lacke7id/ in zyn vadt'---.
|
|||||||||||||||||||||
|
É
|
|||||||||||||||||||||
|
ç
|
|||||||||||||
|
^ilraa/de ëPc
|
ïôûô-áßû du trej rwfrihtcoc QJucjnetLr çéå,é÷õôï QUIJSTQUENPOIX. .
|
||||||||||||
|
elk un 77io7ist7*e oa7^oa7*e, /
V&ivie avee sa, 7ioire de7iir G7*ugeoit- la, tete d un se7pent~. La flanie d'un loizdu de paille 2tep7*e'sentert- naïve77tc7vtr Le coiatr eclat de la, canaille, . . iy47V7ie' de LorcTte et d'icrv j?oia7iard , Le DESESTOIR d'une autre jpartr ^Itte7idoit pour saisir un Ao77i7?ie , Qu'il eut fo7idu toute sa, so77nne . Sur mie iimie ini faquin 7iu C7norfr: rffelas !J'at tout -perdu , *ylle 7*evoil& do7ic dans la, C7*afsc . Vn SATIRE d lalde qrimace Testrit cont7*e les actions / Qid cani77ie d''afji*eux SCORPJONS . ÖTit luie queue e7ive7innee . ºôïôöâ dimie d'êb^e e^èrntee ,. C7nct DIOGENE eTZ comvux , XJ71 Ë2ÃÅ est rnoins lête que ryous . Vous 7'eche7x/iez luie cozi7V7i7ie De llu77ies de 'Taons , de chcaxlons ; c'ós't L· S O TI SE qui 7a, döime . c'£st pour elle qu'e7i vos 77iaiso7is Vous i7Üroduisez la,ja77iine . Vos uste7icile$ de Cuisine So7it des 77ieubles a, ret7^a7lcJée7, . yous 77ie7n±ez qu'on. vous afsonnne ScLoÏ7i de vous Je yais ckerclier Ou je pourrat t/^ouver un no77unc , |
|||||||||||||
|
Certain DIOGENE moderne ,
Cherckant dans fout Ie ae7ire hmnani,
QiielaiL'wL que la, 7'aiso<n qouvc7me ,
Vvit á PARIS tav beau 7?iaiz7i :
II vorizrtt e7t çéáýé sa la7ite,7vie .
(hiel svectacle s'otjfi'e cl scs j/eux !
quiWqJJEJSTPOIJC un fom^he odieux
Qiu 77ieirite au 'un coup de oe7vie
Lui nur/rt/^e Ie fauboiaq des Cieux .
Je t^ouve , ditd, dans. ces lieux
Des foux de vlus d'mie 77ia7iie7*e .
Il jiit szcrprzs d' mie c/iaudie7"c :
<Sllc houilloit sur iuhfoïc7* ;
XJ71 Diable y O7*uloit du j>apie7* ,
Hillets d'ETAT, et de- ÌϺÉÍÏɸ ,
Traites du WEST, T7Wies du STTJD ,
PAPPERS plus faux que Ie TALMUD
Il e7h taisort mt feu de 7010 . -- —
Da7is ca, CHAUDIERE , á, jyUine 77iazh ,
U71 fait ielloit, sur l'cspe7*ancc
dZJ7ie a77ihitieuse opule7ice,
So7i co* etr l arqe7it du procfiai7i, . <
Oua7id la 77iatie7*c étcrit~ fo7idue ;
Qji 'c7i so7toit il ? PAPPERS 7iouveaux ,
mllets de óanque des qdus heaux,
^Ma7xnandise oie7h cne7* ve7idue .
V axt^avaaarite JAJVITE
*yHo7ztr*o-rfr pou7* devise mv icai*e ,
V7*ai symboxc du so7t oizaT'e
d'Z/71 QUINOUENPOIJL dec7^edite .
|
|||||||||||||
|
/l?i. Ë×/Ô CES^R ËßÔÔ ^JJIJZ, leut 01c Uien .
z. Je dois 7na Ccu/v/zne cl ei ÔÏÆÉÓ puoliaue, . 3. Ia joi'c di's ^Jcizons á ttd/se c&nme. un feu a& Païuc 4.. J~'ai fact ECRTUJSTJS j>az· /<i /iau/sc c/es .Icfions . 5. £t /'ai /out pen&i J>ar fa />ai/se- .
6. áßËßüÀŢŠdes ^iciions ,
|
|||||||||||||
|
i
|
|||||||||||||
|
(9)
|
||||||||||||||||||
|
Τ ragt ha een fchone Bruid, op hoop van met haar geld
£yn uirgefchudde beurs weerom te zien herileld. Windvang. Ha fpyt! moet ik my hier dus zien verongelijken.
Katryn. Wel neen, met heente gaan kunt gy het ligt ontwijken.
Windvang. 'k Zal mijn beklag eerft by Klariccs Vader doen,
Èn hem doen horen hoe het ft rijd met mijn fatzoen ... Katryn. Wel ja, dat dagt ik niet, gy zijt veel eerbied waardig
^ie tot een reiftogt u vind naar Vianen vaardig. Windvang Jou enbefchaamde Pry dat zult gy aanftonts zien.
Hy fcheld aan 't Huis van Wïngaren. Katryn Nou zullen hiervoor vail mirakelen gefchiên.
Trouwbari, tegen Edeling.
Mijn Heer, nu is het tijd onz' aanflag voort te zetten, Wy moeten Windvang voort in zijn gefpreek beletten. Eêr hy haar Vader weer doet vallen naar zijnzy, Tot nadeel van onz' lift, en uwe minnary. Terwyl Trouwhart [preekt, Scheld Windvang •vier
vyf malen aan '/ huis van Wingaren. SdelAï Zal voort zyn ilegten ftaat dien hy ftraks kwam ontdekken
Wingaren doen verftaan; dit moet zijn val verftrekkea , ^W liefde tot geluk. AGSTE TONEEL.
^ingaren, J0ndvang, Edeling, Trouwhart, Klarice, Katryn f
Schoonpraat.
Wingaren., de deur open doende ·,
|
||||||||||||||||||
|
En ruukloos handèld. Hadde ik ooit van u verwagr,'
Dar gy zo los, zo wild, zoud Veertig Acties koópen
Op Dort ? daar die alreeds genoegzaam zijn verlopen.
Windvang. Maar 'k ben bedrogen , want ik wiil niet anders of
Die waren op den Haag. Trouwhart. Mijn Heer, met uw verlof
Dat ik naar waarheid u eens mag ten beften raden.
WsndvXJw raad word niet gevraagd, want die zou my wis frhadert
Wingaren. En uw geraas zal u geen voordeel dóen, o neen!
Schoonpraat, gy weet den ftaat by naar van ieder een, Hoe is't met Witidvangs ftaat? Schoonpraat. Mijn Heer, wat zal ik zeggen?
't Verliezen van zijn Geld is niet te wederleggen,
Wingaren. Heer Windvang dan is't beft dat gy \ naar mijn befluit.
Meer denkt om u vertrek, als om een jonge bruid, Die ik zo dadelijk Heer Edeling zal geven. Windv. Hy zal haar trouwen 1 och! dat woord koft my het leven *£ Ben dol! 'k ben defperaat \ 'k zie my op eenen tyd Beroofd van geld en Bruid , ja 'k ben de hoop ze]fs kwijt, Waar door dat ik my zelf tot nog toe kon behagen; - Gelukkig, was,ik voor een jaar maar dood geflagen! Dan iloeg geen ftorm mijne Eer en Agting overboord Och 1 is 'er niemant niet die my uit gunft vermoord ; Windvang binnen.
Wingaren., tegen Edeling. Mijn Heer, zo gy nog in mijn Dögter
vind behagen, Zy werd uw van mijn hand goedhartig opgedragen. Edeling. 'k Zal met een dankbaar hart uw gunft erkennen, fchoori
De lift ons hoofd verfierd met eene huüwMyks kroon. Wingaren. Wat lift ? waar fpreekt gy van ?
Trouwhart \ 'tu 't u te kennen geven È
Al't geen Heer Ed'lingheeft in Quinquenpoix bedreven,
Is flegts alleen verfierd om uw geiiegentheid Te winnen , die ge alleen op Windvang had geleid. Wingaren. Schoon ik my onverwagt zie door hun lift bedrogen:
'k Zal om hun zuiv're min dit huuwelijk gedogen : Myn woord geftand doen, en met vreugd hun Trouwdag ziem Edeling. Hoe ver ben ik verpligt aan uwe gunft, indien
Een dankbaar hart, u voor uw goedheid kan betalen, Trouhart. De Hemel wit uw Egt met zyn geluk beftralen.'
Klarice. Wy danken u mijn Heer, verpligt aan uwen dienft.
Katryu. Hoe klugtigdraaid Fortuin haar rad op't onvoorzienft?
Wijl 't Edeling gelukt zyn oogwit te bekomen, Daar Windvang zonder geld moet voor het dagiigt fchromen $ ó Actiehandeling! wat werkt gy wonderen uit? Want de een verkrygt: en de aar verheft door u zyn Bruid. |
||||||||||||||||||
|
\v
|
Ie maakt hier zulk gedruis?
Ik dast niet anders, of daar was wis brand in huis.
|
|||||||||||||||||
|
^arhoe! zyt gy't mijn Heer? wat pord u dus tcfchellen ?
Jfy^ndv. Heb ik geen reden Heer, om myop't hoogft t'ontltellen, ^arikmyn liefde zie gehoond, u wilverraan, *^n van u Meid my zelf in 't aangezigt verfmaan. J^deling. Myn Heer, geef geen geloof aan zyn verfierde reden. ^*yn zwaar verlies, dat hy door de A&ie heeft geleden, ^Geenhyzoaanftontsnogaan Schoonpraet heeft bekent. ^5r°ofd hem van 't verltand; by ziet zijn hoop in 't end ^ervlogen, en zijn fchat in eid'len wind verkeren, k Beken dat ik uw wil, dien 'k anderzints inoeft eeren>
**eb overtreden, met Klarice weer te zien, ^aar 't waar noodwendig om hét ongeval t' oritvliêri» **ec geen ons dreigde, zo zy moeft met Windvang trouwen. Windvang, Tegen Wingaren. Myn Heer gaf my zyn woord.
Wingaren. Ik denk het niet te houwen.
Windvang. Niet houwen ? waarom dat ?
|
||||||||||||||||||
|
fp
|
||||||||||||||||||
|
Om dat gy te onbedagt
|
||||||||||||||||||
|
E Υ Ν D E,
|
||||||||||||||||||
|
G
|
||||||||||||||||||
|
*
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
"Ci0") ...·■.,...
Joris, 'k Doe in geene Ailiesj 'k ben niet gek, maar by myn zinnen;
En vraag jei wat de Droes met Quinquenpoix zou doen, Het is hem dienftig, want hy kon by 't kargezoen Van al die Aclies, die men naauw zou kunnen laden In een Öoftindies Schip, de zieltjes lullig braden; Æ o waar de inventie, die hy naar lang overleg |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
b e
EDRIEGELÏKÏ
1TnT
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3
|
Eerft heeft'geprakrizeerd, Hem nog tot nut. Maar zeg
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Begint dat A&ievuur niet döOr den tyd te fmoren I
Lysje. Hoe na heb jei jou geld door de Atftien verloren ?
Want al wie niet verheft , die pi-vit <7de Quinquenpoix. Joris. Tot dat zy in het end voor Veren, Koggeftroo
Verkrygen , om hun bed en ruftbank te veriieren. Lysje. Wel dat is op zyn groots, dan ziet men franje zwieren
Rontom het lecekant., Joris. Zeg om een ouwe plank , Die hen tot bed veritrekt, tot tafel, en tot bank, Dewyl myn heer de Wind is met hun geld gaan vliegen. Lysje. Dat zul jei even wel vaaragtig moeten liegen.
De wind die heeft geen fchuld, al leg jei 't hem te laft ; Maar zeg de Zuidzee heeft het hagje in haar baft, En heeft de hoop , die hen nog over waar gebleven, R-Qtas op haar zat·, meê naar haar holle maag gedreven. Joris. En by gevolg alleen het Naberouw voor geld
Ontfangen en gekogt, h geen hen tot inkomft fteld De Droefheid, Armoede, Angft, en Kommer, en Elenden. Foei, Foei dan Quinquenpoix ! het geen de beurs komt fchenden Met loopjes, daar de droes ,. hoe flim, hoe fyn, hoe plat, Nooit aan gedagt heeft, als laaft toen hy vrindfchap had Met Jonker Louwmaand, dien hy had te gaft gebeden; Maar deze kaal en kouwd, en onvoorzien van kleden, Zat vaft te beven in het hoekje van den haart. Hoe ? zei de Nikker·,* sytgy hier nog niet bewaard Voor 't fnerpen van de kouw ? zo moet ik alle hoeken Van myn geheim vertrek eens op het naauwft' doorzoeken, Om u een harnas aan te trekken van fyn goud, Daar nooit de Wintervorft, al is het nog zo koud, Doorboren zal, om u met ongemak te plagen, Met gooid hy hier een kift, en daar een heele wagen, | Gints weer een mand drie vier met prullen op elkaar, En na lang zoekens wierd hy op den grond gewaar Een vel Papier, waar op 'gefchreven ftond: Ziet Vrinden, Hier is de Compagnie der Miflifippy winden. , Fluks fprong de' Droes van vréugd, en fprak: houw daar myn Vrind!
Daar is het groot Project der Koopmanfchap van Wind, Indien gy dit nu maar kunt naar de kunft gebruiken, Zal haaft uw beurs naar geld·, uw kleed naar muskus ruiken é En dus'wierd Louwmaand door den drommel zyn beleid» Grand inventeur du Vent', dog om tot zyn profeit Door 't Alchimifties vuur Gout uit papier te halen, En namaals met den wind het alles te betalen. , Foei! foei dan Quinqnenpolx! dat onze Vaart bederft, >j Waar door de Nering zugt, en zuiv're Handel fterft.
Lysje. Jei Monfieur kaaklaar heb jei anders niette zeggen.
Als my op deze wys 't beginzel uit te leggen Van de Aótie-Compagnies, zo heb je hier gedaan, Want ik heb in den grond uw mening reeds verftaan. Joris. Zo haaftig niet myn Kind; ik moet myn Heer hierwagten*
Lysje. Wie is jou Heer ? Joris. Een man als ik, die alle nagten
Niet loopt naar Quinquenpoix 3 fchoon hy by dag , naar luft Daar wel een pypje rookt, maar 'siiagts houd van de ruft. Lysje. Zyn Naam ?
Joris. "Zyn naam ! zyn nam ? die is my haaft vergeten';,
Dog wat raakt jou dien ook, jei zult dien ligt wel weten
Zo dra hy hier yerfchynt. Geef eens een pyp Toebak, En een kop Roffi. Lysje. Zagt myn Heer, al met gemak; Ik zie daar ander volk, dat moet ik eerft geryven. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
o é-
¼ Å NAGTHAN DE LA ARS, Â L Ô S P E L.
Zynde het vervolg van 'de"''Winti-handel.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
VERTONER S.
■Joftkhart, Broeder van Lucille. ,r 'j„
Lucille, Zufter van Jonkhart,, en'Minnares van Vroomaard.
Vroomaard, Minnaar van Lucille.
Deugdryk Neef van Vroomaard. ·.' ;4Ë.
Windvang, Medeminnaar van Vroomaard, en ActJonifr.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Hoopryk,
Snoever ,
Waaghals,
Schrokhart.
Judas ,·) -
SïmonS DrieSmoufzen
|
1
i
'y. A&ioniftëft.
é
1 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Jofeph,
Schoonpraat, ) Makelaars.
Jtlouwvajt, ·
■Joris, Knegt van Vroomaard.
Johannti, Meid van Lucille.
Jngghem, een Voerman.
Klaas Ïáçéâ, een Ooft-Indies-vaar.
Kees, een Groenboer.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Pieter,
Lysje,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Knegt
Meid |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
van Quinquenpoix.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Het Spel begint tegen den Awiïd, en eindigd in dat
■ütlgende Morgen, Het eerfte Bedryf fpeeld in Quinquenpoix ; het tweede voor
Quinquenpoix , en het derde in het Huis van Jonkhart. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
EERTE BEDRYF.
EERSTE TONEEL. Lysje alleen": Zingt terivyl zy bezig is met het
Koffy-gbed klaar te maken. Wat geeft de Windnegotk"vreugd ■>
En al die Aclie-kraam?
Zy doet aan onze Nering deugd, En is my aangenaam;
Laat vry een die het niet verfiaat |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Haar fchelden zus en zo,
Ik vind daar by myn eigenbaat, Viva de Quinquenpoix!
pf/at fcheeldhh 'niy of Rotterdam^
Of Utrecht daald of niet ?
tf/y warmen onrhyrd>'Jclievlam, En kennen geen verdriet,
Dies r.vord die tyd v%n ons geëerd, Want yt is een vuur van Stroo,
Dat helder brand, maar ras verteerd ± Viva de Quinquenpoix !
Ô W E D E Ô O Í E E L,
Joris, Lysje.
Oris. Viva de Quinquenpoix ! daar zou ik neen op zeggen;
J 'k Wou dat ik Quinquenpoix in 't Vagevuur zag leggen, Dan had Monfïeur de Droes in lang geen brand gebrek. Lysje. Hoe fdhoonder op den dag, hoe Ichoonder volk. Wel Gek
Wat zouNfe drommel daar met Quinquenpoix beginnen ? |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
DERDE Ô O Í E E L.
Windvang, Jonkhart, Lysje, Joris.
'Iffittavaug.
'k p Jjr al nog van dezen dag, myn Heer, naar Steenwyk fchryyen; #LfMen moeft ons daar geen Nul verkopen, want ik zie
Een merk'lyk voordeel in die fchone Compagnie; Die afties zullen wis en zeker hoger lopen Als gy u inbeeld, en zo 'k die voor my moeft kopen , 'k Zou 't doen, al waar het ook tot twe maal tien percent. Jonkhart. Gy weet, die handeling is my heel onbekent,
Dies doe 't geen u gevalt, en wil my 't hoofd niet breken. Windvang. Meugt gy niet lyden dat wy van onz' zaken fpreken ?
Gy vfzct, 'k gebruik uw geld, dies is 't niet meer als regt Dat ik u reek'ning doe. Jonkhart. En 't dunkt my wonder liegt, Dat, daar ik u geloof, gy niet gelooft wilt wezen , Maar reek'ning doen ; dat 's goed voor Zuffers, die ftaag vrezen Dat zy bedrogen zyn , of worden ; ik voor my Ben heel van agterdogt en alle wantrouw vry ; Gy kunt maar van myn geld als 't uwe difponeren , De tyd zal 't Fecit van die reek'ning ons dan leren. Wilg.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
2)esWïierelds doen en dooien,
|
Is Jtna&j- een MALLtïïMOO'TjWST.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
wm
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
w
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
}:.0
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Am
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
«
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
L·
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
m
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
c?
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3^
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
4qi]gffC**^
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
IV <tan&Ti
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
tó7
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
!%?-*
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
te
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^
|
&v'·
|
9ÊMM
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
J$tëË3uat&^^
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ü.H
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
O ' .
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
á^Ë
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ua
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■:.■'!·■..■>■■'■ i\'"f'>v ■■-=::;::>■
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Mï
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
W-
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
"-SS1
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
#4
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
?%'
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
."^S
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■ir^ «Sg^U-· é Il
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
cW& /W-^ a^'£aariscbpt&üy·. te ^^.
2i&£ n^fve^f^ i, f nzjuz^wortt/ eem. t&jp, . "^'Xtéé- iUer-%^ &&£ ^&cwt/ifcvt-lc, dVu- ma,<z&£ fiL ñøãæÇÝË tny n^tr r-ie^r;
Stv zdtr ads op "^eir 'j/in/é^&o-ü^i/, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
in/e&njfé**'
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
', t-e
|
9ô&?À/, &-?ß ze J'^roT-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
0e Waerete üvpé a>£. Ìí****£
|
%;<?/ááç, m&n naai&ve Üá#ý, te/n. sijyt ·
æ^Ë«> Schots, £øé- ór-ïÜú fredrvf/ at' 'é Jpvcuid
^i/eri' hvrwé uit, wvL· de t&^'49*£iiuz<6~ ~$&s is^a-oayy-ie^s Jce^u^ze op o-e, <?&æ*ã&, ■ on/ rtvste, aeeJt &n/ ëË £eé g é^n/,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ye ve^r-e-n/, deer- &Qgu r^ct^n^ neor-c/
6/éns 'j4^e^y dzg. ft&40t* 't-ye/rc/etd' /iee>n/ /etJ, on, Lus se drvoftve^v; wak&ft^&rt/iinmd ,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
íÝ'úÖ1' Wv,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^Z)a^7 jpüi^t
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
eez- '
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
6'i/ j/vnd),
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
0.
|
va?- nt^rtvant- r£4y£&n>Pft& ^
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
&e vaere/n^ Cn, h-u^idt-ew-n&£r~
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'yr
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
nm'HiawnHiHiuiKimii;
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
r/dctè^A'* ,£rt?/rs; üt/ swnsïfoinvw,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^e^ny zoiisMs cmty'n ac^eo
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ï
|
7Ït/
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
On* roer-d 'raats /Ci&r- ten/ JH&nt&c
|
_Pfti'la-delphtis,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
(
|
I!
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ÖÀ*4ç*
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
laar meê voldaan
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Waar
|
•hvli
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Wang. ©ewyl gy
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
art poogd in zyn verderf te tin
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
>nk'i
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
IJfykbar-
*Taar ROg-ges |
Kom gaanwjjboven , hzt verveeld my hier te ftaan,
é msnffen 7.yn. 'Joris. Myn Heer, dat is gelogen, |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Depigdryt.
|
Maar waar door. weet gy dat hy ilinkiïë wegen gaat ?
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Froomaard. Door Schoonpraat', die hy als zyt ergften vyandhaat.
Deugdryk. En of gy 't nu al weet, zoud gy 't bewyzen kunnen ? Vrmmadr<L 'k Hoop ja, zo my 't geluk zyn byitand maar wil gun- Ueugdryk. Laat hooren, op wat wys ? (nen Froomaard. Ik zal 't u doen vcrftaan.
Wy weten dat hy ftei-k heeft op de Zuid gedaan,
Dog met Heer Jonkharts geld, en 't is ons vaft beweezen , Dat hy, toen laait de Zuid zo kragtig was gereezen Tot zeven honderd die verkogt heeft, en hy doet ' Heer Jonkhart, die in 't minft' geen zorg draagt voor zyn roed , Maar alles hem vertrouwd, tot heden nog geloven Dat die Partyen onverkogt zyn,.daar en boven Maakt hy hem wys, dat hy geene Aóties uit den Haag Gek reegen heeft, alleen met inzigt, dat hy graag De winft, die daar af komt, zou in zyn fchrokheurs ftryken. Nu hopen wy om aan Heer Jonkhart te doen blyken Hoe hy bedrogen word. Deugdryk. Wie zal dat onderftaan ? Fr oomaard. Lucille zelf, myn Neef. ■
^Deugdryk. Hoe zal dit werk dan gaan ? Zou gy het doen ? Fr oomaard. ó Ja ! gy zult haar hier aanfchouwen
Dog in een Mann'lyk kleed om zig bedekt te houwen j Dan zult gy zien, hoe dat de opregte en trouwe min Haar rol kan fpeelen..... Maar ik zie myn Engelin. ZESDE Ô O Í E E L.
Froomaard, Deugdryk, Lucille, in Manskleding , Joris, Lysje,
Yn Lief! geen mens kan u in dit gewaad ontdekken.
Lucille. Ik wil het hoopen, om ons oogwit te voltrekken, Fr oomaard. Myn Neef! zo ik u nu dorft vergen, om zo lang,
Myn Waarde hier vertoeft, in 't midde van den drang Der "Windverkoopers haar uw byftand aan te bieden., Want Wind vang kent u niet, my al, dus liep 't gevaar, Dat hy onz' lift ontdekte, als hy my wierd gewaar, Dewyl hy door de proef wel altoos zal onthouwen, Wat 't is, in Quinquenpoix een Mé-minnaar te aanfehouwen. Deugdryk. Al 't geen gy my verzoekt, is toe uw dienft.
Lucille. ' Ga heeo
Myn Lief! dewyl wy hier nu nog maar zyn alleen.
Froomaurd. Myne Engelin! ik zal 't geen gy gebied voltrekken ,
Om door myn byzyn onz' geheimen niet te ontdekken. Lucille. Ga; 'k zie daar reeds een troep van Aftiehandelaars.
ZE VENDÉ TONEEL.
Lucille % va Mans kleding, Deugdryk, Hoopryk, Waaghals, Schrtk-
hart, Lysje, Pieter, Joris. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Of2y
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
?n ik en de meid twee Bseften in uwe oógen ?
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
IV:
|
Httvang. Dat
|
gy een
|
teeft zyt blykt aan uwe onhofF'lykheid ,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
iderichoón befcheid,
tot twee heeften, • ^»«51 ex L zcgcx aan; neo qanx uuorlagte geeften, ·. jyje door het Dobbelfpel ('k beft KwaakeYs, want myn geeft g^Mïgt het) u eerlang zo fchoon zult fpeelen beeft, ; at elk korekt zal naar een Drommeda-is lyken f
*waam om in een fpel voor geld te laren.kyken. Wtndvaxg. Zwyg karel, want gy weet niet wien gy afFronteerd. Jons. Ligt nader als je denkt. Jonk hart, Tegen Wwdvang, j)^ ^ „ , ., . l*\yn vrind het is verkeerd,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
j*Ï gy een Ezel wilt met reden cnderregten.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
gaan wy
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
V I E R DE Ô O N.E E £.-
Joris, Lysje.
Ta dat 's goed, eer dat wy zamen végten. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ì
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
aar waar yèrblyft myn Hier ? dat vinde ik wonder raar,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
o lang vertoeft! maar zagt! zie ik hemdaar !
t niet ? o ja ! nou heb ik niet te fchroomen, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
üat hv
Ofi,l
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
?K hem met zyn Neef, Heer Deugdryk, herwaarts komen.
V Õ F D E TONEEL.
Fr■ oomaard, Deugdryk , Joris, Lysje.
o , . Frotmiard, Tegen Joris. ,
£ler. He-r Jonkhart, of Heer Windvang nidr, geweeft ?
Joris. Ja Hoer: wantdéeene'fchold my aanitonds voor een be tornaard. Waar zyn zy nu ? Joris.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
I
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Zo lang naar boven toe gaan ftappen'.
ì* eien om de Adies hier zal in de handen klappen. *0Q>naard. 't is wel gy hebt voldaan? í ^*rfr^\ Maar Neef, wat hebt gy voor ■^j'zyn yve in Quinquenpoix ! en gy hebt naar ik hoor
\ø\ ne8c belaft , dat hy hier iemant op moet paffen, \V-UC â? F"n Schuldenaar, die voort wil gaan, verraffen ? ^{g^j K denk niet dat gy meê zo dwaas zyt, dat ge uw geld Qs ß Adiën verfpild , 'die thans door hun geweld £je s welvaart als een peil of fcherpe kanker knaagen, i)'ie t0e' '/0 g>' u durft in die Negotie wagen! |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^c\riVlp.
|
a.rflenen ontfteld
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■ eigen hand verwekt, de rampen doen ontvlugten,
^ar door reed: |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ten
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
£>ú£·ëíåÀç^ ry^s verloop'; en zo gy op dien voet
^gint, Zlz jjj. voor a njets ^st.er ·ç >t gemoecj |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
L
Zal
|
Ucille. Geef eert kop Koffi hier,
Hoopryk. Wel dat is weer iets raars,
t Graaflyk Woerden ook een Compagnie beginnen ?
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'ati
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
In , c geen reeds and'ren treft,- dat is, om op de baaren,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
van hier op 't land, naar Zuid of Weft te vaaren.
^a<- £ar^' ^ dank u voor uw raad en voorzorg; maar geloof |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Joris. Gewis, om tot u fchaa, voor niet, uw geld te winnen.
Hoopryk. Gy antwoord voor uw beurt, fpreek als gy wort gevraagt.
Jeris. Ik fpreek en zwyg myn Heer, wanneer het my behaagd.
Honfryk., tegen Waaghals. Waar zal die Compagnie in handelen *
Waaghals. . , In Pannen...
Joris. En ook in Hennip , om braaf ftrikken uit te fpannen.
Waagh. In Zeildoek, Tiggels, Touw, en Kaazen. Joris. Is dat vaft ?
Zo leid uw Compagnie, Edam, geen beetjen laft. Ja uw Inventie zal zo 'k vrees, u nog berouwen, Wyl ge op.een ftaapel Kaas alleen uw winft moeft bouwen. Schrokhart. Wat maakt die Ê wiebus hier een wonderlyk gefnap ?
Joris. Dat gy een Ê wiebus zyt, blykt aan uw koopmanfehap. ,
Nu gaauw naar Woerden toe, daar kunt gy voordeel haaien, Met Peingfternakels zal 't u de intreft prompt betalen. Hoopryk. Heer Waaghals, hebt gy nog uwe Adies op de Zuid ?
Waaghals. Neen , 'k draaide my in tyds daar eventjes nog uit.
Hoopryk. En wie heeft die gekogt ? waaghals. Heer Twiftgraag *
Joris. Om met zugten
En leege zakken naar Vianeii toe te vlugten. i
Schrokhart. Hoe gaat dien Vent den bek, hy helpt my heel ophf
In myn Negotie, Tegen Htopryi. Maar wat bied myn Heer op Æ wol- Jeris. Drie ouwe P^aaden van gebroke Heffe-karren.
Hoopryk. Dien Vent, dis is gehuurt, loof ik , om ons tefa^en*
Joris. Al zo gy wilt, myn Heer, het denken ftaat u vry·
Schrokhart. HV fpeeld hier ligt voor Gek.
Joris. Dan doet hy netals gy-
Hoopryk. Zo gv niet gek waart, zoud gy voort naar huis tos loopen·
Joris. Zo gy niet gek waart, zoud gyhier geen Wind verkoopen.
AGSTE TONEEL.
Lucille, in Mans kleding, Windvang Deugdryk, ff"optyk, Waag„
hals, Schrokhart, Jofepb, Simon, Lysje, Put", Joris. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'Zq\ . di
|
Adiekraam
8 gy verfoi : dog wenft gy. om de reden deed naar Quinquenpoix to; treeden ?
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ijc ;v^en,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^v'lz* neggen,
|
zo"gy my gehoor vergunt.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Nu j. ; £ > hoe 't W
|
rindvang óp Klarice had ge
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
munt,_
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Hiet l1^ ecn ^aa"d voorheen, maar zy die haare zinnen
»çVö gen koi?c' om zulk een Windhaan te.beminnen, %*2} van 's vaders wil, fchonk Edcling haar hart, **■ °iet Ç |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
V^eV? Heer Trouwharts hulp door lift, He aanftaande fmart
^yl vfr ' ^e ^iem door deeze trouw moeft plagen,
fegrn ; indvang dubbelt van Heer Snoever wierd geilagen, '*V'n 1 0or het misverftand der DordregtiTe Adies, 't geen |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
;urs
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
mifgelden moeft, en yorders arm en been
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
P9t ^n gewiliè ftok, wanneer wy tyding kreegen
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
door de hoop van Windvang was gelegen';
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■ds
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1}
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Gr>i-
|
waar gebankroeteerd/en Arnhems Compagnie
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
jèheei verworpen, wie
nograns as ons gebleken, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
QeCrf Hof Provinciaal
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ïii°fde dit
|
toen niet ?
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Adien van Dort het'hoofd Weêrl)öven fteken,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
*>ope,
enwel te laat voor Monileur Windvang, die
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ÖP
|
vat hy
|
heeft, alleen heeft in deez'
|
Compagnis
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Hé
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
b
|
r Edeling zyn lift naar WiBs gelukte J
a?.r°°^ ^ci,ynkoopmanfchap hem zyne Bruid ontrukte, \ riv·'10!1 Ã.ÏÃ m,/n verdriet! ,want 'Windvang zogt terftont ïe í/0] Uc^le, daar de min my aan verbond, |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ttv
|
PG°gd haar Broeder eerft 'door 't vleiien te bekooren ,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
tR
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^iilu T'm 7o ver g-!j]^' dar di2 hem ^eefter fteld
AilJt* 'e "J"'i hy bezit, het zy van goed, of geld, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^
p
|
0;;;;; f deeze flag my
*"OrJ. 'k Hoop ja", en op deez' plaats de fchelmery te ondekken,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
imon. Wie doet 'er op Zuid ? Wie geeft 'er premie ? wje ?
Windvang, verbaafi uitkamendc· |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
s
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Wa|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Κ il )
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Wat is 'er op de Zdd ? 'k doe in die Compagnii.
Simon. Heb jei' partyen ? Wntavang. heen.
Lucille, tegen Deugdryk. Myn Heer, nu kunt gy horen
Of hy rnyn Broeder ook bedriegt.
Simon , #ig*» Wmdvang, Heb jei verkoren
By de A&ies van de Zuid ?
Wmdvang· . .W&clyraag jei ? 'k heb voor'tminft
Daar by verkreegen ruim twee TonnegoudiTen winft,
Want ik verkogt die, toen -ze op zeven honderd waaren. Joris- Myn Heer, zyn in die Zee dan nier als gouwe baaren,
Zo als myn die hier ziet van koper, tin, of loot? Wlndvang. Wel neen van Water. Joris, is dat dan een naauwe floot r
Myn Hepr, waar in men met een fchrobnet, fonder ajifièn, Scheeps ladingen van Goud en Zilver weet te viflen? Windvang. Neen 't is een Zee gelyk een and're Zee, vol wind
En water. Joris.. En wie is danfiog zo ziende blind, Of wie laat zig zo ver door geldzugt ooit bekruipen? En namaals, als hy zig vind deerelyk verleid., Zig zelf de keel affnyd door enk'le gierigheid , Om geen twee duiten''voor een entje touw te geeven. |
Het fcheeld my op geen ftuk tien twalef, riua'of meer.
Wmdvang. Net twintig. Lucille. \ is wel, 'kzal morgen u betalen;
Maar laten we eêr dat ons cm misverftand doet dwalen, Dit voort befchryven , zo zyt gy en ik voldaan. Deugdryk. Dat is ook 't beft , daar kan dan gene twiftont ftaan,
En gy zyt alle bei verzekerd van elkander, Het is voor.d'ecn zo nut endienftig, als voor d'ander. Windv. Ik zal het doen, hoewel ik zulks onnodig agt. Zy Scbryven·
Simon. Wiedoet'eropde weft? Waaghals. Daar heb ik o» gewagt,
Verkoópje? Simon. Neen ik Koop. Waagh. En hoe veel wil je geven ? Simon Twee honderd. Waaghals. Schaggeraar 1 Windvang, tegen Lucille. Zie daar, nu is 't befchreven>
Zyt gy voldaan ? Lucille. o Ja ï daar is myn ichrift weerom.
Schrokbart. Geef Kofii hier. Pieter. 't is wel myn Heer, ik kom.
Lysje. 'k D?gt dat men 't drinken valt van avond zou vergeten.
Joris. Daar's veeltyds weinig dorft, daar weinig word gegeten-
Die Aciiekoft word oud, zy fthikt reeds naarden brand Door al 't opwarmen; ja men fchroomd alleen zyn hand, Laat ftaan zyn mond, daar aan te fteken, en door 't ftinken Wil niemant ze eeten , en ook by gevolg niet drinken. Pieter. Zyn wy niet lang genoeg hier nog met dezen gek
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Schrokbart. Zie toe met wien gy fpot! _ _
Wmdvang I)aar ls nisr aa!
'k Trek my zyn fpotterny in 't albrminft niet aan 5
Zo doen zy alle die enz' handel niet verftaan.
|
bedreéven,
Cgen. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
G
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ïebruitgeweeft? ; Joris. Myn Vrind , om dat ik dat gebrek
Bezit, ben ik alleen in Quinquenpoix gekomen , Om by myn zoort te Zyn. Waaghals. Wie kan zig nu betomen. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Teren Joris. Maar Fynman.' kom eens hier, ik moet η ook iets vra-
Joris. Ik hoorde liever dat ge uw dwaasheid zoud' beklagen,
Dan was 'er nog wat hoop op uwe beterfchap, Als nu te luift'ren na uw eidel wind-jgefhap. Wmdvang, wyzende op Lucille.
Wat is dat voor een Heer ? Joris. Wel most ik dat juift weten ? Windv. Wel neen, ik vraag 't u maar. Joris. Zyn naam is my vergeten,
Maar 't is een Heer , die fterk in d'Actiehandel doet, Gelyk gy zien kunt aari zyn breed geranden hoed. Windvang. Kent men dan aan den hoed al dk in de Adies hand'len ?
Joris. Welja, ga Óuinquenpöiiceens op en neder wand'ien,
En zie het groote Gild der Rookverkopers door,
U eigen zelf, en ook dien Bokkebaards Sinjoör, Wyzende op Jofepb.
Zo zult gy zien , dat al die winderige Kwanten
Breê hoeden dragen, wel voorzien van goude kanten, Dus is 't onnodig dat gy naar dien Heer my vraagt i Zyn hoed vertoond u, wat Negotie hem behaagd, Wïndvang. Het fchynt dat gy alleen in ichimpen vind behagen,
Zie toe, eêr gy op 't laaft uw dwaasheid moet beklagen J Joris. Zo't end myn fchémpery met ongeluk beloond,
Zo zullen wy haaft zyn met eene kroon gekroond, En, ik om fcherfzery , gy om uw Windverkopen, Gelyk twee Bedelaars haaft agter land gaan lopen j Maar 't dunkt my dat die ftraf u nader is ais my. Waaghals, tekens Windvang.
Myn Heer, is-'t moog'lyk ! duld gy deze fpottery ? Windv. 'k Vind die geen antwoord waard veel minder tegen reden,
ïk kan myn tyd hier met veel meer profyt belleden, Dan met deez' Kwibus my te moeijen. Joris. Wel gezeid. Schoon al uw handel fteund op enk'le dolligheid, Zo hebt gy egter hier een wyfz'lyk woord -geiproken. Hoopryk. Wie doet op Purmerent ? Joris. Dat is reeds opgebroken,
Of -zo het anderzints moet nader zyn verduift , Die Compagnie is met de Nóorder zon verhuiih Hoopryk. Wie vraagt 'er u naar ?
Joris. 't Dient maar tot uwe onderigting,
Hoopryk Zo heb ik voor deez' dienft aan u gants geen verpligting,
Want k had li^t, buiten u , my de Aéties kwyt gemaakt, Daar ik door iemants lift tot ichaa ben aangeraakt. Jons. Ja dat 's 't regte Aótiefpel, Bedrogen, weer bedriegen ,
Geen zonde maken van om intreft vuil te liegen. Jofepb. Gef her ein pyp Toebak. tegen Schrokbart
Wat bieft doe op Tcrgouw r*
Schrokbart. Dertien percent, Jofepb. Is 't woor ?
|
Daar zulk een Buiièl ons gevoelig affronteerd
Hier zal geen ruft eer zyn voor 'k hem, die u braveerd, Heb over hals en kop eens uit en hais gefmeten. Joris. Dat zou zo ligt niet gaan. Pieter. Heel makk'lyk,wel te weten-
Waaghals, 't Sa Pieter! vat hem aan , ik zal u byftand doen.
Hoopryk. Ik ook. Schrokbart. Ik ook. Jofepb. Ich ook.
Joris. Zoveel, dat 's geen fatzoen ···
Pieter. Fatzoen , of geen fatzoen , het zal u nu gebeuren.
Joris. Help ! help! eêr dat zy my nog van elkander fcheuren.
"Zy nemen Joris met hen alle op, en dragen hem de deur uit. NEGENDE Τ O Ν E E L.
'Lucille, in manskkding, DeUgdryk.
Deugdryk.
Η Et gaat tot nog naar weijs. Lucille. Ik kon nooit beter hopen*
Als dat hy zelf yan zelfs'komt in de ftrikken lopen, Die 'k hem geipannen had. Maar laat ons buiten gaan, Om aan Heer Vroomaard voort deez' zaak te doen verftaan. Deugdryk. Indien het u gevald, hyzal gewis verlangen
Om tyding tlit uw mond van dit geluk ke ontfangen. Einde van Η Eerfic Be dry f.
t W E D É BÊDRY F.
EERSTE TONEEL.
Lucille, in Mans kleding , Vroomaard^
'Deugdryk , Joris
Lucille.
Nze aanflag is zo ver naar wens gelukt, nu moet ik nog dien ichender van myn Broeders geld en goed Zien te overtuigen , hoc dat hydoor lillen logen , Met de Aöies van de Zuid myn Broeder heeft bedrogen. 'Vroomaard. Myn Waarde! waag u zelf niet al te veel, wy! gy
Nauw M'M-.freer genoeg kunt b'yken doen , hoe hy Door Wiüdvangs fchelokry word liftig uitgdlreken. Lucille. Ik moet dit werk geenzints ten halven laten fieLen ,"
Het eciile (tu.k is my daar toe te wel gelukt. Joris Daar 't α gelukte , ben ik haalt van een gerukt,
Toen men tny to oniagt, en tegen welbehagen, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Schrokbart.
|
Wel nu , wat eis je nou ?
Daar zal ik ze π voor geven,
Das doe ich, by mier leven !
tegen Lucille.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Gelyk ais in triomf, de deur heeft uitgedragen.
Deugdryk. Zulks waar uWe eigen icriuld \ dewy! gy ieder een
Door fcherts en boertery hebt op den voet getrtên '·; Dit kan u nu voortaan ecn-goeje les verftrekken , Om, daarge allenigzyt, met velen niet te gekken. Lucille. Ja 'k had ligt buiten u alreeds 'tbewys c.had,
Hoe Wind vang, door zyn lift, myn Broeder pó *ga een rad ^ Voor 't Oog te draujen, door tot nog hem wys te maken , Dat hy zyne Aclies op de Zuid ntct k wyr. kon' raken ; Daar hy die reeds voor lang verkogt heeft, toen de Zuid Tot zevenhonderd waar. Joris. Ziedasr,ik ben een Guit, jZoiknietdagt, dat gy door my uw wens zond krvgei. Vroomaard. Uw mening geit hier niet, 'k gebiê dat g> zult τ^Ίί
Joris. Moet ik dan zwygen Heer, en zien die gekheid aan ?
Dat's haail onmogelyk, want /y zyn zo vol waan ^.n Wind , dat zy geheel hntJeigen zelf vergeren ; Fa de een wil |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Jofepb. Tot
|
negentien percent.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Schrokbart. \
En nog tö zeventien. Jofepb. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Myn Heer, k heb nooit 't geluk gehad u hier te zien
Zó gy W Aclies doet, 2o zoude wy miffchien Wel wat partytjesmet eikand'ren kunnen fluiten. Lucille. 't Zou kunnen zyn myn Heer-, ^^^^^^
Jons, tegen LualL· .Maar Heer, dat ruilebuiten
Van geld, voor klad Papier-, dat ,-zal in 't end gewis. . . .
Lucille. Z\vygJorls· Joris, 'k Zal myn Heer.
Wïndvang. Zo dit uw dienaar is,
Hebt gyde grootfte Spreeuw ,. die immer is geboren ?
Luciile. 't Kan zyn: maar Heer wat zoort van Adies hebt ge ?
Wmdvang. Op Horen,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
"aag, Schiedam, Purmerent
|
, er 5 ,- ,- Λ. TT
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Lucille
|
Hebt ge AÖiesop den Haag? die zyn mydienftig Heer; Aan Wortelaöies , of aan Koolverkopery ;■
? windv. Tien Percent. Lucille. Agt,zonder lang te temen. ( [^ kan
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
w
|
w;teift gy
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^^
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^*»*»^. Fiat, ik beu-te vreên. Lucille. Hoe veel partyen Heer? 1 Te leggen. Neen ik moet die Windverkopers plagen
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
iprr<2or»'
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Β
|
||||||||||||||||||||||||||
|
Ën züÜen hier aan déze Ree,
Zelfs de aldevgrootfte en zwaarfte fchépen
Huh waren lofzeü, öm uit zé Een ooft van rykdom in te ilépen?
Zo zie ik binnen weinig tyd, Enkhuizen, en het Sticht, 6Goden!
Elkaar uitdagen tot den Stryd, Wyl elk de Gravers heeft van noden ;
Die om zyn Heide j en deez' om 't Zand Met magt Van gravers veg te krüijen,
Ach! ach! ik zie hen hand voor hand Elkanef'ren reeds öm de ooren bruijen
Met Varkens-ftaartten, grof en groot, Daar ieder flag , die komt te raken j
Ten minft' flaat zeven mannen dood j "V^yl elk zig zelf beroemd zal maken
Als Cf urflon, of als Valentyn, Die zo veel wonderen bedreven 3
Maar 'k vrees dat 't uit eind wind zal Zyn, Die geen van beide winft zal géyen.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
.Oe droevig fold nu de A&iekiel
Van Monfieur Bubbels op de baren *
Schoon dat zyn lief, zyn twédc ziel* ïs deelgenoot van zyn gevaren*
**ch! fchóne jufvrouw Compagnie! l^usfpreekthyi ach! wyzynverloren]
Dcwyl dat ik geen uitkomft zie, Daar wy geftadig tyding horen ,
**oe *t een en 't and're fcheepje ftrand Van de opgeworpe Bubbelhéren,
Ac« laten we ons in tyds naar 't land, En naar een veil'ge haven keren j
Zie daar Enkhuizen in 't gezigr ■Plüks fchippers jongen ffcryk Uw zeilefi,
Maar nader 't land niet al te digt, Op dat wy eerft de diepte peilen.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
111γ£4 vZtfUZfi
|
||||||||||||||||||||||||||
|
u
|
||||||||||||||||||||||||||
|
°u af! hou af! of 't is gedaan,
■De Zandplaat is nog niet vergraVen f
|
||||||||||||||||||||||||||
|
,aL ten ajarvrui 7'dien■.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
y Zyn verraden door den waan,
Hier is geen blyk zelfs van een haven % |
||||||||||||||||||||||||||
|
Wier ys're deuren liegt en fterk j
Op ftale krammen ysz'lyk gieren.
My dunkt, zegt zy, gy moeft dit werk Gelyk uw befte fchüilplaats vieren.
Neen zegt hy weer ? 'k fchrik voor den ftank Die in die nare en düift're grotten *
Dog nu de fchatkift van de Bank, Tot nog toe heerft, door het verrotten
Van kool en wort'len, die men daar By héle ftapels wift te vinden-,
'k Zwerf dan nog liever vol gevaar Op 't bubb'len van onze Actiewinden,
Dus fpreekt hy, wyl de blinde min, Die nu allenig oogt op fchyvett,
Het mönfter, dat met bek en virt Óp 't AóHe^kieltjen aan komt dry Vem
Met zyn fchcepshaak durft weder (ban* Ter wyl de Tritons water blazen,
Als eigen aan den rook en waart Van zo veel winderige dwazen,
|
ïn welk een fiere! yken ftand $
Sluit Jufvrouw Compagnie haar ving'ren
In Monfieur Bubbels grove hand, Gewoon h geld in zyn beurs te fling'renj
Haar arm is rykelyk beftrikt Met valfle peer'len , die braaf pryken *
Ën door de fchynfchoon ópgefchikt , Voor 't blinde Volk opregte lyken,
Een blinkende Amersfoorder fteen, Pronkt aart haar vinger, vaft gefloten
In 't fchynfchoon Goud , om düs 't Gemeeö Als bubbelende lotgenoten ,
Het oog te blinden door dert waan Van gróte fchatten te vergaren,
Daar alles Zal in rook vergaan, Én in een eid'len wind vervaren $
Gelyk eert damp, die haaft verdwyttdj Als 't Naberouw in 't end zal komen,
't Geen reeds zo menig hart doorpynt* En angftigdoet voor de Armoe fchrómen."
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Myn Heft roept jufvrouw Compagnie,
Uw klagen kan ons niet behouwen,
*t Is beter omgezien, aan wie Dat wy ons zelf het beft betrouwen*
Kom, zeilen wy langs déze kuft, Beft naar de nieuwe StichtiTe-haven,
t>it agt ik 't veiligft' voor onz' ruft ; En fchoon daar nog niet is gegraven $
Geen zwarigheid , dewyl de wind, Die door ons kwam irt prys te fteig'rert ,
En om dien dienft ons nog bemind, Ons nimmer zal zyn byftand weig'ren f
Maar blazen onze kiel terftont Uit zé, tot in desbiffchops wallen*
Ach! dan waar alles op een hond i Roept hy weerom t'k heb geen gevallen
*n dézen raad, want kwam ik daar, Ik was in eeuwigheid verloren,
Men zou my totmynlyfsgevaar, In Bankfpelonken wis verimóren,
|
||||||||||||||||||||||||||
|
De RIDDER van het &I LD E KALF
Ë of
Hopman van de V:roea*e en Laate Slaclit tjrdi
In. Optoat naar 1: Oralcel vaa -Delfos .
|
||||||||||||||||||||
|
£. Schoot meniy vo^eZ mis ; h Tjeh ooL schaars wildaevanaerv.
3)e l^ind myns roers nochtans deed Zwymen dit niaL leest-, In 't bonter lyjeval'jetrojfjên: t diend nu. meest- Om £ als een- Lritae hdl·^ met ti~otw, ti~ompet ae%anaen, Sn ander aroot getier op t' ojfjfi'en dan de sladitr, Wyl ik ^Hercinir Zyn hap hany op de tuin,: de hellen 2W daar vervaslin^ aaryjeriaaid dooi~ X/aws aezellen , Iliens springend tuin-di^r úéâ^â- de hoep-manschap verZrach't. .Myn, yHari:eTts _ Gans ert -myndrie Xoninas krans i etui f en ; 20at darten, tot Drte XonvujerL net slacht- saisoen ºÊåö tittjerelt, dan. zal er 't -meest noy zyn -te aoeiv , |
||||||||||||||||||||
|
Tc Zat op Trywnoren, om at 't volh te nvcderv j olaasen.^
^~Ier open dis , voorzien met venezoen, pa^sty , - Schoonhoofse zalm, en meer ontellre Zeh%erny Tso tam- als ivildlraad daar zia veelen aan veraasen 2/ü t t\alf' vermaoerd door t aejleep, llaas av zyn poort, ddcrfnieester ; want alt werh. zs opaeolaaseiv heden, ; Schoon, -hier yrem Haam trompet en lauwer wei~pt lenenden Xy -word- niet meer aeaclt é elkaaat int Zyne voor f Jjanapbot wid ^t onqediert aan de ~dctie vaart vetjlinden ; d£aeaffél 't hem, noa ontsnapt; ey ■ zie aan de andre, hantr ó&rv die verar7?ut t aearaay TPtL· vatten lv der hand * HMy- Zal, daar- elL voordcnroo7nd, deJ&it de lel dan linden - 't Delfos 07~ax,el, daar de. faam hewys van doet G-a. L· Zoeken: 07naoe raad in de es verwarde daaen ctn, zo die wysTietd niet ye7~ldaard vwn tiyyjel vraayen dz, G-a handelen in niet, voor datnrere ooaen et eed. |
||||||||||||||||||||
|
Ms reeier- lyos(yehltt}yyer5ül^d valtw lfV du
|
UJC
|
n.
|
||||||||||||||||||
|
-3)'e Gpékse Alpha ^oer l1c ^ TnytL r^et
|
||||||||||||||||||||
|
-Tot reeier fpryel; maar àçíß aficleids maal te
|
oeeven
õ |
|||||||||||||||||||
|
'tSpai^fari^l^J^.^,^, yarvje, leven
Met Zoeter rondom-heen, verzuurd, 't wvrv VerquU'.
o c/
|
||||||||||||||||||||
|
ô„ ™, ô ë w t-Kttrrife ô^ôô WTTT «:ôô?ÃÔÔ III TEREEUWIGER GEDAGTENISSE DER DWAASHEID ËÁÍ" HET XX.JAAR PER XVIII -EEUW,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
cjï ritst ?v7'&&}3'£n.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
J'3'*-' ooèietspetïete xyxe Raadt aan il?
¹<÷ýé·ýÀã7- den toep van deze 7-axerTW ■ |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Qti Ie crczra. ? ãéá, leut Jamais pensé ?
"QfS&l urt siècle si sage imSi/tèmé insense* ^V dit C<oni7ne?rce éïæ. Xeu Je la. ^r&rtfune >
|
ét aue cc Tcu. veT^ticteux
£nso7*celatTtr leuites Sc yieux Jlempltt af-us les ^Pays Jurteu^re/se cc77wuaie ? __________________________________ ___ |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
de ZCTMEHf lezil/k aan haar Tudsel, als ooi aan de bz-eète
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
''ziaamste Comp.Sü. hetheoin-'D
/„.„<___ __ . 'i.7 <r é.-ôé |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
__^^rrT-nr der Ë-CTZjEJY op fiaaren Tfoqezi, aeroert door ae *vu-* /7 w ,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^-rcMTrxz MXS^CXDOrS sur son CL·,- a>7uiatparla VCLJX, f^^^J^^^^IZe^n7^^~<^^£
*P«» son ample Jnpe de laleoie , aui est au/si uLfol·* du tans . â cAar est*,* paf lespmncipales Comp aia ent do. ™>nmencemeJ. Ü Jne-aoce yernzcJux, eomda L· ÌÚâßÄßñß avec uriejamU de lois, kSadarec unejambe bandeeScun an. Pg** sur lautre, L· Sanauediénat foulantauxpteds Æ sezpentr, h Comp du West eeïïe fcUsurance , etceuedes Jndes áö W [es ^doens de e7commez^font iourner L· roues du CAar , cuont des queues de £a*rdpour motyutr kurodre/se & :*y s,___j.js 7 -7. JjaS. s___~ j»„ji^-×,™*,- -Á,^,ß/- /,„/;„<■ c„/n„ .„„> tourzurtt/es roues ; Sc Ie yerztable Lomznerce ren:
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ztqe^e/èyan deeze scfö&k rfeeJeruk, op **
|
Aaadelu
|
;7Ê„^,ÃÆ% zn/iY/i;™.. /niet ee?i leute stett.J 2
|
et pleisters ep zvaekteh om ae bene!
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
, Sui7W./7neiride Whit-OoAinJiiche en.Afs****** Comp. rmt SrgcLmJt de opllaaxers van deezc rooi
taarten draazen de wielen yan deeze ^aaen. me7iztet-opfde gaaien der Stelen de dtrerse^ Comp. die
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
negotie, gemerkt metro/** s
|
aan laag naar hetd-aaien der radez-s . tenyl deoprecAte AoopAandel. met zpn nntoir loeien ezt-J
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^rs
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Aoopmans.
|
utppezz-aoor de *>«?<«^Éçº^Ôç'2^3^tóf.^'^W7* *^* ^* S*™V* "&* Z°*
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
verheelden zer*, 'tenfet-ust s/apen, zxeAt^·, igu^nioop . pioo^e^en en onoez-e rampzalzqe^
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
w
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
é os- eoure/it apres la,
bUlcts auc distriiuë TaFo
s°mnies, lé.^,le desespozr Sec.ZaRenommee jw« «^«~/ .j-~-«-»j™/ «^c w™. -— u -—- ■jj.'u.x·/, ,„„>„»,>,.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
kappen'te leurt. ye7>sc/\ezde *
|
slaztfe
|
Üeat^'oorua^e^Vez^sprezt deeze lesmetteh/lAeiè door zCeYeuropa. ona^r^yToele^Ide
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
&nm
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
d
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
rale zet'
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
qevotqe
|
n ran deeze _ qezi
|
icz'! ' ~'~ ' "' "
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
J--U- 2i~-,. é J^'Yr ZVvoloe/i 7iaoj* een deeser drie poorwn, <éã----—- -é/ „ _ „
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
é
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^aqen alle die laar hhnde
|
& , - ■
|
m- l,imicn ^„^
|
_____„„ ^ . -JsbsrVt liet welk door de wyze voorzozv yon de JSd. Ma&diraai: rer--
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
oUm een Comp
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
á
|
____________ ■zeetr o„c ·«- — ã· _ ,„„ , j
looien zynde, «&' aTzdez-e pz-o/eclen dtejueU
|
^^n ^ CJ te reztoo.ien , dooi' door zyn afêe»>eeze . <i)e «W&re yer&azvip U^/t
<y |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
a é*** des frois
|
e l'on yvit, saroir É¢ïñûáÉdes Jèiar,Des midaJes, Sc desoueux- ^jauche estun homme aio. dtstntue lep,erme7
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
tasaae pre'vova7ice des ZCAGISTJLATS á J'afa'd sup/vne' ■ Ceux aulroudrons sedoTtTier^
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^7nste7*da77i., que
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
T
|
y'£/etr de Co77ip . pour
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
yoo7'_ dezt aanscnoiarez' . > . ^ ^ Ëí÷;/,„ mefroozen verixerdi yez'leeld dfc scAoone^ sc/u'n. des ^uidAantUL· f de andere oud.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
•ç-s choses, qu'on ç á pas c/'d deroir expliquer en. detail, potu' laissez- au
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Zfct duUell ^ho/d, jet eezyow ^„crolq met let lah/ns derzs, dat beteeKeztP ScAvn ledrieit ■
a/yezziett yan di-oc/Aeid. yertoona. ,<*- i/J. y °
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
™ pei/ie, d'exaniiner , i
|
decouv7Tt7V7is plusietj.7
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
str d'avoir ø
^ictions : la
|
ueujuc eAose á deviner '. Cette fOZZE apoztr Derise deux Tétes , dozzt l'fyeune & piairte niazyue
|
Ie leau cote' des
'rhi suir souvejit |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^ ■— - *" - cnag/'ins enmarauc: la state., par la Sezztence\ JjOttne qzti stam/u: : ie «"^
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
uu e Otdle apurence .
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Pp»maArel. Zo gy niet zwygen kunt, moet gyu niet beklagen
Vi""i 'c geen u is géfchied ; dog egrer is myn wil ,
Als myn Lucillcfpreektmet Windvang , datgy ftil
Zult zwygen , en niet weer Haar in haar opzet üoren;
Maar wilt gy buiten dit uw lange tong doen horerj ,
^geefu vryheid, mits datgy u niet beklaagt,
indien gv flagen krygt, maar'die geduldig draagt.
Joris. MynHeer, ikzal in't eerite aanu mynpligt betonenj
Voor'ttwede, bidde ik datde hemel'u wil lonen,
Want 'c is een werk van deugd , dat gy my vryheid laat
Om't AétionifteHeir, dat op den wind zyn ftaat
En grootsheid bouwd, tot daarliet komt zyn val te ontmoeten,
Eens met myn fcherszery naar waarde te begroeten.
Τ W E D E Τ ONE E L.
Lucille , in Manskled'r/ΐξ , Schoonpraat, Vreomaard,
Deugdryk Huuwvafl, Joris. |
||||||||||||||||||||
|
Zei toen de Duitiïer, en wou aanitondsbinnen (tappffi,
Maar Uilenfpiegel greep het Hcerfchap by zijn lappen,
En Iprak. Mijn Heer , gy zuit van mijne konft geen ïchijn
Zelf zien , nog niemant', als't geen Hoerekind'ren zijn ,
En wijl gy zulks niet zijt, is u mijn konft niets waardig;
De Duitiïer ftond ew keek, en wierd op 't hoógft' kwaadaardig:
Dog ot hy vloekte of niet, het was vergeefs gefluit
Want Uilenfpiegel had het geld alreeds verbruit '
Het geen hy van den Heer eerft had öp hand gekregen.
Zo gy nu ruiken kunt, fo zult gy Wel ter degen
Begrijpen, waar dat deez' gelijkenis opflaat;
£n waarom ik met regt die Vaart te aanfehouwen haat
Schrokh.W eg gek,eêr gy ons weer tot kwaadheid komt verwekken.
Hoopryk, tegen Schrokhart. Mijn Heer, is deze Gek , zo zijn wy zei ver gekken? 'k Verzeker u hy flaat den fpijkerdaar niet mis. Lucille, flil tegen'Vroomaard.
't Is beft dat gy vertrekt, eêr Windvang hier nog'1Sm Hy is in Q.'.inquenpoix , dog zal naar mijn gedagteu Wel haait verfchijnen, om zijn intreit te betragten. Vroomaard. 't Is tij ds genoeg, mijn Lief, wanneer hy komt, te gaefl.
Lucille. Maar wees voorzigtig, of gy zult onszelf verraan?
VIERDE TONEEL.
Lucille,'m Manskleding, Vroomaard, Deugdryk, Schrokhart,Hoop-
ryk , Snoever, Waaghals, Schoonpraat, Houvwafl , Joris |
||||||||||||||||||||
|
Schoonpraat, tegen Vroomaard.
-. Yn Heer , hoe gaat het al ? is uw befluit gelukt. ,:
yoomaard. Ten deele. Hetbewysis hem airede ontrukt yan de Aéties op den Haig , die hymet ftoute kaken Verlogend heeft, maar hoe wy 't verder, zullen maken Met de Aéties op de Zuid, die hyverkogt heeft, (laat Vty wat in twyftel. · ..· .. Schoonpra.it. 'k Bid dat gy my zergen laat. K
Wy hebben met onz' tWfiên , dat werkje reeds befteken .
j^yn Vrind, HeerHouwvaft, is, als ik , op zulke (treken Meê afgerigt, daar is geen zwarigheid altans. Η<Ήΐνναβ. Tot zulk een kleine zaak is voor ons ligt'lyk kans, Wy zullen Wind vang haaft doen voor de waarheid buigen, En tot uw voordeel, hem gewisz'lyk overtuigen. Schoonpraat. Zelfs door zyn eigen Schrift. ^roomsiiyd. Hoe wout gy zulks beftaan ? ky weet hoehy u haat voor d'andienii hem gedaan
^ oen hy Klarice heeft door Edeling verloren , *^y Zal u voor gewis niet willen zien , nog horen» Schoonpraat. Dat's des te beter, want hoe dat hy kwader is, Hoe beter myn befluit gelukken moet. Ik gis ~at hyin weinig tyd zal meerder reden vinden yni kwaad te zyn, door't geen ik my zal ondervinden, Ais hy tot nog toe heeft. Deugdryk. Maar meent gy dat uwlift Ge'ukken zal? Schoonpraat, ö Ja ! 't is my nog nooit gemift, Wanneer ik toelei, om de heimelijke lagen Eens afgerigten Guits te ontdekken ; 'k zal't ook wagen Met Windvang , die ik weet, dat door zyn gierigheid Heer Jonkhart loos bedriegt, en door de lift misleid. ^/•osw^ri.Maaropwat wys zult gy't beft'tot uwoogwït raken? Schonpraat. Ik zal 't u zeggen ... maar daar komt ons volk genaken; Verlaat u op myn Trouw, die thans in dit geval, "eer Windvang, totuw dienft , eenftrik verftrekken zal. Jvrts wat guure winter ftaat, helaas ,' ons nu voor handen ! •baarde eene Geldwolf dreigt den and'ren aan te randen. DERDE TONEEL.
■LuciUe , in Manskleding, Vroomaard, Deugdryk , Schrokhart, Hoop-
ryk, Schoonpraat, Houwvafl , Joris. > , Vroomaard, tegen Schoonpraat
ff Yn dat ook handelaars? Schoonp. Ja 't zijn twe Héren , die
*T>-*Meê geintreffeerd zijn in de Zuidzé-Cornpagnie. Joris. En zijn ze dan nog hier ? dat vinde ik wonder aardig.
^choonpraat. Waar moeiten zy dan zijn ? q's.· Wel tot een reistogt vaardig, ■pTiin deZuidzéeenstezien, waar dat hun geld (kneld!
j>a goed gebleven is. Scbrokh, tegen Hoopr. 'k Ben tot aan ?t hart be-
£an'c mooglyk zyni> zijn die van Utrecht ook aan 't dalen ? jw°*'e ik naauwlyks kans mijn fchade te herhalen ; j\'.aar hebt gy niet gehoort door welk een vreemd geval, j\'^ daling word verwekt ? Hoopry.k.Dat weet ik niet. Joris, Ik al; £ac komt alleen doordien men te Utrecht fterk doet graven, jy1 a»n de Vaart, als aan de grote Stigtffehaven, 4earbeid koft veel geld, Hoopryk. Loop gek, zy graven niet, f?ns- Ik zegzy graven al, fchöon dat gy 't juift niet ziet. (komen Q°Pryk. Hebt gy het dan gezien } Joris. Wel neen , 'k zal daar niet tti dat te z\ in. Hoopryk. Waarom ? wat reden doen u fchromen?
rf°m;Om dat zy even eens daar werken,als wel eêr, |
||||||||||||||||||||
|
■ Snoever en Waaghals komen vegtende, elk met een bloten De-
gen uit Quinquenpoix. Snoever tegen Waaghals.
STa zeg ik u ! Waagh. Ik zweer, ik u niet ontlopen.
Snoever: Dan zult gy 't opdeez' plaats ook met uw hals bekooen Waagh.Ot gy meE d'uwen. Daar! Smever. Ό w Daar is u miflukt'! I ene ! dat s beter, Schoonpraat, met Houwva/l, hen fcheidende*
Zagt, mijn Heren ! onderdrukt
Uw eigen regt niet, want gy kunt geenzints door't vegten Uw onderling verichil, maar wel door reen beflegtenf ' Snoever, 'k Wil dat hyde Aéties, diehy heeft gekogt,'terftond Ontfangenzal. Waaghals. En ik wil, dat gy duizend pond Voorde A£ties, diegy ftraks gekogt hebt, zult betalen. Snoev. Dat 's logen, gy hebt die.van my gekogt. Joris. Hoe malen
Die A&iemojens hier , om geld voor hun papier Te krijgen; 't werk gaat nu op een héle and're zwier, Als toen men y verde om aan Aótien te raken , Daar men niet weet hoe men zig die nu kwijt zal maken.. Snoever, tegen Waaghals.
Heb ik u niet gevraagt, hoeveel op Rotterdam ? En was uw antwoord niet tot zeftig ? Waaghals. Ja, maar 'k nam Dat op, dat gy diezoud tot zulk een prijs ontfangen. ^Snoever. En't was mijn mening om ze aan u daar voor te langen. Schoonpraat. Datr is 't een misverftand, beft fteld gy u te vreên , |
||||||||||||||||||||
|
Gy houd uwe Aéties, en mijn Heer zijn geld. Jorij. Zo 'k
|
een
|
|||||||||||||||||||
|
Van beiden kiezen moeit, zou 't laatfte my behagen.
|
||||||||||||||||||||
|
• VYFDE TONEEL.
Lucille in Manskleding, Vroomaard, Deugdryk, Schrokhart, Hoop-
ryk , Snoever, Waaghals, Waawwy*, Schoonpraat, Houravaji Joris Waanuüys Tegen Waaghals.
MYn Heer, 'k vind reden om uw rampen te beklagen !
Waaghals. Waarom? Waanwys. Om Twiftgraag.· Waaghals. En wat is die? Waanwys.Kc\\ Bankroet /
'k Weet dat ge uwe Aéties opdeZuidzé----Waaghals. Ach ! ik moet
Nu naar Vianen toe, dat's niette wederleggen ,
Maar is 't wel waarheid ? Waanwys. Ik zou 't anders u niet zeggen,
Ten zy ik eerft voor af verzekerd Waar, dathy
Vertrokken waar. Waaghals. Helaas' dat is eerft ficltery'
Had hy myne Aéties op de Zuid nog weergegeven !
Joris. Wat zou je daar meê doen ? daar is niet aan bedreven,
Of hy die houd of niet., want de Aéties van de Zuid, Ziju uit het fchip van Hoop reeds overboord gebruid. Deugdryk, tegen Vroomaard. \
Wees op uw hoeden, Neef; 'k zie Windvang ons genaken.
Lucille. JMijnHèer, tragt togterltont uit zijn gezigc te ra'ien?
Want zo hy u ontdekt, zal ligt zijn agterdogt Vernietigen, 't geen ik heb naar mijn wens volbrogt· Vroomaard. Ik gz, om u niet door mijn byzijn te beletten,
Houvjvafl, tegen Schoonpraat-
Nu zal't ook tijd zijn om ons-warnet uit tezetten? Op dat die Vogel word in zijne vlugt getemd· |
||||||||||||||||||||
|
•jj°°r wien hy fchild'ren zon ; maapfcry nam van tevoren
1^ helft van 't Geld op hand , en liep de reft verloren, rj r geen hy had , was winft; dies vond hyzig te vreên. |
||||||||||||||||||||
|
Béflneernt eetl vry vertrek, waar in hy zig alleen
Το*0?1? °'n °Vei"dag zig aan zijn werk te houwen , •Λ eindelijk de Heer het Konftituk wou aanfehouwen ; Ta 2 Vraagt hJ °nze Sn^ak, hebt gy uw werk gedaan, iïeer, gy kunt het zien, maar 't antwoord weer; wel aan |
||||||||||||||||||||
|
Oor deezén Koolbosris onzeaanflag weer *eftuit
|
||||||||||||||||||
|
D
|
||||||||||||||||||
|
Dog 't zal nu tyd zyn, dat wy eind'lyk ons befluit,
|
||||||||||||||||||
|
ZESDE TONEEL.
tJkeïlle,\v\ Manskleding, Deugdryk, Scbrokbart, Hoopryk, Waan·
wys, Windvang, Waaghals, Judas , Simon, Jofeph,
Schoonpraat, Houwvafl, Joris.
Judas, tegen Windvang, dien hybyderok valt houwd,
Eu Heer, Ik bid je hoor.' Windvang. Wat wilt gy ?
Jadas. Dat gy fterrid, Dar ik tot Dirc&eur van Wefep word verheven,
'k W*eet: dat jei op die itad heel veel hebt ingefchréven, Joris. Zeg Smousje, weet je wel watampt dat jei begeert? Judas Ja, dat^ran DireÖeur. J.ort/. Zagt Vrind , gyzijtverkeerd, Men zal o ligttTijk tot een Zwijhedrijver maken , Indien je denkt tot 't ampt van Directeur te raken. Judas, tegen Windvang. Mijn Heer , zal jei het doen ?, , ,. Windvang. Neen zeg ik je, ga voort.
Joris. Die Smous heeft kijven van zijn wyfj'e lief gehoord,
Waarom diithy niet word tot Direaeur verheven? Nu zoekt diegoefjeSul, tot berging van zijn leven, Dat ampt fe Krijgen , eer dat hy ook door 't verwijf En door een Schotffe griUig xelfdekeelaffnyt. , /. . Schrotb.Wk heeft dat dan gedaan? ^w. Een gek,van neus en ooren
Net uws gelijk rnijn Heer. Hoopryk. Wat had hy dan verloren? Joris. Hy had gewonnen .net drie honderd duizend pond.
Snoev.Èa nog verdeed hy zig, wat-was-----Joris. Een gekken hond;
En nogtans is 't gefchied , want hy benam zig 't leven,'
Omdat hy niet meê waar tot Directeur ^verheven. DerZuidzé Compagnie, waar opzijn wyf altijd Temorre lag, tot dat hy mnê vandit verwijt Te horen, met een mesziggingdeitrot af ve'gen , En ligt is't met deel'Smous ook eveneens gelegen. Judas. Jei Snappert! 't was wel ruim zo goed , dat jei alleen,
Maar om je zei vendagt. Joris. Indien dat ieder een' Zijn eigen Haat bezag, zo durf ik u wel zweren,
Daar zouden 'er zo veel, als nu , niet bankroeteren, Die zo maaronbedagt, en opeenloszen voet, In't AdieUilenfpel verbruiden al hun goed/ Waaghals. Zal dan deez' kinkel ons den helen tijd beletten.
Door zijn gefnap, omonz' Negotie voort te zetten? Schoonpraat^ tegen Houwvafl.
Nu zal het tijd zijn om onz' aanifag te onderftaan ; Daar's Windvang, ga uw gang. Houwv. 't Is weldk fprcek hén aan. tegen Windvang.
Mijn Heer, vdbrhóe veel wï'lt ge üw Stiidzé A&ies geven ? i ETENf iïi Ton e el.
Lucille in Manskleding, Deugdryk, Scbrokbart, Hoopryk, Waan-
ttiys Waaghals, Windvang, Judas, Simon, Jofeph, Schoonpraat-,
' Houwvafl , Joris, Kees, met een kruiwagen met Kool.
|
||||||||||||||||||
|
Voltrekken, eer ons weer het een of 't aar komt ftoren.
Heuwvaji. 't Is wel, 'k ga dan myn gang. ■ Jofeph. Tegen Simon. 'k Gef'zes percent voor Horen „
Simon. Je zelt ze hebben. Jofeph, Goed, komft morgen om doe geld.
|
||||||||||||||||||
|
Klaas Onruft. ■*, Dan moet ik 2ien te deelen
In 't ipcl. Snoever. Men fpeeld hier niet.
Joris. ··■ - Neen tog niet met de kaarr Of dobbelfteenen, maar wat 's 't A&iefpel meer waard
Of beter , 't geen u zelf zal op het -end bedriegen, En doen uw geld in rook en eid'len wifid vervliegen. Klaas Onruft. Zo 't fpel is, doe ik mee, ik ben 't verlies eetrooft- Jofepb. Was bieft doe op de Weft ?. ■ Klaas Önrufi!, , , . Baftoeneh, Smous, op de Ooft.
ψ &"f* Jofipb eenflag. Jofeph. Doe hondsvot! Haat doe mich ?
Klaas Onrufl. 2yt gy nog niet te vreeden Met eenen, Schaggeraar, hou daar is dan de tweeden.
Jofeph. Unt diesze derde is dan ook wedderom voor doe. · Klaas Qnrufi. Gy zyt na'k merken kan myn Hagen nog niet moe, [En moet eens.proeven wat ik op de Weft wil geven. Scbrokbart. Zagt karel! hou uw ruft; wat heeft hy u misdreeven ? Klaas Onrufl. Wel wat misdoe ik hem? Jofeph. Vroogt das doe nach ? doe ilooU
Klaas Onruft. Nu weet gy wat ik op de Zuid geef, maar geen nood,
Laat ons^e kweftie in een roemer Wyn verfmooren. Schoonpraat , Tegen Houwvafl. i.
't is tyd , begin ; zo niet onze aanilag gaat verlöoren, Houvaft. Dat moeft niet zyn, ik ga hem aanftonts fpreeken. "■ t _' Tegen Windvang. Heern Uwe Adties op de Suïd. Windvang. Die heb ik nu geen meer.
: Houwvafl. So gy ze ontveinsd, myn Heer, zult ge uw profeit ver- Windvmg. Het geen ik niet en heb, kan ik u dat verkopen ? (lopen., Houwvafl. Wel neen, maar naar ik dooreen Vrind ben onderregt,. Hebt gynweAóties nog. Windvang. , Die u dat heeft gezegt, Heeftom zyn voordeel, of vermaak, u voor geloogen.
Houwvafl. Enik weet wel, myn Heer, dat 'k gants niet ben bedrogen» Windvang. Weet gy dan beter of ik Aclies hebj als ik?' Houwvafl. Dat kon al zyn myn Heer, Waanivys. ■ Wie doet op Medenblik?
Windvang; Dat 's Duivels klug^ig'! 'k zeg u zondef lang te maalerï
Dat ik geene Aóties heb. Houwvafl. Ik zal hier iemant haaien, Die u bewyzen zal, dat gy 't ontkent·, myn Heen < EiSchoonpraatlhooreens hier \Windv. Ik ftóot dien Schelm ter neer, Indien hy maar een woord durft van myn handel fpreeken. ' Schoonpraat. Ik waar nooit fchelm myn Heer,of deed nooit fchelmfé Ofzytgykwaad,om dat ik eenmaal tot uw fchaa (ftreeken t De waarheid heb gezeid; dog fpyt uwe ongenaa.
Kon 't wel gebeuren dat ik die nu weer zou zeggen. · Houwvafl. Myn Vrind, Heer Windvang poogd my in 't geheel te 1 Dat hy geene Aclies op de Zuidzee heeft. (ontleggen? Windvang. Dat 's waat-
Schoonpraat, 'k Weet beter,.en ik7zal* u morgen, zonneklaar
Betonen , dat gy die nog alle hebt in handen, Ik wil,.al wat ik heb, op dat bewys verpanden. ., / I Windvang. Kom, wed eens, hebt gy hart, om duizend guldens, &l Gy toonen zult dat ik die Aéties heb. Schoonpraat, Ik va; Uw aanftonts by uw woord , en agt dit geld gewonnen. Windvang. Ik wed nog boven dien omjaizend Dukatonnen. _ Houwvafl- Wat, Schoonpraat! fchei 'er uit,gy helpt u in 't verdriet 5 Myn Heer. weet beter of hy Aólies heeft, of niet. Schoonpraat.Neen,'k meen ftandvaftig by myn weddenfehap te blyve°' Windvang. Laat ons in ^.ïinquenpoix dan deeze zaak bsfchryven. Schoonpraat Daar ben ik mee te vreen, zo meid men beft de twift· Lucille tegen Deugdryk.
Gaan wy Heer Vroomaard zien, en zeggen; hoe deez' lift. Is naar onz' wens gelukt. Deugdryk,, Stil tegen Houwvafl. 'k Verwagt u dan op morgen t
Houwvafl Wy zullen dit bewys utyds genoeg bezorgen.
|
||||||||||||||||||
|
Kees. Hei roö Kool! ilakool / hei ƒ nog heb je van je leven
Geen herelijkér Kool I dat 's kool! die 's fijn en digt. Snoev. Wat Vent, brui aan de galg Kees. Al zagt, het is mijn pligt, }ei heerfcriap Breedhoed , om te roepen en te lopen Op zulke plaatiTtn, daar ik 't meelt denkt te verkopen. Waanwys. En zal dat hier zijn ? Kees. Ja want ik ben onderregt. ... Windvang. Vent, pak u aanftonts deur, gy weet niet wat gyzegt,
Kees. Wat duivel , 'k heb het wel van vyfzes göeijevrinden, Dat 'k hier een leger kon van Kool verkopers vinden, Die in de maanelchijn hier Koolnego-tiëdoerï, H^i Spruitkool! Boerekool.' dat 's Blomkool ƒ wie bied poen ? Schoonpraat. Dit zijn geen luiden die in kolen negotieren. Joris. Doen dézen in geen'Kool,, fo durf ik u wel zweren', Prü in het werelds rond^geen Kool verkopers zijn, Maar 't is Papier Kool, daar ze in hand'len, en heel fyn. Kees. Papierkool, is die dan van 't Jaar eerit nieuw gewaszen % ,
Want 'k heb die nooit gekend. Joris. Die zou u ook niet pafzenWant die is veel te duur, en 't is een nieuwe vrugt, Die uitgeroeid is in de warme Franftc lugt. |
||||||||||||||||||
|
Maar Boertje,'t dunkt mybefi dat gy. maar voort gaat wand5len}
Wanfgy7Ult hier ter plaats uw Koof iog niet verhand'Ien, Kees. Wel dat is droevig, Wij 1 gy zégt'n,datze al te gaar
In Kool negotie^doen. ^or/V.^Dat^ztó'ik^nbgj^t is waar, Maar 't is een Kool, die hen "tot ieidsnW'zal -yerftrekken, Om kaal en knapjes naar Vianen toe te: tfekken. Kees. De hemel hoed my ! 'k pak tóft liever aanftonts voort, Eer 'k mee eens op de kool, om kool 'rol uit de poort, Wai t kool 'i's rond, en 't rond kan zomtyds miilyk loopen. Wie /ai der Spruitkool, hei! wie zal der Blomkool kopen ? AG Τ S Τ E Τ O Ν E E L.
Li.ulle , in Manskleding , Deugdryk, Scbrokbart, Hoopryk, Sme-
vtf-% Waanvjss, Waaghals , Ι¥ΐ'αάναηζ, Judas , Simon , Jo-
^M, Schoonpraat, Houwvafl t Joris, Klaas Onrufl.
Schoonpraat'ïe^en Hoftyjvafl,
|
||||||||||||||||||
|
NEGENDE TONEEL.
Scbrokbart, Hoopryl·, Snoever, Waanivys, Waaghals % Jïdas·
Simon3 Jofeph, Klaas Onrufl, Jogghem. j ι Jogghem, half dronken, zing*.
^Ύ Οξ 'voor een weinig dagen,
y Toen won ik geld als drek: Men gaf ray voor myn Wagen, Als die VJaar in befprek,
Ten. minfien honderd gulden, fan hier totjop den Haag, Toen dagt ik em geen fihulden, Maar om een volle maag. Ma.ar_ nu is 't. niet metdalleny
|
||||||||||||||||||
|
Want ά Aclies gaan tot niet,
|
p'
|
|||||||||||||||||
|
Vojvjsris Y.AJSTAPOL over bm Bubbmes,
|
|||||
|
E treurende Actie-ftronk, die eêr
Zo weelderig kwam opgefchóten,
% 't al verkwikkend zomerweer, Kwynt nu met blader loze loten.
Zo fchielyk als zyn luifter rees, Zo fchielyk raakt hy ook aan 't dalen,·
■En met een dódelyke vrees, Van nooit zyn adem te herhalen,
^elyk de Aloë fchielyk groeid, En ryft in weinig tal van dagen,
Wanneer de zon op 't hoofdpunt gloeid Doormengt met zoete regen vlagen j
^at hy de Jhide en populier ν oor zyn verheve kruin doet wy ken j
* ot hy in 't midden van zyn tier; Met duizend bloeszems ftaat te pryken.
,vvaar na1 hy fchielyk weer vergaat, Om honderd jaar zyn Ham te derven ^
tttbloot van bloeizel en iieraad ,
/kn fchynt, gantsafgemat, te fterven j
|
||||||||||||||
|
Zo rees ook de Aétieboöm völ moed,
Beftraald door FraniTe zonne-ftralen,
En door het zuider nat gevoed, Om 't hoofd ten hemel op te halen,'
En 't al te trotilen met zyn kruin; Terwyl zyn Bubbelende loten,
'Geënt in Neêrlands vryën tuin, In 't eerft een friife lugt genoten ;
Wyl menig een om winft envrugt Tot voordeel van zyn Mam te plukken^
iHem kweekten met een ted're zugt, Maar om zig zelven te onderdrukken;
'Gelyk het end nu klaar vertoond, Daar hy den doodfnik komt te geven,
En zyne opvoeders vals beloond, Met een bedroefd armoedig léven.
Hy is net de Aloë gelyk, Zo wel in 't ryzen, als in 't dalen |
Die zyn opkwékers, arm of ryk, Met bitt're vrugten komt betalen.
|
||||||||||||||
|
QJcaocvi. ae~ di^mSmm ~7W^n£VP~fr7-Aefr
|
||||||||||||||
|
Öus vleid de Hoop zig mét een waart
Van geld en fchatten te vergaren,
Want 't is met de A&iekraam gedaan, De wind is in den wind vervaren^
Ter wyl zyn Medemaats alreê, Ver van op fchat of winft te roemen,"
Verbergende hu η hartenwé, Vaft pronken met een hand vol bloemen,
Waar onder zig de Tulp vertoond, Die veel van Flora's lievelingen,
Gewezen heeft waar de Armoe woond, En wift uit ftaat en goed te dringen j
Gelyk de Windnegotie ook Ontelb're doet angftvalligzugten,'
Wyl al de winft verdwynt in rook, En doet als balling 't land ontvlugten ,Λ
Om dus zyn fchuldenaars te ontgaan. Men hate dan déze Aétie-handel,
En vat de Koopmanfchap weer aan, Zo zuiver, zo opregt van wandel.
|
||||||||||||||
|
Ën fchoon de dwaze Hoop nog hoopt
Dat hy zyn adem zal herfcheppen,
tioe kaal zyn kruin ook is geftroopt, En tak en blad'ren reeds verleppen,
9t Is dwaasheid, want déze Aétie-ftam Zal nergens haaft meer nut toe wezen *
Dan zig te warmen by zyn vlam ^ Als Boreas zyn köu doet vrezen.
Maar zagt! 't fchynt dat de dwaze Hoop Myn reden fluit met déze reden:
t Voorzeggen is by u goed koop, Daar gy op Momus fpoor getreden j
•^og met myn ongelukken lagt, Die, zo gy waatid, my zynbefchóreilj
Daar 't Actie-boomtjen, onverwagt, De Stichtile Domkerk en haar toren
Eerlang zal tergen met zyn kruin, Als zyn verheven Bubbel-loten,
Uititekcnde over berg en duin, Den Windgod voor het voorhoofd ftótenj
|
||||||||||||||
|
Terwyl zyn wortel vaftgehcgt
In de aarde, uitUitrechts vaart gegraven,
Hoe dol hem ook de wind bevegt, Zal pal ftaan aan de Nieuwe haven.
Η Enkhuizer zand kan in dien ftaat Hem ook verzeek'ren voor het vallen -,
En uitgegraven naar myn raad, Hem zevenwerf met hoge wallen
Omringen, fchoon 't den Windgod fpyt> Die hy is boven 'ε hoofd gewaszen,
En zo die, opgerooiddoor nyd, Hem poogde eens fchielyk te verrafzcn j
Zal ik zyn hoge kruin terilont Met Varkens-blazen digtomhangen ,
Daar hy onkundig van die vond, Heel ligttelyk word in gevangen.
Onze Aclie-boomtje heeft geen nood, Het zal en nu, en altoos léven,
Als is het ziek, het is niet dood, Maar zal ons winft en voordeel géveri.
|
||||||||||||||
|
('
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
De Zuidzee is gevallen;
Eik klaagt om zyn verdriet ,' En geen van d'Aóiieheeren , Maakt nu myn Paardjes mtê.»
Dewyl zy «««■<?/? voetteeren, /digi WiMr Vtanen toe. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Gy nooit uw Kapitaal, het geen my is vertrouwd.
Dan meteen moeij'lykheid van my verkryaen zouu*
En 't is om deze reen, dat gy Heer Windvang laik'rd,
En Vroomaard pryft ; dog ik ben zo ver niet verbafterd
Van 't meniiclyk vernuft, dat ik die liftigheid
Niet klaar zou zien, dog zo gy kunt door uw beleid,
My overtuigen, dat ik word door hem badrogen,
Zal ik 'uw htiuw'lyk met Heer Vroomaard graag eedo^n
Maar zo u dit mislukt, daar 'k niet aan twyif ien kan f '
/uit gy Heer Windvang ook ontfangen tot uw Man.
Lucille. Myn Broeder, houw uw woord, zo heb ik niet- te vrezen.;
JottBart.'Myn woord zal indeez' zaak met een myn Zegel wezen i
'k Verzeker u daar van. Τ W E D E Τ O NE E L„
hntille, Johanne.
hhanna. IVJLAar Juffrouw, is het waar ?
Mindgy Heer Vroomaard? Lucille. Ja, zyn min zo middagklaar Aan my bewezen, moet ik met myn gunft belonen. hhanna. Verftoot gy dan dien geen, die u zyn dienft komttonefl
Door yver, vlyt, en trouw? 'kmeen Windvang , die zyn hart U toegeëigend heeft; bedenk wat bitt're fmart Dit zal in zyn gemoed vermekken , heb meêdo^en Met 't geen hy lyd, en toon u met zyn leed bewogen ! Syn midd'len,. zyn verftand, zyn geeft, en vrolyke aard, Zyn meer dan Vroomaards deugd en edele afkomft waard Hy zal u met den naam haaft van Mevrouw vereeren. ? Luc'ile. Sorgt gy voor 't geen uraakt, de keuken te regeren
Dat is uw werk, ga heen , en moei u daar meê , laat Aan my het geen my raakt bevolen , 'kheb uw raad Hier niet van noden* hhanna. . 'k Mag de waarheid dan niet'zeggen
Lucille. West gy de waarheid van zyn ftaat my uit te leggen,
Wat middlen.hy bezit; en dat ik door zyn trouw ; Geëerd zal worden, met den eernaam van Mevrouw ? ' Johanna. Wel dat is zeker , want hy durf my wel beloven,
Dat 'k in drie weken u zal gaan in ftaat te boven. Lucille. Waar voor tog ?
hhanna._ Voor myn geld, dat hy heefc aangeleid
Inde-Actiekoopmanfchap, 'k zorg ook voor mvn profeita
En 'k heb al't geld, dat ik met dienen heb gewonnen, Het geen dat net bedroeg twee hónderd Dukatonnen, Aan hem ter hand gefteld ; nu v.eid hy voor gewis ^ Dat eêr de tyd maar nog drie weken verder is, ;-;^ Dat ik zal van die wïnft gemakk'lyk kunnen leven;
Nu wenfte ik wel, wyl ik hem niets tot dank kan geven,' U te begewegen, om zyn min met wedermin Te ontfangen, maar het fchynt Heer Vroomaard heeft ut zin En hart reeds overheerd, gy vind inhem behagen, · Schoon Windvang hem den prys heel ligt'lyk zou ontdragen , Zo ge een onzydig oog ©p hun. verdienften iloegt, ... ; En tot den een geen min meer als tot d'and'ren droegt.
Lucille.. 'k Bemerk, waarom ey du's tot Windvang zyt genegen l
En waarom gy my tot zyn liefde wilt beweegen; Uwe eigen intreft maakt dat gy dus voor hem pleit,' Dog ligt zult gy eerlang , verligt door myn beleid, Zyn valsheid vloeken, en u deer'lyk zien bedroogen, . En uw verbeeld geluk in rook en wind vervlogen»
Johanna. Mejuffrouw 't geen gy zegt, dat heeft in 't mi'nft geen f chy.'"'
Lucille. Daar word gefcneld,doe op, daar zal Heer Vroomaard zyn,
D E R D E Τ ON E E L.
Vroomaard, Schoonpraat, Deugdryk, Lucille, Johanna, Joris.
Vroemaard' '
ΜΎη Lief! zie ons befiuit... Lucille. Myn Heer ei ftaak uw reden,
'k Verzoek u met uw Neef in myn vertrek te treden, Om door Heer-Schoonpraat mydoen grondig te verftaan, 't Geen reeds gefchied is, of nog nodig dient gedaan. Vroomaard. Indien 't u zo gevald, zal 't ons altoos behagen.
Schoonpraat. Maar 't is onnodig, Want 't geen ik heb voor te draagérf
Is maar alleen.· - Lucille. 'k Verzoek aan u, om zeek'rereea Hier ftil te zwygen, en in myn vertrek te treen.
Schoonpraat. *k Sal dan gehoorzaam zijn om tot ons wit te raken?
Lucille. Vertroef hier Joris, om aan ons bekent te maken
Heer Windvangs komft, %0 dra hy hier verfchijnt. Joris. Ik zal Hier in mijn pjigt voldoen,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■/par bafta! fta den brui, 'k moet hier eens zien, of'k vragE
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'Ζ ^yg20'» want fchoon 't nu by naar is middcrnagt,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
rat s niet en beet, men kan nou makk'lyk akkordeeren
j>?^0r morgen. Wie.wil naar Vianen toe, myn Heeren ? j*e Spreekt, ik. zal u tot een redelyken prys Qaar brengen, want ik weet gy zyt nu wat te Wys, ,J? honderd guldens voor een enk'len dag te geeven.
eegen Simon. Wat zeg je, Smousje i -·., ι · j"720»- Vent ik zweer je by myn leeven.,.,
•£9gghem. Die Bokkebaart word kwaad, hou holh beeftje, hou
^om geef een Du]iar0n, dan zal ik morgen , 'jou * de alderbcfle plaats- doen van myn wagen zitten. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
vy - «-uer juilt te voet 'wil naar Vianen loopen ?
v,31·) ryd'er liever heen ; ik zal' uw beurs niet ftropén, at,t 'k weet wel dat die reeds is kaal genoeg gemaakt, y^'^er. Gy dronken beeft , ga heen, eêr u een ftorm genaakt, ^τΆη ^aftonnade^ Jo^ghem. He 1 wat zeg Je ! wil Je eens fp ringen ,' ar t ftryken van myn Veel, Hy /laat hem met de zweep, *öeuer- 'k Kan my niet meer bedwingen,
y ar, *0mt van wai'erwil, 'k moet dat Kanailje eens voort,
*n hier verhuizen <ΐοειτ. Waaghals. Ik volg u op uw woord.
f\c°?Pr· Zo doen wy defgelyks. Kees Onr. Dat zal zoniet gefchieden, /■ * Zwecrje, dat ik zal de Voerman byftand bieden. Waagh, Doe wat je wilt, hou daar! Kees onr. Dat's van de zelve Iugt. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
J°iShe,:i
|
Zy vegten.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Het word hier wat te heet, beft gaan wy op de vlugt.
Einde van 't 'T we de Β e dry f,
BEDRYF.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
EERSTE TONEEL.
Jenkhart, Lucille, Johanna,
fe „ j -· * - Jonkhart. · 3
JVl f*ak my het hoofd niet moe met al irw talmeryen 5
·£*.*'Weet wat my ftaat te doen. \ : -' / Dat ?/'*· . Monfreer, kunt gy niet lyen ,
Dat i^.<k waarheid zeg ? 'k weet fchoon gy 't kwalyk neemt,
Vatl ,|°dvang u bedriegt, err dat hy is vervreemd Op 't e deugd en trouw , dies ftaat u wel te letten , Voor-r'if11 ^at *^y begint* Jonkhart. Mafeur, zult gy my wettets Lucl-Yen naar uw zin' wat ^ zal'^oen °f n^c ?
Oit γ* Q-Neen ! w'yf al het geen, dat ik u zeg, gefchied |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
-ie
öat |
t°2rZor§» ^'e *k ^en vcrpligt voor u te dragen ·,
e'of gy zult u gewis te iaat beklagen - |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Daar- £ drogen zytj cn Windvangs vleijery,
S,,_ .y ü nu ineê ftreeld. zal in her-end - al |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
SynvΊ\u.inu meê ftreeld, zal in het end, als gy
Dan5 , e*d eens befpeurd, in gal en Toetverkeren , Dar r, ,'^y "tot uw fchade en tot uw fchande leren, |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Jwhha
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Sc[-j0 .^dvang, die my dag op dag wil reek'ning geven ,
Gee J.n "*■ die niet begeer, want 'k wil myn jeugdig leven ^^•■•^■Verilaven aan een arbeid zonder end, lin '.** l£«f naar myn luft , en ben geen zorg gewend; Laat •,-r.1*rrnyn vermaak alleen poog te bejagen , Zyn ,Heer Windvang zorg voor al myn goed'ren dragen j ByrtjJ013^7 isevn„y bekent, fchoon dat gy die verdagt H.iftTw,k maken» Lucille. Ligt zulogy, eer nog; de nagt Hoe.jf ry^ weer bedekt, op zekerblyk en teken, yonkL·|"§y"rrouwioos mifleïd word, anders fpreken ? Dat »pV 't Is wel, wy zullen dan zo lang vertoeven, tot Ü eigen0tls ^e zekerheid zult tonen, maar befpot Vanwa ^ve n'*-t j met iemant te verdenken . .· ■ " ' Waar h &0ι1ν· Lucille.- Zo het Hem niet meer als My kolt krenken,
\ f|a(j ^gelukkig , en ik ongelukkig ; want TebieHeiïn Secn r£den om zyn liefde wederftand Daar"~ * ^r-yl die my van u word opgedragen, · Xonkh ' 1 nu mec reSt:' one*n<i'g moet mishagen,
Éfl Jj' .^,s Waar ,gy haat hem, maar om dat gy Vroomaard mind, Otïl ^..1^e oorzaak , die u onderling verbind ' ïk heb: 1 Van8 ' zo gj k°ft » by my verdagt te maken j
^y Avee u^ >t: gebeim doorgrond van deze zaken; ^eruft n' gtootfte deel van 't geld, 't geen gy bezit Dat „ ^ onder my, en 't geen gy vieefd, is dit: Daar ik ^ ^.rootnaard trouAvd, en tegen myn behagen , ü Windyang heb als Minnaar opgedragen, |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
V *
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
VIER-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
( ι6)
|
|||||||
|
S E S D E TONEEL.
\Jonkhart, Windvang, Jofeph , Judas, Simon, Johanna.
Ionkhart, tegen Windvang.
Yn Heer, wat 's dit voojr volk ? Wmdvang. 't SijnPlagerS , die my plagen- Simon. Wy vroegen maar alleen , of deze Heer ons wouw
Sijne Aaies overdoen. lifiph. Dat 's woor , jo, by main troUVP. Wie hebben anders niks misdreben ,· 'k wol 't wel zweren. Windvang. Gy weet dat wy by dag met niemant negotieeren, Daarom gaat aanftonts voort. ïofeph. Doe weets nicht wats doe zegr' Ionkhart'. 'k Ben rneefter in mij η huis, en ik wil door dat regt Dat gy térftont vertrekt, of 'k zal u voeten maken. Simon. Die hebben wy alreeds om uit uw huis te raken. De Smoufzeu bi*»en'
Jonkhart. Hoe kwaamt gy by dat volk ? Windvang. ' Ik zal't u doen verib*"1'
Sy hebben by den weg, mijn Heer, my aan gedaan...
SEVENDE TONEEL.
Jonkhart, Lucille, Windvang, Johanna.
Lucille.
Η Eer Windvang zijt gy hieri dat's goed , 'kzal u betalen.
Windvang. Waar fpreekt Méjufter af? Lucille. Wel van uw geld te halen» ■
't Geen ik u fchuldigben· windvang. Waar voortog?dat ik*tvra3ö
Wijl \b uniet verfta. Lucille. Voor de Aaies vanden Haag' Die gy my hebt verkogt. Windvang. Gy wilt met myraijerc
Lucille. Neen, 't is geen raljerie, ik wil myn woord pretfere
Dac'k u gegeven heb. Wmdvang. Op welk een tyd? waar z° f Lucille. Op gïft'ren avond. Windvang. En wat plaats?
Lucille. In Quinquenpoix.
Windvang. Mejuffer, 't blykt nu klaar dat gy my zoekt te kwel'en'
lucille. ö Neen ! ik zal 't bewijs u voort in handen ftellen
Van 't geen ik heb gezeid. Wmdvang- Gewis gy fcheerd my ^ '.
Dewijl ik op den Haag gene A£Hes heb gehad, f
Jonkhart. Mijn Zufter, legt gy toe om dezen Heer te ho&^'
Lucille. Geenzints, wy 1 ik bewys , van 't geen' ik zeg , zal ton6 *
Lucille haald Vroomaard, Deugdryk, en Joris op 't ^ΰ#ί Α GS Τ E Τ O Ν E E L
Jonkhart, Windvang, Lucille, Vroomaard, Deugdryi, Joho^"
Joris.
Lucille , tegen Windvang, wyzende op Deugdryk.
Ent gy dien Heer? Windvang. 'k meen ja Lucille. Waar hebt gy hem gezien ?
Windvang. Ik denk in Quinquenpoix, Lucille. Nu zult gy 't niet ontvlied'
Bedrieger! die zo vals myn Broeder hebt bedrogen,
Windvang. Waar bleek dat ooit.?
Lucille. Dat zal hier blyken voor uwe o0$> '
'k Heb zelf in Quinquenpoix het geen uw val verwekt,
In 't Manneiyk-gewaad uw vals bedrog ontdekt, Waar door gy trouw'loosdagt myn Broeder uit te ftryken- Ik zal van 't geen ik zeg de-waarheid u doen blyken. 'k Heb de A£ties op den Haag van u gekogt ik ben 't Die u, fchoon gy my op dien tyd niet hebt gekent, U valsheid heb ontdekt, 't geen ik u klaar zal tonen. eI?, Daar is uw eigen Schrift. Jonkhart. Hoe kunt gy dit verfde
Myn Heer, daar £y altoos die Aaies hebt verfaakt ? En dat gy die niet had my val&z'lyk wys gemaakt. Wy moeten verder gaan om zyn bedrog te ontdekken, En dezen Huiggelaar 't momaangezigt onttrekken, Waar van hy zig bedient, dewijl deez'logenaar Zeid, dat hy de Aaies op de Zuid nog heeft. t ^$i Windvang. ; Dat S .
Lucille. Durft gy zo onbefchaamd die logen (taande houWe
Daar ik het tegendeel u voort kan doen aanfehouwen, Met een onwrikbaar blijk zelf van uwe eigen hand , Dat gy die niet meer hebt, dewijl gy u verpand Om duizend Guldens, dat u Schoonpraat goet moet maken > Dat gy die Aaies hebt. Of kunt ge uw fchrift verfaken l . ■ Windvang. 'k Zie dat het flinks geval alom my tegen draai
Joris. En ik zie dat mijn Heer hier droevig fhtót bekaaid-
Jonkhart, tegen Windvang.
Bekent gy dan het geen mijn Sufter zeid? Windvang. De blijken
Sijn veel te klaar, om met ontkennen, die te ontwjikeö»
Jonkhart. Bedrieger! heb ik u daarom zo veel geloofd?
Mijn geld u toevertrouwd, om dat te zien geroofd Door uw Harpije klaauw, op winft en roofgeflepen? Ondank'bre ·' die het eerft door uw geveinsde knepen, -0R |
|||||||
|
VIERDE TONEEL.
Joris, Johanna.
Joris.
'Onderlijk geval/ Hoezal Mevrouw fortuin haar rad hier klugtigdraaijen,
Om van het Actiezaad her. naberouw te maaijen ! Johanna. Maar Joris, wat heeft al die toeftei hier van doen ;
Ei ièg'ttny, zo gy't weet. Joris.Gtefwv dan eerft een zoen. Jobanna.'WtX wis, wel zou ik niet? Joris.Wat is daar aan bedreven?
Je weet tog dat ik jou zo liefheb als mijn leven. Jühanna. En ofje my bemind , wat helpt dat, wijl ik u
Niet wederom bemin. Joris. Wat zeg je ? hoe zal 't nu Nog langer lukken ? durfjei dan je woord herhalen ? Heb jei niet meevals eens , ja meer als twintig malen _ £ ·,; · / Uwminmyroegezeid? Johanna. Welja, datis gefchied, Dog fchoon ik 't heb beloofd , "'k hou die belotte niet.
Joris. De drommel vaar inde onilandvaüigheid der Vrouwen ? ,
Johanna. Het zou rny fchoon (taan een Livrei kadet te trouwen
Daar 'k ligt op 't punt fta , om met d'eernaam van Mevrouw Te pronken , of voor 't minft met dien van jufrouw ; 'k zou My ongelijk doen, zo'k my zelf wouw deldineren Om u te trouwen , neen 'k zie reeds een zwerm van Heren Handienft my offren : my van ieder aangebeên Om mijn verkrege winli; ga Joris, ga vry heen, En zoek een Keuken-liet om die uw min te klagen; Mijn Winli laat my niet toe, dat gy my kunt behagen. Joris; Johanna zijt gy heel van uw veritand beroofd!
lic denk niet dat 't verlies der Aaies u in 't hoofd Geilagenis? Johanna. o Neen ! ik ben wel by mijn zinnen, 't Verlies dat raakt my niet, maar wel 't geen ik zal winnen.
Joris. Waar tmé tog ?
Johanna. Met mij η geld, dat Windvang heeft beileed
Aan A&ïes. Joris. Dan is uw verlies my hart'lyk leed.
Johanna. "Wat maaljc van verlies; wy hebben nietverloreu.
Joris.Weet jei daar nog niet van, zo zul je't welhaaft horen.
Johanna. 'k Ben daar niet voor bedugt, en gy zultmyxerlang,
Naaftand're Juffers zien in een enzelven rang, ' En wijl Heer Windvang tog Lucille kan mishagen, Wenfteik dathy zijn hart aan my kwam pptedragen, En als my dar gelukt, beloofiku zult gy .. .. Mijn Kamerdienaar zyn. Joris. Ik zag veel liever my
In Ygroofte Wezeps-zwijn voor altoos transformeren,
Damdatiku Moêrflons zou als mijn Jufvrouw eeren; Brui met uw Windvang voorden drommel en zijn moer. Johanna.Gy ftoot dan uw fortuin met voetenP^om. 't geen ik zwoer Dat zal ik houwen. Johanna. 'k Sweer gy zult hetü beklagen. Joris. Dat heeft geen nood Mevrouw! dewijl in weinig dagen.
Uw ingebeeld geluk verdwynen zal in wind. Job.Wie fcheld daar zo verbaafdPJom. Dat Pal ligt 't Troetelkind,
Van Jufvrouw Compagnie, en Monfieur Bubbel wezen, Stil De droes hy is 't ook , nqn is voor ons niets te vrezen. Maar beft maak ik mijn Heer zijn aankomft, voort bekent. VYFDE TONEEL.
V/indvang, Jofepb, Judas, Simon, Jthanna.
Jofeph.
HErWTindvang/hoor ein Woord/
Windvang. . < .; Ik zeg u nog eens Vent, Dat gy térftont vertrekt. Judas.Wc willen met u fpreken
Van deAétiekoopmanfchap. Windvang. Gy wilt de Kop my breken,
Seg liever. Simon. Neen, dat is onz' mening niet. Windv. Ik zweer... Johanna, roep térftont Heer Jöukhart. Johanna. Wel mijn Heer. j . . Johanna binnen. J°fèpb· Dan wol ter Her nicht das wie zomen uegotieeren ?
Windvang, Kanaiile! is het nu tijd met my te redeneren
Van Acfies ? foei! 't is fchand , gy zijt den naam onwaard Van Aclioniften, Simon. En waarom togί fprak bedaard/ Windv. Om dat gy by den dag my durft van A&ies fpreken,
Vraag my daar naar, wanneer de Sononsis ontweken j Dien handel dryft men maar by nagt P 'nooit by den dag, Want een Party, die nu by naar niets gelden mag, Sa! ligt tot vijf Percent, zodra het nagt is, ryzen. Syt ge Aètioniften , en moet ik den weg'u wyzen. Dienu tehouwdenftaat? Gaat voort uit mijn gezigt, Wraat gy zijt Beeften , die heel Quinquenpoix ontnigt; Ta regte Schut ken om dien. handel te bederven, Dat puik der Koopfnani"cnaP ,eid reeds door u op fterven. , wilt hoon ' men ipreekt by dag my om mijne Aaies aan / Ja volgt my tegels dank tot hier in huis, door waan Dat ik' mijne Adies u by dag zaJ overdragen. |
|||||||
|
£en ztete Jjpeiufp/tüér -<& acties
Waetr meü zyn maag was ever-laden/,
y<z/l· rellende Of? een^on,, ter neer, Dus lerende metjchajid enjchadeiv,
^flen j-aagt dt& y» >u? uit den, dreL, Onv die totTtun/t
Derxtyt een- wmd**uf£' ^ietieaeL· , Jcheynt met eenASchayy raar leg, te tnaien,
ünt dus zyn getd. Teer ~unud en, ii>aajv, Ser lana te zien t/v rech vergaan/. |
||||||||||
|
Wout de/ ^ctte^yys daatd uiw eg uur ,
Waar deei~ de Dte/utmaetad heel verloren/.
Die Ideid^apieren smvt in 't vuur, Oi'aar mee, dat de aar zt/n aars qaat i'eaen,
&wts 7'lieat een, S/teesnaan deer de luat, Op Varkens l·luzen Teert aedreiOns,
Deer heel getutlie/, zo die/ vltu/f, Met werd be/hrten 7net zyn lej>erv,
dernn'l dtc br de/v blanien/bvem/, Ju/lt i. lette kettr en uit den leent/, |
||||||||||
|
Waare/n! die Stadfeeh is omrin^f,
, i,'
Oy atte, j/*eaen/ met Zoldaten ;
Jtylt 77leti/ter ztg te, èar/tenj^ritijt, Sn meet het Ttedlees leyen late/t ,
~4ls £du?us tgeheim ontdekt T Van zyrv 7>erberqe raadzel m-ageie,
t&een te teen, Zinnebeehl vev/ft^et,t, J'an de eygejïei^ye/ Dubbel- ν/agens,
Die/; ion men hurv qeheim, veiyiaan-, Wel mee Tutu/t uit ζ ia zelf -vergaan ■ |
||||||||||
|
Daar zt'ri/lbenfratei* meê meuwsaterier ,
Tttt-tyater bruit, en/naaft Terzinckt-,
Jfög nandetd men at eye/v vtertq , Scnecn la/ ut d dictie-strecnv Terdrtn£ir,
Daar weer eene/ and re- 7teeZ onzinnig , Ifd met zt/n/L·^/ dwars in, het het/,
&ints ryd 'er een heet /net en, ->%ηηϊσ , Dte t /neè niet min /chert uv de, boV,
De at naar lianen, en zyn Trrnden,, pilaar ach.' daar is geen plaats te ?iruten, |
||||||||||
|
/
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
G,
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Maar wel voornaamlyk door de Zuid,
Die zo veel lang-vergaarde fchatten Heeft, door den fchyn van winit,verbruid,
Dat geen begrip zulks kan bevatten. Nu zoekt hy, wyl't hem is miflukt,
Door 't Bubb'len zyn fortuin te maken, Ën eêf hem de armoede onderdrukt,
Met 't jagen aan de koft te raken. Ach! roept hy: mogt ik in't begin
d* Eenhóren of den Leeuw eens vangen, Zo zoude ik eind'lyk naar myn zin
Voldoen myn lang gewenit verlangen ■ Ik had de ilrikken reeds bereid
Öm bei die Dieren pal te zetten, Terwyl geveinsde Argliftigheid j
Met uitgefpanne Bubbelnetten Zig hield verzekerd van de vangft»
Maar ach! de waan is weg gevlogen, En baard my niet dan zorg en *nE>& ->
Wyl ieder zonder mededogen |
|||||||||||||||||||||||||||
|
'Elyk een ligtte Debouchant,'
Gants zorgeloos, zyn ledige uuren
■Aan alle dartelheid verpand» 5t Geen hy elcndig moet bezuuren,
■^'s de Armoe, kommer, en verdriet Zyn dis en ledekant genaken,
^aar hy zyn val voor oogen ziet; ■Dan fchynt zyn zorg'loos hart te ontwakcs3
üe fchyn der blydfehap, die wel eer Hem 't harte raakte en kon behagen,
*alt hem dan op't gemoed ter neer, **n fchynt hem dag en nagt te knagen,
* erwyl hy vlugtend' voor 't verwy t, ^oftinjen gaat tot fchuilplaats zoeken,
ajtt hy zyn lévensloop verflyt Met de eerite dwaasheid te vervloeken ; ^° doet deez' Bubbel-jongen, die Al zyne fchatten heeft verloren
In Λ
de eene of de and're Compagnie ,
**etzy van Wefep, Naarden, Horen9
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
*£fy dte Z4f7i/c/iatz
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
'Len /iet]
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
-J~
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Om
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
yat/eii van,
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
'iT?TWild.
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Diedraaid weer hennip van Tergouw,
Tot Ilrikken, om ons op te hangen,
Zo dat ik dugt voor't eigen touw, Waar mede ik and'ren dagt te vangen,
Die gooid ons met Enkhuizer zand, Een ander weer met Utrechtfe aarde,
En die weer met een héle mand Vol varkens-ftaarten, groot van waarde!
Het regend Koren-brandewyn, Dat ons de reuk maakt dol en dronken,
Hoewel wy wel gevoelig zyn Voor't raken van hunne Osze-fchonken,
Maar 'tallerfchrikk'lykfte is, dat de een Of de anderen, niet om te zetten,
Ons met een Walvis-kakenbcen, Dreigt kop en ribben te verpletten j
pies hebbc ik uit het Stadgeweld; My naar het vlakke veld begeven,
Wyl myn gemoed my niet voorfpeld Als een bedroeft armoedig léven,
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
My, in myn ongeluk beipot,
Van duizend is niet één te vinden,
Die niet verheugd is om myn lot, Behalven myne Bubbelvrinden,
Die nevens my, door't groot verlies, Het geen hun fchatkifl heeft geleden,
Door 't dalen van de Compagnies, Den wind vervloeken, en met reden,
.Wyl 't lokaas, 't geen door ons beleid, Om deez' twé Beeften te bezetten,
Was indefchaduuw uitgefpreid Van de opgefpanne Bubbel-netten,
Word daag'lyks op het hoofd gegooid Van my, en van myn lotgenoten,
Die men vaft nakende, en berooid Met Wortels voor de neus komt floten,
Terwyl een ander weer verwoed, Grimlaggende komt aan rinkinken,
^m my een rotte Kool, vol moed Op 't harfz'loos bekkeneel te klinken;
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Ten zy dat ik door 't voor befchik
Van nieuw-geinventeerde lagen > d' Eenhóren en den Leeuw verftrik, En in myn Bubbel-net kan jagen.
Dus preveld déze Bubbelaar, Uit 't Miilïfippis hol gekropen,
Die, werdende geen dag gewaar, Met een onttonkte toorts komt lopen,
Om op de Leeuwen-jagt te gaan; Maar de edelmoedigfte der dieren
Lagt met den rook, en wind» en waan,' Van al die A&ic-kladpapieren.
Hy wil zyn vryheid met het Zwaard, En Kruis, en Sleutelen befchermen, En agt de vryheid meerder waard, Dan al die Bubb'lende Adic-tcrmen.'
Terwyl de Wakkerheid om hoog, Nooit door geen valsheid te overreden..;
Hem gaa (laat met 't doorzigtig oog, Van 't drietal der Hollandfche Stede®. |
|||||||||||||||||||||||||||
|
En ben al lenig op ak handefplaats gek-ómen*
Daar ik door Vroomaard en fijn Neef wierd waargenomen' Dewijl ik vreefde van te ligt ontdekt te fijn Zo ik met hem daar kwam; toen heb ik in den fchija ,Van ee.n dief handelaars, deez'logenaar bedrogen: t Bewijs gekregen, cn het masker hem onttogen Waar door Tiy u tot nog bedrogen heeft. · lonkhart, tegen Vroomaard en Schmnprdat.W houw
U voor mijn Vrinden, enik ïal uwdferift en trouw, Zover mijn ftaat vermag ,. naar hun waardy belonen. Vroomaard. Heer Jonkhart, f0gy my wilt uwe ganft betonen,
V ergun my, dat mijn mra, na fo veei fmart en druli) Door mijn Lucilles trouw veranderd in geluk. hnkhart. Het waar onredelijk zo 'k u dit dorft ontzeggen
Uw deugd eift groter loon. Vroomaard. Wat foudgy my toeleggen: Dat my meerwaardig is, dan fuik een duurbaar pand f hnkhart. Qntfmg dan, tot een blijk van gunft,haar van mijn hand.
Vroemaard.M.e.1 dankbaarheid mijnHeer fat ik mijn pljgt bctragten
Uw Sullereeren, en uals mijn Broederagten. Mijn Waarde/ zie hier't eind van al qnzeongencugt. , Lucille Mijn Heer, ik ben nret u om dit geluk verheugd, Dewijl uw deugd en trouw my altoos kon behagen.·,. Vrooma Ik datük u voor uw guiïft,die 't eind maakt van mijn klagen.
■ Jonkhart. Heer Schoonpraat, 'k zaj u ook belonen naar waardy, Voor uw gedanen dienit. Schoonpraat. Mijn Heer, het zal aan my Tot eer verftrekken zo ik u kan dienftig wezejn . . . . Proomaard. Nu heeft onz' min nog ramp nog ongeluk te vrefen.
Joris. Nog Quinquenpoix met al haar razen van de Suid.
Of Ooft of Weit. Viva dan Bruidegom en Bruid ƒ Johanna. Terwijl een ander Jiaigc zit ik bedroefd te treuren | Kou my ter wereld wel meer ongeluk gebeuren ? Ach / ach rnijn fchone Geld ! maar Joris hoor eens hier. TX 3(or's, heel fors. VVel nou, wat zal 't nou zijn ? Johanna. Hoe nudus trots en fièr£
Of Jagt".gy ook nog met mij π droevige ongelukken > Daar u sc verlies niet min als myop't hart moeft drukken. Het was maar raljerieal 't geen 'er is gefchied , 'k Bemin Jou als my zelf. Ioris. En ik bemin je hïet. Het was Mevrouw tot fchand dat zy. haar Knegt zou trouwen» Neen, 'tzal upafzen om een hoger ftaat te bouwen; Eii fo uit 't groot getal der Héren, die hun min U fchenkéri, om uw winft'; geen een is naar uw 7.ΪΠ, Kuntgy Heer Windvang nu tot uw Galant verkiezen, Die fa] wel forgen dat ge uw geld niet lult verliefen , Dewij 1 het üjn , en 't uw, net is fo groot als 't mijn, Dan fal ik in dien ftaat uw Kamerdienaar zijn, Uw hoge ftaatkan die vernedering niet 1 ij en j 't Is beter dat ik naar een Keukenfiet ga vrijen. . .... Iohanna. Worde ik nog in mijn, leed en ongelukbefpot ί
Vroomaard, tegen Ioris. .. r. Staak defefcherfzery. Ioris. Mijn Heer'k volg uw gebod
Schoonpraat, tegen Vroomaard e» Lucille.
Ik wens dat gytefaam^ in ruften vree fneugt leven. Ioris. En ik, dat de A&iekraam den doodfnik haaft maggevënV
|
||||||||||||||
|
Die Wind negotie my hebt aangeraden. Waar .
Syn de A&ies van den Haag? windvang. Mijn heer ik bid bedaar
Daar zijn ze, 'k had die'reeds van huis af rmê genomen ,
Om, als ik t'avond waarin Quinquenpoix gekomen.
Die te behandigen aan die ze η ad gekogt.
Jonkhart. 'k Vind hier de Waarheid daar ik, die niet heb gezogt
Maar waar zijn de Aéties van de Suidzé nu gebleven t Windvang, Ik bidde u andermaal wil my 't vergrijp vergeven,
'k Heb die door nood verkogt, op dat ik met fatfoen Sou kunnen leven , en mijn Schuldenaars voldoen. lonkharf. Gj zult my tot een duit dat geld weerom betalen.
WinaS. So gy die winft, mijn Heer, van my denkt weer te hafe'n,
Verfchipon my dat ik u de waarheid zeggen moet, Maakt gy uw rekking verkeerd, want al mijn goed, En geld, Is door de Wintinegotie weg gedreven, So dat ik naauwelijks weet waar dat ik van zal ieven. Lucille. Mijn Broeder, wijl dat geld alreeds verloren is j
So maak geer/ moeite meer, dewijl gy 'voor gewis Niets zult verrigten tot vergoeding van uw fchade. Jonkhart. Bedrieger', die op 't hóögft' mijn ftraf én'ongenade
Verdiend ftebt, vlugt altoos mijn by zijn als dé peil. Johawea, tegen Windvang, Zo als hy weg gaan wil.
Μ ijn Heer, waar is mijn geld ? Windvang. Ach meisje ! by de reit. f w geld dat is zo wel als 't andere vervlogerj. Johanna.Job fchurk'. Verleider! fchelm/ ik rük udaad'lijïc de oogen
Uit uw vervloekte kop. Ach/ Ach! mijn Geld/ mijn Geld / Lucille- Gy krijgt das mede uw loon , hier heipt nu geen geweld.
Maar gy Bedrieger, zult het fchrift ons weder geven , Dat εν met Schoonpraat hebt in Quinquenpoix befchïeven , Of anderzints ik zweer dat uw gehate lift, "U op het alderhoogft, bedroeven zal. Windvang. Daar fs 't Jonkhart. Ga nu voort uit mijn oog, zo niet 't zal u berouwen.
Joris. Ga, of een voet in 'tgat zal u gefelfchap houwen.
fPiadvAUg. Helaas! hier gaat mijn hoop , die'k hebgehad, tot niet,
Nu ben ik arm, ach/ ach ! wie trooft my irj/t verdriet Windvang binnen.
jonkhart. Mafeur, wie kwam u dit bedrog eerlt kenbaar maaken? 't Streeft mijn begrip vóo'rby, hoe ge aan't bewijs koft raken, Dat gy my hebt getoond. Lucille * tegen Johanna". ., ι ■ ,,
Roep Schoonpraat hier.Iohanna. Ik tal,
NEGENDE TONEEL·,
Lftcfflè}. jonkhart 3 Vriomaatd, Deugdryk, Scheonpraat, }oban·
»e, Ioris s
Lucille, tvyzehde op Schoonpraat. _ ,. ,
MOnfreer , ziehier dien geen waar mee ons 't goed gevat
Begunitigd heeft, en dié zijn valsheid kwam ontdekken Aan Vroomaard, die dit voort tot voordeel wift te trekken ij ° "Ί11 getrouwe min; hy maakte 't my bekend, :^n ik , die Windvang haatte als oorfaak van de èlend , Die my te wagten ftond, zo ik met hem moeit trouwen, ^eb felf in Mansgewaad hem lijn verderf gebrouwen. |
||||||||||||||
|
^e woonplaats van onz' Nigt Nerine, is als gy weet
Weel digt by Quinquenpoix, daar heb ik my verkleed ; |
||||||||||||||
|
Einde van hei derde bedryf.
|
||||||||||||||
|
( ι» )
De weft ! de weft ! en dit is alles wat ik weer.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
QUINCAMPOIX.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
Maar, daar is Pietër.
TWEEDE TONEEL.
Bonavontuur, Pieter, Eelhart.
Bonavontuur,
|
||||||||||||||||||||||||||
|
O F D E
|
||||||||||||||||||||||||||
|
WIND Η ANDELAARS.
Β L Τ S P E L·
|
||||||||||||||||||||||||||
|
w
|
||||||||||||||||||||||||||
|
^^^^^^^^ El, hoe zyt gy zo bezweet!
Pieter. Daar is een Schelvisboer van Wyk op Zee gekomen >
Die giftren middag zelf te Londen heeft vernomen, Dat daar geboden word voor de Acties in de Zuid, Elfhonderd. Bonavontuur. Ha! ha! ha! die Visboer is een guit \ Die omgekogt is om met lift wat wind te maken > En door dat loopje de partyen quyt te raaken. Maar, zyt gy niet eens in het Koffihuis gegaan? Pieter. Voorzeker, maar 'τ was daar zo vol dat 'k niet kon ftaan.
Wat was 'er een gefchreeuw van Engelfcheri en kakelaars. 'k Wierd doof door 't liegen van dejeuderi $ en de Makelaars 'k Liep in de Kalverftraati en dan weer op den Dam Daar 'k alderhande llag yah tronien vernam. Lichtmiffén, Kooplui, ook Rapalje, en braave Heeren,
En beurzefnyers , maar zeer eerlyk in de kleeren.
Ik zag 'er een die niet als van miljoenen fprak.
Die ik geen dubbeltje zou lcenen uit myn zak;
Bonavontuur. Te Londen weet ik is de Zuidze aan het daalen. Gy moet den Makelaar Grypvogel, aanftonds haaien j
Laat hy de Premie maar ontvangen van zyn vrind-
Eelhart. Hoe broer, weer Premie;? Bonavontuur. Ik bedien my van dien windi Loop, Pieter, zeg dat ik hém ianftonds zal verwagten.
Hy is in Quihcampoix nu nog, naar myn gedagten.
DERDE TONEEL.
Eelhart j Bonavontuur.
I Eelhart.
Κ zeg nog eens, dat gy u zelven ruïneert.
Bonavontuur. Dat zy zo. Ik verzoek dat ge u wat diverteert*
Ik hoor myn huisvrouw en myn dochter, wil maar blyven. 'k Moet myn Korrefpondent inEng'land aanftonds fchryven. Eelhart. Hoe* 't h geen Poftdag.
Bonavontuur. Zou ik tö ïafig tvagten ? heefia
Ik zend Krifpyrï expres daar mét een pinkje heen,
Dien trouwen knegt verwagt ik hier alle oogenblikken. Hy is naar Hoorn gereifd, en zal daar iets béfchikken. Eelhart. Is 't mogelyk! in die Kommercie Kompanjie ?
Bonavontuur ^ Gewis, dewyl ik daar veel voordeel in voorzie*
|
||||||||||||||||||||||||||
|
VERTONERS.
Bonavontuur, ) ■ .
£^ΛΓί, fKpopliuden.
Pieter, Kantoorknecht ·}
Beatris, Vrouw d. Hilegond, Dochter J.
fr -ndbml, $ Minnaars van Hillegond*
Klaar, Meid van Hillegönd.
Eca Barbier.
Jan, Knecht in Quïncampoix, óf'tKolE%^·
deesje, de Meid.
Fransje, een Gebochelde.
Grypvtgely een Makelaar.
Eerfte Jood.
Tweede Jood.
Krispyn, Boekhouder van Bonavontuur.
Gys, -)
Louw, J» Boeren.
|
||||||||||||||||||||||||||
|
Kees, _______
E*n Koetfier.
Eenige Joode», die fchreeuwen.
S W Υ G E Ν 0 E.
Vier Danfers gekleed als Snyers en Pruikemaakersv
Eenige Jooden, Boeren, en voorts andere Natiën. Het Tooneel verbeeldt in 't eerfte en derde Bedryf een Kamer, in het
kuis van Bonavontuur; het tweede BedryfQuincampoix, of Koffihuis, |
||||||||||||||||||||||||||
|
E ER STE BEDRYF.
Verbeeldt een Kamer.
EERSTE TONEEL, |
||||||||||||||||||||||||||
|
Eelhart, Bonavontuur. 1
Bonavontuur. j
Η Ou op ! hou op ï met al dat knorren en bediften f
Wat raakt het u dat we in de Zuidzee hand'len willen f Eeibart Ik ben uw broeder, 'k Wil u raaden als een vrind.
Hoor, dees Negotie agt ik anders niet dan Wind. Bonavontuur Gy hebt gelyk, ze is wind: maar een'die van die gekken,
Die zo vol wind zyn , wil een hooge premie trekken , Moet paffen op zyn tyd. Ik agt ze ais gy voor dol:- Maar ondeituffchen maak ik vaft myn'' kiften vol. Eelhart. Gy neemt maar Premie , zeg zult gy wellev'ren koniïen ?
Bonavontuur. Hoe leveren ? ik agt dat geld alreets gewonnen.
• Eelhart. Z0 lang gy geld trekt, ja , zyt gy een groot Sinjeur:; Maar hoe z%\ »t fn^ u gaan myn Heer Kontramineur , Wanneer gy 2ien moec dat deeze Actiën montéeren ?* Bonavontuur. 'k Verwagt dat niet.
Eelhart. Gy zult het tot uw fchadè leêrën'.
Bonavontuur. Ei, ei, ik bid j.e ,· zeg, op welken fondament
Staat al het werk ? Eelhart. Voor my het is my onbekend. Bonavontuur. Op wind, óp niemendal·: derhalven moet het daalenl
Hoe meer hst waaijt, hoe meer ik karïmyn kooren maaien.
Eelhart. Maar, zegtmy,- hebt gy uwgedagtenlaatengaan; Op die twee Heeren, die naar uwe dochter Haan >
Kan u Heer Hendrik, of Heer Windbuil feft bekoorërt ? ,
Bonavontuur. Ik bid u talm my met geerf prullen aan myne oóreri'. De tyd is koft'lyk, praat hier niet ais van· Zuidzee,
Of Aflurantie, Bank, of Weft, dan praat ik mee.
Eelhart. Maar evenwel 't is tyd dat gy befluit moet nemen. Bunavontuur. De tyd is koft'lyk, 'k zeg 't nog eens,hou op met tcemen
Want in een oogenblik ,< een ftip r in deczen ryd ,·
Win ik een millioen, of ik ben alles quyt.
sk Heb wel een tonnegouds of anderhalf verloren,
Om naar een Prokureur of rabbelaar te hooren,
Die aan myn huis, wanneer ik uit moeft weezen, quant.
Ik vroeg hem of hy niet geweeft had op den Dam,
En daar «ehoord hoe hoog de Zuidzee Acties liepen'.
Hy zsl·,. ik zag.ecn zwerna. van Smoufen, die wat riepen·
|
||||||||||||||||||||||||||
|
VIERDE TONEEL.
Beatris, Hillegönd, Klaar, Eelhart. Α Beatris.
Ch broeder, Eelhart, wat zal ons nog overkomen ?
Myn man doet anders niet als van dé Zuidzee droomen , 's Nachts ftaat hy in zyn bed Wel tienmaal overend, En roept: fchryf af myn Heer in banko' tien percent! Wilt gy voor vyfrig nog een duizend pond ontvangen, Op d'afgefproken tyd.-5 fpreek-, denk op uw belangen. Dan roept hy weer: de Weft ! of Medenblik ! Edam ! Of, foey! dat 'k in Tergou, flus dié party niet nam! Ik bid u, Eelhart, dat gy 't ons eens uit wilt leggen, t Wat al dat raazen van die Premien wil zeggen; Eelhart.; Wel hoor dan: 't is hier eens in'Holland zo geweeft,' Dat veele menfehen, door een wonderbaaren geeft Ι Gedreeven■,« zo veel geld verfpilden aan dé bloemen, ' Dat gy zoudt' fchrikken' als men ü dien fchat zou noemen»1 Een tulp,· een'niacint, gold fomtyds duizend pond, Wanneer men' dié fpierWit en fraaij geftreept bevond. Maar deeze zotterny is door den tyd gelleeten, Of, zo ze 'er i's, men' wil 't niet voor de waerèld weeten' Maar nu regeert een' geeft van zulk een zotterny, • Die al Wat zot was ftreeft in zottigheid voorb'y. Men vind in Vrankryk en in Engeland Financieren >
Die geld ontvangen óp 't krediet van hunn' papieren»" Met inzicht om daar door de fchulden van het Byk' Te doert vermind'ren , en betaalen te gelyk; Dees noemt men Α&ίεη, die 's jaailyks rente geevcn, 't Zy veel· óf weinig. . , Beatrir. , "Wel hoé, ïüaaltt dat dan 2o'n Ieeven ? Eelhart. Öiiï1 daf veel menfehen zich verbeelden' dat de vaare'
. Der Zuidzee Kompanjie floreeren', en' vee1 waard ι Zal worden, door den tyd -, behalven artdre zaaken, {Waar op by güfing e!k zyn rekening wil maaken. ·;. Beatris. Het dunkt my vreemd dac zich ons volk daar mee bsvao**) '
Eelhart. Gy weet wd dat een zoc terftond veel zotten· brueijt. ^ |
||||||||||||||||||||||||||
|
Α,
|
||||||||||||||||||||
|
Daar de een' het ftaal veegt door zynftrot»
Dien de and*ren in een Strop doet flikken'
Befluitende zyn levens lot, Met hennip vanTergouwfeftrikken,
Door dolle razerny beftreên, En Word by 't einde van zyn dagen»
Thans Beul en Hangebaft met een, Daar meefter Hans om heeft te klagen
Dewyl hy in zyn Ambagt treed, Waar of het Voorregt is befchréven,
Met fchuimend bloed, en angftig zweet > Door Koevoet, Zwaard, of Strop gedreven
Neen Aetiehandelaars, fcheptmoed! Schoon dat gy zyt ontbloot van fchyve°>
Van eer, van naam, van geld, en goed, Gy zult üw droefheid ligt verdry ven*
Ën fchoon gy zei ver oorzaak zyt Van al uw rampen en elenden,
't Geen u het angftig hart doorfnyd j En dag en nagtuw ruft komt fchenden»
|
||||||||||||||||||||
|
s iemand over hals en hoofd,"
|
||||||||||||||||||||
|
In droeve rampen legt gedompeld ,1
En ziet zyn geld en fchat geroofd, Daar 't ongeval hem overrompeld',
En plaagt met eindeloos verdriet · Te meer, als hy door 't zorgeloos léveö.
Daar hy zyn leed vermeerd'ren ziet, Zig zelf hier af defchuld moetgéveft*
Kan niets zyn droeve zinnen mcêr Verzagten, en het hart vernoegen *
Als door bezadigtheyt het weer Tot de aangename ruft te voegen $
Hier toe dient de vergetelheid Van al zyne ongebondedaden,
LWaar door 't gemoed, tot ruft geleid , Zig kan in ned'righeid verzaden j
Zo is 't ook met die geen gefteld, Die door 't bedrog der Bubbel- windefij
Beroofd zyn van hun goed en geld, En zig in volle wanhoop vinden.
|
||||||||||||||||||||
|
CV __________
|
i&zZfit maaj te-cree^ tnzt
|
|||||||||||||||||||
|
BB HB^B
|
||||||||||||||||||||
|
Ënkhüizcö zal zyn Zandplaat voort
Vergeten, om te doen vergraven i
En Utrecht zal geen enkel woord Weer fpréken van zyn Vaart, of Haven i
En Purmerent, hoe AiTurant, Zal de AfTürantie niet gedenken,
En Alkmaar zal, geheel Contant, Zyn Wiszels aan een ander fchenken,
't Commercieryke Monikendam, Zal zyn Commercie laten varen,
Èn 't loft'lyk Muiden, dat mee kwam Om in de Bubbel-zé te varen,
Niet denken omzynviszery, Of't waar om Baars of Bot te vangen,
In binnewaters, of in 't Y; Of Naarden zal zig niet omhangen
Met nooit volwcven Wind-fluweel 5 Nog Wefep, dat zo wel gelegen
Aan d' oever van de Vcgt, geheel Denkt al de Bubbels op te wégen,
|
||||||||||||||||||||
|
Indien gy het Vergetelnat,
Dat uit deez' koele rots komt fpringen;
Èn brüiszende ter neder fpat, ίϋ plaats van 't fchrikk'lyk handenwringen,
Of't haer te rukken uit het hoofd, Tot uw herftelling wilt gebruiken,
Dewyl *t de droefheid fluks verdoofd, En allen rouw van 't hart doet duiken j
Al waard gy ook tot barftenstoe Van eid*le Winden Opgeblazen,
Dat gy al heigend', matenmoê, Kiet deed dan roepen ,* fchreeüWen, riBeflj
Van pyn in darmen, maag, en buik, 't Geen ik heel ligtt'lyk kan gelóven,
Dewyl gy inde Bubbel-fuik Door vnnd en waan zytoverftóven,
% Verzeker, >t 'iS probatum eft i Het zal u alles doen vergeten,
Den Wind doen vloeken ais de peft% Die u zo razend heeft be*éteni
|
||||||||||||||||||||
|
Van Navigatie, nogTrafiek^
Maar wel van Varkens-handel fpréken j
Is nü de wind-negotie ziek, Zy zal eerlang den moord dan ftékem
Drinkt dan te zaam ] vanLethcs ftroom! Zo zult ge uw fchade niet gevoelen>
Want déze vogt zal alle fchroom Van 't afgepynigd harte ipoelen j
Zo raakt de Windnegotie voort. Zo word die plaag het beft vergeten;
Zelfs haargedagtenisgefmoord, En in een nagt-ipelonk gefméten l
Waar uit zy eerft is Voort gebragt Ten kofte van ontelb're fchatten ]
tiet geen ons Naneefs nagellagt, Als logens zal voor 't voorhoofd ipattcil.
Drinkt dan, dewyl u geld is zoek! Want de opgeworpe Bubbel-héren,
Die hebben het vaft io hun broek, Om nimmermeer iets uit te keren»
|
||||||||||||||||||||
|
De ftervende BUBBEL-HE
van Madame COMPi
|
||||||||
|
Die Nul heeft op 't Project gekregen,
Benevens een Kontramineur, Die mee niet weinig is verlegen $
Dog fchoon dat de eene fchrikk'lyk huild, En de and're ilaat benauwd te kyken
En om 't miflukte Geld gepruild, Zy zullen zig nu niet verryken >
Wyl daar een Popje van plyfier, Dat, op het lofflyk aifuréren
£raald met een wydfle pragt en zwier, Zo wel in tooizel als in kleren,
Schrikt op het difperaat gelaat Van't Naberouw, datinhetmifzen
Van zyn verdwenen fchat en ftaat, Met bei zyn handen, volle klifzen
Van haer rukt uit hetbreinloos hoofd, Terwyl zy tyding aan komt draden ,
Hoe de A&iehandel is beroofd, ° En door den wind ter neer geilaVen ·
't Geen een berooiden Α dieheer Zyn kop doet nors vol rimpels trekken
De Hoop , die ftreeld hem nu geen meer Maar Wanhoop voerd hemby de gekken'i
Waar op dat de Armoe zig ontdekt, Die op zyn hoofd-doek heeft te lézen.
Het eind der Α ctifs , 't fchynt hy ilrekt Een voorwerp , dat zy allen vrezen ,
Daar hy het naakte lyf naauw kan Met lappen, en verilete (lukken,
Bedekken. Zie, zie hoe die man Hier om fpringt op zyn houte krukken>
By 't fterven van den Bubbel-Heer; Wiens dood de Kooprnanfchap doet léven,
Die op het loffelykft' dan weer Za! op haar fcheepstroon zyn verheven
Beveiligd door het wys beleid Van Amftels gróte Burger-Héren
Die ilaagdoor hun voorzigtijrheid, Die Burgerplaag grootmoedia weren
S KOESTER-BEREN van on^ flad, * Wier voorborg wy verschuldigd bijv en t
74 zje de Faam haafi afgemat Uw Naam met goud e ftar ren fchryven
Λαη 't Zonnehof, tot onze vremd - Zojchendgeen tjd uwe EER wg DEUGD, |
||||||||
|
ACh help! itaby! ilaby! ilaby!
De Wind-Negotie is aan 't dalen , Want Monfieur Bubbels roept: ach my ! Ik kan niet langer adem halen;
Want de armen hals, die is in nood, En leid op 't uitterile om te ilerven
In Jufvrouw Compagnie haar ichoot, t Geen wis den handel moet bederven ;
Terwyl de Rotten met elkaar Valt deftig in het geld rumoeren,
tn het Papier, die duure waar, Reeds plukken, plund'ren, en vervoeren j
En fchoon Madame Compagnie Haar Bubbel-Heer nog trooil wil geven,
*^aar hy zyn hoofd leid op haar knie, Hy ichynt ai razende te fnéven.
^een Medicyn komt hem te baat, Nog Jufvrouw Compagnie haar dranken,
% Kool en Horens Wortelzaad Gebrouwen, tot verderf der kranken;
En fchoon een Miiïïiippi-Non Hem wil doen aan den wind gedenken *
"efchénen door een FraniTe Zon , Hy fchynt zyn afkeer haar te fchenken;
*iaar Pater Noiler t'zaam gefnoerd Uit Miflïfïpfe Wind-koralen,
^chynt dat zyn hart niet eens beroerd, Daar al zyn welvaard is aan 't dalen.
* erwyl de Zuidzé mee bedroefd In 't Weduwenhulzel fchynt te klagen,
^een wonder, zy heeft 't ook beproeft, Hoe dat de Hoop haar isontdragen.
ten Smous mee diep ^eintreifeerd Τ λ r 1
An Monfieur Bubbels rekeningen,
u°g die zyn Waan mee vint verkeerd, En nu moet van Vianen zingen ,
Voeld met zyn Paauw- enSlangenilaf, Die Hoogmoed en Bedrog kwam fméden,
Uf't hart haail fcheid van 't léven af; Terwyl hy door behoeftigheden
vaftMonfi eurBubbelsfchatten kraakt, En gretig met zyn rappe ving'ren,
^§eld, dathyis kwyt geraakt,
l ragt weder in zyn beurs te fling'ren,
mts huild een droeve Proje&eur, |
||||||||
|
(>9)
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
D ;f,en wor^en ryk' De wyzen ftaafl verwonderd,
μ'L §"* ren honderd goid, gek heden zeven bond .:d, j^jEJ01 llaat het ';i~zr ds helfc af in den Pr>'s·
λ J" rrSs Negotie doet, al is hy nog zo wys,
Xo,C voor zot: wyl hy door Wysheid moet verliezen,
^1 'zy hy in die zee kan zwemmen op zyn biezen.
j)fatrts* 'k Bemerk wel dat die geen, die dan dees Acties heeft, Μ-Γ °p-,aagt:i en niet ais voor hocgepiyzen geeft. itar t woord van premie dient gy my eens uit te leggen. e öart. Dat {s reC(} geld t het geeri men iemant geeft, te zeggeii. \yCains' ^-ed ge^ ? E?lh. ó }a, dat geeft men aanftonds óp dehaiid, j^ aa^ door een die verkoopt zich geeft iri dit verband ί |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Windhmh en gevolg van Jouden.
De Weft! de Weft , myn Heer. Bmav. Myn voet is wis aan ftukkeri; I VJmdbuit, en gevolg. Ds Wét] de Wed l Eelbart. Hou op met razen, hoé zal \ lukken >
heatrts. Ach, man ! wat fchort ü ?
Bonavontmir. Ach ! <ftuü voort een barrebier.
Kiaur Daar ftaat de Chirurgyn, die je alle dag komt fchesren.
t.elb. Kom meeiter ty te Werk. Barbier. Dat zou ze niet be*eeren.
Hum skei nou uit de kunft , hum is een Heer ma föi! Ze eb diizerid Louis d'or kewon in Quincampoix. Klaar. Nü doet het. Bartier. Non Canailje.
Klaar.n , ; . . , Ik zal een ander haaien j
Hy meent nu dat hy is een Keuning van de Waaien,
Om dat hygeld heeft, of miflehien ook rnaarwat wind; Windbuil. Nu doet het, ik zal 't weer erkennen als een vrind.
Barbier. Moniieur, ze zei't dan doen om je obligant verzoeken.
Kom meid, Canailje, vit I breng hier de windle en doeken. Bonavöntuur. Ach breng me in 't naaft vertrek; en meefter doet u beft>'
Zo als zy hem op nemen word van binnen geroepen Edam! Edam! & Windbuil) en gevolg dé deur uitloopende.
Wat 's dat. De Weft! de Wcft«
Achtste fooneel
Hendrik, Hillegond.
'.'■■ -\ η ■ Hillegond.
ÏK bid u, Hendrik, zeg, wat fchorteri deze menfehen ?
Die Monfieur Windbuil zou ik niet veel gekker wenfehen. is 't ook een weddenfehap ? of zyn ze zat en vol ? Hendnk. Neen dronken zyn ze niet: maar uitgelaaten dol Mejuffer, en van wind gedijurig opgeblaazen: Maar 't ilimft fê) dat het nog niet blyft by deze dwaazen. Het fchynt een landziekte, ons uft Vrankryk aangewaayd , Daar nu dit fport van volk' geen kleintje ftaat bekaayd. Maar , fchoone, wyl \ geluk me een- oogenblik wil gunnen Dat wy hier zyn alleen. Seg zoude ik hoopen kunnen Dat gy my eenmaal eens gelukkig maken zult ? } Hillegond. Ik moet me, zo als gy, nog wap'nen.met geduld;
1 Maar weet, zo niet myn keur van Vader af moeit hangen,
Dat ik u eerder als Heer Windbuil zoude ontfangen. Ja 'k zat nog verder ga ah. 'k zeg jat ik hem verfmaad , En kunt gy met myn Oom',' die 'k zie dat u niet haat, Iets vinden, dat rfiy van dit huw'lyk kan bevryden, Ik zal uw zorgen moeite erkennen t'allen tyden. [ Hendrik. Durf ik dan denkendat myn fchoone my bemint!
1 Hillegond. Weet dat ik [tot dien prys myn hart aan u verbindt.'
Hendrik. Bekoorlyk oogenblik ! myn lief gy kurit gebieden.
Al wat gy my belaft, myn fchoone. zal gefchieden. Gy mint my ? en ik hoor dat nu op 't onvoprzienft · Myn goed, myn leven, het is alles tot uw dienft.. _ Wel aan myn Hillegond ,· wat moet ik me onderwinden ? _ . x Hillegond. Gy moet in Quincampoix door hulp van goede vrinden l Verneemen, hóe ver dat heer Vader is verzeild In de Actiekoopmanfchap. De grond dient eens gepeild Van al'het werk. Ik'vrees dat zy hem daar bedriegen, 'k Geloof zyn Makelaar doet anders niet als liegen. n Hy blaaft hemde ooren volvan winften grof en groot i
En 'k vrees dat deze hem zal helpen in den nood. 't Is alles my verdagt.' Krifpyn, de Knechts,' de Meiden', 'k Geloof dat ze altemaal onz'ondergang bereiden. . . ( j' Hendrik. De Knegts en Meiden ? Hilleg. Ja: maar boven al Krifpyn Τ
iDie, merk ik, trekt nu met de Makelaar een lyn.
* Zy droomen altemaal niet als van p.riemie gèeveni' .
De fchrobfte1* is zelf in die koopmanfchap bedreeven. Hendrik. Neen lief, de Premies zyn te hoog nu in de Zuid. Hillegond!. Zy; doen in kompanjiè. Krifpyn voert alles uit. 't Vond flus twee briefjes op de meide-kamer leggen. Zie, lees ze, gy. zmt beft yerftaan wat dit wil zeggen. Hendrik. Ha! ha! 't zyn briefjes, daar Krifpyn uw knecht in zeit ,"
Dat hy in Rotterdairi, yoör rek'ning van,de meid, In de Aifurantiebank een poft heeft ingefchreeven. . In 't ander ftaat dat hy iets meent in Hoorn te geeven.
Maar, wees geruft,'dat 's tot uw vaders fchade niet. ΗΜ'ζοηά. Ik vrees al evenwel, dat hier niets goeds gefchiedt.
Kom laat ons binnen gaan, en met Oom Eelhart fpreeken, .·. Wat ons te doen ftaat, Hendrik. . 'k Zal nooit blyven in gebreeketi Om u te dienen, die my zo gelukkig maakt, Dat ik eeri fchat bezit daar 'k lang naar heb gehaakt- NEGENDE ΤΟΝΕ EL.
Windbuil, Hendrik, Hillegond.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
r, at ny tot zekren prys, en geakkordeerd
|
dagen,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'e o */en ' a*s ^sc aan den koopermbgt befiaageri
Ί dal ^Cn' -^° * "U rjft dan eii*C'1^ lly dic par^v'
R. a. 'lcc> ishy met 't verlies der premie vry. Dat is dan wedden of het ryzen zal, of daalen.'
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
T
E
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ik Κ - - - ■»-,.---------
Dn "?°P n'er dat myn man zo ver van'tfpoer zaldwaaleni
Α ch>'*zyri kapitaal zal wagen tot dien prys ? ,
Te* u*' De tyd zalhemligtop eerfDoktorale wys Ind' ^ van zvn bsurs eens ^"raay. pnrgeeren willen } Hv'fi'1 - maar niet barft aan ai dié premiepillen. o lokte een tonnegouds als k'lokfpys in zyn maag.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
j^ ***>"«. Ik heb het wel gevreefd. Wat is 't voor my een pltt
|
a?!
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
En
|
*k de losheid van myn man nu zo gedogen?
l myn Kapitaal vervliegen voor myne oogen. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Qc'^an- Patientie, zufter, denk het hangt nog aan't geval
TtL / verhezen of zvn geld behouden zal. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Uw"u veniezsn oi zyn g1 ^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
Zo , uwlyks voorwaarde is een ftean om u te dekken, Of £Υ *n 't kort eens naar Viaanen moeit vertrekken. β * redrik Hendrik neemt hy in de nood te baat.
jf?[jr's· Wie meent gy daar mee , broer ?
ψ ü* ik meen een oud plakkaat, Ee^ju*" men ^cncrP verbied die wys van negótiererïj
QL 0n°polium, waar op onze Overheeren ^T1 vonnis geven : wyl het is een .groote trap Ma "dergang der nutte en zuiv're koopmanfchap. /,.ar 5 Nichtje, zeg my, zal men u niet haaft zien p'aaren ?
tllegond. Oom, maak me niet b *art. Gy moogt u wel verklaaretf 5 ηΛΐ\ ____ r> ■· ■ ·,' w 'i ν ■ J a
De
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
i
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^η is Heer Quincampoix, heel wyts en fraay gekleed,.'
J^a ^cS^ VYankryk met de Meiïïzippi winden*
tin ^"gelind gewaaid,i en laat zig,hier nu vinden.' -., ..... ,
j^^MeentgyHecr Windb'uil?£étó. Ja, 'k weet dat hy hief verkeert
j)· af °ok met een; dai u Heef Hendrik pretendeert. _£ .ls zeer wel gemaakt, verftandig ï, vroom, en aafdig. ^ een Juffer als Nicht Hillegond, wel Waardig, ,
ül'le&0"<t· Myn Vader ziet meeft op Heer Windbuils kapitaal.
£ meer dan twee miljoen bedraagt, naar zyn' verhaaL
y eih*n. Gy hebt gelyk ·, men fpreekt nu niet als van miljoenen'. j/'11 r briefjes ? of is 't geld ? of zyn 't ook twee meloenen ? £>a°r\ Zo 'Γ aan geld fchort, ik blyf borg dat Hendrik meer jj Windbuil heeft, wiens fchat zo ligt is als een veer. Z/T0^1 uw Vader, en doet niet dan premie trekken. , .
β' ie&nd. Ik zwyg nu: maar ik zal myn meeniqg haaft ontdekken.
J,air's Oom zoekt uw welftand , kind, 'k heb Hendrik lang gekend.
a<it· Praat van den droes, hy is 'er altyd fchier omtrent. V Υ F D E Τ O θ" Ν E E L.
Hendrik, Eelhart, Beatris, Hillegond, Klaar.
Ti -,v ', Hendrik, tegen Èelbart. y
*Vln" ^ecr' n* 'k 't.geluk u op dees plaats'te vinden,.
•£é//, ^ mag reek'rten voor een van myn befte vrinden ? . Maa 'k Weet wat gy zeggen wilt. MafeurVkom laat ons gaan. r 2agt, ik hoor daar komt Heer Witöbuil ook riog'aani
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ζ ES D Ë t ONE EL;
^βί/jmet een gevolg van Joöden en anderen; De Bartier 3
Hendrik, Eelbart, Beatris\ Hillegond',' Klaar. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
*?;*
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
**γ Windbuil.'
Vy ^ar's Heer Bonavöntuur ? ik moét hem aanftonds fpreeken.
t>eW Hy roept met bet gevolg. 'JcB^eft! deWeft/ de Weit! Mevrouw, 'k bleef in'gebreken ,
Dc v^. exkuzeer my, dat ik u niet heb gegroet. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■}. de Weft! de Wefti ^^^^^^^^
ZEVENDE TOONEEL, |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
tP
|
0p Utl-t met ee gevolg van Jooden , die Bonavöntuur en nog een
5^ onder de voet loopen. Bonavöntuur , gevolg van Jooden, ^e Barbier, Hendrik, Eelbart, Beatris, Hillegond, Klaar. Bonavöntuur.
Ei! oei! myn voet! myn voet! |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Windbuil.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
\Ji A^ame' maS ^ de eer een oogenblik genieten,"
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
,Dat ik u fprëek alleen ?
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Hil·
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
E %
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
r 20)
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Want Jan de tapper en zyn 'vrinden·, '
Houdt koets enpaerden op denflal. De Schouwburg zal't nu niet langmaaken\
En haafl ontbloot zyn van Akteur* ; Deivyl Ze aan and're rollen raaken, En fpeelén op de windvan-g beurs. Turf dragers zullen met hunn manden Ë
En 'kriiijers mefer wagens, wis , In kortentydviktorie branden: Wyl elk op 'tminfieen Keuning is. Geesje. Wel Fransje, heb je in 'tzinhier'watvoörgektefpeulen-
Ofhebjy ook een ilag gekregen van de meulen? Indeezen wind. Wagttot het vaftenavond is. Fransje, Hoe , meen je dat ik dit vóór niet doe ? neen, dat 's m,s''
'kZie dat de'Zotten nu den meeften rykdom winnen, En geld ontbreekt me , dies moet ik iets nieuws beginnen , Hoor, in Parys was korts een kaerel met een bult Gelyk als ik, die heeft Zyn beurs daat mee gevuld , Daar wierdt in Quincampoix fchiér geen party gefloóten Of myn konfrater heeft zyn fnaai daar van genoten, Om dat men op zyn bult kon fchryven met gemak-. Ik kan elkeen als hy met pennen, inkt en lak ? En leflena^r voorzien. Geesje. Ha.' ha! dat 's wel verionn» *
Waar dromXnel of'er niet al geld mee wordt gewonnen. Ô WEDE TONEEL.
Pieter, Jan, Geesje, Fransje.
Fransje zingt. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Hillegond. Noo?t *ult ge uw wit befchieten ,
¹&. onbeleefdheid, heer. Gy ziet ik ben verzeld.
En 't inzigt d»t gy hebt is mj genoeg gemeld. Windbuil. Mij" medeminnaar, kan, na 'k merk, o beft bekooren
Hillegond. Ik ^aa n,er n'jS} °m u verwijtinge te hooren
Het fchijnt wel dat uw htrt genegen is tot my: Maar ïç<*åÉ'£é,Áïçåç fpreekt gy met een heerfchappy, Schoon dat ge 't alJerminlt op my niet fhebt gewonnen. Waarom hebt ge uw verfoek aan vaders kant begonnen ? Heb ik geweten, fchoon gy fijt fijn grootfle vrind, I)at gy hier juift verkeert, omdat gy my bemint'? ■jVindb. Hebt gy't niet kunnen zien j mejuffer, aan mijne oogen ,
I)at uwe fchoonheid my tot liefde heeft bewogen? Hendrik. Me)uffer, hoe! fal hy u hier fo onbefchaamd....
Hillegond. Wees fiil ik weet wat my op fuiken daad betaamt-.
En zo gy een van twee hier queftie poogt te maak en, Zai hy die :t aanvangt, nooit tot myn befittiug raaken. Hendrik. Ik fal danfwijgen. Hillegond. Dat verzoek ik ook op lï.
Windbuil, 't Is wel, Mejuffer, 'k fwüg, op u gebod dan nu,
Maar, kunt ge u felf door my niet bert gelukkig maakeni' Aan alles wat gy wenfcht lult gy door my geraaken , Geëerd, gediend , ©ntfien, om uwen hoogen Haat. 'k Befit een rykdom, die 't gemeen tfe boven gaat. Gy lult dan als Princes by and're juffers lecven". Ja, 'k fal een heerlykheid aan u ten Bruidfchat geeven» Ik wil aan die Rievieu die 't Sticht nu graaven fal, Door 't midden van de Hei, een leer vermaaklyk dal Verkiefen , en voor u de fchoonfte hofftee bouwen. Elk fal uindatTempeals hoofdgodinneaanfehouwem De fchepen , feilende by menigte af en aan Door 't nieuw Kanaal, waarlangs de timmerwerven itaan > En fchoone huizen, fait gy fien hunn'zeüen ftryken , Wanneer fe uit *« Ooft en Weit, het Sticht met Waar verrykem Hillegond. Wat geven de Aéh'es, heer, by u een fchoonc vrucht·'
Gy bouwt door Preinien , kaikelen in de lucht -. Maar'k vrees, dat, zodewind vanzotheid raakt aan'tdraaijen, Gok de ingebeelde wuift met een eens weg mogt waaijen; En ik wierd van princes dan kamenier op 't leit. Windbuil. Mejuffer 1 kaa niet zyn.
Van binnen wordt geroepen.
De Weit} de weft! de weit! TIENDE TOONEEL,
Windbuil, Barbier, Hendrik, Hillegond^
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
*~~W 0 ziet men dat 'zich kaale fhaaken
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Verheffen kunnen, door een fons,
En groeyen, nu ze aan fchyven raaken, Op eenen nacht als Champinjons. Pieter. Geef eens een pyp tabak ! enkóffi , kokend hier. „ jr Jan. En brandje niet! Meffieurs, en brand, en brand je çé«" Pieter. Heb jy den makelaar Grypyogel niet vernomen ? Jan. Neen , maar ik denk dat hy hier daielyk zal kométi. Daar is de man ai zelf. DERDE TONEEL.
Grypvogely Pieter j Jan, Gezs'pe, Fransje- .:>
Gry'pvogeh
JVlonfieur vind ik u hier i
Geef üw Patroon wanneer gy t' huis komt dit papier, 't Kontrakt van duizend pond. hy zal daar na verlangen, lik zal de premie als't geteikend is, ontvangen. > ■ ■ AntVt ' Een pyp tabak ! Jan. Eeu pyp tabak / Pieter. Hy ial 't niet 0 k
Je moet niet denken dat gy hem zo zot zult broên. Ik ben verzekerd dat de zuidzee niet zal daalen; |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
WindbuiL
Barbier. Muiden! Weefp i Ik moet die menfehen fpfefcken
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
jtx. Amskoolbroek /
Windbuil.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ELFDE TOONE
Hiliegend, Hendrik* |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
E L,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Hillegond*
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Á
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1h isdatfehrikken? Hendrik.Hy is gek, lief, 't is gebleken,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Grypvogel. Geef köfB
Jan. |
Brand je niet! die 't breekt die moet bets»leD'
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^yn hoofd is met een wind van zotheid opgevuld.
hillegond. Laat ons naar binnen gaan. Ik ben Vol ongeduld.- Etnde van het errfle  e dry f TWEEDE  E D R Õ F.
EERSTE TOONEEL. Verbeeldt een Koffihuis, waar in eenige menfehen roöken enz;
1 J#K, Geesje, Fransje, met een %róote bult, en een brille dooi i
waar op geschreven ftaat: Bambsrio. Fransje zingt.
KQmt fpringi op Hompen en op fchoenen f
Want elk wordt ryk in Quincampoix? ■fty[ zwetfi ntf niet als van milfoenen, J)ie Korts moeftfiaapen in het ftrooy. ■fVdt *s t f en GoudeeuiO vóór de fnyerii
Want menig kalis wordt een heer, En de oude meiden krygen vryers, Niet om de ketel ÷ maar het [meen· Wil dees Negotie nogwai< duurerr,
Ik wed'er in de ganfehc■ fiadt,
Geen meid of knecht zich zal iTerhuureni
Want ieder droomt van grooter fchat.
Pothuizen zal men konnen vinden v
By menigten voor niemendal j |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
VIERDE TONEEL.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
p/fH
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Eerfie Jood, Tweede Jood, gevold van Joden, Grypvogel;
ter, Jan, Geesje , Fransje. Eerfle Jood.
of verkoop jy? -a -
Tweede Jood. 'k Koop en verkoop ïn de zuid: ,
Eerfie Jood. Kom by deleeven van de natie/ fpreek eens uit-
'k Verkoop jou Munkendam/ Tweede Jood. Ik ook. .
Eerfie Jood. Zo niet te trekken. ■ - ■ Tweede Jood. Drie en een half. Eerfie Jood. Ik geef voor o»
Tweede Jood. Loop by de ge *£«· é Eerfie Jood. ik bied jou twie. En as'k men omkeer ts tgcu'
Gevolg van de Jtden. Bambario! Eerfie Jood. Een °Ñ*é}'ËËËç Tweede Jood. ' Grypvogel, blyf Ð ü^ Enfpikkeleer in jouconfiencie, by je keven. f*eeYeP'
Hoe veel partyen ? r. Jood. Zes begutje. %■ Jood. 'k ^el zc S*
Wie is jou miefler ?
Eerfie Jood. luiftert den ander eerfi inatin·
'tls de puikje van de beers=
Een man als jy, metzülken nées, als Fransjes neers.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Hyfihryft op de bochel.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
tfï'
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ß
ô
|
|||||||||||||||||||
|
t van Vi^il (^evm
en BESSE POSTILJON
|
|||||||||||||||||||
|
De Ho ô t
Ë^ OE.TEL
|
|||||||||||||||||||
|
o
|
|||||||||||||||||||
|
IKLp £LH ã 15' Vol.
flona j>e7h maakt faqt op tZjtyn, e/vjyaft vidt op de· TjIooj ■
fn,, ~deüe; nars - aenys , Ireekt wind ene nietia aas . G-ins vutter een, de JCap met worfle/v, ktadgayteren/, d~a,_j?**uZfeiraeun, veer aeld, als een die t Znyn ~la*zt aiere/v, Wanneer t de l&el is afue,sneert; dat elk roe-yt wee,; G-y wind-roer vinken, die, ons Ireidetde- als dom yee , üns ze -veel -wind-ko/t á af-'t? Zy wortelen,ofraayen,, ZDat me als een, zatte, JCe& of Zwytv, naefeej^en,, aaapen. , ^t/eest' overaeeven, tot? de, dooa,stoe oyyeiidel, *Aiet 1rriejf?es, waeirdüf min? als nut_gercent7 die^^fcluitd Ter ar o eten,: maar ÉéïÉÉá^ß ruim, Zaan,! dit zatte Z^e'n- 3fd oyeraeeyen,, ze aeen, 'win/t, te/v min/te eth t Ziae , ~Mits acudende, iets -yoor zia en, daas -voor 'fijalop£^r£r^ ¾áôí d' Tienderd miltwen, en, een; e/v twv/itief die ~De noorder kinkels zeenten, oTs ten, 'reef-. £y zie- ZDaar leat de zoo vn, 'tjlt/k, -»>i& wit Ze; aarleteerere. |
|||||||||||||||||||
|
¿ e ELo
-Z,cü£>. '^actie-7101* leeyr aan, {als of- ay om, eens duit?
Se/v leen, zoua, keepen,) naar die'iBes-en, WertetTruit ■ ~tJs zutL· doer/ïeeken, -we/^y, dat ÜCidkèts tv doens Jftc CJ"£si2 J)eßÆïßúÔñ¢ÉÀã IS Trol, \verlera, ledwina uw Ivoren/ ■ J&emharie /Reelat, o£ dit; jSuctus-dier, des- leeft?· Say ts ook vee en, doly, dus setioe/d, Tw o]? uw leeft-, itfy qeefL· wet over , maar ontfan^t weer -van, de/ ^Tfaryyen?, ~vte 7net7 7iaar zeev'nen? door aW/FaamsTutar laten; teyen/, dJie Tuzar Tiier Tudeten 'wity alle,onder eenvZfcapreens; Örrv tegens _/£....... noch, iets tes kennen/ deert,
dtzen, de/éíê, n>any Tiet Xand,, º^éïç; de/e? JVecrder nesten;
1'Ji tukken,j?ycade/v; emv Ti/iar mee- zy/v vlees te mesten/.
&& hee; die; J^sti^on; deXee; fat <1' Twernen trektr Om, uit een.Johr-e.Jhuitr^ ze j>er het rekt of /Irelt-) |
|||||||||||||||||||
|
•^O
|
|||||||||||||||||||
|
uit een waterbel zy/v Xeet/eS C£_ hef drcca
|
7en/
|
||||||||||||||||||
|
e- naaien,; en, zist sf„ ^ >
W aucr nuitley ^dotten; te; -verhoeven;.
|
|||||||||||||||||||
|
/
|
|||||||||||
|
JSelast wordt van/ rnon/leur de/itvd,
Dat hv merkwür niet met papiererv' yliaar aeld, vany de cnderqariq hevryt. Jleiv ziet van ver de Süchtsöhe fcheeveiv, Tjaveeren in t luy lekker'land Om/ tooi naar deeze kust de fieepenT Daar iedereen/ naar v^aterddndy *ty.aar wat de raave en/ nid beduiden Q-eef ih te raaden/ aan de Inv,
Die's nachts de ßáÉíåíâíááÁô ^ kruidden/,
Omr-ryk te Zyn/, of niet een/ hrwy -
|
|||||||||||
|
2úÝÜ dof er eet vol Jmuidsche ardUw,
-Uaé áí dxuvr voor u-w óoqen/ ziet, Vertoont d apen, naaJzt v&fL· hidLerv, %o op den; vooravond als 't j^er/chiet, dJe&s 'Keesjes ziet men/ baivketteereit, ■^V hluyveny hooit/es voor de fooi], ®p 't afscTieydnuial der ^dictie neeren,, *ºtparlement -js&n/ ^nincatnpoix., SupuA; met Zyn/ hromme Jcdiordkeiv, Wyst op het ntUlyL· aven/vet) ^dy jhcLob me met een hooi te promcen/, |
|||||||||||
|
£n/Jpringt jchier lachende xvyfzynvel,
yjat verder ziet men wolden loopetv,
HMaar Sclxaapen/, onv de- lyhe vacht7
Gelyh men kortlina die oy hoopen/
Zaa "zwieren/ in den/ laaten nacht;
Dat Ugendy% ons wit heduiden/,
iJioe deiuid en/ waarheid wierd^erdrulct
Door yJohenSdie indbTvest ent Znidetv,
Sdiier alles hehhen/ lutal á eplwkt7
daarom/ £y oy hutvne apervwinden/,
G-eh/h mens ziet aan/ de andre hant
j |
|||||||||||
|
V*eel kusjes en' omJielzina vinden',
'Voor htm/ doortrapt etv Hoek veifiand, Wat verder zien we een/ leaer dieren/, Die om/ hun/ ~4ctze dievery. ~4ls uitaelaate drommels tieren/, in/jldan/ mallander of de py - De een/ ziet men/ met de hwt aan i/irvhen, £en/ander valt weer oy zyn/ poort) Een/ derden/ wd van/ aiiejst oezwyken/, Om/dat die!' huyt hem/toebehoort; Waarom de Itcmdna van-' ae dieren/ |
|||||||||||
|
Nv
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
f 2» )
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
VYFDE TÓNËËL.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Gebruik ook uw vernuft , en fpeel fijn"cbnrra fijn/ \
Wy zuiienin het kort veranderen vankleéren ,
En fpeelea dan een rol gelijk twee groore Heeren. Puur. jy be.:t een eerlijk man j Krifpija , dat zie ik klaar :' Maar wordt mijn heer eens die bedriegery gewaar , |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Windbuil , Eerfie Jood, Tweede Jood. Gevolg van Jopden. Gryp-
vogel, Pieter, Jan, Geesje, Fransje. V Eerfie Jood.
Erkoopje Muyden , en Schkuam met jou believen.
#W£.Blyf van myn lyf! i Jood.Wïï jy niet winnen?daarzyn brieven Van de Bahama ! Windbuil, is het mooglyk wat je zegt! ι Jood. Durf jy niet bieden ? Wmdb. Smous je bent hier niet te regt.
Kom bied eens premie in de Su'd op zeven honderd. Eerfie Jood. Ik trek de brieven uit mijn zak. Stae nou verwonderd!
Set nou de bril eens opjenees; ruik wat'crftaat ! Windbuil. Wel bied eens veertig. Eerfie Jood-. Neen.
Windbuil. Hoe veel dan kameraad ?
Eerfie Jood. Hoor ik fteldartigom teneemen oftegeeven.
Windh. Noch fes? ι ^^Neeu.bv my niet te doenineen by me leeven/ * Jeod.'k Verkoop jou Rotterdam.Grypv. Wat bied jyvoorTer-
gou ? (Uitrecht.
lJood. Grypvogel, trek jou hoed voor ,myn eens uit. Voorjouis
^ryp~J· Ik bied een. ι jood. 'k Bie je anderhalf! Grypv. Jou gekken,
■"'yf van men Lyf! of'k klop je voor je malle bekken !
Eerfle Jood. Je bent een gek ! je wilt niet winnen as je kan*
Krab eens de vil lis uit jouoogen as een man. ZESDE TONEEL.
De Barbier, met een gevolg, Windbuil, Eerfie Jood,
Tweede Jood. Gevolg van Joden. Grypvogel, Pie- ter 3 Jan, Geesje, Fransje. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
vV
|
io geert hy ons de zak. Krijpyn. Dat kan ons weinig fcheeleii,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
neer wy ryk z.Jn , en rlaar ons genoegen deelen?
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Pseter Fiat Knip.jn. Kri/pyK, IkneemSinde kompanjie:
Maar sküuip weg, dewijl ik ginder Eelhart zie. Λ G Η Τ S Τ E Τ o Ν E E L;
Eelhart, Hendak, Windbuil Eerfie Jood% Twude ~ , .
van Jooden. Grypvogel, Pieter, Jau , Gessje ^ framj° -
G Eelhart.
Eef een kop Koffi , en met een twee fchorine pijPen>
Windbuil. Mijn heeren komt gy hier ? dat kan ik uietbcgr;jpen. ζ Jood. Eelhart, wat bied jy voor de Suidfee? fchreeuw eens uit Eelhart ik handel in geen wind. Ik bied niet eenen duit. % Jood. Jy bent een groote gek- Win/'b. Heer, wilt gy diskonteeren? Eelhart.Hebt ay een-Wjflek! Windbuil geeft Eelhart een W/^/,ja |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Se is goed, leg uw begeeren*
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Eelhart.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
windbuil 'k Ben twee miljoenen ryk, en ik heb geld van doen.
Eelhart. 'k Fifch twee percent.
Wmdbu'tl Een maand naa zicht?'t is geen fatfoen,
Een half of drie quart dagt ik zou myn Heer van praaten.
Eelhart Gy kuut in Rotterdam 't dan diskonteereu laate».
Wutdbuil. Mord bleu ik moet het doen ■, 'k heb overal geweelr.
lk_ iprak daar even een impertinentcn beeft* Die dorfl my richt percent afeifchen in beleening. Eelh. Ja 't geld raakt weg. Hy bad gelyk, Heer, na myn meening:
Want geeft men veel voor wind die haait Vervliegen inoet, Dan weet gy dat het geld Weer naar proportie doet. Eelhart fchryjt op den hoc hel·.
Zie daar, gy kunt het geld by myn Kaliier doen haaien. Dees affingnatie zal hy morgen prompt betaalen. Van binnen wnrd geroepen.
Delft.' Rotterdam ! ter Gou \ de Zuid , de Viikhery. Op het Tooneel roepenze.
Schiedam, Ramskoolbroek, Cheeis, Wmdhtil. De Zuid, daar moét ik by,
Zy hopen alle de deur uit. ' ;
NEGENDE TOONEEL
Eelhart, Hendrik, Grypvogel, Pieter ± ,
Jan , Geesje, Fransje'* |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Pieter.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Κ
|
Op Koffi. hc! Jan. Met zoet? Pieter. Ja.
Jan, met koffi. Brandje niet! niyn heeren.
Barbier, en gevolg. Edam! Ranïs koolbroek ! Cheeis!
Jfin, met koffi. En Brandje niet in 't keeren!
barbier. Kom hum verkoop jou nou Enkhuizen , en Edam.
■y'eter, 'k Was al verwonderd dat 'k die gek niet eer vernam.
*ς? Joden gelyk. Bank ! op november! bank*
$*», met koffi. En Brandje niet! in 't dingen !
Barb. De bank ! de bank ! Piet. Zoek jy me van de bank te dringen?
Jiarbier. Nou Pietje doe hum niet een klein partytje? Pieter. Neen, ~3at niy paffeeren .· want ik moet zo aanrtonds heen. ^rypvogel. Nu ziet gy 't zelf, gy kunt Bouavontuur eens fpreken.
ς De f oden, tillen Fransje om hoog. (breeken.) ύ^°1! Kampen ! Cheeis! de Weit! Pieter. 'k V rees hier den hals te
grypvogel. Blyf hier maar, Pieter : want je kent'er tog niet deur. ·
£ie*er. Kop koffi ! Eerfie Jood. Pyp ta'baak !
*a*t, met koffi. En brandje niet! Sinjeur.
^dbuil. Hebjy Krifpyn nog niet van Hooren hier vernomen?
'tter.lk zie hem daar met twee drie wortel boeren komen. ZEVENDE TONEEL.
r'fpyn, Eeuw ,Kees., Windbuil, Eerfie Jood , Tweede Jood. Ge*
v°'g van Joden. Grypvogel, Pieter, Jan, Geesje , Fransje, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ei
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
elhart. Grypvogel, wy zyn hier alleen en goede vrinden *
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ik heb iets voor, daargy uw rek'ningby zult vinden.
Grypvogel. Mijn Heer, 'k ben als gy weet, een eerlijk Makelaar. 'k Bedien mijn Meefters trouw ; daarom gebiemy maar.
*k Heb nimmer de eer gehad voor u te negotieeren i
Maar 'k zal betoonen dat i(ï ben een man met eeren.
Eelhart. Hoeveel partijen heeft mijn broer met u gedaan ?
Grypvogel. Ik Zal eens zien, wijl ze in 't Notitieboekje liaan.
Zes, Heer, van duizend pond , en feven van vyfhonderd.
Eelhart. Is 't mooglyk .' Grypv. Hoe, mijn Heer, zijt gy daar vart Dat is niet veel, bedenk hy is Cöntramineur. (verwonderd?
Heer Windbuil, diehierwas, uw NichtjesServiteur ,
Heeft tienmaal meer.Men moet wat in de Waereld Waagen.
Uw Broer doet op die wijs al ongemeeneilagen. Eelhart. Maar 'k vrees dat hy daar na met eenen ilag een vlugt
Zal neemen, dathy rteektdebeenen indelucht. (haaleni Grypvogel. Hy heeft geen nood. *k ial u den grond van at vikfk ref"
Doorziinreskontresksn Hy't werk heel lang doen dralen:
Want komt'er een diezijnparty eiicht, zegt hy voort, Als my gekeverd wordt, beloof ik op mijn woord ,
Dat ik u leev'ren zal, enciatin korte dagen* Eelhart. En als dat dan niet aan den Kooper mogt behaagen *
Grypvogel. Daar is geen recht op. Zou men lev'ren eer men ka*·
Neen , diereskontres gaan eerrt voort, van man tot man. Eelhart. Hoor, aan mijn broers krediet is ons wat meergcleSen'
indien gy , als gy zegt, zijt tot mijn dienftgenegen , Ziet dat gy wederom al zijn kontrakten vind; . . Grypvogeh Daar is nu kans toe, Heer , zo gyu maar verbindt.
Hoe veel percent wilt gy meer als de premie geeveri» Die hy ontvangen heeft ? Hendrik. De Zuid is nu op zeven. _ Es/é.Kom'k reskontreer ie. Grypvi Neen mijn heer dat kan met ïyn Sy zullen ryzen in het kort. Pieter. „Dat heb jy f)'0· „Nu rijzen , enelkeenzegt datzyzullen dgslem '. .. Grypvogel. „Swijg gek , ik fal aan ,ou de helft der fii«.j betaalen,
'k Ei ich zellig voor me avans. Eelhart. $ Picd üeiVa' v Grypvogel. Vyftig. Eelhart. »i „ %τ66η"
Nog vijf. Grypvogel Voor veertig. Ef.hart Neen.
Grypvegel. J Wel *k ben daar t^e te vreéü,
Wy zijn goe vrinden, en'k heb order, 't zo tegceven.
F Zn*
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
w
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Krifpyn.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
' Ie wil in Hoorn nog wat voor acht percent ! die fpreek !
^ ofhter. Moniïeur Krifpyn wat heb jy altyd flimme rtreek, j^.^'keefze wel voor drie·' Krifpyn. Ik weet zy zullen ryzen. £ne ^"mpanye is meer als van Schiedam te pryzen. ruun zo goed als die van Alkmaar, befte vrind. J) , De Joden, tillen Fransje om heog> ς bubbel! bubbel [ bles de bubbel, wie koopt wind.
fry.P?' 'k Biedvyfen drie quart, wil je 't doen voor drie partyen? rvpyn. Wat zee je miefter Louw ? Louw. Ik zelfe laaten elven. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Zy fchryven op dtn bochel.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Κ
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^r,fpy». Nu Moniïeur Barrebier fpreek op nu , watbiedtgy.
if^è>er. Se keef jou vijf voor zes. Kees. Geluk met de party. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ii.l'if1'"'1·Kom geervoordrie' 'k i"al dan twce fegenienten nemea.
£o* w* ^u mi'citer Louw , kom , fpreek. 3>Vla " *k Ben n'erSe'-*'end te teemen, Qel^r ''s die man wel goed ? Krifpyn. Ik wil daar borg voor liaan.
li »>et de party. Louw. Mijnheer, het is gedaan.
£e „ De Joden, ligte» Fransje om hoog.
Jte Jood. Begnt Krifpijn ? jy kent bednegen.
*k |^ Krifpyn, fchryvende op de bochel,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
.Crs»
|
t hebben voor mijn rijen en mijn vliegen.
to, Krifpijn, jy weet te leeven dat is fraaij
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
%yZV0&1· krifpi/n',' ïe weer \ mv komt'dè n'elfttoe van de fn aai j.
Xri/pV Ane Vranke/ Barbier. Dat hebjy luiafgefprooken.
v^iV? y*\ "srbi'ertje dat hebjy al wonder gaauw geroken.
S^t u-u-C Is Wel Krifpijn , 't is wel, 'k za! Ί zeggen aan mijn heer,
£at bg hlCr «itvoert. Krifpyn. Hoor, verhaart je niet te zeer.
vkrijrSJe' PietJe' komtutoe,'tis voldukaaten.
y rtio n°·? meer zo lk ,T)y ma^ op u verlaaten·
ctcn in dees' tijd juirt zo oprecht niet zijn. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
f 22 )
|
|||||||
|
Barbier, Windbuil, "fweede Jood, en andere met briefjes.
Myn Heer, ei blyf eens ftaan, neeman! Krifp.Wel feldreweekenJ Ik ken je niet. Waar is ooit jou krediet gebleeken ? Hou opi hou op ! 'k geloof dit volk is zot of dol. Louw , roept uit bet venfier.
Meiïieurs vertrek maar; want de Kompanjic is vol 1 Windbuil. Hoe, maatje ben je vol ? wy hebben niet gedronken.
Krispyn. Wyhebben't vleefchal op.kaauwjy nou aan de bonken.
Hendrik. Dat fchynt dooriteken werkHs dat een Kompanjie?
't Profyt gaat in hun zak. Grypvogel. Wie wil nu koopen 1 wie / Gys. Wat heb je hier te koop ? zeg mannen, Wat veur zaeken ?
Hendrik. Boer, jy kent hier nu aan een grooten rykdom raaken.
Gys. Wat is 'er dan te koop ? Hendrik, 't Zyn aöies, goede vriend.
Gys Wat is 'c veur koft ? laet ik eens proeven of 't my dient·
Beitel me maer voor eerft eens voor een halve fluiver. Knspyn.Hoü^ ons voorde gek? Gys. Neen zeper, zuiver, zuiver.
Wat is het veur een drank? 'k wil wel eens proeven maet. Grypvogel. Het is geen drank: 't beffaat in briefjes kammeraad.
Gys. Ja nou begryp ik het, nou jy 't me komt beduien.
't Zyn van die pakjes, ook ? van die quakzalvers kruien? Wel hoe je lacht/ Wel ik ben al een raerc vent, Al ben ik hier in iteè zo euvel niet bekend. Wat is dit nou veftr volk / Hendrik. Het zyn Aöioniilefi»
Gys is 't meuglyk, wat je zegt, zyn dit nou de Atheiitcii?
Wel ongze kolter heit daar dikwils van 'epreekt, Ik w»u wel dat ik wilt wat in dat volk al fleekt. Grypvogel. Wel als je wilt je kent een bobbel-Aéïie koopen·
Gys. Wel tappen ze die dan bypintjes, of by lloopen?
Het moet al lekker zijn, dat hou ik veur gewis, Verilae je, om dat hier nou zo groot een nering is. Ei lieve laat ik ook eens proeven, is 't zo lekker? Grypvogel, Wel Boer ik wenfehte jou voorzeker niet veel gckker'
Elke A£tie maatje koft omtrent twee honderd pond. Gys. Dat is veul te veul, al was het ook nog zo gezond,
Geen menfeh zei 't koopen Krispyn. Boer, dan kan je maar vertrekken'
Gys. MaarMonfieur Gouverneur, eer dat jy heen gaat rekken-'
Laat ik eens zien wat jy verkoopt. Krispyn. Daar, domme Loef» Daar ziet het is papier. Gys.Al ben ik maareen Boer, Ik ken 't begrijpen: 't ïel een Bobbelgaesje weezen. Is dat nou zo veul waerd as daer op Üaet te leezen? ^ . f Krifpyn. Ja, aU je koopt, je kent veel winnen op dien bnet*
Gys. Ik wil wel winnen: maar ik heb myn geld ook lief-
As ik je daar nou iens een hoöpen op zou tellen ; ι Dan moeft je my met ien twie goejeborgen Hellen. Krispyn. Ik ilel geen borg. Gyj. As jy dan raakten an de zwier,
En 't geld verbruide, hiel 'k niet anders as parnpier. Maar boe veul renten zei je geeven alle jaeren? Krispyn. Boer, als ik'tzelver weet dan zei ik 't jou verklaar^·
Wy zullen Koopmanfchap beginnen. Wint men veel Zo kryg je veel; zo niet.....hoor ieder krygt zyn deel.
Maar Boer ik mag myn hoofd niet langer met jou breeken·
Gys. jy zelt het gerd zo ligt ook uyt myn beurs niet preeken.
'k ivoop liever bieften veur myn plaeten, goeje vrind. As jou pampiertjes; *k maak mvn zelven gien (leekind. Wie zou ze koopen? Krispyn. Jy bent zot, boer 'k moet vertrek^ ' Gys. Dag Moniïeur Governeur. Ik hou my van de 8e^^en' rt*
Éerfle Jood. Myn Heer ik bid je ilae , geef my nog een f*r
Tien twintig, 'k kou begut jou voorde fchade vry. ''k Zal by de natie die heel hoog vernegotieeren. Dan zei je krygen al wat dat je zelt begeeren. Ik weet jy hebt nog voor jou zelf een millioen. Een makelaar, als ik, begut, hebjy van doen. k£tt, Krifpyn. Gj kunt Grypvogel maar van deeze zaaken ipree^
Ik wil'myn hoofd nu met geen wisjewasjes breeken, Hy is korefpondentder Kompanjie , Sinjeur. Ik mag niet hand'len : want ik word nu direéteur. . „«ak^' Tweede Jood. Myn Heer Grypvogel, laat ik helpen m jou za
Ik ben in Medenblik, ik zei de wind wel maaken. 0. Grypvogel. Kom morgen aan myn huis daar Ipteek isu" ?
Van binnen word geroepen. ? Ac^e De znid! de zuid.' de zuid? Allegaar. De welt? de welt. α
Einde van het tweede Bedryf DERDE BEDRYF-
ferbecldt een Kamer.
EERSTE TONEEL.
Beatris, Hillegond.
Beatris. , .
TK ben verwonderd dat ik broer niet weer ïie komen, ^
i-Met Hendrik; wijl ik door zijn knecht reets heb verno Dat hy al de Akties van mijn man heeft ingekogt. >I$ Hoop immers niet dat zich Grijpvogel heeft bedocn .. ι Htllegond. Het is al vreemd dat hy die heett zo laag &tt- y V ï |
|||||||
|
Eelhart. *k Zal m^m dat u *£ geld in bank wordt afgefchreeven.
Zy fcbryven op den Bochel.
Hendrik. Gryp^öSel' mj, men laat het verder op u (laan.
Grypvogel My'n 'neerenl houd uw plaats, gy moet niet heenen gaan 2;)'jjy ^encegen'iyt een nuivertje te winnen. De infcnryvU1Sy-al terlrondopdeeze plaats beginnea, jjt. j\regoti;!Wen van de bobbel kompanjie, Verwacht men «hier. tiend, 'k Zul niet vernoegt zyn voor ik't zie.
Mag dat hier zogefchien i Grypvogel, 'k Meen nu nkt uit te leggen. G ν zult wel merken wat die potzery wil zeggen. Men heeit gewed , da* reets het volk zo is verblind, par elk iuteü;'nenzal, al is het maar op wind. Hendrik. Ik feroct niet heehei vo]<k.zo dol is en bezeeten,
Par xy de intentie niet van deeze luiden weeten. Grypvogel De kleine plaatsjes.heer die hebben grpotgelyk.
JZy lachen iphnii vuift, en worden fchielyk ryk. Zy zuilen nogal meer inventien verdichten. Ééïbartl \ Denk gtth fcafteeien in de lucht te helpen (lichten.
Gryp'Wo/el ik hoO;r7"4 geraas daar komt de ganfche ftaauie aan.
Hendrik: Ik zie Krifpyn daav by, hoepikken zal dit gaan i
TIENDE TONEEL.
Krijbyn , met een kleed van Staatz.ie aan , <wordt gevolgd van atder-
bande Volk , die hem briefjes in de band zoeken te (toppen. Grypvogel, Hendrik, Eelhart, Ρ ie ter, Jan, Geesje , Kees,
Wwdbutl, Gys, Fransje, Eerfte Jood,Tweede Joud,
Barbier , Boeren , Louw,
Eer/Je Jood.
jfyjLYn heer daar is een brief, neeman met joo believen. Krifpyn, gooijt al de kriefjes weg.
Brus aan de Pomp. 'k wil niet gebruld zyn met je brieven. V Volkgrabbelt.
Paar wort een fioel hoven op een tafel gezet, waar op Krifpyn gaat
zitten, en een/ge boeren op de bank vuur hem. Terwyl 'er van de een voor , en den ander na, briefjes oj> den bochel van Fransje ge- fchreven worden. Sllentium/ myn heeren hoort I
Zegt dit projekt malkander voort. Die is genegen in te fchryven , Men zal hem opdees tyd geryven, Ik ben de man die 't al gebie, In de eed'ie bobbelkompanjie. Rrifpyn leefi.
'k Zal wiflelbrieven dtskonteeren,
En op de fchepen Aiïureeren ;
Gokhuizen, fchuuren . turf enhDut,
Pakhuizen , beeften , jong en oud.
Die voor 't geweld der TurKen vreezen ,
Die kunnen hier verzekerd weezen , Wy zullen een Commercie doen, Veel grooterals menzon vermoên , Met Spanjaarts, Franfchen, Poitugiezcn; Nooit zal men op de waar verliezen. De Schepen worden reets gebouwd. Wy zyn al meelkrs van het zout. Men kan 't heel hoog in prys doen ft y gen : Wyl 't elk van ons zal moeten kiygeu. Men zoekt een Paerel Vifichery ; Op dat men wel verzekerd zy. f Die in dees' bobbel in wil fchryven ψ Behoeft 'cr juiil niet in tebiyven ;
Maarniagzig dienen van den wind, Indien hy 't zo geraaden vind.
Krifpyn fpreeh.
Dit is geen werkje van de kc'jen , Noch 'r graaven door een lengte heijen, i ö Neen , wy leggen dicht by Zee En hebben een bequaame Ree. Hier zai men vry veel voordeel haaien. A's heele plaaten weg te maaien.' Wy bobbelboeren al den brui
Zyn wyze, en zeer bequaame lüi, Om met een wonderlvke gratie! De beurs te blaazim van de natie. Nu mannen broeders maekt begin'. Legt ia dees bos uw briefjes in. Eerfie Jood. Myn heer, deDireöeer, eizegme, byjeleeven,
%ar is een Poli-,, 'k wil aan u wel premie geeven. Erfpyn. Wat is dat voor een ding ? dat ken ik niet Sinjeur. λ;-φ'yy uud, Eïti Polis. £.v'djjyn, 'k Ken 't niet, veeg je poort daar aan, ga deur. |
|||||||
|
(Terpiediq" Aeni 'Atitv dienst betu-iaeiv ;
2>e Ë vssis éæç>é en de z* aid t J>ie schenen e/i om 't meest' te&rdlen ,
~%"oe>re/ zy t noefd leeds onder Aaien ,
2)aa?· áß de scfiatten zyn ?erl>ruid . trints te/d eenc ^d/etie/ieer Zj/n scAr^J-Oii r
^d/aar t is te duiten , dat niet een , J^yl hern de wind die aa/~ te^r /een > Jsaiiy meester j>an æytz schat za/Aly^en
d)e ,2e'aod en ^f/erhurrus > jPie sc/iyjien thans bezcradte 2*>cesen ,
Ctiyoor d aanstaanden i'anu? te j^rézen r
-2>oo7- aL'taehruia^an. c7óliis . ie?' meé irens ih Þ we//e yaren .'
-De ^da7iscnou>rer may de é est yerh/aren ■
|
||||||
|
rnjfe ^V nieusqiery^j rerzddeiv'
,T ■ * % ut?iyueriPoise /da^ri &n Zien ^ J £ W ÷,
3y naar at t J- Ë . ê JLet een feston »^ ^'^
Jfee lau^ 4»r ."Jn.^ uyer/aderL
.Vord door dert wind om é , 7, X'aar cp de Zaffcn rtea^4eJ.aaU '
■^wi- cö/us yerheren, troon &
£ ç om æ ãç jytnd, OP Ëïïø ran loon ,
|
||||||
|
(23)
Hebt gy hem niet van daag gekleed als een pnjsür,
Om van de bobbelbos te weezen direkteur. Bonavontuur. Wel neen ik, 'k zeg als nog dat ik hem voor myn oogen
In lang niet heb gezien. Eelhart. Dan zyt gy wis bedrogen: Want 't is geen uur geleên dat hy in Quincampoix Gekleed heel tout a fait, het volk bedroog, zo mooi , Dat elk moeft laghen: maar ik dagt dat al die zaken Door u gefchiedden 5 en het fchynt dat ze u niet raaken. Bonavontuur. My raken! wel ik zweer komt hy voor myn g-Zigt,
Dat hy gevoelen zal wat dat hy heeft verricht. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
gy nu voor geen ramp te duchten, pj te treuren.
TWEEDE TONEEL. Eelhart, Hendrik, Hilkgwd, Beatris. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ì Hendrik.
Yn waarde lief al 't geen wy wenfchten is gelukt.
Verban nu al uw vrees, daar is niets dat u drukt, ^T hebben de Acties van Grypvogel al in ,hande. J*e«tris. Gy hebt myn man gered van een aanftaande fchande! **oewel, zo hy het wift, hy nam 'r u kwalyk · Heer.. J°Ïn u dankbaar voor 't bewaarcn van zyn eer.
£elhart. Die fchade die hy lydt, zo de Acties mogten daalen,
r^il ik ter liefde van myn broeder graag betaalen. éf e welftand van uw huis, en eer van myn geilacht, Wordt meer van my, als dit verlies van 't geld geagt. Beatris. Neen Broeder ', neen, 'k waar dan de ondankbaarfte aller
^*e fchade is buiten u. En Hendrik, uwe wenfchen (menlchen. ^ gy ook zien vervuld. Ik geef aan u myn woord.
Hendrik. Mevrouw 'k bedank u. Maar wie of ons hier verftoort ?
DERDE TONEEL
Windbuil, Eelhart, Hendrik-, Hilleymd, Beatris.
W Windbuil.
Aar 's Heer Bonavontuur ? daar is veel aangelegen,
~at ik hem fpreek; 'k vind hem in velden noch in wegen. t~y 's in de Quittcarnpoix, noch Karfeboom, noch Dam. *k ben verwonderd dat hy niet te voorfchyn quam. J; is nu een tyd dat hy een millioen kan winnen. °=i! dat hy nu niet komt! ei zeg, waar zyn zyn zinnen ?
■kelkari. Daar de üwe zyn, myn Heer; zyn zinnen zyn van huis.
Windbuil. Is 't mooglyk ! wel hoe komt die Heer aan dat abuis!
*^aar ach! Mademoizelle'. is 't mooglyk! kan 't gebeuren, ~at ik u niet eer zag? 'k bid laat myn hart niet treuren, ürn zulk een acht'loosheid. Ik was daar wat verward. Hillegond. Schoon gy hier zyt, in Quencampoix , Heer, is uw hart.
Windbuil. Dit hart! dit hart! dat min en vreugde herwaarts parften!
H-illegond. Dat hart zo vol, dat 't nog aan de Acties zal barftsn.
Windbuil. Gy meent van liefde. Maar'k hoor Heer Bonavontuur.
VIERDE TONEEL.
bonavontuur3 Eelhart, Hendrik, Hilltgond, Beatris, Windbuil.
Ì Bonavontuur hinkende.
Yn Windbuil!
Windbuil. Hoe, myn Heer, waar is die drift, dat vuur O ra u gelukkig in dit oogenblik te maaken?
^ïen kan op heden aan" de grootfte premies raaken. Ën 'k hoor uit Londen dat daar alles loopt te niet. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
VYFDE TOONEEL.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Krifpyn.
|
Bonavontuur, Eelhart, Windbuil, Hendrik ,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Hillegond, Beatris.
Krifpyn.
UW Dienaar heeren, en Madames, 'k Moet u fpreken
Mvn heer, van't geen ik heb verrigt voor u en reken Dat ev myn moeite en zorg my wel beloonen zult. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Bonave'ZurTÏG^, "& Vagebont! gy tergt nog myn geduld ?
Krifpyn. Wel hoe, myn heer, is dit myn welkomit t ft zal vertracken, Zo åí pleyzier neemt my t'zamen te begekken |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Bonavontuur. Geef rek'ning van al 't geen gy hebt voor my gedaan;i
Want eerder zult gy nu van deze plaats niet gaan. Krifpyn o Snoode ondankbaarheid! hoe kan het mooglyk wezen j.
Een hier, als gy , die zelf de goedheid waart voor dezen ! Een heer, tot welkers dienft ik ben by dag en nacht! Wiens intreft ik, gelyk het myne , heb betragt; Spreekt dus tot my! tot my ! die eer zou willen fterven, Als dat ik zyne gunft , voor my zo nut, moeft derven, 'k Heb niemendal gedaan, waarom my dus verfmaad ? Bonavontuur. Om dat gy niemendal gedaan hebt ben ik quaad.
Kom, kom, doe rek'ning van uw Reis , en laat ons hooren, Wie u toe Direkteur der bobbels heeft verkooreti. Knfpyn. Myn heer nu merk ik't eerft. Ho, ho , gy zyt misleid.
Ik fpeelde in Quincampoix dat fpel uit zoetigheid, 'k Ben op de Reis geweeft, met wondeiiyke fnaakén, Di" dit bedagten om ons t'zamen te vermaken. Bonav- Wel Hendrik, wat is daar dan aan bedreven? Krifp. 'k S weer Ð dat lrt ander niet als kortswyl was, myn heer.
I> onkoiten van myn Reis heb ik hier opgeichreven ,
En 'k wil u gaeren daar goe rekening van geven:
Voor eerft een ftotertjevan hier tot aan BuMoot;
ëô ë . ^n rhiize die my kofte drie pont groot.
Van daar euienaize cue K^-rGavj:t ,^^°é 'éêËÀþú. c^komen
fiwMt>,Hoe,dne pond gfoodK.rtJ.^ms k had aars te laat gvKom.n. ir „.,rhr flaoens moeft.ik geveneen dukaat.
\ZaTl^o?g^ I Krifpyn), ik kon niet blyven oP deftraat.
E"n reëel wittebrood heeft my gekoft twee zesjes.
Een derdepart voor my in honderd tachtig vksjes
Met tamelvken wyn, die 'k niet gedronken heb. ...
Bonav Hoc i zo veel vleffen wyn ? Knip. Wy raakten aan de fep. Ik vond een vrind die fterk 111 Aóhes negotieerde,
Waar op de Waard ons met zo'n rekening vereerde,
En of ik zwoer dat 'k zo veel wyn niet had gezien i
Al evenwel moeft d.e betaaling voort gefenren,
Krifain. Geloof my, ik vertel u niet als ware zaKCn.
Diar lrpen duizenden van menfehen puur als dol, Om in te teik'nen : maar de Kompan-ie was vol. Bonaventuur. En zonder dat er nog een duit was ingefchreven ?
Krifosn. Wel neen, zy hadden die juift vol gekregen, even
F»r ik da?r met de reit uit vreemde plaatfen quam. lik eïri toen met de kous op t hoofd naar Amfterdam: Maar ik zogt echter, tot myn voordeel, daar te blyven: xxrL^t waar fchande dat Knfpyn mets zou bedryven: ^Hi veetiig Aaies voor uw Rekening gekocht Ô t vier percent, He heb de Kontrakten meê gebrocht, ij Þ nu zeven, dat is drie percent gewonnen. Bonavontuur. Gy hebt h :el wel gedaan, 'k was flus wat onbezomrn,
irrifevn , ik zie dat gy my heel getrouw bedient. , Ê Iliart.Zo hv deinaay niet deeltmet deeeneof de andere vrieni·
Krtfpyn. Die'dat maar denken dorft zou my op 't hoogfte ho^en.
Bonav- Neen, neen , Krifpyn , 'k zal u myn dankbaarheid d-
Wrndbuil. Waar blyft die rekel myn Koetzier?
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Jm, iaat ons. uctmui va..» o..
* Heb onder 't volk geilrooijd dat de Aóties ftaan te ry |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
p
M
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
zen.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
-yn vrinden houden die door lift ook op hun
|
pryzen
|
:
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■"'laar als zy hebben
|
,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
lift?
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
£al elk verkoopen.
|
Zeg wat dunkt u van di
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
•Kom laat ons gaan. ^^_
Bonavontuur. Myn vrind! myn Windbuil! 't kan niet weezen.
■*k kan niet uit, voor dat myn voet weer is geneezen.
Windbuil. Uw voet gequeft! uw voet! hoe komt dat zo myn Heer ?
Bonavontuur. Is 't u vergeeten ? wel gy liept my zelf om veer
Windbuil. Ach pardonneer me! 'k wou om duizend Dukatonnen
"at dit niet was gebeurd j 'k had een miljoen gewonnen! Windbuil doet de deur op en roept.
Lakkei! Lakkei.' Lakkei.' haal voort myn Koets! Eelhart.,, Mafeur » Dat moét niet zyn, uw man dient nu in huis te blyven, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Beatris. Mon keur, gy galt niet uit. Wat zoudt gy tog bedryven
*n 't midden van den nacht ? Bonavontuur. Daar hangt myn welvaart aan.
** moet uit weezen, al zou ik op krukken gaan.
Maar hoe of 't komt dat ik Krifpyn niet op zie dagen ? t Is of hy toeleit om geduurig my te plaagen.
Hy zou naar Hoorn gaan, om daar voor myn rekening |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Wat in te fchryven, en fints ik zyn brief ontving,
^•yn reets , naar myn onthoudt, drie dagen al verlopen. ■Hendrik Hoe, heer, zou hy voor u daar van die Aóties koopen.
Brj ----- ' · *■-'---------- —"iJVWri Haar volrnagt gat
Hen,
Bonavontuur. tloezo, ia. ihmjv iuviu» *.».~ã,-----]
Hendrik. Hy is een heer, en doet nu niet als ryden, vliegen.
Dan eens naar Rotterdam , en dart eens naar Tergou» Schiedam en Alkmaar, o Ik weet hy dient u trouw- r^bt gy hem niet met een naar Medenblik gezonden, 'Vanneer hy in uw dienft ging met een pink naar Londen \
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ZESDE TOONEEL.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Windbuil %
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Koctfier, Krifpyn, Bonavontuur, Eelhart,
Hendrik, Hillegond3 Beatrts, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Krifpyn.
UAarishyal.
iTT- ç í é, vn.*ner Mvnhserjdepaerdc.nlaan opftah
W mak. Zy t gy gereed ? Koetfei. xvx> ifmd-
F
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
(Μ)
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
Windbuil·. Wel hondsvot! hebt gy dan myn order niet ontvangen ?
Koetfer. Ta heer: maar om u niet te houden in verlangen;
Ik heb 't geluk gehad door de Acties, dat my de eer Zal werden aangaan gelyk een trefiyk heer. En eer dat mo^tyk d"e dagen zYn verioopen, Zal ik een K^ers van ee$ die arm moet worden, koopen, |
Grypvogel. 't Gaat alles boven myn begrip in deez' ravazie. ,
Dees wint, en die verheft, 'k Verdien ook graag koertazie- Windbuil. Hat ha ! ik heb daar iets tot nut van ons bedacht. Verlies ik nu , ik word in't kort een man van macht. Bonavontuur. Hoe, zyt gy niet in ftaat om de Acties te betaald· Windbuil. Ja, maar myn kapitaal moet ik uit Vtankryk haak11· |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
'k Heb dat fe danken aan myn waarden vrind Krifpyn.
Windbuil. Mord bleu ! moet ik dat zien! Par diabel! ik verquyn! ZEVENDE TONEEL
Vier Danfers ah Snyders en Paruikemaakers.
De Koetfier, Krispyn , Bon-avontuur, Eelhart, Windbuil,
Hendrik, Hillegond-, Beatris. Z" _ Koetfier.
/V Omt gy MeffieursT wel aan , verzie myn nu van kleeren,
Lu wilt 't gezelfchap met een nieuwen dans verecren. Hier word gedanft. : ACHTSTE TONEEL.
Grypvogel, eerfteen tweede Jood, een Notaris, Bonavontuur,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
De Miffizippi is een oorzaak van myn winft.
't Heb twee miljoenen aan muntbriefjes op het minft. Koetzier. Myn Heer, gy zyt om geld verlegen, na 'k kan hooi"en' Windbuil. Ha fchelm! moet gy my in dit overval nog ftooren ? Myn Heeren, 'k heb een fchoon, een fraay project bedacht. Laat ons ons zelven nu bedienen van de macht Die -wy nog hebben , en een Kompanjie oprechten, Waar by de bobbels zyn te rekenen als Hechten , Laat ons in, Aifurance, en in Commercie doen, Door een infehry ving van een honderd millioen. Elke Actie moet op 't minft zes duizend guldens wezen, Daar elk by de ingaaf geeft drie gulden , en door dezen Zo grooten rykdom kan men reden in den vaart Te Oftende. Krifpyn. Weg, myn Heer, dat is geen oortje waard- Maar kon je maken dat die bobbels niet verzwinden, 't Waar beter; nu kan ik geen voordeel daar in vinden. Maar , wilt ge iets doen waar door uw geeft ons word bekend. Smelt deze Kompanjies eens tot een regiment. Eelhart. Die Windnegoties, die wy hier de bubbels noemen » Is , als men 't wel beziet, heel weinig op te roemen; Dewyl den handel door die dingen word geftremd. Zy zullen met 'er tyd ons zetten 'm het hemd. . Om Duitfch te fpreeken. 'k Kan niet merken dat de Heeren, Die in de grond zich zelf verftaan op 't Affureeren, Het honderft deel profyt in vyf en twintig jaar Getrokken hebben ; zet hun alle by malkaar, , Als deze bobbels (zo zy niet haaft willen vallen)
Uitdeelen moeten in twee jaaren met hun allen. En hun Commercie kan 't verval ook niet verhoên , Ten zy men Waarenpoogt in menigte op te doen, En zetten dan de markt; maar dat is niette denken Dat zy hun eer door zulken gruwel zouden krenken. Wy pryzen dan te recht, een wyze Majeftraat, Die zich door zulken wind dus niet vervoeren laat. Krifpyn. Hoor Heerfchap Windbuil, om uit de_zenftrik teraken* Zou ik een Kompanjie gaan in Vianen maken , En leggen met dat geld de Stad ten eerften uit, Dan kan die geen, die hier zyn kapitaal verbruid, Verzekerd zyn, dat hy daar zal een wooning vinden. Gaat overleg -dat eens daar ginder met uw vrinden. Windbuil. Myn Heer verdfaagt gy zulk een taal hier van uw kneg ' Bonaventuur. Myn Heer, hy heeft gelyk in al 't geen hy zegt· Wmdb. Mordbleu ! 'k Word difperaat! hoe kan het mogelyk weze"· Krijpyn, trekt zyn kleed uit, en verkleed zich. Ik ben , Bonavontuur, uw knecht geweeft voor dezen: Maar ik bedank u nu myn Heer voor alles goedts. 'k Heb zin, Heer Windbuil, in uw paerden en uw koets. Ik bid u ftel ze op prys, ik wil ze van u koopen: Want ik kan merken dat gy nu te voet zult loopen. Windbuil. Had ik myn degen , fchurk, ikftakuindepens. Krijpyn. Gy moet zo quaad niet zyn, bedenk ik ben een menfeh· Tegen Btnavon
Myn'Heer, ik zie dat gy verwonderd ftaat te kyken: Maar wilt het vonnis tot myn nadeel nog niet ftryken. 'k Heb veel gewonnen met uw geld dat gy niet weet: Maar doet een eifch , want gy moet weeten, ik ben reed Om tot voldoening u in alles te behaagen. > Bonav. Myn geld! Krispyn, myn geld ! hebt gy dat durven waagc !
Eelhart. Heer broeder, zyt geruft , wyl gy geen fchade lydt· Zie uw Kontrakten, die 'k heb ingetrokken, zyt Te vreedc, wil Krifpyn hier van 't verlies vergoeden, Gelyk 't behoort, dan is hy vry van quaad vermoeden. Krifpyn. Dat zal ik doen; 'k weet door Grypvogel hoe veel gt^ De fchade is, die u voort zal zyn ter hand geftcld. Hendrik. Myn Heer, mag ik dan op uw lieve dochter hoopen ? ' Bonavont. Geef haar uw hand: maar'k wilgy zult nooit win α ν Krifpyn. Nu Juffrouw Klarageefuw hand ook aan Krifpyn.ikoope Klaar. Viva! de Quincampoix, nu wy vreenigd zyn. Krifpyn. Kom dan eens vrolyk op, eer dat wy faam vertrekken- Windbuil. Ik zal my met Viane, of Fredrik Hendrik dekken. Windbuil loopt de deur t-»'
Daar wordt gedanft.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
EÏlbart, Windbuil, Hendrik, Hillegotu
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
Beatris , Koetfier.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
Grypvogel.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
rgeef het my dat ik u hier zo laat verftoor,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
'k Heb van myn meefters lait/gun me als u b'lieft gehoor.
Heer Windbuil 'k dacht het wel dat ik u hier zou vinden. Ik ben gezonden van yerfcheide goede vrinden Om negen Acties nu op te eifchen in de Zuid. Wmabuil. Hoe eifchen ze op'- ik weet met wat dit nu bedint.
Grypvogel. Gy naamt de premie toen zy op vier honderd waren ,
Nu zyn zy zeven. Windbuil, ja , en ik kan u verklaaren, Dat ik die zottigheid niet kan begrypen vrind.
Grypvogel. Ik ook niet: maar gy móet het neemen zo gy 't vind.
Zy zyn gereed om die Partyen voort te ontvangen. Windbuil, 'k. Gaa order geeven.
Tweede Jood. Neen begutje, wilt ze langen !
Windbuil. Hoe kaerel hebtj e geen krediet voor myn perfoon?
Die meer dan twee miljoen bezit-, ó welk een hoon! Tweede Jood. Je bent een groote gek.
Windbuil. Vent heb jy iets te zeggen,
Kom aan myn logement, ik zal 't eens overleggen.
T'weede Jood. Kom 'k laat me paeijen, fchryf begut twie tonne gouds
In Banko af. Windbuil. Zou ik die afgaan fchryven, Smous ? Dat gaat zo makk'lyk niet, ik moet eerft Reskontreeren.
Wagt nog zes maanden, 'k zal 't opeifchen van de Heeren Daar 'k mee te doen heb. Als ik Actiën ontvang Zult gv ze hebben; dat is red'lyk , wagt zo lang. Iweede Jood. 'k Zei op de volle van de Beurs het gaan vertellen!
Windbuil, Ik zeg je Kaerel dat je my niet meer moet quellen,
Of 'k zweer je dat ik u zal fteeken door de huit. Eerfte Jood. Je bent een fchelm !
W ridbuil, trekt den degen. Een fchelm ? dat zal ik toonen guit.
Eerfte Jood. Hou vaft begutje ! hou hem valt! hy wil me fteeken !
Krispyn . Windbuil den degen afneemende. Brei heen, eer dat hy jou mogt hals en beenen breeken. xjood. Neen,ikzalblyven,'kdurfbeguTJenogwelftaan! Zy vechten.
Bonavontuur. Hou op ! hou op ! !k verftaa niet dat gy hier zult Haan!
Eerfte Jood. 'k Gaa naar myn Heer de Schout om over jou te klaagen,
Dat jy voor de Acties my betaalen wilt met ilaagen. Bonavontuur. Vertrek ; want ik verftaa geen raazen in myn huis.
NEGENDE TONEEL.
Grypvogelj Krispy», Bonavontuur, Eelhart, Windbuil, Hendrik,
Hillegond, Beatris, Koetfier. t* Eelhart tegen Grypvogel.
> Ifch van myn Broeder ook nu de Acties op quanfuis.
Grypvogel. Myn Heer Bonavontuur, my is ook laft gegeeven
Dat ik opeifchen zal» al 't geene gy tot zeven 'Moet lev'ren. Bonavetituur. Hoe! wat 's dat ? zyn alle mcnfchen gek ? OF zou hier tovery om gaan in dit, vertrek. Eelhart. Myn Broeder, 'k denk dat ge uw krediet zo hoog zult agten,
Dat gy den eifch voldoet waar na hy ftaat te wagten ? Grypvogel. Myn Heer de Zuidzee ryft, zy paffen op hun tyd.
Bonavontuur. „ Indien dat waar is, broer, dan ben ik alles quyt
Grvpvogel, gaa, en wilt tot zeven voor my koopen. G.-ypvogel. Myn Heer, zy Zyn al tot de negen opgeloopen.
Zeg ook als Windbuil dat gy reskonteeren moet,
Dus fielt gy de eifchers uit. Eelhart· 'k Bid dat gy zulks niet doet. Bonavontuur. Al moeit ik aanitonds nu myn kapitaal verliezen,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
Eynde van 't derde en hatfte Bedryf.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
': Krediet is my meer waard
|
'k zal nooit dien weg verkiezen.
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
Maai
|
om hebt gy my gebracht in dit gevaar
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
!k Deed alies naar uw raad, gy zyt myn Makelaar
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ja, Harlekeintjes, Potzereyen^
Die houden op, en zyn verlcheyen, Gelyk een Blaas , die met een gat, Heeft ook in, niet als Wind omvat.' Voorheen was 't vol op met de Baafen,
Maar nu zyn 't omgekeerde Glafen, Die als men 't naauw en wel bekruypt, Als Snot door al de Vingers druypt, De Aóbie-Pot wort aangeftooken,
Maar als hy 't vuur maar heeft gerooken, Dan Vliegt hy over, en men vint Al wat hy kookt dat is maar wint. 't Bedrog met al hun Momme Greinfen,
En al die Liften, en 't oud Veynfen, Heeft nu gedaan, terwyl Zy prykt, En als een Uyl in Doodts-nood kykt.' De Blaasbalk met hun fnor en raafen,
Is lek, is leeg, en uytgeblaafen, Men kan niet, 't zy dan bly of bang, De Blaasbalk kreigen aan de gang. Jan Lift die Afties hadt Verfonnen,
En ligt wel duyfenden Gewonnen, Die Huylt, en zegt 't is nu gedaan, Wie zou dan weer na Aélies ftaan. Merkurius begint t'Ontwaaken,
Terwyl het Monfter fchynt te kraaken, En toondt als men voor onregt Pleyt, Hoe 't Schimmen zyn en Ydelheyt. |
|||||||||||
|
WAt ziet men n* de Adies ryfen;
Wylkleine, groote, groene, gryfeni ^elyk een dwafe Faëton, &g zelfs verheugen aan de Zon. ^u hoorje niet by heele Troepen l
van winft, van winft:, en Voordeel roepen, Geen wonder want de Wint is uyt, £n 't Spel geheel en al verbruyt. £erft was 't wat heb ik DukatonnenJ
Met d'A&ies-Handel al gewonnen: Maar nu tegens wil en keurs, ^ Beroyt Hooft, en een leege Beurs.1 ^u wouw men wel dat A&ies waren ]
Voor al de Drommels heen gevaren, ^a dac men ras ( fchoon droef te moe,) Geraakte na Jan Stinje toe. hierom is 't dat Bombario even;
^n Harlekeintje wel bedreven, elkaar als trouwe Maats getrouw, tïier toonen Statiglyk de Rouw. ^u hoeft men niet op Kas te fchryven,
&n 't weer in Banko af te dryven, ^Vyl d'A&ies blyven fonder tal, £en Worm die eeuwig knagen zal. jÖombario met al zyn Snoeven,
Trekt uu dikwerf verkeerde Troeve, Jta wattfy trekt, of wat hy Speelt, % ziet zig altyd mis gedeelt. |
|||||||||||
|
Zy beeven als zy van hem hooren,"
En fchrikken voor zyn wreede toren \ Zy blyven zinneloos en ftom, Op 't melden van zyn magt alom. Om laag zoo zie je van die Lieden,
Die Directeuren ons bedieden, Die trots en deftig op gekleed, Vaft Leven van een Aarsmans fweed. Het Vis Wyf wouw wel mee wat zeggen,
Maar Ootjes die. in 't CyfFer leggen, Wat geven die? wat doen die uyt? [Wat zynze waard ? niet eenen Duyt. Weg met dat weniTen „ en dat woegeii,
En met dat Eeuwig ongenoegen, 3k Heb niet genoeg; Ik wouw wel meer, Al is het juyft niet met veel eer. Foey dat het Goud den Mens doet blind zyn,
En 't blinde Geld hem doet een Kind zyn, Foey dat hy dit niet eens bedenkt, 't Geen eeuwig Ziel en Lichaem krenkt. Uyt niet, zyn d'A&ies ftout begonnen,
Met niet is 't ook weer afgefponnen, 't Is watje ziet, of niet en ziet, d'Aótie- kraam is enkel niet. Zie daar voor 't left, 6 A&ie-Mannen
Die tot verdriet zyn aangefpannen Zie daar is 't al, en, hem byloo, Niet meer voor uw Bombario. ' |
|||||||||||
|
I
|
|||||||||||
|
T)E EA&GENDE LAW, DE TREURENDE ACTIONIST
met BE Smeken¿¸ Mercurius
|
||||||||||
|
j£oe Tieeii de qieriqlieit de mens nu, zoo vcrSiintr
3)atl>y zvn qelt ieJieet tnydel rooL· enwintr £n laat de kooymanfchay als onnut neene varen yan syde stoffen en veel andereyv looymans spare*- Waar van dit Amsterdam en f maatiyJcheeyryL· X- ZDe naam van koopftod draayt en eivwiy waardiy &f Is nu eenwyï verflaid; en met de wint vervloog<etv Oqoode vanlarnas neit metrny ôáçã medooqeiv G-y -weet mynJmert en yyn my droefnett anjst en drU*/ Tertroofe my droeve-jeefc enjfee/b my weeryjetu-L· yan, zuyvere, Hooynuznscnay die nu, zoo leit veriredt yeriaaqt de swarte nydop dat men leyfi in vrede Sn nut en vroet omyjelt iz, winne in de, wint Dat Zidvere toof'tnanföh ay van nu of aan ce^tn-t Dies wilt dejieriylteit twist Tiaat en nyd urtroeyep- Op dat de tooynuvi/cnay in eer enaeuqt lerlloeye'1' |
||||||||||
|
Jiae -weet nem dat oedroq zoo iieffêlyL· te taonew
Jit 't is niet an3ers ofidaar enqelerv çí hun, -woonen- Alaar engelenJwart vaav fueur vertaonen vry wat aars Jlet aoorens op net noojt enftuarte, aan naar maars ZDze, warent maar tL· Korde door de, vlyt niet zien, ZDie, iL· tot dActie Ja Uliej; ofïL· een $ien Gekogt had voor eenduyt, qelyL· 7letJñreeL·^vààrd leert Doen wast een G-tilde, tyd nu is ae Izans verkeert- J/Ït zien iL· eerst ter deea de doeL· is van myn oqen, ZNu, ik vekenne, moet noedat iL· pen 'bedrooqen Sn nel· in, maats van geit nie-t anders als yayier Jietaeen- my nu, in Kort wel diinngtte- áááç,íáç, nier Adieu, dan Amsterdam adieu, iL· wiL vtrtrefck&v 'Wyl elhaenégen is ont Tnet nxynjiaat te, ge^erv Sn maai^t myn arme kop ge/taadtq op d& nol Sn roept aetp miruieo'rvers Viaanen is al vol IL· aa datv onaetroost aeidaa Wzn aoq niet poten, Ad^teu aan sclioone jStaaZ wyZ iL· u nwet verlaten |
||||||||||
|
. 3Cmoet> laqqen zeker waar als iL· Trèynjchat aanzie
Sn als iL· overdenL· noe -veel en ooh al wie- H)at iL· ledraoqen nel met myn vastere listen Sn aasent op nun aelt aaar niemant oy en, qisteny ^fiaar Irvq ten geit- inet vreuqt en riepen met ylysier ■My-Tv Meer soo 't uw belieft qeefi my een-jtul yayier yfaar vojv tL· -was voorzien en neohet Ttaar aelanuerv 12e -weten- als iL· daar nurn qelt nad, voor onzjanaen, Doe, aeet ïLaoeïL· win/t veriogt papier in't ar as „Haar nu, daars niet te, doen, de ryli/ie Zyn al hws Sn zyn door myn leroofi> yan Tuin, v'oor neene,Jchatteny Die ZV niet weeder zien noq minder Zullen vatten "TiS inde- Arents Ktaauw die va/t Tioud dat hy Tieept- Sn soelt'er eer wat 7>y eer dat 1iy iet weg jeefir „ttaar sqyt wL· hor tL· daar die, íåçûºã^^Éßåíßï^í Zyt d^s ent maal verwenfr die- ðéãâï wift te- doehm
j£oe %Mt> noe htnliet zyn dat ïL· Zoo ten, verduid USelaas , jdelaas iL· treur dat iL· mynjêL· l>en TweuL |
||||||||||
|
-ÁæãëôoMiE ç^ê, ËËÃÀÍÀé-lSfMaoTii:, ï* 3ïì.âëì,éï voor, ü&jsr DuoM.m^x,
|
||||||||||||||||
|
IPt/Tt/dauw de "Wereld aasv %cmtyZ&£erv
^dfet 't vuur* van, Waan, eni~Dellianeids,
ït&ee/L deftig srrwc&tr, daar· ondertuzzen/
|
Dan/ naar Vianet t& 7>erhuizens,.
Daar h/ ^ ff root o-e/et/chap^ jind, yarv Jicu£--J*eren, jzm&Jgüntr. |
|||||||||||||||
|
£e/viJü
-LeiaS/
(r-ee/D
|
||||||||||||||||
|
Senvouvdiaaeid te ºï es misleid,
t-^et ireinia water uit ~n>i2/ Zluszeny ■
'Want -dicmfieur Drommel/ nidpt dies Hwant/ Waar door de Wereld, raa&t irt Irraat; |
||||||||||||||||
|
d)aar JiêU^^o/nbarto ter rlazftr,
£& ^tf^-Jiofste&^tiat oiideiJLe/v,
^eanast, ^e^om,mer-d, en ^ediuft/, Dat eens een. jzarü/ dictie -aetlens,
Deert^eld ^erlux ~als desperaat-, ^%&*t> van, eZlandrerl· meaten/ fcheuren;
Ut zou met ^oeaerv fa zvrv ddat, JtoeweLTtef ^ â⣠^ ^oeureiv;
Dies rejulTur ^ Zt/rv Jfydïa, reort, ^Zïtteind Ment., <£, æíç*Ë<&*J***^*1- |
||||||||||||||||
|
dmt/zoékerv yajv zj/rv inaewand ,
dViets ~ymd aan- risten Ï^áô&âçä-Ôúßáæâôí,
S/t oordeetd eg zyrv kun/ï/aewis ,
Dat At/ van. Wind ae/ïzirven, zs .
Daat^ worat er een, irv/lao£ aeuneat/;
d)ie toe aedekt met de* -Actie -deken/,
^Vïet denkt dat Tient tDedroa uedrieat; |
||||||||||||||||
|
Dermft den, iMlkher zyns ^ionfreer ,
den/ dienst vans zyns getrouwe vrwdens,
JYtet minder mede is in/ de/ weer , uffvZvsnards oo^ens te /verhlinden/,
derwyt dat de „da-£ zyn, zattervjdultr, ^ Om zoet?'es 't^eld daar uit te pluizen,;
£n/ zo die' aansleUf nenv mislukts, |
||||||||||||||||
|
( W
UYN
I O Í I S Ô.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Het a 3a modes geld , zo köft'lyk en zo 'ékr?
Kaptabo. Nu, Arlequyn , laar zien watje in dékiit zult pakken.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ar
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Arieauyx. Daar 's drie gros pypen, die 'k heb in TêTgou dóen bakk
|
en.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
f" Ã;:-ç, P"nd ede.l kruid, van 't alderbefte foort,
IJat Je heb ontboden van het eiland Amersfoort. ' Daar s Hyhk'maaker, en een pakje Hennekaarten. fcen pot Schiedammer fpek, en Weefpêr varkenftaarten. ben groore Gaaper, die geftaan heef, op 't Kokkin. Kaftutiio* Wat zou ik daar,me doen ? í
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ô
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
KLUCHTIG Â fi Ãß Ñ £ L.
VERTONERS. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
wyde
|
■ é é- r,. .Hoor, gooij je geld maar in
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Die groöK
Zo dra '
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
bek-.diefchieryaneenwil fpfyten,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
xyji op heeft, zal hy niet dan Atties ichvten,
Die gy in t Zuidlané: met goe winft verkoopen'kunt: Want die zyn ou meer waard als goud of zilvre mant , Scaramoes'. Wel Arlequyn als ik dat zie zei ik 't gelooven. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Mezetyn. '
ÊïÉá,çöúçâ. Manonette:
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Arlequyn.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Gille.
Kapitatio.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Kapitano. Ja Arlequyn.
Arlequyn. Daar irPanhaanng-, diekeffjetJpderööfterbraaden. '
En deze Kalfskop is heel goed tot learbonaaden. Daar is het fninrok van de Purmermeeremin,' . Daar Kolumbme mee kan fpinnen, is 't haar zin. Zie hier een Ojevaar. Kapitano. Waat zou ik daar mee maaken? Arlequyn. Daar zei je in 't Zuidland door aan keriniilen geraaken:
Want 'k heb gehoord, dat'daar het ojevaars gefiacht "·' Zyn oorfprank. heeft, regeert, en bloeijt in volle kracht. ' Êáñçáçà. Dat 's goed ,-aiiaar hou nu op meer in de kift te ftoppen,
Arlequy\i Ik zal ze voort vol Kool, en AÏoornfe wortels proppen.
Kapitano'. Mou op ! ik heb genoeg; W; t fchortje? ben je dol ?
ArUquyy>. Daar 's noch een Rotteval, daar is de kift mee vol.
Kapnano. N6 MonSeur Arlequyn hoe veel moet ik betaalen ?
Arlequyn telt op zyn vingers. Laat zien, dat 's een, dat'stw-j 2acXït laat ik niet Verdwaalen! Een half pond Aéhes. Kapitano Van wat lbort ? wel dat is raar, Arlequyn. ^^g^^^W^^^on^llempdobrmalkaar,
Kapitano. £ie naar , dat pakje heb ik giftVen net doen w-=*eri
Arlequyn. 'k Bedankje voor je goe hecaaling, 't is terdeegen.
Kapitano. Is hier geen kruip in de Duurt ß Arlequyn. Dat is gewis.
Hier woont geen metifch die niet met een een' kruijer is» Mezetyn. Ik zal 't wel kruijen, .wil me maar een waagen leenen.,
'Zy zetten de Kift op.een kruijwaagen,^en-Mezetyn-zingt kruif" < %\ , . , jende ïç÷ het 'ï'ooneel. ! Laat je kinden kruijen keten
Want ie huijers ziet men eerea.
0 die viel'ie"kruijen weet, llelpt zo meenig. kaals n$et. , Laatje linders lrm]ers mnaken ,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
k
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'§e Mafcarade tot gevolg van Arlequyn, en eenigc Mafcaraden
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
tot gevolg van Kapitano.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
EERSTE. Ô OONE
Kapitano , Arlequyn·
Kapitano. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
E L.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
H
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
A'!
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'*' Monfieür Arlequyn! .wees welkom goede vrind!
j^ Lfliyn. Ho! Kapitano! waarna toe met zulkert windi V>,Hajto. 'k Gaa order geven om' de Schepen klaar te maakcm - a;ir me ·
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
- uiee ik hoop dit jaar in 't Zuidland nog te raakèn,
4 Jk te worden door een treffelyken buit. <,
f\{^HyM· Zo gaat gy zoeken naar her onbekende Zuid ? £0 .P^ano! dat;■'$ 'eemwerk vol moed en, oordeel. , , \^1 gelukt, gantTch kracht! wat krygt gy dan een voordeel
Wig' ^eet je welk een itreek gy houden, moet in zee: ^ *yn uw fburlui ? en wat bootsvolk neemie mee ?
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^n P*$*°- ik ben de kapitein , Scarmoes zal ftuurman weezen,'
lïtl jo/'Wbine kok; dan heeft men niet te vreezen, ATi °^0r Mezetynis onze Scheeps barbier. ';..,'-' 4rp' ^rat laading neem je mee? Kapitano. Niet anders dan papier. ^ö'!^e· Ha! ha! papier à papier ! dat 's wonder wel verzonnen. is ur dat is een waar daar, véél aan wordt gewonnen. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
k ~.u«papi„
|
■ lat gy laat brengen aan Scheepsboord ?
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
myn papier is van het alderbeite
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Acties raken%
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Zo je
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ktïn Franiche, en Engclfche, en Neê'rd'jitiche Narrekappen, |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
wilt aan
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Even ais 'tuy daaglyks zie» s
■ In.de. Bubbel-hompanjièii·: ■> ' > ' ' Mezetyn gooijt de Kruijwagen om-, waar op de Kift breekt,
daar niet anders dan blaazea en darmen uit komen. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
teg' p alierfynfte , die van Miffifippi-lappeh
ø· ^onftig zyn gemaakt, in Lauwmaand van een man. bj,.*s móolen deze foort zo heerlyk maken kan, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
iat?en
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
fejy^ch Europa-He
%.rslaPpen poogt, |
m die aanftoHts ifa zoekf
e' koopen en te raapïn J |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
DERD
Kapitano, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
E, TON E.E.X.
Mezetyn , Scaramoes..
Kapitano* |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
4ri r- is vergeefs', hy heeftze alleen nu in æ}'Ð macht.
i)jr;'e?f^. 'k Heb uit de'Zuidzee ooft een tjüantiteit gebracht, 'k^f1^11 zo goed zyn als ze uit Miffijip'pi haaien ; > * ia Koordhölland daar papier van laten maaien. r* "- 1). t mano. Och.Moniieur Arlequin , myn vrind.' och f wou je 't' doen, ïkyjï die lappen gaf aan ons voor kargazoen! 4r\' *å goedheid u met dankbaarheid vergelden. X\*1*yn. Hoor Kapitano, 't kan nirtzyn^ ik zal 't U melden Vatl '^ van Uns ben. 'k heb op gift'ren in de buurt b^Auincanpoix d'hollande , een deftig huis gehuurd, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ch
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
oèh à fant Jag'o ! och ! waar is nu myñ viktaalje
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
b Arlequyn! o fchelm ! o Gille! b jou"'cartailje !
Par bleu waar ben je ? Mezetyn. Och! -die Schelmen zyn gelucht i
Kapitano. Zo ik ze had, ik zou ze gooi jen in de lucht.
Ik zal ze kappen met myn zwaerd tot karbonaden; Of 'k maak'er worft ,fan, die 'k zal op de roofter braaden.' Scaramoes. Dat 's wel bedacht: want zie, de darmen zyn al klaar.
Kapitano. .Kom gaan wyaaar zyn huis, ea helpt mè met malkaar !'"
Zy kloppen aan, en Ar/equyn komt uyt het vettjler kylen. 'Arlêqnf»,'fl*at met een blaas. , , Weg■ Jongens van-de deur, of 'kzal ie voeien makken, Kapitano. Jou Toovenaar, zal jy zo licht aan rykdom raaken ?
Kom af, op dat ik jou den hals en beenen breek. Arlequyn Wagt nochèen-beetje,. 'k kom je by in deeze week»
Het is nu poftciag, eivik^ndet nog brieven Vchryven. Kapitano. Je bent een fchelm! een'guit»'· ' -.' · :
Arlequyn. ' Ho! «v kent geeftig'kyvenJ
Indien ik tydt had 'k bleef noch wel een üur drie» vier. '
Kapitano. Jou windverkoöper \ 'k zeg dat jy me tnyn papier,
Myn koftlyke Acties, zult tot een toe weder Zeeven' Qf 'k zweerjé dat je niet een oogenblik zult keven!' Ik zal je Imyten dat je vliegt tot bov£n windt. En zo jy in de maan geen goede fcliuilplaats vind, ' Om myne gramföhap , die rechtvaardig is, te ontwykerv Zal ik, zo-k u weer vind, teriiond de broek af'Aryksn, En met een blaasbalg zo veel wind doen in je poort, Dat jyzult barften dat men 'tin de Zuidzee hoort. - y Arlequyn. En ik, om op myn beurt myn dapp^Heid te toonen ?
G Æ J
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
„'k viktalie
|
voor elk eer; in zal verkoopen..
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
4rf'tano. En wanneer ftelt gy daar dien nieuwen winkel Open?
W^uy*. Zo aanftonds, heb je wat van doe??, myn vrind, zo ipreek % C. ^-yn boetiek is licht al leeg in deze week. · ■ Mano. Jamaak een kift vol van uw befte provïande. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Arlequyn , roept voor het huis.
Gille! breng hier 't goed eens met de mande: |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
laGiUs
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Scarmoes, Kapitano, Mezetyn , G'tlle fleept met éemgé
een rroote Pakmande vol yoed mi het hff'S > tervjyl Mezetyn en Scarmoes een Ê ijl aanbrengen. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■3&ns
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
iapitnno.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Wscarmoes
|
en Mezetj'Ti! gy komt van pas,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ò^ dez
kaiZi'!\ Paar 'is ie SeId in'' ^tr ij< fiiemand^dorft vertrouwen.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Wam. Sluit op, geef my het geld, 'kzal 't in bewaring houwen.
Z\ halen een pak papier
uit de Ki/lfdarze Ka- %>.-,„■ -T. . TT- utano geven. *>n' L'aarisuw fchat, myn Heer, 'kv/ü zeggen uw papier.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ï6)
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Zaljouzojaagen,gek ,metdeeze blaas met boonen*
'Datjy vanangiï terftond zult kruipen in je neft. ■;·-- ' Kapitano. Kom volg my naar myn huis. Een ieder doe zyn bei!,
Ik zal u wap'nen , en flus Arlequyn bevechten : Want deeze queftieis niet als door bloed te Hechten, VIERDE Ô O O Í E E L.
Kapitano , Scaramoes, Mezetyn, Ktlumbine, Marinette.
I Marinette. w El ifapitano. Waarna toe ? Kapitano. Ach Marinet.'
JslïoiX. ik dan altoos met den Sabel en't Heimet
De waereld dwingen ? enalsMavors myn e tanden Doen blinken? ., , . Marinette. Is 'er dan een vrolyk feeft voor handen ?
En hcbjequeftie met eenham of fchapen houwt? > / Kapu'ano, Ik gaa naar binnen. Dat men't vaendel voort ontvouwt/
VYFDE Ô O O Í E E L.
Marinette , Kolumbine , Arlequyn.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Kolumbine, uit het venfier. , ,
Daar zie je nu een zwaar gevecht vang^ (
Hier gefchiedi een Batailje met blaarjti ! /'M:- ranken al vechtende binnen.
ACHTSTE TOONEEL.
Kolumbine , Marinette.
• ''- u ' Kolumbine.
WEI Arlequijnis al een wonderlijke haan, ·
Hy trekt manhaftig op zijn grooten vijand aan. Marinette. Die windbataljezal na 'k merk geen koppen koft£!l' Kolumbine. Ik vreesde't evenwel, wijl zy malkaar zo roftefl· Maar Kapitano is een rechte fchijtebroek. Zag jy niet hoe hy zat te trillen in een hoek? Hy beefde al eer de flag ter degen was begonnen. ^ . - v. Van binnen wordl?^'
Leef Kapitano ! leef, de vyandtis verwonnen/
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
NEGENDE TOONEL.
Scaramoes, Arlequyn, Mezetyn , Kolumbine, Gille , gew%
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
hi (iskeraade.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
w
|
.,.,;,.'■- Kolumbine ■ >
EI wat of nu de gek op nieuwjs wedervaaren ?
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
hengen Árlequyn en Gille gevang^' ^
Kapitano werd inflaauvjte op V *■"'' gedraagsn. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Zy
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ik docht wy gingen t'fcheep, om alderhande waaren
Naar 't onbekende Zuid ... Maar Arlequyn komt gints. Marinette. We 1 Arlequyn ! myn lief! myn heid ! myn Aclie prins / Myn Zuidzee Graaf! och/ myn Baron van Mifiifippje ! Arlequyn. Myn Koningin van al de Bubbels.! och / ontflipje My heden .' lief, gaat gy met Kolumbine in Zee ? Verlaat gy my ? en vaart gy ook voor bultzak mee ? . 'k Verbrand myn Acties, zo ik õ zal moeten derven v. En werp me in 't vuur, om als Sardanapaal te ftervera Met al myn fcbatten/ ],_., , H, '■ , ■■ Kolumbine. Zachi, myn vrind , wees maar te vreên.
Dereis is af? daar gaan geen Schepen derwaart heen. Wy geeven zulks maar voor , om de Acties te doen ryzen. Marinette. De reis is af ? dat 's goedt. Ik moet uw loosheid pryZen. Kolumbine. Kom laat ons nu eens zien wat Kapitano doet. Arlequyn danft , en zegt daar naa,
HykotM, het wordt ook tyd dat ik my waap'ncn moet. Kolumbine gaat in't huis van Ka-
pitano , en Marinette 'm dat van Arlequyn uit het ven- fier leggende, Z'.ESDE Ô O O Í E E L. j
Kapitano, Scaramoes, Mezetyn.
Kapitano, zittende op een Ezel,,trekt met het vliedende Vaendel,
Tamboer* , en Pypers uit zynhuis, gevolg van Maskeraden , gewa- pend met blaazen. Ê Om (lel ut' zaamen in. ilagorden met malkander.
Waar blyft de ruitery ? vervoeg u by myn ftander. 'ê Verwagt nu Arlequyn terftond in 't open veld. Rechts om ! t' fa prezenteer de Snaphaan ! ; . Scaramoes, Groote Held
Wilt gy uw volk hier niet in order doen rangeeren ?
Küf-tano. Neen , 'kgaa te veld! fnaphaan op fchouder! 'k zal jou leeren
In orden bly ven. Mars! Zy trekken het Tooneelaf
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Í
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Scaramoes...... _'
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
U , Monfieur Arlequyn , nu zijt gy in de knip.
Arlequyn. Wat fchort jou Kapitein, of heeft de gek de pip ·? j Mezetyn. Hoe, een gevange man durft die de gek nog Iteekei*1 Ofmeénjyons nu weer teontvlugten metjou ftreeken ? Neen , Heen , wy zijn hier niet beVreeft meer voor jou lift. Kom mannen fluit hem met uw allen in de kift. .__·■, Zy leggen Arlequyn in *
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Kolumbine. Waar is de refl van't volk ?
|
&
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Mezetyn. Wel. op de vlugtgefl^
En Arlequyn alleen dorft reukeloos zich waagen. Hy floeg met eenen flag Heer .Kapitano dood / Toen hy fijn broek afdeed: want hy had grooten nood. Kolumbine. Dat was verraadelings. , «Ö í - , Mezetyr.. Hy 2al ook ftraf ontV#
Want 'k ben gerezolveert hem morgen op-te hangen.
Scaramoes , eenige grillen maaiende.
Ach/ach, wat's dit , my dunkt dat Kapitano leeft. Mezetyn, grillen maakerJe.
Jk heb geen lit aan't lijf dat nu niet trilt èn beeft. Kolumbine. Hy legt in flaauwte, 'kza! watSal Volate gceve% Scaramoes. Och! 't mag niet helpen. Ik begin nog meer te b&\ Geef wat blaauw band. - á, Mezetn. Dat heeft in 't minde hier geen kr2
*k Weet raad hoe hy beft tot zich zèlyen wordt gebragt. Jenever Adies lucht isdienftiger als kruien. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
4·
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Verbrandt wat Aöies, en wilt niet meer tijd verbruien.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Scaramoes , houd Kapitano een brandende Aéiie onder al
Daar is 'er een , die helpt. Kapitano. Waar ben ik Mezetyn · |
Ö
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
In't Elizeefche veld? en waar is Arléquijn/
|
id""
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Scaramoes. Neen , jy tent hier nog op de waereldt by je vrin
En Arlequijn is nu in deze kift te vinden. \ Kapitano. Is hy gevangen door uw kloek en wys beleid ? ö Scaramees.~D<i eer komtu toe , mijn Heer, door uwe dapper' l De Veldheerwintdenroemenal delauwerbladen , j Al ziet hy maar van verre een anders heldendaaden. ij·
Scaramoes ƒ
Kapitano. Doe open , op dat ik den fchelm terftond verfi'11"'
Die my voor Aclies wou betaalen met wat wind. y Zy doen de hft open , daar Arlequyn uit komt gekleed als Merite
Arlequyn. Gy Maskeraden die't hier ftelt in rep en roeren , Hoe laatgy u van zulk een dwaazen drift vervoeren, Dat gy de Koopmanfcbap,^o nut, dus los verfma&d , En windverkoopers·word tot nadeel van uwftaat. Ja 't eene wmdprojecl durft fmeden naar het ander , Het geld trekt van het volk , en deelt het met malkander, Om koopmanfehaptedoen, die niets kan zyn dan wind; Gelijk meidag op dag , helaas! te klaar bevind. Ik zal vertrekken naar heet andre waercldtdeelen , Ter v/ij I ge uw renten leeft, of j'gt bankroet zult fpeelen , Als ge al uw briefjes zult ,m .wind verana'ren doen, En tien percenten vafi'dne honderd miüioen i Verdweetien zullen 2'jn ) door uwe looze ftreeken. .ã^\ J Scaramoes,Wk meen je dat het is, die hier zoo fraai] komt pr; ^
j Kapitano, knielt, 't Is God Merkuur.Gena Merkuurtje ! oen · och! och! ■ · · Arleauyn. Wagtgeen genade ,· want ik ken uw fiiood bedrpc< ^
Scaramoes. HaSnees-nens, Arlequyn , my zal je niet bedrieg Konummncn breng de kooij, hy moeit ons niet ontvliegenu ^if . Zy zetten Arlequyn irtj j $
Scaramoes 3 zingt eer ft een Vaers alken, en wrord dan gey0 ë 't Choor. Ñ
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ZEVENDE
Gille, Arlequin, op een Ezel', trekt ook uit zynhuis gewapend, met
gevolg van Trompetters , Keteltrom , en Maskeraadtn, en marcheert biet Tconeel rond. »\ ■ Arlequin. # <$
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
M,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
n helden , die zo fier
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ons volgt "n't veld van eer. en pnder myn bannier
Zult roern behaalen : denkt dat gy niet hebt te vreezen : Want Kapitano zal terftond verwonnen weezen. Die hem gevangen brengt, zal hebben tot zijn loon Zês Muider Aèties, ctieen wit papiere kroon, Die meerder waard is als een krans van Lauwerieren.' Waar mee zich Scipiovoordeezen plag te òéåÃâç , Enhy die Scaramoes my ieevend lev'renzal, Krygt ook zes Aitien op Zwol voor niemendal. Delvrygïbuit zy gedeeld, en aan't gemeen gegeeven. Altemaal. Lang, moet Arlequyn 1 lang moet de Veldheer leeven l Arlequin. 'k Verklaar de goederen van Moniieur Mezetyn Dien fnó rebel verbeurd. Mars ! 'k hoop'er haaft te zyn. Maar zacht, Meflleurs, ik zie den vyand herwaart trekken. ; % Mezetyitj terwyl Kapitano wegkYuipt.
Val aanl
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
o
«31
|
||||
|
η
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
DE STROPENDE ACTIE VAL
O Μ Η Α L S 3
En 't BUBBËL-RQTJE onder de klaauwen |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
U I L
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ï)oor waan en hovaardy gedreven
iwfcar op hy ft out daald naar om laag, Ij Eri waarid zyn roofluft te verzaden Met hartebloed : zyn holle maag Met vlees en fpieren te overladen;
ïiy fchiet gelyk een blixem neer; £>e Reiger ziet hem: kent zynftréken:
kti fpyt zyn zwakke tegenweer, Wil hy zig aan zyn Vyand wreken.
Hy werpt zig daad'lyk op zyn rug, Met bek efl'klaauwen opgeftóken ,
fen ziet den fchender fier en vlug ^ Wel haaft van rode drüpp'len roken;
Hy floot zyn meb nem door deborit, Eh ziet by redden van zyn léven,
Éig zelfs van's vyands bloed bemorft:,' |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
V
|
Erwate Hoogmoed raakt altyd
*%n 't ftrönkeleri, en neder ilórteri 9' Q ^iet zig binnen wéinig tyd 'Vne uitgefpreide vlerken korten | |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
aar door ligt eenen, die te ftout
, Ρ eigen wieken durft betrouwen ;
δ ^lf veel droeve rampen brouwd.
11 kan zyn val geenzints weêrhouweii'
&at het met deez' Actie-valk,
le zig vertrouwende op zyn vlerken |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^1
|
Goedig, fier, en trots en fchalk,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
\
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
*1 elk zyn gaauvvheid doen bemerken*
^ *iet de Reiger in de lugt Ρ uitgefpreide pennen dry ven, ^gtjes dart'len in zyn vlugt; |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ly Wil de Onnooz'len ftraks ontlyveÉi
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Die door zyn hoogmoed komt te fnéven.
HH Zo gaat het evens met diert geen, Die door bekladde Windpapieren,
keeds waanden dat Fortuin alleen En vreten 't op met huid en haer;
En 't armeBeeftjenword vergeten,
Zo dat men móog'lyk binnen 't jaar, Heel weinig vari zyn Naam zal wéten.
Terwyl cen Koopman, nog gekleed Dóór zedigheydtriaar de oude wetten,
Toond aan zyn Vrouw , met harten leed, Hoe dit de Welvaard moet verpletten.
Wanneer de Röt, die't fpefc eerft ilal; Een prooi moet vóor'tgevogelt'ftrekken»
Want zo hy vaft zat in den val i Mogt men het vet hem weer onttreken;
Maar nu vliegt alles door de lugt, En ieder vint zig zelf bedrogen.
En 't is wel waar, 't is in die vlugt, Wel alles door den wind vervlogen.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
h
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
's fteigt hy wind'rig naar om hoog,
··. n fchynt de zon vöorby te ftrévenv *n den ftarren ligten boog* |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Èn krygt nog in zyn dwaze'hoop;
Die weg vliegt met de Bubbel-winderi ,
De fchand töt toegift op de Koop; En daar hy dagt geluk te vinden j
Daar is hem 't ongeluk het haaft. Hy heeft zyne eer en geld verloren,
Waar dóór hy vloekt, entierd, eh raasd, Töt hy door wanhoop komt te fraóren j
Èn ftort gelyk de Valk terneer, En ftikt, en fmoörd, eri word doorregen,
Dog nietdoör's vyands moórdgeweer; Maar wel door eigen ftrop, of degen 3
Wyl 't Bubbel - rotje word geplukt Door Kraai en Uil, die met hen beideri j
Na dat zyn hoop hem is miflukt; 't Benauwd doen van de wereld fcheidea
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Hen al haar fchatten toe zou ftieren,
Toen waar 't die man is rvk, hy heeft Maar A&ië'n by regimenten,
*k Geloof niet dat'ér rykerleefd, Hy heeft voor 't aller mihfte aan renteri
Tien Honderd duizend guldens 's Jaars. Ja als de Compagnies betaalden,
^iaar nü 's de uitdeling vry wat fchaars i Dewyldatde Aébies fchielyk daalden.
Het was een Stormwind, die het geld j Zo lang hy duurde, in weynig daged
iWoei over Zand, en Vaart, en Veld, Maar nooit weer in de beurs zaljagerij
Want dié orkaan van Dolligheid Is door den tyd al ree verdreven,
Wyl menig een door waan mifleid j Heeft leergeld tot zynfchaa gegeven J
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
( 27 )
MSitomIfe'Ïebge//i ge!d· : W3nt d« wordt aan het hof vergaard
Maa.kom lkgeeft»er voortwee Aèlien opMuyén. Ma1rfSet\1^ai?%n ^ "^"J »*&"*$&*'>
Arleaul ït κ J Kapttam. S.e daar, dat is mijn lelie munt. mieauyn. ifc hadt.een ander 't niet voor deefen prijs gegunt. M^ u 1 1 λ Kapitano. met het licht.
Dat hy zulk hcht verkoop. , tot 2Dfk een ^Jnfr^
Scaranocs. Ik geef er■ yQO,■ terftpnd t^e Adkn op Naarde. Kaptano. Neen geeft 'er dne op Hoorn, die jy tof nog toeSpaarde icarmoes met het licht. .c*f««Me Ik ben te vreden. Ha my dunkt het lijkt wel dof?
Mezetyn. Wel, kom, ik geef'er voor tien Aaien op Zwol Scarmoes. Neen dne op Rotterdam , en zeven op En/muizen' ' Mezet. Neen Monfieur Scarmoes, ik laat mynbeurs niét pluizen Dat is tegoeden waar ,'k ben daar mê in mynfehik.
Maar wil je'er honderd voor, die'k heb in Medenblik/
Scarmoes. Dh fteeken ze in de Schuit nu al in 't Jagers 2akje. TWAALFDE TOO.NEEL
Marinette, Arlcquyu \ Mezetyn, Gille, Kolumbine, Sc crimes,
Kapitan*, gevolg van Maskeraaden. n/r
Mar-.nette , gooyi een mandje met papieren tut.
Aar is jou errteiiis, zie daar is 't heele pakje
Scarmoes Korn geef er honderd in Edam, en. zeven toe |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
£te 'bier den God Merkuurgeva;;?eK
in deeze groote veugelkooij,
IVlen zal hem morden op doen hamen ~ er eer en van de (htincampoix. Arlequyn, zingt alleen.
I-Vat zou ik in de waereldt manken ? j-^aar elk van Aéiies pra*t,
De Koopmanschap verfmaau,
En ,t nut der beurs verlaat,
"fa yder een de beurs te taaken. Daar nu van veele duizend narre»
Tot in den laaten nacht,
Wordt win/l voor1 wind verwacht;
Daar Jood en Beunhaas tracht,
Uit baetzucht alles te verwarren. ' . ;t i;;v wharamoes , zingt en wordt daarna gevolgd van ''t Choor.
Wy willen voortaan niet verhandelen Als van het allerbefi papier,
Derhalven mag Merkuur maar vjana"len , En gaan op muiltjes voor pleizer. .* s ·;·, . ;
!ι.*^?γϋ'«· Maar Monfieur Scaramoes, ik zie dat gy my kent,
L·.b,fJ u dat gy eens om Marinette zendt 5 y^H^ijl mijn leevéns eind in't korte zal genaakcn, o et'ik mijn'teitarnent eer ik kan fcheiden instaken.
*C(iramoes. Dat hoeft niet: want ik zie daar komt zy zelf al aan.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
TIENDE TONÏEL.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'*ette,
|
lequyn, Mezetyn , Gille , Kolmabihe , Scaramoes,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Op Utrecht Delft, Tergou. Mezetyn. Welholla» Man,wel hoe.
Scarmoes. Nou wil je 't doen , zo fpreek. „ Mezetyn met het licht. Ik. «I datheer,yk Hcht Voor dezen ^TjzT^ ^^
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Kapitano, gevolg van Maskeraaden.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Λ
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Marinette.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
λ jVh / zie ik Arlequyn in deze kooij niet (laan ?
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
\»yn. Mijn lief, mijn Marinet, terwyl ik nu moet fierven,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Κ gy mijn Acties met Heer Kapitano erven,
h0°K met Heer Scarmoes; want ik vergeef hen't quaad ,
Λ ty my doen, ik heb hen beiden nooit gehaat.
^ j+'tyn. SaJ ik , en Gille niet van uwe fchat ontvangen ?
frlequyn. Gewis, gy zult uw deel met Gille voort erlangen.
l^P'tano. We!, Arlequijn, fchoonu de doodt reets was bereid, b ^enk u't leven voor die edelmoedigheid fö met conditie dat gy d'Acïies voort zult geéven. (leéven.
b/ iHya> Fiat, Monfieur, een menfeft moet veel doen omïijn
Una[ is de lleutel, gaa mijn lieve Marinet, "aal de mand die'k in de bedftee heb gefer. |
„Miaar ach ! hei is zo kort. Ochf was'ik het weer Jöyf
„IK ben oedrogeni Maar eer ik het van my fmyt, " ,, Zal ik een ander weer, 'indien ik kan, bedotten*
Ha; ha; ik zie na dat de waereld is vol zotten,· Het nutfte ding, het licht, dat niemant milten kan, heb ik by na voor niet; 'k ben een gelukkig man. Het flikkerd in myn hand, gelijk een ftar in 'tduifter. Wat zou de waereldt zyn, berooft van zulken liiüïer f Gelukkig land waar in men zulke kaerflen vind; Wntxt daar geen Ijcht fchynt, zyn by naeht de menfehen blind* Gille. Kom aan, ik zal u daar myn erffenis voor geven |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^ezet. Fiat. Gille. 6 Koftelyk. licht, ó vreugde van ons iees'eji
"'Γ A3r °Ctl' ^ 1S ^aa^ Sedaan» ö fchelmfche Mezetyn ; |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ELFDE TOONEEU
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Κ
|
7ir acht dat het langer was, ó Schurk, 6 Arlequyn f
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
,ety» , Gille, Kolumbine, Sc aramoes , Kapitano, Arlequyn , uit
de Kooij y gevolg van Maskeraadem. Μ Kapitano.
/i59e meenjydathetnogmetde Aéties of zal loopen. " .
* VVagt toaar een weinig, 'k moet u eerit iets fraaijs verkoopén,
^r, Hy fleekt een endjekaers op. ^ .°tiw mijn vrinden, ziet dit onuitbluslyk ligt.
't rjicht dat nooit verbrand, en flikkert voor't gezicht, '*j -°rd aan de ftraalen van de Son het eerlt óntfteekeft'. Kh· °r de kunit gemaakt, en heeft gan'tfch geen gèbreeken. F'1- Wat geeve ik" u daai· looil Arlequyn. Het is een ftuivcr waard.
|
fVu bied jy, Marinet? f·. ,' ■ ,
Marmette. Ik zou het niet begecreiK
^o t korter wordt, ïal ik my aan de vlam bezeeren,
Gille. Ei bied maar: want het is nog geld waardt.... och 1 ik brand Ik brand mijn poot, och, och , daar lek het uit mijn hand , Het endje koers valt in de Aéiien van Arlequyn,die in den brandvliege®. Arlequyn. Sie daar nu wat'er van de Bubbels is te wachten. Mezetyn Onze erffenis te leur, ach, wie had die gedachten,: Kapitano.Wu zullen wy nudoenf want de AéKeszijn niets waard Arlequyn. Wel, helpen graaven in de nieuwe Stichtfche vaart, Zy άαηββη een Ballet*
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
( 28 )
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
τ w e D e toonëel;
japikvaer. Valerius. Eelhart. Flippyn.
. . Valerius.
KjS. oeden dag myn Vrind ; zyt gy de Vader in dit Huis ?
Japikvaer. Ja Heeren · Was'er iets van je dien il? ., Eelhart. Wy zouden welbegeeren
Om het eens te doorzien, wy zagen voor de poort Het opfchrift van het Dolhuis der A&ioniften,enbeilooten ν o" Om onze nieuwsgierigheid te voldoen j eens binnen te treeden- Voor eerft verzoek ik dat gy ons Het opfchrift wat nader wilt o"1' ieeden. . , ,
Japikvaer. Het opfchrift is zo klaar dat her zich zelf doet verft*11'
Men logeert hierMenfchen, wier gekheid ligt tot dolheid ovC , zouflaan,
indien men daar geen zorg voor droeg: 't zyri alle X&ioniften, j Die zich byfter in de rekening van hunne ingebeelde win^ vergiften, (fcheenslaadingen v0J
Endoor'tcïroomen van Tonnegoudferi en MilHotnen, by he'.
Geraakten hen de harllensop fteltcn en deofeifikar op hol. > /^/mkr.MaarVrind hebt gyhier veel van dat (lag vanKommefa^n' Japikvaer.. Zo veel myn'Heer., .dat ik het je niet kan vernaaien-. J jaik geloof dat dit Huis noch te klein zal worden, zo die WlfI handel noch langer duurt;
Daar zyn pok tot precautie eenige huizen hier achter aangekoC·1' die nou Worden verhuurt,""
Om, als't nood doet, dit Dolhuis uit te leggen. Doch het behoeft van nouofan, dat ken ik mi t waarheid zeggel1' Voor de grootfte van dit foort van Huizen in ons ganfche Land . Nier te;w f kerf. . , , ... ,-, ., ( verft^! Eelhart. Is 'tmopglyk .? ik wil wel bekennen het gaat. boven ^
Hoe. dat Menfchen, met een redelyke Ziel gefchapen, j Zich aan zulk een'Windhandei zo kunnen vergaapen, (geL
En zich in ftaatftellen van niet alleen hun geW,'maar hun' oordee'
Tedoetfvérvlie .. , · . Japikvaer. Ja maar elkwas graag ryk>
Dat Woord van ryk flikkert haar alle even fterk in de oogen, X
.En > door de hoop van hethaaft te zyn, wordt 'ermeenig.bedro^ { ■Valerius. Maar ei zeg eens /wie zit daar in dat Huisje met die gr0t '^eur -? J ς; i ■« ι « ιί;
Japikvaer. Dat is wel degroptfte Gek van allen, dat is Project J
vHy maakt den ganfehendag Proje&eYi van' Commercie Co™ enien en Navigatie, , , ( Van Difconteeren, Beleenen, A-iTureeren, enz. maar och laa§'e'
Het is zo verward dat 'er nog kop nog Maart te vinden is ·' I Eergiftren-hadt hy een Ontwerp tot hetopkoöpen van zouten v!(j
'Giftren maakte hyeeiV Compagnie om deheele Waereld i0Ü\2 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
OPSCHRIFT
'VAN HET
DOLHUIS.
Men huisvefl hier een party Gekken ;
Die door de hoop van winfi te trekken, Verlokt dooratfchynfchoon 'woordje R YK3
Zich zelf te jammerlyk hedroogen, TVaar dcor hun Zinnen te geïyk
Met al hun Schatten zyn vervloogen. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
HET
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
I
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
O L
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
DER
Α C Τ I O ft I
LUCΗΊS
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
STEN-
PEL·
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
VERTOONERS.
Japikvaer 9 Binnevader van hét Dolhuis.
ζα1/ηΜί' J> komende het nieuwe Dolhuis bèzient'
Eelhart. » Leander, Vrind van Valerius en Eelhart.
/Vind-vang, ProjecTreur.
Wingraag, Contrarriiheur,
Grypal, Maakclaarl
Kortryk.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Raasbol.
j-Vindbuil.
Juffrowm Bubbels?
|
ί ;
} dolle A£Honiften,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Losbol. - ,, ;
Krispyn, Knecht van Windbuil.
A^/ry^Meid van Juffrouw Bubbels.
Judas 1 een Jood.
Rripon, een Waak"
Gevolgvutt
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
navigeeren.
|
(praktij
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Alle iag heeft hy wat nieuws, ik denk temet hoe kan't dé O^
Indiende Heeren kift hebben om hem en de anderen eens te ïïca Zei ik beurontiluiten. Valerius. Wel als het zonder gevaaf geichiên, Zoe doe her.
Japikvaer. Daar is in 't minft voor geen gevaar te vreezen, Ze doen niemand leed, anders zou ik ook wel wyzer weezen. - Λ Eelhart. Maar eer gy vefcler gaat, wie zit dac<r naaft dien Projec Japikvaer. Dat is Wingraag ^ een vermaard Cpntramineur, μ Die zo veel Premien op de Zuid en op de Weit heeft &n°?2\ Dat het herri eindelyk in de bol is gefchooten;■■■ "Ά Want toen dé Koopers de partyen opeiichten, toen wift men bj.
ZynxMaakelarSiikopraade hem weldathyFredrik Hendrik^ Zou neemens 'maar hy kon den Man niet overreeden, Om zvncredieten.êeroD die manier met voeten te treeden: |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Flippyn, Knecht in 't Dolhuis.'
Het Fooneeï verbeeldt de plaats van het Dolhuis \ met de Huisjes
der uitlioniflen in het rond. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
EERSTE TON E E Lr
Japikvaer. -
Jtri a! ha' die Aftion iftenmaaken een drommel van een leven,
Ik raot 'er noch om lachen, wat waren' ze daar bezig, met Premien te neemenen te geeven , Λ
Op üsZuidenopdeWeft. daarwaszulk een gedruis en geraas
Op de eetzaal, dat men niet hobren nog zien kon: toen op de plaats Daar hadtje't gaande ; 'k docht vaftdat ze handgemeen zouwen , tóen, ; Cmaaken. Daarom beilootik elkop tefluiten, om een end van dat fpul te
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
s
|
Ρ K'£
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
En hadt men hem hier niet by tyds bezorgd was hy ligt nou ^iC'
Hier zit'er een die al wathjMMe Waereld hadt door tk^j, handel heeft v^cc^iV ö«ar zit een juffer met haar Μ · ƒ
Valerius^'Eénlurlèr f Ppfoaer.Jz eenjuffer Je lyktd^r · vanop te hooren. 1^,
Valerius,- Wel ik denk .ioimers niet dat die ook in Aftics t»v
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
deld hebben,..-dat heeft geen fetiyn.
Japikvaer. En evenwelïs't waar, myn Heer j en |
ik vcfiPjf
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
dat'er, buiten deeze, noch wel honderd en meer ]v&eli
Die aan den Aclrienhandel zo vaft zy n,dat ze'cr 's nachts of d(0. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Maar daar wordt geklopt. Flippyn! Flippyn! (zei zyn?
ï>oe eensopen. wat of daar nou Weer voor ©en niéuw Kommefaal 1
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
UZ
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
HE BEaEEREYJCHEYT ZOEKT ¿ E FORTUINT'ACHTERHAEEN OF VOOR BYTE LOOFEJST
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
Il De rie/'u-C w>tplaets yait qelt te vsinnen
y&rlkst zyth eyae aéit en zwinnen,, Sn zoekt verbvstert vt den eirond". Of hy het daer ook wede/' vond,. O J/duw Umnaem, hÉfi ºá/iq õé wezen, G-clyk de rutenL van die, voor de-zet: Den schooncTt Témpel-vaiv diae/t Door ruzr &n vlamnvin JceJ. Veryaen > Senfchelni die 't eerfyii zal entbrecken _. Ontzie.t zich aec/ic. stinqsche. treeken
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
Dus we&fft men. dcor vaTfche reden.
-jje heïxuyé etih-aoddiynlentheden JSeaeert is nimmer te vers ai/t. |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
■•-jD*. nien/cA tegeerelt/k yehooren,
^Ê,áç. deze ncyyuia met Jer/moore/i Om, dat hy al zyn levenlang - -A iBekoeftig hlypt. dat aaet zyn, qanq Pa/t Tney-tot qrafi: d'onnoosle wichten, Zoo ras als zy Je/i aaq Zien lichten Dieqaeyenmet een oye/t /no/ul'. Ëá yoeizel happende in Zet ro/id. Â ^Haer aroeit de kc/vitse der duwe/t^ Dan is tajeerte. niet te dwingen, In dat begeerelyle dier .· Dan roest, dan welt Tiet, door dat -y-ier |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
!| SVa meerder als 'het kan. -yerzywellegen.
Dan. ziet men zei/s in -tedre tellegen Dorstend krakeel en twist en* nyd-
C Tlten aaert me/ijyaert ook, voor dentyd Die niet beleeft word. 'Veele steelen-----
[z> Sn schrape/t om moot weer ïeJfteelen .·
IPatttzoo Zen yd'le qlarie briaetr
Dan wil de oék ten mouwen, uyt,
!|E De Reenen die net Itchaentjchrayen Die kwvuzn 't dan niet lanqer drage/t
Daer moeten voord'en rytuyy zyn.
Ook vracht e/t lekkerni/ van, wviv
|
j Daer by veel· duysende, verwachten.
\Kóen derde ô/iee/ide /ia gedachten. :
Veel .winst te hehbc/^maer och arm, Jfy ziet ontsnapt den, Ji/ren/zwarm., Sn, wort i/Lvlaets va/v honig likke/v Door felle angets,du, hem, prille/1 Scpyniqt,o vsat scheelt het veel' Dat me/t verliest inplaets van deel . De vinden in veel winst en voordeel „Moer tieen ■■ 't cnthraL· die man aen co/'deel vL^en most daer visseben op zyn ti/d
lliet achter 't net tot leet en, spyt |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
'Vdti ird'L· hoop kan qaende moeken.
Sn belpt elk een schier aen net blaeke/i Qlk bid u ; zie hoe ieder woelt Sn- niet als op ltuLoena/t doelt 'een. was ?-eeas niet Zyn koets en.paarden |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
Sn. qvoeit ?net 's menfehen Teven aen,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
Zyn- haetzzuchtyast allee/t qpyluk
|
■ê,&ç.
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
Sn baat zien door geen wetten drukken,
?i?ie aeest neefc moeit zich zelfs een wet jtiZ %irn ieqeerlifhhei/it aezert. |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
dei* aerdc/
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
&esteygert op den. top
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
.ttaer niet'vertioegt wou. "noch dl meer
Doch tert cle/idig weder neer, J'a/t't steyt aeberqt ' een die de-yaélew 1-rcr cp /treeft va/v Hor tui ç nioet daden. \L Sen ander stoet als zot en. kvKtr Dcwyl hy niet dan. nitiïen. sirykt: |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
lf' Dit 's 't weregeh teven dat beareepen,
Van een bedrieaer die door sleeyen Den scfivn van reet roordechn, irizuL Sn dus beaeerhskheyt deer wind/ |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
?~vt
|
||||||||||||||||||||||
|
J^B^rutH/U^r
|
||||||||||||||||||||||
|
^'^*^■ Üeter middel/, aZs dit/ hooglands J^/êctkr-voaf,
~u^oryn.-'hetyiellinY der -verdwaalde/ ~dctio7iist&nJ, naar· 'c Z\oord cf àï/t, Tuinz/ehi^aeedj^iasten^
ee/",■·* aoed-locp l·étr■a er-recht, o^eytyd van/waoü en/toat.
^-^~^r' s 'tmtddel óôç, deny^Jo£{ neitr ay hetnyJÏecTits qéturefen) J
^rcm, te, irtrae/v. 7iier.' hier ts d& ~wic7iel-roe/,
^lujfesXeiierTandl: hier -werd een, vette/ ^e-7
/°°i£/cnraal/, net/yld zuJl tut: -verzuipen/ of^vernniraen/.
^<-■■ '\FredriL· Jfeadri&s l·uZ/, uts har-nas van^a^ier
|
||||||||||||||||||||||
|
nat *#»>■<» 't nu; helpt o ^ 1^™?^?^°%^^.
J)e,taUerd sc^ette Teert; ^^f^Zf^^^^, . naat- s reiu/en^edendomj verhaart tyte^ativnuuu^ -mu^^dj* Toeeten. ****^«™1^"À?^^ST^
tf oen, levens trarLt hoe/ qroot, deu4■d.-vUcJitig Jf m'eJy*' r
Veel snap/ ™ ^^Ë^; %£^
»fc tuiar'Vtan^yU, myn/achterjte ^'àà1'^'- |
||||||||||||||||||||||
|
II
|
vl hem <r* veten/ meed* ßá,í Ö**, itueemfte"^ ...
|
|||||||||||||||||||||
|
^"deZd,; maar· ét&s auiL· -yerauZdme/ irv ons cahier
|
||||||||||||||||||||||
|
J
|
||||||||||||||||||||||
|
^/^crria&jv rzrnèéms, fr&dedte/ Q^laa^fiuuz/Àæ -
|
||||||||||||||||||||||
|
*eerL~ieter deh-:tuia, als 7ust á een./natuur ons aeeffr;
|
||||||||||||||||||||||
|
/° ^iye/lOr/ieXnaar trotst/ vreemde/ /b'ui/en-veëre-n.;
"eriranlreias voorzien/en -nOrmg/^ in^de/ilè-eren/. _
Sn. vochteZ.e/L rtiyn/ stafecL· wattey zeaaen/héèfb. .Jy>ht uit> aZ n'te/ met nw maai· actie/ h&bt t&/preets&/i/. ^iiZfredriL· ^tfêndriL· noa Vianen/ ik/ deJieef'. . ^
^ ^uim/veenhuis , Zcm ooi/ ter öeurs : k hei harte/'--itrvef;
ef,zaa£ verlies; aL Ttnn/ú ~wiL k itv nu/n diefiaL·. fïeeken/. |
||||||||||||||||||||||
|
Groeid/ des* 4cti&fk&a*' araV "' ~ ^fa-meerens,
^[&eut -wcnder-acW1'-'__A-_____---------------------- |
||||||||||||||||||||||
|
Ui
|
'^'ermaarop'tleilnietcenigevaneenpartyAaiesindekiaam'Wanf r , , " ' ' " ■ ':',r
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
.....v.^4|iuogoea aisgeid.danhebikop Purni
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^naaftzit haar Galant met zyn'Knecht, die al race met het m' "^......
rgooten zyn ; dat is te zeggen, de Acties zitten haar ook al in
|| den kop. Leen luftomdieSnaaken tehooren vryen,
\y\ fraat hangt an een van allerhande Bubbelpartyen. D^l haar ftrak alle vier ; l)je n °ntfluiten voor uw pleizier.
Lr^deMaakelaar ^rypal, die zo lang heeft gemaakeld,
^ti n ZeIven lndlI: Dolhuis heeft gekaakcld. Vt, lteenSmous, endaar mail zit een Waal. ^n0°rC' Waniikkenzeonmooglvk allemaal Nien5Cn ' lk hebhierby de vee,ti§ Koramefaalén,
e á eur den Windhandel geraaktenan't maaien; ·.' ,
fit ?i /?1âß?ç K™ch**™ hier by my tekoft zyri gelegd l
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
omtrent,
at over de honderd ; maar die leggen van de an- e van al de Compagnien. ooren. » \-\ , ikzel ookgeenfpotbiên,
n twintig Varkensblazen?» rs, die ze alle overfchreeu- ·
Ten Hobrnfchc Wortels ,
·■; (verdool
. En dan noch ;;.. mar ik
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Inal myn mooijegoed. in't kort ik hoef jou niet te wyken ,
Want myn papiere rykdom zei veur niemand de vlag liryken : Jadaarftaat mynjuffrouvvrnit jou Heer, die hebben nou zo veul , in de Zuid en in de Weft, t In de Ratffskool broek, in de Cheels, en in de Bank, en noch hou
,, ik myn Acties belt ·, . :- Krispyn. Apropo de Zuid! ik zei een gouwe ring veur jou beilellcn,
Die ik van 't goud zei laatenmaakerrdatdie van de Zuid of van de Barbiesjesnoch vinden zeilen, ·, ,( !: (; « ' Dat goud zal anders van kleur zyn, het hedensdaagfche ziet zo
bliek om zen, neus. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
iJerv ç. é—,-----— 'j««^^ix wcci ie é cent
Vi „ nd tC brenSe,L» often minften 'k wil het hoonen.
t min"» S h^ Vaiu ?lipPy" / F1,'PPyn ! maak het Huisje van
W yrHeerWindbinI en Juffrouw Bubbels eens open. ön- As't je blieft Japikvaer |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1
|
DERDE TONEEL.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
%·,, ■ ' · · -
>iï(?>"· Valerius. Mêlhart. Windbuil Juffrouw Bubbels, krif.
pyn, Katryn, Flippyn. ƒ Japikvaer':
ptify c.^ar kommen, die vier Lievertjes aan ,: <.,:.!%,
•^crjj ' Mejuffrouw hebtgy niet een klein partytje gedaan ,
'foou lk U de laatfte maal neb gefprooken. . lv_ bubbels. Wel zou ik niet myn Windbuil, ik leef in de.' |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
izelilv noch cen paar orefetten veur i,l, . j
Van twee Kooien/die ik dirom el^^"A7,! |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
º e , s: 1Ji heb my daar raar gewrooken ( Edam,
iar5nSrnqu&, d,ie my bedot hadt met een regiment Acties op
°t3t IS een geheim - ik mr»efh.=Mi inlin'fl-«rö«
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
t Katryn tegen Krispyn, wyzende apVakrius en Eelhart
Zieje die Hccren wel ?. , ; Krispyn. Dat zou ik hoop'en Aanyn -Vraag die of ze een party vanjouMedenblikfchc Aéhe* ' wniénkoopen." fvereift
êïS>Weli,kKrrWOhder ÔSeenkleimJe> Kaatje, dat je je m
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
l0°r 't is een geheim , ik moet het uinluiftJrea
%;^ ..Kryspyn. Wel myn zpete.Lam! |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
% w S,van deK°o1 enWortelCompagnien! myn lieffte Kaatje!
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
b
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
' -w el myn Ridder van de Jenever en Varkens Adiesi myn
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
<f Maatje!
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
;at je weer met een Zanttoorder Pihlqe na Engeland
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^Vlp ook op weg geweefl:,, maar als wy maar een of twee
\er verin zee zyn, dan is de reis al gedaan,
e% jl^'f weerom, maar apropo,zeilen we haafl: trouwen? he] jj JeI zulk een kros veur je houwen, % ^ftportret.van MeeiterLaw „mital'zyai Aftievcrftandi I ~
\ Wche ÏÏJrhddercn deur dcn bcften AaP-pelles van ons jE |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
n Aètionift , die wat hart by 't werk heeft, zit niet een oogenblik
zit hyal eens, wel dan zit hy met fyn ecne bil
de,Barbiesjes, en met de andere in 't onbekende Zuid ™A wattegrillen.' ', .,- . , , .. wcl% |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ß^ßßú6^^ '· · / , "" "' Enjyzoudt denken,; dat die ftyve, ilemmige, houte Tnr^„e ·,'
'de 'ltereens,nahetopfchikken van de Portieren, j ' , Aélies fouwen Jiand'Jen,willen? , J Qens m
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ë ^Vm" J "w *iVt"" milvu| ^ïKiiiaanciicivooi en ar
Qt0p 'teenbosHoornfche Wortels laateu verfieren.
a^er, r^.een Goudfche Gaaper ftaan, en naail hem een Rot mit
gevaar,
|
I K**ryn. Wat weet'ik het; het kan altemet opkommen als kali
' eêrje'er om denkt. ■<.. " ^êêåç,
Maar Krifpy n mondje toe, 't is of Japikvaer ons Wgnkr
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
iefnaDnen
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
i'^en n0Ü een Varkeni een Kalleen Jeneverfles, een Pekel-
v^ wandere fraaijigheden meer by kom men, die alle even raar 5tde L * maar ^"e allemaal wat motten bed uien; Kneep wel? Katryn. Wel Wis. y; 'u^oll-, ir, ç Krispyn. Daar zeilen we zo meê deur
^ion'ft uraatde Quincampoix kommen kruijen
t VI tr^'tzel'erwatin te fpikkeleeren hebben.: ,en als we dan
l Si :u Wen kommen, dan zei 't eerft gaart· ! ,· , KSe?rn^,ruiS°m;gooijen gemeenelyk watfuikerondpr de Jon-' |
Of * zei je met de bullepees wat digt op e wammes 'docX^n Ã
Krtspyn. Wat belief je Vader, nWgjc na Aaies op Schielm', \ Zoje niétzwygt..,. loop Flippyn laat noual dS^' J°U S"if *
Maar daar wo?dtgeklopt,jemotdedeJJ^ft "^" ^5""· EnpaOenvooralopdatj'hem weer JdSarflS rT3 V van onze Kommezaalen quyt raak en § P WJg
WelHeeren.hebbenfejewatgediverteprd'tv,^i. 3 ;
EtlLr. Ó7a myn Vrind, tc^^^^^^u'
droefden ftaat. meedo0èende ik ben met hunbe-
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
\[ik£ a°oel, maar'ik denk een ander wegje in te flaan , ; » y"°>"^""<"", r tf v . r
1 ^kle^-n,creenzak VofAai.esopMedenblikondertefmakken, IKon,k my echteriomtyds nietvari lachen onthouwen. B. Vi-Rl. "â zyn , ha !ha ! als ik 'erom denk zou ik me wel van I |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
7%^á bekakken
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
VIERDE Ô O Í Í E E\ £
Vdmrn. Eelhart,.Leander. LojbolWindbuil. Juf.
frouw Bubbels. Krispyn. Katryn. FUWn· é Leander.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
e'lvi°rden al de J°ngens Aftioniften, en zo planten wy dien |
Vli?n en eerlyken handel voort, '0u jammer zyn dat dieuitdeWaereld raaken. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Jdfikva
|
er.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
v°Oj-pa · Katryn. Maar ik heb nog niet gehoord
r FaPleren-fchatdatjymeê ten Houwlyk zelt brengen.
rieerft tiVn ä ë· Krispyn. Hoor dat zei ik je zeggen : e 'k rfS ■ les °P z wol, zes op Naarden en acht op Muiden,
ch m een'yzeren kift heb leggen , |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
0
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
EezenMan, Japikvaer, kom ik aafi w voorzoi-g Betrou^
H Stel |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
( 3ο
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
c
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Stel al uw kunft te werk om hem weer te recht te brengen by zyn
verftand.
Japikvaer. Ik zal myn beft doen, myn HeerLeander, maar dat lykcal een raare Quant
Medunktikkendattroometje · is*c Losbol niet? Leander. Ja, j.;■-, ·-/
■ :. ,' ï Japikvaer. Wel watte dingen.'
Had't die niet genoeg mit ligtmifl.cn te doen, dat hy hem ook zo
diep in den Actiehandel moeft dringen?
Losbol. Édam. ! Dordrecht! Hoorn! Enkhuizen! Monnikendam.' Middelburg l.Vlaardingen.' Ter Veer! Zwol.' Schiedam! Vliffingen / Purmerent ί . < - 'jpïndbniU De Zuid! de Weft!deBarbiejes ! "' jnfrouiv Bubbels. De Bank! Ramskoolbroek ! Cheels! , -, '■ Krispyn. Rotterdam! Haflelt! Alkmaar!
Katryn. Woerden ! Delft! Steenwyk! den Haag ! -· . c f ir .Japikvaer, Hollahei/je bent
Hier in deQüincampoixniet; toezelVer weefen ? 5k Zeg datje luï den mond houdt of je meugt vreefen. Losbol, Voor wie zou ik vreefen ? ik ben degrootfte A&iehande- laar dieinganfeh Holland is bekend; ,: ;,,
Ik ben de Koning van de Bubbel Compagnlen ! ik ben de Man die
omtrent .) ■-■ ;
Vyf Millioenen met myne Acties heb gewonnen
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
En ik verzoek u, goede Vrind, dat gy ons de andere nu o
laat zien.
Japikvaer. Als'tjebeliefc 5 mynHeeren, 't zal gefchiên. Flippyn doe't geen ik flus gezeid heb. . j Va^ |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Flippyn.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Japikvaer. Nou denk ik, mynHej,
Dat onze Projefteur Wind vang ons wéér een nieuw Pr0Jc vereeren. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Gevolg van Attiniflen > van binnen.
|
$
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
oedje
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Utrecht! Edam! Embden! Ter Gou.'
den Man. .*
Japikvaer. Gaat een beetje aan deezezy.
|
tnoct
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
myn
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ala"·
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
daar kom men ze
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
V Υ F D E Τ O NE EL
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Japikvaer. Valerius. Eeïhart. Leander.' Losbol. LVindbrn-U
frouw Bubbels. Krispyn. Katryn. Windvang* Wingra&g- £ m· Raasbol. Grypal. Judas. Fripon. Flippyn. Gevolg van Λ& |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Japikvaer*
it zinnen ! mit zinnen daar Volk! mit zinnen!
Je lüί mot wat ftil weezenen geen queftie beginnen. Losbol. Wie doet op Zwol? IVindbuil. Wie op den |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ba"
|
d?
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
En Paai, als je me watfoet aanziet vereer ik je wel eens een tien f Juffrouw Bubbels. Wie op de Cheels of op de /^w
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
\ Judas.De Weeft!
Kaispyn. Wie koopt 'er Èool .'dat 's andre waar. n d^
Katryn tegen Rrïsp. Watbied je voor Kampen? Kr/tf-N»et tf » |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
twintig duifend Dukatonnen;
■V^ant het komt my op een Tonnegouds vyffesnou toch nietaan. Japikvaer. Maar ik zeg noch eens dat je fwygt, of. Leander. Ik bid u laat hem maar liaan ,
fly is dit leven hier ongewoon, hy fal noch wel wat leeren. Maar Eeïhart en Valeriusgy hier i wel hoe myn Hecren , Ik hoop immers niet dat gy hier ook indekoft zyt befteed. Valerius. Wel Heer Leander het is ons van herten leed Dat gy zulke gedachten van ons hebt, ? - ί , - ,, :■: Leander. Myn Heer wil myvër/choonen,
X>ïe gedachten kreeg ik om dat hier niet dan dólle A&ioniften woonen. ,·,. -,.·.*;>/* ■■ r-$y.*fV' &». -.^.,, ,.,*■-'■·_;.
Eeïhart, Wykreegenluftem dit nieuwe Dolhuis eens te doof zien,
het geen deeze goede Vrind
Onstoi.ftondt. Maar Heer Leander hoe (laat het nu met de Negotie van Wind ?
Leander. Zeer flegt myn Heer: de Zuid, die opgeklommen was totby de elfhonderd,
JCan nu geen twee haaien, elk is even zeer verwonderd.. I)eBankroeten zynonbefchryfelykenbynauit den tel. , Men Fredrik Hendrikt by meenigte, en het Schipperichap op Vi- aanen is wel ,
Vyfnonderd gulden meerder waardig dan voor deezen. En wat de mindre Bubbel Compagnien"aangaat, die zullen wel haaft te niet weezen.
Xykapituleerenal. de een prezenteert het ingelegde weerom, de , ander geeft uitftel tot hetfourneren van geld,
Welk termyri van uitftel ik geloof dat tot het einde der Waéreld wel zal worden.uitgefteld. ,
Ikdenk ooknietdat deMenfchenzodwaaszoudenzynom meer te fourneeren. -
Hiermee leggen al de Vetjes en Directeurs plaatfen, daar die
arooten Heeren
A&ioniftenzo op vlamden, in duigen, en de geheele ingebeelde rykdom raakt op den hond.
En, als men't w el inziet, 'weet ik 'niet, hoe't iemand, die gezond '. # ·;> .... ,, i^. ,»
Van herflensis, in zyn gedachten kan komen, dat zulke Maat-
fchappyen .;
Met meer voordeel zouden kunnen hand'len dan Partikulieren ,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Fr
|
npon.
te keevcn?
|
lle nou de Premietie op alle wat fe wil, te
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Gevolg van ARioniften.
Lang moei de Actiehandel leeven! Katryn. En dubbeltje een bos Hoornfche Aftien l -, . a?
L· Raasbol. KW*
Wat met ons fcheert, dan klop ik je wel ereis wat voor je'D ^ ψ$ Japikvaer. Raasbol, Raasbol, praat me daar niette Yeulva pet) , ■ ' :- [ >·."·;"■: : -.,
Of ik zei je den mond eens komen floppen'.. ■
Wingraag. Wie koopt Utrecht, metdc Vaart fcilicet· ':±τ^'
Grypal. Luftig ^η Π
dat ik wat Couragie verdien: |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Weiik heb myn leven zulk een flegte Beurs niet gezien j
Daar wordt nier g-ehandeld,noinic;mendaf gewonnen· ^ Japikvaer. Wel, myn Heer Windvang, heb Je met nieuw ProiecT: verzonnen? , o0\i
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
PFindvang. Ja Japikvaêr,
-gedacht; u ΆσΖ'
Nou is myn koft gekochüjik heb't nou ver genoeg gebr *>$ Ψ
Aan dit Proiedhanet myn weivaaren, en hier door is |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■ befchooren.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
0
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ó Japikvaer het is zo fraai / zo fraai!...
|
ho°
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
; . Japikvaer. Wel laat het ons &**
Dan kunnen we oordcelen of'r zo fraai isalsjy hebt %c^c^ei\c\
Windvang. Als't je belieft Vader - je hebt dat heel wel o ^ j Je zelt dan niet meer zeggen dat ik gek ben, als ik dit ge |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
maar ik verzoekeerft wat filentie.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
,dient»e'
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Japikvaer; Stil! ftil daar mit mekandef! en geeft wat 3«
'Hoe zel.'t daar weezen met dat Volk ? ik Zegje hou je 1 ^^ftf Ziejenietdatmyn Heer Windvang een nieuw P» °}ct^ tC^ |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
JVindvangUeft. Wyf sullen een Compagnie oprechten
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
r tieerenente Navigeeren,
|
hebben
|
vf
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Maar op een Vaarwater daar nooit geen fchepen
laveeren, ' ; naed^
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Wy zullen éen'kuftrvinden» die niemand ooit heeft aai
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Een nieuwe Waereld Mannen! in't kort het is de Maan-■
De Maan! de Maan.' die, naar 't oh wederfpreekelyk en^ |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
daai 't heele werk van fchelmeryen
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
J
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
zeggen van de geleerd fte Aftrologiften,,, _ ^ &w
Een bevolkte kloot is, dgar zullen wy na toe feilen :
nou gy Heereh Adionilten ! ^ w>kend-? ,/
Waar is op den geheelen Aardbol zulk een ConcefV ren V& '
Dat zal eerft voordeel geeven! daar zullen onze W aa
driehonderd Percent . . , \' P^acVi^V
Winft verkocht worden, of mooglyk noch meer, enu
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
hanSt. in 't kort.'
|
tis knevelen en bedriegen te
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Aan malkander hangt
loop. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Zo wei in den inkoop van goederen als in den verkoop.
Valeriks. Maar myn Heer gy begint het met die Aftiekraam al : wat grof ce masJcenj „, , ■
Joch hicreeafpeldbygeftooken, eer wy daar verder in verward
rakken:.' ■ ' |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■ "o
|
|||
|
Jleaerende door ~kwad'ÏruhtyL~ï
-Z>vn nieuwpaehahhe-d^nirujlt-rvk ,
^Plaar ach,! waar zal die Vorst h elanden f-
Jdêt edand heelt, en op de sfranden/ d*>ruld een ve7*vseede Zuide-wind > Waar door ziej elk verleaen, vind] Sn roept het eilarul w?ffit de stuipe?i , Zo dat hy die nat wd verzuipen/ *Aloet denken op een snelle vlupt .
dfluks maaht men op dit droef q&rriat
Veel waaens 7umr de nieuwste moden-, "ZDaar de Acties zyn tot t zeil van noden,
Οτη dus van/ Geks kops malle strand "±e vdken in een- ander land, Van Wanhoop IDr-oefheid, ^drmoed, Schanden, Of liever naa?* de Jlèderlanden>,
In HCuzlcrthurq , of 2issels1yn,,
Of uv Vianen, zo 'tü kon, zyn,
Om, daar als Uilen/1 hoofd te luiaeu;
Wyl Qutnquenpoix toa leid in/ data en .
|
||||||
|
'Zbeez^- Schets- vertoondhet vrecmdpyewestr
Ί'αη, Gekskojp'-, 't geen men op Tiet tesir ZDoor yflissispse en ZBuü hel -winden, Sn, Zuid zé stormen krmzm te nsmden , ^Haar meiuo die van 'is vaste land Zarn netL aina zoeken op dat sü*and Vind zip te derelyk bedrogen, Serst klonk, Tiet alhs schoon -voor o op en; JVio is ïr vol fpf&f otujediert-, 't Geen door de scherpe ZDistetS zwerd Sn doorns , die dat Tand omvaiujen , lot Schorpioenen , Spinnen, Slanyen, Waar Trv 3e lHat en ^dytuil voegt*, Die fc tiat verayWt, om, v&vnoeytr -In duister-heul vaiv rooi te ^lehyrvy liat -j'ruoten tan dat fail 1chj yéveuy 't Geen t aller rneest bestaat ui sekyn/, -4ls Talsheid, Droefheid, ewdtfeny/t! I&rwyl de Gekheid daar als dCoiuny In Quinppumpotx houd hof en wotiiruj -, |
||||||
|
He · . ' ( J
ι. wy uit de Maanwaereld na onze kuil zullen yoeren »
1 en niet minder gecven; dat is dubbel vvinft op winft:
' wy belooven alle iaar achthonderd Percent Ukdeeling op 't
rtiinft; J
'som ryk worden te doen! dat is wat anders te zeggen
'erofyyf Percentjes! neen; hier moogen alde andere Com-
L· Pagnien de broek wel by neer leggen. K hebben wy een nieuw flag van Schepen gepraktizeerd, *r wy mcê kunnen zeilen, zonder dat de tegenwind ons Qeertj · , · ..·."
^ bernoeijcn ons met voor nog tegen ftroom , nog met verloop
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Windbuil. Wel als je wilt: 3k eifch hónderd en twintig. ; ■ ί
Kortryk. Dat's veelte veel.
Windbvil. Danken je maar.gaan wand'len.
IVingraag. Wie biedt nu Premie om te leveren van dit loopende jaar Tot driehonderd? Raasbol.lk. Wingraag. Hoe veel? Raasbol. Twintig. Wingraag. Die koop is aanftonds klaar:
Daar'seen gedrukt akkoord dat zal ik in gaan vullen. Krispyn. Medénblik 1 Munnikendam! Weefp! . f . Raasbol. Wech praat nou van geen prullen.
Juffrouw Bubbels. Wat wilje hebben voorde nieuwe Maan Com- pagnie? Raasbol. Honderd vyftig. juffrouw Bubbels, Honderd dertig. Raasbol. Neen. Juffrouw Bubbels. Ik biê \.\ Alvry wel. Heer, maar kom, 'kzal honderd veertig geeven.
Raasbol. Om dat jy't bent juffrouw, flaaik den koop toe ; maar 'k zal ze van myn leven
Aan niemand tot dien prys o verdoen! ■· Fripon.Wie wil ze nou verkoop?
Raasbol. Ik niet. Kortryk. Ik ook niet. Fripon. Nou jou ? Krispyn. Loop, Waal , loop,
Ik meen myne AcTriesals fyüekoek te bewaaren , Achthonderd Percent uit deeling belooven ze alle jaaren. Fripon, Jamaar dat kan ze wel mis.. f . . ,■ Krispyn. Dat het geen nood Sinjeur,
Je hebt hst zo wel als ik gehoord, het komt uit den mond van myn Heer den Projeóteur, f
En die zei ommérs niet liegen. t. / Fripon tegen Japikvaer. Wil jou verkoop ?'
Japikvaer. Zie je niet wie je veur hebt
Waal?'kwenfeh hem die eerft dienAdiehandel gepraktizeerd heeft Zo veul i|roppen om zen hals als hy al braave Familien geruïneerd heeft. Fripon. Wie wil ze verkoop ?.wie wil ze verkoop ? wie ? wie ï
:KatryηAkyik.'Fripon. )ο\ΐ·,]οϊί? Katryn. Ja ik, ik ik, Waaltje,^ kom biê
Maarereis, heb je't hart, ik eifch veur men Aclries nou vyf honderd Fripon. Ét is verkokt. hadt jou dat wel gedenk, ftaa z;e niet ver- wonderd " ;j. S . '/:■ j ..„ Datikkezo cordiaalebinf Losbol. Wie verkoopt noch? windbuil. Ik 5 jiel-zeshonderd Percent:
'Loshl. Myn die party, en ik geef je noch tien Acties toe op Pur- merent.
windbuil. Wat zou ik met die vodden doen ? i Krispyn. Je kent'ei; je poort anyeegen.
Daar zyn ze noch goedt toe. , \. Raasbol. De Duivel 1 nouiniet langer gezweegen;-
De Adies doen al feshonderd Percent: ik fal voort { akkoord, Myn partyen opeifchen.. Heer Wingraag zie hier het getekend Gyfoudtmy dienen te leveren, * Wingraag. Te levéren? waar iyη uw gedachten ·
Raasbol. Ja, rnyn Heer, ik kan niet een oogenblik langer Wachten., Myn Fortuin is gemaakt, ik win nu groter fchat Danderyke Koning Krefus ooit bezat» ■■ V - Wingraag. Maar ik hebze^^niet. Raasbol., Dan moetje ze fien te krygcn» ^ heb jou de Premie
terftont moeten betaalen, ? : ■; En jy fult my nu ook leveren, [ ' ^
^ingraag. j- Och! och l'ik docht dat fe fouden daal^n,
En dat de Premie allemaal winiV was, och l och! wat raad? wat raad?
Ik ben geruïneerd 2 : ■'■■■'-.'. ■-' .4 ;
Grypal, Wel behelp je met Frednk Hendriks Plakaat.
Raasbol. Ja, ja ik fal hem ά^ Fredrik Hendrikken wel verlesren, Kom voort myn AdiesjnoeienTcr weeien, of ik fal j°u de 1 i jben ftneerent
Hou daar dat Vraa|:rnyn I^eer ^e Centramineur» Krispyn Als het op vechten gaat dan leg ook wel eens een krab- belvuisje Sinjeurs - ■ .· h , Me de Acliomflen raaken onder malkander aan V vechten. '
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
antyen. ^^^
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
h
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
orttegaah
zyên,
|
Heeren , 't zyn Schepen met vleugels aan beide
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Joor een machine s;eduUrigbewaogen worden, en dat niet twee
LdrieMan - Λ 4" ; jr^nzecrligtecn gemakkelyke wys géfchiedénkan.
nc^lzo wel als Dedalus weleêrop zyn wieken door de/wol-
l,*<n kon vliegen, iunnen wy met onzegevlerkté Schepen door de lucht zeilen ,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
iar
|
f ik moeit my leelyk bedriegen.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
neen \ het fpreekc van zelf, en't is zo duidelyk dat het de
^jtftekan verdaan,
'" beter inventie dan die van den Man in de Maan,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'us
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
maar prullewerk.
Raasbol.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Zo die Compagnie door gaat meen
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|L & een korf drie vier met Egyptifche Duiven te ontbieden
Ept Waarom ? ^£o/. Om voor Expreflen tedienen, als ik nodig oordeelde
l· ^atzulks moeftgefchicden, . ^ymoeiten de Viflcherspinkjes ook vleugels aan naaijen.
/'^aer. Zo je niet zwygt, \'^ol, zei je maaken datje wat op je lappen krygt.
^vang. Gy ziet dan, myn Heeren, dat niets bydeeze inventie L^ haaien. · J nebben geen eeuwigaangroéijênde Zantplaaten wech te maaien Spen Vaart van ruim vier uuren lang te graaven j neen, de
^Ucht! de Lucht · ·; £ ten allen tyden voor ieder een open om met een fnelle vlucht rzeil te gaan: wy behoeven ons ook.op geen Kompaffen te
i .octrouWen s Vlet Ooft en Weit óns te moeijen, dewyl wy altyd de Maan in.,
Κ ·t "°S kunnen houwen j s de Noordfter daar wy op aan zullen saan; en dat is het
IPtfnt . .·■ ;· ·. ■ :■' \** °P het voordeel van deezeMaan Gorripagnie is gemunt.
Κ ers zullen wy Beleenen en Aiiureeren ,- 'C'^watons voorkomt, ook zullen wy Discónteeren, ^y Zullen maaken ryk van kas te weezen, om, of'er een Wif-
L "Hef van vier tonnegoudfenquam '] ^ .niet ongedisconteerd weerom te zenden als die van . .....
,ls ce blaauw. Nu Menjeursl nu met de Intekening maar
begoanen.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
' ■: Gevolg 'van Aclioniflen
'S leef de Projecleur die dit hecrlyk Project heeft, verzinnen,
Zyfchryven alle Briefjes en geeven die aan Windvang,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ykd' ^on(ieur ze hoop niet dat de Compagnie is vol ?
%a% Wel Karel wat vraag is dat ? ben je gek of dol ? v \^nc hier te Hoorn niet. - ' L0^ Bubbels. Wel Heer Windbuil hebt gy wat genomen ? ™il 'kHeb honderden zedig duizend gulden getekend, waar
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
•""«w Bubbels.
|
d avansje Koop te bekomen.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
heb het met negentig duizend
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ik
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
_^__ voor mv
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Laang^ien. _________________
vW/ · |?m »begutje ,wic duffe nou iens opgeldbïên ?
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
!%
|
' ivr e^mous; kom an wat wilje winnen?
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
negentig Percent. ; ^β^β
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Grypal. Ja dat kan je wel verzinnen
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
S
|
Ie Zeftü
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
•ö:n
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Japikvaer. Ja heb je 't hart in jebloed ereis datje dat durft begtr.s
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
JudasNeen tac
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Grypal. Zcvei.ng, enwilje niet5 je] LoopFlippynjaag me al die gekken maarm binnen;
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Sluit elk terftond weer in zyn eigen hok,
En 2et die nieuwe Kommefaal in nommer elf. Flippyn.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'^^
|
dan een' anderzoeken
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
\
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
't Is goed
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Judas. Neen by myn leven 't is gedaan
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ryk: Wel Heer Windbuil zouden we ook niet een klein par-1 Japikvaer. En willen fe niet fcheien, foichei jy fe met je itok.
tytje hand'lcn. I Flippyn
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
( ?* ) .. · A-,s :■■":■
Daar by fyn Vrinden t'huis fynde, wierdt voor vyfa'g
duyfend gulden aan Afties op Ter Veer, Waarom hy ernllig gefolliciteerd hadt, toegefonden; Zyn Vrinden, daar by fynde,, begpnden Wel hartig tekenen, en raadden hem dat hy die maar Vooreen almoesfoudegceyen aand'eenqf d'andren Bede' En met meer diergelyke discourfen fochten fy fo warnet met fyne Acties te gekken. . .'■
De dag, dat hy gereed was om' te vertrekken, Ontmoeten hy acn de Sparwouder Poort Een armen Schooyer dien hy voort Zyne Acties voor een aalmoes wilde verderen, .■ ■ f φ Maar de Schooyer bedankte hem , è"n zei dat hy veel li&£
oortje fou begeeren,
Wat verder gaande „rencontreerde hy een Jood, ^ ^ Dien hy weder zyn vyftigduizend guldens A&ies op TC
aanboodt, ,
Om met or zonder avanste verkooperi;
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Flifpyn jaagt alle de Aclionifien vechtende binnen.
ZESDE EN LAATSTE TOONEE Iapikvaêr, Valeriiis. Eelhart. Leander,
l ... lapikvaer. ...
Wel wat dunkt je van die Snaaken, myn Heeren? ,
Valerius- Men zou hier komen om fich wat te dïvérteereMaar die Projecteur met fyn Compagnie na de Maan;
Hoe gek dat hy is, heeft het niet al misgeraan, - * Want gelyk fyn iriveiitie dm met gevlerkte Schepen na de Ma
te klimmen . ,
Louter wind is, fo fyn al de Bubbel Compagnien maar enkle he
fenfchimmen, , , \.
Die alleen op wind gegrond, fyn j (èri die door dien fclven winWeêrfo fulleri vervliegen, dat men'er geen overblyfiel van vinWat roem en eer verdienen dan die wy fe en voorfigtige OverhedVan onfe drie vermaardfteHollaridfche Steden,<
HAARLEM, LEIDEN en; AMSTERDAM; dat fy Sich door fuik een gevloekt géty ( Van Windnegotie niet hebben laatènf vérvoeren 9 maar die Ond peft moedig durfde tègenftreeven,
Waardoor fy eeuwig metlofinde Hiftorienfullenleeven. , Eelh. Hoe lacht ge fo Heer Leander ? fchiet u iets vermakelyksZo deel het ons mede. Leander, My komt daar een klucht geval in den fin,
't Geen onlangs te Haarlem is voorgevallen, En dat ik u om de koddigheid met allen |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
aafl
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Doch de Smous boodt'er net yyftig duizefïd guldens
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
op Naarden voor. hoe't nu verder is afgeloopen
|
4^
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Is my onbekend; ligt fal hy fe ook in 't jaagers zakje ge
hebben, ... Pakrius. Wel dat is een foete klucht, rriaar laat ons ga*n» Want ik word al moe van hier fo fang te iiaan. -.· *ΐφ Zyn wy ook iets fchuldig, Vrind, voor 't bezien van art
Japikvaer. . Neen Heere"^, Maar beliefjean de Knecht watte geeven dat ilaat in uw beg
EINDE.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Gaarn wil mededeelen. Een ièker Heer
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Mdccxx:.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Regifler van allede Printen 9 die op de oA&iehandel &yn uytgekomen int Jaar 172G>'
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
De grote Vergaderplaats der Windkopers.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
J
|
luuKci ya.li j-lauw· ι . -, , .,,,,. '
|
j < . -. -,λ^ιΡ'
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Λ'
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
De Wereld is een Speeltoneel,Elkfpeeld fyn rol enkrygd fyn deel. De Inbeelding van 't RookverkqpersjGild, Maald H'&"™
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
De Windkopers met wiitid betaald, of de laatfte fal bly ven hangen,
Kermes Windkramér en Groffier.
De Wind verkopers of Wind vangers die doordeWind verliefengeld
en goed, bederven vrouw en kind
Kaart van de nieuwe Vaart, die 'er in 't Stigt fal gegraven worden, Open ondergang der Aclioniften mét de vertoning-van de Quin- quenpoix tot Amfterdam.,
A&ieufe AtlaiTen naer de Mode. By veele zit de Key in 't hooft; om dat men in de wind gelooft.
Quinquenpoix, of het Koffihuys, tot Amfterdam'. De Kermis-kraam van de Aótie-knapenfchaft vreugd eri droefheid onder 't kapen,
t/ytflag der Windnegotie. Qiiinquenpoix in duygen. De rottige Blaaslbak, en de Geeft van Erafmus, f wervende u yt fyn geboorte Stad nadedrieongeaclrioneerde Vryftèden van Holland. Quinquenpoix of Vergaderplaats te Parys. Bombario, ö dood, te fchendig in de noot. Ter eeuwiger gedagtenfs Van de dwaasheid van 't 2ó'Jaar inde achtiende Eeuw.'
De verflagen Aétionift iri'de ftoel mét riiikels', overreden vafi |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
't geen Vrankryks fchat verfpiltl
|
[k
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Lauw als een tweede Don Quichot op Sanches graauwtje J$
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Stryt tuilen de Smullende Bubbel-heeren en de aaiftaande
Ter eeuwiger gedagtenis met verandering. Schyn bedriegd |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Dl!1'
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
(
|
w
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
De inventeur der Windnegotie op zyn Zegekar. \
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
De vervallen AcTrioniften hcrfteld door de triorapheerenoe
De verwarde Actioniften Toornbouw tot Babel.
De Viaanfe Tolpoort voor de Actioniften
Gedeakbóog ter begraafplaats der uytgeteerde Aclioniften
Spiegel der Reden, voor wanhopende Aétioniftcn
De malle Aclrioniften naar Vianen of Peperland. ..
De opgehiilde AÖrioniften in hun eer en aanfien herftf1^*
Waare afbeelding van de vermaarde Heer Quinquenpoix'
Des Werelds doen en dolen, is maar een malle molen.
Het ^ubbelend Aclie-fcheepje.
De itidder van het Gildekalf
Vonnis Van, Apolover de Bubbels . i
Het uyfgeiéerd ςη fteryend A£tieboompje .,, , " And
De fchoonfcnynende'AcT:ic Spinx, fpringt zig zelv'öo do
De J^ubbel-Jongen op de Jagt.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
rtJ>f'
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Bronwater of geneesmiddel der Zieke Aitioniften ,i · 1^
De Zuydzee Compagnie door Wind in topgéfefen, Beldaagd nü Dé ftervende Bubbelheer in de fchoot van Madame ^oïlï tear verlies met een bekommerd weefen/ |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
De JVlEERMAN vaut TNO ORDER GEWEST
als Opper DirecteiH" <ler ^e e-plaat verkrtijers van he% veaJceexde IPampns
beslaande de Aclitei-lioecie van liet Papieire Actie— Schouh^tt?<?s-reoiment:. ^~Zé krakhlen-X IDuiht rfarv ay aezwinde Aleereminnerv
|
|||||||||||||||||||||||
|
ly-rOU
|
|||||||||||||||||||||||
|
itó^ /7<?^ ^i 2^r^ ^ jj^ ^z^, ë& ^recteur
-J)er Aieereminnen, érv a\s Landnimfs ; naar d& keur
¾áç 't ItHnd-en. Water'-recfe, aestyfil door OctU - kans s cru.
't Schip voerd d&Jchitten, van. Westvrüslands Zeven, St&fat, ;
Ook elle Vis- nimf, en, 3e Lan3,-maagd, 't Jdoofd van, allo,
"dCaar len^aar -merk ö-azgal; 'izy.-vatv Oct^-tyk aevaillen,
°j yaf&ntzken&rL· · Zy' voeren, aTaemeen,
e Z*genwagen aarv : 2e voorsta zi^t me in 't lootje -,
oar ^ritoTv ■yoar-aeyaaii" om dat ~7&ñèÜç, zs loos :
y7V t7ye& Xan^nwjê^fdaoj^ men,tj2nui6e voor verkoos ;
|
|||||||||||||||||||||||
|
7 Gy Aiodder-mullei~s , Zandrerkruyers 7 araavers-stoet? ■»
ß? ß Zo spreekt de ^^irecteur J zwoead met aelyk& moed 77 Al'aar wdd u-, als int Sugt ç et 3)om-Volk, niet verzinnen: .Laat* haar, aelyk eervjenip gestrand een haak irv Zee, llv strekken, Zo au niet kund wis 3oen affureerens; -^ ZDat, als de jdaat is ween, zy nooit zal weder keer en: Of acht dit liever als iets aroots aan uwe ree ■ ZDus- zult ae u voor de ontzaahre Tamznis stad aoetL· houwen, Zo, 7} o e tornt Jdooren, dus <L· mart zei, ( ats men, zegt) CDie voor £nkhtiisen,'lag, zat menig dan te recht? , In, twyfeluig, uhaast -voor* Á.......*» aanfchotLwen/
IVant zulkjom-nifieinent als je uitgeschreeven, hehtr,
Hv cassa zynde , een som van derd half mittioenens; . Zo dit maar jaarZyls auanv, hoe vast stond ae ht.uwjenoenen. 1)aar nudfortunas yhed van,tthaast weder éitr . |
|||||||||||||||||||||||
|
°c/lJ^ffir■ ^urm&rervts Jleermin. raalt Mer uvï oo
|
&
|
||||||||||||||||||||||
|
Inylaats
|
|||||||||||||||||||||||
|
^Juffrouw zelf, die 't werTc %ia minst trekt aan,
|
|||||||||||||||||||||||
|
Schoon
|
'Ul * Smient roemd van dejroote Jïadqeleaen
n) ze is noclvtaiis haar zevens/pan, jenedin, ; jPampu* veer Je JSiofsenftad van aaa?v |
||||||||||||||||||||||
|
Ie we
Om't
|
|||||||||||||||||||||||
|
^^ÀÊâ- en £01S[mG-I.R :?ai». <te HSSISIPPI.
|
|||||
|
MISSISIPPI OF 'T WYDBEFAAMDE GOUDLAND
DOOR DE INBEELDING DER WINDNEGOTIE. |
||||||||
|
Al zouhetde onderdaan befchreijen.
(i) Louis leid naauw op 'tPraalbed neer, Wanneer een SchotiTe wind komt waaijen *
En weet zig met een fchyn Van eer (ζ ) In Orleans zyn raad te draijen;
Hier op word Miiliiippis naam Gelyk een afgod aangebeden,
En deez' verdervende Aéliekraam * Ging boven regt, en deugd, en reden.
(3) Toen klom de grootsheid, wyl men 't geld In huys brengt op een kruijers wagen,
Daar 't op den grond leid ongeteld, Als drek, niet waard om naar te vrdgen 5
Maar ach! die blydfchap duurt zo kort, (4) Wyl de Armoede en haar gefpélen
Den A&iehand'laar overftort, En doet hem in haar rampen delen;
Dog wyl de uytvinder van dit kwaat, Zyn valsheid door de vlugt laat blyken,
Zo zal het haatt' lyk AéHezaad Eerlang ook van de wereld wyketi,
Want hoe men de Aéties ook beziet, 'tïs Wind , en Rook, en anders niet. |
||||||||
|
\t Vtwond'reMiflïiippi Land
Befaamd door zynen Actiehandel »
't Geen aan den Windgod is verpand, En door bedrog en fnöden wandel Qntelb're fchatten heeft verkwift. Maar Miffifippi, 't is verloren ,
1 Is met u agter 't net gevift, Want Schyhfchoon, die ü van te voretl
£o rykkelyk heeft afgemaaid, Is nu ontmaskerd, en haar wezeri
^ord door de waarheid overftraald, 't Geen menig zyn verderf doet vrezen $
w ant 't is vergeefs daar volk geplant Daar Goud nog Zilver is te halen;
be hoop die de A&ies bragt in ftand Ziet zig met fchande en fchaa betalen»
^n Hennepins verréze Geeft Schynt elk dit opzet af te raden,
Uie niet te ftout, en onbevreeft , Het Zyn wil voor den Schyn verfmddert ,
^ant 's Konings kift ontbloot van geld, Waar in de rotten fpélemeijen,
Moeft door deez' Konftgreep zyn heriteld, |
||||||||
|
ßÆ3
|
||||
|
fc.
|
||||
|
fc . . ... . UL
V? sA&wniften reist)aar dw naar Vianen^
Of't uit einde der fflindnegotiè* VERTONERS.
y j2 · *■{■*■■
Harpaal. | Zorgeloos, \Zoonen van
j^gdlief,ararat;vanWarpad. j Naberouw^ f Loshart.
pmae^DogtervanlVarpaal. j Revelaar, i Twee gekke Je- oe'nhart, 7 Minnaars van ι Ligt hoofd,) tioniflen. rtynryk, 5 Klarinde. , Jeroen, A'^/. , ?_iw2 /^r- |
Wat heb je nu verrigt? zeghebjeeen huis voormy gehuurt?
Is 't in Vianen of in Kuilenburg? en waar ftaat het? in wat plaais? of in wat buurt?
Gy 2]^ygt· Rekel,is u de bek onderweg uit het lid geraaakt, of hebt gy 't fpreken vergeten ?
Jeroen Nog 't een, nog't ander, myn Heer j maar ik fta heel verbaasd, dat my word verweten,
Datiktclanguitbengeweeft, en dat ik hoor, dhr ffymy zulke
eerlyke namen geeft, Van Hondsvot ,en Rekel, en zo ik het zeggen mag dunkt my
dat vry wat onbeleeft, Daar ik alles gedaan heb wat 'gy van my zoild kunnen eiilen of
begeren, Schoon dat ik met leedwezen 'moet zeggen; dat ik by naar vruch-
teloos kom weder keren. Warpaah Hoe? vrugteloos l.Deügdlkf. Terwy]u Jeroen den ; uitflag van zyn reis zaldcenverftaan
Zal ik,ondenvy! in huis het nodige bezorgen gaan. bËItbÈ TONEEL.
Warpadl, Jeroen.
\- .■■■·. !··.-,- , . JVarpaal.
Je keerd dan weerom zonder myn wil gedaan te hebben? maar
nu dien je me eens te zeggen ^ Wat ,oorzaakü belet heeft. ^t^. Dat zal ikuaanilondsüitgaan _ leggen, .....,
En ook meteenen rekening doen van't uitgefchote geld·
Dewyl ik, om myn geweten, wbndèrlyk op een nette rekening bengefteld. .,.·.;·,
'kBen op uw bevel naarVianen geweéir,ciaar ik ben heen gevaren
Maar door de menigte van menllén, die dien dag aan 't V eer wa- . rens . ., ,.. ,- ■·■■ ·\· ■' -
Gclyk 'er tegenwoordig tog alledagenzyn, èifte de Schipper
dubbele vragt,
Die ik ook heb moéten geven ^ zo'k 'er anders wezen wou,maar ■ ik dagt . · , . , ..
't Zal daar op niet aankomen a zo ik myn laft maar gelukkig kan
volvoeren. , ., :. . ..
Wy kwamen gêlukkigtot Vianen^ hoewel dè fchuit tot zinkens
toe vol was, maar daar komende, vond ik alles in rep en
roeren, ,
D'ewyldeftad te klein was orn tilde rhenflen tebergen^hierkecf
men met elkaar, ...·..■ .■
Daar vogt men, gints gooide men; hét was niet anders als of de
droommeldaar
Een voorraadfehuur, van huisraad j van kleren, van linnen, van laken, ;i ■'";'..
Van turf, van hout, van bier, van brood, èn honderd dierge-
lyke dingen wouw maken 5 , . ,
Want de een had den ander zyn huis onderhuurt, enwyldie
weigerde te vertrekken, fmeetmen'tgoedopdeftraat,
Daar't weer van daan gegooid wierd, dewyl 't den wegte veel belemmerde, ik laat
U oordelen,of daar okkacie was om een huis voor u te Kunnen bekomen?. ._'■.■■■■.
Want die ftad fcheen van gefaljeerde Adioniften teöverftrome·
Dies ging ik dadelyk naar Kuilenburg, daar'c niet een haer be- ter waar gefield, Want een Pothuis deed daar honderd gulden aan geld,: Zó dat ik geen huis heb kunnen krygen, dat met uw fatzoen fou kunnen korrefpondéren,
Waar door ik beflobt maar per Cito naar Α mirerdam te keren, Oöi u verflag van myn AmbaiTade te doen; 't geen gy nu hebb verftaan. , .
Belieft u nu ooi dat ik rekening van't uitgefchote geld doe,we*
aan! . x ■ . μτατρααΐ. 'k Wil niet alleen, dat gy my rekening lult doen, lïiaardatgymy al de onkoilen zult vergoeden,
Want door uw beeftagtigé nalatigheid verval ik i"al die tcgen- fpoeden, ·
Die my nu dreigen, om van myn Krediteurs overvallen te wor-
den ; en 't heeft ook in 't minll' geen fchyn. . , ;, ,
Dat'er in heel Vianen of Kuilenburg niet een huis te huur zou zyn. _..,...
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
°shart, Vader van Zwgelohs
|
Langtong,Afi?/iy paal.
$napryk,iV/i?/i w# 'Loshart'. Dirlc,«» Brïevebefielder. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'aberoww.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
oxeel verbeeld eenfiradt.met "de Huyznz van JVarpaal en Loihart.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
E
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
S Τ Ε BED
RSTE TONÊ
JVarpaal, Deugdlief.
Deugdlief. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
R Υ
E L. |
F.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
E R
E E |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
U Eb't u lang genoeg voorfpeld,
|
datvanalditAétiente
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
b** kopen erT verkopen,
et eind uw ondergangzou baren, want daar ilong anders niet h af te hopen; · , ,
vNvatiktoen zei of niet,'c was vrügteloos.gy deed uw zin,
ar wat zal 't nu zyn ? 'k heb u zo menigmaal, ja zelfs van't be-
v. gin (horeh. ·£ ratnpen al voorzegt j rriaar toen wou men naar geen reden
arp.HoorVrouw,al die napraat diend nergens anders voor
k,a,sommymaarteverftoren? cbalsal de reft, myn geld geavontuurd, eh ben ik datkwyt,
\h 'Hei?egter,nog moed, t ant een eerelyk Bankroet, ot eèh Reisje naar Vianen,maakt al
h ^ie agterftallen goed; ^ Wat of Jeroen belet, dat hy niet weer komt? 'k heb hem na
lianen of Kuilenburg gezonden, om een huis voor my te
k „Wen, . ,, ; (dekuureri,| ^"«on sift'ren hier al weer geweèft hebben; het zyn verbrui-
de Vlegel weetin watverlegentheid ik ben geraakt, h to lang weg blyft, tot dat myn ilegten ftaat word opefl-
V. Waargemaakt; , · , . ■ Lnt wis zullen myn Krediteurs my dadelyk overvallen ,
Jpftfcourny nu veels te veel zyn, laat ftaan dan met hen allen. '*{#«ƒ. 't Schynt dat gy nn nergens voor bevreeft zyt,als al-
\ Wh'oe dat gy met fatzoen. ,.. erUes der Rook-hegotie; en die Bubbel fchulden zult vol-
L^óen- . .. ■.. .
| Vver niet voldoen, want gy wilt uw Krediteurs ontwyken;
irVoor onfe Dogter Klarinde, die wy verwagten, laatgy \i^ntsgeen zorge blyken, *r» vry wat meer om haar, ais om Jeroen bekommerd, en ik
V^'trny niet verftaan . , , ' *V nog niet hier is; maar hoe zal het haar aan h hartegaan ;
^ hoord, dat gy haar ontboden hebt om met een winderigen
L^ctionift te trouwen, . - # ... dr.eerlang gezélfchap op uw Viaarife-reis zal houwen. .
''k hoop met dat zy tot het huüwelyk van Schynryk zal ver-
>Λη, , , . ■ Qt >k ben verfekerd, dat hy dien zelfden weg, dien gy nu
&an moet, door zyn Windnegotie ook haait zal moeten (\>n, - ι
l Vianen, of Kuilenburg fchyrit tog de toevlugt voor dè
lamineerde Actiehéren.
*agt, daar is Jeroen. Τ W E D E TOÈEEL:
Mrarpaal, Deugdlief, Jeroen.
WW'arpaal.
el hondsvotlmy dunkt je kunt |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
nog eindelyk eens wederkeren.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^m
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
te
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
r 34
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Meen 'clean nier zyn, gy hebt zekerlyk in dè eene kroeg, oï de
andere uwtyd zitten paszeren-,
Zander eens te overdenken, dat gy my door die loszigheid zoud ruïneren.
Jmwz. Myn Heer, 'k verzeker u ik heb myn pligt gelyk 't behoort...
VIERDE TONEEL.
Losbarty Warpaal, Jeroen.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Daar al ons Kapitaal met die verdoemde Windnegotie &
bruid, r0
En v/y zuilen-gelukkig zyn, raken \vy voor Zwabber, °
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
s herzégar uir
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Zorgel. Eer ik daar toe beiluic, ga ik eerft nog naar V ran J
om tezienofik daar myn fortuin kan rttf a Naberou. Ja dat 's goed, dan kun je meê'ligt voor je leven * Miffiffippi geraken. / Μ %orgel. Wel nou dat 's goed, dan kom ik ter plaats daarna
Goud, gelyk als hier de keiftenenagt, .0
By die lieve Voedftervrouw, waaruitdelofFelyke hande
de Actiën is Voortgebragt. _ . ^$ Naber. Zeg liever-, dan zal men hier myn dwaasheid n,et
bemerken,. h Ook ben je heel bekwaam, om daar in de Loodmyncn
kunnen Werkeri.
Och! och Papa! hoeduurzal ons uw dwaasheid ftaan? Losh. Wat zegje Rekel ? ik heb alles wat ik kon geda^»^. Met hoop, om voor u, enuw Broer öntelbre fchatten^ garen. λ/ Naberou. Maar ach! het End, het End! daar is alles me
den drommel gevaren. <jj
En het was nog een beetje verdragelyk geweeft, haddc
vbor al den verloren fchat, ς^ίί'
Maareenengoeyenmaaltydvanhoornfewortelen, n°ct
diirnmcr fpek gehad ? , '^ffl
Maar neen, 't is alles wind, en door dat winderig neg
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
M,
|
Loshart,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■yn Heer! ik zie uw knegt is wèêfgekeert,
Hoe h het tot Vianen ? heeft hy een huis gekregen ? gy fpreekt niet, ik biddeuzegmy wat lideerd,
Niets kan u weerhouden, want gy weet mynftaat, en ik den uwen, en daar by zyn wy goede vrinden. Warpa.O'ie fchobbejak zeid, dat hy in heel Vianen of Kuilen- burg niet een huis heeft kunnen vinden , Nu ben ik vaftbedurven, want door 't dalen van de Zuid, Ben ik Heer Reinhart ruim twe tonricgouds Tchüldig , zonder 't gene dat ik in de Bubbel-Compagnien heb ver- bruid; 'k Weet het langer nu niet te ftcllen, hy zal van daag, of uitterlyk morgen komen om zyn geld te halen
Én ik zweer je, dat ik niet men dal behouw j indien ik hem maar de helft van dat geld zal betalen Losh. Dan weet ik geen beter raad, als dat wy zamen voor zol- daat naarOftinjen gaan. Want de hoop, die wy op de Acties hebben gehad, is heel en al gedaan,
En ik heb zo veelgeld verloren, by al myn lopen en draven, 3Dat men voor myn verlies de hele Utrechtfc Vaart wel alleen kan graven;
Ook eet ïk de Horenile wortelen dnur genoeg, en omorc tegaan* door al die Bubbelwinden,
ïs by my nog munt nog kruis in myn kas$ nog in myn beurs te vinden.
Jer. En om je de waarheid te zeggen, je hoeft op Vianen niette hopen, want die ftad is zo vol 'Als de Compagnie te Horen was, en in Kuilenburg, daar maakt de een den ander dol
Om plaats te krygen, zo datje zeer wel zult doen, gelyk je zelf zegt, om peper te gaan planten,
Of anders kan je naar de Zuidzé gaan by de uitgeteerde Actie- kwanten. Warpaal. En ik zeg je dat je den bek zult houwen. Jeroen. Dat meen ik ook te doen, Want als ik myn bek kwy t was,dan had myn gantilefmoelwcrk
geen fatfoen Warpa. Hoe, fpot gy met myn bevel ? zo zal ik u dadelyk de ribben eens /meren ,
Én door 't gevvigt van een goeye rotting wat meer eerbiedig- heid leren. Jeroen, 'k Zvvyg immers als een Mof. Loéart, tegen Warpaal. 'k Ben waragtiggeruïneerd i Maar daar komen nog twe kwelgeeften, waar ik dagely ks word
getormenteerd.
Ifc meen myn Zonen, Zorgeloos, en Naberouw die my ge- fladig plagen.
Want de eene kan mync Actiehandel wel, en de andere kan ze niemendal behagen. VYFDE TONEEL.
Warpaal, Losh art. Zorgeloos ^ Naberouw ■> Jeroen.
Zorgeloos.
Tc maakt my de kop moê met al dat talmen, Naberouw; ^Daar eenander dekoftkrygt, wat zou my beletteni dat ik ze daar ook niet krygen zoui
Ik zeg als nog, Papa. heeft wel gedaan met zyn geld in de Ac- tiën te wagen. Nab. Dan heeft hy ook wel gedaan met ons reden te geven, om zyri dwaasheid te beklagen, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ren.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Is al ons geld in handen van een deel fmullende Bubbc' c'jqI
Hoewel ik wyt het hen niet half zo veel, als u Papa, inCt |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
id.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
f2yi»
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
gezera
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Want h is de hedendaagfle Mode, dat elk maar zorgt v°<?
(. eigenprofeit, .-0
'tZyregt, of krbnij dat fchecld niet, en is die regel001
genomen, Λ.-\-\*&'
Verzeker ik u, dat ze in de Windnegotie wonder!)ft
naargekomen, ^(4
En ik geloofvaft, datindien ze al te zamen, die dóöt
en lift» -λ
In't Bubbelend Water van den Acliehandelhcbben gev,vJfff
Omdooralierley Praityk hunnen eigen fchrokbeurs te ken 5 fX ^
Eens in Moren veranderden, dat Amilerdam al vry fl
ooflinjen zou gelyken. %m$
ioi^.Enikzeg-datgyzwygen zult, want al dat na ι
klagen doet niec tot de zaak, ^
Help my liever iets inventeren, waar door ik uit de na
myn fchüldenaars geraak. ,
tegen ÏVarpaal. Ik ben uw Dienaar, Heer. # tt0jL
Warpaal. Hoe ? wat oorzaak doet u zo haait-ig vert ■ ^ Losh. Dat is een zeker geheim, ik heb haait, iiiaar i^ ^ na de reden wel ontdekken.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
2 E S D E Τ O Ν Ë E U
Warpaal) Schynryk , Zorgeloos, Naberouw, J1
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
voet·
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Jfll
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Schiprijk, tegen Zorgeloos. ,
|
W
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
HOe gaat uw Vader lopen ? in plaats van my te ?
meent hy my op deze wys te vold°cn' f;i: Dat zal waragtig. Sorgel. Zagt, 't is tegenι ^ |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
want i
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Van een Actionift, by waragtig te zweren,
tig is al lang verloren, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
•
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Φ
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Die zweren by de Zuid, by de Weft, en by de Sti
kerks torert, $$
Maar de allcrhoogite Eed is Miffiflippi, want oi cc -■
by Waragtig zweerd, of niet, dcWV1^
Dat weetje zo wel als ik, dat niet geloofd word," 1
noegfaam uit gewoonte gefchied, trtsS? $
Daarom zo ie een
Aaionift bent,zo leer ook aótlf^3gn')
Enfchreeuw: zo ik dit niet doe; zo ik dat nietdoc,» &
Weft de benen breken.'
Ja, dat de Zuid my zo kaal maakt gelyk een Ims. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
rii.r7.plfs de muizen vnn hnn^p fterven in myn nu >·
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^Pa/iyen -met lCoi-asl «d^^^^e^wfclgW^ yeruetgr^tOctie. 7>after va/ien áíïç3.-Àã3;.
|
|||||||
|
-Zec-i$t7ice2acii£us verHwtren.·
|
|||||||
|
^^^sar^sm^MMB^&I^HmnuSLIK^ ow^erwete Patroon d^r Verkeerde Barmhertizheid êcc.scc.ecc
|
||||||||||||
|
't C-evaar udjchreewen/ van voor Ziud^rofwest-zee-vilfens
IsTv aas te worden; voorts de Jchepnet/ vi0ers missen/ . ylls on^ehudtiae; daar fomtrds de hengelaar, Slechts uit qp hlyng winst, meer voordeel word gewaar ■ vry groot voordeet iviefd dit klooster aanaelcderc Door de ^dctie Sint Crvspyn/'- d)ees Mtuinikeeh ßï.' mode J, By de ürde/zs ongehoords, zyn/ vloelyeldjloeqen- af . |
||||||||||||
|
De dienstmaagd/oud hem/uit;7tyl ZV n*f Ü een jrelLe ;
º,-tf lutrv Ti aar ~4ct£e -ichab óñ Ti aar e vinqren/ teilen/ - De Vrel-zyn,-7~eeLninq maakt zich 2ejf: hy trust yerftand/. lii/ aeld; aejchaeher voerd net zachie<s uit het l^ojtd/', JCoopt toverbriuen/, en/ meer vals q e/leep e gutsen/} Schoon, hy ooL· truutr bg ais otitquanv 't parket der dv/Ougen> De TTLstkmuil lichtte o oh vaal een oude qier vit'triest. 'Zie ZelfSonvoario eiv Tover -slons haar best· |
||||||||||||
|
^z^ diefde-Jtaalti:e yori t' naakte ~4ctie-vollte d&klzen
dCoTkéy dees ^onderhoonvtot trotse lu-ist&r Jtrellen/ "Voor S.irvt iBomhai'io, reeds qecanontfeerd
CBy^Plutos hlaashalq-stoet, livbondhreulc uit aeteerd, jDie om/ niadkandrerL· te, beschyben sbaadiq doelens. Zie een, tot de ooren/ ut de drelo qeïoniken/, woelerL·,
II)oor ^ictierr versidcr, verftriL·;, en> uitqeputr, Hen-vreemde wel vloeit Æ vn/ papier schat als onn-ivh ,·
|
||||||||||||
|
Geen/ zegen, aoliende zyn/Tuzi
|
aewnv; maar ftraf1.
|
|||||||||||
|
( 35- )
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
' /'·
|
. Ts dat in plaats van'bef alm
|
Bc
|
.ii. ,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ι Dog eêr dat zulks gefchied, zal 'k eerft myn ïaaftcn ώ uppc:
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Veileren
Schijnlijk vj'lzi/n degen trekken, ntatlr.
j word door TVarpaai ivecrhowuusn. WfrpaalUyn Heer, bedaar!
WJWnryk. K;!yn Heer, 'kbidwiltmyéxkuzeren
^ had u niet gezien, 'k had anders naar myn pligt
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
bloed
Vergoten zien, 'k heb u alreeds zo ver door myne lift behoed , Om déze trouw té ontgaan, dat niemant van uw yrinden Gou kan weten wanrgy zyc; of uw vcrBlyrplaats vinden, A/^r^Utrouwdiefde^iegymyzodikmaalsliebtb.toond Heb ik,gciykgyweer,metmyne weêfgunft beloond, |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'k V crtiOii w my op uw min, laat my nu ook op uwc deugd ver-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
%
|
rft gegroet, eêr ik iets tot myn revengie had verrigt,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
°°P gy zult my myn oplopcntheid,die'k in übyzy ή heb be
|
trouwen, °
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
toónd, ten beften houwen.
|
Wyl ik genoodzaakt woro\ om een dwanghuuwclyk te ont-
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
IV
|
w
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'■rpaal. Gyhebt niét dan uw pligt gedaan'.
|
gaan , my by u verborgen re houwen.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Orplüos. My dunkt ik zou hier in de lugtwcl verkou wérV
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Maar waar dóór zyt gy te weten gekomen, dat mvn V
|
ader tiiv
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
_ Η eer S ch y η ry k heeft ten hun wel y k bel oofd?
Want Hi wil niét hopen dat zulks maar giifmg is. | Reinhart. Dan moeit ik van myn zinnen zyn beroofd Dat ik ons beider naam in de vvaagfchaaïzouilellen op een blooc
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
icen eens een glaasje Rynfe-w.y η, vatieenftoop, op goed
■ zukces van de Acties in myn maag te liaan. a**r. En ik 't verliesbe wenen, dat Papa nfè die zotte Wind- "Pgotie heeft gedaan. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
vermoeden,
'k Een va'n die zaak zeer wel verzekerden daarom heb ik getragc
ons beiden voordat gevaar te behoeden \ Want't gerugt Van uw huuwélyk met Schynryk, is reeds zo al- gemeen, . v · Dat het genoegzaam bekent is aan ieder een, , Dierhalven kon het ook voor my niet lang verborgen blyven > En ik oordeelde het van niyn pligt te zyn, dit droevig nieuws aan utc ichryvenj
Waar op ik tot antwoqrd kreeg: datge op order van uw Papa Naar Amfterdam moeft komen , Zonder'dat gy de oorzaak had kunnen raden, zodra
Het mogely k zou zyn, waar op ik u weer fchreeF, dat het was om met Schynryk te trouwen.
Waar mede ik ü verzogt,ü een dag langer te Utrecht op te hou- wen, ,_,... Alsgygeichrevenhad, opdatiku'tcerft mogfpréken, omii *"den handeling van uw Vaderen Minnaar tedocn ver- ftaanj '* ' , ,·,...,._, En verders te beraadllagen, wat m dézeri töcftand nodig voor-
onze liefde dient gedaan; 'tGeenmydeez'daggeluktis.NuBidde ik, Schcnel zoumyri liefde immer kon behagen,
Dat ik zorg voor onze liefde en voor uwe eer mag dragen f_ Gy kunt by myn Nigt beveiligt zyn, eniktwyffel niet, zo ik uw gunll bchouw,
Of ik zal wel middel vinden tot Wering van die gehate Trouw, Want uw Vadcx heeft omtrent twe Tonne gouds, niet de Ac- ties op de Zuid, aan my verloren, Die hy onmogelyk niet betalen kan, en ik wil > indien hy naar myn voorilag wil horen ,
Hem die gaarne kwyt ïcheldcri, zo hy my toeftaat met u in deri egtenftaattetreên, · . . r , Zo u deez' voorilag behaagt, niyn Waarde! uc ik haaft eeri
eind vanonze zwarigheên. , *',.·,", Klar. Myn Heer, 'kvert rouw my geheel op u, endcrikvryv
zo ik u behaag, datgy my niet minder kunt behagen, Myn liefde is om uwent wil getrooft het alleruitterfte te wagen: 'kZal my dan op uw voorilag zo ladg byuwNigtverfchuilen, tot datgy aan myn Papa uw menig hebt ontdekt,
Maar 't ontroert my heel veel, dat ik horen moet j dat Hy zo veel verloren heeft, en 't ftrekt
My niet minder tot verwondering, datgy daar zo veblmcêheb gewonnen,, , ■ '. ,
Want daar zyn 'er weinig, hoe groot de roep van hun winit is gbweeii, die daar zy by hebben gefponnen.
In 't eerft waar 't roepen niet anders als van winit., maar 't einde draagt den Iaft,
Want riti is'c al vefliès wat men hooit, Waardoor menig eert verrail:
Van bitt're wanhoop j doof 't verliezen van zyn lang vergaarde Fch}>ven» ,
Zig zelf verhangt, ofalsrazéndceendolk door zyn eigen hare
gaat dry ven.
, En Neêrland was gelukkig, zo die hatelyke Aclie-peft, Zodood'lyk, dendoodfteeknicthadgedreigtaan'sLands-Ge- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
E L·.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ZEV
|
ΤΟΝΕ
Schijnrijk, TVarpaal, Jeroen.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
't
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
alik ei ndclyk het gel uk hebben, myn Heer j van 'uw Dog-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ter te begroeten?
nrnynfchoneKlarinde, met uw toeftemming, gelyk myn ^ Bruid te ontmoeten. a<~pa. Gy weet, ik heb u myn toeftemming Voor langgegt-
ScK Vcn' en ik houw myn woord, ft°on dat myn W y f daar genoeg tegen heeft te zeggen.en niet
h weinigopuis verftoord ; <wf 't lang weg blyven van myn Dogter'die gelyk gy weet te
h Utrecht is, baard my allerhande gedagten, \\\r^ Nvy haar zekcrlyk gifteren hier al verwagtcn. n^et niet wat ik van d at agterbly ven denken moet. cbijnrijk Ζ y kan 1 igt door 't een of't ander toeval χ zyrt belet,
^aar myn ongelukkig noodlot niet wil', dat zy haar zinnen
jv,. °P een ander heeft gezet. arpa. 'k Verzeker u, dat g jr daar niet voor Bekommerd hoeft
u te wezen, ,. ynDogteristeeerelyk, té deugdzaam, orhz5gbuitenmyrt
\\t- ^Veten van ccn Jongman te laten belezen ; Ü in dat geval haar borg nog wel zyn: maar ftaken wy decz.'
I ,rcên , °^!'a als zy hier is, zal ik het u laten weten. Vaart wel.1 'k
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
l)
|
'>Ci
|
neb andere bezigheên,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
"^y elders roepen j dierhalven zult gyniyligtelyk voor ue-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
U ,zentyd verfchonen,
chJnr. Myn Heer ik ben u Dienaar, en zal my altoos den zel- vente zyn betonen. AGSTE TONEEL·.
Schynryk, alleen.
H°c weinig weet hy, dat al myn geld door de Acties is weg
L gewaaid,
'' dat de fpil van myn Liefde, alleen op zyn Dogters fchatten
budraaid,
• *e van haar Oom geërfd heeft; om daar door myn verlope
bje ^-ken, ^y met een gehele ruine dreigen,, weder, goed temaken.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Eerfie Bedryf
BEDRY F: Τ O Κ E E L. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Einde van'/
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
TWEDE
EERSTE |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Reinhart, Klarinde.
Reinhart. · , ., .
yn waarde, 't goed geluk voegd ons dan wederom by een
Na twejaaraf zyn. Maar kan ik het verdriet, het geen il "ebgeleên, |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
\,eluitcn?en nu ik't geluk heb van u wederom te aanichouwen menebeft
' '^et die zorg, dat gy zult met eenander moeten trouwen.) Reinh. 't is nog gelukkig
èmy verloren,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
dat uw Vader dié fthatten heeft aèi
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
f)
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Wtftt zó hy onz? buuwelyk t
kwytfchelding, zyn |
seitemt, kan hy door myn
verlies heel ligtelyk voor |
wyl ze nog zyn aan 't dalen. . k
Waar op ze dan ftraks weer rijzen zullen, en dus wirtf
in een uur meer geld, als de Keizer van Chl in honderd jaren kan betalen. DERDE TONEEL.
Schynryk, Reinhart, •ËVarinde^ Ligthoofd, Revelaar. .
Terwyl Reinhart met Ligthoofd, en Revelaar voor op het ncel /:J, fiaat Klarinde agter op het Toneel·, waar vp Schyn- ryk uitkomt, en haar fchielyk omhelfi. M. Schynryk yn waarde Bruid! dat ik u welkom küs. . , Klarinde. , Warome
Ach! help! Heer Reinhart fta my by! ,
ReirjhJW-atdcctd myne Engelin? maar de Hemel ilrafmy νΙλ'
Zo gy, ó Straatfchcndcri die ovcrlaft niet met uw do° zult boeten. Schynr. Hoe, naar zytgy gek^ ^e'Wördeh ? of zal ik ü v&sfi* hoedanig ik myn Bruid zul ontriioeten?
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ieder een verfmoren.
Klari. 't Is waar, en 't Merkt my tot geen kleine vreugde, dat ik u zo edelmoedig vin» Dat gy het geld minder waardeerd als de zoete ν rug ten van onze min?
't Geen my des te meer verbind om myn hart aan 't uwe vaft re paren,
En vergenoegd met u te delen in allerhande voorfpocd, of • gevaren. Reinhart.Mijn Waarde! kan mijn tong,mijn dankbaarheid ge- noeg ontdekken voor die gunft, Waar meê gy zo genadig mijn liefde beftraald ? ó neen ? al de kunft
Der welfprekentheid is niet genoeg om u die naar waar- heid af te malen? 't Voegd nooit geen minnaar zijn gezigt op geld of goed te laten dalen,
Maar wel op de deugd en fchoonheid van die geen, die by bemind, en voor al op de gaven van 't gemoed, Hoewel 't nu in 'r. gemeen heel anders gaat, want de eer- fte vraag is, heeft de Juffrouw Goed ?
ïs zy rijk ? heeft ze nog erffeniflen van haar vrinden te verwagtcïl — Τ W E D E TONEEL.
Reinhart, Klariiide, Revel'aar, Ligthoofd.
I Revelaar tegen Ligthoofd.
k zeg je, myn Project moet deurgaan.
Ligthoofd. En ik zeg je dat ik het moet veragten j 't Myne is onnoemelyk beter.
Revelaar. Dat zal haaft anders blyken, 'k zweer
2Ό jou Project tegen 't myne gewogen word , dat het
weg zal vliegen gelyk een veer.
KJarinde. Wat zyn dit voor menflen f* Reinhart. 't Zyri 'er twe, die door öiïrïoemelyke fchatten met de Acties te verkwiften,
Den naam verkregen hebben, van uitgeteerde en razende Actioniften,
Dewyl zy beide, door *t verliezen van hun goed* zinn'- loos zyn gemaakt,
Want de wind, dien ze verhandelden, is hen eindelyk in 't hoofd geraakt. Revelaar tegen Ligthoofd, nuyzende op Reinhart.
Kom, ik ftel ons verfchii aan dien heer, die zal het von- nis wyzen, Wiens uitvinding , de myne t of de uwe» het méefte is te pryzen.
Reinh. Myn Lief! nuzemy tot middelaar van hun dwaasheid willen maken, is het beft voor ons te gaan; Klarinde. Indieti het u behaagd myn Heer. Revelaar tegen Reinhart, zo als hy met Klarinde voeg gddn vuil Mijn Heer, ik bid je om de loffelijke Windnegotie, blijf ftaan, Om een billijk oordeel over ons verfchii te ftryken? hoe- wel , ik weet wel van te voren, |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
(V
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Reinh
|
. Indien gy haar tot uw bruid denkt te bekomen, zo ^ I
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
gy uw trouwdag eerft bevord'ren met mijn d°°
'Schynryk. 'k Agt Uw dwaasheid geen antwoord waardig· j tegen Klarinde. Mcjuffer, hebt gy uw Ouders al gc7lC of is myn geluk zo groot,
Pat ik u het cerftc mag in Amfterdam aanfehouwen? ύγ zultmy , hoop ik , eenen welkoms kus ten befte hoü&c' Klarinde. Baldadige! laat af. Reinhart geeft hem eenflag, en trekt daar op zyn <*el|
Reinhart. Daar, die welkoms küs is g°cJ En zo uw vlam hög niet gebluft is, zweer ik; dat ik ύ
uit zal blufzen in uw bloed.
Schynr. En ik hoop daar wel zorg voor te dragen, en ga dit$ val aanftonts aan haar Papa ontdekken. ^ Reinh. Myn lief! laat ons in aller yl naar myn ftigt» d&rv'
veilig zyt, vertrekken. Terwyl Reinhart dezen laaft en regel /preekt, febeli
Schynryk geftadïg aan ï huis van TVarpaal. VIERDE TONEEL.
Schynryk, Langtong, Ligthoofdj Revelaar.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Langtong.
|
h$
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
\X7el myn Heer, ik geloof datje voorgenoomefl
» » de fchel in ft uk ken te rukken; je icheld Als of je een heel pak Acties brogt, dat hedendaagfe oP»j
papiere geld. Schynryk. h uw Heer niet t'ktfr| Langtong. Voor u wel, maar voor zyn Schuldenaars^
Schynryk. Zeg hem , dat ik zyn PCj |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ter hief zo aanftonds heb vernomen·
|
'Φ
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Langt. Wel tieer, zo dat waar is, wat belet haar dan o&n
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
aanftonds in huis te komen ι
|
■*&*
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Schynr. Wat behoef ik u daar reden van te geven? ga zeg'
dat ik haar heb gezien. . ^
Langt. Al zagt myn Heer! je bent hier in Quinquenpoi* D
of miffchien. ., {g Meenje dat het overal te pas komt iriet zo veel wind'righei
fpreken,- . [C,
Öfligt zal je daar meê pronken, als een on wederleggen
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Heer Ligt-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Dat myn ontwerp, u beter als dat van
|
myn
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
hoofd zal bekoren.
Reinh. Monfieui-s f 'k heb andere zaken, die my elders roepen, en van veel meer aangelegenheid, Als regter over uw verfchii te wezen. Ligthoofd. Daar kan niets wezen daar u meer aan gelegen iéïd, Want ons joornemen is , om de A&ies van Aiiffifippi en de Zuid zo hoog te jagen,
Dat eene Actie, meer dan de fchat van de hele Wereld zal bedragen;
En 't zy dan, dat gy mijn, of zijn concept het beft keurdi |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ken
|
«\
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Datje een AcÏionift bent, hoewel my dunkt, dat die cd
wat mager is. , jp Schynr. Meid! gy maakt dat ik, door al dit buitenfpor'0
men, myn zinnen mis. Roep uw Heer, of ik zal hem Zelf roepen. . .,rjg; Langtong. Wel om uw wind
heid niet meer te gntftekcn, 0$
2al ik myn Heer gaan zeggen, datgy hier naar hem vragr
hem te fpreken. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
7t is gewis
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Dat, dat u ten minfteeenNege met honderd duizend oor-
jes daar agter, waardig is}·
Want zo gy a'ccn of d'anderen zyn voornemen goed keurd, kunt gy die aclies aanftonds kopen 4 ter- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Des ICladpapiereii'WAEItEXDS Vtiotr in As Yerleeri
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
~DeJimlih&Ül ø let yrouyflvkjchoon,
In, hete nunm~- brand onfteken 2 iet yaak den draad zvn lérens h-elê eer hv haar weerauft hrvot tot loon-,
Gelyk adonis, hvam te fneven In-'t oio ai en van srynjeudia Leven |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Mutmp is de muv te rua aefo^f
l /7'
JhBaJnis7Peir^ordaci^i!dz
Aeit zuipt ert zweht rfchent d#$
en/ reden^, Waardoor men- zielenfy^I^fl 'dótdatde doodde vreuod hitntf * |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
tiv,
|
empcld ze eeim-io m ehnd^^
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
V
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ïïat meer hejaard,yooqt zij 't gemoed.
JiarL qeud en, zilver te rerzaden,,
Iet net met littre zorq heladew, Jrv't midde van/h qewcejcerd qöed Van honqer etvvan, derft moet liLLqen/, E tv flvt als Midas Zvne daqen, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ScJioon qrvs en-ou-dei^afyeleeft
'Somt nem de weÜuft noj àôçíá***11 By zjn- docr wind verkrujt â"^ Tob dat de dwaasheidnem oejrf
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
rtgi-ett
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
daarop de dood zvn vreuaih^J^
Obus gaat kv eeu-vsidyh verlor^ |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
SEl
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
-J,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Jood, Grifte*, l^ZfiL ***
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
"~* -*Urtot
|
t heed^'
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
J»
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
AW mem? t"»1 ,.-. öfâ*·"*" ', ,
Jiert ziet dzt ^«^ y frt,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^jpetvj dfeiv 7" *™ $*>. Ë«á~
°^'t zeerfi el7. ^??h ^nplen, hoivwetv, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'.
|
|||||||||||||||||
|
fj)
|
|||||||||||||||||
|
£_pirv Sutriij eih dhoi'7re. kroo7h
|
|||||||||||||||||
|
®PKOMTS; MIDDEN, EN aEEN žͿÅ
|
|||||||||||||||||
|
WAN DENDOOHTMAPTJS Jan TjATTW
|
|||||||||||||||||
|
JDe qrcotze staat vervloekte ™fê?^
Mm nu. naar veere*. Ì ø^É"**^ £n?dryyed rouiv izrwyi'sy. SUM-^ Mbe tooamoed eens den. val h>mt bwv Soo veel qepraat qediqt^seTireven, £n. saa^aekpten.saanvS^^^ Jdet Ihve doa qeli-l nOf ^i.^_ De Alüe kïaJh. "is ãÌ^^ßôô |
|||||||||||||||||
|
'Vervloekte C-edtzuytje.1. qeheedzn/
Oirt -wees en. we&uwetv ihed i& eeten/ Vervloekte vond die. snet en. aauw -3edayt is van. den. toos-wwt SLauw·
Jdd2 nem. de ^Dtyvel. uweswelaen/ -Wanneer dien. dei^n^ ^^ -yer^otyen.
Syn, .list iedayt Soo Tiad de Jiaaf JfóL.niet jese,ten. desoiaat^-
|
|||||||||||||||||
|
.Uaar nu. net jjmsj'e is verkeken;
£n. bifett tuft ieiirs en. sdkaestreken, Ë11 wouw men. *u>dl ottv k-weet Tiiet -wat~ Hat -men. syn. aelt en. ceurs -weer tadtr. LDe koop op -yrinsti die is veryfooaen. Sn als een, sehim, uyt yders oceieti. ZDelDwaasJieirt iuuite nu. op net 7>est~- Jdoet quaad syti meeJter Toont optlest |
|||||||||||||||||
|
JSiü/lLaMW -Zt£t aat de &ouae- scnyven.
'Verminderen' en. tzgter ia/ven^ Odaat Tiy jtcuys jetyk. de _p es-t- £n, neemt. syn. afscTieyd op 7iet lestr J£y denkt 71 wn. maag is -yot yeZzadens 1lU/n naartny 7>dL tier niet meer ïraadeiv ^tds lest dat ih van, niet^ vertrekh- Ser dat metv mi/ inet slaqe defcerr |
|||||||||||||||||
|
'k Wil u de helft.van 'c voordeel geven, en al de inkernften, die
ik daar af te verwagtenben, met u delen. Schynr. 'k Zeg u nog eens brui uit myn gezigt; 'k heb nou geen luil om een zotte Comedie met u te lpélen, ι Tegen War paal. .:
Ja, myn Heer, ikhebuwDogter terftont met Reinhart hier
gezien, diemy, ,,',,. Wyl ik haar als myn Bruid'omhelzen wilde, een flag in't aan-
zigt gaf. War paal. En gy- ; Liet dat zo ongewroken. Schynr.
Myn Heer,'k dagt't nodiger om
uaanftonds van dit voorval kennis te géveri,
Als dooreen twé-gevegc hem,of my beroofd tezicn van'c léven>
Revelaar tegen Warpaal.
Myn Heer, om dan eindelyk ter zaak te komen— Warpaal. Loopt gek, wat
bruid myuweinventie, en wat bruid my uw zaak 1
Revel. Myn Heer, wiltgy uw fortuin dan zo met de voeten
fchoppen? 'k bid je maak ,
Wat meeder onderfcheid tufzen de inventie van my, en van
myn Konfrater, , ■
Want my nProject fteund op het vafte Land, en't zyne niet als op liet wifpekuurige water,
Enbygevolgzalons verfchil wel ligt te beflegten wezen, zo gy my maar wilt verftaan. Warpaal tegen Schynryk, ; „
'k Zjegpen middel om ons van déze kwelgecften teontflaan,
Tei>2T dat wy. hun twift horen, en ons als reeters over hun ver- fchil ftellen; , . Wykunnen ligtclyk , 2:0 drahunneoppozitie gedaan , is een (kjrdeel vellen. Schynr. Indien't μ zo behaagd myn Heer, voeg ik my gewil- lig naar uw wil. ■Warpaal, fegen Revelaar, en Ligthooft.
Wel nu, myn Héren, wy zullen, volgens uw verzoek, regters zyn over uw verfchil;
Gelieft dan ordentelyk de een voor den ander ons zyn Project voor te dragen,
En wy zullen vrymoedig oordelen wat ons het befte kan beha- gen. Revel. Myn voorftel is.... Ligth. 't Is myn Concept..;. Revel. De Mifliffippi Com- pagnie. ... Ligth- Het dalen van de Zuid___ Schynr. Indien gy alle beide te gelyk wilt fpréken, zo durf ik
u wel verzekeren, dat ik nooit geen vonnis fluit,
Wie van u beide gelyk heeft, daarom zo gy dit oordeel door ons wil zien geftréken,
Zo maakt, en zonder in elkanders woorden te vallen, korten gaauw te fpréken; , .....; ■
En om alle twift temydeh, gebieden wy u een begin te maken,
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
V Υ F DE ΤΟ Ν Ε Ε L.
Schynryk, Ligthoofd, Revelaar.
Ligthoofd. |
||||||||||||||||||||||||||||
|
Ι iegje nog eens, dat uwProjed-,'t geen gy ten dien il van de
{> Zuidzee hebt gepraktizeerd, l myn Miffiilïppi Project net. zo veel 'is', als of men een Luis
& by een Olifant wa-ardcerd.
evei· En ik zeg,datje 't liegt*, dat'sduits, dat kunje wel be- |
||||||||||||||||||||||||||||
|
0rQ't geheim van myn Projecl' wel te verdaan* meug jei
ty Je zinnen nog wel wat laten ilyrkn, ntUw harflènszyn te dom om die onderneming grondig te
£· Stilaan. β ö. Dat zal haafl andersblyken: daar, dien Heer neem ik
'tls Voor onzen fcheidsman aan- ^ecnman ^|β d'Actiehandel grondig heeft doorkropen, -"'•'k Ben te vredch, indien hy ook als de anderen, in plaats tap /Van nmr ons te noren- niaar niet gaat lopen.
* ·'· Dat heeft geen nood j maar't paft ons met eerbiedigheid
Dj te fpréken, want't is een Heer, L· \ ·*ζ als't puikje van de Actiehandelaars waardeer; aro*ö laat my't woord doen. Revel 't Is wel, je kunt maar een begin gaan maken.
Mynr» Ligthoofd, tegen Schynryk. Weer,'t is met uw verlof, dat wy uw doorIugrigheid,mct
\γ °nderdan:ge eerbiedigheid genaken. \V Wetende hoe ver dat zig uw verheve wyshcid ftrekr, :.ηΛςη u gaarne tot Regter te fte'llen, zo wel over myn j als
0 zyn Project, , ■ ■ ült te'wyzen wiens onderneming het doenlykfte is, en wat
"ty de rneefie win'ft zou geven», , ant Wy weten dat gy grondig in alles, wat deez' Negotie aan-
£n~ gaai, zyt bedreven, *° ons eerbiedig verzoek ü behaagd,zo luiftcr toe: myn ont-
«, werpis omdeZuid.... J'#>^ "\)y-at zul my nog langer niet aan boord komen ? Loop Vent, gy zyt met de kop gebruid. fr· Revelaar, tegen Ligthoofd. l0mf! triomf.' die Heer verwerpt u Project reeds, eer ge u
eens hebt beginnen te verklaren. Kivnt» Ligthoofd, tegen Schynryk. 1 "eer! vermoei uwe oóren niet met zyn talmeryen,maar
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
Q wil die liever voor myn reden fparen.
" ^eet men kan uit Vrankryk in Mifliffippi |
||||||||||||||||||||||||||||
|
niet komen als ter
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
Zee: nu heb ik voor
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
Sch
|
y^'· Mogelyk om my dol te maken, gelyk gy zytjgaat heen
k vergun u geen gehoor. ZESDE TONEEL.
Warpaal, Schynryki Ligthoofd, Revelaar ^ Larigtong.
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Heer Revelaar,
Revel. Myn Héren, 'k zal u myn zaak heel net, verilaanbaar, λ kort, èn klaar
Voor oogen leggen, en zonder talmery, of wind te breken
Zo maar direct van myn uitgevonde Project van Mifliffippi
fpréken. Myn uitvinding is dan, om j al't gevaar, dat men op Zéon-
■■" .derworpen is, Te ontgaan* te Land naar Miiïiflippi te reizen, en hoewel ik
ligtelykgis ., .,■ . Dat u dit vreemd te voren komt, zal ik u dat geheim wat na-
der omwinden, ...·',·<■. Eniktwyffelniet, ofgy zult myn aanflag heel goed, en favo-
rabel, in ligt om uit te voeren vinden, 'k Wouw dan tcMorlaix, in't Franfe Bretagne,een dyk be-
ginnen te maken, die dwars door de zé, Zo omtrent ter lengte van zeventien, of a^ttiendionderd ,nel~
len, zyneindzouvindenaandeMiffiiipfereê,' En de breete moeft ten minfte van honderd voeten wezen»
dog om de drie of vier uren,
Moeft een pleinzyn, van drie honderd voeten, regt vierkant, gelyk de muuren - '. ' ' ■ Van't gebouw ook zoude zyn, dat ik daar wouw doen ftigten,
want't was noodzakelyk - |
||||||||||||||||||||||||||||
|
\*i
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
■ Warpaali tegen Schynryk.
at £egt gy myn Heer ? hebt gy myn Dogter hier in de iftad
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
gezien ? dat doet my al een weinig vrézeh!
Ja, w ' Ligthoofd, tegen Warpaal. , , - ^Vn Heet, ik heb de inventie gemaakt, en wafzolt gy my
Veel verpligten, indien gy mede onze regter in dit verfchil *l]t wezen, ^cn ftnrvk> eerfi tegen Ligthoofd,en voorts tegen Warpaal. j'oop aan de galg! ja Heer, 'k heb haar zo dadelyk met
^V nnart hier ontmoet. ta&l. Kan 't mogelyk wezen? Reveïaar tegen WarpAchl
£njj , . . myn Heer,ik val voor uwen voet, • ^Je,help de Regtvaardigheid van myn Miflïfiippi Pro-
OfJect(*cfenderen, w 2-ult niet alleen u zelven, maar my, en die gehele Compa-
&nie ruinéren. ï^no Ligthoofd, tegen Schynryk. fal^rnAyn-^ecr)ZOLnv gemoed ooit door iemants bidden met
Zq [ι ,ee^°gentheid wierd geraakt, |
||||||||||||||||||||||||||||
|
„^ myn inventie onderfteünenidicikop de Zuidzee heb Datopzulk ecnlangen weg een parry herbergen waren, ren
Slaakt? dienftvanarracn ryk,' ** V/λμ |
||||||||||||||||||||||||||||
|
C ?8 )
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ifatzocnenveritM
rendise Uitvaart naar Vianen u beeft^1' |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Re-vel. Ia, -t isbrutalvoor gekken re f
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'Wantieder rncgt eböÈneig zelf, naar hy betalen kon, tracÏé-
Zo kon men <*emakkclyk met héle wagens vol goud uit Milïi-
fippi ïraar Vrankryk keren.
Wat dunkt' u nu rhyn Héren van myn inventie ? 'k Weet gewis ©at die u behagen moet, voor al, zo uw gemoed maar wat voor uw eigen intreft is.
SchynrMwr gy fpreekt'van dien dyk te maken,dog zo wy oor- déicn zouden, moeft gy ook niet verzw-ygen
Waar meê gy dien dyk verfterkcn zoud, voor 't geweid van zé en winden , en waar gy dat onnoemelyk gedeelte van
aarde van daan zoud krygen?
Revel Waar ik aarde zou krygen ? wel uit de Vaart van U- trecht, zo raakte zy die kwyt,
En ik kon my daar af bedienen , en dus hadden wy ter weder- Voonl zou'ik dien Dyk methet zand van Enkhuizen,om de Zé
te breken, doen beleggen. ■ \
En ik zou daar een deel hoornfe wortels langs heen in den grond
doen heven, om voor heggen ^
Te dienen, dat de dyk niet door de Zé wierd afgefpoeld, en op dien voet
•Leid myne inventie, wat dunkt u nu mynHérenPkeurd gy dien aanfiag niet medegoed ? ■Warpa. Wet wyeen vonnis kunnen fpréken moet u party zyn inventie ook ecrft uiten, En dan zal 't aan onspafzen, op ubeider verzoek, een billyk |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1 En ik wens dat een leve _ ^^^^
ge domheid mag vergelden. ,
'Kom'Hcer Ligthoofd laat onsby wyzer menflen gaan, IK βί
die Ezels voor myn gezigt niet langer zien (taan. Tegen 'Warpaal en Loshart. ^
MaargelooftvrydankueerlangvoordcVieifchaarvanM'
en EöliiS zal dagen ; Α
Want die twe Goden zyn debefchermers van den Actienar.
om over üwe. onveritandigheid te klagen. ·(,
'Botmuilen 1 Dwazen! Gekken 1 zelfs den naam van Actio
ten onwaard, , . ,i00ft
Gy zult u dolheid nog eerlang verfoeyen. Kom Heer —igcl
gaan wy met'ervaard, _ e{][
Om van wyzer menilen'toordeelóveronzeinventiënterio
ZEVENDE TONEEL.
JVarpaal, Loshart, Langtong.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Langtong.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ndien zy allegaar zö dol worden, die hun geld by de A^
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
verloren;
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Als déze zyn, zo mag men heel Amfterdam wel tot een dol
maken, en naar allen fchyn 1
Zou dan het huis, hóe groot het ook was, nog veel te ν
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
I mg zyn9 wV
, I Om al die knapen te bergen, φύτρα. Meid zeg ik n0U^dcIY 0$-
I Watirzozeai te gaar Gek wierden: dan wierd ik en Heer hart ook zekerlyk wel Gek. .fii
Losh. Voormy, myn Heer, ik had geen nood, want ik u
zweren, · 1 w'^
Dat ik zo veel heb gewonnen, dat ik naauwelyks weet,
ik my zal keren,
Zo bruid my 't geld. , . ^uiJ, Langtong. Ja, 't bruid u ligt, om dat het door de n .
En een deel regimenten Bubbel- Adies, tot de laatfte ftuivc is verbruid. 1 ,1 ffl*' Warpa. En'tis wel degelyk verbruid , dat gy over al u
Vel in moet fteken. AGSTE TONEEL.
ÏFarpaal, Deugdlief, Loshart, Langtong-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
oordeel te fluiten.
Ligih. Myn Héren, ik zal ü we ooren zo lang niet vermóeyen luifter maar.
Kïyn inventie is om naarde Zuidzc te varen, zonder het aller- rmnfte gevaar,
Want ik wil bezwore Schepen laten maken, die twintig ellen onder 't water kunnen zeilen,
Waar door'tfcheepsvolk geen hoogte hoeft te nemen, geen Starren te fchieten, nog geen diepte te peilen■Schynr. Wat vreemde inventie ? Warpaal·^ tegen Ligthoofd.
Waar is ooit zo'n fchip in de wereld geweeft.? Ligth. Ikbidjedetje maar eens met opmerking, de avontuure van Don ClaraZel deGontarnos leeft,
Wyl die mee een betoverd fchip aan 't hof van den Koning van Macedonicn is gekomen}
En als wy zulke fchépen hebben, dan hebben wy voor geen Zé- |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
rovers tefchronien,
Dan zeilen wy geruft, en nergens voor bevreefd, onder water door naar de Zuid,
En vier mannen kunnen zo'n fcheepjen befteuren, en dat wint wonder veel uit,
Dan of men'er daar een drie vierhonderd van doen heeft, en het zal, ik zweer't je, nog meer goud kun- hen laden Aisooit de Zuidzégévenzal. Myn Héren 'k bidje wilt u nu eens geraden,
Welke Inventie de beften is; fchoon ik zelf bekennen moet, datdeMiffiffippi, of de Zuid niet kunnen beftaan,
Ten zy dat zyn uievindinge van den dyk, of myn betoverd fcheepje vvord gedaan.
Maar al oiis verfchilis ,hu, en dat ilellen Wy aan uw oordeel, wie van ons beiden het beft kan inventéren *
Oordeel onzydig m/n Heren, gy zult ons met u vonnis heel veel veré'cren. Schjnr. Wat my betreft, ik vind ze alle beide zo goed, Dat ik onmogelyk kan beiluiten, welke dat ik van déze twe verkiezen moet. . t^arpaal, tegen Schynryk,
Myn Heer, ifldtengymy wittbehagen; zo zoek die gekken tog niet gekker te maken,
Want door hun gekheid te ftciven, zouden wy ook heel ligtte- lyk aan een kwaden naam geraken.
Ligth. Wat zegje? zyn wy Gekken? indien uwbreinkas niet waar omratnpeneerd,
^1 y ne, of myn Konfraters inventie wierd van u wel anders ge- waarde erd. |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Deugdlief ■ fi
S hier myn Dogter niet'? 'k heb ü zo dadelyk van haar π
fpréken.
Losh. Die is met Heer Reinhart voortgegaan. . -^f Deugdlief. Hoe? dan is zy hierin de a ^ JVarpaM, maarzy is met Reinhart, zegt men u »mmt£s'hlirci»
gegaan, om dat zy naar 'tfchynt geen ben- o in myn verkiezing had, ^yJl Zy wil liever met Reinhart in myn ha^at vlugten, dan roe
toeftemming met Heer loshart léven. " . . *<$ Deugdl. 'k Moet haar daar, hoe vreemd gy die verkiezing
vint, gelyk in geven, J
Want Reinhart is een deugde! yk.Heer, die by geval,
met opzet aan den Actiehandel is geraakt ·■> .$
Ook heeft hy zyn Fortuin, tot uw fchade, daar ryKK V
gemaakt. '
fparpaal, ftil tegen Deugdlief. . M iP'
zVyg ftil, want zo Loshart van myn verlies hoörd, zal J
kerlyk zyn woord herhalen j
Te wéten om Klarinde niet te willen trouwen. , fa\&[ Deugdl. 'k Wou dat ik dat geluk op ons zag nede\0^
Enzoik wift, dat ik daardoor zyn min verzetten kon, hem alles dóen verftaan ; ^
Dog hy zou 't niet eens Kwalyk nétnen, want hy z-alze
haaft naar Vianen moeten gaan.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Warpaal 'k Wil dat gy zwygen zult.
|
ii
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
legen Loshart.
|
. . u^tf0'
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
Myn Heer, zogyKlaringbe^-
o D002 haar füoediS naai it ^
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Zo poog haar fpoedig
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
m
|
||||
|
F&jgZ
|
||||
|
/?5-
|
|||
|
n ik verzeker u, zo gy haar vinden kunt, dat uw wens u eer-
> 'ang zal gebeuren. *4sh.\ Zü haar verblyf plaats ligt welhaaft ontdekken e η
|
.39 )
Van dagelyks brieven te brengen, die zyn als of ze uit Ooftin-
jen kwamen, zonder loon.
Snapr. W*el,wyl gy 't reeds gewoon zyt,zo zult gy'tnietkwa- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
κ.
|
*«inhart my gedaan heelt, en die my zeer gevoelig ter hef-
|
\· ly;< ncmen,dat ik u verzoek om morgen weer te komen,
\λ ant mogelyk zal dan ons huis vangeld.gelykde zee van wa- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
te gaat
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ter, overftromen.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
fe
|
om
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
αζΡα. 't Is wei ik zal u, na dat gy uw zaken verr igt hebt,
> hefchcid tot mynent verwagten. °^7· Myn Heer, 'k verzeker u, dat ik myn pligt hierin als
|
'tlsdogderaodevandcAaioniften om dsn eenen dagarm-.en
den and'ren weder ryk te zyn. Dirk. Ik zal u verzoek we"l rhoctcn volgen om wcêr te komen, |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
* rind, en Minnaar zal
|
betragten.
|
maar my dunkt 't heeft weinig fchyn,
Dat uw Heer morgen meer geld zal hebben 'als nu , om my te kunncnbetalen;
Dat was wel goed toen de Acties rezen, maar nu zvn ze al te ver aan't dalen; ,:
't is nu met al dien handel, gelyk het fpreekwoord zcid,Nul op 't Rcqueft,
En 't zal met die grote Windblazers zyn,armoedc op't Ieft. Snapr. Maar ik dagt dat je zulk een haaft had, en nou b!) f je hier itaan,om je tyd te verfnappen.
Dirk. Dat's waar Meisje, je hebt gelyk, het was my al haaft vergeten, maar ik ga Happen, En ik zal morgen om myn geld komen. Snapr. 't Is wel. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
NEGENDE TONEEL.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Langtong, alken.
Acties 16 Adies! wat maak je al vreemde keuren ? je maakt \\ ■ het geld niet allénig kapot, ar J*-' bent bcimettender als de beet van een dollen hond,want al die maar't minite met u aanleid, maakt gy ty ft"fel zot, !ltdie veel byu gewonnen heeft, wil dat hem elk om zyn
κ grootsheid zal als een Koning agten,, y^wierd, hy ryd, hy roft,en maakt zyn fchone dagen tot nag- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
I yagten tot dagen, want danzitmeninde kroeg,
Ïk? ^uipt, en fpeeld van 's avonds af tot 's morgens vroeg,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
TWEEDE TONEEL.
Naberouw , Snapryk-.
Snapryk.
aar ik zie daar een van myn Heer zyn Zoons: bloedt lykt heel ontftéld. ó! Zie 't we], hy huild weer om't verlies van Papa's geld. Naberouw, huilende. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
j^j us weinig, duizend güldcntjes met eene gooi te wagen;
^rdie verloren hebben zitten onder vvylen op hun nagels te
£ knagen, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
halsde Poëeten, die mymerende naar't Rym woord zoe-
|
de
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ft ke«s en ik geloof, naar allen fchyn,
teen verloren hebbende Actionift, een wonderl yk goe Po-
Y e^t zou zyn. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
°!* al om Klaag-Lyk-of Grafdigten te maken, want klagte | Ach! ach! bedroefde tyd l wat zullen Wy door die A&ies nog
|) zyn hen zo eigen, J . beleven? |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
De duivel heeft geloof ik het allereerft den raad totdieWind-
negotie gegeven; Want daar't op aard zo gaat,als't tegenwoordig doet,daar gaat
het in zyn Ryk zeer wel, Want door't liegen en bedriegen dat by de Α olies omgaat,raakc
'er zeker menig in de Hel, Buiten die gene nog,die uit difperaadheid hen zelven vermoor-
den, om in geen fchande te raken, En op deze wys kunnen de Acties geld en goed, lyf en ziel, als
byTeftament,aan den duivel maken. Och! was ik ook nóg van die gelukkigen ,wyl myn Papa Los-
hart het alles heeft verbruid, Dat ik alleen om de koft naar Ooft-lndiè'n moet varen,en raken
met fatzoen het zeegat uit. ó Actie peft! ik zal u al myn leven beklagen, en bewenen,
Want door die vervloekte Windnegotie, is al ons geld in min-
der als rook en fmoók verdwenen. Snapr. Myn Heer,hoe ben je zo bedroefd? is't om dat uw Papa zo veel verloren heeft ? Doe liever als je Monfreer , want ik kan niet ficn dat die een
haar zuiniger of beter leefd Als van te voren. Naber. Dat geloof ik wel,dat iseenLigtmis,
als ik 't zeggen moet. Snapr Daarom geloof ik ook dathy beter zyn fortuin zal ma-
ken, als jei, die om deez' tegenfpoed Het hoofd voi muizeneften hebt, want de grootfte ligtmiflen
ziet men,a!salhungeldje is vervlogen, Door de eene of d'anderezaak,die bedrukte ver boven'thoofi
getogen. DERDE TONEEL.
Zorgeloos, Revelaar, Ligthoofd, Naberouw, Snapryk.
Zorgeloos,tegen Revelaar en Ligthoofd met den degen vegtendetkofflt
al agter uit deinzende op'/ 7 mm. i Zorgeloos.
't Is fchelmagtig twé tegen een! kom, heb je koeragie, man * tegen man,
Dan zal ik je betonen, dat ik myngeftreke oordeel met de kling verdedigen Mfi'. &*- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
tlY Zelf met hunne oogen klagen fchoon de mond moet fvvy-
b, gen>
'wy! die door droefheid! gefloten is, en.... Maar't is welzo
LfCd'
Uv, in plaats van hier over de Adies te redeneren 5 ga zien
watikin de Keuken verrigten moet.
'Einde van V Tweede Bedryf.
DERDE BEDRYF.
EERSTE TONEEL.
Dirk, Snapryk.
Dirkfcheld drie viermaal aan'/ buis van Loshart. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Snapryk, de deur open doende,
at verbruid fchellen is dat? brengje geld Karel dat je zo verbaafd leSLt te razen ? |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ν
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^k. Neen Meisje j die Brief moet hier wezen.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
En fchel je daarom zo, dat al de glazen.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ïnapryk.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
S .ftain in 't Lood te rammelen ? of was 't om de fchel aan
\, jukken te helpen ? Dirk, Neen. Qcê 't om dat ik haaft heb, en dat je wat gaauw voor zoüd
α komen: kom geef maar geld, en daar mee ga ik heen. «apr. En waar komt de brief van daan? Dirk. Uit den Haag lyPryk. En hoe veel moetje hebben ï ^'k- Een fchelling, want daar ftaatop gefchréven:
^°> Gto, dubbeld port.
^y.'cWaseen ryk mens die ze had om ze u te kunnen geven |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
""^
|
- hebjtc
dlc ze hebben zal. |
n fchelling? zois'er weliemantinhuis
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
daar is niemant t'huis, en of ze al te zaatri
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
V. Neen Baasje,
\γ rhuiswaren, dat hulp tog niet met al;
,nt myn Heer, enzynZoons, enBoekhouwers, en Kaf·
Ix, "ers, en zyn Meid, die ik ben, durf ik u wel zweren, J^aUe gaar zo wel voorzien van gcld,alseen Kat van Arends- w véren. i}'k. Hoe naar is jou Heerdan een A&ionift ? want aan die
«uizenben ik het al haaft gewoon, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
( 4'o
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Rei
|
elaar. Ik ftal fo vaft, als'ik denk dat myn Vf
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'Rcvsï. Neen: je hebt ons alle beiden VcYbiigelyktj met het
vonnis, 't geen gy hebt gefloten, En daarom wil ik je, ten refpekte van myn Miffiifippi Projcclr, de klingdoorde ribben1 ftotch.
Ligth. EnikwiiVzelvetenvoórdelVandeZuidzedoen, om dat je'rgraven van de Utrechtfe Va'ard,
Béter agt dan myn uitvinding van't betoverd Scheepje; en zo de myne niet beter is, 'zo agtik ze ten minile alle beiden even veel wYaad. Snapryk, tegen Naberouw.
-Hoe? myn Heer, help je uw Broeder niet? daar deze tvvé hem hem beroven willen vant 't leven ? Naber. Och! zo ze't al doen, is' ér maar éen ligtmiifige AcÏio- niftte minder in de wereld. Ik meen my om hem in't ge- Vaar niet te bege ν en. Snapr. Dat behoordeje wel te doen, want zo raakt je ligtelyk uit uw nood» Ëndefchand van Bankroet te gaan, konjeVerwifzelenmeteeri beroemde dood. 'Naber. 'k Ben van dat volk met, die om hun verlies uitdifp^- raadheit willen derven, Nog ook: niet van die genen, diedoor een mal opzet van hun le- ven tewagen, na hun dood een beroemde naam willen ver- werven. Neen, ik hou my geruft, hy heeft het fpel begonnen, hy niag maken dat hy 'er 't eind af vind. Revelaar, tegen Zorgeloos.
Allon! 't fa! verweer je; of beken datje gelogen hebt, en dat - je my en myn Vrind
Verongelykt hebt. Zorgel. Pat dóe ik in eeuwigheid niet, en ik zal het altoos ftaande houwen,
Datby hetheer'lyk Utrechts Project, de uwen niet eens waar- dig zyn té aanfehou wen. Revel. Datliegje! het Utrechtfe is een prul, indien je't ter de- gen by myn Miffiifippi Project kompareerd. Llgth. En ik weet het ook dat myne van de Zuidzé , dat van de Vaartgravers hefel ver paffeerd.
Zorgeloos. En ik weet datje Gekken zijt, riieteenhaertewys om aanftohds in het Lafarushuis te brengen, En dat fal ik ftaande hou wen,al zou ik ook om die ed'leUtrecht- fe Vaart myn bloed zien plengen. Ligth. Dat zeggen zul je met je dood betalen! |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
van Miffiifippi zal itaan. , y
Lerwyl Loshart met Zorgeloos tegen Revelaar en Ligthoofd veg <
komen War paal en Jeroen agter detwé'laafien, enfiaan hei "metfokken, waar op zy de vlugt nemen. Herow, .Revelaar flaande. .j
Allon! dat's op den MiffiffippieiTen dyk m
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ligthoofd flaande.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Warpaal,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
En dat 's op het fncl zeilend betoverd fcheepje.
Ligthoofd. Ach! ■ j Revelaar. Konfrater pakken wy onze biefen, want kryg "c
zo'n twéden ikg,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
So vrees ik zal myn Miffiifippi dyk inftukkenbréken.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ligthoofd,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
En
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
dunkt dat ik myn betoverd Scheepje al
|
tfjinftonds**
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Jeroen. Pakt je fpillen, zeg ik je, ofikgee
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'eens van die zelfde zop te drmken.
ZESDE T„0 Ν E Ë L.
Warpaal, Loshart, 'Sorgeloos., Naberouw, Snapryk ,7ef0
i- Warpaal, tegens Zorgeloos, .^f,
*^F o dat maakt eens een eind vandiebatailje.Maarmyn,
*-** wat is tog de oorzaak van dit gevegt ? ^φ Sorgeloos.Zy wouden my tot Refter maken over hun vei i j
Warpaal.,, Dat 'verfchil v& Uitvindingen hebben zymyöök al te voren «
Sorgeloos. Dan kent gy hun dwaasheid? Warpaal- °J
Sorgeloos. In 't eerft wouw ik niet naar hen n°renA vanJ Dog toen ik hen gehoord had; zeide ik dat my het P' °Je
Utrecht nog beter kon bekoren, . «. μ
Dan hun malle Uitvindingen; en dit was de °°' .u^et5
ons gevegt, wyl ik myn woord niet wou he Maar . vv&](fo
Wy zyn feer veel aan u verpligt, dieonsfofchiely* v
van dat gevaar. ZEVENDE TONEEL.
Schynryk i, Warpaal, Loshart, Zorgeloos, Naberoiil
Snapryk, Jeroen. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
tegen Revelaar.
wakker aan.
|
t'Sa Konfrater?
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
r.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Schynryk, tegen Warpaal.
Ά/Tyn Heer, niet tegenftaande al myn moeite
■*■*■*· draven,
|
lopen'
ide"» |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ze ν egt en.
VIERDE TOONEEL. Loshart, Zorgeloos, Naberouwt Ligthoofdt Revelaart Snapryk.
Los hart.
Hoe gaat het hier zo toe ? zo ben ik verpligt myn Zoon by te
ftaan. Kom Naberouw hel uw Broeder! Naberouw. Neen Papa, in genen delen.
Hebjei ons geld verbruid, je zult my evenwel niet dwingen met myn leven te fpelen. VYFDE TOONEEL.
Warpaal, Losbar t, Zogeloos, Naberouw, Ligthoofd, Revelaar,
Snapryk, Jeroen. Warpaal.
"tlTat is hier voor Cen ftraat gerugt? Maar hoe zyn hier die τ» Gekken-weer in't fpel?
Jeroen haal eens een haifdóuzyn goede knuppels, omdiedwa-
zen.... Jeroen. Mfntieer ikverfta je wel, Je meent om hen den rug eens te meten, datzal ik je aanftohds
zomeefterlyk verrigten,
Datjezult moetenfeggen, dat het is of" ik het al myn leven ge- daanheb. Jeroen. binnen en weer uit, met drie ofvierflokken.
Revelaar, tegen Ligthoofd. Konfrater niet te zwigten! ZorUhos. Hou ftanddanl |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
HebikuwDogterofHeerReinhart, fo weinigge^0"
of zy levendig waren begraven \ C0QS$&>
'k Heb de ftad op en neer gekruift, geen herberg onbe &
ten, allesorngefntiffeld, en nagefpoord , . van^
Maar ik heb tot nog toe, geen de allerminft tydi^n . gehoord; . i'red^
't Geen my heel veel fpyt, wyl ik my om dubbeiC
Reinhart wens te wreken. Warpaal. En waar in Zou die wraak toe teftaan ? ,λΑ<$> Schynryk. In hem fevenmaal te dooi Snapryk. Dat'S wel zesmaal te veel. HccfVy
. Warpaal. Maar fo u w kouragie fo groot is, ί»νη φ ν'
Dunkt h'èt my heel veel wonder, dat toen hy u die klaP ε ^ hem aanftonds niet door uw geweer. . ^.0ï^
In de aard deed byten ? wyl uw hoon tog niet geit» ^
met zyn bloed te zien vergoten; Ap *·#*
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Toen was' 't uw tyd om hem cerelyk vegtende,voor
doorftoten. raflS»^
Schynryk. Schoon dat niet gefchied is, zweer ik nogi
terftond gefchiên, ■■r-AicO ^
Al waar'tin uw prezentie myn Heer, fo draiKfll
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
kryg te zien.
|
iW
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Snapryk, tegen Loshart
|
ïkCoW
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Myn Heer, hier is een brief uit den Haag, dien
heb gekregen. , . Loshart, den brief open gedaan hebbenac
Helaas! nou ben ik heel geruïneerd! verlegd'$ Warpaal. Hoe myn Heer, wat maakt u dus ^φ
Loshart. Deez' briefis van een goeden Vrind uit ae ψ |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
my fchryft,dat myn Heer Schraaphar
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
lik , .,.-..„...( 41 )
moeft vyft'g duizend guVens van hem hebben , ach ! nou j En uw
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ujeru ,1"' °"J!1 hoop ten eenenmaal g..d,uu ? Igg
■y'a Vcn meen ik aanftonds naar Vianen te vertrekken. ioT^' ^'Jn Heer , daar is geen plaats mcér in die iiad. Ware. Dat helpt niet, ik meen'er evenwel zo aanitorids
^ "een te gaan. ... . :.. ,, ,.. ;,. ... «rpaal. Maar mijn Heer, gy.vat dat'voornemen te haaftig
°P> blijf hier ten miniten %a lang, tot dat gy uwe ïm- > boel kuat redden. . ,■ , osbari. \ Hoef daar rt'iet voor te zorgen , wantin mijn huis
^, *<>nog üoelen, nog tafels, nog bedden; e ar u't kunt ey oordelen hoe 't friet de relt gefield is. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
UW Dva reénEw,k' * ^^»™' °'« *ft buiten uw wetea
EngywiüS/l?;^^"^^^
vréfen, Z,Jn : neen' aaar was gants niets te
Datfy zig buiten u aan iemant verbm<Wr«ii Λ/Το-, j
men dat de fchiju bedriegt Ma3r daar aan Ziet
En dat menig een , in zulk een v*rf»fce ;r,^ ι
]ie^t>b verlekering, wel eens onwetend
Warpaal. Nu heeft men wéér heel vppI v« γ V .. ...
toen gy ufoud wreken, elCefe^en'maardaadllJk
Toen \ya* u 't atfrond alreeds vergeten, en fïu
woord te fpreken. ° ' SY had Seen csnei1
TIENDE TOONEEL.
Warpaal, Loshart., Zorgeloos, Naberouw, Schynryk, Dcagdlief
Langtong, 'Jeroen, Snapryk. Deugdlief, tegen Warpaal.
s 't waar, »t geen my Jeroen daar verhaald ? dat gy hét huuwelijk _ van Heer Reinhart met Klarindehebt toegeÜaan? Warpaal. Ja 't is waar, en hy heeft alles, wat ik fchuldie was te
niet gedaan, ■ , .. . , . ,: ■ . . ö »
,.:. ■ - .· Sebynryk, tegen Loshart. ■
Mijn Heerv gy weet dat gy mijn Schuldenaar zijt, maar ik fa! «i
met manen wantgy kunt my tog niet betalen, enk durf
u in dat puntheel wel vertrouwen >eiuivaur£
Nu verfoekeik altónig, dat ik u gefelfchap ύρ uw Viaanfe reis mae
houwen. . . »
£«4-r/.MijaHeer, 'kfalmetuw gefelfchap zijn vereerd.
, , .Warpaal tegen Schijnrijk. | G, m, mei 'fSfètföZlSS? SM gCW°"cn had! « «·°«
fi^èyt. Om u 6c wmiheidK »gge„ , ;k hnop(cda[ (β|)Λ|)^ -.. ^i: ·■ vanKlarindestrneH
Deugdlief. Daar is mijn Dogter. ö ,ca'
ELFDE TOONEEL.
Warpaal, ,'Deugdlief, Reinhart, Klarinde, Schynryk, Loshart,
Zorgeloos, Naberouw , Snapryk , Jeroen, Langtong. v Klarinde. ,......
Ach Papa en Mama ! ik hoop dat gy my
mijn ftoutheid fult vergeven, 'k Ben tot dit opzet, door af keer van Schynryk, endoor liefde tot Heer Reinhart aangedféven. Warpaal. Mijn Dogter, dat ik u omhels! . |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Mijn »
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
er, eerje hénen gaat,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Q m!J" Huur eerff. . .
ψ art. Dat wouw ik graag doen, maar om aan geld telio-
%h Jnen 5 ^eet ^ Warelijk Seen raad i
alven nioet gy my zo lang kreditéren , tot ik door gunft
?an een beter fortuin, wéér geld krijg om my van die lehuld te ontlaften. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
fryk. Mijn Heer, uwe onderdanigeDienares) daar is nop
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
we! op te wagtcn , maar kwalijk op te vallen.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'pafentie ! die niet en heeft,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
die kan niet geven ;
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ζ
|
*p heeft men my altoos geleerd.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
fgefoos. Al evenwel Bon courage', heeft ons nou 't geluk
den nek gekeerd, ju'' n°pen dat het eens beter zal gelukken. jwwreew. Ach! Ach ! waar zal ik nu belanden ? ïban. Dat weet ik niet, ik ga elders mijn voordeel zoeken,
Zo kunt gy ook doen , het fpreekwoord zeid : men leerd \x met ichud- of niet fchanden ; Wy hebben met alle beide gelijk geleerd, en daarom meen
Vr my nu voortaan>
oedrog alleen te bedienen, gelijk een ander voor my heeft
Vj5 gedaan, tegen Warpaal. Wel, mijn Heer! ligt zullen wy elkander binnen agt da-
.ty R^n tot Vianen weer aanfehduwen. \*rP**l. Mijn Heer, het is my leed.... Maar zr.gt, ligt zal Stel aan^COllds we! gezelfchap moeten houwen, tegen Schynryk. Wu uw wraak in 't werk, of gyzyt in uw liefde , en ik mijn 'laat geruïneerd. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'"* Η
|
Schynryk , fors de hand aan den degen flaande-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
eer·
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
dat zal ik doen, en gy zult zien, hoe naar ik op
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Qen handtl vanden degen ben Volleerd.
AGTSTE TOONEEL. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Kh
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
er* , Warpaal, Loshart , Zorgelooi
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
tyk
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
7---------■
|
ouw, Sshjn·
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
' lnPo(tuur omzijn degen te treRken. "Jeroen,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Snapryk.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
: Rehihart
e mij η Heer?· zijt, gy |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
, tegen Schynryk.
bel uil om met my te vegten , |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
om t
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Deugdlief. Wat is 't my lief dat ik u weer ma? zien !
, Schynryk, tegen Loshart.
Mijn Heer, ik bidje laat ons voort gaan, hun vreugd verveeld my. Loshart. Kom laaten wy dat leed dan voort Qfltylién.
Heer Warpaal zal nou tog niet meê gaan , en hier is geen geluk
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
piie ·, gcen daad'fijk'tuilen ons beiden is gefchied ?
) hh> Wect dat ïulIiS uw ™'' is' t0 ^unt ^y maar beginnen.
^Heh*^ 6'Neen ! mijn Heer; in't allerminiteniet, Qat WifTewasje al in 't geheel uit mijn zinnen verlooren.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Mr
|
«rpaal,
|
't is wel, dan ben ik voldaan,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
voor ons te hoopen. , :i
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
tegen Schynryk. ,, δ jou ZwetiTer ! 'k Ζ Weer..
Λ... Kejnhart, tegen Warpaal. ïy w imiHeer, gy zult dan naar mijn reden gelieven te hooren,
eet de tijd, waar op gy voldoen moet, is verllreeken, is ty uw betaaling gereed.....
arpaaL Gelijk ze tegenwoordig in 't gemeen by al dé Aélio-
ni"en js. Maar het dunkt my vreemd, dat gy nog by my \ pVe,:.cn'Jnen durft, daar gy weet bVit m,jn Dogter hebt vervoerd. r He f r·'* . 'n Hecr' 8Υ ^!t my dat believen te vergeven.
e" z,g vrijwillig aan my verbonden, om met my in den huu- \ ^e|lJkenftaattejev£n.· . ^0rt 'e gaan, ik weet dat gy orimoog'lijk niet betalen kunt,
|
Dat gaat zo aanllönds naar Yianen.
Zorgeloos. En ik op Merode léven. Naberouw. En ik armen hals mag bedelen ioopen !
TWAALFDE TOONEEL.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Warpaal, Deugdlief, Reinhart, Klarinde, Langtong
Jeroen, Snapryk. Langtong.
DAt's op zijn Bedelaars, elk zijns weegs. Maar mijn lieve
Buurvrijiler , het fpijt My veel van uw verlies. Snapryk. Geen nood, 'k mag ook als A&ioniflen doen, enhoopen op een beter tijd.
Warpaal, tegen Klarinde. Laat ons in huis gaan, want ik ben heel nieuwsgierig om eens te hooren, hoe gy zijt te;wéten gekomen,
D3t ik uw huuwelijk met Schijnrijk had voorgenomen Reinhart. Mijn Heer wy zullen u daar .daad'lijk op voldoen. Deugdlief. Indien 't u dan belieft, tree in. Langtong. Dat eind valt hier heel anders uit, als het zig aan
Het zien het begin.
Jeroen. Dat 's waar, nu zullen wy haafl Bruids traanen Hor- ten, in plaats van bedroefde Actie traanen. Langtong. Dat 's zeker, en wy zullen aanftonds e'ens dr«'nkeiiJ op de Reisvaardige Aétionifien naar Vianen. Einde van 'i Derde Bedr$f.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
%tii öatSymyichuldigtijt, .......
.^en? fo gy ons Huuwelijk belieft toe te ilemnaen, fchelde
'k u al l111j[1 winit en voordeel kwyt \\, .. Warpaal, Reinhart omhelfende. ,,..·, ,l"'jnHeer!gy zijtmijn Gêluks-Engeü'khad noöitdieedel-
"tite moedl'gheid van u verwagt. .„ , Uvv huuwelijk gaarn toe, fo gy u daar mee voldaan te
<*n. ι en eenenmaa| mijn Heersen ikga om uw Dogter die
I if^ nietdïgteby mijnNigtis, hier te hal.en. ,. iX , rpaal. Jeroen, roep aanftonds mij η Vrouw bier. Ik NEGENDE TOONEEL.
3 Loshart, "Zorgeloos, Naberouw, Schynryk, Snapryk.
Schynryk, tegen Warpaal.
Wel mij η Heer, gyzijteenMan
van uw woord S |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
( 42 )
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Voorfpelop Nederland in Gekheid.
Nooit na elk zyn zin.
VOOR. REDEN. |
Zo veel te minder zal men op uwe asnkomft gi/Ten ,
Dus ftookt gy twedrages vuur wiens fchrikkelij'kc vlam Uit Cerberus helze maag zijn eerfte oorfpronk nam, En donderd in het oor der Nazaat die de paaien Van 't bloeijent Nederland betreuren, wijl de kwaaien Van Hemel en van Het haar komen over 't lijf, |
||||||||||||||||||||||||||
|
Die eeuwig ichrikken voor Het kwaad, en haar bedrijf.
Geldz. Het gaat Hierrheïo.*: wil, de. Dwaasheit kan onshelptf1' En 't Menfchelijk Harzen vad ,", met gekheit overfteipen, |
|||||||||||||||||||||||||||
|
E
|
Enige goede Vrienden hebben my aangenoopt om de Qnincpoix of Windhandel te befchryven, wel willende betêjte
|
||||||||||||||||||||||||||
|
ik niets van deze uytheemze Negttie verfia , ζ,ο heeft dit eerfl
deels my daar in te rug gehouden * ten anderen om dat zo veele Liefhebberen der Kunfl boven my. in verftand zulks reets heb- ben ondernomen , en het te wallichetyk zou zyn om iets te her· (chryven het welk genoegzaam ttytgedrukt is , nogtans de aanma- ning van goede Vrienden hebben my genoopt het zelve **> 't licht te geeven, dewelke ook de Antheuren zyn van de nac,m daar hei teaenwoordig mee vereerd is , Nederland in Gekheid. Hoopt het uw niet onaangenaam zal voorkomen , en wenjche d,eü L ee- zer verder wel te vaaren. VERTOONDÈRS.
|
Mijn rijkdom is het geld waar door ik Dorp en Stad
Doe nederbuigeu'mtt ontzacfi, want om die fchad Dwaald menig eng gemoed; de waereldlijke zaaken Die weet ik door het kruit der fch-ijven goed te inaaken. Hoe flegt dat zy ook gaan, door my dwaald Koning, Vórftw En maakt dat hy om 't geld, met onregt zig bemorit. Met recht zo is het regt al blindeÜnks üitgefchilderd, Wanneer haar oordeel door het onregt is verwilderd ,. En door het roode goud 't geen haar het oog verbiind , (Tot men het meerder als de waare God bemind. , 1 Bedriegery. Daarom zo werd Mirierf pok mei een Uil getekeG '
Maar nooit wierd haar vernuft, by uwe i'chat gerekent, Die Oorlogs tijden voeit en verft haar Veldbanier in 't's Menfchen dierbaar bloed. De moord dat gretig dier Verbleid tig om mijn lilt ,' en (lerkt zijn heerfchappyeu, Vervordert door de kragt van mijn bedriegeryei), Onaangezien men ziet voor uw en my tot fpeit ,, Dat by de medteonsbeftaan duurt ifegts een tijd. Dat heugd nog Amflerdam door Haarlem fel verwonnen ■ * Wanneer door't wraak ziek hoofd dienÖorlog wierd begoaö Die Kerk nog Cel ontzag, maar ftak het al in brand, En met de geeü'lijkheit volbragt de grootfte fchaad, *'λ Hit geen dar Goziw.n na twee maal toe vcrü';eeven» |
||||||||||||||||||||||||||
|
Bedriegery, Gekleed met èen Faal kleed met groene iwaSchorpioène - "Tongen befchilderd , in zyn rechterhandToorts t en in de andere een Mom-aanzicht houdende.
Geldzugt , /-Is een 0Kd IPyf met een vuurig Kleed aan ,op Ryckdomme zyn befchilderd , in ie eene handSchaaltje houdende , en in de andere een Kisje , waarGeld heeft, onder haar arm een rol Papier houdende,
Nydigheid , In 't Swart met los hangent haeir verwart elsgeXt in baar· eene hand een Hart hebbende daar z\> geaan knaagt, en in de andere een geblufie Toorts.
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Voor 't Kerkelyk Autaar nog kofte 't dierbaar leeveu-
Of zou men Egmond of wel Hoorn om hun val
Herdenken tot hun ramp, als zy van 't traaheh dal
Verhuisde hemelwaarts, door Alvaa's tirannyen, . ρ
Volbragt op 't moordtooneel, 't geen Neerland nog doet CcW
Ofwel het Prinfelyk hoofd vervoerd gants dol van zin,
'.Ύκ het Land beroerde, en zyn grootfte glori in
V)q felle wreedheit fchiep, en nam tot s'Gravenhaageii
•: In 't uitgeleefde bloed geftort zyn ziels behaagen ,
\ Die als een Martelaar op 'tvreeszelyk moordfehavot,
Ten fpeit der Prins en ons zag zyn gelukkig lot.
6 Nederlandze Maagd het heeft ons lang verdrooteo..
Dat gy de ruft zo lang hebt van 't geval genoóten ,
Een veege ziekte die u plaagde over het Vee,
Is 't eenigfte geweëft. Zo lang gy had de vree ,.
Doch ik kryg nieuwe moed, terwyl dat uw gedachten ■ · ,
Op'tgeld fteets was gezet, en dat voor 't beft komt «Λ
Geldz. Hierdoor beftaat ons doen, want door het roode b
Zo heb ik in het hart der Mens een Kerk geboud j Waar 't ronde Godendoni door hun werd aangebeden. Al hun verlangen't geen beftaat door ydele reeden, En denken door die rnagt te zyn ten top gefteld , Terwyl dat haar de hoop fteets vlevd en zet op 't geid. En zeggen morgen vroeg dan zal ik dit gaan bouvje, Dan dit gaan planten, of ik zal op morge trouwe. Ik kryg een jonge Vrou, of Man , terwyl de dood Staat vaardig dat hy haar met al hun hoop neerfioot. Nogtans hoe menigmaal, dat zy dit zien hun leeven ■ Gaategter dwaalend voort, daarwysheit voorkomt.bc^ 'jt, Nydigheit. Waar toe diend dit verhaal van u^uitgeP
Terwyl ik ieders hart door knaag en fchier afbeit. ^ Bedriegery. Ja 't is al over tyd ons reen eens af te bre
Terwyl Diana met haar Maanlicht is geweeken, De gulde Zon komt aan wiens held're glans wy vlie»» En wyl Aurora dié ons haat, en nooit wifzien, En ligt aan Nederland myn. wille mocht ontdekken. Nu is het tyd vriendin wy te gelyk vertrekken , De Aarde fchéurd vaft op en is aan 't open gaan, ({f Nydigh. Volg Geldzugt en zink neer, blyf hier niet £π^£θ.
Vorft Plutoos zwavel poel die fpalkt voor ons zyn ka*- Laat ons van onderen vervorderen onze zaaken , De Zon die klimt vaft op, ik vrees dat hy ons zal Verraden tot niyti fpyt dies zinkt my ten geval· ..•' Zy zinken alle te W
fillflo 1/
* Gyshert van Amflel om de dood van Graaf 'Florif ^ J)i
tiet in 'de Hollandze Kronyk of Nederlandfche gefchiedt» " ^ gantze zaaken verhandeld. ., XW^V ** Gozewyn Biffchop van Uitrecht, naderhand m t fQi fl
Klarijfens voor't Autaar gedood door die van IUar fierdam , ''t Jaar enzes Heeren en Zaligmaler lZ97' f" Burnevcld. ' ■ k
Ehde van 't Vvorfpel.
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Voorfpel op Nederland in Gekheid.
STAAT en Z1NNESPE L.
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Bedriegery, Geldzugt, Nydigheid.
Geldzugt.
O Ta Bedriegery , 't is tyd de Nederiande
Door uwe konft om't geld te brengen gants tot fchahde Zo de Opperhoofde ons hier in niet wederftaan, Zal ons voomeemen eer men't denkt van zelfs voortgaan : Daar toe dient Dwaasheid, fchoon zy is' uw vyandiniie, Ten dienft van ons beleit vermeeft'rcn hunne zinnen. De wraak heeft lang genoeg de Nederlandze Maagd Door droevige oorlogs tyd aan 'tkwyuend hart geknaagd3 Wy dienen onze rol ook op zyn tyd te fpeelen. En 't Land beroeren door ontzinnige krakkeelen. De hel beneit haar deugd, en Godsdienft, 't (laai, gezet Door Mars op haare borft, is Wederom gewet, Dies is het tyd myn vriend, dat wy de dwaasheid zoeken Om ons in ons beiluit te meerder te verkloeken , De Helhond grimde nooit zo zeer als nu;· haar val Staat valt, ö haafte vreugd die ons gebeuren zal.' Een nieuwe toevoer is in Plutoos rijk van nooden, Én wijl mijn fchigten, dien ik uiffchiet om te dooden Ook bruikbaar zijn by u , als zy uit dwaasheits boog Hun werk verrigten , en het mensdom fluiten'toog. Bedriegery, U w wijs beleit is goed en 'k vond al lang geraden,
Dat ik het mensdom door mijn konft nooit doe verzaden. Zou ik de dwaasheit irf myn arme neemen» neen Ik vlcy een ieder door de kragten van mijn reen. De Dwaasheit heeft allang het hart van 't land gewonnen Dies is het ook eens tijd ,''t geen nog niet is begonnen Door ons beleit vrindin té werden afgedaan, Dsn blijft hels Zegekar in zijn gareelen ftaan. Want die ben ik verpligt te dienen al mijn leeven, Wijl my de ileutels van de heipoort zijn gegeeven. Geldzugt. 'r Is waar door uw bedrijf isde afgronds zwavel poel
Het aldereerft bevolkt, als de Engelen ten doel Van hun vermetelhcit het hemels moeften derven ,' 't Geen dat zy dogten door verftoktheit 't zaam te erven }- En (leunde op uw magt door uwe lift verfterkt, Waar door dat hunne val in haaft wierd uitgewerkt5, De eerfte Vader van het Menfchelijk geflagten, Veel min de Moeder als een fchaap die geen gedagten' Heeft op het (lervent uur, wanneer hy werd geleid Met bloem Felton bekranft ter flagtbank haar bereid. Heeft in onwetenheit door uwe lift vermeeten, Den moordbrock met haar man vcior haare ftraf gegeten. Nydigh. Weg ! weg de Dwaasheit laatzy heerfchen 20 iy kan,
Laat haar betyen in haar oordeel, die niets van Vorft Plutoos wille weet nog zijn geheimen iflen, |
|||||||||||||||||||||||||||
|
Í
|
||||||
|
jS-Dccr pivJmq m de
&rccnc ºÛéåôáíê . jc.^ïcux'c JiJi'cn cue /net
alle cle Stats J£x> 'eas ccmecii/c^ii£· hecji .
A^.Jiicr u; cc ç Scneenjc 3'CrcnccluiZtcn /naeLt aa 't Æ ui'cic/é tJxijffie. '■J.Ccm cr"-/Jr/c om Schefp&i |
||||||
|
i
|
||||||
|
4? )
En *t welk dat my dè aïel als uit den boezem rukt.
Doordien het mis geloof verbiijJ, nu Kerk en Landen Dus blijven overheerd van ydek -J)is verftanden l En ik moet tot mijafmertEgiptens fnood geloof, In mijne paale zien, het geen door bloed en roof Geboud werd, wijl de hand des hemels opgeheven , Is vaardigtot den flag, om'rmenflelijke leven Tekorten voor hun ftraf/ ach droeve Koopmanfchap, Men ziet het Land nog tot een haaven Voor muitzugt die haar dorft gaat laave'n In 't bloed die 't Kriilen marteifchap ' Omhelzen; het is waar de Vreede. Heerft nu ten deelen in mijn rijk,. , Dan ach ! wat „helpen Ulijn gebeederi, Μ'jη volk is Babels, volk gelijk^ Koopmanfchap. Ï)qü druk laat die u zo niet prangen.
Maar droog de traanen van uw wangen, Uw Neetland egter ftaat nog pal Die altoos weigerde een voetval Te doen, voor fnoode afgoderyen, Ons Juda lacht Mevrouw met hunne dwing'landyen, Gelijk eêr Azië uw Sufter-.ftelde roem , Dat Juda in haar tuin was de aldereelile bloem. Europa. My dunkt Merkuur die komt, mijn hart verlangt met vrezen |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
iSederland m Gekheit , wegens de
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Negotie.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
STAAT cii ZINNESPEL:
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
VERTOÖNËRS,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
europa.
*>- Nederlandse Maagl
ψ Zteve Provwfie>$.
^pmanjchap\
Üe Seiae. F
% Maas.
^ Teems.
DJ« Ryn.
Het T.
'Merhrius.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Jupiter.
Heraület. Demokriet. De Hoop. De Vreede. Mars. Bellone. pe Leek. Gevolg. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Na zijne tijding·, of die goed of kwaad mag wezen.
Τ WEDE TOONEEL·
Merkurius, Europa, Koopmanschap . Gevolg.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
EERSTE BEDRTF,
EERSTE TOONEEL·, Eurepa^ De Koepmanfchap, Gevolg.
ι , Koopmanschap.
fA^ nooit de droefheit die u 't harte komt te prangen
]J-» Vergaan! 6 Koningin die't Waereldlyk gebiet, tr* QW drie Zufteren beërft j hoop op het goed verlangen |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Merk
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
urius.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^TZ" kom tot u , uit den naam van Jupyn, die my zend^ 1
|>W Die u gelufe toewenft tot aan uw levens end Daar by Jupyn van nieuws aan 't branden ' Geraakt tot liefde, zo dat alom, Beweegt hy 't gantfche Godedom, , De Euroopze vrugtbaarlijke.ftrandcn Herfcbeppen adem, om de min., L}:e hy herdenkt van u Vorftin; Doen gy met uwe gezellinnen, Vrouw Flora voor haar bloem gewas Bedankte : die tot dank genas v Den donder Gods verliefde.zinnen. Europa. Zegt my de boodfehap, waarom gy u herwaarts wend Meld my ik ben gereed, met vrees.cn met verlangen, Zeg my zal ik eens trooft ontfangen , Na lange droefheit en elend ,. j Helaas! is 't muitgefchil der twédragt a! vercJwecnen, Of is de Zon van vreugd geheelijk uttgefcheenen , Terwijl dat al't gelnk zig houd of't my niet kend, ja; komt gelijk ontzind my voor het hoofd te ftooten, Wijl mijn bedrukte ziel met vrees ïs overgooten. Merkurius. Steld u te vreên Vorftin, en buigd u onder 't juk s
Gedraagd u wijiTclijk, en laat u 't ongeluk 'Tgeetiuhangd boven't hoofd, het hart niet doen verfchn'kken, Eur. Gaat voort in uw verhaal, fpand men my weder ftrikkeii Onlijdelooze fmart, zeg my 't verlangen brand, Dan neen ! Merkuur zwijg ftil 't verhaal krenkt my't verftand. ( Merk. Dit is die zwaare kwaal, ;die Neerland ftaat.te vragteiir" En dit kweft Vrankryk reets , en Engeland, wiens gedagten. , Uws ongeluk vry verder gaan Als ïcarus vleugele zig uitfpreide, ίη 't kort de tijd baard duizend tijden, 'T geen wijsheit al te duur komt ftaan , Want elk wil meerder tijd uitvinden, Als tijd in tijd is.; Als de blinden Zo zien zy 't geen dat niet en is, Nog nooit zal komen, dat 'S te zeggen . Dat gek en wys te faameu is. Vereenigt, fp dat overleggen ' Van opregt wys, nu gaat om brood, Opregte wysheit die fchier dood Gerekent word, 't geen de Naneeven De moed geheelyk zal begeeven , ' |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
tj
|
ν11 taare hoorn
|
euw, wiens zege rykdoïn giet
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
welkers fchatten
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
te Wyde'Waereld van beftaat,. , ......
•j^y wilt geen traanen meerder fpatten,
y e ,l icboone van uw fier gelaat
j^tdoofd, en uw albafl.e Ieeden, .
i) e a's. het houd vermolmt, vergaat, ^
5 a' t'tanny van .eige baat,
j, hel voop dankt door haar gebeden. j
^ "Hoeft veel eerder die geen rykdom als den handel
Κ r goederen heb, betreuren uwe ilaat,,
g «en door de tyd veranderd ligt het kwaad, ;
11Ichikt het menfdom door verftand en beter wandel. ·; f
h^ropa· Myn waarde gunfteling, helaas myn droef gezicht JUrtt naauw op kyken, wyl dat Phebns zqnne licht S; °°gcgants verdooft, myn zieUie fmagt door imarte I)ts ,zyo myn traanen tot verligting. van myn harte. i-u'1 } al herdenken ziHt vier eeuwen langgeleên, , \ Y5?,eUwc mY fc™ tya ι my" drocv'Se elendigheên , j.1 word ais een aards Godin van ieder aangebeden, |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
egter
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Bier worde ik als Slavin op 't hart getreeden,
^rdeni- ■ " -"- —- *—:—*'- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Au Hk ! δ Koopmanfchap wat Spanjens dwing'landy
■^ reets heeft uitgewerkt met Vrank'ryks tiranny. > ι
]^n ^wecd, den Schot, en Iér , met al hun bloedig ftraiden,
ej3!^ myta met a,s dee2i be^roefde t'jdcn»■ , -
ï'Iv Zomens heerfchappy , nog Duidslands monarchy
af n°°it zo zeer aan't hart als treurig Neerland ly, inJtlJOng(te troetel Kind gekweekt en opgetoogen Μι Γ ^reedheit» fchopn 't nooit heeft van haare aard gezoogen: J? ]n Kin(icreri ach die zijn gedurig iegens een, ; . ln ,tVvédragt die regeerd , die hun op 't hart komt treen. W u, °cvig Noorden Üeld den ftrijd God zijn flagorde, |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
i
|
. ••-•aiiucii zjee : υ lamp,· ut(«u|»i.ui«-—·· ■■-■
i\J} doeden Ruts die wreed als een verwoede Leeuw,
ï{ Vo°r een zoet Mnfiek het menfchelijk moord gefchreeu |
.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
5>iePr°pt den Oceaan
|
rooven, fteelen,
^^^^^^ ernagebuur, r zijn woedentblixem vuur |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
tu dtQegeruft uit gaanhi„ ,nderd door 't ge5tpal,efchrikketi voo
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^^η'ί rijk van Zweedeheugd, met droevig nabedenken
^a^eeii de trotfe moed van Denemark komt krenken . &! raa^t haar aan 't verüand, wijl 't bloed den ilroom God verft,
fc-„ m°ord ter menig een die in zijn golven fterft. |
En niet gclooven dat dit Land.
Zo wierd benomen van't verftand. . Europa. Hetfchyntgy fpot met my, terwyl ik door mijn tranen
Befproei Vrouw Cercs grond, die al haar vrugt en graanen |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
zorgen.
|
Door't ongeftuime weer, verlept en raakt tot met,
Terwyl ik overdenkt het Waereldlyk verdriet, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
W
|
QyEt br
|
»/· Merkuur zal u wel haalt ondoen van al uw
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
enSt hy u geluk voor deea'aanftaande morgen,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ï^gs heeft hy daar by verwittigt aan Mevrouw,
XJvv l Noorde wat in ruft geraakt was, laat de rouv7 ., ■£» fïtc zeer Mevrouw aan 't Vorftelijk harte raaken. ' %to e moord die bruid te zeer en zorgt fteets voor haar laken, 8ec«'deo Palts, énTrier, en Pruiffen deerlijk drukt, |
Hoe kunt gy 't teder hart van my dus wreed toefpreeken.
Heeft Jupiter ooit minnelyk teeken Betoond aan my , dat hy 't nu toond. Ik die zijn hoofd eer heb omkroond Met bloemen uit vrouw Floraas tuinen, \VYn- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
L a
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
C 44
|
Tergt Jupiter doch n-'et, eer Mars voor uwe ftraf,
Door inlands 'gelds k'rakkeel, uw A£ties komtvertreec^n, Trooii eer Eurp'pa,die bedrukt door al deelend, Niet w>et gftnfs afgemat, waar fy zig heene'wend. ' 1 Europa. Kom laat ons Nederland , wiens fmart mijnziel kom1
knaagen, ...... Eens na haar welftant, met verlege hart gaan vraagen.
Zyt vreedfaam onder een , en denkt gy uit en iUm, Uit Jupiter en bloed , gelijkelijk ooribtonk narti, Eynde van het eer/ie Β e dry f. |
||||||||||||||||||||
|
W nnëcr hy over berg en duiüer? :s
My ftal en voèrcle over Zee , Tot hy voor myne eer deez ree My weder gaf, tot liefden» b;yken, Waar in te grootc Vorften ryken Bezit , rtMftar met veel ramp en drukt Decx droeve tyden overgooten, En ach : gy lacht met my, en met rnïj η ongeluk, , Terwijl dat al 't geluk my komt voor 't hoofd te lfooten. Merkurius. 'T is tyds genoeg geweend , Wanneer gy ziet de tijd
Bnhoord de droefneit die't geheugen nooit onglijd Des nazaats: maar zoud gy nadenken, Arneemcn van Merkuur Mevrouw, Zoekt gy mijn dien ft en eer, te krenken, En keuren vals mijn dienft en trouw, Neen dat een ander eêr uw droefheit komt verklaaren Voor my Vorftin ik ben te ween. Dies wilt uwtraanen zo lang fpaaren. Europa'. Ach blyf Merkuur, Merkuur in 't wegvliegen
Neen : ik vlieg heem
DARDE tOÓNEEL.
Europa, Koopmanschap, Gevo'g.
'Europa.
Oonmeciogende verlaat gy mijn bywezen»
En gy JuPyn die uit utv hooge wolke ziet, E., ae eiementedie fteetsvoor uenuw gebiet, Met een beau^ln*gheit voor't droevig uit eind vrecferi. Schuwt gy, öjupiter aldus uw Koningin Verlaat g'Europa , die gy door uw geile min Gefchaaki hebt van het ftrand, ó liefde Zwigt gy voor 't Hemels Godendom 5 Het blykt want JupJter blyft Itom, En uit geen enkelt woord, 't geen eêr mijn iiel doorgriefde. VIERDE TOONEEL.
Europa, De Se'iné 9 De'Theems, Küopmanfchap j Gevolg,
|
|||||||||||||||||||||
|
Vertooning voor 't tweede Bedryfl
Uropa werd van de Maagd1 van Nederland verwelkomt, dn
haar tuyn zit, omringt van 'de Zeve Provinciën, die elk hun 't |
|||||||||||||||||||||
|
Waapen draagen, de Koopmanfchap leidgebooge voor de voeten iifl
Nederland, de Hoop en f^reede verzelle Europa , de Hoop heeft 'j de eene hand een Scheepje en in de andere hand een Anker , de Vred houd in baar flinker band een Palmtak, en in de regter hand *& krans , die zy Europa boven het hooft houd, Mars en Bellone legm voorhaar voetengeklmflert, denWyn, hetY, endeMaas\ vertoorn zig in V ν erfchi et gants droevig, de Leek boud m de e ent bande1 ■ leege beurs , en in de andere handpapieren van de Wtnd Negotie, ®ι · geen zy geblinddoekt in eenfchaaltegens malkander opweegt. Uitleg op de Vertooning'
Hier werd Europa van de Nederlandze Maagd
Verwelkomt na haar (laat, beklaagende wat Tc na ml e Haar Vrankryk heeft gedaan, en hoe dat werd beklaagd De droeve Koopmanfchap, fchoon Vreede in haar handen Den Kransen Palmtak draagt ,de Vierfchaar egter fier, Door 't roodegoud verblind, 't geen Ncerland kan beha3ge°> Waar voor zy inde plaats, geeft fwart op wit papier , 'T geen menig Weeuw en Weez op'talderfelft fal plaagen» Mars grimlacht in zijn vuift , hetgeen Belloon verbleid, Schoon dat zy leggen flrenggeboeit voor Vreedcn.s voeten Nu Geldfugt al te wreed s'Landsdroeve.ziel doorfneid, Die lift en d waasheit voor haar gefellins komt groeten , De ftrafFe plette het hooft, *die luikeen helzevond Het eerften heeft bedagt, waar't Land door gaat te grond, TWEDE BE DRY F.
EERSTE TOONEEL.
Europa, De nederlandzeMaagd, De Zeev'e Provinciën, &v$*
De Nederlandze Maagd.
2Yt welkom Koningin - mag ik na lang verlangen,
/Op 't heugelyk oogenblik u in mijn tuin ontfahgen, Dank zy den Hemel die u tot my herwaards fend. Is u den handel van mijn Kinderen wel bekend, De gulde eeuw op nieuws, vertoond zig voor onfe oogcri Ik kan de Koopmanfchap niet meer voor my gedoogeri, Mijn hoorn die ftorten eêr veel Kobpmanfchappe Waar, Maar maakt nu voor myn oog veel rijkdom openbaar, Stygt Uitrecht, (tijgt dus op', maakt u beroemd Hollanders, Leeft inde plaats van 't vuur in 't goud alsZalamanders; ,, Vreeft 't oorlogs woede niet, nu dat mijn Leeuw fteets waaM Die't ronde Godendom , aan u fo rijkelijk maakt, Europa. Rampfalig Nederland, watjfalu noggèbeuren,
't Geen u op't onverzienft , het hart varteen Fal fcheuren. Herdenk het noodlot 't geen dat Vrankrijk wierd bereid, Dan ach ! ik hoor met fmart, dat u die ramp verbleid. Ach ! Uitrecht keert weerom , en Iaat u niet bedriegen , Dedwaazheit die gaat uit, om elk in ilaap te wiegen , Die door bedriegery fteets üitgefonden werd. Herdenk, ó Nederland , wat fmert,
Uw 't droevig naberouw falgeeven,
Ik dagt dat ik uw harteweê,
Uw ftaat, en uw elendig keven,
Zou dooden , wanneer ik mijn beê,
Aen Jupiter zou opgaan draagen ;
Dan ach ! ik blyf in onweersplaagen s
En raak nooit veilig op een reê,
Nooit grooter ramp voorheen ikleê.
De Nederlandze Maagd^
Wat doet fugten, wat doch fchrijen,
Terwijl dat ik hier met mijn reijen,
Steets vrolyk leef, en wel tevfeén ,
Zal ik naveeleoorlogsplaagen,
Mijn hart niet eens in vreugds behaagen |
|||||||||||||||||||||
|
D,
|
Europa
|
||||||||||||||||||||
|
ch welkom.
|
|||||||||||||||||||||
|
Bedroefde Seine die door't fchryen ,
Mijn droeve traanen komt benijen. Eii gy ö Theems die om mijn ramp zo 't fchynt nog lacnt, Om dat gy gants uw ftaat niet ziet tot niet gebragt, Doch denk wanneer ik ben van't Godendom verlaaten , Dat al uw mogemheit, uw luttel tyds zal baaten , Want als het misverftand by't mensdomfwanger gaat, Waaruit krakkeeling fpruit, enonverfoenbre haat, 'T geen Argus heeft voorzien , vier eeuwen al voor heehen, Waarin de Zon van ruft geen een jaar heeft gefcheenen, 'T welk rijk en fteên nog heugt, als 't treurig Nederland Door SpanjensOorlogsvüur, alsTrooijen ftond inbrand, Weend eerder alle by , met my die vier Vorftinne Des wydeWaereldsben, doch tégelyk Slavinne. De Seine. Ik die bekleed gaa met veel kleurea» Niet als een ryke Dogter voegd, Een armelyk kleed my nu vernoegd. Nu my geen ander mag gebeuren , Wat zal ik doen! óryks Vorftin, Men (potmet my, wijl mijn gebieden Naar geen vernoeging was der lieden, Nu alles leefd in dwaafezin, ° Zy zogten fchatten , maar hun poogen.
Heeft in hoogmoed hun bed.oogen. Maar 't geen my 't aldermeefte fmart, Ή dat ik in den Theems geen hart Van mededogen kan verwekken. Ey laat ik van uw hart doch diegénade trekken Ό Dat my de vroome Koopmanfchap Op nieuws herileid , op dat 'k den trap Van mijn geluk weer op kan vyfelen , Die Geldfugt w'reedelyk kwam verbryfelen. De Theems. Hoe Toude ik fngten, daar mijn 't harte vrolyk is. En doode de natuur Vorftinne, Dat Vrankrykfchreid , nadat haar zinnen. Het regte voetfpoor liepen mis, Voor my ik foek na vreugd , 't heeft reeden: 3K laat fugten fchrijen dien het wil, De bank der Adies fijn op heden Voordelig, duurfaam, eri nooit ftil. Koopm. Hoondgymijn dienftaldus, ótrotze, enöwrcèdem, Daar al uw welvaart hangt van myn belangen af, |
|||||||||||||||||||||
|
* Lauw*
|
|||||||||||||||||||||
|
Á
|
||||||||||||||||
|
len over haar om dat ninuiJ.trhaaire M?aa.reix meer hopjit.
|
||||||||||||||||
|
OPENBARING XVÏÜ':- 2 De ICcopJ-ieden der Aai-den zulleii -weene en. Iteu^wmaaJ^erL
|
||||||||||||||||
|
^^á.rL·ÃT^!r^m'^1r^^79TT7mß^7ë^T~^ ^2 WvThcvt. 4 3c>diniU des Mt/fcdonts op Aaur· qU.t,e h~ct>n op -wint Tvothgebeivwt, æ SchaUJieit, b Be
|
|
|||||||||||||||
|
DE NUTTIGE» EN NUTTELOOZE
KOOPMAN.
|
||||||||||||||||
|
En zoekt de Koopman, in zyn daaden.
Al wat niet regt is, te verfmaaden,
En doeld hy op een vafte fchat»
Van de aardfche Koopman nooit bevat,
Dan mag hy zonder fchroom > en vreezen,
Als deugdzaam, ftaag dezelve weezen.
De Nyd, die met een valfche lachg,
Zyn doen begrimt, en nacht, en dag,
Vol onderaardfche Helgebreeken,
De Opregtheid zoekt na 't hart teiteeken*
Ken hem in 't minite deel niet fchaan.,
Hy houd geitaag de regte
Tot dat zyn Deugd hem op doet vaaren,
Naar 't opperlicht, by de Eng'len fchaarenv
E I L É Ñ Ñ ÉÅÊ>
|
||||||||||||||||
|
tEldzucht igKoopman, nu, welaan,
[De weg, dien gy hebtin teflaan, Wyl uw fchrokgierig hart de klaarheid per blanke Deugd veracht, de Waarheid Den nek toekeert» loopt op het end* Ten bitteren verderf. Men wend, En keerd, in 's, waerelds ommedoolen, Tot dat men in verkeerde hooien» Engaaten, wen het harte knield Voor 't aardfche fchynfchoon, word ontzield In't midden der welluitigheeden. Maar» word de Waarheid aangebeeden: jye Wysheid, en \ aanminnig 'beeld X)er fchoone Deugd, m 't hart geteeld, |
||||||||||||||||
|
( 45 )
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Do
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
en lécven, ίη mijn tbiiyn aiïeeh
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Met mijne tr anen dien ik neerflort langs de grond
m&rtamt. Gy Zeeland zijt m ruil, gy Holland houd uw mond Met Uitrecht, iaat zy doen her.geen haar fal begeeren , κ ben bui,u-η u , ia Haat haar trotsheit te Verleeren b*rpp*·Gum naderd imam ons wk- of het wezen ma? Neden. Hy ichre.d wat ofuem deerd,ipreek vriend wats u beklag. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
•^fyt het dien ik moet als waarde moeder achten,
•^ ü is mijn geluk op winft vaiigeW te wagten, *arom dan noch beneid het we! zyn van 't gemeen.
\7°PtIsdic het 'wel.zïjn waar op dat gy komt beogen i pochgewaarfchauwt .Nederland, ^eed dus uw roem niet in het zand , ïeittT™ VceI wyfer als#y ^ door 'c ë'Id bedroogen.
U Windnegórie die niets is,
(C u °P ydele hoop ikgts leeven ,
Üf'U te. Wreeder dood tegeevcn ,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
TWEDE TOONEEL
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'Airopa,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
de Nederl
|
'erakliet, de Koopmanfchap.
de Zeve Provincie Ge |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
' minft een kanker van een eeuwige ergernis..
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
volg,
Herakliet, huylende.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
triT*'· ^};t ^y Europa hier gekomen om te fcr
|
jempen
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
l^iCh: och
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
kt gy 't wel zijn van Maagd Nederland te dempen,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
wat zijn 't bedroefde tijden,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
f η
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Clllet niet droerfenis, hoe dat deo.nftuy.rne zee,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ch Vrouw Europa , weet gy't niet,
En moet den droeve Herakliet , Door defezwaare faak uw treurig hart doorfhijden , ó Koude Louwmaand, ach, die Vrankrijk , nu ons lant, Berooft van 't bedegoed, ey Heerland wil niet huilen, Uw oogen foude u nog meer het hooft uitpuilen, Als uw Irrwoonders-, die berooft zijn van 't veriland. Europa. Zo heeft die koude maand bevrooren , De wijsheit, na ik hoorenkan.
Herakliet. De Zuid , en Weite wind in fooren, Die hebben fchier aan yder man , ι Wat van hun harfents doen verituiven , Sefiec , die heeFt fe aan de vaart DerEem , meeit by malkaar vergaart, Jupijn/zy dank, dat 'k uit zijn kluiven Gered ben, en dat 'k Neederland Nog Vrolijk Ge in defe (tand. Nederland. Gevijnsde huilebalk, wat fal ons nög gebeuren, Wel hoe zijtgy fo (lout te naderen mi)ii tuin , ' Steeld gy aldus de kroon van mijn beroemde kruin , ?lv wou ik u levend fag In duifend ftukkë icheuren, Vertrek fo voort, o lompe bloed, En 1'chuwt de Maagd der Nederlanders, : · Zijn uwe reen , 6 gek niet anders ,
So gaat, eer dat mijn heete moed......
Europa. Sagt Nederland,' als ik hier ben uw Koninginne
So wil ik dat hy fpreekt, wilt Herakliet beginnen Te melden't geen gy Weet. Herakliet. Ach! dat ik dat verdrkt Aan u niet doe verftaan, doch girits komt Demokriet,
Die zal die droeve faak, helaas! u wel ondekkeu , Doch ik wensdat Jupijnufal tot trooil verilrekken. DARDE TOONEEL.
Demokriet, Herakliet, Europa, De Nederlandze Maagd, De Ze-
ve Provinciën, De Koopmanschap , GeVal^ Demokriet, lachende.
Wel Herakliet wat vreemder faak ,
De Jongens zingen tot vermaak, j\\ liedjens van de Windverkoopers, Doch ik vrees dat zy wel haart Landlopers In plaats van Kooplui zulle zijn, Wijl al hun doen beftaat in fc'nijtl. Tégens Nederland.
Dach Jufyrou w, wel gy fchijnt in toorén,
Ofkomik u wat vreemt te vooren. Vergejft mijn al te ftoute geelt, 6 Bioed , had gy daar eens geweelt, , Niet Herakliet, hoe zwijgje pruilder, Hoe (laat gy dus waer als een huilder Te blieken , ziet die trom' eens , Ja feper 't lijkt wat ongemeens , Ey wilt niet in uw traanen fmooren, 5Γ lijkt of gy 4&ies hebt verlooren. Ey Herakliet vertel my, kom, En zegt 't verlies eens van uw fom^ Hoe zwijgtgyüil, danfalikfpreekcri. Al fou 'k' den héeien handel breeken , Jawel, wie of niet lachen fou, DeZeedieisreetsuitgeloopen, Waar in veel zielen zijn verfoopen , Het Υ ftaat droog, terwijl nien nou Om weer de Zeevaard op te foekken, Sal graaven in de Stigtfehoekken, % ,' VandeEemkant af, door Hy en Sand
Wat wijfe manne van veriland Bevind , men niet fo fy hun koppen / S'legts niet verhangen in deltroppea; Van wanhoop, om dat hels papier 'K vrees dat fy üimmer als in 't vier |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
njic komtverfrnagtcri,
-e neut van deiiieien nooit weet |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ö
|
rshandel van papier guud ons het roode goud,
•Stopmen iteên en Kerk, geloof en hoop op boud. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Uitrecht, tegens Holland.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
«'t,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
l^.^eridatgy verlieit, dat is daar wy op hoopen,
Ij 'e de zeilen reets van verdenEem oploopenj
)5| Sekke Gaithuis is te vol, die z.o veel (teen,
Of» J^ioniiienhebt, het platte Amflelveen,
\ r cheeP£at mag met regt den fchoone naam genieten ,
^ 'Potter Momus, Spiegeldam ,
^h ^'Pcuia z!jn Aroom eens voor ons wal laat fchietenr
j)e ee'"nin 't kort uw lof, waar door ge uw oorfpronk nam.
DIVollc laading zi en wy voor de veile korhen,
tj rSy rnet Pampus zijt bekaait,
1?,, haaf) die heeft reets uijtgekraait.
Ij, 'achtwatmet de Maas,met Yen AmilellÏroomèn ,
i) °er de vlag in't kort, het gaat ook hoe het gaat,
{Q Adel na het geld, die zijn my nog te baat.
ty W. Uw kaalehovaardydoetu teydel hoopen,
(j/1 *iet in 't kort uw Stad nog om papier verkopen j
\τΛ(3οΓρίη zijn üegts eën begin,
^ j!en zingt reets op van vreugde,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
\f P°t met de ydele hoop, waar in gy u verheugdej
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
hf
\[. ly nog over u zal wezen Koningin: f af edele poort fal nimmrner fluyten ,
K^dienlt uwsrytuygs enuwfehuijten.
>e,jtad die werd voor u bewaard,
Οι ac Ey daar komt over fpringen,
t),| ^angit fal.u daar over dringen ,
(/.Sraikt uw Adel met de armoe nog gepaard*
^echt. Uw al tebitzetongdiezal u nog doen treuren,
^n, neen, dat ongeluk fal u veel eer gebeuren.
\ Ïege'ns Gelderland.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
l\^r toe maak gy ook geen begin ,
pPreek mijn naaitebuur |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
,} ''<£ 'K wou ik uwActies fag in duizent ftukken fcheureri,
L·**1 > ik fch.uw defe faak, die als de veege peil , fyj sHog doorknaagen fal, neen Uitrecht doet u bel!, jy*rik vervloek het geldziek leeven, Q Hemel die heeft my gegeeven. l|^0eg daar ik van leeven kan, \ et» vernoegd, en ider man. ■ Sj-^y, komt dees Negotie fchuuwen,
\ΛΤ voor een wijs verftand moet gruuwenj lij 'iieckt mydat ik deefeiVloek, V5Ct haaten, die in 't kort de hoek, (J? «nijnegrenszen fou beftookën.
\!tr«cht. Gv ftinki van bangigheit, ik heb het lang geroken;
iU^e beurs'fo fchraal, foei Gelderland zwijg ftil, i|*olckregeerd u ilegts, en leeven naar hun wit, λ,'.bolland zie wat vreemder faaken , Q,. "looit van fpeit gelijk fcharlaaken,' \{ hebt gelijk, ó f arme iloof, \^Z u nog van doode angft fterven, Q^mt gy eens A£iioniuen erven , ^ lwédragt onder uw gebuuren,
V'1 uw viefe fotte kuuren, Lederen in een droeve Haat,' A] ^ dus in dwaasheit, ik voor my ik rnagt wel leiden, lij^Oüt gy uwe Koets door Olifants doen reiden, f'»atsvan Paardègantfchdyk dol van Üraattot ftraat, ^'W. Ei, Gelderland fwijgd üil,haar wmil zal u niet baaten. ltrecht. Aanhoord vrouwZeeland eens, die iloof wil ookinee
h\ e, praaten, naargrenfzen door den roof heeft aangel egt,
^1 Europa tegens Neder/and. Aci h«n verhartgefchil niet eenmaal zyn geJlcgt,
% · llnt gy Nederland aan mijn bedrukte oogen , 1 droefheit' laaien zien en werd gy niet bewogen,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
!
|
S'g iollenvinde, eer drie jaarerï'
Vêrloopeii zijn, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Μ
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ΐιΛ
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
$ïerakliéï. Wat al gevaaren
Staen ons'te'wagten Demokriet,
Demokriet. Voor 't minft , dat voor u overfchiet Één huis, nu dat de S'tadt Vianen , So veel Kaïleelen bouwen laat: Gy krijgt ter vaft een om uw traaaien Die gy eer ftorte. Een gant'fche ftaat Sult gy nog in verpagting krijgeti, Nederland, tegen's Demokriet.
'Sijn uw reen gedaan, fo raadeik u tefwngen, Europa, tegens Denvukrkt. Myn wil isdatgy fpreekt, dies wegen maekt begin'* Demokriet. 'K dankje hartelyk, 6 g'roote Koningin.
Wilt gy dat ik u fal vsn Staats verfchil vcrhaalen, Of dat ik in een fchets u levendig afga maaien, De Scheepvaert die in 't 't kort \ voor Uitrechs wal fal fyn, Ten fpijt voor Amftel Stad, voor Maas, en voor den Rijn. OfhoedcKoopmanfchapveragt word en gelchonden, En hoe de Bedelaers het Land fyn ingefonden, Tot nadeel van 't gemfeen , door Vrankrijks flim beleid, Hetgeen hun op een winft van fchyn fchoon 't hart verbleid. Doch't einde draagd de laft', terwyl 't bedrog die kanker Poor eêtuws Neerlands hart, gelyk de roeit het anker Van alle goede hoop * doórknaegt op 'r alderwreeft. Herakliet. Metregtde fwaarfte ftraf, daar Herakliet Vooir vreeft, Nederland, tegens Europa. Hoe neemt gy nog in hem, die my uit lacht behaageri, Ikwil mydoor het geld, doen tot de ftarredraagen. Europa. Vertrouwt min op het geld , alsopdemagt der goön, Nederland. Ikagt mijn hoed fo goed , als Jupiter zyn Kroon. Europa. Te groote hoogmoed duikt; ( Nederland. Dat raekt my niet men dallen
Men duikt al vald men niet, maer armoéd' is gevallen.
Europa. De armoe is geruit, alsfy te vreeden is. Nederland. De armoe die is fchand, en leeft in droeffenis. Europa. 'T is nog bedroefder rijk; en nooit te vreén te wefen , Nederland. Het geldverfchaft ons magt, en magt hoeft niet tvreefen, De fterkfle houd het veld. Europa. Niet altoos, want wel eer * Zo viel de groofte magt, door tong gevley ter neer. Nederland. Het trotfe \ Babiion en Romen Iterk in kragten,
Verfterkté door het geld, hun itaet en Krijgsbents magten. Europa. Ja Roome voerde dwang, gelijk ook Babiion > Poch doen Semiramis den woeden kryg begon j Zo fag men defe Stadt met hacr verhevedaaken En toorents Hemels hoog, door 't vuur tot aflche raaken. Nederland. Men ryfe niet fover, ziet op mijn Amfterdam, Die door de magt van 't geld, in my haar oorfpronk nam. Eur. Het geld dat baerd onrufi, maar Eendragt houd haar ftillenMerkuur koos Amftels deugt en fterktent * door fyn willen.
Nederland. Ja forg en arbeid, heeft hun toen ter wind gebragt. JLuropa. Nu foekt bedriegery, door geldfugr Neerlands magt Te ftyven tot mijn fchand. Koopmanschap. Wilt doch uw twift ftryd breek en
En laaten wy veel eer4 Jupijn om byftand fmceken,
Ligt dat Vrouw Nederland my des te meer bemind Al zy de lift van 't geld, en eensmijn deugd bevind. Eur»pa.M'\']n hart was lang gewilt omNeerlands kwaal te heeleikwil met uin vreugd, en fmartgeheelijk declen. Gy waertal lang gedaeld ter grond Zo men geen wyze raadslien vond$ Die üvj behoede, onder haar beleid én oogden, Gewis myn waarde Kindgy zoudin uw vermogen Aio-ver lange tyd, zyngants tot niet -vergaan, Nederland. Wel aan ik ben bereid, laet ons dees weg in flaenEn Jupiter Vorftin eens naar fyn wille vraegen,
Herakliet, htrylende.
Terwijl fal Herakliet, Jupijn zijn hart uit klaegen , Ach / was degekheit dood, dat waereldlijk verdriet,* Demokriet,- lachende.
J>at fpiegel is te nut, als elk zijn felfs beziet. Einde van het tweede Bedryf.
|
| Als Kooplui nu de Beurs, geen een die meer komt letten
Op 't fpeelen van de ka'ert, gelyk men altijd plach , Soalsikfelverkeck nog 'giftcren aenden dach. Den een die fprak die vrient heeft tien percent gewonnen, Wy Vrouluy zitten hier als half verfleeten Nonnen , Kom leg de kaert ter neer, en koopt een Α ét ie brief, Dan raekt men acn den man, 't fortuin dat heeft ons lief. Want Katten muifegraeg , het fpel kan hun vermaeken , Te meer als jonge mans in hunne netten raeken. De Beurs die loopt tot niet, ten zy het Vrouwe lijn Het niet vergrooten , 't geen de Koopluy maeken küjn. Herakliet, huilende. 1 Och ! Demokriet wat tijd is't die wy nu beleeven , Demokriet, lachende. Wel 'h'é; is 't anders niet, de Beurs kan men ligt geven, Als maar de Vrouwtjens het geheim niet in en gaen , Ea zien hoe 't met de kas en met Lands faaken ftaan, Nu leeft men gants geruit, maar arm dan fou het wefen, Een raat daar ieder man voor fchrikken fou en vreten. \ Doch 't was te wenfehen , dat een ieder voor anftoor Zig felvcn wagte kon, of't niinft dat men een floot Daer 't Kalf eens in verdronk, voor al dog mis kon loopeH, Want altijd moet de mindere het Kalf weer koopen» 'Herakliet, huilende.
Die ftraf waer al te groot, degode hoeden ons. Dan kreeg de Kóopmanfchap in 't kort wel heel de bons, Neen't koffer van 't geheim en anderen fraeije dingen , Dat hoop ik niet voor al, d:it, dat fal open fpringen. Demokriet, grimlachende.
'T fou duikers (linken , maar fo fiusjens fag'keen faak 'T geen ik tot kering nam , en Hing met groot vermaek Meer alstwee uuren tyds, het geen my niet berouwden» Een Aap op een luiffel kwam > in zijn poor te houden Een verrekijker, waatdoordat hy gcdüürigzag , En leggen wou war mens, aanfehoud nog ééns drfen dsg Pat eensten einde raekt, diedolle Winiverkoopping, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Heraliet, huilende. Och ! och ! bedroefde tyd,
|
,oiW
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1 Dumohriet 'T Land krijgt voor't minft een ftro0P£'jJjii
Zo gruwelijk als nog ooit, Herakliet. Maar Demokriet wa*lc
Van waerheit gaf die Aap , dat het fo kwaed zou zijn. Demokriet , lachende.
Een fekere Vos mijn vrient, die gaf ons dat te weéten < Ezopus leerde ons die leer Doen hy een mom kreeg die tot eer Der wijsheit Was gemaekt,'t vergeeten, Per harfens in 't papiere hoofd, Was't eenigftedat kwam ontbreeken, Pit Zinnebeeld is my gebleeken , D.eeg dag wanrieer ik afgeftoofd, Poor 't fnuifelen my niet kon onthouwen ^jj. Van lachen, doen'kdie Aapfo leerfaem kwarh aanfchoU^
Herakliet. Doet uw dit lachen Demokriet; Helaes een ftraf die elk moet vreeferi, Wanneer men lchoone hoofde ziet, Pie nu en al den tyd voor oeCcü,
Zijn van hun harfenen berdofd. Demokriet, lachende.
Wel zotskap, wie heeft ooit een hoofd Van 't geen dat leeft, op aard gevonden, 'T geen fonder harfenen fou zijn , Neen bet zyn voszen die door fchijn, Pe fchat der harfene verkonden. Want Kalve zelfs waarde vriend; Zijn fteets van harfene bedient, Weet gy nu wel, wat ik wil zeggen Herakliet. Gy hoeft my dat niet uit te leggen. Wat vint me al Kalven in het land , In plaats van Menfchen van vetftand, |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Pie door de wind verkoperyen,
|
ii
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■m
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Hun laaten van hun beurfe fnijen. -sTed^
Demokriet. Gints nadert iematït ons,het lijkt VfouW JN
Zy leid Europa, fo ik zien kan aendehand. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
DAÉDEBEDRYR
EERSTE TOONEEE
Herakliet, Demokriet
sf Demokriet.
Trouw Nederlant'fcheen bars, wat fegtgy waardcYrïcnr,
. Tisofuwhuilennogmijnlachenhaardient, Hier leerd men S Waerals loop vol van veranderingen ,
Daar Herakliet OtT) huilt, terwijl dk ik loop zingen , WatErimmelt Amfterdam, voor aldeKalverftraat, Die Wint Negotie is niet waar, maekt veelgepraet, Het jonge Juftfirfchtp die houwehun faletten, * Simzan, f Hoofd in zyn Tacitus * * De negotie,- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
O O JSt E Ê L.
Derrie'
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
fWEDÉΤ
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Europa.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
De Nederlandze Maagd, Herakliet,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
V Nederland. f
orftin zijt doch geruft , en dood uw ydèle vreeien ■ &W
Europét.Acbdtoevc Koopmanfchapihelas waer rhoogo ^ Demokriet. Met Faroos bokken al vertrokken naar de ν ó HelfeQuinquampoix, verllindent woive neft. nSb3et ,! \ Nederl. Synaf 2im fmard my ook, maar ach.»;wat kant on j^te1"
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
De traanen die men ftort, Europa 'Kben
6 Wreede Jupiter , die mijne min vergeet, Rampfalige dien 'k ben, begtaav'en in het k«*· |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
p'
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
( 47 )
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
6lWvi.n· Demokriet> ter njdt.
^eu lm ^uincluanPoix> w« kwamc ge op u al haaien,
^e bri^P uw £,aazCil uft > ia Pla'-lts va^ ^ bctaalen , urieijens van de Zuid, en van de Weit ? wat dief |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
WltCeres voor haar gunM bëdanÈen
En hiet die vriend weer welkom ' Hy zal u weder doen herleeven'
En u de zeege weder gecven. Jtipiter en Merkur'tm vliegen weg,
V Õ F D E cn iaatfte TOONEEL.
De Koopmaftfchap, werd door de Zeve Prókiicie» op de handen
gedraagen, Europa, Nederland, Herakltet, Demokriet, Oevo/g. * Holland. .
KOopmanfchap is onze vreugd
Die door deugd, On;, het leeven komt vergunnen, Ja hy is, Oie gewis, Schuwt den handel v,an defunneh. Gelderland. Eoopmanfchap is onze vreugd' Die door deugd ' Land en welvaard komt betragten,
Jahy is, Die gewis Deugd voor rykdom komt te agten. Uitrecht. Ik wens dat de Koopinanfchap Op den trap Van 't geluk weer op zal fiygen, Want hy is l is gewis Door zijn liefde ons lleets ygen, Zeeland. Dat de Koopmanfchap iteets leefd , Die ons geeft; Daar wy 't meed van leeven moeten, Laat ons dati Ieder Man Die hem mind eerbiedig groeten, Overyzel. Helze Quinquanpoix dje fchiér Door 't papier Nederland hebt half verflonderi ,' 'K wou ik zag Eens dien dag, Dat gy wierd naar 't gratt gezonden. Groentnge. Ja de firaf die plet u kunÜ. Die de gunft Der Negotie heeft vertreden, En het hoofd Die beroofd Is vari harzene en reeden. Vriejland. Jupyn zegent eens het land Dat 't verftand Eens mag weder thriompheeren, En die geen Die 't gemeeti Eerde, wederom mag ceren. Nederland. Zijt welkom Koopinanfchap! ä overwaarde vriend, Koopm. Dieblydcgroet Mevrouw, aanmyisonverdiend, Demokriet So 't met Frederik Hendenk hier niet zal Hinken, So weet ik't zeper niet, Nederland. Ach / laet ik niet verdrinken
In mijne traanen met uw Europa die hier fchreid,
Demokriet. Dat huilen jsom geld, want geld het alles verbleid. Nederl. Vergeeft aan Nederland, dat ik met zo veel fchanden Uw dagelvks hebt veragt, 'k wil door een offerhanden Den grootc-n Jupiter affmeeken, dat mijnftaat Eens weder adem fchept door eenen Magiftraat, Die wijsheit meerder agtdanfehatten, Uw liefde kom ik nu bevatten, Hoe ver zy g3at! ö Koopmanfchap, Men juigd u toe door handgeklap, }a 'k hen van zints in deze tyden . En altoos, uwe gunft mijn vriend Te danken, die'k nooit heb verdiend, , Terwijl gy veel geluk aen my kwaamt fteets bereiden. (
Koopmanfchap. Ik ben fteets bereid mijn Nederland , Om u door kloekheit en verftand Op Famaas vleugelen te doen leeven, Hoeicer dat gy my hebt gehaat, Ik hou nogtans den zelve ihat, , Omu, uweerfteroemtegeevén. . Europa. Komlaat ons Jupiter blymoedig tegen gaan, De Koopmanfchap zal u weer helpen, En onze droef heit teffens ftclpen. Koopmanfchap, tegens Europa. ,, V***·
Ja laat op my deez zorg Vorftin vrymoedig ftaan. Tegens heder-
En laat uw Maagde door de klanken |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Tegem Herakltet.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ç
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
t dit het ecrft bedagt, wat zegje broerdje lief,
Der«Met. Och! och! bedroefde tijd,
\y- *m°kriet. Ja wel het is geen wonder, \\ °]aaktdie meefler Lauw, in Land al veel gedonder \
Oqj j ^at windbuil wenlt, hy de papiertjens had g ö3ar Vi'öorie van te branden op zijn gad.
Waf^' .Liefwaardig Nederland , zijn uw verwarde zinnen Her !?eer 'nruft geraakt, Demok Haar har?.entszijn meeiibinnen ^rland. Waar fpreekt dien blaasbalk van ,
^ykriet. Hier heb ik het verbruid'.
^-erland. Spreek , waar komt gy, van daan ,
h^molir[et· I!i ra's mee al de winden, !aat ik my by á i dan hy een ander vinden :,
Och, é Herakltet, hart huilende, o *Ë.0°'é! bedroefde tijd; waar vind ik trooft of heul,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ÖcKr'cn!i!1!:icl ·> dis mY pijnigt als een b___ . , ., ,,
0e.° : bedroefde tijd, NederJajtdSZW\'}g vent,watdoet u razen,
jj;ö nokrtet. Verwondert u zo niet, hy fchreid nog om de glazen l/!) ^'" Quinquanpoix, onlangs ziju uitgeewaaid ,
be ^áçâ· Ha fchejm, fpot gy mee my,
Derie^kriet. Neen : neen, men heeft gepaaid Ciaut^[aazemaker met wat briefjens voor zijn ruiten,
£ bloed zy fmeeren zo mee fteenen , en mee kluiten.
ntr°H. De moet begeeft my gants
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'J'krtet.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1
|
°ch »u"'"" ^ ^rijg van i"cnri'k de loop,
Jy"ej ,Weet Projecten om te hangen nrig te koop.
^btrn,md' 'T is tijd eens dat W lw'Jgd'
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
£
p
£
|
K %fcefc het geen ik denk
bid _______________________ ^ "o Kervergeten fche!m,//m?,W.Och!och!bedroefde tijden,
*f\ Ja*d. 'K wou ik u levend zag in duizent riem"-' 뻫ë-« ö^^'^-dat men u hing, ö fpotter looze fiel, j^ <>kr. pjc naam (jjedienc my 't beftten kreeg hem my mijn ziel hebC,er^ !n Quinquanpoix, doen 'k byde Makeiaaren ^èet '^s ver'icerd » die by de Zuidzee baaren 3ViaaS,^VVecren uit hun magt, of by de Wed Mevrouw, I>e e 'iaf ook liegen en bedriegen : by mijn trouw, ,JKro °0t^e Makelaar die moet nu voor mijn wijken, Hu^ ^cbrik van liegen, nismant heeft by mijn gelijken.
\æ/°Ñá· EiDémokriet zwijg ftii, en fpot niet met mij ç druk, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
K zie
|
____________________nu wijkt mijn ongeluk.
DARDE TOONËEL.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
****rr*Ï· Europa,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
De Nederlandze Maagd, Herakltet,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Demokriet.
Merkurius'.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
teld
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
S
|
£ j ^ te vreden! 6 Europa, al dat zugten
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
V
|
#*
|
."aait veranderen, wanneer Jupijn de vrugten
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Zal herfmaaken, die hy van üw liefde wagt,
SOddelijke min blijft in gelijke magt. 1 die eertijds plag: doch 'k zie hem zetver daaien , Vry uw blijdfchap van zijn aankomil nu herhaalen. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ºç
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
VIERDE TOONEEL.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
%
|
¹
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
er op een Arent , Europa, Mcrkerius , De Nederlandze
Maagd. HJkpiter.
erdenkt Europa wie u mind , Mijn waarde lief beto'orri uw fchrijen, ervioe[it den handel, die door wind i^at, en fnoode guichelarijen, ñ Nederland doet uw gezicht tjens open , en voldoet uw plicht. yet geldziek leeven nooit te vreeden,' nejfchaft aan u een wreededood, £ ,°K en leugen al tefnood, j^al onverwagt uw 't hart vertreeden, |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
gntftaan {
•y°ch zijt verzekert cêr drie Jaaren
j,etloppen zijn, mijn harts vriendin, t>at 'k u zal van die gevaaren j. aaft redden door mijn tedere min. y ^a' in 't kort die misveritandca jy^bannen uit de Nederlanden. jj- Koopnianlchap ziet gy'weerom iaii bloeije aan zijn vrugtb're fanken'. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Van ftem, Fioolcu en Cimbaal,
|
PCS!
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ì i
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ΧΨΧ) .... .. ,
ι Maar ietwits τίηα ik , dat neg goed
j In dcez'Negotie wefen moet: \ De Lappefoekers en die ftroopers-, 1 Die fuüen de Papier verkoopers ^Gecn kleine winft aanbreHgen , en <De .Printendrukker, ja ik ken, ί Die daar door meerder fullcn winnen * Dan al die hand'laars buiten zinnen. Katryn. Doch egter neemt Heer goede hoop
Veel Aéiics, en felfs heel duur koop.
Juliaan. Dat's Waar yder denkt hy 's 't ventje;
Maar brand zijn band op 't laatft aan 't endje;
Gelijk het printje aan u wel leerd.
Mijn vrienden nebben fteets begeerd,
Dat ik in kleine Bubbelhandel
Zou Negotieren en detl W3ndel
Van hunne gekheid volgen: maar
Ik hou my van dat groot gevaar,
't Geen beurs en harfenen doet dooien;
Hoewel aan my niet is verhoolen
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Den Hemel ν dó? fyriign η ft bedan'.en.
Eu dat h'y eens dj drbefé kwaal, Van Wind Negotie komc verbrecken, Jupijn behoed den Magiftraat , Én die 't wel rrkénen met den Stüat , Wiens trouwe forgen vleidis menigmaal gebk'eYcn. -iitrakliet., Bleïde tijd gy zijt weetoir., Welkom. ' Komt u Herakliet te hieten·, Ik wou ik fag, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
dag
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Lens dien
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Dar de Vree kwam vreug neergieten ·>
Óver 't lieve Vaderland, Maar 't verftand Mbet den grond fteen hier van leggen» Dies laat ik In mijn fchik; XJ iteets vrolijk dankbaar leggfen. IMemokriet. Koddig leeven leid den melis, Om naar wens Van het geld te kunnen leeven , Doch vertrouwd Dat het goud , U komt ydelé hoop te geefrem De 'Lieve Provinciën.
'T geld dat baard ons Iteets onrüft, Eendmgt en vernoég te wefen, Die dus leeft hoeft niet te vreefen i Des te leeven is een luft, Niemaht fa! ons hinder baareil, Ais het harte leefd te vreên , Haat en dood en hels gev.aarën , Vliegen voor de deugd ftéets heed. Veriwn
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
De pit öf grond van deefe faak ;
Nögtans ίο heb ik geen vermaak
Mijn eé'Ie beurs te laaten luifen,]
En fonder huis nooit te verhuife.ii,
Nog Wind te hand'len , dat je 't vat,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
De wanhoop volgd decs' winft naa 't gat,
Want winft op hoop, en niets te krijgen
Zijn, als naa paailen, vatfe vijgen.
Katryn. Zagt, Juliaan, mijn Heer die komt. TWEEDE Τ O O Ν E E L
Gele óf al. Juliaan. Katryn.
Geloofal.
Κ fta' van fuik een winft verdomt, Doch 't iwijffel of 't kan moog'lyk weefeti Pot tien percent, al reets gereefen. Zie daar het komt my vreemt te voor. Juliaan. Vergeeft my, Heer, dat *k u verfioor..... Geloofal. 'k Loof niet dat wy elkand'ren kennen. Juliaan. 't Ben Juliaan, wel hé ! wy bennen öf/ Goé Vrienden, wel ... β Geloofal. Gy fcheerd na Κ π° 0φ
Juliaan. 'k Waar nooit Barbier. Geloofal. Likt die ΐψ Hoe foekt gy my hier te verveelen ? Juliaan. Wift gy wat ik u mcê wil deeleh Mijn Vrind, Heer Eelhart, dat je 't vat, Verfoekt uw Dochter......Geloofal. Loop Jari gat, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
d u Zelve.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Einde van het darde en la&fle Bedryf.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ICrispjrt Bedrieger ·> en Bedrooge
Aiïiónifl* klüchtspël.
vertooners.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'kWil· van uw Heer niet meerder hooren. .. örrj
Zy is verloofd. Juliaan. Maar ί Geloofal. Wekt xnijO lu
Niet meerder Schelm; ga, feg hem dat,
Dat feker Heer, wiens groote fchat
Zy meer bemind dan Eelharts vleijèn,
Dat hy een eind maakt van dit vreijena
Dat is hem beter, dat je wift,
Hy haat te zijn een Adionift\
En wijl hy daar voor komt te vreefen,
So kan mijn kind zijn Bruid niet weefen:
Dees Handel flopt de beurs vol goud,
Gelijk men dagelijks befchouwt.
Haar fal veel beter zijn te trouwen
Met een die haar in waard' fal houwen;
Voor Loshoöfd werd mijn kind bewaard,
Dietwe miljoenen heeft vergaard.
Dat 's turf en hout voor fuik een armen,
Om zig daar 's winters by te warmen.
tegens Katryn, die begint te lacgheü.
Maar hoe? waarom fpot gy met my ; Katryn, ipreekt al lachende, j
Wel 't lagchen ftaat my immers vry. Geloofal. Dat laat het wel, hoe fal 't hier lukken % Pe Drommel haald dié fnoode nukken, Waar lagt gy om? fpreek, vrouwmens, fpreek! Eer ik u hals en beenen breek ; Katrijn zwijg ftil, hoé fal 't hier worden ! 'k Seg lagt niet. Katryn. So gy niet en knorden, Dan waarje veeg Heer, Geloofal. Houd den bek; Waarom (leekt gy met my de gek; De drommel fpeeld weer in je bakhuis: Steekt eer je tong in 't boere kakhuis Dan in mijn reden. Juliaan. Hoord mijn heer, Ik kan 't niet lijde, dat gy de eer Van Eelhart komt ten quaade teek'nen; Syn fchat is bijna niet te reek'nen: O! wift gy wat hy had, ja Wel, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Geloofal, Vader vari Lucyntje.
Lucyntje 3 Minnares van Eelhart. Eelhart, Minnaar van Lucijntjc, Loshoöfd, Een AdrJouift verloofd a*an L'ucJjntje. Pieter Buiken liegt uit, Κ η egt van Geloofal. Juliaan, Kuegt van Eelhart.- Krifpytt}, Voorledene knegt van Eelharts Vader s en Eelhaarts
Vriend.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Kat;
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Meid van Geloofal.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
7»i
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
EERSTE TOONEEL;
Jitli&an. Katryni
Katryn.
ÏA, Juliaan, de Rotterdammers, JfDe Delvenaartjes en Schiedammers j De Hagenaars, en al den brui Die werden egter gröote lui. Eu zal 't tot Üijtrecht ook fo weefen % Dan heeft men feker niet te vreefen j Kom laaten Wy ook met ons tweên In deefe Compagnie gaan treén. t Is koddig, want vfie heeft 7.ij 11 leveir
Zo'11 fchoonc Intieft aan elk gegeéven ζ Maar ïbu de Lomberd ,- als meir waar Verlegen, weder Specie daar Voor geetrep , 'k fou hét' niet gelöbven, En 't il'müe is nog dat daarenboven pat de Aaionitten Maakbaars zijn, Ge'vk de flangea, Vol ienijn: Want die nu Maakelaar wil wefen Van Afl es, moet geen nacjce| vreefen t' Bat hV zijn Ziel om 't geld verraad. Juliaan-'Gy tcfirkt haar mooi op, meisje maat '5'
't' Is wa^r dat fy , door giiig'larijen , Hun M^eiieis λsdi de beurfc fneijen ;■ |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
JBjLALl*-QIL .JDE, WA^HJEjJLU IN 31Λ S ΙΟ^ΜΛΏ Έ,
|
|||||||||||
|
Can, c7eto coars&^Düt if t£& Saus e ledcod.
Here.Aetider beauty J^dded ■* an, ZlcL , 7tecr&rt^um$7er,j6r ^ Sale cf GoU Ad th'lavem. iemyts som* vi,rous VoutA & d,ere JDisfhy's. ner Oarms m J&fes * ^^ ^ gdktr . Here CityWlirei>, d^.j tnWïdowsWeeds, JWc üutjor Syarh *>^endt7^ sev' ra7' ireeJs , dViese no adrantajeof ^ ^ours nutle , Sat nctfor Gold het Xtf/fir d^fst^s SaL· , Here.DruryPunks f07, &Ά1(£ιι L°adies jjo/2 , And drefs' dMe Nymjphs ^cof ^ Ainlrous Afs, idfe swyhs out 7ns doejS^ nt$ ^ ^rise, And witn venereaZψορ^ cro»ms fa 7cl£3 , Thtts. all rte Jiot^Ujvr IntreRrLove %-JPear ümcedl t7?emselves and in, difauise appear |
|||||||||||
|
Her e, mag de Iruridrinq Êyt wt& y7ea/ltre, See
Hotn Knaves and Foolls in Zomn? d' sMtepesgigree i ZHêw Lords and Ladies ware dieir ^yontedynae,, AndrwaTA wita Jïlts andJftidlies . side ly side .
Her e, tae Vde Atheïst, ti> ta&llbrlds suryrdse , d^uts on- o- Z&ifioj, 's ZRct& dvr Tiis dtsgutse, ? "WitTi 7ude and idL· ialL· j>rAunes t7>e same- , And JVZds ais Afttre at som&Jai^'rited)am.e>.
The Stadesman tndt CcmmanJs 7iis Princes Sot
dDescends iv dür7iletu? s JacTtefr 7er& , And, rio 'atddeÏnt 7e sTiares tAz JüidZlf dZuU ■,
In, Maskerade sul·mits tv j^Tay ée ^2too7l.
Here,Lords üiFootmen's Xii^ries meettTieiEaar, And' S7wv; us wnot tneir Teal Father 's &er& , Court JdyUroo-Zodies νΤ,ο ,Jor <J>anyc offtod, |
|||||||||||
|
£erv Jotigè. fchoonlieid aan- een aryzaardJïyaL· en- oud ,
G-eenzins uvt diefde-, maar· am- senat en yeUgetrouwd · drackt kier een- Teuadia keer , Aet wynkuys in te frekken , Om fteeL· geirys kaar man, een. Sr re te verwekken , £en rgke daekters ~Wtrf oedost in Weeuws gewaad, Jdtakt na een Srtaenaam aeteeld uyt liooaer Jtaat-; d)ic naamaals onv zyn G-eest enaaaverv kooa aeyreese/i, den laden ótewiyylaar des kuysaezuis maa weeserv . Zy Sondiqdcnv aeen G-oud, 2y riiylt aeen Geld voor G-unsir JHqa minnegaaven., maar /veeld Ziyven JCwist omJCunsl · klier trackt ee/L. vuvle keer een- Heyne maaad te weeferv G-edost in zuyver wit als lestaas rey veerdeese/L, £n dis ontsteekt zy'-t'kart e/vf Jeuodig keete dloed dens ro7tqen- ózels die va-st JZalkt van niinnegloed. dot dat zy om, zyn, Guiist en mildkeid te ketaalen,, Jdenvrnettvergir kesmetvan vayle niinne^waalerL . rdldus wd elk door vreez, voojdeel, gfminneyyn, Ov s" Waei-ekds Sekouwtooneel een ^Uaskerade Zyn . |
|||||||||||
|
Jiler %atvt JVteuwsaierig oog metJ^u/t en ruymte> jveyen-,
AanscnouTveti t' Kley/i iegrip van. s'waere&ls mommcreyen,■ *J^~ier JYand Ïen, *SΌΑellemeri, TJermomd UL· JVar-renJcTiyn,, ^^ie-t Λ arren-, dia eoo -yaak van. Tnztv o^ed-oo^en, zyn ; Jlxer ziotmen de adel van- Trun ac/itlaarAeyd ver^Zxaten,-, „Het hoer, eti Jioeremvaard-, 7'ermomd,aemeenzaa/tij7raaten. . 23e G-odj'er zaaier die van, Scfirifi, neg lyetten, -weet-, I>eit Aier zy/i vtyhTt aard in t' />ey7ia SBiseïioys kleed. De ytiasi va/i Staat, die zel/s Zyn vorst seltynt te leaeerens, Verlaat zyn labbaart hter orrv .drlequinoos hleoretv, Seloo/L hy tgelied des dands als met zyn JConina deeld-, Oy dat ny dus vermomd de G-rüomo &eli- ver&eeld - Staat jonkers 'avJüivrey , om- duyd-lyk te verklaaren , 3Vie dat in de J\/atuur Intn, rechtte yOders waaren, ddoog <Sdle /u/jei'S de net aanaenaam. aevry , tSenynt- te henaaaen van een minnaar uv Livty . dn greove offt/ne spys α een onder/cneydinc maaken,, ,41s maar eend/ekk-re /aus de JCost haar wel doe3- /maaken. |
|||||||||||
|
X 49 )
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
J fprong van blijdfchap uit uw vélï,
Αι Veer' &y7ouc* n,et nieer bef7eereri
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Die briefjes die u dan zijn'eigen',
Geeft gy weer Voor des koopers geltf Die 't,aan u tot een duit toe teld : Maar ko gy die niét kunt verkoopen Moetgy, wanneer dat is verloopen* Dien Tngeftelden tijd eens wéér Inlev'ren, en den Intreft, Heer, Naar gy 't genomen hebt, betaalen. Gdoofal. Dan mag de droes al de Ailies haaien
Juliaan. Op deeze wrjs, na dat men zijt, is Loshoofd 't gantfe hagje kwijt., Gelwfal. Tree in, wil my eens oop'niriggeeven
Hoe ik met Loshoofd diend te leeven. "zy laan beiden in hms*
DERDE TQONEEL.
Katryn.
JA wel, hoe of ons Juliaan
Met deezen gryn nog om zal gaan ; Komt hy de zaa.k niet wel te zeggen. Zo zal 't hier honden; ik bleef leggen : Voor dood, door i'chrik, op deeze vloer» So htm iets nadeel wedervoer; :. Want om mijn hert regt uit te fpreeken, 'k Loof dat Krifpijn in deeze treekeii Veel meer dan hy ervaaren is, Daar by heeft hy ook deerenis Met onze Juffrouw, die, jiaar's rouwen \ Moet met een windverkooper trouwea. Doch ginder komt onz' Pieter aan Wat reeden of hy uit zal flaan, 'k Denk zo zijn geelt wéér zal getuigen. L,V, , .· ft, P'e.ter■» al'groetende tot Kairyü.
Och ! kon hy zo zijn geeft doen buigen J
Gelijk zijn lijf, ja wel wat raad,
Sijn hoofd wierd dan wel gek en kwaad ;
Voor al kwam hy den band te ruiken
Eens Vrijfters fchort. Wel Pieter buiken,
Hoe vaard het al, mijn vroome ziel?
VIERDE Τ O ON E È L.
Pieter Buiken Regtuh, Katryn, Pieter , al groetendèi
'WT' Atrijntje maat, ik ben nu hiel
I J^.Verabb'rizeerd u hier te ontmoeten, ■ Katryn. Ei Pieter, maakt een eind van 't groeten; JKatrijntjes knién doen al zeer. (Pieter. Mijn geeft getuigd my, u deeze eer
Te geeven, Wijl gy Rekreatie Verftrekt aan my, 'k heb Inkünatie Al langen tijd veur jou gehad; Geen Juffrouw is 'er in de Stad Die ik voor Pieters Bruid zou ruilen, Ja wel ik zou my fchier bevuilen Als ik je zie , ja 'k ben bevreeft Dat ik, in weerwil van mijn geeft, My na de vleellaikheid zal buigen Mijn vlais komt om jou vlais getuigen By jou te ilaapen deezen nagt: Maar ziet, mijn geeft is 't die 't veragr, 'k Deed 't anders wel na's mens behaagen. Katryn. Jou geeft hu eensjes raad tevraagen; Dat meen je immers niet mijn maat; Foei Pieter fchuuwt déeZ' zotte praat, Waar van je vlais fteets is bezeeten, Wilt gy mijn geeft zijn wil eens weeten: Die tuigd dat ik je baat als roet, Dies fmoord deez' reede ui uw gemoed, Katrijn moet gaan met haar s gelijken , En Trouwen. Pieter. Ach! ik zou bezwaiketi So gy zulks deed; hoor eens Katrijn; Mijn geeft getuigd vobr jou en mi)η En geeft ons vrijheid tot de zaaken, Die aan de vlaiilijheden raaken. O / Pieter zal jou fteets ontzien, En doen het geen jy zult gebiên. Sinjeur heeft nu aan my gefchonkeri Aan Huur, zie daar, je zult ontfönken So gy het hoprd blijdfehap! hy Gaf zeven Attien aan my |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
il Eelhart heeft, ja 'k zon wel zwe
|
ere»;
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^Ίοοιι gy hem nooit niet hebt bemind ,
|),c Ry hem geeven zou uw Kind ; ^ar by zo geeft hy fchoone blyken, 5 hy voor geene in deugd wil wijken.
**»*ƒ«/. Maar heeft hy Adies ?
Juliaan. Niemendal;,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
°ch Zo het beurde, by -geval,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
hy om u wel A&ies koopen,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Al
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
rj "V mogt op uw Dochter hoopeii,
wfti uwent wil alleen, zou hy rve' Aéties koopen by party |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
γ de baal haar uw gevallen.
'""fa!. Zo, zo, dan kan hy hier wel (tallen.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ge
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
wlndA
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
K.H"aan. Hoor, Loshoofds geld is hier maar
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^aaf Eelhart heeft vry and'relplint,
Q^r koopt men Acties voor, wat Vader
jj^ooit zijn kind aan iemand nader;
^t by hy mind u , want hy zy,
£,'et lang geleeden nog aan my ·,
\jaf,gy in deeze booze tijden .-,
\ l'et te veel van elk miileiden,
^ c deed hem zeer tot in de ziel,
4|3t $Yi op't goed geloof, een Fiel,
fys Loshoofd is, u kon vertrouwen ,
ie flegts uw kind om 't goed zal houwcni
uatryn. Dat heb ik u ook lang gezeid ; klar ziet, dan is 't je deugd niet, meid, (vïel je eens op uw fuater klouwen j 't L llsJes °P de r'bben touwen, h.^eb nooit by zulk een.s mens gewoond, %e i'teets het goed met kwaad beloond..
^"■liaan. Het kwaad is nu zo uitgelaaten^ r\Qt nadeel van veele Advocaaten, ^ geld te liegen , of om gun ft, h3t a.gt men voortaan voor geen kunft: rve kleinfte jongens, met begeeren , «.' 't is een wijsman die dat weet, 'kon hy anders niet een beet.
'kofal. Loshoofd bedriegd mv-
b ,..,., Katryn. Dat is raar ]Jx>% 8eween^ een Maakelaarj
K^eunaas , is u dat vergeeten , jjle 't aldereerft je beurs deed zweetetl j?°r 't liegen, weet je dat niet meer? eloofal Zwijg 11)1 Katrijn. . . ,é ïi J J* Kairy„. 't Is waarheid heer ?
bkofal. 't Sy waar of niet, ik zeg, wilt zwijgen.
fol'nan. Het praaten is het Vrouwvolk eigen:
c'»r fmeet ik Loshoofds geld in 't vier j
fyp^U ftraks verbranden als papier.
Jj 'Jft heer wil dit voor waarheid houwen,
ρ ^ilt my op mijn woord vertrouwen.
fektfal. Waarom? Juliaan. 't Sal branden gants tot niet, tt>atU 't is papier, Gelocfal. Och welk verdriet, at kart hy met papier uitregten? Katryn. Op fchrijven.
^. ί Gfloofal. 'k Ruk jou al de vlegten i1 't hoofd, zo gy weer antwoord geeft!
\\uü«an. Hier door zo merkt men dat hy heeft ^ *'egts bedroegen ! 'k heb vernoomeh \j>1 men veele Aélies kan bekomen rvcl eer voor twaalf nu voor een kwart, ]/,Uitrecht, Heer! Geloofal. Ach welk een fmart! \u l tnog'lijk , och! ik ben bedroogen; j^t Loshoofd heeft my voor gelóogen, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^lerk het reets, maar a! te laat,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
I
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^el ik word nog difperaat!
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
W?'er ■' papier ! wie heeft zijn leeven!
J)l' hy dat meê ten huwlijk geeven ? %ir heeft men zeker niet veel aan.
^Ι'ααη. Mijn heer · ik zal u doen verdaan O*- eind'lijk de ABies zijn te zeggen.
l'hofal. Gyzijt mijn Vrind , wil gy 't uitleggen. Cv?"«e».'Heelgaaren , als men Premie geeft, Q ^el, mijn Heer, wanneer men heeft trokken, halfwinft, opdietyden, ÏVrQ ^en dan iteld van wedetzyden , Vq11 tekend in, naar 't zy gefteld , ^ °r zo vee! Α Bi en aan geld rjfs °^en u dan komt toe te wijzen, yej^efjes anders; deezepryzen ^r*r>opt gy weer voor zo veel winil yeS^y dan doen, ja zonder 't minit rhes daar by te kunnen krijgen,! |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Op Uytert, is 't van jou behaagen,
Ik zalze u met mijn trquw opdraagen, En laaten bouwen aan de Vaart Een koit'lyk huis, gy zyt het waard Katryntje maat. 'k zal een Plantage Ν |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
)'e«
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
\<ί
|
|||||||||||
|
·, . .. , ■ ν
pDaêtïelfs gaen planten,, %ijl de gagie
/Der ' werkliêo nu zeer hoog beloopt, Nu d'heele waereld Acties koopt; "Elk zoekt een groot Sinjeur te worden, 'Gelyk onsbuurman Jochem Jorden Ons gift'rën nog heeft uitgeleid. _ Katryn. Maar raakt gy eens uw Affies kwyt Wat dan gedaen ? Pieter. Dat zal nietweezen,
'Die Aéiiesheeft hoeft niet te vreezen ,
Die blyrWoor altijd Ryk genoeg , Geen Boer begeert meer aen de ploeg Zijnhandteflaen, ö! indeeztyden 'Zoekt ieder in een Koets te ryden ; 'De Kruijers itaen niet meer gereed .Voor Koopluy, ja de kaalfle neet Zoekt vaneen air de loef te fteeken. V Υ F D E Τ O O Ν E E "L.
|
|||||||||||
|
Geloöfal. Maer Heer, 20 't is van uw behaagen'·,
So wilde ik u wel gaeren vraagen Waer van de muuren om die Stad 1 Gemaekt zijn? Krifpyn. Wel Heer vraagt gy dat!
'Die zijn van water, want de iteencn
Sijn in dielandltreek na 'k zou mcenen Heel weinig ofwel gantflyk niet. Geloöfal. Is 't Vrindje!
Krifpyn. JamenziCt
De golven, of wel waterplaffen, So op en neder (tadigklatfen ; Maer denk, het is iets ongemeen, Die muuren zijn daar flegtsalleen. Men vind die niet in andre landen. Pieter. Foei, heerfchop, foei ikzeg't isichanden,
Dat gy hier'zulk een leeven iteld, EnlogensopdemouwHegtsfpeld: Wat zegje, Kaetje, kan dit weezen 't Geen hy verteld ? Krifpyn. Ik zeg wil vreezen,
Sogyde waerheid tegenfpreekt,
Maak dat men u den hals niet breekt Om zulk een man hier te affronteeren Als ik ben. Duld gy zulks, mfjnheereff, Jawel, zie daer, ik drink mijn bloed! Ga , karel! eer ik met mijn voet U kom de neus van 't aanzicht veegen .· Hier door zult gy mijn magt ter decgeh Bevinden, hondsvot, vatjed3t? Pieter. Mijn Heer! mijn Heer bedaerje wat:
Ik zoekje hier niet te aifronteeren;
Maerziet, mijn geeft die komt my leeren,
Dat het onmog'lijk waer kan zijn ;
Wat dunkt je'er af, fpreekjyKatryn,
Wel dit gaat de natuur te boven.
Krijpyn. Wel mag men 't daarom nietgeiooven; Neen zeker, vriend, dat vind ik fchoon,
Een Vrouwe baard wel van een Soon ,
Schoon zy die form niet heeft genooten.
„ Hoe zal ik dit hier 't beft ontblooten?
,, Ik ben verleegen met dien gek.
Hoor dit'z geen warmoes voor je bek,
Om die natuura uit te vinden,
't Is geen natuura voorde blinden.
ttgens Geïoofah
Maar die 't verftaea ; mijn heer, let eens, Want zeker 't is iets ongemeens, Doet al je zinnen wel opmerken Wat dat natuura uit kan werken: Let op een mens, een beeft, ei zie, Van twee komt het getal van dricj Van drie weer vier: O ! 't is een wonder jupijn die kegeld met zijn Donder, Nogtans zijn fteenen vallen niet, Of weinig als men dag'lyks ziet. De Hemel is die niet ontflooten ? Èn door de wolken omgegooten, 't Geen water is gelijk men Weet; Of, by exempel, als gy zweet, Als gy ziek fijn de iets hebt genomen, Om uw gezondheid te bekomen, Dat zweet is dat geen w^ter ? fpreek ! Maar 'k weet niet waar 'k mijn hoofd mee breek> Het zijn flegts dommers die het leeren Van de natuura niet begeeren, Nog Willen niets daar van verdaan. Geloöfal. Ik ftel my niet hartnekkig aan,
Want ziet uw wysheid en uw zeeden - Getuigen zulks door uwe reeden. Krifpyn. Hoor dan, dien wal van water gaat
Altoos in een gelyken ftaat, Wijl de Machines en de Touwen De muuren aan malkand'ren houwen. Maar 't is iets wonders dm te zien. tegens Lósboofdï
Mijn Heer, indien het kan gefchiên, Zo laat ik u daar heenen leiden. Katryn. Zo puur alleen maar met u beiden?
En zoud'ge ons Juffrouw dus , in pijn, Hier laaten met haer meid Katryn. Krifpyn. Hebt gy een Dochter, mag 'k verzoeken
Haar tot mijn Bruid ? de witte doeken Daar hou ik veel van ; Ja zy zijn Voor de natuura Medicijn. Geloöfal. Ik weriite dat ik ze u koit gecven ~
Maar 'k heb haar reets beloofd te leeven |
|||||||||||
|
Eeihart en Krifpyn in ïedig gewaad
Regtuit.
Krifpyn, 'iegèns Eeihart, terwijl Katryn en Pieter ftrl
mompelen. Ie Pieter by Katrijn gïpfs fpreeken. iNuzal dezaekheelwel vergaen. helbart. Ach! zag ik die reets afgedaan, Krifpijnik zoude u ftadigeeren En gecven 't geen gy zoud begeeren ; Maer 't fiimite is al het geen ik dugt Dat Ju Haan niet weer...... Krijpyn, ._ Ëi vlugt^
taeloofals deur gaet ginder oopen.
Eeihart. Ik ga en zal van u verhoopen
Dat mijn Lucijntje, voor dien grijn , Door u Hog tot mijn Bruid zal zijn. Katryn, tegens Pieter, die haar wil zoenenfeagt Pieter laet die grillen blyven ,
Daer komt Sinjeur, hy zou Wis kijven. SESDË TOONEEL
Oelotifal) Juli aan, Krifpynt Katryn t Pieter 'Buy ken Regtuit Geloöfal,
MAarishetrriog'lijk Juliaan ?
Juliaan. Zo is't mijn Heer, altoegegaen. Ik ben een vyand van te liegen 5 Nog Eeihart zal je niet bedriegen, Krifpyn, Geloöfal op de Schouder tikkende
Mijn Heer, dat gy u niet vergift, Ik ben een' grooten A£lionifl, Ik ben een Koopman die ter loop is» En vraag of Kuilenburg te koop is 5 'kZotk Heer te werden, datje't vat j Van 't Rijk Vianen, en deStad Van U itregt zal ik daer aen Bouwen , ik zoek mijn Dochter uit te Trouwen: So dra zy komt aen deezeReê, Se is Koningin van de Suyd-zee 5 Haer Onderdaënen moet jeweèten , •Sijn menffen die het geld opVreeten ; En fcheiten weder, allemaal, Veel Aéiie briefjes, by de bael: Ook heeft mijn Dochter doen verkonden ^ Dat zy veel Mijnen heeft gevonden Van goud in Ofra, in welks land De grootfteKoning van veritand Het meeikndeel heeft laaten leggen : Het goud', het goud, heeft veel te zeggen I Pe moeite menifen die daer zijn, Die rollen de allergrootste Mijn, Dat gy't eens zag, 0i 't is een wonder! De een na om hoog en de andere onder. Juliaan, tegens Katryri.
Kent gy hem wel, het is Krifpyn. Katryn, tegens Juliaan.
ja, in- hy 7al "nshulpzaem zijn, Heer Eeihart heeft dit wel verzonnen. Krifp*jn-> Mijn Rijk kan nooit zijn ver#onnen, Het vreciï des vyands ftaef nog vuur, De kogels fmooren in zijn muur, En kunnen gcenzinsdie befchad'gen; Ik wil u gaaren begenad'gen , Dat gy, die gants de deugd vertoond s' Èn zedigheid y daar altoos woont, |
|||||||||||
|
( Ρ" )
|
||||||||||||||||||||||
|
Met Eelhart. die veel Schat bezit, .j
Krispyn. So Schat en Rijkdom is uw wit» 2° wilt haar aan mijn Soon beireeden , *k hebfeaaivu, voor my gebeden; Maar ziet mijn dagenloopen heen, ~aar by , mijn Heer, het heeft ook reen Pat men de Jonkheid t'zaam do.*t paaren, W"il men natuura niet befwaaren; Want by gebrek is 't vaak gemirt, En fchoon het de Ouderdom wel wift, tGeen de natuura komt verhand'len , Als men haar boeken door komt wand'leri, ^e Jonkheid, Heer, die leerd die zaak ■En volgt natuura met vermaak. [Pieter. Natuura uit, natuura in, |s hier het einde en begin, wlyn geeft komt my nü hier getuigen I ^at 'k my moet na natuura buigen.; I spreek, Kaatje Lief, ben jy te vreén ? Katryn. So fchielyk niet. Geloofd, tegens Katryn.
L Ga, loop eens heen Sn laat Lucyntje hier eens komen.
ZEVENDE JOONEED.
Geloofal Krispyn. Preier Buiken Regtuit. J»Raa»·
-· Krispvf/.
/"N Ints komt mijn Soon, wie"'zou het droomen,
VI Dat hy hier al fo dra fou zyn?
Mxliaaa. „ 't Is jammer dat de dood Krifpyn
Nog zal ontrukken , waar 's geble,eken
pn flimmer Vos als hy, in ftreeken ?
WLar fo de bommel eens brak uit,
^ants bloed fo was het hier verbruid.
ACHTSTE Τ O O Ν Ë E tV
eelhart, in een ftemmig gewaad. Krispyn. Geloofal. Pieter Bui-
ken Regtuit. Juliaan* '. Eelhart, tegens Krifpyn.
LTEer Vader mag ik u ontmoeten?
Γ1 Krispyn, op Geloofal wyzende. Mijn Zoon , wilt deezen Heer eerft groeten,
Wiens Dochter dat gy Trouwen fult. ν > Eelhart, tegens GeloofaU' ^ijn Heer, ik bid vergeef mijn fchuld ,
Kryg ik uw Dochter, ik kom nader ^m u te omhelzen als myn Vader. ... , r
Hy dr tikt hem in zyn armer, zeer gevoelig
Geloofal, Mijn Heer, fagt 1 fagt! dat kan wel toe,
*k ben de omhelzing lang al moe. . *^een, neen, gy fult mijn Kind niet trouwen,
^y zoud haar voort te plett'ron douwen. JCrispyn. Wel hoe, mijn Heer, fcheid gy 'er uit? <y is voortaen myn Soon fyn Bruid , ^>' hebt geen rriagt haar my te ontneemen; è°ud gy dus van de deugd vervreemen .? Pat loof ik nooit; wel foei, 't was flegt Pat gy in wijsheid onderregt ^w woord fou breeken: ö gants weeken! ^udgydus uw beloften breeken / ^een , Heer Geloofal.houd het an, j-en woord een woord, een man een man *
i^fal u na mijn Rijk geleiden,
Sn Zult daer in een Koets fteets reiden,
ί,e voet te loopen dat was fchand;
l* fal in 't ryk Luilekkerland
^ twaalef Olifants vereeren ;
^y Zult een ieder daar regeeren
?'s Koning, cnwatgy zult zien
|
||||||||||||||||||||||
|
NEGENDE TOONEEL
|
||||||||||||||||||||||
|
Geloofal. Lucyntje. Eelhart.^ Krispyn. Katryn. Juliaan. Pie-
ter Buiken liegt Hit. ■ Geloofal.
TReê toe,mijn Kind, en wilt piet vreefer))Ép Eelbaetwyfemfe.
Gy zult dees Heer zijn Vrouwe zijn. Lucyntje. Al weer verandert! 't heeft geen fchyη Van waarheid. Geloofal. Wilt het vry gelooven,
Zijn Schat en Wysheid gaat ver boven
Die van Heer Loshoofd. Lucyntje, tegens Katryn-
Ach ! Katryn Het is Heer Eelhart en Krifpyn. ■ Katryn Zy zijn 'c, maar zwijg, 't zal nou wel lukken. Geloofal. Wat zijn dit nu al weéïvoor nukken, Gy fult hem Trouwen dat is uit. tegens -Eelbart.
Mijn Heer ik geefze aan u tot Bruid. Eelhart. Gun my uw woord , mijn nitgelecfen. Lucyntje. 'k Moet V^der wel gehoorfaam weefe.n, En doen het geene dat hy wil. Krispyn Mijn Pmxterblom, hou jou maar ilil, 'k Sal u tien duifend Acties geeven , Daar kunt gy makkely'k van leeven, En volgen de natuura na Daar by zal ik uw Heer Papa Een groote zomma doen ontfaHgen. TIENDE TOONEEL
Loshoofd. Geloofal. Krtsffyt/. Eelhart- Juliaan Lucyntje. Katryn
Pieter Buiken Regtuit. $ ,. Loshoofd-
\Jï^n 'ierte ^enkt a' met verlangen ,
IVJLOm met Lucyntje door den Écht Vefktiogt te weefen; maar dat^s flegt, Wat doet dat volk hier ? moet itrvreefeu Myn Heer Geloofal; wat mag 't weefen, Dat gy by dit Kanalje ftaat ? Geloofal. Ik weet niet Heer waar gy van praat.
Loshoofd. Weet gy dat niet, 't zijn loofe ftukken,
Om my Lucyntje maar te ontrukken. Geloofal. Ik bid dat gy 't niet kwalyk duid;
Mijn Dochter is deez Heer zijn Bruid, Welks Vader leeft in 's Vorften Staaten; Daar by heeft hy zeer veele plaaten Dat, als ik maar de helft optel, Is 't uwe maar een bagatel Om tegens 't zijne hier te reek'nen. Pieter. Natuura komt Heer Loshoofd teek'cven
Als eertijds Nafus is geweeft; Dien man, van eenenfchrand'rengeeft, Waar van veel Boeken nog getuigen. Loshoofd. Mijn fchooneHuw'Üjk legt in duigen ,
En al mijn Adies ben ik kwijt· ja wel, zie daar ι ik barft van fpijt. Pieter. Als ik dat fag fou ik 't gelooven,
Dat ging natuura wis te boven, „ tegens Krispyn.
Wat dunkje daar van, feg mijn Heer? Krispyn, eerfi tegens Pieter , daar n.i tegens Loshoofd.
*Swijg ft Π jou Kwaaker. 't Doet my feer, Heer Loshoofd,.u aldus te ontmoeten,
So kwaad g'humeurt.
Loshoofd. Ja, ja, koevoeten, Heer Fynman, op jou beeftig hart.
|
||||||||||||||||||||||
|
Geloofal,
|
ftil tegens Loshoofd.
|
|||||||||||||||||||||
|
Ik bid mijn Heer dat g' hem niet fart,
Want 't is een man , gelijk zijn oogen
Getuigen, van een groot vermogen. .
■ Loshoofd. Veragtgy my nu 'k tot een fpeld
Het al verloor! ach / welk geweld
Moet ik dit nog tot fpeit yerdraagen;
Wel eêr kon ik uw oog beha.agen,
Doen ik veel AÜies had; ja wel,
j Sie daar ik barft nog uit myn vel! f Maar nu mijne AÜies zijn aan 't daalen, ( Komt gy my aan uw woord tefaalen. Geloofal. Verloor gy alles tot een duit, Mijn Heer , dan is het huw'iijk uit. « Neen 'k foek mijn Kind aan geen te gee\c*
iDiè niet en weet waar van te kevemj
|
||||||||||||||||||||||
|
I
|
lt gy als Vorft van 't land gebien,
elk doen voor uw Ryksftaf beeveri
|
|||||||||||||||||||||
|
ψ gants de waereld wetten geeven ,·
K°rlt Casfars Lauwerkroon zult gy
£*ar draagen, 'k zeg geloof my vrf
j^at Alezander, Waereld winder,
Λ α zal zijn de helft wel minder,
|
||||||||||||||||||||||
|
l^s hy by and'ren is geweeft.
V^eer, Virgyl, waar nooit van geeft *eer vermaard, als gy zult weefen. |
||||||||||||||||||||||
|
ΚΛ
|
||||||||||||||||||||||
|
\ Geloofd Ik mijn Hee'n
1 Heb meer het geld &eagt dan de eer.
l.Maar Iaat ons gaan en voorts belkeken , \h Geen nog aan 't Huw'lyk mogt ontbreeken= Pieter, tegens Katrijn. 'k Wil ook met u in 't Huw'lijk gaan. Katryn Mijn Jawoord hoord aan Juliaan, , 'k Kan mijn beloften niet weer breeken. Pieter. Ik lal'er dan niet meer van fpreekent
Terwijl 't uw geeft fo niet getuigt. Juliaan. 't Is vroom dat geu nareden buigt; | De geeft wil nimmer zijn gedwongen. I Krispyn, tegensEelharr. | Maar Heer , het geene ik heb bedongen,
: Ik wende fulks eens wierd geteld. IEelhart, tegens Krifpyn en
Daar hebt gy laam het Koppelgeld ; Gy kunt u hier meê vrolyk maaken. , Geioofitl. Kom laat ons voorts de Huw'lyks faaken Vervord'ren, 't bid u treed faam in. Krispyn. O Vrouwelyn ! fchenkt nooit uw min
Aan Adioniflen, 't fou u rouwen ; Maar fo gy zin hebt om te Trouwen, Zo trouwt vooral geen Adionifl, Dien al lijn geld om rook verkwiit; Zoekt eer met min vernoegt te weefen \ AU vooreen hoogen va! te vreefen; Want deefe winft is meefttyd fchyn. Onthoud tfeez reden van Krifpijn. EIND &
|
||||||
|
fétbart. ïk bid dat ge u te vreüeh fteld,
^Watit zijn verlies is nu mijn geld, Én komt'het'ü wat'vreemd te vooren, Ontitel u niet, 'Jr zal u doen hooren Hoe deefe Loshoofd , tot lijn fchand, Heeft al lijn geld en'goed verpand Voor de Aaien \ dit lijn de reeden, 'k BenEelhart, die fteets door gebeden 'Niets winnen kon : 'k heb veel gepraat Van Α dies, om in deéfen ftaat Het Vaderlijke hert te winnen: Maar oordeel eens met rijpe zinnen; Die ligt gelooft>, bedriegt zig , Heer; Gy agte 't geld vry meer als eer En wijsheid : 'k wil 't niet tegenfpreeken, Groot geld te hebbén ; maar de treeken Van dees' Negotie fouw ik, want Zy is de Peft flegt.s voor ons Land, Die elk bedriegt, \ geen Vrouw en Weefen En Weduwen voor 't eind doen vreefen; Waar van nog veel de fmerten fal Gevoelen in ons Neêrlands dal. Maar 'k bid wil u eens wel bedenken; Wat voordeel gy uw kind foud fchenken, Zo iy een man kreeg dien het hoofd Is van zijn harfenen beroofd, £n niet en ^doet als geld verfpillen. foshoofd. Zegt alles wat dat gy lult willen*
Voor my, neemt haar, ik fcheydet uit, Vermaak u vry met deefe Bruid. ELFDE TÓONÈEL.
Geloofaï. Lucywtjè. Etlhart. Krispyn,, Katryti. P'ieUrBui-
ken Regtuït» Krispyn.
ΗΫ is al morrend heen geloopen.
Pieter Hy mag wat van aatuura koopett Voor al zijne AÜm* |
||||||
|
^fameling <van Gedigten door vcrfchy4e Liefhebbers gemaah?·, op de 'Bnytenfpoorige
Wind-en zABte-Bandel, en derfeiver ondergang in denijaatτ Ι 7 2 Ο,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^c ACTIONiSTEN in 'ε DOLHUÏS", 1
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
U
0/& verydelde Wtnd, Negotie.
|
Word thans dj c mcmuwuiu ,uoor nun ïcneimery vermaart,
Op 't yzclykft verdoemt, ja 't vreefelykft verklaart, Dat ooit in 't duifter Styx, tot ftraf was opgefloottn. Nooid wierd uw fnood Bedrog zb klaar ten toon geftclt,
Dan, nu men Armoe vind voor Rykdom, Schrift voor Geld, En Yder beeft voor 't geen de Tyd nog zal ontdekken. U bad men eertyds aan, nu zyt ge elks fpot en fmaad,
Een nietig Speeltuig van's Lands Ondeugd, de Eigenbaat, Bekwaam om 't Nageilacht een Wonder te verftrekkeis. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
S
|
irj.Vremdeling! zie hiereeri trots Gcbou vol zetten.
2!er is een Alchimift, éen grof Beöties fwyn. • ler trekt men uit een wind, een Goud en Zilver Mein. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
X
|
!°°ft men zonder vrees voor Beul of Straffchavottert.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
L kaard de woeker winft een heilooos ongeluk.
1 ö°ukonft veile alhier het agfte wonder ftuk, |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
t?
|
opblaaU Arduin mét onuitwisbre trekken.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
DOLHUIS IS TEN DIENST DER ASSÜRAN-
TIE GEKKEN. \jj} ν remdeling ! hier is de dwaasheid opperhoofd ,
ij chitterd in een kring van Ailurantie zotten. V ci*ekt men Premie op Bordeel en Hoere Kotten,
Q ^flureert een Schurk, de Hel tot aas beloofd, OfT^yfen Ziel, zyn dit geen grove Dolhuis ftukken? ^nft gantfeh Nederland op Roiterdamfe krukken ?
lij ll klyne Dolhuis ftroit de wysheid van Atheen.
h1 fterft de Kooprmnichap, de lenden ingetreen. ^°theid, in een kring van Maatfehappy Tirannen, ^Me Aflurantie winft in fwarte rook vergaan, k^ Spaanfche Bloedraad, eer den ftraf der Catalaan, io veel Neroo's hier eert dólle vierfchaer fparinen, Op de Pefi der Windt.Negotie.
KLINKDIGT. 0^ peft der Koopmanfchap in Gysbregts Stadt ontftooken,
v. Door Franfche en Britfche lucht, en. heillooze Eigenbaat, \\f iert haaft geftuit, door vlyt dier wyze Magiftraat ·,
^door die damp weer fcheen in de afgronds poel gedooken; ??r is te Rotterdam weer fclder uitgebrooken,
, fen zich van Stadt tot Stadt verfpreit en overflaat, \Tn doet veel woekVaars en bedriegers 's avonds laat, r^t op 's naaften roof, als avond-wolven fpooken.
?°ch Amfterdam biedt pal diep Hydra tegen fpits,
V evolgt van Leyden en van Haarlem, als een trits
,n flonkerftcenen aan dén Sluyer-kroón der Vryheid. |
Prys-Courant der Actiën, van alle de Steden van Neder landt,
of de Ntewwmodefe AcTtekramer. Hoort Stel ui, Burgers, Boeren, hoort'.
'k Heb A&ien van alle zoort, By regimenten > en by hoopen ; Wie wil 'er goedtkoop A&ies koopen? Daer hebje Dort, als de eerfte/ Stadt: „ Die Aclrics dorren dat je 't vat.
Nu Rotterdam-, dat 's niet te fpotten! „ Die Aélieri zyn alaen't rotten.
Wel hu Schiedam , wat zyn die waert? „ Een borrel of een varkenftaert.
Da'er is Woerden met haer Tichelfteenen : „ Die A&ien zyn om te weenen.
Wel Dellefshaven faem met Delft ? „ Ach! die zyn minder als de helft.
Wel nu 't vermaeklyk 'sGravenhaegen? „ AI wie ze koopt zal 't zich beklacgenj
w'el Uytrecht met zyn niewe Vaert ? „ Die zyn geen fleutel-draegen waert'
Wel hei, wat biedt je dan voor Hooren% „ Die vollen Hooren loopt verloorcn.
Ook niet Edam of Purmerendt ? ,, Die prullen hebben 't voor hun krent»
Nou Medenblik dan, of Enkbnyfen ? „ Brengt vry die Acties by haer buizend
Wel Vlaerdingen of Maeslanajluys ? ^ „ Die nettenbreijers zyn niet pluis. ,
Nu Monnikendam, dal 's wat te zeggen: '* ,, Die bubbelftorm is dok gaan leggen. Wel nu zie daar, dat 's Allekmaer> |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^vrve Bataviersl volgt aees pryswaarde Steen ,
fttraat uw eed en pligt ten beften van 't gemeen, .
^.Sn'tLandherfte^gevrecft, m ruft en blyhcid.
|
k. Voor zee-negotie veel te naer.
W'el, ia op Muiden dan ? of Naerden ? Die fchaem'le bloedts zyn niets van wacrden,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Kom neem op Wezop, heel goedt koop ί
, Weg-met die varkensbubbels! loop! •Wel nu Tergou, met Vlas en Pypen? „ Die leggen gaepende al op 't gypen.
Nu HaJ/èlt, Emdeur Steemuyk, Swol? Die zyn noch erger, ben je vol ?
Wel koopt dan in de Zeeuwfche fteeden? · ,, In oorlog goedt, maer niet in vreeden» Wel is 'er niemant die wat biedt? Zoo geef ik al den brui voor niet^ Doch met Conditie , niet tê maelen, |y de eerften Inlaeg zult betaelen. Zie daer, ik geef ze door elkaer. Hoe! noch niet? dat is duivels raer! Niet' eene doet zyn bachuis oopen! Biedt maer verlies: Hoe! noch niet koopen ? Daar leidt te grabbel al den bras. 'k Neem Fredrik Hendriks harranas, _ . Om voor myn Schuld'naers myte dek*en9 Of naer Vianen gaa ik trekken. Het geenc ik my in 't minfte &&*** ^ j |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
De Β--------Knecht /preekt.
[Oort toe Hecren AcÏioniften, ,
^^ μ. iDie al u geit hebt gaan yerkwiften, In de Windhandel van de Zuydzee, Τ waalt Beurtfcheepen leggen ree. Om na Vianen te vertrekken,.. Haar vry geiyde zal u dekken , , Want zy voeren tot elks ontiag * Prins Fredrik Hendrik in de vlag. Op de Kwynende Geld-zugt van 7 Jaar 1710.
Κ L IN K-D I C Η Τ. Non hakt ëvenius fordida prada bonos.
γ Er vloekte Geld-zugt» uit den Acherön gefprooten,
<> iiet vuilft Gedrogt, wel eer door Cerberus gebaart, W chrikt voor de Gruuwètcn van uwen Helfchen aart, |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^'om ge uit de Afgrond, ons ten Geêuel', wierd geftooten
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
\
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
/
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
' (V)
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
Wyl doof dees duivelzc Aö:iekraarn ,
Is menig eerlyk man befqheeten, Wiens gek van rovers wordt bezeeten. Van Beunhaes , Directeurs of Guit, „Nu duw maerop, het fpel is uit. |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
_____________
|
Wie kreeg nu ooit in't brein, dat kinders zouden erven
't Geen in der Vadren tydt by Hem was uirgebroedt? iMaar'k fluite deze rol, die haaft heeft uitgewoede jln Hollandts Staatgebiedt, en Yfieloordts geweften, Ì 'Alwaar men ook 's Landts nut, naarLAUS ontwerp j ten W
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
_ En tot een piondring geeft; als doodlyk in het zaadt.
De Windihandel vanKoopmanftbap, Verzekeringe, en Belleeninge Men prys de Vaders dan, die zulk een wortelqüaadt,
Verwerpen door .pP^ ™n de ED: MOG: Ç E EREN STA- Een kanker voor't gemeen, uit Frieslandts grenzen wecre'0· |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
TEN VAN FM'IESLANDT,
binnen Leeuwarden, den
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
op den Landidag plegtig vergadert Hun zegenryk befluit zal zelf de Naneef eeren
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
Als daar's Landts ondergang is heilzaam door gefchut.
De 'tyd zal haaft doen zien hoe alles is onnut,
Dat, in den windt gefmeedt, zoo vce'lenhelpt aan't hollefl-.
Reeds zienwe menigten van doodtangft fuifebollen,
ja zelfs, ganfeh radeloos, heendraaven naar hun end>
Om dat hun't Zuid en Weit niet grondig was bekent,
Waar in wat honigdauw tot-aas was neergevallen,
Van zoete woorden, die het ingewandt vergallen!
Ja ganfeh vergifegen : hoe fchoon verguldt in fch'yti.
In Fneslandt zal het volk geruft en zeker zyn
Voor't akelig verdriet dat hier uit zal ontfpruiten. Dies juichen wy u toe, ó Vaders, voor het fluiten Van deze landtplaag; met het magtig Amfierdam · En *Pallas Hooftfiadt, ook bewaart voor deze vla'm Met Haarlem, wydt vermaart door't fterke Damiaten. Laat vry de Razerny die trits van Steden haaten En't Fries Gemeenebeft: dat deert geen Stedeling, Noch Lanitzaat, dien nooit luft tot rovery beving Maar leefde in zyn beroep, afhangklyk vanGodts zegen. Men zy dan nooit in't harte om dezen windt verlegen, Die't al verbryflen zal op klippen en op't ftrandt.& é Wy pryzen dan noch eens de Vaderen van't Landt jln dit ons Fries Gewefte, en roemen hun beiluiten Meer dan wy door de penne of tonge konnen uiten.' * Leiden. R.F.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
f van Wynmaandt,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
171
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
Éroe'rnt wórde uwc naam , 6 Vaders van den Staat,
-"* En Frieslandts Heerlykbeit ,, die, na een ryp beraadt, En wikkinge vooruit omtrent de handelingen Van louter Waan en Windt, en Don Quichotfe dingen, (Waarop de Bondtgenoot, verblindt, zy ç wel vaare fticht, Als op een' ftieêge'n vondt van't uiterftegewigc Offl 'c halrVerzw-riku: L.andt weer krachten by te zetten ) U houd aan d' oude wyze, om, naar geilaafde wetten, Van't Vaderdom beproeft, den bloei der koopmanlchap Te veftigen in't Landt, en zoo van trap tot trap , Het geen verachter, is, door zwaare Landtkrakkeelen-, Veel jaaren achtereen, vooi zigrelyk te beelen, Niet door iets wezenloos, ontbloot van allen grondt, En vafte kennis j, maar door 't geen men ondervondc Als nut , eeuw in eeuw uit, om Welvaart aan te queeken. Nu hoort men in h.t rond niet dan trompetten fteeken By Windtverkopers, elk op zyn papiertoneel. Somwvlen ftoortraen daar ook'c ftryken van de Veel, En ander fnaartuig, om het volk in flaap te fuflen: iHoe paft die Vedclftok den Mannen van het kuilen], t>iet al doen huppelen op hunnen valfchen toon! Als of thans Örfeus was verrezen van de doón, Die groote Mecfter, om de wercldt te betoveren, Ënhaare fchatten door zyn fpeelen te veroveren; Hetgeen men echter in zyn groot bcdryf niet ziet. Die is het ftuk nochtans dat hedendaags geichiedt, Tot grondtbedërf van 't Landt, door Baatzugt voortgedreven. O veenig Hollandt, voelrge uw yeften niet al becven, Om in te ftorten door dit eigenbaats heftier? Word gy gebiindhokt door het fchreeuweri en getier Van maagre Smouflen , 'c fchuim van't allermoodft geboefte? Hoe! Chriftenhandelaars j ziet gy nu uit behoefte Van Medeftanderen, die 't waare Kruisgeloof Met u belyden , u vervoeren als een roof, Door't valfch gezwets van hen die op uw fchatten aazen ? Och! wakkre Mannen, ligt raakt gy eerlangaan't raazen, Door wanhoop, in het leer waarin gy zyt verwart : Uw kloek verftandt bezwykt, verfuft, en is benart Door mare Zorgen, die u dag en nacht ontftellen. Ê,ïßÉ gy door uw vernuft die rampen niet voorfpellen? 't Vergif bemerken dat in't loof verfcholenzat , Wanneer gy kreegt berecht , hoe dat van Stadt tot Stadt, (Tot Gooilands Steedjens toe )het uitliep om te winnen, Naar ghitnquenpoix beftek, met delven , weeven ,fpinnen, Houtzagen, olifl4ani en Groenlandts Walvifchvangft, Niet meer aan d'oude Kuil,, naardien deVifch uit angft Dien Oord ontzwommen is, om Davids'Straat te krygen? Maar'kdoe rnyn Zangeres voort van den handel zwygen
Van pannen , tichelen, daar Woerden groots van zwetft. Genoeg datzy in't rutiw bekort heeft afgefchetft Den jammerlyken üfot, ontwyfelbaar te volgen Op zulk een Windtorkaan, daar 5t al door word verzwolgen Dat in den handel leeft, tot welftant van't gemeen. Doch Utrecht zien wy haaft, door heide en bergen heen,
Met eene grift voorzien - door d'Eem m zee te vlieten : Wat nu? Zal dan die Stadt den rykdom noch ontfehieten, Die van een Landtftadt in een Zeeftadt word hervormt ? Al winderig beleit, wa£ir op men knaagt en wormt,
Dat nimmef zal beilaan om daadlyk uit te voeren, Kettrekkcr, Meifier, bragt dit werk eens aan het roeren, Voor vyftig jaaren, in de heriTens van den Raadt: Maar in frct ^one wjerc{ dees Eoolszoon verfmaadt, GelykecnDweeper, die de landtftreek wou bederven. |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
t.2
fen |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
i
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
0'
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
Quinquenpeaux, Bombarie, of Rofkam voor de dolle Acliori
L Á Í D G E Æ Á Í G.
"D Ataafze Daraon, van zyn haave en goed ontftookcri.
•'-'Zat, voor de zuiderzon gedooken, Te landwaard in alleen, alwaar
Het dikgetakt geboomt', de zwaare beukelaar, Een koele fchaduw geeft. Paseeven Bezyden't bosje, ziet het oog langs laan, en dreeren, Tapyt van klavergroen, en gras, En bniten't veld een brcede plas, Bezeilt van Schuiten, Jachten, Scheepen, ëataafze Damon , fchoon beneepen Van harte, wyl 't geluk hem allezins de nek Toekeerde, daar men zot by zot, en gek by gek, Toeneemen ziet in weelde en fchatten. Word in deeze eenzaamheid , door't zuivere bevatten, Rechtzinnig van begrip: Hy ziet Dat al de woelery, om meer en meerder, min dan niet Voldoen kan, als de waare Reede, 't Hart met een rykdom Van vernoeging fteld te vreedc. Nu vat hy zyne fluit: hy zingt: Hoor hoe de klank langs'r Land, tot inde Steeden dringt. ÃË E vrekke geldzucht zit dan trots op haare throon,
■*-^ Regeert volkoomen, trapt en wetten, en geboón, Van Goddelyk gezag, en waereldlyke machten, Baldadig met de voet, ftoft op haar fterke krachten. En lacht en grinnikt voor de vuift, wanneer men fchraapt* En flinks zyn even menfeh de meubeltjes ontkaapt. Gy landiên 'k ben een boer, by dorpers opgetoogen, Maar 'k heb in ftee verkeert, ftraat uit ftraatin gevloogettj Na de Amfterdamfche zwier, enftelde my ftaag fchrap, Om yvrig, en met vlyt, de braave knopmanfehap, Te dienen ryn van hart, het Amfterdamfche lecven Kon my meer luft, meer vreugd, dan't buitenleeven ^ecveU Doch fchoon het blinkend luk, de glibber gladde fpoed, My wel meeft tegen was, noch hield ik ftaage moed, |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
Dus lang tot my heel klaar, wiskundig is gebleeken'
|
Pit
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
l>l.rr é Jer t'.u/i èm <ield |
Ie yyirniert r tree/ t£ f, vm aelA eek |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3£aaee4r
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Eyue éi-eiu-iav
Ãïïçô alles klaar -% |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ik ben niet gekker alsal'Je and r,...,
J\e met Cck hun rif æ innen ? ror tt ■ „detiehrief vei'kcreii.. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Om dictie yoordeel lik ik yy 'rig in Je
starren, . , Alaar hoe ik meerder zie, hoekmeerJei
raak aan 't varren . |
d>oer 't~4ctie~werk te dol te vatten
hy Jer hand, (r-aat men Je Mime Jeornaar tatceyend
^apenbind. ^ |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'tls yrugteloos op wmst geJaatr,
Daar Je Aep en7es iet voofdeelwagt. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Aii/n hoeve hart.r t geen door een,
reeks van^etieitrékeHi.
+Uy Jeelnaar voordeel zien., werd
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Atyriluiwerman. volleerd.om. ieder
-te bedotten, , , , ï Stookt gouduit- Had papier, en, Tnaaktf't Jfeel-At voT zotten, , |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ifl'-'f'deA.cties eerst bèJagtr, maar
^ *»ade. ^lotiekOns , " ■¢'*-al myn lof omver, en schentr " luiver krans . |
2>oor . .
beJrbefUgeyallcn, .
Jog i- is myn loon,· ik moefitr é ■ *
■nietJeActieklok niet mallen, ·
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
tls")tthd'enËÆÀ'en, anders niet-,
(relyk men klaar op ir einde ziet-. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ºééé ynrv s.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
MS
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3-boi- ^enlümtn^
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Sta ruin. jrant zeel c.-ns tiuij d:i:
wJctie-kjnmo ruken ■ I,ag ik met^Zuiden )v'est om min. /ir/uiu -tv nuiken . |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
•t ik
|
'kjien voor de JZuid en. West hun·
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Jii/n -dctiehrzef verteerd, hi'kangeen
Zou verdragen/ < * Ê t-Ïs vuur- voor kéine. ~tifdl aL· al
tie'-Bubbelvldgen. ^ |
yyie stenen koopt by nagt laat æ ig
altoos heJottcn , " Zo ging t ui Quirnauempoix ook met al
de ^detie zotten |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
jHalmjrn geld door Je Acties -niet
g-mis/etif
f'i ik'f in, zé, toir lokaas foor
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Alynharten hohb'lende op
Tiend Hubbel water, J |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
dfoe hoog myn kapitaal door de
Acties is gerezen.,_ _ / . , 'k Jien door myn gierigheid ntetr ryker als yoor dezen, . |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Doer sterk te hldzen breekt het gla s ,
jYetaL· 't met de dictie- bulhels was |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ver;
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
º verdw
|
,y
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
De ZuiJzé Ze.sieree-ti Jao
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
windgebtaas beschutr
lerwi/l een laauwe ëeest tJfeel Áº |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ff
|
Zy krtapt'het o e ld, c ç laat de lege
bengel hanyc/i ■ f |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ZyHaL· al 't ^Jctiejyerk , Zo vaL·
delyk een Sater . |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
help ir in den. Jut.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ti!v Jol Je irinJ eek i/il,dn y
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
j|pllj|fl
^/ÜáÔºôïàé
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3>it trits der steJen houd de K"opgod
in zy'n stand /
OmheL· J\Weptuin f en stut het j-al ■■
hrid^aderiand.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
KocpJ5rillcnyoci-ite hlind gehuilde
<2ctioriislen ,
d>ie eerst in Je uilevlugt hun aeld en goed verK?risten.. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Jfet Zuid ent West heeft zo vèelhuaai.
ged&an, . ,
Datnooi/thun naam weer cptlémpas
moest staan.
|
^ï<£7 Hinder yt'as 'tefeheun vandc^ieties,
dan voorheen *" 'tJjief 'Zinnig raadzelyan den dapp 'ren
Smnson scheen |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
d^c'z'ènteyye ~Windkaar&·ç rrciden ye
maait en verkopt te J\'ullenstieri', bi> Æ/iutreyanScheften inden geld, " zoekenden Jiadn r |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Atyii koets enjsaarden zyn my door
den wind ontglipt· , Terwijl de teugel ook op tlaast myn.
handontsliptK J ^ |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
-De kromme Cinguen,daar ik rny op
durf vertrouwen, 2>ie æ uilen, vrees ik, myin 't eind nog eens berouwen . ~* |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Zo min als ik Jen hop der zeven hoorn,
Planeten . ƒ Versta.,' zo min kan ik het eind der
.ieti'es .veten · |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^ yn. «4gtlaa?~h*eidis niet Je zuid,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
verbruid
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
en wo etter
|
zugt
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
°c>'schr
|
•aap-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
W^§^yeör^d
W^rCoopeti inolc7L. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
KlU'yt
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'kJsCeb tojtterln,. maar op een valsse
wyifgekregen ,
J^cg f hoe men t heeft of'niet,-Jaar tt nu
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
iZ>lc zulk eenspeZ heeft hoeft- nief
voortr yer>li*s~te ■ilrvaen. *Maar kan on&viffi·'%/"£ van Je yytnft 3'erzekerJyvezen. . |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
k Werdri/k door t actiespel
schoon't was een Snode vond , Jüaar'tgeld bruid door de'juefireer tevens naar den grond · |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3>c windneaotie -maakte tny een.
halve Snees,
JWumaaktrmy de adelaar en blind, enyelvanyf-ecs.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Zo kdeSdoor midden sny, Zc hoji
ikmaartire nullen, f Die net zo goed zynraL* de Tvïnd. negoties _pruUen |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
m£yn ~£ctz'esiur heeft tny van
knegt totJt"eert?emaakt- , Schoon mentg i&Teer daar door tot" beed Yen is jeraaktr |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
SchoontlotvanIkarus mi/'n man.
yah- tot een. deel t 2~k hou. Tioy tnoef, Zo lang ik ■met- de klavers speel |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
<raejyeeJt
fyn onaelui , et-aeUdroop door de ƼÊ., en
^i· niets als druk , |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
liet
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ç gelegen .
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ik slaprins ÏreJriks mars, om met
aldeXctie geilen Als wind xoldaten , naar vianen toe
te trekken ■ |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Hui donne rnoiuri sou , zo Zult a,
aanstonds aanschouwen " Watgrafstee', dat de ty'd voor de
Áctieprins zal bouwen r |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
d>e dwaasheid Jogt de kunst te
delven in het graf, ~ilaar vrouw Toer zu/üoheid keerj deze ranipen af, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
2>e schop, erit bladjrapier in de eene
se haatgelegen, Kan,door de ffraversshoop, een goud beurs overwegen |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Xk zoek naar waarheiden naar nys',
heiJ,· maar, helaas.' Witar dat ik kom, ik vind de wereld even dwaas. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
+Ach ttegc handen, kaal van beurs, en
dol van. hoofd · , « Jfeeft meiity Actie nar yanjoed en
bloed beroofd. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'k 3>agt voor myn «dictie jyaisf- een
heerlyhheidte'kopen, , Maar,ach ' zydoen m tendmy op Jrie becnenbpen-- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
't WaaiJ sterk Jaar iedereen nu. UefJ by
alle winden. U>ie menig 't aapen land, af zyne dood
doen vinden . |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Z>e hhnde razerni/ vanZuuti4"amPi'
heeft uit. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
IL· hen 't Jie't al ondekt, en 't
papier verbrand , J>e vonken Joef.en help Jen M.coj> 7/ian weerzin Start J. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Weg met dit Uadj,^,., tifeen
ieder een verleoen. o Op straat werft, wy/lk J. „leen in
lethis J>eel te vegen . |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ïZie hoe Je vffidc sfaJ ranJfolland,
deserties plet' Waarom een laU*yerkrans my werd
op 'thoofdgeJ!^ |
Irms J'r-edriks mantel is voor al
de^ lauws-ge zinden > Judeeeritge schuilplaats om hun Veihóheiate vinden. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Zie hoe de Zuid, en JVest, en ALu·"-
sippi æ we feil ^, Op eene schop, wyl xjr 'van t^fr'
en winden léven , |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
inoe seprecuwdde Zuid z'e-dea f o
s'chrikk lyk,daar myn katr ^aduw maauwdr of 'heeft hy ligt |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
-Jiyn rotte kist doet my thans met
sesje pronken', , ,.é'· |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Zie di· een en ttve', en vj~fen Æ es
aaunvt-y/rriaarach.'' * J>e dra en vier betaald m i(uimeuein frei^oelag ■ ë/ ;
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
2>iegenes lantaarn heb ik by daa
yan no Jen. ·■ '"', ,· 'k Tong de agtirtgs Witte yalk die and ren is ontvloden »· ;/_____. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'küeheuw hetyeld wel,niaar ntyrte
eer■,die is venzonier· |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
meer yan de zw
|
"eepge
|
haJ.'
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
â
|
||||||||||||||||
|
*
„ilvtl tuen'e On- tl raaf; \ \£
ÀË/mU vuej. Wdanls I ykek. e/t. zege, ileiukkig dié Ik t^zir; zy Uertttör' /uiJteaf. |
||||||||||||||||
|
Sen /.verder beer drtL· me. eer, ais eeti vast. 'f
We/c afZtu/etv<,
Jl&iappetv Lzatett /tafé yofi men/Iers muloer |
||||||||||||||||
|
\2taas aU?tn.ti>etracfit,aa vrir naart tjuikacut
■ .rwtiders J.aftds,
I &etahbted vaaL· de /zerf/en-unfi2/ •orcaatt. de. /mud-
|
||||||||||||||||
|
Jsfatuar maait my'Ïrift/ès ôatßdÝ:l·aL·uée, reilen,
ffiiffi draat'etidzelfidaet, Trind-jiaehters, meet |
||||||||||||||||
|
ILdWeftd-ieryt-na,, º^,Ý -„'ind-tenti-baletdei-
Jïrati/etis,
Sc/u^etsteenende, op d^iaerd tnev fteetd- ^wd-breu&itvtrdafi/en/. " ^
|
||||||||||||||||
|
^ptkalfs reL· bromaeltud. brand/es eetvheyrvafL·
■L eeuwen/,
il'ind-!vgelsjtuf º&£ßÌ&&ú}â0''daCrer/ie,dei iSpreeuiveris, ***
|
||||||||||||||||
|
tetie/.
|
||||||||||||||||
|
_________Ι—
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
Dat ondeugt ftout en ftyf wel 'durft de kruin opfteeken,
-^'otzeerenonbefchaamtal wie oprechtheid mind , En fteeken fris, en fier het bakkes in de wind. Toen lufte myhet vee voor anderen te hoeden, My als een Hardersknaap ten veldewaardte voeden, En fchoonik eenig, dus het noodige bcwin, Wel aan ik ben te vreede, en fchep vermaak daarin. Oude Amfterdammers die u burgerlyk geneerde, En de ced'le koopmanfehap de jonge knaapen leerde, Terwyl het vroome doen, winft aan uw,yver gaf, Oud Amfterdamfch geflacht, verrees ge eens uit uw graf. En wierd het u gegund, o helden , u gegeven! sc Ondeugent kneev'len van uw nagekomen neeven » ■;ï Aanfchouwen heel bedaard van zinnen en gemoed, !^y kende het nagedacht niet voor uw waaré bloed , En dook met naar gezucht weer droevig in uw graaveri. °or al in deeze tyd, nu al het rennen , draaven j
J^n vliegen langs de ftraat geen handeling beduit, an die uit fchraapluft, en vervloekte geldzucht fpruit.
ie op geen reede fteunt en waard is te befpotten.
^y dunktik word vervoert, en zie ze t'zamen rotten, ^crvvyle de avondftond met groote fchreeden daald , e?.on, het hooft, van toorn, te vroeger onderhaald.
Waar wil't helaas noch heen, de Dam word vol en voller: j^e meenigte groeit aan, men word'er dol en doller: frefbousjes vliegen met geraas, getier , gebaar, >;ud , jong , en wie't mag zyn, fchuimbekkendals in't baar. t*et rappigFrans gebroed zoo luchtigin'er lappen, pS dapper in de weer met koet'ren, fnappen', klappen , v£ vraagt eenvoudigheid, van 't fchreeuwen doof en blind jjjat dat'er werd gedaan, men maakt en breekt'er wind, ■p^n zoekt elkander wind, voor fchattcn te verkoopen, ^n met behendigheid elkaar de beurs te ftróopen. ye Wind-Negocie word de befte, maar hy vind, oordie't begrypt, daarin, bedriegery en Wind 5
y11 die aan't kopen blyft, zal waarlyk, zonder liegen, ^el minder winnen als een enk'le handvol vliegen: ^yn beurs'geluift zien, en zich zelvezilverfchoon. £need>le Adiekraam my luft op ftrafFer toon, Q°c.h met een wederzin, uw knoeijery te dreunen. O i°.n§c Landliên, en gy braave boerezeunen, j^yfriflè Meisjes, die weleer, aan de Amftelboord, ^ ettoegenegentheid myn zangen hebt gehoord; J? s,c weftc windeke lang tak, en telgen fpcelde, J) c we^ getempert weer de iandjeugt niet verveelde, o°r5t Dranden van de zon, noch 't fnippen van de kouw, ^/ ueve maagdekens, en knaapjes, die niet rouw, ►j,eet wild , riet woeft, maar zagt en zoet, met uwe fchapen ^ geiden, vreede en vreugd weet onder een te raapen. iïet UW ecnvou(% doen, door trouw en deugt bekroond, l}]vf.r^gte leeven van Saturnus goudeeuw toond, (j^ oy het gul vermaak , terwyl myn hekel wyzen, ^e η?η zulIen voor onrecht gewin te gryzen , χ .chraale gierigheid ftygt op van onder de aard, j^ls met geldzucht als haar bloed vriendin , haar waard, ι VerWaarcJer dan haar hol vol naare duifterniflè, Ίγ ^d, om iluipsgewys der menfehen goed gewifle, JVj^ c"roeyen doof en dood : dan word'er niet gemart, ïer r 'J hels vergift dringt door tot binnen in het hart, AïqV men ftr«ks door luft tot goud en 't vuyl begeeren, ^°dendienaars ziet, die God, noch Godsdienft eeren, i}et ^*ord men dieven, dus godlooze fchraapers, dien in 3tVl"eugd is, door bedrog den evenmenfeh te zien ö allermecft elend, tot voordeel van zich zelve. t)ic ^eet het KofFyhuis van Quinquenpoix. men delve |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
Zyn dogter opvoed na de mode der hordeelcn,
En giftren brood gebrek moeit lyden, ipeeld voortaan Als of hy was een Prins, braaf den gebraaden haan. Een fielt, niet waardig by iets deeg'lyks te verkeeren, Blinkt als een gouwetór met Goud op zyne kleeren, De blonde alonge pruik, verciert den leugenbek, De lokken zwieren los rontom de luizenek, Breedrande hoeden van Bombario, met kanten, Van Goud of Zilver ruim omboord, bedekt de kwanten De winderige kruin, zy winnen 't geldjc licht, En liegen word een deugt, bedriegen iders plicht. Een bolle Smulpapin zit nu haar vent te vleyen By 't oude Rinfe vogt, en rookende paftyen, De burgerhuspot, zouw Madame na haar bek* Niet fteeken, wech met Kool,met OiTevlees,met Spek, En 't mag 'er of , Papa wind dangs wel duizent gulden, Iets meer of min. Een Smous, die kortelings zyn fchulden Met een percent niet kon betaalen, en heel blos [Van poen, verhoolen zat, pronkt nu in een karos, Leeft Koninklyk in zwier,van ryden, roilèn, draaven, Houd Tuin en Hoffteên, Meid en Knegts, die hy als ilaaven, Schoon hy een rotte Smous, een hondsfot is, regeerd! Ja Poesjenellc zelf, ja Janpottagie zweerd Nu onder 't zweeren en gevloek, niet als van Acties9 Hy maakt Cabale, fpecldBombario, maakt fa6tics, Zuipt van de befte wyn, die hem nu minder mond, Dan hy voor weinig tyd noch lekkernyen vond **y sJaP , met Strontbeers, en Janhagel, in de kitten. Wat maakt men een geweld met roflen en met ritten, Om nieuwe tyding af en aan te brengen, daar Bombario, en Poft, en Koopman, Makelaar'- En Beunhaas liegen doet, als ketters door malkander" Deez heeft uit Londen hoe de Zuid vafi ryft · een ander 'is met een Pinkje vyf zes myl geweeft in zee, Brengt als exprefle brief en quafi tyding mee: Straks roezemoeft en Smous, en Jood, en Mof, en Fransje; Elk wakker in de weer in 't loeren op een kansjej 'De Premie word voort hoog, menloofd, en bied en koopt, Wyl de ongelukkige te fchendig word geftroopt, Van meerder als hy eer in jaaren had gewonnen 9 Daar arme Snaaken, die de dievery begonnen, 'Met niets, om lachgen , en gaan loopen aan de wind. |Ên wat is doch de Fonds waarop men *t werk verzind ? [Zal immer de Engelsman, laat hy vry zuidwaards dwaalen,1 Wel tien Jaar machtig zyn goede Intrefl te betaalen, En 't Capitaal nochtens te houden in zyn ftand ? Is dan de Weit foo veel verbeetert ? Heeft men Land Gevonden daar het Goud gefchut word van de boomen ? Dat kort geleên voor 't half noch naauwlyks wierd genoomen, Doet, 't is een wond're zaak, thans vier vyf capitaal. En vraagd men op wat voet, geen een van altemaal Jüe Snorkers reede weet te geeven van dat ryzen, Uls dat het zoo gefchied by 't vyz'len van de Pryzen'. !Nu τ\& men Hooren veel te klyn voor al de macht Van Adiekoopers ; ftraks monteerd de waagenvragt By voet en vaamen, wyl die gaauwe Wortelboeren Het dollemans geloop uit de A&iekaamer laeren, Daar ieder ftaat en wacht, en tracht met hart en ziel Om in tefchryven; maar eylacie! nimmer viel Een fchrik zoo zeer op't hart, noch kan de moed verbreeken Van iemand, als wanneer een Vent zyn kop kwam iteeken [Ten naauven venfter uit, hy was een Bode, en riep» Terwyl 'er niemant van al de Acliekoopers Hiep, Maar greetig luifterde, gelyk een party gekken : De Compeny is vol, daarom gy kunt vertrekken, Wanneer het u belieft: Uit had hy, en verdween. Men zwoeren vloekte ftraks als ketters, men liep heen- fcn evenwel, men wil zyn geldje noch vermallen: Enkhuyzen zal, nu fier en fris, de bot gaan gallen; Men za( 'er ruftig al het Zuiderzeefche nat ς , Wech baliè'n, en ftraks de Zandplaat, voor 4^5* ' Door duizend Hannekens, die aan geen zaak zich bi uyen, Als 'tdikke Daalders geeft, doen naar fint feiten Kruycn; En hoopen na die ftryd het langverhooptc loon, Dat is, om Amfterdam te fteeken na de kroon, jZbo dra hun Scheepen , fnel in 't zeylen en lavccren, r ' Mei
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
^
|
ransJes zwiernaam vr r------'" *
|
noch vant
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
n, 1
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
>ib
|
ïuitery in 't Land,
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
bat'°arK> een weg , die g
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
^jerVr°ome Bataviers met deftigheid bezaaten ,
VRr) ln te voeren om 't genot van dieveplaaten,- |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
bat r>Iev.ePlaaten> ja, want ieder weet
|
ewis
oomer is. |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
nrnP°iesfpeelen' en Riemfteeken vrooi
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
£ls J??cr Voor de vuift gefchied in
\n me e rkooPen °Pdcn Dam met |
fchuit en fcheepen,
dievegreepen, |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ν nf Bombano te fpeelen, dat de ftut
1 Is ,Jeen,g ondermeind, en maakt de kaften .blut. "*ar, een jakhals die zyn wyf de hoer laat fpeelen, |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
i
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
χ
|
|||||||||||||||||||||||
|
XV)
|
|||||||||||||||||||||||
|
Met overryken buit weer th'u is waard s zullen keereri,
Tot vreugde van de Stad ,en'tbar Enkhuyfer ilrand, Wyleik't verov'ren roemd van 't groot Luylekkerland. Έη Medenblik,. boe naar in Opgeld, en in Premy, .Word noch eerlang een Stad zoo trots, dat yder jertfy Zal fchreeuwen, hoe kan 't zyn j wel mannen broers, ik Ik vind nu Medenblik niet meer in Medenblik. De Stad na Monniken genaamt, na Kloofterlingeiï, Zal door "haar Gompcny braaf Gaudeamus zingen, En zeylen vlak voor wind, om winft, de wind voorb'y. Edam, eer» Stad of Dam wel eer genaamt na 't Υ, Zal door haar y ver vaft rilet driepaar braave Scheepen % Van't hiaangebergte voor haar Maatfchappye fleepen Een ongemeene macht van rariteyt, naar "huis, Die nóch "een Doder in zyn cabinet, tot gruis Zal tappen, wen hy zich te deerlyk ziet bedröogen, En al, zyn Plaatenen zyη hoop tot Wind vervloogeri» Het edel Purmerent en Alkmaar.groot van naam, Braveeren in hun doen op wieken van de Faam:. Wen Ipyt, voor die tbenyt, de maaïs op ftroom en windërïj fris aigerechci, eerlang het goudryk Ophir vinden. Wat dóet het fchoone geld al wondren in dees tyd, De tiifchoplyke ftad, zal toonen dat door vlyt, En Aétiegoud, men berg en duinen weg kan haaien. De moddermoolen weet de modder uit te maaien. Zoo zult ge, ó Utrecht, doot een ongemeen yerftanf, Zantrnoolens maaken die langs berg en dal het zant Weg zulten maaien, en de Zuiderzee doen ftroomen, E" bruïzen voor de ftad, dan kuft dat vogt de zoomen], Der oude muuren^ en oudadelyke veè. En vraagt men waar al 't zant zal blyven op het left. Die ftof is deugdzaam om al de A&ienegotianten, Te werpen in 't gezicht, zoó dra van alle kanten, ^et Adiiekraamers gild bedroeft, èh naar gefteld, In duigen legt, en elk de Gildemeefters fcheld. Hoop dan 0p Muiden vry, en laat uw luit beklyven. Wyl Muiden, Muiden is, en wel zal Muiden blyven j En Naarden naar zyn, doch verzien van tonnen fchats Als meede Wezop. o Hoe fier, hoe groots, hoe bats WordI noch dat A&ievolk, wen 't .Overyfels Kampen ; Wen Zwol de goe Mercuur heldhaftig aan wil klampen* En dwingen hem een berg van helder diamant, Uit saardryks boezem heen te voeren haar hun ftrand. Maar laas myn Zangeres houw op, houw op met zingen, Gy dwaalde in al 't gefnor van Delft ^ van Harrelingen j Van Goudaj Rotterdam, van Schiedam, van Ter Veer$ 't Kaapzuchtig Vlifllngèn, van Middelburg, ert meer. Roemruchte Maatfchappy en loflyké Aébiefteeden, Indien gy groors ν^η toon, elks daaden zoüw verbreeden, Gy L'andliên die geruft uit uwe klaverwy » Des iteemans zotheid ziet, in de Actieflaverny , En uwe Domine zyn preek te zeer bekoorde Wen hy verklaarde hoe E'giptens ftaf doorboorde i Ve hand des leUnders, en die ftaf zoo wel ter friee Öp de A&iehandel bragt, geloof uw Domine. Pan wil myn Zangeres altoos in haare wyzen, Verfoeyen de Aftiekraam, het buitenleeven pryzert. Hier zweeg Bataafze Damon, eri
Verheugt, naar dien 't vernoegen keil
By hem voldoen, nam hy zyn'fluit
Vol vreugt naar huis. Heeft hy 't verbruid,
Èi, ei, dat acht hy niet triet al,
Wyl Hy 't nieuw A&iegild geftaag befpotten zal.
^uincanipaix',- Bombario s of Roskam voor dé Aiïomflen vervolgt
LAN DG EZAN G, |
|||||||||||||||||||||||
|
Men geldbeminnaars vind^ óók daar
De zucht tot fchatren wort geprefen, a Door vlaag, op vlaagen, doodze vreezen^ En fchrikken, in 't beklemde .hart. De Weftewind jaagd pyn, en fmart, En droeve zuchten, naare klagten, In deeze lange najaarsnachten, Ter kamer, ook ter flaapkoets in, Van hen, die öp 'een groots en Koninklyk gewin 9 Verlekkert zynde, laaten flippen * ' j Al hunnen welvaart, om door draaykolk , en langs klippen?
Het laafte Scheepje, heen te zenden naar een end Des waerelds, daar geen goud, maar armoede is bekend. Gelukkig, die zich niet laat oelen Van Juffer Geldzucht, en het doelen Na eindeloos gewin befpot ; Maar, wel te vreede met het lot, Dat hem de hemel heeft befchooren, De deugd eenvoudig na wil fpooren, , Ook leefd in handel, en in wandel, onbevlekt.
Wie 't-landhuis met rietlchooven denkt, En leefd van 't ploegen, en van 't zaaijen, Van 't pooten, planten, én van 'tmaaijen, Terwyl 't geruft gemoed, Geen dubbeldzotte waan, geen gekken glory voed;,
Is^wel gelukkig, ja is driemaal wel gelukkig. Bataafiche Damon, die nooit nukkig In wederfpoed zich heeft getoond, Zyn armer buurman nimmer hoond, Zyn ryker om geen geld wil eeren, , t Geen meerder achting heeft voor kakelbonte klccrcn. Dan voor een groove boerevilt, Zong onlangs van het A&iegild, In de avondftond, zyn heekelzangeri. 't Luft hem dien toon weer aan te vangen» t Roskammen, daar de jeugd, de knaapen van het land '9 Zyn zang beminnen, fris van klank, en vry van trant, Blymoedig, en geruft van zinnenj Voor 't Amfterdamfche bloed, al weder te beginnen. Daar zingt hy, lüi.fter Vryers, vang Zyn noten, luifter toe* hy zingt zyn Heekelzang,1 't W^As rondom vróiykrieid, en vreugde by de Smousjes»
* ' Men zong'er dat het klonk, men fpronger op dekoüsJ En zooien , met Sjacotje , en Mofis in het rond : Hans deibel blonk in 't goud, in 't carmoifin, in 't bont, Gelyk een kermisnar, het t*natrend Frans gebroedzel, Kre'eg plaatén in de beurs, en zo veel voer, en voedzel > Dat ieder rotzak fchcen een Graaf, of Franfch Marquie$v Het göetj'e wierdzo grootfeh, zo trots, zo prout, zo vic5' 't Had zo veel Quinten op de zang, dat Patriotten, En brave Bataviers , die fnorkende Acliezotten Verfoeijen moeften, en verachten in hun doen. De Zuid gaf daagelyks aan deez wel een Miljoen, Aan die twee tonnegouds, men wift'er van geen fchroonieU» Wanneer een donkre wolk is over 't hoofd gekoomen Van de Acliehandelaars, eh 't Adiekramers jucht, Dat guit Bombario aanbid, de deugd ontvlugt, GerechtigHeid verfchopt, en ftout en ftyf van kaakcri, Per fas, of nefas wil tot fchat, en ftaat geraaken Zo dra de goude Zon in Thetis blaauw fatyn |
|||||||||||||||||||||||
|
Ter ruft legt, en op de aard de bleeke maanefchyri,
|
00»
|
||||||||||||||||||||||
|
Den menfeh het voctfpoor toond, langs graften, fteegen, &&
Ziet ook dat fchoone licht, het RotH weer uitgelaaten In dollen eiver, om den gulden buit, en proy, Voor, en in 't Koffyhuis, 't beroemde Qumcampoix: Dat welbekend Toneel, daar de Aóhenegotianten, Met luft verfchynert, en hun Aótieftanden planten, Ter eeren van den Vorft Bombario, den held, Die lompe knevels zalft, den ryke ilaat uit 't veld , En aflurante Maats , met zotten te bedriegen, Den buil doet Zwellen, by het meefterlyke liegen. Hoc zwermt het door elkaar, op de avond Α die beurs; PrinceiYe Quincampoix, met haar fchoonfchynde keurs Van Zyde; of Vlaggedoek, bemaald met muizevallen? |
|||||||||||||||||||||||
|
E Zöomer heeft gedaan,
Het najaar levert buijen,
Ij^veegens, Prormen, uit het ZuijcnY |*et Zuidewinke j dat aan ~en,Umlkaap, in de heete daagcMj |
|||||||||||||||||||||||
|
p
|
|||||||||||||||||||||||
|
'Wekt
|
&oeremeisje ken behangen,
|
||||||||||||||||||||||
|
«« in Stad, op 't Land en ' waaf
|
|||||||||||||||||||||||
|
\
|
|||||||||||||||||||||||
|
rJ
|
|||||||||||||||
|
Jlaar-téeti bUlals een .dfaol aan
Is waardig dus ten toon te staan,. |
|||||||||||||||
|
jfoe ligt kan, l^ry Znidze'-orlaarv
Zo 'ndöthtL Vlieger neder staan,?
Of {hiimauenfoise Jiubbel vlagen.
|
|||||||||||||||
|
Sn me door'woediker zujt'jedreven,,
JVtets om. zynnaam, negeer vAljeren, |
|||||||||||||||
|
'11''ie dat verv/aand te boog js'ilvlieaen, In genen debe, diend vertrouwd ,
ZaltaUer eerst zig zzïf beJrieyeit, Want '-b is een- voyel, die Zyn veren. Dewyt de wind, waar oy by boud J\i2car alle hoeden weet te keren · |
|||||||||||||||
|
Jfay word VO*> üder een besyof
|
|||||||||||||||
|
r"v
|
|||||||||||||||
|
>> . ., ■.;. ■ .„ .....
Wat was 't een vreugde by de Honrcnfe gclitfjes?
Wat zat men sVvonds by de V ryfters in de wy η,
Ha! 't ging'erzo van gat, hier was een bolle Tryn.
Wat fnotng, daar een knaap verlieft op bleeke kaakjes:
Men had'er pret by pret, en allerley vermaakjes ,
Αls-'nnlchryf kermis was; een ieder fprak hoe groot
De Scadt zouw. worden in een korten tyd 5 maar dood!
δ Dood! wat is't verfchil van die en deeze daagen!
En 't itaat gefchaapen dat men haaft zal moogen vraagen,
Wanneer de Bode weer zyn bolletje ter deeg
Steekt buiten. Hoe vaard doch de Compeny? ze islee«
Zal 't antwoord zyn, en al de plaatenreeds vervlooven.
Dan ziet men op elkaar met jammer droevige oogen
Dan vloekt men by zich zelf, dat al die fchoone fchat'
Den lompen Boeren is gegeeven in het gat.
,En dus zal al 't gebruy van Bubbels noch ten lefte
jTot niet vervallen, en tot nullus op'tRequefte.
iDoch, al diebubblery ken weinig voordeel doen»
Ook weinig fchae : de weft, de Zuid geeft beter poen.
En daar men by't geboert, maar duizend heeft verlooren,
Verlieft men by de Zuid, ruim honderd duizend flooren.
En Jaar men in Edam een zakje mafjes wind,
Daar geeft de Zuid een half Miljoen papiere fplint.
't Is fchande minder dan een Tonne fchats te noemen,
En op een minder winft dan een Miljoen te roemen.
Dies of het bubbelfchap, of won, of wel verloor,
Groote Aclrie koopman blyft als noch een grand Sinjoor.
Eaat ν ry het hoog ToonecJ, by'c oop'nen der gordynen,
Den Actiehandelaar heel wJnd'rig doen verfchynen,
Esn rottig Smousje, dat zich naauw bedekken kon
Voor weinig maanden , ftapt gclyk een Spaanfche'Don
[Naar de aldereerfte plaats, ter Schouburg, met een ftacie
Van flinke dienaars,die Heer Smous met zo veel gracie
Ontzien, en dienen , ofhy was een Moorfche Prins,
Of Keifer van Ceylonj hy zwierddan hier, dangints,
Dan boaven, dan beneen met zyn vergulde kleeven:
En of men met hem fpot, dat ken de vent niet dseren,
Hy heeft vaft fchatten in zyn broek, en in zyn boek,
Doch wie zouw ipotten met een Man zo fyn, zo kloek
Inde Actiehandel, neen, hetpuyk der Actieventers,
De grootfte Koopman, fcheurt zyn plunje haaftaanflenters
Om op de Beurs, of Dam, hetnaaftebyden fnaak
Te ftaan, en luiftert nazynfotheid met vermaak.
Wat weet het Actiefpel den vrienden moet te geeven :
Een Kalis maakt fortuin by't weelig Actie leeven;
Een Burgerman is niet te vreede metzynftaat,
Hy wil een Heer zyn, en een Heer houd peil noch maar,
Voor hy een Konings fchat en rykdotn heeft gewonnen,
Maar die dat rnooy gebrui heeft allereerft verzonnen,
Wat is hy, doch i een fnaak dieryk is, maar ook kaal,
Hoe fier hy zitten mag in een Paleis Royal.
Dies jong getroude lien,. gy arme en goede bruyers ,
Maakt van de keyers die gy krygt veel liever kruyers,
Als AAieknoeyers, want een Kruyer houd zynftand,
Daar de Adiebruiery vervald hand over hand.
'tCanailleneufdhetal, en zingt vaft op de bruggen,
In 't fchoon gezclfchap van fteenflypers, rolders pluo-gen,
Met onbefchaamden toon de val van 't Aótiegild ' &
Wat lepel likken ken is gulletjes, en mild, '
In 'tkoopen, print by print indien men maar ten minfte
Een beeldje, 't uwer fpot, daar in bemerkt Wat v/'mttc
De Boekwurmdaarby heeft, dat weet deBoekwurmbeft.
Gy konftige etfers, knoey , al voort vande Adiepeft:
h Zy niet genoeg een beurs, zo weergaloos te fchetfen,
En op die Ichoone beurs wat ratelwachten te etfen
OfVulhsbeeren, na de grootfe trekken van '
DeNieuwejaarsprint, van de Wacht ofKarreman. jNeen Vrouw Juftitia heeft u een geeft gefchonken, Om ieder met een brief doen op de borft te pronken. Die wel gemaakte kat, met blaazen aan zyn pens, Of pooten, is het werk niet van een enkel Menfch; Daar Meefter Law, zo trotsop wolken, t'zaam geronnen Tot kudens, zit ten toon ; 't is ongemeen verzonnen , En 't werkblyve eeuwig goed , en van een grootfche naam, Nadien 't ten fpot verftrekr, der Kermis aclickraam. Maar boven al verheft myn Zangheldin de kallen β Van
|
||||||||
|
?u daar als op een Throon te pronken en te brallen,
Zy lonkt Bombario met vriendlyke oogen toe, ^e bochgel paft braaf op , en icbynd heel wel te moe, Terwyl 't Beunhaazen fchool, onnooilen weer re zwenken, &n zwaaijen na hun zin, op 't wyrelen..en wenken, Van dien Bombario , dien rolder in zyn hart. Madame Staarjuffi-ouw, die Venus zelve tart ïn welgemaaktheid , en galanterie manieren, Weet deeze Actionift te weeren , die te vieren. ,; :. Men fchryft en vryft'er, fchoon men duiveld, zweert, en vloekt
Èn arme halzen, tuk op fchraapen, lachgend doekt, Men drinkt'er Coffy van twee mcutjes} en men fmook'er ÊeiT-fcuivers pypje puik Verenis 5 Joodrrjan rookt'er Met zinnen, Fransje maat met fnorken en geblaas, Hans mof maf met een toon van Martiaal geraas: Het is'er kermis, daar ;de meenigte , als aan 't hollen, tConcilium vertoond met rechte Raazebollen. Johannis Grando, die in, alle plaatzen daar Wat is te kwikken, zich een meefter konftenaar Vermeet te zyn, en met Jan Rappius verbonden. Schoon geen van beide weet de onnos'le Actievonden, Houd 's avond meede ftal voor 't Hof, en de Actieplaats: Zy fpeelen fraay den beeft, held Rappius en zyn Maats , Met Jantje Grando, roem der plaerien , en pluggen. Maar! hoe hen 't ftout beftaan betaald is op hun ruggen, tn koppen, armen, voor hun fcheenen,op hun bafc, £n zwarte fmoelwerk, weet elk Jantje, die een laft, feen dragt van ilaagen naar de duivelshoek moeft torflen. Py braave helden! die den ruigen, die den norflen, Ë-n forifen Grando, dorft kloekmoedig tegen ftaan, öie met uw blank geweer braaf maken kon ruimbaan, Terwyl de Franken, met hun dikke wande Klokken, Zich meefrerlyk verftaan , op ryk'Jyk toe te knokken : Vyl Janje Grando heel benard, aan alle kant, Rampzaalige yitkomft zoekt, te water of te land, Zo lang myn Zangeres ken zingen, zal zy tuigen Van uwe daaden, fchoon de Quincampoix in duigen Geraakte, in deeze ftorm. En gy Heer Grando knoey fiiet meer met plundery, gy Rappius, bemoey Jj nimmer met een zaak, die buiten uwbeftek is, &n de eerften die't weer doet, ik zweer dat hy een gek is, t>ie willens, weetens, zo momentelyk , zo ree Het ftuk beftaan is, wacht ten loon een Griekfe P. öie zwarte buy .■ as nu weer over't hoofd gevaaren, i*e lugt wierd helder; en het onweer; aan't bedaaren, Stak de Aftiehandelaar een nieuwen moed in't ]yf, Maar laas! het lag'er toe, men riep niet meer zo ftyf, onfris, als eer, wie Zwol? wat uil je op Hooren geeven? Het roompje was'eraf, de jeu van't Actie leeven ^egon te ftremmen, en de bubbels interdeus Maar aangezien; nien kreeg de Boeren in de neus. Was noch Medea, met Held jafon niet ter zielen , Men mogt ó Medenblik/ voor uwe grootsheid knielen 3 Wanneer die He ros, op heit vechten zo ekskies, Ter beede van zyn Vrouw, geen enkeld gulde vlies, Maar heele vlooten vol gelaaderj, zich veritouten Te haaien zouw, voor u, met dappre Argenouten, i^f Medenblikkers, wel getrooft wat rooder poen, £e zoeken, daar her is : dan zag men't opgeld doen, fWmwaardig Medenblik, van uwe Companye, £0 cent op centjes, maar ach jey ! Mebncolyc ! v^u wil'er niemand aan, hoe hoog ge uw daaden fchat, ^w Compeny helaas! legt deerlyk in de mar. 9°k gy Enkhuizen, zoud heen Enkelhuizen heeten, Fe Faam zouw uwen lof by vaamen lang uirmeetenj ïp't ryke Weduwtje van Stavoren , noch was ?e zoeken hier op de Aarde , en uwe breuft genas, pet haare duiten; ja! wat was 'er een gefchater j^°n 't zyn,en had gy dan den vroomen vriend Leegwater j P'e zouw uwzantplaatmetgedult, van tydtot tyd ■Yei"Zetten, door de konft , en ongemcene vjyt. i ^Π reezen de Acties op uw StadtbyCapitaalen, 'i,'e nu ó kommer! δ verdriet.' re fchendig daalen, £n raaken, dat 's gewis, eer 't Actie jaar noch fluit ^Yn kring, op geen waardy, en heel de Waereld uit. "aar wil dan Hooren heen met alle de Actiebriefjes ? |
||||||||
|
hunner éér behaair, zyn nu door looze vonden
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Vanuw vernuft,ó geeft vol vinding! dk Atkflen,
Op l-egelfpelichewys, voor 'c nageüac'ht, zo raar Ten toon fteld, vvyl het kind des tyds, zelf zonder gaar Te roepen·, toebruid met eeri fneeuwbalop de beenen: ; rornraels Hun , en treft geen klyntje 'voor de fcheeneh de Actrenegotiant, dat ζ weer ik, ja gewis. y ffi-eh'c hetvvel δ Maats, die 't tcek'rien eigen is, ίο lan<7 aV snaaks van-geeft, en overvkig vanzinnen, Ons 't ^ioffVhuvs vertoond, de Quincampoix van binnen: Ha' dat 's na 'c leeven, en ten eeuwig duuibre fpyt Van u ö A&iertiaats? ja fpyt voor die'tbenyt. Een ander, meede graag, watfoaay te prohteeren, jSJeemt: oude plaaten, geeft de beeltjcs nieuwe kleererr, £n plaatit elk Adie kwant de kei viak in de bol, Het raakt dan, of't is mis , of fcheef. 'c Loopt nu te hol Mee printjes itiaaken, ja het is zo veer gekoomen , pat al watdeA6Hes doemt, voor koek werd aangenomen. Dus word Madame Quixampoi:/: gevierd, bemind. Om haare Koopmanfchap, beft lande uyt laauwe wind. Zo word Bombario, dien bóchgel aangebeden: De field word op een kar als Poesjenel-, gereeden In 't mooy gczelfchap va'n de droes, met al 't gefhor Der bubbelmaatjes naar Sint Rocüs. Zangnimf, por Degeelkn, die de naald in't ctfenmeteengracie Zo groots regeeren, om geen verdere temtacie, Voorde opgefmukte, doch verblufte QuincampotX. Mevrouw Pecunia, maakt arme duivels zo Vervoerd tot haare min, dat Tekenaars, Poëten > En Liedjeszangers, ftaag weerandrekwakken weeteri Te brengen voor den dag · elk doet verbaaft zyn beft, Deez heeft het op de Zuid, een ander op de Weft, Een ander ken het in zyn harflèns niet verdraagen, Dat heel Noord Holland ons, met gaauwe Boere ilaagen^ Zofyntjes pierde, en veel van 't Amfterdamfche fplintj Wilt in te Hokken, voor verrotte Kool, en Wind. Gy jonge Vryers, die myn Zang met opene ooren, En toegenegentheid dus verre wel mogt hooren, Terwyl het brandend vuur, nadien het reeds word koud, En't harde regenen j u noch wat binnen houd; Wy willen u deez tyd niet langer laftig vallen, Met van de niettigheid der Actiën, en *t kallen, Het fchreeuwen huis aan huis, het bulken en rumoer, Voor Heeren, Kooplien, voor den Burger en den Boer Der Straatpoëten, en der Heiligjes verzinners TTe zingen, laat het fchool der etferen, verwinners, En zyn, en blyven, zo van de Aótievinders, als Van de Actiekoopers, die braaf liegen door hun hals, Wen held Bombario ^ deez' en die regte gekken, Mtt Actieloopjes, en met blaazen ken betrekken. Laat Boöy en Meefter in het etfen doen hun befr^ 't Is alles wel, zo lang zy de Acties als de peft Verbannen, laat de konft op krukken gaan, of hinken i Of laat een Franfihe geeft, 'm teekenkunde, blinken By minder halzen, als de Morgenflar in glans ; By klynder Starren pronkt, aari's Hemels beogen trans. Noch roemd myn Zangeres en deez, en die; het knoeyen Is rontom kant» en fris door't Actiën verfoeyen. Nu zweeg vriend Darnons fluit„
Zyn Aftiezang was uu,
Dus verre, wyl hy aan de knaapen j
Belooven moeft , eereik gjng flaapen ,
By nader tyd , voor hen weer ruftig aan te vangen,
Zyn Miffifippi, ook zyn Weft, en Zuiderzangen.
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Tot
|
|||||||||||||||||||||||||
|
By yder een veracht tot onuitwisb're fchand'
Daar leid nu al uw roem, vernedert ïvTederiand.
De Goudzucht zit hier trots op haaren troon verheven.
Aan haar kemt oud en jong opofi'ren ziel en leven'j
By dag en nagt gewoon met een verhart gemoet
Te loeren door bedrog op 's evennaaftens goet.
De Godsdienit word verzuimt. De wereldlyke Rechter
Hcefc geen gezag altoos. Hoe langer is 't, hoe ilechter.
Ja zelfs de Magiftraat, die 't qüaatdoen moeft verhoên,
Ziet men door goud verbünt, verheugt het qüaatdoen voên,
En ftyven met gezag verüerfclyke vonden,
Uit goudzucht t'iaam gcimeet door hun die dit verftonden,
Tot 's naaftens achterdeel, maar tot hun eige nut.
Vervloekte goudzucht! gy, gy rukt der Staaten ftut,
Door deez' uw lift, omvecr: zoo gaat ons land verloren:
Zoo word ons druk op druk, en ramp op ramp befchoren.
De Koopmanfchap ftaat-ftil: de kaflen raken leeg.
Die gift'ren tonnen fchats bezat, die ftaat nu veeg
Om 't al te raken quyt: het Land lyd 'fchaa aanpagten:
En d'arbeidsman aan loon': de fchipper aan zyn vragten:
Pe Neering flaeut en quynt: de burger gaat te grond :
En door de goudzucht raakt het alles op den hond.
Roem dan myn Zanggodin uw Amftels Burgerheeren,
Die, door geen goud verblind, dit quaatzoo man'lyk weeren»
En blyven (wat dat ook de leugengeeft verdigt)
Onwrikbaar pal ftaan in 't betragten van hun pligt.
Och of ook and're fteên dien hadden waargenomen!
Dan waar 't met ftaat en ftad zoo verre niet gekomen j
Doch nu is 't al te laat: het klagen helpt hier niet:
En zónder Godes hulp wy blyven in 't verdriet.
S. P. £. A.
Op het Ociroyeeren H Pérmitteeren en Confenteerèn der Compagnti*
en Vérkoop'mge der/elver jfïïim. O Iet nu hoe Neêrlarids Staat, het, dobbelen Octrooy
& Verleenen, waar door uyt geit èn goed gedreeven
Hun Ingezetenen werd, haar Landen overgeven
Met haar bewöonderen, aan hét verderf ten prooy,
Twyl ook helaas, den menfeh door roem van winft verblindi$>
O wee, ö wee, dat Land wiens Koning dat een kind is.
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Beurtzang over den Aclie-handel tujfchen een Geldersman cli
Hollander
G- XfcT At razerny befpringt uw Steden
*V in dezen kommcrlyken tyt?
ff. Begeerte, om de Armoe te vertreden Een plaag die uw Geweft verbyt. G. Wie klaagt dat ? onder kleine en grooten Is elk hier met zyn lot te vreen.
ff. Ja/ was 't geluk u niet ontfehoten Van de Actiehandel in te treen. G. Ons zou geen fchat behagen konnéri. Als valffen fpeelders winft befchaart.
ff. My fcheelt het niet, hoe 't wort gewonnen Als 't maar gereede munten baard.
G. De Zeerob vaart om winft en woeker Tot voor de poorten van de hel,
ff. Daar vaart de fchrale Aardapplen zoeker Met boom-en akkervrugt af wel.
G. Hebben is hebben, zegt de Roover Maar aan het krygen hangt de kunft.
ff. Regt. Hollant fpot met Jonker pover. Die geit heeft, wint daar yders gunft.
G. Verfoejelyk is zulk eene agting Daar adel nog verdienfte geld.
|
|||||||||||||||||||||||||
|
Op de tegenwoordig in zwang gaande
|
|||||||||||||||||||||||||
|
actiehandel
|
Ι Ν G.
|
||||||||||||||||||||||||
|
Ó cives, civeSi ψΜ *vos dementia cepit?
ζΛ Neej-lanrf! Neerland ! wie moet niet met fchreiende oogen
Aaniehouwen uwen roem en achting dus vervlogen?
Och Ν ,naam en eer bedolven heel in d'as? D^Biw "d 'S nicc meer net geen'c voorheenen was. ^aviers wel eer vermaart door bloet en wonden |
H. Geen zegenryker Eerbctragting
Dan daar de kas en beurs afzwelt.
Met fchop en fpa door de aard te vroeten Is 't befte, dat uw Landftreek leert.
G. Dat 's beter, dan door Η fchelms bankroeten Na 't vry Vianen gelaveert.
ff. Een onheil, dat geen mens kan weeren, |
||||||||||||||||||||||||
|
,. .' Λ. ... .:... . ;■· (7)
E» die , ίη 't nauw is , vdient gered. I
G. 'K zou u die kunsjes wel verleeren.
//. Waar me ? - - - - - - - - - G. - - - - - - met Keyzer Karels xvèt.
H. 't Regt dat te fors gaat fpat in duigen.
Gematigheit trooft het gemeen.
G. Zoo weettnen 't volk't bloed af te zuigen. Door latten nimmer hier geleen.
H. Wat raakt dat onzen Actiehandel Waarop geftaag uw gal uitbraakt.'
G. Zwyg van dien goddeloozen Wandel. Uw welvaart is 'er door gekraakt.
H. Die 't fpel verlicrt zal altyt klagen,. Maar die het wint lagt in zyn vuyft.
G. Kreeg elk zyn regt; het waar te dragen. Maar 't onregt wort voor 't regt gehuyft.
H. Men heeft'er elk wat van gegeven, En 't Lot verdeelt na rang, en ftaat.
G. Dat blykt aan Nigten, en aan Neven, ~ Maar. Beft aan Groothans en zyn maat.
H. Zoo praat het o'proerziek jan Hagel. 't Gepeupel gromd , en mord altyt.
G. Maar 't Haags misnoegen flaat den nagel Rëgt op zen kop. En dat baard fpyt.
H, Waar heen laat zig de Nyt al voeren? Wie vaart van de Aciriet? dan beft.
G. De Haagfe Jonkers en haar Hoeren. Voor deze is 't fpul; met fchut, en reit. II. 'K dagt dat gy elders benen wilde Om 't Muyten makers Gild te Dord.
G. Noyt zag ik, dat men oproer (tilde. Daar ?t volk wiert in zyn regt verkort.
H. Te Londen gaat men flimmer gangen. 'K zwyg van 't winzugtige Paryz.
G. Was Geldwolf Law daar opgehangen. Uw Landilreek ftont op hooger pryz.
H. De ziekte is niet in al He leden. Haarlem, en Leyde ftaan nog fchöori.
G. Men ylegte die lofwaarde fteden^ Hier öm, een goude ftedenkroon.
H. Daar mag ook Amfterdam mê brallen EnGorkom trots op Arkels veft.
G. Maar Dordregt is de lcroon ontvallen. 'K zwyg van liet verdrè plonderneft.
H. Uw Gelderlant is kuys gebleven ; Wel wat een ongerepte Maagd!
G. Dat 's regt. Dat zy den lof gegeven Dat haar geen Dolhuis kraam behaagt,
H. Wy gunnen u die ydle glori . Een fchaduw die van zelf verfmelt.
G. Wy u den Windhandels rnalmori. d'Eer* hoe veragt is meer dan 't geit,
H. Gy zult 'er wonder ver mê komen. G___ Veel verder dan de Gekharpy
Met al haar winderige droomen
Van 't razend quincampoix aan 't Y.
tVind'-zang op de Commerlyke Commercie , of /Vind-zang van 't
Jaar MDCCXX. Op de Wys van Dees winter iëiPk Van dolheit fpreeken,
Die ganfeh Europa heeft befinet,
ï)ie ganfeh Europa heeft ontflëkeH,' En 'f al in rep en roere zet.
Die ganfeh Europa heeft enz.
b« Dekeverkooper zingt in Η vcorbygaan , op dè Wp νΛη\
Pekelharing. ,
IK roepe wel met Deekens,
Maar niemant koopt'er wat; Dit zyne geen goe te ekens!' Maar 'k heb het al gevat j
De Zuide en Wefle Winden, Daar 'c alles nu van kraakt,
Die hebben déze Vrinden, |
|||||||
|
, Te mqedernaakt gemaakt.
Voor deze naakte Gekken, Is dan geen beeter raad., Wyl Deekens hun niet dekken, Als wiileling van ftaat; .,
Ter vlugts dan naar Vianen, I Voort fcheerje maar.van hier, En dekje daar voor 't manen, Met fchilden van Papier. / Of benje niet voor 't loopen? Zoo moetje Frederik, t
Zyn kale Mantel koppen, i Al is hyniet te dik, En dekje naakte leden, ; ... , ; Ten minften met die Lap, By manquement van kleden, Ik groet je luy, en ftap. I. . .· ' ..
Jk onderwind' van Windt *e fpreeken.
Nu dat zich duizende even dpi, In lofle JVindt-JSfegotie fteeken , En al de wereldt is op hol. ν IL, < Men treede dan.de Beurs wat nader, .
De klok heeft een, naar ik geloof; Maar, is mya pog, ray een verrader, Ben ik ter Beurze^ of ten Hoof? III. , Watwildt gewoel! wat dollen handel.! Wat al Ppe-Hanen vindt men hier; Wie ik ontmpet, waar dat ik wandel, Den minften is een Cavaljier. IV. ïk hoor de Bubbel-winden blazen ; ~ Een ongehbprde vreemde Orcaan, Door onze zeven Landen razeri, , .....
Die niemant kendt, noch kan verftaan."
' V. Myn ooren ftaan aan 'thoft te trillen ; Ey! hoor, wat wildt, en woeft geluidt!
Wat of "dees dingen zeggen willen ? .. , 't Is al de Weit! de Weft ! de Zuidt. VI. Sta ruim, daar komt een Windbuil lopen, Met bey zyn handen vol papier,
Wie wil,,wie wil der Jclies kopen? Is al zyn roepen en getier. VII. De Wefl begotje, wie wil trekken/.. Werdt gins geroepen uit een troep.
Van uhgehte Bubbel-Gekken-3 Dries is niet veilig op zyn ftoep.
.,. VIII. 'bees, met die Wefte Windt verdreven,
Kpmt weer eenander Bubbelaar,
£)aar nooit Cronyk van heeft gefchreven Ën fchreeuwt, wiê koopt'er Alkmaar IX. Wie Hoorn, Naarden, Weefopj Muiden? Wie Uitrecht met of zonder Vart ?.
Öf maakt de zee-windt uit,het Zuiden, Dees waar, alrèets geen geldt meer waardt?
X.
Neen Gekskap loop,j.y naar de Lappen, Daar vinje Volkje van je trant;
Daar kunje in wind gaan k©opmanfchapPen> Daar is uw Bubbel-waar Courant.
w' xi«; .,
Strax-noord men weer een ander fchreeuwen
Noch ruim zoo eek, noch al zoo dol,
En roept wiê wifer by de Zeeuwen ? Wie koopt'er Purmerent of bWoll? |
|||||||
|
XII.
|
|||||||
|
'<*')
|
|||||||||||||
|
, f . χ π.
Ruimbaan een beetje, maak wat fpatic.
Daar hoor ik weer een andre klank», ;
Begut, bft leven van de Natie ^ Wat laat. naat bieje voor de Bankt
XIII. Loop voor Sint Feiten Oei der Oeleny Wy hebben naar ik zou vermoen,
ïn 'Hollandc, ovrrvloet van Stoelen , En met jou Bank gans niet te doch. XIV. Maar zagt, daar komt'er een aan fnorrefr,, Die iykr, zoo ik my niet vergis,
Wel Koning van de Gouwe Torren , Indien hy niet wei Keizer is? XV. 'Gans bloedt! wat draagt hy breê gallónncnl Dees heeft ten miniten tien Millioen, Zooniet een twee drie hondert Tonnen, Aan klinkklaar geldt, of Bubbel-poeé. XVI. Daar opent hy zyn weye kaken, Laar hooren wat de Gek verteldt ?
'Hy zal het ligt noch flinmier maken-, Och ja! ky droomt al mee van geldt.
xvn.
Wie doedtVr m de Weit me vrinden?
Wie iluit partyen in de Zuidt?
Wie zoekt, die kan zyn man hier vinden; Ik fpecuieer wat ver vooruit.
xvin.
tk wedt om duizendt Piftoletten,
Öe Bank, moet noch dit Jaar Banqueroet;
Ik kryg vari dag tot dag Feuiljetten^
De Zuidt is 't daar me 'm winnen moet; xix. !
Myn ViflerS Pink is weer naar Londen ?
Die voor my vice verja reift,
De Lapis heb ik nu gevonden, Daar werd niets meer voor my vereiichL
XX. . Dan loopt'er een G... d... onder; En wat G . .. ft .... 's by de vleet";
Élk agt hem als een werelds wonder, Schoon hy vari 't zaakje niet veel weet.
.XXL Hyfpreekt van Tonnen en Milioenen, Of yder maar een Oen ν ik was,
Maar »t loof't zyn Knolle of Pompoenen; En Bubbel-blazen al den bras.
ΧΧΠ. Hy flokt, gelyk een Cazuarie, Partyen in, fchoon met een gons;
Op Mey, Odober, Januarie, Liet is al boter voor de fpons.
XXIIL Zyn Kar loopt op een eifen paadtje, Zyn Scheepje, vlak voor ft room en windig
En eiken duit werdt een du kaatje, Hv taft tot de elleboog in de fplint.
XXIV. Hy moet mee Koets en Paarden houwen; £n twee drie Hoertjes op het ftal;
Ten zy hy i®e 'ev om te trouwen, Sta valt*dan Juffers, Zet u pal.
XXV. tVilt gy Zyn Minne-drift wcerftrevcn ? Zoo Ypan vry al uw kragten in,
^V zal u een Duarie geven, Naar uw senoegen, naar uw zin.
5 XXVI. ^n wie wcerfcaat een goude reegen? Gecn Danaéj- hy is thans mildf;
|
|||||||||||||
|
Des ftreeft zyn liefde niet meer tegen,
Zoo gy gelukkig wezen wildt. XXVIL 'Hy zal voor u, trots een Mevrouwe Van o.riZe grodte Wereld-ftadt,
'Een. fleep van Cameniercn houwen: Dit fchtet wel over van zyn ichat. XXVIII. Een Lufthuis aan de Vegt, óf't Sparen, , Met Vyvers, Kommen en Berceaux, 'Koopt hy tot uw vermaak nu garen, Hei rukt hem aan geen Tonne Gou's. XXIX. Maar laas! hoe zal den bloedt ftaan kyken? Wanneer een die noch loozeris,
'Met 't heele boeltje heen gaat ftryken, En zegt mevriendtje gy z'yt'mis. XXX. Hoe zullen zyne wiekjes hangen ? Wanneer hem tyding wórdt gebrogt,
Dat hy zyn ASies. moet ontvangen, Die hy zoo hoog heeft ingekogt. ' XXXI. Weg! weg zal dan die Goudt-Vink wezen. Die eer zoo lieflyk heeft gefluit j
Vianen moet zyn imert genezen. E'n daar me is dit Liedtjen U Υ Τ.
Ρ κ. ι ν e ε. Oorlof Monsjeur de Gouwe Tor, Na is jou mooye Vlieger hor ; En wilje het nu eens beter rooyen, Zoó moetje nooyt weer gtewcampoyen. |
|||||||||||||
|
LET OP Ύ END,
|
|||||||||||||
|
tó
|
|||||||||||||
|
t Muts» en Pekbroek is het vry geweft gewonnenj
|
|||||||||||||
|
■ Riep.onlangs een Matroos. Maar 't zal langs deze baan,
Die Deugt, en Dapperheit doet agter 't Neeffchap ftaaflj Door broekjes van Fluweel wel haaft zyn afgefportnen. Nog zag men 't daar door, niet ten enden aam geronnen
Viel geen vergifter peil op zyne welvaart aan; Zag men de Baatzugt niet inZee-en Standert vaan, Die hem de magtiïerkt, en vernagelt 's Lands kanonnen.
Om die te ftyven j en met rnagt te tréên op Zy
Rees deze dolle Rook-en Windverkoopery, Een woede, daar het Regt de kroon fpand, niet te dulden. Maar wie zal van't gemeen den Paus doen in den ban?
De Hofplaim iryft'cr door, het Koorkleed groeit'er van. En, miit de kaats, men hangt hier niemand om zyn fchulden. Op den Windhandel. Klinkdicht.
'llfAt raazerry! wat drift! wat dolheid gaat ons aan!
** Van welkeen' boozen Geeft wort tans 't Heelal gedreeve^
Nu elk de Koopmanschap den doodfteek tracht te geeven En zyne winften bouwt op ingebeelden waan? Wie poogt nu meer met luit. de hand aan 't werk teilaan
Om 't lieve Vaderland te hoeden voor her fneeven ? Waar is die oude zucht tot Koopmanfchap gebleeven , Waar door de welvaart moet, en leeven en beftaan?
't Is uit.' zyis, helaas, ten Landen uitgebannen
Door d'onbe^onnen drift van wreê Papiertierannen. Men handelt nu alleen op loifen waan en wind. Maar weeu .' wen die wind eens weder raakt aan't draaijeh
Dan zult ge uw' fchoonen winft vee! vlugger zienverWaaijefl· Gelukkig zo gedan een plaats in't ddihuis windt. |
|||||||||||||
|
feL OÏL AE S G ECKS - Ê Á Ñ
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Afbeeldmge vant Vönderly ck^Iaer van j^Jj doen d'eéne Ceck d'ander uytbjroeyjê,..
de Ltw Uj/ck fonder goet~ en VJijs Tem der verilaiat wa eren,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Aenden Mens-gierig eii ZeCer.
OnUngs -m^féke^ent. Vmni tot ûßáåôßåç÷. zynde
vcvdstvy vu■ vwhyaeivoffr een. Schilders i'vvnckel eeHr&vmmfaoL-viiiaxflun, fa aent lytwmdighe jshaer' In^^My drcckmettepraetf ebenen, te hebben. tweVL ons bmeegbkvytrtiet/ffiericbiytldiede. Ë„ö leriimrcmersgei, ,1. aenaebpreruTSlwat tuierden Mie a/rr^n dwaer i,y beerden,dateenen. 'die cLer -inde wan; 'deling '£¼ñ Jnafeb^er bteL·, h-gen em. ander. Crymhy. -uermikergenoenyt ihïgtwoori -vocrdenen.de emfhe-. nckrs -met w» «tóate* oven, -/wnden-Jheiute Tnetirf |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
dcort hphottye^fnackie datje imer eenfcbildery trp
den.geckélyhen. handel vande JibrifletigeTruiecktja: -men. hadden,.-u/dcken-, afbeeldinge aio chehkujervjtraet ■van. defz twe ick de Liefhebbers als waerdicb om. wz~ eev/gt gebeughenis te blyveivjhicr voereogen. ftétle en ■naer onihoubfio wajl dat top met defë woorden eerfc begon. Fop ïTuyiêcooper. IVats dit voor coddevy ? mf Cryn -maet kych een. reys. Crj/nDuyei's.eiker. IVel ziejedat met Fpf ï i> jenjcailderacy vande ry fü ÜJOfha/ i'otiï Iaer j$yj, doeder mier cku'finden ineen maent vgfbmdeTt aderden-alfèr nv. injèslée- |
reiii ÁôçâåôÜáôç apde beurs.Àáñ. wacr 'idtienfe
daer 'm oeneen, -heftlkcnmei eengoidfihaeltien,en weegen''Crijn. in eengroole Geclshg moer aijfer al ■mjhfwen- die oen, die Coeuelgereet lebben, -uk mien ddfi vrvjfr'pvler ah halfJ£nei~lem,fov. ma eten-we; jenJog.u'ddzts Ihtchtich %itrnen. nu-tneibeele feifhctfpen. ineen Cup van, cnds phchtmevfe opt 'heeft- of de model en heel deyntjes opde tfobbcrb is draegeiv -moer dacr^fleeckt jen, -vaendel vyt ifler " kermis-Cnj'a.neen- of iaa't is 't uythartgbort daer ■twee. domme herjjehtfi. mdlaer·âïßåç witten en, %ieje |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
laer-whnenfi 'h,ihén een 2à**Ë &Ö&?* ^
Éáç..3á3ö:Éâ1á·*ÔÂÀôÇ& ««ß Tmntn. vepfhaaityben^* j^.Oo:&ddens ie tellenöå in^ancle sf'UJclryven.. GhelvcU venV.V. een ymt Oenten voorj8oi.(nddens^>- vak laergbeveruk tnym leftr Weer,(ibyne'Ü-eëk,ten. oudf 7lJerwbet,ehde een'Senwncvlen -meteen jthfcre Xeitityije om aeneenTmts hah te lictnphen,. Over-aientnrieni'imH.'bi. een yerleterdc ipmnelpp veen.+90-
ylfsnjhephnir dtenlry'veer fih-en h/moert rtHdent ghftpchi-" lialde mits bein verterende nemda-t Srniffioril· Cdxmfe hes 3£evrwe enü'hmt onder de toehoorders mk cmgcL·.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
met datttr ertdenjtaet inde 2jotkho1kh..Itop.iaai
werrentwh moer ude zitdaer op een ÝâÀ dze vafb— vaneen deelfiifiedyk VoLlJe etpefilt wortrCrijn dat is 1%ra zeher die del'wrjflen eerflfihier te laden droegen etvnu xytjpyb om. boer hoerachhge twhtpaerdicheyt vanbaer -öøå^åçßô wort.~Fcp.dte daer zyn boafbjiaet en Jdnavt v;at is dat voor een- Cdeen-ofdander Cales aWe-lïtrra d mee ephop ry'ci jemaeiït aadt en nau,fi:cht âᣱ en tiet dat zyn-, JpJler, in dastyjen en. zyngpetyeninde Lommertjhet pnt Of de Cotngaritfg'& camen, en armen, hhet nu. weer |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
I- aent lytrcTien mitt.'toó V}el lats jp-een. btufin.
Tiandd -nu. bou.uk -noch mier Cryn. dtemets inde £xe: áö- tzgaenomeerijihckyzn,.Cr'ljn jaa,lOf Truy- fecooper aaer tont mee ôíåßâå^ïâïóíåç vjontiaer
worden de -mtTfcl/en. HJrt infihaepen -verandert en, naer een. hy'eleyi. Ãïñ Tiat net ■ntnt^nyrykel de* ina/fen. tyn, tzfeer aent -rjtfèn, moer- daerJiaeterjen, en.Ïaclrt,datl}ticlt<U>eljen thclrtifen- hoen te wefen, . Qx'iya. IDats een,iVaert lit neefl Vetpot byde bloe> vujinflefpeek.want merrumt ijjer %eter bygeuoi rends dat typlck.Tje,endie daer inde andre %oech_^i |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
JLert -pfaetaien,.zien-doemen,dat TwfhTylegoetds
dreck c^lenlhdlisbooy breryfé, dat°hicben.-wél liyn', iy en. nouenniFs ie weefèn. die boer í ö •verwonderen. over defen wofdertyeten, handel enVrtuimiare tyt- van.y~ecien-,y<mtickloa(fdotter in dat -wanderheke jaef njeer Gt&em,ttytnebroeyt zyn. alffèr in duy/ènt jaCjat van. Vrouwen,geboren, worden.Fop Moer nat ick zieJoO ts J&yntjeman daer -mee intfpulgera'' ecU dat is een. tpiaetffeck daer hoiêlc -rciebof. Crijn. 't ê moer inJcMldery,die h/ckt wel dat d de briefjes pT-cenjrwer biefk die de Jfbriflen malkander gaeven, en, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
eehjlbchplas in d'ander nant ds of hy'Jiagen wdie-tyt
is om,iEop 3foe luaeren die briefjens daerfoo veel~ hyryck mee waerendocb dgefhU,a\thpen-mijwel te weten.. Crijn 1>aer -weet -wkje mee te belpen, ick, bether een, deel naegefcbreven, ivd-je He lef en "hier bei ■ichfeiYa^ jafeker vijt een. rdepicheyt. 1)trlcocTrt- oen. N.N. een, vierendeel WH!? K.rotmen,voor
lejomma van. £ æ æ ■ Srdaen>s dr de leverantie aihefcfiiet, endc vier boeyen-glicreet He -men dadebck -van defldfd ■nwjfiten hden. ende Mr 3es Vebkoopers Ôçøâ lei'den. Oi/eryewmen van Í H. twee £imt Svntjirs, -<vcld by 'gelee.· mrhaddejzoo. Gddens du iel-bt mynen la/i'- neeme,ende— |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
door elcl· t-yns wégjfbs Her, y
■bt-vaereri,voert wtlleër t |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ivi/vjwde Wndfijes jm-i j:
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
:. 7li \:-:
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
I.T>:L
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
m
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
a^^M
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
o *
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Merkurius ander de Aïlionifien, of gkihiquenpoix in Allarm,
over V daalen van de Zuidzee Ablïes. jE zilver blanke Maan liet naauw van 's hemels trans,
By 't afzyn van de Zon, haardcluuw bleeken glans yP 't aardryk fchynen; .wyl otïtrib're duizend itarren ^'an 't uitgefpanne dak zig onder een.verwarren, ^ls Maja's vlugge zoon op gulde wieken kwam * *an zyn geboorte plaats, Cyllene, naarden dam , ' '■■■' . ■■ j^ie d'Amftclftroom bepaald, en. naar zyn naam hoort noemen. |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
j Viaar neen , deez' raad 5's kwaad, dewyt gy Smouflen zyt.
Voort Schaggcraas vertrekt! want gy verkwift uw tyd', |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ik eens die 'breede Vaart van"ruim vier uuren veer
V;okoöid zal zien, en de Ecms zal pronken met een Haven, Daar men die alle beï nu nog voor eerft moet graaven. Wel koop dan op Tergouw, roept weer een Schaggeraar, Die Compagnie is goed. Bedien u van die waaV, Herneemt der Goden Tolk, zy zal goede Iotreït geeven, fa Intreft daar- een Smous by naar van dient te leeven, Want Pypen, en Toebak, en Wefeps kooren nat Is voor uw Natie 't beft. Ga heen, verzoek dan dat Uw Volkje η , Directeurs mag van die Bubbles weefen Maar gy zult my nooit tot die Compagnies beleezen, tJw Wind negotie, daar reeds meenig een om vloekt, )Èn naar Vianen by het held're dagligt zoekt, jWyl zyn verlies hem 't hoofd en harszens fteld op fchroeven, jZal nimmer myn gemoed door ichaa, op fchaa bedroeven. ilk min de Koopmanfchap, maar op de deugd gegrond, jEnhaat deeze Actieplaag, die 't woelend Vrankryk vond, jOm met een ilinkfte ftreek zyn fchulden te betaajen, En 't geld van 't heele Ryk in 's konings kas te haaien. Ij.fc/w Rook-negotie haat ik als de veegé peft, jDaar elk door 't woekeren zoekt maar zyn eigen^beft: Qeen fonde maakt, van d'een of d'andren uit teftryken, Zo men zyn fclirokbeurs maar kan door die lift verrykken, jEn zo 't verlie, « Pn,it. jg,- gy j,aafl. ,joor moet gaan, Men trekt het harnas van Vo,-it Λ-oJrik Hendrik aan , :Dit ftrekt u tot een fchild om alles afteweeic^. Terwyl men vliegt, en roft, in kakelbonte kleéren; Geen Duizend gulden is by u meer noémens waard, Neen, 't zyn Miljoenen,, daar gy u nu by verklaard. Men zweerd op 't alderminft' by twee drie TonnegoudiTen 5 Terwyl gy Fmeerige en fmagterige Smouflen U in beelcJ, dat gy zelfs de Weereld nu regeerd. Fluks roept een Jood: dien Vent zyn harszens ftaan verkeerd, Het is zyn Gekheids fchuld dat hy ons dus durft hoonen. Dat gy lui gekken zyt zal u het end betoonen , Beantwoord hen Merkuur, wanneer gy 't laaz'rus huis Tot herberg krygen zult. Fluks hoord men. een gedruis, En winderig geroep van Nagtnegotianten,. Die zig in eene zwerm te zaam' van alle kanten By een vergaaderen. Wie op de Zuidzee? ^c ? 'k Zal Premie geeven, oflontfangen , van al die Maarluft heeft, om zyn geld, op hoop van winft, tewaagenj Ik kan, als al dcreft, maar myn verlies beklagen. Dus roept hier de eene, die zig daad'lyk vint bezet Door Premietrekkers,, als der Gödentolk ook met Zyn naargebootften fchyn a;Is een dier Acriedwaazen, Zyn ftem doet hooren in dk ysz'lyk wind'rig raazen Hoe? zeid hy, veild men hier de Zuidzee? Ja myn Heer Roept fluks eenander; bied eens zeven honderd,'kzweer Dat ik u aanftonts zal zo veel Partyen geeven, Als gy begecren zult; ik ben daar in bedreeven. Geen Actionift, die op de Zuidzee dóet,. komt my In gaauwhejd, o£ in tal van Aótiën naarby ; 'k Heb vyf; Miljoenen reeds met Premië'n gewonnen, Dar in drie Maanden, zints ik't eerfte heb begonnen In deze Koopmanfchap. Op't hooren van deez' reen Zag Maja's wakk're Zoon vertorend om'zig heen , Wylhy geenzintsde fpyt, diezyngemoed kwam tergen, Door laffe veinzery kon voor hun oog verbergen; Dies fprak hy in het end. Schoon dat gy door uw lift, (Hoe dik ook met den fchyn van winften gcfernift, ;Zo meenig een,reeds hebt door logen taal bedrogen, [Denk geenzmts, dat gy met uw vleijery , myne °°Sen Bedwelmen zult, door wind op eid'le hoop gebouwd, Indien, gy wift wie'k ben, die gy bedriegen wouwt, Gy zond angftvallig voor myn by zyn aanftonts vreezen. Tot zeven honderd is de Zuidzee reeds gereezen, Zeg zy is zo geweeft , toen dolle uitfpoorigheid, Die nu reeds vooreen deel is aan den band geleid , Verzelfchapt van den waan om fchatten te vergaaren, Ontelb're duizenden geplompt heeft in de baaren n Van't kwynead Naberouw, 't geen nu op haaren tyd C U pro-
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
~e grootfteKoopftad , daar Europa op durft rHet ftheepiykt Amfterdam, 't geen door het vvy
|
roemen ,
leid |
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
~er Agtb're Majeftraat, tot nog in zekerheid
^yn hoofd geruft,iegt in dép fehoot der Burger Vad'ren , üje 't vuur van Liercle, en Trouw, en Deugd fp'ecld .door . hunne ad'ren; Hier ftreek by, by de fchaauw des duift'ren avonds neer ,
Hcrfchaapen in den fchyn van eenen a£tie Heerj /ten zag geen vleugels nu zyn godd'lyk hoofd verfieren, ^aar een Alongie Pruik langs nek en fchouders zwieren \ Jjn breet gerande hoed, mèt goud verilerd, verftrekt Hem nu voor een heimet, ter wyl hy 't lyf bedekt Met wydsze kleeding,(lyf ^an goude en zilv're kanten· Hy fchynt een Veld Cadet, die 't vandel denkt te planten ^ 't Zuyen, om een baak te (trekken voor die geen, pie door de hoop van wind haait derwaarts fteev'nen,neen, Hy fchynt voor Ingeneur naar Utrecht te vertrekken, %ï aan die Compagnie mauwkeuriglyk te ontdekken, IHoe hy in honderd jaai, met honderd duizend man, Hun voorgenoorne Vaart heel ligt volvoeren kan( £o 't geld maar niet ontbreekt: Maar:ik> die op zyn fchreeden ^aauwkeürig agt flay zie naar Quinquenpoix hem treeden, JJrn op zyn vaders laft eens grondig te dooizien, Wat Wind-negoties van -veel dwaazen hier gefchien, %ι op zyn wederkomft hem,rekening te geeven , Wat dolle uitfpoorigheen hier worden thans bedreeven. Help Febus! onderfchraag uw Digter, die zyn zang, •^p 't fpoor van god Merkuur, werpt midden in den drang ^er Actienarren, die, op hoop van geld te winnen, verliezen eer, en naam, verftand, en tyd, en zinnen. * Voel reeds myn zwak gemoed ontroeren door uw geeft j *^ics zal myn Dïgteres, grootmoedig, onbevreesd pp zingen, al het geen der Goden Tolk befchouwde, ^aar zy zig wel geruft aan zyne zy vertrouwde : t ^og naauw'lyks kwam Merkuurby d'aangedrongen troep fper windverkoopers, als een fchrikkelyk geroep,;' j Mn: wie doet op Edam! Enkhuizt η! Naarden ! Hooren! onder een verward, zyne ooren kwam doorbooren>
^|uks ziet hy zig omringt van Smouflen, zonder tal, ^ie.door hun fchaggerzugt, gel yk een waterval ^an't hoog gebergte ftort, hem overal befpringen, , Ρ^η zelfs, als tegens dank, hun wind hem op te dwingen, Wat bied je op Edam ? vraagt, de een ,als Maja's zoon ^oor 't eerft zyn mond ontüuit, en niet een grootflen toon , vie Schagg'raars dus begroet. Wie racend gy te bedriegen,, f η door den fchooneri fchyn van win.il, in flaapte wiegen? ^ Geen reeds zo meenig een, te deerelyk beklaagt. , . : P^eet, dat uw fCoopmanfchap van wind, my niet behaagd. ?o i; die Acties kogt, waar zou ik de intreft haaien JJW'tuytgefchooceGeld? uw harszens zynaan 't maaien, pf zal Edam met Kaas heel Nederland voorzien? ^fligt de Weereld? want daar moet iets vreemds gefchien. J~dam zaf Amfterdam wis boven 't hooft haait groeijen j ^f Zal die Compagnie ook handelen in koeijen, ^m de intreft van het geld te vinden,- met, de melk Jcr markt te brengen ? Spreek l, leg my eens uit, op welk **n grondilag deeze Wind-ncgotie word gedreeven |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■
|
iwygt: een ander vraagt, 1v at wilt ge op Hooren geven?
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
uw geld
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
j^«it Hooren? zci
|
ΊΜ '
|
uur ; koop wortels voor
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
>^an word,.gy ligtelyk tptDirecTreqr gefield
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
j an 't agibaar Wezep, om ce Varkens vet te meften,
v^g deeze Compagnie is.-ügc nog'.de alderbeften, >^nt Zwynen dienen nog tot 's leeven's onderhouwd, |vpl daar uw Maag dan mee, als u de hoop berouwd » j^eu op Rook, op Wind , op Niet uw geld deed geeven % $*k ieder Aclrie tot een Zwyn om van te leeven. |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
i
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
1
|
|||||||||||||||||||
|
(ΙΟ)
|
|||||||||||||||||||
|
Met Fredrik Hendriks regt, nog zal op my de vlek ,
En haatclyken naam van Uankrottier fteeds kleevenj Gelukkige Ambagtsman! die van uw werk kunt leeven, Hoewel geruft doorloopt gy uwen leevens tyd, Daar ik myn dagen nu in bitt're droefheid ilyt, Door Naberouw gepynt! door Wanhoop fel beftreeden ! JDaarikmy zelf de bron van myn rarhpzaligheden iMoet noemen, wyl ik al myn fchatten heb verfpild, Met Koopmanfchap van Wind en yd'lc Rook; dus gild, En fchreeuvvd de Compagnie der Zuidzee Aclienarren, Eendragtig met elkaar; daar de een ziet naarde ftarren , De tweede ftampt op deaard', de derde gnord en grimd Gelyk een wezeps zwyn, de vierde zugt en krimpt Van angft fchier in elkaar, dog wyl %\j Acties maaken , Om dat hun Acties hor, en heel tot niet geraaken, ifvlapt Maja'sZoon om hoogzyn wieken regeneen , En juigtomhun verdriet, en lagtom hun geween'. Ga roept hy voor het laaft : gy kunt uw fchaa herhaalen, Als Rotterdam of t Stigt uw intreft zal bctaalen VandeA&ies, dk gy hebt tot veertig, vyftig, ja Tot zeftig toe gekogt, of Muiden zal uw fchaa Heel ligt vergoeden , want een ftad , zoo wel geleegen Aan d'oevervande Vegt, zal't alles overwcegen ; 'Ja zelfs eerlang de zee bedekken door't getal jVanhaarekielen, die langs Gooilands laagen wal JHun ankers werpen, om in't mïdde van dieplaszen, |
|||||||||||||||||||
|
U prompt betaalcn zal, want gy zyt alles kwyt;
Die acties van de Zuid zyn reeds te ver aan'c daalen, En kunnen naauwelyks twee nonderd gulden haaien, En zo in Engeland de Bank, die Compagnie Niet ftyft met haar Grediet, geloof my yry , ik zie Haaft naar.Vianen u toe vlugren met elkand'ren, En deeze Compagnie in rook en wind verand'ren. Beklaag nu uw verlies, en fchreeu-v van nu af aan, Niet meer, hoe veel de Zuid? maar'k heb my zelf verraan, Ja Vrouw en Kind beroofd door'uiuivels Premierrekken, Gelukkig,. vond ik nu een plaatsje by de Gekken. ■Maarjei, Monfieur, die ons hier dus voor dwaazen fcheld, Roept weer een uit den hoop, en zoekt door Uw geweld Onsreover fchreeuwen, waar zult ge ówbewyzcn haaleü, Dut de Acties op de Zuid zokragtig zynaan't daalen? Ha'k merk't, dat is een trek van u, die gy verdigt, Alleen om naar uw zin, onze Actiën zeer ligt, En tot een laagenprys uw eigendom te maaken, Dan zullen morgen, die weerom aan't ryzen raaken, 'k Beken, 'kheb nevens u zulks menigmaal gedaan, Daar om neem ik ü dit niet kwalyk, maat zie't aan Gelyk eenblyk vanuw verftand, ja gy zyt waardig Een Actie Heer te zyn, want die moet altoos vaardig Tot liegen weezen, waar door hy zyn intreft vind, Dat deeze Compagnie of ryft of daald. Dus winc Menfchatten, maardatgy ons wik de hoop Ontrukken, Dieorvs de Zuidzee geeft, dat zal u niet gelukken, Want met den laatften Poft was deeze Compagnie N02 Zeven honderd, en daar is niet nader. Wie Heeft deeze tyding dan aan u gebragt ? 'k Wil Ζ weeren Dat gy'tverdïgr; ofzytgy op geleende veeren Naar Engeland ge weeft? en is't geen gy verklaard De waarheid, wouw ik dat ge op reis verzoopen waard t Toen kon de Hofherout van't Hoofd der hemel Goden , Die neer gedaald waar op de dond'rende geboden Van d* opperften Jupyn , defpyt, diezyn gemoed Door zulk een hoon befpringt , en in zy η boezem wroet V Niet meer betoomen, maar door ed'len toorn beftreden, Smyt al de wydfle praal derweereldlyke klceden, Alleen met eene ruk, van 't good'lyk lighaamaf j Fluks fteigt hy naar om hoog met Beurs, en Slangen ftaf;, Enblyft dus zweevende opzyn fnelle wieken hangen. Hoor nu, roept hy ( het lot het geen gy zult ontfangenk, En zieof't moog'lyk is, dat ik uit Engeland Heb nader tyding , hoe uw hoop daar is geftrand» Door't daalen van de Zuid, die fchoongy u verwonderd, Haaft vallen zullen tot op Honderd , onder't honderd , Dat is tot Niemendal j gelooft gy't nu, welaan, Laatmy, voormyn vertrek uw klagten dan verftaan. Fluks rees'er een gcrugt, alsof van alle de oorden Van 's aardryks groot begryp, het Ooft, Weft,Zuid, en Noord De winden, op het ruim des hemels , in hun vlugt Afgryfz'lyk op elkaar aanhorten, dat de lugt, En zee, en aardryk beeft, niet anders hoord men *t klagen, En zugten van die geen, die tot in't hart verflagen, Den Wind der Acties duur vervloeken , wyl hun ftaat. En ingebeelde winftmet eenen flag vergaat. Ach! zügt er een , ik heb my eigen zelf bedrogen, En zie nu nevens my helaas! met weenehde oogen Myn Vrouw en Kind'ien, diemy als de bronaar van Hun deerelyken ftaat aanfehouwen, en ik kan iSiuhurt verwytj met regt, nogreden, vanmy weeren, Wyl ik moedwilligiyks toc eigen fchaa wou leeren, Wat intreft dat die Wind-negoue, in het end Verfchaften zou, 't geen my nu is te wel bekent. - Helaas! hoe zal ik beft myn fchuldenaarsontwyken? Die met het overfchot wis van myn geld gaan itryken, Ten zy Vianen my voor hun vervolging dekt. Fluks roept een ander weer, die't haermet boszen trekt Uit de opgezwolle kop, van wind en waan bezeeten; Helaas ! 'kzal nooit deez' ilagin eeuwigheid vergeeten? o Zuidzee 1 5k wou dat ik, voor myn geröofden fchat, My m0gtzo aanftoms gaan verzuipen in het nat Van uwverb0jgepiaSi zo zoude ik nu niet zugten; |
|||||||||||||||||||
|
jDooi't uitgefpreide net, de viszen te verraszen ;
Dan zeilen zy terftont , tot zinkens toe gelaan, iOp'diff'lyk ftroomgeruis van de Υ revier, regt aan JRegt toe naar Amfterdam, om daar ter merkt te draagen SDe KeurlykfteYbot, die ooitfterff'lyke oogen zaagen, DieVisvangft zal ligt van een Fonds van vy f Miljoen Goede Intreft geeven, en heel ligt de hoop voldoen, Die u zoo blindelings dtednaardewinft verlangen, Want ik verzeker ti dat Muiden Bot zal vangen. Öp Naarden hebt gy ook nog hoop, dewyl men daar In Fulp zal doen, en fchoon uw geld verlooren waar, Zo is die ftof nog zagt (zoogy ze kunt bekomen ) Om'snagts in uwe ruft gemakk'iyk op te droomen Die Compagnie is goed, zy handeld in Fluweel, 't Wydlultig Steenwykkan uook eerlang een deel Van uw verlies, vergoên: watpord u dan tot klaagen? Of heeft de Zuidzee al uw hoop ter neer geflaagen? En ziet gy als voorheen u weer ontbloot van geld, UwRykdomkort van duur geheel ter neer geveld i, ι Wat fcheeld dat? zytgyniet nog die gy waard voor d'èezefl'
lOf dagt gy door den wind altyd een Heer te weezen? Neen, die is al telos, en wiszelziek van aard Nukan myn Heer, dienogopgift'ren, met een paard EnSjees-vloog heen en weer, die niet mogt hooien fpreekefl :n, Van zyn voorleeden ftaat, befchaamd den bek te fteeken Aan burgerlyke fpeis, die niet dan wüdbraad at, En op ecnmaaltyd meer dan. zeven Wolven vrat, Terwylhy reis , op reis uit glaazen en bokaalen, Een ftroom van Rynflen Wyn deed door zyn gorgel daalen ? Zyn dis op nieuw voorzien met koeken van grof meel, Meterten, boonen, gort, terwylhy in't geheel Niet hoeft te zorgen, dat het vet hem op zal breeken. Want hy ziet Vlees, nog Spek, nog Boter, tot een teeken Dat hy door armoe tot devotie is gebragt. Dus iprak Merkuur, envloogin'r midde van den nagt, Omgordeld met een kleed van wolken, uit't gewemel Der Rookverkoopers, naarden digtbeftarnden hemel Van zyn Heer Vaders hof j tcrwyl'c uitbrocidzel van Heer Lauw, angftvallig vlugt, daardeeene, zo hy kan Voor Pluimgraaf of Matroos wil. naar Ooftinjen vaaren j Een ander wenft zyn heil te vinden op de baaren Dergroote Zuidzee , die hem heeft van geit ontbloot, Öm, als een Duiker uit haar grondcloozen fchoot Zynfchat, dien hy verloor, door't duiken weêrtcvinden; Maar hy duikt ver genoeg , die door't gebruik der winden Gelyk een Balling moet gaan vlugten, om irecn fchand |En hoon te lyden in zyn lieve Vaderland ; Een derde, wenft veeleer als een Zoldaat te ftervcn, Dan in zyn eigen huis en fpys, en drank te derven; Een vierde , wil zyn fchartd met een Godvrugtig kIccci . $ |
|||||||||||||||||||
|
D
|
Of
|
;rik nu moet door u gelyk een balling vlugten,
|
|||||||||||||||||
|
eeven z«mdcr eer! wam fchoon ik my bedek
|
|||||||||||||||||||
|
(Ό
|
||||||||
|
Bedekken, entragt niets, danomzyn hartenlccd
• In eene klooftercel voor altoos te bcklaagen , Dog meer om vry te zyn voor de armoede en haar plaagen> Dus maakt hen het verlies van geld, van naam, enltaaf', OfZwabber, of Matroos, ofMunnik, ofZoldaat. o Scheepryk Amfterdam , en pronk van Hollands freden 1 Hocduur zyt gy verpligtaan uwhoogcOv'righeden? Die u door hun beleid, geveftopdeugd en reen, Behoeden voor die Pelt, en kanker van't gemeen , Gy moeit, oBurgery! de Naamen van uw Heeren, EnVoefter Vad'ren , op het fier'lyks doen graveeren In eenekoop'reZuil, gelykde Tiberftroom Wel eer zag ftigten , aan zyn wyd berugten zoom Uit blinkend marmer fteen, ver.fierd met praalileraaden'j TotVorft Trajanus eer, verdienden zyne daaden Dien onverwelk'rcn Ιοί ? zo paft geen mind'ren aan Uwe Opper Heeren , die, met zorgen overlailn, Staag waaken voor uw heil , omalies af te weeren, Het geen uw welvaart, of uw ruft zou kunnen deeren. Zo bleef hunne Eer en Deugd by't laatften Nageilagt \ Dogwyl ik van uw hand deez'Dankbaarheidverwagtj Wens ik, datzy nog lang gelukkig mogen leeven. En de Aótiekraam te zien heel Neêrland uit gedreeven. Mercurius Koohcrkóoper in de ^ainquanpoix, en Oogmeefter
onder de jictionijien. ooi, haal Kool! Re ρ je wat 1 want hier is uytgelczcn
-----'Kool.' 't Is geen Savoje, maar anders als voor dezen :
Door't kcopen van dces Kool word iemand fchielyk ryk.
Za'luftig, repje wat', want mauw is myns gelyk :
Zy is niet zwaar te ton zen of te dragen,
Beftaat alleenig maar> in lof papiere bladen,
Gints woond een Man, die laaft genomen heefc
.'''ïyderkooi. Ey ziet eens hoeheerlyk dat hy leeft,
Mit meer is hy wift nauw korts aan de koft te komen,
Ku krygt hy daags, daarhy 'snagts van komt te droomen,
Gelukkig Eeuw j voor veel' de Schouwburg ftaat heel ftil
Terwyl dat haar Acteurs nu niet meer fpeelen wil.
Den Amftel ende fchiê, verftrekken hem tot wooning,
Die eerft Soopjes tapte, leeft nu als eene kooning,
De Main is gelukkig., Dewyl haar wooning is verheven ,
Om heerlyk als een Prins, in al grandeurs te ltven,
Wel koopter niemand wat, uyt Zuyde of de Weft.
Welkom, welkom, Eyza een ieder doed zyn beft,'
En hebt gy niet veel geld, je hoeft niet weg te loopen,
Gy kan de Zuyerkool, voor vier zefthalve koopen,
Laaft was'er een , die kwam met 't zelfde niet te loor,
Hy gaf Premie , en wierd daar door een groot Zinjoor^
Veel ander Exempels, zond ik u konnen toonen,
Die 't kopen van de Kool, aan menig kwam te loonen ,
O bloed; wat ziet men thans al hokus bokus fpul >
Door 't nemen van dees Kool , zy worden mal en dul,
Jongens die af en aan, tousjours maar komen loopen 5
Worden over ryk , ja zonder eens te koopen , -
De Koffyhuyzen , daar men Kool verkoopt mafoyi
Die worden voort genaam t, naar 't franze Qiiinquenpoix,
In 't franze Albion , daar is het fpul begonnen ,
Jan Law de vinder is, en heeft 't eerft verzonnen,
Dees Kool die was van al te Miflifippis fmaak,
Zo dat nu Grand Lovis, en al zyn volkje raakt,
VoorWiderd duyzende van {lapper'eliementen,
Maar wat de Zuyd aan gaat, die ftaan op vafter ftenten,
O bloed die hebben voet zo veel my is bekend,
Om voorjc Kool te hebben van 't anders wereld end,
Ten minit men maakt u wys een hope geld 't ontfangen,
Dog laat u aan die ftrik, niet al te licht verhangen,
Ziet vrienden ziet wel toe, 't is Kool die denken kan,
Neemd gy ze al te veel, zo vaard g' als laaft een Man,
Die had zo veel gekogt, als hy met macht kon laden ^
En kon zyn gierigheid mauw aan dees Kool verzaden,
Nu zit hy vaft beroofd , en weet by lo geen raad »
Eerft leefde hy Grandeurs, en nu maar montjes maat,
Ik heb gezegt 't is Kool, die ν onderlyk kan flenken,.
Van duyzend op twee honderd Wie duyker zoü dat denken,
|
||||||||
|
|Za vrienden luftig dan , a za loopan , locpan,
jWel denk die Kool voor vaft eens weerom groeijenkan, iWel hoe verilapt het werk, wel komt gy aan het teemen, 'Laat g'uw hoofde hangen, en durf geen kool meer nemen, Waar duyker wil dit heen, za luftig voor het left> Neemd wat Zuyder kool, of wilt gy z' van de Weft, |Ik zalje voort , ja ftraks met alle macht geryven, Wilt g' ouw of nieuwe zo de laatfte kan gy fchryven ^ Hoe veel dat gy begeerd , daar toe hebt gy nog tyd} Om je Kool verkoopen tot heele groot profyt, Eer datze word betaald of hoeft betaald te worden, Wel benje dan verzuft hoe fta je dus als Jorden , Wel duifje niet , dees Kool die veel belooft en 't zal Houde, 't en zy een ramp of ander ongeval Haar treft haar Kool by gort en zal bylo niet mind'ren, Maar hdienze flenkt. Wie duyker kan dat hinderen, 't Is hafart; wie koopt'er s' is maar op twee honderd Ha zal za, loop aan, en fta dog niet verwondert, | Schoonfe agt of negen, ja meerder eer mogt gelden, Dces flenkingluiftert toe, fal ik uw voort gaan melden De grond, waar op dees Kool, geftadig groeijen gaan, ïs wind, ja los, en kan gevolgïyk niet beftaan, Indienie maar eens kwam, om in haar kragt te bloeijen, Gy zagt de Wefterköol, als uit haar magte groeijen, Wel koopt'er niemand wat, wel aan neem by me zool, Luft gy, geen Zuid of Weft, zo neemd dan Rotte Kool, Ha! dees is zo heerlik, als gy oit kan verzinnen, Hier ftaat een moje plok, al buyt hazard te winnen, Daar word cen Phntery, van Kool gehouden dan, S'is voor eemg'dat 's vait, miiar niet voor ieder Man , Want eer de Plantery , eens was <.*,.. aeeg begonne, Zo was zy vol, wie hamer had dat ooit verzonne»' Zy handelen met kragt al met de ftaarten vaft, 't Is alles om de Kool, aan 't flenken leid de kft, Val aan wie koopt'er wat, je hoeffe niet te flypen, Za luftig repje wat, of wilje van de Pypen , Dat is van Gouze Kool, za komt met hopen dan, En koopt dan van dees Kool, zo veel gy krygen kan ^ Za rokers van Tabak loop aan al by gants Duiken, Men zal dees Kool, voortaan in plaats vernis gebruiken, Om dat de Pypen dan, voor 't breken zyn bevryt, Zo Perkement en Trommel makers, 't is uw tyd Nu kan gy vaft voortaan, geruft en vreedig leeven, Of anders om de Kool, uw aan 't Kool kopen geven, Wat is 't een Gulde tyd , de Slagers van het vee, Boeren en Vetvocders, leeft nu in volle vree VanKalverfchieters, Bullwyfers, kond gy verwerven, Dat geen van uwe Rund , door ziekte fal gaan fterven, Wie koopt'er dan geen Kool, ik zweerje Vaft by Gort De Kool is fchoone Kool, als al de Kool van Dort, Wel kinkels koop dart Kool, en blyft in geen gebreken, De Merw bewaart uw thans, dat niemand nu kan fteeken Den Brand al in uw Dak, het zy Berg Huys of Schuur, t't Is alles om de Kool. Wel is de Kool dan Duur, En zo g'uw Geld beklaagt; die gy eerft kwam te geven, 't Is alles om de Kool, de.Rotte moeten Jeven, De Pype breken niet, de Duyker dat 's wat Raars, Gaat heene om de Kool, en eet wat Merwer Baars,' Dit is een lekkere vis, of houwze voor haar fel vers; 't Is al maar om de Kool, wel ziet eens by de Del vers, ,Dees zal u om de Kool, gelooft myn vryelyk dan , So veel beloven thans als immers jemand kan i Wie koopt 'er dan geen Kool, of zo gy W1it verkeren, Al op een goede hoop, by al de grootfte Heeren, 't Is al maar om de Kool, zeg op dan met malkaar, iZo koopt dan fchoone Kool, al van de Ojevaar , Ha bloed ! dat 's ander waar, zo gy maar komt te giften IDaar zal z'op verzekere, dan kan het vaft niet miflen, Nog zal 'torn de Kool, het al beleenen gaan, iWel bloemers herten dan dat Kooien gaat wel aan, IWie koopt'er dan geen Kool, za za.' wel wil wat koopen. |Wcl zo by lut val aan, en dat met heele hoopen, j'k Heb nog meerder Kool, fchoon gy die voor genomen heeft, Pk Laat niemand thans verlegen, ik zweer zo waar ik leef, [Schoon dat dees Plantery , van Kool, al was gefchreven, |
||||||||
|
Eer
|
||||||||
|
(«O
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
Eer dat de tyd was om', om de Kool daartoe gegeven,
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
jAan de Miflizip Rivier, of '
|
't eeenze zoo s;aen noemen,
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
En gaat daar op het werk, met alle magte roemen,
Men nood een ieder vaft om in te fchry ven dan, De Koning doed daarv toe, al wat hy doene kan, . Hy fchonk^haar yeeleland , het kon hem niet verfcheelen, , Hy trekt daar door veel geld, en 't land kwam hem verveeleiij Een ieder om veel geld, dees tyden op te doen, Die gonge al haar beft, zig naar Parys toe fpoen, Giengaart en de Vos, die Komen by den ander, . Een jeder tragt een winft, te zien al van malkander, En dat al inde ft raat, genaamt, deQuinquanpoix, Gefchied dezen handel, zo wpnderlyJi moy, Als dat'er vcele thans., ja in een dag, zes zeeven, Meer als een Prince ftaat, met alle macht beleeven,. Maar ach och.lacy thans, wanneer men maar zalgaari Aan 't Negotieren, 't is alles voort gedaan, De fondzen die zyn weg, de fchatten zyne heene , Die Kool verwekt helaas niet als een droevig fteene, d'Engelze nog jalours op 't fchatrend frans geluyd, Bedenken mee een fonds gegrondveft op de Zuyd, Haar Kool die was in 't eerft béneen haar Capitalen Men ziet s' in korten tyd ver over duyzend haaien, Wat dunkje van die Kool; fta uw die koop niet aan, , 't Is wel in waarheid Kool, en 't magger voor beftaan, Men ziet ze. thans in 't kort net als kauwoerde groeijen, En zonder eenig vrugt of eens te mogen bloeijen, Wel wee gy;brittenland, en uw Pilaren vaft, De Adels en 't gemeen, die lyden grooten laft 't Kool kopen dat heeft uit, de hoop die is verdweenen. Haar kaften die zyn leeg, de fondzen zyne heenen o Ongelukkig land, aldaar men Kool verkoopt, Men leefder thans alleen, maar van de zimple hoopt. Gy dapp're Bataviers en uitgelezen helden, Men zal het eeuwig vaak aan uwe na Neef melden Dat gy hebt opgerecht nog groöter plantery, Van Actie Kool, als haan en britten alle bey, De Wefters Maatfchappy van alleu· Landfchappdni Die wilde thans geruft het visje handig knappen, Verkogte fchoone Kool, al voor een mojetyd, En maakte door haar Kool, alhecle groote profyt," Maar al op lofl'e grond en zonder vaftighedbn, 't Is al een lofle fchirn wanneer men_'s gaat ontleedeny Den Amftel wjerd ook vaak met macht gebeden aan, Om 't Koóle plantery maar/eenmaal toe te ftaan, 't Was nullis op 't requeft voorts singe deeze zotten, En vloogen als de wind, en quame aan de rotten, Daar was het wellekom myn uitgelezen vrind, Een ieder was 'er al tot Kolen reeds gezind, , Daar gong het Kooien aan, men laater luftig fchry ven.
En 't Kooien mogt alleen niet aan de rotten blyven, 7? Hadde niet genoeg aari 't Brouwen van haar bier, Die is lekker ende goed maar wat is fcheur papier. Maar zacht zy zullen nu, met macht gaan Ailureren, , En 't Kobi verkopen thans daar doorgaan deftènderen. Haar Kool die is van waard, en tot een hoöge prys, Zo word zy ftaag yerkogt, en ryft nog rys op rys, Men heeft'er dikwils vaak, wiehoordend van zyn leven 3 Tachentigende meer voord'rotte Kool gaan geven, De Gouwenaers, och laas! die komen mee daaraan, En geven voort Öctroy, om 't Kooien toe te ftaan, De Kool verkopery vanfalle deze Steden» Die ruft alleenig maar, op hoop dog zonder reden , Want Ziet haar Kooldery maar eens met aandagt na, Is alles vol bedrog, berouw die volgt haar fpa, Steden die haare tol of brug niet kan betalen, Die ziet men door haar Kool, v.eel fchatte overhalen, Wie koopt 'er dan nog Kool, z' is alle van eén aard, En door den bank al üe&ds, met een vernis bezwaard. Maar neemder die eens af, gy zu't geheym ontdekken ,' En zeggen rondeman dees Kool is voor de gekken, Wanneer het geld is weg, al dat gy geven moed, 't Is dan vaarwel Ivool oom, en zyt voortaan gegroed/ De fteden zullen dan, fray moytjesgaan braveren, En Heeren Directeurs, al van het uwe fmeren, |
||||||||||||||||||||||||||||
|
't Is nièmandal
|
koopt Kool, ik hebze in overvloed,
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
't Is Fïoornze Kool
|
ó bloed.' die is zo wonder goed,
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
Gy wiht'er voord al aan, als gy ze maar kond hebben.
Wel fpreekt de Directeur, die zal het u voort zeggen. Want 't a'nder is om Kool, gy kr.ygt geen eenen Duyt, 'Hy heeft de Kooï alleen , voor de re il is maar gefluit, Wel wilje dan die Kool,;je kanze koome haaien, Acht dagen hy vergund, eer gy ze zal betalen. De deugd des Kools, is vaft van jeder bekend, Of wilt gy 'andere, zo koopt van Purmerend, Hier word een volle maand, of daar ómtrend gegeven, .Eer dat zë word betaald, gy kander heerlyk lceven, 't Is alles om de Kool, al dat'er word gedaan, Of zo gy Monhicke zoek, val aan, val. aan., val aan , Kier zal me trah'queren, en brave Schepen bouwen, Έ fs alles óm de Kool, wil dat maar wel onthouwen', Wie zoekt'er dan geen Kool , alzo de Directeurs, Door 't vente van dees Kool, braaf vuile haare beurs. Soekt gy Aikmaarze Kool, die kanne Kcole venten, Die Kool die is gezond, maar zlapper elle menten, Men zal een Haven maken, o Bloed ! dat is zo goed, 't Is alles om uw Geld , ziet u at of Kool al doed. De Medeolikkèr Tuin, die wille Navigeren,.. 'f Is al te ziinp'le Kool, wel wil wat beeter Ieeren, Uw Kool die is niet goed, maar van te.ligt alloy. Enkhuizen volgt daar "aan, de,bank de bank mafoy, Daar door zo kan uw ICool, niet al te weelig groeijeri^ Haal Kool, vvie koopt'er Kool, wei *Wijc luftig ipoeijeri, De Swynen komen mee, en brenge Kool te koop, De Kool die word te, geef^ za haalze by ,de hoop, 'k Weet niet langer kans, om al de Kool te kruiden, JsTaarden Plant mee Kool, als ook dat Deftig Muiden, Helpt Vader jupiter, myn Wagen word te vol. Daar komt nog Haflelt aan, als ook dat fchoone Zwol. Wel koopje dan geen Kool, of vreesje voor de Rampen \ Betaald maar een percent, hy zo daar komt nog Kampen f Dees Rooi die is bylo, beziet het wel niet kwaad, Haar Stad die is heel fchoon, in florizante ftaat, \l$ alles om de Kool, wat dat zy uyt gaan fchryven,\ Wie wilder dan geen Kool, men zalje voort geryveri, Val aan, val aan, hy zo! wat wilje zeg gelyk, Ha ha! za zal ik zie 't, gy wiltze van Steenwyk, Die Kool, is wonder fchoon, en wilt .het vry onthouwen. De Zeeuwe komen ook, wil die uw geld vertrouwen. De Middelburgers thans, die vente mee haar Kool, s'Is ierfoon tot goeje winft, dat zweer ik by me zool, Daar ftaat een puyk van winft, te krygen op de handen * Haar kielen (teven vaft, al na de vreemde landen, 'c Is alles om de Kool, Zö fprak nog left maal Jaap, De Veerze ftappeh aan, hier is dok Kool de kaap, Wel'wildet· niemand ICool, of durftje 't niemand raden 6 De Koof die is bezwaard, alsgy zyt overladen, De Kool, is voor gezet, als van een hoo'ge toors, Denk dat p krygen kan, heel ligt de Zeeuwze koors * , Die koors die is te kvvaat, en laat zig nauw yérdryven. |
||||||||||||||||||||||||||||
|
)g
't Is Kool puyk van de beft, fchoon dat s' in. het eerft niet kwam 't Is Vlaardinger Kool, of anders van Schiedam, De Stigtfe zynder al5 maar de Emders komen loopen, Om met dé Woerdenaers, haar Koole te verkoopen, Wel wilje dan geen Kool, of heb je niet bedagt, De Kcble weet gy al, die 'k heb ter markt gebragt, Maar zo gy wift hjiar deugd, en over groote kragten, Ik wed gygeen mmut, tè kopen zoude wagteri, Wel lüiftert dan maaf toe, ik beginder ftraks al aan/ En Miflïzippi thans, moetin de voorrang ftaan, Den haan gewoon, op zyn fchatten thans te brallen, Die zag door overdaad, zig iri een fchuld gevallen, Onnoenaelyk ten minft zo als men 't noemen mag, fi* j Ve'helpen 't gantze Ryk gelegen lag. jan Law, een Schottenaar, die lei daar op" zyn zinnen, jjdagt een üimme vond, om geld met macht te winnen ƒ Hy ienreef Van Honden uyt en met een groot verftand , Als dat zy had<i> ontdtküj CÈn gröotc ftreeke land» |
||||||||||||||||||||||||||||
|
Dan ftaat gjr moy en kyk, én zy geheel vergift,
|
Kool
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
(·ϊ)
|
||||||||||
|
't Kool kóopen laat ik ftaan en word een oeulift,
En licht al met een zwink de fchellen van uwoogen, En toonen uw klaar aan, waar door gy word bedrogen, De Gouw niet aars gewoon als 't hand'len van het vlas, En Pypenmakery die daar van ouds al was, Dees wilde haare Stad niet voordeel gaan vereeren, En zal Aflürantie doen, als ook te Navigeren, Een Stad van 't land, en daar zo wel gelegen toe, Wie geeft daar aan zyn geld, als die het is te moe, D'Yzel waar aan die Stad en 't wel zyn is gelegen , Die is het meefte droog, befchoud dan eens ter degen, Indien het al gebeurd dat zy eens varen woud, 't Is zeker en ge wis dat zy eerft graven zoud. Wel vaft daar gaat uw geld voor 't meeftendeel wel aanen* Dit is ten voordeel eerft van haare Stad te ftaanen, Waar komt de drie per cent, en al de reit van daan, Die zy uw vaft voor af, tot winft beloven gaan, Aanziet de Hagenaars, die zullen negotieeren: Waarin? In Aalshuyden, of aars in Verkensveeren: Een Vlek, ver gelegen heel diep al in het land, Dees zullenu verzekeren voor moorden, roo ven, brand," Of anderongeval, alsmede ook beleenen, Hebt gy nog wat te veel, zo brengt het daar maar heèrien j Want hare Koolery die blykt zo klaar den dag, En ziet waar haar bedrog voor 't eenendeel in lag. De tyd waar inne zy een ieder zoud' geryven, Tot wetend van haar deel, zo zy eerft gingen fchry ven, Dees bleef wel weekendrie, en langer opgefchort. Wel waarom was dat zo.? Het was alleen by gort, Om dat een yder thans met alle macht zou hoopen,: En d'Heercn d'hare kon met groot profyt verkoopen: Gelyk als *t is gefchied, en ook zoo net gedaan. d'Alkmaarders ook niet luy j die laten 't ook zoo gaan, Ziet, deze zullen ook Commercie gaancn dry ven In Appelen en Fruyt, daar kunnen z' u van geryven; Maar niet van ander zqort, gelyk als is befaamd. Daar volgt eenander Plaats, het Purmerend genaamt, Dees Stad als in 't gezigt van Saan en Amftel beyde, Daar Negotieert men fterk al in de Bodem'rye: Dees Stad , 't is waar, is Zomers fteeds zeer aangenaam, Maar ganfeh en al tot Negotieeren onbekwaam. Wat is Enkhuizen tog? waar zal dat henen raaken ? Dié zullen voor je Geld voor eerft een Haven maken; En zoo het eens gelukt, dat 't geen goed eyrïde nam, Laat het u verzekeren door die al van Edam, Daar mag gy't uwe wel geruft op gaan vertrouwen, Zy zullen met 'er haaft gaan groote Scheepen bouwen. Wel ziet gy dan nog niet, of fcheeld u aan 't gezicht, Zoo keerd u maar eens om, en wend u naar het Sticht: Ey ziet dit werk eens aan, zy zullen luftig graven, En maken van die Stad totaan den Eem een Haven: Dat is iets koftelyks, en eifcht veel Jaaren tyd, Inmiddels zes per Cent, dat is een groot profyt, |
||||||||||
|
Dat zal men voor je Geld alle Jaaren gaan betalen; s,
Maar let eens wel op, waar duykecs zullen, zy 'q halen»
Dog die zoo veel belooft, eer dat hy eens begint,
I§, geloofd het vry, tot betalen ongezind:
Dog ziet niet aandagt eens , en wilt ter deeg aanfehouwen,;
Hoe of die Heeren thans haar boorden konnen houwen:
De Haven zullen zy uitgraven vyfeien voed
'Êeneden Pyl der Stad, en eer zv dien ontmoet,
Zo is het nog fo veel dat maakt* dan dertig zamen,
En dat is meeften zand, wil dat eens wel beramen,
Waar duyker wil dat heen, 'c is alles Apenfpcl,
ja alles vol bedrog dat weet een yeder wel.
Wel, blyft-gy dan nog blind, en by de neus omlyden;
Wat is te Muyden tog'niet als een droevig lyden
Gy brengt uw Geld daar heen, en zyt in waarheid fot;
Ja waardig dat men fteeds met u ten voMcn/pot.
De Naneefs zullen fteeds u voor de gek gaan houwen:
Want die haar Geld, in Kooi, ja op een fchim vertrouwen"
Wat is die heter waard , alsfimpel, gek en dol,.
Indien dat Muyden, Kampen, Haiïêk, ofte Zwol,
Of andere Plaatzen, u om wat Geld te geven ,
Vroegen, op Intereft,, zo waar ik ben in 't leven,
Gy lou 't niet doen> maar wel op Kool, en enkel Nier"
Daar hebt gy Geld nog toe, gelyk men daaglyks zie't-
Foey! fchaamt uw wat/ uw rcë'ele Koopmanichappen
Die ftane meeften ftil, en komen ganfeh te flappen.
jSta af van Midas luit, Cn fegt vaarwel, feer gauw,
1 Vervloekten handei,ukgevonden door jan La* ,
Keer u met uwen doen na Araiid, Spaar en Lyden *
Beziet haar werk eens aan, gy lult u vaak verblyden ·
Dat is recht Vaderlands te ..keeren her bedrog .,'
Haar roen die roemd men fteeds i.ja onfe Naneefs nog
Die fullen haren roem tot aan de Starren bouwen,
pm dat zy d'aéHekraam uit hare Steeden houwen, ,
Leefd > beroemde vaders, leefd! men fchryfe, op blauw Arduyn4
De Schutters van 't verderf der Batavierfe Tuyh:
Zyn Lyders en de Spaar, als ook de Amftelnaaren; ,, .
God geeft haar cenwig vree, en wil haar altoos fpaaren.'
't jOEfternte aan 't Firmament, van Maja's Zoon verfchiet
v-* Deduyfterheidherfchepr, helaas de Hoofdplanneten ♦ ; Van zyneq Hemel, rampfpellende Commeeten Syn wolken ftorten bloed, in voorfpoeds beek en vlier,
Üedrog die op élks fchade en eigen voordeel ziet
Heeft naakte Onnofelheid de Leen van een gereeten,^ 't Vertrouwen weg gejaagt, d'Eer, aan goude keeten Geklonken, prooy gemaakt van weedom en verdriet
De Goon der aard, verzot op 't Dobbelfpel dermenfeheri Beflooten, ook hoe hoog verheeven, meer te wenfehen En onbehoefcig , 't al te ilingeren in hun rob,
De wraak die Lucifer ter hel wift jn ce donderen Heeft, zonder Duyvelen of Goden uyt te fonderen/ 'Üytzuvpers van't gemeen verworgt, in eygen (ΙγοΕ* |
||||||||||
|
D
|
||||||||||
|
Ν Α.
|
||||||||||
|
Í Á-Â Å Ê I G Ô.
|
||||||||
|
Ui-jeufe Liefhebbers, voor myn plyfier te rade worden-
de , om in myn Familie tot gedagtenis en waarfchou- winge, voor de Nakomelinge,te bewaaren alle de Plaaten en Gedigten, &c. tot Befchimping of Spot van de Wind-of Actie-Negotie , in dit loopende najaar van 172.0. uytgekoo- roen, en gepleegt , fo hebbe ik de koften niet ontüen > om ie dus te voorfchyn te brengen , oordeelénde dat als men de 4. Brieven aan N. N. gefchreven die de goedkeuring van de heele Wereld hebben weggedragen, daar by doet, een nau- keurige kennis van dit bedriegelyke Spel kan fien. Alleenig heb ik geoordeeld den Liefhebber geen ondienit re
fullendoen omtwcefpreckwyfcn die in de Gedigten en Printen overvloedig voorkomen te verklaaren : her eerfte is dat de Verliefers verfonden worden na Vianen en Kuylenburg: en het tweede Spreekwoord ist dat de Verliefers word geraden haar te behelpen met Frederik Hendrik. Wat het eerfte belangd namentlyk die na Vianen of Kuy-
lenburg te fenden, is om dat de twee plaatfen gelegen fijn aan de Rivier de Lek , Vianen ÷ uuren , Cuylenburg 3 uuren van Uyrregt , beide feer vermakelyk , in welke een Regt word geufeert dat wanneer iemand op andere plaatfen door fijn Schuld-eifchers overvallen , dat daar konnende komen, met alle fijn Goederen die hy by fig heeft, word in befcher- ming genoomen , met alleen in de Stad , maar ook in beide die Graaffchappen , daar die Steden het Hoofd en ook na genoemd fijn , en dit gefchied voor een klyne Recognitie. Ja felfs iemand by toeval een Mandag hebbende begaan, dog niet moordadig , heeft in beide die plaatfen ook Vrydom: maar voor omtrent vyftjg Jaren geleden is by geval dat eenen |
Heer Mortangie een Tuffrou Ontfchaakte uyt 's Gravenha-
ge, die daar mede na Cuylenburg vlugte , fo is op order van de Heererï Staten, Melitie gefonden na Cuylenburg , en die ook de reden heeft gegeven , dat defc Stad fig verpligt heeft dat ten allen tyde ais het Hof van Holland , of de Hceren Staaren , iemand in haar Stad geviugt op eifchen , fy die lul- len laten volgen , dog dit fal lelden voorkomen. Het tweede Spreekwoord is opgekomen , om dat als eenige
Geldwolven , en Bedriegers de menfehen op hoop van groote Winft, willen te engageren , in de Actiën van de Ooit-In- dife Compagnien , om die op Tyd , of op Premie , of in de Wind te kopen , en verkopen , en die daar door in hooge Pryfen op te Jagen , fo hebben de Heeren Staten fiende de mine van veele Familien, inden Jaare 1610. den 2,7. Februa- ry een Plakaat geëmaneert, en Gepubliceerd, tot verbod van defen Handel en dat nog tot 4. ryfen met ftrikter uytdrukkin- ge vermeerdert, het eene in dato den 3. Juny i6zi. en het andere den 3. Juny i6z$, en 1624: den 20. May , en 1677. den 16. September, en naderhand is by de ftad Amfterdam verfchyde Keuren Gepubliceerd , tegen defe bedriegelyke Handel , en de dewyl de Heer Pnnce Frederik Hendrik Hoogl: Memorie hier veel tot het nemen van defe Refblutien hadde gedaan, wierd het Plakaat na fijn naam genoemd; defc Plakaten lopen daar op uyt,dat wanneer iemand eenige Aéhen verkoopt, die.hyop de dag dat de koop gefchied niet heeft, de koop nul is , en. fo verder , als woedende die faken aange- merkt als Dobbelen en Speelen, het geene by de befchrevenc Regten felfs ook verboden is j God bewaar ons Land voor diergelyke Tydcn» |
|||||||
|
E Õ Í D E.
|
||||||||
|
w
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
JiESTIEGEZma VOORDE GEJ^WmÓTI^ WMÈLl^
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
»
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Jdet leilleos aotid, van. elk die tpleg-tuj aanadeden ,.
dBedrf reeds eeuwen lang de deuadn ; eer en %&dett, è.n strekte eerv èrcnaar Tan een reeks van. gi-u: voldaan. ,
-'tdaar'nooit 7rietd't menss'll ettsin., vcr-'rll uree wind'en waan, Zo Zeer letevoid daar oen Mink der zi/i-'re selvven,
.dis -ben.teen Je .ietie/ierrnv kwam van da Seiae d]^ve:-i, jyie ziy verde'Lndc in een telleloos getal %tn. ^uilelvddfen, aoer ae dwaa/leid over d
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Wierdal de wereld met doeZ' dol/io Jteid cnt/te&erL, ;
Geene eindre Zotleid word iy d'ze. Terjelehen^ -V; £71 l·uiten syerujleid: J)eez' vedd laar maaadni uit , Lrints kroond' een wyp laar man op loop,onvmeéden luit, JDienddctiela/zdl yee/t, /netd'-ietie7ie£ï· ϊΰ delen,, d)aar laat een liate kwant Zyngelrll>eurs Zuj οη£/ί&&η,, Térun/pliy met een. loer zvn ledige uuren, svidd , Gints rird de, ddoeddnar van let H>e>ctvrade gild · JDie Zi/njoro motie nee/t dor 't *4etiegeld verkregen,, Op Zen lanaoot^aen dSroêr, daar luigdme/iom den Zegen |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
UTUptngen. wierden., dog ten, halten, der Getneente -,
jyie door deez' kankers, als dj?est, -tot op 't oeloonte |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
%ur voor des L>-eld-aods -tvoo/z , de -wereld, γι^τϊα lieer;
-*y · 1 ■ u y/ / -r ■ ^ <d
„Dus -was t oegin verzeld. vojz voordoet, winst en eer ,
~41aar zie: let idteuid oy let groot getal van, kranken,
d)ie dorj?urgeereTi,e~ door laten,, o/~ door danken. 7
dérwyl't 7'erlies van aelden. aoed net mynv^rend loofd,
Seloon -t de -4etie$ nu vervloekt, leeji van, ver/tandleroe/il,
jdiin uitaescluddc leurs iveêr jwa&n, te Ier stellen,,
lot dat Zy daa o£ daa tot t stei^ven, over-lellen/,
£71 eind-lrl , uityetcerd, als dwazen, tot lun, strap ,
Verzinken, zonder eer. of roem, in.'t eer 'loos arap ;
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
JiSpi anderen, van't kwaadziatoi noa eroer keren, ,
\Jót dt zp eindlpA- door 'Iruiszen, Zwaavdn, leren, J/et leert genieteJi va/1 nuJvGeldzuat, die alleen, J)e snode aankweek sier i.s van alle gruu.vylyK.leen, 7 dn dooi- wie t, Ie tic spel eek't eer/t 1$ uitr aevonden, , Om ui de koop manselap de Ziel acs iiaats te wonden, iDog deze windJiornt, is door 's le?riels gunst vergaan , J)ie fneerdr kwaad lee/t ui een' eidceljaaz* gedaan, , .f Dan de oorlog · pelt en tivist ui veel verwjte Jarerv , De ihemel wil ons weer vooi' ZuIk. een d.<rayleid sparen. |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
c7
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Gesti'ooyt is en, qevild , wrl -diissvsipni $ fiaam
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
2)e dolle Geldzuyt deed ^'ernieerd'ren,als de i
|
mam.
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
Gewoon een. Ideine zaak, ten lt eedsten, ofte malen.,
d/et ^dotie voordeel elk op't schoonste hvarn. verladen,, dóen. moe^std liysleid'jvey,- de DwaaslieUdneL·'laarjdadts, |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Cn
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
^f'df-yf^ srélireeujven 7'an 7>eeZ winderige . ilaats ,
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
\
|
|||||||||||
|
C ij }
Ê L Á G Ô
En Raadsvergadering der
G O D E N,
Over 't Wiflclvallig
ACTIE JAAR é 72 c.
OF !
J U Ñ É Ô E R S
BESLUIT en VONNIS
Over 'c werk van
|
|||||||||||
|
Gepraktiseerd dcez nieuwe ftof
Van koopmarifchap, die nu aan 't dalen
En dan weer eens aan 't ryzen raakt; Al naar een zotte wind komt waaijen,
Waarop nooit reek'ning word gemaoi- Wijl die altoos moet blyven draaljen» Men heeft daar eene Compagnie Van Miflifippi op gaen regten..., Momus. Regt op zijn laplands voor al die Beluft is met den wind te vegten. Merkurius. En't ftondecn ieder vry om't geld Het geen hy had daar in te leggen ,
Op een Conditie vaft gefield , Ten minfte zo de menffen zeggen,
Dat men aan ieder parcipant Een deel moeft geven van het voordcel,
Fluks had je menflen, wier verftand, Spitsgeeiligheid, en kunft , en oordeel
Alleen op intreft is gefield, Om groote fchatten te vergaaren ,
En voor het ingeleide geld , Waer toe veel deelgenoten waren,
Kreeg elk een Handfchrift; 't geen men toen Den naam van A£tie heeft gegeven,
Daar zy nu koopmanfehap meedoen, Als of die eeuwiglijk zou leven.
Maar fchoon heel Miflifippi Waar Uit enkel Goud tezaam,' geklonken.
Nog liep die Compagnie gevaar Om eens te knagen aan de fchonken,
Daar 't vleis alreeds is afgefmuld. Want waar is?wa vcei geld te halen,
Daar men de ouwde en nieuw*, fchuid Van de Acties ooit meê kan betalen ?
Voor my; ik kan 't my niet yerltaan , Hoe dat die Koopmanfchap kan duurenj
Maar 't Endje komt reeds agter aan, Het geen zo meenig moet bezuuren·
Uit Vrankrijkis die dolügheid, , Op laauwe en zoele Suide winden ,
Heel tot in Engeland verfpreid ; Straks was hy daar by al de vrinden,
Die heet op winft en voordeel zijn , Heel welkom, zonder eens te denken
Dat fchijn bedriegt, en fmarten pijn Voor wind en fchatten weet te fchenken }
Neen , daad'lijk moeft de Gentielman De franffe mode naar gaan aape n,
De wijsheid moeft daar in den bad, Wijl zotheid bezig waar met fchraapen
Van fchatten, die men had van doen Om d'Aétiehandel op te bouwen, Het was of Koning Midas toen Weer zou een gouden maaltyd houwen,
En dat al 't geendeez' Vrek zijn hand Aanraakte, zou in Goud verand'ren.
Tot nut en voordeel van het land, En der Gemeente met elkand'renJ
Maar wiè heeft immermeer gehoord Dat honderd tot elfhonderd fteigerd?
Maar 't vreemfte is, dat men regtevoord 5 Selfs vytfig op de Elf honderd weigerd Ter leen te geven; 't fchij nt dè tyd Heeft 't vlies van hun benevelde oogen
Reeds afgeligt, tot hoon en fpijt Van Valsheid, Lift , Bedrog, en Logen;
Want deze vier, by een gepaard , Syn wel de grootfte iteun pilaren
Die de Acties fchra3gden: en op de aard' Hun allereerfte toevlugt waren;
Maar dog de Dwaasheid heeft het eerft Den grondflag van die zaak geweven Om al die de Eigenbaat beheèrft, Voor hoop een lege beurs te geven,
Want daar de Wijsheid is geplaaft, Wie zal zyn fchat daar gaan begraven
In eene Zee, die woed en raafd , En nergens heeft een vryë haven 5
Wyl hier de Suidzee geld en goed Door de Actiehandel heeft verflonden;
Daar fchoon dat de arbeid, zweet en wroet, Geen duit ooit word van weef gevonden. De Zuidzee heeft door 't dwaas beleid Van zo veel gekke A£tioniften,
Meer geld vernield door doiligheid, |
|||||||||||
|
QÜINQUENPÓIX.
tl Et wiiTelvallig Jaar van zeventienmaal honderd
<1 En twintig, was nog naauw door Janus in een ring
Gefloten , of Jupijn, die door den Hemel donderd,
Verdagvaarde al de Goön. De gulde ftarre kring
Weergalmde op het geluit, waar mêe het hoofd der Goden Het Hemel-heir ontbood voor zijn verheven Troon ;
Werkuur ftrijkt aanftonds neer op 't horen dier geboden, Maar Tupiter verfchrikt, op't zien van zijnen Zoon,
öie londer ftaf of beurs verfcheen voor 's Vaders oogen, Als was hy dooreen troep van Rovers onverwagt
Geplunderd, en verraft ; Jupijndoor fchrik beWogen Ontfloot zijn lippen reeds, wanneer een nare klagt
Zimfpraakbetoomde. Hy, verwonderd wie dus zugte, Draaid deoogen heen en weer, als hy zijn Dogter zag ,
DewiifePalhis, diebenaauwd van't Aardryk vlugtte, Dewijl de Dwaasheid, die thans alles over mag
De wereld hield in dwang door fchijnfchoue Aétie vonden De eryze Velta fteigt ook fchreijend naar om hoog.
De gulle blijdfchap, die aan Liber is verbonden, Word van hem weg gejaad. Diana breekt haar boog
En Pylen. Ceres werpt haar krans van korenaeren Weemoediglijk ter neer. De Zeegod zugt en fchreid ,
En fchud zijn biezen krans van zijn befneeuwde haeren ; " Als tot een zeker blyk van zijn verlegenheid.
De blonde Appollo laat de zweep en teugel varen Der guldeZonnekoets, als was zijn Faëton
Op nieuws geblixemd, om inde Eridaanfe baren Te fmoren, tot eea ftraf voor 't mennen van de bon.
De Manke Cy thrée fchij nt ook misnoegd te nad'ren, En haer Gemaal Vulkaan volgt hinkende-0p haar fpoor. De dolle Mars gewoon het menlTen bloed uit de ad ren
Te Harpen, ftampt van fpijt, en geeft geen reen gehoor. De dart'le Flora treurd, en fchij nt bedroefd te kwynen.
In zulk een naren ftand zag de opperde J upijn , Al de and're Goden voor zijn hogen Troon yerfchijnen,
Á1 lenig Momus toond een uitterlyken fchij ç . Van vrolijkheid , daar hy de Goden komt begroeten ;
En welk een rampfpoed hun geluk en ™iai(j"tf
F \ilnoeaß eants driftig eerft zijn nood aan hem te klagen F ç fcnreSwd vaft door elkaar met een verward geluid ,
6 Aöics SicUh! ach! hatelyke A^ieplagen- A?hMiffifippi.' ach! ach Bubbels Weft en Su.d!
Wn deed dSen ftorm van fchreeuwen naauw bedaren , 3 Of vtoeK wat Affies ? wat} ik ken die prullen met! ÔíË- òüïç evmoecmy, wat dit is, eetft openbaren s Te fpreken , ik zal elk met gunftigeaandagt horen,
En zo he moog'lijk is, dat kwaad met al mynmagt
In 't alvergetend nat van Lethes poel yerfmoren, Worddewereldinh^^
Welaan, tnijnSoon, begin, ™^^'^ reden. Van de Aaies, die ik niet ken, k luiiter naar u , Merkurius.
Ach Vader ! 'k weet niet op wat voet Dat 'k u die zotheid uit zal leggen, Die me in de wereld thans ontmoet; Dog om het u zo ver te zeggen A^™Iiïc^v~5m,jn vrindcn
ee?prokenheb^dkitopofend
Weet aan die bruijery te '«Jf:^ hf
Maar hoor; eerft heeft me aan t 1 ranllc nor, Om 's Koflings fchuldeD ie betalen , |
|||||||||||
|
■C 16 )
|
|||||||||
|
Ais oo't een OA'og kon%.Tkw!iten.
Μ 'sr was 't by 't Albionie kijk Of Vankrijk nog alleen gebleven ,
Neen , Neêrland heeft geen kleine blijk Meê van deez' dolligheid gegeven.
Dat vryë land, 't geen door *c beftuu'r Van zijp groot Agtb're Burger Hceren,
Door't hlix'mend zwaard en 'toorlogs vuur Kon op zijn vyand triomfeeren ,
Dat land dat eerft in flaverny Van fnoó Gewetens-dwingelanden
Geteisterd , en geboeid , zig vry Kon maken van die inode banden ;
't Geen 't magtig Spaanje heeft verduurr, En eindelijk tot vree gedwongen ,
En zegerijk gezegevuurt, Daar 't vrolijk Iö wierd gezongen;
Dat land dat voor zijn vryheid Iprak Met blixem ea met dondervbgen Van zee-kartouwen , en op 't flak i Des oceaans, in zo veel ilageri Zijn vrijheid heeft met vyands bloed , En 't bloed der helden duur bezegeld ,
Va!d de A&ie dwaasheid ook ten voet, Zo fchadelijk ! zo ongereld!
Dog nimmer pronkt een Diamant So fchoon in 't oog der ftervelingens
Dan dat men hein van allen kant Met doffe fteenen komt omringen,
"So blinkt ook de Yftroom fchooner uit, Daar hem de Rijn en 't Spaar vcrzelleil;
Dit trits der fteden.ftremd en fluit AldeAöie-plaagen, die aan't zwellen
Rreds reezen boven perken maat, Waardoor zy eeuwig zullen keven ,
En aan de kroon, van Neêrlandsftaat Een fchoofien glans en luifler geven. Maar ach! ondanks hun zórg en vlijt, Is mymijn Staf en Beurs ontnoomen ;
'k Ben defperaat, en dol van fpijt, En kan my naauwelijks betoomen.
Ik ben mijn lyfkleed kwijtgeraakt, En opgeiierd met Aöie prullen , Én kladpapieren, zo mifmaakt Dat my geen menflen kennen zullen,
Indien ik weer op aard verfchijn. Wis zal ik daar by alle menflen Een Janpotagies gekje zijn, Dies mag ik de Aöies wel verwenflèn,"
Hoe pafl my dit papiere kleed , Bezaaid met Wort'len, Kolen, Knollen,
Panharing, Pypen , tot mijn leed, Daar zie je Tiggelftenen rollen. Momus. Die zijn het nöodigfle van al Om d'Acliehandel op te houwen,
Én dienflig, om in 't ongeval, Braaf gekkenhuizen van te bouwen.
Merkurius. H'"er pronkr een Kalfskop, daer een Koe,; En meer ileraden naauw te tellen,
Men heeft mijn kleed nog rontom toe Omhangen met veel narre bellen,
Om als een Gek te bedelen gaan , En met een laaz'rus klap te klappen,
Men bad voorheenen my wel aan Als't Opperhoofd derkoopmanfehappen,
Maar nu heeft Eölus mijn plaats Door Windnegotie ingenomen,.
Hy , en zijn bulderende Maats Ontfangengeld voor Wind endromen.
Men handeld nu alleen in rook , Waar aan zo menig moet verflikken,
Of die al vry komt van den fmooki Verhangt zig in papiere ilrikken;
Want ieder Aöie is een ftrop, Bekwaam om iemant op te hangen,
V> aar in ook reeds zo mcen'ge kop Mee al zijn fchatten bleef gevangen.
Hier höord gé, 6 Vader! thans dereên,, Die my zo hoog misnoegd doen wezen'» En al de Goden een voor een Die zullen ligt het zelve vrezen.
Dog ik heb u mijn nood geklaagf,· Laat elk den zijnen ook verklaren,
En ζ o 'c u goedheid , dan behaagt So doe decz'dwaasheid eens bedaren |
"Jap iier.
Door welk een dolle razerny Word thans de wereld aangedreven?
Of is 't om aan den Rijn , en 't Υ , En 't Spaar een nieuwen glans te geven?
Maar gy mijn Dogter, zuiv're Vrugt! Die uit mijn harszens zijt geboren, Is 't ook om de Aclies dat gy zugt ? Kom laat ons 't eerfle uw reden horen,
Waarom gy u ten Hemel fpoed', Momus.
Madame Pallas gaat ligt lopen, Om door een eerelijk Bankroet
Op aard geen fchand voor geld te kopen. Pallas.
Neen Momus, wiens vergifte tong De magt der Goden zelfs durft tergen
Ik vlugt, om dat ik oud en jong De Dwaasheid zie om fchatten vergen;
Men maakt geen werk van eer of deugd Nog minder van de Wetenfehappen,
Een dolle Geldzugt komt mijn Jeugd En ed'le konft op 't hart te trappen; Want de Eigenbaat agt ieder blind , Die met haar in gene A6T:ies handeld,
Schoon dat zy zelf door dezen wind In droeve en bange fchaduuws wandeld ;
't Is of een Vader onbedagt, 't Geluk zijn kind'ren wil verlopen,
Zo hy zijn fchat, en geeft, en kragr, Niet wil veripillen, in het kopen Van Rook,van Smook,van Wind,eu Waan; Hy die de Wijsheid houd in eeren
Ziet men in 't aangezigt verfmaün, Door dolle en wind'rige Aétiehéren.
Hoe zeid'er een, wilt gy geen geld . Tot voordcel van uw huis dan winnen?
Of is 't de traagheid die u kweld? Of hebben uw verkeerde zinnen , Een fchrik van 't goed daar elk naar tragt ? Neen 't zal u mooglijk niet behagen, Om in het midden van den nagt In Quinquenpoix te lopen vragen,
Hoe veel doet Utrecht, of den Haag? Of Woerden , Wefep, Naarden, Horend
Neen om plyfïertjes alle daag Te gaan zal u veel meer bekoren
So gy een man Waart van Verftand, De winft zou u doen watertanden,
En gy zoud aanftonds, huis en land Voor A&ie briefjens gfian verpanden J
So word een wijs man afgemaaid, Wie kan dien hoon, die fmaad gedogen?
Door 't Aétierot, dat moedig praaïd Èn pronkt, en ζ wierd, voor ieders oogen.
Elk fchijnteen Veld Kadetje zijn, . Verfierd met linten, flrikken , veren , Om 's avonds in den Manefchijn Als voor Baronnen te paiTeren, Hun klederen ftaan ft ij f van goud, (ren De lugt weergalmd door 't vloeken, zwe- E» razen, wijl een ieder ftout Een ander poogt te ruïneren Door lift, bedrog, en fchelmery, Om voor befebreeve klad papieren
Veel geld te trekken; om dan vry Met Paard en wagen te gaan zwieren*
Want zo der iemant roft en jaagt, Het zijn de brein'loze A&ieHeeren,
Dewijl mep naar geen fchulden vraagt. Neen, want door dus te negotieeren ,
Is zelfs de grootfte fchuld een Niet; Tenminflezozy zelf verhalen.
Niet waardig dat men daar naar ziet, Om maar zo aanftonds te betalen.
Wat vrtJUgd kan my het aardrijk zijn , Alwaar de Wijsheid word verdreven ?
Want de Actie dwaasheid is door fchijti Ver boven het verftand verheven ;
Men agt nog kunft, nog wetenfehap, Maar oogt alleen op geld en fchatten,
De geldzugt iteigt ten hoogften trap , En waant het alles te bevatten,
Schoon 't eind die A&ienarren kroond Met Armoe, droefheid en elenden.
Ik zie mijn wetenfehap gehoond, En ook met een mijne agting fchendenj
|
||||||||
|
W
|
|||||||||
|
( Π )
|
||||||||
|
Want als de Koopman , die voorheen. '
Door vlijt en y ver aangedreven ,
Mijn voetfpoor in fioeg, om alleen Zig over aen mijn kund te geven»
Ontbloot van Geld en goed is, door Zoveeleontelb're Bubbel vlagen,
Waar krijgt myn wijsheid den gehoor! Of wie zal mijnen tempel fchragen?
De nijv're Koopman draagt het meelt Door vlijt, en geld mijn wetenfehapperi,
En poogt door y ver, drift en geelt Het toppunt van mijn hoge trappen
Eens op tefteig'ren , lo voimaakt; Maar fo hem word zyn geld ontnomen,
Schijnt dat hy felfs zig fe'f verfaakt, En 't is met my dan omgekomen ;
Want 't is vergeefs mijn hoop gebouwd Op pronkers, die 't Salet hanteren,
Zo wijs als Ezels in het woud, Die niets beforgen dan hun kleren ,
Wiens fchonetijd maar word bedeed In 't lighaam zwierig op te tooijeuj
Terwijl men nergens meer af weet, Als hoe dat men zijn das moet p.'ooïjen J
Te zien naar linten, drikken , en Halfhemden, mouwen, en ponjetten,
En meer 't geen ik naauw noemen ken , Waar op dat zy hun zinnen zetten;
Dus zwierd men dan lang gragt en draar, En fpeeldden Ligtmis met den degen;
Men weet naauwkeurigieders ftaet En eer, als op een fchaal te wegen;
Men fpeeld by ieder voor Galant, Geen Juffer, of 't is hun meed'reflèi
Om wie.dat men van liefde brand, En roeptal fugtend': mijnMatrefle
Heb tog eens deer'nis met mijn gloed ! . Of 'k fal verbanden voor uwc oogen l
En fo me een and're weer ontmoet, Is de eerfte liefde voort vervlogen.
Dies by die onbefotme Jeugd , Kan ik in 't minli geen toevlugt vindenó Syzijnfo min voorzien van deugd, En alfo los als Bubbel winden.
Dus worde ik wederzijds verdrukt, , En voel niet dan verdriet en plagen;' Ik zie mijn hoop, mijn wens miflukt, Door 't ftormen van die A6tie vlagen^
Tenzydatgy, 6 Jupiter! > U nu wilt over my erbermen, Wantal mijn hoop legt thans om ver, Ei hoor dan naar uw Dogters kermen!
Jupiter. Is dan de wereld foontaerd, ■ Dat zy geen agting meer zou dragen Voor u mijn Dogter ? my zo waard, En kan de Dwaasheid meer behagen.
Dan de ed'le Wijsheid, diegy leerd? Waarom dat gy word aangebeden ,
Geagt, bewierookt, en geëerd, Zo hebt gy rneêr dan dubb'le reden
Om de aard te ontvlugten, daar den Schyn Voor 't Wezen nu word uitverkoren,
Maar 'k zie het eind reeds van uw pijn, Dewijl Merkuur my heeft doen horen,
Hoe 't Amftels Capitool, geitigt Op Zefendertïg Hoofdkolommen,
Die Dwaasheid houd in evenwigt, En doet het A&ierdt verdommen ,
Door 't edel, wijs en rijp beraad Van die Groot Agt>'re Burger Heren,
Die tot de ruit van Stad en Staat, Die plaag uit hunne veilen weren.
Maargy, överd'reGoden ƒ word Gy in uwe eer of mogentheden ,
Ook door die Actie plaag verkort? * Zo fpreek, wy luift'ren naar uw reden.
Vefia. Wjlgy, δ opperde der Goön! Niet uïtkieft w;e het eerft fal fpreken:
Toond mijn getakte Stedefcroon, En ouderdom» dat duurbaar teken,
Dat my die eer alleen behoord , 'k Zal geenzints pogen op te halen
Mijji m3gt,nogookvan woord tot woord Mijn kragt en aanzien af te malen, |
||||||||
|
Nog hoe ik uit mijn vrugtb'ren fchoot
Moet Vee en Menden voed fel geven,
Of't lighaam herberg na de dood, Die alles voor haar feis doet beven,
Nog hoe ik u heillige offervlam Moet met Sabeefle wierook voeden,
Wanneer dat de Offerknaap, een ram Of dier doet voor uw altaar bloeden;
Neen, 't is geen tijd om mijngeluk, Maar wel mijn onheil aftemalen
Dewyl men my met imart en druk Voorfo veel moeite wil betalen ;
Men dreigt my, omdefe Actie kraam, En Bubbeldormen op te houwen,
Tot misftand van myne eer en naam, Het ingewand van de aard te aanfehouw-
Te graven door mijn fuiv're bord (en, Met fchoppen, fpaden, en houwelen»
Tot daar Neptuin myn ftrand bemorit, Om dan met trotffe feekadelen
Te nad'ren tot desBiffchops ved , Dus dreigt men myn gefag te lenenden.
Helaas l waar fal ten langen led, Die onweer ftorm zig eenmaal enden ;
Ik zidder reeds voor dit verhaal, Hoe fal myn bange boefem hygen,
En fwoegen, als men paal op paal My door het ingewand fal rygen!
Om dus't geweld der woed fee, En holle deiningen te breken,
Tot weidand van de Stichtde reê, Die my tot in het hart zal deken.
ïs 't niet genoeg dat de Indiaan, 't Sy daar de Sonneftraie«lry2en
Of daar zy 's avonds ondergaan , My vaak angftvalliglijk doet yfen
En fchrikken,' als hy, door eenfugt Tot goud en zilver aangedreven
Mijn haefemop ryt, om die vrugt; Die in mijn duift'ren fchoot het leven
Ontfangt, beforgd word en gekweekt, Als uit een afgrond op te halen?
Wijl hem de gierigheid ontdeekt, Öm met een groten fchat té pralen 3
Terwyl ik reeds voor oogen zie Wat fmart ik weer fal lyden moeten,
Ah MifTifippis Compagnie Zal Louifana deur gaan wroeten,
Om door het kerven van mijn leen! Myn grond van 't glind'rend goud te ont-
bloten , En dringen door myn lighaam heen,. Om Fluto op het hoofd te doten,
Die op z'ijn ys'ren troon reeds beefd, Daar hy in de onderaardfe kolken
Als koning heerd, en wetten geeft, Met vrees dat deondermaanie volken,
In'tend, doorgravende mijn grond , Hemfullenopzyn troon befpringen,
Of ru.ukeloos, door 't aardfe rond , Zijn dale poorten op zal dringen ,
En laten Febus Zonneligt Door de opgegrave zilver Mynen;
't Gedoemde Volk in 't aangezigt, Tot (bye van Cerberus verfchynen.
Dus worde ik thans alom gedreigt, En ev , 6 grote hemel V ader 1
Zo gy uw gonft niet tot my neigt, Daar ik uw Troon eerbiedig nader ,
Zulthaadmijngloriezienverkragt, Myne eer en aanzien weggedreven,
Dies al de hulp, die ik verwagt, Moet gy in defen nood my geven.
jfupiter. ':■
Schep moed, ö grote. Voedfler VrouW
Van mens, en vé , en vrugt, en bomen!
Steun op mijn hulp, dewyl uw rouw Alreeds is op het hooglt' gekomen ,
Geen Vaartegraver fal uw fchoot Met fchop,nog met houweeldoorkerven,
Üw lighaam heeft in't Sticht geen nood ; . 'k Zie dat projekt reeds aan 't verderven 9' Want 't hele Fonds dier Compagnie Is niet in daat om uit te voeren ,
Deez'fporelofenvoorflag, die |
||||||||
|
■>.
|
||||||||
|
( 18)
|
|||||||
|
U nu reeds korftt met fmart ontroeren.
ï)us fet uweonruft vry ter neer, Wy! wy ook de an-.fre Goden horen;
■■•Ik zweer u by mijn Wraakgeweer, Dat u geen onheil'is be'fchoren.
En ik wil 't ook wel zweren, dat Men 't werk niet eensjes fal beginnen,
En dat die ingeleide fchat In 't end ten Grote Niet zal winnen,
Neptumts. Zoiemarit van al deand'reGoön , Heeft regt of reden om te klagen,
Dat hy geweld lyd op zijn troon, Ik word verwoed voor Ί hoofd ge'ihgen;
Men fchent mijn eer en agtbaarheid , Men wil mynedrietandmy ontwringen,
En mijn gedugceMajefteit Op mijnelchulpkarosbefpringen;
'k Ben geen meer Meeikr van mijn vloed, Hier wil men my te rug doen wyken,
Daar't land in dringen, om den voet Der Stichtife veilen te beftryken J
'k Ben geen meer Meefter over 't fand, Het geen mijn vloed eerft op deed wellen,
Men wil, fchóon ik daar tegenkant, My in mijn Rijk 3e wetten fielten
En 't Zand 't geen ik heb opgefpoeld , Met magt van gravers weg doen graven ,
Op dat mijn water ruimer woeld, Tor voordeel i'an de nieuwe Haven ;
Men dreigt met Paalwerk , hout en (teen Mijn Itragt en golven af tekeren ;
En daar ik nu rol bruiszend heen Op mijn gefag tè triomferen ;
Mijn Zékaroskan nu langs't Strand Der zuiderZé,van'tSuid tot'tNootdetr,
Of't fpits van Hollands lage land, Tot aan het eind der Friefle boorden »
Heen rennen over 't bruiszend nat, En foncler tegen ftand te ontmoeten,
Tot daar ik my, van fchuimbefpat·, Zie door den Oceaan begroeten.
Nu fal ik in mijnfnelle vlugt De Enkhuifer Haven moeten wyken,
Of met een vliegend ftorïn gerugt, Langs de opgeworpe nieuwe dijken,
Genoodfaakt zijn naar't Sticht te gaan , Wijl 't groot getal der Bubbelfteden,
Met Schepen vol en zwaar gelaan Mijn grijfe kruin my in fal treden ^
Want gene Stad, hoe klein geagt, Die met geen Vloot van fnelle kielen
Mijn rug fal ploegen, en met magt Op mij ne ontemb'rë golven krielen»
Ja , 'k zie eerlang den Oceaan So digt van zeilen , dat de ftraleh
Der guldeSon, of bleke Maan Nooit op myn waat'ren kunnen dalen;
Ja 'k zie mijn Tritons in het naau w, Wijl zy geen adem kunnen fcheppen,
Maar afgemat, en moe , en rlaauw Al dervende hun vinhen reppen ,
En in dien zei ven doodfien ftand , MynZéfierenen en Najaden
Benauwd gaan vlugten uaarhet land^ Gewroon in 't ruime fop te baden ^
Of zo zy blyven , door 't geweld Der fchepen op elkaar gedrongen,
Gekneuft, verpletterd, engekneldj Het bloed ter ad'ren uit gefprongen
Bepurperen myn zilte plas; Zo tal men d'Oceaan bedekken >
En 't fvvalpend fout, en fpiegel glas Met zijn inhoorlings bloed bevlekken.
Ik felf fal op dat zwalpend ruim Geenzints mijn wagen kunnen mennen 3
Nog met mijn Zékpetsover 'tfchuim, Enhuppelende baren rennen;
Maar fchuUen in myn Zépaleis, Gebouwd in't allerdiepft' der vloeden,
Daar ik de fchepen op hun reis Voorheen, ofRvafte, of kon behoeden f
Moet ik het roer nu van mijn Ryk Alleen den fterv'Hng toe betrouwen,
Óffoik opfteig, blijkop blijk (wen. Van oneer . fmaad , en fchande aanfehou-
\\: had nog eerft myn hoopgeboud |
|||||||
|
, OpEölus, maar 't is verloren,
Wijl die verhandeld word voor goud, Én krijgt gelyk een bynaam : Horen,
OfWoerden , Wefep , Rotterdam Tergouw, Dort, Alkmaar enEnkhuifen,
Daar elk hem even gretig nam , Als was 'er Goud uit wind te pluifen;
En 't voerd myn gramfchap buiten toorr> Dat hierdoor al deez'Bubbelfteden,
De Stad aan Υ en Amftel ftroom Maar pogen op den nek te treden;
Die Stad , die uit een viszers buurt, Gelyk het wereld dwingend Romen,
Wiens boord de gryzeTiberfchuurd, Tot daar hy in mijn fchoot komt ftromert,
Allenskens opwies in gefag, Om't hoofd ten hemel optetrekken,
Kan nu defchooufteflonkerbag Aan Neêrlands ftedekroon verftrekken;
Dies poogd men defe Stad met kragt De Stevenkroon van't hoofd teftryken,
Endoor een bubbel water magt, Hun eigen veften te verryken;!
Maar't moedig Amfterdam itaatpal, Solang zyn wyze Burger Héren,
Die Adieplaag uit Stad en wal Tot nut van hun Gemeente weren;
Dat vry zynZémagt Jaar op Jaar Door hun befcherming aan mag groeijerr,
Envry vanonluft, ofgevaijr Mag in gewenften wel (tand bloeijen;
Maar dat men dus den Oceaan, Enmy fal in mynryktrotszeren
Met Bubbelvlaggen , die door waan Het menen alles te overheren ,
Doet my, 6 Jupiter! uw troon Vertorenden bedroefd -genaken !
Wyi buiten u myn Waterkroon Eerlang in ongeval moet raken.
Jupiter. Myn Broeder! die den fouten vloed Kunt met uw ftalen drietand kemmen,
Schoon Eölus afgrysz'lyk woed, Kunt gy den Windgod nu niet temmen ?
Staat hy niet onder uw bevel ? En laat gy u van hem braveren ?
Doe ftraks deez' fnoden Muiter wel Gekluifterd in zyn ftormhol keren >
Wanthy isdeoorfaak van al 't kwaad, Naar al de Goden my getuigen;
Gy moeft tot voordeel van uw ftaat, Dien Muiter voort het hoofd doen buigen
Momus. Dat kan onmogelyk niet zijn, Want hy is reeds in fo veel ftukken
Van een gefcheurd, dog fonderpijn, Dat gy hem felf niet kunt doen bukken»
DcMiffifippi, en de Zuid, En verders al de Bubbelfteden,
Die hebben elk een deel ten buit Van hem, en zijn verftrooide leden,
En iederdeel is op het minft Tienmaal doorQuinquenpoix gewandeld,
En tot,een ongemene winft, Wel fesmaal op een dag verhandeld.
Wie haald die lappen by elkaar ? Want wie een deeltje heeft gekregen
Behouwd die brok, alsgoeijewaar, Om 't met een goudfchaaltje op te wegen;
Ook dient de fchaal heel fyn te zyn Die door den wind fal overhalen,
Want't is togwind, papier in fchynj Daar de Aftie Héren meê betalen. Jupttr.
Geef antwoord als u word gevraagt; 't Is hier geen tyd van fchettszeryen,
Daar ieder kermd , en fugt, èn klaagt, Om 't geen zy door defe Adies lyea.
Maar Ceres wat is't dat u pord Om dus bedroeft myn troon te naad'ren ?
Word gy ook door den wind verkort ? Ceres. ■ Ja, die doorknaagt myn geeft en ad'ren,
Wyl is A&i'es door gebrek van geld, 't Geen uit die windpeft is geboren,
Myn velden , daar de Seine zweld , Ontbloot doet zyn van 't voedfaam koren;
|
|||||||
|
X
|
||||||||
|
*9 )
Door Hymens heïn'gên band verbinden,
Ik dien, gelyk een Makelaar By al de wederzydffe vrinden ·
't Accoord te treffen , van het goed Dat de een en deand'remeéfal geven,
Ik vond door 't geld dien züiv'ren gloed . AI overlang van de aard verdreven , Maar ik fag nog 'm fchyn myn wet Gevoerdopde ouwdeeeretrappen
So lang het JufFerlykZalet Bleefvry van de eid'le Koopmanfchappen
En Windnegotie, die by naar :■ · My uit myn zetel heeftgedrongen, En meteen fchrikk'lyk irormgevaar,' My in myrieagtbaarfieid bêfprongeii.
't Zalet is my te naauw gemaakt! Wyl daar naar Quinquenpoixe fwieren,
De Windgod is tot baas geraakt, Door 't hand'len van zyn klad papieren;
Daar fcheen eertyds de dart'le min Opgulde wiekjes om te-zweven ,
Als een Galant zyn zielsvoogdih. ! Zyn droefheid kwam te kennen gevefli En bad haar om mêdogenheid Te hebben met zyn droeve kwalen,·
En liefkooft , zugt, en fmeekt, en vleid, '. Dat zy met haar genade flralen , Zyn nagt van droefheid in een dag i Van held're blydfehap Wil verkeren', Dewyl een lonk', eeneenk'ie lag - Zyn harten ween forg kan weren ; ■
Maar nu tragt men daar 't windrig fpoor Van Quinqnenpoix mêeop teWand'le'rt
Men geeft daar aan geen min gehoor, ■ Wyl men daar bezig is met hand'ieh
Van A&ies op de Bubbelfteên, Hier vraagt 'er een ; wie bied op Horen?
Ik geef voor feven , neen, ó neen! Roept de aar, dat was een kwart verloren:
Ikgafb ver niet uit 'cbeflek, - Wie bied op Wefep, eens tot vyven?
Die A&ie ftinkt naar varkens drek, Laat die uit ons falet tog bly ven,
Zeid weer een ander; maar wie bied ; Op Purmerend nu eens tot feven ? Komhebjeluft, fofpreek, of niet Dan lal ik fe aan een ander geven.
Dus redeneerd nu 't Juffcrfchap, Waar af't falet fchynt weer te klinken,
Men hoorddaar nu geen handgeklap Als eertyds'; onder 't Vrolyk drinken
Van Koffi, Thee, «f Cokolaat,1 \ Neen 't is van AéUes, Negotieeren, Van Bubbels, daar men nu van praat, i Zelfs durft men by de Zuid daar zweren·» Dien groten eed van 't Aétiegild , r Waar door fo véle ontelb'refchatten Zyn ruukeloos en dwaas verfpild , Ja meer als iemant kan bevatten.
Dies fö die Actiekraam nog lang, j ö Grote Jupiter! blyftduuren,
Sie ik myn wiszen ondergang, Schoon ik myn ryk op flale muuren,
Of nooit verflytbaar Diamant, V oor eeuwig dagt gegrond te wefen,
De dwaasheid heeft nu de overhand , En doet myn laaften val my vrefen \\
Ja't ryk van my en rnynen Sooa Zie ik ten langen-lelt' hervormen ,
En door de Geldzuht op myn troon Myn magt en heerfchappy beltonnen.
6 Vader! wil die Windpeftdan Dog eens geheel van de aard'verjagen !
Doem die Negotie in den ban ! So maakt ge een einde van die plagen,
"Jupiter. ó Aangename Mingodin/ En vrolykite der Hemellingen,
Stort u de wind die droefheid in ι Wel aan ik fal dien haaft bedwingen;
'k Sal Eölus, fchoon hy van een Gereten is, by een vergaaren,
En «17.yn afgefcheurde leén^ Terflond gaan plompen in de baren
DerSuidzé, wyldie'tgrootiiedeel ,.->WeI van zyn lighaam heeft benomen) So kan ik beft dit Wiadkrakccl, |
||||||||
|
De landman kan 3aar door dïeanoodv
s Zyn vrugtb're landen niet bezaaijeu',·,. t Geenhem ook van den Oogit ontbloot^ Dien hy gewoon is af te maaijen,
Dus zugt de Moeder met haar krooft, Zy ziet haar ted'reu Zuig'lingfchreyen,',
En weet geen uitkomfi, hulp» nog trooü, Om delen hongersnood te meijen.
Ja *t fchynt als ofTrinakria , Toen ik myn Dogter had verloren,
Geflagen door myne ongenaa Weer aan de Seine is het boren ;
Die gaat my op het diepfteaan^t hartj Ea parft my 3c zilte nat uit deoogen,
Dewyl ik deel neem in hun fmart, t En met hun droefheid ben bewogen, Daar menig een, die door zyn-vlyt Zig en zyn Huisgezin kon voeden ,
In deez' benauwden bangen tyd , Verdrukt door bitt're tegenfpoeden,
Bedroeft zyn brood moet bdd'len gaan.,, , Daar hem wel eêr zyn koren velden, Door eenen ryken oogft van graan, Met kleine vvinit tevreden fteldeu.
Dog om α nu, ó hoofd der Goón ! , Met myne klagt niet op te houwen *
Stel ik myn leed maar half ten toon, ., En kan myn fmart niet. heel ontfouwen}
Dewyl myu mond door droefheid fluit, Dies blyf ik met verlangen wagten ,
Dat gy dit ongeval eens fluit \, , En maakt een einde van mynklagten.
. Jupifer. ' Geelhaer'ge Graangodin , fchep moed ! U w rouw is reeds op 't hoogft' gekomen,
Uw leed word haait met vreugd verfoet, Alsu het heil zal overftromen,
Om weer uw vrugtbaarkorenland ; Metrypevrugten te zien pralen, En in een aangenamen iland. Meteen drie dubb'le winfl betalen,
Als deze Windpeft heeft gedaan, ; Die nu de wereld heeft ontluifterd, En opgevuld met rook en waan, , En de ed'le Koopmanfchap verduifterd.
Maar gy , δ Moeder van de Min.' Wat reden vint gy om te klagen ?
Wat leed brengt uw deWindplaagin ? Spreek op, en antwoord op myn vragen,
Venus. 6 Ja ; doorlugtig opper Hoofd ! , Dele Aéties -hebben reeds ten delen}
MyneEer, gezag, enmagtgeroofd, , ,. Door wind'rig met den wind te fpelen,
'k Heb naauw'lyks magt.om iemantsharf In hete .liefde te doen blaken;
Myn naogentheid word uitgetart, En fal eerlang ten onder raken ,
Ten zy de dwaasheid word gefluit., : -t ■· Die veel naar Quinquenpoix doet loperij
Op hoop van een gewiszen buit Te vinden door het wind verkopen;
Want daar de Geldzugt 't hart bezit, Daar kan myn minnevlam niet vatten,
De boog myns zoons raakt noojt zyn wit Daar 't oog verlieftis op de fchatten i
Die fuik een Windnegotie geeft; Wyl al wie die poogd naar te jagen
De myn geheel verbannen heeft, En denkt niet om met fmeken, klagen?
En zugten , zyn Meeft'res't gemoed In fuiv're wedermin te ontlteken ;
't Is waar, nooitkan myn.minnegloed Het alderminiie liefde teken
Niet brengen.in een Jeugdig hart,· : So't Geld het door de aanlokk'lykheden^
Nietrneerderkluifterden benard. · . DanJonkheid,fchoonheid,deugd.offeden;
Want't geld fpand nu alleen de kroon,
Om 't geld veragt men geeft en gaven,
Mismaaktheid word door 't geld felf lchoon, Het geld heeft duizende van flaven,
Die hunnen hebfugttnet een fcfiyn Vanuitterlykemin bedekken,
Myn altaar honen, door 't niet zyn . Het geen xy uitterlyk vcritrekke».
Su ik nu wil een Jeugdig paar |
||||||||
|
( ΙΟ )
|
||||||||
|
Schoon dat men meer dan Duifend gulden
Gaf vooreen enk'lenTulpbol, waar Maakte ooit die dwaasheid zulkefchuldè'a
Als hier de Windnegotie doet? Wie heeft zig daarom ooit verhangen ?
Of uitgeftort zijn eigen bloed ? . 'k Sagniemant naar zijn dood verlangen,
'Schoon hy een groot deel van zijn i'chat In deze koopmanfcfcatp veribil.de,
't Genoegen 't geen hy had gehad, Al zijne zorg en on ruft ftilde,
Want 't fcheeld nog inerkk'lyk ia de keur, ■, Om duizend guldens uit te geven Voor bloemen fchoon van kleur, of geur, Dan voor een ftuk papier befchreven
Met d'yilelykeu naam , de Zuid , Waar door zo menig gaat verloren ,
En vals mifleid, op hoop van buit, In Armoede en verdriet moet fmorea.
Dus hebbe ik toen, het zy met regt Of onregt deze fmaad geleden ,
'k Laat dat vooru, die 't al beflegt, 'k Ben met mijn lot zo ver te vreden.
Maar Vader.' 't geen ik van u eis, En waarom ik u kom genaken
Tot in uw blinkend Starpaleis, En hoog gewelfde Hemcidakeii
Is dat die zelve fchande eu imaad De Windnegotie ook mag treffen,
Die ik geleden heb door haat _ Van menflen, die niet eens bezeffen Wat fchoonheid in mijn bloemen wooad, Of zyn wy beiden laft'rer.s waardig,
Word dan deez' Windplaag ook gehoond, ι Zo agt ik Goón en mens rcgrvaardiH·. Jupiter. Doorlugte Flora! die uw hoofd Bekranit met uitgeleze bloemen , 1
Wier gloeijend rood de kleur verdoofd Daar Cidon eertyds op dorft roemen; 't Is waarheid , dat gy op dien tyd Van ieder zyt gehoond , gelaiterd ,
Als waar het mensdom door uw vlyt Van geeft, en van verftand verbafterd ·
En 't is ook waar, dat deze zaak Ver naar by de Aéties niet kan halen
In dwaasheid, die ik vloek en wraakt En eens met Armoe zal betalen. Momus. Met oorlof, Jupiter! zy zijn Alreeds het meelt' daar toe gekomen ;
't Lykt nog watuitterlyk in febyn, Maar lege beurzen , 't hoofd vol dromen,
Ontftelde harfTens, wind voor geld, Ontblote kaften, fchrale kiften ,
't Gemoed doomaberouw gekweld, Vaa Huis en Landen te verkwillen,
Is't loon van de Aftiehandelaars; En is 'er een die deze kwalen
Nog niet gevoeld, dat is iet raars, En dubbel waardig te verhalen. Jupiter. Maar vrugtb're Lente-en Bloemgodin j Wat vrolijkheid kan 't u verfchaffea, Óf wat vernoeging vint ge 'er in , Dat gy wilt dat ik hen zalitraffen?
Of word uw,e eer daar door herhaald, , Door and'rea 't onheil te doen fmakerj 'tGeea gy geleden hebt? gy dwaald, Dat zal uw fchand. weer levend maken
Niet dat ik oordeel dat zy zyn Geen ftiarfens waardig, die met liegen
Den wind verhand'len, en met. fchyn . Van Koopmanfchap elk een bedriegen Tot eigen voordeel, neen ik tragt Allenig uit uw mond te weten, Hoe gy dit tot uw voordeel agt. F/era. Zoo zal men beü mijn fchand vergeten, £„ 't fchempen 't geen ik hebgéleên, Zal door hun flraf geheel verdwynen,
En ik wéér op myn zetel treén, En zien myn pragtop't veldverfchijnen. Momus· o Jupiter! weêrhouw veel eer De magt van uw gedugten toren !
Stoot d'Aétichandel niet om veer Of'
|
||||||||
|
'En ook u'aller klagü betomen.
Momus. Maar Jupiter, als gy hem ftraft Zo dunkt my zou 'r ook reed'lijk wezen,
Dat gy dien geen zijn loon verfchaft , Waar uit dit kwaad is opgerezen,
Want Eölus is 't werktuig maar Geweeft van al deze ongelukken,
'Geenzints de uitwerker van't gevaar, Daar zig de aard meê voeld verdrukken. Jupiter. Hoe zijn'er dan nog meer aan 't kwaad Van deze Windnegotie fchuldig?
Ik zweer hern dadelyk mijn haat, En ben alreeds heel onverduldig Om hem te ftraffen voor die ichuld. Wie is 't ? Iaat my zijn naam voort horen. Momus. Die heeft de wereld zo vervuld, En kwam die u nog niet ter ooren ?
Dog gy hebt groot gelijk Jupyn, Want 't zou u wis geen tyd vergunnen,
'Dat gy in deez, of geenen fchijn; ' Een Meisjen eens zoud zoenen kunnen, Gelijk gy dtkmaals zijt gewoon , So ge u met de Aéties zoud bemoeïjen.
Jupiter. Verwaande ! fchent gy mijnen troon ? 'k Sal u die lange tong befnoeijen ; Noem voort hem dien gy fchuldig agt, Zo niet, maak op myn wil te zwygen. Momus. Ik kan onmoog'li;J<, hoe 'k ook tragt, Si/n naam my niet te binnen krijgen ; 't Is zo wat Lauw, of Laauw altans 't Is heet nogkouwd, dat kan ik zeggen,
Maar anders zie ik niet Wel kans Om u zijn naam regt uit te leggen ;
Maar dat hy niet veel deugd , dat blijkt. Want dat nog heet nog kouwd mag heten,
Is zelden met iets goeds verrykf, Ten miniten word het hem ver wéten
, Dat hy al de oorzaak is van 't kwaad, Dat Miflifippi heeft bedreven , Dat hyde Zuidzee bragt in (laar, Ën deed de Bubbelwinden leven. Jupiter. Het rouwd my dat dien vent zijn naam So fchandelijk u is vergeten,
Dog ik zal moog'lijk door de Faam Dien binnen weinig tijds wel weten,
Dan zal ik hem als Faëton, Sodanig op zijn hariïens klinken,
Düt hy verheven door deSon^ Haait in den Tyber zal verzinken. Momus. Daar is die knevel ook naar toe Met al zijn fchatten en gefteentej
Hy was het aan de Seine moe, Bedugt voor 't woeden der Gemeente, Jupiter. Laat hem vry vlugten , 'k zal hem ia Zijn vlugt wel weten teagrerhalen. Maar gy, mijn Flora Bloemgodin ! Komt gy ook om deze Aétiekwalen.
Genaken tot mijn hogen troon ? Flora.
, Ja opperhoofd der hemelyad'ren, Verfierd met blixem, (taf en kroon , 'k Kom uw Olimphies Lulthof nad'ren
Om deze Windverkopery. Niet dat my die kan nadeel geven,
Maar wel uit weêrwraak, wijl men my Door zo veel fchempen heeft doen beven,
Toen al de wereld flond verfteld, En ik in 't Jaar van zeftienhonderd
En driemaaltien en zeven, 't geld Van zo veel beurzen héb geplondcrdj
Ar*crde lk van e1^ een veraSC5
Mijn Bloemenhandel uitgekreten
Voor dwaasheid, en van elk belagt, En als iets fchandelijks verweten,
'k Moeft in de Gekskap tot mijn fmaad, Daar 'k Tulpebollen op zag wegen
Bv zuiver goud , tot een karaat; Daar weer een and're meê verlegen
Die ftorte op eenen Mifchoop, maar |
||||||||
|
( « )
|
|||||||
|
__ Óf't aardryk gaat eerlang verloren,
Indien door 't vallen van den wind MejufFer Flora zal verryzen,
Wijl zy de dwaasheid ook bemind ? '. En haat 't gezelfchap van de Wyzen ■ Want zo haar'Bloemenhandel word, Maar eenmael weer op aerd herboren,
Zie 'k alles overhoop geftort, En wysheid en vernuft verfmoren, ;
En't geld't geen de Acliekraam nog niet Heeft in haer hollen balg vcrilonden,.
Maar in de kaifen overliet, Word dan wel haait niet meer gevonden ,
Vcrlpild aen Tulp, of Hyacint, Aan Luikfe of Engel fe Öiikulaiïen.
Laet dan de Koopmanichap van wind Nog liever op het aerdryk wallen,
Indien de wereld word vermaekt Met gekke buitenfporigheden , . :■
Want zo zy op haer Bloemtroon raeki, Word alles weer op nieuws vertreden.
" " 'Jupiter. 'k Wil de een , en de and're Dwaasheid, met Eikanderen eerlang verdelgen,
En wie dat zig hier tcgri zet Zal ook dien bitt'ren alilem zwelgen,
Die de Acriehandelaar nu proeft. ' Maar gy mijn Zoon,die de oorlogsbenden
Ten flryd voerd, komt gy ook bedroefd U tot mi/u hogen zetel wenden?
Mars.
'k Weet niet, ö Jupiter , of'k my Bedroefd, ofwel zal razend noemen,
Wyl ik nu zelf de plagen ly, Waar op ik eertijds ft o ut dorft roemen
Dat ik die and'ren lyden deed; 'k Ben door de vrede vait gekluiflerd,
Beklagende met hartenleed Dat zy mijn oorlogs toorts verduifterd.
Ik ben uit Spanje, en Nederland, Germaanje, en Engeland gefloten,
En Vrankryk lei my aan den band Wanneer de Vrede wierd gefloten,
Toen viel my 't flagzwaard uit de vuifr, Dat, vol van fcharen, ftomp geflagen, So vele koppen had vergruift, En laauwerkranflen weg gedragen;
Toen ik langs Vlaand'rens vrugtb'ren grond, Een zee van bloed op 't veld deed ftromen5 Daar menig een gekwetft, gewond, Den laaieen doodfnik beeft bekomen.
Daar rede ik op myn zegekar, In't midden van al de oorlogs vonken,
Die elk my ürekte tot een ftar, Die my fcheen lieft'lijk aan te. lonken;
Wijl 't welig aard'ryk was bedekt Met duizende van dode lyken,' Daar my de moed wierd opgewekt, ■ ·. Om door veel dapp're helden blyken Te dingen naar den lauwerkrans, By 't klinken van de krygstrompetten".
En blixemenden gloed en glans ' Van zo veel krakende musketten, Wyl 't weerligt brakende kanon . Zijn donder op dien gloed doet volgen , Dat zelfs Apollo's held're zon, Om deze nevelvlaag verbolgen ,
Haar aangezigt met wolken dekt, (wen, Om't bloedig treurfpel niet te aanfehou- Daar 't moordgefchreeuwe«n Egho wekt; . Die weer beantwoord met kartouwen , Zijn nagalm doet op Son, en Maai?, Op aard, en lugt, en wolken fluiten,
Terwijl myn krygslui onder 't iU'ui, Verhit op plond'ren en vrybuiten,
Door roofziigt aangevoerd, verwoed Den landman van het zijne ontbloten,
Of nog befpat van 's vyands bloed , \; Hem op zyn eigen grond doordoren, En flepen Vrouwen Maagd, geboeid, By 't haer langs veld, en beemd, en wegen,
Terwijl 7-y nimmer zijn vermoeid Ommoord, of fchendery te plegen ,
Hier brand het koren, ginter knarft De felle vlam in riette daken,
Wyl door die heue 't muurwerk barft, . Én neder ploft met fchrikk'lyk kraken, |
|||||||
|
Hier legt het Iceijend vee verdikt'
\ In rook en fmook, en gints doordoren, Elk beeft, en vlugt, en fchreid , en fèhfikt, Waar dat ik met mijn krygsgenoten
Op 'c oorlogs Moordtoneel verichijn, ■ Hcc hoogfle dat ik ooit kon vvenlïèij, Dies noemt men my met regt te zijn De plaag, en geeiTel aller meoiien.
'k Ben daarom ook van elk veragt, ν Terwijl de vree met opene armen Verwell'komt word, en toegelagc, ; Op hoop dat zy zig zal erbarmen Op 's landmans' zugten, en geiteen; :'■■■ 't Gemeen weer in zijn ruft herftellen, En 't woedend oorlogs rot vertreên, En eens in flale banden knellen; Gelijk haar is'in 't Sticht gelukt, Daar zwaard en fpeer my wierd ontnomen,
Mijn (landaarden van een gerukt, Én ik de boeijens heb bekomen. Toen zong me alom, Iö! IÖ! Nu is de Veldplaag Mars gekluifterd ,
Terwijl de vluggen Hemelboö Het droeve Europa, heel ontluiflerd,
Met deze lieve maar verkwikt; > Nu zal de landman veilig zaaijen', En daar nog fpeer, nog zabel blikt, Op eigen grond zijn koren maaijen.
Nu zal de vryë koopmanfchap Langs 't driftig nat der zilte ftromen,
Opfleig'ren tot een hogen trap, En d'ouvvden luiftcr weer bekomen
Nu zal 't Gemeen zijn va0rve fchaa Met dubb'len woeker,weer herben,
Bevryd van 's oorlogs ongenaa, En ouwde, en nieuwelchulü betalen,
Ja zien zig in een flaat gefleld Om rykkelijk te kunnen leven.
Nu zal 's lands fchatkift, bloot van reld, Aan 't woedend oorlogs volk gegeven Wéér zijn ten boorden toe gevb'ïd, En wijl God Mars is "weg gebannen,
Zig vry zien van hare ouwde fchuld. 't Regt zal nu weer de vierfchaar fpanncn,
Bevryd van 's krygsvolks over moed 5 En Almalthea met haar'horen
Uiiftorten eenen overvloed, : Dat de eerlle eeuw weer fchijnthbiii^trn. De bloedhond Mars blyft dan altoos ' In Janus tempel opgefloten , Hy woed daar fel, en wreed , en boos , Met zijn geboeide lotgenoten,
Op 't ftaal en yzer 't geen hem kneld. Dus wierde ik toen van elk gelafterd ,
Maar is nu de aard , voor dat geweld, Niet meer van regt en reen verbatterd,
Nti dat een windpeft alles drukt, Die Koopliên , Burgeren , ja Boeren ,
Wier hoop te deer'lyk is mislukt; Tot bittere armoe komt vervoeren.
Geen oorlog kofte tot deez' tyd, Schoon ik met honderd duizend mannen
In 't oorlog veld verfcheen ten ftrijd, (nen,
Om voor 's lands vryheid, t'zaam'gefpan-
De aanranders van den Leeuw, met fpeer
Eu bulderende donder kloten,
Te blix'men uit het veld van eer; Of uit hun vaft gebouwde floten. Zo veel,, als nu is weg gewaaid Op vlerken van onzigtb're winden ,
Daar 't naberouw de vrugt afmaaid, En eens zijn intreft by zal vinden. De dolle windplaag fcheurt en fchent Ontelb're fchatten, plonderd kiften, Dat de Eigenaar zig zelf niet kent, Befchaamd door 't ruukeloos verkwiflen
Van zo veel duizenden, door vlijt Van zijn Vooroud'ren t' zaam vergaderd
Daar hy in deez' gehaten tijd, Door eigen fchuld, tot de armoe naderd.
Hoe zou een Vrek, die nu door'fchijn Van winfl ziet al zijn geld vervlogen,
Misnoegd, en dol en razend zijn , Zo hy maar eenmaal moeit gedogen,
Dat zijn zo lang vergaarde fchat (derd; Tot'voordeel-wierd van 't landvermhi- Schoon dat hy goê verzeek'ring had, |
|||||||
|
't ;2l )
|
|||||||
|
._ "Dat hy eerlafïg weer ofi verhinderd
"Dat geld geruit hezittèn zou; Hoe zou 't desKoopmans haat ontitekeh,
Zyn'hart doen fmoren in den rouw , Ja haait zijn ziel van anglt doen breken !
'Zo hy rot voordeel van 't Gemeen , Om *s vyands-heir of. vloot te kereir,
'Een deel van zynen fchat.ter leen. Moeit geeven 'aatizyiie Opperheren?
Daar hy nu ruukeloos zyn-Keil, En eer, en agtingfiout durft wagen'.
Want voorden wind is alles veil Tot dat hy ziet zijn hoop verllageif,
"En frnoord in bitter naberouw, . En nevens hetnzijn Vrouwen kind'ren';
vHy die het al bezitten wou., . Ziet alles door den Wmd'vermind'ren.
Hoeheer'lyk had men voor dac geld, Als eens ontrdite nagebuuren
•Hun ftormgevaarte , en krygsgeweld , Deen horten op's lands vryé muu'ren,
Den yyand van den leeuwen tuin Met fpiets en fabel kunnen weren,
En zelfs met een bebloede kruin Doen naar zijne eigen vellen keren ·
't Is waar, dat als mijn gramfchap woed. Zy nooit geen plaats laat voor 'terbermeiij
'Maar.bluft haar dorft met men'ife'n bloed, En lagt om 't zugten* en om 't kermen.
Dok hoever oo]f mijn wreedheid gaat, Nooit heb-ik't ltaal,om hoog geheven^
Cm mijnen eigen levens draad ,. Daar mei den iteek der dood te geven i
Gelijk 't ramr-zalig Aétierot, Na dat het al les. heeft verleren ,
Zig zelf de bloem dejevens knot j Met in hun eigen bloed te fmoren.
Dus (treeft cic wreedheid ver voor by Mij η wreedheid j die sk zp vaak hoor doe-
Voór gruuweldain , Voor tirahny , (men, En nimmer als met afkeer noemen ;
Maar de Oorlog is nog roemens waard, By deze fchadelijke Aétievonden >
Die uit een SchotÜe gril gebaard . ''t Heel Al met fmarten.droefheid wonden»
En al die geen , die niet befmet Is met deez'Windpeit, ftaat verwonderd,'
En door deez' vreemdigheid verzet, Wanneer hemdoor zyneooren donderde
Hoc deze Windplaag rylt en daald, 't Geen met geen tong is af te malen,
Wijl menig zijn bederf daar haald , Daar hy zijn voordeel dagt te halen.
Dies bidde ik, opperite Jupyn / Iridien dat i,k moet zyn gekluiiterd,
Dat diin deez' Windpelt ook mag zijn , Voor eeuwig, eeuwiglijk vërduilterd.
yupiier. Gy ï'nh uw beê haait.zien volvoerd, Tot heil der vryê' Nederlanden,
En de Attieplaag aan band gefnoerd, Die thans 't Heel A] dreigde aan te randen.
Maargy ι υ albeibieg'lend ligt ! Apoilo, die uw zotme dralen
Van 's hemels trans op 't aangezigt, Der itervelingen neer laat dalen , ,
Word ook uw mogentheid gehoond Door de Aelies, die eik een doen klagen?
Apoilo, Neen, ik ben door den wind verfchoond; Maar zijn vérwoede Bubbelvlagen
Die hebben my .nogtans misdaan, . Niet inmyneÉer, maar in myn Zonen,
Wijl egt, ofonegt, dezen waan , Heeft met zijn digtpen willen honen ; 5k Ben doof gemaakt door 't ltraat geroep Van Quinquenpoix, en van Vianen,
|
|||||||
|
Daar de KBiehércB troep, by troep
'Naar toe verhuizen, om het maueh.
Te ontwyken. Ja"geen een van al Die zig dagt een Poëet te wezen ,
Of liet langs ltraat, en markt, en wal .., Zijn hérelykt digten lezen, Schoon hy het Rijmwoord naauw'lykskenf, Of weet de fneê van 't vaers te vinden,
En rabbeld, rabraakt, plukt, en fchent De taal, gelijk de bubbel winden
De fchatten doen van 't Aétierot, Dus blijvende eenen worden llroper,
Worci hy 'eerlang tot ieders ipot Merknrius de Koolverkoper
Dit is, ó opperite Jupyn ! De reden , 'die my doet verlangen
Dat deze Windkraam uit mag zijn , Dewijl ik geenzints de gezangen
Van mijne Zonen fchiften kan', ; So lang zy door elkander zingen; Daar ik mijn zaTfgberg daag'lyks van Veel kruk Poèetjens zie befpringen ,
Want die 't minit' vermagXchreuwd 't mecir', En waand 't met razen goed te maken ,
Hy Roskamd met een dollen geelt Wanneer zijn digtluit is aan 't blaken.
jiipitcr. ó Goden*! 'kheb uwe aller klagt Mét mededogenheid vernomen,
En zal u trooüen , wijl mijn magt En tijd , die windplaag in zal tomen.
Die dwaasheid is voor 't meeilendetel Van de aarde reeds verjaagt in't duider:
Ze is, als een bloem die op haar iteel, By Febus fcomit, met fchohe'n luüter
In gloeijend geel of purper blaakt, Of troit het blos der maagden wangen,
Maar eer dar de avonditond genaakt, Verflenft het hoofd laat neder hangen.
Die wind eerft voortgebragt uit Niet, Om regt en reden te oiWermynen ,
Wijl hy de Konprriarifch.op verriet, Sal haait weer in e'eii Niet verdwijnen.
De köopmahfehap tal loft'lijk 't hoofd. Eerlang weer tot de darren heffen,
En van Eöols gezag ontroofd, Het doel wit van haar wenflen treffen,
Tot vreugd van d'armen Ambagtsman, Die vaak Bedroeft om de Aéties. zugtte^
Dewijl de fcuiv're nering van Het wind'rig Aardrijk fchielijk vlugtte.
Ja 'k zie dien tyd haaft in 't gemoet, Dat 't iemand zal tot fchand verftrekken.
So hy zijne eêr, of haam, of goed' Met Aétiefmetten kwam bevlekken
Gaat dan vry heen, 6 Goden! want Deez' Winditorm is reeds afgeronnen,
En neer gedaald in fmaad en fchand, Gelijk die fchand'üjk is begonnen:
Sttld vry uw forg en fmart ter neer, Het kwaad is reeds bynaar verdreven;
En nooit zal zig de wereld weer Aan zulk een dwaasheid overgeven.
Hier eindigde de Raadsvervadering der Goón,;
En ieder ging vernoegt van daar hy was gekomen,
Wyljupiter, omhoog, op zynen hemel Troon , Swoer by het duifter Stix,die A&ieftorm te tomen,
En door het wijs beleid van Amftels Magiftraat De Eendragt, Vrede, Ruft ter Wereld te heritellen,
De vryè' Koopvaardy te houwden in haar ftaat, Den wind te tomen,en ftoutmoedig neer te vellen;
Desblaait de Faam hun lof aan alle kanten uit, Daar ikindezehoop,vol vreugd,rnijnwerkbefluif.
EINDE.
|
|||||||
|
η
|
|||||||||||
|
Qï
|
ulncaniDoix^ Bombarie,,
|
||||||||||
|
As Konink Loiewijk, Bellona, dieharpy,
"ï.Otn eenmaal op den Throon van 's waereios Moaan Ie itygen , had gevierd, en God'iyfce eer pcwi ezen- ■■ J en dienli der Krygs Godin, de zenuwen en ?m Va η t Kvk had aigefneên , de vleugelen gefnuikt Der Franfche grootheid , en daar toedien raac ,; ·λ - ..··,, Van iyne knaapen , feer voorname tioijal fften ·, En kettervleegels, die een Keizerrijk verk wil' BedWven waden, om het VaticaanfehbeuV De Nvordfcbe Kettery te dempen , rultig uit I e voeren. Als de Vorü zijn Volk bad iecre; Van't lieve Vaderland, op't zien van r'aders Galeijen, geeilels, duizend doodni, en een ι II •Vervloekte boosheén, döorgeweetensdwan Van 't onderaerdfchs hol, en helfche yuurfpelonkerj Het voorgevoent, waarop langs berg en dai , door ilronh En heggen , bofch en veld, en afgelegen paên Den vlugt bedroefde t rooft wasvoorden OndetdftjKu Als Konink Lydewijk daer op veels oorlogen Gevoerthad met den Brit., den Batavier, 't vermogen Van 't Engels krijgsbcleid , en 't Ho!iandiche veritalU; In wel te ftrijdeij, had gevoeld in Vlaandcrlatid , Met flag op (langen te verliezen , groote Srceden, Tc miilèn ; als hy had veel tegenfpoed geleeden In Duitfchland, Braband, inltalien, en nuê De wederwaardightén ervaaren had op zee; Verkreeg hy ruil , en moge 6 Uitrecht u bedanken , Als zijnde uit uw Stad de lieve.vreedeklanken , Gevlogen dooi het rond des waerelds. Maar ach ! ach l Wat is de Vreede wen met (tillen trommelflag, Het oorlog, in dentchijn verbannen, noch blijft duureti Met kwaad te brouwen voor oprechte nn^ebuuren En moord te kweeken, brand te ilooken , fiijf en fef, Tweedracht te hitfen,,na den held Machiayel Zijn Godvcrgecten les, en fnoode Staat begrippen , De haat in 't hart te voen , de vriendfehap op de lippen Tetoonen met een glimp, wat vrucht geeft doch die ruit? Een rijk door armoede en elende ganfeh onthult·, EenLope Vegashof, metfchulden overlaaden , Een armen Landman, een doorveele fchaade op fchaaden Rampfalig koopman , en berooiden Hoveling. Inzulketocftand van het Franfche Rijk , beving Den Vorft een koorts , en laas! de Konink raakt om 't leeven. Hy gaat ter plaats daar elk eens rêekenfchapzaigeeven , Zo Prinsals Bedelaar hoede overdierbre tijd Des leevens, is befteedin goedeof kwaade vlijt, Vanbezigheen, ó Maatsgymoogtom't goeddoen wenfchen. En bidden. Voriten z,ijn wel Goden , maar als menfehai Is hunnen uitgang; zy , en gy , mijn friflei-jeugd, En boerenknaapje hebt op 't vieren van den deugd , Of kwaade levensloop het fel ve recht te wachten. Nu was de boel verward, het rijk beroofd van krachten , Dekaffen waaren leeg, dekroonmet fchuld belaan. Maer daer verftand regeerd moet alles voorwaerdsgaan, i Verftand trekt goud uit lood, en fmeed door't fris beltieren Der zaaken, ongehoord vcelfchatten , uit papieren, En Aéliebriefjes , licht en dicht, maargoed als goud, Indien de waarde maart herbakken, en herbroud , Met nieuwe naampjes, en arreiten , op arreiten, Wil duuren voor't gemeen en byden handel velten. Kwakfalversfeggenwel, by'tzwetfen om droog brood, Koop medicijn in tijd, gebrutkdiein de nood. Zo heeft denaeritigheitdesMunniks, en Notaris Apoftoiik, getoond dat deezefpreuk ook waar is In zaaken van gewigt. Den vroömen Hennepin. Dien vader Lodeivijk , wer-de om zijn yver in 'tNieu land ondekken door oneindige ongemakken Verleid-, een naam gegund in Vrankrijks almanakken Met roo'de Letters, trots een canonikefant. ι Gv Roomfche Recollecl: die 't Indiaanfche land ':(, En 't noorder deel van 't groote America, de hoeken Des nieuwen Waerelds in uw zending moeit bezoeken Om » wyl uw reis luit uit een Volkbekeeringfproot ' Terzelver tijde mee tqvroeten door de fciioot Desaardrijks, en na goud van eel alloy tegraaven: Het luit mijn fangeres uweyverua te draaven Te ftev'nen in uw zog by Hispanjola, en , By potto Rico heen , tot daar men verder ken De Haven peilen van 't befaamde Cartagenc, . Dan ftreeft mijn zangfter langs jamaike, en Cuba heene, En ploegt den brecden golf van Mexico , totdat, Zv eindelijk beland in 't Miffilippisnat. Wel aan gv landlien, en gy dorpers, die de baaren, Van 't Eriéfchemeir nooit met my hebt bevaaren , pieiu eenvoudigheit hier woond als gulle lien ,;·' 'En nimmer Kauada, nooit Quebtk hefet gezien. G Zi
|
|||||||||||
|
o f
ÖSKAl
Voor de DOLLE
ACTIONISTEN.
L AK't G E Ζ AU G.
DE Landpoê't, die zich ïn Stee,
Begeeven had, bragt vreugde mee, In't deugd faam en vernocgend harte. Dat vry de Stad de boersheid tarte, De plompheid van denVeldcling , Eerfoekersinde Stad, ik zing Altoos tot lof van't buiten keven; Sofprakhy, wyl zijn geelt gedreeven, .Tot iets dat meerder nutheid geeft, Dan goud , waar aan de waereld kleeft, Des Steemansaverechtfe gangen, Verachte in zynelandgefangen; Dus fag Bataaffche Damon, vry Van Plutus aardfcheilaverny. En 'tonverfaadlykgeldbegeeren, I Iet dwaas gewoel van groote Heeren, En burger mannen in de.Stad. Nu dacht hemdatdegeldfucht had, . Een fynen khevet by de lappen , (pen
Een vriend, wiens, fchyiideugd hem, by trap-
Geftyft van god loofe eigenbaat, Verhefte tot een zwier van Staar. Het bruine kleed , by.'t (tatig weefen. Pinkoogjen?,van de deugd ir.ispreefen. Met een gehaakte gang en taal, Verfchaffen geld voor hem, die kaal, En arm de deugd, met loofe ftreeken, 't Onnooiel volkje voor gaat preken, Ter wyl hy in zijn eigen huis, Dood gierig, niet verwekt dan kruis, En onder 't goddeloos vermaanen , , Tot zuinigheid, fchaft broqd der traanen,
Voor vrouw en kinders fchoon hy aen, Dendifch, daer hy als gaitzalgaen, En komen , by der groote hanflen. , Zit als een winterwolf te fchranflèn. Dat merkte Damon, en dekwant, Verfoeide dien gehaaten trant, Van leeven , om zich groot te maaken. Hy kon de fotterny ook laaken , Van geldinflokkers die by nacht, En dag, met alle vuur en kracht, , Aansjouwen, om in's leeven ende, Gemak te neemen, wyldeelende, Daar hunne domheid niet aan dacht, Dan meelt te voorfchyn word gebragt, Om hen te leeren dat het fchraepen, Door eigen toedoen blyft voor aapen, En fnllen van gemeen begrip De Franfche zwier die net en ftip* Gevolgt word onder 'tfaletteerefl. Fernirfetronitjes, enkleeren , Vol lugte vlaggen, ftyfgevloek, Gefuid , bedriegery , die kloek In 'tkaapen , en behendig Üroopen ,- Den menfeh in zyn bederf doet loopen, En al debruyery in Stad So hier, fo daar, fodit fo dat, ;■ . \ Deen Damon voor zulk leeven fchroomen.
Umbritius vertrok uit Romen, Naardien de ftad hem al te boos Te weeldrig was, tegoddeloos. Zo vlugt Bataaffche Damon mee, Hy mind de foete ruil en vree Geen pracht kan zyn gemoed vervoeren, Nu hy geruit woond by de Boeren, En wel getrooil naar de oude wys, , . Den Landjeugd, en de deugd ten prys, (gen, Daar elk na zijn geluid zit vreugdig te verian-. Zijn Aélielied vervolgt in Miflifippixangen. |
|||||||||||
|
( M)
DerLaboiiften^ had gen leeven nictverfpild
In 't la5';>r.ei;ren met bedriegelijke gangen , .
Waarom der Pruillen Vorlt u luchtig op deed hangen,
In Ί kbtergoüde kleed , en had gy 't Kunsje fix
Geweeteu , jemeny ! maer nu is't abernix,
Gy hangt'er toe , en 't lood is lood, en zal 't wel blyven.
De volgende eeuw, 6 Law fal over uwbedryveii
Verwondert ftaeri ,Ύ/anneer een besje by het vuur
Uwgrootfche daaden vol van dapper avontuur,
\ Om klijne wigtertjes dus fagt ren ilaap tedwingen,
Infoete fprookjesby het wiegtouwop zal zingen. 'T gaet wel gy Franfch geflagt houwr moet in 't Acüefpel Al word gy armen naekt, tot noch toe gaat het wel , En'tzal noch anders gaen eer yderin't verlangen Naintreft, zal een hand vol ichoone vliegen vangen, En zien zynCa-pitaal vervioogen'in de wind. Houw moed al is uw kasgeftroopt uw brein ontzind, <: Gy hebt 'er briefjes voor, ey fcheurze niet aan flarden,
'T zijn Acties gr.öots van naam gefchat op veel miljardens, Miljoenen is te üegt te canaljeus en kaal. Miljarden fegt men nu1, dat 's andere AÖietaal. Al meügt ge in Quiucampoix by tugt niet meer braveeren, : En honderd duifendc in de wind vernegotieeren.
Al is 't beunhaafen roth Op ban en boet, verboon Het makelen , ai krygt een Makelaar ten loon , Voor't fluiten der party in de Aöies een cö&ragéj Dat hem de luft vergaetVan 't makelen , courtage ! Houw moet mijn vroom gedacht, houw moet, word nimfli15 flaauw,
Verheug elkander met het woord noch heft Meer Lazu, Die naam heeft kracht en klerrY, 'ja fchoon men was aan't zyg^' Nogzouwmen op die naam hartin zijn fc'ioenen krijgen: V7oor al wanneer men denkt wat ongemcvtie fchat Van Heniiip , u de Vloot van 't Miflilippi nat, Zal voeren herwaards aan , om flroppen van te draayen, Voor helden die te breed hun Acllenaidje naaijen. My dunkt ik zieeen rift van fcheepenopgeboud, In 't Miflllippis Land , van Mifftfippis gout', Sparicceren over Zeen en ftroomen ryk gelaadeti, Met bonte pelfi» , voor geen Fransje te verfmaaden, Vooral by winter tijd , wanneer het fchraal gebroed, Met povre plunje trapten tranteld , kout van bloed. Mee voor het J ufterfchap tot fabels paléntynen, Daar de over blankehars ennekjesin verdwynen;, En fchuilen voor het oog der welgeihaakte mans. Nu land de groote Vloot ·, en fchynd in Zee bykans, Een zwemmend woud, een bofen van 'hoog getopt boomen : Dan ryzen de A&ies, dan mach 't geld als water ftroomen Van yders hand ', dan groeid de rykdom meer en meer. Men loll een overvloed van MiffifippisTeer, Bekwaam om Schuitjesvan luchthartige Aélieheeren, Tuinhuizen , Schuttingen , en Jachjes meeteteeren. Ook Lood wel deuchtzaam goed , om 't volk dat trots en ftout) Braaffpot met lood zo veer gehaaid, maarroemd op goud, Tefteekennade Kroon, uit de Ailiekraam te boenen , En 't hoflyk Adiegild op 't fpoor met loode fchoeneh, Verftandig na te gaan. Fluks loft men ook Catoen En weeft 'er rokken van , na 't luchtig Frans fmoen , Dat de eedele Compagnie geen klijurje dan bevoordeelt, Schoon dat die rokken zijn van anderen veroordeelt, Als't regte waapen en dedragt van een fottin. Bemerkt ge 6 jeugd nu aan myn zangen niet, dat in Dat Miflllippis land veel rykdom is te haaien ? En dat men 't groot conceptvan Law nooit ken betaalen Met al de fchatten van de Waereld ! merkt gy nier Dat fchoon heel Vrankryk word verkankert van verdriet, Van armoe , van elend , en duizend tegenfpoeden, 'T groot Mifllfippi al die fchaadens zal vergoeden, Met fchoonewaaren wyt, en veer, naar't Fransjes land Gehaalt, wanneer men eens geraaken zal in ftant. Nu kunt gy klaer en naekt, en duidelyk bevatten, 'Waarom in Vrankryk zo veel hondert duizend fchatten
Befteed ^'J11 ia de Wind , voor Acties van papier. Nu kutit gy regt verflaan, waerom dat volkje lchier By dagen nacht elkaar, vermoorde, ging vertrappen, Vertreen, dood dringen , om aan de AitiekooptnanfchapPcn5 Den grooten handel , ©Ik na raro, min of veel, In Miflifippiskraem , en Compagnie, een deel Te krygeu voor goed geld , dat In eens adders kluiven, Licht door de tyd tot niet zal in dewind verftciven. Gy Boeremactjes die het werken hebt geleerd, En van uw kindfche jeugd eenvoudig hebt verkeerd Op't Land , daer Stad* bedrogen hoffelyke iiicèken Zyn onbekend, daer elk 't hoofd eerlyk op mach fteeke»: Terwyl uwnaerfligheid van Godtgezeeger.t is , Met een geruft gemoed en rykelyken dis , jj;tf |
||||||
|
-Z't neer, nadien mijngang met u' V/i!yerdcr dtyaaletf,
•En toonen u heiland de böilchen , berg en*daalèn,
EnMefchapfipis Stroom, de Schatten, én de vreugd
Des lands, als oorzaak dat de waarheid en de deugd ,
' Op*t wenken'van Heer Law, vertrapt word en verbannen.
'Zo ftaan wy met den Held den roem der kloo'ftennantien,
Met vader Hennepin, óp Mefchafipis grond ,
.-Die wrange vrucht aan Gal, en Brit, en Holland gon'd.
'Nu lullig laat uw oog doorbofch Warande en weijeu,
'Langs glaaze Itroömen'en Rivieren fpèelemeijen,
Dat nu het oor , Co kiefch , op'stekels nachrgezarrg
'tGekrijtdérPapegay, 't gekorder durven vang,
,'t Gebulk dés wilden Uiers·, 'tgelol der wilde katten.
'r Gegrom der béeren is by geen Muzijk te fchatten,
\! λώ οηζς nachtegaal inHaarlems aarden hout.
'Hier bruine wildeman, algeeftuw land geen goud ,
Al derft het mijnen dafcr der oönuft zilver vonde ,
Ja fchoon geen Diamant, als in 't beroemd Golkonde,
By u te vinden is, nochÓrmus paerelfchat;
£Hier bruine wildeman, breng uw kanoo, op dat,
Mijn zangnimfhaareluilvöldoemetflegteknaapen
,Van't vreedfaamLeeuvfendal. Nu maats nuniettègapen
Na wisjewasjes, neen let dapper op uw Huk ,
Agt ook 't geprevel niet der Iudiaah, 't genuk,
Der wy ven , dat gy hdoit hun meefterfchap gedodge,
Maarilaafs u voerehiaat met de WifchePiroge,
Den Mefchaiipi ftroom herop , diep noordwaards aan'.
En ken u in uw land Het Werken tegenftaan ,
Hier wil mijn'zangheldin u alle kooptien maa'kcn',
Geen Adlielioópers, die maar rooveh , dieven, ta'aketfv
Geenzins, fy zal uw luit om oVergroote zeen
Door M'eireh en moeras, langs berg en boffen heen
Te reizen , kweeken én op'wekkehyen u lecren,
Hoe ge al luv* wurmen zult betaald zien met de veeren
Van vreemde vogels, met de vachten van het wilt,
•Met kooper, lood , met (teentje beentje aan il zo mild
Van 'k naakte jncht gebragt, nu ruftig op gevaaren
Met g'eèle bruyers, uit de Mexicaanfche baareO
Tot Quinipifla, en by 't Koroaans gebied
V erby den Ouma tot men Kaap Antonieziét,
Daarbydcn Ilihois ,'t fort Creveceur ken praaleA
Ter rechter zijde van de Mefchaiipi. Waaien
Die zo veel op hebt met dat koftelijke land,
Wy roèijen Verder voort langs 't onbeboude Strand,
Lan gs berg en duinen , langs 't gebied der heidens kindren ï
Tot daar de groote ftroom allengs raakt aan verrhindreii
En naar Louifiane, en heel by Hudfons bay
Verdwijnt, na meenigbogt, en arm en ommezwaay,,
In't wild en woeft gèweft , gy meugd uw luft verzaaderi
En lukkelen weerom van Vijf en vijftig graadeD,
Όρ dertig naar de mond der Koninklijke ftroom,
En als gy, medemaats , 'eens weder wellekoom,
By uwc landaartzijt, nagy de Mexicaanert',
Voorby gezeild , en heel de zee der Canadaanetr,
Of van nieuw Vrankrijk, hebt doorwaad , tot by debank
VanTer'reneuf, Van waar gy vlak naar Brit of Frank
De route neemt; eh koorht byzuivreChriften menfcheil
Zo fegt, ik heb belogt naer mijne luft en wenfeheri
Het noords AmericadeMiffilippi vlded,
Het land dat overvloeid Van wederfpöed, en Fpbed.
De lengte die ge 6 jeugd nu wederom moet zyien ,
Bcitaet in een reeks van achtjenbondert myleo,
En meerder, na de wind u dienen wil of nier.
lkneemmijn Pegafus en vliege langs 't gebied
Van vreemde natiën , totby mijn Dorpelingen
In 't eigen vaderland. Hier mach men ruftig zingen,
Hier lull het ons, ó Law, terwijl de veen zon brand,
ïn 't hoekje Van denhaert, te roemen uwverftand
Uwe onvermoeidheid , daer men , duizend leegé kaften
En noch tien duizendedegoudlugt lang öntwafien j
Propvol gevuld ziet met het Peruaenfehe fplint
Getrokken uit de kracht van rook , van damp, enwindj;
Vcrmufte laboreurs die onder uwe fchouwen,
By uw fornuizen, als berookteliève vrouwen,
Uw levenftijdverflijt, gy Zwetfers , om maer een,
Een eenig grijntje van den filozoophfen fteen,
ye vinden , wech van hier verfchrompelde Alchimiften^
Uw doen is ydelheid, is geld en tijd verkwiften:
Heer LaW heeft beter Rrcèp, en toond datgy maerzijt
Een party gekken: doch indien gydoor den tijd
Die korift , die u berooid , en arm jaegt voor fint feiten ,
Bevat, en hebt de kneep van lood tot goud té fmelten,
Begrccpen , 't gaet voor goed , begeef „
naer de Ree
Van Miflliippii d.ier, daer iseenheele Zee
Vol lood te vinden in de Americaanfche mynen.
Wat zttQW 't papiere geld in Vrankrijk dan verdwijnen·'
6 Gactano, Graef, en Prins van 'c dvvaaze gild
|
||||||
|
f ö
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
j -yf by uw ond geJrag, en tan
|
A&ienarren
en ontwarren. |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Eoöl begaf zig çïü tot ruft ;
Dog wijl hy 't niet kon wederftreeven
So Itelde hy paaien aen zijn luft, ; '
En koos met dwang èan ftüder leeven,
Belüft , wie dat als vorft den toom
Souw voeren over wind en ftroom.
Net is Jan Lauw, die van Jupijn
Geftelt is, om 't gefpuis te toornen,
•Sey Triton, die het ruim van lijn»
Ja zonder teugel heen laat ftroomen,
So dat die broers reeds kruin op kruin
Beproeven, als de zee op 't duin.
Hy is het mennen ongewoon,
En geeft al vroeg te flegte blijken :
't Gaat hem , als öudtyds Febus zoon ,
Die op de zonne koets moeft prijken;
Maer die de paerden fnel van loop
Ten eerftcn wierpen over hoop.
O beftevader, die zo lang
Dit volkje na uw wet deed leeven,
En hield het eeuwen in bedwang,
Wat trooft, ja vreugd , moet dit u geeven.
Hier vliegt Ikaar met groot gedruis;
Hier baert den berg, wat is 't ? een muis.
De een ftooker zal na Kariada,
Roept Lauw,ï in aller yi vertrekken:
Dat die na Miffifippi ga,
Om dacr na toe 's lands vloot te dekken.
(Die zal veel ligt van fchelpen zijn)
Maer hoe hy fchreeuwr, of trekt de lijn,
Daar 's niemand, die am t.ijti getier ■
Het oor leent: want zy zijn aan \ h0jiCn
En blaezen, dat het ligt papier
Van Quinquenpois gcraekt aen 't hollen
Tot in de tuin. van Soiifon.
Nu merkt men ligt ?! hoe Lauw verzon.
Den haudel van papier en v/ind,
De winden bliezen in zijn zinnen,
Hy blies fteeds uit: wat hy begint,
Siet hy een derden vierig minnen:
En wijl hy fteeds wat nieuws vcrdigti
Word hem het brein meer yl en ligt.
's Volks beurs is even eens geftelt
Als 't brein van Lauw, ontbloot van fchyvens
Ligt hooft, ligt volk, papier voor geit,
Wat wonderen kan de wind bedryven ?
Wat dulheid brengen in 't verftand ?
Gelooft by niemand naderhand.
So heeft uw volkjen 't daar geklaert,
Eoöl: maer Wat zal Lauw ervaaren?
Ik raede hem, dat hy 't lyf bewaert,
Eer hy van hen door lugt of baeren
Na Styx gelleept word, of Merkuur.*
Maer déze God heeft vlerken t'huur,
Waar mefi Jan Lauw, op Ikaars trant,
Kan moedig yliegen langs de wolken,
Tot dat hy, Van de zon gebrand,
Stort neder in de diepfte kolken.
Geen koopman heeft Merkuur van doen ,
Papier alleen kan beter; voên.
De ftookers zijn 't in Vrankrijk moe:
't Veramt Parys dat walgt de helden;
Zal 't nu na Miffifippi toe,
Of zal het ergens anders gelden?
Het ftoutfte paar, tot reizen reê ,
Steekt in gezelfchap over zee. , ? é
De een wilde geeft maakt Brittenland,
Daar hy zig neerzet, in rumoeren ,
Slaat hier den koopman ia t verftand
Met zotheid, .die zig laat vervoeren
Op hoop van winft ,-om ligt papier , ÷
Een enkel niet, te koopen dier:
Die, van dien wind-gceft dag en nagt ,;
Aan 't zwellen» tot geen ruft kan raaken §
Die nu een konings rykdom wagt,
Dan vreeft, dat zyn verderf zal naaken*
O wonderbaare razerny !
Wat blaartge 't, volk vol zotterqy..
De tweede dolkop, door de fteêa
Van de verbonden Nederlanden
In haaft, te poft te paart gereên,
Vult ftyf met winds elks ingewanden;
't Papier ryft hier van uur tot uur,
Men koopt, maar koopt het niet te duur]
Papieren eeuw , papieren tijd,
'Je Weet niet, wat ik van u zal zeggen»
De menfehen zijn haar zinnen kwijt,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
*Q°ngeruiten lt»n
|
u verwarren,
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Nu einde Damons zang,
Wij! de avond ging zijn gang, En yder wel te vreeden , Ging naar zijn huis toe treeden. n Nieuwen en Tiveden Eolus Jan Lquisi , of ie Papieren
Eeuw.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ft
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
)j Qttidjuid 't» al Mm
ëÑÇçá **!*(■■% ruit ar á Ie vat. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
od'icis rebus longius <evum efl.
|
Seneca in Agamemnone.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ij Tolluntur in altum,
f/ .Pfa graviore mant. , Claudiatlus. i^'d digxum tantoferet hic prumiffor biaiu? j é arturittnt montcs, xafcetur ridiculus mns. Horatius.
Fabulator quicjam Anonymus, FAB. XXV.
Te "...
lrra tnmet, tumor ille gentit, gemituque fatetur.
h Partum , ƒ>«-»? />ßÔß/ fexus uterque melu.
"'t* tumeat tellus ,.:ota.nfirat fe mnnjlra daturam.
j pifunt,j, CS3 trefidant, CJ1 ^rö/>£ 7?ëã«' timent),
r'fum timor ille redit. biam turgida rnure
Terra parit. "Jocmeft , f«?' magxa minantUT.
S*pa ^erit mmios eaufa fufilla metus.
VA/Aar zijn de muiters allemaal
6 * Uit 't kerkerftorrnhol heen gevloogen?
ju°ePt Eoöl uit Lipares zaal,
j\5c heerfche keel, en traariende oögen;
h*f 'k mijn Koniuglijk gezag
^s Zie gekreukt met eene flag.
fj.iar zijt gy , opperbulderaar,
yeüit 'c zuidweften voor elks ooren.,
j?r°ts 'c litrt gebroedzel, fteeds zo naar
Q?tl yflelyke toon doed hooren ?
J ook ,'hct fieunzel van mijn rijk,
b Korus, met uw grof muzijk?
|clacs ! helaes! 't is alles ftil,
^ niemand antwoord op mijn,vragen,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
i?n
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
tip1 fpot met mijne wet en wif„
î;at Troon voogd, kan dien hoon, verdragen ?
A^en Koning zeker, die zijn magt
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
verkragt.
op zee, niet dikwerf ftoejjen |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ws dwingeland n
ã at ïfet \\ 't w
ffl teugel vry,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Jy doed my nu mijn goedheid wee ,
h^t ik hun fors had mogen fnoeijen *
£j°e ongelukkig is een Vorft,
hj lang dé rykskroon heeft getorft.
jj^ft niemand op mijn ouden dag
£et my dan-eenig mededoogen?
\£ftijf, ai Juno, mijn gezag,
í J?'d, verhoor my uit den hoogen..
In u s ^ÏÏÃ éç5Ãô dat ^e ^-"eas vlooÉ
]) dommer bragt en zwaare nood. f>üs hief Eoöi zijn klagten aan^
^tWyi den ftroomherout, gerezen
van Vader Oceaan,
^Jftelt van zinnen en van wezen ,
jy11 mond van mo?en ilik bemorft
ã>°5 opend voor den ouden vorft:
r0[ itort uw klagten vrögteloos ,
Q^^en koning van de winden,
l^y wift het dol gefpuis te boos
tk* boeijens langer niet te binden ;
t(es heeft Jupijn een Kaledoon
J).eds toegezegt uw magt en kroon.
0De a' een windhof van papier
b« ^°°ge ftelten, langs de zoomen ,
ï^p^ine, Vrankryks hooft-rivier,
ïtiH· °PSerigt, om !t rot te toornen;
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
i\ 'e
|
er ooit
|
menfehen hand
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
canmband.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
q -'«IIUJ I1UUUCU ·
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
0cPnUin heeft 'n 7-yn water-'iaal
QP P.Pleus bruiloft laaft gegeven i;"s kennis van JupijnS verhaal ■ 0Ë belaft na u te fireven , it,au die wiflèlbeurt van 't lot, ]\/[ararrip, te melden , gryze God. Of ñà 'aat ç tot geen ongedult, tj^art'iijk leet hierom vervoeren, in» ryksbeftier was lang vervult, ÏV wilde ftroomgeboeft te fnoereti: |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ander in uw fpoor,
igt zo we! niet door |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
^ treed
Y r^kt
|
een
'er! |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Of
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
\\\>
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'{\6 ) ... ,
O tijd, verVieemd van deug;; eri c
Nooit keert Saturnus goud-eeuw weer Nullum fwuUt-titn diutMfi
Ô Õ OM.V E R S,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
!0f *k "r.kt, hoe deYiarkcn leggen.
Nog' ccn papieren maatfchappy , .fijiuuvilten, hoord 'er w*"r!yk bv,
Stigt moolens» dat 'er nooit gebrek Mag worden .aan papier gevonden";. "Dan maakt ge Yvolk van half heel gek. O lofle'tyden zónder gronden'. v Men fchaame'zig , dat dit de blaVri Van Necrlands jaarboek zal bcfl.aan. Meikuur, vérnecven op papier, Kan '/.ig(van 't lachen'hauwlyks ïpeenerï, ,¸ç ichefft , Wat is,die ware dier! iMaar windbuil !Sal 't te'laat beweerieri, 'Wanneer Viane', of 'Kuilenborg, 'Hem gcld'loos berigf, mèt rt hooft vol zoffe. De Windgod grynfde op dit verhaal, X)at den herout had uifgefproken ,, Schiep meelt vermaak in Triföns 'taal', Dat zijn geipan was uitgebroken, jFji zeide :'hy krygt zijn'regte loon, Die my te ilings ontwrong de krooii, Zo veel , ja meer verdorventheid, Veibaitering van goedezeden , ,3ç laater eeuw nog meer befchreit, Deeld *t ligte Vranlcryli Ncêrland roede. /,o raakte ook oudtyds Griekenland Door Perfi'aanfe weelde aan band. Door zulk een peir wier.ci 't ingewand 'Van. 't agtbaar Romtn ook bekroopen', Ni 't temmen van 't wulps Griekenland', Wiens Weelde "het dier heeft moeten fcooperï. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
4 6 7
LaVV |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
9 é
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
CaYsa DoLorVM,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
é i' 3 l $ 6 ? 8
Ì D C L L V V V Law, oorzaak van onze eïende
Bel/.ebub, gewan 'Law, Law, gewan de Bank, De Bank, gewan Mifïïiippi, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Miifiiippi, gewan Siflema,
|
•{rteli
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Sijlema, ge wan Papier,
;Papier , gewan Briefje , Briefje, gewan Agio /opgeld) Agio, gewan Dief, Dief, gewan Subfcriptie, Subfcriptie, gewan Dividenr, |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Divident, gewan Efconipte,'
|
[Irorting
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
5 >
(innerlijke «'.:<:■
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Efcotnpte, gewan Intriufeque;
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Intriufeque, gewan Argent fort, ,. ,».
xArgèntfart% gewan Open Rekening â
Open Rekening, gewan Regiiter, Regifter, gewan Btflo», Billoa, gewan Nul, Wien de magt tot de voorttelinge wierd b E Õ Í D E.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
■'->::;,:,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Generaal Regifier vanhetjène dit Boek is begrepen en gevoeglyk in order volgt.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ytclplant vppr her gehc.e werk genaamt her Voorhof van Quinquampoi*
groote. Tateree der dwaashfyt met atle projeften of Conditien der Comp.agn.es volgens het Rcfi,(te, ftaande op het iaaifte blad \ Poriret Sll^we.^rgf";r£ de6ra%W«««« verongelukteAftionifte.
3 nc waercld is«<rj fpeel toneel elkfyeelrfyn Rol en krvgt fyn deel dêfe é boven
iUar.de: zy* «« 1«« uyrgekome dog worden voor mm%&t orifdS beft vooï inn.«allen- .· '«é·-- 4 oe Windkopers met wind betaald.
5 De JCefrnis winikramer en groiïïen.
6 pe Windkopers die door wind verlieiè gelten goet.
, pe Kaart van de vaart die de Uytregie lallen graven van de Zuyder Zm als de
niemen niet weten waar ly njet al haar geit heen fullen.
j Op en Ondergang dei Ainoniften. j> De Áâ-ieufe pampiere Atlas drageh.
io Ey vele zit de Key in 't Hooft om dit men aan de wind geloof:
ii DeQuinquampowloalsdieop de v.ayers is gcfchilderd vertonende de Aftie
handel in het Korne-liuis van binnen. 12 De Kermis kraam van de Aftisknapen fynde een Stacïe waeen door æ Padden
voortoetrocken op de Zy verzien met de wapens der fteden die Comp. hebben opgeregr, maar word vooreen poordgelluyd daar de wapens van Amilerdam, Lei- den en Haarlem boven ftaan. «M»«a » Tytelplaat die voor de klunt van Arkquyn Adionift heeft geftaan.
i+ Afbeelding der Windheyoiie.
>5 Qiiniqnam; oix in ciuy»eii.
ie de R< tr'ige Blaasbalk en ö Geeft van Erafmus verftobrt én zwervende om de
Aftie handel in lyn vaderlyke ft.rd. J7 Afbeelding van de AÏiie handel inde firaat Qiniiqiiampoix tot Parys.
IS Bombaiio o dood té ichchdig in de nood.
rvTcr eeuwige gedagtehis der dwaashcyt van het XX. laar der XTIlI eeuw met be-
kende Tronien. :o ne veritape Aftionift in de iloel met Rinkels.
ii De Zuyd Zee Comp: door wind in Top gerefen.
ii Groote vergaderplaats deiwindverkopers.
2? De Inbeelding Heerferes van't Rookverkoopers gilt.
Ç I.aw als een Tweede Oon Quiior op Sanchoos Ezel fit ten fpot.
as Stryd tuflchen de l'mullende Bubbel heeren en de toekomnede Armoede.
26 Bombaiip Aclioniii en de Geeft vhn F-fopiis.
ï7 V( rhen·. beker van Viane of 2de plaat der Dwergen.
*8 Sihvu L)cdiit£t.
i" De Inv-nteur der Windnegotie tip Zyn Zegekar voortgetrokken door l BazclisMs
30 Devervalie Aöionift (jerfkRi dnor de Triomferende Harlequin.
51 '-5; verwarde AiHunifte TorenbouiV van Babeï.
32 De Viaanie Tolpoort.
3! Spiegel der Rede voor de wanhopende AcTionifte.
34 De malle Aflionifien naar Vianen of Pepeiland.
?i De opgehulde Adionift in fyn Eer en aanfieü hetfteld.
i.6 waa/eafbeeIdiPg van de Heer Quinquampoix metde brouwketel.
57 n" Vs'aerelds doen en dolen is maar een mallemolen.
3« Het Actie Scheepje.
i9 De Ridder van't gilde kalf.
4o Vonnis van Apol over de fitibbels
4, Het uvtgeteerd en ftervend Aciieboomtie
4" ^C u 'w? ^ïç<: Atlie sillinx Ã1"'çäé hi« haar iclver dood.
■Ã, Oe bubbel lonpe op de ja-r.
„., Bronwater voor de ^ieke Atlionift. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
48 Xachende Law de Treurende Aftionift &c.
49 De ftropendé Aftie Valk.
0 Debegeerlykheyt zoekt hét Fortuyn voorby te lopen.
1 Nieuwe-jaar» geichenk om Paarde vygen voorgoudt ie ktygen.
æ De Meerman, van 't Noorder geweft. } Miffifippi of befaamde goudlanddooi inbeelding.
4 Afbeelding van 't Eyland Gekskap.
5 Kladpapiere wereld in as verkeerd.
6 Opkomft midden en geen eynd van J. Law.
7 De ftervende Bubbel Heer· '
g Anatomie der Windncgotie. ,i Gcdenkboog of begraaf plaats der Aftiontftc.
60 Bombaiio in de Rouw. Regifter der Comedien en Klugten op de ÏVind
Negotie gemaakt.
De Windnégotie of Bubbel Compagnien pag. r ,
Het vervolg zynde de Bedriegleyke Aftionift of nagthandejaars pag. tb .
Ojiinquampoix of Winhandelaars gefpeeld op de Amft. Schouburg. pag· éß·
Atlequyn Aftionift gefpeeld op de Amft. Schouburg pag. a$
Dolhuys der Aftiohiften.
, De Actioniften Rysvaardig na Viane of uytende der windnégotie pag. 5;. é Nederland in Gekheid wegens de windnégotie pag. 43. Krifpyn Bedrieger en Bedroge Aftionift pag 48
Regifter der Gedigten.
De Aftioniften in 't Dolhuys.
Op de Peft,der Windnégotie }
De Eeursknegt fpieekt > pag. r.
Op dcquynendegelt.zugt van 1720 j
Prys Courant der Aftien,
De Windhandel &c verworpen door de Staten van Vriefland pag. z.
Quinquampoix of Roskam voor de Dolle Aftionifte pag. é.
'· —— æ Roskam yoor de Aftioniften Stc. pag. 4.
Op de tegenwoordige in zwang gaande Aftiehandtl van 1721 pag. ä
Op het Oftroyeren ofc. der Comp: en der felver Aftiehandel pag. *.
Beurtzang ovet de Aftiehandel tuffchen een Geldersman en Hollander pag· **
Windzang.op de Commerlyke Commercie van't Jaar 1720 pag. 7.
Let op het End pag. 8.
Klinkdigt op de Windhandel pag. 8.
Meikurius onder de Aftionifte pag. 9.
Merkuriuskoolverkooperpag. n.
Geftetnt aan 't Firmament &c. jj.
Naberigt rakende de Ipreekwoorde van Viane en Cuylenburg pag. 14· _ ,ji*
klagt en Raadsvergadering der gooden over het WiiTclvallig Aftie Ja« *»n
Pag· 15·
. Pampiere Eeuwen T· Law pag. 2; . 1 Tydvaars en geflagt van f. Law pag. 2« . ' ,'é̺
I 4 Blieven gefchicven aan de Heer N· N- w3ar ,n vertoohd word de ic"^J ju*1'
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
en het Bedrog in 't opregten van de Comp: van Aflurantie Belening & .„jcry"
fteden van Holland, Zeeland, Ovetyflel en hetStigt &c. ende Rampen v"otje. Engeland en Nederland over^ekome doende bedriegelyke Aftie en windn ?{ß(Ãéß Plaat van Flotaas Gekskap of Afbeelding van 't wonderlyke laar 1*27 doen ^fefl gek de andere aytbrocydc de Luy ryk (ondet goet en wys fonder verftant _-^ff welke vertoont de fotie Tulpen en Bloeme handel om lyn overcent""" dele fotte Windnégotie biet tot Hot word bvgevoegd. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
I
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
4, ue r.w""'« vuyi gewin.
4» De lachende Æô÷>íç* <>t koolmaalder Apen
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
.57 V'ittute & ffobuate zynde een Doolhof
|
de voor quadc Ryk<ïom.
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
f? D E.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
E Õ
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
PA PEG Á AY of ACTIE-1CAAELT-
KLAP, tor Verklaaringe van de ACTIE-
SPEELK Á ART,genaamd APRILKAART, of Kaartipel van MOMUS, naarde nieuwfte
Mode.
|
||||||||||
|
lykenis genomen van zulke, die verdichten, zich
door konft te konden hard maaken ; zinfpeeld alhier op de hardnekkige, en onverzcttelyke Aótie-drift, als onquetsbaar door redelyke overtuigingen, en f zonder onderfcheid, goed of quaad onderneemen- de; hy fpreckt van de hoog/is troef in Ç/pel, daar *t ui zwicht voor de boef, is 't alfo genaamd Scharwenfel- enGravias-fpelenz: maar paft kluchtig op't onei= gentlykfpcl van oneerlykeboeveilukken, daar eer- lyke voor zwichten, en waar door de vruchten van haar trouw behartigde vlyt vereideld worden ; dit word nader aangedrongen door een man, die een kind fchynt geworden te zyn in (Harte Tien,) Harten Hen. Blaafendeeen waterbel, die hierop
nul uitkomt, en eindelyk in de lucht verdwy nt: hy zegt nul ik hou een ; de nul ontrold hem quanfuis van 't papier , daar de een op blyft , zo heeft hy maar een tiende part van zyn gewaagd geld behouwen: die zinnebeeld paft ook op zulke Aótioniften, die in commiffie voor andere , in geval van winft, zulks voor haar houden ,en nul of niet ,aan haar meefters overleeveren, of ook op andere, die te veel voor haar by flot van rekening behouden; eindlyk op ontrou- we Dircfteurs, die loos en duifter allarm maaken 9 gelyk ( Harte 9. ) Harten Negen. De boeve-kloktrekker,ten negen
uuren's avonds met al zyn mede*boeven,fchachersP beginnende, en fchoftsgewys, by na drie Ichoft aan- houdende , de lyn, ( alhier het boeve kloktouw ge- naamd ) door haar geweldig dryven of dwingen aan itukken trekken:de Actiën hangen aan het klokzeel, die zeevenwei daar aan niet wilden gehangen heb- ben. Hy valt op zyn gat, dit zegt men van hande- lingen die ten verderf of te niet loopen. hMeeffe jdclie-werk fpreek van breuk, dat is bankrot, groot gat, isdiergclyke, of zwaare fchulden te maaken, voor eerft onbetaalbaar, ten waare zy aantroffen iemand als ( Harte 8.) Harten Acht. Een Scharchcr, of Snees, daarom
alhier op zyn Sinees gekleed, met ravensklaawen na zich haalendeacht ten honderd, op beleening vaa papiere foldertjes ( verfta A&ien) dubbele interefit waar door de Vos of loosaard, met valfe belofte, zyn gcldkift verkracht; door krachtige eed æ weeringen van eerlyk te voldoen j dus volgens't oude zeggen , zo een loosaard heeft geen nood , die een gierigaard aantreft j zyn aap gooit acht, met dobbelftcenen j dat is, hy vlyt zig door zyn verkeerde beeftachtige gaauwheid, dat het lot hem zulks toeleid ; doch zyn giifing maakt miffing: wie zou denken, zegt hy , dat men fcha zou leiden aan Zuid Zee-A6ties tegen 400 te beleenen, als ze 1000 waard zyn ? lugtfeher- mery ! ontrent geïyk ( Harte 7.) Harten Zeven, De Starnar in 2yn Aaperok tuf-
ien 8 en 6 , zyn twee confraters aapen, ziet by kfaa- rendagna deZcvenftar, om die te fchieten; maar niet treffende en zy ç ftar (als men zegt) verfchieten- de, loopt hy met de ftar: deZevenftar(waar inis 'tGeftarnte de groote Beer ) beduid hem en andere, hoe groote en plompe beeren al getuimeld zyn; ja ook de wagen, die eigentlyk de Zevenftar in 't Noorden uitmaakt, is genoeg te verftaan, op het wagen der Windhandel, by de noorder zon verhui- fen doende zodanige, die als hafewinden, op haar loeren, alleen de lucht in de neusgekreegen door'c aanbrengen der brakken of beunhaafen en kakelaars, die luchtfehat, of droomrykdom mede voeren, en de eigentlyke haas, dat is haar gewoone goede han- del van voordcel· verzuimen ; te hoog opziende in groote verwaanheid en wat voor haar voeten of genaakbaar is ,daar over ftruikelende, geen overflae of balans maakende, als (Harte zes) Harten Zes. Een gemeen mansperfoon Vette-
waarier, Commenyhouder of Drogaftery-man, af- kom ftig van de doorluchtige eerwaarde Vader Je- remias, uit deServetfteeg ; draagt ook zyn fervet vcur: nu deze quant met zyn oneer in de hand, ge- lykt weleen man verftand ;»>?«#&?balans van dekans, weegende en overweegende, war zwaarder is de Goud-beurs, of de A&ic ichat, op een miljoen ten oun-
|
||||||||||
|
V O O R R E E DEN.
MEjfieurs, Dames, Lords, Ladies, Heeren en Juffers,
Vrolykaarts en opwekbare Suffers, diend voor alge- meen bericht en tot opheldering , dat wy tn defe 5*2. kaarten, of'volkome kaartfpel, de voorrang geven aan het Quarticr van HA R 'T E Í, zinfpeelenie en aanvang nemende met de Miffifipife Aéiiehandel. De Ê UITEN doen zich int eerfl op met deAélien van
deWeft-lndifche Compagnie; defe twee roode fpeel-quar- tieren in on f e plaat {als die voor een tafereel ondoorgefnede gebruikt word) âááç achter malkanderen, haar aanvang nemende met de zo genaamde ontdekking der beloofde gou- de Aciie bergen of mynen , en eindigende met de Raadfel· Aélie door Sanfon met de Leeuw verbeeld: nu volgen de twee iwarte quartieren, als eerflelyk KLAP'E REN, pronkende voor aan met de Zuidzee
kaffge Aélie Kaffer Mr. Knicbt, en het verzonnen Ofirs goud; welke goudkuft de grondflag was van defe Aélie AU gemi/fery, en eindelyk. SCHOPPEN, haar oorfpong nemende met de Neder-
landfe Aélie-handel, ofklyne zogenaamde Bubbels, hier ge- ven wy, om de koddige toepaffing op de Schoppen , de eer en de voorrang aan de ftichtelyke Vaartgravers', de eer/ie Bub- bel batavier zal ook van 't zyne niet misgedeeld ivorden. Klaveren en Schoppen dan te zamengenomen beginnen met de Ryke Ofirfe gouwe tor op een letter na tori; en eindigen met de arme, doch vergenoegde en aldusfchatryke opkorter, of aélie vuilnis wegfehopper, offcboffelaar. Noch hebben wy de Roode Quartieren Harten en Ruiten
de voorranggegeven; om de zinfpeeling vanhet,van oudsza genaamde, roode goud; en de zwarte, als Klaveren en Schoppen ( die anders in 't natuur lyke juifl die verw niet hebben ) verbeelden, of konnen verbeelden de rouw , of droefheid, die het einde van ditjpel is. Dech liefhebbers om ç Heien niet te laten in die droef-
heid,raadik u met deze kaart te fpeelen waar z» meenig een feboonen.troef leid. Let wei; ieder Kaart heeft zyn beduiding op zyn Carac-
ter {ptands perfoon) of op zyn getal, gelyk de Heer,Vrouiv, Knecht, worden verklaard na haar ftaat en conditie : in de getallen ztnfpeelen viy op elks hoeveelheid, by voorbeeld in de harte 10, o, of nul ik houw een, nul achter de een gefield is dan 10; tn de harte <),boevekloks uur 9 uuren 'i avonds, en zo voort, nu volden de onpvouwingen van elke kaart be- Zonder; welke van kaart tot kaart <*ls een aaneengefehakel- de reden vervolgens gelezen te f amen aan een hangen. Het vjyft ook genoegzaam van Zelf, dat men met deze Kaarten fpeelen kan, voor diefiechts leezen konnen ; want, by elk /laat zyn naam > of getal, als Heer, Vrouw, Knecht, en ■voorts de ■Nommers io, 9,8,£82.· betekenen,by voorbeeld, ~' Harten {of een andere) Heer, Vrouw, Knecht, Tien enz:, bv ieder Aas fiaat het woord Aas. Wy beginnen met Har- ten Heer. HARTENHEER.
•R. Law, heerfchappy gevoerd hebbende over
.de Harten der doorgaans onhartige Franie,zict rnenhet gordyn, opfehuiven , waar achter verbor- gen was, en hier ontdekt word de quafi-goudmyn- graavery, verbeeld door bergwerkersaan een hooge rots, op welks top een Steenbok, beduid trotfeho- vaardy en ftoutmoedigheid, tot hachlyker onderne- mingen, aieop ftank uirkome, Law vertreed zyn Lauwerk rans van glori, houd in de flinker hant een wintmolen, die ftil ftaat, betekend de flinkfe wind- acT:iehandel,die nu mede ftil ftaat, en zyn rol uitge- fpeeld heeft; tot euvels en hartvanging hartzeer van Harten Vrouw. Vrouw (zacht wat!) Mevrouw Law ontrollende een papiere Actie-ketel ,zinfpee- lendc op de Alchimiftery, ofGoudftookers, die doorgaans een ft uiver koften doen, om een duit te winnen; waaghalfen, ontdekkers van nieuwe Lan- den ,hiermee vcrgeleekencdit ziet meeropde dwaa- fe Actioniftcn ,als op Law, die dezelve ,als een val- fe fpeelder, de oogen verblind, en hu nne herfTencn, om zo tefpreeken ,overgehaald heeft in de ketel der dwaasheid, hard aangeftooktdoor't vuur der blin- de, en meer heete, als Lawebegeerlykheid. Dit Word hartelyk bekrachtigd, door ( Harte Knecht) Harten Knecht of Boef. Steekt, met een pook, te- gen een hart aan, dat daar niet in kan dringen; als S'uanfuis hard en voor alle fcherp onquetsbaar \ ge- |
||||||||||
|
/
|
|||||||
|
, mertje met twee harten,in 't water dry vende;dat be-
duid dubbelhartigheid: het woord bubbels komt uit Engeland, betekend gelyk men hier zou kun- nen lettcrkaauwen, bobbels, windgezwellen;blaa- reh hier mede niet ongelyk ; alfo moet menig Ac~tio- nift die zyn g... gebrand heeft op de blaaren zitten. Het v/oord bobbels j nooit te vooren hier in zwang :c gaan, paft eigentlyk op zulke wind of lucht han- del, als bedreeven word in zaaken te verkoopen, die men nog niet in eigendom heeft, noch weet,te zullen konnen krygen; zo dubbelhartig, dat men koopt en verkoopt , om de leus en boeve-jagt te maaken j gelyk de quakzalvers ^ die looze klanten uitzenden, om in fchyn haar prullen te koopen, Mundus vult decipi fpeelehdé; en ontfangen zo haar j eige lok aas: hier na fluiten wy 't eerfte quartier met (Harten Aas) Harten Aas. Dit is 't mooyfte, doch met-een by
veele het onverftaanbaarfte ftükje van de heele kaart, Zinfpeeld op zulke, die, als een hengelaar, met een uitgerekt leerelaps geduld, van de Opper- banfen der Aftie-compagnicn of Directeuren uit vnndfehap Actiën zogten, toen men ze nog met groote Winft kon vcrplakken; maar abuis!"daar moeft Aas alias duimkruid zyn, omZealföuithaar i handen te krygen : men lietfe infehryven op eigen ' naam -r mits de bewindsmannen, eer men ze kreeg de helft of meer daar van op haar naamlatende trans- porteeren ; die dit niet raaden kon, wierd Sireenen of meerminnen zang voorgezongen, dat ispoliti- que, om geen valfe belofte te zeggen, op de mouw4 gebonden: zie de figuur, hy zal de meer-min met aas (een ftuk geld) opnaaien en aan zyn fnoer krygen : zyn flang met de ftaart in de bek betekend, dat hec begin der Actie-handel het end opvreet, en onzicht- baar zig zelf verteerd; nader op te helderen (alfo wy van de harten nu uitverkoftzyn) door (Ruiten Heer) RUITEN HËËÏL
/^" EcngrooterRuiten-heeren^ alsGlaafen-maa* ^^ kers baafen,alfo die heerffen over heele fcheeps- ladin^en van Ruiten. Zy fchutten, daardoor, de winden; alfo ook defe Heer j want gelyk oprechte en deftige luiden by een vierkant in den haak verge- leeken worden ,zo voeren defe het zinnebeeld van een oprechte (ik durf hem om redenen van ftaat niet erger noemen) hebbende in zyn regterhand,om in alle geval rechts te fchynen,een ruitigeglafen- raam, zynde een vierkant uit den haak, waar mee hy fchut (gelyk ook met zyn kraamfchut,metglafen) het geblaas van twe kinderen hoofden, die hier de zuideen wefte winden betekenen; hy befchutzicfe aldus wel tegen de windhandel-ftormen van de zuid en de weit; maar't is in 't verdriet; want door het glasloot inuyft de wind heen , en flopt hy het glafc geftel met houteluiken, zobeneemd hy zyn uitzicht naar het draajen der winden : zo waren de Aétioniften doorgaans gehouwen of geflagen : Zyn fnydiamant zinfpeeld opdiegeen,die'tmeeft van't hunne verlooren hebbende, noch watgereede middelen beknopt konnen achterbaks houden; dus blok en byl behoudende, te zamen met zyn(Ruite vrouw) Ruiten Vrou. Aan den oven Glasblaafende, zo
zyn vecle vrouwen in de Actie-handel,(als gemeen- lyk altoos) aanblaaftersgewceft van defe broflèhan- dcl.als nieuwsgierig naar ongehoorde gevallen,daar hoop van winit in fteekt: het fyne glas is ook aan- genaam voor't gezicht,men flypt'er fchyni'choone Diamanten van, die by de kaars en op de Schouw- burg het gezicht byna zowel ftreelen, alsdefyne: maar de val fe zyn het barften der blaas-ovens onder- wurpen: daar leid dan de heele fante-kraam, als'er maar een haartje inde fmeltkroes is: men ziet hier de θνΤ ^frJcn» en glafe Adien daar uit vliegen, 'c fterk blafen, offnoeven der Actioniften heeft ook meenig zoodanig een pot te vuur, en der zei ver ftoo- kers doen fpringen: defe vrouw hout een Ruitige ipiegel, om alles uit den haak te verbeelden, in haar flinkerhand,alseenüinkfea&icbetekenende. Hec vol-
|
|||||||
|
rninften gefchat; volgens Commeny-gewicht,ver-
ftl A&ie Compagnie waardy: een aap houd deba- lans,want alles wierd maar na-geaapt,zo als de fchyn- \vyfe voor-aapten. Veele, zegt hy , zullen naar Η jiapenland, ( Ooflindien ) de Linie of Lucht-ftreek fajJeeren^AM de Batavies-vaarders tweemaal verby moeten, en 'er dikwils een flag van krygen ·, boven de zelve Linie gaat de Zon(voor die zulks niet weet, ja ook die 't weet en bevind)reri zes uuren op en on- derjaar in jaar uit j waar u it men de befte balans kan maaken, hoewel de Ooftindife vaart haare zee be- ploegerszo wynig, als de Aóties-narren leerd ba- Jancceren ? maar eer haar verftands kas van droogte doet iplyten ; en haar vyf zinnen alle drie laathou- den nochtans overtreffende ( Harte vyf) Harten Vyf. De man van verftand, te weeten
blos,en van vyf zinnen uitverkoft.Hy voerd de vlag met de Griekfe A, (het teken van zeker vermaard Gekken-huis) etïwjft waar't hem fcheeld^dan heeft hy noch eenigzins des zelfs kennis behouden; dat is al een wyze gck,hy draagt deoogen in of aan de hand en kykt door de gaten; nog heeft hy in zyn vyfhoek de Quinteflèncieder vyf zinnen, als't oog, de neus, een oor, hand, en de mond, als de uitwendige zinnen tot een uithangbord; fchoon in zyn winkel wynig te koop is; die herflenen kan hy nietlaaten uitfchilde- ren; want zy zyn van huis, hy heeft ze verkoft ,en veel papier geld, en A&ierykdom daar by overge- wonnen:en nu aan de grond geraakt, wenfehthy zyn vyf zinnen weerom te roepenjd'óch ze zyn doof· zo lang hy defpreëkhorenvangeduldmift,en die gevonden hebbende , zal de reeden naar hem luifte- ren en zyn vyfzinnen weerom roepen, mits hy zich niet aanftelle zo los als 't volgende (Harte vier) Harten vier. Gelukkig jongelingetje van Scheve-
ïingen; het gelukt u altyd zo niet, als die gelukkige onwerwetfe gek, die zyn ring in 't water wierp, welke hy zich half kwyt achte; en nochtans door een vis ingeflokt, hem in die zelve visi onverwacht, weer op zyn tafel quam: zoonzeker werpt deze zyn eld indeZuyd of Weft Zee-Actie afgrond,en dob- eld tegen twaalf oogenjop hoop dat hy eender beide dobbelfteenen in twee (tukken vallende, der- tien goojen zal, dit is een ftaalje, van één onder mil- lioenen, van een verfpillende losbol: dit ziet ook op Aétioniiten, die met geld by de vis (als men zeid) de A6tien koften en ontfingen en alfo vierkant uit de hand weder met maatige winft verkoften; zonder veel omftandigeliften: deefe waren noch deeerlyk- fte onderde hoop om malkander ftr— voor baa- keiaar te geeven, dat geleek nog naar een goed hart: maar zie nu eens met aandacht op (Harte Drie) Harten 3 .Een gelukkigeVrek,nict goed rond goed Zeeuws, want hy durft'er geen glas wyn van nee- men , of't moeft met lift gekaapt wefen: hy bezit, of Jiever hem bezit groote rykdotn enhy is altoos zq behoeftig, en gelyk een driehoek geen ronde kring volmaakt, zo is hynoit voldaan , maar zyn begeerte doorfnyd zyn holle darmen, om te herwinnen zo hy iets mogt verlooren hebben, en vergiftigd zyn ver- ftand ofdeugd,even als de driehoekige, en nooit an- ders als d riekantig verbryzelbaare vergiften, als rot- tekruit enz:, die het ingewand met haar fcherpe puntjes doorgrieven. Deze bol is nooit vol of dron- ken , ten zy hem voor niet gefchonken werd vin donné 1 dit ïchynt iets goeds;doch fpruituitquaad, dat wel haaft boven komt,in geval van milde fchen- kagie: maar wat doet hy by 't Actie-fpel? gewis om cenkykje ,en uit winzucht; doch hy word door de vrees zo gepynigd, dat hy, zyn warnars pot begra- ven houdende , met zyn rechter voet die pot nog meer toedekt, en met aarde aanftuuwd; en zo is zyn waandeugd 00k dubbelhartig daar in cvenaarende met (Harte twee) Harten Twee. De Bubbel hartige, dat is zyn hart
©p Bubbels of windhandel ftellende, is dubbelhar- tig, en die verdubbeling, tot in het oneindige ver- dubbeld: hydraagd met zyn rechterhand vuur, koud vuur, dat is doodelyke harstogt (om by de harte te blyven) en aan zyn flinker, een brand em- |
|||||||
|
Voigende bootsje zal het Acte-werk nader töetfen,
te wceten (Ruke Knecht) kuiten knecht. Neemt de proef van de beftendig-
he-id en glorie der Aétien, dooreen brandglas met een Ruitigomzetfel; en gelykmen Papier aan de Zon, door ruiTenkomit van een brandglas, in brand kan fteeken; zo verganglyk is ook de Aétic-handel; die de toets van zuivere itraalen van eer en deugd niet kan uititaan, of ook by 't licht der natuurlyke Zonneftraalcn niet mogt te voorfchyn komen; waa^ rom defe handel by nacht bedreeven tvierd .'dit zal een glafemakers knecht zyn ; een brakje met han- gende ooren ; in weerwil van zo veel ftyloorigc aétie quanten, die, tegen reden, defe dolle koop- manfehapgoed keurden. Defe man, alsbeunhaa- fende in zyn ambacht, heeft beeterzyn rekenino-by 'cgennkelrooyinQ.uincampoixgevonden:hyzeid,
tot fpot der Aétien , dat Law, ras heet, tot as in ge- Worden; te weeten de handel van Law, die in Neer- land eerft voor Laaw gehouden wicrd,ras door dol- le drift heet, en iverig, of door letter-keer vierig txC- worden, haait (gel yi< vier) tot as en tot niet is ver- dweenen : 't moeit noodwendig volgen · want (Ruiten 10. ) Ruiten Tien. Zegt ons, dat van 10 maal 10 pias
een Actie compagnie zuiver behandeld is ; gelyk Van zo veel eedle fteenen, of zelf onder zo meeni- ge geileepen Diamantruitjes of hoekige figuuren qualyk één volkomen helder en zuiver is; de trou- ring komt althans hier in den ontrouwen handel niet pas ; men koopt, zegt hy, geen eedle fieen by de tafl nog by nacht; dat is, meii doet geenerly eedele en Zuivere koopmanfehap by de gis, of om elkander te Verralfen,noch by nacht, dat is, geeri gat in de nacht te koopmanfehappen, of ook niet zo bedekt, dat het niet voor den dag of openbaar zou durven beitaan mogen derhalven is de Actie handel (als contraban- de waar ) by Plutós lamp, of door helfe uitvinding voortgekomeu, uit het bryn vin zo een als te ken- nen gegeeven word op de volgende brief van (Rui- ten 9.) Ruiten Negen. Zinfpeeld, met het kegelfpel, op
Zeker Heidens land , daar eertyds de grootite, of langite man Koning moeit zyn. Hier hebje tot de Actie Koning,de grootite bedrieger en liitigite by- na-gochelkunfte»aar: daar over klaagd defe · maar' men kan met ontrent zo veel reden betichten de zul- ke, die de grootite in macht en rykdom van Actiën, als flaaven van onder een volilaagen magtig Ko- ning , de zelve omhelsden, om elk een veeg uit de pan te krygen : had niet alleen Law maar ook veele andere Hoofden,te lang,en ook onraadfaam om hier Uit te ichilderen, in 't begin gevallen, daar zouden Zo veele klyne door de kecgel kloten des tyds niet bolta keesje gefpeeld hebben; maar 't is 'er mee ge- gaan, al daar de Koning itruikeld, is vallen de mo- de j deze knevel fchynt wat fwak van gewrichten en had noodig de lenden gefineerd te worden door (Ruiten8. ) Ruiten Acht. De achtbaarheid, een vermoogend
en aanzienlyk Heer, contramineur van de nieuwe Aétien van de weit; en ook gevolglyk verfoeiende alle andere windhandel,die de achtbaarheid in 't licht ftaat-dier; dat is ; die de groote perfonagien zodanig krenkt; dat zy,als fchuu w,voor den dag treeden-ge- lyk men 'er in Vrankryk,Engeland en elders heeft: hy vertreed een vledermuis, daar door verfoejende de werken of Aétien de duifternis; heeft aan zyn flinkerhand twee gelditukken, famen een Nom- mer acht verbeeldende; dit zegt, dat het geld wel ^en groote Iteun is voor de achtbaarheid, maar dat tiet de lager hand van de eer toekomt: daarom ver- toond hy, tot befpotting in zyn rechterhand , de waarde der aftien, die men andeifms raadielachtig ttoemd, zo doet ( Ruite 7.) Ruiten 7. De Planeet Orakel: houdende in zyn
achter hand een planeetboek met de zeven Planeet- caraéters verzegeld; gelyk voormaals de Orakels ^er verblinde heidenen waren dubbelzinnige be- drieg] yke antwoorden, door gaauwe flelen vaardig |
|||||||
|
, uit de mouw gefcliud : waar ü it de menfeherc altoos
een verklaaring tot hun voordeel maakten, en dié voor Godfpraak hieldenren volgens de geloofitel- ling van de oude wyfze-winteravondfe rederyk- konit, was het de duivel die antwoorde : iri laatere tyden (tot heden toe ) zoeken de bygeloovige uit de Planeeten voorzeggings waarheden ; als ook uit A. Magino, Noitradamus en andere, zo Alcoran- fe als Talmudfe onfylbaarheden : Apropo ! Planee- ( ten noemd men ( doch verkeerlyk ) dwaaliterren - fchoon elk zyn wech wel weet, maar dwaaliterren zyn de windmondelaars ( om niet handelaars te zes- gen ) die afawaalen van de goede koophandel ί waar toe Mercurius, een der dwaaliterren haarde j weg nochtans, (als men zegt ) moet wy fen ; gej yk ι voor defen de paarden de weg der daolendel^idders j wefen aan de volgende ongelukkige gek,· ( Rui- I ten 6. ) Ruiten Zes, Die ( o! wee) ja driemaal wee ! zyn
rytuig door de malle aétien verlooron heeft: hy had ze laaten uitfehikieren tot een gedachtenis ; maar 't veroorzaakte hem zulk een na-rouw ( want be- rouw kan men 't eigentlyk niet noemen, of't moeit galgeberouw zyn) dat hy afbeeldfel hier uit zyn lin- ker hand laat vallen, en uit zyn rechter het toom en 1 gebit, dat een verftandig man nooit behoord los te laaten; want door het toom moet men de toomloofe uitfpoorigheden beteugelen, zie hier van in deco- medie van Quincampoix of windhandelaars op de Schouburg vertoont, pag; ( zo veel ) daar een koet- fier zyn heerfchaps paarden wil; om dat zyn heer ( Zöhvheftinzyntroniv-crwy* )genootzaaktisdie te verkoopen ; zyn fchat verfmeeten hebbende in kromme cinquen,naderuytgedruktby( Ruitenj.) RuiteVyƒ. Kromme Cinquen, (betekenende naarde Letter, kromme vyven , ) om datdeNom- mer vyf de krom- haak-achterite cyferlettsr is: hy haald met een Nommer f ( daar noch een weerhaak- je daar onder aan is) geld en Aétien na zich * en zulks met kromme cinquen, of valfe paifen,, al zou ik ( zeid hy) myn Faam a la mode verminken,, men ziet vrouw Faam, in manne gewaad op kruk-' ken in 't yerfchiet: de modefe Faam toond zig ook man irioedig, om met kromme cinquen, geen kruk- kendans te ontzien : zy ismans-gewysgekleet; in plaats datmen ze inbaar eenvoudigeftaat(bynaals de waarheid doch niet volkomen) naakt fchilderd; maar haar naaktheid zou thans, en vooral in 't Aétie fpel, afzienlyk zyn; om haar groote vlekken, zwee-» ren, rimpels, etterbuilen, karbonkels, gezwel- len, ρ.....en 1.....(ditlaatite luid te flordig, daa- rom raad het, leeferjwaar van de vaarends lieden haar voornaamlyk haar moeten wachten ; ha! wel- kom uit, en vaar wel naa zee, befte maat ( Ruite 4) Ruiten Fier. Met het Compas in de rechterhand, daar mede hy voornaamlyk praald , ten opzichte van noord en ooit; luifter als een vink: hier valt my ietskluchtigs in ; hy voerd de vlag over noord en ooft, hy praaWtv mee, als met de twee beflege- laefien , om dat in de Aétien de Weit en de Zuid het hebben verbruid ; daar anders in tegendeel, zuid als de middagftreek , en weit als van ouds Ventus Favonius de gunitige wind genaamd, de voordee- ligfte voor kruiden en gewailèn, endeaangenaam- ite zoomer-koelte aanbrengende; by Salomon hoog geacht creweeft; zo is 't nu in delen heel verkeerd; de naamen van zuid en weit zyn met een zwarte kool getekend, maar hier-en tegens praalen, kreefts- gewys die anderzins hooploofe windkoopers, met noord alias de Noorder zon en ooit of Oofter eeu> wigheid,haar eenigeuitvlugt,en ook veler tydelyke eeuwigheid;terwyl het'er nu zoniet opgefcheptis om'er met een klomp goud als je hoofd van daan te komen,vooral, zo je met wat kiynodien, of groot- waardige koftelykheden in commiiïie mede krygt, daarjedan,om dat ze de geitelde prys niet kunnen opbrengen, in de naam van je principaalen, fjhaap aanblyft; dan gelykt men wel in zyn zotte inbeel-· ding een foort vaneen ( Ruiten3.) Ruiten Drie. Een Heraut, of Wapen-koaing,
|
|||||||
|
/
|
|||||||
|
Knicht de Engelfe Zuidzee Actie-caiÏÏer, of Be-
windsman: die heeft 'er wel veel by opgeftoken, maar 't end quaad al quaad;men ziet hier Qfirs goud regenendceen aap,met de kop van een Engelfe dog, | houd de trechter, daar door't geld valt in een zak, | die onder lek is ; en a\fo 't goud weder looft in 't wa- ter, of de zinnebeeldige Zuid Zec,datecnal verflin- dende en grondelooze afgrond is. Mr. Knicht heeft in zyn flinkevhanddeRekenfchap,volgens de regel falfi', een regel byalle Aótioniltenmet fpreekendc daaden geauthemifeerd. Het heeft ook eerft overal Actiegoud geregend toen elk won,fchoon hy fcheen goed geld Baar quaad geld in 't water te goojen,doch defe lekke zak betekend zodaanige winft,die nader- hand weer wech gevloeid, en in fchaa veranderd is: om weer tot Knicht te komen, Brabant is op h<:m goedertieren : zy bewyfenaldaaruiteen verfchim- meld recht, dat vluchtelingen by haar niet weder- omroepelyk zyn, voornaamlyk ais zy de hoornen hunner altaaren in klinkklaar soud doenverandc- ren, en de boejens met goude fleutels ontfluiten willen. Is 't piet glorieus? dat eenballingin een vreemd land zo welkom is? zowordenzyn Aótien weer bloejende, niet ongel yk (Klaveren Vrouw) Klaveren Frouw. De Vrouw van geluk, praalen-
de met een Klaverblad, het teken van Fortuin; zy heeft in of aan haar rechter hand, een fchildery van Dedalus val,totfpiegel fter roekelofe ongelukkige Aótie mannen, die met gemaakte vlugels, als naai- de zon des geluks vliegen willen,en, het wafch van haar zinnebeeldige vleugels gefmolten zynde , in de Zee des verderfs vallen. In 't verfchiet zaaid Fortuin gelukkige klaverbladen voor de Ladiesoï Engelie Mevrouwen. De bloejende Aótien zinipe- len op den aard der vrouwen , die in Engeland voor Engelinnen gehouden worden, want zy daar over al, zelf getroude,met andere mans onopfpraak- lyk vliegen, rennen en rollen; ook zyn de vrouwen in vele foorten van Aótien gelukkiger als de mans; want zy hebben in kas van fchade altoos een ach- terdeur, zo wel als een voordeur open ; zo zy met geen man geaflifteerd zyn geweeft, uitgezeid open- baare koopvrouwen ; onder welke fommige met haar handel de mans ook gelukkig maaken. Defe verbeeld in 't end en flot een gelukkige Actie vrouw gevolgd van ( Klaveren knecht) Klaveren Knecht. Een voorbeeld, en ook waare
gefchiedenis van een of meer knegten , of geringe ambachts lieden, die heeren, of groote baaiendoor d'Aótien geworden zyn: Hy trekt zyn livry ge- waad uit, en heere-kleederen aan; treed de ketting van dienftbaarheid onder de ν otx^iyn geluk β ar bo- ven zyn hoofd, als onder een gelukkige planeet quanswys gtbooren, feboudniet naaww, of kiel en as gaan recht, dat is, hy vind'er geen been in, of hy met veele kromme gieren, of middelen, als een Schip in zee laveerd, en of de wagen, als men zegt, recht of fcheef gaat; of immers (is 't wonder van een knecht ? ) hier in is hy de meefte Vorften ge- lyk , en alle hebzuchtige gieren. Bloed ! wat heeft hy dan al makkers buiten de actioniften , die men maar in alle geval een quaade naam ( de hond is dol ) bundeling aarrwryft; fpreckje voor dat volk? maar men moet 'er ook "niet achter fpreeken;zegge, niet achter de rug maar voor de vuift, edoch, dan mocht je vuiftlook krygen: fta vaft voor de vol- gende inhaaligeknevel ( Klaveren ι o.) Klaveren 10. Een man, halfnade mode, en half
op zyn Sinecs gekleed, met een halve Sineeie baard, hebbende in zyn Sineefe hand (daar aan de teeke- naar arends klaauwen of fineefe nagels vergeetert heeft) een Obligatie, of Aétiebeleenbrief, op pand ter minne (mag men 't zo noemen) tegens tien per cent half fnees, in de fchol en fchattekoopers acade* mie genaamd, daar 20 een fnees heet,zo is het woord fnees beleend voor een fchraaper of fchacheraar, daardefneefen ofSineefen voor vermaard zyn: St is de reden van defe zyn kleding:de adelaar of arend, yogel des lichts, die de zonneftraalen, zo men zegt, in zyn oogen verduurd,defe pikt hem 't gezicht uit, ter-
|
||||||
|
•voerende drie wapen-fchilden ,als van Amfterdam,
Haarlem , en Leiden ; de drie eenigfte voornaame fteeden,die geenAótie-compagnien toegeilaan heb- ben, al Jchoon'er noch maar al te veel van die con- trabande windhandel uit andere fteeden is komen overwaajen; dat raakt het wys beleid hunner re£ peótive Magiftraaten niet, die het gemeen belang daar in voor hun eige betragt hebben; vry verder voor uit ziende , als hun ftad groot is : want wat voordeel defe drie, en voornaamlyk de eerfte (die ze alle wel zoude in de grond kunnen geboord heb- ben zo ze haar glorie aan de andere kant niet ont- zien had) uit de compagnien zouden hebben konnen in haar eige zak fteeken, kan men uit de minderen v overige plaatfen afmeten Men fiet hier Mercurius, dekoop-voogd, een Actie fmaadlyk vertreeden, en de Zee-baas Neptunus een Actie ziende,werpt ver- ftoord zyn Vork of Zeeftaf van comrnandeüitzyn hand, betekenende, dat men nu op geen kooplieden ter zee mag ftaat maaken,wyl die haar eige magten koophandels bewind, gélyk ook te land als uit de hand werpen, en wel politiqne brillen mogtcn zoe- ken, die haar worden aangeboden door (Ruiten z.) RuitenTwee. Een brilkman,diemeteenmarsje met brillen en vergrootglafen voor alle gezichten omwandeld; de uil en vleermuis betekenen de nagt- handelaars en verblinde. Defe fnaak gaat met brillen om , gelyk Diogenes eertyds mei zyn lantaren en kaars, op de middag menfehen zoekende : hy wil op gelykewyfe maar aan de praat komen, om het volle goede maniere en vernuft aan te preken, maar met demeeftezal hyeven eens vaaren, als de brilleman , waar by een boer quam, die, onder't beproeven, klaagde over de brillen; niet dat hy 'er niet door iien, maar niet door leezen kon, en gevraagd of hy Wel leefen geleerd had, antwoordeneen! zo kunnen deraeefte menienook wel goede middelen hebben · maar of onbequaam of onwillig en teachteloosen onopmerkende zyn, om die wel te gebruiken; voor de onbequaame zullen alle middelen onnut zyn, maar voor de andere zyn gefleepe oogenraadfaam tekoopen; dat is, fcherpzinnigeonderrechtingen, *t zy mondeling, fchrifcelyk, of voornaamlyk met goede voorgang, dat beft onderwyft: de gefleepe oogen zinfpeelen hier op de Ruiten, die men in dia- manten flypt en ongefleepe brillen en vergrootgla- fen, die echter eenigzinsbedrieglyk, ofraadfelach- tig zyn als (Ruiten Aas.) Ruiten jias. Het Raad fel van Samfon:,» Aas, of
„fpys ging uit van den eeter en zoetigheid van de Iterke „ oïna de letter van de grondtaal „eeten ging „uit vandeneeter en zoet van den zuuren of fcher- pen„ dit was eendoode Leeuw door Samfon lee vend verfcheurt als een Merken verflindend eeter, en de zoetigheid, uit de zelve voortkomende, waren byen, welker honing de fpys was, die van de honingbyen uit des Leeuwen lyfvliegende,en dus van de Leeuw voortquam. Dit raadfel konden de Philiftynen niet raden; maarzy perften Samfons vrou om't hem af te vraagen en het haar dan te verklaaren; alfo hadden fy't voor Samfon quanfuis geraden, en het wedden- fchap doch met Samfons verwyt gewonnen : dit paft aldus op de Actiën, dat ieder, in 't begin, de Ac- tie-handel voor raadzcls wel heeft aangezien; maar, dat elk op onfeker aas of win ft hoopte, dieallbge- vallig was, als Samfons ontmoeting aan de jonge Leeuw, die hy met levens gevaar uiterlyk aange- merkt, aangreep, en de muil opfeheurde, en drie daagendaar na, de honingbyen op de Leeuw aafen- de, met honing die voor aas of fpys diende uit den bek of lyf des Lecuws haalde; de tyd heeft het Actie raadfel verklaard, 't welk in geen zeven jaar zou ge- bleeken hebben , niemant had zo fchielyk een om- wendig vanzaaken enzogroote onheilen, en noch nieer verwacht wordende nawcenen vermoed, ge- lyk by voorbeeld ook niet, als die van (Klaveren fieer) Klaveren Heer. De Bewindhebber van na geluk
druk, verbeeldende een ontrouwDirec~teur(vrage Qper cenige trouwegeweeft zyn?)by voorbeeld Mr. |
||||||
|
' er\vyl de raaf op zyn ichouders zulks moet dulden;
de werken des lichts of deugds, overftrecven altoos de roof gierige duiftere Actiën ; maar deie man is noch de quaadite niet; half Ihees is nog geen heel, of dubbeld, en echter wierden de laatfte nog, als Actie afiuradeurs,zondagfe naam,in de grond geboord,ten Ware zy'er loopjes op hadden; trots de (Klaveren o.) Klaveren 9. Man met een open Meulen met een giewgaaw, bekend fpel achter het dambord dikwils §efteld, Negenftukken of de Molen genaamd; daar m iemand die een ope molen en gicuwgaaw heeft het fpel wis wint„Niet verlegen,, fomme kaartfpee- krs waaghalien haar fpreekwoord is3de negen laatje» mens verlegen: defe heeft een acte van Jan Credit^dat Js, hy weet met zyn kleed en gedrag crcdict te verwekken: alfo misleiden 'er veele defchranderfte ^ooruiterlykefchyn : maar ik hoop van defc man het befte: alleen, hy zoekt uitkomen met zyn ope molen en gieuwgaaw,hoe hy 'er aankomt weet men niet, nood breekt wet, of verkragtfe ten miniten: hy waagd 'er een boer aan , (te weeten een ander mans goed) die zo eenvoudig is, van hem onbekend op 't uiterlyk aanzien, geloof te verkenen; hy wil betalen als hy 't geluk heeft van te kunnen: dat is cerft actioneeren! 't is of hy 't geleerd heeft van (Klaveren 8.) Klaveren jicht. De,achteloosheid, ilaande geen
acht op de zaken: zyn gefcheurde actie betekend Zyn onopmerkendheid. De actie handel zy verge- leeken by twee nullen of nieten, in een boomloos. mandje, welke nullen door kunftenafgericht,te fa- men gefchakeld een No. 8. uitmaaken: zo krygtde fchyn achting maar defe wil de nullen met een mes anatomifeeren, anatomifeeren, of ontleeden, alib vind hy weer zyn eerfte twee nullen of nieten: de vent zal 'er mee bedroogen zyn gelyk iemant die quaad geld ontfangt (by voorBeeld een ftuiver met een fcheur middel deur) endaar aan willende peute- ren twee ftukken voor een houd, die hy, als fpiou- ter zynde,voor geen waardy kan verp lakken; of is hy wat vies na zyn achteloosheid in 't aanneemen Van vals geld, dat hy ten naauwften wil toetfen en daar na niet weer durfd voor zyn ontfange waarde nitgeeven? Daar hebje nu een eerlyk actionift, of hy gelykt het ten minftcn: want hy zift naauwer als ί Klaveren η.) Klaveren Zeven, De man, bezig met zeven of
Uitziften van de fyne uit de grove fpecien, zift du- caaten van Ofirs goud in 't water, en dobbelftee- öen ofbeenen en papier geld, of geldwaardig ge- achte A<£bien op*4and, doch alles onbedagt, en zo achtelqós als zyn voorganger klaveren acht; de zin is dat/ hoe naauwbburigde Actie kanflën uitgezift ^tfva'den, 't was erger als dobbelfpel, daar Mr. Law ^ioch eenige kanflcn op wift te bcpaalen; maar gans geene op de Actie dobbel : en alfchoon zy in de Zuid of weit zee kanflen haar mislyk misrekend had- den , noch bleef de drift tot dobbelen even ritzig; op 't land, dat is buiten oog-fchynlyk gevaar ; ge- lyk men zeid , van die haar koetjes op droog heb- Den, of fchynen te hebben: de Actiën vliegen daar heen, als 't geld daarvoor beitecd is; dit zegt, dat, naa 't vermallen van 't geld, de Actiën van directeurs als in de wind geilagen wierden ; alfo 't haar aan macht ontbrak om het beloofde te voldoen ; dus hebben ook veel Actioniiten het opbrengen der termeinen laaten vaaren ; zo dat'er de Directeurs in haar qualiteit fchaap aan bleeven, dat was (hinc inde ) over en weer bombario nader verklaard by Klaveren 6. Klaveren Zes , DeUurwyzer, zcswyfende,
ftaat recht over end, zo recht ( doch verfcheef baar) waren, in veeier oogen, de Actiën, niet ongelyk dronke lieden, als gulfigen onbefuisd na haar nee- mende't geen zy , met zo veel fchanden, dikwils moeiten weder overgeeven, als zy het onordentlyk gewonnen hadden ; en gelyk het uurwerk geftaa- «iig voortgaat, zonder dat men het r metdeicherp- ^chtigfte oogen kan zien beweegen, alfo onna- ^oorlyk ging het actie verderf onzichtbaar zyn |
|||||||
|
waereldfe gang -, 't welk verby zynde uurwyfers-
gewys eerft kon gemerkt worden; en zo 't verlies te grof ging, quam , 't nocitby ons gehoorde, of geziene, monfter Bombario tuflehen beide; bete- kenende, dat zy haar aan gegeven woord, trouw nog verbond hielden. Bombario is hier met een bult afgebeeld , zulk een fchepfel was te Parys in de Actieftraat Quincampoix, die de Actioniiten met zyn berg-rug voor een fchryf leifenaar diende, telkens als'ereen party gefnooten was; wlang'er geen andere, als in de open lugt, verhanffeld wier- den. Bombario was dan een andere Govert met de bult, wanthy regeerde 't Α ctieryk met geweld; zodat die met hem troeven wilden alle beeft raak- ten , als (Klaveren vyf) Klaveren vyf. De lantcrlu-man, een van de ge-
ringfte en ouwerwetsfte Kaartfpeelers, word im- mers by iets lichts en gerings vergeleeken, gelyk men zeid van een licht degentje en paruikje een lanterlu-degen , paruikenz : , zo kunnen wy de Actiehandel Lanterlu-koopmanfchap heeten: dit fpel is, in alle zwierige gezelichappen, thans voor. contrabandeen wisjewasjes tydkortingverklaard; en wat is 't Actie-fpel anders ? ja vry erger; 't is eea blinde kaart, en hoe veel beter of erger als vals dobbelen ? dat men nog voor zyn oogen ziet, en op welke beide geen recht gedaan werd ; deze man heeft lanterlu van de vyfhoogfte troeven, en maakt ze alle beeft ; men zeid ook ik ben de beeft, als men onbedacht en onverwacht verheft; en gelyk zulk
lanterlufpel
vande hoogite troeven, meer seluk als
wysheid is, voor een fpeelder, die de fc™** mct
verfchiet, alzo gevallig hebben de Actioniiten mee- rendeels haar confraters beeft gemaakt, en zyn ook op haar beurt beeft geworden, gelyk ons volgen-» de boertje (Klaveren vier) Klaveren vier. Een burger van 't voornaamfte
dorp in Η.... d, of bouwer, dat Landbouwer betekend , Kan men hem quaalyk noemen, 't is een Koopman; hy fchynt van het effen blompaps gevoelen te zyn; deze man uit zich zelf te eenvou- dig, om hem met zulke windkraam te bemoejen^ was, gelyk onze oudvader Adam, verleybaar goed, naar verbode vruchten begeerig, hy fpeeld te geef ofte neem; verfta van premie te geeven ofte ont- fangen (tot dit laatfte genoeg crediet hebbende ) om op tyd Actiën te ontfangen ofte leveren; dat is dan met alle winden waajen, maar als molen- baas is 't waajen altoos voor hem wiflè winft; hy heeft de hooft winden hier in 't oog,welke in de ActieKunft woorden zyn Miflifippi, Zuidzee, Weit-Indiie NieweC. en de Steden ; hy heeft in deze alle ge- handeld , en is even rond gefchooten ; al de nacht gevochten en niemand gezien, 't was ook nacht- werkers handel , en die ftinkt; doch dat daar van komt, is nog goed om lekkernyen te miften en aan te fokken', en in plaats van hoofdwerk was dit maar nietig kaarswerk n.. .rswerk , (als de ambachts- knaapen zeggen) of gebreklyk en broddelwerk r nader uitgedrukt in (Klaveren drie ) Klaveren Drie. Subicriptie, dit waren Actiën,
die op nieuw boven 't getal der bepaalde Actiën, onder die naam, uitgegee ven wierden^ ditnoemd deoude bolkrukkendans ,enals eklips',,ongetwy- feldindemaan; wylhet alle in fchemerlicht of by nacht gefchiede; krukkendans eneklips betekenen alle beide gebrek, uitgebeeld met de regel van drie beenen : is 't gebrek van oprechtheid of niet ? als men eerftConditienuitfchryften bepaalt invoegen als bovengemeld is, en dan een kranke vrouw een ziek wyf noemd, als of die anders klinkende, doch dezelve wys deunende , benaaming de zaak anders maakte: maar wysneufen, denk ik , hoehol je zo, wie kan de heele waereld van natuur veranderen -f op de naam word immers maar gezien > al zou men ι ev Fieters Kerk te Romen ( als eertyds Dianaas
Tempel) om in brand fteeken; en de fchyn, ichoon. die bedriegd )zy houd ons noch door fchaamte en I eerzucht in toom, deugd men niet, 't beloofd noch
iets j dat men fchynen wil goed te zyn : maar alle ir aar
|
|||||||
|
t
|
|||||||
|
zo zaldeongraaflykheid noch wel tot een ftaatfieu-
fe Graaflykheid begraaven, of hergraaven worden, eer men noch fpafteekt als (Schoppe Vrouw) Schoppe Froww. Madame Quincampoix: ik weet
niet hoe beft defe Dametebelchryven: haar eer is teer, zy fteekt fpa, en zegt met het wech werpen van 6 lanterlu-kaarten, dat de kaart vergccven is, zy flacht de Kamelion, aanneemcnde all erlye coleuren; fbeeldde rol van veele perfonagien: haar titel Ma- dame Quincampoix heeft zy Madame Law ontfut- feld, en verweit haar van 't fpa fteeken of abandon- neeren der Actiën, dan trekt zy eens de perfoonaan van de Vrouwe-Actie-vaart Gi'aaf-inne, ook wel eens van Hofmeefteréflè der Levanfe, Sineefeen Spaaniê Liqueurs; weetend e haar alkiiins hofly k te gedraagen tegens Jan en alle man uitgezonden haat* pater-familias, (zo zommige haar fteekelig na gee- ven) met wTien zy ook {pacd'Amour conthoral zou geftoken hebben, doch ik wil er of weefen: eindelyk gelyk defe dame alierly perfonagien aan- trekt, zofchud zy ze weder alle uit, cnblyft, als zywas, een facoenlyke Dame : men kan het'er ook wel aanzien;zy is ruim zo befcheiden en niet half zo bars als haar (Schoppe Knecht) Schoppe Knecht. Zo bars als Mars, hy draagt een
rouwband van Aétien, flaat flinks deChamade of aftogt der A&ie-Ro:gezcllen,en zelf eenige officiers of Belhamels^iaar Vianen, een vryplaats in 't fticht Utrecht en befchcrmvlek der bevlekte en aldaar on- aótionabel ActionariiTen: hy zegt te weien onder FredrikHendrik befcheiden: Fredrik Hendrik,een der aloude Stadhouders van Holland, heeft eertyds door feker placaat tegen de windhandel de brug reeds gelegt voor de tegenwoordige Wind-Acfcio- niften, om droogsvoetsdoordezuidenweft zee te komen,dat is om fchaadeloosdoch niét t'eencmaal fchandeloos haar Wind-Actie fchuld eyfïèrs met I potaard te goojen: noch eens; onder Frederik Hen- drik befcheiden, dit ziet op de roeptrant,als de Tam- boers de Schutters de wacht met trommelilag be- kend maaken; roepende Horifooy alle fchuttêrs die befcheiden zyn onder de E. Hr. CapitynN:N:&c: hy is knecht der Aclie compagnie, en draagt rouw met een witte rouwband, in plaats van zwart om de vreemdheid van de moet willige en onbelaagbaare verfturve fortuins boodinnen-rouw veeler Actio- niften:maar de volgende fnaak fpreekt van de eigent- lyke A6tie capityn, hem noemende wind prins, zie (Schoppen 10) Schoppen Tien, Een Land- looper, of goed-geluk fegger meteen gekruifte
j penning in zyn hand; ditzoort van volk bedeld ge- meeniyk om een ftuiver, en quanfuis zo een, daar een kruis op ftaat, om de naam van heidenen niet te willen gedoogen : dit is de fomma van haar religie; zo is ook het uiterlyk"teken en de heele inhoud van 't geloof van de windprins L.... die van 't eene op 't an- der fpringt: hier ziet men zyn doodlyke ruft plaats op voorraad , onder de Griekfen: maar men moet zien wie het zeid, 't is een Landlooper: zo dsHr. L....., zulk een quaaddoendcr was als doorgaans ge- loofd werd , hoe ware het mogejyk , dateenRyks Regent hem zo geëerd en bemind zou hebben, en zo zachjesdehaat van een woedende gemeente laa- ien ontfnappen; daar hy hem, zo veeg als een luis op een kam, zou hebben konnen matfen ; hoe zouhy fin 't bereik van een grooten kerk Phcenix hebben
konnen vyligzyn; en ook van zekeren purperen va- der, voornaamlyk by uitneemendheid als nog be- mind , hy kreeg ( in plaats van 10 ) 100 , ιοοσ, 10000, 100000, ioooooo fchoppen in zyn gat; vvierd mee de ban geftraft, en voor eewig verker- rerd: maar ondertu {Ten vreefteik, dat'er kak aan de knikker is, welke noch door kunft ooit zal gereinigd worden, al was 't dat hyzigwaarlyk bekeerde als ( Schoppen 9 ) Schoppen Negen. Defe ftaat als tuflèn hangen en
wurgen, hy bekend zyn voorigeAdiedwaasheid, daarom alhiergczotkapt,en zyn kleed vol nullen be- zaaid , als tekenen zyns nietigen handels; doch ver- weit hem, nu aan't bekeeren,zyn voorige fout niet, |
||||||
|
rriaar alle gekken óp eeh ftok je/picgeld ü aan ( Kla-
veren twee) Klaveren Twee. Twee die getrouw handgemeen
Zyn, en in 't verfchiet, twee, in liefde ontrouwe, hand- ^ en degen-gemeen : deze man Haat de han- den van malkander, van verwondering $ ziende het zinnebeeld van twee handen, malkander helpen- de waiTen, verfchrikt, wend hy zy η oogen af van de duelleurs of twee-vechters, hier in 't verfchiet verbeeld > welke malkander actioneerende, van on- trouw óver de Actiën, niet op't mes, maar op de degen fpreeken ; daar zy nochtans geen deeg van hebben i die 't wint vêrliéft het, mitsdien zyn winft dik wils de wind of ziel uit zyn metgezels li- chaam jaagt, 't Is de menfchenindemondbeflur- ven, tezeggen, alsde eene handde andere wait, worden ze beide fchoon, maar deze willen 't zo ver- ftaart , dat ze haar handen in malkanders bloed waf- fel; en zo geen van beide by geluk iiieuveld, en dat de moed van de een door des anders bloed echter ge- koeld is , waflèn zy'er de handen van af, te weeren van de-qüeftie, door het afdrinken van dezelve; (puik goed gemaakt)om voortaan buiten rufiete leeven, gelyk haar voorwandelaar (Klaveren Aas) Klaveren Jas. Deze Heremiet, buiten alle wae- reldfe Aiïie , of handel, komt hier by als de Uil tuf- fen de bonte Kraajen; hy dient tot Gardiaan, eens om 't hoekje kykende, hoe 't er al toe gaat by de Aétioniften ; hy zet' zyn houte ryspaard pal ove- rend , en zegt Bafla ; tot hier toe en niet verder · keer! ey keer-om , windbuil, van uw ilinkfe weg, beichou deoefterfchulpaanmyn hoed, tot een te- ken , dat gelyk defchulpvis over al zyn wooning met zich voerende, den mens aanwyft, hoe beknopt men natuurlyker wys kan beftaan, en zyn woo- ning over al even na in 't heel-al behoord te kun- nen mede voeren , door wel vernoegd te zyn; maar ik zie, je kruipt nu met veele van je makkers, doch gedwongen, in je fchulp : ik heb des daags tot myη leidsman, voerman en opwekker het groo- te licht, en 's nachs in 't wandelen, des zelfs fpeel- noöten de fterren, en de maan als de bruid daar die ipeelnooten alle om fchynen te danftèn; maar ech- ter neem ik 's nachts en daags by beurten myn ruft, dat de Actionift my niet kan na doen: altoos onrus- tig : bafla (hou op! al lang genoeg j zult gy tegen my zeggen; maar je bent je gelukkige derde-waak in 't alomberfpel, ik meendeilèlfs bafla al quyt, ik hebdat kunft woord, fchooh ik zo eenfaam leef, al mede eens leeren kennen: alles te weeten kan niet ichaden, als men 't maar wel aan, toe, en open le<it, bezonder wel fchynt aan gelegt te zyn het graaf- werk van ( Schoppen Heer) Schoppe Heer. Defe heer der fchoppen, om de Ac-
tie vaart tegraaven, als de eerfte weder-opgraaver van een oud wichtig voorneemen, is pryswaardig; eerftelyk volgens de fpreuk, door zekere ichrande- reSchouwburgiften overgenomen, In magnis vo- luijje Jat efl „ In groote zaaken moet het willen Ge- noeg zyn, en 't leid geen bedillen „ de contramineu- ren zeggen, dat deze recht uitgraaver noch niet veel uitrecht, hy weegt een fchop en actie tegens een goud beurs, die de balans voor hem overhaald; dat alleenis genoeg: hy is een overhaalder, uithaalder, ja inhaaldcr, toonende een ilinkfe vaartgraaver als een uithaalder enz: men mag vry fmaalen en herhaa- Ien, dat van ouds het doorgraaven van ('t Ifthmus) de Land- engte by Corintnus, op 't byna Eiland Morea, het Iftmus van Mexico , om America aan twee Eilanden te doorgraaven, het brok lands tuf- fchende Roode en Middciandfe Zee , om die twee in een te doen loopen,en meer andere Land-en Zee- grondgraveryen, zelf inNederland, miilukt zyn, dat haperde mogelyk flechts aan ftoutmoedigheid; wy wyz.en u naar de Beemfter, welks droogmaa- ling en tot een vruchtbaar Land vergraaving tot tweemaal is mislukt, en de derde maal houd kabel is dit graafwerk in 't Jaar 1669. en nu onlans Ao. i 72,0. blyven fteeken; al met 'er tyd quam Harmen in'twambus; alles komtomdezeevenjaaren te pas; |
||||||
|
f de roem van zyn geboorteftad uitfpreekende; houd^
in zyn rechter hand, een band daar aan denommer ) ν yf, en aan de zei ve 't wapen van Amftcrdam,ilechs
ongekroond, om dat zy de glorie niet door haar ky- zerlyke kroon, maar die kroon, voor haar glorieufe daaden tot een befoldingverkreegen heeff.de Nom- mer 5 wyft u kaartelyk op fchoppevyf, en ouder- doms-gewys beduid dit dat zy de vyfde van de Hol- land fe fteden is, en quinteilentieel zinfpeeld de vyf op 't woord quinreilentie, dat letterlyk, vyfde we- fentlykheid , doch zinnelyk de uiterftc kracht be- duid: men zou't woord Quinteflèntie konnen t* hu is brengen, of ten minften vooreen nagtje of vyf doen logeeren, by de overhaal kunit, die met haar 'I ketel door vyfmaal bezonderlyk de kracht puuren-
i de uit vafteofvloeibaare lighamen, eenfuperfyne
geeft daar uit getrokken kan hebben. Defe man ver- ichopt met zyn flinker voet de flinkfe Aótie-projcc- ten,gelyk die t'Amfterdam voornaamlyk zulks we- dervaren is: zie hier van verder, tuilen beiden, rui- ten 3, maar ga ftraks weer voort toi^de volgende Actiën beipotter( Schoppen vier ) Schoppen Fier. Sommige zouden defe man voor
kat-en-honduitfchelden , een fpotnaam van ziel- verkoopers metgezellen, en 't is zo wonder vreemd niet; om dat dit zinnebeeld daar heen fchynt te willen j en nog, om datdemeefte Aétioniften de ziel verkoopers nog tot eerlyke luiden maken } in 't geval van fpoorloofe winft-begeerte , maar defe man zouden wy alhier geen plaats verkenen, zo wy hem daar voor wilden aanzien ·. liy j§ die geen wel- ke met de nieuwe ziel verkoopers de ipou dryft ·. hy noemdzynfaLtMadame la Petite , dat is Juffrouw- de klyne,een naam door zekere Engel fe Directeurs vrouw gebruikt in 't intekenen in de Zuidzee AcTri- 1 en op de naam van haar kat alfo geheeten : deic
man zeid dat zyn kat zelden maauwdenaltyd op vierpootenvalt, gemeenefpreekwoorden , muisd maar maawd niet ; die zwygt ,verkrygt, en de kar. valt op zyn pooten, als ietsgevaarlyks wel uit ge- vallen is, de koe zegt men ook valt op zyn rechter zy : eindelyk zegt defe man de blaffer zuidzee ziek, tuimelen als klooten , blaffers die 't in de mond ge- ilaagèn is; blaffers, of honden; en doggen j eigent- lyk zinnebeeld om Engelfe te betekenen j defe dan om haar blaffen en te grooten ophef-maaken zyn zeeziek geworden met haar Zuidzee Aéïrien > door ' haar geitadig ïaveeren, om goe wind te vangen j
eindelyk de blaffers zyn getuimeld als klooten,naa- mclvk door't daalen der Actiën: ook is 't de natuur der honden zoniet als der katten, dat zeneerge- fmeeten op haar pooten zoaden weeten te vallen, daarom word het hondje trouwlyk vaft gehouden j en van vallen bewaard door Jurfr. Zuidzee, in't
I zinnebeel van ( Schoppen 3.)
Schoppen Drie. Drie Juffers, verbeeldende de
drie voornaamfte Actie compagnien, MiiTifipi, de Zuidzee en de nieuwe ophef in de Weft-lndife S Compagnie, wy noemen haar Nimfen, dat is brui-
den, daar't al om danfte: zommige verklaaren Nimfen door vrouwen van Goden en gemeene menfehen zamen geteeld, en aldus halve Godin- nen, men heeft ookafgodery genoeg met haar ge- pleegd ; Nimpha beduid ook eene, dieop nieuw verfchynt, zo waren mede defe halve zotinnen of godinnen; zy zitten op één fchop met hun drien; zy hebben om zo te fpreeken te gelyk, de fchop ge- kreegen : zy zitten op een fchop; als iemand die een eenzydigverbond meteen ander toe geftemd, i waar by hy van zyn kant als los en onzeker is, en
, dus zo men zegt op een fchop zit, zo hebbende
A&ioniftcn meerendeels op een fchop gezeten; en zyn daar van afgevallen. Jufrr. Miflifipi zit met haartaankolcur hier in 't midden , een Vogel (In- dife rave ) in de lucht aan een touwetje hebbende : jie haar als voor roervink gediend heeft: Juffer Zuidzee aan de hooger hand met een fteendog- «etjè op haar fchoot, (van de doogen is gemeld m ïchoppen 4) en juffer Weft voerde deflanpbollen , een teken van 'ε weften met haar; doch heeft zt J ......
|
||||||
|
als zynde zulks groorer dwaasheid, die echter alge-
meen is inde waereld: hy heeft zich gefpiegeld, in een fpiegel als een fchop van facoen, waarna hy zyn gemelde zotheid de fchop geeft, hy had gedreigd de kunftentebêgrmven, alhier verbeeld door de Parnaf- fusberg met de 9 Zang-godinnen, de kunften bete- kenende; welke fchilderyhy quanfuis, toteen teken van de betekende zaak , met de daar by gehouden fchop wil begraaven: hy treed midlcrwyl opeen flang (teken der voorzichtigheid) die hem in de hiel dreigt te byten, waardoor hygewaarfchoud word ter inkeer, om de actie-handel te verlaatcn als't be- derf der Vaare koopmanfehap , die de voedfterling derkunften is, om cindelyk (fchoon fpa of laat) noch weerinachtingtc gcraaken als (Schoppen 8) Schoppen Acht. Een inaak, die met een flonsje
zoekt naar een witte valk, diebydagquaalykaante treffen is; maar hy {peelt de boufon, nu hy binnen beft is % een letterkaauwer , zinfpcclende met zyn k leed,mct Nommers 8 geftiiu, op iemand, al was hy 't zelf, die wel eer maager nu ornzyngeld-wintt geacht en geëerd word, en dat wel, zmfpeclende al weer op de fchop van ouds, of nog fpa geheeten, alsblyktin'tfpaftceken, hier voorengemeld : een Witte valk te vangen is een gemeene lp reek wys voor iets ongemeens, als witte valken zyn aan te treffen: \ is beter te laat als nooit.en 't komt al dat ten laatften komt, onverwacht en onbedacht: voorzichtigis hy, die zo een fchielyke inft niet door een dolle drift weer vermorft, dan is 't zo gewonnen, zo geronnen, maar ik heb goe moed op zyn hand,hy zal 'c veld wel houwen al zo wel als (Schoppen 7) Schoppen Zeven. Quatertrois, alias (Vieren drie)
'zynde zeven , met twee dobbclbeencn gewurpen, word Kramers kans geheeten,alsmenom de hoogf- teoogen gooit, of wel raadelings boven of onder de Zeven, 't is de middelbaare gooy, orn dat op ieder der twee dobbellteenen twee kanflenboven de vier zyn , en twee onder de drie j quatertrois betaald in Quincampoixj om dat van ouds gezegt is, fixcinq en geeft niet, deux aas en heeft niet, quatertrois moet het al geeven; cinq,verftavyfenzes,dehoogf- teoogen; daar door worden beduid de vermo- gend ik, die de hcelc waereld door, naar haar ver- mogen , niet geeven; en deux aas of twee erï een, de genn«fte, niets hebbende, volgt noodzaaklyk, dat quate?trois of vier en drie,de middelbaare in macht, illcs moeten goed maakeiv. zo is 't ook ontrent in Quinzampoix Windhandel gegaan : deze man is 'er een Haaltje van; hy zegt betaat of dwaal, dat is, zo je niet wilt betaalen, moetje voort uit de poort; en ichoon je al door jeafgerechie kunsjes kond bly- vcnjechtcrdwaaljebuiten'tpark en fpoor van eer en roem;alsdeonbefchaamde( Schoppen zes) Schoppen Zes. Deze verklaard maar al te veel
zich zelf, 'c is al dingtaal wat de man fpreekt. Sen· Untïasloquitw carmfex: hy praald om zyn hoofd met l .AWrier, te weeten de glorie van Mr. LA W, en metftiOo,betaaldmetbedftiO; nochzegenpraald hy in zyn rechterhand met een zesjeof fchelling,om de zachte en koddige byna eens-luidcnde uitfpraak van't woord Ceilie of Ces doen, dat te hard luid, en verder flaat dezejohannes dulcis, of Jantrcêzachr, de gemaklykfte weg in ; zeggende,, Mynbankis rot, neem 't woordje, is, ween zo blyft 'er dat haate- lyke en aanftootlyke woord, over, figuurlykver- klaard, door de achter hem ftaande geldelooze bank en dcrotten, in en uit de kift de papieren omhaalen- dej zinnebeeld der defolate boedels van die geene, We'lkehaar zaaken vcrwaarloozendc, haar boeken en brieven ,cn zulks haar balans, voor de rotten en' muizen ; broodrotten -, en uitzuipers, en vreemde boedel-redders overlaaten, en ten beften geeven; hoe dit op veele Actioniftcn paft, is maar al te wne- reldkutidig; doch deze koophandel-breuk is ren meeften deele geneezen en herfteld door de volgen» <3e verbeelding van (Schoppen vy f) Schoppen Vyf. Een eerlyk,zedig, en dertig bur-
ger van Amfterdam, door de faam met laurieren ge- kroond, vrvmoedig, doch met veel befcheidenheid |
||||||
|
TITEL )ofmflag van 't KAARTSPEL va)} HGMU$ , Verklaard
door de Ex ter klap , tot verpoafingvdn de afgewerkt èFapegaay.
T\Enaam van April kaart geeft zyn geboorte maand te hennen ,tii
wy der som 't otiwerwctfe , of willekeurig zeggen,, 'tisAprpl, ikjebcer de Gek met wie ik wil,,én daarom noemen zvyhet ook kaart - fpel van Momus de befchimpèr der Alsude Afgoden , als verrcefen naar de nieuwe Aólie modi: men ζ iet hem hier met een zotskap > hyfeckt Law deguich na, die hem toelaeht, het ASlie vuur aan. blaafen de , om met dat zelve vuur de papier Eew en haar gedachte- nis , is 't mègelyk , te vernietigen : zie , boven aan , de Goude Eeuw, als uit de lucht xveergevallen , en , daar tegensover , dt wind, wel- ke papier vosrgoud mildelyk uitflrooid; als zynde dit papier uyt wind geboren ( om naar de flyl van Nafo te fpreeken ) men ziet in 't mid- den een na-neef van Fredrik Hendrik ( by fcbopfèkmcbt verklaard) houdende voor zynlyf'de uitgefpreidê dekmantelvan Law, waar me- de gy ukund behelpen , wil hy zeggen, als een weder opinuffelaar des placaats van Fredrik Hendrik ; Law is 'f hoofdendeftaarr.het hoofdofoorzaak der Aftien , endeftaart, der zeker achterdeel, ae flaartman betekend een Schotsman gelyk hyis , ook zyn de duivels metftaarten afgebeeld: hy heeft ook «« duivelfi ιor.d i't -dacht. Ein- delyk addrefeerd ik, Klap exter , u tot het addres en Uithangbord •van defe kaart, verbééld door de nagenoemae Η'ίΛη- ADDRF.S van MO MUSSPEEL KAART
TW" Τ hangen de liaan uit, als een icktn der Franfen , { doch, onder defelve , alhier flechts lekmvnde de malle Aélionifien ) en opdat die mag Koning kraajen boven alle de voorige zogenaamde Koningf kaarten ; en ook tos gerief zyn van de Uitrechtf e Hen , op haar Speel- kaarten omgevouw en ; deze Haan heeft, in zyn βaart, rookt» , zinfpeeUnde op Engeland , en diftelen , paffende op Schotland , daar Law van daan is : de Eenhoorn , op 't papier in de Haan zyn lek, is mede Schotland t welke vroetin de Druomgoud MynenianMi' fftfippi: hy moeft vyften (dat de tekenaar verfhft heeft) cm de wind - handel of't naarswerk te betckmen. Schot hanenburg noemen wy de plaat s daar deze Kaarten gemaakt worden: nu kan de Leezer deze naam licht thuisbrengen, gelyk ook die van de Amheur , dit byquaadaardige -verdacht word gehouden vanCrimcn feefe Maje- ftatis cum noflrie, tum aiicna;, begaan te hebben , 't tvelk deze verklaaring wel duidclyk by protefl tegenfpreekt, en 'tgee» zy'er met dehaaren na toe fleepen. Nu zullen ons veele befchuldige» , dat onze Papegaay mynfaap--
gezel, veele dingen ottpoodig -verklaard heeft, en dat wy met ztker Bralantsfchilder daar by gezet hebber., dit is de hond en dit is ae haas; de reden is, dat wy voor al.emenfchen fchryvtn of klappen ( daar vergat ik fchier dat ;k een exter ben ï en bevonden hebben , of de ongefeepenheid der muggezifters ( botheid luid ie haatelyk ) of lufiehosheid , om daar over eens met opmerking te denken ; en zo wy na andere hunne meening hier nog te duifer zyngeweefi ; laaien dt liefhebbers malkander wyzer maaken ; dan hebben zy wat tydver- dryf, en dan zullen zy'er meer uit vinden , als myn meefler zelf gedacht heeft, gelyk hy in 't begin ook zo ryk-denkens niet geweefi ts, als ik in 'i klappen van deze verklaaring : myn baas hoopt met'er tijd, meer diergelijke fnaheryen ( doch buut η 't jïttie-werk ) voor den daff te brengen, gemerkt dit werk de liefhebbers niet onbehaaglyks is «e- "weeft. Vaart wel. Krans voor de Heer JAN LAW, Hopman van 'déze Bende.
LAW heeft meeruitgerecht als certyds Heroftraar, Die Vrouw Dianas Kerk heeft in de brand gelloken ; Want niemand nog verbied , dit van hem wordgeiproken : Hy vent zyn eer voor goud, kielt waerelds goed voorquaad, Dat de armoe meefleept; en, voor alby die van Haat Verergerd z.yn , als hy , en nu weer opgelooken. Men vraagdgeen Myn Graaf, die gelukkig heeft scfloken Hoe hy het goud vond f want naauw vraagen maakt maar haat. Men vraag niet hoe Heer Law aan 't geld weer is gekomen; Menkande middlen , hoeelkgcld wint, naawlyksdroomen, En of mendobbeld , fpeeld, of rekend vals of fyn , Geld financierd voorzich, ofandre.· 't moet'er wezen, 't Recht word.van die geen kans tot lift heeft, meeftgeprezen; Doch, voor-en tegen-w/W moet elk voorzichtig zyn. |
||||||
|
Goedhartig over gegeeven aan Juffer zuid s om dat
dcifelfs troetel-kinderen die belt zullen te pas ko- men onder weike de grootfte raaferny (immers grooter als de haare,) gewoed heeft, zo Zullen zy door gemaakte ruit , by gebrek een natuurlyke 5 beft tot bedaaren geraaken j 't welk de tyd moet ke- ren, ft rak s zie je hem by( Schoppen z. ) Schoppen 2mee.Dc tyd zegt hicr„ dat was én is zy η
beide mis, wacht u voor zo'η derde gis „ raa, raa, wat is dat j Het voorieedene Van de Actiën dat was, en(daarhy in't tegenwoordige fpreekt) dat is, wil hy zeggen zyn beide in haar meening gemift; en hy waarfchoud elk in 't toekomende zig te wachten voor een derde verkeerde giffing, hy verbrand de Franfe bankbriefjes en de Actiën, en het overige quaad Actie vuur dat door blaafen, wil hy zeggen, levendig gehouden wierd , wil hy iri zyn doofpot fteeken : hy vertreed de blaasbalg, dat hy barft : de tyt draagt hier geen feiflen, omdat hy geen wind noch vuur kon maajen, en in dit gezelfchap vvas'er niets wefentlyks, daar hy andere werktuigen, als de doofpot, toe van nooden had om te vernietigen, en 't geen hy daar in voor eerft niet bergen kan , of te veel meefleepens is, geéfc hy over aan (Schoppen Aas) Schoppen Aas. Opkorter ofvullisvat ruimer, dit
is geen nachtwerker, want ook mogthy dan met de A&ioniften poot aan poot gaan ; daartoe is hy veel te gering; echter is een kerkind of na-aaper van Di- ogenes of Crates met de bult; in 't midden van zyn werkverzind hy aéHeufc zinfpreuken, zeggende voor eerft „ met eén fchop kort ik alles op „ daar- om is hy ook fchoppe een of aas, en ftaat hier, en by alleverftandige in een goed blaadje, alle vullis opkortende en wechkruyende , daar onder veele Actiën , die nu maar onder de vullis en kladpapier gerekend wosden, hy fchoffcld ze in 't water met een vrye paspoort, fommige naar de Zuidzee en an- dere naar de Miffilipi- rivier elk na zyn oorfprong: de zuid zee heeft byna gemeenfehap met die rivier, als men Hechts doorgraaft de Land-hals van Pana- ma ; dan komje aanftonds in de Golf van Mixico, en in defe ontlaft zich de rivier Mifiifipi; datis maar om een halve graad graavens te doen, een ba- gatel , in de tyd als de graaf kunft op de hoogfte ton is: dit moeft de eenigfte uitkomft zyn om de Aclric breuk te geneeien : anders moeft defe man met zyn fchop die beimetlyke handel ,om voortfmetting te beletten, begraaven : dat is mee heel goed ; en met defe begraving als 'c end aller Aótien, van 't begin des waerelds af neemd onie Papegaay zyn affcheid van de Liefhebbers, en maakt van zyn A£lie kaart- klap een end; en laat de Titel als iets extra, aan zyn meefters Exter, zyn confrater, over. |
||||||
|
(si)
Mengo'. Waarom myn Heer, wel zoekje dat te weten ?
Als men lang Beurstyd houd, zo diend men ook te eeten , Want die veel geld wind, komt het op geen eeten aan j Wat Juft myn Heer van daag , gezoode, of gebraan ? Karel. Dat raakt my niet, Katryn die zal dat heel wei
ftellen, Waar moeit gy u al meê, 'k mag aan myn oor dat lellen Niet leiden Rekel, daarom zwygd, en lp reek geen woord' Doet flegts uw pligt, ik zal 't wel ichikken zo als 't noord. ' TWEEDE TÖONÈEL.
·!_'■·, : Mengo,
Κ vrees dat dees handel nog zo gruwelyk zal ftinken \
Een yder zo hy kon zou niet als Goud opdrinken, in plaats van Bier , of Wyn, voor my, ik wenfte wel Dat ik beleeven mogt het. einden van het fpel; Doch 't graavedatmen hier zal aan de Vaard beginnen,' Zou 'k wel gelooven ; want my komt nog iets te binnen Van zeker Molenaar tot Soeft die my eens zei Hoe hy de Scheepen vol gelade uyt het..Υ Zag komen door denEems regt Zeilend naarde Wallen Van dees aloude Stad, den Adel ten gevallen Dus doende werd dat volk van Biffchoplyke Staat Hoe langs hoe grooteren haar kaalheid raakt verzaad Door hebluft aan het geld, 'k zie reets hun Wapens draagen Met Diamant bezet, mei Goud rondom beilaagen Op 't aldergierelykft, 6 Uytrecht! gy zult zyn ; Een fchoone Appel, maar, van binnen zal 't fenyn Verburgen wezen ,, 't geen u videl haaft tot beeven Zal brengen ? als xf zien het gei^ zo wea gegeeven , En dat voor't Graaven vaneen onvoiin°«ËCe p^e£, . Wie weel-door; wanhoop hoe veel datter in de'zêe Nog zullen fpriogen, en bedroefde Weeuw en Weezen Nalaten tot 's Lands ramp, 't geen meenig reeds doet vreezen; Men zal geen .Baaken hier gebruyken; neen, den Dom Zal zelfs die weien, hy is hoog, men zal rontom Veel ligtjens hangen aan den Toorn, om de klippen, In dees volmaakte Vaard gemakkelyk te bntflippen. DERDE TOONEEL.
|
||||||||||||||||
|
De Wind Negotie £
Of
INVENDÜTIE PAPIER
Onder oud goed te koop;
Κ L U G Τ S P E L,
|
||||||||||||||||
|
VERTOONERS,
Κ Α R E Li een AStionifi.
MEN G O, zyn Knegt. Een OMROEPE RJ Het Spelfpeeld in een Straat voor Karels Huys, tn dat
•uan^t Invendutie Huys, het geen der tegens
over fiaai. N: B: Zo imant eenige Werkluy weet, gelieft
ze hier te recommanderen, tot t^ytrecht aan Ν. N., want zullen daar in't kort gebrek zyn; voor al ter- Wyl men van zints is deze aanftaandc Koopftad aan Vianen te trekken. |
||||||||||||||||
|
EERSTE TOONEEL.
Kar el, Mengo. Η Karel.
Y! Mengo.
Mengo. Hier myn Heer.
Karel, , Spreek Schelm , hebt gy myn Paard
Nog niet gezadelt, is myn goed ook wel bewaard
En naar Vianen deze deze morgen al vertrokken? Mengo. Voor zeker, .
\ Karel. , r Het is goed ] zeg hebt gy al getrokken
De intreft van 't Papier 't geen ik u gifteren gaf? Mengo. Ik wenften 't wel,maar Heer dat gy my voor die kaf
Wat Duymkruyd uytichoot, 'kzou gelooven Dat't beter voor my waar. Karel. ^ za^ u ^er en b°ven
Twé Aciies geeven, dat je 't vat, als men de Vaard
Begint tegraaven ; ö! 't Papier is nu veel waard. Mengo. Maar waarom doch je goed gezonden naar
Viaanen ? (Zo ik 't u vraagen mag,) ik vrees dat die Airies, tranen Nog zullen koften, och ik bidje maak befluyt, En zo het wezen kan ichey met dees Acties uyt; Gy zult met dat gebruy nog voor den Duivel vaaren. Karel. Draag gy geen zorg, 'k zal myn beurs heel wel be-
waren, , . «k Heb meer dan twé Miljoen die ik tot nog bezit. Men?o. Ta aan Papier , en vyf zes Kinderen. .
! Karel. Wat's dit, Dat kan niet maaken nog tot nadeel my verftrekken.
Mengo. Vier fchoone Paarde die uw Koets de ftad door
trekken, _ , ■ En als deBlixem zullen vliegen over 't Land, .
Zo flegts een Actie komt te raaken in de brand. Karel. Hoe ! fpot gy Mengo ? , .
Mengo. Neen,zowaarnietbymynleeven3
Maar 'k wou gy my wat gaf. j. ' -
Karel. ö · r Ik zal uflaage geeven
Indien gy zyt beluft $ verftaje dit Sinjeur j
Waar is myn Pruyk ? /,.,',... ,' -. , Mengo haalt alles hei geen by vraagd ttyt het huys,
, -'',".:'; 'k Zal eerft wat Actie geur Van uytgebrand Papier door deze lo'cke fmeeren,
En dan wat Poeijer. ; Karel. RePle wat > «1 kry g myn kleeren ,
En veegd myn Schoenen af.
Mengo- LlQ daar»
Nu benje als een Pop. ■ TT ' ,' _;
Karel Mvn Hoed»nu MenS°'waar
Is mi myn R°«inS ιStok > **" Ό^η ? Elleweke >
Warmde Hovaardy der Afties vol gebreeke,
Met u verlof myn Heer, wilt gy dat ik Katryn IViet 't eeten zo lang wagt tot gy weerom zult zyn ? Karel. Waarom? |
||||||||||||||||
|
Een Omroeper, Mengo.
De Omroeper.
|
||||||||||||||||
|
Η
|
Υ Mannen, Mannen hoord,
Men zal by Jogchem vander Voord |
|||||||||||||||
|
Vendutie houden, van veel, Kleeren,
Een yder zal hier na begeren liet kunnen krygen naar zyn zin, Te nege uuren zal 't begin . Van de Verkopirag zyn gehoude , Veel nieuwe Kleere, maar ook oude A\ wie wil koopen, Kriften, Sraoudsi Die kan daar krygen nieuws, en ouds· Mengo. Wel vriendje hoor eens, 't geen gy roept, ik zou fchïer vreezen, Dat het mceft jjfcfionifte kleding zal weezen. De Omroeper. Wel daar zou ik geen valze Eed op wille
doen datje 't vat. . . , ■■··
Mengo. Ik zou 't ook gelooven 3 want de Krediteuren
zitten haar kort na't gat, Want zy moeten haar verlies hier prompt dibiteeren; . Maar te Αmftérdam' fcheld men 't kwyt., een Man met eeren Kan daar, fcho'on hy 't heeft met Frederik Hendrik beftaan j Daar toe zyn veel Metzclaars,- en Timmcrluy na Vianeti Om die ftad in 't kort aan Uytrecht te hegten, ..
Düs doende hoeve de Schippers om de vragt van de men» fchen niet te vegten. De Omroeper. Na ik kan hooren Vriend fpreekt gy vry , ftoud.. v?: ;.: ύ ·■
Mengo. Ze zeggen dat den Dom nog een el vyf zes zal
ï hoger zyn geboud, ,, - . Om de Vuurbakefis aan de Zeeën Baay uyt te winnen,
Ik heb het uyt myn Heers mond. ' De Omroeper. · Die Heer isbuyten zinnen. :
Mengo. Dat kon waaragtig wel waar wezen , hy is een
groote yicfionift.
Ρ e Omroeper. Hoe heet uw Heer. Mengo. . Hy heet Karel. ' De Omroeper. Karel loshoofd.
Mengo. Ja die is't, ;
De Omroeper. Hy is my zeer wel bekend , goed , vriend;
hy kwam my ftraks te gemoed loopen, Hy is na de Man gegaan om wat kleren zo 'k geloof te koo- pen ; Of te verwiflèlen tegens wat anders. |
||||||||||||||||
|
iet?
|
||||||||||||
|
AAN DEN
LEZER
Nderddags is etk Brief van Uyttert gekomen],
waar in gefiaan heeft boe de Aclies door eenig Volk van Üytrecht te koopgevyld zyn^aan een zeker Huys daar Invendutie zou gehouden werden · het welk hy eerfl ging vraagen ofhy zulks mogt doen; maar op groot verbod is hem zulks by dèn hals verboden, doch zo imant gadinge heeft 'm deze bederfelyke -Projeële-, ligt dat de Man' die voor een klyne prys laat fpringen onder vier cogen, en dié ze bewaard tof de 'Vaard ge- graave is, wil ik inflaan daar goede winfi meê doeU zal, daar by een nieuwe Tyding j wie nu zyn geld wil uytfchieten, zalopgekge tyd daar fchoone intrefi van kunnen krygen\ alzo zy te üytrecht den Dom 5 h '6 elk in de hoogte zullen opvyfelen, om deFuurba- kens uyt te winnen: sen nieuwe Inventie ■ nooit zo bedagt, Vaar wel,1
|
||||||||||||
|
Men°o - Kan rnendaar.kopen, en verkopen, dat'sfgoed.
Myn lieve Omroepertje wilje myn Mak'laar zyn, 'k heb goed;!
Dat ik graag zou verkopen, kon ik een vinden, Die beter als ik ftond by de Papier Vrinden, •f Zyn d&ks goede Maat , 'k zal daar voor aan jou Tw é /ifties geeven , die heel goed zyn op ter Gou, Of vier op Uyttert, zeg, wat zeg je ? nu wilt fpreeken i Ik mag myn hoofd niet met die prullen meer breekenj Nu zei je ligt zegge hoe korrije aan die fchat, Ik heb zes Jaar by myn Heer gewoond * en nooit geen duydt buur gehad ;
En om dat ik langer niet voor zyn gek meer wou wezen , Zo gaf hy my ruymeen riem Papier aan A&iesj laatje be- leezen
Myn lieve Mengo , zyt myn Knegt, gelyl· als -voorheen j
Zo fprak hy, laat je getrowiue Heer niet alleen, En op die zoete woorden die hy my gaf ben ik gebleeven. De Omroeper. Geef rhy dé Acties, ik zal ze de Kleerver- kbper voort geeven.
Meng». Ik ga me myn zoete maat, gy krygd de darde van 't geld, *k Wou voor de zwaarte van 't Papier my fplint wierd ge- teld. Zy gaan na de K/<?ervèrkopers Huys én blyve
van verre fiaan. VIERDE Τ O O Ν É É L,
|
||||||||||||
|
K.
|
||||||||||||
|
o QPyt! o fmaad ! öfchand ! wat zal my overkomen' ?
i3 'k ben al myn Aclies kwyt, myn goed is my benomen,
Laftdragenr Uyttert t ach! hou Mpngo .* Mengo hou! è Booswigt! fuoodeguyt! word gy my ook ontrouw ? Ik zal voortaan van Heer > voor Knegt nu moet fpeelen , Ά Vaarde Graavers! kom jy zo myn geld ontfteelen , En ddft het in de grond, myn eer 3 myn fchoone goud, VYFDE TOONEEL
Mengo 3 KareL
Mengo, Iagchende.
HA! Ha! Ha ï'fiaf
KareL ' bSchelm! Mengo. Ha! ha! ha! wie had dat ooit vertroud ?
Ik heb pekuniam nog voor 't Papier bekomen,
Vind ik u hief myn Heer ? KareL Booswigt.
Mengo V/el wie zou kunnen droorhen,
Dat dit myn wellekomft zou zyn ? ik wil van uw af.
KareL Geeft eerft myn Aéiies weer, Mengo. _ Wel hoe zyt gy zo ftraf Ik heb myn Aéties: die gy mygaf gaan verkoopen,
En ben doen af myn beft het huys Sil door gedr'oopeny Met dit klyn beursje. Karc'l.· Mengo, ach!
Ik vaar even eens als gy, wyl ik geen winft meer zach,
En men het graave van de Vaard nog komt uy tftellen Zodagt ik, ik fchey'er uyt, 'k wilmy niet meerder kwellen' Met deze zottigheit, en zogt myn Acties doen Weer te verwiKlc^ yoöV myn lang'vermifte poen, En heb het ook verkoft, daar gy het ging verkopen Doch kreeg géetf'geïd1, maar ben heei fchielyk heen gelopen, Terwyl die Karefdie 't verkopen wou by 't goed Van oude klèeren 5 ach ! in 't kort,den armebloed Isvaft gezet; ik vrees dat men hem op zal hangen. Wylhy gefpot heeft met de Regters door myn A&ies te ont- fangen, Mengo. Hoe! zal hy haiigenY dat is beeftig, laatenwy Deesftad ontvlugten, hy is voor Koopluy teonvry, Wat Menfchzouvan verftand , ö frnaad hier"wille woonèn ? O Uytert.! Uyterr! zult ge u zo ondankbaar toonen ? Keïet. Hebt gy het kaften goed gezonden van de Vaard
Wel. na Viaanen? Mengo. Ja, ja, dat 's wel bewaard'.
k oen daar verzekerd van, maar 'k vrees gy zult nog lbopen'
Gevaar, zo Uytert komt Viaanen eens te koopen. KareL Wat zou Zy koopen ? zy verkoopt al wat zy heeft
Zomaar Vianen haar niet boven 't hoofd en ftreefd, En zo het alzo kwam, dan weer wat aars verzonnen, Kom Mengo , Iaat ons gaan, eer men raakt overwonnen , 'k Hou my niet zeker hier in Uytert. Mengo. Denk myn Heeir
Dat het verlies van geld is nog de befte leer 5 .
Maar als men goed verheft, en eer, nog daar en boven , Raakt ons voorgaande Deugd, en Lof geheel verftooven. E Υ Ν Ι) Ε.
|
||||||||||||
|
D E Η E E R
L Α W
Ι Ν Ζ Υ Ν
SONDAAGS PAK.
Poetclyk geinventeert en retorykelykge-
componeert, o Jan Babtifta Houwaard/ Dit 'ƒ alles grilUg zoo gy ziet
Opmaat, of zonder maat, 't is meer gèfcbièi.
fabels Gebouw*
Ey liefje ziet 't huis gewonnen
Met Aóïies, is 't niet wel verzonnen ? Maar moet, helaas! wat groote fpyt, Weer fcheren gaan ; hy is 't boekje quyt." Houwt dog maar moet, o Vromen hals, Uw kaart wel Rooms, dog dit is vals Gy doet maar na u beter wten, Daar zynder meer als gy befcheteri. D EDI GATIO Ν
Α Ν
Ter Hern, Hern, Hern Her Her, ter Gro£
fer Bughandler, ter Do&er, ter Muffer
Smous or Jooden , ]o A&ioniit in
der Nagt, &c. &c>
"er Her zal mig nigts eubel nemen,
«- Ig nem dis vrynfehaf 'joo mes vlys· 3- Dis offer ofs een ooder fpyts,
JVas kmt? ter Her, dis pligt onsneme»-
Ja zags gu Her der Herren,
Niks mes ein Bokghen hare pruig,
Aw blauwe Rog j0 als dy Nerreri-
Ba, gade gy nuw zoo terfluik
Her ghiager hebt gy< tbefer by
Moor komt voor al nis in der ly s'
Uw Ρ ruig, Rog, kouzen, en auw fchoenm
"as has een ander door mes doenen. ' |
||||||||||||
|
( V )
|
||||||||||||||
|
-dw Grauvens Vraüts verfloode ιυεϊ$
t Gebruig daar van, is veel ter vel £>is voegts geen Jcbynbeiüge quant,
^ie ftimmer als zotfnMoffe fant.
JVas kans eens Doutfcr, jo een '■> Gravens we$
Ik wofter ploogen, jo hets nigts om V leib.
Sis Graven ft ara ter Duibel magt rnig hoöle&ï
Ik 's win ik 'j wolft beffioolen,
Ier Her, ter Her, verftoode wel
Sis nigs vor myner ziel Moor altymsjoo ter vel9 Sefchei/er aus au Excelenci. Engroets ter Her mits reverend. |
||||||||||||||
|
Gy Law, gy peft , die dus 't gemeen maar aanzet om te
muiten,
't- ïs waar g'hiet ryk , kond gy Parys, Parys, maar eens verlaten:
Maar gy en kunt niet, u vernuft wat kan 't u baten, Gy gouwe Tor, gy zit gefloten in een kouw , Wat hebt gy dog, heel Vrankryk u te Nauw. En wilt, 't is waar, het gout en alles frais te doen her^ fcheppen, . .. ■ ,
In fchryf papier , wiedorrt daar oit van reppen
Maar raakt het u gy maakt een babels. naam. Wie is als zoo'n held wie is daar toebequaam, Tot u vergelding word g'ookals een groote Koning Met Gardens zelfs bewaakt, bewaart in uwe Wooning, Men zegge wat men wil, dat gy was.waard gerabraakt, Is waarheit ; maar,ook waar, dat g'èendolle Roeland» naam maakt. ..
Men fchry ve op uw zerk als gy'er eens legt onderi Dit 's Law die groote Law veel ilimmer als de Donder,' Op Rotterdams
NAGTNEGOTÏ.
OG E B. R ι τ zaag g'eens op, was zouwt ge zyn ver«*
wonderde Dat g'u geboorte Stad, zoo laf zoo Lauws gebragt, Geen Koopmanfehap by daag maar nu wel in der nagt. Waar komt dit -vuil -van daan ttyt d'afgrond op gedonderd, Dees pefl van Land tot Land te fel on* overrompeld
Waar is uw luifler heen waai x,ytgt toe gebragt, IVatJhndgyeertyds pal, van wie wierdgy veragt? Geen Koning , neg geen Vorβ, u oit heeft wder dompelt', Staad als een rots eens pul dit wreede Monfter dier,
Wie kan uw der e , zeg wat blixem of wat vier,
Gy band 1>ol Lands, o pronk en glory van de Weetelt.
Gy Bataviers eërtyd zooroemryk en vermaard,'
Waar is u luifle/heen, uw glory wat 's die waart, Dtet als in Pblips tyd, zoo houd ga meer bepeerelcL |
||||||||||||||
|
HANS REGS AU WS
Verftoode Smouws.
Os Heer LAW in zyn Sondaags Pak. MYlaft, o grooteLaw, u wonderdaan te zingen,
Die vele wei vermaakt, dog meerderen doet ipnri- Wat hebt gy Ryken ; en dus zelf het Vrye Land y
Zoo goddeloos misleid, dat elk zyngoet Verpand. En Koopluy, Winkeliers, 't Gemeen al zoo te drukken I)at's alle meert in 't nauw ellendig gaan op krukken. O groote Law, wat zytge een peil van vele Landen , Tjw groorheit op groenhout, is waardig te verbranden. Wat hebt gy peftige adders overal, O goddeloos gebroet wie brengt gy niet ten val. Ik fchrey, o Holland, eertyts wonder boven wonder, Helaas gy zyt gedrukt, ellendig legt g'er onder, JDoor Law ; gy waart weieerde toeverlaat dervroomen, 2oó'n fchelmie Koopmaufchap waar zytge toegekomen, Een koopkraam in der nagt, waar zyt gy toegebragt? £elf hoeren te verrtoren wie heeft dit oit bedagt. Wat zietmen Rotterdam krioelen in den duiitcr, Weleer de glory ja de glans van Hollands luifter. "Ü w Beurs, uw Koopnianfchap3 en dat nu in der nagt , O dolle dolligheit van yder waart veragt. Wat doet dog Laws gebroet, wel eertyds andre Helden, Die wet en Bargerregt, en alles wou doen gelden Gy Adam, jagy guit die eertyts deugt woud fchynen, Wat zietme u wikzang nu, in damp en rook verdwynen Gy Rottensdam, én 't heeleland, gelyk een held der hei- den t'Heiftelien, ey zoo'n wonder, vind men niet of zelden Dog nu o Laf heit al te groot Die eertyts gaan wouw in de dootj ,.,', Voor Hollands welftand,nu o fchande te verlaten. Wat mens zouw Law en zyn gebroet niet haten, 't Is al van Quimcampoix g geen koopmanfehap die gel- der, i "·■-· ,j ■ Be winkeliers fiaan flil, ei zeg dog eens wat zelder In't laatft afkomen , in de boonen kaal en naak t. Ó Burger Vaderen die daar voor hoed en waakt Befchèrmt u Stad en Land voor iulkeenllag van guiten. |
||||||||||||||
|
Terwyi na het afdrukken van het Regifter die
Klugtipel en Vaars ons is ter hand gekomen, heb- btn wy geoordeeld om dit Werk compleet te ma- ken, dat daar byte drukken, en dit Regifter va« defc nog uytgekome Platen te laten volgen i 56 i Valienavonds Vreugde Kranst
f6 b Verrefen Fredrik Hendrik.
56 c Verklaringe van de April-Kaart.
56 d April-Kaart.; ·
f6 e Enkhuyfer Haven. ,.,·'.
f6 /De A&ie-wereld op heteynde .....
57' g De Wereld in Mafcarade of de menfchs'4
door de dolle handel bedorven, |
||||||||||||||
|
Υ Ν D &
|
||||||||||||||
|
RAADSEL.
|
|||||||
|
rAs van ouds een leerfame en geen onvermakelijke wijfe van fchrijven door raadfels
en gelijkeniflèn iets bedektelijk te kennen te geven, op dat het verftand, na de uitleg- ging vorflende, met een aangename kitteling van geeft , de waarheid der fake foo veel te klaarder en krachtiger foude befpeuren. Volgende dan foo nutten fpoor en voor- gang, vertoont men u alhier een groot Dobbelaar , die fonder fteenen Va touti fpeelt, en alles op den teirling fet. Hy geeft fich uyt voor een Negotiant, hoewel hy folders noch pakhuifen beleyt, alfoo fijne Koopmanfchappen geen plaats beflaan. 't Is een Leerling , die^ foo dra hy fijn voet op 't School fet, meent een groot meefter in de kunft te zijn. Wanneer fijne podde- haaren uitbotten, word hy ftraks voor meerderjarig erkent, verhandelende, dikmaals met geringe, ja fonder middelen, meer tonnen gouds als veele voorname Kooplieden te famen. De Comtoir Alma- nak is fijn Memoriaal, Journaal, Kas- Bank-en Grootboek. Terwijl eenander kermt wegens de fware laften, verheugt hy fich over fijne voorrechten» als de eenigfte onder alle Kooplieden , die, onbekom- mert voor Admodiateur en boomwachters, porto franco negotieert; betalende anders geen ongelden als makelaardyloon, en den honig van vry lag aan fijne hommels. Alomme heeft hy fijne Poftillons en Befpieders, waar van de laatfte getrouwelijk meineedig zijn, en hem alles verkondigen, foo femaar mild beloont worden , of deel in den handel hebben. Dus tracht hy naar fijn vermogen te doorfnuf- felen de geheimeniiTen van Staat, omfe na fijn belangen openbaar te maken, en daar mêe te fpeelen foo 't hem goeddunkt, 't Is evenaleens of hy met een helm geboren was, want hy fiet fomwylen batailles te water en te lande, in de lucht; ook verfchynen hem, in den duifter, Lijkftaatfien van Ko~ ningen en Vorften die dikwüs twintig jaaren daar na noch in levenden lijve zijn. Hy flaat naar nie* mands onheil, noch verlangt na quade tydingen , dan als hy 'er voordeel uit te gemoet fiet. 't Is een gaauwe flink, van alle markten weergekomen ; als'er nieuwe Stoffen ontbreeken, weet hyfe felf, met wonderlijke bloemen en kleuren, aardig te fabryken : hebbende fijne Fadtoors diefe voor een geringe Provifie aan den man brengen. Een liefhebber is hy van Blaauwe boekjes; maarfodan'igendoodvyand van Middelen en Motiven die fijnen handel met een Impoft of fcherp verbod dreigen , dat hy de maker daar vau uitkrijt voor een perturbateur van de gemeene ruft; en een peft van de Commercie. Al fijn welfprekentheid beftaat in Rodomontades, en in't breed opgeven van fijne ingebeelde winften', dje hy fteeds met de langfte maat uitmeet , contrary fommige Winkeliers , die uyt fnode baatfucht korte ellen gebruiken. Waar hy komt, 't zy in de kroeg, of te gaft zijnde, felfs in de Kerk, fpreekt hy niet als van fijnen handel; dan wed hy tien tegen een dat de Koning van Engeland het Parlement haaft fal doen fitten , en dat de Keyferin van een Soon fwanger gaat; dan weder het tegendeel, na dat het hem in fijn kraam te pas komt, of in fijne verwarde finnen fchiet. 't Is een Negotiant die fich dagelijks uitmergelt, totdenleftenquadrantpenning, op een ydele hoop dat hem de Fortuin eenmaal die- nen mogte. Hy is licht van vertrouwen; die in andere handelingen uit heeft, werdindit befaamde Collegie noch met open armen ontfangen, en vind credit buiten verwagting. Hy leent veeltijds het oor aandegee- ne die hem verraden, en laat fich de oogen uitpikken van kraayen die hy heeft groot gemaakt Men fou feggen dat hy een geboren Laplander was, dewyl hy de Windhandel niet alleen felf oefFent , maar ook aan anderen in verfcheide Koopmanfchappen, foo van Peper, Traan, Baarden en anders, onderwijft. 't Is mede een Afluradeur, die voor een geringe Premie op Ooft en Weft tekent, en in de fchadegehouden is , fchoon de verfekerde geen gevaar heeft gelopen. Hy heeft een heete lever , en is goed voor de Confumtie , 't fy het geluk hem mee of tegenloopt, om dat een Soppige peer of glas van den Ouden hond op de winft ftaan mag , en de fchade van 't hert fet. ConfeSio Hamech , Antimony en Coloquint fijn voor hem ondienftige medicijnen , vermits de krachten daar van in fijne dagelijkfe negotie fteeken. Hy is Armiaans , geen beminner van Prins Maurits, maar wel van Prins Fredrik Henrik, die hy in fijn hart lief heeft als hy koper is. Hy rekent een foort van broederfchap met de Grooten , om dat fijne handel en waaren met die van de Hovelingen overeenkomen. Naar fijne hoogdravende gedachten , regeert hy Koningen en Princen , en waant dat die hunne aanflagen moeten ftaken of uytvoeren in ge- volge van fijn hoog politik begrip, 't Is een groot Jagermeefter, die veel Brakken en Windhonden de koft geeft, alhoewel fijne warande en wilderniflen geen morgen lands begrijpen. Men fiet hemalseen ftoutmoedig Veltheer met Regimenten en Legioenen ten ftrijde trekken, en echter verflaat hy fijne we- derpartije , als Samfon de Philiftijnen, met een ezels kinnebakken-, ten waare dat hy onder een ongeluk* kige Planeet geboren fijnde, met al fijne krijgsmacht en hulptroepen van bontgenoten, op de vlucht ge- dreven , en genoodfaakt wierd het lijf te bergen binnen de wijtvermaarde fterkten van Cuilenburg of Vianen. 't Is een Alchymift, die, terwijl hy na de Lapis Pbilofophorum foekt, de diftilleerglafen me- nigmaal onverwagt fiet aan ftukken fpringen. Sijn wapen is een Jongetje op fchaatfen , dat uit een moflèlfchulpje bellen blaaft, ftaande op een veld van ys, Uit den timber van den helm verheft zich de Royall ook of de Koninklijke Eikeboom, en twee Camelioenen fijn de tenants. Hy is een verkeerde Narciflus en fchrikt voor fijn eigen gedaante, gelijk een aap , die de affchouwelijkheid fijner geftalte fiende, den fpiegel aan ftukken breekt. Kaait wat het is%
|
|||||||
|
Gedrukt in den Jaare iy%®.
|
|||||||
|
\(j*,~M+L· &*<\\
|
|||||||
|
^■%cjlcAfkj{etf(ffn mfn finnen qeAost. Chjiicije #foi intfiari ftocten y
|
|||||||
|
■pr.r
|
|||||||
|
*Ι.ύ1
|
||||||||||||||||||||
|
Onder Verbeetering^
|
||||||||||||||||||||
|
DelaatfteBaiuyne, of'tVerryfender .
DO-ODEN,
Waar in hier en daar ook aangetrokken werd de fnoodheyd en
beklaaglykheyd dcrWlND-HANP.ELAARS. |
||||||||||||||||||||
|
HET EERSTE DEEL»
|
||||||||||||||||||||
|
Dat my zo ganm Ik doet ontwaaken ;
|
||||||||||||||||||||
|
Godt wat luvd eektank is dit ,
|
||||||||||||||||||||
|
O
|
||||||||||||||||||||
|
Efmy zo beevendc doet maaken , Door *t galMf Lyf vanL,t tot Ut.
Ik mes, en 't leyd my op het hert , Dat dit is de Archangels ftemme, Dewyl htt my zo komt beklemme , Met onuytfpreekelykeimert/ |
||||||||||||||||||||
|
ÖJa
|
, gewis! waar zal ik heen ? Hier is geen plaats om weg te vlieden,
|
|||||||||||||||||||
|
De wil des Heeren zal gefchieden , Nu moet ik wis naa t Hels geween. ^
Het grouw'lyk kwaad 4n my begaan , Komt my gantfch duydelyk te vooren, En leeft myn over aan Gods tooten , Onmoog'lyk om te wederftaan. ÓSchclnecyl 6 Schelmery , Die'k aan myn Naaften heb bedreeven. By Tfnoodye Brieije, uyt te geeven. Vol valshey d en verra,erv^ Waar door ik meenig huysgezin , In nood gebrogt heb, " rane. Waar door ik Helfche ftraf verdiene , 6 God wat angit omcingelt my! . Foey grouwelyk vervloekte Gek , Die voor een uurtje dartel leeven, Mvn Ziel ten beften heb gegeeven , En ley nu Eeuwig Hels gebrejc iTtÏek de haar^n uyt my8» Lp , En fcheur het vleefch af van myn beeneni Dat ik nu eeuwiglyk zal weenen , ó Duyfentmaal ^^**£*λ Daar ik my korts nog meê verhing , Miftrooftig door de Actie Handel, Daar Ik nJom na d'Afgrond wanlel En deefe angheyd voor on fi„g. ö Swy» doch van de Afties ftil , t'Affchuw'lyk Zielverdcrvend braakfel, ' Dat Gods eefchep en heerlyk maakfel , Zo ligt ^^^ - Myn Kindertjes, myn Kindertjes , Die ^ derven-eed ab ame^ VÓlnaarheyd, en in duyzend vreefen , Hoc of t dog met mySchaapjes is ? Ik heb de Hel aan U verdiend , Ik had genoeg om van te ^vot. En heb gantfch zot gehoor gegeeven , De raad eens fnoo 1^^ Vnend. Maar ach! het is te laat befchreyd , Ik moet ter Hel Λ moet ter Hellen Daar God myn eeuwig zal beftelkn f,Het loon voor t kwaad myn toe geleyd. |
||||||||||||||||||||
|
Onder Vetbeetering*
|
||||||
|
De laatfte Bafuyne, of 't ■ Verryfe'n 4er
DOODEN,
Wnar in ernftig gehandeld word van de erge
WIND-VEKKOOPEkY. HET TWEEDE D E E L.
I
ï; w^ At is een vreeflelyk geluyd , Het dringt my door myn gantiche Leeden,
^ En maakt myn vol verkhrick'lykheeden , Er> jaagt m'ontftelt ten graven uyt ■ Β o Godl het is de Jongftendag , Ik zie van ond'ren duyvels komen, Hier heb ik niet eens om gedogt , Doen ik op de elendig' Aarde Zo liftig fnoede khat vergaarde , Ën niet als yd'lc WIND verkogt. ö God! nu is het al ontftek , 'k Befwyk van fchrik, en kan niet loopend Nog geen genaa van Godt verhoopen ., Van alle kanten vaft beknelt, δ Snoode Godtvergeete guyt , Dit komt van Goddeloos te keven, , Myn ftem wil geen geluyt meer geeven , Door Helfche prang die 't herte fluyt,
2. Wel Chriftus wat een donderflag ,v Komt my als van malkander icheuren,
En brengt myn al myn kwaad te veuren , Dat ik bedreef van dag tot dag. Ik leerden fonder achterdogt , In fnoode lutt en dertelheeden, Niet waart de Aarde te betreeden , Tot ik myn tyd heb door gebrcgt;
Ik dogt 't zal alles wel vergaan , Wat valt 'er veel om 't eynd' te denken, Daar niet van komt als zinne krenken , De Wereld zal nog lange ftaan. De Wind-Verkoopery floreerd , 'k Begin nu nog eerft regt te keven, ·. Daar diend een Roemer op verheeven , Die alle dreutsheyd van hem weerd3 En onderwyl ik kryg een flag , In deeze lugte handelinge, Die baard fluks een verwandelinge , Weg was myn laatfte blyden dag. 't Verkeerd Yerftand dat ik behield , Dat ried my in de Put te fpringen,' Ik deed» en kon my niet bedwingen , Daar was de loffe Gek ontzield. 3. Ik ben het die myn Keel affnaê , Waar door ik daad'lyk ben beiweeken,
En ken 'er nog befwaard door fpreeken , Dog bid den Uefer om een beê, Dat hy om al myn fmert en pyn , En om de fmert van Chrifti wonden, Hem niet begeeft tot rayne Sonde» , Zo wil hem Godt genadig zyn. |
||||||
|
J. D. R."
|
||||||
|
Onder Verbetering:
DebatfteBaiuyne, of'tVerryfcnder
DO ODEN
Waar in de tegenwoordige fchadelyke WΙΝ P-
VEKKOOPEKY gedagc werd. HET DERDE DEEL,
ι
i. S~^\ Godt! ö Godt! dat is een weer , 't Is of de Starren rieder vallen; Η ■ ^aar blyven wy nu met ons allen , Daar ilaat de Blikfem myn om veer^ ^ β De Rotfen fcheuren van malkaar , En 'k hoor een ichrickelyk gedonder»
^—"^ Met niet als blixemen der onder , Och! dat ik nooyt gebooren waars Ik ben zo doodelyk ontftelt , Dat ik het niet weet uyt te lpreeken, Ik ben als kragteloos befweekea , En kan niet tegen dit geweld. 6 Godt! wat knaagt me myn gemoed , Om 't geen ik zotlyk heb bedreeven, 't Is or ik zal aan ihicken beeven , Waar ben ik doch toe opgeveed,- Dit komt my vaa myn hovaardy , En fpotten met de nedrigheden, Myn loiïe onbedagte Reeden , Verfeld van fnoode Hoerdery. 'k Vermomde myn met valfche fchyn*, En was vol grouwelen inwendig, 5k Geliet me zedig en behendig , Maar fnood Bedrog bewoonde myn. Ik ried myn nederige Man , Om ryk gekleed te gaan met and're, Dat hy als een der meedeftand're , Doch d'Aétie-Koopery began. yiyn goede Man die neemt het aan , Door al myn talmen, en myn dringen, 'k Was doch verzot op mooye dingen , En hebt hem als met kragt geraan. Ons werd dan in een korten tyd , Een Tonne Gouds aan winft gebooden: Maar neen, ik had al meer van nooden , Mitvlugt geluk en vrolykheyd. Daar werd men beyde Arme Luy , Ditichrikt' en fpeetmcn uytermaaten, /ylyn Man en kon 't my niet ontpraaten , Dus wierd ik dol door ditgebruy.1 ik trok myn ^elve by het haar , En ben zoo raafende gefturven, 5n de nu wat ik heb verwurven , Zie nu hoe grouwlyk dat ik vaar. 2- En ik heb als een Schelm en Dief , Myn Naaftens goed gelyk ontftoolen Het geen'hem uyt het Land deed dooien , Met zyn Eerwaarde Zoete-lief * Ok weenend' Oogjes op hem floeg , Veraltereerd met duyfend angfte, Daar ik nog op haar alderbangfte , Bedekt'lyk in de vuyft om loeg. fi o Snoode Vrouw! ó grouw'Jyk Wyf ! ó Dat ik my nu kon verfcheuren! ó Godt wat zal my nu gebeuren , Myn Hert dat fcheurd, myn Tong werd ftyf. NB. De 2 Kindertjes gemerkt A.B. zyn als in vctrucking, dog zullen hier na fpreeken.'
J. 0. r;
|
|||||
|
-
|
|||||
|
l»u
|
||||||
|
Onder Verbeetermg.
|
||||||
|
De katfte Bafuyne, oPc Verryfender
DO O D E
Wyiende op de Ongelucken die 'er dagelyks ontftaan
door deW'INO-ACTlE. HET VIERDE DEEL·
TOON: Pjalrn. 8.
Á *%. Ô u is myn Pyn en iammcr weg geweekeu » En myne Tong gereede om te fpreken,
l^. I Myiitreurig hert dat is geheel verblyd,En huppelt op van vreugt en heerlykheyd ^ Ik was nog korts in 't droevig dal der trane , Myn Ouderen die togen na Viane, «*- ~ Omdat zv niet en volgde Chrifti raad, Maar ft on den bey narykdcm.eer en ftaat. Wy Kinderen zyn t/zaam van haar ve laaten , En iwurven als verdoolde by der ilraaten, Ik 't iongfte Kind wierd ziek en dood'ly k krank , En jammerde veel nagt en dagen lank. Myn Zuftertie die was met myn-vedeégen , Haar fchamende te beed'Je by de weegen, So dat wy als vergingen van gebrek , En onfe Vrinden keerden ons de nek, Deliefd'entrouw fchyntdog van d'Aard gevloden, Dog lof en dankzyeeuwiglykaanGode, Diemyzouytd'elendenheeftverloft , EnfpyftnuLyfenZidmetand'rekoft, g'kn, Met Hemels Mann' met brood der Hevl'geEng'le»,Ên drank die zy met s Hemels wy ç vennen*
Waar door der niet als blydiehap in my woond, Nu'tEng'iea tal myn met als gunitbetoond, Ik merk nu niets dat aan my komt verveelen , Maar vind mygants vernoegd in alle deelen, Elkzietmyophetalderlicflykft'aan ,. Nuzalikftraksin vreugd na boven gaan. Vaarwel, vaarwel, al die myn eertyds kende , Myn Vader Lief verlos uuy telende, Opdatgy myn in blydfehap volgen meugt , Ach wapent u met heyhgheyd en deugd. þ Dank zy my ç God en nooy t volpreefe Koning , Die myn zo vroeg komt halen in zyn wening,
Op dat ik hem daar loof en eeuwig roem , En zy ne naam met Eng'len eerbied noem. Ik vind me in de wolken opgedraagen , Die korts wierd overreeden van een VVagen , Waar opeen wulpie Wind-Verkooperzat , Die hem aan drank gantsftom gezopen had. Elendig' Aard' vol ergernis en zonden , Waar van myn Vader Lief myn heeft ontbonden, Nu werd ikvan de Engelen belonkt , En merke dat myn. Kleed al ciedyk pronkt; Myn heetlykheyd is niet om uyt te gieren , Daiskzy myn Godt die't zo wift te beftieren. ó Werelds Kind fmytu op't aanzigt neer , En roept tot God, en zondigt nimmermeer, Werd Kindertjes in grouwelen en boosheyd, En ichaamt u eens, o Mannen in gbdloosheyd, Eer dat u God in'thelfche vuur vcrimyt , Adieu ikreysnaGodes heerlykheyd. . NB. A. Het overrede Kind No. 8. uyt het eerde: en van het van gebrek ftervend Kind No. (?.
Uyt het Tweede Deel van de Geeft van Heraklyt. J. D. R.
|
||||||
|
Onder Vetbeeteting.
|
||||||
|
De laatfteBafuyne5 oPt Verryfendec
D o o D e ν,
Waar in ook gehandeld werd van de
WIN D-ACTIE, HET V Υ F D E DEEL.
i. •w-"^ Aar komt een Engel in de Lugt , En maakt myn wakker met Trompetten;
^6 Godt myn hert dat brand van hette , Dit is gewis een quaad gerugt» jZovi dit de Jongften dag wel zyn , Daar onie Dominees van ipraaken, ·■—^ Die ons hier al uyt 't graf doet waaken , ó Godt meedoogd u over myn." Ik vind me tot der dood onttteld , En in de uyterfte benaautheyd, Myn beenen beeven van verflaautheyd , 't Is of de Zon en Maan verimelt, Nu zal ik loon na werk ontfaan , Nu zal myn overdadig zuypen, Myn bitter in de oogen druypen , Nu zal ik gantfeh verlooren gaan. Ik heb geleeft gelyk een beeft, en dee geftadig niet als Zonden, En leefden ftaag en 't alleiftonden , als was'er Dood nog.Hel geweeft. φ Wind Verkoopcry van Lauw , gy hebt mê in de grond bedurven, Nu heb ik Helfche ftrar verwurven , Nouw ben ik Eeuwig in het Nauw, a. ó Godt dit is een bangigheyd , En zal dit zoo voor Eeuwig duuren,
Zo is myn Snoó Geboorrens uure » in Eeuwigheyd vermalledyd, Og. Ouders gy hebt groote fchuld , u Zal ik myn Elende wyten, Ik zou u welaanftucke byten , Door Raferney en ongeduld, Ik was een Dogter Ryk gekleet , en ging met Peeden om myn handen^ En rooft het al om u verpanden , en gaan uyt dienen als gy weet, Toen gy ter fluyk te Land' uyt toog , Met Prinfe Lords en groote Heere, Dat myn ter Dood deê altereere , Dat ik van ipyt myn Gal ichier fpoog, Nu Heère gy weet al myn doen , De ongewoonten deê myn dooien, Ik laat de zaak aan u bevolen , En zal my zo ten oordeel fpoên, 3. Daar Rys ik bang ten graaven uyt , Om zoo voor 't oordeel Godts te treeden\\
Adju tot in der. Eeuwigheede , Myn hert klemt toe, myn fpraak is U Υ Τ. |
||||||
|
j. D. aj
|
||||||
|
Onder Verbeetering.
|
|||||||||||||||||||
|
De laatfte Baiuyne, of't Verryfen der
|
|||||||||||||||||||
|
ç o o
|
|||||||||||||||||||
|
E Í
|
|||||||||||||||||||
|
3
|
|||||||||||||||||||
|
Zinfpeelende op de Tegenwoordige Zielverderflyke
■W1ND-HANDE1,
HET ZESDE DE EL,
|
|||||||||||||||||||
|
Ì:
|
nHeer, hoe werd de Lugt zo klaar ! Daar komteer Reegeboos verfchynen,
en Hemel fchynt wel te verdwynen , 't Is or'tdendag des Oordeels waar, chl 't zal gewis en zeekerzyn , óHeere Godt, ik ben verlooren, |
||||||||||||||||||
|
'Ach! was ik nimmermeer gebooren , Myn Godt ontfermt u over myn.
Ik zie de menfehen als verfteend , Hier in een punt des tyds verand'ren, En zien verflaagen op malkand'ren , Als of men met de dood vereend. ö Naare bange laatilen dag , Voor die zoo ongebonden leefden, En haar Confcientie wederftreefden , Als zonder vreefen of ontzag, 'k Heb langen tyd voor Gek gefpeeld , En Aaandevoets tè Paard gereeden, Men nam den vollen Beeker meede , En heeft malkand'ren omgédeeld. Men had Dukaaten by de vleet , Door d'Aöie-koopery verkreegen, En waaren met de tyd verkegen , En over deezen los befteet. Voor myn, ik dronk myn hallef ichief , En ben æïè midden in het mallen, Zoo deerlyk op myn Kop gevallen , Dat ik vol pyn myn ilem ophief. Myn Makkers lachten allegaar , En zyn maar lugt voorby gereeden, En fchoon dat ik haar heb gebeeden , Om hulp men liet men in 't gevaar; Ik heb dan lang oP hulp gewagt , Tot my een twee drie vreemde Luyden, Die ik zoo half myn Huys beduyden , Al zukk lend hebben t huys gebragt; Daar wierd ik ilraks te Bed geleyd , Als dol en raafende van pyne, Men bood Dukaaten by dozyne , Doch ftraks wierd tegen myn gezeyd: Gy zytte verre, goede Man , Gy zult dit dansje niet ontfpnngen, Daar girig het op een hande wringen , Myn Vrouwtje keek myn fchreyende an, En kort daar op zoo komt de Dood , Die 't Gekje fluks ten Grave haalde, En vrolykheyd met fmert betaalde , Dies ben ik in de hoogfte nood. a o Grouw'lyk Sondaar als ik ben , Ik durr myn zonden niet verhaalen, " Die Godt my nu zal duut bitaalen » Waar door ik geen meer fpteekea ken. J. D. R.
|
|||||||||||||||||||
|
Onder Verbeetering?
DelaatfteBaiuyne, of'tVerryfcnder
DOÖDEN,
|
||||||||||||||||
|
Waar in gehandeld werd over 't fnoode quaad
der WIND-VEtiKOOPEKÏ. HET ZEVENDE DEEL.
|
||||||||||||||||
|
Μ
|
nGodt hoe werd de Zon zo fwart , Al de Eelementen die beweegenj
aar komen Starren neer gefeegen , ö God, ö God, hoe klopt myn hart f t Is of ik daar dcDuyvel zie , In Vlam en fwarte Rook gedooken, |
|||||||||||||||
|
I.
|
||||||||||||||||
|
Myn bloed begint in 'tLyf te kooken , Myn God waar of ik heenc vlie^
Den Hemel fchynt vol Vlam en Vuur , Ik hoore niet als Donderflaagen, Nu zal ik eeuwig ftraffe draagen , ó Chnftus Jefus 't valt my zuur. *. ó Godt'. wat heb ik mynen tyd , Godtloos godtloofelyk verfleeten, . ö Godt! hoe knaagt me myn geweeten , ó Chnftus in der eeuwigheyd ^ Ik heb myn daagen doorgebrogt , In grouwelen en gekkernyen, Daar ik nu eeuwig om zal leyen , Ik vod die yd'le Wind verkogt, Daar ik zoo veel me« overwon , Dat ik naaft veele fnoode Heeren, Myn Kleed' in Maiqueraade Kleeren , Als Man dat niemand myn en kon. , Myn Bakkes was met floers vermomt , De Hoed my op de Neus getrokken 1 , Ik had een ftaert gelyk de Bokken , En ging al gluypend' en gekromt. Een ander iloeg my met een Blaas , En waaren uytgelaaten vrolyk: Maar overdartel, fnoo, en olyk , De weg die dreunden van 't geraas. Ik zey myn Naam was Damoriet , Doch echter was myn Naam Heieene; . Ver tegen al 't Gezelfchaps meene , Ja zelfs de Vaand'rik wift het niet. Men trok dan over al de kap , En dronke raakend' door 't havoefe, Begonnen wy te Roefemoefe , Dies wierd het ernft, en met een fnap Kreeg ik een knoey op d'herftepan , Waar door ik ftraks ben neergelegen; Hier wierd Heleena wat verleegen , Doch wift 'er doch nog weynig van. Ik hoorden 't Raat'le van de Wagt , En dogt ik voelde rcy in 'r Bedde, En rolden (om myn zelfs te redde) Tot over 't kantje in de gragt; •je Verdronk, en wierd ook gpgevift , Voor Gek in Mafqueraade kleeren; Nu ftaa ik voor 't Geregt des Heeren , Zoo eerft gekroopen uyt de Kift. NB. Te vinden in 't Twee4e Deel van de Geeft van 4en V erreefen Hetakliet
|
||||||||||||||||
|
2ol
|
|||||||||||||
|
Oader Verbeetering*
|
|||||||||||||
|
De laatfte Bafuyne 3 of't Verry fen der
D O O D E N,
^Vaar in aangetrocken werd de Lyf- en Ziel-Verderflyke
W Ι Ν D ■■- Η Α Ν D E LA R Y. |
|||||||||||||
|
HET AGTSTE DEEL.
|
|||||||||||||
|
W
|
aragtig inderEeuwigheyd , Daarzieik JefusChr'ftus komen,*
chhadiknuinagtgenomeu , Het geen me daar van wierd gezeyd* aarkomtzynKruysookindeLugt , Tot een gewis en zeeker teeken» |
||||||||||||
|
Joode.
|
|||||||||||||
|
ó JacobsGodt ik ben befweeken , Hiei is geen plaats daar ik 't ontvlugt
6 Groote Vader Abraham , En Mofeswild drch voor myn fpreeken, (§y bad wel meer voor ons gebreeken , Al was de Godt van Jacob gram» Ik heb door Wind-Verkoopery , Gods reyne Wet geheel gefehonden, δ Hebt meêdoogen met myn zonden , Om al de Traaaen dk ik fchry. ó Chriftetien wat hebt gy fchuld , Door al u fpotten en verfmaaden, En u Onchriftelyke daaden , Daar gy ons niet meê winnen zult Nu maakt het beter in der tyd , En gaat ons in met liefde en trouwe, Zo zult ?v ons en u behouwen , Goê nagt tot in der Eeuwigheyd. %, Myn Godt! daar 's myn de laatfte uur , Nu als een valftrik overvallen, In 't midden van myn grouw'lyk mallen , Nu moet ik na het Heliche vuur , De poel der naare duyfterheyd , Die in der Eeuwigheyd zal branden 5 Ik gil en knarfleop myn Tanden , ó Tyd! ó Goddêlyke Tyd! Die ik zoo Godd'loos heb befteed , In alle inoode ydelheden, Gantich zonder vierige gebeden , Gelyk myn Godt dit alles weet. Tot ik in 't eynde onverwagt , Geraakt' aan 't lugtig Actie-koopen, Daar 't zoo met myn is af geloopen „ Dat ik eens op een donk're nsgt, Met myue Mackers Rufie kreeg , En raakten daar als dol aan 't vcgten, En ik bedagt my niet ten regten , Voor ik een fteek by 't hertc kreeg. Doen kreeg ik dadelyk berouw , Doch had genoeg voor al myn leeven, En heb daar op de geeft gegesven , ó Heylig Godt! waar blyf ik nouw? Nu moet ik zoo ten Afgrond gaan , Myn zelfs gemoed dat dryft me heenert t o! Altyd Eeuwig bitter wesnen , Ach! wilt dit dog in dank ontfaan. NB. Beyde genumen uyt het Eerfte en Tweede Deel van de Geeft van Herakliet*
_ Ε Υ Ν D E,
^UaiiftcBazuynesynal totVerklaaring van deTweeDeelen van de Geeft van Herakliet,
|
|||||||||||||
|
PR YS COUR ΑΝ Τ
|
|||||||||||||||||
|
Def
|
|||||||||||||||||
|
Τ
|
|||||||||||||||||
|
O F
|
|||||||||||||||||
|
DENIEUWMODESE
ACTIEKRAMER.
|
|||||||||||||||||
|
Nu Monnehndam> dat 's wat te zeggen:
„ Die bubbelftorm is ook gaan leggen*
Wel nu zie daar, dat 's 'Allekmaer? „ Voor zee-negotie veel te naer.
Wel, ja op Muiden dan ? o£Néerden ? Dje ichaem'le bloedts zyn niets van waerdea.
Komneeraop^^) heel goedt koop! „ Weg met die varkensbubbels! loop!
Wel nu Tergêtt, met Vlas en Pypen? „ Die leggen gaepende al op 't gypen.
Nu Raffelt, Emden, Stetivwyk, SW? „ Die zyn noch erger, ben je vol?
Wel koopt dan in de Zeeuwfche fteeden ï „ In oorlog goedt, maer niet in vreedcu.
Wel is 'er niemant die wat biedt? Zoo geef ik al den brut voor niet; Doch met Conditie, niet te maelen, Jy de eerften Inlaeg zult betaelen. Zie daer, ik geef ze door elkaer. Hoe! noch niet? dat is duivels raer! Niet eene doet zyn bachuis oopen! Biedt maer verlies: Hoe! noch niet koopen? Daer leidt te grabbel al den bras. 'k Neem Fredrik Hendriks harranas, Om voor myn Schuld'naers my te dekken, Of naer Vianen gaa ik trekken· |
|||||||||||||||||
|
^ss«»
|
|||||||||||||||||
|
Hoort Stélui, Burgers, Boeren, hoort!
'k Heb Adien van alle zoort, By regimenten, en by hoopen; Wie wil 'er goedtkoop Adies koopen? Daer hebje Dort, als de eerfte Stadt: „ Die Adies dorren dat je 't vat. Nu Rotterdam, dat 's niet te fpotten/ „ Die Α dien zyn al aen 't rotten. Wel nu Schiedam, wat is dat waert ? „ Een borrel of een varkenftaert. jt)#ér 's Woerden met hacr Tichelfteenen: „ Die Adien zyn om te weenen.
Wel Dellefshaven faem met Delft ? Ach! die zyn minder als de helft.
Wel nu 'c vermaeklyk 'sGravenhaegenï , Al wie ze koopt zal 't zich beklaegen.
Wel Uytrecbt met zyn nieuwe Vaert? • Die zyn geen fleutel-draegen waert.
Wel hei, wat biedt je dan voor Booren f. , Die vollen Booren loopt verlooren.
Ook niet Edam of Purmerendt ? . Die prullen hebben 't voor hun krent.
Ko* Medenhhk dm, oiEnkhuyfen? „ Brengt vry die Adies by haer buizen.
\ydylaerdingeno£Maeslandfluys; Die nettenbreijers zyn niet pluis.
|
|||||||||||||||||
|
fee»***
|
|||||||||||||||||
|
D E
|
TREURENDE·
|
|||||||||||||||||
|
NISTEN
^den RouW, over..het verliezenvan haar Geld enGoederen.
|
||||||||||||||||||
|
'k Verfocy met regt den dag en ftond
Ι' η hem die eer ft de Aftjes vond , Om dat doorat ditWintverkoopcn Crediet en alles is verloopen. Nu heb ik een berooy t verftand, Een ieder wy ft my van de hand, Men zegt gaat by d'Aeionifteir Die al haar geld en goet verquiften, Dit is 't meedoogen dat men heeit, Met my die hier nu fta en beeft Vanarmoed, fchrik, cnookvanichandefi? Als was 'k de fnoodfte van de landen. Nu bid ik ftaadig Qod Merkuur, Dat hy ditaller-zutirite^uur Vol ramps, eens van my af wil wenden* En redden my uit dees Elenden, Nog verder bid ik het gemeen Dat op my zo verbittert fcheen, Dat zy dees gruwel my vergeven Ik fal voortaan zo niet meer leven, *k Bedank ons wyze Magiftraat Die in verftand te booven gaat % Zo veel aanzienelyke Steeden, Die ons met onvermoeide leeden , Dees peft van goede Koopmanichap Met voeten Schopten van de trap * Ja'k zeg met re'en de peft van allea, Om dat het alles goeds deed vallen. Dus word Negotie weer herlteit > Gdykeen moedig Oortogs Heit, Die veel heeftin den Stryd geleeden, Alshy v«"Vy*udvicrdbcftrccclcn. En dus gelauwert met een Krans Van Mirt-, enkruidendie voor man· Van Eer, en Deugd, op hooide paifen Van hun: die fteeds't bedrog verraflèn. Nu bid ik verder ieder een, Aan groot, enklync, en gemeen, Dat zy voortaan my niet meer haaten, W ant ik zal nu myn dobbelen iaateo» |
||||||||||||||||||
|
Hier trewt nu Geysbrechts Leve Stad
Die eertyds'tminft'geen reeden had ν Want Handel bloeyde vol van Deugen En groey de fteeds tot ieders vreugden .· Bk Koopman ftaatgelykverfufr, Ten eynde is fyn groot vernutc, Daar ky voor dees' meê pleeg te praaïcn, Nu hy de Koopmanfchap fiec dwaalen. Elk roept ik kan dat niet vcrltaan, Waar komt ons deeze dut van daan > Maar weet dat dit komt van de F^nfen
'.pteonsdceèGruwelrdane, doen Dinfcn. Brittan je fpeelde niet ilmks by,.
Enkröud'onsdigtoppnMzy,
En fprak: nu kunt gy winflc haaien, öCiSkt den Koopman aan hetdwaalen. Dus ziet men dat den üegteMenfch,
Die alryi is zy n's herten wenicn,
'Om eroote Schatten te vergaaren, Daorculzigheyt, met weê moet paaren, Numepfeeniederonverzaagt,
Meikuuriütmy tehulpk^en
wr^rM- \\r mnet voor u Godheyt ïcnroomen, WWant^t «V eedele KJopmanfchap Die my zolang heeft tot een trap, GeftrektUmna;tgeuic«>limm«
Ta tot des Heemels gulde Kimmen, J Die heb ik jammerlyk verdrukt, F η d'eedele Kroon van 't Hooft gerukt,
Waar voor dat ik nu fta te beeven, r nXn lugt en aard* moet iwecvcn JAls Λ maar denk aan M^p
|
||||||||||||||||||
|
Unvaa verdriet haar klecrenfchcureft.
|
||||||||||||||||||
|
Want't Spel is U Υ Τ.
|
||||||||||||||||||
|
%^^%%%%%%%%%%%^%^^Ì:%%%%%
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
«es
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
'jjftuqraA jaar) 3C U3 pioopi^ ññï Ë jo
fu^BBi roira^ âð ^Xn lifei 07; 5 pds~3T:g>y :pq uea ç pnoq jbfj^
'pM Jojj-jooQ· 3ip qX[A J3UI Mtioqqjg |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
malkanderwoeft _enjytld7^1j_dl£zögt_daar yeelje haaien In dSJTWind-Verköoper^Giid :"*k Vroeg, ~wat heeft men hier te Hand'leii
© Zeg wat bièdje bv me^eve" Op Teïpuw~Tkp wëér den aar; ivïaouc iprak ik, by myh zooien 'kEerjeelk gclyk een Vrindf" |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
O l'^T PaaRag jbbaa. §ii{JP P^a.'CI uaPQA 3i uaa jat Am ïéêá\ç J.'|/\[ .-gmbJaA jbbm sfpiap nAz iubtvv 'uaiaaMZ tuaq paap) g
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
I ^^-^Sj-^Lwaar eeiLLgyge l£waaker»jM?j*f fa,'t Aalie-Spelhecl r'yn; t' dans waar hy geheel aan""Vwoeden, Trok
"à ^3ti J3'aV ; uars, Haim^ bot jfeaMrlc uadooq J^aacfAjA \\/& ø, 'naa^ *oa;VJaaiux>>J ui 339 Uaa jÖÖa |
til
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
t=5
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Ii
i'3
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
S ° jifte ieliëaTi^f blyft Gharpfl met fyn boot; 'k-Zal hem rykk'lyk vragt bctaalen, Want ik Dool voor «
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ÑIs.fó'q Saai ë \ LUB JaaJrBJi^PÏoQq ^ uq 'uaqodt qfraiaap laag, aam >[i Jfez üetespSag a[j0(j Si è?; c
|
rJ
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
cl
«5 -' C -O
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
u,om zyn_hals, Scholl de A^tes voor een kanker, Scheen maar onverflandig vajs, Riep í0^1
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
X3 CL·
Î ,3
ia!*»
soa'2
ce -
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
il
|
aa[ajP uaa ja4 #bz jpJQ uaqooidjaa ugaj aip Aq pBq nsB^ Jparj^aaS.i ðim jpz Vgfl<P
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
«
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
o.!^>
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Als myn Droem eens é £
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
,-js" nog andere zaakcn» 'k Wens ook dat het Aéite-Spci,
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ap uï 'joq[ooQ i^q iUBM ' ua^oojpsq jaaz Aai puoA^ji ug '¿ââð, uAui jin ^i
d ptlp S É «" Grienden als een maag're Aap,Riep fta ruym, ik ftond verleegen, Daar mee ^ |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
- ^isjs-s
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
J
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
033 8ïá çá * dsrj ^
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ES
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
g S-Zee," en Winden, -Dathy aan het JDoolen waar; 'k Zag ?ër~"twee die wakker keven Om het Werk van Medenbük, g. ^
bB^^p'ïaWfuazBMp -atp) 'Aar apmaou X?, 3UByy\"! idoop^"pao^jiai pjaiM >|i UÏf «usütiiq japjQA ?}{?{OJï dö~JBBQ 'jdoo>i saipy " |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
ClBBdAJi stjaaui ^} * na-xaagS'ja3Aifl~uaÖ5Öl,H3^ ssm ^oqiooQ uasuï xsx\ puoAy uaa do y ^q uaoiooiQ Ïaq übb s§ubjuo a^B3a i}, ]
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
u^qDjauBKspui 'SW¥13<JKVH-aiS[IM spJ^^AJO
3 X SI NOU O
3aM3ioca ¹3á lomooa jlhh |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
\
\
|
||||||||||||||||||
|
De Heer LAW in zyn Sondaags Pak,
|
||||||||||||||||||
|
t'Herftellen, ey zoo'n wonder vind men niet of zelden
Dog mr o Laf heit al te groot
Die eertyts gaan wouw in de doot;
Voor Hollands welftand, nu o fchande te verlaten.
Wat mens zouw Law en zyn gebroet niet haten.
't Is al van Quimcampoix·, geen koopmanfchap die gclder,
De winkeliers ftaan ftil, ei zeg dog eens wat zelder
In *t laatft afkomen, in de boont'n kaal en naakt.
O Burger Vaderen die daar voor hoed en waakt
Befchermt u Stad en Land voor zulk een ilag van guiten.
Gy Law, hy peft, die dus 't gemeen maar aanzet om te muiten,
't Is waar g'hietryk,kondgy Parvs,Parys,maar eens verlaten:
Maar gy en kunt niet, u vernuft wat kan 't u baten,
Gy gouwe Tor, gy zit gefloten in een kouw,
W at hebt gy dog, heel Vrankryk u te Nauw.
Fn wift, 't is waar, het gout en alles frsis te doen herfcheppea,
In fchtyf papier, wie dorft daar oit van reppen \
Maar raakt hetu gy maakt eenbabels naam.
Wie is als zoo'n held wie is daar toe bequaam,
Tot u vergelding word g'ook als een groote Koning
Met Gardes zelfs bewaakt, bewaart in uwe wooning.
Men zegge wat men wil, dat gy was waard gerabraakt,
Is waarheit; maar ook waar,dat geen dolle Roelands naam maakt;
Men Ichryve op uw zerk als gy'er eens legt onder:
Dits Law die groote Law veel flimmer als de Donder.
|
||||||||||||||||||
|
¾ luft', o groote Law, uwonderdadn te zingen,
.Die vele wel vermaakt, dog meerderen doet fpringcnj Wat hebt gy Ryken; en dus zelf het Vrye Land, Zoo goddeloos misleid , dat elk zyn goet verpand. En Koopluy, Winkeliers, 't Gemeen al zoo te drukken Dat's alle meeft'in 't naauw ellendig gaan op krukken. O groote Law, wat zytge een peil van vele Landen, Uw grootheit op groenhout is waardig te verbranden. Wat hebt gy peiVige adders overal, O goddeloos gebroet wie breng gy niet ten val Ik ichrey, o Holland, eertyts wonder boven wonder, Helaas gy zyt gedrukt, ellendig legt g'er onder, Door Law; gy waart weleer de toeverhat der vroomen, Zoo'n fchelmie Êoopmanichap waar zytge toe gekomen, Een koopkraam in der nagt, waar zyt.-gy toegebragt? Xelf hoeren te verftoren wie heeft dit oic bed.igt. Wat ziet men Rotterdam krioelen in den duiiler, Weleer de glory ja de glans van Hollands luiiler. Uw Beurs, uw Koopmanfchap, en dat nu in der nagf, O dolle dollighek van yder waart veragt. Wat doet dog Laws gebroet, wel eertyds andre Helden, Dië wet en Burgerrêgc, en alles wou doen gel den., Gy Adam, ja gy guit die eertyds deugt woud fchynen, '■ Wat zietme u wikzang nu, in damp en rook verdwynen Gy Rottensdam, en Ïheele land, gelyk een "held der helden |
||||||||||||||||||
|
é
f
|
||||||||||||||||||
|
9
|
||||||||||||||||||
|
Op Rotterdams ÍAGTNEGOÔÕ,
Gerrit zaag g'eens op, wat zouwt ge zyn verwonderd,
__'Dat g'u geboorte Stad, zoo laf zoo Lauws gebragt y
Geen Koopmanfchap by daag maar nu wel in dèr nagt.
Waar komt dit vuil van daan uyt d'afgrond op gedonderd. Dees peft van Land tot Land te fel ons overrompeld,
Waar is u luifter heen waar zytge toe gebragt,, Wat ftond gy eertyds pal, van wie wierd gy yeragt> Geen Koning, nog geen Vorft, ü oit heeft onderdompelt. Staad als een rots eens pal dit wreede Monfter dier,
Wie kan uw dere, zeg wat blixem of wat vier,
Gy hand vol Lands, o pronk en glory van de Weerelt
Gy Bataviers eertyd zoo roemryk en vermaard,
Waar is ü luifter heen , uw glory wat's die waart, Poet als iq Phlips tyd, zo houd g'u meer bepeereld. |
||||||||||||||||||
|
é
|
||||||||||||||||||
|
KUYLENBURG en VI ANEN, Belegerd door de Banqueroutiers en
|
|||||||||||||||||||||||
|
ON I S T.E Ν·
|
|||||||||||||||||||||||
|
c τ
|
|||||||||||||||||||||||
|
Myn £ang&er blaaft een Oorlogs toon,
En volgd; de dolle A&ionifteni
Die als navolgers van Belloón
Om Plaats, maar niet om Lauw'ren twiften:
Help Cliö dat myn Stramme Veer
Niet werd verplet door hun geweer.
|
|||||||||||||||||||||||
|
α
|
|||||||||||||||||||||||
|
En die het Vaandel zwaayd die guenïkt als de honden,
Het is een Waal zyn hoed, die ftaat hem als Klaasklmp,
Hy roept ik waag myn kop, en lach wat met de romp,
Hy tierd, en raaft, en vloekt fteets opi^'V^ en Londen,
En dan op Medenblik, en dan weer op Schiedam,
Hy 's maar vergiftig kwaat, en fpuawt fchier vaar en vlam-
De Trantmelflaager, om dat hy nooyt heeft gewonnen,
Slaat fteets a's raazende alarm, ten flryd, ten ftryd»
Wat zou hy anders doen? hy is zyn Schyven kwyt,"
En roept al meenigmaal wat hebben wy begonnen,
Ons handel was maar Wind, en baard nu groote pyn,
Vianen zal hier door wel haaft veroverd zyn;
Het ganfche Leger dat een hoopenin 't getal is»
Zyn alle Knevels door de Wmd in ly geraakt*
Het is meeft volkje daar een eerlyk Men* van braakt}
Zy liaan hun Tenten neer, elk tierd als of hy mal is,
Das Kuylenburg, ewainViaanen fta maar pal j
*k Vrees dat men haaft geen huys meer ledig vinden i%\}
De Zwaarden zyn gemaakt van /leliën, op Mftyden^
't Kanon is anders niet als AStien op ZW,
Hun koppen op de loop, de zinnen op de hol,
De Brandklokraït is tot Vinnen al aan 't layden;
De Aclies daalen op het yffelyk gerugt,
6! Wtndverkoopers het is waarlyk graaewe Lngt.
Na meenen zy de Stad met lift te overroinp'len i
Dan ftaanie wederom te kyken als Pietfn*f->
Dan is weer elk zo bars als Godlands W«W* G««,
En wnien die, en die, voort in het Bloed doen domp»len;
No xynze droevig, dan maakt elk een groot geluyt,
Vervloeken hu de Wefi, dan weder oca de Zuyd,
Dan wilmen met een Storm, en dan mer zagibeyt winrieni
Maar ach! de Stad is ?ol, de huyzeu zyn veuien,
En kannen luiken troep de punt van 't kmirier bien;
Das komen xy t0 gaauw die plaateen niet ligt binnen,
Dies raad ik yder die zyn Geld verlooren heeft,
Dat hy het Leeger laat, en ζ tg n» hoys begeeft.
Of meend een Bankrottier wanneer hy te Vianen
Een goede Schuilplaats heeft, dat zulkx ïynfehande dekt»
6 N«n! δ neen.' hy werd nog eens xovee! begekf,
Dus rasd ik elk"nog eens verlaat dees Oorlogs vaarien,
Of 't heele Leeger dat geraakr nog Man voer Man
Toi Fukkedellep, of als Yjeren in de Pau:
De toe voer zal u ook in kertentyd orabreeken,.
Wie ïal u belpen ? wart al α krediet is uvt.
Raesto/len zoek te zaann na 't orbekende Z*y<i,
Om weer ren Konrsgr,ie te zaamfis aan re kweekee,
Want weer Vianen is vsn α gebrttt al vrl,
Al wierd y hcofé, *©ut hcoia, *»u cilpetaatit iol.
|
|||||||||||||||||||||||
|
7*At komt de Alouiheyt ons veel Helden af te maaien,
Die nimmer vreesden daar Gradivus Sabel blonk, En daar het Oorlogs Vaar een -/Etnaas Berg Spilonk Vertoonden, of het al zou na den afgrond daalen, En daar 't Metaal Kanon 't geluyt zo pragiig floeg, Als of den Donderaar de Reuzen wéér verjoeg. Zo zag men Scipfa in 't blanke Harnas blinken, Zo praalden Rannibai op eene Oliphant, Zo ftteed Darius voor zyn tegt, en Vaderland, Zo greep Pomfejus 't Zwaard, en liet de moet niet zieken, Zo ilond AcbiUes pal gelyk een Koop're Muur, Zo zweefde Diomeed door Ί fehitt'rend 'Oorlogs Vuur. Zo won dejB Waerelds Vorft den Greote» Atexander Veel Steeden, waar van hy de Groene Lauw'ren droeg. Ja alles wat hy zag veroverde of verjoeg, Zo roemde Crxzus op zyn Veld Baonier én Stander, Zo heeft ook TammerUan den Grenen Bajazct Gevangen, en ftraki in een Yz*re Kooy gezet. Maar na, 6 wonderheên beleeft men and're tyden, Dus zw/g vry van 't Gevegt van David en de Reut, fMwifle», J* m€t Brillen op de Neus, En Jongens zonder Baard, die willen aan het ftryden, En trekken zamen na Vianen op de Rys, Trots Urffo*, Vale»tyny en Ridder MaJlegyt. Den een wil Herknles aan duyzend flukken kappen, indien men hem niet tot Vianen binnen laat, Een ander bluft hy is een moedige Zoldaat, De Welt, en Snyt doet haar als zinnelooze (nappen, Zy hebben met elkaar een Leger uytgemaakt, En zyn als gekken na Vianen toe geraakt. De Kepiteyn dat is een Vent met groote ooree, Daar by een platte Neus, als tneedeeen ronde Rug, Hy ziet zo vinnig trots eeö uyrgebanne'ping, En hetft het mcefte door het Aftte-Spel verlooren; Hy wil met kragt en met-gewtïd Vianen in, En vloekt dat bem geftaag de kwyl loopt langs de kin, De Lnytepand die draagd een Pruyk met Donderflagen<» En iiet zo moedig als een Kat die Uyen vreet, Hy is gelyk een Mof tct Stormen wel gereed, Hy bluft tïÓ\$fiffll>*\, W Ftbns Z**»e If'age», Hy 's meet dan vyf Miijoei s door d'A&ies kwyt geraakt, Waarom hy door de fpyt fchier Gal en Long uytbraakt. Ό Sarrejhvd da» is een Vend als Klaas van K\ten, Du. meê gten klyntje met at Wind verlooren hetft, Hel is al levendig wat aan het Gefeje leeft, Hv rei pi riitt anders a!s van goo'.jrr» en van fmyten, Hei fcTict ld de 11 evej rctifl daar men de Ofkn dpld, Hj 'i pjtager in 't hfb'yf, en fchjnd geheel veizold, |
|||||||||||||||||||||||
|
«e«
|
|||||||||||||||||||||||
|
«•sist
«oef*·»
|
|||||||||||||||||||||||
|
TOURNOOÏ-SPEL
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Der
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
AC Tl ON IS Τ EN,
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Heb tot myn onfujc mis geftooten.-
Pttrmtrenter\
Λ ! Ongelukkig Purmerend, ^ ?K Steek mis, 't begin van u elend.
Medenblikker.
Ik dogt ik had een Wiffe Steek, Maar mts door aabyheyd der ftreek. Dehenaar'.
'k Stoot mis, *k bekend, en heb geen enkeld woord daar tegen, Maar heb in plaats van Ring een Nogter Kalf door reegen, Woerden. ,
Daar Steek ik mis, nu linkt myn moet, Maar evenwel ons Bier blytf goet. * Schiedammer'
Daar Steek ik mis, 6 St, Krüpyn! Geef Laafnis, Kooren Brandewyn. Naar denaar.
*k Steek mis, *t is waar, maar dat is beft,
Hoewel ons Stad blyfd fterk Beveft. Muydenaar.
*k Had in de A&ie Ring geftook^en,
Dog 't is my aan de Kragt ontbrooken, IVeejper.
Zie die Steek is kykens waard, 't Is mis, dat dted een Varkens Staart. Amfiet'dammer, ê! Groote Gekken met malkand'te, Den eene al xo wel als de and're. Haarlemmer
Heb ik dat niet voor afgeiey t; Maar *t wierd verkeerd'lyk uytgeleyt* Ley denaar.
Ik keer de Vyand wan myn Vetten, Verkoop geen Wind, maar mind s'Lans Beften; Aanjchouwer»
Nog nimmermeer was ik xobly Als om dees Wind-^erkovfery. Te Aaf fchouwen; nöemdmen dat Tournooijen ? De ?aak die kan geen Mens vermoijen; Maar wat iel 't uvt-eynd tyn op 't left, Een enkel {Vind, Probatum efl; Veel ftaander reets door lp*< verbolgen» En 't oveifchoi dat zal heatt Volgen/ |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
Fransman.
nlt Miffifippi Rink zalz* an hum lanfi fteeken ,
Ze is mis, maar niet ham ftculd, de Hink ham was keweekan. gngelsman. .JIT Die naat de Zuid-Zee gog fteekt vind
Geen fcha, *t is mis, dat deed de Wind. ■ ' VeneUaan. ■
Wy Itaaliaanen neemen't wis,
Ziedaar, de Duvel haal 't^m.s. Ttë Rnnmfe vindinge die hebben nooyt gefaald,
De* Koomie v,"u,"&. .ft d Laos die was gedaald, Dat gaatje voor, rms M, ^J.^r 'k ZW S.eeken naar de nieuwe mooden,
•k Moet tot myn onfchuld ook meê blyven in gebleken,
'f Werd niet verttaan dat ik meê na de R.ng mag fteeken. Ik al, Graaf weg , Graaf weg de Hy t
Dat ^ raak; neen.eventjes^erby.^ Υ Is rms, dat kwam aUeenjat^^
··». j ι» «η·. Cfi.»ir van een die niet kan dwaalen,
VUrt' Γ'*Sap"i"'o" V.ar, d. Mh. kuM. feta.
' Gouwettaar. \ Zogt.alle anderena te Aapen,
Maar Steek meê mis, dat dted myngaapen.
Hoor »*»«**·
Zie d«r die Steek was niet ter deeg, De Wort'len laagen in de weeg. Ik heb de prys al in bewaaringe* ':neeD
Neen 't was mis. 't zyn drie nieuwe Haaringen.
* Edammet, Ik wou meê Steeken armen xttl,
Maar trof in plaat» ™n jpr.ys een Hoi. Wy Monkendammers sie.ken m<s>
Waaremïg waar, ■» » ook al w is
ö AHmadrdet. '
Ik uyt Noord-Hollaads Hoofa gefprooteo,
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
£νβ>
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
2^
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
sis
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
«»**£
«***?>·* |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
«f*>*a*·
■••822:
«as*·»
|
|||||||||||||||||||||||||||||