Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

P R za C I P V e‘ R V S T I C O R V ai» anno m. d. xxv. temporeuerno peruni-uerfam fere Germaniam exort3,paucis^ diebus mirabiliter aucta, quainexrempio immania bella, non fine multis cladibus cruentis^prçlijsjfecuta funt:ex uens amp;nbsp;ua rijs monumentis autorum, qui beHum con tra feditiofos geflerunt, furoremqj infanac multitudinis repreflerunt, collegia amp;nbsp;lt;:onfcripta,acnunc prim^m aedita, per

V I R T V T E AC PIETATE CELE brarifsimis Principibiis acdomi'ni's, D.Chrâ ftophoro Palarino Klieni,duci Bauariæ, amp;c. D.loanni Vilhclmo diici Saxonfæ, Landt--grauio 7 buringiæ ÔC Marclu'oni m'æjdominis fuis clemcntifsi-miSjPctrus Gnodalïus

^^^^VLTis magni'scp motibus , ex quo ^iiimpcrrj maicftas ' ad Germanos träs lata,eorum^ ui'r« tuteoébngentis et ultra annis conferuata eft, Prînd« pes illuftrifsiini, Germania fæpe, uel Pontifîcum Romanorum am*

bitione,uel duilibus bellis cocul* fa at(Ç laccrata eft,ut ctülibet fupe* riorum temporum memoriam re^ ÿ 2 uoluenti

uoluenti facile patet. Etfi autcm rj communi patriae darnnajdeualla^ tiones ac clades, nobilifsimis' que Principum familijs mutationes quam maxim as perfgpe attulerint, tarnen eos,quos noftra aetas uidit, qscüm origine occafîone,tum rerum in ipfis gcftarum uarietate ac exitu longe maiores periculo^ fiores^ fuifTe,multi non fine caufa arbitrantur. Nam ne alios qui no# tabiles fuere, quorum^ memoria publicis literarum monumcntis prodita extat, rcfcram,fane Rufti^s canus iftetumultuSjqui poft Euan gelij prædicationem uoceLuthe« h,anno deinceps odauo,àChri* fto uerd nato millefimo quingen^ teftmo uicefimoquinto , ab exis guisfcintillis exortus eft,tarn fubi

to German!am peruafit,eam^ tan to terrore perculit, ut ud meres menti progreffusq^ edentate, ueî abielt;fi^ pietatis federe,uel feandagt; liatroeitate,uef dadis magnitudi« neuixulium bdlum in Germanic eis hiftorrjs ei fimilc inueniatur. Initio nanep rnftieis Sueuicis,{iue ïibertatis duîcedine illediSjfiueos dio fupcriorum amp;nbsp;impatientia Ies gum impulfis, fine à diabolo, qui bonos amp;pios gubernatores odit, deledatur,ineitatis: fine â falfisatcp fanaticis dodoribus fes dudis,iuris diuini humani^ uios Iatione,aGomnis fidei Ôdobediens tiædetrcdationc,.eontralegitimu magiftratum bine inde eonfurgen tibus,bonos Sdin oftieio perfiften tes ad federatam belli focietatem ÿ 5 adigens

E P I s T o L A adigentibus, caftella, oppida, ui^ cos uaftanribus, monaftcria ternü pla^ diruentibus, arces nobilium incendcntibus,mox i'ntra perpauis cos menfes in altjs quocp Germa* niæ partibus, Älfatia, ora Rhena* na,branconïa,Tburingîa,Bauaria Sc Snria alp eorum exempio inui* tad,tantc?furore in facri propha ni,fummi Ôé mediocris ordinis ho mines debacchati funt,utordinis Ecclefiaflici dignitas, magiflratus politici autoritaSjiiobilitatis falus, omnium^ bonorum facilitates in extrcmo diftrnmnc uerfarentur» Cum ucfani tumultuatores Eccle* fiafticum ordinem penitus delere, Principibus gradu deturbatis Ie* ges uiuendi præfcribere,nobiiita* tern in ordinem redioere/ac dido* rum

DEDICATORI A rum facultaubus ]nhiantes,bono« rum communionem amp;nbsp;æqualita« tcm introducere,omnecp Reipub* , ftatum Sc ordinem furiofe nrutare conarcntur , duodedm articulis propofinSjquos qui redpcrenok Ictjhoftis baberetur, ac unacum fuis dircptioni prædæcp expone«: retur.Quæ cum tetra ac deteftabis lia per fe effent,nouo tarnen Sd im^ pio ab ipfis peccato accumulata fuere,quihifce tantis facinoribus, Euan^elq docffrinam obduceret, eiuscp liberarn prcdicationcmifto tumultu àfe quæri impudcntifsi« mè affirmarct. Nam præterquam, quod abufu Sc prætextu diuini no minis Dcumgrauiter offenderût, Sc Euangelq docffrinam, grauifsi=s mis contumelijs oneratâ déforma;: ÿ 4 runf.

B P I s T o L A runt,qua(îeatails fit,quæ tumub tuSjfedinones acpopularia cxcitet arma,inobedientig erga magiftra« turn fubditis oleum miniftret, èC inter utrofque funeftorum bello# mm eaprophanis humanarum ïegum rebus feingerens atqj immifcens, po1iticæpoteftatis,cui omnes dui les eontrouerfiæ eommiflæ funt, autoritatem’ imminuat, magifqûe ad terrena,mundana, atcp caduc», quàm fpintualia, cceleftia, atcp ac:« tcrnarefpici'at. Quis etenim Rufti corum turbuicntis adionibus côc fideratis,eorumcp articulis ad exa* men reuocatis, aliud quid, quàm magiftratus legitimi opprefsionc, libertatem carnalem , immunita#: tem ciuilium oncrum, licentiamc^ quid^

DiDlCATORlA, quiduis perpetrandi ab ip fis quælt; fi tam fuifle negarit^ Horum malo» ru tumultus îeditionisç culpam Euangelio plurimi imputarunt, quanquam Principes amp;nbsp;alq muld magiftratus,quos Lutheranos no minabant, Rufticorum furoribus refiftendo faus declararunt fuafe* ueritatCjEuangelrj pr^dicationem incauflanonruifletfadum eft ta* men ut cum Prophetis, Chrifto» Apoftolis, eorumqüefequacibus commune fortunam experiretur» Qui cum uocedodrinacfuæma* giftratus dignitatem amplificarct, confirmarentcp ut nulli alrj magis: tarnen, •cum contra opera diabolf pugnarent, falfa dogmata, corru* ptelas,errores,achgrefes taxarcnt, fido ac cmentito criminc, ut fedi* 5 tioft

tîo(i,pads turbatores, omnium calamitatum ac mifcriarum auto« res,quibus mundus affligerctur, tradudi fuêre. Ita fiquidem Elias cum fuis focijs Prophctis nimi« rum Domini ab Achab impiore« ge accufatur , quail populum lu« daicum turbetiEtfandifsimus rex Dauid fubinde queritur,fe, uera^ Bccîefîæ membra impiorum cri« minationibus turbariim iniimula« ri.ChrilKis quoque ipfe labe fedi« tionis aipergitur,utpote qui popu lum àludæaHierufalem ufquc,ad fcditionis flàgitiûpellexerit. Pau« lus etiam eledum Dei uas orga« nontanquam peftilcns fcditionis autor accufatur:Et in primitiuaEc clefia,eius crefcentis hofles,Ter« tulliano tcfte , ad odij in Cliriftia«

nos defenfioncm prætexuerunt, quod hl omnis publicæ cladis, po pulariscp incommodi caufa effent» VtuerÖ calumniatores ifti honibi li peccato fe po11uerunf,qui falfum tctbmom'um perhibere,boinf ma^a lum, malum bonum, luccm tene=s bras amp;nbsp;eeontra dicere, impium iua ftificare,amp;' iuftum damnare con^ tra præceptum Dei non erubue« runufic uefani Rufticï, abufus no^î minis diuini, ncgledli officffViio»« latæquefidei grauifsimas poenas dedêre,cùm neutiquam impuni^« tus luturus fit, qui nomen Domi^ ni in uanum affumpferit, ac magia ftratui diuinitus inftituto feditiofè reftiterit. Siquidem Principibus ac magiftratibus bine inde ad pce# nam ffditioforumjcofirmationem

nutantium,amp; defenfîonembono# rum, iuftifsima arma capientibus, tanta mox clade perfidiam ac re^ bclh'onem cxpiarunt,ut nec fuc^ ccflus pro(peritate,nec numero eg forum huic bellOjUix aliud eius ge ncris æquiparandum fit, quam id de quo Âthenæus fiib finem fexti fcribiureferens, centum myriadas feruorum qui in Attica amp;nbsp;Sicilia à dominis defeciflentjac arce in Sa mo occupata, Atticam uaftafient, uno tempore fere perqfle. Anno quidêVrbis conditg ocxx^ocflo . millia feruorum contra dominos in Sicilia infurgentia à L.Pifonc interfeó:a,póftpaucis annis inters iediSjCrixum Spartaci focium à Gellioconfule cumxIcxmfugiti* uorum profligatum,hifi:oriæ Ro=!

manæ prodi'dêre.At quis hune nu merum cum centum millibus,quç in hoc tumultu à fîde dignifsimis, pauculis menfibus occifaferûtur, comparer lt;nbsp;Cum itac^ is motus in« ter res memorabiliores, quas no* ftr^ ætas uidit, meritd referatur, eius^ hiftoria cognitu dignifsima fit,bonamacpofteritati utilem o« perânauarunt,qui,quæin ijsmo« tibus acciderunt, literis manda« runtjUel ab ait)s conferiptaafler« uari curarunt. Nam præter alia,dc quibus ea hiftoria liberales ani« mos, dcmultis uarijs^rebus ad« monere poteft,confideratio origi« nis ac exitus eorum motuum obe* dientiam fubditorum erga magi» ftratum, feditionis pœnis propo« fitis alitjCos^ à feditiofis confilqs

E P I s T o L A conclamationibus ad arma de* terret,amp; magiftratum in quamplu rimi's officij fui ergafubditos quo« quecommonefacmnimirum blaf* phemias externas hærefes pro* bibcat,ueram de Deo doônnam proponi eurer , erudin' popu* lum de ueris cuînbus, ludicia ex* erceat 5 corpora Sc facultates fub* ditorum contra îniufiam ui'olcn* ti'am depulfis latrocmijs tueatur, nec eos iniuftis immoderatîs neribus exa(ftionibus crucïet atque deglubat, fed terræ cultu* ram foueat,ac paterno animo de uiclu fubditorum profpiciat, pro* utiUapeculiari hbcUo ex occafio* ne hi'ftorîæ huius fcripto pïè ac crudité expofitafunt. Cæterum ut utilitas tam huius hiftoriæ, quam

quam aliarum manifefta eius defcriptio magno mukorum defid.erio hadtcnus eft expecta, Muka qui'dem de motu hocRu;« fti'co bine inde literis prodita ex:s tant, Nam gefta cum tumultuansi tibus autore Monetario in Thui ringia,lingua populari priusim:* prefla loanncs Sleidanus uir eruü ditifsimus,amp; de rerum noftra acta^ te geftarum dcfcriptionc optimè meritus', ad uerbum ferê hiftoriae fuæinferuit,neccontemnenda de his in tomo opcrum Lutheri akc^s ro continentur 8x^ ali) alia de eo obiter attigere, Quiuero quafi in« tegrum huius hiftoriæ corpus de« Iineöret,amp; quibus autoribus, qua occafionc,quo confilio, ubi Iölt; o« rum, motus is exarfcrit, qua-1 ms lucres

B P 1 s T o L A incrementa amp;nbsp;qui progrefTus fue# rint*, quoru uirtute, fortitudine ÔC prudêtiafedatus fit, quafeueritate Principes ergaobftinatos,qua de mentia erga refîpifcentes ufi fint, dcniqp,qui teterrimi iftius conatus exitum ubilibet locorum expo* nerct,quod ego fciam,extitit nul* lus . Narrat quidem darifsimus uir CaiparHedio in fuis ad Cun* radum deLiechtenavv,quem Vr* (pergenfcm uulgd uocant. Para* lipomenis , uirum dodifsimum Nicolaum Gerbenerum,quatuor de Bello ruftico libros paraflcjac nefcio cuius Laurentq Pilladq de eodem Jibros carminé feriptos â quibufdam relatos,memini, 'V nim neutrius feripta in lucem ue* nêrc,nec quid quifquam certi fibi de ij s

DEDICATORIA, de rjs poHiceri pofsit, coftat Cum ergo rem quamplurimi's non in* gratam futuram ccrnerem,fi,quæ .hincmdemuarqshiftorrjsdchoc tumultu difperfa funt, i'n unum quaß corpus contraria conigereti tur, amp;nbsp;publicæ utilitads caufaad pofteritatem tranfmitterentutjmi« ;^nimè grauati'm ad quorundam hortatum id laboris cepi, Non quód me cæteris id melius præ« flare pofle confiderem,uelmeam aliorum operæ præferrem fed quod hiftoriarum Germanicarum cognitionc à teneris annis mirifi# ce fim deleiflatus gt;nbsp;amp;nbsp;hoc lab ore meo,alios ad eorum quibushoc argumentum locupletari potent, communicationem raoueri poG feputarem, Neque etenimdubf* ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t to

to quin non fohitn in Prindpurti arichiuis/ed amp;nbsp;priuatorum homi numbibliotheds muJta adhuc co gnitione dignifsiina de his ipfis rebus delitcfcant : quae fi profère rcnturjUel hominibus idoneis inv partirentur, iuftæ ac abfolutæhi^ ftoriæmateriam fuppeditare poß» fent, Etfi autem non ufqueaded multis documentis inftrudus fuc=ä rim, 8^ hac ipfæres mcam ætatem anteccfTennt, tarnen, cum ucritas hiftoriæ oculus fir,ut grauifsimc Polybius inquit,quod perinde, uc fiquis oculos animanti efFoderit, quicquidfupereft corporis inuti^ lefitjitademptaex hiftoria uerita^* te, narratio omnis inutilis atque inanis efficiatur, ne cius ftudium in roc requireretur fcdulo laboran dum

dumputaui. Itaqucneqm'dueï uanOjUcl leui auditionc fcripfifTc culpari poflem, quæcunque fcri* ptauel adainhuius argunienti ge ncre édita compcriflem, conquifi* ui,amp; ex illis inter fe diligenter col* laris,quae uerifimiliora eflent, erui atquccollegi,deinde quae publi* cata nonduin fuiflcnt,fed in fcri* nijs afleruatapremerentur, utopc ra bonorum uirorum conficcrent, curaui.Quainrcadarifsimo uiro Simone Schardio 1. V.Dodore, ac Camerac Imperialis AfTeflbre, prae caetcris me adiutum fuilTe, in#

, genucprofiteor. Qui cum natura fua ribn minus ad ftudia hiftori# ca^quâm luridica feratur,Sd non contemnenda de rebus Germani# ds monumenta habeat,pleraquc .1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î 2 de

de hoc motu Ruftico nondum publicata,mihi petenti humanifi firne communicauit,ua,ut exrjs, phohbufque a(ftis, qualifcunquc lu'ftoriola confici polTet. Cum igi* tur mediocribus adiumenti's fpfie fultuseflem,manusoperi deftina« to admoui, atque ex ipfis, hanc quam profero,narranonem hifto»s ricam tumultus Rufticani condii# n aui. In ea non tarn uerborum or* natum,quàm rerum ucn'tatcm (pc cflans , quod,ut hæc cum primis fimplicitad Rufticæ conuenitj Gc is præter decorum, rerum Rufti* carum atque agreftium traAatio* ni,meo iudicio,tribuatur, quot;Hane uero operam ad finem perdu* 0:am,uefirarum celfitudinum no* mini, illuftrifsimi Principes pecu* liaritcr

amp; originem du dtis ab rjs Principibus,quorum in hoc periculofifsimi motus ineen* dio uirtus fingularis emicuit, amp;nbsp;fortitudo in co reftinguendo pa* triacfalutarisfuit. Namcdmillud itaplerafcçGermaniæ partes cor* ripuiffetjUt Rufti ci Fran co ni ci Epi fcopo Vvurtzburgenfi Cunrado pulfojVvurtzburgo capto, totacp fere diœcefi in poteftatem reda* ó:a,omnibusuiribusarcê Vvurtz burgicam nobilitatis florc muni* tarn,oppugnarent,Elector Palati* nus LudouicuSjCelfitudinis tuæ, illuflrifsime Chriftophore agna* tus,propria ditione relicta, aepu* blicafalutepriuatæprppofita, con t 3 fcriptis

fcnptis co P ijs arcem ob fidion c K# bcrauit, ac fumpto de feditiofis fupplicio, fodum ac confœdcra« turn Epifcopum in diœcefim res üitujt^cumquefe abfente, quidam fuoruin fatali rebcllionis contas gio infedi motus in Paîatinatu excitafientjhos Princeps laudatiG fimus ita compcfcuit, ut feditios nis autores iuftum fupplicium lue rentjreîiqui errata agnofccntes, ac culpam deprccantes propitium clementemque Principcm experis rentur, Ncc minor,aui celfitudis nis tuæ indyte dux loannes ViU belmeeotempore uirtus fuit,qui in'ipfa motus epitafi, pairuotuo magno,ob fummam egregiamcp prudciuiam Maxiini nomine dis gnifsmiO,è rebus humanis exems pto,

pto,ad ditionis reliélægubernaa cula accedenSjin fedinofispcrfe* quendis cam nauauit operam,ut falfifsimas aducrfariorum crimij: nationes non ucrbis, fed faills gregijs refcllcrct, ódfedinofis pro^ fligans atque ad officium redu« dis, moderationis atque clemcnÂ tiæ eximiam lau dem refcrrct:ut ita qeftrarum familiarum fortitudine, prudentia atque uirtute, Germa« niæ grauifsimorum motuum in« cendio flagranti,ac periculoiîfsi« mo feditionum turbine motæ, o« mnium fere opinionc pax atque tranquillitas dcfpcrata, perpétua ipfarum nominis laude fît reddi« ta.Deinde,quod eüm ueftrar fatni» lias ardifsimo affinitatis uinculo coniundæ fint, altcrunius uir« 4 tûtes

tûtes atquc præcîara fadnora in laudcm utriufque redundent,rcs ab utrauisgeftæ,ad utriufque co^ gnîtionê fpedlare ui'deantur. Nuk îum etcnfm ad ani'mos coniungen dos uinculum ardius, ad bene^ uolentiam conferuandam ratio ul laefiîcaciorefi: mutua uirtutis ad^ mîratione , cuius tanta in prædi# (fris Principibus familiarum ue* firarum fîmiîitudo fuit,ut quis eo« rum alteri praifcrri debuerit, diffî^: dlè iudicatu fit:fed quod, ueteri prouerbio didtur, Efcrnius cum Pacidiano.lnfignis Ludouici Elelt;s doris crga Rcmpub. amor,erga focios fides, crgafubditos clcmcn tja:iuEina domi, foris fortitudo fuit.Scd earum uirtutum laude Io« anncsSaxoniæ Elector nuîfi fuæ ætaris

îctatis Prindpum cefsit, ad cam, quæ cernfsi'ma fœlidfsi'maquc o# mnium aótionum norma atque dircdrix eft , uera pietate admn# da. Ob has naque caufas huius Rufticanæ hiftoriæ narrationcm, illuftrifsimarum celfitudinum uclt; ftrarum nomini confecrare uoluf. Studio prartermitto utriufque fa« miliarum ueftrarum erga Ecdc# ö

fiam atque Rempub,mérita, ftu* dium in uera pietate propagan^ da,amorem erga honeftas artes ac literas fingularem, uoluntatem in carum cultores propenfifsimam, quac fingula tanta funt, ut in o« mnium bonorum animis ergaccb fitudines ueftras amorem mirifi* cum ex citent,ac ipfis fauore ac paa trocinioearum nihil antiquius fit.

Ctß autem in fpe optima fum, iUult; ftrifsimas ccifitudines ueftras,uel ob rcnouatam rcrum amaioribus ipfarum , difficillimis Germaniac tcmpohbus geftarum memoriam, uel mutuam bimiliarum ueftra^ rum coniuncflionem à pari uirtu^ tis ftudio profedam, uel meam er^ ga Celf. ueftras propenfifsimam afFedlioncm, banc dedicationem minimèrepudiaturos fore, tarnen qua poiTum animi reuerentia ac di ligentiarogOjUt mcuin confilium minime fibicotrarium cfTe finant, fed tanquam ab animo carum Qus diofifsimo proflucns dementer admittant, atque hunc meum la^ borera in patroeinq ac dcfenfiolt; nis fuæ clientdam benigne recipi* antf Nam fi quae alia (Tudia, poft, rdfe

D E D I C A T o R'I A. • t rcKgioncm, Prmcipum fauoréni {. merentur, ccrtè cum primis hifto# rica,quæ nomen i'pforüm ab ob« Ikn'onis interitu uindicànt, per?»i petuæimmortalitan confecratum ad pofteritatem tranfmittunt.Chri ftus Icfus seterni Patris.filius ceb fitudines ueftras faluas,incolumes atqueflorentes conferuet,eas conlt; tra hoftium mfidias ac machinais tiones protegat,fuoqüe fando fpt ritu regat, ut maiorum ucftigrjs, quemadmodum magna cum lau# dccœperunt, inhæreant,Euange# Irj dodrinam ardentiZelo propa gcntjReipub. commoda promo# néant, iuftitiam adminiftrent, ho# neftas artes ornent, cultores ea# mm ampledantiir, aefubditosfu# OS bonis fpiritualibus amp;nbsp;tempo# ralibus

raiibus beent. Id quod ut fieri O* ptimum Maximum Deum ex ani’* fnoprecor,GcCeIfitudinibus Ve* ftris fubmifla ac officiofa animi

Anthonij ducii LothariM gilt;e apparatiff beUicuf, contra ruflicos circa Ta-bernât congregatos 15$

Anthonij Lotharingi ad Scheruuylerum cumru* fhcif confliâuf 165 154

Arc« cœtefli Munceriani, qui in uexiHo [uo arcum depiilum habebant, ma gif contra principes in* flammantur 24.7.148

ArgentoMff n/îttw intercef ßone ruflici iam quatu* or milliarib.ab urbe do* mum redeunt ^19.420.

Bachinuf ciuif Vuijfenbur-gicuf unà cum noua tur* ma ruflicorti multa mala perpétrât 157.158

Bftmbergd recepta 4 Prwjci pibut Epifcoporeflitui* twr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)56

Baliiee

OM comiferatioa Heduâut,rebellet com turrecociliaretquid lite rtf ad hoc Munceruf re* J}gt;ondeat fol.t^2.2jj, AlbertUfMansßldicus citwi copifs Muncericonfligit

klntogaitici logé ante pne-dicatum Euangelium fe-ditiofi extiterunt 9 kljaticorumfupérioru con curfufetproteruiai^t.

captum,direptu cruafli turn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10)

• Antonif Et/inIjKtEppwjgie IN Kraicgonia nouarum turbaru autorif fcriptu uenenoft 181.182

tionii ruflicoru caufa i o CochUus Theologuf 414.

CocbIieiMcdrpit»r 28) Condifionej pads inter pitulum Mog«rtti««nt,et cogrcgdtiofion rußicam 104.105.10^.107.108

tgt;edmfpendenlt;lie tfz

Detdchui Stdiflfm nouo^ rum ortfr€»iw impoßlione in Stiria uulgus ad anna concitat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î/i

Diaboli odto inter frominet ßngula mala cStingut 18

Dtfcorifw inter domcflicos nil pernitioßut

Difcordu fXcmpU «li'^Mot apud Romdnoj

D«rllt;(«n/èî ruflicorum egt; xcmplQ moti d ipß arma captunt

D«x proHÛiMî belli tempos re ßteculatoribut non ca^ ret

Efcerbdrduj Erdbachenßs fupremus duxcopiarum

EleiftorPrtidfini« in Brurl:« nana c5ljgt;irationis fot ios^ adionem de muléla injh-tuit

Emeftus tAarchiô Baden^ fis metu rußieortim per« culßis Arge,iîor«tiî pro» Jîtgit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;419

Exercitm faderatoru Lei^ pheimiumer Gunc^ber gittwj tendens, rHjlîcdrîî aliejuot miRù cadit eS' dißipat 19.23 ).'( X Ekrü-

I N D l^mdtgräuiui rulJam àuù tatemi rujhcii rebeüi* tus retentant i fortiter capit, (y 'mobedientet ad depracandam uenia adigit too.ioi iMphemij ey Sunffurgici aTruccefio preßt ob* feßifefededunt ji.xz Lengrn/iM, Phedersheiinen fium uic'morîi ru/hcorivm in Vangio» nibut motus turbulente

?8 tichten/km aenobium njo »tdlfwn lt;i »«ßicts capitur crdiripitur $3 LwUkJUIW Cdp'WMt nbsp;300

probratio (■4 dues Bruß^ fcüenfes 30;. 303 LU(io«ici« comef Helfenße nias cum ablt;s nonnulits nobilibus 4 ru)ÿdi trud

K X, dafür

Ludouice Palatinus teilen

Nolentid mauult fnbdi^ tos cchercere traint ui tyarmii

Luthere Deum precrffwr pi orußids

Lulhereàtoto orbeoppu fftde

Pritttipes CZiio biUtatem commone/icit ftiioßteij

Lutheri ty bielanchtonit fcripta conera ruJUcoru inteitticnem 40.

Lutheri doilrina rußicorti tumultuum nonßtifcait ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«9.70

Lutheri conßliun quara» ti're feditionij tttedctu’am 7'*’

Ojßcicr'. ’ ;

■ -

bentiui ojit' ;■

^iuiores [umui quim ad bona nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;78

tfleoßidiefcs rebeUionif er^ gó à principtbut mubi Hantur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;415

Kewwenjîcniirt« fedn co/ mitis Hûhenloenfisàru fUciicapitur 8$

Nicrttlm4opp«grt4f4 O'f4 pM 4 PdUthio et Sueuia cofœdere îoj.jvo, Î11.Î12

NorlmgÄ 4 Trucceßo m«I« ^4t4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}58

Oringe Hohenloenftum co mitum oppidum cdptS P4

P4Ult;i«j Elefloris fcripium ad Eifenhutenicu («gmcn i8$u8ff

PdîdtÎKi legati loco Iranfäx äioni indiHo non plané tute i3e.iS7

PdldfiniM ßirefa fua lenita* te,m riißicos focdifragos txercitü parat 1? S.19 7

Palat'muf ad Qppenheima caflrisfixii nonam,in rit fiicos ad Neofladium con gregatos, expeditionent molitnr 38148;

PaldthtiM domtm reuerfut cum ÿs qui ei m domädit frditiofis adfiierant,Deo gratiofagit ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;427

Perfonaru in hac uita ciuili oportet effi difcrime 6j Pfidersheimëfes rebcUesmi ferè tradantur er condu tionibus in gratiamred^ piuntur 398.;99 5 Pfider!^

TbowiCjMKncert htßoria ilCUitit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20^«

TbomiMMMncert« fcriptis dd amti exctUt per agru Mttnsßldenfan meullo« rumejfoffôret 225.11^. 22f. 220. 227. 228. 229

E X.

'^urt^dg circiter 7ooói ruflieorum profligdt 24 Trucceßttf mdgndi copilt;(t rtd VMWigrtrttan conßden tes, 'interceßoribus Hk« gone Comite MontfortiO er dUjs, ut ad fuos Idres redertat relinquit faluos. 24.25.25,27.18

Trwcceßj conßiiius ewn ri« fticiî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19 t

Trucceßiis in Crdfckgouw rebeHej fupplicio afficit 294.295

Tr«cce/îiM propeMemmin gdm Scbrotenkdctw» quidcontrd rußieosten tlt;«t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÎÎZ

VdiilriciM dttx vuirtember gicus poft recepfd dli» qtiot oppidnldHeluetio» rum ope,iterum d focijs communis foederis duce Georgia Truceeßa, du^ cdtupeUitur 14

VK«Dlt;t Vu'm/fergicd cdptd ’93

k V s TICANOR V M TVHVLTVVH in GERMAii Ilia lt;nbsp;Annó m. d. x x v. exdtaida lUm, «era hiftoiia colleda, P E«.

N omnibus rcruni 8d adionum huma# narû hiftoricis mo* numêtis, uix ullum tetrius, atcç perni#

ciofius malum commemoratur^ quam,G qui eadem domo, éadem ciuitate,eadem repub. eodem de# nilt;ç imperio utuntur, mutuis dif# fidqs, contentiortibus 8d difeor# di]s etFeruefcentes inuicem difsi# dcrc incipiunuid qüod cum apud alios multos, tum ueró apud Ro# .il . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A manos

manos maxima pene to tins orhis terrarum partepotitos, præcipuc cnituit. Qui, malo tampeftifero, mipforum repub.indclente, cia,# des duas, eafdem^ longe grauil# fîmas acceperunt: Alteram qui* dem,quando L.Sergius Catilina, uir magna uianimi èc corporfs, fed ingenio malo,prauo,gloriæ^ cupido præditus, decodlo patri* monio toto , fuis, üiorunt con* fortum plufquam hoHilibus d an d elf ini s, fe d p o ftm o d um d et« diamp;machinationibus, maximum fenatui,populo^ Romano terro* rem iniecit: Alteram ucro, cum fc* natorij ordinis adminiftratio,oc# cafione odii inter C.Iulium Cæfa* Tem,amp; Cn.Pompeium Magnum rxorii.mutata,penitus^ fublata fuit»

fuit.Verùm cthnicorum exempta cômemorari minime necefle eft, cum ex uerifsimis atq^ clarifsimis facrarum hiftoriarummonumen« tis conftetfeditionis malum Deo cum p'rimis inuifum, nuquam ad optatum exitu deuenifle, fed gra« uifsimepunitum fuifle.Nam cum Chore,præelara quidcm,amp; nobis li ftirpe fatus, infuper amp;nbsp;docftrinac atlt;ç facundisc laude maxime con«

I fpicuus , fed natura malignus ÔC , impiuSjfimplicis atep credulæ plc Ibis animis fibi conciliatis, pijfsis

mijDeoép dileeftifsimi uiriMofis honori ac fortunæ miferè inuides ret,omni dolo malo, uerfutiacp

Sd Ab|ron,Ifraclitici popuh’ noiV poftrcmis, in fuas partes pertrâ^^ éèiSjRxmmorum honorum Só duif tiarum polh'citatioilc. Hi duöjfpc confequendi honoris amp;nbsp;lücri fcinatijCoraniomni populo terra abforpti méritas inobedientia: fuæ poenas pcrfoluefunt. Chore uerôjtantg impietatis au(ftor,cum ducentis quinquaginta uiris, fibi adharrêtibus, igni coelefti coii eremat LIS, fubitó interrjt. Cumep obriinata, amp;nbsp;pertinax gens ludai^ ca ob id dolore concepto murmit rarctjamp;Deiminiftro Mofi info^ Icntiùs repugn are non uererenir, illoru quatuordecim minia,cum feptingentis, fimilitcr coclefti fub crore dcleti (unt. Et nifi Mofes ôd Aaron precibus ad Dominu fup*

P R o OE M I V M. 5 plidterfufîsjiram eius et indigna« tionem ob earn inobediendam jconceptâlenrjflent, amp;nbsp;culpam dclt; precad fuiffent, omnes ilia bora penjiTent.

Vm igitur anno apartu Vir ^^ginis millcfimo quingentefi rno uicefimoquinto tarn terribi« lesjpericulofæ,nephanæ ac pefti« ferg fedidones amp;nbsp;rebclliones lub« ditorum aduerfus fuos magiftra^ tus,præferdm in Germania fupc^ riorc, ita repente amp;iinprouifó Gut cxortæ,quales nullo totius tena« rum orbis loco,nullis feculis,nul« lis etiam hiftorqs excitatas fuifi'e, proditû eft,operæprccium facftui: mm me cffe autumo., G quæ mets ‘Oculis pardmuidi,pardm cxrclæs t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A done,

tionc,fîdc dign'oruuirorumpcr# cepj,de rebus àfeditioGs et tumul tuantibus Rufticis geftis.publicis literarum monumentis confecra# ta,ad pofteritatis memoriâ tranG« mifero. Opusuero ChiliadeHo# meri prolixius futurum effet, fi fin gula cum fuis circumftantfjs fe^ cenferê.Quare ilia præeipuè,qu3C tumultuans Ruflicorum fadio in ora Rb cnana,fœda,turpi ac impia uefania perpetrauit perfequarî alia, aliorum deferiptioni reliiv quens, hoc tarnen obferuato ne alijs in loeis geftapenitus filentia inuolutatranfeantur, fedbreuiter quotçcommemorentur. Primo ïtaq? motus ad Danubium,îacum Podamkum in AImangauia,5c ui dtiis lods à Sucuico fccderc ref prefïos

preflbs,poftea ab'os/ecundum lo comm amp;nbsp;temporum,lt;juibus exar ßrc,rationem ftriéÜm exponam, Siqùidemut pcûis côtagi'o graCi fansomnes uîcinos circumquaqp inficere confucuit, fichocmalum fedïtionis exortum dedieindieiu itaferpfitjUtplerafqueGermaniæ partes peruaderet, Caufa uero eius non eadem refertur ab omni* bas : Pontificiæ nam^ religionis affeclæ,ac interbos maximeCo^ chlæus amp;Faberinfcriptis contra Luthrrumeditisjhuicomnis ma« li culpam imputant^qui fua doctri nacredulam nimis, imperitam Rufticommturbâ,acfuaptc fpon te Ôd ingenio mobilem, rebufquc nouandis inhiantem, ad feditio^ nem condtarit,eâmque in clerum

primo , mox in principes feditioi fis fcn'pris inflammarit. Atutrûcç eorum cum feiflatoribus toto coß lo errate, alrj arbitranfur, I'pfos in eorum num erum referentes, qui 'Tertulliani tempore pro defciv denda Chrifiianprum perfecurioi« pe pfgtexebatjChriftianos omnis publicae cladis ac omnis inconv ■modi popularis caufam efle. Ac Lutheri quidem dodlrinam, hac uana calumnia, cum eius fcripta ^duerfus latrocinantes Ruftico# -rum cohorteSjCumreprehenfionc et obiurgatione fedidonis grauiG fimaédita, turn quoep feditiones fib!^'ant,quæ,non dicam,ante nsb’ .puitatem ipfius,diucrfas nationes ‘pe¥uagatefucrunt,fedipfo pucro gdhucjnec quicquam de. fibertatc

Euangel;cafaente,neduin doccn te, corundem ditiones cocuflere, in quibus poftea Euangelij do# drina , renata flamma tumultus in grauifsimum belli incendium exijt.Nam cum conftetpoftRufti cosLupplienfes primos Campi# dunenfes Calendis Ianua|-q,anno 1525 contra fuuin Abbatem in# furrexifle, is, qui meminerit fedi# tionis anno 14 91, ab eifdem Ru# fticis Almangauicis contrafuum Abbatem fufcitatæjn qua quincp corum millia confluentia,aSue# uiæ confœdcratiSjOppreffa fuêre, eius potius excmplo,quamuocc Euangelij ad earn excitandam im# pulfosjdixerit. QuodEuangcliu, uel à quo prædicari audierantRu •jbeijqui in agro Bruxellenfi,anno ~ A 5 nbsp;nbsp;1502

o 2, contra fuum Bpifcopum Oanonicos Spircnfcs confpira* tione fadla,magnis motibus orS Rhcnanam impleuerunt Qus^ res ei rebellioni caufam præbuc;# rit,prêter arncuîos coniurationis, teflera mutuæ cognitioni's ipfo^ rum clarè^ do cuit, quam riufmodî fuifre,hiftoricitradid«re, ut inter* rogatusàfocioGermanicè, Waô ijl nnn fiiv du wefettf Id eft, quis modo rerum ftatus i refponderet, vet bc«pf4|fcftmd?t ^emÇtn, hoc eft, præ Clericis falui eflenon pofliimus, Rufticis hoc no obfcurè innucntibus,rebellio* nis faÂæ caufam, Clericorum aeftiones , rapacitatem praefeefto* FÎT,et nouas artes,quibus in emun gcndaniifcrapUbecuIa uterentuf ciTe»

TN GERMANTÄ.'’ ii’ efle. Quin in duitatibuslibcris pauds annis ante quamT/Utbcri' dodrina audita fuerit, ob immo;« dicas cxadioneSjCollationes jiTïi* pofitiones aliacp oncraintolcrabi liacxortas conftat. Nam ob eaEr pbordiç anno miUefimo quingen teßmo nono : Spiræ millefimo quingentefimo duodecimo: Co* loniæ Vuormatix^anno póft infequenti tumultuatum eft,mul* tis fenatoribus partim capite trun eatis,partim in exilium pulfis.Ta* lia fiquidem ulM accidunt, aliter fieri ncquit,quàm id quod pro# uerbio dicitur. Vt funiculus ni# mium tenfus diflbluatur, 6c uida demum populi patientia in fedi* tioncm magnorcipub. damno rumpa^ Nani:ut ucrc ille apud

Tragicum inquit.Si uelatendaS jumiuni pauis mcrgitur, fed fi re^ laxes rurfusuehiturtutius. Odic deus nimis uehementes impetus, odere dues, gratior eft modéra* tioîEtimmoderatam fubditorum opprefsioncm quidem motus Ru fbeani potius caufam,quam Euan gelrj prædicationem fuifte, quili* Dct æquus rerum ^ftimator fadlc, ■uel inde intelligit, quod priini cius audoreSjRuftici Comitis Si* gifmundi à Lupphen in Hegouia Bueuiæ parte,à domino fuo anno Ï 5 24,in menfeNouembrifcele* rate déficientes nullam aliam pr^* tenderint, quam onera, quibus ft nimium grauari querebantur, quod Guilielmo à Furftenberg nomine foederis Sueuid ad eos * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;repri*

IN GERMANIA. I j reprimendos milTo prop’alam fi* gnificarintjfe non cfleEuangeli* cos,nec Euangelq caufa conflu» xi{re:ftulte putantes,hinc fe magi* ftratus gratiapromerituros, quo confeflbres confiantes,quam ab« 'ncgatores amp;nbsp;apofiatæ infideleS, digniores femper funthabiti.Nec quiifiis pacatis fecudi fuere Cam pidunenfcs aliam quam Abbatis feueritatem obtertderunt. Quart cumLuppbenfcs coditiones fuse tupiditati congruentes extorfif« Cent,uicini,qui le à fuis magifirati* bus præter modum premi indi* gnè ferrent,eorum fucccfliiSd ex* cmplo illedbjde excutiendo iugo confilia agitate cceperunt. Atque ideo Campidunenfes Abbatis lui imperium exccrati, Calendisla* nuari)

nuari) anno i52^.inftarbrutorurrt animandum concurrunt, nuHa^ honoris,datæ fidei,uel luramenü præflidrarionehabita à fuo magi ftratu perfide defcifcunt, ac oppi* da et cafiella Abbaus inuadentes, mox Ccenobi'um occupant,id^ Ccenobitaru miniftris eiedliSjdi'ri piunt amp;nbsp;uaftâtmiferè, adeo utnec clauum qui'dem integrum paricri relïnquerent, omnes^ imagines et ornamenta templorum confirin gerent. Abbas ablata fecum pre* cioiïore fuppellediie, amp;:melipri* bus monafteri] clenodijs in arce Liebenthan confuQcrat : Rufticis

uero eo contendenubus,fe ipfis certis conditionibus dedidit, Campidunum ducTtus, ibi detcii* tus,ac auibus fediuofîs omnia ii^ raift

IN GERMANIA? tç ra in ciuitateprius habita,triginta duobus millibus aureorum num mûmuendere coalt;flus eft» Campi dunenfes itacp,alii Algoiæ ruftki cxdireptioncmonafteriarum dû tatos confpÎGicntcamp;jfadlè imitant tur,ac initio quidem Auguftcnfîs Epifcopi fubditi in Alpibus AU mangauicis , deinde alq circiter quatuor milliapropè V altringca uicum duobus miliaribus Vlma difsitum,mox alij inuallc lleri cô^ fluunttantonumcrOjUtmulta op pidauicosépoccuparint. Circiter hoc idem tempus Vdalricus Dux Vuirtenbergicus in occahoncni •recuperandi Ducatus, quo anno i^àSueuico foedere,ob Rcuu lingam Imperialem ciuitatemoc* cupatam exutus eratjiatentus,alU

quotHeluetiorumcohortibus fc ftinanter contracflis, nonnulla op pi'dula ÔC cafteÜa amiffa ÓCinhi's (uburbium Stutgardïanuni reci^ pitJddfco fadlum eft, ut foederis^ communis foei] die couentus Vb mæ indidto,qua tatione rebus du' bijs occurrendum eflet, délibéra^» rent,ac tam equeftribus, quam pc’ deftribus coprjs confcriptis,amp;fe* bus neceflarijs comparatis, Geof giumTruccefium Vuaïpurgi Baf fonem rei bellicæ laude darifsb mum copiarum ducem deligefe't, qui fufeepta in Vlricum Ducem expeditione, non folum illius co# natus fregitjfed eum quoep coprjs ' difsipatis ducatu expulit,acloca ab ipfa occupatain foederis fidem' rcdegit:Duce itaqp Vdalrico itaà

IM lt;ÏER mania. li tonatufuo dcicdö 8c profligator confiliari] foederis qui de paean# do tumuitu cum Rüfticis crèbri# lis cgiflcntjcis^ pacis codiliortesi æquifsirrias obtutiflcrit,Geórgió fummambelli contra cofdem ge# ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; i T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

rendi committunt, Qui die louis poftDominicum abtiquó Ëccle# fiæ moré Lgtarc didum,cum uni# üériîs fuis coprjs promouet, eö animo,ut Ruuicös inter Vlmant amp;nbsp;Biberacü numero circiter qua# tuórdecim millium confidentes, aggrederetur, Dclatus ad locum ubi illi commofabäntur dimidrj nrilliaris fpacio ab illörum caftris (ualocat:quibus fixisres ómninó ad prælium fpeólare uidebatur, cum Ruftici obftinatè infuo pro# pofitoperfeueranteSjin. confoedé I ‘i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B ratoruiri

ratorum milites pabulatum cuiv tes crudeliter f£uirent:aliquot ett^ am uirosnobilesinterceptos ne^ carent, multa Monafteria capta diriperent deuafl:arent,nulluni petulantiæjtemeritatis, peruerficp facinoris ^enus omittentes. Sed dum premium fa(ftorum receptu^ ri credcrenturipfi ,reliâ:is poû fe confeederatorum copij s, progrès diuntur,ac Cccnobium Merckta# lium occifpantes deuaftant, rc# bus^omnibus fpoliant. Quare Trucccfîus animo cum ipfis de* certandi, citra morâ cos infequi* tur: At Ruftici re comperta, cius a^lucntum minime expeélandunt rati dilabuntur,inrupium ctfylua ruin latebris fe abdentes, ßc, ut quo nam euafiffent ncniini con* ftarc

IN GERMANIA. 19 ftarc potucrir. lis ita geftis,inter« cefsione Raucnfpurgcnfium Campiduncnlium, cum ex aliorS agminu nonnulli Duces Vim am fide publica uenilTcnt , dierum aliquot fucrunt paû:æ inducur, ueriim non feruatæ . Cuius rd quidemculpam alq in alios coni ferebant, Itaq^ cxercitus confccde ratorum mandate ordinum,ruri fus Vlmam uerfus fefe conuer« tens, multos in itincre pagos,lei ditionis contagione infeótos de^ prehendit. Cum autemLeipbeii mium amp;nbsp;Guntzbergium cum uii cinis Auguftam fere ufque Ruftii corum partes fouifle, fœduscp cu eis iniilTe,necnô rcliquis duobus agminibus circa lacumPodami« cum, ôdin Almangauia grafian*

B 2 tibus : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

tibus adhæfiflcjinnotuiHet, copif confoederatorum illuc die Martis poft dominicum, Ecclcfîæ more, ïudica,nominatum, amandantur. Eó igitur copijs tcndêribus^True cefius cum equitatu in fcx millia Rufticorum prætcr omnem opp nionemincidens,corum,non ex/ pecftatis pcditum turmis nec^ tor/ mcntis,magnam partem cocidif. Reliqui partim femct in Danubi;* um proijcicntes fubmerguntur, partim captiui abducuntur, pau^ cis fuga elapfis. Ad hæc codcm Martis die, centum triginta ub traOanubum Vlma cmifsi equi^ tes HafsiacijUt Rufticos Leiphci/ mcnßbus opem laturoSjtepelIe* ret,in odtinpentos fibi obuios,amp; militaribus inftrumentis probe inftrudos»

IN GERMANIA. îi inftrudlos ,inuedi,corum circiccr trecentostruddantjducentos cas piunt,rcliquis mirum in modum ab equijübus cxagifatis, uix faluis cuadcntibus. Ab eauidoria cum in reliquos etiam contendere ueU Jet Truccefius , pedites, quibus præerat Guilidmus Furftenber* gius figna proferre nolebant, ôd quafi prælio dimicaflent,{tipeiv diumfibidaripoftulabant. Fare per dies’aliquot difccptata , cum necç præliumillud fuifle,amp; in fu^ gam illos abi}ffe,priufquam illi ue nirent,diceretur,tadem fuit tranfs* adum. Trucccfio ergo cu omni* bus coprjs tâ equcftribus, quam pcdeftribus,8d tormcntis ad op* pugnationemneceflarrjs Leiphei miumcingctedncolæloci ad eius

P O ftul ata repente dedidonem fa^ ôunt,amp; confccderatorum uoluiv tan fefe fiibp ciunt.Idem faciunt èC • Cunfpurgid, mox eoru exemplo coniplures pagici,cuîpam fupplp citer deprecantes. Cæterum delp (frorum magnitudme gratiam-fu^ perante,aliquot RuRicorum capi tanci cuftodiæ traditi, partim l'u^ fpendutur,partim capite mulélati Tur, partim alio fupplicij gcner^ afficiutur,amp;f Leipheim ium poftea peditibus Gunspergiiï equitibus diripiendum conceditur. Lciphci menfibus alijs^ eorum uicinis, modo quo diximus,muló:atis, fes« ) ' natushnperiijqui perabfentiam Cæfaris rcmpub. procurabat, amp;nbsp;turn Lslinaæ erat. cum nonnullis lupcrioris Suciùæ ciuitatibusgt;Co ftantia,

IN GERMANIA. 2 J ftantia,Memminga,Eifna, alqslt;Çj apud fœderatos Vlmæ de indu« ci]s rurfus agit.Vencrât amp;nbsp;co fub fide publica aliquot priinani ex Rufticanis, qui per Algouianr óó adlacumPodamicum erant. Sed confccderatis cumillis, qui nu per inducias uiolaflent, nihil pacifei uolcntibus, Aimangauicis côtrà, parem omnium conditionem cfic deberc efflagitantibus, nihil fani a(ftum,red re infeda difccft'uin eft. Durante tradtationc Rufticani prope Vvaldcringäduobus mil« liaribus’ultra Vlmam, Almanoa« uicis ipfis ualida auxilia fubmit« tentibus rurftis confluunt,ac Co« mitum,Baromim,nobiliumcß do' [ mos amp;nbsp;arccs captas diripiunt, igni ferroeç uaftant,moniftcria ui • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R 4 cm a.

óna^fradis amp;nbsp;difsipatis,qu^in eif cra.nt integra , omnibus fpoliant inufitatapetulantia,tales fefe exhi bentes,qui neep Deum,neqpho* mines, obliti proprij nominis honoris, uererentur. Quare Truc cefîus captis didis caftellis , amp;nbsp;fumpto à feditiofîs eorulocorunî fuppliao ad reprimendos Aiman gauicos cum uniuerfo exercitu co |:endit,ac in ipfos omniahqftilijl agit-Id quod cum uflt;p ad Pafeba* les ferias duraret^adum eft,utpri dieillarum feriaru circiter horant quintam uefpertinam ad fuæ dilt; tionis oppidu Vvurtzag,tribus fupraBiberacumilliaribus fîtum, circiterfeptem millia Rufticorum profligaret. Et cum ex captiujs di diciflet VveingartijUOprocul Ra ucnfpurgP

IN GERMANIA» ttcnfpurgo cir citer odo milliaRu flicprum adhuc conpdere, fubfc» qucnti die primo diluculo copias côdcducit.Poftquam autêijdcrn Rufticani prima eius diei luce in* demouiflentjUtfc cum illis, quos priori dicTrucccfius prope Vvur tzag ceciderat,coniungercnt,amp; tduerfus confœderatos fefç mu* nirentjTruccefîus, ex præmifsis fpeculatoribus ( quos dux belli prouidus atcç peritus nullo tem* pore emittcrc ncgligitquot;) Ruftica* nos per campum incçdere cogno fcit. Cum ergo inftrudis ordini* bus eos aggrcdi COgitaretjilliin montem fe recipiunt, quo aditus TrucceGofuiscpnonerat. Quare node iam appropinquantc ipfc formentoruni fulmine in eos des

tonat,nec procul ab ipfis confît dens.nodurna caftra fisit, qued die collato Marte cum ipfis dimi'caturus. Die erpo dècimo* o

quinto mefis Aprilis cum copijs progrefrus,ad Almangauicoruni agminaduoreÂàcÔtendit. Cum autem Baiorsfurtum ufque ueniG fet,ibicß in monte aliquotuineis mediocri equitatus parte occupa tis confediflet,reliquo exercitu cU tormentis fubfequete, Rudi ci pre terlabcntemamnemSchiften uul gó nominatum,continuó tranfie^ runqVveingartumretflà pergem tes:quos cum equitatus infequi uelletjille difcrimen, quod cum dedecorefubeundum eflet, confia dei*ans ( quod Rufticorum eflent cirdtcr fedecim millia, Sé in bis per^

IN GERMANIA. i-j perpluresaprimis (utidin care« gionemoris eft)an nis ad arnaaaf« fuefadijin eifque excrcitanfsimi» Âdhæc,quod tonnen ta tam fubi* to aduchi non pofte uideret ) id ei neutiquam permittere, fortung aleam exp eriri u oluit. S cd in ad« ducendis tormentis laborans, ea oncratamoxinboftem cum infi« gni cius detrimento emittit. Gum res iam prælio uicina eflet »Hugo Comes Montfortius cum Icgatis Rauenfpurgicis 8(1 Vberlingchfis busadTruceeßum in caftra per« ucniens,induces ab eo afsidua 8d ftudiofafollicitatione impctratis, tantum efFecerunt,utis Chriftiani fanguinis rationc habita, fe agme utrumcpinAlgouiafub conditio« nibus antea a confccderatis pro« pofitigt;

xt RVÎTIC. TVMVLT, pofitis faluum dimifliirum, pro* mittcrct. lis ’ergo à Ruftids cupi* dcacccptaris,capitandamp; (ïgnifc* riculpam fuppUdter deprecatur, amp;:figna fua tradunt, dçindcuicc* fîmo fecundo Aprilisjiteris com* poßdonisiufto modo confedis amp;ßgnatjs,cxcrdtuque d/fsipato qui^ lares fuos, quos flulta cup ditace maiorum diuitiarum reh' querat,repetit. Quisuerdhifeer' bus confideratis diaboli incredi bili odio generis humani dilTen’ liones, rebelliones, cacdes, b cll a, clades publicas,populoru acre* gnorum euerfiones excitantiSjma litiam non miretur ( At ille mille artifex ,nec rebellione fubditoril contra legittimum mapiftratum, nec c9cdibus,nec rapinis,nec la* trocinijs,

IN GERMANIA.' Xÿ tronnijs,nec dircptionibus,ncc' alijs ncphandis tetris^ fadnonV bus Rufticorum fadatuSjfed mai dacia homicidij s ( quorum utros rumcp,Chrifto teftc, ab ætcmo pa rcns amp;nbsp;audor cft) accumulans, fuorum organorû animos ctiam impulitjUtinhuius anni uercpri« mo fub prçtcxtu facrofandi Euarl gdq pôftulata quædam,libcrtati camis,amp; dcprauatæuoluntatihu manæ magis,quàm Diuini numilt; niscultui,uerbocp Dei confona, in fuperiori Germania diuulga» rent. Quæ quidcm,ut ego inte!« kxi amp;nbsp;alq multi affirmare non du bitarunt,àTboma Muntzcro tue quidem in Thuringia Mulhufq degentc, fed per cmiflarios fuos hinc inde callida conßlia tumuU tuantibus

5» R V S T I C. T V M V L T. ' tuantibus Rufticis fuggcrête, coii annatafuêrc.Licet fint qui eorti, feditionis circa Memminpani

excitatæ auélorê Cbriftophorutfl Staplerum concionatorcm Meni mingenfem fuiflTe uelint. Multi ut ro, quibus uiri cius uitæ intégré tas^afsiduafacrarum litcrarû me# ditatiOjZçlus amp;nbsp;uehementia in ui^ tfis bominuni reprehendendis no ta fuêre,falfô ei utrumep imputa# turn fuifre,illum^ omni culpa ua# cafle exiftimant.Qiiarc etiam cius wmoectiaMemmingenfibus pro# bata,cum confeederati de alijs, il# lie fupplicium fumpfiflc^nt, cm es innocentia eius moti,eum clam in patriam Sandi Galli,Heluetig op pidum dimifêrejubi uxore ex ho# neftafamilia duda^jitauixiHe per?# hibetur,

IN GERMANIA» hibetur,utS^ populo gratus fue« rit, amp;nbsp;integritatis ÔC innocentiæ 1 audem à plerifcp rctulerit. Cæte« rumututfefeteshabuerit de po^ ftuîatorum audore,quibus Rufti ci Almangauicis reprefsis, poftca quafiadpilcü uocati,nouosmo* tusincenderuntjCOrum tenorem,-pro ut édita fuerit, infcrcndum bic iudico,qui talis erat.

; Primo poftulabantut ipfisEc* 1. clefiæ miniftros liceret cligere,^ 1 eofdemcp uitam reprehenfibilem l agentes rcmoucre,~eofdcm Ver* I bumDci pure atcç’fincerè nullis l admixtis bominünr dccretis do* I ceredebere. Sinccri etenim amp;nbsp;ina 1 corrupt! Verbi Dei prædicatio* I nem ipCis occafionem præbere,-d qu ó D eum, pro diuinæ fuæ gra*

I t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;UÄ

tiaccommunicationcjamp;in cacoi^ firmatione implorent, Siquideifl diuina gratia ipfis non inculcata, fe manere camem fanguincm, quæ regnum Dei pofsidere nc^ queantjScriptura attcftâte^homi^ nés fola fide Deo acceptor, fiùiuf* que mifericordia faluos fieri, Oj« pus italt;p ipfis efle animarum pa* ftoribus atçp miniftris, qui in Vct . bo Dei bene folidecp uerfati fint» it Alterum, quamuisdecimæin ùcteri Teftamento fint infiitutac, in nouoi uero conipletf nihilomP nus fe Inirtientorum décimas dalt; turos,ita tarnen,fi eg arbitrio coin munitatiSjpartim in Ecclefîsc mi^ niftros ab ca eledos, amp;nbsp;Verbund Dei pure docentes, partim in bo^ mines egenos, eiufdem lociinco*

IN GERM ANI Agt; ? las,partim necefsitate publica olt; nerum impoßtioncm efflagitan^ te,pro fublcuandis pauperibus in ufus publicos diftribuantur;

Confuctudinc quadam fe ha* ftenus pro feruis habitos,quç rcs indigna ßt,quädoquidem omncs preciofo Chrifti fanguinc libcri fintfadi atcpredcmptutamis, qui uihfsimus^quàm qui potentilsi* muscenfeat,riunoexccpto. ïdeo feliberoseffé ucllé, non quidem quod Màgiflratum recufent, que àDeo cdnßinituni eflTefdant, uel ex animi fui arbitrid potius,quàni fccundummâdataDciuiucrc co* gitent,quæab ipfis in rebus lici* tis acChriftianis omncm humilia tatem acfubicdionem exigcrc di* dicerint, fed quod, feruitutem il*

Um deinccps ferre noluit,m'fî Seri pturæ facræ teftimom'o demoiv ftretur,fquum efleutillam ferant»

Simili quoep modo ipfishaélci* nus intcrdicflum fùifTe capere fe^ ras,aues,atcp pifees influminibuS publias, cam rem iniquam quo^ quc,acutilitatipriuatæ,quàm fa^ * cræ Soripturæ magis congruani i efle. Minus uero tolerandumid, quod plchfcç in locis fubditi, giftratu uetante feras, fegetes a^ utilitatemhominuni natas depa^ fccntcs,fæpius^ beftiarum mof^ depopulantes, crjcere,uel fugarf. nonaulîntjfed contracxprefluni j Deiuerbumac diledfionem pi'O^ ' ximi,damna à ferts data mufsitan* doperpetiac difsimularc cogan* lur. Ä conditomûdoDeumde^ difte

! N Germania; x difle homini ius ôt: impcn'urti l'ii oinnis aencris animantia. Nonfe

quidcrn uelle quidquam auferre \ peruim,tjsqui uelflumcn totum^ uel partem aliquam ernennt,fed peterc ut æquabilitas aliqua fer« uetur,in eoque magis fpcActur quid multitudini, quam quidpau ds utile fit atcp commodum.

Syluas quoque à Magiftratù proprietatis iure ufurpari,n5 abG que magno difpcndio miferæ pic beçulæ.Nam fi ea lignis opus ha» beatjhæcei duplici pretio uenire, ïtacp fuam hanc efïe uoluntatem* uteæfyluæ,quæ non fintemptæ priuatim ab aliquo,fiuc ab Eccles fiafticis, fiue fecularibns pofsidc» antur, fiant multitudinis, ut ex ij s ad quotidianum ufum, amp;nbsp;ad

çdificationes eti’am,cum opus fof rit quilibetfibi fumât abfque pre* tio,fictamêuteorum,qui deligen tur ad cam rem procurandam au* étoritas fnterueniat. Quod fi for* tènullsefintjuifi priuatorumfyb uæ,tum amicè cum pofiTeflbribus tranfigendum.

Ad hæc grauari fc multis l’nco* modis amp;nbsp;j'ntcmpeftiuis opens, quæcumuîentur indies magis at* que magis. Cupcre crgo,uteant rem principes moderentur cxsc* quitate Euangclq præfcripto, necp plus oneris imponant,quàiU antiquitus fieri confucucrit.

Vclle ctiam,ut quf quifiç agri* colarum bona, fundos amp;nbsp;aoros tcncatbcncficio concclTu Prin* cipis aut Magiftratus , eoruni ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nomiu^

, I N GERM ANI A. jy nomine non grauctur amplius, quàm conuentum fit initio, quo coloni amp;nbsp;agricole citra detriment turn amp;nbsp;moleftiam fund os colere pofsint. Si Magiftratus coloni o* peris uti uelit hunc illi præ cacte« ris feruire debere, dummodo eæ tempore precio congruo citra iaduram coloni petantur,

Eiufdcm elTe generis, quod ex v 111. ipfis multi pendant annuum tris butuin atque ftipendium maius, quàm pro modo facultatum, efle acquum,utfundorum per uiros æquos öd bonos infpedionc fas da Principes de eo aliquid remit tant,ut agricultores aliquodfaU temp crcipiant fui laboris cmolus mentum,nec ad extremam inopi* aniredigantur,cum quilibetmers , nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^3 cenarius

rvstic tvmvlt, ccnan'us dignus (it mercede fiia* Quinctiam in mulctis pecuniar rnsferequircrcmaiorcm æquitagt; tem,nouas etenim quoddieferf» leges,ÔCpecuniam ab ipßs extort qüeri Qpe,non emendatiom's call fa,ueruni in care pierum nbsp;nbsp;nbsp;odi^

um,etfauorcm atep gradam inters ucnirc.Petere ergo ut iuxta forniii las olim defcrjptas,non autem affeifdbus irrogeturpœna.

X. Grauari edam fe in hoc,quo^ priuatim à nonnullis fundi atque prataufurpentur,quæ fint nmln* tudinis,quidquid fit eius genenS uelle fe uendicare ,nifi forte quis cmerit fi id mala fide fit factum, turn amice ÔC firaternè cum em* ptore tranfigendum.

uiduæ at(ç puppilli deglubantur

' nbsp;ab bis,qui ipforum tutorcs ac des

fenfores ex pr æfcripto V erbi D ei i eiïedeberent. Taies eosiameffe.

* bus ipfos exuant, quàm cor um mifereantur . Veîle igitur ut toa tumbocNlagiftratus abolcat.

rc’ifallantur ac errent, le Verbo D ei auctoritatc S cripturç con^ uiélo$,n5 fore pertinaces, uerùm faniora confilia fequi amp;nbsp;admitted

40 R VS T ï C T V M VJ. T* ; nullôm ôdirritûeiTeuelmt, Ecotî# ' tràjî alia capita in facris ïiteris Deihonoriôcdileiftiom proximî feruientia inueniantvr,^bi (us fal* uum fore, e3i agendi quæ doéhi* næChriliianæ conuenianL Cun' ïtaque Euangeîi; c^ufam fuis fedû tiofis conatibus obducercnt, ciüs prætextu feruitutem malitio“’ R’ excutereconarctur,uaria Theo logorum qui Euangelq nomcrt - profîtebantur, contra eos fcripta jpxieruntdntcr hæc Lutberi lap fhonis,quorum hicp/è, erudû tè placide, quatenus Ruftico^« rum poltulata Verbo Dei 8^ quitati confonent, often dit, Prin^ cipes ad clemcntiorem fubdito^ rum tradationcm cohortans.

, VN Gt RM AN IA. 4t fu3Ecp dcmenuæ patronum habû tun arb (trab antur jin ipforum ne«i fahda fadnora grauifsimè inue# élus,tandê adipfos oratione con* uerfa ea fcribit,cj'ue buic narration ni inferi neutiquam ab inftituto noftro aliéna cfle cxiftimo. Vca rum (inter cætera inquiens) eft,Si fateor,Principes uiros, qui prçdi* cationem Euangelq non admit* ’ nbsp;tunt, qui populum non uno mo*

• do grauint'Ct opprimunt,dignos ’’ nbsp;nbsp;cfle, quos è folio Deus prgdpitet:

necenimullambabcntexcufatio* * nem, Btquanquambocitafeha* * nbsp;nbsp;bet,uobis tarnen eft prouidendS,

ris amp;nbsp;anjmg iaéluram facietis.îSlc* que cpßderare uos oportet, quan ♦ nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G t tæ

tæ fint ueftræ uircs, quantumqti^ reprehendendi' ueftri aducrfadî» fedquàmlcgitimafît atquc quam dcfenditis caufâ. Diligent ,necp condor

nibus omnium crédité. SatanaS cnim fub Euangelrj prætextu mul tos hoc tempore feditiofos ôd plâ ne fanguinarios excitauit dodo^ rcs. Equidemliberèuobis atqu^ fyncerè confulam ut dcbeo, ue* ftrûmeft adijcerc animum»amp;au^ fcultareredè moncnti.Neque ue^ rOjfiplerique malediccnt,amp; forte conuitijs mepetent,moueor,amp; fa tis eft,modo faite aliquos eripiam ultioni diuinæ.Reliquatn turbam nihil moror, amp;nbsp;fîcut me contem# nuntjfic ego uicifsimillos nô me* tuo, S ed ut ad rem ueniammfur/

patis uos quidcm nomen diui'« num, 8i. Chriftianum uos appel« latis ipfi ccctum Sgt;C multitudinem, ôôlegcmàDeo præfcriptam uel« le uos per omnia fequi iaélatis. Atqui,e5ftat haud dubiè,nomen Dei no effe temerè ufurpandum.

fiquidem nô redè negotium hoc agitis. Qui totum orbem terra« rum inundationibus obruit, qui

Sodomam ignita pluuia totam abforpfit, idem uos etiam facile deleueriqquæcuncç ht tandem uc ftrapotentia.Sedfalfo uos obdu« cere nomen Dei ueftris a^lioni« buSjfacile demonftraripoteft.Ita* que cuiufmodi fît futurus exitus, I non obfcurè diuinare licet» Nec eniin

44 R 7 S T IC. T V M V L T. enim falh’t,qui dixi't,gladio ros , qiü gladium fibi uendicanc ipfi ninîiruin,qui fua quadam au^ dada fîbi poteftatem arrogât a.ni^ maduerfîonibus:quum Paulus men l'ubeat omnes inumucrfum obtemperareMagiftratui rcuerei^ terôlt;^cum timoré. Quid ad base reipondebitis, qui legis Diuinaî præfcriptum uelle uos infequilî* mulatisiôc interim tarne giadiurrt arripitis, ScMagi ftratui, quem D us conftituit,refîftitis i An non iftud cft temere ufîirpare nom en Diuinum i Sed Magiftratus itafc comparât,ut plane fit intolerabi# lis. Nam amp;nbsp;Éuangclrj doArinani nobis adimuntjôc in ceteris rebus omnibus ita nos premunqutni# h'ilfupra, Sit itafanè:non tarnen id dr CO,

IN GERMANIA.quot; 4ç iddrcó funt cxcitandi motus atcgt feditionesmec cnim cuiuslibct cft co'ércere malefida,fed hoc ade« modo pertinet, cui tributum cft iüs atcp poteftas gladp,ficut apèr* tè Scriptura doccuDeindc non le ges tantum,fed amp;haturæ ius anU mis imprcffum often dit, nonlice^ , re cuiquam ,ut fuæ caufæ cogni« l tor fit atqué iudex ipfe. Sumuse# I nim omnes uitiofi ' 8lt; amore no# I ftri prorfus cxcæcati. Negariau# i tcmnonpoteftquinbicueftertu# multus atcp feditio fit uindilt;fta pri I uatatnam amp;nbsp;cognitioncm caufæ ■ • uobis arro gatis,8lt; quas uobis pu tatis effe faftas iniurias,ulcifci'pa# ; ratis authoritate ueftra. S ed b o c ipfum pugnat cum iure diuino, cumnaturalijcumipfademumæ# * 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quitaïc,

qui'tatc. Quod quum ùa fit,nort potcfti's ulla rationc facinus hoC defendere : uel fî mandatum ali* quod îiabetis à Deo ueftri faâi, necçfle cft hoc ipfum àuobi's ali* quoilluftri miraculo demonflra* ri.. Scd hic acciditquod Chriflus ait: nimirum quid in alrjsreprc* hendendum fît,clarè pcrfpicitis, quantum uero fit impietatis in ut (Ira caufa,n5 animaduertitis, Ini* que facit Magifiratus, At multó uosiniquius,qui contemptoDd mandat© jdurifdiétionem inuadi* tis alienam,quiMagiftratui nihil omnino relinquitis, Quid enim fupereft,quumpotefi:atem ei toU litis Vos ipfos appello:qui ma* gnam bonorum p irtem cuipiam aufert,aliquid tarnen relinquit, amp;

qui b onis ablatis uitam ctiam cris ■ pit:uter uobis atrócior effeuides tur i Magiftratus adimit uobis poiTefsioncsdniquum cft:uos aus tcmiurifdidionemadimitis.Qua quideminre cofiftit omnis ipfos rumfortuna tarn corporis,quam bonorum :uós ergo nocentiores illis, Atqui uitam ipforum atquei fortunasnopctimus.Gredatboc qui uolet ,non ego. Qui præcis , puam partem alicui tollit Ôd aus fert,n6 ucrebitur etiam reliquum, quod ab ea dependet,auferre, Ve

I rum,fit ita fané utdicitis. Manes antillis quæ pofsident bo n a, uita quoque fit incolumis : iUud ueró quod iam perpetraftis , omnem mediocritatemexcedit,quado po i teftate illis omni fublata, uultis I ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»pfl

ipfi rcrum efle domim'. Pèrpefi^«’* te rem ipfi quæfo, Veftrum hoi inftitutum filaudari debeat atqu^ ualere^ nulla fint futura iudicia, nullus Magiftratus.Sc cuiuis Ïice^ at pnuaum in quemuis expenï* pro fua libidine amp;nbsp;arbitratu: ncC cxpedandum inde fit aliud quàm mutu^ cçdcs atcp latrocinia^Nant ut quifiç fibi falt;fi:am ab aliquo pil tabitiniuriam,ita mox illampro fua cupiditaté uolet ulcifci.. Hei ipfumuerô,fi amp;^miquum eft,^in nulla perfona tolerari poteft, miil to minus coaélæ alicui hôminuifl multitudini concedi debet taut ß conceditür, in fîngulis etiam r en dum erittQiiid in hoc ipfo ftro coEtUjfi res eo licentiæ prola^ bcrentur,ut caufam quifque fuam priuatiifl

in aSRWANiM 4^ 'priuatimulcifci uelkt, cedo, quid faccretis i Cogeretur ille dubio procul Rare iudicio publico per ÙOS conftituto. Quiduos igitur cxcufat, qui iudi cia conueUitis, Magiftratujn reqcitis, quem Dei us ipfe uobis prefeciti Hoc ipfum . ius,de quo iamloquimur, omniû mentibus eft impteffum, amp;nbsp;à bar^ j barifsimisctiam populis coliturt nam alioqui fumma fit omnium ’ rerumfuturaperturbatio. Quod etiamfi illud diligenter feruaretis* I nihilo tarnen effetis hoc ipfo me* lioresquamuelTurcaCjUelidgei I nus alq populi, noftræ religionis ign^.ludic4a enim publica fubi* re, oi Magiftratus autboritatem^ ' fequi,non hoc præftaqut quis fiat J Ghriftianus:nam ipfa demum nci . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D cefsitas

50 TV MVJL T, R V S T LG cefsitas cögi’t, eti'am inuitos u6ita faciant. Vos ergo cirm hocipfLiiTi ius mendbus infixum, èc omnP bus cômunereucîîids,multo eftis propham's gentibus détériorés, tantum abeftut nomine Chriftia# no fids digni.Qiiem quidem dtit lum quia uobis ufurpatis, mini diuino facitis iniuriam, indi^ gni uidelicet appelladone Turci# ca,prop ter naturæ ius uiolatumî quomodo tandem confiftetis in afpedlu Chrifti cum de nobis mnibus iudicium faólurus eftî’Cu iufmodi fint eroo ueftri dodlores, o

etiam at(^ edamprouidete. Vcregt; or enim ne fanguinarfj quida uo^ bis obrcpfcrint,qui fuis concioni bus hue uos impellant, quotaiv dem ipfi ueftris auxilqs fred,clo* mina^

' fecuri prorfus de ueffcrisfortunis atcçfalute.ïubetDçusuindicflani fibi omnem permitti.Scriptuya iu

’i probo.Parendum igitur eritraUoff qui motum quidem excitabitis, uerum is tandem in ueftrum ca* put definct. Nec enim licentiam

'' hâc ueftram Deus impunitam di* mittet,dumcç libertatem qugritis, ' uitæjbonorumôd animac difpen*

* res.Meum ergo fecuti confilium, \ cauete SCreftpifcite, Nunc de iure: ' Chriftiano feu Euangelio uerba * faciam.Ho c enim quia uobis arro \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Da galis

gatfs cognomen,f quum eft, ut eu l'ufmodi fit ius ucftrum, explore* i tur.Et primo quidem, Chriftusiu betno efle refiftendum malo,fea imam ferienri maxillam iubet 1 alteram præberi:tumcam auferen | ri iubetpallium quoep tradi,iubet benè turn precari, turn facere ini* niicis.In eandem fententiam mul* ta funt loca pafsim in facris literis. lam mihi uidete quomodo ue* ftrumhoc infiitutum refjDondeat mandato Chrifti : uidete quo uos abduxerintueftri doctores.Chri*

ftianorum fane cfi,pati ôdfubire crucem,non rcpugnarc,non ulci* fci,non gladio ferirc: quid auteiu fimile in uobis conipiciturAr* dua cum primis efi Chriftiani no^ minis profefsio,amp;uix paucifsni^’ rc

IN GERMANIA. 55 re praeftant ipfa quod debent. Qiiodutpleniùs intelligi pofsit, exemplum uobis afferam huius, de quo loquimur,iuris. VtDomi num amp;nbsp;magiftrum fuum Petrus defenderetjferuulum Pontificis fc riitmonne iufta caufa,quu iili non modo uitamCbriftipetercnt, fed ' eius'quocç difcipuUs , Euangclq ! doürinam,in quafalus erat ipfoÆ rumpofita omnis,auferebat, fuba lato nimirum præceptor'e Chria fto i T al is uero tamcp atrox iniua riauos nodum pcrculit : fed quid interea Chriftus ilubet abftinerc Petrum à defenfione , graui lata fentêtiaineos qui gladio feriunt, I hoc eft,qui contempto Magiftraa • tu uindi(ftam priuatim exercent.

Qtiid ipfc,quum affigitur cruci, i ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^3 quuin

quum docendimunus àDeo Pâ* tre mandatum exercere prohiber turi'Nimirum fert patienter,reni; omftemDco Patri cómittit, eum^j qüc pro fuis percuflbfibus dcpr^] catur orat. Hæc ueftigia funt I imitanda uobis aut deponendusj cft bic ra fpeciofus titulus. Quo^l’ fi Chrifti exemplo infifterctis,pagt;] tefaccret fc Dei potential Sx:^ iicüt poftindignifsimaniFilij fui moP ïcm , longe latéquc propagauit Euanpelium,inui(ftifsimis licet ninibus aduerfarps,ita quoc^ uoS baud dubiè refpiceret, 8^ faluta^ rem dodrinam abundè largirt^ tun Nuncucro,quandoquideni armisres adminiftratur,nec obri* nebitis quod uultis,arma uobis idcinanibuif éxcutientun Dem^'* ipfö

* Ôppugnauitmefummis uiribus » totus orbis terrarum,8d tamê quo I ƒ fuitipforum omnium impetus uc hcmentior,eo fecitmaiores pro« gveHusmeadoótrina. Quidita^ { nihil egi uioknter,nullum excita« Î uimotummonfüicupidusuindi« i Ctæ J cd Maaiftratum ciuilemre« uerenter coluidcriptis etiammeis

** quieui. Sic adco feruatus fum in buncufep diem,frcmant licetPon tiRcii,omneslt;ç aducrfarii,amp; fimul mcadoamp;inamultos ad populos dimanauieVos autem importu« ne iam irruitis, amp;nbsp;dum promoues rc uos negocium putatis, quan*

■* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D 4 turn

tutti 'infcratis impcdimenti fiQit ^uïmaduerdtis. Hfc autcm eó fpc ’ (tftantjUt dtulu ilium et npmé Chrt' ßianum à uobis ablcgctis inifta caufa : quam etiamfi defenderitis optimam,tarnen ut fupradocui^ mus, hominf Cbriftiano, nee pu^ gnare licet,nee mal o refifterc.Hüe crgó'titulum atep cognomen up* bis non tribuam,non concedam, Neq? tarnen hoc ipfo uelim pur* gare Magiftratum : nam iniqua । multafaciunt,amp;agnpfco:fed nihi * lominus aChrifttani nominis fefsionehsccueftralonge remota 5 eft alt;ftio. Quod fi uero nomen ih j lud obftinatc retinebitis, Sc hoC ’ lipiuti fuco ueftram caufam ad* umbrabitis, aduerfarium me uo* bis profiteer, quiafub EuangdO; i

IN GERMANIA. ^7 prxtcxtu plane diuerfum à do Ari lia Chriftiana faciti^. Itacp Dcum precabor,utuos benigne refpici* a;,amp; ueftrum hoc inftitutum euer tat.Necenim obfeuro hoc intelli« gOjdiabolum id moliri, quando« quidemperPondficios hucufquc opprimere me non potuiqutper iftos me conficiat atep iugulet fan« guinarios concionatores, Ergo predbus inftabo,fient dixi:quan« quam fane malim ita uos compa* redSjUt ne mihi fit necelTepreci« bus aduerfum uos agerc.Nam et« fi peccator fum, tarnen Sdiuftani fife precationis meæ caufam, ôi f xaudiri quotç meas preces, nihil dubito. Vult enim Deus nomen fuum fandificari, amp;nbsp;nobis etiam ßcoraildum cfTe commonftrauit.

Hortor itacp uos atcp ctiam orot ne precationes meas ôi aliorun» dcfpidatis : quid enini poflunt cffîdant,ucftro certcmaximo ma lo fentietîs. Talemuero fîdudam ad precationem uos nullam afFeP rcpoteftîs. Nam amp;nbsp;Scriptural mens ipfa male confcia uobis 0^ frendunt, adioncm hancueftraifl cfTe prophanam et impiam.Ex uo bis oro, quotufquifcp Dcumim* plorauitiniftacaufa^ Vixullus, opin ór,imó falutem omnem in co prjs armis pofitam cffeputatis» Qiii ucrè funt ChriRiani, nihil bus^ Dcum folicitâtjUt omniui^ temporum uiri fancfti fuo nob«/ exemplo demonftrant. Nam âdla lutaris cft hæc unica ratio »

IN GERM AN I A. •« tifummamtranquillitatem affcrtl Nunc ergo,quoniam hancnegU* giris,quia ncquc preces adDeum ctFunditis,nccç paticntiam ullam præftatiSjôd àuobis omnia petitîs atlt;pfpcratisipfi:noneft quod uk lum Dei beneficium expetftetis. Fieri quidempoteft,ut conniueiitf teDeo fit aliquis uefter fucceffus: uerumidomnedemu in ueftrum recidetperniciem.Exqs quæ hue utquerecitauimus,facile eft ad po ftulataueftrarefpondere:qu3E ctk am fi 'niterentuï æquitate, 8c iuri naturæ effent confentanea, tarnen præcipua fui parte non confiftût, quia Magiftratui uultis ca per . uim extorquere: quod ipfum ÔC ‘ J cum æquitate ÔC iure cômuni pus J ^nat, Isautepiquiuobis ca con* ■i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(cripfiq

fcripfît,non eft uir bonus.Nam lo ca Scripturæ quibus uos accent periculis obi}cit,nonintCilt; ' grè redtat,ne(p bona fide : Sc pro^f pius inlpeda, nihil adeo pro uogt; bis faciuntjUt etiamuehementcf impugnent. ïadaturhocàuobîs præcipuè, dodrinam Euangdij uobiseripfifed plane fieri nonpO teft ut ab Euangelio quis arceàgt; tur. Hæc enim dodrina non efi ulli certo allegata loco »fed libéré per orbem terrarum uagatur oberrat, ficut ilia ftella quæMa^ gis ab oriente foleprofedis eftul fit, quo loco Chriftus effet na^ tus atquerecumberct, oftcnditdn Magiftratus quidem eftpoteftat^ ab eo loco ubi doceturEuangr^ liuni,aditu queoi prohibere:rs^

înnobisetiampoGtumcftjUcrtc« J re folum J alijs in lods dodri* , nam hanc profequi. Locusipfc J pon eft à nobis ui retinendu« aut , occupandusîuerùmrelinquêdus , Magiftratui feu domino, 8c com* , migrandualidjficutChriftus ipfc I docet. Quod eft primum in uclt; I ftris ppftulatis, de conftitucndis

Ecclefiæminiftrisîreélè quidcm habetjfiredusaccedatordo. N5 ft bona quibus aluntur Ecdcfiac mi niftri,profe(fta funt à Magiftrau* iu,iam populo non licet ilia tri« bucre cuilibeufed primum rogan dus eft Magiftratus ut paftorcm conftituat.Sirecufet,populus ali* quern dcligetjuiscp alet impenfis. Sinebocquidem feretMagiftra# tuSjtum quideleduseftapopu* lo.

io,fugiat, amp;nbsp;unà cum eoqui'uo* let* Si fecus fiat^non poteft abefle: fcelus Sc iniuria. Quod addeci# nias pertinet, l'niquifsimum cft» Quid enini hoc eft aliud, quàin Ma^iftratum abrogate to turn'Ll O

beralitatem colite,led de ueftro, pon alieno. Sic prorfus agitis, ac fi dominia return inueftraelTeiit manu. Qua quidem ex re facile poteft intelligi,qd ueftræ fît men^ tis atcjß confîTq, feruitutem etiarrt tollitis omiiem.Qtiid hoc Noiv ne Abrahamus amp;nbsp;ali) plerit^ uiri fandi poftederunt feruos Pau^ lumlegite,is uos erudiet, de feruis quid ftatuendum fît.Hoc ergo po ftulatum ad uim etiam atep rsipi^ nampertinet, amp;nbsp;cum Euangelio pugnat. Nam qui feruus eft,po^

IH GERMANIA? 6^ teftnibilominus effepius, 8lt;? liber tateChriftianafruijficutisqui cas ptiuus detinetur,aut ægrotarct» Vos eó fpeâ:atis,ut omnium fit eadem conditio, fint omnes æs quaks:hoc autem eft abfurdum amp;inq)tum.Namh«ccuita ciuilis, Sf^adminiftratioreipublicse conft fterenonpoteft,nifi perfonarura fit difcrimen,utuidclicetaltj fintli bcri, altj ferui, alij prscfint aid pas rcant, Quae reliqua funt de feri s, de pafeuis ,’de fyluis, de fluminis bus, de tributis, Sc id genus alia, iureconfultis relinquo difeeptans da,nec enim ad officium meum pertinent,quod in eo uerfatur, ut mentes hominum in rebus facris infticuam.Ethæcquidem eftmea fentenuaconfilium^ uiri fratres, A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quodi

quod à me flagi'tafti's î nunc ftrum erit,quia Scriptüræ teftirnö nqs uos obtemperareuellcfcribï^ tiSjanimumhucadijcere» Nequc ucroquumhæcad uos perferen^ tur, mox clamorem tollitc, quaß Magiftratui fini fadus adulator» quail non rede doceam. Sed pri“' US rem omnem, Sgt;C cuiufmodi argumenta,quibus utor, diligent ter expcndite:nam certe ueftra reS agitur. Inprimisautem caueteaÖ qs qui uos extimulat dodoribus^ NouitotShoc genus hominurnî abducunt uos in præcipitium, u£ honores acfacultatesueftro peri^ culo confequantur.

Caufa cur falfum titulum, quo fcuenditabant,tantopereillis obgt; ijcitjhscc erat* quod in fuis illi ris

j , tó'Ogt;Tmibus,quum agt;?i foci€tlt;5ftw îBÔtOsinuitarent atcp cogcîi?. .armasCc uenifle iadabant

neatur,ut ueritas Sé iuftitia üi« * nbsp;nbsp;tæ honeftas propagentur,ôlt; ut fi*

inceps opprimantur, Qüurntç ad huncmooum fui fadi ratioriiem explieafTentjpaucis uerbis nlan* dabànt uiciniSjUt ftatim amp;nbsp;è uefti^ , gio fumptis armis accurrerent opcmcp ferrent î fin minus turn fe^ quam primum ad ipfos cum co* pqs- omnibus eflb uenturos mi* nabantur.Cgterum,quum âd bue modum ijs refpondiffet Lutbe* rus. Principes etiam amp;nobilita*î

tcm fcripto comiTionefacic»SyVo bis(inquit) folis acceptum ferti debet quidquîd eft hodi'emrbâ’ rum- Vobis autem in prirtîis qui tinilum habetis Ecdcfîæ^qui nt hodie quidem adhuc definitis EuangelqdoÂrinamperfequï, amp;nbsp;quidem contra confcientiam.Dci» indeuos qui cnnic obtinetis Ma* giftratum,hocuniï agitis, ut quo* cunquemodo compilata pecunia uobis fuppctat ad omnon tuxum atc^ fuperbiamu'ta quidem,ut mi* ferum uulgus hoc tantum onus tolerareampîiusnonpofsit. Im* minetfanc uobis longé grauifsi* mum periculum, qualî lenitef liifpcnfus gladius impendet cef* uicîbus ueliris : tarnen fie eftis-in£ereafecuri,quafi' nemo pofsit uos

ts GERMANIA. if ' K uos deturbarc loco:fedhæcipfa fecuritas erk uobis baud dubic pemiciofa.Contemptum aliquan do Deus effunditinuiros Princi« peSjUt eft in Pfalmis. Adnionui vos non femel,ut ab eo malo dili« geter’caueretis : uerùmultro pro^» curritis ad inter!turn., necullo uos mouet admonitio, Redundabic igiturinueftrumcaputiraDei,ni uitam emendabitis, Quæ pafsim confpiciuntur accidunt pro dû gia,nibilfauftidenunciant. Effer# uefcentemin nos iram Dei facile poffumus ex eo cognofcere , qd falfis do(ftoribus tantum in nos permittit: ut uidelicet in crrores atcp tenebras ab du(ftigt; mcrito plea ôamur. Hue iam accedit ifta fedia tio popularis , quae Germaniant ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;....... E 2 funditus

fî snditùs pcrdet, nifi preôbus iio^« {iria Deus exófatus, medicmanî adterac. Js auteni efthodiérerun^ Ilatus, ut hune ueftrum domina* turn homines nee pofsinc necue* hnt,neque fanè debeant ferre diu* tins. Transformari oportet uos omnino , amp;nbsp;Verbo Dei cedert« Quod fi plebs in hoc tempor^ non perficiat,ali} fuccedent. Äcli* cctpleriqp omnes auobis interfi* ciantur tarnen nouos excitabü Deus,qui negotium hoc agit,S(^ bellum uobis facit, amp;nbsp;ïmpietatb ueflræpocnam expofeit.E' uobis nonnulli iadlarunt, omnem fef^’ fortunam facilitates impenfu* ros in hoc,ut dodrina Lutheri toi latur funditus. Qiiid autê Non* nc iam eo res deduda uidetut^

Abfitridiculurn in bifce rebus.Di cebant olim ludæijnununi feve^ eeinbaberetfed eô dcmum red;? dit ipforum rcipublicæ ftatus,uc in perpetuum rege careant. Neep ueró contend fuperioribus deli* dis nonnulli ueftrum, Euangclio nouam faciunt contumeliara, Sc quidc|uidboc eft turbamm, nieæ dodrinæ ferunthûc ene frudum. Agè,pergitc ad hunc modum in* fedari, cuiuGnodi Gt mea dodd • na,quïc uox Euan gel ij ,no n uu.. ; cognofccre : quod eft obftinati a^; nimifignum.Equidem inde fern* per ab initio docui modeftè, Ôtà, feditionibus uebementer abhor* ruijamp;populû magno ftudio fum hortatus ad obedientiam Mapi* ftratui exhibendam : imo etiam ut

facucram ucftram dominationcrrt j tolerarentadmonui,eius^ reitc^. ftinionium ue! ipfi uos dare poto' ftis. Noneftigiturameprofe^n:^ iftafedi'tio : ucriim fanguinarij ifti prophetæ qui funt mihi non nus quam uobis inimici,pefteni hanc inucxeruntjCircumuenta pl^ beipercp trienniUm nbsp;nbsp;amplius co ’

rem iftam aguntr necintcrea quit^ quam illis ûareftitit, acunus ego«. SiiamDeus atrocitati ueCtræeaU fa,fathanac permittit,ut per ciuf^; modi prophetas populi furorerfli in uos Condtet,eotpres deueniati^ uc facultas mihi tollatur impedi** endi malum hoc amp;tcmpcftatcni) quæfccdo^cuîpa ucl in me, ucl iij ISuangelium trasferri poteft, quiJ hæcipfaquam profiteer, dodd*

IN SERHANIÄ. 71 na,non modo fæuitîam uedrara perferathucufqu€, fed pro ucbis, ■etiam preces ad Deum effuiidat, ucftfumcp ftatum ad uulgus or;lt; naait femper,3lt;l fummis eommcnj» datioTiibus defenderit i Qviod fi

iam tupercm ulcifci quas mihi fe=s r ciftis. iniurias jhdercm in finum,. effemhuius tragoediæ fpeélator, aut çoniungerê me furcnti plpbi, quod did folet, oleum addes rem camino,04 eflem tanquam un guis in ulcere. Magnopere ergo uos oro,uiriPrincipes,nc meauo bis admonitio fordeat, neue fedus tio uobis hæe uideatur leuis: non

* fane quo d timeatn neuosilliopï: '» primant : nee enim metucve uos ’ï iftud uclim ,fed ut iraDei Gtuos

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E 4 rito

R V S T I C, T V M V L T-rftó'üos ukifci cogitat ( ut cjuf* deni metüö )'hort' ’cftugietïs pcri^ Giilùivi,etiamfi mmimæ fint hoftî* inn cohortes Jtaque fi quis'adhüc' ïoeus eft confilrjs J oro cedî^fü^ rori,amp;^ imminentem procenäm»fci' pienter depeUite: quoriiäfhiß* certiis eft eucntus,tum quid qö»' fitDci uoluntas i'gnoratur,'ómrtÏÏ' nos prius experiri dccet,amp; cauert'^ dum ne fufcitetur incendiiim,qud töta-conflagret Germania*' Nain-certe flagitta npftra,quibus'àduet fnm nos iratfi Dei coilcitatiiinvs, in- confpecftu pbfita funt,itaqui*‘ dehi,ut ad leuiftimum quenCp’fM’ pitum fit nobis cxpauefccndlt;irfi-{‘ mitto quum tantus hoftium nu** inerus coaleicit;-amp; uim intentât» Lenitas ôlt;: dementia nullum uo^ bis

bis^fferct dffpendium : ÔC ut afFc«s rat, magno tarnen cum foenore poft omnia reftituet: uim autem ft adhibebitiSjde fumma forfanre^^ rtimeritpcriclitandum. Etquum alfjs rationibus multo plus con^ fetjui liceatjCur akam banc atep di krimen fubire uultis J Poftulata ptopofuerut ad duodedm, c qui^' bus aliqua funt ita ratiofti tt gquia

' dndlumenùjtfniftircferut omnia» ntquc fans rem demonftrant, ftint aliamulto majora qu^ uóbis öbqcianturjqu^ ad rempublieam Gérmaniæ pertinent^Ea quodam

‘ in libro diligenter expHcauimusz^ ■ Vos autequibus ea propriè con# fcriplinuis,quoniam illarepudia«

i'fe-’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E 5 ftis,

ftiSjiam multo duriqra fiiftinettS, amp;nbsp;ueftro quidem mmto * Pofht* lant in primis, ut legitime confti=* tuantur niiniftri,qui VerbûDel lt;îoceant.Et quanquam hic ad fuU priuatum'commodum fpcelant, quando fumptum uolunt ex dc^ cumis alicnisadeam rem præbe* ri, tarnen denegari quod petunt, î nulla ratione poteft:nec cnim ulH magiftratuilicct fuos ab Euangt^ Iq doêbina fubmoucre. Cætérî quæ pertinent ad feruitutes, genus alia, nitùntur ipfa ratio* ne. Magiftratus enim eft non affllt; gcrc,non diuexare populum, fortunasillius attp commodapo* tius tueri Sdeonferuare. ïam uero nullus eft explicationum modus, quæ res fané diutuma elTe qui po

teft^ Quod fi homines nifticani, frudus annuo s è fuis pracdijs atcç fundispercipiant uberiorcs expe óatióne,Magiftratus autem et do minus tantoplus exigancabrjs tri buti,atc^hæcomniafummo cum luxu profundSt,quid (cedo) com modiredeat ad miferos,aut quan

monefadis communem iîlis ’ epiftolam fcribit, quod malam ’ nbsp;nbsp;utriep caufam tueantur, monct,ut

R vs TIC. TVMVLT, ne caufam finiant. Magiftratui quiderti demonftfat'; quam tetri lempcr fuerint atep funefti' tyrant ndriim, picbi uero quam infodb CCS amp;nbsp;calamitofi feditioforum^exi tus, qui fumptis armis in Magi^ ftratumprotcruifuerunt, Vnum in primis déplorât, quodquum utrinep mala confeientia bellige# rentur.Prindpes quidem ut fuaiii atfOCitatem cofirm ent, alrj auteffl utquod cupiunt, feditiofe perfid dant : animæ iaduram fadant mnes quicunquehoc in bello ca» dunt. Deinde Germaniæ uicetiv déplorât,quæ ciuili boc bello fit interitùrà prorfüs : facile qui dem arma fumi, uerùm non ita facile, quumuolumus, dpponi. Monet igitur ut abftineànt, ne’(^ tam per# turbatuin

IN SïRMANll 77 turbatumatque cruentumrcipu* blicæ ftatûjpofteritati relinquant: armis nihil ad diuturnitatem peril ci pofle, fed ernendationeuitæ ac ratione plurimum, Hortatur ut per uirosbonos utrincp deleélos caufa difccptetur, Magiftratus de fummo iure.aliquid remittat : pie« beij uicifsim acquiefcantrcétcmo nentibus,amp; à poftulatis nonnub lis ctiam difcedant,Hocfuum effc : confiiiumîcui nifi pareant gt;nbsp;fe fore I utriufquc ruinæ fpeélatorem.Ne* v fas enim utriiKÇ ucrfari,8lt; b cllum elfe piebi corttra Principes, utin \ opprefforcs ipforum falutis atlt;ç fortunæ.Magiftratuminuicê con fliâ;ari cuna pleb ei] s ut cum larron nibus, ÔCi)s quinomini Chriftia* no contumeliana faciant, lia bac ipfo*

ipforum O b fil na ta ferocia fe îgt;aturitni efTe Deum.ut autcoiK cordiæuiam oftendat, aututriw quepartis confiliarctundat èC cd natus.Qiianquam tot nunc ediriSj prodigrjSjUalde fe forniidare,amp;l in magna uerfari foh'citudnie,nC; iamiraDei mirigari pofsi't atqu^ depelli : non magi's quam tunc, quando per Ieremiamdenunci'agt; Ult, offènfi'onerh amp;nbsp;iram ne fan^ éïifsimorum quidem ui'rorü prc^ dbus condonarefcuene,quo mi'' nus populum ludaicum afflige«^ ret: nihil ergo magis optare fc, quàmutrefipifcant,amp; Deum uc^^ reantur,quo faltem calamitas iatn impendens dilFerri pofsitatcp tigari.Cæterum Ruftici,ut pleriqi mortalium ad mala quam bon^

vitio naturae pro cUuiores effc foA lemus,poftulatisfeditioforum co gnitiSjUeepiorum dodtorum ad* monitioöihus , nec Magiftratus fe ad id quod iniquum diet emen dationem offerentis pollicitatio* ne,auefana fententia abdudpo* terant Jed poftulatorum iftorum importuna inculcationc , amp;nbsp;fpc

’ amplifiçandæ rei familiaris,8d opi mioris fortunæ Ç omnes namque maximarum diuitiarum fpem ani mo conceperant) fedudli, in pro* pofito fuo peruicaciter perftitere. Quo fadlum eft,ut hoc fedidonis ’ incendium indies magis magiscç ,crefceret,amp;hac iliac non fecus ac fiuuius nymborum procellis re*

■ dundans in plerafcp nationes dif* ? funderetutjuullo fubditorum nd * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fidem,

fidcin,uel luramcntum tui prx(iitum^ueïp.£Ticuloiiim^ infceh'cein rerum exitum ad anJ* mum reuocantCjfed mcF/dibili/Ôi inaudito ïExrorc omnibus ad ar* ma contra legidmuTn Magiftra^ tum profilientibus. Inter hos ue* ro Georgio Mctslero, cauponr» Caftelli.Dallenbergehfis, MogUi^ tinæ dioecefeos ad Nigram fylgt; uam,quaFrahconiam fpedlat,au* ôore, Gatilinarrjs facinoribus ptïfsimo, utpote qui alcajuxu helluationetotum feré iiitæ ,tem* pustrafegiflet,primiruftici Odoi« waldenfes ad nigra fyluam(ob duda caufa quafi doélrinâ Euan# geh) ruerijSd libcrtatcni ChrifHa# nam defendere uellcc, ciim re ipfa nihil aliud molirentur, quam ut tam

tam diuinas quam Humanas les ges 8c conftitutiones prorfus ab-J lerentjamp;publicampacem ac trait quiüitatcmturbarent)inftar api* um examinai circiter diem Domb nicumufitato Ecclefiæ more,La?* tare didum,maxime ex territorio Rotenburgico , numero circiter duomiUiaconftuunt.Pofteosue TO deinde exPalatinatu, Moguns tina amp;nbsp;Herbipolcnfi diccccßbus

* gioMetzlero fummo düce deles ’ (ko etfi ak] peritia rei militafis \ ipfo longe excellehtiorcs, ädefs ' fent. Diftributis ergo munbsamp; '* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P offtciis

s2 TVHVLT. RVS TIC offidjsmilicanbus amp;nbsp;cæteris cclTarrjsad expeditionem paratis in campum progrefsi,môx obui^ dcpr^dantur, uidnos ui ad fogt; cietatem belli copellunfjeam coi^ re detreâ;afïtibos, omnia hoftiliî denunciântcs. Mcrgentheimiiii^ deindeMagiftri Teutonici oi»di^ nis oppidum profedi^à eiuibu^ dedinonem efflapitam. Hi tierö ö

cum antea aduerfus Magiftratun^ fuum rebeilionem tentaflent,fac)^ lè poftulata faciunt.Siquidê pau^ cis diebus ante Abbatis iet SclooH thal ^des,quasilïichabebat, ciud circiter quingenti occtiparant, per biduum in qs c5morati,quin^' queuehes uini potando exhauf?^ ranqacMagiftratui de caufa tionis quærenUjhoc rcipon/i

devant,cupere felibrum in quo tri buta continerentur defcripta, fibi exbiberi, èc quidquid in eo iiu=5 quum uideretur pro ipforum ar* bitrio covrigi. ItaRufticinuUaui adhibita Mevgcntbeimiintromir fi,in arcenïirvuunt,ibi(ç coinmea* tu afFatimreperto ad aliquot dies fubfiftunt,genio indulgent, fibicç placentia inter fe difpevtiuntur* Vicinos aliquot Comités, Baro* nes SCnobiles follicitatós in fuani focietatem pertrabere conantur*

* Nouam domum dictam, ui capi* entes, quidquid in ilia inueniunt, diripiunt ,póft cam flammis exu*

bus Magiftri órdinis Teutonilt;^i iurati,amp; donieftid,quosfuo pan^ alebaqinterfuêre. Prætcrearnon^ fterium Schonthal occupantes, monachis corredis, quidquidM nionafterio frumenti, uini,ciba* riorum,pecorum,domcfhcæ iup^ pellcifhlis erat, abducurit : libros lacerant:feneftras franpuncad atU o *

ini fui lubitum nihil non dehgftafl tes fraterna fuam dileélioncm» morcTurcicopotius quam Chh ibano prodentes . Qiiibus ilh^ perpetratis in Comitatu Hohen^ locnfem fccuro animo content dunt. Horum Comitum fubdifl» præcipuo Comitatus cafl:elloOgt; ringen iam ante capto,ÔC fenatoiil ordinis uiris in uincula coniediSi oHicialibus claues portarum, en'*’ puerani*

; in ca comprebenfsc, quee fupplex t præcipuis illorum capitaneis fa« 1 da,lamciitabilibus uecibus gra« , tiam aliquam inuenturam fpera« i rat, nulla erga ipfam commifera« C tioncaffeâi,reliquiscg do mini fui t miniftris euftodiæ traditis,omhe j poteftatem ac ius adminiGratio« nisadimunt. Cumuero Comités 1/ quorundam intcrcefsione literas ij Gdei publicjc nummo Palatincnfi obGpnataSjàRufticis acccpiffcnt, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F } utraep

utraq? pars in colle quodâ à uallw bus cognominatOjCOuenit. QÿO Ruftici maçliinis bcHicis

bus,quas rSt’vvcftenp amp;nbsp;Oring^^ dcprædati fucrant fecum adiic^ (TtiSjComitibus exponunt totuin excrcituni uhanimi cofcnfu bc uû luntate ab utrocp comituni, ferio portulare,ut in duodecim illos, quos ex monaftçrio Schonthab ad ipfos tranfmiferintjarticulos iii rent: fimulâc omnes quos captif uos dctineantjfine ulla fideiufsio^ ne liberos atque tutos dimittant^ hoc fuis litcris amp;nbsp;inlfruinentis trJ ditis confirniént,acpromilTa ccir tutn annos unum ratafirniatf fcrucnt.Vcfani namq^ Rvftici no^ uum aliquod diuturnuin ac bile foniniabant imperium,

ÎN GERMANIA. 87 fuam audaciam, atcp nefarios co* natus celeriter corruituros. Comi tibus itaq? m conditiones à Rufti^ cis propofitas mctu confaitientta bus ,ipfi arciterduomilliabomÄ bardarum manualium difplodijt, ac Comite de tormcntis arce ip/i^ usiicdudis CQmpenatOjijsaccc« priSjdifccdunt.

Pofteacum multos nobiks alios in fadionem fuam,partinx fpontaneauoluntatc motos, parlt; tim ui copulfos pcrtraxincnt,ad Tauberum recedunt,Epifcopi cel tascapiunt. SimiliterUaudam ck uitatem,0lt;^ arcêjubi dues in fuam bdem adados, fuo fœderi adfcriü bunt:arcem uero diripiunt, fun difus delent : ac illam reoionem o peruagati, Mergenthcmi] rurfus

in hocrerum ftatu, côtagîo ml ii pcrnidofifsimi etià ad alias oras ferpit. Nam in quo dam pago, Bo ckinga uulgo appellato, nec loiv geHailbrunna fi to, Ruftici drû* ter mille ducenti, de rebus geftis Odenvvaldici agminis certi^cs fadi, circiter diem JDominiçun’ Qjiadragefimæ, qui ludicaapp^^ ' iatur, cateruarim confluentes, in^ terHailbrunnam «S^^Sunthemuifl» 'Teutonici ordinis pagum,uadô repcrtOjNicî'um tranfeunt : acR*l flicos Sunthcmi in fuam confot^ derationem adigunt : poft Garta” ebium canonicorum Bruftelleiv -fium pagum ingrels^dinum in lis uinarijs horum répertum bauriunttadiacentes in ilia reg‘‘’*

pages de fœdere cum I'pfis fc« riendo compellant, id ni fad ant cis extremum exitium comminan tes,Achifee minis multos bonos, la^il minus efuam rebellionem co gitantes ad fe pertrahunt, Bili^e# niuminde amp;Botwarum progre* dientes. Cum autem res ex animi

I ‘

ipforumfententianon penitus il# Jie fuccederetjSunthcmuregrefsi, ad Erlinbacum Bifewangum ditionis MagiftriTcutojiici ordi niSj pagos caftra figunt: ibi ali* quamdiu commorati,nihilaliud tnemoria dignum gefTerut, quam quod aliquot uiciniores pagicos ad fuum fccdus pellicientes,uoti compotes euaferint: inde Orin# gam mouentes, Odenwaldico .agmini fe coniungunt. Quo £a«

90 RVS TIC TVWVLT, clo,Nicrulmam oppidum nis Ma^ißri ordiiiis TeutonK^b non procui Hailbrunna difsitum, capitintQuod eo ipfis faAu faci* Kus fuit,quod plerique dues Iod ei'us cum ipfis fendrentabi^ conl mcattJSjUini cum primis copia rà pcrta, partim extra, partim intr^ oppidum caftra locant. Hinca^ unûm milliarein moiitibus VvM (pèrgenfe oppidum, cum arce imminente,fitu ei'at,ditionis VvJï tdnberpicæ:cuius incolæ contf^ ö

fidem,iufiurandupi ac omnem ho 'neftatem,horrendo atcp inaudito fadnorcinfuumMagiftratu cun’

agmineNicrulmscrefidente côiv fpiratione fada, fcfe aftringunt' Nam mcra extrema malifia du* di,non obfefÿi,non compulfî,

IN GE^-RM AN I Ä. 5 t cquitîb'usfplUramp;us qùàm feptuà# ^intailluc à Sènatu Vvirtenber-gî CO,duce Comité Ludouico Heïïi fenfteino pïèéfèÂo Vvinfpergcrti fi.mifsisJTiurlltkaQmini diâp AU#; ftoresexiftuntjUt arci ôdoppido appropinquet fimul id referen # tcs,quôddë‘;præfidianjs urbis egt; quitib'us cognitumbabcrent ♦ lâ fadhim cüM Odenwaldicis pro^ baretur,ad uatlem Vvibfpergcn« fem celeri paffühoctu Vb'dtendftt, ac in die Pafchatos circiter honâ boram matütitlâ in op'^dum ma gno uaftoc^ clamói’éj'pó'ftis ttt cf« fra€tis,irïb.ürtt: 8lt; tum uiVi ïoYtittt dihe geSictisq^^ire ' nobilitate illu« ftres, tam fubitô prccter omnena * fpém amp;nbsp;opinîonem ex improuifo opprinicrentXtrV'U t ncv ‘ad arcem con«

€on£ageregt;nec ad arma uenirc pof feni ' drcumuçnti omnes in nus hoftiumueniunt.Et cum fîdi dues non foIumFumuÏtuan^ dbus Ruftids nonrcGftercnt»Rlt;| bombardas in altum conuerfas, in acrcm cxoncram : caftrum un? cum oppido fine difScultatc cagt; pitur^, JHifcecxanimi fcntentiait^ {ucccdentibus,maioj*a crudo îioraaggrediuntur. Etenim cu'i’ in iiio, communi pondlio (utilt;^ appeilabât,amp; ad centum amp;unun’ ufque annum duraturum iaótita^ bant)conftituidènt,fe nulli Prind pi, Comiti, Baroni, nobili, cquiöi facrifico,nulli deniqucmonachoi aut alqs ociofis hominibus huius uitælucem concefluros : fed generis homines comprehenfo®’

tê Hclffettftciniu , VitS S dicnck, gt;nbsp;Conradum Vveilerumgt;Sebaftia* I num ab Aweri, Georgium Kai# gt;nbsp;ten, nobiles alios captos con# t trabelliiura,moremmilitarem,amp; I nbsp;nbsp;ins gentium,afpero atque crudeli

1 , fupplici] gencrCjfupplicibus eo# I rrimprccibusfpretiSjinterficiuntj I 2lt;bàftis utrinque proicélis. con# I, fodiunt.

I, Inter bos cum Tbeodoricusa $ VvilctjUir corporc robufto, s magno animo præditus, pro uita i, conferuandainturrijmrempli con gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fugiflet.

^4 RVSTIC. TVMVLT. fugiflctjRuftid cum in eius^fuiTi«^ mitate confofluni,inde in cœmite: xium præcipitant, tanta rabiÇ graflantur , ut exccptis duobuS uel tribus equitibus(qui babitilt; muHebri indutijn furnis ódalfj,^ latebris delitefcentes falui euaft^ .runt)rebqui omnes, tam luucnes, quam feues miferanda morte xcrierint. Helftenftenrj coniuitfj Maximiiiani Cæfaris filia notha» maritum necandum confptcienSi jbipiulum infantcm Ludouicufl^ ulnis geftas,ad Ruuicorumpto^ iedapcdes lacbrymarum ui max' maprofufa,toriusq5 corporis ha^ bi'tu miferabilfmaritum fibi,acamp; iiolo parentcm donari petebat' At 1111 ea reieda, bimulum mfaii^ tem in brachrjs uulnerant, acfoc^

IN GERMANIA» sgt; ç ïYiio^èlioneftifsimae'ómnem mun 41ummuiiebrem,Slt; quidquid hass betet rerum preciofarum eripien^ tes,earn cum filiolo,uirginibus gy næceifuinobilibus currui fterco# rario impoGtam , Hailbrunnam ■ deduamt.Cum uerd fcelerati nest

■ ' bulones miferæ iUudercnt,ac info '* kntifsimis farcafmis infultarcnt, dicentesÆam aureo curru V vins

’ dededuci.Ipfa piaacmcmorabis ” huoceedita,refpondit:fefuis des lidis etiam maiora promeruifle, necbacinfultatione admodüturs

bari. Nam amp;nbsp;c h r i s t v m fuumres demptore,exultante atcp cogran; lante plebe inPalmarü dieHiei folymas ingreffumipaulo pqlt

^6 RVSTIC. T V M V L T. tem non fuorum, fed ïnimani nerfs delictoru caufa,tanquani cfnorofumÂ^maleficum condeiii naturn,amp; crucf affixü fuffl'e, Ho^ fanè tam infolens,tam fmpfuni druis omnium confideratiort^’ comiferatione dignffsimu cft-O

Hæc'düm fièrent, Guilielniris abHabcrn,PaIatiniÉled:oris refcallus equitibus cirefter ufgfi’* tf ftipatus y ad Ludouici CónnP^ HelfFenftenq poftulatum,MosbJ cOjUbi turn temporis ipfe uicafl^ um a2ebat,Elelt;fi:ore affentientfi Vvinlpcrgum proficifcitur cuni Comité quædam négocia tran^^^ tfiurus. Verum, cum non profil Vvinipergio montem iam con^ fccadifret,amp;facinora Rufticoru’i’ in arce amp;nbsp;oppido defignata gnouffli^^

gnouiffet, ignarus intemecionis equitumpræGdianorum^rcgredi tur,M.osbacurri ad fuos équités

dter fexaginta b en è armato s in ci^ * dit, qui tumultuantibus Ödenc '» waldicis fc coniungere decreuec ’gt; rant. Sed conatus ipforum elifi , * fude.NametMarefcaUusadûnü ufcp omnes cæcidiùaliquot ipfîus

’ equoruni grauiter îæfîs. Ruftici ’ boc fado COgnito,indignantes, fé * auenamÇMarefcallum intelligent * tesiquodHabernlinguapcipularf A .ri idem quod auena probe uit d .cifsim excuffuros ac cribraturos

Ipcfgr), amp;nbsp;rttftïcorum quidenï pfrtïone;benèfelfcitercpgcfl:i's/*^ uitate amp;nbsp;caftrôpræfidio ad Cœnobiû monialium Lichtj’' ftern pergunt: id capiût, dmpJi^^ uafïât, ac uini in co copia repcf^’ partim id potando exbauriun^ partim fradis uaforum in tcrram cffimdunt: ac feneftii^’ dftis J forfbus fradtis, difcedunti cum moniales iam amèHailbï^^’' jiam migraflcnt. Porrócumt^’ douicus Fridcn'cus comi^^ Lcvvenfteinenfes iouencs rci dignifsimè Vvinfpcrgij atrocitate conftcrnari, Lewc*^' fteno pro£ugiffent,ruftici copt^ quot;nbsp;fedti 5 omnem proteruiam

. deuorant. InfupcrlegaCi'onjbus ftd comités mifsis, minatur,rii ipfl fc fiftant, cunólas ipforum arces, ciuitätes 8é uitlas igni ferro fun* ditus delendas efle. Quare ad a* uertendum tamj priuatum quam . fubditonim damnum,utercp co* mes Lewcnftenum adRufticos

1’

1»

cquo contendit : Ruftici uero co uifo, comités eo compellunt, uc remotisequis,habitu ruftico in* duti, ac alb os baculos manibus geftâtes, Lcwenfteno inmedrjs ruftici s ab utrocç latere fepti, Ha4 ilbrunnam ad ruftica caftra pedi* tesirent,acillicdc pace ancrent» - Sub ide tempus Ruftici Sehern befgum, ordinis Teutonici Ma*i giftri arcem cxiguo labore expu* ganant* Etfi afcitem eadem arxfa*

n's effet mitm'ta , metu tanden pêrpetratis Vvinfpergi) facinoi^* bus tern'ti; omnes inde’ emigre rant. Repedunt ergo in' illa num plané regiüm, quo difept*’' arcem incendunt atqp diruufl^' Poft hæe tota faffio Hailbruii* nam petens , monafterium melitarum,extra ciuitatem uerf^’ montes pofitLim, capit : repc’^^ in eo diripit,pÓft folo pquat, ciuitati beUutn denunciat,at£]i^' deditioneni ßeri flagitat. QuaH' quam autcrii ex caréMagfftrâd'

■ Rufticoru cónatus reprifherct’J/ tarnen refragante plebe,fëhtenP’ ’ am mutarecoaffus fuit.

* .J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jriltf

i’ ac irruptioncinTeutonicam do=s mum facta, libidinem fuam ftre* î* nuis compotationibus expleucs ranf.minimè contenti liberalita«

t' te Commendatoris , qui panent V amp;nbsp;uinum targiter Slt; pronaptè fe P præbiturvun iUis obtulcrat-Dunt t* igitur Senatus contumaces ciues^ àpropofito abduccrc,amp; coércerc nullisrationibus polTeqcompub fus eft tandê inftantibus, Ôd ferio

V id petentibus Rufticis portas paa i* tefacere, ac certo numéro eos ina K tromitterctqui nifi id fieret, uine^ ÿ arum omnium depopulationem ( oppidanis minati fuerant. Intro-i’ mifsi igitur,alimêta cum alfis ne« ceffarijs rebus confequuntur , Sé

Cccnobia, Ecclefiafticabona, ah exteris Ecclefîafticis, nobili# bus amp;nbsp;alrjs honriimbus,præcipue Tjcró in domum TeutomcâHail* brunnæ }mpórtata,pracd3c expo^ nunt. His Hailbrunnæ perpe* trat is, confilium ineunt de fufd* piendà in ordinis Teutonici Ma^ giftrum expeditionc. Quare órgt; citer dierri Dominicum Quafi* modo geniti, ut more Ecclefia^ dicitur, pracfidiarrjs quibufdaifl Nicrulmæ reliais Gundeshe^ mum Magiftri T eutonici ordini* federn contendunt:Atis cum oin nibus au1iGis,amp; fupelleAile pr2C' ciofipre Heidelbergam ferecep^^ rat, eorum äduentus mctu. igitur oppidum cum arce facile fefida ,prirfif^

IN GERJÏANIA.’ ioj titnucro mediocren uini,frumen ticp copiam repertam diripiut ac arce penitus euerfa acdiruta,ibi ’ aliquot dies fubfîftuntiuidms pa ■ nbsp;nbsp;gids in fuam fodetatem pcllcdis,

* lia, ac unàcumipfis', quódnulla * . illiccommeatuspenuria effet,ge* nio more RuffÏcorum indulgcn* ’ tes. Inde tandem progredientes, ’ nbsp;nbsp;dr citer diem 8. Marei ad Scheff*

' len5erinamuallem,poftcamditi* onera Moguntinam pergunt, ac ’ nbsp;Amerbacum monafterium capi*

i* untjdiripiunt amp;^uaftantï Etcum nouem ciuitates in dioecefi Mo* guntina ad Nigram fyluam Ma:num fitæ,cum illis coniurati* one fada, Fe coniunxiffent cum

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alijs aliquot fubdiaSj Vicariuiî? j

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;copiim Argentinenfem, Afchaf«*

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcnburgi obfidione cinélum ut^

becaptaad pacem fccum ineun# . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dam conpellunt . In qua rc ciucs

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfis præclaram operam nauaflc i

Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicuntur,qui,pagicis cius ditio^

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jiis in oppidum reccptis,faccrdo^ ‘

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turn ædcs iam ante afsignarantî

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qtio fadum eft ut Vvilhelmus

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ep/fcopus Argentincnfis ,

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;guntini Eledpris Vicarius cort^

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« Fcnftiamp;uoIuntateCapituli maio

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ris Ecclcfiaj’Moguntinae , pads

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amore,amp; maioris damni euitanJj J

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^raqa, intolerabiles conditiones

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' aRufticis propofitas acceptareq

Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Namcp non folum in geperalia

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Rufticorum poftnlata ab ipfis

IN GERMANIA. ,io| hincindcfparfa, fed amp;nbsp;alia tnulto • lt;iuriora,quæ à uiris bonis ac eru^ dirisinpofterumadonerum pu«-blicorum fublcuationem ftatue«^ rcntur,confentiendum ci crat :in«-tcr quæ hæc fpeçiarim exprime«' bantur. Nullifubditorum fiuc iii-duitatibus, fiuc in caltcliis, fiuc pàgis crimini futurum,quod po*' ftulata Ruftieorum rcccperit, ac bis fefe adiunxerit. Præfeâuram duorum oppidorum Bifeboffs« beim amp;nbsp;Kulfsheim a Magiftra« tu locorumadminfirandam,quo ad alia forma admmiftrationis inftituatur. Singulas uniuer« fas Moçuntinæ dicccefeos ciui« tateSjfjfdem conditionibusqui«-bus noucmOdenvvaldiras cen« (cri debcrc -, ab iifdcm finguîis

congregationis Chrifh'anæ duci* bus non folum obcdientiarn,fed amp;:fecuritatem cum rebus ncccfla*-rijs præftandam. Diâ:a congre* gatione ad fui defenfionem auxi* bjs indiga, cuilibet oppidano* rum ac pagicorum liberum fore quacïïcp ratione, uel corpQre,uel re , uel alia ratione ei fucçurereî Habicum omniurh fedarum ii) monafteri)s,tam mulierum quàm uirorum abrogandum, id ni fiat, communitati eius cxecutionent liberamfore. Clericos amp;nbsp;mona* ebos habitu ufîtato utentes hifee conditionibus excludendos.Cle* rum diœcefeos M.oguntinæ coiv gregationi intra quatuordccim dies , ubicuncp locorum degat, quindecim miUia florenonun in

IN GERMANIA. lt;07 auro dependere debcrc. Oden* waldico tarnen clero,qui antea fads muldatus fucrit,à contribua none immuni. Nobiles Mogun»« tinos intra fpadum menfis in ca* ftris di(flæ congregationis Chri«» ’ftianac comparituros , ut reliqiii cqueftris ordinis fecerinnSi quis idfacererenuat, ofFendenti eum id impunè futurum. Hæc Milten* burgl ada fuere die Dominico, qui bcclefîæ more, lubilatc no* men habet,nomine capituli Su cle ri Vicario Laurentio Trucce* fîoDecanOjRufticorûuero Got* ffido de Berlingen Georgio Metzllero Ballembergcnfi fubfi* gnantibus. Conditionibus ab u* traqp parte fublignatis y Ruftico* rum duces ftatim pdo ex fua fa* ^ïionc

âl'one ùi.duitates pagos Mo* gundnac diocccfcos ablegant,qui juxtatenorem condidonum om*» nes (ubditos Mogundnos iure* iurando adigunt,qiiod condido* ncs inter capitulum Mogunti*. num amp;nbsp;Chriftianam .congrega*; tioncm mitas bona fide feiua* re, congregadom adhærcre eius rommodapromoucrc,ncc porta* rum claues,nifi confulibus fe* natöribuspermittcrc uelint. Lc* gati crant Georgius Vvigandus BifchofheimcnfiSjlofliines Sehe* mingius Afchalfenburgenfis, An dreas Kreflen Miltenburgenfis, Martinus Boslerus Buchenfis, Chriftianus Becker Hailbrunen* fiSjLeonardus Stehel Oringen* fis,Petrus Helpeniu»gt;Ncckerriih menfis;

. tn GERMANIX le.ÿ men-fis, amp;nbsp;Martinus BawrBaU' knburgenfis. Circiter hoc idem tempus amp;nbsp;Rincauienfes,de one* ribus quibus cum ab aïrjs turn ueró Abbate Erbacheniî premc* rcntur,quefti, confurexerc : Quo Vicarius Moguntini Eledoris J^rædldus cum capitulo cognito, pbftulatis Rufticorum fide data îubfcribcntes , die Sabbati poft Dominicum,Ecclefif morelubi* late didum, motus facile fedarût. Poftulatorum ftimma eratPafto* res pios ac eruditos Eccleftjs prp ficiendos,qui libéré amp;nbsp;citra péri* culumEuâoeliumdoceant. Ideô

le cupere fibi ius eligendi ac re* hiouendi miniftros in pofterum permit« , Grauatos fc in hoc, quod aliquotprj atcç fynceri mi* niftri

tiiftti ob Etiangclîcæ dodrmas pröfefsionem, in captiuitatem in qua adhuc detinearttur, abdudi fintjUellefeneid deinceps fiatM* niftros extxicefima uini at(ç fini«’ menti,quam communitas à quo^ Übet fit exaclura, fuftentandos, R quid de ea fuperfit, id in comm(^^ dum publicum, ô^alimoniâ pau^ perum crogandum.Decimas mü notes penitus abólendas, in lo^ cum maiorüm tricefimarti fuccC^ deredebere,Cum afubditis Rfti* cauienfibus Moguntig 5^ Erenf«^ fij de bonis magno precio comp^ rätis fatis magnu Uecbgal folua^ tur,fe poftulare,ut id,quod Schaf pffenfteinij inftitutum fit tolla^ tur,nec nimium miferi fubditi »entur, Omnesquotquotbon^

f N G ER H A N II' tit in RincauiahabearttjfîuCfiftt Ec« ckfiaftid, fille kculares,nobilcs, feu ignobileSjTeafia munera, alià^î qûeoncrarationeeorum,ut relia; quos dues atcç colonos iubire de bere, nifî fide dignis documentis immunitas præftationis probe« tur. Nulliim dueni Rirtcauien« fcm, qui iuri fe fîftere uelit guntiæ incarcerandum, fed in lö« CO domidlf) conueniendum. Ci* lies cofdern à Moguntinis nuUis noüis impofitionibus, ueluedi« * gajibus onerandos, fed immunU täte emendi uendendi, qua ab anriquoufî fint, gaudere debere. Qui Uinum propria indüftria cul turn ucndant, à colle^flarum fo« lutióne liberos effe, emptum uc« ‘ro ab alij s uendant, ab antiqito

jgt;endi folitas , præftare deber«:* Propter caufas feculares nullas li^ tcras cxcommunicarionis contra ) Rincauiæ incolas decernendas,i ^nec cas ab hifcc acceptandas,quc^ Jibctucró in loco domicilq in ius uoçandùin:Seruitutem quam aljj fn liberg côditiom’s homines pra^ tcndantjinRincauia abrogädanJ, ac folius Ppifcopi iuri quemqu^

-nus (ut uocant) Rincauienfis fuis fubditis,achi illi tanquamDut* adfint,necefsi£atis elTe.Cum re norinullorunï tcftamentorunif qug tarnen uel falfa,uel de iurcin^ ualida fint ac robore carcant, a multis cenfus ac penfîones exP gantur, teftamenta ea antiquai?^

“fi N «ERMÀlJlA? HK ifa,ilcectnfus amphus folüenddi lt;?ffc.€cnfus cuiüfcunquerei,G ftnhftehtiis probentur , pracftans îiôSjfinminus iuftè dcnepandos. Enlptioncs quocp ùini cum frau:« dé ôd iaStura ucriditorani p écü* nîâindigentiurnfalt;^^àâ,caflafitlàsi ac pecunias conimodo tempore téddéndas : Cenfùs pecunia côtîÀ i ftitutos,cumufuTàm fapiantjfî du pli fîntp](æftiu,aboléndos, fin mi ( gt;, nbsp;nbsp;fius, f emp orc quO ad duplù cons

feendantpendendos. Siqtiisuës ji rd eos redimere ueüt : quadrantis ƒ ftoreni,aureis qùinqueduitionem il côcedendam, Fruëtüsbeneiiciôs Il , •• - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

rum,quæ quis pecüma comparas V rit, nec ipfemet poffederit, nulli ƒ foluèndos, fed à communitate in ƒ ùfum publicum couuertendos.Iu

dfis ob prauîïatcm ufurariam,d9 inïólia deneganda,nec ratione u# furarum ullam à i'udiabus cxccüf tj'oncm faciendaiTijfed de forte jiif quirendum. Cuflibet Rincauïaf snçolarum Ji'gnorum ÓCtrabium ædificqs feruiicntium commerda, jiihil obftante Moguntinorû con tradiódone, libera fore, ut ab an* tiquo fueriuL In monafteriautri^ ufcß fcxus, nullos amplius recipi* endos,fed eadcferere uolentibus, iiberam cmigrandi facilitate con* cedendaniT Multflarum obiniu* rias uerbales,fimiliacp delicfla itT^^ modicum excellum, à iudicibus loci,ubi commiffa fuennt,eorri* gcndum Sc^taxandum. Cum ûa* tus imperfj annaras RomanoPon tificinon amplius foluendas de* . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;creuerint)

lt; Pt GERMANIA, 11 f ^eucrintjidco Siï fe à mille aufeo^ tum pro redemptione pallfj ha^ denus depcnforum, folutionc li« ■ heros efleuelle*

Cum ccénobium DrefFenthal tali loco ßtum fit,undemakimutn periculum toti Rincaui^ metuen« J dum fit,ndnnas inde alio transfer ' rendas ,ubi ipfis defuftentationc ( profpiciatur : ccenobium dirueiv dum^acreditus commodis publi cis applicandos»Oneribus publi« ’ cis portionem unam fubtrahen« dam:ita ut qui haiflenus tcrtiam dcdcrit,in pofterum quartæ folu« tioneliberetur. Makfids compte henfis,ac eorum confcfsione Vi« cedomino fignihcata, hunc fem« per fcire Uene,qu3ciudicium inte« riorum fententia futura fit: Eius propa«

propalanonê^ntequam reus augt; ditüs ßtjiuri eontrariam, Scfiudid oilerofam eflejSi uero ea denege* turjfententiæ executionem de ne* gari.Id moilbus receptis,Sc com* mum' comodo aduei^ari. Si quit! rerum penes. comjJrehenfos ob delidainueniatur,id,quibusabb turn eft,reftituendum: nullo uero id petente,communi bono appli^ candum. Caufas tranfaAionefini tas,non alióremittendas,fcd exe* cutióni Elecfloris Moguntini rc^ linquendas. Monachos mendi* eau tes, amp;nbsp;StationarioSjUt uocant, nulla ratione ferendos. Vidtiis orphanis atque pupillis à-cuiuslb bet. loci Magiftratu profpiden* dum : Pafcua,flumina ac uenatio* nes libera unicuique efle debere, ' ï n exceptie

. IN GERMANIA, x ïiy fxccptis tarnen Magïftratiis pfis uilegijs at(Ç regalrjs.i Captos à dicibuSyUel Scabinis locorum rei laxandos, nifi caufa fit criminahX Vicedomino etiam inconfultoî Vnumquemçp iudicem in Rinc^: gauia adonerumrealium præfta* tioncm aftr/ngendumjiiec maio« remill;iîibertatem,quànî *uel ciui* buSjUel nobilibus côcedendâm. AdAbbatem Erbachéfem quolt;4 atrineret,is onerum realium præt ftationem,æquè ut airj eines fubi«« rct.nec uila immunitate oauderet. Quilia in Rincgauia,quibus in le» CIS fundos colcret,abrogaret. Pa« fcuaquæiblusufurpaflet diniittlt; ret ufui publico.Pr ædi um V vap« penfe, quod Rincgâuiæ maxima damnum patere poffer, dinieret, . gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H 3 Slt;id

amp;id communi utihtati natfoni* cedcrct Cenfibus in Rincauia rclt; nunciaretiRecens côftitutis,quo* rum fors foluta non ciîet, ad tcm^ pus anteà pracfinitum duratun's» Ommatcftamentadecenfibus done fraternitatis faAa abolenda-De perfonis in monaftcriarccipi^ endis idê ab boe qd à Vicario Capitulo Mogûtino fieri debef«^’ Facwltatê quoeç ex monafterijs, quamin prioribus coditionibu« rcferuarintjCmigrandi cuilibet bcram fore. lus Canonicûin nu^ la caufafeculari admittenduni/e^ ius quo eines loci utantur, ufur^ pandum. Machinas bcllieas ufum publicum fe confeduros. qugpernobilitatemalios^ depü iatos^quolibettrimefiri inipid^*’

I N GERMANIA. iij tur,amp;^ cura corum habita afferucn tur. Syluas à nemfne in poft er um proprietatis iure uendicandas. Alia fî quæ à cornmunitateRins cauienfi ftatuantur, ea grata accÀs ptac^ Erbachenfibus futura. Haec omnia, ut fuperiùs relatû eft,tam à Vicario amp;nbsp;Capitule Moguntû no,quâ Abbate Erbachêfi eiusep conuentu acceptata Sc fubfignata bonafidefuêre.Nûnc uerô ut ad rulticos Akhaftenburgi relilt;flos, à quibus digrefsi fumus, reuertas mur,üli ingluuie fua inCanonis corum ædibus fatiatajnderccef dunt, Eranconicis, quorum circi* ter oâo millia conueneranrfe as« gregaturfinitincrc neutiquama« leheio abftincntestfcd Vvilden« burguni Limbacum arces in« H 4 cendio

fi2 o. R V. S T I e. V T V M V L T. ipccndio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ditioneni

Cotnids Vverthernqipgrc^ vdiwntureumtp ad fodetatê cunt ipfisîneundâ,amp; aliquot tormeh«« ta bellicafubminiftranda(qu^ po ftea in arce Vvurccburgenfi perta funt)adigünt.

. HocFranconicum agmcn,GW ^iter diesPafchæconfluere ex te»' ( ricorio Rottcniburgicojamp;in.uak ' Ic^d auberi primo conuenire, in4i^s magis niagisque ex om'ni* ' bus finibus concurfu faélo, aug^* ri,cjcepit:aciiutiô dieVeneris po^, Paleha-Rottinga, ubi primum . cogregârantomnes, primo quoi» que diluculo tribus fignis Bu^ chartû petunt^co côfilio, ut equi» tes,qui iu uidnia circirer centu prigi rita fub fiiteb ant,cif cumueui^

IN G 6 R MA N I A. x ÿ opprimcrçnt: Verum ifti conatum horum reprcfluri, ipfis j pbuiamprocedunt,acm turmam quamRûftici præmifcrant impc* tu facto,multos eorum antequam uniuerfus exerçitus appropin« quaretjinterficiunt.Quo fatffo,ab infçdatione aliorum abftinentes, V vurceburgum ppntendunt. Ru fticorum aducntum minimè expe daturi. Ea occafîone totaRulfû

I çorum facbo Bucharti intrômil* fà, arccm, in qua rriàximam pr??^ damnadafueratJnccndit, Hinc

B ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

, l promo.ucns, caftra ad Auum ex* ' 1 nbsp;nbsp;tra oppidum metatur, ac Sainshc

«um côftitutiopçmaiorum Qiia« ’hi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H 5 fimodo^

li nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. '• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

firnodo geniti nucupatum,AuuO' rclido, caftra ad Ockfenfurtum, non longe Vvurceburgo ad Mcc num ßfum,locant:\ibi quingen^ tos uini currus cum magna fru^ mend copia in cdla CanonicorU Vvurceburgenfium inuentos, di ripiunt.Commcatuitaquc abuiv danter inftrudijdies aliquot gul^ indulgent. Intereatempon's ma* gis magis^ ipforum copiæ au* dæjphoniam die Veneris con* tendunttubi in prgdio monacho* rum ante Bercklingam fito,nia* gna commeatus ab un dann'a re* perta^ amp;nbsp;quam pluribus preciofis wedibus facris, calicibus ÔC alfjJ ornameds Ecclefiaftids direptis, per diei ipadum commorantur» Etquiaciufiwodi adionibusma*

IN G E R M X N I A, i t j xime capiebantur, nullas moras neduntjUel à graflationibus abfti nent:fcd poft diem Dominicum Mifericordias Domini cÔmuni* tcrappellatûjphonia Schwarts; - tagium ufcp progredientes,mona fterium extra caftellum fîtum,op# pido, quo ad amplitudincm non impar,inuadunt: ineiustem* plo maximam ueftium amp;nbsp;prccio* faruni rerum copiam inuentam, deprgdantur:amp;locum quieti côf modum nalt;fti,ad dicm ufty Mar* tis ibi confident: poft Geroltzhe* mumprofeélijCellarium omnici*

nuntjfpoliantjdiruunt. Eadcm ik lanoâ:eStolberoum arccm dire* ptâjinccndunt. SubfcquartiMcr A currj dlCibipcrniancntcs,Bjmba*

cum arccip Fuchfiorum,nobiîltï Fraiiconiconim capiunt i xn quo bona repertahaftæfubq dunt, 3^'^ cc ignc deleta. louis dicpoftero duces cund:is conuocati$,de obfi denda munitifsxma arcc Bilftdna délibérant,ordinibusiam inftrugt; Ztis,poft multam dcliberationcn’ decrctum,non earn,fed Epifeopa^“ lêmontisdiuæ Virginis Vvurt2 burgiobfidendam. IgiturVvuf^ •reburgum contendunt. Dein^l*^ lt;iues Geroltzhouienfes in arceni cius loci irruentes^acmagna prît* da dkatixam incenderunc

Cgterum priuiquam faâ;io ûicana arcem Vvurceburgenfen’ obfidione cinoeret, confilio nui^ tatoretroccdit,amp;cadra amp;nbsp;mona^ ftciia,nimirum maioris Lanckh^^

tnt) arc cm, amp;nbsp;cellarium, StèffanGi bergum , Sicherhufium , Mi« cbelfeltum arccé^, diripit tCocno« bium monialium 8d CarthuGam, nonlonge Geröltzhöüia diftan«

I tia,inccrtdit,AcLanckberno repc terisOchfenfurtUjiri littoréMce« ni in nauem bonis quamplurimis Bpifcopi B arhb ergcG s oncratam in cidenSjCam niorc folitc^ deprae* datur.

Diâ:o die Vvurccburgici St Kittingenfes cu alqs ditionis Mar cbionis fubditis numero duórü millium coniuntB ad Rottenbur gicafatbonem côucniunt. Qua« ' re coniundis utrincp uiribus, die

Oominico,uulgó lubilate dido, Ochfenfurto moucntcs , reda V vurcebur gum p etunt,8t ad ui« cum

TVMVLT.' cumHaidi'ngsfeld ca fin’s fixis,tnM pcditxxm (ïgna dcflinafît,quæ Gu besftadium,Ingo1ftadjü Grurt feldam arccs dirïpiant, deftru^ ant, ld quod diligenter faeflum» Poftero Lunæ die infjfdêcaftris refidêtes Vvurceburgo, deditio*« nein impcrant, per biduüm cunl Canonicis ac equeftris ordinis ut ris Franconiæ,de’pace traitantes» Cæterum cum rcs amice compo«« ninonpoflet, die Mercuri) exar^ i ce tormentis fulminari cocptuiU elljficutnouê Ruftici globis tra* iciti ceciderint.Inde uero rurfus à meridieeius dieiufque ad uefpe* fam Saturniinduciæ paitæ qui* bus durantibus depace ageretut» Cæterum fjs conditionibus rcic* ^is,Ruftici magnaui arcemop* pugnaniJ

. tu Germania; - 117 pugnant:Slt; quiatotiusdiccccfc« OS Vvurceburgcnfis fubditi ad cam rem faciles amp;alacres erant; adeo celeriter conuolarunt, ut in caftris ad Haidingsfcldam drei!* ter uiginti millia Rufticorum ar^ matorum confpedta fint. Ncc ue* ro intrabos limites feditio confti* tit,fed 8^ ciues afuo domino den» cienteSjintromifsis in urbem Ru« fticis, arci oppugnandx tor« mentis infeftandæ, operamfuam praeftant.

Aderat bifee Franconlcis Rua fticis £lt; nobilis quida Florianus Geier cques Francus.ficutOdtna vvaldicusGodfridus à Berlingc» qui an fponte, uel coa^li Ic Rufti* cis cofociarint, certd aftinnari ne* quit,llt;uUidlaneipfis ducib.öd co filiariis

filia'rf|s üfî fiiêre; Vndc multi arBl tur'iétis fi inuiti caftràïpfôrum cuti ftuflcnt facile effugere po* titilTc. ’Cæferurtl utüt feie res ha^ beat; Florianüs pauld poft con-’, fo{ftrs,exitum fedïn^lô dignû titus ert,at alter RüftiCIS proflfga^^ tis afque ad offinüm redàôtis,dilt;' Martis poft Aflumptionis Mad^ ut uocant,ad nobilitatem Fran^ co'nicäm Schvveirtfurri congreg^ tam’, Conradum Epifcopiif’’ Vvmrtzburgenfcm literis mtfsi^ fefe purgarc ftuduifc aftïrmans aiJ boe àfederatis Rufticis, quorui’’ potentia tanta füerit, ut ciuitatf’ quam plurimæ, comités ÔC nob les ei cefTerintjfe coalt;ftû efle.GüH^ delsheimio arcifuæ perqua pinquo à Ruftids occupato, cèi'

tis/ conditionibus fe paccm ab ipfis redemifle : at poftea contra cas adadum,ut ftultitîæ ipforumi minifter potius, quam copiarum dux effet. Nonfeidfacffurumfui:: iffe,nifîpræfcntifsimumuitæ atcg bonorum difcrimcn mctuiflet, Ac fe in caftra contra uoluntatem pcrtradium eorum confilioruni Rufticis aufforem fuiffe,quoruni perpaucos pcenitcrepoffet. Sua namcç opera 8c intercefsione ar# ces nobiliumin dioecefi Mogun# -tina,8dad Nigramfyluam ineen# dio creptas, multorumque uitam feruatä. Adhæc cognito aRufti« cis de occupada ciuitate Vvurtz# burgenfi confilia agitari, fe Epi#

' fcopum,in cuius fide amp;nbsp;tutela ef# '* fet, eius certiorem reddidiffe, ac

rYo R V S T r d. T V M V’ L r. condftionibus,quas ipfeRuftic^ propofuiflet,ab his temere repu* diatis fe publiée eorum obftina^ tfam damnafle.Non fe Francont* eorum Ruflicoruni deliberariogt; nibus iiiteTfuîHcjpræterqtfam inel,quo tempore cum eorum fantam improbaret , ipfos^apu^ alios id cgifle,ùtu'el clam è medi® tolleretur, ueî præpilatis ha’ft^ obqcerecur, tanquam qui ambioua partes eorum , qui a’*** cem Vvurtzburgenfem defend^ rintjfaueret. Sæpius fe de Rul^ cis deferendis Vvurtsburgi gitaße, fed adeó attente ab obferuatum,ut nulla ratione eu^ dere potuerit Quod fi quisH^^ refellere uelit,fe eorum, fuæç^ nocentiæ copnitionem nobilit^^

IN GERMAN. LIB. IÎ. t ? t pcrmittere no reformidare. Quiis bus Uteris à plerifcp ea fides adhi« bita eft : ut excufationi Godfri« di acquiefcertdumarbitrarentur* cumcf pro innocente babcrenu

oeftaaRufticia H B Alnaangauicis feditio » auctouas bus,eorumcp fcélatoribus Oden« waldicis, acinfurgentibüs Fran* conicis obiter expofuiinus,nunc nero ut ijs reliélis aUa quocp con* fedemvir rcrumJc carum ac per* fonarum circunftantiæ exigunt» Nc?? ctenim pcftifera ilia feditio in locis dequibus hacftenus di* dtuni eft, fefe continuit, fed ultc* tius progreffa, inftar peftisalio*

4,3'2' RVÏTIC TVMVtfT, rum quocß animos inu aßt. Si qu^ dem poft cominemöratos inprf^ ccdentilibro:, diocccfeos Spircn* fis circiter quinquaginta Rufii^' inftantibus ferqs pafchalibuSiH' quodam pago nomine Mal0' congregati aliorum exemple quo(ç rebcllant:Dc quorum pf^ tcruia cum fama percrebuiflet,it^gt; ut rcuercndus ac illuftris prui* ceps Georgius, Epifcopus Spi^ renfiSjComes palatinus id cögfl® fceretjis aliquot équités ad rei ritatem cxplorandam ablcgat' •qui, cumRuftici nondum au af* ma ueniflent, tam cum fubdit*^ eiuspagi,quam alijs uicinis ,.'^’^ loquio inftituto ipfis amice po’nant,ad fe bona fide delatuiif efte,quod amp;ipfi aliorum cx^nt* j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ploi.

J plo j^uiolata fiele , more aliorumt J perfidorum feddition.es mcuere parent. Quandoquidem autem

4 iftiusnrfarfi confilfi caufam nuU . J lam hab cant, quo d fecundum ae# * d quitatetn omnem , ius cum ilt; qI pfis femper egerit, eos benigne* ji protexerit, fouerit atep defende* rit,necuUisinloUerabilibus oncii ribusprefferiqpoftularefe^utipfi fidelitatis Só iùramenti prçftiti re^ g cordentur , ac quantum damni non folum ad fe (cd amp;Lipfo s , zoik , rum corpora aebonaexfeditione „ fit redundaturum , confiderent.

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;'

.j Refpiciant proprios liberos 5lt;i uxores, tolerabile ipfiüs imperi*’ um temercnon excutiant,fed po«» tius maiorum excmplo,honcbas,. morigeros ÖCfideltsfubditos fes^

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 X fe

fecxhibeant:Id fi feccrint» opû* ; ipfos J3eo cum primis gratunquot;*» coram mundo laudabilc,fibimct^ jpfis frudlifcrum amp;nbsp;falutarc 0:uros elTe. Polliceri feipfi'sfü^ bkuationem oncrum,fi qug fuftj^ néant intolerabih'a , ÔC fiiturui” ipfis Dominum benignifsimuin' Étfiautem RufticifiacadmoniW^ one audita ad omnem obcdienO^ am fcfeofFcrent, acfecum dibits obferuantia fidcliter omnia fcrü^ turos efle pollicerentur : tam^’’ pofthabitis hifce omnibus,paul^ poft palam profefsi funt, eum iequuturos, quernpotcntia pr^^^ ualere crederent.Ex quo fané 1^^ uitas ipforum, amp;nbsp;inconftantia tis apparuitjCum mox fcqucn^ die fe ad prædam conuertcrc, alio’

IN GERMAN. LfB. II. UÇ alios pagicos ad defcÆonem fol lidtarecceperint, Canonicorum Spirenfium cellas uinarias in palt; goMalfch inuadentcSjUinumibi repertum exhaurientes fpe iloui impcrij conftitu€ndi penicus ûi« flati Jtacç unanimi confilio ad uid nos pagicos in hanc fententiam foibunt-Vuit,mandat amp;nbsp;ferio po ftulat tota nofoafocietas,ut con^ uocataueftra plebe,uiros aliquot annatos hac node ad nosin pai gum Malfch inittatis,quo nobis diuini iuris defenfonbus auxilio fint: quod fi facere dctrcccauerb tis,ne uel de ueftræ falutis, uel de bonorum ueftrorum fecuritate, quidquam uobis polliceamini. Àd hafce literas circitcr fcxccnti rcpetcnte confluunt , Bietsen =«

ij dr R V S T I C. T V M V L t- lt;nbsp;bergium^non procul inde çâpiünt, aliorum aduentumibi^ dein expedaïites.Ea uerô res Ep^ fcôpum Spirenfem moui't, utifl Rüftïèos dignum ipforum malt* tiæ éxcmpluih edcfe ftatueret,fi^ duàa auxilij ardi'qüis Ruftici's irt fide permanétibus fibi promifsi* Séd quidfacîlunî f Cum Epifco^ pïis aliquot équités adiunÂa pl^ be Bruxellenlî, co mififlet , èi. Nîàrëfcallus Pàlatini die Saturd poftPafchatis fefium, ducentise#

gt; quitibus, Icuionbus tormcngt; tis iriftruâuSjhis auxilioucniflct) ;■ hoc cohfilio jiitnifiRuftici iufto fupplicio fefe fubijcercnt, præliô rem in monte, qùem infcdétant) decernèret , ecce,fub initio rd. rendæ, diœcefeos Spirenfis Ru*

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftid '

æquitatui auxilio deftinati de ficiuntjSdfugfidei.oblitijCum alijs fœdere inito , facile in faélipnis perfidæ focietatem admittuntur. Eo ergo fado:Marefcallo cum pifcopi Gôpqs equeftribus difcetf dcndufuit.Nam nions ifteuincis drcumquaque circundatus erat, fie ut fînemaximo detrimento

cius loci'populus ad unumufque î . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l 5 defamp;s

«38 RVSTIC. TVHVLT. defeceratjacRotteburgurn caßd* lumcumarcc, KisUuium caftrU* ‘ Bruflellas, totam^ præfcAurarn Vdenheimcnfem cum uicinis plt;gt;^ gis itifuam poteftatem redegc^ rat, amp;nbsp;nullo cum laborccepcrat' Quod quidcm co facilxus fadü fuit, quod nulla animorum difsP militudo inter ipfos cflct : fed ii* ipfos competcrct, quod iacflad uulgó confueuit. Pares cum part’ bus amp;c.Ideó FriderichûVvonfli Sc loannem ab Hall, ducs Brü’ xelIenfeSjCapitancos primario^ cum alrjs cligunt, fuas adionts omnibus modis fie inftituêtes ut reru dominos fefuturos fperarct»

Rebus ita fcfe habcntibus,ct’ ues Durlacenfes, ditionis chionis. Badenfis oppidi, quÜtt heb^

IN GERMAN. LIB. !I. i;, hcLdomada Palm arum,utuocac, præfedo ibidem capto,ad arma confurrexcrantjaccirciter bis mil Ie amp;nbsp;quingentos Rufti'cos ei'us præfeduræ cogregatos in urbem intromiferant, monaftcrium Go* tzauium in rjfdem finibus inua* dentes deditionc capiunt, diripi* unt,uaftant,atqj diruunt. Vcnim aduerfus bos Philippus Marchio Badcnfis aliquot équités fubito mifit,qui eorum conatui occurre* rentCumcp admonitioni acquie* fcere,ac arma dcponcre nollcnt, ipfe ^dibusnonriullorum Banck hufrj inccnfisjcos compcfcuit.Au tarnen ipforüm odium in Princi* pern conccptum,non rclbnélum, (ed animis omnium infixum per* manliuHi ergo^qui in Bruxcllen*

C agro confluxerant, acBruxcUi'«. tuai fubfîftebant, cum Marehiosî^ ni's fcederefefçconiungût:amp;: fub* îaos fitgnïs j Marchionatû ingrcG fi,EccIefiafticos obruunt,mulris oneribus grauant:aliquot mona* ftcrià capiüntjdiripiunt amp;nbsp;diruut: cum primis autem illa,quae ad Ni gram’lyluam fîtafuntî iii quibus rerum omnium copiarcperta, lid Iuantur,ca^multis amp;magnis iiv commodis affîciunt. Qu are quid grauioris detrimenti Maf^ chionatus caperet,PhilippusMaf claio ad poftulata ipforum paceJia cum ipfisinire,ac coditiones eaf^ dem,quas alq,recïpere cogituf* Quo faélOjMarchionici cum rhenanis uerfus dicecefin Spiren*' fern rem cant J quorum circiterfc*

ÏN G JB R MAN. . LIB. II. 141 ptcm cohortes,ad terroremincu* tiendumalrjSjRhenum cranfeun* tes,monafteriiMn Herd,amp; jMech* tcrshemum monachorum prac* .dium inuadunt frumentum amp;nbsp;ui num ibi repertum deprædantur ; reliquis direptis atqp pcrfraélis. ’Poftca regredientes i Rheùifchc* mij Rhcno traieôlo,ad focios con ’tendunt. Cumqs ergo coniuncîli redà Vdenhemium feftinant, ut ■Spiram obfidione cingant, Ca* nonicos Ecdefîafticos mona« ’chos moniales (t utuulgo dici* tür,) reforment. Id quod tarnen nÔtamperipfos,quàm dues Spi renfes effedum eft , qui clcricojs s onnes ed adegerunt,ut tranfadii» ' onis utnncp antea fadæ publica inftrumcnta cdere co2crêtur,quc ciues

«4k RV5TIC. TVMVLT» dues accepta, auulfo fîgillo, tim diIacerarût:Sed Palatino poft intercedente renouarunt, onen# bus quibufdam,quæ non inique tarnen ccnfentur, dero impofîns.

Cum igitur dida Ruliicoriim agmina ad obfidionfm Spiren^ fem fefe in ftrucrent , rebus ad neceflarijs comparatis , Epifco* pus,quo totius dicecefeos intent turn auerteret, non de armis ft»# mcndis,fcd tumultibus amice cÔ# fopiendis confilium init,quod fadlum eft.Nam nulla ratione plt;^ riculi ac pcrfidiæ Rufticorum bita,cum Theodorico Camera^ rio Dalburgico , Si. Bernhard^ Golem Rauensburgico fecuriw^ te à Rufticis accepta,cum ipfis pacetradat : Si poft multam dP

IN «ERMAN. LIB. If. i4lt; fceptanoncmpadfdtur. Et quo dtius armis depofids pax rcfti* tueretur, clerus Spirenfis promit« tcr^iilbetur ducentos panismo« dies , uiginti quineç uiui currus Rheinhufium tranfuehcrc. Quo fado Ruftid paularim dilabun« tut, Capitands ipforum die Sa« turmi poft diem Dominicum , quem communi ritum Mifericor dias Domini nominamus do« mumredeundi poteftate concef« fa.VeruntamenBruxeUenfis bu« ius agminis capitand atc^ præfç« ' di.Bruffellis remanfere, officio fuo defunduri, Ruftids modo abeuntibus,modo redeundbus, .fic ut quotidic circiter quinep mil« lia cogéré poffent.lnhoc uvro re« turn (taiu accidit, ut Ingens gt;AVin\e rus

maniæ orieratorumnundiiiis Francofordianis fub fide public» Palatini Flcctoris Brettam ucni^ rct,acRufiicis inufitatarabie fantibus ibi fubfifterecogeretuf' Huius tam opimæ prædg defîdc# rioRuftiçijionfolu Brurhcnani fed aliæRufticorum turm^ pc^ iftos fines diuagantes, mirum modumardebant. Quare fæpiuî à ciuibus Brcttanis deditioncn* efflagitant: Etfane nifî laudatifsi^ mus EleôlorPalatinus præcauifi fet,aucs curribusfpoliatis,addc# ditionem' compulfi fuiflent. bementerenim, amp;nbsp;magnis fæp^ ' nunis additis , eain poftulabafl*: Ad hæc dues, præcipue uero liofis

Cum igitur mcrcium pcregrii narum caufa oppido magrtam pc riculuminmincret, nihil que præ* ter irruptionem mctuendum eG fct, Eleâor Palatinus , quo idl amoliretur , oppidum firmiore præfîdio munit, deftinato ad cam remVvolffgango Vlricho aFle#

I hingen , Burggrauio Starckcn# I bergico,qui ad priores,alqs non« nuUis equitibus adiunélis,ununi peditum fignum co adduccret ♦ Poftquam autemRufticiBrurhe=s nani à conuentione cum Bpifco#

J p o Spirenh in ita Bl eôiori P al atis no fignificaranqfe fubditis ipfius ; ' omnibus,tam comitibus amp;nbsp;nobi d tibus,quamignobilibustam po# d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K liticis

lind quam Ecclefiaftid ftatu« ho^ minibus itinera in diccceß Spf* rcnfi Brurhenana prius præclu fa acfeptayuidfsim patcfacturos, omnibufcp liberanf ac faluam euH diredeundi^ facultatem conec^ furos. Burggrauius Brcttam cunt fuo milite iturus , per Bruflellen^ fis agri fines tranfit,nihil mali infi^ diarumue àRùflids metuens. V rum cum ad pagum Vndermjf’ fem forte ueniret, in Rufticos h2lt; iliac difcurrentes incidinqui ipfiJ confpedlo, fe ftatim coniungen^ tes, BurQprauiumamp;eius fodos circundant,aceosinmaximo uilt; tæ difcrimine confiitutos, nihilff præter internecionem expedan^ tes , eo compelluntjUt data pariter omnes recédant, ac Hai^ dclber^

ÎN GERMAN. LIB, IL I4gt; Jdbergam, un de mifsi eraiit re« ucrtantur. QuaRufticorum per« fidia Sc uiolentiafacflum eft, ut B« ledorindi'gnatione contra Rufti« cos con cep ta fufciperet deipforu infolentia compefcêdaiuftas con fultanones. Ac mea quidem fen« tcntia Rufticos ad id inuitauit, quod uel fe , uel fuos auxtliares merces Brettg conferuatas hac ra« done confequnturos fperarent: GraflantibuSjUt diximus,hinc in« de Rufticorum fadlionibus, alia etiampropcTabernas montanas circiter diem Dominicum, quein uulgo Qiiafimodo geniti nuncu J pamus , loanne Vvunderer , Sc lacobo à Beckingen , primarys J audoribuSjConfurgit. Quæcum J in mediocrem multitudinem ex« , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K 2 creuiC»

148 RVS TIC. TVMVLT. I crcLïiiret^ Stochsbergium domt* noruiTi Teutonicorum caftrum, non longe Barckhemo fituffli connncatucp cum pnmis refer* tum/oößdet, obfeflum exipuo cum labore capi't; ( : nulla cteniiR arx quantumuis munita,ob mau^ di'tas SCnefandasprodi'tiones fiftere iplis ualebat:) idep rebus omnibus direptis , igni cxurit. j Hincfpoliato àfocijs ipforûpræ^ ' diO monachorum Derdingenli) | Maulbrunnammonafterium per | gunt, idque in fuam poteftateiR| redigunt. In quo cum commea* tns édaliarum rcrum abundantia eHet,ad a’iquotdies hærentesju^

indulgent, amp;nbsp;fecuro animo eU ti cuiam curant. Sæpe etiam Bret* tan os ferió,5lt; grauibus minis

mercibus interpenant,uteas, aut cxoppido miterrent, aut fibi in^ tromifsis cxponcrent, Veruin cum poft multa poftulata Eîecftor Palatinus, mifsis quotidie literis §dmandatis ad Brertanos id pros’ biberet,nceres iilijexanimi fen^: tentiafuccederetat'p in monafte^ rio Maulbruncnu omn\.i abngu-^ riftent, à propo fl to difcederc guntur. Speergo ftiafruftrari , avb cos , qui in Sueuia conuenerant iuxta Botmarum, proficifeuntur, illis fe coniungentes, Eo paucis 4icbus poft aducnit Sgt;C id,quod adNigramfyluam graffatum ali:* quandiufuerat agmen. Coniun^ (ftis itac^uiribus omnibus,ciuita^ tes Sc arces omne? ducatus.cum circumiaccntibus pagis virtcni

bcrgids fpoliant(excepris Afp^* gio,Tubinga,fede Vvirtenbcr^ gici Senatus, amp;nbsp;Auraco ) mona^ îicria capiunt,diripmnt, diruuntî aliquot nimirum Lorch,amp;Adelgt; bergum.Hohcnftauffium arcem» cum air)s multi's nobihum ædifi^ cijSjinccndio uaftant,ex ani'mi fui lubito dominatu conftitucremo^ licntes. Intcrcauero necBrurh^' nani una cum T abcrnacmontaid^ mcrces Brettædcpofitas expof^^ rr defiftunt:fed ciiies Brettanos hunc in modum litcris compd* laut. Gharifsi'mi fratres èi. amid, hde dignorum hominum relatif’* necompcn'muSjPiaximam horn** num muldtu4incm in upum congrcgaflc, qui caufa nicrcni^ ÏTancórFurto ad^uos allatarun^»

IN GERMAN. LiB. ÏL i$t de uobis obruendis cogitent. Cum igitur nos uobis uicini fu^ mus, quorum auxilium merito ex petendumfit, fignificandum uo# bis duximus,nccefsitate exigente ac auxilijs noftris imploratis,tantf to nos apparatu nobis adfutu« ros , ut præda, quam aduerfarij ueftri petunt,præ reliquis facile potianiur,amp; inter nos eâ diftribu amus.Hocpro ea,q uosuidnos noftros Si. fratres compleâ:imur beneuolcntia,ce1arenoluimus.

Quanquam autem complurcs Brettani ciucsilla peftilenti con# tagioncinfeclieffent,corumtp au Xilio audoritate, fi qua fuiffent præditi,Ruftici,poftulata obtint* re potuifrcnt:tamen ci rei horta* turn Eledoris Palatini, diligcn

içz R V s. n Ö T V M V L T. T n animaduerfionefubditoru ho^ ?ieftoruin mandatis fui prinapis obtemperandum,profpe(rtû fuit» Poftquamuerô Rufticorum po#, ftulata , quæ fupcrius recenfui=» mus jperomnes Germanise par^ tes diuulgata eflentj'pfi libertatis dulcedinejamp;: fpe prædæ,ir\alijs quoep locis, obedientiæ tepagiu’ lis'refraç^is, contra Magiftratuni arma ccpêre. Inter quos Alfatid fuperiores eirciter mille centum primo confluxcruntjmonaRcria eiusloci inter hæcAltorfium ca^* pientes, ac exemplo fuorum gre^ ' galium diripientes amp;nbsp;deuaftam ‘ tes. Moxamp;inferioresgt;fupeno^ rum exemple inuitati, ex oinni^ bus adiacentibus præfeôiuris cif ftellis ôu pagis concurfu circa Ri« pcndoP!

gnidorfipmamp;Pfaffcnhouitim fa do, Neoburgüni amp;nbsp;diuæ Vval« purgis moïiartcria in'præfedura Haganocnfî fita capiunt, diripû unt ÔC uaftantjOmnem in fjs petu* lantiam excrccntes, Idem in duobus monialium Cceiiobijç Konigsbrucco amp;nbsp;Biblefio perpe« trantes, inde mox Sauerburgum contenderites ubi in Çanonico*

rum ædea irruptione facta, om* nia deuaftant, : certiores omnes, quac fit communis foçictatis , trp bus in pagis, Altorffîo, Stechfcl« dia ,.Si ÎSeoburgo cQnfidcntisi uoluntas,ac co s multitudinis,nu« mero nimirum, quod circiter ui« ginti mille effent,ita utuel poten« tifsimo refiftere pofTent, animï^ tQs,magnam eorum copiam ex

144 R V STIC. TrMVtT. . omnibus Iods ad fcpcIIiduntHl ' ergo cum non fol um monaftic^ amp;. Ecddîaftica bona,uenim eti^ am Magiftratus politid t Ç fîuf PrindpeSjfîue Co mites,feu nobigt; les fj effent: arces, ædificia, om^ nia^ obuia, pro fuo lubito flagi^ : tiole cepiffent,fpoliaffent Sgt;C dim* « iffent J deniçp nullum non flagipj genus intentatum omifîflcnt,tan^ dem in manipulum furum (ut dtur, trignita millibus conftan^ tem adaufti, Tabernas Alfaticas Argentinenfis Epifcopi fcdê' fedi, ac in eas ad poftulata introgt; mifsi, ibtfua caftralocant. Ita et^ go Germania bello Ruftico fla^ grante,ut uulgo fieri confucuit. inccndium id in uicinam quocjü^ Lotharingiam ferpittubi fubdio ao

IN GERMAN. LIB.' IL 14$ xd Sarum fimilcs fcditiones c5ci» tantes,in monafterium Herbfthe* mium irruunt,8^ in eo capto, ftra metantur. Hoc igitur ineen* dium Anthonius Lotharingias Dux,præter fuos fubditos,uici* nos aliquot Comités Germanos amp;nbsp;nobiles deauxilio compellat, gt;c ex inferiori Germania peditum mille feXjCquitum circiter duo,in* ter quos ducenti catapbradi er* ant, co git.

Cum ergo fubditiipfius Her* belohemo profedi,T abernas Al* faticasueniffent,acaliis Ruftica* nis fe coniunxiffentjipfe fratre fuo Claudio Guifio inter alios comi* tatus,qui Galliei excrcitus rcliqul , as,pugnaPapienfi,X|uando Rex çaptus fuib difsipatas ccjllegerat» couRp

eoufip progreditur : amp;nbsp;Rufticos tam L-otharmgicos,quàm Alfad^ cos jnurbe obfîdct. Cæterùm durn durante obfîdione de pace ageretur,copiacïpfîustam cquc;« ftrcs, pedcftrcs forte fortuiiafn j fexmillia Rufl:fcorun-i,qui obfcf^ I ßsmurbe fratribus auxih'o ueiv turi erant, incidunt. Hi, confpc^ ctoDucis exercitUjLupffteiniuni uicumpetunt. Hos ergo dud's copias inox perfequentcs i8 . Mai) adoriuntur, incenfo uico, omnes in illo Rufticos, tanquam pecora trucidant, amp;nbsp;comburunt-Poftridie eiu« diei qui erat Mcr^ curfj poftdiem Dominicum,in^ ftituto maiorum Cantate uocagt; turn, oppidû arx Epifcopi dcduntjfpe uenig impetrand^

in german, lib. IL 157 in co facfïo èc plufculum fidd amp;nbsp;clementiæ defideratum eft. Nam cum iufsideponere arma, imp ip» nitatepromifla, per medias equi« turn amp;peditum cohortes prodi* rent inermes,domum quifquc fu* am redituri, leui quadam occaßs» oné concitata turba, cæfî fuerunt magna fui parte. Poft àfurenti • milite direp tum eft oppidû amp;nbsp;arx Epifeopi dues etiam promifeuè onines interfedi ttullo diferimine*

Pauld antè,confidentibus ad hue dreamonafterium Neobùr# génfe,Rufticis,ciuis Vvdffenbur gicus,Bachinus nomine,dicte fa* dioni fe coniunxerat ♦ Verum cum expetitum officium militare non confcqueretur,qs relidis di« fcedit,ac expræfedura Clebcr* genfi

gcnfi ncbulonibus pctditifsirn’* ' rircitcr ducentis adfe pertraÆ^» | fiouu agmen, parti'm exfubdîüS : Ludouid Prindpis Palatini, ? Comitis Veldentiæ,partim exui* f cinis locis colligitjàpfcdura bcrgcnfe agmê nominans.Quo^ primum Ritfclfîum'amp;: Schvvaii* I chofîum pages inuadens, Rufti* cos ibidem ad fodetatem coin^j pcllit. Hineprogrediens Præpo*, finVvdflenburgid caftrumàS’’ Remigio nominatum,oppugnat' Cumucroid præfidf)s munituri’ tencretur nec poftulantibus Ru* ftids aperiretur,præfîdiarr)s mili* tibus ftreunèfe dcfendêtibus,Ru* ftid id acerrimè oppugnarutreiü* bus VveÜTenburgids tormenta» (juibus mûri cjuacerentur, pron*

IN german, lib; ir. t^.9 pto animo Ruftfcis fubminiftrati buSjCUamp;anteàcum nonuUis Ru fticis monafteriu in duitate g uim occupatUjdiripulflcnt ateç uaftaamp; fent. Etfi ucro pfidiarrj milites oamp; fido fuo laudabiliter fungetes ho ftiuuimdiutius fuftinerc maluißc fent,arcep aliquot dies ia ab ipfîs defenfa: tame cum omniv auxilio deftituife cemerent, drdter diem Philippilacobi,accepta àRuftids fide , deditionem fadunt: caftro egrediétes. Tum^uftid caftrum occupantes,omnia deprgdantur, uaftantatcpincendunt. Quibus perpetratis Seltsam Palatini Ele« ftoris oppidum contendunt,ubi aciuibus intromifsi, per Capitu* larium ædes graflantur,eofcp fum mo ludibrio Scignominia afficic unt:

Ko R V STIC. TVMVtt unt?ipforum uinafccdis potatiô* nibus exhauricntes,acbona cru^ d eiltet diripienteSjCaftrum quo(? Friderici à Fleckènftein (: qui fub id tempus Palatini nomine copijs Sueuici fcederis erat;) Ro^ dem didlum, inde non lons^ litumjCapientes. EoKolbenfiuM turma,(: dcquamox dicetur;utlt; niens, iclo cum Clebetoenfibus fcederejmutuis auxilfjs promifsis ôd prædæ æquali diuifione coiv, ftituta,refe cum ipfis coniungit- ' Igitur Ruftici ad arcem Rodernj accélérantes, earn deprgdantur;amp;I in ilia magnam return preciofa^' rum ueftimentorum,pecuniaruni domeftice fuppelle(ftilis,pecoris, frumenti uini copiam inuert’’ tam,diripientes * Qpia ucro I

GERMAN. LIB. IL i éi Alfaticos proficifd conftitucrant, ut nil's contra ducem Lotnan'ns giæ fubuenirent, T abcrnas rearrcptOjBufchwilcraniünó a^ gminecontcndunt.Vbi cum co* gnouiiïentjà duccmagnam par* ttm {iiorurn fratru cælam pro* fligatam cfle, animis confternati^ repente recedunt /uga fibi confu* lendum,quam gladfjs uerberi* bus rerri agendam, ac domi iam effe, quarii alcam belli fubire po* tius uolentes : ctfi antea nullo di* fcrimine apparêté, promptifsimo animo ad arma conuolaiTent.

Diabolo ergo humani generis bofte per omnes férè regiones débâchante,amp;fernen fuum fpar* gente,id(cuius pauló ante memi* Äimus : )Kolbenfium agmen in L ditione

ditione Lu Jouki' Palat, ad oaurani congrcgatû ci'rciter dien* 13ominicum,.Mi'fencordias- Do^ mim' nuncupatuiTiji'n monafted^ Sturtzelbrunna ( : quod ante ct# pcrat amp;nbsp;deuaftarat: )fuani origi^ nemfumpfit: Vbi cum complu^ res conueniflentjEmerici comi'ti^ aLci'ni'gen Semons arces, GräV^ venftem'um, Lindebrunnam,. Landacam in Vvafgauia dtam,?*' aliqua ex parte Palatini iunfai^ tflioni fubditam^flammis cxuftaS diruunt,mox progrefsiVRambcf^ oium Dalburoicorum arcem piunt. Hine Heimftenium Älbrf^ ti dePogg caftrunf, amp;nbsp;pdfl: NeO’* ftadium in montibus fitum, bus omnibus ipoliant, amp;nbsp;inced^ dio uaftât.Perpetratis ijs, Anvvi*’ ieran’ gt;

ïerani contendêtes,eamunà cum arcein Tabcrnis montanfs in fus» am poceftarem rediguht : Póft Clebergcnß (:üt dixinius:)agniis ni fe coniundturi,Podcruni uenii«f unt, amp;nbsp;id cum uicinis agris popus

I lantur.Exindeautdcprçlio ad Ta ; bernas Alfacicas commiflb cérti« ores falt;fti, fimul difperfi in auras

; dilabuntur. Clade (: cuius paulo antemcminimus:)ad Tabernas cdita, Antonius Dux Lotharing

, gigadbiduumibi fubfiftit:acdoäs , mumrediturus,ad ualles Vviler^ Î nbsp;nbsp;in AlfatiacontcndiL Cum aiitern

1 : * , • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L- 2 fyluam

fyluam à Caftaneis denominà» tam’, defcendiflet, altcrum Sek# fladio uenifTet, coni'uncflis copij^ ad fauces Vvileræ,inter Damba# cum Sd Schervviler confèdifle, ut tranfitu ipfum prohibèrent Prze# nuisis igitur fpeculatoribus, qü’ i d expl o raren t, i p fe adeiti ft rüóa, acre deliberata, moxeos aggff* ditur. Confliiftu fa(fto,Ruftico* rum circiter quincç millia defide* rata fuêre , reliquis ob multan^ nodlem fuga clapfis. Nam præk um nocfteiam ingruenteinibatu’’) ita ut Lotharingi hoftes redèa^ gniturijS ch crvvileram incender^ cogerentur ignis fulgore profp^^ (ftum nocftis obfcuræ tenebris fulcatum,illuminantes. Inho^ conflidu Comes Ifenburgieu^

. moratus,fubfcquenti die, non fo* f ! lum maxima cum præda , fed J captiuis quam plurimis domum J reucrtit. Inter quos amp;uirgines I SCmulieres formacpulcbritudine confpicuac abdutftaifunt, Gallis * libidinis fuse facinora bine inde J perpetrantibus. His tribus locis, J uti diximus,ad oótodecim millia J putantur effe cæfa : Licet alnu^ mcrum exaggcrantes, uiginti fex millia profbgata tradiderint : tre«:

KV if IC. T V M V t T. douicus Eledor Palatinus in i^ï piTini animi cpncenuone incum^ ‘ beret,ut feditiofis in fua dition« confili-js reprefsis fubditi opim^ i pace fruerentur, Sc ab omni, tarn i bonorum,quàm corporis perieH [ lo tuti,quietam amp;nbsp;tranquillam ui* tamagerentttamen hoc peftilens feditionis malum lie plcbi arrifiti iitpleritç faciles aures noua, clàtn noôturno (empöre molienti^ bus præben(es,ad rebellionemii’ Masdfratum accenderentur, reiedis antiquis legibus atlt;ç uagt; tutiSjdenouis Magiltram follid^ tarentatep hoc incendio ubiep eorum ferè flagrante, occultæ’^ pforum amp;nbsp;infldipfæmachinatiû* pcs in uulgus quoep erumperenf'

lu GEK M AN, LIB. IK 1 «fy pago NufdorfFprope Laudauf« am fîtOjdieDomûiico Quafinio« do geniti encîenrjs cdebratis,5d à iiicinrs morelblenni frequentatis quidam pcruerfi,amp; temerarq fus nenes, drater ducenti, inltituto collaquio fœdus fcrirent de peculiari exerdtu inftruendo de« liberarent. Qua delfbcrauone fi« nita,propeGdlvvileram,in quo* dam montenodlu omncs conuc* niunuacinde ad drcum iaccntes pagoscontenduntjRufbcos fom no fopitosexdtant, Bi. obruunt, multis^ perfuadentjUt in ipfo« rumperueida confilia condefcen* dant. Qviarenumerus eorum ilia nocfle fie creuit, ut fequenti die plures quingentis confluèrent uallem Stiblingerinam hoftiliter ' ‘ nbsp;nbsp;nbsp;’ L 4 inua*

inuafuri.Ea relacobus à Fleckctï? ftcin,præfeâ:us Germersheimen# fis cad cm pocîte comperta, nulh mora interppfipadRuftïcos di# dæ ualliSjUt pote fuæ præfedur£ fubditos cum aliquot equitibvs aduolatjCofq? prationefuaitacon firmat,utinconafibus feditiofo^ ! rumrepriniendisilliadfuturos i polieeantur. Qiiamprimum igi^ tur feçlitiofî præfedum inftrudä manu adpentare intellexerunt,arlt; rep ta fugamox dilabuntur. Quo uifojPræfeôtus rebus per olt;ftidu^= um in tranquillitatc conftitutiS) domum redit,fpebona, RufticoS fideli admonifipne fua pacem cul turos,fidem Scprppriam falutem cpnfideraturps , nee quidquaifl turbarum in pofterum cxcitatu# . tos

cfle.Verùm quid euenit.Cùm ipfe uix inde difcefsifletjad priftxii nam perfidiam,tanquam canis ad pomitum redieruntacrurius con curfu fado in diccccfîm Klingen* munfter Cocnobium Hçrdenfç in domum lohannitarum Hain« bacijin praedium Monachorum Mcchtershemenfe irruunt, fru« tnenta, uina,armenta,eibaria,diri* pientcs, ac omnia pro lubito fuo perpctrâtes.Intcreà dû Kplbenfeç Ruftici(dc quibus fupradidum cft) oppidulum Anwikram ca* piunt Ruftici ex Nouocaftello , Mî^idenburgica, Kithv’vilenfi pr^ feduris , èé Sibaltingrina uallc focdus incunt, feque congrcgan* t^s fub fpecie^quafiKolbenfiuin agmmi refiftere , nee permittere

«7« R.VSTlC'TVMVtT* iielmt,utuel feuelalïo^m rum oppugnatum uenïant,In pT( dio Monachorum Gailwilcrï^ conuem’unt, Cum^ fatis magnis uiribus £e ïnftrudos putarent» mutatoconfilio,uidnosfuos ab«* fentes inuadunt,amp;! omnium fedurarum Rufticos ad defecTio« nem follicitant. PracdiopoftGa^ ilwflera , amp;nbsp;ccenobio pcnl tot® direpto,Sdpcnitus uaftato,Bö'* cbingâ Rhudolphi de Zaiskaui' arcem occupant, earn direptan’» boml^fpoliatam, mcendio ditus delent. DeindeHofsbergi^ um, Ioannis à Dalburg CaftrüH^ ad montes pofîtum,capientes, î“ prgfidi'js muniunt.IndcHasbru^ ci cadra, metantcs, monaftcriun* ibidem cxurunt, Eo^ lod morant^®’

'in german, lib. II. 171 morantes , aliquot cohortes ad arces Spirenfis ditionis Vdenhef tnium Coftcnbergium occu« pandas ablcgant : hfcp captis atqp direptis coptjfqiie auAis, biduo poftHailbruecamoucntjUno ag^s mine Vvintzingam propc Neogt; ftadiumfitam pctentes,ibicç atop in uicinis locis caftra metantur; ciuitatis pro tnoro folito dcditio* ncm magnis minis efflagitantes, ac cam die Satunri poft Domini* CÛ diem ui ob fi dentes. Qvio fatftu eft, utciues fidei aciuramend fui obliti,necucl urbis bene munitae, 0lt;adfuftincndos tam imbelliuin Sd effeeminatorum Rufticoru in* fultus pcropportunæ,nec Paiati* ni fidclis admonitionis radone habita J mens Rufticomm minis lt;nbsp;perterre*

17» RVS T IC. TVHVIT. | pcrtcrrcfadli, dicDominico^que i Ecdefia, ïubilatcnpni!inat,Qró# ter duodecimam horani pomeri# dianamipfis j'ntromifsis, turpitcr fe dedcrent.Vrbe ïgitur capta,Cgt; j pitanei Sc proceres in eacaftra figunt, amp;'praefcdum fibi iureiu^ rando pbftringunt.

Eodem furore adi ctiam Ruftj d Lengenfes, primo Backenh« mrj numero trecenri,cirdter dien» Dominicum Mifericordias Do* mini confluunt : quibus noniiuHi aJrj refraéris obedientiac pu3o* risrepagulis, Phederfhemrj aflo* datijUicinos Rufticos ui armi* adfocietatera adigunüamp;uicadni progredientes, Hochemi prop^ Vvormaciam fîti ccenobiumrno* nialium diripimit,utôc Liberia*

fN ßtRMAN. Lis. II. «71 fttjjpoft Neuhufiu profeélijCanô' nids fuo more omnia eripiunt, lû cet duo Canonid,nimirn Philip« pus Schenckeî àMergetheim, amp;nbsp;SixtuS Maier ipforum fadioni nomen quo que dediffent. Hinc Hcrnsheimium nobilium à Dab burg caftellûm progrcdiuntur,ac fine ulla ui ibi intromifsi, circi« ter quatüordccim uiros cumfex bombardärijs fccum commearc cogunt,reliquis incolis in confoei , dcrationem recep tisîindc Ofthoâ fium,tamPalatini,quam Mogun« tinilurifdidionis pagùm ingreG fi, qnas pofRmt uires colliguntî ædcs Garionicorum in co deftru» unt: Hamaicum,8(^ alios uidno» pagos in focietatcm adigunt. Po« ftea Bechthemiumfub ditionc co mitum

174 R V 8 T IC T V M V L t. J mi'tum àLcim’ngcn dunt,ibiquecaftra aliquamdiufî^ gunt. Tandempromouenfes inde Vvefthofium, Rcipoltzkif^ -chicæ djtionis pâgum amplifst^ i mum amp;pulcherrimû capiunt,ak pagicos omneSÿUi coaeîlos feed^^ ri fuo adfcribunt.Crcdi' facile po^ tcft,nullacoadfionehicopus fui^^ lt;nbsp;fç., quód peftilens hoc uiruspk^ rof^ Rufticos infeciftet: nec taH* ouum ouo fimile fit, quam confia Jia Rufticorum fibi refponderin^'

Poftquam autem Guilielm^’’ ab Habern,Marefcallus Eîedohs Palatini, tum têporis à fuo prinö* pe adiuneftis 'trecetis cquitibus peditibus circiter quingêtis,trän’ Rhenu ad defendendam prpfedi* ram Altsheimenfem,Slt; réprimé daiii (/. ;. :l

FR SER MA nJ LIR If? lyf dam ah'orum Rufticorum fedi'ti* onemmifluSjCorum confpiratjo^ ncm refdui'Hét, cum fuis coprjs Vvefthofium uerfùs coiltendi't Qiio Ruftici cömpcrtOjinftruAi's ordinibüsiiï càmpum numero tri tim milHum prodeunt,amp; (: quant idoneam fibi fore putabant : ) uis ftcam,nonlongè apago (ïtam od^ tupant^ Etfiuerd Marefcallus proelq perquam cupidus effet, ta* men cum fine fuorum detriment fofc eosadonri nonpoffe tildes ret,tormcntis campeftribus emit* fis,ordincs ipforum difijcit. Ru* fticiigitur uerberafibi parata cffc perpicientes , fuga pagum repcs? tunt^Cumuero iam aduefpcrafoe ret, Marefcallus nihil memora* tu di2ûum aduerfus ipfos. aoerè -s* potuit,

pötuit,practcrquam, quod ipfiù« inilitcà ciräter fexaginta Rufti'coi infuga confoderint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

Eädem nóde reliqui cundaridum rati, ad montes conferunt, 8^ audo in itinere incro' fadi'oni ad Ncoftadi'uiU confiftenti (e confungentes, Vv«i^ diehheimium ditiom's Palatin* Caftellum rii poteftatem fuam digunt, ibi(ç ad aliquot dies con* morati, cum uicino ägrhihe con^ fpirant: Vicinospagos de foede^ recumipfis feriendo afsidue 11 citantes. Et fane multi blanditij* pclledi,perniciofîs ipforum con* filfjsfubfcripfêre. Attpintefca Limpui^um monafterium’ diu* pitur. Cum igitur undiqp per m* turn Paladnatum omnia pericul*

, I plena eflcnt, Elecflor Palannus ' nbsp;nbsp;grauifsimis de caufis motus.niaxi

' cffufionem Chriftiani fanguini's, \ quo ad eius fieri po{Tef,uitare ueU ’ let,perfubditosfuos Neoftadien ■ fes , defedione ipforum minime * attenta,apudRufticos ad Vvinü tzingam corigregatos, de amicó

* Senatus Ncoftadienfis continua ♦i âediligentem interpellatioricm a d ducibus ac capitaneis, qui Bach« it beimenfi fadtioni præerant, tan« * dem hac conditione confenfum i eft:ut princeps Eleélordie Mer« curij poftDominicum diem lubi

liarfjs amp;nbsp;equitibus drci'tcr trigitv ta comftanis, ad pagum Forft co# ràm Iltens fecuritatispubh'cè da# tis atlt;^ acccpns compareretîCui EledorPalatinus acqui'e{ceHS,a3 lociinîàRufticis fibi præfixum confère co etiam uenientibns u# triufque faÄionis capitaneis aini aîijs aliquot ad negocium tranfi# gendum deledis.Hi cùm Prind^ P cm Eledorem cxccpifTent, aefbonem inchoafl'entyUtnnt^ inenGdlv^eilrianum Backeii* hcimenfe (ublatis fignfs,acie^ in^ ftruô:a,pcr campum incedens ap* propinquat,amp; fc confpicienduni omnibus exhibct,quafî fadære# bellionis, Sdnefariorum conatu* um caufam iuftâ habcat^Sc ad de# fendendam eam côtra Palatinum

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faüJ

I fatis fit ualidum. Ibi poft multam difcepcarionem,de ranonibus rea uocandg obcdicncig cranfasftio fa lt;ftaamp; ab utracp parte approbata

I cftjinhancfentcntiam:quod urrii ufque agmiius capitanci data fidc ■ copias dimiflurijdomum quifep ' fuam rediturus : captas ciuitates, arecs caftella dominis redditu^ ri:5d in ipfîs direpta fpolia reftitu« turi,ncc quidquamin pofterum txfjs ablaturi:quærimonias quas haberefe putarct,ad conuentum totius Palatinatus reiclt;fturi nee in EledoremjCiufcp propinquos, ucl eius iurifdiôtioni addi^os» quidquam interea hoftilitermo* lituri cftent.Iis eroo fie tranfadlis, fub ueipcram utrumque agmen ofto millibus conftans fua caftra

repetit: PrincipeNcoftadiu om^ ni ciuiuni caterua ftipato, diente. Nam fidem datant Rulhït e]ua promiferant ratione plenty non feruabant : fed itafefc bant,ut nonparum periculi ipfi metuendum ab illis efi’ct : Ex quQ quilibctaddifcct facile, hominib» feedifraois non multum fidei trP buendum elTe.Sequcnti die capif tan ci utriufquc agminis denuo ' principemadcunt,utubi 5é quatt do conuentus celebrari debeaf, ; deccrnatur.Hic adprandiuprin^ i ceps uocatis,acbenignedimifsis, confeftim Haidelberoamremeat: i

non exigu O p cri cul o ut cuilibet conijccrc licet,defundus,acdo^ i mum rcuerfus, per totum fuuin ; principatum conuentum die con i ftituto

ÏN GERMAN? LIB. IL iî i ftituto indicie, ordinis equeftris uins,præfedis,capitaneis miii;: tibus ferio præcipïcns , ne quid Contra décréta faciant.

Sub idem tempus circiter Do^ minicû diem Jubilate improbicaü teamp; leuitate quidâ infi'gnisfacri=â ficus, Antonius Eifenliut diçtus, EpP’ngæ in Kraiegouia , nôùis turbis excitandis animum adi-jcir, femetipfum Dücem conflituens, acleuifsimos homines fibi adiun^ ^ens : qui uicinosuerbis Stfehü ptis ad fuamfocictateminuitent, qu^ mai or c peße et ueneno quàm rehqüorum turAuîtüântium pub^ plicata feriptareferta fucrc * huius ferè tenons. Patientiamamp;piam conft’antiam in;rébus arduis per ^aluatorem nöft/Sóiahimö'uo^

Bis dilcdis noftris in Chrifto tribus optamus.Compcrtû habf^* tis,cp duro ac infol end,non tâM* giftratus polidci, ciuscp pfeélori* quam monachorû 3^ aliorû Ëcd^ fiadicorû iugo hadenus indigni's modispicfsifucrimus. Verunta/ raen(Dco laus)adioncs ipforutfl quibus ufi func, tandemfuntde* tedf. Qu are àuobis ferio cfOagi* to,utfratribus ueftris affumptis. Gotshcimium cum curru quarté cclcrrimè ueniatis, quo facrofan* dum Dei Euangcliü, 5ciuftidaflt;: liccm curfum Sc progrcflum fo*'^ tiatur. Quodfi ucnirc dctrcâa* uerids,cgo cûmeisfratribus inuifam , id uobis habcatis fuafifsimum.Antca Rufdcis unbergids tumwltuatibusadfii^

ratjAtcosmanipuIo fceleratorum aflumptOjrelinquenSjhos tumul* tus condtat.Poftquani autem in« colæ Gotsbemij, Comids Eber* ftenq caftelH, conatu dus Sduos luntate comprobata,ini fc coniuri xilTentjipfe caftris illicfixis^pauds diebus cirdter mille duccntos uu

Mcntzingen in uiciniababitatcs, opprimunt, arccmcp illoru diripi* une Quo fa(flo dux Eifenhut cum fuis copqs fublatis fignis Eppin* gam caftellum con ten dit, ciufquc deditionem fibi fieri Habitat: Id quod facile obtinet, ac mox Hai* delshcmium oppidu inter BruG fellas amp;nbsp;Brettam fitum , co dem modo expugnat. Porro omnes M 4 eius

y 84 RVSTIC. TVMVLT. dus loci pagoSjfiuePalatini, nobiliuni, leu aUorum domino^ rum imperio parèrent,fubiugatî

Hilfp^cyrn caftellum, ubi «ôlor nouanl ædificârat domum, præfcdo cius capto,ccllariuin, facnficorum,amp; nobilium ædestll ripinacomnibus pr^dandi facul^ täte concefla , quidquid inuenil cuni fuis afportauHinctoto cuifl excrcitu Sintzhemû,ubi pulcher^ rimurn Canonicorum templufrt erat pergit,5lt; çum fuis per dediti^ pncni intromüTuSjin ædes Cano# nicôrum irruit, feneftr^s frangut, deuaftannàcin Canonicorum ac^ dibusuberè cibipotuf^ copiart^ perta, ibi pér aliquot dies coin^« m o rantur.ln d e p o (tea m ouentes, ; çadrum Hippolyti à Venningen .

Stefnbergfum, inter HiKpacum’et Suntzhenïum fituni incendùnt, îgncm talem excitantes ùfeiüj fplendor'per totam illam ukïnii am ab omnibus uideri poflet:Ärx cnim illain alnfsiino monte po# fitaerat.

Cum igitur fubditi à legitimo fuo Magiftratu quotidie magis magifqiie defcïfcerent, amp;nbsp;ab eius ob’fequio fefe fubtraherent, prin# ceps Eledor defedlioni maiori prpuifurus , denuo de jpfis de# mentia amp;nbsp;humanitate potius^qua Ü1amp; armis ad fidem amp;nbsp;ofikium reduccndis cogitat. Dido igitur Dilennutenico agmini icribit, fi ' *lt; * *nimisgrauibusoneribus fe prei^ *fos arbitrentur, fefûofiç confilia* iios,accepta fide publicamifTu*

rum, qui ex illis ca cognofcartt» poQulatis ipforum intclleifh's, oninia,qu3C prindpcuiro digO* fl nt, fadurum cflc. Litcris hifclt; f reddius, èi. coram tota Ruftico^ rum turba rccitatis,Eifcnhut,amp; Thomas Rcufs Capitanci cun’ adq s ad earn rem delcdis fuam fo’ tentiam Prindpi perfenbentes gt;nbsp;diem amp;nbsp;locum tranfadioius afs^ gnant, fîmul cum commonefacP en tes,ne ultra decern équités mit* tat. Hoc accepto reiponfo Pala* tinus EIelt;^or^ Philippum NafTo* uiæ comitem, dominum in Vvif* fenbadcn,amp;alios confiliariosde^ h'git. Qui didto dieloco^ pracfi* nito comparcntes,eorum fenten* tiam audiunt, ac de conditioni* bus quibus motus componatut, agunt*

rN «ERMAN. LIB. '187 agunt. Eæucrodum ad Eledo* rem mitterentur , Ruftid pacem colere,necqm’cquajn actêtarc iu« beniur. Quanquam autem non tam Principi,quamipfius confili* arijs fecuritatem publicam , fuis ad ipfum dans b'teris promiferât, tarnen,qui mos rftleuifsimihomi num generis,promifsis non fte# tere,fed amp;nbsp;diótis 3C fadis erga con fiUarios ita proteruos fefc cxbi=Â buerunt ,ut per integram nodena in fummo uitæ diferimine uerfatî, nil quicquam fibi certius,quant mortem immincre putarint.

Neep tarnen prifea fides 8é in» tegritas penitus extinda era£,fed in hoe turbulento amp;nbsp;pcriculofo xetwn ftatu Palatino Elcdori taie Aundutu aftex:tur,undeei conijf

ccrc facile licuit quofdamad hue fuôrilm fubditorum in fide amp;nbsp;ofi ficio'permanerèzNam cum eius fubditi in præfedura Lutterana, Nanftallina amp;nbsp;Vvifchbacciana ad armafonitu tynipani alios cort iiocaflent,nouurn agfnen infiru^ duri, Sx!^ circiter mille iam cbnu» niiTent, accompluribus à Kob benfium difperfo‘'agmine eó cOiv fiuehtibns,pfecibtis, minisj'ui,^ fcriptis fuam fa’cfiïortern augcre cQ ■n ar en tur: cir cuhïacen ti a m o n rik, Otterberaürn ƒ 8d Vifchbaü^ cuminuadentes : ea($ rebus nibus exuta,uaftantcs: multas fcinas, quarum in ill a regione pens eft nume^üs/dèftruentcs: bacenobilium qrïóVuqdam arces-inter bas HohcnVèkoriin{ ' *' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gnaiites»

IN ÖERM-ÄN* lib, il I «9 guantestcoprjs, amp;nbsp;Lutcrea-obGj» denda: ac fubditis quatuor præ^ fef^rarunijBobelnbergicf, ^/via lerbaçhicæ,Ramfenicæ, amp;nbsp;Stein« vvindinæ, quod ipforum partes fequi recufarent, ac impia fadnoi* radeteftarentur, delendis, uefana ÇÔ fill a agitarent : Türic(inquam) harum quatuor pracfeAürarum incolæuim propulfaturi, cirdtcr quingcnti fe congregant, ac fpe auxilij à præfedis mittendi, perfi« dæ Rufticorum turbæ non Ion« gc Vvilerbaco ob ui am proce« dunt,dcß uirili animo compella« tæjturpifsimafacinora conatus ^exprobrant: èi. armata manu cir« eiterfeptingentos cogunt,utPa« latini. Eledoris fe poteftâti de« dantieidemqüe caftrum Hohen« eckeris

gt;90 R V s T I C. TV M VL T. cckcris ui ereptum, commua n^' omnia fua IpoliaS^armatradanî' Quæ omnia PrincepSjhoc fummoporedelecflatus, fidelibuJ poftcà dono conccfsit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Ac quidem fecundum tradatt^ j oncm de pace renouanda inu^ ipfumSif Rufticorum Vvinezin^ genfe , Si. Vvachenheimenfe gmina habiEamiperafTctjfore ul’ grafîàtionibus fuis finem impo^ nerentiab armis difeederenttpro^ miffa feruarent, ac conuenturn, ■quem euulcan's feriptis, per fo^ tamfuam dicionem indixerat, pecflantes placide arque traiv quille uinerent. Sed hi contenir pris bis omnibus, duas arecs a Ncoftadium fîtas,Volfsberoiuifl ßdTvintzingam prius à fe captas • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deinde ;

deinde Ruperrigium Ludouid k Flcckenftain aulæ Palatini præ«' fedijCiufque fratrum arcem inua* dentes, predofifsimam Si. cepio« fifsimam fuppclledilem , uini Si frumenji copiam maximam rw pcrtâ, diripiunt: ac Diddfehemo Epifcopi Spirenfis caftcllo capto, arcem deprædantur. His ibi per« petratis,agme Vvachenheimenfe difcedens , Neuhuiium mouet : Reliqui ucroRuftici Landauiam pctêtes, ciuitatem ad deditionem compellere conantur, Ecdefiafti« corum bonis inhiantes.Sed ciuia bus fe fuamque ciuitatem fortitcr dcfendentibus , obfidioncm hac conditione foluunnut turbæ cer^ tum frumcnti ac uini numerum ex bonis Ecckfiafticorum ero.«

RYjSiTlÇ.^ T VM VL T. gent: Qtxa accepta, ScharfFe cum comitum de'Levvenftcin af^ cenilorigè munirifsimamad liare Xgt;andauia in móndbus tam, uenientes, eius deditionen^ efflagitant. Cum ergo præfedus Gebelinus cognomine (?cui dquici fenioris comids Levven^’ ftcnij filia naturalis in matriniogt; niumlocataerat)unàcum uxoî“^ , Fran co wilier^ in cäftris cumRn^ I fdcis GgifletjUt fibi ÔC coniugi dis omnibus bonis, fub data adfua commicrrareliceretncc at^ o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

cem ud incenderent, ud diruc^ rent,nullus quiipfis rclIRcrct, j it.Rufticis itacp catcruatim in cam irrumpendbus, extra arce mtv’ nidfsimam turrim arupc denomi i natam per pondculum ligncuifl I

in' GERMAN. LIB. H. 19 f magno cum impetu inuadenti^: bus/acftuni efl:,ut unus lUorum ex ponte in aream fiibicAam prola^ beretur. Hic ergo cafus cum fati's præcepsamp;altuseffet,ne(ç tarnen lethalls ue1 nöci'uus lapfo uidere« tur,omnes data uoceuho ore ex^s clamant, hóe bonte fuaé caùlîæ amp;nbsp;inftituti fignurri euidentifsirhum effc.Comotntacp caftrum,in quo comités boriam diplomatum èC preciofarum rerümparteni, uinf, frumentiep abundantem copiam babebant, uaftant, èc continuo funditus delent; Inde pro grefsi, Nouum caftellum amp;nbsp;Trifelfiurn Ludouici V eldentiac Cómitis ca^ ftra ad montes fita,petuht:ubi eer to numero intromifsi,nihil uel dis reptionibuSjUd ineendijs damni ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N dantv

194 RVSTIC T7MVLT, dant,i»uicoMerîamo adLanJ^ warn fi to caftra figentes . Vbi coramorantcs j rcfcifcunt, quarts duram Tabernis Alfatids fui frâ' tres à duccLotharing-iæ obfidio^ ne premantur Quare Mcrlamo caftra promouentjobfefsis fratri^ bus opeqj laturi. At poftquaif ’ Eilterftatum ufquead Vviflebuf^ gum fitum ueniunt at(Ç cóguö'^ cunqquataq dade affedi fuerint, infti tuto mutato regrediuntur, difperfis coprjs, ad patrios lart’ reuertuntur,capitaneis BulJighf^ mum Palatini Eledohs caftellu*’’ mifsis, Veruntamen paueis bus póft, Palatino in aciem pro* deunte,denuo infurgunt. Etfiut^ ro prffcÄo Germershcmenfi co» adnionenti fidem datent, £e nih^

jNvGBRMÄN. lib.' H.' IPÇ noui molituros jfcd indidum con uentum ( utamp;ipfî principi pro^: miferant) expedaturos effe : ta« men iterato copijs audis Merla* mi fe congregantes,ad aliquot di« es fubfîftunt. Deinceps ( ut dice« tur) iteringrefsi,rçm fumma cum • turpitudine coniuncflam gerunu Et quanquamRuftici Brurhena« ni Meideburguni Epifeopi Spi« renfis caftellum ,fupra Landaui« am fîtum præfîdijs comniunituin tenerentnamen ex innata de« fperatamalitia iibi temperarc ne« quiucre, quo minus alps didli ag« ininis Rufticis in arçê intromifsis camincenfam funditUs delerent.

Porro quidam nobilis , Eraf« mus de Bauben dicflus, Dermfte« nq habitans, leuibus ad fe pelje«

ôi's homi’nibus, m ædcs facert^o^ tis ibi irrumpit, bona^ ipfius ripit. Hocce faanoreecîito,nu^ lani ucl proprrj honoris,uel ncris amp;nbsp;fanguinis fui rationern h ab en s : nec maforum eroa Pahgt; O tinos obfequia confiderans, cum agmincin cœnobium Francken^’ thaï irruptione faôta,id capit,diri^ pit,diruit ÔC uaftat:Conftituerat^ fccum,nïfî' conatibus ipfi'us matu : rc præuentum fuifletjultcrius aJ euinmodûhincinde debacchari' I

Cumitaquenullafidcsab infi^ ’ dehbusfubditis fcrnaretur,Pab‘’ ! ti'nus Eleftor ciufmodi, amp;nbsp;alij^ grauifsimis caufis ad conlultati^ ' oncs,qnibushuicpeftilcnti malo occurrerctur fufcipicndas com^ ' pclhtur, quoperuerfîconatus rebellie

IN german, lib. IL 197, rebelliones pcrfidorum fubdito^ rum inMagiftratum ccptæ, com^ pcfcercntur, graflationibus in pforum finis ftatucrctur.Quo cir^ ca cönfangui'neis fuis,propinquis Sdfubdids citra moram de auxis Ho compellatis , exerdtuin com# parat’.ad Sucuici foederis ordines (cuius amp;ipfefocius craQdeiuftis fibi fercndis auxilijs fcribit. ïtsc^ intrabreue teporis fpacium equi^ tes ex comitibusjiobilibus amp;fub ditis delc(fU)S circitermille, pedi^ tum millia tria cogit. Infuper Ri#: char dus Archicpifcopus Treue#: ricus trecentis equitibus, mille quingcntis peditibus,in infe^ riori Germania collet dis ipfi auxilio uenit.

BAladhatus fubditis ït^ ut diximus tumültüand bus,nee in alf)slods fub j ditorum deteftandæ rebclliones tonquieuêre.Nafn amp;nbsp;Lantgrauij t fubdid feditionibus concitatis, cadem contagi'one côrrepti eran^* Qjiare etfi aliquot eqüites Palati* nöEleélori fubfidio mififlet, men cum circitcr diem D, GeoP grj fcditiöß Ruflici in'prjcfedurJ Hifsfcldicarnagno numéro con^ tra Magiftratum infurgentes, éciuramento uiolatis, Hirsfellt;ï^ ïirn oppidü cepiflent,8if in diccec^’ Fuldcncirciterfcx miilia numero I ' lt;ôfluxifrcnt,amp;Lâtgrauq ad feinuitaus j aliqt caftelUj cd

IN GERMAN, LIB. Ill 19» tes ocaipafrcnt,amp; interhæc Va* chiû oppidu:ad hgc multamona* fteriadidpuiflentjLatgrauius con adis infua ditionc eqtibus, amp;nbsp;ah'* * quot mortgerisfubditis,addi(flu aomen contendit.Cuuero rwilh'a*

reHi'rsfeldia abenct,ubi Rufti'd magno numero confederant,prç* rnittit équités circiter quadragin* ta,qui quo in eos effet animo fîg* nificent. Ruftici ciues Fui den* fes, qui prope Hirsfeldiam circi* ter quatuor mille conuenerant,co copnito.demuniendaurbe copi* tabant,nihilominus tarnen Lant« graui] uoluntati fefe pcrmittunt: ac ciuitatc dedita,arma traden tes, Lântgrauiumiegitimûfuum Ma giftratum agnofcunt. Ad hæc tria agmina confluxerant in finitimis

O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

diain quinq^ miilium, alterum dipeceli Fuldcnfî etiam maiods numerÉtertium quatuor milliunï non îqngè ab utroqp , eo confîlio, ut facilius conueni’re poflent. Ca* pta amp;nbsp;præfidijs munira Hirsfd^ dia,Lantgrauiuspoft diem Do^ nunicum,qucm infh'tuto maiorU, Mifericordias Domini uocamuSj Vafdprffïum, poftcro die Hunfd i diû cafteliû ingreflus, cuius inco^ ■ læ quoque defciuerant,ea in fuanî . fidemrurfumredigit. Qiiopera^ ( ólOjCum copijs tam equefl:ribusgt; quam pedeftribus omnibus Ful^ , dam contendiqubi Ruftici nume* ro,quem ante diximus, coicrafiti uenientêrepulfuri.Verüm Lant^ grauius animi ardoreferio rem

IN GERM AN. LIB. III. 291 agens,mftruélaacic rcëlà aducr« fus eos contendit.Ruftid ergo eo uifo, moxin fugam fefe conuer^ tunt.Quarç Lantgrauius tormen tis bellicis in urbem diredis, pe« ditatu eam ex una parte oppu« gnat.Intcrea Fuldefes urb e egref* fi,Lantgrauio fe fiftentes,flexis, ad terram genibus, fupplices filt; unt, illius fe uoluntati permitten* tes. Ita cruitate Fulda cum Ruftie cis ad fidem redafta 8d capta, per aliquot dies ibi çonfidet.Sedato itaquetam oppidanorum, quam pagicorum in dioecefi Fuldenfi |umultu,bi qui prope Schmalcbal diam confluxçrant, de eo certio« res faéb, mox dilabuntur, Sgt;C fefe i Thuringicis coniungupt. Cum ergo fubindemaiores atcç pericu

ioliores in plerif^ Thurin giâc ïo* ci s m o tu s exorir entur, ubiRufti*’ cani Comitüm , dominorum nobilium arcibus amp;nbsp;domibus ob fefsis,captis,expugnatis,direpdsî dominis ipfis partim expulfis,p^^ tim captistnaonafterijs-itidem ali^ quot cxpugnatis,dtfutis amp;nbsp;uaft^

- tis , Efchwegum ditioiiis graui] oppidum, ÔC ab ipfo ter mille cquitumprxfîdiomunî'^^ tum,alia(^ uonnullascius duiW* tes acfubditos ad deditioneconv pellcre attentauerant. Lantgraub us ea re motus , ad rebcllionei^ fubditorumcohercendam iteriJ’ Thuringiam fufdpit : amp;nbsp;cquit^^ tu rebus omnibus bene inftru^o, Peditatu mediocri:poft die minicum uulgo lubilate didum, Ifena#

Ifenacum appcllit.Siquidem Ru4 fticis infupcriori Germania mo« do,quo expofuimns ,tumultuani tibus, Diabolus per fua organa maxime in Thuringia ôd uicinis locis fimiies motus ex citât,au dlo* re Thoma Muncero, hominc fa* crarum literâîùm fcientia perpo^ lito:fed qui facrg fcripturæ genuin no intclleélui minime adhærens, à Sathana redta mente deturba* tus,acfalutariEuangelii prædica«: tione omifTa atque contempla,de

I uitapiè acChriftianè inftituenda populum pcfsimHnîormaret,amp; -ex malitioîa callida quadâ fan« ) ftorum Bibliorum interpretation neUanâ SiC feditiofam dodlrinam confingeret:Omnes Magiftratus interfidendos , bona communia can da.

canda,nulls Principem, Regem# ue efTe tolerandum,populo pro# ponens. Hifccimperitæplebis animis frequenter inculcatis, Prin cipes côtumeliofèprofcmdi't atep traducit, quibus modis plebem opprimant :quäusoneribus gra# lient, quibus arribusexpilent,ut fubditorum maximo cum detrP mento fuum luxum fuftentent explcant:cum tarnen Chriftian^ ! charitatis officium hoc ab omni^ bus pofeat, ne alter alterifc prs^ ferat,quif(pfuoiure, bonis com^ | municaps uiuat. Et quo diabolic* ’ car fuse doôrinæ fucam obduct^ ret,aHcucrareno dubitabatjquo»^ ex reuelationibus diuinis, doc^^ iet,nccquicquam populo prælt;^* pcreqiiifi a Deo fibi iuffiim id/^ '

IN 'GERMAN. LIB. III. 10^ fet. Verbis dicinonpoteft, quam miferè diabolus bominê demen« tarit, ut de diuinis rcuelationi* bus fe mâgnifîcè iadarenon eru« buerit, amp;nbsp;nomen Dei tanta cum uanitate aflumpferit. Imo apud pofteroà baud facile inuenics,qui bus perfuadeas,hominem co im* pietatisunquam prolapium, qui plenis buccis tarn gloriofas often tationes crepuerit, quibus nihil minus uerumfuerit. Sedamp;olim confimilis impoftura fuit cuiuf* dam plani,qui Manes dicebatur. Qui etiam omnibus fallacifsimc fc uenditabat,uerum fe Chriftum, uerum Dei filium efle : defignatis etiam fibi difcipulis,amp; m agnaho* minum multitudine ad fe pertra* ^la, quos omnes in eum errorem japtos.

raptos,in uitg ac animg difcrimcft adduxit pr^fentifsimum.ld quo^^ ctiain nunc accidit, Diabolo tan^ ta uerfutiautentijquæ rationehu^ inanaconiprehendi,amp;ab ignaris dus rei difficwUer credi poterie gt;nbsp;At ita cum hoc Thoma geftutflj eft,utfacile quisfuerit, apparet^* potuerit.Hiftoriam eius ergo bo^ na fide ac diligentia re ci ca bo.

, Eft oppidum Imperiale adfi^ nes Thuringiæ uerfus Hercynit am fyluam ditionis principis (ftoris Saxom'æ, Alftetum nomi^ natum,quo Thomas, muleis ua^ rrjfcp locis eiedus, nimirum Pra^ ga Bohemiætinterbaco oppi^J^ Marchiæ , amp;nbsp;Zuiccauia ciuitate Eleótoris,tandem fe contulit. Et(* liero defemetipfo gloriofiusniul*

IN GERMAN. 118.' TIL io^ taprædicaretjfe fpiritum fanétun» habere,nee ullum periculum rei« fomiïdare,quod abipfo Deo per uniuerfum orbem conaonandï poteftatem atep mandatum accès piflefementireturfnidum tarnen ibi fuæ fraudiperidoneum quæ« rebat,ut fub pqfsimt Principis Fri derkijSaxonig EIcdoris,m cuius dirione paftores,uitiofos ritus res prehêdêtes,periculimagis quant alibi expertes uiuebant, patrocis niodegeret, Primum igitur,ub{ fedes Alfteti fixiiTet , ac aura p^)« pulari captara, nomen fuum uub go plaufibile 1 eddidiflet, non fos ïumaduerfus Pontifieem Romas num,fedenam Lutberum docere ccepit,utnufep doêlrinam uitios fam amp;nbsp;impur am eiFe cl ami tans« Pons

Pontificem nimium duns legibus atqucuincuïis mentes hominuni allegafTe: Luthcrumfoluiffc qiii^ dem eaui'ncula,tanhs confciendê laqueis abruptis , fed m partdi^ contrariam peccare,nimif^ i'ndul gere,nec ca tradere quæ fint Spi^ ritus Sc Dei, His amp;nbsp;fimilibus gis uulgus fummopere deleda^ tus, ÔC nouæ rei auidus, cateriis^ tim aduolat,ftudioresinauditä® cognofcendi. Nam 8c Homeric®

O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

feftatur, Cantionemnouam'uui^. go optimam uideri^ Quid uef^ i Papa, quid Lutherus doceant»* hoe loco recenfere fuperuacan^^ urn,Sc nimis longum foretnierùî^ quæ,Muncerus, exuno in altéf*J crroremprolapfus, tradideritjJ^ • «ero cogititu cumprimis utile 1 pcceflj^

IN german, lib. in. i99 neceffarium eriv.utnosipfius ex« emplo dodijfedulo uigilemus,amp; Deum inceffanter oremus, ut fuB allsmifericordiæfuænos confer^ uatos,nullo errorefeducijfafcina« riucfinat,nepenitus à ueraChriü ftianæ pietatis uia defteÂamùs. Qucmadmodum enim fieri folet, ut fi quis ambulet, 8gt;i. àreéla uia femeldecrreqmagis magifcç ab ea declinet:fic etiam in bis rebus fi^ cri confucuit. Quam primum e« nim quis à Satbana feduftus, ani« I mum à recfla ranonc , 8óueritatc I alio traduxerit, is indies magis ' ' magifque in praccipitium fertur » ' lam paucis côprebendemus,quid / Tbomas tradiderit. Doccbat

pietatein conftitutionibusPapis , \ dids non confiftere, ideoœ lice* ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o a

aio RVSTIC TVMVLT, 'rc Pontifias décréta, quod nih*l ad falutem conférant, ncglig^f^' Verum ut ad ueram Dei cognio* oncm perueniamus, amp;nbsp;æternaio falutem eonfequamur,aicbat,oni* nium primo fugienda efle man^ feftafla2itia,cædes,adulteria,bla* fphemias, cafiigandum effe cof^ pus,amp;: ieiunq s macerandü,Vten* dumhabitu fimplici,raro- loquci^ dum,uultû ad fcueritatem compo ncndum, amp;nbsp;alen dâ barb amw Ha® êc fimilesnugas pueriles uocabaf crucem, carnis mortifieationen’»

difciplinam in Euangelio com^ prehenfam, Hiecp erat omnium ipfius concionü fcopus. Ad hun^ modum inftru(ftis,dicebat aliquu efle comigrandum extra turbam» hominuni^ frequciitiam,ac fep‘^ ü®

tis cogitandumdeDco, quis fit* An noftri curam aliquant gerat. Ibi corda in maximant dubitation hem addudla, fcirc defidcratura num Deus nosmagnopctc euren numucruntfit,quodChriftus no« ftri caufa mortem fubicrit, amp;nbsp;n o s rcdemcrit, cum tarnenuita noftra in tantis miferqs Sd affliâ;ionibus conftitutafit,fcirc quotç cupitu* re,an religio noftra fit prçferenda T urcicç.Et eatenus ipfius doéfri« natolcrandafuiifet : fedpoftmo* duntborrendasblafpbemias do* cere coepit. Nam fi (^quac retuli* mus') poftularcdeberc homines feciffent aDeo figna,quo teftetur nos fibi curæ eife, ôiueræ faluifin eætç religioniinfiftere. Quodfi non è ueftigio fignum aliquod Ö i. edatj

edat, nihilo tarnen minus inftan* dum eflepredbus, imo gfauitcr cxpoftulandum,8^iuftitiam Dco i exprobrandam,quafi minus re ^tè nobifcum agat. Cum enim fcri# ptura promitta^jCum uelle quar pctuntur largiri, non iuftè fieri, quod homini ueram ipfius cogni tioncmpetenti, nullum exhibeaf fignum. Hanc expoftulationem, huncfremitum aflSrmabat ue^

hemeneer efle Deo gratum,quo^ animinoftripropenfionemex perlpiceret z nequedubium efiê, quinad eum modum interpella^ tus,aliquo illuftri fi'gno fitfc claraturus,animicp fitim reftin'^î^ rus:cum deipfo facræliteræ rel^^ rant,quôd fitientibus potum bcat.Adhæcpromittebat

IN «ERMAN. LIB, III, itj efTc ucnturum,?lt; ucrba fecu com« mutaturu, uelut cum Abrahamo, HaaCjamp;alijspatribus.Imo palam (horrcndum auditu) impudens os effuticbatjiiifi^Dcus tanquam cum patriarchis fibi loquerctur, tela fein ipfum conicdurum. Et hanc uiamin ccelum dicebat cfTe cerufsirnam, amp;nbsp;ad fuas quifquili« as confirmandas dicta quædam Scripturæ deprauataadduccbat, borrendumintonans. Contradi« centes appcUabatPharifæos qui Dcumnon uerè noffent, fed fcri* pturas ueluti cccci fcrutarcnqDc« urn nonquærentcs,uel inucnicn« tes. Hæc omnia plebi fuauitcr ar« ridebant,quod cum Deoloqui, Stmiraculauideredcberent. Ete« nim Humana natura curiofa cO: ad

res magnas amp;nbsp;fecrctas cognofcert das.Adhæcrudiamp;agrefti plcbe^* çulægratiTsima crat opinio fc be# atiorem èi dotfliorcm omnibus, Jiteris operam nauantibus. Sed utileeritreferre, quibus fignb iThomas intendcrit.Dicçbat De# um per fomnia patefaccre fuatn .iioluntatem,ini}f^ propofitifui fundamentum collocabauSi quiî «rgodc DeofomniaiTet, is fepi* um reputabattaut Ci cuius fort« fomnium expltcari poterat, eum , Thomas Chriftianum Sc proph^* tam æftimabat, amp;magnis laudi# bus pro concionccelebrabat, multos hacfuauerfutiaadfe per# trahcret,amp;ijslaudibus ços ad fui fortiorem defenfionem comino# uereuamp;pkbis animos fibi coisd# harct;

IN «ERHAN. LIE. HI. 2t^ liarct: in quorum cdam gratiam caercmonias in templis à maiori« bus inftitutas, cantiones, ueftes Pontificales,S^eius generis alios ritus immutauit.Eiufmodi namq^ nouitas plebis leuiculæ animo gratifsima cHe confucuit. Igitur auâoritate apud uulgus fibi par-i ta,eius,uiriumque fiducia fretus, paulatimadid,quodiam pridem molitus erat, accedit. Et in eo, quod fupra diximus oppido Ab ftetp : ecepit eorum nomina con^ ' fcriberc,qui fada focietate iureiu^ rando promiferant auxilia’.ut im* prjs intcrfedis,noui fublfituercni turPrincipcs SdMagiftratus.Ete* nim aDeo fibi mandatum elTe fee rcbatjUtillis fublatisnouos con« ftitueret.

Et qui'dê hacftcnus nihil in Ma^ giftratum aperte attentarat, fc4 fomnia tantu, quod narrauimus, nimirijquoniodohomines piam uit«ï inftitüere, Deum ucrè agno^» fcbredéberent.uulgó inculcaue^ rat, amp;nbsp;tam aduerfus Lutherurn quam Pap am docuerat.Nihil igi# tur feditiofi ipfo docente , Pritv ceps Saxonig Fridericus eu quan tLimuis fatis importunum fcre^ batjpræfertim cumLutherus pcf literas intercederet,nc finibus exf pelleretur. At eo uiribus inftru^ lt;fto ad turbas excitandas, amp;nbsp;fcdi# dole docere mcipiente,Magiftralt; tui politico non cfle obtempcraii dum,cumab imperio remouw dum, inquiens adid perficiêdurtl I aDeofedeleótum,quototimUrtif |

GERMAN. LIB. IK. ztj fubueniretur.Tum uero ea tc* meritatc hominis Fridericus Prin

ceps motus eum fuis finibus cijdt ut pote qui duos crafToSjiiec ulla ratline ferendos err orcs fcmina# ret, altcrum de rebus fpirituali^s dum, quod fomnia accepti fandi fpiritus figillafint euidentifsimat alterum quod magiftratui Politic • co non fit par end um, cum tarnen fcriptura cam obedientiam ferio cfflagitet:Eie(ftusindecriftis de* mifsis profugit, 5d per aliquot menfes delituit. Demum tarnen^

impellente Satbanaquiefeere nc* quiens ,Noribcrgam fc coptuliti. Deo autem illam Rernpub. fingu lari mifericordia cuftodiente , at

Sénatui fana ac pia confilia fug* gerente,indecxpulfuseft magno ciuitatis amp;nbsp;totius Gcrmanif corn modo. Nâ fi cuentus uotis ipfiui inicrcfpondiflctjmctuendæ fent feditioncs multohombiho^ rcs quam in Thuringia. Inde gorecedenSjMulhufium Thurifl giæ oppidum fe recipit,Gum ete^ nim Alfteti degeret, dcploratoJ aliquot dues Mulhufanos adl pellexerat,quorum opera mih'aritatc deinde confequutu’ eftibi docendi munus. Senao* autem lod dus huic rei uehemen* ter renitente, Thomas ipfi fenfi’’’ infidias parare indpit, 8^ plebcfl^ ' impellitjUtimpioMagiftratu ab roçato , nouum Chriftianufl' wnftituat, cuius auâoritatc condor '

IN GERMAN. LIB. TIT. zty condonandi facultas fit. Id quod uiris honcftifsimis , munere fuo partim diedis,partim urbc expul -fisjadum eft;T ale uero fuit iftiuA Chriftiani Magiftratus initium. Poft hjc oppidani rnonachos cij* dunt, eorumque dornidlia, muU tis magnifias fpolijs raptis, inua* dunt, lohannitac prædpuum amp;nbsp;longé ditifsimum prædium ibi -Habebant,quod obuenit,Munee* ro, qui iam non folum Ecckfia« ftcn agebat, fed etiam Senate« rem. Exreuelationibus cninadi? uinis iudkandum elTe diccbat, Sd ßiblrjs'.deqüe rebus omnibus ar# bitratufuo pronudabat, amp;nbsp;quid* quid dicerct facrofandum illis e* rat. Bonorum quotç communie* ' Item dçccbatjde qua in adis Apo 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftolorum

ftolorum kgitur, quod in initia Ecckfîæ omncs facilitates inu^i num contulcrintjChrifti nomcfl' profefsi. Eaueró doólrinaTho^; mse cffedu eft, utuulgus ab opc^ ris atque labore defifteret, Sc quï quifiç rc carcretjcam ab alrjs, qüi abundabant ctiam inuitf s accip^* ret,diccns:Chrifti mandatum fcjUt diuites pauperum egeftatcn’, fuis bonis fubkuent, Haéc à mul* tis quotidie fiebanttidem facieiy tibiis qui cum Thoma ædificiun’ lohannitarum incökbant. Eap^ uicacia Thomas quotidie uteba* tur,amp;indies magis ma^ifcB aug^* fccbatjUicinis Principibus graui* tef comminanSjfecos humiliatu^ rum ♦ Hæc ilk ferè per alinin’* agitabat, ad annum ühp Domin'

D. X X V. Etfi uero docerct a öeo fibi mandacu ut impios Ma* giftratus rcmouern, nihil tarnen molirihadenus aufus fuerat.Cu «utempcr Sueuiamatcç Franco« niam homines plebef) acRuftica« ad X L.milliafumptis armis ma« gnam nobilitaris partem prpfli« gaffent, complures etiam arces atcp cafteUa diripuiflent amp;nbsp;incen* diffent:tum principibus confier« natis, acnobilitate fere opprefla tempus idoneüm rei gerend^ ob« latum,ac Rufticos rerum potitu« ros,exiftimans,inpublicis conci« onibus ialt;ftitabat,fc in campum proditurum, ac mandata à Deo executurum.Conflatis igitur ma# ehinis bellicis in ædeFrancifcano Tum,colonosmultos ex agris^fpc

Adcrateifocius omnium coti* f Iiorum quidam infigni audad^» ÔC defpcratapr^ditus rrtalitia,PlH^ fcrus, monachus Apoftata , qi** fomnf)s,nolt;fl:urnifcpfpedris pli*^ rimum tribuebat,ac inter alia tuf’’ | forteiadabat, per quietem dille quodarti in ftabulo mam uim , copiamque muriufU» j quos fugîRet omnes.Hoc iicacf^ piebat. A Deo fibi efle mandâ” turn, utfumptis armis j nbsp;edudil

coprjs, nobilitatem omnerrifu)^| pofîefsionibus exturbaret.Cuni’’ que Muncerus timoré magnô perculius hocilli nec permittci'^i nedum auxiliari uellet, ille tantgt;; jracundia cxcanduiqut Muncerô r intö’* I

IN GERMAN. LIB. IN.' *1? intcrminarctur, fe nifi præfentenl manum in cxpedioonem cduccrc ßbi permittatjamp;populumà pro* pofîto deterrere conctur, omni« bus finibus ipfum exterminatum iri, Etfiucroprius iUcuehemcn« tes habuiflet ad populumcond-ones:tamen , peiTpedo pracfen« periculo , remifsior aliquanto rat,rieq^ fortunam pcriclitari uoj« lebat,antequam omncs circum* uidni eflentin armis. Quart quo rem facik'us conScerct, ad opiß« ces qui per agrum Mansfeldcna fem metalla efrodiunt, dat literas huius tenoristCharifsimi fratre», quam diuftcrritis i quam diu ucx luntati Dei non adftipulamini i ideónequód uobis uidcatur dea feruiße vos i Ab quoties dixi uo;« bis

US fe diutius manifcftare ncquiti ' uecefle eft, ut fortes fitis.Sin fecus fccentis, facrificiurri cordis uefw contribulati fruftraneurn eritjina^ ioribus denuomiferrjs fubfjcicnM di,quod uobis certo confirmo.Si propter Deum fupplido afficif^^ cufatis j oportet ut Diaboli maf^ tyrio coronennni. Qüaproptlt;^ cauete, ne timidi, uel negligent^^ fitis,nelt;p peruerfisjfatuis, impij^’ ac dementatis nebulonibus tius aflentiaminüincipite dcmuifl J SCpugnam Domini fumma co”* tcntionepugnate:res enim idcxl^ git. Fratres ueftros etiami coho’’* tamini, ne Diuinum irrideanttf* ftimonium, alias omnes in (um peribunt, Tota Germanit’

Francia,Italiabellis ardet, Maoii= fteriUeLudum incipict, ncbulo^ nes faltarecogi^Kur. Fuldæ in hebdomade pafchali tria mona# choruni collegia dcuaftata funt :

I dies augefccnteMoc unicum me« A tuo ne uefani ifti homines in con« A ditiones confiétx pacis confen« 1 tiant,quod immiriens periculum ’1 nondumagnofcant. Vbicunque

I ucftrûm tres funt,qui inDeo fidù ' 1 dam collocant jfolum ipfius no« * \ men Si gl oriam quærunt,centcnâ * \ millia aduerfariorum non refor« ‘A midabitis.Agite,agite,agite,tern« '' A pus exfpedatura adeft : nebulo«

\ hes ifti non fecus ac formidolo « A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, • P _ ficaiiei

RVS Tie. TVMVLf. ft canes mctu exhorefeunt. hortamini fratres^ ut pacem confequa^ur, fts datis ftent. Vitra quam dicip^ teft,necefle id eft. Agite,agite,agi* te, ne uos moueat, çp Efau blan* «dis uos uerbis compellet. Genef* 55.Ne refpicite calamitates inipi^ rum, adeo amicè uos rogabuni» Flebunt,fupplicabunt,ueluti p«* eri : ne mifericordiam illam iplî® imp artiam in i,uf dete, qu emadifli’ dum Deus perMoyfen præcepiij Deut : J idipfum reuelauit bis.Pagicos, oppidanos incitât^»' præfertim opifices metallicos alios compotores ad earn rem lidos. Diutius quiefcerenos no« oportet. Ecce,dû hæc fcribo,nu’* cium aftertur mihi qua ration^

GERMAN. LIB» UL 4 pöpulus præfecflum Duds Ge:^ órgfj arce eripere uoluerit,ob hac caufam J quod très uoee dando ftina tollere nioh'tus fit nbsp;nbsp;Ruftid

agri Isfeldid,qui eft dicionis Mo* guntinæ,contra fuos nobiles Iæ=« ta üidoria potiti furittnec üllus in gratiam reditus ipfis patct.Multa funtexemplouobisjres ad extrem muredijt. Agite, agite, agite,uos meifocij fîdelifsimi, Balthafar èC BartholomæeKrumpq,tiôf^ ua^ lentine’ Sd Epifeope ( hæc enini complicumprædpuorum nomi^ na erant) omnino res uobis fufd«: pienda,agenda,adminiftranda erit.'fortitereos aoseedimini. Li^ teras bas opifidbus metallids ofi: feri curate. Imprefibr meus intra paucos dies ueniet,aliter imprae« P 2 fentiaas

fentiarum agcrCnonpoflum» Si præfens ell'e poflemjratribus ci! è fornorcm animum inri cetcm, cjuam funt irnpiorû nebulonum arecs amp;nbsp;omnia arma in tofo mun# do. Agiteuirosuos præbctc, ros uos exhibete, dumianis fe* uct.Ne,quæfo,mucrones ueftros incruentos inuaoina recondatis.

Tundite Nimrodis incudem at* fiduis malleis, turres ipfîus fun*’ ditus deftruite. Fieri nequit, ut dum ipfi uitam uiuunt,fine timo^ reuos Gtis.Salutarem docflrinam j Dci nemo uobis audebit præài^ , care,dum ipfi uobis dominentut* Agite, agite, agite, dum tempus i fcrc.DuxuefterDeus eft,eum quimini,HæcMathæi aq-.deda^ | râtur. Quare ne ullopericulode^*

IN GERMAN. LIB. III. '229 ^erreaminj, cauete. Deus eft uo# bircum,ut2,Par.2,fcriptu eft.Hæc Deus di ci c, ne quid metuatis, ud tantam multitudinem expauefca^! tis.Non ueftra ,fed Dei pugna eft: uos no eftis qui præliamini. Stre« nuosuosgerite,Dei admirâdum amp;nbsp;ingens auxilium uobilcum efic j fentietis. Hæeuerbacumloisçîs l pbat auribus percepiftet, adter=î l ram concidiufic ÔC uos facile, D ei 1 auxilio freti, qui uos in uera fide, 1 fine ullo timoré bumano corro s» \ boret. Amen. DatacNdulbufii.

' firidericus duxSaxoniçEleftor è ' uita dcccditjratre i oanne bær ede ; reliâ;o,CÙmipfebberis carerçt, tri \ duo ante mortem epiftola confo«, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P latoria

latoria ad fratrem fcripta fore De* Alm regionis iftius, quae eius ck* inenriammultis ^magnis peri* cub's feruata fit cuftodem,nec Ion gum fore huuc errorem plebis, |ed curandum effe, amp;nbsp;per pafto* res de officio fuo homines reâe erudircntur.Et ut ipfe hab cat prf* । fidia, Sc paucis caftigatis paree* Î retmultitudini.Deindeaiflis gra* * trjs pro perpétua beneuolentia, ; fignificatiam morbifæuitianatu* ' vx uires fuperatas effie.Sed in cet*, jefti Ecclcfia futurum, ut itcrum dukifsima cofuetudine fruantur, Cum igitur Fridericus tanquain fxhacftationcabduóius effet, lo* hannes patriæ folus præfuit: Ca** jerum Phiferus is, de quo dixigt; ; fflus, curn rnolcftè ferret omnem ' funda*

cwncflationem, egrefTus cum fuis, uicinum agrumlsfeldicum depo^ pulatur,arces amp;: templa diripittex nobilitatemultos profligat,quofs dam ctiam in cathenas conijcit: póft domu reuertitur magna cum præda. Quæ quidemres, quonia féliciter fuccefsit, magnam exci ƒ tauitalacritatem inanimis uulgi, prgfertim cum iam uicini quoque fef€commouerentjamp; in MansfeU dicum ac Stolbcrgicum agrum inuaderent.Ita(çMuncerus,quod omnes ubi(ç iamdefecifTe credelt; ret, Mulhufto profeclus cum trelt; centis perditifsimis nebulonibus,

Hæc cum fièrent, Albertus Manf» i feldicus colledis celeritcr equids ( bus circiter fexaginta, amp;nbsp;impetu ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P 4 in

jnillos fadlo, ad ducentos intcrß^ cit, Eareperterrcfa(fti,necp longi«* us progrefsi , Franckenhufîu*^ fuga petuntdbicp çommorati',ma^ lores copias exptestant. Ibi cuni fubfifterent,is,quem diximuSjAl““ bertus Mansfeldicus Chriftian^ commiferatione duftuSjliteris alt;i ipibsdatis, operarn fuam de ho^ tumultu componendo ipiîs bcni^ gnè defert, quo efFufio fanguinis Sé çædes caucantiuquot;amp; eos adobe diendu Magiftratui cohortatuf’ Illis uero locum amp;diemtrac1:ati^ onis fub fide publica Comid pregt; figentibus,ad fextum fubfcquen^ tem in page» Rica, Comes/uialiî négocia impedimenta obiedî fiuïTent, tranfa(ftioncm in diePl Doniinicum reijàt.Thonias itac?

IN GERMAN. LiB. Ilf. ijs iquiRufticis adeffetji'cm co dcdit« cit, ut-ipfi tradlationc pads nea gled:a,nullMmrcfponfmn Coriiti dcnufed ipfe nbsp;nbsp;nbsp;ab co ex tiniorc

confternatione proueniffe fom nians , ei literas fubfeqpentis tea noris fcribit, Timor tremor operantibus iniquitatem.Rom 2. Qupd epiftola Pauli fic abutaris, «quidem me tui miferet. Tu non •ilio modo confceleratum Magia ftratum- confirmare atcp tueri co« nariSj^quam qup Pontifex Petrum

Paulum apoftolos lidores or« dinauiç.An non exiftimas Domi« numDeum noftrum plebem fu* am infipientem amp;nbsp;rudern com« mouere pofle, ut in furore tyran« nos deij ciat^ Ofeg 15.^ 8 «An non fanda Dei mater, xSpiritu fando

rcpleta, de te tuicp fimilibus uati* cinata eft i Lucæ i « Depofuit po* tentes defede, 8«fhumiles ( quo« tu contemnis)exaltauit. An non guftando milia Lutheran a, S' of^ fes Vvitebergi'eas percipcre po* tuifti,qug Ezechiel propheta cap. 37. prædixit^ Ad hæc in codent Martiniano feetore odorari non potuifti,quæ idem propheta cap. 39. ulterius dicit,quomodo Deus couocatis omnibus auibus cccli, carnes principum cas deuorare, bruta animalia fanguinem gnatum ebiberc iuflerit prout in Apocalypfeos cap:i8 foi* ptumlegitun An non arbitraris, quod Deus fuumpopulum plu^ £uret,quam uos tyran no s^Tufub laomine Chrifti Ethnicus efle uis,

IN german, lib, nr. 215 amp;nbsp;auétoritatc Pauli te conueftire: Sedaditus omnes tibipræcludcji tunhoc tefcireuoluimus. Si ço^ gnofcereeupiaSjDan./. quomo^ do Deus omnem poteftateplebi dederit, amp;nbsp;relifta tuareligione te nobis fiftereuolueriSjid accepta» bimus, amp;nbsp;te communem fratrem agnofcemus. Sin minus, friuolis tuis Sc abfurdis nugis contemptis atcpnegledlis,contrate tanquam Chriftianæ fidci acerrimum ho« ftem arma fcremus . Hæctibi fis? gnificanda duximns. Datæ Fran« ckenhufq, die ueneris poft diem Dominicumlubilate, Anno 152^»

Venim interea dum Munce^ rru,s mifsitandjs litteris occupatur, impetus fuorum retard an tur:eacp interpofitamorauidni Principes cquiis

33lt;r rVstic tvmv’lt. cquitcs confcribüt ad mille quin* gencos,8lt; pedites non multos.Hi crant Saxoniæ princeps Elcdof loanneSjCiul^ patruelis Georgië us,Hafsiæ Landgrauius Philip* puSjôd Brunfuici dux Henricus.* quibus omnibus extremum pcrh culum immincbat,nifi coniunâis uiribus feftinanterfeditiofas tur*

Nam amp;nbsp;co* rum Ruftici in rebellione amp;nbsp;motu crant. Non longé à Franckenhu^ fîo confederant Rufticani in mon* contradlis curribus muni* endi fui caufa, difficultcr ab equi^ tibüsadiri potcrannfednccp tor^ mentis,nee arm is erant idonec iiv ftrudi, Sc plericç rei militaris inv periti. Quapropter principuin aduentum 0»: uires çonfpicati, ita pertcf#

IN GERMAN. LiB. III. tjy’ perterrefiunt, ut ftarim literas de* precatorias in hæcuerba mittant. Nos confitemurlefum Chriftum. NonhicfumuSjUtcuiquam nocclt; amuSjfed propter diufn am luftitû am conferuartdam. Neep fumus hie ad effunde’ndum fangumem. Si uos idipfum quoqp uultis,nihil malifademus uobis. Secundum hæcfdàtunufquifqûe quid agat. Ad ea refponfum eft à principi# bus iiihuncmodum.Cumuos ex deliberata nequitia,ac fedüóloria dodrinafalfîEuâgelrj ueftrimul* tipliciter contra Redemptore no* ftrum lefum Chriftum cædibus, incendrjSjUarfjf«^ inDeum impie etatibuSjpræfertim in uenerabilc facramentum,8dalfjs blafphemijs Uos contamineus:ideó nos tan* quam

qüam ij, quibus à Deo gïadius commiilus eft, hiccongregadfu^ musaduos punicndos,tanquani blafpcmatores Dei: nihilominus autem cura arbitremur plerofqu^ iniferos homines ad hæcmalè dueftos efl'e,ex Chrîftiana chanta^ te decreuimus H tradideritis bis falfum prophetam Thomarn Muncerum, fimul cum complied bus fuis uiuum,uofcp dcdideri'tis amp;dcmenti'æ èc indignationino^

ftræ, nos in hune modum uos fipiemuSj^Litagcremtis nos erg^ uoSjUti'uxta quah'tatem caufe mentiam noftram experturi De hi's ueftrum rcfponfum nanter petimus. Hi's principe’’ literis in condonereci’taris Tho* tnas gt;nbsp;de fuo periculo folh'ciws, prodi*j

prodit, ad magnam feueritatem tiultu cormpöfito, uidctis’, inquit, commilitönes atquefratres ,noH pröculanobistyrannos:qui licet in capita,nitamcp noftram coniu^ rârint adeà tarnen funt animis deiedti,nihil ut aduerfum nos au^ deant moliri.Conditioncs autem deferunt ineptas óé ridiculas ut armis uos exuant, lam uero con* ftat uobis adionem hanc aufpis catumefre,me nonmea quadam audoritate priuata ( nee enim un^ quam his rebus op eram dedi)felt;J iuffudiuino. Quod cum ita lit, fneum eft officium Sdueftrum etiss am obtemperare,necg ftationem hanc deferere , in qua Deus ipfe nos collocauit.Abrahamo quon« dampræecpitjUtfilium immola^ ret;

recille autem etß quis eflct futu^ rus euentusignorabat,tanienfe^ quutus imperium,nihil recufabai»’ 'ldco^ âd filium eiferuauic Deus, Scipfius fidem ingentibus onia# uit beneficijsmos etiam qui plant fumus in eodem ftatu, perfeuera# re,amp; exitum Deo committere bemus. Non dubium eft autem,

ubiqueprofligabimus. Non uno fcripturæ loco pro mißt Deus af# futurum fe miferis, amp;nbsp;oppreflu# I rum efle impios.Ea fane uox pro# prie ad nos pertinecfumus enini tenues amp;nbsp;affliefti: quia cognitif onem Dei retinere cupimus at(p , Jiropagare, defuceflu atq? uiâo# .

I N GERMAN. LIB. I TR riadubitarinonpotefl. Hoftium ûcro quf fitcSditiOjUicifsun con* fideremiis.Princtpcs qufdemquot;uo* canturjed reuera funt tyrannirnec ènimueftri curam ullam haberit, fed omnium facilitates exhauri« untjSdnequifsimi's rationibus^p^ fundunt. In eo populo queni fibi p'eculian'ter olim del eg erat , iti conftituit Deus,ne fumptum iniii tilem Reges facer en t,imó iufsit,ut uolumenlegum,quas ipfe tuliflet diligenter infpicerêt, Noftri ucro tyranni, quid agnnt,autquibus rebus ocaipantur^Rem’publicani nihil ad fepertinère putanr.de mi* ferorumhominum caufis non co* gnofeunt : indicia ne'eliountmias alatronibus obfidcri patiunturt hon animaduertuntin predones:

»4^ RVSTIC. TVMVLTk non reliqua fcclera cocrccnt : pU* pillis accpuiduis nullum præftaiit officium : ut iuucntus redlè inltt* tuaturjnonprofpiciunucelebrat^ onem nominis diuininon modo prætermittunt iplî, uerum etiani impeffiuntiSd in hoc folum inteiv ti funt-jUt omnium facultatcsad conuertant. Itacp nouas quotidi« rationes expilandæ pecuniae pcruntmec ad alendam, aut-reth nendam pacem confilia fua refe^ runt:fed ut quam maxime locu* pletatihellucnturin omni generc luxus atcp fijperbia:. Nimis cnim notum eft , quam leuibus amp;ine* ptis de caufis,quantas ffpenume«’ ro turbas excitent atq? bella : qui^ bus deinde quod reliquum fuit miferis hominibus to turn petit amp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;euerty

I ft GERAÎAN. Liß. fit; I4Î êuertitur. Niminim hæfuntillaî j3t2Eclaræ ueftroruni principürrt artes atcp uirtutes in quibus exeri« centur. Non eft igitur, ut quilîî quam cxiftimct,Dcum bf c efle la« tururrt amplius, uerum ccrto fta=s tuendu eft fore,ut ficut oh'ni Cha^ nanæos deleuitata etiani iftos ex4 turbet. Nam ut lila forte,qug rcci^ tauimuSjtolerari pofsi'nt, an i'mpit neputatis hoc ülis futurum,quod furnmam iftam exccrandamim pietatemEcclefiaftieorum dcfen* duntatcçpropugnant^Quis omi nium ignorât,quantum flagitfj fic in illa miffarum nundinatione^ ne quid dereliquis dicam.Sane ficut ètemplo quondam Chriftus eie^ citemptores 8dueditores,itanunc ctiam facrificulos,eorum^ patron '' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q, 2 no3

244 R VS T IC. TVMVtt' nos atcpfocios cIi'rhinabit.Etqüc^ admoduinDcus Phincen quon^ dam collaudauit, quod adûlttdtf à Cosbi' commiflum punijflet: chain Mifsicüîarû fcortatione ï'ncefta libidine punienda fccun^ dû eucntû nobis dabit.Fortes i§i lur eilote,amp; Deo gratificaturi,-!«^ bam banc omnem inutilem con^

V trucidate. Pacificaiidi certè ratio nulla nobis apparet, uel honcfta, ueltuta,uel firma fads. Neteniin à propofito defiftent,ncquelibci'^ tatcm nobis rcftitucnt,neque ue# riimDei cultumpcnnittent. qui moriendum fit potius, quam ut.ipforum nequitiam approb^ muSjScEuangeli] dotftrinani nogt; bis eripi patianiur.Certifsimc au^ teiîi uobis confirmOjDcum nobis aflutu^

IN german, lib. in. z4^ affuturum, noftramcp fore riam : nam ipfemct coram mihi promifif:ipfemet,inquam,qui fal* lere non poteftjantmentiri, jufsit, utadhuncmodnmrcm aggredcis rer^muldato Magiftratu. N/miü rù in hoc maximefitiiluftris Dei potentia , cum hoftium ingcns multitudo parua manu cæditur. Vt alia muka prætermittam, turn eft uobis, quid Gedeon cum paucis quibufdâ, quid lonâthas uno tantum fcruulo comkatus, quidDauid, cumfolusipfe con« trauafti corporis monftrum Go« Hath, fuamole amp;afpedfu folo ter« ribilempugnaretjperfeccrit. Du« bium uerd nullum eft,quin hodi« emus etiam dies confimili fpeélà« culo fltfuturus infignis,amp; ad po«

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q- 3 fterita«

ftm'tatcm omncm mcmorabiKs* r*4am etfi non fads inftrudi' mur armis , ac rebus ncceflariji rnunid , tarnen fuperabimus ho^ flem:amp; hæc cœli tcrræ^ rnachinJ podus imrnutetur,quàm ut àDeo dcfdtuamur. iSicoIim natura rjs immutata fuit,ut Ifraelitæ, pef^ fequcnte Pharaone,periçulu eua^ derent. Nihilautemuosmoueaf radonis ueftrgiudicium,nihilptr'^ turbet obieda quædam pcrieuli (pecies et umbra,fed fordterinbo (lern impium dc cpufceleratum uaditemcqueyos pcrterrefadaiit i'llorum macbinf bellic^: pilas 0 cmnes;quasilli tormentis in nos eq cientjUcftc mea fum excepturu^ Eccc juidetifne , quam habemu? propidum Deum^Aipicite,

IN GERMAN. LIB. III. 24.7 ^jfignum ac teftimonium illius wganos perpetuæbeneuolenti'f. Tollite oculos,ct arciim ccclcftein mihi cenn'te.Qiium cnim in ucxil Io noftro fit idem depidus arcus, date fignificat Deus hoc fimu^» ladiro,quod cfublimi nobis oftca tit,affuturum fe nobis in prælioî ^rannis autem noftris intcritum excidium hoc ipfo denunciat. Magnis igitur animis irruite, cer* tifsima cufpeDiuini auxilrj, Nec enimuultDeuspacemullam uo« bis intcrcedere cum impij s aduer^ farijs. Fado dicendi fine,trepida« bantnihilofecius omnes ob pra;« fentis peri cull magnitudinem . Sed agebantur omnia tumultuo« (e nullo certo ,hiel imperio ,uel ordine . Deinde erant in ipfis ‘ Q_ 4 nous

'14 3 RVSTIC. TVMVLT ïiônpl’iprofligatæhomines au(Î4 ci=r,SC ad quoduisfacïnus parati. Hl cum fua fpontcad malcficiuni incïinarent / tuin ea, quam dixï^ nius concione magis acccnde^’ bancur. Sed in punis excitabat

s iilcjde quo diÄuin eft, in cca Io coiififtens arcus:idque ccrtifsi* mum uidtorig fignum cfteiudica# Lant.xAcccfsic,quodcopisc crant jionexfpuæ, adodlo circiterho^ niinum milia,5dlocus ad defcnfi^ onem oportunusJtaque hi quos inodo nominaui, clamore fubh“ to, monebantjUt arma fumerent omnes,6dford animo in hoftein exirent fimul cantionc addebant, qua Sandi ipiritus imploratnt ' auxifi'um.

IN GERMAN. LIB. III. 14» nuVi cummandatis, amp;nbsp;inter hos adolefcens nobili gcnere natus,0lt; unicus fui parentis iam fenio con« fediti fuperftes filius. HuncMun* cerus contramilitiæ morem, con* tra^ ius gentium interfici curauclt; rat. Eo indipnifsimo fado magis cxaccrbati principes, comimttentf dipræliidant fignum , copias inftruunt.lbi tum Heflbrum Prin ceps Philippus,licet inter eos ta* tc rninimus,obequitans hucilluc, amp;nbsp;ad defendcndam paccrri mili* tes cofiottans, huiufcemodi ora* tionem habuit. Charifsimi com* militones 8^ ^mici, miferrimam hominum myltitudinem oculis ueftris confpicitis, contra quant in aciem edudi efiis, ut defpcrata ipfius malitia, cftrenata libido Q $ cohcr*

XS« R V STIC. TVHVIT. coherceatur. Quanquam autcrW Principes infelicem àucfams ho* [ minibus fufcepti belli eucntum fortunam mifcrati, cum ipfis eg^* rint,utarniis difcedentes ,{efcqu^ i Principibus dcdentes , motuunî auâ:ores ÔC capitaneos traderent! tarnen ut refponfo eos minime 3i* । gnati ad prælium fefe comparan^i fie nos necefsitate adflridbi ad pulfandam uim, cum (ummo 1ère nobis illatam compcllimitf; Quare uos adhortor,utuiriliani^ moeos aggrediamini. Namet^ de Principum duritieualde con* queranturrtamê fuffîcientem caû* fam nullam babentconcitandi

ditiones,amp;in Magiftratus atni® fumendi. EtenimOeus graujt^ ‘ Sc ferio præcipiq Magiftratum i’’ honoré

IN GERMAN, LîB. Ilf, aç« honore haberi, tirneri deberc, quod Deus aded firmum amp;nbsp;ra.* tmn efleuoluit,utfeditiofos nuii)» quain inultos irnpunitos ditnû feritjPaulo diccntc. Qui maoiftra tuirefiftitpunifur: Nam is à Deo Ordinatuseft, Propterea Deus adeo eum tuetur, ut nulla creatu?= raipfumtollere queat. Quemada modurn enim Dei conftitutio eft, nt dies amp;nbsp;nox altcrnis fe fequaiv tur,nec quifquam hominum So* lem ccclo diuellere,amp; diem amp;nbsp;no* tfte extingucrc poteft : ita nee dia* bolus, nee huius Apoftolus, vet Ruftici Munceriani in legitimo fupprimendo Magiftratu fueef* fumfunthabituri. Quae non id* eirco dico , quod Princeps me* metipfwm ornarej Rufticanorft cauftun

»5» RVSTIC. TVHVLT. caufain aggrauarc cogité: fed qlt;i uerum eft^rcfero. Præclarè mihf confiât i quod non raro repK^ henfionedigni fumus, quoniam homines fumus,8d fæpè labimut: ixcruntamen non earn ob caufaiH feditiones excitare plebcis licet/ Deus Magiftratus honorari prf^ cipit.Tum ucro cumprimis hono randi funt, quando potifsimurt honore indigent. Sed omniuitl maxime tum eo egent,fi ignomi^ mofetraducantur:amp; 11 forte qui^ [ delinquuntjidplacide ferenduiU j fcilicetcftjSd contegendum,prou( Sem par entern fuum Noe nudunt tegebat,quó pacifîcè tranquille^? uiuatur. Verum hi prrfidi plain quid faciunt^erratanoftra no do non uelant,uerum etiani dete^

in uulgus fparguht, multo pluraafFingunt., Etenimfidura cftjSd traladnum,'quo3 commiu nem paccm non tueamur,quod iudicia non conftituamus, quod cædem rapinam in noftris fini# bus non fieri accurate prouidea# mus. Narrt totis uiribus ini id in# cumbimus, quo pace conferuata noftris in ditionibus pacatam ui# tarn aoamus. Et certè leuc eft fub# o

ditorum onus,quod annuum fti# pendium atque uedigalia depen# dant, illorum laborum 8d cura# rumrefpedu , quæ nos fuftinerc Cogimur. Sed ita comparatum eft inbumanis,ut quiftç fuum onus i æftimet orauifsimumuiemine co# ! tra perpertdente , quæ' ali] lüfti# I fieant.Rufticileuia quidem tribu# ' • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ta

ta dant : fèd ea de caufTa muîti^ comnioditadbus fruuntur.Doin^ cilia habent cüm liberis faifiili^ ab omnipcriculo tutadiberi ipiO’* runi lierapietate,amp; omni hönf^ Ûate imbuuntuf : colûf agtos: ercencpccuariani: amp;nbsp;multis alij^ modisremfiiam augent:amp;ipfo^ ruin commoditatibus promoufi^ ! dis ilia tributa impenduntur. nunc,quæfo riiihi,ad quém maïö*' cxbis utilitas redündat^ad fubdi^ tos nimirum.Quod cum ira lorum quotidianæ qüerirnoni^^ friuolæfunr, nullius moment'' Sed in Republica gubcrnaiit^^ non omnia rite expediri polTe cesî’uerum id eft. Nam hoc coni^ munemundi malum putatur.Se^ nee ruri fegetes fingulis annis leL?

luxuriantefcp proueniunt. Quarc ’ DeuBafubditispoftu1at,ut hono H remMagiftratuitribuant. Is etCi« H ïiim nifi erraretjin nullo honoris * I difcrimine uerfäTeturtqtiandoqui ’ I dem autem in periculo eft, Deus ’ I turnproteget atque fouebit : fan;« ’ 1 duitep ipfum honore affici. Ve» * 1 rum c©nqueruntur,Euangehi do» 4 ftrinam fibi no permittiliberam, '1 Ue hæcquidem Tatis eft iuftacaufa q faciundxrebeUionis. ÎSÎam fieu» * fi Chriftus Petrum gladto ferire

' I eladio alios exciter,utui fefe de» ' \ lendanuChriftum in V ctrum enfc '\ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pugnana

na R V s T i C. ' T V M v't T» pugnantem grauem tulît fenten# ti’am, morte dignum ipfum I cônteftans. Qui gladiopugnat, gladio peribitjinquit Chriflus, amp;nbsp;femetcrücifigipafTus eft. SimiK* tcrfeditio Cnrifti exemple atqut mandato di'fpar cft. Porro,luc^ j mcridiana clarius eft,quod Mùiv ccrus dus fedatores EuangeH quidem nomen obducant atqut prætendant:fcd ipfare nihil aliu^ móh'untur,quam latrbcinia, rap’* nas, amp;nbsp;id aenus nefaria feel era tantó funtnequiores, quanto ip^ , fosimpia fanguinaria confi^i^ non pudeat tarn fpeciofo titulö comm en dare. Hoc nimirum rum eft Euarigelium, ut ditiorvrn Fortunas diripiantjUt alienisuxo^ • ribus de libais uim inférant,

Magiftraium omnem è medio tol laut, ut omnium fla^iorum fum^ ma fît impunitas. Tamirifiigries facrofandi Euangelq, diuiniqüc nominis blafphemias Deus im« punitasnonhabebit. Naminfe«

I .A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• gt;nbsp;r *

I bituhim, qui nomine ipfius fan« äifsimö abutatur . Cuni igitur Rufticanitam impiarriSd turpem caufam foueant,Dcum blafphe« niarido, Migiftratum criminan« do jriec iuftamfeditionis caufam ' habc?k,fortiterin ipfos, tanquarrt iatrories pugnate:publicam trän«

\ quiUitatem c onfetuatc : b öno S honeftos uifos iuuatet coriiùges atcçliberosueftros ab ipforumui Ùindicate ac defendite: in eo fern

ipfiDeo longe granfsimam fade* tis.Et quanquam, ut human^ftrt ratio J infatuatïs hominibus reiî^ flendi fat uihuni h ab camus , ta* men ad arma nunquam' ipfe uenif* fem.nifiDeo oratum hoc offid*’

um forefeiflem, qui nobis gladi* j um attribuit, non ut Jatrociniiini cxerccamus , uerum ut iniuftanï uim omnem amp;latocinium depeb lamus Sc coherceamus. Qiiare cum non fim nefeius, quod ipfos puniendo reâ-è faciam,non dubi* to,quin Deus uicloriam nobis fit j largiturus.Inquitenim: QvùMa* giftratui refiftit, eumiri punitum» ta habita orationefit impetus in hoftem, amp;nbsp;tormentis primüm rcs aoicur. Ibi uero miferi homines^

fe clefendebant,ncq^ faluteni qu^rcbant.’Ôd carmen illud popu* lare,quo Spiritus Samfli auxiliutn inuocatur, cantabant, Pleriquc namcç confifi magnificis Muncei= ri pollicitationibuSjCœlcftê opem expe(n:abant, SdThomam omnes pilas fuis manicis cxccpturum ar^ bitrabantur. Emifsis tormentis* cum iam in munitiones iplorum fteret impetus,ac multi pafsim in:« terficerentur.ibi dcmum in fuoani

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o

Goniecli,Frackenhufium petunu Alii quidamln diuerfam montia partem feferecipiunt,8din proxi« ma ualle pcrpaucos équités ali« quandiu fuftinent,ex qfque ununi Sd alteruminterficiunt.Cum enim magna fui parte fugerent, équités abfcB ordine uagabantur hue iE •

4 nbsp;nbsp;4 . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R 2 lue

lucdifperfi acdifsrpadjamp;in quam’ quifcç partentüeniffet,ibi fugien# tes perfequebantur. Sed nonnub lis,utantea dixi,deßderatis, acccii fiiraftudi’oisï uindictæ,magis in* ft ab ant, amp;nbsp;ad qutnqp cir citer ntiflia conciderunt. Mox à pradio fuit occupatum Franckenhufium , in eocp capti circiter trecenticapite* que mulftati.Profugcratirroppi* duin Muncerus,in^ domum non pro cul à porta fefe abdideratPo* tuiftet intcreà temporis* commo* difsime euadere, uel loco faltein tutiorife abfcondere,nifi Hngula* ri, iuftoque Dei iudicio comprae* bendi debuiftet, nemine de ipfo ftudioiiusinueftigante,necipfuin qu jrrente. V erùm cucnit,ut Lune* •burgicus quidanobilis in ea ipfa domo

IN GERMA-N. LIB. III. 261 (domo diuerterct. Eius famulus, cum in fupcriorem ædium par^? tem afqcndiflct, ipedajidi caufa domicilf} , repent quempiam de^: cumbentemin lcóto, Rogatqui • fit lt;nbsp;an extumultu profugerit nn fitèfeditipfîs unus^Inficiaturillc, fequedam pridem ait febrifitare. Forte iacebat ad leó:um cru men a: eorripit earn alter,utaliquid au* fcratprædæ. Poftquam aperuit earn, literas offen dit, quibus Al* bertus Mansfeldiciis Munccrum monebat, utab incoepto defifte* ret,nee adfeditionemuulgus in* n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

nammaret.lis perledis literis, m* terrOgatnum ad ipfum eg fint da* tæ. Aliquoties neganti,uim inten* tat. Tumille deprecatur,fefcque Muncerum efle fatetur. Gaptus

jgîtur ad Georgium SaxonicDü^ ccm atque Lantgrauium adduci^“ tur. Ab ijs intcrrogatus, quid ita mifcros homines in fraudem per* traxeriunihil àfepræter officium effe faeffum, 3lt;^ Magiftratus , qui doélrinam Euangelij non ferartf, eiufmodi rationibus effe coher* cendos, contumacicer refpondit» Occurit ej LantQvauitis, Scri* pturæ tefbmonqs demondrat,m honore habendum effeMagiftra* turn : feditionem omnem a Deo prolnbitam,nccp Chriftian^fepro^ fefsionis, hominibus licere priua* tim ulcifeiiniuriam. Ad ea mifeh

lus ille conticuit : ÔC quæftionifu^ bieffus , cum præ dolore 'cxcla* rnaret, Saxoniæ Dux Georgius, T U tjuidèm nunc cruciaris,inqüi£, Muneé*

O rorum hominuin dadem, c^ui per te nefari c circum u enti, h o diern o die pcrierunt. Tumille uclutde# rnentatus magno cumrifu,hoc uoluemn^ait, Exquibus atrocis bus-ucrbis fan's apparuit, Diabo^ lumiftu'm hominem prorfus ob« fediiTcatcp infatuaffe, quod nulla cæforum hominum mifericordia moueretur. Pofteàdeduétus eft Helderungum. Quodidcirco fa« dum eif,quia ad Erneftum ManG fddicum literas minaces eo mifc« rat,huius tenoris. Ardua poten'« tia,firmus Dei timov , ôd ftabile uolunfatis eins fundamentum fit tecumjErnefte frater. Ego Tho« mas Muncerus,olim A^ftcti pa« ftor, ad extremum, pvo abun« R 4 danti

jîanti te adhortoVjUt tandem pro* pter Deum uiuum Tyrannica tua fæui da defiftas, ncque diutius iiidignationemdiuinaminte coi» cites. Cocpifti ïndignis wodis Ghriftianos affligerc : tu tuæ no? quitiæ fidem Chriftianam prae* tendis : tu Ghriftianos funditus cxdrpare conatus es. Age mifer* rinie,cgendfsime^ uermis dicito, quisteprindpê ciuspopuli con* Itituit, quem Deus preciofo fan* guine fuoredemid Ten cris tefta* tùm faccre, te Ghriftianum efle î Deb^s fidei tuæ rationê redderq q^uemadmodum.i. Pétri 5. man* datum kgimus. Habebis falüuni coriducftum uniucrfæ turbæ, quo fidem tuarn exponas. Exeußtio quoquedetua notoriatyranmdc

tibiincumbit:adhæc commenic’’ ratio, quis adeo te fiticntem re diderit, quod in detrimentuonu nium Chrifti fiddium fub ChriRi ano nomine tani Ethnieus nebult;s loeflenon erubefcasj'Si cnianfe* ns,amp;; de criminibus tibi obiedis purgare terccufaucris,id toti mu? do notum faciam, ut omnes frac tres fanguinem fuum effiindfint, non fccus ac fl contra ipfum Tur« cam præliandum foret. Perfecuti«« onem patieris, Sc. penitus extin* guéris. Nam unufquifquc promx ptiorcritjUt contra te indjulgaiti* as confequatur, quam oflm Papa cas concedête.Nullius certè com* modi abs te confequendi nobis fpes eft:nemo ucro quoque tua taufa damnum ferreuolct. Deus

cor tuumobdurauît,nô alio mo^ do quam Pharaonis : tanquam Rcgam iftorum,quiDeum dck^ re f ogitabantjofue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Proh

doJor, qiiod mundustuaminau«= ditam amp;nbsp;inexplebilemtyranideti’ non prius cog^nouerit. Quam ma^' gna irrcparabilia damna huma* no generi dedift/fqua ah'arationc nos,quam ipfeDeus tui mifercbi* mur^.Breuiter,D ei con dehî n atio^ ni temetipfum fubiecifti. Nint«quot;

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* * Ù

coram minoribus humiliaueris, ætcrna macula tibi contratfla eft, “ amp;mancipium Diaboli efis, höre tibi confirmo, æterni 8c uiui Dei permiflu te defolio pötefta* tis deturbandum,quod toti Chfi* ftianitatiprorfus fîsinutilis. Tu ' tiihil aliud quam tetrum flagch kim

IN «ER‘MAN?UBi în. xify lûmes amicorurnDei : quod de te,tuiqüe fimilibus dixitliscchid propheta.cap 59. Daniel../, Micheas.^.Abacias Propheta in^: quitNidum tuum difsipafi dirus« iep ncceffum eße. Refponfum àbs te hodierna die flasitamus : aut in rgt;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'■

nomine Domini uirtutum te in? uifemus, Hæcte fcireuoluimus, finemoraperfeduri, quodDeus nobis iniunxerit, tuitidemquod ére tuaerit,facias.Ego fiquidem tibimox adero . • Datum Fran« ckenhufij die ucnerispoCtlubila« tCjAnno I 5

Vtitaque Thomas minas fuas inanes fuifle perfentifeeret, currui alligatuSjHelderungum ueheba« tur. EÓ delatus,acquæftiQnibus fubiedus, initio confitetur Sacro fandum

!1lt;1 R V STIC. TV M VL T landtum ucncrabile facramefl/ tum,quod uocant altaris, extern« non adorandum,nifî ipiritu: Id ixcro iinmfcjjiufcp uoluntad libe^ rumcfTcScfaaramentum Altaris etiam à mendie ægrotis' porree' xiflè, etiam mtcmpeftanoÀe,un^ ufcuiuftp perfonæratione habita.

In Hegouia amp;nbsp;Clegouia propc Bafikam aliquot arjticulos de mo do gubernandi ex Buangelio de# fumptoSjfe confcripfifïerex qui'« bus poftmodum alios confecerit Illarum regionum incolas libcn# teriph-im fucepturos fuifïè,uerùni modeftè gra.tias ipfis acflas, nec fe motuum audiorem fuifle, fed eos prius exortosfuifïèzHauflchinuni amp;nbsp;Hugofeldium,utad populum CO loci concionaretur fibi Jborta^, tores

IN «ERMAN, lib. in. if9' tores fuifle,qu0d ubiinHdelcs finî gubcrnatores,populus etiam con fimilis fît,ac reformatione cgcat. Literas ab ipfis fcriptas'ad fe,iii quodam faccoab uxorefua con* feruari.Arccs ncutiquam toleran* das,quod fubditi nimium earum caufa grauentur.

Prindpem odo, Comitcm qua tuor,nobilcinduos equitcs,amp;n5 ultra al ere deb ere.-

Confeederatos babuiffc fc Aif fteti Bartolu Krump, Alutarium, Baithafarurri Stubener , qui ibi* dem feditioncs excitauere. Inter quos fuerit amp;nbsp;prefeftus,licet gra* uatim illis fe coiunxerit.Fcedus in peifequutores fadumfuiffejduos Alftetenfes modo nominates j Ca talo gum fevderatorum hab ere.

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sc

Se àTilemanno GanfoneSart^ gcrhufîano paftore admonitumi utliterisad popujum San^crhu^’ fanuni mifsis,cos ad defenfionent Euangelijincitaret: contradicen«' tes ferro perfequeretur: id ica fs’^ éium efïè, ’ • ’ '

Se doâ;oreStraufsio Vinaria? cum Minoricis difputationem ha* b ente , ad uoluntatem principi^’ Ioannis comparuiire,acpalàintc* Ü/tum Coram fratribus, nifi Lu* therani quid aliud efficere cona»« renturj quamutMonachos amp;:fa* crificos exagitarcnt, fatius fuilL, a taîiacflione abßinuiflc. CauHanix ob quam Principem Erneftum Mansféidicum damnis affecerit, Sc infccfiatus fi't,GamfuifIe, quod fubditi conquefti fuiflent,uerbungt;

tN 6'èRMAN. lib. riL Z7». Dd fibi non doem idcócp fe man dauifle, ut fiidülis non prsediecs: turjfedàfacrjs coneionibus antur, ut turn fe concionaturum illiSjConueniant,inlt;ç eo nihil im^ pedimêti inferri fibi patiantur, A*‘ Mülhufanis feintromifluna opc« ra Ioannis Roden pellionts iufiJam uinuniaduftum conflanc tis,amp;ad .S. Blafeurohabitantis^ Mallerbaci prope Alftetumfchu ifie amp;nbsp;interfuiiïe,cum aliquot fta« tue templis exportarentur,ac tem plo poftmodum exufto,pro cons clone fpeluncam elle proclamafc fe,acefierdololatnam mciâ, earn« qûeàDeoprohibitam.Ad eapdls tui ciusloci monitufe difeefsifTe» templo pofteàcremato.

à fratribus Mu^ufanis ideo dire« ptas atcp dirutas,quod efTent mul tis oncrofæ, idque per ardculos à fratribus ad Nigra iyluam editos.

Senatum Mulbufanum con# frèderationi conferifum præber« noluifle ^fed plebis arbitrio eanlt; permififle.

Nicolaum Starck, amp;:Marcuni Stobnerum Zuiccauienfes cum Lruthero 'Vvitebergae in quodam hypocaufto fuifle,!!! quo amp;nbsp;ipfe fuerit, Luthcrum inter alia retu« lifTe , quod Alftetenfi fpiritui os obturarit fe uero tum temporis præfentem non adfuifle.

GangolfRim paftorem Zeno^ dochrj Franckêhufani fignum u# humcollegifle. Huic Heldcrun^ genfes Grcuflenfes interfuifle»

1N GERMA N. L IB. HT. 27 j Hifce itafpontanea confefsioné èditis,ad alia exprimenda tornieiî tis fubieduSjfatetunHenricum ÔC Iqannem Gebhardos Zuiccaui« enfeSjinplatcaà canibus nomeri hab ente habitantes, lanifices eti« ain in fcedere comprehenfosîHeri ricum PhifFerum fuaGfle unicani arcem in qualibetpræfedtura fufr ficere,relilt;^uas effe deuaftatidâs; Se feritentiàm fadliofæ turbæ rio# niine in Matérnum à Sehehofeii tulifle, amp;in earn confenfiffcErne# fti Comitis, inmanitati, amp;nbsp;comi* taris metu.Portum amp;nbsp;refugium iri Mulbufio fe collacafTéjquôd is lo^ eus ptæ reliquis fibi pïacùïffet ; Capitaneos eius duos fupradii étos Pellionemnimirum, Ôl adus fti uini fadorera,ibi degerejSe

R VST IC TVMVLT^ praHcIderungcnfî arcc,Erncftuiiï^ comitem capitc plexurum fuïHè' Sedirionem ideó fe rhouifTe ut Chriftiani omncs æquali condiri'’. oneuiuerent:ut(^ Principes, qui Euangelio non adhærent,necfra* terne moniti feedus fecum inirét, finib. cietfri trucidarent: Bartolu KrumpiûjBartolu Zimmerman, Petrû V varmut,Nicolau Rugk^^ rum, Andrea Krumpium,Ejpifco* pumin Vvolferodeloannem Ro demannû, Petrû Schutenû^Petrû Pecherum,Tilemamium Pifeato* rem,Tilemannum Ganfonem, Pt trûRodemannû foederiÄlfteteni« fi adhefi(re,quo)V articulushicfue rit:Omnia efie c5munia,amp; pro en iufiç necefsitate diftribui debere. Et quicuncj Princeps aut domû nus

IN GERMAN. LIb7 IIL hus id non fecent monitus, eu aut decollandû,aut fufpéndendû.Ca* talogoseHe penes Bartolù Krum piumÀlfteti.Afcherslebq amp;Halg in iuuentute eu in fcola hypodida fcolus effet fe fœdus in quo fue« tint Petrus Blinde Afcherslebi enfîs, Petrus Engel, pelliô, Ioan« nesButbnerus,C5radus Sänder, Hallenfes jin Erne Hum Saxoiuac Ducem,Epifcopum Magdeburx^ gcnfem,fecilfe.Sires ex ipfius ani^ mi fententia ccfsiffet,ttxm fe regU onem Mulhufio uicinam ad de« cem milliaria cumHafsia occupa« tufurnjS^ cum principibus amp;nbsp;Co« rnitibus audurum, nifife fœderi côiungerent,modo quo diélû eftgt;. ÂMulhufanis oóto tormentabel lica fubminiftrata,à comité Stol« § 2 bergico

bergi'co Franckenhufams iitiarn Serpentinam tranfraiflam fuiflcî Ethæquidem Munceri confefsi#= ones in tormentis fucre.

Poft uicftoriam,Franckcnliuiïo’ expugnatOjIoannes Eledror, Sa^ xoniæ princcps,diclis anteà prin# cipibusnunciat:Si belli reliquias pcrfcquuturijMuIhufiano s meri* tapocna punireuelintjfeipfis au# xilio fore,amp; ad eos obfidendos ft focietatem cum ipHs coitufum fe. Sibi namcp non minus iniqua Mulhufanoruni fadla diiplicerc, quam ipfis. Ad ea Principes Ele# cftore ad fe uocant Schlotbemuiu. Eo Mulhufani cognito,Principes diftrahei'e conant,mifsis ad P’rin# cipem Elecftorem literis figm'fican tcs^quodtradationemipfius unà

IN GERMAN. LIB. III. 277 cum Erfordienfium amp;nbsp;Northufa* norûîeoatis interGeorgium du^ cem amp;nbsp;Hafsiæ Lantgrauium fers' re poflenttuerum El edor id renu^ itjamp;uigoreprioris poUicitationis ad PrindpesSchlothemum uenit, cum his Mulhufium oppugnatu^ rus:qui, coniundis uiribus, equi* turn circiter tribus millibus^pedis; turn manu mediocri, tormcnti« multis , amp;nbsp;alijs neceflarijs rebus uptime erant in ftrucfli.

Ciues eaprincipurnpotentia oc concordiaintenec'fa,amp;paucos in urbe ad arma idoneos cfTc feiens tes ( etenim ante uelut apum exa^ minaurbeemigrârant,amp; ad Franks ckenhufium perierant) præcipui nominis uiros principibus obui^ iammittuntjqui fupplices culpam

deprcccnt admiflam.Quib.prind pes refpondent,feinfigne CQtumC li'am amp;nbsp;blafphcmiä,quibus ipfunt Deum amp;nbsp;eins Sancflos affedflen^ öd præftitam tam Cæfareae Maic^ flati, quam fibi obedientiam, im« punitam nullo modo pofle dimitgt; tcrc.Veruntamen fi fe,duitatenilt;^ Prindpum uoluntati pefmitte^ rent, feuelle ipfos redperc,faliiQ Caefareæ Maieftatis, öd fach Imp? rij iure,

Oratores in urbem boc refpon fo reverO, plebem conuocant, S( quæ fit prüiciptun yoluntas de» rnonftrant, Ibi Phiferüs Monalt;’ ebus Apoftata, quemMuncerus tanquam uicarium ibi reliquiflet, cum alijs aliquot feditiofis uehc« pienter fépugnauitjneque dedeii^ dam

dam urberrt efle cenfuit : reliqui ueró probiores uiri, ex duobus malls minus digendum rati, dclt; ccrnunt,multo melius cflc clemen tiamPrincipum expeâ:are, quant cum eorum indignatione uitam, bona,ciuiutemcç amittere.Iders» gofentiens Phiferus, nodupor* tamaperit,8c cum quadringentis uiris, fuis fedatoribus,clam aufu^ git. Quo ciues cognito, per ter res Faâ:i,confeftim maonam multito» o

rum ad principes in caftra dimits tunt,quæ uiros cxcufcnt, de* tiuo clementiam ip forum implo* rent. Focminis quidem Principes aures præbuerunt fed ipfarum petitionibus repudiatis, eas do* mum redire iubent, ac uiris fuis

'a 8 e R V STIC. T V M V L ^nnunciare , ut aut clemendæ amp;nbsp;’ ^ndi'gnationi Princip^m fe ^ittant, aut tonus ci'uitans euerlt;« lïpnem expedient. Quo prind# ) pum animo cognito kgati prio« j res rurfum ad principes cgrefsi, i rem componunt his condition^ bus,ut Ecdefîafticos in omne ius, cenfuf^ priftinos reftituant:deinlt;i j, gt;de, ut omnes cenfus ipfis perfol* ' liant: turres muros^ ac munitio*' nes demoliantur : pee ca iterum jprigannarma deponant : denique 4 omnesbombardas,pulucrem ni# .|ratum commeatum^ communi# ^atis Principibus tradant. Eofa^ ^o,eines Principibus primumre# I tulcrutjquarationePhiferus pro# j fngiiTcnld quod Principes ual^c in^G I^bûit. S ed quia faci) e fu^i# I.,, nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caban#

ERIWAN, LIB. IIJ. aÿf ;:abàntur , eUm ad Franconicps Rufticos tranfcurfurum, inPra^s felt;ftura Ifeifacenfi comprehendi cummandarutjii diefefto ARens ‘ ftonis Domini ciues Mulhufarii omncs urbe in campum egrefsi, Principibus fuppUces fiut cUues portarum illis tradunt, ipfpruni uoluntatifepermittentes. lis igû turin gratiam receptis,oppiduni capiuntjaluo tarnen Cgfareg Ma^ jeftans Sc facri Impertj lure Hl3l ipfa horanuncium aftèrtur Prin^ cipibus , in campis adhuc confias ftcntibuSjPhiferum eum ÿ’.Mul« hufanis ad Ifenacum efï'e captum: quiomnesfubfequentidie addu^ dijPrincipib. funt traditi, ex qui^ bus natu minores fingulari Prin« dpum cknien^ia- bonitatc uita S 5 donad,

»«1 R. V STIC. tVMVLT. donati, reliquioes decollati funt, in his Phiferus,q diaboKce ob# duratus,fînecofefsionc Sd contré tionctanquâbeftiaidu gladij fu# fciperc, quam pcccatuagnofccrc maluit. Hue etiam paulo poft ad# ducitur in caftra Muncerus, qui tum inanguftijsmaximis confti* tutus , animo fuit admodum per# turbito atep deie(fto,necp fidei fua; rationem explicate potetat,ut in eius temporis articulo fieri folen Scipfius confirmandi caufaHen# ' ricus Brunfuici Dux illi uoceprg^ ibat. Moriturus autem agnofee# bat delilt;ftum,6c errorem, id^ pa# lam profitebatur : amp;nbsp;militum fc# ptus corona,Prindpes hortaba# turadmaiorem cleinçntiam erga rnifcroshoniincs;'ifafore)Ut nul# luni

IN GERMAN* LIB, lIT. «51 Jum ciufmodi pofthacipfis fit cx^f tirnefcendumpeticiiluih z Simul monebat;ut façfg fcnptur^ libros, qui confcnpti funt de Regibus' diligenter eüHuerent. Eer fermois ne abfolutö,^tadio percutitur : Ôi exempli càula caput eiiis alFixuni ' baftæ,medij)!!in campis cölloca* quot;nbsp;tur. Cochlæüs in fuo feditionum çatalogo,eum'àiratum,cathcnæcfgt; alligatum J tam diu in gyrüm ad ignem cucurifTercfertjquô àd anist mam exhalant ; fçdid^ ut èC alia quamplurima rnemoriæ ab ipfo tradita,ueritatehiftoricacaret.Hiç tarnen Munceri uitæ exitus alta mente fæpius eh expcndendus,ut quilibetinde difcatjfidemnon ej# fe habendam, his qui de diuinis rewelationibws gloriantur,fi quid faens

facris literis minimè confentanw um agant , Deuÿ ctenim haud quaquam id impunitum dimittit, qucmadmodum fècundum dcca^' logipræccptum clarè docet:Noti hanebitlDeus infontê 5Cc. Ad hgc difcere debcmus, quam graiütet •» Deus inobcdfentiam Si. fcdiüo^

punirc foIeatJpKmej; ctenim Ma? giftratuminhonorehaberf ri,ac obcdientiam ci præftari man«

E expeditionc Ludouid il Palatini contra Rufticos {ufccpta , in fine fecundi dixfmuSjCut frater Friderieus mi* nime defuturus fuiffetjui in hoc commurii incêdió prçclara uolun tas ipfius improba defedione Rix fticorum quoquerepfefTafuiflet* Cum enim non tarn ipfius’, quam aliorum dominorurri fubditi,f^ lt;rto concurfu feedere,in dioece* fin Äiftetenferriirrupi(rent,amp; pro fuolubitu grattantes,obuia quçcp dcuaftaffentjad hacc ipfum Prin* cipem fuosmiris modis diue* xattent,multifqiie damnis aftecif* fcnt,necefsitate coaÄus, equitdfe circiter quingentos fumma celc* ritatc

i8lt;f R VS T J a. TyVH V L T. titafe confcribit:quibusiinà cuni ahc|uotpeditibus SctormcnaSin^* , itruvQus, Sultzgauienfe FriburgU contend/L Cumquenaturabcnb gnus ac clcmens, pacis ftudio^ fiis Princcps effet,nihil non cona=« ‘ bat, quouefanos Rufticos à pet;« uerfo conatuabduceret. Quart admontemMefsingenfem quern Kuftici cum arce tanqua oppor^ tunum occuparant,mouet, Si. ali^ quot capitaneos eorum Rib fide publica ad fe accerfit,rjs propofi* tas antea conditiones in mentcni rcuocat, ne longius hoc malum fefe diffundercuuerum Rufticis in conceptafententia obftinate per^ feuerantibus,infecT:a re difceditun Videns igitur Fridericus fuos coj* natus beneuolentisç plenifsimos

IN GER M AN. LIB. int ±87 cotcmni, omniscp (ucceffus exper tes effe ac Rufticos non nifi rapi.-nis,incendi)s,ui, fcrroc^ coherccri uellCjCUm fuis copq s Si. tomtentis progreditur. Ac cum Ruftid iam difperfi ex monte profugiffent, Mefsingenfem arcem in fuam pO4 tcftatcmredegit,acprimanu RU4 fticorum capitaneum,cum treden

I cimpeditibus in ea compteHena 1 fum^capitetruncariiubet. Quo \dc rcbdlibus fupplido fumpto, irtdicccefin Aicbftetenfem profi* cifeitur , Si fubditos ad débitant obedienpam Epifeopo praeftana dam c omp ellit. Huie Si Dux B a* uarigVilbcImus centum amp;nbsp;odlo« ginta équités’, ac trecentos boms ' batdarios Bobcmos in auxilium \ nbsp;nbsp;mifer at : quo faâ:ura eft, ut fub diti

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facile

to RVS TIC» TV MV LT, ï ' facile ad officium redirent. Durfl I Il Cl ó, quæ antea commemoraui* । mus,ad Rhenum in Älfatia, Sut^ uia,Franconia,Hafsia,Thurinöi3gt; alijfqüelocis gerunturïGeorgiu^ TruccefiuSjSueuici foederis 0115^» per Almangauiam, 8(fad Lacum i Podamicum diuini fauoris aur^i rebus ipfius benigne afpirantc» adeó feîiciter omnia motibus • datis adminiffiauitjUtnihil peri“ culiämpliusillic metuendüm ui^ deretuf. VeruntameninDucatü Vvurtenbergico,amp; dicecefi Vviiquot;^ cibur^enfî tanti motus exarfêrt, lit metus non exiguus eilet, ni cendio exorto,totis uiribus octuf reret fore.ut omnis magiftratus; tarn in ali}s nationibus, quam m Germania ui oppreflus abroga# fetur»

ÎN GERSKA N. LIB. 1111- 28 rctur* Quare commun! placito at(ç confenfu Sueùïci foederis fæs du, utTrucceiîus' cum omniEus fuis coprjs per Hegauiam, innere fufceptOjin ducatum V virienb era gicum' magnis itineribüs,fummalt; que celeritatecontendàret;,, Die igitur quarto menfis Mai) Tubia gam’ appellit, indébïenisbemum uerfus mÔiicrts'jid compdfîtionc «nu prg iidiafrjs R^ufticis fada,ca« pinPqnçaucro cû exercitu Vveis lam'jScKqnbucum’, amp;Maureara‘ tranf^'îsflus cum adiacente fylua; in ôp^icïùliâ duobus, (Beblinga, 8^ Sindeîfihga' cirnter quatuor milhyRuflicorum VvirCénb ergiÂ coru ,â£ ultra,caftris ibi fixis corn« môrantia,déprebendit. Quocifca Rùftideo cognitOjOppidis egreG

fijn campo acieinftruda fefe cori iungunt. Etquamiu's uterqj dtusnon magno locorum interi# «allo dirimeretur , Truccefîo ta*

patuit,fcd ei ad fiipcriora oppidH»= 11 Bcblingæloca tranfeundumfui' it. Pnufquam autem co pcruqifi* ret'Ru fti ci âli o m on te p o ft ar rein occupatOjtormenta fua bcl’ica^i cum conuchunt,ac cohorte cquc* ftrem Tritcccfp , quæ arc-cm Bc* blingenfem irtuaferat gt;nbsp;depellunt. Jta , quod Truccefto ezmnr aditu intcrci ufojRcbb'nga rune pretero unda fucn't. l^oftrcmo tarnen op* pidulo capto,areem cxceifo i'n lo* co Gram bombardis ac prccßdia* rijs nulitibus, qui Ruldcqs inde

tN GERMAN, LîB. HIL iÿf arccant,atcprepenant,fi'rmat. AJ hæc montem ab'um occupât cu^s jus opportunjtate,acpræfidfj arci impofiri ui'rtutejfulminecp terrifia CO tormentorum , agmen Rurti« cumèmonte,inquem feceflerat, depellit amp;nbsp;fugat. ßtmoxinordi;» nes ipforum, grandinetormento* rum emifla,cuni ipfis achter di'mi« cat. In quo conflilt;flu équités Ele^: éloris Palatini Ludouici in prima acie ordinati fuere, fubfequenti^ bus Auftriacis, Sdpofthos alqs*. Sic igitur Sueuici foederis focij di^ iiinitus uidoria potiti, numero # fum Rufticorum excrcitum pro? fiigarunt: omnibus ipforum tor? mentis, curribus atque uexillis in fuam poteftatem redadiSjrebelli? bus magna ex parte trucidatis, ci*

R VST IC. TVMVLT, tra confœderatorum excrdtus dcf' i tl imentum,rjs (blufm excepris,qul cmanrbusamp;: confpeólu equitum fyluain propinquam feoccukan^' teSjCuafernnt. l^umultu itaquCin ducatu V’^virtenbergico magna ex paree fedatotderebellibusacin i iuftum fuppbcium fumptum eft» j Poft earn uidoriâ Truccefid cutn fuis copijs i'n oppido Bebh'nga commorante, Ruftid Franconid pariim Vvirciburgi ante mon^ i tem Diuæ uirgnï^, partim Hai^ dingsfeldæ caftra habcntes , co^ gnito aduentu Sucuici fccderis, res fuas itadifponunt, utnonfab tem confoederatorum coprjs ar^ mata manu fefe opponere,fedamp; nefarios fuos conatus adimplerc penitus cogitaient, Ideo Trucccj»

IM GERMAN* LIB. III!. 255 fills cum toto cxcrcitu,amp; omni's bus machinis belHcis Vvi'nfper=s gum defcenditjUt inauditam ty^ ranmdc,amp; enormia Rufticorum facjnorajfociquot;) s ad id operam fuam ^cupide offerentibus uîcifccrctur » Vallam itacß Vvinfpergicâ poft diem Dominicum , quern more maiorum Cantate uocitamus, in« greffus,oppidum capitjn capti« uos grauiter animaduertens, cos potifsimum qui comitem Helf« fenftenium trucidarant. Exfjfqiic unum catbena laxe religatum ad palum,ut difcurrcrct drcumpon« to ignitorret:ad eumquc exdtan« dum ignem ipfcmct ligna com« portât:idem alij ex nobilitatefa« ciunt« Poft oppidum Vvinfper« gumittcendit, amp;nbsp;nerurfus aedift«

»P4 RVSTIC. TVMVLT» caretur,edicit. Similiter amp;permul tos circumiacetes pagos, ob pff^ fidiam exuritjincolis mcritpfup^ plicio affedis»

Eo Franconici tumultuatores eognito, arciter odo millia fuap facflionis Nicrulmam Vvinfpet^^ go non longé difsitam, abiegant, ut cum confcederatorum focijs manus eonferanttferio prgcipi'cni* tes,omnibus fratribus,amp; conform tibusin VvirtzburQcnlî, guntina dioccefibus Palatinatu, alrjfcpditionibus congregatis,u£ admilitiam amp;armaidonci rcpeP ' tijipfis fumma neccfsitatc id rc* quirente auxilio mittantun Truc# ce fias interea re Vvinfpergif fdi^ fiter confcAa, ad lufTLim Palatini Ëkétofis in Craickgouiam pro^

IN GERMAN. LIB. Illi. 29$ fcdus, rebeUiuni quofdam fup« plicio afficiriiiterhoc cluce ipfos» rum, lacobum de Beckingenca* thenæ alligatum, igni uftulatzac facrificLim Eifenbut agniinis fedi* tiofi dudorc comprehenfum cum alijs nonnullis dcbitis fuplicijs (cruant: Porro Eledlore Palatino auxiliaribus copijs propinquo« rum, comitum, equitum, nobilia» um,amp;peditum numero fufficien« te, machinisqi bellicis 8^ alqs ad bellum neceffatijs inPj'uCto.Ipfc, quo arx Ittenbuhelum,in quo pie racp ipfius prccioHora feruabans tur,amp;; Haideibersya fe ab fente, tali« to melius contra lioftes défende« rentur, tufque Rufticorum, alio« rumcp repelleretur,centum Eubdi« toSjfidcfpedlatifsimos ,pedituni T 4 fignuin

fi^num unum Jamulitiu auïicu^ CU tormentorû Magiftris \/a.lenü noErpachfj comité, duce, ipfis ponit:Prxter hosin arce Heidels bergêij Georgius Epifcopus SpW renfîs, Comes Palatmus i Sc ordif nisTeutonci Magifter Theodo# ficus à KIe erant, qui à graflàiiti# bus Rufticis ditione fua eielt;fii, co conferuandæ falutis caufa profil# gerant. Hi qmncs arcem amp;nbsp;ciuita# tem ita. cufkodiuere, ut Principe in n^ilitia abfente cundapacifiçèJe# iiciter^adrninifetafuerint, bus xtaç domi fie conftitutis, Pa# fappus 0elt;fior comitatus Arçhy ippifeepo T reuerico, Cora,dp Çpy feopo Vvirtzburgenfî, ( qu^ U pfe ditione fua profugu^,paucif ^tc diebus Heidelbergarn pfjlp

J N GERMAN. Lt B. Uil. iÿj ^at)amp; Otthonc Hcnirco patruek, ^ie Martis poft Domxnicurn Vo j:em iucunditatis didû, infequens tibuscoprjs taequeftribus,quam cedeftribus,macltin^que belUds riddelbcrga egrcflusjn Rufticos 5xpeditionemkfdpit.Eqdem die Guilhelmus ab Haberi^ßleiftoris Palatini Mvcfcallus çufpqcqubs tum figno adpagum Malfch fpc« culatum egrdrus,Elelt;ftGrj rcnunlt; dat,incolas didi pagi,ubi fc^gt;no primo eoEperat,fepoteftati ipfius, ut Rodenburgici feccrant , per* mitterc nolle, led uallo, fofsifque munitoSjfead defenfîpncm parai re, Qua ipforum peruicada Ele^ dorcognita,cumuniucrfo «er* dfu eo contendit,ac pagumRi^i ds obftinato animo rcfiftcntibùs»

fiçS Rvsfic. TVMVtr, oppugnat, cumcp incenfum fun^ djtus dcîec. Inde Rodenburguiîi xnouens'cum alij s Principibus ccm eiufdcmlod occupât, peditalt; tu Rawenburgi,reliquo exercit^ partim Mulbufij, partim in alrjs uicinis locis caftraraetante. Sub# fequcnd die fummo manc, Mare# fcallus Palatini, quendam loan#’ ncmàTbalheim:uirum nobilem, Sui caftra Rufticorum fecutus, rurbenanæ confpirationis dux fueratjCapit: QucmEiccflor Hei# delberaam tranfmiflum, in uctc# ris arcis cuftodiam confjd iubct, ac çum fuis copfjs per dicm ifhim Rodenburg! coinmoratur. Alte# ro die Marefcallus cum fuo equi^^ îùn) (]gno,amp; aliquotpeditibus» cuï'ribuf^ commeatui uchendo dcftini^

IN GERMAN. LiB. HIl. 29'ji deftinatis, KislauiS di'tionis Spi»« renfis arcem, unius milliaris fpa« CIO Rodenburgo diftantem , Sd à Brurhenana fadbone præfidio paulo ante munita, mouet, eiuscp familiam omncm lureiurando in fidem Palatini adigit.Quatuor in ea à Brurhenana fadtione præfidij ergo rclidb, in ea coprehendeban tur qui car ni fie cm de captiuis qui^: bufdam in arcc fupplicium fum* pturunt accerfiuerant.Quo Mare fchallus cognito:cos à camificc per ipfofmet euocato , in ponce capitc plcdtiiubct, inque foflarh precipitates,pifeibus efcam obij* citjitautinalurn quodalijs para* rantjinipforum capita redunda* rit : Et iuxta prouerbium in fo* lie^tn quant alrjs fècerant ipfimet tuftQ

iufto Deiiudkio,inddennc. Eo igitmodo Lislauio capto nccelTa jrio^pfidio munito', Marcfcallus ad caftra Principis rcditurus, M grcgcpecorS 1500 incidît,eÛ£rgo captûjin caftra pelht, ac ei'us dimi» dia parte Eleótori attributa,rehi« qua æquus porti'onib. in exerci'tu diftribuit.PofthaccElelt;ftor dielo uîs poft fcftû Aflumptioni'sDni, caftris motis cû omnibus copijs, Brurhcnanam plagam tranßcns, Bruflèllas c5tendit,inquo itincrc obui) pagf omnes à peditib. præ# dæauidis,din'piuntur. Caufa.qua' Eledor mouerct ad id, erat quod BruflcIIajdiceccfcos Spirenfijsbp pidû, faóiionis Brurhenanæhuo” ufcp receptaculum fuiflèt, hæcibi confilia fua agi tafletîPr^tcrea paii

IN GERMAN. LIB, IIII. jos cis ante diebus : turba Ruftico * rum circiter fex milium numero, ibi fubftitiffetjamp;aliquoties inde cruptione faóla y: cuni Ecclefiaftiä cisjegitimo eorum Magiftratui, tum uicinis Principibus', comiti« bus,nobilibus aliorücp ordinum bominibus damni quamplurimu intuliflet,ita,ut æquitatis ratio exe pofcereuideretur,in eos,qui alijs infeffandis èc opprimendis ftu f-duifTentjfïrimö quoque tempore exemplum ftatui Igitur Mare* fchallo cum fuo' figno pracmiflb, deditionem per tubicinem more militari poftulat,omnia^ fuae uo« luntati permitti iubet. Ad cam poftulationcm ciucs delecflis ab« quot ex fenatu plebe uiris, Mae refcallo fe conditionem propoße tarn

fahl acccptarercfpondent,Eoqu^. per ipfuin ad Elccflorem rclato» hic Archiepifcopo Treui'renfi, pifcopo Vvirtzburgenfi, Ottho^ neHenrico patruele,totoqüeex^î crcitu comitanti'bus , oppidunl ingreditur, ciim prindpibus ar^ cein occupans , reliquas in op«» pidanorum ædibus copias dî^ fpertiens.

Sub uefperam eius diei Sena^' tus amp;nbsp;populus BruiTeUenfis ad luirum Palatini,ante arcem in pla^^ nicie conucnit.Exrjs per Ludoui^ cum Fleckenlteinium caufam tam âbominabilis feditionis contrales gitimum MagiflratÛ futim, a quo haclcnus clemcncerbabici, protêt« cti , multiscp oneribus fubleuatf fuiflent,motæ qüærit,cuiu fîgnifi» ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;catibnê,

1 lt;ï G E R M A N. LIB. U|t ? 0/ cadotic,quandoquidem lt;a nefan^ dis alijs facinoribus, non foluni fidem ab l'pfis Magiftratui daram, fed Sc omnia iura,publicas împe^ nj conftitutioncs, deniquc ctiam propriam confckntiam perfide in'olaflentjPalatinum’ merito con* tra ipfos grauifsimam indignât^ onem concepifTe, eumcf uclîe, amp;nbsp;profuo în eos iure mandate, lit audorcs tumultus huius nomiV nentur, quo in exemplû aîiorum dignas perfidi?e^ amp;nbsp;inauditæ prolt; teruiæ fuac pornas ferant. ducs h a c oratio n e u eÊ em en tcr co n fter nati: Senatorum p^çbnOi» rum complurium nomuî^, defe« funt,quorum q'rcirer fepuaginta futvmcapite plec7untur, reiiqui in ardifsimauincuia ccnijciuntur Intçrea

^»4 «▼JTÏC TVHVLtI Interea dum ea Brufïclhs gcrum’ tur, Aiiconius Eifcnhut facrifîcus, fadionis Crafckauienfis' cui'us fupra meminimùs , Dux, Komo noccntifsimus ôi. pérditifsimus cum tribus foc ij s Eppinga Bruf^î fellas adduci'tur/ Hos Georgius Truccelîus, Sueûid exercitus dux compf çHenfos P^alaurio mifit, qui præccdchri breui examine paulo P O ft iri area arcis,n online Sueuici fccderfiref capitah'rfdamhantur.

Pof^erd die PiîuÂdeps EIe(ftof Bruiïeîïis cumtoto* exercitu com^ moransjcutri in'dolis^'præfedura*« rum BtuiTelIeniis','Vdêbeimenfis Rodenburgenfis ; Kislàuierifis ƒ GrunauienfiSjSd aliorum uicino^ rum pagorum, qui Brurhenanx fadionis caftrafecufifucrant,con uocatis,’

IN GERMAN.LIB.ini. 50Ç üocatis, de mulda alt;n:ionem in« ftitiu't, Quæ tandem in id exrjt, ut rebelles pro fatisfacflionc uiginti millia aureorum numerent, arma amp;nbsp;bellicainftrumenta omnia Ma« giftratui tradant, eorum ufu'in pofterum^nifi Magiftratu permit« tente,abftineant nbsp;nbsp;fidei nouo fa«

ter bæcciues Bruffellenfes pecu« Uariter proniittere cogutur,fe por tas oppidi dëmolituros, ac eius. quam poft arcem tumultus tem« porc obftruxerant, aditum rurfus patcfaéluros , ac reftauraturos t Sub eiufdemdici uefpera captiui omnes, præ anguftia nimio ae« ftus fudore manantcs,co penè c6« fe(fti, in atrium arcis dult;fti,inor« bem ßftuntur Quorum quinque

jotf R V s T IC T V M V L t àCarnifîccHdddbergenfi capit« truncatis, cùm ah'us in terram xis genibus procumberet, ceruilt; cem'gladio præbiturus, Comités amp;nbsp;altj uiri nobiles qui adcrant/ai* nifici acclamant, ut ferire ceiTety quo ad mâdatum aliud aHeratur« ïpfe ergo miferatione plebccula? uarijs erroribus obnoxiæ Princi* pcm adutum adeuntes, pro Ru^ fticis deprccantur, qui interea, id quod ipeciatu pcrquam mifcra* bile crat,in terram prollrati^mani* bufqiie in ccclum extenfis miferi* cordiam Principis fine intermit' fionc flebiliuoce implorant. De/ prccatorum igitur oratione Ele* lt;rtor,utnatura clcmens exora* bilis eratjdemulfus, captiuos uita donauit, ea condiiione^ut ante«

lt;qiiam pedem inde mouerent', eksf cmploaliorwminpropofitas con diriones iurarent.Quo nihil mifc^ ris gratins accidere potuit, qui iam de fua falute amp;nbsp;uita fpem om« nem prorfus abiecerant.

His fic confectis Elecflor cunt fuis Bruflcllis caftramouét, acHil fpacum fuæ ditionis caftellum in Graickgoia ßtn,quod anteà quo;« que feditionis contagio corre* ptum adfanitatem redierat, con^ tcndit,reliquo Cxercitu Sintzenæ, inque uicinis pagis pernoCtante, Eademnode Sucuici foederis co* piae Sceinfurti, Rorbad amp;nbsp;Rihem 'dense fua caftra habebant, qua* rum duces ad Eledoreni Hilfpa* cum uenientes , cum ipfo de co* prjs coniungendis, ôd re gerenda

5o8 RVSTIC.' TVMVLT. ' délibérant.G Duces ueró Sueuió exercitus hi eranuGeorgius Truc cchus Baro Vvalpurgicus , cui fumma rcrunr dein an data erat, Guilhelmus Furftenbergicus pcs: ditum dult;ftor eques auratus , èC Rudolphus ab Ehingen : quos ex , parte Eletftoris uirtute rcruni experientia æquabant, Schenck , Eberhard conies de Erdpach,rctf | rum funimæpræfeôius,Leonhards । dus de Schvvart2:enburoE triuni I

millium peditum dudlor. Vilheb mus de Habern Elelt;ftoris Mare^ fchallus. Re ergo inter ipfos delb berata,Paiatinus Eledtor die nunico,quemExaudi uocant,Hib* Ijpaco dilccdens,NicruImam con;: , tendit, cum foederis Sueuici.co? pijSjCaftra fua in ample campo,

fN GERMAN. LIB. 1111. ^09 nonlongcàFurfelda habentibus fefe coniunfturns, Exercitu itaqp ciusad Sueuicos appropinquan^« te,amp;montcm confcçndentc,ilbm honorem Palatini ah'orumcpPrin apum,morc militari rccepto,oi'ni nia tormenta bcllica difplcdunr, peditibus quocp fuas bombardas cxonerantibus.Qtio ludicro finis to,moxutnufqucexcrcitus duces inter feita conucniunt,ut alternis dicbus mutatio prceceflurcc a.ciei fiat, hoc die Elecfcorianis, altcro çonfœdcratis præeuntibus. Quæ conucntio póft conftantcr firmfï tcrqûc obfcruatacft. Coniuncftis itac^ uiribus Nicrulmam Magis ftroT eutonico parctem inftruciis ordinibus proficifcuntiir. Cùm uero, ut fieri folet ante ucnturum

310 R VS Tie. TVMVLT? cxerdttim metatorcs cum ftabu* Jarrjs ac Hxi s præcurrendbus mit^ terenturhi's apportas oppidiuc# nicntibus * àRufticis rebellibus, quorum circiterodingenti oppi^ do irrepferant, eæ occluduntur« Dum ergo tantipræfidij ignarî, । ante portas ah'quantifpçf confia ftuntjintroitum fibi concefTum iri fperanteSjRuftici uefani bombar^ dis diTplofîs, cquitç comitis Rhe* nani globo traijciüt: undeiUi rem ’ feriam agi, nçc quicquam paca« fperandym uidentes,continuo ad rxcrqtuni reuertuntur, ac Duo* bus rem omnem exponent. Qui proteruia Rufticorum cognita, duo equitum figna cum Icuiori* bus tormentis ad oppidum dr^ çymufdlandum ptæmittunt,rclb quis

IN german, lib. nil. jti quiscopiis cu ç^randionbus ma* chinis bellicis âibfequcntibus , Præmîfsis ita(Ç ad oppidum per* uenientibus non diu ceflatum cft. Scd ab hifce tormentorum fulmi* na in oppidum eiiciuntur,Rufti* cis eodcm ^enere inftrumento* rum no titra hoftiumdamnûfor* tâter rcGftentibus. Póft peditatu aduenicnte, duobus locis oppi* dum,fedreinfeda,oppugnari ce* ptum.Qtiare Principes Hailbrun nam ucrfus caftra metantes, tor* menta bellica propius ad urbem agunt. Cîcterumnoximminens dircmit.

Quare ita oppidum undicç ein* xêre,ut nemint elabendi locus pa* teret. Alterius fubfequentis dilu* Culo cum moenia oppidi crebris

J Z R V s T I C.. T V M V L T, horrcndis globis quatcrcntur? Oppidani uiros quatuor ad Pala^ tinum amp;nbsp;Sueuicifoedcn's duccm ablegantes , demifle clementiaiii ipForum implorant, amp;nbsp;fc fuaqu^ fidei Palatini corami'ttunt : quo fado fub publica fide in urbem di inittuntur. Ex inde Sueuid fcede* ris amp;nbsp;Palatini duces , Georgius Truccefius amp;nbsp;Schenck, Eberhar? dus ab Erpach : deliguntur,qui cumoppidanis ScRufticis ncgo^ tium tranfîgant.His ergo cum Ru fticis fie conucnit ut arma omnia ftatim tradant,nec fine permiflu Magiftratusrjsin pofteru utaïuî muros SCturrcs omnes demolian tur ( id quod lacéré infequenti die cceperunt)pro bonoru fuoru con feruatione certam pecuniæ fums main

IN. GERMAN. LIB. HII. lt;nbsp;i j main dependant i . Quæ tarnen damnis quæ alfjs illata erant, lon^ ge tenuior erat.Ii uero,qui crude* Iibus facinoribus Vvinfpergi in* terRierant , hifcc conditionibus cxcluduntur,eorumcp ei'rciter fe* xaginta binis amp;nbsp;binis fune coili* gads,in caftra deducutur.B quo* rum numero duodecim fub ue* fperameius diei( inter quos qui* dam Henricus olimmonacbus, tuiie RuRicbrum Capitaneus, ei iufqde fignifer animo ford amp;nbsp;con ftànd fpiritum exhalantes ) capite pcenas luunt,reliqui in itinere pre miumlaborum ferunt, Eodem edam die nonnulli pagi prope Ni crulmam Hailbrunnam ucrfus, inter hos Beckinga, incendio ua* ftantur « Altero die póft duces, V 5 Chin*

514 RvsTic Trant Qringam ucrfus. Comitum Ho*, hcnïoenfium oppidum,ubi perfi* •da Rufticorumfadio magno nu# ^mcro confcdifîe fercbatur, iter in* ibtuunt.Inde cu uix milliaris fpa# cio abefl'ent,Georgio Truccefîo nunciatur , Rufbcos ante horam oppido exccfsifle ♦ At ille nihi'Io# minus pcrgens oppidum capit, ealtris in pratis ad amnem prater* labentem locatis,deinde Mare* fchallus Palatini, amp;nbsp;Theodoricuf, de Speten cum equitibus drnter fexcenns,inter quos prætcr Pala# tini fignum Hefsiaci, Vvircebur# gici,Bambergici Marcbionid erant,ad infedados Rufticos able gantur,eo cum mandato,ut occa#, fione data,uel agmen ipforum car-psuitjuel de tormentis bellicis Ru*;

IN G ER MA EJ. LIB. UIL if fticorum,quorum magnum nu« mcrum habebant, interdpiendis laborcnt.At equitibus Forchten« bergum ufcp peruementibus, Ru« ftid cum omnibus tormentis ui« dnum flumeniam tranfmiferant. Quia ucró axcm cuiufdam currus cui machina bellica impofita crat, frangi forte conrigeratjideó in fpc optima criguntur aflequendi Ru« fticos , amp;nbsp;gnauiter corum ucfti« gijs infiftuntjUerumRufticis mon tem acceflu difticillimum fuperan tibus , amp;nbsp;caftellum Rruthcmum dicccefeos Moguntinoc occupan« tibus,équités nihil damni ipfis in« ferrepotuêre. Quare Forchtcn« bergum retrocedentes , dudbus cum toto exercitu Oririgx conn« dentibus, Ggnificant, dvdter fcx m(llia

miltia' Rufticorum Kruthemum cum ualidifsimis tormcntis teno rei’deo^ fe confulerc , ut cum mm'bus coprjs eos oppugnatum uenfant.Prima lucefequcntis dfei pdem Forchtcbcrgo rurfus egref^* fi , editi'orem locum ad Kruthc^ mum occupant, quo Ruftici tcm dant,quidue machincntur fpecu^ laturx.Ibi dum confiftunt,rcfponis fum àTruccefîo rea'ptunt,fibi eos fubrequidifTicillimutn fore, quod ob anauftias ui'arum monriuiu aintudinem tormenta bellica eo traducere non pofsit, fuo i'gltut confilio Mekenmulium commet ent,incolas,qui' ab EpifcopoVvir ceburpico defciuiflent, amp;. nihit non crudeh'tatis excrcuiHcntjad priftinam obcdientiam redigant^

IN GERMAN. LIB. I III. jiy Ho fe quolt;^ uenturum.Marefchat lus itaque amp;nbsp;Spcthus mandatum iniundu executuri cum fuis Mc# ckenrauîium contendunt inco# ias^loci nihil tale metuentes, ex improuifo opprimunt,Qao pau# lo poft etiam reliquis copij s ueni# entibus,acincoiis ob rebellionem perfidiam digno fupplicio aß» fcctis inque Epifcopi fidelitatera rurfus redadis, Principes cu uni# uerfis coprjs Ballebergium dice# cefeos Moguntinæper exiguum caftdlum defleiftunt,partim in eo, partim in campiSjOb caftelli angu ftiamcaftrislocatis^ Hoceftillud caftellumjex quo ortus fuit Geor# gius Mctzlerus præcipuiis Ru* tticorum' tumultuantium antefi# gnanus , qui ipfis omnis^cædis, i-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rapinæ.

3 I 8 R V S T t C. TVMVtt/ rapinæjamp;^detcftandorum facind* rum auclorfuifleperhibetur.Eius namcp l'nftinélu Odowaldenfes RufticijUtdiximuSjCirciterPafcha tumultuari indpicntes aliquot monafteria diripuefunt deua^ ftârunt, ira uc Guilhelmum Epi^ fcopum Argentinenfem,Mogun^ ' tini Archicpifcopi uicarium, pro^ pter maioraincommoda dam^ napræcauenda, totumcp capitu^ lum maioris Ecckfiæ Mogunti# næ ad iniquifsimas conditiones fub iurciûrando acccptandas adi^ geret. Atquehæc cum itafehabc^ ant,meritd quis mirctur,curid ca# ftellum, quod receptaculum de^ ploratifsimorum bominum fue^ ritjfunditus non fit dcletum, folo#

IN german. Lit. mt pçniws abfquemalefido inde dili ceffum, cafisrebelluuarrjs modis deformans, amp;nbsp;drcumiacennbus uidnis tam corpore, quam pecu« niamuldatis,mulris^ alijs pagis triftiincendio deuaftatis. Eodem porró in loco excrdtu adhuc fub* fjftente,ncq^ per obfcuros, ncquc incertos cognitum eft, Godfri* dum de Berlingen, eum de quo ante diximus,equeftris or dim's ex Franconia uirum fe Ruftids con« iunxilTe,amp; una cu Metzlero, iam nominato return lummae præfe* dum,à Vvirtzburgica rebellium fadri one obuianr conlcederatis miflum,Nicrulmam ufque perue« nifte. V inbus ucro eorum co^ni« tiSjinfyluas retro cefsifte, ibirç in ' Utebris feR Jibdidiffc, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Porto uero rebus Ballenbergn confeâ:is,ac quatuorRuftids nè comprehenfis capitah' animâ^i’^ uerfione punitis totus exerdw^ j'iide rtioueLut Konipsbouium *

Tauberum amncin fitum,înderC'* étà Vvurceburgum contendat, aixcm^ ibi'dê obfi'dione Iibcret» Perfida namcp Rufticorum fadtOgt; partiin in urbe Vvîrtsburgenfî, pardm Hddingsfeldæ confident, menfirua^obndjonearcem pre* mens,earn cû cuniculis adi's, turn crebro tormentorum fulmine, ruere conabatur,pariete quodam cubiculi iam penitus ddedo.Tof menta autem quibus utebantur,’ partim expugnatis caftcllis èripu* erant, partim à comité Vvirthôf mio , partim Rottenburgids ex#’ torfe#

IN GERMAN. LIB. lîTI. i z t: torferant, utrifque horum per me* tumduodecim ferpétinas accom* modantibus, Etfanènifîarx for* tium uirorum præfîdfjs muni.ta fuiffct ,eahaud dubièRufticæ fa* dionis prædæ ac direptfoni cef* effet: ac ineen dio graflanti, maio* fem ferpendi materiam præbuii* fet. Interpræfîdiariosautcm,qui in arcc ftiere,ex nobilitate illuftrcs hi prgçipui crât : Fridericus Thûb fuprém'us dux , Vvolfgan'gus co* mes de Gaftel, Vvilhelmus. comes Sulmenßs,Fridericus de ÇchvVar fzenburg,Sebaftianus de Roten* han eques inauratus , çuriæ Vvirtzburgicacpræfedus ,Ioan# hes de Bibra; PhilippusdeHer* belftat,Garolus Zolnerus equi* fes aurati, Euftachius de Thun*

Ji* rRVSTlG. TVMVLT.i gen, Bcrnhardus de Thungen, loannes de Grumbach, Syluefter de Schaum,Hieronymus Scheck, Adamus deThungen figniferlo^ annesZolnerGeorgius deGnoC

ftatjGuihelmus Trucccfius,Mar^ eus Di'emarùSjLauÂîentius deMo nafteriO',Maternua’amp;2Cafparus 3c Veftêberg;Cafparus deRainftaii^ Gqihelmus de Bibra, Eucharius Sacl5,Ioannes de Bach ara,Philipe pusd.6Bernheim,Rudolphus de V.valdeckyioanncsde Stain,Si* oilmiindus Fuchs , Otto Grofs, Ciodelridus Deurlin , Melchior GrQis,Sigifmundus deThungeU. Et hi quidem Mobiles feculares'o* mnes: ExEcclefiafticis autem beneficiarijs Vuirtsburgicis ,Io^ annes de Guttenberg decanus. Io

1 M G E R M A N. LIB. ÏIIL fi f anncs cornes de Rieneck,loannes de Liechtenftei'n , Vv''ipcrtus de GrûbachjTheodoricus deThun gen,Achatius de Liechten,Conra dus de Bibra,Henricus de Vuirts burg , Martinus de Vfsighcim, Martinus de Vviflentau, Albert tus de Schaum, Andreas deThun gen,Sigifmundus de Grumbach, Melchior Zobell, Euftachius de Liechtenftain , loannes VvolfF# gangus Fuchfius,Eberhardus de Grumbach , Philippus Suppen decanus , Eberhardus de Sandt, Nicolaus de Gych , Balthafarus ïntzingerus,loannes Gumpanus, Michael Huttnerus Georgius Spiefs, Andreas Fabri, loannes Maurer,loannes Zeyfs,Mathias Maijn,loannes Suppen, Georgi*

US dcFronhouen.Godcfridus de Thungen, loaniics de Beringen, Joannes Georgius de Hefperg, Fridericus Zolner, Vvendcling à Licchtê, Andreas de Stain,Laus^ rcntius de Hutten, ïoachimus de Berlingen, Vvernlierus de Stet^ ten.Georoius NevvêftetterMar# tinus deHaun,Marcellus de Vvei 1 er, I oannes de VveinQartê, Vvolf gangus de Fulbach, Bartholomew us Truccefius,Cafparus de Lie* ehten,ïoachimus de Stettenberg, Hilprandus Schad , Georgius IDiemarus, Antonius Fronfelder, loâncs Raba,Georgius Schimpft, Simpertus Schenck , Joannes de Mariiain ,Florianus Haberkom, Andreas de Sandt,Georgius Die mar us, Georgius Aurochs,Nicow laus

IN GERMAN. LIB. Ill I. ? 2Ç laus de 13 ct tel bach , Georgius Hundt, Philippus de Rainftain, Vvendelinus Stainruck.

Porrdcopfjs tain equeftribus, quam pedeftribus retfla Koningß» hofiurn propcraturis, Marefchab lus Palatini,qui tribus equitibus Bochfpergrj rcrumfuarum doinU cilium habentibus,eó commeaiv di poteftatepræcedenti die fadla, quo bona fua à milite iliac iter faa fturo fcruarent,amp; hoc ipfis inïun^ xerat,utdeRufticis, qui RrutheÄ mi caftra habuerant,diligenter ins quirerent, ac explorarcnt, quos nam fe reciperent.Px ill is in caftra reuerfuris initinere cognofcit,Ru Ricos adTauberu amnem profes â;os,caftra prope uicumKoningf hoRumlocaflcjSóita adauâios, ut y'' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^5 nbsp;nbsp;nbsp;ill O rum

illorum o cl o millia numero cflé cxiftimcnt.Nam etfeipfos agmen diligenter colluftraHc, è capto quodamRufticoiddidicifle, Ea Marefchallus continuo ad Geor* gium TruCcefium refert, quibus is cognitis, repente fumma lætitia perlunditur,fperei perpétua mc^ inoria dignifsimp gerendæ. Qua^ re ftatim clafsicum cani iubet,quo quilibet ad praclium ineundumfe præparet, ipferei bellicæ peritis j ad fc u o catis, cum ip fis d e ratio ne, I qua hoftes aggrediendi fint, con* fultat ♦ Primus inter eos Palatini Marefchallus, licet id fieri depre* cansdnterrooatuSjfentêtiam adeo prudenter dixit, utreliqui omnes citra ullïus uel immutationem,uet ^diedioncm in cam concédèrent

Cum auteni intogri üiilliaris fpa^« do ab hoftefd'unserentur, Truc* ccfîus Marefchalla amp;nbsp;Frohenio Hutteno, Equid Aurato ; équités drciterfexeétos attribuit, quïFo* ftes' coluftrent, acpro occafione rei benèfeliciterque gcrcndsc, eos aggrediantur, Huergo cum fuo equitatu ordine procedünttreli* quo exercitu e.osfubfequentë,ac iter per uallem Scbufferirtam’fa* ciente. Sariè exercitus fpeftatu, dignifsimus erat: At Marefchal* lus Sc Huttenus mandato fatïsfa* lt;S:uricopiasdiuidunt, hocconfi* Iio,ut MarefchaUus infra,Hutte* nus fupra Koningshofium Tau« berum trad ciat, ac quifque löcó* rum in quibus hoftis fubßfteret: oportunitat«:attenta,in monte fu?.

K VS TI G, TVMVlt praKoningshofium fito compa* renSj'eum occupet,Tfuccefiusuc^ ró cum toto exercitu ad montent Molarem, ut ibi uocatur, ftat.Ôæterû Marefchallus amp;nbsp;Hut# tenus uallè Schufferina cgréfsi, hoftibuSjCorum^caftris confpe# (ftiSjinitumprius confili'um mu# tant.: 'Nam cum rebelles Ruftki intellcxiflent Palatini amp;nbsp;Sueuici foederis copias numero elTe fupe«« rioreSj cum tormentis Sié csirra.§i^ nelubitó montem,c|uem équités præfidio'obiîdêredeflinârantjOC# cuparant, tormentis fuis numero 47.adrepellendum hoftem hint inde difpofîtis -, Eo ergo Mare# fch alias cófpeóèo retroccdens pef riuuïum èualle ScbufFerina pro# fiucntemrurfus adHuttenum

uterquc Tauberum fupra Koriingshofium tranfit.Tum Roa ftici tormcntis in équités uadum tranfeuntcs dïfplofîsjülorum non perpaucos uulnerant. circa Marefchallus amp;nbsp;Huttenus cum fuo equitatu înlocum,tutiorem,amp; ad fuftinendum hoftium impe* turn oportuniorcm fecedentes, a« ciem inftruunt, fignum equitum Palatini amp;nbsp;Auftriacorum feiun* gentes.Huicturmam cx Palatinis amp;nbsp;Hefsiacis cquitibus conftan:« tern fubrjciéntcs jôd explicatis fia gnis tormenta équités expea dant. Reliquæ enim copiae dido loco Tauberum tranfire ob boa •ftium tormenta nequeuntes, alibi uadum querere cogebâtur.Truca ceßus intereà etiam ad montem ïoj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X peruca

5 ÏO R V S T r c. f V M V L T» perueniens, achoftium caftra aï# cutri quaque colluftranSjCumRu# fticos tripardtam adem in catrâ#' gine fua inftruxifle uidçret,Mgt;fc# fchallum amp;nbsp;Huttenum cum adiun ôlis ipfis fignis inaliumlocu col# iocat, ubi hofti propiores, amp;nbsp;a tormentorum periculo tutiorcs cflent. Iis igitur duobus cû Eber# hardoSchenckjSchvvartzcnbur# gico amp;nbsp;bombardarrjs, cquitum^ duabus alijs turmis Rufticorunt carragini appropinquaiitibus, hi futuram rem pliàdentes , loco mouent, aCiCarragineôd tormen# tis omnibus relidis fugam, citra tarnen ordinis difsipationem ar# ripiunt.Quo confped:o bombar* darq ôd duo equitum GgnaMare# Rhallo atque Hutteno atcnbuta«

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eo$

I N GERMA N. LIB. U IL 5 ? t eos infequuntur , amp;: uelïtationc cum ipfîs commifTa, eorum ordi^ nes difsipant: Quo faAo,quidam inuicinamfyluam ddabuntur, rc^î liquiucrô aperto campofefe com mittentes,miferè c^duntur. Poft hæc equitibus in caftra reuerfis, reliquus exercitus ex ualleprodi* çns, Rufticos in fyluamdilapfos deprehendit,eorum(ç multis in« tcrfeftis,refiduam partem inftar ferarum infeÄatur. Eo ergo Ma« refchallus 8^ Huttenus cognito, egrefsi,qug ccpcrant,caftris, cum equitatufuo quo que propere ac« currunt, ÖCpermagnum Ruftico« rum numerum trucidant. Verun« tarnen ob loci anguftiam,non pe« nitus incruentauidoria fuit.Nam ipfo generali duce in crure uul«

nerato Marcfchalli quoque equi duo cum primis generofi , cum compluhbus uiris nobilibus ignobilibuslælî fucre, Sed amp;nbsp;dr^ dtér trccen ti Ruftici in fylua den« ft ita ftfe communierant, ut cqui« tibus perquam diffi'cih's adipfos aditus effet. Quare peditum ali« quot cobortibus deleôiiSjhæ cum ip fis acriter aliquadiu dimicuêreî amp;nbsp;tandem damnohincinde dato

acceptOjà Guilhelmo Furften# bergio peditatus confeederato^ rum duftorCjRufti'corum ducen« d capti fuere, Ä praclio commiffo quod ctreiterquinep boras dura« uit, uifforiaque parta principum capitanei cum omnibus coprjs ad locum pugnæ contendunt, tubis omnibus cum tympanis fonanti« bus, '

I rum caftra metantur.Pcdites uero in caftris Rufticorum permanent tcs,tuguriolaà Rufticis prius ex« truda,occupant. Defideratafunt in baepugna Rufticorum cirdter milliafeptem,eorumcp currus oc mnes ^ equi^quorum ingens crai numerus eu tormentis bellicis in Palatini amp;nbsp;confœderatorum pote ftatem uenêrc. Caftellum id Ko« ningsbofium, cuius meminimus, fatis latum amplum,incolis dr« citer ducêtis ÔC qüinquaginta con ftabat,qui exceptis quindecim, in eo praclio omnes intcrierc,necrcli ' quoru cireumiacentium pagoru incôlæ multi falui domu redierut.

'■ Ab hoc præh’o, Principes deTTi ad arceni Vvurtzburgicam^ diutiimaobfidi'ónepreflanl, libe^ rartdam ftadm ire decreuerant,fed eqm's fefsis,diemKoningshofr) ijs reficiendis tribuerc cogebantun Ne ramen interea tempus fruftra amp;in ocio contercrent, Mergethe=» niuin;Landauitim,Grundsfeldi5/

Epifcopi cella,ód aliaui'cina cafteb Ia ad'öfficium amp;nbsp;fidemrediguiv tur,motuum audoribus, quorum , mediocris numerus erat,capitaH animaduerfione pum’ris. Subfi^ ftentibus ergo ibi Principibus, prfcopus Vvurtsburgicus Mare^ fchallumfuum,equitibus circiter cêtum ftipatum Vvurtzburgum ablegatjUtuel arcem ingrediaturi uelignemnonprocuh'nde obfcfi* Cis

IN GERM AN. LIB. IIII. J fis confpicuum excitet: hoc fi« gno cos de aduentante auxih'o cer tiores reddat,prout inde difcedes cum ipfis conuen erat.

In die erpo Pentecoftes mods Koningshofio caftris.Vvurtzbur gum in ceptum eft.Cum^ tarn co fccderatoru, quam Palatini eque^ fires copiscin campuhi ueniflent, pedites confcederatorum fubfcis quirccufantjßbiftipendium men firuum extra ordinê ob pugnam cum Sundelfingenfibus Rufticis commifiam , debitum , folutum non efle, proteruc practendentes^ Etfi prxlio ei non interfuerant, fed eo confedlo, uix poft horam tertiam aduen erant: V eruntamen quantumuis pedites iredetrecftas rent, Principes reliqui Duces cum

R V STIC ’ T VM VLT'.'( cum equitibus amp;nbsp;paucis pedeftri* bus copijs nihilominus procc* dunt. At cum per um'us milliaris fpaciurri ab co, in quo perno^a* re conftituerant , loco abeflcnt » Marcfchallus VvurtzburgicuS cômiflo fibi ncgotio confec^Q, uertens,Trucce(ÎQ indicat, Ruffi* cos in expugnanda arce ualde lai* borare,acun3em in eorum pote^ ftate efle,eos^ ignaros cladis,qua complices ipforu propè Konigf*“ । bofium prætefita die ueneris affe# éli fuerint, hifce ma^no agminc, tormentis omnibustç necelTarijs rebusinftrudo' auxiliouenirejd uix dimidij milliaris fpatio abelTe. Quo Truccefius cognitb,conti’* nuoad pedites Koningshofij rcfi dentes mittit,ijs^ aduentum ho^ ftiuni

rus gfrhan. lib. rrir. jjy ftiurn nuciat. Sed fruftra. Illi rtâm« que, utmos eftperuerforum ho« ïiu'num, iïl contumaciafüa perfess lierabant, di'gtti hoftium poe na, TruCcefius étfi grauiter èc indi^ gnc proteniiamiftam ferret, neu^ tiquam tarnen re gerehda deter« ritus, Prindpibus Si. alqs copijs hoftlum adüentüm fignificat, ac clafsicucahiiubet. Ac acte iriftru« lt;fta,exei‘dtuqüê,manus cum bofte conferendæ cupido,ïpfè cum äli« quot in campurn próeedit, Scbo« fte colluftrato, eöru circiter quin« que millia efle confpicit, licet alq multö plures effè ärbitrareritun Re ergo benèdiligentercp delibe« rata,decemituf fyluam Gutenb er« ^enfem dimidq rriilliaris fpacio à Rufticis diftantem, petendam, ac

’jï« RVS T IC. TVMVLT. nein earn Ruftici confusere pofî fentjpræoccupandam cfle.

Igitur à Truccefio duo equi^ turn fignaintraRufticoru agmen Âlyluani rncedentia præmittun^ tur, ipforedàin hoRcm contenu» dente. Qtio Ruftici uifo ,hi caira^ gine circicer triginta fex grandiori bus machinis bellicis confiante fc muniunt. Marefchallusitac^ßPa^« latini ^Eberhardum Schenck en à Schvvartzenbérgk bombardari* oruni præfectum, uirum ftrenu# um, amp;reimrlrtaris peritum, cum fclopetarij s amandat uifum, qualt; liter Ruftici fefe gerant, ac præpa^ rent. Hi fua capita periclitari con»» ijjicientes,ea^ difcrimini fubtra^ here cupientes , relióla carraginc amp;nbsp;curribus omnibus confeftim fugam * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o

IN 6ERM AN. HB. till. îj ftigam tanta edentate ampiunt, ut équités uix eos aflequi poflent, V eruntamen cum conftemati Pla nitiei fefe comitterent,pleriqp cona fofsi cæduntur , cquitibus ipfo« perintegrummilliareOchfenfura turn ad Mænum ferè infeélantia bus. Multi Sibelftadium Sults feldium uicinös pagos fuga pea tunt qui hifee incenfis combua rui-itur,paucis,uc putatur, fuga di lapfis.

Non longe hincatx quxdam, Nmelftadr) nomine di(fta,tui*ri ac fona egregic munita, difsita erat. Quam etfi Ruftici paucis ante die bus exufsifTentjtamcn cum tur« ris adbuc alta,foiïaqüe profunda effet,Ruftici circiter quingenti fua gaèprælio elapfi,eam Haitis,bont

bardis, alijfquemachinis belHcis inßrefsi,porta obftruóta, præclu* làtç ita mumerunt, utquis mirari pofsit,in tam breui temporis (pa# do id fieri potuifle. Ni necefsita«' tern ineuicabile telum, eflejUari* afqtle artes adinuenire conftaret, Eouero à Prindpibus cognito, addudis tormentis , muri lîatim tormcntorum globis concutiun# tur:deinde à comitibus , nobib* bus alrjsab equis fuis defcen* dentibuSjlicet fads confufe,oppu* gnantur : Rufticis uero qui in ex* trema neccfsitate pofiti effent,for# ri ter, Sc magno anirno fe defend en dbus, amp;nbsp;primum impetum fufti* nendbus,equitum tam nobilium, quam ignobilium ultra centum grauifsimè læduntur, V erû enim* uero,

IN GERMAN. LIB. Illi. 541 uero hl plaga atcepta mi'nime de« tcrriti,iterate» fumma ui arcis op* pugnationem aggrcdiuntur,muU tiseorumper muri deftructi par* ternirrumpentibus.Sed cum exh ftimarent difticultates fuperatas cfTejin multo maiores incidut.His nam(ç quiiam ingrefsierant,alU us murus obftaculo erat, unico faltem oftio feneftra peruius haftg altitudiniSjUndeRuftici cæ* fim amp;pun(ftim pugnantes, oppu gnatores totis uiribus repellunt. Nullus tarnen corum diuino be* neficio interrjt,fed falui omnes in* de euafêrc.Qiio circa Rufticorum ardore in fe defendendis confpe* 0:o,muri tormentis uehementius concutiuntur,0d his duóbus in lo* ds coUapfis, rurfus oppugnatio

'^4* R V S TI C T VH VL T. tentatur, in quatandê comités amp;nbsp;nobiles poft multas diffîcultates in arcê irruentes, Rufticos omnes fere ad internecionem trucidant»

Conftigerant ex co dem Rufti^ corum agmine circiter ducenti in fyluam arci uicinam, ftdhoc die miris cafibus feruati, ita tarnen undicß feptifuerCjUtnulli çfîugio patente , onines fere fubfcquenti diepaucis fuperftitibus concide# rentur» Sic in die Pcntecoftes re# rum facrarum meditationi,amp;di^' uinis cultibus deftinata, uiris opti Illis res laboris periculi pleniG fima gerenda fuit.Porró ea parta widoria , principes amp;nbsp;equitatus omniSjUtmoris eft,ad locum con flicftus ContendentcSjRufticoruni cwrrws, omnibus rebus ncccfla^ rijs

IN GERMAN. LIB. HIT. MJ rijs onuftos,tormenta^,quæ uo« cant canipcftriajriginta fex abdu« cunt. IndePaguni Mofs didum, patentes,ad pifcinam eiusloci cntf üra figunt, ibicp Jæti rcquiefcunt. Acinhifcecaftris,pedites, qui ob nonfolutum extra ordinarium fti« pcndium Koningshofij caftra fc;» , qui renuerunt, àd faniorcm men# tem rcdcuntcs , fe rurfus copijs toniungunt. Die Lunæ feriarum Penteco ftes copiæ neutiquam felt; riantes, Haidesfcldum, non Ion# gè Vvurtzburgo ad Mœnum fi# tum promouent.Incp id caftellum Principes cum fuis equitibus di# üertunt. Georgius uero Trucce# fius cum fuo cquitatu extra cartel# Ium ad Moenum Vvuirtzbur# gum uerfus cartra ponit,pedttci

au tem ea , quæ â Rufti'ds reïida crant, occupant. In iftp innere Truccefius ôdFurftenbçrgius co^ mitem Paladnum Ononein Hen ncum comitati antequarn cquis defcen4eretur,cum ducentis equi tibus in montem è regione Epi?« fcopalis arcis fe conferunt, tu^ bis tympaniscp talcm clangprem excitant,ut tam pbfîdentes, quam obfefsi facile cum exaudirent. Eo uero ut præfidiarrj exhilarabaiv tur: fic hoftes aniinis npn parum confternabantur. Adhæcabeo monte didi duces Marefchallum Palatini Eledoris , èc Eberhart dum Schenck in arcemVvurtz* burgicam dimittunt,qui de Prin# cipum aduentu præfidiarios ccr« tiores reddant fimulque uideant, quis

IN GERMAN. LIB. IIII. J41Ç ^ufs rerum in arceftatus fit. Etfi uero is aditus ad arcem diffidlis Si pcriculofus eßet, obRufticos ündequaqueferè eamobfidcntes, tarnen hi duo mandata fufcipiunt, ijs^perfedisjad Principes reuer* tentes,inter cætera rcferunt, obfei: (bs de laudatifsimorum Princi« pum,comitum, nobilium Si alio* rum fortium uirorum aduentu miré exhilarates. Quo intelledo. Duces cum Palatino OttoneHen rico tantifper in monte confiftunt, quo ad obfefsi in arce omnia fua tormenta,quoru ingens illis erat numerus in ciuitatem Vvurtzbur gicam exonerarent.Poftca, caftra Haidingsfcldamrepetunt.Ea noi« (fte Ruftici relidis caftris,qusc an^ te arcem habuaant veceptisep fe« ' lt;gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Y Ç cum

cum quatuor tormentis maiorû bus,in urbcm concxdunt.Scqucn ti die Marefchallus Palatini Si Guilhelmus Furftenbergius fub^ urbium trans pontem fituni ca^ piunt,amp; turrim in ponte præiîdio muniunt. Eo præfidiari] in arce confpecflo, eorum circiter centum benè armati monte defcendunt,ôi feipfisinRufticorumcaftris con* iungut-VbinulIare præterquam fex tormentis bellicis qu^ confira^» lt;fla erant,reporta, illi hæc fecum in arcern transferunt. Principes tur duces cognito,circiter quin que millia ciuium Si Rufticorum Vvurtzburgi eiTe,caftrorum loco deßanato côftituûttotis uiribus, ac cum fuis,turn Epifcopi tormen * tisjurbem oppugnare. Oppidani

TN GERMAN. LIB. IIII. J4jr S^Ruftid hoc animaduertcntes, fuppli'dter ÔC fubmifle dementi* am Prindpum implorant.Incepta italt;ç cumipfis tradatione, res eo dedudtur, utciues alrj urbeni-tenentes , fccderis Prindpum Uoluntati fepermittant. lis condi* tionibus ab oppidanis extremo periculo ob oculosucrfante,ap* probatis: Treuericus amp;nbsp;Palati* nus EkdoreSjVvurtzburgicus’,

Otto Henricus Palatinus,cum G eprgio T ruccefio Sueui ci foede ris duce, die poft obfidioncm ce* ptam tertio, duobus millibus Ôl quingentis equitibus Vvirtzbur gum ingrediuntur,utde feditio* nis audoribus, 8lt;^rcliquis fonti* bus ftatuantjSc oppidanos in Epi fcopi fidem ac poteftatem redi* gant

54« R V S T1 C. TVMVLT, gant.ïntcrea confœderatorum Palatini ambo fîgna à curfu feu ce lcritatc denominata,ad ambas ur^ bis portas clauibus carum ad fe receptisjconfîftunt, reliquæ copig pcdeftrescumPrincipibus èC pitaneis ad forum,amp; huic uicinam platcam procedunt: ibi cquis fuis per quincp horas infi'dentesJntcrs« dilt;îî:um namque erat,ne quifquam equo defcenderet.Portam in urbe media fatellites præfidio interclu« fam tenebant.Toto itaqüc Princû pum equitatu forum tenente, op=« pidani amp;ruftici conuocati, in tres partes fegregantur: Quarum prio resincolæ in foro permanere, amp;nbsp;ues extraneï ex diœcefi Vvurtz^ burgenfî.Marchionatu Branden# ^5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

burgenfijÔC alijslocis propefacel# . ‘ ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lum

IN GERMAN. LIB. Illi. $49 lum Diuæ Virgin! facrum » Rufti# d extraneï in platea,a curriculo denominatajfubfiftere iubentur. Exinde Truccefio principum Sc fccderis nomine cu ciuib. Vvurtz; burgids adionem inftituit, eoscp in prffentiaPrindpum, comitum, baronum j nobilium Sc equitum prolixa orationc de officio ÔC fidei negledione commonefaélos gra uiter increpat.llli oratione audita* in genua procumbunt,fupplice« ueniam lamentabiliter deprecan« tes, At illeperpolitaoratione eis refpondens,alios ex ipfis,in reli« quorum præfentia capital! fuppli« do afficit,alios comprebendi,uin« culiscp conftringiiubet,alios in fi« demEpifcopi iureiurando adigit. i Hine ad agminain didis lodsfub fiftentia

fiftentiafcconferens, eodcm, cjua cum ciuibus modo, cû ipfis agitS ita in tribus iftis loris rirriter fc^ ptuagintafex capite punirent. ter quos quidam ciuis Caniftadi^ us Schranttenbaeh nomine, cunt pro uita duo milliaflorenorum of ferret,ueniæ locum irtucîüre non potuit.Supplicioitacp de fedirio# nis audloribus fumpto, reliqui amp;nbsp;uesôdruftici extraneï, fuo Magi# ftratui remittutur. Inter bos Mar# chioni Cafimiro 14 8 ^.ut pro arbi#' trio in ipfos animaduertat: Ac ca re conferia principes equis de# fccndunt, Epifcopale dicafteri# urn ingredientes uno atque altefo uini hauftu fefereficiunt:exin rur# fum equos confcendentes, in ar# cemfe coferunt, ibi^pernoriant.

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Reli#

Rdiquac uerô copiæ caftra rcpCiS tunt. Poftero die cum Vvurts:^ burgicis adione rcpetita,ipfi om^ maarmajamp; militaria ihftrumenta arci importare,mecnia amp;nbsp;turres duitatis è regionc arcis (id quod amp;nbsp;fadum eft) continuo deftruere Sueuico focderi amp;nbsp;Principibus odo millia'florenorum foluereiuss bentur.Epifcopo pro fuo arbitræ» tu eos muldandi potcftate con« cdra,quamillepoftea non ncglcs xifle fertur.

Vvurtzburgicis in fidem Epû fcopi itaredadis,Principes amp;nbsp;dua CCS odiduumin caftris HaidinpG feldæfubfiftentes, circuniacentia caftella,amp; uicos,quos adiré potcs: ,rant,muldant,Epifcopi iure fems» perfaluo. Res certe lamentabilis.,

cum adhæc miles prædæ cupP dus multumdamni per agros da^ ret,qüo totius regionis incolæ a(i füinmam inopiam redacfli fuêre. ipGs qiiocp Rufticis in tanta licen# tia prædaiidi ad rapinam fefe con# uertentibus. Porro dumhic priri* ripes hærentjRotemburgfcâ ciüi^ tas ad Tauberum fluüium fîta,nu^ mçratis quincç millibusfloreno;» rum, fœderi ÔC principibus recort rib'atur, iufepaganicos in ipfo^ fum territorio mulri:andi, confœ^ deratis reliôlo. Comitatus quocp quot;y^virtheimenfis trium miîliu flo^ jenorum mulri:am dependere co^ situr.ln eadem quocp caftraGuib flclmus tEpifcopus Argentinen^« fisjcomes prouincialis Âlfatig di^ fecefeos vMoguntinæ picarius, quinqua#

cjuinquaginta ci refter equfdbùs ftipatufi ueriit. De alrj s etia quani plürimis illicagftatum fuit, quæ breuitatis caufaprætereunda cen^ feotmaximè cum effèdum non fuerintjfed in terminis conful tationis permanferint.

Ciuitate itatp Vvurtzburgica cumtota dioEcefi inEpifcopi po« teftatem redaó:a,copig diuidi cccä ptæ,licet duces feedefis apud Ele^ dorem inftarent,ut belli reliquias una cum ipfis profequeretur. Etfi iieroPalatinus banc opcram Rei* publicac communi bono libeiitef præftitiflet, tarnen domefticis tu/ multibus impedito , id omitten/ dum fuit, Nam grauifsimis lite/ ris auicario cÔijliarijs adipfumî perfcribcbatur,Rufticós dû âbéï#

let, in ditionc fua ultra Rhcnuni | propeSpiramamp;Vvormatiacon* i curfu denuo fado,fapinis, direpti onibusjincendijs, alijfque denv mentorum generibus ficgraflari, I ut nifi mox ipfbrum petulantia coherceatur, SCconatus réprima* tur , toti Palatinatui irreparabite ’ damum,8c extremum cxitium im* minere. Hocitaqp Eledor motus» à confccderatis difeedit, Sc com* municato cum uicario Mogunti* no confilio, cum co pacifeitutyfe* cum omnibus copfjs pedeftribus

equeftribus Mceno flumme dcfcenfurum,eum^ à fubditis (ut fupra attigimus miré afflidum at* que eiedum fere in p ri Gin urn to* cum reftituturum. Duces uero fccdl’ris Sueuici cum Cafimiro

I Brandcnburgjco qui paucis die* ' bus ante ad Elcdorern, aliofquc Principes ueneratjagunt,utis una cum Vilhelmo Hennebergico, quandoquidem exercitum inftru* Î ftifsimum baberent,fe eorum co« I pijs cbniüngeret ad bellum confi« ciendum. lis ita adiSjConfœdera*

dieLünæpoft diêDcvuinicûfan« dac Trinitati dedicatu,Scbweirwf furtum adMoehum contendunt»

ingrefsijillicnonfolum quamplu rimos cities fcditionis contàgio infeÄoSjfed alieni genas ex di* ! cecefi Vvurtzburgica ÔC Marchi« , onatuBrandenburgenficompre* i * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2 henduntj

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

R VST IC. TVMVIT. I hendunt,qui,cirdCcfcentum fe/ i ptuaginta nouem arces partim in ' Vvurtsburgica,partim Bambers genfi diœccfibus, partim ditionc Brandcnburgica fpoliarant: atq^ diruerant.Vt nomina earû publi* ce tunc tempon's édita, facile cuilt; que eius docunientum praeberc polTunt.Dehifceergo debito fup plicio fumpto inde Bambergam proficifcuntur, camcp 15 die Inuij reccptam,Epifcopo foederis fodo rclb’tuunt. Nemo ibi armisrcib^ 1 tit, fed circiter 400 ciues Norin* bcroamaufugerant. Quocogni* to, foederis duces à Senatu No# rinbergenfi efflagitant, ne hie fcc^ deris holies receptet. Quo circa illi inde fe proripientes, inuaria loca dilperguntur. TrecentiSd

quinquaginta oc'to ,nomii;atirrt citati IcÆ fuêrCj ucrum ex qs nonnifi duo comparueFe.Necues rd interea Mar chi o Cafimirus é^oo.cquitibus, ôduongentis pe« ditibus contradlis , fuos rebelles fubditosperfequicefTauit. Nain cum complûtes pagos feditiofois rum , quorum circiter tria millia ■ nouam ciuitatem ad fluuxum Afch obfedcrant, exufsifTct,ac Ipfq in nonnullos eoru grauiter animad^«

I uertiiTet, die tertio lunq LenterG hemium ingreffuSjturres ac por# tas oppidi dirui,ac ciuibus omnia priuilegia adimens, quincpcxqs capitali fupplicio aftici,feptcm uci luti periuris, digitos amputari iu* bcrXitzingam deinde, quæ Dos micilium Rufticis pracbuerat, pro

grcfliis , cam in fid cm redadarn mitlAat, ibi'que ciuibus drcitcr fexaginta oculos eruit. Quirt amp;nbsp;Suubachi muftis capita dig^ tos^ amputat, Porro rebus irt Epifeopatu Bambergenfi pacatis amp;nbsp;Halftatiquadringentis amp;nbsp;ultra obRufticorumrebenionem xdb ficrjsconcrematiSjTrucccfiuspcr Forcheimium, Furtum,alia^ op* pida,tranfiens,acNorIingam per* ueniens,earn,quod Rufticis fauif* fc diceretur^ære rnullt;flat, Rufttcis in Rbetia, drez eâ, arma adimit,ac a fingidis corum domibus feno« florenos propter feditionem mo* pmexigit: Inde pofteà Mcmin* gam COntenditjUbi fe abfente ma* ghum Rufticorum agmen ciuita* ijfem aliquandiu obfederat Sum* pto,

pto de fepte feditione in urbc fup# plicio, ÔC multorurn aliorum bo« nis, qui aufugiflent » publicatis. Die décima tertia lulq è caftris pro pc Memmingam egreflus,cum ali quot equitibus circiter quatuor millia Rufticorum propc Sebro« tcnbacum congregata confpica« tur.Quiaautcmpaucis equitibus ftipatus erat, ÔCnox ingruebat, idedeo die nihil geripotuit. Vc« runtamen nodu omnes copias di« fponitjUt Rufticos prima luce in caftris dreumuentos opprimât. Atillihoftium pracfentia cognita traieólo fluuio Lubaco,aliumlo« cumrepellendohofti commddio rem occupant. QuarcTruccefius fpefuadiccftusjtormcntis bcllids remeumipfis gerit,aeper totum 2S 4 biduum

biduum rationes eos commodç inuadcndi quaerit, amp;nbsp;multis ipfo^ rum idlu tormentorum concifis , tandem uclites aliquot in caftra ipforum emittit,qui ita fortiter eos aggrefsi funt,ut iio perpaucis Ru# fticorum confofsis etiam fignum mi lit are ipfis extorferint. Ob Ruftici denuo nodu inde caftris motis ad arcem Sultzburgcnfem ultra Campidunum fitam conec# duntjibique loco idoneo fe muni** unt.ïntereaueró dum illic utriufi? partis copiæ confident, Georgius Fronfpergius rei miliuris dux pclt; ritifsimus,acgloria rcrum geftan rum perpaucis cedens, cum olt;Qo cphortibus expedatus aduenit» Nam feditionis Rufticæincendip adeo comitatum Tyrolcnfem perlt; pagante,

a ERHAN. JLIB. UIL jffl uag^ntCjUtRuftidBruxinam qui tatem ceperint,domos canonicof rum diripuerint,arcefque aliquot nobilium inuaferint, Archidux Auftriæ,poftea Romanorum Rcx Imperator Ferdinandus Fron* fpergium poftcaptum Gallorutn regem Francifcum propè Papi* am,ad compefcêdos Rufticorum tumultus, cuocauit, felicitate uiri commotus. Ita^ illc cx Italia euo* lans,amp; hic pdo cohortescopijs Trucc^fq coniunges,cognitoRu* fticQrum agmini,Cafparü ScHnai* ter amp;nbsp;Vvaltherum Bach, quorum uterque fub eius aufpicijs in Italia militarant, nee rei bcîlicæ ignari erant jpræefle, Truccefio auétor cftjUtdcRufticisconfilio potiut quani ui armasdifgregandis, ta* 5 tiones

Éioncsincantur. Semper ctcnim confilfa armis prgferenda,prüden tescenfuifle. Præterquam enim, quod uidoria cruenta fotura fif, parum quoep laudis ex ca (peran# dum efle. QuareTrucceïïo eins fentendam approbante, ipfc cunt Vvalthero BachRufticorum do« ce agit,ut accepta non contemneft da pccuniæ fumma, Rufticosex loco,quem occuparint,edult;fl:os, arte quacunque difsipet. Qua ilU condirionc aclt;eptata,uthoc ho* minum genus facere confucuit, confœderatorum duces,ut Rufti* cis terroremincuterent, omnibus tormentis benids in eorum caftra

detonant.Rufticis ergo prælij eu* pidis , duces corrupti refponde* wnt^rei gerendas occafionc Fron* (pergio

IN GERMAN. XIB. HH. f fpergio pracfente ademptam, ac locum oportuniorem quacren* çlum eflc« Simplex hommum gegt;ç nus nihil fr au dis huic rei fubefle fufpicans, ôlt; nomini Fronfpergi| plurimum tribuetts ,prQutid om# nibus terrori crat, locum oportu^ piorem quæri, approbat,acindc Durachum ultraCampidunum ca l^rismotis , machinifcpbellicis in caflrisrcliAiSjproficifcitur.lbiue^ ro errorc fefe detcgcnte , Ruft ici Frónfpergium cum alqs confcc* deratorum copfjs fubfequi con* fpicati, cxemplo ducum adfedu* óbones conduéforum intra dimi* diam horam difsipati partim in uallcs,partim in montcs,partim in fyltias uicinashinc inde dilabun* tur. Rufticorum itaque agmine ca ratione

avSTîC. ïvurtT, iratione difp er fo, CO tu s confcede^ racorum excrdtus KaufFbeurum deducitur^Si^pedcftres copiæ,po# fteaquamfocdcriSueuico uiginti duas hebdomadas militaflent, à Vîlheimo Furftenbergio earuiu duélore, cum omnibus ducibus iiexiniferis,alijs^ officio militari fungentibuSjdimittuntur.

R'onfpcrgius uero cum odo fuis cohortibuSj quæfcledifsiniæ rrantjSalifpurgum contendit,ubi Archiepifcopus Cardinalis Lan* gæus grauifsima obfîdione pre^ mebatur. Nam cum Epifcopüs hocfatali anno aliquot metallicos focios religonis caufa capiteplc^ xifïetjrcliqui omncs fupplicij iitro citatc infurgcntcs, ciuitate occu^ pata,acciuibusinpartesfuas per# tradis,

tradiSjCU in arcc mond imminent’ tc obfedcrant.Huic itacp ope latu« rus Ludouicus Bauarig dux,Fro« fpergium fibi Icgarat.Vtueró opt tulaturis exercitatifsimi duces e^* rant,fl c nccRuftici rjs deftitueban tur.Intef quos primi nominis erat Sebaftianus Maierus, SiC Gciima* ierus, qui arce in monte obfefla, magnas trabes fuftibus conftrû das in montis decliui cacuminc faxis onerarant, ut boftes mon« tem confeenfuri, funibus præci^ fis , faxis amp;nbsp;trabibus prac’dpites adi obruerentur. Pöftmuttasuc« litationcs cum Ruftids commif« fas , ducc Bauariac eos in monte oppugnare uolcntc,Fronfpcrgi* us id diffuadet, quod ob afccniu# difbcultatem oppugn ationemuU

'i'eS R V s T ï C. TVMVLT, ' to fanguine conftituram cernée ret, acaflendcnte Langæo, cerds condidonibus tumultum hune fe dat. Ac cum Saltsburgici arbitriö Sueüiti feederis fepermififlent, in die Laurendj memoriç facro iure^î iurarido denouo obftringendi,in hæc capita adiguntur: Epifeopo Langgo eius^ fucceflbribus legi* dmè eleédSjOmnein obediendam àc fidelitatem exhibeant : Fccderi^ ribus contra ipfum atqp diœcefim ïnitis renuncient, eorum^ iniîru# fnenta feederatis intra oódduurrt Saltzbürgû mittant Archiepifeo* po, capitulojciero atlt;çnobilibus tenfus,penfioncs reditus, ac ope* ras-, more folito obedienter præ* ûenti Profugos ob fedidoneni jnotam,uelprofcriptosnôn recèlt;

IN GERMAN. LIB. till. 5^7 ptentjUcl iuucnt.fed deprehenfos in dicEcefi,magiftratui loci fiftant. Quo feditionibus in pofterûoc* curratur, nomina audorü qui diuoncm mouerint,ducibus foe* deris prodant. Armorum ufu ci=s tra permiffum Magiftratus Rib poena capitis amp;nbsp;confifcationis bo norum ab Rinçant.

' Bonaalrjs ablata, Arcbiepifco« pOjUel dominis citramoram rcftR tuant.De damnis Architpifcopo, alijsc^jUelpræda, ucl incendio ib latiSjCum unoquoquetranGgant: ' tranfa^lione ucro locum non in^« uenicntCjfccdcratorum cognitio* ni fe citraullam exccptionem fub^ ijciant, Quatuordecim millium aureorum quos Salburgici Lu« douico Bauaro depcndcrint,foi«-lutio#

lutionem pro uinli' portionc fu* ftincant:Recens iii conuêtu Saltz* Dürgïco ab ordinib us décréta ap* j)fobcnt,amp;legatos qui earata fit* ■ * maqde habeant,intra quatuorde* dm dies Saltzburgum' mittant Quo fumptus belli fccdcri Sue^» wico refündantur , ac maioribus damnis dioccefeos occurratur , quælibet domus pagorüm'fediti* öforum quatuorflorenos depen* dat i babitä tarnen pfoporfïone /acultatùmuniufcuiufque,: Hanc fummam præfetfli intra okfliduuni cxigant, acconfiliarrjs confoede* ratorum Saltzburgi numercnt. Öncrafi quibus premantur lega* tis Confoedcratorum Saltzburgi éxp'ónant, Eosetenim adpacem èi. concordiam, quam adfeditio*

iN GERMAN. LIB. Till, j lt;^9 ncs uel opprefsiones propcnfio« res efle. In hæc a pkrifqj luratum. Quibus amp;nbsp;hoc adietflum , fi qui confcicntia malefadiorum proius: gerint, ac intra nieniem dictas con ditiones errore dcpofito,fub iurc# iurando acceptent, fjs ueniam âi impunitatern dandam. Qiii uero in errore perfeuererit, atque ema* néant: horum coniuges liberos c dicccefi pell end os, faluo foede* ratis bona ipforu publican'di itirc.

GeifmeierusEpifeopi Brixien« iis fecrctarius, qui gazophylacio dominifui Brixiac expilato, mili^ tes in Rufticorum auxilium addu« xerat, has pacis conditionesquot;' rcf fpuit, ac noua feditione excitata Rufticos ad Älheßm infuas par« Us pertrahens, totum comitatum' A a nbsp;nbsp;Tyrol en«

Tyrolcnférn à fide Magffiratui data abducere conatur. Quare Fronfpergius , cui.adminiftratio comitatus delegata efiet, Geifma* yerû infequensgt;eum comi'tatu efj* dt. Qui cum aliquot fuis manipu* laribus ac Rufticis feditiofisad Venetos ^fugit: àquibus annuo ftipcndio condu(fius,cum Pataui} rerum fuarum domicilium fixîG fet, non diu poftconfoffuSjpce«« nas feditiofos comitari confuetas^ foluit.

Vt uerô incendio cxorto, uid* næ xdes pleruncp corripi confue# ucrcjfic 8^ in hacfeditione accidit. Nam mctallarfjs Salisburgi tu^ multuantibuSjin uicina Stiriamca tallicorum focq cum Rufticis iiu furgentes,contra cleruni 8C nobb les

IN GB RM AM. I IB. IIII. jyt les arma cepere. His itaque Ferdi« nandi Regis Bohemiac auxiliuin implorantibus, ille aliquot Bohe morum 8^ Hufanorum cohortes àuxiiio mittit, dudore Detricho Stainero ,qiii cum ahteaRufticos grauiter nouorum oncrum im* pofitionc concufsiHct, à quoli^ bet eorum florenum poftulans , feditioni caufam pr^buiHe fercba« tur. Et turn agricolæadpoftula« tumipfius dimidiam partem ofteV tcnt,quam ipfe refpuebat, illi exa« ûionum 8c onerum tædio prefsi confurgentes cum bine inde ar* ma circumferentem,0d minime in« nocentibus parcentem,tandem in cofliólu,licet no citraipforû dam* ilum,profligarunt,nobilibus par* tim in oppidum, Schleimingium Ai 2. profu*

profugientibus , partim extra id (cum omnes caperenon poflct ) cadra fualocantibus. Rufticiitacp fucceflu rerum elatï.nobilcs confe cdâtes,extra urbem diei cuiufdam diluculo agentes,adora, eos, qui fuQanon cTaberentur.ucI cædunt, ucl in numen uidnuni compülfos fubmergunt.Mox in oppidum ir^ mentes,nobilcs ftertenfes, partim trucidant,partim' de mûris detur-# bant,maximehos, qui Germanici idiomatis ignari^ôé alicnigcna; eG ' fent. Inde adprædam conuerfi, Omni pecunia, quam Stainerus ipfîs extorferat illic depofitacum multis alrjs nobilium bonis oppi^ do illatis potiuntur. Multi ad uo# cem Michaelis Gruberi Ruftico^ , rum lt;Jucis,qucm tarnen cum no# bilitate

IN GERMAN. LIB. 1111. 37? bih’tatc dàmfcnfifTeferuntjin tcm plum profugera,nt,horum odo^ deciiTi ui'uos Rufti'd capiunt, Sc mox in eorum confpedu , qua# draginta alios capite truncant. Deinde cathenis aurcis gal cris, altjs ornamentis captiuorum cum fuis permutatiSjipfos ex fuis equis ' detrados , partim uilifsimis fuis iumeiitis,partim dorfis retro com plicatis conftridos currui impofi# tos,Galgium,arcem Salisburgcn# iisEpifcopi,quamin poteftatem redadam præfîdio tenebant, de# uehunt. Cæterum ut confpiratio# nesamp;feditioncs diuinitus puniri ' confucuerunt, fic nee hire RuRico rum' uefania diuturna felicitate conftitit. Nambreui poft banc ui# Äoriam intcruallo,metaUicis una

cum mukis Rufticis Gcifmaye« ruin duce Venetias fcquendbus, nobilcs animo recepto, cum Ni# colao de Salm rerum gcftarum laude clarifsimo duce Schlcimin^ gium oppidum à Rufticis çccu# patum,canquam receptaculum fe* ditioforum obfidcntes, id expu* gnatum concremant,foloqüe ac* quantjhoc edi(fto,ncunquam op* pidi nomine uocetur,Quo fado, Salmius opportuno admodum tempore inde difccdit. Nammuk torum opinione, fi illfc,âd quatu* or boras fubftitiftet, Fortuna cum nobilibus , illi communis fiitura fuiflct, AtineingrcfTu oppidi ab* ftinens , to fuccenfo ad alia loça prudcnti confiliofeconfert. Ru* (liçis cfgo dilapfisjfimpliciorcs,

I» GERMAN. LIB. 1111. ^7^ de quorum innoccntia conftabat, pecunia muldantur,audoresfedi tionum hinc inde conquißti in urjs publias ita dcmifsis laqueis fufpaiduntur,ut canum efca fie* rent. Ad hæc campanæ exturri* bus deqciuntur,neRuftids fedid* ofos conuocandæfignum eflent.

Ac ut in pauca totius hiftoriæ buius fumma conferatur, feditiofi fupplido affîduntur,ut, quod di* dtur, feditionem tyrannidis ma* trem, ac ryrannidem dus genitri* cem efle,apparuerit. Quarc ut à ui olcntis cônfilfjs Magiftratus, fie à feditiofis îubditi, utriep officrjfui memores merito deterreri debe* ' rent. Nam non minus tyrannides iniquas fubditorum coneufsio* ■ ne8,quamfeditionesiuftoDciiu*

ijS RVS TIC. TVMVLT. dicio tandem punitas, omnium gentium hiftorig ÔC exempla quof tl diana, luculenter oftendunt»

I Aétenusres contra Fran conicos, Almangauicos, Salifburgêfes rudicos eorum.^uicinosgcftas obiterpcf fccuti fumuSjiiunc quf poftquarn, ipfis ad officium redaólis,a Palatp no domurn reuertente cotra fuos alios«^ rebelles fufeeptafint, expo nemusjadijcientes ea,quæinnonlt;! nullis ciuitatibusliberis exemplo rufficorum àciuibus contra Magi dracum fuum, ucl religionis, ucl onerum caufahoc anno mota fus êre.Igitur copps Sucuici foedens Haidingsfelda , ut fuperius dixd niusj

IN GERMAN. LIB. V. 377 müs , di'fcedenribus, Ludouku? Eledor Paladnus cum fuis cop ijs fubfcquenti die Remlingam qui uicusperamplus eft,mouet,ibicp cum fuis equitibus pernoólê fub?» fiftit, reliquis cum peditatu Heu« fenæatque Entingæ mancntibus. Hi tres pagi erant ditionis Vvera themicæ.Altero die principes, amp;nbsp;quotquot poterant Vvetthdmr) diuerfanf,rcliquis uicinospagos inaredientibus , Peditatus uerd o

cum tor mentis bellicis Rauchalts heimij fupraVvcrthemum confia det.Die louis,qui nomine Corpo ris Chrifti uuloo Celebris eft, unia uerfæ copiæ Milteb ergu amp;nbsp;Biefta -diu contendüt,ibi folis^equitibus receptis, peditibus cum tormena^ tis bellicis maius minus Heuba

cum P agi afsignantur.lllic Ïoclt;ï* nim inter Eledorem Palatinuffl, amp;nbsp;ufcarium Moguntinum,alios^ Principes de modo muldæ in digt; cccelî Moguntina feruando,coiv iientum eft,quf ad formulam exa* ô:a,amp; inter Principes pofte à diftd buta fuit. Poftero die toto exercé tuperMoenum defeendentePrin cipes in fuperiori 8^ inferiori Bur go,pagis, uicarius Moguntinu» Vvaftati pcrnolt;ftant:Deindc fub fequentidie AfehafFenburgu chiepifeopi Mogunü'ni federnu«* niunt,ubi principes in arccm.equi tes,quibus irt urbe locus non eraf, Ofchcimum,amp; in finitimos pago® unà cum peditatu diuertunt.

IN OERMAN, LIB. V. Jffi rcbcllionem, de qua fuperius di* dumeft,mu1ólam conuenientem cxigut, Conftitutum crat EleCtori ' Palatinos Ô£. cætcris Prindpibus inde ad Rinckauienfes muldan* dos,Sc Moguntiani obfidendarn proficifd. Nam quidâduesMo* gutini in fcfto Mard,qui 2^,AprÏ^ lis crat, folenni fupplicationc ad fandam Crueem extra urbem pro more pcrada,m foro bou, ut uo* cant,in unum coaccruati per totos tres dies portis duitatis claufis, carum dauibus à Magiftratu tortis,machiniscp bellidsè turn's bus in forum bourn deuedi's, atçp çâptiuis è carcerc liberatis, coinra clerum miruminmodum tumuls îuati, urbis præfeâ:um,ac capitu* Jmn maioris Eedefiac ad multas intone?

^«O RVSTIC. TVMVtT. , /ntollerabiles cpnditiones adegc^ ’ rancHanc iult;ç feditioforum pro«« temiamacrcbellioncm Principes puniendamarbitrabatur. Verum cum Clues delido agnito,ad binas principumliterasjegatos culpam deprecantes in caftra mitterent, ac mulAæ fe (ponte fubrj cerent, prin cipes ab inftituto, deftitêre, ack* gatis caftra fequcntibus, rem tan* dem certis conditionibus Pheder fcheimi] tranfegcrunt: Inter quas hæfuêre, ut uicario denuo fideli* ' tatis iuramentum prgftarent,Prin* ' cipibus mul^ftac nomine quinde* cim millianummum aureoru fo* luerent. Vicario deinde cum fex* centis equitibus’/duceFrobcnio Hutteno primo die lulij duitatem ingrcdiente, ad ciue« iureiurando nouo

IN GERMAN, LIB. V. j8/ nouo obflnngcndoSjhi ad forum bourn dtatijitrras condit’onum, quas à clero extorferat,dilaccrarc, ac circiter quinquaginta eorû car^ ccrcs ingredi coadli funt : E' quib, poftea quatuor capitejfeliqui par* tim cxilio, partim alio mo'do mul* dati funr.Porro Eledlor AfchafFe* burgo digreflus’, primo die Die* purgû,po(lcro Oppcnbcimiûfue ditioms oppidum ueniqubi neuti quam' moratus, codem die Rhe* num trarjcitjpeditibus cu tormen* tis bellicis in altera ripa permaneri tibus,ac die poliera Eledoru fub* fequentibus. Quia ucro uicarius Moguntinus Palatino AfchalFen* burgo difeedenti promiferaqfe tre cctis equitibus ad puniendos Ru* fticos agri Vvormatienfis fubfe* cuturum.

tiiturn,amp;f alcero die pöft Oppon* hcimium uenturum ideo EledoV in caftn's eo loei fîxis^aducntû eins operitur.lntcreàEberhardus Ercî bàchenfis fupremus copiaru Pa* ïatini duXjCÛ alqs belli prgfecflis confîliarqsjperfpeculatores emiG fos diligenterinquiricde Rufticis adNeoftadium deriuo congrega* tisjubilocorum fub(îftant,amp; quid terum moIiancuFjac mox per indù cium comperitjRufticorum arma torutrt circiter nouem millia Dalf* beimrj , qqod ditionis ■ Palatini Caftellum eft , aggregata fecuro ànimo degcrc,acinfolentcr iàda# re, fe Palatinum amp;omnes ipiïu« copias inlcóiis intcrfc(fturos efle, Etfancinfigne fpecimcneius uo« juntaüs præclarè ediderant,cæde, ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rapini»,

rapinis * incendq's Si. dircpnon!« bus, tam prindpibus, comitibus amp;nbsp;nobilibus, quam EcdefiaHicis maximodamnoillata. Siqutdeni ad Neöftadiü ex ClcbergcfijMer^ Iamenfî,Helfpruccko, Vvachen« heimico, ÔC alfjs fadionib. cif citer ferias Pentecoftes denuo coacer^ uati, Gersheimiu, Lamersheimivi amp;nbsp;Frinsheimium occuparant, ôi die Mercurq poft diem Dominis eum, qui Trinitati facer eft cum Darmfteiniu ueniflent, arcis Pju* latini,quam præfedus Zellenfis cum alrjs aliquot pr^fidiatenebac deditione ipfis dcnegata, in cam uiirrumpêteSjpræfedtum, amp;nbsp;cum ,eo circitcrquindecim pr^fidiarios crudeliter interfedos, è fcncftris prædpitârant, arce^ direpta, do* dqris

don's Vvolffgangi Affenftcnr) domufunditus euerterant,acEpi’= fcopi Vvormadcnns prgdium tra cafteltum fitum, miniftris eius captiSjinccndcrant, Ac inde no^ uam Leitingam profedi,ea expu^ gnata,arccm diripuerant, comitiC’ (am Vvefterbcrgenfemillic habu« tantem co compulerant,ut ea ipfis cibum appararct,menfæ^ mini^= ftrarct. Sicuili hominum genere cum fcrum potirur, nihil infokni dus cflc confueuitjUec modum fet uare n-ouit, rerum' profperitate,’ quæ tarnen inftabilis minimeqüe diuturna eft,temeredata. Pofteà Vvefterburgicæ dirionis arcem ùeterem Leimingam ignc prorfus deleuerant, ac ad loca uicina pro^ grefsi,aliquotarccs atq^ cccnobia deuafta^

ÎN GERMAN. LFB. V. j gf deuaftarant, falfó fibi'perfuaden« tes , fe rerum ac tonus reaionis dominos eile, uictoriamcp iam in manibus habere ; Palan'nus ergo Eledor hifce,alrjfque Rufti corum faci'noribus coghitis, uehementer ob fubditorum quos femper cle« meiïtifsimè habuiflet, amp;nbsp;ab omni iniuria tutos feruaflet^perfidiam • amp;rebenidnem’,anim'o arigebatur, aciufta' iridignarione ineds con« cepta,fcelerataipforum faéla pri^ mo quotç tempore cohibere con« ftituit. QuapropterEberhardus Erbachicus copias inftruereiubei ^ur,acGuilhelmus ab Habern Ma refchallus cum ßgnd equitum pri* ma luce ex arce Oppenheimenfi ablegatur hoc mädato,ut ubi Ru^ fticana turba confide at, quo^

modo aoeredicnda fit, ftudiofc pcrquirat:Elc(ftori deinde circiter oélaliam horam eu omnibus co^ pijs fubfequentijuicarius Mogun tinus trecentis equitibus coniun^ gitur,amp;unà Vvefihofîumpetunt# MarefchaUo italt;^ initinere de Ru# fticis inueftiganti,nunciatur, eos Dalsheimo nocfi’u inouifTe , quo uero ignorari. Qiiare per omnes nias fpeculatoribus emifsiSjCope# rit ipfos Guntzheimiuin pctijfle, ubi Joannes de Eberftain arcein liabebat.Quo coonito-MarefciiaJ luscorecTtàpcrgcSjCueftigrjs eo^ rum terræ iinprefsis colligit, ipfoS jnftrudis ordinibus per campuni profecfios,in quolibet ordine qua# draginta tribus collocatis.Cuincp GunczHcmo FcdersJieimium cesn tende#

tendercnt, MarefchaUus adeo ce^: leri'ter eos infequitur, ut Ruftici uixhorælpaciumipfum anteuer^t teri'nt. Licet uerooppidani minL meignorarent Eledlorem ualidis eoprj s aduetare, ac neutiquani ip^ fis defuturum efle, acBurggraui^ us Altzheimenfis pailcis ante die^ bus ducetos bcneinftrudlos ipfis præfidiomififiet, tarnen uel con* fpiratione,uel metu,Ruftici ad po* ftulata fua illic intromifsi fucre. MarefchaUus igitur certo cogni* to ubi Rufticanoru turbafubfifte* ret, ad Eleélorem redit,cique rent nunciat.Quare omnes fefe inftruc reiubentur, Erbachicus aciem FedetsheimiS uerfus dirigit.Cum , autem iam oppido appropinqua* retjMarefchalli fcntcntia,quomo*

3 88 R V S TI C. T V H V L T. ” do Rufticiinuadendi eflent, audi^^ ta,confilio^ habito, equeftresamp; pedeflres copi'æad ladum bomi' bardæ ab oppi'do confiftunt.Poft addudlis kuiorïbus tormentis ad montcm diui'Georgrj in quo fa« num 3d aliquot ædificia extruda €rant,niurioppidi tormcntorum fulmine quatiuntur,oppidanis eo dem tell gen ere intrépide fe defen dentib. Qiio ad integram horam bine inde fado,acredè Joci fitu perfpedo,commodû fore uifum eft, équités aliquot trâs Pfremum amnem,Pfedershemum præterla« bentem mittere,qui illic fubfiften« tes,cognofeerent,quid Ruftici ee« ptarent. Ea namque parte nlclius quid in oppido ageretur,quàm in monte Georgij conipici poterat.

IN GERMAN. LIB. V. 385» QuareMarefchallus cum celerum fipno, amp;nbsp;Theodorici Schonbergs gij Burggraui] Altzheimêfis equi tibus, quorum circiter centum amp;nbsp;quinquaginta erant, fluuium Pfre numfupraoppidum tranfit, amp;in cliuo quodam luxtafacellum con^: fiftit. Similimodopaulopoftlos: annes Schonbergius præfetftus Schonbergicus cûequiübus Co^ lom'enfibus infra Pfedcrsheimi=s urn fluuium tranfmitdt ac Mares fchallo fefe coniungit, in eruptios nes acmolitiones Rufticorum ins tentus. Inde Marefchallus rerum cura Vvolfgango Vlricho à Fles hingen uicariofuo delegata, cum tTiandato.utdihaentcrhoftes ob^ feruet, amp;cognita fibi fignificct, unico puero comitatus ad lUcCfos Bb 5 rem

ï'em redit, qui in abfentiaipiïusre cum confiliarqs fuis deliberata ca^ ftra ad oppidum locare decreue^ rat.Iis crgo deligendis,Sdterreto# rijs diftribuendis , Marefchallus amp;nbsp;Frobenius Huttcnus deftinaiv tur, ac peditcs fupra Federfchci;? miumpropePfremum amnêaduf que pontem in ualleAlba locaux tur.Nullus hoftile quid eo die ge^ rendum cogitaflet, Ideo^ currus onerarrj, alia^ neceflariaad con^ ftituta cadra mittuntur, militibus tarnen nihilofecius in acie Cuaad montem diui Georgrj inftrudis» Sed ecceinterea prêter omniû opi nionêc portis oppidiapertis tria Rudicoru fignaprodeût quæhis qui montem Georgrj infederant, cpnfpcdu fàcillima crant » Varia:

IN german, lib. Ilir. 39« de I'pforum erupnonc fcntentîæ inter Palatini duces erät, qui dum inter fefe de re délibérant : Denuo Hltraoclo millia ex oppido pro^ grediuntur ad cadra ultra amncm fita. Facile inde colligere licebat, deexercitu quipoftmontem diui Georgij fubditcrat,ipfis nihil con ftare, Ac quidem podea compere turn ed , ipfos ad opprimendos équités, quos amnem perineadc uideranqnec ultra quadringentos efle putarantjCrupille. Quo uifo, Marefchallo rurfus à fuis ex cad^« ris Georgianis uocato, Mogunti^ ni equitcs quo que adiunguntur hocmandatOjUthodiobuiampro cedant,eofqilc Treuerici ac Iulias cenfes fubfequiiubentur, Maior licro equitatus pars cum pededris Bb 4 bus

bus copqsjamp;'tormentis belh'cis iif monte Georgi] remanet. Ruftioi copias propePfrCiä muniadorturijpcr uineam quan^ darapedarnentis acridicis deniïG fimam progrediuntijr,ita ut nulla equitibus cum ipfis dimicandi cof pia elTet. Cum uero poft terg um tormentis fuis in exercitum Ele# (ftoris direeftis, Secretarium cius Pbilippum Thurn glob o tvaieciC^ fentjtum Elecftoriani Rufticorum impetu in fe uerfum iri exiftiman« tes Marefchallum cum fuis reuo* cant. Casterum præfetfto tormen« torum bcllicorum tribus leuiori^ bus,quæ à Falcpnibus nomen ha* bét glob o s in Rufticos mox emit* tente,ac aliquot ipforum profter* hente,Ruftici ijs idibus fuftinen* dis

jäis minime afl'ueri Jugaoppiduni quantis uiribus poterant,repetût. Tum ergo équités eos gnauiter j'nfedanteSjplurimos eorum con« fodiunt,tantoqüe ardore remge* rutjUt fi pedites,quod Marcfchal« lus uchementer poftulabat, ex monte progrefsijbofti ftigienti re* teptum præclufiflcnt pauci ucl nulli eoru euafuri fuerint.Quibus cnim equitS pernicitate rcdims in oppiduinterclufusfuitjilli uel in uineis ,uel in amneprope Vvor* matiaufcp confofsi interiprenanta cum clade,ut circiter quincç millia Rufticorum eo die cæfa mcmoren tur.Nox fupcruenies hoc prglium diremit. Quarc exercitu in unum congregato,principes in caftra re* cedunt, ÖC ne quis oppido elabi

5 94 R VÎT IC TVMVtT. pofsi't, peditcs drcitcr quingcnt/; ac équités mille excubijs cunodijf que diligenter agendis deftinan^ Tur. Sequentis dieidiluculotor* mentis ad oppidi muros deijcieiv dos adduAis, oppidani, qui fead refiftendum impares uiderent, le^ gatis ad Eleélorem mifsis,culpam deprecantur,ac fe, fua^ omnia ei# us uoluntati permittunt, à quo hoc refponfo, in oppidum remit# tuntur,ut nemini, præfertim uero feditionis audloribus oppido eüdi poteftas fiat,fed aliud reipon fumab Eleftoreexpedletur. Po# fleà tormentis retro reductis, dié Sabbati,qui turn loanni Baptiftae facer erat, Eledores ac Principes ad fanum Diui Georgij extra op# pidumin monte fîtum,cum uni# _ ueifo

JN GERMA N. LIB. V. jÿç uerfo equitatu fe conferentes, all« orumPrindpumfubditos ab Elc;? dons fegregatostad fc euocât, au doribus feditionis dignas pocnas irrogaturi. Ne quo autcm fe pro^ ripere poffent,antequam Princi« pibus fe ftitilTent, trccenti équités ordinantur,qui in eos medio ipfo ruminteriedos fedulo aduertant. Alijs uero,qui ad tria milliain op^ pido arma depofuiffent, Mares fchallus amp;nbsp;Frobenius Huttcnus ad fe egredi iufsis,feriô cdicunt,ut Principes adeant,nec dcfefubdus rendis cogitent: ali as futurum, ut omnes aa internccionem trucis dcntur:de eo ipfos præmonitos elfe debere,ne in propriam falus tem peccent, fuacp temeritate exs tremum exitium fîbimetipfis acs cerfant.

cerfant. Ipfi at(Ç ad circum à prin* dpibus amp;nbsp;equitibus facïlum per cliui foflam confcendunt,poras Oppidyn quo dreiter mille adhuc reliqui erant,occlufis.Cum autem fortè ad biuium peruenientes,po^ Hremf fuga capefcerentrtum equi^ tes unà cû fjs,qui in circo àd mon# tem erant, mipfosboftiliterirru# unt.Etfi autem Elecflor^alrjcp non# nulli duces fumma ui furentem equitem à ftrage miferorum rcti# here conaretur, tarnen circiter dingentiillic cælî perierunt àTrc uerico Arebiepifeopo Richardo quoquead infeélationem eorum feruentius abrepto, in ilia fuga no perpauciSjUt ferunt,confofsis. Ex fuperftitibus triginta capite plexi (iiêrc, quod feditionis audores

IN «ERM AN. LIB. V, fuifTedicerentur.AcIicctomncsi'n pari culpa ucrfarêtur,eodem^ fup plicio digni fuiflent,tarnenreliqut in gratia recepti,præftito iuramen tOjiricolumnes do mum diinittun^ tur. Poft hæc Principes cum uni« ucrfo ex er ci tu in caftra redeunt, die ad noélem iam inclinante. Quandoquidem autem, ut dixi« mus , Ruftici in oppido circiter mille adhuc reliqui effent, acne« cefsitas exigereteos,ut prgceden« tinodefadum erat,cuftodio con# tincrijid uero ob nimiam ethomi« num,8d equorum defatigationem faftu difficile iudicaretur, Ideo Marefchallus, ne quis rebellium euadere poffet, cum figno fuo ce« lerum oppidum Ingrediens,tam Clues, quam Rufticos in cccmitc« rio

rio conuocat,quingentosRu* Ricos dinumcratos, tenera de eo^ rum numero faifla, templo con^« duditiduibus præcipîens, ut ad oftia amp;nbsp;feneftras templi diligeiv ter excubent. Si ctenim altero die in urbem renerfus,numero pau# efores deprehcnderet, fe tot ci^ uesVquotRuflicielapfi effent ea^^ picG puniturum. Ad hæc edicit, ut qui undiquaque in oppidi gdi* bus,ccllisjhorreis alrjs^locis de^ litefcant,conqucGti eademration ne afferuentur. Nemodchacfe^ ueritatein Pfcdersheimicos adhR hita mirabitur,factis ipforumre^ï (Ttè cOnfideratiSàMarefchallus ue# ró hacreconfc(fta,uefperi in caftta reuertitur , ac mane fubfequcnti cum lacobo à FleckenftainÓdlo^

anne à Schonberg totius execute onis mâdato accepto,in oppidum regrefTus,omnium, quos fub pri« oris diei uefperam in templû con* truferat nomina recitat,ac compel riens ciues ea noifle drciter trccen tos comprehenfos prioribus ad« iunxifle uiginti quatuor ex fjs ca« pitali fupplicio afFicit,reliquos ue^ niadonat. Pofteacu ciuibus Pfe« dersheimenfibus atftionefufcepta quatuor eorum capitc damnat,re« liquis nocentioribus priori die^ cum arma contralegitunum Ma« giftratum ferrent,miferè cacfis.Kis qui in gratiam rccepti fucre, inter alia hoc iniundumjUt arma cu« iufeumep generis depofita, Altz« ' nbsp;nbsp;heim en fl arci in ferrent. Et omni«

diplomatibus tradins,nouo fide/ btans lufamento Ekólori obftrirt gerentur. Rebus Pfedersheimij compofîtis, aliquot dies ibidem fubßftunt: aefuKditos in circum^ I'acentibus caftcllis amp;nbsp;pagis, par^ tim facultafibus muldatos, in demrurfus adigunt, VeniteóS^ Ludouicus comes Palatinus Vd dentiæ comes,Eledloris agnatus» Adducuntur amp;illucduo feditio^ nis Coryphæi in pfæfeélufa Eu^ tberea comprehenfi,quorum altcï Michael Bufehius Germerheimen fis,mukis bénéfices à Palatino a£» feórus Rufticorum dux,alter Ru^ bifeheimenfis uexillifer fuerat. Hi queftione de ipfis habita,poft cot)’ fefsionem faÄam, capite crimina expiant. Inijfdem quoquecaftris clerus.

IN GERMAN. LIB. V, 40t clerus Francofurtenfîs, Spi'rcnfis ac Vvormanenfis cum Magiftra-tu earundem ciuitatum El edore Palatino interceflbre, réconcilia^ tur, Nam bello Ruftico ardente, ciucs locorum iftorum contra cle« rum tumultuati, eum ad multas intollerabiles conditiones, coma pulerant.Acquideinterhos Fran cofurtenfes cognito , non longe abeffe Rufticorum in Archiepi=a fcopatu Moguntino debacchan* burn cateruaSjinferijsPafchalibus ad arma concurrentes, impctum in Monafterium prg dicatorum,ac ædes ad S. Bartolomæû, amp;nbsp;ad B. Virginem fecerant,uinum,cactcris omnibus illæiîs,impcriofè ad po^a tandumflagitato.Deinde poteft«^ te Senatui abrogata nouam curi* Ç c am in «■ J

am in fdibus»S.Ântonq conftitu* Grant. Inqua24.explebedekdi fummam poteftatem ac l'us omnc tonus ufurparent. Ac confcripns quadragintafexpoftulatiSjamp;f Cle* rum amp;nbsp;Senatum eo' minis adcge* rant, ut in ea. confentirent . Quo# rum hæc capita erant: Vt potcfta» eligcndi amp;inftituendi paftores ef# fet penes Senatum acplebem, qui uerbum Dei amp;nbsp;Euangelium pure iîneadditionibus humanis doce# rent.Scortationis uitium,in nullo ciuitatis incola, fine Laicus,fiue fpiritualis fit,utfcandala uitentur, tolerandum,ac iï quis continen# tiæ donum nonhabeat, matrimo# nrj remedio utatur.Clerici omnes cuncfla oneraciuilia fuftineant^in angarriSjUigilqs J cuftodqs, uecTti#

IN GERMAN. LIB. T. 4«|' galibus,amp; fi'milibus, Si. in foro fe» culari tarn cöueniantur j qua alios coueniendiipfis poteftas per mil* fa €ft:Cu monachijcorucp antecei* fores multa falfæreligionis titulo aciuiummaioribus emendicarint, atquein alia loca tranftulerint,eos copcllendos^ut ilia collegio,à quo profeda fuére, reftituantur. Nec ulli monachoru amplius copiam mendicandi,prædicandijaut con* fefsiones audiendi fore. De cæte* i*o,neque monachus, necp monia* lis ulla in monafteriaillic admitta* turautrecipiatur. Qui uerd intus fint,eis facultas exeundi efto.Cen« fus,de quibus non extent certac li« tere amp;nbsp;figilla,aboleantur,nec prg* fcriptionis nomine quifquam ame pliu« obligatus fit. Frumenta,qug

h a dt en U S ditiores commo di fui ratione,adædesproprias deuehi curarint,annonapublica flagella^« ta, in foro publico de cætero uen# denda,acunicuicp ex rjs neceffaria, iufto precio concedenda,nec pro* polis permittendum,ut antepri* mam,uel fecundam horam pome* ridianam ea comparent. Si cui ci* uium pro mutuata pecunia fru* mentum adferatur , amp;nbsp;alius hoc opus habeat pro pecunia parata dimidiaparSjUel neceflaria faltem ei concedatur. Si quis in sedibus fuis.uel oradus.uel limina, uel ca* neuarum profpedlus conftrucre uelitjid ei citra ullius precij foluti* onem licere ab gdilibus infpedio* ne fada : Pro impofitionibus ma* ioribus uini, frumenti,falls,olei amp;

IN GERMAN. LIB. V. 40$ Sd pifdum, dimidia earn pars fol^ uatur.Litcs tampauperum, quam ditioruiTi, intra menGs Ipacium, quo ad dus fieri poterit, décidant tur,necexarbitrio aduocatorum amp;^procuratoru pro telen tur. Spor tulæquoçp iudiciales, Schonora^ riaprocuratoru, pro dimidia par^j tcminuantur. Cenfus perpetuos, fi litersc de rj s extent aut alios rclt; ditus redemptioni obnoxios elTc debere,fin minus,non foluendo s utin fexto articulo continetur. îu« dæis reprobas amp;nbsp;illicitas ufuras non permittendas,ac fires furtiug ciulbus ereptæ penes ipfos inue^ niantur,eas nullo p.reciorecepto ciuibus reftituendas,acrerum, in primis pannorum, qui ulnis men^« furentur uenditioni ipfis interdû Cc 5 een duin.

cendû, EcdefiaRica beneficia poft hæc non externis, aut Curtifanis, fed fob's ciuium filijs pietatis aepa« triac amantibus, quipopulum rcf lt;fie docerc qucantjConfereda, eoG que tricefsima eorum alendos.Si quæ exqs neceflarianonfunt,cen^ fus decimæ corum tradantur in communem ciftam profuftenta* tione pauperculorum ciuium, ne quis ftipis emendicationc alios moleftet ♦ Omnes donationes ex teftametis amp;nbsp;alif eleemofin^ corn* muni ciftæ inferantur,abolitis cun dis anniuerfarijs, fraternitatibus amp;:exequrjs mortuorum inEccle# fl] s « Vnicuiep in fuo noualia faci* iindi poteftatem efle deberc, licet juratis iydicibus pro confenfu, ut Jiadcnus fieri confucucrit, nihil folu»

IN GE?» MA N. LIB, V. 407 foîuerit:confenfum tarnen corum requirendum.Pro porcis domi fa ginatis penfionem , quæ duplex nucufcp fuerit,minime foluendam. Glandes,fiquæ in fyluis commu« nitatis natæ fint,harum præfedos fallo contrariu plcbi hue ufep retu^ Iine,ac ipfos porcis atlt;p pecorib. ciuitatis inde rcpulfis , finitimis cas uendidiiïedd cum pauperibus domnofumfitjin pofterum mini* meferendum.Mulcflasrationc forum lignorum abrogandas, nifi quis expropofito dolole tenellas atcß fiiigifcras arbores incident. Conftare enim fyluas communi* tatis magis ab extraneis, quam ci* uibusulurpari. Cuiep ciuium cer* tum lignorum numerum ex fyluis commanibus,ui alijsinlocis re* Cc 4 ceptum

40 8 RVSTIC TVMVLT» ceptum fit, quotannis errogan* dum,quæcertoacpræfînito tenw pore cedat,at(p ad ufus fuos afpor tetjid fi non fadat, tunccaillicre# linquatjccqualitateinter diuites 8£. pauperes feruata. Cumapecorib» prædioru Kefterbacd, Schwein«! heimijSanthofrjjNewcnhoff) pa* fcua communitatis maximo pau* perculorum incomniodo abfu* mantur,ac fyluæ uaftenturjuclk fejUtilIapenitus tollätnr,quo ma* cellarfis^aliifque ciuibus pro fuis anirnalibus pafcua fuppetat, Cen# fum pro fuftentatione pontis ex uineisfepenfuros , pro frudibus ueró fponte natis minime. Vedi* gal hacflenuspro frumento Si. li* gno,alqs^ rebus per potem tran* foortatis,licet in ciuitatc emptis, duibus

ÏN «ERMAN. LIB. V. 4ojf ciuibus foluendum fuiflej'd tati 8d Chriftianæ dileÄioni con* trarium : quarenon amplius præ* ftandum,nifînouemdi'ebus inter Bartolomei amp;nbsp;Aegidfj fefta. Com munium locorum in duitate,uel extra, ufum cui(p liberum effe de* here, præterquam eorum flumi* num,quæiure fingulari à commu nitatisufu exempta fint. Nullum ciuern qui fideiufibribus cauere pofsitjob débita, uel muldam in* carcerandum, fed iure c5 ipfo ex* periundum : ab hoc tarnen contu* maces, pacis uiolatores,fures, amp;nbsp;periuros excludendos. Multis ci* pibus lites cum ludæis ob bona ab hifceïntcruerfa efle, in quibus fententia magiftratus longo tern* pore dilata fit, poftulare fe, utfen* ' ' • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^*^5 tentia

tenti'a primo quoq» tempore ferat Nolle fe, ut fex oboli à lugcro ui* nef,et quatuor àiugero agri,hade nus defenfiom's nomine prf ftiti,in pofterûfoluant.Siquis in agro al tcrius dâni qd dederit, is cû domi* no eius tranßgat, fin minus iudicij agrici cognitioni acquiefcat, nec Senatus muldæ nomine amplius quid cxigat. Mercenariorum in a;« gris Iaborantiû,confueta merces, accefsione duorumobolorumau geat.lncolæfexnummorumfoliw I tionc, ob emptioné ladis ÔC ouo* rumdepenforumliberentur. PfO fideiufsionum iuftrumentis dimi* dia prccrj pars hadenus folui foli* ta,numerctur. Nemo ad opifici* um Publice exercendum admitta* Cur,nifî quimciusdifciplina prac*

IN GERMAN. LIB, V, 41 i finitum tempus copleuentjCius^ tyrocinium depofuerit. Ad uitan« dos fumptus, non m'ß duodeci'ni 1 ' equj'tes publice alendos : id cnim hominum genus fuis canibus amp;nbsp;equis communitati plus obefle in deuaftatione agrorum cultoruingt; quam commodo publico feruirc, Vigiliarum ÔC excubiarum nume* nim ædibus,quas quiftçhabeat, relponderedebere. Cuilibetcol« legio literas ad id fcriptas refignä* di poteftatem efle debere, nec cas Magiftratui ofFerendas , nifi quo cafu eum concernant.Omnes ebn' ofi atcp blafphemi uigore manda« ti à Senatu editijpuniantur. Sena« tore decedentC) in eius locum, al« ter honeftatCjConfilio ac expericil« i tiainfignis fufficiatur: neclocust

gratificationi Ht,ucl pater amp;nbsp;filius, uel duo fratres fîmul, uel in Sena# turn, ueliudicium Scabinoru ad# mittantur. Vmimcnforibus,non nifi fcx oboli in pofterum à quoli# bctuafefoluantur. Minores quo# que decimæ aboleantur.In libris ,tribuum,quipenes eos fint,conti# neri Senatui poteftatem capita irt i)s comprehenfamutandi libérant cflejhoc antiquandum,amp;f eius lo# co ponendum,nullius articuli uel minuendi^uel augcndi facultatent citra collegij confenfum Senatui competerc. Quoties,reexigente, onera publica fint imponenda, id confenfu Plebis fieridebere,quo jcqualitas feruaripofsit. lusuafa uiniuendibilis infpiciundiacme# tiendi Senatui faluum efle,reditu« •uero,

' IN GERMAN. LIB. V. 41 lt;nbsp;ucro, quos ha(flenus præpofîtus inde perceperit,ad utilitatem pane perum communi ciftg infercndos* Pecunia pro earns,quitus in nun« dinis ciues ufi fuerintjin pofterum nonnumerandâr’ Beginas,utuul« gó uocantur, in unauel altera do* mo concludendas , ncc in pofte* rumpîurcs recipiendas. Solenni* tates in exequijs mortuorum, fimi tibufque adhibitas, abrogandas. Concubinas à fuis facerdotibus, uelalrjsconcubinarijs difeedetes, ànemine hofpicio receptandas. Hofee articulos à nullojtanquam feditiofos habendos,fedut utili* tati Publicae conformes, à quoli* betapprobandos. Senatusergo, qui tumultuanti plebi refiftere no poifet, his poftulatis die fabbathi poft i

poft feriaspafchaîesunàcum cïc* ro fubfcribif,neminc,ni(ï Cochlfo TheoÏogo(quifeditionemotaeci uitatc antequa portg clauderentuf aufugcrat)diftennente.Poftulato«s ru à Frâcofurdenfib.acceptatione, acp typographes hi'ncmde diftc^ minanonejCtin alqs cimtatibusad ftmih'a dues mon putantdd^ ma^» ximè Spire etVvormanf,ubi eade fere per ciues a clero extorta fuere* Sed,ut diximus, cæfis ac ^fligaris bine indefedinofi's Rufticis, p du=s os Principes Eledores, Archiepi^ feopû Treuirenfem, Eledorem Pal annum,res Pfedersheimij com poGta,acin priorê ftatum ubiep ret dada eft,attêtans omnibusreuoca tis,0i^ Ii£eris,quas fedinofi extorfe* rat à dero.annquans atep difdfsis.

. lis ergo itagt;ut djximus,PfedcrC* heimfj peradis : I'nde promotis caftris Frensheimium contédunt, ibi€p incolænonulli capitis fuppli do,nonnulli bonis muldantur,ac armis tradicis caftello omnia priui legia adimutur. Subfequenti uero die illinc difcedentes,Neoftadium perguntJbicpEledor Palatinus, cuPnncipibus 8^ fuo cquitatu di« uertirT reu erici V vintzin sæ, V el dentiani Mosbacci,pedites cum tormctis Dudesfcldig amp;;Heimba« ci:lbi fubfequenti die commoran« tur.Et quia Neoftadienfes præ cp ten's inobedientesfegeflerant, enormiorapatrarat: ideo grauio« rainipfosfupplicia ftatuuntur, ac multis in uinculaconieótis oÄo in foro capitc tiuncantur,acuniuerfi tribus

4ïlt;’ RVSTïC. TVMVLT. tribus millibus aurcorum élad,armis tradi'tis,priujlegt)S fuii omnibus priuantur.Præter oppi^ danos, èC extraneï non paucï, qui feditionis auAores extïtïfTent, Cif pïte poenas luunt.Dïehûc fequen ri,qui Dominicus erat,Godram* fteinium præfedurg Germersheim meniïs per amplumpagum',itur, ibi^ Ele(ïlor cum fuis copqs, relim quæ in circumiacentibus pagis pernodantJlIic loei Legat! Lanm dauicnfium,uinum,frumentuni boues dono Eletflon' offercntes, cum co traniïgunt, Poftero die Principes progredientes, Minfeh di,quipagus pcramplus Sc amoem nus eft,cü equitibus, pedites cutu tormentis Frickenfeldi fubfident» Alterius diei luce nondum orta,

IW GERMAN. LIB. V. 4,1 ƒ fupremiduces ScMarefchallus alt lt;}uot equitum alis ftipati Vvidciv burgum contendcntcSjidobcqui# Unt,acfigno hocfuturæ obfidioj* nis oppidanis dato , iri caftra rc^ meant. Inde uerd a Palatino de falt; tisfadione per literas monenturr quod non minimii audöresmo« tus in Palatinatu fufcitarijuiflent : Aliquot enim caftella arces ce« pcrant, ac arcem S. Rhemigq zx» pugnatam atç direptam iricende« ,rat : amp;nbsp;in oppi^natione ards Ros derianac quae Fridcrid à Fleckens ftcin,miniftri Palatini erat, Ruftis cosftrenuc iuuerant.Vviirenburs gid ergo literis hifce cum fecuris täte publica acceptis,legatos fuos cumloannclacobo Merfpurgico ' libero Barone, ôdCæfarcæ Maies D d (latis

41» R VJ TIC. TVHVLT., Aatis in inferiori Alfatia Gubcr^ natore,adEledorem mittunt.Trigt;» duo in negotio componendo con fumpto,tandem in h a fee condit^ ones conuenit,ut VviiTenburgict fex millia aureorum Elcétori nU* merent, feditiofosin urbefuppli^^ cio capitali aiFiciant,amp; maiora tof menta Cæfareæ Maieftatis Gu* bcrnatoritradant. Omnesinéa» j coditiones Vvifïenburgicos con^ ' fenfuros cxiftimabant,fed fua opi* nione fruftrabantur. NamVviamp; fenburgicijUt fuis cas exponerent, | in oppidum regrefsi, nihil æqui a fuis rcfercbant:ita,ut meo iudicio non tam pacem qua’fierint, quant fimulatione quadam inftitutuni Palatini retardaturi , de viribus, copijfqiie colligendis cogitarint»

In «ERMAN. LiB.r.’ 4t 9 Porrô ucró hæc Vviflenburgfco* rum adionon folum inftituto E#« ledoris, fed amp;nbsp;Ferdinandi Archî« duds Auftriæconfilian'orumpcÂ titioni impedi'mcntum attuh't, qui contra tumukuantes Rüftfcos aua xilio Palatini implorato, eiusfpc cxdderunt.Nam præter motus iii ComitatuTyrolcnfi ÔC Stiria ex ci tatos,quorum fuprà meminimus, amp;nbsp;per Brifgoiam orta feditione, quum Ruftidqs ïods oppidum Friburgum occupaffentjErneftua MarchioBadenßs,qui magnas ibl poflcfsiones h ab erct, Argentora« tum profugerat,Eledorcm atep fc« natum de intercefsionerogans» Mifsis uero ab Argenrinenfibus amp;nbsp;alqs quibufdam legatiSjRuftici cor Û hortatu atque fermone per«

rcüertuntur:Quuni iam prope Laram quatuor ab Ar^ gentorato milb'arib. confediHent, ac Bafikæ demû à multa difcepta^ none25. luli] dietranfadumfuit» Cætcrum cùm Vviffenburpi^^^ bellum paci anteponerc uidereiv tur , PaJatinus ad obfidionem comparât, amp;nbsp;ad locum caflris lo* candis idoneumdeligendum,fult;’ premum rerum ducem,Erdbachi* cum, Marefchallum,peditumqult;^ duAorem , ac Georgium à Nip* penberg curruum pr^felt;flum cum Treuericoquodamablegat. Qui dieSabbathiChiliano facro fum^ mo manCjCum duabus equitum turmis , accmni pcditatu 8^ tor# mentis bellicis Vvifeburgumpe# tunt,5d caftris locatis,uallos

IN GERMAN. LIB. V. 411 indpiunt: Cuius rd nundum Eie* dor, qui cum cquitatu refiduo il^ lo die Minfddæ fubfifteret, pers quam lacté tulit.Fixcrantcnini ftraco,quo VviHènburgici mini- , mcfufpicati fuiflcntloco, équités nimirum Palatini in monte ad pas gumSchvvaick, Treueriqin pas go Rechenbach , Vcldentiani in Radhjtras planitiem: pcdites cum tormentis ad deftrude arcis rudes ra,pertotam.uaîlcm. In his caftris circuniacentia caftella pagi mul dantur, amp;nbsp;in eorum uno feptem Seltzcnfes,qui tumultui interfues rantjComprehenfi,atcp Minfeldis am adudi,capital! fupplicio punis untur.Poftcro dieDominico,cum Marefchallus ad Principemreuers fuSjCi rcrum datum expofLiilRt,ips r’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dd 5 fcquoc^

fc quo Cf Minfeldia caftrii motis, Vviffeburgum cum toto cquitatu jprofidfcitur,ibi^ confidetNodc fubfequenti fuprcmus dux cum copijs amp;nbsp;cuîTuum præfedo in ual b'siacicndis ftrenuc laborat,amp;in tenebris ad foflam ufçp urbis profi cedcnSjfitum urbis ôé munitioncs diligenter colluftrat: amp;nbsp;node ilia in uallis paratis maximo labore tormenta bellica dilponit.Deindc ïllucefcente die , oppidanf tuba« rum amp;nbsp;tympan arum clangoreter# ribili per tota caftra fonante, falu# tantur: uerum ilia falutatio non omnibus acque grata crat; Cum tota die deinceps afsiduis tormen torum bdlicorum tonitruis infe^ iflarentur.Necuero ipfiin obfiden tes idem facere omittcbâtîEa dum

IN GERM A N. LIB. V. 4ij illo die utrinquegcruntuEjduo à Scfiatu Impcrii Theodoricus uilt; ddicet comes de Manderfchiedt, ÔC Fndericus de Lidpach, amp;nbsp;à d« uicatibus Argentina, Hagenoa, Vvormatia,Spira,Landauf a,alfjGf que nonnull is legati ad Eledo^ rem ueniunt adionem de pace ii* bi permitti cupientcs.Eam legatis Imperialibus Eiedor concedit, ci^ tea tarnen inducias,fed urbem tor mentis fine intermifsione infefta^ re fatagit, ita ut fequenti die Mar^ tis mille amp;nbsp;ducentis tormêtorum globis in urbem coniedis, ff agor eorum longe latecp in finitimis re^ gionibus auditus fit.

Poft multam uero Si afsiduam Legatorum Impcrialium difeepta tionem,tandlt;mrcs itatranfigitur,

Ut conditionibus quas gubcrni» tor Cx far eus in caftri? aa Minfcb diam obtinueratrefcifsis at(p abo lins, V vifenburgid illo codcm uc* fpere fe dedannpræter damna in obfidjone accepta, Palatino Ele# élori odo millia florenorum fol# uannipfum cum toto cquitatu in urbem in tromittant,quo de fedi# tionis au(floribus,pro meritis ipfo rum ftatuat. Torméta bellica ma# io ra qug habercnt,ipn urbe egref# furo tradant.Quæ illi data fide ra# p,firma^ habuere.Die ergo Mer curq principes omnes cum copfjs equeftribus urbem ingrcdiunt,ac inquifitione defeditiofis ab ipfis babita,tribus in foro capita, duo# bus digiti amputantur : Cæteris gratiam impetrantibus Poftcaci# ues

IN GERMAN. LIB, V. 42^ i tics aGubernatore Cgfareo in Im« peri) fidem rcdaóti,promi'tterc cosî guntur,fe nihil fimile poft hac fa* duros uel molituros eftc.Iis pcra* I dis Eledor in caftra rcuerfurus, I fextormenta bellica maiora à dui* I bus fibi tradita,fecum edudf, quo rum tria Archiepifeopo Treuirefi, urium Ludouico Palatino Bipon* tinojdono darah'a duo fibiferuat. , nbsp;nbsp;In caftris dein ceps illis Eledor ob

[ uaria ôd multiplida negoda per biduumcommoratus,équités alf* i quot dimittit: Sc ibidem Archie* pifcopusTreuericus rebus ad abi* turn paratis, quam amidfsimc ab Eledorc difccdit,perVvafgauiam dideefim fuam repetens. Palati* nus autemElcdor cum fuis copfjs tormentis T abernas Rhenanas D d 5 profe*

profedlusjbi cutnequitibus,pe«, dites autem cum tormcntis in pu go Rultzen nodeni agunt.Poftclt; ro die Germcrsheimium progreß» fuSjibi per dicni uiium fubfiftit, alt;fbone cum ciuibus inftituta»ïn aliquot fedidofos animaducrtit. Die deinde Mards poft feriasdi« ux Margarethac facras, ipfecum cquidbus Germershcimri,pcditci uero cum tormentis Spiræ Rhelt; num tranfmittunuSic igitur Prin* ccps opdmus, rebellibu» hinc in# de ad officium redadis, cquidbus circiter feptingends ftipads fine pompa atq^ tnumpho, natura fa# ftus ofor, areem ciuitads fuse Hai* delbergêfis ingrediturdbi ret om* nes in tranquilhfsimo,opdmoqi ftatu inu€»icns:Peft dicMercurq

IN GERMAN. LIB. V. 4x7 cum probcnoflet omncm uidoria» am à Deo profidfcijd^ ex magni tudinc pcriculorum , quibus de* fundus crat, rcipfadidiciflct, in tempio duitatis Spiritui Sando dedicato,in honorem Sandæ amp;nbsp;indiuiduæTrinitatis hierum per* îigi curat,prgfentibus Comitibus, Dominis ÔC cquitibus omnibus, qui expeditioni interfuerat. Qiio finitOjhis qui de numero aulico* rum non efient j cum gratiarum adione,ac amplis promifsis do* mumredeundi copiam concedit» Tumultu ergo Rufticorum hinc inde in fupcriori Germania fc* dato,ac alma pace reftituta, Ele* dor,publicatis h'teris,omnes did* onis fuæ comités,amp; ordinis eque* ftris uirös J die Martis poft ferias diue

RVSTlC TVMVLK diuo Mathfo facras, conuocat:ac ipOa die acloco præHnïds obedi* enter comparentibus ,^exponic, gt;nbsp;quam benigne, fcditionc primum aRuftid$condtata,de{ua uolun^ tate,fubditis fuis promifcrittfed ni hil bcnignitatepfofidente,armis aduerfus ipfo« s^gcre coadus fit» Quia ucrdnonfolum fummope^ re ncccITarium fit profpicere , nc dcnuo buiufmodi motus exorian tur,fed S^hscc caufTaipfis fccum communis fit : idcó fe eos quo cu ipfis dehacrc confultarct, conuo# cafle, Non fc alpcritate fua fubdi# tis rcbellandi caufam deturum,fed no attento,quod Deus omnis Ma giftratus Imperium fcrendu prgcc périt:finimfjs amp;:into|krabilibus oncribus,prCmantur,fe ca alleuia*

IN GERMAN, LIB, V. 42ƒ tunim , ac emendaturum omnia benignifsimc. Siuerohæc apud infolentiores ac rcrum nouarum ftudiofos non proficiaht,fediu,ut , priusfecerint. Imperium excutcrc concntur^fe de eorum ordinis,ali* orumque amicorum auxilijseam fpem habcrCjUt rebelles coherceri poffeexiftimeLCgterumfatius c£« femotibusoccurrcre,quam refbn guere, Ideo^ quarati'oncid fieri deb ere arbitrentur,fe exipfis co* gniturum,Ad ea illi,re deliberata, refpondent: Sepropofitisabipfo redè perpenfis,deprebcdere, om* nia fingulari prudentia amp;nbsp;maturo confilio fufeepta Sgt;(. aÄa cffcjnecfe necefsitatc exigentCjipfi uel re, ucl confilio,uel facultatibus defutu« ros, fed omnia eius confilia fum*

ma promptitudine promoturos* Quouerô modorcs in pofteium • adminiftrandafît,non dubitarc fc, quinipfecommunicatis cum cou fih'arfjs rebus:fjs ipfe melius fccon fulerc ac prouidere queat. Vcrun* tarnen quo de Corum conßlio atlt;ÿ fententia certi quid habeat, arbi^ trarife, quod cumhæc caufa om* nés fimul Principes Sc Magiftra* tus concernât, non abs re, uel in^ commodumfore,eoruquo(p coii filia exquiri, fententias audiri, quo neccsitatepoftulantejrestanî« to maiorccum auftoritatcfufcipi amp;adminiftrari pofsit.Porro quod fubditiSjfi' nimium fe oneratos pu* tent, alleuationem benianifsimè poîîiceatur , id ordinibus auditU iucundifsimum fuiflc,certd fîrmi*

IN ÄB R M A H. LIÉ.” r. 4?» tcfc^ ftatuenribus,hocamp;:Deo o=« lYinipotenti gratum fore , Sgt;C eius Celfîtudini apud omnes bonos Itiaximæ laudi ccflurum: Denicç lion minimum fedirionis in pofte rum cauendf remedium futurum. Se quocp erga fuos idem fadluror. Atcp adhacc Eledoremfc fubmif» ferogare,ut cum plebs pur am Eu=s do(ftrinam tam ardcriter rfflagitet, ut cuilibet Magiftratui iurediuino curaincumbat,utuer* bum Dei libéré amp;: purèubicç fo^» net,inter reliqua conftderct, qua ratione plebis uoluntati fatisfiat, id quod nonfolum j:quitati,led amp;nbsp;iuri diuino congruum ai bitretur. Si fint concionatores,qui feditio« I fé amp;nbsp;impie doceant,in eos ipfi, ra^ tioneofficij animaduertcndi pote ftatem

ftatcmcx audoritate uerbicîiuinî permiflam efTenpfius exemplum fcquolt;^ in fuis ditionibus libeiv ter imitaturoSjfummopere eni* xc fe pcterCjUt hæc in meliore par* tern benignè accipere, atcp prom* .ptaobfequia tam fua,quam maio* rum,adquæpræftarida quolibet tempore paratifsimi adhuc fint, pefdendere dignct. EtquiaPrin* dpum,Comitum, nbsp;equeftris or*

dinis Concordia atcp coniunlt;f^io hucufq^ Reipublicæ Germanicæ’ admbdum falutaris fruduofa Rierinfe id petitionibus prioribus adiugeréjUtfiquis ex ordineequc ftri defideria fua in eius finum ef* fiindere, ac clementiæ, comittere uelit,benignis auribus audiatuK proutin dementia eius quiefcen* tes

ÏM GERMAN. LIB. T, 4H tes id certó futurum fibi perfuafif» fîmû habcanfidcg fe fidelibus ob^ fequijSjSdpromptis officrjscom* penfaturoSjpolliccri.Quandoqui dem etiam in plerifqj Palatinatus partibus' fubditis armorum ufum interdixerit,atcp euulgato mandat to uoluerit, ne cateruatim,uel uc4 xilliSjUel tympaniSjUel alrjsinftru mentis,nuptias ôd cncfniaSjUtuo* cant,adcant,fcipfius prudetiæ mittere:an nonconfultum futurix fit, idem in ditionis fînitimorû Co mitum,Baronum, rcliquorum nobilium fieri obferuari. Ncc non ère quoep fibi uideri,cû multi profugifubditi hinc inde in alioru * ditionibusfuflentêcur,literas bine inde ad Magiftratus lo.corum,mit la^quibus profugorum recepeatio* Ë c nibus

nibus occurratur. Décimas quoçp ut ab antiquo pendêdas,amp; fi liter^ ad alios Magiftratus pro harum folutione ab ipfo pétantur^nô de# negandas. Ethæcquidem quan# turn ad ea, que Palatinatum eius^ fubditos pertinere uidcbantur,Or dines refponderût.Cum uero prg# ter hæc Idcdtor amp;nbsp;eorum fententi# am de AImangauicis,eorum^ co^ fccderatis, nondum penitus paca# tis,ac Sueuico fcederi recôcilia.ns, quæfrjflet, ad eos quodattineret, fubijciunt, hifce conditionibus cU ipfis tranfigcndum,utliteras con# fcederationis bine inde confedas, fcederi Sueuico tradant. lufiuran# dum quo fibi deuindli fint, mutuo remittât,nec ob id alter alteri quid exprobret.Et quiarebellio ipforu

IN G E R M A N. LIB. V. 4? ç rentra Cæfaream Maieftatem, amp;nbsp;facri Imperfj conflitutioncs,aurcâ bullam et conimuniaiura fit ccpta: ideo iureiurando ada(fi:os,fidê da« redebere,quod copiasdifsipare, domumredire,Magiftratui à quo defciuerintfidelitatisiuramentum denuo præftare, ei morigerè obcdgt; dire, tributa amp;nbsp;décimas pendere, opéras,ut ante motam feditionein fccerint, exhibere uelint, quoad uelleginmis iuris rcmcdqs,ucl ab tero lubfequentiû modorûiis exs onerentur. Ad hæc monafteria,ari ces,ciuitates,cafi:clla,prgdia ôâ bo^ nacapta,cum ablatis quæextent ueris at(ç legitimis dominis refib tuant.ObIiçationes,uel fidciuflo:« ribus, uel chyrographis firmatas, quasabalijs extorfcrint, nuilts Ec 2 habt#

habeat.QuotquotcxBaltringen«® fi fadnone,arbjtrio acmuldlg con* fccdcratorum nondum fe fubiccc* rint, cos ad id compcllcdos,ita ta* mcn,nc dcfalute uitapcriclitcn* tur.Quo fado,fi quis ultra modu fc à Magiftratu grauatum cxifti* mct,ac oncrum allciiationcm quf* ratj’jcl Magiftratus contra fubdi* tos querelas habeat, cas itadiri* tncndaSjUt Magiftratui unicuilt;p duæucl tres liberg ciuitates nomi* ncntur,quaru cognidoni control ticrHa comittatur. Quod fi earum audoritatecornponinequeat: ad arbitrium archiducis Auftrif rerj* ci it: :ui utraqj pars ctia ftare debe* at. Neuero quis,uclobfumptus uci ob incómoditatê iudicis qua.'« icndi grauetur,fi pardbus, inter qua«

IM QSRMÄN. L!B. V. 4^7 quas c5trouerfiaeft,placucrit,du* 08 arbitros cuiufcuncp fint flatus • cligant,qui una cu adiundli's ipfotf ruminidomniftudi'o incumbant utcontrouerfia partium tollatur. Si ucró in quo partes arbitrio Elc étorum acquiefcerc nolint,id iuris ordine feruato determinandum. Quod fi in clcÄione arbitrorum partes conuenirencqueâtjuno uel altero ab utraque nominate,de rjs fortiantur, uel foederis Sueuici fcM ciisarbitrumnominandi potefta* tem permittant. Acquodabbifce arbitris, uel maioricorum parte, uel uoce, uel fcriptis pronuncia# turn fueriqid utracp pars abfi^ ulla contradidioneratufirmumep ba^f beat. Poftremó pro maiori fecuri# täte ac fide eorS comprortiifsi for* E e 5 ttiula

inulafiat,cotinens,quomodo,quo loco, quo têpore ^cedendû, ea^ amp;nbsp;l'uramcnto, amp;nbsp;literis S)C fide hinc îndedata,muniatur. Hæc fcripto coprehenfa,cum Comités acnobi les Eleôlori exhibuifient,ilfi qui amp;nbsp;propenfîonem ipforum erga fe ex reiponfo cognouiflet,8c demotu^ um occafione præddenda tafia ab ipfîs cogitataccrneret,quæ bono ac moderato Principe dignifsima eflentjlaudata ipforum uoluntate, accôfîli} fidefis communicatione, pollicetur ,fe,quæ ad alendam cordiam faciât,neutiquam prgters« miflurum,fed ea amplexurum con fifia,quæ amp;fedigna,ac fubditorU cSmodis utiliafutura fint.Ac exin de conuentu dimiflb, itafein gu# bernatione gerit,utmoderatione - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fua

irï GERMAN. LIB. V. 4?ƒ fua non folum fubditos in officio^’ fide, ac obedientia contineret fed amp;nbsp;alfjs fui ordinis ad moderata confiHa in fubditis trad:andis,hor tator effet,femp er eorum fententia auerfatus,qui metui, quam amari à fubditis uellent, Syrachidæ fen* tentia crebro recitata: Superbiant arrogatiam nunquaquidquam bonipeperiffe,necp aliud ex ea, quam omnia peamp;

fimafequifo# 1ère* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j