i/lnitficitts dignitttttm infurrextrtintt (onfirijiti} amp;nbsp;lgt;ono public to édita.

ÄD REGI ARV M FAMILlARVMi Erincicaeamp;BorboniXjdömus etiamLoth»rin-jicç origines amp;nbsp;progreiTus intelligendos:religio* nis difcidialeniciida : fucceßlonum cóuoucsfiM ^ecidendas inprimis vdle.

O N po (Tum, Ledot quilquis es, qui nobis partibufq;noftnS,cuni Deo faues ,non inge^* inifcere. cum infigne

iilam rnncipum concordiam, vlur^ patä olim maioribus noftris,amp;ab Vetere feriptore Agathia prædicatâj ânimomêo reputo,amp; huperls bis iioftris ciuilibus bellis compono. £lt;y/,ihquit ïWztantehacno~ firis hü tjüide temportbtts, t» Princtpes ires pluresve 1'r an corum ßt partitunt tmpertftm, nunquam tarnen in inuicertt bellÜJußepiße coßat^ec ciutü patria?ri fanguine cruentaße : ciirrt aüâs dißßcilü

JjxheAtur inter fares cocordia. Vide tu, mi Leétor,quantum hodie àprifca ilia amp;nbsp;vêrè diuina virtute difeeflerP mus. Controuerfiam hodiè Régi, Priheipibusq; Regijscruentammo «et,non Regius frater, aut Regia de ftirpcFraiicorum Princeps,aut anti qua amp;nbsp;geriuina ortus proceru Fran-ciæ familia:namamp; hoc,quamuisiri-mane,effet tarnen aliquomodo to lerabilcifedhomo nouus,abonini Regiæ familiæ propinquitate aliequot; iius,möfcrum Ardcnnæ defertis fal-tibus., aut Louauienfium fordidiS paludibus excitÜ5amp;, quod horreas, in Francias finu .quanimonftra fo-lam non alerc.Diuus olim Hieronymus dixit, cducatum, amp;ad fumma quæque prouedum. Itane igitur fà-mulis amp;nbsp;familiaribus noftris liccbit impunèjViuis nobis,viuis liberis nö ffris hereditatem noftram cetnert^ VellrahîCjReges amp;nbsp;Principes,rés a-gitur. Hîctu,orbisChriftiani delh cium,E LIS A B E T A Regina, animö inteii’

PRAEFATIO. intcndc.Hifpanicas fraudes,amp;Icfui-quot; ticas artes experta fæpiùs, amp;nbsp;Dei cle paentia, féliciter. Et vos, nobis verc Germani Principes,qui Christ o, fideles,militatis, rebus noftris Veftrisque, tempeftiuè confnlite. Exfurgentë atrum ab Hefperia nim bum profpicio, fæuam qui nobis tempettatem cotnminatur.ftcrnct noftraveftraquconinia,ni comma ni eum animo confilioque. lundis viribusjCumDEO benevolente, a-uertamus. Aduerfusconfentientes amp;. coniundos nullæ futuræ funt fa-tisvalidç Tyrâni vires.Sedvide quo humana prorumpat audacia. Coe-' lum ipfum,ftulti,armis petunt: At 5'«/ habitat in ccelis, irridebit eo(. fcili-cet, Diuinæ maieftatis contempto-» rcs.deReligionefolliciti funt. Caue credas.mi Ledor,homincs impios, pietate moueri;hocagunt,vt fubla-to veto De I cultu »légitima etiam amp;iufta tollant imperia;tyrannicum cecuicibus noftris,Sc lefuiticum Sa-

tanç atq; Hilpani iugum imponant, Scd 'viriluer agite, firù, omnes qui fperatü /»Domino, nbsp;nbsp;!

D o MIN V S dißtpat coffßlia gentium^ j rebrohat aute (ogttaüones populorum, amp;nbsp;reprobat confilia Principum. T efta-mêtum nobis ab ipforelidum im^ pugnatur-.audoritate ipfius condi-ta pctuntur imperia. Quid dubita-mus amplius?quin Deo duce,rein aggredimur ï amp;nbsp;commiflam nobis veritatem amp;nbsp;iuftitiam iuftis armis tuemur.? Miflïs igitur , ex D Pauli præcepto^»//« dquot;fine dtficiplina qu£-^ ßionibui quæ tccleßam Dei miferè hadenus agitarunt, vnanimi con-fcnfu.Dei primùm noftri honorem defcndamus ; facrofaridam inde gt;nbsp;Principum audoritatem tueamurj amp;nbsp;noftram nobis libertärem inte-gram alacres conferuemus. Hæ bo^ næ nobis amp;nbsp;fauftæ funt aues, quibus frcti amp;nbsp;manu fecuri cum hofte con. fercre pofihm us, ôc infelicem Pacis mcntioncm féliciter repudiate, do-

PR-AEFATIO, ftcc fuus fit Deo honor redditus, Principibus auóloritas fta bill ta, no» biscertaljbertasreftituta. Sed dica (dehisalio loco fnfius.Præparaui ti-bi interim, beüor, libelli huius pij amp;nbsp;doóti.lingua noftrati ante menles aliquot editi, Latinam interpreta-tionem, feftinanter quidem illam confcai-attamen, nifi mefpes mea falUt, quæ illuftrâdæ apud nationcs exteras veritati futura fit.

Sed ne te operis titulus ofFendatJ auftotem velim fcias religionê Pon tificiam, quæ vulgi errore Catholi-ca dicitur,profiteri:amp; fatetur ipfe in hocopufeulo faEpius,amp; itahabere, de fide dignisteftibus compertum habeo. Hmclibro Apologtlt;t CatholtcA titulus. Auftorem ipfum amp;nbsp;viru bo-num eire,amp;bonum ciuem, amp;nbsp;clcgä-tidoftrina ,atque iudicio acri præ-ditum, liber ipfe loquitur. Intcrprc-tationem meâ qui carpat, fore cerium habco ; fortaffè rtietito.Barba* lafiintineamultaA ab eicgantia

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* 4

Xatinx lînguæ aliena.fed prçterquî quod argumente. amp;vulgi auribus fuit concedendum aliquid, moianj editio non ferebat : ne operi gratia amp;nbsp;fuus fortafle etiam frudus, qui in huiufmodi ex ccleritate eft, deperi-ret. Ft in fçftinationeifta, non datant fe femper amp;nbsp;apta amp;nbsp;Latina verba: mihi præfertim amp;operæ huiu5 infol enti,amp; alio properanti.Occur-tes,cedendam fuiffe hanc prouin-ciam ali),exercitato magis,amp; ad haç rem otiofo:Et feciflem lubens,fi qui fc obtuliflet. Sedcùm neglegi vide-rem,dcfumpfi earn mihi,ne defuifle patriae in tam atrocitempeftatc vi-derer,amp; folus miferabilc fedens fpe-ôafle naufragium. Quod in me fuit, praeftiti, amp;nbsp;præftabo porrô plenius, fl vita fuppetet. Neq; enith nunc vo-tis tantum amp;nbsp;precibus, quas adfer-re etiâ mulierculæ poflunt, fed manu amp;nbsp;iuftis viribus reprimendi funt perditorum hominum conatus itn-probi. lam fi quandoinihi,autve-

tkati potius indulfi liberius,nthiïta men praeter audoris mentë adferi-pfi.prudens. Nomina propria, nift quæ.iam olim Latine inflexa,notiC-fima funt, ita exfcripfi, vti apud nos çxprimuntur.quôd ea viderem plc-raqueinflexionem Latinam nöfer-yc}amp; natiua fua fpecie nota eflcjCtia exteris, quæ perfpnata vix quifqua agnofceret.TujmiLedor, lege amp;nbsp;faue.

Tu aut€m,T) OMINE firtitudo fle bii tudi,^ protectorfaluatwnu Ch RI’ S TI tuiyfaluum facpopulum tuuntf équot; henedte heredttati tux ; eot, extoUe eos •vßfue in Aternu. Adiutor no ßere$tu,prot€^ornofier «/«,DEyS noßer,netardauvris.ExJùrgeSi N '^■Adtuua nos, redtnte nos,pr opter fangum nomen twtm.htxAW.

Qiiiretribuunt mihi mala pro bonis, detrahC' bant mihi, quoniam fcquebar bonitatcm.

Etenim homo pacis mei, in quo fperaui, qui e« debat panes ipeos, magnificauit fuper mc fupplantationem.

Pominuspars hereditatis mez,amp;calicis mei: Tues quircftitucs hcreditatêmcammihi.

^^1 Vmquam manifeßtui, Chri-^i; ßtane, France, amp;nbsp;Catholice Lector-, intmtcorum noßrorü artes detegere,^ quib/u Sa.

tanaspramß mtntßrosfüos remuneret cognojcere Ucuit,ejuam hoc tpßo tempore,(juo ex ipßs quoßam adeo mente captos cernimnii'vt extttoßuofinitimi,ße'9 çuri vtuant, (ß^felicia fibi polUceantur omntlt;t, deteliandarn improbitatem calli dii arttbus,^ impudentibm mendacß tegere labor antes. Sedejubfimagis latere putant,edjè magii produnt. ^id e-nim,obfi(ro,c[Metis noßra turhatores-ßectofitts ö“ tn 'vulgum gratioßus praß tendere conßIßJÙÜ poterant, cjuam re. Ugion^ pietatem, amp;nbsp;oppreßaplebis Jub-

kuAtionem? Sed quemadmodurn medti-etfs eos ad Jé tertraxit 'verttatts hoßdt fta ntß menaacijs paße ere eos nbsp;nbsp;rettne-

re nonpoteß: ea autem, ettrn tarntjuam^ fottidianqutantur 'vi£iu,deßcere ne~ Jèmper veritatis pramp;ualentt-Jadla ita^ mendaaa, nbsp;nbsp;ennjßt ore cant

no caluninix in Naiiarrenum Regem, et Candaum Princtpem hadienus, ah alie-nigenii (jnthufdam-,Regni huitis,Regia^ familits. hcflibwJuhReligionü prétexta, ßetpßas confodiunt. Perpuadere enim Regt domino no fir0, populop^ Francico co-natiJuntyRegia mateßati, principes illot P ar um fidos (pr rebelles ejße, Regni èquot; Retp. hoßes, quam tarnen conßruari auger hnemtnü magisÇ Regiam maießa-tem t cui conßanguinitateproximifitnh exetpio ) quamtpßoruintereß. Etcerté Det optimi bonitate pradicareJummo. pere dehemustqubdpoß totfaljas nbsp;nbsp;im-

pudenter confiai as calunias, quih. apud Maießatem Jkam Chrißiantjsimamo-ptimos illos Principesjropinquos etmet Jithditet fidelißtmes traduxerutt nbsp;nbsp;Re.

gnum hocmaximis débilitât urn calami iatthui tantum non afflixerunt^ Regà tandem oculos aperire tüußrare ei flacuittUt iflorum hominumtllufionett adßtumifßui exittam Regni Rei^ fulltca ruinam fpedtare intelligeret, ha^enusgrautterßbi tmpoßtum cógno-ßteret.Perßedlii igttur fŸxteriterù ma-lorum caufis, trnttari Mateßoißtaferi. tum frudetem medicum 'voluit, qtâ a^otumfibi cómmi^um, calore emor-iuo, nbsp;nbsp;'virtbus languidis abiedlum cer

nent , vt curam eiiu aggrediatur, qui-efcere animo Uber o decumbereiubet. itaRexnoßer'vexatum dtuturnis bellis ituilibu5,falß) amp;nbsp;calumniofopratextu excitatis, Regnumfiium intuent, com-, ponere prius omnia pacem conilitue. re 'voluit, 'vt facilius detnceps morbi eaußutöllere, amp;nbsp;eos qui auPloritate a-butentet Regra,improbis perßiaßontb.o-mniaturbauerant, ablegare poJJèt.Hoc improbi lUi confiUarij prafintiete$,pra-clufam fibi priorem illam 'viamcernen tes, quod callidis artibiss quafiper suni-

PrAËFATi^. cumculostanto tempore egerant,aperti CÄiarte tent are, at que nunc demum trt Regnum amp;nbsp;Remp, tamquam adfcopunt ar cum palam intender e cceperuntdibel^ lù concUqs fautorumQuorum con fitltattonibui publicatts, nonjolitm ad certum amp;nbsp;indubitatum Regis ISiauar-rent Juccedendi ius, (fi) quodabominoti Isetu Regem noilrum nullis ex fe rehild liber is y ’uocare^ adfe 'voluertt ) imptt-gnandum , Jed etiam ad falfos fuos amp;nbsp;conficlos titulos pradicandos, nbsp;nbsp;nbsp;nefa-

rta confilia promeuenda. Regi qutdem Nauarra nullo modo necejiartum eHi caufam nunc Juam agere , tmpofift-ris litisytmpiorum^ ineptis conjultatto^ nibusrejponderen y quoniam eo loco ret Junt, zit Zier fimile nonfit, occafionem, quamiilt exjjeliiant ,conJiUa Jua exj'e-quendty venturam y Rege, Dei bentgni-tateauueneyfanoyó“ valido-Et eertejùc-cefitonts huiusjpem parut Rex Nauarra facit fapiens nimtrum nbsp;prudensprin-

tem omnem,proffer itatem, amp;nbsp;tranquil Utatem-fi Regis Domini fid longa amp;nbsp;fe. Uci vita fendere, vt quam dtutifitmè eum dignitatisgradum ohtineat, quern nuncfib ijÿtaiefiate Jùa tenet, in eiufi demgratia, atquejubeiufdemau^lori-tatefelix viuat. Ea namque propitia, non fialuum fiolùm'^ indemne fiipfim ah tnimicorumfiorum confiirationibus tonferuabit ,fid eiufdem Regia CMate-flatit CUI fanzine quam proximus efi, fauore amp;firntis auxtlfi ,Jita, cdm Deo vifim fuerit, promouebit (fi producet eliciter. ^icquidfit neminem efie ar-bitror ,rattone-^ amp;nbsp;iudicio praditum, qui de Rege Nauarreno fint fir urn quic. quamfisfiicaturusfit ,fiiuris fit ration nes amp;nbsp;caufi aquitatem demonfiraue-rit,citm y qui nullo, nefieciofe quidem, iurenituntur ab hac caufia alienifi. fimi fint, tam imprudentes, tmb im. pudentes amp;nbsp;temer ary fint, vt ea pro. ponant difiutent, qua ne cogitarc_j quidem aufi ejfient antea fautores eortt pracipui. Et hac nnhi inter aüas caufia

fuityVt adÇcrihendum animum appédé» rem,(3' totfamoßs libellas, dißputattoni-buiyConcilijStConßiltat'tonibtii-, quets mh ht ahhinc annum legere contigit, rßpoii derem. ^od à nie fieri,abjquc E.egii HA uarra mandatu, cut ne not tu quident ßim,profiteor. Netjue etiam, cjuampto* ßtetur,reUgione moueor, ctim Catholi* Cuißm, amp;fuerim haSlenus,^ßfßApo-ßoltca amp;nbsp;Rom. Eccleßa aulloritate 'vi» uam. Sed cum F R A N C V S natus ßdt» putauieffeofficijmeiy^^KN C o R VM Principum iußani citußam defender €,t^ er um maxime,cjutbus imprimis poßHA ießatemßtam obltgatißimtis,ciuorum^ dignitatem, commodum, Celßtudinenu froßeritaterniu.eri,caltimnias cf impD-ßuras a Satana,mendacij patre, in Ceb ßtudinem eörumconficlas depellere,e-iiam ex officio Maießati fua natural-ter debit 0 tenemur.Iam amp;nbsp;hoc manfe^ ßum eß agi hafee Tragædias in ntißd buius Régniruinam amp;nbsp;exitium.Itacfite fatrta me a caritas, Chrißtana pie tas,ei ciuiummeorum, quos in bedorum ei*

wliMmjtjux deteßando ißoprxttxtutx-citabuntur ißammis ^triclttaturos video , at^ ettam mei ipßtts, qui eadem in domoJum.,commtßratio-,calcAr addide‘9 runt vt currente manu imjgt;ß tßorum libellis reßonderem.ventusne homines noßrtßeducerentur:ßque, ciim ad cer~ iamen res forte deueniet, amp;nbsp;conßcla. iura ßua decidere ar mis ißt volent, ve-ritati nbsp;nbsp;iußitia ignari opponerent. Le-

Uorem itaque Trancum amp;nbsp;Catholicii eiiam atque etiam oro, Primum vt de. fofitis afßüibus omnibus,impofitamfibi à Deo obligationem erga Regem Reglos^ Principes ,ßcundum naturalemßicceß Çtonisfgtbus Regni ßncitum ordinem-, oboculos ponat ädernde in patriam, ci-uesq^fiios pietatem fecum tpje rtputet-y tum confideret omnes nos homines efe, Chrisiianos efe,Francos eße, (ß inditu cuique noßrum a natura yfui ipfius a-^ niorem.^ß F'^ranorum tugo,quodno' bis mendactbus fuis falßs titulis im-ponere volunt, collafitbmiferimtu, ea-^ /3

dem in nos causer iata fide, eodem fàlfi ammofutur os,quo ante afimplicitate a-but ent es noßra, de genutnor um amp;nbsp;na^ turalium Dominorum noflrorum obe-dientta corruptos, nos tpfi mendaces impofloresfi^htraxerunt. Cùm enim ir. rifores Detßnt,fitb cuiits nomine nefa-ria fiua aggredi confiùa, omnium qua 'vnquam fuerunt maxime deteßan-dam perfidtam palam facere auß funt-, quid exßeclare aliud ah ß poßumut, quamquodnohis, ‘vtißerant, Turcico modo dominaturi, (ß Satanicainqutß-tionif tyrannicum iugum , Hi[pamco e-tiam durtus pertculoßus impoßturi ßint? Omnes itaque alacres Regi »oßro,

Ps'incipibus Oper am demus, quorum debemns caufam fanguine tueri noßro, “vt Reip. Pi atu confirmato, Itbe-ri Jaltim noßri , fub miti naturalium Dominorum fuorum imperto pacißc'e quiete 'viuant : tanto Principthus /ins, quibus nos carifemper futmus, futurt car tores, quanto inßgnior erit amp;

tlteimprejfa ßdelitatünoßra memoria» (jua, ƒ oß admirandam iiei benigmta-fem» ipfiin eadignitateamp;ßaßigioco». ßeruati ßterint, tn quo näßt eos, in hoc Regno, ad Regii Regumgloriam, Deus 'valuerat : Cut laus amp;nbsp;honor tn ater num.

(jregorius Turonenfls.

D.Gregorius.

Guicciardmi hifloria Italic.

Guilielmus Ochetm.

Guil. de Mont, in trail, de fuceeßione Regni Frlt;tnc. HermdHHMs: Contrailus

Magiflcr fententiarum. Martianus Siculus. Martinus Polonus. Ma/ßeus MI ebro«. Matthieus Zampinus. Molinieus.

in Chron, Herodotus. D.Hiero«gt;iKUf. D.HtldnMS. iioftienfls.

lacobus de Terano. lottnncs AndrciW.

lg«4t.4n‘Rrx FrdrtC.reco gnofeat fuperiojrein.

lUuftrMtioncs GaHiif.

Innoceutius j.Pdpd.

lobdn«. Miigrt. 'm» bi^oriit GotboriMn.

lobdudeTeritn.

lorttdndes dereb. Gotbor. lrcolt;c«s.

l/îdoru$. lureconfultt. lujlinus. iMuenilii.

' LcxSalictf.

SabeÜicus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Titus Liuius.

Orientiilis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Turpinus.

Sanfouinus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Valerius Maxlmus^

^igebertus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vgo Gemblacenßs.

Sofomenus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corum.

Strabo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vincentius hifioricus.

Suetonius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Witichindus.

Tacitus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Volumina CottcilioruiOif

TertuUianus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xiphilinus,

Pag.i2.1in.7.rf/ï£i„c,ampli/lîmis,29.1,6.dcficié-fuos. 25. lin.Iï. Reges fuos, 24. l.io. pioniot eft,i$.1.2O.Lud.Hiittinus,28.1.25. Häno-Iii3e,ï4,1.3.rctinens, I.24. fubmerfum, jy.l.is.Lc-mouiciSjjS.1.9.Caroli,39.1.4. in Cardinal, lin.27. îoaHnesFrancifco,45.1.i6.Clcuenfiduci, 46.I.9. adegit,1.2o.relata,1.27.Roinanorum,48.1.is.pro--hibentur,49.1.i8.maturioris,52.1.i.inueniri, 56.1, ç.nouo Cod. 57 1.2O.Monarch3e,lt;îo.l.r6.inIfraë-litas,68.1.i.vi velimus,72.1.8.ab omni,74- lin. 18. vindicant,1.20.facile ins fuum, 77-1.14. ad quod Vos ncf.78.1.T’Zt.amp;peH.79.1i.i.amp; fang.ciuiunt fratr.veftt.effundendiim vocatis,Satanse tub.ef-fe,93.1.pe».coëgerint,85.1 24.Clodouco, 90.1. 4. hiftorias,91.1.7.Guntram'no,94.1- 6.Dcæ, 17. cu-rulis,9$.l i8.Turon.97.1.i^.Pip.filio cumR.22.eti ille nom.ioo.l.pfn.nimijs.102.1.19. Antoec.no.l. i2.quàm cum,ii31.25.Montalbani,n8.1.i8.folitiï ipfis, 128.1.19. Carolus quintu5,129.1.3. Politico amp;nbsp;temp. 136.1.u.Dulcio,ij8.1.13. vitam æternam conf.139 1.2$.Imperatores,i4i.l-i2.iidcm ipG,1.2i.-àDeo fccundum,i44.1.3 Papæ,l.is-Et Cqr. 146. l.ff.qui aliam fcnt.ainpleéiuntur,iS2.1.i. venena-tam.i54-l-'3 deturbandum,i6o.l.6.Gta, 163.!. 21. Suidig.l.24.probibuiffe,iif4. l.i opponeret, 170. 1.2.gcnt,i7l.l.i2.Eleem. lura, 1. 17. à recuperan-das,174.1.7.monaftcriis,i77.1.i6.iure ôc conf.iSfo. 1.19 patriam,1.22.Rcgij Franc.184. 1-B- iuRcgni fuècelGone,i86.1.i5.corumque inillum,1.6.Vul-tis ilium,192.1.16.haberet, 193.lin.17. ab Henrici, i94.1.ii.Sunam.l.i4.Semei,i95.1.4.celebratx capita quisignorat?i«6.1.i.lucrum ca rat.204.1.18, • conque-

éônqtieri cîcbcrc,20?.!. fi’.c,Ycufans.2io.I.24. va-* ftitatcm amp;nbsp;inn.zii.l.y.faAis tuiSjZij. 1.17. domi-niorurn,2i4 l.S.rcftitutorijs, xiff.l.j. aflentatorü, îzj.l.iô'.quæ vir.xa/.l.i.Car.Valcfi) filij: quiipfe frat. l./ie».cgt;'-gt;’Zf.Eburonic.229.ad l.z^-adfiriheo-ræhbri Iud.ii,2lt;S'.p.23O.l.6.Rexnoft.amp; B. 2j8.1.3. Simplice,239 i4.Hæc cft.242.1.5.1iberi,249.1iii.i9' obicrat,25O.amp;2$i lege '»'Z'/.j; Lau rrcfto, 251.lin.17. Rauennati, 235.1.19 Aeacidæ, 25tf,lin.i9.familiæ ruinis,259.1.19.hunedico. 2Ö0.I.5. quanticunq;, 2ffi.l.i7.fed nimis, 2(f3.1.17. feparata amp;nbsp;diftinfta, q.inip.fubfiftente,27«'.1.2i.firailj in fpecie,277.1. 25.nobis nat.28i.l.8.excludcrentl,i4.Rob. FraQ-ciciD.Lud. 282.1 iS.lii ad pet.l.26. quôd fi aliter, 288.1.3.maior natu 2O9.1.2.fucccffiuis. 291. l.i. ad fecundum eius frat.^95.1.4.præfcratur, 19$. I.23. ÖC nos præd.joo.tp. fundamentorum, 302.1.21^ inanimiter.

Catholic A, A'd Libellos, d e-tLARATIONES.eONSILlA, confultationes, ab coniuratis Francorum regni periurbatoribus , qui poft Alençonij dücis, Regij fratris vnici, in pacem publicam infiirrexeruntjfe« ditiosè compofitas, confcri-ptas Scdiuulgatas.

Philippus Audax D.TLudouici filioru primuf^ 10, RobertuseiufdemD. Ludo. filioru fccudus.

n, Familiee SabaudiC cum Borbonia affinitos, iz. Irtdi^nrftionw Caroli Borbonij caufa, Baronia fàercurij eft: è Borbonia familia, Uiontpenferium ornatur Ducatus titulo,

ij, Comitatus vindocmus ^Caftrenfts,?:^ Co-dcnfts principatiis, aliague ad Borbonios pcrucniunt,

If, FamiliaBolonienfis cumBorboniaaffinitdt, iS. Vindocmi ducatus crperrilt;e inftitutio, Antonia Borbonia,Guiftjvxovt

I quorûdam hominum, qui in amplifsimis regni huius ‘^ig*^*^^“bus,opibiisq; ma-ximis, Sc fumma gratia na-ii,alti, educati funt, ambitiofa confilia bene SifapienterconfiderauerimuSji-pfo meridie clarius nobis elucefcec, eos eflc perfimilesviperis,quas materna perrnmpentes laterajparentem oc-ci dere, veteres prodiderunt. Malitio-fè qiuppe conâtur, ciuilibus in hoc regno bellis ,annos abhinc vigintiqiiin-que,excitatis,eius ad lé imperium tra-here:veros Francos, fceleftis artibus, ab ea quam principibus fuis debenc, obligatione, Sc natural! pietate, fedu-cere.Etenim certum eft,quomodo pc-rennis aquæ curfus, perennes Huuios efficitjita côtinuis ciuilibus bellis fub-dicorum àprincipibusfemelalienatos animos vixvnquam fubfiftere.Attamé ita excæcati, ira incogitantes, ita le-ues fumus, vt çernere tâto tempore

diiudicare morbum noftrum nonpo- C\ tuerimusxuminterim affligimur, mi* ferijillorum ambitione,quorum explc re totus orbis cupiditarem non polsit: quique ea, quæcerta habet,opes,quie* tern, vitam, in incertum adducant réméré :fcilicct vt eo potiantur impe« rio,quod abfque incredibili fanguinis innocentis efFufione,amp; eertifsimapa* triæ ruina fperare non polTunt.

Inuitafle videtur eos ad perniciofa jfta confilia,temporum noftrorum, ob religionis difcidia : miferabilis condi-tio.Plerofque vider, è genuinis noftris Principibus,eam tueri partem,quæ po pulo noftrati minus grata fit^Principi-busautem exteris,etiaadiofa, in quorum illi armisamp;potentiafpe pofuere.

Sedvtfaciliorefibiad ea,quæiam-dudumanimo cóceperunt,afGenfum redderent,varios cófcribiamp;edi libros, i quipafsimexilant,paucisabhinc an- ' nis,curauerunr,Lotharingiæprincipû defcriptas genealogias continentes: (hos enim, fi quo modo fieri pofsit, huic immifcere controuerfiç cupiunt ) fcilicer, impudenrerperfuaruri populo,Reges Sc principes nollros, legiti-

Ca P VT PiiiivM. -y mos non efle huîus regni fucceflbres, fed imperium vfurparfe tyrannicè, an-tiquailia f^miHadeturbaca, à qua Lo-tharingiæ ducum originem repecere conanturmempe vt eos habeat, implæ coniuracionis non parcicipes tantum, fed etiam principes.

Sed prudentiæ 8c iufliciæ laudem, Lothariiigi principes ira ftudiofè ha« âenusaffeftarunr,vt falfis iftis argu-mentis perfuaderi fe 6cabduci baud fa cilè palTuri fint. Et certè Lotharingicæ familiæfummum effet amp;nbsp;perpetuum dedecusjinfignemferpentis illius in-gratitudinem imitari:qui,vteft infa-' bulis,rufticumàquo,pænc emortuus frigore,inædesreceptus, amp;admotus igni,arque ita vitç redditus fuerat,domo pelleretentabat. Sedvt tantûfce-lus nunquam eos animo agitauiffe do-ceam; arque etiam vt appareat craffam effe nimis,amp;manifeftam impofturam, veile eorum ad Carolum Magnum ori tinem referre, vtar vnico teftimonio li ri anno iy49.opera eorum,ab Emun-doBoulayo, eorundem fæcialiprima-rio,publicati.VuIt,cum vulgo, Carolû Lotharingu,quo maxime feditiofi no-

ftri gloriantur,Lothan; Francorum re/ gis fratrem,e Caroli Magni ftirpe vlti-mum,filium Othonemreliquiire,Lo-iharingiæDucem: decefsit autemhic Otho,line liberis,atque ita, defecit, in eo.mafcula Caroli Magni proles. Ad-dit tarnen idem auftor, fuccefsifle Go-dofredum Barbacum, Arduennæ com! tern, eognatum eius : quod fi Othoni GodofredushiCjCognatus fuit,fuit per hliam fupradióti Caroli,nuptam Lamberto comiti Bergenli,fiue mauiSjMó-lenfi, qui amp;nbsp;Sacri Imperij Marchio, Sc comesBrabantiæfuit. Igitur,exlege Salica,adhuius regni fuccefsione in-eptus.Ideoq.Benediûus odauus Pontifex,cùm anno i o t j. Ticini vna cum Henrico fecundo Imperatore,amp;Roberto Hugonis Capeti filio, effet, iam conimemoratum Robertum,coronæ Francorum legitimum Regem amp;nbsp;dominum declarauit. Idem præterea au-ftor fateri cogitur, amp;huius ipfius Go-dofredi lineammafculinam.poftea de-fecifre,amp; ad Idam, Euftachij Boloniæ maritimæ comitis,coniugem, deuenif fe:quorum Idæ ScEuftachij filius,Go-dofredus Bulionius,Rex Hierofoly-morum^'

Cap VT Pkimvm. 7 morum.auunculo Godofredo Gibbo-fo inLotharingiafucceflerir.Huius liberos mafculos, continua ferie, idem au(Sorperfequitur,vfque ad Ifabellam heredem amp;nbsp;filiam vnicam Caroli duels Lotharingiæ.quæ anno t4t8.Rena-to Audegauéfi nupferit,Regis Franciæ loânis nepoti. Itaque, domeftico ipfo-rumteftimoniOjhæc tertia eft femina, Lotharingiç heres,ab Othone illo,qui Caroli Fran cici filius fertur:quarum v-na, quauis ab Carolo Magno maiores eius,per mares defeenderent, ipfis regia fuccefsionc excludendis.fatisfue-rit.Quodautem adAndegauenfem fa-miliam attinet, cuius origo Regia eft, matrimonioRenati amp;nbsp;Ifabellæ infita Lotharingicæjidem ille auâor fatetuc defeciffe in NicolaoMarchione Ponti, Ioannis fecundofilioqui anno 147;. obicrit, eiquefuccefsiffe fororemlol-landam,Ferrandi Vaudemontij vxore, qui veteris ftirpis Lotharingicæ erat minor natu filius ,nempe Antonij, qui ipfe alterius Ferran di filius, frater erat Caroli Ifabellæ patris.

« Af o I o GIÆ Cath o L, gicâtn, nontantùm non efle è Carolj Magni ftirpc,fcu mafculinailla, feu fc-mininajfed adeô recefsifle,vc iam ab il la Caroli ftirpe, duçatus Lotharingiæ poflcfsiojin quartadeuenericautquin alienam familiam. Prima fuit Ar-lt;««»oioor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Comitum,cùm Othonemor-

tuo,Caroli Francifci filio,Henricus fe-cundus Imperator ann. looj.Lotharin-giam dédit Godofredo.Godofredi Ar duennæ comitis filio, cuius deinde o-peracontraFrifones vfus eft,àq.uibus captus,paulo poft fine liberis obijt. Huic frater Gothclo fuccedit ann.mil-lefimo decimo nono. Roberti Regis Francorum tempore. Inde annoion« Conradus Imper.Gotheloni Mofella-sigtb. tlucenim dédit,morte Friderici comitis va-cantem, atque ira Gothelonis opes in Lotharingia creuêre.D uxit contra hûc Gotheloncm,Odo Campaniç cornes, ' nbsp;amp;nbsp;Barum caftrum occupauit: confer-

filius fuit Godofredus,qui cum ei Hcn ricus Imper, ducatum Mofellanorum denegafret,Lotharingiç quoque duca-turepudiato,annoiQ44.contra Impe- , ratorem arma fumfitxaptus, daro ob-fide

fîde filio, libcratunquo mortuo, iterü rebellatjadiundlo fibi comité Flandriç Balduino. Interfecit hic Godofredus, siÿib.fMlt Albertum,qui negatijm fibi, Mofella-norum ducatum ab Imper, acccperat: quo facinore commotusImp. Euerar-do ab Alfatia, Mofellanam, Friderico, ßalduini Flandrici auuculo,Lotharin-

fus,in Iialiam tranfit, ScBonifaci) Mar chionis filiam vxorem duxit: breui tarnen, iuJTu Imp. Longobardiapellitur,'*quot;quot;quot;'’’“^ Redit igitur in Flandriam, amp;nbsp;iunäis

n Tj • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• -L * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• r •

cumBaldumo vrnbus,Antuerpiæ Fri-dericqm obfidet, qui concurrentibus Lotharingis,obfidionc liberatur. Fra-tremhabebat Godofredus,Fridericu, Cothelonisfilium, quireuerfus Con-ftantinopoli,monachuminmóte Caffino profeflus eft : pontifex deinde Rom.i;7.faaus,Stcphani nomen accç pit,Henri ci Francorum regis tempore. Friderico Flandrico, qui Lotharingiæ ducatudonatus fuerat, mortuo,Euc-rardus Alfatus dux Lotharingiçfadus eft.Vtroque autemGodofredo amp;Euc-rardo mortuo,Deodoricus,Euerardi filins, Mofellanâ ab Imperatorc accc*

pit, anno »o7o.amp;Godofredus Gibbo-* fuSjGodofredi iJlius filins,in Lothariii giamrefticutus eft. HicFrifones bello aggreflusjpænè 4d internecionem de-letjtandemàRichario cæfus occûbic. Eins morte, anno 1089.in fecundam fa miliam,Lotharingia deuenit,per[da Godofredi fororem , Euftachij Bolo-comitis vxorem : eins enimex Lothai'iiigiæ duces »d». coiUr. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 r 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;° 11. nbsp;nbsp;nbsp;■

mthrea. luere, Godofiedus nempe Bulhonius ( cui cognomen ab arce ßullionia , in quafuerateducatus,quæhodie Leodi cnfis eft Epifcopi) amp;nbsp;frater Balduinus, Cum hi in terra Säfta, cuius ad eos re-gnum, Godofredi eleftione, peruene-jat.fedes fixiflent,Henricus 4.Imp.an-110 iioi.Lotharingiæ ducatum, Henrico Comiti Lemburgenfi,dedit,qui Ce--cum,poft rebellionem, iu gratia redie-rat. Et certè,erat hicHenricushomo nequam:nam,vt cetera eins flagitia ta-ceam innumera, bellti inter patrem amp;nbsp;hIiumHeniicos,quartum Sc quintum, änftigantibus, qui tunc temporis crât, PontificibuSjimpium excitauit. Dona uerat cum Ducatu pater : filij tame par tes fequebatur : à filio deinde ad patré tranfiit,

Capvt Primvm. if tianfijt,pâtre mortuo à filio cïim pcdi» bus eius aduolutus, veniam fupplex peceretjin carcerem conieâus eft: Du-eatus eius,annouo6. datuseft Godo-fredo, quem alij Guilielmum vocant, comiti Louanij:huius opera ei ad Mó-tefalconem capiendum, cuius Domi-nus viuebatinfolenter,vfuifuerat. Ab . hoe Louanij comice originem ducit^^^'^^J^^ hodiernaLotharingicafamilia.Succef fit enim ei Thideric’, Thiderico The- cbnn. obaldus.Theobaldo Matthæus dam, Sc ita deinceps ad Ifabellam vl'q/'^’ Renati Andegauenfis vxorem. Itaque quiinfamilia Lotharingica Caroli Ma gni pofteritatem qHærunt,nç illi impu denteslunt Sc ridiculi, ciim annis ab hinc sSo.deleta penit’ fit,Sc ab ea,qua-tuor diuerfæ familiæ Lotharingiam te nuerint. Expoftrema,ènatu minotib. vnus, eorumqui hodie viuunt Guifæ ScMainç ducum,auus, ab opibus haut certè multum inftrudus, in Franciam venicvbi Sc ipfe Sc eins pofteri, reguna noftrorum Francifei primi, Henrici fe-cundi Sccçterorumliberalitate ita lo-cupletati funt,vt ad dccies cétena,flo-

nui,eorum faculures in hoc regno crç uerint:cùmClaudiusille,auus horum, ' fola quatuordecim,aut fortafle quinde cim millia in reditu haberet,tum, ciim Antoniam Borboniam, Vindocini du^ cis filiainjVxorem duceret: dignitatib.

ik praeterea in hoc regno amplifsimis, veluti aulæ præfeftura, ( quæ antea Momoranciorum erat)atque alijs com piuribusjauâiamp;honeftati. Itavr vix credibilefit, naturam »os mulorumi- ; mitari vclle, quos aiunt matrem, polb ' quam eius lade exfaturati funt,calcib. petere ; ingenio effe tarn ingrato, vt contraRegiam familiam,cui quicquilt;l funr,acceptum referre debent, armafu mant impia,fainfsima amp;nbsp;ab veritate maxime abhorrente opinione fafcina-ti,oriudosfea CaroloMagno,fcilicet. ■

Î V. Nâamp;hocfuffecerit,vtvincamus Lo-tharingicos principes c Francica fami- ' liafuillenunquam: nempeinLotha-ringiæ ducatus fuccefsione,legem Sa-licam locum non habere : vti in conci-iioBafilienfi,patres olim iudicauerSt, pro Ifabella Lotharinga,Renati Ande-gauefis vxore, Caroli Lotharingi filia, । cótra patruelem eius Anthonium, Lo- *' tha-

Ca P VT Priuvm, ij tharingum,Ferrandi filium,Caroli fra-trem natu minorerri.Iraq; apparetpu-blicafenteütia patres illos declaralle, Principes Lotharingos Francos noa cffe, neq;Regij Francorum fangüinis, adeoq; ad hoc regnum capiédum inc-ptos, pro quo amp;nbsp;irt cuius fuccefsione • Lex Salicaab Pharamundo vfque, reli giohfsime Temper obleruatafuerit. Le gc autem Salica non filiæ tantùm, fed etiam ex filiabus defcendentes mafcu« lijabregnifuccefsione remouétur. Ita enim legis verba habent. De terra OALIca in mvlierem nvlla * PORTIO HEREDITATIS TRAIM-sit:sed hoc virilis sexvs A c Q_y 1R1 T.Pulcerrimç huius confti-tutionis,ratio eft,quod exterorum do-minationé maiores noftri fummo fern perodioprofequuti fint ; quam,abfq; dubiojfçpenumero incurriiTent,fi Frä-ciæfiliarum, Principibus exteris nu-ptarum,filii, habiti fuilTent ad fucce-denduin idonei : vti conantur hodiè quidam Lotharingis perfuadere,part fcelereatque olimEdoardo ÄnglOjCO-tra querajfabellæ filium, Philippi Pul cri nepotem , caufa follemni iudici«

J4 Apolo GiÆ Cathol. cxaminata,pro Philippe Valefio, pau.» lo poft rege rotins Regni ordincs pro-nunciarunt : cùm Philippi cauiam Ro-bercus Atrebas cgiirer,amp;modô corne-moratam rationem addiixilfer, origi-* nemlegis,anreipfius luftinianitem-mdMti repetens.Paulus Aemilius popu-VrfL li Francicilætitiam,àlatafentétia,in-

Credibilém defcribens,Rex,inquir, vrbl Regûm fub ßera vmbeüti mtrans, excipitur li-tisfau^û^i ominibut, plauftij;, omni ordine, lt;gt;-mni ^tiie profptrumßeliccm mgrejjum apprc' cdntr.Vijs ( vttemptaamiferebat') floremultci, fefla fronde,virëie h erbet flrdtis. tiuttd, i n quit, llt;eticite fflecies, nuUivm dignitatis exemplum nan excogitatum,no adhibitum. Ad dit præterea fplendido conuiuio,cum regijs princi pibus,amp; procerib. regni exceptumRe gem:claris eum vocibus amp;nbsp;laudibus in I cælum eueûum, tanquam v'mdicem taaie-fl3.tis Vrancic£, legis Salic£ dffertorem,qua vna, dignitas, libcrtaséi; Francici nomimis conflaret : ne alienigenarum imperio,ne exterorum ditione teneri pojjent ïranci,cetcris gentibtis Reges, le-gesq; dare foliti. Narrationem tandem ita côcluditvt dicatnodis tenebras,igni-bus in areis plateisque, indicibus læ-titiepublicæ,accenfis,illuftratas:cho-reis

Capvt Pmmvm. if reis virginum iuucnumq;,fymphoniâ alijsque honeftis obleétationibus con fumptas horasjdicatasfomno. Parifijs imprimis catetuatim incedebat ciues, fibi inuiccm de Regis aduentu cógra-tulanceSjCjuem legum pulcerrimæ có-feraatorcm prædicabant. Non eranc veteres illi patres adulterini FraGi,qua les funt hodie.heUj nimium multimc-quecertè artes conquifiuilTentaut rationes emendicaiTent, quibus fanétii-fimam banc legem,vnicû Franciæ no-ftræ oraculum, vnicum dignitatis Frâ-eorum propugnaculum^tollerent.Igi-tur ea ciim nun quam Lotharingi principes vfi fint, certifsimum eft à Francis' noftrisortosnâeffe,qui earn, in admi-• niftratione regni,ftudiofilsimelernper vfurparint atque coluerint.

Impoftorcs itaque noftri, leuiter ni-mis Siincogitantcr iaûum hoc caufæ fuæfundaineiltfi confiderantes, quod: amp;nbsp;ipfos Lotharingos principes,(quos in cófiliorum fuorum focietatem per-traberc conantur) regi reddere odio-fos polTec,amp;:libcllorum iftorüauöo--. resjtaquam Içfæ Maieftatis reos,(qui-' bus regia Maieftas,iufta irapereita,.8-

nullo negotio, amp;nbsp;celeriter manus Jn* iicerepolsit)miferèperdere: viaiftarê pudiata.miferos illos, qui magno vitæ îuæ periculo, mendacia ifta fpaiferar, deferucrunt. Nihilominus confilium fuum repetentes, àmorteilluftrifsimi Ducis,maieftatis Regiæ fratrisvnici, fibiipfis ftolidèperfuaferunt, amp;Regé ipfumaliquando fine liberis deceffu-rum.Icaque rebus fuis,longé antè pro' fpicientes,adiungere fibi principem, è primis fanguinisRegi/',Borbonia fi-milià oriûdum,conaci funt : (ad quant folâ, regni huius légitima Sciuftafuc-cefsio pcrtinec,fi quod abominor.Dc^ peccatis noftris irritatus. optimum Re gern nobis, nulla ex fe mafculaprcle reli(Sa,eripuerit.)eique perfuadere té-tarunt,proximum eum elfe amp;nbsp;legitû muni regni fuccelToremjidque iam al* ta voce publicâdum amp;nbsp;rationibus ad-ditis proclamandum.

VI, Sed peccant in Regem vtriquegra-« uifsimè, de eius fuccefsione viuo iplo amp;nbsp;fpirante difputantes,fruftrà, fi quod fperamuSjDeus eum berede filio auxe rit.Imo,impijs iftis quæftionibus.in vitam eius confpirafle videntur: quod

quid,obfecro,aliud eft, quam in natu-laipfam infurgere? bonos mores cor* rumpere? pietatem Chriftianam, acq; cam quam Regi noftro debemus cari-tatcm violare?ciimei.vtpote Regi 8c domino noftro, bene dicere,bene pre carijbene ominari debeamus.Nigram icaque illam diem amp;luâuofam expc-ftarcjpeccare eft contra amp;nbsp;ciuiles om* nes amp;nbsp;naturales leges. Neque certè,di fputationem de regia fuccefsione.co* tra régis iplius voluntatem, ipfo rege viuo inftitutam,vnquam viri boni pro bauerunf.imo illicitam,quandiu faluu Regem conferuare Deolubitumfuc-rit, putauerunt. Ideo decretoquin-tiToletani concilij, circa annum 6zï. Honorij primi tempore,Heraclio im-perante, ScChintillo Hifpaniæ Rege, celebrati.excommunicatione feriun-turomnes qui,mortuo Rege, quis im-peraturus elïet, inquirerent. Dccreti verba funt, Ergo cjuii religioni btimicjww Cap. 4. CT boiniwibtM conflit ejje perniciofivm futura il-licitècogitiire,z^cafui pr'mcipum exijuirere, ac flbiinpojkrumprouidere,cùin fcriptumflt. No tft veftrumnoffe momenta vel tempora palter po[uit inf^a poteflifteihoc decrcto cenfemut,

^uifqu'K tnuenui^ fuerit t4lilt;i per^uißffe, cr uente principe,in alium ittedi/Je, profutnrA re-gttiJ^e,lt;iiH alios in fepropter id attraxtlJe, à co- ! uentu Catholicorum cu/m excomunicationis feit' ^‘*f-'7-tetitiaexpeüatur. Quadipfum decreturrt fequenti fexto concilio confirmatum I eft,adieüovalido Sc elegantiargumé' to.lniguum cr valdeextcrabile Chriflianis ha-beri debere ^futuri temporis iUicitis profßicerCf ■ Cr 'eitlt;efu£ ignafoStVentura di/ponere. Quare curiofis his difputationibus,homines ifti, qui amp;nbsp;boni publicise religionis Chriftianæ ftudiofi imprimis zelaro-res haberi voluut,in Dcum amp;nbsp;fanda eius Ecclefiam,grauiterpeccant.

Cæterùm, cogitet hanus ille Prin-ceps,quo abuti tamquam fcclerisfui propugnaculo, conacur, in ipfiufmer, familiæcjue fuç ruinam altercationes hasinftituiivt fepararis amp;nbsp;diGundis familiæ viribus, vtrique parti fadio-nis huius auidores,graue iugurn impo nätjvna deleta,vires alteriusfacilè dif fipacuri.Quin itaGt, Ecce inter impudentes libelliillius,qui occultèinter nos fpargitur,propoGtiones, hancont nium longe certè impudentifsimam, inferereauGfunt.Nullumcprincipib.

familiæBorboniæ, ( amp;nbsp;Cardinalcm i-pfum quemcaméjtamquam clypeum, caufæluæ prçtendunt, exprefsè defi-gnantes) ad RegniFrancici fucccfsio-ncmaptumeffe,quia infra dccimum Regiæ agnationis gradum fint:ad que vfque,legibus ciuilibus hereditates iegit.agn.fucc. fuccefsiones proximo deferantuf.vl- •fi'fin.defucc. traeum neminem admitti, fed ad fifcü , j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• fi.yna.ta7^

hereditärem vacantem pertmercjqui/'' * hoe cafu, effet, Ordinum amp;nbsp;Parium Francise,ad noui Regis eleftioné, con uentus. Sed dolo malo. fcientes, errât.

Nam Regni Francici titulus non eft he reditarius fimpliciter patrimohialis aut feudalis, neque fimplicis heredita tisiure defetturjfed familiæ Regiæ jp~ fifulcri.C.eod.. ximus vocatur,fuccefsione 8clubrogai^».lt;»ilt;»jïgt;.lt;»» tione perpétua, feruato, in infinitum,

. per. tioltn. tn eonfanguimtatis aut agnationis ordi-^^^p.^,,,, j ne; quâuis is,qui vocatur,propriorum Regis defunfti bonorum heres,neque'»»'lt;■• defeuil. fit.neq-,effepofsit. Et certèRegniius, nonhereditariumelt,vtDoftoresno-j„„j. ftri dicunt,fed familiæ proprium eft,TMff.i.m.i. etiamfiexeanemo defunfti heres effe «»c. 9 .lo.n. pofsit. ItaqueBaldus amp;nbsp;qui de fuccef-^J^^’ fionehuius regni fcripferunt alij ,vo- defucc.re^.

io Ap o L o G lÆ Catho t.‘ luntproximum agnatum,etiamfi mil* lefimo gradu fit, in co fueccdere idque jure fanguinis ex perpétua Regni con fuetudine:amp; exemplum familiam Boi boniamadduGunt, quæ,eaquænunc Regnum tenet, definientc, tola fitamp; vnica Regni heres.

Adde,vtad rem reuertamur,quod quæcunque pro fupradiäo,autalio-quouis Principe, ( Nauarrenum Regé excipio ) afferuntur, tarn funt abfurda amp;nbsp;inepta , vt facile iudicare quilibet pofsit,qui ea proponunt.pu bl i cè, Regni huius quietis turbatoreslegumq; euerfores efle3priuatim, familiæRe-giæ,inprimis autem prçdidi Cardina* lis,infenfifsimos hoftes;Eu enim præ* cipuèjin banc caufam, tâquam plagas, attraherenituntur,vt eum,apud po-fleros hac nota,infignem faciant. Prin cipemmagnum, fapientiaSc pruden-tiapræftantem,Ecclefiæ apucro dica-tum, fenefta çtate, nullo iure, nulla iufta caufa impulfum,in confangui-neos amp;nbsp;propinquos fuos armafum-pfilTejhominumfamiiiç fuç inimicif-fimorumpartibus non adfuifle tantû, fed etiam pr£efuiire,quô fuo facilius amp;: cxpe-

Capvt Primvm. z» expeditius, florentifsimo ôcjamplifsi-raoregno fpoliarent, quod ipfis ( nifi Regi noftroDeus mafculam fuholem conccHeric) natura ipfa amp;nbsp;lex Regni deferret.

Sed, vt quod volo,apertius inrelli- v 111, gatur.dicamquodres eft:Regnühoc Francorum, de quo quærimus, eorum omniumiudicio quilmperiorü amp;Re-tumpublicaium adminidcationes dilï genter notauerunt,optime amp;nbsp;lapiêtif— nme conditum, compaftum amp;c confti-tutüfuiflre:fuisq; legibus atq; ciuilib. inftitutis, quàm alia vlla quantumuis antiqua aut poiés Monarchia, diutius conferuatü.Millcfimus certè amp;ducen-tefimus annus præterijt, ex quo eifdé femperlegibus, cade Reip.forma ,lub augufta Regfl maieftate, gubernamur: amp;nbsp;poftrema hæc familia, iam 600. fermé annos abfq; controuerGa,imperat, Inter pulcerrimas auté,quibushocRe-gnum maxime nititur.conftitutiones, memorabilis eft hçe imprimis, qua Regni fuccefsio ex lege Salica, defundi s»ccc/?gt;W Regis agnato proximo defertur.Rcges eledioni, cnim noftri, ciim fuos fibi fucceffurosM^“’»'«. fciant, in tuendo Sc conferuado Impc-

riOjtanquam fibi fuisque proprio,dili-gentiores fore præfumuntur . Regni præterca fucceflores in maieftateilla I nati, educati,infticuti,abipfis incii- ï nabulis affiietiimperio, in Tyrannos haut facile dégénérant.Maiorum au-temfuorum gloriam virtutem, maie» ftatem animo recolentes , iuftitiam, fortitudinem, animi magnitudinem, tanquam fuccefsionis portionem prç' cipuam ampleduntur. lam fubditi,in quorum oculis iplî nati funt Principes amp;nbsp;educati, Principum fuoruni ingénia nouerunt melius, amp;nbsp;tanquam ad huiusRegniimperium natis,obe-diuntalacrius, quàm recenti eledio» ne, ad imperij faftigium eueâis, quos pares fibi, nulla auAoritate aut po-tentia præcipuos,mcmineiunt.

Nihil itaque abfolutum 8c perfe-ôum magis, quàm id quodadnatu-ram ipfam , diuinum exemplar , ac» ccdit quàm proximè: quæ continua , iftafuccefsione, qua pattern filiusex' cipit: immortalitatem aflecutaquo-dammodo videri pofsit. li quoque qui inter fubditos opibus amp;nbsp;poten-lia præftant, in officio facile conti-nenHii

tientut, debitamque Principi obedi-entiam reddunt,cùni cogitant,quam-diu è Regia familia vel vnus fuper-fit, fruftra fe de Regno cogitate, amp;nbsp;ft quid contra officium , in Regem aut Regnum tentauerint, tot fibi Regi« Maieftatis vindices , oppofitos elTe , quot Principis agnati fuperfint. Ec ftanc elfe caufam arbitror, quod in Francia noftra,quæRegiam fuccefsi-onem diligcntifsime femper obferua-uit, nullus, vnquam fuit, aut fuifle legitur, qui in Regem molirialiquid, aut tentare aufuslit: fiue id naturali amp;perpetuo fubditorumin Reges fut» amori tribuas , cuius hadenus fupra omnes Europæ nationes palmamfe» runt ; fiue quod nunquam propin-quis amp;nbsp;agnatis deftitui Regem Deus voluit, qui audacium confpiratorum fcelus meritô punirent.Cû igitur,'a ne-mine, in hoc Regno,Regia ifta fucceft. fioindubiumvocetur: praefumptione quadam, amp;nbsp;naturali inftinftu fubditi; quis Rexipfis futur’ fit,intelligût.Ho-dieitaque defuccefsione difputare,amp;: de re no dubia, quærere,quid aliud eft quàmiuftam Reginoftro fufpicionis

t4 Apologia Cathol» CAufam præbere,effe in Regno fuo ali-quos,qui improba cupidicate duäi,lo cum eius ambiant,eoq; morte eins ex-pedent amp;exoptent?Sedquia ebpio-cefsit audax hominum impudentia,vt prauum animil explicar;, öt oculis om nium fubiicere non eriibefcat : quia e-tiam vulgó tribuédum aliquid eft, qui alias ad falfa quælibet ampledenda, ad vera fequenda promior eft,antequa cætera exfequar, amp;nbsp;prçcipuis feditiofi illiuslibelli capitibus refpondea, quo hoc aguntvt probent,mortuo Chriftias nifsimo Rege abfque mafculis liberis, non Regem Naaarræ,fed Cardinalem Borbonium eins patruum aut,vtmen-tcmipforum apertius declarem,eoru neutrum legitimum regem futurum, fednouumPrincipem eledione quse* rendum,amp; nominandum. Antcquam igitur,ad ilia refpondeam, palam ex a* nimi mei fententia profiteor, me fub-ftitutionis,quamifti proferuntamp;fpe-rat,tempus non optare, imo ex animo abominarijRegiq;,fupremo meoDo* mino.logam precari amp;nbsp;fclicem vitam, fobolemqjRegni fuccefsioni idonea, quæ ftellaium adæquet infinitam mui ticu-

gni,ad Regnum peruenire. Adhosme itaque plebeos 8c fimplices homines conuertés, dico notum effe omnibus, Ludouicumnonum, qui canonizatus,! à** I Saftorumnumerum auxit,duos filios nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*'**ï}»*

habuiffeiEorumnatu maiorPhilippus L Audaxjijsqui nobis hodie imperantl, Regibusjoriginem dedit; habuit enim Vj ’*'*••»». ƒ 8cipfefilios duos,maiorPhilipp9 Pul eer,patrifnceefsit,Seinde rreseiusfi- r****«»«^,,

Longus,8cCarolusPulcer,ordinere- | gnum fufceperunt.Minori Carolo, co-1 miti Vaiehæjfilius fuit Philippus Vale/ 1 gt;,nr flus,qui patrueli fuo Carolo Pulcro, in 1 legnum fuccefsit. H une Philip pu loâ- i nes filius extepit, loannem Carolus 1 quintus filius Sapiés cognominatus. j CatuLo duo Blij fuêie,naiu tnaioi Caro |

lus fextuSjRex, que ordine fubfequu* ti funt,Carolus 7. Ludouicus vndcci-mus,amp; Carolus 8.filius,neposj Sipro-nepos. Minor natu Ludouicus DuX Aurelianenfis, ex Valentina Mediola-nenfi duos fulcepit iïlios, Carolum, maiorem, eius Ludouicipatrem,qui Rex,CaroIo oftauopatruelefinelibe ris defunélo,faüus,duodecimus di- j iftus eft ; amp;nbsp;loannem Comitem Engo^ j lifmenfem, Caroli Comitis patrem,a« uum Francifci primi, qui à Ludouico

. I duodecimo agnationis iure,regnum 1 ’ accepitjeratenimFrancifcusLudoui- ( - ci Régis patruele.natus.Huius Franci- t fci nepos eft Héricus j.Rex qui hodie Regnü tenet, natus Henrico fecundo, Francifci primi filio. Nódum itaqj de-fecit Philippi Audacis,D.LudouiciR8 gis filij maiorisjfamilia. Et mentifitur,

1 familiæBorboniæhoftesjimpudenter t dum in vulgus fpargunt,Regis Franci' fci primi iihCarolum Borbonium, qui Romæ obijt, indignationé inde orta, quód fibi Carolus ius in Francicum j Regnum tribuerct: cumque idem ce* ' teri deinceps eiusfamiliç Principes fa cerentjtumultus ciuiles Ócinteftinain

hoc Regno bella excitata, Fracifco fe-cundo amp;Carolo nonoRegibus, huius noftri Regis fratrib, in minore çtate co ftitutis. Impudentifsime excogitata fa bula.adplebis odiu in Principes Bor-bonios côcitandû:cùm neminé latear.

Borbonijs Principib. fidclicate in Reges noftros nihil fuiffevnquam anti-quius;q eos legitimos amp;nbsp;fummos Dominos fuos femper agnouerint,amp; hoc nomine obedieciamijs Sc feruiturem debitam religiose præftiterint;digni à Deo hoc honore habiti,qui eiufdem ftirpis cum Regibus noftris effent, ea-demque gentis haberent infignia : hac fola differentia, quod à natu maiore gt;nbsp;filio,Reges noftri, à minore Borbonij '1

MinorautemD.Ludouici Regis fi- x* lius fuit Robertus Francicus, quia pa-'H *“gt;»**• • tre,ClaromontanumComitatu,in dist^’ra a I’lf tioneBellouacenfi,accepit.Duxithie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iw • '«

Robertus vxoré Beatrice, Archabaldi Borboni) filiâamp;heredem,exquafiliii fufeepit Ludouicum, qui patri in Cla-*' lomontano Comitatu luccefsit,eaque ratione Comes ctiam Marchiæ fuit:

ctiam Archambaldi Borbonij cepir,in quibus erat dominium Borboni/, tarn late patens, vt aPhilippo Valefio,regnum ineunte,anno »jzy.titulo Duca-tus augeretur. Nomenitaque amp;nbsp;titulu Ducis Borboni/ fumpfit, amp;nbsp;pofteris trafmiHt.Ludouico duo fuere fili/, qui llirpemhancinduos velutiramos di-uifere, Petrus amp;nbsp;lacobus.Petri pofteri-tas mafculapenitus defecit: enumera-bimus tarnen breuiter,ortos co Principes; dein ad lacobumnatu minorem reuertemur, à quo Vindocina familia, eorumqui hodie fuperfunt,Borbonio-lum Principum origo.

Petrus Borboniusjftirpis maximus, Ioannis Regis tepore, magnæ opinio-nis amp;nbsp;audoritatis fuit’. Filias plures habuit: earum vna forma adeô fuit ex-«.u.4iCellenti,vteam Carolus quintusReX . fc'.invxorem ducerer, negleda Marguarita Fladrica,trium opulentifsimorum co« i, ; jnitatuum,Flandriæ,Arthefiæ, Harmo niae berede, quam fratri fuo, Burgun-diæ duci Philippo Audaci,vxorem de-dit. Secundam Petri filiam, Blancam, Caftellæ Rex vxorem habuit. Tertiam Sabaudiæ dux^quartam, Catharinam,

' Ca p vt Pr i m v m. 25» Comes de Harcourt. FiliûhabuîtLu-douicum,magni nominis,tam fub finé regni Caroli quinti, quam fub inicium Caroli fexti, cui amp;nbsp;fratri eius Ludoui-coDuci Aurelianenfi, tutorcutnBur-gundiæDucCjpupillorum patruo,da«' lus eft.Fuit bic LudouicusBorbonius* Carolifexti tempore,dux exercitus, contraTurcos.inAfrieam mifsi.Vxoré habuit Annam Delphinam,a qua, Del phinatus Aruerniae, terra Combralleii lisjScMercurij dominium in Aruernia, ad familiam Borboniam peruenerunt. Filium ex ea fufeepit loannem, cui v-xor fuit Maria Biturigum Ducis filia* Ducatus Aruerniç huic,cû Borboniefi, amp;nbsp;comitatu Claromontano, datus eft.

In hoe loannejamus hic ftirpis Bot boniædiuidicœpit: duos enim ex fe filios reliquit, Carolum ScLudouicu, Caloro Borboniu cefsit,ScClaromon-tium amp;nbsp;Aruernia;Ludouico,Montpé- 1 ferium,fed adhuius pofteros omnia tandem familiæ bona,deuenerut.Du-xit Carolus Agnetem Burgundam,Phï lippiBurgundi fororem, eorumduo, præ ceteris célébrés, filij fuêre, loâne» amp;nbsp;Pecrus:duos etiam alios addunt, V«

3« Apologiæ Cathol« trumqueLüdouici nomine, quorurti vnus immatura morte obierit,alter e-pifcopus Lcodiéfis fuerit,amp; abbas fan öiVafti:alij duos quidem prçterea fuit fe agnofcunqfed ex bis Cardinale vnu faciuntj Lugdunenfem Archiepifc. Ca rolum nomine,alterü loanné nomine^ Leodienfem Epifcopü.Filias verb có-piures habuêre,Ioannâ,nuptam Aura-giæ Principijifabellä, Burgûdiæ Duci, Margari tam,Duci Sabaudiæ,dequana tus eft Phili bertus Sabaudiæ Dux, qui fine liberis obijt,amp;Ludouica Sabauda nupta Duci Engolifméfi, ex quo matri monio Fracifcus prim’,Rex, natus eft« Sed reuertamurad loanné amp;Petrû, Ca roli Borbonij,amp; Agnetis Burgundæ fi-lios.Ioânes primogenitus, in paterna bonafuccedensjVxorem duxit Ioanna Francicam,Caroli feptimi filiam, Lu-douiei 11. fororem. Ludouieus tarnen vndecimusjin bello,quod bonipubli-ci nomine gerebatur.IoänniBorbonio paru fidebatjtû q, Burgunda marrege-nitus effet, tû quôd pecunia dotis no-mine ipfi diifla, nondum efTet exfolu-ta. Decclsir Joannes, nullis reliûis liberis, nequeex Ioanna Francica,ne-que

Ca P VT Prim VM. jf que expropinqua fua Ioanna Borbo-niajquam priore defunfta, vxorein dn xerat.Itaque ad fratrem eiiis Petra, quï Dominus de Beaujeu dicebacur, tota re dij t hereditas.Nupfit huic Petro, An-naFrancica,Ludouici vndecimi filia, quo régnante,inter primos auftoritatö valuit: ledCarolo demnm oâauo le^ gnum tenente,tantæ opinionis fuit,vc Rege Neapolitanam expeditionent conficiente,regendæ Franciæ præfice-retur Obijt Petrus abfque proie mafciî la,Sufanna,filiavnica reliaa,cui de lud cefsione paterna, grauifsimæ contro-uerfiæ fuiffent, nili tollendis ijs dart earn, alicui eiufdem familiæ Principi^^ vxorem,fapienter confultum fuifl'et,’ vt poftea docebimus.

LudouicoBorboniode quofupraln-quebamur,cefsit Comitatus Morpeiu ferij,cuius tamdiu penes pofteros eius titulus mâfit, quâdiu Caroli primoge-’ ' niti pofteritas fuperftes fuit.Vxorê ha-buit Gabriela de Turre; vn de ottus e (t Gilbertus Môtpenferius,poft occupa-tum à Carolo 8. Neapolitanum Régna Neap.proTCX.Gilberto vxot fuitClatS de Gôzague, cû qua s. liberos fufccpit

tres filios,filias duas, Carolum nempej Ludouiciim amp;nbsp;Frâcifcum : pofteiiores duo fine liberis deceficrunt;Carolus pa tri fuccefsit, amp;nbsp;Ludouici vndecimi Re gis iulTu Safaniiam Borboniain agna-tam fuam, de qua moxcomniemoraui mus,vxorem cepit, cuius fauore macri monijtConce/Ta ipfis, amp;nbsp;cófirmaca funt antiqua familiæ bona:icaque iam præ-meditata amp;nbsp;compofita lis de Sufannæ fuccefsione,coiifopita videbatur,quæ mox tarnen,maioribus viribus,renoua ta eft.Sufannaenim Borbonia,berede | primogeniti,Carolo, mari co fuo abfq; ■ ftirpe hberûm,præmorrua,here demie Ludouica Sabauda,Fracifciprimima' j ter regendæ Franciæ præpohra,protel fa eft;amp; eratreuera,quàm Carolus Su-fannç ipfius maritus,gradu proximio* ' re. Hine controuerfia ilia amp;nbsp;lis cœpit, i qua adeô irricatum Carolum ferunr,vc I fe à Regis fui obedientia fubtraheret: ; ideoque addifta fifeo bonaeius,amp; Re^ giæ Maieftatiadiudicata func. Auiio demum millefimo quingentefimovi-gefimo feptimo.intercelsir inter Rege amp;nbsp;matrem tranfaftio,vt Rege abfq; bered.bus mafeulini fexus decedéte, re

, Capvt Pmmvm. ii dirent ad familiam Lotharingicapof-fefsiones illæ. Noluit Rex vti lure fuo; fed benignum fe amp;nbsp;clemctem erga fo-fores Caroli oftendens, parte eis bonorum liberaliter cefsitjBaronia Mer-curij dedit Lotharingiæ DucilTæjLu-douicæPrincipi de la Roche fur-Yon, Comitatürri Móntpenferij, amp;nbsp;terram. Combtallenrem,addito Ducatus titu-lo, cuius proprietatem ad Ludouicæ heredes transferebat,qui amp;ipfi,hodie Borboniorum nomine infignes funt, è fecundaSc nuncpræcipua familiæli-hea oriundi,quam haö;enus,primoge-niti pofteritatem expedientes,reliqui/ musintaftam. ltaque,vcadCarolum reuertamur, defecit cüm eo prima Bot boniæ domus mafcülina linea.E dua-bus autem fororibus, qüas ei fuifle fu-pra diximus,Claudia Antonio Lotha-tingiæ Duci nüpCt,cuius adhuc pofte-ritas exftat-.Ludouica in altéra ilia Bor boniorum liriea, quam mox præcipua dicebam.collocata, amp;nbsp;ipfa ex ea fami-lia pofteros dercliquit.

. Veniamus nunc ad fecundum,fed Prihcipem familiæ ramum,qui lin eanrî fjbftrëraijhatu minoris filij efficic:quæ à

J4- Apologiæ Cathoi. amp;hodie durât,amp;primogenitî locû tenet,nomé,amp;plena familiç infignia re-tinent, vtpotc quç, finira primogenici mafculina pofteritate, folaremâferit. Repetemus eâ à IacoboBorbonio,Lu-douici t.Borbonij ducis, de quo fupra diximus,minore filio. Fuit hic Iacob’ Franciæ Conertabilis,poft Garolû Hi-fpanurn.quem Ioannis Regis tempore Carolus Nauarræ Rex interfecerat, V-xorem habuit loannâ deSando Pauloj Marchiç cornes erat amp;nbsp;vocabatunvni-cum reliquit filium amp;nbsp;heredé loanné, qui Catharinam,Vindocini amp;nbsp;Caftri co mitiffam.vxorem duxit:atq; ita duo il-li Comitatus in hanc familiâ venerunt, cum plerifq; terris ali;s,Carcuecy,Lupe, Condé, £fpernon,MÓdoubleau,8c alijs.His naci funt tres filij,Iacobus,Lu douicus Scloannes: filiærotidê Anna, ducis Bauariæ vxor,Carolo RegiCypri nupta,Maria à Roberto de Cruce rapca quem ideo fuga fibi confuluiire,pofiea fubuerfum ferût : valebat autem apud Carolum feptimum audoritate. Sed vt ad ilios reuertar, lacobo obueneriit Comitatus Vindocini , loannes Do-minus fuit de Carcueey : hic Margari-tant

Capvt Pmmvm. if tam quandam,commatrem fuam,Vin-docinam , vxorem habuit, ex qua e-tiam liberos fufcepit , amp;(. vt fibi carri iure habere liceret, difpenfationem, quam vocantjimpetrauif. fed filij ille-gitimr iiidicati, in familiam recept! nonfuntjiieque in bonapaternatuc-celïcrunt ; Et ipfe loannes Borbonius pater, anrplifstma reliquerat legata, lacobo Sc Ludouico filijs legitimis , in quibus.huius faniiliæ alius,quafi furculus incipir.

lacobus Borbonius,loaiinis primo-genitus,vixtt Caroli 6. tépore : vxores duas habuit,Beatrice Nauarrena,fami-liæNauarrenæ filiam natu minoré ; hecprimaeft,Borboniæ ScNauanenç, familiarum,afhnitas ex qua Leonora filia orta. Beatrice mortua , lacobum inquiuntjloannamNeapolisReginarrt ! vxorem duxille.quæ antea Arragoniæ

Regi (idem dcdcrat ; decepit autcm trumque , ica vt lacobus Borbonius Neapolim profe£lus,delercrc earn cS-dem,amp;in Fracia reucrti cogetetur: no-men tarnen Sctitulum Regis Neapoliâ tenuit, quamuis alijspolleaa loannl donaium, Obijt reliüavnica hered^

filiaLeonora,quæpatri in Comirati- j bus Marchiæ amp;nbsp;Caltri fuccefsir:nupfir Bernardo Armaniaco, Comici de Par-diaCjfamiliæ Armaniacéfis minori natu.Cum eo filios duos habuit, loanné Caftrenfem EpifcopumjScIacobum, paternorum amp;nbsp;maternorum comita-luum heredem : terram præterca de Nemours,propter Beatricem Nauar-renam auiam,iudicio perfecutus, obti nuitjamp;Ducatusinfignitam titulo.pof ; ledit. Vxorem cepit, Caroli Andegaué-lis Comitis Cœnomannorum,amp; Ilabel lajLuxemburgiæ fiJiam. lacobushic Armaniacus, gratiofus primum fuit a-pud Ludouicum vndecimum,ciii ciim poftea in fufpicionem veniflet anno millefimo quadringentefimo quadra-gefimo feptimojdie vigefimo quarto Auguftijin foro Parifienfi, cap ire puni i tus eft.Liberos feliquit quatuor,duos filios, filias duas, loannem Dncem de NemourSjamp;Ludouicum Comitem de | Guife:filiæ,Marguarita amp;Carola,inü miliam de Rohan, matrimonio vene-lunt.-Decefsêréomnes abfqueliberis; i atque iralinea hæc vtrinque defecit.

Cefsit huic Comitatus ,Vindocini:ad Azincurtium.fub Carolo fexto captus eft.Vxorem primutn habuit, loannam de Roufsy,deinde loannam de Laual, ex qua filium vnicum fufccpit, loanne Borbonium. loanni vxor fuit Ifabella de BcllomoHte,amp; ex ea filij duo, Fran-cifcus amp;Ludouicus;filiæfex, Ioanna vxordomini de loyeufe,Ioanna alia, nupta primùm loanni Borbonij Duci, ex primogeniti linea, deinde loani de Turre.ComitiBoloniç.amp;exhis oriun-daeft Catharina Medicca,B.egis noftri mater-.Carharina vxorGilberti de banes,Lemonicis^Carola, Gilberti de CleueSjà quopoftremo defudus Dux Niuernenfis,originemducebaf.Rena-ta,abbatifsaFronteuallis,Ifabella, ab- nbsp;nbsp;nbsp;'

• batilTa Cadomi.E filij s,maior, Fran ci-fcuSjin Comitatum Vindocini fuccef-fit,amp;inMondoubleau,Efpernon,alia-que dominia ,quibus adiunxit dominium de SainftCalais.Ludouicus natu minor, dominus fuit de la Roche fur-Yon.Lupé 8c Condé in Hannonia.

Sed quoniam ad propofitam quæ- x v i. ftionem,primogenitifuccefsio exami-nanda e(i. exfequemur earn poftremo

loco,84 fecûdogeniti lineam prius ex-plicabimus:Ludouicus PrinCeps de U Roche fur-Yô, vxoré habuic Ludouicâ Borboniam,ex linea primogeni ti.Duo (Cxhocmatrimonio fili) procreati,filia yna.Filiorû nacu maiorLudouic. fuir, qui nuper decefsit,Ducis MÔcpenferij titulû ferens , vti cû Francifco 1. Rege, poft Carolij Borbonij mortem conuegt; nerat.Filiû reliquic vnicum, Francifcû Borbonium,quiScipCehodie Duxeft Montpenfenf.Habet hic Frâcifcus, fi-lium etiam vnicum,exMarchionis de J^zeres fîIia,Henricû PrincipeDôbé* fcm.AlterLudouici Principis amp;Ludo p uicæ BorboniæfiJius fuitPrinceps de la Roche fur-Yon,qui päucos ante an-nos, fine Jiberis virafunâus eft.

Redeamus ad Frâcifci primogeniti 1 lineam, Vxoré habuit Frâcifcus,Maria 1 Luxéburgiam, Ludouici Frâciæ Cone ftabilis filiâjà qua huicfamiliæ magnç opes inPicardia, Flandria, Arthefia,a-lijsq; locis acceflerût.liberos habuére compIures,CaroJû,Francifc.Ludouic. j Antonia ScLudouicamBorbonios.Ca ' roLnatu maior in Comitatû vindoci-tjûftjccefsitjCuiûucatusSc Pan æ ri ru

luimpetrauit.Francifcus Comes S.Pau HjVxoré duxit Adriana de Totauilla, amplifs. amp;nbsp;opulenrifs.familiæ berede, ex qua filia fufcepit.Lodouic.Cardina« liû coHegiû cooptatus eft.Antonia nu-pfic D.de Ginfe,a quo defcendut q ho-dieluntGuifij.Ludouica abbatiflafuit , Frótcuallis. Sed Carol, primogenitus, /..»A,.;:«, vxorem habuit FrancifcamAlen^onia,^^_^^ Caroli ducis Alençonij, qui anno 1514. j V quot;^7 obijt.fororem.His natiAntonius,Fra-

cilcus, Carolus, Ludouicus ocioanes. Antonius i.amp; præcipuus familiçheres vxoré duxit Ioanna Albretiâ,Regii^arrx Nauarræ: horû filius ellHt n m c vs

hodic Nauarræ Rex,qui vxorëm habet Margaritam Regis Chriftianifs.fororé. Francifcus,dominus de Anguié, cuius aufpicijs memorabilis ilia ad Scrifolla viftoriapartaeft,obijtfine liberis.Carq Cnt lus filiorû J. hodiè Cardinalis eft Bor-bonius, Archiepiîc.Rdthomagéfis.Lu douicus Princeps Côdçus 4.reliquit fi-lios.Henricû Principe Condæû Franci-fcûPrincipe de Conty.Carolû Cardinale Vindoçinijjamp;Carol.Suefsionû comi té.Ioân.Francifc.mortuo,D.de Anguié didus eft, Scipfc, fine Uberis, vita de-

fundus. Filias, quia hue non faciunt^ præcereo,,fciens:agitur enim de Fran-corii regni fuccefsione, quæ no nifi ad huius familiae mares peruenire poteft, Totaitaque hodierna controuerfia, aperuerfis illis,feris dicam an homini-bus ? excitata, inter Henricum Borbo-jiium Regem Nauarrç,Antonÿ primo-geniti filium,amp;patruum eius Carolum Borbonium,Cardinalem, Rorho-

». loannlt;e AlbretM, Principit Nlt;lt;tt4rrie cum Cleuenß Duce matrimonium,Eccleßaßi-ca fententia cx Pontificalibut litterii^re^-fciffitm.

Eiufdem loannie «wk AntorttoBorfconio,er^. miitrimonium,quo Rex pro~ creatui efi.

OrientalisEcgt;cleßa,nuptijf । j.annum in mafc» lis,tj.in feminis pfitfcripßt.

to. Ç^ure coniur.iti,CdtholicosRegij fttngni-nis Principes ad fœdm non vocartnt.

II. Regfî Ecclefia^icorum bonorum dijfienfi-tores funt.Ecclcfia Reip.pars ell, non è contra.

Officiorum Ecclefiailicorum cottatio, Grec-■ clcfiaBica iurtfdiilio, fummis Principi-iiK debetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Francorum Reges,politicam perfonarum, bonorum Ecclefiafticorum adminifiri-tionem,flbi femper referuarunt.

n. Rex in Francia nunquammoritur,r4tio/ie legis fuccefiionis Regi^, Regum coronatio adquem finem infiituta. Fthnicorum Regum coronationii foUemnia. Ço nfecratio quando cr quare infiitiua. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

14. Ecclefla nunijuant,ne propter h^reßm qui' dei7!,Kc^um fucceßiontm impcdtuit.

tontifici, ciuitdtem aut corpM aUquod Vräit-corwn R(gi fubieiium ,txcommuniciire non licet.

A Pontifice zy' ceterii P.cclefidflicii,tdmlt;juim de dbufu,dppelldndi mos in Francia fem' per obferuatui.

ax. Pnnceps contra tniuHam Pontißcis excoinu nicdtionem.arma fumere poteß, zr ab ei tamcjuam deabufuappellare,

j.7. Improbd Coniuratorum confilidtCr inuidia qua Effernoni Ducem, zr atios quofda profequuntur.

V I Regis Nauarræ caufæ non fauentjobijciunt ei,fa-libeilo.quatuox præcipüè capita : quoruni tria eius proptiâ fuhr, amp;nbsp;cum eius per-fonaconiunÖajquartum, veterem illi de fuccefâioné, inter patruù amp;nbsp;primo-ge niti fratris filiurh agitatam dilputa-. lionem côtînet. Nos vero démönftra-te conabimur, nullo eos fundament» nitijamp;quidem firmifsimis.vtifperOjat gumentis,conuiricetrius.

Primiim,Regem Nauarræ dicunr^cT legitimis Antonij Borbonij , famili« primogenitijnuptijsnatum non elk: quoniam loanna Albretia,mater, Cle-C rnétibuci,iam tum nupta fuerit, cùr» Antonio Borbonio iungeretur; Ideoqj procreatum ex Antonio amp;nbsp;loanna Rc-genaNauarræ, ülegitimum eflc; Scrc-gni Francici fuccefsioni.quam nothi nunquam ceperint, ineptum.

4^ Apologia Cathol* fadi ipfius veric3te,folutio: Res ficha-bet.Frâcifciisprimus Rex,cum fibi ad-iungere,amp; Carolo quinto Imp.lubtra-herc Cieuenfem Ducem cupercc,Margarita Fran ci ca, loro rem luam,amp; Hen-ricum Albrctium , Regem Nauarræ, loannæ noftræ,tum temporis odo aut noucm circiter annorum piiellæ,parentes,eo ageditjVt earn Duci Cleiienff matrimonio iungerent : cum quô tu amp;nbsp;res foëllniterperada,amp;puella,Caftel-loraudi (Callrum Lerum qiiida vocat) in niiptialem thalamu deduda eft.Sed nondam copiera nuptijs Jegicimaæra te,de matrimonio conquelta, lolutio-nem petijt,amp; obtinuir, vt Ecclefiaftica fententia,arque audoritate Pontilicis, in Curiæ tabuljs,iam ab anno milleli-mo quingentehmo quadragefimoprii mo, relada, inatrimonium iolueretur. (^o perado, nubut IoannaPrinceps, Antonio Borbonio, huius RegisNa-uarreni,patri.

Sequitur bine , quod dicitur inter Clcuenfam amp;nbsp;Albretiam matrimoniu nullum omninô fuille, nulliusque mo jnent!,tam CiuilibusRomani legibus, quibu.'t vtimur plerumque, quam fan-

amp; vlpianuEj contra Saiuium lulianuni pronunciarunt, puellam minoré nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

decimannorum, deduftam in mariti domurtr.fponfam non vidcfi,nifi Ipô-faliapræcefsilïent. Alio iocoPapinia-niis, docens dotis promifsionem, fu-turi macrimonij, tacitam côditionem . continerejlaruit, Si minor atiiitjduodfctm dcdw^rfßtftunc fgt;rimü pctipaß':,eu meiior annis âpuieundem effe cceperit. Labeo de dona-tionib, Loquens à marito in vxoré col (wer.w. iatis, quæiure probibitæ funt ,q«oJrir ti qute nondu iripotens nukfcrit,doiiMerit, rd* tumfuturu rxi/limat. Alio tarnen loco,quoi pupill£ legdtum f/l,inquit,qiwndoq;ii«fc/frit: l.io.ff. fiCiiminorquM riripotens nupferit,noii ante diaIrj^,c,i{.

rilegittU/mdebcHtur,qalmrirtpetens eßeae/ perinquia, non poteft videri nwpta, quÆ rirun» pati»onpotcft:quod amp;probat Vlpianus, l.io.if.de cSd. Alibiidcmauétor,exrefcripto Seueri odem. Imp.re fert,maritt4m,iMrc «irt, nccuftrc vxoré ex fo adniterio no poße,^ ante

tnifu.Et reliquit nobis fuperhac re, PÓ-ponius gencralé Sc minime ambigua fententiâ: Mtnorem annis dKodecim nuptatn, l.^.ff^dtrit inné legitimum vxorem fore, ebn ap«d vir«)« iMftf '

txplejjet duodecim annos. Quod idem aW if.ff. Vlpiano amp;nbsp;Paulo repetitur, difpurâti-b,n. auci. {jyg jç priuilcgijs vxoïi ob repetidone dons cortcefsis;

Referta funt decifionibus, in ea feu-tennam, SâdaEcclefiæCatholicæ de-crera.EiiariftusPapa,qui annoChrifti | centefimo decimo vixic,fatecur fe à pa tribus accepifle,ineptamnuptijs æra-tem.vxorem illigitimam reddere. Ex-f.ÿ.W.j.rï/îftacetiam Concilÿ ForoiuJienfis , fub j carolo Magno amp;nbsp;eins filioPipinocele i brati.fuper hacquæftione,decretum, ! quo nuptiae ante pubertatis annos, J3-hibetur, Sc æutis impares coniungi ! îvetatjcum paribus annis parem con-/m/ lenlumoc voiunrarem requirens.

I , In quamfententiâ Nicolaus primus ç Papa,qui anno SyS.pracfidebat, Vbinoit tflconfenfuivtnufq;,in(iuit,ibinonejiconiu^ | gium. Ergo qui pucris dmntpuiÏÏM in cunabulii, j tgt;r f conuerfo,nibil faciunt, niß vterq; pueroru poRquam vcncrit ad annos difcretionis, confen^ tiat:necefi coniugium, niß fit confenfus vtriufqt ttiâfi pater zy mater hoc voluerint,zy fecerint. Ad quæ docetloânes Andréas de pu- i pilJorum voluntate, cum ad iuftam æ-ratem peruenerint, inquirendum elTe: fecüii'

Capvt Secvndvm* 4^ fecundùm ea quæ à Marcello Papa fta-ïutalunt,de ijs qui ante legitimum té-pus,religion! le deuouent, exfecundi j,ß,„a. Toletani concilij dccreto.Nam quam caf.fuberts. uis dpubejmpubetes fint vocati,vt vult I-fidorus;amp; pubes fit is qui iam genera-, re potelhattamen potentia ifta.ex fola illaamp;nudanaturæad generandum fa cultate cenfcnda non eft.fed ex volun tatis ipfius iudicio Sceófilio.Eft enim, vt Si. teflamentum, matritnoniü aftus quidem fapiétis hominis »politicus amp;nbsp;ceconomicus.Ideoq; Altfxaderj.Papa, iudicat eos qui,ante ætatem firm! iudî cij,amp;cóftantis,ad matrimoniû conuo-lauerût,polie,imô debereEccleGæ fen tentia feparari, quoniam confenfilTe non videantur,nifi poftea, maturiorea iudicijætaté alTequuti, ratû habeanr, autcarnali iam copula coniunûi fint; quo cafu,malitilt;t icMent fupplere dicitur.Ec itaconftituit Alexander ex auftoritate Concilij Lateranenfis,annô uSo.præ-fentibus zSo.epifcopis.Vrbanus j. Cœ-* nomanenfi epifcopo fcribens, fupe-riores conftituciones feluariiubet,e-lt; accffiit.c.àno-tiamfi matrimonio iunfti,corrumpere bK.extr. de fe inuicetn conati fuit, Et Innocentius

t/tp. ^tteßatio tertius taie coniugium, non efle con-B». extrade iugium iudicat^fedfpoiifalia, autnu-ßne^r'*eod fututi macrimonij promifsionem pocius, quam certam præfentis con-täp.noßrates obligationcm. Eademratione motus Nicolaus Papa, ante deünitum

nias,capere,proliibet, ne videlicet,ir-htæ fiât,aur reuocari facile pofsint.Id-que noninOccidentis folùm Ecclefi/s locum habuic,fed Sc Orientis Impera-tores religiose amp;nbsp;fände à fuis obferua-iuflcrfit : vtiin Nouellis eorû confti-Alex, Com. c. turionib.legimus,quib.amp; tempus nu* 5. hAljam. ad. ptiatii fcmiiiis ad ij.mafculis ad i4.anlt; Vhot.ca.tUA^.

ta,nenuptijsanreiftam ætaté contras disjCollata benedidio,cóftantis amp;in-difiblubilis matrimonij vim haberet, fed effet nud^’ promifsionis,aut ciuilis ftipulationis loco.Atq; vt clarius oüé-damus Orientalem Ecclefiam cóftitu-tioiïes illas valdeprobaire,adducic in hancfententiam.AntiochenusPatriar tttr.Onent. chaBalfamo,décréta quædam Nicolai

Conftantinopolitani Patriarchs, amp;nbsp;Simonis Grçcig metropolicani. Inter cetera

teraEcclefiaftica Patriarchs Cóftanti-nopolitani refporifa,exftat hoc Germa hi ad Epifcopum Arenfem,qui,qua ra-tione contra pueilâ,quæ ante puberta tis annos benedidtionem acceperat amp;nbsp;corruptafuerat procedendn eiTetjCon fuluerat,amp;quid faccrdote faciendum, qui ceremonias celebrauerat.Refpon-det Germanus, puellam feparandam; facerdotem, dignitatepriiiandum; Ec in omnibus ccrtè bene cóftitutis Re-bufpubl.certa Temper çt^s ad légitima ciuiû coniunûionéjamp;iuftas nuptias, fuit.Etenim, vt Fulgentius ait, cü ma- Gmef. i.Mdf; trimoniumliberis proCreadis ordina-'“;’ “'^^“»'-/ tum fit,rationi prorfus côfentaneûeft, vt State ad procreandum apta,contra- cap.;. hatur.Itaq; cum gerierationis tépus nay’‘^‘^«»j9^ef-tura in feminis yo.ann. in mafculîs finiàt,amp; ciuitatum quaruhdam inftibü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

tis,8c Ariftot.opinioncjfupra earn çtà-tem,non fünt admittendç nuptis.Cuî fuffragarividetür j qcF inter Romanos obtinuiffe legimus,fi vir poft 6o.annü,l fincimmäi vxoréduceret,mulierpoftjo.nuberet, Gdtnu^t. non videri eos legi lulis de huptijs pa ruiffe:ideoq-,pœnis, cœlibatuiihdiftis-j^”'^’^' fubiatcre.fciibitßcipfeluftin.mirabi-'

K* Ap O L O ai A Ca TH O t, lern quinquagenariæ parta inuenire. Et videbantur talcs nuptiç,in fpé,iioa tam liberûm fut'cipiédorumjquàm cô-PZw.Dfw. modi alicuius concrahentium, copula iç.Hinc Anrigonum legimus,(iiioDelt; metriOjVt phillam anuin vxorcm duce rctjperfuafiffe, amp;nbsp;ad id abufum audori tare EuripidiSjCuius ira verba ad lente liam fuam ïnuertebat.vt cum dicat Eu rjp.«wïTJ4i^i?î@',!r«/gt;« fvrif» djArfirS«/) iple di-ceretgt;.«AO(TSi»gt;^;fcilicet vtilitatis alicuius amp;nbsp;commodi caufa,etiam impares nu-|)tias fugiendas non cfle; Puerilis auté illaætas,matrimonionunquâapta vi-fa eft,quoniam non poteli generatio noneflemanca amp;imperfeda: matres jpfopartu5 graue periculum incurrût; patres,c^niundionéfine iudicioamp;ra tione’appctunt,itaq; roburillud perle dû,ad q„non violata natura,periienif-i)? 1(6 de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et hoGvoluilîe A-

' pollinem,veteresputauerût, cûTrœ-zenios moneret,cauercnt,agris femi-. na,nimis tempeftiuè committere.

Vltimô, vthanccontrouerfiam finia-mus,etiamfi Ioanna Albretia,Antonio Borbonio Duci Vindocini(feu Vendo, roi ƒ mauis^nubenSjpeccalTet, quia fuif fet

CapvtSecvndvm. w fetanceaCleuéfi Ducimatrim onioiü-irarNihilominus gt;nbsp;qhodie Rexeft Na-uarrç,legitime natus effet,ex lëgitimis nuptijs, Antonij Borbonij ,patris fui, qui er/anSjmatrimoniû, bona fide, fub-Ecclefiæ auâoritate, in ipfius Ecclefiç facie,adhibita fide publica cótraxiffet. Quo cafu dubium non eft,Ifgitimof cffe, etiam cxfiutatiuo m^trimcmb procrcatoî.vt lo cap. exteuon. quunturCanoniftæ.Quoniâ in dubios extracjitifil. in matrimonij Si liberoru,ex eo, fauo-^quot;'^^^^^,' remjiudicadum elt : cum de fide bona amp;confcientiaeius agatur,qui vxorem felegitime duxiffe putat:amp; fecundum , leges amp;nbsp;conllitutiones Ecclenx,opinio quifil.ßnt. veriMiprteuaiedt. Ita vt, cómuni fenten- Altx.inl. tia,adliberoïû legitimationem,vnius contrahentium bona fides lufficiat, li-citas amp;nbsp;iuftas nuptias credcntis. Patetfint le^t. Ab-itaq;legitimos etiâeffe eiufmodi ma- c‘tp- de irimonioprocreatos liberos. Sed iam^*'’quot;^ fuperius diximusSc demonftrauimus, etiam præterifas,Ioannæ Albretiç, hu-iusNauarreni Regis matris,cû Cleuéfî Duceaiuptias,nullas fuiffe,acq;irritas;

ialesq;,Eccleliaftica fentétia, declara-tas, eademq; reuocatas atque refciffas fuiffe: ideoqj eiufdem Ecclefiæ auäo-

ritate, loannæ Albretiæ liberam ,qu^^ vellet, nubendi poteftatem côceflam. Quodipfum exemplonon caret. Legi mus eniminveterû annalium monu-mentis,eandem ob caufam Othonem quartum lmp.à Margarita, Ducis Bra-bantiæ filia,feparatum.Et,vt quidâ vo lunt,Ludouicus Delphinus Vicnnen-lîs,Caroli fextiRegis lîlius,paullô ant» mortem.CatharinaEjDucisBurgundiæ filiæ,repudiâdæeandem occafionem fuinpfit.Etpatrum noftrorum memoria,Carolus 8.Rex,ann.i48o.cùm à Lu/ douico n. pâtre,ante annum ætatis 14« cum Margarita Auftria, Maximiliani Imp.Hlia verbis de præfenti defponfa-tus effet,eaq; biennis in Francia dedu-ûa, amp;nbsp;per decennium educatafuiffer, Papæ Innocenti) S.auâoritate, fepara-tus eft:Eademq;fententia,eandem ob caufam amp;nbsp;AnnaBritannica libera pro-nunciata eft,vt ei,quem vellet, maritû capere liceretjquamuisàFrancifcopa tre.Britanniç duce,minorannis Maxi/ miliano Imp.nuptijsjperprocuratorc, celebratis collocata fuiffet. Nicolaus Lotharingiæ Dux,viuo pâtreloanne D ucc,ann. 1460. Annam Frâcicam,Lu-douici

Capvt Secvndvm. ÿj( jdouici tl. filiam, verbis de præfenti,v-Xorem duxerat;nihilominus, maior fa öus, Papæ difpenfatione, cum Maria Burgunda, Caroli vltimi Burgûdiç Du cis ßlia,fponfalia habuit;amp;parabat nu ptias.cùm morte,in ipfo apparatu, cx-tinauseft.Totlegum,decretorum,fen tentiarum,rerumiudicatarum auftori latcs,improbäßcmaliciofam aduerfa-riorum Nauarreni Regis, impudétiam omnibus manifeftè produnt.

Obijciuntfccundoloco Regem Na ’ ** uarræ hçreticû efle,ideoq; fuccefsione Francorum Regniindignum,cuiusRe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

ges Chriftianifsimi fint amp;nbsp;dicantur,qa cùm primû ab Rhemenfi Archiepifco» po confecrenturiurét fe Religionis fi-deiq; Catholic« defenfores, amp;nbsp;prote-ûores accerrimos fore : quod præftare j / Regem Nauarræ nô polTe, qui opinio-nem in Religione fequatur, dudum ab 'lquot; ' ' , Ecclefiadamnatam.Nihileumitaque, iuris fibi in hoc Regnum vindicate pof fe:fubditosq;Regni, ei no obligari:fc- y.Vol.Conc.c. cundum generalis Romani cócilijfub?^™'” '’;'^ «^« Innocentio j. ann. txiy. congregati, de-^''^“'*' creta,quib.veteres repetebatur Thco-dofij iunioiiSjValetiniani j. ScMartia-

ni,maxime Catholicorum principun» conftitutiones,ad generalium Ephefij amp;nbsp;Chalcedonenfis conciliorum confie mationem.comprobaras ctiam à lafti*

t-Val. C0C. fol. ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• J ■ r 1

»56.21». 2Ilt;J. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tempus,quid 1 pfe probarec

ïjo. Z. M4(h- declarauit,vti ex collatione tempora clieos.l.eiuici- difti concilij,amp;Imperatotiç conftitu-infertç,apparet:Ec deinde Nouellis coftitutionib.

quibus Omnifuccefsionisiure hæretf» de predi- ci priuantur,idem lmp. côprobauit.

de^pt'a^co^.. Videtur certè,primo intuitu,hæcob--«••»Zf.No»^e ieftio fpeciofavaldè: Nobis auté, duo 46 in- ad earn necelfario excutienda funt ca.?

pitanuris vnnm;alterum faâi. Primû itaq; difputabimus. An Hereticus Re-cno,quod iure fuccefsionis ei debetut (vthoc Nauarreno ) priuari debeat. Deinde an hoc cafu, Rex Nauarræ he-reticus dici pofsit, ira vî fuccefsione fuafpoliandus ht.

11X. Quod ad primum attinèt dico:Con-ftitutiones Imperatorias, amp;nbsp;Décréta canonica, quibus fuccefsionis ius he-rcticis adimitur, loqui tantum de pri-uatorum Chriftianorû bonis amp;nbsp;here-lt;Jita(ibus,quæpoliticismagiftratuutn legibus

CapvtSecvwdvm 57 legibus fubiacent. Imperiorum amp;nbsp;Regnorum,longé alia eft ratio,neque au-ferri ealegitimis dominis öcpoirelTo» ribus, aut haerefis aut ciiminis alrerius eaufa poffunt.Tenent enim ca ab Deo aeterno/immediate, non ab homini/ bus.vti in Concilio ParifienG, fub Lu-douico Pio amp;nbsp;filio eins Lothario, Regibus Francorum amp;nbsp;Impp. anno 8^9. difceptatum amp;nbsp;iudicatum tandem eft: addita ex verbis fapientis conclufio« ne-.Mcam eß: confilium,G^ ^ei^uitäs-jineit (R pru nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*•

df »tidjnjf (t eft fortitudo-.Ptr mr,Reges regtiitöt; Çf legmn conditores iulh decer iut'.Per trie prit» cipesimpcrant.Idem Hi. in Danielis Pro-phetialegitur: «juöd dom»i4t«r Excelfuf'm Regrto botKiMMW ; er cuicungue voluerit dat ib Iwd. Inculcat eadem idem Propheta, Balthafari,Babilonis Regi, Nabucho-donozoris AlTyriorum Monarchiæ po Dau.^. tentiam referens. Et idem docet lere-mias Propheta, apud quem , Rex gum, Deus ita loquitur. Ego^ci terrain er bomMics, c? lumcnta gitæfuntfuper freiem terr£ j iw /ortitKdMic inea magna, er i» brlt;lt;-thio mco extento : er dedi earn ei gut placuit in oculii mcis. lus itaque in Reges nullum liabent lubditijad hoc folumnati,vT

jfj Ap o L o GIÆ Cath o L. Principibus fuis, quales quales fînf, obediant amp;nbsp;inferuiant, de eorum iurç amp;iuilitia parùm foliiciti. Ideoque re-JMw.ij. uereri Reges,nos iuber Aportolus, vt-pote ordinacos à Deo. Et cùm populo îuo Deus Regem bonum largitur, pie-tatis, iuftitiæ, religionis chriftianæ a-manrem,fingularis eft Dei gratia,«Sc bc nediftio : Impij principes amp;nbsp;improbi, fifte. IJ. iræ D i U i n ç flagella fu n t. D afco tibi Regent

i«/«roreiMco,inquitProphera.EtIob.Q5i regnare facit hypocritam propter peccata popu Zi.Cùmenimaccéfainnos iraDeifue* ritjtalem nobis Regem dabit, qualem peccata noftramerebuntur; quia, vti-dem lob inquit,fi malum Regem habe mus,peioresipfi fumus, Elegans eftI-swiffwf.W. j.fldori locus : Difficile efiprinciptnt regredi tap.jt. admeliiUfßfueritvitifsimplicatut. Pop'iliettiitl peccantes iudicem metuunt, cz à malo fuo legi^ bus cohercêtur.Reges autcm,niß folo Dei timoré,metuq; gehenn£ coherceantur.ltbcrè in pra-ceps proruuntjCf per abruptum licentie in ont' nefaciMus vitiorumlabuntur.Dico itaq;non effe ex populi officio,in Regis fui afti-ones inquirere.aut eas vellicare,viola-tareuerentia,arque obediétia débita: 'fcdfubiâtis in cœlumoculis cogitate debenr,

4ebent, fceptrum ei, qui imperat, fiuc bonus,fiue malus eft,diuinitus datum elTe; maxime,fi légitima fuccefsione vocatus fit, vti in Frâcia noftra, in qua populus,Regni lege,nó l'olùm ei, amp;nbsp;in eum omnem potellatem contulit ; led fibi etiamipfi manusita colligauit, vc quamdiu Regii fanguinis maiculus v-nusfupereft, deRegno ftai jerenihil omninó pofsit. Lege autê Regni,nun-quam deficit Rex : quia deiunûo, ipfo iure,ftatim fuccedit agnatus pioxim’, ex generali Francorum confuetudine, quamuis ad Regni adminiftrationem ineptus,amp; iudicij parum reûi.Hoc mé cafujlicebit ei curatorem dare, qui 4-fi.clVhered. rerumpublicarûadminiftrationi præ- ^ualAobA^n» fit:vti olim,apudnos,Carolo Simplicide amp;nbsp;Carolo fexto. Qnâuis enim Regnû, noftrum imprimis, propriè hcredita- iap.^andi.d» rium patrimoniale aut feudale non fit, fupp.gt;ie^l.pre. attamenfuccefsiuum eft, proximo a-gnato, non tamquam hcredi defunai, Z.defr^f^d. fed tamquam Régi) fanguinis in lineaooxmHb/jor mafculina piimo,acquifitum. Vocatur ‘impl'm.c. de itaque,qualis qnalis eft, fiuc ætas ini-^'*“‘^‘ pfo ,fiue indicium,fine quid aliud re-quiratur; Ordines autem ôi Pares Re-

gni hocvnumpoflunt, ipli regend oca ratorem conftituere,amp;confilio,qu« défunt, fupplcre : Eledus enimeft ad Fœgnum, ex quo natus eft. Et incurtéc iram diuinam omncs, quifeRegi legi* limOjfuccefsionis jure ad Regnum vo cato, opponent : noftrum quippenon eft, in fapientiam Diuinam infurgere, quæ adpopulum ctiam àfe eledum, domum ipfam Sion,caftigandum,Regnum fæpè puetis,peruerfis , ftultis, infidclibusjtyrannis concefsit: quales erant in ludaRoboamjIoramjOcho-zias,Amafias,Athaz,Ozias,amp;alij ido* lolatræ,amp;à vcro Abrahæ Deo deficie-tes:amp; Ifraelitis Nadab, Baafa, Achab, cum vxore Iefabel,Manafles, pleriquc alij ,'maiori idololatria amp;nbsp;tyrannidein feruos Dei graflati funt, quàm, huma-nærationis iudicio,opus fuiffet. lifde virgisEccleliamfuamvilitauit Deus à tempore gratiae, ex quo filium fuum pro peccatorum noftrorum rcdem-ptione mifit, ciiminfinitos non foh'im Imperatores amp;nbsp;Reges infidèles, fidei noftrç hoftcsjhereticos; fed etiam Chri ftianarum animarum paftores,vitæ im piae amp;nbsp;pcfsimi exempli,rebus præefle

pcrmifit.Conftannnus.Magni Conftan tini filius , amp;nbsp;Valens Valentinianipri-« niifrarer,amp; Zeno Leonis gener, Im-peratores, Airianifuêre : Anaftafius Sc luftinianus primus Eutychiani ; Hera-clius, Mpnothelita. Plenifunt hifto-riarumlibrijKomanisPontificibus he-reticisjadulteris,magis,maleficis,fthif inaticis,amp;infœtida vitiorumfentina demerfis,quiramen omnes. in Moylïs Cathedra, neminerepugnance,lede-runt.Nimirum caftigare ira luos Deus, amp;nbsp;tyrannorum imperio premere vo-luit:tyrannosf|jiptemet fclcgit, qui ef fent iuftitiæ luæ executores , contra quos conlpirare populus,neq; potuir, neque certè debuit.Namq;,vt eft apud c.lt;j»odaittem. Panormitanum,cum populus liber nó fit,led fubditus, lurifdiftioncm trans-ftrendi,aut titulum conferendi ius nó habet:ncq; is donafle cenletur,qui do-naiidi ius nonhabet,Etalio loco air i- natinc.itKfe-dem Doftor,non pofte valTallos, in aL rtaié.detrohi. terius quam Domini fui perfonam {entire, neque etiam potentiæ amp;nbsp;iuris prorogatione;amp;adhocmülcoruDo- Ahhofcenc. j. ftorumiudicinm adfert. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ini.fartt»

Ecclefîafticofuni amp;Cleri Francicima-^ ximam parcem,tamquam coniuratio-IIIS inRegnihuius ruinacaptæ, participes le geisi lïe: Quod ira fe reuera ha berCjPriihi perfuaderenó poJrum,quä. UIS ordinarios concioriatores noftros cocci di è audiam,certèinuitus,publice in veritänsjßc humilicacis, Sccaricatis Chriihanæ Cathedra,fcilicet,Bella,fan guine,ariTia,rebelliones, Regis amp;nbsp;Prih cipum Regiorum contemptum fpiran tes:Rem,p rofedój horren dam, amp;nbsp;coia DeöjdetelUridarri.

' O bfecro vos, Epifcopi, facerdotes, amp;Dodores, quid hoc rei eft? Hoc ne vobis'a Deo iniunaum eft?illane eft quam in Ecclefia Dei plantare debetis doftrina? illâne lux,quam gregi, vobis à Deo commiiro, præferre ? illânepax, quam predicate debetis,amp;:pro qua ardentes cottidiè Ecclefia ad Deum pieces fundit?Quâàvobis exfpeâarêpo-pulus emendationem poteft,fiprimi mali audores eftis?VuItis fuperbas lu-ciferijjpfiquè perniciofas,voces repegt; tere, Afcaidim in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eiro ßmilis Deo

fiy?ii»o/Vultis,merito veftro,veriDeiho ft«s haberi?Dei,inquamj qui obedien-tianl

tiamvobis in Reges, amp;poteftates ab fe conftitutas, in primis commendat: cuiq; pace nihil accepcius ell, odijs Sc fanguinis humani etfufione nihil in-gracum magis. lllüdne nriiferorûmor-talium fuioris remedium eit, humani-rate ipfos omni exuere?gladiurn,quo feipfos interficiant, furentibus trade-re? atque auftoritate veflra impios fu- ■ rores excicaie,comprobare,augere ? 8c in concionibus vellris,bellicum cane-re?Ergo ide vobis nosexprobiareco-gemur, qiï fuis lercmias ? Propfrct^ pró» pbïtdbitnt menduciam, er ftcerdotes applMde-‘ bant mdnibut fuis,er populm mti« dilcxit talü. Idemquein VOS dicemus ,quoJin ve-ftrifimilesEzechiel? Qitialocutielli'SVd- , ndjCZ vidijlii incndacitrtK-.ideo, ccce ego ad vos, dicit Dommitî Dci«. Etcrit mani« mrrf fttper Prophètes, gui vident vana er diuinant menda-cium-An concilio populi mei non erunt,er iii feri

tualis,quam traftatis.doftrinç fruftus. Videte, amabo, ne vobis dicatur; Ma-' lam atborem j bonos fruftus ferre nort

Ifi A P o l o C 1 -t C A T H o t. po!re.Bella,perfidiamjrebenioneprçgt; dicadsiqui in Regem noftrû, Regiof^ que Principes confpirarunropibusve ftris adiuuacis.-vrbes tradici 35 gregem, fidei à Deo veftræ comiirum, proditis; Aiienigcnas,qui nobisimperenc,re-quiiiris;amp;Regis veftri Maieftaci op-ponicis.Quo ruicis?Illâne eftdodrina, quani feniinatis, Catholica amp;nbsp;Apofto-

gt;■ 'quot;'’•quot;•lica'’fundamentumefleEccIefiæChri-ftum ignotacis?quiq5 ftatuataliud,fe-inetipfum , amp;nbsp;confilia luapræcipiteni dare? fed Chrifti dodrina quid aliud nifî paccm, humilitarem, obedientia, manfuecudinem prædicac.«’Nonne de vobis leriptumedfcßoteprudentes,ßeutfer ■ pètes, Cf ß'nplicesßcut columbit ? Nonne fai terræ vos eftis; qif lî fparfumfuerit, v-bi recolligemus? Scio quid ad hæcdi-catis.Infinitus cft, inquicis, licreticoru numerus, ferro perdendus : quia Deo amp;gloriæ eius aduerfi viuûc. Erratis.a^ mici,amp; erratis fane grauiter.Si etcnim hcrctici func. tanqnam hererici primû conuincedi finie, amp;ranquamherctici legitimo iudicio condemnandi: quqd adhucfadumà nobis non cli. Nauiq; Tiidentnium illud, quod dicitis con-'

CapvtSecvndvm. êf îîum,quo illos condeniiiallis,certèle-* gicimum non eft; ncqucipfeFrancorum Rex, iam cum cùm celebraretur, legitimuni agnouit.ldeocjùe non folû Rsgni fui EpifcopoSjptædecelTores ve ftros.adefte noluicjverùm etiam per o-ratorem,congregationeni illam fe, pro publico amp;nbsp;generali Cóndlio habere hon pofte, profeftus eft : fed priuatum éfté amp;nbsp;facliofum conuenticuliim,Ponti fi cis vtilitaci procurândæ, 5c Hifpanî âuftoritàti , magtlo Chriftianifsimæ Maieftàtis fuæ prçiüdicio, ftabiliendç, fcOnuocatuni.Agitâbât, Vt cetera præ-teream occultiora ( nani hoc agebanc püblicè) Régi Francorum Chriftianif-fimOjCui Pontifex auftotitatem fuam, bpes ccrtè amp;fpléndôréih debet, locûj inter Reges Chtiftianos, prirnum, tôt fæcülis j fine vlla controuerfia, totiua hrbis cOnfénfu, pofteftum, eripere : 8c éüm,fidis placet, Hifparto, ante iploà centum ahnos, vix reguli locum tueilÀ tijCribuere.ltaque profitebatur RéXj fè fubditosqùe fuos,decretis eius obligà tos non forezimb fi opus fit, vfiirum le rémedijs omnibus,ad ilia rèfciiadén* dà,rteceirarijs,quibus 8c Reges FrâcO*

«Ä Äpolo CIÆ CathoI. rutnjprædeceflbres fui, fæpè fimilibuf Cafibus vfi effent.

Prærerea,vim dicoamp; arma,verum non elfe huius morbiremedium. Igno ratis,fcilicet,errorem in Religionis do £trina,fpiritualem effeanimi morbû? fpiriruales itaque medicinas, quâtum în vobis eft.illi fanando qiiærite. Ad-monitiones nimirum,orationes, ieiu-nia,morum veftrorum cmédacionem: Vera ôc vnicâ,Eccle{iæDei arma. Sed, obfecro vos, an non vobis fumma ilia Regumnoftrorum Chriftianifsimorû amp;nbsp;Catholicorn,diligentia amp;nbsp;follieitu-do fatis eft,qua ad vnam Apoftolicam Rom.religionemfubditos fuos redu-cere , fummis operibus, conati finit? Quid tot horrendis ignibus ? quid tot ciuiumnoftrorum miferabiliterfparfoi fanguine ? quid tot cruentifsimis præ-lijs? Quid denique calamitofaillato-tiusRegni ruina profedmus? An non ipfiilli, qui hodiè vobis imperare vo-Junt,tùm Sc exercicuù dudores,amp; bei* lorum faces fuêre?Nónne ipfa fatis eX' perientia docuit.nec ferro,malum hoc curarijiiec ignljNónne experti fumus, vnicamtumultuum iftorum duiiium diem

Capvt Sîcvndvm; ^7 àiem praui militis efFræni licentiajina îus Ecclèfiæ Pei fcandalum maiorem-. qué ruinam inferre, quàm totos annos vitæ tranquillæ amp;nbsp;pacificæ?Pace ftabi-, lita,fuum cuiqiietribui poteft ; Pium Deocultumredderejdebito Regéhonore afficere, EcclehaRicorum ftcuri-tatem cucri,magiftratus reuereri, No-biles obferuare, Populû oneribus fub-leuare,cuilibet denique in rcftè viuen di viam, à quanos fæua bellorum tem ipeftas abduxerar, redire facile eft. Ht veri funt militantis Ecclcfiæ, amp;fideliû Paftorum effeâus ; hi fruûus quibus gloriari vnicc debetis. Viuos combuC-fimus, fanguine fuo ignés rcftinxcrûn aquisCabmerfimus,fub ipfis aquis mul tiplicati funt: dormiétes interfecimus paucispôft diebus refurrexerunt :ar-mis ipfosprefsimusjfed nondumop-prefsimus. Itaquefi confiderabimus qua nos ratione erga illos haftenus gefferimus,nihil nobis aliudréliquum cfle depræhédemus , quàm vt, mutuis confeâivuIneribuR vnàperéamus:aut vnicuiquein confcientiæfuæ liberta--te,liberam viuendi poteftateni conce-datnusifalutis alienç haut ita in pofte-

«8 Apolosiæ Cathol; ! rumftudiofi ,vtinuitos,ni velimusSd armis in cœlum pertrahcrc : fed, vultis me vobifeum apercé more maiorum^ I loqui?Superbæillæpompæ veftrç,fa-ftus intolerabilis, infaciabilis ambicio crafla hominum yeftroru m ignoracia, malum hoc nobis pepercrunc.Nihilo-minus cùm Ecclefiam ruentem cerna* tis, quis eanrveftrum, obfecro, pieta-te,caritatc,innocentia, dodrinafulch re conatur ? quis vitam fuam ( paucos cxcipio) emédareftudetf qüisjVti de-cetjÉccfefiæ bona diftribuit ? Nónne Epifeoporurrt, aliorumque Ecclefia* fticorum luxu, refertas adhuc princi-pum aulaSjVrbes, ruraipfa cernimus? Tot Abbates,quos Commendacarios vocant, nullam religionem profefsi, Ecclcfiæ redicus,pauperibus débites, deuorant. Tot benenciarîos,Epicuri degrege, pluribus onuftosEpifeopa-tibuSjAbbatijs,Prioratibus,paro’chijî partim fubticulo, partim fub cômen* da poffefsis,videmus,qui earum nulla nifilocandorum forte redituumcaufagt; vnquam vifitarunt. Sacra interim tem pla, vetuftate corruuntjfacerdotes ab ipfis facracijmiferi, vidum oftiatim quæiN

•Ca P VT Secvndvm. quæncant;pauperes, ad ianuas ipforä lt;nbsp;proftrati, fameenecantur. Vtverbo rem expediam,Numos illi, quibus a-butantur,ad omnis generis fordida amp;nbsp;pbfcœna vitia,abundè habenqquibus piè amp;nbsp;Çhriftianè, ex officio vtantur, nonhabenc : ne ad hoc quidem , vc prædicariDci verbum (quoniamprç-tiare ipfimet,aut non polfant aut con» temnunt)cultum Dluinum admini» ftrari, iuuentutem inilitui curent.

Nemo enim ignorât, Carolum no-num Regem ( cui Deus propitius fit ) êcHcnricumtertium,qui hodie Rcx eft.çùm inijsvrbibus effent, inquibus cele^rrimæ huius Regni Académie olim çonditæ funt, conftituiffe, vt quarundam Diœccfium Ecckfia-fticijcxiguam pecuniæfummam con-ferrent, quæaugcndo Dodorum fti* pendio effet. Impetrare tarnen, à Midis iftis, boni illi viri, quibus iuff iiiæ amp;virtutis femina debemus,nihil yn-quam potucrunt.Nunc verb pccunijs, elluunt, quibus Régi fuo, fub fall'o defendendæ Catholicæ religionis prætextu.illatum bellum,iuuentôc iuffentent. Sed fruffra, antequam vof*

Apologia C a t h o i( metipfos repurgaueritis, emendare a» Iioscogitatis. Deponite quæfo,fpetn iftam.Obijcitur enim vobis, feftucam VOS in aliorum oculis cernerejtrabem, quç VOS excæcatjcx oculo veftro extra here non polTe : QuareMoyfis exemplum non fequimini,qui,cùm in Diui-nam Maieftatem,populus Dei, idolo-latriapeccaret,nó giadium,fcditiolus, in manus fumpfitjed ad Deum clama uitzDomtMe,inquit,peccauitpopulw i^lepa C4tumm4ximu,fecerunt^; ßbi Deosaureos’.Mt dimitte eis has nox4m,4ut,fi no f4cis,}iele me dt Ubro tuo cjuemfcripfljli.'N os veró,vri Chri-ftianos decctjviuam’jamp;relifta hactc-porali crapula, mores noftros, ad Diui nam norma,corrigamus. Quale de nobis nunc,qui religionem reformatam, profitentur(quos hac de caufa dudum, amp;fæpèinfeâati fumus)iudiciöfaciét? népèvaldc contemnendfi efle Doâo-rem,qui in eudem, quern reprehcndit errorem.impingat.Sed amp;nbsp;acrius in vos infurgentjarmaenim numqoa,nifi de-fendendifui caura,fumpferunt:vos vitré amp;nbsp;primi Regem petitis.Regcmfu-premumfempef Dominû fuumagno-uwunt,regies Principes nunquam có'‘ tempi«-

CapvtSeevNDVM» n tempferunt;quod ScRexediftis fuis falfus eft : Vos exteros introducere, Sc promouere, contra Regiæ Maieftati» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,gt;

dignitatem,vultis:CótraRegé, inquä, quiantequamRex effet, Scpoftquam ad Regnum peruenit, vt furoribus ve-ftris fatisfaceret, amp;nbsp;cruéta concilia ex-fequeretur, de vita fæpè fua,fortunisq;

Regni periclitatus eft.Qui vos, igitur, nunc ftimulus agit,vt vos Ecclefiafticç tranquillitatis hoftibus adiungatis?ini perijveftri,Regis veftri.Regiorumque Principü hoftibus? amp;nbsp;Regis certèChri-ftianifsimi,Catholici,Deum timentis, qui vobisjVi Sc armis, omnibus deniq; viribuSjConatus eft parare,quod quæ-ritis:fupra, fortaffe,quam fadum op'ót tuit. Arbitror enim,amp; experientia do-cuit, morbum quanto magis irritatur, tanto magiscrefcere. Sed hac inrto-ptimum Sc bonis viris atque fapienti-Dus vfurpatum concilium erit, certum habere, hanc quæ reformata dicitur, religionéjfi exDeonóeft,nullo nego-tio,abfq; vi vUa,fponte fua,peritura q-modo amp;nbsp;fuperiores hærefes: fi veto ex Deo eft,8c à Sp.fanfto,quicquid tenta« uciitn’, opufîfuu Deus certè perficiet.

Sed(nifi malitia forte quædam vos 4« gitat)itâne eftis excæcati, vt Catholi-cæ Religionis zelo duci credacis, conquot; ïurationis huius ( fanétum fœdus, im-* pudentes,vocant) audotes^ß itafit, quare eos Regij fanguinis Principes, quinobis Catnolici fuperfunc, exEc-cleGæ Rom.præfcripto viuentçs.^b 0!' nireformatç iftius religionis fufpicio-ne alienifsimos, in tam fanâi fœderis l'ocietatem non vocarunc^ Scimus Cat dinalem Borbonium, (cuius ætatiil*« ludunt iili,cnique gladium,quo in fan' guinern fuum ræuiat,tradiderunt,cùni cianteaoptimam maximam Eçclefia-Jlicorum bonorum partem blanditijs exprefsiflent, fratris eius filijs impro-bè defraudatis) hune, inquam, ipfum feimus, antequam affeâum omné fuis debitum exuiiïetjCÙm ei fanâum, fei-licetjfœdusfubfcribendumofTerretur, petijiTe vt amp;nbsp;Cardinalis Vindocini, ôC Princçps de Conty,amp; Cornes Suefsio' num, fratris blij aduocarentur: quod audire boni iili viri noluerunt. Quare, obfecro, amp;nbsp;Dux ipfe Montpenferij, amp;nbsp;filius eius Dombéfis Priq cep s, Prinzip es Religion! Catholicæ addiâiisi-mijfu*

Ga P VT Secvndvm. 71 jnijfufpeûi funt?Nifi quod exBorbqlt;gt; nijs funt,quo|:mn funditus cuenere f* rniliam flatuerunc, vt eo facilius Regni veluci vacantem poflefsionein,inua-» dant. Cardinalis interim Borbonijfe-neâæ amp;c cadutç ætati innituntUFjCoq; tamquam ligno militari, ad armafua conuocanda ßcconfirmanda abutun-fur. Illos admitteie noluerunt, quod eos Cardinale peripicaciores, ad in|* pias fraudes detegendas,fore vereren-tur.Et fi poftea in incerto, taquam fub aleäjponeretur,ad quem Regnum,quo de agitur pertineret,valdè verebantur, ne popultrs Principes illos, tamquam Regiæ familiç membra, Sc fuccefsioni RegiæjOrdine fus, idoncos, fequeren-tur;faltem,Francica Nobilitas puden-do rubore fuffunderetur,fi tyrannicam alienigenarumdominationem,legiti-mo Principu geminotö imperio prae-tuliflec.Sed noua non eft,Hifpanicorij iftorum mancipioium,inRegiamBor boniorum familiam,inuidia; vetus eft odium,Sc diu occultatü : Apparuit au-técùm Vindocini Dux,huiusNauar-reni Regis pater,RegniNauarræihere-dem vxoiem duceiec, quam è maioiU

74 Apolo eiÆ Catho L« busiftorumvnus.ambiebar. Duceitt certè Montpenferij priuatum oculisSC iudicio iudicOjfi cx amica illa Aurelia-nenfiumfalutarione,quanuper,Aure-lianum nomine Regis adueniens, tor-mentis bellicis petitus, repulfus eft,ß inquam inde animos coniuratoru non vider, amp;agnofcic non ad defendenda Religionem Catholicam (quamnemo arm is oppugnat) fedadRegiamfami* iiam exterminanda, impias manus arma fumpfiffe; ludicet amp;hinc de eorii animis quódübi, in Comitatu Ducis Alençonij fratris Regij,qui rum in Bra bantia erat,abfenti,Brirâniæ præfeftu-ram furripuerunt, cuius nunc fibi proprietäre,hic marris,ille vxoris fuæ nomine,iudicant. Sed Regemfpero.fi enm pellere iufta poflefsione tentaue-rintjiusfuum retenturum , autamif-fam poHefsionem reciperaturum,caU' fam deinde eorum auditurus amp;nbsp;exa-minaturus.

Iam,vr ad vosEccIefiafticos reuer-tar,ingens vobis iftorum hominum in Catholicam Ecclefiam ftudium, maiii feftifsimè demóftrabo. Cùm irritae eo-rum in Argentinamciuitatemmachi-naciones

pationes fuccefsiflét:cuius diuiti præf da, amplas fe opes cóntequuiiiros ar-bicrabantm',eriam ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ullum,

Vertoduiium , ciuitaces célébrés amp;nbsp;i-pfis commodifsimas , occupaudas, quarum deinde Screliquarum ad R.he-num (quasfuas finel'udore«Sc langui- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ne fore præfumebant ) opibus , relU ' quum Regni Francorum aggrederen-r tur: Cum,inquam,vanaeQiumcon-filia fuilfent, Reformatos quos vo« cant , partibus fuis adiungcre tcnta-lunt, non Religionis folùm cxerci-tium liberum, iam ante ab Rege no-ftro concelfum, permittentes, led ma-iorem etiam,fi dcfiderarent,liberta-tem,amp;idoneis cautionibus confirma, tarn promittentcs. Liberos nempe mafculos , amp;nbsp;propinquos fuos , in Germaniam, obfidum locojaddifcen-dæ lingu» Germanic« prætextu, miffuros. Docebant præteiea, nullam elfe, Religiohem Reformatam, vc vocant, profefsis, ab hoc Rege pacem autfecuritatem cxfpeftandam.Exan-leaûis credere eos debere , Regem, quamprimum oblata occafione,pacis conuentiones violaturü. Regem Na«

AP o 1 o GIÆ CaTHOU I uarræ amp;nbsp;Principem Condenfem, rut$' dis ipHsjnequéaudoritacis fatis,neq^ virium habere.Suæ dcnique (i dei amp;nbsp;tu telæ committere feipfos debere ,qui j, milites,qui Ecclefiafticos, qui prouin* Î* ciarum Redores fua in inanuacque po teftatehabcant. Hæc vt commodius Reformats proponerent, amp;nbsp;facilius fuccederent,miferanc ad Calîmirum Ducem.defundum Dominû de Maio, vt amp;nbsp;eum etiam fuas in partes pertra-herent;amp;eotamquam medio, ad con i ciliandos fibi Reformatos vterentur: offerentps fidei ipfius amp;prudentiæ o-pesfuasfe omnes amp;nbsp;vires commifTu-i ros.Reuocabantin memoriam, anti-» qua eum Caroli Magni ftirpe, ex qua amp;nbsp;ip fl eflent.ortum : pofle iundis viri* hus,exvnopotentifsimum Imperato-rem,exaltero,magnum Regem effici. Capetios hæreditatem,quæ fuaelTet, diu nimis pofsidere : noil elTe diutius ferendam iniuriam. Et certè, cùm Fera (Picardiæ oppidum)obfidione teneba lur,idem ille de Maio,quofcunque,ah quo modo male affedos videbat,eallp dèfubfcribendæ coniurationi,conci- . JiabaCîdoneCjVulneratuna huius con- ;

CaPVT Se CVND VM« jf ïurationis Princeps intelligés, per dil-poficos equos aduolauit,vt Icripta có-iurationis capita, amp;articulos recipe-let : Defunfto autem Maio, certos in ædes eius homines mißt, qui Chartas amp;fcriptaomnia diligenter perfcruta-rentur. Noliteiamampliuscredere, pietate in Deum aut in Catholicam Re ligionem ftudio,homines iftos duci; libéré pronuncictis , inexplehili cos ambition^ laborarej amp;nbsp;impium atq; deteftanduni huius Regni perdundi, eiulqueadfe irhperium transferendi, concilium cepifi'e : ad quod nefanda* rum luarum cupiditattim mancipia^ aut crudelifsimæ tyrâttidis exfecuto-resdeftinât. Vobis diftum arbitrèmî-ni,quod olim loei fuis; Expcrgifcimiwi è-trif jCrßcfW plHÜte omnrs, qui Hbitw vt««* üt i»U«in»é,q«oni4i„ perijt ab ore ve/lro.Lü.-geatis amp;vos,quialtatiinferuitis facer ; nbsp;nbsp;dotes,quoniamterrænoftræ miferabi

piorât^vineaè ficcitatecorruptsfuntj oleum deminutum jagricola ad ege-ftaterh redaftus eft.ploretis amp;vos Ec-clcfiaftici,qui Deo feruitis,amp;pia hæc verba ûiitvobis armorum loco; Do» min^,

78 Apologia Cathoi. mine, remitte huic populo peccata fua; amp;nbsp;hereditatem tuam nederelin-quas.Q^iod vitam veftram attiner, di-rigite vos ad Apoftoli normam : fimiK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in medio ygt;e)irum,timlt;jui

fl nxirixfiueitfilios fuos : Ui deflderantei vos, t.Thtjgàl. 2,y.(upidè volchämus tradere vobis non fol'um E-

«dngf/tttm r)ei, fed etiam animas noRras: quo-niam charißiminabisfoâiejîis. Deponite o-diurri omne;malitiam,fraudem,fimuJ/ tatem,inuidiam,detrafl:ionem abiici-re, Läfte nos eriucriatis,adfalutem: quoniamomnipotensDeus, micisamp; dulciscft.

Ignofcite mihi.quæfo : fcioicnius ifta vobis proponi potuifle: fed quid iüuatvulnus extremis digitis tangerej * aut fumma eius linimetolabra demub gere.ciim premere illud, ad pus, quo inficitur corpus exprimendum, opor-, teat? Cui vfuiturunda futura eft,c5 . opusfîteauterio?Gratiigitur,quædi-xiaccipite: ex media Ecclefiæ Catho' licæ , Apoftolicæ amp;nbsp;Romanç fchola i prompta funt.Hoc enim mihi, fummi eiusDodores velinuiti concédant ogt; i porter, Gonciones illas veftras,quitus populum ad arma 8c fanguinem , «iFun'. I

efFundendum vocatis, Saranæ tubas ciuium fratrumq; reftrorum cfle. Gerte fi arma alia quçntis,quâ ea quç Chrt ftianç religionis manfuetudo amp;nbsp;pie-tas requirit; amp;nbsp;nifi cum Tertulliano dicatis,malle vos intcrfici, quàm inter ficerejiram vobis Diuinam prçnûcio: veraqjeritin vobis Malachiç Prophe-tia;Voj receßißis de fcandalizoAis plu-rimas in lege : trritum ßciflis pailum Leui,dicit Dominus exercituû.Propterea quod^et ego dedi voscontempltbtlesc humiles omnib.populis.

Et inepta eft quorundam veftrum x 1« querela quam.parùm prudentes homines,inde captât, quodRex à vobis, necefsitate coadus, décimas aliquan- y do cxigat; amp;nbsp;ad nccellarios Regniv-fuSjtemporalibusEcclcfiç bonis vta«* tur.Iniufticertè homines:amp;auftoriti te ilia abutentes, quam prçdeccflbri-bus veftris, principum peperitindul-centia,cùm eos,viros bonos,Ecclefiç bonacernerct magna fide amp;nbsp;diligétia inter pauperes ditlribuere:nonveftta ■ enim dlafunt.led pauperû bona funtlt; Nam amp;nbsp;hoc vobis, obiter, in meh tem reuoco : diüitias amp;nbsp;opes , verum amp;nbsp;v-nicmneffeEcclefiç vençnum, Nonw»

8»' Apolociæ Gathol, lemporalibus bonis,amp; mundanaillà magnificentiâ, vti Ecclefiafticoriim plerifque Diabolus perfuafi[,EcclefiîB dicnitas fi ta cft;fcd in fanfta amp;lauda-bili paftorû vita,amp;in diuino cibo,gre-gi(cui dies no£lesque inuigilare de-bent)cxhibendo. Imô, vt reftè moiicc

8 »'» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chryfoftomus,Ecclefiæil-

' Jaopulentià,amp; diuicibusamp;pauperibi fufpeftos vos reddit. Latronibus amp;C3 lumniacoribus exponit-.curis, infidijs^ iurgijs, licibus,odijsj timoré, auaritia, perpetuaqüefollicitudine vos agitat. Proditvoshæc temporurrinoftrorum mifériâjcùni maximaEcclefiafticorum pars bellum gerit aut fouet, ne quid i-pfis de ram amplis reditibus,quos pau peribus inlprobè detinent,decedat. Hinc facile dogriofcimusnihil nobis inhifcehóminib. amplius reftarequa vanamvmbram, amp;dolendammémó-riam,arque incredibile prifcaé illius Ecclefiæ Chriftianæ defideriurri,quas I»r«.i2.«x4. pietate nafcitur, pietate augeturjpicta

te ftabilitür: Ea de caufa,nihilvnquam । Apoftoli pofsidere voluerunt; amp;nbsp;olini Leuitæ eorumque vidüæamp;orphani.à populo Del viâumaccipiebant.Turrt érianl

Gaïvt Secvndvm. glt; thm, cùm Ecclefiç vifum eft certi ali-, quid tenendum effe ad pauperum Sc paftorumfuftentationf*Ti,adminiftra-tioamp; diftributio ijs mandabatur, qui ad id ab Ecclefia effent eleai:quia tùm amp;nbsp;populus amp;nbsp;principes populi, iurati fidei hoftesjamp;fponfæ Chrifti perfe-quutores erant, aut fidei faltim infir-mæjzelo Scpioardorè deftituti.Pecu-niæ itaque illç publicç, Epifcopi fidei cómittebanturvt qui effet pietate ceteris illuftrior amp;nbsp;fideli atqj fanâa di-ftributione infignis: vtpote qui tantû fibi folummodo referuaret, quantum eratadviûum neceffarium. Chryfan-i/slt;,^j,'t,7. turn fcribit Socrates,duostantùm pa-fap.zj. hes,fibi ad diurnum viftutn defumpfif fc.At cùm epifcopus,publica ilia pecu hia,apud fe depofita, ad priuatos luos vfus,femel abuti cœpit,amp; furtum ei us tei facere,quæ ei tamquam difpenfato ri,rationibus reddundis obnoxio, cô-hiiffaeratjcœpitetiam ceteris Eccle-■fiafticis opulentior effe,amp;. artibüs Sa-tanç proftratus, in luxum delabi: neîii pe Satana opibus iftis, tamquam ma-chinisjfanàitatem Ecclefiæ Filij DCi txpugnantejamp;infignem fplendorcia

Statim autematque Principes Re-^ ligionem Ca »’.olicam amplexi funr, difpenfatorcs etiam amp;c ceconomi bonorum Ecclcfiafticorum efle voluerut, vtquæReip. ctn ipb itnperarcntjpar-tem facerenc. Namque vtamp;Optacus MileuitaniisfenritjRelpublica noneft in Ecclefia,fed è contra, in Republica cft Ecclefia;amp; lab terrcftris Reipub. aii doritate , cceleftis Ecclefiæ fpjendof clucefcit.Itaquc Conftantinunt M-cu** ftodemamp;diftributoré bonorü Ecclefiæ fuiiïe legimusjveteró Regum Iud$ exéplo;interquos loas, facerdotis lo-iadçcôfilio,pecuniâà populo adreftau rationé têplï collata, ne forte ab facer-dotibus malè adminiftraretur, in area reponi,amp;vno è fuis præfente diftribui iufsit.Et certè primis illis téporib. fub audoritate amp;poteftatePrincipü chri-ftianorum pofita eratEcclefia.nonfo-lùm ad temporalium bonoru eius ad-miniftrationem.fed ad officiorumetia iurifdidionis amp;nbsp;ordinis Ecclefiaftici inftitutionem, morum Ecclefiafti-corum corredionem ; propter illam quam fupra citauimus,African! Epi-fcopi

Fcopirationcm. Morcm ilium Eccles fiæ veteris vt probem, neque aperti-us, neque jnaioris auftoricatis tefti-monium requiro , quam illu-d AugUaE/'-*’^** ftini cùm penes Impcratorem Con-ftantinum ait fuiffe Ecclefiafticarum caufaramcognitionem. Etinlerem^ am Beatus Hieronymus elegantes ra* t.ones adducit: eiufque à Gratiano in Decretoopinio conbrmatur. Haccer-tc cura amp;c diligentia,ftudium amp;nbsp;pieta-tem fuam Reges in Chriftianam Reli-gionem declarant.Narratin hanefen-lentiamBeams Gregorius Imperator res amp;nbsp;Reges Chriftianos donate Ec-«lelîas, Sc conferre confueuiffe : amp;nbsp;co-guntur Canoniftæ Baldus, Archidia- iald.i'nfr»-conus, Panormitanus fateri, potefta-ternillamRegibus,iure comuni pro-pter Coronæ iura,competere,quod in norm. inc. oratione, de tradendis Bafilicis, ante eos probauerat Ambrofius. Attamen fciunt,quiinhiftotiarum leûione ver fâtur,quâtas Germanicis lmp.Pontifî ces Romani,l'up hac re Trageedias ex-citarint.itavt cos tandé caufam defers rccoëgerit. Principalis huius auâori-catis, exigua fane in orbe Chriftian« ‘ •

Apologiæ Catho£ï veftigiafuperfunt: fola Liliorum ma^ ïeftashoctibi iusintegru haftenusSC ïllibatum coriferuauif,amp;vti fpero.con ■ feruabitjfi viri boni, genuini Franci.of jficiofuo’, ad quód Sacramento huius Regni dignitati naturaliter debito,ob-lifantur,deefle noluerinc. Quösigno-rare nolojob hôcprçcipuè Pohtincem tanrópere infiftere, vt Coftciliabulum fuumTridentintim in Franciamintro ducat; amp;nbsp;ad hoc vt deminuatur auc funditùs euertaturhuius Regni noftri dignitas,auxiliari Hifpanum, per mi-nillros amp;procuratores fuos , ingratif-lîmos huius Regni nutritios. Eaenim femper fuithuius Regni dignitas,vt Rexin Ecclefiafticos omrieamp;fummû ius haberet:amp;fub eius aüûoritaté, indices amp;nbsp;officiarij,in Parlaméntis,ma-ioriq; Concilio,deuoluta ad ipfos, per Maieftatis fuæ fubditos appellation« quæ in hanc rem inuénta,de db-ufu,a. pragmaticis dicitur,ius fibi,àpri ma inde inftitutione conferuarurit, annullandi refcindendi quicquid contra fanâa Décréta , leges Regias, edifta,conftitutiones,Senatufconlul-ta,à Papa,epifcopis autali;s delcgatis

Capvt Secvnbvm, S; ' lEcclcfiafticispronunciatûjConftitutû, judicatû aut decretu fuiflet. Quia Prin c.pntiàfes. ceps reuera Ecclefiafticæ difciplinç'^ '^“^”“”'^'*quot; çuftos eft , vindex ÔC reformator, prifci illi Epifcopi, Scmeliorisnorç Pontifices,noftris minus ambitiofi,fç- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''

pifsimèpublicèfafsifunt. Ex Ioannis z.Pontificis epiftola,ad luftinianum Irap.quç Codiciinfertaeftj'clarifsimètrin.c.-vides-c. apparet,eo tépore Ecclefia fub potefta (/»«/dofem. c. lelmpcratoris fuiflendemq; ex primo# ^o-dißtnd. Codicis luftinianei licet obferuare;8c Nouellis eiufdem Conftitutionibus.

146.amp;pofterioribus Tiberij x.Bafilij, Leonis Pbilofophi, Alexij, amp;aliorum OrientisImperatorum.In Francia aûc noftra,Papa amp;nbsp;Ecclefiaftici, ordinarias collationes fempet à Regibus noftrjs fadas,negate non poffunt:amp; teftantur Gregorius Turonenfis.Aimoinus.ce' teriqjnoftratesHiftoriciveteres.Etno içfuntprçclarç illç conftitutiones amp;C vincent, vaul. refotmationes à Clodoneo fadç.in Sy ïgt;Mc.amp;alij.

nodo,eius iuffu Aurelianis congregate; item à Dagoberte ( fi Flodoardo Vwent.K.«, credimus) Childeberto,Pipino, Caro lo Magno, Ludouico Pio, Lothario, F 5

(vt corum capitula teftantur) Philip* Sof. eytfj P® Deodato, S. Ludouico,infanâio* /•^.cpxf/ow.oe piagmatica, anno nàS. Philippo 6j lt;/(#f -»oZ*Pulcroinanni jjoj. ediao,CarolobCa ' ■ *^0^07. anno i4B.Carolo ÿ.in Aurelia« ordinum conuentu.amp;hodiè régnante Henrico gt;. Quæ olim omnia Ludouico tl. fapiéter à duobusCuri» Parlamenri præfidibus , totius curias nominepropo/ita, amp;libcllo adidcó-pofiro,explicata fuêre.Et generales R9 gni ordines,annoi4Si.in ciuitate Tu* ronenfi cógregatos.fcimus à Carolo 8. Ecclefiafticorü reformations, vt quæ exeius officio eflec,petiiire:Pontifico nullam in Franciæ epifcopos iurifdi-óbonemautcaufaecognitioné haben-te,vtiiamabanno 1407. fubCarolo^« generali edifto in Parlaméto publica-to,amp; in.Curiae tabulas relato,declara-tü eft:Imó eó etiam res aliquando de« uenit.vtPontificis bullasgt;amp; refcripta, contra Ecclefiae Gallicanç libertaté, Si Regis noftri maieftaté data, oblittera-ri amp;nbsp;dilacerari Curia iufferit. Pontifici aüt ipfi ne Legatu quidéin Frâciâ,niff Maieftarefua permittente, mittete licet, idque faluo Regni iure,vt anno mil-

millefimo quadringétefimo oönagcfi mo quarto, Senatul'confulco iudicat« eft'.ÔC l'æpe fenarus, legacortt,Rege ap-probantc milîorû, audoritaté rcftrin-xit,ne quid in Regni iura attentarenc. His limitationibus amp;libertatibus nihil vnquam Pontifex oppofuit. Cum igiturEpifcopatus veftros, Abbatias, ceterasque Ecclefiafticas dignitatesa Regibus pofsideatis, amp;nbsp;ordinis vc-ftriconftitutio, morumque emei tioiurisRegijfit, quare obfecro, Sanüum Ambrofium non infe

Regibus licere temporalibus Eccle-fiæ bonis,abfque Pontificis auftorita-te,vrgente necefsitatc, ScRegni com-modis vti? eaquevcndereaut quouis aliomodo alienare, feruato facerdo-tibus ,alijsque diuino cultui deftina-tisviftuneceffario? Nam amp;nbsp;vo» fei« lis,quicquidde bonis illis prætcr ea quæ ad vitam neceflaria funt, defu« mitis, furtiuum elfe amp;nbsp;latrocinio partum, eolt;^; nomine fanftis decretis np-tariexApoftoli auaoritatc,quivos ali,, tplfinf.te. mentis 5c veftimetis contentos efle in f bet.Et canonibus veftris feuere iniun- ‘M-*' gitur,nequéfratrû aut propinqupiUj

«5 Afologiæ Gathoii autaliorum in bonorum iftorumpaf» té vocetis, Ideo cû cognouiflec Eccle-lîa.prçdeceïTores veftros, opinionc, quâ de pietace ipforum Impcratores Chriftiani conceperât,abuti, amp;nbsp;in bo-norû Eccicfîâfticorum diftributione, quam piorû Principû, inregritati epi-feoporum nimis fidenriumjinduJgen-tia, reciperauerât, male verfarijdenuo vos hoc iurc merito priuauitj yobis-que hacadminiftratione, quarto Car-thaginenfi Concilio, prorfus interdi-xit,amp; generali Chalcedonenfi Concilio, fubwartiano lmp. Oeconomi,in hâc ré,qui neq; presbyteri eflenr, neq; Eccleßaflicijconßiruri funt;amp; eorun* déjfeptimo generali Concilio,fub lufti niano primo lmp. audorirasrenoua-t.e»mfàmiti. tajconftitutûq; vt Archiepifcopi foli»

5. Netteil. ad corS eledioné vocarétur meminit ipfe luftinianus. Grauiter conqueri-tur B. loannes Chryfoftomus,quod li-bi fui temporis Epifcopi,amp; Ecclefiafti ci, bonorum Ecclclïæ adminiftrationc t,4JCtr.i6. amp;diftributionem fumerent: amp;Honic

lia 3^. in Marthæum tantundem,in-quit Sâdus ille pater, laboris eos amp;nbsp;O' per« tcmpoçalium arque fpiririialiHm admi*

CapvtSecvndvm. M ^dminiftrationi impendere. lamipfi-piet Apoftoli,pecuniarum in commu-pe collacarum diftributores effc nolu- ’ erunr. Magnus ille nofter legislator amp;nbsp;Ub.i.tit. Rex Carolus, de bonis Ecclefiæ ad pri amp;nbsp;*}• üatum commodum trasferri quicqua prohiber ; omnia in paupcru vfus con-yerci iubet. Notum eft quo ordine, in quas res,reditus EcclefiafticoSjEcclc-na diftribui voluerit. Refert B. Grego- tre^.in rius,quattuorportionesfçpius herifo litas,quarum vna epifcopi effet, eiufqj exiguæ familiæjpauperum præsbyte-rorum, aliorumque Ecclefiafticorum altera J tertia, reliquorum pauperum; quarta templis, facrisqueædificijs re-ftaurandis, Hodiequominus ita pro-ccdatur, Epifcopi,8c Abbates noftri ca tient fedulo:focietatem Leoninam,cu ius leges noftrae meminerunt, diligen ter obferuant:amp; Presbytcros,aliosquc pauperes facile patiuntur, portiones fibi,prout lubet,nngere; modô ad earn petitioné non admittantur.Etfi quan« do forte, Princeps aliquis, necefsitate cxigente,de nimio eorum luxu, parti-culamad vfus Regni neceffarios tran-ftulit,miras fparfeiunt fabulas : hunc à

Diabolo raprum; ilium, in inferno vî-* fum, alterius in l'epulcro cadauernon repertum,amp;fimiliacomplura, quibus Chriftianorum hiftoria leptingentis aut oftingcntis annis,tamquam vene-no infeâas, legitnus : Cùm tarnen Re* gum amp;nbsp;dominorum fuorum voluntati obedire taciti debuifient: fub quorum difciplina amp;nbsp;imperio vitam viuere fim plicem pauperem tencnturjfummif fis oculis, in humilirate Sc obedienda Chriftiana,ab iplis Regibus,de Eccle-lïæ Sc altarisjciii feruiunt, redidbus tantum accipientes, quantum, ad vi-ûum necefiarium.fufhcit: At necefsi-tati principum fuorum legem dicere, amp;in eos, 11 quando necelsicatepubld ca vrgece,bonis illis.benc vtantur,cla' morib.amp;armis infurgere,improbu eft.

Vos itaque.Epifcopi Sc Praelati, qui plerifque omnibus bonis viris tant-quam Hifpanorum,Italorum,amp;Lo-tnaringorum,qui hoic Regno, tanqua prædæ,inhiant, nefaria in Regem Re-ciosque principes adiuuantes conli* lia, fufpedi eftis,valde oratos volo ,vc ▼obis Magnulphi Tholofatis Epifco-“ pi extinplum proponans,vti à Grego lio

^rio Thurlt;»ncnfi rcfertur. Cùm enim ' Gundoaldus quidam , qui ClothariJ primifiliumfe ferebac, Defiderio,amp;ï quibufdam alijs hutus Rcgni rurbato-rib. quaies hodie ncftri func.opem fe-rentibus, diuifioneni patevnæ luccef-fionis, à Guntranuo Sc Childeb’erto, Clotharij liberi« pcreret, narrat hifto-riajimpium iliüDcfiderium,aliosq;fa-âiofos homines,pij illius Epilco. ora/ tionc.verö patriæ amoré fpirante, de-territos,incœpco deftictlTc. Dicitur e-nim hisverbis populu allocutus.Scim«* Rfgem tj?c Gunthranuiu, ac nepotem eiui, hunc iutem,nefcimui vndeßt.Blh'e er^oparati, etß voluerü Dt/ideriut dux, hanc calamititê htductf « fuptr tios, fimili’, vt Sigulfw, forte depereiti fît^omnthuiextniplû,NT q_vis extra-NIGRVM.TRANCORVM AVD5AT

Supradiérisomnib.Scijs q defubdi-torü in Reges Sc Principes officio dieu lur, refpondét trâquilhratis Sc Legurr» huius Regni turbatores,Regc Nauarrç Francorû Regé nunqua futurû,niri pri* ex veteri morc,iain inde ab Clodoueo, primo Rege ChriRiano , obfetuato, confectacusjinunaus Sc cotonaius fit;

9» Apolo GiÆ Gatho^,? Neque natura fola,abfque cerimonijs, in nouis Regis inauguratione vfitatis, Regem fieri poße.Ideo inferre audent, V ’ etiafi quæ fupra attulimus conceduft-tur,non conuenire tarnen ea Nauarre-no RegijCui Franci.non nifi poft conf« crationem, amp;nbsp;coronationem, obligati futuri fint : ad confecrationem autcm amp;coronationéab Catholicis non ad-miflum irijiiifi religioni, quam Refor-matam diciintjrenuncjauerit.Itaque fi ei fe opponant.non Regi,fed ei qui ad Regnum adfpiret fefcoppofiturps. Certè hic eft totiusrei nodus amp;difl^ cultas; Sc hicpræcipuèimponere retu jmperitis hominibus ftudent.Sed non patiareos diutius ignorare, in fuccefsi »trff.diiuj. uis regnis, quale noftrum eft, Regem femper viuerc,ita vt defundus Regnfi, jpfo iure fuccefsionis, agnato prpxi* ».ymtrabilem æo relinquat.Itaque etiam ante coro-, nationem,verus eftamp;legitimusRegni

Dominus. Etenim nihil aliud eft coro« natio,quam honoris declaratioamp;pu-ft.der^cr.in6 blicatiojdignitatisquciamantcajurs amp;nbsp;fuccefsionis lege acquifitæ, ’’«X- nota:Iam aurem ipfo iure acquifita di-gnitas,declaration« ifta fucccftbris no cgeK

igef.quia non fimpliciter defunftihe- Guil.de Msnt-reditariaeftjfed confuetudine in ipfo mortis Regis præcedentis arti**^*

I culOjdefertur.itavtnaturalisfuccefloE i non in proprietärem folùm amp;nbsp;iusRe-' gium,fedinplenametiampoffefsione ßcfruitionem, ipfoillo momentove* niat. Etvolunt interprétés noftri, in i'r4nc.B4Z(i.«i»

1 caufis feudalibus, fucceflbrem, ipfo e-liam prçdeceffoteviuojhaberi pro do fei:imd.nupt. »nino,amp; ablquenoua inueftitura efle ^uafipoffefforerri.Idque itajin Francia defend. I noftra.maxime abfq; controuerfia,ob-. cogit. tinet.ldeo fubfequens coronatio, Rc-gm quoddam eilinligne tantum, tt ta

eile hoc mihi viri boni dabunr 5 confc- amp;arb.tnritfgt;. erari amp;nbsp;coronari Regem, quia Rex fit, c.'aui admit. , noh quia coronatus fit,Regem efle. A “ has facile latrones octyranni, opibus

I fierent^amp;hac cærèmonia.poflefsîonis fuaecaufam mutarent.Populi Romani legitimus Imperator erat,poftquam e-leftus amp;nbsp;falutatus fuerat. In eleftionis autem argumentum amp;nbsp;teftimonium, coronara cäpiti imponebat -, feeptrum ebhmeum geftabatjpurpureavefte in-duebaturjviginti quattuor Uftoiibus,

fafcesSe fecurim ferentibus,comitaru« incedcbat.Moris ctiaim erat ignem Im PZ»f.i»ArMx.peracorib.pr3Eferre,ex Regum Perfaru veteri confuetudine. Solebant amp;nbsp;ipfi Perfarum Reges Pafargadas proficilci, vt in templo Armorum Deo, àXaccrd» tibus confecrarencunibi, depofita Ni-fte,eam quæCyri maions fuerat,ance-quam Rex effet, induebant; præcerea de placenta ex ficubus amp;nbsp;therebinthi* naconfefta,amp;depotu quodam exla-t It' It nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aceto mixto fumebant. Vetufti

Tac Græciæ Reges, diadematis loco hafta ynlwÂi. geffabant:aut fcipionem,fceptru Grç/ ci dicunt: Reges fuos Romani corona aurea poculo amp;i fcipione cbur-neo donabanc,fella deinde culuris ad' di ta eft.

Cum aurem ad Chriftianam Religi* onempopulorum animi iam conuerli effent, perada folemniter Imperatori« eleftione,accefsit amp;nbsp;mos exigendiiU' ramenti,amp; aliquando,cautionis manu ipfius Imperator, elecfti, fubfcriptze, quain dodrinafe, ab Ecclefia Catho-lica amp;nbsp;concilÿs œcumenicis recepta, permanfunim , amp;c in Ecclefia Dei ni-nd turbaturum promirrebat; quo per-aâogt;

ÀÎlo, coronara capitieius Conftanti-nopolitanus Patriarcha imponcbat,Ai’me.;»/Ä.j. adftante Scinfpicienre populo, cum cingebat, fceptru porngebat,au* reum digito cius annquot;’um inlerebac, Impcraiorum Germanicorü, ex li M. conftitutione infignia, hæc funt, fceptrum,cnfis,lance3, veftisj torquis,»i»r. corona,crux globo impofita, clypcus, aquila duplex, amp;nbsp;vexillum puipureûî fiihæc ei ab Archiepifcopis, Colon!-enfi, Moguntino, Treuerenfi tradun-turicadetn rationc amp;nbsp;Toletanus Ar-chiepifcopus Hifpani Regis coronation! præeft , Cancuarienlis, Angliæ, Moguntinus Bohemiæ, Strigonien-fis Hungariæ , Guefnanienfis Polo-niæ, Vpfalenfis Daniæ, Tuonenfis * Armoricæ , quæ Britannia hodiè di-citur,Pompeluncnhs Nauarræ : vti a-pud nos Remenfis Archiepifcopus Regem noftrum coronatSc confecrat. Quamuis aliquando alio etiam loco, folemnitas ilia celebrata fit , apud Sueffones enim Diuum Ladouicum, alios Aurelianis coronatos legimus. Ante Chriftianæ Religionis profefsio- AtmonJlb. 5? ncm clypeo !mpofit!,amp; cleuatijRegcs «f .si,

^6 Apologiæ Cathol* procIamabScur. Poftea fatius vifum eA foilemhitatemilJamin Ecclefiæ con« gregatione adminillrari, vt ea ratione, ndeiquafe popuIusRegi adftringit,amp; officij, ad quod fe Rex ergapopulum obligat,teftis Deus aduöcaretur : amp;vt eaderri ratione populo vniuerfoinnd-tefceret,expfiuata eumconditione,in quaantea viuebat,ad imperium pro-motu. Quod primùm ann. 461.111 Leo« nis.i.Imp. inaugufatione ab Anatolio,

poftea ab Euphenio, in Anaftafio lmp. anno 494. faélitatum eft:abhoc etiam cautionem exaftam legimus, quoniam fuerat anteaiamp;eratcû,cùnï Imp.procIamarerur,Eurychianus:fue-râcaurem.Eutychianorum hercfis,an-no 4Ç5.ChaIcedonenfis cocili) decre-tis,lmp. Marciano præfenre, damnata. Pofterioribus cemporibus, poft lufti-niani 1.morte inftiruerunt vt à Con« ftantinopolitano Patriarcha Imperato res confecrarentur.inungercturjamp;au-i rea corona,in conuentu Eccleliæ, Re-gum ludaexéplojCoronarétur. Qaod in luftino i.Imp.primùm obferuatunij in Occidentem deinde ab Leonej.trä/ lUtuni eft, in Caroli Magni perfonàj

CapvtSetvNBVM. 57 inte quem, aut paullo certe ante eiugt; tempora, haut facile repetias Francorum Reges vnólos aut confecratos, fed coronatos tantùm: vti ex Gregorio Turonenfi manlfeftumeft. Ita-que in primaRegum noftrorum fa-sr/^.T«** tnilia , folemnitas illa locum non ha-huit. Primus in quo vfurpataeft,Pia pinus fuit, Caroli Magni pater, man-dacu Zachariæ Romanorum Pontia ficisconfecratus, inunäus ßccorona-tus à Bonifacio Archiepifcopo Mo-guntino ; quia, opinor, familiæ fuat primus,ex priuato ad Regni faftigium peruenerat : Quo defunöo idem , iit Carolo Pipini Fratris ciim Rex Fran-corum conftitueretur, Stephanusfe-cundus vfurpauitjquem denuö confe-crauit, inunxit amp;nbsp;coronauit, Adrianusf Papa, cum Regem eumLongobardo« tum declararet;8£ deinde Leo tertius, ciim nomen Imperatoris affumeret. Eadem deinceps in cæteris Francise Regibus folemnitas retenta eft , noix quod Reges illa faciat,fed vt publicä fitteftimoniuChriftianos eos effe,8c Catholicos,Sead culmen Regium.vC' lt;nbsp;ceteris impetentjproue^os. Ideoqu«

A? ÖL o CI.« Ca TH o i. primi Impp. Francici Ludo. Pius, Lo-*, thariuSjLudouicus x.amp; ccteri,nacimli fuccefsione Reges, ad Imperium pro-motijlmperatoris ticulum,non ex có-fecrationis aut coronarionis die fume bant, fed ex die quoapatre,,aut alio prædeceffbre,Imperij fucceflotesno* minaci erant,annos Imperijnumcia/ bant, coronationis follemnitate ne-glcda, vt cx veteribus illius tcmpori» inftrumentis apparet.

Imó notant hiftoriæ Carolum Craf-* fum,LudouiciPij filium natu minoré, primum omnium in annis Imperij fui notandis.rationem habuifle diei, quo confecratus Imperatorfuiflet,neq; Au gufti nomen fumpfilfe ante 8. Kal. lan. anni odingentcnmi fcxagefimi fexti, quibusinundus ab loanne 8. Papa, SC coronatus fuerat: aftutècertc, quiaad Imperium fuccefsione non venicbat:a Ludouico enimneq; nominatusneq; inftitutus heres erat,multó minus ele-dione vocatus.Docent autemhiftoriç dignitatem eum Imperatoriam à Pon-linee magno pretio cmiire,quôd ap-tiores alij ad eâ,amp;propinquiores ad-fpirarent,Ludouicus nempc, qui eum æcace

ftètatc vincebatjCiusq; filij, Gcrmaniæ Reges:hi nc, quod debebac, meritô Sc iurc præferrétutvetitus Carolus, prç-occupare voluir;ideoq;inungi fe priui à Pontifice curauir. Itaque, vt huic di-fputationi finem imponamus, nihil fo lemnitas ilia ad ius fuccefsionis Regiç facit,fed dignitatis nota eft nuda amp;nbsp;fimplcx, in cius gratiam introdufta/ quern tiatura autlex,auteleiftio légitima, Regem confti tuit. Et fallit ille Sc impudenter imponit, qui perfua-dere conatur, eum quern legitimunt Regem veftrum Deus nafci voluit, qui amp;nbsp;legeRegni Rex vefter fit,nihil in vo« iuris habere, nifi cófecratus, inundu« amp;coronatusfit.

Quoniam itaque vobis deraonftra- , ui amp;nbsp;hoc cafu Nauarrenum Regem naturalem veftrum, verum amp;nbsp;legitimum Regem,foremamamp;illi quamuisper-frifta fronte homines , cogente veri-tate, RegiJ fanguinis proximum , fe-ditiofis luis libellis confitentur : amp;nbsp;hoc mihi neceffario dabitis , facinus VOS nefarium amp;nbsp;impium perpetratu* ros, fi Maieftati eius vos opponatis, autaliquomodoiefiftatisi

Addam amp;nbsp;hoc.nullaeum huius Rß-gni lege aut confuetudine impedirf, lt;juo minus Regnum Regniqjinfignia legitime capiat,amp; Regni iure potiatul quamuis in Religionisfuæprofefsio-ne conftanter p ermanferit. Imö hoc iu re vtimur.vt Religionem iftam profef li, ad quallibet hereditates capiendas admittantur : idq; ex Regum noftroru cdiaisinnumeris amp;nbsp;conftitutionibus publicatis atque approbatis,quçvfur-pantur cottidiè,amp; cottidiè fupremarû Curiarum fententÿs cófirmantur, alio-rumq; iudicü,qui fub Maieft. fuç auâo rirate in hoc Regno ius dicunt; qui-lt;]ue nobis amneftiam maxime amp;nbsp;per-petuam præteritarum diflenfionum amp;nbsp;idifcordiarum obliuionem quantum polTunt, inculcant. Sed quiHugono-lumludæoautMahometano comparât, næilleaffeftibus fuis, plusquàm Câtholicum amp;Chriftianum deceat,in-dulget, amp;abrefta ratione tranfuerfus rapitur. Nam,vt hoc omittam,Regum eum noftrorumaudoritate fuffultum, enisjhosminimèifi ad veritatis norma Lbero udiciojiiullirquenimisaffedi-bus tamquam ncbulis, offufcatorem examinait

Capvt Secvndvm. »8t examinare velimus,(cum bonaEccle-liæCathoiicæ venia dixerim, Catho-licü enim ego profiteer, amp;nbsp;in fidei Ca-tholicæprofel'sione mori exopto ) lt;]lt;? ad fidem ipfam attinet cófentimus, de externarum ceremoniarG obferuatio-ne maxima ex parte quæritur, quas in Ecclefiam tempus,aut inftituédæ ple-bis ftudiü,praeterfacræ Scripturæ tra» ditionesjinuexit. Cùm itaq; in prima illa Ecclefiæ ætate, vixifle abfque illis Chriftianos.Deumqjnihilominus fan ûè coluilTe côcedamusjiniqui certè fi-mus.fi eorû,qui aboleri ifta cupiunt.ra tiones non audiuerimus , antequam dânemus eos aut pro hereticishabea/ tnusme probationes, amp;nbsp;caufæ examé, condemnationis fententia præcurrat: neue iufta eis conquerendi, quod iam-dudû faciunt, occafio detur,îudicatos fe antequam auditosjamp;latfm in fefen tentiâ ob cótumaciam, qüam purgare parati fint,fi liber eis, ad Êccleliæ con-gregationé aditus concedatur.Neque eft quod eos.longi téporis exceptione iepellamus,quia traditiones illas à ma ioribus acceptas, ScEcclefiae confenfu lecepiasjtâioiamtempore pofsidea-

«o» Ap o L o GïÆ Gath o mus ; non enim hoc folùm argument tum caufæ obtinendæ fuftecerit, cùm negari non pofsic, maiores noftros ,à quibus illæ profedç fin t,homines fuif (e,amp; generis humani vitio labi, errare, ^ecipipotuifieivt ipfanos cottidiana cxperiétia docct. Vnicum in earn rem çxcmplumproferam. Virgilius Salif-burgenfis epifcopus anno. 7;r. cùmfot tè in concionedixilFetjAntipodas elfe, à Bonifacio Archiepifc. Moguntino he refeos accufatus eft , quôd Antipodas confticuédo,alium etiâ Chriftum con-ftituere viderecur.Caufa apud Vtilone Bauariç Regéagitata,ZachariæPapas iuflu.omniû qui vnquam fiiiirenthçre ticorû maxime detellabilis declaratur: tanta erat co tempore in Antipodum, ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aut Aotjæcorum ignoratione pertina«

cia,quos tarnen efl’e, pofterior ætas do cuit. Hæo à mcnon eô dicunturquôd ceremoniarum Ecclefiæ noftræ(qui-' bus ego, Déomeo cottidièferuio)in' ftitutionem damnare velim : maxime cùm fciam in legum amp;nbsp;confuetu-dinum immutatione , vrgentem eile debere necefsitaté, amp;nbsp;rationem mani-feftam emédandi eius,quod longote-

porc 8c vfu rcceptum arque approba^ tumfir;(edvtdoceam, nihilmirû efl* ciim ea quæ ah hominibus fuht.ab ho-minibus ad examen rcuocantur,vc inde fciamus an eorum auftoies Diuinae voluntatis normam fecutifint, an ab ea difcefferinf.maximè ciim de tot mil lenum hominum,quihacdecaufa 8c in pofterum pcrire poflunt, 8c iam ni-mium multi periêre,tranquillitate,vita arque anima difceptetur.

Prætereà cum omnis Praelatorutn noftrerum culpa fit,qui in operefuo obdormientes, grcgis fui inlUtptio-” nem négligentes,eó rem adduxcrunr, vtcaufas fidei8c religionis fuç ignoras plebs ab Ecclefia difccfferit, 8c nûc fidci fuç rationes rcquirat; necelfariu mihi in primis videbatur, amice cùm i j s agere, ferrum 8c igné omittere,donee illijCaufa benè examinata, 8c defé-fione plenè intelleûa,légitimé cond«-natifuerint.

SedSchocamplius dicere aufim iii Regnis 8c Imper.naturalé fuccefsionc, ab Regni ordinibus approbaram,tanti fempapudviros bonos Sc Catholicos fuiffe, VI nihil vnquâ, ctiam inuirant»

t94- Apoto CIÆ Catmol, egregia occafione, ne herefis quidem Eccleiïæauâontate damnatæ, Scde« uocæ caufa centare contra earn voiue^ Tint, quamuis amp;nbsp;ea interrupta, mC'* liorem fperare códitionem potuiflent, £cferuata,ingentes fibi amp;nbsp;certas mi/ ferias præuiderent. Cóftantinusnón» ne iam ab Epifcopis quibufdamArria-næ hæreGs venenum hauferat, cùm patri »quamuis adolefcens, fuccede' ïet?QuidZenonemamp;ipfum heretic« poft Leonern focerum fuum,ad Impe* riu promouit,nifi quod iure fuccefsio-nis ad Ariadnam vxorem amp;nbsp;Lconem äuniorem filium eius (quem auus here dem inftituerat)imperium fpeäabat? Quæ obfecro,ratio,quod ius,ad parié/ tccferédamafftiiftionemiftâ Chriftia-nos mouebat?Conftantinus tertius,6£ quintus,cum Imperium fumerent,he-retici erantded in legitimos fucceiTo* tes nihil Eccleha mouere voluit.

Ab Anaftaho Imper, eleâo, qui EU“ cychianahereG,Chalcedonen(i Con* cilio damnara , infeäus eratjjcautio* nem Patriarcha Coftantihopolitanusi populusq; Cathol. exegit,CathoIicum «u fore, aut falte nihil eum in Ecclefia noua'

CaPVtSecVNCVM. lô nouaturû aut turbaturû. Et cette præ-ter folamhâccautionenijab Rege ve* ftronon Catholico nihil exigere po-teftiSjCÙm vêtus Ecclefia Chriftiana i-ftqrum fola fide Regia contenta fuerit. Molcftus effem fi infinita alia iamedi-Mm exemplaproducerem, quæ often-dunt,fanàam Ecclefiam Regni leges nunquam temerè violandas duxilîe, autdebitam Principi fidem, légitima fuccefsione,aut follemni eleélione ad Imperium vocato frangédam.Et quis, oblecro, temporis illius Epifeopos* maiore , quàm noftri fint,zelo,præ-ditos,amp;vita fanûiore fuiffe dubitet? Populo itaq-,,quem religione amp;nbsp;pie-tate regebant, deponendos,pellendos, in exilium amandandos hæreti-cos Imperat.æquè facile perfuafiirent, atq;in fuccefsionem, legibus Imperij dcbitam,recipiendos,fidemlt;^; atqj o-bedientiam legitimam feruandam.Ait illis auftoritaté defuiffe putatis tùm, cùm totus Chrift.Religioné amplefte. letur orbis ? cùm Ecclefia, vtpote ado-lefcens,flötetet ? cùm eflentiam fupra centefimum annum occlufa idolotum lcmpla,eorumqj plané interiffet,apud

•oö Afoiociæ Gatbol* amplifsimi illi uk Imperij fubditos,nie moria? Adducam vobis quæ olim de Regum poftericate Ecclefia conftituit, ne me forte aut affedui indulgere, aut vobis fabulas proponereputetis. Au-quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, diamus igitufjin loIenniConcilio coii

Patrû verba. Sicutmfolentuintt odiofii zg-execribUis feinper exißit fubieilts, ita. bonorum prouidd vtilitiu anubili! efficiturpopulis. Quocirca guis Jimt, aut qitit talent errantem Chrifltanum nideat, qui Re^iatlt fobolem,aut po/kritatem conetur ex/poliare re-bus,aut priuare dignitatibui^ quod ne fiat clint generalispromatur de Principis filijs fententia, deprlt;efentiexcellentißimi Chmtillani regis pO' f. e«»/. fitritate dantur apta décréta 4 nobis vt eaqu^ taf.i.dx h Sy nodus,præterito anno in hac Ecclefia habiM, conftituit,circa omnem po/kritatem eius, vniuef fitas Regni conferuet:hoc eft,vt priebeatur/Hi/f eius diledio benigna ztr firma-, or tribuantur Vf bi loci opportunitas exhibuerit, defrnfiotM ii-ninictda iu/kt, nederebusiufiè profligatis,aitt parentum dignitate procuratis,vel largitiif principum tgt;el alicuius impenfis, aut etiam pro' prietate debitis fraudentur quibuslibet mfidijt caUiditatis, neque à quoquam Udendi eos prit-beantur argumenta macbinationis'.quia dignunt t/lfft fuiut regimme habemus fecuritatem, einf po/k'

Ca P VT Se c VN D V U. wf pofkritati -, décréta Concilij impertiitmut guie^ fcgt;».Sint autem hæc ita ab Ecclefia coii ftirura, aut propter earn quam à fub-ditis, pofteritati Regum deberi iudi« cabant fidelitatem, aut propter piam bonorum Principum recordationem (Dei exempio,qui auftor amp;nbsp;conferua-tor Imperiorum,aufferre totum ab lu-da Sceptrum, propter Dauidem fer-uum fuum noluit) ctiamli nihil nos a-iiud quàm tot bonorum Rcgum ex hac poftrcma ftirpe felix memoria,com-moueret, D.inprimis Ludouici, fami-liæBorboniæparentis, quern ob vitae integritaté in Sanûorûnumerû Eccla fiç rettulit, cuiufq; nobis fanóla debec clicamp;venerada memoria, impij tame perfidi, ingratifimus, fi quid in Regia eius pofteritate immutare aut tentaue rimus,autetiam cogitauerimus.

Non ignorant viri boni, quo prae- xv» textuingcntesifti fidei Catholicæcly 1 peijimpudenter abutâtur. Primum Re | gem inquiunt Nauarrenum, cum ad Regnum peruenerit, Religionem Ca- 1 tholicam èFrâciafublaturûj lubditos,i ad fuamamplexandâcoadurû'.Nimis' craflam amp;nbsp;inepta larua, improbis con- ■ filiis praetendenies, Ipfius enimNa-l

»o8 Ar o t o GiÆ Catho I, iiarreni Regis anrcada vira conrrarî-um euincer.Scimusamp;vidimus quan-10 ftudio,quitus fupplicijs à Regibus fuispetierir,amp; impetrauerit, vtïe fu-osq;,in confeientiæ fuæ libertäre,fub eorii ImperiOjViuerc paterentur. Qua-re eum nunc iudicabimus,aliam popu Io l’uo,quam tùm fibi ipfijegemdiäu-rum? Quare libertatem eandem,quant ilbi à Regibus Dominis fuis, ciim pri-uatæ elfer condicionis.concedivoluir, ïpfe cum ad Regnum peruenerit,popu lo fuo non tribuet? Ell ne vobis verifi-mile Principem Chriftianum,prüden-sem,in timoré Dei educatum, animos fubditorum fuorum tyranicè premere amp;nbsp;excarnificare veile? amp;religioné,per tot Centenos annos,vnanimi Ecclefi«

fuam ipfcjin feruitutera cogi palTus nó fit? Idem mihi prætercà,quod tubis il-gt; lis noRris bellicis,videtur, neque timt ■ vires eum,quas necnunc habet tanto

negotio pares habiturum ; neque bené calculum eos ponere,qui tertiant Francorum partem Hugonoticam ef-fe,perfuadere conantur: arque,ut lla-tum noftruni faluum cóferuemus,mu-los

CapVT Se CVNDVMi 10gt; ÎOS ei tanuim noftros opponcndos. Obfecro itaquevoSjquareeum puta-bitisjConfcientijsveftris vim illatutu, Scabeavosreligionc , in qua turn vi-UentesinuenicCjquamq; vobis caram intelligetjvi abftraélurumjCÙm neque idperficiendi vllam fpem habiturus, 6c animosfuorumjCaratione, àfe ab-alienaturus fit? Annon hoc eft nodum, quodaiunt.in fcirpo quærere?

Nam quod aiunt Religionis Catho-licæApoftolicæamp;Romanæ exercitift in Bearnia amp;nbsp;inferiori Nauarra, in quitus fummum imperium habeatJiberS non efle,callide amp;nbsp;inuidiose cófingüt, Reftèenim ipfemet Rex Nauarrç,re-fpondet.in Bearnia nuquam à fe prohi bitum fuilfe ; neq; interdiftum vllum, aut àfe aut nomine fuo propofitu, ad-Uerfarios fuos producere pofte. Imo comperient, inquit, ftatim fe à morte Reginæ Nauarræ,matris fuæ.litteras per Dominum de Granmont in Bear-niam mififte,quitus reftitui Catholicç Religionis exercitiumiubebatmoluif-fe autem conuocatos Rcgni ordines mâdatofuo parère,quod plebis,terne laase ad uçadus metus piomptæ, tu-

lie Ap O L O G lÆ Cath O ti tumultus amp;nbsp;feditiones vererentur: Nullos eciam tum, aut certèpaucifsi^ mos in ea prouinciajCatholicos fuilTöi qui mandaci fui exfecutionem defide-farent.Quid vultis ampIius?Vulnusii pfcnoninHixitjinflidu ab alijs, curare voluit; curationem nemo admific: Quid præftare aliud medicus poteftj quàm potionem ægroto falutaré mi-fcerefeam fi haurire ægrotus recufans, pereac,an non pertinaciamfuampo-tius,quam earn qui veile ipfiremediS præfcripfitjaccufare debebit? Abillo tempore fæpius conuocati Regnî ordî nes.nunquarn abfuaMaieftate,Reli-gionis Catholicç reftitutionem.petie-runt; quamamp;femperipfisobtulit,amp; quandoq; defideratam earn videbit,of feretlibéra,dùm vitafuppctet. Quod ad inferiorem Nauarram attinet,viget in ea Religio Catholicanmô quod ne-minem^latet, non nifi duobus locis Re form3tæ\eligionis ecclefiæ habétur. NequeàMaieftatefua,Regnum aufpi cante ,'quicquam autinBearniaautin Nauarra nouatum reperietur. Aequümi ne vobis,obfecro, videtur ob vanosia ftospauores êcrei^qu^ nunquam fua tuz«

Capvt StevsôvH. iH-turafitjinaHem timorcm,mifcrun-i hoe Regnum immörtalibus bellis perde-re? nofmetipfoSjante tempus, præj cipites dare? antequam dolorem vl-lumfentiamus,clamofoheiulacu om-niareplere ? amp;nbsp;præfumptione ifta,ima ginariæcalamitatis dolores accelera-xefVultis'ne iam,fanos amp;immerentes nos cruci perpetuæ affigere ? aut Cau-cafo, quod nobis vitç reliquum eft,alligare? Annon Rexnofter,amp;iuuenis cft,amp;fanus amp;ita benèvalens, vtamp;Re

' miniftroruReligionis fuçSynodo edi-tam, qua in fuç illius Religionis profef fione amp;nbsp;propugnatione viuere amp;nbsp;mori veile declarabaf.Non video quare tarn efle meticuloli debeamus,vt eum ideo vitupcremus , aut ei irafcamurgraui-us.Multis fcio proteftationé ilia ingra-tam fuiire;amp; ex ea,homines affeftib.ni mijs perturbatos, de Regis Nauarreni

in Catholicos animOjfiniftrèiudica/T«» Eos egOjVt mecu hæcperpendant,ob' teftor. Primùm Regem Nauarræ neqj nos,nequc Rom.EccIefiæ Religionen! le exterminaturum profiteri:quemad-tnodunnei partibusq; eins Coniurati noftricomminantur. Proceflatioita« que eins defenfiua tantum eftj ideo-que arnica etiam amp;nbsp;humana, ob quant laudare eum porius, quàm vitüperarö debeamus.quoniâ idem amp;nbsp;nos de Re-ligionenoftraCatholica,ApoftolicaSC Rom.profitericertèdebemus; amp;San-fto ad id Baptifmi Sacramento,omnii f delis Chriftianus obligator : RegeS imprimis amp;nbsp;Principes,quosfubditis fuis pio cxemplo præire dccet : quoru fidei Confefsioné publicas omnesEc clefiafticas cógregationes.Cócilia, Sy nodos,tamquam exemplar intueri o* portet.Conftathocenim femper ob-leruatum,vt qui Synodis iftis adelTent lmp.Reges, Principes,publicam fidei fuæ confefsionem ederenr,eiusq; de-fenfionem pollicerentur. Fidem facit Conftâtius M. in Concilio Nicænojin EphefinOjTheodofius iunior^in Chal-cedonéfiMatwaw’jluftiwiânusprim’» in

Capvt SeCVN»VMi «Ï ïn fanélo concilio Conftaniinopolira hoj in Francofurcéfi, Carolus Magnus alijqueChriftianiamp; Catholici principes innumeri. Cum igiturRexNauar-iæiinca,quam profitetur, religion« educatus amp;nbsp;inftitutus fit, 8c eius liberum exercitiumRex nofter concédât, quare ei vitio vertamus fiin Religio-fa fuorum congregatione profiteatur, ineafe defendcnda vitam tranfigerCj amp;finirevelle? Maxime cum hoe non ïmpe4iat,quominus legitimo generali aut nationali concilio (fi nationale adhoefufficere Regi fenatuique eiusvifum fuerit) meliora dodus,ration! fe fubmittat, ftatim in viam rc-deat;feque deceptumhadenus amp;fc-dudum fateatur ; adeoqüe arma, quae nunc, prompta fuæruendæ,profitetur, pro Roman. Ecclefiadefendendà fumât.

lara amp;nbsp;hoc , qui proteftatione ilia Regis optimi offenduntur, confide-rent,non leues eum ob caufas congrégation! Montalbin! interfuifle : ma-gni hoc moment! amp;nbsp;ad exiftimatio-nem eius , 8c ad Regn! conferuatio-hemfuiffe, Notum cnim eft,amp;: apud

»Ï4 Ap o I o G lÆ Cat« o t» i «xteras rota Europa nationes , amp;nbsp;ïii ' hoe maxime Regno, fparfos callidè ah hoftibus eius fermones, Regem Nauat renum,Religionis fuae minillros abs fe | remouifle, iMilîæ frequentem adefle, Jlatuifle deniq;,quia Ducis Alençonij morte,Maieftati fuæ amp;nbsp;Regno propin quioreflctjReligionisfuæprofefsioné deferere.Hac eum arte, veteratores, amp;nbsp;fuis tanquadefertoré, fulpeftu redde-bant,amp;apud Catholicos,tâquâleuem amp;nbsp;inconltanté, in contéptum adduce-bant:vtita negledus vtrinq; Se déferras, improbæ Coniuratorû cupidita-tis.præda fieret, tamquâ leuis, amp;pro-pouti parùmtenax: quod ChriftiaiiO Principi vitium,fugiendum inprimis eft,maximè in fidei amp;C religionis caufa^ quâ mutare, nifi re beneperfpefta, arque publicè, in Dei Ecclefia, priuatim in confeientijs noftris examinata,nemo debet. Viri itaqueboni ægrèferre non debent,Regem Nauarrenumpro-hteri in fua fe Religionc viuere amp;nbsp;mori velle,quç Regia audoritate, Maieftatis fuæ edifl:is,ordinum Regni totius con fenfu publicatis,permillafit. Neqjhæ reticum eum autpertinacem dicere licet,

Capvt Se c vnd vm. ïtg itetjantequam cius opinio, libero, generali aucnationali, pront cómodutn videbicur,Concilio legitime conuoca to,damnataüc.

Sedvülcisvobisoftendam , quan* turn eins in Catholicos humanitati dithdendumfit? Conijciant, quæfo, etiam ij qui alFeftibus fuis maxime indulgent,in familiam amp;comitatum e-ius oculosf Mirabuntur, maximam do mefticorum partem,Catholicos elTeiSc quogradu? qua apud cum dignitate? Regiænempeperfonç proximos, qui cum in manu quafi fua amp;nbsp;poteftate ha-beant; quibus feipfum committic,in quorum fide acquiefcif.vt funt corporis curtodesprçcipuij camerç priuatç niagiftri,domus amp;Palatij præfcûhple riq;alij,qui prçfente ipfo,fciéte, cófea tiéte,in ipfius comitatu Mifsä adeât,di uino eultui interfint,ex Catholicç RÔ.

• ecclcfiç prçfcripto viuâtihabeâturde-niqjab eo.profidelibus amp;nbsp;bonis fami» liaribus fuis : quod fibi ipfisillijviri boniamp;honefti, de eo promittere non poflent neque ex animo ei inferuite, fi quod in eo diffidentiç, amp;nbsp;mali ani-mi quod odium in Catholicos amp;nbsp;fi-muUacem foucïet j argmnêtum agno-

«tf Ap o L o g IÆ Catho I» feerent j aut ßfeab co ( quod clatrU' pfos efle non poflet) religionis eau* famalèhaberi, aut diuino cultupro-hiberi, aut confeienti/s fuis vini aifer-ricognofcetenc.

Qualiaqualia fint, quæ, fupra cx-plicata, in Regem Nauarrenum dicun tur,neq; vera neq; fpeciofa,nort impe-diunt,quominus in animis virorutn bonorum, amp;genuinoruni Fracoruni, ad Francicam coronam capiendama-ptus amp;c dignus habeatur: imó, quominus iuftusvefter amp;nbsp;legitimus Rexfit,ei, folifidemamp;obedientiam debituri,fi forte viuo eo, fuccefsioni locus fiat, quod auertatDeus;Namque,fiChrP lliani fumus, amp;in Regemnoftrum a-liquo modo bené affeâi, neq; ipfeNagt; uarrenus, neq; nos optareid autde-bemus aut polfumus.

X V111. Veniamus ad cetera ; amp;an Rex, qui imperat,nofterinprimis,aliû fibifuc/ ceflbrem eóftituere amp;nbsp;nominate pof-' fit,quam eum quem narura ipfi Sc Jex Regni dat,inquiramus. Facit hæc quç-Hio adpropofitum noftrumiquoniam huius Regni turbatores, qui auida iam illud amp;improba lpedeuorant,fœdus

CaPVT SeCVNDVM. «!ƒ (fanûum ip fi vocant,fanguinolentunl experiuntur viri boni) cumPontifice, Hifpano ôcSabaudo.coniuratis Fran-cicæ Regiæ familiæ hoftibus inierunt: eorumfe viribus numerofum exerci-tum çonfeâurosfperant»quo in me* diumtegnum perduâo,à Rege Chri-ftianifsimo,amicè, vtaiunt, petituri fint, fuccefforem Regni, ex fuoipfo-ïum aibitiio nominari. Quæ ilia eft impiobitas veile nos, emendicatis argt; mis, ad façrofanftam fuccefsionis hu-îus Regni legem , cuius aufpicijs toc fecularegnamus féliciter, violandam cogéré? Quæ temeritas eft amp;audacia, cos,qui domi vix fibi viQum habcant^ tantilmperij ordinem Sc conftitutio-nem,totfeculorum felicitate ftabili. lam corrumpere amp;nbsp;tollere veile?

Impudentiacette infigniseft,veile Ftancorum Regem , tantum Monar-cbam, dominum fuum, florentem æ-tate , yalentem , cui benediftionem pofteritatis Abrahç Deumlargiturum fperamus,ad fuccefforis eleûionem ôc nominationem inuitum adigere,fcd certè,certô fciunt Franci Regem fe ha-bere bene inftitutum,magno amp;nbsp;Regio

(1* Apoto «lÆ Cathoi, ( «nimo prçditurrijpium Dei cultorem, exiftimacionis fuæ Rudiofiim: qui nul lari,nulla ratione adigi pofsitvt con-fcientiæ fuæ, famæ, virtuti, memoriæ tam fœdam inurac maculam, quæatro eum carbone notandi,pofteris noftns caufam præbeac: ncmpe adeo fibi ipfi, fuoque fanguini inimicum fuiire, vt e-as leges vioîaret, per quas, poft conti* nuam,ab vltima huiusimperij origine,maiorum fuorûferiem, ipfe in Re-gni folio conftitutus eftec; amp;nbsp;Regni coronam ab fuis ad alienos transfer-rec : ad exfatîâdam temerariam eoruni hominum cupiditatem, qui vaiidasfa vires acquitilfe cernentes , Maieftati fuæ, abfq; dubio, naturalem vitæ cur-fum,foliris ipfius artibus,acceleraiuri funtjVt locum eius,fce]eratè occupée. Quid non cogat enim ambitiofa re-gnandi cupiditas ? Prærerca,fupplelt; veniam præfatus, libère dico amp;nbsp;verè, Régi ipfi illud non licere; amp;nbsp;Regnilege , per quam ipfe Rex fit, ca tangere ,quibus illaipfa lege, proui-M’-O-W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem ftaüigatumproßte^

/WK. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rifdignn regnantif Maicßitc vox eß. I ta iu«

mandatü eft,a Parlaméto PariG Frâciç, pro Carolo 7.cótra conuétioné Troiæ in Campania inter Carolum Regé ßc HenricG 5. Angliæ anno 1410. in Mar-pritæ Caroli F.nuptijs,faftâ,qua vola bat Carolus 6. Anglum aut cxeoma-trimonioprocreates mareSjadRegnG Franeorum,exhaeredato Carolo 7. vo-cari.Etiäolim Doöores noftri tenét, ßaZJu'nZ.ej, fuilTeitafemper obferuatum,amp;in per^^^ petuum obferuatüiri,exflorentifsimi“’ nuis regni Salicç legis audoritate,quä abrogate Regi nó licet : quia tantu tu» tor fitjfeu curator Regni,aut fruftuari-usjcuijfalua eins fubftätia,adminiftra-tio demadata fit : itaq;necdonatenec perdere poterit, aut de proximis agna tis fuis,aliter,qua lege Regni cócelTum fitjftatuerejneq; in aliü,q eum q legitime vocatur,quâuisodiofumlibi,regnû irâsferre.Sihabuerithomo vxora lt;blt;lt;«,diuiDf^f.j,, nus inqt iegillator,»nddtfcdd,crlt;«ltCT'Ä 0-diosäjgenueritqj ex eis libctos,c^ fucritßlius 0-diofte primogcniP, volueritq; fubßÄtiä fuÄ inter filios fiios diuidere,no potent ßliü dileä^ ßcere primogenitu.et pritßrrefiho odioflt;t,fed ßliu O' diofie agnofeetprimogenitu,däbit^ ei de hisqua Ifttbueritcüâtt duplida'.iflceH.n.prmcipiu libc

’ rum tint, crhuic debentur primogeniftt. Pfo* ximus itaque agnacus prædeceflbris fui morte, creditor éft, imo faduscft dominus ; neque tarnen quicquam ab ipfo pofsidctjfedviamp;auftoritate legis amp;nbsp;confuctudinis Francicæ pofsi-iofgt;. And. In c. det.Itadehocnoftro Regno exprefsc licet.de yot.Va loquuntut loaii. Andreas, Baldus, Pa-Mrm.cenc. normitanus, lafon. G.Benedidus,amp; M. deinah. ceten,qui luper nac re,lcripferunt om nes.Ita vt qui aliter difponere velit, SÇ laf.inl. nemo.'yi maiore naturam violate, de confci-ff.debg.t. ße- gj anima fua periclitetur,amp;Deo neaan cap, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Kaim. ycrf.inranoncmreddere cogacur:præter qua tedëtefiamen- quôd quicquid conftituexit,irritumfu to.extr.dete- mtumfit, amp;iurc publico reftitutioni obnoxium,cum maximaeius,quiita difpofuerit, infamia. Nemo odinm, quod CaroloS. cum Ludouico Duce Aurelianéfi qui ad Regnum vocatus, Lud. il. dióius eft, intercefsit,ignorât, amp;nbsp;Caroli de Ludouico repellendovo luntasjfi cofequiaiiquomodopotuif-fet,nihilominusetiam turn locum amp;nbsp;dignitatem fuamLex Regni tenait. Nunc autem R.egis noftri, in Nauarre-num quern amp;nbsp;affine habet, animus ita notas eftjVt facile à Rege Nauarrenum amari

Capvt Se e vND VM* nt amari appareatj eiusq; omnino dcfen-fionem fufcepturus Rex ipfe videatur: Tantum abeft vt famam fua optimus PrincepSjtam impio facinorelutulare velit, quodfibi tarnen turbatores no-ftripollicentur.

Cùm itaque liberarc feRegnihu-ius fubditi , facramento naturalibus principibus fuis debito nuila rations poffentjnequeRex quicquam praeter f ommunem Regni legem conftituere, Videamus an hoc ius Romano Pontifici,tamquamEcclefiæ capitidebeatur. Scio Papicolas omnes, qui veris Ca-iholicis iniquiores funt, ita credere ßC iudicare. Neque aliterfentit Augufti-nusde AnconaDoftorSorbonicus, li-bro ad loannem xx. Papam, in quo ne Regnum quidem Franciæ excipit:Sc loannes de Terano Papae Vrbani fexti CamerariuSjin libro de Monarchia Pa-pali. Tribuunt hi,Pontifici, tamquam Ecclefiæ capitijomnem amp;nbsp;fpiritualem Sc temporalem auüoritatem, etiam fu pra Concilia, quae ipfa nihil in fe iuris habere, ipfe Pafcalis Papa declarac. In ■ eins decretalis expofitionc volunt Do äorcs Canonici, Pontificem, décréta

ut Apologia CathûIi Concilij refcindere po He, amp;inconcî* lium plenam auûoritatem habere: at* que ita S. Rom. fedi addidi conclu* dunr: quæ tarnen opinio,vt hæreti-Coafltconcil. ca,generalibus Concilias Conftanrien* y?/?. .egt;'ß4-fi amp;Ba(ilienli damnata eil, præfenti* fil/fß.12. Ijus loanne vigefimo tertio, amp;nbsp;Eugenio tùna temporis Pontificibus; Secun Jnm qyç yctcres Romani Epifcopire-nuciaturosea fe Ecclefiæ profiteban* tur,quibus mederi ipfi non poterant.

Quantum autem ad temporalemiil ImperatoreSjReges amp;nbsp;Principes terræ poteftatem, liberiusfibi earn tribue-runt,eö impudentiae lapfi,vt Impera-torem, qui eft mundi Dominus, præ-ftare^hbi Sacramentum fidelitatis de-bere , dicerent. Proficifei hoc ius à S» Clcmente,Epifcoporum Rom. tertio, Är.cr oboJ. perfuadere conantur,qui aB.Petro »C' ceperit.Etfibiiphsfuauiterblandiun* tur,cùm Zachariam Papam', Francoru Rcgem,de familia Merouingiorum vl» timft,Regno depoluilFe dic0nt:quam-j f g uis reuera conhliû tantûNobiJitati Fra ‘ corum Papa tum dederir, vti reftè no-tauitGuilielmus Ocham in Jibro de Poteftate Ecclefiæ, Centum amp;nbsp;quin-quâ'

CaPVT SeCVNDVM. 11) quaginta circiter poftca annos Boni» facius 7. impie amp;nbsp;facrilegè eandem pu blicèvfurparc tyranidcm conatuseft: amp;nbsp;Gregorius 7.Hildebrandus alias di-ftusjdefendere palam aufus eft, amp;nbsp;fta» timin Henricum quartum Imp. exfe-qui,cui Rodulphü Sueuiæ Diicem op-pofuic-.hanc Gbi auóloritaté non ex fa-bulofa Conftantini donatione,aut Pi-pini Caroli M.amp;Ludouici FranciçRe gûliberalicate tribuens ; fed habere fe àDeoamp;B. Petro duplicem gladium, fpiritualem amp;nbsp;temporalem iaäans, facris illis verbis, Pa/cc o»f5mCfW, ad Im-peratoré deponédum abutens:gerere fe claues Rfgni coelorum, dicens, ad ius fi-biin Reges ôc Principes vindicâdum. Et his artibus, maxima fibi Italiæ partem fubiccit.quantumuis répugnante Henrico Imperatore quern bisamp;fexa- He»r.4. gies 5 collatis fignis, pugnaffe ferunt, ßquot;”” fupra Magnum Marcellum, quern Ro-man. gladium vocitabant.amp;inuidum ilium Cæfarem, quorum hicjo.iuftis prælijs, ille st. cum hofte, apcrto Mat lejcongreffus dicitur.

Calixtus fecundus Pontifices geflerutî amp;nbsp;idem poftea perpetrarunt Adrianus quartus amp;nbsp;Alexander j. qui Frideriea Barbaroflam Imp. pedibus calcauit: neque innocentiùs cumFridericifilio Pbilippo,egic Innocentius tertiuscop-pofuit enim Othonem.qui inde quartus diûus eft , Saxoniæ Oucis filium, poftpronunciatamin eumexcommu-nicationis Sc priuationis Imperij fen* tentiam,arrogantia amp;nbsp;imperiofo faftu plenam.additohocfuperdidlojconfir-f .yen trail tern mandæ auöoritati fuæ,T« cs Petrut, crfu e.'iïr. Jeelett. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^dißcubo EcckßilM ntCiUa:

quæverbaamp;alio loco,cum auftario, , repetit,verbis nempe quæàDeo om* ' iertm.i. nipotente leremiæ dicuntur, Ecce co»/fi 1

tuite fuper gentes,cr rcg»(t:feque ipfum So | liJmperatoresamp;RegesLunç compa*

Etfuitinnocentiushic in Philip* pum Imp. tarn malo animo, vt eius dioLupoldi, in ArchiepifcopumMo« guntinum promoti, eledionem refein derer :quod iniuriafadum, etiam Abri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Velpergenfisfatetur. Gregorius?.

Sitb. Emuad. iibus,leuifsimas amp;nbsp;nihili ob caufas, ÿ.lib.9. nbsp;nbsp;nbsp;Fridericum fecundum terrisßeregnis

Fuis exuitzCuiusfententia confirmât! deindö amp;nbsp;denuó publicata ab eins fuc celi'ore Innocctio quarto,poftea etiam ab Bonifacio oââuo in fextum Deere-a/joHoL talium, inferta eft, quo loco hæc facræ de reiudj'n (f. feripturæ verba, QttodcttH^ ligaueris fuper trrr4)K,amp;c.adducit,quorumauAorïtate effrænem voluntatem fuam exfeque-rctur. Itaque Baldus amp;Ioan. Andreas glolTatores imprimis Catholici, aiunc eum partis potius amp;nbsp;aduerfarij, quam boniiudicis funflum officio.Nicolaus tertiusquipaullo poft eum vixit, Vr-bis adminiftrationem j ceteris omnib» aufferre,foIoPontifici afferere volens, feuere veruit, ne quis Rex, Dux, Comes,aut Marchio ad fenatoris aut præ-feûidignitatem promoueretur,néue promotus earn acciperet:iurifdiftio-nem omnem fanûæfedis, exclufisa-lijs omnibus,propriam efle, non dona tione Conftantinijfedhorumverboru . . auftontate comprobansrlnownem terra, jeeiect. in. 6. exiuitfonut eorutn : aliorumque quæpro arbitrio fuo impie amp;nbsp;ineptè torquet. lifdem motus rationibus Bonifacius oftauusFranciæRegcPhilippumPul- , crum excommunicauit,amp; Regnw eius

primo occupant! prçdç expofuit, vtin eius côllitutione reiierà extrauagance legimusjin qua nullum neq|; lmp. ne-que Regem excipit, qucm libi fobie-ftum non dicac,etiamtntemporalibM,vd ipfemet loquitur.Ec fumma ilJaauftoz ritate,Clemens r.fententiam ab Henri

co feptimo Luxembnrgenfi, Imperat^ aduerfus Robercum SiciliæRegemla-tamrefciditjcumantea eum veneno, ‘^•/“^‘’.’■‘’^’’•‘^'monachi Euchariftiam ei miniftrantis fuftuliflent. Quod faûum at-ej)er.Ubert. rogantiæ amp;nbsp;iniuriæ Baldus arguit.me* ritô. Tragœdiç denique illæ , quibus loannes vigefimus fecundus Papa, Be nediftus ii. Clemens fextus côtraLu-

douicum Bauarum Imperatoré/otum Chriftianum orbem turbauerunt, amp;nbsp;parentum noftrorum ætate Alexander fextus amp;nbsp;luliüs fecundus fuperioribus illis nequaquam leuiores fueruno,ijl-demque nixç fundamentis.Atque hçc funt Pontificis Romani argumenta, quibusfibi Regesdeponendi,Régna euertendi, amp;nbsp;prædæ exponendi,au-Âoritatem tribuit*

Him femper excepiflc. Et Innocentius tercius ad Prælacos amp;nbsp;Nobiles Fran- « »»«'teMr. ciæjin gratiam Ioannis Sine-terra An-gliæ Regis fcribens , profireturfe iu-rifdiûioncm Regis Francorum turba-re,aut minuere nolle.Sed Hoftienfis, qui hiftoriæ veritatem optime noue-rat, notât ad locum ilium, protefta-tionem, ipfo fafto redargui : quoniam Innocétius ille Philippum Auguftunï , Regem, impedirevolebat, quominus lure fuo vtcretur in Ducatu Normani«^ amp;Aquitaniæ amp;nbsp;alijs ab Anglo polTef-lis,quæArtufi)primogeniti fratrisfui filij cæde in commilTum vénérant. Et alia decretali epiftola fatetur idem Pa pa,Francorum Regem neminem in té-poralib.amp;Regnilui adminiftratione, fuperiorem agnofcere. Clemens 5. in fuaextrauagantijVt Philippum Pulcru, lt;(f Ronifacij oftaui infolentia meritö ir-ritatü,placaret, Bonifacij contra Fran/ ciæ Regnum editam declarationem refcindit ; amp;fedifuæ non fubiacere Franciæ Regnum fatetur.

Idéille Pontifex auftoritaté in qua officiarij fui in regnicolas, cum ipfe in Regno effet vtcretur, exRegis permif-

1x3 Apologia Cathoi. fu proficifci vitro profitetur,vti cxpro-lellatione eius in Curiæ Parlamencita bulas relata,videre eft.

iodit.'iffif. de Et conftat certè Francorum Regem^ «jfce/z.re^.Fra. nullum mortalium, quod ad Regni fui s/gt;cf („ tit. de adminiftrationerrtattinetjfuperiorem haberejneque Rom. fubieâum efle im tei.i»l.l,oßes. periOjCui Gallias armata manUjiurc fi'.decaft.Bal. belli, abftulerit. Reges enim Francis, tnc.i.defdc quamuisipfietiam Impp. aliquandiu tuT.fimi.And. ? nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k d _ t -

deijer.ibid. Riernit,non tarnen hoc Regnum Impe rio fubiecerunt. Ideoque Regius gene ralis procurator, Carolo quarto Imp.

. qui turn ParUmeto intererat, amp;nbsp;eque-ftrem,nefcio cui, dignitatem conferre ' volebat, fc oppofuit, neque vitra pro-gredi, nifi poft acceptum exprenum Caroli quintiRegis madatum,paffus eft. Et Carolo quinto Imp.cu per Fran« ciam iter faceret,nó nil! Francifeo primo Rege permittente, iudicatis pœna remifit,amp; vitae gratiam fecitj quoniam Maieftate Regia excepta,nemo in tem poraliaauûoritatem habet : in quoru . nbsp;nbsp;numero,abfque dubio, eftpœna crimi

num , arque etiam bærefis, qua de agi-mus,cuius cognitio feculari Magiftragt; tuimeritofemperreferuataeft. C^o-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niant

- giftratui Politico de temporali,politiç ■amp;focietatis humanæ conferuatorij o-bedire tenentur.ad confufionéamp; tur-bas euicâdas:Tum in altera illa amp;nbsp;me-liorivita,in quafolus Deus iudex fc-det,amp;pœnas imponit, nullqin eam rem, iniuriæfibi faftæ vindiccMagi-ftratu conftituto. Nam facerdotes Ie- Uf-s. oaz. gisdiuinæ cuftodes amp;nbsp;Magiftri,non indicés,fed animæ lenes medici con-flituti funt. Et Dci Leges,non fanótio-nes.pœnam aut fupplicium ftatuentes fed inftrudiones funt,amp; admonitio-nés amicæ.Si erenim ad Legis diuinæ obferuationem vi amp;nbsp;armis cogimur, exiguam certebenefadis noftris mer-cedé merebimur, Ideoque Apoftolus, tionquiadominttmurfid^ vcÄrlt;e,inquit, fed ' AÜutores fwmuf gaudij vgt;c/îri,amp;alio loco bis verbis nos docet : Omnis

tut mJfiratitjVtilit csl ad docendum, ad arguent di«n,4cl corripiendum, ad erudiedum i« iu^itia. non addit, ad cogcrtdtwK, (tdpMMteHdtt)«. B* löannes Chryfoftomus audoritatem' Regiam,abEuangelij Minifterio accu-^”* täte diftinguif. JMiniflerium inquiena

cfle onus impofitum à Deo ad docett« dum,ablque armis j non autem Régna dandi auc aufferendi poteftarem, auc politicas Leges condendi. Idem Icri-bitjEpifcopus nortràs Hilarius,ad Cô-ftantinum lmp. contra JVIediolaneii-femEpifcopuni Auxeiitium. Didice-rant hoc fanâi ilii patres, ex ore fiJi/ Dei, Domini noftri lefu ChriftiiPriMci-'

, fuæ,amp; ipfos fefluros, vt iudicét tribus Mtf«/,.i2. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PiQc autem mundo quamdiu,

quot;^'^’futuri fint, minifterium fibi cómiiTuin excrcétes,4dprlt;f^deî, inquit, czRfgfjd«' « cemini, propter me. Et præiuitnobisipfe cxemplofuo.Ecclefiæ caput,Chriftus:: ’‘quot;•’^•cùmenim Regem eum fâcere vellent, H-Hc II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;montem, amp;: Regnum fuum de

' hoc mundo non efie profeiTus eft. Imà Regibus terræfeipfum fubiecit, tribu-Wmw.iS. jum eis profe amp;nbsp;eo quemPrincipeni Apoftolorû fuorum defignauerat fol-uit.’gratiæ fuæ præmia, amp;iiiiuriarum fuarum vindidam,ad.cœlefto Regnurn fuumreferuans;SiApoftoâsfuis,vtfe unica-«

percè B,PauJusApoftoluSjnenio,inquic,-2.«/Tim.i Deomtlitatjsimplicat fenegotijsfecuüribiM.

feruim Dontmi oportet manfuetu/m eße^ad om-nes doiilem,pdtientetn,cum modeflid corripicn-tem eos ijutreßüuntveritati. Et,vtpaucis tem expediam ^lurifdiétio duplex eft* Terreftris vna,Regibus öcPrincipibus demandata, cui omnes tenentur obe-direjCiiiufcunque ftatus aut dignitatis fintjLaici.Clerici.PresbyterijEpilcopii Pontifices ; ex eoquod fcriptum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ,i

Oinntsaniiiidpoteftatibu^fubliinioribuffubdita fit. Ad quem locum ait B. Chrylofto-mus, Apoftolum vniuerfalem notant vfurpaffe,O(tt«u,vt oftenderet nullam excipi creaturam,neque Apoftolum, neque Ptophetam.nequeSacerdotem, aut Monachum, aut quempiam alium.

In primaautem illa tcclefiæ ætate an« tequam fuperbia ^ambitio Epifcopn-lum animos inuafilTetjPontificé Rom. nuquam Imperium recufaiTe legimus.

Exftantapud nos Bonifacip. ad Ho« Xcdtfit cap norium Occidentis Imp.preces, qui--»«ffor bus petit vt fanciat,ne Epifcopi in po/ 'J'due.ÿj.di. fterûamp;PontificesRom. fauore amp;

Cuilmpcraror Princeps valdè Catho-^ licuSjVti requirebatprecum argumen-■ turrij refpondet. OdoacerHerulorum Rex, qui anno quadringcnrefimo fe-ptuagefimo primo , Romæ imperarc cœpitjamp;annos quatuordecim imperium cenuit, poft Oreftis amp;nbsp;Auguftuli, ftJi/ eins,qûi Occidêris Jmperatorum, ante Cavolum Magnum vltimusfuir, cædem, multas egregias, etiam in Ec-defiaabEcclefiaftids receptas confti-tutiones edidit, tandem à Theodori* c.henrnuiJem«O VVifigotho, ab Zenone Orietis Im^ ss.dislin. peratorein Italiam müfo, interfeflu«.

Pelagius i. fidei fuæ confcfsionem a« pud Ruffinum,ChiIdeberti Francorum Regislegatum, edidit, amp;eidem fideJi-c-Pitagendum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lâcramentum prçftitit. Leo quar-

tus Papa,iurat amp;profitetur, leges le ab Lothario primo Ludouici Pi) ßlio, ea. 0 Caroli Magni nepote , Romar præ- ' fente Eugenio primo Papa conditasj

' Icruarurum^quarumpars^Feudorum libris inferta eft^ eas autem ante ia/ J nuam Beati Petri ad limina,in atrio, i fadas , in infcriptione legimus , qui locus,eratolim follemnis,publicaii- ! dis Imperatoru Châiîiaiiorn condi -turioni- -

turionibusjfi Cafsiodoro amp;nbsp;alijs credi caßiod.lilgt;.f. mus. Eodem tempore,idem Imp.Ma- Varior.Blond. giftratus in Vrbe conftituit, qui iurifdi élionem,Imperatoriamadminiftrarét. * Idem Leo Pont.fatis oftendit, quatum fuo tempore Imperatoribus, Pótifices Rom.deferrentjCumLotharium amp;Lu douicum fecundum eius filium, obfe-

cratjVt Rheatinam aut Tufculanaec-clefiam,Colonocuidam,diacono,con-adDeumproImpp. faäurum promit- , teus.Idem Leo is ipfe eft qui maiefta- ^’^-'quot;^quot;^,^' tis accufatusjcoram Imperat.Ludoui-co fecundoLothaçij filio caufam fuam egit,amp;fe crimine purgauit,vt ex G ra- c finosincom-tiani decreto notare licet. Similem loannes fecundus Papa eidemlmpe-ratori Ludouico fecundo declaratio-nemedidit. ExHonorij tertij quian-^J^«-*^ '^''“-no millefimo ducentefimo decimo‘ fextovixit, decretaliEpiftolaapparet. nondumomninolegum Imperialium. inEcclefia Catholica,memoriam fu-blatam fuiffejneque turn facerdotes at que Pontifices, iugum earum pror-1'us abiecerantjCtiamin caulis, quas vo cant,fpiritualibus:vt ciim de iureiura-

do,ad caufarum decifionem , in iure praeftando, agitur^quo cal'u renouât Honorius antiquum Martiani amp;nbsp;lufti-niani primi ediftum. Vt finem facial mus, amp;nbsp;ijs occludamus os, qui Ponti-ficijEpifcopis, amp;nbsp;Ecclefialiicis ceteris terrenum aderere volunt Regnum, Im-peratoribus amp;nbsp;Regibus no fubieftum, imo Imperatorem fibi amp;nbsp;E.eges fubij-ciens, inquiramus in fcripturis facris diligenter. Regum amp;PrincipumIfrae* liticorum,infacerdotes amp;nbsp;ceteros legis diuinç eccJefiafticos.auftoritatem, quæimminuta,poft tempus gratiç,eC^ fe non debet: cognofcét fummum eos inshabuiffe, quamuis officium facer-dotis exercere licitum eis non fuerir. Et certè diuerfa funt, neque confundi debent.minifterium amp;nbsp;policia arque difciplina Ecclefiartica,quæ merè rem poralis eft.

Caput alterumiurifdiöionis (huius enim duo elfe capita moxdicebamus) in cœlo eft;eamq; à îudicio diuino ex-peftare debemus. Neque ideo Glirifti îegem mancam elfe aur impcrfefta di-cemus,quôd impijs amp;nbsp;facinorofis nullam hîc pœnam lùtuat: cùm enim cœ-leftis

Capvt Secvndvm« tfi ïeftîs amp;nbsp;fpiritualis fit, ad vitam illam æternam præmia amp;nbsp;pœnæ referuatur: itaque.quod de periurio Alexander Se i.i.c. dertb. uerus dixit,hïc in genere vfurpari pof- md.deiureiu. fn:Q«i in Deu/m pcccat,fitis Dfiwn bdtrt vlto tem:Deo fuppliciumfibi omne vindi-cante, vt peccator.in hoe mundo, tem pusad relipifcendum amp;nbsp;pœnitenriam agendamhabeat. Verum quidem eft,fi quid à magiftratu ciuili in earn rem fan citumfitjciuserit iniuriâ legibus fuis faûam vindicare.ltaq;, vt Ifidorus in-quit:flt;epèper Regnum terrenum, calefte Rc- c.f,riimpes ji-^nwmperßeitur, vt ()ui intra Eccleßam poßti, tuU. 2^.^.^. tantra (idem difciplinam agunt, rigore Prin» tipimt conterantur, ipfamij- difciplmam quant ^tilitas Eccleßie perficere non prlt;eualet, ceruici' tw fuperiorum, poteßas prtneipalii imponat. Idque contra hereticos,ab omnibus Ghriftianis Principibus, noftris maxime,faftitatum eft;vt ex innumcris tarn veterum qu'am recenciorum Regum Chnftianilsimorum edicts legibus ix , conftitutionibus, manifeftum eft. Etre/.j. certè fl de hæreticorum pœnis presbyter aut Epifcopus cognofeeret, iurifdi ftionum oriretur amp;nbsp;officiorum magna cófufio.Aurifaber,de auro ab fe elabo-

rato,de cura fua medicus, fententiani ferre,quifq; deniq; violato iufto amp;nbsp;decente rerû ordine, caulæ fuæ patropus Ai7.ï5. amp;nbsp;iudex efle vellet. B. Pauli Apoll, ab ludæis hçrefis accufaci, exéplo fatis iii hanc ré edocemur,qui ad Fellû præfe-dû Cæfaris dedudus,Cæfaris elfe cauf? cognitioné iudicauit,amp; accufatoribus c/it.inlnsî. Ûiis corâ Imper, diein dixit. Honorius A/. Imp.Marcelliû tribunû indicé Catho-licis amp;nbsp;Donatillis dédit. Dulcroetia

qui amp;nbsp;ipfe ab Imper.dîgnitaté tenebac comilFum eft adCatholicorû preces,vt Africanorum Doiiatillaru caufam deci

trafi. 2.adi. derct, vtD. refert Auguftinus:amp;ab eo tap.ith. petÿlTe Catholicos , vt ferendam in eos feiitentiam fuis iudicibus manda-

exGratiani decreto conllat.Idem Pelagij Papæ fententiam, expedite hæreticos à fecularibus e-tiampotellatibus comprimi, infeten-Decreto fuo cenfuit, Adhocte-’■^llatur D. Ambrofius milTum ad fe ab

Valentiniano Impcratore Dalmatium iribunum, qui lïbi diem diceret. lam îgitur extra dubium eft, téporali Prin-cipis iurifdidioni, punitioncm hære-jicorum,in quos pœna,principal!bus confti-

Sacerdotis quidem amp;Epifcopi of= xx. ficium eft , fcienria inftruftum elTcjSc eos qui volunratem Dei neglexerunt, amp;qui fe, cùm Chriftiani effent de linu Ecclefiæ fubtraxerunt,ex Sacris literis amp;nbsp;vniucrfalis Ecclefiæ fententiafforti-terconuincere. Hæ veræ funiRegni^^^^'^^-cœlorum claues,ipfis à Deo traditæ; higladij duo,quibusqui fint folutivel ligati ab Ecclefia Sacerdos demon-ftrat:inhocfolo confiftitligandiin cœ lo aut foluédi audoritas,vti in B.Mat-thæi locum eleganter D. Hieronymus docetjcui feMagifter fentétiarum ad-iungit. Neque ita eft parui momentrD,gt;„f?.i». auftoritas hæc,'vtà Chriftianis fideli-lt;'lt;»^.7. bus negligidcbeat. Certumenim eft ex peccato nafci culpam, amp;nbsp;inde obli-gationem, qua nos Deihofti aftringi-mus; quam qui non reuocaueritjEccle fia pellendus,amp;tamquam putre mem brum,Satanæ tradédus eft.At qui pec-catorum l'uprum contritione amp;nbsp;coh-fefsioncinviam redire volet,tria fta-timrccipit,fuperioribus illis contraria, Remil'sionem peccati,deinde cul- ■ pæ abolitionem, ßc obligationis turn

Satana contradæ liberationem, tùm cum CatholicaEccIeliareconciliatio-nem.Et in his vera pœnicentia fita eft, quæ nobis ab faccrdote aut Epifcopo imponitur, vi amp;nbsp;iureauftoritatis eins quam in cœlo amp;nbsp;in terra ligandi habet amp;foRiendi. Apparat itaqJuEcclefia Dqi neceflariam facerdotij dignitaté amp;Ecclefiafticamauftoritate fiiiflc.v« cura amp;nbsp;difciplina quadam, animi no-ftri in Diuinæ voluntatis cognitione conferuarcntur; eaque ratione, diuina faucnte gratia,vitam confcqueremur. Quamuis enim creatus,ad Dei amp;nbsp;faph cntiæ eins æternæ imaginé, homo fue xit,ideoqueperfeéluiamp; nulla inftitu-lione indigens : attamenpoftlapfum, amp;primi parentis corruptionem,valdè ci neceftarium fuit ad ptimam veri co-gnitionem reuocari,amp;in Greatoris fui gratiam reuertiiquam vtc.ófequeretur, multa ei mandata præfcripta, fciieræ leges traditæ,quas fob mortis amp;dani 1 nationis æternæ pœna,feruare teuere- j tur, vfque ad Gratiç tempus, quo ve- I lumDcorumpere amp;nbsp;aufferre placuic, legifque veteris rigorem tollere, pec-cata nobis noftraremiteere, ob dilefli ipfiijs

Gapvt Se cvnd vm; ijs filij lefu Chrifti pafsionis meritum,ad mortis autem tam prçtiofç,excellentes fruâus percipiendoSjfanftanobis facramentareliquitjtamquam pigno-ra,quorum adminiftratio Apoftohs, fa cerdotibus amp;nbsp;Doftorib.cómiflaeft.Vt itaq; Architeâi finis Scfcopus eft,çdifi ci) coiifummataftruûura^itaEcclefia-fticorû officiû, amp;nbsp;finis viiicus eft,quæ ad fidé fpeâantjCdocere, aftiones no-ftras amicis admonitionib. regere , vc faluté tandé æternâ,hac vita piè defun ûi,aflequamur:Nulla alia auäoritate à Deo infignes, quàm fanâis admoni-tionibusamp;inftitutione,adDeum co-gnofcendum efficaci, ob oculos nobis malorû fiipplicia,bonprû præmia,vni Uerfali Maieftatis diuinæ iüdicio diftri buenda,ponétes,amp; fçpius inculcates.

Sed cùm nequepopuli,hac in re j x x i vllafit auftoritasj neque Pontificihoc ex officio conueniat, cuius njerè fpiri-tualis poteftas nihil iuris in Régna mundî habet : quid futurum eft fi Im-peratoris ipfi amp;nbsp;fiimmi Reges hæreti-ci fint,aut alias im^pbç viræ? vt certè 5c ipfi homines funt, peccatis amp;nbsp;errorib* obnoxij. Annon fcadalum ingés, ma-ior

14” Apologiæ Gathol. iorctiam calamitas futuraeft, cùmiftî fummo cum imperio regnabût,vt per-fequutores finr amp;nbsp;flagella Ecclefias Dei?Hîcpeto àFrâcisnoftris vtfapien «s amp;magni illius viriD. Auguftinire-»I.7.J. fponfumperpcndant. It»perlt;itoreî,in-quir,^ m f rrore effent,i^r pro errore (uo, coït' ird veritiitetn,leges dirent,per cjUiif iulhprobi-rentiirjZtr coronurentur, non efffrciédum guod iïliimpie iubent. non ait pellendos elTe, t. iuliantu. regno fpoliandos^ hoçfolùm,no»f/l/i-ciendum,quodiüiimpieiubent. D.Ambrofi-us,quâluliano apoftatæ, milites Chri ftianijobcdientiam reddebanr,nôim-probatj tantùm admonet eos,ne quid contra Dei honorem commitrant.B.i-pfe Petrus nunquam Ecclefiæ perfua-dere conatus eft,vt Neronem deponc-rent; fed vt orarent pro eo, debitumq; ei honorem deferrét, hortatus eft.San dâ ilia Fulminatoria legio,pugnare amp;nbsp;vitam exponcre fub M.Antonino phi-lofopho non recufauit.quamuis Chri-

♦Mh , . ftianorumhofteinfcnlîfsimOjVttelh-tur feiiera ab eo édita in religiofam pie i io.ff.dtpan, tatem conftitutio, cuius in Pandeâis noftris exilant veftigia : amp;nbsp;meminerût tmùniyim. Eufebius,Capitolinus,Dion, Xiphili-nus

CapvtSecvndvm. »4-» hus,alij. Ex Tertulliani apologetico fatis confiât, quanto Seuerus lmp.in Chriftianamreligionem odiolabora-rif.fed qualis Chriftianorû animus,in Principénominis fui hofté,fuerit, ipfi-usTertulIiani verbis audiamus. Sicgy a,/ circd indi([ht£ Imp.inßmamurjamc nuguÂ ftZ-biniani,ncc Nigriani,vel CußUtii inucniri potue runt Chriflium (coniurauerât hi in M.An-toninû Philofophum,Commodu,Pcr-tinacé,amp; Seueru, quomodo noftri ho-dieinRegé) jcd ijfdeipßquipergeniosecru i« pridie uflt;j; iurctuerât,gui pro falute coru hoßi nK etficerÂt et vouerât,lt;]ui Chrifiittnc'isßepe dant nauerütfhojks €oru reperti funt.Chriflitinui nul lius eß hoßis^nedu Imperatorîs: ^ué fcics dDeo fuo coflitui,nece/Jc efivtcy ipfum diligdt,cx re-ueret(tur,cr honoret,^ faluü vclit,cu toto Ro-M4H0 ]mperio,guoufq; fcculu ßnbitjtädiu.n.fliX-bit.Colimut ergo Iinperdtorë ßc,quomodo et no bit licet,et ipß expedit, vt homme 4Deo fer uni dû,et qcqdc,4DeocofequutH,foîo Deo minorée Conftantium,Valentem,Zenonem, Anaftafium.Iuftinianum. t. amp;nbsp;». Hera-clium,Leonem. 3. Philippu, Bardané, Côflantinû.j.Leone*4quot; alios plerof-que hçreticos Imp.legimus ; Imperio fpoliacos nôlegimus,quauiserrorib.

lt;4* Ap o L o G I Æ Catiï o Li eorum, ab Ecclefia Catholica, fæpiuî damnatis.Licec nihilominus Ecclefiç, Reges amp;Principes faifarum opinionü feélatores,auü vicæ improbæ, nifi poft crebras admonitionesrefipifcat.excó» ;

^iigt;lt;lgt;nsbyter. HOUlicer,abfqjEcclcfiæiudicio Sieb'-efifio. fenfüjâuditis etiam amp;nbsp;examinatis Re-/quot;«.ii.j.j. gis exceptionib. amp;nbsp;defenfionib. Qua in re oés.abfq; dubio, iuris fólennita-- tes feruandælunt,cùm propter crimi* nis grauitarem,tum propter rei digni-taté.quód inde temerè irritato Prineb pe,maximiinRep. Chriftiana tumul-ius,amp; cruéta bella ciuilia, amp;nbsp;fparfo mi lèroru fideliu fanguine.Ecclefiçfubuel iio cófequeretur.-vt itüè monet amp;nbsp;do-arfRontiy. cecD.Auguftinus dum prcceptum il-i.iiicor.tf. lud diuinü interprçratur , quo nobis, obedientiain Reges noftros, iniungi-tur.Excómunicatio prætereà^ cótraan tiquis patrib.obferuatû ordinem.abf-que caufç cognitione fadla, iniuftaef-tß non fetjamp;prOrfu s irrita, q ua «o» WeretW;

}■ quinoturetur, fed foluiiüeitjùo notlt;tretur,vc i Gratianus docet,JocumD.Hieroriymi i.manet.14. jn Leuîticumcxplicans. EtLeoPapa 1 ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;air

Ca P V T Se c V N D V M. i4j sic Priuilcgium Pf tri manere vbicuncj; ex il)/fUi «qwtate/trtHr jttfiictM.lnnocétius.j.quan-tüuis auüoricaris fuç côferuaiidç Öc au gédçnimiô ftudïofus, faceturexcómu nicatü,qui fe iniuria excómunicatum dicic,querela inftituere pofle; amp;nbsp;ad ji-bandâ inuocenciâ fuâ admitti. In Fran cia aût noftra, ex priuilegiis Frâciç, læ «-pifsimè feinétiis Curiç iudicatu elt.ne que Rcgé,neq; officiarios , neq; lubdi-

' lorû eius corpus aliquodàPôtiHce aut quouis epifcopo excomunicari polTe. lu quam lententiâ,Carolus Molinæus^quot;,'^;,^“’^;^^; aduocatus Celebris, lureconlultusiur.reg. T^ranc» juter primos fui téporis,refert bullam extrau, fijnen haberiPapæ Martini, r. exprefsis vei^ bis côfcriptâ:quç comuni iuii Pontifi-cio uequaquâ répugnât. Licere eniin fibiloannes.ix.ait,priuilegiûalicui,ne z excómunicaripofsit.cócedere.Ideoq) Eugenius.4.Papa,Francis,fandç fedis extrau.dtm-Apoftolicæcuriam fequentibus, hocquot;“ dédit, ne cui Epifcoporunl, fententi-

Curiæ Rom. non indigemas : digni-1 tasenimamp;; auftoritas Sc ius maiefta-1 îis Regis Fiancorum , qui in Regno luo.

«44 Apologiæ Cathoi.' luOj neminem, prærcrDcum, fiiperiO'' rem,agnofcir,ira nos tuetur, vt neque Papa neque Epifcopo cuiquam, ciuita te au t corpus aJiquod,Franciæ Regno fubieftum, excômunicare permitrat. Earn ob caufam anno 1488. Regius generalis procurator; tttrnquamdeabufuab Pótificis cxcómunicatione,in Ganda-ucnfes cótortaappellauit,qui tüMaxi miliano Imperatori.Comiti fuo, Sc ob id Franciæ vafaJlo, parum obediences eranc : nô enim ad Papam,cui nulla eft in fubdicos huiusRegni audoritas,fed ad Regem,tamquam Dominum recur rendum erat.ErCapoIus.y.Rex,edi(fto annoijsp. in Parlamento confirmato, feuere prohibuit , ne quis epifcopiis aucprælatus , quacunque tandem oc-cafione motus, excómunicationis fen tentiam , in ciuiratem , communita-té, corpus autcollegium aliquodRe-gni fui ferret : vtpotequæ in fua tan-turn potellate elfent.nullo prætereà mortalium quicquamin eos auâoricâ tis habente.

Quod amp;nbsp;Rex Ludouicus n. reuoca-uit.EtortaefthinCjfandlèapud nosfef MAtitiUn^uamdeabttfUji Papa amp;Ecclefia-' fticiä

fiicisadParlamenti Curiam appellan di confuetudo.Abfq; eo,confticuerenC in FranciâjEcclefiaftici Monarchiam à Regiadiftinâam,amp;Regia potentiogt; rem.SedRegij imperij tueri maieRa» tem,eiufque dignitatem vita fua anti-quiorem habere, amp;nbsp;ne qua aius deminutio fiatjVéri oës Frâci curare debenr. Itaq; hoc folû Pôtifici amp;Epifcopis fu-pcteft, vt priuatos homines ex fanûo-rû decretorûjamp; conftitutionû Canoni-carumauftoritate excomunicare pof-fint. Et hic vnicuseft contra Reges 8c fummos Principes, hereticos aut alias Ecclefiæ fcandalû aff*erétes,proc€dédi hod’. Excômunicatione aût légitimé amp;fecundum obferuaium olim in prima amp;nbsp;florenti Ecclefia iuris procelTum faaa,noftrum erit difputare, anideo • fide amp;factamentoprincipinaturalitet debitOjliberati fimus.

Pontificum Gregorij. 7.Honorîj.î, Lucij.j.Innocentij.î. amp;aliorum notæ luntconftitutiones quib.heretici pnn /e„lt;/am.c.T-«r-cipis,autalias excommunicâti fubdi-g^t^-c-f««-tos,non folùm fidei facraméto foluût, fed obedirc ei etiam/ub excommuni rét?'X cationis poena,prohibét. Conftitutio- dt^«n.

nes iftaSjHon nifi à fummo,Pontificutti in fui temporis Principes odio, profe-óas arbitror.Ioannes iraq; Andreas,In Hocécius, Afchidiaconus, Panormica-nus amp;nbsp;pleriq; alij doftifsimi Decreri-lium interprètes,quia aliam lentétiani ampleâantur,multaijs oppónunt argumenta grauia:tandem ita exponunc amp;nbsp;limitant, fi excommunicationis fen tétia fubditi,obligatione quam do mi^ nis fuis vafalli debent liberi nomina-tim pronuncientur. Quod veriliinilc, îmô verifsimum eft multas ob eau fas Religion! amp;nbsp;pietati ciuili cófentaneas.

Primùm quia Regibus noftns feu bonis feu malis obedire tenemur,qu3 nia eleftifunt,amp;àDeo, pro lubicu,vt nobis imperenr,conrtituti.

Secundo, quia excommunicatio lia turn non mutât,nec minuit, nec habet capitis diminutionem fecundùm lu-xeconfultos,vt priuationem amp;nbsp;publi-cationem in fe bonorum contineié pofsit : fed motionem ab ordine iSc cœ tu Chriftianorum, vt de Senatore Mo-deftinus loquitur, qui Senatu motus, 4# capiteminutus nonell,amp; Romæmo« raripoteft.

Cap VT Se cvND vM. *4.7 Prætere'a excommunicatio difcipli-plina eft,admonitio,amp; medicina fpiri-tualis,quæ cum bonisjopibus terrenk amp;caducis, feu paruis feu magnis, ni- cor.f.i«? bil commune habct.Namque, vt Beae rus Paulus inqui t, arma militie noflrlt;e non carnaliai’unt, Itaque cum Régna amp;nbsp;do-minia maxima ex parte patrimonia-lia,fakim müdanaamp;terrena fint,quo-j rum proprietas amp;c poffelsio nihil regnumOeipertinetjdeclaratio a.mii-i.fin.ff.detalu. fionis vnius,alterius priuationem non infert.

AdhæCjVt Paulus lurifconfultus do^- obligattoidii eet,quodalicui debeturcertis modis.^‘^'®^''i' deberi definit: inter quos modos, e-ius , cui nos obligatos fatemur , ex-communicatio, non cenfetur ; Aliâs vafallus amp;nbsp;fubditus Domini fui incommode »commodum fibi amp;nbsp;vtili-tatem quæreret. Adde quodexcom-municatio non eo fpeftat, vt in hoc rnundo,pauper excommunieatus red-datur -, fed vt , tarn quam indignum membtum ,Ecclefia Dei pellatur. Ec talis declarator jprimùm vt fidclibus ceteris exemplo fit, facinoris grauita-lam Sc fcandalum publicum perpen*

14^ Ap o L o G ï Æ ÖaT HÓ il dentibus; fecurtdô vt damnacus ad re-fipifcendum moueatur, amp;nbsp;contricio-nem atqueadeó horrorem peccati fui fenciat,videns fc faranæ generis hu-maniinfenfifsitno hofti craditum; reconciliariEccIefiæCatholicf petar, 2 Alexander Martyr dicebat, in exilio finitimo relegatus eft.Quod laris difcimus exfatisfadionis formula, à veteri Ecclefia,excommunicato prç-fcripta: Culpam coram facerdotibus amp;nbsp;Ecclefia fatebatur ; in fi delium con-gregatione publica, verbis caftigaba-tur,amp;officij fui admonebaturjSc in locum certum, extra communionem amp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cofnuentumEcclefiaEjdamnabaturjad-

gt;•lt;«(1 Cor. V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-I i-t- . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

2.f4/gt;.2.0“7.‘]uiDulaapœnirentiç lo/7. notisjiii veftitu,geftu,amp;vidu maxime, quib.infignitus.facerdoteSjVniuerfâq; Ecclefiaobteftabatur, rcmitti fibi culpa,amp; abfolui petes. TÛ Ecclefia,de mi Ji-fn Uh I f * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cófiliojgrauitereu aliqn mul-

9-tertHi.de tabat,amp;tandepaulatim, prout conful lufeb. tu videbatur,in Ecclefia recipiebacNa I -^-c. 2g. hh. primiim quidem ad audiendu verbum ji c35 can nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;admittebatur : deinde etia, ad

^i*‘tdragef,ma prcces publicasj turn ad cómunionem io.difl. fidelium j tandem manibus presbyter!

Ca P VT Se e VN D V M. 14» çontàftus, in ftatum priftinum refti-ïuebjitur,icavtnulli exprobrare eiprç terita liceret. Ex hac excpmunicatio-nis forma,quam de vereribus Concili-is Ancyræamp;Nicææ,fumpfimus,facile eftiudicare temporaliaeam non atti-giffe.de quibus,non eft Ecclefiæ quic-quam ftatuere,fed excommunicari fo-lummodo correptioné fpefl;aire,quô ceteris,peccato eius olFenlis.exen^plo eifet: aut,vt fcriptura ipfa loquiiur,i«te i.Cor.cA^.^. ritum carnii,vtj})mtuifaluut effet,in die Do-tnini no/lri lefit Chriffi.

VidçnturprætereaGregorius.v.In-nocentius.},amp;peteri Pontifices itain-tellexifle.cû Domino amp;ijs qui cû eo VerfanturSc negotiâtur çxcômunica-tis, miniftros eius amp;nbsp;domefticos,atq; alios qui obediétiam eis ex officjo debet,vt funt vafalli amp;nbsp;fubditi, qui natu-rali amp;nbsp;ciuili lege Principib.fuis qbligâ-tur,in excpmunicationis, fentçtia cô“ prehédinoluerût:Necefsitasillaobli-gationis,eos de excpmunicatione ex-«», qimniatn cipit.que tarnen ceteros taneit omnes”quot;*'^“”-quot;;?’* qui cum excommunicato verlantur. I- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. cH

mo nominatim Innocentius. j. in De-iUantmiexir. cretali fua ad Do stores Bononienfes‘^‘y‘»‘-'*‘»”’«

non tolli excommunicatorS nomina caurionesjobligationes declarar;neq; t.tnMittlM. eoru debitotes liberari : multo minus

fsftr,(/e7e»t.eA; debitoribus,fi foluantjVitio vern,quia obligationis necefsitare adigantur.

lam ßihocindubrtatum eR, famili-arn amp;œconomiam,yeluti minoré elfe RempublicâjRemp. aûtveluti maioré familjâm,cuius Rex parer fitjproteftoï fabditorfi fuorû, tSquam paterfam.li-berûm fuorûjà Deb côftiturus.Sedidé

Innocêtius. î.cn amp;eos qui cû cxcômu nicaro verfantur, excômunicatione fé rîtjdornefticos excipit amp;nbsp;familiäres, q 'obedientiâ excômunicato præftare co guntur.Ncmo aût liberorum amp;nbsp;dome-îri coru m patri fa m. debiram obedien-tiam,ea qua fubditi Principi amp;nbsp;Régi fuo obligati tenétur, laudabilioré,auc vinculo cpnftriftam arciori iudicabit.

f;is excommunicationem fubditos no ibérare,veterum annales euoluamus, ^olitm.canc. amp;exemplahuic quæftioni accómoda Nicllh.lih , confideremus.Theodofius Imp.obci-uiumTheflalonicéfium cædem exco-^^‘■•'rZjea^^/jYiunicatus meritolegitur : filius eius ■ Arcadjus, propter depofitum Ecclefia

Conftantinopolitana B.Ioanné Chry ****♦*’''' Ibftomû: Zeno Ô£ Anaïïafius, quôd Eu ïychiana efsét hçrefi infedi : Lothari* ».propter adulteriûcum Galdrada cô-mifsûiijibdici aût eorû, no ideô débita obligatione amp;facramento l'oluti funt; iieq; vnquâimperiûeorû,vtpote Icgif limorû dominorû recufarût. Dagobec tus Frâcorû Rex,Neronc imitatus,pri' mis annis bonum amp;nbsp;Catholicum prin cipé egitj circa annû.ôjy. fpoliareEc-clefias, tépla deftruere, Ecclefiafticos in exilium agere,alia exfecrada perpe-trard èœpit: ob q à Seuerino Epifcopo Rom. grauiter caftigatus* amp;fœp.ius ab S.AmâdoVltraieétéfr Epifcopo,feuere monituSjUtq; etiâ,vt quidâ volunt,ex-cômüaicattis; à fuis tame reieûus non eft,imô,côtinuis fiiorû ad Deû precib. in via reuocatus Dco ad morte ufq; fan âèferuiuit. Cum Celeftinus. j. Papa, Philippû Auguftû, Francorû Regé aîio »i97,excômunicâflet,obrepudiatâ,nul la légitima caufa intercedéte,Ifamber-gâvxoxé loiannis Daniæ Regis fororé, pulfus tameh Regno nó eft.neq; eô mi nus ,p Rege ôc fummo principe fuo eu populus habuit. Cùm Bonifacius.Si

VJ Ap O t O qiÆ Catho t» anno jî»z, veneracam illam bullam in PhilippunTKilcrum edidiflTec, Nobi' les amp;prælanFranciæParifijs congre» gati,non cópetcre Poncifici eiufmodi ferre fentétiara'pronûciarunt.fùm lu-lius^î. Pontifex in Regem Ludouicu. v.quem mcrrtifsimô patré pppulj di ci mus,excômunicationis fulmc iaçnla-lus effet,eiq; facris intcrdixiffet, deck rarunt Nobiles amp;nbsp;prçlati,qi}i in Turo-néfi ciuitate côuenerât, licçre ei fulme jllud tamquam vanum contemnerc:amp; lidem Régi atq; facramentum renoua^ runt.Hérico.i.Ângliæ Rege,ab Aiexan dro..3, Papa, ob Thomam Epifcopurni Cantuarienfem exfilio multatum, excommunicato,integrum tarnen amp;nbsp;il-libatu ni Regnum manfit,ncq; obedié» tiamfolitamfubditi abiecerût.Ioânes Sine-terra eiufdem Angliæ Rex,Innocenti;.?. excommunicatione,in poffef fione Regni fui turbatusnó eft, donee ad tyrannidc delapfusjfubditos fuos inique premens, populo mouendiali-quid,fub excómunicationis illius præ iextu,cauf3m dédit. Statim autatque moderatiiis fe erga fuosgererecœpiç pçdibps élus oés,rogantcs veniâ,acci-derunt,

Ca P VT S E C V N D V M. If} deruntj Ludouicum Fran cum, in eius locum fubrogatum , eiecerunt, ipfo loanne morcuo, filiuin eius Henricum receperunt.Hcnricus oäauus ctia An-gliæ Rex, k Papa Paulo tertio excom-muniçatus, mutatum in fe fuorum ani münonfenfic. DaniæRexSueno,cir-caannum Dom. 8yo. ab EpifcopoRo- hiß.üittk~ fchildenfi merito excommunicatus, quöd ab Religione defecilTet, amp;nbsp;principes propinquos fuos, in Rofchilden fi Ecclefia,S. Trinitati facra gt;nbsp;trucidaf-fec,aditu etia Ecclefiæ 8c fidelium cö-munioncabcodemEpifcopo prohibi tusjegno tarnen fpoliatus non eft,ne-que eius Imperium fubditi detrafta-runt,quamuisab CanutoSc VVolde-maro kcretioribus cóciliarijsjamp; apud Regemgratiofis,animi corum tenta-rentur, quöd Regnum, cum Suerche-ro Sueçiæ Rege diuidere ftatuiflcnt. Brigerus Sueciæ Rex circa annum mi-kfimü trecentefimü improbifsimusSc crudelifsimus princeps tuit, in Eccle-fiam maxime amp;nbsp;Eccleßaftices, nominatim autem inNicolau Archiepifco-pum Vpl'alenfcm, quem vna cum ma-ionceteroium Epifcoporü parte car«

«j;4 Apo LO GIÆ Ga TH o t» cere incluferat, excommunicatus eft cum Turgillo Canuto,præfeâo generali,aólionum eius audore: populus ta men,quamuis Regi meritó infenruSjamp; repudiandi eius egregiafcofFerrec oc-cafio. VValdcmaro Sc Henrico fratri-buseius ,ad pellendum fratrécaufani iamdudijm animo quærétibus.nûquâ corruptorib.aures præbere, neq;erga Regem, naturalem Dominum fuum, perfidus eße voluit.Itaque dnoillifra-rres,amicis aliüde amp;nbsp;auxilijs, ad Brige gerit turbandu,arcefsitis,ipfo etiaBri-gero capto, vrbes vi expugnare coaâi funtjOullafefe vitro dedéte. Tanta erac fubditorum erga Principe fuü fides amp;nbsp;religio.vt quauis improbü eü.excómu nicacum, impium, atq; etia in fratrum fuorum poceftate captiuüfcirent,nihi-lomin’ in officio perm3nerét;amp; tandé etiam in libertaté vindicarent,eiusque fratres fubireimperiü cogerét. Et hoe poteft,fidelium fubditorum in Princi-Crtmtr. /» pem qualemcunq; obligatio. In Polo-hifl.telon- pjaBolellaus princeps,impiævitæ.a-dulter publicuSjEcclcfiæ amp;Ecclefiafti corû hollis,à Stanislao CracouiéfiEpi fcopofæpcniouitus,ab eodéexcómu nicatus

Cap VT Seovncvm'i nicatus randé eft:quod ægrè Rex ferés interficiendum epifcopum curauit : I-deo Gregori’ an. »079. cxcómunicari-onem cófirmauit,acerbius eum notas, ad d i ca etiam Regni interdiûionc; Re-gnare tamen conlentientib.Sc obcem-r perantibus Polonis non dcGjt, donee, cùmiama poftremaexcómunicatione ampliusannû regnalTetjamicum iuû, Hungariæ Regem Ladislaum.vifnans feipfum interfecit,iufto fortafTè Dei iu dicioeumprofequente. Sigifmundus Imp.cû fuis omnib.impetrare à Bohe-mijsnunquâpotuitjVt animûin Wen I ceslaum fratrem,Regé funm natura-Icnijbenè affeftumdeponerent:quam/ uis fordidum amp;improbum,ideoq;St* gifmundi artibus , in carcerem fæpius conieüum,amp;abEpifcopis excômuni catfi,atq;etïâ ab Eleétoribus imperio priuâtum.Obijt nihilominus inBohe-mia Regis dignitate amp;titulo,fubdito* rutn beneuolétia,conferuato,qui fe fa-craméto amp;obligatione débita, nónifi morte eius,autliberali amp;nbsp;voluntaria cefsione, liberari poffe.arbitrabantur. Quomodo Albertus SueciæRex circa anno 1)8 8. Margaritæ Daniæ ôcNot-

uegiæ Reginæ,quæ captiuum eum J«* linebatjius omne quod in GothiamSi Sueciani habebar,cefsit : Regnorumi« raqueillorum ordines, fidem Margi» riüæamp; obedientiam iurauerunCjCÙni Regem fuû prins clàm Si fæpius inter-r0gafrent,amp; obnixè rogaffent, vtvo' luntacem fuam libéré declararet, aut lubdiros obligationefibi débita Ibiue rec:Quamuisiuftifsimas obcaufasrui nam ci Sueci machinaripotuiflent.cô fentiûtenim hiftorici omnes,nullum vnquam Principunijtot tamque grauP bus iniuri/s fu bditog fuos afFecilTe.Iam igitur çoncludamus, iure gentium om niumamp;more, obiigationemPrincipi iure naturæ debitam, inuiolatam atq; illibatam elTe fçruandam^ neque vllo modo.exalteriirs arbitrioaut iudicio, violandam. Jmàdebere nos ex officio amp;nbsp;fide noftra,de Rege,Regijsque Prin* cipibus.idem quod de matrimonio, di cere, Qgoî Det» cotù(fnxit,homo nonftpttret.

Sed amp;nbsp;hoc expendamus,An excom-mujîicationisfententia,côtraRegem, , etiamlegitimèjiuftas ob caufas, amp;ad ceterorum exemplû, lata, nominatim fiegis fubditosjfide débita,ôcfacramé'

Ca P VT SecVndvm. vx ^liberarepofsir:quomodo quingen-ïisabhinc annis à Pontificibus Rom* in Impetatores amp;nbsp;Reges fibi odiofos fiftitatum accepimus.

Ego certe de hom inu iftorum,quos ambitio amp;nbsp;impotentesafFeäus, tranf-Uerfos abripiebant, exemplis amp;nbsp;aâio-nibusius perendüm non cenfeo.Scd inucftigandaeft huius quæftionis ve-ra folutio.iuris diuini regiilis,amp; ratio-nibus politicis, ad fociecatis humanæ confetuationem conftkutiSi Dicoita-que,excommunicationis in Regem, ie gitimam etiam ob caufam, latam fen-tentiam, quæ fubditorum à fidei amp;nbsp;fa-cramentivinculisabfolutionem con* tincat,contra lege diuinam elTcjSc human« raiionis argumécis repugnare.

Cüm enim fubditi PrincipibuS fuis, qualesquales fint,obtemperare tenea/ iur,ih confcientiam amp;c aftiones eorürh g non inquirentes, nullä certe humaha traditione,aütlicentia,ßueparticula-hter,{iue generaliter, liberari polTunt. Nihil enim nobis, contra diuina con-ftitutionem,tentäre licet.Et fi qua con cediturliberatio , eritipfo iure, nullaî Vt pote contra diuinam conccfla pru-

158 Ap o L o C I Æ C A THO L« tneM.ficut, dentiamrquodLeo amp;Vrbanus PontP i4-difl.c.funt flees fapieiiter agnouerunt.

ftum adduci non poteft, abfq; infigni fcadalo,amp; magna ChriRiani fanguinis effufione.diirentionib.amp;ciuilib. bellis excitatis, fubditis in Principe arma fii mentib.Rege ins fuû, non folùm q,acl confeientiâ attinet,fed multo etiâma-1 gis quod adRegnum fpeôat,armis de^, (.ttfiilliA-q.-f fendenre.Ideô tali vrgente necefsicate j docet nos Gelafius Papa,ilia mignop(r( eßeprlt;ecAucndii qu£redpi,fincmagnlt;t decelo' rdtionenonpoffunt. lurifdidio præcerea

' amp;Ecclefiæauftoritas,ad bonahæcamp; res temporales nullomodo fe extédit: nam,quodomn«^norunt, diuifum impe-riumeum loueiCæfar habet. Et auftoricas Ecclefiaftica merè fpiritualis eft, ad Regnum cœlorumpertinês :inutilite£ itaq; amp;nbsp;iniuria,mitteret falcé in aliéna meiré,amp; vitra potertatis amp;nbsp;iurifdiftio-nis fuæ limites, adminiftrationi huma næpolitiæ amp;regnorii atq; imperiorû, rerrenorû polîefsioni lefe immifeeret: Cùm tarnen Regnum Dei, cuiusipü difpenfatores funt,amp;cBius clauesge-luntnon lit de hoc mundo.

Adde quód ex liberatione ifta ma-X mamakcrecur iniuiia* Ciim enim fa crol'anda Ecclefia excommunicato, a-fta pœnitencia, idoneè fatisfaciéti,pec catUjCui cui modi fic.remittat; eumq; ieftituac:nihilomin’ ReicautPrinceps peraftafatisfadione,in Ecclefiç finurrt leuertefts, fpoliatus regno fuo rema-neretjVtquoda vicinorum fuoruma-« liquo,occaGonem populi rebellione Scciuilibus diffenfionib. oblata,cupide amptexo, occupatum elfer. Pellers autem eum', fine grauifsimo bcllo, qd^ iterum difpenfatioilla,fœcûdabello-rum mater, pareret, impofsibile fuerit* Reparari itaque,Regis paulló ante ex-communicati damnum, excómunica-tionis fententiainHiâû,nonpotérit,cJ. tarnen in hoe tantum édita effet,vt ex-cónmnicatus admonitione ifta amp;nbsp;corgt; reftione.ad fatendû erroré, amp;nbsp;venia ä Deo amp;nbsp;Ecclefia petéda, perduceretur, vt verbo dica, ex ipfo iure fuma nafce-retur iniuria: Qua irritatus Princeps inopsjmifetjexcommunicatus, amp;nbsp;có-I celfailla fubditis fuisrebelladi liceri^ 1 tia, defperatuSjin errore fuo pertina-citer remaneret,rcgnifuiiaûurâper-timefcen»

tinefcés^amp;altius fefepeccatisimmef-gerer;nedum adpœnitentiam,amp;Ec-» defiæfcandalum reparandum moue-retur. Veniret iraqueinconremptuni Ecclefiaftica difciplina, cuius nullus frudusappareret.Etcertèfitum eft in hocLegillatoris amp;nbsp;iudicis prouiden-tia,vt leges itafuas condat,amp;itafenté* tiâ ferai, vt fine difficultate, autfaltim abfque infigni incômodoj exfecutioni . mandari pofsinr.

lam Iiocquæri pofsic, An Régi aut Principiliceatnonfolùm de excômu» nicationis fencentia tamguitm deabufu ap pellaie,fed armis etiam fe eius capitis exfecutioni opponcre , quo fubditis permittitur Regis fui imperium repudiate,amp; obedientiam denegare. Eadé hæc quaîftio ab RegeLudouico duo-’ dccimo anno millefimo quingcntefi-mo decimOjin Turonenfi ciuitate co« grcgatis Epifcopis propofitacft,propter infolentes amp;nbsp;temerarias lulij fe-cundi Papæin eum eiusqueconfœde-ratos cóiedas excómunicationes. Ab Epifcopis hoc refpönfum tulit. Licerö Regi ineptis fe iftis amp;iniuftis Ponti-ficis declarationibus,quocunq;modo,

Eft hoe refponlunijmeo iudicio,oni hi naturali Sc ciuili tationi cotifentiês. Cercum enitn eft,cäpü£ illUd fentétiç, ^uofubdicisa Rege deheiedi liceniia conceditur,vimcffepublicani,qUam2^^ . Pontifex,cótra officium amp;nbsp;audoriraté 'fuàni ihiuftè vfurpet:cui çquali aut niä lote vi Regi li ci cu nrt fit refiltere.

. Secundö Pontifici liccre hon debet^ îufe boni paftoris prætextu amp;nbsp;ilia, qui fe gercre dici£,Chrirtianorû cura j mo-liri aliqüid amp;nbsp;tehtàre iniuftum, in gre-feisfui detrimëntum. Nec mrfgiÂrrfttbMt, inquit iurifeori. licctali(}uid iniuriosèface-iff .St quid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pèr iMi«ria»n fecerit magiflira-

tM,vèî ^Udfl priuatu» ,vel fiducia magijlrattu, quot;vmd.l.aÿ-^f itùuriarumpoteilconutniri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ffadltg.hqin

Etfupr'a probaüitrius bonorû amp;rè* gftörum huius muhdi difpofitionéirt amp;nbsp;iutifdiûionem amp;nbsp;cogninônem,ad ' Bcclëfiafiicos no pertinerc,qüibus fo-iafpititUalis SccœUftisgladij adminî-ûtaiiô cômtttiffa fit. Scntrntw autem non d fuo indice diftrfjnemincm Iwtgdtofwm aftrtngit: ti'fuprd inrifdiâioitemfuatti iut dictttti,itnpunt cert^tt, iud. li nonparetuf.

t.euleßilUta. pis orîentalibus fcnbens:Siiniufllt;ifentë^ tia efl,inqait,tdnto curcire eânon debet,({Uin^ toapud Deiwn cr eins Ecclejiiim nemmtmpo-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tefl grMire migud fententiit, amp;înfert hoc

itiodo.lfi« ergo eafenon abfolui defiieret^ qui (ê nuUiitcniK perßticit obligatum. Alio loco r.»w»gt; debtt. Gregorius Papa,«o«lt;lejet,inquit,Kpœ»4 IÏ. q.^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fudinerc Canonicam, incuiiu damnatione no eß

CinonicaproUtafententia.Ioanes Andreas glofTator docet exfecutioni fentétiæ, Î|Uæ ab incompetente iudicelata, nub a fit.refiftere efle licitum. Et confenck Ldenotat. c. Celeftinus,de epifcopi eleftione,cón-demet.lib.to. tra clericotum eius diœcefis cui præfi-f . nullu) inui-^ciQ dcbet,voluntatem faâa. Et notât tu.6i.dift.gltgt;. „JqjPj Jicere magiftratui auâoritate tn.c,exutttrit. y , j, . „ nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• i-

deoffic. deleg. l^a abuteti, amp;nbsp;Vim paranti,renltere:eo cafumaxime,quo damnum reparari non polTetjVtiii eo quo de nunc agi-

*nc.dile{fe. de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j- •

«xceßbrtl Quia lure naturae concediturvim vi repellere, etiam contra fuperiorcm'.

IßqiMfnM- Alio etiam loco legimus,licere cuiqiic catorum.C.algt; magiftratu deficiente,fibi ipfi ius dice-fell. nenreâp.jg^^ vim alieiiam propulfare.

•vt -vim. ff, de guni CacnolicofU exempla, qui appro-•«■sî.amp;iur. So bante Ecclefia,arma in Rom.Èpifcopû •nt.in gj eins alfeclas,prompt! fumpferunt, ciina

Cap VT Se cvND VM» tSi cïim offici; fui immenior,eaprincïpib. Vi excorquere voluit,ad quæ confentU execMore. c. re iure non poterant. Cùm loannes u. eolt;l.lt;juor.afir^ Papa Hungaros ad deficiédum ab ihöne I. Imp.adhortatus effet. amp;ipfe-nnet contra Imperatorcm, qui tum in Italia erat,adiuuäte Alberto Marchio-neSpoIeti,armäfumpfiffct, Epifcopi

infrinci dcpofuerunt,amp;Imperatori armis per- detefl.j^th fequendum expofuerut, Leone 5. lub-rogato.Hehricus Niger, cùm Benedi-äum nonum,Sylueftrü tertipm amp;nbsp;Gre gorium fextumAntipapas,armi5 intet fe contendere inteliexiffet, quis Italia potiretur.Romam properauit,ad eoru componenda certamina ; amp;nbsp;ex Conci-lij,auäoritate Imperatoria conuocati, fententia, tres illi Antipapæ depofiti amp;gradumoti fuere,fubftituto ab Im-jperatore Sindigero epifcopo Bamber» genfi,qui Clemens 2. didus eft. Cùm Henricus quartus Imp^ Papam Grego* rium feptimum prohibuiffet, ne ab fe inueftiturampetercnt Epifcopi, intel.* lexiiret;amp; vndique fibi inimicos ab eo fufcitari cognouilfet, vfque eo vt amp;nbsp;h-lium in pattern armaret,amp; ei Rudol*

1^4- Apolo ciÆ Cathol. phutn SucuiæDuccm opponent, Epî-icopos Brixiæ conuenirc iufsit, quorû f. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confeofuexcommunicatus amp;depofi-

tuseft Gregorius , Scfuffcftus ci Clemens EpifcopusRauenrias , ad quem în poffefsiônem inducendum, armata manu,ItaliampetijtImperator. Coa-éluseft amp;nbsp;Henricus fextus Pafchalem bello petere,qui Romanos ad éum in-cerficiendum excitauerat,quàd anti-qua Im nerij iura, in Epifcopàtuuni col lationibus, fibi conferûare vellet. Fri-dericus primus intclleâa fuperba,amp; pertinaci Adrian!, Alexandri amp;nbsp;Vi-Aoris Pontificum conclufione, Ponti-ficis népc efle Imperium cui vellet donate, fepties Italiam armatusintrauir, amp;nbsp;cruentum prælium’ commifit, quo, 14/«« în ea. Alexâdri Papæ faftione, duodccim uijcr^.Angl. millia occubuerunt.Irritatus Papa,Im peratoris exadè expreflam efngicm, ad Aegypti Soldanum contra quem Fridericus exercitum duxerat,tranfmi fit,infuperdenuncians nunquam palt; cem habiturum,nifi interficiendum'eu rauiiïeC. Cùm ifaqueImperatorpaul-lulum à fus animi caufla fecefsilTet, ca-pms amp;nbsp;ad Barbarum perduólus cft»qui

amp;Pontificis litteras, amp;fibi miflam çf-figiemoftéditieumque tandem, paûo pretio, honorificè remifit: facerdotum Chriftianorum Principis, in hune Prin pp^em, qui propugnandæ Religionis ergo,in totfe penculacôijciebat, pro-dicionem exfecratus. Hoc fcelere ira commotus eft Imperator, vt redux, iii Italiam duceretjamp;Alexandrum, fimu-lato habitu, ad fugam cogérer, in Sygt; nodo prius Epiicoporum fententia damnatum, tamquam Imperij prodi-torem,im9 Chriftianæ fidei hoftem.Fi lium Friderici Philippum, yarÿs apud principes Imperij calumnijslnnocen-tiustertius lacerauit : quam iniuriam armis vindicandam Germanici Epi» feopi céfuerunt. Otho quartus cùm in Vrbe eiret,eiufdem Innocenti) artibus ira perterrefaélus eft,vt recurrere ad arma coaâus, ingentem ciuium Rom. cædem ederet.Fridericus fecundus eu ius tempore Innocentius quartus Ho-norius amp;nbsp;Gregorius nonus Pontifices GuclphorumSc Gibellinorum inlta» liafaàiones excitauerunt,de princi« pum amp;nbsp;prælatorum omnium confilio. coniuxacionibus Pôtificum,armis ob.

uiam irecoadus eft. Albertus Imp. amp;nbsp;Philippus Francorum Rex, contra ry« rannica Bonifacij oäauiconfilia, con-fcientia falua infurrexerunt, amp;: excom municationes eins contempferunt: amp;nbsp;eo Philippus Rex rem perduxit, vt co/ uocatis Franc!« Prælatis, eorumfen* tentia,Papa fchifmaticus , hereticus, fand« fedis inuafor, Ecclefiæpertur-bator,pronunciaretur: turbauerat bonus ille Paftor, vniuerfam Italiam, Al-borum amp;nbsp;Nigrorum/aäionibus.Hen ricus feptimus è familia Luzembur-gica , vt Clementi tertio qui Rober-tum Siculum, rebcllem Imperij vafah Ium tuebatur , refifteret, iufta contra cum, eiusque faäionis homines, arma fumere adaflus eft. Quod amp;nbsp;Lu-douicus Bauarus contra Joannem vi« gefimum tertiu , amp;nbsp;alios fui temporis Pontifices, fecit, hereticus ab eis de-claratus,quoniam renunciare, iuribus Imperij in Italia,amp;fubi/cerc Roman« fedi Imperium nollet. Patrum autern noftrorum memoria, quid Ludouicus 12.Rex Francorum, quid nuper Carolus quintus Imp. in Pontifices, officij fui limites, magna audacia, tranfeen-dentes

lt;îentes,iure amp;nbsp;omnium gentium ap-probatione egerunt?Ceteris in prouin cjjs exemplorum plena funt omnia^ Principum amp;Regum qui Prælatorurn amp;NobiIium fuorum concilie,Pontifi-cum ambitioné amp;impr9bam cupidi-tatem armis repreflerunt : quos Eccle-fiam amp;nbsp;fpiritualem Hierarchiam admi-piftrare,aliéna meflem falce fua nó tut banteSjConuenit. Hine deformes illae Occidentalis Ecclelïæxuinæ:amp;Orieix talis miferabilis interitus, in qua,illa diflenfionu matreambitioe portas re-cludente,lupus irrupit,amp; gregé Domi ni crudeliter deuorauit, led reddenc illi Domino ratienem aliquando.

Reftatnobis fecunda quçftio,ad ne- x x i v» gotiôreftècapiendû,examinanda. An UfKUMxa RexNauarræhærcticusfit. Aduerfari; i cius, opinioneaiunt, quafequatur.in |/ J vltimo œcümenico CócilioTridétino I damnatâ.Refpondet Rex,quod illi Co . çiliû vocant.neq; legitime conuocatu, I neq; legitime celebratum effc : quia in gt;nbsp;coPótifex 8ciudicis Scaccufatoris par tes funâus fit;amp;eos,qui reformationé-^^'^^’'’'’ ” Ecclefiç petebantjaudicos non efle:De niq; polie multis modis impugnari, èc

Ap Q L o g I Jl Ckxh q^. mukäs product caufas,u in forma Sç fQliénit4ce,quâin decrecis ipHs amp;con fticucionib. ob quas irrituSc nullûHc» rM Z pluris itaq; faciendû quâ Concilii yfal.16. itnpiçriijde quo Pfalmika, aut Connliii»lt;l nit4tiffde quo idé alio locp. Maxime cû Iofc.4. B.Ioann.dicatjNobtecredereorti/M ^intui, feJpnbittenum tx Deofunt. Et D. Hieron. docct,Sp/andi (loârinâejje,qitie CitnonicK litterit eR proJiti, cotra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quid /hituatCo

Aciiont ). ne dUinffiuerit, Et cùm Martianus lmp, in Chalcedonéfî Concilio,vetatin difpu l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?âtioué,aut dubiu reuocari,q in eo be«

fitm.xrimt. uè conftituta fint, non concedit effræ-natam Côcilijs,contra verbû Dei qdli-bet katuendi,licentiâ, loquif enim de ijs q benè amp;nbsp;legitime,ad Sacræ fcriptii tç normâ côilituta funtzÂqua veritatis ' norma,Ecçlefiaft.in çôciliabulo Tridé tin O côgregatos,grauiteraberraire,de« mókraturos fe,qNauarreni Regis opi nioné tuenf,recipiût. E t hoc ipfis exalt; fjiiTheßc Pié.verbo Deicôcefsû,denegarinôpq ' ted. Omniiproben, uit ApoR.crriusquoi bonS futrit,ten4ces tßQte..Et certè,fi cógre-gatioillaTridétina, fecûdûipsâChri* ni doArinâjfepultâ veritaté eruit,quin yeritatis ipfius igni ( quo tradicione« omnes

Capvt Sicvndvm, çmnes humanæ examinari debent) probetur,recufare non poteft. Elo^uiit Oommt munda funt, lt;)Uit no vertntur igné exun w»«»*»«. Quia, vt inquit Tertullianus, Lfx non \gt;ult probari, nterità efi. Cura igitur depofitis afFeûibus,libero i ficgenerali Conciliopartibusauditis, I icexyerbo Dei caufaventilata,Regis Nauarræ opinio damnata fuerit,tarn i Catholicus eft princeps , tanto zelo Sc timoré Dei præditus.vt libère amp;nbsp;publi cèjcoràm EccleGa falTurus fît, grauitet fe erraffe,ôcfeduâurrihaftenus fuiffe. Intérim dùm legitimum illud Concilium exfpeflamuSjnoluitRex Franco rum.noluerunt Curiæ Parlamentorû, congregationis Tridentinæ décréta^ inhocregnum admittere:neq;à quo-quam.niîrabEcçlefiafticis,Monarchic Pontifiçiçcolumnis,obferuantur.Imà chriffianifsimæ memoriae Henriçui.t. Rex,legatos Trideptum mifit,quife, nomine fuojcongregationi ifti oppo-nerent; neq; eam à fe probari vllo modo pofle,profite)rentur. Et certè recipi non poteft, nifi violatis iuribus, amp;nbsp;au-ûoritate Regis Francorum cóculcata; ßc fublatis veieiibus in fotmam Pra-! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L 5

170 Af O L o Ö lÆ CaTHO L. gmaticæ Sanftionïs, ab Regni ordinï-« bus editis conftiturionib. amp;nbsp;excinftis, Sacris Ecclefiç Galli can ç libertatibus, quibus eft hafl:enus,florétifsimi huius Regni maieftas conferuata.

Neque in Francianouum eft,Regern ScGallicanamEcclefiam , Concilium nonagnofcere:quoniam ftudiosè præ omnib’, Reges noftri Ecclefiarû fuarû libertates amp;nbsp;priuilegia conferuarunt; Pontificum aut recentium Concilioru decretis minime fe obftringent.es, nifî quantum eaEcclefiæ Catholicæ con-ftitutionibus,faiuis rcgni fui iuribus, confentanea iudicarct. Atq; ira fe rem habere exhocinnotefcet, quódgene* rale Viennenfe Concilium nunquam omni ex parte, in hoc regpo admifsu eft.Et in Conftantienfi libertates,iura, immunitates Ecclefiae Galiicanæ,lé-cûdû declarationéà legatis Maieftatis fuæChriftianifsimç.oblatâjCÔprobatæ funt. Bafiliéfis aût cócilij conclufioni, fuos Carolus /.adefte noluit:amp; co fini-to Biturigib.Ecdefia fua conuocauit, à qua examinatis Cócilij decretis,eoni tantum pars probata eft, additistun^ rcftriâionibus quibufdam conuenien tibus

CaPVT SecVNDVM. J7t ritus. Ex quitus deinde Pragmatica lanâio cófefta eft,iii Parlamento pau-lopoftpublicata: Ineahæcverbafæ-pius reperuntur.KemS^NodiMnoftradfere tum^guod fequitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nempè vr often

dar,non ceneri nos conftitutionibus amp;nbsp;decrecis Pontificis, aut cógregatio- * nis audoritate eins conuocatae, quani Concilium vocanc,

lam hoe,ex rei veritate, fareri cogi- Cocdij Tri den mur, nullam vnquam iftiusmodi con- fquot;«quot;» ''■lt;’5** gregationem celebratam efte, quæ ma f’’'*”“™quot;* gis Sc apernus Regni noltri prçiudiciu yfurfausnes. ßccontemptum moliretur, hacvlrima Tridentina.Nam fi penitiis introfpicia nius,maximam decrecorum eius partem, Ecclefiarum noftrarumlibertaté^ amp;nbsp;Regis Chriftianifsimi maieftaréex diametro impugnare iudicabimus ; amp;nbsp;effe ad eam oppugnandam, décréta il-la,tamquam machinas,conftituta.

ris Sc dignitatis gradus,qui interoés ChriftianosReges,Regi noftro cópetit cuiufque amilleannis controuerfiam paffusnon eft, in dubium reuocatus cft.Itaqjfi Cóciliabuliillius autoritatep»»«^-admitterer,naagnû maieftati fu^,piudi

s. Secundô,quâtum ad politicam mo-rum reformacionem Sc difciplinamEc clefiafticam atcinec (quæRegiæ coro« næ,quafi Hofculus quidam fernper ad« jliæfir) ablatam cam Regi amp;nbsp;ad Ponti« ficem Rom.translatam cognofcct,qui Cóciiiabuli Tridétini fcfsiones leget. Quarto amp;7.fefsionis feptimç decreto ftatuitur,ad eleäionem ÔC ordinatio-Epifcoporum 8c presbyterorum, ■«Mr.svrfiyr.confenfuin populi amp;nbsp;audoritatem ma «uamp;i». f i-J'fl-giftratus iiecelTariam non effe. Quod ' cum iure diuino, primitiuæ Ecclefiæ confuetudine,canonibus antiquis,amp; Caroli M.atqueLudouiciPiJ conftitu tionibus direûô pugnat: inprimis au-temcumtrium Ordinum, Aureliani« anno trlt;ïo. congregatorum coftitutio« ne,qua ftacuitur,è Nobilium numero duodecimjotidem èciuium corpore, eledioni cum Eccleliallicis adeße de« bere, vtita triurn Rcgni ordinüconfen fu, iufta amp;nbsp;légitima eledio perßciatur.

j. Item in fecuda parte fupradidæ fef« nonis,prælatis tribuitur de reditibus amp;nbsp;aedincijs Eccleliafticis cognitioico« t(i

I illud eii Caroli 6. anni t}8;. ad indices Regios Ecclefiafticorum ædiHciorum iurifdiâionem pertinere^

Eadem fcl'sione , Epifcopis conce 4^' ditur de Ptocho trophiorum redicibus pattern ad fe transferre; nempe ad au- * gendam prjélatornni , pauperûm di-lpendiô,opulentiam;amp;etnoriehfibus ouiculis,paftorùm luxum fouêridum: Contra Régis auaoritatern,amp; magni eins Eleemofynarij cura,amp; antiquas Screcentes Regum côftitutiones,Fran cifci.t.amp;Caroli.9*

Alia iniuriä éft,quód monitiones amp;nbsp;1 excómünicationes, ad amiffas res de-nunciaiidas amp;tempcrandasJint^ódu-i cif,contrainfirikanipremarum huius

Regni curiarum iudicia,quibus moni-liones amp;cxcommunicationes,in carrt rem faflæ, damnantur.

LaicoSjEpifcöpisSceorum officia-^* libus adpcenam pècuniariam condé-nare,amp;ad earn exfoluendam,pignoti-bus captisjVériditióne bonorum, corporis incarcèratiohe.cógere concedit: quamuis apud nos,ne in Ecclefîallicos quidem,cam vnquam’auftoritatent ha-

f 7« Vetatmagiftratu,Ecclefiaftici iudi' cis êxcômunicationé impedire,autiâ' ftâ reuocare: quamuis eo telograuitd Ecclefiaflicij8c fæpeabutantur.

Philippi Pulcri Regis,de duellis con ftitütionem abrogat, à Parlamenro du dum approbatam amp;nbsp;in publîcas tabulas relatam: amp;nbsp;ita Reges , Principes» Duces,Marchiones amp;nbsp;alioS iure fuo fpoliat,quæ, vti fupra demonftraui-mus,atroxeft iniuria.

Prdmotiônem ad Saccrdot; im,pâ-rochias,aliafque dignitates Ecclelia-fticas, anno ætatis vigefimo quinto, adniittit : ciim Franciæ ordinum con-ftitutione,iam ante publicatatricefi-mus annus requiratur.

Profêfsionem anno ætatis vigefimo fexto,cornpleto,faâam, recipit : fcili-cetcorrigens eorundem ordinum coii ftitütionem,quæ valere earn, non nifi vigelîrho quinto anno expleto in ma« fcuJis, lo.ih feminis,voluit.

«. Epifcoporum amp;nbsp;Prælatorum pro-Âlgt;b4tlib.t. uifionem Papæ tribuit, contra anti-quaCarôliMagni Scliberorumciuse' diââ|

âiâ:a,amp;D.Ludouici Pragmaricamfan . ftionem,’quæ in ftylo Parlameuxi, cou tinetur, Sê ordinum Aurelianenfium tonftitucionem.

Archiepifcopis amp;Epifcopis diœce-«.' fespervicariosvihtarepeimitrit.con- t ira quàm idenï ordinum conaencus ftatuii. Pi.

Pontificijfinîplicia beneficia Epifco- tî. paribus adiungendipoteftate tribuit; rt çontraConftaiitienus ScBafiliefis con ciliorum decretagt;amp; res in Çurijs huius Regni iudicatas, quibuscôiunftiones illæjno nifi in re prçfenu fieri polîunc/ j^Eodem concîliabuio, induira, quæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'l

vdcânt, Parlamctorum Curijs, 8c qui-bufdatn huius Regni collegijs 8c vni-Uerfitatibus^Rege petcnte,concefla,te îiocantur; Sc Ecclefialïici yniucrfita-tum 8c priuilegiatorum huius Regni conferuatores abrogantur.

Qui religionem vouerunt, nulla ra- »1/ tione de bonis acquifitis, feu mobili-bus.feu immobilibus difponereper-mittuntur,contra eorundem Aurelia-nënfium ordinum coftiturionem,con cilioMoguntino,tempore Caroli Ma-*-L quot;gnicelebrato,congruam.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* ‘ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Men-

»S* Mendicantibus, reditus,agros K immobilia bona habere concedit: con tra Viennenfe concilium j anno ni». cclebratum, 8c infini tas Curiarum fen-tentias. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

lt;7» Norriiriationem Regiamin conueri tibus amp;monafterij regularibus,Abba-tiflas Sc Prtepofi tas, triennales, ordintt auöoritate cönftitutas, tollit.

Mönachorunl cóngregationes amp;ci pitulageneralia admittit, quæ res in ImperijspericulöfaSc exempli pefsi-mi. Subcrahunteriimfe, eo modo,dé Regis amp;tépóralium magiftratuumiu-rifdiâione : multis itaq; Curiae Parla- ' mentiiudicijs darnriatafurit* ।

Epifcoponouos dies feftosinftitu- ) endi lib’eram poteftatem tribuinquod ; amp;a Parlaméntisfæpifsimèjamp;prouin- j ciali Seriónéfi Concilio anno iriy.datn natumeft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Laicorurripatronatusreijcir.nifipa ! troni inftrumcntis authenticis, quin- ; quaginta annorum continuas prçfen-tatiorïés probent : nullas præterea jp-bationes admitténs^

Ecclelîafticis iudicibus,iuris amp;pof' fefsionis paàoriatu3,qüç fundatiöriéj j auf

Capvt Se c vnd vm, 1177 âut dotanone,aut cóftruftionc ab anis 40. acquifita fit, cognitionem tribuit: quæ iuris Regi) amp;nbsp;magiftratuum cius ufurpatio eftiniufta.

Nouum iudicum delegatofum or-xx» dineminftituit, quos Apoftolicos vo-cat,qui ab epifcopis,in fua quifq; dice-cefi,abfq; Regis auäoritatc conftitua-tur:amp;hoc eft nouos quodammodo ho mines producere, Maieftati fuæ,fulgt; quaviuant,non lubieftos.

Denique Conciliabulum illudPon*^* lificem fapraRegem collo cat:Epifco-Pos fubmittere fe Regibus amp;nbsp;Principî-busvetat.

Ecclefiafticis omnibus,qui iure con. 14. luetudine in prouinciali Concilio fen tentiæ diftioné habent, ilia fua décréta vtapprobentiniungit; obedictiam Pontifici iurent,eumq; Dominum publice agnofcant.

Invniuerfitatibusnequid.nifi decre*^* tis fuis confentaneum doceatur,vctat: amp;annuurn follemne Sacramentfi fan ftitatifuæpræftari iubet.

Omnibus præterea Principibus Dominis , Canonum fuorum obfer-tiationem iniungit: iniquas illas om«

ApotoGiÆ CaTûO£• nes amp;nbsp;tyrânicas BonifaciJ oâaui,alJo* / runicj; decretales renouans.in hoe Regno iam olim Regum ediftis amp;nbsp;confti-tutionibusjfententijs ctiam Parlameii r - lorum, amp;nbsp;maioris Concilij abrogatas. Epifcoporfi Francis caufas ad Rom. fm.s.q.4e.c.fi cunam amp;conliftoiiura Papæ leuocat: tnter eptfiopm coutra Rcgiæ maicftatis asétoricatem, tfiijiMefifio- amp;nbsp;veteres Ecclefiæ Cacholieæ Cano-nçg quibus caufæ criminales Epiico-ttecemimns.'j. porum,quamuis ob cas dignitate pri-^*ß-s- uandi,autgFadu mouendi forenr,ad prouinciæ Epifeopos, aut Synodum prouincialenijBon autem adPontifi-cem,referuntur : vri Curiæinnumeriî fentenrijs, fecundiim generalia Conci lia Conftantinopolitanum amp;c Cartha-ginenfe dccifum eft. Sed amp;fummoRe gisimperio,amp; iurifdiûioni.quamin Epifeopos Regni liiifemphabuit,gra-uis fit iniuria:Exépla in promptu funtgt; Aegidij Rheméfis Epifeopi,Prçtextan RothotnagéfisjDefiderij Viéncfis,amp;a-liorû qrû Gregorius TuroHefis,Aimoi-n’jAdo amp;nbsp;Vincétius meminerót.Ec,vE verbo d i ca, Conciliabulû hoc antiqfsi ma nobis auffertEcclefiæ noftrçpriui Jegia, vt Pôtificios abufiis tâto firmius

Sed amp;nbsp;matrimonia, alibi qua in Ec-clefia Romana contraâa, rel'cindit, amp;nbsp;jP nullis habet. Hoc folû caput grauifù limas pareret amp;nbsp;infinitas turbas, lices, dilTéfiones, in plerifqj maximis huius Regni familijs,quç approbâte,amp; con-fentiéteRege,fub ediftorû eius audlo-ritate,matrimonia côtraxcrût, amp;nbsp;liberos inde^crearût.Et hi,fi dis placet,il-legitimi iudicabûtur.fucccfsioriib.pa-rétu fpoliabûcurjvxores ipfç legitimo-rum virorû fuorû concubinç amp;nbsp;adulte« ræhabcbuntur.Hocnépèeftius omne amp;fasconculcare ihoceftDeo bellum inferrejin alieno regno, iiouum regnû excitare;amp; hominû,qui cômuni amp;le-gitimo Regis imperio foluti lînt,focie tatem induccre; Eccleliam, Dei fpon-fairijdeformare^Francorum Regem la-tellitem fuum. Si mâdatorum luorum exl'ecutorcm facere; eiq^ Regni fui ad-minillrandi amp;nbsp;regendi auâoritaté eri-pere.Iraque,quiconciliabuliiftius pu-blicationé hodie tantopere elHagitat, mihi nunquam Francos fe elfe perfua-debûf.Animo ifto certè, Pontificiæ dignitatis fe propagatores,amp; negotiorû cius ,pcuraiores, non auté Regis fui ôC

A.P o L o CIÆ CathO L» fupremi Domini fideles fubditos amp;nbsp;miniftros produnt.

Omnium igitur virorum bonorum amp;nbsp;Fr^ncorum,verè Catholicorum,qui fub Ecclefiæ Rom. traditionibus pic viuuntjiudicioTridentina ilia cógre-gatio,non nifi pro manifefta, in Coro-nf huius auftoriratem amp;nbsp;dignitatem, amp;fubditorumfecuritatem, quota ne« mo eft qui non fe læliim fentiat,cófpi' ratione,amp;horrenda coniuratione ha-beri debet. Et magna hominibus no-ftriSjCuiufcunque conditionis illi fint, iniuriamfacimuSjfi pro hereticiseos habeamus,qui malitiofis amp;nbsp;crudeli-bus Pontificis amp;nbsp;exterorG,quos fplen-dorhuius regni amp;faftigiu rodit,confi.i lijs obedire,feq;ijs fubijcere,amp; contra petriâfétirenolût. Maxime aût hacde iniuria conqueri RexNauarrç poterit, que tâgit res ipfa qua proximo, vtpore prçcipuu amp;nbsp;efflorefcenté Regni Fräci-ci arboris ramum : ideoq^ præ ceteris adgloriofifsimçhuius bcinuidifsimS Monarchiæ iura, libertaté amp;nbsp;digniraté defendendâ amp;c coferuâdam obligatu» lam quærit à vobis Rex Nauarræ, quo iure eumamp;quas ob caufas hære-ticum

CapvtSecvndvm. »81 tîcum.amp;pertinacemexiftimatis?Hoc * enim certû eftfolumeu hereticû dici debere, qui falfam doftrinam tueatur, facris veteris amp;nbsp;noui teftamenti fcri-pturis contrariam:qui fidei noftræ arti culu âliqué negat, quales olim Mani-chæi.NeftorianijSabelliani, Arriani Sc fimiles fuere.Vt verum dicam, perfua-dere nobis quidam conati funt mon-ftrofamefleamp;horrédam earn opinio-nem,quam RexNauarræ fequatur:iii feftatores eius tamquam in canes nos irritaruntzfamiliaritatenos eorii,tamquam infidelium prohibuerunt. Sed expendamuSjquasfo, fidei eorum Con fefsionem diligenter. Chriftianos elTe iudicabimus; de fidei articulis nobi-fcum fentire; eunde Deri adorare;falu-tem per eundem amp;nbsp;in eode lefu Chri-fto quærere;patré nobifcû cómunem habere;ijfdem facris Biblijs fidem ad-hibere; in eodé Euangelio,tamqua vni co fidei clypeOjfiducia poncre;de eadé fuccefsione,ex eodem teftamento.eo-déiure, parte petere. Dilfenfio omnit ' in eo eft,q(f fimplicé illi ôc purâ Euan-gelij doarinam,multis additionibus amp;nbsp;traditionib. humanis quæ Ecclefia

»81 Apologia Cathou înuaferant,infercitaminuenientes,re^ purgationé earum amp;nbsp;reformarioné po ftularunt : eaq; nó impecrata, Pu bi có fe ab Ecclefia noftra fepararunt, fimplici lila forma,in primitiua Ecclefia vfitata, concenri. Nos falua cófcientta noftra, permanere nos vkrà pofte putauimus donee neceflaria iuftiruereturreforma tio. Vtriquefalutem quærimus,amp;ad eundem fcopum rendimus, amp;nbsp;eadem racioiie eundem Dei agrü colimus;per vnumamp; efidemBaptifmfi eiufdétidei domeftici fumus,eiufdé vineç vires;i-mo eiufdem vitis palmites. Q^çrendu ergo eft,quarevria potius quam altera parshçreticafir, ciim fidem eâdem,li-bros eofdem, fcopfi eundé habeamus. Ideó.vt ego qdéiudico,iniuria fibi fieri RexNauarrç meritó cóqueritur, hçreticus dicatur.antequam opinio e-ius,libero,fanäo amp;nbsp;legitimo concilio, ad quéomnib. fecurusfic liberaditus pateatjdamnatafit.Nam quod eu pti-nacé vocat,petit à vobis, Cui bono ei pe£ tinacia illa, in hoe,de quo agitur,nego tio efle pofsit?quâ fibi inde vtilitatem, quod cómodii,qcF auxiliu, qua requié (perarepofsit? Comitatu Regis, Dni fui,

Capvt Secvndvm. *8} fcji, reliquit; diu propter aduerfario* rum fuorum impudentes calumnias, extra gratiam eius fuit, quod,inter ont nia incommoda,tulit grauifsimè : Do-mibus fuis amp;arcibus maxima ex parte extorris vixitjfemper errans,cuni cxiguo fæpè comitatu, hoftium fuorû viribus ckcumdatus , mille periculis expofitus.Cùm aliâs,fauoris amp;nbsp;amici-tiæ maieftatis fuæ certus, dignirates lîbiamplifsimas.fecurumotium,amp; o-mnia Humana commoda cercô promic tere potuiflet,

Quicunq;igiturvel minimû iudicij habucrit,nunquâlîbi pfuaderipatief. Principe hune,cuius,ceteris in reb.pei fpedhaabemus prudentia, flore æta-tis fuç,perpetuis in curis.pertinaci co-tradidióis animo, miferè cófumere vo luiire,potius q feruenti ad Dei honoré ?elo,amp; piofalutis animæfuæ Audio»

Iam,præter innumera ilia Tridenti-ni cóciliabulicapita,êc grauifsimos er rores,quæ nullum amp;nbsp;irritûeû elfe declarant,Noth hoc eft,RegcNauatrf,ra lem no elfe,qui legib.amp; cóftitutionib. Regni,ipfius Rcgni fuccefsionc (fiad eu forte deueniret^ priuarivllo modo

debeat. Quoniâ eiufdéreligionis cete ri, in hoc Regno fub Regis imperio amp;nbsp;auftoritâte viuentes ,indigninonha-beâtur, q omnis generis fuccefsiones amp;hereditatesiure ad eos naturaliaut ciuilifpedantesjfecundnm inhocRe-gno obferuatas leges,capiâtadq; ex oi dinu generaJium confticutione, vr nemo ignorât, amp;nbsp;ira cottidiè in fnpremis Francise Curijs iudicatur,cxediftis à viginti annis, fub Carolo 9, amp;nbsp;hodiè régnante Henrico.j.editis.Peiorem au té Regis Nauarrcni, in Regé fuccefsio-nem,quàm cuiufuispriuatihominis, l.illui.ff.ai cùmeademincaufafint, conditionem exiftimare,amp;in eOjlegé generale coat tare,venia illorum dixerim, ration! 0-mnino ôc iuri répugnât.

Vt ea in pauca conféra quib.hçreticu fe nô effe.Rex Nauarræ probat,hç bre-uiter,funt eius rationes, quas dilatare cuiq; amp;nbsp;diffufius côliderare,facile erit. Prima,legem amp;nbsp;decrerum quo inimi-ci eius amp;nbsp;calûniatores maxime ni tun-tur,cógregationénempeTridentina, plurimis amp;nbsp;diuerfis rationibus nullita tis argui; quas tamquam præiudicia, prima decidere oporteat: fullinéda eft intérim

interim legis virtus, donee nulHtatis âgatur cauUjhac exceptióe, Qhôd pr«- l.friidü.l.fnn-iudiciumlegi /tit:In Francia maxime,in qua Regem Chriftianifsimum amp;fupre mas Curias conciliabulum illud nun-quam probafTejfatis cóftet. Ira vt quâ-uis nullitates illæ,fubfequente concilia illius approbatione,teôæ quodam-modo eiïent, in hoc ramen regno locu idnonhaberet,quod ipforum Pontifi-cum teftimonio,legem ab alterius cu-iufuis Principis voluntate,approbatie one,fententia,capere non tenetur.Co-gant itaque fubditos luos Hifpanus 8c SabaudusadTridentinorum decreto- ’ rum obferuationem.Rex Chriftianifsi mus eiusque Parlamenta,fibi adhuc le gem non dixêre. Multo autem minus NauarræRex.qui, quamuis Chriftia-nus fit,Rex amp;nbsp;Princeps fupremus,qu^ lem eum aduerfarij, ipfe etiam Pontifex, agnofcant,neq; ad Concilium vo-catus.neq; audit’ eft.Quç igiturin eo, inuocato ipfo amp;nbsp;inaudito décréta 8c iudicata funt,obligate ipfnm.vt ea ob-feruareteneatur,non poffunt. Quartô quamuis auditus effet,Sceffet T riden-eina lex legitime lata,cui tame vmqua

»•8^ Ap G L o e IÆ Ca TH o t. audicun eft,capitis autalteriusfuppli« cij fentennam, ineos quiinlegemSC conftitutiones peccauerac, exfecutio^ ni mandatam eire,quin à Magiftratu priùsjlegumcuftode amp;nbsp;facerdote.in-tcrrogati,auditi,conuidi;faltim appel latijCicati, amp;nbsp;tribus edidis euocatieffent, aliæque iuris folemnitates obfet , natæ?An loletis,obfecro, etiamfcele-ratifsimumlatronem,fine vllaprocef-fuum folemnitate.cruci affigere? Vul-tjfne caecis affeótibus veftris,in magnu

Chriftianum Principem,ea lege na? lum,vt vobis imperare aliquando pof I fit, fraenos laxare? eorumqueineum impoteQtiam€xerccre?Vultis eumin-audituin,non citatum,indida caufagt;iu re,quod ei natura ipfa defert, fpoliare? Eft 'ne hoc in grauifsimis negotijs,mo risveftri, vtarmata manu, per fas per nefaSjfide vpbis haberi velitis.'An vos, qui hoftes eftis, in vitam amp;nbsp;bona eins Armati,indicesefle amp;in eum fencentia ferre æquum iudicatis? An Papam for-talfe iudicem datis,in quern agiturcau fa, amp;nbsp;de cuius inprimis reformatione ira(äätur?Non, no, bello amp;nbsp;gladijs nu-quamadconcordiainperueniemu$:fi*

Capvt Secvndvh. ,87 «juisin tenebris eft,illuminanc!us,noii iiiierficiendus eft; ii confpurcacus , la- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3

uandus,non fubmergédus; li ægrorus Curandus,non rollendus. Qui Ecclefiç concordiam reftituere vuJt,eos qui (e-celFeruntjin viam reducere 5 amp;eos qui aberrarunt,reuocare conatur.Vis ante, amp;nbsp;bellum,amp; feueriras, hoc agit vt tollat eos è mediojnon vt redeant, fed vt amplius non fint. Elfer certè remediri hoCjipfo morbo deterius: amp;nbsp;finiftrè de caufanortra,viri boni iudicabunt,fi ra-tionis amp;nbsp;iuris vice, vim ampleftamur. Quid igitur Chriftiani, fi rationis parti cipeshaberi vultis, faciédumeft? Rcx Nauarræ amp;nbsp;eius opinionis homines, viuis funtrationibus conuincendi, 8c ad hoe, conuocate eccleliam Catholi-cam.eiusq; Chriftianos principes;par-tes omnes examinate; Regem Nauarræ præfentem audite; laltim lolemni-^ teramp;fecuritate promilfa amp;nbsp;conftituta citate. Arque ira légitimé conuocato Concilio ,Hçreticum eum declarate, excommunicatione ferite ; Sc vos in eum.vti Ecclefiç Dei videbitur.gerite. Adhuc,certè veri latrones eftis, Éccle-fiæ Catholicæ holles , tranquillitatis

»88 Apologiæ Cathoi. Chriftianæ turbatores, Athci amp;nbsp;diu inl numinis contemptores,qui Catholica Religionem, quam ne hilum quidem facitis, ambicioni veftrç amp;nbsp;fceleri prç-tendicis.

minandi funt:egregium certè,piumj8£ Catholicum conlîiium, amp;c mihi quidé itavidetur.Sedjobfecro vos Franci, rationes, effedus, fcopum, quem Zela-toreshi,ecclefiæ coliimina,fidei cly-pei, piopofitum fibi habent, confidc-ratemempe vi amp;nbsp;armis,rebelles, Regé funm amp;fceptro amp;nbsp;vità fpoliare. Hoc cnim vnum , fi fateri verum volumus, quærunc.Pauperibus eleemofynæ da-dæfunr.fednondiuitibus fua rapien-darpuniendi funt fcelerati, fed non i-deo Magiftratui,qui ad pœnam lentus videatur,mors inferenda : fubleuanda eft plebs, fed hoc rebellionibus amp;nbsp;armis in Regem fumptis tentare, nequc vos , neque qucmquam alium decet. Infolens non eft neque nouum.vtde nimijsRegum exaftionibusviri boni cottquerantur,fed voluncaci fe Regum fuorum armis opponendi,nunquam «am fibi caufani elfe voluerunt; neque E ccle-

Capvt Secvndvm. 185» Ecclefiafticus vmquamvllus inuentus eft,qui Dei timoré duftus, feditioforu hominum earn ob caufam in principe fuuminfurgentium , buccina amp;nbsp;tuba militaris elfe voluerit. At noftri hi tur-batoreSjCardinalem obijciunt Borbo nium,Pontificis inFrancialegatum.Sc quod pluris faciendum eft, è Regia familia. Ifaias Propheta de temporis fui ’

cxaftionibus nimijs grauiterconque-titur. Ezechiel in eas inuehitur,princi-pumque vitia detegit:Amos oppreifo-res populi vocat, amp;nbsp;calumniam facien tes egenis: Micheas diuinum illis iudi cium denuciat, qui pellem populi de-fuper excoriât : Sophonias acriter eos vitupérât. Numquam fe ramen famfti illiviri coniuratis iunxerûc,vt eo præ-textuin Principem fubditos concita-rent. Regem oportet, inquiunt cenfo-resnoftri,mores fuos amp;aäiones refor mare:fed armata manu monendus no cft;neq; lingua amp;nbsp;manu Maieftati fuæ iniuriaincutienda,eó etiam impuden-tiæprolapfi,vtalTeâibus eius vimaf-ferre, amp;quosamat, odio eum habere velint,quafi amp;nbsp;iple homo, human! nihil pari,neque eos,quos hdos ftbi no-

»9» Apologiæ Cathoi. uiCjbeneiiolentia profeqni deberet.MÎ feraccrtè conditioneRexeffet, fi quæ amacjodiffe; quæ oditjamare^ quæ ne-que vultjiieque poteft,vellejquæ vult, nec veile cogatur: alfedibus deuique fubditorum fuorum, atque alienæiii-iiidiæamp;cupiditatibus fcruireeum o-poi teat.Supra modum ifta, quç neque maxime feueris Ariftarchis probétiir. Quærerem abiftis reformatoribus lu-beiis,vnderantæ ipfis opes,tantævires, vr bello Regem ipfumpetereau-fint.Vnde,inquam,nifi exipfiufmeto-, EtimiRegis amp;prædeceirorumeiusli-eraliratenimia? Qiii intereos prima locû tenet, quo obfecro gradu eil,aut, vt dicam redius, quo gradu in Francia elfe debet,nifi Francici nobilis, quales amp;ii funtquos Rex hodiè beneuolen-tia profequitur? Nonne eorum à Regibus dignitas cepit?nóneabijfdem eil conferuata?Quareigitur,i/s inuident, qui amp;eodem,quoipfi loco orti, amp;ea/ dem , qua ipfi ratione promoti iint/ Quare diligiaRegeEfpernonium Du cem, autquempiamalium ægrèferût, cùm amp;nbsp;eorum maiores apud prædecel lores Reges pari gratia fuerint?An rerü omnium

Ca P VT Secvndvm« tpt ’ Omniumvicifsiüudinem clTc ignorant? ortumque fuu omnia,progreJlnm, fta-tum amp;nbsp;fine habere? Quid à fu ccelTbre, quem nominari à Rege volunr,fperare ampIiuspolTuntJNihilomiuus Regio-rum fubditorö animos,malis artib.ceii tant amp;nbsp;corrûpunt : eó vfq; vt à rccipié-do Regio præfidio dehortétur: amp;fedi-tiofas Ipargâc voces, fupereiïe, fcilicet de ftirpe deorû heroas, Francorû impe riodignoSjDeniq; verifsimum hodie, Francifci i.aui Regis noftri.reddunt o-racuJû'.foIebat ille,diuino,opinor, fpi-rituconcitatus,dicere,q[, de eins ore fide digni homines audiuêre:Si iftorû.q omnia nobis hodie turbant,pofteri fui opera vrerécur,omnib.viribus conatu-» ros eos,fuosdefpoliareliberos,popu-liimq;nudu derelinquere. Et, nefcio q malo,canes iftos ita latrare alTueuim’, vt nunc etiâD ominû fuum non latratu tantû J fed dente quoq; petere audear. Memineritis,FranGi, verifsimâD. Au-guft.fententia, conciliu illud fine culpa elTe no poire,cuius rationes,fcopus effeftus, vitiofi amp;nbsp;reprehenfione maxima digni fint.Neq; eft quod religióe eosamp;pietace duci aibitremini;Auftra-

t$z ApologiæCathoI. ti quodâ,peftilenti vento,agitantur,8^ Hil'panico incéh calore, in rabié agu^ Etceitè VVifigothoru Regi pluris eftj Nauarrenum Regé funditus eiiertere, quacunq; tandem ratione,qinférions Germaniæ imperiû reciperare.Hac.n* vnica ratione,amp;: prouinciæ illius, amp;nbsp;C' ius Regni Nanarreni partis,qua iniuft« per latrocinifi occupatû,detinet,qua^ que logo le iâ tépore præfcripfilTe pu-lât,imperiû libiin perpetuûcôfirmat: imô Hifpaniç vniuerræ,amp; ceterarû di-tionum fuarum certâ fibi poflefsione reddir,q dubia vacillarer, n aliquando Francorum Regsm, certum hoitem ha bentferio. Itaque non eft quàd ReX ChriftianifsimuSjamp;RexNauarræfoni nia fibi nunc fingant : hoc fciant SC Pontificem ôc Sabaudum eorumquc fœderatos ftatuifle bonam Hifpano operam,præftare, ne quodinde damnum capiat. Adde quod amp;nbsp;de Curias Romajîæcrumenaagitur.quæ Franci-cis aureis,Alpes nunc fæpè, renouatis Tridentino conciliabulo,annatis,traii fcendentib.cupidèpafciturveretarne paullatim in talôgo itinere,intercipia lUfjVt fæpifsimè olim, Regû noftroru ediâis

iudicio accidifle mcminic.Nemoitaq; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ç

miretur, nonlubentem,tamdelicata maftea,quæ cœnæ eius caput eft, Pon-tificem priuari. Hoe interim certunt eft , homines noftros amp;nbsp;alios huic Regno, amp;nbsp;Regis noftri Maieftatidc-uinftos ; qui cottidie in ipfum Regem infurgunt, inftrumenta elfe amp;nbsp;machi« nas / quitus Hifpanus aurum fuum, in hoc Regnum deferr,ad corrumpçn-dos fubditorum animos, res noftras turbandas , fuas promouendas : illis eadem rationc, perditis hominibus , egregiam occafionem præbens fua i-pforümnegotiàprocurandi amp;regnû hoc fl ita res ferae, occupandi. Henrici fecundi Regis morte j hoc vnuma-gunt, in id folùrri, totis incumbunt a-nimiamp; corporis viribus*

Imo amp;nbsp;hoc fuaues nimirûhomîttes prædicant, fatius Sccommodius elTe, Fracorum fibiRegnum parare jquam, lerofolymam , tanto itinere , Gode-fridiBulliönij, petendæ fuccefsionis caufa proficifei* lam Reginam, Regis ftiatremÇquam amp;Hifpaniflantcs Fran*

ApotOGIÆ G ATHOL, de coniiiratorum arnica decipiatur,8C No»«»»rehoc ccnum amp;nbsp;fixum habeat , quan-»or»m-rorrf,« fyniuis melliti amp;nbsp;aniici fermones eo-y/ZJXä *■“'■''' videantur, nonnifi Regis filii,at-fatens tfl^ut- Que ipfius Rcgiuæ matris, vita, amp;nbsp;Rc-turemvm. gno , iiiprobam eoium cupiditatenx exlatiaripolie. ADeoautéOpt. MaXj fupplexpcto, Regé noftrum Salomo-nis imitari prudentiam, velit. (s cuab eo B eriabca mater petcrer, vt Adoriix tu Abifai Sumamicide , Dauidis fenis cócubina,nuptias probaret: (ftatucrac co prætextu Adonias, auxiliantib. A' Biathar Sacerdote loab amp;nbsp;Senai,Rege amp;nbsp;vita amp;nbsp;Regno fpoliare)callidü amp;iin pi Û conGliü,prudentifsimus Rex præ-fentiés.repudiatis Reginæ matris prea cibus, Adoniam, loab amp;nbsp;Semei morte pleÓti, Abiathar dignitata faccrdocali priuariiufsit.

Ä X V111. Sed quis Dauidis rabulæ, ad Ponti-ficem amp;nbsp;curiam Rom.profeftionis eau fas ignorat?Éius, boni hi difeipuliin» ftrudiônis capita^ adamufsim infequu tur. Sciunt,qui iliaviderût,an nôtragi ta hæc exordia, Sgt;c en quç nuiic prçten' dunt,amp;ad quæ palam afpirant,exadè în i)s perferipta contincantur.

Cap VT Secvndvm. !$ƒ Difpuracionis ante illius, tribus auc? quatuor ab hinc annisjab baccalaureof quodarrijfubornatOjih Sorbona public cè celebratæ ? Infcripferat is thefes fuasJCluhiacenfi Abbati, Lotharingi Cardihalis notho:quibus tuebatur li-‘ cere popuiojReges tyranos,impfobos liçreticos deponcrc, pellcre, interfice-re.QuodcuRex ihaudiflet,cófnotus, quia pefsimi amp;nbsp;pcriculoGlsifui exépli rèsvidebatür,mifer illé föedumSata-hæ inftiumétum, pro C olle gij Sorbo« nicivaluis interfeftus eft,ab quoda.quî nuper admodûHifpanico auro,amp; prç-ciofis rebu sonüftus, éuafit, rieipfo fa-tente , parum Chriftianæ illiuÈ do-Clrinæ auftor proderétur. Normeno-tauimus qüalcs homines Regis fratri^ nuperdefundo,quam ob caufam in-i finuarint?quorum prçciptius,fucrat o-lim in turbatorurri nOftrorü Ichola in-ftitutus ; amp;nunc faftionem éoriim fc-quitur: trim téporis hoc agens,vt Prin-cipem ilium adolefcenté,ornnis generis voluptatibus,luxu amp;iuuenili calo-ïe,corrumperet,amp;hoc amplius,Domî num fuum Hifpaniæ Régi prodebat, Hifpanum Statibus Belgij vendebat,

»PÄ Ap o L o G I .lt; Ca TH o t» ,1 Hugonotos j prædç omnibus expone* bar^ea latione, vndique faciebac,cum magna famæ , exiftimationis amp;c vicae Domini fui iadura. Eadem, tres auc quaiEUor alij nebulones,eadem ex fen tina Cellitudini fuæ oblati, faüica» banc,vt eum quolibet modo , præci-pitem datent,amp; primo cuiquc infortu nio,quorum illi dies noAesque infini-taamp; varia ftruebant,perdendum ob-ijccrcnu

Vfque eö vt cum fratre eum Rege committerent, amp;nbsp;inftrumétis illis fuis Satanicis,quæ apud vtrumque,in eant rem, habebant,mutuam inter confan« guineos fratres diffidentiam alerenr, quæ rändern alterutrius, aut vtriiifque fortalTe ruinam produceret jamp; eadem via Regnum hoc perderet. His artibus intenti,Regis nohri curam non omitte bant.Namq; cùm eum magno zeio.er.-ga Catholicä Religioné,prædituni co-gnouilfent, artifices quofdam Hifpani cos fubornarût,qui Religionis eû prç-textu fafcinarcnt,eo nempe animo, vC eodemeûmodo quo nuper Sebaftia-num PertugalliæRcgéperdercnt: qué miferû ideo prodiderût,vt eô facilius,

Gapvt Secvndvm. 197 pulcram illam prouinciâHifpanus de= glutiretjSatanicis IV s V IT A R V M Hi-N. «. l'panicorum fraudibus qui Portusalli-

• I • Cf. If J- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 Tbiq;,(nberKgt;-

Verius eft, vtrorunqjnefandain Regnû rwiMmiimpiA miferi illius adolefcentis Regis, con- ft» fpirarione,vc cæco impetu eô le prÇci-^;^'^”\ î“* pitaretjVnde cercaei mors impédcret: ne impermm, quodica fadum, defecit Portugalliæ/»t Regnum,longo ttpore,à Dco,in Chri-ftianinominispropagationem uacum.ldem fibi de Rege noftro polli-cebâtur:fed,Dei gratia amp;nbsp;benignitate, prouidécior fuit; amp;nbsp;malignos illos à fc fpiritus tempeftiuè repulit.

Régi etenim falutare eft imprimis amp;neccflariu,verc Chriftianu eiïe, piu, amp;nbsp;Catholicç fidei zelatoré ; fed fuper« ftitiófum ciîe,amp; hypocritam, amp;nbsp;ipfi amp;nbsp;Reip. perniciofumeft. Primùmquôd fuperRitione ilia excæcatus,veros ami cos à fimulatis,amp; inuidis,amp; clandefti-nis hoftib.difcernere nequcat:Deinde quiaprçcipuû muneris lui officiû ne-gligit, cura nempe amp;nbsp;adminiftrationé Regni fui,ad quam folam, Rex eft, na-natus, eleûus amp;nbsp;obligatus,vt in ea

Tum ^uod hoc feculo.quo’nafci nos Deus voluicjmentibus hominû fubda Jis,amp; fraude mala corruptis, fufpeûü omnes ilium habenc, que externa ilU pietate confpicuum cernunt, ncc fi-lt;dem habent : feu quia vnufquifque U Religiofæ pietati,quam confequi nó poceft, inyidetjfcu quodquæexter-110 ifto cultu nifent, minus verapleru-qiië Scfyncerafunc?

Vnica reftac, veteratoribus noftris, techna, quæ omnino decegenda amp;nbsp;palam facienda eft. Hadenus kuiter, quantum crafsis corporels ocu-lis cernimus ,re aggrefsilunt. Hocv« num poftulant, Pacificationis cdida lefcindi, vt vnius folius in FranciaRe-ligionis exercitium vigeat. Scdaltius fpeculari rem oportet. Cupiunt hoc prçtextu,Regem in ciuilium bellorunl pelagusimmittei*e,amp;(quod iamfafti-tarunt aliquoties,cu verebanturneló-gapace,Regnihuius vulneracoalefce-^ent^ad pacem fiSgendam,amp; beneuo-ientiam erga Natiarrae Regé amp;nbsp;Refor-*rnatæ Religibnis homines,cóceptatTi, 'tfeponcAdam adducerentavtfibi ipfi, Rcgum miferiimus^manu finiftra, de-

Ca P VT Se c V N D V m; »99 xtramampuret.Vndeiandudum con-iurata,Regis Nauarreni mors confe-quatur: in quem præcipuè, tamquam præcipuum fcelerumfuorum fcopum armanxur.Eo morcuo.fi amp;ipfeRex,cu ius in pofterü opera nó egebunt,breuï aut dolore nimio, aut indignacione ex tinftus non fit,multos de Italico fœde re artifices habent,qrum opa,breui ea expeditü.in finum Abrahæ mittât. Tu deinûjtot infignib.amp; memorabilib. im Frâciâ meritis,deçorati,imperio amp;co-ronaFrancorû digni habebunê, fcili-cct,quàm nuncfint.digniores: quâuis gt;nbsp;iâdudum.perfpeculatores Hifpanicos quos habent, in aula Regia, mercede conduaos,meritafua,clara voce, deçà tare cœperint : per quos etiam vulne-ra,pro huius Regni difsipatione excepta, palàm oftentant, veterumRoma-Horum exemplo , qui nuda, populo Romano peftora, ad captandapopuli fuffragia,ambitiöse îftcntabant. Iraq; cùm.artibus fuis,Regé noftruno, amp;nbsp;Re/ gern Nauarrenum vita exuerint ( quôs duos habent confiliorû fuorum obfta-cula) vnius anima,venerandû illud, Deprofuttdifjds alteri’mortejTe De« LitJfr

ÎOO Apologiæ Cathol» d^mut, cancitari curabunt ; quo fado, Curiæ Rom. abfolutione, plumbleo lîgillo confirmata, fupra cygnum 8ç niuem dealbabuntur. Ceterosnam-quc Principes Regios, ne flocci qui-dem faciuntjneq; dignos arbiciantur, qui ftomachû fibi rnoueat, aut de quitus perdundis cogicéntantus eft, hac tempeftate,Satanç furor.Et hæc eft rei 5pfius,vera narratio, quam,amp;qui rebus îftorum plurimum fauét, veram agno-Icere cogûtur. Videmur nihilpminus, ad malum noftrum,fenfu omnipriua-ti,obdormifle,ad hoc patriæ noftrç mi fcrabile incendium alendum,ligna cO“ gerere:tantàm abeft,vt aquâ ad exftiuf guendora,conferamus.

Cuius dignitatis,obfecro,autcuius Maieftatisauöoritas, eos continebit, quieô ctudelitatis deuencrint,vt cô* rra Rege fuum.cótra pacem publicam, contra Regni,fub quo viuunt, commo/ dum arma fumpferint ? lus ipfum Si hs, Regni confuetudines Ieges,patriç caritas,ciuiû amor, Magiftratuû reue-rentia,ne exiguû quidé, de facie eoru ruboré exprimât,q fuprema Regiæ Ma icft.auûoritaté habuére côiéptui, amp;nbsp;q iuftiiiam,

iußicum amp;nbsp;honeftatem publica exu-pnces,barbarum amp;nbsp;inhumaiium ani' mum induerunt, qui fub reformatio« nis prætextu, Sc Catholics reiigionis zelo, immprtale in Francia bellum fu. fcitarunt, ex quo impietas, iniuria,vin diöa,reiigionis fciliçet germina, pul-lulabuntj Scpotencifsimorum regno. rum,atq; florentifsimorum imperio-tü miferabilis infequetur ruina, amp;nbsp;hor renda deformatio, amp;, nifi noftri mife-reaturDeus, generalis euerfio. Quem fplcndorem inter exfecrandas blalphe mias, amp;nbsp;facrilegia bellica, fperare Ec-clefia poteft ƒ Quod ius,quam auftori-tatem, quod lumen à lullitiainiuftis flagitioufsimpru hominum arcnis im-pedita,captiua, opprefla exfpedare polïumus? Quem honorem,quam dignitatem, quam obferuantiam Nobi-lis Iperabitjin cottidianis periculis,vi-tæ luæ , liberorum, bonorum,quietis amp;nbsp;iuris infuos iaûuram pertimefcés? quam opem,quam vtilitatem, quod commodurn,laboribus fraüus agrico-la,negptiacQraudax, opulenius ciuis, aut quifquis alius (it huius regni inco-la, ex publica omniü ruina exfpeftare

pocerit? Præparenr fe omnes fami, pe-ïli, incendijs, cædibiis, rapinis perfe-rendis; omnibus deniq; fiagellis, quæ «xrurbis,barbarie,ambitione, amp;infâ-liabili eorum hominû cupiditace pro-ueniunt,qui quamdiu,in ipfos Frâcos, Francoriim viribus pugnabût,nuriquâ arma deponent, nifi crudeli firinicet conftabilita tyrannide, bello ipfo,ijs lt;jui fupererunt grauiore; autgencraii luo ÖC impioruni qui partes eorum fe-quenturinrernecione, quæ abfq; bonorum virorum.qui nefarijs fefe cona-tibus oppofuerintjingenti clade, eue-nire nullo modo poteft.

Nolite vobis,Franci perfuadere, tri-um aut quatuor tantùm menfium hoc malum elTe. Nam, fi Religionempræ-tendunt,fcitis Reges veftros,ab vigin-tiquinque annis, neque viræ fuæ, ne-que rcgno, neqjfuis amicorumq;fijo-rum opibus pepercifie, vt graui huic malo mederentur. Sed quid tot cædi-bus,cot prælijs fparfo fanguine profe-timus ƒ Putatis cos qui tot annos vires reliras fuftiHuerût,impetum nuncve-ftrum non ferentes, tam cito celTuros? Exteros intueamini, qui intentis in

Capvt Secvndvm. 19Î nos oculisjâccelerandæ ruinænoftræ fe præparantjfi eô dementiæ veneri-mus,vtin nofmetiplbs, crudelesj'æ-uiamus? Coniurationis huiiis audo« res,nuncfoli , Porentiores ccrtcnon funt , quàm tùm efant , cùm Caroli noni Regis , Schuins nuncregnanris aufpicijs, cruentum bellum gerebant, ijfdem Hifpaniæ,Iraliæauxilijs freti, lt;juibus nunc fuperbiunt.

Principes turn Regij concilij exer-cituum duftores, amp;, vt dicam quod resell,omniummalorum auftores e-os fuilTe fcicis : in Regis animo opini-onemalentes, arma inftrumenta elTe ïræ diuinæ placandæ, Scinreligione ftabiliendæconcordiæ: donee Maiç-ftas fua optimo concilio’, de efFeûibus ipfis, Sc vicinorum fuorum exemple, côtrariumedoâa,lapienteriudicauit, religionis morbum in animis hominfi ira radices agere, vt ferre cum (fiquidé infideamp;Apoftolorumfymbolo, eon-fentimus^latius lit,qu'amRép.in maxî mû periculû adducere, morbo mederi volétes, que leniorem cottidianaeffi-'ciec côuerfatio. EUenim non dubium 'morborû quorundam câ effe naturâ.vt

ï04 Apologia Cathol» confultius fit dolorem patienter ferre, quam periculofis amp;nbsp;dubijs remedijs morbum irritare, quoru vfus ipfo mot bo acerbior, minusq; tolerabilis fit. Quo coiililio vere Regiopaterno, principe Chriftiano amp;nbsp;pacifico digno, nomines illi commodi proprij.quapu blici ftudiofi.grauiter ofFtn'i, nüc qua maloanimo,quam mala mente fue-rint,Omnibus produnt, cùm fceleratii fuis confiliis,reiigionis diuerfitatc,o-nera populi,iuftitiæ corruptionc,dî-gnitatû iniquâ amp;nbsp;indigna diftributio-nemjfpeciofos titulos, prætendunt. Quamuisignotumnemini fit.quodvl timûcaput attinet,Regis eosin febe-neficum animû prædicare potius, qua de eOjingrati, conqueri, cnm fummas dignitates, ipfi indigni pofsideât. De xeliquis, omnium ipumet malorû au-Aores funt: bella enim ciuilia,iftorum omnium fonté,in hoc regno alueruiit, exquomifcendi Sc turbandi regnum hoc confîlium inierunt.Pietatis enim, iufticiæ,tranquillitatis matremeflepa cem certum efl. Sed neq; Chriftianiisi-miamp;pacis amantifsimi Regis noftri, fanftum amp;nbsp;laudabilem animum ncga-re

Capvt Secvnövm. toy ré po(rumus,quo,à finicis bellis amp;fta-bilita pace,pio operi manumadmo-uitjfiue exemplum conGderemus.quo nos ad religionem,amp; pietatem, deuo-lione fuaincitatj fiue iufticiæ reforma-tionem,amp; fubditorum fuorum quoad eius fieri potuit.fubleuationem. Quid igitur rcftac amplius.nifi vt gladios re-eondaraus ,amp;Deum precibus exore-mus.ur pacem nobis luam largiatur,óc peream,in vnam nos fidem amp;nbsp;religio— nem Cacholicam vniat?Vt vno confen-fu , Regiiloftrö fidelicer inferuire j amp;nbsp;eumin tanto regundi regni onere, cæ litusipfiimpofico, obediétia fubleua-re noftra pofsimus: Eaq^ ratione diui-naniMaieftarcm.fanftè amp;quietè,cui-quein vocationefua, amp;laudibus celö brare liceat: principe, dementer nos amp;prudencer,quod haftenus. Spiritus fanfti gratia fecit, gubernante; nobis euiri amantibus,colentibus, maieftati fuæobtemperantib. amp;nbsp;ex fide,vtifub æternæ damnationis pœna tenemur, inferuicntibus. Sin aliter facimus, e-os imitabimur.qni in naui,vrgente tc-peftate.vicinis hoftibus, cum guberna tor« litigantj tandem mercenarijs ho-mini-

minibus,ignotis,nauis ignaris, qui pu uata fua vcilitare cererorum faîuccm meciuntur, commiflb gnbernaculo* nauigarc coguntur. Ira amp;nbsp;nos viue-mus,n adeô impij fuerimus, vtRegem noftrum amp;nbsp;Sacrum fanguinem Regi-um,impÿ,defcramus : Inimicos,fo* ris;domijnon concilies folùm noftros, fed domeftieos quifqucfuos, affines., cognatos, fratres, parentes ,vxores, iiberos pertimefcemus:Acque ita cum exreris bellum, cum ciuibus feditionc habebimusjcû domefticis diffidentia cxercebim^jfcmperdubijjfufpicaccs, mireri,inopcs,amp; mclioris vitæ fpe de-« Rituti.Boni etem nos, vt auxiïio indi-» gnosjderelinquét 5 improbi dercliftos deuorabût. Quam obfecro, tali ex vita dcleöationé.quam tranquillitaté.qua fclicitatem fperamus? Sub eorum ncni pe aufpicijs viuemus.quiyVt Satyri,aut Simiæ,aut Vrfi.hominum formam,vul turn, geftum , amp;nbsp;vocem mentiuntur. Lupos certèeos amp;monftra inhacRe-publica nata,cducata,nominate meri-tôpoflumus: quæfi vitraalimus,vereer vt Dei amp;nbsp;naturæ noftræ,quam info-Icnrium iftorum amp;nbsp;exterorum anima-liutn

Sed vcadhærefim illareuertar,Kegi Nauarreno falsóimpofitam, quamuis fupr'a ditpucacæ rationes grauitsimae Sc verifsimæ fint, vt nihil ad eas, quo J momenci fitalicuiusjelpoderi polsits Attamé, vt Catholicus, qualem me ef-fe profelTus funrijRegcm Nauarræ lup-pliciter oro,vt fuum hoe negotiü diligenter expendat.Etfi enim nihil aliud confideraret,quâtothominû pace ik; tranquillitatc (ciim amp;nbsp;ei per qué fcâdæ lum rit Deus maledicat)Annon diuinï bonitaté.fuaq; ipfius confcientiâ,toc patriç mileris calamitatibus,tot Fran/ corum luorum,quorum conferuationi natus eft, cædibus prçtextû amp;nbsp;velum prçbens , grauius orfendit, quam 1 trum fuorum, 8c tot leculorum ufu jp-

batum errorem (fi error eft) ample- re primùm re-ûens ? ludicetetiamipl'emet, AnnonJçquot;«”’D«.û' Deo,de tot hominum.qui ipfius

fphemis vocibus, quç ea occafione e-MaK/gt;i6.)), 1 mittentur,rationcm redditurus fit.Vi-S deatipfe an non latins fit niitem imi-l tari pattéfamiliç, qui rcmilla quâdoqj

»ö5 Ap O t O 6 I A Ca TH O 14 æcâtis feiieriratc, cumliberis fuis iria ùnÉibus colludit J amp;nbsp;manfuetudinei-fta,amorisfui magHitudincm, metP cndam illis reliquit, puerilem eoruiflt infolentiatn ßc temeritarem cxcufa-tus: boni etiam illius amp;nbsp;prudentis A-thenienfis exemplum infequi,quiini» micis fuiSjamicè obuiam ibar;amp;eosigt; pfos ,qui conGlijs fuis maxime feop-poncrc amp;nbsp;ea impugnarc conftituifsér, amicècxcipiebat.

Liceacmihi,Maieflati tuæ,Rexfe* renifsimc, diccre, viros bonos,veros Francos, veros Catholicos, Maieftati tuç,amp; huic regno deuotifsimos,huma narationc dudos, miferænoflræFran ciæftacum,grauiterdeplorare,cùmvi' dccinimicos tuos infinuriderejamp;forquot; tafsè etiam, inter Maieftatis tuæ familiäres,condudos proditores alere,qui nelarua eorum tollatur,feriôimpedi-ant.Etcih in potcftare tua eft, per Spiritus fandi gratiam, Ecclefiæ Dci (cui promoucndç haderius te bellum gef-lilfearbitraris) propagationcm procu iaic,tibiquc animos omnium cécilia* re, fi paccm in hoc Regno tempeftiuè conftitpas : amp;oibi Chhftiano, exem-

Ca P VT Se c VND VM. «6^ plumjRegi, quitibi nobisque ïmp6-ratjciufque fubditis,quorum in te om* niumoculi conicóli funt,fecuritatera des integræ vitae tuæ, amp;nbsp;clementiæ amp;nbsp;conuerfationis amicæ, quam ceteris in adionibus tuis,etiam inimici tui a* gnofcere vidcri volunt^expeditiorviâ nulla eft.Adde, quodcerta hæceft, ÔC politica régula,quicquid alij iudicenr, non efle Regû,qui tot diuerlos amp;nbsp;contraries fenlus regere debeât (quorum etiam tibi Deus,li ira vifum ipn fuerit, inuitaSatanæ potentia,amp; rumpente inuidia,gubernationem faluam con-fcruàre poteft) nili in priuato cubicu-lo,extremitatum alteri omninô adhç-tere : quoniam lungere eas impofsibi-le futurû ut, hoc maxime feculo, quo, feis, amp;nbsp;domefticis exenriplis didicilti, eiïe tibi ceterisque Principibus necef-farium,flederefeparumper Scpopu-lorum ingenijs accommodate , vt iti officio facilius contineri pofsint : 8c proptef fubditorum proteruiam,pe-tulantiamamp;maluin animum,ad im-perij conleruationem prudentibüs o-pus efle, amp;nbsp;reconditis.non vulgaribüs arci fîci j S« Sed huic inprimis regno, at-

tes illæ.ncceflariç funt,in quo commit nés noftri hoftes,à vigintiquinque an-nis populum coniinuis bellis agica-tum,quafi elFerarunt; amp;nbsp;ftultos (quotum, malonoftro,magnus cft numerus) maieftatem Regiamius Scfascon temnere docucrunc,eofque libi adula-tionibus fubornarunr, arque eorum fî-bi animos,fub falfo religionis præcex-tu,adiunxcrunr: quos reftitui tibi, tuî cupiunt : Tui, inquam,honoris fui amp;nbsp;tranquillitatis gloriç Dei, pacis publi-cæ , amp;c Coronç Francicæ propagandas ftudiofi : ne totus Chriflianus orbis, autfaltim qui in medio hoc Regno vi-uunr, feditiofihomines , ad pulcerri* mumEuropæ oculum,effodiendum, florentifsimum cercè haâenusamp; no-bilifsimum regnumperdendum con-ipirent, valde percimefeentes. Saltim, SerenifsimeReXjCÙm magni, fimulati îllius Catholici duces, q fe animi cau-fa^volentes, aduerfarios tuos declara-runt,veritatem, èc innocenrium Fran« Corum tot cçdibusjcrudcliterlparlum fanguinem (quo tarnen adhuc,vtiex Panicis, quos nobis oflentant, terrori-bus, apparet,exfatiati nonlunt) pro

Ca P VT Secvnbvm. îM fymbolo amp;nbsp;iufignihabeant : Te eti-am atq’iie etiam lupplcxoro, vt nobis Pelicani loco fis , amp;nbsp;magni Alphonfi lo.Hilpaniæ Regis,à quo prædecèfib-res tui,Reges Nauarræ, originem tra-hunt,fymbolum répétas : Prolfpecrgrc gc ; amp;nbsp;faélis fuis,pacis,clementiç fideij probitatis amp;nbsp;Chriftianæ pietatis, tam le ftudiofum declares; quàm fe ifti vid lcntos,crudeles,pcrfidos amp;nbsp;diui-næ iufticiæhoftes o-ftendunt.

Crimittif maiejhtis itbufut^ Coniuratorum in Reformatas calumnilt;ei ». Crimmis mnießtitis explicatio »erx

capur, quo fedicîolî noftrijinfamofis fuis libel-lisjRegemNauarræpetunr, ---hoc eft: Reum efle eum ma-ieftatis; arque eorum qui in Regé con-fpirarunt fauiorem 8c defenforem:i« deoq; Reipukhoftem, amp;nbsp;qui in ea im-peretindignum.

Non ira leuis eft hæc obieólio,vr nó, I. reftèexaminata criminis atrocitas, ra-tionemnoftram amp;nbsp;indicium fuperer. Hoc folo enim peccato, mudum mors inuafit; amp;nbsp;Adam paradifo pulfus eft. Humanis autemlegibus,omnes crimi nis eius rei, cóuidi amp;iudicati,quibuC» cunqjfuccefsionibus, Imperioru maxime,regnorum ,aliorumq; dominorum, quamuis naturalis ad ea fucccf-fionis iure vocétur, vt ad Regnum no-ftrum, cenfenturindigni. Êtenim fi Regij fanguinis proximus,ingratus,amp; hocinfeftus crimine,nôinRegéfolû, Dnmfuû,fedinRegnûipfum 8c Rep. amp;Regniipfiusmaieftatépeccaire coa

7era. uincatur, ipfe eiufq; pofteriras omnis, kM i°rn* fuccefsióe iudicatur indigna, cuius iuSjiiatura amp;nbsp;fanguis acquilierat. Ita KtKli^f.iy. PariumFranciç fcntenria iudicatu eft anno,i45;7.in vrbe Vindocina,cónalo-annem.z.Alençonij ducé, Carolo 7^ Re i:»- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« ge præfentc: quauis poftea,RegisLu-

douici H.reftirorijs Iirteris,aParlamé-ti Curia receptis, approbaris, amp;nbsp;in tabulas relaris, conuocacis omnibus Ca meris, amp;nbsp;Regio procuratore generali confentiente procelTusille omnis pe-nitiis abrogatuSjamp;refciffa ipfa fenten-tia fit.

Non polTum itaque tam grauem, in Nauarrenum Regem accufationem,fi-lentio præterirc ; criminis atrocitate commotus, quod in Principem, nefa-riè contorquetur,qui Regum noftroru amp;nbsp;Coronæ huius commodum.vtilita-tem,honoré,dignitatc,vitafuacarioré femperamp; antiquioré habuit: meritó, vtpotè qué proximè res ipfa fpeftet, cuiufq; magis quam alterius cuiufqua interfit , conferuari quam diutifsimè hunc Regni fiatum, qui iam in eum, tamquam proximum coronæ Regiæ, defixos habet amp;nbsp;incentos oculos. A-gno;

Ca P VT'Te RT I V M. »if ^nofco certè ex tam deteftando amp;nbsp;ca-lumniofo fermone, miferum amp;nbsp;cala-micofum Franciæ ftatum.in qua xy.ab-hinc annis,fub Regum noftrorum mi-noritate, fedition illi, difcordiaruin diireminatorcSjproarbitrio Sc lubitu fuo, rebellionis arciculos amp;nbsp;criminis maieftatis capica,confinxerüt,vt, qué-citus. Omnium accufitioniim comphmentum, Trff.j.Aw», ««■f/idtK crimen e/Jettfaüicäta. olim ab im probis Principû conßliarijs, perniclo-fa infequentes imitatione. Crimen, i hoc,imperaiate Tiberio, ob caulas hilifolitum intendi legimus : veluti fi quis venditis hortis, ftatuam Augufti fimul mancipafletj aut fi (üam altiu« quam Cæfarurn.collocafiet; aut do-mefticis hancvfibus applicaflct. Cal-fiuminter primos ætatis fuç.deportan dûNero curauit, ouôd inter imagines maiorum, eius etiam Calsij erngie re-pofuifietjàquo fuerat interfeftus Cç-fat.Caracalla eoufq-,hoc crime extedit, VC qui eo loco, in quo erefta elfiet Prin-cipis ftatua,minxiirec,accufarc£: Tâdé co licétia hçc deucnit, vt in maieftatc peçcalTe iudicaiei,qcoraImp.ftatua,

feruumverberafletjautveftem mutaf-fetjautloco eamimmundo, amp;impu-dico intulinetjVeluti latriiiæ,aucliipa-nari. Deniquecrimen hocmaielUtis, in Imp. feceffu, alTertorum fecreta vo-lunraie decidebatur : vnde apud lu« uenalem.

UHhorum. ’verbofa CT grandis efjîjklavertit A Capreis: bené habet,nil plus interrogo^

Idem in mifero hoc regno vl'urpa-batur, ciinftiurati Regiorum Principâ hoftes,regni négocia fub Francifco îe-

cùm Carolum nonum Rege quafica-ptiuum, detinerent, amp;in magnaeuin amp;periculofa de fubditis fuis diffiden-tiaeducarét.Vnde,tâquamfemine,tot tumultus, tot Bella ciuilia, tot cædes horrédæ exortæ,quæ,miferi, vidimus; amp;nbsp;heu,nimium, ad extrema ferè regni huius incolarum ruinam, pafsi fumus. Perfuadebantinccndiarij illi amp;beilo* rum faces,Maieftatibus Regijs,partibus Regis Nauarræ addiâos, in Reip. ßatum coniuralfejSc obedientiam, di-uina lege Regib.debitam recufare.Sæ-pè itaq; rebelles eos,Maieftatisreos, Reip, ho fles dedarandos curauerunt.

Præterea, vt incurabile hoc malum redderentjCÜm ceteris ciuibus,populi indignacione Regis fui afHiâi.innocé-tiam, ignotam non efle cognofcerent, feminatis Sacanico concilio,nouis di-fcordijs,inuicem eos commiferunt, vt irreconciliabili odio amp;nbsp;perpétua diffi-dentia exgrauifsimisiniurijs hinein-de bellorum ciuilium licentia,illatis nata,coalefcere in vnum amp;reconcilia-ri nunqua poflent: atque ita rebus tur-batis.eorum fibianimos adiungerenr» quos ad perfidiam fuam amp;nbsp;proditioné promtiores atque accommodatiorea cernerét.Eadem ratione populi in Regem amorem imminuebant, impru-dentioribus perfuadentes, Franciam Regis fui culpa, optatam pacem confe quinôpofle, Schocprætextupermâ-cipiafua J varios libellos famofos 8c impios, in famamamp; exiftimationem Principis fparfos,euomuerunt, cui interim,callidi impoftores perfuadebât. Reformats Religionis homines, omnium illorumauftores elfe. Sednodû nunc omnem, palàm faftus confilioru eorum finis,exfoluit,omniumque ocU Iis, veiiiacem nudam expofuit : cùm

jiunCjfubprætextu fefe NauarrenoRe gi opponcndij.ciquevanæ fuccefsio-nis Ipei vmbram eripiendi, in Regiam maicftarem arma furaere audcntjamp;to turn hocRegnum,vteius faciliùs pof-fefsionem inaadanc, turbare : Somnia nobis qiiædam obÿcientes , amp;imagi-naria nefcio quæ iura , tamperniciolè lt;]uàm falfô excogirata, præferentes.

VidenteninijViri bonieos nune non propter lefiim ad arma conuolafle,fed ad inexplebilem ambitioncmfuâex-fariandam: quæ quamuis pefsimis co-fîlijs amp;nbsp;exemplis tegatur.crunt tarnen eius etFeftus longe détériorés amp;magis deteftandijUifi noftri Deus mifereatur amp;popuIus,arqueRegis fideles fubditi oculos in hoc negotio aperianc,vt hâc agnofeant Tragœdiæ cataftrophen, . quæiamtorannosjinhoc Regno, ab iftis agitur, fub Catholicæ Religionis vmbra,cui inuoluere impudentiores conantur.difcidium inter eos, amp;Regc fummum corum Dominu , principel-que fanguinis Francici, Regem imprimis NauarræjVtpote Maicllati fuæjP' acirnum, amp;nbsp;cuius de ruina agitur,per-pctiiummolientcs,

Huiccapicij vt paucis refpondeam, 11. hocfolùm cx Modeftini fententia,dicam:boccriOTe«, inquir, i;«- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

dicibu^ non moccajlone, ob prmcipaUi mdteüii ti^ ‘i’enerJtionem,habcndiim elï, fid 'm veritate, PI nius poftquam crimen hocmaiefta t amp;,ßnguldre o- vnicum cnmë dixit, eorum gut crimmevdcareufjhis verbis Traianu piæ-•iicaT-.huius tumetUjinquiz, penitu^ fuûuliflif contenttKmitgnitudme,(jua nullt magK carue-runt, tjudm cjuißbi mäiejldtem vmdicabant. I-deoq; Schocaccufationis genus Clau-dij, Pertinacis, Alexandri Seueri, alio-rumque bonorum Principum tempo-ribus fublatum conftat,iudicancium cetera iudicia publica ad quælibet de-lifta punienda fufficere.

Sedqiiicquidfit,Rex Nauarræ ini-micis luis liberius in os refpondere po teil:,quam accufaroribus fuis olim,lub Tiberio Cremutius Cordus. Is enim’^'^^-f accufatus quod C. Cafsium Romanorum vltimum dixifietjin Senatu con-queftus legitur, verbafua, ciim fado-rum innocens effet, argui. Hicautem PrincepSjDei gratia, neque difto vm-quamjiiec fafto Regem fuum l^fit: ne/ que calumniaiores eins, quantumuis

ad confîngendum prompti amp;nbsp;impu-détes,Regis Nauarreni autfaftumau): diaum vlliim notare poflunt, quo re-bellionis aucnegatæ obediétiæ argui vlla ratione pofsit. Nam quod religio-nemeiusjturbatores jftiadducunt in medium,publicata Scvulgaca Confef-fione,Principis ediais,ali/sque inftru-mécispubiicis, ab huius RegniParla-mentorum Curijs approbacis, omnc fublatumeft.

Rebellio cercè amp;nbsp;pcrfidia,quæ ei mp litô exprobrari pofsit, hæc eft:quôd admotum iugulo fuo gladium,adigi paflusnonfitiquod cum viderec feab inimicisfuis modis indignis tradari, modeftè fe receperit.Quis alias ,obfe-cro,dicerc,nifi mentiédo, poteft, eum vmquam Régi,Domino fuo officium fuum,fidem,obedientiam, fubmifsio-nem denegafleîmulcô minus , contra Regem confpiraire?aut aliquid deniq; contra publicam Franciç vtilitatem amp;nbsp;tranquillitaté tétalTe? Yrnquam'nevel nutu faltim, fignificauit,velle fe Maie-ftatisfuæheredem amp;nbsp;fucceffbrem de-clarari?An eum, poftquam trifti Alen-çonjj Duels,Maiellacis fuæ fracris v« hici

Ca P VT Tï RTI VM. ati flicï morte, Regi proximior efle cœpiamp; fetjAUC fplendidiore habitu, aut nume roliore comitatu vidiftisf Amicos forte fuos cóuocauit, aut lurifconfultorum fententias exquifiuir, vt fciret, an Re-giæ fuccefsionis proximus elTet? Quis probabit vmquam eum opera fœdera-torum fuorû (quos habere ei, tamquî Regi Nauarrçamp; Bearniæ fummo prin-cipijiure licet ) nifi ad R.egis amp;Regni huius vtilitatern vfumefle? Quistam malignuSjtahi à commun! fenfu amp;nbsp;natura abhorrens,vt ei in perfidiæloco ponatjquod conciuium fuorum,Reli-gionem eandem in quanàtus ipfe Sc educatus fit, ampleftentiurrt, caufant fufceperit,cùmin eadem cum eonaui nauigârent, tempeftate eadé agitaren-tur,eoruridem aduerfariorum viribus premerentur, qui Regis abutenres au-ftoritate.vitæeorum, perfidè infidia-bantur:atqüe ira aduerfos excipiens i-ftusjamp;vitam fuam amp;nbsp;confcientiælibertärem tutâtusfit? Etenim ftatim* arqueMaieftatifuæ placuit, pacis eis conditiones, arbitrio fuo compofitas, offerte, cum fuis omnibus, non folùm arma pofuitjVrbes occupatas reftituif;

Stï Ap o L o G I Æ C A T H o t» fed arma etiam ipfe amp;nbsp;fui in eos verts-runt, quorum antea vfi erant auxilio, (ceflis cltPorrus Gratiæ obhdio)amp; fœ deribus exterorum,quæ fecuritati fuæ fecerätjenunciarunc,Regis fe arbitrio fubmittentes : qui afta eornm amp;nbsp;pro» bauit amp;nbsp;grara4iabuit;vti ediâis l'uis,S£ lingularibus in ipfum Regem Nauarrç beneficijs,quæ habere fe de manu amp;li beralitate Maieftatis fuæ,gratus,âgno fcir,Gjepifsimè tertatus eft.Permiiit au* tem libéré,publico Regni commodo, fæpius commemoratæ Religionis fea datoribus,liberum Religionis exerci-tium:quamuis coronæhaius,amp;Regia orum Principum hoftes,fufpeftas ei omnes nô folùm Nauarreni Regis, fed omnium Boiboniorû Principum ( qui foli nobis de ftirpe Regia, rcliqui func) reddere aftiones conarencur. Cæteru J1Ó dubito quin Rex Nauarræ, fiinhoc incûbamus (quod certèd ebemus)vt jn JegitimaEcclefiæ Dei congrégation ne explicatis rarionibus,inteJligat de-ceotû fe hadenusSc praua Religionis opinione imbutum, facile feEccleûç fenrentiç,exverboDei larç, fubieftu-rus fic,ôc in viam rediiurus.Quid inte-- rim

Capvt Tertivm.' M? ï»m finiftri ei imputare poffumus, qui in ea Religione,in qua.eonftitutionib. ScedidisRegijs permiffaji marre altps amp;educatus ell.conftans perfiflit?amp;in èOjquod fore fibi faiiiti credit, perma-nere omni opere ftudet? Aequiine vo-bisjobfecro Franci,viderur, edióta Regia,improbis hominibuSjpro hamo ef feadviros bonos inefcados,armis per/ dendos, Sc fraudibus immanibus atq; barbari8,quos nobis prçeffe Principes Deus voluit exterminandos ? Errant, meo iudiciOjSc errant grauiter, qui de homjnum animis fperant fe,tollere quicquam,viamp; armis pofle: maxime quod Religionem attinet, quavirorü ‘ bonorum, aut etiam minus deprauato rumanimis,altius qua aliud quiduis bæret. Arbitrer itaq^,magnum nos de Rege Nauarræ bené fperandi argumé-tum habere, fl aliqüandoad Regnum peruenerit. Cùm etenim,etiam hoftes eius ingrates, vi adaéti vcritatis,fateri

1 cogantur,Piincipem eum elfe fapien-tem,benè inllitutum, prudentem, iu-* ftum,nos conftantemeum,in co,quod reftumelTe perfuafum àpueris habet, videamus,adeà vc, timoré Dei tadus^

»14« Ap o L o G I Æ CatHO t» nearmis quidem amp;vimaiore demo-ueri de fentétia pofsit, quamuis tot in feconiuratas gentes videat,amp; maxi-mû,humano iudicio,Regno maximo, cuius heres fore prçfumitur, periculû impendere, præuideat; Certumeftamp; minime dubium argumentum amore Dei amp;nbsp;pietatem ei,ante omnia efle.Ra tiones igitur ei noftras proponamus, amp;nbsp;inculccmusjfiquidem eumcapacé illarum iudicamus,vtquod cupimus amp;nbsp;fperare debemus ScpoffumuSjimpe tremus ab eomeque cum interim odio profequamur,lædamus,autirritemus, neque iram Dei fparfo,tot fratrum no-ftrorum innocentium ranguine,amp; mi-fera deuaftata patria, vitro in nos pro-uocemus. Nimis haftenus iniqui Sc iniurij fuimus, cùm Nauarrenum Regem, rebellem ScMaieftatis reumap-pellauimus,quiaficarijs iugulura noit præbuit,amp;eorum muros inimicis fuis oppofuit,qui domi quiefcentes,folani à Rege confcientiarum fuarum liberta tem, fupplices poftulabant, vitæ reli-quum,ndeles,fub eius imperio, amp;nbsp;légitima obedientia tranfafturi: quant ceitènüquam dctreélarunt.Etfi fecif-

•Ca P VT Te R. T IVM* fent'^adauxilium ceTtèamp;proteftionê Regis Nauarræ non confugiffent, ho--ftem eum potiuSjqüam fautorem habt tun.Sciunt enim,nihil ei vmquam an-tiquius fuilTe, quàm vt Maieftatis fu« humilis amp;nbsp;obediens fübdttus amp;efler, reuerajamp;talem le omnibus declararer. Refti eius amp;fidelis aniniî teftes fumua oculati, vcpluribus in câmrem argu-mentisopusnô fir.HocvnûàRegepo mino fuo petit petijtq; antea,vt pro o-bedientifsimo amp;nbsp;humilifsimo eu fub-ditoamp;propiriqüo fua Maieftas habear.

Confiderent igitur omnes Frâci no-ftri viri boni,Nauarrenum Regem,Re-gis Chriftianifsimi, vt 6c ipfi hnt, fidû cfle fubditum,Chriftianum elTe, time« temDeum,amantem patriaCjVt Scipfi. Itaquemouere nos in eum nullo modo debcmus;neque armis eum aggre« di,quod quidam incendiariorum illo-rum furiis afti,faciunt.Domefticus eft, filius familiæ elt. Non Italus non Hi-fpanus , quimuros veftros , ædes ve-ftras oppugnatum venîat. Verus Fran-cus eft,pacis ftudiofus eft, Régi Domî nofuo,quantum poteft, obedienuam præftatjLeges Regni colit jfeditiofôï

ii.6 Ap o T O C I Æ Ca TH tfl» auerfaturjimprobos oppugnar, bonoS protegit:amp; hoc inter ceteros Franco» præcipuum habet,quod primus eftRe gij langui nis Princepsjamp;Regni.fi quid Regi noftro,non relida prole mafcula, contigerit hunïanitus,certus heres.

Quicquiditaque holles eiusoppo-nunt, meræ calunaniæfunt. ludicech pfe fecum Francorum populus, An nó Regem Nauarræ amp;nbsp;prop ter naturalem obrigationé,amp;propter fingularia mérita,prç ceteris omnibus (Régis Domini noftri Maieftatem cxcipio) ama-re amp;nbsp;colere teneatuncùm tutorcs lîbi, gubernatorcs, adminiftratores Icgiti-mos amp;nbsp;Francorum Reges,Serenifsima amp;Heroicam Capetiorum familiam e-legerit: de cuius mafculina lineaReX Nauarræ ortus fit, vtfupraeftà nobi» demonftratum,feu paternam eius, feu maternam vtrinque originem confide res. Auia eius paterna Francîfcâ Alen-çonia, filiaeracRenati Ducis Alençoa nij,eius Caroli qui vltimus decefsit,fo ior:reâalinea,per mares,à Carolo Va-Jefio lt;fefcendens,qui Alençonij nomé amp;titulum primus fumpfit,cum effet Philippi Valefij Francorum Regis frater,

Capvt Tertivm. Ïi7 ter,amboCaroli Valefijjfilij quippe fra tererat Philippi Pulcrijamp; Philippi Alidads,D. Ludouici Regis primogeniti amp;nbsp;fuccelForis filius. lam auia ei mater na fuit Marguarita Francica, Francifci primiforor.

Si auté Reges Nauarræ fpeûas,quorum hic de quo agimus,proptermatré loannam Albretiam Henrici Albretij NauarreniRegis filiamheredem,fuc-«efsionemcepit;Ethi, per filias,quæ RegniNauarrenifuccelsione minime excluduntur,c familia Francica prodi-erunt. Nam Henricus Campaniae amp;nbsp;Briæ cornes amp;nbsp;propter Blancam ma/ trem,RexN auarræ, vxorem habuit fi-liam Arthefiæ comitisRoberti,qui Lu douicioâauiFrancorû Regis filius 8c Diui Ludouici frater erat, quo matri-monio nata eft Ioanna NauatreniRe-gniheres,Philippi Pulcri Francorurrt. Regis vxonhis procreatus eft Ludoui-cus Hutinus regnorum Franciç amp;nbsp;Nauarræ heres : obijt hic fuperftite filia Ioanna, Regina Nauarræ poft patruos fuos Philippum Longum,amp; Carolum Pulcrummubfit Philippe Ebaronicen-fi, Ludouici Ebaronicéfis filio,qui ipfc

filius erat Philippi Audacis Francise Regis, amp;nbsp;Philippi Pulcri frater.Filium inter alios habuerunt Carolu Regem Nauarræ , cui vxor fuit filia Ioannis Francorum Regis : filius nominis e-iufdem eo matrimonio procreatus eft, in cuius gratiam Carolus. 6. Rex, terrS de Nemours erexitin Ducatum: obijc hie duabus filijsfuperftitibusrquaruni eiBlanca primogenita fuccefsit,qu£C nupta loanni de Caftella, filiamreli-quit Eleonora, vxoré Gaftonis Foxij, qui Nauarreni,regni,aliorumq; amplil fimorum bonorûfuccefsioné accepic. 1 j s ortus Gafto Foxius vxoré duxit Ma gdalenam Francica,Ludouici n.Regis l’ororé,quorû filius Francifeus Phoebus poftEleonoræ auiae obitfi.Rex Nauar-ræ;amp; filia Catharina,qnæ fratri Phoebo fuccefsit. Nubfithæcloanni Albretio, Henrici Albretij patri,auo loannæAl-bretiæ,quæhuiusNauarreni Regis ma ter,Parifijs nuper obijt.Cóftathinc,vn decunqj Serenifs.huiusRegis maiores intuearis.natiuu eu efte Francu, Regio Francise fanguine procreatu. Aures igi tur in pofteru fabulofis calunijs occlu-damus,amp; ad Deû folû,ardétib.precib.

Ca P VT Te RT IV M. «19 tecurramus'.petétes ab eo, vt fi quid fie in Rege Nauarreno, autalio noftrorû principû minus réélu,vt funt homines humanis errorib.obnoxij, tangere coi: eorû velit,amp; errantes in via reducere. Pace perfequamur.dilTentiones fugia-mus.Deûjfupra omnia, timeamus. Rege que nobis Deus ipfe dédit,honore-mus;amp;abeo, Principes Regios ame-mus:Malorûamp;calamitatü,quas ciuiles nobis diflenfiones pepererût,memine rimus.Affliéliôes nobis amp;nbsp;opprefsio-nes oboculospoham’, quasiâ iapaf-furi fumus,fi tam impij, ta infidèles,ta perfidi fuerim^jVt alienigenas,veteres hui’ Regni hoftes,natiuis noftris Prin-cipib.præferamus, quib.follénitsr co-râDeo fi dé dedimus,,qui ta dementer nobis 3 per fexcétos annos prçfuerunt, Quæ certè præfcriptio dupla eft ad eâ, q ifraelitici populi iudex lephtes Am monitis opponebat. Volebant hipoft irecentosannos, regioné ablfraelitis occupatam armis repetere. Q«4rc tdnto teinfgt;ore,inquh^iiihilfui}erhitcre()etitioneté' taRnf Quod amp;nbsp;nos opponere illis pof-femus,qui Reges nortros.ijs quib. or-ïos le lomniât,amp; quorum falfa inepte

fuperbiunt origine, vfnrpaffe aliquiJ, impudencifsimè mentiuntur. Sedad tuendam Regum noftrorum iuftifsima poflefsionem, argumenta nobis vali« da amp;nbsp;firma fuperfunt, vt ilia exceptio-•neopus non fit.

5 V. Verè.n.Rex nofter Borbanij Prin' • cipesfquieandem ftirpé,Capetiorûha benr)verèinqu5, cófirmarepoirunt,'fe reuera ex Caroli M. agnatione amp;nbsp;familia ortos.vtSc ipfe Carolus M.(ad quem falfoLotharingorum referunt origine, impoftores ifti)ex Merouingiorum familia defcendebat. Papa Innocentius j.circa annum noo. ad Nobiles amp;Prç* iatos Franciæ fcribens,hiftoriæ veri-tati teftimonium præbet : Philippum Auguftum Hugonis Capeti pronepo-tem,D.Ludouici auö,notum efle omnibus ait à Carolo M.defcédere. Primu itaq; contra huius Papæ decretalc epi* flolain crime falfi fubfcribere feopor-tet.Præterea Regino hiftorieus qui ad ilia tepora q proximè accedit, Ado Vi-ennefisjOtno Frifingefis.M. Polonus, Sigebertus,Aimoinus,alij,Roberrfljp-auum Hugonis Capeti, Othonem pa-trufi eius magnû,amp;Robcrtû auu Principes

cipes vocat Sc duces nobili Frâcorû fa-, miliaoriûdosâtaq; Odoantequâ Rex; eligeretur Frâcif Regû familiç arma amp;nbsp;julignia gerebar, liliorû nép'e flores,fi« ne numero,in clypeo azureo,vti ad Ca' li ö.tépora permâlerût : tu enim prima tria liliorû numerus cóftitutus eft.Sed boccertû eftOdonéFraciçarmagere-ré non aufum fore, nifi è familiaRegia P rinceps fuiiret,q,8f ipfum amp;nbsp;hinc nc-ceflariô côuincitur.qd ab ordinib.Frâ-ciæ idê Odo,Caroli Simplicis tutor amp;nbsp;gubernator nominatus eftjquçadmini nratio nemini in hoc regno cócedicur, nifi ad quemeiufdem R.egni fuccefsic» deuenire pofsit: Vt, poft Caroli PulcrP mortem, anno tjiy.iudicatum eft, pro Philippo Valefio qui, Regina grauida^ ventri amp;poftumöquifperabatur,tutor datus eft.Idem etiam poft Caroli f. amp;Ludouicin. obitum, accidit, amp;no-ftra ætateidem munus,abRegni ordi-nibus, defunfto Regi Nauarræ, huius patri deferri vidimus : propter Caroli 9. Regis minorem ætatem. Deniquc tundem Odonem, communi Francorum confenfu Regem declaratum le-giinus,ô( inde Robeitum fratrem eius,

amp;*poftea Rudolphum, hicaûc I^pdol-phus amp;Hugo,Capetus patrueliii erâc, fïi/.Hugo aûc'ipfe Capet’, familiç fuÇ ^uariiisnoméSc ticulûRcgiû habuiti, primus hamen fine controuerfiatran-^uiüè poflediç .Itaque cùm exanti-j quis hiftoriarùm noftrarUm „raonu* mentis fciamus, quanta maiores. no.' ftri animi virtute|, alicnigenis fe ,..n,o-tnen fuüm familiæ Rejgiæ inferere.vo-lentibus.oppofueriift, verifimile non ért tam turn eo\ Fuifle aSieâo animo, tarn^imprudéntes amp;nbsp;leues,vt neminc cog^ente , fuffra^ÿs ’ liberis, Capeûoa potifsimum ad Regnum eligerent, ni-fi è.familia Regîa, fuccefsioni Regis capïendæ apti fuiflent: ad quos con-FugifTe eos fe.njper, pro fuccefsionis lege conferuanoa, legimuSjReligio-fifsimi nempè Jêgîs iftius obferuato-res , exqualibépatem fuam amp;Regni dignitatem depejidere exiftimabant. Et vellem certè, qftenderent mihi tur^ bàtorés noftri hirtoricum,qui vnum a-liquem fuilîe vmquam narret , qui de Regia Capetiorum origine dubi-tarit, aut controuerfiam ijs moue* rit, tamquam de prædeccflbrum Re/

Capv-t Tertivm. tjj gumfanguin.cnoii effent, ideoijucad Rcgni fuccefsionem inepti.

Sed vt dubium omne tollamus. Regem noftrum,Borboniofq; Principes, conuincemusjiion à Carolo Magno io lùm,fed à Clodoueo etiam ScalijsMe-rpuingijs Regibus defcendere, equo-^ rum familia amp;ipfe Carolus Magnus c-rat; vti optime vir doâifsimus Matthäus Zampinus docuit,ex vcritate nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Iforica, non fafus inltrumentis 04 Cup- ' . pofitis chartis, quibusinLotharingiæ genealogijs compilandis Archidiaco- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

nus Tulenfis Rozerius magno fcelere^lt;l^r»4 WC' vfus eTEquas Nicolaus Vignerius FranM«!^ cicarumimo omnium hiftoriarum uabibliotheca, in libello de Franco-ru origine,verè falfi arguit. Propona-musigitur nobis,ex ipla hiftoria, Da« gobertum.Francorii in Oriental! Fran ciaRegé aut Ducem,circa annum jo6. duos habuiffe filios Clodomirii amp;. Ge-nebaldum:his reâalinea orti funt Clo y doueus primus Rex Chriftianus, amp;nbsp;S. ArnolduSjAntuerpiefis S.Imperij Mar chio, poftea Epilcopus Meteniis. hoc teftantur Chronica Chronicorum, au-ftorilluftrationum Galliç Orientalis,

Ap o L o G I Æ Ga TH o t* Robcrtus Cenalis, Godefridus Viter* bienfis,amp;alij probati audores quaplo rimi.Iam S. Arnoldiis antequam ad fa- j cerdotium promoueretur,fueratpræ-fediis prætofio (maiorem dornus, feU præfeftum Palatij dicimus) régis Clo-tarij 2. circa annum quingentefimuin quadragefimum fextumjqui eum Da-gobcrto i.fiJiofuo,tutorem conftiruit, lib.r.c^.9. vtnarrant Otho Friiwgenfis , Aimoi-hb.4.caf.17. nus.Regino,Antoninus , amp;Vincetius, q,,j Arnoldum teftaturducatum fuum Flandriæ vicinu habuiflc, citra Lotha duxifl'e. Dodain a»»-.,4P- Sigebertusaudoreft,quæ deinde Tre

Vro GembUc. ftites eis tres filij fuerunt, AnfegifuSj bi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vualchifus,amp; Clodulphus : primoge-

rem habuit Beggam,Pipini fenioris fi-liam,Grimoaldi fororem,fecundùm Sigebertum ScP.Aemilium.His natus eft Pipinus, Caroli Martelli pater, qui ex Childebrandi forore Aegidium pro creauitjEpifeopum Rothomagenfem, Carlomannum monachum , amp;nbsp;Pipi- nbsp;nbsp;j

Capvt Teutivm, fus filiorum S.Arnoldi fecûdus, filium habuit Vuandragifillum : ambo inter fanftos relati funt, vc Sigebertus xQ.subMn. fertjneque pofteros vllos reliquerunt. Clodulphus fratrum tertius, aliäs Flo-dulphus diftus, patre mortuoEpifco-pus fuitMetenßs, fecundùm Trithe-mium amp;nbsp;Sigebertum: Duxcrat Mariam,Clotarij fecundi Regis filiam, vxorem,vt quidam volunt; alij Alma-bertam vocant filiam Carlomanni Duels Brabantiæ,amp; ex ea filium fufeepit^, Marcinum,præfeftum prærorio Thi-y^J*^. derlei Regis, cü Pipino Anfegififilio.

Paulus Aemilius Martinum hunc,Pi-pini Crafsi cognatum vocat -, Blondus quot;‘®-fratrem. Martinus hic filium reliquit Childebrandum;amp; filiä Caroli Martel- lib.3,iU»ß. li vxorem.vt vult Aemilius. Ideo Gre- jy,

gorij Turonéfis appendix, Gaguinus, auftor illuftrationum Galliç, Childe-branduhuefratrévoeätCaroli Martel

li,propter affinitaté;Nicolaus Aegidi’ ChroM, rol.ù aunculfi vocat.Richardus VuafTembur^'^ »-giusLambertü nominat, qfiliu habue'^*“^^'^'** rit Theodorieü, alijs Theodoldü, qui fub Ca.-olo M floruit,amp; cum adolelcês admodûplio Ronceuallis interfuiirct

f. Atm.hb.2.circa annum 780. Saxoniæ præfeâus eftjvnde Saxo diâus : amp;nbsp;anno 791. ex» supplem.Ai- çrgjjyg Caroli M. partem contra Hun» »/y/». Zi.A. C4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i-»i

«2. Hos Guxic. Caroli M.cognatum vocac P.Aemilius, amp;ali; : quodnifià Chil» debrando ortus fit, conllarenon po» teft.Alio loco idem P.Aemilius, hune Theodoricû refert,quôd Regius Prin» ceps eifet, Geilonem, Franciæ Cône» ftabilcm præcedere folitum. Thideri» c5 Vuitichindi, Saxonis Principispaul lo antè baptizati,filiam vxorem duxit:

• ' vt ea Rcgiæ fainiliæ affinitate, in officio ôc amicid^ erga Francorum impe rium Vuitichindus contineretur. Quo confilio amp;nbsp;Carolus Caluus Godefrido Duci Normannorum,Aegidiâ Lotha» rij fratris fui filiam,vxoré dédit: amp;eo.»

Exhoc Thiderici cum Vuitichind. filia matrimonio , natus eft Rober-tus.Ideo Vrfpergenlîs Abbas, Odonis eius,qui primus è Capetijs Francorum eft,Robertumpatrem Ke^iii.lib'2? fuftfe,Vuitichindum auunculum ma» aiui.iöy. ternam ait. Hic Aquitaniæ Marchio, contra Nortmannos conftitutus eft, à qui-

quitus cumRanulpho Guyennæ Duce,interfeäus eft. Hine difeimus quale, huius familiæ Principes Saxones difti fint: nempèautpropterTheodo rici in Saxonia præfefturam ,aut Vui-tichindi Saxonis affinitatem. Er hoc, cum ignorarent impoftores noftri,oc-cafionem CapetioSjtamquam alienige nas Saxonia oriundos, calumniandi ^'5quot;” ‘ fumpferunt: quauis reuera Regij Fran-curum (anguinis Principes eirent,Comités 8c Marchiones Andegauenfes, inquaprouincia obijlTe Theodoricu, oduagefimum,autamplius,annum a-gentemPaulus Aemilius amp;nbsp;Andega-uenfes Annales teftätur; amp;nbsp;deinde Ro bertum filium; quo defumfto, Hugoni cuidam Abbati commilTa eftcomita-tus Andegauenfis adminiftratio, propter minorent ætatem Odonis,Robet ti amp;Thiderici,Roberti illius filiorum, quibus etiam, Hugone mortuo, quem Robert! fratrem quidam faciunt tefti-tutus eft.

Thidericus vnus eRoberti filiJs,Bur gundiæ comes fuit : filium habuit Ri-chardumDucem BurgundiæjRichar-dus,Rodolphum,qui Hugone Magno

Ij8 Apologia CathôU cognato luo auxilianre, Rex Francord proclamatus eft', dcpofito Caroio Sim plici,eiurdemCapecioiumfamiliætet lius, qui ante Hugonem, Francoium Regis titulum amp;nome habuit, vnani-mi amp;nbsp;confentiente Nobilitatis Fran-cicæeleftione.Echocidoneum eft ar* gumentUjquo certïfsimècóuincamus, Regij fanguinis Capetios fuiftc: qlt;? Fraci.dominationis externæ infenfil’si mi femperhoftesjin hos præcipuè de-fixos habuerint oculos,amp; ad eos,tatn-quam natiuos Principes fiios impelle* te natura confugerint.Richardus præ* tereaßjimp habuit Gifilbertunri Buj^

V79 Gemblac. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;. ft- r ■

Othonis.fratris Hugonis Capeti,ad quem,eo matrimonio,Burgandiæ du-catus peruenit.

Odo,Robertifecudusfilius,Comes ^i^eb-an-s^o. Padfiêfis fuir.Caroli Simplicis tutor Si friß lib. poftea Rcx Ftaiiciæ conftitutusjobijt sil'fb Abb liberis. Robertus tertius filius, '■^.Vgo Cem Coneftabilis fuit Fraciæ ; amp;nbsp;fratre mor tuo Rex Francorum habitusûtaq; ma-^quot;”4 guum ei cum Caroio Simplice odium ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuit. Obijt anno yjx.Hugone Magno fi-

Cap vt Te rt ivu^ 29^ SjConeftabiliFranciæjVt P.Aemilius refert. Hic vcpacris vicifceretur necé, Rudolphum cognatumfuum,Burgun diæ ducem,Régeni facere conacus eft, vt Abbas aitVrfpergéfis : Vxorem du-xitHauidam, Henrici lmp. fiiiam, O-ihonis i.fororemzvnde tres ei filij, Hugo Capetus,qui familiæ fuæ primus, Rex Francorum abfque controuerfia fuit: O tho, qui iure vxoris, D ux B ur-gundiæ fuit, amp;c Henricus, qui amp;nbsp;ipfe poft Othortem fratrem,DuxfuitBur-gundiæ.

HiceftveraRcgum noftrorum,ab Hugone Capeto defcendentiû,origo, amp;nbsp;ex rerû vera narratione petita genea logia.Vnde calumniatorû prodicurim poftura.qui Capetios alienigenas,Re-gni in Caroli M.pofteritatem vfurpato rcs fingunt:Cuius tn pofteritatis, iam à 58o,annis nec volam nec veftigium ap parère fupra eft à nobis demonftra-! turn. Tantum abeft vt earn fibi Lo-I tbaringiæ Principes affingere aut pof-fint aut debeant. Neqj fabulæ illi afci-titiæ, de adoptione nefcio qua.ab Ro-^io Chronologo_illoru amp;nbsp;hiftoricOj tâ falfo,q ftuprdojindofto,iuris ciuilis jgna-

ïjo Ap o t o G IÆ Cath o L. l^dticomi/iii,. ignarOjCÔfiâa, fides vlla haberi debet. demonflr, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;euim debuTC, imaginariamilJani

adoptioné, qua Carlouingiorumqué-dam,eum à quo Lotharingos fuosdei ducif 5 adoptaffefomniat,in Francorü Regno locum haberenullo modopoP fe: Ciim fuccefsionis iure.quadiuRe-gij fanguinis Principes exftant.defera-lur. Dcficientibus præterea naturali' n’âmiî'â’1 ß Regui fuccefloribus, omnino ne-pdter.ff 'dc cefie fuiffet adoprionem illam, caufa «doft. abRegni ordinibus cognita, celcbra-

ram follennirerfuiffe.Vii demonftrarc pluribus poflem,fi fabulas omnesillas quas nobis obtruduncimpudenter, vc alienigenarum hoftiü noftrorum, prç-tentionem aliquo modo ftabiliant,re-futare operæpretium eßet, Sed faffi-

Carolus Marcellus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cbildebrandus.

Pcpinus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TbcoJoricus.

MugoCapctuS Otbo Bux Rur-. Henricus poft Fräcörum Rex nbsp;nbsp;gundic pct vxö- nbsp;nbsp;nbsp;OthonêDux

teitüSi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rem.- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rurgundix.

Videtis igitur quam illi grauiieraut fallantur,aut fallere nes conétur. Mic-tamus eos itaq;amp; incer naciuos Princia pes noftros,aneaib.primùm (qui veru diiudicare non ßnunt ) liberis,iufla amp;nbsp;\ ciuili raciocinanone expéd amus, quis alteri præpoiii iure debeac.

Si loci huius effet rationes amp;nbsp;régulas referre, alienigenum, tyrânum, Re-gni vfurpatorem ffabiliendi,nemo ho/ minum non horrefceret,âudiens;qua-tumuis eorû,quos in Regni huius tran quiUitatem,amp;Regis RegiorumqjPrirt-cipum dignitatem confplrafle,boni o-mnes vident,perfidiæfauens'.Monebo faltim omnes, videant amp;nbsp;examinent, quofemodo omnes illi gefferint.qui ad hçc vfqjtempora,Regnum aliquod, nullo iure,furiofa tantum regnandi eu piditate duûi vfurparunt. Turn fpero iudicaturos eos, fuauem effe, amicam amp;paternam naturalis Principis gubéf nationem:Alienigenam dominum dif fidentem effe, fuipicacem, tyrannum, cui non faûa folum amp;nbsp;dida, fed geftus ôenutus, virtusetiam ciuiumScopes fufpedæfintn'mô ad vmbramipfi fuâ, mal« confci/horiéc. veteris illius apo-logi

Capvt Tertivm. 24} iogïmcmincrimus: quo Colûbas,Pa-Umbum fibi Regem elegifTe ferür, cui ïmicum eius amp;nbsp;luaue imperium,tam-qu5molleScdelicatu nimis,faftidic-tesjMiluum fubrogarintjis earumali-quam cóttidiè aut deuorabat,autroj ftroamp;alislacerabat; quodaegrè mifc-r« ilIæ aues ferentes, prioris (ui Régis imperium de(ïderabant,nequiquarti: nam Milui tyranhideprefsi,iugum ha ftenus excutere non potuerüt,hodie4i «andern in eos,Milui fuccelTorcs rapi* nam exercent. Acciditetiam aliquan» do.vü haturalis fui Prirtcipis, moleftè^ Corrupt! Franci,imperium ferétéS, Ac-gidium quemdam Romanum Regent CöhfiituerentjCuius, fimulatq; guftum cepiffcrlt,amp;fatietas éos cepit, experti quàmmoleftû elfer,fubeius imperio viuerc,cuius externû ingenîura, lubdi torum naturæ non cohueniaf.Et bené tùmcumipfis aftum eft,qu6d verus corum amp;nbsp;genuinus Rex,Vires ha-buerit,ad eos recipiendos fatis validas,

Nepos primogeniture patris, ex perfona fua fuccedit, vtpote in defunólipatris fui locum fubrogatus.

Succcßiones quceex iureciuili,Qr ex confit-etudme iiicniunt, iui primogeniture gnofceniesjdißimilcs funt.

Franci ontncs,officij fui,vtRcgifuo,{lir piq; Regie debitum honorem reddant, reicäis alienigenarum omnium fcelcn-tis t:^lriuduLcntis conßlijs.

SVartaobicâione, Nauarrc' no Regi, Cardinalem Bor-bonium patruum opponut aduerfanjjtamquam gr^du vno propinquiorem , amp;nbsp;primogcnin hodièlocum renentem,dcfunâoAntonio BorboniOjhuius Regis Nauarrss patre.

Nobilis eft amp;nbsp;imprimis agitata quç-ftio:neq;eidccidendæ,quicquam Legis Salicæ reliqiiiæ faciunt.Guius hæc Si. Je nobis verba reftant.De terrtfvcrà Sdlicjiit ÀltJu. muUerem ttuOit portio hereditdtis tranßt,fed hoc virilis fexut acquirit:hoc tßfilij 'm ipfa hereJitJ tefucctdunt.Sed vbi mternepotes autpronepO' teSjpofl tongum temput, de alode terrie conte»-tio fufcitdtur, non per flirpes, fed per capitadi-ui^tur. Eins itaque folutio de Ooâo-rum commentarijs petenda eft : è qui-bus AccurfîuSjOdofredus, Innocétius 4.Papa,Speculator,Richardus de Ma-lumbrisjloannes Andréas, Albericus Rofates, Bartolus, Baldus, Paulus de ÇaftrQgt;Angelus,Âretinus, Martinus de Landa

Ca F VT Qvartvmi *47 Landa,Iohannes Faber, Petrus de An* car.Barbatias, Felinus, Aufrerius,Gui* lielmus Benedictus,CalEineus, Ludo-uicus Bologninus, Matchæus de Affli* ftis.Andreas Siculus, Abbas Panormi-tanus,Barthol. Socinus, lafon, Alda* tuSjTiraquellus, Ludouicus Charon-das, Chopinus, amp;nbsp;alij qua plurimi pro fratrishlio contra patruum, quiàfra-tris morte primogeniti fe locü tenerc arbitratur,in linea feu direfta, feu col-laterali pronunciarunt,ciim de fucceGlt; fionibus indiuiduis quæritur.vtfunc Régna, Imperia, Ducatus, Comitatus, Marchionatus.Imó poft Socinum fcri-bit Philippus Decius, inter Iuris Ciui-lis amp;nbsp;Canonici interprètes, eos^m po» drre, numero crmenfuraprieualent, contra patruum femper iudicalTe.Tot itaque doflorum virorum fententia, Cardina IcBorboniüRex Nauarræ iure vindt.

Secundôadhuiusquæftiônis deci-fionem resiudicatæ produced« funt. Baldus in Francia amp;nbsp;Anglia femperita obferuarumSc iudicatumreftatur. Ec in earn fentétiam legem Hifpanicam Paulus de Caftro refert ab Regniordi« nibus follemni facramento confiriha-

.14® ApoiogiæCathoU xi folitam.Etinfignia exilant vbiqueSç memorabilia in hanc rem exempla.

, Primuin petemus ex ipla Francia, P.AfM».n»L»- gr JefjiYjjJj^ßopboj^ia anutc» Crajlo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

n Régis temp ore,circa annum mo. Hano Arccmbaldum, maioris fratris fui filium,puerum expulcrat, fuum efle Dominiu prætédens, qtiod morte fratris,in ius primogeniti venifietifed pa* truum fratris filiocedere, francorum proceres coegerunt,referuata ipfi,vc qui eiufdem elfei; famiiiæ, hereditatis portione.

rolyd inInfl Seciiiidumexcmpliim fumptum eft Anœi.p, Aem. depolleritate Heiirici fecundi Angliæ tnTbiLAn^- Regis, cui tres fill) erant, Richardus, Cor-leonis,is patri fuccefl'erat; Gode-fridus qui Britanniæ heredem Conftâ-liam vxorem duxerat 5c parte viuo o-bieratjtelifta vxoregrauida, qua po-Itca natus eft Artufius.Artururn alij di-cuiit, Britanniæ dux ; 5c tertius loan-nes Sine-terra.PaulIo poftpatris mortem ScRichardus fine liberis decefsic. Quare Philippus Auguftus Francorii Rex, qui circa annum 1141. regnabat, Normanniæ Ducatum amp;: alia que in Francia Richardus pofsidebat, ArruCo adiu-

Capvt Qvartvm. 249 adiudicauiCjGodefresJi filio. Paccni ta men deinde Iohannes cum PhiJippo fecic,niiptijs LudouiciPhilippi filij cfi Blanca, Ioannis (orori%, quç Callellç Regi nubferat, filia, contradis amp;nbsp;terris quibufdam à lohanne Philippo celsis. Artufius, nihilominus ius fuum perfc-quens, ab loaae patruo tandem inter- .■ reCtus eihvnde Rex Franciæ.qui Arm- feud.amit. hofemper fauerac.prçdiélas terras, iure confifcandijcaufam habuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

TertiafententiadeFlandriç comita i\Aem.,ncJ-tu,circa annummi.Caroli Pulcri Fran= rol.Vuict, ciç Regis temporelata eft:Nam Ludo iiicus Comes Niuernenfis , à Paribus Franci^ Comes Fladriæ declaratuscft, amp;nbsp;patruo prçlams,poll Robeiti Cqmi-tis obitum,quód primogeniti, qui lii-perftite patre obierunc,filius eliec.Scd quiaComitatus pofiefsionem amp;c Co-niitis titulum ante fidem MaiciUtiiuç præftitam,cepcrat,Luteciam voCatus, amp;nbsp;in Luparam arcem capriuus cfwiic-ftus, paucis tarnen poll diebus libera-*^useft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Quarta lentéria.celebris eft,fcmpo re Philippi Valchj, circa ann.4 j*3.-de BritanniçDucacu, mortuo fine Ubtris

loanne duce , Tuperftiubus loanne, comité Montisforti, eius fratre tertio, amp;feêundifratris,Lemoincum comitis Guidonis turn Caroli Blefenfis comitis vxore : amp;c anno millelimo tre-centefimo quadragefimo quarto Curiae fententia,Carolo Blefenli, duca-tus ad iudicatus eft, cùm valdè cóten-diflet,ex Britanniæ confuetudine,fuc-cefsionem primogenito deberi,inde fecundo, turn tertio: vxorem autem fuamfecundi filiam, fecundi perfona fuftinere,amp; reprçfentationis iure, eä-Rm. cZ»»/,Z». dem cfteperfonam.-Quod autem po-ftea familia Montisforti ducatu potita fit.faöum eft tanfadione quadam, pofte^ faâa, anno milleftmo treceteßmo fexagelimo quarto,Carolo quinto Re/ ge Regnum ineunte.

Quinta in Francifci primi Regnum incidit anno miJIefimo quingentefi-mo decimo feptimo, de Gomitatu de Foix (Foxefem dixeris, aut Fluftatem) amp;alijseius famiJiæ terris,interOdetti Foxium dominum deLantrefto,amp; Vil lemuro amp;Henricum Albrctium Regé Nauarræ.huius Nauarreni Regisauu. HabuerarGafto Foxius, Sc Eleonora Nauar-

Ga P VT Qvartvm.'' 2/» Nauarrcna duos filios,maiorem Gafto nem,amp; loannem Vicecomitem Narbo nenfem. Obijt Gafto,parère vrroq; fii- Cartber, in hi perftite,reliflis ex Magdalena Franci-caCaroliy.filialiberis Francifco Phœ-bo, ÔC Catharina. Joannes Narbonéfis VicecomeSj patruus, oui Ludouici ti. fororem vxorem habebat,contra Fran cifcum fratris (ilium fc in ius primoge/ nituræ Gaftonis fratris morte, venifte contendebat. Caufa in curia agitata*, anno millefimo quadringentefimo o-âuagefîmo edauo, concilio maturiorî releruata eft, amp;nbsp;paullo poft à Gaftdhe FoxiOjDuce de Nemours,Ioannis filio apudLudouicum u.auunculum valdè gratiofo,repetica. Eo aut in Rauennali pugna,fine liberis mortuo, cu vnamor tua hæc cótrouerfia videretur, Odetus Foxius,Dominus Lantrefti, patruclis eius,qui amp;nbsp;eins fe heredem gercbat,ea contra Catharinam Phœbi tu defunüi fororem,refufcitauit. Tande anno 15117. Curie fcntentia,caufa cecidir, comita-tu amp;nbsp;alijs eius familiæ bonis Henrico Albretio.Catharinæ filio, eiufquepo-fterisjèquibuseire RegemNauarræ di ximus,adiudicaiis.

r.lVerg.in In Aii.glia,poft Eduardi, j. obitum annomillefimo trecenteftmo feptua-geliino oftauo. Richardus Eduardi Principis Galliæ fiIius,Rexcoionatus eft j amp;nbsp;patruis fuis prælatus, ducibus Lanclaftriæ, Cloreltriæ, Clarentiæ Sc Eboraci.Sed quod d^poiit’ eft, amp;fub-rogacus,ei pati ueliscius Henricus Ioannis Lanclaftriæ Ducis filius,poft.vi-ginci dsnium annos accidic, idque ob utam eius improbam, amp;nbsp;adiones de-teftandas.

rJnliP.occ. Ponugallia, Aiphonfus quintus „„cl.443.2 Rex, filips duos habuit Ferdinanduni, /4«.3.w N(-amp;Henricum:hiccùm rnaior eflet.antc patrempbijr fuperftite loanne filio: morcuo autem AJphonfo, loannesr. didus ( qué vulgatæ hiftoiiæ AJphon-h filium falfó dicunt) Regno abfqj con trouerhapotirus eft,abanno 14 9x. ad annum 149;. quo fineJiberis decefsit, Emanuele paerueie, Ferdinandi filio

‘lt;ur,Z(. i.^'X jcgnafler.xx.interalioSjIoannem j. qui “ ei luccelsir, amp;nbsp;Henric-um Cardinalem filios reliquit: loanne}. nacus ert eiuf-demnommis iïirps,quiviuo patreo-biir,

Ca PVT Qv’artvm. iff bift J relifta vxoregrauida : peperitea deinde Seballianunijqui auo loanni j. fuccefsit,Henrico patruo magno, loa-nisj. frarri,prælarus,quamuisparer e-iusRexnon fuiircr,amp; hoc idem eiab Henrico opponi poruifler:Nequead Regnum Henricus admifl'us elt, nifi morruOjfine liberis Sebaftiano. Erelt hoc faftum ira noftro fimileJnquirTi» raquclJus,vrdpfS(fpfi’«r. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;riratj-deiar.

In Cafteila Alphontuslo. filios habuir,Ferdiiiandum primogenitum, cui vxorfuirBlanca D. Ludouici filia, quibus narus clbFerdinandus-amp; Al-phófus : fccûdo genirus fuir Sanftius, qui primogenitû frarrem fuum defun-ftum cernens, amp;fiiiorumeius inS^e-gnum ius agnofccns, no expeftata a!-phonfi parris morre, viuo eo, luinpti« armisjdeclarâri le heredé voluir: quod grauirerFerens bonus ille fenex, diris eum deuouir.Er FrancoruRcx Philippus J. adolefcenrium Principum auuii culusjde prudenrium Regni fui viroru confilio,exercicum vfquead Hifpaniç limires duxir,vlrra procelTuruSjnili Ic-gariPontificij verbis deceprus fuilTer,

' turutn promittcnti crcdidiflet.Qui tarnen paullo poft,immemorfidei, contrarias liEceras,aureo ftgillo, cui imago eins erat infculpta,confirmatas,ad lub ditos faos dedic^ quibus, adiunâa vi* SandiumSecundum fiJium inRegnü induxit,OpphanisilIisnon rationeauc iureled armis fuccumbécibus,vti ipfa iujiln-ltb. ïj. rctert hiftoria. In Siciliæ Regno cùm eadem hçc controuerfia inter Agatho-clis iam morti proximi.filiutn nepotc-queorta effet,Deoitapermittente,oc-cifo fiJio,Regnum nepos occupauit.

witich.l!b.i. In Germania fub Henrico primo po sigrb.jubMut.fy[j OthoneMagno,referuthifto-'

rici,cóuocatos eandem ob caufam ImJ perij ordinesjftatuiffe,duello, qlt;Ftum tempons vfitatu eratlt; decidi cótrouer-lïâ oportere.Eos aût qui fratris fill/, in patris fui locu fuccedere voletis , caufam defendebant,viûores extitilTemr-dinu itaq; fententia,ius ei paternu ad-^ iudicatum. Sed omniu longé celeber-•tluUrcb.in rima eft Lycurgi,fapiétiæ humanæ o-raculijincaufa propria fententia: circa »/.Olympiade, Numæ Pompilij Rom. Regis téporibus Eunomû flios duos habuiffe Icgimus Polydeâé ScLycur-guni

CapvtQvartvm. iff gTim:primus,viuo pâtre, decefsitjVxo- ' regrauida.mortuo Eunomo pâtre, Ly curgus in Regnum fuccedit: pantos poli menfes, in follemni amicoru con liiuio,prolatum poftumum fratris fi-iium, Charilaum nominauit, amp;nbsp;fedi RegiaCjipfe Regno cedens,impofuit.

Cui conuenit,quod deSpartano Se-natu.fcriprum Paulanias reliquit:an-nos quadringentos amp;nbsp;amplius poft Lyeurgum.Lacedæmoniorum Regem Cleomenem , filios duos procrealTc, Cleonymum amp;nbsp;Acrotatum quorum natu maior Accrotatus, patre fuperfti-ftedecelTerit,reliâlt;^reo filio. Cumqj inter hunc amp;nbsp;Cleonymum patruii na-ta effet de Regno concrouerfia,Cleony mum,caura ceci diffe : indignatum ita-que,Pyrrhum Epiri Regem, Acacidae felium,aduocaffc,amp;in Lacedçmonio- r‘ rum agrum introduxiffc: ideoque ho-ftem Reip.declaratum.

In Italia Robertus 2. quern Salomo- tiinm nem Doßores noftri vocant, Siciliæ 224. Rex,Caroli fecundi filius, circa annum falutis, millefimu trecenteOmudeci-^quot;^/'^quot;’’j]? I mu,cum inter Thoma pnmogeniti n-adsfiec.intia

zsd Apologiæ Cathol. comitacu S. Seiierini quæreretur,prö primogenici filio pronunciauit, eiquc Auenione, miikis Doétoiibus, alijsq; doäilsinns virisllipatus, comitatum adiiidicauir.

Ocho Abbas Frifingenfls, Biirgun-dionum coniuerudihein inter Gallos femper obferuatam refert : fuccefsio-nem.paternam, priinogenito, ei«fque liberis adiudicari foiitam,quos ceceri, tamquamDoniinos fufpicere, Schono re afncere cenerencur. Meminiteciam D''w.OTi/Atheniélïumlegis Demollhenes,qua lucciefcentes,ad aui fuccefsionem ve-niebant.

Totiudicia amp;fententiæ, Cardinal« Boi bonio, amp;ijs qui fub eins nomine, exRegiæ familiçcuiuis, dignitatisfuç increnientamoliuncur, rationis loco elFe debenr.Ciim non line exada caufç . cognirione amp;nbsp;matura confideratione latæamp;vliirpatæfinc. Rationes auteni e iuris Ciuilis amp;nbsp;Canonici fontibiis,de quibiäs maxiinam nos Politiæ noftrae ( partel’umplîmus,hauftas, viris dodis । examinandas relinquo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Ïuftinianus, pater , eadêperfona eßi c.deint: intelligatUT:itn vr pater in perfona filij qui os ex ofsib’ cius eft,amp; caro de car-ne eius, renatus quodammodo decef-fiffe videatur. Vnde etiamßliutfamiÜM appel latur, ficut paterfamiliof, fola nota hac adieàa, * pert]uam diftmguitur genitor, ab eo quigenitM - , lit.Et in Ecclefiaftico fcriptum eft:Mo»*-tuuf eß pater eiiK nbsp;nbsp;quaft non efl tnortuut,ßmi^

lent enint religuit ßbi poß fe.haque,pofl mor^ tempatriSfVC eft apud lureconfultum, »5 hereditateinpercipereigt;idetnr,fed magis libe~ ram bonorum admtniflrationent confequitur. ïdco amp;nbsp;caufa patris quælibet, in perfo nâ filij tranfit,quantûuis perfonalis fit, in berede extraneu non item : amp;filius aßiiuK.c.cjüi naturali Sc ciuiliiure,in patris locum potior, wpi^. fubrogatuSjpriuilegijs omnib.amp;præ-rogatiuis Sciuribus defunfti fruitur.

Confirmatur ciuilis hæc ratio innu- quot;r*înteflat». . metis è media lurifprudentia excplis. ^-defruamp;ie Pnmu enim hho, fuperltire pacre, de- rum.ff. funélo.nepoté indefuhüi locum fuc- iufl.rupt. cedere notum eft^amp;in aui fuccefsiöne, eodemiureeire,quoeftet filius ipfe,fi inhumanis rebus inueniretur. Vtiex Galli Aquilij confilio.amp;lege Vellea,a-lijsóuc iutis mvUeriorum capitibân-

1Ç8 Apologia CATHoti telligere licet.Sed in faito propofito de iure patri, tamquam primogenito, inprædecclTorum fuorumfuccefsione acquifito,agitur,nullaafferri ratio po-fauUeCaßr. teft, quare à recepto iure recederede-* cone.ic^.ini. bcamus.Quauis enim primogeniti de /«»rf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;filiuSjfuam elTe iure fuo, amp;nbsp;pro*

onf,224. pterperfonam fuam',pnmogeniciirani probet: nihilöminus ho^itaverû eft,' tamquâ infubrogatoj'n locû amp;perfo-nam patris.Et quauis nomen hoc, primogeniti,morte patris,fublatu fit.acta menius,primogeniti nomine fuccede di non perijt, quod à primogeniturai-jÇCJepfa feparatum , Si. in filij perfonam lertd-insUt. translatum contiiiuatur. Ideo hoc jure vtimur vt filio ante pattern defun-éto,nepos in ius eius fuccedat, quonia Z.t.c.(/eco)K{. etiam conditionem infertam.^/i/jeWe*

rKdecej]erit,pTudenti confilio teftatoris, . defeciife manifeftum eft,fi nepos exfi* Etanno millcfimo quingetefimo quinquagefimo quinto, de Curiæ fententia, Theobaldide Vi-tri neptis ex filio primogenito , pa-truis fuis, propter ius primogenituræ, in feudisamp;nobilibus domini/s TheJ' obaldi def0nâi,prælaca eft.

Secundo certû eft, inter liberos erna- Ly.c.deM, cipatosjcollationem locû non habuif- ÿ^'.eod.l. fc:amp; tame filio, qunn patris poteftate con,un^. A conftitutus erat,defun(fto,nepoteema cipato fupcrftitejfuperftitib.etiam fra. de ceLt.bfn. trib.in poteftate patris, nepos collati»^•••^•ƒƒr ƒ/»’ onemqex perfonafua abpacruisilià--^'^''''’quot;’/'**” . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. eman€,lîb:r»

Uiluccelsione pecere nopoterat,iure pcîitjtanquâ in patris fui pinortui locû 1'ubrogatus.Atq; ita ius collationis,qlt;F filiusnabebac,nepoti,cuiex perfona fua cópetere non póterat,adiudicatur.

Item legibus noftris, in fuccefsione defunâi fratris , frater ex eodem patre amp;matre progenitus,quibus Scmortu’ quot;f^Zh'cefàn-editus eft ^eterisvterinis aut confab- te. c.ielegit, guineis fratribus præfertur. Ponamus nunc fratré vtrinq; coniunûfi, vita fun âumjfilium reliquilTe;hanc dico in pa= trui defunAi fuccefsione, patruis fuis fupeiftitibus præferri^vrerinis defun-Aifratiibus aut confanguineis:non iu re fuo,frater enim defunöi non eft,led jure fubrogationis,quod in locum patris fuccedenSjius fetiam paternum ac-cipiatjitavt no folùm cum patruis vo-cetur,fed etiâpatruos excludat, quod amp;nbsp;viuus pater fecilfer.

Prærerea quæ de parte dicuntur,dd ’* ■ toto etiam intelligenda veniuntJed », nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in paterwæheredicaris diuilîone,negt;

Auth. in/ùc- pot^s SX (ilio dctuiido,fantamäehereäi^ ceßionc. c. de [iitemorientifpttrtemacci()tuntj lt;juitnttvmcunlt;J} Gm^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eofMn parent, fl viueret habuiffetf

cz 13 quot;^ fuceeßionem inftirpes vocauit anti^uitati Quod amp;c diuino iure verum eft,vt ex hereditatis Tharæ , inter Abraham amp;nbsp;fratris eius filium Lot, diuifione difei-No». 118. cap. musi In collaterali linea, noueJIalu-3. y» autem. coiiftitutio ait, fratrispreemortui frlittm, tantam ex hereditate percipefe portio-nem, quantam eius parens futurus effet accipe-rejflfuperfleseffet.i^uitenon idem in toto indiuiduo,veluti Regn^Imperîo, Ducatu amp;fimilibus,quæ vnum folum Dominum recipiunt, obferuabimus? Ita vt nepos inpatris locum veniens, patruum excludat, quomodo amp;nbsp;pater ï’eciiretjCÙm vnus tantum in eiufmodi l dotem „^„,iuccefsionibus admittipofsit? dedit.ff^.de Scimus præterea, quod parer filio eoUat.bon. præftare tenetur,de eodem ill filij de-'feendentes obligari. Ideoq; auus ne-f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pti,propterfiiium, dotem dat;amp;auû

net.inl.fin.c. ad dotis datioiicm,neptis, filij ratio-4t dot.promif. ne,cogicqutppe offiaum atlt;i circa neptim, ex offici»

of^cio(gt;lt;ttriferg(ifiliumpendet:inquit Cel- ' fus : amp;nepos cadem in caufa efle de- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

AliolocOjZeno Scluftinian’’ ImppJ-7 lt;gt;».c de decreueruntj fi quis prions marri nÿ filiorum mortuus fit, filijs à fe vel nepotibus, vel pronepotibus reliâis, partem eius non ad fratres, fed ad fili-oSjVel nepoteSjVel pronepotes eiufdé mortuæ perfonæperuenire.

rens qui promilic opéras duobus pa- deofer.ltberK ironis : altéra ex his mortuo, nihil ejfe ait,qua fe non,filio eita, quamuis fuperflite altéra, ope~ rarumdeturpetitia. Quod ftarenon po-teft, nifi eius iuris ratione, quod pater defunâus înlibertû habebat. Sed mi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

nuslongum atq; etiâtaediofum eilet, omnes paterni iuris in filios côtinua-tiones recenfere.

Et vana efteorum, qui aliter fenti-unt,folutio,nimirùm quæànobis fu-perius relata fuut intclligi de caula amp;nbsp;iureipfi patri iam acquifito, amp;nbsp;in eius perfona perfefto. Nâ amp;nbsp;hoc dico, qua-uis fola, amp;nbsp;fortafie etiam aliquando nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{

vana fpes fit,licere filio ea, quantû po- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;.

Apglogiæ Cathol? • f.w,c.(/eZw gg quod pater hereditärem non adT-tarn, ad quam nullum adhuc ius ha-bet quæfitum, nec aAionem y ad libe* lt;jgt;U.ßrjw.c. rostranfmittit:quinimöamp; conditio' cmoß.teß. jijle ß Jejcotnmiirum ; querelam inof-hciofi non prçpatamjiudicium operarum non contcft3rû,amp; fimilia, in qui-bus vis amp;nbsp;ius naturæ coniîftit, quâuis patrum fuorQjiplî filij heredes nôfint.

1111. Secunda ratio merè ciuilis eft : Di-cimus enim primogenituræ ius, patri ftatim atq; elfe cœpit,natû amp;nbsp;acquilîtu is. elfe. Moyl'es vocatprimogcnitatua, pro'

'^whjignif. bunt,UM priorif tetatis,honorificum O' f. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peri- tile,competens ßlio,quiprimM efl 'm ordme ni-

tulofim.j.q.i. yfcrt(li.Itaque,ànaturaeftjideoq; traf-mittitur.Vnde etiam viuo pâtre, pri-mogenitusRex dicitur.Dux autCo-mesjpro partis fui conditione : cuius fpem erîam vendere, donate, cedere, Gen.Z'!. nasferte ill aliu licct,vtiEfauin kco-bûfratrémiaximèfivaldèeiusintferfir.

te. Abb.cone. vt hoc calu.propter naturale partis ni Sî.AWr.sic»/. filiûaff'eâû,amp; iiiditû à natura defideri-„ um,filiûlocofuocôftituédi. Cûq;pfi-defe- Hiogenitiiradigiiitas lit excelles,« in» »4t l.'diua.c. lignisjinors paterna, aut quodlibeta-deqMtt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accidens,filio præiudicare, no po

Cap VT Qvartÿm. iSj' left: cuius hacin re, no vt defunfti pa-' iris heredis^fed vt Hlij, cui hoc nomi-ne,paterna omnia iura quætita amp;nbsp;con feruata fine,ratio habetur.Itaq; fi accó-Zitn-f/ modatèloqui voluerimus , non tranf- Paul.de Caßr. mifsioné dicemus,qua in ius primoge niturç paternç filius luccedat, fed c0ti,{^”224.ß4W. nuationévocabimus,reprçfentationéin I.cum antt-~ amp;nbsp;naturale filij fubrogationéj feparataS'“'’quot;^'quot;-tn à iure amp;nbsp;códitione paterna quâuis“^' ab eaprodufta:Vndè fit vt ex Bartoli, . Aretini,Alexandri,dcIafonis doftrina,^ morte primogeniti patris no pcreaf.reJ. cü vulgo dicainus, merèperfonalc pri uilegiu,cü ipfa perfonaeuanefcere:fed fi'aqualitace quada amp;nbsp;códitionc ab i-/. nen filum. pfapfona feparatäamp;diftinfl;ä, quäuis.if'^«quot;//.»« nbsp;\

inipfafubfiftcté,veniat,vti ætatis pre-quot;’?,^ rogatiua^trafmitci Scacquin luccello' ribus eins in cuius perfona refidebat.ƒ«lt;;.ƒƒ; de mt~\ Imo hoc cafu voliit I.C. noftri ius il-7’’’’ lud maioris çtatis , quoniâacqfitû fit, neq; quiequam ci, præter exfecutioné

plenam poflefsioné defit, iuri accre qutonb. c. de feendi Sciuri deliberandi comp atari, quæ tranfmitti ad heredes conftat.

Tertia ratio é,progatiua çtacis, cófti- v. tutioné eire,aut legalé 3c có4uetudi'n'a riaiuftitutioné primogenitor^ fauore

»^4» Apologia Cathoi. du^tam,eadem(jue conftitutionemî» norem fratré,pnmogenito fuo,defun-/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;^ofuccedere. At legem conuentioni-

bus amp;nbsp;coiirradibus partium præuale-litcu fF certum eftiquibus tarnen quod pure i^obis aut 1'ubconditionc debetur,ad heredes tranfmitti amp;nbsp;fucceflbribus no

I ' ftrisacquiripoteft.Ideôetiamquam-nisiusilludjdequo agimus imperfe-dum effet,neque plane adhucprimo-genito acquifitum, vti eft, fed conditi-onem in fe contineret aliquam naturæ confentaneam,nihilominus primoge-niti filio cum fua conditione acquire-retur.'cuius lex ipfa nçn minus ratio-nemhabuit.quam quipacifcunturtomha-IpAnum.ff: redibti5,(]Udmflbüpßs cduait.Et hæc eft dif-tfepnbat. nbsp;nbsp;ferentiæ ratio,qua id quod nobis vlti-

ma aliqua voluntate, conditionaliter debetur,non nifi impleta conditione ad heredes noftros pcrtinere poteft. il»(tigt;a Oyiaalq quaraei quenommatimap-pellauit donate defumftusvoluiffeno videtur: Contrahentes autem iurafua vidcnturad fucceffores fuos tranfmit-tere veile.Ceteiumvfitata ilia fubftitu tio,qua primogenitis fecudi fuccedut, non nifi primogenito fine liberisde-fundo

modo ex Papiniani fententia didnius patris lubftitutionéjfilio faftarn intelli euHß,m?.cM gi, fl fine liberis hie deceffenc. fideicom.

Quarta ratione dicimus fraciis filiu, vno gradii patruo remotioré, in patris cfut fuilocu fubrogatum, præfetri ; quoniâ’’“//^' prærogatiuanon loliim per nos ipios nobis acquiratur,fed per ius etiâ amp;per fonamalterius. Ira vtquandiuex hac primogenituraaliquid fupereft, nemo le ineiuslocu infinuarepofsit.Vt prç= i.i.c.deteîla cedentis tutelæ quamuis exiguæ reli-m. l. fi quiæjiiouâaliam excludunt : ita amp;hic^‘,^ cSditioiK. filiusjqui eft poitio vifeerum patris pri-^’quot;“^' mogeniti,excludetfecundo eenitum., nbsp;nbsp;nbsp;,

Quinta ratio ab exemplo patrom lu fia.ff.deaß,r. mitur,qui vni exliberis Jibertum afsi- libert. gnauitieienim liberisque eius liber-tus debetur,amp; ill is exftantibus, alteri locus no eft.Eadem ratione, cum lege, confuetudine, conftitutionibus puoli cis,primogenitus vocatus Gt, eiq; ius regniafsignatuzqnadiu ipfe,eiusq; li-beri, fuperftites, apti ad fuccelsionem capiendâ fuerint, primogenituræ iure delatain,ceteri omnes excluduntur.

i.66 Apologiæ Ca t h o I. t.x. ienAtivr. feudo vafalHiura fcruanrur,in Regno ßtcc.fettd.c. I. eciam amp;nbsp;feudo dominante feruari de;« benc.Atindubitatiiuris eft.in benefi-tîarclK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qnod feudû appellant.folû ex filio

nepotéfuccedere,amp; demum eo defici Vi.i.feud.M. ente vocaripatruum.Quamuisimpu-H.O'fjï.jo.et denti audacia contrarium tueri Auâor w.26.§.T/n» jiie nofter.aufus ßt:amp; loca citarc, quæ ad littera, vt dicunt.ipfum impugnât. Quareautem,non idem de Regno,à quo feuda ifta pendent,dicemus?

VJtifnô certum eftætatis præroga-tiuam , conditionem effe amp;nbsp;qualita-^^j^eeß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnumquemque libero-

' rum tranfeatjà primo ad fecundum,ab hocad tertium.amp;ficconfequenter: vt fuccefsionis Prçtoriæ capita,de libetis ad agnatos, amp;nbsp;de bis ad cognatos : Ac veró certum eft fuccefsionem quæ fit lt;le gradu in gradum, potiorem elfe ilia quæ fit de capitein caput. Itaque poll omnes liberorum gradus, vo-cantur agnati , poll omnes agnatos, cognati. Eadem ratione, primogeni-ti primum caput eft , cuius gradus in defcendentib. abeo confiderantur: fecundu caput eft fecûdo geniti, cuius grad’ iddéinpofteriseius dignofcûf.

Reftatinhaccaufainfigne pro Rege vi. Nauarreno argumécu, q,ielpófum nul Ium admirtit:Cardina]é Borbouiû pa-truûeius,cû inter diftû Nauarrenû Rs gern amp;nbsp;Margarita Frâcicam matnino-niû contrahereturjmatrimonij fauoic, । omnia amp;nbsp;fingula iurajnomina,a31::ôes, præfentes amp;nbsp;futuras.quæ familiæ Boc Doniæ nomine cópetere fibi poiTent, Regi Nauarræ cefsiire,amp; in eu traftulif fe:vcrû fratris fui,familiæprimogeniti filiû heredéjfuccelToré , qprimogeniti perfonâjvbiq; amp;nbsp;per omnia referret no minatim agnofcês.Iâ veile cótra renû-^-’-C.lt;/lt;/gt;dfl-ciationé generali ilia primogenituræ^/^^y Régis Nauarræ declaratione, tatta, va-namfuccefsionisRegni fpê côfeftari, contrarationeeftzquoniâ fpes fideicô-mifsiamp;côditionisincertîirenTitti po-teft’.maximècû iufiurandfirenuciatio-

niinterpofitûtalefir.vtobferuari pof= fit, fine falutis æternç difpédio.Et nonicis decretis, interpofiro iureiurâ do fada renûciatio,reuocari,nullo mo coJ.i» 6. cap, dopoteft. Addequodreniiciatiah^CjgH't»»»«-«/^ fccitpartc donationis in contraûu

j68 Apologiæ Gathol. conuenerunt. Et eius reftitutionelibe xi eo marrimonio procreati læderétur. Quod admicti non debet, maximecü circuuentumfe fraude aliqua,aut mi-noris ætatis fimplicirate dcceptii, aut vi coaüum,probare Cardinalis nópof fic:aut aliud quid adducere, quo rcfti-tutionem impecret, cótra Regem Na* uanæ, uim adolefcentem , fub i-pfius Cardinalis patrui fui audorita» te conftitucum»

In contrariam partem pro ipfo Car-dinaliproducunt viri dodiexéplüSil uij Latinorïi Regis,quem lulOjAfcapii primogcniti fratris fui filio,prælatum aiót.Sed non eademeft, hoccafu,fafti ratio, quia viuo Aenea patre Afcanius non deceiferat vita, fed poft eius obitu jS.aut qirciterannos regnauerat, amp;nbsp;eo mortuo fuccefsio Siluio,cui,vtpote Lauiniæ matris fuæ patrimoniû,iure debebatur,reftiruta eft.Etenim in com feffo eft,Aenea deftrufta Troia, in Italia cü Afcanio appulilfe, amp;nbsp;ita fe gefsif fe,vtLauiniaLatiniRegis filia vxoré duceret.amp;inRegnü latinifuccederer, exLauiniaaüt Siluiü,pcreauit.Viitaq;

poft Aeneam patrem, imperauit Afca-nius : Siluij enim propter Lauiniam matrem, Regnum erat.

Secundo Lacedæmoniorum profe-runt fententiam inter Agefilaum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3.

Lcotychidem,Agidis primogeniti fra trisfiliumtqua Regnum patruo adiudi catum eft.Vellem amp;rationem attulif-fcnt huius lententiæjab Paufania com memoratam. Nempe Leotychidem fuüTe ab Ägide pâtre fpurium declara-iunT.amp; patri confueuilTe, fimilibus in caufisjEphoros fidem adhibere. 'Vt Sc exiudicio illo apparet,olim cótra De-màtatum Regem latOjquijOb verba in earn fententiam ab Ariftone patre pro libro. lata,Regno pulfus eft:in eius, tamqua indigni locumfubftituto Lcotychide patruele.

Tertium exemplum longe eft quot;‘‘e-ptius ; Guntramnum AurelianiRege, ' vnumèClotharij primi filijs, Childc-bertOjSigeberti Metenfium Regis,fra-tris fui filio prælatum, in Chereberti Parifiorum Regis fucccfsione.Reticéc enim vi armatarem geftam;amp; Chere-berti Regnum ,viuo etiam Sigisberto, Childeberti patre,inter fratres diui-

i-jo Apologia Cathol. fum ipoftea veró Gruncamno præua* lente, amp;nbsp;Fredegondæ fraudibiis inter-empto Sigisberto, Guncramnum ob-tinuilTe :pœnicécia autem paullopoft duftum , ChiJdeberrum fratris filiiim adoptane,qui tandem omnium bono rum eiusfuccefsionem ceperit.

Pm.Z/'è.j. Quartum eil Honorici fccundi Gi-zerici Vuandalorum Regis lilij , qui Gondabondo Genzonis fratris maio^ ris filio prælatus fit. Sed Cizend ipfius vlcimæ voluntatis verba erant producenda,quibus volebat, vtProco pins refert, fibi liberorum fuorum fe-niorem fuccedere: Edoftus forrafieà I izrrtft, Z(Zgt;. 1$. Nomadib. illis,interquos narrat Stra- i bo,annorum illam prærogatiuam, re-Jigiofèobferuatamfiiiire. Cuius ratio- i ne iudicatum etiam pro Corbi aerate ' ll11.lib.2S. maiorelegimus,contra Orfuapatrue-lem eins fratrem,cuius pater princeps proximè fuerat,caufa certamine fingu lari decifa.In Francia ætatis Regis ragt; tio non habetur,fed ordinis nafcendi; cuius ordinis prærogatiuam, filins in locum partis fuccedens, continua fe-

iarfiii.ibid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toli

roll ALprimogeniti filio obferuâtû eft: lt;]ui ill lulcipieûo Iniperio,Ludouico Pio,Caroll M.tecûdogenito, pofthabi-tus eft.Sed ad hcc cxéplû facilis eftre-fpofio.Carolus enim pacerregnafuai-ple interliberos diuiierat^primogeni-to Pipino Icaliâ dedt ra[,quæ amp;Bernar doeiushlioferuataelh nihil igitur de Caioli J qui partem cuique fuam afsi-gnauerat, fuccelsione petereamplius poterar. Adde quod neque eo tempore Imperium reuera fuccefsiuum erat. Qiiamuis enim poftremo Imperatori luctederefanguineproximus foleret, titiilum libi tarnen Impcratoris , nifi pop.Rom.voIuntate inundus amp;nbsp;publi cè coronatus , fumere non audebat. Multó minus,poft conftitutos Eledoj-res Principes, fub Othonc j. Imp. è fa-miliaSaxonica, aut (vt ætatis noftræ Ono/zZjr.rfeCï dodilsimi viri indicant) lub Friderico ï. fuccelsioni obnoxia dignitas Impe-raroriafuit.Sediniquum eft quiequa abimperio, quod eledioni l'ubiaccr, ad Regnum hereditarium 8c veiè fuc-cefsiuum trahere.

porc Philippi Pukri Regis controuef-lo.interMathildam Othonis Burgun-diæ comitis vxorem Roberci Archefiæ cominseius,quiin Cortracenfi prçlio cæfus obi)Cj tiiiam ; amp;nbsp;Robcrtum Ro-bertiillius,exPhilippo filio, nepote: Rex comiratum Mathildæ adiudica-iiic,porthabito fratris filio infante Ro« berto. Certè aliam huius fententiæ.à Philippo Rege,feudi Domino, priua-to fuo arbitriolatç , caufam hiftoriæ nullam adferunt: Hocfolum referut, Jatam à Rege de abfoluta voluntate, nullo in confilium adhibito : amp;nbsp;quod turn opera Othonis Mathildæ mariti, indigeret; à Roberto autem pueroni-hiljiiifi multos poft annos,fperarepof fet: amp;nbsp;eo tépore Duce bellicofo opus eftet,quirebellioni afluetos Flandres compefeeret. Aerate itaque Roberti motus ReXjCoiifultius tùm putauit,le gem amp;cófuetudinem vulgo obferua-' ram violate. At Dei benignirate,in cau fa quçhodiè inter Regem Nauarrç,amp; patruum eius Cardinalem Borboniu agitatur,extra illud peri culum fumus: quinimo ingrauefeentem potius.Cat dinalisfenis çtatcm,amp; imbecillas vires,

tes,qui amp;ordinis fui ratione,loge ab armis vitam egit,vereri debemus:flore autem ilium ætaris Nauarreni Regis, in armis ôcgubernatione ciuili educa-tijfecuri amp;nbsp;alacres ampleâi.

Sextumeft de Campaniæ comita-tu,inter Henricum.i. Theobaldi comi tis minorem filium,amp; eiufdem comi* tisjprimogeniti filiam, Erardi de Brct* no vxorem.Sencentia CuriæParlamé-tiPariumFianciæjanno 1216. comitA-tus Hcnrico patruo adiudicatus eft,re pudiata primogeniti filia. Huius nodî facilis eftfolutio-.Primogenitus enim Theobaldi comitis,in leriarn fandam proficifcensjteftaméto difpofucrat, vc .. fiabfqjmafculisliberisineaexpedi-.ïione,autalias decefsifietjfibi in Co- '' mitatu frater heres eilet,certa pecuniç fumma,filiæ fuæ,Erardi de Breno vxo-hjdotis nomine numerata.

Septimum exéplum interflios Ca- coUenuCiit toli.î. Siciliæ Regis,D.Ludouici fra- bifl.tieaft tris filij,qui ex Hungariæ berede, vxo-re fuafilios duos fufcepjt,Carolû Mat-tellum primogenitum.bc RobertuiPa-terCaroloMartello Hungariæ Regnu afaignauitjamp; fe viuo coronandu cuxa*

uit: Id cùm peraliquod tempus polFe-diflet, decefsit fuperftite Carolo filioj cui Carolus auus,Hungariæ donatio-nem patri faftam confirmauit: Roberto minori filio Regnum Neapolitans '■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dedit.Apparel ex niftoriæ veritatCjdi-

uifiönem hanc fadam à Carolo fecun-do inter filios fuos jquam refcindere non poterant : amp;nbsp;certè conquerendi neutcriuftam habebat caufam. Erat e-nimHungariæ Regnum , Neapolita-no,iam tiim ab Arragonio dilaccra-to amp;nbsp;difcerpto , vt ex eiustemporis hiftorijs notum eft, longé ampliuSjO-palentius Scpotentius. Sed breuius iert.oWr4(/. interprètes noftri refpoudent:pr«po-lt;»»c.ii4.P4- fitum fuilFeRobertum fecundum Mar ”* frAtfis fuiprimogeniti filio, præ-* * cipiti Papæ Clementis quintiiudicio, qui in Regnum Neapolitanum, quod feudum elTe Ecclenæ volunt, fupre-' mam fibiauftoriratem vindicabat.Ad-dunt etiam no efle Regnum illud prot-prièfuecefsinum,cùm Beat!Petrifedi fubiedum fir.

f Z J » Vltimum exemplum eft Ludouid teï nJ '* Sfortiæ, qui Ioannis Galeacij filio in Mediolanenfi ducatu prælatus fit. Vere

Ca?v Qvartvm. rèdixifletjfifuaipfius fententia præ* latum dixiflet, amp;nbsp;vj poflefsionem in-uafifle,amp; in orphanii illum raiferfi.fub adminirtratióis amp;nbsp;tutelæ nomine, ex-fecranda tyrannide graflatû elTe.Cete-riim nihil hoe ad negotiü noftru. Puer enim ille,vti notum eft omnib. patris fui ducatu tiim potiebatur,cùm tyran-nus hic eins auunculus.vfurpata domi natione.tä eu nefariè amp;nbsp;iniuftè interfi-ciédum curauit, quâiufto poftea Dei iudicio, in miferabili captiuitate, ipfe confeientia fua miferrimusjperijt.

Ciirn exemplis quæ ab iftis adduci in medium poflunt,abundè fatisfece-rimusjvideamusnuncjantam validaè eorum rationes ßnt,vt demouere nos de fententia noftrapofsint.

Primaeftin fuccefsionibus omnib. generalem efte definitionem, Vt eins, cuius de fuccefsióe agitur,agnati mi vocetur:amp; priuilegio qdäae fingu-/wt. lari coceiru.admitti fratris defûâi fili-

oSjCii patruojin bonis ijs dûtaxat,q di uifionérecipiât.Ideô citât Doûor no. fterlacob.Butr.in arbore fuccefsionis,-^^ Regni Franciç his verbis fuceeßit ergo iüi CarolOfht Rfgno FrScorit ßU? alteriÿfiMj.n^„fj^

»7^ ApOLOeiÆCATHOti enroll,(jui ernt ei qunrto gradu:nec fuceeßit R(^ bertut pronepos comitis Atrebatenfis (juondnm, tjuin tüe ernt in oUnuo gradu’.nec fuceeßit Ro-icrtiM nepos Caroli Regis Sicililt;e cr lerufalem, quia lüe erat in feptimo gradw.nec fuceeßit Lu-douieuf nepos Reati Ludouici,quiaiüeeratdi' âo Carola decedenti 'm quarto gradu. Cùm i-/.ƒ/«•lt;.04pacruus dmnimodogradu pro-ter.ffldeitL ximus maneat.ratio illa fiiigularis lu-ftiniani in fratris defiindi liberos, qua ‘ eos pacruis æquat,in indiaiduis habere locû hon pór,in quib.vni tantùm Io eus eftrquo cafu ration! cóuenientius ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft natura,id eftpatruû,naturaipfa j)-

pioré,nepoti præferre,qui gradu eodé Raid. IJ ojfjnescenferinon pót,nifi fiélione ilia lufti-/gt;o/gt;»zlt;u»6.lt;7. nianeç cóftitutionis, amp;vocis proxintM ß.detusi.amp; interpretatione impropria amp;nbsp;coadla, Krchidiac. magis odiola,quöd veten prudenç inca,p.fin. ex- fraudem facit, qua proximus folus ad tr4.i/ec»»- fuccefsionem admittitur.Exftatfimili fpecie Deci; Imp.ad defunfti fororem

herej ' cunduM gradim obtines hereditas pert'met,qua ad fratris tuißlios, qui in tertio gradu conflituti funt.Mnximè cùm in deferenda heredi-caufam, potius qua ia.ff.deyulg. vlterioiem admitramus.Secundùmid

Cap VT Qvartvm; »77 quod diciturde co qui filio impuberi fubhac formula fubRituerat. Qttifquis l.-viua.c.de ßbi hcres c//ët.Icaq; nonabs re efi, inquiunc matern. Theodofius amp;nbsp;Valentinianus Impp. vtinhoccafu détériora effe nepotibiu filij non (inantur^qui fratris primogenici filiosî 6c state amp;nbsp;gradu fuperat : potiores itaq; céferi depétâta vt quod ad nepote,cef que nullus lit. Quinimo cafus lege o- /. commodipi. milTus.pro omiffo iudicadus eft.Alias, me./; de Ub. ait Doftor ille nofter, in hac fpecie, ö'pusïiem. Principis quoq; Condçi filij quactuor, CÛ Cardinal!Borbonio,patruo amp;nbsp;Re« ge Nauarræ patruele admittendi ef-lent:eoq; modo in tres portiones Regnum Francis fcinderetur.

Huius argument!prima capita,ve-ra effent,fi nepotem folu Sc per fe con lideremus:fed eius hoc cafu, taquam cde;,n continua neq;interrupra lerieiur! pa-^»/,. igt;,ald.ini. terno fubrogati,ratione habemus : no o* fiftione extraordinaria, aut priuilegio de aliquo,ledex vera legis interpretatie 'rradanm one,amp;Humanaaffeftione vobis miü-Jf.denimer. et ra !nlita,qua pater viuere diciturßlio exiüc- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Franc,

te ; O’ fiüus appeIlatur,naturalK portio paterni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^'2^ '

»7® Apologia Cathoi, tio:fed à noftris dicitur,extefiua natu-rali ratione indudta interpretario, nu-quarrijphibita; imo iure ipfo admida, in caufis eriâ ftridè obferuatis, Sc qua ne minima quide patiantur alteracio-né.Ideoq; cum in collaterali fuccefsio ne fratris Hlij no cócurrerét,qlt;f gradua illos jjximitatis quam minime violan dos veiercs céferent:reputas luftinia-N»«»»Z?.n8.nus Imp.fubrogationis amp;cónnuatio-nis in collaterali eandem efle caufam, q eflecin difeäalinea,amp;fibiipfi natu-ram femper omnibus partib.fui fimile elFe, iure amp;nbsp;fecundum natura in qui-, bufcunq;fuccefsiuis lineis, ius'pater-» nö fuccefsione 8c fubrogatione pofte-rorö cótinuauit. Quod amp;nbsp;feudorû con fuetudineSjVtifupra docuimus,lecutç funr.Itaq; (ne quid omittamus) exeo nec prior ætate,necgradu jpximiorpa tronus iudicari poterit:qn amp;nbsp;caufafuc cefsionis in nepotc confpicimus, qua amp;nbsp;fuus ftatim elîeâus fequi debet.Ne-am.c.cinn dile que eft quod hunc cafum omilTum pu flwJe eUr. »» j g ni u s, cil m n a t u ra I i i n t c rp re ta ti Ó c, a-■ liiisoriaturprimofimilisjautvtverius dicam,idem ipfe cum primo,nepe paire in pfonafilij cóliderantes.Etqueri do

de eo fecundus filius nó debet,nó ma gis quam is.qui vicino fuo realé ïuté côftituit,quæ ad pluies deinde amp;nbsp;diuerfos heredes peruenerit, quorum qlibet eaferuiiute vtiturinfolidû; fiq; grauius feruic fundus, tarnen hpc pati cogiturferuiétis fundi dns, quoniam hæceftr^i natura. Ineptifsima eft lu« rifconfulti noftriconfequentia:fi eo-dem proximitatis,quo patruüs gradu Rex Nauarræeffe velitidem amp;nbsp;Princi pis Condæi filios petere pofle.Eft em, Vel cuiuis manifeftum,Regis Nauarræ caufam nihil cómune habere cum ce-terorum,qua homoillepariim fanus fomniat,prçtentione: quiaRexNauat ræ primogeniti fuftinct perfona amp;pri mogeniti loco eftntaq; ea fubrogatio-ne,nó patruélcs folùm fuos.poftgeni-ti filios,fed patruû iplûCardinalé,q illis potior futurus eftct, excluder. Atq;, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

• nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OIA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’11’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1/^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ACCt

Vincentete, ifortiorivincitr. Regnû em amp;nbsp;ucrf.cr ttmf. Imperiû familiçhercifcûdçiudicio nó fubijcitur,neq;Soles duos pati poteft.

Reftat lacobi de Per. deduftio,cui ix, fatisfaciendum eft: Carolo Pulcro Regi Francorum, neque Robertu Siciliæ Regem,neqj Ludouicu Ducé,nêqj co»

j8o Apologiæ Cath o I, mitem Atrebatenfem Robercum fuC' cefsifle;ledphilippu comitem Valefij, patruelerrijideo quod quarto gradu eiretjAtrebarenfis oftauo ,RexSiciIiæ feptimo.Sed ftatimfuofeipfe gladio, jnifer, iugulat,cùm eciam quartofu-iflegradu Duccm Borbonium fatctur, Itaquc fi ifti rationi locus firjamp;ad fuc» cefsionem admitti debuit. Non nego Francorum Regni fuccefsionem defer ri proximiori agnato, fed hoc dico, fa-tis à nobis fuperqueprobatum efleRe gem Nauarrenu, rcmotiori gradu qua patruH Cardinale Borboniû, non elfe: Idq; natural! amp;ciuiliratione fuadete. Prçterea exéplo ab auéfore illo noftro j»dufto,gradus ^pinquitaté nó fuiife iudicijillius,proPhilippo Valefio la-ti,rationem:fed quia certum fitjRegrri fuccefsioné,lines vni amp;nbsp;progeniei fe* mei qfita,ei coherere; neq; ad alia,qua tiiuis ppinqua, iure tranure pofle.Ra-tioinpróptu eft:ciim emregnû,quçfi-rum eft lllorü parenti, hi oés faperio-ribus agnatis habentur potiores : ad Feudorum exemplilm,in quibus iifo-los cr ad omnes,qui cx iüa Imea funt,tx qua de-ftmduffuit pertmet beneßdu, ho c eft qtf dicitur,

C A P VT Qy A R.T V M. îSl dicitur, ad proximiores perrinere: ifti vcró proximiores effe dicuntur refpe-âu aliarum linearum, hæc ipfa textus Feudorum verba fun t.Et hec caufa eft, quareneque SiciliæRex,rieque Atre-batenfis comes ad Regnum Francorfi adl'pirarepotuerint,quodD. Ludoui-co acquificü,pofteri eius,excluderet ceteros illos Roberto Comite Atreba-tenfi,amp; Carolo primo Rege Siciliç ,Lu douicioûaui fiiijs,amp;D, Ludouicifra-tribus,orcos.NequeBorbonij DuxLu douicusadmitti ad Regnum petendû poterat,quiRoberti Francici ». D. Lu-douici fecundo geniti filius effet, cùm iam fuccefsio in Philippi tertij Auda-cis difti,D. Ludouici primogeniti,li-neara deueniffet: Is enim duos filios à

I fe reliquir.Philippum PukrUm, qui æ= tatis prçrogatiua,Regnum obtinuirjSc Carolum Comitem Valefij, patré Philippi Valefijjegitimi Caroli Pulcri, pa truelis fui,Philippi Pulcri filij,fucceffo ris:erant enim ambo Philippo Audaci, D. Ludouici primogenito, orti. Idem ius poft Caroli 8.mortem feruafS: fuc-cefsit enim Ludouicus duodecimus, Caroli Ducis Aurcliani filins,amp;huie

Francifcus primus, Caroli filius, Ioan nis Engolilmenfis comicis nepos,om-nes Ludouico Aureliani Duce Caroli r.lapientis filio,procreari: qui, cùm ad Regnurn perueniiretjhoc eriam ius po fteris fuis reliquit,vt femper Borbo-nijsPrincipibus,qui iam turn erant, amp;nbsp;Alenlt;jonijs,reftalineamafculinaà Ca ' rolo Fracico, Caroli Valefij fecundo fi-lio,amp;Philippi Valefi/ Regis fratre orris,præferrencur.

gççmjjj eorum ratio eft, Lege Re-proximiorem vocan:proximiore aucem habendum elTc eum,qui delatç hereditatis tépore, amp;nbsp;tiim ciini fuccef-Limlmfi.ff, honi locus fadus cft,proximiorfit: vc-jyjj ß fjrniliæfideicommiirum debea-lu r,/î Ad peiilioitem Admittutur, lt;jui ex nomine def'unäi fuerint eo tépore quo tefiAtor morere-tur, er qui exhis primo grAdu procreAti ßnt, Quo cafu prior elfe dicitur, quem nemo præcedic: prius enim amp;nbsp;pofterius h-i-ßdetrA-Conüfliiin tcmporCjamp;qualitas, vtDo dores noftri loquuntuc, in coniundo explicari fecudumtepus »quot;piiit. ' vcrbi.Maximé quód eo aliter accipia-mus,amp; ab eo tépore quo primus natus Iit,primogenitufamJîotemus,abfurdû

Ca P VT Qy A RT V M. iSj inde maximum confequetur: ncmpè defunâo primogenitojccundu in locum eius nunquâ vcntuium,^W4 primus fe 'mclußffet adaheriiuexdufionê-.Quoó hac in quæftione falfilsimû eft,in qua indu bicaciiuris eft,morte brimi,fecundum , ,,, hen pnmogenitum: Reuera enim, pit .^.fninde.ff: eft talem elle, aur ex poft fado taié fie- “d traced, i.ß. ri. Neq; vlla ratione primogenituræ^'^““^' conditio in primogenito defundo, 8c fecundo fuperftite côparationem ad-mittit. Vnde fequitur, cùm ineptus fit i,ud-i- fiû.jf. frater defundus,quia in rerû natura nó de re^tlemr. fit, idé filium eius obftaculû habiturû, cùmexperfonapatris fucceflurus fit. Omnes hæ fpeciofç rationes, locû ha-berétjfi primogeniti filius in medio nó effet,neq; curfum remoraretur: namq; per eu amp;nbsp;in eo pater primogenitus vi-uere céfetur,fuccefsionis delatç tépo-re:Sereuerà exftâte nepute.inclufio pri mogeniti,côtinet exclufioné fecundi, quoniâ filius fratris fratri çquiparaf, amp;nbsp;itafuccedit,atq; pater,fi viueret.ait lu-ftinian.Et hçc conftmitio fada in cafu veto extédiiad alterû vero çquiparatû fecundû Pauli Caftréfis opinionem.ad Scæuolçfup côcilio GalÜ Aqlij cxpli-caiionem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ita

Ira vt pater non omnino extindu? fît filio fuperftite,licet nouns homo fit propter nouam animam: nec in totuni fallum videri,inquit PapinianuSjquod Lfont^er-^- Venturis primordio adiuuaretur.ldeo-qu^niuis patruus, pnmogeniti lui iâdefundiratione,qui inperfonafua amp;nbsp;per fe nullo modo conliderandus venir,dici fecundogenitus nonpolsir, attamécumin fratris fui filium, patris ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fui fuccelforem , paternique corporis

portionem,intuebitur, fubiedumin-uenieqquodprimogeniturç fuæcom-parationem ad patruum fecundogeni-t .__.. tumadmittet.

se- Neque'ad rem facit, quod pattern «al» Lz. c.Z(-aiunt mortefuaineptumredditum, amp;nbsp;^.amp;eor.h- flliiina pariteradfuccedendumineptii teddidilfe. Primu enim régula ilia non , a-J . Temperobtinet,neque filios,patris ca-amp;rele^. limitas Icmpcr lequitur. Exemplum habem’ in eo, qui ante amilfam patris dignitatem natusfit. Dicamus deniq; quod nos Alphenus docet pattern no ‘ adiraereliberis,quæàgenere àciuita-te,amp; à return natura tribuerentur:qua-le eftius primogenituræ, quod reuera quidcm inperfonaparns,familiæpri-moge*

Cap VT Qvartvm. îS? inogeniti confiât,actamen ei,ciusque poftcris, lege, confuetudine amp;nbsp;morib. Regniconceditur: ideoque tranfmitti I. liberis poteiLCeterùm admitti aliquo modo poflet illorum argumentum,fi per filium parri incapaci quippia quç-rendum foictmon è contra, vt illius e-Xemplo difcimus, qui exheredatus li-berto patris fuccederenon poteft,eius tarnen tilius emancipatus non vetabi-tur.Etvt veibodicam,patris incapaci--sa/gt;.i»rlt;it. tas noceret filio poflea nato,non itemquot;'/*“'quot;-fi anteaconceptus fuerit, cui no obeft parentis calamitasJtaque cum ius pri mogenituræ patri viuo integrèamp;per-fedèquæfitum fit,in liberos eius con-tiiuiaturamp;transfertur.

Tertia ratione,ius aiunt, nondum l.-vnic-^'profi quæfitunijin hæredé,quifquis fit ferri aiit tranfmitti non polfCjIdeo vul go di ci, hereditärem non adi tarn non ^idïon. tranlmitti:vti neque ætas,quçfepara-/gt;o7?.Z.quomd. ri à perfona non poteft,de qua cu quæ-ritutjluccefforis potius prælentis, qua ■lt; prædecelforis rationemhabemus.Sed A , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, temb.tntnt,

lus pnmogeniruræ ab ætarepender,yçf^gt;,4 patris defunöi, qui id tarnen non nc~ terf-^^n.ff.de quifiuit, cum luccefsioni locus nondû

»8« AfOlOGIÆ Cathoi» fuerît: fequitur eius primogenici film pctere illud non poffe.Neque ius ci an norum fiiorum pateracquirerepotuir, ob quod filij potius ratio quàm partis habenda eflet : quomodo Conftanti-nus fcribit, fiminor minori fucceßiffet, ex iUiui perfom temput connumerari.

Ad banc obiedionemjefponfum fi eile eft : fupra enim docuimus, ius pri-mogenituræ primogenito perfedè amp;nbsp;plenè quæfitum effeex quo lucem a-fpicere,amp; homo efle incipit.amp; j.profc' c«rtdo,qui contra nos citatur, de eo lo-quirurquod nondum quæhtum eft,ne fpe quidé,fed quod fola eius,cuius de bonis agitutjvoluntate mutari poteft, quæ ad mortem vfque mutabilis eft.

trdc. Hic auté non quçrimus de vitæ defun' primogm nu. , aut aniiorum eius in hlium tranf' mifsionCjfed deiurcamp;dignitate,quâ primogenitufa ei c©ntulit,quæ ipfa cû in ipfo fit,in pofteris eius,vti antea de« , monftrauimuSjContinuatun

ff.deUh2'''amp; Qu^rt^obiedio ex vulgari fumitur beredei obferuatione,incommunib.priuatotû difpofitionib.vfitata, vt filios primùm trfbel. fuos,indenepotes,amp;deinceps ceteros Ictuato naturæ ordine vocent:quod in Galli

Galli Aquilij conlilio manifeftum eft, * amp;nbsp;darini etiam inPapiniani refponfo, , duobuslocis docetur.-quibus agnofcit/.f»m^gt;«ffr-§. inter liberos ordine gradus ddcicbmiÇfef ÿ dtU^x fi præfcriptos.exordinata affedióe de-funfti,quæinter perfonas fub eadem alternatione comprehenlas cadit.

Certe difficilior eflet huius argiime« rifolutiojli fratris filium in fua tantumVauLdeCdflr. intueri perfonaamp;ex caufa fua,veilem’ fed iam diäum eft fçpius,eum iure quidéjfed perpatréluccefsiuè,ius pri-fnpgenituræ cótinuare, qlt;f pater eii?s habuerit; vteo taquamprimogenitus primum luccelsionis gradum teneat.

Qiiintumargumentum indepetunt, x. q,ijdemin fuccefsionegradus,q in tu-tela defcréda,reruétur: ConftitutG aiit“*quot; '*** cflejfilioamp;cxalterolilionepotead li-^ bertipaterni tutelamconcurrentib.vt^^quot;'111. fibusfolus,nonaütcxiam defunftofi-lionepos,tutelam adminiftret. Ïde6l^bertln■^^peu 6c idem in Vtriufq; fuccedendi iure uandum eflccócludunt.SedDoftoresjj^^*' illi noftri,in hac,quam nobis obijciût, fpccie,non notant.primùm fauoie ne. potis hoc introduftum, ne onere tute-iæ grauetur: fccundo fmgularem elfe

î88 Ap o L o G I.Æ C A TH o t* tutelærationem ad pupilli commodu amp;nbsp;vtilitatem, vt eoriim qui ad fuccef-honem vocari pofliint, maiornata tu-Pawrm. conj: telam folus adminiftret. Præterea, ru' 5.2.plt;lt;rf, nbsp;nbsp;nbsp;telæ munus procurationi aut præferé-

tiæ fimile eft, quæ ad heredes,cuiusli-Paul.deCaßr. betçondiciouis fint,nontranfmittuii« amp;Vanorm.in tuj.VnjJe hoc.quod alio modo tené conc.jubM, l, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I' \ y • r

I. C. dchered. cutorcs^alio hcredes iplorufn,con-tut. uenirifolent.Denique cùminipfali-l.jîUbertut.^- bcrtinorum fuccefsione ordo ille fer-uetur.iuftumeratamp;eundem in tutela deferenda teneri.Scribit enim Iulian’, filibertus inteftato deceflerîtjreliâis patroni filio, Scexaltero filio duobus

fl.MoLi„d.ï. eilet. Sediningenuorumfuc jîlibertuf.Tt-ceCsione, aliud obtinetûus enim pa-ruc/u.intraSl. tronatus metè perfonaleefle,itaq;non deiur.fgt;nm0^ç. tranfmitcitunat veto in ingenuis, pa' tris in filium naturalis affeàio, aut aui in nepotem,hanc in linea refta repræ-}p/‘^^débon' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;primùm introduxit, quæ

2/Acn ’*■* collaterali pofteà ex conftitutioni-busPrincipum, eadem atquicatelocû habere cœpir. Sed amp;liberti defundi bonain capita diuidi inter patroni ne-potes yidemus, contra iuris, in ingénu orunt

Ca PVT Qvartvm. 1^9 nuorum fucccfsionibus difpofitioné: quorum nepotes, ad auifuccefsioné, in ftirpes, pattum defunftorum ratio-ne,vocantur.

Sexrum argumétum eft: fçpius com ƒ hiemorati Cardinalis adminiftrationé^./“'^^!^'^^* Regno magis necellariani ene, que fe-Ze^. 2,c, tjutb. nedaætate amp;nbsp;rerum ufu amp;nbsp;prudentia^o- diß.cjm. amp;ciiiili Icientia prçftareverifimilefit.’^^'^'J^'^-^'** Sed hæc ab aunis petita conieûüra,fae J)e fallax, iuri alterius derogate nó debet,maxime cum alter rile,cuius de iure quæritur,amp; ipfe rationisamp;iudicij particepsfit : qualis eft RexNauarraSj , , ,,^^1.,^ qui trigefirnum tertium hodie ae|catis^^£^ annum âttigit.Imprimis autem ab hu- * iusregnifuccefsione argumentum il-lud exfulat,amp; à moribus noftris abhoc tet.Tantum enim abeft vt numero an« horum fuccefsionis ius æftimemus,vc ihfâiiteS etiam ad Reghum admitta-Inus.D.Ludouiciim anno çtatis nono,^'^^'™‘^’”^*^ aut decimo confecratum fcimüs. Et loannemLudouiciHütini filium po-,j^,„ ftürhum,quindecimdies natum,cùm Rhemos ad colifecratiönem ducere-tur obijfle accepimus;amp; Carolum oöa taumpuetum coronatum audiuimus^

”'Caroluin autem nonum ipfi vidimus* Idem in omnibus luccel'sionis Regnis SiOjz. z/. i.religiofèferuarum Jegimus.In ludæo-Hierofolymorüregno Dauid, i'rolofM. j Salomon, Azarias, lofias pueriinRe* ^cll.Goth. gesinunfti funr. Auguftulus iunior, quamnis infans ,.Orientis Imperium accepic, vndeeivtaudor eft Procopi-frocMd.^ US,Auguftuii nomen. Achalaricusno-lor^,til.de uemnatusj annos , fub Amalafunrhaè Troclib^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adminiftratione,inGothorum

regrium fuccefsit. Baldarus,cùmincu nis adhuceffet, RexLongobardorum receptus eft.Perfarum Rex, Sapor cùm H .J 'i 'i ' îidhucinmaterno viero latitaret,de-ti^indtb. 7^ claratus eft.Aeropum Macedonû Regem jreferc Herodotus, cunis inuolu-tumin câftra contralllyrios delatum, tantum militibus fuis animumaddi-difle,vt vidoriam potiti, regnO hoftes pellerent.Agathias dcniq; veteris Fra-corum legis meminit, qua infantes ci tiam ad Regnum vocabantur.

t.Iket.extr. Septimum argumentum ex Inno-centij. J. Papæ referipto defumptum eft,quo Andreæ 2. Hungariæ Regis Bë lae terti) filio,minatur, nifi votum à pâ ire, de adeunda terra fanda fadum, im-

Ca P VT Qvartvm; ^9* împleat,ad feruandum eius fratr|m,fö Regnum tranilaturum : Ciiimandato Andreas diligenter obedieric , vnde Hierofolymitanus poftea diftus fit, quodBabiloniæ Sultanum cæcidilfet. Sed nullus hic primogeniti Andreaß fratris tilius apparet, qui fecundo le fratri opponere potuilTeti Itaque degt; cretabsifta,prætcrremeft: vt amp;nbsp;alia Clementis quinti Papæ,contra Hen^ p‘yîorit» ricum Luxehibnrgium Imp. pro Ro-berto fecundo Siciliæ Rege, quæ fæpè ab illis ad confirmandam fententiam fuam, ineptè adducitur.

oäauum Doftoris noftri argumen i.ssff.diref tum petitum eftè régula iuris antiqui, »w. qua dicimus, vbi peffonie conditio locum fu-citbeneßeio^tu déficiente,illud ejuoque perirCi Sedætasamp; primogenitura priuilegi* um Antonio Borbonio Regi Nauar-reno largiebatunldem itaque ius com petere filio eius non poteft, ciim con-ditionem eandem non habeat. Et liquid lex filio tribuit, vitra non proce-ditiquomodo vulgodicimus,tutorem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

tinet: hoc taméfpccialiterad cârefpoi dendum rcltac : veram É'uturam, fi fola perfona priuilegij caufâ elïetjVt de ex-emplis à lurcconfuiro noftro adduftis iudicarelicet.Sediam anteà diximus, non ram primogeniti perfonam.quàm condicionemin ea exiftentem confi-derari, perquam caufaei amp;ius fucce-dendiacquifitumlic.quodcumperlo-mtnor.ff.dci» lia ipfa 11011 extinguitur,cùm iam cau-»■«.■«rj. .jwr/yïfæ eiusq; bonis coherear. Quomodo -^•nmfemper. JicimuSjeamratioiiem efle, quare re-, lieredts.c.ad Ititurioiies iniiitegrumjadolelceiiti-S.c.¥lt;//,/ƒƒ bus concefl'æjlieiedibus eorum com-fi.lt;lt;«petant,quialæfionis occafione mino-ribus indulsreârurzeademrarione Vel-(lerelu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• r» x-gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• r rr -i

dic.Letiam.ff.iciâm S.C.excepcïo lucccHonbus quo filHt.maiT.Ï. queprodeft. Irem aftionis funeraria!

pyj^jJgg^^æ herediac ceteris fucceffo ”0” denegarur: amp;nbsp;tempus iudi-caris datum,heredibus proficit. Iraq; Tfrô.ç. ^rftzf.cîim conditio ilia primogenituræ.ius ß.felut.matr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuccedeiidi defunfto patri

illud, iii(,.î.l.ntagk. üuod in bonis habebac.traiifmifilTead ftindnm.fi'. hliuiTi videbiturqui etiam ad priuile-de r;b. ^’'•^T'rtjurn perfoiiæ patris artius colligatû, fArtmfi.que-i^. nbsp;nbsp;.’r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

Ca PVT Qvartvmi ne, fi quid eft in aftionibus, petitioni-busjperfecutienibus amp;iure,hoc bonis connumerabitur.Itaque in hac hygt; pothefijCÙm ins amp;nbsp;çaufa apud parrent perfefta amp;nbsp;abfolura fueric,vr nihil præ ter exfecutionem deeflec, ablurduni non eric, fi dicamus ad eum ins illud peruenifte dici,vt in lege Iulia verbum illud pfr«cnit,Vlpianus accipiendunt putat.Quamuisenim ad primogeniti perfonam numquam deuolutafitfuc-cefsio.nihilominusjviuum eum iuris amp;caufæfuccefsiuæpofleflbrem lexfa cit:itavt Scignoranti amp;i. infcio quoq; ills ei illud acquifierit,quod à legis au-ftoritate manas, rranfmitticur,amp; tam-qaam caufæ reiquecohcrens ad filium trâsfertur,qui pars eft amp;nbsp;portip vifceru patris , vti fupra pluribus docuimus. Vnde confequitur primogenitum ius illud non ex perfon^ua tantiim ha-bujire,veriimidem ilnidin perfona C' ius refediffejab ea ramen diuerfum amp;nbsp;fepararum. Arq; hoc idem eftac filiOjid eftcertæperfonælexipfa detu rfeTfrtor. lifterjled liberis id eft generi amp;nbsp;cogna-Tî^w/ to primogeniro datum fuifter. Er hoc ad textum in contrarium allegatum,

' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T 3

*94 Ap o L o G I Æ Ca TH o L, loco refponfi eiTepoteft de eo qui filio tucorédederar,vt nepoti dedilFeuon videacur,

XII. Vlcimaratio petiturè texcuconfue/ tudinis Parilienfis, quæcurri fit huius Regnicaput,ad earn,tamquam nor-mam,conftitui viiiuerfi regni ftatus de bet. Sedea reprçfentationem in liiiea collaterali exprefsè tollit,prçterquàm interfratrem amp;fratris filium in diuifi-^•filaceb^t.de bonorum fratris amp;patrui. Ne-f^'ce^^liuen. ÎÎquot;® oblitus cft audor nqfter addere, HS.amp;127. idem iure Rom. obtinere exantiquis Impp.cóftitutionibus, ante quas,vete rilege Decemuirali.nulla erat in colla terali linea repræfentatio.

tï ff.defitliet Adea, duplicem difFerentiæ ratio* Mter.l. i.ff-. nemafferrepolTumus : Prima ins ciui-aefacceß.ed. {g concemit : nempe nullam indiui-hereditatis fpeciem,quç diuidi tomm.diit'dl. interl'uccefiTores non pofsit, confide-t.jf eod-^-fi.de raffe; neque priHogeniti rationem vl habuiffe : fed pari gradu , pariter ägnouiffe, Sc ad fuccefsionem dela-»lt; amp;Ie^it.tut. tam admififfe, Vnde fequitur, cum è plures.de contra Reipiiblicç iioftrç coiiftitutio, mores,amp;gentium fere omnium infti-luta, duas hafce conditiones in Regni acquia

VA P VT QiyA RTVM. »pj acquifitione requirant, vt vnus tan-lùm,amp;illeproximior quidem, fed inter eoldem qui pari gradu funt, pri-mogenicus proferatur: pocuit eadem lex amp;nbsp;confuecudo amp;nbsp;debuitin ea'fuc-ccf§ione perpetuum rcpræfentationi locum (éruare,quod ßcfecir, vri fupra muliis rationibus docuiraus. Itaqu® ab conditionibus herediratis ciuilis amp;nbsp;Romanæ,ad politicam noftram,ab ilia prorfus mutatam, argumentum trabe ie,cum venia dixerim.abfurdum prorfus amp;ineptum eft.

Secunda differentiæ ratio ad capuclt;^ ’-^‘/”’'«*«quot;‘« confuetudinis Parifienfis pertinet Nempe trahi illudad regni fuccefsi-j^/’^^-^X* onem non debere : quoniam in hacß^/rf. proximus rçgni fucceflor , non tam-quam Regis defunûi heres vocatut: vc i.deo vulgô vfitatç fuccefsionum regu-læ obtinere debeantft'ed eius eft regnu iure communis legis Regni, qua Regij fanguinis proximus,malculini Icxus fucccdere debet,non iure poftremi rc-eni polfelforis.fed iure natiuitatis fue , nbsp;nbsp;nbsp;.

. nbsp;.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j-o -I- i

quauJSiQijs quæ comodu oc ytilnate _Qald.ini publicâfpeâât,pr^decelToris fui adiS(/,^î4.c.(/« âc conuentionibus qbligetur.qua fola

- Arque hæc funt eorum qui noftras contrariain fententiam ampleduntur, validiora argumenta , quæ illuftraui pluribus quam audor ille nofter, ne quid forte,dodis Iurecófuitis(ad quos præcipuèpoftremæbuius dilputatio-nis fpedat oratio) difsimulane aut o-mifinevidear,quodproduciad impu-gnandam veritatem poflet: quam mihi hac noftra difputatione egregiè ex-plicatam amp;C illuftratam reddidifle vi/ • deor. Nemo enim non videt expedi-tam efle iftarum,parLjm certè implici-tarum,obiedionum, folutionem exi-pfis iurifprudentiç fontibus, qua pro-pugnare fententiam fuamvtrique vi-deri volunt.Hoc vnu fupereft,vt Fran-ci noftrijfi quando eo res deuenerit, vt ferio agendum fit, earn amplcdantur amp;nbsp;animofe tueantur fententiam, quæ Regi Nauarreno, primogeniti filio, fa-uens.a natura ip fa ßc ratione profeda, tot clarifsimorum amp;nbsp;eruditifsimorum Canonicorum arque ciuilium Dodorum iudieijs approbata , inprimis ab iiluftribus illis duobus iuris vtriufque lumi-i

Ca P VT Qy A R. TV M, lumînaribus, Innocentjo quarto Pa-pa,Canonicorum principejßc Bartho-lo iuris Rom. Coryphæo defenfaeft: Vtnihil nuc darius amp;nbsp;certius efle pof« fit,amp;qui dubitet, daro meridielucem caligantibus pculis quærere videatur. Certe qui hanc hodie controuerfiam. tnouent.homines improbijhoc agunr, vt parte vtraq;miftrè confumpta,Dominum nobis amp;nbsp;tyrannum alienige-namin hoc regnum introducat; quod fi fit (fed tu Deus,propitius, quæfo, a-Mertas)8( regni huius dignitas peflum ibit; amp;ipfe iIleTyrannus,Satanæ créa tura.qui tantum audebit nefas, peri bit cum perfidis mancipijs fuis omnibuj, mifçrè,

Itaque, Regni huius turbatores,fi, non dicam Chriftiani,fcd fi homines funt,rationis human« amp;nbsp;humaniratis participes,ponat fibi,obfecro,ob ocu-Ïos,nó lufticiam illâjinfraftæ ciuilis fo cietatisvindicem.fedfolum illud pe-hculum,in quod fe vitro amp;nbsp;manifefto præcipitant; exiftimationem fuam,o-pesjdignitatesjvitam, animam in cer-tum amp;nbsp;præfens exitium adducenres. Videbunt certè, nifi cæcos fimulanr,

eos qui coniuratis,quorum hodiè, fcelt; ïefta confilia bonis vbique orryiibus amp;nbsp;patefaâa amp;c abominanda funt, eos inquam qui optimam illiç operam prç ftiterint, grauiori etiam cafu ruitu-ros ira yt calamitofi amp;nbsp;affliâi magis fine, quàm rôties ab illis ipfis vexaci amp;conculcacimil'eri agricole Sc rufti-ci:his enim vira faltim fupererit,amp; bene confeius animus, amp;nbsp;propitiuseis atqjineorum vindiftamarmatus De-us : llligratiam Dei, vitam amp;nbsp;exifti-ipationem amittenr, pofteris exfecra-biles, quôd Regiim, Principum Sc ci/ uium niprum fanguine manus fuas pollue'rint, vr tyrannis , confeienria-rüm excarnificatoribus, amp;nbsp;beneficio-rum àRcgibus fuis amp;nbsp;Régies principi-bus acceprorum, ingrate oblitis,veluti mancipiafœdè inferuirent. Reuocenc in memoriarq Abfalonis amp;nbsp;eins in Da pidem Regem confiliarij, Achirophe-lis,Adoniæ,Ath31iae amp;nbsp;aiiorum fimili-pm miferabiles exitns,qui miferè om-nes amp;breuicumimpijs cenfilijsfuis, perierunr.

JJ y, ArvoSjFrâcinobilcs, producerevi-lamycftraravuitis vt nefaria ilia côfi-lia

liajHorentifsimum lilioriim fceptrUm de Regis veftri amp;Regiorû Principurn manib.eripiédi,nô videatis foliim oti-ofijfed adiuuetis eriâ amp;nbsp;acceleretis ar-mati?Regis dico, amp;Principû Regiorû, qui b. opes veftras,dignitates,vita, non ex humanicatis officio , fed exobliga-tione,cófcientijs veftris à Deo inipoli-ta.debetis.Egregiam illain fidci amp;nbsp;ob-feruantiæ in Reges ve(tros,eiuslt;^[; Prin cipes,laudé,quæ vobisjprae cecciis om nibus,omnium gentium confenfu da-tur,non deferere folùm, fedinfigni e-tiam in omnem memoriâ perfidia con taminare vultis.Operam i j s veftrâ prç/ ftabitis, eorumque promouebitis con filia, qui Regnum, conatibus improbis vfurpare (fudent, vobisq; indelebi lem perfidiæ maculam inurere?Non vi detis eos,qui corrûpcre vos tentât,de-fendédis vobis parcs non eire,qlt;?vires nullashabeât.nifi ab inimicis veftris conceiras,quibus amp;îlli ipb amp;nbsp;nos prç-dæ poftea futuri fitis? Quid iuris,ob-fecrOjin Regnum habentfaut quare ad illud afpirant, cùm Regem nobis Deus dederit, de quo (abfque afieâione loquor, neq; enim Maieftati fuç notu» luin^

JO o Apologiæ Cathoi. fum, neque ea mihi priuato vllo Îgt;Cf neficio cognita eft) iullam conqueren dicaufamnulluseoriimhabet? lam,(î cum nobis Deusrapiat, annonlegici musvobis cius fuccciïbrnotus eftƒ Nonne fii b légitima amp;nbsp;Chriftiana moa narchia viuitis , quæftatutasfuperea re leges habet?Vixiftis adhuc,vt Regni liuius tundamenrum eiierfores dicere-mini,quibus amp;perquæ maiores veftri Nobilium fibi nomen, dignitatem amp;nbsp;citulum.vobis reliftum, quæhuerunt? Quod de vobis pofteritatis erit iudici-«nijCÙm feriptum leget, aut narratum audiet,FrancorumNobilitatem impia in Regem fuum arma fumpfifte.vt ei inuito,lucceirorem daret,eumque hoc prætextu, auftoritate fua fpoliaret, amp;nbsp;débita ipiicftâti eius etiam ab eoqué fucceflbremlexSalica conftituit, ob-feruantiam violaret ; Neque huic legi-limo lucceflori : propofita iuris fui ra^ tione.incendiariorum huius temporis opera eft defutura,qui Régi eum oppo nere conabuntur, vt Maieftatis fuæ fplendorem, horrenda nobis eclipfi, tollant.

Ca P VT QvARTVll. JO* er!t de fide Veftra opinio, cùm vos, ne-gJeftoSacramento,contra Regem, amp;nbsp;fanäas regni leges, regrii inimicis fo-ciatos intelligent ? Hocneagitis,vt inter Regem eum quem fucceflb-rem nominarivultis (qui forte fuper-biens, Domini Regis fui cenforem a-gere volet) diffidentiam amp;exdiffideii lia inimicitiäs gerlereftis^Nunquam e-nim duos Soles mundus tulin Quid amplius ab alienigenis,ignotis homi-nibus.quam ab legirimis veftris prin-cipibus,quos præelîe vobis Deus voluit,fperare poteftis ? An hoc vobis non fufficit,quöd homines nàtî, quôd Chrilliani, quod Franci, amp;nbsp;infer Francos, nobiles eftis ƒ Nortcernitis Car-dinalem iftis Borbonium pro larua ef-fc,quarebellionem luam amp;nbsp;infatiabiu Jem ambitione regere amp;nbsp;exfequi pof-lint? Scilicet naturæ ßetarioni confen taneum eft, hominem fexagenarium, caducum,decrepitum,Regi iuueni,fa-no,valido,in exercitationibus fuis amp;nbsp;viftu moderato, fucceflbrern nominale? Idquecontrains amp;nbsp;fas,contra le-ges,non huius tantiimregnifed omnium, quae fuerunt vmquam, bene co-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftitu-

jot Ap o L o GIÆ Cath o t* conftitucorum imperiorum , quibusj infinitis'vobis Si firmis fupra demon-» ftrauirationibiis,proprium hoc Regi Nauarreno ius efle. Vultis vobis, cum Cicerone de Cæfarc amp;nbsp;Pompeio lo-quente,vno verbo dicam quod res eft? Statua vobis CardinalisBorbonij ofte runtjfuam erigere volunt : armant fe bono illo fene ; amp;nbsp;fibijpfis regnti quæ-» runt : diligere eum fupra omnes vide-» ri volunt,amp;præ illo reuera leiptos a-mant: idque cum ingenti famæ veftrçj vitæ amp;nbsp;exiftimationis periculo, nifi tempeftiuè vobis caueatis. Sed Deuni permiffurum'fpero.vt poft tot cædes, incendia,rapinaSjSc ipfi miferè merito Îiereant. Ceterum vt tot nobis ex ciui-ibus bellis.quorumiaciunturfemina, impendentiaeffugiamus mala,ad De-um fupplices confugiamus : amp;nbsp;ab ea fietamus vt corda noftra,fecundiim va

Untätern fuam vanimiterregat; vt Reigern primùm noftrû,vti debemus,am-pleftamur,amp; agnofcamus,cui,poft De um,nofmetiplos,omniaque debemus noftra,amp;qui nobis poft Deum, onini-umloco eiredebet. Deinde exofficio elle nolhu intelligamus,eum obferua-. • •• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xe*

Ca PVT Qvartvm. joj te,(}'ûemad faftigium Regium fufcipî-eiidum,amp;nobis imperandum (fi Rex nofter,quod abominor, abfque proie ma,:cnla, vira defungatur) iiafci Dciis votuir; Et ciim eo quem fibi in marris ytero delegit.cuiqjjnobis ad faincem^ ? benedixitj vno ore arque affedu, voce fublaradicamus :P(jXjpdx/Hpcr «oîj gfo*

' nibuf bôiiiè roluntattSi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;' i

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Felicitcn - gt;nbsp;'

Glddiu/m euagmaucrunt peccafores^ intenderunt arcwn (uivm : 'vtdeijciàtpau-pertm cr mopem-, rttrucident rcâos cor^ de. Gtadiui eorum, intret m corda ipfo-hnt) cr arcws corm confringantun

Cdßinirtvn duccnt,con-iurdtoresm/utupar-tes pertrahere value-runt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7g

ttttbdrmd Medicen Ke-gis hodierni mater 0-riundaex loanne de Turre comité Bolo-niifi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37

tlaudia Caroli Borbonij foror, Antonio Lo-thar'mgiie duel nu-pßt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3i

coUatio religion^ paph flictccum reformata^ guam vacant. tSt

cIorfoMif'M primus Rex

Chrißianus. zj; comitatus Montpenferi/

auâuf ducatus titulo»

33.

conßliumBaßlienfe. t» concilium Tridentinumt

g4..guidvetetcreS^ flituat.iyy. 178 179 nuUitatis arguitur» 184 cur non legiti-i ! mam. idy à guibut obferuetur. fa-(lum eil in prxiudi^ cium Regis Brae. 17t coniMrdftoH» huiusau-

(lores yCatholicie Rp-ligion(i:lt;p{onondtf'gt; f unfur. Tt'.yT coniuratores, reforma.-tos partibus fuis ad-, lungere tentarunt. 75 conßintutus,Magni Co-

flintinifiliuSfArria-ntufuit. 6t

conlltmtinits

y 2

ÏN E

^i/Jentio Retigitnif P4-piflicityC}- Reforntii-Uquimre confiflat 181, WiSi

ditti!i£ O' opes verum funtoquot;igt;nicu Eccle~ fi^venenu. 79

D. Ludouicus Aurelû^ niscoroittttiu fuit, fit

Do^lorf î tjuî de frMci-ci Regni fucceßione fcripferunt. 120 domejUci Regis UiUdr-rx migni ex pirte Cdtholici funt. i if dueÜoru conßitutio ab-rogdtur 4 Concilia Tridentino. 174

Eccleßie ituHoritits loS' næ Albreti£ liberam guô veUetnubëdipo te/htem conceßit.s 4

Eccleflic dignités qua in reßtafit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;80

Eccleflicmilitântis ejfe~ âus,qut^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6^

Eccleß£ prima £tMvi-xitabfquectrtmonijs

po/Trit introduflis. tôt Eccleßa in légitimas fuc cejfores nihil mouit vnquant 104 Eccleßaflica bona non funt Ecclefiaflicorîé, fed pauperum. 79 EccleßaRici cur olim bo naadmiaiflrarent. 8t Eccleßaßici cur hodie bellum gerant aut fonçant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;89

Eccleßaßici reditus olint in quatuor portiones diuiß. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;851

eleäoresquando primü conßitutifuerint 17» ppifcopi aut pr£ßyteri cur non debeätdeh£ reticorum poenis co-gnofcere.

error in Religionis do-ärina eß jfiritualis attimi morbus. 6g Euerardus /dfAtus,rgt;ux Eotharingi£ faäus.9 excomunicatio qu£fub' V 3

Ind f-t(ncls ^uii dcciderit ^uód repudiato fuo légitima Rege,Aegi» dium guendam Romd numelegerint. 145 Jï'(lt;«corwn ReXjCr Prin cipes Borbon^ funt reuem ex Caroli Ma-gniorigine orti. ijo f'idericust. 'mteUeUafit perba Adriani Alexa dri j. tyViUorisPo tificum conclußoae fe .ptiesïtaliam armatus intrauit. 1^4

Gallicana Ecclejja Pon-tificum decretis mini mèfeobftringit. 170 gaHicann Eccleße: liber tM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8(î

Gaßo Poxiitt dux de Ne mours in Rauenitali pugna ßne liberis 0-bijt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zu

genealogia Borboniortt ji’Cr [eluent.

genealogia Capetiorum.

Godofredus Arduennn Comes’.captus 4 Frifo^gt; nib.fine liberis obijt.s godofredus gibbofus in

Lotbaringiam refli.. tuitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;to

godofredus, que alij Gu-lielmum vacant, ori^ go familite Loth arm' gicee qua hodie efl. 1« gyadus if dem m fucceßi^ one feruantur, quiin tutela dcferendj.z37 grauitas crimmis Mite-flitis demonflratur, xtj.cy 214

guiy/rfötrto« alio gradtt funt in Gallia quint Francicialicuius no., bilis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^0

fï^«4rrlt;e RfX, m hare-ticus dici poßit. f6 Regi fidus zzf.an re-us lAitieftitis. zij.e-»«ïge/icrf/ogM. 2i(ï. axy.iïS.czizp. rc-formatus.itj.eius do meßici catholici uf. non cogit fubditos lt;td mutiindiimrtligioné. »07. er (juttre 108. nunqnam/e bereden regK nominauit. xio. cur [m fuccef-fionepriuitrinpnde-beat. 184. eiusincon moda propter fuan religionen i8j tteapolitanum Rrgn«m, cur non ßt propriè fucceßiuum. zt4 nepos 'm patris locum re

nienSjpatruum exclu dit.tóo.ineddemcau fa cßedcbet^qua fili-usßviueret. 2ist nomades annorum prte^ rogatiuam religiose ■ ob/eruitrui^, tyd

Opinio Regis Nauarra concilio Tridentino damna td. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t6^

oraculum PrScifci 1. ««c rerumredditur 191 ordiflfs Gr pares regni regt curdtorcm con-fiituunt. S9,zs-6o orientdlis Eccleßiemte-ritus, er occidentdlis rum£ vnde proßei^ fcantur. 167

Pdcificdtionisediäa re» fcindi cur aduerfar^ pofïulent «98 papa iudex de cotrouers

ßd Regis N4Hlt;lt;rric ef fe non debet. 186 pdter er ßlius eadé per-

fonaelJeinteUiguntur 2f7‘

philippus Valeßus Cdro liPulcrifilius ts-dor minium BorboniJ au xitducdtustitulo. 28

PbiUft dnus demelrie iu.-ueninupfit.