Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

r ttiftoiic’ P '► inoxiiiie-Ip nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qw

Ä ctioiob’poinior* quot;nbsp;gt;nbsp;fiçpo^tnq’ôlif (cojiît plco igt;Âî f|tô’ V'O'C’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w ^ItlOl lî

;vfnf|tS‘û toî owrtt c iniaiD «nw p4ttü ai» orfftciW'âiÉâ'* * àtiîviî «R'plte fttV' V aw) biwif

iiift ntfrrqtnamin Î nu^oînaîolsfirô* Ouïrai oûnùe ô’tïc* . ic*o}9 (MiiATO notât» w. ' nbsp;nbsp;nbsp;ahq tf 111011«

.»Km nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A

pwt| grfalr‘ïö4»guniï,tj^pi4 attiil fif 4Îp:nUjîh muaH 4t«TS f (tîôô* f4«tl»*‘IP W nuhi*-3fitn4t^

K V«. »»MVptt*tufciloi Ofllnl 01 ® *1014'oßctnt*'alin OifVoitiVG fiÇfâ* conpib^ twflnaxiintntlt;(9^r4li4 à) n’lmc44nn6 ninifofliMti«; ftipta ftwniäaAunmfqrolnanjj ö: ttMii?ciuAW licvijlnt»^.

ineunte, Carolus Gui-ßus Maiennæ Dux, Francifci filius, ordi-numrcgni Galitje, cu Romano Pontificc Sc Hifpaniae rege, praetextu Rcligionis Catholicje Romanæ in regno Gallia? tuendæ, aduerfus Hcnricum 11 IL Galliæ amp;

Nauarræ regem confœderatorutn Dux amp;nbsp;caput; ex fingulis rcgni prcr-uincijs, trium ordinum legatos, ad corniti3,in quibus deRepubliea re-gni Galliæ,raiferabil!hoc hellojn-tcftino tandem libcranda, amp;nbsp;Ca-tholko rege creando dcliberaretur, Parifios conuocauic. ad quæ Romanus ctiam Pontifex, Clemens VUL

Philippum Cardinalem Placentinü, amp;nbsp;Hifpaniæ rex, Ducem de Feria menie lanuario ablegauerat. Sed ii.T»nu«n hie, in innere diutius barrens, cxe-iinte Martio deinum mandata lua expofuit. Pontificius vero Icgatus^» antcuertens, Bullara Excommuni-

cationis, à Clemente 11 X.Pontifîec rcnouatam (qua Hcnricum præten-fum Nauarræ regem denuo, cum o-mnibifs ipfi adhærentjbus, ecclcfi-afticisôr politicis^Catholicis amp;non Cathoiicis, Galliæ proceribus , di-ris deuoucbat: amp;nbsp;Ordines in Comi* tijs-congregatos, hoc hæreticore* iedo'âlium regem Catholicû crcarâ iubebat ) promulgari palsim in regno Galliæ voluit. Quo intelkâo, Naiiarræus ftatiin milTo ad ordines Catholicos piocurarorc, de iniqui-tate bullæ conqueftus, appellauit i amp;nbsp;ab ijs impctratam oftenditj qui aliquot iam annis, omncs fuasco* gitationcs, curas amp;: confilia eo di-rexerint, vt Regnum Galliæ, exclu-fis hærcdibus amp;nbsp;fucccRoribus legi-timis,ad [e transfcrrent ncc fatura-tos rapinis ôtcscdibus, quibus re-gnum replertnt, Hdpanos iniupcr trudehlsimos Si pciniciofifsimos bodes in Ga'.ham induxifienr. Hos ' penuros be leditioios regni prodi-

tores. Si ab omnibus veris amp;nbsp;gci- , nianis Francis conlputnqos Si ab-Ortiinandos , quod iub Reli^ionis prætext'j hattcnos octukare conati fine, nunc Bullæ Poutificiæ oecalio-ne, in apricum amp;nbsp;lucein proferre, du«) Regem nouura cligi, amp;nbsp;veterem ac legitimam fucceisionis in rc* ' gno Galliæ rationein, in qua tan-qiiam cardine, regni ialus amp;nbsp;inco-lumitasad omncin pofteritarenivcr-ferur, mutare amp;nbsp;abolcre velint ; amp;nbsp;ïîbicoronam vel cum totius regni perpetuoexino imponerc nitantur. Catholiciiffitur ordines reyi addi»

çgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O

âi,ca?teros ftatus, vt bonos amp;iin-ccros Francos, ad amorein, obœ-dientiam, 3;fidemregno amp;nbsp;patiiæ debitam, amp;nbsp;cauendas feditioiorum perduellium, qui non Religiontm, fedregionem amp;nbsp;Regnum quærerêr, amp;nbsp;barbares Hifpanos G-allis impo- ijpj ncrent, pradicas infidiofas, hortan-tur.prohibent Bullam fpargi, aut ci loca, in quibus de nouoregeeli-

gendo agendum fit, adiri : de adeun-tibus ea, nobilibus amifsiöncm ho' noris ; prxlatisj bentfkiorumj cx-gt; tcris pcenam criminis læfæ Maicfta-tis amp;nbsp;turbarae pacis amp;nbsp;proditorum patri« denunciant.ciuitates etiamamp; oppida,in quibusdccreando regc nouo aóluri fint,funditus/oio «qua^ tuiri mjnantur.HæCjCÛ à Catholicism Naiiarreo coniunâispublicatacflét: Dux Fcriæ tandem Paiifios appcl-

gt;• April, lit , amp;nbsp;initio Aprilis Gregoriani in confedu Ordinum rcgni,à pace inter reges, Catholicumamp; Chriftianifli-j

•5Si?- mum Hcnricum fada, amp;nbsp;coniugio Elifâbctbaf, filiæ Henrici Philippo nupræcorroborara,exorfus; Bene-uolcntiam illius ergaî Reges amp;nbsp;rc-gnura Galli«, multis illuftiibustefii-inonijs, Francifeo 11. Carolo IX. amp;nbsp;Henrico 111. declaratam , prolixe exponir. Queritur fimul, Reginam marrera fub Henrico 111. imroemo-rem beneficiorum pr«teritoium , Antonio Liifirano auxilia præbuif-

meracum, Anîvvçrpiam amp;c alias ßel-glcivrbes occupanti, ciim impedirc cuin amp;nbsp;debcret amp;nbsp;pofler, conniuiffc nec aduerlatatn cfl’e. Nihilominus regem Hdpanumjtotgrauibus iniu-hjs laceflitum, non ex impotentia, fed Chriftiana bcncuolentia con-ftantem in amicitia manfiHe. Franci-fcomortuo, cùra pnnceps ßiarnen-ßs,religionisverjBhoflis, ad regni fceptrajfauente rcgeHenricoIILcoc' jjg piffct afpirarc ; fratreamp;Guißos, nun-qua fatis laudatos principes, de re* medio tanti mali cogitafle, Ócfcedus pro ruenda religione Catholica ini-tu effe, cuius onera rex Hifp. præci-puèfuftinueric, quiamp; pecuniam in-gentem Guifijs fuppeditauerit, Sc exercitibus fuis, duce Farnefîo,ciui-taréParifienfemÓeRhotomagenfem,-ex manib. inimicorum liberatas cÓ-feruarit, deniq; inauditum amicitiae exeraplö,fuadeferendo, cum incre-dibiii detrimento, vc Gallis opirula-

rctur, dcmonftrarit. HabutfTc fcm» per io Gallia fuos miniftros, qui in Ïhs rcrutn difficultatibus, cos con-folarentur, oraniq; officioriun généré Gallis prxfto client. Alere adhuc copias inilitarcs pro falute Gallo-r • rum, in quas jfexagies centenamil-lia aureorü fuperioribus annis, ablq; vllofuocommodojinfumfcrir.cotn-niendaflc Gallorum eau lam fummis , Pontificibus, deniq,- huncconucn-* ,^3^jtura,falutisGalliæcaufa vrlilïe, qur.

in eo fita fit, vt lex Catholicus à I Gallis clisatur, vtro zelo rcligionis, caq, potentia pra’aitus,qua tes Gal-, lorum ad priftinum Dci cultum S£ Rcipublicæ fplendorcm reftituar. amp;nbsp;quiapericulum in morafit, hortari regem fuum, vt accélèrent : amp;nbsp;opcm haêtenus præftitam, maiorcmquc,li opus füerit, Gallis poilicerLSe quo-que Omni ftudio, cura, labore amp;nbsp;fide commodis Gallorum femper ad-futurum eife oftendit , ic exhibitis regts fui Uteris, fi quid amplius fit,

quod requirant ordincs, quidqjn mandatis habear, vberius expolitu-*uiu éiïe. Tam Ipeciofoproœmio, amp;^uauitatis, beneuolcntiæ amp;nbsp;çad-tatiSj-peâare ac melle dulcioiis ple-no,aditum bbi Hilpanus,adregnuin Galliæ, prxrextu Rcligionis, a legi-timis hæredibus amp;principibus Re-gij fanguinisdn fuam familiam tranf-ferendum, præparabat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Excepii aurem Hifpani orations NicoIausCardinalisamp;Archicp.Rhe-ineniis,qui nomine trium regni Gal-liæ ordmum, b^ato dc aduentu in ■Galliara,Gallis optatilTimOjgratula-tur; nee ex Hifpanici regni magnari-bus quenqua, rebusgerendis aptio-rem^ vel Gallis gratiorem, mitti po-tuilTe oftendit. Poftea de omnium rerutn viciflitudine amp;nbsp;inconflantia præfatus, Galliæ reges olim, acerri-niös Chriftianæ rcligionis vindices, amp;nbsp;Hifpanis catholicis amicitia iun-âos ;exemplis.ÇIodoueii qui Vifi-gothos Arianos, inter Ligerim ôc

Pyrcneosmontes, adfîdcm Catbo- d licam redudos, regno fubicceratîx {Chjldcbcrtifili|,quiinHifpanias pe-A netrjrtr,acindereuerfus monaftcriü li -S. Germani fundarit: CarcH Mar-g tellijtjui SaraccnosinGallia dcltufb ritïCàroii magni,qui inHiipania Sâ“ ç racenos coëgcrir, vt catholicos in-Ti colas quicte fua religione frui fine'.q rent, amp;nbsp;Alphonfiim Gallicia: i cgem.n

Baléares infulas in clientclam ac-ri ■ceperit: Caroli V.fapicntis,qui Ber-Ti ‘ trando Gifcelino, in Hifpaniam mif-c foiPerrumCaftcili' regem crudelcrn-v -regno dcicccrit, èc Penricum fulfelt;C -cerit J amp;nbsp;affinicatibus cuni Hifpaniae c -regibus, à Francifeo I. HenricoII. fî Carolo IX. contraÉlis, dcmonftrat. f rNunc autem , coniierfo rcrum fta-f quot;ju, dum in Gallia, împijs hærctico-1 -fum furoribus omnia milccantur, ! «PstLip FVM Hifpaniærcgem jveic ƒ -catholicum religionisCatholicaît -euftoderu amp;nbsp;dcfenforcmjdiuinitusfi

! xitniliano Cæfari próaiio ’j Caroló '■V. patri, rebus pro religlonc catho-Jlicagcftis lon^e anteccllat, amp;nbsp;Rc-• gnum Gallir, duabus in obfidioni-'buSj ab Hærctici tyranrride,cuin ’ ercitUjduce Parmenfi vindkarkjDCC 'Tcgnandi cupidttatem religionivn' '•quam prætulcrit, imô nullis vnquatn »•rcgnis aut prouincijs prareßcvoluc-'■rit,, in'quibus non catholica Roma-'“na religio regnarct, fimikin Fran* '“cifcib amp;nbsp;Henrici II. Gallia? regutn » voluntatem ^fuiflc , amp;nbsp;principuni '-Guifiorum, qui G allie ac gentis Mac-ß cabei amp;nbsp;lumina fplendidiifuna, pro • fide amp;nbsp;religione catholica , fuum • fanguincDi , vitam^ue ipiam pro-'fuderinc. Hifpani« vero regem ca-'tholicum fecundui» Deum , velut ,iiberatorcm fuum Galliam agno-: fccre.quæ hærefibus in cam irrepen-

tibus s amp;nbsp;bellis inde exortis atflidiP s fima,etfi ab odo fummis Pontificib, 'ütdiuca fit} hos tamea Qtnncs, vnius * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ Hifpa«

.Hifpanijercgis inunificcntia fnpera* tos cffc. Itaq; immorralcs fe ip/i gra- j tias agere, amp;nbsp;prccari, vt dcinceps ct-iam pra’fcnti auxiliofpfis fuccurreiC' amp;nbsp;flagranti Gallia: inccndio rcmc-diumafferrcpergat. His enini gra-dibus, in cœlum, ad perpeiuam amp;nbsp;’ imtnortalcin gloriam, Rcgcra Ca-çholicum viam flbipatefaftuiu elfe.

Sic inchoatis Comitiorura nou» Regis eligendi caufa indidorutn, a-dionibusjpoft aliquot dictum deU-^ bcrationeSjVifum eft Ordinibus gregatis : Cum multi principes Relt; , gij languinisj Stalij officia coron#* publica gerentes, aliquot itéCar^ dinales,Epifcopi, Prælati, amp;nbsp;alij Ca^ ‘ tholicæ Rdigioni addióli , NauaPj, rafo adhérentes,ad hæc comitia acccflerint ; hos quoq;, fidei StiU'^j rifiurandifui, quo ccclcfiae ße patri^j^ deuindi fint, per literas admoncnyj doseflcjcolq; hortandos, vtcon'ç iundis cum cæteris Catholicis ordr nibus confilijs,rationes amp;nbsp;media iu\ uand^

’ ipondeht,etfinon reneantur ad Du-’ cis Maicnnæ poßulationem quo-' quam accedcrcj tarnen ChriftianiP ' /imi Regis fui, clementiflîmam erga ’ miferos fubditos voluntatem (uam declarantisconcefTu jfc, nominato ‘ temporc amp;nbsp;loco idoneo, cum caetc-ris de R epublica amp;nbsp;pace collocutu-* tos tlfe. Cum autem aliquot heb-’domadas ducantc collatione, Ca-” tholici ordincs à confoederatis cuo-’cati hoevnum præcipuê cognofee-’fecuperent, an Rex tandem difcc-*dcrca Rcligione hadtenus profcRa, ’amp; antcccRorura fuorum Rcligione , catholicamRomanara amplcóli ve-Jit : Rex, vtriufq; rcligionis ordincs, cum principibus fanguinis, amp;nbsp;tota * nobilitatc, ad 15. lulij, fe,in Carnu-jum oppidum conuocaturum o-'ftendir.cumintelligeret fuos quoq; .Catholicos ordincs , hadfenus fibi xoniunduEimos, plerofque iplo de-j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ferto,

fcrto,noua inter fe ronfîlia aduerfus »•(■geiu agttarc. Cuius conlîlij caufaJ ilh ottendebant , quôd hattcnus, dum de légitima pcrlona amp;nbsp;jure fuc-ceffionis rrgni difeepratio fuiffet, fummafide, vt fubditos fideles dc-cer, Regem iuuifTent.Nunc verö,cö hoftes ipfius^ confœdeiati plcriquc jpfum Regem agnoiccre non dttre-6tcnc,modôCatlio!ieam religionein Romanâprofîtcatur ; idq; regia Ma-ieftas reculant, non le djutius, propter lingulaié regis de religionc O'* pinicnem, fe fuosq; liberos, ad ex-tremam mcndicitatcm redigere^ Si regno extremam vaftiiatéamp; Hifpa-ni tyrannidtm attralierc velle.Intcr* ea rex docctur, Carolun) comitetn Mansfcldium,Pétri Ernefti filiû, Hi-Ipani ducenijin Picardiajnon h ab ica aélionis de pace mftitutæ rationc, hoftiliter graflari. iiaq; ipfc etiâ, af luu'.ptis 1500- Anglis, totidem Hel' ucrijsj amp;nbsp;2 000. Gallis, amp;nbsp;800. equi'-tib us 4 Druidum vrbcm ex improui-

. Abrupta igiturcolIationedcpa-‘ ^ cc, quiParifijs erant confœdcrati,, . cum Hifpani amp;nbsp;Pontificis kgatis,dc alterius Catholici regts elcCtionc

, traâant.vbiduxFertæ,Hifpani kga-j tus, tandem mandata fua apcriens, g propofuit,vt infanten; Hifpaniæ Ifa-bcllam J Henrici Galliærcgis nepte, Kcginamcrcarent, ciquemaritum, ,, Erneftum Archiduccin Auftrije ad-» iungerent. Ita Hifpaniæ legemjCOh' fciuandæ rcligionis amp;nbsp;rcipublic» Gallic« caufa , tantum pecunia? amp;nbsp;ÿ hiilitum in Galliam miffui urn, vt fa* die funditus cuerti hærcticus prin-cepsßiarncnfis5 (non enitnGalli« jj aut Nauarra? regem nominare di-p gnabarur) ac extirpari polïît. Rc-j Ipondcnt ordines Galliæ confœde-rati.IegeSalica non licerc foeminam f in regno Galli« fucccdere; multô j, minus, extra regnum natam Rcgt-j. nâcrcari. Quoddi Hilpanus,princi-j, pemGallicu,ex douaoLoihaiingica, ';i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad

ad coix)nâ promoueri Gnat: acquîc-kerc fCjVt Hifpanam coniugem clc-ttusducar. Ad hæc Hifpsni IcgatusP cùmfœminasLex Salica excludat, ( nolle ie amplius infantis' Hifpanicæ velErncfto vcIGallito principi con-iuqio iunijendæmcntioncm facere. Scd quia diuiius capitc certo rcgnu ; carerc non polsit;Regcm Hifpaniy, । optimecupicntem Galliaeregnojea- * detnjquæfiliæfuæjfircgina defigna- • retur, auxilia obtiilcrir, nihilomi-nus præftiturum tfic , modo Erne-ftiim Archiducem Auftriæ regem rcnuncienu

Tandem vero, mcnfelulio, Henricus Giiifîus,Henrici, ab rege Hen-ïico 111, ante quinquennium inter* feâifiîius, 2jgt;.annorum iuuenis, i quibufdam confœdcratiSjGuifijs in-primis , nominatus ac elcâus eft* Sed intercedente fenatu Parificnli fumino,quern Parlamentum nominant, amp;nbsp;leüante, non nifi Sanguinis regij principe,legitime regem creaii

Interca Hfc N R J eus Galliæ amp;nbsp;Na-. uana? Rex, ptriculorum ingentiuni »noie ac diuturnitate,amp; Nobiliratis, e|ua: htidcnus lumina fide ei adhæ-fevar, vvidin,n!fiad pontificiam rc-ligioncin rcdiier, ah ipfo dcttéiuræ, prccibiis jqiicritnoiiijs amp;nbsp;poUicira-lionibus viâus: quod aliter bellis ciuilibus finis iinponi non poflejvo-Icntibus Gallis omnibus ipfcimpc-rarej amp;nbsp;Gallia ex Hilpani faucibus eripi nulla ratione polTe videictur; tandemfibi palTus eft perfuaderi, vt deferta,quant haâcnus colucrat,reformata , quam nominant, religio-ne, Pontificiæ fc iterum adiungcrcr. Quareldibus lulij luliani^dienatali*?-^“’* fuo, nudis pedibus, cum candela, tcmplum S. Dionyfij ingreffus, amp;nbsp;Archiepi'eopo Burgenfi conftfius ' amp;abhærefiabfolutus,Mifl’amPon- v tificiam, magna lolcnnitate ab Ar-ciiiepilcopo edebratam i rurfus au-

16 o A L li r ç A. 5 dire cœpît, ac priores concionato'’} ; uiîoicum res cxaula remoiiit. Legatosctiamj ducern Niuerfiam amp;nbsp;alios fummos viros, ad PontiHccm Romam dclH-nauit, qui Regiain conuerfionem, ’ amp;c«in Efcleiu cachojica Romana coniundionern , approbaii 8c con« fir-mari petant, amp;nbsp;obediennam Pon-tidcipromitrant, Hæc fummo cum populi Parilienh's, f-c Parlanscntj, ac ‘ muitorutn principutn catholicornn? . gaiidio , fed frementibus ac indi-gnannbus Hifpanis amp;nbsp;fadioni rlli addittis prælacis Sc monachis, excepta lunr. Inducisc ctiam trinm men'lnun, in Gallia j'ancîtæj amp;nbsp;poft-ea totidem menfes prorogava; hint, J , , intra quos, de perpétua amp;nbsp;generali pare conRituerctur.

Excquiæ ftineris Henrici 111, re-' , g's, ante quadriennium à monad-io in caftris ad S. Ciodoueum interfe-di, «adS. Dionyfium, lolennitate 8£ rjcibus in regio funcre confuetis peradæ 3 amp;nbsp;Hnitis Icpulturæ cere-mo-

raonijs, Henricus I III. rex Galliæ amp;nbsp;1523-Nauarræ, publicæ renunciatus eft. Interca legatus Pontificius, cum Hi-fpano , Parifijs, Henrici Guifi) elc-âionera, à cæteris ordinibus ratam haberi vrgct, amp;nbsp;Nauarrcum tories relapfura, acepifcopos, quibus in religione Catholica informandum fe præbucrat , amp;nbsp;archiepifcopum Burgenfem, à quo abfolutus crat, paricer ex Eccleîiæ Chriftianæ com-munionc eieótos,diris dcxiouec-,Ro-TOæ etiam, régis Hifpaniæ agentes ac mipiftri, apud Pontificem lumma contentione inftant, vt legati fui ex-comnaunicationem, Parilijs latam, eonfirmct:nec vUos à Nauarrco Hy-pocrita legatos audiatvcl invibem admittat.alioquin ilHs vna porta in-gredicntibus,fc altera egreffuros cf-ie minantur. Cum igitur Dux Ni-uerfius , qui caput legationis Na-uarreæ futurus erat, virum nobk-lem,Romam, petendi à Pontifice coinmeatuseaufa mififfet Clemens^

vt in ncgotio adco exulcerato, con* , fideratius agerer, oâo delcólis Car-dinaiibus deliberationem commen* dat,quicümæquâlibus votis inter ie difsiderent : in scnerali confifto-rio eauiam proponir. vbi maiori parti vifum eftjegatis Nauarræi ad-itum gt;n vrbem, amp;nbsp;mandata fua ex-ponendi faculratem, commode ne-garinon poiïc. ciim nihilominus in-' cegrum Pontifici futurumi fit,illis au-ditis conftituere, quod exfua amp;nbsp;ec-clefiæ Roman« dignitatc amp;nbsp;vfu fore cxiftimabir. Et tarnen poftca Niucr-fio in Longobardiâ progreiïo, nuntius Pontificius obuiam miffus eft, qui cumLegatiNauarreni perfonam gcrentenij in vrbemnon admifTura ncc auditum iri fignificabat. Sin privatim, proprio nomine aliquidpe-titurus veniret, aditum ci liberum paterc.Tandem igitur, 26. Nouem-bris Gregoriani, Roraam ingrcflus eft dux Niuerfius. quern dementer amp;placide Pontifex proximis dicbus

aliquoticsaudiuir. fed paulo poft, cxcunte Dcccmbri, rc infedadimi-ftt ; non quidem fimplicitcr ncgans Nauarreo Abfolutionem, fed diffe-rens, donee illuftriora pœnitcntiaî figna cernerct. In Gallia vero, Regis Nauarrei, poft reditum ad Pon-'tificios, res amp;nbsp;Ipes tnagiseciam du-biæ amp;nbsp;fufpenfæ» quàm anrea, initio videbantur. amp;nbsp;Hdpaninouæco-piæ circiter 4000. ex regno Ncapo-litano ScTarraconenfi,Finale ante trimeftre appulerant, quas Lugdu-nenfis vrbis Gubernator, dux Nc-morenfis, Mainij frater vterinus in Vrbera reeepturus erat, vt arccin amp;nbsp;vrbêLugdunenfem,cum vicina pro-uincia, in Hifpaniæ Regis potefta-tem traderet. Sed literis interceptis, amp;nbsp;archiep. ac fenatui rc patefada, DuxNemorenfis à Lugdunenfjbus captus amp;cuftoditus eft incnfc Se-ptembri.In Britanniam quoqjtnino-rern, rccentes Hifpanorutn milites nauigijs tranfportati, amp;nbsp;arces ac op-

coepit ob* fÏiljo 18.

Martij.

I fjumj.

In ßclgico MAVRicrvï comcs Naflauiæ, VVilelnù principis Vra-niæ filius amp;nbsp;Mauricij elcdoris Sa-xoniæ ex filia nepos,HoIlandiæ Gubernator, luuenis ante annos ani-mumque gerens , curasejue viriles jGjktrvbis montent, oppi-, dum munirum,in Brabantiæ amp;nbsp;Hol-landiæfinibus ßtum , tres iam menfes, circumuallatum, vi SiC fame ad dedttionem coaâum occupât: fru-ftra .-îffidente cum excrcitu Petro Ernefto comitcMansfcldo fenefeui, poftParmenfis obitum, Be'gici gu-bcrnationemvicariam Hifpaniajrex commendauit ) qui foluerc obfi-dioncm irrito conaiu inftituerat-Oppidum, VVilelmi principis Vra-nij viduæ, Amy tali) Gallicibliæin-habitandum à Mauricio priuigno, traditum eft.

roIxMompenferiæ filta, ijfdcm die-bus, dtim frater viftoriâ inliqniad Ger-rrudisbcrgam potiturj rxinE-Ri c O elcélori Palatino , Ludoici filio, adolcfccnt! viccfiinum artatis annum agenti , matriirionio iungi-tur Tflkbcrgæ: quo ex Hollandia, per Stadam ad Albim, amp;nbsp;Lunebur-

Nec prius ferc, vicinis Paiatinatui principibus , amp;nbsp;fubditis plerifqucj de bis Nuptijs conflicit jquàm per-adas fuiffe allatum efl.

Paulo poftjvicinus PalatinoPrîn-ceps optimus, amp;nbsp;ccclefiæ ac literarû Nutritius fingulariSj Lvdoicvs, Dux V VirtebergcnfiSjChriftophori filius, cum, 25. annos parriæ fumraa cum pietatiSjelcmcntiæJv.ftitiæjbe-nignitatis ac niunificcntiæ in ecclc-fias amp;nbsp;literarum ftudia laude præ-fuiHet: vixiffet 40. rebus humanis exemptus cft , nulla reliâa fobo- . le exie nata.Quarefobrino propior

Fmdericvs comcsVVirtebcrgcn-üs amp;nbsp;Mompelgardcnfis, Dti bencfi-cio nemine aduerfantc, in toto Ducatu tranquille amp;nbsp;pacifice'fucci flit: amp;nbsp;fincerain cuangelij dodrinam,or-dinem ecckfiarum, üudiorum, do-ôtrinæin Academia amp;nbsp;monaftcrijs. Leges, Indicia, d ifei pli n a in, amp;nbsp;oin-nes adminiftrationisPoliticæ partes,, ab antecelToribus , Chriftophoro Patruclc,amp; filio illius Ludoico,pie, fapientcr amp;nbsp;féliciter conftitutas, fi-deliter tuetur amp;nbsp;conferuat.

-----

V L K i G V s Cornes Wir-

tebergenfis. Stutgardiar habitauit © 1480. ----pe.---, Pberhar- Hhnricvs'

dus II.pul’ comes Wirfus 1498. tebcrgcnfis

• - quot;nbsp;■ -— - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- — nbsp;J

Wirtebergenfis comes Wirteb. vxor Htn-cœpir 1498. pul- amp;nbsp;mentis Peli- riei duci$ fus 15 19. rcftitu- cardi cui kni Brunfuuic.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I V L 1 V $

Ch ristopho- Fridericvs,, conditor RvsÖijöS. nbsp;nbsp;nbsp;LudüicoinDu- Academix

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;catu VVirteb. Inlix.

»59?. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I HeNricus Iulius

Ex forore vero Ludoici VVirte-bergenfis natus, M a v a i c 1 v $ gt;nbsp;HaG* fixiprinceps, VV’ilclmi filius, Philippi nepos,patri recens dcfunóto, in gubernationc patriae iuccedens; coniugemlibijingenio , pit rate amp;nbsp;forma illuftrem puellam ,fobrinatn fuam,delegitHAGNBN, fiüamGc-nerofifsiiui comitis ,Ioaxhu Ge-©R.G11 Sohnenfis , Laubaci iedcni habentis.cum qua,Caffcllje, facrum

l,udoi- Magous Phili pp y s comes Sot-cusHafquot; dux Mega- menfisjvxor,Adriana Ha-lîæLandg poliranus. naënlis, mater duodecim

VVilelmus—An—-Otto, pofte- Rexnhak-nicdiusHaf na. riormaritus dus , Celebris

FKidcn- ex Anna, Landii. Half. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infignis derc

dSx fœderis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mi,tai über

©J «67. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Er- Herman A-

-.NE- dolph.Cano-sTvs. nicus Colon, amp;nbsp;Argentin.

Mayri—Hagnes Philip- Fri-ciuSjLand- naraijyS pus

granius 7 lanua- Gcor-Flalsiæ,Ha- rij. . nbsp;nbsp;nbsp;, gius.

gnen fobrinarn fibi counubio iungit,

Princi-

Principio anni, inter loanncra Gcorgium , marchionem BranJe-burgenfcni loachimiFriderici A.d-miniftratoris primatus amp;nbsp;Archiepi-(copæ Magdeburgenfis » fïlium ; amp;nbsp;Carolum Çardinalem Lotharingû, ■ Caroli ducis Lotharingiæ filiuin, difcor,dibus Canonicorura Argeh-tinenfium fuflfragijs clcóios Epifco-poSjBclIumjiatnin nonum vfq;men', fern gerebatur:quod àComniifiarijs Impcratoris, Adanao GalloPope-lioàLobcovvitz amp;nbsp;cæteris, menfe i�bi; Februario tandem fcdatumjamp; artna vtrinqidepofita, ac miles dimiffus / cft. Conftitucrat cnira Imperator fex clcdores ac principeSjMdgunti-num,Säxonem, archiducem Ferdi-nandum, Palatinum PhilippumLu-doicumjluliumepifcopum VVurcc-burgenfem, amp;nbsp;Ludoicum Landgra-vium Halilx,qui controucrfias inter partes cognolcerentjamp;amicè vcl iu-diciario procclïii dirimerét. Interen, donee de adminiftratione epifeo-

-pæ amp;nbsp;reditibus , pendente tranfa« dione aut lire, conueniflet : Carolus Cardinalis Lotharingus , arces amp;nbsp;oppida, Zabern, Hohenbarr,Kochersberg , Molsheimum, Benfeld, Schirinac, Mandat, Suite, Ruffach, cutn cœnobijs amp;alijs antiquitus ad-iunótis: Marchio lohan. Georgius, Oberkirch, Ettenheim, VVcntzc-navv, Marxheim, Rcinavv,Dach-ftein, Marlenheim,cum reditibus c-pifcopi in vrbe Argcntincnfi, tene-buntjijfq; frucntur,amp; fubditis libertärem conreientiæ, amp;nbsp;priuilegia ac confuetudines priftinas relinquent: nihil vi contra fc mutuo vcl quen-quanfaliuraattentabunt: fed peti-tjones fuas, fiuc proprietärem fiuC poffeflionem, fiue damna, aut fum-tus fados fpedcnr,corara fex depu-tatis principibus légitimé proponent, iudicio fe citatififrent, amp;nbsp;iudi-catoabfque contumacia parebunt. Eodem inodoCanönicifummitem* pli, Curium hatium Argentinæ tc-nentes»

ÄRCBNTlNBNsi 2/ ncntes, amp;nbsp;cætcri ab his diflentien-! tes, deputatorum principum iudi-; cio fe fubijcient, amp;nbsp;reditibus , quos hadcnus finguli tcnucrunt, donee I de illis deputati Cæfaris comniiffa- , ' rij5amicevcliure, aliterconftitue-rint, tranquille fruentur. Senatui Argcntinenfi VVaflelnhciroum Lo-tharingus reftituet,amp; Collegia, Ho-; fpitalia ,Scholas,amp; eines puuatos, ; fuisprædi)samp;reditibus,in toto epi-i fcopi territorio, quictc vti fr ui finer, . amp;nbsp;de damnis datis, amp;nbsp;irnpenfis bel-, li, pollulanti coram lex depuiatis ; relpondebit, amp;nbsp;iudicatum ioliiet. .' Erneftus Fridericus etiam, marchio Badenfis, qui fc loanni Georgio amp;nbsp;; Argentinenfibus cqntra Lotharin-. gum cum cxercitu coniunxerat,re-. Üitutionem comitatusBitlcnfis,cum . inierceptis reditibus , amp;nbsp;impenias . belli aLotharingo repetens, Öt Ca-, rolus comes in Hohenzollern ,ciuf-. dé comitatus nomine querelas luas ,, coramlexDeputatisproponent,qui vira-

aS vtraq; parte audita,vcl amice tranfi-gent , vel de iure pronunciabunt. Captiui, qui arma non gefferunt, v-trinqs loleiabili conditionc libcri, ad funs redibunt. Omnes, qui alter-ucri parti, confilio, opera, manu fer-uiciïint, pacis huius beneheio fru* cotur. nec in arcibus amp;nbsp;oppidis fu- ' pra noæinarisptæfidiavlla,nec prat- ' fedi niHGermanici collocabuntur.

Etli autem ad tradationem cauléc Argentinenfis à fex deputatis prin-cipibus partes : ad ip.Marnj Spiram citatæ eranr: tarnen menfe Maio de-minn aólio inchoata edjvbi, cum inter cæccra , de territorio cpifeopi Argentinenfisjfex principibus,Cat-farcæ Maieftatis commidarijs , cc-! dendo, donee amice vcl iure con-trouerna finirctur, fubdclegati pro-pofuiflentjtrcs fere raenlcs conlum-ti 5 nec tarnen ad caufa? principalis Metift lu- traótationem peruentum cft.Subdc-

MARCK« BRANDESVRO. 39 quæ haé^eniis accidiffcnt, refcrrc veile oftendunt, ac iubent interca partes pacem colentes quiefccre, amp;nbsp;mcnfe Nouembri, Francofordiam I ad continuandam aâioncra incho-atam redire.

Ioannis Gcorgij, eleâi Epifcopi Argcntinenfis, frater natu raaior, ' loannes Sigifmundus in Boruffiam profcótus eft, vtlll.principis,Alberti Friderici (cuius,paftriielis fui, curator, Georgius Fridcricus,quindc-cim iani annos fuerat)filiam Ännam, coniugem duccret. Ntiptiæ fequen-tianno in magna legatorumRegio-nnn amp;nbsp;tnultorum Principum tre-quentia féliciter amp;nbsp;tranquille per-. adæfunt, 2o.Oaob.

,, Io AMiesxleótor Fr i d e r iciis in Franconia ’ Brandeburgicus federn habuic. @ 1536.VXOC z© 1495« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sophia, Cafuniri régis Polo-

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nix filia.

I O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* loach-

1554- tus Bo* © rufsias

lyVT. 1578. :

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S. ......... nbsp;■ ■■ '

inan. Geoigius Io a n. Sigibnun-tiedus tpiieorquot; ' dus, gener Albert, pus Argentinen Friderici duess lisi5ÿ*. Borufsia; 8

In Harcynijs montibus, Thurin-: giam amp;nbsp;Saxoniâ dirimentibus,Ea' neftus cornes ab HoenHein, Voiequot;, r.iuiii. mari VVolffgangifiliuSjfinelibciiS maribus moriens, fainiliam fimul fi' niuir. cuius arces amp;nbsp;prædia,2d duccî Brunfuicenfes feudi Dominos , in^ arce Guciforum amp;nbsp;Grubenhagcn kdemhabentcs,redierunt. Gener ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;logiaî

Îogiaî Hoenfteinenfis partem,fupra, , V Vilelmiepifçopi Argcntincnfis o-bitum annotans, recitauL

Aqvis g RAoenfis difcordiæ inte* , ftinæfcmina, ex religionis diflidijs '' orta, exeùnte anno 1580. recitaui. Cumautcra, Reformatæ religionis eines, non modo publicum religionis fuæ exercitium,frementibus Ca* gt;nbsp;nonicis amp;nbsp;Senatu Pontificio,habc-rent; Verùm etiam in fenatum reci-pi, amp;nbsp;confules fuæ religioni addi-dos creari vellentj amp;nbsp;(aduerfante । ,■ fenatu veterijin quemmore raaio-rura amp;nbsp;vigore Senatusconfulti anno 1560. à tota ciuitatc , fanciti tan-tùm Pontificij legebantur) ipfi,con-fules fuæ religionis conftituifTent : antiquus vrbis magiftratus, ex folis Ponrifîcijs cônftans, à Canonicis Sc duce luliacenfi vicino incitatus amp;nbsp;adiutus, acciifationem nouorum ’ Conlulum amp;nbsp;ciuium reformatæ re-’ ligionis coram Cæfare Rodolpbo inftituir. Qui fcucriflimis mandatis,

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' . ' '

Rcmpublicam in priorem ftatum rC' , nicui vrsebat.Cùm autcm noui con-fuies amp;nbsp;Icnatorcs pacem rcligionis ! in Imperiofancitam prætexcrent, ói ( cærerorüm Auguftanæ confeflionis j Principum amp;nbsp;or'dinum interceffione ■ vterencur ; Ca?far in comitijs Augu- i 15 82. ft^nis, de confilio ordinum Impcrij, | archiep. Trenirenfcm,amp; elcdor.Sa- ’ xoniæcommilTarios conftituit,quo- • rum fubdclegati Aquifgjanuin pro-fcdijVtramquc partem audierunr,amp; j principal! caufa indccifa, Relatio-1 nem fuam öi. aóla omnia denuo ad '

ijpo. cio aulico controucriia cognita, »7.Au^ua.tandem huius anni menfe Augufto, (pridie ante quam Sifeccum à Turns capium elt, ) fententiam admo-. dum leuera aduerfus accufatos pro-nunciauit: Non îicuilîeillis, nec dc-builTein Cælaris vrbe amp;nbsp;fede Regia Aquifgranoj vcl in rcligione aliquid nouare, vel Magiliratum amp;nbsp;Guber- ! rrationem vrbis de fado inuaderc.

AQ_VIS6RaNENS. JJ îdeoqac quæ ab îpfis hadenus in ; eo fufcepta fint, caffari amp;nbsp;aboleri, • omnia in veterem ftatum, qui ante fufeeptas has nouationcs , anno 1560. commun! fenatus amp;nbsp;ciuitatis ' totius dccreto fancitus fuerit, refti- ' tui, amp;nbsp;adorés in priftinum locum , reponi debere. nec deinceps, in elc-dione Confulum,Senatus,amp; perfo-narum fenatuiferuientium ,nifi iu-' xta dccretumanni 1560. proceden-dum eiïe. Infiipcr omnis litis expen-fas , adoribus refundere , amp;nbsp;pro damnis fatisfaccre, aceufati iuben-tur : referuata nihilominus Cæfareæ Maieftati poena pro dclidi merito de damnatis fumcnda,amp; faîua Duci t iuliacenfi amp;nbsp;Adoribus potcftate,re-; liqua etiam lua lura, querelas, amp;nbsp;poftuJationcs,aduerfijs cos coniun-dimvel feorfim légitimé perfequen-di.Huius grauilsimæ Sententiæ pro- °*®'’ luulgationem, paulô poft fecutum eftMandatum, quofubpœna pro-feriptionis, inttafex bebdomadas.

parère,amp; oranes latæ fentcntiæ partes exequi,amp; documentum paritio-nis fufficiens, exhibere intra certuin ' dicm iubentur. Damnatiigitur Re-^ formata? religionis Aquifgranenfcs Confules ac eines, à Principibus Si ciuitatibus Ausuftanæ confeflîonis, præcipuis confilium amp;nbsp;patrocinium ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Auguftæde- '

^ 592. Si GisMVND vsPoIoniærexjSue-ûe’mb.quot;' ciæ regnum, morte patris, fuperiori -anno hærcditate adfe delatumjadi-tnrus j in comitijs regni Poloniæ or-dinibuSjConfilium ac inftitutûfuum, ^593’ cxponitgt;amp; fciuuaripublica contri-butione petit. SenatoreSj ctfiin Polonia Regem manere , amp;nbsp;officium fuum adminiftrare maluiffent : tarnen, fi intra vnius anni amp;nbsp;menfis lpacium,confiituris in Suecia rebus, ad Polonos rcdirct, amp;nbsp;rcliquum vi-tæ tempus apud ipfos dein ceps cxi-geret; abeundi facultatcm ipli præ-

bebant. Nuncij terrarum feu Nobi-litatis, per MarfcalcumjRegij primu * ' de filia biduo ante nata gratulati, diutius à rese inftitutum iter differ-ri, amp;nbsp;pericula regno, abfente capitc imminentia, auerti orant. eumq; lu-rifiurandi,quo fe Poloniæ regno ob-ftrinxerat, fubieâifsimè admonent. His,noraine Regis Capcellarius Za-moifeius refpondet, fe etfi idem cu reliqua Nobilitate fentiat, tarnen ƒ nunCjnon vt fenatorem,fed Regium miniftrum,Regis declaratione ipfis indicate. Regem enim, qUod femel

' coronæ iurauerit. Regia fide praefti-turum, amp;nbsp;donee in his terris viuat, apud ipfos manere decreuiffe. Etfi c-nim neceffaria proficifeendi in hæ-reditariura Sueciæ regnum caufam habeat, quam in paótis conuentis I cum hoc regno, fibi referuarit ; ta

rnen, conftituto tempore in Polonia redire amp;nbsp;perpetuo apud eos durare veile. Petere igitur Regem, ne in-tempeftiue eum retinendo ac pro-

j, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C 3 crahi-

Ijfdem diebus, Cæfaris Rudolphi legatus, baptifmi infantis Regiæ tC'; Ris futurus, aducnic, qui publice à I rege,præfente magno Senatorum Nobilitads numero auditus,inido^' Regis Sueciæ patris obitum dcplo-j rauit , amp;nbsp;defucceflione in regno pa*’ terno,regi Sigifmund.gratplatus eft' Deinde Maximilianum fratrem, per legatos y de Bcutinenfi tranfaédo- i nc lurciutando confirmanda , de-' nuo admonitum efle : cumque ft', contra rcgnumPoloniæ ali quid mo-liri vellet, à Cæf.M. non adiutum id oftendit. Hoitatur regem 8i Senato-rcs, nei umoribiis homioum malc-uolorum,de praódcis inlidiofts Corona? PoloniCtT ftruóds; ftdem ha-btant. Pfoftcifci hæcab ijs, quipri-nati coramodi caula Rcmpublicatn amp;nbsp;adniiniftrationem Regiam turbare cupiant. Poftrcmo,Scnatoiesre-gni, nomine Cæfaris clcraendfsimè faltt-

falutatjamp; omnia Reipubîicæ amp;nbsp;ipßs falutaria precatur.Huicnomine Regis, Tarnouius Vicecanccllariüsmo-mine Senatorum, Baranouius epi-fcopus Plocenfis,refpondcrunt. Sed estera huius conuentus négocia vo ' lens omitto.

Rex jconftituta Polonia? Guber-nationCjÇÛreginajamp;forore, nauim VVarfauis ingreflus^per Viftulam fl. quadringentorum peditumVngaro-lum præfidio ftipatus, in Prufiiara fecundo flurainc deiccndit. amp;nbsp;pau-cos dies Torons amp;nbsp;Marieburgi rao-

- ratus, DANTifcüm peruenit. Vbi 4.Augua. \ raenfem integrum, defidens, ex con-filiarijs iterrarum Prufsiæ amp;. alijs, ludiciuiri conftituit in quo con-trouerfis tcrraruin Borufliæ co-gnits dcciderentur. Torns ac Elbings , Templa primaria , Pontifî -eijs adiudicata funt. A Senatu Dan-tifcano, epifçopus Vladislauienfis, Hicronyipus Roferadzeius , origine comes à Pomersdorff, fumma

contentionc ac importunitatcTera* * plum Marianum flagitauit, amp;nbsp;omni- ' i«.Auguft.’’o cumRege miffara in co tctnplo

Dominica Chrilti lachrymantis ob j interitum fuægeneis, cclebrarede-creuerat. Sed deliortantibus regem, turn alijs, turn vero quodam rcgni Sueciæ legato, qui Succorum etiani animos , violenta hac Religlonis' mutatione offenfum in monebat: controuerfia?illius decifio à ludici-busad comitiaregnireieda eft.An-i ï5^3’na,fororRegis, confelTioni Augu-

Ranæadiunda, templi Mariani con-; cionacores M. Conradum Brakcr-mannum, amp;nbsp;M. Michaëlem Colc-tura, adfe vocatos , docentes audi-uit.Tandem Rexmultorum contro-. uerfijs dijudicaris , omnia in vrbC; tranquilla, amp;nbsp;in priftino ftatu rclin- { quens, ad Viftulæ oftium defcendit. i commoratus Nauicon-«.septem. fcenfa, cœlo fcrcno,ac vento fccun-do ; poftridiè, reflantibus aquiloni-bus, in finum ad oppiduift Heil re-latusi

latus eft, vbi iaâis anch'oris, præ-toria cum paucis alijs , oótiduum fubftit. plures adoftium Viftularrc-dierunt. Tandern pvidie exalcatæ ab »j.sept-Heraclio crucis, denuo Rex, cum tota claftç, fpirantibus auftris vela coramittens, varijs iadatus tempe-ftatibus in Sueciam tranfmifit amp;nbsp;tandem Stoch,o|miam, regni metro-polin, quæ 8o. Germanicis milliari-bus Dantifeo abeft, faluus amp;nbsp;inco-lumis poftridie Michaelis adpulit.

Dum Dantifeirex defedit,omnia Dei beneficio pacata amp;nbsp;tranquilla invrbefucrunt ; excepto vnico tu-multu,cui caufam,Poloni cuiufdam nobilis minifter præbuit, obuium in foto,ad Libripendis aedes,baiulum, , qui cum onere præteriens eum forte attigerat,amp; cederc ex via iufterat, acinace grauitcr vulnerans amp;nbsp;cæte-ros eiuldem conditionis quorum magna ad Libræ domum frequen-tia effc folet, violentiam illius repre-hendentes ftmili audacia adoriens.

Pluribus autcm vt fit ad rixain con-currentibus , oâo decctnùe Polo-ni ex proxirais ædibus armati, baiu-losincrmcs, fuftibus tarnen amp;faxis . fe dcfendentesJethalitervuInerantj

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

amp; foro pellunt. Confeftim clamor de Polonorum violentia amp;nbsp;cædi-büs, paffiminvrbcdiffipatur. Ciues armati vndiq; in forum jpaulo ante defertum,confluunr,amp; Polonos re-primunr. Qui cùm fe inferiores vidèrent, è feneftris vicinarum ædium globos in ciues ciaculantur. Ciues viciffim in Polonoru hofpitia bombardas emittunt, ac tres quatuoiùe globiinRcgiam domunj-euolarunt. Accerfitur ä Polonis præfidium Re-gium,pediresVngarici,in fuburbio, cui à longis hortis nomen eft, collo-cati. Quos iam accurrcntcs, Motla-uæ pons penfilis fubito leuatus, commode exclufit. fic ingens ciuiu cædes auerfa eft. Intcrea confules amp;nbsp;Senatorcsaliqui, non finevitædi-fcrimine, in vulgus armatum profili-unt.

D AN T IS C AN A. 4Î ant, amp;nbsp;dues monendo, rogando, grauius appcllando, tandem, Polo-nis è confpedu illoru fe fubducen-tibusjtumultum fedant : ciim 23. in-tcrfcöi, plures 5o. vulnerati effent» Portæ vrbis per biduum claufje, donee primus autor tam triftis tragoe-diæ , Polonus quidam inuentus euftodiæ traditus eft. Inprimis veto,qui in hofpitium Regium globos cieciffent, diligenter inquifiti, amp;nbsp;per Tubicines , præmium indici centum Vngarici promiffi; confeiji autem amp;nbsp;diffimulantibus, fi pa'tç-fierent, par cum autoribus fuppli-cium denunciatum eft,

Cùm autem omnium aures amp;nbsp;a-nimos , hoc biennio belli Tvrci-c I in Vngaria redintegrati fama compleuerit : illius ctiam hiftoriam ftiramatira compledar. amp;nbsp;paulo al-tius exordienSjSERiEM Im p p.Tur-cicorum ab initio vfquc ad præfen-tem Amurathem 111.breuiffime no-* tatam, præmittam»

TVr c Æ communcm cum Tatarie origincmScythicam habennea-dera ferc lingua, inoribus, armis, amp;nbsp;bellandi ratione nunc quoq; vtcn-tes. Nomen Turci feu vt ipfi pro-nunciant lurchi amp;nbsp;Tzurki, fignificat ! ipforum lingua, NÓfta.J'«?, paftqres, : fine certis domicilijs , pafèuorun» caufa, cumfamilijs amp;nbsp;pecoribus a-gminatim vagantes. Qualcs nunC funt Tatar!, amp;Turcæolimfuerunr,, amp;paflîm in oriente adhucTurcma-ni, Paftorcsacruftici, codera mo- ; re vitara degentes, mapalia fecutn fua circumferunr. amp;nbsp;Ottomanura, qui prima fplcndoris amp;potentiæac Imperij familiæ Ottomanicæ funda- j raentaiccit, ex armentarijs ortumgt; : virtute amp;nbsp;felicitate fingulari, in mo-nomachia viâohofte villam Oro- ; manzicara dono ab Aladine acce-pîffe,amp; ab illaOtomanni nomen ad-eptiim elfe, Theodorus Spandugi' nusCantaeuzenus tradidir. Poftcao çrefeenté potentia amp;nbsp;Impcrio, pudere

dere Ottomanicos nominisTurcici cœpit : ita vt mine, milites præcipuè amp;nbsp;aulicî, moleftiflîmé ferant, fi quis eos Turcos, ccuRufticos, appcllet: ipfî verd,non Turci,fed Mufulmani (Orthodoxi, redéDeum agnofeen-tes Si colentes ) nominari geftiant, Extat nomen gentis apudPlinium, qui eos in Sarmatiæ Afiaticæ feu Scythiæ traâu vitra M^otidem ad Caucafum vicinosTyffagetis collo-cat; amp;apudHcrodotumviciniTyf- , fagetis funt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feu lurchi Stlurkæ,

vt hodic ipfi pronunciant. Sed eos, qui nunc in Afia dominantiir, Tur-cas, Perfici Imperij accolas verfus ortum ac feptcntrioncm quâTata-rorum Impcrio iungitur ( vbi regnû Turqueftan,Haithonus ; amp;nbsp;magnara Turciam , Paulus Vcnctus collo-cant)tuiffe,acindeinPcrfiam amp;rcli-quam Afiam progrefios elfe , con’ ftat, Rcfert cnim Haichonus, pu-mùm euocacos Turquimannos feu

ingi'uente Saraccnorum irriiptionc tuiffe A. C. 640. Scd Saracenos præ-ucrtcntes priufquâ coniungcrcntu-r J Turcica auxilia, Perfas ingenti pr«- , liovidos regno cxuiffe. Turcas vc- , rOjCÜmfamilijSjNoniadQmorctar- i dius progrciïos,acccpto viûoriarSâ- 1 raccnicæ nuncio, in finib. Corafcna; j Perils finitiniæC Hyrcaniæ aut Sog-dianæ} conftitifTe; cumq; viribusïc • Saracenis imparcs vidèrent, fpontc. mifTis Babylonen! ad Caliphamie- ‘ gatis, fe iraperio illius fubiecifle, amp;nbsp;1 aliquot feculis audos roultitudine ac viribus., amp;nbsp;in multas nationes ‘ propagates,CaliphæfuafUjMaho- | metanam Icgcm omnes amplexos * eiïe. Elapfis autem aliquot icculis, ! cùmSoldani Saraccnorum 3 iutefti- ! nisfeditionibus amp;nbsp;diflîdijs interfc, amp;nbsp;cura Caliphafuo, agitati ,bclla gérèrent: Mahometes, Perfi« Sol-danus , Calipha viribus inferior, • Turcas vicinos adnerfus ilium cxci- ! rat, corumque fîdc ac robore victoria ni ;

Ham obtinet.Sed ftipcndia illis pro-miHa poft vidoriam folucrc recu-fans, ab illis auxiliarijs fuis bello pe^ titus j vidus, amp;nbsp;regno priuatus eft. TurciPcrfiæ regno potitijSaraceno-rum potcntiam inteftinis bellis lan-guefaóta ccrncntcSj paulatim plurcà regiones acprouincias in Afia fubi-guntjdoncc tandem poft annuChri-ftimillcfimum, proprio principe feu Imperatorc cledoTangrolipeecMu-ealeto vc Cedarenus in Conft. Mon. TyriuSjSelduchü : HaithonuSjZado-cum : Leo Afer Melifachum nomi-natj cxcuffoSaraccnorum iugo,ijfqj oppreflis,primü dominariin Perlia, amp;icliquis Afiæprouincijs vfque ad Pontüm Euxinü cœperunt, amp;Cali-phætitulopriftinæ dignitatis, reli-âo,princ?jfc fuum Tangrolipecé feU

lt; zadocum,AfiæImpcratoremab’co, volènte noiente confirmari curarüt. HuicDogrcftafiliuSjAfpafalc nepos:

Afpafalemi ncpotem fuifTe, Soly^ mannum affirmât, qui Cappadocia amp;nbsp;vicinisAfiæ minoris gentibus do-mitis,Niceara tandem occupauit,amp; cum Chriftianis Argonautis, God-xopy. frido Bulioneo duce, Afîara primô adcuncibus, poftea ad Antiochia conflixit. Huius filius fuiBe exifti-matur Ala'dinus, Turciæ Soldanus, Iconij habitans: nepos Mafutus, à X147. Conrado III. ad Mæandrum viâus : nyj. Pronepos, ClizaOlhancs, Emanuelis Comneni amp;nbsp;Friderici BaibaroffiéB Impp.æcatc, qui Henricum Leoneiu Saxoniæ ducem hofpitio exccpit. Quatuor filioshabuit, qui cum pâtre, ac inter £e bellum geffcrunt : co-rumq; pofterifimiliter inter fe mii-tuo graflati funt. Intcrc^in maiore Afia, Tatari, ab Armcnrorum rege ^4’’ cuocati, T v Rcarum potentiara lan-guefaciunt, ac Imperium deftruunt* Qua occa/ioneplures Turcæ, Tata-rorum violcntiæ ccdentes, in minorera Afiam concelTerunr. Vbijegiâ ftii-

SEI I I s IMF. ,47 ftîrpc iamintcftinîsodijs amp;nbsp;diffidijs vilefcente, TsroÄvuoi^tiuiyi diucrforum Priiicipum amp;nbsp;familiarum cxtitit, cx tjuibus Otho m anic a tandem fuo quodam fato, caeteris oppreflisjm-periumfolaobtinuitj amp;nbsp;ad noftra vfq; temporaflorcntilfunum propa-gauit. Reccnfctur autem in Anna-libusTv Rcorum, recens latine edi-tis j longa feries maiorum Otho-mamAtJUOS in ChorafenCjPerfis ad feptcwfioncm amp;nbsp;ortum vicina, vc-teri Turcorum fede, ante Tataricas imprcffioncs præfuiffe cxiftimär.Cu-ius fidc autoribus luis rcli6la,O r d i« nemImperatorumTvRcicorum CÓ-tinuum, ab Othomanno , Rodol-phi I. Imper, quem Habfpurgenfcm vocant, coætaneo ; vfq; ad Amura-them III. qui nunc cum Caefare Ro-dolpho I I.bellum gerit, cxplicatam in tabella, oçulis fubijciam.

I. O tho M AN N VS, circa annum Chrifti 1300- Imperator belli con-, tra Græcos dcleâus , Niceam amp;

Pr V fam Bithyniæ tandem cepit j e* ’ amque impcrij Tiircici fcdein fecit [ »327-^^328. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

l'i. O R chanes,Niceam récupérât, ' cui Solj/mannum filium præficit,qui I ad HeJlefpontum vfqj imperio pro-pagatOjin Europam primus rraiecit, amp;nbsp;Callipolinoccupauit.duoI)Us an- ■ tepatrcm mcnfibus ©circa 1358.

III. AivivRathes HellefpWtuin : tranfgrcflus, plurimaThraciæoppi-da, amp;nbsp;in his Ad RiANopolin ccpit, circa 1360. lanizarosinftituit. cum Lazaro Seruiæ defpota bellum ge- i rens, in Cofouæ campis, à ficarioj interficitur 13P0.

IIII. BAiAzethesI.Conftantino-polin obfedit. Sigifmundum Vnga-riæ Regem ad Nicopolin vicit circa , 139^. plærifq; Turcarum principib. ' in Afia anteriore oppreflis, ditioncS adcmit, qui exules, Tamerlane Scy thaifl,

tham attraxeruntj â quo captus Ba-iazethcs amp;nbsp;caucæ ferreæ inclufus : proceres veró in ditioncs amiflas rcftituti funtjcirca A.C.1403. vt an« nales Turcici annotantjuoftii 1397. Sex filios reliquit , qui rcuerfo in Scythia Tamerlane,intcftina bella de impcrio dcccnniü ferc gcfl'crunt.

Solymannus. Mofcs. Mahomb-TBs I. fratramvidor,regnumlace-lum recollegit. Caramannu àPrufæ obfidiôe dcpulit.V Valachos Tranf-alpinos contra Sigiftnundum iuuir. VI. AinvRAthes II. Muftapham amp;A{iæ principes fcditiofos oppri-mit ! VValachiam tributariam reddit, Seruiæ principcm eijcit 1427. Theiïalonicam capit 1451. Belgra-dum fruftra tentât. CuMftianosad Varnam præîio incmorabili vincic 1444. pridie Martini. rUrfusin cam-, pis Cofoiix 1448. ® 1450.

Maij. à Belgrad! obfidione dcpdli-tiiri456. Sinderouiam capk 1459. Sinopcn amp;nbsp;T k a p e zuntcm occupât 1461. Lcsbumi462. Peloponnc-fi oppidaplurima fubigtt. Bosse-nam Stephano rege intcrfeélo, in prouinciam redigit 1464. Epirum 1466. Eubœâ Venctis adimici47o. Vfuncaiïanum Perfam prælio vincit 1474. Scodram irrito cucntu obfi-det. à Moldauo profligatur 1475. Capham occupât i47lt;î. Scodram capit 1479. Rhodum fruftra tentât 1480. Hydruntcm in Italia cxpu-gnat 1481.

Bai AZEthes II. cuius frater Ze-m es in Italia exulauit, Chcliam feu Achillean!, amp;nbsp;Nefteralba vrbes, ad Danubij amp;nbsp;Tyræoftia litas, in VVa-lachiaoccupat 1485. cumCairbeio Aegypti Soldant? infeliciter bellum gerit 1487. vfq; i49i.euocatus dLudoico Sfortia, Venctos oppu-gnat,Naupaôlum, Methonem Scalias Peloponncfi vrbcs Turcis fubij-

cit i49P.i5oo.Techcllem rcligionis prætextu in Aßa tutnultuantem pro-fligat 1510. Selymo filio coa^tus imperium cedit 1512.

Selym V s,a cxde fratrum regnum orditur.Hi s m aëlem Sophum Pcrfarum regem in campis Calde-ranis vincit amp;nbsp;Taurifium diripit 1514. casfo ad Singam fl. Campfone, AlcairiSoldano, Damafcum, Hie-rofolymam amp;nbsp;Aegyptum vniuerfain occupât 1516. © 1519,

Solymannvs, Albarn Grarcam, Vngariæ propugnaculum ad Da-nubiumcxpugnat 1521. Ruodum, 1522. cxeunte. Ludoicura Vngariæ regem ad Mohaciû cædit 1526. euocatus à lohanne CepufîenfijVn-gariæregnum illi tradit, amp;Vibn-nam obfidct 1529. redit ad fines Auftriæ 1532* Barbaroffam , qui Algieram ceperat, Imperio maris præficit 1534. Ipfe contraThoniam Perfarum Regem profcótus, Mefo-potaraiaro amp;nbsp;Babylonem illi eripit

J 53 ?• Ï53 Aulonæ fcdcns Corcy-ram tentât i j 3 S.CaftcIlumNouu tn Dalmatia exptignac 1540. Mortuo loanne Ccpuficnfi, à vidua euocat* Ferdinand! exercitum,Budam obfi-denté, proftigattBudæ Baffam præfi-cir. Viduam cumfilio in Tranfytua-niâ relegat 1541. Peftû contra rotius Germanici Impcrij vires défendit J 542. Strigonium amp;nbsp;Albarn Rcgalê capit I ^43.tandem Ferdinando Ro-manorumamp; Vngariæ Regi fub pa-Ztione annuæ penfionis, qua Tribu-tum ille vocabât,Inducias conccflic i546.aduerfus Perfas denuoprofc-étus, V A N o in finibus Mediæ amp;nbsp;Ar-meniæ Bcglerbegum præficit 154p. 1550. Tripolin in Aphrica occupât 15$ I.Tem Esvvarin Vngaria ôc vi-ciniam dcbellatam uohoBas sæ tu-endam commendatijja. Muftapha filium primogenitum Halepi inter-ficin 5 53.Zygethum fruftra obfidc-ri iubet 15 óiBaiafethem filium fuc-ccdcre patri cuptentemjcum prælio viâus

viótus ad Perfarum reeem confnsif-iv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o

fet, cum quatuor ncpotibus, inter-fici curat, 1558. 1559. Chriftianos Tripolin rccupcraturos, Turcæ, in-^enti clade ad Gerbos deleucrunt 1560. Melitam fruftra oppugnant, fedCniutn Genuenfib.cripiùti565. Euöcatus à lohanne Tranfyluano Solymannus in Vngariam adZige-thum moritur 1566, ætatis 76.

S B L Y M V s II. cum Maximiliano 11. Imp. paccm fecit, fingulis o-dennijs rcnouandam 1568. Vcnc-nctisC.Y p R. V M eripit 1570. 1571. vinciturnauali prælio adEchinadas. Tunetanum regnum in Aphrica,anno quadragcfimo poftquam à Ca-rolo V. occupatumfuit, perSyna-mu Balïam ,nuncin Vngaria copijs Turcicis fummo cü imperio præfc-dü recipit, amp;nbsp;Gulettâ Ïolo æquauit ' i574.eodcmq; anno exeuntc obijt.

feruo ) amp;nbsp;illius filio, bellum varium acdiuturnum annos fere quatuor* decim\geflit. Quo vix compofito, in Chnilianos amp;nbsp;Cajfarem Rodol-phum,àcuiusmilitibus ßafla Bof-nenfisamp;alij ad Sifciam rccensun-terfcdifuerâtjarma conucrtit i spj-cuius belli occafionem pauld altius ; repetara.

Superiorc anno Turci, duce Hazan Baffa Bofnenfi, in Croatiam ex Bo sfcna progrefli, oppidum amp;nbsp;ar-ccm VVihitz, quæannosiam 150.. orbis Chriftianipropugnaciilum in' cotradu aduerfusTurcas, firmuin amp;nbsp;incolume manferatjex improuifo obfeffam aliquandiu amp;nbsp;dedicam oc- i cuparunr. amp;nbsp;nouamjinvicinia, aJl Colapin fl. ex roboribus arborinn. munitionem, Pccriniam, vna cum ponte, paucis diebus excitantes, in amœnifT.agrunijintcr Colapin amp;:Sa-uum, longe lareq; rapinis amp;'incen-dijsgraffati funt.QuæinfpcrataTui-carum imprelfio , ingentem terro-reni)

T V R C I C A. 5$ reiiijOmnibus finitimis gentibus Au« ftriacis amp;nbsp;toti Gcrinaniæ incuflir. Has incurfiones, vt à Thuropoliæ a-gris hxrcditarijs, Thomas Erdeud, Slauoniæ Banus, auerteret : coniun-âis fecum Stiriacis ócvicinorumco-pijs, c rcgionc nouæ arcis Petriniæ Si pontisrcccns ædificatigt;confedit : cûm exSlauoniæ amp;nbsp;Croatiæ regnis, nondum omncs, quæ expeôtaban-tUFj copiæ conueniflenc. De his e-dodus à proditore quodam, Bani Slauoniæ familiari , Hazam Baffa Bofnenfis, per compendia viarum, noftros, nondum de numero amp;nbsp;mo-litlopibus hoftiuoa lacis explorata omnia habentcs, repente aggrelïus, à tergo multitudine copiarum cir-cumuentos profligauit, ac elapfo e-quitatu, pcdites, inprimis Stiriacos immaniter concidit: amp;nbsp;maioribus aliquot tormcntis potituseft. Inde pertotam Thuropoliam amp;nbsp;populo-filTimas Saui Sc Colapis ripas,impu-nèvagatus, ad quatuor milliaho-

minuin, partim in deplorandam fer* j ' uitutem ac morte triftiorem, abdu' j xit, partim trucidari curauit. Sifle- ] kiurn vero arcem, ad Colapis amp;nbsp;Sa- j ui confl. fitam propter tranfitus in 11 Stiriam jCarinthiam amp;nbsp;Carniol3iU |i opportunitatem , aliquotics antea { tentatam, omnino in fuam redigerc j poteftatem cogitabat. Sed Nicolai ' l Miccacij præfeâi, amp;nbsp;militum præfiquot; c diariorum virtute acfortitudinc fin* j gulari,repuHus co temporejobfidio-, 1 nem Siffekijaliquot oppugnationib» fruftràfufceptiSj dcfercrc coad^eft« ù

Præfcntis verô anni scftarc, Hazan c Bafia, cum aliquot Sangiacfc^is, Jii quorum nouem fuo fubiedos im- jç pcrio habet, reucrfus, expugnata 'h primùmTrefchtna, Epifcopi Zaga- q brienfîs caftdlo, ad Sifekij obfidio- h nem, initio lunij rcdijt^, 8c didcélis vi tormentorum mûris , amp;nbsp;interdiu c, noduque continuan’s oppugnatio- rj nibusj adum iam de obfefforum fa- h, lute amp;nbsp;plane dcfperatura erat, nifi fn

raifcris tulifïet. Etü enim numero longè inferiores TurciSjCæfareano-rum copiæ, exvicinis gentibus Au-Î ftriacis colledæ, erant j quas Slauo-1 ni» Banus, amp;nbsp;Auerfpergius , amp;nbsp;Ru-’ pertus Ekcnbcrger, amp;nbsp;alij viri nobi-’jlcs, inter quos Melchior R ederus, ' baro Silefius, literis Sc armis clarus, ducebant: tarnen cum in extremas anguftias obfefli petueniffcnt.fingu-Jari magnitudine animi, conftantia ■ ötviftutc inuiâa,hi duces, adduâis in viciniam Siffecki copîjs, Tv r cas, diuifa, trans amp;nbsp;cis Colapin ponte liunâum , caftra habentes, adorti; ^os, qui à citeriori ripa fibi occurre-hantjprofligarunt, amp;nbsp;pontis parte occupata amp;nbsp;difieéta , præclufo ad îuos reditu, ad flumen propulerunt. cui fc committere, amp;nbsp;in aquis fuffo-fcari, quàm in vidorum manus veni- ' Ve maluerunt. Cæteri, qui trans fl. hæfcrant,clade fuorum confternati, fuga dilapû funt, Perierunt flurainc ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obrur

obruti, Hazan BafTa Bofnenfïs ipfe * cum fratrc: amp;nbsp;Sinam Begus feu prae' • fes Cliffæ, exfororc AmurathisTur' ] çici Imp. natus, amp;nbsp;Memybegus fc** ' præfcs Hertzegouinæ, quæfuperiol* ris Boflînæjolim ducatuSjmctropO' ’ lis fuit, cùm inférions Bofnæ, Rcgni J metropolis Bagnia Lucav Baflæ hoc tempore fcdesjfuiflct. ’

Tantoperc auté Amurathes carum Imp. hac fuorum clade, qua fororis filius, 6c ipfe Bafla ßo^' ’ nenfisi amp;nbsp;alij fortes viri cæfî, vel iquot; Colapifubmerfi fuiflent ; exacerba*^ tus cft: vt acccdcntibus etiamfup ’ plicibus fororis fua?, vindidam m*quot;’ fcrabili voce ac geflu de interfe«^’^ fîlio pofeentis, lamentationibus, Sinami BafTa» cohortatione, amp;nbsp;accS'^ ptæcladis ignominia amp;nbsp;dolore dens, ftatim bellum aduerfus dolphum Cæfarem, apertum deccf^ nereti amp;nbsp;Mahmetcm, Bafïam mefvv3rienfcm,Boffenaî amp;nbsp;Croatiaai vicinæ, cum mandatis belli perft^

•i quendî,præficcret ; amp;nbsp;Beglerbcgum « Græciae ipfi auxilio cum exercitu (/proficifct: Budenfem veto Baßam ü amp;nbsp;cæteros, arces limitaneas præfi-ß dijs munire, amp;nbsp;colledum militem in )^caftraeducere, amp;nbsp;SinamiBaffæ Vc-^firij, in Vngariam fuo loco profc-j äuri, imperio parère iubcret. Itaq} 'noftri , cüm poft profligatos ad Si-ffeccumTurcas, duorum feremcn-i(|fium refpirandi fpacio ijs concefto $ ,1«tandem fero Petriniam caftellum, iiiHraftovvifcævicinum, ad Colapin jlt;fl. fuperiori anno aTurcis muhitura, p'obfidcrc cœpiftent } poft paucos , ^i'dies ,ab cxploratoreTurca gt;nbsp;fpontê li|fcip(isofterente, quem tarnen rur-ÿfus è manibus clabi patiebanturgt;au* C'.dientes Grafciæ Beglerbcgum ad-i{‘Uentarc,etfimagnis inanguftijsTur-O'Ci oblcfli 5 pyrio pulu’crc deftituti c-.(■rant; ac de deditionc iam inter fe fdeliberabant j mox rclida obfidio-ijneretrocefferunr. Hæc fama reno-feUatiàTurcisbelli} St Conftantino-11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poli

poll ac Buda* publicatie cum in Gcp; mania pcrcrebuiHet : dcpofita tandem cun(5kationc,haâcnus vfurpa-ta, Gonftantinopolin vcrfus j pen-' fio annua, intra biennium non foj luta, Calcndis Augufti Vienna Go'j morrham delata eft. Scdmox adfc'* rebatur, nouos exercitus Turcicos, Sinamo Baffa Jmperatorc , in Vn-gaiiam Budæ vicinam penetrare, GræciæBcglcrbcgi, quæ anteccffc-j rantin Croatiam J copias; non Pc-, triniam folum obfidione liberatani conferuafte, verum etiam , Siftec-cum, vi expugnafle , ac piæfidiâ' rios omnes, ac in his aliquot Ger manos , immanitcr trucidatos concifos in Colapin præterlaben-tem abicciftc. poftca Sauura tranf' greffas,ad Sagabriam vfq;, direptio' nibus acincendijs graffatas, circiref quinquicsmilliahominuin in triftff' fimamferuitutem abduxiffe; amp;nbsp;S3' gabriæ obfidioncm fingulis mO' mentis expedati. Aliæ igitur ratio

nes auertendi hoftïs incundæ,amp;bcl« licæ defenfionis confilia, acriore a-nimolufcipicndafuerunt. Quotidie cnim,Pegafarijs curfibus, Praga ho-ncftifliaii viri, Francifcus, Nadaftus Vngarorum prcfcerum Dux fortifT. Præfeâiis laurini Ferdinandus comes ab Hardee, Stirij,Garni, Carin-1 thij amp;nbsp;alij, connolantes, magnitudi-

nem pcriculi à Turcis imminentis t exaggerabant, amp;nbsp;nifi celerrimis au-I xilijs ab Imp. iuuarentur, extrema . fe neceffitate, ad deditionem Turcis ' faciendam , incuitabili neceffitate

coadutn iri , querebantur. Imperator itaq;, exBoëmis,Silefijs, Mo-rauis, Auftrijs Öc cætcrisbæredita-rijs ditionibus quamplurimos mili-tiæ equeftri aepedeftri nomina dare iubet, amp;nbsp;præfidia in arcibus limi-taneis auger, amp;nbsp;legatos ad clcdorcs Imperij decomitijs Ratisbonæ ce-Icbrandis, amp;nbsp;Turcica immanitate, coniunctis Romani Imperij auxilijs à reliqua Germania amp;nbsp;orbe Chri-ftia-

ftiano dcpcllenda,inittit.amp; maiores cquitum pcditumquc copias ad ver futurum conducit : ciirn Sinamiis Baffa, Vefprinio amp;nbsp;Pallatta iamex-pugnatis, omnino Viennatn fepro-grcdurura conftantcr roinaretur.

Wes p RiNivMjCuiFcrdiuanduS Samaria , amp;nbsp;Georgius Andreas ab 1 Hoffkirchen 5 cum præfidio iioo. militum præerant : Sinamus Baffa,, 2 2.Scpcembris obfidere coepit; tri-, nis caftris, prope vrbem, in vias mi-litareSjRabam, amp;nbsp;Palattam ducen-tes, pofitis. Noäu excitatisaggcri-bus, acduodccim machinis maiori-bus ineos fubuedis muros quaterc tormentisTurci cœperunt, amp;præci-puumWcfprinij tonnentoruin ma-giftrura in propugnaculo pila per-cufTum trucidarunt. Cumq; co die pardm profecifïcnt, poftridic pro-motis propius ad murum aggeribus, ex diuerfis fex locis ita tormcntis fulminarunt , vt tuto confiftere in muro amp;nbsp;propugnaculis nemo fere ' poffet.

p.oHcr. deinde,aliquotimpreflioni-bus tentatis, tandem imbre largißi-mo, impedita ieJopetorum eiacula-tionc dvpulhfunt. Quarto obhdio- ' nis die i'luccfccntc, magno impctu ' oppugnationcra Turci renouarunt, amp;confccnfo iam muro vcxilium dc-figcrc conati, d noftris rcicóti fuut. Depulfi,globos ignitos in portam amp;nbsp;ædificia lignea immiferunt, Sc muros prope portam ad folum vfqj deicccrunt, ac rcpctitis iuxta portam amp;nbsp;arcem amp;nbsp;alibi oppugnarioni-bus, præfeâi amp;nbsp;militum animos ita languefcceruntjVt defperata defen-fionc , quia prxfidij nihil à vicinis • Rabae amp;nbsp;Pappx præfcélis apparerct; Node fecuta, fccreto exitu VVe-fprinio egrcffi, fuga fibi failure quaï-rerent. Sed Turci excitati, fugientes aflequuntur, plurimos concidunt, præfeôtum ipfum FerdinandumSa-mariam amp;nbsp;alios capiunt. Euaferunt Pappam incolumes Gcrmani circi-terjjc.Vngarij^.

Pridîe Michaelis Palatam Turci’ cinxcrunr. Vbi ftatiin duo Vngari ad cos tranfeuntes, vbi commodif'^ fimc tormcntis arx pcterctur, iridi'_ cafle fcribunrur, Ciim vcro Bafla, litcrisin aiccm miflis, præfidiarios 4oo.ad facicndain dedirioné, quod' tarnen hurtra rcpugnaturi eflcntj hortaretur : incoluraitatem dif-ccdcntibus, amp;faluuni condudiuni promittcretj fponte tradita arcee-grefli J per milliare vnutn incolumcs, deduóti, poftea figno dato, vniucrfi ferctrucidatifunt, vt ex omni numero taniüm viginti quatuor falui cuadercnu

Secutæfunt res paulo fecundio-res. Ciini cnim Sinamum Baffanijin-gruentq hyeme, militem in hyberna duxifle, ac ipfum , ab Amurate re-, uocatum, quôdPerfæacGcorgiani res nouas molirentur, Conftanrino-polim Pegafario curfu contendifîe» ' ex captiuis ac exploratoribus intcl-leâuæ eiïcCj Ferdinandus comes ab

Hardec, fummus excrcituum Vtiga* rix interioris Imperiitor ^^adiunótïs fibi Hufari Pctri, Pappa? præfe^ti: Nadafti; comitis Serinij ; Palfij jSc ahorum ducum copijs : Al b am Regalem verfus ducit. euius fuburbio-rum , acin ijs domicilium habentis Begi feu præfciti vrbis ac viciniæjpo tjundifpes oftenfafucrat. Miflfo igi-tur ad oppofitam Vrbis partem Hu-faro Petra,inuaderlt; fuburbium media nolt;äciubct, quaipfeeiiam,op-pugnationis lignum ab aduerfa parte daturus lit, vtob-fclïorum in lub-ntbijs animos amp;nbsp;vires diftradas fa-cilius opprimant, ac luburbium vnS Hufarus oecupauit amp;incendir. De-fendencibus verö vrbcTurcis,vilutn eft Roftrisjoec commeatu, nee mu-nitionib. ad vfus ncceftarios inftru-dis, ab vrbe difcedcre. Cuniq, duo fere milliaria rctroccfhfrct:Poftridic adfertur nuncius, Turcas magnis a-grainib.infequentcSjprxlio lugiétes fggredi deereuilfe. Itaq; noftrijub-

fiftunt, délibérant, aciêm inftruunf* hoÜi addcntanti occurrunt. acfor* tirer ditnicantes,Deo terrorena ho* ftinm animis inciiticnrc, lanizaros in vcrtunt,lt;Si vidoriam nobi-Icm obtinent 2/}. Oclob, luliani. A-ga lanizarorum captus, retulit, Baf-JainBudcnfem prælium diiïuafiflc, fcdinilitum confligere omnino cu-pienrirun iinportunirateamp;min« co-aöïn'.n, in pia’bum defeendiffe, que tribus vulneratum felopetorum ióti-bns pcftea Budxobijflc opinio fuif. Interfueruntprælio, prarterBaffam Budanum, Sanzachi Icu Begi, Albar RegaliSjStrigo,lij, Pefti,Quinquec-ckTiarum, Moachij, Filicceij, Noui-gradi, Zefchen, Copani,Zolnocci, Segedini Scc. De numero cæforum nihil adfiroio. ferdinandus comes ab Hardee parta vidoria laurinuut Kabam redijt.

In fuperiori vero Vngaria, Chri-ftophorus baro à Tieffcnbach, mu-nitain arcem Zabacca, viexpugna-

ANNO M. D. XCIIÏ, tarn,Turds adcmic. vbi vqius dici quicte interpofita, ad Filcckuni ar-ccm amp;nbsp;oppidum celcbrc, duobus inderuilliaribus diflitum, Sanzacki Turcici fcdcm , comptas duxit. Vbi concurrentes auxilio obfcflis cxvi-cinis præfcôturis, Turcarum copias; poftridic Martini profligarunt. amp;nbsp;admotis ad rauros machinis oppidum oppugnarc coeperiint.Sed hoc Turci ipfi inccnderunt, amp;nbsp;deierta arceima, fuperiorcm folum defcn-dendam fulcipientes circitcr 800. praßdiarij, tandem paóli incoluroi-latem corporum J Chriftianis dcdi-• derunt. Cuius deditionis famajvi-cinos, qui caftclla Diuni amp;nbsp;Hamafci tenebanc,Turcos impulit, vt fponrd diffugcrcnt. Indcad oppidum amp;nbsp;ar-cem Zetichen, alteram Sangiaci Bc-gifedern, exercitus dufîus, earn oc-cupauit cum vicinis caftcUis Holloc, Samos, amp;nbsp;Plauenflcin , quæ prx-fidiarij fponte déférentes hefti ve-nienii aperça reliquerant. Turci ct-£ 5 iaiu

iam aliquot, cx Alba Regia, Begum nouunn, in arccm Pabctä reccns oc-cupacam deducentes,ab Hufaro Pe^ wo, Papp« præfcôtOjmenfe Decem-brifortitcrprofligati funt. Sed cùm ob anni tempus incoramodius amp;nbsp;pluuijs aiCduis audam viarum pro-funditatejhachinxbcllicarprouchi, accxcreitus (ub diocontineri diu-tius nequirent, in hybcrna vtrinq; conccfîerunt. Intevca Buda?, magno dcnderió, Sinam Vcfirius Baiïa ex-pcótabatur. Vcrüm eocmancnte Græciæ ßeglcrbcgus, tandem Bu-dæ,cùm copijs non maximis, appu-Idle fcribitur.

loanncs La vTinbachius Poëta Nobilis amp;nbsp;coronatus, D e o amp;nbsp;Mu-fis caius, qui Hailbronn« optima ftudia multoi annos rcxit: die it. Odobris in coeleftium vatam collegium reccptus cft.

tum fuperiore autumno , in Sue-ciam,ad capeflcndum hærcditate ü-bireliâum à pâtre Regnum appiilif-fet : folenni ri tu, Coron am reg ni ac-cipere, dieEpiphaniorum decreuerat. Sed de artieuHs luramenti, à rege præftandi, ac inpriniis deReli-gione Auguftanæ ConftlEonis libéra, fola in omnibus regni Ecclcüjs, fine vlla conditione rclinqucnda, amp;nbsp;de archiepifcopo Vpiahenfi , qui precesamp; ritus facros in coronatio-ne adminiftrarct; diffenfio inter Regern amp;nbsp;ordines regni, ac difeeptatio diuturnioramp; acrior intcrceflit.

Rex enira, qui legatum Pontifi-ciura , Francifeum de mala Spina', Vrbini'.epifcopum, in Sueciam ie-cum duxeratjomnino Pontificia: et-iatn Rcligioni locum in templts amp;nbsp;vrbibus regni, Stocholmiae præci-puc, tribui vrgebat; amp;nbsp;à legato Romani Pontificis coronari cupiebar. Vpfalienfem vero archiepilcopum (ad quem inftituto amp;nbsp;more maiorîi

JO » V E C I C A» -, alioqutn confccratio pcrtincbat) fa-periori anno in Synodo paftoruia regni generali clcólum , quod l.u-thcranus effet, amp;nbsp;patri fuo, régi lo-anni, Liturgiam Pontificiam in regno reffituere molienti, fem per ad-iicr/atus, idcoq; in exiliuni puifus, fcriptis publice editis , Pontificias has molitionesimpediuiffet; omni-Mo auerfabatur.

Durante autetn aliquot menfes hac contentione,cdmScnarus amp;nbsp;or-dines regni Sueciæffolam verbi Dei amp;nbsp;Aug. Confeff. Religionem in regno conferuari ac defendi, vcllcntî amp;nbsp;archiepifeopi recens eleâi officium amp;nbsp;dignitatem tuerentur; Pon-tificis vero legarum, plane auerfa-rentur: confilium regi Sigifmundo prudens amp;nbsp;conuderatu dignum a Politico quodam, homine cxrerno, fed inter aulicos minifiros rccens i.ïmiatx. exhibitum eff.quod cùm con-feruatu non indignum vidcatur, qui volent, adiungant.

Rex obtemperauir ; tarnen quoad potuit diutilfirnc Suecicis Scnatori-bus amp;nbsp;ordinibus regni rcfticitj ac to vfque tandem difceptatio excreuit, vt Senatores, équités amp;nbsp;cætcri Suc-ciaf regni ftaius^ ad regni Polonias fenatores cum fuo rege in Suecia tum prjcfcntes, fcquentem epifto-lam mittcrent. Accidit prxtcr no-ftram expedationem , quorum aduentus nobis effet gratiffimus, cum per fe, tum maxime, quod re-x5^4. gern noftrum bxreditarium , miro dcfiderio expedatumjquemqj com-munem effe cuperemus j ad nos de-duceicnt : cum ij, rebus nunc mini-

I me cx voto fucccdentibus, mole-Î ftiam ac iniquitatem huius temporis communicaremus. Intcllcxevunt c-nim dominationes veftræ, nos ab eo tempore,quo Sereniflim.Rex nofter ! primvim in regnum appellcrct,in eo I praelcrtim laboraffc, vt Rdigionem, iura, priuilegia, ac Leges paniæ,pro £5 latio-

rationefcuiusRegni, nullis obtrulîl contra ftatuta atq; promifla condi-tionibus, fua Maieftas confirmarer« Ad hunc locum amp;nbsp;tempus eoiona-tionis, quorum confilijs vel quo iu' re iam'non ambtgimus ; prouoca-turn eft. Hue cum ante quatuordc-cim dies ventum fit nihil tarnen magisquam antea, (imó minus amp;nbsp;qmdem quod initio tradationis in-suditum eilet} omnibus Regnifta-tibus quam humillimé lólliciranti-bus impetratum eft. itavt conutn-tum coronationis re intcâa dilabt, vidcamus ; Sc nos omnes (Deus Ma' ieftatem Rcgiam leiuet) in fummuto difcrimen incidcre.

Quamobrem cùm Domin.veftrb rcrum expertils. fatis conftet, qua ratione régna adeunda amp;gubcrnan' da fint,pctimus/uadcmus,atq; hor* tamur etiam atq; etiam, pro fuâ if nos amp;nbsp;regnû hoc æquitatc, tum pO' tiüîmum fidelitatein ipfam Reg.M-l* aiiquid apud luam Maitftatcm vd c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auto*

s T £ c I c A. 7J autoritatcvclconfiliopoffuntjqcioci nohis pcrfuafuni habcmus; velint o-cnntbus alijs noflratibus^vcl quibuf-canquctn perturbanubus explolîs, fuaniM. adlalutaria confiUa itcruin Kuocarc, vt liia M. amp;nbsp;iam iain qui-dcm fetempori accominodct, neq; idaufpicijs Regni fui renter, quod nuHi, aliquot annis in folio confir-inato,ab(quc pcriculo fuccedercr. Huicveftro conlilio fuam Maiefta-tem locum daturam fperamus, amp;nbsp;nos furamiberreficij loco,amp; iplamct Maieftas Regia aliquando habitu-’ raeft.

Sin minus,vndefortalïîsgrauiuj aliquid polfet iramincre,quodDcus clemcntcr auertat, nos coram omnibus Chriftiani orbisRegibus atq; principibus, deniq', vniuerfo homi-num generc, tàm noftro, quàra omnium Regni huius ftatuum nomine, folcnniteracomni mcliori modo ac forma proteftamur amp;nbsp;proteftabi-, aiur, nos in tempore praNaonuiflfe

aucrterc voluifle, prout planu fa-cicmus ex aâis, tranfaâionibus, iu-rib’ ac legibus non abrogatis rcgni huius, fimul ac tranfaâionibus ante liaCjCiiminquamScrenifs, Rtfx no-fter patriapoteftate, per elcdionena regniPoIoniæ, vicefimura primuni annum fuxætatis agens, liberatuî effet, quarum exemplar nunc mittimus. Itaque nos huius rci in perpe-tuura excufatos effc volumus amp;nbsp;rac-, rito debemus, Sanâifsimam Trini-tatem, tum quoque V, R. amp;nbsp;Ill.DD- ' teftes huius noftra* proteftacionis per hoc fcriptum noftrum compcl-lamus. Quod rcliquum eft, D.vc-ftris ftudia amp;nbsp;officia noftra paratffli-ma pro pofle defcrimus. Datum Vpfalijc ij.Fcbr.

Tandem vcro^cx, fledi fe, fibi-4ue perfuadcri paffus eft, vt affenti-rctur , fe , Religionem amp;nbsp;cultutn D HI ,in vorbo Dei amp;nbsp;Auguftana co-feffionc comprehenfum , ficut po-Rremis Goffaui régis, amp;nbsp;prim is Io-annii

ânnisIIT. regum temporibus in regno florui(retjamp; ab ordinîbus regni, m concilio Vpfalicnfî anno 15P5. mcnfc Martio, folenniteftificationc repetita amp;nbsp;rccepta clfctjblam inRe-gno confeiuarc ac tueri,ncc Templa in vrbibusvHa, alteri quam Augu-ftanx confeffionis rcligioni deftina-rc veile rnecaditum in Senatumregni, vel ad Vila regni officia publica, alijs, quàm Auguftanæ confcflîonis doärinam retinentibus , concedi dcbcre. Regem veró ipfum, ad Zu« Relidonis Pontifîciæ excrcitium, facellisarcium,in quibus habitabit, contcntum fore. Scd verba ipfa ob-ligationis Regiæ , Si Aiticulorum iuramenti, à rege præûiti, adfcri-bereprxftat.

E C Ö StOISMVNDV* éiCt notum facio, me clementifsirnri Dei omniporentis prouidentia, amp;nbsp;harre-ditario fucceflionis iure, communi confenfu omnium huius regni ordi-numgt;

num , fidequc data, ad Coronam Ä Imperium Regni Suecia*, omnibus panier affentientibus amp;nbsp;Ipontcvo-lentibus peruenilfe. Quarc viciffiiH fubdiîis mcis omnibus , gratiam amp;nbsp;bcncuolcnu'am Regiam fpondeo prOmicto» Primùm quod omnes, îupcrioiis infcrioris conditio-ngt;s, Ecclefiafticos amp;nbsp;Politicos, no*

1 biles amp;nbsp;ignobiles, in fuæ Rtligionis libertace conferuabo, aevt ca libéré amp;nbsp;fmevllo impedimento fruan-tur,iu.xta tenorem amp;nbsp;prseferiptuO* veræ confeffionis AuguftanæjCaro* lo Quinto in Comitiis Augufta: an*

I no 15 JO. cxhibitæ; ficur poftrcmiJ annisimperij auimcibcatæ memoria? Guftaui, ac initio paterna? gu-bernationisj’n hoc regno floruit: heut anno menie Martio,cof fentientibus omnium ordinum hü' ius regni luffragijs, Vplaliæ, denuo comprobataamp; recepta eft, tuebof ac deftndam.. nee contra cam,invl-lis huius regni iocis , per Scholar V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vcl

Rseis OBJLIÖATIO. 77 vel Ecclcfias , amice aut violenter aiiquid incrudi , nee inipedimen-tum vel fraudem quocunque modo in his fieri perrnittam. Nee in Ecclefiafticis aut Politicis of-ficijs, in hoe regno, vtar vllis ho-minibus , qui à communi hac re-gni huius Rcligione diffentiunr. Extra haec officia publica, quando fe continent , ac quietc viuunt, communi Sueeiæ iure , priuilegijs atque libertatibus , cum alijs Re-gni Sueeiæ fubditis, pro cuiufquc ftatus ÔC ordinis ratione , frui po-tcrunt.

Deinde j charam habebo no-ftram dileóiam Patriam regnum Sueeiæ, amp;incolarum eins fidclium-t falutem amp;nbsp;couimodafidclirer quæ-1 ram, ad iuris normam omnia com-ƒ• ponam amp;nbsp;ordinabo , amp;nbsp;finguJos fuperioris amp;nbsp;inferioris conditionis homines,ecclefiafticos amp;nbsp;politicos, nobilesamp;: ignobiles,cgenos amp;nbsp;di-j' uites, in fuæ dignitatis amp;nbsp;honoris U 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ■ gradu,

78 s r I e 1 e A* graduicorumcjj iura amp;nbsp;commo Ja, confcruabo. Similiter lus Sueci-cum, in omnibus articulis amp;nbsp;pun-dis, amp;nbsp;legitimo intelledu tucbor, excepta Regni fuccefsionc hærcdi-taria, quæ vno omnium confilio, li-bcraque voluntate confirraata eft« Coniiniiliterctiam, omnia priuile-gia amp;nbsp;libertates,quas tempore fupC' riorum regum habucrunt amp;nbsp;vli funt, vtRcgiæ noftræ literar, quas pera-da toronaiione regia, fingulis rii-bueniuSjpluribus indicabiint. Etin fumma Fidelis à iuftus Rex Sueciaî ero, amp;nbsp;lus Suecicum, in quibufeun* que caßbus, tam inferioris quâm luperioris, tâm eg£niquàmdiuitiî,j tàm aJieni quàm amici, manu tenc* ' bo:omncminiuftitiam amp;nbsp;peruerfi'; tatem oppriraam amp;nbsp;auferam. Po*î ftrçmo omnes regni noftri ordinesj : Ecclefiafticos amp;nbsp;Politicos, nobilcî amp;nbsp;ignobilcs, egenos amp;nbsp;diuites,cuoi luis, quas iuieteneur,fortunis, in noftramRegiam çutelam amp;nbsp;prore-dionem accipio» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vieil*

Viciflîm oranes regni ordincs, præfcntes amp;nbsp;abfcntes, pro fe , fuisqj pofteris J fidcm dedcriint mihi, auc in regno aut extra verlanti, etiam meis pofteris maiibus , fubiedio-nem , amorem , fidem amp;nbsp;obeditn-tiam, quam dill viuent, præftandi, ftcut fcripta eorundcm obligatio rfc-■ ciproca literis expreffa tcftatur. Ma-ioris autem fccuritatis caufa, quo fi-i deles meifubdin omnibus bis plane conßderc poflînt, promitto, me cunôtos commemoratos articules, ' perChriftianam fidcm meam,amp;Rc-gium honorem amp;nbsp;veritatem, quam diuvitæ huius vfura mihi concede-tiir, perpétua fide obfcruaturum cf-fe. Ideoque propria manu fubfcri-pfijRegiumqjfigillum noftrum im-primicuraui. Datum inarcenoftra regia,Vpfala, 19. Ftbr. Anno 15 $14.

REGIS SIGISMVNDI IvRAMENTVM, quod ptopiia per-fona, in Regia fuacoronationc, fle-F xigt;

Xis poplitibusJ coram fummó aîtâ* ri Cathcdralis rempli Vpfaliæ præ-ïiitit, præf-ante ipfi Articules iura-inenn Can ce Ilario EricoSparrsj hac formula:

Spondesne atq; bolliceris, quod in tiio Regno bærcmtario SueciæjO-* irmibus regni ordinibus amp;nbsp;incolis j fiimmis 8i infimis ecclcfiafticis amp;nbsp;policicis, (uam Religionem atqj li-berrates conferuare amp;nbsp;tueri veliSjVt obligatio tua literis comprehenfa indicat amp;nbsp;déclarât ?

Omnem iufticiam amp;nbsp;veritatêtue-beriSj diliges, accoles : omnem in-gt; iulïitiam amp;nbsp;mendatium, iurepoten-tiaq; Rcgia comprimes ?

Fidum te amp;nbsp;lecurum omni populo Succorum exhibebis, vt nemi* nem pauperem aut diuitem, fupe* riorcm aut inferiorem damno afr cias J neccius corpus amp;nbsp;membra læ-das,nifi priusiuxrafcriptas leges rc-gniSueciæiudicatus lit,ncq, bonâ vlli-

Vilius vel mobilia vcl immobilia cri- j pics j nifi iürc öc fcntentia ludicis præcedentc ?

Gubernabis ne regnum Succiæ tuum» cum illuftriifimo principe Ca-rolOjamp;regniSuecici Senatu, amp;nbsp;con-filia capies cum Äris indigenis, Sue-cis natis , non’um externis , nec , quemquam extrancum in tuum Sc-I natum affcifccs, neque arces amp;nbsp;pro-! uincias, nec Vpfal« deferta, ab cis . regi fines?

Arccs amp;nbsp;Prouincias ac limites rc-‘ gni,annuis reditibus regni tueberis, necquiequa iraminui fines eorum, quæ coronae Succicae nunc fubieda i funt,nifi de commun! Senatus regni ‘ conlenfu, Alioquin fuccclTori libe- • rum eritjcajfi volet,iufic recuperare?

Suftentabis aulam tuam Vplal« defertorum amp;nbsp;aliarum Prouinciarü annuo reditu,nec noua vlla prouin-cijs Regni onera imponcs, nifi nc-ceffitate in cafibus hic exprcffis,exi-gentc. Cü videlicet cxcrcitus extra-f ■ a nca-

nearum gentium , aut ChriftianOquot; rum prouincias regni vaftabuntjaut inteftina feditio exurget: aut filius tuus vel filia matrimonium contra-het ; aut ad iter S. Erici , feu vifi-tationem regni foicnnem, vcl far-cicndas arces, autln Vpfalæ defer-tis ædificandis qui^uam neceflario requiritur.’Id Indices prouinciarum, Enguli in fuis territorijs, adiundis fex aulicis amp;nbsp;totidem èplebe, ex-pendent, quantum fuppctiarum po-pu'us abfqs diificultate pofsit con-fcrrc, ncc fupra id quenquam vllo pado onerabis?

Principes, Comités, Barones, c' quites, nobiles,epifcopos amp;nbsp;præla-tos,amp; totam regnilt;oramunitatem, ecclcfiafticos amp;nbsp;politicos, cum omnibus eorundemminiftris acboniS) omnesantiquas libertäres, priuilc-gia amp;nbsp;iura,a tuis antcccifonbus ipfis tradita amp;nbsp;obfignata, amp;nbsp;fiuitionem Suecici iuris,quod lua voluntatcrc-cepcrunt, confirmabisacdéfendes, iti

gt; T IC I,e K E 6 1 s. 8} ita ne iniquura æquo amp;nbsp;iufto antepo-natur. Inprirnis nullum ius extrane-um, ad opprcflionem populi, rcgno infcrri ; nec nouum aliquod ius,nifi omnium vna voce comprobatum, populo imponi lines. Pacemtotius regni communitati procurabis.Qui-etosamp; tianquiHos 5 qui iuxta leges pacified vitam inftituent, contra in-quietos amp;nbsp;peruerfosj fiue indigenas fiue externosjdefendes. ac inprirnis pacem Ecclefiafticam , forenfem, coniugalera amp;nbsp;domuum fingularuna femper tueberis Omnem concordia amp;nbsp;tranquillitate priuatam amp;nbsp;publi-cam augebis , Difcordias vero amp;nbsp;turbas pro virili fedabis amp;nbsp;opprimes. Populi querelas ipfeaudies,5e cau-fas omnes cognofees öc iufté ac reiudicabis.

Hoc jusiurandum jbona amp;nbsp;fan« da fide, me feruaturum éffe, omni populo meo jiuuenibus amp;nbsp;fenibus, nondünarisperindeac natis,igno-tis non fccus ac notis, abfentibus vt

84 lAPTISMVS pr. SGGTIÆ, præfcntibus, promitto, ncc vllo pa-do violaturum c(ïe,Augere porius omnibus bonis, ac inpnrais Regia mea bcneuolentia amp;nbsp;fauore velini. Ira Deus mcx animæ amp;corpoi i pro-pitius lit, tient haîcoinnia fidelitef îeruo.

Preccs amp;nbsp;ritus facros, in corona-tioncvfurpariïolitoSjadminiftrauit, non legatus Pontificius, vt Rex vo-luerac, fed M. Abrahamus Andrea, qui fuperioris anni menfe Martio, Vpfaliaf , in Synodo plerorumque Regni Ordinura amp;nbsp;Paftorum , Ar-chiepifeopus Vpfalicnfis defignatuf crat.

Coronationem Regis fecutafunt Comitia Regni,Stocholmia: in fc-rijs Pafchæinchoata, vbi déforma gubernationis Regni, rege in Polonia abfente, omnia conftituta, amp;nbsp;ad reditumin Polonia præparata funt.

Eadero verôdie, qua Sigifmun-dus Poloniæ rex , Vpfalia;, Regni Succiæ corona accepit : lacobo V i*

Scotiæ rcgi, Henricifilio, ex coniu-15 94. gc Anna,Chriftiani l 11 I, Daniærégis forore, ante quadriennium du-âa ; filius y Regni hæres, natus cft. Ad cuius baptilmi tefliraoniuin, ex procul difllâs gentibus,Reges, Gal-liæ, Daniæ, Angliæ, Mauricius Hol-landiæ amp;vîcinae partis Belgtcæ gu-bernator,Henricus Iulius dux Bi un-fuuicenfis,amp; Vlricus dux Megapoli-ianus,infantis Regij rccens nati pro-auus tuaternus, inuitatilunt. Ad regem Daniæ, duccs ßruniuuic. ac Megapolitanum , legatus , Petrus lunius,Georgi) ßuehanani oliro^in ' præfentis regjs Scotorum inftitutta-nc collega, mißus eft. Cum quo, nomine Vlrici Megapolitani, loa-chimus Baßevvicius ; loco Henrici lulij Brunfvvic. Adamus Cru-fius, loachirai Crulij ( qui 44. an-nos, dum in hac Academia viuo, Ducum Megapolitanorum Con-filiariuS fuit ) reccns defunóti fili-,US, compatres futuri, exeuute lu-

nio, iter in Scotia ingreffi funt. Qii® •dinburji. cuHi teinpcftiuc pciucniffent, men-fem integrum rcgis Galliæ , Ordi-numq; Bcigici legatos expedarunt donee tandem Stcrlini in facello ar-cis, 30. Augufti, folenncs baptifmi ceremoniæ peraêtæ, ac infanti Re^ gio, Henrici Fridcrici nomen indi* turn eft.Cuius teftes Sercnifsimi Da-niæ Regis amp;nbsp;Reginæ matris nomine, aftiterunt,Chriitianus Barnicouius^ amp;nbsp;Steno Bild. AngHca: Icgationis princeps, Robertus , Suffexiæ comes,alios quinquaginta nobiles An-glicos,miniftros, in comitatu ha-buit. Mauricij Naffauij ac Belgien vnita: ordinum legati, VValtauius comes à Bredenrode, Reinoldifi' lius , amp;nbsp;lacobus Valckius , Ord? num Quarftor Tupremus , fuerunt-Megapolitanus, loachimus à Balk-vvitz, nauira Roftochienfem, inE-dinburgenfiportu Letha, ingrefliU) vehementi Coro àtergoaflîduè vr-gente, Croneburgum, intra quatri-duuifl

«ALLI.« HX. 87 duumx^o. milliariaemcnfus, rara prorfus celeritatc incolumis Deo iuuanteperucnit,

ßiduo ante Sigiftnundum Polo- ir-Hk». niæRegem, Hb N meusIV. Galliac amp;nbsp;NauairæRcx, in oppido Carnu-tura , quod Chartres vulgo appellant, à hiiscoronatus cft. Iscùmad PontifîciaeEcclefisc Relisionem fu-perioreanno redijffct, Sc Ludoicutn Ducem Niuerfium, legatum, peten-tem abfolutionem amp;nbsp;fidem ac obe-dientiam Pontifici deferentem, Romani mifilTec : Clemens VIII. PP. legatum,non conceffa regi abfolutio-nc, dimifit, prætexens,Triplici eum ledis ApoRolicae beneficio indige-rc, Abfolutionis fcilicet in foro co-feientiæ: abfolutionis in foro exte-riori, à publica excommunicationc: amp;Rehabilitationis,vt loquitur, ad regnum,ad quod inhabilis antca ob hærefin dcclaratus fit. Sed ne qui-dem in foro confcienttac abfolutionem, quæ concefiu facilior videatur,

iy^4. Regi impertire poffe, propter iî-liusimpœnitentiairi, qui non fup-plicis amp;nbsp;pœnitentis more, fed dolt; mifedcns,arm3tusqj abfolutioneui extorquere potius quam peterc fup-pliciter, vidcatur , nec iigna vera! pœnirentiæ légitima edat : proptec fcandalum,fi inter oues lupum reci-peret: amp;nbsp;pericula fumma inde im-minentia, ft pofteflionem regni adc-ptus jin hærcfiojvtanteafolituaef-1 let, rclaberetur.

Cum autem induciarum tempuî in Gallia iam cxirct , GubernatoC inlula; Pariâenfis amp;nbsp;cæteri confoc' derati, cas , in plures menfes proro-gari petebant. Sed aftentirirex no-luit. Parlamentum enim Parifienfe, cuius in regno Galliæ fumma rebus tranquillis autoritas cft,folenni edi-. to decreto, autoritärem fuam inter* pofuerat, amp;. Galliai regnum fccun-dum legem Salicam,poftrcgem de* funólum, proximo in linea mafeu-lina propinquo, Henrico Bourbo-

nio , FCgi Nauarræ, deberi pronun* 15 94* ciarat. Etfi enim hadcnus nonnul-li fe illi oppofuerintjSc obcdicntiam dcnegarint, quod nouae religioni adhæliffet, coq; nomine ab aliquot ordine Papis excommunicatus effet! tarnen nunc cum inpremium Ec-clcfiæcatbolicæ redijUe, amp;nbsp;id fo-Icnniter teftatum cfl'c fupcriori lu-lio in tempio S. Uionyfi) :coq; nomine milfa ad Clementcin VIII. Vapam, qui nunc regnat, Icgatione, cum caput Ecclclïæ agnouiffe,amp; ab-folutioncm pctiuiffc. Neque tarnen cam haftcnus obtinerc potuifle, propter praóticas principis cqiul-dam exteii, Gallicaî coronæ inimi-ci, cùm tarnen abfolutio, ne infimis quidcm racmbris Ecclefiæ refipi-

Cùm autcm propter tot bella ci-uilia,mifcrrimus totius regni ftatus, ' amp;nbsp;in eo, vrbis primaria; Parilienfis, certo aliquo rcge carere diutius

bibus amp;: oppidis in exemplum, pro j fupremo Domino amp;rege fuo agno-fccre Nauarræuin,eiq; obedicntiain promittcrc. Dccretumigitur,vtpcr | legationcm certam, cuius princeps ' fit vnus ex præfidibus Parlamcnti, : IJP4. adiiimftis fex Confiliarijs, Dux Ma-.

iennæ,locum tenens generalis ro-1 getur, vt intra menfis fpacium, aut ! citiuSjfi poflit, de pace certa amp;nbsp;firma, toti regno profpiciat, omnibus ; extraneis militibus dimifiis. Quod ß menfc elapfo bellum adhueduret, mandatur omnibus fine exceptio-ne,ordinibus amp;nbsp;ftatibus regni Gab' liæ, vt Regem Nauarr«um, luprernö i fuum Dominum amp;nbsp;regem agno-fcant, amp;nbsp;contra omnes aduerlarios cipræftofint, quod amp;iurc naturk facerc teneantur,lub poena confifea* • tionis corporum amp;nbsp;bonorum.

Hæccùm ad Maicnna? ducem J cæteros confœderatos , dclata eb| fent: Præfidem Parlamenti, amp;nbsp;Gu-; bernatorem vrbis amp;nbsp;alios prarebj puos

puos viroSjLutcria eiccerunt,amp;praï-fidium Hifpanicum nouis aliquot cohortibus auxcrunt, vt denuo bellum in Gallia redintegratum gere-rctur.

Cùm autetn paulo poft, Lugdu-ncnfis ciuicas, opprcfta fadione Hi-fpanicâ , amp;nbsp;vocato in vrbcni Al-phonfo Corfo , Hcnricum Nauar-ræum Regem palàm agnouiffee, amp;nbsp;Aurclia,Bituriges,pcr dominum de laChaftre, in manusNauarræi tra-ditæ effentj qui edito feripto, confi-lia Hifpanorum amp;nbsp;totius coniura-j tionis fraudes acimpofturas proli-Ixe decegebar, ( ficut paulo ante per

Dominû de la Vitry, coniuratorum partes deferentem, Melodunum régi redditum erat) amp;nbsp;oppidum Roan ad Ligcrim amp;nbsp;Rion Aruerniæ metropolis amp;aliæ regiones acccftiftcnt: ; Hifpanircs fuas in Gallia anguftio-. resreddi vidcntcsjvolucruntvt Ma-

iennæ dux amp;nbsp;Heniicus.Guifius lura-4 mentum fidelitatis lolenne Philippo i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;régi

I . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

15^4. regîpræftarcnt. Quo acccpto, plu* ribus præ/îdiarijs Lutetiae colloca-tisj Carolus Maiennæ dux,cum parte copiarum velue obuiani exerci-tui, quern auxilio iili Carolus comes MansfcTdicus ex Bclglco ad- i ducebac, profeâus cft.Interea Hen- , ricus 1111. Galliæ amp;nbsp;Nauarræ rex, â fuæ partis Epifeopis amp;nbsp;princi pib tis in Carnutum oppido tandem fo-lennibus ceremonijs corona regni infjgnitur.

Parifienfes verb ciucs,miferiaruni amp;nbsp;calamitatum, in quas à ducc Ma-icnnæ amp;nbsp;confœderatis Hifpanis, ex-clulo prætextu religionis legitimo Rege, conicâi fucrant, amp;nbsp;tot an- j nos fuftinuerant, tandem pcrtaefi,ac : fremcnçes, finem aliquandoimpo-ni, amp;pacera reftitui à magiftratibus vrbis flagitarunt. Itaqj paucis diebus poft Maiennæ ducis ex vrbe dif-ccfliim, comes Brifacus, amp;nbsp;Belinus gubernator vrbis , amp;nbsp;prsepolitus : mercatorum,ad Regem in oppidum 1

I SèDionyfij mittunt,pollicchtes,fi I5P4‘ j nullius vttæ aut bonis nocerc velit, : fe portam S. Dionyfij. Regiæ ipfius

, lius, raatutina hora fecunda vrbi jp-pinquans,patcfaóta porta intromit-titur. Qua occupata, ciuium parte maxima fauftis acclamationibus cum cxcipicntc: pauciflimis verô, qui rcliflerc initio conati clTçnt mi-litibus Germanis interfedis amp;nbsp;Hi-fpanis præfidiarijs amp;nbsp;cæteris fc fta-tim dedentibus : Rex ipfe, illucc-feente die, cum reliqua nobilitate amp;nbsp;exercitUjVrbem ingrcRus eft.Pr«-' fidiarij dediti,ftatim pod meridiem, ca conditionc dimifli funt,ne contra regem deinceps in Gallia militent, nec in itinerc vfpiam inGallia: oppi-dis haereann Rex in arce Lupara iplcndide exceptus, eadcm adhuc die,ciuibus,pcr tubicincm edixit, vt

; tabernasomnes acofficinasaperirét amp;nbsp;omnia pacaca ÔC kcura dcinceps expe-

expeâarcntjpoftridie arx Baftilla irt regis potcftatcm venit. Qui,domi' ni de Chaftre amp;nbsp;Brifacifidcm,Mar-fcalcorutn Regniofficijs conipenfa-uit. Ex Omni ciuium fedicioforuin, Hifpano amp;nbsp;Guifîjsaddiâorum, nu-, mcro , friginta vrbe pullî , reliqui omnes ingratiam receptifunr. Die 30. Martij curiæ Parlamcnti Parifi' enfis ediôtum proraulgatur j quo, de dementi amp;nbsp;optata vrbis cum tcgc coropofitione gratias Deu agunt, amp;nbsp;omnia décréta amp;nbsp;iuraracnta,in Regis Hcnrftilll. nefariè trucidati ignonuniamgt; amp;nbsp;legum regni præiu-dicium fada, abrogant. Poreftatem fummi præfeôii ôc locum tenenti« flatus amp;nbsp;corona.’FranciæjDuci Ma-iennæ c^atam reuocant, ac ne quis deinceps eiobediat, faueat, vclo-pem ferat, fub pœna læfæ maieftatis ■ interdicunr. Omnes, à Liga feu fœ-dere, cuius caput Iiadcnus Maien-næ dux fuit, difeedere, amp;nbsp;Régi Henrico II IL debitam fidemamp;obedi-enti-

i entiam prxftarc iubenr. Omnia ct-15^4» iain, lupci iorc anno Parifijs in con-

: uentu, lub nomine triumOrdinum I generalium,ada amp;decretajVelut per rebelles ik Hifpanis additlos vicx-torta, pio nullis habtri iubent. Sic mediocri felicitate , Nauariæi res tandem in Gallia fuccedtbant, prae-cipuis amp;nbsp;maximis vrbibus ie regi paulatim adiungentibus. ac initio Aprilis, Rhotomagum ctiara libi certis conditionibus rcconciliatura rex ingreffus eft, amp;nbsp;portum Gratia*, Cadomum amp;nbsp;alia oppiiato^tamque Normandiam rcccpit. Diuionum etiam,DucatusBurguildiæ metropolis, ipfidedita eft.

MenfeluniOjLAVDVNv M vrbem (cuius epiftopus vnus ex Gallia: paribus eft) oblcdit ,quac àfilio Duels Maiennæ defendebatur. Huie auxi-lia amp;commeatum, ex vicinis vrbibus, Sueflione, La Fera, S. Quinti-no, paterconfccerat, qui dum ad vrbem adudaeretur, dillipato àRe-

’5P4. gÿscomicata,intcrcepruseft. Qua*’ rcpaulo poft Laudiinenfcs fc Kegi ' detlidei unc.ac exemplum corum If-cuti nbsp;nbsp;nbsp;EianenfeSj apud quos ClaU' ’

dins Aumalædux, Maicnnæpatruul diuertebat, cum regetranfegcrunt' Aumalius à ciuibns cicâus Acreba-tum conccffit. Eodem fcrc tempore, circa calend. Augnfti, Hcmicus Galliæ Rex, Camçracum reccns ilbi conciliatum jfolenni pompa ingref-lus eft : cui obuiam cuntes, Baligni-us vrbipræfcduSjfcnxitÂreSjSt ciucS armati, amp;nbsp;piKJcidcntcs in gcnua,cla-uibus vfbis oblatis, iurariint phmà ecclcftaftici, deinde fenatores acno-bjles,amp; reliqui ciucs, fcfidcics 0:0' bedientes,Deo , Rcgi, amp;nbsp;ccclefiï Chriftianæ catholici’, futuros efte.

Cxirolus iMaicnnæ dux , amiftb Laudnno BruxclLas in ßrabantiani propc.-auit, vtnoiiis anxilqs ab Er-nefto ar 'liducc uftria?,Bt'lgici gu-beroxitorc confcdis.labafccntecon-foederatorum Galiiæ fattioncm /u-ftcti-

'i amp;nbsp;Carolo Mansfeldo {uffeólus cft ,, princcps Chitnaicus,qui in Caraera-.! cenfidioecefipriinüm graß'atus, ca-(' ftellumad Harpam, tribus aCame-raco milliaribus cxcitauit. ex quo, , BalignijjGubernatoris Camciaccn-, fis, (qui aliquot annos ambiguus, i , Hifpanine an Galli« rcgis partes fe-querctuv; recens Henrico Galli« régi, cal. Augufti vrbem Camcracum iradcnSjpalàra fc coniunxerat) in vi-cinam Hannoniam incurfioncs pro-hiberct.’ amp;nbsp;facr« Ligæ focios , in conferuandis panas Picardi« oppi-dis,quæ adhucrencbant,iuuarcc.

Interca Henricus Guifiædux, ab Henrico lll.rcge intcrfeâi filiusjdiu-turnamctim rege trattationcin fint-« cns,Rcmorum vrbem,Guifiam lias,régi rradidit, amp;nbsp;multos nobilcs, Guifianam faâioncm leu Ligam ha-âenus fccutos regi adiungit. Hifpa-niæverôRex,ardentiori t|uam an-ua inopetu,Hcnricum IIll. Galli«

regem perfcquens, funditus extif' pare cupicbac. Quare amp;nbsp;in Picardie Gallic propc Camcracum exercitu^ alebat, amp;nbsp;in Britannia Armorica^ amp;ex Sabaudia præcipuc, vicinal« Lugdunenfcm prouinciam petebat’ Gallo autem Regina Anglia; auxiH^ fubmifir,amp; Hollandicæpcditum tft mille amp;: millecquitû copia;, ex Gd' dria, per Vbios,Sedanum ad ducei« Buliontü profetiia; iunt qui û quilt;l. digniim incnioria gerent , dc qu« nondum edodi fumus, fequenti afl' »7.»e«ew.no recenlebimus- Regem hoc af' noexeunte Rholafticus quidam R' l'nitarum, iuuenis à præceptore pcrfualus, fica ex improuilo petit^ interfedurus crat. Is inter principle Longauillæ comités, curforis habi' tu incubiculû regisirrepferat. CuiH'' que Rex dominam falutaturus inclinaiïct ; Sicarius cultro gulao^ regis præciderc tentans, aberrant^ idu per labrum fiiperius in dentfHi impegit,qui eldiiseft. Delicario;

ft i IS:

L II

P ) lt;nbsp;I' j 0 i't 1''

gt;1 s

qui comprehenfus ftatim volunta i$^4« temintcrficiendi régis fuam,amp;àqui-bus incitatus amp;inftiuólus eflct,aperte fatcbatur; fupplicium defenten-tia Parlamenti lumtum, amp;nbsp;Is $ v i t æ Claremontani, apud quos in ftudijs hie adolefcens vixerac, amp;nbsp;cæteri in toto regno, intra triduum ex Collc-gijs fuis cxire, 8c poft quindccim dies totoGâlliæ regno exccdere iuf-fifunt. Miferam fane proximorum Gallia? regum vita: conditioncm, qua? toties ficariorum amp;nbsp;latronura tclis ac vencnis petita eft.

pior, Belgicil Gubernato-' ré ac gene-rum delegc-rat, Calen-dis Decern

fl 1 e

II ,1 i

CArtluf r. imp. lerJiHantlut liup, I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

bris,iterPra mjpM'urex. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imp.

ij^4’ gam,Mergethcim,Herbipolin,Frafl' cofurtûjMoguntiam, Simern, Tm' V I A o s, Liicclburgum, Arlunun’i Namnrcuin, ßriixcllas tandem exf‘ untclanuarioperucnic. CumqueO' innesBeloiæciues, fummaiu de iusädiicntu, pacis cxpeâationci’' conccpiiïcnt; amp;nbsp;finitis tandem bel' lorum, quæ triginta fete annos coH' tinuatj étant, calamitatibus, quiC' tem optatani rcllitutum iri fperi'' rent: conuocatis Bruxcllam otdini' bus, ingenrcin vini pccuniæ exegit! quaHifpaai 8i. VValoncs, ob non (oluta ftipendia tumuhuantesjpla' centur j amp;nbsp;deinceps bellum alatun, quo munitiones amp;nbsp;oppida, ab Aæ glis, eoruraq; confœdcratis detenti récupèrent, ex quibus, hoftesafli' duis iheurfionib, amp;nbsp;rapinis, Btaba^' tiatn amp;nbsp;Flandriam inieftabanr. Ca-tolum Mansfcldiz comitem in Gai- i liant, vtlabafeentesibiconfœdcra' torum molitioncs fulcirct, cumex-erçûu mittit, quijn Veronianduo-

Il tncnfe Maio Erneftus, per litQras Û: I' legatos traólationcm de pace offert, 1' amp;nbsp;de ftudio crgaRcmpublicam Bel-§iæ ,amp; comraunem concordiam amp;nbsp;'' tranquillitatem fuo,prolixeteftiftca-gt; tur.Sed cum paulo ante ficarius qui-! dam, presbytcrNamurccnfis , à co-I mite Barlymontio, ex mandato au-- læ, vt aiebat, ad intcrficicndum co-, mitem Mauricium Naffaenfcra fub-■ ornatus , incuftodia,Hag3ccomiii8 i teneretur : Ordines Hollandiæ amp;nbsp;' cæteri confœdcrati, non candide 5c fincerè fecum agi exiftimantes; prolixe feripto , aliquot colloquiorutn : amp;nbsp;traâationum,ab Hifpanis, fecum ■ dcpace,fupcrioribus annisgt;lubdolè

(OS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B I I G I e A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

fummatim repetunr.nec fubditoruw Bclgarum,aut reliqui orbtsChriftiä' nifalutcm amp;nbsp;tranquillitatc, fed Mo' narchia amp;nbsp;doininatum amp;nbsp;pro libidb t ncinBclgarum corpora amp;nbsp;fortunaJf tyranniccgraflandi potcftatéabHi' fpanis affcótari queruntur. Et quam' uis archiduccm Erneftum bono Si finccro animo hæcagerc credant: tamcn,cùni Rex, præcipuos illi com EliarioSjHifpanos, Comitem de Fm cntcs, Guilelmum de S. Clemente, amp;nbsp;Stephanum Dyuarram,cuin mam dato amp;nbsp;authoritate iplum de rebus Belgicis inftruendi,amp; quibus procC' ribus fidere, amp;nbsp;quomodo prouim cias Belgicas regere amp;nbsp;fuhiugare de ' bcat»monendi adiunxci it; ex Hifp3' I norum voluntatc amp;nbsp;præfcripto oui' nia pcraólum iri. Non dubitant et-iam ftatus Hollandiæ, Ernefto iam-dudum conftare, inftindu eiufdcm Hifpanicomitis de Fuentes, pauló ante, medicoReginse Angliæ Do-^ori Lopes, jooo®. coron, addida j clTc,

Idcoq;in conatu rei pcificicndæ de-, prchenfum D. Lopes, cum focijs amp;nbsp;f adminiftris Emanuele Lois, Vinaco .j amp;nbsp;Stephano Fererade Sanua iullo

fupplicio affeólos elïe.Præterea eiuf-demHifpani deFuentes inftinóïu per Emanuelem Andradatli vencficum infidias vira» Regis GalliæjOdore ro-fæ vcncno infcôtæ tollendi, ftrudas effe : amp;nbsp;Michaelcm Rcmchon Na-murienfem rcccns captum fatcri, fc amp;nbsp;alios ficarios Bruxellis pecunia condudos,amp;inHollandiam able-gatos elfe, vt Mauricium natii prin-cipem Vianix amp;nbsp;comitem Nalfacn-fem, amp;nbsp;fi atrcm illius Vranije princi-i pis filium natu minimum , ætatis IO. ' annorum,Lugduni Batauorum Uteris opcram dantem, ex vita rolle-rent. ideo nihil fc abHifpanis fidum amp;nbsp;finccrura expeftare. Etquamuis j huiufmodi facinora Archiduci dif-i pliccic non dubitent : tarnen non ' tantum in eius bonitate fibi futugt;

IJP4. rum præHdi) j quantum à Rfgis amp;nbsp;cQnfilij Hifpanici malignis Se tyran-picis fraudibus ac infidijs cruddibus immincat periculi. à quibus cùiîi Ai'chidux mandaciun Si. autorita-tem fiifccpcrir, qui cum etiam rcuo-care, amp;nbsp;alium in ipfius locum furro-garepollint, quandocunque lubet: non polie ah Êrncfto,contra hæc incommoda, vllo modo fatis fîbi pro-fpici neq; caucri.Quare ordines non videre, quid ad propoficam paeem refponderc queant, quod vcl ßelgi-cis prouincijs fœderatisvcl fercnilî. Reginæ Angliæ ( cum qua ardiflîmo ' nbsp;nbsp;/ fœdere iundi fint ) aut Regi Gallia?,

alijsq; poteftatibus j principibus vcl / Rcbufpublicis ac communi orbi Chriftiano conducat. Sed dccreuif-fc, inrefugio fuo ad omnipotentem Dcum,perfiftcre,amp; ab cius omnipotente manu Ôe bonitate, exitum iu-ftîB luæ caufæ tolerabilc,non folum-niodo pro fœderatis, verum etiam pro ßdgkisproujncijs, ad ho-poreza

Sic excunre Maio legatißruxcllas ad Erneftum rcinilïî iunt. Qui, Le* gatorurn Groningenlium affidué iii aula Bruxcllæ dtlidennum iinpro-bis füllicicacionibus excitatus, mediocres copias, fed tarnenhoftibus imparss , in Frifiam fupciiori menfe, ad Francifeum Vcrdui^nni milt-rar. Is Hifpanix Regis auipicijs , Co-V ■ R D A M Trentiæ arceuijimpcdicn-tem, ne Groninca« commeatus commode inuehi poKet, tota hye-mc magna cum difficultate obfede-rat. C^am MauriciusNaflauiæ comes, nouis copijs Hollandicis, amp;nbsp;a-Hjs in fuperieri Germania colledis, quas Eberardus comes Solmcniis ducebat, inftruÄus,liberauit. Oc-currebant cum cxercitu appropin-quanti aliquot equitum Hilpanico-rum turmæ, ex caftris V erdugi mif-fæ, vc numerum copiarum amp;nbsp;vires NaHouij explorarcnt« Qui cum in cqui«

cquîtes aliquot Anglos amp;nbsp;Scotos, Nallouij præcurforcs , incidifîtnt; fimulata Scotorum fuga proueótG cum ad caftraMauricij propius ac* ccfliiïent, male acccpti, amp;nbsp;trucidati funt. Hæc viétoria occalioncmMau-riciopræbuitjCaftellummaius, ad Coucrdæ obfidionem excitatiim, quod 800, milites vetcrani proHi-fpanis tuebantur,ftatim aggredicn» dijquod virtutc peditum Germano-rum, quos Solmcnfis rccçns addu-^icratj fumma vi cxpugnatum, cælîs omnibus prarfidiarijs, tandem in Mauiicij poteftaicm venir. Quo capto , ex cæteris caftellis, Hifpani amp;nbsp;Burgundi omnes, cornes Bergenfis Oldenfilum, Francifeus Verdugus Lingam, alij ^liô diffugerunr, Co-uerda obfidione liberata; commea-tu, milite,pyrio puluere,amp; alijs mu-niuonibus à Mauricio rccreata eft. Caftellavicina, edudis tormentis, quæ Grôningenfes Verdugo com-modaucrantjfolo æquata funt 28.

Aprilis. Inde exercttus Mauritîj ad 15^4. Gröningz viciniam dudus , vt in-tcrclulo vndiquaq; commeatu, vr-bem, defertis Hifpanis, paciici ran- , dem cum Mauricio cotnpellcret.

Elfi autcm iuxta legem bcllicamj voce Dei tradiram, initio pacem öc clementiam, fi fidei illius Ic permit-terct, ciuitati obtulit ; tarnen cùin ncc praefidium reciperc Groningen-fes,nccReligioncm, autMagillra-tum prjcfcntem mutarc, amp;nbsp;omnia priuilegia in vrbc amp;nbsp;in nobilitatera amp;nbsp;agricolas vicinos fibi rclinqui amp;nbsp;confirmari vellent; oppugnatio gra-nior amp;nbsp;aciior fulcepta ctt. Caftcllis iufto irtteruallo politis, amp;nbsp;aggerc ac foffa iunftis, tota vrbs coronæ in-ftar cinéta-Dciedae vi tormentorum aliquot eminentiores portæ, amp;nbsp;qux aDominis, amp;nbsp;quac ab oriente nomenhabet. excitati aggeres cclfi,cx quibus iqachinarum ictus, fupra vr-bis municiones vibrari inlocavrbis bequtndorapoccrant. adi cunicu-li fub

15P4’ lifub foHïs amp;nbsp;mœntb. in propugna- j tülun» quoddain vibis niunitiffimö ! fæditicatuin eo Ioco,vbiarcemdux j

1570. Albanus ftruerc cœpcrat)amp; fubie- j éio ac inccn/ó piiluere pyrio cucr-iuru, vna nccatis duccntis ciuibus, qui in co cxcubueranr. Ita patefa-Ctoinvrbcm per dificâi propugna-culi ruinas aditu, ciucs conftcrnan, cüni duos iam njcnfes oblidioncffl teierafrent, iandcin inrerfe dilliden-tes , defperata dtfcnficnc, Hifpa-num, à qi’O non defenderentur, dc-fcrcre, amp;nbsp;comiri Mauricio amp;nbsp;cætcriî , vnitæ KoHandiæ amp;nbsp;Frifia? ordinibus ■ kâdiungerc, dccrcucrunr.Dcditio- 1 ncigitur, pridie Margaritæ*faâa : ) biduo poft cmiflis ex vrbe militibus pr.r(îdiarijs circircr 5 00. qnos Icfui-tæamp; monachi abqnot Se facrificuli coinitabantur ; fcx cohortes pedi-tum Naifauioruni 5c duas turmas cquituni , in vrbcm reçepcrunt. Quos fccuti ante vefperam Comités Mauricius ÔcVVilclmus, pcriu-'

ftrîto vallo amp;nbsp;tnunitionibus vrbis, 15^4, ante noótcm in caftra regrcflî funt. Poftridic reucrfi , Articules Pacis feu Trânfadionis initse exccutioni ^areincipiunc; ex quibuspræcipui fucrunt, vtpræccdentium offenfio-num amp;nbsp;iniuriarum ac damnorum in bello vtrinq; acceptorum Senatus amp;*ciües Gronîngenfes pro^ tnittant, fe generalibus Belgicior-dinibus vnitis vclle fideles eße, amp;

I faucre, amp;nbsp;cum cæteris prouineijs fœdus amp;nbsp;araicitiam colevc, 8c vbi o-pus critjâd pellendos Hifpanos, fi-dem amp;nbsp;auxilia præftare,Priuilegia

I amp;iurafua retinebunt. In dclibcra-I tionibus publicis ftatuum genera* 1 burn amp;nbsp;fuftragijs ferendis, Gronin* çl genfes acquielcét in co, quod flatus t; generales, caufacognita, ftatuenr.

V Vilclmura Ludoicum comité Naf* ; faënfem,præfcÔum amp;nbsp;gubernatore 1 fupreraum agnolccnt. Controuerfi;^ • autem inter vrbem 8c vicinos agrati-' osexort» vel exorituræ, a flatibus l • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' gens*

cxercitiiim, in vi be amp;nbsp;agro Gronim genfijfolum vigcbit: ita tarnen vt nüllius confcienti« vis aut coaófio adferatur. Monathi amp;nbsp;facrificuliia ' vrbe manebunt, lt;1 volent, amp;nbsp;bonis gt;nbsp;fuis fruentur, donee generales fia'I tus aliud ordinenr. Vt honon amp;nbsp;ic' curitati Gcncralitatis, amp;nbsp;pacis in vr be, confulatur, amp;nbsp;difcordi« acrix«K inter eines, amp;ali« ccnfulioncs vi' tentur : quinq; aut ftx cohortes ini' J lituin, Sutibusferuientium , in vr bem rcceptas , ciues aient, donee communi Gubcrnatoiis, ciuitatis,amp; prouinciæconfcnfu a!i« rationes 3' Icndi prælîdium tolerabiliorcs in* ' ueniantur. De reficiendis munitio-nibus amp;nbsp;mûris in oppugnationc di-rutis, generales flatus cognofeent. ' Ad communes fumptus vnit« Rei-i public« ßelgica? , Groningenfes quoque, pari ratione cum ca'teris proumcijs eunttibuent. txules om-

nes,ctiâm Icgati in aula Bruxcllcnfi 1’5^4. dciîdcntcs, intégré in fua bonjjUon alienatagt;reititucntur. Ciucs capiiui tempore obfidionis » ftatini libcri c-tunt. Gubcrnatio ciuiratis penes Senatum manebit. Senatus autera amp;nbsp;ciues luiati, à comité Ludoico prælîdc J cum gencraliura ftatuum conlilio, hac vice digentuf, amp;' gc-neralibus flatibus luiamcntum fide-

’ oncrabuntur. Commcatum,puluc-rem pyrium,armajnominc regis Hi-' fpaniaè in vrbem illata, præfidi vrbis 1 præfenti cedent. Regis autem Hi-Ipaniæ milites ex vrbe Groninga ftatim difeedent. His igitur condi-tionibus Groninga rcccptâ,tum ese-teræftatim præftai i cœptæjiura verô

Dignum ctiam annotatu Juxi, Op dines HolL;ndiæamp; coniundarûBei-gici prouinciaruin hac æûatc, qua' luor nauiiim cJafltin, peritis Guber-ïiatoribus amp;nbsp;armis inftruólam,ycr-' fus borcara,Sc ortum cmililîe, vt re-liélaaddexteram Norwegia, Mo*-fcouiaamp;Tattatia,tranficum ad Si'^ nas feu regnum Chinæ, Indos, Sii Moluccas infulas , commodum per-ucftigaicut. Hi, vkra Condoram amp;, Obdoram continentis regiones, a3 s Houam Semblam amp;nbsp;VVigatz infu' j las progredi, amp;nbsp;angudias frctijquin' ) qucniilliarialongi, vnumlati, penetrantes, ad Oby fl.qui Tattariæli-mes eft, pcrucnerunt. Frctumillud, Naffauiû indioctariint;exlnfulis,vni Hollandiæ, alij Euchufa?,alijs alia nomina indiderût. Cumq; hac æfta-te redire iuftifuiftent, retro vela Ic-gerunejequenti anno,comitatu aiu-pHore, idem iter in Indias vfq; Deo Volente continuaturi. Sperant enim, aromatura ôc aiiarura iucreium oii-entiP

I tantum lucn Hifpano acccdit, alia ! via per Ardoum mare, in Bclgicum I amp;nbsp;cætcras Europæ prouincias jfea-1 Uerfuros effe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Ad bcllum aducrfusTurcas j fu-periori anno inchoatu in Vnga-i ria continuandum, aliquot cquitutn '1 miUia,«x his Saxonicis amp;alijs genti-bus, initio anni à Cæfareconduda funt. ac inter cacteros, Francife^ dux

I Saxoniæ, Laoburgi federn Habens, FrancifcifiliuSjfolusbis raille; Augu-ftus dux Brünl. Sc Luneb. VVilclrai filiusjmillCjVVigandusMolzan,c- ' ques MegapolitanuSjThcodorici fi-lius,mille équités ducebâc.quimen-

' Pyrenen leu Prynnâ luftrati, inde in Vngariam, ad Strigonij oblidionc, menfe exeunte, protedi Hint. Sed antequam hi appcllerent, prior ex-. creitus, quiluperiore autumno, duce Chriftophoro àreuficnbach,ba-,

II4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VN G A R I C A. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

ijP-î- rone Sciriaco , citerioris Vngari®: præfcélo iuprcaio, iniilta præclar^*' gcflciar, acccdcnrc tuni archiduc^ Macchia,Cæfaris Rodoiphi frarre amp;nbsp;'lo. Martij. Jcgaco/Noiiogradnm menfe Martin dcdirioncoccupaueïat. Nee quidlt; qiiam deincepsjhoc anno,feliciusamp; ineiuoracu dignius, pro Republiek noniinis Chrirtiani in præfenci bel'i lo,excepta Gommorhæ dcfcnfionCi aótuin c[l-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

Nam cüm ad Strigoniiim, vier« duos menfes, cquitum tot millia Si tres legiones pcdituin, defediffent: iminenïa pulucns pyiij copia, tof' mentorum iaótibus profufaj amp;nbsp;pedP teSjIanic-næTurcaruin, acerrimcar'j ceni amp;nbsp;oppida arci fubicóla defen' dentium, oppugnationibiis quartt-repetitis, obiedi funr. Qui fempcr tœdè repuifi , amp;nbsp;multi crudelicer in-terfedi: pleriquc alij morbis cx vi-du inconuenienti contradis perie-nmr. Eth enim omnium rerum Vi'dlrm pertinentium fumma in ca-' quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;âriJ

lt; „ ftipendia raiius iolucrcnrur, amp;nbsp;lolu-' tä minus hugalitcr collocata, im-' prouideftatiin proFunderentur : pc-, cunia amp;nbsp;patiibus pleriquc defrituti^

Fottiter poftca cfurie'banr, ac exhau-j ftis viribus j Icntatabcmiferabilitcr I aniinain exha’abant. Cum autem nouK peditum copræ iam conduéFæ âcceddrent: cccc àcaptiuoquodatn ’ Turca, comitiTcrdinando ab Hardee, fuprerao archiducis Matthiae conßliario bcllico amp;nbsp;totius cxerci-tus equituni magiftrOjnunciatur,Si-namumßaflfam maximis inftrudtum copijs, Foluturum obfidioncra, Bu-dam iam peruenilTc. Qiioinccrtoamp;’î'’’*'’'^*

Itunc quidem adhuc tallo'rümorc, bellici conliliarij, Mattliiæ adiunfti, Fuadent,moucnda ex loco minus tu-to caftra, amp;nbsp;in adueiFam Danubij ri-pam ttansFcrcnda efle. Quod cum

I;P4- Dauid VngnadSririus, prafdpui c* ranr, décret urn effet : GcfraanorutU etiamequitum ducibus, Franciffo duci Saxonise LaobqrgenfijAuguü® doeiBronf.amp;Liineb.Scbaftiano c0‘' initi in Slik,VYigando Molzan MC' ^.apoUtanOjErneftü ab AldctijHcn* rico Pful amp;nbsp;cætcrisjfcntcntiam fuaP* archiduxper Dauidçm Vngnadiuifl exponir. Hi re deliberata per VVi' gandum Molzanuni refpondent’ Mirarifejamp;magnopcre dolcre, ob* fidionem Granenfein, quæ tahti ha-denus Imperatori conffneritj dutil propinquar deditionis fpcs ffr, tanta facilitate deferi. Orare autemferc-« erenter , vt archidux amp;nbsp;Senatores bellici confidcrent, etiamfi (uroptus imincnfi hadcniis profuO forte Ó-büuioni tradi queant ; tarnen deplo-randum fore, ff caffellum amp;nbsp;pars vr* bis occupata, per quam otnnis ab có latere arcis Granenfis fin qua ca-piendaomnispoff Deum fpesfalu-ïaris exitus huius bdli üa effetj dé-‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fen;

fenfio præcidcrctur 5 hofti rurfurj r;i7 4« tradatur. Deinde præcipiti hac/ïc-fertioneobfidionis, holleslanguc-faCloç confirinari, amp;nbsp;cönftci \a 's’ itcrum rccreari, aelætos*-; a’.acrcs’ rçdditosjànobis ipfis,ad milcrorum Chriftianorum pcrnicicm inuïtiri. Perfam, t^ui haétenns à noüris ccr-uicib. Turcos auertiOct, bacinteni* pefriua difceflione audiça, pacê dc-luio cumTurcisfafturum. Tranfyl-uanoSjMofcos, Polonos, (|ui haótc-nus a noftrapartefuiffent, defeótu-^ ros elfe. Ncc Cæfareæ Maicllad totilmpcrio, fiillis non pfa?fcicnti-bus j à Strigonio difccdcrenr, fc ex-' . eufare poffc.Ciuitatçs ctiapi Impcrij in contribuendis belli fumptibus fe-gniores fore. Mirari ctiam cc|uicunv præfeôtoSj nunc primum de re tanta ipforutn confilium expeti, cum ante aliquot dies, ipfis infeijs, iam de-

1 cretum , rnacbinæ ex caftcllo amp;nbsp;alijslocis abduôlæ, amp;nbsp;omnia ad dif-çelfilin ordinatafuerint. Itaquc hæç

US omnia fuo loco fc rclinqucrc, amp;nbsp;ar- i chidiicis im^pcrio, cui CæfareæMa-icftatis liceris conducti parêfç iufli lint,fc obtcmpcraturos efle.Sed palam amp;nbsp;folcnnitcr fe tcftari, hanc de-fertionc obfidionis Grancnfis,fe ncC prælcicntibus ,nec volentibns, fuf-ccptam; amp;nbsp;fc dcincepsjcoram DcP, amp;nbsp;CælarcaMaicftate amp;nbsp;toto Romano Imperio^ amp;nbsp;vniucrfis ac üngulis, omni culpa libcfos , ac cxcufatoJ cffe.

Atcadcm vefperaadhuc, fchedA in quibus ordo difcclTus præfcriptuJ erat, ducibus ä fummo cquitum ma-giftro, quem Marfcalcum campi appellant, comité jHardcco , milÏ^ funt. Ac poftridie, præter omncffl ’ reliqui orbis Chriftiani fpem ac cx- ’ pcäationem, obfidionc foluta, , tormentis lubduiflis , Sc prioribus caftris defertis , Danubium pontc nauali ftratum equites ac pedites ! tranfcunt,amp; ad caftcllum Kokern, denuo ociofi defident.Intcrea dcler-

turn ab ilHs Strigonij fuburbiunj, 1594. cafteüum in n'iontc S.Thoma?, mul-to viroruni fortîum fangui'nc partum; Turci ex avec amp;vrbe,crew’s vexillis, triuraphantes ingrefli rce u-pcrant,ôc confilia hofttum mirant ur.

Sequenti menie demum, Sinam Ba(îa,cinn Turcicis amp;Tataricis co-pijs, ad meridionalem Danubij ripa alcendens, Tatam , duobus à Gomorrha miliaribus, expugnat, Inde S. Martini montem,Rabâeodem in-teruallo diftantem capit,amp; R a b a m , io. propugnaculum orbis Chriftiani fir-miffunum in ea Vngariæ ora, ad A-rabonem fl.obfidet. Chriftianorum cxércituSjin oppolïta Danubijripa, propè Gomorrham feu Comaium, in Scythiam infulam,vndiq; Qanu-bij brachijs çinôtam, traïjcits amp;nbsp;Ra-bæ,abcaparte, qua Danubio iun-giiur, affidct. Sinamus Balïà ab altera parte oblîdionc vrgens , amp;nbsp;mu-ni«qnes amp;nbsp;rnachinasfuas j adfoffas Jcrè;Vïbis promoiji.ens acenime vr-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bem

bem oppugnabar, S?ppe ctiara in 9dilcrfam Danubij ripam lanizaros S(. Tataros tranfraitterç ôc tranarace iubet, vt CaßcIIuin à noftris, in tip^ Danubij, ad impcdiendam pontis naualis â Turcis tentatam canftru* âionem, cxcitatuin occuper, amp;nbsp;çre* r-Augoni velitationibus ac prælijs ininu-

ris nofti os laceffanr. Mcnfe Augufto cüm iara tencrenc çaftellum Turci, । virtincltaloiuai præçipüç railituniA quos Iohannes Mediccs duccbat; j rurfus ciedi,amp; in Dànubium pro* j fluentcm pulfi funt. Nihilocninus ta- ! Bien,/ingulari animi fortitiidinc conftanria, etfi fæpius infeliciter Si-namo,illæinScythiani irruptioncs ceffcrs^nt : tarnen non ^ntc dcftitit» quant voti tandem compos, diffu-gientibùs ex caftello pra?fidiarijs,fa-^üs eft. quqd, cùm tvdius noftri ad repelicndum hoftem ex caftris pro-î cedeçent, ita muniuit Sc inftruxit, vt tormehrîs noftiorum in caftcllo iti-Uçntis,aduerfus noftros direârs,ap-

o B s 1 o ï o. J2I propïnquantes reiccerit. Cunique 15P4, nox iatcrucnicns eos diremificr, dutn noftri in caftra cquis pabulum datiirirçdeunc, Turci iotan:QÓi:e vb gilamcs Si alacrcs,magno laboicaç induUria, pontem nauaiem iungunt, copias ampliorcs traducüt. Quas poftridie équités twftri dcpuHuri, languidiushoftem cminus fclopctis pctcbant5amp; Panico tciTOiC confler-nati, rclii^o hoftéjAldçburgam fus profeélionçm fugæ fimilera, bofte tum à cafteîlo pridic occupato non difccdençejinftituunt. Scquun-tur eadem die cunus militares, e-quitum pecuniatnjtorques;vcftes,amp; caetera bona vehentcs , qui à Tur-cis pleriquc intercept!, in hoftium . potcftatêvcncrunt.,,Archidux Mât’-' thias amp;nbsp;cæteri equitum praîfcâi,to-ta Vngariareliâa, in Auftri» fines, Brugas ad Leitam, acccffccunt 3 vbk i^aiores copias J quæ cxBaëmiaamp; Vicinis gentibus iam aduentateiît., ,fc

Intcrca Tranfyluaniæ Princeps,' Sigifmunduî ßathori, Chriftopho-ri filius, fupcriori mcnfe, conuocatiJ Albam luliain Tranfyluaniæ ordini-büs, quam diu iam animo agitauc-rat, amp;nbsp;cum proccribus præcipuis/ grauiflîméeam dilTuadcntibus, ante delibcraucrat; defeóïioncm à Tur-cis, amp;nbsp;focietatem cum Romano Im-peratore, bellum aduerfus Turcaf apertum gerente ; publicœdecrcto fancitamp;promulgat , amp;nbsp;Baldafareni Bathori, Andreæ filium, patruelei» fuumin cuftodiam dari iuber. Hunc enim pröceres quidam, inftitututn Principis iraprobantes, amp;nbsp;toti pa' triæ, a-c ipfis præcipuc, cxitiofum fore iudicantes, miflis Conftantinopo-linlcga'tisi Principem conftitui loco Sigifmundi petiuerant. Hos com-preh^nfos,partimvelut Principis fui amp;nbsp;pâtHæ proditorcs, fuppjicio afti-ottjpartirh caprósdérincr. Ipfe,ad-iunótis, qui ab Alba Grarca ad Tran-fyluaùiæ fines vfque à Turcis defc-'

ccrant, Rafcijs» quantum potcfl in- ^594-commodi Turcis’adfert, amp;c. Temc-fvvarum, à fl. alluente didum, BaiTæ Turcici ineaVngaria: parte federn, «minus obfidet.

Sinamus Baffa, occupatis in Scythia caftris, Chriftianorum fuga dc-fertisjRAM AM vndiquaque cindain, nc quis ingredi aut cgredi abfque pcriculo poffet, aliquotics acritcr oppugnat. donee tandem, duobus

I propugnaculis , per cuniculos , vt fcribunt, pulucre pyvio fubieCto, dificctis : Ferdinandus comes ab Hardee , qui cum 6000. militum prifidio, vrbi præcrat,dcfperata dc-fenfione, communicato cum catte-ris militum prsefedis confilio,ad'Si-

‘ namum Baflam legatos dededitio-' ncmittit, amp;nbsp;incolumitatem corpo-rum amp;nbsp;fortunarum paftus, propu-

I ' amp;nbsp;rebus omnibus ad dcfcnfionem ncceflarijs inftrudiflimum fcrcba-tur^

irt vfbc rcIidOj Turcis, die Michaelis Grêgoriani: ip.Septemb.IuIiani tradidit. In vrbc dedita jSinamus Baiïa, munitioncs labefadatas paf-lïm refccit, foflas ampliauit, Tcm-plura Cathcdfak humo explcuir, Sc machinas fupra illud difpofuit,ac re-lióto Rabxprandio 4ooo.Ianizar0-riira, amp;nbsp;2OOO. cquitura, ad Gomor-rhæ obfidioncra acccflic. Pappam» milds Tararis, dcdipopofck j quam arcem amp;nbsp;oppidum noüri fequenti Ilatiin nodcincenfura dcferuerunc» Gomoirham Sinamus Bafl'a, ex ca-ftcllo ad vltciiorem Danubij ripaifl vcrfus Tatram cxcitato, tormentis trans flumcnpctcbat, Beglerbcguin jVcró Grxciæ, cum cæteris copijs,in Scythiam raiü'r,vtàterracam acerri-mc oppugnaret. Sed virtute acfidc Erafmi Pkavn præfcdi amp;præfidia-riorüm, fortiüimè arx defenfa cftj dbnccî4. noftri OSlobris, Turcis, per eruinpentes in corû caftraprar-fidia-

T A T Ä K I, lïjr fidiarxos, à tergo cæfîs, amp;, fuffoffio-ncpropiignaculi à Turcis inftituta/ per noftros impedita: Turciobfidi-onem folucrut. Archidux Matthias, ïcliâis Brugis adLciitam,Pofonium ’ profcdus erat, vbiBoêmicæ copiæ cquitum circitcr 3000. amp;nbsp;peditum ïjooo.cüm illo coniunâæ, inScy-thiam tranfgreffæ, Goraorrham ver-fus iara obfidione libcratain , iue-runt. Fcrdinandus comes ab Hardee , quem antea , edidis publice affixis,Caefar ipfe innocentera d crimine proditionis dcclararatjuund tandcra Viennæ, in cuftodiara, de-ciraopoft deditamRabam die, da-tus eft.

Tatari, cx Sinami Bafta: cäßiis di-grcfli, ad Granum tranfito Danu* bio i reditum in patriam, per fupe-, riorera Vngariarn, fit Tranfyluaniai i ac Moldauia: fines ante hyemem inftituebanr. Tranfyîuanus tum 1 ,Tcraefvvarum obfidens/fatarorum '1 aduentu cognito, vt à fuis eos fi-nibus

Tatari, cùinper VValadiiam Tranfyluaniani tranfitu prohibercn* tur, (Jireptis amp;nbsp;crematis Vngariæ /u-pcrioris, circa Tocaium èc alibi, pagis plurimis,amp; hominibus in triften^ fcruitutc abdudis j retro itcrad Pa-nubiumflcxeriint, t]uera adStrigo-nium ruifus tranfgrcifi, VVefpriunij ; Pappæ finitimis Rabæ locis hy i bernarcjac cx vicinisChriftianoruiU pagis, quos, ad fines Auftxiafamp; Mci-nerfdorfiuin vfq;, peruagati effc, amp;nbsp;comincatum fibi comparare, nun-ciantür. Digrefiis Tataris, Michael Horvvat, Tranfyluani capitaneus, Turcaruni aliquot millibus, qua? in Walachia inferiore hicrac-rc Sinatn Bafia iuflerar,profligatis acczfis,to-tam Tranfalpinam occopafle, amp;nbsp;Danubiuin vfque progreffus cfic, à «r,Ko«m. Sigifmundo principe Tranfyluani^ , ipio, adCæfaris duces vi'einos, Va- j lentinum Prjcpofiwarum Si alios feribitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Inter-

Inrcrca Mahomer,Græciaî Begier-1554. begus, Sinami Baffx filiuSjadFcrdi-Fianduin comitem ab Hardee,de pace reftituenda litcras mittit, cuinq; hortaiur,vtfui Impcratoiis aninnitn ad pacis confilia fledat. Idem ßbi, apud paevem Sinaraum Baffam, amp;nbsp;Turcicum Imperatorcm, curæforc. Sed re à noftris dclibcrata,vifum eft, fraudiilcnto amp;nbsp;peifido hofti, pro-niilTa non feruaniijSc pacis prætcxtu fua comoioda quærcnti, fidem non habendam , ncc præfc-ntcm cum Tranfyluano5Moldauo,amp; àlijs,Tur-cam oppngnantibus , focia anna iungendi occalionem, negligcndam efle.

Cùcn autem trift ior cxpcÄatione, tot propugnaculis Chriftianorum, R A B AjPappa, VVcfpiinno, Palata, Totes,fere in confpeâu noftri exer-citus amiffis, Si Srrigonio à noftris ; deferto, expeditionis hoc anno ad-ucrlus Turcas fufccptæ cxitus fuerit: D Ä V M acternum ardentibus votis

J18 T Y R c r c A. precemurjvc proprergloriam noitiî* ! nis fui, ecclciiæ falutem , iuftilfH mis iinpicratis fccleruin nodro-l uin, impiæ fecuricatiSj luperbiæ. Si luxiis pœnasj clciuentc.- niitigetj opcm 3c faîutcni ipfc nobis fcrar, nc fortè tiicanr in gentibus, vbi eft De-ns Gorura ? In huinanis enim auxi-lijs, parura efle præiîdij, iam diu eX' P cri mur.

Dumin Vngaria cxercitus Chrb, ftiani Strigonij aiTidcnc : RodoJphuJ : Cxfàr J comitia Imperij Germanici Ratisbonæhabcns : auxilia ad bel' Juin Turcicum, ac inprimis vim pe* cuniæ ingentem flagitar. Quæ fanc amplior, quàin vlji vnquani ante« Cæfan, ab ordinibus Gcrmaniæ ad' diôta cil Cùm cniin anriquitus, ad ' Komanam expeditionem, ab ImpC' ratoribus Coronæ à Pontificc accé piendæ gratia, Ivoinam fulcipi foH'j tara (quæ ramen iam i42.annos in-rcrinifla cil 1 linguli Imperij ftatus»' certuœ cquitum Üc peditum rtumC' îuingt;

rum , vel æftimationcm pccuni«,ij^4. ,qua illi alcrentur, fingulis mcnfibus conferrent J quæ coaccruata, drei-tcr64*millia aureorum,cv5rz«r^vno menie conficercadfirmatur : In his eomitijs, 8 ®. menfes, fe,intra fcxcp-nium, contributuros, Principeyamp; ciuitates pollidti funr.atq; hæc prac-cipua huius conuentus aótio fuir. De ludicio Camera?cnim, de Mo-Reta , de Matricula Impcrij refor-manda,ctfi quædaro dccreto comi-tiali inferta, plèraquc tarnen, ad dc-putaros fcqucnii anno Spira: con-ucnturos, rcicóta funt.

Francilcus, Saxonia:dux, ante-quamin Vngariam profedioncm in-, üituerct,fororis filio,fecum cö tem-i porc vcrfanti, Adamo VYcnccslao, I Duci in SilcfiaTcfchinenfi ,Ej.is a-

» E T H A M , llluftrifTimi Sc optimi I Principis Gothardi in Liuonia •1 Çurlandiæ Semigalliæ Ducis pri-mi, amp;nbsp;laudatilfimx Heroinæ A n-

’ nä, fororis Vlrid duds Mega-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I a poli- .

I^O «IHÎAt.DTCVM jlt;^4. politanifapud qucraauunculum c® tempore Elilabctha viuebat) filial^) in matrimonium defpondit.

Cum autem j Dvcvm TbschI' nenfium,in extremis Sileïîæfupcrio' nsjMorauiæjPoloniæ amp;nbsp;Vngariaf nibus, fcdcs habéntiura famiha vc-tufta^ nobiliffima antiquorum Polo-niæ Regam ftirpe orta, in Ardo® hoc orbe, minus multis nota he : Sc' riem illius adferibam. '

V L A b 1 s- Boles- Miccil- Hen- C a s i' Jaus.Ufnriur, laus.Cr»- laus.wa-ricus minis, tiiip.gener,?ilo- JpiUtMafi- torn Po- Lubb- Se»ä(i»ii‘ ti.trehiMt aff;~ ttii, © Jonu^^ ni.

{tans, à fr/itri- 1273. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1202. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dem Mi'

bmpellttur ti4S» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jouu,®

S i L E s IA M tranf^ctio-neretmuit, i tjp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ,

Bo L E SL A V s Pro«- Mictislaus,U«x CvnraduJ riu,ßirps Ductm Stießet, Stießet fuperioris,:n dux Glo^^)' Vratielauienfium, Ligm- tefci en , Oppeln, uiet amp;nbsp;St' J itnßui», amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rettibor,® i2t I. get. j

Cafimirus t23ite g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mie*

Cepufienfi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

ttubtt stgtf- rex Vn- y V e n c e slausAdam.fo#bu^ ntundo j. ® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®

Hanc optimorum principö, Gor* hardi pritniCurlandiæ Ducis,amp;An-næ Mcgapolitanæ : qui in coniugio p'enopieratis 5 concordiæ amp;fuaui-tatis, inter cætcros vtriufq; fexus IP heros, filiam EHfabctham, ingenio amp;nbsp;forma prs'ftantcm genuerunt; Sponfi illius Adami Duds Tefchi- ! nenfis familiæmentionem, intexe-i re hoc loco volui, vt meritam debP tamque gratiam , hoc qualicunquc ceftimonio, IlIuftriflîmæ CurlandiJf ducum familiar, quæ vnuni ex praî-cipuis inclyti Polonia? regni meiH' brum cftydcclararem.

Vt autem à Screniflimi Polonix regis Sigifmundi,in Suecia corona' tioncjhunc annum exorfifumusi ita reditmn illius in Poloniam breuitet addemus. Confeftis cnim in Suecia rebus, menfe luliano, claffefla ' oauium, (q^uarura duodcciin,

Dantifcani inftruxerant } Stoehol-miæ cum toto comnatu confccndir, amp;nbsp;paucorum dicrum fpacio anfra^ âibus illis fcopulorü,quos bic rlt;n vulgó,latine fauces nominamus, fuperatis,non procul ab aditu maris apcrti,rcflantibus vcntis, qui rcgum imperia non agnolcunt, tres totas hebdotnadas in ancoiis fubbfterc coaótus eft. Tandem borca fecundo vehemcntius afpirantc, intra biduû, præcipitato cuvfu,in finum Pauken-fem,Viftul3C oftio vicinum dcfcrtur. in quo, ob terapcftatcs amp;nbsp;proccllas maris turbulentas biduum fubftitit. Inde lcnius iam adflantc borcæ aura, ad oftium Viftul» pcrucnit, ac in publico diuerforio biduum quicuir. Die Laurcnti’i aducrfo fluminc fub-uedus, per Motlaux pontem, Dan-tifcum ingrelTus : ab eptfcopo Vla-diflauienle S: ali)s proccribus Po-lonis, ÔC Senatu Dantifcano rcuc-( renter exceptus, ac in hofpitiuni

dçdüâus ell vbi coniunétis cum Se-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;naiti

natu vrbis confilijs ac cxcubijs,amp; mandato publice propofito, qu.æ ad vrbis tranquiliir.atcnijquiefcra amp;pa-cem tuendam cranr ncceffaria diligenter conftituir. Tandem initio Se-ptembriSjOninia in vrbcfalua,paca-ta amp;nbsp;tranqnilla relinquens, Pofna-niani amp;Cracouiaiu verfus profeótio-nem fufeepit, amp;nbsp;Cornitia R egni, ex-eunte anno inchoanda CracouiJe indixit.

In fupcriore Germania, ERneftus Fridcricus luarchio ßadenits, Caro-Jifilius, cxcunte Nouembri, fupe-riorcm Marchiam Badenfem,i lylua Harcinia ad Rhenum pertinentem, quæ fobrino illius, Eduardo Fortunato, Chriftophorifilio,parebat ; re antca cum præcipuorum oppidorö conlulibus comniunicata, lt;5c miiTis nodii ad oppida, Badcnain ( vbi le-des Principis, tunc abfentis, amp;nbsp;thcr-mæ feruentes admodum célébrés funt) Ettclingam ( Francifei Irenici patriara } Cuppenheitn, Stolhouen,

Raftacum amp;nbsp;alia, niiliribus raox iromiflis ßnc vlla clade amp;nbsp;(anguine occupav.ir:amp; capta?poflcflionis,qu« cumjegibus pacis publicæ pngnarc videbatui\ cxcufationem poftridie’'-!gt;'Nou. aJIinp. perfciibit, cuiusfundamcn-tum eitTranfaäio »inter trnefti a-uum, Eineftum,amp; Chriftophorijpa- , tris Eduardi, tutorcs, anno 1537. inita. quae vtriq; parti permittit, ft ob alterius a?s alienutu non diftolu-tum altcri detritnentutn infigne ad-feratur, alterius prxfcduras aliquot tantifper tenere, ijfc|; frui,donee plane ipfi de damnofatisfaftuin fit.Ernt cnim æs alienum, toti prouinciæ in-cumbens, à præfcntium Marchio-num proauo reliétum , cuius me-diam partem filij, præfentium rriar-chionum aui, Bcinhardus amp;nbsp;Erne-ftus, ditionein diutdentes , (inguli l abfq; alterius onerc amp;nbsp;detrimento I fe {oluturos receperant. itaque cùm ! ob Eduardi Foitunati débita, amp;nbsp;I penfiones aliquot annis non folu-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 5 tas^

Itas, fîbi ac fubditis fuis, damna den* tur amp;nbsp;detrimenta mukiplicia} fc ne* cdTario, iure fuojin Tranfaólioneil* la fibi permiffo, vfum effe.

Eripuit etiam hic annus Reipu* ® blicae aliquot pr«ftantcsviros,aciB Pani« Regno,illuftrçHeroeiH) Nicolaum Kaas Cancellarium , amp;nbsp;inter quatuor f Chriftiano 1111. re* ge pupillo} regirainis confiliarios» j’iimum: nobililfimo gencrc amp;nbsp;in-gçnio,iapiçptia, viitute,doârina» mod«'’

MTtITS. COHNERVS- IJJ modcrationc amp;nbsp;bencficentia ergajj^^ literas amp;nbsp;homines literates clarilfi-mum ; cui, de me, amp;nbsp;raultis fchola-fticis,Danis amp;nbsp;Gcrmanis,à me com-mendatisjbene merito, fidelem ani-mi grati memoriam perpetuam mc debereprofiteor.

Deceflitetiam inhac Megapoli-tana ditione, vir latino amp;nbsp;§rxcæ lin- »«.Apto. guæcognidone, amp;nbsp;pure ac elegan^ ter latine feribendi lolutam amp;nbsp;ligar taroorationemfacultate eximia or-natus An DRH A s Mylius , llluftrif-; fimi principis Iohannis Alberti ini-!, do ftudiorum moderator, deinde { Confiliarius ipfius amp;nbsp;filiorum. cu-i ius, cùm in banc Academiam pri-mùm veniflem, aliquot annos bc-' neuolentia, Sc patrocinium fidele,amp; I mérita erga nac cxltnia fuerunt. pro quibus gratiam iUi debitam memo-, rimenteperfoluo, ' In Prancofordienfiveto ad ViadrQ i Academia, vir modeftiflirous amp;nbsp;do* ’ iftiffimus ÇhnftophQrus Cornerus,

Theologiæ Doftor, amp;nbsp;Ecclefîarutn Marchiæ Superintcndens generalis, in cœlcftem Academiam cuocatus cft. cuius no folùm Theologica kri-pta,verùm etiam Philofophica amp;nbsp;in nobile illud prioris Analytici srêl sroçjojç•3ijfÿralt;r««vcaput, cnaitatio e-rudita extat.

In Gallicarum rcrum commemo-rationc, fupra, Lv d o i c i Ducis Ni-uerfij mcntio fada eft, qui à Gallige rege Icgatus, ad petendam à Ponti-ficc abfolutionem, Romam miflbs fucrit. Is NiuerfiæDux, non Gallus nationc, fed Italus, ex familie Gonzagarum Mantuana , Regibuî Galliæ prioribus militans, Henfp cam, Erancifei ducis Niuerfij filiam, vxorem duxit: quae Ducatum illufflj hærede vacuum, ad cum attulit.

fRiotKJCvs, primut DwxMantvA, 4 Carola V. freatiu, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vxoi

fiut , gtner mtu tsi7- cvs , Dux Per dm. Imp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;| nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ntuerfic in

Orbis Ardoi Régna, Suecorum amp;nbsp;Mofchoruin,poft trigintaferè anno-rum bell a ,breuibus inducijs fubin-de int^rpolata, fingulàri Dei bene-ficio, per legatos Sigifmundi régis Sucçiæ ac Poloniæ , amp;nbsp;Theodori magni ducisMofehouiæ j reftituta eft : cum arcem Kexholmam, amp;nbsp;territoria coniunda j Molchis, belli tempore adempta, Succi reddidif-fent. Captiui vtrinq; liberi dimiflî,amp; Molchorum cum Succis amp;nbsp;Germa-, nisicommercia , Ncrustf amp;nbsp;'Reualiæ inftaurata funr. Quæ negociatio-tium inftauratio,ingentem omnibus bis

1 ypJ. his gcntibus Arâois, ac duitatibus inpritnisHanfeaticis J amp;totius ßal-thici maris accolis, lætitiâ procrea-uit.Cuius co m-auior Sc iuftior cauia tuic^ quod inrcliquis totius Europac regnisj Gafua/Bclgico, Germania, Vngaria S: Polonia, belli« amp;rumo-ribiïs bellorû omnia perftrepebanr.

Inter Caefarem Rodolphum amp;nbsp;Si-gifmundum Barhor,Chriftophorifi-litim,TranfyIuaniæ Prindpcm,Mol-dauosamp; VValachos fibi adiundos liabentcntj focietas amp;nbsp;focdiis aducr-lus Turcas, his /:onditionibos inP : nun eft : vt coniundis animis ac viribus, bellum,aduerfushæreditari- , um nominis Chiiftiani hoßem ge-rant, acneuter abfq; altero pacetn cum Tuicis faciat. Tranfyluanisc ; Princeps, non fubditus, vt olim, fed i amicus Sc focius regni Vngariæ,amp; liber princeps, nullius luriididioni | ßibicdus üt ipfe Seex eo defeenden-tes mares. Quibus dcficientibus ;ad ; Keenuffl Vngan« Tranfyluania rc-dcat,

faluis Prouinciæ amp;Gngulorum priui-^^gijsjgubernctur.ln bello niutuis le auxilijs necclTarijs iuuent. Si quid TranfyluanuSjCxTurciimpcrïóJuis viribus, regionum occupabit, lolus ijs fructur. niß ad Regnum Vngariæ anteapertinucrit. Tunc cnim, velue fcuda,à Rege V ngarisc rccognofcct Societatem aurei V elleris, amp;nbsp;coniu-gem ex domo Auftriaca Imperator Tranfyluano addicic Caroli filiam. ac,quod Deus aucrtat, fi Tranfylua-nus ex fua ditione cxcutietur. Imperator in fuis prouincijs territorium amp;nbsp;reditus ci honeftos tribuet.

Hocfœdere confcâo, in Stiriam «-w»quot;»* IcgatusTranfyluani, Stephanus Pa-chaiuSjPragâ profedus efi t vbi, Maria Chriftiana , Caroli Arehiducis Auftriæ filia, reginæ Poloniæ foror, Tranfyluano in matrimomum tradi-

( ta, amp;nbsp;legato illius/quem dixi, perc- «.Mardji p-ifcopumiunôta, amp;incommuncm

fponfam , Maximiliano, Maximilia' J ni II. amp;nbsp;Ferdinando, Caroli filio, i fponfæfratrCjArchiducibusAuftrix Biduo poft defponfationem, GrX' ' ciâlegatus difceftîr, que,circa Pen-tecoften, fponfa in Tranfyluaniam, nifi bellum vel alia: remoræ obijcF antur, fecuturaeft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Ferdinandos Archidux Auftiia! tuhLTquot;’ Senior , Ferdinand! Imp. films, Ma-ximiliani 11. Imp. amp;nbsp;Caroli frater; Ocniponte, anni Iiuius initio rcbiU ' humanis exemptus eft. cui Rodol-phus Imp.fracris filius, inguberna' tione ampliifimi comitatus Tyro-lenfis, coniunâarum in Sucuia,^^ Rheni traólu Auftriacaium rcoio-num, Inccefhr.

, Ferdinandum , proximo flatim to. Febr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ft' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r\ c

Iulia 111. menie, lecutus iftiiacris films, F, n-N E stv's, archidux Auftriæ, Cafaris Rodolphi frater, Gubernator pro-uineijs Bclgici reccns ab Hifpani« paulô ante, ciio-catis ßruxeUam Belgij proceribus, bel*

bclluraîn Gallia aduerfusHcnricum 159^. Nauarrx amp;nbsp;Galliæ regem continu-andum, decreucrar. Hollandos c-nim jSeiandos, Geldrios, Vlcraic-üinos, Tranfißlanos, Frifios, amp;nbsp;his coniunótos Belgici populos, à rege di{fiientes,amp; cuin AngliaeSc Galliæ regibus fœderatos : arnica pacifica-tione, in Comitijs Impôrij proximis 1594. décréta, Régi fuo rcconciliatum iri fperabat. .amp; iam Moguntinus amp;nbsp;Saxo cleâoreSjSaltzburgcnfis amp;nbsp;Pa-latinus Phil. Ludoicus, Sic ciuitates Noribergaamp; Colonia, fubdclega-tos fuos , ad cam aótioncm pro-feâuros,defignarant. Quæ,inopi-nato Erncftiobitu,prorfus hoc tempore interraiffa eft.

Ernctti mortem antccelfit Hol-landi« ftatuum amp;nbsp;vnitarum pro-uinciarum in diœccfin Colonicn-fem impreflio bellica, quam aliquo-tiesjobnon reftituta Viduæ comi-tis Môrfiani oppida amp;nbsp;agros à mari-to reliâos, minitaii fucrant. Qua in-

i59^* curfioncjqiiadfaginra milHalaacbi'' micorum, nc inccndijs graffarentuT» ■ Dioeccü illi extoiferunr. ficut Ofnâ' brugeniïs ctiatn epifcopi fubditis» aliquot millia , amp;nbsp;ciiütati Sufat« lt;qutnq; millia loachim.exprefl'crunt-Pau'ö ante in diœceii Lisodienfij ïnunitiifimam arccm Hvi ad Mo'

* *- fanbqnatuOf fupra Lcodium millia' ribusgt; aufpicijs DucisBuiioaei, Tü' joni vicecoiiiiii^j milites quidam Statibus illi airxiliomilïi, ftratagc'' inarcartuto occuparunt, ruftica VC' fte teótis armis, amp;nbsp;carnem ferinaiH geftanresj dominica Eftomihi fqii^ inj. Fcbr. Gregoriani, 26. lanuarij noftri, Pontificijs hoc anno incidc' bat ) ciim ad MiHæ factum in oppi' dum, pauci milites ptæfidiarij Bac- j chanalia dcinceps liberius célébra-1 turi, exarce dcfcendiffcnt.'fubfacro atfporcam ateis accedunt j Üc port^ eultodi Eledoris Colonicniis litc-ras, quibus le proximis ßacchana-liura dicbus, çô venturum denun-ciabat,

eîabat, exhibent. Intromilïijntcrfe-1594. âo portario ^arcem vacuam occupant, amp;nbsp;dato locijs, ex intcrual'o ip* fosfccutisac euentum follicitc ex-, peâantibus figno, acccdcntcs in ar-^ ccm recipiunt,amp; biduo poft oppidum ctiam dedirione accipiunr.

Quod tarnen poft fex hebdomadas rurfus in epifeopî poteftatem venir. * »•*lt;**‘»'

Eodemmenfc ineunte, Amura-thes III.Turcaruin Imper. Selymi fi-lius ;Solymanni magni nepos,morte fua Imperium amp;nbsp;vitam hniuir. cui filius Mahomet III. triginta duo-- runv annorum iuuenis magnani-mus, accr, amp;nbsp;vegetus fucceflit. Qui ante quàm paterni corporis exuuias terræ mandaret, oâodecim fratres, ex diuerfis concubinis natos, ftran-^ulari J amp;nbsp;cüm pâtre honorificc in idem monumentum condi cmauir, Sororesvigintifçptem, in Seraglio viuere perraifit. Hic bellum aducr-(us Chriftianos à pâtre inchoatum,

i4lt;î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Itaqucnoftcr etiatn Imp. prætef impeniàs belli,ab ordinibusimpcrij incomicijs promilfas, àfingulis et- ( iam circuits feu prouincijs Impcrij, i certum numerum equitum amp;nbsp;pedi-tum extra ordinem flagitat. QuoS pleriq; principes, in hoe communi patri« pcriculo, fubuenire Impera-1 toripromptis animisconantcs,fuo fumptu conducunt. ac fuperior Saxonia 1200. equites; inferior 6oo» Franconia , mille équités , Sueuia, 400e. pedites , Auftriac« regiones S 2000. équités, amp;nbsp;6000. pedites, 1 VVeftphalicus orbis 500. équités; ijoo. pedites, Bohemietiam, Sile- ( fij, Móraui, Lufatij, prætcr Pontifi' cem, Florentinurn, Ferrarienfcm, Mantuanum, auxilia prolixe amp;nbsp;fide- ' liter confcrunt. Quæ expeditio, 1 tamis fumpeibus ôc laborious , ab Impcrij ordinibus amp;nbsp;alijs inftituta, vtinam, Ducem ad tanti belli admi-niftra-

’47 niftrationem idoneum ; amp;nbsp;felicio-ij^y, rem quam fuperiori æftatc. Si tragis falutarem Iinpcrio amp;nbsp;Eccicfiæ Chri*^'' ftianæ cxituin, fortiatur.

In Cominjs Regni Poloniæ ct-iam, Februario menfe , Cracouiæ cclcbratis, præcipua de bcllo aducr-fus Turcas, coniundis cum Imper, Rodolphoanimis amp;nbsp;viribus geren-dofuit deliberatio. Etfi autem multi difputabantjpaccm inter Poloniæ amp;Turci(B régna hæreditariam, quac iam 75. annos religiofé culta Si con-feruata cflet, deinceps ctiam non violari debcrc ; amp;, cûm pace frui li-ceat, non tcmcrc bellum non ncccf' larium patri« attrahendum videri; tarnen proccics pleriqiic tandem al-fenfi funtjac de lumptibus belli con* ftituerunt ) vt ludæi, totam Polonia paffim magna freqùcntia inhabitantes, de fingulis capitibus aureum: cæteri incolæ, vt anno i S78.ad bellum Mofehi cumStephano, contribuèrent. ccclefiaftici Donaiiuum li-

beralc, in tarn pio bcllo S: pro Rcl^ | gione fufcepto conferrcnt. Ciirn au- ! iwn Lcgari, Imperatoris Rodolphi, j cpifcopusOlomucenHs amp;VVenccf-laus äßcrca Baro in Daubamp;Leip, I excuntibos iam comicijs prinadm aduenuenfjnouusconuentus VVar-foutæ indicium eftj amp;. commifïarij to-tins regni nomine contticuti J qui de côndicionibusfœderK cum Cæfare lt;nbsp;ac Impcrio faciendi, amp;nbsp;ceteris ad I beJlumgerendum fpeâantibus tra- ' étarcnt ac decerncrent, peculiarciu 1 enarn Icgationem ad bxc comitiagt; Regni Vngariar Ordines , ex con-’ ■ uenru Poionienfi auxilia petitum 5 aducrfus Turcas, miferunt : quO' rum Orationcs ad Poloniæ regni Senatum habitat, typis dcfcript«?

Viennat,Fm xdinandus comes ab Hardee, amp;cætcri Raiæ amp;nbsp;Papp» traditores, ante tres menfes in cu-ftodiam dati, hoc anno ineunte dépura J in iudicio, cancellis ante ar-* ççtn,

cetnfub dio ercâis, 5e militum Du- ^$93* cibus iudicij aUcfforibuSjpublicelc-âaex fcripto accufatione, in fura-inü capitis pcriculum arceffiti funtj ac pctitum, vt linguli, honorem, vi-tam, amp;nbsp;bona, hoc fcelerc aroifille dcclarentur. Refpondendi fpacio reis aliquoties conccffo, tandem 4. Februari) adfententiam conclulum eft. de qua, cùm aliquot adhuc dies à ludicibus confulcatum effet, po-ftremo ad Impcratorcm Aâa iudi-ci) amp;nbsp;dcliberata remiferunt, vt illius autoritäre amp;nbsp;arbitrio fententia publice promulganda fcifccretur. quæ Idibus Marti), nondum, quod icia-mus, publicata fuir.

In Gallia, Henricus IllL Franciae amp;nbsp;Nauarræ vex, publico edtâo , dt Hifpaniærcgishoftili in Galliam a-nimo, amp;nbsp;dilfvdijs, Kmulationibus ac ' bellis int'eftinis, ad regnipernicicra i ac cuerfionem fpeûaniibus, in Gal-; lia, prætcxtuRcligioniSjperHifpa-1 num excitatis, amp;nbsp;luffdijs vitse regis* uu-

nupcr etiam per lefuîtas ßruäis» grauiflîmè conquerens:Cameraccn-fcs quoque, in tutelam Galliæ regi^ nupcrreccptos, acerbiiïimo Hifpa-ni odio amp;nbsp;armis infcftari mcinO' rans : Bellum aduerfus Hifpanos, terra niariq: apertum, denunciat, amp;nbsp;in finibus omnium prouinciarum i ad tubæ fonum proponi ac excb' mari iuffir,ac ipfe I ugdunum,ad pa* candain eius vrbis viciniam, amp;nbsp;Hi' fpani copias,ex regno NeapoliranO amp;nbsp;Mediojano per Sabaudiain dU' das, à Gallia dcpcllendas, profeftu-rus, Lugduno amp;nbsp;Parifijs fignifîcatur. Hifpanus vicilfim, in Brabantia, amp;nbsp;Atrebati, Valencenis, bellum ad' uerfus Biarnenfem Principem,qui/c Franciæ amp;nbsp;Nauarræ regem aulu te-merario nominct, pronunciari iuf' âr. Quem paulo poft rebus humanis exemptum feribunt.